Wikipedia mswiki https://ms.wikipedia.org/wiki/Laman_Utama MediaWiki 1.39.0-wmf.25 first-letter Media Khas Perbincangan Pengguna Perbincangan pengguna Wikipedia Perbincangan Wikipedia Fail Perbincangan fail MediaWiki Perbincangan MediaWiki Templat Perbincangan templat Bantuan Perbincangan bantuan Kategori Perbincangan kategori Portal Perbincangan portal TimedText TimedText talk Modul Perbincangan modul Alat Perbincangan alat Penerangan alat Perbincangan penerangan alat 0 102 5651018 5624866 2022-08-22T11:18:39Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5624866 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - satu ejaan Jawi sahaja sudah cukup wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Cempedak<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | image =YosriPokokCempedak.jpg | regnum = [[Plantae]] | divisio = [[Tumbuhan berbunga|Magnoliophyta]] | classis = [[Magnoliopsida]] | ordo = [[Rosales]] | familia = [[Moraceae]] | tribus = [[Artocarpeae]] | genus = ''[[Artocarpus]]'' | species = '''A. integer''' | binomial = ''Artocarpus integer'' | binomial_authority = [[Spreng.]] }} '''Cempedak''' ({{small|disebut}} [cĕm.pĕ.dak]), '''campedak''' (dua-dua dalam {{Jawi|چمڤدق}}), '''tibadak''' (Jawi: {{script|Arab|تيبدق}}, {{small|[[bahasa Melayu Brunei|Brunei]]}}) atau '''baroh''' (Jawi: {{script|Arab|باروه}}, {{small|[[Kepulauan Lingga]], [[Johor]]}}) merupakan sejenis [[tumbuhan]] yang menghasilkan [[buah]] yang boleh dimakan, nama saintifiknya ialah ''Artocarpus integer.''<ref>[http://trgforestry.terengganu.gov.my/index.php?option=com_content&view=article&id=81&Itemid=337&lang=my SENARAI POKOK-POKOK BUAH-BUAHAN DAN POKOK-POKOK SUMBER MAKANAN FAUNA KHUSUSNYA BURUNG (YANG TIDAK BOLEH DITEBANG).]</ref><ref>[http://books.google.com.my/books?id=_a2quY2924IC&pg=PA43&lpg=PA43&dq=beruas+Garcinia+hombroniana&source=bl&ots=7XSVglL7Z9&sig=t3boJDLFKJZ89xXUK0fdXW0mdkI&hl=en&sa=X&ei=Y-MNUfKDMIHtrQeyu4CICw&redir_esc=y#v=onepage&q=beruas%20Garcinia%20hombroniana&f=false The Cyber Plant Conservation Project: Promoting Plant Biodiversity ... By Bioversity]</ref><ref>[http://www.seedtest.org/upload/cms/user/BotaniName.pdf INDEX TO SCIENTIFIC NAMES of Tropical Tree Species along with their Vernacular Names]</ref> Buah cempedak banyak dijual di pasar-pasar termasuk pasar tani, dan pasar sayur. [[sinonim (taksonomi)|sinonim]] ''Artocarpus champeden'' (Thunb.) Merr., ''Artocarpus polyphema'' Pers.). Pokok cempedak turut diperkenalkan ke Queensland. Pokok cempedak cepat tumbuh, dan pokok bersaiz serdahana mampu menghasilkan buah yang banyak. Tanaman ini berasal dari [[Asia Tenggara]] di mana ia menyebar luas mulai dari wilayah Tenasserim di [[Burma]], [[Malaysia]], [[Thailand]], dan sebahagian kepulauan [[Indonesia]] termasuk pulau-pulau [[Sumatera]], [[Jawa]] (terutamanya di bahagian barat,<ref name="verh">{{aut|Jansen, P.C.M}}. 1997. ''Artocarpus integer'' (Thunb.) Merr. dalam Verheij, E.W.M. dan R.E. Coronel (eds.). ''Sumber Daya Nabati Asia Tenggara 2: Buah-buahan yang dapat dimakan''. PROSEA – Gramedia. Jakarta. ISBN 979-511-672-2.</ref>) [[Borneo]], [[Sulawesi]], [[Maluku]] hingga sejauh [[Papua]] dan [[Queensland]] di [[Australia]]. == Peristilahan == Pokok ini turut juga memiliki beberapa nama setempat tersendiri - antara lain termasuk: {{div col}} * [[bahasa Banjar]]: ''tiwadak'' * [[bahasa Jawa]]: ''nongko cino'' * [[bahasa Minangkabau]]: ''cubadak hutan'' * [[bahasa Sunda]]: ''nangka beurit'' {{div col end}} Cempedak yang muncul secara meliar di hutan diberi nama ''bangkong''.<ref>{{cite newspaper|author1=Haris Fadilah Ahmad|date=11 Februari 2010|url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0211&pub=Utusan_Malaysia&sec=Timur&pg=wt_01.htm|title=Biji bangkong menyelerakan|newspaper=Utusan Malaysia}}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Botani == === Batang dan dedaun === Pokok ini merupakan [[pokok saka]] yang boleh mencapai ketinggian sehingga 20 meter. Ia mempunyai daun ringkas yang kebanyakkannya berbentuk elliptik. Bahagian bawah urat daun (midrib) biasanya dipenuhi dengan bulu-bulu halus. Pangkal daun berbentuk tirus hingga obtus manakala hujung daun kebanyakkannya berbentuk kupsidat Bahagian atas daun berwarna hijau tua manakala bahagian bawah daun berwarna hijau muda. Terdapat varieti cempedak di mana permukaan atas daun dikatakan sedikit malap manakala terdapat varieti di mana ia kelihatan berkilat. Pokok cempedak hampir menyerupai [[pokok Nangka|pokok nangka]]. Perbezaannya jelas pada hujung tangkai daun di mana pada cempedak terdapat bulu-bulu halus berwarna coklat dihujung tangkai daun manakala pada nangka tiada bulu halus ditemui. === Bunga === Pokok cempedak adalah monoecious di mana bunga jantan dan bunga betina terdapat pada pokok yang sama. Namun begitu, bunga jantan dan betina terdapat dalam [[Jambak bunga|jambak]] yang berlainan - jambak-jambak bunga jantan dan betina terdiri dari gugusan banyak bunga-bunga yang bergabung lalu terbentuk dalam [[seludang]] nipis berwarna hijau. Apabila jambak kian membesar, seludang akan mula memecah dan jambak bunga akan terbit keluar. Seludang akan bertukar warna menjadi perang dan kemudiannya akan gugur. Jambak bunga jantan selalunya tirus dan pendek dengan ukuran sehingga lebih kurang 1.5 sm x 5.5 sm dan terdapat pada hujung ranting serta juga pada dahan pokok. Manakala jambak bunga betina biasanya lebih gemuk dan besar serta hanya terdapat pada dahan pokok sahaja. Bunga jantan, setelah 4-5 hari mengorak akan reput menjadi kehitaman lalu kemudiannya gugur manakala bunga betina akan terus membesar membentuk buah. === Buah === [[Fail:cempedak.jpg|thumb|kiri|Buah cempedak]] [[Fail:Cempedak-inhalt.jpg|thumb|kiri|Buah cempedak yang telah dikupas]] Pokok cempedak menghasilkan buah secara bermusim di mana dalam setahun hanya terdapat satu musim utama. Ini berbedza dengan nangka di mana buahnya tidak bermusim. Buah cempedak dikenali sebagai 'multiple fruit' memandangkan ia terdiri daripada gugusan banyak bunga betina dalam satu jambak. Buah cempedak mengambil masa 100 hingga 120 hari untuk masak setelah bunganya mengorak. Buah cempedak juga hampir sama dengan buah nangka di mana kulitnya dipenuhi dengan [[Duri|duri-duri]] halus yang pendek. Walau bagaimanapun, bentuk buah ini membujur panjang dan saiz buah cempedak adalah lebih kecil dari buah nangka. == Penanaman == Pokok ini jarang ditanam secara meluas kerana ia mudah diserang oleh bakteria tertentu seperti ''Erwinia caratovora'' di mana dahan pokok yang diserang akan mengeluarkan getah berwarna kehitaman dan akhirnya dahan tersebut akan mati. Ia juga tidak sesuai ditanam dikawasan yang mudah ditengelami banjir atau tanah yang tinggi kelembapannya. Pokoknya mudah mati pada kawasan sedemikian. Bagi kawasan berpasir seperti tanah bris, pokoknya kurang menghasilkan buah seandainya pengairan dan pembajaan yang kerap tidak dijalankan. == Kegunaan == === Dalam pemakanan === {{Nutritional value|kJ=117.0|name=Cempedak|protein=2.5 g|fibre=3.4 g|fat=0.4 g|potassium=246.0 mg|iron_mg=1.1|phosphorus=5.0 mg|carbs=25.8 g|water=66.7 g|niacin=0.5 mg|sodium=25.0 mg|calcium=40.0 mg|vitamin_B1 =0.16 mg|vitamin B2 =0.15 mg|carotene=80 μg|ascorbic acid = 17.7 mg}} Buah ini sedia dimakan baik secara terus mahupun dimasak - misalnya [[Goreng celur|digoreng celur]] dengan [[bater]] yang boleh dihidangkan sebagai [[minum petang]] bersama [[teh]] atau [[kopi]]. Bijinya dapat digoreng, direbus atau dibakar, sebelum dimakan dengan sedikit garam. Buah mudanya, sebagaimana [[nangka]] muda, dapat dijadikan sayur.<ref name="verh" /> Di Kalimantan, cempedak atau bahasa Banjarnya ''tiwadak'', selain dikonsumsi daging buah dan bijinya, kulitnya pun dapat diolah menjadi makanan. Kulit cempedak sendiri biasanya dikonsumsi masyarakat luas sebagai salah satu lauk dengan diolah secara dimasak tumis atau digoreng yang dinamakan ''mandai'' atau ada juga yang menyebutnya ''dami.'' ''Mandai'' dibuat dengan cara mengupas kulit buah sampai terlihat putih kemudian direndam dengan air garam untuk mengawetkan dan melunakkan teksturnya. Rendaman dapat dilakukan selama beberapa jam bahkan hingga sebulan. ''Mandai'' biasanya dikonsumsi dengan menggorengnya hingga kecoklatan. === Bahagian lain === Kayunya bermutu baik, kuat dan tahan lama sehingga kerap digunakan dalam pembinaan bangunan, [[perabot]] atau [[perahu]]. Kulit kayunya yang bersegah dapat digunakan sebagai [[tali]] manakala getahnya untuk memukat burung. Dari kayunya juga dapat dihasilkan bahan pewarna kuning.<ref name="verh" /> ==Galeri== {| |- | [[File:Artocarpus integer Fruit and Tree.JPG|thumb|center|x150px|Buah cempedak yang telah masak sepenuhnya]] | [[File:Cempedak.jpg|thumb|center|x150px|Buah cempedak di batang pokok]] | [[File:Cempedak whole1.JPG|thumb|center|x150px|Buah cempedak yang telah masak sepenuhnya]] |- | [[File:Arto integer F 070203 ime.JPG|thumb|center|x150px|Buah cempedak sebelum dan selepas dikupas]] | [[File:Cempedak-inhalt.jpg|thumb|center|x150px|Buah cempedak selepas dikupas]] | [[File:Cempedak opened1.JPG|thumb|center|x150px|Buah cempedak dibelah bagi mendedahkan isi di dalam yang mengelilingi setiap biji benih.]] |- | [[File:Durians.jpg|thumb|center|x150px|Buah cempedak di pasar Cina.]] | [[File:Arto integer F 070202 malw.jpg|thumb|center|x150px|Longgokan buah cempedak dijual di pasar Kalimantan Timur, Indonesia]] | [[File:Nangka.jpg|thumb|center|x150px|Gerai menjual buah cempedak]] |} == Rujukan == {{reflist|2}} == Lihat juga == {{senaraipokok}} == Pautan luar == * Jabatan Pertanian Malaysia[http://www.doa.gov.my/main.php?Content=sections&SubSectionID=290&SectionID=5&CurLocation=288&DC=]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{commons|Artocarpus integer|Cempedak}} {{Wikispecies|Artocarpus integer|Cempedak}} [[Kategori:Urticales|Cempedak]] [[Kategori:Tumbuhan]] 7eye0ziy201vsbdrt17gnq6cx7kztqc 0 111 5650979 5626392 2022-08-22T10:28:14Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{about|sayur|mukim di Malaysia|Mukim Terung}} {{Taxobox |name = Terung<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = YosriTerung.jpg |regnum = [[Tumbuhan]] |divisio = [[Angiosperma|Magnoliophyta]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |ordo = [[Solanales]] |familia = [[Solanaceae]] |genus = ''[[Solanum]]'' |species = '''''S. melongena''''' |binomial = ''Solanum melongena'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |synonyms = ''Solanum ovigerum'' <small>Dunal</small><br /> ''Solanum trongum'' <small>Poir.</small><br /> dan lihat [[#Sinonim|teks]] }} '''Terung''' ({{Jawi|تروڠ}}]) ialah tumbuhan yang tergolong dalam keluarga ''[[Solanaceae]]'' dan [[genus]] ''[[Solanum]]''. Ia berasal dari [[India]] dan [[Sri Lanka]], dan amat berkait dengan [[tomato]] dan [[ubi kentang]]. Terung biasanya digunakan sebagai [[sayur]] untuk masakan. [[Nama botani]]nya ''Solanum melongena''. Pokok terung ialah [[pokok saka]] yang seringnya ditanam sebagai [[pokok setahun]]. Ia bertumbuh sehingga 40 - 150 cm (16 - 57 inci) tingginya. Daunnya besar, dengan lobus yang kasar. Ukurannya 10 -20 cm (4-8 inci) panjangnya dan 5 - 10 cm (2-4 inci) lebarnya. Jenis-jenis separa liar adalah lebih besar dan bertumbuh sehingga 225 cm (7 kaki), dengan daun yang melebihi 30 cm (12 inci) panjangnya dan 15 cm (6 inci) panjangnya. Batang pokok seringnya berduri. Warna [[bunga]]nya antara putih hingga ungu, dengan [[korola]] yang memiliki lima lobus. [[Stamen]]nya berwarna kuning. Buah tepung berisi, dengan diameter yang kurang daripada 3 cm untuk pokok liar, dan lebih besar lagi untuk jenis yang ditanam. Dari segi [[botani]], terung yang dikelaskan sebagai [[buah beri]] mengandungi banyak [[biji]] yang kecil dan lembut. Biji itu boleh dimakan tetapi rasanya pahit kerana ia mengandungi [[alkaloid]] [[nikotina]]. Ini tidaklah hairan kerana terung ialah saudara rapat [[tembakau]]. == Sejarah == Terung ialah [[sayuran]] yang ditanam untuk dimakan. Saiz terung berbeza-beza antara kecil hingga besar, bergantung kepada [[kultivar]]nya. Sayur tersebut mempunyai berbagai-bagai warna, terutamanya warna ungu, hijau, dan putih. Terung berasal dari [[India]].<ref>Tsao dan Lo dalam "Vegetables: Types and Biology". ''Handbook of Food Science, Technology, and Engineering'' oleh Yiu H. Hui (2006). CRC Press. ISBN 1-57444-551-0.</ref><ref>Doijode, S. D. (2001). ''Seed storage of horticultural crops'' (m.s. 157). Haworth Press: ISBN 1-56022-901-2</ref> Ia ditanam di bahagian selatan dan timur [[Asia]] sejak zaman prasejarah tetapi dikenali di dunia Barat tidak lebih awal dari sekitar tahun [[1500]]. Rekod bertulis yang pertama terhadap Pokok Terung dijumpai dalam ''[[Qí mín yào shù]]'', sebuah karya pertanian Cina kuno yang disiapkan pada tahun [[544]].<ref>{{cite |author=Fuchsia Dunlop |title=Revolutionary Chinese Cookbook: Recipes from Hunan Province |publisher=Ebury Press |date=2006 |pages=202}}</ref> Bilangan nama [[bahasa Arab]] dan [[Afrika Utara]] yang besar untuk Pokok Terung serta kekurangan nama [[Yunani]] dan [[Rom]] menunjukkan bahawa pokok ini dibawa masuk ke dunia Barat menerusi kawasan [[Mediterranean]] oleh orang [[Arab]] pada awal [[Zaman Pertengahan]]. Nama saintifiknya, ''Solanum melongena'', berasal daripada istilah Arab [[abad ke-16]] untuk sejenis pokok terung. Disebabkan hubungan Pokok Terung dengan keluarga [[Solanaceae]], buah terung dianggap pada suatu ketika sebagai beracun. Sedangkan buah terung boleh dimakan tanpa sebarang kesan yang buruk oleh kebanyakan orang, bagi sesetengah orang yang lain, memakan buah terung (serupa dengan memakan buah pokok yang berkait seperti [[tomato]], [[ubi kentang]], dan [[kapsikum]] atau [[cili kembung]]) boleh menjejaskan kesihatan mereka. Sesetengah buah terung adalah agak pahit dan merengsakan pelapik perut serta mengakibatkan [[gastritis]]. Oleh yang demikian, sesetengah sumber, khususnya daripada komuniti kesihatan semula jadi, mengatakan bahawa Pokok Terung dan genus berkait boleh mengakibatkan atau menerukkan [[artritis]] dengan ketara dan justera itu, harus dijauhi oleh mereka yang peka terhadapnya.<ref>Childers, N.F. (PhD) & Margoles, M.S. (MD). (1993). An apparent relation of nightshades (Solanaceae) to arthritis. Journal of Neurological and Orthopedic Medical Surgery. 12: 227-231. (Rencana disediakan dalam tarian oleh Arthritis Nightshades Research Foundation | http://www.noarthritis.com/research.htm </ref> == Galeri == <center><gallery> Imej:YosriTerung1.jpg|Pokok terung lain Imej:YosriPokokTerung.jpg|Pokok terung lain Image:Eggplant (Flower).jpg|Bunga pokok terung Imej:YosriTerung Bulat.jpg|Terung bulat Imej:YosriTerung Panjang.jpg|Terung panjang Image:Eggplant.JPG|Pokok terung Image:Eggplant.jpg|Pokok terung Image:Aubergines.jpg|Terung ungu Image:Aubergine.jpg|Terung Image:Eggplant flower.JPG|Bunga terung Image:Auberginej.jpg|Terung panjang Image:Eggplant White.jpg|Terung putih File:Terung Tua.jpg|Terung putih menjadi kuning bila tua File:Bunga terung.jpg|Pokok terung berbunga </gallery></center> ==Jenis-jenis== * [[Terung belanda]] Solanum betacea * [[Terung cina]] - Solanum macrocarpon * [[Terung jepun]] - Solanum melongena var Esculentum * [[Terung susu]] - Solanum mammosum == Rujukan == <references/> == Lihat juga == {{senaraipokok}} == Pautan luar == * [http://agrolink.moa.my/jph/kelantan/terung.htm Terung] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050101085703/http://agrolink.moa.my/jph/kelantan/terung.htm |date=2005-01-01 }} * [http://pertanianmjg.perak.gov.my/bm/panduan_terung.htm PANDUAN MENANAM TERUNG] [[Kategori:Solanaceae]] [[Kategori:Terung| ]] [[Kategori:Sayur]] [[Kategori:Sayur buah]] __INDEX__ __NEWSECTIONLINK__ 9n51ucietus4c4a34ca32bedbcsr9m0 5650980 5650979 2022-08-22T10:29:08Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{about|sayur|mukim di Malaysia|Mukim Terung}} {{Taxobox |name = Terung<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = YosriTerung.jpg |regnum = [[Tumbuhan]] |divisio = [[Angiosperma|Magnoliophyta]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |ordo = [[Solanales]] |familia = [[Solanaceae]] |genus = ''[[Solanum]]'' |species = '''''S. melongena''''' |binomial = ''Solanum melongena'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |synonyms = ''Solanum ovigerum'' <small>Dunal</small><br /> ''Solanum trongum'' <small>Poir.</small><br /> dan lihat [[#Sinonim|teks]] }} '''Terung''' ({{Jawi|تروڠ}}) ialah tumbuhan yang tergolong dalam keluarga ''[[Solanaceae]]'' dan [[genus]] ''[[Solanum]]''. Ia berasal dari [[India]] dan [[Sri Lanka]], dan amat berkait dengan [[tomato]] dan [[ubi kentang]]. Terung biasanya digunakan sebagai [[sayur]] untuk masakan. [[Nama botani]]nya ''Solanum melongena''. Pokok terung ialah [[pokok saka]] yang seringnya ditanam sebagai [[pokok setahun]]. Ia bertumbuh sehingga 40 - 150 cm (16 - 57 inci) tingginya. Daunnya besar, dengan lobus yang kasar. Ukurannya 10 -20 cm (4-8 inci) panjangnya dan 5 - 10 cm (2-4 inci) lebarnya. Jenis-jenis separa liar adalah lebih besar dan bertumbuh sehingga 225 cm (7 kaki), dengan daun yang melebihi 30 cm (12 inci) panjangnya dan 15 cm (6 inci) panjangnya. Batang pokok seringnya berduri. Warna [[bunga]]nya antara putih hingga ungu, dengan [[korola]] yang memiliki lima lobus. [[Stamen]]nya berwarna kuning. Buah tepung berisi, dengan diameter yang kurang daripada 3 cm untuk pokok liar, dan lebih besar lagi untuk jenis yang ditanam. Dari segi [[botani]], terung yang dikelaskan sebagai [[buah beri]] mengandungi banyak [[biji]] yang kecil dan lembut. Biji itu boleh dimakan tetapi rasanya pahit kerana ia mengandungi [[alkaloid]] [[nikotina]]. Ini tidaklah hairan kerana terung ialah saudara rapat [[tembakau]]. == Sejarah == Terung ialah [[sayuran]] yang ditanam untuk dimakan. Saiz terung berbeza-beza antara kecil hingga besar, bergantung kepada [[kultivar]]nya. Sayur tersebut mempunyai berbagai-bagai warna, terutamanya warna ungu, hijau, dan putih. Terung berasal dari [[India]].<ref>Tsao dan Lo dalam "Vegetables: Types and Biology". ''Handbook of Food Science, Technology, and Engineering'' oleh Yiu H. Hui (2006). CRC Press. ISBN 1-57444-551-0.</ref><ref>Doijode, S. D. (2001). ''Seed storage of horticultural crops'' (m.s. 157). Haworth Press: ISBN 1-56022-901-2</ref> Ia ditanam di bahagian selatan dan timur [[Asia]] sejak zaman prasejarah tetapi dikenali di dunia Barat tidak lebih awal dari sekitar tahun [[1500]]. Rekod bertulis yang pertama terhadap Pokok Terung dijumpai dalam ''[[Qí mín yào shù]]'', sebuah karya pertanian Cina kuno yang disiapkan pada tahun [[544]].<ref>{{cite |author=Fuchsia Dunlop |title=Revolutionary Chinese Cookbook: Recipes from Hunan Province |publisher=Ebury Press |date=2006 |pages=202}}</ref> Bilangan nama [[bahasa Arab]] dan [[Afrika Utara]] yang besar untuk Pokok Terung serta kekurangan nama [[Yunani]] dan [[Rom]] menunjukkan bahawa pokok ini dibawa masuk ke dunia Barat menerusi kawasan [[Mediterranean]] oleh orang [[Arab]] pada awal [[Zaman Pertengahan]]. Nama saintifiknya, ''Solanum melongena'', berasal daripada istilah Arab [[abad ke-16]] untuk sejenis pokok terung. Disebabkan hubungan Pokok Terung dengan keluarga [[Solanaceae]], buah terung dianggap pada suatu ketika sebagai beracun. Sedangkan buah terung boleh dimakan tanpa sebarang kesan yang buruk oleh kebanyakan orang, bagi sesetengah orang yang lain, memakan buah terung (serupa dengan memakan buah pokok yang berkait seperti [[tomato]], [[ubi kentang]], dan [[kapsikum]] atau [[cili kembung]]) boleh menjejaskan kesihatan mereka. Sesetengah buah terung adalah agak pahit dan merengsakan pelapik perut serta mengakibatkan [[gastritis]]. Oleh yang demikian, sesetengah sumber, khususnya daripada komuniti kesihatan semula jadi, mengatakan bahawa Pokok Terung dan genus berkait boleh mengakibatkan atau menerukkan [[artritis]] dengan ketara dan justera itu, harus dijauhi oleh mereka yang peka terhadapnya.<ref>Childers, N.F. (PhD) & Margoles, M.S. (MD). (1993). An apparent relation of nightshades (Solanaceae) to arthritis. Journal of Neurological and Orthopedic Medical Surgery. 12: 227-231. (Rencana disediakan dalam tarian oleh Arthritis Nightshades Research Foundation | http://www.noarthritis.com/research.htm </ref> == Galeri == <center><gallery> Imej:YosriTerung1.jpg|Pokok terung lain Imej:YosriPokokTerung.jpg|Pokok terung lain Image:Eggplant (Flower).jpg|Bunga pokok terung Imej:YosriTerung Bulat.jpg|Terung bulat Imej:YosriTerung Panjang.jpg|Terung panjang Image:Eggplant.JPG|Pokok terung Image:Eggplant.jpg|Pokok terung Image:Aubergines.jpg|Terung ungu Image:Aubergine.jpg|Terung Image:Eggplant flower.JPG|Bunga terung Image:Auberginej.jpg|Terung panjang Image:Eggplant White.jpg|Terung putih File:Terung Tua.jpg|Terung putih menjadi kuning bila tua File:Bunga terung.jpg|Pokok terung berbunga </gallery></center> ==Jenis-jenis== * [[Terung belanda]] Solanum betacea * [[Terung cina]] - Solanum macrocarpon * [[Terung jepun]] - Solanum melongena var Esculentum * [[Terung susu]] - Solanum mammosum == Rujukan == <references/> == Lihat juga == {{senaraipokok}} == Pautan luar == * [http://agrolink.moa.my/jph/kelantan/terung.htm Terung] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050101085703/http://agrolink.moa.my/jph/kelantan/terung.htm |date=2005-01-01 }} * [http://pertanianmjg.perak.gov.my/bm/panduan_terung.htm PANDUAN MENANAM TERUNG] [[Kategori:Solanaceae]] [[Kategori:Terung| ]] [[Kategori:Sayur]] [[Kategori:Sayur buah]] __INDEX__ __NEWSECTIONLINK__ r2jhspvxnzpelk91kmb78zmb0exhvbe 0 258 5650889 5641620 2022-08-22T07:01:19Z Zahirulnukman 91672 /* Rujukan */ kemasan wikitext text/x-wiki {{Infobox Newspaper | name = Harakah | image = [[Fail:Harakah.jpg|170px]] | type = Akhbar Rasmi Parti Politik | format = Tabloid | foundation = 1987 | owners = [[Parti Islam Se-Malaysia]] | headquarters = Jalan Pahang Barat, Off Jalan Pahang, 53000 | publisher = Galeri Media Serbaneka Sdn Bhd | website = [https://www.harakahdaily.net.my/ Harakahdaily] |Kedudukan politik=[[Parti Islam Se-Malaysia]]|Bandar penerbitan=Kuala Lumpur|Negara penerbitan=Malaysia|chiefeditor=Wan Nordin Wan Yaakob|language=Bahasa Melayu Tulisan Rumi, Bahasa Inggeris, Bahasa Melayu Tulisan Jawi|Pengasas=[[Mohd Nakhaie Haji Ahmad]], [[Subky Abdul Latif]]|Edaran=Seluruh Malaysia [http://sso.myharakah.net/publicpage/view_newspaper]|Pengurus besar=}}'''Harakah''' ialah [[akhbar]] yang diasaskan pada 1987 oleh [[Parti Islam Se-Malaysia]] (PAS). PAS diberikan permit penerbitan Harakah pada 1 Mac 1987 dengan kekerapan seminggu sekali. Edisi pertama Harakah diedarkan tujuh hari sebelum Muktamar PAS ke-33 iaitu pada 3 April 1987 dengan cetakan sebanyak 15,000 naskah. Pada awalnya ia dijual pada ahli PAS dengan bilangan 35,000 keluaran.<ref>{{Cite book|url=http://books.google.com.my/books?id=tiFY59xGHBkC&pg=PA293&dq=harakah+pas+publish&hl=en&sa=X&ei=kkLxUZTbJ4HjrAfcgYGgCA&ved=0CCwQ6AEwAA#v=onepage&q=harakah%20pas%20publish&f=false|title=Contesting Media Power: Alternative Media in a Networked World|last=Nick Couldry|last2=James Curran|publisher=Rowman & Littlefield Publishers, Inc|year=2003|isbn=9780742523852|location=Maryland, AS|pages=293}}</ref> Peneraju awal Harakah adalah [[Nakhaie Ahmad|Dato' Mohammad Nakhaie Ahmad]] dan dibantu oleh [[Subky Abdul Latif|Haji Subky Abdul Latif]], Mohd Yusof Jalil dan Ishak Haji Surin. ==Kandungan== Akhbar ini mengandungi kandungan yang [[bahasa Melayu|berbahasa Melayu]], [[Bahasa Inggeris|berbahasa Inggeris]] dan [[Tulisan Jawi|bertulisan Jawi]]. Ia turut mempunyai sisipan yang diberi nama ''Fikrah'' yang menghimpunkan kandungan bukan berita<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com.my/books?id=7WZyCAAAQBAJ&pg=PA231&lpg=PA231&dq=dua+kali+sebulan+harakah&source=bl&ots=SZIW5quL8-&sig=ACfU3U1VdgzpyUBmIMjL0dzgCXtsl11k8A&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwinwIjInNTlAhUzguYKHcUKAdM4ChDoATADegQIBxAB#v=onepage&q=dua%20kali%20sebulan%20harakah&f=false|title=100 Akhbar Melayu|last=Hamedi Mohd Adnan|publisher=ITBM|year=2015|isbn=9789670798615|location=Wangsa Maju|pages=231}} </ref>.Seksyen Bahasa Inggeris dinamakan sebagai ''English Section'' mempunyai 8 muka surat. Satu halaman bertulisan Jawi diterbitkan sejak 2007 sehingga kini. Akhbar ini turut dan pernah memuatkan ruangan kolumnis antaranya Catatan Hujung oleh Ahmad Lutfi Othman, Mens Sana in Corpore Sano (Subky Abdul Latif), 123 Lekup (Subky Abdul Latif), Menerjang Badai (Roslan SMS), Duniaku Duniamu (LanH), Celoteh LanH (Roslan Hamid). Rencana daripada ''Harakah'' juga boleh didapati melalui laman web miliknya, Harakahdaily.net.. ==Penerbitan== === Peroleh permit penerbitan (1987) === Harakah mula diterbitkan setelah mendapat permit penerbitan sejak 1 Mac 1987 sebagai surat berita atau dalam istilahnya akhbar pertubuhan tetapi kandungannya selain meliputi hal ehwal pertubuhan, ia boleh muatkan “rencana umum” dengan kekerapan seminggu sekali.<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.harakahdaily.net/index.php/berita/74-hd-30-tahun/553-30-tahun-harakah-istiqamah-memimpin-perubahan|title=30 Tahun Harakah – Istiqamah Memimpin Perubahan|last=SUHAIMI EMBONG|date=2 Mac 2017|website=Harakahdaily|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20191029063219/https://www.harakahdaily.net/index.php/berita/74-hd-30-tahun/553-30-tahun-harakah-istiqamah-memimpin-perubahan|archive-date=29 Oktober 2019|access-date=25 Disember 2021}}</ref> sebagai menggantikan Al-Harakah yang dirampas oleh Kementerian Dalam Negeri (KDN) kerana diterbitkan tanpa permit. Idea menerbitkan Harakah diasaskan oleh Subky Abdul Latif, bekas wartawan Utusan Melayu dan Mastika dan Nakhaie Haji Ahmad, Ketua Penerangan PAS Pusat pada waktu itu. Harakah beredar di pasaran seminggu sebelum Muktamar PAS dilangsungkan dan ketika krisis teruk berlaku dalam UMNO dan menjelang Operasi Lalang 1987<ref name=":2">{{Cite journal|last=Jeniri Amir|last2=Hamedi Mohd Adnan|year=2013|title=Harakah Pada zaman Pemerintahan Mahathir: Peranan dan Cabaran|url=https://jpmm.um.edu.my/index.php/JPMM/article/view/32553/13611|journal=Jurnal Pengajian Media Malaysia|volume=15|issue=1|pages=129-142}}</ref>. === Harakah terbit 2 kali seminggu (1990) === Berikutan sambutan yang baik, Harakah memohon kekerapan penerbitannya ditambah kepada 2 kali seminggu<ref name=":2" />. Permohonan Harakah pada 7 Mei 1990 dijawab segera oleh KDN melalui surat bertarikh 18 Jun 1990 memaklumkan "YAB Menteri (Dr Mahathir) telah bersetuju meluluskan permohonan tuan untuk menerbitkan HARAKAH dua kali seminggu".<ref name=":1" /> === Tidak Boleh Dijual Secara Terbuka (1997) === Perdana Menteri, Dr Mahathir Mohamad yang juga Menteri Dalam Negeri mengumumkan bahawa Harakah tidak lagi dibenarkan dijual secara terbuka dan tindakan akan diambil terhadap sesiapa yang didapati menjualnya. Beliau menyatakan demikian ketika menggulung perbahasan pada Perhimpunan Agung UMNO di Pusat Dagangan Dunia Putra pada 7 September 1997<ref>http://lib.perdana.org.my/PLF/Digital_Content/Prominent_Leaders/Mahathir/News_1968-2004/1996-1998/1997aj/harakah%20tidak%20lual%20secara%20terbuka.pdf</ref>. ===Kekerapan dikurangkan 2 kali sebulan (2000)=== Penerbitan Harakah dihadkan kekerapannya daripada dua kali seminggu kepada dua kali sebulan pada 2 Mac 2000<ref>https://www.klik.com.my/item/story/2008678/harakah-dua-kali-sebulan</ref> dan tidak boleh dijual secara terbuka.<ref>{{cite web|url=http://www.harakahdaily.net/index.php?option=com_content&task=view&id=8044&Itemid=75|title=Bersama Harakah hadapi pilihan raya ke-12|author=Ahmad Lutfi Othman|date=6 Jun 2007|website=HarakahDaily.Net|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20080314074644/http://www.harakahdaily.net/index.php?option=com_content&task=view&id=8044&Itemid=75|archive-date=14 Mac 2008|access-date=25 Disember 2021}}</ref> KDN lewat petang 12 April 2001 akhirnya membenarkan secara lisan PAS menerbitkan Harakah dua kali sebulan sebelum permitnya tamat 11 April 2001. Keputusan terbaru KDN ini yang dipercayai hasil mesyuarat kabinet disambut dengan kecaman dari Presiden PAS, Fadzil Mohd Noor<ref>https://www.malaysiakini.com/news/1832</ref>. === Demo membantah sekatan permit (2000) === Tindakan KDN yang mengurangkan penerbitan itu telah dikritik hebat oleh pemimpin PAS dan tokoh parti alternatif seperti Rustam A. Sani, Ezam Mohd Noor, Saifuddin Nasution dan pemimpin DAP. Solat hajat dan tunjuk perasan diadakan di Masjid Negara, Kuala Lumpur dan Masjid Derga, Alor Setar pada 3 Mac 2000 kerana membantah tindakan KDN itu<ref name=":2" /> [[Fail:Akhbar Harakah.jpg|thumb|left|Akhbar Harakah, Bil. 1399, Dis. 2008|298x298px]] === Kembali diterbitkan 2 kali seminggu (2008) === Kerajaan telah meluluskan permohonan Harakah untuk diterbitkan dua kali seminggu. Lembaga Pengarah Harakah mengemukakan permohonan tersebut sejurus selepas pilihanraya umum 8 Mac 2008. Ketua pengarangnya, Ahmad Lutfi Othman mengesahkan pihaknya telah menerima surat kelulusan tersebut daripada KDN pada 23 Jun 2008.<ref>https://www.malaysiakini.com/news/84936</ref> === Penggantungan Permit Penerbitan 3 bulan ditarik balik (2009) === Pada 23 Mac 2009, KDN menggantung permit Harakah dan [[Suara Keadilan]] selama tiga bulan berkuasa serta merta. Keputusan diumumkan oleh Menteri Dalam Negeri, Syed Hamid Albar.<ref>[http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2009/3/23/mstar_berita/20090323192137&sec=mstar_berita Permit Harakah, Suara Keadilan digantung 3 bulan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131224155639/http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=%2F2009%2F3%2F23%2Fmstar_berita%2F20090323192137&sec=mstar_berita |date=2013-12-24 }}, mStar online. Dicapai 26 Mac 2009.</ref> Walau bagaimanapun, tidak sampai dua minggu kemudian, larangan ini ditarik balik oleh Perdana Menteri Malaysia yang baru, Mohd Najib Tun Abdul Razak.<ref>[http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2009/4/3/mstar_berita/20090403204039&sec=mstar_berita 13 tahanan ISA dibebas, 2 akhbar dibenar terbit semula] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131224152418/http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=%2F2009%2F4%2F3%2Fmstar_berita%2F20090403204039&sec=mstar_berita |date=2013-12-24 }}, mStar online. Dicapai 5 April 2009.</ref> ===Tahanan Demo Bantah Sekatan Permit Dibebaskan (2000)=== Pada 10 Mac 2010, Mahkamah Majistret membebaskan kesemua 10 orang tertuduh yang menganjurkan demo sekatan permit pada Mac 2000, 10 tahun sebelumnya. Mereka dibebas dan dilepaskan selepas saksi dari pasukan polis tidak menghadiri perbicaraan yang sepatutnya diadakan pada hari ini. Yang dibebaskan ialah [[Chua Tian Chang|Tian Chua]], [[Sivarasa K. Rasiah|Sivarasa Rasiah]], [[Hishamuddin Rais]], [[Zulkiflee Anwar Haque|Zulkefli Anwar Ul Haq atau Zunar]], Munir, Mona Sofian, Nora, Abdul Malik Husin, Ansari, Lokman Nor Adam. Seorang lagi tertuduh, Omar Tan telah meninggal ketika kes masih berjalan..<ref>{{Cite web |url=http://www.harakahdaily.net/v2/index.php?option=com_content&view=article&id=25454:10-dibebas-selepas-10-tahun-didakwa&catid=1:utama&Itemid=50 |title=10 dibebas selepas 10 tahun didakwa |access-date=2010-03-10 |archive-date=2010-06-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100618211913/http://www.harakahdaily.net/v2/index.php?option=com_content&view=article&id=25454:10-dibebas-selepas-10-tahun-didakwa&catid=1:utama&Itemid=50 |url-status=dead }}</ref> ===Permit tidak diperbaharui (2010)=== Pada 8 Julai 2010, pihak pengurusan diberi tujuh hari mulai 6 Julai 2010 bagi menjawab surat tunjuk sebab daripada KDN berhubung pelbagai isu berkaitan syarat penerbitan termasuk kegagalan menghantar lapan salinan bagi setiap keluaran akhbar itu. Pihak pengurusan Harakah sedang mengendalikan isu permit akhbar itu yang tamat 7 Julai dan belum diperbaharui oleh KDN hingga kini. Namun, seperti 'rakannya' Suara Keadilan, sidang pengarang lidah rasmi PAS, juga akan tetap menerbitkan akhbar mereka - Harakah - seperti biasa. Pemangku ketua pengarang Harakah, Taufek Yahya berkata pihaknya membuat keputusan itu memandangkan surat tunjuk sebab daripada KDN yang baru diterimanya tengah hari ini tidak melarang tindakan itu.<ref>[http://www.malaysiakini.com/news/136777 "Harakah pula digantung?" Malaysiakini.com. 8 Julai 2010.</ref> === KDN Perbaharui Permit Terbit Harakah (2010) === Pada 15 Julai 2010, KDN memutuskan untuk memperbaharui permit penerbitan lidah rasmi PAS, Harakah, dengan memberi amaran keras supaya ia hanya dijual di markas dan pejabat urusan parti itu sahaja. Setiausaha Bahagian Kawalan Penerbitan & Teks AL-Quran, Zaitun Ab Samad berkata, keputusan untuk memperbaharui permit penerbitan Harakah dibuat setelah KDN berpuas hati dengan kerjasama, penjelasan dan janji pihak pengurusan Harakah untuk mematuhi syarat-syarat permit penerbitan serta Akta Mesin Cetak dan Penerbitan 1984. Menurutnya, pihak pengurusan Harakah memberi perhatian serius terhadap surat tunjuk sebab yang dikeluarkan oleh KDN dan telah menunjukkan kerjasama yang baik. Pengerusi Jemaah Pengarah Harakah [[Mustafa Ali|Mustafa Ali]] dan Pengarah Urusan Kamarudin Jaafar telah datang berjumpa Ketua Setiausaha kementerian Mahmood Adam pada 12 Julai lepas untuk memberi penjelasan. Zaitun berkata, pihak Harakah juga telah menjawab surat tunjuk sebab pada 13 Julai dengan membuat akujanji akan mematuhi syarat-syarat permit penerbitan seperti mencetak perkataan "Untuk Ahli Sahaja" dan menghantar lapan naskhah setiap keluaran Harakah kepada KDN sebaik sahaja ia dicetak. "Kementerian akan sentiasa memantau penerbitan Harakah untuk memastikan pematuhan," katanya.<ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2010/07/15/kdn-perbaharui-permit-terbit-harakah/</ref> === Kes Saman Harakah oleh Najib Razak (2015-2018) === * '''19 Februari 2015''': Harakah dan Harakahdaily menerbitkan artikel bertajuk ''"Dana 1MDB biayai Syarikat Filem Riza Aziz?"'' * '''27 Februari 2015<ref>https://www.bharian.com.my/node/37150</ref>''': Surat Tuntutan kepada Harakah dikemukakan oleh Najib Razak * '''18 Mac 2015'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/42164</ref>: Saman Fitnah difailkan Najib Razak terhadap Pengarah Urusan Harakah, Dr Rosli Yaakob dan Ketua Pengarang Portal Harakahdaily, Taufek Yahya berhubung isu dana 1Malaysia Development Berhad (1MDB) menerusi Tetuan Hafarizam Wan & Aisha Mubarak di Pejabat Pendaftar Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur. Najib Razak menamakan Rosli dan Taufek sebagai defendan pertama dan kedua. Menerusi pernyataan tuntutan, Najib Razak berkata artikel itu mengandungi perkataan fitnah yang menggambarkan bahawa beliau telah menyalah guna dana 1MDB. Oleh itu, kata beliau, penerbitan artikel itu telah menjejaskan reputasinya dan mengakibatkan beliau dikecam dalam media sosial dan media massa. Najib Razak turut mendakwa Taufek gagal mengamalkan 'kewartawanan bertanggungjawab' (responsible journalism) dengan tidak mengesahkan kebenaran perkataan yang ditulisnya sebelum menerbitkan artikel itu. Beliau mendakwa defendan sengaja menerbitkan artikel fitnah itu bagi meneruskan agenda tersendiri untuk menghancurkan kepercayaan dan keyakinan rakyat terhadapnya. Beliau menuntut ganti rugi am, ganti rugi teruk, ganti rugi teladan, faedah serta injunksi untuk menahan defendan atau pembantu mereka daripada menerbitkan artikel berkenaan * '''28 Mei 2015<ref>https://www.bharian.com.my/node/57714</ref>''': Pengurusan kes saman ditetapkan pada 26 Jun 2015 * '''26 Jun 2015'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/63794</ref>: Pendengaran saman ditetapkan selama 7 hari bermula 7 Oktober 2015 untuk mendengar saman fitnah yang difailkan. * '''26 Jun 2015:''' Najib Razak turut membuat permohonan membatalkan dua perenggan (perenggan 10 dan perenggan 11) dalam pernyataan pembelaan Harakah dan Harakahdaily dan akan didengar pada 13 Julai 2015. * '''13 Julai 2015''' <ref>https://www.bharian.com.my/node/67736</ref>''':''' Permohonan membatalkan dua perenggan dalam pernyataan pembelaan Harakah dan Harakahdaily ditunda ke 23 Julai 2015. * '''23 Julai 2015''' <ref name=":7">https://www.bharian.com.my/node/121501</ref>: Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur menolak permohonan Najib Razak untuk mengetepikan dua perenggan dalam kenyataan bela diri Harakah dan Harakahdaily, dan mengemukakan rayuan di Mahkamah Rayuan. * '''19 November 2015'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/98337</ref>: Penetapan tarikh perbicaraan kes saman ftinah iaitu pada 16, 17, 18, 21, dan 22 Mac 2016. * '''7 Disember 2015'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/102938</ref>: Najib Razak ingin bantah 20 artikel Harakah dan Harakahdaily yang lain * '''5 Februari 2016'''<ref name=":7" />: Rayuan Najib Razak untuk mengetepikan dua perenggan pembelaan Harakahdaily dalam kenyataan bela dirinya berhubung saman berkaitan 1MDB ditolak. * '''23 Februari 2016'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/127219</ref>: Najib Razak memohon untuk memasukkan dua kenyataan yang menafikan pembabitan beliau berhubung kes 1MDB dan dana RM2.6 bilion, dalam writ saman dan pernyataan tuntutannya terhadap Harakah dan Harakahdaily. Kenyataan itu masing-masing dikeluarkan Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia Malaysia (SPRM) dan Peguam Negara, yang menyatakan Najib Razak tidak terbabit dalam salah laku berhubung 1MDB dan wang derma RM2.6 bilion tiada kaitan dengan syarikat itu. * '''7 April 2016''' <ref>https://www.bharian.com.my/node/164535</ref>: Mahkamah Tinggi menolak permohonan Najib Razak untuk memasukkan dua kenyataan menafikan pembabitannya berhubung isu 1MDB dan dana RM2.6 bilion. * '''23 Mei 2016:''' Mahkamah Tinggi menolak permohonan Najib Razak supaya saman ini diputuskan berdasarkan fakta undang-undang iaitu tanpa perbicaraan penuh. * '''15 Jun 2016'''<ref>https://www.bharian.com.my/node/164535</ref>: Mahkamah Rayuan membenarkan permohonan Najib Razak, menangguhkan perbicaraan kes saman fitnah. Perbicaraan kes di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur sepatutnya bermula 23 Jun 2016. Peguam Najib Razak memohon penangguhan itu atas alasan anak guamnya mempunyai dua lagi rayuan di Mahkamah Rayuan berkaitan kes saman itu yang belum didengar dan diputuskan. * '''21 Jun 2016'''<ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2016/06/21/najib-harakah-selesai-saman</ref>: Najib Tun Razak dan HarakahDaily mempertimbangkan kemungkinan menyelesaikan di luar mahkamah, kes saman fitnah berhubung 1MDB. Kedua-dua pihak memaklumkan mahkamah dalam prosiding pengurusan kes, mereka sedang berusaha untuk menyelesaikan saman sivil itu. Presiden Mahkamah Rayuan Tan Sri Md Raus Sharif yang mengendalikan pengurusan kes itu di dalam kamar, menetapkan 11 Julai bagi kedua-dua pihak untuk memaklumkan kepadanya akan keputusan mereka. Jika kedua-dua pihak gagal mencapai penyelesaian, mahkamah akan menetapkan tarikh untuk mendengar kedua-dua rayuan yang dikemukakan oleh Najib Razak. Pengurusan kes bagi kedua-dua rayuan yang sebelum ini ditetapkan pada 23 Jun dan 14 Julai, telah diawalkan ke 21 Jun. * '''26 September 2016'''<ref>http://www.astroawani.com/berita-malaysia/harakahdaily-tolak-penyelesaian-saman-fitnah-dengan-pm-najib-117765</ref>: Harakahdaily telah menolak tawaran bagi penyelesaian saman fitnah difailkan terhadapnya oleh Najib Razak berhubung 1MDB. * '''2 Disember 2016''' <ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2016/12/02/kes-saman-najib-harakah/</ref>: Mahkamah Tinggi menetapkan 9 Mac 2017 untuk pengurusan kes saman fitnah. * '''8 Mei 2017'''<ref>https://www.malaysiakini.com/news/381560</ref>: Najib Razak dan ''Harakah'' perlu memaklumkan kepada Mahkamah Rayuan pada 15 Mei 2017 sama ada mereka akan meneruskan proses rayuan Najib Razak atau menunggu hasil saman Lim Guan Eng ke atas dua akhbar. Peguam Najib Razak berkata dia memaklumkan kepada Pendaftar Mahkamah Rayuan mengenai rayuan Lim dan Mahkamah Persekutuan sudah menetapkan tarikh lain bagi pengurusan kes Lim Guan Eng yang menyaman New Straits Times dan Utusan Malaysia itu. * '''1 Jun 2018<ref>https://www.bharian.com.my/berita/kes/2018/06/432725/najib-tarik-balik-saman-terhadap-harakah-harakahdaily</ref>''': Najib Razak menarik balik saman fitnah. === Dijemput pertama kali membuat liputan Perhimpunan Agung UMNO (2019) === Buat julung kalinya Harakah menerima undangan untuk mengadakan liputan sempena Perhimpunan Agung Umno (PAU) 2019 yang berlangsung di Pusat Dagangan Dunia Putra, Kuala Lumpur dari 4 hingga 7 Disember 2019. Mewakili Harakah, Shahir Abu Hassan hadir menerima penyerahan tag media PAU 2019 yang disampaikan oleh Ketua Penerangan Umno, Shamsul Anuar Nasarah<ref>{{Cite web |url=https://harakahdaily.org/index.php/2019/12/03/buat-julung-kalinya-harakah-dijemput-ke-pau/ |title=salinan arkib |access-date=2019-12-03 |archive-date=2019-12-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191203150935/https://harakahdaily.org/index.php/2019/12/03/buat-julung-kalinya-harakah-dijemput-ke-pau/ |url-status=dead }}</ref>. == Portal ''Harakahdaily'' == Harakah segera memanfaatkan teknologi ICT ini dengan mengadakan Harakah Edisi Internet seawal tahun 1997 <ref name=":0">http://sso.myharakah.net/publicpage/view_history</ref> yang dilancarkan oleh [[Fadzil Mohd Noor|Ustaz Fadzil Mohd Noor]], Presiden PAS ketika itu. Pendokong-pendokong IT dari kalangan ahli PAS membantu Harakah memulakan usaha ini untuk menyiarkan bahan-bahan yang ada dalam akhbar Harakah membantu memasukkan berita, rencana utama dan kolum penting. Ketika itu, portal Harakah menggunakan penyedia laman Tripod (Lihat contoh di <nowiki>http://harakah4.tripod.com</nowiki>) dan pautan www.harakah.net. Pada Ogos 1999, Harakah membuka laman webnya sendiri, Harakahdaily yang terbit selengkapnya pada Mac 2000 yang boleh dilayari setiap hari<ref name=":0" />. Portal berita www.harakahdaily.com yang dikemaskini setiap hari digerakkan secara aktif selepas kemenangan besar PAS dalam PRU ke-10. Sekarang ianya menjadi www.harakahdaily.net dengan kunjungan pelawat sekitar 70,000 (pageview) sehari dan dalam masa peristiwa tertentu seperti pilihan raya, muktamar dan sebagainya, ia boleh mencecah sehingga 100,000 kunjungan sehari. Ianya juga secara tidak langsung merealisasikan sebahagian hasrat Harakah untuk menjadi akhbar harian yang masih belum terlaksana. Pada September 2016<ref>https://www.facebook.com/ustaztantawi/posts/10153708533777312</ref>, Ketua Penerangan PAS, [[Nasrudin Hassan|YB Ustaz Nasrudin Hassan Tantawi]] mengumumkan di Facebook beliau tentang peralihan domain Harakahdaily kepada harakahdaily.net.my. Pada 5 November 2019<ref>{{Cite web |url=https://harakahdaily.org/index.php/2019/11/05/presiden-rasmi-harakahdaily-versi-baharu/ |title=salinan arkib |access-date=2019-11-05 |archive-date=2019-11-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191105101631/https://harakahdaily.org/index.php/2019/11/05/presiden-rasmi-harakahdaily-versi-baharu/ |url-status=dead }}</ref>, Presiden PAS, Abdul Hadi Awang telah merasmikan pelancaran HarakahDaily versi baharu dengan domain harakahdaily.org di EDC Hotel, Jalan Raja Laut. == Unit Buku Harakah == '''Unit Buku Harakah''' ialah subsidiari bidang penerbitan buku kepada syarikat media [[Harakah]]. ===Buku=== * Fiqh Al-Harakah Dari Sirah Nabawiyyah Jilid 3 Edisi Kemaskini (2018) Tulisan [[Abdul Hadi Awang]] * Sejarah PAS, 1951-1957: Membina Jiwa Merdeka (2016) Tulisan [[Subky Abdul Latif|Subky Latif]] & [[Mohd Fadhli Ghani|Mohd Fadli Abdul Ghani]] * Sirah Nabawiyah - Insan Teladan Sepanjang Zaman (2016) Tulisan [[Nik Abdul Aziz bin Nik Mat|Nik Abdul Aziz Nik Mat]] * Khutbah Rasulullah: 668 khutbah pengukuh iman dan penyempurnaan akhlak (2015) Tulisan [[Nawaf Al-Jarrah]] * Memoir Tok Guru di Hati Wanita (2015) Tulisan [[Saidah Hairan]] * Insan, Ingatlah: Sebuah Panduan Menuju Hati yang Tenang (2015) Tulisan [[Nik Abdul Aziz bin Nik Mat|Nik Abdul Aziz Nik Mat]] * Tafsir At-Tibyan: Tafsir Surah Al-Baqarah Ayat 83-160 (2014) Tulisan [[Abdul Hadi Awang]] * Tafsir At-Tibyan: Tafsir Surah Al-Baqarah Ayat 1-82 (2014) Tulisan [[Abdul Hadi Awang]] * Pembentukan Jiwa (2014) Tulisan [[Nik Abdul Aziz bin Nik Mat|Nik Abdul Aziz Nik Mat]] * Assam: Umat Islam Terancam (2014) Tulisan [[Mohd Azmi Abdul Hamid]] & [[Mohammad Qayyum Badaruddin|Mohammad Qayyum A. Badaruddin]] * MH17 Dalam Kenangan (2014) Karya [[Akmal Salleh|Dr. Akmal Salleh]], [[Saidah Hairan]] * Bimbingan Persoalan Fiqh Wanita (2014) Syaikh Muhammad Bin Ibrahim Asy-Syaikh * Tafsir Surah Yaasin (Siri Tafsir At-Tibyan) (2013) Tulisan [[Abdul Hadi Awang]] * Bersih: Pendirian PAS (2012) Tulisan [[Parti Islam Se-Malaysia]] * Gelombang di Pesisir Waktu: Kumpulan Rencana Politik, Gerakan Islam, Kesusasteraan, dan Kehidupan (2012) Tulisan [[Abdul Shukur Harun]] * Detik Utopia: Komentar Kritis Isu Pakatan Rakyat dan Politik Malaysia (2012) Tulisan [[Ahmad Lutfi Othman]] * Striving For Change (The Blindspot Series) (2012) Tulisan [[Dzulkefly Ahmad|Dr Dzulkefly Ahmad]] * Manusia Dan Kemaruk Kebendaan Teks dan Komentar Surah Al-Kahfi (2012) Tulisan Abul Hasan Ali Nadwi * Sinema Spiritual: Dramaturgi dan Kritikan (2012) Tulisan [[Mohd Faizal Musa|Faisal Tehrani]] * Menegak Agama Membela Bangsa: Perjuangan PAS 1951-1970 (2011) Tulisan Ismail Said * Orang Melayu: Masalah dan Masa Depan (2008) Tulisan [[Syed Husin Ali]] * Blind Spot - the Islamic State debate, NEP and other issues (2008) Tulisan [[Dzulkefly Ahmad|Dr Dzulkefly Ahmad]] * Nota Kepada Diri: 71 Nasihat Agama & Akhlak (2007) Tulisan [[Nik Abdul Aziz bin Nik Mat|Nik Abdul Aziz Nik Mat]] * Dari Beirut Ke Jerusalem: Sebuah Kisah Benar (2007) Edisi Khas 25 Tahun Tragedi Sabra & Shatila. Tulisan [[Ang Swee Chai|Dr. Ang Swee Chai]] * 20 tahun Harakah, 1987-2007: 2 Dekad Terajui Perubahan (2007) Tulisan [[Ahmad Lutfi Othman]] * Fiqh Al-Harakah Dari Sirah Nabawiyyah Jilid 3 (2006) Tulisan [[Abdul Hadi Awang]] * Pembentukan Jiwa (1994) Tulisan [[Nik Abdul Aziz bin Nik Mat|Nik Abdul Aziz Nik Mat]] * === E-Buku (Buku digital) === Pada masa kini telah terdapat beberapa buah buku terbitan Harakah telah dijadikan eBook<ref>http://sso.myharakah.net/publicpage/view_ebook</ref>. Antaranya: * Panduan Solat Hajat Khusus Untuk Kemenangan Jentera Pilihanraya PAS Negeri Selangor, Karya Dewan Ulamak PAS Negeri Selangor * Risalah Ringkas Panduan Istighasah & Munajat. Karya bersama Dewan Ulamak PAS Negeri Selangor * Sejarah PAS, 1951-1957: Membina Jiwa Merdeka (2016) Karya Subky Latif & Mohd. Fadli Abdul Ghani * Khutbah Rasulullah: 668 khutbah pengukuh iman dan penyempurnaan akhlak (2015) Nawaf Al-Jarrah * Memoir Tok Guru di Hati Wanita (2015) Saidah Hairan * Insan, Ingatlah: Sebuah Panduan Menuju Hati yang Tenang (2015) Nik Abdul Aziz Nik Mat * Bimbingan Persoalan Fiqh Wanita (2014) Syaikh Muhammad Bin Ibrahim Asy-Syaikh * MH17 Dalam Kenangan (2014) Karya Dr. Akmal Salleh, Saidah Hairan * Pembentukan Jiwa (2014) Nik Abdul Aziz Nik Mat * Tafsir At-Tibyan: Tafsir Surah Al-Baqarah Ayat 83-160 (2014) Abdul Hadi Awang * Tafsir At-Tibyan: Tafsir Surah Al-Baqarah Ayat 1-82 (2014) Abdul Hadi Awang * Tafsir Surah Yaasin (Siri Tafsir At-Tibyan) (2013) Abdul Hadi Awang == Kontroversi Buku == === Buku Faisal Tehrani, terbitan Unit Buku Harakah diharamkan (2016) === Buku tulisan Faisal Tehrani berjudul Sinema Spiritual: Dramaturgi dan Kritikan diterbitkan oleh Unit Buku Harakah yang beralamat di Kuala Lumpur diharamkan oleh KDN berkuat kuasa 22 April 2016<ref>https://www.hmetro.com.my/node/141944</ref>. Ia dikatakan cuba mengupas filem sebagai medium dakwah ketika sinema Malaysia tepu dengan filem seram. Berdasarkan warta kerajaan persekutuan, pengharaman itu dikeluarkan berdasarkan Seksyen 7(1) Akta Mesin Cetak dan Penerbitan 1984<ref>http://www.moha.gov.my/index.php/en/maklumat-korporat22-4/kenyataan-media-kdn/2826-</ref>. Alasan diberikan, penerbitan itu mungkin memudaratkan ketenteraman awam atau mungkin menggemparkan fikiran orang ramai atau mungkin memudaratkan kepentingan awam kerana mengandungi atau seolah-olah mempromosikan unsur-unsur ajaran atau amalan Syiah yang bertentangan dengan ajaran dan akidah Islam yang sebenar mengikut Mazhab Ahli Sunnah Wal Jamaah yang ditetapkan di Negara ini.<ref>https://www.malaysiakini.com/news/340626</ref> == Kepimpinan == === Pengerusi Lembaga Pengarah Harakah === Berikut merupakan senarai Pengerusi Lembaga Pengarah (pernah digunakan sebagai Jemaah Pengarah) Harakah. # 1995 - 2015: Mustafa Ali<ref name=":0" /> <ref name=":3">https://pas.org.my/pengerusi-lajnah-lajnah-sesi-2013-2015/</ref> # 2015 - 2017: YB Idris Ahmad<ref name=":4">https://pas.org.my/pengerusi-lajnah-lajnah-pas-pusat-sesi-2015-2017/</ref> # 2017 - 2019: YB Mohd Amar Nik Abdullah<ref name=":5">https://pas.org.my/pengerusi-lajnah-lajnah-pas-pusat-sesi-2017-2019/</ref> # 2019 - kini: YB Senator Idris Ahmad<ref name=":6">https://pas.org.my/pengerusi-lajnah-lajnah-pas-pusat-sesi-2019-2021/{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> === Pengarah Urusan/Ketua Pengawai Eksekutif === Berikut merupakan senarai Pengarah Urusan Harakah sejak ditubuhkan. Bermula sesi 2017, jawatan Pengarah Urusan ditukar kepada Ketua Pegawai Eksekutif. # 1987 - 1989: [[Mohd Nakhaie Haji Ahmad]] # 1989 - 1990: [[Daeng Sanusi Daeng Mariok|Dr. Daeng Sanusi Daeng Mariok]] # 1990 - 1995: [[Azizan Abdul Razak]] # 1995 - 2006: [[Hishamuddin Yahaya]] # 2006 - 2013: [[Kamarudin Jaffar]] # 2013 - 2017: [[Rosli Yaakop|Dr Rosli Yaakop]]<ref name=":3" /><ref name=":4" /> # 2017 - 2019: [[Zainal Abidin Kidam|Zainal Abidin bin Kidam]]<ref name=":5" /> # 2019 - 2021: [[Kamaruzaman Mohamad|Kamaruzaman bin Mohamad]]<ref name=":6" /> # 2021 - kini: [[Khairil Nizam Khirudin]] === Ketua Pengarang === Berikut merupakan senarai Ketua Pengarang Harakah (akhbar cetak) # 1987 - 1989: [[Mohd Nakhaie Haji Ahmad]] # 1989 - 1990: Hussien Yaakob # 1990 - 1992: Zin Mahmud # 1992 - 1993: [[Ahmad Lutfi Othman]] # 1993 - 2004: [[Zulkifli Sulong]] # 2004: Suhaimi Mokhtar # 2004 - 2015: [[Ahmad Lutfi Othman]] # 2015 - Kini: [[Wan Nordin Wan Yaacob]] == Anugerah dan pengiktirafan == * Anugerah Khas MASTI 2022 - daripada Majlis Persatuan Pentadbir Universiti Awam Malaysia (MASTI) - 20 Ogos 2022 * Anugerah Perniagaan Terbaik Malaysia (Berita dalam talian bagi kandungan politik) anjuran Media Home Communication - 21 Ogos 2022. == Rujukan == <references/> == Pautan luar == *[https://www.harakahdaily.net.my Portal Rasmi Harakahdaily] *[https://www.facebook.com/harakahdaily Laman Facebook Harakahdaily] *[https://twitter.com/harakahdailyHD Laman Twitter Harakahdaily] *[https://twitter.com/AkhbarHarakah Laman Twitter Akhbar Harakah] *[https://www.instagram.com/harakahdaily/ Laman Instagram Harakahdaily] *[http://sso.myharakah.net/ Portal Korporat Agensi Harakah] {{kawalan kewibawaan}} {{Akhbar Malaysia}} {{Parti Islam Se-Malaysia}} [[Kategori:Akhbar di Malaysia]] [[Kategori:Akhbar bahasa Melayu]] [[Kategori:Parti Islam Se-Malaysia|Teknologi]] [[Kategori:Laman web bahasa Melayu]] 5k3ro0f70maf3zb471onc1l1udzvphr 0 2049 5650605 5322185 2022-08-21T17:36:09Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Kongeriget Danmark |conventional_long_name = Kerajaan Denmark<br>{{rtl-lang|ms|كراجأن دينمارك}} |common_name = Denmark |image_flag =Flag_of_Denmark.svg |image_coat = National Coat of arms of Denmark.svg |national_motto = tiada<br />(Moto diraja: ''Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke''<br /><small>"Bantuan tuhan, Kasih Rakyat, kekuatan Denmark"</small>) |image_map = LocationDenmark.svg |map_caption = {{map_caption |location_color=dark green |region=[[Eropah]] |region_color=dark grey |subregion=[[kesatuan Eropah]] |subregion_color=light green |legend=Location Denmark EU Europe.png}} |national_anthem = ''[[Der er et yndigt land]]''&nbsp;<small>(kebangsaan)</small><br /> |royal_anthem = ''[[Kong Kristian stod ved højen mast|Kong christian stod ved højen mast]]''&nbsp;<small>(diraja dan kebangsaan)</small> |official_languages = [[Bahasa Denmark|Denmark]]¹ |ethnic_groups = 91.1% [[orang Denmark|Denmark]], 8.9% ([[orang Jerman|Jerman]], [[orang Greek|Greek]], [[orang Bosnia|Bosnia]], [[orang Rusia|Rusia]], [[orang Turki|Turki]], [[Arab]]) |demonym = ''Danish'' atau ''Dane'' |capital = [[Copenhagen]] |latd=55 |latm=43 |latNS=N |longd=12 |longm=34 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = [[Sistem berparlimen|Demokrasi berparlimen]] dan [[raja berperlembagaan]] |leader_title1 = [[Senarai raja Denmark|Ratu]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Denmark|Perdana Menteri]] |leader_title3 = [[Folketing#Senarai Speaker Folketing|Speaker Folketing]] |leader_name1 = [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] |leader_name2 = [[Mette Frederiksen]] |leader_name3 = [[Pia Kjaersgaard]] |leader_title5 = Kerajaan cammpuran |leader_name5 = Campuran VK |accessionEUdate = 1 Januari 1973 (ke-7) |area_km2 = 42,931<!--{{As of|2017}}--> |area_magnitude = 1 E10 |percent_water = 1.6² |population_estimate = {{increase}} 5,748,769<ref name="pop1" /> ([[List of countries by population|112th]]) |population_estimate_year = Januari 2017 |population_density_km2 = 133.9 |population_label2 = Kepulauan Faroe |population_data2 = 49,884<ref name="Faroer pop">{{cite web|title=Population, births, deaths and migrations by sex, village/city, monthly (1985–2017)|url=http://www.hagstova.fo/en/statbank/demographic-statistics/population-and-elections/population |publisher=Hagstova Føroya|accessdate=30 Ogos 2017}}</ref> |population_label3 = Greenland |population_data3 = 55,860<ref name="Greenland pop">{{cite web|title=2017 Population|url=http://www.stat.gl/BEE201701/o1|publisher=Statistics Greenland|accessdate=30 Ogos 2017}}</ref> |GDP_PPP = $285.468&nbsp;billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=91&pr.y=19&sy=2017&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=128&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Denmark |publisher=International Monetary Fund }}</ref><ref group="N" name="denonly group=N" /> |GDP_PPP_year = 2017 |GDP_PPP_rank = ke-52 |GDP_PPP_per_capita = $49,613<ref name=imf2 /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ke-19 |GDP_nominal = $324.146&nbsp;billion<ref name=imf2 /><ref group="N" name="denonly group=N" /> |GDP_nominal_year = 2017 |GDP_nominal_rank = ke-34 |GDP_nominal_per_capita = $56,335<ref name=imf2 /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ke-6 |Gini = 27.5 <!--number only--> |Gini_year = 2014 |Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> |Gini_ref = <ref name=eurogini /> |HDI = 0.925 |HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = steady <!--increase/decrease/steady--> |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=2016 Human Development Report |year=2016 |accessdate=23 Mac 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> |HDI_rank = ke-5 |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |sovereignty_type = Penyatuan |sovereignty_note = Abad ke-8 |currency = [[Krone Denmark]] |currency_code = DKK |time_zone = [[Waktu Eropah Tengah|CET]]² |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]]² |utc_offset_DST = +2 |drives_on = kanan |calling_code = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 3 calling codes | [[+45]]{{nbsp|6}}{{small|(Denmark)}} | [[+298]]{{nbsp|4}}{{small|(Kepulauan Faroe)}} | [[+299]]{{nbsp|4}}{{small|(Greenland)}} }} |cctld = [[.dk]]^2,3 |calling_code = +45⁴ |footnotes = ¹ Rasmi bersama dengan [[bahasa Greenland]] di [[Greenland]], dan [[bahasa Faroe|Faroe]] di [[Kepulauan Faroe]]. [[Bahasa Jerman]] diiktiraf sebagai bahasa minoriti terlindung di kawasan Jutland Selatan (Sønderjylland) di Denmark. Bahasa Denmark diiktiraf sebagai bahasa minoriti terlindung di kawasan [[Schleswig-Holstein]] di [[Jerman]].<br />² Untuk Denmark tidak termasuk Kepulauan Faroe dan [[Greenland]].<br />³ TLD [[.eu]] dikongsi bersama dengan negara [[Kesatuan Eropah]] lain.<br />⁴ [[Kepulauan Faroe]] menggunakan +298 dan [[Greenland]] menggunakan +299. }} '''Denmark''' ({{lang-da|Danmark}}; ejaan lama: '''Denmak''' atau '''Denmar'''<ref name="Wilkinson32">{{Cite dictionary|url=https://nla.gov.au/nla.obj-60272771/view?partId=nla.obj-435894947#page/n281/mode/1up/search/denmark|title=Denmak|dictionary=A Malay-English dictionary (romanised)|last=Wilkinson|first=Richard James|publisher=Salavopoulos & Kinderlis|year=|isbn=|location=Mytilini, Yunani|quote=|date=1932|volume=I|page=272|via=TROVE, Perpustakaan Negara Australia}}</ref>) merupakan negara Nordik yang paling kecil. Negara ini terletak di semenanjung [[Scandinavia]], iaitu di utara [[Eropah]]. Denmark bersempadankan Laut Baltik dan Laut Utara, serta mempunyai semenanjung yang bersambung dengan [[Jerman]] dan pulau pulau kecil. Denmark terletak di utara [[Jerman]] dan [[Poland]], timur laut [[Sweden]] dan selatan [[Norway]]. Tambahan, Greenland dan Pulau Faroe menjadikan raja Denmark sebagai ketua negara (sama seperti Australia, New Zealand dan Kanada yang menjadikan Ratu Britain sebagai ketua negara mereka), tetapi mempunyai hak untuk memerintah secara berasingan. Penyatuan kerajaan Denmark mula pada abad ke-10 apabila Denmark mengawal [[Laut Baltik]]. Denmark kemudian mengawal [[Kesatuan Kalmar]] yang diasaskan pada 1397 (terhadap Norway dan Sweden). Kesatuan ini berakhir pada 1523 apabila ia "digantikan" oleh Sweden, Walau bagaimanapun, Denmark tetap mengekalkan kesatuan itu ke atas Norway sehingga ia dibubarkan pada 1814. Selain itu, Denmark juga meluaskan tanah jajahannya dari kesatuan ini, sehingga [[Kepulauan Faroe]] dan [[Greenland]]. Denmark juga bangkit selepas kekalahan mereka dalam [[Perang Scleswig Kedua]] yang menyemarakkan semangat nasionalisme Denmark. Denmark mengekalkan kedudukan neutralnya pada [[Perang Dunia Pertama]]. Pada April 1940, tentera Jerman melancarkan [[Serangan Jerman ke atas Denmark|serangan]] ke atas Denmark. Selepas kejayaan Jerman, Jerman menduduki Denmark sehingga Jerman menyerah kalah kepada Pihak Berikat pada Mei 1945. Denmark menjadi pengeksport terbesar produk pertanian pada separuh kedua abad ke-19. [[Perlembagaan Denmark]] ditandatangani pada 5 Jun 1849 yang menamatkan [[monarki mutlak]] yang bermula sejak 1660. Kini, raja Denmark [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] melaksanakan pemerintahan perlimen demokrasi. Parlimen kebangsaan dan kerajan berpusat di [[Copenhagen]], ibu negara dan bandar terbesar serta pusat komersial utama Denmark. Denmark kini menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] pada 1973 dan menggantikan mata wang [[Krone Denmark|krone]] kepada [[euro]]. Selain itu, Denmark juga ahli [[NATO]], [[Majlis Nordic]], [[Pertubuhan Kerjasama dan Pembangunan Ekonomi|OECD]], [[Pertubuhan bagi Keselamatan dan Kerjasama di Eropah|OSCE]] dan [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]]. Denmark menikmati [[taraf hidup]] yang tinggi dan negara yang berkedudukan baik pada pendidikan, kesihatan, kebebasan awam, kemakmuran dan pembangunan manusia. Negara ini berkedudukan tinggi pada mobiliti sosial. Denmark antara salah satu negara mempunyai per kapita tertinggi. Pada tahun 2014, Denmark merupakan negara pencen terbaik di dunia. == Etimologi == Etimologi Denmark berhubung dengan perkataan "Danes" dan "Denmark" yang menggambarkan Denmark merupakan kerajaan yang satu. Ia juga mencetuskan perdebatan. Perkataan ini merujuk kepada ''"Dan"'' yang merujuk kepada Dani ataupun tokoh bersejarah, [[Dan (raja)|Dan]] dan perkataan tepat - ''"mark"'' pada penghujungnya. Isu ini menjadi rumit apabila ia mungkin merujuk kepada orang Dani di Scandinavia atau tempat lain di Eropah seperti [[Yunani Purba|Greek]] dan [[Rom Purba|Rom]] (seperti [[Ptolemy]], [[Jordanes]] dan [[Gregory of Tours|Gregorius]]). Jika perkataan ''den'' merujuk kepada "gua" yang ada dalam perkataan [[Sanskrit]], ''dhánuṣ-'' (धनुस्; "desert"). ''-mark'' pula dipercayai bermaksud hutan atau daerah sempadan, kemungkinan juga bermaksud "daerah hutan" yang merujuk kepada selatan [[Duci Schleswig|Schleswig]]. == Sejarah == === Prasejarah === Barang arkeologi terawal yang ditemui di Denmark pada 130,000–110,000 sebelum masihi. [[Zaman Gangsa Nordic]] (1800–600 TD) di Denmark terdapat "pongsu" termasuk penemuan [[lur]] . Ketika [[Zaman Besi Pra-Rom]](500 BC&nbsp;– AD 1), kumpulan pribumi mula bermigrasi ke selata. Orang Rom juga menjalani perdagangan dan berhubung dengan kaum pribumi yang mendiami Denmark. Kekuatan pengaruh budaya Celtic pada zaman ini juga berlaku berikut penemuan [[Gundestrup cauldron]]. Ahli sejarah percaya sebelum kedatangan prekursor ke Denmark, kumpulan yang datang dari timur kepulauan Denmark ([[Zealand]]) dan [[Scania|Skåne]] bertutur dalam bahasa [[Bahasa-bahasa Germanik Utara|Germanik Utara]]. Kumpulan ini kemudian ke Great Britain untuk menjadi tentera upahan raja [[Vortigern]]. Mereka kemudian diserap ke dalam etnik [[Angles]] dan [[Saxon]] yang kemudian membentuk [[Anglo-Saxon]]. Struktur pertahanan [[Danevirke]] dibina sejak abad ke-3 untuk melindungi raja Denmark. Alfabet pertama digunakan pada masa yang sama di [[Ribe]], kawasan tertua di Denmark dan dipercayai diasaskan pada AD700. === Zaman Pertengahan === Dari abad ke-8 sehingga abad ke-10, [[orang Denmark]], [[orang Sweden|Sweden]] dan [[Orang Norway|Norway]] dikenali sebagai bangsa [[Viking]]. Mereka semua menjajah, menyerbu dan berdagang di seluruh Eropah. Penjelajah Viking merupakan orang pertama menemui [[Iceland]] pada kemalangan yang berlaku pada abad ke-9 kerana mereka ingin ke [[Kepulauan Faroe]] dan mereka secara tidak sengaja, terus menyeberangi "[[Vinland]]" (tanah berangin), tempat itu kini dikenali sebagai [[Newfoundland]] di [[Kanada]]. Bangsa Viking Denmark aktif di [[Kepulauan British]] dan [[Eropah Barat]]. Mereka menakluk England di bawah Raja [[Sweyn Forkbeard]] pada 1013, [[Ireland]] dan [[Perancis]] pula didiami puak [[Normandy]]. Kebanyakan pens Anglo-Saxong pada zaman ini ditemui di England dan Denmark. Merujuk kepada [[Batu-batuan Jelling]], puak Denmark bersatu dan memeluk agama [[Kristian]] sekitar tahun 965 ole [[Harald Bluetooth]]. Ia percaya bahawa Denmark menjadi Kristian kerana alasan politik untuk menghalang kekuasaan Kristian di Eropah. [[Germania]] merupakan tempat perdagangan penting bagi puak Denmark. Harald kemudian membina enam kubu di seluruh Denmark yang dipanggil Trelleborg dan [[Danevirke]]. Pada awal abad ke-11, [[Canute Agung]] menyatukan Denmark, England dan Norway sepanjang 30 tahun. Pada 1397, Denmark menyertai kesatuan bersama [[Norway]] dan [[Sweden–Finland|Sweden]] di bawah Ratu [[Margaret I dari Denmark|Margaret I]]. Ketiga-tiga negara itu berdagang dengan baik. Walau bagaimanapun, selepas 125 tahun, Sweden keluar daripada kesatuan ini dan pada 17 Jun 1523, Raja [[Gustav I dari Sweden|Gustav Vasa]] menakluk kota [[Stockholm]]. [[Reformasi Protestan]] tersebar ke Scandinavia pada 1530an dan perang saudara [[Count Feud]]. Denmark menukar kepada ajaran [[Lutheranisme]] pada 1536. Pada tahun berikutnya, Denmark bersetuju untuk menyertai [[Denmark-Norway|kesatuan dengan Norway]]. === Sejarah awal moden === [[Fail:Denmark-Norway and possessions.png|thumb|kiri|400px|[[Empayar kolonial Denmark]] pada pertengahan abad ke-18.]] Selepas Sweden keluar daripada [[Kesatuan Kalmar]] pada 1523, Denmark cuba untuk mengawal Sweden. Kali pertama pada [[Perang Tujuh Tahun Utara]] dan kali kedua pada [[Perang Kalmar]] ketika Raja [[Christian IV dari Denmark|Christian IV]] menyerang Sweden pada tahun 1611 tetapi gagal untuk memaksa Sweden kembali bersatu bersama Denmark. Perang itu tiada pertukaran wilayah tetapi Sweden membayar wang pampasan sebanyak 1&nbsp;juta perak [[riksdaler Sweden|riksdaler]] kepada Denmark. Perang ini juga kemenangan besar yang terakhir buat Denmark dalam peperangan ke atas Sweden. Pada dekad seterusnya, Sweden meluaskan tanah jajahannya sehingga menjadikan negara mereka negara terbesar di Scandinavia mengikut luas dan populasi. Raja Christian menggunakan duit dari pampasan perang itu untuk membaik pulih kota dan kubu dan yang paling penting, [[Glückstadt]], [[Oslo|Christiania]] (berikutan kebakaran besar yang mengalami kerosakan teruk di [[Oslo]]), [[Christianshavn]] dan [[Kristianstad|Christianstad]]. Christian juga membina beberapa bangunan termasuk [[Børsen]], [[Rundetårn]], [[Nyboder]], [[Istana Rosenborg|Rosenborg]], sebuah [[Kongsberg|lombong perak]] dan sebuah [[Kupfermühle|kilang tembaga]]. Beliau juga mengasaskan [[Syarikat Hindia Timur Denmark]] selepas "diajak" oleh [[Syarikat Hindia Timur Belanda]] untuk memungut keuntungan di [[Sri Lanka|Ceylon]]. [[Empayar kolonial Denmark]] juga menjalankan perdagangan di Afrika dan India. Selain itu, empayar ini juga menjalankan perdagangan dengan kuasa besar yang lain termasuk [[pertanian]]. Dalam [[Perang Tiga Puluh Tahun]], Raja Christian Denmark cuba untuk menjadi ketua [[Lutheranisme|Lutheran]] di Jerman tetapi beliau tewas dalam [[Pertempuran Lutter]]. Keputusan peperangan itu menunjukkan ketua Katolik di bawah [[Albrecht von Wallenstein]] mudah untuk menyerang dan menduduki [[Jutland]] sehingga Denmark terpaksa untuk menyerah kalah daripada peperangan. Denmark berjaya mengelakkan konsesi wilayah mereka tetapi Raja [[Gustavus Adolphus dari Sweden|Gustavus Adolphus]] campur tangan di Jerman dan menandakan ketenteraan di Sweden semakin meningkat manakala ketenteraan Denmark di rantau Eropah menurun. Tentera Sweden melancarkan [[Perang Torstenson|serangan]] ke atas Jutland pada 1643 dan menawan kota Skåne pada 1644. Merujuk kepada ahli sejarah, [[Geoffrey Parker (sejarawan)|Geoffrey Parker]], "Pendudukan Sweden menyeebabkan kemerosotan dalam bidang pertanian dan kekurangan kapita, hasil tuaian jatuh mendadak dan wabak [[Maut Hitam]] melanda negara ini pada tahun 1647 dan 1651. Populasi Denmark jatuh 20 peratus." [[Fail:Grundlovgivende rigsforsamling - Constantin Hansen.jpg|thumb|kanan|''Den Grundlovgivende Rigsforsamling'' karya [[Constantin Hansen]] memaparkan Majlis Perlembagaan menubuhkan [[perlembagaan Denmark]].]] Pada tahun 1645, Denmark menyerahkan [[Halland]], [[Gotland]], bahagian terakhir jajahan Denmark di Estonia, dan wilayah kecil di Norway pada [[Perjanjian Kedua Brömsebro (1645)|Perjanjian Bromsebro]]. Pada 1657, Raja [[Frederick III dari Denmark|Frederick III]] melancarkan perang ke atas Sweden dan berarak di [[Bremen-Verden]]. Perang ini membawa kekalahan kepada tentera Denmark dan tentera-tentera Raja Sweden, [[Charles X Gustav dari Sweden|Charles X Gustav]] menyerang [[Jutland]], [[Funen]], dan [[Zealand]] sebelum menandatangani [[Perjanjian Roskilde|Perjanjian Keamanan Roskilde]] pada Februari 1658, di mana Sweden dibenarkan untuk mengawal [[Skåne]], [[Blekinge]], [[Trøndelag]] dan pulau [[Bornholm]]. Pada Ogos 1658, Charles X Gustav mula mengepung kota [[Copenhagen]] selama dua bulan tetapi gagal. Dalam perjanjian keamanan berikutnya, Denmark berjaya untuk mengekalkan kemerdekaannya dan dibenarkan mengawal Trøndelag dan Bornholm. Denmark juga untuk mengawal wilayah Skåne dalam [[Perang Scania]] (1675–79) tetapi gagal. Selepas berlakunya [[Perang Utara Besar]] (1700–21), Denmark dapat mengawal bahagian [[Schleswig]] dan [[Holstein]] yang diperintah oleh kerabat [[Holstein-Gottorp]] pada 1721 dan 1773. Pada [[Perang Napoleon]], Denmark asalnya ingin menegakkan polisi neutral dan berdagang dengan [[Empayar Perancis Pertama|Perancis]] dan [[United Kingdom Great Britain and Ireland|United Kingdom]]. Selain itu, Denmark juga menyertai [[Liga Kedua Tentera Berkecuali|Tentera Berkecuali]] bersama [[Empayar Rusia|Rusia]], Sweden dan [[Kerajaan Prusia|Prusia]]. British menganggap Denmark bermusuh dengannya lalu menyerang Copenhagen pada [[Pertempuran Copenhagen (1801)|1801]] dan [[Pertempuran Copenhagen (1807)|1807]]. Dalam satu peristiwa, armada Denmark telah dibakar berdekatan kota Copenhagen, Permusuhan ini kemudian berlaku di antaa British dan Denmark lalu berlakunya [[Perang Kapal Meriam]]. British mengawal perairan di antara Denmark dan Norway untuk membawa bencana kepada ekonomi kedua-dua kesatuan ini. Pada tahun 1813, kesatuan Denmark-Norway menjadi bankrap. Kesatuan Denmark-Norway dibubarkan secara rasmi pada [[Perjanjian Kiel]] pada tahun 1814. Selepas pembubaran kesatuan dengan Norway, Denmark tetap mengekalkan posisinya di [[Iceland]] (kekal bersama monarki Denmark sehingga 1944), [[Kepulauan Faroe]] dan [[Greenland]]. === Denmark pada Perang Dunia === [[Fail:Bundesarchiv Bild 101I-753-0010-19A, Jütland, deutscher Spähpanzer (Sd. Kfz. 222).jpg|thumb|Kereta perang Jerman di [[Jutland]] semasa Perang Dunia Kedua.]] Selepas Eropah dilanda [[Revolusi 1848]], Denmark melaksanakan sistem [[raja berperlembagaan]] pada 5 Jun 1849. Dua kamar parlimen telah dibuka. Denmark melancarkan perang ke atas [[Prusia]] dan [[Habsburg Austria]] dalam [[Perang Schleswig Kedua]], peperangan itu berlaku dari Februari sehingga Oktober 1864. Denmark secara mudahnya tewas dan terpaksa memberikan wilayah Schleswig dan Holstein kepada Prussia. Kekalahan Denmark pada kali ini merupakan siri kekalahan terpanjang dan kehilangan wilayah yang bermula sejak abad ke-17. Selepas peristiwa ini, Denmark menjadi sebuah negara neutral atau berkecuali di Eropah. [[Perindustrian]] datang ke Denmark pada separuh kedua abad ke-19. Landasan kereta api mula dibina di Denmark pada 1850an untuk menghubungkan antara bandar ke bandar lain serta melonjakkan ekonomi negara. Perdagangan pula mula pada 1870an. Orang luar dari negara jiran mula bermigrasi ke bandar-bandar utama. Pertanian Denmark menjadi utama serta mengeksport produk daging dan tenusu. Denmark kekal kedudukan neutralnya pada [[Perang Dunia Pertama]]. Selepas kekalahan teruk Jerman, dan pada [[Perjanjian Versailles]], wilayah Schleswig-Holstein dikembali semula ke Denmark. Berikutan [[irredentisme|fahaman irredentisme]] Jerman, Denmark cuba untuk mempertimbangkan wilayah itu melalui [[pungutan suara]]. Dua pungutan suara Schleswig berlaku pada 10 Februari dan 14 Mac 1920. Pada 10 Julai 1920, bahagian utara Schleswig (Sønderjylland) dijaga oleh Denmark dan memiliki seramai 163,600 penduduk. Hari yang dikenali sebagai ''Genforeningsdag'' disambut setiap 15 Jun bersempena dengan tarikh peristiwa perebutan wilayah Sclewig dengan Jerman. Pada 1939, Denmark menandatangani pakatan selama 10 tahun untuk tidak diserang oleh [[Jerman Nazi]] tetapi [[Operasi Weserübung|Jerman menyerang Denmark]] pada 9 April 1940 dan kerajaan Denmark terpaksa menyerah selepas dua jam tentera Denmark mempertahankan tanah airnya. [[Perang Dunia Kedua]] di Denmark "dicirikan" oleh ko-operasi ekonomi bersama Jerman sehingga 1943, ketika kerajaan Denmark dan tentera lautnya menghantar kapal dan banyak tentera ke Sweden. Kerajaan juga melancarkan operasi menyelamatkan orang-orang Yahudi yang diseksa oleh orang Jerman sebelum mereka semua ke kem tahanan untuk dibunuh. Sesetengah orang Denmark menyokong fahaman [[Nazisme]] dan menyertai [[Parti Buruh Denmark Sosialis Nasional|Parti Nazi Denmark]] atau menjadi sukarelawan untuk menentang penjajah Jerman merupakan sebahagian daripada [[Frikorp Danmark]]. Iceland memutuskan hubungan dengan Denmark lalu menjadi negara merdeka pada 1944. Jerman kemudian menyerah kalah pada Mei 1945. Pada tahun 1948, [[Kepulauan Faroe]] diberikan kelebihan untuk memerintah negara mereka dengan bersendirian. === Selepas perang === [[Fail:Tratado de Lisboa 13 12 2007 (081).jpg|thumb|Denmark menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] pada tahun 1973 dan menandatangani [[Perjanjian Lisbon]] pada tahun 2007.]] Selepas [[Perang Dunia Kedua]], Denmark menjadi salah satu ahli [[Persatuan Perdagangan Bebas Eropah]], [[NATO]] dan [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (PBB). Pada 1973, bersama Britain dan Ireland, Denmark menjadi [[Komuniti Eropah]] (EEC) selepas referendrum oleh rakyat. [[Perjanjian Maastricht]] ditolak oleh rakyat Denmark pada 1992 dan ia diterima apabila referendrum kali kedua pada setahun kemudian. Denmark menolak mata wang [[euro]] menjadi mata wang kebangsaan mereka selepas menjalani referendrum pada 2000. Greenland menerima status memerintah negara pada 1979 dan dianugerahkan "penentuan nasib sendiri", iaitu tidak menerima pengaruh luar pada 2009. Kepulauan Faroe dan Greenland bukan ahli Kesatuan Eropah, Kepulauan Faroe menamatkan keahlian EEC pada 1973 dan Greenland pada 1986 kerana isu perikanan. Denmark juga menyertai banyak misi kemanusiaan dan ketenteraan termasuk di [[Pertikaian Cyprus|Cyprus]], [[Perang Bosnia|Bosnia dan Herzegovina]], [[Perang Korea|Korea]], [[Krisis Suez|Mesir]], [[Perang Kemerdekaan Croatia|Croatia]], [[Perang Kosovo|Kosovo]], Habsyah, [[Perang di Afghanistan (2001–kini)|Afghanistan]], Iraq, [[Perang Saudara Somalia|Somalia]] dan juga [[Campur tangan tentera di Libya 2011|Libya]]. == Geografi == [[Fail:Satellite image of Denmark in July 2001.jpg|thumb|alt=Satellite image|Imej satelit Jutland dan kepulauan Denmark. Bahagian kanan semenanjung ialah Sweden.]] Denmark yang berlokasi di [[Eropah Utara]] mempunyai semenanjung [[Jutland]] dan 443 kepulauan (1,419 kepulauan {{convert|100|m2|sqft}} dalam jumlahnya). 72 daripada semua kepulauan itu telah didiami dan pulau yang paling besar antaranya ialah [[Zealand]], [[Vendsyssel-Thy]] dan [[Funen]]. Pulau [[Bornholm]] terletak pada lokasi timur negara, iaitu di [[Laut Baltik]]. Kebanyakannya pulau-pulau besar dihubungkan melalui jambatan. Sebagai contoh, [[Jambatan Øresund]] menghubungkan Zealand dengan Sweden dan [[Jambatan Great Belt]] menghubungkan Funen dan Zealand serta [[Jambatan Little Belt (1970)|Jambatan Little Belt]] menghubungkan Jutland dan Funen. Feri dan pesawat kecil juga dihubungkan ke pulau-pulau kecil. Bandar terbesar mengikut populasi yang mempunyai kepadatan seramai 100,000 terletak di pulau Zealand iaitu [[Copenhagen]]. Bandar [[Aarhus]] dan [[Aalborg]] di Jutland dan [[Odense]] di Funen. Negara ini menduduki kawasan seluas {{convert|43,094|km2|sqmi|lk=in|sigfig=5}}. Kawasan pendalaman air pula ialah {{convert|700|km2|sqmi|0|abbr=on}}. Saiz kawasan daratan perlu dinyatakan betul-betul sejak lautan mula menenggelamkan sebahagian daratan dan menyebabkan manusia melaksanakan projek penambakan daratan. Disebabkan penambakan tanah, keluasan daratan Denmark ialah 234 kilometer (lebih kurang 145 miles). Denmark berkongsi keluasan sempadan {{convert|68|km| mi}} [[Jerman]] di selatan. Negara ini adalah tanah rata dengan sedikit ketinggian. Puncak semula jadi tertingginya adalah [[Møllehøj]]. Sebahagian besar daripada Denmark ialah kawasan terdiri daripada tanah bergolek dan kawasan pantai dan bukit berpasir di utara Jutland. Walaupun Denmark kebanyakannya dilitupi hutan, tanah Denmark juga digunakan untuk menjalani aktiviti pertanian. Negara ini disaluri oleh sedozen sungai dan yang paling ketara termasuk [[Gudenå]], Odense, Skjern, Susan dan Vida, kawasan sungai ini mengalir di sepanjang sempadan Jerman. Kerajaan Denmark juga termasuk wilayah [[pemerintahan sendiri]] yang jauh lebih besar iaitu [[Greenland]], yang terletak berhampiran Amerika Utara dan wilayah autonomi, [[Kepulauan Faroe]] di Lautan Atlantik Utara. Menurut [[Tabung Alam Sedunia]], Kepulauan Faroe dilindungi oleh padang rumput boreal manakala Greenland menjadi tempat halaman ecoregions yang beriklim tundra Artik tinggi dan tundra Artik rendah. Pada 15 Disember 2014, Kerajaan Denmark dan Greenland melaksanakan tuntutan ke atas PBB atas [[Jambatan Lomonosov]] yang bersambung dengan pelantar benua Greenland, ini bermaksud Denmark mempunyai tuntutan ke atas [[Kutub Utara]] dan wilayah lain Greenland. === Iklim === Denmark mempunyai [[iklim sederhana]] yang dicirikan musim sejuk. Musim sejuk bermula pada Januari dengan suhu {{convert|1.5|°C|°F|1}} dan musim panas pada bulan Ogos pada suhu {{convert|17.2|°C|°F|1}}. Denmark dengan puratanya 179 hari setiap tahun dengan hujan dan menerima purata hujan sebanyak {{convert|765|mm|in|0}} per tahun. Musim luruh merupakan musim paling lembat dan musim bunga musim paling kering di Denmark. Denmark akan mengalami siang hari yang pendek pada musim sejuk dan matahari mula terbit pada jam 8:45&nbsp;am dan matahari terbenam pada pukul 3:45&nbsp;pm (waktu tempatan). Ia berbeza dengan musim panas apabila matahari mula terbit pada jam 4:30&nbsp;am dan terbenam pada pukul 10&nbsp;pm ([[waktu musim panas]]). Iklim Kepulauan Faroe pada Januari ialah pada suhu {{convert|4.5|°C|°F|1}}, pada Julai 2012, iklim di Kepulauan Faroe pada 10.1 dengan mengalami suhu {{convert|6.7|°C|°F|1}}. Pada 2012, Kepulauan Faroe hanya mempunyai 195 hari diterima hujan dan menerima hujan sebanyak {{convert|1262|mm|in|0}} pada tahun yang saam. {{Weather box |location= Denmark (2001–2010) |metric first=Yes |single line=Yes |Jan high C = 3.3 |Feb high C = 3.3 |Mar high C = 6.1 |Apr high C = 11.5 |May high C = 15.5 |Jun high C = 18.5 |Jul high C = 21.6 |Aug high C = 21.2 |Sep high C = 17.5 |Oct high C = 12.3 |Nov high C = 7.9 |Dec high C = 4.2 |year high C = 11.9 |Jan mean C= 1.5 |Feb mean C= 1.2 |Mar mean C= 3.0 |Apr mean C= 7.5 |May mean C= 11.4 |Jun mean C= 14.6 |Jul mean C= 17.4 |Aug mean C= 17.2 |Sep mean C= 13.8 |Oct mean C= 9.4 |Nov mean C= 5.7 |Dec mean C= 2.2 |year mean C = 8.8 |Jan low C= −0.8 |Feb low C= −1.3 |Mar low C= −0.2 |Apr low C= 3.6 |May low C= 7.4 |Jun low C= 10.6 |Jul low C= 13.4 |Aug low C= 13.5 |Sep low C= 10.2 |Oct low C= 6.2 |Nov low C= 3.2 |Dec low C= −0.3 |year low C= 5.5 |Jan precipitation mm=66 |Feb precipitation mm=50 |Mar precipitation mm=43 |Apr precipitation mm=37 |May precipitation mm=53 |Jun precipitation mm=68 |Jul precipitation mm=77 |Aug precipitation mm=91 |Sep precipitation mm=62 |Oct precipitation mm=83 |Nov precipitation mm=75 |Dec precipitation mm=61 |year precipitation mm=765 |unit rain days=1mm |Jan rain days=18 |Feb rain days=15 |Mar rain days=13 |Apr rain days=11 |May rain days=13 |Jun rain days=13 |Jul rain days=14 |Aug rain days=16 |Sep rain days=14 |Oct rain days=17 |Nov rain days=20 |Dec rain days=17 |Jan sun=47 |Feb sun=71 |Mar sun=146 |Apr sun=198 |May sun=235 |Jun sun=239 |Jul sun=232 |Aug sun=196 |Sep sun=162 |Oct sun=111 |Nov sun=58 |Dec sun=45 |year sun=1739 |source 1=[http://www.dmi.dk/vejr/arkiver/normaler-og-ekstremer/klimanormaler-dk/vejrnormal// Danmarks Meteorologiske Institut]<!--|date=Jan 2015] --> }} === Alam sekitar === Denmark dari segi sejarahnya pendirian progresif pada pemulihan alam sekitar. Pada 1971, Denmark mengasaskan Menteri Alam Sekitar dan merupakan negara pertama yang melaksanakan undang-undang alam sekitar pada tahun 1973. Untuk mengurangkan degradasi alam sekitar dan pemanasan global, Kerajaan Denmark menandatangani beberapa perjanjian antarabangsa antaranya Perjanjian Atlantik, [[Protokol Kyoto]] dan lain-lain. Walau bagaimanapun, per kapita ekologi Denmark adalah hampir 8 GHA berbanding purata dunia sebanyak 1.7 GHA pada tahun 2010, ini merupakan jejak global yang keempat tertinggi di dunia selepas negara Kuwait, Qatar dan Emiriah Arab Bersatu. Copenhagen merupakan tempat gerakan alam sekitar hijau di Denmark. Kebanyakan institusi penyelidikan persekitaran penting di Copenhagen adalah [[Universiti Copenhagen]], [[Sekolah Perniagaan Copenhagen]] dan [[Universiti Teknikal Denmark]]. Universiti Copenhagen mengadakan persidangan alam sekitar di mana semua orang perlu memandang serius terhadap perubahan iklim yang melanda dunia. Denmark terdapat pengurangan dalam pengeluaran gas bagi setiap dolar nilai tambah untuk pasaran. Denmark di belakang [[Norway]] pada kedudukan negara Nordic pada Disember 2014. Mengikut Indeks Perubahan Iklim pada 2015, Denmark pada kedudukan teratas dan menjelaskan bahawa walaupun pengeluaran gas masih agak tinggi, negara ini dapat melaksanakan dasar-dasar perlindungan iklim. == Daerah == {{utama|Daerah di Denmark}} [[Fail:Denmark regions label.svg|thumb|kiri|250px|Pembahagian daerah di Denmark]] Denmark dengan jumlah keluasan sebesar {{convert|43,094|km2|sqmi|lk=in|sigfig=5}}, ia dibahagikan kepada lima bahagian daerah. Dalam daerah, ia dibahagikan untuk menjadi kawasan perbandaran dan sebanyak 98 kawasan perbandaran di negara itu. Kawasan timur Denmark terdapat kepulauan [[Ertholmene]] dengan keluasan 39 hektar. Daerah-daerah mula diasaskan pada 1 Januari 2007 untuk menggantikan 16 bekas daerah yang lain. Kebanyakan majlis perbandaran mempunyai penduduk sekurang-kurangnya 20,000 orang untuk memberi mereka kewangan walaupun beberapa pihak telah membuat pengecualian terhadap peraturan ini. Bahagian-bahagian pentadbiran dipimpin oleh majlis-majlis pengundian secara langsung yang dilaksanakan setiap empat tahun. Pengundian terkini pada 19 November 20133. Struktur serantau yang lain menggunakan sempadan perbandaran seperti susun atur, termasuk daerah polis, mahkamah dan wad pilihan raya. Setiap badan negeri yang mengawal daerah masing-masing akan membuat pengundian setiap empat tahun untuk melantik pemimpin daerah mereka masing-masing. Kawasan dan populasi setiap daerah amat padat, sebagai contoh; [[Wilayah Hovedstaden]] yang mempunyai ibu negara [[Copenhagen]] serta pulau [[Bornholm]], yang mempunyai populasi tiga kali ganda berbanding [[Wilayah Nordjylland]], kawasan populasinya tertumpu ke arah utara Jutland. Di bawah sistem majlis perbandaran daerah tertentu, seperti kawasan perbandaran Copenhagen dan Frederiksberg, bandar-bandar ini diberi status setara dengan daerah-daerah, menjadikan mereka tahap pertama pentadbiran unit === Daerah luar negara === Kerajaan Denmark merupakan sebuah [[negara kesatuan]] yang memiliki dua wilayah autonomi yang terletak di [[Lautan Atlantik]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]]. Kedua-dua wilayah itu sebahagian daripada empayar Denmark sejak abad ke-18. Namun, kedua-dua wilayah itu berbeza sejarah serta kebudayaan. Kepulauaan Faroe diberikan anugerah [[pemerintahan sendiri]] pada 1948 dan Greenland pada 1979. Namun, kedua-dua wilayah itu tetap sebahagian daripada [[Denmark]]. Pesuruhjaya Tinggi sebagai wakil-wakil kerajaan Denmark dalam [[Løgting]] Faroe dan [[Parlimen Greenland]], tetapi mereka tidak boleh mengundi. Kerajaan Faroe ditakrifkan sebagai rakan kongsi dengan kerajaan Denmark manakala orang-orang Greenland ditakrifkan sebagai orang yang berasingan dengan hak untuk "penentuan sendiri". {| class="wikitable" style="font-size:90%;" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" |- ! Negara ! Populasi {{small|(2013)}} ! Jumlah kawasan ! Ibu negara ! Parlimen ! Perdana Menteri |- | {{flag|Greenland}} {{small|(''{{lang|kl|Kalaallit Nunaat}}'')}} | 56,370 | {{convert|2,166,086|km2|sqmi|abbr=on|sigfig=6}} | {{coat of arms|Nuuk}} | ''[[Inatsisartut]]'' | [[Kim Kielsen]] |- | {{flag|Kepulauan Faroe}} {{small|(''{{lang|fo|Føroyar}}'')}} | 49,709 |{{convert|1,399|km2|sqmi|abbr=on|sigfig=5}} | {{coat of arms|Tórshavn}} | ''[[Løgting]]'' | [[Kaj Leo Johannesen]] |- |} == Politik dan kerajaan == [[Fail:Margrethe II of Denmark 1966.jpg|thumb|[[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]], ketua negara Denmark.]] Kerajaan Denmark melaksanakan [[raja berperlembagaan]] di mana [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] sebagai ketua negara. Walau bagaimanapun, berikutan pengenalan kepada sistem parlimen kepada kerajaan, tugas raja menjadi lebih sibuk kerana seperti pelantikan rasmi dan pemecatan [[Perdana Menteri Denmark|Perdana Menteri]] dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Raja tidak bertanggungjawab atas tindakan beliau dan orang raja itu adalah orang suci. Denmark berada dikedudukan ke-4 dalam indeks demokrasi. Denmark bersama [[New Zealand]] pada kedudukan teratas dalam Indeks Persepsi Rasuah, kerana kedua-dua negara tersebut sangat telus dalam kerajaan dan kekurangan rasuah. === Sistem politik === [[Fail:Christiansborg Slot Copenhagen 2014 01.jpg|230px|thumb|[[Istana Christiansborg]] menempatkan eksekutif, cawangan kehakiman dan perundangan kerajaan Denmark.]] Sistem politik Denmark dikendalikan di bawah rangka kerja [[Perlembagaan Denmark]]. Untuk melakukan sebarang perubahan, ia memerlukan majoriti mutlak dalam dua penggal parlimen berturut-turut dan kelulusan majoriti melalui referendum (dan majoriti referendum mesti membentuk sekurang-kurangnya 40 peratus daripada pengundi). Ia telah disemak semula setiap empat kali dan paling terkini pada tahun 1953. Denmark merupakan negara [[perwakilan demokrasi]] dengan [[hak pengundian bebas]]. Ahli-ahli parlimen terletak pada [[perwakilan berkadar]] parti politik. Denmark mengundi 175 ahli ke dalam Folketing {{lang-ms|Parlimen}}, sama juga dengan Greenland dan Kepulauan Faroe yang mengundi sebanyak dua kali ganda ahli. Pengundian parlimen berlaku pada setiap empat tahun, tetapi mengikut kepada kuasa Perdana Menteri yang bertanya kepada raja untuk membuat pengundian pada bila-bila masa. Pada undi tidak percaya, Folketing boleh memaksa seorang menteri tunggal atau keseluruhan kerajaan untuk meletakkan jawatan. Kuasa eksekutif dilaksanakan oleh Perdana Menteri dan mana-mana menteri kabinet. Posisi Perdana Menter diperuntukkan kepada ahli parlimen yang boleh mendapatkan sokongan majoriti di Folketing. Denmark diperintah oleh [[kerajaan campuran]] dan kadang-kadang kerajaan minoriti. [[Lars Løkke Rasmussen]] menjadi Perdana Menteri Denmark dari April 2009 sehingga September 2011. Beliau menjadi ketua sayap kanan kabinet campuran yang terdiri daripada parti [[Venstre (Denmark)|Venstre]] (sebuah parti konservatif-liberal) dan [[Parti Rakyat Konservatif Denmark|Parti Rakyat Konservatif]] serta [[Parti Rakyat Denmark]]. Berikutan pengundian pada September 2011, pemimpin sayap kanan itu tewas kepada pihak lawan yang merupakan sayap kiri campuran, [[Helle Thorning-Schmidt]], yang kemudian menjadi Perdana Menter Denmark pada 3 Oktober 2011 dan membentuk kabinet baru yang terdiri daripada [[Demokratik Sosial Denmark|Demokrat Sosial]], [[Parti Liberal Sosial Denmark]] dan [[Parti Rakyat Sosialis Denmark|Parti Rakyat Sosialis]]. Kabinet kedua Thorning-Schmidt dibentuk pada 3 Februari 2014 dengan penyingkiran Parti Rakyat Sosialis. === Sistem kehakiman === Sistem kehakiman Denmark merupakan sistem undang-undang sivil yang dibahagikan antara mahkamah dan bidang kuasa jenayah dengan bidang kuasa ke atas tindakan undang-undang antara individu dan pentadbiran awam. Kerajaan Denmark tidak ada sistem kehakiman tunggal - Denmark mempunyai satu sistem, Greenland mempunyai lebih dan Kepulauan Faroe mempunyai tiga. Walau bagaimanapun, rayuan oleh mahkamah tertinggi di Greenland dan Kepulauan Faroe akan diterima oleh Mahkamah Tertinggi Denmark. Mahkamah Tertinggi Denmark merupakan sivil tertinggi dan mahkamah jenayah yang bertanggungjawab bagi pentadbiran keadilan di Kerajaan Denmark. Artikel 62 dan 64 Perlembagaan memastikan kebebasan kehakiman dari kerajaan dan Parlimen dengan memberikan hakim-hakim hanya boleh dipandu oleh undang-undang, termasuk perbuatan, ketetapan dan amalan. === Hubungan luar dan ketenteraan === [[Fail:Danish Military Police.JPG|thumb|Tentera Denmark sedang menjalani latihan.]] Hubungan luar negara sebahagian besarnya dipengaruhi oleh [[Kesatuan Eropah]] (EU) apabila Denmark menyertai kesatuan itu pada tahun 1973. Selepas tamatnya [[Perang Dunia Kedua]], Denmark tamatkan polisi berkecualian selama 200 tahun. Denmark selepas itu menjadi ahli [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] (NATO) sejak penubuhannya pada tahun 1949. Denmark pada hari ini aktif dengan polisi luar, iaitu aktiviti kemanusiaan, demokrasi dan nilai-nilai penting yang hendak dipertahankan. Kini, Greenland dan Kepulauan Faroe menitikberatkan pada hal antarabangsa terutama pada isu memancing, penangkapan ikan paus dan kebimbangan geopolitik. Tentera Kerajaan Denmark dikenali sebagai [[Pertahanan Denmark]]. Tentera Denmark kini seramai 27,000 orang: 15,460 dalam [[Tentera Darat Denmark]], 5,300 dalam [[Tentera Laut Diraja Denmark]] dan 6,050 lagi dalam [[Tentera Udara Diraja Denmark]]. Ratu Denmark kini merupakan [[Panglima Tertinggi]] atau Commander-in-chief bagi Pertahanan Denamrk. Ratu juga menjadi ketua hubungan dua hala Denmark. [[Agensi Pengurusan Kecemasan Denmark]] menempatkan 4,000 orang dalam Perintah Pertahanan Denmark dan Penubuhan Pertahanan Denmark serta Perkhidmatan Perisikan Pertahanan Denamrk. Tambahan lagi, kira-kira 55,000 sebagai sukarelawan Danish Home Guard. Denmark merupakan penyokong kuat keamanan antarabangsa. Pertahanan Denmark menempatkan 1,400 staf dalam misi keamanan antarabangsa. Mereka juga menjalani misi ke [[Afghanistan]], [[Kosovo]] dan juga [[Lubnan]]. Pada tahun 2003 dan 2007, Denmark menghantar 450 tentera ke [[Iraq]]. == Ekonomi == Denmark pada kedudukan 21 di dunia mengikut [[Senarai negara mengikut KDNK (PPP) per kapita|per kapita GDP (PPP)]] dan ke-10 dalam [[Senarai negara mengikut GDP (nominal) per kapita|nominal GDP per kapita]]. Ekonomi Denmark berdiri sebagai salah satu ekonomi paling bebas dalam [[Indeks Kebebasan Ekonomi]] dan [[Kebebasan Ekonomi Dunia]]. Denmark adalah salah satu ekonomi yang paling berdaya saing di dunia mengikut laporan [[Forum Ekonomi Sedunia]] 2008. Negara ini juga kedudukan tertinggi di dunia mengikut hak pekerja. Mengikut [[Tabung Kewangan Antarabangsa]] (IMF), Denmark merupakan negara yang mempunyai gaji minimum tertinggi di dunia. Walaupun Denmark tidak mempunyai undang-undang gaji minimum, tingkat gaji yang tinggi telah dikaitkan dengan kuasa kesatuan sekerja. Sebagai contoh, hasil daripada perjanjian tawar-menawar kolektif antara kesatuan sekerja dan kumpulan majikan di Horesta, pekerja di McDonalds, Burger King dan lain-lain rangkaian makanan segera membuat perjanjian sebanyak $20 sejam. Denmark merupakan antara negara yang mempunyai penarafan kredit paling tinggi. Hasil daripada model terkenal, "[[fleksikuriti]]", Denmark merupakan negara paling bebas pada pasaran buruh di Eropah mengikut [[Bank Dunia]]. Bank Dunia juga menyatakan kedudukan Denmark sebagai tempat yang paling mudah di Eropah untuk menjalankan perniagaan. Mewujudkan perniagaan yang boleh dilakukan dalam masa beberapa jam adalah pada kos yang sangat rendah di Denmark. Tiada sekatan dikenakan mengenai kerja terlebih masa atau ''overtime'', yang membolehkan syarikat-syarikat beroperasi 24 jam sehari, 365 hari setahun. Denmark mempunyai cukai korperat yang kompetitif 24.5% dan cukai masa terhad khas untuk ekspatriat ataupun ornag luar. Sistem cukai Denmark adalah menyeluruh, dengan 25% VAT, sebagai tambahan kepada cukai eksais, cukai pendapatan dan yuran lain. Tahap keseluruhan cukai (jumlah semua sekali termasuk cukai, sebagai peratusan daripada KDNK) dianggarkan 46% pada tahun 2011. Sejak tahun 1945, Denmark telah banyak berkembang pada asas perindustrian dan menjelang tahun 2006, industri di Denmark menyumbang kira-kira 25% pada KDNK dan pertanian kurang daripada 2%. Denmark tidak melahirkan banyak syarikat-syarikat muda. Sehingga 2013, hanya 3 daripada 100 syarikat terbesar di Denmark telah ditubuhkan sejak tahun 1970. Sebagai perbandingan, jumlah syarikat di California adalah lebih sepuluh kali ganda tinggi === Tenaga === [[Fail:Middelgrunden wind farm 2009-07-01 edit filtered.jpg|thumb|kanan|Contoh [[ladang angin]] di Denmark.]] Denmark mempunyai deposit minyak dan gas asli yang agak besar di [[Laut Utara]] dan berada di kedudukan ke-32 di dunia dalam kalangan pengeksport [[Petroleum|minyak mentah]] dan telah menghasilkan 259.980 tong minyak mentah sehari pada tahun 2009. Denmark memperolehi 3.1% daripada KDNK pada teknologi tenaga diperbaharui serta menerima duit sebanyak €6.5&nbsp;bilion ($9.4&nbsp;bilion). Pada 6 September 2012, Denmark melancarkan turbin angin terbesar di dunia dan akan menambah empat lagi turbin angin dalam tempoh empat tahun akan datang. Denmark kini bertujuan untuk memberi tumpuan lebih kepada sistem bateri pintar dan kenderaan lug-in dalam sektor pengangkutan. Negara ini menganggotai [[Agensi Tenaga Diperbaharui Diperbaharui Antarabangsa]] (IRENA). === Pengangkutan === [[Fail:Bikecultureincopenhagen.jpg|thumb|230px|Orang Denmark sedang menaiki basikal beramai-ramai di ibu negara Copenhagen.]] [[Lapangan Terbang Copenhagen]] merupakan lapangan terbang tersibuk mengikut penumpang terbanyak di Scandinavia dan mengendalikan sekitar 21 juta penumpang setahun. Antara lapangan terbang terkenal ialah [[Lapangan Terbang Billund]], [[Lapangan Terbang Aalborg]] dan [[Lapangan Terbang Aarhus]]. Pelaburan yang besar telah dibuat adalah dalam membina hubungan jalan raya dan kereta api antara wilayah di Denmark, yang paling utama ialah [[Great Belt Fixed Link]], yang menghubungkan [[Zealand]] dan [[Funen]]. Orang Denmark hanya akan memandu dari [[Frederikshavn]] di utara [[Jutland]] ke [[Copenhagen]] di timur Zealand tanpa meninggalkan lebuh raya. Feri di Denmark sentiasa membawa pelancong untuk menikmati keindahan [[Laut Utara]] dan [[Laut Baltik]]. Pembinaan [[Fehmarn Belt Fixed Link]] yang menghubungkan Denmark dan Jerman dengan link kedua akan bermula pada tahun 2015. Copenhagen mempunyai sistem Metro, kawasan [[Copenhagen Metro]] dan [[Copenhagen Raya]] mempunyai rangkaian kereta api elektrid di pinggir bandar yang sangat banyak. Empat bandar terbesar Denmark - [[Copenhagen]], [[Århus]], [[Odense]], [[Aalborg]] - sistem aliran ringan dirancang untuk beroperasi pada sekitar tahun 2020. Kereta api aliran ringan di Copenhagen Raya akan melalui 11 kawasan perbandaran. Bersama negara jiran Norway dan Sweden, Denmark sebahagian daripada [[Scandinavian Airlines]] dan [[Lapangan Terbang Copenhagen]] merupakan hab terbesar di Scandinavia. Berbasikal di Denmark merupakan antara pengangkutan utama orang tempatan. Kerajaan telah menyediakan laluan berbasikal sebanyak 12,000&nbsp;km. Denmark mempunyai infrastruktur basikal yang kukuh. Kenderaan persendirian semakin digunakan sebagai satu cara pengangkutan. Oleh kerana kadar cukai yang tinggi (180%), VAT (25%), dan salah satu daripada kadar cukai pendapatan paling tinggi di dunia. Selain itu, kereta baru juga adalah sangat mahal. Tujuan cukai ini adalah untuk menggalakkan pemilikan kenderaan. Armada kereta telah meningkat sebanyak 45% sejak 30 tahun lepas. Pada tahun 2007, usaha telah dibuat oleh kerajaan untuk memihak kepada kereta mesra alam dengan mengurangkan cukai ke atas kenderaan sedikit perbatuan tinggi. Walau bagaimanapun, ini mempunyai kesan yang kecil dan pada tahun 2008, Denmark mengalami peningkatan dalam import bahan api kereta lama yang tidak cekap terutamanya dari Jerman. Purata umur kereta di Denmark (tahun 2011) adalah 9.2 tahun. == Demografi == Mengikut statistik 2012, populasi Denmark seramai 5,580,516 orang yang terdiri daripada [[orang Denmark]]. 10.4% peratus daripada populasi itu terdiri daripada imigran dan orang asing yang menetap di Denmark iaitu bangsa [[orang Turki|Turki]], [[orang Iraq|Iraq]], [[Orang Somalia|Somalia]], [[Orang Bosnia|Bosnia]], [[Asia Selatan]] dan [[Timur Tengah]]. 200,000 orang (34%) berasal daripada dunia barat manakala 390,000 orang (66%) bukan dari dunia barat (selalunya dari Turki, Iraq, Romania, Somalia, Pakistan, Iran dan Thailand). Menurut Feridun, imigresen mempunyai implikasi untuk pasaran buruh di Denmark. Selain itu, menurut angka dari Danmarks Statistik, kadar jenayah di kalangan pelarian dan keturunan mereka adalah 73% lebih tinggi daripada purata bagi penduduk lelaki, walaupun mengambil kira latar belakang sosioekonomi mereka. Sebuah laporan dari Teori- og Metodecentret pada tahun 2006 mendapati bahawa tujuh daripada sepuluh orang muda diletakkan di dalam institusi belia bercagar di Denmark. Denmark sering disenaraikan sebagai negara paling bahagian di dunia dalam kajian silang-negara kebahagiaan. Ini telah dikaitkan dengan sistem pendidikan dan penjagaan kesihatan dipandang tinggi di negara ini dan tahap yang rendah pada ketidaksamaan ekonomi. === Bahasa === [[Bahasa Denmark]] merupakan [[bahasa kebangsaan]] dan ''de facto'' Denmark serta bahasa rasmi Kerajaan Denmark. [[Bahasa Faroe]] dan [[bahasa Greenland|Greenland]] merupakan [[bahasa serantau]] bagi negeri Kepulauan Faroe dan Greenland. [[Bahasa Jerman]] diakui sebagai [[bahasa minoriti]] pada bekas kawasan [[Wilayah Selatan Jutland]] (sekarang sebahagian daripada [[Wilayah Syddanmark]]), Jerman kehilangan wilayah itu apabila mereka tewas dalam Perang Dunia Pertama dan keputusan daripada [[Perjanjian Versailles]]. Bahasa Denmark dan Faroe berasal dari [[bahasa-bahasa Germanik Utara|Germanik Utara]] (Nordic) yang berakar dari [[bahasa-bahasa Indo-Eropah]], bersama juga dengan [[bahasa Iceland]], [[bahasa Norway|Norway]] dan [[Bahasa Sweden|Sweden]]. Bahasa-bahasa ini dikatakan amat rapat seperti bahasa Denmark, Norway dan Sweden yang dapat difahami antara satu sama lain dengan perkataan mudah. Bahasa Denmark berkait dengan bahasa Jerman kerana berakar dari [[bahasa-bahasa Germanik Barat|Germanik Barat]]. Bahasa Greenland atau "Kalaallisut" dari [[bahasa-bahasa Eskimo–Aleut]]; yang berkait rapat dengan [[bahasa-bahasa Inuit]] di Kanada, sama sahaja seperti [[Inuktikut]], yang sama sekali tiada berkaitan dengan Denmark. Majoriti besar (86%) orang Denmark bertutur [[bahasa Inggeris]] sebagai bahasa kedua mereka. Bahasa Jerman adalah bahasa asing kedua yang paling banyak dituturkan dengan 47% dilaporkan hampir menguasai bahasa jiran itu. Denmark mempunyai 25,900 orang yang bertutur bahasa Jerman sebagai bahasa pertama pada tahun 2007 (majoriti di wilayah Selatan Jutland). === Agama === [[Fail:Nusrat Djahan Mosque Hvidove Copenhagen Denmark 02.jpg|thumb|Sebuah [[masjid]] yang terletak di [[Hvidovre]], Copenhagen.]] Sejak Januari 2014, 78.4% dari populasi Denmark menganggotai [[Gereja Demark]], gereja ini diasaskan mengikut tradisi [[Lutheran]]. Peratusan ini menurun sebanyak 0.7% pada awal tahun 2015. Walaupun mempunyai keahlian yang tinggi, hanya 3% daripada populasi yang menghadiri upacara hari Ahad. [[Perlembagaan Denmark]] menyatakan ahli [[Keluarga Diraja Denmark|Keluarga Diraja]] sememangnya ahli Gereja Denmark. Pada tahun 1682, negara ini bersetuju dengan tiga agama yang dibenarkan oleh Gereja iaitu [[Katolik Rom]], [[Calvinisme]] dan [[Yahudi]]. Kini, populasi Denmark yang berbilang kaum menganuti agama masing-masing. Agama Islam di Denmark meningkat 3% dan menjadi agama minoriti penduduk. Seperti gambaran pelbagai agama dan mazhab oleh Kementerian Luar Denmark, kumpulan agama lain terdiri daripada kurang 1% pada penduduk secara individu. Mengikut sumber negara, 28% daripada orang awam Denmark "mempercayai Tuhan itu wujud", 47% menyatakan "percaya pada semangat misteri atau tenaga kehidupan" dan 24% yang lain menyatakan "tidak mempercayai adanya kejahatan, Tuhan atau tenaga kehidupan." Satu lagi pada tahun 2009, menemui 25% orang Denmark mempercayai [[Jesus]] merupakan anak Tuhan dan 18% lagi percaya Jesus merupakan penyelamat dunia. === Pendidikan === [[Fail:University Main Building.jpg|thumb|240px|kiri|[[Universiti Copenhagen]], universiti pertama dibina di Denmark.]] Sistem pendidikan Denmark menyediakan akses ke sekolah rendah, sekolah menengah dan pendidikan tinggi. Semua kolej dan universiti pendidikan di Denmark percuma; tiada bayaran tuisyen untuk daftar. Pelajar di sekolah menengah atau lebih tinggi dan berumur 18 tahun ke atas boleh memohon geran negeri sokongan pendidikan, yang dikenali sebagai ''Statens Uddannelsesstøtte (SU)'', yang menyediakan sokongan kewangan tetap serta dibayar bulanan. [[Indeks Pendidikan]] menyenaraikan Denmark kedudukan ke-16 pada 2011 berdasarkan tahun persekolahan murid-murid di negara itu. Sekolah rendah dikenali sebagai folkeskole. Kehadiran di sekolah rendah tidak wajib, tetapi kebanyakan kanak-kanak Denmark pergi ke sekolah rendah selama 10 tahun, dari usia 6 tahun sehingga 16 tahun. Walaupun menghadiri sebuah sekolah rendah adalah tidak wajib, pendidikan menyediakan sekolah-sekolah rendah untuk pelajar yang berusia sembilan tahun. Pelajar-pelajar di negara ini tiada ujian akhir, tetapi murid-murid di sekolah rendah boleh memilih untuk menduduki ujian apabila menduduki tempat kesembilan gred. Ujian ini adalah wajib untuk semua pelajar. Murid alternatif boleh menghadiri sekolah swasta – sekolah-sekolah yang bukan di bawah pentadbiran majlis perbandaran seperti sekolah Kristian atau sekolah Waldorf. Universiti Denmark dan institusi pendidikan tinggi lain menawarkan pelajar antarabangsa pelbagai peluang untuk memperoleh kelayakan yang diiktiraf di peringkat antarabangsa di Denmark. Banyak program yang ditujukan termasuk [[bahasa Inggeris]], akademik [[lingua franca]], di [[ijazah sarjana muda]], [[ijazah sarjana]], [[Doktor Falsafah|Ph.D.]] dan [[program pertukaran pelajar]]. === Kesihatan === Sejak 2012, jangka hayat di Denmark selama 79.5 tahun (77 untuk lelaki, 82 untuk wanita). Denmark pada kedudukan ke-37 daripada 193 negara dan dibelakang negara-negara Nordic yang lain. Institut Kesihatan Awam [[Universiti Selatan Denmak]] mengkaji terdapat 19 faktor jangka hayat rakyat di negara mereka menurun antaranya merokok, alkohol, pengaruh dadah dan juga tekanan emosi. Bilangan besar rakyat Denmark terkena [[berat badan berlebihan]] adalah masalah yang semakin meningkat dan keputusan dalam penggunaan tambahan tahunan dalam sistem penjagaan kesihatan menelan sebanyak 1,625 [[krone Denmark]]. Denmark mempunyai sistem penjagaan kesihatan sejagat, ciri-ciri umum yang dibiayai melalui cukai. Sumber utama pendapatan adalah sumbangan penjagaan kesihatan kebangsaan, 8 peratus digabungkan dengan dana daripada kerajaan dan majlis perbandaran. Ini bermakna kebanyakan peruntukan penjagaan kesihatan adalah percuma pada masa penghantaran untuk semua penduduk. Sejak 2012, Denmark membelanjakan 11.2% daripada KDNK pada penjagaan kesihatan. Ini meletakkan Denmark menjadi negara teratas Nordic dalam [[OECD]]. == Kebudayaan == Denmark, sama seperti negara jiran di Scandinavia dari segi sejarahnya merupakan salah satu budaya yang paling sosial progresif di dunia. Pada tahun 1969, Denmark merupakan negara pertama membenarkan [[pornografi]] dan pada tahun 2012, Denmark menggantikan itu dengan undang-undang "pendaftaran bersama" dan "perkahwinan gender neutral". Denmark menjadi negara pertama yang memperkenalkan undang-undang itu sejak tahun 1989. Kesemua itu merupakan kesaksamaan aspek penting dalam cara hidup Denmark. Ahli astronomi seperti [[Tycho Brahe]] (1546–1601), [[Ludwig A. Colding]] (1815–88) mengabaikan prinsip pemuliharaan tenaga, dan tokoh sumbangan kepada fizik atom, [[Niels Bohr]] (1885–1962) menunjukkan pelbagai pencapaian saintifik Denmark. Cerita dongeng [[Hans Christian Andersen]] (1805–1875), esei falsafah [[Søren Kierkegaard]] (1813–55) dan [[Piet Hein (saintis)|Piet Hein]] (1905–96), telah mendapat beberapa pengktirafan antarabangsa, simfoni-simfoni [[Carl Nielsen]] (1865–1931). Dari pertengahan 1990an, filem-filem Denmark telah menarik tumpuan antarabangsa, antaranya [[Dogme 95]]. Terdapat tiga [[Tapak Warisan Dunia|tapak warisan dunia]] di Denmark yang diiktiraf oleh [[UNESCO]] iaitu [[Katedral Roskilde]], tapak perkuburan utama raja-raja Denmark sejak abad ke-15; Istana [[Kronborg]], diabadikan dalam permainan ''Hamlet'' dan [[Batu-batuan Jelling]], ukiran [[batu Rune]] yang sering dipanggil oleh Denmark sebagai "sijil pembaptisan". === Hiburan === [[Fail:Carl Nielsen.jpg|thumb|kiri|130px|[[Carl Nielsen]] (1865–1931)]] Wayang Denmark bertarikhkan pada tahun 1897 dan sejak 1980an. Terdapat tiga gelombang besar pawagam Denmark di peringkat antarabangsa: sandiwara sensasi erotik daripada "senyap"; filem-filem seks semakin jelas pada tahun 1960-an dan 1970-an dan akhir sekali, gerakan [[Dogme 95]] dari akhir 1990-an, di mana pengarah sering menggunakan kamera tangan untuk kesan dinamik dalam satu tindak balas kesedaran kepada bajet terhadap studio besar. Filem Denmark terkenal dengan realisme, tema agama dan moral, kejujuran seksual dan inovasi teknikal. Pengarah filem Denmark [[Carl Theodor Dreyer|Carl Th. Dreyer]] (1889-1968) dianggap salah seorang pengarah terhebat pada era pawagam awal di Denmark. Pembikin filem Denmark yang lain termasuk [[Erik Balling]], [[Gabriel Axel]], dan [[Bille August]]. Pada era moden, pembikin filem ternama di Denmark termasuk [[Lars von Trier]], [[Susanne Bier]] dan [[Nicolas Winding Refn]]. [[Mads Mikkelsen]] adalah seorang pelakon Denmark yang terkenal di dunia, setelah membintangi filem seperti ''[[King Arthur (filem)|King Arthur]]'', ''[[Casino Royale (filem 2006)|Casino Royale]]'' dan banyak lagi. Media massa Denmark dan pengaturcaraan berita dikuasai oleh beberapa syarikat besar. Dalam media cetak [[JP/Politikens Hus]] dan [[Berlingske Media]], di antara mereka mengawal akhbar terbesar, ''[[Politiken]]'', ''[[Berlingske Tidende]]'' dan ''[[Jyllands-Posten]]''. Stesen televisyen pula ialah [[DR (badan penyiaran)|DR]] dan [[TV 2 (Denmark)|TV 2]] yang memiliki banyak tontonan negara. DR terkenal dengan kualiti yang siri TV yang tinggi dan sering dijual kepada penyiaran asing dan sering dengan watak-watak utama yang kukuh seperti pelakon terkenal di peringkat antarabangsa [[Sidse Babett Knudsen]] dan [[Sofie Gråbøl]]. Dalam radio, DR memonopoli keempat-empat saluran nasional yang didapati oleh FM dan DR hanya bersaing dengan stesen tempatan. Copenhagen dan beberapa pulau-pulau terpencil mempunyai pelbagai tradisi kaum. [[Orkestra Diraja Denmark]] merupakan orkestra tertua di dunia. Komposer terkenal Denmark seperti [[Carl Nielsen]], diingati kerana membuat enam simfoni yang terbaik. Denmark juga mendirikan [[jazz]] dan [[Festival Jazz Copenhagen]] telah memperoleh reputasi antarabangsa. Pop dan zaman rock moden telah menjadi hiburan muzik utama di Denmark dan beberapa kumpulan band ialah [[Aqua (band)|Aqua]], [[D-A-D]], [[The Raveonettes]], [[Michael Learns to Rock]], [[Alphabeat]], [[Kashmir (band)|Kashmir]] dan [[Mew (band)|Mew]]. Pada tahun 2013, Denmark memasuki [[Eurovision Song Contest]] dan memenangi lagu oleh [[Emmelie de Forest]], "[[Only Teardrops]]". Anugerah itu diadakan di Copenhagen. === Reka bentuk dan seni bina === [[Fail:Frederiksborg-2.jpg|alt=A palace, with several copper-covered spires, a dome, and tiered wings with dormers, is reflected in a large artificial lake in the foreground.|thumb|300px|[[Istana Frederiksborg]] pada seni bina-Renaissance yang disiapkan oleh [[Hans van Steenwinckel yang Muda|Hans van Steenwinckel]] pada 1620.]] Seni bina pertama Denmark yang kukuh pada [[Zaman Pertengahan]] menerima pengaruh [[seni bina Romanesque|Romanesque]], kemudian katedral dan gereja yang mempengaruhi reka bentuk [[reka bentuk Gothic|Gothic]]. Dari abad ke-16, reka bentuk Flemish dan Belanda telah dibawa ke Denmark, pada mulanya untuk meningkatkan kubu di negara ini, tetapi seni bina itu kemudian menjadi gaya [[seni bina Renaissance|Renaissance]]. Ketika abad ke-17, banyak bangunan-bangunan yang besar dibina dengan gaya [[seni bina Baroque|Baroque]], kebanyakannya di ibu negara dan wilayah-wilayah lain. [[seni bina Neoklasik|Neoklasikal]] dari Perancis secara perlahan-lahan diterima pakai oleh arkitek Denmark yang mengambil bahagian dalam gaya seni bina takrifan. Pada abad ke-20 membawa gaya seni bina yang baru termasuk ekspresionisme, yang berjaya digambarkan oleh arkitek reka bentuk [[Peder Vilhelm Jensen-Klint]]. Beliau juga berusaha dalam menggabungkan gaya Scandinavia dan tradisi Gothic. Pada 1960an, arkitek Denmark [[Arne Jacobsen]] mereka seni bina Fungsionalis dengan sangat berjaya. Seterusnya, karya beliau berkembang dengan menjadi karya bertaraf dunia baru-baru ini termasuk [[Rumah Opera Sydney]] oleh [[Jørn Utzon]] dan [[Arche de la Défense]] oleh [[Johan Otto von Spreckelsen]] di Paris. Pereka bentuk ternama yang lain termasuk juga [[Kristian Solmer Vedel]] (1923–2003) dalam kawasan perindustrian, [[Jens Harald Quistgaard]] (1919–2008) untuk perabot-perabot dapur dan [[Ole Wanscher]] (1903–1985) pereka bentuk perabot pada gaya klasik. === Kesusasteraan dan falsafah === [[Fail:C.A. Jensen 1836 - HC Andersen.jpg|thumb|upright|kanan|[[Hans Christian Andersen]] (1805-1975).]] Kesusasteraan Denmark pertama yang diketahui adalah mitos dan [[cerita rakyat Denmark|cerita rakyat]] dari abad ke-10 dan abad ke-11. Sangat sedikit yang diketahui sastera Denmark lain ialah dari [[Zaman Pertengahan]]. Pada lewat abad ke-19, sastera dilihat sebagai satu cara untuk mempengaruhi masyarakat. Dikenali sebagai Kejayaan Cemerlang Moden, gerakan ini telah dijuarai oleh [[Georg Brandes]], [[Henrik Pontoppidan]] (memenangi [[Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan]]) dan [[Jens Peter Jacobsen|J.&nbsp;P. Jacobsen]]. [[Romantisisme]] dipengaruhi oleh penulis yang terkenal dan penyair [[Hans Christian Andersen]], yang terkenal dengan kisah-kisah cerita dongeng. Pada sejarah terkini, [[Johannes Vilhelm Jensen]] juga dianugerahkan dalam Hadiah Nobel Kesusasteraan. [[Karen Blixen]] terkenal dengan novel dan cerita pendeknya. Penulis Denmark yang penting adalah [[Herman Bang]], [[Gustav Wied]], [[William Heinesen]], [[Martin Andersen Nexø]], [[Piet Hein (Denmark)|Piet Hein]], [[Hans Scherfig]], [[Klaus Rifbjerg]], [[Dan Turèll]], [[Tove Ditlevsen]], [[Inger Christensen]] dan [[Peter Høeg]]. Falsafah Denmark mempunyai tradisi yang panjang dan sebahagian daripada [[falsafah Barat]]. Ahli falsafah Denmark yang paling berpengaruh adalah [[Søren Kierkegaard]], pencipta [[Kristian eksistensialisme]]. Kierkegaard mempunyai banyak pengikut termasuk [[Harald Høffding]], kehidupan akhirnya ialah menyertai gerakan [[positivisme]]. Pengikut Kierkegaard yang lain termasuk [[Jean-Paul Sartre]] dan [[Rollo May]], yang mencipta [[psikologi humanistik]]. Ahli falfasah Denmark yang lain ialah [[N. F. S. Grundtvig|Grundtvig]], merupakan ahli falsafah yang telah membawa kepada satu bentuk baru nasionalisme yang tidak agresif di Denmark, dan yang juga berpengaruh pada kerja-kerja teologi dan sejarah. === Masakan === [[Fail:Stegt flæsk.jpg|thumb|220px|[[Stegt flæsk]], daging khinzir yang dihiasi dengan kentang goreng yang diundi sebagai menu kebangsaan Denmark.]] [[Masakan]] Denmark sama seperti negara-negara Nordic yang lain dan di [[utara Jerman]], yang makanan utama mereka ialah daging dan ikan. Ini berpunca daripada negara pertanian, geografi, iklim dan musim sejuk. Dengan {{convert|145.9|kg|1|abbr=on}} per daging yang dimiliki oleh seseorang pada tahun 2002, Denmark mempunyai penggunaan daging tertingi bagi setiap orang daripada mana-mana negara di dunia. Sandwic ''[[smørrebrød]]'', adalah makanan asas mereka pada makan tengah hari. Makanan panas daging seperti ''[[frikadeller]]'' (bebola daging), atau hidangan daging dan ikan yang lebih besar seperti ''[[flæskesteg]]'' (daging khinzir panggang dengan keritik) atau ''kogt torsk'' (kod rebus) bersama sos dan sedikit hiasan. Pada 2014, [[stegt flæsk]] diundi sebagai menu kebangsaan Denmark. Denmark juga pengeluar bir [[Carlsberg Group|Carlsberg]] dan [[Tuborg]], antara bir-bir terkenal dunia. Copenhagen dan wilayah-wilayah lain mempunyai sebilangan besar restoran yang sangat terkenal di mana beberapa restoran telah dianugerahkan oleh [[Michelin Guide]]. Rstoran di Copenhagen, [[Noma (restoran)|Noma]] berada kedudukan restoran terbaik di dunia oleh majalah ''[[Restaurant (majalah)|Restaurant]]'' pada tahun 2010, 2011, 2012 dan 2014. === Sukan === [[Fail:Peter Schmeichel 2012-01-25 001.jpg|thumb|kanan|200px|[[Peter Schmeichel]], pernah dinamakan sebagai "Penjaga Gol Terbaik Dunia" sebanyak dua kali.]] Sukan amat popular di Denmark dan sukan [[bola sepak]] adalah sukan kebangsaan yang mempunyai 320,000 pemain dalam lebih 1600 kelab bola sepak. [[Pasukan bola sepak kebangsaan Denmark]] enam kali pernah layak ke [[Kejohanan Bola Sepak Eropah|Kejohanan Eropah]] di antara tahun 1984 dan 2004. Pasukan ini juga menjadi juara pada [[UEFA Euro 1992|tahun 1992]]. Selepas itu, Denmark menjadi juara dalam [[Piala Konfederasi FIFA 1995|Piala Konfederasi 1995]] dan layak ke suku akhir pada [[Piala Dunia FIFA 1998|Piala Dunia 1998]]. Pemain bola sepak Denmark yang ternama ialah [[Peter Schmeichel]], yang dinamakan sebagai "Penjaga Gol Terbaik Dunia" pada tahun 1992 dan 1993, dan juga [[Michael Laudrup]], pemain terbaik Denmark sepanjang zaman oleh [[Persatuan Bola Sepak Denmark]]. Selain itu, Denmark juga memberi fokus pada sukan [[bola baling]]. [[Pasukan bola baling wanita kebangsaan Denmark|pasukan bola baling wanita]] mencapai zaman terbaik pada era 1990an. Pasukan bola baling lelaki juga menerima dua pingat emas (2008 dan 2012) dan tiga gangsa (2002, 2004 and 2006)—menjadikan Denmark memiliki pengumpulan pingat terbanyak dalam sejarah [[Kejohanan Bola Baling Lelaki Eropah|Kejohanan Bola Baling Eropah]]. Kini, sukan [[berbasikal]] amat kuat dan didominasi oleh Denmark dan [[Michael Rasmussen]] mencapai status "[[King of the Mountains]]" dalam [[Tour de France]] pada 2005 dan 2006. Sukna lain yang popular termasuk [[golf]] yang popular di kalangan demografik tua. Sukan [[tenis]] juga telah mencapai tahap profesional dan mempunyai pemain tenis profesional iaitu [[Caroline Wozniacki]]. Denmark merupakan negara terkuat di Eropah dalam sukan [[badminton]] dan memiliki pemain badminton ternama seperti [[Peter Gade]], [[Jan Ø. Jørgensen]] dan [[Viktor Axelsen]]. Pada sukan gimnastik, Denmark memegang rekod Kejohanan Dunia dan pingat Olimpik. Di resort dan lokasi popular, sukan memancing, berkanu, berkayak dan banyak lagi sukan air dilakukan. == Nota == <references group="N"/> == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == {{Sister project links|Denmark|b=no|q=no|v=no|voy=Denmark}} * [http://www.denmark.dk/ Denmark.dk] * {{CIA World Factbook link|da|Denmark}} * [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/157748/Denmark Denmark] e * [http://www.denmark.net/denmark-guide/danish-culture.html A guide to Danish Culture] * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/denmark.htm Denmark] * {{dmoz|Regional/Europe/Denmark}} * [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17929661 Denmark profile] * [http://www.visitdenmark.com/ Tourism portal] * [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=DK Key Development Forecasts for Denmark] ;Kerajaan * [http://www.um.dk/en Ministry of Foreign Affairs of Denmark] * [http://statistikbanken.dk/statbank5a/SelectVarVal/Define.asp?Maintable=HISB3&PLanguage=1 Summary vital statistics about Denmark] from ''Statistikbanken''. ;Peta * {{wikiatlas|Denmark}} * {{osmrelation-inline|50046}} * [http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=3389 Satellite image of Denmark] at the [[NASA Earth Observatory]]. ;Perdagangan * [http://wits.worldbank.org/CountryProfile/Country/DNK/Year/2012/Summary World Bank Summary Trade Statistics Denmark] ; Berita dan media * [http://news.google.com/news?hl=en&ned=us&ie=UTF-8&q=denmark%2F&btnG=Search Google news Denmark] * [http://eudocs.lib.byu.edu/index.php/History_of_Denmark:_Primary_Documents History of Denmark: Primary Documents] * {{da icon}} [http://kort.krak.dk/borgerdk.kortsoegning/imapDKbig.asp Krak printable mapsearch] * {{sv icon}} {{en icon}} [http://www2.kms.dk/C1256AED004EA666/(AllDocsByDocld)/B825612735012CB1C1256AEF002C0B2C Ministry of the Environment National Survey and Cadastre] * {{Wayback |df=yes|date=20060208174808 |url=http://olddenmark.dk/ |title=Old Denmark in Cyberspace – Information about Denmark – the Danes }} ;Lain * [http://www.vifanord.de/index.php?id=1&L=1&rd=243343734 Vifanord.de] - Informasi lain tentang negara-negara lain di Baltik dan Scandinavia. {{Amerika Utara}} {{Monarchies}} {{Kesatuan Eropah}} {{Majlis Eropah}} {{Majlis Nordik}} {{NATO}} {{Negara di Eropah}} [[Kategori:Denmark| ]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Denmark]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] 5mv2giawvojr81agisc5i1fm3ahwr41 5650955 5650605 2022-08-22T09:53:07Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = Kongeriget Danmark |conventional_long_name = Kerajaan Denmark<br>{{lang|ms|{{script|Arab|كراجأن دينمارك}}}} |common_name = Denmark |image_flag =Flag_of_Denmark.svg |image_coat = National Coat of arms of Denmark.svg |national_motto = tiada<br />(Moto diraja: ''Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke''<br /><small>"Bantuan tuhan, Kasih Rakyat, kekuatan Denmark"</small>) |image_map = LocationDenmark.svg |map_caption = {{map_caption |location_color=dark green |region=[[Eropah]] |region_color=dark grey |subregion=[[kesatuan Eropah]] |subregion_color=light green |legend=Location Denmark EU Europe.png}} |national_anthem = ''[[Der er et yndigt land]]''&nbsp;<small>(kebangsaan)</small><br /> |royal_anthem = ''[[Kong Kristian stod ved højen mast|Kong christian stod ved højen mast]]''&nbsp;<small>(diraja dan kebangsaan)</small> |official_languages = [[Bahasa Denmark|Denmark]]¹ |ethnic_groups = 91.1% [[orang Denmark|Denmark]], 8.9% ([[orang Jerman|Jerman]], [[orang Greek|Greek]], [[orang Bosnia|Bosnia]], [[orang Rusia|Rusia]], [[orang Turki|Turki]], [[Arab]]) |demonym = ''Danish'' atau ''Dane'' |capital = [[Copenhagen]] |latd=55 |latm=43 |latNS=N |longd=12 |longm=34 |longEW=E |largest_city = capital |government_type = [[Sistem berparlimen|Demokrasi berparlimen]] dan [[raja berperlembagaan]] |leader_title1 = [[Senarai raja Denmark|Ratu]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Denmark|Perdana Menteri]] |leader_title3 = [[Folketing#Senarai Speaker Folketing|Speaker Folketing]] |leader_name1 = [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] |leader_name2 = [[Mette Frederiksen]] |leader_name3 = [[Pia Kjaersgaard]] |leader_title5 = Kerajaan cammpuran |leader_name5 = Campuran VK |accessionEUdate = 1 Januari 1973 (ke-7) |area_km2 = 42,931<!--{{As of|2017}}--> |area_magnitude = 1 E10 |percent_water = 1.6² |population_estimate = {{increase}} 5,748,769<ref name="pop1" /> ([[List of countries by population|112th]]) |population_estimate_year = Januari 2017 |population_density_km2 = 133.9 |population_label2 = Kepulauan Faroe |population_data2 = 49,884<ref name="Faroer pop">{{cite web|title=Population, births, deaths and migrations by sex, village/city, monthly (1985–2017)|url=http://www.hagstova.fo/en/statbank/demographic-statistics/population-and-elections/population |publisher=Hagstova Føroya|accessdate=30 Ogos 2017}}</ref> |population_label3 = Greenland |population_data3 = 55,860<ref name="Greenland pop">{{cite web|title=2017 Population|url=http://www.stat.gl/BEE201701/o1|publisher=Statistics Greenland|accessdate=30 Ogos 2017}}</ref> |GDP_PPP = $285.468&nbsp;billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=91&pr.y=19&sy=2017&ey=2017&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=128&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a=|title=Denmark |publisher=International Monetary Fund }}</ref><ref group="N" name="denonly group=N" /> |GDP_PPP_year = 2017 |GDP_PPP_rank = ke-52 |GDP_PPP_per_capita = $49,613<ref name=imf2 /> |GDP_PPP_per_capita_rank = ke-19 |GDP_nominal = $324.146&nbsp;billion<ref name=imf2 /><ref group="N" name="denonly group=N" /> |GDP_nominal_year = 2017 |GDP_nominal_rank = ke-34 |GDP_nominal_per_capita = $56,335<ref name=imf2 /> |GDP_nominal_per_capita_rank = ke-6 |Gini = 27.5 <!--number only--> |Gini_year = 2014 |Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> |Gini_ref = <ref name=eurogini /> |HDI = 0.925 |HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> |HDI_change = steady <!--increase/decrease/steady--> |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/2016_human_development_report.pdf |title=2016 Human Development Report |year=2016 |accessdate=23 Mac 2017 |publisher=United Nations Development Programme}}</ref> |HDI_rank = ke-5 |HDI_category = <font color="#009900">high</font> |sovereignty_type = Penyatuan |sovereignty_note = Abad ke-8 |currency = [[Krone Denmark]] |currency_code = DKK |time_zone = [[Waktu Eropah Tengah|CET]]² |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]]² |utc_offset_DST = +2 |drives_on = kanan |calling_code = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 3 calling codes | [[+45]]{{nbsp|6}}{{small|(Denmark)}} | [[+298]]{{nbsp|4}}{{small|(Kepulauan Faroe)}} | [[+299]]{{nbsp|4}}{{small|(Greenland)}} }} |cctld = [[.dk]]^2,3 |calling_code = +45⁴ |footnotes = ¹ Rasmi bersama dengan [[bahasa Greenland]] di [[Greenland]], dan [[bahasa Faroe|Faroe]] di [[Kepulauan Faroe]]. [[Bahasa Jerman]] diiktiraf sebagai bahasa minoriti terlindung di kawasan Jutland Selatan (Sønderjylland) di Denmark. Bahasa Denmark diiktiraf sebagai bahasa minoriti terlindung di kawasan [[Schleswig-Holstein]] di [[Jerman]].<br />² Untuk Denmark tidak termasuk Kepulauan Faroe dan [[Greenland]].<br />³ TLD [[.eu]] dikongsi bersama dengan negara [[Kesatuan Eropah]] lain.<br />⁴ [[Kepulauan Faroe]] menggunakan +298 dan [[Greenland]] menggunakan +299. }} '''Denmark''' ({{lang-da|Danmark}}; ejaan lama: '''Denmak''' atau '''Denmar'''<ref name="Wilkinson32">{{Cite dictionary|url=https://nla.gov.au/nla.obj-60272771/view?partId=nla.obj-435894947#page/n281/mode/1up/search/denmark|title=Denmak|dictionary=A Malay-English dictionary (romanised)|last=Wilkinson|first=Richard James|publisher=Salavopoulos & Kinderlis|year=|isbn=|location=Mytilini, Yunani|quote=|date=1932|volume=I|page=272|via=TROVE, Perpustakaan Negara Australia}}</ref>) merupakan negara Nordik yang paling kecil. Negara ini terletak di semenanjung [[Scandinavia]], iaitu di utara [[Eropah]]. Denmark bersempadankan Laut Baltik dan Laut Utara, serta mempunyai semenanjung yang bersambung dengan [[Jerman]] dan pulau pulau kecil. Denmark terletak di utara [[Jerman]] dan [[Poland]], timur laut [[Sweden]] dan selatan [[Norway]]. Tambahan, Greenland dan Pulau Faroe menjadikan raja Denmark sebagai ketua negara (sama seperti Australia, New Zealand dan Kanada yang menjadikan Ratu Britain sebagai ketua negara mereka), tetapi mempunyai hak untuk memerintah secara berasingan. Penyatuan kerajaan Denmark mula pada abad ke-10 apabila Denmark mengawal [[Laut Baltik]]. Denmark kemudian mengawal [[Kesatuan Kalmar]] yang diasaskan pada 1397 (terhadap Norway dan Sweden). Kesatuan ini berakhir pada 1523 apabila ia "digantikan" oleh Sweden, Walau bagaimanapun, Denmark tetap mengekalkan kesatuan itu ke atas Norway sehingga ia dibubarkan pada 1814. Selain itu, Denmark juga meluaskan tanah jajahannya dari kesatuan ini, sehingga [[Kepulauan Faroe]] dan [[Greenland]]. Denmark juga bangkit selepas kekalahan mereka dalam [[Perang Scleswig Kedua]] yang menyemarakkan semangat nasionalisme Denmark. Denmark mengekalkan kedudukan neutralnya pada [[Perang Dunia Pertama]]. Pada April 1940, tentera Jerman melancarkan [[Serangan Jerman ke atas Denmark|serangan]] ke atas Denmark. Selepas kejayaan Jerman, Jerman menduduki Denmark sehingga Jerman menyerah kalah kepada Pihak Berikat pada Mei 1945. Denmark menjadi pengeksport terbesar produk pertanian pada separuh kedua abad ke-19. [[Perlembagaan Denmark]] ditandatangani pada 5 Jun 1849 yang menamatkan [[monarki mutlak]] yang bermula sejak 1660. Kini, raja Denmark [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] melaksanakan pemerintahan perlimen demokrasi. Parlimen kebangsaan dan kerajan berpusat di [[Copenhagen]], ibu negara dan bandar terbesar serta pusat komersial utama Denmark. Denmark kini menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] pada 1973 dan menggantikan mata wang [[Krone Denmark|krone]] kepada [[euro]]. Selain itu, Denmark juga ahli [[NATO]], [[Majlis Nordic]], [[Pertubuhan Kerjasama dan Pembangunan Ekonomi|OECD]], [[Pertubuhan bagi Keselamatan dan Kerjasama di Eropah|OSCE]] dan [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]]. Denmark menikmati [[taraf hidup]] yang tinggi dan negara yang berkedudukan baik pada pendidikan, kesihatan, kebebasan awam, kemakmuran dan pembangunan manusia. Negara ini berkedudukan tinggi pada mobiliti sosial. Denmark antara salah satu negara mempunyai per kapita tertinggi. Pada tahun 2014, Denmark merupakan negara pencen terbaik di dunia. == Etimologi == Etimologi Denmark berhubung dengan perkataan "Danes" dan "Denmark" yang menggambarkan Denmark merupakan kerajaan yang satu. Ia juga mencetuskan perdebatan. Perkataan ini merujuk kepada ''"Dan"'' yang merujuk kepada Dani ataupun tokoh bersejarah, [[Dan (raja)|Dan]] dan perkataan tepat - ''"mark"'' pada penghujungnya. Isu ini menjadi rumit apabila ia mungkin merujuk kepada orang Dani di Scandinavia atau tempat lain di Eropah seperti [[Yunani Purba|Greek]] dan [[Rom Purba|Rom]] (seperti [[Ptolemy]], [[Jordanes]] dan [[Gregory of Tours|Gregorius]]). Jika perkataan ''den'' merujuk kepada "gua" yang ada dalam perkataan [[Sanskrit]], ''dhánuṣ-'' (धनुस्; "desert"). ''-mark'' pula dipercayai bermaksud hutan atau daerah sempadan, kemungkinan juga bermaksud "daerah hutan" yang merujuk kepada selatan [[Duci Schleswig|Schleswig]]. == Sejarah == === Prasejarah === Barang arkeologi terawal yang ditemui di Denmark pada 130,000–110,000 sebelum masihi. [[Zaman Gangsa Nordic]] (1800–600 TD) di Denmark terdapat "pongsu" termasuk penemuan [[lur]] . Ketika [[Zaman Besi Pra-Rom]](500 BC&nbsp;– AD 1), kumpulan pribumi mula bermigrasi ke selata. Orang Rom juga menjalani perdagangan dan berhubung dengan kaum pribumi yang mendiami Denmark. Kekuatan pengaruh budaya Celtic pada zaman ini juga berlaku berikut penemuan [[Gundestrup cauldron]]. Ahli sejarah percaya sebelum kedatangan prekursor ke Denmark, kumpulan yang datang dari timur kepulauan Denmark ([[Zealand]]) dan [[Scania|Skåne]] bertutur dalam bahasa [[Bahasa-bahasa Germanik Utara|Germanik Utara]]. Kumpulan ini kemudian ke Great Britain untuk menjadi tentera upahan raja [[Vortigern]]. Mereka kemudian diserap ke dalam etnik [[Angles]] dan [[Saxon]] yang kemudian membentuk [[Anglo-Saxon]]. Struktur pertahanan [[Danevirke]] dibina sejak abad ke-3 untuk melindungi raja Denmark. Alfabet pertama digunakan pada masa yang sama di [[Ribe]], kawasan tertua di Denmark dan dipercayai diasaskan pada AD700. === Zaman Pertengahan === Dari abad ke-8 sehingga abad ke-10, [[orang Denmark]], [[orang Sweden|Sweden]] dan [[Orang Norway|Norway]] dikenali sebagai bangsa [[Viking]]. Mereka semua menjajah, menyerbu dan berdagang di seluruh Eropah. Penjelajah Viking merupakan orang pertama menemui [[Iceland]] pada kemalangan yang berlaku pada abad ke-9 kerana mereka ingin ke [[Kepulauan Faroe]] dan mereka secara tidak sengaja, terus menyeberangi "[[Vinland]]" (tanah berangin), tempat itu kini dikenali sebagai [[Newfoundland]] di [[Kanada]]. Bangsa Viking Denmark aktif di [[Kepulauan British]] dan [[Eropah Barat]]. Mereka menakluk England di bawah Raja [[Sweyn Forkbeard]] pada 1013, [[Ireland]] dan [[Perancis]] pula didiami puak [[Normandy]]. Kebanyakan pens Anglo-Saxong pada zaman ini ditemui di England dan Denmark. Merujuk kepada [[Batu-batuan Jelling]], puak Denmark bersatu dan memeluk agama [[Kristian]] sekitar tahun 965 ole [[Harald Bluetooth]]. Ia percaya bahawa Denmark menjadi Kristian kerana alasan politik untuk menghalang kekuasaan Kristian di Eropah. [[Germania]] merupakan tempat perdagangan penting bagi puak Denmark. Harald kemudian membina enam kubu di seluruh Denmark yang dipanggil Trelleborg dan [[Danevirke]]. Pada awal abad ke-11, [[Canute Agung]] menyatukan Denmark, England dan Norway sepanjang 30 tahun. Pada 1397, Denmark menyertai kesatuan bersama [[Norway]] dan [[Sweden–Finland|Sweden]] di bawah Ratu [[Margaret I dari Denmark|Margaret I]]. Ketiga-tiga negara itu berdagang dengan baik. Walau bagaimanapun, selepas 125 tahun, Sweden keluar daripada kesatuan ini dan pada 17 Jun 1523, Raja [[Gustav I dari Sweden|Gustav Vasa]] menakluk kota [[Stockholm]]. [[Reformasi Protestan]] tersebar ke Scandinavia pada 1530an dan perang saudara [[Count Feud]]. Denmark menukar kepada ajaran [[Lutheranisme]] pada 1536. Pada tahun berikutnya, Denmark bersetuju untuk menyertai [[Denmark-Norway|kesatuan dengan Norway]]. === Sejarah awal moden === [[Fail:Denmark-Norway and possessions.png|thumb|kiri|400px|[[Empayar kolonial Denmark]] pada pertengahan abad ke-18.]] Selepas Sweden keluar daripada [[Kesatuan Kalmar]] pada 1523, Denmark cuba untuk mengawal Sweden. Kali pertama pada [[Perang Tujuh Tahun Utara]] dan kali kedua pada [[Perang Kalmar]] ketika Raja [[Christian IV dari Denmark|Christian IV]] menyerang Sweden pada tahun 1611 tetapi gagal untuk memaksa Sweden kembali bersatu bersama Denmark. Perang itu tiada pertukaran wilayah tetapi Sweden membayar wang pampasan sebanyak 1&nbsp;juta perak [[riksdaler Sweden|riksdaler]] kepada Denmark. Perang ini juga kemenangan besar yang terakhir buat Denmark dalam peperangan ke atas Sweden. Pada dekad seterusnya, Sweden meluaskan tanah jajahannya sehingga menjadikan negara mereka negara terbesar di Scandinavia mengikut luas dan populasi. Raja Christian menggunakan duit dari pampasan perang itu untuk membaik pulih kota dan kubu dan yang paling penting, [[Glückstadt]], [[Oslo|Christiania]] (berikutan kebakaran besar yang mengalami kerosakan teruk di [[Oslo]]), [[Christianshavn]] dan [[Kristianstad|Christianstad]]. Christian juga membina beberapa bangunan termasuk [[Børsen]], [[Rundetårn]], [[Nyboder]], [[Istana Rosenborg|Rosenborg]], sebuah [[Kongsberg|lombong perak]] dan sebuah [[Kupfermühle|kilang tembaga]]. Beliau juga mengasaskan [[Syarikat Hindia Timur Denmark]] selepas "diajak" oleh [[Syarikat Hindia Timur Belanda]] untuk memungut keuntungan di [[Sri Lanka|Ceylon]]. [[Empayar kolonial Denmark]] juga menjalankan perdagangan di Afrika dan India. Selain itu, empayar ini juga menjalankan perdagangan dengan kuasa besar yang lain termasuk [[pertanian]]. Dalam [[Perang Tiga Puluh Tahun]], Raja Christian Denmark cuba untuk menjadi ketua [[Lutheranisme|Lutheran]] di Jerman tetapi beliau tewas dalam [[Pertempuran Lutter]]. Keputusan peperangan itu menunjukkan ketua Katolik di bawah [[Albrecht von Wallenstein]] mudah untuk menyerang dan menduduki [[Jutland]] sehingga Denmark terpaksa untuk menyerah kalah daripada peperangan. Denmark berjaya mengelakkan konsesi wilayah mereka tetapi Raja [[Gustavus Adolphus dari Sweden|Gustavus Adolphus]] campur tangan di Jerman dan menandakan ketenteraan di Sweden semakin meningkat manakala ketenteraan Denmark di rantau Eropah menurun. Tentera Sweden melancarkan [[Perang Torstenson|serangan]] ke atas Jutland pada 1643 dan menawan kota Skåne pada 1644. Merujuk kepada ahli sejarah, [[Geoffrey Parker (sejarawan)|Geoffrey Parker]], "Pendudukan Sweden menyeebabkan kemerosotan dalam bidang pertanian dan kekurangan kapita, hasil tuaian jatuh mendadak dan wabak [[Maut Hitam]] melanda negara ini pada tahun 1647 dan 1651. Populasi Denmark jatuh 20 peratus." [[Fail:Grundlovgivende rigsforsamling - Constantin Hansen.jpg|thumb|kanan|''Den Grundlovgivende Rigsforsamling'' karya [[Constantin Hansen]] memaparkan Majlis Perlembagaan menubuhkan [[perlembagaan Denmark]].]] Pada tahun 1645, Denmark menyerahkan [[Halland]], [[Gotland]], bahagian terakhir jajahan Denmark di Estonia, dan wilayah kecil di Norway pada [[Perjanjian Kedua Brömsebro (1645)|Perjanjian Bromsebro]]. Pada 1657, Raja [[Frederick III dari Denmark|Frederick III]] melancarkan perang ke atas Sweden dan berarak di [[Bremen-Verden]]. Perang ini membawa kekalahan kepada tentera Denmark dan tentera-tentera Raja Sweden, [[Charles X Gustav dari Sweden|Charles X Gustav]] menyerang [[Jutland]], [[Funen]], dan [[Zealand]] sebelum menandatangani [[Perjanjian Roskilde|Perjanjian Keamanan Roskilde]] pada Februari 1658, di mana Sweden dibenarkan untuk mengawal [[Skåne]], [[Blekinge]], [[Trøndelag]] dan pulau [[Bornholm]]. Pada Ogos 1658, Charles X Gustav mula mengepung kota [[Copenhagen]] selama dua bulan tetapi gagal. Dalam perjanjian keamanan berikutnya, Denmark berjaya untuk mengekalkan kemerdekaannya dan dibenarkan mengawal Trøndelag dan Bornholm. Denmark juga untuk mengawal wilayah Skåne dalam [[Perang Scania]] (1675–79) tetapi gagal. Selepas berlakunya [[Perang Utara Besar]] (1700–21), Denmark dapat mengawal bahagian [[Schleswig]] dan [[Holstein]] yang diperintah oleh kerabat [[Holstein-Gottorp]] pada 1721 dan 1773. Pada [[Perang Napoleon]], Denmark asalnya ingin menegakkan polisi neutral dan berdagang dengan [[Empayar Perancis Pertama|Perancis]] dan [[United Kingdom Great Britain and Ireland|United Kingdom]]. Selain itu, Denmark juga menyertai [[Liga Kedua Tentera Berkecuali|Tentera Berkecuali]] bersama [[Empayar Rusia|Rusia]], Sweden dan [[Kerajaan Prusia|Prusia]]. British menganggap Denmark bermusuh dengannya lalu menyerang Copenhagen pada [[Pertempuran Copenhagen (1801)|1801]] dan [[Pertempuran Copenhagen (1807)|1807]]. Dalam satu peristiwa, armada Denmark telah dibakar berdekatan kota Copenhagen, Permusuhan ini kemudian berlaku di antaa British dan Denmark lalu berlakunya [[Perang Kapal Meriam]]. British mengawal perairan di antara Denmark dan Norway untuk membawa bencana kepada ekonomi kedua-dua kesatuan ini. Pada tahun 1813, kesatuan Denmark-Norway menjadi bankrap. Kesatuan Denmark-Norway dibubarkan secara rasmi pada [[Perjanjian Kiel]] pada tahun 1814. Selepas pembubaran kesatuan dengan Norway, Denmark tetap mengekalkan posisinya di [[Iceland]] (kekal bersama monarki Denmark sehingga 1944), [[Kepulauan Faroe]] dan [[Greenland]]. === Denmark pada Perang Dunia === [[Fail:Bundesarchiv Bild 101I-753-0010-19A, Jütland, deutscher Spähpanzer (Sd. Kfz. 222).jpg|thumb|Kereta perang Jerman di [[Jutland]] semasa Perang Dunia Kedua.]] Selepas Eropah dilanda [[Revolusi 1848]], Denmark melaksanakan sistem [[raja berperlembagaan]] pada 5 Jun 1849. Dua kamar parlimen telah dibuka. Denmark melancarkan perang ke atas [[Prusia]] dan [[Habsburg Austria]] dalam [[Perang Schleswig Kedua]], peperangan itu berlaku dari Februari sehingga Oktober 1864. Denmark secara mudahnya tewas dan terpaksa memberikan wilayah Schleswig dan Holstein kepada Prussia. Kekalahan Denmark pada kali ini merupakan siri kekalahan terpanjang dan kehilangan wilayah yang bermula sejak abad ke-17. Selepas peristiwa ini, Denmark menjadi sebuah negara neutral atau berkecuali di Eropah. [[Perindustrian]] datang ke Denmark pada separuh kedua abad ke-19. Landasan kereta api mula dibina di Denmark pada 1850an untuk menghubungkan antara bandar ke bandar lain serta melonjakkan ekonomi negara. Perdagangan pula mula pada 1870an. Orang luar dari negara jiran mula bermigrasi ke bandar-bandar utama. Pertanian Denmark menjadi utama serta mengeksport produk daging dan tenusu. Denmark kekal kedudukan neutralnya pada [[Perang Dunia Pertama]]. Selepas kekalahan teruk Jerman, dan pada [[Perjanjian Versailles]], wilayah Schleswig-Holstein dikembali semula ke Denmark. Berikutan [[irredentisme|fahaman irredentisme]] Jerman, Denmark cuba untuk mempertimbangkan wilayah itu melalui [[pungutan suara]]. Dua pungutan suara Schleswig berlaku pada 10 Februari dan 14 Mac 1920. Pada 10 Julai 1920, bahagian utara Schleswig (Sønderjylland) dijaga oleh Denmark dan memiliki seramai 163,600 penduduk. Hari yang dikenali sebagai ''Genforeningsdag'' disambut setiap 15 Jun bersempena dengan tarikh peristiwa perebutan wilayah Sclewig dengan Jerman. Pada 1939, Denmark menandatangani pakatan selama 10 tahun untuk tidak diserang oleh [[Jerman Nazi]] tetapi [[Operasi Weserübung|Jerman menyerang Denmark]] pada 9 April 1940 dan kerajaan Denmark terpaksa menyerah selepas dua jam tentera Denmark mempertahankan tanah airnya. [[Perang Dunia Kedua]] di Denmark "dicirikan" oleh ko-operasi ekonomi bersama Jerman sehingga 1943, ketika kerajaan Denmark dan tentera lautnya menghantar kapal dan banyak tentera ke Sweden. Kerajaan juga melancarkan operasi menyelamatkan orang-orang Yahudi yang diseksa oleh orang Jerman sebelum mereka semua ke kem tahanan untuk dibunuh. Sesetengah orang Denmark menyokong fahaman [[Nazisme]] dan menyertai [[Parti Buruh Denmark Sosialis Nasional|Parti Nazi Denmark]] atau menjadi sukarelawan untuk menentang penjajah Jerman merupakan sebahagian daripada [[Frikorp Danmark]]. Iceland memutuskan hubungan dengan Denmark lalu menjadi negara merdeka pada 1944. Jerman kemudian menyerah kalah pada Mei 1945. Pada tahun 1948, [[Kepulauan Faroe]] diberikan kelebihan untuk memerintah negara mereka dengan bersendirian. === Selepas perang === [[Fail:Tratado de Lisboa 13 12 2007 (081).jpg|thumb|Denmark menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] pada tahun 1973 dan menandatangani [[Perjanjian Lisbon]] pada tahun 2007.]] Selepas [[Perang Dunia Kedua]], Denmark menjadi salah satu ahli [[Persatuan Perdagangan Bebas Eropah]], [[NATO]] dan [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (PBB). Pada 1973, bersama Britain dan Ireland, Denmark menjadi [[Komuniti Eropah]] (EEC) selepas referendrum oleh rakyat. [[Perjanjian Maastricht]] ditolak oleh rakyat Denmark pada 1992 dan ia diterima apabila referendrum kali kedua pada setahun kemudian. Denmark menolak mata wang [[euro]] menjadi mata wang kebangsaan mereka selepas menjalani referendrum pada 2000. Greenland menerima status memerintah negara pada 1979 dan dianugerahkan "penentuan nasib sendiri", iaitu tidak menerima pengaruh luar pada 2009. Kepulauan Faroe dan Greenland bukan ahli Kesatuan Eropah, Kepulauan Faroe menamatkan keahlian EEC pada 1973 dan Greenland pada 1986 kerana isu perikanan. Denmark juga menyertai banyak misi kemanusiaan dan ketenteraan termasuk di [[Pertikaian Cyprus|Cyprus]], [[Perang Bosnia|Bosnia dan Herzegovina]], [[Perang Korea|Korea]], [[Krisis Suez|Mesir]], [[Perang Kemerdekaan Croatia|Croatia]], [[Perang Kosovo|Kosovo]], Habsyah, [[Perang di Afghanistan (2001–kini)|Afghanistan]], Iraq, [[Perang Saudara Somalia|Somalia]] dan juga [[Campur tangan tentera di Libya 2011|Libya]]. == Geografi == [[Fail:Satellite image of Denmark in July 2001.jpg|thumb|alt=Satellite image|Imej satelit Jutland dan kepulauan Denmark. Bahagian kanan semenanjung ialah Sweden.]] Denmark yang berlokasi di [[Eropah Utara]] mempunyai semenanjung [[Jutland]] dan 443 kepulauan (1,419 kepulauan {{convert|100|m2|sqft}} dalam jumlahnya). 72 daripada semua kepulauan itu telah didiami dan pulau yang paling besar antaranya ialah [[Zealand]], [[Vendsyssel-Thy]] dan [[Funen]]. Pulau [[Bornholm]] terletak pada lokasi timur negara, iaitu di [[Laut Baltik]]. Kebanyakannya pulau-pulau besar dihubungkan melalui jambatan. Sebagai contoh, [[Jambatan Øresund]] menghubungkan Zealand dengan Sweden dan [[Jambatan Great Belt]] menghubungkan Funen dan Zealand serta [[Jambatan Little Belt (1970)|Jambatan Little Belt]] menghubungkan Jutland dan Funen. Feri dan pesawat kecil juga dihubungkan ke pulau-pulau kecil. Bandar terbesar mengikut populasi yang mempunyai kepadatan seramai 100,000 terletak di pulau Zealand iaitu [[Copenhagen]]. Bandar [[Aarhus]] dan [[Aalborg]] di Jutland dan [[Odense]] di Funen. Negara ini menduduki kawasan seluas {{convert|43,094|km2|sqmi|lk=in|sigfig=5}}. Kawasan pendalaman air pula ialah {{convert|700|km2|sqmi|0|abbr=on}}. Saiz kawasan daratan perlu dinyatakan betul-betul sejak lautan mula menenggelamkan sebahagian daratan dan menyebabkan manusia melaksanakan projek penambakan daratan. Disebabkan penambakan tanah, keluasan daratan Denmark ialah 234 kilometer (lebih kurang 145 miles). Denmark berkongsi keluasan sempadan {{convert|68|km| mi}} [[Jerman]] di selatan. Negara ini adalah tanah rata dengan sedikit ketinggian. Puncak semula jadi tertingginya adalah [[Møllehøj]]. Sebahagian besar daripada Denmark ialah kawasan terdiri daripada tanah bergolek dan kawasan pantai dan bukit berpasir di utara Jutland. Walaupun Denmark kebanyakannya dilitupi hutan, tanah Denmark juga digunakan untuk menjalani aktiviti pertanian. Negara ini disaluri oleh sedozen sungai dan yang paling ketara termasuk [[Gudenå]], Odense, Skjern, Susan dan Vida, kawasan sungai ini mengalir di sepanjang sempadan Jerman. Kerajaan Denmark juga termasuk wilayah [[pemerintahan sendiri]] yang jauh lebih besar iaitu [[Greenland]], yang terletak berhampiran Amerika Utara dan wilayah autonomi, [[Kepulauan Faroe]] di Lautan Atlantik Utara. Menurut [[Tabung Alam Sedunia]], Kepulauan Faroe dilindungi oleh padang rumput boreal manakala Greenland menjadi tempat halaman ecoregions yang beriklim tundra Artik tinggi dan tundra Artik rendah. Pada 15 Disember 2014, Kerajaan Denmark dan Greenland melaksanakan tuntutan ke atas PBB atas [[Jambatan Lomonosov]] yang bersambung dengan pelantar benua Greenland, ini bermaksud Denmark mempunyai tuntutan ke atas [[Kutub Utara]] dan wilayah lain Greenland. === Iklim === Denmark mempunyai [[iklim sederhana]] yang dicirikan musim sejuk. Musim sejuk bermula pada Januari dengan suhu {{convert|1.5|°C|°F|1}} dan musim panas pada bulan Ogos pada suhu {{convert|17.2|°C|°F|1}}. Denmark dengan puratanya 179 hari setiap tahun dengan hujan dan menerima purata hujan sebanyak {{convert|765|mm|in|0}} per tahun. Musim luruh merupakan musim paling lembat dan musim bunga musim paling kering di Denmark. Denmark akan mengalami siang hari yang pendek pada musim sejuk dan matahari mula terbit pada jam 8:45&nbsp;am dan matahari terbenam pada pukul 3:45&nbsp;pm (waktu tempatan). Ia berbeza dengan musim panas apabila matahari mula terbit pada jam 4:30&nbsp;am dan terbenam pada pukul 10&nbsp;pm ([[waktu musim panas]]). Iklim Kepulauan Faroe pada Januari ialah pada suhu {{convert|4.5|°C|°F|1}}, pada Julai 2012, iklim di Kepulauan Faroe pada 10.1 dengan mengalami suhu {{convert|6.7|°C|°F|1}}. Pada 2012, Kepulauan Faroe hanya mempunyai 195 hari diterima hujan dan menerima hujan sebanyak {{convert|1262|mm|in|0}} pada tahun yang saam. {{Weather box |location= Denmark (2001–2010) |metric first=Yes |single line=Yes |Jan high C = 3.3 |Feb high C = 3.3 |Mar high C = 6.1 |Apr high C = 11.5 |May high C = 15.5 |Jun high C = 18.5 |Jul high C = 21.6 |Aug high C = 21.2 |Sep high C = 17.5 |Oct high C = 12.3 |Nov high C = 7.9 |Dec high C = 4.2 |year high C = 11.9 |Jan mean C= 1.5 |Feb mean C= 1.2 |Mar mean C= 3.0 |Apr mean C= 7.5 |May mean C= 11.4 |Jun mean C= 14.6 |Jul mean C= 17.4 |Aug mean C= 17.2 |Sep mean C= 13.8 |Oct mean C= 9.4 |Nov mean C= 5.7 |Dec mean C= 2.2 |year mean C = 8.8 |Jan low C= −0.8 |Feb low C= −1.3 |Mar low C= −0.2 |Apr low C= 3.6 |May low C= 7.4 |Jun low C= 10.6 |Jul low C= 13.4 |Aug low C= 13.5 |Sep low C= 10.2 |Oct low C= 6.2 |Nov low C= 3.2 |Dec low C= −0.3 |year low C= 5.5 |Jan precipitation mm=66 |Feb precipitation mm=50 |Mar precipitation mm=43 |Apr precipitation mm=37 |May precipitation mm=53 |Jun precipitation mm=68 |Jul precipitation mm=77 |Aug precipitation mm=91 |Sep precipitation mm=62 |Oct precipitation mm=83 |Nov precipitation mm=75 |Dec precipitation mm=61 |year precipitation mm=765 |unit rain days=1mm |Jan rain days=18 |Feb rain days=15 |Mar rain days=13 |Apr rain days=11 |May rain days=13 |Jun rain days=13 |Jul rain days=14 |Aug rain days=16 |Sep rain days=14 |Oct rain days=17 |Nov rain days=20 |Dec rain days=17 |Jan sun=47 |Feb sun=71 |Mar sun=146 |Apr sun=198 |May sun=235 |Jun sun=239 |Jul sun=232 |Aug sun=196 |Sep sun=162 |Oct sun=111 |Nov sun=58 |Dec sun=45 |year sun=1739 |source 1=[http://www.dmi.dk/vejr/arkiver/normaler-og-ekstremer/klimanormaler-dk/vejrnormal// Danmarks Meteorologiske Institut]<!--|date=Jan 2015] --> }} === Alam sekitar === Denmark dari segi sejarahnya pendirian progresif pada pemulihan alam sekitar. Pada 1971, Denmark mengasaskan Menteri Alam Sekitar dan merupakan negara pertama yang melaksanakan undang-undang alam sekitar pada tahun 1973. Untuk mengurangkan degradasi alam sekitar dan pemanasan global, Kerajaan Denmark menandatangani beberapa perjanjian antarabangsa antaranya Perjanjian Atlantik, [[Protokol Kyoto]] dan lain-lain. Walau bagaimanapun, per kapita ekologi Denmark adalah hampir 8 GHA berbanding purata dunia sebanyak 1.7 GHA pada tahun 2010, ini merupakan jejak global yang keempat tertinggi di dunia selepas negara Kuwait, Qatar dan Emiriah Arab Bersatu. Copenhagen merupakan tempat gerakan alam sekitar hijau di Denmark. Kebanyakan institusi penyelidikan persekitaran penting di Copenhagen adalah [[Universiti Copenhagen]], [[Sekolah Perniagaan Copenhagen]] dan [[Universiti Teknikal Denmark]]. Universiti Copenhagen mengadakan persidangan alam sekitar di mana semua orang perlu memandang serius terhadap perubahan iklim yang melanda dunia. Denmark terdapat pengurangan dalam pengeluaran gas bagi setiap dolar nilai tambah untuk pasaran. Denmark di belakang [[Norway]] pada kedudukan negara Nordic pada Disember 2014. Mengikut Indeks Perubahan Iklim pada 2015, Denmark pada kedudukan teratas dan menjelaskan bahawa walaupun pengeluaran gas masih agak tinggi, negara ini dapat melaksanakan dasar-dasar perlindungan iklim. == Daerah == {{utama|Daerah di Denmark}} [[Fail:Denmark regions label.svg|thumb|kiri|250px|Pembahagian daerah di Denmark]] Denmark dengan jumlah keluasan sebesar {{convert|43,094|km2|sqmi|lk=in|sigfig=5}}, ia dibahagikan kepada lima bahagian daerah. Dalam daerah, ia dibahagikan untuk menjadi kawasan perbandaran dan sebanyak 98 kawasan perbandaran di negara itu. Kawasan timur Denmark terdapat kepulauan [[Ertholmene]] dengan keluasan 39 hektar. Daerah-daerah mula diasaskan pada 1 Januari 2007 untuk menggantikan 16 bekas daerah yang lain. Kebanyakan majlis perbandaran mempunyai penduduk sekurang-kurangnya 20,000 orang untuk memberi mereka kewangan walaupun beberapa pihak telah membuat pengecualian terhadap peraturan ini. Bahagian-bahagian pentadbiran dipimpin oleh majlis-majlis pengundian secara langsung yang dilaksanakan setiap empat tahun. Pengundian terkini pada 19 November 20133. Struktur serantau yang lain menggunakan sempadan perbandaran seperti susun atur, termasuk daerah polis, mahkamah dan wad pilihan raya. Setiap badan negeri yang mengawal daerah masing-masing akan membuat pengundian setiap empat tahun untuk melantik pemimpin daerah mereka masing-masing. Kawasan dan populasi setiap daerah amat padat, sebagai contoh; [[Wilayah Hovedstaden]] yang mempunyai ibu negara [[Copenhagen]] serta pulau [[Bornholm]], yang mempunyai populasi tiga kali ganda berbanding [[Wilayah Nordjylland]], kawasan populasinya tertumpu ke arah utara Jutland. Di bawah sistem majlis perbandaran daerah tertentu, seperti kawasan perbandaran Copenhagen dan Frederiksberg, bandar-bandar ini diberi status setara dengan daerah-daerah, menjadikan mereka tahap pertama pentadbiran unit === Daerah luar negara === Kerajaan Denmark merupakan sebuah [[negara kesatuan]] yang memiliki dua wilayah autonomi yang terletak di [[Lautan Atlantik]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]]. Kedua-dua wilayah itu sebahagian daripada empayar Denmark sejak abad ke-18. Namun, kedua-dua wilayah itu berbeza sejarah serta kebudayaan. Kepulauaan Faroe diberikan anugerah [[pemerintahan sendiri]] pada 1948 dan Greenland pada 1979. Namun, kedua-dua wilayah itu tetap sebahagian daripada [[Denmark]]. Pesuruhjaya Tinggi sebagai wakil-wakil kerajaan Denmark dalam [[Løgting]] Faroe dan [[Parlimen Greenland]], tetapi mereka tidak boleh mengundi. Kerajaan Faroe ditakrifkan sebagai rakan kongsi dengan kerajaan Denmark manakala orang-orang Greenland ditakrifkan sebagai orang yang berasingan dengan hak untuk "penentuan sendiri". {| class="wikitable" style="font-size:90%;" style="margin-left: auto; margin-right: auto;" |- ! Negara ! Populasi {{small|(2013)}} ! Jumlah kawasan ! Ibu negara ! Parlimen ! Perdana Menteri |- | {{flag|Greenland}} {{small|(''{{lang|kl|Kalaallit Nunaat}}'')}} | 56,370 | {{convert|2,166,086|km2|sqmi|abbr=on|sigfig=6}} | {{coat of arms|Nuuk}} | ''[[Inatsisartut]]'' | [[Kim Kielsen]] |- | {{flag|Kepulauan Faroe}} {{small|(''{{lang|fo|Føroyar}}'')}} | 49,709 |{{convert|1,399|km2|sqmi|abbr=on|sigfig=5}} | {{coat of arms|Tórshavn}} | ''[[Løgting]]'' | [[Kaj Leo Johannesen]] |- |} == Politik dan kerajaan == [[Fail:Margrethe II of Denmark 1966.jpg|thumb|[[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]], ketua negara Denmark.]] Kerajaan Denmark melaksanakan [[raja berperlembagaan]] di mana [[Margrethe II dari Denmark|Ratu Margrethe II]] sebagai ketua negara. Walau bagaimanapun, berikutan pengenalan kepada sistem parlimen kepada kerajaan, tugas raja menjadi lebih sibuk kerana seperti pelantikan rasmi dan pemecatan [[Perdana Menteri Denmark|Perdana Menteri]] dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Raja tidak bertanggungjawab atas tindakan beliau dan orang raja itu adalah orang suci. Denmark berada dikedudukan ke-4 dalam indeks demokrasi. Denmark bersama [[New Zealand]] pada kedudukan teratas dalam Indeks Persepsi Rasuah, kerana kedua-dua negara tersebut sangat telus dalam kerajaan dan kekurangan rasuah. === Sistem politik === [[Fail:Christiansborg Slot Copenhagen 2014 01.jpg|230px|thumb|[[Istana Christiansborg]] menempatkan eksekutif, cawangan kehakiman dan perundangan kerajaan Denmark.]] Sistem politik Denmark dikendalikan di bawah rangka kerja [[Perlembagaan Denmark]]. Untuk melakukan sebarang perubahan, ia memerlukan majoriti mutlak dalam dua penggal parlimen berturut-turut dan kelulusan majoriti melalui referendum (dan majoriti referendum mesti membentuk sekurang-kurangnya 40 peratus daripada pengundi). Ia telah disemak semula setiap empat kali dan paling terkini pada tahun 1953. Denmark merupakan negara [[perwakilan demokrasi]] dengan [[hak pengundian bebas]]. Ahli-ahli parlimen terletak pada [[perwakilan berkadar]] parti politik. Denmark mengundi 175 ahli ke dalam Folketing {{lang-ms|Parlimen}}, sama juga dengan Greenland dan Kepulauan Faroe yang mengundi sebanyak dua kali ganda ahli. Pengundian parlimen berlaku pada setiap empat tahun, tetapi mengikut kepada kuasa Perdana Menteri yang bertanya kepada raja untuk membuat pengundian pada bila-bila masa. Pada undi tidak percaya, Folketing boleh memaksa seorang menteri tunggal atau keseluruhan kerajaan untuk meletakkan jawatan. Kuasa eksekutif dilaksanakan oleh Perdana Menteri dan mana-mana menteri kabinet. Posisi Perdana Menter diperuntukkan kepada ahli parlimen yang boleh mendapatkan sokongan majoriti di Folketing. Denmark diperintah oleh [[kerajaan campuran]] dan kadang-kadang kerajaan minoriti. [[Lars Løkke Rasmussen]] menjadi Perdana Menteri Denmark dari April 2009 sehingga September 2011. Beliau menjadi ketua sayap kanan kabinet campuran yang terdiri daripada parti [[Venstre (Denmark)|Venstre]] (sebuah parti konservatif-liberal) dan [[Parti Rakyat Konservatif Denmark|Parti Rakyat Konservatif]] serta [[Parti Rakyat Denmark]]. Berikutan pengundian pada September 2011, pemimpin sayap kanan itu tewas kepada pihak lawan yang merupakan sayap kiri campuran, [[Helle Thorning-Schmidt]], yang kemudian menjadi Perdana Menter Denmark pada 3 Oktober 2011 dan membentuk kabinet baru yang terdiri daripada [[Demokratik Sosial Denmark|Demokrat Sosial]], [[Parti Liberal Sosial Denmark]] dan [[Parti Rakyat Sosialis Denmark|Parti Rakyat Sosialis]]. Kabinet kedua Thorning-Schmidt dibentuk pada 3 Februari 2014 dengan penyingkiran Parti Rakyat Sosialis. === Sistem kehakiman === Sistem kehakiman Denmark merupakan sistem undang-undang sivil yang dibahagikan antara mahkamah dan bidang kuasa jenayah dengan bidang kuasa ke atas tindakan undang-undang antara individu dan pentadbiran awam. Kerajaan Denmark tidak ada sistem kehakiman tunggal - Denmark mempunyai satu sistem, Greenland mempunyai lebih dan Kepulauan Faroe mempunyai tiga. Walau bagaimanapun, rayuan oleh mahkamah tertinggi di Greenland dan Kepulauan Faroe akan diterima oleh Mahkamah Tertinggi Denmark. Mahkamah Tertinggi Denmark merupakan sivil tertinggi dan mahkamah jenayah yang bertanggungjawab bagi pentadbiran keadilan di Kerajaan Denmark. Artikel 62 dan 64 Perlembagaan memastikan kebebasan kehakiman dari kerajaan dan Parlimen dengan memberikan hakim-hakim hanya boleh dipandu oleh undang-undang, termasuk perbuatan, ketetapan dan amalan. === Hubungan luar dan ketenteraan === [[Fail:Danish Military Police.JPG|thumb|Tentera Denmark sedang menjalani latihan.]] Hubungan luar negara sebahagian besarnya dipengaruhi oleh [[Kesatuan Eropah]] (EU) apabila Denmark menyertai kesatuan itu pada tahun 1973. Selepas tamatnya [[Perang Dunia Kedua]], Denmark tamatkan polisi berkecualian selama 200 tahun. Denmark selepas itu menjadi ahli [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] (NATO) sejak penubuhannya pada tahun 1949. Denmark pada hari ini aktif dengan polisi luar, iaitu aktiviti kemanusiaan, demokrasi dan nilai-nilai penting yang hendak dipertahankan. Kini, Greenland dan Kepulauan Faroe menitikberatkan pada hal antarabangsa terutama pada isu memancing, penangkapan ikan paus dan kebimbangan geopolitik. Tentera Kerajaan Denmark dikenali sebagai [[Pertahanan Denmark]]. Tentera Denmark kini seramai 27,000 orang: 15,460 dalam [[Tentera Darat Denmark]], 5,300 dalam [[Tentera Laut Diraja Denmark]] dan 6,050 lagi dalam [[Tentera Udara Diraja Denmark]]. Ratu Denmark kini merupakan [[Panglima Tertinggi]] atau Commander-in-chief bagi Pertahanan Denamrk. Ratu juga menjadi ketua hubungan dua hala Denmark. [[Agensi Pengurusan Kecemasan Denmark]] menempatkan 4,000 orang dalam Perintah Pertahanan Denmark dan Penubuhan Pertahanan Denmark serta Perkhidmatan Perisikan Pertahanan Denamrk. Tambahan lagi, kira-kira 55,000 sebagai sukarelawan Danish Home Guard. Denmark merupakan penyokong kuat keamanan antarabangsa. Pertahanan Denmark menempatkan 1,400 staf dalam misi keamanan antarabangsa. Mereka juga menjalani misi ke [[Afghanistan]], [[Kosovo]] dan juga [[Lubnan]]. Pada tahun 2003 dan 2007, Denmark menghantar 450 tentera ke [[Iraq]]. == Ekonomi == Denmark pada kedudukan 21 di dunia mengikut [[Senarai negara mengikut KDNK (PPP) per kapita|per kapita GDP (PPP)]] dan ke-10 dalam [[Senarai negara mengikut GDP (nominal) per kapita|nominal GDP per kapita]]. Ekonomi Denmark berdiri sebagai salah satu ekonomi paling bebas dalam [[Indeks Kebebasan Ekonomi]] dan [[Kebebasan Ekonomi Dunia]]. Denmark adalah salah satu ekonomi yang paling berdaya saing di dunia mengikut laporan [[Forum Ekonomi Sedunia]] 2008. Negara ini juga kedudukan tertinggi di dunia mengikut hak pekerja. Mengikut [[Tabung Kewangan Antarabangsa]] (IMF), Denmark merupakan negara yang mempunyai gaji minimum tertinggi di dunia. Walaupun Denmark tidak mempunyai undang-undang gaji minimum, tingkat gaji yang tinggi telah dikaitkan dengan kuasa kesatuan sekerja. Sebagai contoh, hasil daripada perjanjian tawar-menawar kolektif antara kesatuan sekerja dan kumpulan majikan di Horesta, pekerja di McDonalds, Burger King dan lain-lain rangkaian makanan segera membuat perjanjian sebanyak $20 sejam. Denmark merupakan antara negara yang mempunyai penarafan kredit paling tinggi. Hasil daripada model terkenal, "[[fleksikuriti]]", Denmark merupakan negara paling bebas pada pasaran buruh di Eropah mengikut [[Bank Dunia]]. Bank Dunia juga menyatakan kedudukan Denmark sebagai tempat yang paling mudah di Eropah untuk menjalankan perniagaan. Mewujudkan perniagaan yang boleh dilakukan dalam masa beberapa jam adalah pada kos yang sangat rendah di Denmark. Tiada sekatan dikenakan mengenai kerja terlebih masa atau ''overtime'', yang membolehkan syarikat-syarikat beroperasi 24 jam sehari, 365 hari setahun. Denmark mempunyai cukai korperat yang kompetitif 24.5% dan cukai masa terhad khas untuk ekspatriat ataupun ornag luar. Sistem cukai Denmark adalah menyeluruh, dengan 25% VAT, sebagai tambahan kepada cukai eksais, cukai pendapatan dan yuran lain. Tahap keseluruhan cukai (jumlah semua sekali termasuk cukai, sebagai peratusan daripada KDNK) dianggarkan 46% pada tahun 2011. Sejak tahun 1945, Denmark telah banyak berkembang pada asas perindustrian dan menjelang tahun 2006, industri di Denmark menyumbang kira-kira 25% pada KDNK dan pertanian kurang daripada 2%. Denmark tidak melahirkan banyak syarikat-syarikat muda. Sehingga 2013, hanya 3 daripada 100 syarikat terbesar di Denmark telah ditubuhkan sejak tahun 1970. Sebagai perbandingan, jumlah syarikat di California adalah lebih sepuluh kali ganda tinggi === Tenaga === [[Fail:Middelgrunden wind farm 2009-07-01 edit filtered.jpg|thumb|kanan|Contoh [[ladang angin]] di Denmark.]] Denmark mempunyai deposit minyak dan gas asli yang agak besar di [[Laut Utara]] dan berada di kedudukan ke-32 di dunia dalam kalangan pengeksport [[Petroleum|minyak mentah]] dan telah menghasilkan 259.980 tong minyak mentah sehari pada tahun 2009. Denmark memperolehi 3.1% daripada KDNK pada teknologi tenaga diperbaharui serta menerima duit sebanyak €6.5&nbsp;bilion ($9.4&nbsp;bilion). Pada 6 September 2012, Denmark melancarkan turbin angin terbesar di dunia dan akan menambah empat lagi turbin angin dalam tempoh empat tahun akan datang. Denmark kini bertujuan untuk memberi tumpuan lebih kepada sistem bateri pintar dan kenderaan lug-in dalam sektor pengangkutan. Negara ini menganggotai [[Agensi Tenaga Diperbaharui Diperbaharui Antarabangsa]] (IRENA). === Pengangkutan === [[Fail:Bikecultureincopenhagen.jpg|thumb|230px|Orang Denmark sedang menaiki basikal beramai-ramai di ibu negara Copenhagen.]] [[Lapangan Terbang Copenhagen]] merupakan lapangan terbang tersibuk mengikut penumpang terbanyak di Scandinavia dan mengendalikan sekitar 21 juta penumpang setahun. Antara lapangan terbang terkenal ialah [[Lapangan Terbang Billund]], [[Lapangan Terbang Aalborg]] dan [[Lapangan Terbang Aarhus]]. Pelaburan yang besar telah dibuat adalah dalam membina hubungan jalan raya dan kereta api antara wilayah di Denmark, yang paling utama ialah [[Great Belt Fixed Link]], yang menghubungkan [[Zealand]] dan [[Funen]]. Orang Denmark hanya akan memandu dari [[Frederikshavn]] di utara [[Jutland]] ke [[Copenhagen]] di timur Zealand tanpa meninggalkan lebuh raya. Feri di Denmark sentiasa membawa pelancong untuk menikmati keindahan [[Laut Utara]] dan [[Laut Baltik]]. Pembinaan [[Fehmarn Belt Fixed Link]] yang menghubungkan Denmark dan Jerman dengan link kedua akan bermula pada tahun 2015. Copenhagen mempunyai sistem Metro, kawasan [[Copenhagen Metro]] dan [[Copenhagen Raya]] mempunyai rangkaian kereta api elektrid di pinggir bandar yang sangat banyak. Empat bandar terbesar Denmark - [[Copenhagen]], [[Århus]], [[Odense]], [[Aalborg]] - sistem aliran ringan dirancang untuk beroperasi pada sekitar tahun 2020. Kereta api aliran ringan di Copenhagen Raya akan melalui 11 kawasan perbandaran. Bersama negara jiran Norway dan Sweden, Denmark sebahagian daripada [[Scandinavian Airlines]] dan [[Lapangan Terbang Copenhagen]] merupakan hab terbesar di Scandinavia. Berbasikal di Denmark merupakan antara pengangkutan utama orang tempatan. Kerajaan telah menyediakan laluan berbasikal sebanyak 12,000&nbsp;km. Denmark mempunyai infrastruktur basikal yang kukuh. Kenderaan persendirian semakin digunakan sebagai satu cara pengangkutan. Oleh kerana kadar cukai yang tinggi (180%), VAT (25%), dan salah satu daripada kadar cukai pendapatan paling tinggi di dunia. Selain itu, kereta baru juga adalah sangat mahal. Tujuan cukai ini adalah untuk menggalakkan pemilikan kenderaan. Armada kereta telah meningkat sebanyak 45% sejak 30 tahun lepas. Pada tahun 2007, usaha telah dibuat oleh kerajaan untuk memihak kepada kereta mesra alam dengan mengurangkan cukai ke atas kenderaan sedikit perbatuan tinggi. Walau bagaimanapun, ini mempunyai kesan yang kecil dan pada tahun 2008, Denmark mengalami peningkatan dalam import bahan api kereta lama yang tidak cekap terutamanya dari Jerman. Purata umur kereta di Denmark (tahun 2011) adalah 9.2 tahun. == Demografi == Mengikut statistik 2012, populasi Denmark seramai 5,580,516 orang yang terdiri daripada [[orang Denmark]]. 10.4% peratus daripada populasi itu terdiri daripada imigran dan orang asing yang menetap di Denmark iaitu bangsa [[orang Turki|Turki]], [[orang Iraq|Iraq]], [[Orang Somalia|Somalia]], [[Orang Bosnia|Bosnia]], [[Asia Selatan]] dan [[Timur Tengah]]. 200,000 orang (34%) berasal daripada dunia barat manakala 390,000 orang (66%) bukan dari dunia barat (selalunya dari Turki, Iraq, Romania, Somalia, Pakistan, Iran dan Thailand). Menurut Feridun, imigresen mempunyai implikasi untuk pasaran buruh di Denmark. Selain itu, menurut angka dari Danmarks Statistik, kadar jenayah di kalangan pelarian dan keturunan mereka adalah 73% lebih tinggi daripada purata bagi penduduk lelaki, walaupun mengambil kira latar belakang sosioekonomi mereka. Sebuah laporan dari Teori- og Metodecentret pada tahun 2006 mendapati bahawa tujuh daripada sepuluh orang muda diletakkan di dalam institusi belia bercagar di Denmark. Denmark sering disenaraikan sebagai negara paling bahagian di dunia dalam kajian silang-negara kebahagiaan. Ini telah dikaitkan dengan sistem pendidikan dan penjagaan kesihatan dipandang tinggi di negara ini dan tahap yang rendah pada ketidaksamaan ekonomi. === Bahasa === [[Bahasa Denmark]] merupakan [[bahasa kebangsaan]] dan ''de facto'' Denmark serta bahasa rasmi Kerajaan Denmark. [[Bahasa Faroe]] dan [[bahasa Greenland|Greenland]] merupakan [[bahasa serantau]] bagi negeri Kepulauan Faroe dan Greenland. [[Bahasa Jerman]] diakui sebagai [[bahasa minoriti]] pada bekas kawasan [[Wilayah Selatan Jutland]] (sekarang sebahagian daripada [[Wilayah Syddanmark]]), Jerman kehilangan wilayah itu apabila mereka tewas dalam Perang Dunia Pertama dan keputusan daripada [[Perjanjian Versailles]]. Bahasa Denmark dan Faroe berasal dari [[bahasa-bahasa Germanik Utara|Germanik Utara]] (Nordic) yang berakar dari [[bahasa-bahasa Indo-Eropah]], bersama juga dengan [[bahasa Iceland]], [[bahasa Norway|Norway]] dan [[Bahasa Sweden|Sweden]]. Bahasa-bahasa ini dikatakan amat rapat seperti bahasa Denmark, Norway dan Sweden yang dapat difahami antara satu sama lain dengan perkataan mudah. Bahasa Denmark berkait dengan bahasa Jerman kerana berakar dari [[bahasa-bahasa Germanik Barat|Germanik Barat]]. Bahasa Greenland atau "Kalaallisut" dari [[bahasa-bahasa Eskimo–Aleut]]; yang berkait rapat dengan [[bahasa-bahasa Inuit]] di Kanada, sama sahaja seperti [[Inuktikut]], yang sama sekali tiada berkaitan dengan Denmark. Majoriti besar (86%) orang Denmark bertutur [[bahasa Inggeris]] sebagai bahasa kedua mereka. Bahasa Jerman adalah bahasa asing kedua yang paling banyak dituturkan dengan 47% dilaporkan hampir menguasai bahasa jiran itu. Denmark mempunyai 25,900 orang yang bertutur bahasa Jerman sebagai bahasa pertama pada tahun 2007 (majoriti di wilayah Selatan Jutland). === Agama === [[Fail:Nusrat Djahan Mosque Hvidove Copenhagen Denmark 02.jpg|thumb|Sebuah [[masjid]] yang terletak di [[Hvidovre]], Copenhagen.]] Sejak Januari 2014, 78.4% dari populasi Denmark menganggotai [[Gereja Demark]], gereja ini diasaskan mengikut tradisi [[Lutheran]]. Peratusan ini menurun sebanyak 0.7% pada awal tahun 2015. Walaupun mempunyai keahlian yang tinggi, hanya 3% daripada populasi yang menghadiri upacara hari Ahad. [[Perlembagaan Denmark]] menyatakan ahli [[Keluarga Diraja Denmark|Keluarga Diraja]] sememangnya ahli Gereja Denmark. Pada tahun 1682, negara ini bersetuju dengan tiga agama yang dibenarkan oleh Gereja iaitu [[Katolik Rom]], [[Calvinisme]] dan [[Yahudi]]. Kini, populasi Denmark yang berbilang kaum menganuti agama masing-masing. Agama Islam di Denmark meningkat 3% dan menjadi agama minoriti penduduk. Seperti gambaran pelbagai agama dan mazhab oleh Kementerian Luar Denmark, kumpulan agama lain terdiri daripada kurang 1% pada penduduk secara individu. Mengikut sumber negara, 28% daripada orang awam Denmark "mempercayai Tuhan itu wujud", 47% menyatakan "percaya pada semangat misteri atau tenaga kehidupan" dan 24% yang lain menyatakan "tidak mempercayai adanya kejahatan, Tuhan atau tenaga kehidupan." Satu lagi pada tahun 2009, menemui 25% orang Denmark mempercayai [[Jesus]] merupakan anak Tuhan dan 18% lagi percaya Jesus merupakan penyelamat dunia. === Pendidikan === [[Fail:University Main Building.jpg|thumb|240px|kiri|[[Universiti Copenhagen]], universiti pertama dibina di Denmark.]] Sistem pendidikan Denmark menyediakan akses ke sekolah rendah, sekolah menengah dan pendidikan tinggi. Semua kolej dan universiti pendidikan di Denmark percuma; tiada bayaran tuisyen untuk daftar. Pelajar di sekolah menengah atau lebih tinggi dan berumur 18 tahun ke atas boleh memohon geran negeri sokongan pendidikan, yang dikenali sebagai ''Statens Uddannelsesstøtte (SU)'', yang menyediakan sokongan kewangan tetap serta dibayar bulanan. [[Indeks Pendidikan]] menyenaraikan Denmark kedudukan ke-16 pada 2011 berdasarkan tahun persekolahan murid-murid di negara itu. Sekolah rendah dikenali sebagai folkeskole. Kehadiran di sekolah rendah tidak wajib, tetapi kebanyakan kanak-kanak Denmark pergi ke sekolah rendah selama 10 tahun, dari usia 6 tahun sehingga 16 tahun. Walaupun menghadiri sebuah sekolah rendah adalah tidak wajib, pendidikan menyediakan sekolah-sekolah rendah untuk pelajar yang berusia sembilan tahun. Pelajar-pelajar di negara ini tiada ujian akhir, tetapi murid-murid di sekolah rendah boleh memilih untuk menduduki ujian apabila menduduki tempat kesembilan gred. Ujian ini adalah wajib untuk semua pelajar. Murid alternatif boleh menghadiri sekolah swasta – sekolah-sekolah yang bukan di bawah pentadbiran majlis perbandaran seperti sekolah Kristian atau sekolah Waldorf. Universiti Denmark dan institusi pendidikan tinggi lain menawarkan pelajar antarabangsa pelbagai peluang untuk memperoleh kelayakan yang diiktiraf di peringkat antarabangsa di Denmark. Banyak program yang ditujukan termasuk [[bahasa Inggeris]], akademik [[lingua franca]], di [[ijazah sarjana muda]], [[ijazah sarjana]], [[Doktor Falsafah|Ph.D.]] dan [[program pertukaran pelajar]]. === Kesihatan === Sejak 2012, jangka hayat di Denmark selama 79.5 tahun (77 untuk lelaki, 82 untuk wanita). Denmark pada kedudukan ke-37 daripada 193 negara dan dibelakang negara-negara Nordic yang lain. Institut Kesihatan Awam [[Universiti Selatan Denmak]] mengkaji terdapat 19 faktor jangka hayat rakyat di negara mereka menurun antaranya merokok, alkohol, pengaruh dadah dan juga tekanan emosi. Bilangan besar rakyat Denmark terkena [[berat badan berlebihan]] adalah masalah yang semakin meningkat dan keputusan dalam penggunaan tambahan tahunan dalam sistem penjagaan kesihatan menelan sebanyak 1,625 [[krone Denmark]]. Denmark mempunyai sistem penjagaan kesihatan sejagat, ciri-ciri umum yang dibiayai melalui cukai. Sumber utama pendapatan adalah sumbangan penjagaan kesihatan kebangsaan, 8 peratus digabungkan dengan dana daripada kerajaan dan majlis perbandaran. Ini bermakna kebanyakan peruntukan penjagaan kesihatan adalah percuma pada masa penghantaran untuk semua penduduk. Sejak 2012, Denmark membelanjakan 11.2% daripada KDNK pada penjagaan kesihatan. Ini meletakkan Denmark menjadi negara teratas Nordic dalam [[OECD]]. == Kebudayaan == Denmark, sama seperti negara jiran di Scandinavia dari segi sejarahnya merupakan salah satu budaya yang paling sosial progresif di dunia. Pada tahun 1969, Denmark merupakan negara pertama membenarkan [[pornografi]] dan pada tahun 2012, Denmark menggantikan itu dengan undang-undang "pendaftaran bersama" dan "perkahwinan gender neutral". Denmark menjadi negara pertama yang memperkenalkan undang-undang itu sejak tahun 1989. Kesemua itu merupakan kesaksamaan aspek penting dalam cara hidup Denmark. Ahli astronomi seperti [[Tycho Brahe]] (1546–1601), [[Ludwig A. Colding]] (1815–88) mengabaikan prinsip pemuliharaan tenaga, dan tokoh sumbangan kepada fizik atom, [[Niels Bohr]] (1885–1962) menunjukkan pelbagai pencapaian saintifik Denmark. Cerita dongeng [[Hans Christian Andersen]] (1805–1875), esei falsafah [[Søren Kierkegaard]] (1813–55) dan [[Piet Hein (saintis)|Piet Hein]] (1905–96), telah mendapat beberapa pengktirafan antarabangsa, simfoni-simfoni [[Carl Nielsen]] (1865–1931). Dari pertengahan 1990an, filem-filem Denmark telah menarik tumpuan antarabangsa, antaranya [[Dogme 95]]. Terdapat tiga [[Tapak Warisan Dunia|tapak warisan dunia]] di Denmark yang diiktiraf oleh [[UNESCO]] iaitu [[Katedral Roskilde]], tapak perkuburan utama raja-raja Denmark sejak abad ke-15; Istana [[Kronborg]], diabadikan dalam permainan ''Hamlet'' dan [[Batu-batuan Jelling]], ukiran [[batu Rune]] yang sering dipanggil oleh Denmark sebagai "sijil pembaptisan". === Hiburan === [[Fail:Carl Nielsen.jpg|thumb|kiri|130px|[[Carl Nielsen]] (1865–1931)]] Wayang Denmark bertarikhkan pada tahun 1897 dan sejak 1980an. Terdapat tiga gelombang besar pawagam Denmark di peringkat antarabangsa: sandiwara sensasi erotik daripada "senyap"; filem-filem seks semakin jelas pada tahun 1960-an dan 1970-an dan akhir sekali, gerakan [[Dogme 95]] dari akhir 1990-an, di mana pengarah sering menggunakan kamera tangan untuk kesan dinamik dalam satu tindak balas kesedaran kepada bajet terhadap studio besar. Filem Denmark terkenal dengan realisme, tema agama dan moral, kejujuran seksual dan inovasi teknikal. Pengarah filem Denmark [[Carl Theodor Dreyer|Carl Th. Dreyer]] (1889-1968) dianggap salah seorang pengarah terhebat pada era pawagam awal di Denmark. Pembikin filem Denmark yang lain termasuk [[Erik Balling]], [[Gabriel Axel]], dan [[Bille August]]. Pada era moden, pembikin filem ternama di Denmark termasuk [[Lars von Trier]], [[Susanne Bier]] dan [[Nicolas Winding Refn]]. [[Mads Mikkelsen]] adalah seorang pelakon Denmark yang terkenal di dunia, setelah membintangi filem seperti ''[[King Arthur (filem)|King Arthur]]'', ''[[Casino Royale (filem 2006)|Casino Royale]]'' dan banyak lagi. Media massa Denmark dan pengaturcaraan berita dikuasai oleh beberapa syarikat besar. Dalam media cetak [[JP/Politikens Hus]] dan [[Berlingske Media]], di antara mereka mengawal akhbar terbesar, ''[[Politiken]]'', ''[[Berlingske Tidende]]'' dan ''[[Jyllands-Posten]]''. Stesen televisyen pula ialah [[DR (badan penyiaran)|DR]] dan [[TV 2 (Denmark)|TV 2]] yang memiliki banyak tontonan negara. DR terkenal dengan kualiti yang siri TV yang tinggi dan sering dijual kepada penyiaran asing dan sering dengan watak-watak utama yang kukuh seperti pelakon terkenal di peringkat antarabangsa [[Sidse Babett Knudsen]] dan [[Sofie Gråbøl]]. Dalam radio, DR memonopoli keempat-empat saluran nasional yang didapati oleh FM dan DR hanya bersaing dengan stesen tempatan. Copenhagen dan beberapa pulau-pulau terpencil mempunyai pelbagai tradisi kaum. [[Orkestra Diraja Denmark]] merupakan orkestra tertua di dunia. Komposer terkenal Denmark seperti [[Carl Nielsen]], diingati kerana membuat enam simfoni yang terbaik. Denmark juga mendirikan [[jazz]] dan [[Festival Jazz Copenhagen]] telah memperoleh reputasi antarabangsa. Pop dan zaman rock moden telah menjadi hiburan muzik utama di Denmark dan beberapa kumpulan band ialah [[Aqua (band)|Aqua]], [[D-A-D]], [[The Raveonettes]], [[Michael Learns to Rock]], [[Alphabeat]], [[Kashmir (band)|Kashmir]] dan [[Mew (band)|Mew]]. Pada tahun 2013, Denmark memasuki [[Eurovision Song Contest]] dan memenangi lagu oleh [[Emmelie de Forest]], "[[Only Teardrops]]". Anugerah itu diadakan di Copenhagen. === Reka bentuk dan seni bina === [[Fail:Frederiksborg-2.jpg|alt=A palace, with several copper-covered spires, a dome, and tiered wings with dormers, is reflected in a large artificial lake in the foreground.|thumb|300px|[[Istana Frederiksborg]] pada seni bina-Renaissance yang disiapkan oleh [[Hans van Steenwinckel yang Muda|Hans van Steenwinckel]] pada 1620.]] Seni bina pertama Denmark yang kukuh pada [[Zaman Pertengahan]] menerima pengaruh [[seni bina Romanesque|Romanesque]], kemudian katedral dan gereja yang mempengaruhi reka bentuk [[reka bentuk Gothic|Gothic]]. Dari abad ke-16, reka bentuk Flemish dan Belanda telah dibawa ke Denmark, pada mulanya untuk meningkatkan kubu di negara ini, tetapi seni bina itu kemudian menjadi gaya [[seni bina Renaissance|Renaissance]]. Ketika abad ke-17, banyak bangunan-bangunan yang besar dibina dengan gaya [[seni bina Baroque|Baroque]], kebanyakannya di ibu negara dan wilayah-wilayah lain. [[seni bina Neoklasik|Neoklasikal]] dari Perancis secara perlahan-lahan diterima pakai oleh arkitek Denmark yang mengambil bahagian dalam gaya seni bina takrifan. Pada abad ke-20 membawa gaya seni bina yang baru termasuk ekspresionisme, yang berjaya digambarkan oleh arkitek reka bentuk [[Peder Vilhelm Jensen-Klint]]. Beliau juga berusaha dalam menggabungkan gaya Scandinavia dan tradisi Gothic. Pada 1960an, arkitek Denmark [[Arne Jacobsen]] mereka seni bina Fungsionalis dengan sangat berjaya. Seterusnya, karya beliau berkembang dengan menjadi karya bertaraf dunia baru-baru ini termasuk [[Rumah Opera Sydney]] oleh [[Jørn Utzon]] dan [[Arche de la Défense]] oleh [[Johan Otto von Spreckelsen]] di Paris. Pereka bentuk ternama yang lain termasuk juga [[Kristian Solmer Vedel]] (1923–2003) dalam kawasan perindustrian, [[Jens Harald Quistgaard]] (1919–2008) untuk perabot-perabot dapur dan [[Ole Wanscher]] (1903–1985) pereka bentuk perabot pada gaya klasik. === Kesusasteraan dan falsafah === [[Fail:C.A. Jensen 1836 - HC Andersen.jpg|thumb|upright|kanan|[[Hans Christian Andersen]] (1805-1975).]] Kesusasteraan Denmark pertama yang diketahui adalah mitos dan [[cerita rakyat Denmark|cerita rakyat]] dari abad ke-10 dan abad ke-11. Sangat sedikit yang diketahui sastera Denmark lain ialah dari [[Zaman Pertengahan]]. Pada lewat abad ke-19, sastera dilihat sebagai satu cara untuk mempengaruhi masyarakat. Dikenali sebagai Kejayaan Cemerlang Moden, gerakan ini telah dijuarai oleh [[Georg Brandes]], [[Henrik Pontoppidan]] (memenangi [[Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan]]) dan [[Jens Peter Jacobsen|J.&nbsp;P. Jacobsen]]. [[Romantisisme]] dipengaruhi oleh penulis yang terkenal dan penyair [[Hans Christian Andersen]], yang terkenal dengan kisah-kisah cerita dongeng. Pada sejarah terkini, [[Johannes Vilhelm Jensen]] juga dianugerahkan dalam Hadiah Nobel Kesusasteraan. [[Karen Blixen]] terkenal dengan novel dan cerita pendeknya. Penulis Denmark yang penting adalah [[Herman Bang]], [[Gustav Wied]], [[William Heinesen]], [[Martin Andersen Nexø]], [[Piet Hein (Denmark)|Piet Hein]], [[Hans Scherfig]], [[Klaus Rifbjerg]], [[Dan Turèll]], [[Tove Ditlevsen]], [[Inger Christensen]] dan [[Peter Høeg]]. Falsafah Denmark mempunyai tradisi yang panjang dan sebahagian daripada [[falsafah Barat]]. Ahli falsafah Denmark yang paling berpengaruh adalah [[Søren Kierkegaard]], pencipta [[Kristian eksistensialisme]]. Kierkegaard mempunyai banyak pengikut termasuk [[Harald Høffding]], kehidupan akhirnya ialah menyertai gerakan [[positivisme]]. Pengikut Kierkegaard yang lain termasuk [[Jean-Paul Sartre]] dan [[Rollo May]], yang mencipta [[psikologi humanistik]]. Ahli falfasah Denmark yang lain ialah [[N. F. S. Grundtvig|Grundtvig]], merupakan ahli falsafah yang telah membawa kepada satu bentuk baru nasionalisme yang tidak agresif di Denmark, dan yang juga berpengaruh pada kerja-kerja teologi dan sejarah. === Masakan === [[Fail:Stegt flæsk.jpg|thumb|220px|[[Stegt flæsk]], daging khinzir yang dihiasi dengan kentang goreng yang diundi sebagai menu kebangsaan Denmark.]] [[Masakan]] Denmark sama seperti negara-negara Nordic yang lain dan di [[utara Jerman]], yang makanan utama mereka ialah daging dan ikan. Ini berpunca daripada negara pertanian, geografi, iklim dan musim sejuk. Dengan {{convert|145.9|kg|1|abbr=on}} per daging yang dimiliki oleh seseorang pada tahun 2002, Denmark mempunyai penggunaan daging tertingi bagi setiap orang daripada mana-mana negara di dunia. Sandwic ''[[smørrebrød]]'', adalah makanan asas mereka pada makan tengah hari. Makanan panas daging seperti ''[[frikadeller]]'' (bebola daging), atau hidangan daging dan ikan yang lebih besar seperti ''[[flæskesteg]]'' (daging khinzir panggang dengan keritik) atau ''kogt torsk'' (kod rebus) bersama sos dan sedikit hiasan. Pada 2014, [[stegt flæsk]] diundi sebagai menu kebangsaan Denmark. Denmark juga pengeluar bir [[Carlsberg Group|Carlsberg]] dan [[Tuborg]], antara bir-bir terkenal dunia. Copenhagen dan wilayah-wilayah lain mempunyai sebilangan besar restoran yang sangat terkenal di mana beberapa restoran telah dianugerahkan oleh [[Michelin Guide]]. Rstoran di Copenhagen, [[Noma (restoran)|Noma]] berada kedudukan restoran terbaik di dunia oleh majalah ''[[Restaurant (majalah)|Restaurant]]'' pada tahun 2010, 2011, 2012 dan 2014. === Sukan === [[Fail:Peter Schmeichel 2012-01-25 001.jpg|thumb|kanan|200px|[[Peter Schmeichel]], pernah dinamakan sebagai "Penjaga Gol Terbaik Dunia" sebanyak dua kali.]] Sukan amat popular di Denmark dan sukan [[bola sepak]] adalah sukan kebangsaan yang mempunyai 320,000 pemain dalam lebih 1600 kelab bola sepak. [[Pasukan bola sepak kebangsaan Denmark]] enam kali pernah layak ke [[Kejohanan Bola Sepak Eropah|Kejohanan Eropah]] di antara tahun 1984 dan 2004. Pasukan ini juga menjadi juara pada [[UEFA Euro 1992|tahun 1992]]. Selepas itu, Denmark menjadi juara dalam [[Piala Konfederasi FIFA 1995|Piala Konfederasi 1995]] dan layak ke suku akhir pada [[Piala Dunia FIFA 1998|Piala Dunia 1998]]. Pemain bola sepak Denmark yang ternama ialah [[Peter Schmeichel]], yang dinamakan sebagai "Penjaga Gol Terbaik Dunia" pada tahun 1992 dan 1993, dan juga [[Michael Laudrup]], pemain terbaik Denmark sepanjang zaman oleh [[Persatuan Bola Sepak Denmark]]. Selain itu, Denmark juga memberi fokus pada sukan [[bola baling]]. [[Pasukan bola baling wanita kebangsaan Denmark|pasukan bola baling wanita]] mencapai zaman terbaik pada era 1990an. Pasukan bola baling lelaki juga menerima dua pingat emas (2008 dan 2012) dan tiga gangsa (2002, 2004 and 2006)—menjadikan Denmark memiliki pengumpulan pingat terbanyak dalam sejarah [[Kejohanan Bola Baling Lelaki Eropah|Kejohanan Bola Baling Eropah]]. Kini, sukan [[berbasikal]] amat kuat dan didominasi oleh Denmark dan [[Michael Rasmussen]] mencapai status "[[King of the Mountains]]" dalam [[Tour de France]] pada 2005 dan 2006. Sukna lain yang popular termasuk [[golf]] yang popular di kalangan demografik tua. Sukan [[tenis]] juga telah mencapai tahap profesional dan mempunyai pemain tenis profesional iaitu [[Caroline Wozniacki]]. Denmark merupakan negara terkuat di Eropah dalam sukan [[badminton]] dan memiliki pemain badminton ternama seperti [[Peter Gade]], [[Jan Ø. Jørgensen]] dan [[Viktor Axelsen]]. Pada sukan gimnastik, Denmark memegang rekod Kejohanan Dunia dan pingat Olimpik. Di resort dan lokasi popular, sukan memancing, berkanu, berkayak dan banyak lagi sukan air dilakukan. == Nota == <references group="N"/> == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == {{Sister project links|Denmark|b=no|q=no|v=no|voy=Denmark}} * [http://www.denmark.dk/ Denmark.dk] * {{CIA World Factbook link|da|Denmark}} * [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/157748/Denmark Denmark] e * [http://www.denmark.net/denmark-guide/danish-culture.html A guide to Danish Culture] * [http://ucblibraries.colorado.edu/govpubs/for/denmark.htm Denmark] * {{dmoz|Regional/Europe/Denmark}} * [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17929661 Denmark profile] * [http://www.visitdenmark.com/ Tourism portal] * [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=DK Key Development Forecasts for Denmark] ;Kerajaan * [http://www.um.dk/en Ministry of Foreign Affairs of Denmark] * [http://statistikbanken.dk/statbank5a/SelectVarVal/Define.asp?Maintable=HISB3&PLanguage=1 Summary vital statistics about Denmark] from ''Statistikbanken''. ;Peta * {{wikiatlas|Denmark}} * {{osmrelation-inline|50046}} * [http://earthobservatory.nasa.gov/IOTD/view.php?id=3389 Satellite image of Denmark] at the [[NASA Earth Observatory]]. ;Perdagangan * [http://wits.worldbank.org/CountryProfile/Country/DNK/Year/2012/Summary World Bank Summary Trade Statistics Denmark] ; Berita dan media * [http://news.google.com/news?hl=en&ned=us&ie=UTF-8&q=denmark%2F&btnG=Search Google news Denmark] * [http://eudocs.lib.byu.edu/index.php/History_of_Denmark:_Primary_Documents History of Denmark: Primary Documents] * {{da icon}} [http://kort.krak.dk/borgerdk.kortsoegning/imapDKbig.asp Krak printable mapsearch] * {{sv icon}} {{en icon}} [http://www2.kms.dk/C1256AED004EA666/(AllDocsByDocld)/B825612735012CB1C1256AEF002C0B2C Ministry of the Environment National Survey and Cadastre] * {{Wayback |df=yes|date=20060208174808 |url=http://olddenmark.dk/ |title=Old Denmark in Cyberspace – Information about Denmark – the Danes }} ;Lain * [http://www.vifanord.de/index.php?id=1&L=1&rd=243343734 Vifanord.de] - Informasi lain tentang negara-negara lain di Baltik dan Scandinavia. {{Amerika Utara}} {{Monarchies}} {{Kesatuan Eropah}} {{Majlis Eropah}} {{Majlis Nordik}} {{NATO}} {{Negara di Eropah}} [[Kategori:Denmark| ]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Denmark]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] kq0krot44w9k0u1x9023q10fafk31fk 0 2082 5650603 5550214 2022-08-21T17:25:08Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |native_name = ''Groussherzogtum Lëtzebuerg<br /> Grand-Duché de Luxembourg<br /> Großherzogtum Luxemburg '' |conventional_long_name = Kadipaten Agung Luxembourg<br><big>کأديڤاتين اڬوڠ لوكسمبورڬ</big> |common_name = Luxembourg |image_flag = Flag of Luxembourg.svg |image_coat = Coat of arms of Luxembourg.svg |image_map = LocationLuxembourg.svg |map_caption = |national_motto = ''"Mir wëlle bleiwe wat mir sinn"'' <br />Kami ingin mengekalkan diri sendiri |national_anthem = ''Ons Heemecht'' <br /> <small>Tanah Airku</small> |official_languages = [[Bahasa Luxembourg]], [[Bahasa Perancis|Perancis]], [[Bahasa Jerman|Jerman]] |capital = [[Bandar Luxembourg]] |largest_city = [[Bandar Luxembourg]] | government_type = [[Monarki]] [[negara unitari|unitari]] [[sistem berparlimen|berparlimen]] | leader_title1 = [[Monarki Luxembourg|Monarki]] | leader_name1 = [[Henri, Duke Besar Luxembourg|Henri]] | leader_title2 = [[Perdana Menteri Luxembourg|Perdana Menteri]] | leader_name2 = [[Xavier Bettel]] | leader_title3 = Naib Perdana Menteri | leader_name3 = [[Etienne Schneider]] | legislature = Dewan Perundangan | sovereignty_type = [[Kemerdekaan]] | established_event1 = daripada [[Forêts|Empayar Perancis]] dan penaiktarafan kepada negara "Duchy Besar" | established_date1 = 15 Mac 1815 | established_event2 = Kemerdekaan dengan kesatuan persendirian bersama Belanda ([[Perjanjian London (1839)|Perjanjian London]]) | established_date2 = 19 April 1839 | established_event3 = Pengesahan kemerdakaane [[Perjanjian London (1867)|Perjanjian London]] | established_date3 = 11 Mei 1867 | established_event4 = Penamatan kesatuan bersama Kerajaan Belanda | established_date4 = 23 November 1890 | established_event5 = daripada [[Jerman Nazi]] | established_date5 = 1944 / 1945 | established_event6 = [[Piagam Bangsa-Bangsa Bersatu|Kemasukan dalam]] [[PBB]] | established_date6 = 24 October 1945 | established_event7 = Mengasas [[Komuniti Ekonomi Eropah]]{{refn|group=note|Kini [[Kesatuan Eropah]] since 1993.}} | established_date7 = 1 Januari 1958 | area_km2 = 2,586.4 | area_rank = ke-168 | area_sq_mi = 998 | percent_water = 0.60% | population_estimate = {{increase}} 602,005<ref>{{cite web |url=http://www.statistiques.public.lu/fr/actualites/population/population/2018/04/20180419/20180419.pdf |title=Population}} Dikemaskini pada 19 April 2018</ref> | population_census = 439,539 | population_estimate_year = Januari 2018 | population_estimate_rank = ke-164 | population_census_year = 2001 | population_density_km2 = 233.7 | population_density_sq_mi = 602.8 <!--Jangan tanggal mengikut [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ke-58 | GDP_PPP = $64 billion<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=6&c=137&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Luxembourg |publisher=Tabung Kewangan Antarabangsa |accessdate=1 Oktober 2017}}</ref> | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = ke-94 | GDP_PPP_per_capita = $109,192<ref name=imf2 /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ke-3 | GDP_nominal = $64 billion<ref name="imf2" /> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = ke-71 | GDP_nominal_per_capita = $105,803<ref name=imf2 /> | GDP_nominal_per_capita_rank = Pertama | Gini = 28.7 <!--number only--> | Gini_year = 2014 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->decrease | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC) |url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12 |publisher=Eurostat Data Explorer |accessdate=4 Disember 2015}}</ref> | Gini_rank = ke-19 | HDI = 0.898 <!--angka sahaja--> | HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/composite/HDI |title=2016 Human Development Report |date=2016 |accessdate=25 Mac 2017 |publisher=Rancangan Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu}}</ref> | HDI_rank = ke-20 | currency = [[Euro]] ([[Tanda Euro|€]])^b | currency_code = EUR | time_zone = [[Waktu Eropah Tengah|CET]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] | drives_on = kanan | calling_code = [[Telephone numbers in Luxembourg|+352]] | cctld = [[.lu]]^c | footnote_a = Not the same as the ''[[Het Wilhelmus]]'' of the Netherlands. | footnote_b = [[Frank Luxembourg]] sebelum 1999 . | footnote_c = Domain [[.eu]] yang dikongsi dengan negara [[Kesatuan Eropah]] lain turut digunakan. | footnote_d = {{note|ddd}} {{cite web |title=CIA&nbsp;– The World Factbook&nbsp;– Field Listing&nbsp;– Distribution of family income&nbsp;– Gini index |publisher=United States government |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html#Govt |accessdate=3 May 2013}} | area_magnitude = 1 E9 | country_code = LUX }} '''Luxembourg''' -<small>disebut</small> [luk-sĕm-burg] atau [lak-sĕm-bĕrg] - atau nama rasminya '''Kadipaten Agung Luxembourg''' (bahasa Perancis: ''Grand-Duche de Luxembourg'', bahasa Jerman: ''Großherzogtum Luxembourg'', bahasa Luxembourg: ''Groussherzogtum Lëtzebuerg'') adalah sebuah negara yang tidak bersempadan dengan laut di Eropah bahagian barat laut, bersempadan dengan [[Perancis]] (sempadan panjang 73 km), [[Jerman]] (panjang sempadan 138 km) dan [[Belgium]] (panjang sempadan 148 km). Merupakan negara dengan luas 2,586 kilometer persegi. == Geografi == Luxembourg adalah salah satu negara terkecil di Eropah. Ia berada pada kedudukan ke-167 dalam ukurannya berbanding negara-negara lain. Negara ini luasnya sekitar 2,586 km². Luxembourg bersempadan dengan wilayah Luxembourg milik Belgium di sebelah barat, yang luasnya sebesar 4,443 km², hampir dua kali luas negara ini. Di utara, bahagian-bahagian dari [[Ardennes]], berbukit-bukit dan gunung-gunung dengan ketinggian rendah, dengan Buurgplaatz sebagai titik tertinggi pada 559 m. Bahagian lain dari negara ini juga berbukit-bukit. Sempadan timur Luxembourg dibentuk oleh tiga sungai, Moselle, Sauer/Sure dan Our. == Ekonomi == Ekonomi yang stabil, berpendapatan tinggi mencirikan pertumbuhan yang sederhana, inflasi rendah, dan kadar pengangguran yang rendah pula. Sektor industri, yang hingga kebelakangan ini didominasi oleh baja, kini semakin beranekaragam dan merangkumi pula kimia, getah, dan produk-produk lain. Dalam beberapa dekad terakhir, pertumbuhan dalam sektor kewangan telah lebih dari menggantikan penurunan dalam baja. Sektor perkhidmatan, khususnya perbankan, menyumbangkan perkadaran yang bertumbuh dari ekonomi. Agrikultur berdasarkan pada pertanian kecil yang dimiliki keluarga-keluarga. Luxembourg secara khusus mempunyai hubungan dagang dan kewangan yang rapat dengan Belgium dan Belanda, dan sebagai ahli Kesatuan Eropah juga menikmati keuntungan-keuntungan dari pasaran Eropah yang terbuka. Luxembourg mempunyai KDNK per kapita tertinggi di dunia, sebanyak USD 87,955 (2005). Tingkat pengangguran 4.4% dari seluruh angkatan kerja pada Julai 2005. == Lihat juga == * [[Daftar negara]] ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [http://www.etat.lu/ Laman rasmi mengenai negara tersebut (dalam bahasa Perancis)] * [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17548470 Profil negara] daripada [[BBC News]] {{Kesatuan Eropah}} {{NATO}} {{Negara di Eropah}} [[Kategori:Luxembourg|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Perancis]] dlkpswcumsgq4xv4xho5zl11775os88 5650938 5650603 2022-08-22T09:33:23Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Update|date=Ogos 2022}} {{Infobox Country |native_name = ''Groussherzogtum Lëtzebuerg<br /> Grand-Duché de Luxembourg<br /> Großherzogtum Luxemburg '' |conventional_long_name = Kadipaten Agung Luxembourg<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|کأديڤاتين اڬوڠ لوكسمبورڬ}}}} |common_name = Luxembourg |image_flag = Flag of Luxembourg.svg |image_coat = Coat of arms of Luxembourg.svg |image_map = LocationLuxembourg.svg |map_caption = |national_motto = ''"Mir wëlle bleiwe wat mir sinn"'' <br />Kami ingin mengekalkan diri sendiri |national_anthem = ''Ons Heemecht'' <br /> <small>Tanah Airku</small> |official_languages = [[Bahasa Luxembourg]], [[Bahasa Perancis|Perancis]], [[Bahasa Jerman|Jerman]] |capital = [[Bandar Luxembourg]] |largest_city = [[Bandar Luxembourg]] | government_type = [[Monarki]] [[negara unitari|unitari]] [[sistem berparlimen|berparlimen]] | leader_title1 = [[Monarki Luxembourg|Monarki]] | leader_name1 = [[Henri, Duke Besar Luxembourg|Henri]] | leader_title2 = [[Perdana Menteri Luxembourg|Perdana Menteri]] | leader_name2 = [[Xavier Bettel]] | leader_title3 = Naib Perdana Menteri | leader_name3 = [[Etienne Schneider]] | legislature = Dewan Perundangan | sovereignty_type = [[Kemerdekaan]] | established_event1 = daripada [[Forêts|Empayar Perancis]] dan penaiktarafan kepada negara "Duchy Besar" | established_date1 = 15 Mac 1815 | established_event2 = Kemerdekaan dengan kesatuan persendirian bersama Belanda ([[Perjanjian London (1839)|Perjanjian London]]) | established_date2 = 19 April 1839 | established_event3 = Pengesahan kemerdakaane [[Perjanjian London (1867)|Perjanjian London]] | established_date3 = 11 Mei 1867 | established_event4 = Penamatan kesatuan bersama Kerajaan Belanda | established_date4 = 23 November 1890 | established_event5 = daripada [[Jerman Nazi]] | established_date5 = 1944 / 1945 | established_event6 = [[Piagam Bangsa-Bangsa Bersatu|Kemasukan dalam]] [[PBB]] | established_date6 = 24 October 1945 | established_event7 = Mengasas [[Komuniti Ekonomi Eropah]]{{refn|group=note|Kini [[Kesatuan Eropah]] since 1993.}} | established_date7 = 1 Januari 1958 | area_km2 = 2,586.4 | area_rank = ke-168 | area_sq_mi = 998 | percent_water = 0.60% | population_estimate = {{increase}} 602,005<ref>{{cite web |url=http://www.statistiques.public.lu/fr/actualites/population/population/2018/04/20180419/20180419.pdf |title=Population}} Dikemaskini pada 19 April 2018</ref> | population_census = 439,539 | population_estimate_year = Januari 2018 | population_estimate_rank = ke-164 | population_census_year = 2001 | population_density_km2 = 233.7 | population_density_sq_mi = 602.8 <!--Jangan tanggal mengikut [[WP:MOSNUM]]--> | population_density_rank = ke-58 | GDP_PPP = $64 billion<ref name=imf2>{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2017/02/weodata/weorept.aspx?sy=2017&ey=2018&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=46&pr1.y=6&c=137&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Luxembourg |publisher=Tabung Kewangan Antarabangsa |accessdate=1 Oktober 2017}}</ref> | GDP_PPP_year = 2017 | GDP_PPP_rank = ke-94 | GDP_PPP_per_capita = $109,192<ref name=imf2 /> | GDP_PPP_per_capita_rank = ke-3 | GDP_nominal = $64 billion<ref name="imf2" /> | GDP_nominal_year = 2017 | GDP_nominal_rank = ke-71 | GDP_nominal_per_capita = $105,803<ref name=imf2 /> | GDP_nominal_per_capita_rank = Pertama | Gini = 28.7 <!--number only--> | Gini_year = 2014 | Gini_change = <!--increase/decrease/steady-->decrease | Gini_ref = <ref name=eurogini>{{cite web |title=Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC) |url=http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=ilc_di12 |publisher=Eurostat Data Explorer |accessdate=4 Disember 2015}}</ref> | Gini_rank = ke-19 | HDI = 0.898 <!--angka sahaja--> | HDI_year = 2015<!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year--> | HDI_change = increase<!--increase/decrease/steady--> | HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/composite/HDI |title=2016 Human Development Report |date=2016 |accessdate=25 Mac 2017 |publisher=Rancangan Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu}}</ref> | HDI_rank = ke-20 | currency = [[Euro]] ([[Tanda Euro|€]])^b | currency_code = EUR | time_zone = [[Waktu Eropah Tengah|CET]] | utc_offset = +1 | utc_offset_DST = +2 | time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] | drives_on = kanan | calling_code = [[Telephone numbers in Luxembourg|+352]] | cctld = [[.lu]]^c | footnote_a = Not the same as the ''[[Het Wilhelmus]]'' of the Netherlands. | footnote_b = [[Frank Luxembourg]] sebelum 1999 . | footnote_c = Domain [[.eu]] yang dikongsi dengan negara [[Kesatuan Eropah]] lain turut digunakan. | footnote_d = {{note|ddd}} {{cite web |title=CIA&nbsp;– The World Factbook&nbsp;– Field Listing&nbsp;– Distribution of family income&nbsp;– Gini index |publisher=United States government |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2172.html#Govt |accessdate=3 May 2013}} | area_magnitude = 1 E9 | country_code = LUX }} '''Luxembourg''' -<small>disebut</small> [luk sĕm.burg] atau [lak.sĕm.bĕrg] - atau nama rasminya '''Kadipaten Agung Luxembourg''' (bahasa Perancis: ''Grand-Duche de Luxembourg'', bahasa Jerman: ''Großherzogtum Luxembourg'', bahasa Luxembourg: ''Groussherzogtum Lëtzebuerg'') adalah sebuah negara yang tidak bersempadan dengan laut di Eropah bahagian barat laut, bersempadan dengan [[Perancis]] (sempadan panjang 73 km), [[Jerman]] (panjang sempadan 138 km) dan [[Belgium]] (panjang sempadan 148 km). Merupakan negara dengan luas 2,586 kilometer persegi. == Geografi == Luxembourg adalah salah satu negara terkecil di Eropah. Ia berada pada kedudukan ke-167 dalam ukurannya berbanding negara-negara lain. Negara ini luasnya sekitar 2,586 km². Luxembourg bersempadan dengan wilayah Luxembourg milik Belgium di sebelah barat, yang luasnya sebesar 4,443 km², hampir dua kali luas negara ini. Di utara, bahagian-bahagian dari [[Ardennes]], berbukit-bukit dan gunung-gunung dengan ketinggian rendah, dengan Buurgplaatz sebagai titik tertinggi pada 559 m. Bahagian lain dari negara ini juga berbukit-bukit. Sempadan timur Luxembourg dibentuk oleh tiga sungai, Moselle, Sauer/Sure dan Our. == Ekonomi == Ekonomi yang stabil, berpendapatan tinggi mencirikan pertumbuhan yang sederhana, inflasi rendah, dan kadar pengangguran yang rendah pula. Sektor industri, yang hingga kebelakangan ini didominasi oleh baja, kini semakin beranekaragam dan merangkumi pula kimia, getah, dan produk-produk lain. Dalam beberapa dekad terakhir, pertumbuhan dalam sektor kewangan telah lebih dari menggantikan penurunan dalam baja. Sektor perkhidmatan, khususnya perbankan, menyumbangkan perkadaran yang bertumbuh dari ekonomi. Agrikultur berdasarkan pada pertanian kecil yang dimiliki keluarga-keluarga. Luxembourg secara khusus mempunyai hubungan dagang dan kewangan yang rapat dengan Belgium dan Belanda, dan sebagai ahli Kesatuan Eropah juga menikmati keuntungan-keuntungan dari pasaran Eropah yang terbuka. Luxembourg mempunyai KDNK per kapita tertinggi di dunia, sebanyak USD 87,955 (2005). Tingkat pengangguran 4.4% dari seluruh angkatan kerja pada Julai 2005. == Lihat juga == * [[Daftar negara]] ==Nota== <references group="note"/> ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [http://www.etat.lu/ Laman rasmi mengenai negara tersebut (dalam bahasa Perancis)] * [http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-17548470 Profil negara] daripada [[BBC News]] {{Tunas-Eropah}} {{Kesatuan Eropah}} {{NATO}} {{Negara di Eropah}} [[Kategori:Luxembourg|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Perancis]] g6yddaokx3jqa2hwxvygnm0fs2mzbye 0 2089 5650589 5564074 2022-08-21T16:38:51Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = ''Kongeriket Norge''&nbsp;<small>([[Bokmål]])</small><br />''Kongeriket Noreg''&nbsp;<small>([[Nynorsk]])</small> |conventional_long_name = '''Kerajaan Norway'''<br><big> كراجاءن نورواي</big> |common_name = Norway |image_flag = Flag of Norway.svg |image_coat = Coat of Arms of Norway.svg |image_map = Europe-Norway.svg |map_caption = {{map caption|location_color=dark green|region=[[Europe]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Norway.svg}} |national_motto = [[Royal mottos of Norwegian monarchs|Royal]]: ''Alt for Norge''<br /><small>("Everything for Norway")</small><br />1814 [[Constitution of Norway|Eidsvoll oath]]: ''Enig og tro til [[Dovrefjell|Dovre]] faller''<br /><small>("United and loyal until the mountains of Dovre crumble")</small></div> |national_song = Unofficial: ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Yes, we love this country")</small><br />Official: ''Sønner av Norge'' <br /><small>("Sons of Norway")</small><ref name="Anthem">{{cite web|url=http://www.nrk.no/magasin/17_mai/1.6612321|title="Ja, vi elsker" 150 år|last=Herven|first=Marit|date=2009-05-16|work=Norsk rikskringkasting|publisher=NRK|language=Norwegian|accessdate=2009-05-22}}</ref> |national_anthem = ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Yes, we love this country")</small><center>[[Fail:Norway (National Anthem).ogg]]</center> |royal_anthem = ''[[Kongesangen]]''<br /><small>("The King's Song")</small> |official_languages = [[Bahasa Norway|Norway]] ([[Bokmål]] dan [[Nynorsk]]) |regional_languages = [[Bahasa Sami Utara|Sami Utara]], [[Bahasa Sami Lule|Sami Lule]], [[Bahasa Sami Pite|Sami Pite]], [[Bahasa Sami Umeå|Sami Umeå]] [[Bahasa Sami Selatan|Sami Selatan]] dan [[Bahasa Kven|Kven]] |demonym = Norwegian |capital = [[Oslo]] |cctld=no |largest_city = capital |government_type = [[Raja berperlembagaan]], [[Negeri kesatuan|negeri]] dan [[Sistem parlimen|demokrasi berparlimen]] |leader_title1 = [[Raja Norway|Raja]] |leader_name1 = [[Harald V dari Norway|King Harald V]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Norway|Perdana Menteri]] |leader_name2 = [[Jonas Gahr Støre]] ([[Arbeiderpartiet|Ap]]) |leader_title3 = [[Parlimen Norway|Presiden Parlimen]] |leader_name3 = [[:en:Masud Gharahkhani|Masud Gharahkhani]] ([[:en:Arbeiderpartiet|Ap]]) <small>(2021–)</small> |leader_title4 = [[Mahkamah Agung Norway|Ketua Hakim Negara]] |leader_name4 = [[Toril Marie Øie]] (2016) |leader_title5 = [[Norwegian parliamentary election, 2020|Current coalition]] |leader_name5 = ([[Arbeiderpartiet|Ap]], [[Senterpartiet|Sp]]) <ref>[https://www.regjeringen.no/en/the-government/Støre/ New government 14.10.2021]</ref> |legislature = ''[[Parliament of Norway|Stortinget]]'' <br />&nbsp;'''L''' ''[[Sami Parliament of Norway|Sámediggi]]'' |state_religion = [[Church of Norway]] |established_event1 = [[Unification of Norway|Unification]] |established_date1 = [[Battle of Hafrsfjord|872]] |established_event2 = [[Constitution of Norway|Constitution]] |established_date2 = 17 May 1814 |established_event3 = [[Dissolution of the union between Norway and Sweden in 1905|Dissolution]] of [[Union between Sweden and Norway|union with Sweden]] |established_date3 = 7 June 1905 |established_event4 = Restoration from [[Reichskommissariat Norwegen|German occupation]] |established_date4 = 8 May 1945 |area_rank = 61st{{Smallsup|1}} |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 385,207<ref name="kart_2019">{{Cite web|url=https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/|title=Arealstatistics for Norway 2019|publisher=Kartverket, mapping directory for Norway|year=2019|accessdate=2019-03-24}}</ref> |area_sq_mi = 148,746<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 5.7{{Smallsup|3}} |population_estimate = 5,425,270<ref name="ssbf">{{Cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar|title=Population, 2022-01-01|publisher=Statistics Norway|date=2022-01-01|accessdate=2022-02-23|language=no}}</ref><!--{{formatnum:{{#expr: 49081 + 2.23 * {{Age in days|2020|1|1}} round 0}}00}} <!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, 223 people added per day --> || May {{CURRENTDAY}}, 2011 || {{#expr: (4908100 + 223 * {{Age in days|2020|1|1}} ) / {{worldpop}} * 100 round 3}}% || style="font-size: 75%"|[http://www.ssb.no/english/subjects/02/befolkning_en/ Official Norwegian Population clock]--> |population_estimate_rank = 120th |population_estimate_year = 2022 |population_census = 4,503,436 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 14.0 |population_density_sq_mi = 36 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 213th |GDP_PPP_year = 2010 |GDP_PPP = $255.285 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=142&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=32&pr.y=0 |title=Norway|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-05-06}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $52,012<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $414.462 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2010 |GDP_nominal_per_capita = $84,443<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = |Gini_year = 2000 |Gini = 25.8 |Gini_rank = 5th |Gini_category = <span style="color:#090;">low</span> |HDI_year = 2010 <!-- Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year --> |HDI = {{increase}} 0.938<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/Lets-Talk-HD-HDI_2010.pdf| title=HDI 2010 index| year=2010| publisher=United Nations| accessdate=23 July 2011}}</ref> |HDI_rank = 1st |HDI_category = <span style="color:#090;">very&nbsp;high</span> |currency = [[Norwegian krone]] |currency_code = NOK |time_zone = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |date_format = dd.mm.yyyy |drives_on = right |cctld = [[.no]]{{Smallsup|2}} |calling_code = [[Telephone numbers in Norway|47]] |footnote1 = Includes [[Svalbard and Jan Mayen]]. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km², placing it 67th in the world.<ref name="CIA, List of states for area">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html</ref>) |footnote2 = Two more TLDs have been assigned, but [[Wikipedia:As of|to date]] not used: [[.sj]] for Svalbard and Jan Mayen; [[.bv]] for [[Bouvet Island]]. |footnote3 = This percentage is for the mainland and also includes glaciers<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/areal/ |title=Statistisk sentralbyrå: – temaside |language={{no icon}} |publisher=Ssb.no |date= |accessdate=2011-07-23}}</ref> }} '''Norway''' ({{Jawi|'''نورواي'''}}) ialah nama rasmi Kerajaan Beraja Norway. Nordic ialah Raja berperlembagaan yang menduduki bahagian barat [[Semenanjung Scandinavia]], [[Jan Mayen]], [[Artik]], kepulauan [[Svalbard]] dan [[Pulau Bouvet]] (tidak tertakluk kepada Perjanjian Antartika). Norway seluas 385.207<ref name="kart_2019" /> kilometer persegi. Penduduk seramai 4.9 juta sahaja. Bersempadan dengan [[Sweden]] di Timur; utara ialah [[Finland]], [[Rusia]] di sebelah timur; di Norway selatan bersempadan dengan Selat Skagerrak, iaitu seberang [[Denmark]]. Ibu kota Norway ialah [[Oslo]] Pantainya menghadap [[Lautan Atlantik]] Utara dan [[Laut Barents]] dan banyak fiod. Selama dua abad dikuasai [[Viking]] [[Kristian]] iaitu Raja Olav Tryggvason pada 994. Perang saudara berakhir pada abad ke-13 apabila Norway keluar dari gabungan Kepulauan British, [[Iceland]] dan [[Greenland]]. Pada 1380, Norway diserap ke dalam kesatuan [[Denmark]] selama empat abad. Pada 1814, Norway menentang diserahkan kepada [[Sweden]] dan membentuk Perlembagaan baru.Lalu Sweden menyerang Norway dan membenarkan Norway dengan janji menerima raja Sweden. Referendum 1905 membawa kepada kemerdekaan Norway. Norway kekal berkecuali dalam [[Perang Dunia I]] dan [[Perang Dunia II]] kemudian menjadi ahli pengasas [[NATO]]. Penemuan minyak dan gas pada 1960-an meningkatkan kekayaan ekonomi Norway. Referandum 1972 dan 1994, Norway menolak menyertai [[Kesatuan Eropah]] (EU). Antara isu yang dibangkitkan ialah tentang imigresen dan integrasi etnik minoriti, jaminan warga tua dan mengekalkan daya saing ekonomi. Dasar Norway ialah kesatuan demokrasi berparlimen dan raja berperlembagaan dengan Raja Harald V menjadi sebagai ketua negeri. [[Jens Stoltenberg]] dilantik menjadi [[Perdana Menteri Norway]] setelah memenangi pilihan raya. Negara Norway terbahagi kepada daerah (fylker) dan majlis perbandaran (kommuner). Walaupun menolak menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] menerusi dua referrandum tetapi Norway mengekalkan hubungan rapat dengan EU dan [[Amerika Syarikat]]. Norway meneruskan sumbangan kewangan kepada [[Pertubuhan Bangsa - Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]) dan menghantar tentera kepada negara bergolak seperti [[Afghanistan]] , [[Kosovo]], [[Sudan]] dan [[Libya]]. Norway ialah antara pengasas [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]), [[NATO]], [[Majlis Eropah]], dan [[Majlis Nordic]], [[Kawasan Ekonomi Eropah]], [[WTO]], [[OECD]] dan [[Kawasan Schengen]]. Rezab Norway banyak dalam bentuk [[petroleum]], [[gas asli]], [[mineral]], [[kayu]], [[makanan laut]], [[air tawar]], dan kuasa hidro. Norway ialah pengeluar terbesar [[minyak]] dan [[gas asli]] di luar [[Timur Tengah]]. Negara ini mengekalkan model negara kebajikan Nordic dengan penjagaan kesihatan sejagat, subsidi pendidikan tinggi, dan sistem keselamatan sosial yang komprehensif. Pada 2001 hingga 2007, dan pada tahun 2009 dan 2010, Norway diletakkan pada ranking indeks pembangunan manusia tertinggi di dunia. == Sejarah == Penduduk pertama ialah budaya [[Ahrensburg]] (11 hingga 10 milinia BC). Kampung Ahrensburg, 25 km (15,53 km) di timur laut [[Hamburg]], negara [[Jerman]] ditemui anak panah kayu dan penggali. Alat batu ditemui di [[Finnmark]] (budaya Komsa) di utara dan [[Rogaland]] (budaya Fosna) di barat daya. Di bahagian selatan, ditemui alatan memburu dan memancing. Mereka memburu [[rusa]],[[beruang]], [[burung]], [[anjing laut]], [[ikan paus]], [[salmon]] dan [[halibut]]. Ukiran di [[Alta]] di [[Finnmark]] menandakan perkembangan kemajuan di Norway. === Zaman Gangsa === Antara 3000 dan 2500 BC, peneroka baru tiba di timur Norway. Mereka ialah petani Indo-Eropah yang memelihara [[lembu]]] dan biri - biri selain menjadi nelayan pantai. === Zaman Besi Pra-Rom === Zaman Besi (500 BC). ditemui alatan manusia mati dibakar, dan kubur mengandungi barang-barang perkuburan. 70 cauldrons gangsa Rom ditemui pada tempayan perkuburan. Inskripsi Norway bertarikh abad ke-3 telah ditemui. === Zaman Migrasi === Pemusnahan Empayar Rom Barat oleh suku-suku Jerman ditandai oleh penemuan kubur para pemimpin yang dilengkapisenjata yang mengagumkan dan objek [[emas]]. === Zaman Viking === Zaman pelaut Viking pada 872 Masihi selepas [[Pertempuran Hafrsfjord]] di [[Stavanger]]. Raja Harald Fairhair memerintah kawasan pantai. Kemudian menguasai [[Iceland]], [[Kepulauan Faroe]], [[Greenland]], dan sebahagian [[Britain]] dan [[Ireland]]. Bandar moden kini seperti [[Dublin]], [[Limerick]], [[Waterford]] telah diasaskan oleh peneroka Norway (dan Denmark). Tradisi Norse perlahan-lahan digantikan dengan agama Kristian pada abad ke-10 dan 11. Mubaligh raja-raja Olav Tryggvasson dan St. Olav giat di sini. Antara 963-969 M, Raja Olav Tryggvasson menyerang [[England]] dengan 390 buah kapal. Beliau turut menyerang [[London]] dan kembali ke Norway pada tahun 995, Olav mendarat di [[Moster]]. Lalu beliau membina gereja Kristian pertama di Norway. Dari Moster, Olav belayar ke utara [[Trondheim]] dan diiktiraf 995 M. Sistem [[Feudalisme]] diamalkan di [[Norway]] dan [[Sweden]]. Liga Hanseatic memaksa kerajaan beraja menyerahkan konsesi perdagangan luar dan ekonomi kerana raja banyak berhutang. === Kalmar Union === Apabila berlaku kematian [[Haakon V]], Raja Norway pada 1319, tiga tahun [[Magnus Erikson]] mewarisi takhta sebagai Raja Magnus VII Norway.Pada masa ini kedua-dua raja-raja di [[Sweden]] dan [[Denmark]] dipilih oleh golongan bangsawan. Maka [[Sweden]] dan Norway bersatu di bawah King Magnus VII. Pada tahun 1349, wabak penyakit membunuh 50% penduduk Norway.Banyak ladang-ladang terbiar. King Magnus VII memerintah Norway sehingga 1350, apabila anaknya, Haakon menjadi raja sebagai Haakon VI. Pada 1363, Haakon VI berkahwin dengan Margaret, anak perempuan Raja Denmark,Valdemar. Apabila Haakon VI mati pada 1379, anaknya, Olaf IV hanya berumur 10 tahun. Olaf dipilih menaiki takhta Denmark pada 3 Mei 1376. Ibu Olaf dan balu Haakon, Queen Margaret, menguruskan hal ehwal luar negeri Denmark dan Norway. Margaret berusaha menyatukan kesatuan Sweden dengan Denmark dan Norway dengan Olaf sebagai Sweden.Tetapi Olaf IV tiba-tiba mati.Pada 2 Februari, 1388, Margaret dinobat sebagai raja. Dalam mensyuarat Scandinavia di [[Kalmar]], [[Erik Pomerania]] dinobatkan raja Semenanjung [[Scandinavia]]. Maka Norway, Denmark, dan Sweden dapat dikawal oleh Ratu Margrethe === Denmark-Norway === Selepas Sweden keluar dari Kesatuan Kalmar pada 1521, Norway kekal bersama dengan Denmark sehingga 1814, selama 436 tahun. Tempoh itu disebut sebagai "Malam 400 Tahun" kerana pusat pentadbiran dan intelek terletak di [[Copenhagen]] di [[Denmark]]. Apabila [[Protestantisme]] diperkenalkan pada 1536, archbishopric di [[Trondheim]] dibubarkan dan Norway menjadi sebahagian Denmark, dan pendapatan gereja dimasukkan ke Copenhagen. Selain itu, Norway kehilangan provinsi [[Båhuslen]], [[Jemtland]], dan Herjedalen Sweden, akibat peperangan antara Denmark-Norway dan Sweden. Kebuluran pada 1695-1696 membunuh kira-kira 10% daripada penduduk Norway. === Kesatuan antara Sweden dan Norway === Selepas Denmark-Norway diserang oleh [[United Kingdom]] semasa [[Pertempuran Copenhagen]] Norway bersekutu dengan Napoleon. Menerusi Perjanjian Kiel, Denmark menyerahkan Norway kepada Raja Sweden. [[Iceland]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]] kekal dikuasai oleh Denmark. Norway mengambil kesempatan ini untuk mengisytiharkan kemerdekaan dan menerima pakai perlembagaan yang berdasarkan model Amerika dan [[Perancis]], dan melantik putera mahkota Denmark- Norway Kristian Frederik sebagai raja pada 17 Mei 1814. Hari itu disambut sebagai Syttende Mai dan dikenali sebagai Hari Perlembagaan Norway. Perang Norway-Sweden berlaku. Sweden cuba menundukkan Norway. Tentera laut British dan Rusia mengepung pantai Norway dan dipaksa menandatangani Konvensyen Moss. Syaratnya Kristian Frederik melepaskan takhta Norway dan Parlimen Norway berkuasa meminda perlembagaan baru. Pada 4 November 1814, Parlimen memilih Charles XIII Sweden sebagai raja Norway dan dengan itu menubuhkan kesatuan dengan Sweden. Di bawah perjanjian ini, Norway mengamalkan perlembagaan liberal dan institusi bebas, berkecuali dan pengasingan perkhidmatan. Berikutan kemelesetan ekonomi ekoran [[Perang Napoleon]], pembangunan ekonomi Norway kekal perlahan sehingga 1830. Tempoh ini juga menyaksikan kebangkitan nasionalisme Norway. Antaranya dicirikan oleh Henrik Wergeland [1808-1845], Bjørnstjerne Bjørnson [1832-1910], Peter babtis Asbjørnsen [1812-1845], Jorgen Moe [1813-1882]), lukisan ( Hans Gude [ 1825-1903], Adolph Tidemand [1814-1876]), muzik ( Edvard Grieg [1843-1907]), dan juga dasar bahasa. Raja Karl XIV dianggap sebagai raja yang liberal. Tetapi beliau kejam kerana menggunakan polis rahsia dan sekatan ke atas kebebasan akhbar dan menentang gerakan kemerdekaan Norway. Pada tahun 1854 wanita telah diberikan hak untuk mewarisi harta. Wanita boleh bekerja terutama sebagai guru sekolah.Namun Norway masih jauh dari [[demokrasi]]. Kuasa undi masih terhad kepada pegawai dan pemilik harta. Kehidupan khususnya ekonomi dikuasai oleh golongan bangsawan lelaki profesional yang memenuhi sebahagian besar jawatan penting dalam kerajaan pusat. Pergerakan Thrane ialah satu-satunya "pemberontakan" yang berlaku di Norway pada tahun 1848. Marcus Thrane adalah utopia sosialis. Beliau mendesak perubahan struktur sosial "dari bawah ke atas."Pada 1848, beliau menganjurkan masyarakat buruh di [[Drammen]] dan mempunyai keahlian seramai 500 dan menerbitkan akhbar sendiri. Ahli bertambah menjadi 20,000 orang. Akhirnya, pemberontakan dapat diatasi. Thrane telah ditangkap dan dihukum penjara selama 3 tahun atas tuduhan jenayah terhadap keselamatan negara. Apabila beliau dibebaskan dari penjara Marcus Thrane berhijrah ke [[Amerika Syarikat]]. Pada tahun 1898, semua rakyat diberi hak mengundi, diikuti oleh semua wanita pada tahun 1913. === Kemerdekaan Norway === [[Kristian Michelsen]], hartawan perkapalan dan negarawan, [[Perdana Menteri Norway]] dari tahun 1905 hingga 1907, memainkan peranan utama memisahkan Norway dari Sweden pada 7 Jun tahun 1905. Selepas referendum, pemerintahan beraja ke atas sebuah republik, Parlimen sebulat suara melantik raja dan raja pertama Norway yang bebas sepenuhnya selepas 586 tahun. Beliau mengambil nama Haakon VII. === Perang Dunia I dan II === Semasa [[Perang Dunia I]], Norway bersikap berkecuali, tidak memihak.Tetapi realitinya Norway ditekan oleh [[United Kingdom]] untuk menyerahkan angkatan kapal untuk menyertai sekatan perdagangan terhadap [[Jerman]]. Kapal marin Norway dengan kelasi Norway dikehendaki belayar di bawah bendera British dan risiko ditenggelam oleh kapal selam Jerman. Oleh itu, banyak kelasi Norway dan kapal telah hilang. Norway juga berkecuali semasa [[Perang Dunia II]], tetapi Norway telah diceroboh oleh tentera Jerman pada 9 April 1940. Selama dua bulan. tentera Norway menentang Jerman dalam Peperangan Narvik. Pada 10 Jun selepas tewas bantuan British berikut Kejatuhan Perancis. King Haakon dan kerajaan Norway melarikan diri ke [[Rotherhithe]], [[London]], [[England]] dan menentang [[Nazi]] menerusi siaran radio. Sehingga 15,000 rakyat Norway menawarkan diri untuk berjuang menentang Jerman. Setiap Disember,penduduk Norway memberikan [[pokok Krismas]] ke [[United Kingdom]] sebagai tanda terima kasih kerana bantuan [[British]] semasa [[Perang Dunia II]].Mereka mendirikan pokok di [[Trafalgar Square]], [[London]]. === Selepas perang === Dari 1945 hingga 1962, [[Parti Buruh Norway]] mendapat majoriti mutlak di Parlimen. Kerajaan dipimpin oleh Perdana Menteri [[Einar Gerhardsen]] memperkenalkan dasar ekonomi Keynes, menekankan pembiayaan perindustrian, kerjasama antara kesatuan sekerja dan pertubuhan majikan. Kawalan harga dan catuan perumahan dan kereta diteruskan sehingga 1960. Perikatan zaman perang dengan United Kingdom dan Amerika Syarikat diteruskan. nWalaupun mengejar matlamat ekonomi sosialis, Parti Buruh menjauhkan diri dari [[komunis]] (terutamanya selepas penyitaan kuasa Soviet kuasa di [[Czechoslovakia]] pada tahun 1948).Hubungan pertahana antara Norway dengan AS diperluaskan.Norway menerima bantuan [[Rancangan Marshall]] dari Amerika Syarikat bermula pada tahun 1947, menyertai [[OEEC]] dan menjadi anggota pengasas [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] ([[NATO]]) pada tahun 1949. Pada tahun 1969, syarikat Phillips Petroleum menemui petroleum di [[Ekofisk]], barat Norway. Pada tahun 1973, kerajaan Norway mengasaskan syarikat minyak, [[Statoil]] Norway adalah ahli pengasas [[Kawasan Perdagangan Bebas Eropah]] ([[EFTA]]). Dua referendum untuk menyertai [[Kesatuan Eropah]] gagal dengan margin kecil pada tahun 1972 dan 1994. Pada tahun 1981, kerajaan Konservatif yang diketuai oleh [[Kare Willoch]] menggantikan Parti Buruh dengan dasar merangsang ekonomi stagflated dengan potongan [[cukai]], liberalisasi ekonomi, pembatalan kawal selia pasaran, dan langkah-langkah untuk membendung inflasi. Perdana menteri wanita pertama Norway, [[Gro Harlem Brundtland]] dari parti Buruh meneruskan pembaharuan seperti keselamatan sosial, cukai yang tinggi, perindustrian alam, dan feminisme. Menjelang akhir 1990-an, Norway mampu membayar hutang asing dan telah mula mengumpul dana. Pada tahun 2011, pusat pentadbiran Norway di [[Oslo]] telah diserang.Kem musim panas Parti Buruh di Pulau Utøya pulau turut diserang, membunuh 76 orang. == Geografi dan Geologi Norway == Norway terdiri daripada bahagian barat [[Scandinavia]] di Eropah Utara. Pantai dipecahkan oleh beribu- ribu fiod besar dan pulau-pulau. Terbentang 25.000 kilometer (16.000 km) dan 83.000 kilometer (52.000 km) termasuk fiod dan pulau-pulau. Norway bersempadan dengan Sweden, 727 kilometer dengan [[Finland]] dan 196 kilometer dengan Rusia di timur. Ke utara, barat dan selatan, Norway bersempadan dengan [[Laut Barents]], [[Laut Norway]], Laut Utara dan [[Skagerrak]]. === Biodiversiti === Terdapat 16.000 spesies [[serangga]], 20,000 spesies [[alga]], 1,800 spesis liken, 1050 spesies lumut, 2800 spesis tumbuhan vaskular, 7,000 spesies kulat, 450 spesis burung (250 spesis yang bersarang di Norway), 90 spesies mamalia, 45 spesies ikan air tawar, 150 spesies ikan air garam, 1,000 spesies invertebrata air tawar dan 3,500 spesies invertebrata air garam. Haiwan pemangsa terbesar di perairan Norway ialah paus dan beruang kutub. === Alam sekitar === Pemandangan dan landskap Norway sangat menakjubkan dan dramatik.[[National Geographic]] menyenaraikan fiord di Norway sebagai tarikan pelancongan teratas di dunia. Indeks Prestasi Alam Sekitar 2004 meletakkan Norway di tempat kedua, selepas [[Switzerland]]. Norway adalah bergunung-ganang, tetapi terdapat juga beberapa kawasan rata seperti Jæren, Toten dan Ørlandet. == Politik Norway == Menurut Perlembagaan Norway, yang diterima pada 16 Mei 1814 dan diilhamkan oleh Deklarasi Kemerdekaan Amerika Syarikat dan Revolusi Perancis 1776 dan 1789,Norway mengamalkan sistem raja berperlembagaan dan sistem parlimen. Raja Norway ialah ketua negara dan Perdana Menteri ialah ketua kerajaan. Kuasa dipisahkan antara cabang perundangan, eksekutif dan kehakiman kerajaan, seperti yang ditakrifkan oleh Perlembagaan. Perlembagaan Norway berfungsi sebagai dokumen undang-undang tertinggi di negara ini. Tugas-tugas raja hanya sebagai wakil dan majlis istiadat seperti pelantikan dan pemecatan rasmi Perdana Menteri dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Oleh itu, raja ialah panglima bersenjata Norway, pihak berkuasa tertinggi dalam Gereja Norway, dan berkhidmat sebagai ketua pegawai diplomatik di luar negara dan simbol perpaduan. Praktiknya, Perdana Menteri yang bertanggungjawab bagi menjalankan kuasa eksekutif. Sejak 1991, Harald V House menjadi raja Norway, yang pertama sejak abad ke-14. Terdapat 169 ahli Parlimen menerusi demokrasi perwakilan. Parlimen dipanggil Stortinget atau Perhimpunan Besar. === Erna Solberg, Perdana Menteri semasa === Perdana Menteri, ketua kerajaan Norway mestilah mendapat kepercayaan majoriti di Parlimen, biasanya dari parti politik yang terbesar.Walau bagaimanapun, Norway sering diperintah oleh kerajaan minoriti. Perdana Menteri mencalonkan barisan Kabinet. Bagaimanapun, lebih separuh daripada ahli Jemaah Menteri dari [[Gereja Norway]]. Pada masa ini, 10 daripada 19 kementerian dikuasai oleh gereja. Ini telah mencetuskan kontroversi berterusan berhubung pemisahan gereja dengan pentadbiran negara. === Istana Raja Norway di Oslo === Setelah rang undang-undang digubal parlimen, semua bil-bil kerajaan perlu kelulusan rasmi Raja norway. Dari segi sejarah, kedua-dua [[Parti Buruh Norway]] dan [[Parti Konservatif Norway]] telah memainkan peranan penting dalam politik terutama sejak pilihan raya 2005. Pada pilihan raya umum 2009, kerjasama yang lemah di antara parti-parti pembangkang, termasuk Parti Liberal dan Parti Demokratik Kristian. Oleh itu, [[Jens Stoltenberg]], pemimpin Parti Buruh, kekal Perdana Menteri Norway === Pembahagian pentadbiran === Norway, sebuah negeri kesatuan, dibahagikan kepada 11 peringkat pentadbiran daerah (fylker). Daerah-daerah ditadbir melalui majlis-majlis daerah yang dipilih secara langsung yang memilih Gabenor County. Kerajaan terus diwakili di peringkat tempatan menerusi pejabat Gabenor County '. Daerah-daerah kemudian dibahagikan kepada 356 majlis perbandaran peringkat kedua (kommuner), yang ditadbir secara langsung oleh majlis perbandaran, yang diketuai oleh Datuk Bandar. Ibu kota [[Oslo]] dianggap sebagai daerah dan majlis perbandaran. [[File:Nye_fylker_-_regjeringen.no_ISO_3166-2.svg|thumb|upright=.8|Fylker i Norge 2020]] {| class="wikitable" align=left width=60% !Nr !Fylke !Capital |- | align=left|3||[[File:Oslo_komm.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Oslo_komm.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Oslo]]||[[Oslo]] |- | align=left|11||[[File:Rogaland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Rogaland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Rogaland]]||[[Stavanger]] |- | align=left|15||[[File:Møre_og_Romsdal_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:M%C3%B8re_og_Romsdal_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Møre og Romsdal]]||[[Molde]] |- | align=left|18||[[File:Nordland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Nordland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Nordland]]||[[Bodø]] |- | align=left|30||[[File:Viken_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Viken_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Viken]]||[[Oslo]], [[Drammen]], [[Sarpsborg]] |- | align=left|34||[[File:Innlandet_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Innlandet_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Innlandet]]||[[Hamar]], [[Lillehammer]] |- | align=left|38||[[File:Vestfold_og_Telemark_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestfold_og_Telemark_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|26x26px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestfold og Telemark]]||[[Skien]], [[Tønsberg]] |- | align=left|42||[[File:Agder_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Agder_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Agder]]||[[Kristiansand]], [[Arendal]] |- | align=left|46||[[File:Vestland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestland]]||[[Bergen]], [[Leikanger]] |- | align=left|50||[[File:Trøndelag_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Tr%C3%B8ndelag_v%C3%A5pen.svg|tlo|31x31px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Trøndelag]]||[[Steinkjer]] |- | align=left|54||[[File:Troms og Finnmark våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Troms{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} og Finnmark våpen.svg|alt=|tlo|40x40px]] [[Troms og Finnmark]]||[[Tromsø]], [[Vadsø]] |} <ref name="kartverket">[https://www.kartverket.no/Kunnskap/Norges-grenser/Kommune-og-fylkesgrenser/ Frå 1. januar 2020 er det 356 kommunar og 11 fylke i Noreg.]</ref> {{update}} Norway juga mempunyai dua wilayah yang penting di luar negara iaitu [[Jan Mayen]] dan [[Svalbard]]. Di [[Antartika]] dan Subantarctic : [[Pulau Bouvet]], Pulau Peter I dan Queen Maud Land. Di samping itu, terdapat 96 penempatan dengan status bandar di Norway. Dalam kebanyakan kes, sempadan bandar adalah sama dengan sempadan majlis perbandaran. == Lihat juga == * [[Negara-negara Nordik]] * [[Anurup dan Sagarika Bhattacharya]] == Rujukan == {{reflist}} {{coor title d|59°56|N|10°41|E|type:country_region:MM}} {{Eropah}} [[Kategori:Norway|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] nal48eun9vd3c83864r3kffmfnj9g45 5650591 5650589 2022-08-21T16:48:45Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox country |native_name = ''Kongeriket Norge''&nbsp;<small>([[Bokmål]])</small><br />''Kongeriket Noreg''&nbsp;<small>([[Nynorsk]])</small> |conventional_long_name = '''Kerajaan Norway'''<br><big> كراجاءن نورواي</big> |common_name = Norway |image_flag = Flag of Norway.svg |image_coat = Coat of Arms of Norway.svg |image_map = Europe-Norway.svg |map_caption = {{map caption|location_color=dark green|region=[[Europe]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Norway.svg}} |national_motto = [[Royal mottos of Norwegian monarchs|Royal]]: ''Alt for Norge''<br /><small>("Segalanya bagi Norway")</small><br />1814 [[Constitution of Norway|Eidsvoll oath]]: ''Enig og tro til [[Dovrefjell|Dovre]] faller''<br /><small>("Bersatu dan taat hingga hancurnya pergunungan Dovre")</small></div> |national_song = Unofficial: ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><br />Official: ''Sønner av Norge'' <br /><small>("Anak bangsa Norway")</small><ref name="Anthem">{{cite web|url=http://www.nrk.no/magasin/17_mai/1.6612321|title="Ja, vi elsker" 150 år|last=Herven|first=Marit|date=2009-05-16|work=Norsk rikskringkasting|publisher=NRK|language=Norwegian|accessdate=2009-05-22}}</ref> |national_anthem = ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><center>[[Fail:Norway (National Anthem).ogg]]</center> |royal_anthem = ''[[Kongesangen]]''<br /><small>("Lagu Baginda Raja")</small> |official_languages = [[Bahasa Norway|Norway]] ([[Bokmål]] dan [[Nynorsk]]) |regional_languages = [[Bahasa Sami Utara|Sami Utara]], [[Bahasa Sami Lule|Sami Lule]], [[Bahasa Sami Pite|Sami Pite]], [[Bahasa Sami Umeå|Sami Umeå]] [[Bahasa Sami Selatan|Sami Selatan]] dan [[Bahasa Kven|Kven]] |demonym = Orang Norway (Norwegian) |capital = [[Oslo]] |cctld=no |largest_city = capital |government_type = [[Raja berperlembagaan]], [[Negeri kesatuan|negeri]] dan [[Sistem parlimen|demokrasi berparlimen]] |leader_title1 = [[Raja Norway|Raja]] |leader_name1 = [[Harald V dari Norway|King Harald V]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Norway|Perdana Menteri]] |leader_name2 = [[Jonas Gahr Støre]] ([[Arbeiderpartiet|Ap]]) |leader_title3 = [[Parlimen Norway|Presiden Parlimen]] |leader_name3 = [[:en:Masud Gharahkhani|Masud Gharahkhani]] ([[:en:Arbeiderpartiet|Ap]]) <small>(2021–)</small> |leader_title4 = [[Mahkamah Agung Norway|Ketua Hakim Negara]] |leader_name4 = [[Toril Marie Øie]] (2016) |leader_title5 = [[Norwegian parliamentary election, 2020|Current coalition]] |leader_name5 = ([[Arbeiderpartiet|Ap]], [[Senterpartiet|Sp]]) <ref>[https://www.regjeringen.no/en/the-government/Støre/ New government 14.10.2021]</ref> |legislature = ''[[Parliament of Norway|Stortinget]]'' <br />&nbsp;'''L''' ''[[Sami Parliament of Norway|Sámediggi]]'' |state_religion = [[Church of Norway]] |established_event1 = [[Unification of Norway|Unification]] |established_date1 = [[Battle of Hafrsfjord|872]] |established_event2 = [[Constitution of Norway|Constitution]] |established_date2 = 17 May 1814 |established_event3 = [[Dissolution of the union between Norway and Sweden in 1905|Dissolution]] of [[Union between Sweden and Norway|union with Sweden]] |established_date3 = 7 June 1905 |established_event4 = Restoration from [[Reichskommissariat Norwegen|German occupation]] |established_date4 = 8 May 1945 |area_rank = 61st{{Smallsup|1}} |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 385,207<ref name="kart_2019">{{Cite web|url=https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/|title=Arealstatistics for Norway 2019|publisher=Kartverket, mapping directory for Norway|year=2019|accessdate=2019-03-24}}</ref> |area_sq_mi = 148,746<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 5.7{{Smallsup|3}} |population_estimate = 5,425,270<ref name="ssbf">{{Cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar|title=Population, 2022-01-01|publisher=Statistics Norway|date=2022-01-01|accessdate=2022-02-23|language=no}}</ref><!--{{formatnum:{{#expr: 49081 + 2.23 * {{Age in days|2020|1|1}} round 0}}00}} <!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, 223 people added per day --> || May {{CURRENTDAY}}, 2011 || {{#expr: (4908100 + 223 * {{Age in days|2020|1|1}} ) / {{worldpop}} * 100 round 3}}% || style="font-size: 75%"|[http://www.ssb.no/english/subjects/02/befolkning_en/ Official Norwegian Population clock]--> |population_estimate_rank = 120th |population_estimate_year = 2022 |population_census = 4,503,436 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 14.0 |population_density_sq_mi = 36 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 213th |GDP_PPP_year = 2010 |GDP_PPP = $255.285 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=142&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=32&pr.y=0 |title=Norway|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-05-06}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $52,012<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $414.462 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2010 |GDP_nominal_per_capita = $84,443<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = |Gini_year = 2000 |Gini = 25.8 |Gini_rank = 5th |Gini_category = <span style="color:#090;">low</span> |HDI_year = 2010 <!-- Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year --> |HDI = {{increase}} 0.938<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/Lets-Talk-HD-HDI_2010.pdf| title=HDI 2010 index| year=2010| publisher=United Nations| accessdate=23 July 2011}}</ref> |HDI_rank = 1st |HDI_category = <span style="color:#090;">very&nbsp;high</span> |currency = [[Norwegian krone]] |currency_code = NOK |time_zone = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |date_format = dd.mm.yyyy |drives_on = right |cctld = [[.no]]{{Smallsup|2}} |calling_code = [[Telephone numbers in Norway|47]] |footnote1 = Includes [[Svalbard and Jan Mayen]]. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km², placing it 67th in the world.<ref name="CIA, List of states for area">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html</ref>) |footnote2 = Two more TLDs have been assigned, but [[Wikipedia:As of|to date]] not used: [[.sj]] for Svalbard and Jan Mayen; [[.bv]] for [[Bouvet Island]]. |footnote3 = This percentage is for the mainland and also includes glaciers<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/areal/ |title=Statistisk sentralbyrå: – temaside |language={{no icon}} |publisher=Ssb.no |date= |accessdate=2011-07-23}}</ref> }} '''Norway''' ({{Jawi|'''نورواي'''}}) ialah nama rasmi Kerajaan Beraja Norway. Nordic ialah Raja berperlembagaan yang menduduki bahagian barat [[Semenanjung Scandinavia]], [[Jan Mayen]], [[Artik]], kepulauan [[Svalbard]] dan [[Pulau Bouvet]] (tidak tertakluk kepada Perjanjian Antartika). Norway seluas 385.207<ref name="kart_2019" /> kilometer persegi. Penduduk seramai 4.9 juta sahaja. Bersempadan dengan [[Sweden]] di Timur; utara ialah [[Finland]], [[Rusia]] di sebelah timur; di Norway selatan bersempadan dengan Selat Skagerrak, iaitu seberang [[Denmark]]. Ibu kota Norway ialah [[Oslo]] Pantainya menghadap [[Lautan Atlantik]] Utara dan [[Laut Barents]] dan banyak fiod. Selama dua abad dikuasai [[Viking]] [[Kristian]] iaitu Raja Olav Tryggvason pada 994. Perang saudara berakhir pada abad ke-13 apabila Norway keluar dari gabungan Kepulauan British, [[Iceland]] dan [[Greenland]]. Pada 1380, Norway diserap ke dalam kesatuan [[Denmark]] selama empat abad. Pada 1814, Norway menentang diserahkan kepada [[Sweden]] dan membentuk Perlembagaan baru.Lalu Sweden menyerang Norway dan membenarkan Norway dengan janji menerima raja Sweden. Referendum 1905 membawa kepada kemerdekaan Norway. Norway kekal berkecuali dalam [[Perang Dunia I]] dan [[Perang Dunia II]] kemudian menjadi ahli pengasas [[NATO]]. Penemuan minyak dan gas pada 1960-an meningkatkan kekayaan ekonomi Norway. Referandum 1972 dan 1994, Norway menolak menyertai [[Kesatuan Eropah]] (EU). Antara isu yang dibangkitkan ialah tentang imigresen dan integrasi etnik minoriti, jaminan warga tua dan mengekalkan daya saing ekonomi. Dasar Norway ialah kesatuan demokrasi berparlimen dan raja berperlembagaan dengan Raja Harald V menjadi sebagai ketua negeri. [[Jens Stoltenberg]] dilantik menjadi [[Perdana Menteri Norway]] setelah memenangi pilihan raya. Negara Norway terbahagi kepada daerah (fylker) dan majlis perbandaran (kommuner). Walaupun menolak menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] menerusi dua referrandum tetapi Norway mengekalkan hubungan rapat dengan EU dan [[Amerika Syarikat]]. Norway meneruskan sumbangan kewangan kepada [[Pertubuhan Bangsa - Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]) dan menghantar tentera kepada negara bergolak seperti [[Afghanistan]] , [[Kosovo]], [[Sudan]] dan [[Libya]]. Norway ialah antara pengasas [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]), [[NATO]], [[Majlis Eropah]], dan [[Majlis Nordic]], [[Kawasan Ekonomi Eropah]], [[WTO]], [[OECD]] dan [[Kawasan Schengen]]. Rezab Norway banyak dalam bentuk [[petroleum]], [[gas asli]], [[mineral]], [[kayu]], [[makanan laut]], [[air tawar]], dan kuasa hidro. Norway ialah pengeluar terbesar [[minyak]] dan [[gas asli]] di luar [[Timur Tengah]]. Negara ini mengekalkan model negara kebajikan Nordic dengan penjagaan kesihatan sejagat, subsidi pendidikan tinggi, dan sistem keselamatan sosial yang komprehensif. Pada 2001 hingga 2007, dan pada tahun 2009 dan 2010, Norway diletakkan pada ranking indeks pembangunan manusia tertinggi di dunia. == Sejarah == Penduduk pertama ialah budaya [[Ahrensburg]] (11 hingga 10 milinia BC). Kampung Ahrensburg, 25 km (15,53 km) di timur laut [[Hamburg]], negara [[Jerman]] ditemui anak panah kayu dan penggali. Alat batu ditemui di [[Finnmark]] (budaya Komsa) di utara dan [[Rogaland]] (budaya Fosna) di barat daya. Di bahagian selatan, ditemui alatan memburu dan memancing. Mereka memburu [[rusa]],[[beruang]], [[burung]], [[anjing laut]], [[ikan paus]], [[salmon]] dan [[halibut]]. Ukiran di [[Alta]] di [[Finnmark]] menandakan perkembangan kemajuan di Norway. === Zaman Gangsa === Antara 3000 dan 2500 BC, peneroka baru tiba di timur Norway. Mereka ialah petani Indo-Eropah yang memelihara [[lembu]]] dan biri - biri selain menjadi nelayan pantai. === Zaman Besi Pra-Rom === Zaman Besi (500 BC). ditemui alatan manusia mati dibakar, dan kubur mengandungi barang-barang perkuburan. 70 cauldrons gangsa Rom ditemui pada tempayan perkuburan. Inskripsi Norway bertarikh abad ke-3 telah ditemui. === Zaman Migrasi === Pemusnahan Empayar Rom Barat oleh suku-suku Jerman ditandai oleh penemuan kubur para pemimpin yang dilengkapisenjata yang mengagumkan dan objek [[emas]]. === Zaman Viking === Zaman pelaut Viking pada 872 Masihi selepas [[Pertempuran Hafrsfjord]] di [[Stavanger]]. Raja Harald Fairhair memerintah kawasan pantai. Kemudian menguasai [[Iceland]], [[Kepulauan Faroe]], [[Greenland]], dan sebahagian [[Britain]] dan [[Ireland]]. Bandar moden kini seperti [[Dublin]], [[Limerick]], [[Waterford]] telah diasaskan oleh peneroka Norway (dan Denmark). Tradisi Norse perlahan-lahan digantikan dengan agama Kristian pada abad ke-10 dan 11. Mubaligh raja-raja Olav Tryggvasson dan St. Olav giat di sini. Antara 963-969 M, Raja Olav Tryggvasson menyerang [[England]] dengan 390 buah kapal. Beliau turut menyerang [[London]] dan kembali ke Norway pada tahun 995, Olav mendarat di [[Moster]]. Lalu beliau membina gereja Kristian pertama di Norway. Dari Moster, Olav belayar ke utara [[Trondheim]] dan diiktiraf 995 M. Sistem [[Feudalisme]] diamalkan di [[Norway]] dan [[Sweden]]. Liga Hanseatic memaksa kerajaan beraja menyerahkan konsesi perdagangan luar dan ekonomi kerana raja banyak berhutang. === Kalmar Union === Apabila berlaku kematian [[Haakon V]], Raja Norway pada 1319, tiga tahun [[Magnus Erikson]] mewarisi takhta sebagai Raja Magnus VII Norway.Pada masa ini kedua-dua raja-raja di [[Sweden]] dan [[Denmark]] dipilih oleh golongan bangsawan. Maka [[Sweden]] dan Norway bersatu di bawah King Magnus VII. Pada tahun 1349, wabak penyakit membunuh 50% penduduk Norway.Banyak ladang-ladang terbiar. King Magnus VII memerintah Norway sehingga 1350, apabila anaknya, Haakon menjadi raja sebagai Haakon VI. Pada 1363, Haakon VI berkahwin dengan Margaret, anak perempuan Raja Denmark,Valdemar. Apabila Haakon VI mati pada 1379, anaknya, Olaf IV hanya berumur 10 tahun. Olaf dipilih menaiki takhta Denmark pada 3 Mei 1376. Ibu Olaf dan balu Haakon, Queen Margaret, menguruskan hal ehwal luar negeri Denmark dan Norway. Margaret berusaha menyatukan kesatuan Sweden dengan Denmark dan Norway dengan Olaf sebagai Sweden.Tetapi Olaf IV tiba-tiba mati.Pada 2 Februari, 1388, Margaret dinobat sebagai raja. Dalam mensyuarat Scandinavia di [[Kalmar]], [[Erik Pomerania]] dinobatkan raja Semenanjung [[Scandinavia]]. Maka Norway, Denmark, dan Sweden dapat dikawal oleh Ratu Margrethe === Denmark-Norway === Selepas Sweden keluar dari Kesatuan Kalmar pada 1521, Norway kekal bersama dengan Denmark sehingga 1814, selama 436 tahun. Tempoh itu disebut sebagai "Malam 400 Tahun" kerana pusat pentadbiran dan intelek terletak di [[Copenhagen]] di [[Denmark]]. Apabila [[Protestantisme]] diperkenalkan pada 1536, archbishopric di [[Trondheim]] dibubarkan dan Norway menjadi sebahagian Denmark, dan pendapatan gereja dimasukkan ke Copenhagen. Selain itu, Norway kehilangan provinsi [[Båhuslen]], [[Jemtland]], dan Herjedalen Sweden, akibat peperangan antara Denmark-Norway dan Sweden. Kebuluran pada 1695-1696 membunuh kira-kira 10% daripada penduduk Norway. === Kesatuan antara Sweden dan Norway === Selepas Denmark-Norway diserang oleh [[United Kingdom]] semasa [[Pertempuran Copenhagen]] Norway bersekutu dengan Napoleon. Menerusi Perjanjian Kiel, Denmark menyerahkan Norway kepada Raja Sweden. [[Iceland]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]] kekal dikuasai oleh Denmark. Norway mengambil kesempatan ini untuk mengisytiharkan kemerdekaan dan menerima pakai perlembagaan yang berdasarkan model Amerika dan [[Perancis]], dan melantik putera mahkota Denmark- Norway Kristian Frederik sebagai raja pada 17 Mei 1814. Hari itu disambut sebagai Syttende Mai dan dikenali sebagai Hari Perlembagaan Norway. Perang Norway-Sweden berlaku. Sweden cuba menundukkan Norway. Tentera laut British dan Rusia mengepung pantai Norway dan dipaksa menandatangani Konvensyen Moss. Syaratnya Kristian Frederik melepaskan takhta Norway dan Parlimen Norway berkuasa meminda perlembagaan baru. Pada 4 November 1814, Parlimen memilih Charles XIII Sweden sebagai raja Norway dan dengan itu menubuhkan kesatuan dengan Sweden. Di bawah perjanjian ini, Norway mengamalkan perlembagaan liberal dan institusi bebas, berkecuali dan pengasingan perkhidmatan. Berikutan kemelesetan ekonomi ekoran [[Perang Napoleon]], pembangunan ekonomi Norway kekal perlahan sehingga 1830. Tempoh ini juga menyaksikan kebangkitan nasionalisme Norway. Antaranya dicirikan oleh Henrik Wergeland [1808-1845], Bjørnstjerne Bjørnson [1832-1910], Peter babtis Asbjørnsen [1812-1845], Jorgen Moe [1813-1882]), lukisan ( Hans Gude [ 1825-1903], Adolph Tidemand [1814-1876]), muzik ( Edvard Grieg [1843-1907]), dan juga dasar bahasa. Raja Karl XIV dianggap sebagai raja yang liberal. Tetapi beliau kejam kerana menggunakan polis rahsia dan sekatan ke atas kebebasan akhbar dan menentang gerakan kemerdekaan Norway. Pada tahun 1854 wanita telah diberikan hak untuk mewarisi harta. Wanita boleh bekerja terutama sebagai guru sekolah.Namun Norway masih jauh dari [[demokrasi]]. Kuasa undi masih terhad kepada pegawai dan pemilik harta. Kehidupan khususnya ekonomi dikuasai oleh golongan bangsawan lelaki profesional yang memenuhi sebahagian besar jawatan penting dalam kerajaan pusat. Pergerakan Thrane ialah satu-satunya "pemberontakan" yang berlaku di Norway pada tahun 1848. Marcus Thrane adalah utopia sosialis. Beliau mendesak perubahan struktur sosial "dari bawah ke atas."Pada 1848, beliau menganjurkan masyarakat buruh di [[Drammen]] dan mempunyai keahlian seramai 500 dan menerbitkan akhbar sendiri. Ahli bertambah menjadi 20,000 orang. Akhirnya, pemberontakan dapat diatasi. Thrane telah ditangkap dan dihukum penjara selama 3 tahun atas tuduhan jenayah terhadap keselamatan negara. Apabila beliau dibebaskan dari penjara Marcus Thrane berhijrah ke [[Amerika Syarikat]]. Pada tahun 1898, semua rakyat diberi hak mengundi, diikuti oleh semua wanita pada tahun 1913. === Kemerdekaan Norway === [[Kristian Michelsen]], hartawan perkapalan dan negarawan, [[Perdana Menteri Norway]] dari tahun 1905 hingga 1907, memainkan peranan utama memisahkan Norway dari Sweden pada 7 Jun tahun 1905. Selepas referendum, pemerintahan beraja ke atas sebuah republik, Parlimen sebulat suara melantik raja dan raja pertama Norway yang bebas sepenuhnya selepas 586 tahun. Beliau mengambil nama Haakon VII. === Perang Dunia I dan II === Semasa [[Perang Dunia I]], Norway bersikap berkecuali, tidak memihak.Tetapi realitinya Norway ditekan oleh [[United Kingdom]] untuk menyerahkan angkatan kapal untuk menyertai sekatan perdagangan terhadap [[Jerman]]. Kapal marin Norway dengan kelasi Norway dikehendaki belayar di bawah bendera British dan risiko ditenggelam oleh kapal selam Jerman. Oleh itu, banyak kelasi Norway dan kapal telah hilang. Norway juga berkecuali semasa [[Perang Dunia II]], tetapi Norway telah diceroboh oleh tentera Jerman pada 9 April 1940. Selama dua bulan. tentera Norway menentang Jerman dalam Peperangan Narvik. Pada 10 Jun selepas tewas bantuan British berikut Kejatuhan Perancis. King Haakon dan kerajaan Norway melarikan diri ke [[Rotherhithe]], [[London]], [[England]] dan menentang [[Nazi]] menerusi siaran radio. Sehingga 15,000 rakyat Norway menawarkan diri untuk berjuang menentang Jerman. Setiap Disember,penduduk Norway memberikan [[pokok Krismas]] ke [[United Kingdom]] sebagai tanda terima kasih kerana bantuan [[British]] semasa [[Perang Dunia II]].Mereka mendirikan pokok di [[Trafalgar Square]], [[London]]. === Selepas perang === Dari 1945 hingga 1962, [[Parti Buruh Norway]] mendapat majoriti mutlak di Parlimen. Kerajaan dipimpin oleh Perdana Menteri [[Einar Gerhardsen]] memperkenalkan dasar ekonomi Keynes, menekankan pembiayaan perindustrian, kerjasama antara kesatuan sekerja dan pertubuhan majikan. Kawalan harga dan catuan perumahan dan kereta diteruskan sehingga 1960. Perikatan zaman perang dengan United Kingdom dan Amerika Syarikat diteruskan. nWalaupun mengejar matlamat ekonomi sosialis, Parti Buruh menjauhkan diri dari [[komunis]] (terutamanya selepas penyitaan kuasa Soviet kuasa di [[Czechoslovakia]] pada tahun 1948).Hubungan pertahana antara Norway dengan AS diperluaskan.Norway menerima bantuan [[Rancangan Marshall]] dari Amerika Syarikat bermula pada tahun 1947, menyertai [[OEEC]] dan menjadi anggota pengasas [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] ([[NATO]]) pada tahun 1949. Pada tahun 1969, syarikat Phillips Petroleum menemui petroleum di [[Ekofisk]], barat Norway. Pada tahun 1973, kerajaan Norway mengasaskan syarikat minyak, [[Statoil]] Norway adalah ahli pengasas [[Kawasan Perdagangan Bebas Eropah]] ([[EFTA]]). Dua referendum untuk menyertai [[Kesatuan Eropah]] gagal dengan margin kecil pada tahun 1972 dan 1994. Pada tahun 1981, kerajaan Konservatif yang diketuai oleh [[Kare Willoch]] menggantikan Parti Buruh dengan dasar merangsang ekonomi stagflated dengan potongan [[cukai]], liberalisasi ekonomi, pembatalan kawal selia pasaran, dan langkah-langkah untuk membendung inflasi. Perdana menteri wanita pertama Norway, [[Gro Harlem Brundtland]] dari parti Buruh meneruskan pembaharuan seperti keselamatan sosial, cukai yang tinggi, perindustrian alam, dan feminisme. Menjelang akhir 1990-an, Norway mampu membayar hutang asing dan telah mula mengumpul dana. Pada tahun 2011, pusat pentadbiran Norway di [[Oslo]] telah diserang.Kem musim panas Parti Buruh di Pulau Utøya pulau turut diserang, membunuh 76 orang. == Geografi dan Geologi Norway == Norway terdiri daripada bahagian barat [[Scandinavia]] di Eropah Utara. Pantai dipecahkan oleh beribu- ribu fiod besar dan pulau-pulau. Terbentang 25.000 kilometer (16.000 km) dan 83.000 kilometer (52.000 km) termasuk fiod dan pulau-pulau. Norway bersempadan dengan Sweden, 727 kilometer dengan [[Finland]] dan 196 kilometer dengan Rusia di timur. Ke utara, barat dan selatan, Norway bersempadan dengan [[Laut Barents]], [[Laut Norway]], Laut Utara dan [[Skagerrak]]. === Biodiversiti === Terdapat 16.000 spesies [[serangga]], 20,000 spesies [[alga]], 1,800 spesis liken, 1050 spesies lumut, 2800 spesis tumbuhan vaskular, 7,000 spesies kulat, 450 spesis burung (250 spesis yang bersarang di Norway), 90 spesies mamalia, 45 spesies ikan air tawar, 150 spesies ikan air garam, 1,000 spesies invertebrata air tawar dan 3,500 spesies invertebrata air garam. Haiwan pemangsa terbesar di perairan Norway ialah paus dan beruang kutub. === Alam sekitar === Pemandangan dan landskap Norway sangat menakjubkan dan dramatik.[[National Geographic]] menyenaraikan fiord di Norway sebagai tarikan pelancongan teratas di dunia. Indeks Prestasi Alam Sekitar 2004 meletakkan Norway di tempat kedua, selepas [[Switzerland]]. Norway adalah bergunung-ganang, tetapi terdapat juga beberapa kawasan rata seperti Jæren, Toten dan Ørlandet. == Politik Norway == Menurut Perlembagaan Norway, yang diterima pada 16 Mei 1814 dan diilhamkan oleh Deklarasi Kemerdekaan Amerika Syarikat dan Revolusi Perancis 1776 dan 1789,Norway mengamalkan sistem raja berperlembagaan dan sistem parlimen. Raja Norway ialah ketua negara dan Perdana Menteri ialah ketua kerajaan. Kuasa dipisahkan antara cabang perundangan, eksekutif dan kehakiman kerajaan, seperti yang ditakrifkan oleh Perlembagaan. Perlembagaan Norway berfungsi sebagai dokumen undang-undang tertinggi di negara ini. Tugas-tugas raja hanya sebagai wakil dan majlis istiadat seperti pelantikan dan pemecatan rasmi Perdana Menteri dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Oleh itu, raja ialah panglima bersenjata Norway, pihak berkuasa tertinggi dalam Gereja Norway, dan berkhidmat sebagai ketua pegawai diplomatik di luar negara dan simbol perpaduan. Praktiknya, Perdana Menteri yang bertanggungjawab bagi menjalankan kuasa eksekutif. Sejak 1991, Harald V House menjadi raja Norway, yang pertama sejak abad ke-14. Terdapat 169 ahli Parlimen menerusi demokrasi perwakilan. Parlimen dipanggil Stortinget atau Perhimpunan Besar. === Erna Solberg, Perdana Menteri semasa === Perdana Menteri, ketua kerajaan Norway mestilah mendapat kepercayaan majoriti di Parlimen, biasanya dari parti politik yang terbesar.Walau bagaimanapun, Norway sering diperintah oleh kerajaan minoriti. Perdana Menteri mencalonkan barisan Kabinet. Bagaimanapun, lebih separuh daripada ahli Jemaah Menteri dari [[Gereja Norway]]. Pada masa ini, 10 daripada 19 kementerian dikuasai oleh gereja. Ini telah mencetuskan kontroversi berterusan berhubung pemisahan gereja dengan pentadbiran negara. === Istana Raja Norway di Oslo === Setelah rang undang-undang digubal parlimen, semua bil-bil kerajaan perlu kelulusan rasmi Raja norway. Dari segi sejarah, kedua-dua [[Parti Buruh Norway]] dan [[Parti Konservatif Norway]] telah memainkan peranan penting dalam politik terutama sejak pilihan raya 2005. Pada pilihan raya umum 2009, kerjasama yang lemah di antara parti-parti pembangkang, termasuk Parti Liberal dan Parti Demokratik Kristian. Oleh itu, [[Jens Stoltenberg]], pemimpin Parti Buruh, kekal Perdana Menteri Norway === Pembahagian pentadbiran === Norway, sebuah negeri kesatuan, dibahagikan kepada 11 peringkat pentadbiran daerah (fylker). Daerah-daerah ditadbir melalui majlis-majlis daerah yang dipilih secara langsung yang memilih Gabenor County. Kerajaan terus diwakili di peringkat tempatan menerusi pejabat Gabenor County '. Daerah-daerah kemudian dibahagikan kepada 356 majlis perbandaran peringkat kedua (kommuner), yang ditadbir secara langsung oleh majlis perbandaran, yang diketuai oleh Datuk Bandar. Ibu kota [[Oslo]] dianggap sebagai daerah dan majlis perbandaran. [[File:Nye_fylker_-_regjeringen.no_ISO_3166-2.svg|thumb|upright=.8|Fylker i Norge 2020]] {| class="wikitable" align=left width=60% !Nr !Fylke !Capital |- | align=left|3||[[File:Oslo_komm.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Oslo_komm.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Oslo]]||[[Oslo]] |- | align=left|11||[[File:Rogaland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Rogaland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Rogaland]]||[[Stavanger]] |- | align=left|15||[[File:Møre_og_Romsdal_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:M%C3%B8re_og_Romsdal_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Møre og Romsdal]]||[[Molde]] |- | align=left|18||[[File:Nordland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Nordland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Nordland]]||[[Bodø]] |- | align=left|30||[[File:Viken_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Viken_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Viken]]||[[Oslo]], [[Drammen]], [[Sarpsborg]] |- | align=left|34||[[File:Innlandet_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Innlandet_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Innlandet]]||[[Hamar]], [[Lillehammer]] |- | align=left|38||[[File:Vestfold_og_Telemark_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestfold_og_Telemark_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|26x26px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestfold og Telemark]]||[[Skien]], [[Tønsberg]] |- | align=left|42||[[File:Agder_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Agder_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Agder]]||[[Kristiansand]], [[Arendal]] |- | align=left|46||[[File:Vestland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestland]]||[[Bergen]], [[Leikanger]] |- | align=left|50||[[File:Trøndelag_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Tr%C3%B8ndelag_v%C3%A5pen.svg|tlo|31x31px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Trøndelag]]||[[Steinkjer]] |- | align=left|54||[[File:Troms og Finnmark våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Troms{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} og Finnmark våpen.svg|alt=|tlo|40x40px]] [[Troms og Finnmark]]||[[Tromsø]], [[Vadsø]] |} <ref name="kartverket">[https://www.kartverket.no/Kunnskap/Norges-grenser/Kommune-og-fylkesgrenser/ Frå 1. januar 2020 er det 356 kommunar og 11 fylke i Noreg.]</ref> {{update}} Norway juga mempunyai dua wilayah yang penting di luar negara iaitu [[Jan Mayen]] dan [[Svalbard]]. Di [[Antartika]] dan Subantarctic : [[Pulau Bouvet]], Pulau Peter I dan Queen Maud Land. Di samping itu, terdapat 96 penempatan dengan status bandar di Norway. Dalam kebanyakan kes, sempadan bandar adalah sama dengan sempadan majlis perbandaran. == Lihat juga == * [[Negara-negara Nordik]] * [[Anurup dan Sagarika Bhattacharya]] == Rujukan == {{reflist}} {{coor title d|59°56|N|10°41|E|type:country_region:MM}} {{Eropah}} [[Kategori:Norway|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] i6t7pxeiwxvt1tt62eluugddr7m2twb 5650935 5650591 2022-08-22T09:27:52Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Update|date=Ogos 2022}} {{Infobox country |native_name = ''Kongeriket Norge''&nbsp;<small>([[Bokmål]])</small><br />''Kongeriket Noreg''&nbsp;<small>([[Nynorsk]])</small> |conventional_long_name = '''Kerajaan Norway'''<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|كراجاءن نورواي}}}} |common_name = Norway |image_flag = Flag of Norway.svg |image_coat = Coat of Arms of Norway.svg |image_map = Europe-Norway.svg |map_caption = {{map caption|location_color=dark green|region=[[Europe]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Norway.svg}} |national_motto = [[Royal mottos of Norwegian monarchs|Royal]]: ''Alt for Norge''<br /><small>("Segalanya bagi Norway")</small><br />1814 [[Constitution of Norway|Eidsvoll oath]]: ''Enig og tro til [[Dovrefjell|Dovre]] faller''<br /><small>("Bersatu dan taat hingga hancurnya pergunungan Dovre")</small></div> |national_song = Unofficial: ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><br />Official: ''Sønner av Norge'' <br /><small>("Anak bangsa Norway")</small><ref name="Anthem">{{cite web|url=http://www.nrk.no/magasin/17_mai/1.6612321|title="Ja, vi elsker" 150 år|last=Herven|first=Marit|date=2009-05-16|work=Norsk rikskringkasting|publisher=NRK|language=Norwegian|accessdate=2009-05-22}}</ref> |national_anthem = ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><center>[[Fail:Norway (National Anthem).ogg]]</center> |royal_anthem = ''[[Kongesangen]]''<br /><small>("Lagu Baginda Raja")</small> |official_languages = [[Bahasa Norway|Norway]] ([[Bokmål]] dan [[Nynorsk]]) |regional_languages = [[Bahasa Sami Utara|Sami Utara]], [[Bahasa Sami Lule|Sami Lule]], [[Bahasa Sami Pite|Sami Pite]], [[Bahasa Sami Umeå|Sami Umeå]] [[Bahasa Sami Selatan|Sami Selatan]] dan [[Bahasa Kven|Kven]] |demonym = Orang Norway (Norwegian) |capital = [[Oslo]] |cctld=no |largest_city = capital |government_type = [[Raja berperlembagaan]], [[Negeri kesatuan|negeri]] dan [[Sistem parlimen|demokrasi berparlimen]] |leader_title1 = [[Raja Norway|Raja]] |leader_name1 = [[Harald V dari Norway|King Harald V]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Norway|Perdana Menteri]] |leader_name2 = [[Jonas Gahr Støre]] ([[Arbeiderpartiet|Ap]]) |leader_title3 = [[Parlimen Norway|Presiden Parlimen]] |leader_name3 = [[:en:Masud Gharahkhani|Masud Gharahkhani]] ([[:en:Arbeiderpartiet|Ap]]) <small>(2021–)</small> |leader_title4 = [[Mahkamah Agung Norway|Ketua Hakim Negara]] |leader_name4 = [[Toril Marie Øie]] (2016) |leader_title5 = [[Norwegian parliamentary election, 2020|Current coalition]] |leader_name5 = ([[Arbeiderpartiet|Ap]], [[Senterpartiet|Sp]]) <ref>[https://www.regjeringen.no/en/the-government/Støre/ New government 14.10.2021]</ref> |legislature = ''[[Parliament of Norway|Stortinget]]'' <br />&nbsp;'''L''' ''[[Sami Parliament of Norway|Sámediggi]]'' |state_religion = [[Church of Norway]] |established_event1 = [[Unification of Norway|Unification]] |established_date1 = [[Battle of Hafrsfjord|872]] |established_event2 = [[Constitution of Norway|Constitution]] |established_date2 = 17 May 1814 |established_event3 = [[Dissolution of the union between Norway and Sweden in 1905|Dissolution]] of [[Union between Sweden and Norway|union with Sweden]] |established_date3 = 7 June 1905 |established_event4 = Restoration from [[Reichskommissariat Norwegen|German occupation]] |established_date4 = 8 May 1945 |area_rank = 61st{{Smallsup|1}} |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 385,207<ref name="kart_2019">{{Cite web|url=https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/|title=Arealstatistics for Norway 2019|publisher=Kartverket, mapping directory for Norway|year=2019|accessdate=2019-03-24}}</ref> |area_sq_mi = 148,746<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 5.7{{Smallsup|3}} |population_estimate = 5,425,270<ref name="ssbf">{{Cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar|title=Population, 2022-01-01|publisher=Statistics Norway|date=2022-01-01|accessdate=2022-02-23|language=no}}</ref><!--{{formatnum:{{#expr: 49081 + 2.23 * {{Age in days|2020|1|1}} round 0}}00}} <!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, 223 people added per day --> || May {{CURRENTDAY}}, 2011 || {{#expr: (4908100 + 223 * {{Age in days|2020|1|1}} ) / {{worldpop}} * 100 round 3}}% || style="font-size: 75%"|[http://www.ssb.no/english/subjects/02/befolkning_en/ Official Norwegian Population clock]--> |population_estimate_rank = 120th |population_estimate_year = 2022 |population_census = 4,503,436 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 14.0 |population_density_sq_mi = 36 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 213th |GDP_PPP_year = 2010 |GDP_PPP = $255.285 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=142&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=32&pr.y=0 |title=Norway|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-05-06}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $52,012<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $414.462 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2010 |GDP_nominal_per_capita = $84,443<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = |Gini_year = 2000 |Gini = 25.8 |Gini_rank = 5th |Gini_category = <span style="color:#090;">low</span> |HDI_year = 2010 <!-- Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year --> |HDI = {{increase}} 0.938<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/Lets-Talk-HD-HDI_2010.pdf| title=HDI 2010 index| year=2010| publisher=United Nations| accessdate=23 July 2011}}</ref> |HDI_rank = 1st |HDI_category = <span style="color:#090;">very&nbsp;high</span> |currency = [[Norwegian krone]] |currency_code = NOK |time_zone = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |date_format = dd.mm.yyyy |drives_on = right |cctld = [[.no]]{{Smallsup|2}} |calling_code = [[Telephone numbers in Norway|47]] |footnote1 = Includes [[Svalbard and Jan Mayen]]. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km², placing it 67th in the world.<ref name="CIA, List of states for area">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html</ref>) |footnote2 = Two more TLDs have been assigned, but [[Wikipedia:As of|to date]] not used: [[.sj]] for Svalbard and Jan Mayen; [[.bv]] for [[Bouvet Island]]. |footnote3 = This percentage is for the mainland and also includes glaciers<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/areal/ |title=Statistisk sentralbyrå: – temaside |language={{no icon}} |publisher=Ssb.no |date= |accessdate=2011-07-23}}</ref> }} '''Norway''' ({{Jawi|نورواي}}){{efn|Nama dalam bahasa-bahasa baku diiktiraf: [[Bokmål]]: ''Norge'' {{IPA-no|ˈnɔ̂rɡə||Norge (country).ogg}}; [[Nynorsk]]: ''{{audio|No-Noreg.oga|Noreg|help=no}}''; nama dalam bahasa-bahasa peribumi: [[bahasa Sámi utara]]: ''Norga''; [[bahasa Sami Lule]] ''Vuodna''; [[bahasa Sámi Selatan]]: ''Nöörje''; {{lang-fkv|Norja}}}} atau nama rasminya '''Kerajaan Norway''' ialah Raja berperlembagaan yang menduduki bahagian barat [[Semenanjung Scandinavia]], [[Jan Mayen]], [[Artik]], kepulauan [[Svalbard]] dan [[Pulau Bouvet]] (tidak tertakluk kepada Perjanjian Antartika). Norway seluas 385.207<ref name="kart_2019" /> kilometer persegi. Penduduk seramai 4.9 juta sahaja. Bersempadan dengan [[Sweden]] di Timur; utara ialah [[Finland]], [[Rusia]] di sebelah timur; di Norway selatan bersempadan dengan Selat Skagerrak, iaitu seberang [[Denmark]]. Ibu kota Norway ialah [[Oslo]] Pantainya menghadap [[Lautan Atlantik]] Utara dan [[Laut Barents]] dan banyak fiod. Selama dua abad dikuasai [[Viking]] [[Kristian]] iaitu Raja Olav Tryggvason pada 994. Perang saudara berakhir pada abad ke-13 apabila Norway keluar dari gabungan Kepulauan British, [[Iceland]] dan [[Greenland]]. Pada 1380, Norway diserap ke dalam kesatuan [[Denmark]] selama empat abad. Pada 1814, Norway menentang diserahkan kepada [[Sweden]] dan membentuk Perlembagaan baru.Lalu Sweden menyerang Norway dan membenarkan Norway dengan janji menerima raja Sweden. Referendum 1905 membawa kepada kemerdekaan Norway. Norway kekal berkecuali dalam [[Perang Dunia I]] dan [[Perang Dunia II]] kemudian menjadi ahli pengasas [[NATO]]. Penemuan minyak dan gas pada 1960-an meningkatkan kekayaan ekonomi Norway. Referandum 1972 dan 1994, Norway menolak menyertai [[Kesatuan Eropah]] (EU). Antara isu yang dibangkitkan ialah tentang imigresen dan integrasi etnik minoriti, jaminan warga tua dan mengekalkan daya saing ekonomi. Dasar Norway ialah kesatuan demokrasi berparlimen dan raja berperlembagaan dengan Raja Harald V menjadi sebagai ketua negeri. [[Jens Stoltenberg]] dilantik menjadi [[Perdana Menteri Norway]] setelah memenangi pilihan raya. Negara Norway terbahagi kepada daerah (fylker) dan majlis perbandaran (kommuner). Walaupun menolak menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] menerusi dua referrandum tetapi Norway mengekalkan hubungan rapat dengan EU dan [[Amerika Syarikat]]. Norway meneruskan sumbangan kewangan kepada [[Pertubuhan Bangsa - Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]) dan menghantar tentera kepada negara bergolak seperti [[Afghanistan]] , [[Kosovo]], [[Sudan]] dan [[Libya]]. Norway ialah antara pengasas [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]), [[NATO]], [[Majlis Eropah]], dan [[Majlis Nordic]], [[Kawasan Ekonomi Eropah]], [[WTO]], [[OECD]] dan [[Kawasan Schengen]]. Rezab Norway banyak dalam bentuk [[petroleum]], [[gas asli]], [[mineral]], [[kayu]], [[makanan laut]], [[air tawar]], dan kuasa hidro. Norway ialah pengeluar terbesar [[minyak]] dan [[gas asli]] di luar [[Timur Tengah]]. Negara ini mengekalkan model negara kebajikan Nordic dengan penjagaan kesihatan sejagat, subsidi pendidikan tinggi, dan sistem keselamatan sosial yang komprehensif. Pada 2001 hingga 2007, dan pada tahun 2009 dan 2010, Norway diletakkan pada ranking indeks pembangunan manusia tertinggi di dunia. == Sejarah == Penduduk pertama ialah budaya [[Ahrensburg]] (11 hingga 10 milinia BC). Kampung Ahrensburg, 25 km (15,53 km) di timur laut [[Hamburg]], negara [[Jerman]] ditemui anak panah kayu dan penggali. Alat batu ditemui di [[Finnmark]] (budaya Komsa) di utara dan [[Rogaland]] (budaya Fosna) di barat daya. Di bahagian selatan, ditemui alatan memburu dan memancing. Mereka memburu [[rusa]],[[beruang]], [[burung]], [[anjing laut]], [[ikan paus]], [[salmon]] dan [[halibut]]. Ukiran di [[Alta]] di [[Finnmark]] menandakan perkembangan kemajuan di Norway. === Zaman Gangsa === Antara 3000 dan 2500 BC, peneroka baru tiba di timur Norway. Mereka ialah petani Indo-Eropah yang memelihara [[lembu]]] dan biri - biri selain menjadi nelayan pantai. === Zaman Besi Pra-Rom === Zaman Besi (500 BC). ditemui alatan manusia mati dibakar, dan kubur mengandungi barang-barang perkuburan. 70 cauldrons gangsa Rom ditemui pada tempayan perkuburan. Inskripsi Norway bertarikh abad ke-3 telah ditemui. === Zaman Migrasi === Pemusnahan Empayar Rom Barat oleh suku-suku Jerman ditandai oleh penemuan kubur para pemimpin yang dilengkapisenjata yang mengagumkan dan objek [[emas]]. === Zaman Viking === Zaman pelaut Viking pada 872 Masihi selepas [[Pertempuran Hafrsfjord]] di [[Stavanger]]. Raja Harald Fairhair memerintah kawasan pantai. Kemudian menguasai [[Iceland]], [[Kepulauan Faroe]], [[Greenland]], dan sebahagian [[Britain]] dan [[Ireland]]. Bandar moden kini seperti [[Dublin]], [[Limerick]], [[Waterford]] telah diasaskan oleh peneroka Norway (dan Denmark). Tradisi Norse perlahan-lahan digantikan dengan agama Kristian pada abad ke-10 dan 11. Mubaligh raja-raja Olav Tryggvasson dan St. Olav giat di sini. Antara 963-969 M, Raja Olav Tryggvasson menyerang [[England]] dengan 390 buah kapal. Beliau turut menyerang [[London]] dan kembali ke Norway pada tahun 995, Olav mendarat di [[Moster]]. Lalu beliau membina gereja Kristian pertama di Norway. Dari Moster, Olav belayar ke utara [[Trondheim]] dan diiktiraf 995 M. Sistem [[Feudalisme]] diamalkan di [[Norway]] dan [[Sweden]]. Liga Hanseatic memaksa kerajaan beraja menyerahkan konsesi perdagangan luar dan ekonomi kerana raja banyak berhutang. === Kalmar Union === Apabila berlaku kematian [[Haakon V]], Raja Norway pada 1319, tiga tahun [[Magnus Erikson]] mewarisi takhta sebagai Raja Magnus VII Norway.Pada masa ini kedua-dua raja-raja di [[Sweden]] dan [[Denmark]] dipilih oleh golongan bangsawan. Maka [[Sweden]] dan Norway bersatu di bawah King Magnus VII. Pada tahun 1349, wabak penyakit membunuh 50% penduduk Norway.Banyak ladang-ladang terbiar. King Magnus VII memerintah Norway sehingga 1350, apabila anaknya, Haakon menjadi raja sebagai Haakon VI. Pada 1363, Haakon VI berkahwin dengan Margaret, anak perempuan Raja Denmark,Valdemar. Apabila Haakon VI mati pada 1379, anaknya, Olaf IV hanya berumur 10 tahun. Olaf dipilih menaiki takhta Denmark pada 3 Mei 1376. Ibu Olaf dan balu Haakon, Queen Margaret, menguruskan hal ehwal luar negeri Denmark dan Norway. Margaret berusaha menyatukan kesatuan Sweden dengan Denmark dan Norway dengan Olaf sebagai Sweden.Tetapi Olaf IV tiba-tiba mati.Pada 2 Februari, 1388, Margaret dinobat sebagai raja. Dalam mensyuarat Scandinavia di [[Kalmar]], [[Erik Pomerania]] dinobatkan raja Semenanjung [[Scandinavia]]. Maka Norway, Denmark, dan Sweden dapat dikawal oleh Ratu Margrethe === Denmark-Norway === Selepas Sweden keluar dari Kesatuan Kalmar pada 1521, Norway kekal bersama dengan Denmark sehingga 1814, selama 436 tahun. Tempoh itu disebut sebagai "Malam 400 Tahun" kerana pusat pentadbiran dan intelek terletak di [[Copenhagen]] di [[Denmark]]. Apabila [[Protestantisme]] diperkenalkan pada 1536, archbishopric di [[Trondheim]] dibubarkan dan Norway menjadi sebahagian Denmark, dan pendapatan gereja dimasukkan ke Copenhagen. Selain itu, Norway kehilangan provinsi [[Båhuslen]], [[Jemtland]], dan Herjedalen Sweden, akibat peperangan antara Denmark-Norway dan Sweden. Kebuluran pada 1695-1696 membunuh kira-kira 10% daripada penduduk Norway. === Kesatuan antara Sweden dan Norway === Selepas Denmark-Norway diserang oleh [[United Kingdom]] semasa [[Pertempuran Copenhagen]] Norway bersekutu dengan Napoleon. Menerusi Perjanjian Kiel, Denmark menyerahkan Norway kepada Raja Sweden. [[Iceland]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]] kekal dikuasai oleh Denmark. Norway mengambil kesempatan ini untuk mengisytiharkan kemerdekaan dan menerima pakai perlembagaan yang berdasarkan model Amerika dan [[Perancis]], dan melantik putera mahkota Denmark- Norway Kristian Frederik sebagai raja pada 17 Mei 1814. Hari itu disambut sebagai Syttende Mai dan dikenali sebagai Hari Perlembagaan Norway. Perang Norway-Sweden berlaku. Sweden cuba menundukkan Norway. Tentera laut British dan Rusia mengepung pantai Norway dan dipaksa menandatangani Konvensyen Moss. Syaratnya Kristian Frederik melepaskan takhta Norway dan Parlimen Norway berkuasa meminda perlembagaan baru. Pada 4 November 1814, Parlimen memilih Charles XIII Sweden sebagai raja Norway dan dengan itu menubuhkan kesatuan dengan Sweden. Di bawah perjanjian ini, Norway mengamalkan perlembagaan liberal dan institusi bebas, berkecuali dan pengasingan perkhidmatan. Berikutan kemelesetan ekonomi ekoran [[Perang Napoleon]], pembangunan ekonomi Norway kekal perlahan sehingga 1830. Tempoh ini juga menyaksikan kebangkitan nasionalisme Norway. Antaranya dicirikan oleh Henrik Wergeland [1808-1845], Bjørnstjerne Bjørnson [1832-1910], Peter babtis Asbjørnsen [1812-1845], Jorgen Moe [1813-1882]), lukisan ( Hans Gude [ 1825-1903], Adolph Tidemand [1814-1876]), muzik ( Edvard Grieg [1843-1907]), dan juga dasar bahasa. Raja Karl XIV dianggap sebagai raja yang liberal. Tetapi beliau kejam kerana menggunakan polis rahsia dan sekatan ke atas kebebasan akhbar dan menentang gerakan kemerdekaan Norway. Pada tahun 1854 wanita telah diberikan hak untuk mewarisi harta. Wanita boleh bekerja terutama sebagai guru sekolah.Namun Norway masih jauh dari [[demokrasi]]. Kuasa undi masih terhad kepada pegawai dan pemilik harta. Kehidupan khususnya ekonomi dikuasai oleh golongan bangsawan lelaki profesional yang memenuhi sebahagian besar jawatan penting dalam kerajaan pusat. Pergerakan Thrane ialah satu-satunya "pemberontakan" yang berlaku di Norway pada tahun 1848. Marcus Thrane adalah utopia sosialis. Beliau mendesak perubahan struktur sosial "dari bawah ke atas."Pada 1848, beliau menganjurkan masyarakat buruh di [[Drammen]] dan mempunyai keahlian seramai 500 dan menerbitkan akhbar sendiri. Ahli bertambah menjadi 20,000 orang. Akhirnya, pemberontakan dapat diatasi. Thrane telah ditangkap dan dihukum penjara selama 3 tahun atas tuduhan jenayah terhadap keselamatan negara. Apabila beliau dibebaskan dari penjara Marcus Thrane berhijrah ke [[Amerika Syarikat]]. Pada tahun 1898, semua rakyat diberi hak mengundi, diikuti oleh semua wanita pada tahun 1913. === Kemerdekaan Norway === [[Kristian Michelsen]], hartawan perkapalan dan negarawan, [[Perdana Menteri Norway]] dari tahun 1905 hingga 1907, memainkan peranan utama memisahkan Norway dari Sweden pada 7 Jun tahun 1905. Selepas referendum, pemerintahan beraja ke atas sebuah republik, Parlimen sebulat suara melantik raja dan raja pertama Norway yang bebas sepenuhnya selepas 586 tahun. Beliau mengambil nama Haakon VII. === Perang Dunia I dan II === Semasa [[Perang Dunia I]], Norway bersikap berkecuali, tidak memihak.Tetapi realitinya Norway ditekan oleh [[United Kingdom]] untuk menyerahkan angkatan kapal untuk menyertai sekatan perdagangan terhadap [[Jerman]]. Kapal marin Norway dengan kelasi Norway dikehendaki belayar di bawah bendera British dan risiko ditenggelam oleh kapal selam Jerman. Oleh itu, banyak kelasi Norway dan kapal telah hilang. Norway juga berkecuali semasa [[Perang Dunia II]], tetapi Norway telah diceroboh oleh tentera Jerman pada 9 April 1940. Selama dua bulan. tentera Norway menentang Jerman dalam Peperangan Narvik. Pada 10 Jun selepas tewas bantuan British berikut Kejatuhan Perancis. King Haakon dan kerajaan Norway melarikan diri ke [[Rotherhithe]], [[London]], [[England]] dan menentang [[Nazi]] menerusi siaran radio. Sehingga 15,000 rakyat Norway menawarkan diri untuk berjuang menentang Jerman. Setiap Disember,penduduk Norway memberikan [[pokok Krismas]] ke [[United Kingdom]] sebagai tanda terima kasih kerana bantuan [[British]] semasa [[Perang Dunia II]].Mereka mendirikan pokok di [[Trafalgar Square]], [[London]]. === Selepas perang === Dari 1945 hingga 1962, [[Parti Buruh Norway]] mendapat majoriti mutlak di Parlimen. Kerajaan dipimpin oleh Perdana Menteri [[Einar Gerhardsen]] memperkenalkan dasar ekonomi Keynes, menekankan pembiayaan perindustrian, kerjasama antara kesatuan sekerja dan pertubuhan majikan. Kawalan harga dan catuan perumahan dan kereta diteruskan sehingga 1960. Perikatan zaman perang dengan United Kingdom dan Amerika Syarikat diteruskan. nWalaupun mengejar matlamat ekonomi sosialis, Parti Buruh menjauhkan diri dari [[komunis]] (terutamanya selepas penyitaan kuasa Soviet kuasa di [[Czechoslovakia]] pada tahun 1948).Hubungan pertahana antara Norway dengan AS diperluaskan.Norway menerima bantuan [[Rancangan Marshall]] dari Amerika Syarikat bermula pada tahun 1947, menyertai [[OEEC]] dan menjadi anggota pengasas [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] ([[NATO]]) pada tahun 1949. Pada tahun 1969, syarikat Phillips Petroleum menemui petroleum di [[Ekofisk]], barat Norway. Pada tahun 1973, kerajaan Norway mengasaskan syarikat minyak, [[Statoil]] Norway adalah ahli pengasas [[Kawasan Perdagangan Bebas Eropah]] ([[EFTA]]). Dua referendum untuk menyertai [[Kesatuan Eropah]] gagal dengan margin kecil pada tahun 1972 dan 1994. Pada tahun 1981, kerajaan Konservatif yang diketuai oleh [[Kare Willoch]] menggantikan Parti Buruh dengan dasar merangsang ekonomi stagflated dengan potongan [[cukai]], liberalisasi ekonomi, pembatalan kawal selia pasaran, dan langkah-langkah untuk membendung inflasi. Perdana menteri wanita pertama Norway, [[Gro Harlem Brundtland]] dari parti Buruh meneruskan pembaharuan seperti keselamatan sosial, cukai yang tinggi, perindustrian alam, dan feminisme. Menjelang akhir 1990-an, Norway mampu membayar hutang asing dan telah mula mengumpul dana. Pada tahun 2011, pusat pentadbiran Norway di [[Oslo]] telah diserang.Kem musim panas Parti Buruh di Pulau Utøya pulau turut diserang, membunuh 76 orang. == Geografi dan Geologi Norway == Norway terdiri daripada bahagian barat [[Scandinavia]] di Eropah Utara. Pantai dipecahkan oleh beribu- ribu fiod besar dan pulau-pulau. Terbentang 25.000 kilometer (16.000 km) dan 83.000 kilometer (52.000 km) termasuk fiod dan pulau-pulau. Norway bersempadan dengan Sweden, 727 kilometer dengan [[Finland]] dan 196 kilometer dengan Rusia di timur. Ke utara, barat dan selatan, Norway bersempadan dengan [[Laut Barents]], [[Laut Norway]], Laut Utara dan [[Skagerrak]]. === Biodiversiti === Terdapat 16.000 spesies [[serangga]], 20,000 spesies [[alga]], 1,800 spesis liken, 1050 spesies lumut, 2800 spesis tumbuhan vaskular, 7,000 spesies kulat, 450 spesis burung (250 spesis yang bersarang di Norway), 90 spesies mamalia, 45 spesies ikan air tawar, 150 spesies ikan air garam, 1,000 spesies invertebrata air tawar dan 3,500 spesies invertebrata air garam. Haiwan pemangsa terbesar di perairan Norway ialah paus dan beruang kutub. === Alam sekitar === Pemandangan dan landskap Norway sangat menakjubkan dan dramatik.[[National Geographic]] menyenaraikan fiord di Norway sebagai tarikan pelancongan teratas di dunia. Indeks Prestasi Alam Sekitar 2004 meletakkan Norway di tempat kedua, selepas [[Switzerland]]. Norway adalah bergunung-ganang, tetapi terdapat juga beberapa kawasan rata seperti Jæren, Toten dan Ørlandet. == Politik Norway == Menurut Perlembagaan Norway, yang diterima pada 16 Mei 1814 dan diilhamkan oleh Deklarasi Kemerdekaan Amerika Syarikat dan Revolusi Perancis 1776 dan 1789,Norway mengamalkan sistem raja berperlembagaan dan sistem parlimen. Raja Norway ialah ketua negara dan Perdana Menteri ialah ketua kerajaan. Kuasa dipisahkan antara cabang perundangan, eksekutif dan kehakiman kerajaan, seperti yang ditakrifkan oleh Perlembagaan. Perlembagaan Norway berfungsi sebagai dokumen undang-undang tertinggi di negara ini. Tugas-tugas raja hanya sebagai wakil dan majlis istiadat seperti pelantikan dan pemecatan rasmi Perdana Menteri dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Oleh itu, raja ialah panglima bersenjata Norway, pihak berkuasa tertinggi dalam Gereja Norway, dan berkhidmat sebagai ketua pegawai diplomatik di luar negara dan simbol perpaduan. Praktiknya, Perdana Menteri yang bertanggungjawab bagi menjalankan kuasa eksekutif. Sejak 1991, Harald V House menjadi raja Norway, yang pertama sejak abad ke-14. Terdapat 169 ahli Parlimen menerusi demokrasi perwakilan. Parlimen dipanggil Stortinget atau Perhimpunan Besar. === Erna Solberg, Perdana Menteri semasa === Perdana Menteri, ketua kerajaan Norway mestilah mendapat kepercayaan majoriti di Parlimen, biasanya dari parti politik yang terbesar.Walau bagaimanapun, Norway sering diperintah oleh kerajaan minoriti. Perdana Menteri mencalonkan barisan Kabinet. Bagaimanapun, lebih separuh daripada ahli Jemaah Menteri dari [[Gereja Norway]]. Pada masa ini, 10 daripada 19 kementerian dikuasai oleh gereja. Ini telah mencetuskan kontroversi berterusan berhubung pemisahan gereja dengan pentadbiran negara. === Istana Raja Norway di Oslo === Setelah rang undang-undang digubal parlimen, semua bil-bil kerajaan perlu kelulusan rasmi Raja norway. Dari segi sejarah, kedua-dua [[Parti Buruh Norway]] dan [[Parti Konservatif Norway]] telah memainkan peranan penting dalam politik terutama sejak pilihan raya 2005. Pada pilihan raya umum 2009, kerjasama yang lemah di antara parti-parti pembangkang, termasuk Parti Liberal dan Parti Demokratik Kristian. Oleh itu, [[Jens Stoltenberg]], pemimpin Parti Buruh, kekal Perdana Menteri Norway === Pembahagian pentadbiran === Norway, sebuah negeri kesatuan, dibahagikan kepada 11 peringkat pentadbiran daerah (fylker). Daerah-daerah ditadbir melalui majlis-majlis daerah yang dipilih secara langsung yang memilih Gabenor County. Kerajaan terus diwakili di peringkat tempatan menerusi pejabat Gabenor County '. Daerah-daerah kemudian dibahagikan kepada 356 majlis perbandaran peringkat kedua (kommuner), yang ditadbir secara langsung oleh majlis perbandaran, yang diketuai oleh Datuk Bandar. Ibu kota [[Oslo]] dianggap sebagai daerah dan majlis perbandaran. [[File:Nye_fylker_-_regjeringen.no_ISO_3166-2.svg|thumb|upright=.8|Fylker i Norge 2020]] {| class="wikitable" align=left width=60% !Nr !Fylke !Capital |- | align=left|3||[[File:Oslo_komm.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Oslo_komm.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Oslo]]||[[Oslo]] |- | align=left|11||[[File:Rogaland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Rogaland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Rogaland]]||[[Stavanger]] |- | align=left|15||[[File:Møre_og_Romsdal_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:M%C3%B8re_og_Romsdal_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Møre og Romsdal]]||[[Molde]] |- | align=left|18||[[File:Nordland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Nordland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Nordland]]||[[Bodø]] |- | align=left|30||[[File:Viken_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Viken_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Viken]]||[[Oslo]], [[Drammen]], [[Sarpsborg]] |- | align=left|34||[[File:Innlandet_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Innlandet_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Innlandet]]||[[Hamar]], [[Lillehammer]] |- | align=left|38||[[File:Vestfold_og_Telemark_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestfold_og_Telemark_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|26x26px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestfold og Telemark]]||[[Skien]], [[Tønsberg]] |- | align=left|42||[[File:Agder_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Agder_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Agder]]||[[Kristiansand]], [[Arendal]] |- | align=left|46||[[File:Vestland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestland]]||[[Bergen]], [[Leikanger]] |- | align=left|50||[[File:Trøndelag_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Tr%C3%B8ndelag_v%C3%A5pen.svg|tlo|31x31px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Trøndelag]]||[[Steinkjer]] |- | align=left|54||[[File:Troms og Finnmark våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Troms{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} og Finnmark våpen.svg|alt=|tlo|40x40px]] [[Troms og Finnmark]]||[[Tromsø]], [[Vadsø]] |} <ref name="kartverket">[https://www.kartverket.no/Kunnskap/Norges-grenser/Kommune-og-fylkesgrenser/ Frå 1. januar 2020 er det 356 kommunar og 11 fylke i Noreg.]</ref> {{update}} Norway juga mempunyai dua wilayah yang penting di luar negara iaitu [[Jan Mayen]] dan [[Svalbard]]. Di [[Antartika]] dan Subantarctic : [[Pulau Bouvet]], Pulau Peter I dan Queen Maud Land. Di samping itu, terdapat 96 penempatan dengan status bandar di Norway. Dalam kebanyakan kes, sempadan bandar adalah sama dengan sempadan majlis perbandaran. == Lihat juga == * [[Negara-negara Nordik]] * [[Anurup dan Sagarika Bhattacharya]] ==Nota== <references group="lower-alpha"/> == Rujukan == {{reflist}} {{coor title d|59°56|N|10°41|E|type:country_region:MM}} {{Tunas-Eropah}} {{Eropah}} [[Kategori:Norway|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] ohxxicujeqldxpv6vkn6peegnjm4pgp 5650936 5650935 2022-08-22T09:29:24Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Update|date=Ogos 2022}} {{Infobox country |native_name = ''Kongeriket Norge''&nbsp;<small>([[Bokmål]])</small><br />''Kongeriket Noreg''&nbsp;<small>([[Nynorsk]])</small> |conventional_long_name = '''Kerajaan Norway'''<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|كراجاءن نورواي}}}} |common_name = Norway |image_flag = Flag of Norway.svg |image_coat = Coat of Arms of Norway.svg |image_map = Europe-Norway.svg |map_caption = {{map caption|location_color=dark green|region=[[Europe]]|region_color=dark grey|legend=Europe-Norway.svg}} |national_motto = [[Royal mottos of Norwegian monarchs|Royal]]: ''Alt for Norge''<br /><small>("Segalanya bagi Norway")</small><br />1814 [[Constitution of Norway|Eidsvoll oath]]: ''Enig og tro til [[Dovrefjell|Dovre]] faller''<br /><small>("Bersatu dan taat hingga hancurnya pergunungan Dovre")</small></div> |national_song = Unofficial: ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><br />Official: ''Sønner av Norge'' <br /><small>("Anak bangsa Norway")</small><ref name="Anthem">{{cite web|url=http://www.nrk.no/magasin/17_mai/1.6612321|title="Ja, vi elsker" 150 år|last=Herven|first=Marit|date=2009-05-16|work=Norsk rikskringkasting|publisher=NRK|language=Norwegian|accessdate=2009-05-22}}</ref> |national_anthem = ''[[Ja, vi elsker dette landet]]''<br /><small>("Ya, kami cintakan tanah ini")</small><center>[[Fail:Norway (National Anthem).ogg]]</center> |royal_anthem = ''[[Kongesangen]]''<br /><small>("Lagu Baginda Raja")</small> |official_languages = [[Bahasa Norway|Norway]] ([[Bokmål]] dan [[Nynorsk]]) |regional_languages = [[Bahasa Sami Utara|Sami Utara]], [[Bahasa Sami Lule|Sami Lule]], [[Bahasa Sami Pite|Sami Pite]], [[Bahasa Sami Umeå|Sami Umeå]] [[Bahasa Sami Selatan|Sami Selatan]] dan [[Bahasa Kven|Kven]] |demonym = Orang Norway (Norwegian) |capital = [[Oslo]] |cctld=no |largest_city = capital |government_type = [[Raja berperlembagaan]], [[Negeri kesatuan|negeri]] dan [[Sistem parlimen|demokrasi berparlimen]] |leader_title1 = [[Raja Norway|Raja]] |leader_name1 = [[Harald V dari Norway|King Harald V]] |leader_title2 = [[Perdana Menteri Norway|Perdana Menteri]] |leader_name2 = [[Jonas Gahr Støre]] ([[Arbeiderpartiet|Ap]]) |leader_title3 = [[Parlimen Norway|Presiden Parlimen]] |leader_name3 = [[:en:Masud Gharahkhani|Masud Gharahkhani]] ([[:en:Arbeiderpartiet|Ap]]) <small>(2021–)</small> |leader_title4 = [[Mahkamah Agung Norway|Ketua Hakim Negara]] |leader_name4 = [[Toril Marie Øie]] (2016) |leader_title5 = [[Norwegian parliamentary election, 2020|Current coalition]] |leader_name5 = ([[Arbeiderpartiet|Ap]], [[Senterpartiet|Sp]]) <ref>[https://www.regjeringen.no/en/the-government/Støre/ New government 14.10.2021]</ref> |legislature = ''[[Parliament of Norway|Stortinget]]'' <br />&nbsp;'''L''' ''[[Sami Parliament of Norway|Sámediggi]]'' |state_religion = [[Church of Norway]] |established_event1 = [[Unification of Norway|Unification]] |established_date1 = [[Battle of Hafrsfjord|872]] |established_event2 = [[Constitution of Norway|Constitution]] |established_date2 = 17 May 1814 |established_event3 = [[Dissolution of the union between Norway and Sweden in 1905|Dissolution]] of [[Union between Sweden and Norway|union with Sweden]] |established_date3 = 7 June 1905 |established_event4 = Restoration from [[Reichskommissariat Norwegen|German occupation]] |established_date4 = 8 May 1945 |area_rank = 61st{{Smallsup|1}} |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 385,207<ref name="kart_2019">{{Cite web|url=https://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealstatistikk-Norge/|title=Arealstatistics for Norway 2019|publisher=Kartverket, mapping directory for Norway|year=2019|accessdate=2019-03-24}}</ref> |area_sq_mi = 148,746<!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 5.7{{Smallsup|3}} |population_estimate = 5,425,270<ref name="ssbf">{{Cite web|url=https://www.ssb.no/en/befolkning/statistikker/folkemengde/aar-per-1-januar|title=Population, 2022-01-01|publisher=Statistics Norway|date=2022-01-01|accessdate=2022-02-23|language=no}}</ref><!--{{formatnum:{{#expr: 49081 + 2.23 * {{Age in days|2020|1|1}} round 0}}00}} <!--AUTOUPDATES DAILY at 00:00 UTC, 223 people added per day --> || May {{CURRENTDAY}}, 2011 || {{#expr: (4908100 + 223 * {{Age in days|2020|1|1}} ) / {{worldpop}} * 100 round 3}}% || style="font-size: 75%"|[http://www.ssb.no/english/subjects/02/befolkning_en/ Official Norwegian Population clock]--> |population_estimate_rank = 120th |population_estimate_year = 2022 |population_census = 4,503,436 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 14.0 |population_density_sq_mi = 36 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 213th |GDP_PPP_year = 2010 |GDP_PPP = $255.285 billion<ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2011&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=142&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=32&pr.y=0 |title=Norway|publisher=International Monetary Fund|accessdate=2011-05-06}}</ref> |GDP_PPP_rank = |GDP_PPP_per_capita = $52,012<ref name=imf2/> |GDP_PPP_per_capita_rank = |GDP_nominal = $414.462 billion<ref name=imf2/> |GDP_nominal_rank = |GDP_nominal_year = 2010 |GDP_nominal_per_capita = $84,443<ref name=imf2/> |GDP_nominal_per_capita_rank = |Gini_year = 2000 |Gini = 25.8 |Gini_rank = 5th |Gini_category = <span style="color:#090;">low</span> |HDI_year = 2010 <!-- Please use the year in which the HDI data refers to and not the publication year --> |HDI = {{increase}} 0.938<ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/Lets-Talk-HD-HDI_2010.pdf| title=HDI 2010 index| year=2010| publisher=United Nations| accessdate=23 July 2011}}</ref> |HDI_rank = 1st |HDI_category = <span style="color:#090;">very&nbsp;high</span> |currency = [[Norwegian krone]] |currency_code = NOK |time_zone = [[Central European Time|CET]] |utc_offset = +1 |time_zone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]] |utc_offset_DST = +2 |date_format = dd.mm.yyyy |drives_on = right |cctld = [[.no]]{{Smallsup|2}} |calling_code = [[Telephone numbers in Norway|47]] |footnote1 = Includes [[Svalbard and Jan Mayen]]. (Without these two areas, the area of Norway is 323,802 km², placing it 67th in the world.<ref name="CIA, List of states for area">https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2147.html</ref>) |footnote2 = Two more TLDs have been assigned, but [[Wikipedia:As of|to date]] not used: [[.sj]] for Svalbard and Jan Mayen; [[.bv]] for [[Bouvet Island]]. |footnote3 = This percentage is for the mainland and also includes glaciers<ref>{{cite web|url=http://www.ssb.no/areal/ |title=Statistisk sentralbyrå: – temaside |language={{no icon}} |publisher=Ssb.no |date= |accessdate=2011-07-23}}</ref> }} '''Norway''' ({{Jawi|نورواي}}){{efn|Nama dalam bahasa-bahasa baku diiktiraf: [[Bokmål]]: ''Norge'' {{IPA-no|ˈnɔ̂rɡə||Norge (country).ogg}}; [[Nynorsk]]: ''{{audio|No-Noreg.oga|Noreg|help=no}}''; nama dalam bahasa-bahasa peribumi: [[bahasa Sámi utara]]: ''Norga''; [[bahasa Sami Lule]] ''Vuodna''; [[bahasa Sámi Selatan]]: ''Nöörje''; {{lang-fkv|Norja}}}} atau nama rasminya '''Kerajaan Norway''' ialah negara [[Nordik]] [[Eropah Utara|utara]] benua [[Eropah]] yang menduduki bahagian barat [[Semenanjung Scandinavia]], [[Jan Mayen]], [[Artik]], kepulauan [[Svalbard]] dan [[Pulau Bouvet]] (tidak tertakluk kepada Perjanjian Antartika). Norway seluas 385.207<ref name="kart_2019" /> kilometer persegi. Penduduk seramai 4.9 juta sahaja. Bersempadan dengan [[Sweden]] di Timur; utara ialah [[Finland]], [[Rusia]] di sebelah timur; di Norway selatan bersempadan dengan Selat Skagerrak, iaitu seberang [[Denmark]]. Ibu kota Norway ialah [[Oslo]] Pantainya menghadap [[Lautan Atlantik]] Utara dan [[Laut Barents]] dan banyak fiod. Selama dua abad dikuasai [[Viking]] [[Kristian]] iaitu Raja Olav Tryggvason pada 994. Perang saudara berakhir pada abad ke-13 apabila Norway keluar dari gabungan Kepulauan British, [[Iceland]] dan [[Greenland]]. Pada 1380, Norway diserap ke dalam kesatuan [[Denmark]] selama empat abad. Pada 1814, Norway menentang diserahkan kepada [[Sweden]] dan membentuk Perlembagaan baru.Lalu Sweden menyerang Norway dan membenarkan Norway dengan janji menerima raja Sweden. Referendum 1905 membawa kepada kemerdekaan Norway. Norway kekal berkecuali dalam [[Perang Dunia I]] dan [[Perang Dunia II]] kemudian menjadi ahli pengasas [[NATO]]. Penemuan minyak dan gas pada 1960-an meningkatkan kekayaan ekonomi Norway. Referandum 1972 dan 1994, Norway menolak menyertai [[Kesatuan Eropah]] (EU). Antara isu yang dibangkitkan ialah tentang imigresen dan integrasi etnik minoriti, jaminan warga tua dan mengekalkan daya saing ekonomi. Dasar Norway ialah kesatuan demokrasi berparlimen dan raja berperlembagaan dengan Raja Harald V menjadi sebagai ketua negeri. [[Jens Stoltenberg]] dilantik menjadi [[Perdana Menteri Norway]] setelah memenangi pilihan raya. Negara Norway terbahagi kepada daerah (fylker) dan majlis perbandaran (kommuner). Walaupun menolak menjadi ahli [[Kesatuan Eropah]] menerusi dua referrandum tetapi Norway mengekalkan hubungan rapat dengan EU dan [[Amerika Syarikat]]. Norway meneruskan sumbangan kewangan kepada [[Pertubuhan Bangsa - Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]) dan menghantar tentera kepada negara bergolak seperti [[Afghanistan]] , [[Kosovo]], [[Sudan]] dan [[Libya]]. Norway ialah antara pengasas [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] ([[PBB]]), [[NATO]], [[Majlis Eropah]], dan [[Majlis Nordic]], [[Kawasan Ekonomi Eropah]], [[WTO]], [[OECD]] dan [[Kawasan Schengen]]. Rezab Norway banyak dalam bentuk [[petroleum]], [[gas asli]], [[mineral]], [[kayu]], [[makanan laut]], [[air tawar]], dan kuasa hidro. Norway ialah pengeluar terbesar [[minyak]] dan [[gas asli]] di luar [[Timur Tengah]]. Negara ini mengekalkan model negara kebajikan Nordic dengan penjagaan kesihatan sejagat, subsidi pendidikan tinggi, dan sistem keselamatan sosial yang komprehensif. Pada 2001 hingga 2007, dan pada tahun 2009 dan 2010, Norway diletakkan pada ranking indeks pembangunan manusia tertinggi di dunia. == Sejarah == Penduduk pertama ialah budaya [[Ahrensburg]] (11 hingga 10 milinia BC). Kampung Ahrensburg, 25 km (15,53 km) di timur laut [[Hamburg]], negara [[Jerman]] ditemui anak panah kayu dan penggali. Alat batu ditemui di [[Finnmark]] (budaya Komsa) di utara dan [[Rogaland]] (budaya Fosna) di barat daya. Di bahagian selatan, ditemui alatan memburu dan memancing. Mereka memburu [[rusa]],[[beruang]], [[burung]], [[anjing laut]], [[ikan paus]], [[salmon]] dan [[halibut]]. Ukiran di [[Alta]] di [[Finnmark]] menandakan perkembangan kemajuan di Norway. === Zaman Gangsa === Antara 3000 dan 2500 BC, peneroka baru tiba di timur Norway. Mereka ialah petani Indo-Eropah yang memelihara [[lembu]]] dan biri - biri selain menjadi nelayan pantai. === Zaman Besi Pra-Rom === Zaman Besi (500 BC). ditemui alatan manusia mati dibakar, dan kubur mengandungi barang-barang perkuburan. 70 cauldrons gangsa Rom ditemui pada tempayan perkuburan. Inskripsi Norway bertarikh abad ke-3 telah ditemui. === Zaman Migrasi === Pemusnahan Empayar Rom Barat oleh suku-suku Jerman ditandai oleh penemuan kubur para pemimpin yang dilengkapisenjata yang mengagumkan dan objek [[emas]]. === Zaman Viking === Zaman pelaut Viking pada 872 Masihi selepas [[Pertempuran Hafrsfjord]] di [[Stavanger]]. Raja Harald Fairhair memerintah kawasan pantai. Kemudian menguasai [[Iceland]], [[Kepulauan Faroe]], [[Greenland]], dan sebahagian [[Britain]] dan [[Ireland]]. Bandar moden kini seperti [[Dublin]], [[Limerick]], [[Waterford]] telah diasaskan oleh peneroka Norway (dan Denmark). Tradisi Norse perlahan-lahan digantikan dengan agama Kristian pada abad ke-10 dan 11. Mubaligh raja-raja Olav Tryggvasson dan St. Olav giat di sini. Antara 963-969 M, Raja Olav Tryggvasson menyerang [[England]] dengan 390 buah kapal. Beliau turut menyerang [[London]] dan kembali ke Norway pada tahun 995, Olav mendarat di [[Moster]]. Lalu beliau membina gereja Kristian pertama di Norway. Dari Moster, Olav belayar ke utara [[Trondheim]] dan diiktiraf 995 M. Sistem [[Feudalisme]] diamalkan di [[Norway]] dan [[Sweden]]. Liga Hanseatic memaksa kerajaan beraja menyerahkan konsesi perdagangan luar dan ekonomi kerana raja banyak berhutang. === Kalmar Union === Apabila berlaku kematian [[Haakon V]], Raja Norway pada 1319, tiga tahun [[Magnus Erikson]] mewarisi takhta sebagai Raja Magnus VII Norway.Pada masa ini kedua-dua raja-raja di [[Sweden]] dan [[Denmark]] dipilih oleh golongan bangsawan. Maka [[Sweden]] dan Norway bersatu di bawah King Magnus VII. Pada tahun 1349, wabak penyakit membunuh 50% penduduk Norway.Banyak ladang-ladang terbiar. King Magnus VII memerintah Norway sehingga 1350, apabila anaknya, Haakon menjadi raja sebagai Haakon VI. Pada 1363, Haakon VI berkahwin dengan Margaret, anak perempuan Raja Denmark,Valdemar. Apabila Haakon VI mati pada 1379, anaknya, Olaf IV hanya berumur 10 tahun. Olaf dipilih menaiki takhta Denmark pada 3 Mei 1376. Ibu Olaf dan balu Haakon, Queen Margaret, menguruskan hal ehwal luar negeri Denmark dan Norway. Margaret berusaha menyatukan kesatuan Sweden dengan Denmark dan Norway dengan Olaf sebagai Sweden.Tetapi Olaf IV tiba-tiba mati.Pada 2 Februari, 1388, Margaret dinobat sebagai raja. Dalam mensyuarat Scandinavia di [[Kalmar]], [[Erik Pomerania]] dinobatkan raja Semenanjung [[Scandinavia]]. Maka Norway, Denmark, dan Sweden dapat dikawal oleh Ratu Margrethe === Denmark-Norway === Selepas Sweden keluar dari Kesatuan Kalmar pada 1521, Norway kekal bersama dengan Denmark sehingga 1814, selama 436 tahun. Tempoh itu disebut sebagai "Malam 400 Tahun" kerana pusat pentadbiran dan intelek terletak di [[Copenhagen]] di [[Denmark]]. Apabila [[Protestantisme]] diperkenalkan pada 1536, archbishopric di [[Trondheim]] dibubarkan dan Norway menjadi sebahagian Denmark, dan pendapatan gereja dimasukkan ke Copenhagen. Selain itu, Norway kehilangan provinsi [[Båhuslen]], [[Jemtland]], dan Herjedalen Sweden, akibat peperangan antara Denmark-Norway dan Sweden. Kebuluran pada 1695-1696 membunuh kira-kira 10% daripada penduduk Norway. === Kesatuan antara Sweden dan Norway === Selepas Denmark-Norway diserang oleh [[United Kingdom]] semasa [[Pertempuran Copenhagen]] Norway bersekutu dengan Napoleon. Menerusi Perjanjian Kiel, Denmark menyerahkan Norway kepada Raja Sweden. [[Iceland]], [[Greenland]] dan [[Kepulauan Faroe]] kekal dikuasai oleh Denmark. Norway mengambil kesempatan ini untuk mengisytiharkan kemerdekaan dan menerima pakai perlembagaan yang berdasarkan model Amerika dan [[Perancis]], dan melantik putera mahkota Denmark- Norway Kristian Frederik sebagai raja pada 17 Mei 1814. Hari itu disambut sebagai Syttende Mai dan dikenali sebagai Hari Perlembagaan Norway. Perang Norway-Sweden berlaku. Sweden cuba menundukkan Norway. Tentera laut British dan Rusia mengepung pantai Norway dan dipaksa menandatangani Konvensyen Moss. Syaratnya Kristian Frederik melepaskan takhta Norway dan Parlimen Norway berkuasa meminda perlembagaan baru. Pada 4 November 1814, Parlimen memilih Charles XIII Sweden sebagai raja Norway dan dengan itu menubuhkan kesatuan dengan Sweden. Di bawah perjanjian ini, Norway mengamalkan perlembagaan liberal dan institusi bebas, berkecuali dan pengasingan perkhidmatan. Berikutan kemelesetan ekonomi ekoran [[Perang Napoleon]], pembangunan ekonomi Norway kekal perlahan sehingga 1830. Tempoh ini juga menyaksikan kebangkitan nasionalisme Norway. Antaranya dicirikan oleh Henrik Wergeland [1808-1845], Bjørnstjerne Bjørnson [1832-1910], Peter babtis Asbjørnsen [1812-1845], Jorgen Moe [1813-1882]), lukisan ( Hans Gude [ 1825-1903], Adolph Tidemand [1814-1876]), muzik ( Edvard Grieg [1843-1907]), dan juga dasar bahasa. Raja Karl XIV dianggap sebagai raja yang liberal. Tetapi beliau kejam kerana menggunakan polis rahsia dan sekatan ke atas kebebasan akhbar dan menentang gerakan kemerdekaan Norway. Pada tahun 1854 wanita telah diberikan hak untuk mewarisi harta. Wanita boleh bekerja terutama sebagai guru sekolah.Namun Norway masih jauh dari [[demokrasi]]. Kuasa undi masih terhad kepada pegawai dan pemilik harta. Kehidupan khususnya ekonomi dikuasai oleh golongan bangsawan lelaki profesional yang memenuhi sebahagian besar jawatan penting dalam kerajaan pusat. Pergerakan Thrane ialah satu-satunya "pemberontakan" yang berlaku di Norway pada tahun 1848. Marcus Thrane adalah utopia sosialis. Beliau mendesak perubahan struktur sosial "dari bawah ke atas."Pada 1848, beliau menganjurkan masyarakat buruh di [[Drammen]] dan mempunyai keahlian seramai 500 dan menerbitkan akhbar sendiri. Ahli bertambah menjadi 20,000 orang. Akhirnya, pemberontakan dapat diatasi. Thrane telah ditangkap dan dihukum penjara selama 3 tahun atas tuduhan jenayah terhadap keselamatan negara. Apabila beliau dibebaskan dari penjara Marcus Thrane berhijrah ke [[Amerika Syarikat]]. Pada tahun 1898, semua rakyat diberi hak mengundi, diikuti oleh semua wanita pada tahun 1913. === Kemerdekaan Norway === [[Kristian Michelsen]], hartawan perkapalan dan negarawan, [[Perdana Menteri Norway]] dari tahun 1905 hingga 1907, memainkan peranan utama memisahkan Norway dari Sweden pada 7 Jun tahun 1905. Selepas referendum, pemerintahan beraja ke atas sebuah republik, Parlimen sebulat suara melantik raja dan raja pertama Norway yang bebas sepenuhnya selepas 586 tahun. Beliau mengambil nama Haakon VII. === Perang Dunia I dan II === Semasa [[Perang Dunia I]], Norway bersikap berkecuali, tidak memihak.Tetapi realitinya Norway ditekan oleh [[United Kingdom]] untuk menyerahkan angkatan kapal untuk menyertai sekatan perdagangan terhadap [[Jerman]]. Kapal marin Norway dengan kelasi Norway dikehendaki belayar di bawah bendera British dan risiko ditenggelam oleh kapal selam Jerman. Oleh itu, banyak kelasi Norway dan kapal telah hilang. Norway juga berkecuali semasa [[Perang Dunia II]], tetapi Norway telah diceroboh oleh tentera Jerman pada 9 April 1940. Selama dua bulan. tentera Norway menentang Jerman dalam Peperangan Narvik. Pada 10 Jun selepas tewas bantuan British berikut Kejatuhan Perancis. King Haakon dan kerajaan Norway melarikan diri ke [[Rotherhithe]], [[London]], [[England]] dan menentang [[Nazi]] menerusi siaran radio. Sehingga 15,000 rakyat Norway menawarkan diri untuk berjuang menentang Jerman. Setiap Disember,penduduk Norway memberikan [[pokok Krismas]] ke [[United Kingdom]] sebagai tanda terima kasih kerana bantuan [[British]] semasa [[Perang Dunia II]].Mereka mendirikan pokok di [[Trafalgar Square]], [[London]]. === Selepas perang === Dari 1945 hingga 1962, [[Parti Buruh Norway]] mendapat majoriti mutlak di Parlimen. Kerajaan dipimpin oleh Perdana Menteri [[Einar Gerhardsen]] memperkenalkan dasar ekonomi Keynes, menekankan pembiayaan perindustrian, kerjasama antara kesatuan sekerja dan pertubuhan majikan. Kawalan harga dan catuan perumahan dan kereta diteruskan sehingga 1960. Perikatan zaman perang dengan United Kingdom dan Amerika Syarikat diteruskan. nWalaupun mengejar matlamat ekonomi sosialis, Parti Buruh menjauhkan diri dari [[komunis]] (terutamanya selepas penyitaan kuasa Soviet kuasa di [[Czechoslovakia]] pada tahun 1948).Hubungan pertahana antara Norway dengan AS diperluaskan.Norway menerima bantuan [[Rancangan Marshall]] dari Amerika Syarikat bermula pada tahun 1947, menyertai [[OEEC]] dan menjadi anggota pengasas [[Pertubuhan Perjanjian Atlantik Utara]] ([[NATO]]) pada tahun 1949. Pada tahun 1969, syarikat Phillips Petroleum menemui petroleum di [[Ekofisk]], barat Norway. Pada tahun 1973, kerajaan Norway mengasaskan syarikat minyak, [[Statoil]] Norway adalah ahli pengasas [[Kawasan Perdagangan Bebas Eropah]] ([[EFTA]]). Dua referendum untuk menyertai [[Kesatuan Eropah]] gagal dengan margin kecil pada tahun 1972 dan 1994. Pada tahun 1981, kerajaan Konservatif yang diketuai oleh [[Kare Willoch]] menggantikan Parti Buruh dengan dasar merangsang ekonomi stagflated dengan potongan [[cukai]], liberalisasi ekonomi, pembatalan kawal selia pasaran, dan langkah-langkah untuk membendung inflasi. Perdana menteri wanita pertama Norway, [[Gro Harlem Brundtland]] dari parti Buruh meneruskan pembaharuan seperti keselamatan sosial, cukai yang tinggi, perindustrian alam, dan feminisme. Menjelang akhir 1990-an, Norway mampu membayar hutang asing dan telah mula mengumpul dana. Pada tahun 2011, pusat pentadbiran Norway di [[Oslo]] telah diserang.Kem musim panas Parti Buruh di Pulau Utøya pulau turut diserang, membunuh 76 orang. == Geografi dan Geologi Norway == Norway terdiri daripada bahagian barat [[Scandinavia]] di Eropah Utara. Pantai dipecahkan oleh beribu- ribu fiod besar dan pulau-pulau. Terbentang 25.000 kilometer (16.000 km) dan 83.000 kilometer (52.000 km) termasuk fiod dan pulau-pulau. Norway bersempadan dengan Sweden, 727 kilometer dengan [[Finland]] dan 196 kilometer dengan Rusia di timur. Ke utara, barat dan selatan, Norway bersempadan dengan [[Laut Barents]], [[Laut Norway]], Laut Utara dan [[Skagerrak]]. === Biodiversiti === Terdapat 16.000 spesies [[serangga]], 20,000 spesies [[alga]], 1,800 spesis liken, 1050 spesies lumut, 2800 spesis tumbuhan vaskular, 7,000 spesies kulat, 450 spesis burung (250 spesis yang bersarang di Norway), 90 spesies mamalia, 45 spesies ikan air tawar, 150 spesies ikan air garam, 1,000 spesies invertebrata air tawar dan 3,500 spesies invertebrata air garam. Haiwan pemangsa terbesar di perairan Norway ialah paus dan beruang kutub. === Alam sekitar === Pemandangan dan landskap Norway sangat menakjubkan dan dramatik.[[National Geographic]] menyenaraikan fiord di Norway sebagai tarikan pelancongan teratas di dunia. Indeks Prestasi Alam Sekitar 2004 meletakkan Norway di tempat kedua, selepas [[Switzerland]]. Norway adalah bergunung-ganang, tetapi terdapat juga beberapa kawasan rata seperti Jæren, Toten dan Ørlandet. == Politik Norway == Menurut Perlembagaan Norway, yang diterima pada 16 Mei 1814 dan diilhamkan oleh Deklarasi Kemerdekaan Amerika Syarikat dan Revolusi Perancis 1776 dan 1789,Norway mengamalkan sistem raja berperlembagaan dan sistem parlimen. Raja Norway ialah ketua negara dan Perdana Menteri ialah ketua kerajaan. Kuasa dipisahkan antara cabang perundangan, eksekutif dan kehakiman kerajaan, seperti yang ditakrifkan oleh Perlembagaan. Perlembagaan Norway berfungsi sebagai dokumen undang-undang tertinggi di negara ini. Tugas-tugas raja hanya sebagai wakil dan majlis istiadat seperti pelantikan dan pemecatan rasmi Perdana Menteri dan menteri-menteri lain dalam kerajaan eksekutif. Oleh itu, raja ialah panglima bersenjata Norway, pihak berkuasa tertinggi dalam Gereja Norway, dan berkhidmat sebagai ketua pegawai diplomatik di luar negara dan simbol perpaduan. Praktiknya, Perdana Menteri yang bertanggungjawab bagi menjalankan kuasa eksekutif. Sejak 1991, Harald V House menjadi raja Norway, yang pertama sejak abad ke-14. Terdapat 169 ahli Parlimen menerusi demokrasi perwakilan. Parlimen dipanggil Stortinget atau Perhimpunan Besar. === Erna Solberg, Perdana Menteri semasa === Perdana Menteri, ketua kerajaan Norway mestilah mendapat kepercayaan majoriti di Parlimen, biasanya dari parti politik yang terbesar.Walau bagaimanapun, Norway sering diperintah oleh kerajaan minoriti. Perdana Menteri mencalonkan barisan Kabinet. Bagaimanapun, lebih separuh daripada ahli Jemaah Menteri dari [[Gereja Norway]]. Pada masa ini, 10 daripada 19 kementerian dikuasai oleh gereja. Ini telah mencetuskan kontroversi berterusan berhubung pemisahan gereja dengan pentadbiran negara. === Istana Raja Norway di Oslo === Setelah rang undang-undang digubal parlimen, semua bil-bil kerajaan perlu kelulusan rasmi Raja norway. Dari segi sejarah, kedua-dua [[Parti Buruh Norway]] dan [[Parti Konservatif Norway]] telah memainkan peranan penting dalam politik terutama sejak pilihan raya 2005. Pada pilihan raya umum 2009, kerjasama yang lemah di antara parti-parti pembangkang, termasuk Parti Liberal dan Parti Demokratik Kristian. Oleh itu, [[Jens Stoltenberg]], pemimpin Parti Buruh, kekal Perdana Menteri Norway === Pembahagian pentadbiran === Norway, sebuah negeri kesatuan, dibahagikan kepada 11 peringkat pentadbiran daerah (fylker). Daerah-daerah ditadbir melalui majlis-majlis daerah yang dipilih secara langsung yang memilih Gabenor County. Kerajaan terus diwakili di peringkat tempatan menerusi pejabat Gabenor County '. Daerah-daerah kemudian dibahagikan kepada 356 majlis perbandaran peringkat kedua (kommuner), yang ditadbir secara langsung oleh majlis perbandaran, yang diketuai oleh Datuk Bandar. Ibu kota [[Oslo]] dianggap sebagai daerah dan majlis perbandaran. [[File:Nye_fylker_-_regjeringen.no_ISO_3166-2.svg|thumb|upright=.8|Fylker i Norge 2020]] {| class="wikitable" align=left width=60% !Nr !Fylke !Capital |- | align=left|3||[[File:Oslo_komm.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Oslo_komm.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Oslo]]||[[Oslo]] |- | align=left|11||[[File:Rogaland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Rogaland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Rogaland]]||[[Stavanger]] |- | align=left|15||[[File:Møre_og_Romsdal_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:M%C3%B8re_og_Romsdal_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Møre og Romsdal]]||[[Molde]] |- | align=left|18||[[File:Nordland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Nordland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Nordland]]||[[Bodø]] |- | align=left|30||[[File:Viken_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Viken_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Viken]]||[[Oslo]], [[Drammen]], [[Sarpsborg]] |- | align=left|34||[[File:Innlandet_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Innlandet_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Innlandet]]||[[Hamar]], [[Lillehammer]] |- | align=left|38||[[File:Vestfold_og_Telemark_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestfold_og_Telemark_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|26x26px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestfold og Telemark]]||[[Skien]], [[Tønsberg]] |- | align=left|42||[[File:Agder_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Agder_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|28x28px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Agder]]||[[Kristiansand]], [[Arendal]] |- | align=left|46||[[File:Vestland_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Vestland_v%C3%A5pen.svg|alt=|tlo|27x27px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Vestland]]||[[Bergen]], [[Leikanger]] |- | align=left|50||[[File:Trøndelag_våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Tr%C3%B8ndelag_v%C3%A5pen.svg|tlo|31x31px{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}]] [[Trøndelag]]||[[Steinkjer]] |- | align=left|54||[[File:Troms og Finnmark våpen.svg|link=https://pl.wikipedia.org/wiki/File:Troms{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} og Finnmark våpen.svg|alt=|tlo|40x40px]] [[Troms og Finnmark]]||[[Tromsø]], [[Vadsø]] |} <ref name="kartverket">[https://www.kartverket.no/Kunnskap/Norges-grenser/Kommune-og-fylkesgrenser/ Frå 1. januar 2020 er det 356 kommunar og 11 fylke i Noreg.]</ref> {{update}} Norway juga mempunyai dua wilayah yang penting di luar negara iaitu [[Jan Mayen]] dan [[Svalbard]]. Di [[Antartika]] dan Subantarctic : [[Pulau Bouvet]], Pulau Peter I dan Queen Maud Land. Di samping itu, terdapat 96 penempatan dengan status bandar di Norway. Dalam kebanyakan kes, sempadan bandar adalah sama dengan sempadan majlis perbandaran. == Lihat juga == * [[Negara-negara Nordik]] * [[Anurup dan Sagarika Bhattacharya]] ==Nota== <references group="lower-alpha"/> == Rujukan == {{reflist}} {{coor title d|59°56|N|10°41|E|type:country_region:MM}} {{Tunas-Eropah}} {{Eropah}} [[Kategori:Norway|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] gl7ru0sbfruyivpqwpht2ls3vmz5xl2 0 2531 5650637 5649939 2022-08-21T20:18:05Z Meandkancil2020 254549 membetulkan kotak maklumat. wikitext text/x-wiki {{coord|5|15|N|117|0|E|display=title}} {{Kotak info petempatan <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Sabah | official_name = Wilayah Sabah | settlement_type = [[Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia|Negeri]] | image_skyline = | imagesize = | image_alt = | image_caption = | image_flag = Flag of Sabah.svg | flag_size = | flag_alt = Flag of Sabah | image_shield = Coat of arms of Sabah.svg | shield_size = 60px | shield_alt = Coat of arms of Sabah | nickname = ''Negeri Di Bawah Bayu'<ref>{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/About |title=Mengenai Sabah |trans-title=About Sabah |language=ms |publisher=[[Kerajaan Negeri Sabah|Sabah State Government]] |access-date=19 Mei 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160519124851/http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/About |archive-date=19 Mei 2016 |url-status=dead}}</ref><br /> | motto = ''Sabah Maju Jaya''<ref name="crest">{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/pd.nbw/dcm/english/engdoc/crest.html |title=The Meaning of the Sabah State Crest |publisher=Sabah State Government |access-date=10 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140610031143/http://www.sabah.gov.my/pd.nbw/dcm/english/engdoc/crest.html |archive-date=10 June 2014 |url-status=dead}}</ref> | anthem = ''[[Sabah Tanah Airku]]''<ref>{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/PatrioticSong |title=Lagu-Lagu Patriotik |trans-title=Patriotic Songs |language=ms |publisher=Sabah State Government |access-date=20 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160520150035/http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/PatrioticSong |archive-date=20 May 2016 |url-status=dead}}</ref> <br />{{small|Sabah Tanah Airku}}<center>[[File:Lagu Negeri Sabah - Sabah Tanah Airku (Instrumental).ogg]]</center> | image_map = Sabah in Malaysia.svg | mapsize = | map_alt = | map_caption = {{centre|{{Legend inline|#C41E3A|outline=red}} '''Sabah''' di {{Legend inline|#FFFDD0|outline=silver}} '''[[Malaysia]]'''}} | coordinates = {{coord|5|15|N|117|0|E|display=in Ine}} | subdivision_type = | subdivision_name = | established_title = Ditubuhkan dibawah [[Empayar Brunei]] | established_date | established_title1 = [[Borneo Utara|British Borneo Utara]] | established_date1 = 1882 | established_title2 = [[Pendudukan Jepun di British Borneo|Penduduk Jepun]] | established_date2 = 1942 | established_title3 = [[Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara|Jajahan Mahkota British]] | established_date3 = 15 Julai 1946 | established_title4 = Memperoleh pemerintahan sendiri | established_date4 = 31 Ogos 1963<ref name="Group">{{cite book |title=The Report: Sabah 2011 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |publisher=Oxford Business Group |isbn=978-1-907065-36-1 |pages=10–143|year=2011 }}</ref><ref name="tna">{{cite web |url=http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/C760803 |title=The National Archives DO 169/254 (Constitutional issues in respect of North Borneo and Sarawak on joining the federation) |publisher=[[The National Archives (United Kingdom)|The National Archives]] |date=1961–1963 |access-date=23 April 2015}}</ref><ref name="Porritt1997">{{cite book |author=Philip Mathews |title=Chronicle of Malaysia: Fifty Years of Headline News, 1963–2013 |url=https://books.google.com/books?id=md9UAgAAQBAJ&pg=PA15 |date=28 February 2014 |publisher=Editions Didier Millet |isbn=978-967-10617-4-9 |pages=15–}}</ref><ref name="SG">{{cite book |author=Frans Welman |title=Borneo Trilogy Volume 1: Sabah |url=https://books.google.com/books?id=glG-WBH8hkQC&pg=PA159 |access-date=28 May 2013 |publisher=Booksmango |isbn=978-616-245-078-5 |pages=159–|date=9 March 2017 }}</ref> | established_title5 = [[Perjanjian Malaysia|Bergabung dengan Malaysia]]<ref>{{cite web|url=http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1963/35/pdfs/ukpga_19630035_en.pdf|title=Malaysia Act 1963 (Chapter 35)|work=The National Archives|publisher=[[United Kingdom legislation]]|access-date=12 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20121114081253/http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1963/35/pdfs/ukpga_19630035_en.pdf|archive-date=14 November 2012|url-status=dead}}</ref> | established_date5 = 16 September 1963<ref name="Agreement relating to Malaysia">{{cite wikisource |title=Agreement relating to between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of North Borneo, Sarawak and Singapore |wslink=Agreement relating to between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of North Borneo, Sarawak and Singapore |author=<nowiki>the Governments of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of , North Borneo, Sarawak and Singapore</nowiki> |year=1963 |page=1}}</ref> | seat_type = Ibu negeri<br />(dan kota terbesar) | seat = [[Kota Kinabalu]] | parts_type = Bahagian | parts_style = list | parts = | p1 = [[Bahagian Pedalaman|Pedalaman]] | p2 = [[Bahagian Kudat|Kudat]] | p3 = [[Bahagian Sandakan|Sandakan]] | p4 = [[Bahagian Tawau|Tawau]] | p5 = [[Bahagian Pantai Barat|Pantai Barat]] | government_type =[[Sistem parlimen|Sistem Demokrasi Berparlimen]] dan [[Yang di-Pertua Negeri|Sistem Ketua Kerajaan Negeri]] | governing_body = [[Dewan Undangan Negeri Sabah]] | leader_title = [[Yang di-Pertua Negeri]] | leader_name = [[Juhar Mahiruddin]] | leader_title1 = [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]] | leader_name1 = [[Hajiji Noor]] <br /> ([[Gabungan Rakyat Sabah|GRS]]–[[Perikatan Nasional|PN]]–[[Malaysian United Indigenous Party|BERSATU]]) | area_footnotes = <ref name="statistics">{{cite web|url=https://www.dosm.gov.my/v1/index.php?r=column/cone&menu_id=dTZ0K2o4YXgrSDRtaEJyVmZ1R2h5dz09|title=Sabah @ a Glance|publisher=Department of Statistics,|access-date=29 December 2017}}</ref> | area_total_km2 = 73,904 | elevation_max_ft = 13435 | elevation_max_point = [[Gunung Kinabalu]] | population_footnotes = <ref name="statistics"/> | population_total = {{increase}} 3900000 ([[Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia|2nd]]) | population_as_of = 2018 | population_density_km2 = 52 | population_demonym = Orang Sabah | population_note = | demographics_type1 = Demografik {{nobold|(2010)}}<ref name="total population">{{cite web|url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/population/05Jadual_Mukim_negeri/Mukim_Sabah.pdf|title=Total population by ethnic group, administrative district and state, Malaysia|publisher=Department of Statistics, Malaysia|year=2010|access-date=25 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20120227090345/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/population/05Jadual_Mukim_negeri/Mukim_Sabah.pdf |archive-date=27 February 2012 |url-status=dead}}</ref> | demographics1_title1 = Kumpulan etnik | demographics1_info1 = {{Plainlist| * [[Kadazan-Dusun]]: 17% * [[Bajau]]: 14% * [[Cina |Cina]]: 9% * |Malay@Melayu]]: 5% * [[Murut|Murut]]: 3% * [[Iban|Iban]]: 2% * Orang Indonesia 6% | demographics1_info2 = [[Bahasa Melayu Sabah|Melayu Sabah]]{{*}}[[Bahasa Indonesia|Indonesia Sabah]]{{*}}[[Bahasa Kadazandusun]]{{*}}[[Bahasa Hakka|Hakka]] | demographics_type2 = Indeks negeri | demographics2_title1 = [[Indeks Pembangunan Manusia|HDI]] {{nobold|(2019)}} | demographics2_info1 = 0.710 (<span style="color:#0c0;">high</span>) ([[Senarai negeri Malaysia mengikut Indeks Pembangunan Manusia|ke-15]])<ref>{{cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Subnational Human Development Index (2.1) [Sabah – Malaysia]|publisher=Global Data Lab of Institute for Management Research, [[Radboud University Nijmegen|Radboud University]]|access-date=12 November 2018}}</ref> | demographics2_title2 = Kadar kesuburan {{nobold|(2017)}} | demographics2_info2 = 1.4<ref name="statistics"/> | demographics2_title3 = [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] {{nobold|(2020)}} | demographics2_info3 = [[Ringgit Malaysia|RM]]77,506 juta<ref name="statistics"/> | timezone1 = [[Waktu Piawai Malaysia]]<ref>{{cite web |url=http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html |title=Time Zones in |author=Helmer Aslaksen |publisher=Department of Mathematics, Faculty of Science, [[National University of Singapore]] |date=28 June 2012 |access-date=21 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160521034731/http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html |archive-date=21 May 2016 |url-status=dead}}</ref> | utc_offset1 = +8 | postal_code_type = Poskod | postal_code = 88xxx<ref>{{cite web |url=https://postal-codes.cybo.com//sabah/?p=1 |title=Postal codes in Sabah |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> to 91xxx<ref>{{cite web |url=https://postal-codes.cybo.com/semporna/ |title=Postal codes in Semporna |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> | area_code_type = | area_code = 087 <small>([[Bahagian Pedalaman]])</small> <br />088 <small>([[Daerah Kota Kinabalu|Kota Kinabalu]] dan [[Daerah Kudat|Kudat]])</small> <br />089 <small>([[Daerah Lahad Datu|Lahad Datu]], [[Daerah Sandakan|Sandakan]] dan [[Daerah Tawau|Tawau]])</small><ref>{{cite web |url=https://area-codes.cybo.com/malaysia/sabah/?p=1 |title=Area codes in Sabah |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> | iso_code = H (MY-12, 47–49)<ref>{{cite web |url=http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri/ |title=State Code |publisher=Malaysian National Registration Department |access-date=19 May 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170519030502/http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri/ |archive-date=19 May 2017 |url-status=dead}}</ref> | registration_plate = SA, SAB, SAC, SY <small>([[Pantai Barat]])</small> <br />SB <small>([[Daerah Beaufort |Beaufort]])</small> <br />SD <small>(Lahad Datu)</small> <br />SK <small>(Kudat)</small> <br />SS, SSA, SM <small>(Sandakan)</small> <br />ST, STA, SW <small>(Tawau)</small> <br />SU <small>([[Daerah Keningau|Keningau]])</small><ref>{{cite web |url=http://malaysiandigest.com/features/546797-some-little-known-facts-sabah vehicle-registration-plates.html |title=Some Little Known Facts On Malaysian Vehicle Registration Plates |author=Teh Wei Soon |publish Digest |date=23 March 2015 |access-date=12 July 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150708091603/http://malaysiandigest.com/features/546797-some-little-known-facts-on-malaysian-vehicle-registration-plates.html |archive-date=8 July 2015 |url-status=dead}}</ref> | short_description = Autonomous State of Malaysia on the island of Borneo | blank_name_sec1 = Nama bekas | blank_info_sec1 = [[Borneo Utara]] | blank_name_sec2 = Bahasa rasmi | blank_info_sec2 = [[Bahasa Melayu|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | blank1_name_sec2 = Bahagian Memandu | blank1_info_sec2 = Kiri | blank2_name_sec2 = Voltan elektrik | blank2_info_sec2 = 230 V, 50 Hz | blank3_name_sec2 = | blank3_info_sec2 = | website = {{official website}} }} '''Sabah''' juga dikenali sebagai '''Sabah Negeri Dibawah Bayu''' ialah salah satu negeri dalam [[Malaysia]] yang terletak di bahagian utara pulau [[Borneo]]. [[Senarai bandar raya di Malaysia|Ibu negeri]] Sabah ialah [[Kota Kinabalu]], yang dahulunya dikenali sebagai ''[[Jesselton]]''. Kedudukan wilayah Sabah yang sangat strategik di bawah laluan [[Angin Monsun|angin monsun]] dan tidak pernah dilanda ribut taufan, kecuali beberapa ribut tropika berskala kecil. Sabah ialah negeri/wilayah kedua terbesar di [[Persekutuan Malaysia]]. Luas dataran kawasan di Sabah dijangkau kira-kira 72,500 kilometer persegi, dan bersempadan dengan wilayah [[Sarawak]], dan terpisah dari [[Labuan|wilayah persekutuan Labuan]] di Malaysia. Selain itu, Sabah juga mempunyai sempadan antarabangsa darat di bahagian selatan wilayah beserta [[Laut Sulawesi]] dengan [[Indonesia]], dan sempadan air di utara [[Laut Sulu]] dengan [[Filipina]] serta di barat [[Laut China Selatan]] dengan [[Brunei]] dan [[Vietnam]] dengan anggaran garis pantainya sepanjang 1,290–1,450 km. Sabah terletak di bahagian paling utara [[Borneo]] selaku pulau ketiga terbesar dunia. Sabah beriklim [[hutan hujan tropika]] dan mempunyai gunung tertinggi di Malaysia, [[Gunung Kinabalu]], dengan ketinggian 4,101 meter, dan menjadi sebahagian [[banjaran Crocker]]. Rangkaian banjaran (julat) di Sabah— Crocker, [[Banjaran Trusmadi|Trusmadi]] dan Witti adalah bergerigi di pedalaman dan merangkumi banyak puncak hingga mencapai ketinggian antara 1,200 ke 1,800 meter. Di antara Banjaran Crocker dan laut di pantai barat ialah dataran pantai yang luas dan berpenduduk ramai; dataran lain seperti di [[Tenom]], [[Tambunan]] dan [[Keningau]], terletak di pedalaman di antara jisim gunung, manakala dataran rendah timur sebahagiannya dibedah penembusan. Sabah pernah dikenali sebagai [[Borneo Utara]] (''The North Borneo'') semasa zaman penjajahan British sehingga 1963 atau SBUB. Mempunyai sejarah silam tersendiri, malah terhubung kait juga dengan sejarah Brunei-Filipina. Wilayah ini pernah dimiliki sebagai sebahagian Kesultanan [[Srivijaya]], [[Majapahit]], [[Empayar Brunei|Brunei]], [[Kesultanan Sulu|Sulu]] sebelum pemerintahan kolonial British (SBUB dan Pemerintahan Koloni Inggeris) dan [[Pendudukan Jepun di Borneo British|Jepun]] ketika Perang Dunia Kedua. Sekarang, di masukkan dalam Negara Persekutuan Malaysia. Wilayah Sabah bersistemkan demokrasi berpelembagaan sejak masa bekerajaan sendiri pada tahun 1963. Dengan badan perundangan negeri tersendiri, ketua negeri ialah [[Yang di-Pertua Negeri Sabah]] (dahulunya Gabenor Sabah), [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]] sebagai ketua kerajaan di Sabah, dan dibantu oleh Jemaah Menterinya. Sabah juga merupakan salah satu dari empat wilayah (dua daripadanya adalah negeri di Semenanjung) di Malaysia yang tidak mempunyai sultan atau raja di peringkat wilayah. Berpandukan kepada [[Sistem Westminster|sistem Westminister]] yang diwariskan pemerintahan British, dan juga salah satu negeri terawal yang mengguna pakai sistem ini. Sabah mempunyai 5 kawasan (bahagian) pentadbiran dan 27 daerah. Bahasa Melayu adalah bahasa rasmi dan Islam merupakan agama yang terbesar, namun agama lain di Sabah adalah bebas untuk dianuti. Penduduk Sabah atau suka menggelarkan sebagai ''Sabahan'', dan terdiri daripada 33 kumpulan peribumi (bumiputera Sabah) yang berkomunikasi dalam lebih 50 bahasa dan 80 dialek etnik. Terdapat satu dialek Melayu yang digunakan iaitu [[Bahasa Melayu Sabah]]. Kumpulan etnik terbesar di Sabah ialah [[Kadazan-Dusun]] yang merangkumi hampir 30% penduduk di Sabah. [[Pesta Kaamatan]] yang disambut pada 30 dan 31 Mei setiap tahun ialah perayaan yang disambut oleh warga Kadazan-Dusun dengan tujuan untuk mengekalkan tradisi "roh beras" serta menzahirkan rasa syukur mereka kerana hasil tuaian yang lumayan. Etnik utama lain di Sabah ialah [[Bajau|Bajau Samah]], atau juga dikenali sebagai “Koboi Timur”, dan [[Murut]], iaitu orang-orang bukit dan pemburu kepala pada masa lalu, ialah kumpulan etnik kedua dan ketiga terbesar di Sabah, masing-masing. Suku-suku lain Sabah termasuk Bajau, [[Iranun]], [[Melayu Brunei]], [[Bahasa Banjar|Banjar]], Bugis, Kedayan, Lotud, Lundayeh, Rungus, Sepanyol, Minokok, Bonggi, dan Ida'an. Selain itu, bangsa Cina atau campuran Cina-Dusun juga menjadi kumpulan utama peribumi di Sabah. == Etimologi == Asal-usul nama "Sabah" dikatakan kurang jelas, dan terdapat banyak teori yang telah timbul.<ref name="sejarah sabah">{{cite web |url=http://repository.um.edu.my/99765/1/06.WONG.pdf |title=The Name of Sabah and the Sustaining of a New Identity in a New Nation |author=Danny Wong Tze Ken |publisher=[[University Malaya]] Repository |year=2015 |access-date=25 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160225022550/http://repository.um.edu.my/99765/1/06.WONG.pdf |archive-date=25 February 2016 |url-status=dead}} dalam bahasa inggeris</ref> Salah satu contoh teori ialah ketika Sabah masih di bawah pemerintahan [[Kesultanan Brunei]], ia dirujuk sebagai ''seludang'' pada asal nama sabah, nama seludang dari ''700'' tahun yang lalu yang dinamakan '[[seludang]]' oleh masyarakat moyang dulu kerana [[seludang]] tersebut oleh masyarakat tempatan sabah, namun begitu, terdapat perbezaan antara lain di sekitar Kepulauan Borneo. Disebabkan juga lokasi Sabah yang berhubung dengan [[Brunei]], telah dikatakan bahawa Sabah ialah perkataan [[Orang Brunei|Melayu Brunei]] yang bermaksud hulu<ref>{{Cite news|title=The Origin of the name 'Sabah'|author=Allen R. Maxwell|periodical=Sabah Society Journal|volume=VII (No. 2)|year=1981–1982}}</ref> atau sebelah utara sungai.<ref>{{Cite document|publisher=The Project Gutenberg eBook|title=British Borneo: Sketches of Brunai, Sarawak, Labuan, and North Borneo|year=1891|page=95|accessdate=15 January 2013|url=http://www.gutenberg.org/files/27547/27547-h/27547-h.htm|author=W. H. Treacher}}</ref> perkataan Melayu yang ertinya tempat di mana gula kabung diekstrak. Sabah juga merupakan perkataan [[Bahasa Arab|Arab]] yang bermaksud matahari terbit. Kehadiran pelbagai teori ini menjadikan ia sukar untuk menentukan asal sebenar nama wilayah ini.<ref>{{cite news|publisher=New Straits Times|author=Kaur, Jaswinder|title=Getting to Root of the Name Sabah|date=16 September 2008}}</ref> Sesetengah teori juga mengatakan bahawa Sabah pernah dirujuk sebagai ''Seludang'' dalam teks 1365 Jawa yang dikenali sebagai [[Kakawin Nagarakretagama|Nagarakretagama]] ditulis oleh [[Empu Prapañca]].<ref>{{Cite document|publisher=National Library of Malaysia|title=Origin of Place Names – Sabah|url=http://sejarahmalaysia.pnm.my/portalBI/list.php?section=sm03&ttl_id=34|accessdate=15 Januari 2013|journal=|archive-date=2012-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120515225153/http://sejarahmalaysia.pnm.my/portalBI/list.php?ttl_id=34&section=sm03|url-status=dead}}</ref> Sementara itu, walaupun orang Cina sejak zaman [[dinasti Han]] telah lama dikaitkan dengan pulau [[Borneo]],<ref name="cina purba">{{cite journal |title=Migrasi Cina ke Sabah Sebelum Perang Dunia Kedua |journal=Archipel |author=Danny Wong Tze Ken |year=1999 |volume=58 |issue=3 |pages=131–158|doi=10.3406/arch.1999.3538 }}</ref><ref>{ {cite web |url=http://www.sino-platonic.org/complete/spp236_china_borneo_santubong.pdf |title=Meneliti Hubungan Antara China Purba dan Borneo Melalui Tapak Arkeologi Santubong |author1=Wan Kong Ann |author2=Victor H. Mair |author3=Paula Roberts |author4=Mark Swofford |work=[[Universiti Tsinghua]] dan Jabatan Bahasa dan Tamadun Asia Timur, [[University of Pennsylvania]] |penerbit=Sino-Platonic Papers |date=April 2013 |akses -date=14 Mei 2016 |issn=2157-9687 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160514050717/http://www.sino-platonic.org/complete/spp236_china_borneo_santubong.pdf |archive -tarikh=14 Mei 2016 |url-status=dead}}</ref> mereka tidak mempunyai sebarang nama khusus untuk kawasan itu. Sebaliknya semasa [[dinasti Song]], mereka merujuk kepada seluruh pulau itu sebagai ''Po Ni'' (juga disebut ''Bo Ni''), iaitu nama yang sama yang mereka gunakan untuk merujuk kepada Kesultanan Brunei di masa.<ref name="sabah history"/> Disebabkan kedudukan Sabah berhubung dengan Brunei, telah dicadangkan bahawa ''Sabah'' ialah perkataan [[Melayu Brunei]] yang bermaksud hulu atau "ke arah utara. ".<ref name="etymology"/><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=iGLjAAAAMAAJ |title=Asal usul nama 'Sabah' |author= Allen R. Maxwell |periodical=Sabah Society Journal |volume=VII (No. 2) |year=1981–1982}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://www.gutenberg.org /files/27547/27547-h/27547-h.htm |title=British Borneo: Sketsa Brunai, Sarawak, Labuan, dan Borneo Utara |author=W. H. Treacher |publisher=The Project Gutenberg eBook |year=1891 |access-date=15 Oktober 2009 |page=95}}</ref> Teori lain mencadangkan bahawa ia berasal daripada perkataan [[Bahasa Melayu|Melayu]] ' 'sabak'' yang bermaksud tempat di mana [[gula aren]] diekstrak.<ref name="century">{{cite news |url=http://www.bt.com.bn/life/2008/09 /21/how_brunei_lost_its_northern_province |title=Bagaimana Brunei kehilangan wilayah utaranya |author=Rozan Yunos |newspaper=[[The Brunei Times]] |date=21 September 2008 |access-date=28 Oktober 2013 |archive-url=https:/ /web.archive.org/web/20140617040008/http://www.bt.com.bn/life/2008/09/21/how_brunei_lost_its_northern_province |archive-date=17 Jun 2014 |url-status=dead}}</ref> Sabah ''(صباح) juga merupakan perkataan [[Bahasa Arab|Arab]] yang bermaksud "pagi". Kehadiran pelbagai teori menyukarkan untuk menentukan asal usul sebenar nama tersebut.''<ref>{{cite web |url=https://www.highbeam.com/doc/1P1-156297027.html |archive-url=https ://web.archive.org/web/20160505011758/https://www.highbeam.com/doc/1P1-156297027.html |url-status=dead |archive-date=5 Mei 2016 |title=Mendapatkan akar daripada nama Sabah |author=Jaswinder Kaur |publisher=[[New Straits Times]] {{Langganan diperlukan |via=HighBeam}}|date=16 September 2008|access-date=25 Februari 2016}}</ref> ''Ia digelar "Tanah Di Bawah Angin" (''Negeri Di Bawah Bayu'') kerana negeri ini terletak di bawah tali pinggang [[taufan]] [[Asia Timur]] dan tidak pernah dipukul oleh sebarang taufan,''<ref name="land di bawah angin"/><ref name="Welman2017">{{cite book |author=Frans Welman |title=Borneo Trilogy Jilid 2: Sabah |url=https://books.google.com/books?id=MHVbz8SE6FQC&pg =PA125 |date=9 Mac 2017 |publisher=Booksmango |isbn=978-616-245-079-2 |pages=125–}}</ref> kecuali beberapa [[siklon tropika#ribut tropika|tropika l ribut]].<ref>{{cite book |author1=Joo Tick Lim |author2=Azizan Abu Samah |title=Cuaca dan iklim Malaysia |url=https://books.google.com/books?id=ZGwcAQAAMAAJ |year=2004 |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-176-9}}</ref> == Sejarah == {{Utama|Sejarah Sabah}} Penghijrahan manusia ke rantau ini dipercayai berlaku kira-kira 20,000-30,000 tahun dahulu. Dipercayai, bahawa manusia awal ini adalah daripada bangsa [[Bangsa Australoid|Australoid]] dan juga [[Negrito]]. Gelombang penghijrahan manusia yang seterusnya dipercayai adalah daripada bangsa [[Orang Austronesia|Austronesia-Mongoloid]] yang berlaku sekitar 3000 SM. === Empayar Brunei === {{Utama|Empayar Brunei|Sejarah Brunei}} Pada awal abad ke-7, sebuah komuniti yang dikenali sebagai Vijayapura, juga berkaitan dengan [[Srivijaya|Empayar Srivijaya]] telah dijangkakan mempunyai kaitan dengan [[Empayar Brunei]] yang wujud di sekitar pantai laut Borneo.<ref>{{Cite document|title=East Malaysia and Brunei|publisher=Periplus Editions|work=Ancient Chinese Trading Links|date=Mac 2001|page=30|url=http://books.google.com/?id=YWO5Va53GkgC&pg=PA31&lpg=PA31&dq=cede+sabah+sulu+brunei&q=cede%20sabah%20sulu%20brunei|accessdate=15 Januari 2013|isbn=978-962-593-180-7}}</ref> Satu lagi kerajaan yang disyaki telah wujud awal abad ke-9 adalah [[Po Ni]], kerajaan ini telah dipercayai wujud pada muara [[Sungai Brunei]] dan merupakan pendahulu kepada [[Sultan Brunei|Kesultanan Brunei]].<ref name="andaya">{{Cite book|publisher=MacMillan Press Ltd.|title=A History of Malaysia|author=Barbara Watson Andaya and Leonard Y. Andaya|year=1982|url=http://books.google.com/?id=5GSBCcNn1fsC&pg=PA57&lpg=PA57&dq=p%27o-ni&q=p%27o-ni|isbn=978-0-312-38121-9|page=58|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Kesultanan Brunei bermula selepas pemerintah Brunei memeluk Islam. Semasa pemerintahan sultan kelima yang dikenali sebagai [[Sultan Bolkiah|Bolkiah]] antara 1473-1524, wilayah kekuasaan sultan merangkumi Sabah, [[Kepulauan Sulu]] dan [[Manila]] di utara, dan [[Sarawak ]] sehinggalah [[Banjarmasin]] di selatan.<ref>{{Cite book|title=A History of Brunei|page=45|publisher=RoutlegdeCurzon|year=2002|author=Saunders, Graham E.|isbn=978-0-7007-1698-2|url=http://books.google.com/?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40&lpg=PA40&dq=ong+sum+ping&q=ong%20sum%20ping|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Pada tahun 1658, Sultan Brunei menyerahkan bahagian utara dan timur Borneo kepada [[Kesultanan Sulu|Sultan Sulu]] atas keberhasilan dalam menyelesaikan sebuah [[Perang Saudara Brunei|perang saudara]] yang berlaku di [[Brunei]], tetapi banyak sumber mengatakan Brunei tidak pernah menyerahkan sedikit pun tanah di bahagian Sabah kepada Kesultanan Sulu.<ref>{{cite web|url=http://www.bt.com.bn/2013/03/07/sabah-and-sulu-claims|title=Sabah and the Sulu claims|author=Rozan Yunos|publisher=[[The Brunei Times]]|date=7 Mac 2013|accessdate=20 September 2013|archiveurl=http://archive.is/O4lWE|archivedate=31 Oktober 2013}}</ref> === Borneo Utara British === {{Utama|Borneo Utara}} [[File:Alexander Dalrymple AGE V07 1801.jpg|thumb|right|170px|[[Alexander Dalrymple]], seorang pegawai [[Syarikat Hindia Timur Inggeris]] yang telah menyimpulkan satu perjanjian dengan [[Kesultanan Sulu|Sultan Sulu]] bagi membolehkan beliau menubuhkan sebuah pos perdagangan di kawasan Sulu.]] Pada tahun 1761, [[Alexander Dalrymple]], seorang pegawai [[Syarikat Hindia Timur Inggeris|Syarikat Hindia Timur British]] menyimpulkan satu perjanjian dengan Sultan Sulu untuk membolehkan beliau menubuhkan sebuah pos perdagangan pada sebahagian kawasan Sabah yang terletak di bawah kekuasaan Sulu, walaupun ramai yang menjangkakan ia akan menemui kegagalan.<ref>{{cite book|author=Howard T. Fry|title=Alexander Dalrymple (1737-1808) and the Expansion of British Trade|url=http://books.google.com/books?id=flfYsDjH_M4C&pg=PA72|accessdate=25 Mei 2013|year=1970|publisher=Routledge|isbn=978-0-7146-2594-2|pages=68–}}</ref> Pada tahun 1846, pulau [[Labuan]] di pantai barat Sabah telah diserah kepada pihak British oleh Sultan Brunei dan pada tahun 1848 ia telah menjadi jajahan British dengan perjanjian penyerahan dari Sultan Brunei diperbaharui pada 1877, manakala bahagian pantai timur Sabah diserahkan oleh Kesultanan Sulu pada 1878.<ref>{{cite book|author=Charles ALfred Fisher|title=South-East Asia: A Social, Economic and Political Geography|url=http://books.google.com/books?id=dHsOAAAAQAAJ&pg=PA147|accessdate=26 Mei 2013|year=1966|publisher=Taylor & Francis|pages=147–|id=GGKEY:NTL3Y9S0ACC}}</ref><ref>{{cite book|author=Ooi Keat Gin|title=Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to Timor. R-Z. volume three|url=http://books.google.com/books?id=QKgraWbb7yoC&pg=PA251|accessdate=26 Mei 2013|year=2004|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-770-2|pages=251–}}</ref><ref>{{cite book|author=Keat Gin Ooi|title=Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor|url=http://books.google.com/books?id=QKgraWbb7yoC&pg=PA265|date=1 January 2004|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-770-2|pages=265–}}</ref> Berikutan satu siri pemindahan, hak ke atas Borneo Utara telah dipindahkan ke [[Alfred Dent]], dimana pada tahun 1881 telah dibentuk [[Borneo Utara#Alfred Dent dan sewaan|''British North Borneo Provisional Association Ltd'']] yang merupakan pendahulu kepada Syarikat Borneo Utara British.<ref name = "Malaysia and Its Neighbours, The World studies series"> {{Citation | title = Malaysia and Its Neighbours, The World studies series | author = J. M. Gullick | url = http://books.google.com.my/books?id=ykM9AAAAIAAJ&pg=PA148&dq=%22In+1877+and+1878+the+Sultans+of+Brunei+and+of+Sulu%22&hl=en&sa=X&ei=JXCnUJeSG4arrAfB0IHwBQ&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22In%201877%20and%201878%20the%20Sultans%20of%20Brunei%20and%20of%20Sulu%22&f=false | accessdate = 15 Januari 2013 | year = 1967 | publisher = Taylor & Francis | location = | isbn = | page = 148-149 | quote= }} </ref> Pada tahun berikutnya, [[Syarikat Borneo Utara British]] telah dibentuk dan [[Kudat]] telah dijadikan sebagai pusat pemerintahan. Namun pada tahun 1883, pusat pemerintahan telah dipindahkan ke [[Sandakan]]. Pada tahun 1885, [[United Kingdom|British]], [[Sepanyol]], dan [[Jerman]] menandatangani [[Protokol Madrid 1885|Protokol Madrid]] bagi mengiktiraf kedudukan Sepanyol di [[Kepulauan Sulu]] dan sebagai balasan, Sepanyol melepaskan semua tuntutannya ke atas Borneo Utara.<ref>{{Cite document|title=Protocol of 1885|publisher=Sabah State Attorney-General's Chambers|accessdate=15 Januari 2013|url=http://www.lawnet.sabah.gov.my/Lawnet/SabahLaws/Treaties/Protocol%28Madrid%29.pdf|journal=|archive-date=2013-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029195606/http://www.lawnet.sabah.gov.my/Lawnet/SabahLaws/Treaties/Protocol%28Madrid%29.pdf|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 1888, Borneo Utara telah menjadi [[Negeri naungan|naungan]] [[United Kingdom|British]]. Di sebalik status sebagai salah satu negeri di Malaysia yang diiktiraf di peringkat antarabangsa, [[Filipina]] meletakkan tuntutan yang sangat aktif terhadap bahagian timur Sabah, yang mana Malaysia telah menolak ia sebagai "bukan isu".<ref name = "Where in the World Is the Philippines?"> {{Citation | title = Where in the World Is the Philippines?: Debating Its National Territory | editor = [[Rodolfo Severino]] | url = http://books.google.com.my/books?id=83BIxG7Ig2cC&pg=PA62&dq=%22Sabah.+Not+least,+all+other+countries+of+the+world+acknowledge+it%22&hl=en&sa=X&ei=3x6JUJjzJcLirAeu3YCwDw&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22Sabah.%20Not%20least%2C%20all%20other%20countries%20of%20the%20world%20acknowledge%20it%22&f=false | accessdate = 2013-01-15 | year = 2011 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789814311717 | page = 62 | quote= }} </ref> === Pendudukan Jepun === {{Utama|Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak}} Sebagai salah satu siri dalam [[Perang Dunia Kedua]], tentera Jepun telah mendarat di [[Labuan]] pada 1 Januari 1942 dan terus menguasai seluruh pulau Borneo. Dari tahun 1942-1945, angkatan tentera [[Empayar Jepun|Jepun]] telah menguasai [[Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak#Borneo Utara|Borneo Utara]] dan pulau-pulau disekelilingnya. Pengeboman oleh [[Pihak Berikat|Tentera Bersekutu]] juga telah menyebabkan banyak kemusnahan bandar-bandar, antara yang paling teruk adalah [[Sandakan]]. Di Sandakan juga telah dibina sebuah kem yang dikendalikan oleh pihak Jepun bagi menyiksa tawanan perang British dan [[Australia]]. Tahanan tersebut menderita pada keadaan yang sangat tidak berperikemanusiaan, dan pengeboman oleh pihak Tentera Bersekutu telah menyebabkan Jepun terpaksa memindahkan kemnya ke pedalaman [[Ranau]] yang berada pada 260 kilometer. Semua bilangan banduan telah dikurangkan kepada 2,504 dan juga dipaksa untuk berarak ke [[Kawat Maut Sandakan]]. Kecuali bagi enam tahanan Australia, dimana semua banduan telah meninggal dunia ketika itu. Perang ini berakhir pada 10 September 1945. Selepas tentera Jepun menyerah kalah, Borneo Utara telah ditadbir oleh [[Pentadbiran Tentera British (Borneo)|Pentadbiran Tentera British]] dan pada tahun 1946 negeri ini dengan rasminya menjadi [[Jajahan mahkota|Jajahan mahkota British]]. [[Kota Kinabalu|Jesselton]] telah menggantikan Sandakan sebagai pusat pemerintahan dan [[United Kingdom|British]] terus memerintah Borneo Utara. === Pemerintahan Sendiri === Selepas tamatnya [[Perang Dunia II]], wilayah ini telah ditadbir oleh [[Pentadbiran Tentera British (Borneo)|Pentadbiran Tentera British]] dan kemudian dipindahkan kepada kerajaan [[Jajahan Mahkota Borneo Utara|Jajahan Mahkota]] pada tahun 1946 disebabkan oleh [[Syarikat Borneo Utara British]] mengalami kesulitan disebabkan kos yang tinggi untuk membina semula [[Borneo Utara]].<ref name="bt">{{cite book|author=Frans Welman|title=Borneo Trilogy Volume 1: Sabah|url=http://books.google.com/books?id=glG-WBH8hkQC&pg=PA159|publisher=Booksmango|isbn=978-616-245-078-5|pages=159–}}</ref> Tugas memulihkan wilayah ini diambil alih oleh kerajaan jajahan Mahkota dengan gabenor Jajahan Mahkota pertama yang dilantik ialah [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Edward Twining]] pada 5 Mei 1949. [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Ralph Hone]] telah menggantikan beliau untuk meneruskan pembinaan semula Borneo Utara dan kemudian [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Roland Turnbull]] sehingga gabenor terakhir Jajahan Mahkota [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|William Goode]]. Setelah semua projek pembinaan semula telah selesai, kerajaan Jajahan Mahkota kemudian mengambil keputusan untuk memberikan pemerintahan sendiri kepada Borneo Utara pada 31 Ogos 1963 iaitu 16 hari sebelum penubuhan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963.<ref name="bt"/> Tarikh 31 Ogos 1963 juga merupakan Hari Kemerdekaan Sabah.<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=86562|title=Sabah must celebrate Independence Day on Aug 31: Jeffrey|publisher=[[Daily Express (Sabah)|Daily Express]]|date=27 Ogos 2013|accessdate=30 May 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140530140736/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=86562|archivedate=2014-05-30|url-status=live}}</ref> === Persekutuan Malaysia === [[File:Proklamasi Malaysia di Jesselton, Borneo Utara.jpg|thumb|left|Pengisytiharan Malaysia telah diadakan di [[Jesselton]], [[Borneo Utara]] pada 16 September 1963.]] Pada 31 Ogos 1963, Borneo Utara telah mencapai pemerintahan sendiri dan pada tahun 1962, [[Suruhanjaya Cobbold]] telah ditubuhkan oleh pihak British bagi memungut dan menentukan pandangan rakyat negeri ini dan juga [[Sarawak]] sama ada menyokong cadangan untuk membentuk [[Persekutuan Malaysia]] ataupun sebaliknya. Suruhanjaya ini ternyata digemari oleh penduduk dan kebanyakan pemimpin masyarakat etnik Sabah seperti, [[Mustapha bin Harun|Tun Mustapha]] yang mewakili umat [[Islam]], [[Mohammad Fuad Stephens|Tun Fuad Stephens]] mewakili pribumi yang bukan Islam, dan [[Khoo Siak Chew]] yang mewakili kaum [[Orang Cina Malaysia|Cina]] menyokong pembentukan. Akhirnya pada 16 September 1963, Borneo Utara dengan rasminya bersatu dengan [[Tanah Melayu]], [[Sarawak]] dan juga [[Singapura]] bagi membentuk [[Persekutuan Malaysia]].<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs/2006/org1469.doc.htm United Nations Member States]</ref><ref name="multiple">[http://www.sabah.org.my/bi/know_sabah/history.asp "Sabah's Heritage: A Brief Introduction to Sabah's History"], ''[[Muzium Sabah]], Kota Kinabalu''. 1992</ref><ref>Ramlah binti Adam, Abdul Hakim bin Samuri, Muslimin bin Fadzil: "Sejarah Tingkatan 3, Buku teks", published by Dewan Bahasa dan Pustaka (2005)</ref> Sebelum pembentukan Malaysia sehingga tahun 1966, [[Indonesia]] telah mengamalkan dasar bermusuhan ke atas pihak British yang berselindung disebalik [[Tanah Melayu]], dan apabila wujudnya [[Malaysia]]. [[Konfrontasi Indonesia-Malaysia|Perang]] telah diisytiharkan berpunca dari apa yang dianggap [[Senarai Presiden Indonesia|Presiden Indonesia]] iaitu [[Sukarno]] sebagai pengembangan pengaruh British di rantau ini dan niat mereka untuk merampas kawalan ke atas keseluruhan [[Borneo]] yang berada di bawah kekuasaan [[Indonesia|Republik Indonesia]]. [[Mohammad Fuad Stephens|Tun Fuad Stephens]] telah menjadi [[Ketua Menteri Sabah|ketua menteri Sabah]] yang pertama. Manakala, [[Mustapha bin Harun|Tun Mustapha]] menjadi [[Yang di-Pertua Negeri Sabah|Yang di-Pertua Negeri]] yang pertama. Sabah mengadakan pilihan raya negeri yang pertama pada tahun 1967. Sehingga 2013, sebanyak 11 pilihan raya negeri telah diadakan. Sehingga kini, Sabah sudah mempunyai 14 [[Ketua Menteri Sabah|ketua menteri]] dan 10 [[Yang di-Pertua Negeri]]. Mulai tahun 1970, pelarian [[Filipina]] dari [[Mindanao]] yang terdiri daripada [[Orang Moro]] dan [[Suku Suluk|Suluk]] mulai tiba di Sabah hasil daripada [[Konflik Moro|Pemberontakan di Selatan Filipina]] dan mula mengambil tempat dalam wilayah.<ref name="mencari">{{Cite book|title=Mencari Indonesia: Demografi-Politik Pasca-Soeharto|language=Indonesian|author=Riwanto Tirtosudarmo|year=2007|publisher=Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia|isbn=978-979-799-083-1|url=http://books.google.com/?id=oLVTKSefAtIC&pg=PA123&lpg=PA123&dq=orang+jawa+in+sabah&q=orang%20jawa%20in%20sabah|page=122|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Pada 14 Jun 1976, kerajaan Sabah telah menandatangani perjanjian dengan [[Petronas]], iaitu syarikat gali minyak dan gas milik kerajaan persekutuan, namun pembahagian hak bagi pengeluaran dan hasil daripada [[petroleum]] yang ditemui di perairan Sabah hanyalah sebanyak 5%.<ref>{{cite news|work=Borneo Post|location=MY|date=24 November 2012|title=Oil review panel headed by Pairin proposal|accessdate=16 Januari 2013|url=http://www.theborneopost.com/2012/11/24/oil-review-panel-headed-by-pairin-proposal/}}</ref> Kerajaan wilayah (pada masa itu disebut sebagai negeri) Sabah telah menyerahkan Pulau [[Labuan]] dan 6 pulau kecil di sekelilingnya kepada kerajaan persekutuan Malaysia dan pada 16 April 1984, ia telah diisytiharkan sebagai [[Wilayah Persekutuan]]. Pada tahun 2000 pula, [[Kota Kinabalu]] telah diisytiharkan status bandaraya, menjadikannya bandar ke-6 di [[Malaysia]] dan merupakan bandar pertama di wilayah ini. Juga pada tahun tersebut, [[Taman Negara Kinabalu]] telah diiktiraf oleh [[UNESCO]] sebagai [[Tapak Warisan Dunia]] menjadikan ia tapak warisan yang pertama di negara ini yang mendapat pengiktirafan seperti itu. Pada tahun 2002, [[Mahkamah Keadilan Antarabangsa]] telah memutuskan bahawa [[Pulau Sipadan]] dan [[Pulau Ligitan|Ligitan]] yang telah lama menjadi isu hangat di antara [[Indonesia]] dan Malaysia adalah sebahagian dari Sabah dan juga [[Malaysia]].<ref>{{cite news|work=myKMU.net|location=MY|date=17 Disember 2012|title=Sipadan Dan Ligitan Milik Malaysia.|accessdate=16 Januari 2013|url=http://arkib.mykmu.net/modules.php?name=News&file=article&sid=2881}}</ref> === Pertikaian Borneo Utara === {{Utama|Tuntutan Sabah}} ''Pertikaian Borneo Utara'' adalah hasil daripada tuntutan pihak [[Filipina]] terhadap kawasan bahagian timur Sabah di [[Malaysia]] (Sabah dikenali sebagai [[Borneo Utara]] sebelum pembentukan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963). Filipina, melalui warisan [[Kesultanan Sulu]] menyatakan bahawa Sabah hanya dipajak oleh [[Syarikat Borneo Utara British]] dan Sulu masih mempunyai kedaulatan ke atasnya. Walau bagaimanapun, Malaysia menganggap pertikaian ini sebagai "bukan isu", kerana sudah sememangnya tidak ada keinginan dari rakyat sebenar Sabah untuk menjadi sebahagian daripada wilayah Filipina atau Kesultanan Sulu.<ref>{{cite news|title=Sulu sultan’s ‘heirs’ drop Sabah claim |url=http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view/20080717-149023/Sulu-sultans-heirs-drop-Sabah-claim|accessdate=16 Januari 2013|newspaper=[[Philippine Daily Inquirer]]|date=17 September 2008|author=Ruben Sario|author2=Julie S. Alipala|author3=Ed General}}</ref><ref>{{cite news|last=Aning|first=Jerome|title=Sabah legislature refuses to tackle Philippine claim|url=https://web.archive.org/web/20120311024747/http://www.asianewsnet.net/news.php?id=5374&sec=1|accessdate=16 Januari 2013|newspaper=[[Philippine Daily Inquirer]]|date=23 April 2009|agency=[[Asia News Network]]}}</ref> Seperti yang telah dinyatakan oleh [[Setiausaha Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] yang ke-3 iaitu [[U Thant]], kemerdekaan Borneo Utara adalah hasil daripada hasrat majoriti rakyat wilayah tersebut sendiri pada pilihan raya 1963.<ref name = "World Court Digest?"> {{Citation | title = II. Substantive International Law - Second Part,;1.TERRITORY OF STATES | editor = Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law | url = http://www.mpil.de/ww/en/pub/research/details/publications/institute/wcd.cfm?fuseaction_wcd=aktdat&aktdat=201010200400.cfm | accessdate = 2013-01-16 | year = 2012 | publisher = Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law | location = | isbn = | pages = | quote= }} </ref> Ini diperkukuh lagi dengan pernyataan [[Mahkamah Keadilan Antarabangsa]] bahawa, {{cquote|... Tidak kira bagaimana menuntut, berdasarkan instrumen undang-undang lama atau kuasa, (kecuali dalam keadaan yang paling luar biasa) mengguna pakai undang-undang ke atas hak yang bukan merupakan pemerintahan sendiri ke atas orang yang hendak menuntut kemerdekaan dan mewujudkan kedaulatan mereka melalui penentuan nasib sendiri.<ref name="World Court Digest?"/>}} == Geografi == {{Utama|Geografi Sabah}} [[Image:Summit of Mount Kinabalu.jpg|thumb|left|[[Gunung Kinabalu]], gunung yang tertinggi]] Bahagian barat Sabah amnya adalah kawasan pergunungan dengan [[Banjaran Crocker]] merupakan banjaran yang mempunyai tinggi sekitar 1,000 hingga 4,000 meter. Pada ketinggian 4,095 meter, [[Gunung Kinabalu]] merupakan gunung yang tertinggi di [[Kepulauan Borneo]] dan diiktiraf sebagai gunung yang kesepuluh tertinggi di [[Asia Tenggara]]. Hutan belantara di Sabah dikategorikan sebagai [[hutan hujan tropika]] dan merupakan tuan rumah kepada pelbagai jenis tumbuhan dan hidupan liar. [[Taman Negara Kinabalu]] telah disenaraikan sebagai [[Tapak Warisan Dunia]] oleh [[UNESCO]] pada tahun 2000 kerana kekayaannya dalam kepelbagaian tumbuhan, juga digabungkan dengan keadaan geologi, topografi serta iklim yang unik.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1012 Kinabalu Park – Justification for inscription], ''UNESCO World Heritage Centre''. Capaian 15 Januari 2013.</ref> Berada berdekatan [[Gunung Kinabalu]] ialah [[Gunung Tambuyukon]] yang mempunyai ketinggian 2,579 meter dan merupakan puncak ketiga tertinggi di wilayah ini.<ref>{{cite web|url=http://www.ogkl.com.my/infoGUNUNG/infoTambuyukon.htm|title=Gunung Tambuyukon, Sabah|accessdate=15 Januari 2013|author=|date=|publisher=Kelab Orang Gunung }}</ref> Bersebelahan dengan Banjaran Crocker pula ialah [[Banjaran Trusmadi]] dengan puncaknya [[Gunung Trusmadi]] yang merupakan gunung kedua tertinggi di wilayah ini selepas Gunung Kinabalu dengan ketinggian 2,642 meter. [[File:Highway to KK.jpg|thumb|right|Pemandangan di [[Ranau]] yang sememangnya terkenal dengan kawasan bergunung-ganang.]] Bahagian tengah dan timur Sabah secara amnya terdiri daripada banjaran gunung, dataran dan juga bukit. [[Sungai Kinabatangan]] bermula dari banjaran melalui kawasan tengah ke arah pantai timur sehinggalah keluar ke [[Laut Sulu]].<ref name=www.panda.org>[http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/asia_pacific/where/malaysia/wwf_malaysia_conservation/kinabatangan/index.cfm About the Kinabatangan area], ''WWF''. Capaian 15 Januari 2013.</ref> Ia adalah sungai kedua terpanjang di [[Malaysia]] selepas [[Sungai Rajang]] yang terdapat di [[Sarawak]]. Hutan di sekeliling lembah sungai juga mengandungi pelbagai habitat hidupan liar.<ref name=www.panda.org/> Lain-lain kawasan hidupan liar yang penting di Sabah termasuk [[Lembangan Maliau]], [[Lembah Danum]], [[Taman Hidupan Liar Tabin|Tabin]], Imbak Canyon dan [[Hutan Lipur Sepilok|Sepilok]].<ref name=sabah.gov.my>{{cite web|url=http://www.sabah.gov.my/about.asp|title=Pengenalan Kepada Sabah ''Geografi & Alam Sekitar''|accessdate=15 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Kerajaan Negeri Sabah]]}}</ref> Tempat-tempat ini adalah sama ada ditetapkan sebagai taman negara, rizab hidupan liar, hutan rizab, atau hutan simpan.<ref name=sabah.gov.my/> Lebih tiga suku daripada penduduk manusia mendiami dataran pantai. Bandar-bandar utama dan pusat bandar telah tumbuh di sepanjang pantai Sabah. Kawasan pedalaman masih jarang berpenghuni dan lebih tertumpu kepada perkampungan sahaja. == Kerajaan wilayah == Wilayah Sabah ditadbiri oleh [[Dewan Undangan Negeri Sabah|Dewan Undangan Negeri]] dan Jemaah Menteri atau [[Kabinet Negeri Sabah|Kabinet wilayah]]. Dewan Undangan Negeri merupakan kuasa tertinggi dalam menetapkan polisi di dalam negeri.<ref name=uum.edu.my>{{cite web|url=http://cmslib.uum.edu.my/m2012/index.php/malaysia?layout=edit&id=25|title=Perlembagaan Malaysia|accessdate=16 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Universiti Utara Malaysia]]}}</ref> Kabinet Negeri bertanggungjawab kepada Dewan Undangan Negeri yang diwakili oleh pelbagai Ahli Dewan Undangan Negeri (60 kawasan) yang dipilih rakyat melalui Pilihan raya Umum setiap lima tahun.<ref name=uum.edu.my/> Ia diketuai oleh [[Yang di-Pertua Negeri Sabah|Yang di-Pertua Negeri]] yang dilantik oleh [[Yang di-Pertuan Agong]] Malaysia.<ref name=uum.edu.my/> Jabatan Ketua Menteri merupakan tiang pentadbiran negeri<ref>{{cite web|url=http://www.sabah.gov.my/dun/utama_files/Web_Page/duns/Undang-undang.htm|title=Struktur Pentadbiran Kerajaan Negeri|accessdate=16 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Kabinet Negeri Sabah|Kerajaan Negeri Sabah]]}}</ref> yang menempatkan pejabat [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]], Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri serta lain-lain pejabat. === Pentadbiran === Sabah terdiri dari lima bahagian yang seterusnya dibahagikan lagi kepada 27 [[Daerah di Malaysia#Sabah|daerah]]. {{Peta Label Sabah}} Semasa pemerintahan British, [[Residen British|Residen]] telah dilantik untuk mentadbir setiap bahagian dan disediakan dengan sebuah istana (''[[Istana]]''). Pentadbiran setiap bahagian ini lebih kurang sama dengan pentadbiran di [[Malaya British|British Malaya]]. Namun kini, jawatan Residen telah dimansuhkan dan digantikan dengan pegawai daerah bagi memerintah setiap daerah. {| class="wikitable collapsible" |- style="background:#efefef;" ! !! [[Bahagian di Malaysia|Nama Bahagian]] !! [[Daerah di Malaysia#Sabah|Daerah]] !! Luas (km²)!! Populasi (2010)<ref name="taburan">{{cite web|url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf|title=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics, 2010|publisher=Department of Statistics, Malaysia|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> |- ! 1 | [[Bahagian Pantai Barat|Pantai Barat (Kota Kinabalu)]] ||[[Kota Belud]], [[Kota Kinabalu]], [[Papar, Sabah|Papar]], [[Penampang]], [[Putatan]], [[Ranau]], [[Tuaran]] ||align="right"| 7,588 ||align="right"| 1,067,589 |- ! 2 | [[Bahagian Pedalaman|Pedalaman (Keningau)]] ||[[Beaufort]], [[Nabawan]], [[Keningau]], [[Kuala Penyu]], [[Sipitang]], [[Tambunan]], [[Tenom]]||align="right"| 18,298 ||align="right"| 424,534 |- ! 3 | [[Bahagian Kudat|Kudat]] ||[[Kota Marudu]], [[Kudat]], [[Pitas]]||align="right"|4,623 ||align="right"| 192,457 |- ! 4 | [[Bahagian Sandakan|Sandakan]] ||[[Beluran]], [[Kinabatangan]], [[Sandakan]], [[Telupid]], [[Tongod]] ||align="right"|28,205 ||align="right"|702,207 |- ! 5 | [[Bahagian Tawau|Tawau]] ||[[Kalabakan]], [[Kunak]], [[Lahad Datu]], [[Semporna]], [[Tawau]]||align="right"|14,905 ||align="right"| 819,955 |} Seperti di seluruh Malaysia, kerajaan tempatan berada di bawah bidang kuasa [[kerajaan negeri]].<ref name = "The Report: Sabah 2011 (2)"> {{Citation | title = The Report: Sabah 2011 | editor = Oxford Business Group | url = http://books.google.com.my/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA15&dq=%22+via+the+Ministry+of+Local+Government%22&hl=en&sa=X&ei=vBunUPmoOcWOrge17YAg&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22%20via%20the%20Ministry%20of%20Local%20Government%22&f=false | accessdate = 2013-01-16 | year = 2011 | publisher = Oxford Business Group | location = | isbn = 9781907065361 | page = 15 | quote= }} </ref> Walau bagaimanapun, sejak penggantungan pilihan raya kerajaan tempatan ketika [[Darurat Tanah Melayu|Darurat]], dimana ianya sangat kurang sengit di Sabah berbanding lain-lain negeri, tidak ada pilihan raya tempatan kerana pihak berkuasa tempatan mempunyai pegawai mereka yang dilantik oleh majlis eksekutif kerajaan negeri.<ref>[http://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20552/volume-552-I-8058-English.pdf Agreement concerning certain overseas officers serving in Sabah and Sarawak (1965)]</ref><ref>[http://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20886/volume-886-I-12699-English.pdf RELATING TO PENSIONS AND COMPENSATION FOR OFFICERS DESIGNATED BY THE GOVERNMENT OF THE UNITED KINGDOM IN THE SERVICE OF THE STATE GOVERNMENT OF SABAH OR OF SARAWAK (1973)]</ref> === Politik === {{Utama|Politik di Sabah}} Menjelang pembentukan Malaysia pada tahun 1963, kerajaan sementara [[Borneo Utara]] telah menyerahkan [[Perjanjian 20 Perkara Sabah|Perjanjian 20 Perkara]] kepada kerajaan [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] sebagai syarat sebelum menyertai Persekutuan. Borneo Utara bersetuju dengan pembentukan Malaysia dengan syarat bahawa hak-hak negeri mereka dilindungi. Pada mulanya, wilayah ini memasuki [[Malaysia]] sebagai wilayah autonomi. Walau bagaimanapun, bermula dari tempoh kedua pentadbiran [[Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah|BERJAYA]] di bawah pimpinan [[Harris Salleh|Datuk Harris]], autonomi ini telah beransur-ansur terhakis di bawah pengaruh persekutuan dan hegemoni.<ref name = "Federal-State Relations in Sabah, Malaysia: The Berjaya Administration, 1976-85 (2)"> {{Citation | title = Federal-State Relations in Sabah, Malaysia: The Berjaya Administration, 1976-85 | author = Regina Lim | url = http://books.google.com.my/books?id=bM4HifRARgYC&pg=PA68&dq=%22gradual+loss+of+state+autonomy+in+Sabah+and+Sarawak%22&hl=en&sa=X&ei=iVinUOPNFYXJrQf024HoAw&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22gradual%20loss%20of%20state%20autonomy%20in%20Sabah%20and%20Sarawak%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2008 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812308122 | page = 68 | quote= }}</ref> Antara perdebatan politik yang sering dibangkitkan oleh penduduk wilayah ini adalah penyerahan pulau [[Labuan]] kepada kerajaan Persekutuan dan perkongsian yang tidak sama rata serta eksploitasi sumber petroleum. Ini telah menyebabkan sentimen anti-persekutuan yang kuat sehingga terdapat panggilan untuk berpisah dari Persekutuan di kalangan rakyat Sabah. Sehingga [[Pilihan raya umum Malaysia 2008|pilihan raya umum Malaysia, 2008]], Sabah, bersama-sama dengan negeri [[Kelantan]] dan [[Terengganu]], merupakan tiga negeri di [[Malaysia]] yang pernah diperintah oleh parti pembangkang. Diketuai oleh [[Joseph Pairin Kitingan|Datuk Seri Joseph Pairin Kitingan]], [[Parti Bersatu Sabah|PBS]] membentuk kerajaan selepas memenangi [[Pilihan raya negeri Sabah 1985|pilihan raya 1985]] dan memerintah Sabah sehingga 1994. Pada [[Pilihan raya negeri Sabah 1994|pilihan raya 1994]], walaupun PBS memenangi pilihan raya, pengambilalihan oleh komponen [[Barisan Nasional|BN]] menyebabkan BN yang mempunyai majoriti kerusi dan seterusnya mengambil alih pimpinan kerajaan negeri.<ref name = "Malaysia: The Making of a Nation"> {{Citation | title = Malaysia: The Making of a Nation | volume = Volume 1 of History of Nation-Building Series | author = Boon Kheng Cheah | url = http://books.google.com.my/books?id=Owo39zRMQbwC&pg=PA63&dq=%22although+PBS+under+Pairin's+leadership%22&hl=en&sa=X&ei=cTynUKXqJY_QrQehk4CwAg&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=%22although%20PBS%20under%20Pairin's%20leadership%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2002 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812301758 | page = 63 | quote= }} </ref> Salah satu ciri unik politik Sabah adalah ketika satu dasar dimulakan oleh bekas [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]] [[Mahathir bin Mohamad|Mahathir Mohamad]] pada tahun 1994 di mana jawatan ketua menteri diputar di kalangan pihak gabungan setiap 2 tahun tanpa mengira parti pada masa itu, teorinya telah memberikan satu jumlah sama rata bagi setiap kumpulan etnik utama untuk memerintah negeri ini. Walau bagaimanapun, amalan sistem ini bermasalah kerana waktu yang diberikan adalah terlalu singkat untuk mana-mana pemimpin untuk membawa keluar pelan jangka panjang.<ref name = "Southeast Asian Affairs 2004"> {{Citation | title = Southeast Asian Affairs 2004 | author = K. Kesavapany, Kin Wah Chin | url = http://books.google.com.my/books?id=8mKsed7mQzQC&pg=PA157&dq=%22the+unique+rotation+system,+devised+by+then+Prime+Minster%22&hl=en&sa=X&ei=jYSnUKDOPIPprAeJ4YCADQ&ved=0CDAQ6AEwAA#v=onepage&q=%22the%20unique%20rotation%20system%2C%20devised%20by%20then%20Prime%20Minster%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2004 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812302380 | page = 157 | quote= }} </ref> Namun, amalan ini telah berhenti sejak dengan kuasa yang kini dipegang oleh majoriti dalam [[Dewan Undangan Negeri]] (DUN) oleh parti [[Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu|UMNO]], yang juga memegang majoriti di parlimen kebangsaan. Campur tangan langsung politik oleh kerajaan persekutuan, contohnya pengenalan UMNO dan pemansuhan pos ketua menteri pada awal [[Rusuhan Sabah 1986|Konflik PBS-BERJAYA pada tahun 1985]], juga dengan bersama-sama memilih lantik puak saingan di [[Malaysia Timur]] yang kadang-kadang dilihat sebagai taktik politik oleh kerajaan persekutuan pimpinan UMNO untuk mengawal dan mengurus kuasa autonomi negeri-negeri [[Borneo]].<ref name = "Ethnicization and Identity Construction in Malaysia"> {{Citation | title = Ethnicization and Identity Construction in Malaysia, Routledge Malaysian Studies Series | author = Frederik Holst | url = http://books.google.com.my/books?id=n0oQeVK4YjMC&pg=PP48&dq=%22carefully+managed+by+the+UMNO-led+federal+government%22&hl=en&sa=X&ei=nqKvUIyuFoiNrge5iYH4BA&ved=0CDAQ6AEwAA | accessdate = 2013-01-19 | year = 2012 | publisher = Routledge | location = London | isbn = 9781136330599 | page = | quote= }} </ref> Kerajaan persekutuan bagaimanapun cenderung untuk melihat bahawa tindakan ini adalah wajar sebagai pandangan sempit terhadap orang di wilayah ini yang kononnya tidak harmoni dengan pembangunan negara. Ini merumitkan hubungan kerajaan Persekutuan dan wilayah itu sehingga menjadi sumber perdebatan utama dalam politik Sabah. == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Sabah}} Ekonomi wilayah Sabah bergantung pada tiga sektor utama iaitu pembuatan, [[pertanian]], [[pembalakan]] dan [[pelancongan]]. Petroleum dan [[minyak sawit]] kekal sebagai dua komoditi yang paling banyak dieksport. Import Sabah paling utama ialah dalam [[industri automotif]], [[Petroleum|produk petroleum]], [[baja]], [[makanan]] serta barangan perkilangan.<ref>[http://www.ids.org.my/old/publications/facts/index.htm SABAH SELECTED FACTS AND FIGURES], ''Institute for Development Studies''</ref> === Pembuatan === [[File:KotaKinabalu Sabah TelukSapanggar-SabahPorts-02.jpg|thumb|right|Pelabuhan [[kontena]] di Teluk [[Sepanggar]].]] Terdapat beratus-ratus perusahaan kecil dan sederhana (PKS) dan industri kecil (IKS) di Sabah.<ref>{{cite web|url=http://www.fsm.my/ |title=Federation of Sabah Manufacturers (FSM)|publisher=Fsm.my|date=11 September 1984|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Beberapa syarikat juga telah mendapat nama seperti Gardenia. Kerajaan Sabah juga serius dalam mengejar perindustrian selaras dengan [[Koridor Pembangunan Sabah|Pelan Koridor Pembangunan Sabah]] khususnya di kawasan [[Sepanggar]] dimana Taman Perindustrian Kota Kinabalu dan Terminal Pelabuhan Kontena Sepanggar terletak. === Pembalakan dan Pertanian === Sabah juga terkenal dengan hasil [[kayu balak]],<ref> {{Citation | title = PERHUTANAN - Department of Statistics Malaysia | editor = Department of Statistics Malaysia | url = https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:rLV_HAkFraUJ:www.statistics.gov.my/portal/download_Economics/download.php%3Ffile%3DDATA_SERIES/2011/pdf/12Perhutanan.pdf+&hl=en&gl=my&pid=bl&srcid=ADGEESjq81lNISQByz0a6zqFa1xcnR5rgttvENis7SJNgYMgMm2oVF3JluypbfRTqzl4NPuc0uqqHa62-X-CWZQTm_pHPeOlCn1qlaTaqpSnyfJpYBE-208VjNIIXSm6FGU5g3Bzi3HU&sig=AHIEtbS0LsI2F3nJ4S5JLCl0zzT6BnMbfg | accessdate = 2013-01-16 | year = 1947–2010 | publisher = Department of Statistics Malaysia | location = Sabah | isbn = | page = 129–130 | quote= }}</ref> tetapi dengan kekurangan yang semakin meningkat pada kadar yang membimbangkan, usaha ekologi untuk menyelamatkan baki hutan yang masih ada telah dibuat pada awal tahun 1982 melalui kaedah pemuliharaan hutan dengan mengumpul spesies benih kayu yang berbeza dan menjalankan penanaman semula. Bagaimanapun, [[minyak sawit]] telah muncul sebagai pilihan petani untuk ditanam sebagai tanaman pertanian.<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0227&pub=Utusan_Malaysia&sec=Terkini&pg=bt_22.htm|title=Sabah kekal pengeluar utama minyak sawit negara - Bernard|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=27 Februari 2012|accessdate=16 Januari 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sabahkini.net/index.php?option=com_content&view=article&id=10884:sabah-pengeluar-utama-minyak-sawit&catid=35:berita-sabah&Itemid=27|title=SABAH PENGELUAR UTAMA MINYAK SAWIT|publisher=Sabahkini.net|date=28 Februari 2012|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Lain-lain produk pertanian penting dalam ekonomi Sabah termasuk juga [[getah]] dan [[koko]].<ref>{{cite web|url=http://www.bharian.com.my/articles/Sasarjadipengeluargetahutamadunia/Article/|title=Sasar jadi pengeluar getah utama dunia|publisher=[[Berita Harian]]|date=10 November 2011|accessdate=16 Januari 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.koko.gov.my/lkmbm/loader.cfm?page=CocoaIndustry.cfm|title=Pengeluaran|publisher=[[Lembaga Koko Malaysia]]|date=|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> === Pelancongan === {{Utama|Pelancongan di Sabah}} Pelancongan, terutamanya [[ekopelancongan|eko-pelancongan]], merupakan penyumbang utama kepada ekonomi Sabah. Pada tahun 2012, kira-kira 2,327,476 pelancong telah melawat Sabah<ref>[http://www.sabahtourism.com/korporat/statistics/JanOct2012.html Sabah : Visitors Arrival by Nationality 2012], ''Sabah Tourism Board''. Capaian 16 Januari 2013.</ref> dan dijangkakan bahawa jumlah itu akan terus meningkat berikutan pelbagai aktiviti dan promosi yang diadakan oleh kerajaan negeri dan lembaga pelancongan negara. Selain itu, faktor kestabilan dan keselamatan wilayah ini juga telah menjadikannya sebagai salah satu destinasi yang dipilih oleh para pelancong. Antara destinasi yang menjadi tarikan utama pelancong adalah seperti [[Kolam air panas Poring]], [[Tanjung Simpang Mengayau]], Taman Pertanian Sabah, Taman Hutan Hujan Sandakan, [[Gunung Kinabalu]], [[Lembah Danum]], [[Sungai Padas]], [[Pulau Sipadan]], [[Pusat Pemuliharaan Orang Utan Sepilok]], [[Long Pasia]], [[Taman Laut Pulau Penyu|Taman Pulau Penyu]] dan Monyet Proboscis Teluk Labuk.<ref>[http://www.sabah.gov.my/ppnskl/tempat_menarik_sabah/tempat_menarik_sabah.html Tempat Menarik Sabah], ''Pejabat Perhubungan Negeri Sabah''. Capaian 27 Januari 2013.</ref> == Sosial == === Bahasa === {{Utama|Bahasa Melayu Sabah}} [[Bahasa Melayu]] adalah bahasa kebangsaan yang dituturkan hampir seluruh etnik di wilayah ini dan dialek Sabah yang dipanggil ''[[Bahasa baku|Baku]]'' adalah sangat berbeza dengan dialek Johor-Riau yang dituturkan di [[Johor]].<ref>{{cite web|url=http://www.streetdirectory.com/etoday/language-and-social-context-clopef.html |title=Language And Social Context|publisher=Streetdirectory.com|date=13 Mei 1969|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Manakala, [[Bahasa Inggeris]] adalah bahasa kedua di Sabah. Sabah juga mempunyai [[slanga]] sendiri yang banyak terdapat dalam Bahasa Melayu . Di samping itu, bahasa pribumi seperti Bajau, Suluk, Kadazandusun, Brunei, Rungus, Lundayeh dan Murut mempunyai segmen mereka sendiri pada siaran radio wilayah Sabah. === Etnik === Rakyat Sabah dibahagikan kepada 32 [[Kelompok etnik|kumpulan etnik]], di mana hanya 28 diiktiraf sebagai [[Bumiputera]], atau etnik asli Tanah Borneo <ref name = "The Report: Sabah 2011"> {{Citation | title = The Report: Sabah 2011 | editor = Oxford Business Group | url = http://books.google.com.my/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10&dq=sabah+officially+recognised+ethnic+group&hl=en&sa=X&ei=NVOfUPLoGM7jrAf2jIHgCg&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false | accessdate = 2013-01-16 | year = 2011 | publisher = Oxford Business Group | location = | isbn = 9781907065361 | page = 10 | quote= }} </ref> Kumpulan etnik terbesar yang bukan asli Tanah Borneo adalah [[Bangsa Han|Bangsa Cina Han]] sebanyak (9%) Manakala [[Bahasa Cina|dialek Cina]] yang berpengaruh di Sabah adalah [[Bahasa Hakka|Hakka]] dan diikuti oleh [[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Hokkien|Hokkien]]. Kebanyakan penempatan orang Cina di Sabah tertumpu di bandar dan pekan utama, iaitu di [[Kota Kinabalu]], [[Sandakan]] dan juga [[Tawau]]. Kumpulan etnik pribumi yang terbesar di Sabah ialah [[Kadazan-Dusun|Kadazandusun]], [[Murut]] diikuti dengan [[Bajau]] [[Iranun]], [[Orang Brunei|Brunei]] dan [[Suluk]]. Terdapat juga sebilangan kecil kaum [[Orang India Malaysia|India]] dan lain-lain bangsa Asia di Sabah . [[Orang Cocos]] dan [[Tidong]] juga merupakan salah satu etnik minoriti yang tinggal di Sabah terutamanya di [[Bahagian Tawau]] dan [[Lundayeh]] juga salah etnik minoriti yang tinggal di [[Long Pasia]] .Serta etnik [[Rungus]] tinggal di Kudat. Secara umumnya semua orang yang datang dari Sabah dikenali sebagai "Orang Sabah" atau (''Sabahan'' dalam [[bahasa Inggeris]]) dan mereka juga menganggap diri mereka seperti itu. Demografi Sabah terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik, antaranya:<ref name = "EthnoSabah">[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=MYS Languages of Malaysia (Sabah)]. [[Ethnologue]]. Capaian 16 Januari 2013</ref> {{Div col}} * [[Kadazan-Dusun]] * [[Bajau]] * [[Orang Sungai]] * [[Orang Brunei|Melayu Brunei]]<ref>{{cite web|url=http://www.thenutgraph.com/%E2%80%9Cnot-malays-full-stop%E2%80%9D/|quote=Actually in Sabah, there were no Malays. You were either Bajau, or Murut, or Orang Sungai. The closest to Malays were the Brunei Malays because they were originally from Brunei before settling in Sabah|title=“Not Malays full stop”|date=22 November 2010|publisher=The Nut Graph|accessdate=26 Mei 2013}}</ref> * [[Murut]] * [[Lundayeh]] * [[Rungus]] * [[Kedayan]] * [[Bisaya]] * [[Bugis]] * [[Lotud]] * [[Kwijau]] * [[Tambanuo]] * [[Orang Sungai]] * [[Dumpas]] * [[Mangka'ak]] * [[Tidong]] * [[Maragang]] * [[Idahan]] * [[Minokok]] * [[Orang Rumanau]] * [[Paitan]] * [[Lun Bawang|Lun Bawang dan Lun Dayeh]] * [[Orang Cocos]] * [[Iranun]]<ref name = "EthnoSabah"/> * [[Suku Suluk|Suluk]] * [[Orang Cina Malaysia|Etnik Cina Sabah yang mempunyai keturunan campuran dengan pribumi (Sino)]] {{Div col end}} Lain-lain bangsa: {{Div col}} *[[Semenanjung Malaysia]] – [[Orang Melayu Malaysia|Melayu]], [[Orang Cina Malaysia|Cina]], [[Orang India Malaysia|India]] *[[Orang Cina]] – [[Hakka]], [[Kantonis]], [[Orang Teochew (Orang Chaoshan)|Teochew]], [[Hainan]] *[[Orang Filipina]] – [[Chavacano]], [[Bisaya]], [[Orang Ilocano|Ilocano]], [[Bajau]], [[Iranun]], [[Suku Suluk|Suluk]] *[[Orang Indonesia]] – [[Bugis]], [[Orang Banjar|Banjar]], [[Suku Jawa|Jawa]], [[Timor]] [[Manado]] *[[Orang India Malaysia|India]] – [[Orang Punjabi Malaysia|Punjabi]], [[Orang Tamil Malaysia|Tamil]] *[[Sarawak|Orang Sarawak]] – [[Iban]], [[Penan]], [[Dayak]], [[Orang Ulu]], [[Etnik Melayu|Melayu Sarawak]], [[Orang Cina Malaysia|Cina Sarawak]] *[[Orang Pakistan di Malaysia|Pakistan]] – [[Pashtun]] *[[Arab|Orang Arab]] – [[Hadramaut|Hadhrami]] *[[Bangsa Jepun]] *[[Bangsa Korea]] {{Div col end}} === Budaya === {{Utama|Budaya di Sabah}} Penduduk wilayah ini terdiri dari berbagai kaum dengan latar belakang kebudayaan masing-masing. Penduduk aslinya terdiri daripada sekurang-kurangnya 30 kumpulan<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=470457 Kepelbagaian Budaya Suku Kaum Di Sabah Perlu Di Dokumentasi - Rais] Bernama. 22 Januari 2010.</ref> dengan menggunakan lebih dari 50 bahasa dan tidak kurang dari 90 dialek. Antaranya ialah [[Kadazandusun]], [[Bajau]], [[Orang Brunei|Melayu Brunei]], [[Murut]], [[Kedayan]], [[Bisaya]], [[Irranun]], [[Rungus]], Kimarang, [[Kwijau]], Lundayeh, Ubian, Binadan, [[Orang Sungai]], Tatana, Tagaas, [[Suku Suluk|Suluk]] dan lain-lain. === Penduduk === {{Utama|Projek IC}} {{bar box |title=Populasi di Borneo Utara – Statistik 1960<ref name=Sadiq/><br>(sekarang Sabah dan [[Labuan]]) |titlebar= |left1=Populasi |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Kadazan-Dusun]]|#AAF0D1|32}} {{bar percent|[[Murut]]|#FFA07A|4.9}} {{bar percent|[[Bajau]]|#89CFF0|13.1}} {{bar percent|[[Orang Brunei|Melayu Brunei]]|#E18E96|0.4}} {{bar percent|Lain-lain bangsa [[Muslim]]|#BDDA57|15.8}} {{bar percent|Orang Indonesia|#BCD4E6|5.5}} {{bar percent|Orang Filipina|#996666|1.6}} {{bar percent|[[Orang Cina Malaysia|Cina]]|#FFCBA4|23}} |caption=Sumber: Borneo Utara British (1961) }} Penduduk Sabah meningkat sebanyak 651,304 pada tahun 1970 dan meningkat lagi kepada 929,299 selepas sedekad. Tetapi dalam dua dekad selepas tahun 1980, populasi penduduk wilayah ini meningkat dengan sangat ketara dengan mempunyai penduduk sebanyak 1.5 juta secara mengejut dan mencapai 2,468,246 menjelang tahun 2000. Sehingga tahun 2019, bilangan ini telah berkembang lagi sehingga 3,629,211, dengan warga asing yang menjadikan 21%(700,190) daripada jumlah populasi di wilayah ini.<ref>[http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/08/10/mahathir-rejects-sabah-rci-plan/ Mahathir rejects Sabah Royal Commission of Inquiry (RCI) plan]</ref> {{bar box |title=Populasi di Sabah – Statistik Mac 2019 |titlebar= |left1=Populasi |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Kadazan-Dusun]]|#AAF0D1|22.6}} {{bar percent|[[Murut]]|#FFA07A|6.1}} {{bar percent|[[Bajau]]|#89CFF0|11}} {{bar percent|[[Orang Brunei|Melayu Brunei]]|#E18E96|5}} {{bar percent|Lain-lain [[bumiputera]]<ref name="Other Bumiputra"/>|#CCCCFF|23.4}} {{bar percent|[[Orang Cina Malaysia|Cina]]|#FFCBA4|9.1}} {{bar percent|Lain-lain bukan bumiputera|DarkGray|1.1}} {{bar percent|Warga Asing|#FFB7C5|21.8}} |caption=Sumber: Jabatan Perangkaan, Malaysia. }} Populasi yang dianggarkan berdasarkan kumpulan etnik pada tahun Mac 2019 adalah seperti berikut: * [[Kadazan-Dusun]]: 22.6% (869,647) * [[Bajau]]: 11% (488,672) * [[Orang Brunei|Melayu Brunei]]: 5% (150,029) * [[Murut]]: 6.1% (199,611) * Lain-lain [[bumiputera]]:<ref name="Other Bumiputra">Bumiputera di Sabah bermakna jika salah satu daripada ibu bapa adalah berketurunan Melayu Islam atau pribumi Sabah seperti yang dinyatakan dalam Perkara 160A (6)(a) [[Perlembagaan Malaysia]]; dan anaknya akan dianggap sebagai Bumiputra</ref> 23.4% (901,964) – yang meliputi kaum [[Rungus]], Murut, Iranun, Bisaya, Tatana, [[Lun Bawang|Lun Bawang dan Lun Dayeh]], Tindal, Kadazan,Tobilung, Kimaragang, [[Suku Suluk|Suluk]], Ubian, Tagal, Timogun, Nabay, [[Kedayan]], [[Orang Sungai]], Makiang, Minokok, Mangka’ak,Dusun, Lobu, Bonggi, Tidong, [[Orang Bugis|Bugis]], Ida’an (Idahan), Begahak, Kagayan, Talantang, Tinagas, Banjar, Gana, Kuijau, Tombonuo, Dumpas, Peluan, Baukan, Sino,Dayak([[murut]]), [[Iban]] * [[Orang Cina Malaysia|Cina]] (majoriti [[Hakka]]): 9.1% (270,049) * Lain-lain bukan bumiputera: 1.1% (44,052) * Warga Asing (Filipina, Indonesia): 21.8% (700,190) === Pendidikan === Pendidikan di wilayah ini telah bermula sejak zaman penjajah lagi, ketika itu sebuah sekolah telah dibina pada tahun 1883 di [[Sandakan]] oleh pihak misionari [[Roman Katolik]].<ref name=sabah.edu.my>{{cite web|url=http://www.sabah.edu.my/fma008/3.HTML|title=SEJARAH PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI SABAH (1963-1988)|publisher=Sabah Education|date=|accessdate=25 Januari 2013}}</ref> Pelaksanaan pendidikan di Sabah juga diteruskan ketika [[Perang Dunia II|Perang Dunia ke-II]] di mana ketika waktu pemerintahan [[Empayar Jepun|Jepun]], falsafah Jepun diajarkan kepada penduduk tempatan.<ref name=sabah.edu.my/> Namun ianya tamat apabila kekalahan Jepun dan diteruskan kembali dengan pendidikan Barat.<ref name=sabah.edu.my/> Pelan pendidikan lima tahun telah dilaksanakan dan digubal semasa tempoh 1947–1952 oleh pihak [[British]].<ref name=sabah.edu.my/> Antara perkara yang ditekankan dalam pelan pendidikan ini adalah seperti; enam tahun pendidikan sekolah rendah untuk semua, pembanterasan buta huruf, pendidikan kesihatan dan pertanian, pendidikan untuk kanak-kanak perempuan dan juga latihan vokasional.<ref name=sabah.edu.my/> Dalam sistem pendidikan berkenaan, [[bahasa Inggeris]] merupakan bahasa utama.<ref name=sabah.edu.my/> Setelah menyertai Persekutuan Malaysia, pendidikan di Sabah telah menjadi tanggungjawab Kerajaan Persekutuan.<ref name=sabah.edu.my/> Perihal pendidikan ini terkandung dalam Akta Pendidikan 1961 yang kemudiannya dikembangkan ke Sabah pada tahun 1976.<ref name=sabah.edu.my/> === Agama === {{bar box |title=Agama di Sabah – Statistik 2020<ref name="Religion in Sabah "/> |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|LimeGreen|55.6}} {{bar percent|[[Kristian]]|DodgerBlue|28.4}} {{bar percent|[[Buddha]]|OrangeRed|5.2}} {{bar percent|Lain-lain|Gray|1.2}} {{bar percent|[[Tidak beragama]]|Black|0.1}} }} Menurut perangkaan [[Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020]] kira-kira 55.6% penduduk Sabah beragama [[Islam]], 28.4% lagi adalah [[Kristian]], 5.2% [[Buddha]], 1.2% lain-lain dan 0.1% tidak beragama.<ref name="Religion in Sabah "/> Sejak penyatuan pada tahun 1963, Sabah telah mengalami perubahan yang ketara dalam komposisi agama, terutama dalam peratusan penduduknya yang menganut agama [[Islam]]. Pada tahun 1960, peratusan umat Islam adalah 36%, manakala [[Kristian]] 18%, kira-kira satu pertiga lagi kekal mengamalkan fahaman [[animisme]].<ref>{{cite web|url=http://books.google.com.my/books?id=dnPu49bHNUkC&pg=PA482&lpg=PA482&dq=%22Religious+persuasion+of+the+Federation+of+Malaysia+and+Brunei%22&source=bl&ots=B1X5EFOioK&sig=ywk54Jr0Rgm-paItpQr6NcEavqg&hl=en&sa=X&ei=d2p9UOCBEIXSrQe5ooCoCw&ved=0CCwQ6AEwAA|title=Religion and Societies: Asia and the Middle East - Google Books|publisher=Books.google.com.my|date=|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Dan Pada 23 September 1973, Bapa Kemerdekaan Sabah, Tun Datu Mustapha Datu Harun telah membentangkan usul di DUN Sabah untuk membuat pindaan Perlembagaan Negeri Artikel 5(A). Usul berkenaan diluluskan secara bulat suara melalui undian demokratik DUN Sabah. Pindaan itu menjelaskan agama Islam dicatatkan sebagai Agama Negeri tanpa menghalang agama-agama lain diamalkan dalam keadaan aman dan harmoni. {{Quotes|2=''"Islam is the religion of the State, but other religions may be practiced and harmony in any part of the State."''|3=Tun Datu Mustapha Datu Harun}} ==Penduduk terkenal== {{main|Senarai orang dari Sabah}} == Lihat juga == * [[Masjid-masjid di Sabah]] * [[Keselamatan Timur Sabah]] == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == {{Commons|Sabah}} * [http://www.sabah.gov.my Tapak sesawang rasmi kerajaan negeri Sabah] {{Sabah}} {{Negeri dan Wilayah Persekutuan Malaysia}} {{portal bar|Malaysia|Geografi|Sabah}} {{authority control}} [[Kategori:Sabah| ]] [[Kategori:Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia]] [[Kategori:Hubungan Filipina–Malaysia]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Melayu]] [[Kategori:Bekas jajahan British]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] eh5r5owz26xt2gqzyowafg9la8w3srr 5650638 5650637 2022-08-21T20:19:13Z Meandkancil2020 254549 membetulkan kotak maklumat. wikitext text/x-wiki {{coord|5|15|N|117|0|E|display=title}} {{Kotak info petempatan <!-- See Template:Infobox settlement for additional fields and descriptions --> | name = Sabah | official_name = Wilayah Sabah | settlement_type = [[Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia|Negeri]] | image_skyline = | imagesize = | image_alt = | image_caption = | image_flag = Flag of Sabah.svg | flag_size = | flag_alt = Flag of Sabah | image_shield = Coat of arms of Sabah.svg | shield_size = 60px | shield_alt = Coat of arms of Sabah | nickname = ''Negeri Di Bawah Bayu'<ref>{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/About |title=Mengenai Sabah |trans-title=About Sabah |language=ms |publisher=[[Kerajaan Negeri Sabah|Sabah State Government]] |access-date=19 Mei 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160519124851/http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/About |archive-date=19 Mei 2016 |url-status=dead}}</ref><br /> | motto = ''Sabah Maju Jaya''<ref name="crest">{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/pd.nbw/dcm/english/engdoc/crest.html |title=The Meaning of the Sabah State Crest |publisher=Sabah State Government |access-date=10 June 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140610031143/http://www.sabah.gov.my/pd.nbw/dcm/english/engdoc/crest.html |archive-date=10 June 2014 |url-status=dead}}</ref> | anthem = ''[[Sabah Tanah Airku]]''<ref>{{cite web |url=http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/PatrioticSong |title=Lagu-Lagu Patriotik |trans-title=Patriotic Songs |language=ms |publisher=Sabah State Government |access-date=20 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160520150035/http://www.sabah.gov.my/main/ms/Home/PatrioticSong |archive-date=20 May 2016 |url-status=dead}}</ref> <br />{{small|Sabah Tanah Airku}}<center>[[File:Lagu Negeri Sabah - Sabah Tanah Airku (Instrumental).ogg]]</center> | image_map = Sabah in Malaysia.svg | mapsize = | map_alt = | map_caption = {{centre|{{Legend inline|#C41E3A|outline=red}} '''Sabah''' di {{Legend inline|#FFFDD0|outline=silver}} '''[[Malaysia]]'''}} | coordinates = {{coord|5|15|N|117|0|E|display=in Ine}} | subdivision_type = | subdivision_name = | established_title = Ditubuhkan dibawah [[Empayar Brunei]] | established_date | established_title1 = [[Borneo Utara|British Borneo Utara]] | established_date1 = 1882 | established_title2 = [[Pendudukan Jepun di British Borneo|Penduduk Jepun]] | established_date2 = 1942 | established_title3 = [[Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara|Jajahan Mahkota British]] | established_date3 = 15 Julai 1946 | established_title4 = Memperoleh pemerintahan sendiri | established_date4 = 31 Ogos 1963<ref name="Group">{{cite book |title=The Report: Sabah 2011 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |publisher=Oxford Business Group |isbn=978-1-907065-36-1 |pages=10–143|year=2011 }}</ref><ref name="tna">{{cite web |url=http://discovery.nationalarchives.gov.uk/details/r/C760803 |title=The National Archives DO 169/254 (Constitutional issues in respect of North Borneo and Sarawak on joining the federation) |publisher=[[The National Archives (United Kingdom)|The National Archives]] |date=1961–1963 |access-date=23 April 2015}}</ref><ref name="Porritt1997">{{cite book |author=Philip Mathews |title=Chronicle of Malaysia: Fifty Years of Headline News, 1963–2013 |url=https://books.google.com/books?id=md9UAgAAQBAJ&pg=PA15 |date=28 February 2014 |publisher=Editions Didier Millet |isbn=978-967-10617-4-9 |pages=15–}}</ref><ref name="SG">{{cite book |author=Frans Welman |title=Borneo Trilogy Volume 1: Sabah |url=https://books.google.com/books?id=glG-WBH8hkQC&pg=PA159 |access-date=28 May 2013 |publisher=Booksmango |isbn=978-616-245-078-5 |pages=159–|date=9 March 2017 }}</ref> | established_title5 = [[Perjanjian Malaysia|Bergabung dengan Malaysia]]<ref>{{cite web|url=http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1963/35/pdfs/ukpga_19630035_en.pdf|title=Malaysia Act 1963 (Chapter 35)|work=The National Archives|publisher=[[United Kingdom legislation]]|access-date=12 August 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20121114081253/http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1963/35/pdfs/ukpga_19630035_en.pdf|archive-date=14 November 2012|url-status=dead}}</ref> | established_date5 = 16 September 1963<ref name="Agreement relating to Malaysia">{{cite wikisource |title=Agreement relating to between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of North Borneo, Sarawak and Singapore |wslink=Agreement relating to between United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of North Borneo, Sarawak and Singapore |author=<nowiki>the Governments of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland, Federation of , North Borneo, Sarawak and Singapore</nowiki> |year=1963 |page=1}}</ref> | seat_type = Ibu negeri<br />(dan kota terbesar) | seat = [[Kota Kinabalu]] | parts_type = Bahagian | parts_style = list | parts = | p1 = [[Bahagian Pedalaman|Pedalaman]] | p2 = [[Bahagian Kudat|Kudat]] | p3 = [[Bahagian Sandakan|Sandakan]] | p4 = [[Bahagian Tawau|Tawau]] | p5 = [[Bahagian Pantai Barat|Pantai Barat]] | government_type =[[Sistem parlimen|Sistem Demokrasi Berparlimen]] dan [[Yang di-Pertua Negeri|Sistem Ketua Kerajaan Negeri]] | governing_body = [[Dewan Undangan Negeri Sabah]] | leader_title = [[Yang di-Pertua Negeri]] | leader_name = [[Juhar Mahiruddin]] | leader_title1 = [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]] | leader_name1 = [[Hajiji Noor]] <br /> ([[Gabungan Rakyat Sabah|GRS]]–[[Perikatan Nasional|PN]]–[[Malaysian United Indigenous Party|BERSATU]]) | area_footnotes = <ref name="statistics">{{cite web|url=https://www.dosm.gov.my/v1/index.php?r=column/cone&menu_id=dTZ0K2o4YXgrSDRtaEJyVmZ1R2h5dz09|title=Sabah @ a Glance|publisher=Department of Statistics,|access-date=29 December 2017}}</ref> | area_total_km2 = 73,904 | elevation_max_ft = 13435 | elevation_max_point = [[Gunung Kinabalu]] | population_footnotes = <ref name="statistics"/> | population_total = {{increase}} 3900000 ([[Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia|2nd]]) | population_as_of = 2018 | population_density_km2 = 52 | population_demonym = Orang Sabah | population_note = | demographics_type1 = Demografik {{nobold|(2010)}}<ref name="total population">{{cite web|url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/population/05Jadual_Mukim_negeri/Mukim_Sabah.pdf|title=Total population by ethnic group, administrative district and state, Malaysia|publisher=Department of Statistics, Malaysia|year=2010|access-date=25 February 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20120227090345/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/population/05Jadual_Mukim_negeri/Mukim_Sabah.pdf |archive-date=27 February 2012 |url-status=dead}}</ref> | demographics1_title1 = Kumpulan etnik | demographics1_info1 = {{Plainlist| * [[Kadazan-Dusun]]: 17% * [[Bajau]]: 14% * [[Cina |Cina]]: 9% * |Malay@Melayu]]: 5% * [[Murut|Murut]]: 3% * [[Iban|Iban]]: 2% * Orang Indonesia 6% * Lain-lain [[Bumiputera|Bumiputera]]: 20% * Bukan warganegara: 27% }} | demographics1_title2 = Dialek | demographics1_info2 = [[Bahasa Melayu Sabah|Melayu Sabah]]{{*}}[[Bahasa Indonesia|Indonesia Sabah]]{{*}}[[Bahasa Kadazandusun]]{{*}}[[Bahasa Hakka|Hakka]] | demographics_type2 = Indeks negeri | demographics2_title1 = [[Indeks Pembangunan Manusia|HDI]] {{nobold|(2019)}} | demographics2_info1 = 0.710 (<span style="color:#0c0;">high</span>) ([[Senarai negeri Malaysia mengikut Indeks Pembangunan Manusia|ke-15]])<ref>{{cite web|url=https://hdi.globaldatalab.org/areadata/shdi/|title=Subnational Human Development Index (2.1) [Sabah – Malaysia]|publisher=Global Data Lab of Institute for Management Research, [[Radboud University Nijmegen|Radboud University]]|access-date=12 November 2018}}</ref> | demographics2_title2 = Kadar kesuburan {{nobold|(2017)}} | demographics2_info2 = 1.4<ref name="statistics"/> | demographics2_title3 = [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] {{nobold|(2020)}} | demographics2_info3 = [[Ringgit Malaysia|RM]]77,506 juta<ref name="statistics"/> | timezone1 = [[Waktu Piawai Malaysia]]<ref>{{cite web |url=http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html |title=Time Zones in |author=Helmer Aslaksen |publisher=Department of Mathematics, Faculty of Science, [[National University of Singapore]] |date=28 June 2012 |access-date=21 May 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160521034731/http://www.math.nus.edu.sg/aslaksen/teaching/timezone-old.html |archive-date=21 May 2016 |url-status=dead}}</ref> | utc_offset1 = +8 | postal_code_type = Poskod | postal_code = 88xxx<ref>{{cite web |url=https://postal-codes.cybo.com//sabah/?p=1 |title=Postal codes in Sabah |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> to 91xxx<ref>{{cite web |url=https://postal-codes.cybo.com/semporna/ |title=Postal codes in Semporna |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> | area_code_type = | area_code = 087 <small>([[Bahagian Pedalaman]])</small> <br />088 <small>([[Daerah Kota Kinabalu|Kota Kinabalu]] dan [[Daerah Kudat|Kudat]])</small> <br />089 <small>([[Daerah Lahad Datu|Lahad Datu]], [[Daerah Sandakan|Sandakan]] dan [[Daerah Tawau|Tawau]])</small><ref>{{cite web |url=https://area-codes.cybo.com/malaysia/sabah/?p=1 |title=Area codes in Sabah |publisher=cybo.com |access-date=12 July 2016}}</ref> | iso_code = H (MY-12, 47–49)<ref>{{cite web |url=http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri/ |title=State Code |publisher=Malaysian National Registration Department |access-date=19 May 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170519030502/http://www.jpn.gov.my/en/kod-negeri/ |archive-date=19 May 2017 |url-status=dead}}</ref> | registration_plate = SA, SAB, SAC, SY <small>([[Pantai Barat]])</small> <br />SB <small>([[Daerah Beaufort |Beaufort]])</small> <br />SD <small>(Lahad Datu)</small> <br />SK <small>(Kudat)</small> <br />SS, SSA, SM <small>(Sandakan)</small> <br />ST, STA, SW <small>(Tawau)</small> <br />SU <small>([[Daerah Keningau|Keningau]])</small><ref>{{cite web |url=http://malaysiandigest.com/features/546797-some-little-known-facts-sabah vehicle-registration-plates.html |title=Some Little Known Facts On Malaysian Vehicle Registration Plates |author=Teh Wei Soon |publish Digest |date=23 March 2015 |access-date=12 July 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150708091603/http://malaysiandigest.com/features/546797-some-little-known-facts-on-malaysian-vehicle-registration-plates.html |archive-date=8 July 2015 |url-status=dead}}</ref> | short_description = Autonomous State of Malaysia on the island of Borneo | blank_name_sec1 = Nama bekas | blank_info_sec1 = [[Borneo Utara]] | blank_name_sec2 = Bahasa rasmi | blank_info_sec2 = [[Bahasa Melayu|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | blank1_name_sec2 = Bahagian Memandu | blank1_info_sec2 = Kiri | blank2_name_sec2 = Voltan elektrik | blank2_info_sec2 = 230 V, 50 Hz | blank3_name_sec2 = | blank3_info_sec2 = | website = {{official website}} }} '''Sabah''' juga dikenali sebagai '''Sabah Negeri Dibawah Bayu''' ialah salah satu negeri dalam [[Malaysia]] yang terletak di bahagian utara pulau [[Borneo]]. [[Senarai bandar raya di Malaysia|Ibu negeri]] Sabah ialah [[Kota Kinabalu]], yang dahulunya dikenali sebagai ''[[Jesselton]]''. Kedudukan wilayah Sabah yang sangat strategik di bawah laluan [[Angin Monsun|angin monsun]] dan tidak pernah dilanda ribut taufan, kecuali beberapa ribut tropika berskala kecil. Sabah ialah negeri/wilayah kedua terbesar di [[Persekutuan Malaysia]]. Luas dataran kawasan di Sabah dijangkau kira-kira 72,500 kilometer persegi, dan bersempadan dengan wilayah [[Sarawak]], dan terpisah dari [[Labuan|wilayah persekutuan Labuan]] di Malaysia. Selain itu, Sabah juga mempunyai sempadan antarabangsa darat di bahagian selatan wilayah beserta [[Laut Sulawesi]] dengan [[Indonesia]], dan sempadan air di utara [[Laut Sulu]] dengan [[Filipina]] serta di barat [[Laut China Selatan]] dengan [[Brunei]] dan [[Vietnam]] dengan anggaran garis pantainya sepanjang 1,290–1,450 km. Sabah terletak di bahagian paling utara [[Borneo]] selaku pulau ketiga terbesar dunia. Sabah beriklim [[hutan hujan tropika]] dan mempunyai gunung tertinggi di Malaysia, [[Gunung Kinabalu]], dengan ketinggian 4,101 meter, dan menjadi sebahagian [[banjaran Crocker]]. Rangkaian banjaran (julat) di Sabah— Crocker, [[Banjaran Trusmadi|Trusmadi]] dan Witti adalah bergerigi di pedalaman dan merangkumi banyak puncak hingga mencapai ketinggian antara 1,200 ke 1,800 meter. Di antara Banjaran Crocker dan laut di pantai barat ialah dataran pantai yang luas dan berpenduduk ramai; dataran lain seperti di [[Tenom]], [[Tambunan]] dan [[Keningau]], terletak di pedalaman di antara jisim gunung, manakala dataran rendah timur sebahagiannya dibedah penembusan. Sabah pernah dikenali sebagai [[Borneo Utara]] (''The North Borneo'') semasa zaman penjajahan British sehingga 1963 atau SBUB. Mempunyai sejarah silam tersendiri, malah terhubung kait juga dengan sejarah Brunei-Filipina. Wilayah ini pernah dimiliki sebagai sebahagian Kesultanan [[Srivijaya]], [[Majapahit]], [[Empayar Brunei|Brunei]], [[Kesultanan Sulu|Sulu]] sebelum pemerintahan kolonial British (SBUB dan Pemerintahan Koloni Inggeris) dan [[Pendudukan Jepun di Borneo British|Jepun]] ketika Perang Dunia Kedua. Sekarang, di masukkan dalam Negara Persekutuan Malaysia. Wilayah Sabah bersistemkan demokrasi berpelembagaan sejak masa bekerajaan sendiri pada tahun 1963. Dengan badan perundangan negeri tersendiri, ketua negeri ialah [[Yang di-Pertua Negeri Sabah]] (dahulunya Gabenor Sabah), [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]] sebagai ketua kerajaan di Sabah, dan dibantu oleh Jemaah Menterinya. Sabah juga merupakan salah satu dari empat wilayah (dua daripadanya adalah negeri di Semenanjung) di Malaysia yang tidak mempunyai sultan atau raja di peringkat wilayah. Berpandukan kepada [[Sistem Westminster|sistem Westminister]] yang diwariskan pemerintahan British, dan juga salah satu negeri terawal yang mengguna pakai sistem ini. Sabah mempunyai 5 kawasan (bahagian) pentadbiran dan 27 daerah. Bahasa Melayu adalah bahasa rasmi dan Islam merupakan agama yang terbesar, namun agama lain di Sabah adalah bebas untuk dianuti. Penduduk Sabah atau suka menggelarkan sebagai ''Sabahan'', dan terdiri daripada 33 kumpulan peribumi (bumiputera Sabah) yang berkomunikasi dalam lebih 50 bahasa dan 80 dialek etnik. Terdapat satu dialek Melayu yang digunakan iaitu [[Bahasa Melayu Sabah]]. Kumpulan etnik terbesar di Sabah ialah [[Kadazan-Dusun]] yang merangkumi hampir 30% penduduk di Sabah. [[Pesta Kaamatan]] yang disambut pada 30 dan 31 Mei setiap tahun ialah perayaan yang disambut oleh warga Kadazan-Dusun dengan tujuan untuk mengekalkan tradisi "roh beras" serta menzahirkan rasa syukur mereka kerana hasil tuaian yang lumayan. Etnik utama lain di Sabah ialah [[Bajau|Bajau Samah]], atau juga dikenali sebagai “Koboi Timur”, dan [[Murut]], iaitu orang-orang bukit dan pemburu kepala pada masa lalu, ialah kumpulan etnik kedua dan ketiga terbesar di Sabah, masing-masing. Suku-suku lain Sabah termasuk Bajau, [[Iranun]], [[Melayu Brunei]], [[Bahasa Banjar|Banjar]], Bugis, Kedayan, Lotud, Lundayeh, Rungus, Sepanyol, Minokok, Bonggi, dan Ida'an. Selain itu, bangsa Cina atau campuran Cina-Dusun juga menjadi kumpulan utama peribumi di Sabah. == Etimologi == Asal-usul nama "Sabah" dikatakan kurang jelas, dan terdapat banyak teori yang telah timbul.<ref name="sejarah sabah">{{cite web |url=http://repository.um.edu.my/99765/1/06.WONG.pdf |title=The Name of Sabah and the Sustaining of a New Identity in a New Nation |author=Danny Wong Tze Ken |publisher=[[University Malaya]] Repository |year=2015 |access-date=25 February 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160225022550/http://repository.um.edu.my/99765/1/06.WONG.pdf |archive-date=25 February 2016 |url-status=dead}} dalam bahasa inggeris</ref> Salah satu contoh teori ialah ketika Sabah masih di bawah pemerintahan [[Kesultanan Brunei]], ia dirujuk sebagai ''seludang'' pada asal nama sabah, nama seludang dari ''700'' tahun yang lalu yang dinamakan '[[seludang]]' oleh masyarakat moyang dulu kerana [[seludang]] tersebut oleh masyarakat tempatan sabah, namun begitu, terdapat perbezaan antara lain di sekitar Kepulauan Borneo. Disebabkan juga lokasi Sabah yang berhubung dengan [[Brunei]], telah dikatakan bahawa Sabah ialah perkataan [[Orang Brunei|Melayu Brunei]] yang bermaksud hulu<ref>{{Cite news|title=The Origin of the name 'Sabah'|author=Allen R. Maxwell|periodical=Sabah Society Journal|volume=VII (No. 2)|year=1981–1982}}</ref> atau sebelah utara sungai.<ref>{{Cite document|publisher=The Project Gutenberg eBook|title=British Borneo: Sketches of Brunai, Sarawak, Labuan, and North Borneo|year=1891|page=95|accessdate=15 January 2013|url=http://www.gutenberg.org/files/27547/27547-h/27547-h.htm|author=W. H. Treacher}}</ref> perkataan Melayu yang ertinya tempat di mana gula kabung diekstrak. Sabah juga merupakan perkataan [[Bahasa Arab|Arab]] yang bermaksud matahari terbit. Kehadiran pelbagai teori ini menjadikan ia sukar untuk menentukan asal sebenar nama wilayah ini.<ref>{{cite news|publisher=New Straits Times|author=Kaur, Jaswinder|title=Getting to Root of the Name Sabah|date=16 September 2008}}</ref> Sesetengah teori juga mengatakan bahawa Sabah pernah dirujuk sebagai ''Seludang'' dalam teks 1365 Jawa yang dikenali sebagai [[Kakawin Nagarakretagama|Nagarakretagama]] ditulis oleh [[Empu Prapañca]].<ref>{{Cite document|publisher=National Library of Malaysia|title=Origin of Place Names – Sabah|url=http://sejarahmalaysia.pnm.my/portalBI/list.php?section=sm03&ttl_id=34|accessdate=15 Januari 2013|journal=|archive-date=2012-05-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20120515225153/http://sejarahmalaysia.pnm.my/portalBI/list.php?ttl_id=34&section=sm03|url-status=dead}}</ref> Sementara itu, walaupun orang Cina sejak zaman [[dinasti Han]] telah lama dikaitkan dengan pulau [[Borneo]],<ref name="cina purba">{{cite journal |title=Migrasi Cina ke Sabah Sebelum Perang Dunia Kedua |journal=Archipel |author=Danny Wong Tze Ken |year=1999 |volume=58 |issue=3 |pages=131–158|doi=10.3406/arch.1999.3538 }}</ref><ref>{ {cite web |url=http://www.sino-platonic.org/complete/spp236_china_borneo_santubong.pdf |title=Meneliti Hubungan Antara China Purba dan Borneo Melalui Tapak Arkeologi Santubong |author1=Wan Kong Ann |author2=Victor H. Mair |author3=Paula Roberts |author4=Mark Swofford |work=[[Universiti Tsinghua]] dan Jabatan Bahasa dan Tamadun Asia Timur, [[University of Pennsylvania]] |penerbit=Sino-Platonic Papers |date=April 2013 |akses -date=14 Mei 2016 |issn=2157-9687 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160514050717/http://www.sino-platonic.org/complete/spp236_china_borneo_santubong.pdf |archive -tarikh=14 Mei 2016 |url-status=dead}}</ref> mereka tidak mempunyai sebarang nama khusus untuk kawasan itu. Sebaliknya semasa [[dinasti Song]], mereka merujuk kepada seluruh pulau itu sebagai ''Po Ni'' (juga disebut ''Bo Ni''), iaitu nama yang sama yang mereka gunakan untuk merujuk kepada Kesultanan Brunei di masa.<ref name="sabah history"/> Disebabkan kedudukan Sabah berhubung dengan Brunei, telah dicadangkan bahawa ''Sabah'' ialah perkataan [[Melayu Brunei]] yang bermaksud hulu atau "ke arah utara. ".<ref name="etymology"/><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=iGLjAAAAMAAJ |title=Asal usul nama 'Sabah' |author= Allen R. Maxwell |periodical=Sabah Society Journal |volume=VII (No. 2) |year=1981–1982}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://www.gutenberg.org /files/27547/27547-h/27547-h.htm |title=British Borneo: Sketsa Brunai, Sarawak, Labuan, dan Borneo Utara |author=W. H. Treacher |publisher=The Project Gutenberg eBook |year=1891 |access-date=15 Oktober 2009 |page=95}}</ref> Teori lain mencadangkan bahawa ia berasal daripada perkataan [[Bahasa Melayu|Melayu]] ' 'sabak'' yang bermaksud tempat di mana [[gula aren]] diekstrak.<ref name="century">{{cite news |url=http://www.bt.com.bn/life/2008/09 /21/how_brunei_lost_its_northern_province |title=Bagaimana Brunei kehilangan wilayah utaranya |author=Rozan Yunos |newspaper=[[The Brunei Times]] |date=21 September 2008 |access-date=28 Oktober 2013 |archive-url=https:/ /web.archive.org/web/20140617040008/http://www.bt.com.bn/life/2008/09/21/how_brunei_lost_its_northern_province |archive-date=17 Jun 2014 |url-status=dead}}</ref> Sabah ''(صباح) juga merupakan perkataan [[Bahasa Arab|Arab]] yang bermaksud "pagi". Kehadiran pelbagai teori menyukarkan untuk menentukan asal usul sebenar nama tersebut.''<ref>{{cite web |url=https://www.highbeam.com/doc/1P1-156297027.html |archive-url=https ://web.archive.org/web/20160505011758/https://www.highbeam.com/doc/1P1-156297027.html |url-status=dead |archive-date=5 Mei 2016 |title=Mendapatkan akar daripada nama Sabah |author=Jaswinder Kaur |publisher=[[New Straits Times]] {{Langganan diperlukan |via=HighBeam}}|date=16 September 2008|access-date=25 Februari 2016}}</ref> ''Ia digelar "Tanah Di Bawah Angin" (''Negeri Di Bawah Bayu'') kerana negeri ini terletak di bawah tali pinggang [[taufan]] [[Asia Timur]] dan tidak pernah dipukul oleh sebarang taufan,''<ref name="land di bawah angin"/><ref name="Welman2017">{{cite book |author=Frans Welman |title=Borneo Trilogy Jilid 2: Sabah |url=https://books.google.com/books?id=MHVbz8SE6FQC&pg =PA125 |date=9 Mac 2017 |publisher=Booksmango |isbn=978-616-245-079-2 |pages=125–}}</ref> kecuali beberapa [[siklon tropika#ribut tropika|tropika l ribut]].<ref>{{cite book |author1=Joo Tick Lim |author2=Azizan Abu Samah |title=Cuaca dan iklim Malaysia |url=https://books.google.com/books?id=ZGwcAQAAMAAJ |year=2004 |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-176-9}}</ref> == Sejarah == {{Utama|Sejarah Sabah}} Penghijrahan manusia ke rantau ini dipercayai berlaku kira-kira 20,000-30,000 tahun dahulu. Dipercayai, bahawa manusia awal ini adalah daripada bangsa [[Bangsa Australoid|Australoid]] dan juga [[Negrito]]. Gelombang penghijrahan manusia yang seterusnya dipercayai adalah daripada bangsa [[Orang Austronesia|Austronesia-Mongoloid]] yang berlaku sekitar 3000 SM. === Empayar Brunei === {{Utama|Empayar Brunei|Sejarah Brunei}} Pada awal abad ke-7, sebuah komuniti yang dikenali sebagai Vijayapura, juga berkaitan dengan [[Srivijaya|Empayar Srivijaya]] telah dijangkakan mempunyai kaitan dengan [[Empayar Brunei]] yang wujud di sekitar pantai laut Borneo.<ref>{{Cite document|title=East Malaysia and Brunei|publisher=Periplus Editions|work=Ancient Chinese Trading Links|date=Mac 2001|page=30|url=http://books.google.com/?id=YWO5Va53GkgC&pg=PA31&lpg=PA31&dq=cede+sabah+sulu+brunei&q=cede%20sabah%20sulu%20brunei|accessdate=15 Januari 2013|isbn=978-962-593-180-7}}</ref> Satu lagi kerajaan yang disyaki telah wujud awal abad ke-9 adalah [[Po Ni]], kerajaan ini telah dipercayai wujud pada muara [[Sungai Brunei]] dan merupakan pendahulu kepada [[Sultan Brunei|Kesultanan Brunei]].<ref name="andaya">{{Cite book|publisher=MacMillan Press Ltd.|title=A History of Malaysia|author=Barbara Watson Andaya and Leonard Y. Andaya|year=1982|url=http://books.google.com/?id=5GSBCcNn1fsC&pg=PA57&lpg=PA57&dq=p%27o-ni&q=p%27o-ni|isbn=978-0-312-38121-9|page=58|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Kesultanan Brunei bermula selepas pemerintah Brunei memeluk Islam. Semasa pemerintahan sultan kelima yang dikenali sebagai [[Sultan Bolkiah|Bolkiah]] antara 1473-1524, wilayah kekuasaan sultan merangkumi Sabah, [[Kepulauan Sulu]] dan [[Manila]] di utara, dan [[Sarawak ]] sehinggalah [[Banjarmasin]] di selatan.<ref>{{Cite book|title=A History of Brunei|page=45|publisher=RoutlegdeCurzon|year=2002|author=Saunders, Graham E.|isbn=978-0-7007-1698-2|url=http://books.google.com/?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40&lpg=PA40&dq=ong+sum+ping&q=ong%20sum%20ping|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Pada tahun 1658, Sultan Brunei menyerahkan bahagian utara dan timur Borneo kepada [[Kesultanan Sulu|Sultan Sulu]] atas keberhasilan dalam menyelesaikan sebuah [[Perang Saudara Brunei|perang saudara]] yang berlaku di [[Brunei]], tetapi banyak sumber mengatakan Brunei tidak pernah menyerahkan sedikit pun tanah di bahagian Sabah kepada Kesultanan Sulu.<ref>{{cite web|url=http://www.bt.com.bn/2013/03/07/sabah-and-sulu-claims|title=Sabah and the Sulu claims|author=Rozan Yunos|publisher=[[The Brunei Times]]|date=7 Mac 2013|accessdate=20 September 2013|archiveurl=http://archive.is/O4lWE|archivedate=31 Oktober 2013}}</ref> === Borneo Utara British === {{Utama|Borneo Utara}} [[File:Alexander Dalrymple AGE V07 1801.jpg|thumb|right|170px|[[Alexander Dalrymple]], seorang pegawai [[Syarikat Hindia Timur Inggeris]] yang telah menyimpulkan satu perjanjian dengan [[Kesultanan Sulu|Sultan Sulu]] bagi membolehkan beliau menubuhkan sebuah pos perdagangan di kawasan Sulu.]] Pada tahun 1761, [[Alexander Dalrymple]], seorang pegawai [[Syarikat Hindia Timur Inggeris|Syarikat Hindia Timur British]] menyimpulkan satu perjanjian dengan Sultan Sulu untuk membolehkan beliau menubuhkan sebuah pos perdagangan pada sebahagian kawasan Sabah yang terletak di bawah kekuasaan Sulu, walaupun ramai yang menjangkakan ia akan menemui kegagalan.<ref>{{cite book|author=Howard T. Fry|title=Alexander Dalrymple (1737-1808) and the Expansion of British Trade|url=http://books.google.com/books?id=flfYsDjH_M4C&pg=PA72|accessdate=25 Mei 2013|year=1970|publisher=Routledge|isbn=978-0-7146-2594-2|pages=68–}}</ref> Pada tahun 1846, pulau [[Labuan]] di pantai barat Sabah telah diserah kepada pihak British oleh Sultan Brunei dan pada tahun 1848 ia telah menjadi jajahan British dengan perjanjian penyerahan dari Sultan Brunei diperbaharui pada 1877, manakala bahagian pantai timur Sabah diserahkan oleh Kesultanan Sulu pada 1878.<ref>{{cite book|author=Charles ALfred Fisher|title=South-East Asia: A Social, Economic and Political Geography|url=http://books.google.com/books?id=dHsOAAAAQAAJ&pg=PA147|accessdate=26 Mei 2013|year=1966|publisher=Taylor & Francis|pages=147–|id=GGKEY:NTL3Y9S0ACC}}</ref><ref>{{cite book|author=Ooi Keat Gin|title=Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to Timor. R-Z. volume three|url=http://books.google.com/books?id=QKgraWbb7yoC&pg=PA251|accessdate=26 Mei 2013|year=2004|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-770-2|pages=251–}}</ref><ref>{{cite book|author=Keat Gin Ooi|title=Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor|url=http://books.google.com/books?id=QKgraWbb7yoC&pg=PA265|date=1 January 2004|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-770-2|pages=265–}}</ref> Berikutan satu siri pemindahan, hak ke atas Borneo Utara telah dipindahkan ke [[Alfred Dent]], dimana pada tahun 1881 telah dibentuk [[Borneo Utara#Alfred Dent dan sewaan|''British North Borneo Provisional Association Ltd'']] yang merupakan pendahulu kepada Syarikat Borneo Utara British.<ref name = "Malaysia and Its Neighbours, The World studies series"> {{Citation | title = Malaysia and Its Neighbours, The World studies series | author = J. M. Gullick | url = http://books.google.com.my/books?id=ykM9AAAAIAAJ&pg=PA148&dq=%22In+1877+and+1878+the+Sultans+of+Brunei+and+of+Sulu%22&hl=en&sa=X&ei=JXCnUJeSG4arrAfB0IHwBQ&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22In%201877%20and%201878%20the%20Sultans%20of%20Brunei%20and%20of%20Sulu%22&f=false | accessdate = 15 Januari 2013 | year = 1967 | publisher = Taylor & Francis | location = | isbn = | page = 148-149 | quote= }} </ref> Pada tahun berikutnya, [[Syarikat Borneo Utara British]] telah dibentuk dan [[Kudat]] telah dijadikan sebagai pusat pemerintahan. Namun pada tahun 1883, pusat pemerintahan telah dipindahkan ke [[Sandakan]]. Pada tahun 1885, [[United Kingdom|British]], [[Sepanyol]], dan [[Jerman]] menandatangani [[Protokol Madrid 1885|Protokol Madrid]] bagi mengiktiraf kedudukan Sepanyol di [[Kepulauan Sulu]] dan sebagai balasan, Sepanyol melepaskan semua tuntutannya ke atas Borneo Utara.<ref>{{Cite document|title=Protocol of 1885|publisher=Sabah State Attorney-General's Chambers|accessdate=15 Januari 2013|url=http://www.lawnet.sabah.gov.my/Lawnet/SabahLaws/Treaties/Protocol%28Madrid%29.pdf|journal=|archive-date=2013-10-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029195606/http://www.lawnet.sabah.gov.my/Lawnet/SabahLaws/Treaties/Protocol%28Madrid%29.pdf|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 1888, Borneo Utara telah menjadi [[Negeri naungan|naungan]] [[United Kingdom|British]]. Di sebalik status sebagai salah satu negeri di Malaysia yang diiktiraf di peringkat antarabangsa, [[Filipina]] meletakkan tuntutan yang sangat aktif terhadap bahagian timur Sabah, yang mana Malaysia telah menolak ia sebagai "bukan isu".<ref name = "Where in the World Is the Philippines?"> {{Citation | title = Where in the World Is the Philippines?: Debating Its National Territory | editor = [[Rodolfo Severino]] | url = http://books.google.com.my/books?id=83BIxG7Ig2cC&pg=PA62&dq=%22Sabah.+Not+least,+all+other+countries+of+the+world+acknowledge+it%22&hl=en&sa=X&ei=3x6JUJjzJcLirAeu3YCwDw&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22Sabah.%20Not%20least%2C%20all%20other%20countries%20of%20the%20world%20acknowledge%20it%22&f=false | accessdate = 2013-01-15 | year = 2011 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789814311717 | page = 62 | quote= }} </ref> === Pendudukan Jepun === {{Utama|Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak}} Sebagai salah satu siri dalam [[Perang Dunia Kedua]], tentera Jepun telah mendarat di [[Labuan]] pada 1 Januari 1942 dan terus menguasai seluruh pulau Borneo. Dari tahun 1942-1945, angkatan tentera [[Empayar Jepun|Jepun]] telah menguasai [[Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak#Borneo Utara|Borneo Utara]] dan pulau-pulau disekelilingnya. Pengeboman oleh [[Pihak Berikat|Tentera Bersekutu]] juga telah menyebabkan banyak kemusnahan bandar-bandar, antara yang paling teruk adalah [[Sandakan]]. Di Sandakan juga telah dibina sebuah kem yang dikendalikan oleh pihak Jepun bagi menyiksa tawanan perang British dan [[Australia]]. Tahanan tersebut menderita pada keadaan yang sangat tidak berperikemanusiaan, dan pengeboman oleh pihak Tentera Bersekutu telah menyebabkan Jepun terpaksa memindahkan kemnya ke pedalaman [[Ranau]] yang berada pada 260 kilometer. Semua bilangan banduan telah dikurangkan kepada 2,504 dan juga dipaksa untuk berarak ke [[Kawat Maut Sandakan]]. Kecuali bagi enam tahanan Australia, dimana semua banduan telah meninggal dunia ketika itu. Perang ini berakhir pada 10 September 1945. Selepas tentera Jepun menyerah kalah, Borneo Utara telah ditadbir oleh [[Pentadbiran Tentera British (Borneo)|Pentadbiran Tentera British]] dan pada tahun 1946 negeri ini dengan rasminya menjadi [[Jajahan mahkota|Jajahan mahkota British]]. [[Kota Kinabalu|Jesselton]] telah menggantikan Sandakan sebagai pusat pemerintahan dan [[United Kingdom|British]] terus memerintah Borneo Utara. === Pemerintahan Sendiri === Selepas tamatnya [[Perang Dunia II]], wilayah ini telah ditadbir oleh [[Pentadbiran Tentera British (Borneo)|Pentadbiran Tentera British]] dan kemudian dipindahkan kepada kerajaan [[Jajahan Mahkota Borneo Utara|Jajahan Mahkota]] pada tahun 1946 disebabkan oleh [[Syarikat Borneo Utara British]] mengalami kesulitan disebabkan kos yang tinggi untuk membina semula [[Borneo Utara]].<ref name="bt">{{cite book|author=Frans Welman|title=Borneo Trilogy Volume 1: Sabah|url=http://books.google.com/books?id=glG-WBH8hkQC&pg=PA159|publisher=Booksmango|isbn=978-616-245-078-5|pages=159–}}</ref> Tugas memulihkan wilayah ini diambil alih oleh kerajaan jajahan Mahkota dengan gabenor Jajahan Mahkota pertama yang dilantik ialah [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Edward Twining]] pada 5 Mei 1949. [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Ralph Hone]] telah menggantikan beliau untuk meneruskan pembinaan semula Borneo Utara dan kemudian [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|Roland Turnbull]] sehingga gabenor terakhir Jajahan Mahkota [[Gabenor Borneo Utara#Senarai Gabenor yang dilantik oleh Mahkota|William Goode]]. Setelah semua projek pembinaan semula telah selesai, kerajaan Jajahan Mahkota kemudian mengambil keputusan untuk memberikan pemerintahan sendiri kepada Borneo Utara pada 31 Ogos 1963 iaitu 16 hari sebelum penubuhan Persekutuan Malaysia pada 16 September 1963.<ref name="bt"/> Tarikh 31 Ogos 1963 juga merupakan Hari Kemerdekaan Sabah.<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=86562|title=Sabah must celebrate Independence Day on Aug 31: Jeffrey|publisher=[[Daily Express (Sabah)|Daily Express]]|date=27 Ogos 2013|accessdate=30 May 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140530140736/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=86562|archivedate=2014-05-30|url-status=live}}</ref> === Persekutuan Malaysia === [[File:Proklamasi Malaysia di Jesselton, Borneo Utara.jpg|thumb|left|Pengisytiharan Malaysia telah diadakan di [[Jesselton]], [[Borneo Utara]] pada 16 September 1963.]] Pada 31 Ogos 1963, Borneo Utara telah mencapai pemerintahan sendiri dan pada tahun 1962, [[Suruhanjaya Cobbold]] telah ditubuhkan oleh pihak British bagi memungut dan menentukan pandangan rakyat negeri ini dan juga [[Sarawak]] sama ada menyokong cadangan untuk membentuk [[Persekutuan Malaysia]] ataupun sebaliknya. Suruhanjaya ini ternyata digemari oleh penduduk dan kebanyakan pemimpin masyarakat etnik Sabah seperti, [[Mustapha bin Harun|Tun Mustapha]] yang mewakili umat [[Islam]], [[Mohammad Fuad Stephens|Tun Fuad Stephens]] mewakili pribumi yang bukan Islam, dan [[Khoo Siak Chew]] yang mewakili kaum [[Orang Cina Malaysia|Cina]] menyokong pembentukan. Akhirnya pada 16 September 1963, Borneo Utara dengan rasminya bersatu dengan [[Tanah Melayu]], [[Sarawak]] dan juga [[Singapura]] bagi membentuk [[Persekutuan Malaysia]].<ref>[http://www.un.org/News/Press/docs/2006/org1469.doc.htm United Nations Member States]</ref><ref name="multiple">[http://www.sabah.org.my/bi/know_sabah/history.asp "Sabah's Heritage: A Brief Introduction to Sabah's History"], ''[[Muzium Sabah]], Kota Kinabalu''. 1992</ref><ref>Ramlah binti Adam, Abdul Hakim bin Samuri, Muslimin bin Fadzil: "Sejarah Tingkatan 3, Buku teks", published by Dewan Bahasa dan Pustaka (2005)</ref> Sebelum pembentukan Malaysia sehingga tahun 1966, [[Indonesia]] telah mengamalkan dasar bermusuhan ke atas pihak British yang berselindung disebalik [[Tanah Melayu]], dan apabila wujudnya [[Malaysia]]. [[Konfrontasi Indonesia-Malaysia|Perang]] telah diisytiharkan berpunca dari apa yang dianggap [[Senarai Presiden Indonesia|Presiden Indonesia]] iaitu [[Sukarno]] sebagai pengembangan pengaruh British di rantau ini dan niat mereka untuk merampas kawalan ke atas keseluruhan [[Borneo]] yang berada di bawah kekuasaan [[Indonesia|Republik Indonesia]]. [[Mohammad Fuad Stephens|Tun Fuad Stephens]] telah menjadi [[Ketua Menteri Sabah|ketua menteri Sabah]] yang pertama. Manakala, [[Mustapha bin Harun|Tun Mustapha]] menjadi [[Yang di-Pertua Negeri Sabah|Yang di-Pertua Negeri]] yang pertama. Sabah mengadakan pilihan raya negeri yang pertama pada tahun 1967. Sehingga 2013, sebanyak 11 pilihan raya negeri telah diadakan. Sehingga kini, Sabah sudah mempunyai 14 [[Ketua Menteri Sabah|ketua menteri]] dan 10 [[Yang di-Pertua Negeri]]. Mulai tahun 1970, pelarian [[Filipina]] dari [[Mindanao]] yang terdiri daripada [[Orang Moro]] dan [[Suku Suluk|Suluk]] mulai tiba di Sabah hasil daripada [[Konflik Moro|Pemberontakan di Selatan Filipina]] dan mula mengambil tempat dalam wilayah.<ref name="mencari">{{Cite book|title=Mencari Indonesia: Demografi-Politik Pasca-Soeharto|language=Indonesian|author=Riwanto Tirtosudarmo|year=2007|publisher=Lembaga Ilmu Pengetahuan Indonesia|isbn=978-979-799-083-1|url=http://books.google.com/?id=oLVTKSefAtIC&pg=PA123&lpg=PA123&dq=orang+jawa+in+sabah&q=orang%20jawa%20in%20sabah|page=122|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> Pada 14 Jun 1976, kerajaan Sabah telah menandatangani perjanjian dengan [[Petronas]], iaitu syarikat gali minyak dan gas milik kerajaan persekutuan, namun pembahagian hak bagi pengeluaran dan hasil daripada [[petroleum]] yang ditemui di perairan Sabah hanyalah sebanyak 5%.<ref>{{cite news|work=Borneo Post|location=MY|date=24 November 2012|title=Oil review panel headed by Pairin proposal|accessdate=16 Januari 2013|url=http://www.theborneopost.com/2012/11/24/oil-review-panel-headed-by-pairin-proposal/}}</ref> Kerajaan wilayah (pada masa itu disebut sebagai negeri) Sabah telah menyerahkan Pulau [[Labuan]] dan 6 pulau kecil di sekelilingnya kepada kerajaan persekutuan Malaysia dan pada 16 April 1984, ia telah diisytiharkan sebagai [[Wilayah Persekutuan]]. Pada tahun 2000 pula, [[Kota Kinabalu]] telah diisytiharkan status bandaraya, menjadikannya bandar ke-6 di [[Malaysia]] dan merupakan bandar pertama di wilayah ini. Juga pada tahun tersebut, [[Taman Negara Kinabalu]] telah diiktiraf oleh [[UNESCO]] sebagai [[Tapak Warisan Dunia]] menjadikan ia tapak warisan yang pertama di negara ini yang mendapat pengiktirafan seperti itu. Pada tahun 2002, [[Mahkamah Keadilan Antarabangsa]] telah memutuskan bahawa [[Pulau Sipadan]] dan [[Pulau Ligitan|Ligitan]] yang telah lama menjadi isu hangat di antara [[Indonesia]] dan Malaysia adalah sebahagian dari Sabah dan juga [[Malaysia]].<ref>{{cite news|work=myKMU.net|location=MY|date=17 Disember 2012|title=Sipadan Dan Ligitan Milik Malaysia.|accessdate=16 Januari 2013|url=http://arkib.mykmu.net/modules.php?name=News&file=article&sid=2881}}</ref> === Pertikaian Borneo Utara === {{Utama|Tuntutan Sabah}} ''Pertikaian Borneo Utara'' adalah hasil daripada tuntutan pihak [[Filipina]] terhadap kawasan bahagian timur Sabah di [[Malaysia]] (Sabah dikenali sebagai [[Borneo Utara]] sebelum pembentukan Persekutuan Malaysia pada tahun 1963). Filipina, melalui warisan [[Kesultanan Sulu]] menyatakan bahawa Sabah hanya dipajak oleh [[Syarikat Borneo Utara British]] dan Sulu masih mempunyai kedaulatan ke atasnya. Walau bagaimanapun, Malaysia menganggap pertikaian ini sebagai "bukan isu", kerana sudah sememangnya tidak ada keinginan dari rakyat sebenar Sabah untuk menjadi sebahagian daripada wilayah Filipina atau Kesultanan Sulu.<ref>{{cite news|title=Sulu sultan’s ‘heirs’ drop Sabah claim |url=http://globalnation.inquirer.net/news/breakingnews/view/20080717-149023/Sulu-sultans-heirs-drop-Sabah-claim|accessdate=16 Januari 2013|newspaper=[[Philippine Daily Inquirer]]|date=17 September 2008|author=Ruben Sario|author2=Julie S. Alipala|author3=Ed General}}</ref><ref>{{cite news|last=Aning|first=Jerome|title=Sabah legislature refuses to tackle Philippine claim|url=https://web.archive.org/web/20120311024747/http://www.asianewsnet.net/news.php?id=5374&sec=1|accessdate=16 Januari 2013|newspaper=[[Philippine Daily Inquirer]]|date=23 April 2009|agency=[[Asia News Network]]}}</ref> Seperti yang telah dinyatakan oleh [[Setiausaha Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] yang ke-3 iaitu [[U Thant]], kemerdekaan Borneo Utara adalah hasil daripada hasrat majoriti rakyat wilayah tersebut sendiri pada pilihan raya 1963.<ref name = "World Court Digest?"> {{Citation | title = II. Substantive International Law - Second Part,;1.TERRITORY OF STATES | editor = Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law | url = http://www.mpil.de/ww/en/pub/research/details/publications/institute/wcd.cfm?fuseaction_wcd=aktdat&aktdat=201010200400.cfm | accessdate = 2013-01-16 | year = 2012 | publisher = Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law | location = | isbn = | pages = | quote= }} </ref> Ini diperkukuh lagi dengan pernyataan [[Mahkamah Keadilan Antarabangsa]] bahawa, {{cquote|... Tidak kira bagaimana menuntut, berdasarkan instrumen undang-undang lama atau kuasa, (kecuali dalam keadaan yang paling luar biasa) mengguna pakai undang-undang ke atas hak yang bukan merupakan pemerintahan sendiri ke atas orang yang hendak menuntut kemerdekaan dan mewujudkan kedaulatan mereka melalui penentuan nasib sendiri.<ref name="World Court Digest?"/>}} == Geografi == {{Utama|Geografi Sabah}} [[Image:Summit of Mount Kinabalu.jpg|thumb|left|[[Gunung Kinabalu]], gunung yang tertinggi]] Bahagian barat Sabah amnya adalah kawasan pergunungan dengan [[Banjaran Crocker]] merupakan banjaran yang mempunyai tinggi sekitar 1,000 hingga 4,000 meter. Pada ketinggian 4,095 meter, [[Gunung Kinabalu]] merupakan gunung yang tertinggi di [[Kepulauan Borneo]] dan diiktiraf sebagai gunung yang kesepuluh tertinggi di [[Asia Tenggara]]. Hutan belantara di Sabah dikategorikan sebagai [[hutan hujan tropika]] dan merupakan tuan rumah kepada pelbagai jenis tumbuhan dan hidupan liar. [[Taman Negara Kinabalu]] telah disenaraikan sebagai [[Tapak Warisan Dunia]] oleh [[UNESCO]] pada tahun 2000 kerana kekayaannya dalam kepelbagaian tumbuhan, juga digabungkan dengan keadaan geologi, topografi serta iklim yang unik.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1012 Kinabalu Park – Justification for inscription], ''UNESCO World Heritage Centre''. Capaian 15 Januari 2013.</ref> Berada berdekatan [[Gunung Kinabalu]] ialah [[Gunung Tambuyukon]] yang mempunyai ketinggian 2,579 meter dan merupakan puncak ketiga tertinggi di wilayah ini.<ref>{{cite web|url=http://www.ogkl.com.my/infoGUNUNG/infoTambuyukon.htm|title=Gunung Tambuyukon, Sabah|accessdate=15 Januari 2013|author=|date=|publisher=Kelab Orang Gunung }}</ref> Bersebelahan dengan Banjaran Crocker pula ialah [[Banjaran Trusmadi]] dengan puncaknya [[Gunung Trusmadi]] yang merupakan gunung kedua tertinggi di wilayah ini selepas Gunung Kinabalu dengan ketinggian 2,642 meter. [[File:Highway to KK.jpg|thumb|right|Pemandangan di [[Ranau]] yang sememangnya terkenal dengan kawasan bergunung-ganang.]] Bahagian tengah dan timur Sabah secara amnya terdiri daripada banjaran gunung, dataran dan juga bukit. [[Sungai Kinabatangan]] bermula dari banjaran melalui kawasan tengah ke arah pantai timur sehinggalah keluar ke [[Laut Sulu]].<ref name=www.panda.org>[http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/asia_pacific/where/malaysia/wwf_malaysia_conservation/kinabatangan/index.cfm About the Kinabatangan area], ''WWF''. Capaian 15 Januari 2013.</ref> Ia adalah sungai kedua terpanjang di [[Malaysia]] selepas [[Sungai Rajang]] yang terdapat di [[Sarawak]]. Hutan di sekeliling lembah sungai juga mengandungi pelbagai habitat hidupan liar.<ref name=www.panda.org/> Lain-lain kawasan hidupan liar yang penting di Sabah termasuk [[Lembangan Maliau]], [[Lembah Danum]], [[Taman Hidupan Liar Tabin|Tabin]], Imbak Canyon dan [[Hutan Lipur Sepilok|Sepilok]].<ref name=sabah.gov.my>{{cite web|url=http://www.sabah.gov.my/about.asp|title=Pengenalan Kepada Sabah ''Geografi & Alam Sekitar''|accessdate=15 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Kerajaan Negeri Sabah]]}}</ref> Tempat-tempat ini adalah sama ada ditetapkan sebagai taman negara, rizab hidupan liar, hutan rizab, atau hutan simpan.<ref name=sabah.gov.my/> Lebih tiga suku daripada penduduk manusia mendiami dataran pantai. Bandar-bandar utama dan pusat bandar telah tumbuh di sepanjang pantai Sabah. Kawasan pedalaman masih jarang berpenghuni dan lebih tertumpu kepada perkampungan sahaja. == Kerajaan wilayah == Wilayah Sabah ditadbiri oleh [[Dewan Undangan Negeri Sabah|Dewan Undangan Negeri]] dan Jemaah Menteri atau [[Kabinet Negeri Sabah|Kabinet wilayah]]. Dewan Undangan Negeri merupakan kuasa tertinggi dalam menetapkan polisi di dalam negeri.<ref name=uum.edu.my>{{cite web|url=http://cmslib.uum.edu.my/m2012/index.php/malaysia?layout=edit&id=25|title=Perlembagaan Malaysia|accessdate=16 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Universiti Utara Malaysia]]}}</ref> Kabinet Negeri bertanggungjawab kepada Dewan Undangan Negeri yang diwakili oleh pelbagai Ahli Dewan Undangan Negeri (60 kawasan) yang dipilih rakyat melalui Pilihan raya Umum setiap lima tahun.<ref name=uum.edu.my/> Ia diketuai oleh [[Yang di-Pertua Negeri Sabah|Yang di-Pertua Negeri]] yang dilantik oleh [[Yang di-Pertuan Agong]] Malaysia.<ref name=uum.edu.my/> Jabatan Ketua Menteri merupakan tiang pentadbiran negeri<ref>{{cite web|url=http://www.sabah.gov.my/dun/utama_files/Web_Page/duns/Undang-undang.htm|title=Struktur Pentadbiran Kerajaan Negeri|accessdate=16 Januari 2013|author=|date=|publisher=[[Kabinet Negeri Sabah|Kerajaan Negeri Sabah]]}}</ref> yang menempatkan pejabat [[Ketua Menteri Sabah|Ketua Menteri]], Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri serta lain-lain pejabat. === Pentadbiran === Sabah terdiri dari lima bahagian yang seterusnya dibahagikan lagi kepada 27 [[Daerah di Malaysia#Sabah|daerah]]. {{Peta Label Sabah}} Semasa pemerintahan British, [[Residen British|Residen]] telah dilantik untuk mentadbir setiap bahagian dan disediakan dengan sebuah istana (''[[Istana]]''). Pentadbiran setiap bahagian ini lebih kurang sama dengan pentadbiran di [[Malaya British|British Malaya]]. Namun kini, jawatan Residen telah dimansuhkan dan digantikan dengan pegawai daerah bagi memerintah setiap daerah. {| class="wikitable collapsible" |- style="background:#efefef;" ! !! [[Bahagian di Malaysia|Nama Bahagian]] !! [[Daerah di Malaysia#Sabah|Daerah]] !! Luas (km²)!! Populasi (2010)<ref name="taburan">{{cite web|url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf|title=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics, 2010|publisher=Department of Statistics, Malaysia|accessdate=15 Januari 2013}}</ref> |- ! 1 | [[Bahagian Pantai Barat|Pantai Barat (Kota Kinabalu)]] ||[[Kota Belud]], [[Kota Kinabalu]], [[Papar, Sabah|Papar]], [[Penampang]], [[Putatan]], [[Ranau]], [[Tuaran]] ||align="right"| 7,588 ||align="right"| 1,067,589 |- ! 2 | [[Bahagian Pedalaman|Pedalaman (Keningau)]] ||[[Beaufort]], [[Nabawan]], [[Keningau]], [[Kuala Penyu]], [[Sipitang]], [[Tambunan]], [[Tenom]]||align="right"| 18,298 ||align="right"| 424,534 |- ! 3 | [[Bahagian Kudat|Kudat]] ||[[Kota Marudu]], [[Kudat]], [[Pitas]]||align="right"|4,623 ||align="right"| 192,457 |- ! 4 | [[Bahagian Sandakan|Sandakan]] ||[[Beluran]], [[Kinabatangan]], [[Sandakan]], [[Telupid]], [[Tongod]] ||align="right"|28,205 ||align="right"|702,207 |- ! 5 | [[Bahagian Tawau|Tawau]] ||[[Kalabakan]], [[Kunak]], [[Lahad Datu]], [[Semporna]], [[Tawau]]||align="right"|14,905 ||align="right"| 819,955 |} Seperti di seluruh Malaysia, kerajaan tempatan berada di bawah bidang kuasa [[kerajaan negeri]].<ref name = "The Report: Sabah 2011 (2)"> {{Citation | title = The Report: Sabah 2011 | editor = Oxford Business Group | url = http://books.google.com.my/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA15&dq=%22+via+the+Ministry+of+Local+Government%22&hl=en&sa=X&ei=vBunUPmoOcWOrge17YAg&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22%20via%20the%20Ministry%20of%20Local%20Government%22&f=false | accessdate = 2013-01-16 | year = 2011 | publisher = Oxford Business Group | location = | isbn = 9781907065361 | page = 15 | quote= }} </ref> Walau bagaimanapun, sejak penggantungan pilihan raya kerajaan tempatan ketika [[Darurat Tanah Melayu|Darurat]], dimana ianya sangat kurang sengit di Sabah berbanding lain-lain negeri, tidak ada pilihan raya tempatan kerana pihak berkuasa tempatan mempunyai pegawai mereka yang dilantik oleh majlis eksekutif kerajaan negeri.<ref>[http://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20552/volume-552-I-8058-English.pdf Agreement concerning certain overseas officers serving in Sabah and Sarawak (1965)]</ref><ref>[http://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20886/volume-886-I-12699-English.pdf RELATING TO PENSIONS AND COMPENSATION FOR OFFICERS DESIGNATED BY THE GOVERNMENT OF THE UNITED KINGDOM IN THE SERVICE OF THE STATE GOVERNMENT OF SABAH OR OF SARAWAK (1973)]</ref> === Politik === {{Utama|Politik di Sabah}} Menjelang pembentukan Malaysia pada tahun 1963, kerajaan sementara [[Borneo Utara]] telah menyerahkan [[Perjanjian 20 Perkara Sabah|Perjanjian 20 Perkara]] kepada kerajaan [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] sebagai syarat sebelum menyertai Persekutuan. Borneo Utara bersetuju dengan pembentukan Malaysia dengan syarat bahawa hak-hak negeri mereka dilindungi. Pada mulanya, wilayah ini memasuki [[Malaysia]] sebagai wilayah autonomi. Walau bagaimanapun, bermula dari tempoh kedua pentadbiran [[Parti Bersatu Rakyat Jelata Sabah|BERJAYA]] di bawah pimpinan [[Harris Salleh|Datuk Harris]], autonomi ini telah beransur-ansur terhakis di bawah pengaruh persekutuan dan hegemoni.<ref name = "Federal-State Relations in Sabah, Malaysia: The Berjaya Administration, 1976-85 (2)"> {{Citation | title = Federal-State Relations in Sabah, Malaysia: The Berjaya Administration, 1976-85 | author = Regina Lim | url = http://books.google.com.my/books?id=bM4HifRARgYC&pg=PA68&dq=%22gradual+loss+of+state+autonomy+in+Sabah+and+Sarawak%22&hl=en&sa=X&ei=iVinUOPNFYXJrQf024HoAw&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=%22gradual%20loss%20of%20state%20autonomy%20in%20Sabah%20and%20Sarawak%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2008 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812308122 | page = 68 | quote= }}</ref> Antara perdebatan politik yang sering dibangkitkan oleh penduduk wilayah ini adalah penyerahan pulau [[Labuan]] kepada kerajaan Persekutuan dan perkongsian yang tidak sama rata serta eksploitasi sumber petroleum. Ini telah menyebabkan sentimen anti-persekutuan yang kuat sehingga terdapat panggilan untuk berpisah dari Persekutuan di kalangan rakyat Sabah. Sehingga [[Pilihan raya umum Malaysia 2008|pilihan raya umum Malaysia, 2008]], Sabah, bersama-sama dengan negeri [[Kelantan]] dan [[Terengganu]], merupakan tiga negeri di [[Malaysia]] yang pernah diperintah oleh parti pembangkang. Diketuai oleh [[Joseph Pairin Kitingan|Datuk Seri Joseph Pairin Kitingan]], [[Parti Bersatu Sabah|PBS]] membentuk kerajaan selepas memenangi [[Pilihan raya negeri Sabah 1985|pilihan raya 1985]] dan memerintah Sabah sehingga 1994. Pada [[Pilihan raya negeri Sabah 1994|pilihan raya 1994]], walaupun PBS memenangi pilihan raya, pengambilalihan oleh komponen [[Barisan Nasional|BN]] menyebabkan BN yang mempunyai majoriti kerusi dan seterusnya mengambil alih pimpinan kerajaan negeri.<ref name = "Malaysia: The Making of a Nation"> {{Citation | title = Malaysia: The Making of a Nation | volume = Volume 1 of History of Nation-Building Series | author = Boon Kheng Cheah | url = http://books.google.com.my/books?id=Owo39zRMQbwC&pg=PA63&dq=%22although+PBS+under+Pairin's+leadership%22&hl=en&sa=X&ei=cTynUKXqJY_QrQehk4CwAg&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q=%22although%20PBS%20under%20Pairin's%20leadership%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2002 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812301758 | page = 63 | quote= }} </ref> Salah satu ciri unik politik Sabah adalah ketika satu dasar dimulakan oleh bekas [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]] [[Mahathir bin Mohamad|Mahathir Mohamad]] pada tahun 1994 di mana jawatan ketua menteri diputar di kalangan pihak gabungan setiap 2 tahun tanpa mengira parti pada masa itu, teorinya telah memberikan satu jumlah sama rata bagi setiap kumpulan etnik utama untuk memerintah negeri ini. Walau bagaimanapun, amalan sistem ini bermasalah kerana waktu yang diberikan adalah terlalu singkat untuk mana-mana pemimpin untuk membawa keluar pelan jangka panjang.<ref name = "Southeast Asian Affairs 2004"> {{Citation | title = Southeast Asian Affairs 2004 | author = K. Kesavapany, Kin Wah Chin | url = http://books.google.com.my/books?id=8mKsed7mQzQC&pg=PA157&dq=%22the+unique+rotation+system,+devised+by+then+Prime+Minster%22&hl=en&sa=X&ei=jYSnUKDOPIPprAeJ4YCADQ&ved=0CDAQ6AEwAA#v=onepage&q=%22the%20unique%20rotation%20system%2C%20devised%20by%20then%20Prime%20Minster%22&f=false | accessdate = 2013-01-19 | year = 2004 | publisher = Institute of Southeast Asian Studies | location = | isbn = 9789812302380 | page = 157 | quote= }} </ref> Namun, amalan ini telah berhenti sejak dengan kuasa yang kini dipegang oleh majoriti dalam [[Dewan Undangan Negeri]] (DUN) oleh parti [[Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu|UMNO]], yang juga memegang majoriti di parlimen kebangsaan. Campur tangan langsung politik oleh kerajaan persekutuan, contohnya pengenalan UMNO dan pemansuhan pos ketua menteri pada awal [[Rusuhan Sabah 1986|Konflik PBS-BERJAYA pada tahun 1985]], juga dengan bersama-sama memilih lantik puak saingan di [[Malaysia Timur]] yang kadang-kadang dilihat sebagai taktik politik oleh kerajaan persekutuan pimpinan UMNO untuk mengawal dan mengurus kuasa autonomi negeri-negeri [[Borneo]].<ref name = "Ethnicization and Identity Construction in Malaysia"> {{Citation | title = Ethnicization and Identity Construction in Malaysia, Routledge Malaysian Studies Series | author = Frederik Holst | url = http://books.google.com.my/books?id=n0oQeVK4YjMC&pg=PP48&dq=%22carefully+managed+by+the+UMNO-led+federal+government%22&hl=en&sa=X&ei=nqKvUIyuFoiNrge5iYH4BA&ved=0CDAQ6AEwAA | accessdate = 2013-01-19 | year = 2012 | publisher = Routledge | location = London | isbn = 9781136330599 | page = | quote= }} </ref> Kerajaan persekutuan bagaimanapun cenderung untuk melihat bahawa tindakan ini adalah wajar sebagai pandangan sempit terhadap orang di wilayah ini yang kononnya tidak harmoni dengan pembangunan negara. Ini merumitkan hubungan kerajaan Persekutuan dan wilayah itu sehingga menjadi sumber perdebatan utama dalam politik Sabah. == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Sabah}} Ekonomi wilayah Sabah bergantung pada tiga sektor utama iaitu pembuatan, [[pertanian]], [[pembalakan]] dan [[pelancongan]]. Petroleum dan [[minyak sawit]] kekal sebagai dua komoditi yang paling banyak dieksport. Import Sabah paling utama ialah dalam [[industri automotif]], [[Petroleum|produk petroleum]], [[baja]], [[makanan]] serta barangan perkilangan.<ref>[http://www.ids.org.my/old/publications/facts/index.htm SABAH SELECTED FACTS AND FIGURES], ''Institute for Development Studies''</ref> === Pembuatan === [[File:KotaKinabalu Sabah TelukSapanggar-SabahPorts-02.jpg|thumb|right|Pelabuhan [[kontena]] di Teluk [[Sepanggar]].]] Terdapat beratus-ratus perusahaan kecil dan sederhana (PKS) dan industri kecil (IKS) di Sabah.<ref>{{cite web|url=http://www.fsm.my/ |title=Federation of Sabah Manufacturers (FSM)|publisher=Fsm.my|date=11 September 1984|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Beberapa syarikat juga telah mendapat nama seperti Gardenia. Kerajaan Sabah juga serius dalam mengejar perindustrian selaras dengan [[Koridor Pembangunan Sabah|Pelan Koridor Pembangunan Sabah]] khususnya di kawasan [[Sepanggar]] dimana Taman Perindustrian Kota Kinabalu dan Terminal Pelabuhan Kontena Sepanggar terletak. === Pembalakan dan Pertanian === Sabah juga terkenal dengan hasil [[kayu balak]],<ref> {{Citation | title = PERHUTANAN - Department of Statistics Malaysia | editor = Department of Statistics Malaysia | url = https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:rLV_HAkFraUJ:www.statistics.gov.my/portal/download_Economics/download.php%3Ffile%3DDATA_SERIES/2011/pdf/12Perhutanan.pdf+&hl=en&gl=my&pid=bl&srcid=ADGEESjq81lNISQByz0a6zqFa1xcnR5rgttvENis7SJNgYMgMm2oVF3JluypbfRTqzl4NPuc0uqqHa62-X-CWZQTm_pHPeOlCn1qlaTaqpSnyfJpYBE-208VjNIIXSm6FGU5g3Bzi3HU&sig=AHIEtbS0LsI2F3nJ4S5JLCl0zzT6BnMbfg | accessdate = 2013-01-16 | year = 1947–2010 | publisher = Department of Statistics Malaysia | location = Sabah | isbn = | page = 129–130 | quote= }}</ref> tetapi dengan kekurangan yang semakin meningkat pada kadar yang membimbangkan, usaha ekologi untuk menyelamatkan baki hutan yang masih ada telah dibuat pada awal tahun 1982 melalui kaedah pemuliharaan hutan dengan mengumpul spesies benih kayu yang berbeza dan menjalankan penanaman semula. Bagaimanapun, [[minyak sawit]] telah muncul sebagai pilihan petani untuk ditanam sebagai tanaman pertanian.<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0227&pub=Utusan_Malaysia&sec=Terkini&pg=bt_22.htm|title=Sabah kekal pengeluar utama minyak sawit negara - Bernard|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=27 Februari 2012|accessdate=16 Januari 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://sabahkini.net/index.php?option=com_content&view=article&id=10884:sabah-pengeluar-utama-minyak-sawit&catid=35:berita-sabah&Itemid=27|title=SABAH PENGELUAR UTAMA MINYAK SAWIT|publisher=Sabahkini.net|date=28 Februari 2012|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Lain-lain produk pertanian penting dalam ekonomi Sabah termasuk juga [[getah]] dan [[koko]].<ref>{{cite web|url=http://www.bharian.com.my/articles/Sasarjadipengeluargetahutamadunia/Article/|title=Sasar jadi pengeluar getah utama dunia|publisher=[[Berita Harian]]|date=10 November 2011|accessdate=16 Januari 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.koko.gov.my/lkmbm/loader.cfm?page=CocoaIndustry.cfm|title=Pengeluaran|publisher=[[Lembaga Koko Malaysia]]|date=|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> === Pelancongan === {{Utama|Pelancongan di Sabah}} Pelancongan, terutamanya [[ekopelancongan|eko-pelancongan]], merupakan penyumbang utama kepada ekonomi Sabah. Pada tahun 2012, kira-kira 2,327,476 pelancong telah melawat Sabah<ref>[http://www.sabahtourism.com/korporat/statistics/JanOct2012.html Sabah : Visitors Arrival by Nationality 2012], ''Sabah Tourism Board''. Capaian 16 Januari 2013.</ref> dan dijangkakan bahawa jumlah itu akan terus meningkat berikutan pelbagai aktiviti dan promosi yang diadakan oleh kerajaan negeri dan lembaga pelancongan negara. Selain itu, faktor kestabilan dan keselamatan wilayah ini juga telah menjadikannya sebagai salah satu destinasi yang dipilih oleh para pelancong. Antara destinasi yang menjadi tarikan utama pelancong adalah seperti [[Kolam air panas Poring]], [[Tanjung Simpang Mengayau]], Taman Pertanian Sabah, Taman Hutan Hujan Sandakan, [[Gunung Kinabalu]], [[Lembah Danum]], [[Sungai Padas]], [[Pulau Sipadan]], [[Pusat Pemuliharaan Orang Utan Sepilok]], [[Long Pasia]], [[Taman Laut Pulau Penyu|Taman Pulau Penyu]] dan Monyet Proboscis Teluk Labuk.<ref>[http://www.sabah.gov.my/ppnskl/tempat_menarik_sabah/tempat_menarik_sabah.html Tempat Menarik Sabah], ''Pejabat Perhubungan Negeri Sabah''. Capaian 27 Januari 2013.</ref> == Sosial == === Bahasa === {{Utama|Bahasa Melayu Sabah}} [[Bahasa Melayu]] adalah bahasa kebangsaan yang dituturkan hampir seluruh etnik di wilayah ini dan dialek Sabah yang dipanggil ''[[Bahasa baku|Baku]]'' adalah sangat berbeza dengan dialek Johor-Riau yang dituturkan di [[Johor]].<ref>{{cite web|url=http://www.streetdirectory.com/etoday/language-and-social-context-clopef.html |title=Language And Social Context|publisher=Streetdirectory.com|date=13 Mei 1969|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Manakala, [[Bahasa Inggeris]] adalah bahasa kedua di Sabah. Sabah juga mempunyai [[slanga]] sendiri yang banyak terdapat dalam Bahasa Melayu . Di samping itu, bahasa pribumi seperti Bajau, Suluk, Kadazandusun, Brunei, Rungus, Lundayeh dan Murut mempunyai segmen mereka sendiri pada siaran radio wilayah Sabah. === Etnik === Rakyat Sabah dibahagikan kepada 32 [[Kelompok etnik|kumpulan etnik]], di mana hanya 28 diiktiraf sebagai [[Bumiputera]], atau etnik asli Tanah Borneo <ref name = "The Report: Sabah 2011"> {{Citation | title = The Report: Sabah 2011 | editor = Oxford Business Group | url = http://books.google.com.my/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10&dq=sabah+officially+recognised+ethnic+group&hl=en&sa=X&ei=NVOfUPLoGM7jrAf2jIHgCg&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q&f=false | accessdate = 2013-01-16 | year = 2011 | publisher = Oxford Business Group | location = | isbn = 9781907065361 | page = 10 | quote= }} </ref> Kumpulan etnik terbesar yang bukan asli Tanah Borneo adalah [[Bangsa Han|Bangsa Cina Han]] sebanyak (9%) Manakala [[Bahasa Cina|dialek Cina]] yang berpengaruh di Sabah adalah [[Bahasa Hakka|Hakka]] dan diikuti oleh [[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Hokkien|Hokkien]]. Kebanyakan penempatan orang Cina di Sabah tertumpu di bandar dan pekan utama, iaitu di [[Kota Kinabalu]], [[Sandakan]] dan juga [[Tawau]]. Kumpulan etnik pribumi yang terbesar di Sabah ialah [[Kadazan-Dusun|Kadazandusun]], [[Murut]] diikuti dengan [[Bajau]] [[Iranun]], [[Orang Brunei|Brunei]] dan [[Suluk]]. Terdapat juga sebilangan kecil kaum [[Orang India Malaysia|India]] dan lain-lain bangsa Asia di Sabah . [[Orang Cocos]] dan [[Tidong]] juga merupakan salah satu etnik minoriti yang tinggal di Sabah terutamanya di [[Bahagian Tawau]] dan [[Lundayeh]] juga salah etnik minoriti yang tinggal di [[Long Pasia]] .Serta etnik [[Rungus]] tinggal di Kudat. Secara umumnya semua orang yang datang dari Sabah dikenali sebagai "Orang Sabah" atau (''Sabahan'' dalam [[bahasa Inggeris]]) dan mereka juga menganggap diri mereka seperti itu. Demografi Sabah terdiri daripada pelbagai kumpulan etnik, antaranya:<ref name = "EthnoSabah">[http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=MYS Languages of Malaysia (Sabah)]. [[Ethnologue]]. Capaian 16 Januari 2013</ref> {{Div col}} * [[Kadazan-Dusun]] * [[Bajau]] * [[Orang Sungai]] * [[Orang Brunei|Melayu Brunei]]<ref>{{cite web|url=http://www.thenutgraph.com/%E2%80%9Cnot-malays-full-stop%E2%80%9D/|quote=Actually in Sabah, there were no Malays. You were either Bajau, or Murut, or Orang Sungai. The closest to Malays were the Brunei Malays because they were originally from Brunei before settling in Sabah|title=“Not Malays full stop”|date=22 November 2010|publisher=The Nut Graph|accessdate=26 Mei 2013}}</ref> * [[Murut]] * [[Lundayeh]] * [[Rungus]] * [[Kedayan]] * [[Bisaya]] * [[Bugis]] * [[Lotud]] * [[Kwijau]] * [[Tambanuo]] * [[Orang Sungai]] * [[Dumpas]] * [[Mangka'ak]] * [[Tidong]] * [[Maragang]] * [[Idahan]] * [[Minokok]] * [[Orang Rumanau]] * [[Paitan]] * [[Lun Bawang|Lun Bawang dan Lun Dayeh]] * [[Orang Cocos]] * [[Iranun]]<ref name = "EthnoSabah"/> * [[Suku Suluk|Suluk]] * [[Orang Cina Malaysia|Etnik Cina Sabah yang mempunyai keturunan campuran dengan pribumi (Sino)]] {{Div col end}} Lain-lain bangsa: {{Div col}} *[[Semenanjung Malaysia]] – [[Orang Melayu Malaysia|Melayu]], [[Orang Cina Malaysia|Cina]], [[Orang India Malaysia|India]] *[[Orang Cina]] – [[Hakka]], [[Kantonis]], [[Orang Teochew (Orang Chaoshan)|Teochew]], [[Hainan]] *[[Orang Filipina]] – [[Chavacano]], [[Bisaya]], [[Orang Ilocano|Ilocano]], [[Bajau]], [[Iranun]], [[Suku Suluk|Suluk]] *[[Orang Indonesia]] – [[Bugis]], [[Orang Banjar|Banjar]], [[Suku Jawa|Jawa]], [[Timor]] [[Manado]] *[[Orang India Malaysia|India]] – [[Orang Punjabi Malaysia|Punjabi]], [[Orang Tamil Malaysia|Tamil]] *[[Sarawak|Orang Sarawak]] – [[Iban]], [[Penan]], [[Dayak]], [[Orang Ulu]], [[Etnik Melayu|Melayu Sarawak]], [[Orang Cina Malaysia|Cina Sarawak]] *[[Orang Pakistan di Malaysia|Pakistan]] – [[Pashtun]] *[[Arab|Orang Arab]] – [[Hadramaut|Hadhrami]] *[[Bangsa Jepun]] *[[Bangsa Korea]] {{Div col end}} === Budaya === {{Utama|Budaya di Sabah}} Penduduk wilayah ini terdiri dari berbagai kaum dengan latar belakang kebudayaan masing-masing. Penduduk aslinya terdiri daripada sekurang-kurangnya 30 kumpulan<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=470457 Kepelbagaian Budaya Suku Kaum Di Sabah Perlu Di Dokumentasi - Rais] Bernama. 22 Januari 2010.</ref> dengan menggunakan lebih dari 50 bahasa dan tidak kurang dari 90 dialek. Antaranya ialah [[Kadazandusun]], [[Bajau]], [[Orang Brunei|Melayu Brunei]], [[Murut]], [[Kedayan]], [[Bisaya]], [[Irranun]], [[Rungus]], Kimarang, [[Kwijau]], Lundayeh, Ubian, Binadan, [[Orang Sungai]], Tatana, Tagaas, [[Suku Suluk|Suluk]] dan lain-lain. === Penduduk === {{Utama|Projek IC}} {{bar box |title=Populasi di Borneo Utara – Statistik 1960<ref name=Sadiq/><br>(sekarang Sabah dan [[Labuan]]) |titlebar= |left1=Populasi |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Kadazan-Dusun]]|#AAF0D1|32}} {{bar percent|[[Murut]]|#FFA07A|4.9}} {{bar percent|[[Bajau]]|#89CFF0|13.1}} {{bar percent|[[Orang Brunei|Melayu Brunei]]|#E18E96|0.4}} {{bar percent|Lain-lain bangsa [[Muslim]]|#BDDA57|15.8}} {{bar percent|Orang Indonesia|#BCD4E6|5.5}} {{bar percent|Orang Filipina|#996666|1.6}} {{bar percent|[[Orang Cina Malaysia|Cina]]|#FFCBA4|23}} |caption=Sumber: Borneo Utara British (1961) }} Penduduk Sabah meningkat sebanyak 651,304 pada tahun 1970 dan meningkat lagi kepada 929,299 selepas sedekad. Tetapi dalam dua dekad selepas tahun 1980, populasi penduduk wilayah ini meningkat dengan sangat ketara dengan mempunyai penduduk sebanyak 1.5 juta secara mengejut dan mencapai 2,468,246 menjelang tahun 2000. Sehingga tahun 2019, bilangan ini telah berkembang lagi sehingga 3,629,211, dengan warga asing yang menjadikan 21%(700,190) daripada jumlah populasi di wilayah ini.<ref>[http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/08/10/mahathir-rejects-sabah-rci-plan/ Mahathir rejects Sabah Royal Commission of Inquiry (RCI) plan]</ref> {{bar box |title=Populasi di Sabah – Statistik Mac 2019 |titlebar= |left1=Populasi |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Kadazan-Dusun]]|#AAF0D1|22.6}} {{bar percent|[[Murut]]|#FFA07A|6.1}} {{bar percent|[[Bajau]]|#89CFF0|11}} {{bar percent|[[Orang Brunei|Melayu Brunei]]|#E18E96|5}} {{bar percent|Lain-lain [[bumiputera]]<ref name="Other Bumiputra"/>|#CCCCFF|23.4}} {{bar percent|[[Orang Cina Malaysia|Cina]]|#FFCBA4|9.1}} {{bar percent|Lain-lain bukan bumiputera|DarkGray|1.1}} {{bar percent|Warga Asing|#FFB7C5|21.8}} |caption=Sumber: Jabatan Perangkaan, Malaysia. }} Populasi yang dianggarkan berdasarkan kumpulan etnik pada tahun Mac 2019 adalah seperti berikut: * [[Kadazan-Dusun]]: 22.6% (869,647) * [[Bajau]]: 11% (488,672) * [[Orang Brunei|Melayu Brunei]]: 5% (150,029) * [[Murut]]: 6.1% (199,611) * Lain-lain [[bumiputera]]:<ref name="Other Bumiputra">Bumiputera di Sabah bermakna jika salah satu daripada ibu bapa adalah berketurunan Melayu Islam atau pribumi Sabah seperti yang dinyatakan dalam Perkara 160A (6)(a) [[Perlembagaan Malaysia]]; dan anaknya akan dianggap sebagai Bumiputra</ref> 23.4% (901,964) – yang meliputi kaum [[Rungus]], Murut, Iranun, Bisaya, Tatana, [[Lun Bawang|Lun Bawang dan Lun Dayeh]], Tindal, Kadazan,Tobilung, Kimaragang, [[Suku Suluk|Suluk]], Ubian, Tagal, Timogun, Nabay, [[Kedayan]], [[Orang Sungai]], Makiang, Minokok, Mangka’ak,Dusun, Lobu, Bonggi, Tidong, [[Orang Bugis|Bugis]], Ida’an (Idahan), Begahak, Kagayan, Talantang, Tinagas, Banjar, Gana, Kuijau, Tombonuo, Dumpas, Peluan, Baukan, Sino,Dayak([[murut]]), [[Iban]] * [[Orang Cina Malaysia|Cina]] (majoriti [[Hakka]]): 9.1% (270,049) * Lain-lain bukan bumiputera: 1.1% (44,052) * Warga Asing (Filipina, Indonesia): 21.8% (700,190) === Pendidikan === Pendidikan di wilayah ini telah bermula sejak zaman penjajah lagi, ketika itu sebuah sekolah telah dibina pada tahun 1883 di [[Sandakan]] oleh pihak misionari [[Roman Katolik]].<ref name=sabah.edu.my>{{cite web|url=http://www.sabah.edu.my/fma008/3.HTML|title=SEJARAH PERKEMBANGAN PENDIDIKAN DI SABAH (1963-1988)|publisher=Sabah Education|date=|accessdate=25 Januari 2013}}</ref> Pelaksanaan pendidikan di Sabah juga diteruskan ketika [[Perang Dunia II|Perang Dunia ke-II]] di mana ketika waktu pemerintahan [[Empayar Jepun|Jepun]], falsafah Jepun diajarkan kepada penduduk tempatan.<ref name=sabah.edu.my/> Namun ianya tamat apabila kekalahan Jepun dan diteruskan kembali dengan pendidikan Barat.<ref name=sabah.edu.my/> Pelan pendidikan lima tahun telah dilaksanakan dan digubal semasa tempoh 1947–1952 oleh pihak [[British]].<ref name=sabah.edu.my/> Antara perkara yang ditekankan dalam pelan pendidikan ini adalah seperti; enam tahun pendidikan sekolah rendah untuk semua, pembanterasan buta huruf, pendidikan kesihatan dan pertanian, pendidikan untuk kanak-kanak perempuan dan juga latihan vokasional.<ref name=sabah.edu.my/> Dalam sistem pendidikan berkenaan, [[bahasa Inggeris]] merupakan bahasa utama.<ref name=sabah.edu.my/> Setelah menyertai Persekutuan Malaysia, pendidikan di Sabah telah menjadi tanggungjawab Kerajaan Persekutuan.<ref name=sabah.edu.my/> Perihal pendidikan ini terkandung dalam Akta Pendidikan 1961 yang kemudiannya dikembangkan ke Sabah pada tahun 1976.<ref name=sabah.edu.my/> === Agama === {{bar box |title=Agama di Sabah – Statistik 2020<ref name="Religion in Sabah "/> |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|LimeGreen|55.6}} {{bar percent|[[Kristian]]|DodgerBlue|28.4}} {{bar percent|[[Buddha]]|OrangeRed|5.2}} {{bar percent|Lain-lain|Gray|1.2}} {{bar percent|[[Tidak beragama]]|Black|0.1}} }} Menurut perangkaan [[Banci Penduduk dan Perumahan Malaysia 2020]] kira-kira 55.6% penduduk Sabah beragama [[Islam]], 28.4% lagi adalah [[Kristian]], 5.2% [[Buddha]], 1.2% lain-lain dan 0.1% tidak beragama.<ref name="Religion in Sabah "/> Sejak penyatuan pada tahun 1963, Sabah telah mengalami perubahan yang ketara dalam komposisi agama, terutama dalam peratusan penduduknya yang menganut agama [[Islam]]. Pada tahun 1960, peratusan umat Islam adalah 36%, manakala [[Kristian]] 18%, kira-kira satu pertiga lagi kekal mengamalkan fahaman [[animisme]].<ref>{{cite web|url=http://books.google.com.my/books?id=dnPu49bHNUkC&pg=PA482&lpg=PA482&dq=%22Religious+persuasion+of+the+Federation+of+Malaysia+and+Brunei%22&source=bl&ots=B1X5EFOioK&sig=ywk54Jr0Rgm-paItpQr6NcEavqg&hl=en&sa=X&ei=d2p9UOCBEIXSrQe5ooCoCw&ved=0CCwQ6AEwAA|title=Religion and Societies: Asia and the Middle East - Google Books|publisher=Books.google.com.my|date=|accessdate=16 Januari 2013}}</ref> Dan Pada 23 September 1973, Bapa Kemerdekaan Sabah, Tun Datu Mustapha Datu Harun telah membentangkan usul di DUN Sabah untuk membuat pindaan Perlembagaan Negeri Artikel 5(A). Usul berkenaan diluluskan secara bulat suara melalui undian demokratik DUN Sabah. Pindaan itu menjelaskan agama Islam dicatatkan sebagai Agama Negeri tanpa menghalang agama-agama lain diamalkan dalam keadaan aman dan harmoni. {{Quotes|2=''"Islam is the religion of the State, but other religions may be practiced and harmony in any part of the State."''|3=Tun Datu Mustapha Datu Harun}} ==Penduduk terkenal== {{main|Senarai orang dari Sabah}} == Lihat juga == * [[Masjid-masjid di Sabah]] * [[Keselamatan Timur Sabah]] == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == {{Commons|Sabah}} * [http://www.sabah.gov.my Tapak sesawang rasmi kerajaan negeri Sabah] {{Sabah}} {{Negeri dan Wilayah Persekutuan Malaysia}} {{portal bar|Malaysia|Geografi|Sabah}} {{authority control}} [[Kategori:Sabah| ]] [[Kategori:Negeri dan wilayah persekutuan di Malaysia]] [[Kategori:Hubungan Filipina–Malaysia]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Melayu]] [[Kategori:Bekas jajahan British]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] kb288s6xx2h2a8s7neuoy73fc4dyzsz 0 2576 5651008 5647016 2022-08-22T11:10:44Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{hatnote|"Asean" dan "ASEAN" dilencongkan di sini.}} {{Distinguish|Asia Tenggara}} {{Infobox country | name = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent; font-size:9pt; |title = {{resize|11.5pt|Persatuan Negara-negara Asia Tenggara<br>ڤرساتوان نݢارا٢ أسيا تڠݢارا}}​ |{{Infobox|subbox=yes|bodystyle= font-size:9pt;font-weight:normal; | rowclass3 = mergedrow| label3 = [[bahasa Indonesia|Indonesia]]: | data3 = <div style="text-align: left;">{{lang|id|Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara}}</div> | rowclass4 = mergedrow| label4 = [[bahasa Khmer|Khmer]]: | data4 = {{lang|km|សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍}} | rowclass5 = mergedrow| label5 = [[bahasa Lao|Lao]]: | data5 = {{lang|lo|ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕະເວັນອອກສຽງໃຕ້}} | rowclass6 = mergedrow| label6 = [[bahasa Inggeris|Inggeris]]: | data6 = {{lang|en|Association of Southeast Asian Nations}} | rowclass1 = mergedrow| label1 = [[bahasa Burma|Burma]]: | data1 = {{lang|my|အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း}} | rowclass2 = mergedrow| label2 = [[bahasa Filipino|Filipina]]: | data2 = {{lang|tl|Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya}} | rowclass8 = mergedrow| label8 = [[bahasa Tamil|Tamil]]: | data8 = {{lang|ta|தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு}} | rowclass9 = mergedrow| label9 = [[bahasa Thai|Thai]]: | data9 = {{lang|th|สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}} | rowclass7 = mergedrow| label7 = [[bahasa Mandarin Baku|Mandarin]]: | data7 = {{lang|zh|东南亚国家联盟}} | rowclass10 = mergedrow| label10 = [[bahasa Vietnam|Vietnam]]: | data10 = {{lang|vi|Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á}} }} }} | image_flag = Bendera ASEAN.jpg | image_symbol = ASEAN Embleme.png | symbol_type = [[Lambang ASEAN|Lambang]] | motto = "One Vision, One Identity, One Community" ("Satu Wawasan, Satu Identiti, Satu Masyarakat")<ref>{{cite web|title=ASEAN Motto|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/asean-motto|website=ASEAN.org|publisher=ASEAN|accessdate=9 May 2015}}</ref> | anthem = "[[The ASEAN Way]]"{{br}}{{center|[[File:The ASEAN Way (Instrumental).ogg]]}} | image_map = Association of Southeast Asian Nations (orthographic projection).svg | map_width = 250px | map_caption = | admin_center_type = Urus setia | admin_center = [[Jakarta]]{{efn|Alamat: Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[Jakarta Selatan]].<ref>{{Cite web |title=ASEAN Centres & Facilities |url=http://www.asean.org/asean/asean-centres-facilities |website=ASEAN |publisher=Association of Southeast Asian Nations |accessdate=16 September 2015}}</ref>}} | coordinates = {{Coord|6|12|S|106|49|E|type:city}} | languages_type = [[Bahasa kerja]] | languages=[[bahasa Inggeris|Inggeris]]<ref>{{cite book|title=ASEAN Charter|publisher=Association of Southeast Asian Nations|pages=29|url=http://www.asean.org/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf|quote = '''Article 34.''' The working language of ASEAN shall be English.}}</ref> | languages2_type=Bahasa rasmi<br>daripada negeri-negeri yang berkontrak | languages2= {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 10 bahasa | {{hlist |[[bahasa Burma]]|[[bahasa Filipina]]|[[bahasa Khmer]]|[[bahasa Lao|Lao]]|[[bahasa Melayu|Melayu]] ([[Bahasa Malaysia|baku Brunei-Malaysia-Singapura]]<ref>diungkapkan sebagai "Bahasa Melayu" atau ''Malay'' dalam bahasa Inggeris</ref> dan [[bahasa Indonesia|baku Indonesia]]<ref>diungkapkan sebagai "Bahasa Indonesia" atau ''Indonesian'' dalam bahasa Inggeris</ref>)|[[bahasa Mandarin Baku|Mandarin]]|[[bahasa Tamil|Tamil]]|[[bahasa Thai|Thai]]|[[bahasa Vietnam|Vietnam]]}}}} | membership_type = [[Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Keanggotaan]] | membership = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 10 negara |{{flaglist|Brunei}} |{{flaglist|Kemboja}} |{{flaglist|Indonesia}} |{{flaglist|Laos}} |{{flaglist|Malaysia}} |{{flaglist|Myanmar}} |{{flaglist|Filipina}} |{{flaglist|Singapura}} |{{flaglist|Thailand}} |{{flaglist|Vietnam}} }} {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 2 negara pemerhati |{{flaglist|Papua New Guinea}} |{{flaglist|Timor Leste}} }} | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = | leader_title1 = Pengerusi | leader_name1 = {{flagicon|Brunei}} [[Hassanal Bolkiah]] | leader_title2 = [[Setiausaha Agung Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Setiausaha Agung]] | leader_name2 = {{flagicon|Brunei}} [[Lim Jock Hoi]]<ref>{{cite web|title=Secretary-General of ASEAN Le Luong Minh|url=http://www.asean.org/news/item/secretary-general-of-asean-le-luong-minh|website=ASEAN.org|publisher=ASEAN|accessdate=9 May 2015}}</ref> | established_event1 = {{nowrap|[[Deklarasi ASEAN|Deklarasi Bangkok]]}} | established_date1 = 8 Ogos 1967 | established_event2 = [[Piagam ASEAN|Piagam]] | established_date2 = 16 Disember 2008 | area_magnitude = 1 E+12 | area_km2 = 4,435,618<ref name="ASEAN-Indicators">{{cite web|title=Selected Basic ASEAN Indicators |url=http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |website=ASEAN.org |publisher=ASEANstats |accessdate=9 May 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |archivedate=4 September 2015 |df= }}</ref> | area_sq_mi = 1,712,602 | percent_water = | population_estimate = 625 juta<ref name="ASEAN-Indicators" /> | population_estimate_year = 2013 | population_density_km2 = 141 | population_density_sq_mi = 365 | GDP_PPP = US$7.6&nbsp;trilion<ref name=ACIF2013>{{cite book|title=ASEAN Community in Figures (ACIF) 2013|date=Feb 2014|publisher=ASEAN|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-73-4|page=1|edition=6th|url=http://www.asean.org/images/resources/2014/May/2.%20Feb%202014%20-%20ASEAN%20Community%20in%20Figures%202013.pdf|accessdate=9 May 2015}}</ref> | GDP_PPP_year = 2014 | GDP_PPP_per_capita = AS$12,160<ref name=ACIF2013 /> | GDP_nominal = AS$2.8&nbsp;trilion<ref name=ACIF2013 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = AS$4,160<ref name=ACIF2013 /> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini = <!--number only--> | Gini_ref = | HDI_year = 2015 | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI = 0.719 <!--number only--> | HDI_ref = {{efn|Dikira sebagai anggaran purata dari data negara anggota [[Program Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu|UNDP]].}} | time_zone = [[Waktu Umum ASEAN|ASEAN]] | utc_offset = [[UTC+6:30|+6:30]] kepada [[UTC+9|+9]] | time_zone_DST = | DST_note = | utc_offset_DST = | official_website = {{URL|www.asean.org}} }} {{Politik Malaysia}} [[File:ASEAN Nations Flags in Jakarta 3.jpg|thumb|upright=1.35|Bendera negara-negara anggota ASEAN di [[Jakarta]], [[Indonesia]]]] [[Fail:ASEAN HQ 1.jpg|thumb|right|300px|Sekretariat ASEAN di Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[Jakarta Selatan]], Indonesia]] '''Persatuan Negara-negara Asia Tenggara'''<ref name=Overview>{{cite web|title=Overview|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|website=ASEAN|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=15 February 2015}}</ref> ({{lang-en|Association of Southeast Asian Nations}}, disingkatkan kepada '''ASEAN''')<ref>{{cite web|url=https://www.loc.gov/nls/other/ABC.html|title=NLS/BPH: Other Writings, The ABC Book, A Pronunciation Guide|date=8 May 2006|accessdate=12 January 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090112114625/http://www.loc.gov/nls/other/ABC.html|archivedate=12 January 2009}}</ref><ref>[http://www.asean.org/2833.htm Asean.org] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193843/http://www.asean.org/2833.htm|date=2 March 2012}}, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, [http://www.asean.org/ Asean.org], ASEAN Secretariat official website. Retrieved 27 June 2008.{{cite web|url=http://www.asean.org/2833.htm|title=Archived copy|accessdate=2016-02-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120302193843/http://www.asean.org/2833.htm|archivedate=2 March 2012|df=dmy}}</ref> ialah sebuah [[Pertubuhan serantau|pertubuhan antara kerajaan serantau]] yang terdiri daripada 10 negara di [[Asia Tenggara]], yang menggalakkan [[Pertubuhan antara kerajaan|kerjasama antara kerajaan]] dan memudahkan integrasi [[ekonomi]], [[politik]], [[keamanan]], [[ketenteraan]], [[pendidikan]], dan [[sosiologi|sosial budaya]] di antara anggotanya dan negara-negara lain di [[Tenggara]]. Objektif utama ASEAN ialah untuk mempercepat pertumbuhan ekonomi dan melalui kemajuan sosial dan pembangunan budaya. Objektif sekunder ialah untuk mempromosikan keamanan dan kestabilan wilayah berdasarkan aturan undang-undang dan prinsip piagam [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (PBB). Dengan beberapa ekonomi yang berkembang pesat di dunia, ASEAN telah memperluas objektifnya di luar bidang ekonomi dan sosial. Pada tahun 2003, bergerak di sepanjang jalan [[Kesatuan Eropah]] (EU) dengan bersetuju untuk menubuhkan komuniti ASEAN yang terdiri daripada tiga tonggak: komuniti keselamatan komuniti ekonomi, dan komuniti sosio-budaya. Sepuluh tangkai padi di bendera dan lambang mewakili sepuluh negara Tenggara yang bersatu dalam solidariti. ASEAN juga sering melibatkan negara lain di rantau [[Asia-Pasifik]] dan seterusnya. Rakan kongsi utama [[Pertubuhan Kerjasama Shanghai]], ASEAN mengekalkan rangkaian perikatan global dan dialog rakan kongsi dan dianggap oleh ramai sebagai kuasa besar global,<ref name="aseanvisa">{{cite web|url=https://www.weforum.org/agenda/2016/06/asean-one-visa-travel-destination/|title=This is why ASEAN needs a common visa|website=World Economic Forum}}</ref><ref name="aseanblock">{{cite web|url=https://www.theaustralian.com.au/business/opinion/asean-bloc-must-be-tapped/news-story/59d00e4f65a6084f4be157ee95da3534|title=ASEAN bloc must be tapped|website=www.theaustralian.com.au}}</ref> kesatuan pusat untuk kerjasama di Pasifik, dan sebuah pertubuhan yang terkenal dan berpengaruh. Ia terlibat dalam pelbagai urusan antarabangsa, dan mengadakan misi diplomatik di seluruh dunia.<ref name="ASEANTreaties">{{cite web|url=http://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/association-southeast-asian-nations-asean/|title=Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) {{!}} Treaties & Regimes {{!}} NTI|website=www.nti.org}}</ref><ref name="aseanUN">{{cite web|url=http://www.unaprcm.org/asean-un-partnership|title=ASEAN-UN Partnership|date=20 December 2016|website=Asia-Pacific Regional Coordination Mechanism}}</ref><ref name="aseanoverview">{{cite web|url=http://asean.org/?static_post=background-overview-united-nations|title=An Overview of ASEAN-United Nations Cooperation - ASEAN - ONE VISION ONE IDENTITY ONE COMMUNITY|publisher=}}</ref><ref name="UNgovorgs">{{cite web|url=https://www.un.org/en/sections/member-states/intergovernmental-organizations/index.html|title=Intergovernmental Organizations|website=www.un.org}}</ref> == Sejarah سجاره == === Penubuhan ڤنوبوهن === {{main|Sejarah ASEAN|Piagam ASEAN}} {{see also|Deklarasi ASEAN}} ASEAN telah didahului oleh sebuah pertubuhan yang ditubuhkan pada 31 Julai 1961, dikenali sebagai Persatuan Asia Tenggara ({{lang-en|Association of Southeast Asia}} atau '''ASA'''), sebuah gabungan yang terdiri daripada [[Filipina]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]), dan [[Thailand]]. ASEAN sendiri telah diwujudkan pada 8 Ogos 1967, ketika menteri-menteri asing dari lima negara: [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Filipina]], [[Singapura]], dan [[Thailand]] menandatangani [[Deklarasi ASEAN]]. Seperti yang dinyatakan dalam Deklarasi, matlamat dan tujuan ASEAN ialah untuk mempercepatkan pertumbuhan ekonomi, kemajuan sosial dan pembangunan budaya di rantau ini, untuk mempromosikan keamanan serantau, kolaborasi dan bantuan bersama mengenai hal-hal kepentingan bersama, untuk memberi bantuan kepada satu sama lain dalam bentuk kemudahan latihan dan penyelidikan, untuk bekerjasama untuk pemanfaatan pertanian dan industri yang lebih baik untuk meningkatkan taraf hidup rakyat, untuk mempromosikan kajian Asia Tenggara dan untuk mengekalkan kerjasama yang rapat dan berfaedah dengan organisasi antarabangsa yang sedia ada dengan matlamat dan tujuan yang sama.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|title=The Asean Declaration (Bangkok Declaration) Bangkok, 8 August 1967|publisher=ASEAN|accessdate=17 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150211121705/http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|archivedate=11 February 2015|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|title=Overview|website=asean.org|publisher=ASEAN|accessdate=7 February 2015}}</ref> Penubuhan ASEAN didorong oleh ketakutan bersama terhadap [[komunisme]],<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=l07ak-yd6DAC&pg=RA1-PA311&lpg=RA1-PA311&dq=%22Bangkok+Declaration%22+ASEAN|title=The Asia-Pacific Profile|author1=Bernard Eccleston|author2=Michael Dawson|author3=Deborah J. McNamara|publisher=Routledge (UK)|year=1998|isbn=978-0-415-17279-0}}</ref> ASEAN mencapai perpaduan yang lebih besar pada pertengahan 1970–an berikutan perubahan keseimbangan kuasa selepas berakhirnya [[Perang Vietnam]] pada tahun 1975. Pertumbuhan ekonomi dinamik di rantau ini pada tahun 1970 memperkukuh organisasi itu, yang membolehkan ASEAN mengguna pakai tindak balas bersatu kepada pencerobohan Vietnam terhadap Kemboja pada tahun 1979. Pertemuan sidang kemuncak pertama ASEAN, yang diadakan di [[Bali]], Indonesia pada tahun 1976, menghasilkan perjanjian mengenai beberapa projek perindustrian dan menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Kerjasama, dan Pengisytiharan Concord. Akhir [[Perang Dingin]] antara Barat dan [[Kesatuan Soviet]] pada akhir 1980-an membolehkan negara-negara ASEAN menjalinkan kemerdekaan politik yang lebih besar di rantau ini, dan pada 1990-an ASEAN muncul sebagai suara terkemuka mengenai isu-isu perdagangan dan keselamatan serantau.<ref>Moon, C. (2014). ASEAN. Encyclopædia Britannica</ref> === Pengembangan ڤڠمباڠن === Pada tahun 1984, [[Brunei]] menjadi ahli keenam ASEAN<ref>{{cite web|url=https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|title=Background Note:Brunei Darussalam/Profile:/Foreign Relations|publisher=US State Department|accessdate=6 March 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070302131705/http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|archivedate=2 March 2007}}</ref> dan pada 28 Julai 1995, Vietnam menjadi ahli ketujuh.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/10098.htm|title=Vietnam in ASEAN : Toward Cooperation for Mutual Benefits|year=2007|work=ASEAN Secretariat|accessdate=28 August 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153326/http://www.asean.org/10098.htm|archivedate=11 May 2011}}</ref> Laos dan Myanmar (Burma) menyertai ASEAN dua tahun kemudian pada 23 Julai 1997.<ref name="enlargement">{{cite book|title=ASEAN Enlargement: impacts and implications|author1=Carolyn L. Gates|author2=Mya Than|publisher=Institute of Southeast Asian Studies|year=2001|isbn=978-981-230-081-2}}</ref> Kemboja akan menyertai pada masa sama Laos dan Burma, tetapi kemasukannya ditangguhkan kerana perjuangan politik dalaman negara. Ia kemudiannya disambung pada 30 April 1999, berikutan penstabilan kerajaannya.<ref name="enlargement" /><ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/3338.htm|title=Statement by the Secretary-General of ASEAN Welcoming the Kingdom of Cambodia as the Tenth Member State of ASEAN: 30 April 1999, ASEAN Secretariat|year=2008|work=ASEAN Secretariat|accessdate=28 August 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153639/http://www.asean.org/3338.htm|archivedate=11 May 2011}}</ref> Pada tahun 2006, ASEAN telah diberi [[Pemerhati Perhimpunan Agung PBB|status pemerhati di Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]].<ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 |date=26 August 2010 }}</ref> Sebagai tindak balas, pertubuhan itu menganugerahkan status "rakan dialog" kepada PBB.<ref>{{cite news |title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva |url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html |work=Yahoo! News |date=7 March 2007 |access-date=13 March 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html |archive-date=12 March 2007 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> === Kerjasama Ekonomi Nascent کرجسام ايکونومي ناسنت === Pada tahun 1990, Malaysia mencadangkan penciptaan [[EAEC|Kaukus Ekonomi Asia Timur]] (EAEC)<ref name="caucus">[http://www.asean.org/9303.htm East Asia Economic Caucus]. ASEAN Secretariat. Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193928/http://www.asean.org/9303.htm|date=2 March 2012}}</ref> terdiri daripada ahli-ahli ASEAN serta China, Jepun, dan Korea Selatan, dengan niat untuk mengimbangi pengaruh Amerika yang semakin meningkat dalam [[Kerjasama Ekonomi Asia-Pasifik]] (APEC) dan Asia secara keseluruhan.<ref name="oppose">[http://www.asiaviews.org/?content=ger53rger567664&voices=20060125184254 Asiaviews.org], Whither East Asia? Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141105102541/http://www.asiaviews.org/?content=ger53rger567664&voices=20060125184254|date=5 November 2014}}</ref><ref>[https://digital.library.unt.edu/govdocs/crs//data/1993/upl-meta-crs-66/93-633f_1993Jun30.txt?PHPSESSID=f7a7ec622077fa19bfce9ec9def6f3d9 UNT.edu], Asia's Reaction to NAFTA, Nancy J. Hamilton. CRS – Congressional Research Service. Retrieved 14 March 2007.</ref> Walau bagaimanapun, cadangan itu gagal kerana pembangkang yang berat dari AS dan Jepun.<ref name="oppose" /><ref>[http://www.iht.com/articles/1994/07/26/caucus.php IHT.com], Japan Straddles Fence on Issue of East Asia Caucus. [[International Herald Tribune]]. Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090212201202/http://www.iht.com/articles/1994/07/26/caucus.php|date=12 February 2009}}</ref> Bekerja untuk integrasi selanjutnya diteruskan, dan [[ASEAN Campur Tiga]], yang terdiri daripada ASEAN, China, Jepun dan Korea Selatan, diwujudkan pada tahun 1997. Pada tahun 1992, Skim Tarif Keutamaan Berkesan (CEPT) yang Biasa digunakan sebagai jadual untuk menghapuskan tarif dengan matlamat untuk meningkatkan kelebihan daya saing "rantau sebagai asas produksi yang ditujukan untuk pasaran dunia". Undang-undang ini akan bertindak sebagai rangka bagi [[Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN]] (AFTA), yang merupakan persetujuan oleh negara anggota mengenai pembuatan tempatan di ASEAN. Ia ditandatangani pada 28 Januari 1992 di Singapura.<ref name="AFTA">{{cite web|url=http://www.asean.org/12375.htm|title=Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme for the ASEAN Free Trade Area, Singapore, 28 Jan 1992|publisher=Asean.org|accessdate=21 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090414223453/http://www.asean.org/12375.htm|archivedate=14 April 2009}}</ref> Selepas [[krisis kewangan Asia 1997|krisis kewangan Asia pada tahun 1997]], pemulihan semula cadangan Malaysia, dikenali sebagai [[Inisiatif Chiang Mai]], telah dikemukakan di Chiang Mai, Thailand. Ia menyeru integrasi ekonomi ASEAN dan juga ASEAN Campur Tiga. ===ASEAN Bebas Nuklear اسيان بيبس نوکليئر=== Blok itu juga memberi tumpuan kepada keamanan dan kestabilan di rantau ini. Pada 15 Disember 1995, Perjanjian Zon Bebas Senjata Nuklear Asia Timur ditandatangani dengan tujuan untuk menjadikan Asia Tenggara menjadi zon bebas senjata nuklear. Perjanjian itu berkuatkuasa pada 28 Mac 1997 selepas semua tetapi salah satu negara anggota telah mengesahkannya. Ia berkuatkuasa sepenuhnya pada 21 Jun 2001 selepas Filipina mengesahkannya, dengan berkesan mengharamkan semua senjata nuklear di rantau ini.<ref name="NWFZ">[http://disarmament.un.org/TreatyStatus.nsf/Bangkok%20Treaty%20(in%20alphabetical%20order)?OpenView Bangkok Treaty (in alphabetical order) At UNODA] United Nations. Retrieved 4 September 2008. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110728143121/http://disarmament.un.org/TreatyStatus.nsf/Bangkok%20Treaty%20%28in%20alphabetical%20order%29?OpenView|date=28 July 2011}}</ref> === Piagam ASEAN ڤياݢم اسيان === Pada 15 Disember 2008, negara-negara anggota bertemu di Jakarta untuk melancarkan piagam, yang ditandatangani pada November 2007, dengan tujuan untuk lebih dekat dengan "komuniti gaya [[EU]]".<ref name="AFPCharter">{{cite news|url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gT16o2eXYrGL-35uoUD0fKcRPlDw|title='Momentous' day for ASEAN as charter comes into force|date=15 December 2008|accessdate=16 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090114201405/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gT16o2eXYrGL-35uoUD0fKcRPlDw|archivedate=14 January 2009|agency=Agence France-Presse}}</ref> Piagam itu menjadikan ASEAN sebagai entiti perundangan dan bertujuan untuk mewujudkan satu kawasan perdagangan bebas untuk rantau ini yang merangkumi 500 juta orang. Bekas [[Presiden Indonesia]] [[Susilo Bambang Yudhoyono]] menyatakan: "Ini ialah perkembangan yang sangat penting ketika ASEAN menggabungkan, mengintegrasikan, dan mengubah dirinya menjadi sebuah masyarakat. Ini dicapai sementara ASEAN berusaha lebih berperan dalam hal-hal Asia dan global pada saat sistem internasional sedang mengalami pergeseran seismik". Merujuk kepada perubahan iklim dan pergolakan ekonomi, beliau membuat kesimpulan: "Asia Tenggara tidak lagi dibahagikan dengan rapi, perang di rantau ini pada 1960-an dan 1970-an". Krisis kewangan pada 2007 dan 2008 dilihat sebagai satu ancaman kepada matlamat yang dibayangkan oleh piagam itu,<ref name="ReutersCharter">{{cite news|url=http://in.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-37031520081215|title=ASEAN launches charter under shadow of crisis|authors=Olivia Rondonuwu and Suhartono, Harry|date=15 December 2008|accessdate=16 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081220192555/http://in.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-37031520081215|archivedate=20 December 2008|agency=Reuters}}</ref> dan juga mengutarakan idea badan hak asasi manusia yang dicadangkan untuk dibincangkan pada sidang kemuncak akan datang pada Februari 2009. Cadangan ini menyebabkan kontroversi, kerana badan tidak akan mempunyai kuasa untuk mengenakan sekatan atau menghukum negara-negara yang melanggar hak rakyat dan oleh itu akan terhad kepada keberkesanannya.<ref name="IHTCharter">{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/12/15/asia/AS-ASEAN-Charter.php|title=ASEAN charter comes into force|date=15 December 2008|accessdate=12 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090210032138/http://iht.com/articles/ap/2008/12/15/asia/AS-ASEAN-Charter.php|archivedate=10 February 2009|work=International Herald Tribune|agency=Associated Press}}</ref> Badan itu ditubuhkan pada tahun 2009 sebagai [[Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Antara Kerajaan ASEAN]] (AICHR). Pada November 2012, suruhanjaya itu mengguna pakai [[Deklarasi Hak Asasi Manusia ASEAN]].<ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323353204578126803863141948|title=Asean Human-Rights Pledge Leaves Critics Cool|last1=Wong|first1=Chun Han|date=18 November 2012|accessdate=8 February 2015|work=Wall Street Journal Asia}}</ref> === Kemelut Myanmar كملوت ميانمر=== Sejak 2017, hal ehwal politik, ketenteraan dan etnik di Myanmar telah menimbulkan cabaran luar biasa bagi ASEAN, mewujudkan situasi yang memecah duluan dan mengancam tradisi dan perpaduan kumpulan itu, serta kedudukan globalnya<ref name="myanmar_coup_asean_split_2021_03_29_dw_com">[https://www.dw.com/en/myanmar-coup-asean-ties/a-57042503 "Myanmar coup: ASEAN split over the way forward,"] March 29, 2021, [[Deutsche Welle]], ([https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4163647 same article] at ''[[Taiwan News]]'') retrieved November 7, 2021</ref><ref name="aseans_future_2021_06_21_foreignpolicy_com">Laksmana, Evan A. (Centre on Asia and Globalisation, [[National University of Singapore]]): [https://foreignpolicy.com/2021/06/21/asean-myanmar-brunei-southeast-asia-special-envoy-junta-humanitarian-aid-aha-center/ "ASEAN’s Future Will Be Decided in Myanmar,"] date, ''[[Foreign Policy]],'' retrieved November 7, 2021</ref><ref name="myanmar_pushes_asean_lowyinstitute_org">Williams, Nicola: [https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/myanmar-pushes-asean-brink "Myanmar pushes ASEAN to the brink,"] June 10, 2021, ''The Interpreter,'' [[Lowy Institute]], retrieved November 8, 2021 (''"The Myanmar coup presents to ASEAN the most serious threat to the importance of its regional diplomacy since the Cold War."'')</ref><ref name="myanmars_crisis_tests_asean_2021_08_27_brookings_edu">[https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2021/08/27/myanmars-crisis-tests-asean/ "Myanmar’s crisis tests ASEAN,"] August 27, 2021, ''Southeast Asia Insights,'' [[Brookings Institution]], retrieved November 7, 2021</ref><ref name="myanmar_crisis_2021_03_04_asia_times">Bowie, Nile [https://asiatimes.com/2021/03/myanmar-crisis-now-or-never-moment-for-asean/ "Myanmar crisis now or never moment for ASEAN,"] March 4, 2021, ''[[Asia Times]],'' retrieved November 7, 2021</ref> -- dengan tindak balas ASEAN yang menunjukkan kemungkinan perubahan asas dalam sifat pertubuhan.<ref name="under_microscope_2018_11_08_reuters_usnews_com">[https://www.usnews.com/news/world/articles/2018-11-08/rohingya-crisis-suu-kyi-under-the-microscope-at-southeast-asia-summit "Rohingya Crisis, Suu Kyi Under the Microscope at Southeast Asia Summit,"] November 8, 2018, Reuters News Service in ''[[U.S. News]],'' (same article at ''[[New York Times]]'' [https://www.nytimes.com/reuters/2018/11/08/world/asia/08reuters-asean-summit.html]), retrieved November 2018</ref><ref name="breaking_resistance_2018_12_06_jakarta_post">Wisnu, Dinna (Indonesian representative to the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights): [http://www.thejakartapost.com/academia/2018/12/06/breaking-resistance-to-human-rights-democracies-and-rohingya.html "Breaking resistance to human rights: Democracies and Rohingya,"] December 6, 2018, ''[[The Jakarta Post]]'' retrieved December 2018</ref><ref name="asean_pushes_boundaries_2021_04_26_reuters">Wongcha-um, Panu and Kay Johnson: [https://www.reuters.com/world/asia-pacific/myanmar-asean-pushes-boundaries-non-interference-2021-04-26/ "Analysis: On Myanmar, ASEAN pushes boundaries of 'non-interference',"] April 26, 2021, [[Reuters News Service]], retrieved November 2021</ref><ref name="why_aseans_rebuke_2021_10_21_iiss_org">[https://www.iiss.org/blogs/analysis/2021/10/why-aseans-rebuke-of-myanmars-top-general-matters Analysis: "Why ASEAN’s rebuke of Myanmar’s top general matters,"] October 21, 2021, International Institute for Strategic Studies, retrieved November, 2021</ref><ref name="sign_of_change_2021_10_20_asialink">Coppel, Nicholas ([[Universiti Monash|Monash University]], former Australian Ambassador to Myanmar): [https://asialink.unimelb.edu.au/insights/aseans-snub-to-myanmar-junta-a-sign-of-change "ASEAN's snub to Myanmar junta a sign of change,"] October 20, 2021, ''Asialink Insights,'' Asialink, [[Universiti Melbourne|University of Melbourne]], retrieved November 8, 2021</ref> ==Negara anggota الدول الأعضاء== {{main|Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} ===Senarai negara anggota قائمة الدول الأعضاء=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders"; white-space: nowrap;" ! scope="col" | [[Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Negara]] ! scope="col" | [[Ibu negara]] ! scope="col" | Penyertaan<ref>{{cite web|url=http://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/association-southeast-asian-nations-asean/|title=Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)|date=2017-01-31|access-date=2017-08-19|publisher=[[Nuclear Threat Initiative]]}}</ref> |- ! scope="row" | {{Flag|Brunei}} | [[Bandar Seri Begawan]] | align=right| {{start date|1984|01|07|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Kemboja}} | [[Phnom Penh]] | align=right| {{start date|1999|04|30|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Indonesia}} | [[Jakarta]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Laos}} | [[Vientiane]] | align=right| {{start date|1997|07|23|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Malaysia}} | [[Kuala Lumpur]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Myanmar}} | [[Naypyidaw]] | align=right| {{start date|1997|07|23|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Filipina}} | [[Manila]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Singapura}} | [[Singapura]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Thailand}} | [[Bangkok]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Vietnam}} | [[Hanoi]] | align=right| {{start date|1995|07|28|df=yes}} |- |} ===Pemerhati مراقب=== {{main|Perluasan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} Terdapat dua negara yang mencari penyertaan ke ASEAN: [[Papua New Guinea]]<ref name="PNGPHIL">{{cite web|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/154860/news/nation/papua-new-guinea-asks-rp-support-for-asean-membership-bid|title=Papua New Guinea asks RP support for Asean membership bid|date=30 March 2009|access-date=26 January 2013|publisher=[[GMA News and Public Affairs]]}}</ref><ref>[http://www.op.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=22879&Itemid=2 Somare seeks PGMA's support for PNG's ASEAN membership bid] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100306192700/http://www.op.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=22879&Itemid=2 |date=6 March 2010 }} Retrieved 8 July 2009</ref> dan [[Timor Timur]].<ref name="East Timor">[http://www.smh.com.au/news/world/east-timor-asean-bid/2006/07/22/1153166635002.html East Timor ASEAN Bid] Retrieved 28 July 2006</ref> == Cara ASEAN چارا اسيان == Cara ASEAN merujuk kepada satu [[metodologi]] atau pendekatan untuk menyelesaikan isu-isu yang menghormati norma budaya [[Asia Tenggara]]. Masilamani dan Peterson meringkaskannya sebagai satu "proses kerja atau gaya yang tidak formal dan peribadi. Para penggubal dasar sentiasa menggunakan kompromi, konsensus, dan konsultasi dalam proses membuat keputusan informal... di atas semua mengutamakan cara yang berasaskan konsensus, tanpa konflik mengatasi masalah diplomasi yang tenang membolehkan pemimpin ASEAN berkomunikasi tanpa membawa perbincangan ke dalam pandangan umum. Ahli-ahli mengelakkan rasa malu yang mungkin membawa konflik lebih lanjut."<ref name=Masilamani>{{cite journal|last1=Masilamani|first1=Logan|last2=Peterson|first2=Jimmy|title=The "ASEAN Way": The Structural Underpinnings of Constructive Engagement|journal=Foreign Policy Journal|date=15 October 2014|url=http://www.foreignpolicyjournal.com/2014/10/15/the-asean-way-the-structural-underpinnings-of-constructive-engagement/|accessdate=12 May 2015}}</ref> Ia telah dikatakan bahawa manfaat Cara ASEAN mungkin "diterapkan dengan berguna kepada pengurusan konflik global". Walau bagaimanapun, pengkritik berpendapat bahawa pendekatan sedemikian hanya boleh digunakan di negara-negara Asia untuk norma-norma dan pemahaman budaya tertentu, terutamanya disebabkan oleh perbezaan pola pemikiran dan tahap ketegangan.<ref>{{cite journal|last1=Goh|first1=Gillian|url=http://www.stanford.edu/group/sjeaa/journal3/geasia1.pdf|title=The 'ASEAN Way'; Non-Intervention and ASEAN's Role in Conflict Management|journal=Stanford Journal of East Asian Affairs|pages=113–18|volume=3|issue=1|date=Spring 2003|accessdate=2 March 2003|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130626113326/http://www.stanford.edu/group/sjeaa/journal3/geasia1.pdf|archivedate=26 June 2013|df=dmy-all}}</ref> Objektif kritikan yang mendakwa bahawa penekanan Cara ASEAN terhadap perundingan, konsensus, dan tidak campur tangan, memaksa pertubuhan ini untuk mengamalkan hanya dasar yang memenuhi penyebut biasa terendah. Pengambilan keputusan melalui persetujuan memerlukan anggota untuk melihat ke depan sebelum ASEAN boleh bergerak ke hadapan dalam isu. Ahli-ahli mungkin tidak mempunyai konsep umum mengenai maksud Cara ASEAN. Myanmar, Kemboja, dan Laos menekankan tidak campur tangan sementara negara anggota yang lebih tua memberi tumpuan kepada kerjasama dan penyelarasan. Perbezaan ini menghalang usaha untuk mencari penyelesaian umum untuk isu-isu tertentu, tetapi juga membuat kesulitan untuk menentukan apabila tindakan kolektif sesuai dalam situasi tertentu.<ref name="Leviter">{{cite journal|last1=Leviter|first1=Lee|date=2010|title=The ASEAN Charter: ASEAN Failure or Member Failure?|journal=New York University Journal of International Law and Politics|volume=43|pages=159–210}}</ref> [[Fail:RCEP.png|kiri|upright=1.8|thumb|16 negara ahli RCEP <span style="color:#1743a6">'''Biru'''</span>: [[ASEAN]] <span style="color:#6330d5">'''Ungu'''</span>: [[ASEAN Campur Tiga]] <span style="color:#0d63ac">'''Biru muda'''</span>: ASEAN Campur Enam]] [[ASEAN Campur Tiga]] merupakan percubaan pertama untuk integrasi selanjutnya untuk meningkatkan hubungan sedia ada dengan China, Jepun, dan Korea Selatan. Ini diikuti oleh [[Sidang Kemuncak Asia Timur]] (EAS) yang lebih besar, termasuk ASEAN Campur Tiga serta India, Australia, dan New Zealand. Kumpulan ini bertindak sebagai prasyarat bagi Komuniti Asia Timur yang dirancang yang sepatutnya dicontohi selepas Komuniti Eropah yang kini tidak berfungsi. Kumpulan Orang Penting ASEAN telah ditubuhkan untuk mengkaji kejayaan dan kegagalan dasar ini. Pada tahun 2006, ASEAN diberi status pemerhati di [[Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]].<ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822|date=26 August 2010}}</ref> Sebagai tindak balas, pertubuhan ini menganugerahkan status "rakan dialog" kepada PBB.<ref>{{cite news|url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva|date=7 March 2007|accessdate=13 March 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|archivedate=12 March 2007|publisher=Yahoo! News|df=dmy-all}}</ref> Kumpulan ini menjadi ASEAN Campur Enam dengan Australia, New Zealand dan India, dan sebagai garis besar ekonomi, politik, keselamatan, sosio-budaya Asia Pasifik, serta ekonomi global.<ref>{{cite web|url=https://www.jcer.or.jp/eng/pdf/asia07.pdf|title=An ASEAN+6 Economic Partnership: Significance and Tasks|last=Urata|first=Shujiro|date=February 2008|accessdate=29 November 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wto.org/english/tratop_e/region_e/con_sep07_e/kawai_wignaraja_e.pdf|title=ASEAN+3 or ASEAN+6: Which Way Forward?|last2=Wignaraja|first2=Ganeshan|accessdate=29 November 2018|last1=Kawai|first1=Masahiro}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-regional-comprehensive-economic-partnership-pm-lee-10662722|title=Conclusion for Regional Comprehensive Economic Partnership ‘finally in sight’: PM Lee|work=Channel NewsAsia}}</ref><ref name="East Asia Forum">{{cite news|url=http://www.eastasiaforum.org/2009/05/15/asean6-as-a-step-towards-an-asian-economic-community/|title=ASEAN+6 as a step towards an Asian Economic Community|date=15 May 2009|work=East Asia Forum}}</ref> Pengkodinan hubungan antara negara-negara ini telah menyaksikan kemajuan melalui pengembangan Perkongsian Ekonomi Komprehensif Daerah, perjanjian perdagangan bebas yang dicadangkan yang melibatkan 16 negara ASEAN Campur Enam. RCEP sebahagiannya akan membenarkan ahli-ahli untuk melindungi sektor tempatan dan memberi lebih banyak masa untuk mematuhi matlamat untuk ahli-ahli negara maju.<ref>{{cite web|url=http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/tpp-rcep-ftaap-a-users-guide-to-alphabet-soup-of-trade-deals|title=TPP, RCEP, FTAAP - a user's guide to alphabet soup of trade deals|date=November 20, 2016}}</ref> ==Struktur ستروکتور== Bermula pada tahun 1997, ketua-ketua negara anggota masing-masing mengamalkan Wawasan ASEAN 2020 semasa mesyuarat ulang tahun ke-30 kumpulan yang diadakan di Kuala Lumpur. Visi ini, sebagai satu cara untuk merealisasikan komuniti ASEAN tunggal, menyediakan peruntukan mengenai keamanan dan kestabilan, rantau bebas nuklear, integrasi ekonomi yang lebih dekat, pembangunan manusia, pembangunan mampan, warisan budaya, menjadi rantau bebas dadah, persekitaran lain-lain. Visi itu juga bertujuan untuk "melihat ASEAN yang berpandangan jauh memainkan peranan penting dalam forum antarabangsa, dan memajukan kepentingan bersama ASEAN".<ref>[http://www.asean.org/news/item/asean-vision-2020 "ASEAN Vision 2020"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150429050655/http://www.asean.org/news/item/asean-vision-2020 |date=29 April 2015}} 15 December 1997. Retrieved 10 December 2014.</ref><ref>{{cite news|title=A united region: The ASEAN Community 2015|url=http://www.rappler.com/world/specials/southeast-asia/asean-journey/47239-asean-community-2015-overview|author1=Julio Amador|author2=Joycee A. Teodoro|work=[[Rappler]]|date=2 May 2014|accessdate=17 June 2015}}</ref> Ia diformalkan dan dibuat secara komprehensif melalui Bali Concord II pada tahun 2003. Tiga tonggak utama komuniti ASEAN telah ditubuhkan: Komuniti Keselamatan Politik (APSC), Komuniti Ekonomi (AEC) dan Masyarakat Sosio-Budaya (ASCC).<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/item/declaration-of-asean-concord-ii-bali-concord-ii|title=Declaration of ASEAN Concord II (Bali Concord II)|publisher=ASEAN|accessdate=17 June 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702050633/http://www.asean.org/news/item/declaration-of-asean-concord-ii-bali-concord-ii|archivedate=2 July 2015|df=dmy-all}}</ref><ref name=Overview>{{cite web|title=Overview|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|website=ASEAN|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=15 February 2015}}</ref><ref name="APSC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet ASEAN Political-Security Community (APSC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-49-9|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20APSC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20APSC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="AEC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet ASEAN Economic Community (AEC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-50-5|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20AEC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20AEC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="ASCC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet of ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-51-2|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20ASCC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20ASCC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Untuk merangkumi tiga rukun sepenuhnya sebagai sebahagian daripada integrasi 2015, pelan bagi APSC dan ASCC kemudiannya diterima pakai pada 2009 di [[Cha Am|Cha-am]], Thailand.<ref>{{cite book|title=Towards A Sustainable Asia: Environment and Climate Change|authors=The Association of Academies of Sciences in Asia|date=2011|location=Beijing|publisher=Science Press}}</ref> Komuniti ASEAN, yang pada awalnya dirancang untuk dimulakan pada tahun 2020, tetapi dipercepat untuk bermula pada 31 Disember 2015.<ref>{{cite web|title=TODAY Online - Countries must work together to deal with shared problems: PM Lee|url=http://www.gov.sg/news/content/today-online-countries-must-work-together-to-deal-with-shared-problems-pm-lee|website=Government of Singapore|accessdate=25 November 2015}}</ref> Ia telah diputuskan semasa Sidang Kemuncak ASEAN ke-12 di [[Cebu]] pada tahun 2007.<ref>{{cite web|title=Cebu declaration on the acceleration of the establishment of an ASEAN Community by 2015|url=http://www.asean.org/component/zoo/item/about-asean-overview-cebu-declaration-on-the-acceleration-of-the-establishment-of-an-asean-community-by-2015?Itemid=185|accessdate=17 June 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150617102112/http://www.asean.org/component/zoo/item/about-asean-overview-cebu-declaration-on-the-acceleration-of-the-establishment-of-an-asean-community-by-2015?Itemid=185|archivedate=17 June 2015|df=dmy-all}}</ref> Pada Sidang Kemuncak ASEAN ke-23 pada November 2013, pemimpin memutuskan untuk membangunkan pasca Visi 2015 dan mewujudkan Pasukan Petugas Peringkat Tinggi (HLTF) yang terdiri daripada sepuluh wakil peringkat tinggi dari semua negara anggota. Visi ini telah diterima pakai pada Sidang Kemuncak ke-27 pada November 2015 di Kuala Lumpur. Komuniti ASEAN akan menyemak semula dan memperbaharui visinya setiap sepuluh tahun untuk menyediakan rangka kerja pembangunan yang berterusan dan integrasi selanjutnya. Istilah dalam Visi dibahagikan kepada empat subkategori, iaitu APSC, AEC, ASCC, dan Bergerak Ke Hadapan. Isu-isu APSC dilindungi di bawah perkara 7 dan 8. Yang pertama menyatakan keseluruhan aspirasi masyarakat yang bertujuan untuk masyarakat yang bersatu, inklusif dan berdaya saing. Ia juga meletakkan keselamatan manusia dan persekitaran sebagai perkara penting. Penglibatan mendalam dengan kedua-dua pihak dalaman dan luaran juga ditekankan untuk menyumbang kepada keselamatan, keamanan dan kestabilan antarabangsa.<ref>{{cite web|title=ASEAN COMMUNITY VISION 2025|url=http://www.asean.org/storage/images/2015/November/aec-page/ASEAN-Community-Vision-2025.pdf}}</ref> Subkategori "Bergerak Ke Hadapan" menyiratkan pengiktirafan kelemahan keupayaan institusi untuk memproses dan menyelaras kerja-kerja ASEAN. Oleh itu, pengukuhan Sekretariat ASEAN dan organisasi serta badan-badan ASEAN yang lain dikehendaki. Terdapat juga panggilan untuk kehadiran institusi-institusi ASEAN yang lebih tinggi di peringkat kebangsaan, serantau dan antarabangsa. == Ekonomi ايکونومي == {|class="wikitable floatright" style="font-size:95%; text-align:right;" |+ '''Ahli ASEAN mengikut <br>[[Indeks Pembangunan Manusia]]'''<ref name=UNDP>{{cite book|title=Global 2019 Human Development Report Overview - English |date=2019|publisher=United Nations Development Program (UNDP)|location=New York|pages=22–24|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2019_overview_-_english.pdf|accessdate=19 December 2019}}</ref> |- ! style="text-align:center; width:120px" | Negara ! colspan="2" style="text-align:center;" cosplan |HDI {{small|(2018)}} |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Singapura}} | '''0.935''' (tertinggi) |<span style="color:darkgreen;">'''sangat tinggi'''</span> |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Brunei}} | 0.845 | sangat tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Malaysia}} | 0.804 | sangat tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Thailand}} | 0.765 | tinggi |- | style="text-align:left;" | '''[[Fail:Bendera ASEAN.jpg|29x15px]] ASEAN''' | '''0.723''' (purata) | '''tinggi''' |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Filipina}} | 0.712 | tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Indonesia}} | 0.707 | tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Vietnam}} | 0.694 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Laos}} | 0.604 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Myanmar}} | 0.584 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Kemboja}} | '''0.581''' (terendah) |<span style="color:orange;">'''sederhana'''</span> |- |} [[Fail:GDP_PPP_2021_Selection.svg|thumb|Pemilihan data GDP PPP (10 negara dan blok teratas) di dalam jumlah lazim]] Kumpulan ini memerlukan integrasi ekonomi dengan mewujudkan AEC menjelang akhir tahun 2015 yang mewujudkan pasaran tunggal.<ref name="asil1">Sim, Edmund "Introduction to the ASEAN Economic Community", https://web.archive.org/web/20120218183029/http://www.asil.org/aseanevent/Sim_Intro_to_ASEAN.pdf</ref> Pertumbuhan ekonomi rata-rata negara anggota dari 1989 hingga 2009 ialah antara 3.8% dan 7%. Ini lebih besar daripada pertumbuhan purata APEC, iaitu 2.8%.<ref>{{cite web|url=http://www.thejakartapost.com/news/2011/05/11/asean-economies-past-and-future.html|title=ASEAN economies past and future|date=29 July 2011|work=The Jakarta Post|accessdate=8 August 2011}}</ref> Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA), yang ditubuhkan pada 28 Januari 1992, termasuk Tarif Keutamaan Berkesan Biasa (CEPT) untuk mempromosikan aliran bebas barangan di antara negara anggota.<ref name="asil1" /> ASEAN hanya mempunyai enam ahli apabila ia ditandatangani. Negara-negara anggota baru (Vietnam, Laos, Burma dan Kemboja) belum memenuhi kewajiban AFTA sepenuhnya, namun secara resmi dianggap sebagai bagian dari perjanjian sebagaimana mereka diminta untuk menandatanganinya setelah masuk ke ASEAN, dan diberi bingkai waktu lebih lama untuk memenuhi tarif obligasi pengurangan AFTA.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/12021.htm|title=Overview|publisher=ASEAN|accessdate=21 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081022142043/http://www.asean.org/12021.htm|archivedate=22 October 2008}}</ref> Langkah seterusnya ialah mewujudkan satu pasaran dan pangkalan pengeluaran tunggal, rantau ekonomi yang berdaya saing, rantau pembangunan ekonomi yang adil, dan rantau yang terintegrasi sepenuhnya ke dalam ekonomi global. Sejak 2007, negara-negara ASEAN secara beransur-ansur menurunkan duti import mereka ke negara anggota, dengan sasaran sifar duti import menjelang 2016.<ref>{{cite web|url=http://www.miti.gov.my/cms/content.jsp?id=com.tms.cms.article.Article_b5e22087-c0a81573-aba0aba0-ab12873b|title=ASEAN Economic Community (AEC)|date=24 April 2013|website=Ministry of International Trade and Industry (Malaysia)|accessdate=12 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140820145429/http://www.miti.gov.my/cms/content.jsp?id=com.tms.cms.article.Article_b5e22087-c0a81573-aba0aba0-ab12873b|archivedate=20 August 2014}}</ref> Negara ASEAN mempunyai banyak zon ekonomi (taman perindustrian, taman eko-perindustrian, zon ekonomi khas, taman teknologi, dan daerah inovasi). Pada tahun 2015, UNIDO Viet Nam (Pertubuhan Pembangunan Perindustrian Bangsa-bangsa Bersatu) telah menyusun senarai zon ekonomi dalam Komuniti Ekonomi ASEAN dalam laporan bertajuk "Zon Ekonomi di ASEAN",<ref>{{cite web|url=https://www.unido.org/fileadmin/user_media_upgrade/Resources/Publications/UCO_Viet_Nam_Study_FINAL.pdf|title=Economic Zones in the ASEAN|publisher=}}</ref> ditulis oleh Arnault Morisson. Pada tahun 2018, lapan ahli ASEAN adalah antara ekonomi yang mengatasi prestasi dunia, dengan prospek jangka panjang yang positif untuk rantau ini.<ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-countries-among-world-s-outperforming-emerging-economies-10718216|title=ASEAN countries among world’s outperforming emerging economies: Report|work=[[Channel NewsAsia]]}}</ref> == Perhubungan asing ڤرهوبوڠن اسيڠ == {{main|Sidang Kemuncak ASEAN}} [[File:Asean flag flying at Royal Thai Embassy Helsinki.jpg|thumb|upright=1.15|Kedutaan Besar Thailand, Helsinki, mengibarkan bendera kebangsaannya sendiri dan juga bendera ASEAN]] [[File:ASEAN 50th Anniversary.jpg|upright=1.15|thumb|right|Presiden Filipina Rodrigo Duterte bergambar bersama menteri luar negara ASEAN semasa ulang tahun ke-50 penubuhan kumpulan itu pada 8 Ogos 2017.]] ASEAN mengekalkan rangkaian persekutuan global, rakan dialog dan misi diplomatik, dan terlibat dalam pelbagai urusan antarabangsa.<ref name="ASEANTreaties" /><ref name="aseanUN" /><ref name="aseanoverview" /><ref name="UNgovorgs" /> Organisasi ini mengadakan [[Sidang Kemuncak ASEAN]], di mana ketua-ketua kerajaan setiap negara anggota bertemu untuk membincangkan dan menyelesaikan isu-isu regional, serta mengadakan pertemuan lain dengan negara-negara di luar blok untuk mempromosikan hubungan luar dan menangani hal-hal internasional. Sidang kemuncak pertama diadakan di Bali pada tahun 1976. Sidang kemuncak ketiga di [[Manila]] pada tahun 1987, dan semasa pertemuan ini, diputuskan bahawa para pemimpin akan bertemu setiap lima tahun.<ref name="summit">[http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm ASEAN Structure], ''ASEAN Primer'' {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080222144528/http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm|date=22 February 2008}}</ref> Mesyuarat keempat diadakan di [[Singapura]] pada tahun 1992 di mana para pemimpin memutuskan untuk bertemu lebih kerap, setiap tiga tahun.<ref name="summit" /> Pada tahun 2001, ia memutuskan bahawa organisasi akan bertemu setiap tahun untuk menangani isu-isu penting yang mempengaruhi rantau ini. Pada Disember 2008, Piagam ASEAN mula berkuat kuasa dan dengan itu, Sidang Kemuncak ASEAN akan diadakan dua kali setahun. Sidang kemuncak rasmi itu diadakan selama tiga hari, dan biasanya termasuk mesyuarat organisasi dalaman, persidangan dengan menteri luar ASEAN Regional Forum, mesyuarat ASEAN Campur Tiga dan ASEAN-CER, pertemuan negara anggota dengan Australia dan New Zealand.<ref>[http://asean.org/asean-cer-meeting-trade-is-the-key-driver-in-fostering-growth-siem-reap-31-august-2012/ ASEAN-CER Meeting: Trade is the Key Driver in Fostering Growth], August 31, 2012, ASEAN Secretariat News</ref> ASEAN ialah rakan kongsi utama [[Pertubuhan Kerjasama Shanghai]], mengembangkan model kerjasama dengan organisasi dalam bidang keselamatan, ekonomi, kewangan, pelancongan, budaya, perlindungan alam sekitar, pembangunan dan kelestarian.<ref name="Eurasia Future">{{cite news|url=https://www.eurasiafuture.com/2018/06/07/the-shanghai-cooperation-organisation-and-brics-should-combine-to-form-a-single-cohesive-group/|title=The Shanghai Cooperation Organisation and BRICS Should Combine to Form a Single Cohesive Group - Eurasia Future|date=7 June 2018|work=Eurasia Future}}</ref><ref name="eng.sectsco.org">{{cite web|url=http://eng.sectsco.org/news/20170806/309746.html|title=Shanghai Cooperation Organisation {{!}} SCO|website=eng.sectsco.org}}</ref><ref name="www.xinhuanet.com">{{cite news|url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-06/10/c_137244965.htm|title=Interview: Cambodian FM says Cambodia can bridge SCO and ASEAN - Xinhua {{!}} English.news.cn|work=xinhuanet.com}}</ref><ref name="en.sco-russia.ru">{{cite web|url=http://en.sco-russia.ru/cooperation/20140905/1013179818.html|title=SCO-ASEAN Cooperation for Mutual Interests|website=en.sco-russia.ru}}</ref> Selain itu, pengelompokan tersebut telah berkait rapat dengan [[China]], bekerjasama dalam pelbagai bidang, termasuk ekonomi, keamanan, pendidikan, budaya, teknologi, pertanian, sumber manusia, masyarakat, pembangunan, pelaburan, tenaga, pengangkutan, kesihatan awam, pelancongan , media, persekitaran, dan kelestarian.<ref>{{cite web |url=http://asean.org/storage/2016/01/Overview-of-ASEAN-China-Relations-April-2017.pdf |title=Overview of ASEAN-China Dialogue Relations |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180825002517/https://asean.org/storage/2016/01/Overview-of-ASEAN-China-Relations-April-2017.pdf |archivedate=25 August 2018 |accessdate=29 November 2018}}</ref><ref>{{cite news |title=Taking Asean-China ties to the next level |url=https://www.straitstimes.com/opinion/taking-asean-china-ties-to-the-next-level |work=The Straits Times |date=15 September 2017}}</ref><ref>{{cite news |title=First ASEAN-China maritime field training exercise to be held in October: MINDEF |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/first-asean-china-maritime-exercise-training-navy-mindef-10586432 |work=Channel NewsAsia}}</ref> Ini juga merupakan landasan utama dalam kebijakan luar negeri Australia dan New Zealand, dengan ketiga-tiga pihak disatukan menjadi pakatan penting.<ref>{{cite news |title=ASEAN-Australia Special Summit ends with commitments on cybersecurity, free trade |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-australia-special-summit-commitment-cybersecurity-trade-10054114 |work=Channel NewsAsia}}</ref><ref>{{cite news |last1=Trade |first1=New Zealand Ministry of Foreign Affairs and |title=Association of South East Asian Nations (ASEAN) |url=https://www.mfat.govt.nz/en/countries-and-regions/south-east-asia/association-of-south-east-asian-nations-asean/ |work=New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade}}</ref><ref>{{cite news |title=ASEAN seeks to strengthen trade relations with partners - Xinhua {{!}} English.news.cn |url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-09/01/c_137437019.htm |work=xinhuanet.com}}</ref><ref>{{cite news |last1=Stolarchuk |first1=Jewel |title=Reflecting on the ASEAN–Australian relationship |url=http://theindependent.sg/reflecting-on-the-asean-australian-relationship/ |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite news |title=Progressing towards an integrated ASEAN |url=https://www.businesstimes.com.sg/hub-projects/deepening-asean-economic-integration/progressing-towards-an-integrated-asean |work=The Business Times}}</ref> ASEAN juga turut serta dalam [[Sidang Kemuncak Asia Timur]] (EAS), sebuah forum pan-Asia yang diadakan setiap tahun oleh para pemimpin lapan belas negara di rantau [[Asia Timur]], dengan ASEAN sebagai pemimpin. Pada mulanya, keahlian termasuk semua negara anggota ASEAN ditambah [[China]], [[Jepun]], [[Korea Selatan]], [[India]], [[Australia]], dan [[New Zealand]], namun diperluaskan untuk memasukkan [[Amerika Syarikat]] dan [[Rusia]] pada EAS Keenam pada tahun 2011. Sidang kemuncak pertama diadakan di [[Kuala Lumpur]] pada 14 Disember 2005, dan mesyuarat seterusnya telah diadakan setelah Mesyuarat Pemimpin ASEAN tahunan. Sidang kemuncak itu telah membincangkan isu-isu termasuk perdagangan, tenaga, dan keselamatan dan sidang kemuncak tersebut berperanan dalam pembangunan masyarakat wilayah. Mesyuarat lain termasuk Mesyuarat Menteri ASEAN<ref name=ministry>[http://www.asean.org/89.htm ASEAN Ministerial Meetings], ASEAN Secretariat. Retrieved 13 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120302194224/http://www.asean.org/89.htm |date=2 March 2012 }}</ref><ref>[http://www.asean.org/73.htm Asean.org], ASEAN Secretariat. Retrieved 16 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120622232333/http://www.asean.org/73.htm |date=22 June 2012 }}</ref> yang kebanyakannya berfokus pada topik-topik tertentu, seperti pertahanan atau alam sekitar,<ref>{{cite news|title=Malaysians have had enough of haze woes |url=http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |archive-url=https://archive.today/20121219224631/http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |url-status=dead |archive-date=19 December 2012 |publisher=The Malaysian Bar |accessdate=13 March 2007 }}</ref> dan dihadiri oleh menteri. Forum Serantau ASEAN (ARF), yang bertemu untuk pertama kalinya pada tahun 1994, mendorong dialog dan perundingan, dan untuk mempromosikan pembinaan keyakinan dan diplomasi pencegahan di rantau ini.<ref>[http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 About Us] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130725021423/http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 |date=25 July 2013 }}, [http://www.aseanregionalforum.org/ ASEAN Regional Forum official website]. Retrieved 12 June 2006.</ref> Pada Julai 2007, ia terdiri daripada dua puluh tujuh peserta yang termasuk semua negara anggota ASEAN, Australia, Bangladesh, Kanada, China, EU, India, Jepun, Korea Utara dan Selatan, Mongolia, New Zealand, Pakistan, Papua New Guinea, Rusia, Timor Timur, Amerika Syarikat, dan Sri Lanka.<ref>{{cite web|title=ASEAN Regional Forum (ARF)|url=http://www.dfat.gov.au/international-relations/regional-architecture/asean/pages/asean-regional-forum-arf.aspx|website=Department of Foreign Affairs and Trade|publisher=Government of Australia|accessdate=12 February 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150227150707/http://www.dfat.gov.au/international-relations/regional-architecture/asean/pages/asean-regional-forum-arf.aspx|archivedate=27 February 2015|df=dmy-all}}</ref> Taiwan telah dikecualikan sejak penubuhan ARF, dan isu-isu mengenai Selat Taiwan tidak dibincangkan dalam pertemuan ARF atau dinyatakan dalam Kenyataan Pengerusi ARF. ASEAN juga mengadakan pertemuan dengan Eropah semasa [[Mesyuarat Asia–Eropah]] (ASEM), sebuah proses dialog tidak rasmi yang dimulakan pada tahun 1996 dengan tujuan untuk mengukuhkan kerjasama antara negara-negara Eropah dan Asia, terutama anggota [[Kesatuan Eropah]] dan ASEAN khususnya.<ref>{{cite book |title=Asia and Europe: the development and different dimensions of ASEM |author=Lay Hwee Yeo |year=2003 |publisher=Routledge (UK) |isbn=978-0-415-30697-3 }}</ref> ASEAN, yang diwakili oleh sekretariatnya, adalah salah satu daripada empat puluh lima rakan ASEM. Ia juga melantik seorang perwakilan untuk menganggotai lembaga pengelola Yayasan Asia-Eropah (ASEF), sebuah organisasi sosio-budaya yang berkaitan dengan pertemuan itu. Mesyuarat dua hala tahunan antara ASEAN dan India, Rusia dan Amerika Syarikat juga diadakan. ==Alam sekitar عالم سکيتر== [[Fail:Borneo_fires_October_2006.jpg|kanan|thumb|Jerebu di [[Borneo]] pada 2006]] Pada kurun ke-21, ASEAN mula membincangkan perjanjian alam sekitar. Ini termasuk menandatangani [[Perjanjian ASEAN Mengenai Pencemaran Jerebu Rentas Sempadan|Perjanjian ASEAN mengenai Pencemaran Jerebu Merentas Sempadan]] pada tahun 2002 sebagai usaha untuk mengawal pencemaran jerebu di Asia Tenggara, boleh dikatakan isu alam sekitar yang paling berprofil tinggi di rantau ini.<ref>ASEAN Secretariat. [http://www.asean.org/8914.htm ASEAN Agreement on Transboundary Haze Pollution]. Extracted 12 October 2006 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193935/http://www.asean.org/8914.htm|date=2 March 2012}}</ref> Malangnya, ini tidak berjaya kerana wabak jerebu pada tahun 2005, 2006, 2009, 2013, dan 2015. Sehingga 2015, tiga belas tahun selepas menandatangani Perjanjian ASEAN mengenai Pencemaran Jerebu Merentas Sempadan, keadaan berkenaan dengan isu jangka panjang di [[Jerebu Asia Tenggara]] tidak berubah untuk 50% daripada negara anggota ASEAN, dan masih menjadi krisis setiap dua tahun semasa musim panas dan musim gugur.<ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/countries/singapore/de/home/reisehinweise/vor-ort.html|title=Travel Advise for Swiss Abroad in Singapore (German)|accessdate=19 September 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/eda/de/home/vertretungen-und-reisehinweise/malaysia/reisehinweise-fuermalaysia.html|title=Travel advise for Swiss abroad in Malaysia|accessdate=19 September 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/eda/de/home/vertretungen-und-reisehinweise/indonesien/reisehinweise-fuerindonesien.html|title=Travel advise for Swiss abroad in Indonesia|accessdate=19 September 2015}}</ref> Pembuangan sampah dari luar negara (seperti Jepun dan Kanada) ke ASEAN belum dibincangkan dan diselesaikan.<ref>{{cite web|url=http://news.nationalpost.com/news/canada/years-after-2500-tonnes-of-canadian-trash-landed-in-manila-philippines-demanding-we-take-it-back|title=Years after 2,500 tonnes of Canadian trash landed in Manila, Philippines demanding we take it back|publisher=National Post|accessdate=4 March 2016}}</ref> Isu-isu penting termasuk penebangan hutan (dengan Indonesia mencatatkan kehilangan terbesar hutan di rantau ini, lebih daripada negara anggota lain yang digabungkan dalam tempoh 2001-2013<ref>{{cite web|url=http://www.globalforestwatch.org/countries/overview|title=Country Rankings|website=Global Forest Loss|accessdate=2 March 2015|archive-date=2015-04-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20150407032917/http://www.globalforestwatch.org/countries/overview|url-status=dead}}</ref>), pembuangan sisa plastik (5 negara anggota ialah antara 10 teratas daripada 192 negara berdasarkan data pada tahun 2010, dengan Indonesia menduduki peringkat sebagai penghalang terburuk kedua<ref>{{cite journal|last1=Jambeck|first1=Jenna R.|date=13 February 2015|title=Plastic Waste Inputs from Land into the Ocean|journal=Science|volume=347|issue=6223|pages=768–771|doi=10.1126/science.1260352|pmid=25678662|quote=Cited in "Thailand big contributor to plastic trash on ocean floors", ''The Nation'', Bangkok, 14 February 2015 [http://www.nationmultimedia.com/national/Thailand-big-contributor-to-plastic-trash-on-ocean-30254077.html]}}</ref>), spesies mamalia yang terancam (Indonesia menduduki tempat paling teruk di rantau ini dengan 184 spesies di bawah ancaman<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.MAM.THRD.NO/countries|title=Mammal species, threatened|date=2014|website=World Bank|publisher=UN Environmental Forum; World Conservation Monitoring Centre; [[International Union for Conservation of Nature]] (IUCN)|accessdate=24 June 2015}}</ref>), spesies ikan terancam (Indonesia menduduki peringkat paling teruk di rantau ini<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.FSH.THRD.NO/countries|title=Fish species, threatened|website=The World Bank|accessdate=24 June 2015}}</ref>), spesies tumbuhan terancam (lebih tinggi; Malaysia menduduki tempat paling teruk di rantau ini<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.HPT.THRD.NO/countries|title=Plant species (higher), threatened|website=The World Bank|accessdate=24 June 2015}}</ref>) ==Pendidikan ڤنديديقن== Walaupun ekonomi Asia yang berprestasi tinggi dan 6 negara anggota tertua ASEAN telah melabur dalam pendidikan awam di peringkat rendah dan menengah, pendidikan tinggi telah banyak ditinggalkan oleh sektor swasta.<ref>Booth, Anne. Education and Economic Development in Southeast Asia: Myths and Realities. 290. Institute of Southeast Asian Studies (ISEAS), n.d. Web. 23 October 2012.</ref> Pengajian tinggi di [[Asia Tenggara]] ialah, secara umum, agak lemah dari segi kapasiti teknologi dan integrasi seperti dalam skim pemindahan kredit. Singapura dan Malaysia sangat tertumpu kepada inovasi manakala seluruh rantau ini kurang tertarik.<ref>{{cite web|url=http://www.universityworldnews.com/article.php?story=20130510140627423|title=How to build the knowledge economy in the ASEAN|date=11 May 2013|accessdate=17 June 2015|author=Bindu N. Lohani|publisher=University World News}}</ref> Dalam kebanyakan kes, universiti tertumpu kepada pengajaran dan perkhidmatan kepada kerajaan daripada [[penyelidikan akademik]]. Universiti, baik dari segi gaji akademik dan infrastruktur penyelidikan (perpustakaan, makmal), cenderung kurang disokong secara kewangan. Selain itu, jurnal akademik serantau memenuhi khalayak tempatan dan bertindak balas kurang kepada piawaian antarabangsa yang menjadikan penandaarasan sejagat atau serantau sukar.<ref>Savage, Victor. "Problems of Tertiary Education and Regional Academic Journals: A View from Southeast Asia". 219. ''Asia Pacific Viewpoint'', August 2011. Web. 23 October 2012.</ref> Kerajaan mempunyai kepentingan dalam melabur dalam bidang pendidikan dan aspek infrastruktur modal insan lain, terutamanya negara-negara berkembang di rantau ini. Dalam jangka pendek, perbelanjaan pelaburan secara langsung menyokong permintaan agregat dan pertumbuhan. Dalam jangka panjang, pelaburan dalam infrastruktur fizikal, peningkatan produktiviti, dan penyediaan perkhidmatan pendidikan dan kesihatan menentukan potensi pertumbuhan.<ref>Green, David. "Bridging the ASEAN Development Divide: Challenges and Prospects - A Regional Overview". ASEAN Economic Bulletin. 24. 1. (2007).</ref> ==Budaya بودايا== Pertubuhan ini menganjurkan aktiviti kebudayaan dalam usaha untuk mengintegrasikan lagi wilayah tersebut. Ini termasuk sukan dan aktiviti pendidikan serta anugerah menulis. Contoh-contoh ini termasuk Pusat ASEAN untuk Biodiversiti, Taman Warisan ASEAN dan Anugerah Saintis dan Teknologi Luar Biasa ASEAN. Di samping itu, rantau ASEAN telah diiktiraf sebagai salah satu rantau yang paling pelbagai di dunia secara etnik, agama dan bahasa.<ref>{{cite news |last1=Lehmann |first1=Jean-Pierre |title=What's Next For ASEAN |url=https://www.forbes.com/sites/jplehmann/2017/04/26/whats-next-for-asean/#54a0054656d0 |work=Forbes}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Zein |first1=Subhan |last2=Stroupe |first2=Richmond |title=English and language-in-education policy in the ASEAN Plus Three Forum |journal=Asian Englishes |volume=19 |issue=3 |pages=193–196|doi=10.1080/13488678.2017.1389061 |date=2 September 2017}}</ref> === Media ميديا === Negara ahli telah mempromosi kerjasama dalam maklumat untuk membantu membina identiti ASEAN. Salah satu badan utama dalam kerjasama dalam bidang maklumat ialah Jawatankuasa ASEAN mengenai Kebudayaan dan Maklumat (COCI). Ditubuhkan pada tahun 1978, misinya ialah untuk mempromosikan kerjasama yang efektif dalam bidang maklumat, serta budaya, melalui pelbagai projek dan aktiviti. Ia termasuk wakil dari institusi kebangsaan seperti Kementerian Luar Negeri, Kementerian Kebudayaan dan Penerangan, rangkaian radio dan televisyen kebangsaan, muzium, arkib dan perpustakaan, antara lain. Bersama-sama, mereka bermesyuarat sekali setahun untuk merumuskan dan menyetujui projek untuk memenuhi misi mereka.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/communities/asean-socio-cultural-community/category/asean-ministers-responsible-for-information-amri|title=ASEAN Ministers Responsible for Information (AMRI)|publisher=|accessdate=14 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150627073720/http://www.asean.org/communities/asean-socio-cultural-community/category/asean-ministers-responsible-for-information-amri|archivedate=27 June 2015|df=dmy-all}}</ref> Pada 14 November 2014, menteri luar negeri anggota melancarkan Pelan Induk Komunikasi ASEAN (ACPM).<ref name="ACMP">{{cite book|url=http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/ACMP_Print_pdf_final.pdf|title=ASEAN Communication Master Plan – ASEAN: A Community of Opportunities|date=Oct 2014|publisher=ASEAN Secretariat; Public Outreach and Civil Society Division|isbn=978-602-0980-02-7|location=Jakarta|accessdate=10 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150205203744/http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/ACMP_Print_pdf_final.pdf|archivedate=5 February 2015|df=dmy-all}}</ref> Ia menyediakan rangka kerja untuk menyampaikan watak, struktur, dan visi keseluruhan ASEAN dan komuniti ASEAN kepada khalayak utama di rantau ini dan secara global.<ref name="ACMP-Remarks">{{cite web|url=http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/Remarks_SG_forACMP_Launch_POCS.pdf|title=Opening Remarks by Secretary-General of ASEAN, H.E. Le Luong Minh at the Launching of the ASEAN Communication Master Plan|website=ASEAN|accessdate=10 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/Remarks_SG_forACMP_Launch_POCS.pdf|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}}</ref> Pelan ini bertujuan untuk memperlihatkan relevan dan manfaat ASEAN melalui komunikasi berasaskan fakta dan menarik, mengakui bahawa komuniti ASEAN adalah unik dan berbeza dari model integrasi negara lain.<ref>{{cite web|url=http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|title=ASEAN Promotes Use of Social Media|publisher=Philippine Information Agency|archive-url=https://archive.today/20121222010758/http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|archive-date=22 December 2012|accessdate=1 October 2012}}</ref> Kerjasama Media ASEAN (AMC) menetapkan piawaian dan dasar televisyen digital sebagai persediaan untuk penyiar untuk beralih dari analog ke penyiaran digital. Kerjasama ini dikonseptualisasikan semasa Persidangan Bertanggungjawab Kepada Maklumat (AMRI) Menteri ASEAN ke-11 di Malaysia pada 1 Mac 2012 di mana satu konsensus mengisytiharkan bahawa kedua-dua media baru dan tradisional adalah kunci untuk menghubungkan orang-orang ASEAN dan merapatkan jurang budaya di rantau ini.<ref>{{cite web|url=http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|title=ASEAN Promotes Use of Social Media|publisher=Philippine Information Agency|archive-url=https://archive.today/20121222010758/http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|archive-date=22 December 2012|accessdate=1 October 2012}}</ref> * ASEAN Media Portal<ref>{{cite web|url=http://www.mda.gov.sg/NewsAndEvents/PressRelease/2007/Pages/16112007a.aspx|title=New Media Portal to Enhance ASEAN'S COCI Website and Offer Access to the Region's Media Industry|last=Media Development Authority|accessdate=1 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110206072830/http://mda.gov.sg/NewsAndEvents/PressRelease/2007/Pages/16112007a.aspx|archivedate=6 February 2011}}</ref> telah dilancarkan pada 16 November 2007. Portal ini bertujuan untuk menyediakan laman web sehenti yang mengandungi dokumentari, permainan, video muzik, dan klip multimedia mengenai budaya, kesenian dan warisan negara-negara ASEAN untuk mempamerkan budaya ASEAN dan keupayaan industri media. * The ASEAN NewsMaker Project, inisiatif yang dilancarkan pada tahun 2009, melatih para pelajar dan guru untuk menghasilkan klip video maklumat mengenai negara mereka. Projek ini dimulakan oleh Singapura. Pelajar dilatih dalam perisian NewsMaker, pengeluaran video, bersama-sama dengan mengembangkan kemahiran bercerita naratif. Dr Soeung Rathchavy, Timbalan Ketua Setiausaha ASEAN untuk Masyarakat Sosio-Budaya ASEAN berkata: "Meningkatkan kesedaran ASEAN di kalangan belia adalah sebahagian daripada usaha kami untuk membina Komuniti ASEAN menjelang 2015. Menggunakan ICT dan media, belia kami dalam rantau ini akan mengenali ASEAN lebih baik, memperdalam pemahaman dan penghargaan mereka terhadap budaya, tradisi dan nilai-nilai sosial di ASEAN."<ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/news/asean-statement-communiques/item/launch-of-the-asean-newsmaker-project-students-to-promote-cross-cultural-understanding-by-creating-video-clips-for-asean-media-portal-singapore-2-june-2009|title=Launch of the ASEAN NewsMaker Project: Students to promote cross-cultural understanding by creating video clips for ASEAN Media Portal, Singapore, 2 June 2009|website=www.asean.org|accessdate=25 August 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/news/asean-statement-communiques/item/launch-of-the-asean-newsmaker-project-students-to-promote-cross-cultural-understanding-by-creating-video-clips-for-asean-media-portal-singapore-2-june-2009|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}}</ref> * Mesyuarat Penyiaran Digital ASEAN ialah forum tahunan untuk ahli-ahli ASEAN untuk menetapkan piawaian dan dasar televisyen digital (DTV), dan untuk membincangkan kemajuan dalam pelaksanaan pelan induk dari analog ke penyiaran TV digital menjelang 2020. Semasa Mesyuarat Penyiaran Digital ASEAN Ke-11,<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/asean-secretariat-news/item/11th-asean-digital-broadcasting-meeting|title=11th ASEAN Digital Broadcasting Meeting|work=ASEAN Secretariat News|accessdate=1 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130530020045/http://www.asean.org/news/asean-secretariat-news/item/11th-asean-digital-broadcasting-meeting|archivedate=30 May 2013|df=dmy-all}}</ref> para ahli mengemas kini status mengenai pelaksanaan DTV dan bersetuju untuk memaklumkan kepada ahli ASEAN mengenai ''Guidelines for ASEAN Digital Switchover''.<ref>{{cite web|url=http://hq.prd.go.th/engineer/download/Genenal/Guidelines%20for%20ASEAN%20Digital%20Switch-Over_Final.pdf|title=Guidelines for ASEAN Digital Switch-Over|publisher=ASEAN|accessdate=10 February 2015}}</ref> Satu isu telah dibangkitkan di sekitar kesediaan dan kebolehupayaan [[set-top box]] (STB), oleh itu ahli ASEAN diminta membuat dasar untuk menentukan pembiayaan untuk STB, kaedah peruntukan, subsidi dan rebat, dan kaedah lain untuk peruntukan STB. Ia juga dipersetujui dalam mesyuarat untuk membentuk pasukan petugas untuk membangunkan spesifikasi STB untuk DVB-T2 untuk memastikan kecekapan. * Post ASEAN telah dilancarkan pada 8 Ogos 2017 untuk memperingati Ulang Tahun Ke-50 ASEAN. Ia merupakan syarikat media digital serantau bebas yang beribu pejabat di Kuala Lumpur, Malaysia. Tumpuan syarikat ialah memanfaatkan teknologi baru dan bukti masa depan landskap media. Ia diasaskan oleh bekas jurubank pelaburan Rohan Ramakrishnan. === Muzik موزيك === * "[[The ASEAN Way]]", lagu serantau rasmi ASEAN. Muzik oleh {{flagicon|THA}}&nbsp;Kittikhun Sodprasert dan Sampow Triudom; lirik oleh {{flagicon|THA}}&nbsp;Payom Valaiphatchra. * "ASEAN Song of Unity" atau "[[Lagu ASEAN]]". Muzik oleh {{flagicon|PHL}}&nbsp;Ryan Cayabyab. * "Let Us Move Ahead", lagu ASEAN. Dicipta oleh {{flagicon|IDN}}&nbsp;Candra Darusman. * "ASEAN Rise", Lagu ulang tahun ke-40 ASEAN. Muzik oleh {{flagicon|SGP}}&nbsp;[[Dick Lee]]; lirik oleh {{flagicon|SGP}}&nbsp;[[Stefanie Sun]]. * "ASEAN Spirit", Lagu ulang tahun ke-50 ASEAN. Dipersembahkan oleh {{flagicon|PHL}}&nbsp;[[Christian Bautista]]; arahan {{flagicon|PHL}}&nbsp;Joaquin Pedro Valdes. === Filem فيلم === * [[Anugerah dan Festival Filem Antarabangsa ASEAN]] === Sukan سوکن === * [[Sukan Asia Tenggara]] * [[Sukan Universiti ASEAN]] * [[Sukan Sekolah ASEAN]] * [[Sukan Para ASEAN]] * [[Kejohanan Bola Sepak ASEAN|Kejuaraan Bola Sepak ASEAN]] * Kejohanan SEABA == Pengaruh sejagat dan penerimaan ڤڠاروه سجاݢت دان ڤنريما^ءن == === Integrasi ekonomi اينتݢراسي ايکونومي === Pelan integrasi kumpulan ini telah menimbulkan kebimbangan, khususnya tarikh akhir 2015. Pakar-pakar perniagaan dan ekonomi yang menghadiri Dialog Lippo-UPH di [[Naypyidaw]] menyebut isu yang tidak dapat diselesaikan berkaitan dengan penerbangan, pertanian, dan sumber manusia.<ref>{{cite news|url=http://www.investasian.com/2015/01/27/southeast-asia-not-ready-aec/|title=Southeast Asia is Not Ready for AEC|last1=K.|first1=Reid|date=27 January 2015|accessdate=10 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150207161612/http://www.investasian.com/2015/01/27/southeast-asia-not-ready-aec/|archive-date=7 February 2015|work=InvestAsian|df=dmy-all}}</ref> Beberapa ahli panel, antara mereka ialah, [[Kishore Mahbubani]], memberi amaran terhadap jangkaan yang tinggi pada permulaan. Beliau berkata: "Harap jangan mengharapkan satu acara besar pada tahun 2015 di mana segala-galanya akan berlaku dalam sekelip mata apabila Komuniti Ekonomi ASEAN muncul. Kami telah membuat kemajuan di beberapa kawasan dan malangnya mundur di beberapa kawasan."<ref>{{cite news|url=http://www.abs-cbnnews.com/global-filipino/world/06/10/13/asean-people-unaware-2015-economic-integration|title=ASEAN people unaware of 2015 economic integration|date=10 June 2013|work=[[ABS-CBN News|ABS-CBNNews.com]]|agency=Reuters}}</ref> Sesetengah ahli panel menyenaraikan perkara lain untuk dilancarkan untuk pelancaran yang berjaya. Antaranya ialah isu komunikasi yang melibatkan 600 juta rakyat yang tinggal di rantau ini, mewujudkan tahap pemahaman yang lebih tinggi dalam sektor perniagaan, pengaturan visa semasa, permintaan kemahiran khusus, sambungan perbankan, dan perbezaan ekonomi. Bekas Ketua Setiausaha Statistik Penyelarasan Statistik Filipina (NSCB) Romulo A. Virola, berkata pada tahun 2012 Filipina tidak kelihatan bersedia untuk mendapat manfaat daripada integrasi kerana prestasi ekonominya "goyah" berbanding negara anggota lain. Menurut Virola, Filipina terus ketinggalan dari segi kadar pekerjaan, pelancongan, jangka hayat, dan langganan selular.<ref>{{cite web|url=http://www.rappler.com/business/economy-watch/12203-ph-may-not-ready-to-benefit-from-asean-integration-expert|title=PH may not be ready for ASEAN integration - expert|work=Rappler.com|accessdate=14 June 2015}}</ref> Nestor Tan, ketua BDO Unibank Inc., mengatakan, sementara beberapa perniagaan melihat Rangka Tindakan Ekonomi Asia (AEC) sebagai peluang, integrasi itu akan menjadi lebih ancaman kepada perusahaan tempatan. Tan menambah bahawa melindungi sektor perkhidmatan pertanian dan kewangan Filipina, serta sektor buruh, perlu bagi pelaksanaan AEC menjelang 2015.<ref name="PhilStar">{{cite news|url=http://www.philstar.com/headlines/2014/04/24/1315836/news-analysis-asean-economic-integration-2015-draws-conflicting-views|title=News Analysis: ASEAN economic integration in 2015 draws conflicting views in Phl|date=24 April 2014|work=The Philippine Star}}</ref> [[Standard & Poor's]] juga percaya bahawa bank-bank di Filipina belum bersedia untuk persaingan yang sukar yang akan mengakibatkan integrasi. Dalam satu penerbitan terbaharunya, S&P berkata bank-bank di negara ini, walaupun menguntungkan dan stabil, beroperasi pada skala yang lebih kecil daripada rakan-rakan mereka di rantau ini.<ref name="PhilStar"/> === Pertikaian wilayah ڤرتيکاين ويلايه === Beberapa pertikaian wilayah telah mempengaruhi perpaduan ASEAN seperti pertikaian sempadan Kemboja-Thailand antara Kemboja dan Thailand, pertikaian Borneo Utara antara Filipina dan Malaysia,<ref>{{cite web|url=http://www.philstar.com/headlines/2016/02/27/1557213/binay-pursue-territorial-claim-sabah-if-elected|title=Binay to pursue territorial claim to Sabah if elected|last2=Romero|first2=Alexis|date=27 February 2016|work=The Philippine Star|accessdate=25 March 2016|first1=Helen|last1=Flores|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325101019/http://www.philstar.com/headlines/2016/02/27/1557213/binay-pursue-territorial-claim-sabah-if-elected|archivedate=25 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2479&dat=20000402&id=P1M1AAAAIBAJ&sjid=ZyUMAAAAIBAJ&pg=2032,892348&hl=en|title=Marcos order: Destabilize, take Sabah|date=2 April 2000|work=Philippine Daily Inquirer|accessdate=19 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/citing-militant-threats-on-sabah-bn-mp-tells-putrajaya-to-cut-diplomatic-ti|title=Citing militant threats on Sabah, BN MP tells Putrajaya to cut diplomatic ties to Manila|date=15 March 2016|publisher=The Malay Mail|accessdate=25 March 2016|author=Yiswaree Palansamy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325100426/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/citing-militant-threats-on-sabah-bn-mp-tells-putrajaya-to-cut-diplomatic-ti|archivedate=25 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-asks-philippines/2565596.html|title=Malaysia asks Philippines not to threaten ties over Sabah claim|last=Naidu|first=Sumisha|date=2 March 2016|publisher=Channel NewsAsia|accessdate=25 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325095839/http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-asks-philippines/2565596.html|archivedate=25 March 2016}}</ref> dan pertikaian [[Laut China Selatan]] yang termasuk Vietnam, Brunei, Filipina, Malaysia, dan mungkin Indonesia.<ref>https://www.nytimes.com/2017/09/10/world/asia/indonesia-south-china-sea-military-buildup.html</ref> == Lihat juga ليهت جوݢ == * [[Sukan Asia Tenggara]] * [[Bendera ASEAN]] * [[Lagu ASEAN]] * [[Nama ASEAN]] * [[Lambang ASEAN]] * [[BIMP-EAGA]] * [[EAEC]] * [[ASEAN Campur Tiga|ASEAN +3]] * [[Waktu Umum ASEAN]] * [[Rangkaian Bandar Pintar ASEAN]] * [[Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara]] * [[Suruhanjaya ASEAN untuk Promosi dan Perlindungan Hak Wanita]] * [[Taman Arca ASEAN]] ==Catatan چاتتن== {{notelist}} ==Rujukan روجوعن== {{reflist}} == Bacaan lanjut باچا^ءن لنجوت == * Taiwan ASEAN Studies Center; ASEAN Outlook Magazine; May 2013. [http://www.oilseedcrops.org/wp-content/uploads/2013/06/ASEAN-Outlook-Magazine-June-2013-David-DuByne-Myanmars-Overlooked-Industry-Opportunities-and-Investment-Climate-.pdf Myanmar's Overlooked Industry Opportunities and Investment Climate], by David DuByne * {{Citation|title=ASEAN Community in Figures (ACIF) 2012|publisher=Association of Southeast Asian Nations|place=Jakarta|year=2012|isbn=978-602-7643-22-2|url=http://www.asean.org/images/2013/resources/publication/2013_ACIF_2012%20Mar.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/resources/publication/2013_ACIF_2012%20Mar.pdf|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}} * {{Citation|first=Amitav|last=Acharya|title=Constructing a Security Community in Southeast Asia: ASEAN and the problem of regional order|edition=2nd|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2009|isbn=978-0-415-41428-9}} * {{Citation|first=Allan|last=Collins|title=Building a People-oriented Security Community the ASEAN Way|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2013|isbn=978-0-415-46052-1}} * {{Citation|first=Gerald W.|last=Fry|title=The Association of Southeast Asian Nations|publisher=Chelsea House|place=New York|year=2008|isbn=978-0-7910-9609-3}} * {{Citation|first=Yoong Yoong, ed.|last=Lee|title=ASEAN Matters! Reflecting on the Association of Southeast Asian Nations|publisher=World Scientific Publishing|place=Singapore|year=2011|isbn=978-981-4335-06-5}} * {{Citation|first1=Jürgen|last1=Haacke|first2=Noel M., eds.|last2=Morada|title=Cooperative Security in the Asia-Pacific: The ASEAN Regional Forum|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2010|isbn=978-0-415-46052-1}} * Seah, Daniel (2015) [http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=9709226&fileId=S2044251315000016 ''Problems Concerning the International Law-Making Practice of ASEAN''] Asian Journal of International Law (Cambridge University Press) * {{Citation|first=Rodolfo|last=Severino|title=ASEAN|publisher=ISEAS Publications|place=Singapore|year=2008|isbn=978-981-230-750-7}} * Amador III J, Teodoro J. (2014), [http://www.rappler.com/world/specials/southeast-asia/asean-journey/47239-asean-community-2015-overview A united region: The ASEAN Community 2015] == Pautan luar ڤا^ءوتن لوار == {{Commons category|ASEAN}} '''Pertubuhan ڤرتوبوهن''' * [http://www.asean.org/ ASEAN Secretariat], retrieved 13 March 2007. * [http://www.aseanregionalforum.org/ ASEAN Regional Forum], retrieved 13 March 2007. * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/4114415.stm BBC Country Profile/ASEAN], retrieved 13 March 2007. '''[[Sidang Kemuncak ASEAN|Sidang Kemuncak ASEAN سيدڠ کمونچق اسي^ءان]]''' * [https://web.archive.org/web/20141021175031/http://www.asean.org/news/item/24th-asean-summit 24th ASEAN Summit] * [https://web.archive.org/web/20141021174933/http://www.asean.org/asean/asean-structure/item/twentythird-asean-summit-bandar-seri-begawan-brunei-darussalam-9-10-october-2013 23rd ASEAN Summit] * [http://www.14thaseansummit.org 14th ASEAN Summit] * [https://web.archive.org/web/20071014001035/http://www.13thaseansummit.org.sg/ 13th ASEAN Summit] official site. Retrieved 16 September 2007. * [http://www.12thaseansummit.org.ph 12th ASEAN Summit], retrieved 13 March 2007. * [https://web.archive.org/web/20180621052502/http://11thaseansummit.org.my/ 11th ASEAN Summit (official site)] 12–14 December 2005 in Kuala Lumpur, Malaysia. Retrieved 13 March 2007. '''Pertubuhan ASEAN ڤرتوبوهن اسي^ءان''' * [http://www.asean.org/ ASEAN's official directory of ASEAN organisations] * [https://web.archive.org/web/20090807003731/http://www.act.or.th/asean_architect/index.html ASEAN Architect] * [http://www.aseanlawassociation.org/ ASEAN Law Association] * [http://www.aseanports.com/ ASEAN Ports Association] * [http://www.us-asean.org/ US-ASEAN Business Council] * [http://www.asean-cn.org/ ASEAN-China Free Trade Area] '''Laman sesawang berkaitan ASEAN لامن سساوڠ برکايتن اسي^ءان''' * [http://www.asean.org/communities/asean-economic-community ASEAN Economic Community] * [https://www.state.gov/p/eap/regional/asean/ Association of Southeast Asian Nations (ASEAN); U.S. State Department] {{ASEAN}} {{Pemimpin ASEAN terkini}} {{Pasukan Tentera Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Persatuan Negara-negara Asia Tenggara| ]] [[Kategori:Asia Tenggara]] [[Kategori:Pertubuhan antarabangsa]] [[Kategori:Pertubuhan yang diasaskan pada 1967]] 8m04a7alnxuin0bmi77by54dv7tqjd1 5651010 5651008 2022-08-22T11:11:51Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{hatnote|"Asean" dan "ASEAN" dilencongkan di sini.}} {{Distinguish|Asia Tenggara}} {{Infobox country | name = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent; font-size:9pt; |title = {{resize|11.5pt|Persatuan Negara-negara Asia Tenggara<br>ڤرساتوان نݢارا٢ أسيا تڠݢارا}}​ |{{Infobox|subbox=yes|bodystyle= font-size:9pt;font-weight:normal; | rowclass3 = mergedrow| label3 = [[bahasa Indonesia|Indonesia]]: | data3 = <div style="text-align: left;">{{lang|id|Perhimpunan Bangsa-Bangsa Asia Tenggara}}</div> | rowclass4 = mergedrow| label4 = [[bahasa Khmer|Khmer]]: | data4 = {{lang|km|សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍}} | rowclass5 = mergedrow| label5 = [[bahasa Lao|Lao]]: | data5 = {{lang|lo|ສະມາຄົມປະຊາຊາດແຫ່ງອາຊີຕະເວັນອອກສຽງໃຕ້}} | rowclass6 = mergedrow| label6 = [[bahasa Inggeris|Inggeris]]: | data6 = {{lang|en|Association of Southeast Asian Nations}} | rowclass1 = mergedrow| label1 = [[bahasa Burma|Burma]]: | data1 = {{lang|my|အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံများအသင်း}} | rowclass2 = mergedrow| label2 = [[bahasa Filipino|Filipina]]: | data2 = {{lang|tl|Samahan ng mga Bansa sa Timog-Silangang Asya}} | rowclass8 = mergedrow| label8 = [[bahasa Tamil|Tamil]]: | data8 = {{lang|ta|தென்கிழக்காசிய நாடுகளின் கூட்டமைப்பு}} | rowclass9 = mergedrow| label9 = [[bahasa Thai|Thai]]: | data9 = {{lang|th|สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้}} | rowclass7 = mergedrow| label7 = [[bahasa Mandarin Baku|Mandarin]]: | data7 = {{lang|zh|东南亚国家联盟}} | rowclass10 = mergedrow| label10 = [[bahasa Vietnam|Vietnam]]: | data10 = {{lang|vi|Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á}} }} }} | image_flag = Bendera ASEAN.jpg | image_symbol = ASEAN Embleme.png | symbol_type = [[Lambang ASEAN|Lambang]] | motto = "One Vision, One Identity, One Community" ("Satu Wawasan, Satu Identiti, Satu Masyarakat")<ref>{{cite web|title=ASEAN Motto|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/asean-motto|website=ASEAN.org|publisher=ASEAN|accessdate=9 May 2015}}</ref> | anthem = "[[The ASEAN Way]]"{{br}}{{center|[[File:The ASEAN Way (Instrumental).ogg]]}} | image_map = Association of Southeast Asian Nations (orthographic projection).svg | map_width = 250px | map_caption = | admin_center_type = Urus setia | admin_center = [[Jakarta]]{{efn|Alamat: Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[Jakarta Selatan]].<ref>{{Cite web |title=ASEAN Centres & Facilities |url=http://www.asean.org/asean/asean-centres-facilities |website=ASEAN |publisher=Association of Southeast Asian Nations |accessdate=16 September 2015}}</ref>}} | coordinates = {{Coord|6|12|S|106|49|E|type:city}} | languages_type = [[Bahasa kerja]] | languages=[[bahasa Inggeris|Inggeris]]<ref>{{cite book|title=ASEAN Charter|publisher=Association of Southeast Asian Nations|pages=29|url=http://www.asean.org/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf|quote = '''Article 34.''' The working language of ASEAN shall be English.}}</ref> | languages2_type=Bahasa rasmi<br>daripada negeri-negeri yang berkontrak | languages2= {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 10 bahasa | {{hlist |[[bahasa Burma]]|[[bahasa Filipina]]|[[bahasa Khmer]]|[[bahasa Lao|Lao]]|[[bahasa Melayu|Melayu]] ([[Bahasa Malaysia|baku Brunei-Malaysia-Singapura]]<ref>diungkapkan sebagai "Bahasa Melayu" atau ''Malay'' dalam bahasa Inggeris</ref> dan [[bahasa Indonesia|baku Indonesia]]<ref>diungkapkan sebagai "Bahasa Indonesia" atau ''Indonesian'' dalam bahasa Inggeris</ref>)|[[bahasa Mandarin Baku|bahasa Mandarin]]|[[bahasa Tamil]]|[[bahasa Thai]]|[[bahasa Vietnam]]}}}} | membership_type = [[Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Keanggotaan]] | membership = {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 10 negara |{{flaglist|Brunei}} |{{flaglist|Kemboja}} |{{flaglist|Indonesia}} |{{flaglist|Laos}} |{{flaglist|Malaysia}} |{{flaglist|Myanmar}} |{{flaglist|Filipina}} |{{flaglist|Singapura}} |{{flaglist|Thailand}} |{{flaglist|Vietnam}} }} {{collapsible list |titlestyle = background:transparent;text-align:left;font-weight:normal; |title = 2 negara pemerhati |{{flaglist|Papua New Guinea}} |{{flaglist|Timor Leste}} }} | ethnic_groups = | ethnic_groups_year = | leader_title1 = Pengerusi | leader_name1 = {{flagicon|Brunei}} [[Hassanal Bolkiah]] | leader_title2 = [[Setiausaha Agung Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Setiausaha Agung]] | leader_name2 = {{flagicon|Brunei}} [[Lim Jock Hoi]]<ref>{{cite web|title=Secretary-General of ASEAN Le Luong Minh|url=http://www.asean.org/news/item/secretary-general-of-asean-le-luong-minh|website=ASEAN.org|publisher=ASEAN|accessdate=9 May 2015}}</ref> | established_event1 = {{nowrap|[[Deklarasi ASEAN|Deklarasi Bangkok]]}} | established_date1 = 8 Ogos 1967 | established_event2 = [[Piagam ASEAN|Piagam]] | established_date2 = 16 Disember 2008 | area_magnitude = 1 E+12 | area_km2 = 4,435,618<ref name="ASEAN-Indicators">{{cite web|title=Selected Basic ASEAN Indicators |url=http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |website=ASEAN.org |publisher=ASEANstats |accessdate=9 May 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2015/January/selected_key_indicators/Summary%20table_as%20of%20December%202014_R.pdf |archivedate=4 September 2015 |df= }}</ref> | area_sq_mi = 1,712,602 | percent_water = | population_estimate = 625 juta<ref name="ASEAN-Indicators" /> | population_estimate_year = 2013 | population_density_km2 = 141 | population_density_sq_mi = 365 | GDP_PPP = US$7.6&nbsp;trilion<ref name=ACIF2013>{{cite book|title=ASEAN Community in Figures (ACIF) 2013|date=Feb 2014|publisher=ASEAN|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-73-4|page=1|edition=6th|url=http://www.asean.org/images/resources/2014/May/2.%20Feb%202014%20-%20ASEAN%20Community%20in%20Figures%202013.pdf|accessdate=9 May 2015}}</ref> | GDP_PPP_year = 2014 | GDP_PPP_per_capita = AS$12,160<ref name=ACIF2013 /> | GDP_nominal = AS$2.8&nbsp;trilion<ref name=ACIF2013 /> | GDP_nominal_year = 2015 | GDP_nominal_per_capita = AS$4,160<ref name=ACIF2013 /> | Gini_year = | Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> | Gini = <!--number only--> | Gini_ref = | HDI_year = 2015 | HDI_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | HDI = 0.719 <!--number only--> | HDI_ref = {{efn|Dikira sebagai anggaran purata dari data negara anggota [[Program Pembangunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu|UNDP]].}} | time_zone = [[Waktu Umum ASEAN|ASEAN]] | utc_offset = [[UTC+6:30|+6:30]] kepada [[UTC+9|+9]] | time_zone_DST = | DST_note = | utc_offset_DST = | official_website = {{URL|www.asean.org}} }} {{Politik Malaysia}} [[File:ASEAN Nations Flags in Jakarta 3.jpg|thumb|upright=1.35|Bendera negara-negara anggota ASEAN di [[Jakarta]], [[Indonesia]]]] [[Fail:ASEAN HQ 1.jpg|thumb|right|300px|Sekretariat ASEAN di Jalan Sisingamangaraja No.70A, [[Jakarta Selatan]], Indonesia]] '''Persatuan Negara-negara Asia Tenggara'''<ref name=Overview>{{cite web|title=Overview|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|website=ASEAN|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=15 February 2015}}</ref> ({{lang-en|Association of Southeast Asian Nations}}, disingkatkan kepada '''ASEAN''')<ref>{{cite web|url=https://www.loc.gov/nls/other/ABC.html|title=NLS/BPH: Other Writings, The ABC Book, A Pronunciation Guide|date=8 May 2006|accessdate=12 January 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090112114625/http://www.loc.gov/nls/other/ABC.html|archivedate=12 January 2009}}</ref><ref>[http://www.asean.org/2833.htm Asean.org] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193843/http://www.asean.org/2833.htm|date=2 March 2012}}, ASEAN-10: Meeting the Challenges, by Termsak Chalermpalanupap, [http://www.asean.org/ Asean.org], ASEAN Secretariat official website. Retrieved 27 June 2008.{{cite web|url=http://www.asean.org/2833.htm|title=Archived copy|accessdate=2016-02-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120302193843/http://www.asean.org/2833.htm|archivedate=2 March 2012|df=dmy}}</ref> ialah sebuah [[Pertubuhan serantau|pertubuhan antara kerajaan serantau]] yang terdiri daripada 10 negara di [[Asia Tenggara]], yang menggalakkan [[Pertubuhan antara kerajaan|kerjasama antara kerajaan]] dan memudahkan integrasi [[ekonomi]], [[politik]], [[keamanan]], [[ketenteraan]], [[pendidikan]], dan [[sosiologi|sosial budaya]] di antara anggotanya dan negara-negara lain di [[Tenggara]]. Objektif utama ASEAN ialah untuk mempercepat pertumbuhan ekonomi dan melalui kemajuan sosial dan pembangunan budaya. Objektif sekunder ialah untuk mempromosikan keamanan dan kestabilan wilayah berdasarkan aturan undang-undang dan prinsip piagam [[Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (PBB). Dengan beberapa ekonomi yang berkembang pesat di dunia, ASEAN telah memperluas objektifnya di luar bidang ekonomi dan sosial. Pada tahun 2003, bergerak di sepanjang jalan [[Kesatuan Eropah]] (EU) dengan bersetuju untuk menubuhkan komuniti ASEAN yang terdiri daripada tiga tonggak: komuniti keselamatan komuniti ekonomi, dan komuniti sosio-budaya. Sepuluh tangkai padi di bendera dan lambang mewakili sepuluh negara Tenggara yang bersatu dalam solidariti. ASEAN juga sering melibatkan negara lain di rantau [[Asia-Pasifik]] dan seterusnya. Rakan kongsi utama [[Pertubuhan Kerjasama Shanghai]], ASEAN mengekalkan rangkaian perikatan global dan dialog rakan kongsi dan dianggap oleh ramai sebagai kuasa besar global,<ref name="aseanvisa">{{cite web|url=https://www.weforum.org/agenda/2016/06/asean-one-visa-travel-destination/|title=This is why ASEAN needs a common visa|website=World Economic Forum}}</ref><ref name="aseanblock">{{cite web|url=https://www.theaustralian.com.au/business/opinion/asean-bloc-must-be-tapped/news-story/59d00e4f65a6084f4be157ee95da3534|title=ASEAN bloc must be tapped|website=www.theaustralian.com.au}}</ref> kesatuan pusat untuk kerjasama di Pasifik, dan sebuah pertubuhan yang terkenal dan berpengaruh. Ia terlibat dalam pelbagai urusan antarabangsa, dan mengadakan misi diplomatik di seluruh dunia.<ref name="ASEANTreaties">{{cite web|url=http://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/association-southeast-asian-nations-asean/|title=Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) {{!}} Treaties & Regimes {{!}} NTI|website=www.nti.org}}</ref><ref name="aseanUN">{{cite web|url=http://www.unaprcm.org/asean-un-partnership|title=ASEAN-UN Partnership|date=20 December 2016|website=Asia-Pacific Regional Coordination Mechanism}}</ref><ref name="aseanoverview">{{cite web|url=http://asean.org/?static_post=background-overview-united-nations|title=An Overview of ASEAN-United Nations Cooperation - ASEAN - ONE VISION ONE IDENTITY ONE COMMUNITY|publisher=}}</ref><ref name="UNgovorgs">{{cite web|url=https://www.un.org/en/sections/member-states/intergovernmental-organizations/index.html|title=Intergovernmental Organizations|website=www.un.org}}</ref> == Sejarah سجاره == === Penubuhan ڤنوبوهن === {{main|Sejarah ASEAN|Piagam ASEAN}} {{see also|Deklarasi ASEAN}} ASEAN telah didahului oleh sebuah pertubuhan yang ditubuhkan pada 31 Julai 1961, dikenali sebagai Persatuan Asia Tenggara ({{lang-en|Association of Southeast Asia}} atau '''ASA'''), sebuah gabungan yang terdiri daripada [[Filipina]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]), dan [[Thailand]]. ASEAN sendiri telah diwujudkan pada 8 Ogos 1967, ketika menteri-menteri asing dari lima negara: [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Filipina]], [[Singapura]], dan [[Thailand]] menandatangani [[Deklarasi ASEAN]]. Seperti yang dinyatakan dalam Deklarasi, matlamat dan tujuan ASEAN ialah untuk mempercepatkan pertumbuhan ekonomi, kemajuan sosial dan pembangunan budaya di rantau ini, untuk mempromosikan keamanan serantau, kolaborasi dan bantuan bersama mengenai hal-hal kepentingan bersama, untuk memberi bantuan kepada satu sama lain dalam bentuk kemudahan latihan dan penyelidikan, untuk bekerjasama untuk pemanfaatan pertanian dan industri yang lebih baik untuk meningkatkan taraf hidup rakyat, untuk mempromosikan kajian Asia Tenggara dan untuk mengekalkan kerjasama yang rapat dan berfaedah dengan organisasi antarabangsa yang sedia ada dengan matlamat dan tujuan yang sama.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|title=The Asean Declaration (Bangkok Declaration) Bangkok, 8 August 1967|publisher=ASEAN|accessdate=17 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150211121705/http://www.asean.org/news/item/the-asean-declaration-bangkok-declaration|archivedate=11 February 2015|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|title=Overview|website=asean.org|publisher=ASEAN|accessdate=7 February 2015}}</ref> Penubuhan ASEAN didorong oleh ketakutan bersama terhadap [[komunisme]],<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/?id=l07ak-yd6DAC&pg=RA1-PA311&lpg=RA1-PA311&dq=%22Bangkok+Declaration%22+ASEAN|title=The Asia-Pacific Profile|author1=Bernard Eccleston|author2=Michael Dawson|author3=Deborah J. McNamara|publisher=Routledge (UK)|year=1998|isbn=978-0-415-17279-0}}</ref> ASEAN mencapai perpaduan yang lebih besar pada pertengahan 1970–an berikutan perubahan keseimbangan kuasa selepas berakhirnya [[Perang Vietnam]] pada tahun 1975. Pertumbuhan ekonomi dinamik di rantau ini pada tahun 1970 memperkukuh organisasi itu, yang membolehkan ASEAN mengguna pakai tindak balas bersatu kepada pencerobohan Vietnam terhadap Kemboja pada tahun 1979. Pertemuan sidang kemuncak pertama ASEAN, yang diadakan di [[Bali]], Indonesia pada tahun 1976, menghasilkan perjanjian mengenai beberapa projek perindustrian dan menandatangani Perjanjian Persahabatan dan Kerjasama, dan Pengisytiharan Concord. Akhir [[Perang Dingin]] antara Barat dan [[Kesatuan Soviet]] pada akhir 1980-an membolehkan negara-negara ASEAN menjalinkan kemerdekaan politik yang lebih besar di rantau ini, dan pada 1990-an ASEAN muncul sebagai suara terkemuka mengenai isu-isu perdagangan dan keselamatan serantau.<ref>Moon, C. (2014). ASEAN. Encyclopædia Britannica</ref> === Pengembangan ڤڠمباڠن === Pada tahun 1984, [[Brunei]] menjadi ahli keenam ASEAN<ref>{{cite web|url=https://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|title=Background Note:Brunei Darussalam/Profile:/Foreign Relations|publisher=US State Department|accessdate=6 March 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070302131705/http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/2700.htm|archivedate=2 March 2007}}</ref> dan pada 28 Julai 1995, Vietnam menjadi ahli ketujuh.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/10098.htm|title=Vietnam in ASEAN : Toward Cooperation for Mutual Benefits|year=2007|work=ASEAN Secretariat|accessdate=28 August 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153326/http://www.asean.org/10098.htm|archivedate=11 May 2011}}</ref> Laos dan Myanmar (Burma) menyertai ASEAN dua tahun kemudian pada 23 Julai 1997.<ref name="enlargement">{{cite book|title=ASEAN Enlargement: impacts and implications|author1=Carolyn L. Gates|author2=Mya Than|publisher=Institute of Southeast Asian Studies|year=2001|isbn=978-981-230-081-2}}</ref> Kemboja akan menyertai pada masa sama Laos dan Burma, tetapi kemasukannya ditangguhkan kerana perjuangan politik dalaman negara. Ia kemudiannya disambung pada 30 April 1999, berikutan penstabilan kerajaannya.<ref name="enlargement" /><ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/3338.htm|title=Statement by the Secretary-General of ASEAN Welcoming the Kingdom of Cambodia as the Tenth Member State of ASEAN: 30 April 1999, ASEAN Secretariat|year=2008|work=ASEAN Secretariat|accessdate=28 August 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511153639/http://www.asean.org/3338.htm|archivedate=11 May 2011}}</ref> Pada tahun 2006, ASEAN telah diberi [[Pemerhati Perhimpunan Agung PBB|status pemerhati di Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]].<ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 |date=26 August 2010 }}</ref> Sebagai tindak balas, pertubuhan itu menganugerahkan status "rakan dialog" kepada PBB.<ref>{{cite news |title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva |url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html |work=Yahoo! News |date=7 March 2007 |access-date=13 March 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html |archive-date=12 March 2007 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref> === Kerjasama Ekonomi Nascent کرجسام ايکونومي ناسنت === Pada tahun 1990, Malaysia mencadangkan penciptaan [[EAEC|Kaukus Ekonomi Asia Timur]] (EAEC)<ref name="caucus">[http://www.asean.org/9303.htm East Asia Economic Caucus]. ASEAN Secretariat. Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193928/http://www.asean.org/9303.htm|date=2 March 2012}}</ref> terdiri daripada ahli-ahli ASEAN serta China, Jepun, dan Korea Selatan, dengan niat untuk mengimbangi pengaruh Amerika yang semakin meningkat dalam [[Kerjasama Ekonomi Asia-Pasifik]] (APEC) dan Asia secara keseluruhan.<ref name="oppose">[http://www.asiaviews.org/?content=ger53rger567664&voices=20060125184254 Asiaviews.org], Whither East Asia? Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141105102541/http://www.asiaviews.org/?content=ger53rger567664&voices=20060125184254|date=5 November 2014}}</ref><ref>[https://digital.library.unt.edu/govdocs/crs//data/1993/upl-meta-crs-66/93-633f_1993Jun30.txt?PHPSESSID=f7a7ec622077fa19bfce9ec9def6f3d9 UNT.edu], Asia's Reaction to NAFTA, Nancy J. Hamilton. CRS – Congressional Research Service. Retrieved 14 March 2007.</ref> Walau bagaimanapun, cadangan itu gagal kerana pembangkang yang berat dari AS dan Jepun.<ref name="oppose" /><ref>[http://www.iht.com/articles/1994/07/26/caucus.php IHT.com], Japan Straddles Fence on Issue of East Asia Caucus. [[International Herald Tribune]]. Retrieved 14 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090212201202/http://www.iht.com/articles/1994/07/26/caucus.php|date=12 February 2009}}</ref> Bekerja untuk integrasi selanjutnya diteruskan, dan [[ASEAN Campur Tiga]], yang terdiri daripada ASEAN, China, Jepun dan Korea Selatan, diwujudkan pada tahun 1997. Pada tahun 1992, Skim Tarif Keutamaan Berkesan (CEPT) yang Biasa digunakan sebagai jadual untuk menghapuskan tarif dengan matlamat untuk meningkatkan kelebihan daya saing "rantau sebagai asas produksi yang ditujukan untuk pasaran dunia". Undang-undang ini akan bertindak sebagai rangka bagi [[Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN]] (AFTA), yang merupakan persetujuan oleh negara anggota mengenai pembuatan tempatan di ASEAN. Ia ditandatangani pada 28 Januari 1992 di Singapura.<ref name="AFTA">{{cite web|url=http://www.asean.org/12375.htm|title=Agreement on the Common Effective Preferential Tariff Scheme for the ASEAN Free Trade Area, Singapore, 28 Jan 1992|publisher=Asean.org|accessdate=21 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090414223453/http://www.asean.org/12375.htm|archivedate=14 April 2009}}</ref> Selepas [[krisis kewangan Asia 1997|krisis kewangan Asia pada tahun 1997]], pemulihan semula cadangan Malaysia, dikenali sebagai [[Inisiatif Chiang Mai]], telah dikemukakan di Chiang Mai, Thailand. Ia menyeru integrasi ekonomi ASEAN dan juga ASEAN Campur Tiga. ===ASEAN Bebas Nuklear اسيان بيبس نوکليئر=== Blok itu juga memberi tumpuan kepada keamanan dan kestabilan di rantau ini. Pada 15 Disember 1995, Perjanjian Zon Bebas Senjata Nuklear Asia Timur ditandatangani dengan tujuan untuk menjadikan Asia Tenggara menjadi zon bebas senjata nuklear. Perjanjian itu berkuatkuasa pada 28 Mac 1997 selepas semua tetapi salah satu negara anggota telah mengesahkannya. Ia berkuatkuasa sepenuhnya pada 21 Jun 2001 selepas Filipina mengesahkannya, dengan berkesan mengharamkan semua senjata nuklear di rantau ini.<ref name="NWFZ">[http://disarmament.un.org/TreatyStatus.nsf/Bangkok%20Treaty%20(in%20alphabetical%20order)?OpenView Bangkok Treaty (in alphabetical order) At UNODA] United Nations. Retrieved 4 September 2008. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110728143121/http://disarmament.un.org/TreatyStatus.nsf/Bangkok%20Treaty%20%28in%20alphabetical%20order%29?OpenView|date=28 July 2011}}</ref> === Piagam ASEAN ڤياݢم اسيان === Pada 15 Disember 2008, negara-negara anggota bertemu di Jakarta untuk melancarkan piagam, yang ditandatangani pada November 2007, dengan tujuan untuk lebih dekat dengan "komuniti gaya [[EU]]".<ref name="AFPCharter">{{cite news|url=https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gT16o2eXYrGL-35uoUD0fKcRPlDw|title='Momentous' day for ASEAN as charter comes into force|date=15 December 2008|accessdate=16 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090114201405/https://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5gT16o2eXYrGL-35uoUD0fKcRPlDw|archivedate=14 January 2009|agency=Agence France-Presse}}</ref> Piagam itu menjadikan ASEAN sebagai entiti perundangan dan bertujuan untuk mewujudkan satu kawasan perdagangan bebas untuk rantau ini yang merangkumi 500 juta orang. Bekas [[Presiden Indonesia]] [[Susilo Bambang Yudhoyono]] menyatakan: "Ini ialah perkembangan yang sangat penting ketika ASEAN menggabungkan, mengintegrasikan, dan mengubah dirinya menjadi sebuah masyarakat. Ini dicapai sementara ASEAN berusaha lebih berperan dalam hal-hal Asia dan global pada saat sistem internasional sedang mengalami pergeseran seismik". Merujuk kepada perubahan iklim dan pergolakan ekonomi, beliau membuat kesimpulan: "Asia Tenggara tidak lagi dibahagikan dengan rapi, perang di rantau ini pada 1960-an dan 1970-an". Krisis kewangan pada 2007 dan 2008 dilihat sebagai satu ancaman kepada matlamat yang dibayangkan oleh piagam itu,<ref name="ReutersCharter">{{cite news|url=http://in.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-37031520081215|title=ASEAN launches charter under shadow of crisis|authors=Olivia Rondonuwu and Suhartono, Harry|date=15 December 2008|accessdate=16 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081220192555/http://in.reuters.com/article/worldNews/idINIndia-37031520081215|archivedate=20 December 2008|agency=Reuters}}</ref> dan juga mengutarakan idea badan hak asasi manusia yang dicadangkan untuk dibincangkan pada sidang kemuncak akan datang pada Februari 2009. Cadangan ini menyebabkan kontroversi, kerana badan tidak akan mempunyai kuasa untuk mengenakan sekatan atau menghukum negara-negara yang melanggar hak rakyat dan oleh itu akan terhad kepada keberkesanannya.<ref name="IHTCharter">{{cite news|url=http://www.iht.com/articles/ap/2008/12/15/asia/AS-ASEAN-Charter.php|title=ASEAN charter comes into force|date=15 December 2008|accessdate=12 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090210032138/http://iht.com/articles/ap/2008/12/15/asia/AS-ASEAN-Charter.php|archivedate=10 February 2009|work=International Herald Tribune|agency=Associated Press}}</ref> Badan itu ditubuhkan pada tahun 2009 sebagai [[Suruhanjaya Hak Asasi Manusia Antara Kerajaan ASEAN]] (AICHR). Pada November 2012, suruhanjaya itu mengguna pakai [[Deklarasi Hak Asasi Manusia ASEAN]].<ref>{{cite news|url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887323353204578126803863141948|title=Asean Human-Rights Pledge Leaves Critics Cool|last1=Wong|first1=Chun Han|date=18 November 2012|accessdate=8 February 2015|work=Wall Street Journal Asia}}</ref> === Kemelut Myanmar كملوت ميانمر=== Sejak 2017, hal ehwal politik, ketenteraan dan etnik di Myanmar telah menimbulkan cabaran luar biasa bagi ASEAN, mewujudkan situasi yang memecah duluan dan mengancam tradisi dan perpaduan kumpulan itu, serta kedudukan globalnya<ref name="myanmar_coup_asean_split_2021_03_29_dw_com">[https://www.dw.com/en/myanmar-coup-asean-ties/a-57042503 "Myanmar coup: ASEAN split over the way forward,"] March 29, 2021, [[Deutsche Welle]], ([https://www.taiwannews.com.tw/en/news/4163647 same article] at ''[[Taiwan News]]'') retrieved November 7, 2021</ref><ref name="aseans_future_2021_06_21_foreignpolicy_com">Laksmana, Evan A. (Centre on Asia and Globalisation, [[National University of Singapore]]): [https://foreignpolicy.com/2021/06/21/asean-myanmar-brunei-southeast-asia-special-envoy-junta-humanitarian-aid-aha-center/ "ASEAN’s Future Will Be Decided in Myanmar,"] date, ''[[Foreign Policy]],'' retrieved November 7, 2021</ref><ref name="myanmar_pushes_asean_lowyinstitute_org">Williams, Nicola: [https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/myanmar-pushes-asean-brink "Myanmar pushes ASEAN to the brink,"] June 10, 2021, ''The Interpreter,'' [[Lowy Institute]], retrieved November 8, 2021 (''"The Myanmar coup presents to ASEAN the most serious threat to the importance of its regional diplomacy since the Cold War."'')</ref><ref name="myanmars_crisis_tests_asean_2021_08_27_brookings_edu">[https://www.brookings.edu/blog/order-from-chaos/2021/08/27/myanmars-crisis-tests-asean/ "Myanmar’s crisis tests ASEAN,"] August 27, 2021, ''Southeast Asia Insights,'' [[Brookings Institution]], retrieved November 7, 2021</ref><ref name="myanmar_crisis_2021_03_04_asia_times">Bowie, Nile [https://asiatimes.com/2021/03/myanmar-crisis-now-or-never-moment-for-asean/ "Myanmar crisis now or never moment for ASEAN,"] March 4, 2021, ''[[Asia Times]],'' retrieved November 7, 2021</ref> -- dengan tindak balas ASEAN yang menunjukkan kemungkinan perubahan asas dalam sifat pertubuhan.<ref name="under_microscope_2018_11_08_reuters_usnews_com">[https://www.usnews.com/news/world/articles/2018-11-08/rohingya-crisis-suu-kyi-under-the-microscope-at-southeast-asia-summit "Rohingya Crisis, Suu Kyi Under the Microscope at Southeast Asia Summit,"] November 8, 2018, Reuters News Service in ''[[U.S. News]],'' (same article at ''[[New York Times]]'' [https://www.nytimes.com/reuters/2018/11/08/world/asia/08reuters-asean-summit.html]), retrieved November 2018</ref><ref name="breaking_resistance_2018_12_06_jakarta_post">Wisnu, Dinna (Indonesian representative to the ASEAN Intergovernmental Commission on Human Rights): [http://www.thejakartapost.com/academia/2018/12/06/breaking-resistance-to-human-rights-democracies-and-rohingya.html "Breaking resistance to human rights: Democracies and Rohingya,"] December 6, 2018, ''[[The Jakarta Post]]'' retrieved December 2018</ref><ref name="asean_pushes_boundaries_2021_04_26_reuters">Wongcha-um, Panu and Kay Johnson: [https://www.reuters.com/world/asia-pacific/myanmar-asean-pushes-boundaries-non-interference-2021-04-26/ "Analysis: On Myanmar, ASEAN pushes boundaries of 'non-interference',"] April 26, 2021, [[Reuters News Service]], retrieved November 2021</ref><ref name="why_aseans_rebuke_2021_10_21_iiss_org">[https://www.iiss.org/blogs/analysis/2021/10/why-aseans-rebuke-of-myanmars-top-general-matters Analysis: "Why ASEAN’s rebuke of Myanmar’s top general matters,"] October 21, 2021, International Institute for Strategic Studies, retrieved November, 2021</ref><ref name="sign_of_change_2021_10_20_asialink">Coppel, Nicholas ([[Universiti Monash|Monash University]], former Australian Ambassador to Myanmar): [https://asialink.unimelb.edu.au/insights/aseans-snub-to-myanmar-junta-a-sign-of-change "ASEAN's snub to Myanmar junta a sign of change,"] October 20, 2021, ''Asialink Insights,'' Asialink, [[Universiti Melbourne|University of Melbourne]], retrieved November 8, 2021</ref> ==Negara anggota الدول الأعضاء== {{main|Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} ===Senarai negara anggota قائمة الدول الأعضاء=== {| class="wikitable sortable plainrowheaders"; white-space: nowrap;" ! scope="col" | [[Negara anggota Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|Negara]] ! scope="col" | [[Ibu negara]] ! scope="col" | Penyertaan<ref>{{cite web|url=http://www.nti.org/learn/treaties-and-regimes/association-southeast-asian-nations-asean/|title=Association of Southeast Asian Nations (ASEAN)|date=2017-01-31|access-date=2017-08-19|publisher=[[Nuclear Threat Initiative]]}}</ref> |- ! scope="row" | {{Flag|Brunei}} | [[Bandar Seri Begawan]] | align=right| {{start date|1984|01|07|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Kemboja}} | [[Phnom Penh]] | align=right| {{start date|1999|04|30|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Indonesia}} | [[Jakarta]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Laos}} | [[Vientiane]] | align=right| {{start date|1997|07|23|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Malaysia}} | [[Kuala Lumpur]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Myanmar}} | [[Naypyidaw]] | align=right| {{start date|1997|07|23|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Filipina}} | [[Manila]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Singapura}} | [[Singapura]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Thailand}} | [[Bangkok]] | align=right| {{start date|1967|08|08|df=yes}} |- ! scope="row" | {{Flag|Vietnam}} | [[Hanoi]] | align=right| {{start date|1995|07|28|df=yes}} |- |} ===Pemerhati مراقب=== {{main|Perluasan Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} Terdapat dua negara yang mencari penyertaan ke ASEAN: [[Papua New Guinea]]<ref name="PNGPHIL">{{cite web|url=http://www.gmanetwork.com/news/story/154860/news/nation/papua-new-guinea-asks-rp-support-for-asean-membership-bid|title=Papua New Guinea asks RP support for Asean membership bid|date=30 March 2009|access-date=26 January 2013|publisher=[[GMA News and Public Affairs]]}}</ref><ref>[http://www.op.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=22879&Itemid=2 Somare seeks PGMA's support for PNG's ASEAN membership bid] {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20100306192700/http://www.op.gov.ph/index.php?option=com_content&task=view&id=22879&Itemid=2 |date=6 March 2010 }} Retrieved 8 July 2009</ref> dan [[Timor Timur]].<ref name="East Timor">[http://www.smh.com.au/news/world/east-timor-asean-bid/2006/07/22/1153166635002.html East Timor ASEAN Bid] Retrieved 28 July 2006</ref> == Cara ASEAN چارا اسيان == Cara ASEAN merujuk kepada satu [[metodologi]] atau pendekatan untuk menyelesaikan isu-isu yang menghormati norma budaya [[Asia Tenggara]]. Masilamani dan Peterson meringkaskannya sebagai satu "proses kerja atau gaya yang tidak formal dan peribadi. Para penggubal dasar sentiasa menggunakan kompromi, konsensus, dan konsultasi dalam proses membuat keputusan informal... di atas semua mengutamakan cara yang berasaskan konsensus, tanpa konflik mengatasi masalah diplomasi yang tenang membolehkan pemimpin ASEAN berkomunikasi tanpa membawa perbincangan ke dalam pandangan umum. Ahli-ahli mengelakkan rasa malu yang mungkin membawa konflik lebih lanjut."<ref name=Masilamani>{{cite journal|last1=Masilamani|first1=Logan|last2=Peterson|first2=Jimmy|title=The "ASEAN Way": The Structural Underpinnings of Constructive Engagement|journal=Foreign Policy Journal|date=15 October 2014|url=http://www.foreignpolicyjournal.com/2014/10/15/the-asean-way-the-structural-underpinnings-of-constructive-engagement/|accessdate=12 May 2015}}</ref> Ia telah dikatakan bahawa manfaat Cara ASEAN mungkin "diterapkan dengan berguna kepada pengurusan konflik global". Walau bagaimanapun, pengkritik berpendapat bahawa pendekatan sedemikian hanya boleh digunakan di negara-negara Asia untuk norma-norma dan pemahaman budaya tertentu, terutamanya disebabkan oleh perbezaan pola pemikiran dan tahap ketegangan.<ref>{{cite journal|last1=Goh|first1=Gillian|url=http://www.stanford.edu/group/sjeaa/journal3/geasia1.pdf|title=The 'ASEAN Way'; Non-Intervention and ASEAN's Role in Conflict Management|journal=Stanford Journal of East Asian Affairs|pages=113–18|volume=3|issue=1|date=Spring 2003|accessdate=2 March 2003|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130626113326/http://www.stanford.edu/group/sjeaa/journal3/geasia1.pdf|archivedate=26 June 2013|df=dmy-all}}</ref> Objektif kritikan yang mendakwa bahawa penekanan Cara ASEAN terhadap perundingan, konsensus, dan tidak campur tangan, memaksa pertubuhan ini untuk mengamalkan hanya dasar yang memenuhi penyebut biasa terendah. Pengambilan keputusan melalui persetujuan memerlukan anggota untuk melihat ke depan sebelum ASEAN boleh bergerak ke hadapan dalam isu. Ahli-ahli mungkin tidak mempunyai konsep umum mengenai maksud Cara ASEAN. Myanmar, Kemboja, dan Laos menekankan tidak campur tangan sementara negara anggota yang lebih tua memberi tumpuan kepada kerjasama dan penyelarasan. Perbezaan ini menghalang usaha untuk mencari penyelesaian umum untuk isu-isu tertentu, tetapi juga membuat kesulitan untuk menentukan apabila tindakan kolektif sesuai dalam situasi tertentu.<ref name="Leviter">{{cite journal|last1=Leviter|first1=Lee|date=2010|title=The ASEAN Charter: ASEAN Failure or Member Failure?|journal=New York University Journal of International Law and Politics|volume=43|pages=159–210}}</ref> [[Fail:RCEP.png|kiri|upright=1.8|thumb|16 negara ahli RCEP <span style="color:#1743a6">'''Biru'''</span>: [[ASEAN]] <span style="color:#6330d5">'''Ungu'''</span>: [[ASEAN Campur Tiga]] <span style="color:#0d63ac">'''Biru muda'''</span>: ASEAN Campur Enam]] [[ASEAN Campur Tiga]] merupakan percubaan pertama untuk integrasi selanjutnya untuk meningkatkan hubungan sedia ada dengan China, Jepun, dan Korea Selatan. Ini diikuti oleh [[Sidang Kemuncak Asia Timur]] (EAS) yang lebih besar, termasuk ASEAN Campur Tiga serta India, Australia, dan New Zealand. Kumpulan ini bertindak sebagai prasyarat bagi Komuniti Asia Timur yang dirancang yang sepatutnya dicontohi selepas Komuniti Eropah yang kini tidak berfungsi. Kumpulan Orang Penting ASEAN telah ditubuhkan untuk mengkaji kejayaan dan kegagalan dasar ini. Pada tahun 2006, ASEAN diberi status pemerhati di [[Perhimpunan Agung Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]].<ref>[http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822 RP resolution for observer status in UN assembly OK'd], Philippine Daily Inquirer, 13 March 2007. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100826051047/http://globalnation.inquirer.net/news/news/view_article.php?article_id=28822|date=26 August 2010}}</ref> Sebagai tindak balas, pertubuhan ini menganugerahkan status "rakan dialog" kepada PBB.<ref>{{cite news|url=http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|title=Philippines to Represent ASEAN in UN Meetings in NY, Geneva|date=7 March 2007|accessdate=13 March 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070312113724/http://asia.news.yahoo.com/070307/4/2ykdn.html|archivedate=12 March 2007|publisher=Yahoo! News|df=dmy-all}}</ref> Kumpulan ini menjadi ASEAN Campur Enam dengan Australia, New Zealand dan India, dan sebagai garis besar ekonomi, politik, keselamatan, sosio-budaya Asia Pasifik, serta ekonomi global.<ref>{{cite web|url=https://www.jcer.or.jp/eng/pdf/asia07.pdf|title=An ASEAN+6 Economic Partnership: Significance and Tasks|last=Urata|first=Shujiro|date=February 2008|accessdate=29 November 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wto.org/english/tratop_e/region_e/con_sep07_e/kawai_wignaraja_e.pdf|title=ASEAN+3 or ASEAN+6: Which Way Forward?|last2=Wignaraja|first2=Ganeshan|accessdate=29 November 2018|last1=Kawai|first1=Masahiro}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-regional-comprehensive-economic-partnership-pm-lee-10662722|title=Conclusion for Regional Comprehensive Economic Partnership ‘finally in sight’: PM Lee|work=Channel NewsAsia}}</ref><ref name="East Asia Forum">{{cite news|url=http://www.eastasiaforum.org/2009/05/15/asean6-as-a-step-towards-an-asian-economic-community/|title=ASEAN+6 as a step towards an Asian Economic Community|date=15 May 2009|work=East Asia Forum}}</ref> Pengkodinan hubungan antara negara-negara ini telah menyaksikan kemajuan melalui pengembangan Perkongsian Ekonomi Komprehensif Daerah, perjanjian perdagangan bebas yang dicadangkan yang melibatkan 16 negara ASEAN Campur Enam. RCEP sebahagiannya akan membenarkan ahli-ahli untuk melindungi sektor tempatan dan memberi lebih banyak masa untuk mematuhi matlamat untuk ahli-ahli negara maju.<ref>{{cite web|url=http://www.straitstimes.com/asia/east-asia/tpp-rcep-ftaap-a-users-guide-to-alphabet-soup-of-trade-deals|title=TPP, RCEP, FTAAP - a user's guide to alphabet soup of trade deals|date=November 20, 2016}}</ref> ==Struktur ستروکتور== Bermula pada tahun 1997, ketua-ketua negara anggota masing-masing mengamalkan Wawasan ASEAN 2020 semasa mesyuarat ulang tahun ke-30 kumpulan yang diadakan di Kuala Lumpur. Visi ini, sebagai satu cara untuk merealisasikan komuniti ASEAN tunggal, menyediakan peruntukan mengenai keamanan dan kestabilan, rantau bebas nuklear, integrasi ekonomi yang lebih dekat, pembangunan manusia, pembangunan mampan, warisan budaya, menjadi rantau bebas dadah, persekitaran lain-lain. Visi itu juga bertujuan untuk "melihat ASEAN yang berpandangan jauh memainkan peranan penting dalam forum antarabangsa, dan memajukan kepentingan bersama ASEAN".<ref>[http://www.asean.org/news/item/asean-vision-2020 "ASEAN Vision 2020"] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150429050655/http://www.asean.org/news/item/asean-vision-2020 |date=29 April 2015}} 15 December 1997. Retrieved 10 December 2014.</ref><ref>{{cite news|title=A united region: The ASEAN Community 2015|url=http://www.rappler.com/world/specials/southeast-asia/asean-journey/47239-asean-community-2015-overview|author1=Julio Amador|author2=Joycee A. Teodoro|work=[[Rappler]]|date=2 May 2014|accessdate=17 June 2015}}</ref> Ia diformalkan dan dibuat secara komprehensif melalui Bali Concord II pada tahun 2003. Tiga tonggak utama komuniti ASEAN telah ditubuhkan: Komuniti Keselamatan Politik (APSC), Komuniti Ekonomi (AEC) dan Masyarakat Sosio-Budaya (ASCC).<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/item/declaration-of-asean-concord-ii-bali-concord-ii|title=Declaration of ASEAN Concord II (Bali Concord II)|publisher=ASEAN|accessdate=17 June 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150702050633/http://www.asean.org/news/item/declaration-of-asean-concord-ii-bali-concord-ii|archivedate=2 July 2015|df=dmy-all}}</ref><ref name=Overview>{{cite web|title=Overview|url=http://www.asean.org/asean/about-asean/overview|website=ASEAN|publisher=Association of Southeast Asian Nations|accessdate=15 February 2015}}</ref><ref name="APSC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet ASEAN Political-Security Community (APSC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-49-9|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20APSC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20APSC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="AEC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet ASEAN Economic Community (AEC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-50-5|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20AEC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20AEC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref><ref name="ASCC-FS">{{cite book|title=Fact Sheet of ASEAN Socio-Cultural Community (ASCC)|date=Jun 2013|publisher=ASEAN Secretariat|location=Jakarta|isbn=978-602-7643-51-2|url=http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20ASCC.pdf|accessdate=15 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/factsheet/2013%20(6.%20Jun)%20-%20ASCC.pdf|archive-date=4 September 2015|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref> Untuk merangkumi tiga rukun sepenuhnya sebagai sebahagian daripada integrasi 2015, pelan bagi APSC dan ASCC kemudiannya diterima pakai pada 2009 di [[Cha Am|Cha-am]], Thailand.<ref>{{cite book|title=Towards A Sustainable Asia: Environment and Climate Change|authors=The Association of Academies of Sciences in Asia|date=2011|location=Beijing|publisher=Science Press}}</ref> Komuniti ASEAN, yang pada awalnya dirancang untuk dimulakan pada tahun 2020, tetapi dipercepat untuk bermula pada 31 Disember 2015.<ref>{{cite web|title=TODAY Online - Countries must work together to deal with shared problems: PM Lee|url=http://www.gov.sg/news/content/today-online-countries-must-work-together-to-deal-with-shared-problems-pm-lee|website=Government of Singapore|accessdate=25 November 2015}}</ref> Ia telah diputuskan semasa Sidang Kemuncak ASEAN ke-12 di [[Cebu]] pada tahun 2007.<ref>{{cite web|title=Cebu declaration on the acceleration of the establishment of an ASEAN Community by 2015|url=http://www.asean.org/component/zoo/item/about-asean-overview-cebu-declaration-on-the-acceleration-of-the-establishment-of-an-asean-community-by-2015?Itemid=185|accessdate=17 June 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150617102112/http://www.asean.org/component/zoo/item/about-asean-overview-cebu-declaration-on-the-acceleration-of-the-establishment-of-an-asean-community-by-2015?Itemid=185|archivedate=17 June 2015|df=dmy-all}}</ref> Pada Sidang Kemuncak ASEAN ke-23 pada November 2013, pemimpin memutuskan untuk membangunkan pasca Visi 2015 dan mewujudkan Pasukan Petugas Peringkat Tinggi (HLTF) yang terdiri daripada sepuluh wakil peringkat tinggi dari semua negara anggota. Visi ini telah diterima pakai pada Sidang Kemuncak ke-27 pada November 2015 di Kuala Lumpur. Komuniti ASEAN akan menyemak semula dan memperbaharui visinya setiap sepuluh tahun untuk menyediakan rangka kerja pembangunan yang berterusan dan integrasi selanjutnya. Istilah dalam Visi dibahagikan kepada empat subkategori, iaitu APSC, AEC, ASCC, dan Bergerak Ke Hadapan. Isu-isu APSC dilindungi di bawah perkara 7 dan 8. Yang pertama menyatakan keseluruhan aspirasi masyarakat yang bertujuan untuk masyarakat yang bersatu, inklusif dan berdaya saing. Ia juga meletakkan keselamatan manusia dan persekitaran sebagai perkara penting. Penglibatan mendalam dengan kedua-dua pihak dalaman dan luaran juga ditekankan untuk menyumbang kepada keselamatan, keamanan dan kestabilan antarabangsa.<ref>{{cite web|title=ASEAN COMMUNITY VISION 2025|url=http://www.asean.org/storage/images/2015/November/aec-page/ASEAN-Community-Vision-2025.pdf}}</ref> Subkategori "Bergerak Ke Hadapan" menyiratkan pengiktirafan kelemahan keupayaan institusi untuk memproses dan menyelaras kerja-kerja ASEAN. Oleh itu, pengukuhan Sekretariat ASEAN dan organisasi serta badan-badan ASEAN yang lain dikehendaki. Terdapat juga panggilan untuk kehadiran institusi-institusi ASEAN yang lebih tinggi di peringkat kebangsaan, serantau dan antarabangsa. == Ekonomi ايکونومي == {|class="wikitable floatright" style="font-size:95%; text-align:right;" |+ '''Ahli ASEAN mengikut <br>[[Indeks Pembangunan Manusia]]'''<ref name=UNDP>{{cite book|title=Global 2019 Human Development Report Overview - English |date=2019|publisher=United Nations Development Program (UNDP)|location=New York|pages=22–24|url=http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr_2019_overview_-_english.pdf|accessdate=19 December 2019}}</ref> |- ! style="text-align:center; width:120px" | Negara ! colspan="2" style="text-align:center;" cosplan |HDI {{small|(2018)}} |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Singapura}} | '''0.935''' (tertinggi) |<span style="color:darkgreen;">'''sangat tinggi'''</span> |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Brunei}} | 0.845 | sangat tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Malaysia}} | 0.804 | sangat tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Thailand}} | 0.765 | tinggi |- | style="text-align:left;" | '''[[Fail:Bendera ASEAN.jpg|29x15px]] ASEAN''' | '''0.723''' (purata) | '''tinggi''' |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Filipina}} | 0.712 | tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Indonesia}} | 0.707 | tinggi |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Vietnam}} | 0.694 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Laos}} | 0.604 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Myanmar}} | 0.584 | sederhana |- | style="text-align:left;" | {{flagcountry|Kemboja}} | '''0.581''' (terendah) |<span style="color:orange;">'''sederhana'''</span> |- |} [[Fail:GDP_PPP_2021_Selection.svg|thumb|Pemilihan data GDP PPP (10 negara dan blok teratas) di dalam jumlah lazim]] Kumpulan ini memerlukan integrasi ekonomi dengan mewujudkan AEC menjelang akhir tahun 2015 yang mewujudkan pasaran tunggal.<ref name="asil1">Sim, Edmund "Introduction to the ASEAN Economic Community", https://web.archive.org/web/20120218183029/http://www.asil.org/aseanevent/Sim_Intro_to_ASEAN.pdf</ref> Pertumbuhan ekonomi rata-rata negara anggota dari 1989 hingga 2009 ialah antara 3.8% dan 7%. Ini lebih besar daripada pertumbuhan purata APEC, iaitu 2.8%.<ref>{{cite web|url=http://www.thejakartapost.com/news/2011/05/11/asean-economies-past-and-future.html|title=ASEAN economies past and future|date=29 July 2011|work=The Jakarta Post|accessdate=8 August 2011}}</ref> Kawasan Perdagangan Bebas ASEAN (AFTA), yang ditubuhkan pada 28 Januari 1992, termasuk Tarif Keutamaan Berkesan Biasa (CEPT) untuk mempromosikan aliran bebas barangan di antara negara anggota.<ref name="asil1" /> ASEAN hanya mempunyai enam ahli apabila ia ditandatangani. Negara-negara anggota baru (Vietnam, Laos, Burma dan Kemboja) belum memenuhi kewajiban AFTA sepenuhnya, namun secara resmi dianggap sebagai bagian dari perjanjian sebagaimana mereka diminta untuk menandatanganinya setelah masuk ke ASEAN, dan diberi bingkai waktu lebih lama untuk memenuhi tarif obligasi pengurangan AFTA.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/12021.htm|title=Overview|publisher=ASEAN|accessdate=21 December 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081022142043/http://www.asean.org/12021.htm|archivedate=22 October 2008}}</ref> Langkah seterusnya ialah mewujudkan satu pasaran dan pangkalan pengeluaran tunggal, rantau ekonomi yang berdaya saing, rantau pembangunan ekonomi yang adil, dan rantau yang terintegrasi sepenuhnya ke dalam ekonomi global. Sejak 2007, negara-negara ASEAN secara beransur-ansur menurunkan duti import mereka ke negara anggota, dengan sasaran sifar duti import menjelang 2016.<ref>{{cite web|url=http://www.miti.gov.my/cms/content.jsp?id=com.tms.cms.article.Article_b5e22087-c0a81573-aba0aba0-ab12873b|title=ASEAN Economic Community (AEC)|date=24 April 2013|website=Ministry of International Trade and Industry (Malaysia)|accessdate=12 February 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140820145429/http://www.miti.gov.my/cms/content.jsp?id=com.tms.cms.article.Article_b5e22087-c0a81573-aba0aba0-ab12873b|archivedate=20 August 2014}}</ref> Negara ASEAN mempunyai banyak zon ekonomi (taman perindustrian, taman eko-perindustrian, zon ekonomi khas, taman teknologi, dan daerah inovasi). Pada tahun 2015, UNIDO Viet Nam (Pertubuhan Pembangunan Perindustrian Bangsa-bangsa Bersatu) telah menyusun senarai zon ekonomi dalam Komuniti Ekonomi ASEAN dalam laporan bertajuk "Zon Ekonomi di ASEAN",<ref>{{cite web|url=https://www.unido.org/fileadmin/user_media_upgrade/Resources/Publications/UCO_Viet_Nam_Study_FINAL.pdf|title=Economic Zones in the ASEAN|publisher=}}</ref> ditulis oleh Arnault Morisson. Pada tahun 2018, lapan ahli ASEAN adalah antara ekonomi yang mengatasi prestasi dunia, dengan prospek jangka panjang yang positif untuk rantau ini.<ref>{{cite news|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-countries-among-world-s-outperforming-emerging-economies-10718216|title=ASEAN countries among world’s outperforming emerging economies: Report|work=[[Channel NewsAsia]]}}</ref> == Perhubungan asing ڤرهوبوڠن اسيڠ == {{main|Sidang Kemuncak ASEAN}} [[File:Asean flag flying at Royal Thai Embassy Helsinki.jpg|thumb|upright=1.15|Kedutaan Besar Thailand, Helsinki, mengibarkan bendera kebangsaannya sendiri dan juga bendera ASEAN]] [[File:ASEAN 50th Anniversary.jpg|upright=1.15|thumb|right|Presiden Filipina Rodrigo Duterte bergambar bersama menteri luar negara ASEAN semasa ulang tahun ke-50 penubuhan kumpulan itu pada 8 Ogos 2017.]] ASEAN mengekalkan rangkaian persekutuan global, rakan dialog dan misi diplomatik, dan terlibat dalam pelbagai urusan antarabangsa.<ref name="ASEANTreaties" /><ref name="aseanUN" /><ref name="aseanoverview" /><ref name="UNgovorgs" /> Organisasi ini mengadakan [[Sidang Kemuncak ASEAN]], di mana ketua-ketua kerajaan setiap negara anggota bertemu untuk membincangkan dan menyelesaikan isu-isu regional, serta mengadakan pertemuan lain dengan negara-negara di luar blok untuk mempromosikan hubungan luar dan menangani hal-hal internasional. Sidang kemuncak pertama diadakan di Bali pada tahun 1976. Sidang kemuncak ketiga di [[Manila]] pada tahun 1987, dan semasa pertemuan ini, diputuskan bahawa para pemimpin akan bertemu setiap lima tahun.<ref name="summit">[http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm ASEAN Structure], ''ASEAN Primer'' {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080222144528/http://www.summit99.ops.gov.ph/asean_structure.htm|date=22 February 2008}}</ref> Mesyuarat keempat diadakan di [[Singapura]] pada tahun 1992 di mana para pemimpin memutuskan untuk bertemu lebih kerap, setiap tiga tahun.<ref name="summit" /> Pada tahun 2001, ia memutuskan bahawa organisasi akan bertemu setiap tahun untuk menangani isu-isu penting yang mempengaruhi rantau ini. Pada Disember 2008, Piagam ASEAN mula berkuat kuasa dan dengan itu, Sidang Kemuncak ASEAN akan diadakan dua kali setahun. Sidang kemuncak rasmi itu diadakan selama tiga hari, dan biasanya termasuk mesyuarat organisasi dalaman, persidangan dengan menteri luar ASEAN Regional Forum, mesyuarat ASEAN Campur Tiga dan ASEAN-CER, pertemuan negara anggota dengan Australia dan New Zealand.<ref>[http://asean.org/asean-cer-meeting-trade-is-the-key-driver-in-fostering-growth-siem-reap-31-august-2012/ ASEAN-CER Meeting: Trade is the Key Driver in Fostering Growth], August 31, 2012, ASEAN Secretariat News</ref> ASEAN ialah rakan kongsi utama [[Pertubuhan Kerjasama Shanghai]], mengembangkan model kerjasama dengan organisasi dalam bidang keselamatan, ekonomi, kewangan, pelancongan, budaya, perlindungan alam sekitar, pembangunan dan kelestarian.<ref name="Eurasia Future">{{cite news|url=https://www.eurasiafuture.com/2018/06/07/the-shanghai-cooperation-organisation-and-brics-should-combine-to-form-a-single-cohesive-group/|title=The Shanghai Cooperation Organisation and BRICS Should Combine to Form a Single Cohesive Group - Eurasia Future|date=7 June 2018|work=Eurasia Future}}</ref><ref name="eng.sectsco.org">{{cite web|url=http://eng.sectsco.org/news/20170806/309746.html|title=Shanghai Cooperation Organisation {{!}} SCO|website=eng.sectsco.org}}</ref><ref name="www.xinhuanet.com">{{cite news|url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-06/10/c_137244965.htm|title=Interview: Cambodian FM says Cambodia can bridge SCO and ASEAN - Xinhua {{!}} English.news.cn|work=xinhuanet.com}}</ref><ref name="en.sco-russia.ru">{{cite web|url=http://en.sco-russia.ru/cooperation/20140905/1013179818.html|title=SCO-ASEAN Cooperation for Mutual Interests|website=en.sco-russia.ru}}</ref> Selain itu, pengelompokan tersebut telah berkait rapat dengan [[China]], bekerjasama dalam pelbagai bidang, termasuk ekonomi, keamanan, pendidikan, budaya, teknologi, pertanian, sumber manusia, masyarakat, pembangunan, pelaburan, tenaga, pengangkutan, kesihatan awam, pelancongan , media, persekitaran, dan kelestarian.<ref>{{cite web |url=http://asean.org/storage/2016/01/Overview-of-ASEAN-China-Relations-April-2017.pdf |title=Overview of ASEAN-China Dialogue Relations |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180825002517/https://asean.org/storage/2016/01/Overview-of-ASEAN-China-Relations-April-2017.pdf |archivedate=25 August 2018 |accessdate=29 November 2018}}</ref><ref>{{cite news |title=Taking Asean-China ties to the next level |url=https://www.straitstimes.com/opinion/taking-asean-china-ties-to-the-next-level |work=The Straits Times |date=15 September 2017}}</ref><ref>{{cite news |title=First ASEAN-China maritime field training exercise to be held in October: MINDEF |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/first-asean-china-maritime-exercise-training-navy-mindef-10586432 |work=Channel NewsAsia}}</ref> Ini juga merupakan landasan utama dalam kebijakan luar negeri Australia dan New Zealand, dengan ketiga-tiga pihak disatukan menjadi pakatan penting.<ref>{{cite news |title=ASEAN-Australia Special Summit ends with commitments on cybersecurity, free trade |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/asean-australia-special-summit-commitment-cybersecurity-trade-10054114 |work=Channel NewsAsia}}</ref><ref>{{cite news |last1=Trade |first1=New Zealand Ministry of Foreign Affairs and |title=Association of South East Asian Nations (ASEAN) |url=https://www.mfat.govt.nz/en/countries-and-regions/south-east-asia/association-of-south-east-asian-nations-asean/ |work=New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade}}</ref><ref>{{cite news |title=ASEAN seeks to strengthen trade relations with partners - Xinhua {{!}} English.news.cn |url=http://www.xinhuanet.com/english/2018-09/01/c_137437019.htm |work=xinhuanet.com}}</ref><ref>{{cite news |last1=Stolarchuk |first1=Jewel |title=Reflecting on the ASEAN–Australian relationship |url=http://theindependent.sg/reflecting-on-the-asean-australian-relationship/ |work=The Independent}}</ref><ref>{{cite news |title=Progressing towards an integrated ASEAN |url=https://www.businesstimes.com.sg/hub-projects/deepening-asean-economic-integration/progressing-towards-an-integrated-asean |work=The Business Times}}</ref> ASEAN juga turut serta dalam [[Sidang Kemuncak Asia Timur]] (EAS), sebuah forum pan-Asia yang diadakan setiap tahun oleh para pemimpin lapan belas negara di rantau [[Asia Timur]], dengan ASEAN sebagai pemimpin. Pada mulanya, keahlian termasuk semua negara anggota ASEAN ditambah [[China]], [[Jepun]], [[Korea Selatan]], [[India]], [[Australia]], dan [[New Zealand]], namun diperluaskan untuk memasukkan [[Amerika Syarikat]] dan [[Rusia]] pada EAS Keenam pada tahun 2011. Sidang kemuncak pertama diadakan di [[Kuala Lumpur]] pada 14 Disember 2005, dan mesyuarat seterusnya telah diadakan setelah Mesyuarat Pemimpin ASEAN tahunan. Sidang kemuncak itu telah membincangkan isu-isu termasuk perdagangan, tenaga, dan keselamatan dan sidang kemuncak tersebut berperanan dalam pembangunan masyarakat wilayah. Mesyuarat lain termasuk Mesyuarat Menteri ASEAN<ref name=ministry>[http://www.asean.org/89.htm ASEAN Ministerial Meetings], ASEAN Secretariat. Retrieved 13 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120302194224/http://www.asean.org/89.htm |date=2 March 2012 }}</ref><ref>[http://www.asean.org/73.htm Asean.org], ASEAN Secretariat. Retrieved 16 March 2007. {{webarchive |url=https://web.archive.org/web/20120622232333/http://www.asean.org/73.htm |date=22 June 2012 }}</ref> yang kebanyakannya berfokus pada topik-topik tertentu, seperti pertahanan atau alam sekitar,<ref>{{cite news|title=Malaysians have had enough of haze woes |url=http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |archive-url=https://archive.today/20121219224631/http://www.malaysianbar.org.my/content/view/4967/2/ |url-status=dead |archive-date=19 December 2012 |publisher=The Malaysian Bar |accessdate=13 March 2007 }}</ref> dan dihadiri oleh menteri. Forum Serantau ASEAN (ARF), yang bertemu untuk pertama kalinya pada tahun 1994, mendorong dialog dan perundingan, dan untuk mempromosikan pembinaan keyakinan dan diplomasi pencegahan di rantau ini.<ref>[http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 About Us] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130725021423/http://www.aseanregionalforum.org/Default.aspx?tabid=49 |date=25 July 2013 }}, [http://www.aseanregionalforum.org/ ASEAN Regional Forum official website]. Retrieved 12 June 2006.</ref> Pada Julai 2007, ia terdiri daripada dua puluh tujuh peserta yang termasuk semua negara anggota ASEAN, Australia, Bangladesh, Kanada, China, EU, India, Jepun, Korea Utara dan Selatan, Mongolia, New Zealand, Pakistan, Papua New Guinea, Rusia, Timor Timur, Amerika Syarikat, dan Sri Lanka.<ref>{{cite web|title=ASEAN Regional Forum (ARF)|url=http://www.dfat.gov.au/international-relations/regional-architecture/asean/pages/asean-regional-forum-arf.aspx|website=Department of Foreign Affairs and Trade|publisher=Government of Australia|accessdate=12 February 2015|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150227150707/http://www.dfat.gov.au/international-relations/regional-architecture/asean/pages/asean-regional-forum-arf.aspx|archivedate=27 February 2015|df=dmy-all}}</ref> Taiwan telah dikecualikan sejak penubuhan ARF, dan isu-isu mengenai Selat Taiwan tidak dibincangkan dalam pertemuan ARF atau dinyatakan dalam Kenyataan Pengerusi ARF. ASEAN juga mengadakan pertemuan dengan Eropah semasa [[Mesyuarat Asia–Eropah]] (ASEM), sebuah proses dialog tidak rasmi yang dimulakan pada tahun 1996 dengan tujuan untuk mengukuhkan kerjasama antara negara-negara Eropah dan Asia, terutama anggota [[Kesatuan Eropah]] dan ASEAN khususnya.<ref>{{cite book |title=Asia and Europe: the development and different dimensions of ASEM |author=Lay Hwee Yeo |year=2003 |publisher=Routledge (UK) |isbn=978-0-415-30697-3 }}</ref> ASEAN, yang diwakili oleh sekretariatnya, adalah salah satu daripada empat puluh lima rakan ASEM. Ia juga melantik seorang perwakilan untuk menganggotai lembaga pengelola Yayasan Asia-Eropah (ASEF), sebuah organisasi sosio-budaya yang berkaitan dengan pertemuan itu. Mesyuarat dua hala tahunan antara ASEAN dan India, Rusia dan Amerika Syarikat juga diadakan. ==Alam sekitar عالم سکيتر== [[Fail:Borneo_fires_October_2006.jpg|kanan|thumb|Jerebu di [[Borneo]] pada 2006]] Pada kurun ke-21, ASEAN mula membincangkan perjanjian alam sekitar. Ini termasuk menandatangani [[Perjanjian ASEAN Mengenai Pencemaran Jerebu Rentas Sempadan|Perjanjian ASEAN mengenai Pencemaran Jerebu Merentas Sempadan]] pada tahun 2002 sebagai usaha untuk mengawal pencemaran jerebu di Asia Tenggara, boleh dikatakan isu alam sekitar yang paling berprofil tinggi di rantau ini.<ref>ASEAN Secretariat. [http://www.asean.org/8914.htm ASEAN Agreement on Transboundary Haze Pollution]. Extracted 12 October 2006 {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120302193935/http://www.asean.org/8914.htm|date=2 March 2012}}</ref> Malangnya, ini tidak berjaya kerana wabak jerebu pada tahun 2005, 2006, 2009, 2013, dan 2015. Sehingga 2015, tiga belas tahun selepas menandatangani Perjanjian ASEAN mengenai Pencemaran Jerebu Merentas Sempadan, keadaan berkenaan dengan isu jangka panjang di [[Jerebu Asia Tenggara]] tidak berubah untuk 50% daripada negara anggota ASEAN, dan masih menjadi krisis setiap dua tahun semasa musim panas dan musim gugur.<ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/countries/singapore/de/home/reisehinweise/vor-ort.html|title=Travel Advise for Swiss Abroad in Singapore (German)|accessdate=19 September 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/eda/de/home/vertretungen-und-reisehinweise/malaysia/reisehinweise-fuermalaysia.html|title=Travel advise for Swiss abroad in Malaysia|accessdate=19 September 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.eda.admin.ch/eda/de/home/vertretungen-und-reisehinweise/indonesien/reisehinweise-fuerindonesien.html|title=Travel advise for Swiss abroad in Indonesia|accessdate=19 September 2015}}</ref> Pembuangan sampah dari luar negara (seperti Jepun dan Kanada) ke ASEAN belum dibincangkan dan diselesaikan.<ref>{{cite web|url=http://news.nationalpost.com/news/canada/years-after-2500-tonnes-of-canadian-trash-landed-in-manila-philippines-demanding-we-take-it-back|title=Years after 2,500 tonnes of Canadian trash landed in Manila, Philippines demanding we take it back|publisher=National Post|accessdate=4 March 2016}}</ref> Isu-isu penting termasuk penebangan hutan (dengan Indonesia mencatatkan kehilangan terbesar hutan di rantau ini, lebih daripada negara anggota lain yang digabungkan dalam tempoh 2001-2013<ref>{{cite web|url=http://www.globalforestwatch.org/countries/overview|title=Country Rankings|website=Global Forest Loss|accessdate=2 March 2015|archive-date=2015-04-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20150407032917/http://www.globalforestwatch.org/countries/overview|url-status=dead}}</ref>), pembuangan sisa plastik (5 negara anggota ialah antara 10 teratas daripada 192 negara berdasarkan data pada tahun 2010, dengan Indonesia menduduki peringkat sebagai penghalang terburuk kedua<ref>{{cite journal|last1=Jambeck|first1=Jenna R.|date=13 February 2015|title=Plastic Waste Inputs from Land into the Ocean|journal=Science|volume=347|issue=6223|pages=768–771|doi=10.1126/science.1260352|pmid=25678662|quote=Cited in "Thailand big contributor to plastic trash on ocean floors", ''The Nation'', Bangkok, 14 February 2015 [http://www.nationmultimedia.com/national/Thailand-big-contributor-to-plastic-trash-on-ocean-30254077.html]}}</ref>), spesies mamalia yang terancam (Indonesia menduduki tempat paling teruk di rantau ini dengan 184 spesies di bawah ancaman<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.MAM.THRD.NO/countries|title=Mammal species, threatened|date=2014|website=World Bank|publisher=UN Environmental Forum; World Conservation Monitoring Centre; [[International Union for Conservation of Nature]] (IUCN)|accessdate=24 June 2015}}</ref>), spesies ikan terancam (Indonesia menduduki peringkat paling teruk di rantau ini<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.FSH.THRD.NO/countries|title=Fish species, threatened|website=The World Bank|accessdate=24 June 2015}}</ref>), spesies tumbuhan terancam (lebih tinggi; Malaysia menduduki tempat paling teruk di rantau ini<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.HPT.THRD.NO/countries|title=Plant species (higher), threatened|website=The World Bank|accessdate=24 June 2015}}</ref>) ==Pendidikan ڤنديديقن== Walaupun ekonomi Asia yang berprestasi tinggi dan 6 negara anggota tertua ASEAN telah melabur dalam pendidikan awam di peringkat rendah dan menengah, pendidikan tinggi telah banyak ditinggalkan oleh sektor swasta.<ref>Booth, Anne. Education and Economic Development in Southeast Asia: Myths and Realities. 290. Institute of Southeast Asian Studies (ISEAS), n.d. Web. 23 October 2012.</ref> Pengajian tinggi di [[Asia Tenggara]] ialah, secara umum, agak lemah dari segi kapasiti teknologi dan integrasi seperti dalam skim pemindahan kredit. Singapura dan Malaysia sangat tertumpu kepada inovasi manakala seluruh rantau ini kurang tertarik.<ref>{{cite web|url=http://www.universityworldnews.com/article.php?story=20130510140627423|title=How to build the knowledge economy in the ASEAN|date=11 May 2013|accessdate=17 June 2015|author=Bindu N. Lohani|publisher=University World News}}</ref> Dalam kebanyakan kes, universiti tertumpu kepada pengajaran dan perkhidmatan kepada kerajaan daripada [[penyelidikan akademik]]. Universiti, baik dari segi gaji akademik dan infrastruktur penyelidikan (perpustakaan, makmal), cenderung kurang disokong secara kewangan. Selain itu, jurnal akademik serantau memenuhi khalayak tempatan dan bertindak balas kurang kepada piawaian antarabangsa yang menjadikan penandaarasan sejagat atau serantau sukar.<ref>Savage, Victor. "Problems of Tertiary Education and Regional Academic Journals: A View from Southeast Asia". 219. ''Asia Pacific Viewpoint'', August 2011. Web. 23 October 2012.</ref> Kerajaan mempunyai kepentingan dalam melabur dalam bidang pendidikan dan aspek infrastruktur modal insan lain, terutamanya negara-negara berkembang di rantau ini. Dalam jangka pendek, perbelanjaan pelaburan secara langsung menyokong permintaan agregat dan pertumbuhan. Dalam jangka panjang, pelaburan dalam infrastruktur fizikal, peningkatan produktiviti, dan penyediaan perkhidmatan pendidikan dan kesihatan menentukan potensi pertumbuhan.<ref>Green, David. "Bridging the ASEAN Development Divide: Challenges and Prospects - A Regional Overview". ASEAN Economic Bulletin. 24. 1. (2007).</ref> ==Budaya بودايا== Pertubuhan ini menganjurkan aktiviti kebudayaan dalam usaha untuk mengintegrasikan lagi wilayah tersebut. Ini termasuk sukan dan aktiviti pendidikan serta anugerah menulis. Contoh-contoh ini termasuk Pusat ASEAN untuk Biodiversiti, Taman Warisan ASEAN dan Anugerah Saintis dan Teknologi Luar Biasa ASEAN. Di samping itu, rantau ASEAN telah diiktiraf sebagai salah satu rantau yang paling pelbagai di dunia secara etnik, agama dan bahasa.<ref>{{cite news |last1=Lehmann |first1=Jean-Pierre |title=What's Next For ASEAN |url=https://www.forbes.com/sites/jplehmann/2017/04/26/whats-next-for-asean/#54a0054656d0 |work=Forbes}}</ref><ref>{{cite journal |last1=Zein |first1=Subhan |last2=Stroupe |first2=Richmond |title=English and language-in-education policy in the ASEAN Plus Three Forum |journal=Asian Englishes |volume=19 |issue=3 |pages=193–196|doi=10.1080/13488678.2017.1389061 |date=2 September 2017}}</ref> === Media ميديا === Negara ahli telah mempromosi kerjasama dalam maklumat untuk membantu membina identiti ASEAN. Salah satu badan utama dalam kerjasama dalam bidang maklumat ialah Jawatankuasa ASEAN mengenai Kebudayaan dan Maklumat (COCI). Ditubuhkan pada tahun 1978, misinya ialah untuk mempromosikan kerjasama yang efektif dalam bidang maklumat, serta budaya, melalui pelbagai projek dan aktiviti. Ia termasuk wakil dari institusi kebangsaan seperti Kementerian Luar Negeri, Kementerian Kebudayaan dan Penerangan, rangkaian radio dan televisyen kebangsaan, muzium, arkib dan perpustakaan, antara lain. Bersama-sama, mereka bermesyuarat sekali setahun untuk merumuskan dan menyetujui projek untuk memenuhi misi mereka.<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/communities/asean-socio-cultural-community/category/asean-ministers-responsible-for-information-amri|title=ASEAN Ministers Responsible for Information (AMRI)|publisher=|accessdate=14 June 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150627073720/http://www.asean.org/communities/asean-socio-cultural-community/category/asean-ministers-responsible-for-information-amri|archivedate=27 June 2015|df=dmy-all}}</ref> Pada 14 November 2014, menteri luar negeri anggota melancarkan Pelan Induk Komunikasi ASEAN (ACPM).<ref name="ACMP">{{cite book|url=http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/ACMP_Print_pdf_final.pdf|title=ASEAN Communication Master Plan – ASEAN: A Community of Opportunities|date=Oct 2014|publisher=ASEAN Secretariat; Public Outreach and Civil Society Division|isbn=978-602-0980-02-7|location=Jakarta|accessdate=10 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150205203744/http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/ACMP_Print_pdf_final.pdf|archivedate=5 February 2015|df=dmy-all}}</ref> Ia menyediakan rangka kerja untuk menyampaikan watak, struktur, dan visi keseluruhan ASEAN dan komuniti ASEAN kepada khalayak utama di rantau ini dan secara global.<ref name="ACMP-Remarks">{{cite web|url=http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/Remarks_SG_forACMP_Launch_POCS.pdf|title=Opening Remarks by Secretary-General of ASEAN, H.E. Le Luong Minh at the Launching of the ASEAN Communication Master Plan|website=ASEAN|accessdate=10 May 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/pdf/2014_upload/Remarks_SG_forACMP_Launch_POCS.pdf|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}}</ref> Pelan ini bertujuan untuk memperlihatkan relevan dan manfaat ASEAN melalui komunikasi berasaskan fakta dan menarik, mengakui bahawa komuniti ASEAN adalah unik dan berbeza dari model integrasi negara lain.<ref>{{cite web|url=http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|title=ASEAN Promotes Use of Social Media|publisher=Philippine Information Agency|archive-url=https://archive.today/20121222010758/http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|archive-date=22 December 2012|accessdate=1 October 2012}}</ref> Kerjasama Media ASEAN (AMC) menetapkan piawaian dan dasar televisyen digital sebagai persediaan untuk penyiar untuk beralih dari analog ke penyiaran digital. Kerjasama ini dikonseptualisasikan semasa Persidangan Bertanggungjawab Kepada Maklumat (AMRI) Menteri ASEAN ke-11 di Malaysia pada 1 Mac 2012 di mana satu konsensus mengisytiharkan bahawa kedua-dua media baru dan tradisional adalah kunci untuk menghubungkan orang-orang ASEAN dan merapatkan jurang budaya di rantau ini.<ref>{{cite web|url=http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|title=ASEAN Promotes Use of Social Media|publisher=Philippine Information Agency|archive-url=https://archive.today/20121222010758/http://www.pia.gov.ph/news/index.php?article=2101331018243|archive-date=22 December 2012|accessdate=1 October 2012}}</ref> * ASEAN Media Portal<ref>{{cite web|url=http://www.mda.gov.sg/NewsAndEvents/PressRelease/2007/Pages/16112007a.aspx|title=New Media Portal to Enhance ASEAN'S COCI Website and Offer Access to the Region's Media Industry|last=Media Development Authority|accessdate=1 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110206072830/http://mda.gov.sg/NewsAndEvents/PressRelease/2007/Pages/16112007a.aspx|archivedate=6 February 2011}}</ref> telah dilancarkan pada 16 November 2007. Portal ini bertujuan untuk menyediakan laman web sehenti yang mengandungi dokumentari, permainan, video muzik, dan klip multimedia mengenai budaya, kesenian dan warisan negara-negara ASEAN untuk mempamerkan budaya ASEAN dan keupayaan industri media. * The ASEAN NewsMaker Project, inisiatif yang dilancarkan pada tahun 2009, melatih para pelajar dan guru untuk menghasilkan klip video maklumat mengenai negara mereka. Projek ini dimulakan oleh Singapura. Pelajar dilatih dalam perisian NewsMaker, pengeluaran video, bersama-sama dengan mengembangkan kemahiran bercerita naratif. Dr Soeung Rathchavy, Timbalan Ketua Setiausaha ASEAN untuk Masyarakat Sosio-Budaya ASEAN berkata: "Meningkatkan kesedaran ASEAN di kalangan belia adalah sebahagian daripada usaha kami untuk membina Komuniti ASEAN menjelang 2015. Menggunakan ICT dan media, belia kami dalam rantau ini akan mengenali ASEAN lebih baik, memperdalam pemahaman dan penghargaan mereka terhadap budaya, tradisi dan nilai-nilai sosial di ASEAN."<ref>{{Cite web|url=http://www.asean.org/news/asean-statement-communiques/item/launch-of-the-asean-newsmaker-project-students-to-promote-cross-cultural-understanding-by-creating-video-clips-for-asean-media-portal-singapore-2-june-2009|title=Launch of the ASEAN NewsMaker Project: Students to promote cross-cultural understanding by creating video clips for ASEAN Media Portal, Singapore, 2 June 2009|website=www.asean.org|accessdate=25 August 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/news/asean-statement-communiques/item/launch-of-the-asean-newsmaker-project-students-to-promote-cross-cultural-understanding-by-creating-video-clips-for-asean-media-portal-singapore-2-june-2009|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}}</ref> * Mesyuarat Penyiaran Digital ASEAN ialah forum tahunan untuk ahli-ahli ASEAN untuk menetapkan piawaian dan dasar televisyen digital (DTV), dan untuk membincangkan kemajuan dalam pelaksanaan pelan induk dari analog ke penyiaran TV digital menjelang 2020. Semasa Mesyuarat Penyiaran Digital ASEAN Ke-11,<ref>{{cite web|url=http://www.asean.org/news/asean-secretariat-news/item/11th-asean-digital-broadcasting-meeting|title=11th ASEAN Digital Broadcasting Meeting|work=ASEAN Secretariat News|accessdate=1 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130530020045/http://www.asean.org/news/asean-secretariat-news/item/11th-asean-digital-broadcasting-meeting|archivedate=30 May 2013|df=dmy-all}}</ref> para ahli mengemas kini status mengenai pelaksanaan DTV dan bersetuju untuk memaklumkan kepada ahli ASEAN mengenai ''Guidelines for ASEAN Digital Switchover''.<ref>{{cite web|url=http://hq.prd.go.th/engineer/download/Genenal/Guidelines%20for%20ASEAN%20Digital%20Switch-Over_Final.pdf|title=Guidelines for ASEAN Digital Switch-Over|publisher=ASEAN|accessdate=10 February 2015}}</ref> Satu isu telah dibangkitkan di sekitar kesediaan dan kebolehupayaan [[set-top box]] (STB), oleh itu ahli ASEAN diminta membuat dasar untuk menentukan pembiayaan untuk STB, kaedah peruntukan, subsidi dan rebat, dan kaedah lain untuk peruntukan STB. Ia juga dipersetujui dalam mesyuarat untuk membentuk pasukan petugas untuk membangunkan spesifikasi STB untuk DVB-T2 untuk memastikan kecekapan. * Post ASEAN telah dilancarkan pada 8 Ogos 2017 untuk memperingati Ulang Tahun Ke-50 ASEAN. Ia merupakan syarikat media digital serantau bebas yang beribu pejabat di Kuala Lumpur, Malaysia. Tumpuan syarikat ialah memanfaatkan teknologi baru dan bukti masa depan landskap media. Ia diasaskan oleh bekas jurubank pelaburan Rohan Ramakrishnan. === Muzik موزيك === * "[[The ASEAN Way]]", lagu serantau rasmi ASEAN. Muzik oleh {{flagicon|THA}}&nbsp;Kittikhun Sodprasert dan Sampow Triudom; lirik oleh {{flagicon|THA}}&nbsp;Payom Valaiphatchra. * "ASEAN Song of Unity" atau "[[Lagu ASEAN]]". Muzik oleh {{flagicon|PHL}}&nbsp;Ryan Cayabyab. * "Let Us Move Ahead", lagu ASEAN. Dicipta oleh {{flagicon|IDN}}&nbsp;Candra Darusman. * "ASEAN Rise", Lagu ulang tahun ke-40 ASEAN. Muzik oleh {{flagicon|SGP}}&nbsp;[[Dick Lee]]; lirik oleh {{flagicon|SGP}}&nbsp;[[Stefanie Sun]]. * "ASEAN Spirit", Lagu ulang tahun ke-50 ASEAN. Dipersembahkan oleh {{flagicon|PHL}}&nbsp;[[Christian Bautista]]; arahan {{flagicon|PHL}}&nbsp;Joaquin Pedro Valdes. === Filem فيلم === * [[Anugerah dan Festival Filem Antarabangsa ASEAN]] === Sukan سوکن === * [[Sukan Asia Tenggara]] * [[Sukan Universiti ASEAN]] * [[Sukan Sekolah ASEAN]] * [[Sukan Para ASEAN]] * [[Kejohanan Bola Sepak ASEAN|Kejuaraan Bola Sepak ASEAN]] * Kejohanan SEABA == Pengaruh sejagat dan penerimaan ڤڠاروه سجاݢت دان ڤنريما^ءن == === Integrasi ekonomi اينتݢراسي ايکونومي === Pelan integrasi kumpulan ini telah menimbulkan kebimbangan, khususnya tarikh akhir 2015. Pakar-pakar perniagaan dan ekonomi yang menghadiri Dialog Lippo-UPH di [[Naypyidaw]] menyebut isu yang tidak dapat diselesaikan berkaitan dengan penerbangan, pertanian, dan sumber manusia.<ref>{{cite news|url=http://www.investasian.com/2015/01/27/southeast-asia-not-ready-aec/|title=Southeast Asia is Not Ready for AEC|last1=K.|first1=Reid|date=27 January 2015|accessdate=10 February 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150207161612/http://www.investasian.com/2015/01/27/southeast-asia-not-ready-aec/|archive-date=7 February 2015|work=InvestAsian|df=dmy-all}}</ref> Beberapa ahli panel, antara mereka ialah, [[Kishore Mahbubani]], memberi amaran terhadap jangkaan yang tinggi pada permulaan. Beliau berkata: "Harap jangan mengharapkan satu acara besar pada tahun 2015 di mana segala-galanya akan berlaku dalam sekelip mata apabila Komuniti Ekonomi ASEAN muncul. Kami telah membuat kemajuan di beberapa kawasan dan malangnya mundur di beberapa kawasan."<ref>{{cite news|url=http://www.abs-cbnnews.com/global-filipino/world/06/10/13/asean-people-unaware-2015-economic-integration|title=ASEAN people unaware of 2015 economic integration|date=10 June 2013|work=[[ABS-CBN News|ABS-CBNNews.com]]|agency=Reuters}}</ref> Sesetengah ahli panel menyenaraikan perkara lain untuk dilancarkan untuk pelancaran yang berjaya. Antaranya ialah isu komunikasi yang melibatkan 600 juta rakyat yang tinggal di rantau ini, mewujudkan tahap pemahaman yang lebih tinggi dalam sektor perniagaan, pengaturan visa semasa, permintaan kemahiran khusus, sambungan perbankan, dan perbezaan ekonomi. Bekas Ketua Setiausaha Statistik Penyelarasan Statistik Filipina (NSCB) Romulo A. Virola, berkata pada tahun 2012 Filipina tidak kelihatan bersedia untuk mendapat manfaat daripada integrasi kerana prestasi ekonominya "goyah" berbanding negara anggota lain. Menurut Virola, Filipina terus ketinggalan dari segi kadar pekerjaan, pelancongan, jangka hayat, dan langganan selular.<ref>{{cite web|url=http://www.rappler.com/business/economy-watch/12203-ph-may-not-ready-to-benefit-from-asean-integration-expert|title=PH may not be ready for ASEAN integration - expert|work=Rappler.com|accessdate=14 June 2015}}</ref> Nestor Tan, ketua BDO Unibank Inc., mengatakan, sementara beberapa perniagaan melihat Rangka Tindakan Ekonomi Asia (AEC) sebagai peluang, integrasi itu akan menjadi lebih ancaman kepada perusahaan tempatan. Tan menambah bahawa melindungi sektor perkhidmatan pertanian dan kewangan Filipina, serta sektor buruh, perlu bagi pelaksanaan AEC menjelang 2015.<ref name="PhilStar">{{cite news|url=http://www.philstar.com/headlines/2014/04/24/1315836/news-analysis-asean-economic-integration-2015-draws-conflicting-views|title=News Analysis: ASEAN economic integration in 2015 draws conflicting views in Phl|date=24 April 2014|work=The Philippine Star}}</ref> [[Standard & Poor's]] juga percaya bahawa bank-bank di Filipina belum bersedia untuk persaingan yang sukar yang akan mengakibatkan integrasi. Dalam satu penerbitan terbaharunya, S&P berkata bank-bank di negara ini, walaupun menguntungkan dan stabil, beroperasi pada skala yang lebih kecil daripada rakan-rakan mereka di rantau ini.<ref name="PhilStar"/> === Pertikaian wilayah ڤرتيکاين ويلايه === Beberapa pertikaian wilayah telah mempengaruhi perpaduan ASEAN seperti pertikaian sempadan Kemboja-Thailand antara Kemboja dan Thailand, pertikaian Borneo Utara antara Filipina dan Malaysia,<ref>{{cite web|url=http://www.philstar.com/headlines/2016/02/27/1557213/binay-pursue-territorial-claim-sabah-if-elected|title=Binay to pursue territorial claim to Sabah if elected|last2=Romero|first2=Alexis|date=27 February 2016|work=The Philippine Star|accessdate=25 March 2016|first1=Helen|last1=Flores|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325101019/http://www.philstar.com/headlines/2016/02/27/1557213/binay-pursue-territorial-claim-sabah-if-elected|archivedate=25 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://news.google.com/newspapers?nid=2479&dat=20000402&id=P1M1AAAAIBAJ&sjid=ZyUMAAAAIBAJ&pg=2032,892348&hl=en|title=Marcos order: Destabilize, take Sabah|date=2 April 2000|work=Philippine Daily Inquirer|accessdate=19 June 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/citing-militant-threats-on-sabah-bn-mp-tells-putrajaya-to-cut-diplomatic-ti|title=Citing militant threats on Sabah, BN MP tells Putrajaya to cut diplomatic ties to Manila|date=15 March 2016|publisher=The Malay Mail|accessdate=25 March 2016|author=Yiswaree Palansamy|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325100426/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/citing-militant-threats-on-sabah-bn-mp-tells-putrajaya-to-cut-diplomatic-ti|archivedate=25 March 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-asks-philippines/2565596.html|title=Malaysia asks Philippines not to threaten ties over Sabah claim|last=Naidu|first=Sumisha|date=2 March 2016|publisher=Channel NewsAsia|accessdate=25 March 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160325095839/http://www.channelnewsasia.com/news/asiapacific/malaysia-asks-philippines/2565596.html|archivedate=25 March 2016}}</ref> dan pertikaian [[Laut China Selatan]] yang termasuk Vietnam, Brunei, Filipina, Malaysia, dan mungkin Indonesia.<ref>https://www.nytimes.com/2017/09/10/world/asia/indonesia-south-china-sea-military-buildup.html</ref> == Lihat juga ليهت جوݢ == * [[Sukan Asia Tenggara]] * [[Bendera ASEAN]] * [[Lagu ASEAN]] * [[Nama ASEAN]] * [[Lambang ASEAN]] * [[BIMP-EAGA]] * [[EAEC]] * [[ASEAN Campur Tiga|ASEAN +3]] * [[Waktu Umum ASEAN]] * [[Rangkaian Bandar Pintar ASEAN]] * [[Pertubuhan Perjanjian Asia Tenggara]] * [[Suruhanjaya ASEAN untuk Promosi dan Perlindungan Hak Wanita]] * [[Taman Arca ASEAN]] ==Catatan چاتتن== {{notelist}} ==Rujukan روجوعن== {{reflist}} == Bacaan lanjut باچا^ءن لنجوت == * Taiwan ASEAN Studies Center; ASEAN Outlook Magazine; May 2013. [http://www.oilseedcrops.org/wp-content/uploads/2013/06/ASEAN-Outlook-Magazine-June-2013-David-DuByne-Myanmars-Overlooked-Industry-Opportunities-and-Investment-Climate-.pdf Myanmar's Overlooked Industry Opportunities and Investment Climate], by David DuByne * {{Citation|title=ASEAN Community in Figures (ACIF) 2012|publisher=Association of Southeast Asian Nations|place=Jakarta|year=2012|isbn=978-602-7643-22-2|url=http://www.asean.org/images/2013/resources/publication/2013_ACIF_2012%20Mar.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150904103519/http://www.asean.org/images/2013/resources/publication/2013_ACIF_2012%20Mar.pdf|archivedate=4 September 2015|df=dmy-all}} * {{Citation|first=Amitav|last=Acharya|title=Constructing a Security Community in Southeast Asia: ASEAN and the problem of regional order|edition=2nd|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2009|isbn=978-0-415-41428-9}} * {{Citation|first=Allan|last=Collins|title=Building a People-oriented Security Community the ASEAN Way|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2013|isbn=978-0-415-46052-1}} * {{Citation|first=Gerald W.|last=Fry|title=The Association of Southeast Asian Nations|publisher=Chelsea House|place=New York|year=2008|isbn=978-0-7910-9609-3}} * {{Citation|first=Yoong Yoong, ed.|last=Lee|title=ASEAN Matters! Reflecting on the Association of Southeast Asian Nations|publisher=World Scientific Publishing|place=Singapore|year=2011|isbn=978-981-4335-06-5}} * {{Citation|first1=Jürgen|last1=Haacke|first2=Noel M., eds.|last2=Morada|title=Cooperative Security in the Asia-Pacific: The ASEAN Regional Forum|publisher=Routledge|place=Abingdon, Oxfordshire/New York|year=2010|isbn=978-0-415-46052-1}} * Seah, Daniel (2015) [http://journals.cambridge.org/action/displayAbstract?fromPage=online&aid=9709226&fileId=S2044251315000016 ''Problems Concerning the International Law-Making Practice of ASEAN''] Asian Journal of International Law (Cambridge University Press) * {{Citation|first=Rodolfo|last=Severino|title=ASEAN|publisher=ISEAS Publications|place=Singapore|year=2008|isbn=978-981-230-750-7}} * Amador III J, Teodoro J. (2014), [http://www.rappler.com/world/specials/southeast-asia/asean-journey/47239-asean-community-2015-overview A united region: The ASEAN Community 2015] == Pautan luar ڤا^ءوتن لوار == {{Commons category|ASEAN}} '''Pertubuhan ڤرتوبوهن''' * [http://www.asean.org/ ASEAN Secretariat], retrieved 13 March 2007. * [http://www.aseanregionalforum.org/ ASEAN Regional Forum], retrieved 13 March 2007. * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/country_profiles/4114415.stm BBC Country Profile/ASEAN], retrieved 13 March 2007. '''[[Sidang Kemuncak ASEAN|Sidang Kemuncak ASEAN سيدڠ کمونچق اسي^ءان]]''' * [https://web.archive.org/web/20141021175031/http://www.asean.org/news/item/24th-asean-summit 24th ASEAN Summit] * [https://web.archive.org/web/20141021174933/http://www.asean.org/asean/asean-structure/item/twentythird-asean-summit-bandar-seri-begawan-brunei-darussalam-9-10-october-2013 23rd ASEAN Summit] * [http://www.14thaseansummit.org 14th ASEAN Summit] * [https://web.archive.org/web/20071014001035/http://www.13thaseansummit.org.sg/ 13th ASEAN Summit] official site. Retrieved 16 September 2007. * [http://www.12thaseansummit.org.ph 12th ASEAN Summit], retrieved 13 March 2007. * [https://web.archive.org/web/20180621052502/http://11thaseansummit.org.my/ 11th ASEAN Summit (official site)] 12–14 December 2005 in Kuala Lumpur, Malaysia. Retrieved 13 March 2007. '''Pertubuhan ASEAN ڤرتوبوهن اسي^ءان''' * [http://www.asean.org/ ASEAN's official directory of ASEAN organisations] * [https://web.archive.org/web/20090807003731/http://www.act.or.th/asean_architect/index.html ASEAN Architect] * [http://www.aseanlawassociation.org/ ASEAN Law Association] * [http://www.aseanports.com/ ASEAN Ports Association] * [http://www.us-asean.org/ US-ASEAN Business Council] * [http://www.asean-cn.org/ ASEAN-China Free Trade Area] '''Laman sesawang berkaitan ASEAN لامن سساوڠ برکايتن اسي^ءان''' * [http://www.asean.org/communities/asean-economic-community ASEAN Economic Community] * [https://www.state.gov/p/eap/regional/asean/ Association of Southeast Asian Nations (ASEAN); U.S. State Department] {{ASEAN}} {{Pemimpin ASEAN terkini}} {{Pasukan Tentera Persatuan Negara-negara Asia Tenggara}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Persatuan Negara-negara Asia Tenggara| ]] [[Kategori:Asia Tenggara]] [[Kategori:Pertubuhan antarabangsa]] [[Kategori:Pertubuhan yang diasaskan pada 1967]] 07tt0kr543xft7j1g5ffwwm7h5wkc4d 0 2724 5650588 5644096 2022-08-21T16:38:30Z YiFeiBot 141951 Bot: Memindahkan 1 pautan interwiki, kini disediakan oleh [[d:|Wikidata]] di [[d:q12681893]] wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |Name = Alim (Kris) |Img = Alim.jpg |Img_capt = |Img_size = |Lanscape = |Background = group_or_band |Birth_name = '''Abdul Halim bin Bukhari''' |Alias = Halim, Alim |Born = |Died = |Origin = {{Flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]] |Genre =[[Rock]], [[Balada]] |Instrument =[[Vokal]] |Years_active = 1990&ndash;1995 <br> 2005&ndash;2006 |Associated_acts = [[Kumpulan Kris|Kris]], [[M. Nasir]] |Occupation = [[Penyanyi]] |Label = 1991&ndash;1995: [[LIFE Records]] <br> 2005&ndash;2006: [[Fantasia Music City|FMC]] |Influences = |URL= |Current_members = |Past_members = |birth_date = {{Birth date and age|1970|10|16|df=yes}} |birth_place = [[Ipoh]], {{Flagicon|Perak}} [[Negeri Perak|Perak]] }} '''Abdul Halim bin Bukhari''' atau lebih dikenali sebagai '''Halim''' atau '''Alim''' dilahirkan pada {{Birth date and age|1970|10|16|df=yes}} di [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]]. [[Malaysia]] Alim merupakan bekas vokalis kumpulan [[Muzik rock|rock]] popular [[90-an]], [[kumpulan Kris|Kris]] yang mula dikenali menerusi lagu hitnya yang berjudul '''Tiara'''. == Pembabitan awal == Pada awal pembabitannya sebagai insan seni, Alim merupakan seorang pembantu di set penggambaran filem '''Senyuman Seorang Seniman''' lakonan [[M.Nasir]]. Bakatnya dalam bidang nyanyian kemudiannya dikesan oleh komposer tersebut lalu menggabungkan beliau dengan tiga orang pemuzik dari negeri [[Johor Darul Takzim]] iaitu Boy (gitar), Lomaq (bass) serta Joey (drum) dan terbentuklah Kris. == Sebagai vokalis Kris == Beliau pernah menghasilkan dua buah album sewaktu bersama kumpulan tersebut iaitu '''Tiara''' (1991) dan '''Ratna''' (1993). Kejayaan paling besar dicapai oleh kumpulan tersebut ialah di [[anugerah Juara Lagu ke-6|Juara Lagu 1991]] menerusi lagu '''Tiara'''. Lagu tersebut juga menjuarai carta stesen-stesen radio seluruh negara dan menjadi salah satu lagu paling popular pada awal dekad 90-an. Selepas Kris berpecah pada tahun 1995, beliau terus menyepikan diri dari bidang seni suara. [[Fail:Penanganrock.jpg|thumb]] == Kemunculan semula 2005 == Pada tahun 2005, beliau kembali merakamkan sebuah 'single' berjudul '''Kunjungan Terakhir''' yang dimuatkan dalam album kompilasi '''Khazanah Rock'''. Seterusnya pada tahun 2006, Alim bersama tiga vokalis rock seangkatan beliau iaitu Nai ([[kumpulan Dinamik|Dinamik]]), Bagio ([[kumpulan Damasutra|Damasutra]]) dan Nizam ([[kumpulan Laksamana|Laksamana]]) membuat kemunculan semula dengan sebuah album yang diberi judul '''Penangan Rock'''. Album tersebut memuatkan dua lagu baru dan selebihnya lagu-lagu hits lama yang dirakamkan semula. Lagu-lagu yang terkandung dalam album '''Penangan Rock''' adalah: # Segenggam Bara Api (Nai Dinamik)/(Nizam Laksamana) # Gelutan Cinta (Bagio Damasutra)/(Alim Kris) # Gugurnya Bunga Cinta (Nizam Laksamana) # Masih Ada Rindu (Nai Dinamik) # Asyik (Bagio Damasutra) # Jauh Disudut Hati (Alim Kris) # Diantara Gadis (Nai Dinamik) # Gelombang Cinta (Nizam Laksamana) # Tiara (Alim Kris) # Aku Dan Kenangan (Bagio Damasutra) # Biar Putih Tulang (Nai Dinamik) Selepas itu beliau tidak lagi aktif menyanyi. == Rujukan == * [http://www.muzikrock.com/kris_01.html KRIS (Rock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304192438/http://www.muzikrock.com/kris_01.html |date=2016-03-04 }}) * [http://putra-hakim.mywapblog.com/free-download-khazanah-rock-2-disc-full.xhtml Khazanah Rock] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304230532/http://putra-hakim.mywapblog.com/free-download-khazanah-rock-2-disc-full.xhtml |date=2016-03-04 }} * [http://www.mstar.com.my/artikel/?file=/2006/9/25/HIBURAN/m_Aduh/Penangan_Rock_masih_ada_sengat Penangan Rock masih ada sengat] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160414051122/http://www.mstar.com.my/artikel/?file=%2F2006%2F9%2F25%2FHIBURAN%2Fm_Aduh%2FPenangan_Rock_masih_ada_sengat |date=2016-04-14 }} __INDEX__ __NEWSECTIONLINK__ __FORCETOC__ [[Kategori:Kelahiran 1971]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Perak]] fpxwyjmjzcpiqai712s77t30omq8d42 0 2858 5650624 5603034 2022-08-21T19:26:55Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] # Wilayah Persekutuan Labuan == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Cina |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |India |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hindu]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|Agama tradisional cina |Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] 3cgssszg0zpawsgxwj6kkwog0dzuoez 5650626 5650624 2022-08-21T19:38:19Z Meandkancil2020 254549 /* Geografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Cina |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |India |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hindu]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|Agama tradisional cina |Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] 7td86rbelopgklrwtvf3n1e6t1ib7c9 5650633 5650626 2022-08-21T19:44:41Z Meandkancil2020 254549 /* Lihat juga */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Cina |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |India |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hindu]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|Agama tradisional cina |Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] izvwf2jjm773hhan46goti6rm4fioer 5650795 5650633 2022-08-22T03:17:09Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Cina |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |India |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hindu]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|Agama tradisional cina |Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] n70dmfux9u7ujsxjqhwo9m26b2edgpm 5650798 5650795 2022-08-22T03:17:39Z Meandkancil2020 254549 /* Etimologi */ menambah jarak. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Cina |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |India |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hindu]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|Agama tradisional cina |Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] aysr40kvnmph9bmz996qdsoe8n7jobq 5651015 5650798 2022-08-22T11:15:12Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografik Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] gzpnr7msuzx6l96ow405ur0hdptyz5j 5651030 5651015 2022-08-22T11:39:33Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Cina|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] k1d1x4nwh840jvo1tls46le2zifnhi4 5651034 5651030 2022-08-22T11:43:31Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=India|caption=Kaum di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] j709e864nvh0wa929bc30g7foqv5611 5651038 5651034 2022-08-22T11:45:39Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] aat1sn9h37taywxh9kyxvrp7v8o3ssx 5651045 5651038 2022-08-22T11:49:09Z Meandkancil2020 254549 /* Etimologi */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|MalaysiaTimur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] dr8pvtg27ojmy9m1whqy0ovh4w7pdty 5651047 5651045 2022-08-22T11:49:41Z Meandkancil2020 254549 /* Etimologi */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|Malaysia Timur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] t15bvkwr33pgenz1kluiqv8lha4jvv4 5651049 5651047 2022-08-22T11:50:35Z Meandkancil2020 254549 /* Ekonomi */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|Malaysia Timur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== {{see also|Malaysia Timur#Ekonomi}} Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] ib113esv7ckauw7g45vvqoejnvka15s 5651051 5651049 2022-08-22T11:52:05Z Meandkancil2020 254549 /* Pantai Timur dan Pantai Barat */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|Malaysia Timur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== {{see also|Malaysia Timur#Ekonomi}} Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == {{see also|Malaysia Timur#Pantai Barat dan Pantai Timur}} Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] a3b23kzfyrwfdy1kl6d0zw01ekgu192 5651054 5651051 2022-08-22T11:53:17Z Meandkancil2020 254549 /* Malaysia Barat dan Timur */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|Malaysia Timur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== {{see also|Malaysia Timur#Ekonomi}} Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == {{see also|Malaysia Timur#Pantai Barat dan Pantai Timur}} Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == {{see also|Malaysia Timur#Malaysia Barat dan Timur}} Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] 47ovf0ehn7bcllbn309y4s9h9y8350c 5651056 5651054 2022-08-22T11:54:08Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki {{Templat:Bezakan|Semenanjung Tanah Melayu}} {{Templat:Tiada_nota_kaki}} [[File:Night Pass over Malaysia.ogv|thumb|Video ini memaparkan limpahan cahaya malam di seluruh Semenanjung Malaysia. Video asal ini telah diambil oleh anak kapal ekspedisi angkasa lepas [[NASA]] ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]]. Ekspedisi tersebut digelar "Expedition 28".]] [[File:Location map Peninsula Malaysia.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Semenanjung Malaysia''', '''Malaysia Barat''' atau dahulunya dikenali sebagai '''[[Tanah Melayu]]''' ialah sebahagian Malaysia yang meliputi separuh bahagian selatan [[Semenanjung Tanah Melayu]], dan merupakan gabungan 11 buah negeri (ketika itu) yang membentuk [[Persekutuan Tanah Melayu]]. Semenanjung Malaysia kini, terdiri daripada 11 buah negeri dan 2 Wilayah Persekutuan. Negeri-negeri tersebut ialah [[Johor]], [[Kedah]], [[Kelantan]], [[Melaka]], [[Negeri Sembilan]], [[Pahang]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], [[Selangor]], [[Terengganu]], serta [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]]. Keluasan keseluruhan Semenanjung Malaysia adalah 131,598 kilometer persegi. Semenanjung Malaysia berkongsi sempadan darat dengan [[Thailand]] di bahagian utara dan sempadan maritim dengan [[Singapura]] di bahagian selatan, oleh [[Selat Johor]]. Semenanjung Malaysia juga mempunyai sempadan maritim dengan [[Indonesia]] di Selat Melaka dan Laut China Selatan, iaitu dengan [[Sumatera]] dan [[Kepulauan Riau]], dan juga dengan [[Vietnam]] di Laut China Selatan. Manakala [[Malaysia Timur]] ([[Sabah]] dan [[Sarawak]]) terletak di seberang timur Semenanjung Malaysia merentasi [[Laut China Selatan]]. Hampir kesemua negeri di Semenanjung Malaysia diketuai oleh sultan atau raja kecuali [[Melaka]] dan [[Pulau Pinang]]. Sembilan negeri yang diketuai oleh raja terdiri dari Perlis, Kedah, Perak, Selangor, Negeri Sembilan, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan. Gelaran Sultan digunakan di negeri-negeri Kedah, Perak, Selangor, Johor, Pahang, Terengganu dan Kelantan, manakala Perlis pula menggelarkan baginda pemerintah mereka sebagai Raja, dan di Negeri Sembilan, baginda digelar Yamtuan Besar atau secara rasminya [[Yang di-Pertuan Besar]]. == Geografi == {{see also|Malaysia Timur#Geografi}} Secara geografi, Semenanjung Malaysia terbahagi kepada tiga kawasan iaitu Pantai Barat, Selatan, dan Pantai Timur. Pahang ialah negeri terbesar di Semenanjung diikuti Perak, Johor kemudian Kelantan. Negeri-negeri pantai timur berhadapan dengan Laut China Selatan manakala negeri-negeri pantai barat berhadapan dengan Selat Melaka. '''Johor''', walaupun mempunyai pantai sepanjang Selat Melaka mahupun Laut China Selatan, tidak boleh diklasifikasikan sebagai sebuah negeri pantai barat mahupun pantai timur. Akan tetapi, disebabkan Johor juga mempunyai pantai sepanjang Selat Johor, Johor dikelaskan sebagai sebuah negeri pantai selatan. Kelantan bersempadan dengan wilayah [[Narathiwat]] di Thailand manakala Perlis, Kedah dan Perak juga bersempadan dengan Thailand di sebelah utara dengan wilayah-wilayah [[Satun]], [[Yala]] dan [[Songkhla]]. '''Bahagian di semenanjung Malaysia:''' '''Pantai Timur''': Kelantan, Terengganu, Pahang '''Pantai Selatan''': Johor '''Pantai Barat''': Pantai Barat semenanjung terbahagi kepada tiga zon, iaitu zon utara, tengah dan selatan. ''Zon Utara'': Perlis, Kedah, Pulau Pinang dan Perak ''Zon Tengah'': Selangor dan Wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur dan Putrajaya ''Zon Selatan'': Negeri Sembilan dan Melaka Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Semenanjung Malaysia. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 11 negeri dan 2 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Johor.svg|35px]] {{Bendera Johor}} [[Johor|Johor Darul Takzim]] ([[Johor Bahru]]) # [[imej:Coat of arms of Kedah.svg|35px]] {{Bendera Kedah}} [[Kedah|Kedah Darul Aman]] ([[Alor Setar]]) # [[imej:Coat of arms of Kelantan.svg|35px]] {{Bendera Kelantan}} [[Kelantan|Kelantan Darul Naim]] ([[Kota Bharu]]) # [[imej:Coat of arms of Malacca.svg|35px]] {{Bendera Melaka}} [[Melaka|Melaka Bandaraya Bersejarah]] ([[Bandaraya Melaka]]) # [[imej:Coat of arms of Negeri Sembilan.svg|35px]] {{Bendera Negeri Sembilan}} [[Negeri Sembilan|Negeri Sembilan Darul Khusus]] ([[Seremban]]) # [[imej:Coat of arms of Pahang.svg|35px]] {{Bendera Pahang}} [[Pahang|Pahang Darul Makmur]] ([[Kuantan]]) # [[imej:Coat of arms of Perak.svg|35px]] {{Bendera Perak}} [[Negeri Perak|Perak Darul Ridzuan]] ([[Ipoh]]) # [[imej:Coat of arms of Perlis.svg|35px]] {{Bendera Perlis}} [[Perlis]] ([[Kangar]]) # [[imej:Coat of arms of Penang.svg|35px]] {{Bendera Pulau Pinang}} [[Pulau Pinang|Pulau Pinang Pulau Mutiara]] ([[George Town, Pulau Pinang|George Town]]) # [[imej:Coat of arms of Selangor.svg|35px]] {{Bendera Selangor}} [[Selangor|Selangor Darul Ehsan]] ([[Shah Alam]]) # [[imej:Coat of arms of Terengganu.svg|35px]] {{Bendera Terengganu}} [[Terengganu|Terengganu Darul Iman]] ([[Kuala Terengganu]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Kuala Lumpur.svg|35px]] {{Bendera Kuala Lumpur}} [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] # [[imej:Coat of arms of Putrajaya.svg|35px]] {{Bendera Putrajaya}} [[Putrajaya|Wilayah Persekutuan Putrajaya]] == Etimologi == {{see also|Malaysia Timur#Etimologi}} Semenanjung Malaysia juga dikenali sebagai Malaysia Barat ataupun ''Malaya'' ({{lang|ms|Tanah Melayu}}).<ref>{{Cite journal |author1=Od. M. Anwar |author2=Wan Ahmad Fauzi Wan Husain |author3=Junaidi Abu Bakar |author4=Zulayti Zakaria |date=2012 |title=Legitimacy of the Malays as ''the Sons of the Soil'' |url=https://ccsenet.org/journal/index.php/ass/article/download/23534/15030 |journal=Asian Social Science |volume=9 |issue=1 |pages=80–81 |doi=10.5539/ass.v9n1p74 |doi-access=free}}</ref><ref>{{cite book|last=Reid|first=Anthony|author-link=Anthony Reid (academic)|title=Imperial Alchemy: Nationalism and Political Identity in Southeast Asia|url=https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid|url-access=limited|publisher=Cambridge University Press|year=2010|isbn=978-0-521-87237-9|page=[https://archive.org/details/imperialalchemyn00reid/page/n110 95]}}</ref> ==Ekonomi== {{see also|Malaysia Timur#Ekonomi}} Sehingga 2012, pengeluaran minyak Semenanjung Malaysia berjumlah 520,000 tong bersamaan minyak sehari.<ref>{{Cite news |date=6 March 2012 |title=Petronas Sees Growth Slowdown until 2014 |work=The Star Online |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |access-date=1 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190901080703/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2012/03/06/petronas-sees-growth-slowdown-until-2014 |archive-date=1 September 2019}}</ref> == Pantai Timur dan Pantai Barat == {{see also|Malaysia Timur#Pantai Barat dan Pantai Timur}} Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri-negeri berikut di Semenanjung Malaysia yang menghadap ke [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir di [[Lautan Pasifik]]: *[[Kelantan]] *[[Pahang]] *[[Terengganu]] Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) merujuk secara tidak rasmi kepada himpunan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia yang terletak ke arah pantai barat yang umumnya menghadap ke [[Selat Melaka]] yang merupakan komponen [[Lautan Hindi]], berbanding dengan Pantai Timur. Tidak seperti Pantai Timur, Pantai Barat dibahagikan lagi kepada tiga wilayah (seperti yang dilihat di wilayah), termasuk: * ''Wilayah Utara'': [[Perlis]], [[Kedah]], [[Pulau Pinang]] dan [[Negeri Perak]]. * ''Wilayah Tengah'': [[Selangor]] dan Wilayah Persekutuan [[Kuala Lumpur]] dan [[Putrajaya]]. * ''Wilayah Selatan'': [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]] dan [[Johor]]. Walaupun Johor mempunyai garis pantai yang menghadap ke [[Laut China Selatan]] di [[Lautan Pasifik]], ia tidak dianggap sebagai negeri Pantai Timur, kerana garis pantai utama negeri ini terletak di [[Selat Johor]] di [[Lautan Hindi]]. == Malaysia Barat dan Timur == {{see also|Malaysia Timur#Malaysia Barat dan Timur}} Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. == Demografi == {{Further|Demografi Malaysia}} {{see also|Malaysia Timur#Demografi}} Kebanyakan/majoriti penduduk di Semenanjung Malaysia adalah [[Etnik Melayu|kaum Melayu]] yang beragama [[Islam di Malaysia|Islam]].<ref>{{cite journal|date=June 1981|title=Some aspects of Malay-Muslim Ethnicity in Malaya|jstor=25797648}}</ref> Juga terdapat sebilangan besar orang [[Orang Cina Malaysia|cina]] dan [[Orang India Malaysia|india]]. [[Orang Asli]] adalah penduduk asal di semenanjung Malaysia; bilangan mereka berjumlah sekitar 140,000 .{{citation needed|date=November 2015}} <ref name=":0" /> {{Pie chart|thumb=right|value3=8.3|color54=Blue|value4=0.7|label4=Lain-lain|color3=Orange|label3=Orang Indian Malaysia|caption=Etnik di Semenanjung Malaysia/Malaysia Barat (2020) (Bukan warganegara dikecualikan)|color2=Red|value2=24.0|label2=Orang Chinese Malaysia|color1=Green|value1=67.0|label1=Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli)|title=|color4=Yellow}} {| class="wikitable sortable" |+Anggaran Penduduk Mengikut Etnik<ref name=":0">Population Quick Info, Jabatan Perangkaan Malaysia: http://pqi.stats.gov.my/searchBI.php</ref> ! rowspan="2" |Etnik ! colspan="2" |2010 ! colspan="2" |2012 ! colspan="2" |2014 ! colspan="2" |2016 ! colspan="2" |2018 ! colspan="2" |2020 ! colspan="2" |Perubahan 2010-2020 |- !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% !Bilangan !% |- |Bumiputera (Orang Melayu Malaysia) dan Bumiputera Non Melayu (cth. Orang Asli) |13,841,600 |60.84 |14,282,800 |60.99 |14,761,500 |60.79 |15,246,700 |61.00 |15,733,000 |61.47 |16,192,400 |62.79 | +2,350,800 | +1.95''pp'' |- |Orang Chinese Malaysia |5,540,100 |24.35 |5,605,400 |23.94 |5,666,400 |23.34 |5,713,400 |22.86 |5,743,600 |22.44 |5,766,200 |22.36 | +226,100 | -1.99''pp'' |- |Orang Indian Malaysia |1,907,300 |8.38 |1,933,100 |8.26 |1,957,400 |8.06 |1,971,100 |7.89 |1,986,600 |7.76 |1,998,300 |7.75 | +91,000 | -0.63''pp'' |- |Lain-lain |123,100 |0.54 |133,300 |0.57 |141,800 |0.58 |149,100 |0.60 |157,700 |0.62 |164,800 |0.64 | +41,700 | +0.10''pp'' |- |Bukan Warganegara |1,340,900 |5.89 |1,462,600 |6.25 |1,753,700 |7.22 |1,914,800 |7.66 |1,972,200 |7.71 |1,666,900 |6.46 | +326,000 | +0.57''pp'' |- !Jumlah ! colspan="2" |22,753,000 ! colspan="2" |23,417,200 ! colspan="2" |24,280,800 ! colspan="2" |24,995,100 ! colspan="2" |25,593,100 ! colspan="2" |25,788,600 ! colspan="2" |+3,035,600 |}{{bar box|title=Agama di semenanjung Malaysia – 2020 est.|titlebar=|left1=Agama|right1=Peratus|float=right|bars={{bar percent|[[Islam]]|Green|67.2}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|yellow|20.3}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|orange|7.2}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|2.9}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|0.8}} {{bar percent|Lain-lain|Brown|1.6}}}} === Bahasa بهاس === Bahasa yang digunakan di Semenanjung Malaysia ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, hampir setiap negeri di Semenanjung Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Kedah]]/Utara''' Kawasan: Kedah, Perlis,Pulau Pinang, Utara Perak '''2)[[Bahasa Melayu Perak]]''' '''3) [[Bahasa Melayu Kelantan]]''' Kawasan: Seluruh negeri Kelantan, Besut (Terengganu), Merapoh (Pahang) '''4)[[Bahasa Melayu Terengganu]]''' Kawasan: Seluruh negeri Terengganu kecuali di Besut. '''5)[[Bahasa Melayu Pahang]]''' '''6)[[Bahasa Melayu Melaka]]''' '''7)[[Bahasa Melayu Negeri Sembilan]]''' '''8)[[Bahasa Melayu Johor-Riau]]''' == Rujukan == <references /> == Lihat Juga == * [[Malaysia Timur]] (Malaysia Borneo) {{Topik Malaysia}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Semenanjung Malaysia| ]] [[Kategori:Kepulauan Melayu]] [[Kategori:Semenanjung Melayu| ]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] [[Kategori:Semenanjung Asia Tenggara]] jeeme82drovv6wda8wtbxazum2nkq5y 0 3019 5650577 5644067 2022-08-21T15:21:57Z MohdFajar2432000 296388 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = TV3 | logo = STMB_TV3.png | logo_size = | logo_alt = | logo_caption = | image = | image_size = | image_alt = | alt = | caption = | type = | country = [[Malaysia]] | area = Seluruh negara | network = | tv_stations = | tv_transmitters = | affiliates = [[TV9]] | headquarters = Sri Pentas, [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]], Malaysia | language = * [[Bahasa Melayu|Melayu]] * [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] * [[Bahasa Hindi|Hindi]] * [[Bahasa Indonesia|Indonesia]] * [[Bahasa Korea|Korea]] * [[Bahasa Tagalog|Tagalog]] * [[Bahasa Thai|Thai]] * [[Bahasa Turki|Turki]] * [[Bahasa Arab|Arab]] | languages = | picture_format = [[1080i]] [[16:9]] [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]]<br/>{{small|(dikecilkan kepada [[16:9]] [[576i]] untuk siaran [[Televisyen definisi biasa|SDTV]])}} | timeshift_service = | owner = [[Media Prima Berhad]]<br/>(Sistem Televisyen Malaysia Berhad) | parent = | key_people = Dato' Khairul Anwar Salleh<br/>{{small|Ketua Pegawai Eksekutif, Rangkaian Televisyen Media Prima dan Primeworks Studios}} | sister_channels = * [[NTV7]] * [[8TV]] * [[TV9]] * [[Wow Shop]] | founded = | founder = | launch_date = {{Start date and age|1984|6|1|df=y}} | replaced = | closed_date = | replaced_by = | former_names = | terr_serv_1 = [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] | terr_chan_1 = Saluran 103 (HD) | online_serv_1 = [[Tonton]] | online_chan_1 = [https://www.tonton.com.my/live/tv3 Watch live]<br/>(Malaysia sahaja) (HD) | availability_note = | website = {{URL|https://www.xtra.com.my}} | webcast = | child = | embed_header = | embedded = }} '''Sistem Televisyen Malaysia Berhad''' atau lebih dikenali sebagai '''TV3''' merupakan [[stesen televisyen|stesen televisyen swasta terestrial]] dan [[siaran percuma]] nasional pertama di [[Malaysia]] milik [[Media Prima Berhad]], konglomerat penyiaran dan media Malaysia. TV3 memulakan siarannya pada 1 Jun 1984 dan kekal sebagai stesen televisyen yang paling ditonton di Malaysia. <ref>{{cite web|title=Financial & Business Review For 2013|url=http://www.mediaprima.com.my/investorcenter/ibq/2013/IBQ413.pdf|publisher=Media Prima Berhad|accessdate=24 February 2013|page=17}}</ref> Sama seperti kebanyakan stesen televisyen di [[Asia Tenggara]], TV3 juga terkenal dengan [[drama lipur lara]]nya. TV3 mula bersiaran 24 jam sehari pada 31 Ogos 1997 sebagai penyiaran 24 jam yang pertama di Malaysia dan meneruskan penyiaran 24 jam pada 1 Januari 2010, Penyiaran 24 jam semula sekali lagi pada 1 November 2015. == Sejarah == TV3 dilancarkan pada 1984 dengan slogan ''Berita Terkini Hiburan Sensasi'' (''First in News Best in Entertainment''). Sistem Televisyen Malaysia Berhad (STMB) atau TV3 telah diperbadankan pada 1983 sebagai televisyen perdagangan pertama di [[Malaysia]]. Ia merupakan sebahagian daripada kumpulan syarikat [[Media Prima]]. TV3 memulakan penyiarannya di [[Lembah Klang]], (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar di Malaysia) pada 1 Jun 1984 bertepatan dengan tarikh hijriah 1 Ramadhan 1404H. Tidak lama kemudian liputannya meningkat ke seluruh negara, dan pada hari ini ia boleh diterima di negara jiran, sama ada sebagai satu saluran daratan atau melalui satelit. Di [[Singapura]], saluran ini menimbulkan kontroversi kerana menyiarkan rancangan-rancangan dalam [[bahasa Kantonis]], antara dialek-dialek Cina yang diharamkan pihak berkuasa media [[Singapura]] sebagai langkah memupuk penggunaan [[bahasa Mandarin]] di kalangan rakyatnya. Kerajaan Singapura mencegah akhbar tempatan dan majalah-majalah daripada membawa susunan rancangan untuk saluran ini, walaupun ada bagi saluran televisyen Malaysia yang lain. Pada Julai 1984, TV3 membuat liputan langsung [[Sukan Olimpik]] [[Los Angeles]], [[Amerika Syarikat]] saluran pertama dalam negara. Lonjakan dalam populariti mendorong kepada penyenaraiannya di Papan Utama dari [[Bursa Saham Kuala Lumpur]] pada April 1988. TV3 juga merupakan stesen perdagangan pertama di [[Ghana]] dengan menubuhkan TV3 Network Ltd. ==Ciri-ciri== Semenjak pelancarannya, TV3 telah mendahului stesen televisyen lain di Malaysia dan telah dua kali menjangkau 41% bahagian penonton (12 Januari - 18 Januari 2003 dan 29 Jun - 5 Julai, 2003), peratusan penonton tertinggi pernah dicapai oleh sebuah stesen televisyen Malaysia. Dari segi pendapatan pengiklanan, syarikat mengekalkan kedudukan kepimpinannya dan berterusan menghasilkan pertumbuhan hasil yang kukuh daripada iklan-iklan. TV3 terus meningkatkan perkakasnya untuk pengeluaran dan transmisi, dan kakitangannya menerima latihan dan pendedahan berterusan dalam penerbitan televisyen. Ini membolehkan TV3 untuk kekal sebagai penyiar '''''komersial''''' persendirian yang terkemuka. Dengan pemulihan ekonomi Malaysia, telah terdapat satu permintaan yang seiring untuk program tempatan, termasuk berita, hal ehwal semasa, majalah-majalah, perbincangan, sukan, dokumentari, drama atau filem. Dengan satu asas yang kukuh pengeluar [[televisyen]] telah merevolusikan pengeluaran kandungan tempatan untuk tahap mengkagumkan dalam industri siaran. Stesen TV3 telah menjadi perintis fesyen dengan menghasilkan pengeluaran rancangan tempatan berkualiti dan telah manarik perhatian dan kesetiaan penonton Malaysia. Percaya bahawa kandungan tempatan adalah caranya, TV3 terus melabur dalam pekerja dan peralatan bagi menghasilkan kandungan tempatan yang berkualiti. Bagaimanapun, stesen juga menyiarkan satu rancangan asing yang berkualiti. Penguasaan penonton Cina adalah kurang berbanding penonton Melayu kerana penonton Cina lebih banyak menonton saluran [[RTM2]], [[8TV]], [[ntv7]] dan Astro Hua Hee Dai (Saluran berbahasa Hokkien). TV3 kini bersiaran di [[Unifi TV]] dan [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] saluran 103 dalam format HD (definisi tinggi). == Rancangan == {{utama|Senarai rancangan yang disiarkan oleh TV3}} ==Jenis Buletin== Pada hari-hari biasa Buletin-buletin dalam stesen televisyen ini akan bersiaran satu jam secara maksimum. Namun, sesetengah berita tersebut akan bersiaran selama setengah jam. Kesemua berita ini juga bersiaran di Saluran [[Dailymotion]] dan [[YouTube]] Buletin TV3. ===[[Berita Terkini]]=== '''[[Berita Terkini]]''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita terkini yang disiarkan pada jam 7:55 pagi, 11:30 pagi dan 4:00 petang (Setiap Hari) manakala pada jam 10:30 pagi dan 5:30 petang (Sabtu - Ahad). Berita yang dipaparkan adalah mencakupi berita hal ehwal semasa, dalam dan luar negara. ===Buletin Pagi=== '''Buletin Pagi''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 9:00 pagi (Setiap Hari). Siaran berita ini merupakan siaran berita yang pertama keudara bagi pada setiap hari. Kebanyakkan beritanya berkisar mengenai kejadian dan isu atau berita-berita yang telah berlaku pada hari semasa. ===Detik Niaga=== '''Detik Niaga''' merupakan rancangan berbentuk siaran berita perkembangan dalam negara yang disiarkan setiap Isnin - Jumaat pada jam 10:30 pagi. Ia memaparkan berita-berita ekonomi dan juga isu-isu perniagaan. ===Buletin 1:30=== '''Buletin 1:30''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 1:30 tengah hari pada setiap Sabtu - Khamis. ===Biz World=== '''Biz World''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 5:30 petang setiap Isnin - Jumaat. Ia memaparkan berita-berita yang berkaitan dengan berita-berita ekonomi dan detik niaga dari luar negara yang bersiaran dalam bahasa Inggeris. ===Buletin Utama=== '''Buletin Utama''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita waktu perdana yang disiarkan pada jam 8:00 malam setiap hari. Ia memaparkan berita-berita dari dalam dan luar negara, ekonomi, detik niaga, sukan, hal ehwal semasa, isu-isu terkini dan hiburan. ===Nightline=== '''Nightline''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 12:00 tengah malam. Siaran berita ini merupakan siaran berita yang terakhir keudara pada setiap hari dalam bahasa Inggeris. == Cogan kata == *'''Saluran Hiburan Anda''' (1 Jun 1984-31 Disember 1986) *'''Rangkaian Sukaramai''' (1 Januari 1987-31 Mei 1992) *'''Berita Terkini Hiburan Sensasi''' (1 Jun 1992-29 Februari 2000) *'''Duniamu''' (1 Mac 2000-31 Mei 2006) *'''Pilihan Hatiku''' (1 Jun 2006-31 Mei 2007) *'''Di Sisimu''' (1 Jun 2007-31 Mei 2008) *'''Inspirasi Hidupku (digunakan semasa montaj)''' (1 Jun 2008-31 Mei 2014) *'''3 Dekad bersama (ulang tahun ke-30)''' (1 Jun 2014) *'''Keriangan Sentiasa Bersamamu di TV3 (digunakan semasa montaj)''' (1 Jun 2014 sehingga 31 Mei 2022, dilancarkan dan digunakan serentak sempena ulangtahunnya ke-30), di mana muzik ''minusone''nya telah digubah pertama kali pada 1 Disember 2016 untuk tempo elektronik secara perlahan dan kini telah digubah untuk kali kedua dengan tempo elektronik secara pantas sejak 17 Jun 2019, bersempena ulang tahunnya ke-35. *'''Sentiasa Bersamamu''' (1 Jun 2022-sekarang) == Kontroversi == === Percanggahan dengan CableVision=== Di [[Singapura]], TV3 terpalit dengan kontroversi kerana menyiarkan program dalam bahasa Kantonis seperti di China, yang bertentangan dengan dasar kerajaan Singapura untuk mempromosikan [[bahasa Mandarin]] dan bukannya dialek lain dalam media penyiaran.<ref>{{cite book|author1=Saw Swee-Hock|author2=K. Kesavapany|title=Singapore-Malaysia Relations Under Abdullah Badawi|url=http://books.google.com/books?id=ekA82l6BGk0C&pg=PA83|date=January 2006|publisher=Institute of Southeast Asian Studies|isbn=978-981-230-378-3|pages=83–}}</ref> Oleh itu, ia menghalang orang dalam blok perumahan kerajaan yang dibina daripada memasang antena khas yang diperlukan untuk menerima saluran.<ref>{{cite book|title=Far Eastern Economic Review|url=http://books.google.com/books?id=bllOAQAAIAAJ|date=January 1989|page=30}}</ref> Di samping itu, ia menghalang akhbar-akhbar tempatan dan majalah daripada menyiarkan intisari rancangan untuk TV3, walaupun ini telah disediakan untuk saluran Malaysia yang lain.<ref>{{cite book|author=Kokkeong Wong|title=Media and Culture in Singapore: A Theory of Controlled Commodification|url=http://books.google.com/books?id=2VNiAAAAMAAJ|date=1 January 2001|publisher=Hampton Press|isbn=978-1-57273-311-4}}</ref> TV3 boleh didapati di Cablevision Singapura (kini [[StarHub TV]]), satu-satunya pengendali [[televisyen kabel]] Singapura, sehingga ia telah dikeluarkan pada 11 Julai 2002 kerana isu-isu hak cipta.<ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/today20020711-1.2.5.3.aspx?q=tv3+scv&page=1&sort=relevance&token=scv%2ctv3&sessionid=b52a1feb66e247ec80b6311044cc068c|title=SCV asked to take off two Malaysian TV channels|author=Priya Suri|work=[[Today (Singapore newspaper)|Today]]|publisher=[[National Library Board]]|date=11 July 2002|accessdate=15 September 2009}}</ref> === Isu Siti Khadijah === Pada tahun 2007, program siaran televisyen realiti di TV3 dipanggil Sensasi diharamkan kerana tuduhan bahawa pengacara [[Awal Ashaari]] "menghina seseorang untuk mensensasikan isu itu" bersama-sama dengan aduan kepada pelakon [[Rosnah Mat Aris]] yang menyentuh isu-isu sensitif yang berkaitan dengan [[Islam]] dengan menghubungkan [[Siti Khadijah]], isteri [[Nabi Muhammad]] kepada isu semasa wanita memikat lelaki muda.<ref>{{cite web|url=http://www.bt.com.bn/classification/entertainment/2007/03/08/sensasi_ban_malaysian_talk_shows_prove_unprofessional_disrespectful|title='Sensasi' ban: Malaysian talk shows prove unprofessional, disrespectful|author=Mohd Fadzli Fadhilah|work=[[Bernama]]|publisher=[[The Brunei Times]]|date=8 March 2007|accessdate=9 March 2007|archive-date=2016-06-28|archive-url=https://archive.is/20160628051101/http://www.bt.com.bn/classification/entertainment/2007/03/08/sensasi_ban_malaysian_talk_shows_prove_unprofessional_disrespectful|url-status=dead}}</ref> Satu lagi rancangan televisyen realiti, Teleskop, telah diharamkan pada tahun 1995 selepas ahli panel [[Nasir Jani]] mencarut semasa siaran langsung.<ref>{{cite web|url=http://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Page/newpaper19950201-1.1.29.aspx|title=TV3 show BANNED|work=[[The New Paper]]|publisher=National Library Board|date=1 February 1995|accessdate=9 March 2007}}</ref> === Iklan Raya 2010 === TV3 menayangkan satu Iklan Raya 2010 pada 9 September 2010 iaitu hari Khamis dan Iklan Raya 2010 tersebut mengandungi unsur-unsur barat dan [[freemason]] dan TV3 telah menarik balik Iklan raya 2010 tersebut, dan ramai menyatakan iklan raya 2010 tersebut mengandungi unsur-unsur [[Santa Claus]] yang melambangkan agama [[kristian]] dan bunga teratai yang melambangkan agama [[buddha]]. <ref>{{cite web|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/tv3-fined-rm50000-for-humiliating-and-insulting-islam|title=TV3 fined RM50,000 for humiliating and insulting Islam|publisher=[[The Malaysian Insider]]|date=21 Oktober 2010|accessdate=22 Oktober 2010|archive-date=2010-10-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20101022133034/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/tv3-fined-rm50000-for-humiliating-and-insulting-islam/|url-status=dead}}</ref> === Plagiat === Pada tahun 2015, TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari RTL Nieuws Belanda, yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Mei 2014.<ref>{{cite web|url=http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/opmerkelijk/nieuwe-vormgeving-tv3-maleisie-zoek-de-tien-verschillen|title=Nieuwe vormgeving TV3 Maleisië: zoek de tien verschillen|publisher=[[RTL Nieuws]]|date=6 June 2015|accessdate=7 June 2015}}</ref> === Blok teleshopping === Pada 1 April 2016 hingga 31 Disember 2016, satu siaran blok teleshopping CJ WOW SHOP telah disiarkan di seluruh saluran Media Prima. Tiga lagi saluran Media Prima iatu NTV7, 8TV dan TV9 turut mengalami perubahan. Blok ini telah menarik kritikan yang besar di media sosial sebagai sebahagian besar daripada jadual waktu siang telah digantikan dengan CJ Wow Shop, yang slot ini telah sebelum ini berjalan kebanyakannya ditayang, program agama dan kanak-kanak. <ref>{{cite web|url=http://www.hmetro.com.my/node/126863/|title=CJ WOW SHOP mula 1 April|publisher=[[Harian Metro]]|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016|archive-date=2016-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20161017072251/http://www.hmetro.com.my/node/126863|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/TV3MALAYSIA/photos/a.392087241166.178751.262044791166/10153548509336167/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/TV9Malaysia/photos/a.132100906817085.22337.124467560913753/1302978949729269/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/ntv7localdrama/photos/a.299680246757151.72583.293290990729410/1085761854815649/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016}}</ref> ==Anugerah== TV3 telah dianugerahkan Anugerah Keusahawanan Asia Pasifik 2007 bagi Keusahawanan Bertanggungjawab anjuran Enterprise Asia bagi sumbangan besar ke arah tanggungjawab sosial korporat. == Lihat juga == * [[Buletin FM]] * [[Senarai stesen televisyen di Malaysia]] * [[ntv7]] * [[8TV]] * [[TV9]] * [[Media Prima Berhad]] * [[New Straits Times]] * [[Berita Harian]] * [[Bananana!]] ==Rujukan== {{Reflist|3}} == Pautan luar == * {{Facebook|TV3MALAYSIA}} * {{Instagram|tv3malaysia}} * {{TikTok|tv3malaysia}} * {{Twitter|tv3malaysia}} * [https://www.dailymotion.com/TV3Malaysia Saluran TV3] di [[Dailymotion]] * [https://www.youtube.com/c/TV3Malaysia Saluran TV3] di [[YouTube]] {{TV3}}{{Media Prima}} {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:TV3| ]] [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Saluran televisyen dalam Astro]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 1984]] 7jadqbd3vofl2ou36tm74ahl5kw23e9 0 3021 5650576 5644792 2022-08-21T15:17:52Z 2001:448A:1082:66D0:B578:4E8A:8B9D:2528 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = TV9 | logo = TV9 (Malaysia) logo.svg | logo_size = 150px | logo_alt = | logo_caption = | image = | image_size = | image_alt = | alt = | caption = | type = | country = [[Malaysia]] | area = Seluruh negara | network = | tv_stations = | tv_transmitters = | affiliates = [[TV3]] | headquarters = Sri Pentas, [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]], Malaysia | language = * [[Bahasa Melayu|Melayu]] * [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] * [[Bahasa Hindi|Hindi]] * [[Bahasa Indonesia|Indonesia]] * [[Bahasa Korea|Korea]] * [[Bahasa Thai|Thai]] * [[Bahasa Arab|Arab]] | languages = | picture_format = [[1080i]] [[16:9]] [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] | timeshift_service = | owner = [[Media Prima Berhad]]<br/>(CH-9 Media Sdn Bhd) | parent = | key_people = Dato' Khairul Anwar Salleh<br/>{{small|Ketua Pegawai Eksekutif, Rangkaian Televisyen Media Prima dan Primeworks Studios}} | sister_channels = * [[TV3]] * [[NTV7]] * [[8TV]] * [[Wow Shop]] | founded = | founder = | launch_date = {{Start date and age|2006|4|22|df=y}} | replaced = | closed_date = | replaced_by = | former_names = Channel 9<br/>{{small|(2003-05)}} | terr_serv_1 = [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] | terr_chan_1 = Saluran 109 | online_serv_1 = [[Tonton]] | online_chan_1 = [https://www.xtra.com.my/live/tv9 Watch live]<br/>(Malaysia sahaja) (HD) | availability_note = | website = {{URL|https://www.xtra.com.my}} | webcast = | child = | embed_header = | embedded = }} [[Imej:TV9.jpg|thumb|160px|Logo Saluran 9, iaitu Logo TV9 yang lama sebelum menyertai Media Prima.]] '''TV9''' ialah rangkaian televisyen percuma ke udara Malaysia yang dilancarkan pada April 2006 sebagai anak syarikat [[Media Prima Berhad]]. Ia menyiarkan pengaturcaraan yang kebanyakannya menjurus kepada demografi Melayu. Saluran itu dahulunya wujud sebagai Saluran 9 dari 9 September 2003 hingga 3 Februari 2005 kerana masalah kewangan yang dihadapi oleh pengendali. TV9 mula bersiaran 24 jam sehari pada 6 Mei 2019. ==Sejarah== ===Sebagai Channel 9=== [[Imej:Yosri2005WebTV9.JPG|300px|left|thumb|Pesanan perpisahan Channel 9.]] [[File:Old Channel9 Headquarter.JPG|right|thumb|Ibu Pejabat Lama Channel 9 di Shah Alam, Selangor]] TV9 yang bermula sebagai Channel 9 beroperasi pada 9 September 2003 jam 8:00 pagi. <ref> [https://m.youtube.com/watch?v=lscK8aph1zw Channel ID (2003): Channel 9 (Malaysia)]</ref> Ia memfokuskan rancangan muzik dan hiburan ber[[bahasa Cina]], [[bahasa Inggeris|Inggeris]], [[bahasa Tamil|Tamil]] dan [[bahasa Hindi|Hindi]]. Rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Inggeris]] disiarkan dari jam 8:00 pagi hingga 12:00 tengahari. Rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Hindi]] disiarkan dari jam 12:00 tengahari hingga 4:00 petang. Rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Tamil]] disiarkan dari jam 4:00 petang hingga 8:00 malam. Rancangan [[berita|siaran berita]] [[bahasa Melayu Malaysia|berbahasa Melayu]] dan [[Sinetron|Sinetron Indonesia]] disiarkan dari jam 8:00 hingga 9:30 malam. Rancangan muzik dan hiburan ber[[bahasa Cina]] disiarkan dari jam 9:30 malam hingga 3:00 pagi. Pada 1 Mei 2004, Anaza Sdn Bhd pemilik [[THR.fm]] mengawal hak milik majoriti daripada Medanmas Sdn Bhd. Rentetan daripada itu, ''Channel 9'' melancarkan cogan kata: "Malaysia…lah!" pada Jun 2004. Slot "'''Treats'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Inggeris]] disiarkan setiap hari dari jam 8:00 pagi hingga 12:00 tengahari. Slot "'''Hindi Power'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Hindi]] disiarkan setiap hari dari jam 12:00 tengahari hingga 4:00 petang. Slot "'''Raaga'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Tamil]] disiarkan setiap hari dari jam 4:00 petang hingga 8:00 malam. Berita "'''Liputan 9'''" merupakan rancangan siaran berita [[bahasa Melayu|bahasa Melayu]] di Saluran 9 yang disiarkan selama setengah jam atau 30 minit setiap hari bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam. Slot "'''Gegar'''" untuk rancangan [[berita|siaran berita]] [[bahasa Melayu]] dan [[Sinetron]] [[Indonesia]] disiarkan pada waktu perdana setiap hari iaitu selepas [[berita|siaran berita]] [[bahasa Melayu]] pada jam 8:00 hingga 9:30 malam dan Slot "'''Zhong Hua Shi Jie'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Cina]] disiarkan setiap hari dari jam 9:30 malam hinnga 3:00 pagi dengan siaran 19 jam dari 8:00 pagi hingga 3:00 pagi setiap hari. Channel 9 majlis penutupan rasmi sehingga penutupan utama pada 3 Februari 2005 mula tepat sejak sekitar jam 3:00 pagi untuk tujuan penyusunan semula kredit dan korporat. Setelah sepenuhnya dibeli oleh [[Media Prima Berhad#Rangkaian Televisyen Media Prima|Rangkaian Televisyen Media Prima]] syarikat media terbesar di Malaysia sehingga Channel 9 resmi meluncurkan nama baharu '''TV9''' dan Bukhari Che Muda dilantik sebagai rasmi Ketua Pegawai Operasinya baharu. ===Nama baharu sebagai TV9=== TV9 memulakan ujian transmisi sehingga siaran pecubaan pada hari Sabtu, 1 April 2006 mula tepat sejak sekitar jam 8:00 malam [[Waktu Piawai Malaysia]] dengan siaran 4 jam dari 8:00 malam hingga 12:00 tengah malam setiap hari dan menyiarkan rasmi [[video muzik]] [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] sebelum 21 hari dari 1 April 2006 hingga 21 April 2006. TV9 majlis pelancaran rasmi sepenuhnya bermula komersial pada hari Sabtu, 22 April 2006 mula tepat sejak sekitar jam 8:00 pagi [[Waktu Piawai Malaysia]] dengan siaran 17 jam dari 8:00 pagi hingga 1:00 pagi setiap hari dan rasmi melancarkan slogan baharu ''Dekat di Hati'' meliputi seluruh [[Semenanjung Malaysia]]. Sejak 28 Disember 2006, ia meluaskan liputannya ke [[Sabah]] dan [[Sarawak]] melalui penyedia televisyen berbayar [[Astro (televisyen satelit)|Astro]]. TV9 rasmi melancarkan cogan katanya baharu ialah "Dekat Di Hati".<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=p0lG9wARN5g TV9 (Malaysia) - intro (2006)]</ref> Slot "'''Treats'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Inggeris]] disiarkan setiap hari dari jam 8:00 pagi hingga 12:00 tengah hari sehingga 31 Disember 2006. Slot "'''Hindi Power'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Hindi]] disiarkan setiap hari dari jam 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang sehingga 31 Disember 2006. Slot "'''[[Nickelodeon Bananana! TV9|Nick di 9]]'''" untuk rancangan kanak kanak yang dialih suara dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] disiarkan setiap hari dari jam 2:00 petang hingga 6:00 petang. Slot "'''Raaga'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Tamil]] disiarkan setiap hari dari jam 6:00 petang hingga 8:00 malam sehingga 31 Disember 2006 dan Slot "'''Zhong Hua Shi Jie'''" untuk rancangan muzik dan hiburan [[bahasa Cina]] disiarkan setiap hari dari jam 8:30 malam hinnga 1:00 pagi sehingga 31 Disember 2006 dengan siaran 17 jam dari 8:00 pagi hingga 1:00 pagi setiap hari. TV9 tidak mempunyai sebarang slot masa [[berita|siaran berita utama]] sama ada buatan saluran ini atau daripada saluran televisyen siaran lain dari 22 April 2006 hingga 31 Disember 2006. Sejak 1 Januari 2007, TV9 menjadi rasmi saluran ber[[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] yang tersendiri sehingga rasmi semua rancangan ber[[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] kepada semua penonton di Malaysia. TV9 rasmi semua rancangannya menumpukan kepada semua [[Bangsa Melayu]]. ====Buletin TV9==== Sejak 1 Januari 2007, TV9 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "[[Buletin TV9]]". Semenjak TV9 memulakan siarannya pada 22 April 2006, ia menyiarkan "[[Edisi 7]]" dengan ehsan [[NTV7]]. Liputan 9 ialah rancangan berita waktu perdana semasa ia dalam siaran sebelumnya, ehsan [[Bernama]]. Slot berita [[Edisi 7]] selama 30 minit yang pertama ehsan [[ntv7]] disiarkan beberapa bulan sebelum penyiaran tamat. Mereka dipilih daripada 5000 orang yang diujibakat. Buletin TV9 dibawakan secara langsung dari Studio C di Sri Pentas, [[Bandar Utama]], [[Selangor]]. Pada 1 Ogos 2021, Buletin TV9 telah menukar waktu siarannya pada jam 7:00 malam setiap hari. ====TV Pendidikan==== Pada 1 Januari 2007 hingga 31 Disember 2008, TV9 berkongsi masa siaran dengan [[TV Pendidikan]], rangkaian televisyen pendidikan negara, pada waktu persekolahan selepas mengambilalihnya dari [[Radio Televisyen Malaysia]] dan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]]. Selepas TV Pendidikan diberhentikan siarannya pada 31 Disember 2008, TV9 bersiaran sepenuhnya pada waktu pagi mulai 1 Januari 2009. ====TV Interaktif==== TV9 juga menonjolkan perkhidmatan TV Interaktif yang bermain [[video muzik]] dan pada waktu yang sama, penonton-penonton boleh bersembang melalui [[SMS]] dari pukul 11:00 pagi hingga 12:00 tengah hari dan juga dari 12:00 tengah malam hingga 1:00 pagi. ====Waktu Siaran==== Penyiaran harian bermula dari 8:00 pagi sehingga 1:00 pagi pada hari minggu, 6:00 pagi hingga 1:00 pagi pada hari Jumaat hingga Ahad dan cuti am kecuali pada bulan Ramadan dimana ia bersiaran 24 jam sehari, sedangkan penyiaran rasmi bermula dari pukul 12:00 tengah hari sehingga 12:00 tengah malam. TV9 bersiaran dari pukul 7:30 pagi (Isnin - Jumaat, 7 pagi pada Sabtu dan Ahad) sehingga pukul 1 pagi hari berikutnya. Mulai 6 Mei 2019, TV9 kini bersiaran 24 jam sehari. ====Slot TV9==== Kanak-kanak akan dihiburkan dari pukul 2:00 petang hingga 6:00 petang setiap hari (blok [[Nickelodeon Bananana! TV9|Nick di 9]]) dengan [[kartun]] [[Nickelodeon (saluran TV Malaysia)|Nickelodeon]] yang dialih suara dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]]. Animasi-Animasi tersebut adalah seperti ''[[Spongebob Squarepants]]'', ''Hey Arnold'', ''[[Chalkzone]]'', ''[[Dora the Explorer]]'', ''[[CatDog]]'', ''[[Winx Club]]'', ''[[Avatar: The Legend of Aang]]'' dan banyak lagi. Selain itu siri animasi dari [[Jepun]] juga ditayangkan seperti ''[[Beyblade]]'', ''[[Inuyasha]]'', ''[[Dragon Ball]]'', ''[[Digimon]]'' dan ''[[Mirmo Zibang!]]''. Slot ini ditamatkan pada 31 Disember 2018 tetapi kembali menyiar di TV9 pada 1 September 2021 setiap Isnin hingga Jumaat jam 6:00 petang hingga 6:55 petang. Pada awal tahun 2011, TV9 melancarkan tiga slot drama bersiri iaitu [[Slot Aurora]], Slot [[Oh! Mari Gelak]] dan [[Slot Ratu]] serta sebuah slot telefilem iaitu [[Skrin Di 9]] yang membariskan telefilem-telefilem terbitan tempatan. Pada tahun yang sama juga semua jenis rancangan keagamaan di saluran ini dijenamakan semula sebagai "[[Slot Raudhah|Raudhah]]". ====Penamatan Buletin TV9 Tengah Hari==== Pada 1 November 2020, TV9 telah menamatkan Buletin TV9 Tengah Hari dan mula menyiarkan 2 berita dari TV3, iaitu [[Berita Terkini]] dan Buletin 1:30. ====TV9 Bersiaran Serentak Dari Buletin FM==== Pada 4 Mei 2021, TV9 telah bersiaran serentak dari [[Buletin FM]] pada pukul 3:30 pagi - 4:30 pagi setiap hari. Semasa bulan Ramadan, slot [[Buletin FM]] di TV9 direhatkan sementara dan digantikan dengan siaran langsung solat tarawih dari Masjidi Haram sehingga 30 April 2022. ====TV9 Menamatkan Buletin 1:30 Dari TV3==== TV9 telah ditamatkan penyiarannya dari [[TV3]] iaitu Buletin 1:30 pada 1 Ogos 2021. ====TV9 Menyiarkan Slot Wow Shop==== TV9 akan menyiarkan slot [[Wow Shop]] pada jam 8:30 pagi - 12:30 tengah hari dan 2:00 - 5:00 petang setiap hari. ====Waktu Perdana TV9==== Dahulunya waktu perdana TV9 bermula jam 6 petang sehinggalah bermula 1 Februari 2022 waktu perdana TV9 diubah dari jam 6 ke 5 petang. ====Liga Super kembali di TV9==== Pada 10 Ogos 2022, TV9 kembali menyiarkan semula perlawanan Liga Super Malaysia buat pertama kalinya. Ia siarkan perlawanan semula di antara Terengganu FC menentang Johor Darul Ta'zim. Disebabkan pada Februari 2018, perlawanan Piala Sumbangsih Sultan Haji Ahmad Shah di antara Johor Darul Ta'zim menentang Kedah yang disiarkan secara langsung di [[TV3]] tetapi dibatalkan. Perlawanan itu akan diambil alih secara langsung di unifi Sports sahaja. ==Kritikan== Pada 1 April 2016, satu siaran blok teleshopping [[Wow Shop]] telah disiarkan di seluruh saluran [[Media Prima Berhad|Media Prima]]. Waktu sinetron di TV9 yang dulu pada pukul 5:30 petang kini diubah pada pukul 5:00 petang sehingga pada petengahan bulan Jun 2018, slot [[Mutiara Hati (Slot TV9)|Mutiara Hati]] diberhentikan dan diambil alih oleh [[Wow Shop]].<ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/TV3MALAYSIA/photos/a.392087241166.178751.262044791166/10153548509336167/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016|title=TV3 Malaysia}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/TV9Malaysia/photos/a.132100906817085.22337.124467560913753/1302978949729269/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016|title=TV9 di Hatiku}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.facebook.com/ntv7localdrama/photos/a.299680246757151.72583.293290990729410/1085761854815649/?type=3&theater|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016|title=Aanmelden of registreren om te bekijken}}</ref> Beberapa saluran [[Media Prima Berhad|Media Prima]] (terutama [[ntv7]] dan TV9) lebih dipengaruhi oleh perubahan. Blok ini telah menarik kritikan yang besar di media sosial sebagai sebahagian besar daripada jadual waktu siang telah digantikan dengan [[Wow Shop]], yang slot ini telah sebelum ini berjalan kebanyakannya ditayang, program agama dan kanak-kanak.<ref>{{cite web|url=http://www.hmetro.com.my/node/126863/|title=CJ WOW SHOP mula 1 April|publisher=[[Harian Metro]]|date=1 April 2016|accessdate=6 April 2016|archive-date=2016-10-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20161017072251/http://www.hmetro.com.my/node/126863|url-status=dead}}</ref> == Senarai rancangan == {{utama|Senarai rancangan yang disiarkan oleh TV9}} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.mediaprima.com.my/biznews83.asp TV9 To Commence Broadcast In April 2006]. ''Siaran akhbar Media Prima''. * {{Facebook|TV9Malaysia}} * {{Instagram|tv9malaysia}} * {{Twitter|tv9malaysia}} * [https://www.dailymotion.com/user/TV9Malaysia Saluran TV9] di [[Dailymotion]] * {{YouTube|user=TV9Malaysia}} {{Saluran televisyen di Malaysia}} {{Media Prima}} {{Authority control}} [[Kategori:TV9| ]] [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Saluran televisyen dalam Astro]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 2006]] {{rencana pilihan}} i77rbff5w0zdswki4imas90i3mdp6gy 0 3062 5650608 5581674 2022-08-21T18:05:33Z 林孝導 270519 Memperbaiki ejaan wikitext text/x-wiki {{Infobox Country or territory |native_name = Україна<br />''Ukrayina'' |conventional_long_name = Ukraine<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|اوكراين}}}} |common_name = Ukraine |image_flag = Flag of Ukraine.svg |image_coat = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg |image_map = Europe location UKR.png |map_caption = Kedudukan Ukraine (jingga) di [[Eropah]] (putih) |national_anthem = Ще не вмерла України ні слава, ні воля{{spaces|2}}<small>([[Bahasa Ukraine]])</small><br />''[[Shche ne vmerla Ukraina|Shche ne vmerla Ukrayiny ni slava, ni volya]]''{{spaces|2}}<small>(transliterasi)<br />''Kegemilangan dan kebebasan Ukraine tidak terpunah lagi''</small> |official_languages = [[Bahasa Ukraine]] |capital = [[Kyiv]] |latd=50 |latm=27 |latNS=N |longd=30 |longm=30 |longEW=E |largest_city = [[Kyiv]], [[Kharkiv]], [[Odessa]] |government_type = [[Sistem separa-presiden]] |leader_title1 = [[Presiden Ukraine|Presiden]] |leader_name1 = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський) |leader_title2 =[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] |leader_name2 =[[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль) |sovereignty_type = [[Sejarah Kesatuan Soviet (1985-1991)|Kemerdekaan]] |sovereignty_note = daripada [[Kesatuan Soviet]] |established_event1 = [[Pengisytiharan Kemerdekaan Ukraine|Pengisytiharan]] |established_date1 = [[24 Ogos]] [[1991]] |established_event2 = [[Pungutan suara Ukraine 1991|Pungutan suara]] |established_date2 = [[1 Disember]] [[1991]] |established_event3 = Keputusan akhir |established_date3 = [[25 Disember]] [[1991]] |area_rank = 44 |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 603,628 |area_sq_mi = 233,090 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 7% |population_estimate = 44,912,520 |population_estimate_year = 2019 |population_estimate_rank = 29 |population_census = 48,457,102 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 78 |population_density_sq_mi = 199 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 115 |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP = $497.751 bilion |GDP_PPP_rank = 48 |GDP_PPP_per_capita = $11,082 |GDP_PPP_per_capita_rank = 77 |GDP_nominal = $186.71 bilion |GDP_nominal_rank = 62 |GDP_nominal_year = 2019 |GDP_nominal_per_capita = $4,157 |GDP_nominal_per_capita_rank = 111 |HDI = 0.750 |HDI_year = 2018 |HDI_change = increase |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/UKR|title=Ukraine: Human Development Indicators 2019 |year=2019|accessdate=25 December 2019|publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | Gini = 26.1 <!--number only--> | Gini_year = 2018 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=UA |title=GINI index (World Bank estimate) - Ukraine |publisher=[[Bank Dunia]] |website=data.worldbank.org |access-date=22 Mac 2020}}</ref> | Gini_rank = ke-18 |currency = [[Hryvnia]] |currency_code = UAH |country_code = UKR |time_zone = [[Waktu Eropah Timur|EET]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Timur|EEST]] |utc_offset_DST = +3 |cctld = [[.ua]] |calling_code = +380 |footnotes = }} '''Ukraine'''<ref>[yu.krai.ne] ([[Tulisan Jawi]]: '''اوكراين''') atau [yu-kréin]</ref> ({{Jawi|اوكراينـى}}) atau '''Ukraina'''<ref>[yu.krai.na] ({{Jawi|اوكراينا}}), digunakan terutamanya di Indonesia</ref> ({{Jawi|اوكراينا}}; {{lang-uk|Україна}} ''Ukrayina'', {{IPA|/ukrɑˈjinɑ/}}) merupakan sebuah negara di [[Eropah Timur]]. Ia bersempadan dengan [[Rusia]] di belah timur, [[Belarus]] di belah utara, [[Poland]], [[Slovakia]] dan [[Hungary]] di belah barat, [[Romania]] dan [[Moldova]] di belah tenggara, dan [[Laut Hitam]] dan [[Laut Azov]] di sebelah selatannya. Bandar [[Kyiv]] merupakan ibukota negara ini. Sejarah negara ini bermula dengan kedatangan puak Slav Timur. Semenjak sekurang-kurangnya abad ke-9, jajahan Ukraine merupakan pusat medieval tamadun Slav Timur membentuk negara ''Kievan Rus'', yang berpecah pada abad ke-12. Dari abad ke-14 seterusnya, jajahan Ukraine di bahagi kepada beberapa kuasa region dan menjelang abad ke-19 bahagian Ukraine terbesar dimasukkan kedalam [[Empayar Rusia]] dangan bakinya di bawah pengawalan Empayar Austro-Hungary. Selepas tempoh kacau bilau perperangan yang berterusan dan beberapa percubaan mendapatkan kemerdekaan (1917–1921) selepas Revolusi Rusia 1917 dan Perang Dunia Pertama, Ukraine muncul pada tahun 1922 sebagai salah satu negara yang mengasaskan republik Soviet Union. Kawasan Republik Ukrainian Socialist Soviet diperbesarkan ke arah barat tidak lama sebelum dan selepas [[Perang Dunia II]], dan sekali lagi pada 1954 dengan pengalihan Crimea. Pada tahun 1945, Ukrainian SSR menjadi salah satu ahli pengasas [[Bangsa-bangsa Bersatu]].<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/members/list.shtml|title=List of Member States|accessdate=2007-12-16|work=[[United Nations]]}}</ref> Ukraine mencapai kemerdekaan sekali lagi selepas pembubaran Soviet Union pada 1991. Ini memulakan tempoh peralihan ke ekonomi pasaran, di mana Ukraine mengalami lapan tahun berturut kejatuhan ekonomi.<ref name="Macroindicators NBU">[https://bank.gov.ua/monetary]{{cite web|url=https://bank.gov.ua/monetary|title=Macroeconomic Indicators|accessdate=2007-12-16|work=[[Bank Kebangsaan Ukraine]]}}</ref> Tetapi semenjak awal abad ini, ekonominya mengalami peningkatan stabil, dengan kadar pertumbuhan GDP sebenar purata sekitar tujuh peratus setahun.<ref name="Macroindicators NBU"/> Ukraine merupakan negara gabungan terdiri dari 24 [[oblast]] (jajahan), satu repbulik berpemerintahan sendiri ([[Crimea]]), dan dua bandar dengan status khas: ibu negaranya [[Kyiv]], dan [[Sevastopol]] yang menempatkan [[Armada Laut Hitam]] Russia di bawah suatu perjanjian sewaan.<ref name="Subtelny">{{cite book|title=Ukraine: A History|author=[[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]| publisher=[[University of Toronto Press]]|year=2000|id=ISBN 0-8020-8390-0|pages=p. 600}}</ref> Ukraine merupakan republik di bawah sistem separuh-president dengan badan legislatif, badan exekutif, dan perhakiman yang berasingan. Menjelang akhir 2004, negara ini mengalami perubahan semula perlembagaan yang besar yang menukar imbangan kuasa dikalangan parlimen, perdana menteri, kabinet, juga hubungan mereka dengan Presiden Ukraine. == Penamaan == Beberapa hipotesis yang berlainan pernah dikemukakan mengenai asal-usul perkataan ''Ukraine''. Menurut hipotesis yang lebih lama dan paling tersebar luas, Ukraine bererti "tanah perbatasan",<ref>{{cite news|author=Stay informed today and every day|url=http://www.economist.com/blogs/prospero/2014/02/linguistic-divides|title=Linguistic divides: Johnson: Is there a single Ukraine?|publisher=The Economist|date=5 Februari 2014|accessdate=12 Mei 2014|subscription=y}}</ref> sementara itu kajian-kajian kebahasaan yang lebih baharu mengemukakan makna yang berbeza: "pertiwi" atau "wilayah, negara".<ref>{{cite web|author=Hryhoriy Pivtorak|url=http://litopys.org.ua/pivtorak/pivtorak.htm|script-title=uk:Походження українців, росіян, білорусів та їхніх мов|trans-title=The origin of Ukrainians, Russians, Belarusians and their languages|language=uk|accessdate=21 Oktober 2015}}</ref> == Sejarah == {{Utama|Sejarah Ukraine}} === Zaman pascakemerdekaan === Pihak parlimen Ukraine mengguna pakai [[Pengisytiharan Kedaulatan Ukraine]] pada 16 Julai 1990. [[Akta Kemerdekaan Ukraine]] pula ditubuhkan pada 24 Ogos 1991. Referendum penerimaan kemerdekaan dan pilihan raya presiden dilaksanakan pada 1 Disember dengan lebih 90% menyokong Akta Kemerdekaan, dan [[Leonid Kravchuk]] dipilih sebagai [[Presiden Ukraine]] pertama. Pada 1994, [[Leonid Kuchma]] pula memegang jawatan presiden selepas memenangi pilihan raya presiden pada tahun itu. Selepas pembubaran Kesatuan Soviet, ekonomi Ukraine mengalami kemerosotan sepanjang 1990-an; [[keluaran dalam negara kasar]] (KDNK) Ukraine jatuh sebanyak 60% dari 1991 hingga 1999. Namun begitu, keadaan ekonomi mula bertambah baik menjelang akhir dekad, dan keadaan ekonomi negara bertambah baik pada 2000-an. ===Revolusi Oren dan Euromaidan=== Pada 2004, Perdana Menteri pada masa itu, [[Viktor Yanukovych]] memenangi pilihan raya presiden, tetapi pilihan raya tersebut dianggap bermasalah oleh [[Mahkamah Agung Ukraine|Mahkamah Agung]].<ref>{{cite web|url=http://www.skubi.net/ukraine/judgment-december-3.html|title=The Supreme Court findings|last=|first=|date=3 Disember 2004|website=|publisher=Supreme Court of Ukraine|language=uk|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=7 Julai 2008}}</ref> Hal ini membawa kepada kebangkitan rakyat di bawah calon pembangkang [[Viktor Yushchenko]] yang kemudian didapati diracun.<ref name="Ref_j">{{Cite web|url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5hW1QRD4tlRX2-UW9yc_oDcwrzMgwD99SBRO80|title=Associated Press: Study: Dioxin that poisoned Yushchenko made in lab}}</ref> Perkara-perkara ini menyebabkan berlakunya [[Revolusi Oren]] yang membawa kepada pelantikan Yushcenko sebagai presiden dan Yanukovych menjadi ketua pembangkang.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|title=Ukraine-Independent Ukraine|last=|first=|date=|website=Encyclopædia Britannica (fee required)|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080115052653/http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|archivedate=15 Januari 2008|accessdate=14 Januari 2008}}</ref> Yanukovych menjadi Perdana Menteri semula pada 2006, dan menjadi Presiden Ukraine pada 2010.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8508276.stm Ukraine election: Yanukovych urges Tymoshenko to quit], [[BBC News]] (10 Februari 2010)</ref> Mulai akhir 2013, protes [[Euromaidan]] ("dataran Eropah") mula muncul disebabkan oleh tindakan Yanukovych yang dilihat mula lebih memihak kepada Rusia berbanding Kesatuan Eropah,<ref name="bbc20131217">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|title=Q&A: Stand-off in Ukraine over EU agreement|last=|first=|date=17 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131218180637/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|archivedate=18 Disember 2013|dead-url=|work=[[BBC News]]|language=en|via=}}</ref> menyebabkan pihak pro-Eropah mula mengadakan tunjuk perasaan.<ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2014-02-11/ukraine-radicals-steer-violence-as-nationalist-zeal-grows|title=Ukraine Radicals Steer Violence as Nationalist Zeal Grows|last=|first=|date=11 February 2014|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=[[Bloomberg News]]|language=en|via=}}</ref> Namun begitu, pihak pro-Rusia di timur Ukraine pula membantah Euromaidan dan menunjukkan sokongan kepada Yanukovych.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-25198943|title=Donetsk view: Ukraine 'other half' resents Kiev protests|author=Lina Kushch|first=|date=3 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=BBC News|language=en|via=}}</ref> Siri protes memuncak pada Januari 2015, dan pihak parlimen negara bertindak mengusir Yanukovych pada bulan seterusnya.<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref> Sebuah pilihan raya diadakan pada 25 Mac dan dimenangi oleh calon pro-Eropah, [[Petro Poroshenko]].<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref><ref name="nytimes.com">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/05/25/world/europe/activists-say-election-of-a-president-is-just-a-start-in-repairing-ukraine.html?_r=0|title=Election of President Seen as a Beginning to Repairing Ukraine|author=David M. Herszenhorn|first=|date=24 Mei 2014|newspaper=|accessdate=12 Januari 2015|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=NYT|language=en|via=}}</ref> Poroshenko dilantik secara rasmi pada 7 Jun.<ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|title=Why Ukraine Is So Important|author=Adam Taylor|first=|date=28 Januari 2014|website=[[Business Insider]]|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140214135440/http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|archivedate=14 Februari 2014|accessdate=29 Mei 2014}}</ref> ===Konfrontasi dengan Rusia=== {{Utama|Krisis Rusia-Ukraine 2021–2022|Pencerobohan Rusia ke atas Ukraine 2022}} Pengusiran Yanukovych juga menyebabkan [[Presiden Rusia]] [[Vladimir Putin]] mula melakukan langkah-langkah untuk memasukkan [[Crimea]] ke dalam Rusia. Putin menggunakan kuasa tenteranya di Sevastopol untuk mengawal Crimea dan mengadakan [[Pungutan suara Crimea 2014|sebuah pungutan suara]] berkenaan sokongan rakyat Crimea untuk memasuki Rusia. 97% pengundi dikatakan menyokong kemasukan tersebut dan sebuah perjanjian kemasukan ke dalam Persekutuan Rusia telah diadakan pada 18 Mac 2014. Pihak Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) meluluskan sebuah resolusi yang menolak referendum tersebut dan mengisytiharkan kedudukan Crimea di bawah Ukraine. Pada musim bunga 2021, Rusia mula membina kekuatan tentera di sepanjang sempadannya dengan Ukraine. Pada 22 Februari 2022, Vladimir Putin mengarahkan pasukan tentera Rusia memasuki republik Ukraine yang memisahkan diri iaitu [[Republik Rakyat Donetsk|Donetsk]] dan [[Republik Rakyat Luhansk|Luhansk]], menggelar akta itu sebagai "misi menjaga keamanan". Putin juga secara rasmi mengiktiraf Donetsk dan Luhansk sebagai negara berdaulat, bebas sepenuhnya daripada pemerintah Ukraine.<ref>{{cite news |last1=Simmons |first1=Ann |last2=Trofimov |first2=Yaroslav |last3=Luxmoore |first3=Matthew|date=22 Februari 2022|title=Putin Orders Deployment of Troops to Breakaway Regions in Ukraine|language=en-US|work=[[The Wall Street Journal]]|location=Moscow, Kyiv, dan London|url=https://www.wsj.com/articles/russia-alleges-ukrainian-incursion-kyiv-says-moscow-makes-up-fake-incidents-11645453512|url-access=subscription|access-date=2022-02-24|issn=0099-9660}}</ref><ref>{{cite news|last=Nichols|first=Michelle|last2=Pamuk|first2=Humeyra|date=2022-02-22|title=U.S. slams Russian 'peacekeepers' in Ukraine as 'nonsense'|work=[[Reuters]]|language=en|url=https://www.reuters.com/world/europe/un-chief-believes-russia-has-violated-ukraines-sovereignty-2022-02-21/|access-date=2022-02-24}}</ref> Pada awal pagi 24 Februari 2022, Presiden Rusia Vladimir Putin mengumumkan "operasi ketenteraan khas" untuk memusnahkan Ukraine. Kemudian pada hari itu, kerajaan Ukraine mengumumkan bahawa Rusia telah menguasai [[Chernobyl]].<ref>{{cite web|title=Ukraine reclaims key military airport; Russian troops seize Chernobyl|url=https://www.upi.com/Top_News/World-News/2022/02/24/captures-chernobyl-ukraine/4851645738981/|access-date=2022-02-25|website=UPI}}</ref> == Geografi == [[File:Dnieper_is_one_of_the_major_rivers_of_Europe.jpg|thumb|right|250px|Sungai Dnieper di Oblast Dnipropetrovsk.]] {{Utama|Geografi Ukraine}} Dengan keluasan 603,628 kilometer persegi dan garis pantai sepanjang 2,782 kilometer, Ukraine adalah [[Senarai negara mengikut keluasan|negara ke-46 terbesar dunia]]. Ukraine ialah negara Eropah terluas, dan wilayah kedua terbesar Eropah selepas [[Rusia Eropah]]. Ukraine terletak di antara latitud 44° dengan 53° U, dan longitud 22° dengan 41° T. Kebanyakan wilayah Ukraine merupakan daerah aliran [[sungai Dnieper]], sungai ketiga terpanjang di Eropah setelah sungai [[Sungai Volga|Volga]] dan [[Danube]]. Daerah aliran sungai Dnieper mencakupi wilayah seluas 518,000 km². Lebih daripada 20,000 tasik kecil wujud di Ukraine dengan jumlah keluasan mencapai 18,139 km². Tasik terbesar di Ukraine ialah bendungan sungai Dnieper, manakala tasik alamiah terbesar adalah [[Tasik Yalpuh]]. === Iklim === Sebahagian besar Ukraine termasuk zon [[iklim sederhana]], dengan pengecualian pada pesisir selatan Crimea yang tergolong dalam [[iklim subtropika]].<ref name="faoclimate">{{cite web|url=http://www.fao.org/ag/agp/AGPC/doc/Counprof/Ukraine/ukraine.htm|title=Ukraine|work=Country Pasture/Forage Resource Profiles|publisher=Food and Agriculture Organization|accessdate=8 August 2016}}</ref> Iklim ini dipengaruhi oleh udara yang lembap dan agak panas yang berasal dari Lautan Atlantik.<ref name="ebclimate">{{cite web|url=http://www.britannica.com/place/Ukraine|title=Ukraine – Climate|last=|first=|date=|work=Encyclopædia Britannica|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=20 Oktober 2015}}</ref> Suhu tahunan rata-rata berkisar antara 5.5° - 7.0 °C di utara, dan 11.0 - 13.0 °C di selatan.<ref name="ebclimate" /> Taburan hujan tidak tersebar secara sekata; taburan tertinggi berada di barat dan utara, sedangkan taburan adalah rendah di timur dan tenggara.<ref name="ebclimate" /> Kawasan barat Ukraine, khususnya di [[Pergunungan Karpatos]], menerima kira-kira 1,200 milimeter taburan hujan setahun, sedangkan Crimea dan kawasan pesisir Laut Hitam menerima kira-kira 400 milimeter.<ref name="ebclimate" /> == Politik == {{Utama|Politik di Ukraine}} Ukraine ialah sebuah republik di bawah [[sistem separa-presiden]] campuran separa parlimen dengan cawangan perundangan, eksekutif dan kehakiman yang berasingan. ===Perlembagaan Ukraine=== Ukraine ialah sebuah republik campuran semiparlimen dan oleh itu, bersistem semipresiden dengan bidang legislatif, eksekutif, dan kehakiman yang terpisah. [[Presiden Ukraine]] bertindak sebagai [[ketua negara]] dan dipilih setiap lima tahun melalui pilihan raya.<ref>{{cite web|url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672|title=General Articles about Ukraine|website=Government Portal|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672|archivedate=20 Januari 2008|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref> [[Verkhovna Rada]] ialah parlimen negara, yakni badan perundangan ekadewan negara dengan 450 kerusi yang diketuai [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] dan bertanggungjawab membentuk kabinet menteri,<ref>{{cite web|url=http://portal.rada.gov.ua/|title=Verkhovna Rada of Ukraine|website=[[Verkhovna Rada]] of Ukraine Official Web-site|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/|archivedate=23 Disember 2007|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004|title=Constitution of Ukraine|website=[[Wikisource]]|accessdate=24 Disember 2007}}</ref> meskipun Presiden masih berkuasa dalam melantik menteri luar negeri dan pertahanan dengan persetujuan ahli parlimen. Pada 21 Februari 2014 perjanjian antara Presiden [[Viktor Yanukovych]] dan pemimpin pembangkang menyaksikan negara itu kembali kepada Perlembagaan 2004. Perjanjian bersejarah itu, yang diuruskan oleh [[Kesatuan Eropah]], mengikuti bantahan [[Euromaidan]] yang bermula pada penghujung November 2013 dan memuncak dalam pertempuran ganas selama seminggu yang mengakibatkan puluhan penunjuk perasaan terbunuh. Selain mengembalikan negara kepada Perlembagaan 2004, perjanjian itu memperuntukkan pembentukan pemerintah campuran, pemanggilan pilihan raya awal, dan pembebasan bekas Perdana Menteri [[Yulia Tymoshenko]] dari penjara.<ref name="Ukraine2014protests">{{cite news |title=President Yanukovych and Ukraine opposition sign early poll deal |url=http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |date=21 Februari 2014 |work=europesun.com |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140228115026/http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |archive-date=28 Februari 2014}}</ref> Sehari selepas persetujuan itu dicapai, parlimen Ukraine memecat Yanukovych dan melantik yang di-pertuanya [[Oleksandr Turchynov]] sebagai Presiden sementara<ref name="UkrainePresidentReplaced">{{cite news |title=Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-26312008 |work=BBC News |language=en-GB |location=Kyiv |date=23 Februari 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> dan [[Arseniy Yatsenyuk]] sebagai [[Perdana Menteri Ukraine]].<ref>{{cite news |first=Harriet |last=Salem |url=https://www.theguardian.com/world/2014/mar/04/who-governing-ukraine-olexander-turchynov |title=Who exactly is governing Ukraine? |newspaper=The Guardian |language=en |date=4 Mac 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> === Presiden, parlimen dan pemerintah === {| class="wikitable floatright" style="text-align:center;" |- | [[Fail:Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg|141px]] | [[Fail:Денис Шмигаль 2020 3 (cropped).jpg|143px]] |- class="nowrap" | [[Volodymyr Zelensky]]<br/><small>[[Presiden Ukraine|Presiden]]</small> | [[Denys Shmyhal]]<br/><small>[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]]</small> |} [[Presiden Ukraine|Presiden]] dipilih melalui undi popular untuk tempoh lima tahun dan merupakan [[ketua negara]] rasmi.<ref>{{cite web |url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672 |title=General Articles about Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Government Portal |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672 |archive-date=20 Januari 2008 }}</ref> Cawangan perundangan Ukraine termasuk parlimen unicameral dengan 450 kerusi, [[Verkhovna Rada]].<ref>{{cite web |url=http://portal.rada.gov.ua/ |title=Verkhovna Rada of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Laman Sesawang Rasmi [[Verkhovna Rada]] Ukraine |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/ |archive-date=23 Disember 2007 }}</ref> Parlimen bertanggungjawab terutamanya untuk pembentukan cawangan eksekutif dan Kabinet Menteri, yang diketuai oleh [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]].<ref>{{cite web |url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004 |title=Constitution of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=[[Wikisource]] |langiage=en}}</ref> Presiden mengekalkan kuasa untuk mencalonkan menteri hal ehwal luar negeri dan pertahanan untuk kelulusan parlimen, serta kuasa untuk melantik Ketua Pendakwa Raya dan ketua [[Perkhidmatan Keselamatan Ukraine|Perkhidmatan Keselamatan]]. === Pembahagian pentadbiran === Sistem pembahagian pentadbiran Ukraine adalah berdasarkan taraf Ukraine sebagai [[negara kesatuan]]. Ukraine memiliki 27 buah kawasan (termasuk [[Sevastopol]] dan [[Crimea]]), iaitu 24 buah oblast, satu wilayah berautonomi (Crimea) dan dua bandar bertaraf khas, ibu negara, [[Kyiv|Kyiv/Kiev]] dan Sevastopol. Senarai oblast di Ukraine adalah seperti di bawah: {| class="wikitable" style="margin: 1em auto;" | |} {| class="wikitable" style="margin: 1em auto; min-width:80%;" |- !colspan=2|[[Oblast Ukraine|Oblast]] |- | colspan=2 style="vertical-align:top;"|{{colbegin|colwidth=10em}} * [[Oblast Cherkasy|Cherkasy]] * [[Oblast Chernihiv|Chernihiv]] * [[Oblast Chernivtsi|Chernivtsi]] * [[Oblast Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]] * [[Oblast Donetsk|Donetsk]] * [[Oblast Ivano-Frankivsk|Ivano-Frankivsk]] * [[Oblast Kharkiv|Kharkiv]] * [[Oblast Kherson|Kherson]] * [[Oblast Khmelnytskyi|Khmelnytskyi]] * [[Oblast Kyiv|Kyiv]] * [[Oblast Kirovohrad|Kirovohrad]] * [[Oblast Luhansk|Luhansk]] * [[Oblast Lviv|Lviv]] * [[Oblast Mykolaiv|Mykolaiv]] * [[Oblast Odessa|Odessa]] * [[Oblast Poltava|Poltava]] * [[Oblast Rivne|Rivne]] * [[Oblast Sumy|Sumy]] * [[Oblast Ternopil|Ternopil]] * [[Oblast Vinnytsia|Vinnytsia]] * [[Oblast Volyn|Volyn]] * [[Oblast Zakarpattia|Zakarpattia]] * [[Oblast Zaporizhzhia|Zaporizhzhia]] * [[Oblast Zhytomyr|Zhytomyr]] {{colend}} |- ![[Republik berautonomi]] ![[Bandar-bandar dengan status istimewa]] |- | style="vertical-align:top;"| * [[Republik Berautonomi Crimea]] | style="vertical-align:top;"| * [[Kyiv|Bandar Kyiv]] * [[Sevastopol|Bandar Sevastopol]] |} == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Ukraine}} Nilai KDNK negara ialah $150.401 bilion (nominal, anggaran 2019) dan $380.545 bilion ([[pariti kuasa beli]], anggaran 2020).<ref name="imfUA">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=48&pr.y=7&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPCPIPCH&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, October 2019|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=[[Tabung Kewangan Antarabangsa]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2019}}</ref><ref name="2020/01">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=57&pr.y=16&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDP_RPCH%2CPPPGDP%2CPCPIPCH%2CLUR&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, April 2020|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=Tabung Kewangan Antarabangsa|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=18 April 2020}}</ref> [[Hryvnia]] ialah mata wang rasmi negara sejak 1996, tetapi kini tidak digunakan di Crimea. Pada 2017, kira-kira 60% KDNK negara datang daripada sumber perkhidmatan, 28.6% pula daripada sektor perindustrian dan selebihnya daripada sektor pertanian.<ref name="CIAWFUP">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/up.html |title=The World Factbook |publisher=[[Agensi Perisikan Pusat]] |website=CIA.gov |access-date=23 Mac 2019}}</ref> Pada zaman Soviet, Ukraine memiliki ekonomi kedua terbesar dalam kalangan negara tanggungan Soviet dan menjadi pusat perindustrian dan pertanian utama dalam [[ekonomi terancang]] Soviet. Ukraine ialah pengeluar minyak bunga matahari terbesar dunia<ref name="UkrInform">[http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves German expert: Sunflower oil grows in price in Ukraine due to its low world reserves] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723025406/http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves |date=23 Julai 2011}} [UkrAgroConsult - BlackSeaGrain]</ref> serta penghasil gula dan gandum utama global. Sektor perlombongan galian ialah salah satu sektor-sektor utama negara. == Demografi == {{Utama|Demografi Ukraine}} Jumlah populasi negara (tidak termasuk Sevastopol dan Crimea) setakat 1 Disember 2019 ialah 41,922,670 orang.<ref name="UkrStat2016E">{{cite web|url=http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/eng/news/op_popul_e.asp|title=Population (by estimate) as of December 1, 2019. Average annual populations January-November 2019: Excluding the temporarily occupied territories of the Autonomous Republic of Crimea, and the city of Sevastopol|date=December 2019|work=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=February 16, 2020}}</ref> Ukraine kini mengalami masalah penurunan penduduk sejak pembubaran Kesatuan Soviet; puncak jumlah penduduk Ukraine ialah lebih kurang 51.9 juta orang pada 1993. Punca-punca lazim penurunan jumlah penduduk termasuk kadar kelahiran yang menurun serta kadar emigrasi yang tinggi, biasanya disebabkan oleh taraf kehidupan dan kesihatan kesihatan di Ukraine yang rendah.<ref name="nw-20260217">{{cite news|url=https://www.newsweek.com/nolan-peterson-why-ukraine-population-shrinking-559697|title=Why Is Ukraine's Population Shrinking?|last=Peterson|first=Nolan|date=26 February 2017|newspaper=Newsweek|accessdate=9 July 2019}}</ref><ref name="ukrstat-population">{{cite web|url=http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2007/ds/nas_rik/nas_e/nas_rik_e.html|title=Population|publisher=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=9 July 2019}}</ref> Kira-kira 67.2% penduduk Ukraine tinggal di kawasan bandar.<ref>{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html|title=Ukraine – Statistics|website=[[United Nations Children's Fund]] (UNICEF)|accessdate=7 January 2008}}</ref> === Bahasa === {{Utama|Bahasa Ukraine|Bahasa di Ukraine}} Bahasa rasmi negara ialah [[bahasa Ukraine]] berdasarkan perlembagaan.<ref name="SerhyYUBoaMN">[[Serhy Yekelchyk]] ''Ukraine: Birth of a Modern Nation'', [[Oxford University Press]] (2007), {{ISBN|978-0-19-530546-3}}</ref> [[Bahasa Rusia]] pula sering ditutur di kawasan timur dan selatan Ukraine, dan mendapat pengiktirafan khas di Crimea.<ref name="SerhyYUBoaMN" /> Selain itu, [[bahasa Tatar Crimea]] juga ditutur serta mendapat pengiktirafan di kawasan itu.<ref name="Census2001CrimeaNationality">{{cite web|url=http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|title=National structure of the population of Autonomous Republic of Crimea|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071204020421/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|archivedate=4 December 2007|accessdate=4 December 2007}}, [[2001 Ukrainian Census]]. Retrieved 27 January 2008.</ref> === Agama === {{Utama|Agama di Ukraine}} Laporan pada 2018 menyatakan kira-kira 67.3% masyarakat Ukraine menganuti [[Gereja Ortodoks Timur]] manakala Kristian Katolik Yunani merupakan agama kedua terbesar dalam masyarakat negara (9.4% penduduk).<ref name="Razumkov2018">{{cite|url=http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|script-title=uk:Особливості Релігійного І Церковно-Релігійного Самовизначення Українських Громадян: Тенденції 2010-2018|trans-title=Features of Religious and Church - Religious Self-Determination of Ukrainian Citizens: Trends 2010-2018|date=22 April 2018|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=12, 13, 16, 31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180426194313/http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|archive-date=2018-04-26 <!-- Archive date guessed from URL -->|url-status=live|format=pdf|language=uk|place=Kiev}} - Tidak termasuk Crimea, Donetsk dan Luhansk.</ref> 1.9% penduduk Ukraine menuruti [[Protestan]]. 1.1% penduduk Ukraine adalah beragama Islam, dan lazimnya menetap di Donbass. 0.4% penduduk negara adalah beragama Yahudi manakala 0.2% lagi beragama Hindu.<ref name="Razumkov2016Page27">{{citation|url=http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|script-title=uk:Релігія, Церква, суспільство і держава: два роки після Майдану|trans-title=Religion, Church, Society and State: Two Years after Maidan|date=26 Mei 2016|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=22, 27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170422181327/http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|archive-date=22 April 2017|url-status=dead|language=uk|place=Kiev|access-date=7 Januari 2019|df=dmy-all}}</ref> == Prasarana == === Pendidikan === [[Fail:Kiev University.jpg|thumb|Bangunan [[Universiti Kiev]].]] {{Utama|Pendidikan di Ukraine}} Perlembagaan negara menjanjikan pendidikan percuma kepada semua rakyat negara, dan pendidikan wajib adalah dijamin hingga tahap menengah.<ref>{{cite web|url=http://www.rada.kiev.ua/const/conengl.htm|title=Constitution of Ukraine, Chapter 2, Article 53. Adopted at the Fifth Session of the Verkhovna Rada of Ukraine on 28 June 1996|archiveurl=https://web.archive.org/web/19970415063610/http://rada.kiev.ua/const/conengl.htm|archivedate=15 April 1997}}</ref> Kadar [[celik huruf]] negara ialah 99.4% dengan punca utama ialah penekanan pihak Soviet terhadap capaian pendidikan yang menyeluruh.<ref name="CIAWFUP" /> Murid-murid Ukraine akan diberi pendidikan selama 12 tahun di sekolah, yakni empat tahun di peringkat rendah, lima tahun di peringkat menengah bawah dan tiga tahun di peringkat menengah atas. Ukraine kini memiliki lebih 800 buah institut pengajian tinggi.<ref>{{cite web|url=http://outsourcing-ukraine.org/2011/10/14/educational-system-ukraine-facilitates-development-outsourcing-sector/|title=Educational system in Ukraine|date=14 October 2011|publisher=Outsourcing-ukraine.org|accessdate=26 January 2014}}</ref> === Pengangkutan === {{Utama|Pengangkutan di Ukraine}} Panjang jalan raya berturap di Ukraine ialah 164,732 km.<ref name="CIAWFUP" /> Panjang landasan kereta api di seluruh negara pula ialah 22,473 km. Ukraine ialah salah satu negara-negara pengguna pengangkutan rel terbanyak di dunia.<ref>{{cite web|url=http://permanent.access.gpo.gov/lps3997/9510uktn.htm|title=Transportation in Ukraine|website=U.S. Government Printing Office|accessdate=22 December 2007}}</ref> [[Pelabuhan Odessa]] ialah pelabuhan laut utama negara yang menguruskan perkhidmatan feri ke negara-negara jiran seperti Turki dan Bulgaria. == Kebudayaan == {{Utama|Budaya Ukraine}} Kebudayaan Ukraine banyak dipengaruhi oleh Gereja Ortodoks yang menjadi agama utama negara ini.<ref name="derzhkomrelig">{{cite web|url=http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|title=State Department of Ukraine on Religious|last=|first=|date=|website=2003 Statistical report|language=uk|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|archivedate=4 Disember 2004|accessdate=27 Januari 2008}}</ref> Peranan jantina juga lebih bersifat tradisional, dan datuk nenek memainkan peranan lebih besar dalam membesarkan anak-anak jika dibandingkan dengan Barat.<ref>{{Cite book|title=The Price of Freedom|last=Lysenko|first=Tatiana|publisher=Lulu Publishing Services|year=2014|isbn=978-1483405759|location=|page=4}}</ref> Budaya Ukraine juga dipengaruhi oleh masyarakat negara jiran di barat dan timur, dan tercermin dalam bidang seni bina, musik, dan seni.<ref>{{cite web|url=http://www.ukraine.com/culture/|title=Culture in Ukraine {{!}} By Ukraine Channel|last=|first=|date=|website=ukraine.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=24 Mac 2018}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} == Bacaan lanjut == {{col-begin}} {{col-2}} <div class="references-small"> * [[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]. ''Ukraine: A History'', 1st edition. Toronto: [[University of Toronto Press]], 1988. ISBN 0-8020-8390-0. * Sullivant, Robert. ''Soviet Politics and the Ukraine 1917-1957''. New York: [[Columbia University Press]], 1962. * Grenkevich, Leonid. "The Soviet Partisan Movement, 1941-1944". Published by [[Routledge]], 1999. ISBN 0-7146-4874-4 * ''Russian Oppression in Ukraine''. Reports and Documents. London: Ukrainian Publishers Ltd., 1962. ISBN 0-902322-14-1 </div> {{col-2}} <div class="references-small"> * Magocsi, Paul ''History of Ukraine''. [[University of Toronto Press]], 1996 ISBN 0-8020-7820-6 * Armstrong, John A. ''Ukrainian Nationalism'', 2nd edition New York: [[Columbia University Press]], 1963 * Schulte, Theo ''The German Army and Nazi Policies in Occupied Russia'' New York: [[St. Martin's Press]], 1989 ISBN 0-85496-160-7 * Dallin, Alexander ''German Rule in Russia 1941-1945'' New York: [[St. Martin's Press]] 1957 ISBN 0-86531-102-1 </div> {{col-end}} == Pautan luar == {{portal|Ukraine|Flag of Ukraine.svg}} {{sisterlinks}} {{wikivoyage|Ukraine}} * [http://www.president.gov.ua/en/ The President of Ukraine] * [http://www.kmu.gov.ua/control/en Government Portal of Ukraine] * [https://archive.is/20120523223612/portal.rada.gov.ua/control/en/index The Parliament of Ukraine] * {{wikiatlas|Ukraine}} * {{wikia|world:Ukraine|Ukraine}} * {{CIA World Factbook link|up|Ukraine}} * {{dmoz|Regional/Europe/Ukraine}} <!--Kategori--> {{Komanwel Negara-Negara Merdeka}} {{Eropah}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Ukraine|*]] [[Kategori:Republik]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Rusia]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Slavik]] m77s3ayex52q5lf70ols95mozey5duj 5650609 5650608 2022-08-21T18:07:07Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country or territory |native_name = Україна<br />''Ukrayina'' |conventional_long_name = Ukraine<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|اوكراين}}}} |common_name = Ukraine |image_flag = Flag of Ukraine.svg |image_coat = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg |image_map = Europe location UKR.png |map_caption = Kedudukan Ukraine (jingga) di [[Eropah]] (putih) |national_anthem = Ще не вмерла України ні слава, ні воля{{spaces|2}}<small>([[Bahasa Ukraine]])</small><br />''[[Shche ne vmerla Ukraina|Shche ne vmerla Ukrayiny ni slava, ni volya]]''{{spaces|2}}<small>(transliterasi)<br />''Kegemilangan dan kebebasan Ukraine tidak terpunah lagi''</small> |official_languages = [[Bahasa Ukraine]] |capital = [[Kyiv]] |latd=50 |latm=27 |latNS=N |longd=30 |longm=30 |longEW=E |largest_city = [[Kyiv]], [[Kharkiv]], [[Odessa]] |government_type = [[Sistem separa-presiden]] |leader_title1 = [[Presiden Ukraine|Presiden]] |leader_name1 = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський) |leader_title2 =[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] |leader_name2 =[[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль) |sovereignty_type = [[Sejarah Kesatuan Soviet (1985-1991)|Kemerdekaan]] |sovereignty_note = daripada [[Kesatuan Soviet]] |established_event1 = [[Pengisytiharan Kemerdekaan Ukraine|Pengisytiharan]] |established_date1 = [[24 Ogos]] [[1991]] |established_event2 = [[Pungutan suara Ukraine 1991|Pungutan suara]] |established_date2 = [[1 Disember]] [[1991]] |established_event3 = Keputusan akhir |established_date3 = [[25 Disember]] [[1991]] |area_rank = 44 |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 603,628 |area_sq_mi = 233,090 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 7% |population_estimate = 44,912,520 |population_estimate_year = 2019 |population_estimate_rank = 29 |population_census = 48,457,102 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 78 |population_density_sq_mi = 199 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 115 |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP = $497.751 bilion |GDP_PPP_rank = 48 |GDP_PPP_per_capita = $11,082 |GDP_PPP_per_capita_rank = 77 |GDP_nominal = $186.71 bilion |GDP_nominal_rank = 62 |GDP_nominal_year = 2019 |GDP_nominal_per_capita = $4,157 |GDP_nominal_per_capita_rank = 111 |HDI = 0.750 |HDI_year = 2018 |HDI_change = increase |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/UKR|title=Ukraine: Human Development Indicators 2019 |year=2019|accessdate=25 December 2019|publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | Gini = 26.1 <!--number only--> | Gini_year = 2018 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=UA |title=GINI index (World Bank estimate) - Ukraine |publisher=[[Bank Dunia]] |website=data.worldbank.org |access-date=22 Mac 2020}}</ref> | Gini_rank = ke-18 |currency = [[Hryvnia]] |currency_code = UAH |country_code = UKR |time_zone = [[Waktu Eropah Timur|EET]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Timur|EEST]] |utc_offset_DST = +3 |cctld = [[.ua]] |calling_code = +380 |footnotes = }} '''Ukraine'''<ref>[yu.krai.ne] ([[Tulisan Jawi]]: '''اوكراين''') atau [yu-kréin]</ref> ({{Jawi | اوكراين}}) atau '''Ukraina'''<ref>[yu.krai.na] ({{Jawi|اوكراينا}}), digunakan terutamanya di Indonesia</ref> ({{Jawi|اوكراينا}}; {{lang-uk|Україна}} ''Ukrayina'', {{IPA|/ukrɑˈjinɑ/}}) merupakan sebuah negara di [[Eropah Timur]]. Ia bersempadan dengan [[Rusia]] di belah timur, [[Belarus]] di belah utara, [[Poland]], [[Slovakia]] dan [[Hungary]] di belah barat, [[Romania]] dan [[Moldova]] di belah tenggara, dan [[Laut Hitam]] dan [[Laut Azov]] di sebelah selatannya. Bandar [[Kyiv]] merupakan ibukota negara ini. Sejarah negara ini bermula dengan kedatangan puak Slav Timur. Semenjak sekurang-kurangnya abad ke-9, jajahan Ukraine merupakan pusat medieval tamadun Slav Timur membentuk negara ''Kievan Rus'', yang berpecah pada abad ke-12. Dari abad ke-14 seterusnya, jajahan Ukraine di bahagi kepada beberapa kuasa region dan menjelang abad ke-19 bahagian Ukraine terbesar dimasukkan kedalam [[Empayar Rusia]] dangan bakinya di bawah pengawalan Empayar Austro-Hungary. Selepas tempoh kacau bilau perperangan yang berterusan dan beberapa percubaan mendapatkan kemerdekaan (1917–1921) selepas Revolusi Rusia 1917 dan Perang Dunia Pertama, Ukraine muncul pada tahun 1922 sebagai salah satu negara yang mengasaskan republik Soviet Union. Kawasan Republik Ukrainian Socialist Soviet diperbesarkan ke arah barat tidak lama sebelum dan selepas [[Perang Dunia II]], dan sekali lagi pada 1954 dengan pengalihan Crimea. Pada tahun 1945, Ukrainian SSR menjadi salah satu ahli pengasas [[Bangsa-bangsa Bersatu]].<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/members/list.shtml|title=List of Member States|accessdate=2007-12-16|work=[[United Nations]]}}</ref> Ukraine mencapai kemerdekaan sekali lagi selepas pembubaran Soviet Union pada 1991. Ini memulakan tempoh peralihan ke ekonomi pasaran, di mana Ukraine mengalami lapan tahun berturut kejatuhan ekonomi.<ref name="Macroindicators NBU">[https://bank.gov.ua/monetary]{{cite web|url=https://bank.gov.ua/monetary|title=Macroeconomic Indicators|accessdate=2007-12-16|work=[[Bank Kebangsaan Ukraine]]}}</ref> Tetapi semenjak awal abad ini, ekonominya mengalami peningkatan stabil, dengan kadar pertumbuhan GDP sebenar purata sekitar tujuh peratus setahun.<ref name="Macroindicators NBU"/> Ukraine merupakan negara gabungan terdiri dari 24 [[oblast]] (jajahan), satu repbulik berpemerintahan sendiri ([[Crimea]]), dan dua bandar dengan status khas: ibu negaranya [[Kyiv]], dan [[Sevastopol]] yang menempatkan [[Armada Laut Hitam]] Russia di bawah suatu perjanjian sewaan.<ref name="Subtelny">{{cite book|title=Ukraine: A History|author=[[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]| publisher=[[University of Toronto Press]]|year=2000|id=ISBN 0-8020-8390-0|pages=p. 600}}</ref> Ukraine merupakan republik di bawah sistem separuh-president dengan badan legislatif, badan exekutif, dan perhakiman yang berasingan. Menjelang akhir 2004, negara ini mengalami perubahan semula perlembagaan yang besar yang menukar imbangan kuasa dikalangan parlimen, perdana menteri, kabinet, juga hubungan mereka dengan Presiden Ukraine. == Penamaan == Beberapa hipotesis yang berlainan pernah dikemukakan mengenai asal-usul perkataan ''Ukraine''. Menurut hipotesis yang lebih lama dan paling tersebar luas, Ukraine bererti "tanah perbatasan",<ref>{{cite news|author=Stay informed today and every day|url=http://www.economist.com/blogs/prospero/2014/02/linguistic-divides|title=Linguistic divides: Johnson: Is there a single Ukraine?|publisher=The Economist|date=5 Februari 2014|accessdate=12 Mei 2014|subscription=y}}</ref> sementara itu kajian-kajian kebahasaan yang lebih baharu mengemukakan makna yang berbeza: "pertiwi" atau "wilayah, negara".<ref>{{cite web|author=Hryhoriy Pivtorak|url=http://litopys.org.ua/pivtorak/pivtorak.htm|script-title=uk:Походження українців, росіян, білорусів та їхніх мов|trans-title=The origin of Ukrainians, Russians, Belarusians and their languages|language=uk|accessdate=21 Oktober 2015}}</ref> == Sejarah == {{Utama|Sejarah Ukraine}} === Zaman pascakemerdekaan === Pihak parlimen Ukraine mengguna pakai [[Pengisytiharan Kedaulatan Ukraine]] pada 16 Julai 1990. [[Akta Kemerdekaan Ukraine]] pula ditubuhkan pada 24 Ogos 1991. Referendum penerimaan kemerdekaan dan pilihan raya presiden dilaksanakan pada 1 Disember dengan lebih 90% menyokong Akta Kemerdekaan, dan [[Leonid Kravchuk]] dipilih sebagai [[Presiden Ukraine]] pertama. Pada 1994, [[Leonid Kuchma]] pula memegang jawatan presiden selepas memenangi pilihan raya presiden pada tahun itu. Selepas pembubaran Kesatuan Soviet, ekonomi Ukraine mengalami kemerosotan sepanjang 1990-an; [[keluaran dalam negara kasar]] (KDNK) Ukraine jatuh sebanyak 60% dari 1991 hingga 1999. Namun begitu, keadaan ekonomi mula bertambah baik menjelang akhir dekad, dan keadaan ekonomi negara bertambah baik pada 2000-an. ===Revolusi Oren dan Euromaidan=== Pada 2004, Perdana Menteri pada masa itu, [[Viktor Yanukovych]] memenangi pilihan raya presiden, tetapi pilihan raya tersebut dianggap bermasalah oleh [[Mahkamah Agung Ukraine|Mahkamah Agung]].<ref>{{cite web|url=http://www.skubi.net/ukraine/judgment-december-3.html|title=The Supreme Court findings|last=|first=|date=3 Disember 2004|website=|publisher=Supreme Court of Ukraine|language=uk|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=7 Julai 2008}}</ref> Hal ini membawa kepada kebangkitan rakyat di bawah calon pembangkang [[Viktor Yushchenko]] yang kemudian didapati diracun.<ref name="Ref_j">{{Cite web|url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5hW1QRD4tlRX2-UW9yc_oDcwrzMgwD99SBRO80|title=Associated Press: Study: Dioxin that poisoned Yushchenko made in lab}}</ref> Perkara-perkara ini menyebabkan berlakunya [[Revolusi Oren]] yang membawa kepada pelantikan Yushcenko sebagai presiden dan Yanukovych menjadi ketua pembangkang.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|title=Ukraine-Independent Ukraine|last=|first=|date=|website=Encyclopædia Britannica (fee required)|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080115052653/http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|archivedate=15 Januari 2008|accessdate=14 Januari 2008}}</ref> Yanukovych menjadi Perdana Menteri semula pada 2006, dan menjadi Presiden Ukraine pada 2010.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8508276.stm Ukraine election: Yanukovych urges Tymoshenko to quit], [[BBC News]] (10 Februari 2010)</ref> Mulai akhir 2013, protes [[Euromaidan]] ("dataran Eropah") mula muncul disebabkan oleh tindakan Yanukovych yang dilihat mula lebih memihak kepada Rusia berbanding Kesatuan Eropah,<ref name="bbc20131217">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|title=Q&A: Stand-off in Ukraine over EU agreement|last=|first=|date=17 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131218180637/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|archivedate=18 Disember 2013|dead-url=|work=[[BBC News]]|language=en|via=}}</ref> menyebabkan pihak pro-Eropah mula mengadakan tunjuk perasaan.<ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2014-02-11/ukraine-radicals-steer-violence-as-nationalist-zeal-grows|title=Ukraine Radicals Steer Violence as Nationalist Zeal Grows|last=|first=|date=11 February 2014|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=[[Bloomberg News]]|language=en|via=}}</ref> Namun begitu, pihak pro-Rusia di timur Ukraine pula membantah Euromaidan dan menunjukkan sokongan kepada Yanukovych.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-25198943|title=Donetsk view: Ukraine 'other half' resents Kiev protests|author=Lina Kushch|first=|date=3 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=BBC News|language=en|via=}}</ref> Siri protes memuncak pada Januari 2015, dan pihak parlimen negara bertindak mengusir Yanukovych pada bulan seterusnya.<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref> Sebuah pilihan raya diadakan pada 25 Mac dan dimenangi oleh calon pro-Eropah, [[Petro Poroshenko]].<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref><ref name="nytimes.com">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/05/25/world/europe/activists-say-election-of-a-president-is-just-a-start-in-repairing-ukraine.html?_r=0|title=Election of President Seen as a Beginning to Repairing Ukraine|author=David M. Herszenhorn|first=|date=24 Mei 2014|newspaper=|accessdate=12 Januari 2015|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=NYT|language=en|via=}}</ref> Poroshenko dilantik secara rasmi pada 7 Jun.<ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|title=Why Ukraine Is So Important|author=Adam Taylor|first=|date=28 Januari 2014|website=[[Business Insider]]|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140214135440/http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|archivedate=14 Februari 2014|accessdate=29 Mei 2014}}</ref> ===Konfrontasi dengan Rusia=== {{Utama|Krisis Rusia-Ukraine 2021–2022|Pencerobohan Rusia ke atas Ukraine 2022}} Pengusiran Yanukovych juga menyebabkan [[Presiden Rusia]] [[Vladimir Putin]] mula melakukan langkah-langkah untuk memasukkan [[Crimea]] ke dalam Rusia. Putin menggunakan kuasa tenteranya di Sevastopol untuk mengawal Crimea dan mengadakan [[Pungutan suara Crimea 2014|sebuah pungutan suara]] berkenaan sokongan rakyat Crimea untuk memasuki Rusia. 97% pengundi dikatakan menyokong kemasukan tersebut dan sebuah perjanjian kemasukan ke dalam Persekutuan Rusia telah diadakan pada 18 Mac 2014. Pihak Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) meluluskan sebuah resolusi yang menolak referendum tersebut dan mengisytiharkan kedudukan Crimea di bawah Ukraine. Pada musim bunga 2021, Rusia mula membina kekuatan tentera di sepanjang sempadannya dengan Ukraine. Pada 22 Februari 2022, Vladimir Putin mengarahkan pasukan tentera Rusia memasuki republik Ukraine yang memisahkan diri iaitu [[Republik Rakyat Donetsk|Donetsk]] dan [[Republik Rakyat Luhansk|Luhansk]], menggelar akta itu sebagai "misi menjaga keamanan". Putin juga secara rasmi mengiktiraf Donetsk dan Luhansk sebagai negara berdaulat, bebas sepenuhnya daripada pemerintah Ukraine.<ref>{{cite news |last1=Simmons |first1=Ann |last2=Trofimov |first2=Yaroslav |last3=Luxmoore |first3=Matthew|date=22 Februari 2022|title=Putin Orders Deployment of Troops to Breakaway Regions in Ukraine|language=en-US|work=[[The Wall Street Journal]]|location=Moscow, Kyiv, dan London|url=https://www.wsj.com/articles/russia-alleges-ukrainian-incursion-kyiv-says-moscow-makes-up-fake-incidents-11645453512|url-access=subscription|access-date=2022-02-24|issn=0099-9660}}</ref><ref>{{cite news|last=Nichols|first=Michelle|last2=Pamuk|first2=Humeyra|date=2022-02-22|title=U.S. slams Russian 'peacekeepers' in Ukraine as 'nonsense'|work=[[Reuters]]|language=en|url=https://www.reuters.com/world/europe/un-chief-believes-russia-has-violated-ukraines-sovereignty-2022-02-21/|access-date=2022-02-24}}</ref> Pada awal pagi 24 Februari 2022, Presiden Rusia Vladimir Putin mengumumkan "operasi ketenteraan khas" untuk memusnahkan Ukraine. Kemudian pada hari itu, kerajaan Ukraine mengumumkan bahawa Rusia telah menguasai [[Chernobyl]].<ref>{{cite web|title=Ukraine reclaims key military airport; Russian troops seize Chernobyl|url=https://www.upi.com/Top_News/World-News/2022/02/24/captures-chernobyl-ukraine/4851645738981/|access-date=2022-02-25|website=UPI}}</ref> == Geografi == [[File:Dnieper_is_one_of_the_major_rivers_of_Europe.jpg|thumb|right|250px|Sungai Dnieper di Oblast Dnipropetrovsk.]] {{Utama|Geografi Ukraine}} Dengan keluasan 603,628 kilometer persegi dan garis pantai sepanjang 2,782 kilometer, Ukraine adalah [[Senarai negara mengikut keluasan|negara ke-46 terbesar dunia]]. Ukraine ialah negara Eropah terluas, dan wilayah kedua terbesar Eropah selepas [[Rusia Eropah]]. Ukraine terletak di antara latitud 44° dengan 53° U, dan longitud 22° dengan 41° T. Kebanyakan wilayah Ukraine merupakan daerah aliran [[sungai Dnieper]], sungai ketiga terpanjang di Eropah setelah sungai [[Sungai Volga|Volga]] dan [[Danube]]. Daerah aliran sungai Dnieper mencakupi wilayah seluas 518,000 km². Lebih daripada 20,000 tasik kecil wujud di Ukraine dengan jumlah keluasan mencapai 18,139 km². Tasik terbesar di Ukraine ialah bendungan sungai Dnieper, manakala tasik alamiah terbesar adalah [[Tasik Yalpuh]]. === Iklim === Sebahagian besar Ukraine termasuk zon [[iklim sederhana]], dengan pengecualian pada pesisir selatan Crimea yang tergolong dalam [[iklim subtropika]].<ref name="faoclimate">{{cite web|url=http://www.fao.org/ag/agp/AGPC/doc/Counprof/Ukraine/ukraine.htm|title=Ukraine|work=Country Pasture/Forage Resource Profiles|publisher=Food and Agriculture Organization|accessdate=8 August 2016}}</ref> Iklim ini dipengaruhi oleh udara yang lembap dan agak panas yang berasal dari Lautan Atlantik.<ref name="ebclimate">{{cite web|url=http://www.britannica.com/place/Ukraine|title=Ukraine – Climate|last=|first=|date=|work=Encyclopædia Britannica|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=20 Oktober 2015}}</ref> Suhu tahunan rata-rata berkisar antara 5.5° - 7.0 °C di utara, dan 11.0 - 13.0 °C di selatan.<ref name="ebclimate" /> Taburan hujan tidak tersebar secara sekata; taburan tertinggi berada di barat dan utara, sedangkan taburan adalah rendah di timur dan tenggara.<ref name="ebclimate" /> Kawasan barat Ukraine, khususnya di [[Pergunungan Karpatos]], menerima kira-kira 1,200 milimeter taburan hujan setahun, sedangkan Crimea dan kawasan pesisir Laut Hitam menerima kira-kira 400 milimeter.<ref name="ebclimate" /> == Politik == {{Utama|Politik di Ukraine}} Ukraine ialah sebuah republik di bawah [[sistem separa-presiden]] campuran separa parlimen dengan cawangan perundangan, eksekutif dan kehakiman yang berasingan. ===Perlembagaan Ukraine=== Ukraine ialah sebuah republik campuran semiparlimen dan oleh itu, bersistem semipresiden dengan bidang legislatif, eksekutif, dan kehakiman yang terpisah. [[Presiden Ukraine]] bertindak sebagai [[ketua negara]] dan dipilih setiap lima tahun melalui pilihan raya.<ref>{{cite web|url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672|title=General Articles about Ukraine|website=Government Portal|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672|archivedate=20 Januari 2008|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref> [[Verkhovna Rada]] ialah parlimen negara, yakni badan perundangan ekadewan negara dengan 450 kerusi yang diketuai [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] dan bertanggungjawab membentuk kabinet menteri,<ref>{{cite web|url=http://portal.rada.gov.ua/|title=Verkhovna Rada of Ukraine|website=[[Verkhovna Rada]] of Ukraine Official Web-site|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/|archivedate=23 Disember 2007|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004|title=Constitution of Ukraine|website=[[Wikisource]]|accessdate=24 Disember 2007}}</ref> meskipun Presiden masih berkuasa dalam melantik menteri luar negeri dan pertahanan dengan persetujuan ahli parlimen. Pada 21 Februari 2014 perjanjian antara Presiden [[Viktor Yanukovych]] dan pemimpin pembangkang menyaksikan negara itu kembali kepada Perlembagaan 2004. Perjanjian bersejarah itu, yang diuruskan oleh [[Kesatuan Eropah]], mengikuti bantahan [[Euromaidan]] yang bermula pada penghujung November 2013 dan memuncak dalam pertempuran ganas selama seminggu yang mengakibatkan puluhan penunjuk perasaan terbunuh. Selain mengembalikan negara kepada Perlembagaan 2004, perjanjian itu memperuntukkan pembentukan pemerintah campuran, pemanggilan pilihan raya awal, dan pembebasan bekas Perdana Menteri [[Yulia Tymoshenko]] dari penjara.<ref name="Ukraine2014protests">{{cite news |title=President Yanukovych and Ukraine opposition sign early poll deal |url=http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |date=21 Februari 2014 |work=europesun.com |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140228115026/http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |archive-date=28 Februari 2014}}</ref> Sehari selepas persetujuan itu dicapai, parlimen Ukraine memecat Yanukovych dan melantik yang di-pertuanya [[Oleksandr Turchynov]] sebagai Presiden sementara<ref name="UkrainePresidentReplaced">{{cite news |title=Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-26312008 |work=BBC News |language=en-GB |location=Kyiv |date=23 Februari 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> dan [[Arseniy Yatsenyuk]] sebagai [[Perdana Menteri Ukraine]].<ref>{{cite news |first=Harriet |last=Salem |url=https://www.theguardian.com/world/2014/mar/04/who-governing-ukraine-olexander-turchynov |title=Who exactly is governing Ukraine? |newspaper=The Guardian |language=en |date=4 Mac 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> === Presiden, parlimen dan pemerintah === {| class="wikitable floatright" style="text-align:center;" |- | [[Fail:Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg|141px]] | [[Fail:Денис Шмигаль 2020 3 (cropped).jpg|143px]] |- class="nowrap" | [[Volodymyr Zelensky]]<br/><small>[[Presiden Ukraine|Presiden]]</small> | [[Denys Shmyhal]]<br/><small>[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]]</small> |} [[Presiden Ukraine|Presiden]] dipilih melalui undi popular untuk tempoh lima tahun dan merupakan [[ketua negara]] rasmi.<ref>{{cite web |url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672 |title=General Articles about Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Government Portal |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672 |archive-date=20 Januari 2008 }}</ref> Cawangan perundangan Ukraine termasuk parlimen unicameral dengan 450 kerusi, [[Verkhovna Rada]].<ref>{{cite web |url=http://portal.rada.gov.ua/ |title=Verkhovna Rada of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Laman Sesawang Rasmi [[Verkhovna Rada]] Ukraine |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/ |archive-date=23 Disember 2007 }}</ref> Parlimen bertanggungjawab terutamanya untuk pembentukan cawangan eksekutif dan Kabinet Menteri, yang diketuai oleh [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]].<ref>{{cite web |url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004 |title=Constitution of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=[[Wikisource]] |langiage=en}}</ref> Presiden mengekalkan kuasa untuk mencalonkan menteri hal ehwal luar negeri dan pertahanan untuk kelulusan parlimen, serta kuasa untuk melantik Ketua Pendakwa Raya dan ketua [[Perkhidmatan Keselamatan Ukraine|Perkhidmatan Keselamatan]]. === Pembahagian pentadbiran === Sistem pembahagian pentadbiran Ukraine adalah berdasarkan taraf Ukraine sebagai [[negara kesatuan]]. Ukraine memiliki 27 buah kawasan (termasuk [[Sevastopol]] dan [[Crimea]]), iaitu 24 buah oblast, satu wilayah berautonomi (Crimea) dan dua bandar bertaraf khas, ibu negara, [[Kyiv|Kyiv/Kiev]] dan Sevastopol. Senarai oblast di Ukraine adalah seperti di bawah: {| class="wikitable" style="margin: 1em auto;" | |} {| class="wikitable" style="margin: 1em auto; min-width:80%;" |- !colspan=2|[[Oblast Ukraine|Oblast]] |- | colspan=2 style="vertical-align:top;"|{{colbegin|colwidth=10em}} * [[Oblast Cherkasy|Cherkasy]] * [[Oblast Chernihiv|Chernihiv]] * [[Oblast Chernivtsi|Chernivtsi]] * [[Oblast Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]] * [[Oblast Donetsk|Donetsk]] * [[Oblast Ivano-Frankivsk|Ivano-Frankivsk]] * [[Oblast Kharkiv|Kharkiv]] * [[Oblast Kherson|Kherson]] * [[Oblast Khmelnytskyi|Khmelnytskyi]] * [[Oblast Kyiv|Kyiv]] * [[Oblast Kirovohrad|Kirovohrad]] * [[Oblast Luhansk|Luhansk]] * [[Oblast Lviv|Lviv]] * [[Oblast Mykolaiv|Mykolaiv]] * [[Oblast Odessa|Odessa]] * [[Oblast Poltava|Poltava]] * [[Oblast Rivne|Rivne]] * [[Oblast Sumy|Sumy]] * [[Oblast Ternopil|Ternopil]] * [[Oblast Vinnytsia|Vinnytsia]] * [[Oblast Volyn|Volyn]] * [[Oblast Zakarpattia|Zakarpattia]] * [[Oblast Zaporizhzhia|Zaporizhzhia]] * [[Oblast Zhytomyr|Zhytomyr]] {{colend}} |- ![[Republik berautonomi]] ![[Bandar-bandar dengan status istimewa]] |- | style="vertical-align:top;"| * [[Republik Berautonomi Crimea]] | style="vertical-align:top;"| * [[Kyiv|Bandar Kyiv]] * [[Sevastopol|Bandar Sevastopol]] |} == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Ukraine}} Nilai KDNK negara ialah $150.401 bilion (nominal, anggaran 2019) dan $380.545 bilion ([[pariti kuasa beli]], anggaran 2020).<ref name="imfUA">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=48&pr.y=7&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPCPIPCH&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, October 2019|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=[[Tabung Kewangan Antarabangsa]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2019}}</ref><ref name="2020/01">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=57&pr.y=16&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDP_RPCH%2CPPPGDP%2CPCPIPCH%2CLUR&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, April 2020|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=Tabung Kewangan Antarabangsa|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=18 April 2020}}</ref> [[Hryvnia]] ialah mata wang rasmi negara sejak 1996, tetapi kini tidak digunakan di Crimea. Pada 2017, kira-kira 60% KDNK negara datang daripada sumber perkhidmatan, 28.6% pula daripada sektor perindustrian dan selebihnya daripada sektor pertanian.<ref name="CIAWFUP">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/up.html |title=The World Factbook |publisher=[[Agensi Perisikan Pusat]] |website=CIA.gov |access-date=23 Mac 2019}}</ref> Pada zaman Soviet, Ukraine memiliki ekonomi kedua terbesar dalam kalangan negara tanggungan Soviet dan menjadi pusat perindustrian dan pertanian utama dalam [[ekonomi terancang]] Soviet. Ukraine ialah pengeluar minyak bunga matahari terbesar dunia<ref name="UkrInform">[http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves German expert: Sunflower oil grows in price in Ukraine due to its low world reserves] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723025406/http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves |date=23 Julai 2011}} [UkrAgroConsult - BlackSeaGrain]</ref> serta penghasil gula dan gandum utama global. Sektor perlombongan galian ialah salah satu sektor-sektor utama negara. == Demografi == {{Utama|Demografi Ukraine}} Jumlah populasi negara (tidak termasuk Sevastopol dan Crimea) setakat 1 Disember 2019 ialah 41,922,670 orang.<ref name="UkrStat2016E">{{cite web|url=http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/eng/news/op_popul_e.asp|title=Population (by estimate) as of December 1, 2019. Average annual populations January-November 2019: Excluding the temporarily occupied territories of the Autonomous Republic of Crimea, and the city of Sevastopol|date=December 2019|work=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=February 16, 2020}}</ref> Ukraine kini mengalami masalah penurunan penduduk sejak pembubaran Kesatuan Soviet; puncak jumlah penduduk Ukraine ialah lebih kurang 51.9 juta orang pada 1993. Punca-punca lazim penurunan jumlah penduduk termasuk kadar kelahiran yang menurun serta kadar emigrasi yang tinggi, biasanya disebabkan oleh taraf kehidupan dan kesihatan kesihatan di Ukraine yang rendah.<ref name="nw-20260217">{{cite news|url=https://www.newsweek.com/nolan-peterson-why-ukraine-population-shrinking-559697|title=Why Is Ukraine's Population Shrinking?|last=Peterson|first=Nolan|date=26 February 2017|newspaper=Newsweek|accessdate=9 July 2019}}</ref><ref name="ukrstat-population">{{cite web|url=http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2007/ds/nas_rik/nas_e/nas_rik_e.html|title=Population|publisher=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=9 July 2019}}</ref> Kira-kira 67.2% penduduk Ukraine tinggal di kawasan bandar.<ref>{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html|title=Ukraine – Statistics|website=[[United Nations Children's Fund]] (UNICEF)|accessdate=7 January 2008}}</ref> === Bahasa === {{Utama|Bahasa Ukraine|Bahasa di Ukraine}} Bahasa rasmi negara ialah [[bahasa Ukraine]] berdasarkan perlembagaan.<ref name="SerhyYUBoaMN">[[Serhy Yekelchyk]] ''Ukraine: Birth of a Modern Nation'', [[Oxford University Press]] (2007), {{ISBN|978-0-19-530546-3}}</ref> [[Bahasa Rusia]] pula sering ditutur di kawasan timur dan selatan Ukraine, dan mendapat pengiktirafan khas di Crimea.<ref name="SerhyYUBoaMN" /> Selain itu, [[bahasa Tatar Crimea]] juga ditutur serta mendapat pengiktirafan di kawasan itu.<ref name="Census2001CrimeaNationality">{{cite web|url=http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|title=National structure of the population of Autonomous Republic of Crimea|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071204020421/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|archivedate=4 December 2007|accessdate=4 December 2007}}, [[2001 Ukrainian Census]]. Retrieved 27 January 2008.</ref> === Agama === {{Utama|Agama di Ukraine}} Laporan pada 2018 menyatakan kira-kira 67.3% masyarakat Ukraine menganuti [[Gereja Ortodoks Timur]] manakala Kristian Katolik Yunani merupakan agama kedua terbesar dalam masyarakat negara (9.4% penduduk).<ref name="Razumkov2018">{{cite|url=http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|script-title=uk:Особливості Релігійного І Церковно-Релігійного Самовизначення Українських Громадян: Тенденції 2010-2018|trans-title=Features of Religious and Church - Religious Self-Determination of Ukrainian Citizens: Trends 2010-2018|date=22 April 2018|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=12, 13, 16, 31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180426194313/http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|archive-date=2018-04-26 <!-- Archive date guessed from URL -->|url-status=live|format=pdf|language=uk|place=Kiev}} - Tidak termasuk Crimea, Donetsk dan Luhansk.</ref> 1.9% penduduk Ukraine menuruti [[Protestan]]. 1.1% penduduk Ukraine adalah beragama Islam, dan lazimnya menetap di Donbass. 0.4% penduduk negara adalah beragama Yahudi manakala 0.2% lagi beragama Hindu.<ref name="Razumkov2016Page27">{{citation|url=http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|script-title=uk:Релігія, Церква, суспільство і держава: два роки після Майдану|trans-title=Religion, Church, Society and State: Two Years after Maidan|date=26 Mei 2016|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=22, 27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170422181327/http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|archive-date=22 April 2017|url-status=dead|language=uk|place=Kiev|access-date=7 Januari 2019|df=dmy-all}}</ref> == Prasarana == === Pendidikan === [[Fail:Kiev University.jpg|thumb|Bangunan [[Universiti Kiev]].]] {{Utama|Pendidikan di Ukraine}} Perlembagaan negara menjanjikan pendidikan percuma kepada semua rakyat negara, dan pendidikan wajib adalah dijamin hingga tahap menengah.<ref>{{cite web|url=http://www.rada.kiev.ua/const/conengl.htm|title=Constitution of Ukraine, Chapter 2, Article 53. Adopted at the Fifth Session of the Verkhovna Rada of Ukraine on 28 June 1996|archiveurl=https://web.archive.org/web/19970415063610/http://rada.kiev.ua/const/conengl.htm|archivedate=15 April 1997}}</ref> Kadar [[celik huruf]] negara ialah 99.4% dengan punca utama ialah penekanan pihak Soviet terhadap capaian pendidikan yang menyeluruh.<ref name="CIAWFUP" /> Murid-murid Ukraine akan diberi pendidikan selama 12 tahun di sekolah, yakni empat tahun di peringkat rendah, lima tahun di peringkat menengah bawah dan tiga tahun di peringkat menengah atas. Ukraine kini memiliki lebih 800 buah institut pengajian tinggi.<ref>{{cite web|url=http://outsourcing-ukraine.org/2011/10/14/educational-system-ukraine-facilitates-development-outsourcing-sector/|title=Educational system in Ukraine|date=14 October 2011|publisher=Outsourcing-ukraine.org|accessdate=26 January 2014}}</ref> === Pengangkutan === {{Utama|Pengangkutan di Ukraine}} Panjang jalan raya berturap di Ukraine ialah 164,732 km.<ref name="CIAWFUP" /> Panjang landasan kereta api di seluruh negara pula ialah 22,473 km. Ukraine ialah salah satu negara-negara pengguna pengangkutan rel terbanyak di dunia.<ref>{{cite web|url=http://permanent.access.gpo.gov/lps3997/9510uktn.htm|title=Transportation in Ukraine|website=U.S. Government Printing Office|accessdate=22 December 2007}}</ref> [[Pelabuhan Odessa]] ialah pelabuhan laut utama negara yang menguruskan perkhidmatan feri ke negara-negara jiran seperti Turki dan Bulgaria. == Kebudayaan == {{Utama|Budaya Ukraine}} Kebudayaan Ukraine banyak dipengaruhi oleh Gereja Ortodoks yang menjadi agama utama negara ini.<ref name="derzhkomrelig">{{cite web|url=http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|title=State Department of Ukraine on Religious|last=|first=|date=|website=2003 Statistical report|language=uk|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|archivedate=4 Disember 2004|accessdate=27 Januari 2008}}</ref> Peranan jantina juga lebih bersifat tradisional, dan datuk nenek memainkan peranan lebih besar dalam membesarkan anak-anak jika dibandingkan dengan Barat.<ref>{{Cite book|title=The Price of Freedom|last=Lysenko|first=Tatiana|publisher=Lulu Publishing Services|year=2014|isbn=978-1483405759|location=|page=4}}</ref> Budaya Ukraine juga dipengaruhi oleh masyarakat negara jiran di barat dan timur, dan tercermin dalam bidang seni bina, musik, dan seni.<ref>{{cite web|url=http://www.ukraine.com/culture/|title=Culture in Ukraine {{!}} By Ukraine Channel|last=|first=|date=|website=ukraine.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=24 Mac 2018}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} == Bacaan lanjut == {{col-begin}} {{col-2}} <div class="references-small"> * [[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]. ''Ukraine: A History'', 1st edition. Toronto: [[University of Toronto Press]], 1988. ISBN 0-8020-8390-0. * Sullivant, Robert. ''Soviet Politics and the Ukraine 1917-1957''. New York: [[Columbia University Press]], 1962. * Grenkevich, Leonid. "The Soviet Partisan Movement, 1941-1944". Published by [[Routledge]], 1999. ISBN 0-7146-4874-4 * ''Russian Oppression in Ukraine''. Reports and Documents. London: Ukrainian Publishers Ltd., 1962. ISBN 0-902322-14-1 </div> {{col-2}} <div class="references-small"> * Magocsi, Paul ''History of Ukraine''. [[University of Toronto Press]], 1996 ISBN 0-8020-7820-6 * Armstrong, John A. ''Ukrainian Nationalism'', 2nd edition New York: [[Columbia University Press]], 1963 * Schulte, Theo ''The German Army and Nazi Policies in Occupied Russia'' New York: [[St. Martin's Press]], 1989 ISBN 0-85496-160-7 * Dallin, Alexander ''German Rule in Russia 1941-1945'' New York: [[St. Martin's Press]] 1957 ISBN 0-86531-102-1 </div> {{col-end}} == Pautan luar == {{portal|Ukraine|Flag of Ukraine.svg}} {{sisterlinks}} {{wikivoyage|Ukraine}} * [http://www.president.gov.ua/en/ The President of Ukraine] * [http://www.kmu.gov.ua/control/en Government Portal of Ukraine] * [https://archive.is/20120523223612/portal.rada.gov.ua/control/en/index The Parliament of Ukraine] * {{wikiatlas|Ukraine}} * {{wikia|world:Ukraine|Ukraine}} * {{CIA World Factbook link|up|Ukraine}} * {{dmoz|Regional/Europe/Ukraine}} <!--Kategori--> {{Komanwel Negara-Negara Merdeka}} {{Eropah}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Ukraine|*]] [[Kategori:Republik]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Rusia]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Slavik]] kv64hzdfs0f8w8ugvp85x6vaeonpxeh 5650921 5650609 2022-08-22T09:01:59Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5650609 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - UkraiNE bukan UkraiN wikitext text/x-wiki {{Infobox Country or territory |native_name = Україна<br />''Ukrayina'' |conventional_long_name = Ukraine<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|اوكراينـى}}}} |common_name = Ukraine |image_flag = Flag of Ukraine.svg |image_coat = Lesser Coat of Arms of Ukraine.svg |image_map = Europe location UKR.png |map_caption = Kedudukan Ukraine (jingga) di [[Eropah]] (putih) |national_anthem = Ще не вмерла України ні слава, ні воля{{spaces|2}}<small>([[Bahasa Ukraine]])</small><br />''[[Shche ne vmerla Ukraina|Shche ne vmerla Ukrayiny ni slava, ni volya]]''{{spaces|2}}<small>(transliterasi)<br />''Kegemilangan dan kebebasan Ukraine tidak terpunah lagi''</small> |official_languages = [[Bahasa Ukraine]] |capital = [[Kyiv]] |latd=50 |latm=27 |latNS=N |longd=30 |longm=30 |longEW=E |largest_city = [[Kyiv]], [[Kharkiv]], [[Odessa]] |government_type = [[Sistem separa-presiden]] |leader_title1 = [[Presiden Ukraine|Presiden]] |leader_name1 = [[Volodymyr Zelensky]] (Володимир Зеленський) |leader_title2 =[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] |leader_name2 =[[Denys Shmyhal]] (Денис Шмигаль) |sovereignty_type = [[Sejarah Kesatuan Soviet (1985-1991)|Kemerdekaan]] |sovereignty_note = daripada [[Kesatuan Soviet]] |established_event1 = [[Pengisytiharan Kemerdekaan Ukraine|Pengisytiharan]] |established_date1 = [[24 Ogos]] [[1991]] |established_event2 = [[Pungutan suara Ukraine 1991|Pungutan suara]] |established_date2 = [[1 Disember]] [[1991]] |established_event3 = Keputusan akhir |established_date3 = [[25 Disember]] [[1991]] |area_rank = 44 |area_magnitude = 1 E11 |area_km2 = 603,628 |area_sq_mi = 233,090 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |percent_water = 7% |population_estimate = 44,912,520 |population_estimate_year = 2019 |population_estimate_rank = 29 |population_census = 48,457,102 |population_census_year = 2001 |population_density_km2 = 78 |population_density_sq_mi = 199 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank = 115 |GDP_PPP_year = 2019 |GDP_PPP = $497.751 bilion |GDP_PPP_rank = 48 |GDP_PPP_per_capita = $11,082 |GDP_PPP_per_capita_rank = 77 |GDP_nominal = $186.71 bilion |GDP_nominal_rank = 62 |GDP_nominal_year = 2019 |GDP_nominal_per_capita = $4,157 |GDP_nominal_per_capita_rank = 111 |HDI = 0.750 |HDI_year = 2018 |HDI_change = increase |HDI_ref = <ref name="HDI">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/countries/profiles/UKR|title=Ukraine: Human Development Indicators 2019 |year=2019|accessdate=25 December 2019|publisher=United Nations Development Programme}}</ref> | Gini = 26.1 <!--number only--> | Gini_year = 2018 | Gini_change = increase <!--increase/decrease/steady--> | Gini_ref = <ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=UA |title=GINI index (World Bank estimate) - Ukraine |publisher=[[Bank Dunia]] |website=data.worldbank.org |access-date=22 Mac 2020}}</ref> | Gini_rank = ke-18 |currency = [[Hryvnia]] |currency_code = UAH |country_code = UKR |time_zone = [[Waktu Eropah Timur|EET]] |utc_offset = +2 |time_zone_DST = [[Waktu Musim Panas Eropah Timur|EEST]] |utc_offset_DST = +3 |cctld = [[.ua]] |calling_code = +380 |footnotes = }} '''Ukraine'''<ref>[yu.krai.nĕ] ({{Jawi|اوكراينـى}}) atau [yu.kréin]</ref> ({{Jawi|اوكراينـى}}) atau '''Ukraina'''<ref>[yu.krai.na] ({{Jawi|اوكراينا}}), digunakan terutamanya di Indonesia</ref> ({{Jawi|اوكراينا}}; {{lang-uk|Україна}} ''Ukrayina'', {{IPA|/ukrɑˈjinɑ/}}) merupakan sebuah negara di [[Eropah Timur]]. Ia bersempadan dengan [[Rusia]] di belah timur, [[Belarus]] di belah utara, [[Poland]], [[Slovakia]] dan [[Hungary]] di belah barat, [[Romania]] dan [[Moldova]] di belah tenggara, dan [[Laut Hitam]] dan [[Laut Azov]] di sebelah selatannya. Bandar [[Kyiv]] merupakan ibukota negara ini. Sejarah negara ini bermula dengan kedatangan puak Slav Timur. Semenjak sekurang-kurangnya abad ke-9, jajahan Ukraine merupakan pusat medieval tamadun Slav Timur membentuk negara ''Kievan Rus'', yang berpecah pada abad ke-12. Dari abad ke-14 seterusnya, jajahan Ukraine di bahagi kepada beberapa kuasa region dan menjelang abad ke-19 bahagian Ukraine terbesar dimasukkan kedalam [[Empayar Rusia]] dangan bakinya di bawah pengawalan Empayar Austro-Hungary. Selepas tempoh kacau bilau perperangan yang berterusan dan beberapa percubaan mendapatkan kemerdekaan (1917–1921) selepas Revolusi Rusia 1917 dan Perang Dunia Pertama, Ukraine muncul pada tahun 1922 sebagai salah satu negara yang mengasaskan republik Soviet Union. Kawasan Republik Ukrainian Socialist Soviet diperbesarkan ke arah barat tidak lama sebelum dan selepas [[Perang Dunia II]], dan sekali lagi pada 1954 dengan pengalihan Crimea. Pada tahun 1945, Ukrainian SSR menjadi salah satu ahli pengasas [[Bangsa-bangsa Bersatu]].<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/members/list.shtml|title=List of Member States|accessdate=2007-12-16|work=[[United Nations]]}}</ref> Ukraine mencapai kemerdekaan sekali lagi selepas pembubaran Soviet Union pada 1991. Ini memulakan tempoh peralihan ke ekonomi pasaran, di mana Ukraine mengalami lapan tahun berturut kejatuhan ekonomi.<ref name="Macroindicators NBU">[https://bank.gov.ua/monetary]{{cite web|url=https://bank.gov.ua/monetary|title=Macroeconomic Indicators|accessdate=2007-12-16|work=[[Bank Kebangsaan Ukraine]]}}</ref> Tetapi semenjak awal abad ini, ekonominya mengalami peningkatan stabil, dengan kadar pertumbuhan GDP sebenar purata sekitar tujuh peratus setahun.<ref name="Macroindicators NBU"/> Ukraine merupakan negara gabungan terdiri dari 24 [[oblast]] (jajahan), satu repbulik berpemerintahan sendiri ([[Crimea]]), dan dua bandar dengan status khas: ibu negaranya [[Kyiv]], dan [[Sevastopol]] yang menempatkan [[Armada Laut Hitam]] Russia di bawah suatu perjanjian sewaan.<ref name="Subtelny">{{cite book|title=Ukraine: A History|author=[[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]| publisher=[[University of Toronto Press]]|year=2000|id=ISBN 0-8020-8390-0|pages=p. 600}}</ref> Ukraine merupakan republik di bawah sistem separuh-president dengan badan legislatif, badan exekutif, dan perhakiman yang berasingan. Menjelang akhir 2004, negara ini mengalami perubahan semula perlembagaan yang besar yang menukar imbangan kuasa dikalangan parlimen, perdana menteri, kabinet, juga hubungan mereka dengan Presiden Ukraine. == Penamaan == Beberapa hipotesis yang berlainan pernah dikemukakan mengenai asal-usul perkataan ''Ukraine''. Menurut hipotesis yang lebih lama dan paling tersebar luas, Ukraine bererti "tanah perbatasan",<ref>{{cite news|author=Stay informed today and every day|url=http://www.economist.com/blogs/prospero/2014/02/linguistic-divides|title=Linguistic divides: Johnson: Is there a single Ukraine?|publisher=The Economist|date=5 Februari 2014|accessdate=12 Mei 2014|subscription=y}}</ref> sementara itu kajian-kajian kebahasaan yang lebih baharu mengemukakan makna yang berbeza: "pertiwi" atau "wilayah, negara".<ref>{{cite web|author=Hryhoriy Pivtorak|url=http://litopys.org.ua/pivtorak/pivtorak.htm|script-title=uk:Походження українців, росіян, білорусів та їхніх мов|trans-title=The origin of Ukrainians, Russians, Belarusians and their languages|language=uk|accessdate=21 Oktober 2015}}</ref> == Sejarah == {{Utama|Sejarah Ukraine}} === Zaman pascakemerdekaan === Pihak parlimen Ukraine mengguna pakai [[Pengisytiharan Kedaulatan Ukraine]] pada 16 Julai 1990. [[Akta Kemerdekaan Ukraine]] pula ditubuhkan pada 24 Ogos 1991. Referendum penerimaan kemerdekaan dan pilihan raya presiden dilaksanakan pada 1 Disember dengan lebih 90% menyokong Akta Kemerdekaan, dan [[Leonid Kravchuk]] dipilih sebagai [[Presiden Ukraine]] pertama. Pada 1994, [[Leonid Kuchma]] pula memegang jawatan presiden selepas memenangi pilihan raya presiden pada tahun itu. Selepas pembubaran Kesatuan Soviet, ekonomi Ukraine mengalami kemerosotan sepanjang 1990-an; [[keluaran dalam negara kasar]] (KDNK) Ukraine jatuh sebanyak 60% dari 1991 hingga 1999. Namun begitu, keadaan ekonomi mula bertambah baik menjelang akhir dekad, dan keadaan ekonomi negara bertambah baik pada 2000-an. ===Revolusi Oren dan Euromaidan=== Pada 2004, Perdana Menteri pada masa itu, [[Viktor Yanukovych]] memenangi pilihan raya presiden, tetapi pilihan raya tersebut dianggap bermasalah oleh [[Mahkamah Agung Ukraine|Mahkamah Agung]].<ref>{{cite web|url=http://www.skubi.net/ukraine/judgment-december-3.html|title=The Supreme Court findings|last=|first=|date=3 Disember 2004|website=|publisher=Supreme Court of Ukraine|language=uk|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=7 Julai 2008}}</ref> Hal ini membawa kepada kebangkitan rakyat di bawah calon pembangkang [[Viktor Yushchenko]] yang kemudian didapati diracun.<ref name="Ref_j">{{Cite web|url=https://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5hW1QRD4tlRX2-UW9yc_oDcwrzMgwD99SBRO80|title=Associated Press: Study: Dioxin that poisoned Yushchenko made in lab}}</ref> Perkara-perkara ini menyebabkan berlakunya [[Revolusi Oren]] yang membawa kepada pelantikan Yushcenko sebagai presiden dan Yanukovych menjadi ketua pembangkang.<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|title=Ukraine-Independent Ukraine|last=|first=|date=|website=Encyclopædia Britannica (fee required)|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080115052653/http://www.britannica.com/eb/article-30090/Ukraine|archivedate=15 Januari 2008|accessdate=14 Januari 2008}}</ref> Yanukovych menjadi Perdana Menteri semula pada 2006, dan menjadi Presiden Ukraine pada 2010.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/8508276.stm Ukraine election: Yanukovych urges Tymoshenko to quit], [[BBC News]] (10 Februari 2010)</ref> Mulai akhir 2013, protes [[Euromaidan]] ("dataran Eropah") mula muncul disebabkan oleh tindakan Yanukovych yang dilihat mula lebih memihak kepada Rusia berbanding Kesatuan Eropah,<ref name="bbc20131217">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|title=Q&A: Stand-off in Ukraine over EU agreement|last=|first=|date=17 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131218180637/https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-25182823|archivedate=18 Disember 2013|dead-url=|work=[[BBC News]]|language=en|via=}}</ref> menyebabkan pihak pro-Eropah mula mengadakan tunjuk perasaan.<ref>{{cite news|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2014-02-11/ukraine-radicals-steer-violence-as-nationalist-zeal-grows|title=Ukraine Radicals Steer Violence as Nationalist Zeal Grows|last=|first=|date=11 February 2014|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=[[Bloomberg News]]|language=en|via=}}</ref> Namun begitu, pihak pro-Rusia di timur Ukraine pula membantah Euromaidan dan menunjukkan sokongan kepada Yanukovych.<ref>{{cite news|url=https://www.bbc.com/news/world-europe-25198943|title=Donetsk view: Ukraine 'other half' resents Kiev protests|author=Lina Kushch|first=|date=3 Disember 2013|newspaper=|access-date=|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=BBC News|language=en|via=}}</ref> Siri protes memuncak pada Januari 2015, dan pihak parlimen negara bertindak mengusir Yanukovych pada bulan seterusnya.<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref> Sebuah pilihan raya diadakan pada 25 Mac dan dimenangi oleh calon pro-Eropah, [[Petro Poroshenko]].<ref>{{cite web|url=http://www.politico.eu/article/ukraine-sets-date-for-presidential-election/|title=Ukraine sets date for presidential election|last=Keating|first=Dave|date=25 Februari 2014|website=|publisher=Europeanvoice.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=12 Mei 2014}}</ref><ref name="nytimes.com">{{cite news|url=https://www.nytimes.com/2014/05/25/world/europe/activists-say-election-of-a-president-is-just-a-start-in-repairing-ukraine.html?_r=0|title=Election of President Seen as a Beginning to Repairing Ukraine|author=David M. Herszenhorn|first=|date=24 Mei 2014|newspaper=|accessdate=12 Januari 2015|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|agency=NYT|language=en|via=}}</ref> Poroshenko dilantik secara rasmi pada 7 Jun.<ref>{{cite web|url=http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|title=Why Ukraine Is So Important|author=Adam Taylor|first=|date=28 Januari 2014|website=[[Business Insider]]|language=en|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140214135440/http://www.businessinsider.com/why-ukraine-is-so-important-2014-1|archivedate=14 Februari 2014|accessdate=29 Mei 2014}}</ref> ===Konfrontasi dengan Rusia=== {{Utama|Krisis Rusia-Ukraine 2021–2022|Pencerobohan Rusia ke atas Ukraine 2022}} Pengusiran Yanukovych juga menyebabkan [[Presiden Rusia]] [[Vladimir Putin]] mula melakukan langkah-langkah untuk memasukkan [[Crimea]] ke dalam Rusia. Putin menggunakan kuasa tenteranya di Sevastopol untuk mengawal Crimea dan mengadakan [[Pungutan suara Crimea 2014|sebuah pungutan suara]] berkenaan sokongan rakyat Crimea untuk memasuki Rusia. 97% pengundi dikatakan menyokong kemasukan tersebut dan sebuah perjanjian kemasukan ke dalam Persekutuan Rusia telah diadakan pada 18 Mac 2014. Pihak Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) meluluskan sebuah resolusi yang menolak referendum tersebut dan mengisytiharkan kedudukan Crimea di bawah Ukraine. Pada musim bunga 2021, Rusia mula membina kekuatan tentera di sepanjang sempadannya dengan Ukraine. Pada 22 Februari 2022, Vladimir Putin mengarahkan pasukan tentera Rusia memasuki republik Ukraine yang memisahkan diri iaitu [[Republik Rakyat Donetsk|Donetsk]] dan [[Republik Rakyat Luhansk|Luhansk]], menggelar akta itu sebagai "misi menjaga keamanan". Putin juga secara rasmi mengiktiraf Donetsk dan Luhansk sebagai negara berdaulat, bebas sepenuhnya daripada pemerintah Ukraine.<ref>{{cite news |last1=Simmons |first1=Ann |last2=Trofimov |first2=Yaroslav |last3=Luxmoore |first3=Matthew|date=22 Februari 2022|title=Putin Orders Deployment of Troops to Breakaway Regions in Ukraine|language=en-US|work=[[The Wall Street Journal]]|location=Moscow, Kyiv, dan London|url=https://www.wsj.com/articles/russia-alleges-ukrainian-incursion-kyiv-says-moscow-makes-up-fake-incidents-11645453512|url-access=subscription|access-date=2022-02-24|issn=0099-9660}}</ref><ref>{{cite news|last=Nichols|first=Michelle|last2=Pamuk|first2=Humeyra|date=2022-02-22|title=U.S. slams Russian 'peacekeepers' in Ukraine as 'nonsense'|work=[[Reuters]]|language=en|url=https://www.reuters.com/world/europe/un-chief-believes-russia-has-violated-ukraines-sovereignty-2022-02-21/|access-date=2022-02-24}}</ref> Pada awal pagi 24 Februari 2022, Presiden Rusia Vladimir Putin mengumumkan "operasi ketenteraan khas" untuk memusnahkan Ukraine. Kemudian pada hari itu, kerajaan Ukraine mengumumkan bahawa Rusia telah menguasai [[Chernobyl]].<ref>{{cite web|title=Ukraine reclaims key military airport; Russian troops seize Chernobyl|url=https://www.upi.com/Top_News/World-News/2022/02/24/captures-chernobyl-ukraine/4851645738981/|access-date=2022-02-25|website=UPI}}</ref> == Geografi == [[File:Dnieper_is_one_of_the_major_rivers_of_Europe.jpg|thumb|right|250px|Sungai Dnieper di Oblast Dnipropetrovsk.]] {{Utama|Geografi Ukraine}} Dengan keluasan 603,628 kilometer persegi dan garis pantai sepanjang 2,782 kilometer, Ukraine adalah [[Senarai negara mengikut keluasan|negara ke-46 terbesar dunia]]. Ukraine ialah negara Eropah terluas, dan wilayah kedua terbesar Eropah selepas [[Rusia Eropah]]. Ukraine terletak di antara latitud 44° dengan 53° U, dan longitud 22° dengan 41° T. Kebanyakan wilayah Ukraine merupakan daerah aliran [[sungai Dnieper]], sungai ketiga terpanjang di Eropah setelah sungai [[Sungai Volga|Volga]] dan [[Danube]]. Daerah aliran sungai Dnieper mencakupi wilayah seluas 518,000 km². Lebih daripada 20,000 tasik kecil wujud di Ukraine dengan jumlah keluasan mencapai 18,139 km². Tasik terbesar di Ukraine ialah bendungan sungai Dnieper, manakala tasik alamiah terbesar adalah [[Tasik Yalpuh]]. === Iklim === Sebahagian besar Ukraine termasuk zon [[iklim sederhana]], dengan pengecualian pada pesisir selatan Crimea yang tergolong dalam [[iklim subtropika]].<ref name="faoclimate">{{cite web|url=http://www.fao.org/ag/agp/AGPC/doc/Counprof/Ukraine/ukraine.htm|title=Ukraine|work=Country Pasture/Forage Resource Profiles|publisher=Food and Agriculture Organization|accessdate=8 August 2016}}</ref> Iklim ini dipengaruhi oleh udara yang lembap dan agak panas yang berasal dari Lautan Atlantik.<ref name="ebclimate">{{cite web|url=http://www.britannica.com/place/Ukraine|title=Ukraine – Climate|last=|first=|date=|work=Encyclopædia Britannica|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=20 Oktober 2015}}</ref> Suhu tahunan rata-rata berkisar antara 5.5° - 7.0 °C di utara, dan 11.0 - 13.0 °C di selatan.<ref name="ebclimate" /> Taburan hujan tidak tersebar secara sekata; taburan tertinggi berada di barat dan utara, sedangkan taburan adalah rendah di timur dan tenggara.<ref name="ebclimate" /> Kawasan barat Ukraine, khususnya di [[Pergunungan Karpatos]], menerima kira-kira 1,200 milimeter taburan hujan setahun, sedangkan Crimea dan kawasan pesisir Laut Hitam menerima kira-kira 400 milimeter.<ref name="ebclimate" /> == Politik == {{Utama|Politik di Ukraine}} Ukraine ialah sebuah republik di bawah [[sistem separa-presiden]] campuran separa parlimen dengan cawangan perundangan, eksekutif dan kehakiman yang berasingan. ===Perlembagaan Ukraine=== Ukraine ialah sebuah republik campuran semiparlimen dan oleh itu, bersistem semipresiden dengan bidang legislatif, eksekutif, dan kehakiman yang terpisah. [[Presiden Ukraine]] bertindak sebagai [[ketua negara]] dan dipilih setiap lima tahun melalui pilihan raya.<ref>{{cite web|url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672|title=General Articles about Ukraine|website=Government Portal|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672|archivedate=20 Januari 2008|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref> [[Verkhovna Rada]] ialah parlimen negara, yakni badan perundangan ekadewan negara dengan 450 kerusi yang diketuai [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]] dan bertanggungjawab membentuk kabinet menteri,<ref>{{cite web|url=http://portal.rada.gov.ua/|title=Verkhovna Rada of Ukraine|website=[[Verkhovna Rada]] of Ukraine Official Web-site|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/|archivedate=23 Disember 2007|accessdate=24 Disember 2007|df=dmy-all}}</ref><ref>{{cite web|url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004|title=Constitution of Ukraine|website=[[Wikisource]]|accessdate=24 Disember 2007}}</ref> meskipun Presiden masih berkuasa dalam melantik menteri luar negeri dan pertahanan dengan persetujuan ahli parlimen. Pada 21 Februari 2014 perjanjian antara Presiden [[Viktor Yanukovych]] dan pemimpin pembangkang menyaksikan negara itu kembali kepada Perlembagaan 2004. Perjanjian bersejarah itu, yang diuruskan oleh [[Kesatuan Eropah]], mengikuti bantahan [[Euromaidan]] yang bermula pada penghujung November 2013 dan memuncak dalam pertempuran ganas selama seminggu yang mengakibatkan puluhan penunjuk perasaan terbunuh. Selain mengembalikan negara kepada Perlembagaan 2004, perjanjian itu memperuntukkan pembentukan pemerintah campuran, pemanggilan pilihan raya awal, dan pembebasan bekas Perdana Menteri [[Yulia Tymoshenko]] dari penjara.<ref name="Ukraine2014protests">{{cite news |title=President Yanukovych and Ukraine opposition sign early poll deal |url=http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |date=21 Februari 2014 |work=europesun.com |language=en |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140228115026/http://www.europesun.com/index.php/sid/220190358 |archive-date=28 Februari 2014}}</ref> Sehari selepas persetujuan itu dicapai, parlimen Ukraine memecat Yanukovych dan melantik yang di-pertuanya [[Oleksandr Turchynov]] sebagai Presiden sementara<ref name="UkrainePresidentReplaced">{{cite news |title=Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-26312008 |work=BBC News |language=en-GB |location=Kyiv |date=23 Februari 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> dan [[Arseniy Yatsenyuk]] sebagai [[Perdana Menteri Ukraine]].<ref>{{cite news |first=Harriet |last=Salem |url=https://www.theguardian.com/world/2014/mar/04/who-governing-ukraine-olexander-turchynov |title=Who exactly is governing Ukraine? |newspaper=The Guardian |language=en |date=4 Mac 2014 |access-date=6 April 2016}}</ref> === Presiden, parlimen dan pemerintah === {| class="wikitable floatright" style="text-align:center;" |- | [[Fail:Volodymyr Zelensky Official portrait.jpg|141px]] | [[Fail:Денис Шмигаль 2020 3 (cropped).jpg|143px]] |- class="nowrap" | [[Volodymyr Zelensky]]<br/><small>[[Presiden Ukraine|Presiden]]</small> | [[Denys Shmyhal]]<br/><small>[[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]]</small> |} [[Presiden Ukraine|Presiden]] dipilih melalui undi popular untuk tempoh lima tahun dan merupakan [[ketua negara]] rasmi.<ref>{{cite web |url=http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3fart_id=235995&cat_id=32672 |title=General Articles about Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Government Portal |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080120232454/http://www.kmu.gov.ua/control/en/publish/article%3Fart_id%3D235995%26cat_id%3D32672 |archive-date=20 Januari 2008 }}</ref> Cawangan perundangan Ukraine termasuk parlimen unicameral dengan 450 kerusi, [[Verkhovna Rada]].<ref>{{cite web |url=http://portal.rada.gov.ua/ |title=Verkhovna Rada of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=Laman Sesawang Rasmi [[Verkhovna Rada]] Ukraine |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20071223190549/http://portal.rada.gov.ua/ |archive-date=23 Disember 2007 }}</ref> Parlimen bertanggungjawab terutamanya untuk pembentukan cawangan eksekutif dan Kabinet Menteri, yang diketuai oleh [[Perdana Menteri Ukraine|Perdana Menteri]].<ref>{{cite web |url=https://en.wikisource.org/wiki/Constitution_of_Ukraine,_2004 |title=Constitution of Ukraine |access-date=24 Disember 2007 |website=[[Wikisource]] |langiage=en}}</ref> Presiden mengekalkan kuasa untuk mencalonkan menteri hal ehwal luar negeri dan pertahanan untuk kelulusan parlimen, serta kuasa untuk melantik Ketua Pendakwa Raya dan ketua [[Perkhidmatan Keselamatan Ukraine|Perkhidmatan Keselamatan]]. === Pembahagian pentadbiran === Sistem pembahagian pentadbiran Ukraine adalah berdasarkan taraf Ukraine sebagai [[negara kesatuan]]. Ukraine memiliki 27 buah kawasan (termasuk [[Sevastopol]] dan [[Crimea]]), iaitu 24 buah oblast, satu wilayah berautonomi (Crimea) dan dua bandar bertaraf khas, ibu negara, [[Kyiv|Kyiv/Kiev]] dan Sevastopol. Senarai oblast di Ukraine adalah seperti di bawah: {| class="wikitable" style="margin: 1em auto;" | |} {| class="wikitable" style="margin: 1em auto; min-width:80%;" |- !colspan=2|[[Oblast Ukraine|Oblast]] |- | colspan=2 style="vertical-align:top;"|{{colbegin|colwidth=10em}} * [[Oblast Cherkasy|Cherkasy]] * [[Oblast Chernihiv|Chernihiv]] * [[Oblast Chernivtsi|Chernivtsi]] * [[Oblast Dnipropetrovsk|Dnipropetrovsk]] * [[Oblast Donetsk|Donetsk]] * [[Oblast Ivano-Frankivsk|Ivano-Frankivsk]] * [[Oblast Kharkiv|Kharkiv]] * [[Oblast Kherson|Kherson]] * [[Oblast Khmelnytskyi|Khmelnytskyi]] * [[Oblast Kyiv|Kyiv]] * [[Oblast Kirovohrad|Kirovohrad]] * [[Oblast Luhansk|Luhansk]] * [[Oblast Lviv|Lviv]] * [[Oblast Mykolaiv|Mykolaiv]] * [[Oblast Odessa|Odessa]] * [[Oblast Poltava|Poltava]] * [[Oblast Rivne|Rivne]] * [[Oblast Sumy|Sumy]] * [[Oblast Ternopil|Ternopil]] * [[Oblast Vinnytsia|Vinnytsia]] * [[Oblast Volyn|Volyn]] * [[Oblast Zakarpattia|Zakarpattia]] * [[Oblast Zaporizhzhia|Zaporizhzhia]] * [[Oblast Zhytomyr|Zhytomyr]] {{colend}} |- ![[Republik berautonomi]] ![[Bandar-bandar dengan status istimewa]] |- | style="vertical-align:top;"| * [[Republik Berautonomi Crimea]] | style="vertical-align:top;"| * [[Kyiv|Bandar Kyiv]] * [[Sevastopol|Bandar Sevastopol]] |} == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Ukraine}} Nilai KDNK negara ialah $150.401 bilion (nominal, anggaran 2019) dan $380.545 bilion ([[pariti kuasa beli]], anggaran 2020).<ref name="imfUA">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/02/weodata/weorept.aspx?pr.x=48&pr.y=7&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2CPCPIPCH&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, October 2019|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=[[Tabung Kewangan Antarabangsa]]|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=16 Oktober 2019}}</ref><ref name="2020/01">{{cite web|url=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2020/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=57&pr.y=16&sy=2017&ey=2021&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=926&s=NGDP_RPCH%2CPPPGDP%2CPCPIPCH%2CLUR&grp=0&a=|title=World Economic Outlook Database, April 2020|last=|first=|date=|website=IMF.org|publisher=Tabung Kewangan Antarabangsa|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=18 April 2020}}</ref> [[Hryvnia]] ialah mata wang rasmi negara sejak 1996, tetapi kini tidak digunakan di Crimea. Pada 2017, kira-kira 60% KDNK negara datang daripada sumber perkhidmatan, 28.6% pula daripada sektor perindustrian dan selebihnya daripada sektor pertanian.<ref name="CIAWFUP">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/up.html |title=The World Factbook |publisher=[[Agensi Perisikan Pusat]] |website=CIA.gov |access-date=23 Mac 2019}}</ref> Pada zaman Soviet, Ukraine memiliki ekonomi kedua terbesar dalam kalangan negara tanggungan Soviet dan menjadi pusat perindustrian dan pertanian utama dalam [[ekonomi terancang]] Soviet. Ukraine ialah pengeluar minyak bunga matahari terbesar dunia<ref name="UkrInform">[http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves German expert: Sunflower oil grows in price in Ukraine due to its low world reserves] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110723025406/http://www.blackseagrain.net/about-ukragroconsult/news-bsg/german-expert-sunflower-oil-grows-in-price-in-ukraine-due-to-its-low-world-reserves |date=23 Julai 2011}} [UkrAgroConsult - BlackSeaGrain]</ref> serta penghasil gula dan gandum utama global. Sektor perlombongan galian ialah salah satu sektor-sektor utama negara. == Demografi == {{Utama|Demografi Ukraine}} Jumlah populasi negara (tidak termasuk Sevastopol dan Crimea) setakat 1 Disember 2019 ialah 41,922,670 orang.<ref name="UkrStat2016E">{{cite web|url=http://database.ukrcensus.gov.ua/PXWEB2007/eng/news/op_popul_e.asp|title=Population (by estimate) as of December 1, 2019. Average annual populations January-November 2019: Excluding the temporarily occupied territories of the Autonomous Republic of Crimea, and the city of Sevastopol|date=December 2019|work=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=February 16, 2020}}</ref> Ukraine kini mengalami masalah penurunan penduduk sejak pembubaran Kesatuan Soviet; puncak jumlah penduduk Ukraine ialah lebih kurang 51.9 juta orang pada 1993. Punca-punca lazim penurunan jumlah penduduk termasuk kadar kelahiran yang menurun serta kadar emigrasi yang tinggi, biasanya disebabkan oleh taraf kehidupan dan kesihatan kesihatan di Ukraine yang rendah.<ref name="nw-20260217">{{cite news|url=https://www.newsweek.com/nolan-peterson-why-ukraine-population-shrinking-559697|title=Why Is Ukraine's Population Shrinking?|last=Peterson|first=Nolan|date=26 February 2017|newspaper=Newsweek|accessdate=9 July 2019}}</ref><ref name="ukrstat-population">{{cite web|url=http://www.ukrstat.gov.ua/operativ/operativ2007/ds/nas_rik/nas_e/nas_rik_e.html|title=Population|publisher=State Statistics Service of Ukraine|accessdate=9 July 2019}}</ref> Kira-kira 67.2% penduduk Ukraine tinggal di kawasan bandar.<ref>{{cite web|url=http://www.unicef.org/infobycountry/ukraine_statistics.html|title=Ukraine – Statistics|website=[[United Nations Children's Fund]] (UNICEF)|accessdate=7 January 2008}}</ref> === Bahasa === {{Utama|Bahasa Ukraine|Bahasa di Ukraine}} Bahasa rasmi negara ialah [[bahasa Ukraine]] berdasarkan perlembagaan.<ref name="SerhyYUBoaMN">[[Serhy Yekelchyk]] ''Ukraine: Birth of a Modern Nation'', [[Oxford University Press]] (2007), {{ISBN|978-0-19-530546-3}}</ref> [[Bahasa Rusia]] pula sering ditutur di kawasan timur dan selatan Ukraine, dan mendapat pengiktirafan khas di Crimea.<ref name="SerhyYUBoaMN" /> Selain itu, [[bahasa Tatar Crimea]] juga ditutur serta mendapat pengiktirafan di kawasan itu.<ref name="Census2001CrimeaNationality">{{cite web|url=http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|title=National structure of the population of Autonomous Republic of Crimea|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071204020421/http://www.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/|archivedate=4 December 2007|accessdate=4 December 2007}}, [[2001 Ukrainian Census]]. Retrieved 27 January 2008.</ref> === Agama === {{Utama|Agama di Ukraine}} Laporan pada 2018 menyatakan kira-kira 67.3% masyarakat Ukraine menganuti [[Gereja Ortodoks Timur]] manakala Kristian Katolik Yunani merupakan agama kedua terbesar dalam masyarakat negara (9.4% penduduk).<ref name="Razumkov2018">{{cite|url=http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|script-title=uk:Особливості Релігійного І Церковно-Релігійного Самовизначення Українських Громадян: Тенденції 2010-2018|trans-title=Features of Religious and Church - Religious Self-Determination of Ukrainian Citizens: Trends 2010-2018|date=22 April 2018|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=12, 13, 16, 31|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180426194313/http://razumkov.org.ua/uploads/article/2018_Religiya.pdf|archive-date=2018-04-26 <!-- Archive date guessed from URL -->|url-status=live|format=pdf|language=uk|place=Kiev}} - Tidak termasuk Crimea, Donetsk dan Luhansk.</ref> 1.9% penduduk Ukraine menuruti [[Protestan]]. 1.1% penduduk Ukraine adalah beragama Islam, dan lazimnya menetap di Donbass. 0.4% penduduk negara adalah beragama Yahudi manakala 0.2% lagi beragama Hindu.<ref name="Razumkov2016Page27">{{citation|url=http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|script-title=uk:Релігія, Церква, суспільство і держава: два роки після Майдану|trans-title=Religion, Church, Society and State: Two Years after Maidan|date=26 Mei 2016|publisher=[[Razumkov Center]] dengan All-Ukrainian Council of Churches|pages=22, 27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170422181327/http://old.razumkov.org.ua/upload/Religiya_200516_A4.compressed.pdf|archive-date=22 April 2017|url-status=dead|language=uk|place=Kiev|access-date=7 Januari 2019|df=dmy-all}}</ref> == Prasarana == === Pendidikan === [[Fail:Kiev University.jpg|thumb|Bangunan [[Universiti Kiev]].]] {{Utama|Pendidikan di Ukraine}} Perlembagaan negara menjanjikan pendidikan percuma kepada semua rakyat negara, dan pendidikan wajib adalah dijamin hingga tahap menengah.<ref>{{cite web|url=http://www.rada.kiev.ua/const/conengl.htm|title=Constitution of Ukraine, Chapter 2, Article 53. Adopted at the Fifth Session of the Verkhovna Rada of Ukraine on 28 June 1996|archiveurl=https://web.archive.org/web/19970415063610/http://rada.kiev.ua/const/conengl.htm|archivedate=15 April 1997}}</ref> Kadar [[celik huruf]] negara ialah 99.4% dengan punca utama ialah penekanan pihak Soviet terhadap capaian pendidikan yang menyeluruh.<ref name="CIAWFUP" /> Murid-murid Ukraine akan diberi pendidikan selama 12 tahun di sekolah, yakni empat tahun di peringkat rendah, lima tahun di peringkat menengah bawah dan tiga tahun di peringkat menengah atas. Ukraine kini memiliki lebih 800 buah institut pengajian tinggi.<ref>{{cite web|url=http://outsourcing-ukraine.org/2011/10/14/educational-system-ukraine-facilitates-development-outsourcing-sector/|title=Educational system in Ukraine|date=14 October 2011|publisher=Outsourcing-ukraine.org|accessdate=26 January 2014}}</ref> === Pengangkutan === {{Utama|Pengangkutan di Ukraine}} Panjang jalan raya berturap di Ukraine ialah 164,732 km.<ref name="CIAWFUP" /> Panjang landasan kereta api di seluruh negara pula ialah 22,473 km. Ukraine ialah salah satu negara-negara pengguna pengangkutan rel terbanyak di dunia.<ref>{{cite web|url=http://permanent.access.gpo.gov/lps3997/9510uktn.htm|title=Transportation in Ukraine|website=U.S. Government Printing Office|accessdate=22 December 2007}}</ref> [[Pelabuhan Odessa]] ialah pelabuhan laut utama negara yang menguruskan perkhidmatan feri ke negara-negara jiran seperti Turki dan Bulgaria. == Kebudayaan == {{Utama|Budaya Ukraine}} Kebudayaan Ukraine banyak dipengaruhi oleh Gereja Ortodoks yang menjadi agama utama negara ini.<ref name="derzhkomrelig">{{cite web|url=http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|title=State Department of Ukraine on Religious|last=|first=|date=|website=2003 Statistical report|language=uk|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20041204115821/http://www.derzhkomrelig.gov.ua/info_zvit_2003.html|archivedate=4 Disember 2004|accessdate=27 Januari 2008}}</ref> Peranan jantina juga lebih bersifat tradisional, dan datuk nenek memainkan peranan lebih besar dalam membesarkan anak-anak jika dibandingkan dengan Barat.<ref>{{Cite book|title=The Price of Freedom|last=Lysenko|first=Tatiana|publisher=Lulu Publishing Services|year=2014|isbn=978-1483405759|location=|page=4}}</ref> Budaya Ukraine juga dipengaruhi oleh masyarakat negara jiran di barat dan timur, dan tercermin dalam bidang seni bina, musik, dan seni.<ref>{{cite web|url=http://www.ukraine.com/culture/|title=Culture in Ukraine {{!}} By Ukraine Channel|last=|first=|date=|website=ukraine.com|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=24 Mac 2018}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} == Bacaan lanjut == {{col-begin}} {{col-2}} <div class="references-small"> * [[Orest Subtelny|Subtelny, Orest]]. ''Ukraine: A History'', 1st edition. Toronto: [[University of Toronto Press]], 1988. ISBN 0-8020-8390-0. * Sullivant, Robert. ''Soviet Politics and the Ukraine 1917-1957''. New York: [[Columbia University Press]], 1962. * Grenkevich, Leonid. "The Soviet Partisan Movement, 1941-1944". Published by [[Routledge]], 1999. ISBN 0-7146-4874-4 * ''Russian Oppression in Ukraine''. Reports and Documents. London: Ukrainian Publishers Ltd., 1962. ISBN 0-902322-14-1 </div> {{col-2}} <div class="references-small"> * Magocsi, Paul ''History of Ukraine''. [[University of Toronto Press]], 1996 ISBN 0-8020-7820-6 * Armstrong, John A. ''Ukrainian Nationalism'', 2nd edition New York: [[Columbia University Press]], 1963 * Schulte, Theo ''The German Army and Nazi Policies in Occupied Russia'' New York: [[St. Martin's Press]], 1989 ISBN 0-85496-160-7 * Dallin, Alexander ''German Rule in Russia 1941-1945'' New York: [[St. Martin's Press]] 1957 ISBN 0-86531-102-1 </div> {{col-end}} == Pautan luar == {{portal|Ukraine|Flag of Ukraine.svg}} {{sisterlinks}} {{wikivoyage|Ukraine}} * [http://www.president.gov.ua/en/ The President of Ukraine] * [http://www.kmu.gov.ua/control/en Government Portal of Ukraine] * [https://archive.is/20120523223612/portal.rada.gov.ua/control/en/index The Parliament of Ukraine] * {{wikiatlas|Ukraine}} * {{wikia|world:Ukraine|Ukraine}} * {{CIA World Factbook link|up|Ukraine}} * {{dmoz|Regional/Europe/Ukraine}} <!--Kategori--> {{Komanwel Negara-Negara Merdeka}} {{Eropah}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Ukraine|*]] [[Kategori:Republik]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Rusia]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Slavik]] 828acbolu87zj603hjkc858v9x4emfo 0 3707 5650604 5256232 2022-08-21T17:28:19Z 林孝導 270519 wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |common_name=Kerajaan Liechtenstein |native_name=''Fürstentum Liechtenstein'' |conventional_long_name=Kerajaan Liechtenstein<br /><big>کڤڠيرنن ليشتنشتاين</big> |image_flag=Flag of Liechtenstein.svg |image_coat=Staatswappen-Liechtensteins.svg |image_map=Location Liechtenstein Europe.png |map_caption={{map caption|location_color=hijau|region=[[Eropah]]|region_color=kelabu gelap|legend=Location Liechtenstein Europe.png}} |image_map2=Location Liechtenstein.png |map_caption2={{map caption|location_color=hijau|}} |map2_width=250px |national_motto=Für Gott, Fürst und Vaterland<small><br /> Untuk Tuhan, Putera dan Tanah Air </small> |national_anthem=''[[Oben am jungen Rhein]]''<small><br />"Di Sungai Rhine yang Muda"</small> |official_languages=[[bahasa Jerman|Jerman]] |capital=[[Vaduz]] |latd=47|latm=08.5|latNS=N|longd=9|longm=31.4|longEW=E |largest_city=[[Schaan]] |government_type={{nowrap|[[Demokrasi berparlimen]]}} di bawah [[Raja Berperlembagaan]] |leader_title1=[[Putera Liechtenstein|Putera]] |leader_name1=[[Hans-Adam II, Prince of Liechtenstein|Hans-Adam II]] |leader_title2=[[Putera Mahkota Liechtenstein|Putera Mahkota]] |leader_name2=[[Alois, Hereditary Prince of Liechtenstein|Alois]] |leader_title3=[[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] |leader_name3=[[Daniel Risch]] |leader_title4=[[Parlimen Liechtenstein|Speaker Parlimen]] |leader_name4=[[Arbert Frick]] |legislature=[[Landtag Liechtenstein]] |area_km2=160 |area_sq_mi=62 |area_rank=ke-210 |area_magnitude=1 E8 |percent_water=boleh diabaikan |population_estimate=38,557<ref name="llv.li" /> |population_estimate_year=2008 |population_estimate_rank=ke-204 |population_density_km2=221 |population_density_sq_mi=573 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank=ke-52 |population_census=33,307 |population_census_year=2000 |GDP_nominal_year=2007 |GDP_nominal=AS$4.576 bilion<ref name="LiechCIA" >{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ls.html |title=Central Intelligence Agency|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date= 7 February 2020|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=24 February 2020}}</ref><ref name="Liechfigures">[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm Key Figures for Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090917040625/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm |date=2009-09-17 }}, Landesverwaltung Liechtenstein.</ref> |GDP_nominal_rank= |GDP_nominal_per_capita=AS$129,101<ref name="LiechCIA"/><ref name="Liechfigures"/> |GDP_nominal_per_capita_rank=No. 1 |GDP_PPP_year=2007 |GDP_PPP=AS$4.16 bilion<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_rank= |GDP_PPP_per_capita=AS$118,000<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_per_capita_rank=No. 1 |sovereignty_type=[[Kemerdekaan]] sebagai [[kerajaan]] |established_event1=[[Perjanjian Pressburg]] |established_date1=1806 |established_event2=Kemerdekaan daripada [[Konfederasi Jerman]] |established_date2=1866 |currency=[[Franc Swiss]] |currency_code=CHF |time_zone=[[Waktu Eropah Tengah|CET]] |utc_offset=+1 |time_zone_DST=[[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] |utc_offset_DST=+2 |demonym=Liechtensteiner (lelaki), Liechtensteinerin (perempuan) |drives_on=Kanan |cctld=[[.li]] |calling_code=+423 |footnote1= }} '''Liechtenstein''' atau nama rasmi negara, '''Kerajaan Liechtenstein''' ({{Audio-IPA|en-us-Liechtenstein.ogg|/ˈlɪktənstaɪn/}} ({{lang-de|Fürstentum Liechtenstein}}, {{Audio-IPA|correct-German-pronunciation-of-Fuerstentum-Liechtenstein.ogg|ˈfʏʁstəntuːm ˈliːçtənʃtaɪn}}, {{lang-en|Principality of Liechtenstein}}) ialah sebuah [[negara mikro]] terletak di [[Eropah Barat]]. Ia bersempadan dengan [[Switzerland]] di barat dan selatan serta [[Austria]] di timur. Luas negara ini hanya sedikit melebihi 160&nbsp;km² (kira-kira 61.7 batu persegi) manakala jumlah penduduknya dianggarkan seramai 35,000. Ibu negaranya ialah [[Vaduz]], manakala bandar terbesarnya pula ialah [[Schaan]]. Liechtenstein merupakan negara berbahasa [[bahasa Jerman|Jerman]] terkecil di dunia dan satu-satunya negara Alp yang keseluruhannya terletak di [[Banjaran Alp]]. Ia juga merupakan negara berbahasa Jerman yang tidak berkongsi sempadan dengan Jerman. Liechtenstein ialah sebuah negara [[Raja Berperlembagaan]] yang dibahagkan kepada [[Perbandaran di Liechtenstein|11 perbandaran]]. Kebanyakan kawasan permukaan bumi Liechtenstein bergunung-ganang, menjadikannya destinasi sukan musim sejuk. Sektor kewangan negara yang kukuh terletak di ibu negara Vaduz, dan dikenali dengan nama [[syurga cukai]]. Liechtenstein ialah ahli [[Perjanjian Perdagangan Bebas Eropah]]. Walau bagaimanapun, Liechtenstein bukan sebahagian daripada [[Kesatuan Eropah]]. == Geografi == {{Utama|Geografi Liechtenstein}} Negara ini terletak di antara [[Switzerland]] ([[Kanton St. Gallen]] di barat dan [[Graubünden]] di selatan) dengan [[Austria]] ([[Vorarlberg]]) di timur. Liechtenstein berkeluasan 160 km², menjadikan negara ini sebagai negara keenam terkecil di dunia.<ref>[http://www.nbcnews.com/id/16381664 "Tiny Liechtenstein gets a little bigger"], 29 Disember 2006.</ref> [[Sungai Rhine]] mengalir dan membentuk sempadan barat negara. Puncak tertinggi negara ialah [[Grauspitz]] dengan ketinggian 2,599 m. == Politik == {{Utama|Politik di Liechtenstein}} Negara ini mempunyai [[Putera Liechtenstein]] sebagai ketua negara. [[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] pula bertanggungjawab sebagai ketua kerajaan yang dibantu oleh empat orang kaunselor kerajaan (menteri). Kuasa legislatif adalah tertakluk pada [[Landtag]], parlimen ekadewan yang terdiri daripada 25 kerusi dengan penggal hingga empat tahun. === Pembahagian pentadbiran === {{Utama|Daerah Liechtenstein}} Liechtenstein dibahagikan kepada 11 buah perbandaran (''gemeinde'') seperti di bawah: * Vaduz * Schaan * Balzers * Triesen * Eschen * Mauren * Triesenberg * Ruggell * Gamprin * Schellenberg * Planken == Demografi == {{Utama|Demografi Liechtenstein}} Jumlah penduduk Liechtenstein ialah 38,557 orang setakat Jun 2019. Kebanyakan daripada penduduk Liechtenstein adalah berketurunan [[Alamanni]] manakala kira-kira sepertiga penduduk negara ialah warganegara asing, lazimnya orang Eropah.<ref name="llv.li">{{cite web|url=https://www.llv.li/files/as/bevolkerungsstatistik-30-juni-2019.pdf|publisher=Amt für Statistik Fürstentum Liechtenstein|title=Bevölkerungsstatistik|language=de|date=30 Julai 2019|accessdate=7 Mei 2020}}</ref> [[Bahasa Jerman]] ialah bahasa rasmi negara, dan kebanyakan dalam kalangan masyarakat bertutur dalam loghat Alamanni. [[Katolik|Kristian Katolik]] ialah agama rasmi menurut perlembagaan negara, dan semua agama dijanjikan perlindungan dalam perlembagaan itu.<ref name="Temperman2010">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Khag6tbsIn4C&pg=PA44|title=State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance|author=Jeroen Temperman|date=30 May 2010|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-18148-9|pages=44–45|accessdate=31 July 2012}}</ref> == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Liechtenstein}} Liechtenstein memiliki nilai [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] sebanyak $6.215 billion (nominal, 2018)<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> dan memiliki nilai KDNK per kapita sebanyak $165,028 setakat 2016, salah satu nilai-nilai tertinggi dunia.<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP per capita (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> Negara ini menjalinkan hubungan kastam dengan Switzerland dan menggunakan mata wang [[Franc Swiss]]. == Kebudayaan == Oleh kerana saiz negara yang kecil, Liechtenstein sangat dipengaruhi oleh budaya luar, terutama dari kawasan selatan Eropah berbahasa Jerman seperti Austria, Baden-Wuttemberg, Bavaria, Switzerland dan khususnya Tirol serta Vorarlberg. Persatuan Sejarah Kerajaan Liechtenstein berperanan dalam melestarikan budaya dan sejarah negara ini. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{Sister project links|Liechtenstein|voy=Liechtenstein}} * [http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080526081533/http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm |date=2008-05-26 }} - Tapak rasmi Kerajaan Liechtenstein * [http://www.fuerstenhaus.li The Princely House of Liechtenstein] * [http://www.landtag.li/ Landtag] * [http://www.tourismus.li Tourism Liechtenstein] * [http://www.kunstmuseum.li National Art Museum of Liechtenstein] {{stub}} {{Negara di Eropah}}{{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Liechtenstein|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] kdb0gv6mva3fqh94ovyd2pxd12cf1hh 5650928 5650604 2022-08-22T09:13:37Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5650604 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{Infobox Country |common_name=Kerajaan Liechtenstein |native_name=''Fürstentum Liechtenstein'' |conventional_long_name=Kerajaan Liechtenstein<br />{{lang|ms|script|Arab|كراجان ليختنشتاين}}}} |image_flag=Flag of Liechtenstein.svg |image_coat=Staatswappen-Liechtensteins.svg |image_map=Location Liechtenstein Europe.png |map_caption={{map caption|location_color=hijau|region=[[Eropah]]|region_color=kelabu gelap|legend=Location Liechtenstein Europe.png}} |image_map2=Location Liechtenstein.png |map_caption2={{map caption|location_color=hijau|}} |map2_width=250px |national_motto=Für Gott, Fürst und Vaterland<small><br /> Untuk Tuhan, Putera dan Tanah Air </small> |national_anthem=''[[Oben am jungen Rhein]]''<small><br />"Di Sungai Rhine yang Muda"</small> |official_languages=[[bahasa Jerman]] |capital=[[Vaduz]] |latd=47|latm=08.5|latNS=N|longd=9|longm=31.4|longEW=E |largest_city=[[Schaan]] |government_type={{nowrap|[[Demokrasi berparlimen]]}} di bawah [[Raja Berperlembagaan]] |leader_title1=[[Putera Liechtenstein|Putera]] |leader_name1=[[Hans-Adam II, Prince of Liechtenstein|Hans-Adam II]] |leader_title2=[[Putera Mahkota Liechtenstein|Putera Mahkota]] |leader_name2=[[Alois, Hereditary Prince of Liechtenstein|Alois]] |leader_title3=[[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] |leader_name3=[[Daniel Risch]] |leader_title4=[[Parlimen Liechtenstein|Speaker Parlimen]] |leader_name4=[[Arbert Frick]] |legislature=[[Landtag Liechtenstein]] |area_km2=160 |area_sq_mi=62 |area_rank=ke-210 |area_magnitude=1 E8 |percent_water=boleh diabaikan |population_estimate=38,557<ref name="llv.li" /> |population_estimate_year=2008 |population_estimate_rank=ke-204 |population_density_km2=221 |population_density_sq_mi=573 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank=ke-52 |population_census=33,307 |population_census_year=2000 |GDP_nominal_year=2007 |GDP_nominal=AS$4.576 bilion<ref name="LiechCIA" >{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ls.html |title=Central Intelligence Agency|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date= 7 February 2020|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=24 February 2020}}</ref><ref name="Liechfigures">[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm Key Figures for Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090917040625/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm |date=2009-09-17 }}, Landesverwaltung Liechtenstein.</ref> |GDP_nominal_rank= |GDP_nominal_per_capita=AS$129,101<ref name="LiechCIA"/><ref name="Liechfigures"/> |GDP_nominal_per_capita_rank=No. 1 |GDP_PPP_year=2007 |GDP_PPP=AS$4.16 bilion<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_rank= |GDP_PPP_per_capita=AS$118,000<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_per_capita_rank=No. 1 |sovereignty_type=[[Kemerdekaan]] sebagai [[kerajaan]] |established_event1=[[Perjanjian Pressburg]] |established_date1=1806 |established_event2=Kemerdekaan daripada [[Konfederasi Jerman]] |established_date2=1866 |currency=[[Franc Swiss]] |currency_code=CHF |time_zone=[[Waktu Eropah Tengah|CET]] |utc_offset=+1 |time_zone_DST=[[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] |utc_offset_DST=+2 |demonym=Liechtensteiner (lelaki), Liechtensteinerin (perempuan) |drives_on=Kanan |cctld=[[.li]] |calling_code=+423 |footnote1= }} '''Liechtenstein''' ({{small|disebut}} [{{Audio-IPA|de-Liechtenstein.ogg|/ˈlɪktənstaɪn/}} {{small|terdekat}} lie[[geseran velar tak bersuara|kh]].tĕn.sytain]) atau nama rasminya '''Kerajaan Liechtenstein''' ({{lang-de|Fürstentum Liechtenstein}}, {{Audio-IPA|correct-German-pronunciation-of-Fuerstentum-Liechtenstein.ogg|ˈfʏʁstəntuːm ˈliːçtənʃtaɪn}}, {{lang-en|Principality of Liechtenstein}}) ialah sebuah [[negara mikro]] terletak di [[Eropah Barat]]. Ia bersempadan dengan [[Switzerland]] di barat dan selatan serta [[Austria]] di timur. Luas negara ini hanya sedikit melebihi 160&nbsp;km² (kira-kira 61.7 batu persegi) manakala jumlah penduduknya dianggarkan seramai 35,000. Ibu negaranya ialah [[Vaduz]], manakala bandar terbesarnya pula ialah [[Schaan]]. Liechtenstein merupakan negara berbahasa [[bahasa Jerman|Jerman]] terkecil di dunia dan satu-satunya negara Alp yang keseluruhannya terletak di [[Banjaran Alp]]. Ia juga merupakan negara berbahasa Jerman yang tidak berkongsi sempadan dengan Jerman. Liechtenstein ialah sebuah negara [[Raja Berperlembagaan]] yang dibahagkan kepada [[Perbandaran di Liechtenstein|11 perbandaran]]. Kebanyakan kawasan permukaan bumi Liechtenstein bergunung-ganang, menjadikannya destinasi sukan musim sejuk. Sektor kewangan negara yang kukuh terletak di ibu negara Vaduz, dan dikenali dengan nama [[syurga cukai]]. Liechtenstein ialah ahli [[Perjanjian Perdagangan Bebas Eropah]]. Walau bagaimanapun, Liechtenstein bukan sebahagian daripada [[Kesatuan Eropah]]. == Geografi == {{Utama|Geografi Liechtenstein}} Negara ini terletak di antara [[Switzerland]] ([[Kanton St. Gallen]] di barat dan [[Graubünden]] di selatan) dengan [[Austria]] ([[Vorarlberg]]) di timur. Liechtenstein berkeluasan 160 km², menjadikan negara ini sebagai negara keenam terkecil di dunia.<ref>[http://www.nbcnews.com/id/16381664 "Tiny Liechtenstein gets a little bigger"], 29 Disember 2006.</ref> [[Sungai Rhine]] mengalir dan membentuk sempadan barat negara. Puncak tertinggi negara ialah [[Grauspitz]] dengan ketinggian 2,599 m. == Politik == {{Utama|Politik di Liechtenstein}} Negara ini mempunyai [[Putera Liechtenstein]] sebagai ketua negara. [[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] pula bertanggungjawab sebagai ketua kerajaan yang dibantu oleh empat orang kaunselor kerajaan (menteri). Kuasa legislatif adalah tertakluk pada [[Landtag]], parlimen ekadewan yang terdiri daripada 25 kerusi dengan penggal hingga empat tahun. === Pembahagian pentadbiran === {{Utama|Daerah Liechtenstein}} Liechtenstein dibahagikan kepada 11 buah perbandaran (''gemeinde'') seperti di bawah: * Vaduz * Schaan * Balzers * Triesen * Eschen * Mauren * Triesenberg * Ruggell * Gamprin * Schellenberg * Planken == Demografi == {{Utama|Demografi Liechtenstein}} Jumlah penduduk Liechtenstein ialah 38,557 orang setakat Jun 2019. Kebanyakan daripada penduduk Liechtenstein adalah berketurunan [[Alamanni]] manakala kira-kira sepertiga penduduk negara ialah warganegara asing, lazimnya orang Eropah.<ref name="llv.li">{{cite web|url=https://www.llv.li/files/as/bevolkerungsstatistik-30-juni-2019.pdf|publisher=Amt für Statistik Fürstentum Liechtenstein|title=Bevölkerungsstatistik|language=de|date=30 Julai 2019|accessdate=7 Mei 2020}}</ref> [[Bahasa Jerman]] ialah bahasa rasmi negara, dan kebanyakan dalam kalangan masyarakat bertutur dalam loghat Alamanni. [[Katolik|Kristian Katolik]] ialah agama rasmi menurut perlembagaan negara, dan semua agama dijanjikan perlindungan dalam perlembagaan itu.<ref name="Temperman2010">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Khag6tbsIn4C&pg=PA44|title=State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance|author=Jeroen Temperman|date=30 May 2010|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-18148-9|pages=44–45|accessdate=31 July 2012}}</ref> == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Liechtenstein}} Liechtenstein memiliki nilai [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] sebanyak $6.215 billion (nominal, 2018)<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> dan memiliki nilai KDNK per kapita sebanyak $165,028 setakat 2016, salah satu nilai-nilai tertinggi dunia.<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP per capita (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> Negara ini menjalinkan hubungan kastam dengan Switzerland dan menggunakan mata wang [[Franc Swiss]]. == Kebudayaan == Oleh kerana saiz negara yang kecil, Liechtenstein sangat dipengaruhi oleh budaya luar, terutama dari kawasan selatan Eropah berbahasa Jerman seperti Austria, Baden-Wuttemberg, Bavaria, Switzerland dan khususnya Tirol serta Vorarlberg. Persatuan Sejarah Kerajaan Liechtenstein berperanan dalam melestarikan budaya dan sejarah negara ini. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{Sister project links|Liechtenstein|voy=Liechtenstein}} * [http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080526081533/http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm |date=2008-05-26 }} - Tapak rasmi Kerajaan Liechtenstein * [http://www.fuerstenhaus.li The Princely House of Liechtenstein] * [http://www.landtag.li/ Landtag] * [http://www.tourismus.li Tourism Liechtenstein] * [http://www.kunstmuseum.li National Art Museum of Liechtenstein] {{Europe-stub}} {{Negara di Eropah}}{{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Liechtenstein|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] fa6ptzrjcsghhri708ww08jqk98trk6 5650929 5650928 2022-08-22T09:16:17Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Update|date=Ogos 2022}} {{Infobox Country |common_name=Kerajaan Liechtenstein |native_name=''Fürstentum Liechtenstein'' |conventional_long_name=Kerajaan Liechtenstein<br />{{lang|ms|{{script|Arab|كراجان ليختنشتاين}}}} |image_flag=Flag of Liechtenstein.svg |image_coat=Staatswappen-Liechtensteins.svg |image_map=Location Liechtenstein Europe.png |map_caption={{map caption|location_color=hijau|region=[[Eropah]]|region_color=kelabu gelap|legend=Location Liechtenstein Europe.png}} |image_map2=Location Liechtenstein.png |map_caption2={{map caption|location_color=hijau|}} |map2_width=250px |national_motto=Für Gott, Fürst und Vaterland<small><br /> Untuk Tuhan, Putera dan Tanah Air </small> |national_anthem=''[[Oben am jungen Rhein]]''<small><br />"Di Sungai Rhine yang Muda"</small> |official_languages=[[bahasa Jerman]] |capital=[[Vaduz]] |latd=47|latm=08.5|latNS=N|longd=9|longm=31.4|longEW=E |largest_city=[[Schaan]] |government_type={{nowrap|[[Demokrasi berparlimen]]}} di bawah [[Raja Berperlembagaan]] |leader_title1=[[Putera Liechtenstein|Putera]] |leader_name1=[[Hans-Adam II, Prince of Liechtenstein|Hans-Adam II]] |leader_title2=[[Putera Mahkota Liechtenstein|Putera Mahkota]] |leader_name2=[[Alois, Hereditary Prince of Liechtenstein|Alois]] |leader_title3=[[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] |leader_name3=[[Daniel Risch]] |leader_title4=[[Parlimen Liechtenstein|Speaker Parlimen]] |leader_name4=[[Arbert Frick]] |legislature=[[Landtag Liechtenstein]] |area_km2=160 |area_sq_mi=62 |area_rank=ke-210 |area_magnitude=1 E8 |percent_water=boleh diabaikan |population_estimate=38,557<ref name="llv.li" /> |population_estimate_year=2008 |population_estimate_rank=ke-204 |population_density_km2=221 |population_density_sq_mi=573 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank=ke-52 |population_census=33,307 |population_census_year=2000 |GDP_nominal_year=2007 |GDP_nominal=AS$4.576 bilion<ref name="LiechCIA" >{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ls.html |title=Central Intelligence Agency|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date= 7 February 2020|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=24 February 2020}}</ref><ref name="Liechfigures">[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm Key Figures for Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090917040625/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm |date=2009-09-17 }}, Landesverwaltung Liechtenstein.</ref> |GDP_nominal_rank= |GDP_nominal_per_capita=AS$129,101<ref name="LiechCIA"/><ref name="Liechfigures"/> |GDP_nominal_per_capita_rank=No. 1 |GDP_PPP_year=2007 |GDP_PPP=AS$4.16 bilion<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_rank= |GDP_PPP_per_capita=AS$118,000<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_per_capita_rank=No. 1 |sovereignty_type=[[Kemerdekaan]] sebagai [[kerajaan]] |established_event1=[[Perjanjian Pressburg]] |established_date1=1806 |established_event2=Kemerdekaan daripada [[Konfederasi Jerman]] |established_date2=1866 |currency=[[Franc Swiss]] |currency_code=CHF |time_zone=[[Waktu Eropah Tengah|CET]] |utc_offset=+1 |time_zone_DST=[[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] |utc_offset_DST=+2 |demonym=Liechtensteiner (lelaki), Liechtensteinerin (perempuan) |drives_on=Kanan |cctld=[[.li]] |calling_code=+423 |footnote1= }} '''Liechtenstein''' ({{small|disebut}} [{{Audio-IPA|de-Liechtenstein.ogg|/ˈlɪktənstaɪn/}} {{small|terdekat}} lie[[geseran velar tak bersuara|kh]].tĕn.sytain]) atau nama rasminya '''Kerajaan Liechtenstein''' ({{lang-de|Fürstentum Liechtenstein}}, {{Audio-IPA|correct-German-pronunciation-of-Fuerstentum-Liechtenstein.ogg|ˈfʏʁstəntuːm ˈliːçtənʃtaɪn}}, {{lang-en|Principality of Liechtenstein}}) ialah sebuah [[negara mikro]] terletak di [[Eropah Barat]]. Ia bersempadan dengan [[Switzerland]] di barat dan selatan serta [[Austria]] di timur. Luas negara ini hanya sedikit melebihi 160&nbsp;km² (kira-kira 61.7 batu persegi) manakala jumlah penduduknya dianggarkan seramai 35,000. Ibu negaranya ialah [[Vaduz]], manakala bandar terbesarnya pula ialah [[Schaan]]. Liechtenstein merupakan negara berbahasa [[bahasa Jerman|Jerman]] terkecil di dunia dan satu-satunya negara Alp yang keseluruhannya terletak di [[Banjaran Alp]]. Ia juga merupakan negara berbahasa Jerman yang tidak berkongsi sempadan dengan Jerman. Liechtenstein ialah sebuah negara [[Raja Berperlembagaan]] yang dibahagkan kepada [[Perbandaran di Liechtenstein|11 perbandaran]]. Kebanyakan kawasan permukaan bumi Liechtenstein bergunung-ganang, menjadikannya destinasi sukan musim sejuk. Sektor kewangan negara yang kukuh terletak di ibu negara Vaduz, dan dikenali dengan nama [[syurga cukai]]. Liechtenstein ialah ahli [[Perjanjian Perdagangan Bebas Eropah]]. Walau bagaimanapun, Liechtenstein bukan sebahagian daripada [[Kesatuan Eropah]]. == Geografi == {{Utama|Geografi Liechtenstein}} Negara ini terletak di antara [[Switzerland]] ([[Kanton St. Gallen]] di barat dan [[Graubünden]] di selatan) dengan [[Austria]] ([[Vorarlberg]]) di timur. Liechtenstein berkeluasan 160 km², menjadikan negara ini sebagai negara keenam terkecil di dunia.<ref>[http://www.nbcnews.com/id/16381664 "Tiny Liechtenstein gets a little bigger"], 29 Disember 2006.</ref> [[Sungai Rhine]] mengalir dan membentuk sempadan barat negara. Puncak tertinggi negara ialah [[Grauspitz]] dengan ketinggian 2,599 m. == Politik == {{Utama|Politik di Liechtenstein}} Negara ini mempunyai [[Putera Liechtenstein]] sebagai ketua negara. [[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] pula bertanggungjawab sebagai ketua kerajaan yang dibantu oleh empat orang kaunselor kerajaan (menteri). Kuasa legislatif adalah tertakluk pada [[Landtag]], parlimen ekadewan yang terdiri daripada 25 kerusi dengan penggal hingga empat tahun. === Pembahagian pentadbiran === {{Utama|Daerah Liechtenstein}} Liechtenstein dibahagikan kepada 11 buah perbandaran (''gemeinde'') seperti di bawah: * Vaduz * Schaan * Balzers * Triesen * Eschen * Mauren * Triesenberg * Ruggell * Gamprin * Schellenberg * Planken == Demografi == {{Utama|Demografi Liechtenstein}} Jumlah penduduk Liechtenstein ialah 38,557 orang setakat Jun 2019. Kebanyakan daripada penduduk Liechtenstein adalah berketurunan [[Alamanni]] manakala kira-kira sepertiga penduduk negara ialah warganegara asing, lazimnya orang Eropah.<ref name="llv.li">{{cite web|url=https://www.llv.li/files/as/bevolkerungsstatistik-30-juni-2019.pdf|publisher=Amt für Statistik Fürstentum Liechtenstein|title=Bevölkerungsstatistik|language=de|date=30 Julai 2019|accessdate=7 Mei 2020}}</ref> [[Bahasa Jerman]] ialah bahasa rasmi negara, dan kebanyakan dalam kalangan masyarakat bertutur dalam loghat Alamanni. [[Katolik|Kristian Katolik]] ialah agama rasmi menurut perlembagaan negara, dan semua agama dijanjikan perlindungan dalam perlembagaan itu.<ref name="Temperman2010">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Khag6tbsIn4C&pg=PA44|title=State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance|author=Jeroen Temperman|date=30 May 2010|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-18148-9|pages=44–45|accessdate=31 July 2012}}</ref> == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Liechtenstein}} Liechtenstein memiliki nilai [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] sebanyak $6.215 billion (nominal, 2018)<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> dan memiliki nilai KDNK per kapita sebanyak $165,028 setakat 2016, salah satu nilai-nilai tertinggi dunia.<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP per capita (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> Negara ini menjalinkan hubungan kastam dengan Switzerland dan menggunakan mata wang [[Franc Swiss]]. == Kebudayaan == Oleh kerana saiz negara yang kecil, Liechtenstein sangat dipengaruhi oleh budaya luar, terutama dari kawasan selatan Eropah berbahasa Jerman seperti Austria, Baden-Wuttemberg, Bavaria, Switzerland dan khususnya Tirol serta Vorarlberg. Persatuan Sejarah Kerajaan Liechtenstein berperanan dalam melestarikan budaya dan sejarah negara ini. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{Sister project links|Liechtenstein|voy=Liechtenstein}} * [http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080526081533/http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm |date=2008-05-26 }} - Tapak rasmi Kerajaan Liechtenstein * [http://www.fuerstenhaus.li The Princely House of Liechtenstein] * [http://www.landtag.li/ Landtag] * [http://www.tourismus.li Tourism Liechtenstein] * [http://www.kunstmuseum.li National Art Museum of Liechtenstein] {{Tunas-Eropah}} {{Negara di Eropah}}{{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Liechtenstein|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] dyok61v5r5xdm1btdu88w07imoqw0ge 5651005 5650929 2022-08-22T11:04:03Z Tofeiku 106751 tidak tepat dan guna IPA sahaja wikitext text/x-wiki {{Update|date=Ogos 2022}} {{Infobox Country |common_name=Kerajaan Liechtenstein |native_name=''Fürstentum Liechtenstein'' |conventional_long_name=Kerajaan Liechtenstein<br />{{lang|ms|{{script|Arab|كراجان ليختنشتاين}}}} |image_flag=Flag of Liechtenstein.svg |image_coat=Staatswappen-Liechtensteins.svg |image_map=Location Liechtenstein Europe.png |map_caption={{map caption|location_color=hijau|region=[[Eropah]]|region_color=kelabu gelap|legend=Location Liechtenstein Europe.png}} |image_map2=Location Liechtenstein.png |map_caption2={{map caption|location_color=hijau|}} |map2_width=250px |national_motto=Für Gott, Fürst und Vaterland<small><br /> Untuk Tuhan, Putera dan Tanah Air </small> |national_anthem=''[[Oben am jungen Rhein]]''<small><br />"Di Sungai Rhine yang Muda"</small> |official_languages=[[bahasa Jerman]] |capital=[[Vaduz]] |latd=47|latm=08.5|latNS=N|longd=9|longm=31.4|longEW=E |largest_city=[[Schaan]] |government_type={{nowrap|[[Demokrasi berparlimen]]}} di bawah [[Raja Berperlembagaan]] |leader_title1=[[Putera Liechtenstein|Putera]] |leader_name1=[[Hans-Adam II, Prince of Liechtenstein|Hans-Adam II]] |leader_title2=[[Putera Mahkota Liechtenstein|Putera Mahkota]] |leader_name2=[[Alois, Hereditary Prince of Liechtenstein|Alois]] |leader_title3=[[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] |leader_name3=[[Daniel Risch]] |leader_title4=[[Parlimen Liechtenstein|Speaker Parlimen]] |leader_name4=[[Arbert Frick]] |legislature=[[Landtag Liechtenstein]] |area_km2=160 |area_sq_mi=62 |area_rank=ke-210 |area_magnitude=1 E8 |percent_water=boleh diabaikan |population_estimate=38,557<ref name="llv.li" /> |population_estimate_year=2008 |population_estimate_rank=ke-204 |population_density_km2=221 |population_density_sq_mi=573 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]--> |population_density_rank=ke-52 |population_census=33,307 |population_census_year=2000 |GDP_nominal_year=2007 |GDP_nominal=AS$4.576 bilion<ref name="LiechCIA" >{{cite web |url= https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ls.html |title=Central Intelligence Agency|author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date= 7 February 2020|work=The World Factbook|publisher=Central Intelligence Agency|accessdate=24 February 2020}}</ref><ref name="Liechfigures">[http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm Key Figures for Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090917040625/http://www.llv.li/amtsstellen/llv-as-wichtige_zahlen_engl.htm |date=2009-09-17 }}, Landesverwaltung Liechtenstein.</ref> |GDP_nominal_rank= |GDP_nominal_per_capita=AS$129,101<ref name="LiechCIA"/><ref name="Liechfigures"/> |GDP_nominal_per_capita_rank=No. 1 |GDP_PPP_year=2007 |GDP_PPP=AS$4.16 bilion<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_rank= |GDP_PPP_per_capita=AS$118,000<ref name="LiechCIA"/> |GDP_PPP_per_capita_rank=No. 1 |sovereignty_type=[[Kemerdekaan]] sebagai [[kerajaan]] |established_event1=[[Perjanjian Pressburg]] |established_date1=1806 |established_event2=Kemerdekaan daripada [[Konfederasi Jerman]] |established_date2=1866 |currency=[[Franc Swiss]] |currency_code=CHF |time_zone=[[Waktu Eropah Tengah|CET]] |utc_offset=+1 |time_zone_DST=[[Waktu Musim Panas Eropah Tengah|CEST]] |utc_offset_DST=+2 |demonym=Liechtensteiner (lelaki), Liechtensteinerin (perempuan) |drives_on=Kanan |cctld=[[.li]] |calling_code=+423 |footnote1= }} '''Liechtenstein''' ({{small|disebut}} [{{Audio-IPA|de-Liechtenstein.ogg|/ˈlɪktənstaɪn/}}) atau nama rasminya '''Kerajaan Liechtenstein''' ({{lang-de|Fürstentum Liechtenstein}}, {{Audio-IPA|correct-German-pronunciation-of-Fuerstentum-Liechtenstein.ogg|ˈfʏʁstəntuːm ˈliːçtənʃtaɪn}}, {{lang-en|Principality of Liechtenstein}}) ialah sebuah [[negara mikro]] terletak di [[Eropah Barat]]. Ia bersempadan dengan [[Switzerland]] di barat dan selatan serta [[Austria]] di timur. Luas negara ini hanya sedikit melebihi 160&nbsp;km² (kira-kira 61.7 batu persegi) manakala jumlah penduduknya dianggarkan seramai 35,000. Ibu negaranya ialah [[Vaduz]], manakala bandar terbesarnya pula ialah [[Schaan]]. Liechtenstein merupakan negara berbahasa [[bahasa Jerman|Jerman]] terkecil di dunia dan satu-satunya negara Alp yang keseluruhannya terletak di [[Banjaran Alp]]. Ia juga merupakan negara berbahasa Jerman yang tidak berkongsi sempadan dengan Jerman. Liechtenstein ialah sebuah negara [[Raja Berperlembagaan]] yang dibahagkan kepada [[Perbandaran di Liechtenstein|11 perbandaran]]. Kebanyakan kawasan permukaan bumi Liechtenstein bergunung-ganang, menjadikannya destinasi sukan musim sejuk. Sektor kewangan negara yang kukuh terletak di ibu negara Vaduz, dan dikenali dengan nama [[syurga cukai]]. Liechtenstein ialah ahli [[Perjanjian Perdagangan Bebas Eropah]]. Walau bagaimanapun, Liechtenstein bukan sebahagian daripada [[Kesatuan Eropah]]. == Geografi == {{Utama|Geografi Liechtenstein}} Negara ini terletak di antara [[Switzerland]] ([[Kanton St. Gallen]] di barat dan [[Graubünden]] di selatan) dengan [[Austria]] ([[Vorarlberg]]) di timur. Liechtenstein berkeluasan 160 km², menjadikan negara ini sebagai negara keenam terkecil di dunia.<ref>[http://www.nbcnews.com/id/16381664 "Tiny Liechtenstein gets a little bigger"], 29 Disember 2006.</ref> [[Sungai Rhine]] mengalir dan membentuk sempadan barat negara. Puncak tertinggi negara ialah [[Grauspitz]] dengan ketinggian 2,599 m. == Politik == {{Utama|Politik di Liechtenstein}} Negara ini mempunyai [[Putera Liechtenstein]] sebagai ketua negara. [[Perdana Menteri Liechtenstein|Perdana Menteri]] pula bertanggungjawab sebagai ketua kerajaan yang dibantu oleh empat orang kaunselor kerajaan (menteri). Kuasa legislatif adalah tertakluk pada [[Landtag]], parlimen ekadewan yang terdiri daripada 25 kerusi dengan penggal hingga empat tahun. === Pembahagian pentadbiran === {{Utama|Daerah Liechtenstein}} Liechtenstein dibahagikan kepada 11 buah perbandaran (''gemeinde'') seperti di bawah: * Vaduz * Schaan * Balzers * Triesen * Eschen * Mauren * Triesenberg * Ruggell * Gamprin * Schellenberg * Planken == Demografi == {{Utama|Demografi Liechtenstein}} Jumlah penduduk Liechtenstein ialah 38,557 orang setakat Jun 2019. Kebanyakan daripada penduduk Liechtenstein adalah berketurunan [[Alamanni]] manakala kira-kira sepertiga penduduk negara ialah warganegara asing, lazimnya orang Eropah.<ref name="llv.li">{{cite web|url=https://www.llv.li/files/as/bevolkerungsstatistik-30-juni-2019.pdf|publisher=Amt für Statistik Fürstentum Liechtenstein|title=Bevölkerungsstatistik|language=de|date=30 Julai 2019|accessdate=7 Mei 2020}}</ref> [[Bahasa Jerman]] ialah bahasa rasmi negara, dan kebanyakan dalam kalangan masyarakat bertutur dalam loghat Alamanni. [[Katolik|Kristian Katolik]] ialah agama rasmi menurut perlembagaan negara, dan semua agama dijanjikan perlindungan dalam perlembagaan itu.<ref name="Temperman2010">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=Khag6tbsIn4C&pg=PA44|title=State-Religion Relationships and Human Rights Law: Towards a Right to Religiously Neutral Governance|author=Jeroen Temperman|date=30 May 2010|publisher=BRILL|isbn=978-90-04-18148-9|pages=44–45|accessdate=31 July 2012}}</ref> == Ekonomi == {{Utama|Ekonomi Liechtenstein}} Liechtenstein memiliki nilai [[Keluaran dalam negara kasar|KDNK]] sebanyak $6.215 billion (nominal, 2018)<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> dan memiliki nilai KDNK per kapita sebanyak $165,028 setakat 2016, salah satu nilai-nilai tertinggi dunia.<ref>{{cite web|url=https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?locations=LI&name_desc=false|title=GDP per capita (current US$) - Liechtenstein|last=|first=|date=|website=data.worldbank.org|publisher=World Bank|language=en|url-status=live|archive-url=|archive-date=|accessdate=15 Januari 2020}}</ref> Negara ini menjalinkan hubungan kastam dengan Switzerland dan menggunakan mata wang [[Franc Swiss]]. == Kebudayaan == Oleh kerana saiz negara yang kecil, Liechtenstein sangat dipengaruhi oleh budaya luar, terutama dari kawasan selatan Eropah berbahasa Jerman seperti Austria, Baden-Wuttemberg, Bavaria, Switzerland dan khususnya Tirol serta Vorarlberg. Persatuan Sejarah Kerajaan Liechtenstein berperanan dalam melestarikan budaya dan sejarah negara ini. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{Sister project links|Liechtenstein|voy=Liechtenstein}} * [http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm Liechtenstein] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080526081533/http://www.liechtenstein.li/en/eliechtenstein_main_sites/portal_fuerstentum_liechtenstein/home.htm |date=2008-05-26 }} - Tapak rasmi Kerajaan Liechtenstein * [http://www.fuerstenhaus.li The Princely House of Liechtenstein] * [http://www.landtag.li/ Landtag] * [http://www.tourismus.li Tourism Liechtenstein] * [http://www.kunstmuseum.li National Art Museum of Liechtenstein] {{Tunas-Eropah}} {{Negara di Eropah}}{{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Liechtenstein|*]] [[Kategori:Demokrasi liberal]] [[Kategori:Negara di Eropah]] [[Kategori:Negara dan wilayah berbahasa Jerman]] h7lvxlc5zzoxyd0li7sivirbvuv8ov5 0 4092 5650510 5649441 2022-08-21T12:55:34Z 2001:E68:5405:83D3:D9F2:4BBB:C95E:95E2 /* Media */ wikitext text/x-wiki {{Infobox mountain | name = '''Gunung Jerai''' | photo = Mount Jerai.JPG | photo_alt = | photo_size = | photo_caption = Gunung Jerai | elevation_m = 1207 | elevation_ref = | prominence_m = | listing = | location = [[Negeri Kedah Darul Aman]], [[Malaysia]] | range = | topo = | first_ascent = | easiest_route = | map = | label_position = | map_alt = | map_caption = | map_size = | coordinates_ref = | lat_d = 5.756644 | lat_m = | lat_s = | lat_NS =N | long_d = 100.401157 | long_m = | long_s = | long_EW =E }} '''Gunung Jerai''' (juga dikenali sebagai '''Puncak Kedah''') merupakan sebuah [[gunung]] yang terdapat di Negeri [[Kedah]] Darul Aman bersempadan [[Kuala Muda]] dan Gurun.Tingginya dalam 1,207 [[meter]]. <ref>[http://books.google.com.my/books?id=g63vuaasxrgC&pg=PA386&lpg=PA386&dq=kledang.+808m&source=bl&ots=MKrVvnMYFN&sig=iuaiuJpyZRQsp8K5UvGEaUrXsbQ&hl=en&sa=X&ei=5BGKT42NJozirAf6-KCsCw&ved=0CDMQ6AEwAg#v=onepage&q=kledang.%20808m&f=false A Field Guide to the Birds of Peninsular Malaysia and Singapore, By Allen Jeyarajasingam, Alan Pearson]</ref> Gunung Jerai boleh dilihat dari [[daerah Pulau Pinang]] dan kawasan berhampiran di Negeri Kedah dan parasnya dikelilingi oleh tanah pertanian padi bendang. Ia tidak seperti gunung-gunung lain di semenanjung, Sarawak dan Sabah yang selalunya berada di dalam banjaran, Gunung Jerai berada di pesisir pantai, terpisah daripada sistem banjaran Semenanjung Malaysia. Malah gunung Jerai juga dikatakan mampu dilihat oleh bahtera layar/kapal lalu lalang dalam Laut Kedah dan Selat Malakka(pusat berdagang) sejauh 100km. Jarak penglihatan pemerhati pula bergantung kepada keadaan cuaca. ==Suhu== Suhu tahunan di Gunung Jerai ialah sekitar 19 °C hingga 24 °C dan selalu dilitupi kabus tebal terutama pada musim hujan, selepas hujan, dan kadang-kadang pada awal pagi. == Gunung Rekreasi == Gunung Jerai menawarkan aktiviti merentasi hutan bagi pencinta alam semula jadi. Terdapat kepelbagaian tumbuh-tumbuhan tropika yang merangkumi kawasan [[hutan Dipterokarp Bukit|hutan dipterokarp bukit]] dan [[hutan Dipterokarp Atas|hutan dipterokarp atas]]. == Cara ke sana== * Dari [[Butterworth|Batu Uban/Butteworth]] mengikut jalan persekutuan (1), memandu ke [[Sungai Petani|Sungai Patani]], melalui [[Bedong|Be dong]], [[Kedah]]. Kemudian ke [[Gurun|Gerun]]. Dari sana ada jalan tar menuju ke stesen radio sepanjang 11 km. Ada sebuah hotel di sana yang sekarang telah diambil alih dan dinamakan '''The Regency Jerai Hill Resort'''. Ada tapak perkhemahan dan tapak perkelahan di pertengahan jalan. * Mengikut Lebuhraya Utara-Selatan PLUS, dari Tol Sg. Dua, [[Prai|Perai]] menuju utara dan keluar di Exit Gurun. Belok kiri selepas tol, kemudian belok kanan di simpang lampu trafik. * Dari utara melalui [[Guar Chempedak|Gua Cempedak]], [[Yan Kecil]] dan ke [[Yan Besar]]. Dakilah dari [[Yan Besar]] melalui lori tua/lama. == Media == * Pemancar Radio meliputi [[Kedah]], [[Perlis]], [[Pulau Pinang]], Perak Utara, sebahagian [[Padang Rengas]], sebahagian [[Perak Selatan]] beberapa kawasan [[Gerik]] dan sebahagian Kelantan Utara. ==Lihat juga== * [[Pelancongan di Kedah|Jerai]] == Rujukan == <references/> == Pautan luar == * [[Kategori:Gunung di Kedah|Jerai]] [[Kategori:Tempat peranginan bukit di Malaysia]] ovbh7pfntihm14w4shkldnorqy0eg20 0 5306 5650611 5615199 2022-08-21T18:20:29Z 114.122.13.92 wikitext text/x-wiki {{dati2|nama=Kota Binjai|propinsi=[[Sumatra Utara]]|ibukota=[[Binjai Kota]] |luas=90.23 km²|penduduk=223,535 (April 2003)|kecamatan=5|kelurahan=37|kodearea=061|motto= |lambang=[[Fail:logobinjai.jpg|110px]]|peta=[[Fail:Lokasi Sumatera Utara Kota Binjai.svg]] |koordinat='''03°03'40" - 03°40'02" U''' dan '''98°27'03" - 98°39'32" T'''|dau=Rp 114.6 milyar (2001)|dasar hukum=-|tanggal=-|kepadatan=2,506|kepala daerah=[[Walikota]] |nama kepala daerah=Amir Hamzah |web=[http://www.binjai.go.id www.binjai.go.id] |dasar hukum= |tanggal= }} '''Binjai''' ialah sebuah [[kota]] (dahulu [[Daerah Tingkat II]] bertaraf [[kotamadya]]) di [[provinsi]] [[Sumatera Utara]], [[Indonesia]] yang terletak 22 [[kilometer]] di sebelah barat [[Medan]], [[ibu kota]] provinsi ini. Sejak lama, bandar ini telah digelarkan sebagai "kota rambutan" disebabkan [[Pokok Rambutan|rambutan]] Binjai terkenal untuk rasanya. [[Baka]] rambutan Binjai telah tersebar dan ditanam di berbagai-berbagai tempat di Indonesia, seperti [[Blitar]], dan [[Jawa Timur]] menjadi [[komoditi]] unggulan daerah tersebut. Sebelum mencapai status kotamadya, Binjai adalah ibu kota [[Langkat|Kabupaten Langkat]] yang kemudian dipindahkan ke [[Stabat]]. Kota ini bersempadan dengan Kabupaten Langkat di sebelah barat serta utara dan dengan [[Deli Serdang|Kabupaten Deli Serdang]] di sebelah timur serta selatan. Binjai merupakan salah satu daerah dalam projek pembangunan Mebidang yang meliputi kawasan [[Medan]], Binjai dan [[Deli Serdang]]. Pada masa ini, Binjai dan Medan dikaitkan dengan [[Bandar Aceh]] melalui [[lebuh raya]] ''[[Lintas Sumatera]]'' dan oleh itu, menyebabkan Binjai terletak di dalam sebuah daerah yang strategik. == Sejarah == Kota Binjai berasal daripada sebuah [[kampung]] kecil yang terletak di antara [[Sungai Mencirim]] di sebelah timur dan [[Sungai Bingai]] di sebelah barat, kira-kira di Kelurahan Pekan Binjai yang sekarang. Pada masa silam, lokasi tempat ini adalah antara dua kerajaan [[Melayu]], iaitu [[Kesultanan Deli]] dan [[Kerajaan Langkat]]. Upacara pembukaan kampung tersebut diadakan pada [[17 Jun]] [[1872]] di bawah sebatang [[Pokok Binjai]] yang amat besar. Di sekitar Pokok Binjai ini kemudian dibina beberapa rumah dan lama-kelamaan, tempat ini semakin berkembang dan akhirnya menjadi sebuah bandar [[pelabuhan]] yang banyak disinggah oleh tongkang-[[tongkang]] yang datang dari [[Stabat]], [[Tanjung Pura]], dan juga [[Selat Melaka]]. Kemudian nama Pokok Binjai itu melekat menjadi nama kota Binjai. Pokok Binjai ini ialah sejenis pokok embacang, satu istilah yang berasal daripada [[bahasa Karo]]. == Geografi == Kota Binjal terletak di 03°03'40" - 03°40'02" U dan 98°27'03" - 98°39'32" T. Ketinggian puratanya 28 [[meter]] di atas [[permukaan laut]]. Kota Binjai dibataskan oleh kabupaten-kabupaten seperti berikut: * Utara: Kabupaten Langkat dan Kabupaten Deli Serdang * Selatan :Kabupaten Langkat dan Kabupaten Deli Serdang * Barat: Kabupaten Langkat * Timur: Kabupaten Deli Serdang Lima kilometer terakhir ''Jalan Raya Medan Binjai'' yang panjangnya 22 kilometer berada di dalam kawasan Kota Binjai, dengan 9 kilometer pertama di kawasan Kota Medan, dan Kilometer 10 - 17 di Kabupaten Deli Serdang. Sebenarnya, Binjai hanya berjarak 8 [[kilometer]] dari Medan, jika dihitung dari sempadan di antara kedua-dua wilayah yang dipisahkan oleh Kabupaten Deli Serdang. Terdapat dua batang [[sungai]] yang menyebelahkan Kota Binjai, iaitu [[Sungai Bingai]] dan [[Sungai Mencirim]] yang membekalkan air bersih kepada PDAM Tirta Sari Binjai untuk disalurkan kemudian kepada penduduk-penduduk kota. Namun di pinggiran kota, masih terdapat banyak penduduk yang bergantung kepada air [[perigi]] untuk keperluan air mereka. == Demografi == Kota Binjai adalah sebuah kota berbilang kaum yang terdiri daripada suku [[Suku Jawa|Jawa]], [[Batak Karo]], [[Tionghoa]], dan [[Melayu]]. Kemajmukan etnik ini menjadikan Binjai kaya dengan [[kebudayaan]] yang berlainan. Jumlah penduduknya pada April 2003 ialah 223,535 orang, dengan 47,927 buah rumah tangga dan kepadatan penduduk sebanyak 2,506 orang setiap kilometer persegi. Bilangan tenaga kerja berdaya produktif sekitar 160,000 orang. Banyak juga penduduk Binjai yang bekerja di Medan disebabkan jarak yang agak dekat. Agama-[[agama]] yang diamalkan di Binjai termasuk: * [[Islam]]: dipeluk oleh kebanyakan kaum Jawa dan Melayu, dengan [[masjid]] terbesar terletak di Jalan Kapten Machmud Ismail. * [[Kristian]]: dipeluk sebahagian besar oleh kaum Batak, Karo, dan sebagian kaum India. * [[Buddhisme]]: dipeluk oleh kebanyakan kaum Tionghoa yang tinggal di Binjai Kota, Binjai Barat dan Binjai Utara. * [[Hinduisme]]: dipeluk terutamanya oleh kaum India, salah satu [[kuil]] terkenal terletak di Jalan Ahmad Yani. * [[Sikhisme]] : dipeluk oleh sebagian kaum India, dengan sebuah [[gurdwara]] sebagai tempat ibadah yang berada di Jalan T. Amir Hamzah. == Pemerintahan == [[Fail:Kantorwalikotabinjai.jpg|thumb|350px|Kantor Walikota Binjai]] Kota Binjai terbahagi kepada lima buah [[kecamatan]] yang dibahagikan lagi menjadi 37 buah [[kelurahan]] dan desa. Kelima-lima buah kecamatan tersebut ialah: * [[Binjai Kota]] * [[Binjai Utara]] * [[Binjai Selatan]] * [[Binjai Barat]] * [[Binjai Timur]]. Kecamatan Binjai Kota, Binjai Timur, dan Binjai Selatan baru dibentuk pada tahun [[1981]]. [[Walikota]] Binjai terkini ialah H.M. Ali Umri yang melanjutkan jawatannya setelah dipilih semula dalam pilihan raya [[Kepala Daerah Langsung]] pada [[27 Jun]] [[2005]] untuk tempoh 2005 hingga [[2010]]. Pejabat Walikota terletak di Balai Kota yang beralamat di Jalan Jenderal Sudirman No. 6, Binjai. Kota Binjai dahulu merupakan ibu pejabat Polis Langkat yang menguruskan kawasan Kota Binjai dan Kabupaten Langkat. Pada tahun [[2001]], ibu pejabat Langkat ditempatkan semula di [[Stabat]], ibu kota Kabupaten Langkat, dan pejabatnya diambil alih oleh Kota Binjai untuk dijadikan ibu pejabat Kota Binjai (''Polresta'' Binjai). Tepat di hadapan Pejabat Walikota terletak ''Lapangan Merdeka'' dan ''Pendopo Umar Baki'' di Jalan Veteran. Lapangan Merdeka merupakan dataran kota sedangkan ''Pendopo Umar Baki'' merupakan dewan serba guna untuk mengadakan majlis-majlis, baik rasmi mahupun tidak. == Ekonomi == Kegiatan-kegiatan [[ekonomi]] Kota Binjai berbeza-beza dan secara amnya, terdapat setakat pengkhususan seperti berikut: * Kecamatan Binjai Kota: pusat [[perdagangan]], serta pusat pentadbiran; * Daerah Binjai Utara: kawasan [[perindustrian]]; * Daerah Binjai Barat: kawasan [[penternakan]]; * Daerah Binjai Timur dan Selatan: kawasan [[pertanian]]. Kawasan perindustrian di Kecamatan Binjai Utara terletak di Kelurahan Cengkeh Turi dengan keluasan kawasan sebanyak 300 [[hektar]]. Kecamatan Binjai Utara juga adalah pengeluar minyak [[petroleum]] dan [[gas asli]], dengan penjelajahan dijalani di kawasan [[Tandam Hilir]]. 29% daripada kegiatan ekonomi di Kotamadya Binjai berasal daripada sektor perdagangan dan perkhidmatan, dengan sektor perindustrian merupakan 23% pada tahun [[1999]]. [[Pendapatan per kapita]] bagi penduduk Binjai sebanyak Rp. 3.3 juta adalah kurang daripada angka purata untuk provinsi Sumatra Utara sebanyak Rp. 4.9 juta. Bidang [[perkebunan]] tentu sahaja menjadi perhatian, dengan kawasan perkebunan [[Pokok Rambutan|rambutan]] mencapai 425 hektar dengan kapasiti pengeluaran sebanyak 2,400 [[tan]] per tahun. Sayangnya, kapasiti sebesar ini tidak diiringi oleh pemodenan industri rambutan untuk mencapai [[nilai ditambah]] — misalnya, industri [[pengetinan]] rambutan dengan saluran pemasaran yang lengkap — berbanding dengan hanya menjual buah rambutan sahaja. Pusat membeli-belah tradisional di Binjai melayani para penjual dan pembeli dari kedua-dua Binjai dan Kabupaten Langkat. Pasar-pasar tradisional ini termasuk: * Pasar Tavip di Binjai Kota merupakan pasar tradisional yang terbesar di Binjai * Pasar Kebun Lada di Binjai Utara * Pasar Brahrang di Binjai Barat * Pasar Rambung di Binjai Selatan. Selain itu, juga terdapat kompleks-[[kompleks membeli-belah]] moden seperti: * Kompleks membeli-belah Suzuya * Kompleks membeli-belah Ramayana * [[Gedung serbaneka]] Ramayana * [[Pasar mini|Pasar]] Mini Tahiti Pusat membeli-belah yang lebih kecil terpusat di rumah-rumah kedai di sepanjang Jalan Jenderal Sudirman. Kedai-kedai di Jalan Ahmad Yani (d/h Jalan Bangkatan) merupakan pusat makan pada waktu malam. == Pendidikan == Terdapat sebanyak 78,000 orang penduduk umur persekolahan di Kota Binjai. Jumlah sekolah kerajaan sebanyak 241 buah yang terdaftar di bawah Pemerintah Dati II Binjai adalah seperti berikut: * 154 [[SD]] * 37 [[SMP]] * 9 [[MT]] * 31 [[SMU]] * 10 [[MA]]. Daripada jumlah 241 buah sekolah ini, 85 buah sekolah terletak di Binjai Utara. == Pengangkutan == Ragam [[pengangkutan]] di dalam kota Binjai terdiri terutamanya daripada [[beca]] mesin roda tiga yang unik, serta [[pengangkutan awam]] yang dipanggil ''sudako''. Untuk pengangkutan ke luar kota, selain daripada pengangkutan [[jalan raya]], terdapat juga [[kereta api]] yang menghubungkan Binjai dengan Medan dan Kwala di Kabupaten Langkat. Lokasi Binjai juga tidak jauh dari [[lapangan terbang]] yang terdekat, iaitu [[Lapangan Terbang Polonia]] di Medan. Selain itu, [[pelabuhan]] terdekat juga akan dihubungkan dengan jalan raya apabila projek [[Jalan Tol Medan-Binjai]] disiapkan beberapa tahun lagi. == Lain-lain == Salah satu ikon Kota Binjai adalah ''Tugu Perjuangan 1945'' yang menjadi lambang pintu gerbang untuk menyambut kedatangan pelawat-pelawat dari luar kota. Selain itu, Binjai pada satu ketika juga mempunyai tugu air di Jalan Jenderal Sudirman yang merupakan peninggalan zaman [[Belanda]] yang digunakan untuk menyalurkan air bersih ke rumah-rumah di dalam kota. Namun beberapa tahun lalu, peninggalan bersejarah ini telah digantikan dengan rumah-rumah kedai. Binjai juga merupakan salah satu tempat singgah bagi para pelancong yang ingin menuju ke tempat peranginan [[Bukit Lawang]] di kawasan [[Taman Negara Gunung Leuser]]. Bukit Lawang yang merupakan daerah pemuliharaan [[Mawas Sumatera]] ([[Orang utan]] merah), terletak di [[Kabupaten Langkat]] yang berjarak 68 kilometer di barat laut Binjai. Binjai pernah beberapa kali menjadi tumpuan negara disebabkan beberapa peristiwa, antaranya peristiwa pemberontakan anggota [[TNI|Tentera Nasional Indonesia]] dengan [[Polri|pihak polis]] yang mengakibatkan pengorbanan banyak anggota daripada kedua-dua pihak, serta orang-orang awam pada akhir tahun [[2002]]. Kedua-dua pihak yang bersengketa ialah: * pihak tentera: unit [[infantri]] [[Lintas Udara 100/Perajurit Setia]] (Linud 100/PS) dari Komando Daerah II/Bukit Barisan; dan * pihak polis: unit elit [[Briged Bergerak]] (Brimob) dari Polis Daerah Sumatera Utara. === Hospital === Terdapat tiga buah hospital kecil yang melayani keperluan kesihatan penduduk-penduduk Binjai, iaitu: * Rumah Sakit Komando Korem 023 Binjai * Rumah Sakit Awam Binjai (Dr. Djoelham) * Rumah Sakit PTP IX === Perkuburan awam === Perkuburan di Binjai termasuk: * Perkuburan Brahrang, Binjai Barat * Perkuburan Rambung, Binjai Selatan Selain itu juga terdapat ''Taman Makam Pahlawan Binjai'' yang terletak di Jalan Pahlawan, Kelurahan Pahlawan, Kecamatan Binjai Kota. == Tokoh-tokoh dari Binjai == * [[Malem Sambat Kaban|MS Kaban]], [[Menteri Kehutanan Republik Indonesia]] dalam [[Kabinet Indonesia Bersatu]] * Rizaldi Siagian, ahli [[muzik]] * H.M. Ali Umri SH MKn, Ketua Parti Golkar Sumatera Utara == Lihat juga == * [[Daftar Daerah Tingkat II]] == Pautan luar == * [http://www.binjai.go.id Laman web Kerajaan Kota Binjai] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130308092401/http://www.binjai.go.id/ |date=2013-03-08 }} {{Binjai}} {{sumut}} [[Kategori:Kota di Sumatera Utara|Binjai]] [[Kategori:Bandar di Sumatera Utara]] 7zrm8eag6mnd2z2xc358q2we7haw9yv 5650612 5650611 2022-08-21T18:27:04Z 114.122.13.92 wikitext text/x-wiki {{dati2|nama=Kota Binjai|propinsi=[[Sumatra Utara]]|ibukota=[[Binjai Kota]] |luas=90.23 km²|penduduk=223,535 (April 2003)|kecamatan=5|kelurahan=37|kodearea=061|motto= |lambang=[[Fail:logobinjai.jpg|110px]]|peta=[[Fail:Lokasi Sumatera Utara Kota Binjai.svg]] |koordinat='''03°03'40" - 03°40'02" U''' dan '''98°27'03" - 98°39'32" T'''|dau=Rp 114.6 milyar (2001)|dasar hukum=-|tanggal=-|kepadatan=2,506|kepala daerah=[[Walikota]] |nama kepala daerah=Amir Hamzah |web=[http://www.binjai.go.id www.binjai.go.id] |dasar hukum= |tanggal= }} '''Binjai''' ialah sebuah [[kota]] (dahulu [[Daerah Tingkat II]] bertaraf [[kotamadya]]) di [[provinsi]] [[Sumatera Utara]], [[Indonesia]] yang terletak 22 [[kilometer]] di sebelah barat [[Medan]], [[ibu kota]] provinsi ini. Sejak lama, bandar ini telah digelarkan sebagai "kota rambutan" disebabkan [[Pokok Rambutan|rambutan]] Binjai terkenal untuk rasanya. [[Baka]] rambutan Binjai telah tersebar dan ditanam di berbagai-berbagai tempat di Indonesia, seperti [[Blitar]], dan [[Jawa Timur]] menjadi [[komoditi]] unggulan daerah tersebut. Sebelum mencapai status kotamadya, Binjai adalah ibu kota [[Langkat|Kabupaten Langkat]] yang kemudian dipindahkan ke [[Stabat]]. Kota ini bersempadan dengan Kabupaten Langkat di sebelah barat serta utara dan dengan [[Deli Serdang|Kabupaten Deli Serdang]] di sebelah timur serta selatan. Binjai merupakan salah satu daerah dalam projek pembangunan Mebidang yang meliputi kawasan [[Medan]], Binjai dan [[Deli Serdang]]. Pada masa ini, Binjai dan Medan dikaitkan dengan [[Bandar Aceh]] melalui [[lebuh raya]] ''[[Lintas Sumatera]]'' dan oleh itu, menyebabkan Binjai terletak di dalam sebuah daerah yang strategik. == Sejarah == Kota Binjai berasal daripada sebuah [[kampung]] kecil yang terletak di antara [[Sungai Mencirim]] di sebelah timur dan [[Sungai Bingai]] di sebelah barat, kira-kira di Kelurahan Pekan Binjai yang sekarang. Pada masa silam, lokasi tempat ini adalah antara dua kerajaan [[Melayu]], iaitu [[Kesultanan Deli]] dan [[Kerajaan Langkat]]. Upacara pembukaan kampung tersebut diadakan pada [[17 Jun]] [[1872]] di bawah sebatang [[Pokok Binjai]] yang amat besar. Di sekitar Pokok Binjai ini kemudian dibina beberapa rumah dan lama-kelamaan, tempat ini semakin berkembang dan akhirnya menjadi sebuah bandar [[pelabuhan]] yang banyak disinggah oleh tongkang-[[tongkang]] yang datang dari [[Stabat]], [[Tanjung Pura]], dan juga [[Selat Melaka]]. Kemudian nama Pokok Binjai itu melekat menjadi nama kota Binjai. Pokok Binjai ini ialah sejenis pokok embacang, satu istilah yang berasal daripada [[bahasa Karo]]. == Geografi == Kota Binjal terletak di 03°03'40" - 03°40'02" U dan 98°27'03" - 98°39'32" T. Ketinggian puratanya 28 [[meter]] di atas [[permukaan laut]]. Kota Binjai dibataskan oleh kabupaten-kabupaten seperti berikut: * Utara: Kabupaten Langkat dan Kabupaten Deli Serdang * Selatan :Kabupaten Langkat dan Kabupaten Deli Serdang * Barat: Kabupaten Langkat * Timur: Kabupaten Deli Serdang Lima kilometer terakhir ''Jalan Raya Medan Binjai'' yang panjangnya 22 kilometer berada di dalam kawasan Kota Binjai, dengan 9 kilometer pertama di kawasan Kota Medan, dan Kilometer 10 - 17 di Kabupaten Deli Serdang. Sebenarnya, Binjai hanya berjarak 8 [[kilometer]] dari Medan, jika dihitung dari sempadan di antara kedua-dua wilayah yang dipisahkan oleh Kabupaten Deli Serdang. Terdapat dua batang [[sungai]] yang menyebelahkan Kota Binjai, iaitu [[Sungai Bingai]] dan [[Sungai Mencirim]] yang membekalkan air bersih kepada PDAM Tirta Sari Binjai untuk disalurkan kemudian kepada penduduk-penduduk kota. Namun di pinggiran kota, masih terdapat banyak penduduk yang bergantung kepada air [[perigi]] untuk keperluan air mereka. == Demografi == Kota Binjai adalah sebuah kota berbilang kaum yang terdiri daripada suku [[Suku Jawa|Jawa]], [[Batak Karo]], [[Tionghoa]], dan [[Melayu]]. Kemajmukan etnik ini menjadikan Binjai kaya dengan [[kebudayaan]] yang berlainan. Jumlah penduduknya pada April 2003 ialah 223,535 orang, dengan 47,927 buah rumah tangga dan kepadatan penduduk sebanyak 2,506 orang setiap kilometer persegi. Bilangan tenaga kerja berdaya produktif sekitar 160,000 orang. Banyak juga penduduk Binjai yang bekerja di Medan disebabkan jarak yang agak dekat. Agama-[[agama]] yang diamalkan di Binjai termasuk: * [[Islam]]: dipeluk oleh kebanyakan kaum Jawa dan Melayu, dengan [[masjid]] terbesar terletak di Jalan Kapten Machmud Ismail. * [[Kristian]]: dipeluk sebahagian besar oleh kaum Batak, Karo, dan sebagian kaum India. * [[Buddhisme]]: dipeluk oleh kebanyakan kaum Tionghoa yang tinggal di Binjai Kota, Binjai Barat dan Binjai Utara. * [[Hinduisme]]: dipeluk terutamanya oleh kaum India dan sebagian kecil orang Bali, salah satu [[kuil]] terkenal terletak di Jalan Ahmad Yani. * [[Sikhisme]] : dipeluk oleh sebagian kaum India, dengan sebuah [[gurdwara]] sebagai tempat ibadah yang berada di Jalan T. Amir Hamzah. == Pemerintahan == [[Fail:Kantorwalikotabinjai.jpg|thumb|350px|Kantor Walikota Binjai]] Kota Binjai terbahagi kepada lima buah [[kecamatan]] yang dibahagikan lagi menjadi 37 buah [[kelurahan]] dan desa. Kelima-lima buah kecamatan tersebut ialah: * [[Binjai Kota]] * [[Binjai Utara]] * [[Binjai Selatan]] * [[Binjai Barat]] * [[Binjai Timur]]. Kecamatan Binjai Kota, Binjai Timur, dan Binjai Selatan baru dibentuk pada tahun [[1981]]. [[Walikota]] Binjai terkini ialah H.M. Ali Umri yang melanjutkan jawatannya setelah dipilih semula dalam pilihan raya [[Kepala Daerah Langsung]] pada [[27 Jun]] [[2005]] untuk tempoh 2005 hingga [[2010]]. Pejabat Walikota terletak di Balai Kota yang beralamat di Jalan Jenderal Sudirman No. 6, Binjai. Kota Binjai dahulu merupakan ibu pejabat Polis Langkat yang menguruskan kawasan Kota Binjai dan Kabupaten Langkat. Pada tahun [[2001]], ibu pejabat Langkat ditempatkan semula di [[Stabat]], ibu kota Kabupaten Langkat, dan pejabatnya diambil alih oleh Kota Binjai untuk dijadikan ibu pejabat Kota Binjai (''Polresta'' Binjai). Tepat di hadapan Pejabat Walikota terletak ''Lapangan Merdeka'' dan ''Pendopo Umar Baki'' di Jalan Veteran. Lapangan Merdeka merupakan dataran kota sedangkan ''Pendopo Umar Baki'' merupakan dewan serba guna untuk mengadakan majlis-majlis, baik rasmi mahupun tidak. == Ekonomi == Kegiatan-kegiatan [[ekonomi]] Kota Binjai berbeza-beza dan secara amnya, terdapat setakat pengkhususan seperti berikut: * Kecamatan Binjai Kota: pusat [[perdagangan]], serta pusat pentadbiran; * Daerah Binjai Utara: kawasan [[perindustrian]]; * Daerah Binjai Barat: kawasan [[penternakan]]; * Daerah Binjai Timur dan Selatan: kawasan [[pertanian]]. Kawasan perindustrian di Kecamatan Binjai Utara terletak di Kelurahan Cengkeh Turi dengan keluasan kawasan sebanyak 300 [[hektar]]. Kecamatan Binjai Utara juga adalah pengeluar minyak [[petroleum]] dan [[gas asli]], dengan penjelajahan dijalani di kawasan [[Tandam Hilir]]. 29% daripada kegiatan ekonomi di Kotamadya Binjai berasal daripada sektor perdagangan dan perkhidmatan, dengan sektor perindustrian merupakan 23% pada tahun [[1999]]. [[Pendapatan per kapita]] bagi penduduk Binjai sebanyak Rp. 3.3 juta adalah kurang daripada angka purata untuk provinsi Sumatra Utara sebanyak Rp. 4.9 juta. Bidang [[perkebunan]] tentu sahaja menjadi perhatian, dengan kawasan perkebunan [[Pokok Rambutan|rambutan]] mencapai 425 hektar dengan kapasiti pengeluaran sebanyak 2,400 [[tan]] per tahun. Sayangnya, kapasiti sebesar ini tidak diiringi oleh pemodenan industri rambutan untuk mencapai [[nilai ditambah]] — misalnya, industri [[pengetinan]] rambutan dengan saluran pemasaran yang lengkap — berbanding dengan hanya menjual buah rambutan sahaja. Pusat membeli-belah tradisional di Binjai melayani para penjual dan pembeli dari kedua-dua Binjai dan Kabupaten Langkat. Pasar-pasar tradisional ini termasuk: * Pasar Tavip di Binjai Kota merupakan pasar tradisional yang terbesar di Binjai * Pasar Kebun Lada di Binjai Utara * Pasar Brahrang di Binjai Barat * Pasar Rambung di Binjai Selatan. Selain itu, juga terdapat kompleks-[[kompleks membeli-belah]] moden seperti: * Kompleks membeli-belah Suzuya * Kompleks membeli-belah Ramayana * [[Gedung serbaneka]] Ramayana * [[Pasar mini|Pasar]] Mini Tahiti Pusat membeli-belah yang lebih kecil terpusat di rumah-rumah kedai di sepanjang Jalan Jenderal Sudirman. Kedai-kedai di Jalan Ahmad Yani (d/h Jalan Bangkatan) merupakan pusat makan pada waktu malam. == Pendidikan == Terdapat sebanyak 78,000 orang penduduk umur persekolahan di Kota Binjai. Jumlah sekolah kerajaan sebanyak 241 buah yang terdaftar di bawah Pemerintah Dati II Binjai adalah seperti berikut: * 154 [[SD]] * 37 [[SMP]] * 9 [[MT]] * 31 [[SMU]] * 10 [[MA]]. Daripada jumlah 241 buah sekolah ini, 85 buah sekolah terletak di Binjai Utara. == Pengangkutan == Ragam [[pengangkutan]] di dalam kota Binjai terdiri terutamanya daripada [[beca]] mesin roda tiga yang unik, serta [[pengangkutan awam]] yang dipanggil ''sudako''. Untuk pengangkutan ke luar kota, selain daripada pengangkutan [[jalan raya]], terdapat juga [[kereta api]] yang menghubungkan Binjai dengan Medan dan Kwala di Kabupaten Langkat. Lokasi Binjai juga tidak jauh dari [[lapangan terbang]] yang terdekat, iaitu [[Lapangan Terbang Polonia]] di Medan. Selain itu, [[pelabuhan]] terdekat juga akan dihubungkan dengan jalan raya apabila projek [[Jalan Tol Medan-Binjai]] disiapkan beberapa tahun lagi. == Lain-lain == Salah satu ikon Kota Binjai adalah ''Tugu Perjuangan 1945'' yang menjadi lambang pintu gerbang untuk menyambut kedatangan pelawat-pelawat dari luar kota. Selain itu, Binjai pada satu ketika juga mempunyai tugu air di Jalan Jenderal Sudirman yang merupakan peninggalan zaman [[Belanda]] yang digunakan untuk menyalurkan air bersih ke rumah-rumah di dalam kota. Namun beberapa tahun lalu, peninggalan bersejarah ini telah digantikan dengan rumah-rumah kedai. Binjai juga merupakan salah satu tempat singgah bagi para pelancong yang ingin menuju ke tempat peranginan [[Bukit Lawang]] di kawasan [[Taman Negara Gunung Leuser]]. Bukit Lawang yang merupakan daerah pemuliharaan [[Mawas Sumatera]] ([[Orang utan]] merah), terletak di [[Kabupaten Langkat]] yang berjarak 68 kilometer di barat laut Binjai. Binjai pernah beberapa kali menjadi tumpuan negara disebabkan beberapa peristiwa, antaranya peristiwa pemberontakan anggota [[TNI|Tentera Nasional Indonesia]] dengan [[Polri|pihak polis]] yang mengakibatkan pengorbanan banyak anggota daripada kedua-dua pihak, serta orang-orang awam pada akhir tahun [[2002]]. Kedua-dua pihak yang bersengketa ialah: * pihak tentera: unit [[infantri]] [[Lintas Udara 100/Perajurit Setia]] (Linud 100/PS) dari Komando Daerah II/Bukit Barisan; dan * pihak polis: unit elit [[Briged Bergerak]] (Brimob) dari Polis Daerah Sumatera Utara. === Hospital === Terdapat tiga buah hospital kecil yang melayani keperluan kesihatan penduduk-penduduk Binjai, iaitu: * Rumah Sakit Komando Korem 023 Binjai * Rumah Sakit Awam Binjai (Dr. Djoelham) * Rumah Sakit PTP IX === Perkuburan awam === Perkuburan di Binjai termasuk: * Perkuburan Brahrang, Binjai Barat * Perkuburan Rambung, Binjai Selatan Selain itu juga terdapat ''Taman Makam Pahlawan Binjai'' yang terletak di Jalan Pahlawan, Kelurahan Pahlawan, Kecamatan Binjai Kota. == Tokoh-tokoh dari Binjai == * [[Malem Sambat Kaban|MS Kaban]], [[Menteri Kehutanan Republik Indonesia]] dalam [[Kabinet Indonesia Bersatu]] * Rizaldi Siagian, ahli [[muzik]] * H.M. Ali Umri SH MKn, Ketua Parti Golkar Sumatera Utara == Lihat juga == * [[Daftar Daerah Tingkat II]] == Pautan luar == * [http://www.binjai.go.id Laman web Kerajaan Kota Binjai] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130308092401/http://www.binjai.go.id/ |date=2013-03-08 }} {{Binjai}} {{sumut}} [[Kategori:Kota di Sumatera Utara|Binjai]] [[Kategori:Bandar di Sumatera Utara]] nv4rhpie0cx3k8xbwpxnpza43zt1wai 0 5313 5650610 5630045 2022-08-21T18:13:34Z 114.122.13.92 wikitext text/x-wiki :<small>'''''Medan''' juga membawa erti: kawasan lapang / halaman / padang.''</small>'' {{Infobox settlement |official_name = Medan |native_name = Kota Medan<br> ''Majlis Bandaraya Medan'' |settlement_type = Bandaraya |translit_lang1 = Other |translit_lang1_type1 = [[Jawi]] |translit_lang1_info1 = ميدن |translit_lang1_type2 = [[Bahasa Batak]] |translit_lang1_info2 = ᯔᯮᯑ᯲ |translit_lang1_type3 = [[Tamil]] |translit_lang1_info3 = மேடான் |motto = ''Bekerja sama dan sama-sama bekerja'' <br> <small>(Working together and everybody work)</small> |image_skyline = {{Photomontage |photo1a = Medan city 2019.jpg |photo2a = Mesdjid Raya Medan - panoramio.jpg |photo2b = Perhimpunan Shri Mariamman (Mariamman Hindu Temple), Medan.jpg |size = 280 |spacing = 1 |color = transparent |border = 1 }} |image_caption = Dari atas, kiri ke kanan: Medan Central Business District,[[Great Mosque of Medan|Masjid Raya Medan]], dan [[Kuil Shri Mariamman]], |image_flag = |image_seal = Logo Kota Medan (Seal of Medan).svg |nickname = [[Paris|Parijs]] Van Sumatra <small>([[Dutch language|Dutch]])</small> |image_map = Lokasi Sumatra Utara Kota Medan.svg |mapsize = |map_caption = Location of Medan |pushpin_map = Indonesia |subdivision_type = Negara |subdivision_name = {{INA}} |subdivision_type1 = Negeri |subdivision_name1 = [[File:North_Sumatra_coa.png|15px]] [[Sumatra Utara]] |subdivision_type2 = |subdivision_name2 = |leader_title = Datuk Bandar |leader_name = Muhammad Bobby Afif Nasution |leader_title2 = Timbalan Datuk Bandar |leader_name2 = Aulia Rachman |established_title = Ditubuhkan |established_date = 1 Julai 1590 |area_magnitude = |area_total_km2 = 265.10 |area_metro_km2 = 1,991.1 |population_as_of = 2010 census |population_note = |population_total = 2,097,610 |population_urban = 2,046,973 |population_metro = 4,103,696 |population_demonym = [[List of people from North Sumatra|Medanese]] |population_density_km2 = auto |population_density_metro_km2 = auto |demographics_type1 = Demographics |demographics1_title1 = {{nowrap|Ethnic groups}} |demographics1_info1 = [[Suku Batak]]<br>[[Orang Melayu|Melayu]]<br>[[Suku Jawa]]<br/>[[Orang Cina]]<br>[[Minangkabau]]<br> [[Orang Aceh]]<br> |demographics1_title2 = Religion<ref name="SP2010agama">{{cite web|url=http://sp2010.bps.go.id/index.php/site/tabel?tid=321&wid=3500000000&lang=id|title=Peringatan|website=sp2010.bps.go.id}}</ref> |demographics1_info2 = |timezone = [[Time in Indonesia|WIB]] |utc_offset = +7 |timezone_DST = |utc_offset_DST = |coordinates = {{coord|3|35|N|98|40|E|region:ID|display=inline,title}} |elevation_m = 2.5–37.5 |elevation_ft = 8–123 |area_code = +62 61 |registration_plate = [[Vehicle registration plates of Indonesia|BK]] |website = [http://pemkomedan.go.id/ Official Government Website] |footnotes = }} [[Fail:Tirta Tower.jpg|thumb|200px|Menara Air Tirtanadi, merupakan salah satu ikon Kota Medan]] '''Kota Medan''' ialah [[ibu negeri]] daripada [[provinsi]] [[Sumatera Utara]], [[Indonesia]]. Hab serantau dan pusat kewangan Sumatera, ia adalah salah satu daripada empat bandar utama utama Indonesia, bersama [[Jakarta]], [[Surabaya]] dan [[Makassar]]<ref>{{Cite web |url=https://www.bappenas.go.id/files/2713/5227/9312/bag-z-74-75-cek__20090130070903__25.doc |title=26. Z. Irian Jaya |website=bappenas.go.id |type=Word DOC |language=id |access-date=16 May 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190705115720/https://www.bappenas.go.id/files/2713/5227/9312/bag-z-74-75-cek__20090130070903__25.doc |archive-date=5 July 2019 |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=MMaqCLchf9UC&pg=PT114 |title=Geografi |isbn=9789797596194 |access-date=19 August 2019 |archive-date=5 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200805101052/https://books.google.com/books?id=MMaqCLchf9UC&pg=PT114 |url-status=live }}</ref> [[Kawasan metropolitan Medan]] yang meliputi [[Binjai]], [[Deli Serdang|Kabupaten Deli Serdang]], dan sebahagian dari [[Kabupaten Karo]] adalah kawasan metropolitan terbesar di luar Jawa, dengan 4,744,323 penduduk dikira dalam Banci 2020. Medan adalah sebuah metropolis berbilang budaya dan bandar perdagangan yang sibuk bersempadan dengan Selat Melaka, menjadikannya sebagai salah satu bandar ekonomi utama di Indonesia. Sebuah pintu masuk ke bahagian barat Indonesia, Medan disokong oleh [[Pelabuhan Belawan]] dan [[Lapangan Terbang Antarabangsa Kualanamu]], yang kedua-duanya dihubungkan ke pusat bandar melalui jalan tol dan kereta api.Medan adalah pusat kewangan, perdagangan, dan ekonomi bukan sahaja untuk provinsi Sumatera Utara, tetapi untuk seluruh Pulau Sumatera yang sangat terkenal sejak abad ke-19. Bagi kebanyakan pelabur asing, Medan bukan sahaja kaya dengan budaya dalam sejarah, tetapi juga menampilkan dirinya sebagai hab ekonomi dinamik dunia. Sebagai ibu kota yang teguh di Sumatera Utara, Medan menawarkan kumpulan besar modal insan dan bakat, kos operasi yang lebih rendah serta lokasi yang strategik berhampiran dengan Singapura dan Malaysia serta sumber asli yang pelbagai. Bandar ini dikenali sebagai hab perdagangan untuk eksport minyak sawit. Di Sumatera Utara, terdapat lebih kurang 4 juta ekar ladang kelapa sawit. Medan adalah salah satu pasaran progresif dalam perdagangan. Kira-kira 60% daripada ekonomi di Sumatera Utara disokong oleh industri perdagangan, pertanian dan pemprosesan Majoriti penduduk bandar Medan sekarang ialah [[Suku Batak|Suku Batak Mandailing]] dan [[Suku Jawa]], namun terdapat juga kaum [[India Indonesia|India]] terutamanya orang [[Tamil]] dan kaum [[Cina Indonesia|Cina]]. Suku lainya yang khususnya berasal daripada [[Sumatra]] juga banyak menduduki bandar Medan seperti Orang: [[Aceh]], [[Minangkabau]], Melayu Deli, [[Melayu Riau]], dan lain-lain. == Sejarah == Kota Medan berkembang dari sebuah kampung bernama "Kampung Medan Putri" yang didirikan oleh Guru Patimpus sekitar tahun [[1590-an]]. Disebabkan keletakannya yang berada di Tanah Deli, Kampung Medan juga sering dikenal sebagai "Medan-Deli". Lokasi asli Kampung Medan adalah sebuah tempat pertemuan Sungai Deli dengan Sungai Babura. Penguasa [[Aceh]] pada masa itu, Sultan Iskandar Muda, mengirimkan panglimanya, [[Gocah Pahlawan]] gelar Laksamana Khoja Bintan untuk menjadi wakil Kerajaan Aceh di Tanah Deli, barulah Kerajaan Deli mulai berkembang. Perkembangan ini ikut mendorong pertumbuhan dari segi penduduk mahupun [[Budaya|kebudayaan]] Medan. Medan tidak mengalami perkembangan pesat hingga tahun [[1860-an]], ketika penguasa-penguasa [[Belanda]] mulai membebaskan tanah untuk perkebunan [[tembakau]]. Dengan cepatnya, Medan menjadi pusat pemerintahan dan perdagangan, sekaligus menjadi daerah yang paling mendominasi perkembangan di bahagian barat Indonesia. Belanda menguasai Tanah Deli sejak tahun [[1658]], setelah Sultan Ismail, penguasa Kerajaan Siak Sri Indrapura, memberikan beberapa bekas tanah kekuasaannya: Deli, Langkat dan Serdang. Pada tahun [[1915]], Medan menjadi ibu kota provinsi Sumatra Utara secara rasmi, dan pada tahun [[1918]] ia menjadi sebuah [[bandar]]. == Geografi == Kedudukan kota Medan adalah 3º 30' - 3º 43' LU dan 98º 35' - 98º 44' BT. Permukaan tanahnya cenderung miring ke Utara dan berada pada ketinggian 2.5 [[meter]] - 37.5 meter di atas permukaan laut. Lapan sungai melintasi kota ini, iaitu: * [[Sungai Belawan]] * [[Sungai Badra]] * [[Sungai Sikambing]] * [[Sungai Pulih]] * [[Sungai Babura]] * [[Sungai Deli]] * [[Sei Kera|Sungai Sulang-Saling/Sei Kera]] Kota Medan berbatasan dengan [[Selat Melaka]] di sebelah utara dan Kabupaten [[Deli Serdang]] di sebelah barat, selatan dan timur. Kota ini menjadi kota induk dari beberapa [[bandar satelit]] di sekitarnya seperti Kota [[Binjai]], [[Lubuk Pakam]], [[Deli Tua]] dan [[Tebing Tinggi]]. Sejak tahun [[1990]], penduduk Kota Medan mengalami kenaikan yang cukup nyata hingga ke tahun [[2001]]. Berdasarkan [[banci penduduk]], bilangan penduduk bertumbuh daripada 1,730,725 orang pada tahun 1990 menjadi 1,926,520 orang pada tahun [[2001]]. == Pendidikan == Medan mempunyai banyak [[universiti]] yang hebat, termasuknya [[Universiti Sumatera Utara]] (USU), [[Universiti Negeri Medan]] (UNIMED), [[Universiti Islam Sumatera Utara]] (UISU), Universiti HKBP Nomensen, [[Universiti Prima Indonesia]] (UNPRI), Universiti Cendana, Universiti Methodist Indonesia (UMI), Universiti Medan Area (UMA), Universiti Muhammadiyah Sumatera Utara (UMSU), Politeknik Negeri Medan (POLMED), STMIK-STIE Mikroskil, STBA-PIA, STAB Bodhi Dharma, STIE Eka Prasetya, Universiti Pelita Harapan, Universiti Dharmawangsa, IBBI Campus, IT&B Campus, ITMI Campus, Medan Tourism Academy dan NTU Academy. == Perindustrian == Salah satu kawasan perindustrian yang menyiapkan kemudahan pelaburan yang lebih lengkap adalah "Kawasan Industri Medan". Ia terletak di Kelurahan Mabar Kecamatan Medan Deli yang termasuk dalam WPP B. Luas kawasan perindustrian ini lebih kurang 514 [[hektar]]. Pengurusan KIM menyediakan hampir seluruh kemudahan untuk mendokong proses pengeluaran dan pengedaran seperti jaringan jalan raya yang menghubungkannya dengan [[pelabuhan]] [[Belawan]] dan [[#Lapangan Terbang Antarabangsa Polonia|Lapangan Terbang Antarabangsa Polonia]], pusat-pusat perdagangan yang ada di Kota Medan, serta terminal pengantar daerah. Juga disediakan tenaga [[elektrik]], [[air]], [[telekomunikasi]], [[oksigen]] dan [[nitrogen]], unit pengolahan limbahan besar dan jaminan keamanan berusaha. Pengurusan KIM juga siap membantu mendapatkan izin berusaha yang ditentukan dengan pinjaman dan tempoh pembayaran yang telah dipiawai: sederhana, murah, cepat dan pasti. Harga tanah kilang dan keperluan lainnya seperti pejabat-pejabat dipastikan lebih murah sehingga dapat menekan pinjaman pelabuhan yang harus dikeluarkan. Sampai saat ini, berbagai jenis perusahaan industri melabur di kawasan ini, baik yang besar, sedang mahupun kecil. [[Fail:Peta_Kecamatan.jpg|thumb|300px|right|Peta Kecamatan di Kota Medan]] == Pengangkutan == [[Fail:Kualanamu AirportRail.JPG|thumb|300px|right|Kereta Lapangan Terbang Kuala Namu, Medan]] Keunikan Medan terletak pada [[beca]] motornya yang dapat ditemukan hampir di seluruh Medan. Berbeza dengan beca biasa ("becak dayung"), beca motor dapat membawa penumpangnya ke hampir mana pun di dalam kota. Selain itu, juga terdapat [[bemo]] yang berasal dari [[India]]. Bemo beroda tiga, cukup kuat menanjak dan boleh membawa 11 penumpang. Bemo kemudian digantikan oleh [[Tuk-tuk]] yang juga berasal dari India. Di Medan, ia dikenal dengan nama "Toyoko". Sekarang, Toyoko pun kabarnya akan digantikan dengan kenderaan baru, iaitu [[Kanchil]], kenderaan antik cilik lincah. Selain kenderaan-kenderaan tersebut, dalam kota juga tersedia pengangkutan umum berbentuk [[minibus]] (angkot/"oplet") dan [[teksi]]. Lain daripada itu Medan turut dilayan oleh perkhidmatan bas bandar bernama Trans Metro Deli (Teman Bus) dan e-hailing seperti Grab, Gojek, dan Maxim yang mana pelanggan boleh menghubungi pemandu kereta persendirian melalui aplikasi untuk menumpangkan mereka ke destinasi. [[Kereta api]] menghubungkan Medan dengan [[Tanjungpura]] di sebelah barat laut, [[Belawan]] di sebelah utara, dan [[Binjai]], [[Tebing Tinggi]] dan [[Pematang Siantar]] di tenggara serta Kereta api yang menghubungkan Lapangan Terbang Kuala Namu ke pusat bandar Medan. [[Pelabuhan]] Belawan terletak sekitar 20 kilometer di utara bandar raya. Lapangan terbang Antarabangsa Kualanamu, yang terletak tepat di Deli Serdang, menghubungkan Medan dengan bandar-bandar besar dan luar negara lainnya di Indonesia. [[Lebuh raya tol]], jalan bebas hambatan Belmera menghubungkan Medan dengan Belawan dan [[Tanjung Morawa]]. Pembinaan lebuh raya tol Medan-[[Lubuk Pakam]] dan Medan-[[Binjai]] serta Medan-[[Kualanamu]]. == Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Namu == {{utama|Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Namu}} [[Fail:KualaNamuTerminal.jpg|thumb|300px|right|Lapangan Terbang Kualanamu, Medan]] [[Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Namu]] merupakan salah satu pintu gerbang utama [[Indonesia]]. Lapangan terbang ini melayani penerbangan seperti: * Arab Saudi; * Hong Kong; * Bandar-bandar di Indonesia * Kuala Lumpur, [[Georgetown, Pulau Pinang|George Town]], [[Ipoh]] dan [[Penang]] di Malaysia; * Singapura; * [[Taipei]] di [[Taiwan]]; dan * Thailand. [[Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Namu]] di [[Kuala Namu]], [[Beringin]], [[Deli Serdang]] yang menghubungkan Medan dan sekitarnya dengan kota-kota di Indonesia dan Penerbangan Antarabangsa lainnya. * Lapangan terbang sebelumnya [[Lapangan Terbang Antarabangsa Polonia]] == Pelancongan == Ada banyak bangunan-bangunan lama di Medan yang masih menyisakan senibina khas [[Belanda]]. Contohnya: * Gedung Balai Kota lama; * Kantor Pos Medan; * Menara Air (yang merupakan ikon kota Medan); dan * Titi Gantung: sebuah jambatan di atas landasan kereta api. Selain itu, masih ada beberapa bangunan bersejarah, antara lain ialah Istana Maimun, [[Masjid Raya Medan]] dan juga rumah Tjong A Fie di kawasan Jalan Jeneral Ahmad Yani (Kesawan). Daerah Kesawan yang menyisakan bangunan-bangunan lama (misalnya bangunan PT. London Sumatra) dan ruko-ruko tua seperti yang biasa ditemukan di Pulau Pinang dan Singapura kini telah disulap menjadi sebuah pusat menjual makanan yang dikunjungi ramai pada malam harinya. == Telekomunikasi == PT. TELKOM dan Indosat menyempurnakan perkhidmatan komunikasi perdagangan dan perniagaan yang terus menerus meningkat dari dan ke Kota Medan dengan seluruh dunia. Sistem telekomunikasi yang ada, dipermudahkan dengan berbagai prasarana dan sarana telekomunikasi yang diperlukan seperti: * pusat telefon automatik (STO); * pengawas stesen (SM); * sambungan langsung antarabangsa (SLI); * sambungan langsung jarak jauh (SLJJ); dan * telefon umum (TU). Adanya [[sistem telekomunikasi satelit]] juga untuk mengaitkan Kota Medan dengan berbagai kemudahan telekomunikasi lain, seperti [[telefon bimbit]], [[internet]], [[faksimili]], [[emel]] dan lain-lain. == Kota bersaudara == Beberapa kota di [[Asia]] telah mendorong pembentukan Persatuan Kota Bersaudara, antara Kota [[Medan]] dengan: * [[Georgetown, Pulau Pinang|George Town]], [[Malaysia]] (1984); * [[Ichikawa]], [[Jepun]] (1989); dan * [[Kwangju]] [[Korea Selatan]] (1997). Forum ini telah menjadi ajang saling tukar-menukar maklumat dan perundingan untuk membincangkan berbagai masalah ekonomi dan perkotaan. Berbagai kerangka kerjasama antara kota bersaudara, kenyataannya terus berkembang dalam bidang-bidang yang semakin luas, baik [[sosial]] mahupun [[pendidikan]]. Di bidang sosial, misalnya Ichikawa memanfaatkan forum ini untuk membantu pengadaan [[alat bantu dengar]] untuk melengkapi kemudahan kesihatan Kota Medan. Di bidang pengembangan sumber manusia, Ichikawa juga memberikan bantuan latihan bagi Pemerintah Kota Medan dalam bentuk magang, termasuk mengadakan program pertukaran pelajar diantara kedua kota. Hal yang sama juga berlangsung antara Kota Medan dengan Kota Bersaudara lainnya, baik Kwangju mahupun Pulau Pinang. Di bidang perdagangan, forum ini telah menguruskan Pameran Perdagangan Bandar Bersaudara ("Sister City Trade Fair") yang bertaraf antarabangsa, sehingga mampu mendorong pertemuan pengusaha-pengusaha kota masing-masing. Dengan nyata, hal ini mampu mendorong peningkatan perdagangan dan pelaburan di kota masing-masing disamping memberikan kepastian dan perluasan pasaran produk yang dihasilkan. Keberkesanan forum ini juga telah memunculkan minat kota-kota lainnya di [[Asia]] seperti [[Chennai]], [[India]] dan [[Chendy]], [[China]] untuk memasuki persatuan ini. == Lihat juga == * [[Senarai kabupaten dan kota di Indonesia]] * [[Pelancongan kota Medan]] == Rujukan == <references/> {{Kota Medan}} {{Sumatera Utara}} [[Kategori:Ibu kota provinsi di Indonesia|Medan]] [[Kategori:Kota di Sumatera Utara|Medan]] [[Kategori:Bandar di Indonesia]] csji2wtyoiflz92ahhwc69u1jai3ef7 0 7000 5650708 5626830 2022-08-22T00:01:20Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] hjhuqs99suwtyvsjj1y471yope43fm7 5650724 5650708 2022-08-22T00:15:17Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] nzmqrv8p5k4kzdrzsftzacblvbg2s78 5650725 5650724 2022-08-22T00:15:46Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] pt753map0e2yo6o4odl9h5x0bq6yaoj 5650726 5650725 2022-08-22T00:16:44Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] isg7ievbinrvuclsee71bz4r953yprz 5650727 5650726 2022-08-22T00:18:10Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] kesk38nvpq4einavr1tdsyyc6q4v9zm 5650728 5650727 2022-08-22T00:18:45Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] t3m68nx5459ye6zkcajx8nus40vuf1w 5650729 5650728 2022-08-22T00:20:18Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] ol5k0aam3was17px30kw24nagkz7qj5 5650736 5650729 2022-08-22T00:27:17Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971&ndash;kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Siti Nurhaliza|Datuk Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] beu9v403i2exfgx73odrhswowj9tvfv 5650737 5650736 2022-08-22T00:27:49Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971–kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Siti Nurhaliza|Dato' Sri Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] 9yduz6caup3kmzr3005j8xrxg25ajv8 5650738 5650737 2022-08-22T00:28:28Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971–kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Siti Nurhaliza|Dato' Sri Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini|Datuk Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah|Datuk Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] goyzxi8m3fzbfg4pj4bj9oeipncsznx 5650739 5650738 2022-08-22T00:28:51Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971–kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Siti Nurhaliza|Dato' Sri Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] iebvpzoepkdndofds4bnzkkfodh09me 5650740 5650739 2022-08-22T00:29:13Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific-prefix = [[Datuk (gelaran)|Datuk]] |honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan) |name = Hail Amir |image = Hail_Amir.jpg |image_capt = |image_size = |birth_name = Abdul Hail bin Amir |birth_date = {{birth date and age|1947|11|02|df=yes}} |birth_place = Kebun Lama, [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] |nationality = [[Malaysia]] |citizenship = [[Orang Melayu Malaysia]] |years_active = 1971–kini |occupation = Penyanyi, pelakon |spouse = Safiah Ibrahim |children = 4 |relatives = |parents = |family = 9 orang cucu |}} [[Datuk (gelaran)|Datuk]] '''Hail Amir''' (lahir 2 November 1947) mencipta nama sebagai seorang penyanyi sekitar 1976 dan 1977. Beliau dilahirkan di Kebun Lama, Pulau Pinang. Sering berduet dengan [[Uji Rashid]] pada era 1970an. Anak perempuannya, Cinta Shafina kini bekerja di syarikat kosmetik milik [[Siti Nurhaliza]], [[SimplySiti]]. ==Diskrografi== ===Album=== * Wajah Kesayangan Hamba (1976) * Kabus (1977) * Antara Matamu Dan Mataku (1977) * Hujan (1977) * Bergembira Di Hari Raya (1977) * [[Menanti Hari Esok (Album)|Menanti Hari Esok]] (1977) * Apa Jawabnya (1978) * Ku Kejar Bayanganmu (1980) * Lain Dulu Dan Lain Sekarang (1985) * Memori Hit Hail Amir (2006) * Memori Hit Uji Rashid & Hail Amir (2009) * Lagenda Hit Uji Rashid & Hail Amir (2010) ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1975 | ''[[Jiwa Remaja]]'' | Hairi | Filem pertama |- | 1976 | ''[[Cinta dan Lagu]]'' | Zul | |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Faizal | |- | 1979 | ''[[Dendang Perantau (filem)|Dendang Perantau]]'' | Wan Farid | |- | rowspan="2"|1981 | ''[[Sesejuk Air Mata Ibu]]'' | | |- | ''Anita Dunia Ajaib'' | | |- | 1983 | ''[[Ke Medan Jaya]]'' | Shahril | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | |- |} == Anugerah dan pengiktirafan== * {{Flag|Wilayah Persekutuan}}: ** [[Fail:MY-FED_Darjah_Mahkota_Wilayah_-_Knight_Commander_-_PMW.svg|50x50px]] Panglima Mahkota Wilayah (PMW) – '''Datuk''' (2022)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2022/02/920115/hasni-dahului-263-penerima-darjah-kebesaran-hari-wilayah-persekutuan|title=Hasni dahului 263 penerima darjah kebesaran Hari Wilayah Persekutuan 2022|date=8 Februari 2022|website=[[Berita Harian]]|language=ms|url-status=live|access-date=8 Februari 2022}}</ref> == Lagu-lagu Popular== # Wajah Kesayangan Hamba # Hujan # Tanda Kasih # Gelora # Katakanlah # Manakah Cinta # Asmara Bergelora # Bertemu Dan Berpisah # Antara Matamu Dan Mataku # Menunggu Nasi Minyak # Jalinan Mesra # Merpati Dua Sejoli # Dunia Hanya Pinjaman # Aku Teman Setiamu # Biarku Kenalmu # Bila # Bukan Jodoh Bukan Suratan # Cinta Bukan Khayalan # Daku Lupakan Buat Selamanya # Hatiku Kau Lukakan # Hilang Gelap Timbul Terang # Kabus # Kasih Dan Sayang # Kau Datang Lagi Menganggu Fikiranku # Ku Berikan Kasih # Mata # Nada Cinta Bahagia # Renunglah Daku Sepuas Hatiku # Terkenang Padamu # Tiada Lagi Senyuman == Lagu-lagu Raya == # Seloka Hari Raya - Bersama [[Uji Rashid]] # Bisikan Hati di Pagi Raya - Bersama [[Sharifah Aini]] # Pengertian Hari Raya - Bersama Uji Rashid # Bergembira Di Hari Raya - Bersama Uji Rashid, [[Jamal Abdillah]], [[Khatijah Ibrahim]] dan [[Azean Irdawaty]] ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * {{IMDB name|nm0024952}} [[Kategori:Kelahiran 1955]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] b50kpo9jy2d51r6zu1dbgj1d33irhcu 0 7744 5650622 5619247 2022-08-21T19:24:30Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Semenanjung Malaysia.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Lihat juga == * [[Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] 26ryhzyaeath2rfjeduk6ubg0pa2b44 5650623 5650622 2022-08-21T19:24:58Z Meandkancil2020 254549 membetulkan kapsyen. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Lihat juga == * [[Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] 001q8vb161vosfwovlox7y1e4es8ud3 5650625 5650623 2022-08-21T19:37:48Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semananjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[imej:Seal of Labuan|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Lihat juga == * [[Semananjung Malaysia|Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] ls3px0wqs26ll9ssxttrwsyxwr9h6gr 5650627 5650625 2022-08-21T19:38:46Z Meandkancil2020 254549 /* Wilayah Persekutuan ويلايه ڤرسکوتوان */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semananjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Lihat juga == * [[Semananjung Malaysia|Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] nibbyadmlbcd6ktygvk6uxrl1w5s3ns 5650628 5650627 2022-08-21T19:39:11Z Meandkancil2020 254549 /* Wilayah Persekutuan ويلايه ڤرسکوتوان */ membetulkan 1 pautan (kaji ulang). wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semananjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Lihat juga == * [[Semananjung Malaysia|Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] oksh54giu2sa9luohn89q2jmykrv06c 5650629 5650628 2022-08-21T19:39:29Z Meandkancil2020 254549 /* Geografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Lihat juga == * [[Semananjung Malaysia|Malaysia Barat]] * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] hythi4d1j8sbabcc1c8lu7xbamd5u7e 5650630 5650629 2022-08-21T19:40:48Z Meandkancil2020 254549 /* Lihat juga */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] == Rujukan == {{reflist }} {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] s0sp7vyxwpy7axxelh7p351rovddkjv 5650634 5650630 2022-08-21T19:44:43Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|450px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] lo9c21uky5zimaa8v4or9iaoc7ncq8t 5650635 5650634 2022-08-21T19:50:12Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah sebelas negeri dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] f9wmevjivnmk1wiwp6aumkv0wcso4pt 5650636 5650635 2022-08-21T19:51:56Z Meandkancil2020 254549 /* Negeri نݢري */ membetulkan sedikit maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] gqdkmts474ch8v8fqlcrtdezbxz7qhw 5650796 5650636 2022-08-22T03:17:13Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] oh9ae14quukdjll71kews6ymf48r3c3 5650799 5650796 2022-08-22T03:19:27Z Meandkancil2020 254549 /* Politik */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] odaxhoyfn2rgucm93jzw7dfz1syqxe8 5651000 5650799 2022-08-22T10:59:20Z Meandkancil2020 254549 /* Geografi fizikal */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] in9d9ee7y86yq8cfrgq4fcv4ub5xqgh 5651009 5651000 2022-08-22T11:11:15Z Meandkancil2020 254549 /* Malaysia Barat dan Timur */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama Rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] 2pkfdqhb11u6bfvia9e8r8pix8e91lq 5651011 5651009 2022-08-22T11:12:02Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] gjc4iqeq9p9tfpytkm2jw1hbmnd3ca1 5651016 5651011 2022-08-22T11:15:42Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografik Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] pynj6lbonsnjc3a5bfs0skop3cgbahl 5651019 5651016 2022-08-22T11:19:12Z Meandkancil2020 254549 /* Bahasa */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografik Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] osmih39eiolz82lwe0h4exkxxj49ou7 5651029 5651019 2022-08-22T11:39:30Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ membetulkan 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] a0j1i6yc7je263zwzm00lidg3x4kxat 5651035 5651029 2022-08-22T11:43:34Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Kaum di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] 8npq6du4fx7szihnv3vss8ix59ao8wy 5651037 5651035 2022-08-22T11:45:36Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] lztfccht1653xtkfn2hijlbmszz3t5o 5651044 5651037 2022-08-22T11:49:04Z Meandkancil2020 254549 /* Etimologi */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Etimologi}} Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] fw2oycpxa4eh31ixolkthc3tx6le920 5651048 5651044 2022-08-22T11:50:32Z Meandkancil2020 254549 /* Ekonomi */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Etimologi}} Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== {{see also|Semenanjung Malaysia#Ekonomi}} Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] krofhghu0yipguzprtsn0jpezise0ql 5651050 5651048 2022-08-22T11:51:56Z Meandkancil2020 254549 /* Pantai Barat dan Pantai Timur */ menambah 1 pautan. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Etimologi}} Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== {{see also|Semenanjung Malaysia#Ekonomi}} Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == {{see also|Semenanjung Malaysia#Pantai Timur dan Pantai Barat}} Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] ejjos8x82djvatd946ujtoh5haz64jj 5651053 5651050 2022-08-22T11:53:14Z Meandkancil2020 254549 /* Malaysia Barat dan Timur */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Etimologi}} Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== {{see also|Semenanjung Malaysia#Ekonomi}} Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == {{see also|Semenanjung Malaysia#Pantai Timur dan Pantai Barat}} Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == {{see also|Semenanjung Malaysia#Malaysia Barat dan Timur}} Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] 10inetllgdwelfytw9wnx0vbz2x9ptv 5651055 5651053 2022-08-22T11:54:04Z Meandkancil2020 254549 /* Demografi */ kemas kini maklumat. wikitext text/x-wiki [[Imej:LocationEastMalaysia.png|thumb|300px|Malaysia Timur berwarna hijau]] [[File:Location map Malaysia Borneo.png|thumb|500px|Topografi Malaysia Borneo.]] '''Malaysia Timur''' atau '''''Borneo States''''' merupakan nama panggilan bagi 2 buah wilayah Borneo dan sebuah wilayah persekutuan di [[Malaysia]] yang terletak di [[Borneo|Kepulauan Borneo]] iaitu [[Sabah|wilayah Sabah]], [[Sarawak|wilayah Sarawak]] dan [[Wilayah Persekutuan Labuan]]. Di pulau ini juga terletak negara [[Brunei]] dan wilayah [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Malaysia Timur terletak di sebelah timur [[Semenanjung Malaysia]] merentasi [[Laut China Selatan]].<ref>{{cite web |url=http://www.thefreedictionary.com/Malay+Peninsula |title=Malay Peninsula |publisher=HarperCollins Publishers |accessdate=7 Julai 2013}}</ref> Bandar raya-bandar raya utama di Malaysia Timur adalah [[Bandaraya Kuching]] dan [[Kota Kinabalu]]. Bandar-bandar besar lain yang penting termasuklah [[Bandar Victoria]] di Wilayah Persekutuan Labuan, [[Miri]], [[Sibu]], dan [[Bintulu]] di Sarawak, serta [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah. Walaupun Malaysia Timur adalah kurang maju berbanding [[Semenanjung Malaysia]], namun ia mempunyai lebih banyak sumber alam seperti [[petroleum]], [[gas asli]], [[kayu balak]], dan [[arang batu]]. == Geografi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Geografi}} Secara geografi, Malaysia Timur terbahagi kepada dua kawasan iaitu Pantai Barat (Sarawak, Barat Sabah dan Labuan), dan Pantai Timur (Timur Sabah). Sarawak ialah negeri terbesar di Borneo diikuti Sabah, kemudian Wilayah Persekutuan Labuan. Sarawak bersempadan dengan Provinsi Kalimantan Barat, Kalimantan Timur dan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Daerah Temburong, Belait, Tutong dan Brunei Muara di Brunei, manakala Labuan, bersempadan dengan Burnei Muara di Brunei (sempadan Laut), dan Sabah bersempadan dengan Kalimantan Utara di Indonesia, serta Bersempadan dengan Mindanao di Filipina Selatan (sempadan Laut). '''Bahagian di borneo Malaysia:''' '''Pantai Barat''': Sarawak, Labuan, Sabah '''Pantai Timur''': Sabah Berikut merupakan senarai [[negeri]] dan [[Wilayah Persekutuan]] di Malaysia Timur. Ibu negeri disertakan dalam kurungan. 2 negeri (Wilayah) dan 1 Wilayah Perseketuan tersebut adalah: {{Peta berlabel Malaysia}} === Negeri نݢري === Berikut ialah dua negeri (wilayah) dan ibu negeri masing-masing (dalam kurungan): {{colbegin}} # [[imej:Coat of arms of Sabah.svg|35px]] {{Bendera Sabah}} [[Sabah|Sabah Negeri Dibawah Bayu]] ([[Kota Kinabalu]]) # [[imej:Coat of arms of Sarawak.svg|35px]] {{Bendera Sarawak}} [[Sarawak|Sarawak Bumi Kenyalang]] ([[Kuching]]) {{colend}} === [[Wilayah Persekutuan (Malaysia)|Wilayah Persekutuan]] ويلايه ڤرسکوتوان === # [[Fail:Seal of Labuan.svg|35px]] {{Bendera Labuan}} [[Labuan|Wilayah Persekutuan Labuan]] == Etimologi == {{see also|Semenanjung Malaysia#Etimologi}} Malaysia Borneo juga dikenali sebagai Malaysia Timur. ==Ekonomi== {{see also|Semenanjung Malaysia#Ekonomi}} Limbungan di Sabah dan Sarawak membina kapal keluli untuk bekalan luar pesisir, tunda, tongkang dan feri sungai jika dibandingkan dengan limbungan di Semenanjung Malaysia yang menumpukan kepada pembinaan kapal keluli dan aluminium untuk kerajaan serta syarikat minyak dan gas. Ini menjadikan limbungan di Sabah dan Sarawak lebih berdaya saing dan inovatif dalam reka bentuk, proses dan bahan, berbanding limbungan di semenanjung Malaysia, di mana projek besar bergantung kepada pembiayaan kerajaan.<ref>{{cite book |last1=van der Heide |first1=Egide |title=PORT DEVELOPMENT IN MALAYSIA AN INTRODUCTION TO THE COUNTRY'S EVOLVING PORT LANDSCAPE |date=2018 |publisher=Embassy of the Kingdom of the Netherlands in Malaysia |location=Kingdom of the Netherlands |page=20 |url=https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |access-date=30 September 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210930090116/https://www.rvo.nl/sites/default/files/2020/10/Port%20Development%20in%20Malaysia%20An%20introduction%20to%20the%20countrys%20evolving%20port%20landscape.pdf |archive-date=30 September 2021 |url-status=dead }}</ref> == Pantai Barat dan Pantai Timur == {{see also|Semenanjung Malaysia#Pantai Timur dan Pantai Barat}} Penggunaan Terma '''Pantai Barat''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي بارت) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) dan Wilayah Persekutuan berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut China Selatan]], sebuah laut pinggir daripada [[Lautan Pasifik]]: *Wilayah Persekutuan [[Labuan]] *[[Sarawak]] *[[Sabah]] (Barat Sabah) Penggunaan Terma '''Pantai Timur''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ڤنتاي تيمور) digunakan terutamanya di Malaysia untuk menggambarkan negeri (Wilayah) berikut di Malaysia Borneo yang menghadapi [[Laut Sulu]] dan [[Laut Sulawesi]]: *[[Sabah]] (Timur Sabah) == Malaysia Barat dan Timur == {{see also|Semenanjung Malaysia#Malaysia Barat dan Timur}} Perbezaan antara Barat dan [[Malaysia Timur]] (Sabah dan Sarawak) melangkaui bidang [[Geografi]]. Sebagai wilayah yang berasingan secara pentadbiran sebelum pembentukan Malaysia, terdapat lebih banyak Kerajaan sendiri (autonomi) daripada Negeri-negeri asal Tanah Melayu, cth. dalam mempunyai struktur mahkamah kehakiman yang berbeza dan peraturan imigresen yang berasingan. Hak-hak ini telah diberikan sebagai sebahagian daripada perjanjian 18 perkara Sarawak dan perjanjian 20 perkara Sabah dengan [[Persekutuan Malaya]] semasa pembentukan persekutuan yang diperluaskan. ==Demografi== {{Further|Demografi Malaysia}} {{see also|Semenanjung Malaysia#Demografi}} ===Penduduk=== {{Pie chart |thumb = right |caption = Etnik di Malaysia Timur/Malaysia Borneo (2015) |title= |label1 = Bumiputera Non-Melayu |value1 = 50.9 |color1 = Blue |label2 = Bukan-Warganegara |value2 = 17.8 |color2 = LightGrey |label3 = Orang Chinese Malaysia |value3 = 14.7 |color3 = Red |label4 = Orang Melayu Malaysia (Bumiputera) |value4 = 14.4 |color4 = Green |label5 = Lainnya |value5 = 1.9 |color5 = Yellow |label6 = Orang Indian Malaysia |value6 = 0.3 |color6 = Orange }} {{bar box |title=Agama di Malaysia Timur – Banci 2010 |titlebar= |left1=Agama |right1=Peratus |float=right |bars= {{bar percent|[[Islam]]|Green|51.3}} {{bar percent|[[Kristian]]|Blue|33.3}} {{bar percent|[[Agama Buddha]]|Yellow|9.3}} {{bar percent|[[Agama rakyat Cina]]|Magenta|2.6}} {{bar percent|Tidak diketahui / tiada|Brown|1.6}} {{bar percent|Tidak Beragama|Black|1.3}} {{bar percent|Lainnya|Gray|0.5}} {{bar percent|[[Hinduisme]]|Orange|0.1}} }} Jumlah penduduk Malaysia Timur pada 2010 ialah 5.77&nbsp;juta (3.21&nbsp;juta di Sabah, 2.47&nbsp;juta di Sarawak, dan 0.09&nbsp;juta di Labuan),<ref name="Census 2010">{{cite web |url=http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |work=Population Distribution and Basic Demographic Characteristics 2010 |title=Chart 3: Population distribution by state, Malaysia, 2010 |publisher=Department of Statistics, Malaysia |language=ms, en |page=2 (p. 13 in PDF) |access-date=13 December 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110830200524/http://www.statistics.gov.my/portal/download_Population/files/census2010/Taburan_Penduduk_dan_Ciri-ciri_Asas_Demografi.pdf |archive-date=30 August 2011 }}</ref> yang mewakili 20.4% penduduk Malaysia. Sebahagian besar penduduk Malaysia Timur hari ini menetap di pekan dan bandar. Bandar dan pusat bandar terbesar ialah [[Kuching]], yang juga ibu negeri Sarawak dan mempunyai populasi lebih 600,000 orang. [[Kota Kinabalu]] adalah yang kedua terbesar, dan salah satu bandar terpenting di Malaysia Timur. Kuching, Kota Kinabalu, dan [[Bandar Miri|Miri]] ialah satu-satunya tiga tempat berstatus bandar di Malaysia Timur. Bandar penting lain termasuk [[Sandakan]] dan [[Tawau]] di Sabah, [[Sibu]] dan [[Bintulu]] di Sarawak, dan [[Bandar Victoria|Victoria]] di Labuan. Anggaran penduduk 2020 ialah 6.8&nbsp;juta (3,908,500 di Sabah, 2,816,500 di Sarawak dan 99,600 di Labuan). Penduduk terawal di Malaysia Timur ialah [[Dayak|Orang Dayak]] dan kumpulan etnik lain yang berkaitan seperti orang [[Kadazan-Dusun]]. Orang asli ini membentuk sebahagian besar, tetapi bukan majoriti, penduduk. Selama beratus-ratus tahun, terdapat penghijrahan yang ketara ke Malaysia Timur dan Borneo dari banyak bahagian [[Kepulauan Melayu]], termasuk Jawa, [[Kepulauan Sunda Kecil]], [[Sulawesi]], dan [[Sulu]]. Baru-baru ini, terdapat panghijrahan dari India dan China. Penduduk asli pada asalnya adalah animisme. Pengaruh Islam bermula seawal abad ke-15, manakala pengaruh Kristian bermula pada abad ke-19. ===Bahasa بهاس=== Penduduk asli pada umumnya bersifat partisan dan mengekalkan dialek [[Bahasa Melayu]] yang berbeza dari segi budaya, di samping bahasa etnik mereka sendiri. Kira-kira 13% daripada penduduk Sabah, dan 26% daripada penduduk Sarawak, terdiri daripada etnik Cina Malaysia. Bahasa yang digunakan di Malaysia Borneo ialah [[Bahasa Melayu Piawai]] /Standard. Walaupun begitu, setiap negeri di Borneo Malaysia mempunyai [[Loghat|loghat/dialek]] yang tersendiri.. Antaranya ialah seperti berikut: '''1)[[Bahasa Melayu Brunei]]''' Kawasan: Sarawak, dan Sabah '''2)[[Bahasa Melayu Sarawak]]''' Kawasan: Sarawak '''3) [[Bahasa Melayu Sabah]]''' Kawasan: Labuan dan Sabah. ===Kontroversi=== Bagaimanapun, demografi Sabah telah diubah secara mendadak dengan dakwaan pelaksanaan Projek IC pada tahun 1990-an. Kewarganegaraan didakwa diberikan kepada pendatang [[Indonesia]] dan [[Filipina]] bagi memastikan parti pemerintah [[United Malays National Organisation|UMNO]] berkuasa.<ref>{{cite news|title=SPECIAL REPORT: Sabah's Project M (subscription required)|url=http://www.malaysiakini.com/news/53046|date=27 June 2006|work=[[Malaysiakini]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140718105636/http://www.malaysiakini.com/news/53046|archive-date=18 July 2014}}</ref> Suruhanjaya Siasatan Diraja (RCI) telah dijalankan dari 11 Ogos 2012 hingga 20 September 2013. Hasil siasatan telah diserahkan kepada perdana menteri pada 19 Mei 2014.<ref>{{cite news|title=RCI report on Sabah's illegal immigrants handed to PM, Agong|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|date=19 May 2014|newspaper=[[The Malay Mail]]|access-date=23 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140826124310/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/rci-report-on-sabahs-illegal-immigrants-handed-to-pm-agong|archive-date=26 August 2014}}</ref> Laporan itu dikeluarkan pada 3 Disember 2014 selepas kelewatan 6 bulan. Ia menyatakan bahawa Projek IC mungkin wujud, yang bertanggungjawab untuk peningkatan mendadak dalam populasi negeri. Bagaimanapun, laporan itu tidak menunjukkan sebarang tanggungjawab kecuali "pegawai rasuah" yang mengambil kesempatan daripada sistem itu.<ref>{{cite news|title= 'Corrupt officials' blamed for Sabah problems, but RCI says hands tied|url= http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|date= 3 December 2014|last= Chi|first= Melissa|newspaper= [[The Malay Mail]]|access-date= 10 December 2014|url-status= live|archive-url= https://web.archive.org/web/20141225101755/http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/corrupt-officials-blamed-for-sabah-problems-but-rci-says-hands-tied|archive-date= 25 December 2014}}</ref> ==Sejarah== {{See also|Sejarah Sabah|Sejarah Sarawak|Sejarah Labuan|British Borneo}} Beberapa bahagian Malaysia Timur masa kini, terutamanya kawasan pesisir pantai, pernah menjadi sebahagian daripada talasokrasi [[Kesultanan Brunei]].<ref>{{citation |last=Saunders |first=Graham E. |year=2002 |title=A History of Brunei |publisher=RoutlegdeCurzon |isbn=9780700716982 |page=45 |url=https://books.google.com/books?id=SQ4t_OJgSjAC&pg=PA40 |access-date=5 October 2009}}</ref> However, most parts of the interior region consisted of independent tribal societies.<ref>{{cite book |last=Singh |first=Ranjit |year=2000 |title=The Making of Sabah, 1865–1941: The Dynamics of Indigenous Society |publisher=University of Malaya Press |isbn=978-983-100-095-3 |url=https://books.google.com/books?id=j9xuAAAAMAAJ}}</ref> Pada tahun 1658, pantai utara dan timur Sabah telah diserahkan kepada [[Kesultanan Sulu]] manakala pantai barat Sabah dan sebahagian besar Sarawak kekal sebagai sebahagian daripada Brunei.<ref>{{cite book |date=2011 |title=The Report: Sabah 2011 |publisher=Oxford Business Group |isbn=9781907065361 |page=179 |url=https://books.google.com/books?id=nKJoQ4o-_DsC&pg=PA10 |access-date=11 November 2019}}</ref> In 1888, Sabah and Sarawak together with Brunei became British protectorates.<ref name="Rough Guides">{{cite book |last1=Charles |first1=de Ledesma |last2=Mark |first2=Lewis |last3=Pauline |first3=Savage |date=2003 |title=Malaysia, Singapore, and Brunei |publisher=[[Rough Guides]] |isbn=978-1-84353-094-7 |page=723 |url=https://books.google.com/books?id=hS0_GehsGPwC&pg=PA723 |access-date=2 November 2015 |quote=In 1888, the three states of Sarawak, Sabah, and Brunei were transformed into protectorates, a status which handed over the responsibility for their foreign policy to the British in exchange for military protection.}}</ref> Pada tahun 1946, mereka menjadi tanah jajahan British yang berasingan.<ref name="Porritt1997">{{cite book |last=Porritt |first=Vernon L. |year=1997 |title=British Colonial Rule in Sarawak, 1946–1963 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-983-56-0009-8 |url=https://books.google.com/books?id=4pBwAAAAMAAJ |access-date=7 May 2016}}</ref><ref name="cc">{{cite news |date=18 July 1946 |title=British North Borneo Becomes Crown Colony |work=[[Kalgoorlie Miner]] |publisher=[[Trove]] |pages=1 |url=http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/95540217 |access-date=17 May 2016}}</ref> ==Pentadbiran== Ia telah menjadi sumber perdebatan sama ada negeri Sabah dan Sarawak menyertai Persekutuan Malaysia sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu dan Singapura atau sama ada mereka menjadi rakan kongsi sama rata bagi negeri-negeri Tanah Melayu (iaitu setanding dengan [[Negeri Perak]], [[Selangor]] dsb.).<ref>{{cite news |date=21 May 2010 |title='Know Federal System' advice |newspaper=Daily Express |url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |access-date=9 July 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110621233347/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=72641 |archive-date=21 June 2011}}</ref> Konsensus nampaknya Sabah dan Sarawak hanyalah negeri persekutuan yang mempunyai darjah autonomi yang lebih tinggi sedikit berbanding negeri di Semenanjung Malaysia. Sebagai contoh, negeri-negeri Malaysia Timur mempunyai undang-undang berasingan yang mengawal kemasukan warganegara dari negeri-negeri lain di Malaysia (termasuk negeri Malaysia Timur yang lain), manakala, di Semenanjung Malaysia, tiada sekatan ke atas perjalanan atau penghijrahan antara negeri, termasuk pelawat dari Malaysia Timur. Terdapat juga [[Undang-undang harta|undang-undang tanah]] yang berasingan yang mentadbir Sabah dan Sarawak, bertentangan dengan Kanun Tanah Negara, yang mengawal Semenanjung Malaysia. Berkenaan dengan pentadbiran keadilan, mahkamah di Malaysia Timur adalah sebahagian daripada sistem mahkamah persekutuan di Malaysia. Perlembagaan Malaysia memperuntukkan bahawa hendaklah terdapat dua [[Mahkamah Tinggi Malaysia|Mahkamah Tinggi]] bidang kuasa selaras&nbsp;– Mahkamah Tinggi di Malaya dan Mahkamah Tinggi di Sabah dan Sarawak (dahulunya Mahkamah Tinggi di Borneo). [[Ketua Hakim Sabah dan Sarawak]] sekarang ialah [[Abang Iskandar Abang Hashim]] dari Sarawak. Jawatannya adalah yang keempat tertinggi dalam sistem kehakiman Malaysia (di belakang Hakim Besar Malaya, Presiden [[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]], dan [[Ketua Hakim Negara Malaysia]]). ==Politik== Berbanding Malaysia Barat, parti politik di Sarawak dan Sabah bermula agak lewat. Parti politik pertama di Sarawak ini muncul pada tahun 1959 manakala parti politik pertama di Sabah muncul pada Ogos 1961. Sarawak mengadakan pilihan raya pihak berkuasa tempatan yang pertama pada tahun 1959 dan tidak mempunyai sebarang badan perundangan yang dipilih secara langsung sehingga [[Pilihan raya negeri Sarawak, 1969|1970]] . Sabah hanya mengadakan pilihan raya majlis daerah yang pertama pada Disember 1962 dan pilihan raya langsung pertama pada April 1967. Kedua-dua negeri itu baru dan mempunyai sedikit pengalaman dalam politik yang teratur dan kompetitif. Oleh itu, terdapat kemunculan dan kehilangan pesat parti-parti politik di Sarawak dan Sabah dalam tempoh yang singkat, dengan beberapa pihak mengambil langkah oportunistik untuk membentuk pakatan tanpa kesetiaan yang pasti kepada penjajaran politik tertentu. Komposisi etnik Malaysia Timur juga berbeza dengan Malaysia Barat. Orang asli di kedua-dua Sarawak dan Sabah tidak membentuk majoriti mutlak, manakala penduduk bukan peribumi di Malaysia Timur kebanyakannya terdiri daripada orang Cina sepenuhnya. Parti-parti politik di Sarawak dan Sabah sebahagian besarnya ditubuhkan berdasarkan garis komunal dan boleh dikategorikan secara kasar kepada parti-parti pribumi bukan Islam, pribumi Muslim dan bukan pribumi. Dengan sokongan kerajaan persekutuan Malaysia, parti asli Muslim di Sabah dan Sarawak diperkukuh. Di Sabah, parti asli Muslim [[United Sabah National Organisation]] (USNO) mula berpaut pada jawatan ketua menteri pada tahun 1965 dan kemudiannya mengukuhkan kuasanya pada tahun 1967. Di Sarawak, parti asli Muslim bernama Parti Bumiputera (yang kemudiannya bergabung semula menjadi [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak]] (PBB) memegang jawatan ketua menteri sejak 1970.<ref>{{cite book |last1=R.S. |first1=Milne |last2=K.J. |first2=Ratnam |date=2014 |title=Malaysia: New States in a New Nation |publisher=[[Routledge]] |isbn=978-1-135-16061-6 |pages=69–72 |url=https://books.google.com/books?id=_kiaAgAAQBAJ&pg=PA69 |access-date=3 November 2019}}</ref> Pada tahun 1976, semua ahli parlimen Sabah dan Sarawak menyokong rang undang-undang parlimen Malaysia yang menurunkan taraf kedua-dua negeri daripada menjadi rakan kongsi sama rata kepada [[Persekutuan Malaya|Malaya]] secara keseluruhan, kepada salah satu daripada 13 negeri dalam persekutuan.<ref>{{cite news |last=Chia |first=Jonathan |date=19 October 2016 |title=All round aye from Sabah, Sarawak |newspaper=The Borneo Post |url=http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |access-date=20 October 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019084005/http://www.theborneopost.com/2016/10/19/all-round-aye-from-sabah-sarawak/ |archive-date=19 October 2016}}</ref> Sejak 2008, Malaysia Timur memainkan peranan yang lebih penting dalam landskap politik negara. Kehilangan majoriti dua pertiga kerajaan [[Barisan Nasional]] (BN) di Malaysia Barat menyebabkan BN bergantung kepada ahli politik Malaysia Timur untuk berpegang teguh pada kuasa.<ref>{{cite book |last=Meredith |first=L Weiss |date=17 October 2014 |title=Routledge Handbook of Contemporary Malaysia |publisher=Routledge |isbn=9781317629597 |page=89 |url=https://books.google.com/books?id=I4XZBAAAQBAJ&pg=PA89 |access-date=3 November 2019}}</ref> Selepas tamatnya pilihan raya umum Malaysia 2013, terdapat pertambahan peruntukan menteri dan timbalan menteri untuk Malaysia Timur dalam [[Kabinet Malaysia]] daripada 11 daripada 57 portfolio dalam pilihan raya 2008 kepada 20 daripada 61 portfolio.<ref>{{cite news|url=http://www.mysinchew.com/node/86472|title=20 ministers, deputy ministers from East Malaysia|date=16 May 2013|publisher=[[Sin Chew Daily]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133156/http://www.mysinchew.com/node/86472|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/230262|title=The new cabinet, by party and in numbers|date=15 May 2013|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714170302/http://www.malaysiakini.com/news/230262|archive-date=14 July 2014}}</ref> Bagaimanapun, belum ada perdana menteri atau timbalan perdana menteri yang datang dari Malaysia Timur sejak penubuhannya pada 1963.<ref>{{cite news|url=http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|title=East Malaysian DPM gratuitous, says Dr M|last=Chieh|first=Yow Hong|date=27 October 2011|newspaper=[[The Malaysian Insider]]|access-date=16 June 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714123621/http://www.themalaysianinsider.com/malaysia/article/east-malaysian-dpm-gratuitous-says-dr-m|archive-date=14 July 2014}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiakini.com/news/265748|title=Appoint DPMs from East M'sia, Putrajaya urged|date=15 June 2014|work=[[Malaysiakini]]|access-date=16 June 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140616070954/http://www.malaysiakini.com/news/265748|archive-date=16 June 2014}}</ref> Sehingga 2012, Sarawak, Sabah dan Labuan memegang sejumlah 57 daripada 222 kerusi (25.68%) dalam [[Parlimen Malaysia|parlimen Malaysia]].<ref>{{cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714133812/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/03/08/sabah-sarawaks-right-to-have-35-more-seats/|url-status=dead|archive-date=14 July 2014|title='Sabah, Sarawak's 'right' to have more parliament seats'|last=Rintod|first=Luke|date=8 March 2012|work=[[Free Malaysia Today]]|access-date=16 June 2014}}</ref> Sejak 2014, Sarawak sedang giat mencari penurunan kuasa daripada kerajaan persekutuan Malaysia.<ref>{{Cite journal |last=Harding |first=Andrew |date=December 2017 |title=Devolution of Powers in Sarawak: A Dynamic Process of Redesigning Territorial Governance in a Federal System |url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/S2194607817000138/type/journal_article |journal=Asian Journal of Comparative Law |language=en |volume=12 |issue=2 |pages=257–279 |doi=10.1017/asjcl.2017.13 |s2cid=158009054 |issn=2194-6078}}</ref> Pada Oktober 2018, kedua-dua ketua menteri [[Ketua Menteri Sabah|Sabah]] dan [[Ketua Menteri Sarawak|Sarawak]] bermesyuarat untuk membincangkan matlamat bersama dalam menuntut daripada kerajaan persekutuan Malaysia berhubung hak yang ditetapkan dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]].<ref>{{cite news |last1=Sharon |first1=Ling |title=Sabah and Sarawak CMs meet, have common goals over Malaysian Agreement 1963 |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |access-date=3 November 2019 |work=The Star (Malaysia) |date=11 October 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181012125915/https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/10/11/sabah-sarawak-cms-meet-have-common-goals-over-malaysian-agreement-1963/ |archive-date=12 October 2018}}</ref> Pada Disember 2021, pindaan perlembagaan telah diluluskan untuk memulihkan status Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi setara dengan Tanah Melayu, dengan 199 ahli Parlimen menyokong rang undang-undang pindaan itu tanpa pembangkang. Selain daripada memulihkan Perkara 1(2) kepada perkataan sebelum 1976, rang undang-undang itu mentakrifkan [[Hari Malaysia]] buat kali pertama dan mentakrifkan semula persekutuan dengan kemasukan Perjanjian Malaysia (MA63). Sebelum ini, hanya [[Hari Merdeka]] (hari kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu) ditakrifkan, dan persekutuan ditakrifkan hanya melalui Perjanjian Malaya 1957.<ref>{{cite news |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/14/dewan-rakyat-finally-passes-key-constitutional-amendments-to-recognise-ma63/2028384 |title=Dewan Rakyat finally passes key constitutional amendments to recognise MA63 |newspaper=Malay Mail |date=14 December 2021 |accessdate=11 February 2022}}</ref> Akta Perlembagaan (Pindaan) 2022 menerima perkenan diraja pada 19 Januari 2022 dan berkuat kuasa pada 11 Februari 2022.<ref>{{cite web |url=https://lom.agc.gov.my/act-detail.php?act=A1642&lang=BI |title=Constitution (Amendment) Act 2022 (Act A1642) |website=Federal Legislation Portal, Attorney General's Chambers (Malaysia) |accessdate=11 February 2022}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bernama.com/v2/en/general/news.php?id=2051360 |title=Amendments to federal constitution come into force Friday - Wan Junaidi |publisher=Bernama |date=11 February 2022 |accessdate=11 February 2022}}</ref> ==Geografi fizikal== [[File:Borneo Topography.png|right|thumb|Peta topografi Borneo dengan Malaysia Timur yang terletak di bahagian utara pulau itu]] Landskap Malaysia Timur kebanyakannya adalah [[Hutan hujan tanah pamah Borneo|hutan hujan tanah pamah]] dengan kawasan [[hutan hujan pergunungan Borneo|hutan hujan gunung]] ke arah kawasan pedalaman. Jumlah keluasan Malaysia Timur ialah 198,447&nbsp;km², mewakili kira-kira 60% daripada jumlah keluasan tanah [[Malaysia]] dan 26.4% daripada jumlah keluasan [[Borneo]], yang adalah 50% lebih besar daripada [[Semenanjung Malaysia]] pada {{convert|132156|km2|sqmi}}, setanding dengan [[South Dakota]] atau [[Great Britain]]. Malaysia Timur mengandungi lima gunung tertinggi [[Senarai gunung di Malaysia|gunung di Malaysia]], yang tertinggi ialah [[Gunung Kinabalu]] pada ketinggian 4095 m, yang juga merupakan gunung tertinggi di Borneo dan puncak gunung ke-10 tertinggi di Asia Tenggara . Ia juga mengandungi dua sungai terpanjang di Malaysia&nbsp;– [[Sungai Rajang]] dan [[Sungai Kinabatangan]].<ref name="geo">{{Citation|title=Geography|url=http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|access-date=16 July 2010|publisher=Malaysiahistorical.com.my|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100427065735/http://www.malaysiahistorical.com.my/geography.html|archive-date=27 April 2010}}</ref> [[Pulau Banggi]] di [[Sabah]] dan [[Pulau Bruit]] di [[Sarawak]] adalah dua pulau terbesar yang terletak sepenuhnya dalam Malaysia.<ref name=geo /> Pulau terbesar ialah Borneo, yang dikongsi dengan [[Indonesia]] dan [[Brunei]].<ref>{{cite web|url=http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|title=Motorcycle tour description and itinerary for the Borneo-East Malaysia motorcycle tour.|publisher=Asian Bike Tour|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100402005421/http://www.asianbiketour.com/Motorcycle_tour_Asia_BORNEO_East_Malaysia_Tour_6.htm|archive-date=2 April 2010}}</ref> Pulau kedua terbesar ialah [[Pulau Sebatik]], di Sabah, yang dikongsi bersama Indonesia.<ref>{{cite web|url=http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|title=Dive The Kakaban Island|publisher=De 'Gigant Tours|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110515095950/http://www.borneotourgigant.com/Kakaban.html|archive-date=15 May 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|title=Sebatik Island off Sabah, Malaysia 1965|publisher=The Band of Her Majesty's Royal Marines|access-date=20 July 2010|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110717133821/http://www.exroyalmarinesbandsmen.net/NOTICEBOARD/wright.htm|archive-date=17 July 2011}}</ref> Sarawak mengandungi [[Gua Mulu]] dalam [[Taman Negara Gunung Mulu]]. [[Sarawak Chamber]] ialah ruang gua terbesar (mengikut kawasan) yang diketahui di dunia. Taman Negara Gunung Mulu telah diisytiharkan sebagai [[UNESCO]] [[Tapak Warisan Dunia]] pada November 2000.<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/en/list/1013|title=Gunung Mulu National Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151016060027/https://whc.unesco.org/en/list/1013|archive-date=16 October 2015}}</ref> Tarikan Sabah termasuk Tapak Warisan Dunia [[Taman Kinabalu]] (yang termasuk [[Gunung Kinabalu]]),<ref>{{cite web|url=https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|title=Kinabalu Park|publisher=UNESCO.org|access-date=20 July 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20100614212731/https://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=1012|archive-date=14 June 2010}}</ref> dan [[Sipadan|Pulau Sipadan]] (titik panas menyelam dan biodiversiti).<ref>{{cite web|url=http://aquaviews.net/diving-at-sipadan-island-borneo-an-untouched-piece-of-art/|title=Diving at Sipadan Island, Borneo&nbsp;– An Untouched Piece of Art|author=Noreen |date=10 January 2010|publisher=Aquaviews: Online Scuba Magazine|access-date=20 July 2010}}</ref> ==Geologi== Beberapa medan minyak dan gas telah ditemui di luar pesisir, termasuk Samarang lapangan minyak (1972) luar pesisir Sabah, medan minyak Baronia (1967) luar pesisir Sarawak, dan ladang gas asli Luconia Pusat (1968) , juga luar pesisir Sarawak.<ref name=Scherer>Scherer, F.C., 1980, Exploration in East Malaysia Over the Past Decade, in Giant Oil and Gas Fields of the Decade, AAPG Memoir 30, Halbouty, M.T., editor, Tulsa, American Association of Petroleum Geologists, {{ISBN|0891813063}}, p. 424</ref> Medan Baronia ialah domal perangkap struktur antara dua pertumbuhan timur-barat sesar, yang menghasilkan dari akhir Miosen, batu pasir berselang dengan batu lodak dan tanah liat pada kedalaman 2&nbsp;km dalam 75 m air.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Padang Samarang menghasilkan daripada batu pasir Miosen lewat dalam urutan batu pasir, batu lodak dan tanah liat yang berselang-seli dalam antiklin pada kedalaman kira-kira 3&nbsp;km dalam air 9–45 m.<ref name=Scherer/>{{rp|431}} Medan Gas Luconia Pusat menghasilkan dari pertengahan hingga akhir Miosen, platform karbonat dan terumbu puncak dari 1.25-3.76&nbsp;km dalam dan kedalaman air 60-100m.<ref name=Scherer/>{{rp|436–437}} == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Semenanjung Malaysia]] (Malaysia Barat) * [[Borneo]] {{Malaysia topics}} {{tunas-geo-Malaysia}} [[Kategori:Malaysia Timur| ]] [[Kategori:Asia Tenggara Maritim]] [[Kategori:Geografi Malaysia]] [[Kategori:Wilayah Malaysia]] 1w24vcuensfqvpv3rox2gigcir91c53 0 9256 5651004 5624910 2022-08-22T11:03:23Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Expand language|langcode=id|otherarticle=Keledang|date=Ogos 2022}} {{Taxobox | color = lightgreen | name = Keledang<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | image = Keledang.jpg | image_width = 240px | image_caption = Buah keledang, ''Artocarpus lanceifolius'' | regnum = [[Plantae]] |phylum = [[Tracheobionta]] |classis = [[Magnoliopsida]] |unranked_ordo = [[Rosidae]] |ordo = [[Urticales]] |familia = [[Moraceae]] |genus = ''[[Artocarpus]]'' |species = ''A. lanceifolius'' |binomial = ''Artocarpus lanceifolius'' |binomial_authority = [[William Roxburgh|Roxb.]] |}} '''Keledang''' ({{Jawi|کليدڠ}}) atau '''nangka pipit''' ({{Jawi|نڠک ڤيڤيت}}) ialah satu [[spesies]] [[tumbuhan]] dalam [[famili (biologi)|famili]] [[Moraceae]] yang berasal dari [[Semenanjung Malaysia]]. [[Nama botani]]nya ''Artocarpus lanceifolius Roxb''.</small> <ref>[http://www.seedtest.org/upload/cms/user/BotaniName.pdf INDEX TO SCIENTIFIC NAMES of Tropical Tree Species along with their Vernacular Names]</ref> Kayu Pokok Keledang Keledang keras serta tahan lama, dan digunakan untuk membuat [[perahu]] dan [[keranda]]. ==Ciri-ciri fizikal== Pokok Keledang Keledang tumbuh sehingga 35 [[meter]] (115 [[kaki (ukuran)|kaki]]). Ciri-ciri fizikal yang lain adalah seperti berikut: * [[Kulit kayu]]: Licin, dan merembes keluar [[sap]] [[Kuning|kekuning-kuningan]] apabila dipotong. * [[Daun]]: Licin, dengan tekstur yang keras. * [[Bunga]]: Kecil, dengan bahagian [[jantan]] dan bahagian [[betina]] terdapat pada bunga-bunga yang berasingan. Bagaimanapun, kedua-dua bunga jantan dan bunga betina tumbuh pada pokok yang sama. * [[Buah]]: Berwarna [[Perang (warna)|perang]] zaitun muram, dengan permukaan bak [[baldu]]. Isi [[putih]]nya boleh dimakan dan biasa dimakan oleh sesetengah [[orang asli]] di dalam [[hutan]] [[Malaysia]]. ==Lihat juga== * [[Pokok bermula dengan K|Senarai pokok]] ==Rujukan== {{Reflist}} * Phang Wien Ho et al. ''A Guide to the Botanic Gardens Jungle''. Pusat Sains Singapura (1983). ISBN 9971-88-010-5. ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/54232 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori: Urticales|Keledang Keledang]] bdt1ssw2wszdtn49qndcp7z1xya9lk7 0 9351 5650945 5642814 2022-08-22T09:42:47Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup}} {{taxobox |name = Pokok Semarak Api<br><small>سمارق أڤي<small> |image = Delonix Regia at Tasik Y Recreational Park.jpg |image_caption = Pokok Semarak Api di Johor, Malaysia. |status = LC |status_system = iucn3.1 |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperm]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |genus = ''[[Delonix]]'' |species = '''''D. regia''''' |binomial = ''Delonix regia'' |binomial_authority = ([[Wenceslas Bojer|Boj.]] ex [[William Jackson Hooker|Hook.]]) [[Constantine Samuel Rafinesque|Raf.]] |synonyms = *''Delonix regia'' var. ''flavida'' <small>Stehle </small> * ''Delonix regia'' var. ''genuina'' <small>Stehle </small> * ''Delonix regia'' var. ''genuina'' <small>Stehlé </small> * ''Poinciana regia'' <small>Hook. </small> * ''Poinciana regia'' <small>Bojer </small><ref>{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/tpl/record/ild-1279|title=Delonix regia (Hook.) Raf. — The Plant List|work=theplantlist.org}}</ref> }} '''Pokok Semarak Api''' merupakan sejenis [[tumbuhan]] yang terdapat di [[hutan]] [[Malaysia]] serta di negara-negara [[ASEAN]] yang lain. [[Nama botani]]nya ''Delonix regia''. Semarak Api merupakan bunga rasmi daerah Sepang. [http://www.mdsepang.gov.my/profail.htm] '''''Pokok Semarak Api''''' merupakan spesies tumbuhan berbunga dalam keluarga Fabaceae , subfamili Caesalpinioideae . Ia terkenal dengan daun seperti pokok pakis dan bunga terang yang menonjol. Di kebanyakan kawasan tropika di dunia, ia ditanam sebagai pokok hiasan dan dalam bahasa Inggeris ia diberi nama '''Royal Poinciana''' atau '''Flamboyant'''. Ia juga adalah salah satu daripada beberapa pokok yang dikenali sebagai pokok Semarak. Di India ia dikenali sebagai '''Gulmohar''' dalam bahasa Hindi. Ia juga dikenali di sana sebagai ''Krishnachura'' atau ''Krusnachuda'' (Bengali / Oriya : mahkota Krishna) dan ''Krishnasura'' (dalam Bahasa Assamese dan Bahasa Bengali). Di Kerala , ia dikenali sebagai ''Alasippoo'' (അലസിപ്പൂ) atau ''Vaaka'' (വാക) atau ''Kaalvaripoo'' (കാൽവരിപ്പൂവ്). Di Vietnam, ia dikenali sebagai Phuong VI (bermaksud "ekor Phoenixl) (Vietnam), Malinche dan Tabachine.<ref>{{Cite web |url=http://www.coocafe.com/cafeforestal/docs/diagnostico-agroforestal-ilustrada.pdf |title=Presentación de PowerPoint<!-- Bot generated title --> |access-date=2015-06-14 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304210347/http://www.coocafe.com/cafeforestal/docs/diagnostico-agroforestal-ilustrada.pdf |url-status=dead }}</ref> Di Khmer, pokok dan bunga yang dikenali sebagai "Merak" atauដើម (pokok) atau ផ្កា (bunga) «ក្ងោក»។. Di Guatemala, Antigua Guatemala, ia dikenali sebagai ''llama del bosque'', di Paraguay sebagai ''chivato'', dan di Cuba sebagai ''flamboyán'' (diambil dari bahasa Perancis ''flamboyan''). Spesies ini, sebelum ini diletakkan dalam genus Poinciana, dinamakan sempena Phillippe de Longvilliers de Poincy , gabenor abad ke-17 Saint Christophe (''Saint Kitts''). Ia adalah kekacang tidak bernod. ==Gambaran== Warna bunganya merah terang / oren / merah / kuning dan dedaun hijau terang menjadikannya satu pemandangan yang sangat menakjubkan. [[Image:Flower, leaves & pods I IMG 8687.jpg|left|thumb|Bunga, daun & buah di Kolkata , Bengal Barat , [[India]].]] [[File:Yellow poinciana full bloom 20110518.jpg|thumb|left|''Delonix regia ''var.'' flavida'' adalah, bunga kuning yang jarang terdapat<ref name="Burke2005" />]] [[File:Gulmohar leaves closeup.JPG|thumb|left|Gambaran dekat daun]] Pokok Semarak Api terdapat dalam hutan daun luruh kering Madagascar itu. Secara liar ia terancam, tetapi ia ditanam secara meluas di tempat lain. Selain nilai hiasan, ia juga adalah pokok teduh berguna di kawasan tropika, kerana ia biasanya tumbuh dengan ketinggian sederhana (kebanyakannya 5 meter, tetapi ia boleh mencapai ketinggian maksimum 12 meter) tetapi kembang secara meluas, dan dedaunan yang padat menyediakan teduhan penuh. Di kawasan yang mempunyai musim kering yang jelas, ia menanggalkan daunnya pada musim kemarau, tetapi di kawasan-kawasan lain ia adalah hampir malar hijau. Bunga muncul dalam corymbs sepanjang dan di hujung dahan. Buah berwarna hijau dan lembik ketika muda dan bertukar gelap-coklat dan berkayu.<ref>{{Cite web |url=http://greencleanguide.com/2012/07/25/delonix-regia/ |title=salinan arkib |access-date=2015-06-14 |archive-date=2015-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150613033425/http://greencleanguide.com/2012/07/25/delonix-regia/ |url-status=dead }}</ref> [[Fail:Flamboyant BW 2.jpg|thumb|Bunga (Kibbutz Ginnosar, Israel)]] [[Fail:Delonix regiajf1886.JPG|thumb|Pokok Semarak Api (''Universiti Ateneo de Manila'').]] [[Fail:Royal Ponciana.jpg|thumbnail|left|Royal Poinciana (Pulau Mauritius )]] ==Julat pertumbuhan geografi == [[Fail:Bark of Delonix regia.jpg|left|thumb|left|Gambaran dekat kulit]] [[Fail:Royal Poinciana tree, Gordonvale, Queensland.JPG|thumb|Gordonvale, Queensland. Pod biji benih kelihatan di dahan atas.]] Pokok Semarak Api adalah endemik di hutan barat Madagascar, tetapi telah diperkenalkan ke kawasan tropika dan sub-tropika di seluruh dunia. Di benua [[Amerika Syarikat]], ia tumbuh di Selatan Florida, Florida Tengah,<ref>http://edis.ifas.ufl.edu/st228</ref> di Rio Grande Valley di Texas Selatan, yang terdiri dari dataran rendah Selatan Arizona (''setinggi Tucson''), dan California Selatan. Ia juga tumbuh di [[Republik Dominican]], [[Cuba]], [[Haiti]], [[Hawai]], [[Mexico]] (terutamanya di Semenanjung Yucatan), [[Nicaragua]], [[Puerto Rico]], Kepulauan Virgin Amerika Syarikat, Guam, Kepulauan Mariana Utara Komanwel, di mana ia adalah pokok rasmi pulau, dan di Israel. Ia adalah lebih digemari di Caribbean; banyak lukisan Dominican & Puerto Rican menampilkan Pokok Semarak Api. Ia juga boleh didapati di Bahamas. Pokok Semarak Api adalah bunga kebangsaan St. Kitts dan Nevis . Pulau Mauritius dan La Réunion mempunyai taburan yang meluas daripada Royal Poinciana mana ia mengumumkan kedatangan tahun baru. == Lihat juga == * [[Pokok bermula dengan S|Senarai pokok]] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [https://www.mybis.gov.my/sp/35338 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/8/2838 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura * http://kedforestry0.tripod.com/semarak.htm {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Fabales|Semarak Api]] onirxs2e07rghle90pgsynjy3q1t8s5 5650946 5650945 2022-08-22T09:43:10Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=berselerak}} {{taxobox |name = Pokok Semarak Api<br><small>سمارق أڤي<small> |image = Delonix Regia at Tasik Y Recreational Park.jpg |image_caption = Pokok Semarak Api di Johor, Malaysia. |status = LC |status_system = iucn3.1 |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperm]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |genus = ''[[Delonix]]'' |species = '''''D. regia''''' |binomial = ''Delonix regia'' |binomial_authority = ([[Wenceslas Bojer|Boj.]] ex [[William Jackson Hooker|Hook.]]) [[Constantine Samuel Rafinesque|Raf.]] |synonyms = *''Delonix regia'' var. ''flavida'' <small>Stehle </small> * ''Delonix regia'' var. ''genuina'' <small>Stehle </small> * ''Delonix regia'' var. ''genuina'' <small>Stehlé </small> * ''Poinciana regia'' <small>Hook. </small> * ''Poinciana regia'' <small>Bojer </small><ref>{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/tpl/record/ild-1279|title=Delonix regia (Hook.) Raf. — The Plant List|work=theplantlist.org}}</ref> }} '''Pokok Semarak Api''' merupakan sejenis [[tumbuhan]] yang terdapat di [[hutan]] [[Malaysia]] serta di negara-negara [[ASEAN]] yang lain. [[Nama botani]]nya ''Delonix regia''. Semarak Api merupakan bunga rasmi daerah Sepang. [http://www.mdsepang.gov.my/profail.htm] '''''Pokok Semarak Api''''' merupakan spesies tumbuhan berbunga dalam keluarga Fabaceae , subfamili Caesalpinioideae . Ia terkenal dengan daun seperti pokok pakis dan bunga terang yang menonjol. Di kebanyakan kawasan tropika di dunia, ia ditanam sebagai pokok hiasan dan dalam bahasa Inggeris ia diberi nama '''Royal Poinciana''' atau '''Flamboyant'''. Ia juga adalah salah satu daripada beberapa pokok yang dikenali sebagai pokok Semarak. Di India ia dikenali sebagai '''Gulmohar''' dalam bahasa Hindi. Ia juga dikenali di sana sebagai ''Krishnachura'' atau ''Krusnachuda'' (Bengali / Oriya : mahkota Krishna) dan ''Krishnasura'' (dalam Bahasa Assamese dan Bahasa Bengali). Di Kerala , ia dikenali sebagai ''Alasippoo'' (അലസിപ്പൂ) atau ''Vaaka'' (വാക) atau ''Kaalvaripoo'' (കാൽവരിപ്പൂവ്). Di Vietnam, ia dikenali sebagai Phuong VI (bermaksud "ekor Phoenixl) (Vietnam), Malinche dan Tabachine.<ref>{{Cite web |url=http://www.coocafe.com/cafeforestal/docs/diagnostico-agroforestal-ilustrada.pdf |title=Presentación de PowerPoint<!-- Bot generated title --> |access-date=2015-06-14 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304210347/http://www.coocafe.com/cafeforestal/docs/diagnostico-agroforestal-ilustrada.pdf |url-status=dead }}</ref> Di Khmer, pokok dan bunga yang dikenali sebagai "Merak" atauដើម (pokok) atau ផ្កា (bunga) «ក្ងោក»។. Di Guatemala, Antigua Guatemala, ia dikenali sebagai ''llama del bosque'', di Paraguay sebagai ''chivato'', dan di Cuba sebagai ''flamboyán'' (diambil dari bahasa Perancis ''flamboyan''). Spesies ini, sebelum ini diletakkan dalam genus Poinciana, dinamakan sempena Phillippe de Longvilliers de Poincy , gabenor abad ke-17 Saint Christophe (''Saint Kitts''). Ia adalah kekacang tidak bernod. ==Gambaran== Warna bunganya merah terang / oren / merah / kuning dan dedaun hijau terang menjadikannya satu pemandangan yang sangat menakjubkan. [[Image:Flower, leaves & pods I IMG 8687.jpg|left|thumb|Bunga, daun & buah di Kolkata , Bengal Barat , [[India]].]] [[File:Yellow poinciana full bloom 20110518.jpg|thumb|left|''Delonix regia ''var.'' flavida'' adalah, bunga kuning yang jarang terdapat<ref name="Burke2005" />]] [[File:Gulmohar leaves closeup.JPG|thumb|left|Gambaran dekat daun]] Pokok Semarak Api terdapat dalam hutan daun luruh kering Madagascar itu. Secara liar ia terancam, tetapi ia ditanam secara meluas di tempat lain. Selain nilai hiasan, ia juga adalah pokok teduh berguna di kawasan tropika, kerana ia biasanya tumbuh dengan ketinggian sederhana (kebanyakannya 5 meter, tetapi ia boleh mencapai ketinggian maksimum 12 meter) tetapi kembang secara meluas, dan dedaunan yang padat menyediakan teduhan penuh. Di kawasan yang mempunyai musim kering yang jelas, ia menanggalkan daunnya pada musim kemarau, tetapi di kawasan-kawasan lain ia adalah hampir malar hijau. Bunga muncul dalam corymbs sepanjang dan di hujung dahan. Buah berwarna hijau dan lembik ketika muda dan bertukar gelap-coklat dan berkayu.<ref>{{Cite web |url=http://greencleanguide.com/2012/07/25/delonix-regia/ |title=salinan arkib |access-date=2015-06-14 |archive-date=2015-06-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150613033425/http://greencleanguide.com/2012/07/25/delonix-regia/ |url-status=dead }}</ref> [[Fail:Flamboyant BW 2.jpg|thumb|Bunga (Kibbutz Ginnosar, Israel)]] [[Fail:Delonix regiajf1886.JPG|thumb|Pokok Semarak Api (''Universiti Ateneo de Manila'').]] [[Fail:Royal Ponciana.jpg|thumbnail|left|Royal Poinciana (Pulau Mauritius )]] ==Julat pertumbuhan geografi == [[Fail:Bark of Delonix regia.jpg|left|thumb|left|Gambaran dekat kulit]] [[Fail:Royal Poinciana tree, Gordonvale, Queensland.JPG|thumb|Gordonvale, Queensland. Pod biji benih kelihatan di dahan atas.]] Pokok Semarak Api adalah endemik di hutan barat Madagascar, tetapi telah diperkenalkan ke kawasan tropika dan sub-tropika di seluruh dunia. Di benua [[Amerika Syarikat]], ia tumbuh di Selatan Florida, Florida Tengah,<ref>http://edis.ifas.ufl.edu/st228</ref> di Rio Grande Valley di Texas Selatan, yang terdiri dari dataran rendah Selatan Arizona (''setinggi Tucson''), dan California Selatan. Ia juga tumbuh di [[Republik Dominican]], [[Cuba]], [[Haiti]], [[Hawai]], [[Mexico]] (terutamanya di Semenanjung Yucatan), [[Nicaragua]], [[Puerto Rico]], Kepulauan Virgin Amerika Syarikat, Guam, Kepulauan Mariana Utara Komanwel, di mana ia adalah pokok rasmi pulau, dan di Israel. Ia adalah lebih digemari di Caribbean; banyak lukisan Dominican & Puerto Rican menampilkan Pokok Semarak Api. Ia juga boleh didapati di Bahamas. Pokok Semarak Api adalah bunga kebangsaan St. Kitts dan Nevis . Pulau Mauritius dan La Réunion mempunyai taburan yang meluas daripada Royal Poinciana mana ia mengumumkan kedatangan tahun baru. == Lihat juga == * [[Pokok bermula dengan S|Senarai pokok]] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [https://www.mybis.gov.my/sp/35338 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/8/2838 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura * http://kedforestry0.tripod.com/semarak.htm {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Fabales|Semarak Api]] r4myamnhctzc9q0gzikz792aa67n759 0 11233 5650541 5647996 2022-08-21T13:56:15Z 175.142.242.217 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Perusahaan Otomobil Kedua Sdn. Bhd.<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|ڤراوسهاءن اوتوموبيل كدوا سنديرين برحد}}}} | logo = Logo baru Perodua.png | caption = | image = Perodua Corporate Office.jpg | image_size = 200px | image_caption = Pejabat Korporat Perodua di [[Serendah]], [[Selangor]] | type = [[Syarikat|Sendirian Berhad]] | foundation = {{start date and age|1993|df=yes}} | location = [[Serendah]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |[[ pemilik = Nor Amalina binti Ismail ]] | | key_people = Datuk Zainal Abidin Ahmad (Presiden dan CEO) | industry = [[Automotif]] | products = [[Kenderaan|Kenderaan ekonomi]] | revenue = | operating_income = | net_income = | num_employees = 10,000 | parent = [[UMW Holdings|UMW Corporation]] (38%) <br> [[Toyota]] (25%) <br> MBM Resources (20%) <br> PNB Equity Resources (10%) <br> Mitsu & Co. Ltd (7%) | subsid = Perodua Sales Sdn Bhd | homepage = {{URL|http://www.perodua.com.my/}} | footnotes = }} '''[[Perusahaanrikroutulf|Perusahaan]] Otomobil Kedua Sendirian Berhad''' atau lebih dikenali sebagai '''Perodua''' (digayakan sebagai '''PERODUA'''; {{Jawi| '''ڤرودوا'''}}), merupakan [[syarikat]] [[automotif| pengeluar Automotif]] [[Malaysia]] yang kedua selepas [[Proton (syarikat)|Proton]]. Ditubuhkan pada 1993, kilangnya terletak di tapak seluas 80 [[hektar]] di [[Sungai Choh]], [[Serendah]], [[Selangor]]. Kenderaan pertamanya, [[Perodua Kancil]] telah dilancarkan pada Ogos 1994.<ref name=WOC>{{cite book | title = World of Cars 2006·2007 | publisher = Media Connection Sp. z o.o. | location = Warsaw, Poland | page = 203 | year = 2006 }}</ref> ‘M2’ merujuk kepada satu nama kod yang digunakan yang mana projek untuk mewujudkan Perodua yang masih dirahsiakan. Pemegang saham Perodua ialah [[UMW Holdings|UMW Corporation Sdn Bhd]] dengan 38% kepentingan, [[Toyota]] (25%), MBM Resources Bhd (20%), PNB Equity Resources Corporation Sdn Bhd (10%), dan Mitsui & Co. Ltd (7%). Perodua kebanyakannya menghasilkan kereta mini dan supermini dan tidak mempunyai model dalam segmen pasaran yang sama dengan Proton. Mereka tidak mereka bentuk atau jurutera komponen utama mereka, seperti enjin dan transmisi, di dalam rumah. Secara sejarahnya, kereta Perodua telah menggunakan reka bentuk komponen [[Daihatsu]]. Daihatsu mempunyai pegangan 20% dalam Perodua pada majlis pelancaran syarikat itu, meningkatkan ini kepada 25% pada tahun 2001 dan kemudian kepada 35%. Pada tahun 2004, Perodua mula memasang Toyota Avanza atau lebih dikenali juga sebagai Daihatsu Xenia di kilang mereka di Rawang, untuk dijual di Malaysia. Perodua menjual lebih 189,000 kenderaan pada tahun 2012, yang merupakan rekod jualan paling tingginya. Bahagian pasarannya dianggarkan di Malaysia ialah sebanyak 30.2 peratus. Ia merancang untuk mendirikan kilang pembuatan kereta kedua dari $ 770,000,000 pelaburan yang dirancang pada tahun-tahun akan datang. ==Jualan== ===Domestik=== [[File:Perodua convoy at the 2011 Hari Malaysia celebrations at Dataran Merdeka, Kuala Lumpur.jpg|left|thumbnail|[[Perodua Myvi]] merupakan kereta paling laris di Malaysia selama lapan tahun berturut-turut, antara 2006 dan 2013. <ref>{{cite web|author= |url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sales_of_Perodua_passenger_vehicles_in_Malaysia,_1994_-_2013_(b).png |title=Sales of Perodua passenger vehicles in Malaysia, 1994 – 2013 |publisher= |date=29 January 2014 |accessdate=1 February 2014 }}</ref>]] Perodua dijangka akan menjadi pengeluar terbesar kereta kompak di [[Asia Tenggara]]. Pada Oktober 2005, ia telah menghasilkan jumlah kumulatif daripada 1 juta kereta. Menjelang Julai 2008, ia dijangka 240,000 setahun.<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=49132|title=Perodua set to be largest compact car maker in region|accessdate=10 May 2009|publisher=[[Daily Express]]|archive-date=2009-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090112142637/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=49132|url-status=dead}}</ref> Berbanding [[Proton (syarikat)|Proton]], Perodua telah agak berjaya dalam usaha perniagaannya. Pengeluar kereta popular di Malaysia, dengan [[Perodua MyVi|Perodua Myvi]] berjaya menjual 80.327 unit pada tahun 2006, outselling kereta saingan yang paling laris, [[Proton Wira]] itu, yang dijual hanya 28.886 unit di Malaysia. Pada 2006-2010, Perodua adalah syarikat kereta paling laris di Malaysia. Pada separuh pertama 2011, Proton dan bukannya mengatasi Perodua untuk menjadi jenama yang paling laris pada tahun itu. Ia adalah bertahun-tahun sejak pembuat kereta nasional yang pertama itu tidak yang terbaik jualan dan walaupun sebahagian daripada sebab itu bahawa bekalan Perodua pada suku kedua adalah terhad (kerana berperingkat-keluar dari Myvi lama) dan juga masalah yang disebabkan oleh pindaan kepada Akta HP, ia adalah untuk dikatakan bahawa Proton semasa barisan telah menarik ramai pelanggan, terutamanya teras model [[Proton Saga]] dan [[Proton Persona]]. Proton dihantar 85.223 unit untuk mengambil bahagian 28.7% daripada TIV manakala Perodua dihantar 79.467 unit, perbezaan sebanyak 5,756 unit.<ref>{{cite web|url=http://motortrader.com.my/Cars/NewsHeader/Highlights/The-car-market-after-6-months.aspx|title=The car market after 6 months|publisher=www.motortrader.com.my}}</ref> {{clear}} ===Antarabangsa=== Di United Kingdom, kereta mereka telah dijual oleh beberapa pengedar Proton yang ingin menarik pelanggan mencari alternatif yang lebih kecil dan lebih murah untuk pelbagai Proton. nombor jualan di UK kecil, bagaimanapun, dan pada tahun 2008 Perodua dijual hanya 624 kereta (turun dari 914 pada tahun 2002) dan tidak penting berbanding dengan 2008 angka 28.036 untuk Hyundai, 29.397 untuk SEAT. Jualan meningkat sedikit pada tahun 2009 (650) dan kemudian kepada 761 pada tahun 2010, disebabkan oleh kejayaan Perodua Myvi baru. Selain daripada UK dan Singapura, Perodua juga mengeksport kereta mereka ke [[Mauritius]], [[Brunei]], [[Sri Lanka]], [[Cyprus]], [[Malta]], [[Mesir]], [[Nigeria]], [[Senegal]], [[Lubnan]], [[Qatar]], [[Arab Saudi]], [[Syria]], [[Nepal]], [[Fiji]] dan [[Republik Ireland]] dalam jumlah yang kecil oleh peniaga tempatan. == Model == [[Imej:Perodua Viva (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|thumb|right|250px|Perodua Viva (2007-2014)]] [[Imej:Perodua Axia.jpg|thumb|right|250px|Perodua Axia (2014-kini)]] File:2004 Kia Picanto LX 1.1 Front.jpg *[[Perodua Kancil]] ([[Perodua Nippa]], 1994–2009, Versi Malaysia Daihatsu Ceria) *[[Perodua Rusa]] (1996–2003, Versi Malaysia Daihatsu zebra) *[[Perodua Kembara]] (1998–2008, Versi Malaysia Daihatsu Taruna) *[[Perodua Kenari]] (2000–2008) *[[Perodua Kelisa]] (2000–2007, Pengeluaran dihentikan pada 2007 selepas pelancaran bagi Perodua Viva) *[[Perodua MyVi]] (sejak 2005) *[[Perodua Viva]] (2007–2014, Pengeluaran dihentikan pada 2014 selepas pelancaran bagi Perodua Axia) *[[Perodua Nautica]] (2008–2010) *[[Perodua Alza]] (2009–kini) *[[Perodua Axia]] (2014–kini) *[[Perodua Bezza]] (2016–kini) *[[Perodua Aruz]] (2019–kini) *[[Perodua Ativa]] (2021-Kini) ==Slogan== ===Slogan korporat=== * "Kehebatan Yang Pasti" (1997-2009) * ''Building Cars, People First'' (2009-kini) ===Slogan ulang tahun=== * ''10 Years of Excellence'' (Slogan ulang tahun ke-10 Perodua pada 2003) * ''20 Years of Driving Value and Beyond'' (Slogan ulang tahun ke-20 Perodua pada 2013) ==Logo== [[Image:LogolamaPerodua.png|thumb|left|Logo asal Perodua (1993-1997)]] Perodua mengadakan pertandingan pada tahun 1997 untuk mencari logo korporat baru, yang akan dilancarkan bersama-sama dengan model yang akan datang mereka, tentatif dikenali sebagai X555 itu. Pertandingan ini telah dimenangi oleh Johnson Ng Weng Kuan, seorang pelajar seni bina dari [[Universiti Teknologi Malaysia]]. Perodua secara rasmi melancarkan logo korporat baru pada 24 Ogos 1998 apabila mereka melancarkan kenderaan 4x4 pertama Malaysia, [[Perodua Kembara]]. [[Imej:Logoperodua1.jpg|thumb|right|Logo lama Perodua (1997-2009)]] Logo baru mengekalkan 'P' dan '2' dan warna, logo squarish lama, tetapi telah diolah sehingga menjadi elips, yang lebih cecair dan dinamik. Warna hijau melambangkan tanggungjawab sosial kepada alam sekitar dan masyarakat, manakala warna merah melambangkan pembangunan tenaga kerja yang cekap dan daya tahan dalam menghadapi cabaran dalam dunia globalisasi. Walau bagaimanapun, lambang dipasang pada kereta terbaru syarikat itu mempunyai hitam bagi menggantikan kawasan-kawasan hijau dan merah, dengan bantuan krom dikekalkan. {{clear}} ==Galeri== <gallery> Fail:Perodua Kancil (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|Kancil, generasi pertama Fail:Perodua Kancil (first generation, third facelift) (front), Seri Kembangan.jpg|Kancil, 2002 (ketiga) Fail:Perodua Rusa (first generation, first facelift) (front), Kajang.jpg|Rusa Fail:Perodua Kembara (front), Serdang.jpg|Kembara Fail:Perodua Kenari (first generation) (front), Serdang.jpg|Kenari Fail:Perodua Kelisa (first facelift) (front), Kuala Lumpur.jpg|Kelisa, 2004 Fail:Perodua Myvi EZi original look 2006.jpg|MyVi, 2006 Fail:Faceliftd Myvi.jpg|MyVi, 2008 Fail:Perodua Viva (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|Viva Fail:Perodua Alza in Penang.JPG|Alza Fail:2010 Perodua Bezza at KLIMS10, Malaysia.jpg|2010 Bezza Fail:2014 Perodua Axia SE in Cyberjaya, Malaysia (01).jpg|Axia Fail:Perodua Bezza Advance.jpg|Bezza (2016) Fail:Perodua Aruz AV in Penang, Malaysia (1).jpg|Aruz (2019) Fail:2021 Perodua Ativa H (Malaysia) front view 01.png|Ativa (2021) </gallery> == Lihat juga == * [[Cabaran Eko Perodua]] * [[Toyota]] * [[Daihatsu]] == Anugerah dan pengiktirafan == * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Gangsa) - Anugerah Jenama Putra 2010<ref name=":0">{{Citeweb|url=http://aaaa.org.my/putrabrandawards/|title=WINNERS|date=|access-date=2018-11-30|website=PUTRA BRAND AWARDS|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20181130064613/http://aaaa.org.my/putrabrandawards/|archive-date=2018-11-30|language=en}}</ref> * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Perak) - Anugerah Jenama Putra 2012, 2015 & 2016<ref name=":0" /> * Jenama Kereta Automotif Sedan/Kompak Paling Digemari - Anugerah Jenama Terbaik TheBrandLaureate 2016—2017<ref>{{Cite web|url=http://www.thebrandlaureate.com/page-index-id-517|title=Most Favourite Brand Awards - The BrandLaureate|date=|access-date=2018-11-30|website=THEBRANDLAUREATE|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20181130065949/http://www.thebrandlaureate.com/page-index-id-517|archive-date=2018-11-30|access-date=2017-12-15}}</ref> * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Perak) - Anugerah Jenama Putra 2017 & 2018<ref name=":0" /> ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.perodua.com.my Laman web rasmi] * [http://keretaperodua.com Promosi Perodua] (Tempahan) * [https://perodua.autodeal.my/ Perodua Showroom Malaysia] * [https://perodua.autodeal.my/harga-perodua-terkini-2022-termasuk-sst/ Harga Perodua] {{Perodua}} [[Kategori:Perodua| ]] [[Kategori:Pengeluar kereta]] [[Kategori:Pengilangan di Malaysia]] [[Kategori:Jenama Malaysia]] [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 1993]] jekoakj5yllyev8zoy8w4t993uns99u 5650557 5650541 2022-08-21T14:40:13Z Aminproton 289197 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Perusahaan Otomobil Kedua Sdn. Bhd.<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|ڤراوسهاءن اوتوموبيل كدوا سنديرين برحد}}}} | logo = Logo baru Perodua.png | caption = | image = Perodua Corporate Office.jpg | image_size = 200px | image_caption = Pejabat Korporat Perodua di [[Serendah]], [[Selangor]] | type = [[Syarikat|Sendirian Berhad]] | foundation = {{start date and age|1993|df=yes}} | location = [[Serendah]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |[[ pemilik = Nor Amalina binti Ismail ]] | | key_people = Datuk Zainal Abidin Ahmad (Presiden dan CEO) | industry = [[Automotif]] | products = [[Kenderaan|Kenderaan ekonomi]] | revenue = | operating_income = | net_income = | num_employees = 10,000 | parent = [[UMW Holdings|UMW Corporation]] (38%) <br> [[Toyota]] (25%) <br> MBM Resources (20%) <br> PNB Equity Resources (10%) <br> Mitsu & Co. Ltd (7%) | subsid = Perodua Sales Sdn Bhd | homepage = {{URL|http://www.perodua.com.my/}} | footnotes = }} '''[[Perusahaanrikroutulf|Perusahaan]] Otomobil Kedua Sendirian Berhad''' atau lebih dikenali sebagai '''Perodua''' (digayakan sebagai '''PERODUA'''; {{Jawi| '''ڤرودوا'''}}), merupakan [[syarikat]] [[automotif| pengeluar Automotif]] [[Malaysia]] yang kedua selepas [[Proton (syarikat)|Proton]]. Ditubuhkan pada 1993, kilangnya terletak di tapak seluas 80 [[hektar]] di [[Sungai Choh]], [[Serendah]], [[Selangor]]. Kenderaan pertamanya, [[Perodua Kancil]] telah dilancarkan pada Ogos 1994.<ref name=WOC>{{cite book | title = World of Cars 2006·2007 | publisher = Media Connection Sp. z o.o. | location = Warsaw, Poland | page = 203 | year = 2006 }}</ref> ‘M2’ merujuk kepada satu nama kod yang digunakan yang mana projek untuk mewujudkan Perodua yang masih dirahsiakan. Pemegang saham Perodua ialah [[UMW Holdings|UMW Corporation Sdn Bhd]] dengan 38% kepentingan, [[Toyota]] (25%), MBM Resources Bhd (20%), PNB Equity Resources Corporation Sdn Bhd (10%), dan Mitsui & Co. Ltd (7%). Perodua kebanyakannya menghasilkan kereta mini dan supermini dan tidak mempunyai model dalam segmen pasaran yang sama dengan Proton. Mereka tidak mereka bentuk atau jurutera komponen utama mereka, seperti enjin dan transmisi, di dalam rumah. Secara sejarahnya, kereta Perodua telah menggunakan reka bentuk komponen [[Daihatsu]]. Daihatsu mempunyai pegangan 20% dalam Perodua pada majlis pelancaran syarikat itu, meningkatkan ini kepada 25% pada tahun 2001 dan kemudian kepada 35%. Pada tahun 2004, Perodua mula memasang Toyota Avanza atau lebih dikenali juga sebagai Daihatsu Xenia di kilang mereka di Rawang, untuk dijual di Malaysia. Perodua menjual lebih 189,000 kenderaan pada tahun 2012, yang merupakan rekod jualan paling tingginya. Bahagian pasarannya dianggarkan di Malaysia ialah sebanyak 30.2 peratus. Ia merancang untuk mendirikan kilang pembuatan kereta kedua dari $ 770,000,000 pelaburan yang dirancang pada tahun-tahun akan datang. ==Jualan== ===Domestik=== [[File:Perodua convoy at the 2011 Hari Malaysia celebrations at Dataran Merdeka, Kuala Lumpur.jpg|left|thumbnail|[[Perodua Myvi]] merupakan kereta paling laris di Malaysia selama lapan tahun berturut-turut, antara 2006 dan 2013. <ref>{{cite web|author= |url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sales_of_Perodua_passenger_vehicles_in_Malaysia,_1994_-_2013_(b).png |title=Sales of Perodua passenger vehicles in Malaysia, 1994 – 2013 |publisher= |date=29 January 2014 |accessdate=1 February 2014 }}</ref>]] Perodua dijangka akan menjadi pengeluar terbesar kereta kompak di [[Asia Tenggara]]. Pada Oktober 2005, ia telah menghasilkan jumlah kumulatif daripada 1 juta kereta. Menjelang Julai 2008, ia dijangka 240,000 setahun.<ref>{{cite web|url=http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=49132|title=Perodua set to be largest compact car maker in region|accessdate=10 May 2009|publisher=[[Daily Express]]|archive-date=2009-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20090112142637/http://www.dailyexpress.com.my/news.cfm?NewsID=49132|url-status=dead}}</ref> Berbanding [[Proton (syarikat)|Proton]], Perodua telah agak berjaya dalam usaha perniagaannya. Pengeluar kereta popular di Malaysia, dengan [[Perodua MyVi|Perodua Myvi]] berjaya menjual 80.327 unit pada tahun 2006, outselling kereta saingan yang paling laris, [[Proton Wira]] itu, yang dijual hanya 28.886 unit di Malaysia. Pada 2006-2010, Perodua adalah syarikat kereta paling laris di Malaysia. Pada separuh pertama 2011, Proton dan bukannya mengatasi Perodua untuk menjadi jenama yang paling laris pada tahun itu. Ia adalah bertahun-tahun sejak pembuat kereta nasional yang pertama itu tidak yang terbaik jualan dan walaupun sebahagian daripada sebab itu bahawa bekalan Perodua pada suku kedua adalah terhad (kerana berperingkat-keluar dari Myvi lama) dan juga masalah yang disebabkan oleh pindaan kepada Akta HP, ia adalah untuk dikatakan bahawa Proton semasa barisan telah menarik ramai pelanggan, terutamanya teras model [[Proton Saga]] dan [[Proton Persona]]. Proton dihantar 85.223 unit untuk mengambil bahagian 28.7% daripada TIV manakala Perodua dihantar 79.467 unit, perbezaan sebanyak 5,756 unit.<ref>{{cite web|url=http://motortrader.com.my/Cars/NewsHeader/Highlights/The-car-market-after-6-months.aspx|title=The car market after 6 months|publisher=www.motortrader.com.my}}</ref> {{clear}} ===Antarabangsa=== Di United Kingdom, kereta mereka telah dijual oleh beberapa pengedar Proton yang ingin menarik pelanggan mencari alternatif yang lebih kecil dan lebih murah untuk pelbagai Proton. nombor jualan di UK kecil, bagaimanapun, dan pada tahun 2008 Perodua dijual hanya 624 kereta (turun dari 914 pada tahun 2002) dan tidak penting berbanding dengan 2008 angka 28.036 untuk Hyundai, 29.397 untuk SEAT. Jualan meningkat sedikit pada tahun 2009 (650) dan kemudian kepada 761 pada tahun 2010, disebabkan oleh kejayaan Perodua Myvi baru. Selain daripada UK dan Singapura, Perodua juga mengeksport kereta mereka ke [[Mauritius]], [[Brunei]], [[Sri Lanka]], [[Cyprus]], [[Malta]], [[Mesir]], [[Nigeria]], [[Senegal]], [[Lubnan]], [[Qatar]], [[Arab Saudi]], [[Syria]], [[Nepal]], [[Fiji]] dan [[Republik Ireland]] dalam jumlah yang kecil oleh peniaga tempatan. == Model == [[Imej:Perodua Viva (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|thumb|right|250px|Perodua Viva (2007-2014)]] [[Imej:Perodua Axia.jpg|thumb|right|250px|Perodua Axia (2014-kini)]] File:2004 Kia Picanto LX 1.1 Front.jpg *[[Perodua Kancil]] ([[Perodua Nippa]], 1994–2009, Versi Malaysia Daihatsu Ceria) *[[Perodua Rusa]] (1996–2003, Versi Malaysia Daihatsu zebra) *[[Perodua Kembara]] (1998–2008, Versi Malaysia Daihatsu Taruna) *[[Perodua Kenari]] (2000–2008) *[[Perodua Kelisa]] (2000–2007, Pengeluaran dihentikan pada 2007 selepas pelancaran bagi Perodua Viva) *[[Perodua MyVi]] (sejak 2005) *[[Perodua Viva]] (2007–2014, Pengeluaran dihentikan pada 2014 selepas pelancaran bagi Perodua Axia) *[[Perodua Nautica]] (2008–2010) *[[Perodua Alza]] (2009–kini) *[[Perodua Axia]] (2014–kini) *[[Perodua Bezza]] (2016–kini) *[[Perodua Aruz]] (2019–kini) *[[Perodua Ativa]] (2021-Kini) ==Slogan== ===Slogan korporat=== * "Kehebatan Yang Pasti" (1997-2009) * ''Building Cars, People First'' (2009-kini) ===Slogan ulang tahun=== * ''10 Years of Excellence'' (Slogan ulang tahun ke-10 Perodua pada 2003) * ''20 Years of Driving Value and Beyond'' (Slogan ulang tahun ke-20 Perodua pada 2013) ==Logo== [[Image:LogolamaPerodua.png|thumb|left|Logo asal Perodua (1993-1997)]] Perodua mengadakan pertandingan pada tahun 1997 untuk mencari logo korporat baru, yang akan dilancarkan bersama-sama dengan model yang akan datang mereka, tentatif dikenali sebagai X555 itu. Pertandingan ini telah dimenangi oleh Johnson Ng Weng Kuan, seorang pelajar seni bina dari [[Universiti Teknologi Malaysia]]. Perodua secara rasmi melancarkan logo korporat baru pada 24 Ogos 1998 apabila mereka melancarkan kenderaan 4x4 pertama Malaysia, [[Perodua Kembara]]. [[Imej:Logoperodua1.jpg|thumb|right|Logo lama Perodua (1997-2009)]] Logo baru mengekalkan 'P' dan '2' dan warna, logo squarish lama, tetapi telah diolah sehingga menjadi elips, yang lebih cecair dan dinamik. Warna hijau melambangkan tanggungjawab sosial kepada alam sekitar dan masyarakat, manakala warna merah melambangkan pembangunan tenaga kerja yang cekap dan daya tahan dalam menghadapi cabaran dalam dunia globalisasi. Walau bagaimanapun, lambang dipasang pada kereta terbaru syarikat itu mempunyai hitam bagi menggantikan kawasan-kawasan hijau dan merah, dengan bantuan krom dikekalkan. {{clear}} ==Galeri== <gallery> Fail:Perodua Kancil (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|Kancil, generasi pertama Fail:Perodua Kancil (first generation, third facelift) (front), Seri Kembangan.jpg|Kancil, 2002 (ketiga) Fail:Perodua Rusa (first generation, first facelift) (front), Kajang.jpg|Rusa Fail:Perodua Kembara (front), Serdang.jpg|Kembara Fail:Perodua Kenari (first generation) (front), Serdang.jpg|Kenari Fail:Perodua Kelisa (first facelift) (front), Kuala Lumpur.jpg|Kelisa, 2004 Fail:Perodua Myvi EZi original look 2006.jpg|MyVi, 2006 Fail:Faceliftd Myvi.jpg|MyVi, 2008 Fail:Perodua Viva (first generation) (front), Kuala Lumpur.jpg|Viva Fail:Perodua Alza in Penang.JPG|Alza Fail:2010 Perodua Bezza at KLIMS10, Malaysia.jpg|2010 Bezza Fail:2014 Perodua Axia SE in Cyberjaya, Malaysia (01).jpg|Axia Fail:Perodua Bezza Advance.jpg|Bezza (2016) Fail:Perodua Aruz AV in Penang, Malaysia (1).jpg|Aruz (2019) Fail:2021 Perodua Ativa H (Malaysia) front view 01.png|Ativa (2021) </gallery> == Lihat juga == * [[Cabaran Eko Perodua]] * [[Toyota]] * [[Daihatsu]] == Anugerah dan pengiktirafan == * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Gangsa) - Anugerah Jenama Putra 2010<ref name=":0">{{Citeweb|url=http://aaaa.org.my/putrabrandawards/|title=WINNERS|date=|access-date=2018-11-30|website=PUTRA BRAND AWARDS|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20181130064613/http://aaaa.org.my/putrabrandawards/|archive-date=2018-11-30|language=en}}</ref> * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Perak) - Anugerah Jenama Putra 2012, 2015 & 2016<ref name=":0" /> * Jenama Kereta Automotif Sedan/Kompak Paling Digemari - Anugerah Jenama Terbaik TheBrandLaureate 2016—2017<ref>{{Cite web|url=http://www.thebrandlaureate.com/page-index-id-517|title=Most Favourite Brand Awards - The BrandLaureate|date=|access-date=2018-11-30|website=THEBRANDLAUREATE|last=|first=|archive-url=https://web.archive.org/web/20181130065949/http://www.thebrandlaureate.com/page-index-id-517|archive-date=2018-11-30|access-date=2017-12-15}}</ref> * Pilihan Ramai, Kategori Automotif (Perak) - Anugerah Jenama Putra 2017 & 2018<ref name=":0" /> ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.perodua.com.my Laman web rasmi] * [http://keretaperodua.com Promosi Perodua] (Tempahan) * [https://perodua.autodeal.my/ Perodua Showroom Malaysia] * [https://perodua.autodeal.my/harga-perodua-terkini-2022-termasuk-sst/ Harga Perodua] * [https://perodua.autodeal.my/perodua-loan-calculator/ Perodua Loan Calculator] {{Perodua}} [[Kategori:Perodua| ]] [[Kategori:Pengeluar kereta]] [[Kategori:Pengilangan di Malaysia]] [[Kategori:Jenama Malaysia]] [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 1993]] qqoijoucjz7qcot6dvf5yrw0pzk09mx 0 12873 5650704 5648805 2022-08-21T23:55:46Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{For|syarikat penerbitan miliknya|Jins Shamsuddin Productions}} {{Infobox person | honorific_prefix= [[Rujukan kehormat|Yang Berbahagia]] [[Darjah kebesaran Melayu|Tan Sri Datuk]] ([[Doktor|Dr.]]) | name = Jins Shamsuddin | honorific_suffix = <small> [[Panglima Setia Mahkota|PSM]] [[Panglima Jasa Negara|PJN]] [[Darjah kebesaran negeri Perak|DPMP]] [[Johan Setia Mahkota (J.S.M.)|JSM]] [[Kesatria Mangku Negara|KMN]] [[Ahli Mangku Negara|AMN]] </small> | image = Jins Shamsuddin.jpeg | caption = Jins pada awal 1960an | birth_name = Mohamed Zain bin Samsudin<ref>[https://books.google.com.my/books?id=Sqc-AQAAIAAJ&q=%22Jins+Shamsuddin%22&dq=%22Jins+Shamsuddin%22&hl=en&sa=X&ei=HqIxVfT2AYOuuQSP54HQBQ&redir_esc=y New Malaysian Who's who, Volume 2, Kasuya Pub., 1995 - Malaysia]</ref> | birth_date = {{birth date|1935|11|05|df=yes}} | birth_place = [[Taiping]], [[Negeri Perak|Perak]], [[Malaya British]] (kini [[Malaysia]]) | death_date = {{death date and age|2017|3|01|1935|11|05|df=yes}} | death_place = [[Kuala Lumpur]], Malaysia | death_cause = [[Asfiksia]] | resting_place = Tanah Perkuburan Islam Masjid Al-Ridzuan, Hulu Kelang, Selangor | height = | alma_mater = {{hlist|Sekolah Melayu Bendang Siam|[[Sekolah King Edward VII]] London Film School|[[Universiti Sains Malaysia]]|[[Universiti Utara Malaysia]]}} | other_names = | known_for = Jefri Zain dalam {{hlist|''[[Filem Jefri Zain - Gerak Kilat|Gerak Kilat]]''|''[[Bayangan Ajal]]''|''[[Filem Jurang Bahaya|Jurang Bahaya]]}}'' | homepage = | notable_role = | party = [[UMNO]] | occupation = {{hlist|Pelakon|pengarah|penggiat seni|penulis lagu|senator}} | years_active = 1956&ndash;2011 | spouse = {{plainlist| * {{marriage|[[Rahmah Rahmat]]|1961|1963|reason=divorced}} * {{marriage|Puan Sri Halijah Abdullah|1986|2017}} }} | children = 3 <!-- Jangan masukkan nama anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal --> | relatives = | father = Shamsuddin bin Kassim | mother = Mariam binti Syed Amir }} '''Tan Sri Datuk Dr. Jins Shamsudin''' (5 November 1935 – 1 Mac 2017) merupakan seorang pelakon, penggiat seni, pengarah filem serta senator [[Malaysia]]. Atas bimbingan [[P. Ramlee|Tan Sri P. Ramlee,]] beliau telah berjaya menjadi seorang pelakon yang terkenal sejak tahun 50-an.Nama beliau kini terpahat sebagai legenda yang masih gigih menyumbangkan usaha dan tenaganya dalam pembangunan industri filem Melayu sepanjang hayatnya. Salah satu filemnya merupakan filem termahal pada era 80an menyebabkan beliau mendapat gelaran "ONE MILLION DOLLAR MAN" ==Biografi== ===Kehidupan awal, pendidikan dan kerjaya filem=== Mohamed Jin bin Samsudin dilahirkan di Kampung Batu 10, Sungai Limau, Trong, [[Taiping]], [[Negeri Perak|Perak]] pada 5 November 1935. Beliau merupakan anak bongsu daripada 4 orang adik beradiknya.Beliau menamatkan peperiksaan Senior Cambridge pada tahun 1956, dengan harapan untuk meneruskan pengajian di Universiti Malaya di Singapura (kini [[Universiti Kebangsaan Singapura]]). tetapi harapannya terhalang apabila diberitahu oleh pegawai kemasukan universiti itu mengenai status permohonannya yang dikatakan akan sentiasa dalam pertimbangan. Walau bagaimanapun; datuk saudaranya yang merupakan seorang guru di sebuah hotel berprestij Anderson School di Ipoh, berjaya memohon tempat untuk belajar kejuruteraan elektrik di England tiga bulan ke tarikh akhir. Jins menggunakan masa lapang yang tersisa untuk mengambil kursus Bahasa Inggeris setiap malam semasa beliau tinggal bersama seorang saudara yang merupakan pengarah untuk sayap pendidikan [[Radio Televisyen Malaysia|Radio Malaysia]]. Berdekatan tempat penginapannya pula terdapat latihan untuk suatu pertunjukan teater berlangsung di mana Jins akan menonton mereka setiap hari. Jins dipilih sebagai pengganti pelakon utama pementasan tersebut, dengan kebenaran daripada para pelakon dan kru, apabila mereka mendapat khabar ibu pelakon utama itu telah jatuh sakit dan dia perlu menziarahinya. Apabila ibunya meninggal dunia dan dia tidak boleh meneruskan lakonannya, Jins menjadi pelakon pengganti secara rasmi. Pementasan ini akhirnya dibuka di Dewan Memorial Victoria di Singapura. Seorang pegawai perhubungan awam [[Shaw Brothers]] di kalangan penonton persembahan tersebut menemui Jins dan mengundangnya untuk berlakon dalam filem. Sejak tahun 1956, Pembabitan beliau dalam bidang seni bermula apabila menjalani uji bakat yang diadakan oleh [[P. Ramlee]], di mana beliau diterima sebagai pelakon tambahan. Dari pelakon tambahan, beliau sedikit demi sedikit menimba pengetahuan dari P. Ramlee. Jins mula melibatkan diri dalam lebih kurang 40 filem hitam putih. Beliau menjadi lebih terkenal selepas diberi peranan sebagai pelakon utama dalam filem arahan P. Ramlee, ''Pancha Delima'' dan sebagai ejen perisik Jefri Zain dalam siri filem [[Hong Kong]] ala filem Hollywood, [[James Bond|''James Bond''.]]<ref name="UoIChinaForever">{{cite book|url=https://books.google.com.my/books?id=uJh2iuFNr4YC&pg=PA169&lpg=PA169&dq=Jefri+Zain+Shaw+Brothers&source=bl&ots=yqVhe9mV4N&sig=Giuj4y4fgrTu4e9tnMOVhBRKICA&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=Jefri%20Zain%20Shaw%20Brothers&f=false|title=China Forever: The Shaw Brothers and Diasporic Cinema|last1=Fu|first1=Poshek|date=2008|publisher=University of Illinois Press|isbn=9780252075001|pages=168–169}}</ref> Jins meneruskan kariernya untuk lebih terkenal selepas beliau menjadi sutradara, pelakon serta pengarah untuk filem pertama dan kedua arahannya, ''[[Bukan Salah Ibu Mengandong]]'' dan [[Di-Belakang Tabir|''Di Belakang Tabir''.]] Di dalam kedua-dua filem tersebut, P. Ramlee dijemput sebagai pelakon tambahan. P. Ramlee amat sukar untuk menerima tawaran belakon daripada pengarah-pengarah yang lain. Sebagai tanda penghormatan, beliau sudi berlakon dibawah arahan protegenya. ===Cabang lain dan kerjaya seterusnya=== [[Fail:Jins10.jpg|thumb|Jins semasa menerima anugerah.]] Pada 1972, beliau melanjutkan pengajian dalam bidang perfileman di London Film School dan menerima ''Diploma in Motion Picture Technology'' dengan Kepujian Kelas Pertama. Pada tahun 1999, beliau menerima Ijazah Kehormat Sarjana Persuratan daripada [[Universiti Sains Malaysia]]. Pada 24 Mac 2010, Jins Shamsuddin menerima Ijazah doktor falsafah (PhD) daripada [[Universiti Utara Malaysia]] (UUM) sempena konvokesyen ke-23 UUM. Pada tahun 1981, Zain bekerjasama dengan [[Polis Diraja Malaysia]] untuk menghasilkan dan mengarahkan filem ''[[Bukit Kepong (filem)|Bukit Kepong]]''; sebuah filem lakonan [[peristiwa Bukit Kepong]], yang merupakan satu konflik bersenjata huru-hara antara polis [[Tanah Melayu]] dan lelaki bersenjata [[Parti Komunis Malaya]] semasa [[Darurat Tanah Melayu]]. Filem, yang berkos kira-kira RM1.3 juta untuk membuat dan mengumpul RM1.7 juta pada pecah panggung, memenangi lapan anugerah di [[Festival Filem Malaysia ke-3]] tahun depan termasuk kategori [[Filem Terbaik (FFM)|Filem terbaik]].<ref name="BukitKepongfilm">{{cite web|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2011/09/13/filem-bukit-kepong-ikut-fakta-sejarah--jins-shamsuddin/|title=Filem 'Bukit Kepong' Ikut Fakta Sejarah - Jins Shamsuddin|date=13 September 2011|website=[[The Star (Malaysia)|mStar Online]]|language=ms|author1=Niezam Abdullah|accessdate=6 February 2017|archive-date=2017-02-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20170206052523/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2011/09/13/filem-bukit-kepong-ikut-fakta-sejarah--jins-shamsuddin/|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 2004, Jins telah mengumumkan rancangan untuk membuat filem epik berbahasa Inggeris mengenai peristiwa-peristiwa sekitar pembunuhan [[J.W.W. Birch]] di bawah tajuk ''The King of the River: Pasir Salak'',<ref>{{cite news |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |title=Coming: Epic English film on Perak War and Birch |work=New Straits Times |location=Singapore |date=March 17, 1994}}</ref> walaupun projek itu tidak pernah datang ke dalam hasil. Walaupun lima tahun kemudian pada tahun 2009, Jins menyatakan hasratnya untuk projek itu bahawa dia menganggap cita-cita sepanjang hayat beliau, berkata "Saya berharap untuk menyiapkan filem saya pada peristiwa-peristiwa sejarah yang berlaku di Pasir Salak sebelum saya mati."<ref>{{cite web |url=http://news.asiaone.com/News/Latest%2BNews/Showbiz/Story/A1Story20090110-113739.html |title=A filmmaker who is 73 going on 20 |date=January 10, 2009 |website=AsiaOne News |publisher= |access-date=March 2, 2017 |archive-date=2017-03-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170303123321/http://news.asiaone.com/News/Latest%2BNews/Showbiz/Story/A1Story20090110-113739.html |url-status=dead }}</ref> ==Kerjaya muzik== Tan Sri Jins Shamsudin juga berbakat dalam penulisan lirik, salah sebuah lirik lagu ciptaannya adalah lagu raya lagenda yang didendangkan oleh [[Fazidah Joned]] iaitu [[Selamat Hari Raya]]. ==Kerjaya politik== Pada 13 Oktober 2004, beliau menjadi pelakon-ahli politik pertama di Malaysia selepas dilantik sebagai ahli [[Dewan Negara]] dalam Parlimen Malaysia ke-11. Beliau terus menjadi [[Senator]] selama dua penggal sehingga 11 Februari 2011.<ref name="FMT">{{cite web |url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2013/08/25/jins-shamsuddin-bintang-filem-yang-pernah-jadi-yb/ |title=Jins Shamsuddin: Bintang filem yang pernah jadi YB |author=Melati Pusaka |website=Free Malaysia Today |format= |work= |accessdate=14 April 2016}}</ref><ref name="AstroAwani">{{cite web |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/siapa-pengganti-senator-tan-sri-jins-shamsuddin-15802 |title=Siapa pengganti Senator Tan Sri Jins Shamsuddin |website=Astro Awani |format= |work= |accessdate=14 April 2016}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Pada 6 Februari 1961, beliau berkahwin dengan Seniwati [[Rahmah Rahmat]] dan dikurniakan seorang anak lelaki yang bernama Jeffry Jins yang kini menetap di Singapura. Namun, jodoh mereka tidak lama apabila kedua-duanya sepakat membawa haluan masing-masing pada tahun 1963. Pada tahun 1986, Jins berkahwin buat kali kedua dengan [[Gelaran|Puan Sri]] Halijah Abdullah dan mereka dikurniakan dua orang anak lelaki, Putera Hang Jebat dan Putera Hang Nadim.<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/Keluarga/20120814/ke_01/Memori-kian-terpadam#ixzz2N2Lkqnp3 Memori kian terpadam Oleh TENGKU KHALIDAH TENGKU BIDIN, © Utusan Melayu (M) Bhd]</ref> ==Keuzuran dan kematian== Beliau menghembuskan nafas terakhir pada 1 Mac 2017 jam 5:45 petang meninggal dunia di sebuah klinik di Taman Melawati, di sini, akibat sesak nafas selepas tercekik kuih di kediamannya, petang hari yang sama. Anak kedua Jins, Putera Hang Jebat, mengesahkan bapanya meninggal dunia setibanya di klinik, kira-kira jam 5:45 petang.<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/node/254719|title=Seniman legenda, Jins Shamsuddin meninggal dunia|author=Raja Nurfatimah Mawar Mohamed|publisher=[[Berita Harian|BH Online]]|date=1 Mac 2017|accessdate=2 Mac 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2017/03/01/jins-meninggal/|title=Seniman Negara Jins Shamsuddin Meninggal Dunia|author=Ariffudin Ishak|publisher=[[mSTAR Online]]|date=1 Mac 2017|accessdate=2 Mac 2017|archive-date=2017-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170302112637/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2017/03/01/jins-meninggal/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2017/03/01/jin-shamsuddin-meninggal-dunia/|title=Jins Shamsuddin meninggal dunia|publisher=[[Free Malaysia Today]]|date=1 Mac 2017|accessdate=2 Mac 2017|archive-date=2017-03-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20170302084510/http://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2017/03/01/jin-shamsuddin-meninggal-dunia/|url-status=dead}}</ref> ==Legasi== Sepanjang hayatnya, Jins Shamsudin telah memberikan sumbangan tak ternilai selama lebih 60 tahun mengabdikan diri dalam dunia perfileman. Allahyarham bukan saja mencipta legasi dunia perfileman dengan karya yang menjadi rujukan pembikin filem, malah ketokohannya dalam bidang politik diakui ramai. Bermula sebagai Ahli Jawatankuasa Penaja UMNO Cawangan Coronation Road, Singapura, pada 1959, beliau dilantik sebagai Senator pada 13 Oktober 2004. Pencapaian itu adalah suatu rekod dan kejayaan besar buat anak seni yang julung kali dilantik menduduki kerusi Senator.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin">{{Cite news|url=http://www1.bharian.com.my/node/255727|title=Legasi Jins Shamsudin tidak ternilai|date=4 Mac 2017|newspaper=Berita Harian|access-date=4 Mac 2017|archive-date=2017-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170304110803/http://www.bharian.com.my/node/255727|url-status=dead}}</ref> Siri filem 'Esok' yang digarap Allahyarham mendapat sambutan hangat ketika ditayangkan. Filem ''[[Menanti Hari Esok]]'' mencapai tahap pecah panggung bagi filem Melayu ketika itu. Ini disusuli dengan ''[[Tiada Esok Bagimu]]'' yang bermodalkan RM250,000 dan ''[[Esok Masih Ada]]'' yang dihasilkan pada kos RM300,000.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin"/> Menyajikan realiti kehidupan masyarakat Melayu pada era itu, siri filem 'Esok' melahirkan nama-nama besar dalam industri seni seperti Allahyarhamah [[Azean Irdawaty]], [[Noorkumalasari]] dan [[Ogy Ahmad Daud]]. Watak Jiman yang dipegang Allahyarham dalam filem [[Esok Untuk Siapa]] cukup meruntun perasaan dan diingati hingga sekarang. Sebuah lagi karya yang menyerlahkan kewibawaan beliau adalah filem ''[[Bukit Kepong (filem)|Bukit Kepong]]'' yang diarahkan ketika dirinya berusia 45 tahun.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin"/> Filem yang memaparkan kisah benar perjuangan sekumpulan anggota polis yang mempertahankan balai polis di Bukit Kepong daripada serangan pengganas komunis, meninggalkan kesan mendalam, malah menjadi rujukan pengkaji sejarah dan perfileman sehingga hari ini.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin"/> Menerusi filem itu juga, beliau dijulang sebagai [[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]] pada [[Festival Filem Malaysia]] Ketiga (FFM3). Bukit Kepong juga diangkat sebagai Filem Terbaik dan pemenang Adaptasi Terbaik pada festival sama. Sebelum itu, Jins sudah pun memenangi dua kategori arahan menerusi Tiada Esok Bagimu pada Pesta Filem Asean 1978 diikuti Tiada Esok Bagimu (FFM1). Jins juga memenangi trofi Pelakon Lelaki Terbaik menerusi filem berkenaan. Atas pencapaiannya, Allahyarham menerima Anugerah Seniman Negara pada 2009. Edisi ke-18, Anugerah Bintang Popular BH (ABPBH) pada 2004 juga mengiktiraf sumbangan besar beliau dalam mengangkat martabat seni negara dengan trofi Anugerah Seniman Veteran. Sepanjang hayatnya, Allahyarham juga dikenali sebagai tokoh yang banyak berjuang untuk kebajikan pekerja industri filem. Jins pernah menganggotai beberapa persatuan seperti Persatuan Artis Malaya pada 1957; Persatuan Seni Coronation Road (1957); Persatuan Seni Pasir Panjang (1959) dan Persatuan Kesenian Singapura. Jins juga lantang dalam memperjuangkan nasib pekerja Studio Jalan Ampas sehingga dilantik menjadi Ahli Jawatankuasa Bertindak mewakili Kesatuan Studio Jalan Ampas untuk berunding dengan Shaw Brothers yang dikatakan sering mengeksploitasi pekerja ketika itu. Memikirkan soal survival filem Melayu, Jins ketika hayatnya, banyak melontarkan idea bagi meningkatkan mutu penghasilan filem.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin"/> Jins dilaporkan pernah mengkritik peralatan penggambaran di studio di Hulu Klang yang sudah berusia lebih 30 tahun, tetapi masih digunakan dalam pembikinan filem. Jins juga menggariskan beberapa perkara bagi menyekat monopoli yang tidak sihat dalam kalangan pembikin filem. Antaranya, beliau pernah meminta kerajaan memberi perhatian kepada peluang anak Melayu mengendalikan filem mereka sendiri, menguatkan undang-undang kemasukan filem asing dan mengenakan cukai import yang tinggi ke atas filem luar.<ref name="Legasi Jins Shamsuddin"/> Menteri Komunikasi dan Multimedia Datuk Seri [[Salleh Said Keruak]] menyifatkan pemergian Jins satu kehilangan besar kepada industri perfileman negara, beliau berkata: "Jins Shamsuddin adalah antara legenda terakhir negara yang telah mengubah landskap perfileman tempatan selepas Tan Sri P. Ramlee, yang juga seorang lagi legenda. Kita pasti merinduinya,"<ref>{{Cite news|url=http://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2017/03/02/pemergian-jins-shamsuddin-negara-hilang-legenda-filem/|title=Pemergian Jins Shamsuddin, negara hilang legenda filem|date=4 Mac 2017|newspaper=[[Free Malaysia Today]]|access-date=4 Mac 2017|archive-date=2017-03-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20170304193841/http://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/2017/03/02/pemergian-jins-shamsuddin-negara-hilang-legenda-filem/|url-status=dead}}</ref> ==Anugerah dan pencalonan== * Pesta Filem Asia ke-26 di [[Bali]], [[Indonesia]] (1980): filem "Esok Masih Ada" lakonan dan arahannya telah memenangi Anugerah Mitra bagi Tema Terbaik yang menganjurkan [[perpaduan]] kaum. * Tujuh anugerah dalam [[Festival Filem Malaysia]] Ketiga untuk filem peperangan, "[[Filem Bukit Kepong|Bukit Kepong]]" (1981), sebuah filem tulisan, lakonan dan arahannya; * "''Silver Crane Award''" dalam [[Festival Filem Asia Pasifik]] (1987); * Pingat Darjah Datuk Paduka Mahkota Perak (DPMP) yang membawa gelaran 'Datuk' oleh Paduka Seri Sultan Perak (1990); * [[Kesatria Mangku Negara]] (KMN) daripada [[Yang di-Pertuan Agong]] (1990); * Ijazah Kehormat Sarjana Persuratan oleh [[Universiti Sains Malaysia]] (1999). * Penghormatan dan kepercayaan untuk mengarah [[teater]] bernilai RM2 juta untuk filem yang berjudul "Merdeka! Merdeka! Merdeka!" di [[Istana Budaya]], bersempena sambutan kemerdekaan 2002. Pementasan teater tersebut berlangsung selama lima jam selama lebih dari dua minggu * Anugerah [[Panglima Jasa Negara]] (PJN) membawa gelaran 'Datuk' (6 Jun 2004) * Anugerah Seniman Veteran bagi Anugerah Bintang Popular [[Berita Harian]] (ABPBH) edisi ke-18 pada tahun 2004 di Arena of Stars, [[Genting Highlands]] * Anugerah Ijazah Kehormat Doktor Persembahan [[Universiti Teknologi MARA|Uitm]] (8 September 2005) * Darjah [[Panglima Setia Mahkota]] (PSM) membawa gelaran Tan Sri (2007) * Anugerah Seniman Negara pada tahun 2009<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0110&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_13.htm |title=Jins Shamsuddin terima Anugerah Seniman Negara, © Utusan Melayu (M) Bhd |access-date=2015-02-08 |archive-date=2015-02-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150208204540/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0110&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_13.htm |url-status=dead }}</ref> * Jemaah juri sebanyak lima kali bagi siri "Pesta Filem Asia Pasifik"; ==Kolaborasi== Jins mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[S. Roomai Noor]] ialah pelakon yang kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 4 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" !Pelakon ! ''[[Bukan Salah Ibu Mengandong]]'' (1969) ! ''[[Di-Belakang Tabir]]'' (1970) ! ''[[Menanti Hari Esok]]'' (1977) ! ''[[Tiada Esok Bagimu]]'' (1979) ! ''[[Esok Masih Ada]]'' (1980) ! ''[[Bukit Kepong (filem)|Bukit Kepong]]'' (1981) ! ''[[Esok Untuk Siapa]]'' (1982) ! ''[[Ali Setan]]'' (1985) ! ''[[Balada (filem)|Balada]]'' (1993) !Jumlah |- |[[P. Ramlee]] |{{x mark}} |{{x mark}} | | | | | | | |2 |- |[[Sarimah Ahmad]] |{{x mark}} | |{{x mark}} |{{x mark}} | | | | | |3 |- |[[Ed Osmera]] |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | | | | |2 |- |[[S. Roomai Noor]] |{{x mark}} | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |4 |- |[[Noor Azizah]] | |{{x mark}} | | | | | | | |1 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | |{{x mark}} | | | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Azean Irdawaty]] | |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | | | |2 |- |[[Noorkumalasari]] | | |{{x mark}} |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | |3 |- |[[Dayang Sulu]] | | |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Hail Amir]] | | |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Mahmud Jun]] | | | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[A. Rahim]] | | | |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} | | | |3 |- |[[Yusof Haslam]] | | | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |{{x mark}} |3 |- |[[Jamaliah Arshad]] | | | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Shamsudin Baslah]] | | | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Omar Suwita]] | | | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Ogy Ahmad Daud]] | | | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} |3 |- |[[M. Rajoli]] | | | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Azmil Mustapha]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Izi Yahya]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Liza Abdullah]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Ebby Saiful]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Shah Rezza]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Sheila Majid]] | | | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[M. Nasir]] | | | | | | | | |{{x mark}} |1 |} </div> ==Filemografi== ===Filem=== [[Imej:Jinsshamsudin(jurang-bahaya).jpg|thumb|right|Membintangi siri `James Bond Malaya', memegang watak sebagai Jefri Zain dalam filem Jurang Bahaya]] {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|1956 | ''Keadilan Ilahi'' | | Filem pertama, pelakon tambahan |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | Penumpang Kereta Api | Pelakon tambahan |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Filem Kaseh Sayang|Kasih Sayang]]'' | | |- | ''[[Pancha Delima]]'' | Suria Kencana | |- | rowspan="4"|1958 | ''[[Matahari (filem)|Matahari]]'' | Prebet Bujang | |- | ''[[Azimat (filem)|Azimat]]'' | | |- | ''[[Sarjan Hassan]]'' | Aziz | |- | ''[[Anak Pontianak]]'' | Petir | |- | rowspan="2"|1959 | ''[[Filem Dandan Setia|Dandan Setia]]'' | Tengku Dandan Setia | |- | ''[[Filem Samseng|Samseng]]'' | Ahmad | |- | rowspan="5"|1960 | ''[[Lela Manja]]'' | Megat Komeng | |- | ''Putera Sangkar Maut'' | | |- | ''[[Filem Megat Terawis|Megat Terawis]]'' | Megat Sari | |- | ''[[Filem Pertarongan|Pertarongan]]'' | Tamir | |- | ''[[Sumpah Wanita]]'' | Tengku Semardanta Pura | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' | Tanggang | |- | ''[[Indera Bangsawan]]'' | Indera Bangsawan | |- | rowspan="3"|1962 | ''[[Neracha]]'' | Rahman / Hussein | |- | ''[[Filem Lubalang Daik|Lubalang Daik]]'' | Singkip Anak Juragan Bagus | |- | ''[[Filem Batu Durhaka|Batu Durhaka]]'' | Wira | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Darah Muda (filem 1963)|Darah Muda]]'' | Yazid | |- | ''[[Budi dan Dosa]]'' | Osman | |- | 1964 | ''[[Bidasari (filem)|Bidasari]]'' | Tengku Indera | |- | rowspan="2"|1965 | ''Takdir'' | | |- | ''[[Sayang Si Buta]]'' | Doktor Rashid | |- | rowspan="2"|1966 | ''[[Jefri Zain - Gerak Kilat|Gerak Kilat]]'' | Jefri Zain | |- | ''[[Kacha Permata]]'' | Hamzah / Omar | |- | rowspan="5"|1968 | ''[[Bayangan Ajal]]'' | Jefri Zain | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | Kanchan | |- | ''[[Amok Tok Nading]]'' | | |- | ''[[Jurang Bahaya]]'' | Jefri Zain | |- | ''[[Filem Miang Miang Keladi|Miang-Miang Keladi]]'' | Khalid | |- | 1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandong]]'' | Agus | Filem pertama arahan dan serta pelakon |- | 1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | Osman / Karim | rowspan="4"|Sebagai pengarah dan serta pelakon |- | 1977 | ''[[Menanti Hari Esok]]'' | Cikgu Talib / Jalil |- | 1979 | ''[[Tiada Esok Bagimu]]'' | Ghazlan |- | 1980 | ''[[Esok Masih Ada]]'' | ASP Zamri |- | 1981 | ''[[Bukit Kepong (filem)|Bukit Kepong]]'' | [[Jamil Mohd Shah|Sarjan Jamil Md Shah]] | Sebagai pengarah, penerbit dan serta pelakon |- | 1982 | ''[[Esok Untuk Siapa]]'' | Jiman | rowspan="2"|Sebagai pengarah dan serta pelakon |- | 1985 | ''[[Ali Setan]]'' | Tan Sri |- | 1991 | ''[[Memory]]'' | Herman | |- | 1993 | ''[[Balada (filem)|Balada]]'' | Ayah Desa | Filem terakhir arahan dan serta pelakon |- | 1998 | ''Money No Enough'' | | Filem Singapura |- | 2001 | ''[[The Deadly Disciple]]'' | Mahaguru Yassin | rowspan="2"|Penampilan khas |- | 2007 | ''[[1957: Hati Malaya]]'' | [[Sultan Ibrahim ibni Almarhum Sultan Abu Bakar|Sultan Johor]] |- | 2008 | ''[[Akhirat (filem)|Akhirat]]'' | Dato' Shamsudin | |- | 2010 | ''[[Miss You Like Crazy]]'' | Datuk Mir's | Filem Filipina dan terakhir |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1993 | ''Roda Roda Kotaraya | Supt Rahman | [[TV1]] | Watak sebagai Ketua Operasi Caw. Trafik KL |- | 2004–2005 | ''[[Masih Ada Cinta]]'' | Zahran | [[TV3]] | |- | 2005 | ''[[Mahligai Gading]]'' | Tan Sri Sufian | rowspan="2"|[[TV1]] | |- | 2007 | ''Dinasti Bilut'' | Tan Sri Mustafa | |- | 2009 | ''[[Roda-Roda Kuala Lumpur]]'' (Musim 2) | | [[TV2]] | Pelakon undangan |- | 2011 | ''[[Tahajjud Cinta (drama)|Tahajjud Cinta]]'' | Tan Sri | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1991 | ''Wawasan'' | | [[TV1]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Bibliografi== * '''''[[Jins Shamsudin: Kembara Seorang Seniman]]'''''. Mohd Zamberi A. Malek. [[Finas]]. 2007. ISBN 978-983-99423-9-2 (ISBN 9789839942392) ==Pautan luar== * {{IMDb name|0787921}} {{Pelakon Lelaki Terbaik (FFM)}} {{Pengarah Terbaik (FFM)}} {{Pelakon TV Lelaki Popular ABPBH}} {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1935|2017}} [[Kategori:Orang dari Taiping]] [[Kategori:Orang dari Perak]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Anggota Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Alumni Universiti Utara Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Sains Malaysia]] [[Kategori:Penerima Panglima Setia Mahkota]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] dj8wckxvcofdwktgvgjq6shoc1uxmhq 0 13311 5650916 5638218 2022-08-22T08:53:36Z 114.122.100.10 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = RCTI | logofile = RCTI Logo 2015.png | logosize = 200px | slogan = ''Jakarta'' | picture format = [[1080i]] [[HDTV]]<br />{{small|(diturunkan kepada [[4:3]] [[576i]] untuk suapan [[SDTV]])}} | launch = | owner = [[Media Nusantara Citra]]; dahulu dimiliki bersama oleh [[Rajawali Corpora]] | headquarters = Jakarta, [[Indonesia]] | broadcast area = Kebangsaan. Juga didapati di [[Malaysia]], [[Singapura]], [[Australia]], [[Timor Timur]], [[Papua New Guinea]] [[Filipina]] [[Jepun]] [[Amerika]] dan melalui satelit Asia-Pasifik. | sister names = [[MNCTV]]<br />[[GTV (Indonesia)|GTV]]<br />[[iNews]]<br />[[Jawa Pos TV|JPJTV]] | country = [[Indonesia]] | web = {{url|rcti.tv}} | sat_serv_1 =[[Indovision]] | sat_chan_2 | sat serv 2 = | sat chan 2 = | online serv 1 = | online chan 1 = | online serv 2 = | online chan 2 = | online serv 3 = | online chan 3 = | online serv 4 = | online chan 4 = | online serv 5 = | online chan 5 = |online_chan_4=[https://www.mivo.com/live/rcti Watch]|sat_chan_1=Saluran 80|sat_serv_2=[[TransVision]]|online_serv_5=[[:id: Vidio|Vidio]]|online_chan_5=[https://www.vidio.com/live/665-rcti-tv-stream Watch live]|online_serv_3=RCTI+|online_serv_4=MIVO|online_chan_3=[https://m.rctiplus.com/tv/rcti Watch live]|online_serv_2=[https://www.rcti.tv/livetv Watch live]|online_chan_2=RCTI|online_serv_1=Okezone TV|online_chan_1=[http://tv.okezone.com/streaming/rcti/ Watch live]|launch_date={{Start date|df=yes|1988|11|13}}|sat_chan_2=Saluran 808}} '''RCTI''' (singkatan untuk '''Rajawali Citra Televisi Indonesia''') ialah sebuah stesen televisyen swasta pertama di [[Indonesia]].<ref>[http://www.tempo.co.id/ang/min/02/39/tabel2.htm Anak Perusahaan PT. Bimantara Citra]</ref> RCTI pertama kali dilancarkan pada 24 Ogos 1988 sebagai siaran percobaan dan rasmi mengudara nasional pada tarikh yang sama setahun kemudian (24 Agustus 1989). Pada permulaan siarannya hingga tahun 1990, siaran RCTI hanya dapat ditonton oleh pelanggan yang memiliki penyahkod dan membayar yuran setiap bulan. Kini, RCTI merupakan stesen televisyen yang mempunyai paling ramai penonton di Indonesia. Cogan katanya ialah "RCTI OK", melambangkan kualiti program mereka yang terbaik dan berkelas. Sungguhpun ia hanya di siarkan di Indonesia, namun siarannya turut diterima di beberapa kawasan di [[Malaysia]], khususnya di [[Johor]], dan [[Kuala Lumpur]]. == Sejarah == Pada 21 Ogos 1987, penyiar [[RCTI]] negeri kehilangan monopoli apabila rancangan keenam 4 tahun kerajaan membenarkan stesen televisyen swasta untuk memulakan penyiaran. RCTI telah dirasmikan secara rasmi pada pagi 21 Ogos 1987 oleh Presiden [[Suharto]] sebagai rangkaian televisyen terestrial milik swasta pertama milik Indonesia. Pengaturcaraan lewat petang dilancarkan oleh Menteri Penerangan [[Harmoko]]. Ia pada mulanya disiarkan di kawasan [[Jakarta]] dari [[Jabodetabek]] sebagai saluran televisyen berbayar tempatan dan dianugerahkan satu lesen nasional satu tahun kemudian. Ia kini mempunyai 48 stesen di seluruh Indonesia dan mencapai 180 juta penonton. Ia sepenuhnya dimiliki oleh PT [[Media Nusantara Citra]] (MNC), yang juga memiliki [[Global TV]] dan [[MNCTV]], kedua-dua stesen televisyen swasta Indonesia. == Rancangan == {{Main|Daftar Acara RCTI}}Rancangan berita perdana ialah ''Seputar iNews'' (dahulunya [[Seputar Indonesia]]), yang mempunyai edisi pagi, makan tengahari dan lewat malam. RCTI juga menyiarkan rancangan kuiz, termasuk versi Indonesia ''[[Who Wants to Be a Millionaire?|Who Wants to Be a Millionaire]]'', yang bersiaran dari 2001 hingga 2006. Rancangan kartun termasuk ''[[Doraemon]]'' dan ''[[Crayon Shin-chan]]'', dan sejak itu, ia digantikan oleh siri animasi buatan tempatan ''Kiko (The Animated Series)'' == Segmen lain == RCTI hanya menyiarkan solat Maghrib di beberapa bandar, termasuk [[Jakarta]] dan [[Bandung]]. Sesetengah stesen RCTI turut menyiarkan pengaturcaraan tempatan. Contohnya, RCTI Jawa Timur menyiarkan ''Seputar iNews Jatim'', sementara di Bandung, ''Seputar iNews Jabar'' disiarkan. Stesen [[Palembang]] menyiarkan ''Seputar iNews Sumsel,'' stesen Batam menyiarkan ''Seputar iNews Kep. Riau'' dan stesen [[Medan]] menyiarkan ''Seputar iNews Sumut''. Mereka kebanyakannya disiarkan semasa separuh jam terakhir ''Seputar iNews Pagi'' (05:30-06:00 WIB atau, bergantung pada kawasan setempat, 06:00-07:30 WITA dan 07:30-08:00 WIT) == Siaran luar negara == RCTI boleh didapati sebagai saluran ke udara di [[Timor Timur]], tetapi hanya di [[Dili]] dan bandar-bandar lain seperti Ermera dan Baucau. RCTI juga boleh didapati di [[Malaysia]] sebagai saluran bebas-ke-udara di [[Johor Bahru]], dan di [[Singapura]] sebagai saluran bebas-ke-udara dengan menggunakan antena. RCTI ialah satu-satunya saluran TV Indonesia yang disiarkan secara bebas di luar Indonesia. Siri drama termasuk ''Bunga di Tepi Jalan'', ''Bintang'', ''L[[Liontin]]'' dan ''[[Pernikahan Dini (sinetron)|Pernikahan Dini]]'' pernah bersiaran di [[Astro Aruna]], sebuah saluran TV Singapura [[SingTel]] mio TV 24 Jam IPTV Pay TV Service, tetapi ini disiarkan di RCTI pada tahun 2001, 2005 dan 2006 masing-masing. ==Siaran terkenal== '''Obama Eksklusif RCTI Bersama Putra Nababan''' ialah rancangan televisyen yang menunjukkan temu bual antara wartawan Indonesia [[Putra Nababan]] dan Presiden [[Barack Obama]] yang disiarkan pada Mac 2010. Menurut presiden, rancangan ini mungkin merupakan wawancara pertama yang pernah dilakukan oleh televisyen Indonesia di [[Rumah Putih]].<ref>{{Cite web |url=https://videowap.org/video/TEnh7vjyD8U/wawancara-eksklusif-rcti-dengan-barack-obama-part-1/ |title=videowap.org |access-date=2019-07-06 |archive-date=2017-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170802041004/https://videowap.org/video/TEnh7vjyD8U/wawancara-eksklusif-rcti-dengan-barack-obama-part-1/ |url-status=dead }}</ref> Secara amnya, ia membincangkan mengenai hubungan dua hala dan perkongsian antara Indonesia-Amerika Syarikat dan pengalaman presiden semasa zaman kanak-kanaknya di Indonesia. Ia memenangi anugerah di Panasonic Gobel Awards 2011.<ref>[http://life.viva.co.id/news/read/211521-inilah-pemenang-panasonic-gobel-awards Inilah pemenang Panasonic Gobel Awards]</ref> ==RCTI+== Setelah 30 mengudara, RCTI meluncurkan sebuah aplikasi. Iaitu [[RCTI+]]. ==Penjenamaan== ===Slogan=== {| class="wikitable" border="1" |- ! Slogan ! Mula ! Tamat |- | Jakarta | 1988 | 1989 |- | Saluran Informasi & Hiburan | 1990 | 1993 |- | MIRA MILIK Kita Bersama Bangsa | 1993 | kini |- | RCTI Oke | 1994 | kini ==Senarai kartun & Tokusatsu== ===Kartun saat ini tayang=== * ''[[Dragon Ball Super]]'' * ''[[Bima S]]'' *''[[Larva (siri TV)|Larva]]'' * ''[[Ninja Hattori]]'' (sebelumnya di [[NET.]]) * ''[[Doraemon]]'' * ''KIKO'' ===Kartun yang pernah tayang=== * ''[[:en:Akazukin Chacha|Akazukin Chacha]]'' * ''[[:en:Nobody's Boy: Remi|Nobody's Boy: Remi]]'' * ''[[:id:Magic Knight Rayearth|Magic Knight Rayearth]]'' * ''[[Atashinchi]]'' (pindah ke [[ANTV]]) * ''[[Saint Seiya]]'' * ''[[Futari wa Pretty Cure|Pretty Cure]]'' * ''[[Crayon Shinchan]]'' * ''[[Marsupilami]]'' * ''[[Kamen Rider Black|Ksatria Baja Hitam]]'' ** ''[[Kamen Rider Black RX|Ksatria Baja Hitam RX]]'' * ''[[Aikatsu!]]'' * ''[[Popolocrois (anime)|Popolocrois]]'' * ''Mega Ranger'' * ''[[Si Unyil]]'' * ''[[Fancy Lala]]'' * ''Star Rangers'' * ''[[:id:Pasukan Turbo|Pasukan Turbo]]'' * ''[[B-Robo Kabutaku|Kabutaku]]'' * ''[[Kamen Rider Kuuga|Masked Rider Kuuga]]'' * ''[[Captain Tsubasa]]'' (pindah ke [[NET.]] dan [[Rajawali Televisi|RTV]]) * ''[[Mojacko]]'' * ''[[Metalder]]'' * ''[[Cardcaptor Sakura]]'' * ''Ninja Rangers'' * ''[[Chibi Maruko-chan]]'' (pindah ke [[Rajawali Televisi|RTV]]) * ''[[Beyblade]]'' * ''[[:id:Kobo-chan|Kobo-chan]]'' (pindah ke [[NET.]]) * ''[[Bima Satria Garuda]]'' ** ''[[Satria Garuda Bima X]]'' * ''[[Mighty Morphin Power Rangers]]'' ** ''[[Power Rangers Zeo]]'' * ''[[Kamen Rider Super One|Ksatria Baja Hitam Super One]]'' * ''[[One Piece]]'' * ''[[Ultraman]]'' ** ''[[Ultraman Leo]]'' (bersama [[TVRI]]) ** ''[[Ultra Seven]]'' * ''[[.hack//Sign]]'' * ''[[Astro Boy]]'' * ''[[:en:Candy Candy|Candy Candy]]'' * ''[[:en:Perman|P-Man]]'' * ''[[Bomberman Jetters]]'' * ''[[Ranma 1/2]]'' (pindah ke [[TV7]]) * ''[[Kamen Rider Ryuki]]'' (ditayangkan sebagai Masked Rider Ryuki) * ''[[:en:Ashita no Nadja|Ashita no Nadja]]'' * ''[[:id:Zak Storm|Zak Storm]]'' (dipindahkan ke [[Global TV|GTV]]) * ''[[:en:Remi, Nobody's Girl|Remi, Nobody's Girl]]'' == Lihat juga == * [[SCTV]] (1990-1996) * [[Indosiar]] (1995-1996) * [[MNCTV]] (2003-kini) * [[GTV]] (2002-kini) * [[iNews]] (2015-kini) * [[MNC News]] (2017-kini) * [[MNC Vision]] == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.rcti.tv/ Laman web rasmi] {{Media Nusantara Citra}} {{TelevisiIndonesia}} [[Kategori:MNC Group]] [[Kategori:Media Nusantara Citra]] [[Kategori:RCTI| ]] [[Kategori:Stesen televisyen di Indonesia]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 1989]] 6ngicewl5mzgtt80mvioie6fxx3cmru 5650918 5650916 2022-08-22T08:56:37Z 114.122.100.10 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = RCTI | logofile = RCTI Logo 2015.png | logosize = 200px | slogan = ''Oke'' | picture format = [[1080i]] [[HDTV]]<br />{{small|(diturunkan kepada [[4:3]] [[576i]] untuk suapan [[SDTV]])}} | launch = | owner = [[Media Nusantara Citra]]; dahulu dimiliki bersama oleh [[Rajawali Corpora]] | headquarters = Jakarta, [[Indonesia]] | broadcast area = Kebangsaan. Juga didapati di [[Malaysia]], [[Singapura]], [[Australia]], [[Timor Timur]], [[Papua New Guinea]] [[Filipina]] [[Jepun]] [[Amerika]] dan melalui satelit Asia-Pasifik. | sister names = [[MNCTV]]<br />[[GTV (Indonesia)|GTV]]<br />[[iNews]]<br />[[Jawa Pos TV|JPJTV]] | country = [[Indonesia]] | web = {{url|rcti.tv}} | sat_serv_1 =[[Indovision]] | sat_chan_2 | sat serv 2 = | sat chan 2 = | online serv 1 = | online chan 1 = | online serv 2 = | online chan 2 = | online serv 3 = | online chan 3 = | online serv 4 = | online chan 4 = | online serv 5 = | online chan 5 = |online_chan_4=[https://www.mivo.com/live/rcti Watch]|sat_chan_1=Saluran 80|sat_serv_2=[[TransVision]]|online_serv_5=[[:id: Vidio|Vidio]]|online_chan_5=[https://www.vidio.com/live/665-rcti-tv-stream Watch live]|online_serv_3=RCTI+|online_serv_4=MIVO|online_chan_3=[https://m.rctiplus.com/tv/rcti Watch live]|online_serv_2=[https://www.rcti.tv/livetv Watch live]|online_chan_2=RCTI|online_serv_1=Okezone TV|online_chan_1=[http://tv.okezone.com/streaming/rcti/ Watch live]|launch_date={{Start date|df=yes|1988|11|13}}|sat_chan_2=Saluran 808}} '''RCTI''' (singkatan untuk '''Rajawali Citra Televisi Indonesia''') ialah sebuah stesen televisyen swasta pertama di [[Indonesia]].<ref>[http://www.tempo.co.id/ang/min/02/39/tabel2.htm Anak Perusahaan PT. Bimantara Citra]</ref> RCTI pertama kali dilancarkan pada 24 Ogos 1988 sebagai siaran percobaan dan rasmi mengudara nasional pada tarikh yang sama setahun kemudian (24 Agustus 1989). Pada permulaan siarannya hingga tahun 1990, siaran RCTI hanya dapat ditonton oleh pelanggan yang memiliki penyahkod dan membayar yuran setiap bulan. Kini, RCTI merupakan stesen televisyen yang mempunyai paling ramai penonton di Indonesia. Cogan katanya ialah "Oke", melambangkan kualiti program mereka yang terbaik dan berkelas. Sungguhpun ia hanya di siarkan di Indonesia, namun siarannya turut diterima di beberapa kawasan di [[Malaysia]], khususnya di [[Johor]], dan [[Kuala Lumpur]]. == Sejarah == Pada 21 Ogos 1987, penyiar [[RCTI]] negeri kehilangan monopoli apabila rancangan keenam 4 tahun kerajaan membenarkan stesen televisyen swasta untuk memulakan penyiaran. RCTI telah dirasmikan secara rasmi pada pagi 21 Ogos 1987 oleh Presiden [[Suharto]] sebagai rangkaian televisyen terestrial milik swasta pertama milik Indonesia. Pengaturcaraan lewat petang dilancarkan oleh Menteri Penerangan [[Harmoko]]. Ia pada mulanya disiarkan di kawasan [[Jakarta]] dari [[Jabodetabek]] sebagai saluran televisyen berbayar tempatan dan dianugerahkan satu lesen nasional satu tahun kemudian. Ia kini mempunyai 48 stesen di seluruh Indonesia dan mencapai 180 juta penonton. Ia sepenuhnya dimiliki oleh PT [[Media Nusantara Citra]] (MNC), yang juga memiliki [[Global TV]] dan [[MNCTV]], kedua-dua stesen televisyen swasta Indonesia. == Rancangan == {{Main|Daftar Acara RCTI}}Rancangan berita perdana ialah ''Seputar iNews'' (dahulunya [[Seputar Indonesia]]), yang mempunyai edisi pagi, makan tengahari dan lewat malam. RCTI juga menyiarkan rancangan kuiz, termasuk versi Indonesia ''[[Who Wants to Be a Millionaire?|Who Wants to Be a Millionaire]]'', yang bersiaran dari 2001 hingga 2006. Rancangan kartun termasuk ''[[Doraemon]]'' dan ''[[Crayon Shin-chan]]'', dan sejak itu, ia digantikan oleh siri animasi buatan tempatan ''Kiko (The Animated Series)'' == Segmen lain == RCTI hanya menyiarkan solat Maghrib di beberapa bandar, termasuk [[Jakarta]] dan [[Bandung]]. Sesetengah stesen RCTI turut menyiarkan pengaturcaraan tempatan. Contohnya, RCTI Jawa Timur menyiarkan ''Seputar iNews Jatim'', sementara di Bandung, ''Seputar iNews Jabar'' disiarkan. Stesen [[Palembang]] menyiarkan ''Seputar iNews Sumsel,'' stesen Batam menyiarkan ''Seputar iNews Kep. Riau'' dan stesen [[Medan]] menyiarkan ''Seputar iNews Sumut''. Mereka kebanyakannya disiarkan semasa separuh jam terakhir ''Seputar iNews Pagi'' (05:30-06:00 WIB atau, bergantung pada kawasan setempat, 06:00-07:30 WITA dan 07:30-08:00 WIT) == Siaran luar negara == RCTI boleh didapati sebagai saluran ke udara di [[Timor Timur]], tetapi hanya di [[Dili]] dan bandar-bandar lain seperti Ermera dan Baucau. RCTI juga boleh didapati di [[Malaysia]] sebagai saluran bebas-ke-udara di [[Johor Bahru]], dan di [[Singapura]] sebagai saluran bebas-ke-udara dengan menggunakan antena. RCTI ialah satu-satunya saluran TV Indonesia yang disiarkan secara bebas di luar Indonesia. Siri drama termasuk ''Bunga di Tepi Jalan'', ''Bintang'', ''L[[Liontin]]'' dan ''[[Pernikahan Dini (sinetron)|Pernikahan Dini]]'' pernah bersiaran di [[Astro Aruna]], sebuah saluran TV Singapura [[SingTel]] mio TV 24 Jam IPTV Pay TV Service, tetapi ini disiarkan di RCTI pada tahun 2001, 2005 dan 2006 masing-masing. ==Siaran terkenal== '''Obama Eksklusif RCTI Bersama Putra Nababan''' ialah rancangan televisyen yang menunjukkan temu bual antara wartawan Indonesia [[Putra Nababan]] dan Presiden [[Barack Obama]] yang disiarkan pada Mac 2010. Menurut presiden, rancangan ini mungkin merupakan wawancara pertama yang pernah dilakukan oleh televisyen Indonesia di [[Rumah Putih]].<ref>{{Cite web |url=https://videowap.org/video/TEnh7vjyD8U/wawancara-eksklusif-rcti-dengan-barack-obama-part-1/ |title=videowap.org |access-date=2019-07-06 |archive-date=2017-08-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170802041004/https://videowap.org/video/TEnh7vjyD8U/wawancara-eksklusif-rcti-dengan-barack-obama-part-1/ |url-status=dead }}</ref> Secara amnya, ia membincangkan mengenai hubungan dua hala dan perkongsian antara Indonesia-Amerika Syarikat dan pengalaman presiden semasa zaman kanak-kanaknya di Indonesia. Ia memenangi anugerah di Panasonic Gobel Awards 2011.<ref>[http://life.viva.co.id/news/read/211521-inilah-pemenang-panasonic-gobel-awards Inilah pemenang Panasonic Gobel Awards]</ref> ==RCTI+== Setelah 30 mengudara, RCTI meluncurkan sebuah aplikasi. Iaitu [[RCTI+]]. ==Penjenamaan== ===Slogan=== {| class="wikitable" border="1" |- ! Slogan ! Mula ! Tamat |- | Jakarta | 1988 | 1989 |- | Saluran Informasi & Hiburan | 1990 | 1993 |- | MIRA MILIK Kita Bersama Bangsa | 1993 | kini |- | RCTI Oke | 1994 | kini ==Senarai kartun & Tokusatsu== ===Kartun saat ini tayang=== * ''[[Dragon Ball Super]]'' * ''[[Bima S]]'' *''[[Larva (siri TV)|Larva]]'' * ''[[Ninja Hattori]]'' (sebelumnya di [[NET.]]) * ''[[Doraemon]]'' * ''KIKO'' ===Kartun yang pernah tayang=== * ''[[:en:Akazukin Chacha|Akazukin Chacha]]'' * ''[[:en:Nobody's Boy: Remi|Nobody's Boy: Remi]]'' * ''[[:id:Magic Knight Rayearth|Magic Knight Rayearth]]'' * ''[[Atashinchi]]'' (pindah ke [[ANTV]]) * ''[[Saint Seiya]]'' * ''[[Futari wa Pretty Cure|Pretty Cure]]'' * ''[[Crayon Shinchan]]'' * ''[[Marsupilami]]'' * ''[[Kamen Rider Black|Ksatria Baja Hitam]]'' ** ''[[Kamen Rider Black RX|Ksatria Baja Hitam RX]]'' * ''[[Aikatsu!]]'' * ''[[Popolocrois (anime)|Popolocrois]]'' * ''Mega Ranger'' * ''[[Si Unyil]]'' * ''[[Fancy Lala]]'' * ''Star Rangers'' * ''[[:id:Pasukan Turbo|Pasukan Turbo]]'' * ''[[B-Robo Kabutaku|Kabutaku]]'' * ''[[Kamen Rider Kuuga|Masked Rider Kuuga]]'' * ''[[Captain Tsubasa]]'' (pindah ke [[NET.]] dan [[Rajawali Televisi|RTV]]) * ''[[Mojacko]]'' * ''[[Metalder]]'' * ''[[Cardcaptor Sakura]]'' * ''Ninja Rangers'' * ''[[Chibi Maruko-chan]]'' (pindah ke [[Rajawali Televisi|RTV]]) * ''[[Beyblade]]'' * ''[[:id:Kobo-chan|Kobo-chan]]'' (pindah ke [[NET.]]) * ''[[Bima Satria Garuda]]'' ** ''[[Satria Garuda Bima X]]'' * ''[[Mighty Morphin Power Rangers]]'' ** ''[[Power Rangers Zeo]]'' * ''[[Kamen Rider Super One|Ksatria Baja Hitam Super One]]'' * ''[[One Piece]]'' * ''[[Ultraman]]'' ** ''[[Ultraman Leo]]'' (bersama [[TVRI]]) ** ''[[Ultra Seven]]'' * ''[[.hack//Sign]]'' * ''[[Astro Boy]]'' * ''[[:en:Candy Candy|Candy Candy]]'' * ''[[:en:Perman|P-Man]]'' * ''[[Bomberman Jetters]]'' * ''[[Ranma 1/2]]'' (pindah ke [[TV7]]) * ''[[Kamen Rider Ryuki]]'' (ditayangkan sebagai Masked Rider Ryuki) * ''[[:en:Ashita no Nadja|Ashita no Nadja]]'' * ''[[:id:Zak Storm|Zak Storm]]'' (dipindahkan ke [[Global TV|GTV]]) * ''[[:en:Remi, Nobody's Girl|Remi, Nobody's Girl]]'' == Lihat juga == * [[SCTV]] (1990-1996) * [[Indosiar]] (1995-1996) * [[MNCTV]] (2003-kini) * [[GTV]] (2002-kini) * [[iNews]] (2015-kini) * [[MNC News]] (2017-kini) * [[MNC Vision]] == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.rcti.tv/ Laman web rasmi] {{Media Nusantara Citra}} {{TelevisiIndonesia}} [[Kategori:MNC Group]] [[Kategori:Media Nusantara Citra]] [[Kategori:RCTI| ]] [[Kategori:Stesen televisyen di Indonesia]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 1989]] a0vid5bq6wawwrxt4cvpbg12xhveif5 0 13501 5650968 5626551 2022-08-22T10:14:19Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building |building_name=Gereja St. Paul<br><small>ݢريجا ساءينت ڤاؤل<small> |image=St. Paul's Church Malacca 2012.JPG |caption= |location= [[Bandar Melaka]], [[Melaka]], [[Malaysia]] |geo= |religious_affiliation=[[Agama Kristian]] (asalnya [[Gereja Katolik Rom]], kemudiannya [[Gereja Reformasi Belanda]], kini sebuah muzium) |district= |consecration_year=1521 |status=in ruins |leadership= |website= |architect= |architecture_type=[[Gereja]] |architecture_style= |facade_direction= |year started= |year_completed= |construction_cost= |capacity= |length= |width= |width_nave= |height_max= |dome_quantity= |dome_height_outer= |dome_height_inner= |dome_dia_outer= |dome_dia_inner= |spire_quantity= |spire_height= |materials= }} [[Imej:YosriGerejaStPaul2.jpg|thumb|Puing Gereja St. Paul yang terletak dalam kota A' Fomosa, Melaka, dengan patung St. Francis Xavier dihadapannya.]] [[Imej:YosriGerejaStPaul.jpg|thumb|Puing Gereja St. Paul yang terletak dalam kota A' Fomosa, Melaka. Kelihatan batu penutup kubur yang telah dialih dari lantai dan disandarkan ke dinding kota.]] [[Imej:YosriGerejaStPaul1.jpg|thumb|Puing Gereja St. Paul yang terletak dalam kota A' Fomosa, Melaka. Kelihatan menara rumah api yang dibina bersebelahan dengannya.]] '''Gereja St. Paul''' merupakan sebuah bangunan [[gereja]] bersejarah yang terletak di [[Bandar Hilir]], [[Melaka]], [[Malaysia]]. Ia telah dibina oleh seorang Kapten Portugis bernama Duarte Coelho pada tahun 1521, dan menjadikan ia bangunan gereja tertua di [[Malaysia]] dan [[Asia Tenggara]]. Ia terletak di atas [[Bukit St. Paul]], kini merupakan sebahagian daripada Kompleks Muzium Melaka yang terdiri daripada serpihan [[A'Famosa|kota A'Famosa]], bangunan [[Stadthuys]] dan beberapa bangunan bersejarah yang lain. {{commons category|St Paul Church, Melaka}} {{Tunas-struktur-Malaysia}} [[Kategori:Gereja di Melaka|Saint Paul]] 9ykge9j0pea5ymr97dli1z1xe3osdvf 0 13510 5650967 5626561 2022-08-22T10:12:32Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Infobox street | name = Persiaran Jonker<br><small>ڤرسيارن جوڠکر<small> | marker_image = | native_name = | alternate_name = 鸡场街文化坊 | image = Jonker Walk April 2022.jpg | image_size = 225px | image_alt = | image_map = | caption = | map_type = | map_size = 225px | map_caption = | map_alt = | other_name = | former_names = | part_of = | namesake = | type = | owner = | maint = | length = | length_m = | length_ft = | length_km = | length_mi = | length_ref = | length_notes = | width = | area = | addresses = | location = [[Bandaraya Melaka]], [[Melaka]], [[Malaysia]] | arrondissement = | quarter = | postal_code = | metro = | coordinates = {{Coord|2|11|48.2|N|102|14|47.5|E|type:landmark_region:MY|display=inline,title}} | direction_a = | terminus_a = | direction_b = | terminus_b = | junction = | north = | east = | south = | west = | main_contractor = | cost = | references = | commissioning_date = | construction_start_date = | completion_date = | inauguration_date = <!-- {{Start date|YYYY|MM|DD}} --> | demolition_date = | designer = | known_for = | status = | website = <!-- {{URL|example.com}} --> }} '''Persiaran Jonker''' ({{lang-en|'''Jonker Walk'''}}, {{lang-zh|'''鸡场街文化坊'''}}) yang terletak di Jalan [[Hang Jebat]] merupakan syurga bagi pengumpul barang-barang antik dan murah di [[Bandar Melaka]], [[Melaka]]. Di sini terletak [[Pekan Cina]] yang memaparkan seni bina [[Baba dan Nyonya]]. == Sejarah == Semasa [[Melaka Belanda]], pekerja dan orang bawahan daripada penjajah Belanda pernah tinggal di Heeren Street yang berdekatan. Bagaimanapun, setelah Belanda pergi, ia menjadi jalan bangsawan. Orang kaya golongan [[Baba dan Nyonya|Peranakan]] mula untuk hidup dan melakukan perniagaan dalam kawasan jalan, memberi jalan tersebut cita rasa etnik dan budaya yang mendalam. Artifak asli yang berumur sehingga 300 tahun yang lalu boleh dijumpai disamping barang-barang antik yang lain, setiap satu mempunyai sejarah dan misterinya yang tersendiri. Jalan ini yang dahulunya dikenali sebagai Jalan Jonker telah dikenali di seluruh dunia sebagai salah satu tempat yang terbaik untuk mencari dan membeli barang-barang antik.<ref>{{petik web|title=Jonker Walk|url=http://www.tourism.gov.my/ms-my/my/Web-Page/Places/States-of-Malaysia/Melaka/Jonker-Walk|work=Destinasi|publisher=Tourism Malaysia|accessdate=26 Jun 2013}}</ref> == Seni bina == Jalan ini bermula dari seluruh Sungai Melaka berhampiran dengan Stadthuys. Jalan ini dipenuhi dengan rumah-rumah bersejarah di sepanjang sisi kiri dan kanan sejak abad ke-17. Ia juga mempunyai kedai yang menjual barangan antik, tekstil, makanan, kraftangan dan cenderamata. == Tarikan pelancong == * [[Muzium Warisan Baba Nyonya]] * [[Muzium Budaya Cheng Ho]] * [[Cheng Hoon Teng|Tokong Cheng Hoon Teng]] * [[Makam Hang Jebat]] * [[Makam Hang Kasturi]] * [[Masjid Kampung Hulu]] * [[Masjid Kampung Keling]] * [[Kuil Sri Poyyatha Vinayagar Moorthi]] * [[Muzium Perhiasan Cina Selat]] * Gereja Methodist Tamil == Aktiviti == Setiap hari Jumaat, Sabtu dan Ahad mulai 6 petang, jalan disekat untuk lalu lintas dan menjadi pasar malam. ==Galeri == <center> <gallery> File:House by the River Living Gallery.JPG|Rumah oleh River Living Gallery File:Jehan Chan Art Gallery.JPG|Galeri Seni Jehan Chan File:Jonker Street Library.JPG|Perpustakaan Jalan Jonker File:Kim's Art and Living Gallery.JPG|Galeri Seni dan Kehidupan Kim File:Mo Xiang Lou Art Gallery.JPG|Galeri Seni Mo Xiang Lou </gallery> </center> ==Lihat juga== * [[Pelancongan di Melaka]] == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Pelancongan di Melaka]] [[Kategori:Kebudayaan orang Cina Malaysia]] {{Tunas-Malaysia}} gf37d6vs3m14j228q3qzth8gac5o4kc 0 13614 5650964 5626578 2022-08-22T10:08:40Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Infobox religious building | name = Masjid Kampong Hulu<br><small>مسجد کمڤوڠ هولو<small> | native_name = | native_name_lang = ms | image = Kampung Hulu Mosque.JPG | image_upright = | alt = | caption = | map_type = | map_size = 225px | map_alt = | map_relief = | map_caption = | coordinates = {{Coord|2|11|57.3|N|102|14|51.4|E|type:landmark_region:MY|display=inline,title}} | coordinates_footnotes = | religious_affiliation = [[Islam]] | locale = | location = [[Bandaraya Melaka]], [[Melaka]], [[Malaysia]] | deity = | rite = | sect = | tradition = [[Sunni Islam|Ahlu Sunnah waljamaah]] | festival = <!-- or | festivals = --> | cercle = | sector = | administration = | consecration_year = | organisational_status = <!-- or | organizational_status = --> | functional_status = | heritage_designation = | ownership = | governing_body = | leadership = | bhattaraka = | patron = | religious_features_label = | religious_features = | architect = | architecture_type = [[masjid]] | architecture_style = Melayu Melaka, Cina, Jawa | founded_by = | creator = | funded_by = | general_contractor = | established = | groundbreaking = | year_completed = 1728 | construction_cost = | date_demolished = <!-- or | date_destroyed = --> | facade_direction = | capacity = | length = | width = | width_nave = | interior_area = | height_max = | dome_quantity = | dome_height_outer = | dome_height_inner = | dome_dia_outer = | dome_dia_inner = | minaret_quantity = | minaret_height = | spire_quantity = | spire_height = | site_area = | temple_quantity = | monument_quantity = | shrine_quantity = | inscriptions = | materials = | elevation_m = <!-- or | elevation_ft = --> | elevation_footnotes = | nrhp = | designated = | added = | refnum = | footnotes = | website = }} '''Masjid Kampung Hulu''' merupakan sebuah [[masjid]] yang terletak di pusat [[Bandar Hilir Malakka|Bandar Hilir Melaka]] dalam daerah [[Kota Malakka|Kota Melaka]], [[Malakka|Melaka]]. Masjid ini telah dibina dalam [[1728]], Masjid Kampung Hulu di [[Hilir Malakka|Hilir Melaka]] ialah masjid ketiga tertua di [[Semenanjung Malakka|Semenanjung Malaysia]]<ref>[https://www.bharian.com.my/node/61347 Masjid Kampung Hulu bukan masjid tertua di Malaysia]</ref> yang masih digunakan dan berada di tapaknya yang asal. Masjid ini terletak di persimpangan Jalan Kampung Hulu dan Jalan Masjid di Melaka, dalam kawasan yang kini dipenuhi kedai-kedai yang diusahakan oleh peniaga [[cina]]. Masjid ini dibina oleh oleh penduduk-penduduk tempatan dengan pembiayaan [[Belanda]] semasa penjajahan Melaka oleh [[Syarikat Hindia Timur Belanda]] (singkatannya V.O.C.). Masjid ini dibina ialah kesan daripada perubahan dasar oleh pemerintah Belanda, yang mengutarakan dasar kepelbagaian pegangan agama. Sebelum kedatangan kaum Belanda pada tahun 1624, penjajah [[Portugis]] telah datang sejak tahun 1511, memusnahkan peninggalan rumah-rumah ibadat bukan [[Kristian]] di Melaka. Antara yang dimusnahkan oleh Portugis ialah masjid yang pertama dibina di Melaka, yang kononnya terletak bertentangan dengan tapak [[Stadhuys]] sekarang. Pemerintah Belanda telah menugaskan [[Kapitan]] untuk mengetuai penduduk tempatan dalam pembinaan tempat ibadat mereka, Dato' [[Samsuddin Bin Arom]], seorang pendatang dari China yang telah memeluk Islam,<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/content.asp?y=2006&dt=0405&pub=Utusan_Malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_02.htm Masjid tertua Melaka pertahankan seni bina tempatan]</ref> ditugaskan pemerintah Belanda untuk membina Masjid Kampung Hulu. Binaan asal kemudiannya diperbaiki oleh Sheikh Al Omar bin Hussain Al-Attas. Penjajah Belanda juga menggalakkan kepelbagaian budaya di kalangan penduduk, dan ciri-ciri seni reka masjid dari tanah [[Jawa]] telah dimasukkan ke dalam seni reka Masjid Kampung Hulu. Masjid ini mempunyai bumbung berlapis tiga, dengan bentuk seakan-akan limas (piramid). Ruang di antara lapisan-lapisan bumbung ini membolehkan kemasukan udara dan cahaya ke dalam masjid. Mereka{{siapa}} percaya bahawa lapisan paling atas bumbung masjid bererti `iman manusia kepada tuhan’, lapisan kedua, `hubungan manusia dengan manusia’ dan ketiga membawa maksud `alam semula jadi yang menghubungkan manusia dengan Pencipta’. Struktur bumbung disokong oleh empat batang tiang seri di tengah-tengah masjid, yang kemudiannya membawa kepada tiang-tiang penyokong yang lain. Walaupun seni reka masjid ini dipengaruhi oleh seni reka Jawa, Masjid Kampung Hulu tidak dibuat daripada kayu seperti masjid-masjid di Jawa, sebaliknya dibuat menggunakan bata dan batu. Masjid ini juga mempunyai tembok rendah yang memagari kawasan masjid. Seperti banyak masjid yang dibina di Melaka pada zaman itu, hiasan dengan pengaruh [[Cina]] digunakan untuk menghiasi masjid ini. Bahan-bahan seperti jubin seramik dan jubin lantai dari kerajaan [[China]] [[Dinasti Ching]] juga digunakan. Motif-motif menghiasi tepian kubah masjid. Menara batu menunjukkan ciri seni reka Melaka pada masa itu, dan dipengaruhi oleh reka bentuk [[pagoda]] orang Cina. Ukiran dan seni bina masjid menggunakan faktor alam semula jadi. Pengaruh tumbuh-tumbuhan menjadi kriteria utama seni bina dan ukiran pada bahagian dinding dan bumbung masjid-masjid berkenaan. Pada hujung bumbung terdapat ukiran berkonsepkan [[sulur bayur]], mahkota dan [[awan larat]]. Masjid ini adalah antara 777 buah bangunan bersejarah disenaraikan oleh [[Archnet]]. Masjid ini telah menjalani kerja baik pulih dari tahun 2010 hingga tahun 2014. Struktur asal dikekalkan dengan kerja pembaikpulihan. Dewasa ini, masjid ini amat terkenal dengan pengunjung seluruh Malaysia. ==Rujukan== {{Commons|Kampung Hulu Mosque}} <references /> * Ed. Martin Frishman and Hasan-Uddin Khan. 1994. The Mosque: History, Architectural Development and Regional Diversity. London: Thames and Hudson, 237-238. * [http://www.utusan.com.my/utusan/content.asp?y=2006&dt=0405&pub=Utusan_Malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_02.htm Masjid tertua Melaka pertahankan seni bina tempatan] * [http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0329&pub=Utusan_Malaysia&sec=Selatan&pg=ws_01.htm Uniknya Masjid Kampung Hulu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171228000853/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0329&pub=Utusan_Malaysia&sec=Selatan&pg=ws_01.htm |date=2017-12-28 }} {{Tunas-struktur-Malaysia}} [[Kategori: Masjid di Melaka|Kampung Hulu]] [[Kategori:Penubuhan 1728 di Melaka Belanda]] 7eeqltlfil1id9zc9b16hta9f2asjee 0 13615 5650965 5626569 2022-08-22T10:10:46Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Kotak info masjid | Nama masjid = Masjid Tengkera<br><small>مسجد تڠکيرا<small> | Nama Jawi = | Nama tempatan = <!--- Nama asal masjid ---> | Imej = Tranquerah Mosque.JPG | Kapsyen = Masjid Tengkera | Cabang/mazhab = [[Sunni|Sunni Islam]] | Dibuka = | Ditutup = | Status = Beroperasi | Tempoh = <!--- Tempoh pembinaan ---> | Imam1 = En Alias Bin Mohamad ²⁰¹⁷ <!--- Hanya untuk 'imam besar masjid' sahaja ---> | Imam2 = Muhammad Ilyas Bin Mohd Mokhtar ²⁰¹⁷ | Imam3 = ²⁰¹⁷ | Bilal1 = | Bilal2 = | Bilal3 = | Pengerusi = | Pemilikan = No Daftar: MY-04-MT-00147 | Negara = [[Malaysia]] | Jenis subpembahagian1 = Negeri | Subpembahagian1 = [[Melaka]] | Jenis subpembahagian2 = Daerah | Subpembahagian2 = [[Melaka Tengah]] | Alamat = Masjid Tengkera, <Br>Km. 2, <Br>[[Tengkera]], <Br>75200 [[Melaka]] | Latitud (darjah) = 2.204080 | Latitud (minit) = | Latitud (saat) = | Latitud (N/S) = N | Longitud (darjah) = 102.231978 | Longitud (minit) = | Longitud (saat) = | Longitud (E/W) = E | Senibina = | Kubah = 1 | Tingkat = | Menara = 1 | Ketinggian menara = | Kapasiti = | Panjang = | Lebar = | Keluasan = | Arkitek = | Kontraktor = | Bahan = Simen | Pemaju = | Kos = | Laman sesawang = [http://ii.islam.gov.my/mosque/detailed.php?id=4302 Masjid Tengkera] }} '''Masjid Tengkera''' merupakan sebuah masjid yang terletak di Km. 2, [[Tengkera]], 75200 [[Melaka]].<ref>{{Cite web |url=http://ii.islam.gov.my/mosque/detailed.php?id=4302 |title=Masjid Tengkera |access-date=2017-11-26 |archive-date=2017-12-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171229172101/http://ii.islam.gov.my/mosque/detailed.php?id=4302 |url-status=dead }}</ref> ==Alamat== : Masjid Tengkera, <Br>Km. 2, <Br>[[Tengkera]], <Br>75200 [[Melaka]] ==Sejarah== Masjid Tengkera merupakan sebuah [[masjid]] yang terletak di Tengkera dalam daerah [[Melaka Tengah]], [[Melaka]], [[Malaysia]]. Nama Tengkera berasal daripada perkataan Portugis iaitu ''tranquerah'' yang bermaksud benteng pertahanan.<ref>{{Citenews|url=http://www.sinarharian.com.my/nasional/tahukah-anda-asal-usul-nama-tengkera-1.619512|title=Tahukah anda asal usul nama Tengkera?|last=Siti Shahrosamirah Shaharman|date=29 Januari 2017|newspaper=[[Sinar Harian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171229113732/http://www.sinarharian.com.my/nasional/tahukah-anda-asal-usul-nama-tengkera-1.619512|archive-date=2017-12-29|dead-url=no|access-date=29 Disember 2017|via=Sinar Online|url-status=live}}</ref> Ia dibina pada tahun [[1728]] oleh seorang pedagang dan ulama dari India, Muhammad Salleh dan merupakan masjid bersejarah kerana dibina pada zaman pemerintahan [[Belanda]].<ref>{{Citenews|url=https://www.bharian.com.my/node/61145|title=Masjid tertua Melaka tinggalan 'Serambi Makkah'|last=Nurul Fhatihah Zakinan|date=14 Jun 2015|newspaper=[[Berita Harian]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20171229112919/https://www.bharian.com.my/node/61145|archive-date=2017-12-29|dead-url=no|access-date=29 Disember 2017|via=BH Online|url-status=live}}</ref> Masjid ini juga ialah masjid yang kedua tertua di Malaysia selepas [[Masjid Kampung Hulu]] di Melaka. Keunikan reka bentuk Masjid Tengkera pada zaman itu membuktikan bahawa [[Islam]] telah bertapak di Melaka sejak 600 tahun yang lalu. Pada asalnya, masjid ini diperbuat daripada [[kayu]] dengan atapnya daripada daun [[nipah]] dan tiangnya daripada [[Belian|kayu belian]] atau ulin yang diimport dari [[Kalimantan]], [[Indonesia]]. Masjid ini telah diperbaharui dua kali pada tahun [[1890]] dan [[1910]]. Di dalam kawasan masjid ini terdapat [[makam]] [[Sultan Hussain Shah|Sultan Hussein Muazzam Shah]] dari [[Johor]] yang telah mengiktiraf perjanjian awal penyerahan [[Singapura]] kepada [[Sir Stamford Raffles]] dengan [[Temenggung Abdul Rahman]] pada [[6 Februari]] [[1819]]. Selepas penyerahan Singapura, baginda meninggalkan Singapura dan berpindah ke Melaka. Sultan Hussein Muazzam Shah mangkat pada [[5 September]] [[1835]] lalu dimakamkan di perkarangan masjid ini. ==Pentadbiran == Masjid Tengkera memiliki nombor pendaftaran [[masjid]] No Daftar: MY-04-MT-00147. == Rujukan == <references/> ==Pautan luar== {{Commons|Tranquerah Mosque}} * {{Tunas-struktur-Malaysia}} [[Kategori:Masjid di Melaka|Tengkera]] [[Kategori:Penubuhan 1728 di Melaka Belanda]] 7x9g03tnbno08jv6y74gqvbkljq5yyw 0 13616 5650962 5626616 2022-08-22T10:04:52Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building | name = Kuil Sri Poyatha Vinayagar Moorthi<br><small>کوءيل سري ڤوياتها ۏينايݢر مورتهي <small><br><small>ஸ்ரீ போயாத மூர்த்தி கோவில்<small> | image = Sri-Poyyatha-Vinayagar-Moorthi-Temple-2204.jpg | caption = pandangan hadapan Kuil Sri Poyatha Moorthi | location = Jalan Tukang Emas, [[Bandaraya Melaka]] | coordinates = | religious_affiliation = Hindu | deity = [[Ganesya]] | district = | state = [[Melaka]] | country = [[Malaysia]] | established = 1781 | architecture_type = [[Kuil Hindu]] Gaya ringkas Cetti dan reka bentuk Dravadia | website = }} [[File:Sri-Poyyatha-Vinayagar-Moorthi-Temple-2204.jpg|thumb|Kuil Sri Poyyatha Vinayagar Moorthi]] '''Kuil Sri Poyyatha Vinayagar Moorthi''' terletak bedekatan dengan [[Masjid Kampung Kling]] di [[Bandar Melaka]], [[Malaysia]]. Salah satu daripada kuil [[Hindu]] yang pertama didirikan di negeri ini. Ia dibina pada tahun 1781 di mana tanahnya telah diberi oleh [[Belanda]]. Jika anda ingin melawat kuil lama ini, ia terletak di persimpangan antara Jalan Tukang Emas dan Jalan [[Hang Kasturi]] ==Lihat juga== * [[Hinduisme di Malaysia]] {{Tunas-struktur-Malaysia}} [[Kategori:Kuil di Melaka]] [[Kategori:Bangunan dan struktur di Melaka]] [[Kategori:Diaspora Tamil di Malaysia]] lnc6iak5tczbz2847h8grxy36zd94ul 0 13871 5650963 5626581 2022-08-22T10:06:29Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Kotak info masjid | Nama masjid = Masjid Kampung Keling<br><small>مسجد کمڤوڠ کليڠ<small> | Nama Jawi = | Nama tempatan = <!--- Nama asal masjid ---> | Imej = Masjid-Kampung-Kling-2326.jpg | Kapsyen = Masjid Kampung Keling | Cabang/mazhab = | Dibuka = | Ditutup = | Status = | Tempoh = <!--- Tempoh pembinaan ---> | Imam1 = <!--- Hanya untuk "imam besar masjid" sahaja ---> | Imam2 = | Imam3 = | Bilal1 = | Bilal2 = | Bilal3 = | Pengerusi = | Pemilikan = No Daftar: | Negara = [[Malaysia]] | Jenis subpembahagian1 = Negeri | Subpembahagian1 = Melaka | Jenis subpembahagian2 = Daerah | Subpembahagian2 = [[Melaka Tengah]] | Alamat = Masjid Kampung Keling,<br>Km. 17, Jalan Tukang Mas,<br>75400 Melaka. | Latitud (darjah) = 2.196792 | Latitud (minit) = | Latitud (saat) = | Latitud (N/S) = | Longitud (darjah) = 102.24753 | Longitud (minit) = | Longitud (saat) = | Longitud (E/W) = | Senibina = | Kubah = 1 | Tingkat = 1 | Menara = 1 | Ketinggian menara = | Kapasiti = | Panjang = | Lebar = | Keluasan = | Arkitek = | Kontraktor = | Bahan = | Pemaju = | Kos = | Laman sesawang = [http://www.mphtj.gov.my/masjid-kampung-keling '''Masjid Kampung Keling'''.] }} '''Masjid Kampung Keling''' merupakan sebuah [[masjid]] yang terletak di daerah [[Melaka Tengah]], [[Melaka]], [[Malaysia]]. Masjid Kampung Keling adalah antara masjid paling tua di [[Malaysia]]. Dibina pada tahun 1748, masjid ini terletak di Jalan Hang Lekiu, di persimpangan Jalan Tukang Emas. Kawasan ini dipenuhi dengan kedai-kedai perniagaan orang [[Cina]]. Di masa masjid ini dibangunkan, kawasan sekitar masjid ini didiami oleh penduduk daripada kawasan selatan negeri India, dan penduduk-penduduk ini dipanggilkan “Keling” (daripada perkataan Kalinga). Gaya berganda dalam senireka masjid melambangkan perkembangan pesat ilmu senibina di Melaka pada masa itu, dengan kedatangan pengaruh-pengaruh binaan yang dibawa oleh orang Belanda dari Eropah. Masjid Kampung Keling dibina menggunakan tapak segi empat sama, dan bukan di atas tapak segi empat tepat ataupun heksagon seperti yang diamalkan di negara-negara [[Timur Tengah]]. Kawasan beranda dihiaskan dengan tiang ''Corinthian'' dan mengelilingi kawasan dewan solat. Tiang ''Corinthian'' juga menadakan pemisah di antara ruang minbar daripada dewan solat. Bumbung tiga lapisan digunakan dalam senibina Masjid Kampung Keling ini, seperti mana bumbung di [[Masjid Kampung Hulu]]. Bumbung tiga lapisan ini mencirikan masjid-masjid di [[Melaka]]. Bumbung disokong oleh 4 tiang seri di tengah-tengah [[masjid]]. 4 tiang seri ini dilengkapkan dengan 8 tiang yang lebih kecil yang digunakan untuk menyokong struktur lapisan kedua dan lapisan ketiga bumbung berlapis tiga itu. . Menara masjid dibina daripada batu, dan mempunyai bentuk seperti sebuah [[pagoda]], juga satu ciri masjid di Melaka. Pengaruh lain digunakan kerana sebelum pembinaan [[Masjid Kampung Hulu]] dan Masjid Kampung Keling, masjid-masjid binaan orang Melayu tidak menggunakan menara. Pada tahun [[1868]], masjid dan menara dilindungi oleh tembok tinggi sebagai pemisah dengan jalan raya. Jubin seramik diimport dari negara [[China]] unutk menghiasi bumbung, lantai dan dinding-dinding masjid ini. Motif hiasan yang menghiasi pintu, tingkap dan juga hiasan pada tepi tebing bumbung juga dipengaruhi hiasan China. Pengaruh seni bina [[Eropah]] dimasukkan dalam pembinaan masjid ini, khususnya dengan laparan plaster yang digunakan untuk dinding bahagian dalam masjid ini. [[Imej:Kgklingmosque.jpg|thumb|Masjid Kampong Keling]] '''Masjid Kampong Keling''' terletak di [[Bandar Melaka]], [[Melaka]]. Masjid ini dibina tidak jauh ke belakang dengan [[Masjid Kampong Hulu]]. Ia dibina seawal tahun 1152 Hijrah bersamaan [[1748]] Masehi. Kemudian [[masjid]] ini diperbaharui dalam tahun 1288 Hijrah bersamaan 1872 Masehi dengan bangunan batu. Dalam tahun 1908 atap masjid ini ditinggikan mengikut Kampong Hulu. Keseluruhannya pembinaan masjid ini adalah derma daripada hartawan-hartawan dan orang ramai. Menara konkrit masjid ini terletak berasingan daripada bangunan utama di sayap barat manakala tempat berwuduk terletak di sayap selatan. Tapak masjid ini dikatakan tapak sebenar di mana pedagang [[India Muslim]] yang datang ke Melaka untuk berdagang pada abad ke-14 dan 15 menunaikan solat sejurus setelah tiba di Melaka. == Seni bina == Seni bina Masjid ini memang unik terdapat gabungan seni bina [[Masyarakat Melayu]], [[Melayu Minang]] dan [[Cina Islam]]. Di masjid tersebut terdapat sebuah menara berbentuk pagoda bumbung bertiga tingkat. Kebanyakan lantai jubin di Masjid Kampung Keling ini dibawa tempahan khas dari Kerajaan Khalifah Islam Chi Na Manchu Cing. Segala ukiran-ukiran yang masih dalam masjid dibuat khas Tukang Ukir dari Masyarakat Melayu. Terdapat sebuah kolah air untuk sembahyang di kiri Masjid serta pancutan air di tengah kolah. Tiang menyokong bumbung kolah ini terdiri daripada besi waja padat berbentuk lukisan [[Arab]]. Bumbungnya masih berkeadaan tetap. Terdapat jua perigi lama, masih digunakan berhampiran kolah ini. == Lawatan == Masjid ini dibenarkan untuk menerima pelawat. Namun, pelawat adalah dikehendaki memakai pakaian yang sesuai dengan cara pakaian orang-orang Islam iaitu seluar yang menutupi lutut untuk lelaki dan memakai tudung atau skaf untuk wanita. Walau bagaimanapun, masjid ini menyediakan jubah untuk mereka yang tidak memakai pakaian yang sesuai. Selain itu, orang bukan [[Islam]] tidak dibenarkan masuk ke dewan solat. ==Rujukan== * Ed. Martin Frishman and Hasan-Uddin Khan. 1994. The Mosque: History, Architectural Development and Regional Diversity. London: Thames and Hudson, 237-238. {{Tunas-struktur-Malaysia}} {{commons category|Kampung Kling Mosque}} [[Kategori:Masjid di Melaka|Kampung Keling]] 8t2elon2pgmcox1hswttunni3k7cx49 0 14081 5650493 5648724 2022-08-21T12:00:33Z 14.1.249.104 wikitext text/x-wiki {{Infobox broadcasting network | name = Radio Televisyen Malaysia (RTM)<br/>Jabatan Penyiaran Malaysia | network_logo = [[Fail:Radio Televisyen Malaysia.png|250px]] | network_type = [[Penyiaran awam|Penyiar negara]] | collapsible = | image = | image_size = | image_alt = | caption = | type = | branding = '''Radio Televisyen Malaysia (RTM)''' | country = [[Malaysia]] | airdate = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | available = Seluruh negara | founded = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | founder = | slogan = '''Teman Setia Anda''' | tvstations = [[TV1]]<br/>[[TV2]]<br/>[[TV Okey]]<br/>[[Sukan RTM]]<br/>[[Berita RTM]]<br/>[[TV6]] | tvtransmitters = | radiostations = [[Radio Klasik]]<br/>[[Nasional FM]]<br/>[[TraXX FM]]<br/>[[Ai FM]]<br/>[[Minnal FM]]<br/>[[Asyik FM]] | radiotransmitters = | market_share = | endowment = | revenue = | net_income = | licence_area = <!-- or | license_area = --> | headquarters = [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | broadcast_area = [[Malaysia]] | area = | nation = | regions = | erp = | owner = Jabatan Penyiaran Malaysia | parent = [[Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] | key_people = Dato' Haji Che Roslan Che Daud<br/>{{small|Ketua Pengarah Penyiaran Malaysia}} | established = | test_card = | test_of_transmission = | launch_date = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | dissolved = | former_names = Radio Malaya <small>(1 April 1946–15 September 1963)</small><br/>Radio Malaysia <small>(16 September 1963-10 Oktober 1969)</small><br/>Televisyen Malaysia <small>(31 Disember 1963-10 Oktober 1969)</small> | digital = | virtual channel = | analog = | analog channel = | picture format = | servicename1 = | service1 = | servicename2 = | service2 = | servicename3 = | service3 = | servicename4 = | service4 = | servicename5 = | service5 = | callsigns = <!-- or | callsign = --> | callsign_meaning = | former_callsigns = | affiliation = <!-- or | affiliations = --> | affiliates = | groups = Radio, televisyen | former_affiliations = | webcast = | website = {{URL|www.rtm.gov.my}} | language = | replaced = | replaced_by = | subsidiary = | footnotes = }} '''Radio Televisyen Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: راديو تيليۏيشن مليسيا; secara rasmi disingkat sebagai '''RTM''') atau '''Jabatan Penyiaran Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: قسم البث الماليزي) ialah stesen penyiaran awam milik kerajaan [[Malaysia]] yang memiliki dan mengendalikan beberapa saluran radio dan saluran televisyen memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia ia ditubuhkan pada 1 April 1946 di mana siaran radio telah diperkenalkan dan manakala siaran televisyen diperkenalkan pada 28 Disember 1963, ia adalah penyiar pertama dan tertua di negara ini. Beribu pejabat di [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]]. RTM mengendalikan 8 saluran radio nasional, 24 saluran radio negeri dan saluran radio daerah serta enam saluran televisyen. RTM juga mempunyai [[orkestra|orkestra simfoni]]nya sendiri iaitu [[Orkestra RTM]]. Pada 1 April 2021, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Moto utamanya ialah '''Teman Setia Anda'''. Ini juga bagi melihatkan Malaysia juga mampu berdaya saing dalam produk penyiaran media seperti [[Perbadanan Penyiaran British]]. ==Sejarah== ===Lahirnya penyiaran tempatan, 1921 hingga 1946=== Sejarah penyiaran radio di [[Tanah Melayu British|Malaya]] (kini [[Malaysia]]) bermula pada 1921 apabila seorang jurutera elektrik kerajaan [[Johor]], A.L. Birch membawa masuk set radio yang pertama ke negara ini. Beliau kemudiannya menubuhkan '''[[Persatuan Wireless Johor|Persatuan Wayarles Johor/Johor Wireless Association]]''' dan memulakan penyiaran melalui gelombang 300 meter. Ini diikuti dengan penubuhan persatuan yang sama di [[Pulau Pinang]] dan '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' di [[Kuala Lumpur]]. Pada tahun 1930, Sir Earl dari Lembaga Pelabuhan Singapura memulakan siaran gelombang pendek dua kali seminggu iaitu pada hari [[Ahad]] dan [[Rabu]]. Usaha yang sama turut dilakukan oleh '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' dengan memulakan siaran tiga kali seminggu dari [[Bukit Petaling]], [[Kuala Lumpur]], melalui gelombang 325 meter. Pada 24hb Ogos 1934, Stesen '''[[Mutiara FM|ZHj Persatuan Wireless Pulau Pinang/Penang Wireless Association]]''' ialah stesen radio pertama di [[Tanah Melayu British|Malaya]] memulakan siarannya dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]], [[Bahasa Tamil|Tamil]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] melalui gelombang 49.3 meter yang beroperasi di luar [[George Town, Pulau Pinang|George Town]], [[Negeri-negeri Selat]] (kini [[Pulau Pinang]]). Ini diikuti pula dengan usaha yang dilakukan oleh [[Senarai gabenor Negeri-Negeri Selat|Gabenor Negeri-negeri Selat]] [[Shenton Thomas]] yang membuka studio Perbadanan Penyiaran British Malaya serta pemancarnya di Bukit Caldecott, [[Singapura]] pada 1 Mac 1937 yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran British Malaya/British Malaya Broadcasting Corporation (BMBC)''' rakan sejawat tempatan kepada [[Perbadanan Penyiaran British]]. Pada tahun 1940, Perbadanan Penyiaran British Malaya diambil alih oleh kerajaan [[Negeri-negeri Selat]] dan menjadikannya sebahagian daripada Kementerian Penerangan British/British Department of Information yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran Malaysia/Malaya Broadcasting Corporation'''. Berikutan serangan [[Jepun]] dan [[Empayar British|British]] menyerah kalah di [[Singapura]] pada tahun 1942, mereka turut mengambil alih dan menggunakan saluran radio yang sedia ada di [[Pulau Pinang]], [[Melaka]], [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Singapura]]. Bagaimanapun pada tahun 1945, [[Empayar British|British]] yang kembali berkuasa turut mengambil balik stesen-stesen berkenaan. ===Sejarah awal, 1946 hingga 1969=== Pada 1 April 1946, Radio Malaya (Jabatan Penyiaran Malaya) sebelum ini Radio Televisyen Malaysia (RTM) atau Jabatan Siaran Radio telah rasmi ditubuhkan di Bukit Caldecott, [[Singapura]] diikuti dengan penubuhan Jabatan Penyiaran secara rasmi menjadi tarikh keramat bermulanya sejarah radio di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]]. Dua stesen radio pertama ialah '''[[Radio Klasik|Rangkaian Merah/Red Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam melalui gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 4.823 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Cina|bahasa Cina]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Tamil|bahasa Tamil]]) dan '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam dalam gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 7.2 mes/see dengan dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Inggeris|bahasa Inggeris]]). Selain ibu pejabatnya di [[Singapura]], Radio Malaya juga mempunyai stesen penyiaran di bandar dan pekan di seluruh [[Tanah Melayu British]] seperti [[Jajahan Mahkota Pulau Pinang]] (kini [[Pulau Pinang]]), [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Melaka]]. Di [[Jajahan mahkota|Koloni Mahkota]] [[Empayar British|British]] di [[Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara|Borneo Utara (kini Sabah)]] dan [[Tanah Jajahan Mahkota Sarawak|Sarawak]], Radio Sarawak dilancarkan pada 8 Jun 1954 dan Radio Sabah dilancarkan pada 9 November 1955 selepas siaran ujian sejak 1952. Tercetusnya darurat oleh [[komunis]] pada tahun 1948, membawa kepada perlunya perkhidmatan radio diperluaskan dan diperkembangkan. Dengan [[Hari Kebangsaan Malaysia|kemerdekaan]] [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] pada 31 Ogos 1957, aktiviti penyiaran di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] beroperasi dari studio sementaranya di Jalan Young (kini Jalan Cenderasari) di [[Kuala Lumpur]] dan kemudiannya pada tahun 1956 berpindah ke Bangunan Persekutuan (Federal House), [[Kuala Lumpur]]. Di sinilah bermulanya bidang penyiaran negara yang terus berkembang diikuti dengan penubuhan pula beberapa stesen kawasan disamping yang sedia ada di [[Sarawak]] dan [[Sabah]]. Radio Malaya telah dibahagikan kepada dua stesen yang berasingan: studio asal di [[Singapura]] telah diambil alih oleh sebuah stesen baharu bernama [[Mediacorp|Radio Singapura]] dan Radio Malaya berpindah ke [[Kuala Lumpur]] yang disiarkan dari lokasi baharu – Tingkat 5 hingga 6 Rumah Persekutuan pada 1 Januari 1959. Siaran iklan perniagaan di radio juga bermula pada tahun 1960 yang menjadi salah satu sumber hasil baru bagi kerajaan. Radio Malaya yang dikenali sebagai '''Radio Malaysia''' pada [[Hari Malaysia|16 September 1963]] dengan penghantaran bermula dengan perkataan tanda dagangannya '''Inilah Radio Malaysia''' pada hari [[Malaysia]] hari ini, sebuah persekutuan yang terdiri daripada [[Hari Malaysia|Negeri-Negeri Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura (sehingga 1965) telah dilahirkan]]. Pada hari yang sama, Radio Sabah, Radio Sarawak dan Radio Singapura menjadi sebahagian daripada rangkaian Radio Malaysia sebagai stesen negeri masing-masing untuk pendengar [[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Singapura]] mula diungkapkan oleh juruhebah serentak dengan pembentukan [[Malaysia]] pada masa yang sama. Perkhidmatan radio gelombang pendek antarabangsa utama Radio Malaysia, Suara Malaysia telah dilancarkan pada 15 Februari tahun yang sama untuk mempromosikan negara. Bidang penyiaran kemudiannya mengorak setapak lagi apabila perkhidmatan televisyen di bawah nama '''Televisyen Malaysia/Television Malaysia''' diperkenalkan melancarkan secara rasmi pada 31 Disember 1963 tepat pada masanya untuk sempena perayaan [[Tahun Baharu]] kebangsaan di [[Kuala Lumpur]] dan siaran serantau di [[Kuala Lumpur]], [[Ipoh]], [[Bandar Taiping|Taiping]], [[Pulau Pinang]], [[Alor Setar]], [[Seremban]], [[Tampin]], [[Melaka]] dan [[Johor Bahru]] dengan studio pertamanya terletak di [[Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj|Dewan Tunku Abdul Rahman]], [[Jalan Ampang]], [[Kuala Lumpur]]. [[Mediacorp|Televisyen Singapura]] yang berusia 10 bulan ketika itu (dilancarkan pada 15 Februari 1963) menjadi sebahagian daripada Televisyen Malaysia pada Januari 1964 sebagai stesen negerinya untuk penonton [[Singapura]], peranan yang disampaikan sehingga 1965, apabila [[Singapura]] merdeka. [[Singapura dalam Malaysia|Semasa menjadi sebahagian daripada Malaysia]], [[Singapura]], seperti tiga rakan kongsinya yang lain–[[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] mempunyai rangkaian radio sendiri, tetapi [[Singapura]] adalah satu-satunya negeri yang mempunyai rangkaian televisyen sendiri. Hak siaran radio dan televisyen negeri telah dimasukkan sebagai lampiran dalam [[Perjanjian Malaysia]] yang memperoleh autonomi dalam bidang ini antara lain. Operasi siaran kemudiannya berpindah ke [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]] telah rasmi memulakan siaran pada 6 Oktober 1969. ===Selepas penggabungan, 1969 hingga 2001=== Pada 11 Oktober 1969, radio dan televisyen rasmi bergabung dan diletakkan di bawah Jabatan Penyiaran Malaysia identiti Radio Malaysia dan Televisyen Malaysia bergabung menjadi '''Radio Televisyen Malaysia/Radio Television Malaysia (RTM)'''. Perkhidmatan Televisyen mengorak selangkah lagi apabila [[TV2|rangkaian kedua]] dilancarkan secara rasmi pada 17 November 1969. # '''[[TV1|Rangkaian Pertama/Network One]]''' (sekarang [[TV1]]). # '''[[TV2|Rangkaian Kedua/Network Two]]''' (sekarang [[TV2]]). Di Kompleks Angkasapuri, bidang penyiaran negara terus berkembang pesat. Radio dan televisyen berjalan seiring. Radio Malaysia yang dikenali sebagai '''Rangkaian Nasional''' memulakan perkhidmatan 24 jam pada 19hb Januari 1971. Penambahan waktu siaran ini bertujuan memenuhi keperluan pendengar yang sedang menjalankan tugas selepas waktu tengah malam seperti anggota keselamatan, petugas di hospital, pemandu kenderaan awam dan pengangkutan serta pelajar. # '''[[Nasional FM|Rangkaian Nasional/National Network]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]). # '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Rangkaian Hijau/Green Network]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]). # '''[[Minnal FM|Rangkaian Merah/Red Network]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]). Menjelang dengan pengisytiharan [[Kuala Lumpur]] sebagai Wilayah Persekutuan pada 1 Februari 1974 pula, perkhidmatan siaran [[KL FM|Radio Ibukota]] dimulakan pada 5 November 1973. Siaran ini bertujuan memenuhi keperluan penduduk metropolitan yang semakin sibuk yang memerlukan banyak informasi terkini di samping hiburan. Bagi memenuhi hasrat para peminat muzik yang sentiasa memerlukan persembahan berkualiti pula, perkhidmatan siaran radio [[Nasional FM|FM Stereo]] diperkenalkan pada 20 Jun 1975. #'''[[KL FM|Radio Ibukota]]''' (sekarang [[KL FM]]). #'''[[Nasional FM|FM Stereo]]''' (sekarang [[Nasional FM]]). Di samping perkembangan pesat di peringkat ibu pejabat, stesen-stesen di peringkat daerah juga turut ditambah. Begitu juga diperingkat ibu pejabat, perubahan sentiasa dialakukan dari masa ke semasa termasuk memperkenalkan rancangan dan format baru seperti 'phone-in-programme'. Pada 19hb Januari 1971, Radio Malaysia rancangan-rancangan disiarkan dalam empat bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]] ('''[[Radio Klasik|Perkhidmatan Bahasa Melayu]]'''), [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] ('''[[TraXX FM|Perkhidmatan Bahasa Inggeris]]'''), [[Bahasa Cina|Cina]] ('''[[Ai FM|Perkhidmatan Bahasa Cina]]''') dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] ('''[[Minnal FM|Perkhidmatan Bahasa Tamil]]''') yang rasmi dikenali rangkaian: # '''[[Radio Klasik|Radio 1]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Radio Klasik|Radio Klasik/Classic Radio]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=TB3A-1NKPs4 Radio Satu RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 1 RTM) 1991]</ref> # '''[[Nasional FM|Radio 2]]''' ([[Muzik]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=3jLDAIRL3ZI Radio Dua RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 2 RTM 95.3 MHz) 1994]</ref> #'''[[Johor FM|Radio 2 Johor Bahru (FMJB)]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[KL FM|Radio 3 Ibukota]]''' ([[Kuala Lumpur|Radio Ibukota]], sekarang [[KL FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=4iXRu48dVsE Radio Tiga Ibukota - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Ibukota) 1991]</ref> # '''[[Johor FM|Radio 3 Johor]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[Mutiara FM|Radio 3 Pulau Pinang]]''' ([[Pulau Pinang|Radio Tempatan]], sekarang [[Mutiara FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=Jo_URnw-vzQ Radio Tiga Pulau Pinang - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Pulau Pinang) 1991]</ref> # '''[[Perak FM|Radio 3 Ipoh]]''' ([[Ipoh|Radio Tempatan]], sekarang [[Perak FM]]). #'''[[Negeri FM|Radio 3 Seremban]]''' ([[Seremban|Radio Tempatan]], sekarang [[Negeri FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=9E3RS86S4Jg Radio Tiga Seremban - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Seremban) 1992]</ref> #'''[[Selangor FM|Radio 3 Shah Alam]]''' ([[Shah Alam|Radio Tempatan]], sekarang [[Selangor FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=aflpoCes4Uw Radio Tiga Shah Alam - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Shah Alam) 1993]</ref> #'''[[Pahang FM|Radio 3 Kuantan]]''' ([[Kuantan|Radio Tempatan]], sekarang [[Pahang FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=jr8fVjwfTtY Radio Tiga Kuantan - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Kuantan) 1992]</ref> # '''[[TraXX FM|Radio 4]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Radio 5]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=eaqQbw_Ga5Y RTM Radio 5 馬來西亞廣播電臺第五臺臺歌]</ref> # '''[[Minnal FM|Radio 6]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=bP8vs90_xpQ Radio Enam RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 6 RTM) 1991]</ref> Begitu juga dengan televisyen. 28 Disember 1978 merupakan satu lagi detik penting dalam sejarah penyiaran negara, iaitu pelancaran televisyen warna secara rasmi oleh Perdana Menteri, [[Hussein Onn|Dato' Hussein Onn]], diikuti dengan siaran warna pada [[TV2|rangkaian kedua]] pada 7 Mei 1979. Pengenalan perkhidmatan warna bukan sahaja dapat memenuhi citarasa penonton yang kian bertambah tetapi juga dapat meningkatkan kualiti penerbitan rancangan. Disamping membeli rancangan-rancangan dari luar negeri, penerbitan di peringkat dalaman terus diperbanyakkan termasuk memperkenalkan pelbagai jenis pertandingan berbentuk muzik, bakat dan kuiz yang melibatkan penyertaan penonton dengan hadiah-hadiah yang menarik.Nama-nama rancangan seperti Juara Kugiran, Bakat Televisyen, [[Bintang RTM]], Tekaria dan sebagainya bukan sahaja popular kepada penonton tetapi berjaya mencungkil bakat dan melahirkan ramai artis terkenal. Setelah lebih 20 tahun beroperasi, TV Malaysia kini boleh terus berbangga kerana menggunakan pelbagai peralatan canggih setanding dengan negara-negara maju yang lain. Ini termasuklah penggunaan komputer sepenuhnya dalam operasi siaran yang dikendalikan dari Pusat Operasi Siaran (TOC) dan penggunaan satelit penerimaan siaran (KOMSAR).<ref>{{cite news|url=http://www.theborneopost.com/2015/09/10/rtm-to-reinvent-itself-to-stay-relevant/|title=RTM to reinvent itself to stay relevant|author=|publisher=[[The Borneo Post]]|date=10 September 2015|accessdate=10 September 2015}}</ref> Lebih membanggakan lagi, jumlah pendengar dan penonton serta perolehan daripada siaran iklan telah semakin bertambah dan RTM turut mengorak langkah setapak lagi apabila RTM Net diperkenalkan pada akhir tahun 1995. Perkhidmatan ini yang dilancarkan oleh Perdana Menteri, [[Mahathir bin Mohamad|Tun Dr. Mahathir Mohamad]] pada 27 Disember 1995, membolehkan semua rangkaian radio di negara ini diikuti melalui rangkaian [[Internet]].<ref>{{cite news|url=http://www.theedgemarkets.com/article/awakening-sleeping-giant-rtm|title=Awakening the sleeping giant, RTM|author=Liew Jia Teng|publisher=The Edge Markets|date=12 Jun 2018|accessdate=12 Jun 2018}}</ref> ===Abad ke-21, 2001 hingga sekarang=== Pada 1 April 2001, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-55 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-40. Pada 1 April 2011, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-65 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-50. Suara Malaysia telah ditukarkan kepada podcast internet pada 31 Ogos 2011 sebelum ia tamat operasi pada akhir tahun 2012. Pada 31 Disember 2013, RTM meraikan ulang tahunnya ke-50 siaran televisyen di Malaysia.<ref>{{cite web |url=http://www.mstar.com.my/lain-lain/rencana/2013/12/30/jubli-emas-tv-malaysia-pamer-kematangan/|title=Jubli Emas: TV Malaysia pamer kematangan|publisher=[[mStar Online]]|date=30 Disember 2013|access-date=17 Mei 2018}}</ref> Pada tahun 2019, Kementerian Komunikasi dan Multimedia mengumumkan akan menyediakan saluran baru melalui RTM. Menterinya, [[Gobind Singh Deo]], mengatakan bahawa rancangan di saluran ini akan merangkumi dokumentari yang memberikan maklumat kepada orang ramai.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/news/501332|title=Gobind: RTM to air new programmes, documentaries|author=|publisher=[[Malaysiakini]]|date=26 November 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2019/12/637269/kerajaan-lulus-kenaikan-kadar-harga-program-rtm|title=Kerajaan lulus kenaikan kadar harga program RTM|author=Zul Husni Abdul Hamid|publisher=[[Berita Harian]]|date=10 Disember 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bernama.com/bm/news.php?id=1711463|title=Gobind mahu pastikan RTM saluran TV dan radio pilihan pertama rakyat|author=|publisher=[[Bernama]]|date=1 April 2019|accessdate=26 Jun 2019}}</ref> Tiga saluran TV baru majlis pelancaran secara rasmi semasa era penyiaran televisyen digital RTM: [[TV Okey]] pada 21 Mac 2018, RTM HD Sports (sekarang [[Sukan RTM|Sukan RTM/RTM Spirts]]) pada 13 Julai 2018 dan [[Berita RTM|Berita RTM/RTM News]] pada 25 Jun 2020. TV Pendidikan kembali ke RTM setelah 20 tahun pada 6 April 2020 dan mula ditayangkan di [[TV Okey]] di bawah program '''Kelas @ Rumah'''. Pada 1 April 2019, [[TV1]], [[TV2]] dan [[TV Okey]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-73 dan RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-58 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[MYTV Broadcasting|myFreeview DTT]] di Saluran 101, 102 dan 110. Pada 1 Mac 2021, RTM melancarkan secara rasmi saluran TV baru [[TV6]] yang dikhaskan untuk menjalankan semula rancangan klasik seperti filem petik Melayu klasik, drama retro dan hiburan retro yang pernah disiarkan oleh Radio Televisyen Malaysia pada era 1960-an, 1970-an dan 1980-an dulu dari arkib RTM telah rasmi menyiarkan percubaan. Pada 1 April 2021, RTM Sports yang dijenamakan semula sebagai '''[[Sukan RTM]]'''. Pada masa yang sama, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Pada hari yang sama, [[TV1]] dan [[TV2]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 101 dan 102. Pada 1 April 2022, TV Okey telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-76 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-61 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 146. == Stesen terestrial == ===Stesen radio=== ====Nasional==== {| class="wikitable" ! Frekuensi !Waktu siaran ! Stesen ! Bahasa ! Format ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- |87.7 MHz |24 Jam | [[Radio Klasik]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://radioklasik.rtm.gov.my/ Laman rasmi Radio Klasik]</ref> |- |88.5 MHz |24 Jam | [[Nasional FM]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://nasionalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Nasional FM]</ref> |- |90.3 MHz |24 Jam |[[TraXX FM]] |[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://traxxfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Traxx FM]</ref> |- |89.3 MHz |24 Jam |[[Ai FM]] |[[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Hakka|Hakka]], [[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Teochew|Teochew]]) |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://aifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Ai FM]</ref> |- |92.3 MHz |24 Jam |[[Minnal FM]] |[[Bahasa Tamil|Tamil]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://minnalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Minnal FM]</ref> |- |91.1 MHz |08:00 - 23:00 |[[Asyik FM]] |[[Bahasa Melayu|Melayu]] dan [[Bahasa Asli|Asli]] ([[Bahasa Semai|Semai]], [[Jakun]], [[Bahasa Temiar|Temiar]] dan [[Bahasa Temuan|Temuan]]) |Maklumat hibur dan Radio bual bicara (Orang Asli). | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://asyikfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Asyik FM]</ref> |} ====Tempatan==== {| class="wikitable" ! Negeri/Wilayah persekutuan ! Frekuensi ! Stesen ! Bahasa ! Rujukan |- | [[Perlis]]|| 102.9 MHz || [[Perlis FM]] || Melayu ||<ref>[http://perlisfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perlis FM]</ref> |- | rowspan=2|[[Kedah]]|| 97.5 MHz || [[Kedah FM]] || Melayu ||<ref>[http://kedahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kedah FM]</ref> |- | 104.8 MHz || [[Langkawi FM]] || Melayu ||<ref>[http://langkawifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Langkawi FM]</ref> |- | [[Pulau Pinang]]|| 95.7 MHz ||[[Mutiara FM]] || Melayu ||<ref>[http://mutiarafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Mutiara FM]</ref> |- | [[Perak]]|| 95.6 MHz || [[Perak FM]] || Melayu ||<ref>[http://perakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perak FM]</ref> |- | [[Kelantan]]|| 102.9 MHz || [[Kelantan FM]] || Melayu ||<ref>[http://kelantanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kelantan FM]</ref> |- | [[Terengganu]]|| 88.7 MHz || [[Terengganu FM]] || Melayu ||<ref>[http://terengganufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Terengganu FM]</ref> |- | [[Pahang]]|| 104.1 MHz || [[Pahang FM]] || Melayu ||<ref>[http://pahangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Pahang FM]</ref> |- | [[Selangor]] || 100.9 MHz || [[Selangor FM]] || Melayu ||<ref>[http://selangorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Selangor FM]</ref> |- | [[Kuala Lumpur]] || 97.2 MHz || [[KL FM]] || Melayu ||<ref>[http://klfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi KL FM]</ref> |- | [[Negeri Sembilan]]|| 92.6 MHz || [[Negeri FM]] || Melayu ||<ref>[http://negerifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Negeri FM]</ref> |- | [[Melaka]]|| 102.3 MHz || [[Melaka FM]] || Melayu ||<ref>[http://melakafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Melaka FM]</ref> |- | [[Johor]]|| 101.9 MHz || [[Johor FM]] || Melayu ||<ref>[http://johorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Johor FM]</ref> |- | rowspan=9|[[Sarawak]]|| 88.9 MHz || [[Sarawak FM]] || Melayu ||<ref>[http://sarawakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sarawak FM]</ref> |- | 91.9 MHz || [[Red FM (Sarawak)|Red FM]] || Inggeris dan Cina (Mandarin) ||<ref>[http://redfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Red FM]</ref> |- | 101.3 MHz || [[Wai FM]] Iban || [[Bahasa Iban|Iban]] ||<ref>[http://waifmiban.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Iban]</ref> |- | 106.1 MHz || Wai FM Bidayuh || [[Bahasa Bidayuh|Bidayuh]], [[Kayan]] dan [[Kenyah]] ||<ref>[http://waifmbidayuh.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Bidayuh]</ref> |- | 89.5 MHz || [[Sri Aman FM]] || Melayu ||<ref>[http://sriamanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sri Aman FM]</ref> |- | 87.6 MHz || [[Sibu FM]] || Melayu, Cina (Mandarin) dan Iban ||<ref>[http://sibufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sibu FM]</ref> |- | 97.5 MHz || Bintulu FM || Melayu ||<ref>[http://bintulufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Bintulu FM]</ref> |- | 95.7 MHz || [[Miri FM]] || Melayu, Cina (Mandarin), Iban, Kayan dan Kenyah ||<ref>[http://mirifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Miri FM]</ref> |- | 104.9 MHz || [[Limbang FM]] || Melayu, [[Bisaya]] dan [[Lun Bawang]] ||<ref>[http://limbangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Limbang FM]</ref> |- | [[Labuan]]|| 103.7 MHz || [[Labuan FM]] || Melayu ||<ref>[http://labuanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Labuan FM]</ref> |- | rowspan=5| [[Sabah]]|| 89.9 MHz || [[Sabah FM]] || Melayu ||<ref>[http://sabahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah FM]</ref> |- | 92.7 MHz || [[Sabah V FM]] || Inggeris, [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], Cina (Mandarin), [[Bahasa Bajau|Bajau]] dan [[Murut]]||<ref>[http://sabahvfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah V FM]</ref> |- | 94.7 MHz || [[Keningau FM]] || Melayu, Murut dan Dusun ||<ref>[http://keningaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Keningau FM]</ref> |- | 90.1 MHz || [[Sandakan FM]] || Melayu ||<ref>[http://sandakanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sandakan FM]</ref> |- | 100.1 MHz || [[Tawau FM]] || Melayu ||<ref>[http://tawaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Tawau FM]</ref> |} ===Saluran televisyen=== {| class="wikitable" ! Nama ! Waktu siaran ! Jenis ! Bahasa ! Program ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |- | [[TV1]] | rowspan=6|24 Jam | rowspan=6|Umum | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Berita |{{launch date and age|1963|12|31|df=y}} |<ref>[http://tv1.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV1]</ref> |- | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Korea|Korea]] dan [[Bahasa Turki|Turki]] | Berita, budaya, hiburan dan kanak-kanak |{{launch date and age|1969|11|17|df=y}} |<ref>[http://tv2.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV2]</ref> |- | [[TV Okey]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita, budaya, gaya hidup, kanak-kanak dan pendidikan |{{launch date and age|2018|3|21|df=y}} |<ref>[http://okey.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV Okey]</ref> |- | [[Berita RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita |{{launch date and age|2020|6|25|df=y}} |<ref>[https://berita.rtm.gov.my/ Portal berita RTM]</ref> |- | [[Sukan RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Sukan |{{launch date and age|2021|4|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |- | [[TV6]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Program klasik seperti hiburan dan sebagainya (Saluran percubaan) |{{launch date and age|2021|3|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |} ==Perkhidmatan media over-the-top== RTM Klik (dahulunya myKlik dan RTM Mobile) merupakan perkhidmatan media over-the-top RTM. Ia meliputi para penonton pelbagai peranti seperti komputer, tablet dan telefon pintar. Laman sesawang perkhidmatan tersebut mengandungi semua saluran televisyen RTM dan 25 daripada 34 stesen radio RTM, dan juga saluran strim atas talian RTM Parlimen yang dilancarkan pada 1 Julai 2013. Pada tahun 2021, myKlik dan RTM Mobile disatukan dan dijenamakan semula sebagai RTM Klik. (Stesen radio yang terdapat dalam RTM Klik ialah: Langkawi FM, Sibu FM, Miri FM, Sri Aman FM, Bintulu FM, Limbang FM, Keningau FM, Sandakan FM dan Tawau FM.)<ref>{{cite web|url=https://rtmklik.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Klik}}</ref> RTM Parlimen menyiarkan seluruh sesi parlimen setiap Isnin hingga Khamis dari jam 10 pagi hingga jam 1 petang pada sesi pagi dan dari jam 2.30 petang hingga jam 5.30 petang pada sesi petang. Selain RTM Klik, RTM Parlimen boleh ditonton melalui saluran laman web RTM Parlimen dan Saluran 633 Unifi TV. Tayangan semula rakaman parlimen penuh biasanya dipaparkan pada waktu malam.<ref>{{cite web|url=https://rtmparlimen.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Parlimen}}</ref> Semasa Sukan Komanwel 2022, RTM sebagai penyiar rasmi menyiarkan acara sukan terpilih secara langsung di 6 saluran khusus di laman web perkhidmatan media.<ref>{{Cite web|title= Komanwel Birmingham 2022 {{!}} RTM|url=https://komanwel2022.rtm.gov.my/|website=https://komanwel2022.rtm.gov.my/}}</ref> ==Galeri logo== <gallery> Fail:Radio Malaya.png|Logo Radio Malaya atau Radio Malaysia dari 31 Ogos 1957 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:TV Malaysia logo from 1963–1969.svg|Logo Televisyen Malaysia dari 31 Disember 1963 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:Rtm01.png|Logo pertama RTM dari 11 Oktober 1969 sehingga 27 Disember 1978 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1978–1987.svg|Logo kedua RTM dari 28 Disember 1978 sehingga 26 Disember 1987 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1987–2004.svg|Logo ketiga RTM dari 27 Disember 1987 sehingga 31 Julai 2004 Fail:RTM.png||Logo keempat RTM dari 1 Ogos 2004 sehingga 31 Mac 2021 Fail:Radio Televisyen Malaysia.png||Logo kelima RTM dari 1 April 2021 sehingga sekarang </gallery> ==Lihat juga== * [[RTM Bicara Rakyat]] * [[RTM Anjung Bestari]] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.rtm.gov.my/ Laman web rasmi] * {{Facebook|RadioTelevisyenMalaysia}} * {{Instagram|rtm_malaysia}} * {{Twitter|RTM_Malaysia}} * [https://www.youtube.com/c/RadioTelevisyenMalaysia Radio Televisyen Malaysia] di [[YouTube]] {{Radio Televisyen Malaysia}} {{ASEAN TV}} [[Kategori:Radio Televisyen Malaysia| ]] [[Kategori:Pertubuhan televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] kqoes5nummju5pqheqzq0o49bj8d0y0 5650494 5650493 2022-08-21T12:03:15Z 14.1.249.104 wikitext text/x-wiki {{Infobox broadcasting network | name = Radio Televisyen Malaysia (RTM)<br/>Jabatan Penyiaran Malaysia | network_logo = [[Fail:Radio Televisyen Malaysia.png|250px]] | network_type = [[Penyiaran awam|Penyiar negara]] | collapsible = | image = | image_size = | image_alt = | caption = | type = | branding = '''Radio Televisyen Malaysia (RTM)''' | country = [[Malaysia]] | airdate = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | available = Seluruh negara | founded = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | founder = | slogan = '''Teman Setia Anda''' | tvstations = [[TV1]]<br/>[[TV2]]<br/>[[TV Okey]]<br/>[[Sukan RTM]]<br/>[[Berita RTM]]<br/>[[TV6]] | tvtransmitters = | radiostations = [[Radio Klasik]]<br/>[[Nasional FM]]<br/>[[TraXX FM]]<br/>[[Ai FM]]<br/>[[Minnal FM]]<br/>[[Asyik FM]] | radiotransmitters = | market_share = | endowment = | revenue = | net_income = | licence_area = <!-- or | license_area = --> | headquarters = [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | broadcast_area = [[Malaysia]] | area = | nation = | regions = | erp = | owner = Jabatan Penyiaran Malaysia | parent = [[Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] | key_people = Dato' Haji Che Roslan Che Daud<br/>{{small|Ketua Pengarah Penyiaran Malaysia}} | established = | test_card = | test_of_transmission = | launch_date = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | dissolved = | former_names = Radio Malaya <small>(1 April 1946–15 September 1963)</small><br/>Radio Malaysia <small>(16 September 1963-10 Oktober 1969)</small><br/>Televisyen Malaysia <small>(28 Disember 1963-10 Oktober 1969)</small> | digital = | virtual channel = | analog = | analog channel = | picture format = | servicename1 = | service1 = | servicename2 = | service2 = | servicename3 = | service3 = | servicename4 = | service4 = | servicename5 = | service5 = | callsigns = <!-- or | callsign = --> | callsign_meaning = | former_callsigns = | affiliation = <!-- or | affiliations = --> | affiliates = | groups = Radio, televisyen | former_affiliations = | webcast = | website = {{URL|www.rtm.gov.my}} | language = | replaced = | replaced_by = | subsidiary = | footnotes = }} '''Radio Televisyen Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: راديو تيليۏيشن مليسيا; secara rasmi disingkat sebagai '''RTM''') atau '''Jabatan Penyiaran Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: قسم البث الماليزي) ialah stesen penyiaran awam milik kerajaan [[Malaysia]] yang memiliki dan mengendalikan beberapa saluran radio dan saluran televisyen memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia ia ditubuhkan pada 1 April 1946 di mana siaran radio telah diperkenalkan dan manakala siaran televisyen diperkenalkan pada 28 Disember 1963, ia adalah penyiar pertama dan tertua di negara ini. Beribu pejabat di [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]]. RTM mengendalikan 8 saluran radio nasional, 24 saluran radio negeri dan saluran radio daerah serta enam saluran televisyen. RTM juga mempunyai [[orkestra|orkestra simfoni]]nya sendiri iaitu [[Orkestra RTM]]. Pada 1 April 2021, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Moto utamanya ialah '''Teman Setia Anda'''. Ini juga bagi melihatkan Malaysia juga mampu berdaya saing dalam produk penyiaran media seperti [[Perbadanan Penyiaran British]]. ==Sejarah== ===Lahirnya penyiaran tempatan, 1921 hingga 1946=== Sejarah penyiaran radio di [[Tanah Melayu British|Malaya]] (kini [[Malaysia]]) bermula pada 1921 apabila seorang jurutera elektrik kerajaan [[Johor]], A.L. Birch membawa masuk set radio yang pertama ke negara ini. Beliau kemudiannya menubuhkan '''[[Persatuan Wireless Johor|Persatuan Wayarles Johor/Johor Wireless Association]]''' dan memulakan penyiaran melalui gelombang 300 meter. Ini diikuti dengan penubuhan persatuan yang sama di [[Pulau Pinang]] dan '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' di [[Kuala Lumpur]]. Pada tahun 1930, Sir Earl dari Lembaga Pelabuhan Singapura memulakan siaran gelombang pendek dua kali seminggu iaitu pada hari [[Ahad]] dan [[Rabu]]. Usaha yang sama turut dilakukan oleh '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' dengan memulakan siaran tiga kali seminggu dari [[Bukit Petaling]], [[Kuala Lumpur]], melalui gelombang 325 meter. Pada 24hb Ogos 1934, Stesen '''[[Mutiara FM|ZHj Persatuan Wireless Pulau Pinang/Penang Wireless Association]]''' ialah stesen radio pertama di [[Tanah Melayu British|Malaya]] memulakan siarannya dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]], [[Bahasa Tamil|Tamil]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] melalui gelombang 49.3 meter yang beroperasi di luar [[George Town, Pulau Pinang|George Town]], [[Negeri-negeri Selat]] (kini [[Pulau Pinang]]). Ini diikuti pula dengan usaha yang dilakukan oleh [[Senarai gabenor Negeri-Negeri Selat|Gabenor Negeri-negeri Selat]] [[Shenton Thomas]] yang membuka studio Perbadanan Penyiaran British Malaya serta pemancarnya di Bukit Caldecott, [[Singapura]] pada 1 Mac 1937 yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran British Malaya/British Malaya Broadcasting Corporation (BMBC)''' rakan sejawat tempatan kepada [[Perbadanan Penyiaran British]]. Pada tahun 1940, Perbadanan Penyiaran British Malaya diambil alih oleh kerajaan [[Negeri-negeri Selat]] dan menjadikannya sebahagian daripada Kementerian Penerangan British/British Department of Information yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran Malaysia/Malaya Broadcasting Corporation'''. Berikutan serangan [[Jepun]] dan [[Empayar British|British]] menyerah kalah di [[Singapura]] pada tahun 1942, mereka turut mengambil alih dan menggunakan saluran radio yang sedia ada di [[Pulau Pinang]], [[Melaka]], [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Singapura]]. Bagaimanapun pada tahun 1945, [[Empayar British|British]] yang kembali berkuasa turut mengambil balik stesen-stesen berkenaan. ===Sejarah awal, 1946 hingga 1969=== Pada 1 April 1946, Radio Malaya (Jabatan Penyiaran Malaya) sebelum ini Radio Televisyen Malaysia (RTM) atau Jabatan Siaran Radio telah rasmi ditubuhkan di Bukit Caldecott, [[Singapura]] diikuti dengan penubuhan Jabatan Penyiaran secara rasmi menjadi tarikh keramat bermulanya sejarah radio di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]]. Dua stesen radio pertama ialah '''[[Radio Klasik|Rangkaian Merah/Red Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam melalui gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 4.823 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Cina|bahasa Cina]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Tamil|bahasa Tamil]]) dan '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam dalam gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 7.2 mes/see dengan dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Inggeris|bahasa Inggeris]]). Selain ibu pejabatnya di [[Singapura]], Radio Malaya juga mempunyai stesen penyiaran di bandar dan pekan di seluruh [[Tanah Melayu British]] seperti [[Jajahan Mahkota Pulau Pinang]] (kini [[Pulau Pinang]]), [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Melaka]]. Di [[Jajahan mahkota|Koloni Mahkota]] [[Empayar British|British]] di [[Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara|Borneo Utara (kini Sabah)]] dan [[Tanah Jajahan Mahkota Sarawak|Sarawak]], Radio Sarawak dilancarkan pada 8 Jun 1954 dan Radio Sabah dilancarkan pada 9 November 1955 selepas siaran ujian sejak 1952. Tercetusnya darurat oleh [[komunis]] pada tahun 1948, membawa kepada perlunya perkhidmatan radio diperluaskan dan diperkembangkan. Dengan [[Hari Kebangsaan Malaysia|kemerdekaan]] [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] pada 31 Ogos 1957, aktiviti penyiaran di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] beroperasi dari studio sementaranya di Jalan Young (kini Jalan Cenderasari) di [[Kuala Lumpur]] dan kemudiannya pada tahun 1956 berpindah ke Bangunan Persekutuan (Federal House), [[Kuala Lumpur]]. Di sinilah bermulanya bidang penyiaran negara yang terus berkembang diikuti dengan penubuhan pula beberapa stesen kawasan disamping yang sedia ada di [[Sarawak]] dan [[Sabah]]. Radio Malaya telah dibahagikan kepada dua stesen yang berasingan: studio asal di [[Singapura]] telah diambil alih oleh sebuah stesen baharu bernama [[Mediacorp|Radio Singapura]] dan Radio Malaya berpindah ke [[Kuala Lumpur]] yang disiarkan dari lokasi baharu – Tingkat 5 hingga 6 Rumah Persekutuan pada 1 Januari 1959. Siaran iklan perniagaan di radio juga bermula pada tahun 1960 yang menjadi salah satu sumber hasil baru bagi kerajaan. Radio Malaya yang dikenali sebagai '''Radio Malaysia''' pada [[Hari Malaysia|16 September 1963]] dengan penghantaran bermula dengan perkataan tanda dagangannya '''Inilah Radio Malaysia''' pada hari [[Malaysia]] hari ini, sebuah persekutuan yang terdiri daripada [[Hari Malaysia|Negeri-Negeri Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura (sehingga 1965) telah dilahirkan]]. Pada hari yang sama, Radio Sabah, Radio Sarawak dan Radio Singapura menjadi sebahagian daripada rangkaian Radio Malaysia sebagai stesen negeri masing-masing untuk pendengar [[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Singapura]] mula diungkapkan oleh juruhebah serentak dengan pembentukan [[Malaysia]] pada masa yang sama. Perkhidmatan radio gelombang pendek antarabangsa utama Radio Malaysia, Suara Malaysia telah dilancarkan pada 15 Februari tahun yang sama untuk mempromosikan negara. Bidang penyiaran kemudiannya mengorak setapak lagi apabila perkhidmatan televisyen di bawah nama '''Televisyen Malaysia/Television Malaysia''' diperkenalkan melancarkan secara rasmi pada 31 Disember 1963 tepat pada masanya untuk sempena perayaan [[Tahun Baharu]] kebangsaan di [[Kuala Lumpur]] dan siaran serantau di [[Kuala Lumpur]], [[Ipoh]], [[Bandar Taiping|Taiping]], [[Pulau Pinang]], [[Alor Setar]], [[Seremban]], [[Tampin]], [[Melaka]] dan [[Johor Bahru]] dengan studio pertamanya terletak di [[Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj|Dewan Tunku Abdul Rahman]], [[Jalan Ampang]], [[Kuala Lumpur]]. [[Mediacorp|Televisyen Singapura]] yang berusia 10 bulan ketika itu (dilancarkan pada 15 Februari 1963) menjadi sebahagian daripada Televisyen Malaysia pada Januari 1964 sebagai stesen negerinya untuk penonton [[Singapura]], peranan yang disampaikan sehingga 1965, apabila [[Singapura]] merdeka. [[Singapura dalam Malaysia|Semasa menjadi sebahagian daripada Malaysia]], [[Singapura]], seperti tiga rakan kongsinya yang lain–[[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] mempunyai rangkaian radio sendiri, tetapi [[Singapura]] adalah satu-satunya negeri yang mempunyai rangkaian televisyen sendiri. Hak siaran radio dan televisyen negeri telah dimasukkan sebagai lampiran dalam [[Perjanjian Malaysia]] yang memperoleh autonomi dalam bidang ini antara lain. Operasi siaran kemudiannya berpindah ke [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]] telah rasmi memulakan siaran pada 6 Oktober 1969. ===Selepas penggabungan, 1969 hingga 2001=== Pada 11 Oktober 1969, radio dan televisyen rasmi bergabung dan diletakkan di bawah Jabatan Penyiaran Malaysia identiti Radio Malaysia dan Televisyen Malaysia bergabung menjadi '''Radio Televisyen Malaysia/Radio Television Malaysia (RTM)'''. Perkhidmatan Televisyen mengorak selangkah lagi apabila [[TV2|rangkaian kedua]] dilancarkan secara rasmi pada 17 November 1969. # '''[[TV1|Rangkaian Pertama/Network One]]''' (sekarang [[TV1]]). # '''[[TV2|Rangkaian Kedua/Network Two]]''' (sekarang [[TV2]]). Di Kompleks Angkasapuri, bidang penyiaran negara terus berkembang pesat. Radio dan televisyen berjalan seiring. Radio Malaysia yang dikenali sebagai '''Rangkaian Nasional''' memulakan perkhidmatan 24 jam pada 19hb Januari 1971. Penambahan waktu siaran ini bertujuan memenuhi keperluan pendengar yang sedang menjalankan tugas selepas waktu tengah malam seperti anggota keselamatan, petugas di hospital, pemandu kenderaan awam dan pengangkutan serta pelajar. # '''[[Nasional FM|Rangkaian Nasional/National Network]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]). # '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Rangkaian Hijau/Green Network]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]). # '''[[Minnal FM|Rangkaian Merah/Red Network]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]). Menjelang dengan pengisytiharan [[Kuala Lumpur]] sebagai Wilayah Persekutuan pada 1 Februari 1974 pula, perkhidmatan siaran [[KL FM|Radio Ibukota]] dimulakan pada 5 November 1973. Siaran ini bertujuan memenuhi keperluan penduduk metropolitan yang semakin sibuk yang memerlukan banyak informasi terkini di samping hiburan. Bagi memenuhi hasrat para peminat muzik yang sentiasa memerlukan persembahan berkualiti pula, perkhidmatan siaran radio [[Nasional FM|FM Stereo]] diperkenalkan pada 20 Jun 1975. #'''[[KL FM|Radio Ibukota]]''' (sekarang [[KL FM]]). #'''[[Nasional FM|FM Stereo]]''' (sekarang [[Nasional FM]]). Di samping perkembangan pesat di peringkat ibu pejabat, stesen-stesen di peringkat daerah juga turut ditambah. Begitu juga diperingkat ibu pejabat, perubahan sentiasa dialakukan dari masa ke semasa termasuk memperkenalkan rancangan dan format baru seperti 'phone-in-programme'. Pada 19hb Januari 1971, Radio Malaysia rancangan-rancangan disiarkan dalam empat bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]] ('''[[Radio Klasik|Perkhidmatan Bahasa Melayu]]'''), [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] ('''[[TraXX FM|Perkhidmatan Bahasa Inggeris]]'''), [[Bahasa Cina|Cina]] ('''[[Ai FM|Perkhidmatan Bahasa Cina]]''') dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] ('''[[Minnal FM|Perkhidmatan Bahasa Tamil]]''') yang rasmi dikenali rangkaian: # '''[[Radio Klasik|Radio 1]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Radio Klasik|Radio Klasik/Classic Radio]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=TB3A-1NKPs4 Radio Satu RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 1 RTM) 1991]</ref> # '''[[Nasional FM|Radio 2]]''' ([[Muzik]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=3jLDAIRL3ZI Radio Dua RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 2 RTM 95.3 MHz) 1994]</ref> #'''[[Johor FM|Radio 2 Johor Bahru (FMJB)]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[KL FM|Radio 3 Ibukota]]''' ([[Kuala Lumpur|Radio Ibukota]], sekarang [[KL FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=4iXRu48dVsE Radio Tiga Ibukota - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Ibukota) 1991]</ref> # '''[[Johor FM|Radio 3 Johor]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[Mutiara FM|Radio 3 Pulau Pinang]]''' ([[Pulau Pinang|Radio Tempatan]], sekarang [[Mutiara FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=Jo_URnw-vzQ Radio Tiga Pulau Pinang - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Pulau Pinang) 1991]</ref> # '''[[Perak FM|Radio 3 Ipoh]]''' ([[Ipoh|Radio Tempatan]], sekarang [[Perak FM]]). #'''[[Negeri FM|Radio 3 Seremban]]''' ([[Seremban|Radio Tempatan]], sekarang [[Negeri FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=9E3RS86S4Jg Radio Tiga Seremban - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Seremban) 1992]</ref> #'''[[Selangor FM|Radio 3 Shah Alam]]''' ([[Shah Alam|Radio Tempatan]], sekarang [[Selangor FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=aflpoCes4Uw Radio Tiga Shah Alam - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Shah Alam) 1993]</ref> #'''[[Pahang FM|Radio 3 Kuantan]]''' ([[Kuantan|Radio Tempatan]], sekarang [[Pahang FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=jr8fVjwfTtY Radio Tiga Kuantan - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Kuantan) 1992]</ref> # '''[[TraXX FM|Radio 4]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Radio 5]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=eaqQbw_Ga5Y RTM Radio 5 馬來西亞廣播電臺第五臺臺歌]</ref> # '''[[Minnal FM|Radio 6]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=bP8vs90_xpQ Radio Enam RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 6 RTM) 1991]</ref> Begitu juga dengan televisyen. 28 Disember 1978 merupakan satu lagi detik penting dalam sejarah penyiaran negara, iaitu pelancaran televisyen warna secara rasmi oleh Perdana Menteri, [[Hussein Onn|Dato' Hussein Onn]], diikuti dengan siaran warna pada [[TV2|rangkaian kedua]] pada 7 Mei 1979. Pengenalan perkhidmatan warna bukan sahaja dapat memenuhi citarasa penonton yang kian bertambah tetapi juga dapat meningkatkan kualiti penerbitan rancangan. Disamping membeli rancangan-rancangan dari luar negeri, penerbitan di peringkat dalaman terus diperbanyakkan termasuk memperkenalkan pelbagai jenis pertandingan berbentuk muzik, bakat dan kuiz yang melibatkan penyertaan penonton dengan hadiah-hadiah yang menarik.Nama-nama rancangan seperti Juara Kugiran, Bakat Televisyen, [[Bintang RTM]], Tekaria dan sebagainya bukan sahaja popular kepada penonton tetapi berjaya mencungkil bakat dan melahirkan ramai artis terkenal. Setelah lebih 20 tahun beroperasi, TV Malaysia kini boleh terus berbangga kerana menggunakan pelbagai peralatan canggih setanding dengan negara-negara maju yang lain. Ini termasuklah penggunaan komputer sepenuhnya dalam operasi siaran yang dikendalikan dari Pusat Operasi Siaran (TOC) dan penggunaan satelit penerimaan siaran (KOMSAR).<ref>{{cite news|url=http://www.theborneopost.com/2015/09/10/rtm-to-reinvent-itself-to-stay-relevant/|title=RTM to reinvent itself to stay relevant|author=|publisher=[[The Borneo Post]]|date=10 September 2015|accessdate=10 September 2015}}</ref> Lebih membanggakan lagi, jumlah pendengar dan penonton serta perolehan daripada siaran iklan telah semakin bertambah dan RTM turut mengorak langkah setapak lagi apabila RTM Net diperkenalkan pada akhir tahun 1995. Perkhidmatan ini yang dilancarkan oleh Perdana Menteri, [[Mahathir bin Mohamad|Tun Dr. Mahathir Mohamad]] pada 27 Disember 1995, membolehkan semua rangkaian radio di negara ini diikuti melalui rangkaian [[Internet]].<ref>{{cite news|url=http://www.theedgemarkets.com/article/awakening-sleeping-giant-rtm|title=Awakening the sleeping giant, RTM|author=Liew Jia Teng|publisher=The Edge Markets|date=12 Jun 2018|accessdate=12 Jun 2018}}</ref> ===Abad ke-21, 2001 hingga sekarang=== Pada 1 April 2001, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-55 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-40. Pada 1 April 2011, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-65 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-50. Suara Malaysia telah ditukarkan kepada podcast internet pada 31 Ogos 2011 sebelum ia tamat operasi pada akhir tahun 2012. Pada 31 Disember 2013, RTM meraikan ulang tahunnya ke-50 siaran televisyen di Malaysia.<ref>{{cite web |url=http://www.mstar.com.my/lain-lain/rencana/2013/12/30/jubli-emas-tv-malaysia-pamer-kematangan/|title=Jubli Emas: TV Malaysia pamer kematangan|publisher=[[mStar Online]]|date=30 Disember 2013|access-date=17 Mei 2018}}</ref> Pada tahun 2019, Kementerian Komunikasi dan Multimedia mengumumkan akan menyediakan saluran baru melalui RTM. Menterinya, [[Gobind Singh Deo]], mengatakan bahawa rancangan di saluran ini akan merangkumi dokumentari yang memberikan maklumat kepada orang ramai.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/news/501332|title=Gobind: RTM to air new programmes, documentaries|author=|publisher=[[Malaysiakini]]|date=26 November 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2019/12/637269/kerajaan-lulus-kenaikan-kadar-harga-program-rtm|title=Kerajaan lulus kenaikan kadar harga program RTM|author=Zul Husni Abdul Hamid|publisher=[[Berita Harian]]|date=10 Disember 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bernama.com/bm/news.php?id=1711463|title=Gobind mahu pastikan RTM saluran TV dan radio pilihan pertama rakyat|author=|publisher=[[Bernama]]|date=1 April 2019|accessdate=26 Jun 2019}}</ref> Tiga saluran TV baru majlis pelancaran secara rasmi semasa era penyiaran televisyen digital RTM: [[TV Okey]] pada 21 Mac 2018, RTM HD Sports (sekarang [[Sukan RTM|Sukan RTM/RTM Spirts]]) pada 13 Julai 2018 dan [[Berita RTM|Berita RTM/RTM News]] pada 25 Jun 2020. TV Pendidikan kembali ke RTM setelah 20 tahun pada 6 April 2020 dan mula ditayangkan di [[TV Okey]] di bawah program '''Kelas @ Rumah'''. Pada 1 April 2019, [[TV1]], [[TV2]] dan [[TV Okey]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-73 dan RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-58 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[MYTV Broadcasting|myFreeview DTT]] di Saluran 101, 102 dan 110. Pada 1 Mac 2021, RTM melancarkan secara rasmi saluran TV baru [[TV6]] yang dikhaskan untuk menjalankan semula rancangan klasik seperti filem petik Melayu klasik, drama retro dan hiburan retro yang pernah disiarkan oleh Radio Televisyen Malaysia pada era 1960-an, 1970-an dan 1980-an dulu dari arkib RTM telah rasmi menyiarkan percubaan. Pada 1 April 2021, RTM Sports yang dijenamakan semula sebagai '''[[Sukan RTM]]'''. Pada masa yang sama, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Pada hari yang sama, [[TV1]] dan [[TV2]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 101 dan 102. Pada 1 April 2022, TV Okey telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-76 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-61 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 146. == Stesen terestrial == ===Stesen radio=== ====Nasional==== {| class="wikitable" ! Frekuensi !Waktu siaran ! Stesen ! Bahasa ! Format ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- |87.7 MHz |24 Jam | [[Radio Klasik]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://radioklasik.rtm.gov.my/ Laman rasmi Radio Klasik]</ref> |- |88.5 MHz |24 Jam | [[Nasional FM]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://nasionalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Nasional FM]</ref> |- |90.3 MHz |24 Jam |[[TraXX FM]] |[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://traxxfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Traxx FM]</ref> |- |89.3 MHz |24 Jam |[[Ai FM]] |[[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Hakka|Hakka]], [[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Teochew|Teochew]]) |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://aifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Ai FM]</ref> |- |92.3 MHz |24 Jam |[[Minnal FM]] |[[Bahasa Tamil|Tamil]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://minnalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Minnal FM]</ref> |- |91.1 MHz |08:00 - 23:00 |[[Asyik FM]] |[[Bahasa Melayu|Melayu]] dan [[Bahasa Asli|Asli]] ([[Bahasa Semai|Semai]], [[Jakun]], [[Bahasa Temiar|Temiar]] dan [[Bahasa Temuan|Temuan]]) |Maklumat hibur dan Radio bual bicara (Orang Asli). | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://asyikfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Asyik FM]</ref> |} ====Tempatan==== {| class="wikitable" ! Negeri/Wilayah persekutuan ! Frekuensi ! Stesen ! Bahasa ! Rujukan |- | [[Perlis]]|| 102.9 MHz || [[Perlis FM]] || Melayu ||<ref>[http://perlisfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perlis FM]</ref> |- | rowspan=2|[[Kedah]]|| 97.5 MHz || [[Kedah FM]] || Melayu ||<ref>[http://kedahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kedah FM]</ref> |- | 104.8 MHz || [[Langkawi FM]] || Melayu ||<ref>[http://langkawifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Langkawi FM]</ref> |- | [[Pulau Pinang]]|| 95.7 MHz ||[[Mutiara FM]] || Melayu ||<ref>[http://mutiarafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Mutiara FM]</ref> |- | [[Perak]]|| 95.6 MHz || [[Perak FM]] || Melayu ||<ref>[http://perakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perak FM]</ref> |- | [[Kelantan]]|| 102.9 MHz || [[Kelantan FM]] || Melayu ||<ref>[http://kelantanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kelantan FM]</ref> |- | [[Terengganu]]|| 88.7 MHz || [[Terengganu FM]] || Melayu ||<ref>[http://terengganufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Terengganu FM]</ref> |- | [[Pahang]]|| 104.1 MHz || [[Pahang FM]] || Melayu ||<ref>[http://pahangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Pahang FM]</ref> |- | [[Selangor]] || 100.9 MHz || [[Selangor FM]] || Melayu ||<ref>[http://selangorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Selangor FM]</ref> |- | [[Kuala Lumpur]] || 97.2 MHz || [[KL FM]] || Melayu ||<ref>[http://klfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi KL FM]</ref> |- | [[Negeri Sembilan]]|| 92.6 MHz || [[Negeri FM]] || Melayu ||<ref>[http://negerifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Negeri FM]</ref> |- | [[Melaka]]|| 102.3 MHz || [[Melaka FM]] || Melayu ||<ref>[http://melakafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Melaka FM]</ref> |- | [[Johor]]|| 101.9 MHz || [[Johor FM]] || Melayu ||<ref>[http://johorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Johor FM]</ref> |- | rowspan=9|[[Sarawak]]|| 88.9 MHz || [[Sarawak FM]] || Melayu ||<ref>[http://sarawakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sarawak FM]</ref> |- | 91.9 MHz || [[Red FM (Sarawak)|Red FM]] || Inggeris dan Cina (Mandarin) ||<ref>[http://redfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Red FM]</ref> |- | 101.3 MHz || [[Wai FM]] Iban || [[Bahasa Iban|Iban]] ||<ref>[http://waifmiban.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Iban]</ref> |- | 106.1 MHz || Wai FM Bidayuh || [[Bahasa Bidayuh|Bidayuh]], [[Kayan]] dan [[Kenyah]] ||<ref>[http://waifmbidayuh.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Bidayuh]</ref> |- | 89.5 MHz || [[Sri Aman FM]] || Melayu ||<ref>[http://sriamanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sri Aman FM]</ref> |- | 87.6 MHz || [[Sibu FM]] || Melayu, Cina (Mandarin) dan Iban ||<ref>[http://sibufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sibu FM]</ref> |- | 97.5 MHz || Bintulu FM || Melayu ||<ref>[http://bintulufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Bintulu FM]</ref> |- | 95.7 MHz || [[Miri FM]] || Melayu, Cina (Mandarin), Iban, Kayan dan Kenyah ||<ref>[http://mirifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Miri FM]</ref> |- | 104.9 MHz || [[Limbang FM]] || Melayu, [[Bisaya]] dan [[Lun Bawang]] ||<ref>[http://limbangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Limbang FM]</ref> |- | [[Labuan]]|| 103.7 MHz || [[Labuan FM]] || Melayu ||<ref>[http://labuanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Labuan FM]</ref> |- | rowspan=5| [[Sabah]]|| 89.9 MHz || [[Sabah FM]] || Melayu ||<ref>[http://sabahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah FM]</ref> |- | 92.7 MHz || [[Sabah V FM]] || Inggeris, [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], Cina (Mandarin), [[Bahasa Bajau|Bajau]] dan [[Murut]]||<ref>[http://sabahvfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah V FM]</ref> |- | 94.7 MHz || [[Keningau FM]] || Melayu, Murut dan Dusun ||<ref>[http://keningaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Keningau FM]</ref> |- | 90.1 MHz || [[Sandakan FM]] || Melayu ||<ref>[http://sandakanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sandakan FM]</ref> |- | 100.1 MHz || [[Tawau FM]] || Melayu ||<ref>[http://tawaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Tawau FM]</ref> |} ===Saluran televisyen=== {| class="wikitable" ! Nama ! Waktu siaran ! Jenis ! Bahasa ! Program ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |- | [[TV1]] | rowspan=6|24 Jam | rowspan=6|Umum | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Berita |{{launch date and age|1963|12|31|df=y}} |<ref>[http://tv1.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV1]</ref> |- | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Korea|Korea]] dan [[Bahasa Turki|Turki]] | Berita, budaya, hiburan dan kanak-kanak |{{launch date and age|1969|11|17|df=y}} |<ref>[http://tv2.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV2]</ref> |- | [[TV Okey]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita, budaya, gaya hidup, kanak-kanak dan pendidikan |{{launch date and age|2018|3|21|df=y}} |<ref>[http://okey.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV Okey]</ref> |- | [[Berita RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita |{{launch date and age|2020|6|25|df=y}} |<ref>[https://berita.rtm.gov.my/ Portal berita RTM]</ref> |- | [[Sukan RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Sukan |{{launch date and age|2021|4|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |- | [[TV6]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Program klasik seperti hiburan dan sebagainya (Saluran percubaan) |{{launch date and age|2021|3|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |} ==Perkhidmatan media over-the-top== RTM Klik (dahulunya myKlik dan RTM Mobile) merupakan perkhidmatan media over-the-top RTM. Ia meliputi para penonton pelbagai peranti seperti komputer, tablet dan telefon pintar. Laman sesawang perkhidmatan tersebut mengandungi semua saluran televisyen RTM dan 25 daripada 34 stesen radio RTM, dan juga saluran strim atas talian RTM Parlimen yang dilancarkan pada 1 Julai 2013. Pada tahun 2021, myKlik dan RTM Mobile disatukan dan dijenamakan semula sebagai RTM Klik. (Stesen radio yang terdapat dalam RTM Klik ialah: Langkawi FM, Sibu FM, Miri FM, Sri Aman FM, Bintulu FM, Limbang FM, Keningau FM, Sandakan FM dan Tawau FM.)<ref>{{cite web|url=https://rtmklik.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Klik}}</ref> RTM Parlimen menyiarkan seluruh sesi parlimen setiap Isnin hingga Khamis dari jam 10 pagi hingga jam 1 petang pada sesi pagi dan dari jam 2.30 petang hingga jam 5.30 petang pada sesi petang. Selain RTM Klik, RTM Parlimen boleh ditonton melalui saluran laman web RTM Parlimen dan Saluran 633 Unifi TV. Tayangan semula rakaman parlimen penuh biasanya dipaparkan pada waktu malam.<ref>{{cite web|url=https://rtmparlimen.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Parlimen}}</ref> Semasa Sukan Komanwel 2022, RTM sebagai penyiar rasmi menyiarkan acara sukan terpilih secara langsung di 6 saluran khusus di laman web perkhidmatan media.<ref>{{Cite web|title= Komanwel Birmingham 2022 {{!}} RTM|url=https://komanwel2022.rtm.gov.my/|website=https://komanwel2022.rtm.gov.my/}}</ref> ==Galeri logo== <gallery> Fail:Radio Malaya.png|Logo Radio Malaya atau Radio Malaysia dari 31 Ogos 1957 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:TV Malaysia logo from 1963–1969.svg|Logo Televisyen Malaysia dari 31 Disember 1963 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:Rtm01.png|Logo pertama RTM dari 11 Oktober 1969 sehingga 27 Disember 1978 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1978–1987.svg|Logo kedua RTM dari 28 Disember 1978 sehingga 26 Disember 1987 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1987–2004.svg|Logo ketiga RTM dari 27 Disember 1987 sehingga 31 Julai 2004 Fail:RTM.png||Logo keempat RTM dari 1 Ogos 2004 sehingga 31 Mac 2021 Fail:Radio Televisyen Malaysia.png||Logo kelima RTM dari 1 April 2021 sehingga sekarang </gallery> ==Lihat juga== * [[RTM Bicara Rakyat]] * [[RTM Anjung Bestari]] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.rtm.gov.my/ Laman web rasmi] * {{Facebook|RadioTelevisyenMalaysia}} * {{Instagram|rtm_malaysia}} * {{Twitter|RTM_Malaysia}} * [https://www.youtube.com/c/RadioTelevisyenMalaysia Radio Televisyen Malaysia] di [[YouTube]] {{Radio Televisyen Malaysia}} {{ASEAN TV}} [[Kategori:Radio Televisyen Malaysia| ]] [[Kategori:Pertubuhan televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] 0uuuyaw4begudqg2dgtb02mgbi5bkii 5650496 5650494 2022-08-21T12:12:20Z 14.1.249.104 wikitext text/x-wiki {{Infobox broadcasting network | name = Radio Televisyen Malaysia (RTM)<br/>Jabatan Penyiaran Malaysia | network_logo = [[Fail:Radio Televisyen Malaysia.png|250px]] | network_type = [[Penyiaran awam|Penyiar negara]] | collapsible = | image = | image_size = | image_alt = | caption = | type = | branding = '''Radio Televisyen Malaysia (RTM)''' | country = [[Malaysia]] | airdate = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | available = Seluruh negara | founded = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br/>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br/>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | founder = | slogan = '''Teman Setia Anda''' | tvstations = [[TV1]]<br/>[[TV2]]<br/>[[TV Okey]]<br/>[[Sukan RTM]]<br/>[[Berita RTM]]<br/>[[TV6]] | tvtransmitters = | radiostations = [[Radio Klasik]]<br/>[[Nasional FM]]<br/>[[TraXX FM]]<br/>[[Ai FM]]<br/>[[Minnal FM]]<br/>[[Asyik FM]] | radiotransmitters = | market_share = | endowment = | revenue = | net_income = | licence_area = <!-- or | license_area = --> | headquarters = [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | broadcast_area = [[Malaysia]] | area = | nation = | regions = | erp = | owner = Jabatan Penyiaran Malaysia | parent = [[Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] | key_people = Dato' Haji Che Roslan Che Daud<br/>{{small|Ketua Pengarah Penyiaran Malaysia}} | established = | test_card = | test_of_transmission = | launch_date = {{launch date and age|1946|4|1|df=y}} (Radio)<br>{{launch date and age|1961|4|1|df=y}} ([[Orkestra RTM|Orkestra]])<br>{{launch date and age|1963|12|28|df=y}} (Televisyen) | dissolved = | former_names = Radio Malaya <small>(1 April 1946–15 September 1963)</small><br/>Radio Malaysia <small>(16 September 1963-10 Oktober 1969)</small><br/>Televisyen Malaysia <small>(28 Disember 1963-10 Oktober 1969)</small> | digital = | virtual channel = | analog = | analog channel = | picture format = | servicename1 = | service1 = | servicename2 = | service2 = | servicename3 = | service3 = | servicename4 = | service4 = | servicename5 = | service5 = | callsigns = <!-- or | callsign = --> | callsign_meaning = | former_callsigns = | affiliation = <!-- or | affiliations = --> | affiliates = | groups = Radio, televisyen | former_affiliations = | webcast = | website = {{URL|www.rtm.gov.my}} | language = | replaced = | replaced_by = | subsidiary = | footnotes = }} '''Radio Televisyen Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: راديو تيليۏيشن مليسيا; secara rasmi disingkat sebagai '''RTM''') atau '''Jabatan Penyiaran Malaysia''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: قسم البث الماليزي) ialah stesen penyiaran awam milik kerajaan [[Malaysia]] yang memiliki dan mengendalikan beberapa saluran radio dan saluran televisyen memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia ia ditubuhkan pada 1 April 1946 di mana siaran radio telah diperkenalkan dan manakala siaran televisyen diperkenalkan pada 28 Disember 1963, ia adalah penyiar pertama dan tertua di negara ini. Beribu pejabat di [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]]. RTM mengendalikan 8 saluran radio nasional, 24 saluran radio negeri dan saluran radio daerah serta enam saluran televisyen. RTM juga mempunyai [[orkestra|orkestra simfoni]]nya sendiri iaitu [[Orkestra RTM]]. Pada 1 April 2021, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Moto utamanya ialah '''Teman Setia Anda'''. Ini juga bagi melihatkan Malaysia juga mampu berdaya saing dalam produk penyiaran media seperti [[Perbadanan Penyiaran British]]. ==Sejarah== ===Lahirnya penyiaran tempatan, 1921 hingga 1946=== Sejarah penyiaran radio di [[Tanah Melayu British|Malaya]] (kini [[Malaysia]]) bermula pada 1921 apabila seorang jurutera elektrik kerajaan [[Johor]], A.L. Birch membawa masuk set radio yang pertama ke negara ini. Beliau kemudiannya menubuhkan '''[[Persatuan Wireless Johor|Persatuan Wayarles Johor/Johor Wireless Association]]''' dan memulakan penyiaran melalui gelombang 300 meter. Ini diikuti dengan penubuhan persatuan yang sama di [[Pulau Pinang]] dan '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' di [[Kuala Lumpur]]. Pada tahun 1930, Sir Earl dari Lembaga Pelabuhan Singapura memulakan siaran gelombang pendek dua kali seminggu iaitu pada hari [[Ahad]] dan [[Rabu]]. Usaha yang sama turut dilakukan oleh '''Persatuan Wayarles [[Tanah Melayu British|Tanah Melayu]]/[[Tanah Melayu British|Malaya]] Wireless Association''' dengan memulakan siaran tiga kali seminggu dari [[Bukit Petaling]], [[Kuala Lumpur]], melalui gelombang 325 meter. Pada 24hb Ogos 1934, Stesen '''[[Mutiara FM|ZHj Persatuan Wireless Pulau Pinang/Penang Wireless Association]]''' ialah stesen radio pertama di [[Tanah Melayu British|Malaya]] memulakan siarannya dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]], [[Bahasa Tamil|Tamil]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] melalui gelombang 49.3 meter yang beroperasi di luar [[George Town, Pulau Pinang|George Town]], [[Negeri-negeri Selat]] (kini [[Pulau Pinang]]). Ini diikuti pula dengan usaha yang dilakukan oleh [[Senarai gabenor Negeri-Negeri Selat|Gabenor Negeri-negeri Selat]] [[Shenton Thomas]] yang membuka studio Perbadanan Penyiaran British Malaya serta pemancarnya di Bukit Caldecott, [[Singapura]] pada 1 Mac 1937 yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran British Malaya/British Malaya Broadcasting Corporation (BMBC)''' rakan sejawat tempatan kepada [[Perbadanan Penyiaran British]]. Pada tahun 1940, Perbadanan Penyiaran British Malaya diambil alih oleh kerajaan [[Negeri-negeri Selat]] dan menjadikannya sebahagian daripada Kementerian Penerangan British/British Department of Information yang dikenali sebagai '''Perbadanan Penyiaran Malaysia/Malaya Broadcasting Corporation'''. Berikutan serangan [[Jepun]] dan [[Empayar British|British]] menyerah kalah di [[Singapura]] pada tahun 1942, mereka turut mengambil alih dan menggunakan saluran radio yang sedia ada di [[Pulau Pinang]], [[Melaka]], [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Singapura]]. Bagaimanapun pada tahun 1945, [[Empayar British|British]] yang kembali berkuasa turut mengambil balik stesen-stesen berkenaan. ===Sejarah awal, 1946 hingga 1969=== Pada 1 April 1946, Radio Malaya (Jabatan Penyiaran Malaya) sebelum ini Radio Televisyen Malaysia (RTM) atau Jabatan Siaran Radio telah rasmi ditubuhkan di Bukit Caldecott, [[Singapura]] diikuti dengan penubuhan Jabatan Penyiaran secara rasmi menjadi tarikh keramat bermulanya sejarah radio di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]]. Dua stesen radio pertama ialah '''[[Radio Klasik|Rangkaian Merah/Red Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam melalui gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 4.823 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Cina|bahasa Cina]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see melalui gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Tamil|bahasa Tamil]]) dan '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' (memulakan siarannya dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang dan 6:30 petang hingga 11:00 malam dalam gelombang 225 meter dari 12:00 tengah hari hingga 2:00 petang pada 7.2 mes/see dengan dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Melayu|bahasa Melayu]] dan dari 6:00 petang hingga 7:00 malam dan 9:30 malam hingga 11:00 malam pada 4.78 mes/see dalam gelombang 61 jalur meter dalam [[Bahasa Inggeris|bahasa Inggeris]]). Selain ibu pejabatnya di [[Singapura]], Radio Malaya juga mempunyai stesen penyiaran di bandar dan pekan di seluruh [[Tanah Melayu British]] seperti [[Jajahan Mahkota Pulau Pinang]] (kini [[Pulau Pinang]]), [[Kuala Lumpur]], [[Seremban]] dan [[Melaka]]. Di [[Jajahan mahkota|Koloni Mahkota]] [[Empayar British|British]] di [[Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara|Borneo Utara (kini Sabah)]] dan [[Tanah Jajahan Mahkota Sarawak|Sarawak]], Radio Sarawak dilancarkan pada 8 Jun 1954 dan Radio Sabah dilancarkan pada 9 November 1955 selepas siaran ujian sejak 1952. Tercetusnya darurat oleh [[komunis]] pada tahun 1948, membawa kepada perlunya perkhidmatan radio diperluaskan dan diperkembangkan. Dengan [[Hari Kebangsaan Malaysia|kemerdekaan]] [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] pada 31 Ogos 1957, aktiviti penyiaran di [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] beroperasi dari studio sementaranya di Jalan Young (kini Jalan Cenderasari) di [[Kuala Lumpur]] dan kemudiannya pada tahun 1956 berpindah ke Bangunan Persekutuan (Federal House), [[Kuala Lumpur]]. Di sinilah bermulanya bidang penyiaran negara yang terus berkembang diikuti dengan penubuhan pula beberapa stesen kawasan disamping yang sedia ada di [[Sarawak]] dan [[Sabah]]. Radio Malaya telah dibahagikan kepada dua stesen yang berasingan: studio asal di [[Singapura]] telah diambil alih oleh sebuah stesen baharu bernama [[Mediacorp|Radio Singapura]] dan Radio Malaya berpindah ke [[Kuala Lumpur]] yang disiarkan dari lokasi baharu – Tingkat 5 hingga 6 Rumah Persekutuan pada 1 Januari 1959. Siaran iklan perniagaan di radio juga bermula pada tahun 1960 yang menjadi salah satu sumber hasil baru bagi kerajaan. Radio Malaya yang dikenali sebagai '''Radio Malaysia''' pada [[Hari Malaysia|16 September 1963]] dengan penghantaran bermula dengan perkataan tanda dagangannya '''Inilah Radio Malaysia''' pada hari [[Malaysia]] hari ini, sebuah persekutuan yang terdiri daripada [[Hari Malaysia|Negeri-Negeri Tanah Melayu, Sabah, Sarawak dan Singapura (sehingga 1965) telah dilahirkan]]. Pada hari yang sama, Radio Sabah, Radio Sarawak dan Radio Singapura menjadi sebahagian daripada rangkaian Radio Malaysia sebagai stesen negeri masing-masing untuk pendengar [[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Singapura]] mula diungkapkan oleh juruhebah serentak dengan pembentukan [[Malaysia]] pada masa yang sama. Perkhidmatan radio gelombang pendek antarabangsa utama Radio Malaysia, Suara Malaysia telah dilancarkan pada 15 Februari tahun yang sama untuk mempromosikan negara. Bidang penyiaran kemudiannya mengorak setapak lagi apabila perkhidmatan televisyen di bawah nama '''Televisyen Malaysia/Television Malaysia''' diperkenalkan melancarkan secara rasmi pada 28 Disember 1963 tepat pada masanya untuk sempena perayaan [[Tahun Baharu]] kebangsaan di [[Kuala Lumpur]] dan siaran serantau di [[Kuala Lumpur]], [[Ipoh]], [[Bandar Taiping|Taiping]], [[Pulau Pinang]], [[Alor Setar]], [[Seremban]], [[Tampin]], [[Melaka]] dan [[Johor Bahru]] dengan studio pertamanya terletak di [[Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj|Dewan Tunku Abdul Rahman]], [[Jalan Ampang]], [[Kuala Lumpur]]. [[Mediacorp|Televisyen Singapura]] yang berusia 10 bulan ketika itu (dilancarkan pada 15 Februari 1963) menjadi sebahagian daripada Televisyen Malaysia pada Januari 1964 sebagai stesen negerinya untuk penonton [[Singapura]], peranan yang disampaikan sehingga 1965, apabila [[Singapura]] merdeka. [[Singapura dalam Malaysia|Semasa menjadi sebahagian daripada Malaysia]], [[Singapura]], seperti tiga rakan kongsinya yang lain–[[Sabah]], [[Sarawak]] dan [[Persekutuan Tanah Melayu|Malaya]] mempunyai rangkaian radio sendiri, tetapi [[Singapura]] adalah satu-satunya negeri yang mempunyai rangkaian televisyen sendiri. Hak siaran radio dan televisyen negeri telah dimasukkan sebagai lampiran dalam [[Perjanjian Malaysia]] yang memperoleh autonomi dalam bidang ini antara lain. Operasi siaran kemudiannya berpindah ke [[Angkasapuri]], [[Kuala Lumpur]] telah rasmi memulakan siaran pada 6 Oktober 1969. ===Selepas penggabungan, 1969 hingga 2001=== Pada 11 Oktober 1969, radio dan televisyen rasmi bergabung dan diletakkan di bawah Jabatan Penyiaran Malaysia identiti Radio Malaysia dan Televisyen Malaysia bergabung menjadi '''Radio Televisyen Malaysia/Radio Television Malaysia (RTM)'''. Perkhidmatan Televisyen mengorak selangkah lagi apabila [[TV2|rangkaian kedua]] dilancarkan secara rasmi pada 17 November 1969. # '''[[TV1|Rangkaian Pertama/Network One]]''' (sekarang [[TV1]]). # '''[[TV2|Rangkaian Kedua/Network Two]]''' (sekarang [[TV2]]). Di Kompleks Angkasapuri, bidang penyiaran negara terus berkembang pesat. Radio dan televisyen berjalan seiring. Radio Malaysia yang dikenali sebagai '''Rangkaian Nasional''' memulakan perkhidmatan 24 jam pada 19hb Januari 1971. Penambahan waktu siaran ini bertujuan memenuhi keperluan pendengar yang sedang menjalankan tugas selepas waktu tengah malam seperti anggota keselamatan, petugas di hospital, pemandu kenderaan awam dan pengangkutan serta pelajar. # '''[[Nasional FM|Rangkaian Nasional/National Network]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]). # '''[[TraXX FM|Rangkaian Biru/Blue Network]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Rangkaian Hijau/Green Network]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]). # '''[[Minnal FM|Rangkaian Merah/Red Network]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]). Menjelang dengan pengisytiharan [[Kuala Lumpur]] sebagai Wilayah Persekutuan pada 1 Februari 1974 pula, perkhidmatan siaran [[KL FM|Radio Ibukota]] dimulakan pada 5 November 1973. Siaran ini bertujuan memenuhi keperluan penduduk metropolitan yang semakin sibuk yang memerlukan banyak informasi terkini di samping hiburan. Bagi memenuhi hasrat para peminat muzik yang sentiasa memerlukan persembahan berkualiti pula, perkhidmatan siaran radio [[Nasional FM|FM Stereo]] diperkenalkan pada 20 Jun 1975. #'''[[KL FM|Radio Ibukota]]''' (sekarang [[KL FM]]). #'''[[Nasional FM|FM Stereo]]''' (sekarang [[Nasional FM]]). Di samping perkembangan pesat di peringkat ibu pejabat, stesen-stesen di peringkat daerah juga turut ditambah. Begitu juga diperingkat ibu pejabat, perubahan sentiasa dialakukan dari masa ke semasa termasuk memperkenalkan rancangan dan format baru seperti 'phone-in-programme'. Pada 19hb Januari 1971, Radio Malaysia rancangan-rancangan disiarkan dalam empat bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]] ('''[[Radio Klasik|Perkhidmatan Bahasa Melayu]]'''), [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] ('''[[TraXX FM|Perkhidmatan Bahasa Inggeris]]'''), [[Bahasa Cina|Cina]] ('''[[Ai FM|Perkhidmatan Bahasa Cina]]''') dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] ('''[[Minnal FM|Perkhidmatan Bahasa Tamil]]''') yang rasmi dikenali rangkaian: # '''[[Radio Klasik|Radio 1]]''' ([[Bahasa Melayu]], sekarang [[Radio Klasik|Radio Klasik/Classic Radio]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=TB3A-1NKPs4 Radio Satu RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 1 RTM) 1991]</ref> # '''[[Nasional FM|Radio 2]]''' ([[Muzik]], sekarang [[Nasional FM|Nasional FM/National FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=3jLDAIRL3ZI Radio Dua RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 2 RTM 95.3 MHz) 1994]</ref> #'''[[Johor FM|Radio 2 Johor Bahru (FMJB)]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[KL FM|Radio 3 Ibukota]]''' ([[Kuala Lumpur|Radio Ibukota]], sekarang [[KL FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=4iXRu48dVsE Radio Tiga Ibukota - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Ibukota) 1991]</ref> # '''[[Johor FM|Radio 3 Johor]]''' ([[Johor Bahru|Radio Tempatan]], sekarang [[Johor FM]]). # '''[[Mutiara FM|Radio 3 Pulau Pinang]]''' ([[Pulau Pinang|Radio Tempatan]], sekarang [[Mutiara FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=Jo_URnw-vzQ Radio Tiga Pulau Pinang - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Pulau Pinang) 1991]</ref> # '''[[Perak FM|Radio 3 Ipoh]]''' ([[Ipoh|Radio Tempatan]], sekarang [[Perak FM]]). #'''[[Negeri FM|Radio 3 Seremban]]''' ([[Seremban|Radio Tempatan]], sekarang [[Negeri FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=9E3RS86S4Jg Radio Tiga Seremban - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Seremban) 1992]</ref> #'''[[Selangor FM|Radio 3 Shah Alam]]''' ([[Shah Alam|Radio Tempatan]], sekarang [[Selangor FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=aflpoCes4Uw Radio Tiga Shah Alam - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Shah Alam) 1993]</ref> #'''[[Pahang FM|Radio 3 Kuantan]]''' ([[Kuantan|Radio Tempatan]], sekarang [[Pahang FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=jr8fVjwfTtY Radio Tiga Kuantan - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 3 Kuantan) 1992]</ref> # '''[[TraXX FM|Radio 4]]''' ([[Bahasa Inggeris]], sekarang [[TraXX FM]]). # '''[[Ai FM|Radio 5]]''' ([[Bahasa Cina]], sekarang [[Ai FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=eaqQbw_Ga5Y RTM Radio 5 馬來西亞廣播電臺第五臺臺歌]</ref> # '''[[Minnal FM|Radio 6]]''' ([[Bahasa Tamil]], sekarang [[Minnal FM]]).<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=bP8vs90_xpQ Radio Enam RTM - Lagu pengenalan stesen (station ID Radio 6 RTM) 1991]</ref> Begitu juga dengan televisyen. 28 Disember 1978 merupakan satu lagi detik penting dalam sejarah penyiaran negara, iaitu pelancaran televisyen warna secara rasmi oleh Perdana Menteri, [[Hussein Onn|Dato' Hussein Onn]], diikuti dengan siaran warna pada [[TV2|rangkaian kedua]] pada 7 Mei 1979. Pengenalan perkhidmatan warna bukan sahaja dapat memenuhi citarasa penonton yang kian bertambah tetapi juga dapat meningkatkan kualiti penerbitan rancangan. Disamping membeli rancangan-rancangan dari luar negeri, penerbitan di peringkat dalaman terus diperbanyakkan termasuk memperkenalkan pelbagai jenis pertandingan berbentuk muzik, bakat dan kuiz yang melibatkan penyertaan penonton dengan hadiah-hadiah yang menarik.Nama-nama rancangan seperti Juara Kugiran, Bakat Televisyen, [[Bintang RTM]], Tekaria dan sebagainya bukan sahaja popular kepada penonton tetapi berjaya mencungkil bakat dan melahirkan ramai artis terkenal. Setelah lebih 20 tahun beroperasi, TV Malaysia kini boleh terus berbangga kerana menggunakan pelbagai peralatan canggih setanding dengan negara-negara maju yang lain. Ini termasuklah penggunaan komputer sepenuhnya dalam operasi siaran yang dikendalikan dari Pusat Operasi Siaran (TOC) dan penggunaan satelit penerimaan siaran (KOMSAR).<ref>{{cite news|url=http://www.theborneopost.com/2015/09/10/rtm-to-reinvent-itself-to-stay-relevant/|title=RTM to reinvent itself to stay relevant|author=|publisher=[[The Borneo Post]]|date=10 September 2015|accessdate=10 September 2015}}</ref> Lebih membanggakan lagi, jumlah pendengar dan penonton serta perolehan daripada siaran iklan telah semakin bertambah dan RTM turut mengorak langkah setapak lagi apabila RTM Net diperkenalkan pada akhir tahun 1995. Perkhidmatan ini yang dilancarkan oleh Perdana Menteri, [[Mahathir bin Mohamad|Tun Dr. Mahathir Mohamad]] pada 27 Disember 1995, membolehkan semua rangkaian radio di negara ini diikuti melalui rangkaian [[Internet]].<ref>{{cite news|url=http://www.theedgemarkets.com/article/awakening-sleeping-giant-rtm|title=Awakening the sleeping giant, RTM|author=Liew Jia Teng|publisher=The Edge Markets|date=12 Jun 2018|accessdate=12 Jun 2018}}</ref> ===Abad ke-21, 2001 hingga sekarang=== Pada 1 April 2001, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-55 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-40. Pada 1 April 2011, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-65 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-50. Suara Malaysia telah ditukarkan kepada podcast internet pada 31 Ogos 2011 sebelum ia tamat operasi pada akhir tahun 2012. Pada 31 Disember 2013, RTM meraikan ulang tahunnya ke-50 siaran televisyen di Malaysia.<ref>{{cite web |url=http://www.mstar.com.my/lain-lain/rencana/2013/12/30/jubli-emas-tv-malaysia-pamer-kematangan/|title=Jubli Emas: TV Malaysia pamer kematangan|publisher=[[mStar Online]]|date=30 Disember 2013|access-date=17 Mei 2018}}</ref> Pada tahun 2019, Kementerian Komunikasi dan Multimedia mengumumkan akan menyediakan saluran baru melalui RTM. Menterinya, [[Gobind Singh Deo]], mengatakan bahawa rancangan di saluran ini akan merangkumi dokumentari yang memberikan maklumat kepada orang ramai.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/news/501332|title=Gobind: RTM to air new programmes, documentaries|author=|publisher=[[Malaysiakini]]|date=26 November 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2019/12/637269/kerajaan-lulus-kenaikan-kadar-harga-program-rtm|title=Kerajaan lulus kenaikan kadar harga program RTM|author=Zul Husni Abdul Hamid|publisher=[[Berita Harian]]|date=10 Disember 2019|accessdate=26 Jun 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bernama.com/bm/news.php?id=1711463|title=Gobind mahu pastikan RTM saluran TV dan radio pilihan pertama rakyat|author=|publisher=[[Bernama]]|date=1 April 2019|accessdate=26 Jun 2019}}</ref> Tiga saluran TV baru majlis pelancaran secara rasmi semasa era penyiaran televisyen digital RTM: [[TV Okey]] pada 21 Mac 2018, RTM HD Sports (sekarang [[Sukan RTM|Sukan RTM/RTM Spirts]]) pada 13 Julai 2018 dan [[Berita RTM|Berita RTM/RTM News]] pada 25 Jun 2020. TV Pendidikan kembali ke RTM setelah 20 tahun pada 6 April 2020 dan mula ditayangkan di [[TV Okey]] di bawah program '''Kelas @ Rumah'''. Pada 1 April 2019, [[TV1]], [[TV2]] dan [[TV Okey]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-73 dan RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-58 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[MYTV Broadcasting|myFreeview DTT]] di Saluran 101, 102 dan 110. Pada 1 Mac 2021, RTM melancarkan secara rasmi saluran TV baru [[TV6]] yang dikhaskan untuk menjalankan semula rancangan klasik seperti filem petik Melayu klasik, drama retro dan hiburan retro yang pernah disiarkan oleh Radio Televisyen Malaysia pada era 1960-an, 1970-an dan 1980-an dulu dari arkib RTM telah rasmi menyiarkan percubaan. Pada 1 April 2021, RTM Sports yang dijenamakan semula sebagai '''[[Sukan RTM]]'''. Pada masa yang sama, RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60. Pada hari yang sama, [[TV1]] dan [[TV2]] telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 101 dan 102. Pada 1 April 2022, TV Okey telah rasmi memulakan penyiaran [[HDTV]] sempena RTM meraikan ulangtahunnya yang ke-76 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-61 telah rasmi tersedia secara eksklusif melalui perkhidmatan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] dan [[Astro NJOI|NJOI]] di Saluran 146. == Stesen terestrial == ===Stesen radio=== ====Nasional==== {| class="wikitable" ! Frekuensi !Waktu siaran ! Stesen ! Bahasa ! Format ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- |87.7 MHz |24 Jam | [[Radio Klasik]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://radioklasik.rtm.gov.my/ Laman rasmi Radio Klasik]</ref> |- |88.5 MHz |24 Jam | [[Nasional FM]] | [[Bahasa Melayu|Melayu]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2012|1|1|df=yes}} | <ref>[http://nasionalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Nasional FM]</ref> |- |90.3 MHz |24 Jam |[[TraXX FM]] |[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://traxxfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Traxx FM]</ref> |- |89.3 MHz |24 Jam |[[Ai FM]] |[[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Hakka|Hakka]], [[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Teochew|Teochew]]) |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://aifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Ai FM]</ref> |- |92.3 MHz |24 Jam |[[Minnal FM]] |[[Bahasa Tamil|Tamil]] |[[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]], [[Berita]], [[:en:Oldies|Oldies]] dan [[:en:Classic hits|Hits klasik]] | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://minnalfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Minnal FM]</ref> |- |91.1 MHz |08:00 - 23:00 |[[Asyik FM]] |[[Bahasa Melayu|Melayu]] dan [[Bahasa Asli|Asli]] ([[Bahasa Semai|Semai]], [[Jakun]], [[Bahasa Temiar|Temiar]] dan [[Bahasa Temuan|Temuan]]) |Maklumat hibur dan Radio bual bicara (Orang Asli). | {{launch date and age|2005|4|1|df=yes}} | <ref>[http://asyikfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Asyik FM]</ref> |} ====Tempatan==== {| class="wikitable" ! Negeri/Wilayah persekutuan ! Frekuensi ! Stesen ! Bahasa ! Rujukan |- | [[Perlis]]|| 102.9 MHz || [[Perlis FM]] || Melayu ||<ref>[http://perlisfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perlis FM]</ref> |- | rowspan=2|[[Kedah]]|| 97.5 MHz || [[Kedah FM]] || Melayu ||<ref>[http://kedahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kedah FM]</ref> |- | 104.8 MHz || [[Langkawi FM]] || Melayu ||<ref>[http://langkawifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Langkawi FM]</ref> |- | [[Pulau Pinang]]|| 95.7 MHz ||[[Mutiara FM]] || Melayu ||<ref>[http://mutiarafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Mutiara FM]</ref> |- | [[Perak]]|| 95.6 MHz || [[Perak FM]] || Melayu ||<ref>[http://perakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Perak FM]</ref> |- | [[Kelantan]]|| 102.9 MHz || [[Kelantan FM]] || Melayu ||<ref>[http://kelantanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Kelantan FM]</ref> |- | [[Terengganu]]|| 88.7 MHz || [[Terengganu FM]] || Melayu ||<ref>[http://terengganufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Terengganu FM]</ref> |- | [[Pahang]]|| 104.1 MHz || [[Pahang FM]] || Melayu ||<ref>[http://pahangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Pahang FM]</ref> |- | [[Selangor]] || 100.9 MHz || [[Selangor FM]] || Melayu ||<ref>[http://selangorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Selangor FM]</ref> |- | [[Kuala Lumpur]] || 97.2 MHz || [[KL FM]] || Melayu ||<ref>[http://klfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi KL FM]</ref> |- | [[Negeri Sembilan]]|| 92.6 MHz || [[Negeri FM]] || Melayu ||<ref>[http://negerifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Negeri FM]</ref> |- | [[Melaka]]|| 102.3 MHz || [[Melaka FM]] || Melayu ||<ref>[http://melakafm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Melaka FM]</ref> |- | [[Johor]]|| 101.9 MHz || [[Johor FM]] || Melayu ||<ref>[http://johorfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Johor FM]</ref> |- | rowspan=9|[[Sarawak]]|| 88.9 MHz || [[Sarawak FM]] || Melayu ||<ref>[http://sarawakfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sarawak FM]</ref> |- | 91.9 MHz || [[Red FM (Sarawak)|Red FM]] || Inggeris dan Cina (Mandarin) ||<ref>[http://redfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Red FM]</ref> |- | 101.3 MHz || [[Wai FM]] Iban || [[Bahasa Iban|Iban]] ||<ref>[http://waifmiban.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Iban]</ref> |- | 106.1 MHz || Wai FM Bidayuh || [[Bahasa Bidayuh|Bidayuh]], [[Kayan]] dan [[Kenyah]] ||<ref>[http://waifmbidayuh.rtm.gov.my/ Laman rasmi Wai FM Bidayuh]</ref> |- | 89.5 MHz || [[Sri Aman FM]] || Melayu ||<ref>[http://sriamanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sri Aman FM]</ref> |- | 87.6 MHz || [[Sibu FM]] || Melayu, Cina (Mandarin) dan Iban ||<ref>[http://sibufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sibu FM]</ref> |- | 97.5 MHz || Bintulu FM || Melayu ||<ref>[http://bintulufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Bintulu FM]</ref> |- | 95.7 MHz || [[Miri FM]] || Melayu, Cina (Mandarin), Iban, Kayan dan Kenyah ||<ref>[http://mirifm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Miri FM]</ref> |- | 104.9 MHz || [[Limbang FM]] || Melayu, [[Bisaya]] dan [[Lun Bawang]] ||<ref>[http://limbangfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Limbang FM]</ref> |- | [[Labuan]]|| 103.7 MHz || [[Labuan FM]] || Melayu ||<ref>[http://labuanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Labuan FM]</ref> |- | rowspan=5| [[Sabah]]|| 89.9 MHz || [[Sabah FM]] || Melayu ||<ref>[http://sabahfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah FM]</ref> |- | 92.7 MHz || [[Sabah V FM]] || Inggeris, [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], Cina (Mandarin), [[Bahasa Bajau|Bajau]] dan [[Murut]]||<ref>[http://sabahvfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sabah V FM]</ref> |- | 94.7 MHz || [[Keningau FM]] || Melayu, Murut dan Dusun ||<ref>[http://keningaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Keningau FM]</ref> |- | 90.1 MHz || [[Sandakan FM]] || Melayu ||<ref>[http://sandakanfm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Sandakan FM]</ref> |- | 100.1 MHz || [[Tawau FM]] || Melayu ||<ref>[http://tawaufm.rtm.gov.my/ Laman rasmi Tawau FM]</ref> |} ===Saluran televisyen=== {| class="wikitable" ! Nama ! Waktu siaran ! Jenis ! Bahasa ! Program ! Tarikh pelancaran ! Rujukan |- style="vertical-align: top; text-align: left;" |- | [[TV1]] | rowspan=6|24 Jam | rowspan=6|Umum | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Berita |{{launch date and age|1963|12|31|df=y}} |<ref>[http://tv1.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV1]</ref> |- | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Korea|Korea]] dan [[Bahasa Turki|Turki]] | Berita, budaya, hiburan dan kanak-kanak |{{launch date and age|1969|11|17|df=y}} |<ref>[http://tv2.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV2]</ref> |- | [[TV Okey]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita, budaya, gaya hidup, kanak-kanak dan pendidikan |{{launch date and age|2018|3|21|df=y}} |<ref>[http://okey.rtm.gov.my/ Laman rasmi TV Okey]</ref> |- | [[Berita RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Mandarin|Mandarin]], [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Bajau|Bajau]], [[Bahasa Dusun|Dusun]], [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] dan [[Bahasa Iban|Iban]] | Berita |{{launch date and age|2020|6|25|df=y}} |<ref>[https://berita.rtm.gov.my/ Portal berita RTM]</ref> |- | [[Sukan RTM]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Sukan |{{launch date and age|2021|4|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |- | [[TV6]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Program klasik seperti hiburan dan sebagainya (Saluran percubaan) |{{launch date and age|2021|3|1|df=y}} |<ref>[http://www.rtm.gov.my]</ref> |} ==Perkhidmatan media over-the-top== RTM Klik (dahulunya myKlik dan RTM Mobile) merupakan perkhidmatan media over-the-top RTM. Ia meliputi para penonton pelbagai peranti seperti komputer, tablet dan telefon pintar. Laman sesawang perkhidmatan tersebut mengandungi semua saluran televisyen RTM dan 25 daripada 34 stesen radio RTM, dan juga saluran strim atas talian RTM Parlimen yang dilancarkan pada 1 Julai 2013. Pada tahun 2021, myKlik dan RTM Mobile disatukan dan dijenamakan semula sebagai RTM Klik. (Stesen radio yang terdapat dalam RTM Klik ialah: Langkawi FM, Sibu FM, Miri FM, Sri Aman FM, Bintulu FM, Limbang FM, Keningau FM, Sandakan FM dan Tawau FM.)<ref>{{cite web|url=https://rtmklik.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Klik}}</ref> RTM Parlimen menyiarkan seluruh sesi parlimen setiap Isnin hingga Khamis dari jam 10 pagi hingga jam 1 petang pada sesi pagi dan dari jam 2.30 petang hingga jam 5.30 petang pada sesi petang. Selain RTM Klik, RTM Parlimen boleh ditonton melalui saluran laman web RTM Parlimen dan Saluran 633 Unifi TV. Tayangan semula rakaman parlimen penuh biasanya dipaparkan pada waktu malam.<ref>{{cite web|url=https://rtmparlimen.rtm.gov.my/|title=Laman rasmi RTM Parlimen}}</ref> Semasa Sukan Komanwel 2022, RTM sebagai penyiar rasmi menyiarkan acara sukan terpilih secara langsung di 6 saluran khusus di laman web perkhidmatan media.<ref>{{Cite web|title= Komanwel Birmingham 2022 {{!}} RTM|url=https://komanwel2022.rtm.gov.my/|website=https://komanwel2022.rtm.gov.my/}}</ref> ==Galeri logo== <gallery> Fail:Radio Malaya.png|Logo Radio Malaya atau Radio Malaysia dari 31 Ogos 1957 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:TV Malaysia logo from 1963–1969.svg|Logo Televisyen Malaysia dari 31 Disember 1963 sehingga 10 Oktober 1969 Fail:Rtm01.png|Logo pertama RTM dari 11 Oktober 1969 sehingga 27 Disember 1978 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1978–1987.svg|Logo kedua RTM dari 28 Disember 1978 sehingga 26 Disember 1987 Fail:Radio Televisyen Malaysia (RTM) logo from 1987–2004.svg|Logo ketiga RTM dari 27 Disember 1987 sehingga 31 Julai 2004 Fail:RTM.png||Logo keempat RTM dari 1 Ogos 2004 sehingga 31 Mac 2021 Fail:Radio Televisyen Malaysia.png||Logo kelima RTM dari 1 April 2021 sehingga sekarang </gallery> ==Lihat juga== * [[RTM Bicara Rakyat]] * [[RTM Anjung Bestari]] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.rtm.gov.my/ Laman web rasmi] * {{Facebook|RadioTelevisyenMalaysia}} * {{Instagram|rtm_malaysia}} * {{Twitter|RTM_Malaysia}} * [https://www.youtube.com/c/RadioTelevisyenMalaysia Radio Televisyen Malaysia] di [[YouTube]] {{Radio Televisyen Malaysia}} {{ASEAN TV}} [[Kategori:Radio Televisyen Malaysia| ]] [[Kategori:Pertubuhan televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Kementerian Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] tg04fio5p3vlw8d5rpmc3csdkr3rxmg 0 17159 5650997 5624928 2022-08-22T10:55:06Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{otheruses4|hidangan kari|pokoknya|Pokok Kari}} {{short description|Spicy Asian or Asian-influenced dishes}} {{Infobox food | name = Kari<!-- Jangan letak Jawi, ia akan merosakkan pautan kotak info --> | image = Chicken curry.jpg | caption = Kari ayam | country = [[Sub-benua India|anak benua Indoa]] | region = Seantero Dunia | main_ingredient = Daging atau sayur, minyak, [[rempah|rempah ratus]] }} '''Kari''' ({{Jawi|کاري}}) ialah nama untuk berbagai-bagai hidangan [[Rempah|berempah]] yang terkenal di [[Pakistan]], [[India]], [[Sri Lanka]], [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Thailand]], dan negara-negara yang lain di [[Asia Selatan]] dan [[Asia Tenggara]]. Serupa dengan [[teh]], kari yang berasal daripada [[India]] merupakan salah satu daripada beberapa hidangan yang benar-benar bersifat "Se-Asia". Konsep kari kemudian dibawa ke Barat oleh penjajah-penjajah [[British]] di India pada [[abad ke-18]]. Walaupun demikian, hidangan-hidang kari di [[Eropah]] dan [[Amerika Syarikat]] jarang dipanggil sedemikian dalam bahasa asli masing-masing di sana. == Peristilahan == [[Fail:Chicken tikka jalfrezi.jpg|right|150px|thumb|Jalfrezi [[tikka ayam]], nasi pilau, dan rhaita timun.]] Istilah "''curry''" dalam [[bahasa Inggeris]] berasal daripada perkataan [[bahasa Tamil]] yang merujuk kepada mana-mana satu hidangan sampingan yang dimakan bersama-sama dengan nasi. <ref name=Kari>{{cite web|url=http://-12-12}}</ref> Selain itu, [[Pokok Kari|daun kari]] yang dikenali dalam bahasa Tamil sebagai 'karuvapillai' (secara harfiahnya bermaksud "daun hitam") digunakan dalam berbagai-bagai hidangan umum di [[India Selatan]] yang diperbuat daripada [[Sayur|sayur-sayuran]] atau [[daging]] dan biasanya, dimakan dengan [[nasi]]. <ref name=Kari/> Istilah ''curry'' (yang bermaksud "[[rendidih]]") wujud dalam [[bahasa Inggeris]] sebelum ketibaan pedagang-pedagang [[British]] ke subbenua India, dan mungkin dipergunakan oleh mereka untuk merujuk kepada sebarang hidangan yang dianggap mereka seolah-olah rendidih. Istilah ini kini digunakan dengan lebih longgar, khususnya di [[dunia Barat]] untuk merujuk kepada hampir semua hidangan berasaskan [[sos]] dan [[rempah]] yang dimasak dengan berbagai-bagai gaya [[Asia Selatan]] dan [[Asia Tenggara]]. Di [[Kerala]], walaupun setiap kari mempunyai nama yang khusus, namun setiap hidangan sampingan masih dirujuk sebagai "kari" secara kelaziman sejarah. Bukannya semua kari diperbuat daripada [[serbuk kari]]. Di India, perkataan "kari" sering digunakan bahasa-bahasa India Selatan seperti [[bahasa Tamil]], tetapi istilah ini jarang digunakan di India Utara. Di bahagian-bahagian utara India, kebanyakan hidangan yang merangkumi [[lentil]] dipanggil ''[[dal]]'', atau dirujuk dengan nama yang berkait dengan [[rempah]] yang dipergunakan untuk menyediakannya. Serupa juga, [[daging]] atau [[sayur]] diberikan nama-nama yang khusus yang menunjukkan cara memasaknya atau rempah-rempah yang digunakan. Terdapat satu hidangan [[masakan India Utara]] dan [[Masakan Pakistan|Pakistan]] yang diberikan nama "kari" atau '''khadi''' yang menggunakan [[yogurt]], [[minyak sapi]], dan [[besan]]. Secara ironi, hidangan ini tidak dikenali secara meluas di luar Pakistan dan India. Hidangan-hidangan [[Bengal]] yang dikenali sebagai "Torkari" yang merupakan sayur-sayuran yang direndidh atau dikeringkan di dalam kuah merupakan lagi satu sumber yang mungkin untuk perkataan ''"curry"'' dalam bahasa Inggeris kerana pendudukan British di India bermula di Bengal sebelum [[Madras]]. Lagi satu teori adalah bahawa kata dasar untuk kari, iaitu "Kadahi" atau [[Karahi]]," merujuk kepada periuk yang digunakan di dalam [[dapur]] India. == Kari di Asia Tenggara == === Masakan Indonesia === {{main|Masakan Indonesia}} Di [[Indonesia]], [[gulai]] [[Masakan Padang]] yang berasaskan kari seringnya disesuaikan supaya menggunakan daging dan [[Sayur|sayur-sayuran]] yang boleh didapati dengan mudah, umpamanya: * daging-daging [[ayam]], [[lembu]], [[kerbau]], dan [[kambing]] ('gulai kambing' yang termasyhur) serta juga otak haiwan; dan * [[makanan laut]], seperti [[ikan]], [[udang]], [[ketam]], [[kupang]], [[kima]], dan [[sotong]] Ramuan-ramuan tempatan yang digunakan di Indonesia termasuk [[cili]], [[Pokok Limau Purut|daun limau purut]], [[Pokok Serai|serai]], [[lengkuas]], [[Pokok Salam|daun salam]], [[buah keras]], [[kunyit]], [[belacan]] ([[terasi]]), [[jintan putih]], [[ketumbar]], dan [[santan]]. Di [[Aceh]], [[Sumatera]], kari menggunakan daun salam koja atau [[Pokok Kari|daun kari]]. Salah satu kari yang terpopular ialah [[rendang]], sejenis [[masakan Melayu]] sebagaimana tercatat dalam [[Hikayat Amir Hamzah]]<ref>[http://books.google.com/books?id=rahQDaE0bD8C&pg=PA10&dq=rendang+hikayat Hikayat Amir Hamzah.]</ref> (1550-an) <ref>[http://mcp.anu.edu.au/N/AHmz_bib.html malay concordance project.</ref> sebagaimana yang diwartakan oleh banyak restoran [[British]], yang juga merupakan masakan [[Sumatera Barat]]. Rendang asli menggunakan daging kerbau yang direbus berjam-jam di dalam santan untuk melembutkan dan memberi rasa pada dagingnya. [[Sate padang]] juga menggunakan [[kuah]] yang merupakan salah satu bentuk kari. Makanan ringan yang menggunakan kari termasuk [[martabak]], dengan [[mi segera]] yang terkenal di Indonesia juga banyak mempunyai rasa kari ayam. === Masakan Malaysia === {{main|Masakan Malaysia}} Kedudukan Malaysia di persimpangan laluan-laluan perdagangan kuno telah meninggalkan kesan yang unik pada masakan Malaysia. Hampir setiap menu Asia boleh didapati di sini, dengan masakan tempatan juga membayangkan warisan berbilang budaya serta berbilang etnik. Sedangkan kari mungkin pada awal-awalnya di bawa ke Malaysia oleh para pendatang [[Orang India Malaysia|India]], ia telah menjadi makanan ruji di kalangan orang [[Melayu]] dan [[Orang Cina Malaysia|orang Cina]] juga. Kari-kari Malaysia berbeza antara satu negeri sama lain, termasuk dalam kelompok etnik yang serupa, kerana ia dipengaruhi oleh banyak faktor, baik dari segi [[kebudayaan]], [[Agama|keagamaan]], [[pertanian]], mahupun [[ekonomi]]. Kari-kari Malaysia biasanya menggunakan [http://www.babas.com.my serbuk kari] yang kaya dengan [[kunyit]], [[santan]], [[bawang merah]], [[halia]], [[belacan]], [[cili]], dan [[bawang putih]], dengan [[Pokok Asam Jawa|asam Jawa]] juga sering dipergunakan. [[Rendang]] ialah lagi satu bentuk kari yang dimakan di Malaysia, dan merupakan versi yang lebih kering berbanding dengan kari-kari Malaysia yang biasa. [[Nasi kandar|Nasi Kandar]] dari [[Pulau Pinang]] yang merupakan nasi putih yang dimakan dengan berbagai-bagai jenis masakan kari merupakan salah satu masakan yang termasyhur di kalangan orang Malaysia. Berbagai-bagai bahan telah dipergunakan untuk memasak kari di Malaysia, termasuk daging [[kambing]], [[ayam]], [[udang]], [[sotong]], [[ikan]], [[kepala ikan]], [[telur]], [[Pokok Terung Ungu|terung ungu]], dan [[sayur]] campuran. Begitu kaya dan berbeza rasanya kari di sini sehingga restoran-restoran gaya Malaysia kini tumbuh bagai cendawan di seluruh dunia dari [[Kanada]] ke [[Australia]], dengan serbuk kari Malaysia kini juga dicari-carikan di seluruh dunia. === Masakan Thailand === {{main|Masakan Thailand}} Kari masakan Thailand menggunakan daging, [[ikan]], atau [[Sayur|sayur-sayuran]] yang dimasak di dalam [[sos]] [[Rempah|berempah]] yang diperbuat daripada [[cili]], daun [[Pokok Limau Purut|limau purut]], [[Pokok Serai|serai]], [[lengkuas]], dan [[santan]]. Oleh itu, ia cenderung berbau lebih harum, berbanding dengan kari India. Kari-kari Thailand seringnya dihuraikan mengikut warna, iaitu: * [[Kari Merah]] untuk kari yang menggunakan cili merah; * [[Kari Hijau]] yang menggunakan cili hijau; * [[Kari Kuning]] yang mirip dengan kari India dan yang menggunakan [[kunyit]] dan [[jintan putih]]. Kari Kuning yang biasanya mengandungi [[ubi kentang]] juga dikenali sebagai ''kari gaeng'' (ejaannya berbeza-beza). Terjemahan harfiah untuk ''kari gaeng'' ialah "kari kari" kerana ia adalah satu-satunya kari Thailand yang benar-benar merupakan kari dan disesuaikan daripada masakan India. == Lihat juga == * [[Nasi kandar]] == Bacaan tambahan == {{Commons|Curry}} {{cookbook|curry}} * K.T. Achaya. ''A Historical Dictionary of Indian Food'' (Delhi: Percetakan Universiti Oxford) 1998 * ''Indian Food: A Historical Companion''. (Delhi: Percetakan Universiti Oxford) 1994 * David Burton. ''The Raj at Table'' (London: Faber & Faber) 1993 * E.M. Collingham. ''Curry: A biography'' (London: Chatto & Windus) 2005 * Madhur Jaffrey. ''An Invitation to Indian Cooking'' (London: Penguin) 1975 == Pautan luar == * [http://information-gallery.net/curry/ Galeri gambar Kari] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927040216/http://information-gallery.net/curry/ |date=2007-09-27 }} [[Kategori:Kari| ]] [[Kategori:Masakan Pakistan]] [[Kategori:Masakan India]] [[Kategori:Masakan Jepun]] [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Masakan Thai]] gy31izl4ukrysffzuctqlvgksu32yyu 5650998 5650997 2022-08-22T10:55:49Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{otheruses4|hidangan kari|pokok yang digunakan daunnya sebagai rempah sajian ini|pokok kari}} {{short description|Spicy Asian or Asian-influenced dishes}} {{Infobox food | name = Kari<!-- Jangan letak Jawi, ia akan merosakkan pautan kotak info --> | image = Chicken curry.jpg | caption = Kari ayam | country = [[Subbenua India|anak benua Indoa]] | region = Seantero Dunia | main_ingredient = Daging atau sayur, minyak, [[rempah|rempah ratus]] }} '''Kari''' ({{Jawi|کاري}}) ialah nama untuk berbagai-bagai hidangan [[Rempah|berempah]] yang terkenal di [[Pakistan]], [[India]], [[Sri Lanka]], [[Indonesia]], [[Malaysia]], [[Thailand]], dan negara-negara yang lain di [[Asia Selatan]] dan [[Asia Tenggara]]. Serupa dengan [[teh]], kari yang berasal daripada [[India]] merupakan salah satu daripada beberapa hidangan yang benar-benar bersifat "Se-Asia". Konsep kari kemudian dibawa ke Barat oleh penjajah-penjajah [[British]] di India pada [[abad ke-18]]. Walaupun demikian, hidangan-hidang kari di [[Eropah]] dan [[Amerika Syarikat]] jarang dipanggil sedemikian dalam bahasa asli masing-masing di sana. == Peristilahan == [[Fail:Chicken tikka jalfrezi.jpg|right|150px|thumb|Jalfrezi [[tikka ayam]], nasi pilau, dan rhaita timun.]] Istilah "''curry''" dalam [[bahasa Inggeris]] berasal daripada perkataan [[bahasa Tamil]] yang merujuk kepada mana-mana satu hidangan sampingan yang dimakan bersama-sama dengan nasi. <ref name=Kari>{{cite web|url=http://-12-12}}</ref> Selain itu, [[Pokok Kari|daun kari]] yang dikenali dalam bahasa Tamil sebagai 'karuvapillai' (secara harfiahnya bermaksud "daun hitam") digunakan dalam berbagai-bagai hidangan umum di [[India Selatan]] yang diperbuat daripada [[Sayur|sayur-sayuran]] atau [[daging]] dan biasanya, dimakan dengan [[nasi]]. <ref name=Kari/> Istilah ''curry'' (yang bermaksud "[[rendidih]]") wujud dalam [[bahasa Inggeris]] sebelum ketibaan pedagang-pedagang [[British]] ke subbenua India, dan mungkin dipergunakan oleh mereka untuk merujuk kepada sebarang hidangan yang dianggap mereka seolah-olah rendidih. Istilah ini kini digunakan dengan lebih longgar, khususnya di [[dunia Barat]] untuk merujuk kepada hampir semua hidangan berasaskan [[sos]] dan [[rempah]] yang dimasak dengan berbagai-bagai gaya [[Asia Selatan]] dan [[Asia Tenggara]]. Di [[Kerala]], walaupun setiap kari mempunyai nama yang khusus, namun setiap hidangan sampingan masih dirujuk sebagai "kari" secara kelaziman sejarah. Bukannya semua kari diperbuat daripada [[serbuk kari]]. Di India, perkataan "kari" sering digunakan bahasa-bahasa India Selatan seperti [[bahasa Tamil]], tetapi istilah ini jarang digunakan di India Utara. Di bahagian-bahagian utara India, kebanyakan hidangan yang merangkumi [[lentil]] dipanggil ''[[dal]]'', atau dirujuk dengan nama yang berkait dengan [[rempah]] yang dipergunakan untuk menyediakannya. Serupa juga, [[daging]] atau [[sayur]] diberikan nama-nama yang khusus yang menunjukkan cara memasaknya atau rempah-rempah yang digunakan. Terdapat satu hidangan [[masakan India Utara]] dan [[Masakan Pakistan|Pakistan]] yang diberikan nama "kari" atau '''khadi''' yang menggunakan [[yogurt]], [[minyak sapi]], dan [[besan]]. Secara ironi, hidangan ini tidak dikenali secara meluas di luar Pakistan dan India. Hidangan-hidangan [[Bengal]] yang dikenali sebagai "Torkari" yang merupakan sayur-sayuran yang direndidh atau dikeringkan di dalam kuah merupakan lagi satu sumber yang mungkin untuk perkataan ''"curry"'' dalam bahasa Inggeris kerana pendudukan British di India bermula di Bengal sebelum [[Madras]]. Lagi satu teori adalah bahawa kata dasar untuk kari, iaitu "Kadahi" atau [[Karahi]]," merujuk kepada periuk yang digunakan di dalam [[dapur]] India. == Kari di Asia Tenggara == === Masakan Indonesia === {{main|Masakan Indonesia}} Di [[Indonesia]], [[gulai]] [[Masakan Padang]] yang berasaskan kari seringnya disesuaikan supaya menggunakan daging dan [[Sayur|sayur-sayuran]] yang boleh didapati dengan mudah, umpamanya: * daging-daging [[ayam]], [[lembu]], [[kerbau]], dan [[kambing]] ('gulai kambing' yang termasyhur) serta juga otak haiwan; dan * [[makanan laut]], seperti [[ikan]], [[udang]], [[ketam]], [[kupang]], [[kima]], dan [[sotong]] Ramuan-ramuan tempatan yang digunakan di Indonesia termasuk [[cili]], [[Pokok Limau Purut|daun limau purut]], [[Pokok Serai|serai]], [[lengkuas]], [[Pokok Salam|daun salam]], [[buah keras]], [[kunyit]], [[belacan]] ([[terasi]]), [[jintan putih]], [[ketumbar]], dan [[santan]]. Di [[Aceh]], [[Sumatera]], kari menggunakan daun salam koja atau [[Pokok Kari|daun kari]]. Salah satu kari yang terpopular ialah [[rendang]], sejenis [[masakan Melayu]] sebagaimana tercatat dalam [[Hikayat Amir Hamzah]]<ref>[http://books.google.com/books?id=rahQDaE0bD8C&pg=PA10&dq=rendang+hikayat Hikayat Amir Hamzah.]</ref> (1550-an) <ref>[http://mcp.anu.edu.au/N/AHmz_bib.html malay concordance project.</ref> sebagaimana yang diwartakan oleh banyak restoran [[British]], yang juga merupakan masakan [[Sumatera Barat]]. Rendang asli menggunakan daging kerbau yang direbus berjam-jam di dalam santan untuk melembutkan dan memberi rasa pada dagingnya. [[Sate padang]] juga menggunakan [[kuah]] yang merupakan salah satu bentuk kari. Makanan ringan yang menggunakan kari termasuk [[martabak]], dengan [[mi segera]] yang terkenal di Indonesia juga banyak mempunyai rasa kari ayam. === Masakan Malaysia === {{main|Masakan Malaysia}} Kedudukan Malaysia di persimpangan laluan-laluan perdagangan kuno telah meninggalkan kesan yang unik pada masakan Malaysia. Hampir setiap menu Asia boleh didapati di sini, dengan masakan tempatan juga membayangkan warisan berbilang budaya serta berbilang etnik. Sedangkan kari mungkin pada awal-awalnya di bawa ke Malaysia oleh para pendatang [[Orang India Malaysia|India]], ia telah menjadi makanan ruji di kalangan orang [[Melayu]] dan [[Orang Cina Malaysia|orang Cina]] juga. Kari-kari Malaysia berbeza antara satu negeri sama lain, termasuk dalam kelompok etnik yang serupa, kerana ia dipengaruhi oleh banyak faktor, baik dari segi [[kebudayaan]], [[Agama|keagamaan]], [[pertanian]], mahupun [[ekonomi]]. Kari-kari Malaysia biasanya menggunakan [http://www.babas.com.my serbuk kari] yang kaya dengan [[kunyit]], [[santan]], [[bawang merah]], [[halia]], [[belacan]], [[cili]], dan [[bawang putih]], dengan [[Pokok Asam Jawa|asam Jawa]] juga sering dipergunakan. [[Rendang]] ialah lagi satu bentuk kari yang dimakan di Malaysia, dan merupakan versi yang lebih kering berbanding dengan kari-kari Malaysia yang biasa. [[Nasi kandar|Nasi Kandar]] dari [[Pulau Pinang]] yang merupakan nasi putih yang dimakan dengan berbagai-bagai jenis masakan kari merupakan salah satu masakan yang termasyhur di kalangan orang Malaysia. Berbagai-bagai bahan telah dipergunakan untuk memasak kari di Malaysia, termasuk daging [[kambing]], [[ayam]], [[udang]], [[sotong]], [[ikan]], [[kepala ikan]], [[telur]], [[Pokok Terung Ungu|terung ungu]], dan [[sayur]] campuran. Begitu kaya dan berbeza rasanya kari di sini sehingga restoran-restoran gaya Malaysia kini tumbuh bagai cendawan di seluruh dunia dari [[Kanada]] ke [[Australia]], dengan serbuk kari Malaysia kini juga dicari-carikan di seluruh dunia. === Masakan Thailand === {{main|Masakan Thailand}} Kari masakan Thailand menggunakan daging, [[ikan]], atau [[Sayur|sayur-sayuran]] yang dimasak di dalam [[sos]] [[Rempah|berempah]] yang diperbuat daripada [[cili]], daun [[Pokok Limau Purut|limau purut]], [[Pokok Serai|serai]], [[lengkuas]], dan [[santan]]. Oleh itu, ia cenderung berbau lebih harum, berbanding dengan kari India. Kari-kari Thailand seringnya dihuraikan mengikut warna, iaitu: * [[Kari Merah]] untuk kari yang menggunakan cili merah; * [[Kari Hijau]] yang menggunakan cili hijau; * [[Kari Kuning]] yang mirip dengan kari India dan yang menggunakan [[kunyit]] dan [[jintan putih]]. Kari Kuning yang biasanya mengandungi [[ubi kentang]] juga dikenali sebagai ''kari gaeng'' (ejaannya berbeza-beza). Terjemahan harfiah untuk ''kari gaeng'' ialah "kari kari" kerana ia adalah satu-satunya kari Thailand yang benar-benar merupakan kari dan disesuaikan daripada masakan India. == Lihat juga == * [[Nasi kandar]] == Bacaan tambahan == {{Commons|Curry}} {{cookbook|curry}} * K.T. Achaya. ''A Historical Dictionary of Indian Food'' (Delhi: Percetakan Universiti Oxford) 1998 * ''Indian Food: A Historical Companion''. (Delhi: Percetakan Universiti Oxford) 1994 * David Burton. ''The Raj at Table'' (London: Faber & Faber) 1993 * E.M. Collingham. ''Curry: A biography'' (London: Chatto & Windus) 2005 * Madhur Jaffrey. ''An Invitation to Indian Cooking'' (London: Penguin) 1975 == Pautan luar == * [http://information-gallery.net/curry/ Galeri gambar Kari] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927040216/http://information-gallery.net/curry/ |date=2007-09-27 }} [[Kategori:Kari| ]] [[Kategori:Masakan Pakistan]] [[Kategori:Masakan India]] [[Kategori:Masakan Jepun]] [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Masakan Thai]] gon2qfuiedgn9i3rpqitpy7gsvdr616 0 18228 5650862 5650230 2022-08-22T04:37:51Z 115.178.228.214 /* Perekaan, penemuan, dan pengenalan */ wikitext text/x-wiki {{centurybox|1}} '''Abad Pertama''' merujuk kepada tempoh dari [[1]] hingga [[100]] dalam [[takwim Gregorius]]. Bagi [[takwim astronomi]], abad ini ialah antara tahun 0 hingga tahun 99. Abad ini dianggap sebagai sebahagian [[Zaman Klasik]] atau [[Sejarah mengikut zaman|Zaman Sejarah]]. <br clear=all> == Peristiwa == [[Fail:Ring_Lady.JPG|kiri|thumb|250px|Rangka yang dipanggil "Wanita Cincin" digali di Herculaneum dan merupakan salah satu mangsa letusan [[Gunung Vesuvius]] pada tahun [[79]]]] * [[1]]: [[Singa]] [[Kepupusan|pupus]] di [[Eropah Barat]]. * [[8]]–[[23]]: [[Wang Mang]] menggulingkan [[Dinasti Han]] di [[China]]. * [[28]]–[[75]] - [[Maharaja Ming dari Han]], [[Buddhisme]] tiba di [[China]]. * [[29]]–[[33]]: [[Penyaliban]] [[Yesus Kristus]]. * [[Masoretes]] menambahkan penunjuk-penunjuk vokal kepada teks ''[[Tanakh]]'', [[kitab Bible Ibrani]]. * Para sami [[Buddha]] di [[Sri Lanka]] menulis ajaran [[Buddha]] buat kali pertama dan mencipta daftar karya [[Pāli|Pali]]. * [[Tacitus]] menyebut puak [[Suiones]] yang merupakan [[orang Sweden]] masa kini. * [[Kaundinya]], seorang [[Brahmin]] [[India]] berkahwin dengan [[Soma (permaisuri)|Soma]] dan mengasaskan [[Kemaharajaan Kemboja]] Pra-[[Angkor]] di [[Funan]]. * Orang-[[orang Goth]] menetap di [[Poland]] utara yang dipanggil ''[[Gothiscandza]]'' oleh mereka, dan membentuk [[Kebudayaan Wielbark|budaya Wielbark]]. * [[Majlis Jerusalem]] ([[agama Kristian]]). * [[19 Julai]] [[64]]: [[Kebakaran Besar Rom]], [[Penyeksaan penganut Kristian|Penyeksaan beramai-ramai penganut Kristian]] buat kali pertama di [[Rom]], Pengakuan penting yang terawal terhadap penganut-penganut Kristian di Rom. * [[66]]–[[73]] [[Perang Yahudi-Rom Pertama]]. * [[70]], Ogos: Pemusnahan [[Candi Herod]] di [[Jerusalem]] oleh tentera Rom di bawah [[Titus]]. * [[79]], Ogos: [[Pompeii]] dan [[Herculaneum]] dimusnahkan oleh peletupan [[Gunung Vesuvius]]. * [[Majlis Jamnia]] ([[agama Yahudi)]]. * Perluasan [[Empayar Rom]] mencapai takat yang terbesar di bawah [[Trajan]]. * [[Arena (colosseum)]] dibina dan namanya merupakan asal untuk perkataan "[[arena]]". * Akhir abad ke-1 – "Skap kota", perincian lukisan dinding Gaya Kedua dari sebuah bilik tidur di dalam rumah [[Publius Fannius Synistor]], [[Boscoreale]], dan kini berada di [[Muzium Seni Metropolitan]], [[New York]]. == Tokoh-tokoh == [[Fail:Acaugustus.jpg|170px|thumb|kiri|Arca gangsa Augustus, Muzium Arkeologi, Athens.]] [[Fail:Caligula bust.jpg|kiri|thumb|170px|Patung Caligula.]] * [[Apollonius dari Tyana]] * [[Arminius]] * [[Boudica]], juga dikenali sebagai Boadicea * [[Augustus]] * [[Caligula]] * [[Claudius]] * [[Paus Clement I|Clement I dari Rom]], [[biskop Rom]] ke-4 * [[Domitian]] * [[Galba]] * [[Heron dari Alexandria]] * [[Hillel si Lebih Tua]] * [[Ignatius dari Antioch]], [[biskop Antioch]] ke-3 * [[James yang Adil]], [[Bapa Ortodoks Jerusalem#Biskop Jerusalem|biskop Jerusalem]] ke-1 * [[John si Pembaptis]] * [[Josephus]] * [[Livy]] * [[Nero]] * [[Nerva]] * [[Otho]] * [[Paul dari Tarsus]] * [[Philo]] * [[Plinius yang Tua]] * [[Pontius Pilate]], [[pengawas]] [[Judea]] yang menghukum mati [[Yesus Kristus]] * [[Seneca yang Muda]] * [[Strabo]] yang menulis buku Geografi * [[Gaius Cornelius Tacitus|Tacitus]] * [[Tiberius]] * [[Titus]] * [[Trajan]] * [[Vespasian]] * [[Vitellius]] * [[Wang Chong]] * [[Yesus Kristus]] == Perekaan, penemuan, dan pengenalan == * [[Kodeks]], bentuk pertama buku moden, muncul di [[Empayar Rom]]. * Tahun [[78]] merupakan permulaan [[Zaman Saka]] yang digunakan oleh takwim-takwim [[Asia Selatan]]. * [[Penjilidan buku]] * Berbagai-bagai rekaan oleh [[Hero dari Alexandria]], termasuk [[turbin stim]] (aeolipil), [[mesin layan diri]], [[mesingan]], [[organ air]], serta pelbagai mesin-mesin berkuasa air yang lain. <br /><br /> {|cellpadding="5" cellspacing="0" align="center" border=1 |-align="center" style="background: #fff5f5;" |style="background: #ffddcc;" |'''[[0-an SM]]''' |[[9 SM]]||[[8 SM]]||[[7 SM]]||[[6 SM]]||[[5 SM]]||[[4 SM]]||[[3 SM]]||[[2 SM]]||[[1 SM]]|| |-align="center" style="background: #ffeedd" |style="background: #ffddcc"|'''[[0-an]]''' |style="background: #fff5f5;"|[[0]] | [[1]] || [[2]] || [[3]] || [[4]] || [[5]] || [[6]] || [[7]] || [[8]] || [[9]] |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears|1|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears|2|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears|3|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears2|4|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears2|5|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears2|6|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears2|7|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears2|8|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYears3|9|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #fff5f5" {{DecadeYears3|10|#ffddcc|#ffeedd}} |} [[Kategori:Abad ke-1| ]] lzhc1upft3u6sbgs0strsi25440u3z8 0 18230 5650863 5650228 2022-08-22T04:38:36Z 115.178.228.214 /* Perekaan, penemuan, dan pengenalan */ wikitext text/x-wiki {{centurybox|-1}} '''Abad ke-1 SM''' merujuk kepada [[abad]] yang berlangsung dari [[1 Januari]] [[100 SM]] hingga [[31 Disember]] [[1 SM]] dalam [[kalendar Gregory]]. == Peristiwa == [[Fail:Maccari-Cicero.jpg|thumb| 300px|''Cicero Mengutuk Catiline'' oleh Cesare Maccari. Salah satu daripada banyak pertikaian politik dalam [[Republik Rom]] semasa abad ini.]] [[Fail:Cleopatra VII Philopator inscriptions reduced.jpg|thumb|kiri|250px|Batu bersurat kuno yang menggambarkan Cleopatra VII dan [[Caesarion|Ptolemy XV Philopator Philometor Caesar]], [[Alexandria]], Mesir. Kedua-dua raja ini merupakan [[firaun]] terakhir.]] * [[92 SM]] - [[Lucullus]] menyerang [[Kemaharajaan Armenia|Armenia]], dan mencetuskan perang-perang antara Rom dengan Parsi yang berlangsung selama berabad-abad. * [[57 SM]] - [[Silla]] diasaskan di Korea tenggara (tarikh tradisional, menurut Samguk Sagi). * [[53 SM]] - Tentera [[Parthia]] menewaskan tentera [[Republik Rom|Rom]] di bawah [[Marcus Licinius Crassus|Crassus]] dalam [[Pertempuran Carrhae]]. * [[10 Januari]] [[49 SM]] - [[Julius Caesar]] menyeberangi Sungai [[Rubicon]], dan mencetuskan perang dengan [[Rom]]. * [[44 SM]] - Julius Caesar dibunuh. * [[37 SM]] - [[Goguryeo]] diasaskan di [[Manchuria]] selatan (tarikh tradisional, menurut Samguk Sagi). * [[31 SM]] - [[Perang Saudara Rom]]: [[Pertempuran Actium]] - Berhampiran dengan pantai [[Yunani]], angkatan tentera [[Augustus|Octavianus]] menewaskan angkatan tentera di bawah [[Marcus Antonius]] dan [[Cleopatra VII dari Mesir|Cleopatra]]. * [[18 SM]] - [[Baekje]] diasaskan di [[Korea]] barat tengah (tarikh tradisional, menurut [[Samguk Sagi]]) * [[Republik Rom]] menjadi [[Empayar Rom]] * Kelahiran [[Yesus Kristus|Yesus dari Nazareth]]. Sila lihat: [[Kronologi kelahiran dan kematian Jesus]] dan [[Anno Domini]] untuk perincian. == Tokoh-tokoh == * [[Burebista]], raja Dacia yang teragung * [[Catiline]] yang cuba menggulingkan Republik Rom * [[Caesar Augustus]], [[maharaja Rom]] * [[Cicero]], ahli politik dan penulis Rom * [[Cleopatra VII dari Mesir|Cleopatra VII]], raja Mesir * [[Herod Agung]] * [[Hillel si Lebih Tua]], rabai Yahudi * [[Horatius]], pemuisi Rom * [[Yesus Kristus|Jesus dari Nazareth]], tokoh utama agama Kristian * [[Julius Caesar]], ahli politik Rom * [[Livy]], ahli sejarah Rom * [[Lucretius]], ahli falsafah Rom * [[Marcus Antonius]], ahli politik Rom * [[Marcus Junius Brutus]], anak angkat Caesar yang dikatakan membunuhnya * [[Marcus Vipsanius Agrippa]], negarawan dan jeneral Rom * [[Paulus|Paulus Tarsus]], hawari Kristian * [[Sextus Pompeius]], lanun * [[Ptolemy XIII dari Mesir]] yang mati lemas di Sungai Nile * [[Ovid]], pemuisi Rom * [[Virgil]], pemuisi Rom * [[Spartacus]], gladiator * [[Sima Qian]], ahli sejarah Cina * [[Tigranes Agung]], raja [[Kemaharajaan|Armenia]] == Perekaan, penemuan, dan pengenalan == * [[Tompok matahari]] dicatatkan oleh orang Cina. * [[Mekanisme Antikythera]] dicipta. * [[Kubah]] pertama dibina oleh orang Rom. * Peniupan kaca direka di [[Sejarah Syria#Syria pada zaman purba|Syria Rom]]. <br clear=all> {|cellpadding="5" cellspacing="0" align="center" border=1 style="font-size:8pt" |-align="center" style="background: #fff5f5" {{DecadeYearsBC|10|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|9|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|8|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|7|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|6|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|5|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|4|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|3|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|2|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" {{DecadeYearsBC|1|#ffddcc|#ffeedd}} |-align="center" style="background: #ffeedd" |style="background: #ffddcc" border=1 |'''[[0-an SM]]'''||[[9 SM]]||[[8 SM]]||[[7 SM]]||[[6 SM]]||[[5 SM]]||[[4 SM]]||[[3 SM]]||[[2 SM]]||[[1 SM]]|| border=1 style="background: #fff5f5"| |-align="center" style="background: #fff5f5" |border=1 style="background: #ffddcc"|'''[[0-an]]'''||[[0]]||[[1]]||[[2]]||[[3]]||[[4]]||[[5]] |[[6]]||[[7]]||[[8]]||[[9]] |} [[Kategori:Abad ke-1 SM| ]] kr9l4hnlo3wvjpkpfiomiter2dnokj1 0 20844 5650981 5626328 2022-08-22T10:32:37Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5506550 oleh [[Special:Contributions/115.178.196.119|115.178.196.119]] ([[User talk:115.178.196.119|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{Speciesbox | name = Singa<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | fossil_range = {{Julat geologi|Pliosen akhir|Kini}} | image = Lion waiting in Namibia.jpg | image_caption = Singa jantan di [[Namibia]] | image2 = Okonjima Lioness.jpg | image2_caption = Singa betina di Namibia | status = VU | status_system = iucn3.1 | status_ref = <ref name=IUCN>{{IUCN|assessor=Bauer, H.|assessor2=Packer, C.|assessor3=Funston, P.F.|assessor4=Henschel, P.|assessor5=Nowell, K. |year=2016|id=15951|taxon=Panthera leo |version=2017-1}}</ref> | taxon = Panthera leo<ref name=MSW3>{{MSW3 Carnivora |id=14000228 |page=546 |heading=''Panthera leo''}}</ref> | authority=([[Carl Linnaeus|Linnaeus]], [[Systema Naturae edisi ke-10|1758]])<ref name="Linn1758">{{Cite book |last=Linnaeus |first=Carolus |authorlink=Carl Linnaeus |title=Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. |publisher=Holmiae (Laurentii Salvii) |year=1758 |page=41 |url=https://www.biodiversitylibrary.org/page/726936 |accessdate=8 September 2008 |language=Latin |volume=1 |edition=ke-10}}</ref> | subdivision_ranks = [[Subspesies]] | subdivision = {{show |1=rujuk [[#Subspesies|Subspesies]] |2={{dagger}}''[[Singa Barbar|P. l. leo]]'' <br /> {{dagger}}''[[Singa Amerika|P. l. atrox]]'' <br /> {{dagger}}''[[Singa Eropah|P. l. europaea]]'' <br /> {{dagger}}''[[Singa Tanjung|P. l. melanochaita]]'' <br /> {{dagger}}''[[Singa Sri Lanka|P. l. sinhaleyus]]'' <br /> {{dagger}}''[[Panthera leo spelaea|P. l. spelaea]]'' <br /> {{dagger}}''[[Panthera leo vereshchagini|P. l. vereshchagini]]'' }} | range_map = Lion distribution.png | range_map_caption = Taburan ''Panthera leo'' di [[Afrika]] dan [[Eurasia]], dahulu hingga kini. | range_map2 = Map Guj Nat Parks Sanctuary.png | range_map2_caption = Taburan singa di [[India]]: [[Hutan Gir]] dan kawasan sekitarnya di [[Gujarat]] merangkumi taburan semula jadi terakhir bagi [[singa Asia]] liar. | synonyms=''Felis hai'' Linnaeus, 1758 }} [[File:PantheroLeoAtZooNegara.jpg|thumb|262px|Sepasang singa di Zoo Negara]] '''Singa''' ([si.nga], {{Jawi|سيڠا}}; {{lang|la|Panthera leo}}) merupakan salah satu ahli [[genus]] ''[[Panthera]]'', yakni sejenis [[kucing besar]] dalam keluarga [[Felidae]] (rumpun kucing). Ia tergolong sebagai [[spesies terjejas]] di [[Senarai Merah IUCN]] sejak tahun 1996 kerana populasi taburan [[Afrika]] merosot sebanyak 43% sejak 1990-an. Populasi singa sukar dipelihara di luar [[kawasan perlindungan]]. Biarpun punca kemerosotan tidak dipastikan sepenuhnya tetapi [[kehilangan habitat]] dan pertembungan dengan manusia paling merisaukan.<ref name=IUCN/> Populasi [[singa Afrika Barat]] digolongkan sebagai [[spesies terancam genting]] sejak 2016.<ref name=Henschel2015>{{IUCN |assessor=Henschel, P. |assessor2=Bauer, H. |assessor3=Sogbohoussou, E. |assessor4=Nowell, K. |last-assessor-amp=yes |year=2015 |id=68933833 |taxon=''Panthera leo'' (West Africa subpopulation) |version=2017-1}}</ref> Satu-satunya populasi singa liar yang ada di [[Asia]] adalah daripada jenis [[singa Asia]], singa Asia digolongkan sebagai [[spesies terancam]] sejak 1986.<ref name="Breitenmoser2008">{{IUCN |assessors=Breitenmoser, U., Mallon, D. P., Ahmad Khan, J. and Driscoll, C. |year=2008 |id=15952 |title=Panthera leo ssp. persica |version=2017-2}}</ref> Singa yang hidup liar jarang ada yang hidup lebih lama daripada 10–14 tahun, lebih-lebih lagi hayatnya dipendekkan lagi oleh kecederaan akibat bergaduh.<ref>{{Cite book |last=Smuts |first=G. L. |year=1982 |title=Lion |publisher=Macmillan South Africa |location=Johannesburg |page=231|isbn= 0-86954-122-6}}</ref> Singa dalam tawanan mampu hidup menjangkau 20 tahun. Singa lazimnya hidup di kawasan [[savana]] dan [[padang rumput]], bahkan juga di [[belukar]] dan hutan. Singa jauh lebih gemar bersosial (hidup berkawanan) berbanding dengan spesies kucing lain. Sekawan singa terdiri daripada betina-betina bersaudara dan anak-anak serta segelintir jantan dewasa. Singa betina sering memburu secara berkumpulan, rata-ratanya memangsakan haiwan [[ungulat]] utama. Singa bukan sahaja merupakan pemangsa terulung, bahkan juga mahir sebagai [[pebangkai|pebangkai]] yang memperoleh 50 peratus bekalan makanan dengan mencari bangkai sebaik peluang yang ada. Diketahui bahawa singa memburu manusia tetapi itu bukan tabii. Singa merupakan haiwan [[nokturnal]] yang gemar tidur pada waktu siang dan bergiat pada waktu malam, lebih-lebih lagi waktu senja ([[krepuskul]]).<ref name="earthtouch">[https://web.archive.org/web/20120420172909/http://www.earth-touch.com/result.php?i=Lions-nocturnal-chorus Lions' nocturnal chorus]. Earth-touch.com. Retrieved on 31 July 2013.</ref><ref name="phxzoo">[https://web.archive.org/web/20120415054339/http://www.phoenixzoo.org/learn/animals/animal_detail.aspx?FACT_SHEET_ID=100001 African Lion ''Panthera leo'']. Phoenix Zoo Fact Sheet.</ref> Singa jantan menonjol sekali rupanya dengan surai yang lebat, bahkan wajah singa jantan adalah simbol haiwan yang paling umum dikenali dalam budaya manusia. Wujudnya gambaran singa mulai usia [[Paleolitik Akhir]] dengan ukiran dan lukisan dari gua-gua [[Lascaux]] dan [[Gua Chauvet|Chauvet]] di Perancis sejak 17,000 tahun dahulu, melalui hampir semua budaya zaman kuno dan pertengahan yang pernah mengenali singa. Singa digambarkan secara meluas dalam bentuk arca, lukisan, bendera, mahupun filem dan sastera moden. Singa dibela dalam kurungan sejak zaman [[Empayar Rom]], malah dijadikan spesies yang "wajib" dipamerkan di [[zoo]] seluruh dunia sejak akhir abad ke-18. Taman-taman haiwan seluruh dunia bekerjasama mengadakan program pembiakan untuk [[singa Asia]] yang terancam. == Etimologi == Perkataan singa dalam bahasa Melayu berasal dari perkataan सिंह ''siṁha'' dalam [[bahasa Sanskrit]]; ia menunjukkan bahawa spesies singa begitu asing di kawasan kepulauan Melayu pada zaman kuno lalu masyarakat setempahanya mula mengenali makhluk singa menerusi pengaruh India pada zaman sebelum kedatangan Islam. Nama saintifiknya ''leo'' berasal dari bahasa Latin; daripada akar itulah adanya perkataan-perkataan seumpama yang merujuk kepada haiwan ini dalam pelbagai bahasa Eropah termasuk ''lion'' dalam bahasa Inggeris dan bahasa Perancis, ''leeuw'' dalam bahasa Belanda, ''león'' dalam bahasa Sepanyol, dan sebagainya. == Taksonomi dan evolusi == [[File:Two cladograms for Panthera.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Two_cladograms_for_Panthera_(including_Neofelis).png|kanan|thumb|Dua kladogram yang diusulkan untuk <i>Panthera</i>. Yang atas berdasarkan kajian 2006 dan 2009, sementara yang bawah kajian 2010 dan 2011.]]Saudara rapat singa tidak lain tidak bukan ahli-ahli lain genus ''[[Panthera]]'', iaitu [[Harimau|harimau belang]], [[harimau bintang salji]], [[jaguar]], dan [[Harimau Bintang|harimau bintang]]. Kajian dari tahun 2006 dan 2009 menyimpulkan bahawa jaguar adalah spesies saudara kepada singa dan harimau bintang adalah takson saudara kepada klad jaguar/singa.<ref name="johnson2006">{{cite journal|last1=Johnson|first1=W.E.|last2=Eizirik|first2=E.|last3=Pecon-Slattery|first3=J.|last4=Murphy|first4=W.J.|last5=Antunes|first5=A.|last6=Teeling|first6=E.|last7=O'Brien|first7=S.J.|year=2006|title=The late Miocene radiation of modern Felidae: a genetic assessment|journal=Science|volume=311|issue=5757|pages=73–7|doi=10.1126/science.1122277|pmid=16400146}}</ref><ref name="werdelin2009">{{cite journal|last1=Werdelin|first1=L.|last2=Yamaguchi|first2=N.|last3=Johnson|first3=W.E.|last4=O'Brien|first4=S.J.|year=2010|title=Phylogeny and evolution of cats (Felidae)|url=https://www.researchgate.net/profile/Nobuyuki_Yamaguchi3/publication/266755142_Phylogeny_and_evolution_of_cats_Felidae/links/543ba0710cf2d6698be30c5e.pdf|journal=Biology and Conservation of Wild Felids|pages=59–82}}</ref> Tetapi kajian 2010 dan 2011 menukar posisi harimau bintang dan jaguar.<ref name="davis2010">{{cite journal|last1=Davis|first1=B.W.|last2=Li|first2=G.|last3=Murphy|first3=W.J.|year=2010|title=Supermatrix and species tree methods resolve phylogenetic relationships within the big cats, Panthera (Carnivora: Felidae)|url=http://web.csulb.edu/~acarter3/course-evolution/files/cat-phylogeny.pdf|journal=Molecular Phylogenetics and Evolution|volume=56|issue=1|pages=64–76|doi=10.1016/j.ympev.2010.01.036|pmid=20138224|access-date=2017-09-03|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305131606/http://web.csulb.edu/~acarter3/course-evolution/files/cat-phylogeny.pdf|url-status=dead}}</ref><ref name="mazak2011">{{cite journal|last1=Mazák|first1=J.H.|last2=Christiansen|first2=P.|last3=Kitchener|first3=A.C.|last4=Goswami|first4=A.|year=2011|title=Oldest known pantherine skull and evolution of the tiger|journal=PLoS ONE|volume=6|issue=10|pages=e25483|doi=10.1371/journal.pone.0025483|pmc=3189913|pmid=22016768}}</ref> ''P. leo'' berevolusi di Afrika sekitar 1 juta dan 800,000 tahun dahulu sebelum tersebar di seluruh kawasan [[Holartik]].<ref name="Yamaguchietal2004Mane">{{Cite journal|last1=Yamaguchi|first1=Nobuyuki|last2=Cooper|first2=Alan|last3=Werdelin|first3=Lars|last4=MacDonald|first4=David W.|date=August 2004|title=Evolution of the mane and group-living in the lion (''Panthera leo''): a review|journal=Journal of Zoology|volume=263|issue=4|pages=329–42|doi=10.1017/S0952836904005242}}</ref> Singa muncul dalam rekod fosil di Eropah buat kali pertama 700,000 tahun dahulu dengan spesies ''Panthera leo fossilis'' di Isernia, Itali. Daripada singa inilah turunnya singa gua (<i>Panthera leo spelaea</i>)<ref>{{Cite book|title=The big cats and their fossil relatives: an illustrated guide to their evolution and natural history|last=Turner|first=Allen|publisher=Columbia University Press|year=1997|isbn=0-231-10229-1|location=New York|pages=}}</ref> yang muncul sekitar 300,000 tahun dahulu. Singa pupus di Eurasia utara di hujung pengglasieran terakhir sekitar 10,000 tahun dahulu; ini mungkin sampingan kepada kepupusan megafauna Pleistosen.<ref>{{cite web|url=http://www.beringia.com/research/lion.html|title=American Lion|last=Harington|first=C. R. (Dick)|year=1996|work=Yukon Beringia Interpretive Centre website|publisher=Yukon Beringia Interpretive Centre|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120312055913/http://www.beringia.com/research/lion.html|archivedate=12 March 2012|url-status=dead|accessdate=25 January 2011|df=}}</ref><ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny">{{Cite journal|last1=Burger|first1=J.|last2=Rosendahl|first2=Wilfried|last3=Loreille|first3=O.|last4=Hemmer|first4=H.|last5=Eriksson|first5=T.|last6=Götherström|first6=A.|last7=Hiller|first7=Jennifer|last8=Collins|first8=Matthew J.|last9=Wess|first9=Timothy|year=2004|title=Molecular phylogeny of the extinct cave lion ''Panthera leo spelaea''|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Burger%202004.pdf|journal=[[Molecular Phylogenetics and Evolution]]|volume=30|issue=3|pages=841–49|doi=10.1016/j.ympev.2003.07.020|pmid=15012963|accessdate=20 September 2007|last10=Alt|first10=Kurt W.}}</ref> === Subspesies === [[File:Panthera_leo_subspecies_late_20th_century.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Panthera_leo_subspecies_late_20th_century.png|thumb|Peta taburan subspesies singa yang diterima umum pada akhir abad ke-20.]]<p>Dari pertengahan abad ke-18 hingga pertengahan abad ke-20, 26 [[subspesies]] singa telah diperikan. Semuanya dibezakan dari segi rupa, saiz dan warna surai. Oleh sebab ciri-ciri ini banyak bezanya sesama individu, kebanyakan forma-forma ini mungkin bukan subspesies sejati, lebih-lebih lagi kerana berdasarkan bahan-bahan muzium yang mungkin mempunyai ciri-ciri morfologi yang "ketara tetapi abnormal".<ref name="zoos_encyclopedia2">{{cite encyclopedia|last=Grisham|first=J.|editor-first=C. E.|editor-last=Bell|title=Lion|encyclopedia=Encyclopedia of the World's Zoos|volume=2: G–P|year=2001|publisher=Fitzroy Dearborn|location=Chicago|isbn=1-57958-174-9|pages=733–739}}</ref> Sehingga tahun 2016, lapan subspesies diterima dan dikira sah.<ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny" /><ref name="CG">{{Cite journal|last=Barnett|first=Ross|author2=Yamaguchi, Nobuyuki|author3=Barnes, Ian|author4=Cooper, Alan|date=August 2006|title=Lost populations and preserving genetic diversity in the lion ''Panthera leo'': Implications for its ''ex situ'' conservation|journal=Conservation Genetics|volume=7|issue=4|pages=507–14|doi=10.1007/s10592-005-9062-0}}</ref></p>Sedangkan status subspesies singa Asia (<i>P. l. persica</i>) diterima umum, hubungan sistematik antara singa Afrika masih belum diselesaikan sepenuhnya. Variasi [[mitokondrion]] pada singa Afrika yang hidup kelihatan sederhana mengikut kajian-kajian terbaru, maka semua singa sub-Sahara kadang-kadang dikira sebagai satu subspesies. Bagaimanapun, kajian terbaru mendedahkan bahawa singa dari barat dan tengah Afrika berbeza genetik dengan singa selatan dan timur Afrika. Menurut kajian ini, singa Afrika Barat-Tengah lebih rapat dengan singa Afrika Utara dan Asia berbanding singa Afrika Selatan dan Timur. Penemuan ini mungkin dijelaskan dengan peristiwa kepupusan singa akhir Pleistosen di barat dan tengah Afrika, disusuli pendudukan semula kawasan tersebut oleh singa dari Asia.<ref name="Bertola2011">{{Cite journal|last1=Bertola|first1=L. D.|last2=Van Hooft|first2=W. F.|last3=Vrieling|first3=K.|last4=Uit De Weerd|first4=D. R.|last5=York|first5=D. S.|last6=Bauer|first6=H.|last7=Prins|first7=H. H. T.|last8=Funston|first8=P. J.|last9=Udo De Haes|first9=H. A.|year=2011|title=Genetic diversity, evolutionary history and implications for conservation of the lion (''Panthera leo'') in West and Central Africa|journal=Journal of Biogeography|volume=38|issue=7|pages=1356–1367|doi=10.1111/j.1365-2699.2011.02500.x|last10=Leirs|first10=H.|last11=Van Haeringen|first11=W. A.|last12=Sogbohossou|first12=E.|last13=Tumenta|first13=P. N.|last14=De Iongh|first14=H. H.}}</ref> Kajian-kajian terdahulu yang rata-rata tertumpu pada singa timur dan selatan Afrika, sudah pun menunjukkan bahawa semua ini boleh terbahagi kepada dua klad utama: satu ke barat [[Rekahan Afrika Timur|Great Rift Valley]] dan satu lagi ke timur. Singa Tsavo di [[Kenya]] timur lebih rapat genetik dengan singa Transvaal di [[Afrika Selatan]], daripada singa Banjaran Aberdare di Kenya barat mahupun yang lebih ke barat seperti singa Uganda.<ref name="Dubach et al., 2005">{{Cite journal|authors=Dubach, J. Patterson, B.D., Briggs, M.B., Venzke, K., Flamand, J., Stander, P., Scheepers, L. and Kays, R.W.|date=2005|title=Molecular genetic variation across the southern and eastern geographic ranges of the African lion, ''Panthera leo''|journal=Conservation Genetics|volume=6|issue=1|pages=15–24|doi=10.1007/s10592-004-7729-6}}</ref> Satu lagi kajian mendedahkan tiga jenis utama singa, iaitu satu Afrika Utara–Asia, satu selatan Afrika dan satu Afrika Tengah.<ref name="Barnett2007">{{Cite journal|last1=Barnett|first1=Ross|last2=Yamaguchi|first2=Nobuyuki|last3=Barnes|first3=Ian|last4=Cooper|first4=Alan|year=2006|title=The origin, current diversity and future conservation of the modern lion (''Panthera leo'')|url=http://www.adelaide.edu.au/acad/publications/papers/Barnett%20PRS%20lions.pdf|deadurl=yes|format=PDF|journal=Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences|volume=273|issue=1598|pages=2119–25|doi=10.1098/rspb.2006.3555|pmc=1635511|pmid=16901830|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070808182526/http://www.adelaide.edu.au/acad/publications/papers/Barnett%20PRS%20lions.pdf|archivedate=8 August 2007|accessdate=4 September 2007}}</ref> Hasil kajian [[filogeografi]] menandakan bahawa [[Habsyah|Ethiopia]] tenggara, [[Somalia]] selatan dan Kenya utara adalah kawasan campuran genetik antara <i>P. l. leo</i> dan <i>P. l. melanochaita</i>, malahan singa di bahagian utara Afrika Tengah lebih dekat genetiknya dengan singa di Afrika Utara dan Barat, manakala singa di bahagian selatan Afrika Tengah pula lebih dekat dengan singa Selatan Afrika.<ref name="Bertola2016">{{cite journal|authors=Bertola, L.D., Jongbloed, H., Van Der Gaag, K.J., De Knijff, P., Yamaguchi, N., Hooghiemstra, H., Bauer, H., Henschel, P., White, P.A., Driscoll, C.A. and Tende, T.|year=2016|title=Phylogeographic patterns in Africa and High Resolution Delineation of genetic clades in the Lion (''Panthera leo'')|url=https://www.nature.com/articles/srep30807?WT.feed_name=subjects_evolution|journal=Scientific reports 6|page=30807|doi=10.1038/srep30807}}</ref> Berdasarkan morfologi 58 biji tengkorak singa di tiga buah muzium Eropah, subspesies <i>krugeri</i>, ''nubica'', ''persica'', dan <i>senegalensis</i> dinilai berasingan; tetapi <i>bleyenberghi</i> bertindan dengan <i>senegalensis</i> dan <i>krugeri</i>. Singa Asia ''persica'' paling jauh bezanya, sementara singa Tanjung mempuyai ciri-ciri yang mendekatkan lagi dengan <i>P. l. persica</i> daripada singa sub-Sahara yang lain.<ref name="christiansen08">{{Cite journal|last=Christiansen|first=Per|year=2008|title=On the distinctiveness of the Cape lion (''Panthera leo melanochaita'' Smith, 1842), and a possible new specimen from the Zoological Museum, Copenhagen|journal=Mammalian Biology|volume=73|issue=1|pages=58–65|doi=10.1016/j.mambio.2007.06.003}}</ref> Majoriti singa yang disimpan di zoo adalah [[kacukan]] pelbagai subspesies. Kira-kira 77% singa tawanan yang didaftarkan oleh Species360 tidak diketahui asal-usulnya. Sungguhpun demikian, singa-singa terbabit mungkin membawa gen-gen yang pupus di alam liar, dan oleh itu mungkin penting untuk memelihara kepelbagaian genetik keseluruhan singa.<ref name="CG" /> Disangka bahawa singa-singa yang diimport ke Eropah sebelum pertengahan abad ke-19 rata-ratanya singa Barbar dari Afrika Utara ataupun singa dari Tanjung.<ref>{{cite journal|last1=Barnett|first1=Ross|last2=Yamaguchi|first2=Nobuyuki|last3=Shapiro|first3=Beth|last4=Nijman|first4=V.|year=2007|title=Using ancient DNA techniques to identify the origin of unprovenanced museum specimens, as illustrated by the identification of a 19th century lion from Amsterdam|url=http://dpc.uba.uva.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=ctz;idno=7602a02|journal=Contributions to Zoology|volume=76|issue=2|pages=87–94|access-date=2017-09-03|archive-date=2011-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110522041326/http://dpc.uba.uva.nl/cgi/t/text/get-pdf?c=ctz;idno=7602a02|url-status=dead}}</ref> ==== Terkini ==== Ekoran pemerian pertama spesies singa oleh [[Carl Linnaeus]], beberapa spesimen singa telah diperikan dan diusulkan sebagai subspesies. Daripada itu 11 disahkan pada 2005. Dari 2008 hingga 2016, [[Senarai Merah IUCN]] menggunakan hanya dua nama subspesies untuk singa, iaitu ''P. l. leo'' untuk populasi singa Afrika dan ''P. l. persica'' untuk populasi singa Asia.<ref name="Henschel20152">{{IUCN|assessor=Henschel, P.|assessor2=Bauer, H.|assessor3=Sogbohoussou, E.|assessor4=Nowell, K.|last-assessor-amp=yes|year=2015|id=68933833|taxon=''Panthera leo'' (West Africa subpopulation)|version=2017-1}}</ref> <ref name="Breitenmoser20082">{{IUCN|assessors=Breitenmoser, U., Mallon, D. P., Ahmad Khan, J. and Driscoll, C.|year=2008|id=15952|title=Panthera leo ssp. persica|version=2017-1}}</ref> Pada 2017, Pasukan Petugas Pengelasan Kucing dalam Kumpulan Spesialis Kucing Suruhanjaya Kemandirian Spesies IUCN menggolongkan populasi singa di Asia dan Afrika Barat, Tengah dan Utara kepada <i>P. l. leo</i>, dan yang Afrika Timur dan Selatan pula kepada ''P. l. melanochaita''.<ref name="catsg">{{cite journal|authors=Kitchener, A.C., Breitenmoser-Würsten, C., Eizirik, E., Gentry, A., Werdelin, L., Wilting, A. and Yamaguchi, N.|year=2017|title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url=http://www.catsg.org/fileadmin/filesharing/5.Cat_News/5.3._Special_Issues/5.3.10._SI_11/CN_Special_Issue_11_Revised_taxonomy_of_the_Felidae.pdf|journal=Cat News|volume=Special Issue 11}}</ref> Jadual yang berikut berasaskan pengelasan spesies ''Panthera leo'' yang disediakan dalam ''[[:en:Mammal Species of the World|Mammal Species of the World]]''. Ia juga mencerminkan pengelasan yang digunakan oleh penilai Senarai Merah IUCN serta semakan oleh Pasukan Petugas Pengelasan Kucing: {| class="wikitable" ! Subspesies ! Huraian ! Gambar |- | '''[[Singa Barbar|Singa Afrika Utara]]''' (''P. l. leo'')<ref name="catsg2">{{cite journal|authors=Kitchener, A.C., Breitenmoser-Würsten, C., Eizirik, E., Gentry, A., Werdelin, L., Wilting, A. and Yamaguchi, N.|year=2017|title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url=http://www.catsg.org/fileadmin/filesharing/5.Cat_News/5.3._Special_Issues/5.3.10._SI_11/CN_Special_Issue_11_Revised_taxonomy_of_the_Felidae.pdf|journal=Cat News|volume=Special Issue 11}}</ref>(Linnaeus, 1758), <small>[[Sinonim_(taksonomi)|syn.]] ''[[Singa Nubia|P. l. nubica]]'' ([[Henri_Marie_Ducrotay_de_Blainville|de Blainville]], 1843), ''P. l. somaliensi'' (Noack, 1891) ''P. l. webbiensis'' Zukowsky, 1964</small> | Inilah subspesies singa nominat. Di Afrika Utara, singa liar pupus di peringkat tempatan disebabkan pemburuan berlebihan; singa Barbar terakhir yang diketahui terbunuh di Maghribi pada 1920.<ref>{{Cite book|url=http://carnivoractionplans1.free.fr/wildcats.pdf|title=Wild Cats: Status Survey and Conservation Action Plan|last=Nowell|first=K.|last2=Jackson|first2=P.|publisher=IUCN/SSC Cat Specialist Group|year=1996|isbn=2-8317-0045-0|location=Gland, Switzerland|pages=17–21, 37–41|chapter=''Panthera leo''}}{{cite journal|last1=Black|first1=S. A.|last2=Fellous|first2=A.|last3=Yamaguchi|first3=N.|last4=Roberts|first4=D. L.|year=2013|title=Examining the Extinction of the Barbary Lion and Its Implications for Felid Conservation|journal=PLOS ONE|volume=8|issue=4|page=e60174|bibcode=2013PLoSO...860174B|doi=10.1371/journal.pone.0060174|pmc=3616087|pmid=23573239}}</ref> Mungkin ada beberapa singa tawanan dari Afrika Utara, terutamanya 90 individu keturunan koleksi Diraja Maghribi di Zoo Rabat.<ref>{{Cite journal|last=Burger|first=J.|last2=Hemmer|first2=H.|year=2006|title=Urgent call for further breeding of the relic zoo population of the critically endangered Barbary lion (''Panthera leo leo'' Linnaeus 1758)|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Burger202006.pdf|journal=European Journal of Wildlife Research|volume=52|pages=54–58|doi=10.1007/s10344-005-0009-z}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Black|first=S.|last2=Yamaguchi|first2=N.|last3=Harland|first3=A.|last4=Groombridge|first4=J.|year=2010|title=Maintaining the genetic health of putative Barbary lions in captivity: an analysis of Moroccan Royal Lions|journal=European Journal of Wildlife Research|volume=56|pages=21–31|doi=10.1007/s10344-009-0280-5}}</ref> Genetiknya lebih rapat dengan singa Asia daripada singa Timur dan Selatan Afrika.<ref>{{Cite journal|last1=Bertola|first1=L. D.|last2=Van Hooft|first2=W. F.|last3=Vrieling|first3=K.|last4=Uit De Weerd|first4=D. R.|last5=York|first5=D. S.|last6=Bauer|first6=H.|last7=Prins|first7=H. H. T.|last8=Funston|first8=P. J.|last9=Udo De Haes|first9=H. A.|year=2011|title=Genetic diversity, evolutionary history and implications for conservation of the lion (''Panthera leo'') in West and Central Africa|journal=Journal of Biogeography|volume=38|issue=7|pages=1356–1367|doi=10.1111/j.1365-2699.2011.02500.x|last10=Leirs|first10=H.|last11=Van Haeringen|first11=W. A.|last12=Sogbohossou|first12=E.|last13=Tumenta|first13=P. N.|last14=De Iongh|first14=H. H.}}</ref>Populasi ini pernah terdapat di [[Maghribi]], [[Algeria]], [[Libya]], [[Tunisia]], [[Mesir]] dan [[Somalia]].<ref>{{cite journal|author=Allen, J. A.|year=1924|title=Carnivora Collected By The American Museum Congo Expedition|url=https://archive.org/stream/bulletinamerican47ameruoft#page/223/mode/2up|journal=Bulletin of the American Museum of Natural History 47|pages=73–281}}</ref> Kini, singa pupus di Afrika Utara. | [[File:Sultan_the_Barbary_Lion.jpg|220x220px]] |- | '''[[Singa Afrika Barat]]''' (''P. l. leo'')<ref name="catsg3">{{cite journal|authors=Kitchener, A.C., Breitenmoser-Würsten, C., Eizirik, E., Gentry, A., Werdelin, L., Wilting, A. and Yamaguchi, N.|year=2017|title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url=http://www.catsg.org/fileadmin/filesharing/5.Cat_News/5.3._Special_Issues/5.3.10._SI_11/CN_Special_Issue_11_Revised_taxonomy_of_the_Felidae.pdf|journal=Cat News|volume=Special Issue 11}}</ref> dahulunya (''P. l. senegalensis'') <small>(Meyer, 1826), syn. ''P. l. kamptzi'' ([[Paul_Matschie|Matschie]], 1900)</small><ref>{{cite journal|author=Hemmer, H.|year=1974|title=Untersuchungen zur Stammesgeschichte der Pantherkatzen (''Pantherinae'') Teil 3. Zur Artgeschichte des Löwen ''Panthera (Panthera) leo'' (Linnaeus, 1758)|url=https://archive.org/stream/verfentlichungen171974zool#page/178/mode/2up|journal=Veröffentlichungen der Zoologischen Staatssammlung 17|pages=167–280}}</ref> | Spesimen jenis ini berasal dari [[Senegal]]. Populasi ini tergolong sebagai [[Spesies terancam genting|terancam genting]] pada 2015 dan bermandiri di [[Afrika Barat|Barat Afrika]] dari [[Senegal]], [[Burkina Faso]], [[Benin]] hingga [[Niger]] dan [[Nigeria]]. Mungkin pupus di [[Mauritania]], [[Mali]], [[Ghana]], [[Guinea]], [[Ivory Coast]], [[Gambia]], [[Guinea-Bissau]], [[Sierra Leone]] dan [[Togo]].<ref>{{cite journal|author=Angelici, F. M.|author2=Mahama, A.|author3=Rossi, L.|last-author-amp=yes|date=2015|title=The lion in Ghana: its historical and current status|url=http://abc.museucienciesjournals.cat/files/ABC_38-2_pp_151-162-color.pdf|journal=Animal Biodiversity and Conservation|volume=38.2|pages=151–162|accessdate=26 February 2016|archive-date=2016-03-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20160305092320/http://abc.museucienciesjournals.cat/files/ABC_38-2_pp_151-162-color.pdf|url-status=dead}}</ref> | [[File:West_African_male_lion.jpg|220x220px]] |- | '''[[Singa Asia]]''' (''P. l. leo'') dahulunya (''P. l. persica'') <small>(Meyer, 1826)</small> | Populasi singa Asia kini hanya bermandiri di negeri [[Gujarat]], [[India]] dan tersenarai sebagai [[Spesies terancam|terancam]].<ref>{{IUCN|assessors=Breitenmoser, U., Mallon, D. P., Ahmad Khan, J. and Driscoll, C.|year=2008|id=15952|title=Panthera leo ssp. persica|version=2016-3}}</ref> Hingga akhir abad ke-19, taburan asalnya mencakupi [[Turki]] timur, [[Iran]], bekas Wilayah Sind hingga India Tengah.<ref name="Pocock1939">Pocock, R. I. (1939). [https://archive.org/stream/PocockMammalia1/pocock1#page/n261/mode/2up ''The Fauna of British India, including Ceylon and Burma. Mammalia. – Volume 1'']. Taylor and Francis Ltd., London. Pp. 199–222.</ref> Populasi India pulih dari ambang kepupusan kepada 411 ekor pada 2010. Dilindungi di Taman Negara Hutan Gir dan empat buah kawasan terlindung di rantau berkenaan.<ref name="Singh, Gibson2">{{Cite journal|author1=Singh, H. S.|author2=Gibson, L.|year=2011|title=A conservation success story in the otherwise dire megafauna extinction crisis: The Asiatic lion (''Panthera leo persica'') of Gir forest|journal=Biological Conservation|volume=144|issue=5|pages=1753–1757|doi=10.1016/j.biocon.2011.02.009}}</ref><ref name="Meena2016">Meena, V. (2016). Wildlife and human impacts in the Gir landscape. In: Agrawal, P.K., Verghese, A., Radhakrishna, S. and Subaharan, K. (eds)., Human Animal Conflict in Agro-Pastoral Context: Issues & Policies. Indian Council of Agricultural Research, New Delhi.</ref> Hasil kajian filogeografi menunjukkan bahawa leluhur singa Asia berpecah dari singar Afrika Sub-Sahara antara 74,000 hingga 203,000 tahun dahulu.<ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny2">{{Cite journal|last1=Burger|first1=J.|last2=Rosendahl|first2=Wilfried|last3=Loreille|first3=O.|last4=Hemmer|first4=H.|last5=Eriksson|first5=T.|last6=Götherström|first6=A.|last7=Hiller|first7=Jennifer|last8=Collins|first8=Matthew J.|last9=Wess|first9=Timothy|year=2004|title=Molecular phylogeny of the extinct cave lion ''Panthera leo spelaea''|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Burger%202004.pdf|journal=[[Molecular Phylogenetics and Evolution]]|volume=30|issue=3|pages=841–49|doi=10.1016/j.ympev.2003.07.020|pmid=15012963|accessdate=20 September 2007|last10=Alt|first10=Kurt W.}}</ref> Paling rapat bersaudara dengan singa Afrika Utara dan Afrika Barat.<ref name="Bertola20112">{{Cite journal|last1=Bertola|first1=L. D.|last2=Van Hooft|first2=W. F.|last3=Vrieling|first3=K.|last4=Uit De Weerd|first4=D. R.|last5=York|first5=D. S.|last6=Bauer|first6=H.|last7=Prins|first7=H. H. T.|last8=Funston|first8=P. J.|last9=Udo De Haes|first9=H. A.|year=2011|title=Genetic diversity, evolutionary history and implications for conservation of the lion (''Panthera leo'') in West and Central Africa|journal=Journal of Biogeography|volume=38|issue=7|pages=1356–1367|doi=10.1111/j.1365-2699.2011.02500.x|last10=Leirs|first10=H.|last11=Van Haeringen|first11=W. A.|last12=Sogbohossou|first12=E.|last13=Tumenta|first13=P. N.|last14=De Iongh|first14=H. H.}}</ref> | [[File:Asiatic_lion_03.jpg|220x220px]] |- | '''[[Singa Tanjung]]''' (''P. l. melanochaita'') <small>([[Charles_Hamilton_Smith|Smith]], 1842)</small> | Spesimen jenis ini berasal dari [[Tanjung Harapan, Afrika Selatan|Tanjung Harapan]].<ref>{{cite journal|author=Mazak, V.|year=1975|title=Notes on the Black-maned Lion of the Cape, ''Panthera leo melanochaita'' (Ch. H. Smith, 1842) and a Revised List of the Preserved Specimens|journal=Verhandelingen Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen|issue=64|pages=1–44}}</ref> Populasinya hidup di Cape Province dan Natal, [[Afrika Selatan]].<ref>Allen, G. M. (1939).[https://archive.org/stream/bulletinofmuseum83harv#page/242/mode/2up ''A Checklist of African Mammals'']. Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College 83: 1–763.</ref> | [[File:Cape_Lion.jpg|220x220px]] |- | '''[[Singa Afrika Tengah]]''' (''P. l. leo'') dahulunya (''P. l. kamptzi'') <small>([[Paul_Matschie|Matschie]], 1900)</small>, (''P. l. azandica'') <small>([[Joel_Asaph_Allen|Allen]], 1924)</small> | Spesimen jenisnya adalah tengkorak dari utara [[Cameroon]] dan seekor sina jantan dari timur laut Congo jajahan Belgium.Bermandiri di Cameroon, [[Chad]], [[Republik Afrika Tengah]], bahagian timur laut [[Republik Demokratik Congo]] dan [[Angola]]. Pupus di peringkat tempatan di [[Republik Congo]], [[Gabon]], [[Burundi]], dan mungkin juga [[Guinea Khatulistiwa]]. | [[File:Rwindi_49.jpg|220x220px]] |- | [[Singa Afrika Timur|'''Singa Afrika Timur''']] (''P. l. melanochaita''),<ref name="catsg4">{{cite journal|authors=Kitchener, A.C., Breitenmoser-Würsten, C., Eizirik, E., Gentry, A., Werdelin, L., Wilting, A. and Yamaguchi, N.|year=2017|title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url=http://www.catsg.org/fileadmin/filesharing/5.Cat_News/5.3._Special_Issues/5.3.10._SI_11/CN_Special_Issue_11_Revised_taxonomy_of_the_Felidae.pdf|journal=Cat News|volume=Special Issue 11}}</ref> (''P. l. leo'') <small>formerly ''P. l. massaica'' ([[:en:Oscar_Neumann|Neumann]], 1900), syn. ''P. l. sabakiensis'' ([[:en:Einar_Lönnberg|Lönnberg]], 1910), ''P. l. roosevelti'' ([[:en:Edmund_Heller|Heller]], 1914); ''P. l. nyanzae'' (Heller, 1914); ''P. l. hollisteri'' ([[:en:Joel_Asaph_Allen|Allen]]), 1924)</small> <small>''P. l. webbiensis'' (Zukowsky, 1964)<ref name="Hemmer">{{cite journal|author=Hemmer, H.|year=1974|title=Untersuchungen zur Stammesgeschichte der Pantherkatzen (''Pantherinae'') Teil 3. Zur Artgeschichte des Löwen ''Panthera (Panthera) leo'' (Linnaeus, 1758)|url=https://archive.org/stream/verfentlichungen171974zool#page/178/mode/2up|journal=Veröffentlichungen der Zoologischen Staatssammlung 17|pages=167–280}}</ref></small> |Beberapa spesimen jenis dihuraikan dari negara taburan Afrika Timur.<ref name="Allen1939">Allen, G. M. (1939). [https://archive.org/stream/bulletinofmuseum83harv#page/242/mode/2up ''A Checklist of African Mammals'']. Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College 83: 1–763.</ref>Di Afrika Timur, populasi singa terdapat di Habsyah Kenya, Somalia, Sudan Selatan, Tanzania dan Uganda, tetapi pupus setempat di Djibouti, Mesir dan Eritrea. | [[File:African_Lion_3.jpg|220x220px]] |- |'''[[Singa Afrika Selatan]]''' (''P. l. melanochaita'')<ref name="catsg5">{{cite journal|authors=Kitchener, A.C., Breitenmoser-Würsten, C., Eizirik, E., Gentry, A., Werdelin, L., Wilting, A. and Yamaguchi, N.|year=2017|title=A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group|url=http://www.catsg.org/fileadmin/filesharing/5.Cat_News/5.3._Special_Issues/5.3.10._SI_11/CN_Special_Issue_11_Revised_taxonomy_of_the_Felidae.pdf|journal=Cat News|volume=Special Issue 11}}</ref> (''P. l. leo'') <small>formerly ''P. l. bleyenberghi'' (Lönnberg, 1914), ''P. l. krugeri'' ([[:en:Austin_Roberts|Roberts]], 1929), syn. ''P. l. vernayi'' (Roberts, 1948)</small> | Beberapa spesimen jenis dihuraikan dari taburan negara Selatan Afrika.<ref>{{cite journal|author=Lönnberg, E.|year=1914|title=New and rare mammals from Congo|url=https://archive.org/stream/revuezoologiquea03brux#page/272/mode/2up|journal=Revue de Zoologie Africaine|issue=3|pages=273–278}}</ref> Di Selatan Afrika, singa terdapat di [[Namibia]] dan utara [[Botswana]]. Dianggap pupus di peringkat tempatan di bahagian barat daya Republik Demokratik Congo. |[[File:P l Bleyenberghi 1.jpg|220x220px]] |} ==== Pleistosen ==== Subspesies singa yang lain, atau spesies saudara singa moden,<ref name="Christiansen08CaveLions">{{cite journal|last1=Christiansen|first1=Per|year=2008|title=Phylogeny of the great cats (Felidae: Pantherinae), and the influence of fossil taxa and missing characters|url=|journal=[[Cladistics (journal)|Cladistics]]|volume=24|issue=6|pages=977–992|doi=10.1111/j.1096-0031.2008.00226.x}}</ref> wujud pada zaman prasejarah: * [[:en:Panthera_leo_fossilis|''P. l. fossilis'', ''P. fossilis'' atau ''P. spelaea fossilis'']], dikenali sebagai singa gua Eropah Pleistosen Tengah, mekar sekitar 500,000 tahun dahulu; fosil ditemui dari Jerman dan Itali. Lebih besar daripada singa Afrika moden, besarnya setading dengan singa gua Amerika dan sedikit besar daripada singa gua Eropah Pleistosen Awal.<ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny4">{{Cite journal|last1=Burger|first1=J.|last2=Rosendahl|first2=W.|last3=Loreille|first3=O.|last4=Hemmer|first4=H.|last5=Eriksson|first5=T.|last6=Götherström|first6=A.|last7=Hiller|first7=J.|last8=Collins|first8=M. J.|last9=Wess|first9=T.|year=2004|title=Molecular phylogeny of the extinct cave lion ''Panthera leo spelaea''|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Burger%202004.pdf|journal=[[Molecular Phylogenetics and Evolution]]|volume=30|issue=3|pages=841–49|doi=10.1016/j.ympev.2003.07.020|pmid=15012963|accessdate=20 September 2007|last10=Alt|first10=K. W.}}</ref><ref>{{Cite book|title=Deutschland in der Urzeit|last=Probst|first=Ernst|publisher=Orbis|year=1999|isbn=3-572-01057-8|language=German}}</ref> [[File:Lions_painting,_Chauvet_Cave_(museum_replica).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lions_painting,_Chauvet_Cave_(museum_replica).jpg|thumb|Lakaran singa di Gua Chauvet, Perancis]] * [[:en:Panthera_leo_spelaea|''P. l. spelaea'' atau ''P. spelaea'']], dikenali sebagai singa gua Eropah, singa gua Eurasia, atau singa gua Eropah Pleistosen Awal, muncul di Eurasia 300,000 hingga 10,000 tahun dahulu.<ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny4" /> Dikenali daripada lukisan gua Paleolitik, ukiran gading dan patung liat,<ref name="Packer002">{{Cite journal|last=Packer|first=Craig|author2=Jean Clottes|date=November 2000|title=When Lions Ruled France|journal=Natural History|pages=52–57}}</ref> bercirikan telinga capang, ekor berjambul, dan mungkin belang pudar seakan-akan harimau. Adapun lingkaran bulu atau surai primitif melilit leher, mungkin menandakan jantan,<ref name="Koenigswald022">{{Cite book|title=Lebendige Eiszeit: Klima und Tierwelt im Wandel|last=Koenigswald|first=Wighart von|publisher=Theiss|year=2002|isbn=3-8062-1734-3|location=Stuttgart|pages=|language=de}}</ref> tetapi banyak adegan menunjukkan kelakuan memburu (iaitu betina). * [[:en:American_lion|''P. l. atrox'' atau ''P. atrox'']], dikenali sebagai singa Amerika atau singa gua Amerika, banyak terdapat di benua Amerika dari Kanada hingga Peru pada Epok Pleistosen hingga sekitar 10,000 tahun dahulu. Bentuk ini merupakan klad saudara ''P. l. spelaea'', dan mungkin muncul apabila sebuah populasi ''P. l. spelaea'' menjadi terpencil di selatan lembar ais benua Amerika Utara sekitar 340,000 tahun dahulu.<ref name="Barnett">{{Cite journal|last1=Barnett|first1=R.|last2=Shapiro|first2=B.|authorlink2=Beth Shapiro|last3=Barnes|first3=I.|last4=Ho|first4=S. Y. W.|last5=Burger|first5=J.|authorlink5=Joachim Burger|last6=Yamaguchi|first6=N.|last7=Higham|first7=T. F. G.|last8=Wheeler|first8=H. T.|last9=Rosendahl|first9=W.|date=2009|title=Phylogeography of lions (''Panthera leo'' ssp.) reveals three distinct taxa and a late Pleistocene reduction in genetic diversity|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Barnett%20et%20al.%202009.pdf|journal=[[Molecular Ecology]]|volume=18|issue=8|pages=1668–1677|doi=10.1111/j.1365-294X.2009.04134.x|pmid=19302360|accessdate=23 November 2011|last10=Sher|first10=A. V.|last11=Sotnikova|first11=M.|last12=Kuznetsova|first12=T.|last13=Baryshnikov|first13=G. F.|last14=Martin|first14=L. D.|last15=Harington|first15=C. R.|last16=Burns|first16=J. A.|last17=Cooper|first17=A.|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225033249/http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Barnett%20et%20al.%202009.pdf%20|url-status=dead}}</ref> Antara subspesies singa terbesar yang pernah wujud, panjang badannya dianggarkan {{convert|1.6|–|2.5|m|abbr=on|ft}}.<ref name="Quaternary extinctions">{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=O8SgPwAACAAJ|title=Quaternary Extinctions|last=Martin|first=Paul S.|publisher=University of Arizona Press|year=1984|isbn=0-8165-1100-4|location=Tucson, [[Arizona|AZ]]}}</ref> == Ciri-ciri == [[File:Lion_and_eland.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lion_and_eland.jpg|kiri|thumb|Paparan rangka lagak singa Afrika menyerang [[:en:Common eland|''common eland'']] di The Museum of Osteology, Oklahoma City, Oklahoma.]]Singa merupakan makhluk felid (kekucingan) dengan otot yang kekar, dada yang melengkung ke dalam, kepala bulat, leher pendek dan telinga bulat.<ref name="Haas2005">{{cite journal|author1=Haas, S.K.|author2=Hayssen, V.|author3=Krausman, P.R.|year=2005|title=''Panthera leo''|url=http://www.science.smith.edu/msi/pdf/762_Panthera_leo.pdf|journal=Mammalian Species|volume=762|pages=1–11|doi=10.1644/1545-1410(2005)762[0001:PL]2.0.CO;2}}</ref> Dalam kesemua felid bukan kacukan yang sedia wujud<ref name="Carnivores">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=EMui7zVOqeUC&pg=PA120&hl=en&sa=X&ei=56G2U6vSHou3yATBr4DoCw&ved=0CCIQ6AEwAQ#v=onepage&f=false|title=Carnivores|last1=Rafferty|first1=J. P.|date=2011|publisher=The Rosen Publishing Group|isbn=978-1-61530-340-3|location=New York|page=120|accessdate=4 July 2014}}</ref><ref name="shi">{{cite book|url=http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:uu:diva-4784|title=Growth and Behaviour: Epigenetic and Genetic Factors Involved in Hybrid Dysgenesis|last=Shi|first=W.|work=Digital Comprehensive Summaries of Uppsala Dissertations from the Faculty of Science and Technology|publisher=Acta Universitatis Upsaliensis|year=2005|isbn=91-554-6147-6|volume=11|location=Uppsala|page=9}}</ref>, singa di tangga kedua hanya mengekori harimau belang dari segi kepanjangan dan berat badan. Tengkoraknya amat serupa dengan harimau biarpun bahagian hadapan lazimnya lebih lekuk dan mendatar dengan bahagian postorbital yang agak pendek dan rongga hidung yang lebih lebar daripada harimau. Bagaimanapun, disebabkan betapa banyak variasi tengkorak sesama dua spesies, biasanya hanya struktur rahang bawah yang boleh digunakan sebagai penanda spesies yang meyakinkan.<ref name="USSR2">{{Cite book|url=https://archive.org/stream/mammalsofsov221992gept#page/83/mode/2up|title=Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola|last=Heptner|first=V. G.|last2=Sludskii|first2=A. A.|publisher=Brill|year=1992|isbn=90-04-08876-8|location=Leiden u.a.|trans-title=Mammals of the Soviet Union, Volume II, Part 2|orig-year=1972}}</ref> Singa terdapat dalam pewarnaan kuning air muda mahupun kelabu keperakan, mahupun merah kekuningan dan perang tua.<ref name="Haas2005" /> Bahagian bawah selalunya lebih muda warnanya. Anak singa pula dilahirkan berbunga-bunga (tompok) hitam pada badan. Makin dewasa makin pudarlah bunga-bunga itu tetapi bunga-bunga yang pudar sering kelihatan pada bahagian paha dan bawah.<ref name="Schaller28">[[#Schaller|Schaller]], p. 28-30.</ref><p>Singa adalah satu-satunya anggota rumpun kucing yang mempamerkan dimorfisme seksual yang ketara. Singa jantan lebih tegap dengan kepala yang lebih lebar di samping surai lebat tumbuh ke bawah dan ke belakang dan melitupi sebahagian besar kepala, leher, bahu dan dada. Surai singa biasanya berwarna keperangan dengan sedikit bulu berwarna kuning, karat dan merah. Ciri-ciri paling menonjol yang dikongsi oleh betina dan jantan adalah ekor yang berhujungkan jambak yang berbulu tebal dan berwarna gelap. Pada sesetengah singa, jambak ini menutupi sebatang "duri" atau "susuh" keras sepanjang kira-kira 5 mm yang terbentuk daripada cantuman ruas-ruas tulang ekor. Singa adalah satu-satunya felid yang berjambak ekornya – tidak diketahui fungsi jambak dan durinya. Jambak ini tiada sewaktu lahir tetapi berkembang sekitar umur {{frac|5|1|2}} bulan hingga menjadi ketara pada 7<span class="" data-ve-attributes="{&quot;typeof&quot;:&quot;mw:Entity&quot;}">&nbsp;</span>bulan.<ref name="Schaller28" /></p>Nowak menyatakan bahawa berat badan lazim singa adalah {{convert|150 to 250|kg|lb|0|abbr=on}} untuk jantan dan {{convert|120 to 182|kg|lb|0|abbr=on}} untuk betina.<ref name="nowak">{{Cite book|title=Walker's Mammals of the World|last=Nowak|first=R. M.|publisher=Johns Hopkins University Press|year=1999|isbn=0-8018-5789-9|location=Baltimore|pages=832–34}}</ref> Saiz singa berbagai-bagai seluas taburan, misalnya populasi selatan Afrika di Zimbabwe, Kalahari dan Taman Kruger (<i>P. l. bleyenberghi</i>, <i>P. l. vernayi</i>, or ''P. l. krugeri'')<ref name="Haas2005" /><ref name="USSR2" /> mencatatkan purata {{convert|189.6|kg|lb|abbr=on}} untuk jantan dan {{convert|126.9|kg|lb|abbr=on}} untuk betina, berbanding singa Afrika Timur pada {{convert|174.9|kg|lb|abbr=on}} untuk jantan dan {{convert|119.5|kg|lb|abbr=on}} untuk betina.<ref name="Smuts_etal_1980">{{Cite journal|last=Smuts|first=G. L.|author2=Robinson, G.A.|author3=Whyte, I.J.|year=1980|title=Comparative growth of wild male and female lions (Panthera leo)|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-7998.1980.tb01433.x/abstract|journal=Journal of Zoology|volume=190|issue=3|pages=365–373|doi=10.1111/j.1469-7998.1980.tb01433.x}}</ref> Ukuran panjang badan jantan dari kepala ke pinggul dilaporkan dari {{convert|170|to|250|cm|ftin|abbr=on}} dengan panjang ekor {{convert|90|–|105|cm|ftin|abbr=on}}. Ukuran panjang badan betina dari kepala ke pinggul dilaporkan dari {{convert|140|to|175|cm|ftin|abbr=on}}, dengan panjang ekor {{convert|70|–|100|cm|ftin|abbr=on}}.<ref name="nowak" /> Panjang badan maksimum {{convert|250|cm|ftin|abbr=on}} yang sering dipetik pula lebih sesuai dengan forma Pleistosen yang pupus seperti singa Amerika, apalagi singa moden yang sebesar mana pun hanya ketinggalan beberapa sentimeter.<ref>[[Vratislav Mazák|Mazák, Vratislav]] (April 2004) ''Der Tiger'', Westarp Wissenschaften, 5th ed., pp. 178 ff., {{ISBN|3-89432-759-6}}.</ref> Rekod-rekod ukur timbang daripada rekod memburu adalah seperti berikut: yang panjang sekali hampir {{convert|3.6|m|ft|abbr=on}} untuk singa Afrika Barat Daya yang ditembak berhampiran Mucusso, Angola selatan pada 1973, dan yang berat sekali {{convert|313|kg|lb|abbr=on}} untuk singa Afrika Tenggara yang ditembak di luar Hectorspruit di timur Transvaal, Afrika Selatan pada 1936.<ref name="Haas2005" /><ref name="Wood1983">Wood, The Guinness Book of Animal Facts and Feats. Sterling Pub Co Inc. (1983), {{ISBN|978-0-85112-235-9}}</ref> Satu lagi singa terlebih besar, iaitu singa Afrika Timur yang ditembak berdekatan Gunung Kenya, beratnya {{convert|272|kg|lb|abbr=on}}.<ref name="Haas2005" /><ref name="CAP">{{Cite book|url=http://carnivoractionplans1.free.fr/wildcats.pdf|title=Wild Cats: Status Survey and Conservation Action Plan|last=Nowell|first=K.|last2=Jackson|first2=P.|publisher=IUCN/SSC Cat Specialist Group|year=1996|isbn=2-8317-0045-0|location=Gland, Switzerland|pages=17–21, 37–41|chapter=''Panthera leo''}}</ref> Juga dilaporkan singa Asia terlebih besar.<ref name="CAP" /><ref name="Kinnear1920">{{cite journal|author=Kinnear, N. B.|year=1920|title=The past and present distribution of the lion in south eastern Asia|url=https://archive.org/stream/journalofbombayn27192022bomb#page/32/mode/2up|journal=Journal of the Bombay Natural History Society|volume=27|pages=34–39}}</ref><ref name="Sinha1987">Sinha, S. P. (1987). ''Ecology of wildlife with special reference to the lion (Panthera leo persica) in Gir Wildlife Sanctuary, Saurashtra, Gujurat''. Ph.D. thesis, Saurashtra University, Rajkot {{ISBN|3844305459}}.</ref> === Surai === [[File:HansomeLion_002.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:HansomeLion_002.jpg|kiri|thumb|Ketika hendak berbalah dengan singa lain, surai membuat singa kelihatan lebih besar]]<p>Surai yang tumbuh di keliling kepala singa jantan dewasa adalah ciri-ciri yang paling menonjol pada spesies ini. Singa betina pula lazim tumbuh lingkaran bulu sahaja tetapi jarang sekali ada yang tumbuh surai.<ref>{{cite web|url=http://metro.co.uk/2015/12/23/scientists-discover-genderfluid-lioness-who-looks-acts-and-roars-like-a-male-5582846/|title=Scientists discover 'genderfluid' lioness who looks, acts and roars like a male|author=Readhead, Harry|date=23 December 2015|accessdate=25 December 2015|journal=Metro}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2002/04/0412_020412_TVtsavolions.html|title=Are Maneless Tsavo Lions Prone to Male Pattern Baldness?|last=Trivedi|first=Bijal P.|year=2005|publisher=National Geographic|accessdate=7 July 2007}}</ref> Keadaan, ketiadaan, warna dan kelebatan surai dikaitkan dengan prekondisi genetik, kematangan seksual, iklim dan pengeluaran [[testosteron]]. Mengikut kebiasaan, makin gelap dan lebat surainya, makin sihatlah singanya. Singa betina apabila memilih pasangan mengawan cenderung kepada jantan yang paling lebat dan gelap surainya.<ref name="Trivedi02">{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2002/08/0822_020822_TVlion.html|title=Female Lions Prefer Dark-Maned Males, Study Finds|last=Trivedi|first=Bijal P.|date=22 August 2002|work=National Geographic News|publisher=National Geographic|accessdate=1 September 2007}}</ref> Kajian di Tanzania juga berhujah bahawa kepanjangan bulu surai menandakan kejayaan dalam berlaga sesama jantan. Individu yang lebih gelap surainya dapat membiak dengan lebih lama dan kemandirian anaknya pun lebih tinggi, tetapi susah hidup pada musim-musim yang lebih panas.<ref name="West">{{Cite journal|last=West|first=Peyton M.|author2=Packer, Craig|date=August 2002|title=Sexual Selection, Temperature, and the Lion's Mane|journal=[[Science (journal)|Science]]|volume=297|issue=5585|pages=1339–43|doi=10.1126/science.1073257|pmid=12193785}}</ref></p>Ahli sains pernah percaya bahawa keterbezaan sesetengah subspesies dapat disahkan dari segi [[Morfologi (biologi)|morfologi]], termasuk saiz surai. Morfologi digunakan untuk mengenal pasti subspesies seperti singa Barbar dan singa Tanjung yang mempunyai surai yang paling lebat dan panjang di kalangan singa liar.<ref name="USSR2" /> Akan tetapi, kajian menunjukkan bahawa faktor persekitaran seperti purata suhu persekitaran mempengaruhi warna dan saiz surai singa.<ref name="West" /> Misalnya, singa di zoo Amerika Utara dan Eropah lebih lebat surainya kerana suhu persekitaran lebih dingin. Oleh itu surai bukan petanda yang sesuai untuk mengenal pasti subspesies.<ref name="CG2">{{Cite journal|last=Barnett|first=Ross|author2=Yamaguchi, Nobuyuki|author3=Barnes, Ian|author4=Cooper, Alan|date=August 2006|title=Lost populations and preserving genetic diversity in the lion ''Panthera leo'': Implications for its ''ex situ'' conservation|journal=Conservation Genetics|volume=7|issue=4|pages=507–14|doi=10.1007/s10592-005-9062-0}}</ref><ref name="yamaguchi-haddane">{{Cite journal|last=Yamaguchi|first=Nobuyuki|author2=Haddane, B.|year=2002|title=The North African Barbary Lion and the Atlas Lion Project|journal=International Zoo News|volume=49|pages=465–81}}</ref> Namun demikian, jantan subspesies Asia bercirikan surai yang lebih jarang daripada kelaziman singa Afrika.<ref name="Menon">{{Cite book|title=A Field Guide to Indian Mammals|last=Menon|first=Vivek|publisher=Dorling Kindersley India|year=2003|isbn=0-14-302998-3|location=Delhi|pages=}}</ref> Di kawasan Taman Negara Penjari, hampir semua jantan Afrika Barat tiada atau pendek surainya.<ref>Schoe, Marjolein; Sogbohossou, Etotépé A.; Kaandorp, Jacques and de Iongh, Hans (2010) ''Progress Report – collaring operation Pendjari Lion Project, Benin.'' Funded by the Dutch Zoo Conservation Fund.</ref> Singa Afrika jantan tanpa surai juga dilaporkan di Senegal, Sudan (Taman Negara Dinder), dan Kenya (Taman Negara Tsavo East), bahkan singa jantan putih asli dari Timbavati juga tidak tumbuh surai. Hormon testosteron dikaitkan dengan pertumbuhan surai; maka singa yang dikembiri selalunya pendek atau tiada surai kerana pembuangan buah zakar membantutkan pengeluargan testosteron.<ref>{{Cite journal|last=Munson|first=Linda|date=3 March 2006|title=Contraception in felids|journal=Theriogenology|volume=66|issue=1|pages=126–34|doi=10.1016/j.theriogenology.2006.03.016|pmid=16626799}}</ref> Di samping itu, testosteron berlebihan mungkin punca singa betina bersurai di utara Botswana.<ref>{{Cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/2016/04/160418-lions-mating-africa-animals-science/|title=No, Those Aren't Male Lions Mating. One Is Likely a Female|last=Dell'Amore|first=Christine|date=18 April 2016|accessdate=18 April 2016}}</ref> Lukisan gua tentang singa Eropah rata-ratanya hanya memaparkan singa tanpa surai memburu. Ada yang mengatakan bahawa ini bukti bahawa jantan spesies ini tiada surai,<ref name="Koenigswald02">{{Cite book|title=Lebendige Eiszeit: Klima und Tierwelt im Wandel|last=Koenigswald|first=Wighart von|publisher=Theiss|year=2002|isbn=3-8062-1734-3|location=Stuttgart|pages=|language=de}}</ref> akan tetapi, memandangkan pemburuan sering melibatkan kawanan betina, anggapan ini tidak disahkan. Di gua Chauvet terdapat lakaran kasar dua ekor singa tanpa surai yang berjalan bersampingan dengan seekor tertutup di belakang satu lagi. Ini ditafsirkan oleh seorang penyelidik sebagai "satu pasangan" yang menegaskan persepsinya bahawa singa yang lebih besar, iaitu yang tertutup tersebut, terdapat [[skrotum]].<ref name="Yamaguchietal2004Mane2">{{Cite journal|last1=Yamaguchi|first1=Nobuyuki|last2=Cooper|first2=Alan|last3=Werdelin|first3=Lars|last4=MacDonald|first4=David W.|date=August 2004|title=Evolution of the mane and group-living in the lion (''Panthera leo''): a review|journal=Journal of Zoology|volume=263|issue=4|pages=329–42|doi=10.1017/S0952836904005242}}</ref> Sekali lagi, ini satu tafsiran yang sangat individu tanpa sebarang kata sepakat di kalangan pakar yang menggkaji lakaran tersebut, maka tidak dapatlah kesimpulan dari segi saintifik. === Variasi warna === [[File:White_Lion.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:White_Lion.jpg|kanan|thumb|[[Singa putih]] disebabkan suatu alel resesif; merupakan bentuk singa Transvaal yang jarang ditemui.]]Singa putih bukanlah subspesies yang berlainan tetapi morf istimewa dengan keadaan genetik ''leusisme''<ref name="zoos_encyclopedia3">{{cite encyclopedia|last=Grisham|first=J.|editor-first=C. E.|editor-last=Bell|title=Lion|encyclopedia=Encyclopedia of the World's Zoos|volume=2: G–P|year=2001|publisher=Fitzroy Dearborn|location=Chicago|isbn=1-57958-174-9|pages=733–739}}</ref> yang menyebabkan pewarnan yang lebih pucat seakan-akan [[harimau putih]]. Keadaan ini serupa dengan melanisme yang menyebabkan [[harimau kumbang]]. Bukanlah balar (albino) kerana terdapat pigmentasi pada mata dan kulit. Singa Transvaal (''Panthera leo krugeri'') putih terdapat segelintir individu di sekitar Taman Negara Kruger dan Hutan Simpan Buruan Persendirian Timbavati di timur Afrika Selatan, tetapi lebih umum dijumpai dalam kurungan di bawah pemilihan terkawal pembiak baka. Warna bulu yang luar biasa cerahnya disebabkan oleh [[alel]] resesif.<ref>{{Cite book|title=The White Lions of Timbavati|last=McBride|first=Chris|publisher=E. Stanton|year=1977|isbn=0-949997-32-3|location=Johannesburg}}</ref> Dilaporkan bahawa singa putih dibiakbakakan di perkhemahan Afrika Selatan untuk dijadikan bahan trofi apabila dibunuh dalam pemburuan terkawal.<ref>{{Cite book|title=Mystery of the White Lions—Children of the Sun God|last=Tucker|first=Linda|publisher=Npenvu Press|year=2003|isbn=0-620-31409-5|location=Mapumulanga}}</ref> Diperikan pula seekor singa Asia serba gelap di [[Khuzestan]], Iran, oleh Austen Henry Layard yang mengatakan bahawa warnanya perang tua dengan tompokan yang seakan-akan hitam.<ref name="Kinnear1920" /> == Kelakuan == [[File:Panthera_leo_stretching_(Etosha,_2012).jpg|thumb|left|Jantan dewasa meregangkan badan.]] Singa meluangkan banyak masa untuk berehat iaitu selama kira-kira 20&nbsp;jam sehari.<ref name="Schaller122">[[#Schaller|Schaller]], p. 122.</ref> Biarpun boleh aktif pada bila-bila waktu, aktiviti singa lazimnya memuncak selepas waktu senja dengan waktu bergaul, membersihkan bulu dan berkumuh. Ini disusuli oleh kenaikan aktiviti sekejap-sekejap sepanjang malam hingga subuh, pada ketika aktiviti memburu sering dijalankan. Singa menghabiskan purata dua jam sehari dengan berjalan dan 50 minit dengan makan.<ref name="Schaller120">[[#Schaller|Schaller]], pp. 120–21.</ref> === Pergaulan sosial === [[File:Lions_Family_Portrait_Masai_Mara.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lions_Family_Portrait_Masai_Mara.jpg|kiri|thumb|Seekor betina (kiri) dan dua ekor jantan]]Singa adalah ahli yang paling giat bergaul daripada rumpun felid (kucing) yang rata-rata hidup sendirian. Terdapat dua jenis kelakuan sosial. Yang pertama ialah ''residen'', iaitu singa yang hidup dalam kalangan singa-singa betina bersaudara, pasangan mengawan masing-masing dan anak-anaknya. Jenis kawanan ini dalam bahasa Inggeris dipanggil ''pride''.<ref name="Schaller33">[[#Schaller|Schaller]], p. 33.</ref> Singa-singa betina membentuk unit sosial yang stabil dalam kawanan dan tidak senang menerima betina dari luar.<ref name="Schaller37">[[#Schaller|Schaller]], p. 37.</ref> Keahlian hanya berubah dengan kelahiran dan kematian betina,<ref name="Schaller39">[[#Schaller|Schaller]], p. 39.</ref> namun ada juga betina yang berhijrah keluar.<ref name="Schaller44">[[#Schaller|Schaller]], p. 44.</ref> Sungguhpun ada diperhatikan kawanan besar sebanyak 30 ekor, namun ''pride'' pada puratanya terdiri daripada kira-kira 15 ekor singa; termasuk beberapa ekor betina, sebanyak empat jantan (disebut ''coalition'' kalau lebih daripada seekor) dan anak-anak dari kedua-dua jantina.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 34–35.</ref> Yang terkecuali dari pola ini hanya singa Tsavo yang sentiasa hanya seekor jantan.<ref>{{Cite journal|last=Milius|first=Susan|date=April 2002|title=Biology: Maneless lions live one guy per pride|journal=Society for Science & the Public|volume=161|issue=16|page=253|doi=10.1002/scin.5591611614}}</ref> Anak jantan dikeluarkan dari kawanan kelahiran setelah matang pada umur kira-kira dua hingga tiga tahun.<ref name="Schaller44" /> Jantan ahli kawanan sering tinggal di pinggiran wilayah untuk berjaga-jaga. Kelakuan sosial kedua dipanggil ''nomad'' yang lebih luas taburannya, sama ada secara bersendirian ataupun berpasangan.<ref name="Schaller33" /> Singa jantan bersaudara yang keluar dari kawanan kelahiran lebih kerap diperhatikan berpasangan. Ingat bahawa singa boleh bertukar gaya hidup; nomad boleh jadi residen dan begitu juga yang sebaliknya.<ref name="Estes">{{cite book|title=The behavior guide to African mammals: including hoofed mammals, carnivores, primates|author=Estes, R.|publisher=University of California Press|year=1991|isbn=978-0-520-08085-0|pages=369–76}}</ref> Interaksi antara singa kawanan dan nomad selalunya dingin, namun betina kawanan dalam estrus boleh mengizinkan jantan menghampiri mereka.<ref>[[#Schaller|Schaller]], pp. 52–54.</ref>[[File:Tree-climbing_lions_(Panthera_leo).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Tree-climbing_lions_(Panthera_leo).jpg|thumb|Singa memanjat pokok di Ishasha, Taman Negara Queen Elizabeth, [[Uganda]]]] Jantan dan betina sekali boleh mempertahankan kawanan daripada ancaman luar, tetapi jantan lebih sesuai kerana susuk badan yang lebih tegap.<ref>[http://www.lionconservationfund.org/lion_adopt.html Join the Pride]. Lion Conservation Fund. Retrieved on 31 July 2013.</ref> Sesetengah individu memimpin untuk menentang ancaman sementara yang lain mengekori.<ref>{{Cite journal|last=Heinsohn|first=R.|author2=C. Packer|year=1995|title=Complex cooperative strategies in group-territorial African lions|journal=Science|volume=269|issue=5228|pages=1260–62|doi=10.1126/science.7652573|pmid=7652573}}</ref> Setiap singa mendapat peranan tentu dalam kawanan. Yang mengekori boleh memberikan khidmat yang berharga kepada kawanan.<ref>{{Cite journal|last=Morell|first=V.|year=1995|title=Cowardly lions confound cooperation theory|journal=Science|volume=269|issue=5228|pages=1216–17|doi=10.1126/science.7652566|pmid=7652566}}</ref> Juga dihipotesiskan bahawa ada ganjarannya bagi ketua yang mengusir ancaman luar, dan itu secara tidak langsung mempengaruhi pangkat-pangkat betina dalam kawanan.<ref>{{Cite journal|last=Jahn|first=Gary C.|year=1996|title=Lioness Leadership|journal=Science|volume=271|issue=5253|page=1215|doi=10.1126/science.271.5253.1215a|pmid=17820922}}</ref> Jantan ahli kawanan mesti mempertahankan hubungannya dengan kawanan daripada jantan luar yang cuba menegangkan hubungannya dengan kawanan. === Memburu dan pemakanan === [[File:Female_Lion.JPG|kanan|thumb|Gigi singa bersiung lumrah mamalia karnivor]] [[File:Serengeti_Lion_Running_saturated.jpg|kanan|thumb|Singa betina memecut ketika memburu]] Singa merupakan makhluk hiperkarnivor<ref name="Schaller208">[[#Schaller|Schaller]], 208–09.</ref> yang tidak terlalau cerewet memilih mangsa dan memburu secara berkelompok. [[Pemangsaan|Mangsanya]] rata-rata terdiri daripada mamalia, khususnya [[ungulat]], terutama sekali [[Wildebeest|''wildebeest'']], [[kuda belang]], [[kerbau]], dan [[zirafah]] di Afrika<ref name="Hayward">{{Cite journal|last1=Hayward|first1=Matt W.|last2=Kerley|first2=Graham|year=2005|title=Prey preferences of the lion (''Panthera leo'')|journal=Journal of Zoology|volume=267|issue=3|pages=309–22|doi=10.1017/S0952836905007508}}</ref> dan [[Rusa Bintik|chital]], [[rusa sambar]], [[nilgai]], [[babi hutan]], dan sebagainya di India.<ref name="Mukherjee">{{cite journal|author=Mukherjee, S.; Goyal, S. P.; Chellam, R.|year=1994|title=Refined techniques for the analysis of Asiatic lion ''Panthera leo persica'' scats|url=http://rcin.org.pl/Content/12321/BI002_26820_Cz-40-2_Acta-T39-nr48-425-430_o.pdf|journal=Acta Theriologica|volume=39|issue=4|pages=425–430|doi=10.4098/AT.arch.94-50}}</ref> Singa Afrika mengutamakan mangsa seberat {{convert|190–550|kg|lb|abbr=on}}<ref name="Hayward" /> sementara mengelak dari [[gajah]], [[badak sumbu]] dan [[badak air]] dewasa, dan juga haiwan yang terlalu kecil seperti arnab.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 195.</ref> Sungguhpun demikian, [[gazel Thomson]]<ref name="Schaller259">[[#Schaller|Schaller]], p. 259.</ref> dan [[warthog]] sering diburu kalau ada biarpun di bawah takat berat ideal tersebut.<ref name="Hayward" /> Di kebanyakan kawasan, tiga perempat pemakanan singa terdiri daripada sejumlah spesies yang terhad. Di [[Taman Negara Serengeti]], majori mangsa ialah wildebeest, kuda belang dan gazel.<ref name="Denis-Hoot188">[[#Denis-Hoot|Denis-Hoot]], 188.</ref> Di Taman Negara Kruger, zirafahlah mangsa yang paling umum,<ref name="Pienaar1969">{{Cite journal|last1=Pienaar|first1=U. de V.|date=1969|title=Predator–prey relationships among the larger mammals of the Kruger National Park|url=http://www.koedoe.co.za/index.php/koedoe/article/view/753|journal=Koedoe|volume=12|issue=1|doi=10.4102/koedoe.v12i1.753}}</ref> sementara di Taman Manyara, kerbau Tanjung membentuk 62% daripada pemakanan singa<ref>{{Cite journal|last1=Douglas-Hamilton|first1=Iain|last2=Douglas-Hamilton|first2=Oria|year=1975|title=Among the Elephants}}</ref> kerana kepadatan tinggi kerbau. Di Delta Okavango dengan perubahan mangsa bermusim yang ketara, tiga perempat pemakanan singa boleh terdiri daripada lapan spesies.<ref name="Denis-Hoot188" /> Sekali-sekala badak air dewasa dimakan di Taman Negara Gorongosa sementara anak haiwan pula kerap diburu di Taman Negara Virunga. Selain daripada saiznya, badak air sukar dijadikan mangsa kerana gemar berendam dalam air.<ref name="Schaller208" /> Singa di Savuti, Botswana telah menyesuaikan diri untuk memburu gajah muda ketika musim kemarau, malah dilaporkan bahawa kawanan 30 ekor singa membunuh individu gajah antara 4 dan 11 tahun.<ref>{{Cite journal|last=Power|first=R. J.|last2=Shem Compion|first2=R. X.|year=2009|title=Lion predation on elephants in the Savuti, Chobe National Park, Botswana|journal=African Zoology|volume=44|issue=1|pages=36–44|doi=10.3377/004.044.0104}}</ref> Singa juga menyerang ternakan domestik, terutama sekali singa di India.<ref name="Menon2">{{Cite book|title=A Field Guide to Indian Mammals|last=Menon|first=Vivek|publisher=Dorling Kindersley India|year=2003|isbn=0-14-302998-3|location=Delhi|pages=}}</ref><ref name="Mukherjee" /> Antara mangsa yang ganjil ialah [[landak]] dan reptilia kecil. Singa juga membunuh pemangsa lain seperti [[Citah|cheetah]], [[Harimau Bintang|harimau bintang]] dan [[dubuk]], tetapi jarang makan.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 220–21.</ref> Singa muda mula-mula mempamerkan lagak menghendap sekitar umur tiga bulan, tetapi tidak menyertai aktiviti memburu sehingga mencecah umur sekurang-kurangnya setahun. Singa mula memburu dengan berkesan pada umur dua tahun.<ref name="Schaller153">[[#Schaller|Schaller]], p. 153.</ref> Singa tunggal mampu menjatuhkan mangsa yang jadi dua kali berat sendiri seperti kuda belang dan wildebeest, sementara memburu zirafah dan kerbau sendiri teralalu tinggi risikonya. Singa memburu secara berkelompok biasanya lebih berjaya.<ref name="Estes2">{{cite book|title=The behavior guide to African mammals: including hoofed mammals, carnivores, primates|author=Estes, R.|publisher=University of California Press|year=1991|isbn=978-0-520-08085-0|pages=369–76}}</ref><ref name="Schaller259" /> Dalam kawanan, kebanyakan pemburuan dilakukan oleh singa betina.<ref name="Estes2" /> Biasanya ketika memburu, setiap betina mengambil kedudukan yang selesa untuknya, sama ada menghendap mangsa yang bergerak lalu menyerang, ataupun berjalan kurang jauh di tengah kumpulan lalu melompat keluar dari kelompok dan menangkap. Jantan ahli kawanan tidak selalu menyertai pemburuan beramai-ramai.<ref name="hunt">{{Cite journal|last=Stander|first=PE|year=1992|title=Cooperative hunting in lions: the role of the individual|url=http://lchc.ucsd.edu/MCA/Mail/xmcamail.2011_09.dir/pdfeL5GzNL2FL.pdf|journal=Behavioral Ecology and Sociobiology|volume=29|issue=6|pages=445–54|doi=10.1007/BF00170175}}</ref> Akan tetapi, adanya bukti bahawa singa kawanan sama berjaya dengan betina, sebagai pemburu solo yang menyerang hendap mangsa dalam semak-samun.<ref>{{cite journal|author=Scott R. Loariea|author2=Craig J. Tamblingb|author3=Gregory P. Asnera|year=2013|title=Lion hunting behaviour and vegetation structure in an African savanna|journal=Animal Behaviour|volume=85|issue=5|pages=899–906|doi=10.1016/j.anbehav.2013.01.018}}</ref> Singa tidaklah istimewa dari segi stamina – contohnya, jantung singa betina hanya mencakupi 0.57% daripada berat badannya (jantan pula 0.45%), sementara jantung dubuk hampir 1% berat badannya.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 248.</ref> Oleh itu, singa hanya berlari laju dalam pecutan singkat,<ref name="Schaller2478">[[#Schaller|Schaller]], pp. 247–48.</ref> dan oleh itu perlu dekat dengan mangsa sebelum memulakan serangan. Singa mendapat kelebihan dalam keadaan yang mengurangkan keterlihatan; kebanyakan bahaman berlaku dalam tempat terlindung atau pada waktu malam gelap.<ref name="Schaller237">[[#Schaller|Schaller]], p. 237.</ref> [[File:Lions_taking_down_cape_buffalo.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lions_taking_down_cape_buffalo.jpg|kiri|thumb|250x250px|Empat ekor betina membaham kerbau tanjung.]] Serangannya singkat tetapi penuh kuasa; singa cuba menangkap mangsa dengan luruan cepat diikuti lompatan akhir. Mangsa biasanya dibunuh dengan mencekik,<ref>{{cite web|url=http://www.african-lion.org/lions_e.htm|title=About lions—Ecology and behaviour|last=Mills|first=Gus|publisher=African Lion Working Group|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070809232331/http://www.african-lion.org/lions_e.htm|archivedate=9 August 2007|url-status=dead|accessdate=20 July 2007|df=dmy-all}}</ref> yang boleh memutuskan aliran darah atau oksigen ke dalam otak; ataupun singa menyumbatkan mulut dan hidung mangsa dengan rahang sehingga mangsa [[Asfiksia|lemas]].<ref name="nowak2">{{Cite book|title=Walker's Mammals of the World|last=Nowak|first=R. M.|publisher=Johns Hopkins University Press|year=1999|isbn=0-8018-5789-9|location=Baltimore|pages=832–34}}</ref> Mangsa selalunya dimakan di lokasi pemburuan, tetapi ada kalanya mangsa besar diseret ke dalam lindungan.<ref name="Schaller2706">[[#Schaller|Schaller]], pp. 270–76.</ref><ref>{{cite web|url=http://blogs.scientificamerican.com/laelaps/olduvai-s-lions-have-a-bone-to-pick/|title=Olduvai's Lions Have a Bone to Pick|last=Switek|first=Brian|publisher=}}</ref> Singa sering bergaduh merebut-rebut bunuhan, khususnya jantan. pabila kekurangan makanan, anak singa paling menderita. Apabila cukup makanan, semua ahli kawanan dapat makan sehingga kenyang, termasuk singa tua dan kurang upaya yang cukup makan dengan sisa tinggalan.<ref name="Estes2" /> Bunuhan makin besar makin dikongsi.<ref name="Schaller133">[[#Schaller|Schaller]], p. 133.</ref> Betina dewasa memerlukan purata kira-kira {{convert|5|kg|lb|abbr=on}} daging sehari, dan jantan pula kira-kira {{convert|7|kg|lb|abbr=on}}.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 276.</ref> Seekor singa dapat melahap sekali makan sebanyak {{convert|30|kg|lb|abbr=on}} hingga kenyang;<ref name="simba2">{{Cite book|title=Simba: the life of the lion.|last=Guggisberg|first=Charles Albert Walter|publisher=Howard Timmins|year=1961|location=Cape Town}}</ref> jika ia tidak habis makan semua bunuhan ia akan berehat selama satu jam sebelum sambung makan. Pada hari panas, kawanan boleh berteduh dengan seekor dua jantan berjaga-jaga.<ref name="Schaller2706" /> Singa akan menjaga bunuhan daripada dari pebangkai seperti burung hering dan dubuk.<ref name="Estes2" /></p>Singa lebih gemar mencari bangkai apabila ada kesempatan,<ref name="Schaller213">[[#Schaller|Schaller]], p. 213.</ref> apalagi 50% daripada pemakanan terdiri daripada bangkai.<ref name="AWF">{{cite web|url=http://www.awf.org/wildlife-conservation/lion|title=Behavior and Diet|year=1996|work=African Wildlife Foundation website|publisher=African Wildlife Foundation|accessdate=6 June 2014}}</ref> Singa mencari haiwan yang mati sama ada secara semula jadi atau dibunuh oleh pemangsa lain, serta berjaga-jaga untuk burung hering yang terbang berpusing-pusing sebagai tanda adanya haiwan yang mati atau dalam bahaya.<ref name="Schaller213" /> Sebenarnya, bangkai yang dimakan oleh dubuk dan singa rata-ratanya lebih dibunuh oleh dubuk daripada singa.<ref name="nowak2" /> === Pembiakan dan kitaran hidup === {{commons category|Mating lions}}[[File:Panthera_leo_massaica_mating.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Panthera_leo_massaica_mating.jpg|kanan|thumb|240x240px|Mengawan]]Kebanyakan singa betina membiak sebaik sahaja berumur empat tahun.<ref name="Schaller29">[[#Schaller|Schaller]], p. 29.</ref> Singa tidak [[Pengawanan|mengawan]] pada musim tertentu, malah betinanya poliestrus (mengovum lebih sekali setahun).<ref name="Schaller174">[[#Schaller|Schaller]], p. 174.</ref> Seperti mana zakar kucing lain, zakar singa jantan mempunyai duri yang pacak ke belakang. Ketika menarik keluar zakar, duri mencakar dinding faraj betina yang mungkin menyebabkan pengovuman.<ref>{{Cite book|title=Patterns of mammalian reproduction|last=Asdell|first=Sydney A.|publisher=Cornell University Press|year=1993|isbn=978-0-8014-1753-5|location=Ithaca|origyear=1964}}</ref> Singa betina boleh mengawan dengan lebih daripada seekor jantan setiap kali naik berahi.<ref name="Schaller142">[[#Schaller|Schaller]], p. 142.</ref><p>Tempoh kebuntingan purara kira-kira 110&nbsp;hari,<ref name="Schaller174" /> kemudian betina melahirkan satu hingga empat ekor anak seperinduk di dalam jerumun yang terlindung (seperti belukar, mensiang, gua dsb.) jauh dari kawanan. Betina lazimnya memburu sendiri sedangkan anak masih lemah, dan kekal dekat dengan jerumun anak.<ref name="Scott45">[[#Scott|Scott]], p. 45.</ref> Anak singa dilahirkan buta – matanya tidak celik sehingga kira-kira seminggu selepas lahir. Anak beratnya {{convert|1.2|–|2.1|kg|lb|abbr=on}}, mula merangkak sehari dua selepas lahir dan berjalan kira-kira umur tiga minggu.<ref name="Schaller143">[[#Schaller|Schaller]], p. 143.</ref> Betina memindahkan anak ke jerumun baru beberapa kali sebulan, menggonggong satu demi satu di tengkuk leher, untuk mengelakkan bau berkumpul di satu jerumun sehingga menarik perhatian pemangsa.<ref name="Scott45" /></p>Ibu singa biasanya tidak kembali ke dalam kawanan bersama anak-anak sehingga anak-anak berumur enam hingga lapan minggu.<ref name="Scott45" /> Kadang-kadang kemasukan kawanan lebih awal, apalagi jika singa betina lain melahirkan anak pada masa yang sama. Contohnya, betina-betina sekawan lazimnya segerak kitaran pembiakan, malah ramai-ramai membesarkan dan menyusukan anak (setelah anak melepasi peringkat awal keterasingan bersama ibu) yang menyusu secara rambang daripada semua betina yang bersusu dalam kawanan. Keserentakan kelahiran juga mempunyai kelebihan yang mana anak-anak lebih kurang sama saiz, dan oleh itu peluang kemandirian sama rata kerana tiada anak besar yang mendominasi anak kecil.<ref name="Estes3">{{cite book|title=The behavior guide to African mammals: including hoofed mammals, carnivores, primates|author=Estes, R.|publisher=University of California Press|year=1991|isbn=978-0-520-08085-0|pages=369–76}}</ref><ref name="Schaller148">[[#Schaller|Schaller]], p. 147-49.</ref><p>Apabila diperkenalkan ke dalam kawanan, anak singa mula-mula tidak yakin apabila berdepan dengan singa betina selain ibu. Kemudian mereka mula mendalami kehidupan dalam kawanan dengan bermain sesama sendiri atau cuba bermain dengan dewasa.<ref name="Schaller148" /> Betina yang beranak sendiri lebih mungkin menerima anak betina lain daripada betina tanpa anak. Penerimaan jantan terhadap anak pula berbagai-bagai – ada yang sabar membiarkan anak bermain dengan ekor atau surainya, dan ada yang menggeram sambil memukul anak pergi.<ref>[[#Scott|Scott]], p. 46.</ref></p> [[File:Lioness_and_cub.jpg|thumb|Singa betina dengan anak. Rata-rata ibu yang membesarkan anak]] Bercerai susu selepas enam ke tujuh bulan. Singa jantan mencapai kematangan pada kira-kira 3 tahun, dan pada umur 4–5 tahun, ia mampu mencabar dan menggulingkan jantan dewasa yang dikaitkan dengan kawanan lain. Singa jantan mula menua dan melemah dalam umur 10 dan 15 tahun paling lewat.<ref>{{Cite book|title=The management of wild animals in captivity|last=Crandall|first=Lee S.|publisher=University of Chicago Press|year=1964|location=Chicago|oclc=557916}}</ref> Lagipun, apabila singa jantan mengusir singa jantan sedia ada, penakluk sering menghapuskan sebarang anak muda yang ada, mungkin kerana betina tidak subur sehingga anak matang atau mati. Singa betina akan berusaha membela anaknya daripada jantan penceroboh, tetapi jarang berjaya. Barangkali berjaya apabila tiga ke empat ekor ibu sekawan bergabung menentang seekor jantan.<ref name="Packpus83">{{Cite journal|last=Packer|first=C.|last2=Pusey|first2=A. E.|date=May 1983|title=Adaptations of female lions to infanticide by incoming males|journal=American Naturalist|volume=121|issue=5|pages=716–28|doi=10.1086/284097}}</ref> Punca-punca kematian anak yang lain termasuk kebuluran atau ditinggalkan serta dimakan harimau bintang, dubuk dan anjing liar.<ref name="Schaller, p. 188">[[#Schaller|Schaller]], p. 188.</ref><ref name="Estes3" /> Keseluruhannya, sebanyak 80% anak mati sebelum dua tahun.<ref>{{Cite book|title=The Encyclopedia of Mammals|last=Macdonald|first=David|publisher=Facts on File|year=1984|isbn=0-87196-871-1|location=New York|page=31}}</ref> Tidak seperti yang disangka ramai, bukan hanya jantan yang diusir dari kawanan untuk menjadi nomad, namun kebanyakan betina tentu kekal dengan kawanan kelahiran. Akan tetapi apabila kawanan menjadi terlalu besar, generasi betina seterusnya mungkin terpaksa keluar untuk membuka wilayah sendiri. Lagipun, apabila jantan baru mengambil alih kawanan, singa remaja jantan mahupun betina mungkin diusir.<ref>[[#Scott|Scott]], p. 68.</ref><p>Singa jantan mahupun betina boleh bergaul secara [[homoseksual]]. Singa didapati terlibat dalam kegiatan bercinta-cinta homoseksual berkumpulan. Singa jantan juga bergeser-geseran kepala sambil bergolek-golek sebelum membuat-buat setubuh.<ref>{{Cite book|title=Biological Exuberance: Animal Homosexuality and Natural Diversity|last=Bagemihl|first=Bruce|publisher=St. Martin's Press|year=1999|isbn=0-312-19239-8|location=New York|pages=302–05}}</ref><ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 137.</ref></p> === Kesihatan === [[File:TB-Infected_Lion.png|thumb|Singa yang sakit tenat tuberkulosis bovin]] Biarpun singa dewasa tiada pemangsa semula jadi, bukti menunjukkan bahawa kebanyakan singa mati akibat keganasan manusia atau singa lain.<ref name="Schaller183">[[#Schaller|Schaller]], p. 183.</ref> Singa sering menyebabkan kecederaan parah pada satu sama lain, sama ada ahli-ahli berlainan kawanan yang saling bertembung dalam pertikaian wilayah, ataupun ahli-ahli sama kawanan merebut-rebut mangsa.<ref name="Schaller1889">[[#Schaller|Schaller]], pp. 188–89.</ref> Singa dan anak singa lumpuh mungkin menjadi mangsa dubuk, harimau bintang, ataupun dipijak-pijak oleh kerbau atau gajah, malah singa cuai mungkin menjadi cacat teruk ketika memburu. [[File:Lake-Nakuru-Lions-in-Tree.JPG|thumb|Singa berlindung dari lalat dengan menghinggapi pokok.]] Pelbagai spesies sengkenit sering menjangkiti kawasan telinga, leher dan groin singa.<ref name="Schaller184">[[#Schaller|Schaller]], p. 184.</ref><ref>{{Cite book|title=The ixodid ticks of Tanzania|last=Yeoman|first=Guy Henry|author2=Walker, Jane Brotherton|publisher=Commonwealth Institute of Entomology|year=1967|location=London|oclc=955970}}</ref> Sesetengah spesies cacing pita genus ''Taenia'' dewasa telah diasingkan daripada usus, yang mana singa termakan larvanya daripada daging antelop.<ref>{{Cite journal|last=Sachs|first=R|year=1969|title=Untersuchungen zur Artbestimmung und Differenzierung der Muskelfinnen ostafrikanischer Wildtiere [Differentiation and species determination of muscle-cysticerci in East African game animals]|journal=Zeitschrift für tropenmedizin und Parasitologie|language=de|volume=20|issue=1|pages=39–50|pmid=5393325}}</ref> Singa di Kawah Ngorongoro terjejas oleh wabak lalat kandang (''[[:en:Stable_fly|Stomoxys calcitrans]]'') pada 1962; menyebabkan singa bertompok-tompok darah dan kurus-kering. Singa cuba melarikan diri daripada gigitan lalat dengan memanjat pokok atau menyusupi lubang dubu; banyak yang mati atau berpindah apabila jumlah susut dari 70 ke 15 individu.<ref>{{Cite journal|last=Fosbrooke|first=Henry|year=1963|title=The stomoxys plague in Ngorongoro|journal=East African Wildlife Journal|volume=1|issue=6|pages=124–26|doi=10.1111/j.1365-2028.1963.tb00190.x}}</ref> Wabak terbaru pada 2001 meragut nyawa enam ekor.<ref name="Nkwame06">{{Cite news|url=http://www.arushatimes.co.tz/2006/36/features_10.htm|title=King of the jungle in jeopardy|last=Nkwame|first=Valentine M|date=9 September 2006|accessdate=4 September 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070929044925/http://www.arushatimes.co.tz/2006/36/features_10.htm|archivedate=29 September 2007|url-status=dead|publisher=The Arusha Times|df=dmy-all}}</ref> Singa, terutamanya yang dikurung, terdedah kepada virus [[Distemper anjing|distemper kanin]] (CDV), [[virus imunodefisiensi kucing]] (FIV), dan [[peritonitis berjangkit felin]] (FIP).<ref name="zoos_encyclopedia4">{{cite encyclopedia|last=Grisham|first=J.|editor-first=C. E.|editor-last=Bell|title=Lion|encyclopedia=Encyclopedia of the World's Zoos|volume=2: G–P|year=2001|publisher=Fitzroy Dearborn|location=Chicago|isbn=1-57958-174-9|pages=733–739}}</ref> CDV tersebar melalui anjing bela jinak dan [[Carnivora|karnivora]] lain; sebuah wabak 1994 di Taman Negara Serengeti menyebabkan banyak singa tumbuh gejala neurologi seperti sawan. Ketika wabak ini, beberapa ekor singa mati akibat pneumonia dan [[ensefalitis]].<ref>{{Cite journal|last=Roelke-Parker|first=M. E.|last2=Munson|first2=Linda|last3=Packer|first3=Craig|last4=Kock|first4=Richard|last5=Cleaveland|first5=Sarah|last6=Carpenter|first6=Margaret|last7=O'Brien|first7=Stephen J.|last8=Pospischil|first8=Andreas|last9=Hofmann-Lehmann|first9=Regina|displayauthors=9|date=February 1996|title=A canine distemper epidemic in Serengeti lions (''Panthera leo'')|journal=Nature|volume=379|issue=6564|pages=441–45|doi=10.1038/379441a0|pmid=8559247|first10=Hans|last10=Lutz|first11=George L. M.|last11=Mwanengele|first12=M. N.|last12=Mgasa|first13=G. A.|last13=Machange|first14=Brian A.|last14=Summers|first15=Max J. G.|last15=Appel}}</ref> FIV yang serupa dengan HIV biarpun tidak diketahui menjejaskan singa, tetapi cukup membimbangkan pada kesannya terhadap kucing bela jinak hinggakan Species Survival Plan mengesyorkan ujian sistematik pada singa kurungan. Ia berlaku dengan kekerapan tinggi hingga endemik di beberapa populasi singa liar, tetapi rata-rata tiada pada singa Asia dan Namibia.<ref name="zoos_encyclopedia4" /> === Komunikasi === [[File:Lion_cub_with_mother.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lion_cub_with_mother.jpg|kiri|thumb|Menggesel kepala dan menjilat adalah kelakuan sosial yang umum dalam sesebuah kawanan]]Pergaulan singa ketika berehat berlaku melalui beberapa kelakuan, dan gerak-geri ekspresifnya berkembang maju. Gestur sentuhan damai yang umum sekali adalah saling bergesel kepala dan saling menjilat,<ref name="Schaller85">[[#Schaller|Schaller]], p. 85.</ref> yang serupa dengan primat membersihkan bulu.<ref>{{Cite book|title=Primate Ethology|last=Sparks|first=J|publisher=Aldine|year=1967|isbn=0-297-74828-9|editor=Desmond Morris|location=Chicago|chapter=Allogrooming in primates:a review}} (2007 edition: 0-202-30826-X)</ref> Bergesel kepala – menggesel-geselkan dahi, muka dan leher pada singa lain – nampaknya satu bentuk tegur sapa,<ref>{{Cite book|title=Verhaltensstudien an Katzen|last=Leyhausen|first=Paul|publisher=Paul Parey|year=1960|isbn=3-489-71836-4|edition=2nd|location=Berlin|language=de}}</ref> kerana ia sering kelihatan selepas seekor singa berjauhan daripada yang lain, atau selepas perkelahian. Jantan sering menggesel jantan lain, sementara anak dan betina menggesel betina lain.<ref name="Schaller858">[[#Schaller|Schaller]], pp. 85–88.</ref> Saling menjilat sering berlaku serentak dengan saling menggesel; yang dijilat tampak merasai kesenangan. Kepala dan leher adalah anggota badan yang paling kerap dijilat yang mungkin timbul daripada keperluan kerana singa tidak boleh menjilat anggota tersebut sendiri.<ref name="Schaller8891">[[#Schaller|Schaller]], pp. 88–91.</ref>{{sound|filename=Lion raring-sound1TamilNadu178.ogg|title=Ngauman singa|description=Singa mengaum dalam kurungan}}Singa mempunyai pelbagai ekspresi wajah dan postur badan sebagai isyarat.<ref name="Schaller92102">[[#Schaller|Schaller]], pp. 103–117.</ref> Antara ekspresi wajah yang umum ialah membuat muka seringai apabila singa menghidu isyarat kimia dan membuka mulut dengan menayangkan gigi, mengangkat mancung, berkedut hidung, tutup mata dan lentur telinga.<ref>[[#Schaller|Schaller]], p. 95.</ref> Singa juga membuat kesan kimia dan tampak; jantan menyemburi dan mengorek tanah dan objek di dalam wilayahnya.<ref name="Schaller92102" /> Singa banyak sekali vokalisasinya; yang menjadi titik tengah komunikasi bukanlah isyarat diskret tetapi variasi pada keamatan dan nada suara. Kebanyakan vokal singa berbentuk menggeram/menderam, mengiau dan mengaum. Juga terdapat bunyi dengkur, merungut dan dengung.<ref name="Schaller10313">[[#Schaller|Schaller]], pp. 103–113.</ref> Singa sering mengaum secara tipikal sekali, bermula dengan sedikit ngauman garau yang beransur-ansur menjadi ngauman pendek-pendek.<ref>{{Cite journal|last=Ananthakrishnan|first=G.|last2=Eklund|first2=Robert|last3=Peters|first3=Gustav|last4=Mabiza|first4=Evans|year=2011|title=An acoustic analysis of lion roars. II: Vocal tract characteristics|url=http://roberteklund.info/pdf/Ananthakrishnan_et_al_2011_LionRoars.pdf|journal=Speech, Music and Hearing Quarterly Progress and Status Report TMH-QPSR|volume=51|page=5}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Eklund|first=Robert|last2=Peters|first2=Gustav|last3=Ananthakrishnan|first3=G|last4=Mabiza|first4=Evans|year=2011|title=An acoustic analysis of lion roars. I: Data collection and spectrogram and waveform analyses|url=http://roberteklund.info/pdf/Eklund_et_al_2011_LionRoars.pdf|journal=Speech, Music and Hearing Quarterly Progress and Status Report TMH-QPSR|volume=51|page=1}}</ref> Singa paling kerap mengaum pada waktu malam; bunyinya yang mampu kedengaran dari sejauh {{convert|8|km}}, digunakan untuk mengumumkan kehadiran singa.<ref name="Schaller10313" /> Singalah yang paling lantang ngauman mana-mana kucing besar. ==Taburan dan habitat== [[File:Cave lion range.png|thumb|left|Julat maksimum taburan singa masa lampau – merah untuk ''Panthera spelaea'', biru untuk ''Panthera atrox'', dan hijau untuk ''Panthera leo leo/Panthera leo persica''.]] ===Afrika=== Di benua Afrika, singa boleh ditemui di padang rumput savana di mana tersebarnya pokok ''[[Acacia]]'' yang digunakan sebagai teduhan untuk singa.<ref>{{Cite book |last=Rudnai|first= Judith A. |title=The social life of the lion |year=1973 |publisher=s.n. |location=Wallingford |isbn=0-85200-053-7 }}</ref> Habitat singa asalnya mencakupi sebahagian besar Afrika kecuali zon [[hutan hujan]] tengah dan gurun [[Sahara]].<ref name="Schaller5">[[#Schaller|Schaller]], p. 5.</ref> Singa pupus di utara sebelum akhir abad ke-20.<ref name="ALIC2001">{{cite web |title=Past and present distribution of the lion in North Africa and Southwest Asia. |year=2001 |publisher=Asiatic Lion Information Centre |url=http://www.asiatic-lion.org/distrib.html |accessdate=1 June 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080510060942/http://www.asiatic-lion.org/distrib.html|archivedate=10 May 2008}}</ref> ===Eurasia=== [[File:India Animals.jpg|thumb|Dua ekor [[singa Asia]] jantan dalam kurungan di [[Taman Negara Sanjay Gandhi]], [[Mumbai]]. Populasi liar singa Afrika yang terancam adalah terhad kepada [[Taman Negara Hutan Gir]] dan perkarangannya di India barat.<ref name="Miller2000">{{Cite book |last=Miller |first=Brian |title=Endangered animals: a reference guide to conflicting issues |publisher=Greenwood Publishing Group |year=2000 |isbn = 0-313-30816-0}}</ref>]] Singa pernah menduduki sebahagian besar benua [[Eurasia]] selatan, menjangkau dari [[Yunani]] hingga India. [[Herodotus]] pernah mengkhabarkan bahawa singa umum ditemui di Yunani sekitar 480 SM; lebih-lebih lagi bahawa ketika raja Parsi [[Xerxes I dari Parsi|Xerxes]] berarak serentas Yunani, unta-unta angkutan beliau diserang oleh singa. [[Aristotle]] membilang singa itu jarang ditemui pada 300 SM. Menjelang tahun 100 [[Common Era|M]], singa sudah punah di kawasan terbabit.<ref name="Schaller5"/> Terdapat populasi [[singa Asia]] yang hidup selewat abad ke-10 di [[Caucasus]], petempatan Eropah terakhirnya.<ref name="USSR">{{Cite book |last=Heptner |first=V. G. |last2=Sludskii |first2=A. A. |title=Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola |trans-title=Mammals of the Soviet Union, Volume II, Part 2 |url=https://archive.org/stream/mammalsofsov221992gept#page/83/mode/2up |orig-year=1972 |year=1992 |isbn=90-04-08876-8 |publisher=Brill |location=Leiden u.a.}}</ref> Spesies singa terhapus dari [[Palestin (kawasan)|Palestin]] menjelang [[Zaman Pertengahan]], dan dari kebanyakan tempat Asia yang tinggal selepas ketibaan senjata api yang sedia ada pada abad ke-18. Dari akhir abad ke-19 hingga akhir abad ke-20, singa menjadi pupus di Asia Barat Daya. Sehingga akhir abad ke-19, singa lenyap dari negara [[Turki]] dan kebanyakan kawasan utara India,<ref name="zoos_encyclopedia">{{cite encyclopedia |last=Grisham |first=J. |editor-first=C. E. |editor-last=Bell |title=Lion |encyclopedia=Encyclopedia of the World's Zoos |volume=2: G–P |year=2001 |publisher=Fitzroy Dearborn |location=Chicago |isbn=1-57958-174-9 |pages=733–739}}</ref><ref name="ALIC2001"/> manakala kali terakhir kelihatan singa Iran yang hidup adalah pada tahun 1942, kira-kira 65 kilometer di barat laut Dezful,<ref name=Firouz05>{{cite book |last=Firouz |first=E. |year=2005 |url=http://books.google.com/books?id=t2EZCScFXloC&pg=PA66 |title=The complete fauna of Iran |publisher=I. B. Tauris| ISBN=978-1-85043-946-2 |pages=5–67}}</ref> sedangkan bangkai singa betina ditemui di tebing sungai Karun, [[Khuzestan|Wilayah Khūzestān]] pada 1944. Semenjak itu tiadanya laporan mengenai singa hidup yang boleh disahkan dari Iran.<ref name="simba">{{Cite book |last=Guggisberg |first=Charles Albert Walter |title=Simba: the life of the lion. |year=1961 |publisher=Howard Timmins |location=Cape Town}}</ref> Singa Asia kini hanya hidup di dalam dan sekitar [[Taman Negara Hutan Gir|Hutan Gir]] di rantau barat laut India.<ref name="Asiaticweb">{{cite web | title=Asiatic Lion—History | work=Asiatic Lion Information Centre | publisher=Wildlife Conservation Trust of India | year=2006 | url=http://www.asiaticlion.org/asiatic-lion-history.htm | accessdate=15 September 2007}}</ref> Kira-kira 500 ekor singa hidup di kawasan perlindungan seluas 1,412 kilometer persegi yang mencakupi sebahagian besar hutan di negeri [[Gujarat]]. Jumlah singa berkenaan meningkat dari 180 ke 523 ekor terutamanya kerana pulihnya spesies mangsa semula jadi.<ref name="Singh, Gibson">{{Cite journal |author1=Singh, H. S.|author2=Gibson, L.|title=A conservation success story in the otherwise dire megafauna extinction crisis: The Asiatic lion (''Panthera leo persica'') of Gir forest |journal=Biological Conservation |volume=144 |issue=5 |pages=1753–1757 |year=2011|doi=10.1016/j.biocon.2011.02.009}}</ref><ref name="ALIC2006ALP">{{cite web | title=Asiatic Lion—Population | work=Asiatic Lion Information Centre | publisher=Wildlife Conservation Trust of India | year=2006 | url=http://www.asiaticlion.org/population-gir-forests.htm | accessdate=15 September 2007}}</ref> Habitat singa India merupakan campuran hutan savana yang kering dan hutan belukar daun luruh yang kontang sekali.<ref name="ALIC2006TGF">{{cite web | title=The Gir—Floristic | work=Asiatic Lion Information Centre | publisher=Wildlife Conservation Trust of India | year=2006 | url=http://www.asiaticlion.org/gir-floristic.htm | accessdate=14 September 2007}}</ref> == Status populasi dan pemuliharaan == [[File:Lion_Gir.jpg|220px|thumb|Singa Asia yang pernah bertaburan dari Mediterranean hingga India Barat Laut, kini hanya terdapat di sekitar Hutan Gir di Gujarat, India. Dianggarkan 650 ekor singa Asia hidup liar.<ref name="TOI2017">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Lion-population-roars-to-650-in-Gujarat-forests/articleshow/59907625.cms|title=Lion population roars to 650 in Gujarat forests|author=Himanshu Kaushik|date=4 August 2017|accessdate=9 August 2017|publisher=The Times of India}}</ref><ref name="ILT2017">{{cite news|url=http://www.indialivetoday.com/gir-forest-asiatic-lion-brimming-population-needs-translocation-madhya-pradesh/184893.html|title=Gir forest Asiatic lion brimming population needs translocation to Madhya Pradesh|author=Avinash Nandakumar|date=3 August 2017|accessdate=9 August 2017|publisher=India Live Today}}</ref>]] Kebanyakan singa kini tinggal di Afrika timur dan selatan, malah jumlahnya kian merosot pada kadar 30–50% setiap 20 tahun di separuh akhir abad ke-20. Anggaran populasi singa Afrika antara 16,500 dan 47,000 ekor yang hidup liar pada 2002–2004,<ref>{{Cite journal|last=Bauer|first=H.|last2=Van Der Merwe|first2=S.|year=2002|title=The African lion database|journal=Cat news|volume=36|pages=41–53}}</ref><ref>{{Cite book|url=http://conservationforce.org/pdf/conservationoftheafricanlion.pdf|title=Conservation of African lion|last=Chardonnet|first=P.|publisher=International Foundation for the Conservation of Wildlife|year=2002|location=Paris, France|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131110184540/http://conservationforce.org/pdf/conservationoftheafricanlion.pdf|archivedate=10 November 2013|deadurl=yes|df=dmy-all}}</ref> iaitu rendah daripada anggaran 1990-an yang sebanyak 100,000 ekor dan barangkali 400,000 ekor pada 1950. Punca utama penurunan termasuk wabak dan gangguan manusia. Kehilangan habitat dan pertembungan dengan manusia dianggap ancaman paling besar kepada singa.<ref name="awf">{{cite web|url=http://www.awf.org/content/wildlife/detail/lion|title=AWF Wildlife: Lion|publisher=[[African Wildlife Foundation]]|accessdate=29 August 2007}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/wnet/nature/episodes/the-vanishing-lions/introduction/545/|title=NATURE. The Vanishing Lions|publisher=PBS|accessdate=25 January 2011}}</ref> Populasi yang tinggal lazimnya terpencil dari satu sama lain dari segi geografi, maka boleh jadi [[pembiakbakaan dalam]], dan akibatnya [[kepelbagaian genetik]] menurun.<ref name="Breitenmoser20083">{{IUCN|assessors=Breitenmoser, U., Mallon, D. P., Ahmad Khan, J. and Driscoll, C.|year=2008|id=15952|title=Panthera leo ssp. persica|version=2017-2}}</ref> Populasi singa di rantau Afrika Barat terpencil daripada yang di Afrika Tengah tanpa banyak pertukaran sesama individu yang membiak. Jumlah individu matang di Afrika Barat dianggarkan oleh dua tinjauan berasingan pada 850–1,160 ekor (2002/2004). Terdapat perselisihan mengenai saiz populasi individu terbesar di Afrika Barat: anggarannya dari 100 hingga 400 ekor di akosistem Arly-Singou di [[Burkina Faso]]. Satu lagi populasi di Afrika Barat Laut terdapat di Taman Negara Waza dengan 14 ke 21 ekor singa.<ref>{{Cite journal|last=Tumenta|first=P. N.|last2=Kok|first2=J. S.|last3=van Rijssel|first3=J. C.|last4=Buij|first4=R.|last5=Croes|first5=B. M.|last6=Funston|first6=P. J.|last7=de Iongh|first7=H. H.|last8=de Haes|first8=H. A. Udo|year=2009|title=Threat of rapid extermination of the lion (''Panthera leo leo'') in Waza National Park, Northern Cameroon|journal=African Journal of Ecology|volume=48|issue=4|pages=1–7|doi=10.1111/j.1365-2028.2009.01181.x}}</ref> Oleh yang demikian, singa dikira sebagai [[spesies terjejas]] oleh IUCN, apalagi subspesies Asia adalah [[Spesies terancam|terancam]].<ref name="Breitenmoser20083" /> Tetapi jumlah singa Asia meningkat berbanding singa Afrika kebelakangan ini.<ref name="TOI20172">{{cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Lion-population-roars-to-650-in-Gujarat-forests/articleshow/59907625.cms|title=Lion population roars to 650 in Gujarat forests|author=Himanshu Kaushik|date=4 August 2017|accessdate=9 August 2017|publisher=The Times of India}}</ref><ref name="ILT20172">{{cite news|url=http://www.indialivetoday.com/gir-forest-asiatic-lion-brimming-population-needs-translocation-madhya-pradesh/184893.html|title=Gir forest Asiatic lion brimming population needs translocation to Madhya Pradesh|author=Avinash Nandakumar|date=3 August 2017|accessdate=9 August 2017|publisher=India Live Today}}</ref> [[Fail:The_Big_Game_of_Africa_(1910)_-_Male_lion_Sotik_Plains_May_1909.png|thumb|left|220px|Singa jantan bersurai hitam, ditembak di Dataran Sotik, Kenya (Mei 1909)]] Pemuliharaan singa Afrika dan Asia memerlukan pendirian dan penyelenggaraan taman negara dan rizab mergastua. Antara yang terkenal sekali ialah [[Taman Negara Etosha]] di Namibia, [[Taman Negara Serengeti]] di Tanzania, dan [[Taman Negara Kruger]] di timur Afrika Selatan. Projek Ewaso Lions membela singa di Rizab-Rizab Negara Samburu, Buffalo Springs dan Shaba di ekosistem Ewaso Ng'iro, [[Kenya]] utara.<ref>{{cite web|url=http://www.theeastafrican.co.ke/magazine/-/434746/657312/-/15kjo9jz/-/index.html|title=Winning with lions|publisher=The East African Magazine|access-date=2017-12-04|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225033317/https://www.theeastafrican.co.ke/magazine/-/434746/657312/-/15kjo9jz/-/index.html%0A%20|url-status=dead}}</ref> Di luar kawasan-kawasan tersebut, isu yang timbul daripada pertembungan singa dengan manusia dan ternakan selalunya berkesudahan dengan pembasmian singa.<ref>{{cite web|url=http://news.nationalgeographic.com/news/2003/07/0716_030716_lions.html|title=Lions Vs. Farmers: Peace Possible?|last=Roach|first=John|date=16 July 2003|work=National Geographic News|publisher=National Geographic|accessdate=1 September 2007}}</ref> Di India, suaka terakhir singa Asia terletak di [[Taman Negara Hutan Gir]] yang seluas {{convert|1412|km2|sqmi|abbr=on}} dan kawasan-kawasan sekeliling di India barat, yang mempunyai kira-kira 180&nbsp;ekor singa pada 1974 dan kira-kira 400 ekor pada 2010.<ref name="Singh, Gibson3">{{Cite journal|author1=Singh, H. S.|author2=Gibson, L.|year=2011|title=A conservation success story in the otherwise dire megafauna extinction crisis: The Asiatic lion (''Panthera leo persica'') of Gir forest|journal=Biological Conservation|volume=144|issue=5|pages=1753–1757|doi=10.1016/j.biocon.2011.02.009}}</ref> Seperti di Afrika, terdapat banyak petempatan manusia yang dekat dengan habitat singa menimbulkan masalah antara singa, ternakan, orang tempatan dan pegawai mergastua.<ref name="C4WDefault-10.1046/j.1523-1739.1994.08020501.x">{{cite journal|last1=Saberwal|first1=Vasant K.|last2=Gibbs|first2=James P.|last3=Chellam|first3=Ravi|last4=Johnsingh|first4=A. J. T.|date=1 June 1994|title=Lion‐Human Conflict in the Gir Forest, India|url=http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1046/j.1523-1739.1994.08020501.x/abstract;jsessionid=FF3227E78A0339404CEBBA045818D361.f04t04|journal=Conservation Biology|publisher=Blackwell Science Inc.|volume=8|issue=2|pages=501–7|doi=10.1046/j.1523-1739.1994.08020501.x|issn=1523-1739|accessdate=1 May 2014}}</ref> </p>Populariti singa Barbar sebagai haiwan zoo pada suatu ketika dahulu bermakna bahawa singa-singa dalam kurungan seluruh dunia barangkali keturunan baka singa Barbar. Ini termasuk singa-singa di Port Lympne Wild Animal Park di Kent, England yang keturunan singa milik Raja Maghribi.<ref>{{cite web|url=http://www.bigcatrescue.org/barbary_lion_news.htm|title=Barbary Lion News|archiveurl=https://web.archive.org/web/20051217091555/http://www.bigcatrescue.org/barbary_lion_news.htm|archivedate=17 December 2005|accessdate=24 September 2007}}</ref> 11 ekor lagi haiwan yang dipercayai singa Barbae ditemui di zoo Addis Ababa, iaitu keturunan singa milik [[Haile Selassie|Maharaja Haile Selassie]]. WildLink International dengan kerjasama Universiti Oxford melancarkan International Barbary Lion Project dengan tujuan mengenal pasti dan membiakbakakan singa Barbar dalam kurungan untuk diperkenalkan semula kelak ke dalam taman negara di [[Pergunungan Atlas]] [[Maghribi]].<ref name="yamaguchi-haddane2">{{Cite journal|last=Yamaguchi|first=Nobuyuki|author2=Haddane, B.|year=2002|title=The North African Barbary Lion and the Atlas Lion Project|journal=International Zoo News|volume=49|pages=465–81}}</ref> == Singa dalam budaya manusia == [[File:Georgia_(15).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Georgia_(15).jpg|kanan|thumb|Singa Georgia dari Colchis]] Singa merupakan ikon bagi kemanusiaan selama ribuan tahun, muncul di kebudayaan-kebudayaan seluruh Eropah, Asia dan Afrika. Biarpun ada kalanya menyerang manusia, singa menikmati gambaran positif sebagai kuat dan budiman dalam budaya manusia. Singa sering digambarkan sebagai "raja rimba" atau "raja mergastua"; maka singa merupakan lambang am kerabat diraja dan kebangsawanan,<ref name="Garai73">{{Cite book|title=The Book of Symbols|last=Garai|first=Jana|publisher=Simon & Schuster|year=1973|isbn=0-671-21773-9|location=New York}}</ref> di samping lambang keberanian; singa terdapat dalam cerita-cerita dongeng [[Aesop]] si pencerita abad ke-6 SM.<ref>{{Cite book|title=Fables|author=Aesop|publisher=Oxford University Press|year=2002|isbn=0-19-284050-9|editor-last=Gibbs|editor-first=L|series=Oxford World's Classics|location=Oxford}}</ref> Gambaran singa terdapat seawal zaman Paleolitik Awal. Ukiran gading berkepala singa betin dari gua Vogelherd di Swabian Alb, Jerman barat daya, bergelar ''Löwenmensch'' (manusia singa) dalam bahasa Jerman. Arca ini ditentukan berusia tidak kurang 32,000&nbsp;tahun dari budaya Aurignacia,<ref name="BurgerJ-Molecular-phylogeny3">{{Cite journal|last1=Burger|first1=J.|last2=Rosendahl|first2=W.|last3=Loreille|first3=O.|last4=Hemmer|first4=H.|last5=Eriksson|first5=T.|last6=Götherström|first6=A.|last7=Hiller|first7=J.|last8=Collins|first8=M. J.|last9=Wess|first9=T.|year=2004|title=Molecular phylogeny of the extinct cave lion ''Panthera leo spelaea''|url=http://www.uni-mainz.de/FB/Biologie/Anthropologie/MolA/Download/Burger%202004.pdf|journal=[[Molecular Phylogenetics and Evolution]]|volume=30|issue=3|pages=841–49|doi=10.1016/j.ympev.2003.07.020|pmid=15012963|accessdate=20 September 2007|last10=Alt|first10=K. W.}}</ref> tetapi mungkin datang dari 40,000 tahun dahulu.<ref>Martin Bailey [http://www.theartnewspaper.com/articles/Ice-Age-iLion-Mani-is-worlds-earliest-figurative-sculpture/28595 Ice Age Lion Man is world's earliest figurative sculpture] The Art Newspaper, 31 January 2013, accessed 1 February 2013. {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130508104713/http://www.theartnewspaper.com/articles/Ice-Age-iLion-Mani-is-worlds-earliest-figurative-sculpture/28595|date=8 May 2013}}</ref> Arca ini ditafsirkan sebagai [[Antropomorfisme|antropomorfik]], iaitu haiwan yang diberi sifat manusia, malah mungkin merupakan gambaran dewa. Gambaran dua singa mengawan di "Kamar Rumpun Kucing" (''Chamber of Felines'') dalam lukisan gua Paleolitik berumur 15,000 tahun di perguaan [[Lascaux]]. Singa gua juga terlukis di Gua Chauvet yang ditemui pada 1994; dianggarkan umurnya 32,000&nbsp;tahun,<ref name="Packer00">{{Cite journal|last=Packer|first=Craig|author2=Jean Clottes|date=November 2000|title=When Lions Ruled France|journal=Natural History|pages=52–57}}</ref> tetapi mungkin sebaya atau lebih baharu daripada Lascaux.<ref>{{cite conference|first=Christian|last=Züchner|title=Grotte Chauvet Archaeologically Dated|date=September 1998|location=International Rock Art Congress IRAC '98, Vila Real, Portugal|url=http://www.rupestre.net/tracce/12/chauv.html|accessdate=6 November 2010}}</ref> [[File:Lion_Darius_Palace_Louvre_Sb3298.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lion_Darius_Palace_Louvre_Sb3298.jpg|thumb|Ukiran singa pada dinding istana [[Darius I dari Parsi|Darius I]] dari [[Empayar Parsi]] (550–330 SM).]] Di Afrika terdapat bermacam-macam pandangan budaya mengenai singa mengikut rantau. Bagi sesetengah budaya, singa melambangkan kuasa dan kerabat diraja, malah sesetengah pemerintah berkuasa memakai timangan "singa". Misalnya, Marijata dari Empayar Mali (c. 1235–c. 1600) diberi nama "Singa Mali".<ref name="Lynch">{{cite book|title=African Mythology A to Z|author=Lynch, P. A.|publisher=Infobase Publishing|year=2004|isbn=0-8160-4892-4|page=63}}</ref> Njaay, pengasas legenda kerajaan Waalo (1287–1855), kononnya dibesarkan oleh singa dan kembali kepada rakyat dalam bentuk separa singa untuk menyatukan mereka dengan ilmu yang diperoleh daripada singa. Di sesebahagian Afrika Barat, dibandingkan dengan sina merupakan satu pujian yang mulia sekali. Tatatingkat sosial masyarakat berkenaan bersangkut paut dengan alam haiwan, di mana singa mewakili golongan atasan.<ref name="Hogarth">{{cite book|title=Shamanism: An Encyclopedia of World Beliefs, Practices, and Culture, Volume 1|author1=Hogarth, C.|author2=Butler, N.|year=2004|isbn=1-57607-645-8|editor=Walter, M. N.|pages=3–6|contribution=Animal Symbolism (Africa)}}</ref> Tetapi di kawasan hutan tebal yang jarang kelihatan singa, harimau bintang yang lebih banyak dijadikan kemuncak tatatingkat.<ref name="Jackson">{{cite book|title=Lion|author=Jackson, D.|publisher=Reaktion Books|year=2010|isbn=978-1861896551|page=119}}</ref> Di sesebahagian Afrika Barat dan Timur, singa dikaitkan dengan penyembuhan dan dilihat sebagai penghubung antara dukun dan alam ghaib. Adapun tradisi Afrika Timur lain yang menanggap singa sebagai lambang kemalasan.<ref name="Hogarth" /> Dalam banyak cerita dongeng adanya singa yang digambarkan pendek akal dan senang diperalatkan oleh haiwan lain.<ref name="Lynch" /> Biarpun sering digunakan dalam cerita, pepatah dan tarian, singa jarang terdapat dalam seni lukis.<ref name="Jackson" /> Tamadun [[Mesir Purba]] mengagungkan singa betina (si pemburu ganas) sebagai dewi perang. Antara singa yang terdapat dalam kalangan dewata Mesir adalah, Bast, Mafdet, Menhit, Pakhet, Sekhmet, Tefnut, dan [[Sphinx]];<ref name="Garai73" /> Singa merupakan lambang agung di Mesopotamia kuno (dari zaman [[Sumeria|Sumer]] hingga [[Assyria]] dan [[Babylonia]]), di mana ia bersangkut-paut dengan kerajaan.<ref>{{Cite journal|last=Cassin|first=Elena|year=1981|title=Le roi et le lion|trans-title=The king & the lion|url=http://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rhr_0035-1423_1981_num_198_4_4828|format=PDF|journal=Revue de l'histoire des religions|language=French|volume=298|issue=198–4|pages=355–401|doi=10.3406/rhr.1981.4828|accessdate=3 December 2009}}</ref> Motif singa Babylon klasik dalam bentuk patung, ukiran mahupun lukisan dinding, sering digelar ''singa melangkah Babylon''. Singa Nemea adalah simbolik di Yunani dan Rom purba, digambarkan sebagai buruj dan rasi [[Singa (buruj)|Leo]], malah dikisahkan dalam mitos yang mana kulitnya dipakai oleh pahlawan [[Hercules|Heracles]].<ref>{{Cite book|title=Greek Myths|last=Graves|first=R|publisher=Penguin|year=1955|isbn=0-14-001026-2|location=London|pages=465–69|chapter=The First Labour: The Nemean Lion|authorlink=Robert Graves}}</ref> [[File:6_._simha_vahana_in_front_of_the_sanctum_;_sahadeva_ratha_also_seen_behind.JPG|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:6_._simha_vahana_in_front_of_the_sanctum_;_sahadeva_ratha_also_seen_behind.JPG|kiri|thumb|Arca singa di Mahabalipuram, [[Tamil Nadu]], [[India]] ([[Tapak Warisan Dunia]] [[UNESCO]])]] Singa merupakan lambang kitabi [[puak Judah]] dan akhirnya [[Kerajaan Judah]].<ref name="Epstein">{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=bzINIM23-TcC&pg=PA110&dq=lions+symbolize+yehuda#v=onepage&q&f=false|title=Dreams of subversion in medieval Jewish art and literature|author=Epstein, Marc Michael|publisher=Penn State Press|year=1997|isbn=0-271-01605-1|pages=110, 121}}</ref> Singa seringkali disebut dalam [[Alkitab|Bible]], terutamanya [[Kitab Daniel|Kitab Danial]] di mana [[Nabi Daniel|Danial]] enggan memuja Raja Darius dan dipaksa tidur di sarang singa tetapi terselamat secara ajaibnya. Dalam [[:en:Book_of_Judges|Kitab Hakim-Hakim]], [[:en:Samson|Samson]] membunuh seekor singa dalam perjalanan melawat seorang wanita Filistin.({{bibleref2|Judg|14}}). Kuasa dan kegarangan singa ditekankan apabila menggambarkan kemurkaan Tuhan ({{bibleref2|Amos|3:4–8}}, {{bibleref2|Lam|3:10}}) serta ancaman daripada musuh-musuh Bani Israel ({{bibleref2|Pss|17:12|22:21}}, {{bibleref2|Jer|2:30|5:6}}) dan Syaitan ({{bibleref2|1 Pet|5:8}}). [[Kitab Yesaya]] menggambarkan singa berbaring dengan anak lembu dan anak manusia sambil makan jerami untuk menunjukkan keharmonian ciptaan ({{bibleref2|Isa|11:6–7}}). Dalam [[Kitab Wahyu]], singa, lembu, manusia, dan helang bersemayam di atas singgahsana syurga dalam wawasan Yohanes ({{bibleref2|Rev|4:7}}). Gereja Kristian awal menggunakan gambaran ini untuk melambangkan empat injil, yang mana singa melambangkan Injil Markus.<ref>{{cite book|title=New Interpreter's Dictionary of the Bible Volume 3|author=Borowski, O.|publisher=Abingdon Press|year=2008|isbn=978-0687333653|editor=Sakenfeld, Katharine D.|pages=669–70|contribution=Lion}}</ref> Dalam pustaka [[Purana]] agama [[Hinduisme|Hindu]], [[Narasimha]] ("manusia singa") iaitu jelmaan ([[Avatara|betara]]) [[Maha Vishnu|Wisnu]] separa singa separa manusia dipuja oleh menyembah serta menyelamatkan penyembah anak Prahlada daripada bapanya si raja durjana Hiranyakashipu;<ref>{{Cite journal|title=Bhag-P|url=http://srimadbhagavatam.com/1/3/18/en1|deadurl=yes|publisher=Srimadbhagavatam|at=1.3.18|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070926234746/http://srimadbhagavatam.com/1/3/18/en1|archivedate=26 September 2007|quote=In the fourteenth incarnation, the Lord appeared as Nrisimha and bifurcated the strong body of the atheist Hiranyakasipu with His nails, just as a carpenter pierces cane.|df=}}</ref> Narasimha berbadan manusia tetapi berwajah dan bercakar singa.<ref>{{cite web|url=http://srimadbhagavatam.com/7/8/19-22/en1|title=Bhag-P|work=Srimadbhagavatam|at=7.8.19–22|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100726072730/http://srimadbhagavatam.com/7/8/19-22/en1|archivedate=26 July 2010|deadurl=yes|accessdate=21 November 2010|df=}}</ref> Nama "Singha" diguna pakai di India selama 2,000 tahun, pada mulanya hanya oleh kaum Rajput, sebuah warna (kasta) kesatria di India. Setelah lahirnya persaudaraan Khalsa pada 1699, penganut Sikh turut memakai nama "Singh" atas wasiat Guru Gobind Singh. Di samping jutaan Rajput Hindu masa kini, lebih 20 juta orang Sikh sedunia memakai nama Singh.<ref>{{Cite book|title=A History of the Sikhs: 1469–1838|last=Singh|first=Khushwant|publisher=Oxford University Press|year=2004|isbn=0-19-567308-5|volume=I|authorlink=Khushwant Singh}}</ref> Ternyata kelihatan di bendera-bendera dan jata-jata sekitar Asia dan Eropah, singa Asia turut berdiri tegak pada Lambang Kebangsaan India.<ref>{{cite web|url=http://india.gov.in/knowindia/state_emblem.php|title=Know India: State Emblem|year=2005|work=National Portal of India|publisher=National Informatics Centre|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070822111444/http://india.gov.in/knowindia/state_emblem.php|archivedate=22 August 2007|accessdate=27 August 2007}}</ref> Jauh di selatan Asia Selatan, singa Asia menjadi lambang Sinhala,<ref>{{cite web|url=http://www.gov.lk/info/index.asp?mi=19&xp=52&xi=54&xl=3&o=0&t=|title=National Flag|publisher=Government of Sri Lanka|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080327112704/http://www.gov.lk/info/index.asp?mi=19&xp=52&xi=54&xl=3&o=0&t=|archivedate=27 March 2008|accessdate=6 August 2007}}</ref> majoriti etnik Sri Lanka; namanya datang dari bahasa Indo-Arya iaitu ''Sinhala'' yang bermaksud "keturunan singa", sementara singa yang mengangkat pedang menjadi ciri utama bendera Sri Lanka.<ref>{{cite web|url=http://www.priu.gov.lk/Cons/1978Constitution/Schedle_2_Amd.html|title=Article 6: The National Flag|year=1978|work=Constitution|publisher=Government of Sri Lanka|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070814100316/http://www.priu.gov.lk/Cons/1978Constitution/Schedle_2_Amd.html|archivedate=14 August 2007|deadurl=yes|accessdate=6 August 2007|df=dmy-all}}</ref> [[File:China_-_Beijing_12_-_lion_outside_the_Tibetan_Monastery_(134036069).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:China_-_Beijing_12_-_lion_outside_the_Tibetan_Monastery_(134036069).jpg|kanan|thumb|Singa pelindung Cina di luar Tokong Yonghe, Beijing]] [[File:Nishi_Honganji_Karamon_(detail).jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nishi_Honganji_Karamon_(detail).jpg|thumb|Butiran singa Karamon di tokong Nishi Hongan-ji in Kyoto, Jepun; dari zaman Momoyama]] Singa Asia merupakan motif umum dalam [[seni Cina]] Singa mula-mula disenikan pada [[Zaman Musim Bunga dan Musim Luruh]] (abad ke-6 hingga ke-5 SM), malah semakin laris pada [[Dinasti Han]] (206 SM – 220 M) apabila patung singa pelindung mula dipasang di hadapan istana maharaja untuk perlindungan. Oleh sebab singa asing bagi negara Cina, gambaran rupa awalnya agak menyimpang dari yang sebenar; setelah kemasukan seni Buddha ke China pada zaman [[Dinasti Tang]] (selepas abad ke-6 M), singa selalunya tidak bersayap, pendek dan gempal tubuhnya, malah surainya keriting.<ref>{{Cite news|url=http://www.cityu.edu.hk/ccs/Newsletter/newsletter4/Lion/Lion.htm|title=The Two-Way Process in the Age of Globalization|last=Ling|first=Li|date=May 2002|newspaper=Ex/Change|accessdate=26 September 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050406143133/http://www.cityu.edu.hk/ccs/Newsletter/newsletter4/Lion/Lion.htm|archivedate=6 April 2005|publisher=[[City University of Hong Kong]]|others=Egan, Ronald transl.|issue=4|type=newsletter}}</ref> Tarian singa merupakan tarian tradisional Cina yang mana penari meniru gerak-geri singa sambil memakai kostum singa diiringi paluan simbal, gendang dan gong untuk mencari tuah pada hari-hari kebesaran.<ref>{{Cite journal|title=Lion Dance Club|url=http://scripts.mit.edu/~lion-dance/about.php|publisher=MIT}}</ref> Negara pulau Singapura mendapat namanya daripada "singa" dan "pura" (kota) dalam bahasa Melayu yang didatangkan dari bahasa Tamil atau Sanskrit.<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html|title=Singapore|year=2000|work=The American Heritage Dictionary of the English Language|publisher=Bartleby|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080629044446/http://www.bartleby.com/61/46/S0424600.html|archivedate=29 June 2008|accessdate=14 April 2006|edition=4th}}</ref> Menurut [[Sulalatus Salatin|Sejarah Melayu]], nama ini diberikan oleh putera Melayu Sumatera abad ke-14 yang bernama [[Sang Nila Utama]], yang menemui seekor makhluk bertuah seakan singa setelah mendarat di pulau ini daripada ribut petir.<ref>{{cite web|url=http://app.www.sg/who/30/Early-Names.aspx|title=Early History|publisher=Ministry of Information, Communications and the Arts|location=Singapore|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100412092432/http://app.www.sg/who/30/Early-Names.aspx|archivedate=12 April 2010|accessdate=6 November 2010}}</ref> [[File:Durga_Mahishasura-mardini,_the_slayer_of_the_buffalo_demon.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Durga_Mahishasura-mardini,_the_slayer_of_the_buffalo_demon.jpg|kanan|thumb|Gambaran dewi [[Durga]] menunggang singa]] [[File:Lion_in_the_garden_of_Palmyra_Archeological_Museum,_2010-04-21.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Lion_in_the_garden_of_Palmyra_Archeological_Museum,_2010-04-21.jpg|thumb|Patung singa di halaman Muzium Arkeologi Palmyra, Syria (diambil pada 2010).]] "Singa" merupakan timangan beberapa pahlawan Eropah terkenal zaman Pertengahan, misalnya Raja Inggeris Richard the Lionheart,<ref name="Garai73" /> Duke Saxony Heinrich sang Singa, ({{lang-de|Heinrich der Löwe|link=no}}), Raja Scotland William sang Singa, dan Raja Flanders Robert III yang bergelar "Singa Flanders"—sebuah lambang kebangsaan bangsa Flanders hingga kini. Singa sering digambarkan pada jata sama ada sebagai peranti pada perisai ataupun penyangga.<ref>{{cite web|url=http://archive.gg.ca/heraldry/pub-reg/project-pic.asp?lang=e&ProjectID=538&ProjectElementID=1883|title=Arms of Margaret Norrie McCain|work=The Public Register of Arms, Flags and Badges|location=[[Canada|CA]]|accessdate=30 June 2010}}</ref> Singa juga dijadikan lambang pasukan sukan, baik pasukan bola sepak kebangsaan seperti [[Pasukan bola sepak kebangsaan England|England]], [[Pasukan bola sepak kebangsaan Scotland|Scotland]] dan [[Pasukan bola sepak kebangsaan Singapura|Singapura]] mahupun kelab-kelab terkemuka seperti [[Perlis FA]] (Singa Utara) dalam Liga Premier, [[Chelsea F.C.|Chelsea FC]]<ref name="new crest">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/teams/c/chelsea/4008257.stm|title=Chelsea centenary crest unveiled|date=12 November 2004|accessdate=2 January 2007|publisher=BBC}}</ref> dan [[Aston Villa F.C.|Aston Villa FC]] dalam [[Liga Perdana Inggeris]],<ref>{{cite web|url=http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/CrestTest/0,,10265,00.html|title=The Aston Villa Crest: 2007 Onwards&nbsp;...|year=2007|publisher=Aston Villa F.C.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20071011024349/http://www.avfc.premiumtv.co.uk/page/CrestTest/0%2C%2C10265%2C00.html|archivedate=11 October 2007|deadurl=yes|accessdate=6 August 2007|df=}}</ref> (bahkan Liga itu sendiri), dan sebagainya. Singa masih tampil dalam kesusasteraan moden, baik Aslan yang bak dewa dalam ''[[The Lion, the Witch and the Wardrobe]]'' dan judul-judul berikutnya dari siri [[The Chronicles of Narnia]] karya C. S. Lewis,<ref>{{Cite book|title=The Lion, the Witch and the Wardrobe|last=Lewis|first=Clive Staples|publisher=HarperCollins|year=1950|isbn=0-06-023481-4|authorlink=C. S. Lewis}}</ref> mahupun Sang Singa Pengecut yang lucu dalam ''The Wonderful Wizard of Oz''.<ref>{{cite book|title=The Annotated Wizard of Oz|last1=Baum|first1=L. Frank|last2=Hearn|first2=Michael Patrick|publisher=Clarkson N. Potter|year=1973|isbn=0-517-50086-8|location=New York, NY|page=148}}</ref> Penciptaan filem wayang gambar melanjutkan keunggulan lambang singa; antara singa yang terkemuka sekali ialah Leo the Lion iaitu maskot studio [[Metro-Goldwyn-Mayer]] (MGM) sejak 1920-an.<ref name="tvacres">{{cite web|url=http://www.tvacres.com/adanimals_leolion.htm|title=Advertising Mascots—Animals—Leo the MGM Lion (MGM Studios)|work=TV Acres|archive-url=https://archive.is/20121205093550/http://www.tvacres.com/adanimals_leolion.htm|archive-date=5 December 2012|dead-url=yes}}</ref> 1960-an menyaksikan kebangkitan singa betina paling masyhur iaitu Elsa dari Kenya dalam filem ''Born Free''.<ref>{{Cite book|title=Bwana Game: the life story of George Adamson|last=Adamson|first=George|publisher=Fontana|year=1969|isbn=0-00-612145-4|authorlink=George Adamson}}</ref> Peranan singa sebagai raja segala satwa digunakan dalam kartun seperti filem animasi Disney ''[[The Lion King]]''.<ref>{{Cite book|title=Disney: The Mouse Betrayed|last=Schweizer|first=Peter|publisher=Regnery|year=1998|isbn=0-89526-387-4|location=Washington D.C.|pages=164–69}}</ref> == Lihat juga == {{commons|Panthera leo}} * [[Felidae]] * [[Harimau]] ==Rujukan== {{reflist}} ===Karya yang dipetik=== {{Refbegin|30em}} * {{Cite book | last1 = Baratay |first1 = Eric | first2 = Elisabeth | last2 = Hardouin-Fugier |title= Zoo: a history of zoological gardens in the West |year=2002 |publisher=Reaktion Books |location=London |isbn = 1-86189-111-3|ref=Baratay}} * {{Cite book |last=Blunt |first= Wilfred |title= The Ark in the Park: The Zoo in the Nineteenth Century |year = 1975 | publisher =Hamish Hamilton |location=London |isbn=0-241-89331-3|ref=Blunt}} * {{Cite book |last=de Courcy |first=Catherine |title= The Zoo Story |year= 1995 |publisher= Penguin Books | location = Ringwood, Victoria |isbn=0-14-023919-7|ref=Courcy}} * {{Cite book|author=Denis-Hoot, Christine; Denis-Hoot, Michel|year=2002|title=The Art of Being a Lion|publisher=Freidman/Fairfax|isbn=1-58663-707-X|ref=Denis-Hoot}} * {{Cite book | last= Schaller |first= George B. |authorlink= George Schaller|year= 1972 |title= The Serengeti lion: A study of predator–prey relations|publisher= University of Chicago Press|location=Chicago |isbn = 0-226-73639-3 | ref =Schaller}} * {{Cite book | last= Scott |first=Jonathon |last2=Scott |first2=Angela |year=2002 |title=Big Cat Diary: Lion |publisher=Harper Collins |isbn=0-00-714666-3 |ref=Scott}} {{refend}} ==Pautan luar== {{Wiktionary|singa|Singa}} {{Wikispecies|Panthera leo}} * [http://www.awf.org/content/wildlife/detail/lion "Lion"] Yayasan Hidupan Liar Afrika * [https://www.thepatriots.asia/10-fakta-tentang-singa-yang-kita-harus-tahu/ 10 Fakta tentang Singa yang Kita Harus Tahu] The Patriots * [https://www.biodiversitylibrary.org/name/Panthera_leo "Panthera leo"] Perpustakaan Warisan Biokepelbagaian * {{Cite web | url = http://www.bbc.co.uk/nature/species/Lion | publisher = The BBC | title = Lion | type = Berita dan klip video daripada program BBC}} {{Kawalan kewibawaan}} {{taxonbar}} {{Carnivora}} {{RP}} [[Kategori:Singa|*]] ojhpwvzaltatnhly7t8j2e6xs528tbg 0 25959 5650895 5641391 2022-08-22T07:46:33Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 wikitext text/x-wiki == A == * [[Abdallah Al Rowaished]] (عبد الله الرويشد) [[Image: Flag of Kuwait.svg|25px|Kuwait]] * [[Abdel Halim Hafez]] (عبد الحليم حافظ) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Abdel Karim Al Kabli]] (عبد الكريم الكابلي) [[Image: Flag of Sudan.svg|25px|Sudan]] * [[Abderrahmane Abdelli]] (عبد الرحمن عبدالي) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] * [[Abdul Majeed Abdullah]] (عبد المجيد عبدالله) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Ahlam]] (أحلام) [[Image: Flag of Bahrain.svg|25px|Bahrain]] [[Image: Flag of the United Arab Emirates.svg|25px|Emiriah Arab Bersatu]] * [[Ahmed Adaweyah]] (احمد عدوية) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Ahmed Rebai]] (أحمد الرباعي) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] * [[Ali El Haggar]] (علي الحجار) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Aline Khalaf]] (الين خلاف) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Amal Hijazi]] (أمل حجازي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Amal Maher]] (آمال ماهر) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Amani Swissi]] (أماني سويسي) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] * [[Ammar Hassan]] (عمار حسن) [[Image: Flag of Palestine.svg|25px|Palestin]] * [[Amr Diab]] (عمرو دياب) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Angham]] (أنغام) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Aseel Omran]] (أسيل عمران) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Asma Lmnawar]] (أسماء لمنور) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Asmahan]] (أسمهان) [[Image: Flag of Syria.svg|25px|Syria]] [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Assala Nasri]] (أصالة نصري) [[Image: Flag of Syria.svg|25px|Syria]] [[Image: Flag of Bahrain.svg|25px|Bahrain]] * [[Assi El Hallani]] (عاصي الحلاني) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Ayman Alatar]] (أيمن الأعتر) [[Image: Flag of Libya.svg|25px|Libya]] * [[Aziza Jalal]] (عزيزة جلال) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] == B == * [[Balqees Ahmed Fathi]] (بلقيس أحمد فتحي) [[Image: Flag of Yemen.svg|25px|Yaman]] [[Image: Flag of the United Arab Emirates.svg|25px|Emiriah Arab Bersatu]] == C == * [[Carole Samaha]] (كارول سماحة) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Clauda Chemaly]] (كلودا الشمالي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Cyrine Abdelnour]] (سيرين عبد النور) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] == D == * [[Dalia Mubarak]] (داليا مبارك) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Dalida]] (داليدا) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] [[Image: Flag of France.svg|25px|Perancis]] * [[Dana Halabi]] (دانا حلابي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Dania Khatib]] (دانية الخطيب) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Darine Hadchiti]] (دارين حدشيتي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Diana Haddad]] (ديانا حداد) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] [[Image: Flag of the United Arab Emirates.svg|25px|Emiriah Arab Bersatu]] * [[Diana Karazon]] (ديانا كرزون) [[Image: Flag of Kuwait.svg|25px|Kuwait]] [[Image: Flag of Jordan.svg|25px|Jordan]] * [[Dina Hayek]] (دينا حايك) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Dounia Batma]] (دنيا بطمة) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] [[Image: Flag of Bahrain.svg|25px|Bahrain]] == E == * [[Ehab Tawfik]] (إيهاب توفيق) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Elissa]] (اليسا) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] == F == * [[Fadel Chaker]] (فضل شاكر) [[Image: Flag of Palestine.svg|25px|Palestin]] * [[Fairuz]] (فيروز) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Faudel]] (فوديل) [[Image: Flag of France.svg|25px|Perancis]] * [[Fayçal Azizi]] (فيصل عزيزي) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Fayza Ahmed]] (فايزة احمد) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Fella El Djazairia]] (فلة الجزائرية) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] == G == * [[George Wassouf]] (جورج وسوف) [[Image: Flag of Syria.svg|25px|Syria]] == H == * [[Haifa Wehbe]] (هيفا وهبي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Hala Al Turk]] (حلا الترك) [[Image: Flag of Bahrain.svg|25px|Bahrain]] * [[Hatim Ammor]] (حاتم عمور) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Hisham Abbas]] (هشام عباس) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] == I == * [[Ibrahim El Hakami]] (إبراهيم الحكمي) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Ishtar]] (عشتار) [[Image: Flag of Israel.svg|25px|Israel]] [[Image: Flag of France.svg|25px|Perancis]] == J == * [[Jannat]] (جنات) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Julia Boutros]] (جوليا بطرس) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] == K == * [[Kadim Al Sahir]] (كاظم الساهر) [[Image: Flag of Iraq.svg|25px|Iraq]] [[Image: Flag of Canada.svg|25px|Kanada]] [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] [[Image: Flag of Qatar.svg|25px|Qatar]] * [[Khalid Abdulrahman]] (خالد عبد الرحمن) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Khaled|Cheb Khaled]] (شاب خالد) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] == L == * [[Latifa]] (لطيفة) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] == M == * [[Mai Selim]] (مي سليم) [[Image: Flag of Jordan.svg|25px|Jordan]] [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Mais Hamdan]] (ميس حمدان) [[Image: Flag of Jordan.svg|25px|Jordan]] [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Majid Al Mohandis]] (ماجد المهندس) [[Image: Flag of Iraq.svg|25px|Iraq]] [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Cheb Mami]] (شاب مامي) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] * [[Marwa]] (مروى) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[May Kassab]] (مي كساب) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Maya Nasri]] (مايا نصري) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Melhem Zein]] (ملحم زين) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Mohamed Fouad]] (محمد فؤاد) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Mohammed Abdel Wahab]] (محمد عبد الوهاب) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Moustafa Amar]] (مصطفى قمر) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Mishary Rashid Al-Afasy]] (مشاري راشد العفاسي) [[Image: Flag of Kuwait.svg|25px|Kuwait]] * [[Myriam Fares]] (ميريام فارس) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * Moustafa Atif (مصطفى عاطف) == N == * [[Najwa Karam]] (نجوى كرم) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Nancy Ajram]] (نانسي عجرم) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Natacha Atlas]] (نتاشا اطلس) [[Image: Flag of Belgium.svg|25px|Belgium]] * [[Nawal El Kuwaitia]] (نوال الكويتية) [[Image: Flag of Kuwait.svg|25px|Kuwait]] * [[Nawal El Zoghbi]] (نوال الزغبي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Nelly Makdessy]] (نيلي مقدسي) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] == O == * [[Ofra Haza]] (عوفرة حازة) [[Image: Flag of Israel.svg|25px|Israel]] * [[Omar Al-Abdallat]] (عمر العبداللات) [[Image: Flag of Jordan.svg|25px|Jordan]] == P == * [[Pascale Machaalani]] (باسكال مشعلاني) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] == R == * [[Rachid Taha]] (رشيد طه) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] * [[Ragheb Alama]] (راغب علامة) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Rahma Riad]] (رحمة رياض) [[Image: Flag of Iraq.svg|25px|Iraq]] * [[Ramy Sabry]] (رامي صبري) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Rashed Al-Majed]] (راشد الماجد) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] [[Image: Flag of Bahrain.svg|25px|Bahrain]] * [[Rida Al Abdullah]] (رضا العبد الله) [[Image: Flag of Iraq.svg|25px|Iraq]] * [[Rouwaida Attieh]] (رويدا عطية) [[Image: Flag of Syria.svg|25px|Syria]] * [[Ruby (penyanyi Mesir)|Ruby]] (روبي) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Ruwaida al-Mahrouqi]] (رويدا المحروقي) [[Image: Flag of the United Arab Emirates.svg|25px|Emiriah Arab Bersatu]] == S == * [[Saad Lamjarred]] (سعد لمجرد) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Sabah (Penyanyi)|Sabah]] (صباح) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Sabah Fakhry]] (صباح فخري) [[Image: Flag of the United Arab Republic.svg|25px|Syria]] * [[Saber Rebaï]] (صابر الرباعي) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] * [[Salma Rachid]] (سلمى رشيد) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Samira Said]] (سميرة سعيد) [[Image: Flag of Morocco.svg|25px|Maghribi]] * [[Shadia]] (شادية) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Shams (penyanyi)|Shams]] (شمس) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] [[Image: Flag of Kuwait.svg|25px|Kuwait]] * [[Shatha Hassoun]] (شذى حسون) [[Image: Flag of Iraq.svg|25px|Iraq]] * [[Shayma Helali]] (شيماء هلالي) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] * [[Sherine]] (شيرين) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] == T == * [[Talal Salamah]] (طلال سلامة) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Tamer Hosny]] (تامر حسني) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] * [[Thekra]] (ذكرى) [[Image: Flag of Tunisia.svg|25px|Tunisia]] == U == * [[Umm Kulthum]] (ام كلثوم) [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] == W == * [[Waed]] (وعد) [[Image: Flag of Saudi Arabia.svg|25px|Arab Saudi]] * [[Wael Kfoury]] (وائل كفوري) [[Image: Flag of Lebanon.svg|25px|Lubnan]] * [[Warda Al-Jazairia]] (وردة الجزائرية) [[Image: Flag of Algeria.svg|25px|Algeria]] [[Image: Flag of Egypt.svg|25px|Mesir]] == Z == * [[Zion Golan]] (زيون قولان) [[Image: Flag of Israel.svg|25px|Israel]] [[Kategori: Penyanyi]] [[Kategori:Arab]] [[Kategori:Penyanyi berbahasa Arab| ]] p3qwxbqo7ichke2l6d6dqjohd5cbhf3 0 27579 5650519 5601695 2022-08-21T13:10:58Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Yasmin Ahmad |image = Yasmin Ahmad.jpg |caption = Yasmin pada 2006, tiga tahun sebelum kematiannya. |birth_date = {{birth date|1958|1|7}}<ref>{{cite web |title=Mukshin |url=http://www.berlinale.de/external/de/filmarchiv/doku_pdf/20074304.pdf |year=2006 |publisher=The Berlinale |accessdate=24 July 2009}}</ref> |death_date = {{Death date and age|2009|07|25|1958|07|01}} |death_place = Hospital Pakar Damansara, [[Petaling Jaya]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |resting_place = [[Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara]] |birth_place=[[Bukit Treh|Kampung Bukit Treh]],<br>[[Muar]], [[Johor]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) |education = [[Psikologi|Sarjana Muda Psikologi]] |alma_mater = Universiti Newcastle |occupation = Pengarah filem, penulis skrip |years_active = 1993–2009 |spouse = {{marriage|Tan Yew Leong|2003|2009|reason=died}} |father = Ahmad Hashim |mother = Inom Yon |relatives = Datin Orked Ahmad (adik) }} '''Yasmin Ahmad''' (7 Januari 1958 - 25 Julai 2009) merupakan seorang pengarah, penulis lakon layar dan [[penulis|kolumnis]] [[Malaysia]]. Beliau berkelulusan Ijazah [[Psikologi|Sarjana Muda Psikologi]] dari Universiti Newcastle, [[United Kingdom]]. Yasmin memulakan kerjaya dalam pengiklanan di Ogilvy & Mather, kemudian sebagai pengarah kreatif di [[Leo Burnett]] [[Kuala Lumpur]]. Filem-filem dan iklan-iklan beliau banyak merangkul anugerah berprestij dari dalam mahupun luar negara. Iklan televisen dan filemnya terkenal di Malaysia kerana unsur lucu dan kasih sayang di antara budaya, terutama sekali iklannya bagi [[Petronas]], syarikat minyak dan gas kebangsaan. Hasil kerjanya pernah memenangi anugerah dalam dan luar Malaysia. ==Kehidupan awal== Yasmin dilahirkan di [[Bukit Treh|Kampung Bukit Treh]] di [[Muar]], [[Johor]] pada 7 Januari 1958. Graduan [[seni]] ini berkecimpung dalam politik dan [[psikologi]]<ref>{{cite news |last=Harben |first=Ayesha |url= http://news.google.com/newspapers?id=y-0VAAAAIBAJ&sjid=-xMEAAAAIBAJ&pg=3029,1774059&dq=yasmin-ahmad |title=New apples in the Burnett barrel |publisher=New Straits Times |date=25 April 1993 |accessdate=23 July 2009}}</ref> dari Newcastle University di England,<ref>{{cite web |title=Yasmin Ahmad |url=http://www.adasia09.com/adasia2009/category/speakers/yasmin-ahmad/ |date=23 January 2009 |publisher=AdAsia |accessdate=23 July 2009}}</ref> beliau bekerja sebagai pegawai bank pelatih pada 1982 selama dua minggu kemudian bekerja di [[IBM]] sebagai wakil pemasaran sementara mempamerkan bakat sebagai penyanyi [[blues]] dan pemain piano pada waktu malam. Yasmin memulakan kerjayanya di dalam bidang pengiklanan sebagai penulis di Ogilvy & Mather dan pada 1993 beliau berpindah ke Leo Burnett sebagai pengarah kreatif bersama Ali Mohammed, akhirnya memegang jawatan pengarah kreatif eksekutif di cawangan [[Kuala Lumpur]] bagi firma tersebut. ==Kerjaya== Filem pertamanya ialah ''[[Rabun (filem)|Rabun]]'' pada 2002. ''[[Mukhsin]]'' memenangi filem cereka kanak-kanak antarabangsa terbaik dan sebutan khas di bawah anugerah juri kanak-kanak. Kebanyakan filem dan iklan komersialnya semuanya ditayangkan di beberapa festival filem antarabagsa di [[Berlin]], [[San Francisco]], [[Singapura]] dan Cannes Lions International Advertising Fesival. Filem-filem beliau juga muncul di retrospektif istimewa di Festival Filem Antarabagsa Tokyo ke-19 pada Oktober 2006. Retrospektif April 2007 bagi filem cereka beliau telah ditaja oleh Center for Southeast Asian Studies, Universiti Hawaii dan Akademi Kesenian Honolulu. Di Singapura, Yasmin amat terkenal dengan iklan komersial pro-kekeluargaan yang beliau buat untuk Kementerian Pembangunan Masyarakat, Belia dan Sukan Singapura. Yasmin telah dimasukkan ke dalam Dewan Iklan Malaysia oleh Persatuan Ejen Pengiklanan Bertauliah Malaysia pada November 2008. Yasmin sedang mengusahakan filem pertama beliau untuk difilemkan di Singapura bertajuk, "Go, Thaddeus!" apabila beliau meninggal dunia. Ini untuk menjadi sebuah filem inspirasi untuk 2010 Sukan Olimpik Remaja, berdasarkan buku itu, "Running With A Full Distance: Thaddeus Cheong" oleh Belinda Wee mengenai Atlet triatlon Negara berusia 17 tahun Singapura yang meninggal dunia selepas menamatkan ujian masa Sukan SEA 2007. ==Kematian== Pada 23 Julai 2009, Yasmin tiba-tiba pengsan ketika mengadakan pertemuannya dengan penyanyi [[Siti Nurhaliza binti Tarudin|Siti Nurhaliza]] dan suami, [[Khalid Mohamad Jiwa|Khalid Muhammad Jiwa]] bagi membentangkan kertas kerja di [[Sri Pentas]], [[TV3]].<ref name="star24-7">{{cite web |title=Director Yasmin suffers a stroke, stable after brain surgery |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2009/7/24/nation/4380884&sec=nation |date=24 July 2009 |author=Rizal Johan |publisher=Star Publications (M) Bhd |accessdate=26 July 2009}}</ref>Beliau dimasukkan ke Unit Rawatan Rapi [[Hospital Pakar Damansara]] dan menjalani pembedahan di kepala. Cecair di kepala dikeluarkan bagi mengurangkan tekanan disebabkan otaknya yang membengkak. Darah beku di otak kerana saluran darahnya yang pecah. Rundingan diadakan dengan [[Johan Jaafar|Datuk Johan Jaafar]] (Pengerusi Eksekutif [[Media Prima]] Bhd) untuk menghasilkan [[filem]] dan tayangan berbentuk komersial bertemakan [[1Malaysia]] dan [[etnik|perpaduan kaum]].<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=428088 Jenazah Yasmin Ahmad Selamat Dikebumikan]</ref> Beliau kemudiannya dihantar ke Pusat Pakar Perubatan Damansara. Para doktor berjaya menstabilkan beliau sebelum membuat pembedahan kira-kira jam 6 petang untuk mengurangkan bengkak di otaknya.<ref>[http://www.malaysiakini.com/news/109165 "Yasmin Ahmad dikejar ke ICU", malaysiakini.com. 23 Julai 2009.]</ref> Yasmin mempunyai [[darah tinggi]] dan mungkin menjadi punca beliau mendapat serangan [[angin ahmar]].<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=427824 Tiada Sebarang Perubahan Pada Yasmin]</ref> Setelah tidak sedarkan diri selepas menjalani pembedahan tersebut, Yasmin akhirnya kembali ke rahmatullah pada 25 Julai 2009,<ref name="ANN">{{cite web |title=Yasmin Ahmad dies |url=http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/Lifestyle/Story/STIStory_408248.html |date=26 July 2009 |work=The Star/Asia News Network |publisher=Singapore Press Holdings Ltd. |accessdate=26 July 2009}}</ref> pada jam 11.25 malam.<ref>{{cite news|title=Yasmin Ahmad Kembali Ke Rahmatullah|url=http://www.gua.com.my/Entertainment/Showbiz-Detail.aspx?ArticleID=3851|author=Li Ee Kee|publisher=gua.com.my|date=26 Julai 2009|accessdate=26 Julai 2009}}</ref> [[Jenazah]] disembahyangkan di [[Masjid Abu Bakar As-Siddiq]]. Beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam USJ 22, [[Subang Jaya]] pada 12.40 tengah hari keesokannya.<ref>{{cite news|title=Yasmin Ahmad selamat dikebumikan|publisher=Berita Harian|date=26 Julai 2009|url=http://www.bharian.com.my/Current_News/BH/Sunday/Mutakhir/20090726132548/Article|accessdate=26 Julai 2009|archive-date=2009-07-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20090730022908/http://www.bharian.com.my/Current_News/BH/Sunday/Mutakhir/20090726132548/Article/|url-status=dead}}</ref> ==Kontroversi== Beliau yang satu ketika dilabel sebagai ''pencemar budaya'' seringkali dilanda kontroversi. Beliau sering dikritik di dalam negara kerana memaparkan adegan yang dikatakan menyimpang dari hadis dan budaya Islam di Malaysia, seperti mencukur kepala wanita<ref>[http://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSKLR21119520070629 Malaysian filmmaker struggles with hardline Islam.]</ref><ref>[http://islamqa.com/en/ref/95364 Can a woman shave her head so that it will grow strong again after she had been ill?]</ref>, sedangkan perbuatan itu bagi wanita dilarang walaupun sebagai ibadah, seperti selesai mengerjakan haji. ==Penghargaan khas== Astro memperkenalkan satu saluran istimewa yang di beri nama [[Yasmin Ahmad Dalam Kenangan]] melalui saluran 110 mulai 8 Ogos 2009 tepat 08:00 Malam dengan memaparkan hasil kerja allahyarhamah Yasmin Ahmad. Kevin Bathman, rakyat Malaysia yang bermastautin di [[Australia]] ialah seorang pereka bentuk grafik yang pernah bertemu dengan allahyarhamah Yasmin untuk 10 minit pada 1997. Terkesan dengan pertemuan tersebut, beliau yang merupakan peminat hasil kerja Yasmin melancarkan pameran dua puluh poster "In Her Own Words: A Celebration of Humanity and Universal Love". Ia merupakan hasil karya Kevin sendiri, bersandarkan kata-kata bernilai Yasmin yang dipetik dari blog dan media lainnya. Bersempena dengan ulangtahun pertama pemergian Yasmin Ahmad, pameran tersebut dirancang bertempat di [[KLPac|The Kuala Lumpur Performing Arts Centre]] (5-18 Julai), The Arts House, Singapura (27-31 Ogos) dan ACMI (Australian Centre for Moving Image), Melbourne (2-6 Oktober) pada 2010. CausewayEXchange (CEX),<ref>{{Cite web|url=http://www.causewayexchange.com/|title=CausewayEXchange|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref> program pertukaran seni antar-Asia juga telah bekerjasama rapat dengan kakak Yasmin Orked Ahmad pada pemasangan mereka yang lalu di Singapura. Pada tahun 2010 CEX mempamerkan Pameran Poster bertajuk "In Her Words" oleh Kevin Bathman serta penyaringan 120 minit untuk penyusunan semua iklan yang dihasilkan oleh Yasmin Ahmad. Ini diikuti oleh ceramah oleh Orked. Pada tahun 2012, CEX mempamerkan telemovie pertama Yasmin dan salah satu karya terdahulu beliau, ''Rabun''. Sempena tayangan, CEX dan Orked Ahmad melancarkan buku berjudul "Yasmin, Bagaimana anda tahu?" Di Singapura. Kedua-dua tayangan filem dan buku-buku itu dijual dengan serta-merta. Pada 7 Januari 2014, [[Google]] memberi penghormatan kepada Ahmad dengan menerbitkan sebuah [[Google Doodle]] yang memberi imejnya. Inilah kali pertama tokoh Malaysia dihormati pada enjin cariannya.<ref>{{Cite web|url=http://www.nst.com.my/latest/google-s-doodle-remembers-yasmin-ahmad-1.456874|title=Google's doodle remembers Yasmin Ahmad|last=Predeep Nambiar|first=|date=7 January 2014|website=[[New Straits Times]]|publisher=The New Straits Times Press (Malaysia) Berhad|archive-url=https://web.archive.org/web/20140107072624/http://www.nst.com.my/latest/google-s-doodle-remembers-yasmin-ahmad-1.456874|archive-date=7 January 2014|access-date=}}</ref> Pada bulan Oktober 2014, sebuah muzium peringatan, Yasmin di ruang Kong Heng, dibuka di [[Ipoh]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]]. Ia menampilkan fotografi, filemografi, dan ciptaan Yasmin yang dikhususkan oleh artis lain. Terdapat rancangan untuk membuat siri [[realiti berperantara]] untuk muzium, menggunakan mercu tanda bandar di mana Yasmin menembak filemnya.<ref>{{cite news|last1=Kumaran|first1=Loghun|title=Yasmin Ahmad’s legacy celebrated in eponymous Ipoh museum|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/yasmin-ahmads-legacy-celebrated-in-eponymous-ipoh-museum|accessdate=20 October 2014|agency=The Malay Mail Online|date=18 October 2014}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Pengarah ! Penerbit ! Penulis ! Catatan |- | 2004 ! ''[[Rabun (filem)|Rabun]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Filem pertama arahan |- | 2005 ! ''[[Sepet (filem)|Sepet]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | |- | 2006 ! ''[[Gubra (filem)|Gubra]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | |- | 2007 ! ''[[Mukhsin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | |- | 2008 ! ''[[Muallaf (filem)|Muallaf]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | |- | 2009 ! ''[[Talentime]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Filem terakhir arahan |- |} ===Sebagai pelakon=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2003 ! ''Min'' | Guru | |- | 2004 ! ''[[15 Puasa (telefilem)|15 Puasa]]'' | Isteri Li | Telefilem |- | 2006 ! ''[[Rain Dogs]]'' | | |- | rowspan="2"|2008 ! ''Here in My Home'' | | Video pendek |- ! ''[[Susuk (filem)|Susuk]]'' | Jururawat | Penampilan kameo |- | 2009 ! ''[[At the End of Daybreak]]'' | | |- |} ===Iklan=== '''Iklan televisyen Petronas''' {{col-begin}} {{col-2}} ;Merdeka * ''Jegang'' (2006) * ''Special Shoes'' (2005) * ''From Madras'' (2004) * ''Param's Bicycle'' (2003) * ''Letchumi & Rokiah'' (2002) * ''Bush'' (2000) * ''Gossip'' (2000) * ''Joke'' (2000) * ''Boat Race'' (1999 & 2001) * ''When I Watch TV'' (1999 & 2001) * ''Local Hero'' (1998) juga dikenali sebagai ''Kasut Gombak'' * ''Little Indian Boy'' (1996 & 1997) ;Millennium * ''New Year Big Sleep'' (2000) ;Kongsi Raya * ''Different World'' (1997) * ''Lee Yan's Best Friend'' (1997) * ''Friends Again'' (1996) ;Deepa Raya * ''Dead Heroes'' (2004) {{col-2}} ;Hari Raya * ''Seven Sons'' (2003) arahan [[Osman Ali]] * ''Beca Man'' (2002) * ''The Prayer'' (2001) juga dikenali sebagai ''Ombak Jahat'' * ''Umbrella'' (2000) * ''No Charge'' (1999) * ''Forgiving'' (1998) ;Tahun Baru Cina *Grandma (2005) *Once Were Rivals (2003) *"Brudder" (2002) *Little Stick (2001) *Reunion (1999 & 2000) ;Deepavali *Boys In The Hood (2003) *Light (2002) *I See (2000) *You Are My Universe (1998 & 2001) *Duelling Masseurs (1996, 1997 & 1999) {{col-end}} ==Anugerah dan penghargaan== ===Malaysia Video Awards=== *1999: for Best Director – ''Forgiving'' Petronas commercial<ref>{{cite news |url= https://news.google.com/newspapers?id=EucVAAAAIBAJ&sjid=2RQEAAAAIBAJ&pg=6699,5550517&dq=yasmin-ahmad |title=All Our Lives wins gold award |publisher=New Straits Times |date=29 May 1999 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2000: Silver Award for Best Scriptwriting - ''Yuzy'' [[Petronas]] Road Safety Campaign *2000: Bronze Award for Best Scriptwriting - ''Vas Dentures'' for [[Celcom]] ===[[Festival Filem Malaysia]]=== *2005: Most Original Story and Best Film - ''Sepet''<ref>{{cite news |author=Mumtaj Begum |url= http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2005/7/19/movies/11514150&sec=movies |title=Sepet scores big at Malaysian Film Festival |publisher=The Star (Malaysia)|date=19 July 2005 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2006: Best Screenplay and Best Film - ''Gubra''<ref>{{cite news |author=Mumtaj Begum |url= http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2006/8/14/movies/15136145&sec=movies |title=Yasmin makes it two in a row |publisher=The Star (Malaysia)|date=14 August 2006 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2009: for Best Director - 'Talentime''<ref>{{cite news |url=http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2009/8/9/movies/4487016&sec=movies|title= Yasmin named best director for Talentime|publisher=The Star (Malaysia)|date=9 August 2009 |accessdate=11 August 2009}}</ref> ===Anugerah lain=== *'''Association of Accredited Advertising Agents Malaysia''''s Golden Kancil Award for Best Advertising Agency (1999/2000)<ref>{{cite news |author=Sumitha Martin |title=Leo Burnett bags top ad award |publisher=New Straits Times |date=22 October 2000 }}</ref><ref>{{cite news |author=Sam Cheong |title=Leo Burnett bags golden award |publisher=The Malay Mail |date=23 October 2000}}</ref> *'''[[Berlin International Film Festival]]''' International Jury of Generation Kplus – Grand Prix of the Deutsches Kinderhilfswerk for Best Feature Film and Generation Kplus Children's Jury Awards – Special Mention (2007) for ''Mukhsin''<ref>{{Cite web|url=http://www.altfg.com/blog/film-festivals/berlin-film-festival-awards-2007/|title=Berlin Film Festival Awards: Chinese Drama Tops|last=Soares|first=Andres|date=February 2007|website=Alt Film Guide|publisher=Alt Film Guide|access-date=13 August 2016}}</ref> *'''54th [[Festival Filem Asia Pasifik|Asia Pacific Film Festival]]''' Best Director (2010) for ''Muallaf (The Convert)''<ref>{{Cite web|url=http://news.asiaone.com/News/Latest%252BNews/Showbiz/Story/A1Story20101205-250887.html|title=Taiwanese films win awards at Film Fest|last=|first=|date=5 December 2010|website=AsiaOne News|publisher=Singapore Press Holdings Ltd|access-date=13 August 2016|archive-date=2016-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20160923004730/http://news.asiaone.com/news/Latest%252BNews/Showbiz/Story/A1Story20101205-250887.html|url-status=dead}}</ref> *'''18th Tokyo International Film Festival''' Best Asian Film Award (2005) for ''Sepet''<ref>[http://2008.tiff-jp.net/report/daily_en.php?itemid=985 '''18th Tokyo International Film Festival''' Best Asian Film Award (2005) ''Sepet'']</ref> *'''Cannes Lions International Advertising Festival''' 2008 Gold Winner for Petronas advertisement ''Tan Hong Ming In Love''<ref>{{cite web | url = http://skyexits.blogspot.com/2008/07/petronas-tan-hong-ming-cannes-lions.html| title = Petronas – Tan Hong Ming (Cannes Lions 2008) Gold Winner | publisher = Skyexits blogspot profile| accessdate =29 July 2009}}</ref><ref>{{cite news |author=Harmandar Singh |url= http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/6/22/focus/21625030&sec=focus |title=A toast to world-class work |publisher=The Star (Malaysia)|date=22 June 2008 |accessdate=29 July 2009}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == {{Wikipedia books|Yasmin Ahmad}} *{{IMDb name|1379108}} *[http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ The Storyteller] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200708123339/http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ |date=2020-07-08 }} and [http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ The Film Maker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200822191714/http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ |date=2020-08-22 }}, her blogs. *[http://www.thestar.com.my/news/story.asp?file=/2009/7/26/nation/20090726084322&sec=nation Tributes for Yasmin Ahmad] by [[the Star (Malaysia)|the Star newspaper]] *http://www.sun2surf.com/article.cfm?id=36262 Yasmin’s immortal words by The Sun (Malaysia) *[http://www.mataharibooks.com/yasmin.html Yasmin Ahmad's Films], the book *[http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ Blog Yasmin Ahmad: Yasmin the Storyteller] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200708123339/http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ |date=2020-07-08 }} *[http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ Blog Yasmin Ahmad: Yasmin the Filmmaker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200822191714/http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ |date=2020-08-22 }} *[http://www.inherownwords.com.au/ Laman rasmi: In Her Own Words] {{Yasmin Ahmad}} {{Pengarah Terbaik (FFM)}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1958]] [[Kategori:Kematian 2009]] [[Kategori:Orang dari Muar]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pengarah filem wanita Malaysia]] [[Kategori:Penulis skrip Malaysia]] [[Kategori:Kematian akibat angin ahmar]] [[Kategori:Pengarah Terbaik (Filem) Anugerah Skrin|2010]] tcvdewbqz5f0jv69hjikpjztrevfwja 5650521 5650519 2022-08-21T13:12:29Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Yasmin Ahmad |image = Yasmin Ahmad.jpg |caption = Yasmin pada 2006, tiga tahun sebelum kematiannya. |birth_date = {{birth date|1958|1|7}}<ref>{{cite web |title=Mukshin |url=http://www.berlinale.de/external/de/filmarchiv/doku_pdf/20074304.pdf |year=2006 |publisher=The Berlinale |accessdate=24 July 2009}}</ref> |death_date = {{Death date and age|2009|07|25|1958|07|01}} |death_place = Hospital Pakar Damansara, [[Petaling Jaya]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |resting_place = [[Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara]] |birth_place=[[Bukit Treh|Kampung Bukit Treh]],<br>[[Muar]], [[Johor]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) |education = [[Psikologi|Sarjana Muda Psikologi]] |alma_mater = Universiti Newcastle |occupation = Pengarah filem, penulis skrip |years_active = 1993–2009 |spouse = {{marriage|Tan Yew Leong|2003|2009|reason=died}} |father = Ahmad Hashim |mother = Inom Yon |relatives = Datin Orked Ahmad (adik) }} '''Yasmin Ahmad''' (7 Januari 1958 – 25 Julai 2009) merupakan seorang pengarah, penulis lakon layar dan [[penulis|kolumnis]] [[Malaysia]]. Beliau berkelulusan Ijazah [[Psikologi|Sarjana Muda Psikologi]] dari Universiti Newcastle, [[United Kingdom]]. Yasmin memulakan kerjaya dalam pengiklanan di Ogilvy & Mather, kemudian sebagai pengarah kreatif di [[Leo Burnett]] [[Kuala Lumpur]]. Filem-filem dan iklan-iklan beliau banyak merangkul anugerah berprestij dari dalam mahupun luar negara. Iklan televisen dan filemnya terkenal di Malaysia kerana unsur lucu dan kasih sayang di antara budaya, terutama sekali iklannya bagi [[Petronas]], syarikat minyak dan gas kebangsaan. Hasil kerjanya pernah memenangi anugerah dalam dan luar Malaysia. ==Kehidupan awal== Yasmin dilahirkan di [[Bukit Treh|Kampung Bukit Treh]] di [[Muar]], [[Johor]] pada 7 Januari 1958. Graduan [[seni]] ini berkecimpung dalam politik dan [[psikologi]]<ref>{{cite news |last=Harben |first=Ayesha |url= http://news.google.com/newspapers?id=y-0VAAAAIBAJ&sjid=-xMEAAAAIBAJ&pg=3029,1774059&dq=yasmin-ahmad |title=New apples in the Burnett barrel |publisher=New Straits Times |date=25 April 1993 |accessdate=23 July 2009}}</ref> dari Newcastle University di England,<ref>{{cite web |title=Yasmin Ahmad |url=http://www.adasia09.com/adasia2009/category/speakers/yasmin-ahmad/ |date=23 January 2009 |publisher=AdAsia |accessdate=23 July 2009}}</ref> beliau bekerja sebagai pegawai bank pelatih pada 1982 selama dua minggu kemudian bekerja di [[IBM]] sebagai wakil pemasaran sementara mempamerkan bakat sebagai penyanyi [[blues]] dan pemain piano pada waktu malam. Yasmin memulakan kerjayanya di dalam bidang pengiklanan sebagai penulis di Ogilvy & Mather dan pada 1993 beliau berpindah ke Leo Burnett sebagai pengarah kreatif bersama Ali Mohammed, akhirnya memegang jawatan pengarah kreatif eksekutif di cawangan [[Kuala Lumpur]] bagi firma tersebut. ==Kerjaya== Filem pertamanya ialah ''[[Rabun (filem)|Rabun]]'' pada 2002. ''[[Mukhsin]]'' memenangi filem cereka kanak-kanak antarabangsa terbaik dan sebutan khas di bawah anugerah juri kanak-kanak. Kebanyakan filem dan iklan komersialnya semuanya ditayangkan di beberapa festival filem antarabagsa di [[Berlin]], [[San Francisco]], [[Singapura]] dan Cannes Lions International Advertising Fesival. Filem-filem beliau juga muncul di retrospektif istimewa di Festival Filem Antarabagsa Tokyo ke-19 pada Oktober 2006. Retrospektif April 2007 bagi filem cereka beliau telah ditaja oleh Center for Southeast Asian Studies, Universiti Hawaii dan Akademi Kesenian Honolulu. Di Singapura, Yasmin amat terkenal dengan iklan komersial pro-kekeluargaan yang beliau buat untuk Kementerian Pembangunan Masyarakat, Belia dan Sukan Singapura. Yasmin telah dimasukkan ke dalam Dewan Iklan Malaysia oleh Persatuan Ejen Pengiklanan Bertauliah Malaysia pada November 2008. Yasmin sedang mengusahakan filem pertama beliau untuk difilemkan di Singapura bertajuk, "Go, Thaddeus!" apabila beliau meninggal dunia. Ini untuk menjadi sebuah filem inspirasi untuk 2010 Sukan Olimpik Remaja, berdasarkan buku itu, "Running With A Full Distance: Thaddeus Cheong" oleh Belinda Wee mengenai Atlet triatlon Negara berusia 17 tahun Singapura yang meninggal dunia selepas menamatkan ujian masa Sukan SEA 2007. ==Kematian== Pada 23 Julai 2009, Yasmin tiba-tiba pengsan ketika mengadakan pertemuannya dengan penyanyi [[Siti Nurhaliza binti Tarudin|Siti Nurhaliza]] dan suami, [[Khalid Mohamad Jiwa|Khalid Muhammad Jiwa]] bagi membentangkan kertas kerja di [[Sri Pentas]], [[TV3]].<ref name="star24-7">{{cite web |title=Director Yasmin suffers a stroke, stable after brain surgery |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2009/7/24/nation/4380884&sec=nation |date=24 July 2009 |author=Rizal Johan |publisher=Star Publications (M) Bhd |accessdate=26 July 2009}}</ref>Beliau dimasukkan ke Unit Rawatan Rapi [[Hospital Pakar Damansara]] dan menjalani pembedahan di kepala. Cecair di kepala dikeluarkan bagi mengurangkan tekanan disebabkan otaknya yang membengkak. Darah beku di otak kerana saluran darahnya yang pecah. Rundingan diadakan dengan [[Johan Jaafar|Datuk Johan Jaafar]] (Pengerusi Eksekutif [[Media Prima]] Bhd) untuk menghasilkan [[filem]] dan tayangan berbentuk komersial bertemakan [[1Malaysia]] dan [[etnik|perpaduan kaum]].<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=428088 Jenazah Yasmin Ahmad Selamat Dikebumikan]</ref> Beliau kemudiannya dihantar ke Pusat Pakar Perubatan Damansara. Para doktor berjaya menstabilkan beliau sebelum membuat pembedahan kira-kira jam 6 petang untuk mengurangkan bengkak di otaknya.<ref>[http://www.malaysiakini.com/news/109165 "Yasmin Ahmad dikejar ke ICU", malaysiakini.com. 23 Julai 2009.]</ref> Yasmin mempunyai [[darah tinggi]] dan mungkin menjadi punca beliau mendapat serangan [[angin ahmar]].<ref>[http://www.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php?id=427824 Tiada Sebarang Perubahan Pada Yasmin]</ref> Setelah tidak sedarkan diri selepas menjalani pembedahan tersebut, Yasmin akhirnya kembali ke rahmatullah pada 25 Julai 2009,<ref name="ANN">{{cite web |title=Yasmin Ahmad dies |url=http://www.straitstimes.com/Breaking%2BNews/Lifestyle/Story/STIStory_408248.html |date=26 July 2009 |work=The Star/Asia News Network |publisher=Singapore Press Holdings Ltd. |accessdate=26 July 2009}}</ref> pada jam 11.25 malam.<ref>{{cite news|title=Yasmin Ahmad Kembali Ke Rahmatullah|url=http://www.gua.com.my/Entertainment/Showbiz-Detail.aspx?ArticleID=3851|author=Li Ee Kee|publisher=gua.com.my|date=26 Julai 2009|accessdate=26 Julai 2009}}</ref> [[Jenazah]] disembahyangkan di [[Masjid Abu Bakar As-Siddiq]]. Beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam USJ 22, [[Subang Jaya]] pada 12.40 tengah hari keesokannya.<ref>{{cite news|title=Yasmin Ahmad selamat dikebumikan|publisher=Berita Harian|date=26 Julai 2009|url=http://www.bharian.com.my/Current_News/BH/Sunday/Mutakhir/20090726132548/Article|accessdate=26 Julai 2009|archive-date=2009-07-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20090730022908/http://www.bharian.com.my/Current_News/BH/Sunday/Mutakhir/20090726132548/Article/|url-status=dead}}</ref> ==Kontroversi== Beliau yang satu ketika dilabel sebagai ''pencemar budaya'' seringkali dilanda kontroversi. Beliau sering dikritik di dalam negara kerana memaparkan adegan yang dikatakan menyimpang dari hadis dan budaya Islam di Malaysia, seperti mencukur kepala wanita<ref>[http://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSKLR21119520070629 Malaysian filmmaker struggles with hardline Islam.]</ref><ref>[http://islamqa.com/en/ref/95364 Can a woman shave her head so that it will grow strong again after she had been ill?]</ref>, sedangkan perbuatan itu bagi wanita dilarang walaupun sebagai ibadah, seperti selesai mengerjakan haji. ==Penghargaan khas== Astro memperkenalkan satu saluran istimewa yang di beri nama [[Yasmin Ahmad Dalam Kenangan]] melalui saluran 110 mulai 8 Ogos 2009 tepat 08:00 Malam dengan memaparkan hasil kerja allahyarhamah Yasmin Ahmad. Kevin Bathman, rakyat Malaysia yang bermastautin di [[Australia]] ialah seorang pereka bentuk grafik yang pernah bertemu dengan allahyarhamah Yasmin untuk 10 minit pada 1997. Terkesan dengan pertemuan tersebut, beliau yang merupakan peminat hasil kerja Yasmin melancarkan pameran dua puluh poster "In Her Own Words: A Celebration of Humanity and Universal Love". Ia merupakan hasil karya Kevin sendiri, bersandarkan kata-kata bernilai Yasmin yang dipetik dari blog dan media lainnya. Bersempena dengan ulangtahun pertama pemergian Yasmin Ahmad, pameran tersebut dirancang bertempat di [[KLPac|The Kuala Lumpur Performing Arts Centre]] (5-18 Julai), The Arts House, Singapura (27-31 Ogos) dan ACMI (Australian Centre for Moving Image), Melbourne (2-6 Oktober) pada 2010. CausewayEXchange (CEX),<ref>{{Cite web|url=http://www.causewayexchange.com/|title=CausewayEXchange|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref> program pertukaran seni antar-Asia juga telah bekerjasama rapat dengan kakak Yasmin Orked Ahmad pada pemasangan mereka yang lalu di Singapura. Pada tahun 2010 CEX mempamerkan Pameran Poster bertajuk "In Her Words" oleh Kevin Bathman serta penyaringan 120 minit untuk penyusunan semua iklan yang dihasilkan oleh Yasmin Ahmad. Ini diikuti oleh ceramah oleh Orked. Pada tahun 2012, CEX mempamerkan telemovie pertama Yasmin dan salah satu karya terdahulu beliau, ''Rabun''. Sempena tayangan, CEX dan Orked Ahmad melancarkan buku berjudul "Yasmin, Bagaimana anda tahu?" Di Singapura. Kedua-dua tayangan filem dan buku-buku itu dijual dengan serta-merta. Pada 7 Januari 2014, [[Google]] memberi penghormatan kepada Ahmad dengan menerbitkan sebuah [[Google Doodle]] yang memberi imejnya. Inilah kali pertama tokoh Malaysia dihormati pada enjin cariannya.<ref>{{Cite web|url=http://www.nst.com.my/latest/google-s-doodle-remembers-yasmin-ahmad-1.456874|title=Google's doodle remembers Yasmin Ahmad|last=Predeep Nambiar|first=|date=7 January 2014|website=[[New Straits Times]]|publisher=The New Straits Times Press (Malaysia) Berhad|archive-url=https://web.archive.org/web/20140107072624/http://www.nst.com.my/latest/google-s-doodle-remembers-yasmin-ahmad-1.456874|archive-date=7 January 2014|access-date=}}</ref> Pada bulan Oktober 2014, sebuah muzium peringatan, Yasmin di ruang Kong Heng, dibuka di [[Ipoh]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]]. Ia menampilkan fotografi, filemografi, dan ciptaan Yasmin yang dikhususkan oleh artis lain. Terdapat rancangan untuk membuat siri [[realiti berperantara]] untuk muzium, menggunakan mercu tanda bandar di mana Yasmin menembak filemnya.<ref>{{cite news|last1=Kumaran|first1=Loghun|title=Yasmin Ahmad’s legacy celebrated in eponymous Ipoh museum|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/yasmin-ahmads-legacy-celebrated-in-eponymous-ipoh-museum|accessdate=20 October 2014|agency=The Malay Mail Online|date=18 October 2014}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Pengarah ! Penerbit ! Penulis ! Catatan |- | 2004 ! ''[[Rabun (filem)|Rabun]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Filem pertama arahan |- | 2005 ! ''[[Sepet (filem)|Sepet]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | |- | 2006 ! ''[[Gubra (filem)|Gubra]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | |- | 2007 ! ''[[Mukhsin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | |- | 2008 ! ''[[Muallaf (filem)|Muallaf]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | |- | 2009 ! ''[[Talentime]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Filem terakhir arahan |- |} ===Sebagai pelakon=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2003 ! ''Min'' | Guru | |- | 2004 ! ''[[15 Puasa (telefilem)|15 Puasa]]'' | Isteri Li | Telefilem |- | 2006 ! ''[[Rain Dogs]]'' | | |- | rowspan="2"|2008 ! ''Here in My Home'' | | Video pendek |- ! ''[[Susuk (filem)|Susuk]]'' | Jururawat | Penampilan kameo |- | 2009 ! ''[[At the End of Daybreak]]'' | | |- |} ===Iklan=== '''Iklan televisyen Petronas''' {{col-begin}} {{col-2}} ;Merdeka * ''Jegang'' (2006) * ''Special Shoes'' (2005) * ''From Madras'' (2004) * ''Param's Bicycle'' (2003) * ''Letchumi & Rokiah'' (2002) * ''Bush'' (2000) * ''Gossip'' (2000) * ''Joke'' (2000) * ''Boat Race'' (1999 & 2001) * ''When I Watch TV'' (1999 & 2001) * ''Local Hero'' (1998) juga dikenali sebagai ''Kasut Gombak'' * ''Little Indian Boy'' (1996 & 1997) ;Millennium * ''New Year Big Sleep'' (2000) ;Kongsi Raya * ''Different World'' (1997) * ''Lee Yan's Best Friend'' (1997) * ''Friends Again'' (1996) ;Deepa Raya * ''Dead Heroes'' (2004) {{col-2}} ;Hari Raya * ''Seven Sons'' (2003) arahan [[Osman Ali]] * ''Beca Man'' (2002) * ''The Prayer'' (2001) juga dikenali sebagai ''Ombak Jahat'' * ''Umbrella'' (2000) * ''No Charge'' (1999) * ''Forgiving'' (1998) ;Tahun Baru Cina *Grandma (2005) *Once Were Rivals (2003) *"Brudder" (2002) *Little Stick (2001) *Reunion (1999 & 2000) ;Deepavali *Boys In The Hood (2003) *Light (2002) *I See (2000) *You Are My Universe (1998 & 2001) *Duelling Masseurs (1996, 1997 & 1999) {{col-end}} ==Anugerah dan penghargaan== ===Malaysia Video Awards=== *1999: for Best Director – ''Forgiving'' Petronas commercial<ref>{{cite news |url= https://news.google.com/newspapers?id=EucVAAAAIBAJ&sjid=2RQEAAAAIBAJ&pg=6699,5550517&dq=yasmin-ahmad |title=All Our Lives wins gold award |publisher=New Straits Times |date=29 May 1999 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2000: Silver Award for Best Scriptwriting - ''Yuzy'' [[Petronas]] Road Safety Campaign *2000: Bronze Award for Best Scriptwriting - ''Vas Dentures'' for [[Celcom]] ===[[Festival Filem Malaysia]]=== *2005: Most Original Story and Best Film - ''Sepet''<ref>{{cite news |author=Mumtaj Begum |url= http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2005/7/19/movies/11514150&sec=movies |title=Sepet scores big at Malaysian Film Festival |publisher=The Star (Malaysia)|date=19 July 2005 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2006: Best Screenplay and Best Film - ''Gubra''<ref>{{cite news |author=Mumtaj Begum |url= http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2006/8/14/movies/15136145&sec=movies |title=Yasmin makes it two in a row |publisher=The Star (Malaysia)|date=14 August 2006 |accessdate=23 July 2009}}</ref> *2009: for Best Director - 'Talentime''<ref>{{cite news |url=http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2009/8/9/movies/4487016&sec=movies|title= Yasmin named best director for Talentime|publisher=The Star (Malaysia)|date=9 August 2009 |accessdate=11 August 2009}}</ref> ===Anugerah lain=== *'''Association of Accredited Advertising Agents Malaysia''''s Golden Kancil Award for Best Advertising Agency (1999/2000)<ref>{{cite news |author=Sumitha Martin |title=Leo Burnett bags top ad award |publisher=New Straits Times |date=22 October 2000 }}</ref><ref>{{cite news |author=Sam Cheong |title=Leo Burnett bags golden award |publisher=The Malay Mail |date=23 October 2000}}</ref> *'''[[Berlin International Film Festival]]''' International Jury of Generation Kplus – Grand Prix of the Deutsches Kinderhilfswerk for Best Feature Film and Generation Kplus Children's Jury Awards – Special Mention (2007) for ''Mukhsin''<ref>{{Cite web|url=http://www.altfg.com/blog/film-festivals/berlin-film-festival-awards-2007/|title=Berlin Film Festival Awards: Chinese Drama Tops|last=Soares|first=Andres|date=February 2007|website=Alt Film Guide|publisher=Alt Film Guide|access-date=13 August 2016}}</ref> *'''54th [[Festival Filem Asia Pasifik|Asia Pacific Film Festival]]''' Best Director (2010) for ''Muallaf (The Convert)''<ref>{{Cite web|url=http://news.asiaone.com/News/Latest%252BNews/Showbiz/Story/A1Story20101205-250887.html|title=Taiwanese films win awards at Film Fest|last=|first=|date=5 December 2010|website=AsiaOne News|publisher=Singapore Press Holdings Ltd|access-date=13 August 2016|archive-date=2016-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20160923004730/http://news.asiaone.com/news/Latest%252BNews/Showbiz/Story/A1Story20101205-250887.html|url-status=dead}}</ref> *'''18th Tokyo International Film Festival''' Best Asian Film Award (2005) for ''Sepet''<ref>[http://2008.tiff-jp.net/report/daily_en.php?itemid=985 '''18th Tokyo International Film Festival''' Best Asian Film Award (2005) ''Sepet'']</ref> *'''Cannes Lions International Advertising Festival''' 2008 Gold Winner for Petronas advertisement ''Tan Hong Ming In Love''<ref>{{cite web | url = http://skyexits.blogspot.com/2008/07/petronas-tan-hong-ming-cannes-lions.html| title = Petronas – Tan Hong Ming (Cannes Lions 2008) Gold Winner | publisher = Skyexits blogspot profile| accessdate =29 July 2009}}</ref><ref>{{cite news |author=Harmandar Singh |url= http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2008/6/22/focus/21625030&sec=focus |title=A toast to world-class work |publisher=The Star (Malaysia)|date=22 June 2008 |accessdate=29 July 2009}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan luar == {{Wikipedia books|Yasmin Ahmad}} *{{IMDb name|1379108}} *[http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ The Storyteller] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200708123339/http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ |date=2020-07-08 }} and [http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ The Film Maker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200822191714/http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ |date=2020-08-22 }}, her blogs. *[http://www.thestar.com.my/news/story.asp?file=/2009/7/26/nation/20090726084322&sec=nation Tributes for Yasmin Ahmad] by [[the Star (Malaysia)|the Star newspaper]] *http://www.sun2surf.com/article.cfm?id=36262 Yasmin’s immortal words by The Sun (Malaysia) *[http://www.mataharibooks.com/yasmin.html Yasmin Ahmad's Films], the book *[http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ Blog Yasmin Ahmad: Yasmin the Storyteller] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200708123339/http://yasminthestoryteller.blogspot.com/ |date=2020-07-08 }} *[http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ Blog Yasmin Ahmad: Yasmin the Filmmaker] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200822191714/http://yasminthefilmmaker.blogspot.com/ |date=2020-08-22 }} *[http://www.inherownwords.com.au/ Laman rasmi: In Her Own Words] {{Yasmin Ahmad}} {{Pengarah Terbaik (FFM)}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1958]] [[Kategori:Kematian 2009]] [[Kategori:Orang dari Muar]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pengarah filem wanita Malaysia]] [[Kategori:Penulis skrip Malaysia]] [[Kategori:Kematian akibat angin ahmar]] [[Kategori:Pengarah Terbaik (Filem) Anugerah Skrin|2010]] 1nxyr7hlvtbxdm9a7039co6enqjyd7p 0 29461 5650522 5638146 2022-08-21T13:13:05Z 118.100.220.131 wikitext text/x-wiki <!---- Di harap tidak anda (pengguna tidak berdaftar) menambah apa-apa pendapat sendiri di rencana ini kecuali fakta. Wikipedia bersifat Berkecuali dalam apa-apa juga rencana. Jika terdapat sebarang tambahan atau contengan ditemui, tindakan tegas akan diambil. ----> {{Infobox person |name = Fasha Sandha |image = Fasha Sandha on MeleTOP.jpg |caption = Fasha ditemuramah dalam rancangan ''[[MeleTOP]]'' di [[Astro Ria]] pada 6 September 2016. |birth_name = Nur Fasha Sandha binti Hassan |birth_date = {{birth date and age|1984|3|28}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = |known_for = |education = [[Sijil Pelajaran Malaysia]] (SPM) |alma_mater = |employer = |years_active = 2002–kini |occupation = Pelakon, penerbit, pengacara |home_town = |title = |salary = |networth = |height = {{height|m=1.68}} |weight = |term = |predecessor = |successor = |party = |boards = |spouse = {{marriage|Toh Muda Rizal Ashram Tan Sri Ramli|2012|2016|end=divorced}}<br>{{marriage|[[Aidil Aziz]]|2019}} |partner = |children = Putra Rayfal Ramli<br>Putri Raysha Jemaima<br>Aisha Amaira |father = Hassan Moideen |mother = Hatijah Teh Man |family = Fasyina Sandha (kakak) <br> [[Elisya Sandha]] (adik) <br> Ikmal Daniel (adik) |signature = |website = |footnotes = }} '''Nur Fasha Sandha Hassan''' (lahir 28 Mac 1984){{efn|Beliau berkongsi tarikh lahir dengan [[Liyana Jasmay]] yang juga lahir pada 28 Mac, tetapi berlainan tahun. Ini kerana Fasha lahir pada 28 Mac 1984 manakala Liyana lahir pada 28 Mac 1988.}} merupakan seorang pelakon wanita [[Malaysia]]. Beliau memulakan kerjaya lakonan pada 2002 ketika berusia 18 tahun dan disifatkan sebagai seorang pelakon yang kerap membawa watak "wanita malang" dan kebanyakan [[genre]] atau watak yang dibawa oleh Fasha banyak kepada watak yang berat.<ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/fasha-sandha-akui-banyak-berkorban-1.769718|title=Fasha Sandha akui banyak berkorban|author=Wawann Mohd|website=[[Sinar Harian]]|date=13 Disember 2017|accessdate=26 Jun 2018}}</ref> Pada tahun 2003, Fasha membuat penampilan filem pertama menerusi filem ''[[Black Maria (filem)|Black Maria]]'' sebagai pelakon tambahan. Filem beliau seterusnya ialah filem komedi muzikal ''[[Bintang Hati (filem)|Bintang Hati]]'' (2004). Antara 2005 dan 2007, Fasha menjayakan watak tajuk dalam siri drama [[TV3]], ''[[Natasha (siri TV)|Natasha]]''. Dalam satu temuramah dalam promosi drama ''Natasha'', Fasha memberitahu kepada media bahawa wataknya di dalam Natasha amat sukar untuk dihayatinya dan memberi kesan kepada dirinya juga.<ref>Shukri Shaharudin (28 November 2013). [http://my.entertainment.yahoo.com/news/fasha-sandha-lega-filem-penanggal-berjalan-lancar-064700267.html Fasha Sandha lega filem "Penanggal" berjalan lancar] ''Yahoo! News''. Diperoleh pada 1 Disember 2013.</ref> Fasha mempunyai pelbagai peranan utama dalam filem-filem terkenal beliau termasuk dua siri filem [[aksi]] [[komedi]] [[adiwira]] ''[[Cicak-Man]]'' (2006&ndash;08), sebagai gadis pulau Nia dalam filem ''[[9 September (filem)|9 September]]'' (2007), sebagai pelumba kereta dalam filem aksi ''[[Evolusi KL Drift]]'' (2008), dan filem komedi keluarga ''[[Anak Mami Nasi Kandaq]]'' (2016). Siri televisyen yang dibintanginya termasuk ''[[Cinta Elysa]]'' (2011), ''[[Alif Imani]]'' (2014) dan ''[[Lara Aishah]]'' (2016). ==Kehidupan awal== Fasha dilahirkan pada 28 Mac 1984 di [[Johor Bahru]], [[Johor]] dan merupakan anak perempuan kepada pasangan Hassan Moideen dan Hatijah Teh Man. Beliau dibesarkan di utara [[Semenanjung Malaysia]], iaitu tempat asal keluarga beliau sewaktu keluarganya berpindah semula ke [[Pulau Pinang]], dan kemudian ke [[Perlis]].<ref>{{cite web|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2018/04/326288/rancang-masa-depan|title=Rancang masa depan|author=Rudy Imran Shamsudin|website=[[Harian Metro]]|date=1 April 2018|accessdate=16 Mei 2018}}</ref> Beliau merupakan anak kedua daripada empat beradik dalam keluarganya, salah seorang adiknya, [[Elisya Sandha]] juga bergiat aktif dalam bidang lakonan. Ketika berusia 18 tahun pada 2002, beliau mula melibatkan diri dalam bidang pengiklanan dan dunia [[peragawati]]. Di samping terlibat dalam bidang sambilan ini, beliau juga menuntut di Institut Kebudayaan Belia Negara dan berjaya mendapat [[diploma]].<ref>{{cite web|url=http://malaysiafactbook.com/Fasha_Sandha|title=Malaysia Factbook - All you need to know About Malaysia|website=Malaysia Factbook|accessdate=16 May 2017}}</ref> Antara syarikat korporat yang mendapatkan khidmat Fasha termasuklah [[Maxis]], [[Nokia]], Fair & Lovely dan [[Sunsilk]] (versi Indonesia).<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0618&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Cinta baru Fasha Sandha|author=Jamliah Abdullah|website=[[Utusan Malaysia]]|accessdate=16 Mei 2017|archive-date=2018-03-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20180315004147/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0618&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref>(Dan pernah bersekolah di sekolah menengah kebangsaan seberang jaya) ==Kerjaya== ===Penglibatan awal (2002–2009)=== Langkah Fasha untuk melibatkan diri dalam bidang seni lakonan bermula apabila beliau diperkenalkan menerusi filem arahan Ambri Kailani, ''[[Black Maria (filem)|Black Maria]]'' sebagai watak pembantu.<ref>{{cite web|url=http://www.imdb.com/title/tt0373727|title=Black Maria|date=3 July 2003|publisher=|accessdate=16 May 2017|via=IMDb}}</ref> Filem ini ditayangkan pada 26 Jun 2003.<ref>{{cite news|title=Fasha Sandha - Idam watak perempuan gila|author=Abdul Aziz Itar|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|date=8 Januari 2005|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0108&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|accessdate=11 November 2015|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129143321/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0108&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref> Selepas itu, Fasha mendapat tawaran berlakon yang mencurah-curah bukan sahaja dari produksi filem, malah juga mendapat tawaran untuk berlakon dalam drama sama ada untuk watak utama atau watak pembantu. Pada 2004, Fasha membintangi tiga filem serentak, iaitu filem komedi muzikal ''[[Bintang Hati (filem)|Bintang Hati]]'' arahan [[Aziz M. Osman]] yang mana beliau menjayakan watak sebagai June, seorang penggubah lagu yang bekerja untuk Syakila, yang dilakonkan oleh [[Amy Mastura]].<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=0306&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Bintang Hati dedah realiti kehidupan artis|author=Abdul Aziz Itar|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=6 Mac 2004|accessdate=8 November 2008|archive-date=2017-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20171201033103/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=0306&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref> Beliau kemudiannya berlakon bersama Datuk [[Rosyam Nor]] menerusi filem ''[[Berlari Ke Langit]]'' arahan [[Bade Hj. Azmi]], Fasha memegang watak Yasmin, seorang guru baru di sekolah Iman.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2004&dt=0706&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Berlari ke Langit - Judul yang puitis dan menarik|author=A. Wahab Hamzah|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=6 Julai 2004|accessdate=8 November 2008}}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Selepas ''Bintang Hati'' dan ''Berlari Ke Langit'', Fasha membintangi filem drama muzikal ''[[SH3]]'' arahan Zek Zukri.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2003&dt=0901&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Filem SH3 - Untuk peminat hip hop|date=1 September 2003|author=|accessdate=21 Januari 2015|publisher=[[Utusan Malaysia]]|archive-date=2018-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127011125/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2003&dt=0901&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref> Fasha mendapat peranan yang diiktiraf menerusi drama 2 musim, 52 episod ''[[Natasha (siri TV)|Natasha]]'' yang bersiaran di [[Slot Lestary]] [[TV3]] yang meninggalkan kesan di hati penonton melalui wataknya sebagai perempuan malang bernama Natasya. Dalam satu temuramah dengan pihak media, Fasha memberitahu bahawa watak Natasya yang dibawanya adalah "watak yang paling sukar untuk dihayati olehnya". Drama yang turut dibintangi oleh [[Mustafa Kamal]], [[Ezany Nizariff]], [[Fiza Halim]] dan [[Lydia Ibtisam]] disiarkan dari 1 November 2005 dan berakhir pada 23 Januari 2007.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1023&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Fasha Sandha bukan sembarangan|date=23 Oktober 2005|author=Jamliah Abdullah|accessdate=21 Januari 2015|publisher=[[Utusan Malaysia]]|archive-date=2018-01-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180122002057/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1023&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Fasha Sandha ingin watak jahat|author=Nor Fadzilah Baharudin|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|date=2 Februari 2006|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0202&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|accessdate=11 November 2015|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129144211/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0202&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Perempuan gatal - Watak idaman Fasha Sandha|author=Khadijah Ibrahim|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|date=21 Februari 2005|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0221&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|accessdate=11 November 2015|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129144231/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0221&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref> Di acara Fiesta Media Idola 2006 yang diadakan di [[Kuantan]], [[Pahang]], beliau menjadi pembawa obor bersama penyanyi, [[Siti Nurhaliza|Dato' Sri Siti Nurhaliza]].<ref name="FMI 06">[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0420&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm Fiesta Media Idola ‘06 tetap meriah walaupun kecoh] Nor Fadzillah Baharuddin (4 April 2006). ''[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]''. Diperoleh pada 31 Mei 2013.</ref> Pada 24 Julai 2006, Fasha melancarkan novel pertamanya bertajuk ''Sumpahan Fasha'' terbitan KRU Publishing. Buku ini ditulis bersama oleh Fasha dan [[Meor Shariman]].<ref>{{cite news |title=Sumpahan Fasha novel pertama Fasha Sandha |author=Nor Fadzilah Baharudin |newspaper=[[Utusan Malaysia]] |date=24 Julai 2006 |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0724&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=11 November 2015 |archive-date=2018-01-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180129143106/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=0724&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref><ref>Rozdan Mazalan, "Awasi sumpahan Fasha Sandha", ''Berita Harian'', 26 Julai 2006.</ref> Pada 30 November 2006, Fasha digandingkan bersama [[Eizlan Yusof|Dato' Sri Eizlan Yusof]] menerusi filem romantik ''[[Cinta (filem)|Cinta]]'' arahan [[Kabir Bhatia]] yang mengisahkan mengenai lima cerita yang mengisahkan mengenai cinta dari perspektif berbeza.<ref>{{cite news |title=Cinta filem terbaik tahun ini? |first=Shazryn |last=Mohd. Faisal |newspaper=[[Utusan Malaysia]] |date=16 November 2006 |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1116&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=11 November 2015 |archive-date=2015-11-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151117022332/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1116&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Filem ini turut menampilkan ramai pelakon popular tanah air termasuk [[Pierre Andre]], [[Sharifah Amani]], [[Vanida Imran]] dan [[Rashidi Ishak]].<ref>{{cite news|title= 10 bintang ternama dalam CINTA|first= Shazryn|last= Mohd. Faizal|newspaper= [[Utusan Malaysia]]|date= 1 Januari 2006|url= http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1101&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|accessdate= 15 November 2015|archive-date= 2015-11-17|archive-url= https://web.archive.org/web/20151117063148/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2006&dt=1101&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status= dead}}</ref> Fasha memegang watak sebagai Azura, seorang pekerja di sebuah kedai buku. Filem ini merupakan kejayaan komersial dan meraih kutipan pecah panggung sebanyak RM 2.2 Juta<ref>{{cite web |url=http://www.finas.gov.my/index.php?mod=industry&sub=cereka&p=Filem2006 |title= TAYANGAN FILEM CEREKA TEMPATAN 2006|accessdate=2015-11-11 |publisher=[[FINAS]]}}</ref> Ini merupakan filem kedua gandingan Fasha bersama Eizlan selepas ''Black Maria''.<ref>{{cite news |title= Fasha Sandha mahu jadi bohsia|first=Wahida |last=Asrani |newspaper= [[The Star (Malaysia)|mStar]]|date=25 Januari 2006 |url=http://www.mstar.com.my/artikel/?file=/2006/1/25/HIBURAN/m_Aduh/Fasha_Sandha_mahu_jadi_bohsia |accessdate=15 November 2015 }}</ref> Fasha digandingkan bersama [[Saiful Apek]] sebagai Cicak-Man dalam filem aksi adiwira ''[[Cicak-Man]]'' arahan [[Yusry bin Abdul Halim|Datuk Yusry Abdul Halim]], beliau melakonkan peranan Tania, setiausaha Profesor Klon ([[Aznil Nawawi|Datuk Aznil Nawawi]]) yang mempunyai perasaan terhadap Hairi/Cicak-Man. Filem ini ditayangkan pada 7 Disember 2006 hingga kejayaan komersial.<ref>[http://www.mesra.net/forum/index.php?showtopic=61561 Cicak-Man: Evolusi filem tempatan]{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Beliau dilantik sebagai duta produk kecantikan [[Maybelline]] pada Januari 2007, menggantikan [[Siti Nurhaliza|Dato' Sri Siti Nurhaliza]]. Dutanya mengenai pelantikannya, Fasha berkata: "Saya bersyukur dengan tawaran tersebut. Tak pernah terfikir untuk menjadi duta Maybelline dan menggantikan tempat Kak Siti (Dato Sri Siti Nurhaliza). Sebab itu saya mengambil masa enam bulan untuk memikirkan tawaran itu."<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0105&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Fasha Sandha ganti Dato Sri Siti Nurhaliza|date=5 Januari 2007|author=Nor Fadzilah Baharudin|accessdate=9 September 2010|publisher=[[Utusan Malaysia]]|archive-date=2018-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20180909113009/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0105&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref> Pada 1 Februari 2007, Fasha bersama [[Que Haidar]] membintangi filem usahasama Malaysia dan Indonesia ''[[Badai Pasti Berlalu (filem)#Pembikinan semula|Badai Pasti Berlalu]]'' arahan Teddy Soeriaatmadja terbitan Astral Pictures.<ref name="Badai">{{cite news |title= Filem usahasama Malaysia dan Indonesia - Badai Pasti Berlalu|work=Sensasi Selebriti|url=http://www.budiey.com/filem-usahasama-malaysia-indonesia-badai-pasti-berlalu/ |date=4 Mac 2007|accessdate=15 November 2015 }}</ref> Filem lakonan Raihaanun dan Vino G. Bastian ini merupakan pembikinan semula daripada [[Badai Pasti Berlalu (filem)|filem asal 1977 dengan judul sama]] arahan [[Teguh Karya]] lakonan [[Christine Hakim]], [[Slamet Rahardjo]] dan [[Roy Marten]].<ref name="Badai"/> Selain itu, beliau membintangi filem ''[[9 September (filem)|9 September]]'' arahan sulung [[Pierre Andre]]. Fasha memegang watak Nia, seorang gadis tomboy comel yang baru ditinggalkan oleh teman lelakinya.<ref>{{cite news |title=Aksi di katil bukan kontroversi - Fasha Sandha |author= |newspaper=[[Utusan Malaysia]] |date=6 Mac 2007 |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0306&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=11 November 2015 |archive-date=2018-01-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180129142211/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0306&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Pada 3 April 2008, Fasha menjayakan peranan sebagai dirinya sendiri dalam filem ''[[Evolusi KL Drift]]'' arahan sulung [[Syamsul Yusof]] lakonan bersama Syamsul, [[Farid Kamil]], [[Aaron Aziz|Dato' Aaron Aziz]] dan [[Diana Danielle]].<ref name="Evolusi KL Drift">Budiey (3 March 2008). [http://www.budiey.com/filem-evolusi-kl-drift-filem-terbaik-skop-production/ Filem Evolusi KL Drift: Filem Terbaik Skop Production?] ''Sensasi Selebriti''. Retrieved 5 October 2012.</ref> Filem ini merupakan filem kedua gandingan Fasha bersama Farid selepas filem ''[[Anak Halal]]''. Beliau kembali mengulangi peranan Tania dalam kesinambungan filem ''Cicak-Man'', ''[[Cicakman 2 - Planet Hitam]]'' yang ditayangkan pada 11 Disember 2008.<ref name=aksi>{{Cite web |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=newspaper&id=1157 |title=Berita Harian: Cicak-man 2 Banyak Aksi, Komedi |access-date=2018-01-22 |archive-date=2009-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090215153523/http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=newspaper&id=1157 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news|title=Fasha Sandha tak kisah berlakon dengan Erra|author=Nor Fadzilah Baharudin|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|date=7 Februari 2007|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0207&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|accessdate=11 November 2015|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129142654/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0207&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref> Pada 16 Julai 2009, Fasha berperanan sebagai Ayu dalam filem seram suspens, ''[[Skrip 7707]]'' arahan [[Abdul Razak Mohaideen|Prof. Madya A. Razak Mohaideen]].<ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2009/07/09/skrip-7707--sebuah-filem-seram-yang-tidak-kesampaian/|title=‘Skrip 7707’ - sebuah filem seram yang tidak kesampaian?|date=9 Julai 2009|author=Siti Azira Abd Aziz|accessdate=21 Januari 2015|publisher=[[mSTAR Online]]}}</ref> Dalam pada itu, Fasha mengumumkan menarik diri daripada membintangi filem ''[[Evolusi KL Drift 2]]'' arahan Syamsul Yusof, turut menarik diri ialah Diana Danielle. Beliau digantikan oleh [[Scha Al-Yahya]]. ===Peningkatan kerjaya (2010–2013)=== [[Fail:Fasha sandha penanggal 2013.jpg|thumb|Fasha sedang disolek sebelum penggambaran filem ''Penanggal''.]] Pada 2010, Fasha menjayakan peranan utama bersama [[Saiful Apek]] dan [[Rozita Che Wan]] dalam filem komedi romantik ''[[4 Madu]]'' yang ditayangkan pada 9 September.<ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2009/06/08/poligami-alaf-baru-dalam-filem-4-madu/|title=Poligami 'alaf baru' dalam filem '4 Madu'|date=8 Jun 2009|author=|accessdate=21 Januari 2015|publisher=[[mSTAR Online]]}}</ref> Pada 30 November 2010, Fasha berlakon bersama [[Zamarul Hisham]] dalam siri drama ''Dia Atilia'' yang mengisahkan Atilia dan Faizal yang bersahabat baik di kolej.<ref>{{cite news|url=http://www.budiey.com/gambar-fasha-sandha-di-sidang-media-drama-dia-atilia/|title=Gambar Fasha Sandha di Sidang Media Drama Dia Atilia|date=22 November 2010|author=Budiey|accessdate=27 Januari 2015|publisher=Sensasi Selebriti}}</ref> Beliau seterusnya menjayakan watak utama sebagai Chinta Chandurry dalam drama ''[[Chinta (drama)|Chinta]]'' mengisahkan perjalanan hidup seorang gadis malang bernama Chinta yang pada awalnya adalah gadis yang baik akhirnya terjebak di dalam kancah pelacuran akibat pelbagai nasib malang yang dialaminya. Drama yang turut dibintangi oleh [[Adi Putra]] dan [[Azhar Sulaiman]] ini bersiaran di [[Slot Akasia]] TV3 pada 27 September hingga 14 November 2010. Fasha telah membintangi filem seram komedi, ''[[Sini Ada Hantu]]'' arahan [[James Lee]]. Dalam filem ini, beliau memegang watak Hantu Pokok Pisang, flem ini ditayangkan pada 20 Februari 2011 dan menjadi satu-satunya filem lakonan beliau yang ditayangkan dalam tahun 2011.<ref>[http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2011/02/14/filem-sini-ada-hantu-canggung-tapi-berkesan/ Filem Sini Ada Hantu canggung tapi berkesan] ''[[mSTAR Online]]'' (14 Februari 2011). Dicapai pada 14 Februari 2011.</ref> Pada 20 Jun 2011, Fasha berlakon bersama [[Iqram Dinzly]] menerusi drama waktu perdana [[Slot Akasia]] [[TV3]], ''[[Dewa Cintaku]]'' arahan Harrid Fadzillah yang mana beliau memegang watak utama sebagai June, seorang penyanyi dan pemuzik di sebuah kelab malam dan drama ini memerlukan beliau belajar bermain gitar. Watak dalam drama ini sangat berbeza dengan watak yang pernah dibawakan oleh Fasha sebelum ini dan juga dirinya sendiri. Ia merupakan kolaborasi kedua Fasha bersama Iqram selepas sama-sama membintangi filem ''[[Evolusi KL Drift]]'' pada 2008.<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/tv/news/2011/06/22/fashas-other-side/|title=Fasha's other side|website=[[The Star (Malaysia)|The Star Online]]|author=Azhariah Kamin|date=22 Jun 2011|accessdate=15 Disember 2016|archive-date=2018-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127202336/https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/tv/news/2011/06/22/fashas-other-side/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2011&dt=0705&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Fasha jadi penyanyi dalam Dewa Cinta|website=[[Kosmo!|Kosmo! Online]]|author=Haryati Karim|date=7 Jun 2011|accessdate=15 Disember 2016|archive-date=2018-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127143308/http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2011&dt=0705&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0224&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_04.htm|title=Chinta pengubat hati Fasha Sandha|website=[[Utusan Malaysia]]|author=Norliza Mohd Zakaria|date=24 Februari 2011|accessdate=15 Disember 2016|archive-date=2018-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20180127150659/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0224&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_04.htm|url-status=dead}}</ref> Selain itu, beliau digandingkan bersama pendatang baharu dalam bidang lakonan [[Johan As'ari]] menerusi drama waktu perdana ''[[Cinta Elysa]]'' arahan [[Along Kamaludin]] yang bersiaran di [[Slot Lestary]] TV3 pada 13 September.<ref>{{cite news|url=http://www.mohdrohaizad.com/2011/09/fasha-sandha-johan-asari-mesra-drama.html|title=Fasha Sandha & Johan Asari mesra dalam Cinta Elysa|website=Gosip Hangat|author=Mohd Rohaizad|date=September 2011 |accessdate=15 Disember 2016}}</ref> Fasha mempunyai peranan sebagai Shakira, berpasangan dengan [[Fahrin Ahmad]] dalam drama waktu perdana ''[[Seindah Sakura]]'' yang bersiaran di [[Slot Akasia]] [[TV3]] bermula 7 Mei hingga 14 Jun 2012.<ref>{{cite news|url=http://www.budiey.com/sinopsis-drama-bersiri-seindah-sakura/|title=Sinopsis Drama Bersiri SEINDAH SAKURA|website=Sensasi Selebriti|author=Budiey|date=5 Mei 2012|accessdate=15 Disember 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.budiey.com/drama-seindah-sakura-tv3/|title=Drama Seindah Sakura TV3|website=Sensasi Selebriti|author=Budiey|date=27 April 2012|accessdate=15 Disember 2016}}</ref> Pada 28 November 2013, Fasha membintangi filem ''Penanggal'' arahan Ellie Suriati sebagai Sharifah Zahrah, seorang gadis berketurunan Arab dan memerlukan beliau bertutur dalam bahasa Arab dengan fasih.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20131115/hi_04/iPenanggali-filem-kerjasama-pertama-Astro-Grand-Brilliance|title=Penanggal filem kerjasama pertama Astro-Grand Brilliance|website=[[Utusan Malaysia]]|author=Abdl Aziz Itar|date=15 November 2013|accessdate=15 Disember 2013|archive-date=2018-02-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20180209184827/http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20131115/hi_04/iPenanggali-filem-kerjasama-pertama-Astro-Grand-Brilliance|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.malaysiandigest.com/hiburan/479316-fasha-sandha-minta-izin-sepanjang-di-set-lokasi-penanggal.html|title=Fasha Sandha 'Minta Izin' Sepanjang di Set Lokasi 'Penanggal'|website=Malaysian Digest|author=|date=15 November 2013|accessdate=15 Disember 2013}}</ref><ref>{{cite news|url=https://sg.style.yahoo.com/fasha-sandha-lega-filem-penanggal-berjalan-lancar-064700267.html|title=Fasha Sandha lega filem "Penanggal" berjalan lancar|website=Yahoo! Lifestyle|author=Shukri Shaharudin|date=28 November 2013|accessdate=15 Disember 2013}}</ref> ===Cabaran kerjaya dan penerbit (2014–2017)=== Fasha digandingkan bersama [[Dazrin Kamarudin]] menerusi drama ''[[Miranda (drama)|Miranda]]'' yang bersiaran di [[Slot Samarinda]] di TV3 pada 5 Mei 2014.<ref>{{cite web|url=http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2013&dt=1226&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Fasha tidak rasa bersalah|date=26 Disember 2013|author=Faten Saphilla Isa|accessdate=25 Februari 2014|format=|work=|publisher=Kosmo!|pages=|quote=|archive-date=2018-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20180225205924/http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2013&dt=1226&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref> Ia mengisahkan tentang Miranda yang melarikan diri ke [[Kuala Lumpur]] selepas putus tunang dengan lelaki pilihan ibu tirinya. Drama arahan Along Kamaludin dan ditulis oleh [[Sharifah Abu Salem]] ini turut dibintangi oleh [[Eizlan Yusof]], [[Zila Bakarin]], dan [[Roy Azman]]. Selepas ''Miranda'', Fasha membintangi pula drama waktu perdana ''[[Selamat Pengantin Madu]]'', memegang watak sebagai Hana, bersama [[Aiman Hakim Ridza]] dan [[Eina Azman]] yang bersiaran di Slot Lestary TV3 bermula 3 September 2014.<ref>[http://sinarharian.com.my/mobile/cmlink/media-hiburan/kisah-perit-bermadu-dalam-selamat-pengantin-madu-1.313614 Kisah perit bermadu dalam Selamat Pengantin Madu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180214014521/http://sinarharian.com.my/mobile/cmlink/media-hiburan/kisah-perit-bermadu-dalam-selamat-pengantin-madu-1.313614 |date=2018-02-14 }} ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 1 Oktober 2014.</ref> Pada 6 Ogos 2014, Fasha berlakon di samping [[Aaron Aziz]], [[Rusdi Ramli]] dan [[Anzalna Nasir]] menerusi drama 13 episod ''[[Tentang Hati]]'' arahan Feroz Kadir terbitan Global Station Sdn Bhd yang mengisi slot Selekta Prima di [[TV2]]. Ia mengisahkan tentang Azia, pemilik resort yang merupakan harta peninggalan keluarga. Azia menghadapi konflik percintaan bersama Zaquan dan pada masa yang sama, Umar turut menyimpan perasaan kepada Azia.<ref>{{cite web |url=https://www.budiey.com/drama-bersiri-tentang-hati-lakonan-aaron-aziz-fasha-sandha/|title=Drama Bersiri Tentang Hati Lakonan Aaron Aziz & Fasha Sandha|accessdate=2016-07-15 |last= |first= |author= Budiey|date= 6 Ogos 2014|format= |work= |publisher=Sensasi Selebriti |pages= |quote= }}</ref> Fasha bersama [[Ummi Nazeera]], [[Fezrul Khan]] dan [[Amar Baharin]] membintangi drama ''[[Alif Imani]]'' arahan Keoi Hj. Khalid (Allahyarham) yang disiarkan di Slot Ratu [[TV9]] dari 13 November 2015 hingga 22 Januari 2016, beliau memegng watak sebagai Mahsuri.<ref>Syed Mussaddad Syed Mahdi (10 September 2015). [http://www.utusan.com.my/mobile/hiburan/selebriti/alif-imani-penuh-emosi-1.138150 Alif Imani penuh emosi] ''[[Utusan Malaysia]]''. Dicapai pada 14 Februari 2016.</ref><ref>Zaidi Mohamad (16 November 2015). [https://www.bharian.com.my/node/97446 Korban cinta Alif Imani di Slot Ratu TV9] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 14 Februari 2016.</ref> Pada 25 Mei 2016, Fasha bersama-sama dengan [[Amar Asyraf]], [[Fattah Amin]], [[Janna Nick]], [[Hafidz Roshdi]] dan [[Uqasha Senrose]] telah dilantik oleh [[TV3]] sebagai duta bagi kempen Syukur Selalu 2016.<ref name="Syukur Selalu 2016">Budiey (25 Mei 2016). [http://www.budiey.com/tv3-tv9-lancar-kempen-ramadan-syukur-selalu-2016/ TV3 & TV9 Lancar Kempen Ramadan Syukur Selalu 2016] ''Sensasi Selebriti''. Dicapai pada 1 Jun 2016.</ref> Fasha kembali bekerja di bawah arahan [[Prof Madya A. Razak Mohaideen]] menerusi filem komedi santai ''[[Anak Mami Nasi Kandaq]]'' selepas kali terakhir bekerja dengan A. Razak menerusi filem ''[[4 Madu]]'' pada 2010. Dalam filem ini, Fasha memegang watak sebagai Fuziah, salah seorang daripada lima anak Mamu Nizam. Filem ini membuka tayangan di pawagam pada 6 Julai 2016, turut membintangi filem ini ialah adiknya, Elisya Sandha, [[Ezzaty Abdullah]] dan [[Nur Risteena]].<ref>{{cite web |url= http://www.rojakdaily.com/kaw/article/articleid/732525/anak-mami-nasi-kandaq-idea-murahan|title= Anak Mami Nasi Kandaq Idea Murahan?|accessdate=2016-07-15 |last=Sapi |first=Elrafaei |coauthors= |date=12 Julai 2016 |format= |work= |publisher=Rojakdaily.com |pages= |quote= }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.myartis.com/2016/06/anak-mami-nasi-kandaq-buat-penonton-tak.html |title='ANAK MAMI NASI KANDAQ', BUAT PENONTON TAK KERING GUSI |accessdate=2016-07-15 |last= |first= |coauthors= |date= 4 Jun 2016|format= |work= |publisher=Myartis.com |pages= |quote= }}</ref> Pada Julai 2016 juga, Fasha berlakon dalam filem ''[[Dukun Dr. Dani]]'' arahan sulung [[Sabri Yunus]] bersama [[Taufik Batisah]], [[Amerul Affendi]], [[Raysha Rizrose]] dan [[Yus Jambu]].<ref>{{cite news|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/dukun-doktor-dani-sarat-mesej-pengajaran-1.546852|title=Dukun Doktor Dani sarat mesej dan pengajaran|author=Aqmar Mustaza|publisher=[[Sinar Harian]]|date=30 Julai 2016|accessdate=11 Ogos 2016}}</ref> Fasha memegang watak protagonis bersama [[Nazim Othman]] dalam siri telenovela ''[[Lara Aishah]]'' yang diadaptasi dari telenovela Mexico, ''La Loba''.<ref>{{cite web |url=http://selebritionline.com/kisah-cinta-lara-aishah-diadaptasi-daripada-siri-telenovela-mexico-popular-la-loba/|title=Kisah cinta ‘Lara Aishah’ diadaptasi daripada siri telenovela Mexico popular ‘La Loba’|accessdate=1 Disember 2016|last= |first= |coauthors= |date= 27 Ogos 2016|format= |work= |publisher=Selebriti Online |pages= |quote= }}</ref> Dalam drama ini, beliau memegang watak sebagai Aishah, isteri kepada Iskandar. Siri ini disiarkan di [[Astro Prima]] dari 29 Ogos 2016 hingga 13 Januari 2017.<ref>{{cite web |url=http://youth.bernama.com/v2/news.php?id=1278112|title='Lara Aishah' Adaptasi Telenovela Popular Mexico 'La Loba'|accessdate=1 Disember 2016|author= Muhammad Zaini Mohd Zin|date=30 Ogos 2016|format= |work= |publisher=Youth Bernama|pages= |quote= }}</ref> Peranan beliau seterusnya ialah sebagai Dr. Vanida/Vivy dalam siri ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga yang Kedua]]'' yang diadaptasi daripada sinetron Indonesia dengan judul sama, lakonan [[Siti Elizad]] dan [[Zairulkefli Husin|Zarul Umbrella]], dan disiarkan serentak di Astro Prima dan [[Astro Maya HD]].<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/syurga-yang-kedua-angkat-martabat-poligami-1.568779|title=Syurga yang kedua angkat martabat poligami|accessdate=11 Disember 2017|last=|first=|coauthors=|date=7 Disember 2017|format=|work=|publisher=Utusan Malaysia|pages=|quote=|archive-date=2018-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20180105000409/http://www.utusan.com.my/hiburan/syurga-yang-kedua-angkat-martabat-poligami-1.568779|url-status=dead}}</ref> Melengkapkan diari kerjaya seninya, pada November 2017, Fasha menubuhkan syarikat penerbitannya FS Creative Sdn. Bhd. yang menyaksikan percubaan sulung Fasha sebagai penerbit.<ref>{{cite web |url=https://www.hmetro.com.my/rap/2018/01/301840/fasha-kini-bergelar-penerbit|title=Fasha Sandha kini bergelar Penerbit|last= |first= |author= Amirul Haswendy Ashari|date= 10 Januari 2018|format= |work= |publisher=[[Harian Metro]]|pages= |quote= }}</ref> Projek televisyen sulung syarikat ini, drama komedi 50 episod ''Mamu Mami Gosip'' yang mana beliau turut menyumbangkan idea dan menulis skrip.<ref>{{cite web |url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/01/323710/showbiz-another-feather-cap-actress-fasha-sandha|title=(Showbiz) Another feather in the cap for actress Fasha Sandha|accessdate= 26 Jun 2018|last= |first= |author= Tahir Alhamzah|date= 10 Januari 2018|format= |work= |publisher=[[New Straits Times]]|pages= |quote= }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/01/07/fasha-producer/|title=Fasha Sandha Akhirnya Pilih Jadi Penerbit|last= |first= |author= Wahi Aziz|date= 7 Januari 2018|format= |work= |publisher=[[mStar Online]]|pages= |quote= }}</ref> ===Terus aktif berlakon (2018–kini)=== Fasha kembali bekerja di bawah Prof. Madya Abdul Razak menerusi filem komedi cereka sains, ''[[Badang (filem 2018)|Badang]]'' yang ditayangkan di pawagam pada 15 Februari 2018, filem ini merupakan penampilan pertama usahawan terkenal [[Aliff Syukri Kamarzaman]] di layar lebar dan turut dibintangi oleh [[Fauzi Nawawi]].<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/syurga-yang-kedua-angkat-martabat-poligami-1.568779|title=Pelakon penuhi kehendak skrip|accessdate=10 Februari 2018|last=|first=|author=Amerul Haswendy Ashari|date=16 Februari 2018|format=|work=|publisher=Harian Metro|pages=|quote=|archive-date=2018-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20180105000409/http://www.utusan.com.my/hiburan/syurga-yang-kedua-angkat-martabat-poligami-1.568779|url-status=dead}}</ref> Beliau menjayakan watak sebagai Nurhidayah dalam siri TV ''Teratai Kemboja'', beliau digandingkan sekali lagi dengan [[Ady Putra|Adi Putra]]. Drama ini menjalani penggambaran di [[Kemboja]] dan bersiaran di [[Slot Zehra]] pada 13 April 2018.<ref>{{cite web|url=https://manggamedia.com.my/adi-putra-fasha-sandha-diuji-dalam-teratai-kemboja/|title=Adi Putra, Fasha Sandha Diuji Dalam Teratai Kemboja|accessdate=6 Julai 2018|last=|first=|author=Emma Hassan|date=30 Januari 2018|format=|work=|publisher=Mangga Media|pages=|quote=|archive-date=2018-07-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20180706191517/https://manggamedia.com.my/adi-putra-fasha-sandha-diuji-dalam-teratai-kemboja/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.xtra.com.my/en/category/entertainment/posts/elemen-cinta-penuh-emosi-dalam-teratai-kemboja|title=Elemen Cinta Penuh Emosi Dalam Teratai Kemboja|accessdate= 6 Julai 2018|last= |first= |author= Salma Syahbuddin |date= 15 April 2018|format= |work= |publisher=XTRA|pages= |quote= }}</ref> Fasha kembali digandingkan bersama [[Aaron Aziz]] dalam drama adaptasi novel karya Hana Ilhami, ''[[Patah Sayap Bertongkat Paruh]]'', di mana beliau memegang watak sebagai Aliah. Drama ini memulakan tayangan perdana di [[Slot MegaDrama]] Astro Ria bermula 3 April 2019. Ini merupakan kali kedua Aaron dan Fasha berlakon bersama sejak filem ''[[Evolusi KL Drift]]'' pada 2008.<ref>{{cite web |url=http://www.kosmo.com.my/hiburan/sesekali-saya-inginkan-watak-pembantu-fasha-1.830483|title=Sesekali, saya inginkan watak pembantu - Fasha|accessdate= 28 Januari 2019|last= |first= |author= |date= 12 April 2019|format= |work= |publisher=[[Kosmo!]]|pages= |quote= }}</ref> Beliau kemudian membintangi drama [[Semua Salahku]] yang bersiaran di [[slot Lestary]] TV3, dengan membawa watak Sofea, ia turut dibintangi oleh [[Nafiz Muaz]] dan [[Intan Najuwa]]. ==Kehidupan peribadi== Fasha telah diijabkabulkan dengan Toh Muda Rizal Ashram "Jejai" Ramli yang juga bekas suami pelakon [[Nora Danish]] pada 27 April 2012 di Hotel Crown Plaza, Kuala Lumpur.<ref>[http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20120515/hi_07/Fasha-Sandha-bunting-pelamin Fasha Sandha bunting pelamin] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180207183801/http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20120515/hi_07/Fasha-Sandha-bunting-pelamin |date=2018-02-07 }} ''[[Utusan Malaysia]]'' (15 Mei 2012). Diperoleh pada 7 Februari 2013.</ref><ref>Farahhanim (12 Januari 2012). [http://www.malaysiandigest.com/archived/index.php/18-entertainment/mdtainment/552-fasha-sandha-sudah-benikah-di-thailand.html Fasha Sandha Sudah Benikah di Thailand?] ''Malaysian Digest''. Diperoleh pada 7 Februari 2012.</ref> Mereka telah dinikahkan oleh bapa Fasha sendiri. Tetamu yang hadir hanyalah ahli keluarga dan teman rapat sahaja.<ref>[http://www.malaysia-chronicle.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=133722:msian-actress-nora-danish-im-not-a-husband-stealer&Itemid=4#axzz2oVkN1a7e M'sian actress Nora Danish: I'm not a husband stealer] ''Malaysia Chronicle''.</ref><ref>[http://utusan.com.my/info.asp?y=2012&dt=0518&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_06.htm Fasha Sandha sedih kehamilannya dipertikai] ''[[Utusan Malaysia]]'' (18 Mei 2012). Diperoleh pada 18 Mei 2012.</ref> Pasangan ini dikurniakan dua anak&mdash;Putra Rayfal Ramli dan Putri Raysha Jemaima.<ref>{{cite news|url=http://utusan.com.my/info.asp?y=2012&dt=0501&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Cinta Fasha, Jejai terpateri|website=[[Utusan Malaysia]]|author=Khadijah Ibrahim|date=1 Mei 2012 |accessdate=15 Disember 2016}}</ref> Pada 20 Januari 2016, Fasha dan Jejai secara rasmi bercerai talak satu.<ref>{{cite news|url=https://sir.nst.com.my/news/2016/01/123151/fasha-sandha-and-rizal-ashram-ramli-are-divorced-video|title=Fasha Sandha and Rizal Ashram Ramli are divorced|website=[[New Straits Times]]|author=Dennis Chua|date=20 Januari 2016|accessdate=28 Januari 2016|archive-date=2018-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20180129140407/https://sir.nst.com.my/news/2016/01/123151/fasha-sandha-and-rizal-ashram-ramli-are-divorced-video|url-status=dead}}</ref> Pada Oktober 2017, Fasha dan bekas suaminya telah memilih untuk menyelesaikan dua kes mahkamah yang melibatkan mereka dengan cara yang baik di [[Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur|Mahkamah Tinggi Syariah Kuala Lumpur]].<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2017/10/06/fasha-and-jejai-settle-court-dispute-actress-and-her-ex-decide-to-seek-peaceful-resolution-for-the-s/|title=Fasha and Jejai settle court dispute|website=[[The Star (Malaysia)]]|author=|date=6 Oktober 2017|accessdate=18 Mei 2018}}</ref> Sekitar Ogos 2015, Fasha menafikan khabar angin mengatakan beliau meninggal dunia seperti yang dilaporkan oleh sebuah blog.<ref>{{cite news|url=http://www.malaysiandigest.com/hiburan/566316-berita-kematian-fasha-sandha-palsu.html|title=Berita kematian Fasha Sandha palsu|website=Malaysian Digest|author=|date=24 Ogos 2015|accessdate=28 Januari 2016}}</ref> Beliau dan pelakon sampingannya dalam drama itu, Dazrin bagaimanapun berkata adegan tembak-menembak dalam drama ''Miranda'' lakonannya hanyalah sekadar lakonan sahaja.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/node/76870|title=Babak tembak menembak hanyalah lakonan|website=[[Berita Harian]]|author=Zaidi Mohammad|date=24 Ogos 2015|accessdate=28 Januari 2016}}</ref> Beliau juga dikatakan berkrisis dengan pelakon [[Nora Danish]] hingga kedua-duanya tidak bertegur sapa, berikutan tindakan Fasha menghantar gambar di Instagram dengan kata-kata jelik yang mengaitkannya dengan label pakaian Nora, sekaligus menjejaskan perniagaannya.<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/05/373151/showbiz-nora-danish-and-fasha-sandhas-eight-year-feud-end-soon|title=#Showbiz: Nora Danish and Fasha Sandha's 'eight-year feud' to end soon|author=Tahir Alhamzah|date=25 Mei 2018|newspaper=|accessdate=5 Jun 2018|work=[[New Straits Times]]}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2018/05/342719/perang-lapan-tahun-nora-fasha-bakal-berakhir|title=‘Perang lapan tahun’ Nora, Fasha bakal berakhir|author=Amerul Haswendy Ashari|date=24 Mei 2018|newspaper=|accessdate=4 Jun 2018|work=[[Harian Metro]]}}</ref> Pada penghujung Mei 2018, Fasha dan Nora dilaporkan akan menamatkan perselisihan faham sesama mereka yang telah berpanjangan selama 8 tahun.<ref>{{cite news|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/fasha-sandha-mahu-mohon-maaf-kepada-nora-danish-177036|title=Fasha Sandha mahu mohon maaf kepada Nora Danish|author=|date=1 Jun 2018|newspaper=|accessdate=4 Jun 2018|work=[[Astro Awani]]}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/06/375585/showbiz-im-sorry-says-fasha-sandha|title=#Showbiz: I'm sorry, says Fasha Sandha|author=Dennis Chua |date=1 Jun 2018|newspaper=|accessdate=5 Jun 2018|work=[[New Straits Times]]}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.kosmo.com.my/hiburan/fasha-akan-minta-maaf-pada-nora-danish-1.683314|title=Fasha akan minta maaf pada Nora Danish|author=Maliah Surip|date=1 Jun 2018|newspaper=|accessdate=5 Jun 2018|work=[[Kosmo!]]}}</ref> Pada Jun 2018, Fasha dilaporkan menjalin hubungan dengan pelakon [[Aidil Aziz]] selepas Aidil menjayakan sitkom ''Mamu Mami Gosip'' terbitannya, malah menyifatkan Aidil ialah sahabat yang membuatnya gembira dan ketawa. Beliau dipetik sebagai berkata: "Dia (Aidil) membuatkan saya rasa sungguh selesa kerana saya juga seorang wanita yang sukakan kesederhanaan. Dia jugalah sahabat saya yang mampu buatkan kami anak-beranak gembira dan ketawa,"<ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/fasha-sandha-selesa-berkawan-dengan-aidil-aziz-1.698560|title=Fasha Sandha selesa berkawan dengan Aidil Aziz|author=Khadijah Ibrahim|date=28 Jun 2018|newspaper=|accessdate=2 Julai 2018|work=[[Utusan Malaysia]]}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/29/fasha-aidil-is-just-a-good-friend-actress-declines-to-comment-on-viral-video-showing-duo-hugging/|title=Fasha: Aidil is just a good friend|author=|date=29 Jun 2018|newspaper=|accessdate=2 Julai 2018|work=[[The Star (Malaysia)]]}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2018/06/442152/aidil-lelaki-paling-rapat-dalam-hidup-saya|title=‘Aidil, lelaki paling rapat dalam hidup saya’|author=Farihad Shalla Mahmud|date=27 Jun 2018|newspaper=|accessdate=2 Julai 2018|work=[[Berita Harian]]}}</ref> Fasha juga mempunyai hubungan erat dengan pelakon [[Fazura]], yang disifatkannya sebagai seorang yang pemurah.<ref>{{cite news|url=https://www.rotikaya.com/fasha-sandha-dedahkan-sikap-sebenar-fazura/|title=Fasha Sandha Dedahkan Sikap Sebenar Fazura|author=Farizan Zainal|date=8 Jun 2018|newspaper=|accessdate=18 Julai 2018|work=Rotikaya}}</ref> Fasha bertunang dengan Aidil pada 18 November 2018 dan majlis pertunangan mereka hanya dihadiri oleh keluarga dan rakan terdekat.<ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/fasha-sandha-aidil-aziz-bertunang-1.789915|title=Fasha Sandha, Aidil Aziz bertunang hari ini|author=Aida Rismariza Kamarudin|date=19 November 2018|newspaper=|accessdate=24 November 2018|work=[[Utusan Malaysia]]|archive-date=2018-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20181124220302/http://www.utusan.com.my/hiburan/fasha-sandha-aidil-aziz-bertunang-1.789915|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/11/432496/showbiz-he-won-my-kids-over-—-fasha-sandha-fiancé|title=#Showbiz: ‘He won my kids over’ - Fasha Sandha on fiancé|author=Aref Omar|date=19 November 2018|newspaper=|accessdate=24 November 2018|work=[[New Straits Times]]}}</ref> Mereka berdua sebelum ini menafikan pertunangan mereka sebelum membuat pengumuman rasmi.<ref>{{cite news|url=http://www.astroawani.com/video-hiburan/fasha-aidil-nafi-bertunang-289524|title=Fasha, Aidil nafi bertunang|author=|date=26 Oktober 2018|newspaper=|accessdate=24 November 2018|work=[[Astro Awani]]}}</ref> Fasha dan Aidil melangsungkan perkahwinan mereka pada 28 Mac 2019, iaitu bersempena dengan ulang tahun kelahiran Fasha ke-35.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/03/546320/baru-saya-rasa-erti-perkahwinan-sebenar-fasha-sandha|title=Baru saya rasa erti perkahwinan sebenar: Fasha Sandha|author=Farhana Ab Rahman|date=28 Mac 2019|newspaper=|accessdate=5 April 2019|work=[[Berita Harian]]}}</ref> ==Di dalam media== Selain penampilan di media elektronik, Fasha juga membuat penampilan media cetak sebagai penghias halaman depan beberapa majalah termasuk ''[[Majalah Remaja|Remaja]]'', ''[[Majalah URTV|URTV]]'', ''[[Media Hiburan]]'' dan akhbar termasuk ''[[Berita Harian]]'' dan ''[[Harian Metro]]''.<ref>Loshana K. Shagar & Ng Si Hooi (13 February 2017). [https://www.thestar.com.my/news/nation/2017/02/13/fasha-sacrifices-her-locks-to-play-role-well-in-new-film/ Fasha sacrifices her locks to play role well in new film] ''[[The Star (Malaysia)]]''. Retrieved on 13 February 2017.</ref><ref>Syahirah Mokhtazar (31 March 2017). [https://www.nst.com.my/news/2017/03/225890/new-edgy-charm A new edgy charm] ''[[New Straits Times]]''. Retrieved on 1 April 2017.</ref><ref>[http://www.kosmo.com.my/hiburan/dunia-belakang-tabir-fasha-sandha-1.588178 Dunia belakang tabir Fasha Sandha] ''[[Kosmo!]]'' (11 Januari 2018). Diperoleh pada 7 Februari 2018.</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2003 ! ''[[Black Maria (filem)|Black Maria]]'' | Dania | Filem pertama |- | rowspan="3"|2004 ! ''[[Bintang Hati (filem)|Bintang Hati]]'' | Jun | |- ! ''[[Berlari Ke Langit]]'' | Yasmin Suraya | |- ! ''[[SH3]]'' | Nelly | |- | 2005 ! ''[[Anak Mami Kembali]]'' | Fasha | |- | rowspan="5"|2006 ! ''[[Bujang Senang (filem)|Bujang Senang]]'' | Murni | |- ! ''[[Gong (filem)|Gong]]'' | Mira | |- ! ''[[Nana Tanjung]]'' | Khairunnisa | |- ! ''[[Cinta (filem)|Cinta]]'' | Azura | |- ! ''[[Cicak-Man]]'' | Tania | |- | rowspan="4"|2007 ! ''[[Badai Pasti Berlalu (filem)|Badai Pasti Berlalu]]'' | Siska | Filem Indonesia, pembikinan semula [[Badai Pasti Berlalu (filem)|filem 1977 dengan judul sama]] arahan [[Teguh Karya]] lakonan [[Christine Hakim]], [[Slamet Rahardjo]] dan [[Roy Marten]]. |- ! ''[[9 September (filem)|9 September]]'' | Nia | |- ! ''[[Nana Tanjung 2]]'' | Khairunnisa | |- ! ''[[Anak Halal]]'' | Amira Atikah | |- | rowspan="3"|2008 ! ''[[Evolusi KL Drift]]'' | Fasha | |- ! ''[[Cinta U-Turn]]'' | Juliana | |- ! ''[[Cicakman 2 - Planet Hitam]]'' | Tania | |- | 2009 ! ''[[Skrip 7707]]'' | Ayu | |- | 2010 ! ''[[4 Madu]]'' | Ros | |- | 2011 ! ''[[Sini Ada Hantu]]'' | Hantu Pokok Pisang | |- | 2013 ! ''Penanggal'' | Sharifah Zahrah Al-Sagof | |- | rowspan="2"|2016 ! ''[[Anak Mami Nasi Kandaq]]'' | Fuziah | |- ! ''[[Dukun Doktor Dani]]'' | Dr. Lily | |- | rowspan="2"|2018 ! ''[[Badang (filem)|Badang]]'' | Tisha | |- ! ''[[Blok 404]]'' | Suri | |- | rowspan="2"|2020 ! ''[[Ada Apa Dengan Dosa]]'' | Siti Zahrah | |- ! ''Aku Bukan Gila'' | Andra | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2002 | ''[[Spanar Jaya]]'' | Dirinya sendiri | [[ntv7]] | Sitkom, pelakon undangan |- | 2005–2006 | ''[[Natasha (siri TV)|Natasha]]'' | Natasha | [[TV3]] | |- | 2006 | ''Mentari Jingga'' | | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="3"|2008 | ''[[Impak Maksima the Series]]'' | Eva | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Akukah Tanggang (drama TV)|Akukah Tanggang]]'' | Qarissa | |- | ''[[Sutera Maya]]'' | Maya Medina | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | rowspan="2"|2009 | ''[[Keliwon]]'' (Musim 1) | Mariam | |- | ''Keliwon'' (Musim 2) | Nora | |- | 2009–2010 | ''Cuci-Cuci Services'' | Zaiton | [[TV2]] | |- | rowspan="3"|2010 | ''Spa Qistina'' | Frieda | [[Astro Box Office]] | |- | ''[[Duyong Aridinata]]'' | Cleo | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Chinta (drama)|Chinta]]'' | Chinta | |- | rowspan="4"|2011 | ''Dia Atilia'' | Atilia | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Samson & Delaila]]'' | Delaila | rowspan="6"|[[TV3]] | |- | ''[[Dewa Cintaku]]'' | June | |- | ''[[Cinta Elysa]]'' | Elysa | |- | rowspan="2"|2012 | ''[[Seindah Sakura]]'' | Shakira | |- | ''[[Runtun Qalbu]]'' | Idayu | |- | rowspan="3"|2014 | ''[[Miranda (drama)|Miranda]]'' | Miranda | |- | ''[[Tentang Hati]]'' | Azia | [[TV2]] | |- | ''[[Selamat Pengantin Madu]]'' | Hana | [[TV3]] | |- | 2015 | ''[[Alif Imani]]'' | Mahsuri | [[TV9]] | |- | rowspan="3"|2016 | ''[[Bibik-Bibikku]]'' | Puan Qaisara | [[TV3]] | |- | ''[[Tentang Hati 2]]'' | Azia | [[TV2]] | |- | ''[[Lara Aishah]]'' | Aishah | rowspan="2"|[[Astro Prima]] | |- | 2017 | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | Dr. Vanida / Vivy | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Teratai Kemboja]]'' | Nurhidayah | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Mawar Murni]]'' | Murni | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Patah Sayap Bertongkat Paruh]]'' | Aliah | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Semua Salahku]]'' | Sofea | [[TV3]] | |- | 2020 | ''[[Dua Takdir Cinta]]'' | Mariana | [[Astro Prima]] | |- | rowspan="2"|2021 | ''[[Scammer]]'' | Nisa | [[Astro Ria]] | |- | ''Mamu Mami Gosip'' | Cempaka | Filem Negara Malaysia | Sitkom, juga sebagai penerbit |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Dendam Seorang Isteri]]'' | Amira / Neelisa | [[Astro Prima]] | Drama adaptasi ''[[Temptation of Wife]]'' |- | ''[[Khilaf Asmara]]'' | Sya Hanim Syarif | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2004 | ''Quran Buruk'' | Siti Khadijah | [[Astro Ria]] |- | ''Anak-Anak Ramadhan'' | | rowspan="8"|[[TV3]] |- | rowspan="2"|2007 | ''Sangga Saadah'' | Shima |- | ''Songket Cinta Bertenun Duka'' | |- | 2008 | ''[[Tak Serupa Tapi Sama]]'' | Belinda |- | rowspan="5"|2010 | ''Rahsia Shaliza'' | |- | ''Perigi Kontang'' | |- | ''Bagaikan Sumayyah'' | Shamsiah |- | ''Kontrak Cinta'' | Karmila |- | ''Teh Tarik Kurang Manis'' | Mimi | [[Astro Prima]] |- | rowspan="4"|2011 | ''Bakalong Noda'' | Karina | [[TV3]] |- | ''Suci'' | Suziana | [[Astro Prima]] |- | ''Ku Petik Dosa'' | Aina | rowspan="5"|[[TV3]] |- | ''Nur Ain'' | Marina |- | 2012 | ''Menara Cinta'' | Sofia |- | 2013 | ''[[Cinta Mat Semperit]]'' | Kak Lola |- | 2014 | ''Baju Raya Yaya'' | Yaya |- | 2015 | ''Hidupku, Solatku, Matiku'' | Lela | [[Astro Oasis]] |- | 2016 | ''Dari Kerana Mata'' | Mona | [[HyppTV]] |- | rowspan="2"|2017 | ''Kalbu Pun Berzikir'' | Norlia | [[Astro Citra]] |- | ''Hanya Tuhan Yang Tahu'' | Maria | rowspan="2"|[[TV3]] |- | rowspan="4"|2018 | ''[[Qalbu]]'' | Salina |- | ''Cucuk Sanggul Seroja'' | Seroja | [[Astro Citra]] |- | ''Istana Firdaus'' | Liza | [[TV3]] |- | ''Fasiq'' | Julisa | [[ntv7]] |- | 2020 | ''Coklat Chip Spesial'' | Farah | [[TV3]] |- | rowspan="2" | 2021 | ''Sihir Pemisah'' | Aryani | [[Astro Citra]] |- | ''Mencari Siratul Mustaqeem'' | Emilia | [[TV3]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2008 | ''[[ALLY (Rancangan TV)|ALLY]]'' | Artis undangan | [[TV3]] |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- |2005 | ''Bangsawan Tun Fatimah'' | |- |} ===Iklan=== {| class="wikitable" ! Iklan |- | ''[[Maybelline]]'' |- | ''[[Maxis]]'' |- | ''[[Petronas]]'' |- | ''[[Nokia]]'' |- | ''[[Darlie]]'' |- | ''[[Pantene]]'' |- |} ==Bibliografi== * Sandha, Fasha (2006). ''Sumpahan Fasha''. KRU Publications. ISBN 9834313616. ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | 2005 | rowspan="5"| [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] | Pelakon TV Wanita Popular |{{Won}} |- | rowspan="2"|2006 | Pelakon TV Wanita Popular |{{Won}} |- | Pelakon Filem Wanita Popular |{{Won}} |- | 2007 | Pelakon Filem Wanita Popular |{{Won}} |- | 2010 | Pelakon TV Wanita Popular |{{Won}} |- | rowspan=2|2017 | [[Anugerah MeleTOP Era 2017]] | Bintang Filem MeleTOP | {{Won}} |- | Anugerah Skrin 2017 | Pelakon Wanita Terbaik (Drama) | {{Won}} |- |rowspan=3|2018 |rowspan=2|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |Pelakon TV Wanita Popular |{{nom}} |- |Pasangan Serasi Drama (bersama [[Nazim Othman]]) |{{nom}} |- |[[Anugerah Skrin 2018]] |Pelakon Wanita Terbaik Drama Rantaian ([[Teratai Kemboja]]) |{{nom}} |- |2019 |[[Anugerah MeleTOP Era 2019]] |Pelakon MeleTOP |{{nom}} |- |2021 |[[Anugerah MeleTOP Era 2021]] |Pelakon MeleTOP - Sihir Pemisah (Astro Citra) | {{Won}} |} ==Catatan== {{Notelist}} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== *{{IMDb name|id=1413294|name=Fasha Sandha}} *{{Facebook|fashasandhafansclub}} *{{Instagram|fashasandha}} *{{Twitter|FashaSandha1}} * [https://web.archive.org/web/20060513144340/http://fasha-sanda.tripod.com/html/biografi.html Riwayat hidup ringkas] * [http://aweenlp7.fotopages.com/?entry=456782&back=http://aweenlp7.fotopages.com/?page=0 Gambar-gambar Fasha Sandha]{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Pelakon Filem Wanita Popular ABPBH}} {{Pelakon TV Wanita Popular ABPBH}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1984]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon pentas Malaysia]] [[Kategori:Pelakon Wanita Terbaik (Drama) Anugerah Skrin|2017]] jsoovprm3qxkpeqf7lm47z77wicbv1y 0 30771 5650552 5584831 2022-08-21T14:29:42Z Aminproton 289197 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki '''Perodua Myvi''' ialah model kereta ''[[hatchback]]'' supermini/[[Kereta subpadat|subpadat]] buatan pengilang kereta [[Malaysia]], [[Perodua]] sejak tahun 2005. Myvi yang berasaskan Daihatsu Sirion/Boon generasi kedua dan Toyota Passo ini merupakan hasil usahasama Perodua dengan [[Toyota]] dan [[Daihatsu]]. Myvi merupakan kereta yang terlaris selama lima tahun berturut-turut mulai tahun 2006 hingga 2010 di Malaysia.<ref>{{Cite web |url=http://www.motortrader.com.my/NUS/articles/article_2326/page_m.asp |title=Press Release by Motor Trader Malaysia, Source from Malaysian Automotive Association |access-date=2011-09-19 |archive-date=2010-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100531072317/http://www.motortrader.com.my/NUS/articles/article_2326/page_m.asp |url-status=dead }}</ref><ref name="myvi2010sales">{{cite web|last=Tan |first=Paul|url=http://paultan.org/2011/01/12/perodua-achieves-record-sales-in-2010-5-year-old-myvi-is-still-malaysias-best-selling-car-alza-leads-the-mpv-charts/|title= Perodua achieves record sales in 2010: 5-year old Myvi is still Malaysia’s best selling car |publisher=Paultan.org }}</ref> == Generasi Pertama (2005-2011) == {{Infobox Automobile | image = [[Image:Perodua MyVi (front), Kuala Lumpur.jpg|250px|]]<br>Myvi sebelum rupa baru 2008. | name = Perodua Myvi | manufacturer = [[Perodua]] | production = 2005&ndash;kini | class = [[MPV|MINI MPV]]/[[Kereta subpadat|subpadat]] | body_style = [[MPV]] lima pintu | engine = 1.0&nbsp;L ''EJ-VE'' [[Straight-3|I3]] (Generasi pertama)<br>1.3&nbsp;L ''K3-VE''[[Straight-4|I4]] | related = [[Daihatsu Boon|Daihatsu Sirion/Boon]]<br>[[Daihatsu Sirion|Toyota Passo]]<br>[[Subaru Justy]] | similar = [[Proton Savvy]]<br>[[Hyundai Getz]]<br>[[Chevrolet Aveo]]<br>[[Kia Picanto]]<br>[[Suzuki Swift]] }} === Kelengkapan === Kereta Myvi terdiri daripada lima variasi: 1.0SR (manual 5 kelajuan), 1.3SX (manual 5 kelajuan), 1.3EZ (auto 4 kelajuan), 1.3SXi (manual 5 kelajuan), dan 1.3EZi "Premium" (auto 4 kelajuan). Juga terdapat Myvi "Edisi Khas" yang berciri ''bodykit'' yang terdiri daripada bampar yang terubah suai, skirt sisi dan spoiler. Myvi juga tersedia dengan sepasang [[beg udara]] dan [[sistem brek anti kunci|ABS]]. Myvi dikilangkan dalam warna-warna Ebony Black, Olive Green, perak, jingga, emas, merah, perak dan putih. Rupa baru 2008 menampilkan pilihan wanra baru yang terdiri daripada Medallion Grey, Ivory White, Pearl White, Klasik Gold, Mistik Red, Ebony Black, Caribbean Blue dan Glittering Silver.<ref name="myvifacelift">{{cite web|last=Tan |first=Paul|url=http://paultan.org/archives/2008/08/22/new-perodua-myvi-facelift-launched-in-malaysia/ |title=New Perodua Myvi facelift launched in Malaysia |publisher=Paultan.org |date= |accessdate=2010-12-02}}</ref> Perodua Myvi SE terdapat dengan wanra Ivory White, Ebony Black, Glittering Siver, Pearl White dan Tangerine Orange yang eksklusif untuk Myvi SE.<ref name="myvisefacelift">{{cite web|last=Tan |first=Paul|url=http://paultan.org/archives/2008/10/10/2008-perodua-myvi-se-full-details-and-prices/ |title=2008 Perodua Myvi SE - full details and prices |publisher=Paultan.org |date= |accessdate=2010-12-02}}</ref> === Prestasi dan rekabentuk === Dalam Kereta Myvi terpasang satu daripada dua [[enjin empat lejang]] yang [[pendinginan air|terdingin air]] daripada Daihatsu Sirion generasi pertama: enjin Ej-VE 1.0 liter dengan tiga silinder sebaris, atau Toyota Passo: enjin K3-VE 1.3 liter dengan empat silinder sebaris; kedua-dua sistem [[Pemasaan injap boleh laras|DVVT]] serta [[Pancitan bahan api|pancitan bahan api elektronik]] (EFI). Selain prestasi kasar, terdapat ciri-ciri yang sebelum ini jarang terdapat dalam kereta Perodua yang diturunkan oleh Sirion kepada Myvi, antaranya pemancit 4 lubang, [[poliuretana|uretana]] berbusa yang diinjek ke dalam [[A-pillar]], [[Pillar (car)|centre pillar]] dan [[B-pillar]] untuk menebat hingar, [[Pelumpuh|sistem pelumpuh]] dan [[Keselamatan kereta#Keselamatan pejalan kaki|binaan badan pengurang kecederaan pejalan kaki]]. Antara ciri-ciri lain pula ialah kawalan aliran udara rangka bawah, [[pancarongga pengambilan]] [[resin]] dan penutup [[kepala]] yang disepadukan dengan [[Penapis udara|peti pembersih udara]] (untuk enjin 1.0) dan [[roda tenaga]] yang anjal untuk mengurangkan getaran semasa berjalan (untuk transmisi manual). ==Versi 2008== <div class="toccolours" style="width:270px; float:right; font-size:70%; margin-left: 1em;"> <p style="text-align:center;">'''Spesifikasi enjin''' ---- '''1.0&nbsp;L 1KR-FE [[Straight-3|I3]]''' *Sistem pancitan bahan api elektronik (EFI) *Sistem Pemanasan Injap Boleh Laras Dinamik (DVVT) *Jumlah penggantian: 989 cc *Keluaran maks.: {{Convert|43|kW|PS hp|1|abbr=on}} @ 6000 rpm *Tork maks.: {{convert|88|Nm|lbft|0|abbr=on}} @ 3200 rpm *Muatan tangki bahan api: {{Convert|40|L|usgal impgal|0|abbr=on}} <br> '''1.3&nbsp;L K3-VE [[Straight-4|I4]]''' *Sistem pancitan bahan api elektronik (EFI) *Sistem Pemanasan Injap Boleh Laras Dinamik (DVVT) *Jumlah penggantian: 1298 cc *Keluaran maks.: {{Convert|64|kW|PS hp|1|abbr=on}} @ 6000 rpm *Tork maks.: {{convert|116|Nm|lbft|0|abbr=on}} @ 3200 rpm *Muatan tangki bahan api: {{Convert|40|L|usgal impgal|0|abbr=on}} </div> Pada 22 Ogos 2008, Perodua Myvi versi baru dilancarkan dengan menampilkan perubahan pada kekisi depan, bampar depan, bonet, bampar belakang, rim aloi, warna dan reka bentuk papan pemuka, pemain [[MP3]]/[[Windows Media Audio|WMA]] dan fabrik tempat duduk. Model 1.3 Premium pula turut dilengkapi kaca perlindungan UV yang baru, pelaras ketinggian tempat duduk, dan juga sistem audio baru dengan ciri-ciri [[Universal Serial Bus|USB]] dan [[Bluetooth]].<ref name="myvifacelift"/> "Edisi Khas" Perodua Myvi SE baru ini juga dilancarkan pada 10 Oktober 2008 dengan bampar yang baru, lampu belakang yang jernih, lampu puncak gelap, papan pemuka ambar, tempat duduk kulit, dan [[pemain cakera padat]] 2-DIN dengan sokongan MP3, WMA, USB dan Bluetooth sebagai ganti unit bersepadu. Ia hanya terdapat dengan enjin 1.3L dengan transmisi manual atau automatik.<ref name="myvisefacelift"/> ===Sambutan=== Pelancaran Perodua Myvi menandakan kali pertama Perodua bersaing sengit dengan [[Proton (syarikat)|Proton]], pembuat kereta kebangsaan Malaysia yang pertama yang memperkenalkan [[Proton Savvy]] yang setanding kelasnya ketika itu. Myvi 1.3 mengetepikan saingan Proton Savvy 1.2, untuk menjadi "Car of the Year 2005/2006" oleh majalah tempatan ''[[Autocar|Autocar ASEAN]]''. Akhbar kewangan tempatan ''[[The Edge (Malaysia)|The Edge Daily]]'' melaporkan bahawa jualan Myvi jauh melampaui jangkaan awalnya dan menerima sambutan yang amat hangat semenjak diperkenalkan pada bulan April. Proton Savvy yang mulai dipasarkan beberapa bulan selepas keluarnya Myvi tidak menjejaskan jualan Myvi. Setelah mengambil kira permintaan yang besar untuk Myvi, penjualan kenderaan dan bahagian pasaran Perodua naik mendadak pada tahun 2006. ====Ulasan==== [[Richard Hammond]], seorang pengacara ''[[Top Gear]]'' di [[BBC]], memandu uji sebuah kereta Myvi,<ref>{{cite web|url=http://www.mirror.co.uk/news/motoring/hammond/tm_method=full%26objectid=17707140%26siteid=89520-name_page.html|title=Richard Hammond Test Drive Myvi |publisher=Mirror.co.uk |date=2006-09-08 |accessdate=2010-12-02}}</ref> dan nampaknya berasa kagum. Ulasnya, walaupun mencedok Daihatsu Sirion, namun reka bentuknya diubah sedikit supaya nampak lebih cantik dan berbaloi untuk kereta berharga bawah £7,000 kerana mampu berjalan 50 batu segelen dan mudah dikawal seperti Toyota Yaris. Bagaimanapun, rakan sejawat Hammond dalam ''Top Gear'', [[Jeremy Clarkson]] tidak berkenan dengan brek, pemanduan, tempat duduk dan dalaman sehingga mengulas bahawa "inilah kereta untuk dipandu dengan muka masam". Kajian oleh [[Jd power|J.D. Power & Associates]] pada tahun 2009 menyaksikan kereta MyVi menduduki tempat teratas kerana mutu awalnya dari segi pemilikan kenderaan baru dalam kategori kereta padat.<ref>{{cite web|url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsbusiness.php?id=448455 |title=Myvi Tops Initial Quality For New Compact Car |publisher=Bernama.com |date=2009-10-21 |accessdate=2010-12-02}}</ref> <br /> == Generasi kedua (2011-2017) == {{Infobox Automobile | image = | name = Perodua Myvi 2011 | manufacturer = [[Perodua]] | production = 2011&ndash;kini | class = [[Kereta supermini|Supermini]]/[[Kereta subpadat|subpadat]] | body_style = [[hatchback]] lima pintu | engine = 1.3&nbsp;L ''K3-VE'' [[Straight-4|I4]] | related = [[Daihatsu Boon|Daihatsu Sirion/Boon]]<br>[[Daihatsu Sirion|Toyota Passo]] | similar = [[Proton Savvy]]<br>[[Hyundai Getz]]<br>[[Chevrolet Aveo]]<br>[[Kia Picanto]]<br>[[Suzuki Swift]] }} Perodua Myvi 2011 dilancarkan pada 16 Jun 2011.<ref>{{cite web|last=Lim |first=Anthony|url=http://paultan.org/2011/06/16/2011-perodua-myvi-full-details-and-first-impressions/ |title=2011 Perodua Myvi – full details and first impressions |publisher=Paultan.org |date= |accessdate=2011-09-16}}</ref> === Kelengkapan === Perodua Myvi 2011 terdapat dalam tiga perapi untuk 1.3 liter iaitu Standard, Premium dan Elegance, dan dua untuk 1.5 liter iaitu Special Edition dan Extreme. Kesemuanya tersedia dengan transmisi automatik empat kelajuan dan manual lima kelajuan. Semua kereta model ini tersedia pasang beg udara duaan. [[Sistem brek anti kunci|ABS]] dan [[Agihan daya brek elektronik|EBD]] terdapat pada varian Premium dan Elegance. [[Lampu kabut]] juga terdapat untuk varian Premium dan Elegance. Varian Standard pula ada rim keluli dengan pelitup manakala varian lain mendapat rim aloi. Kemudi Kuasa Elektronik sudah dipasang di semua kereta. Batang transmisi automatik dialihkan kepada dekat papan pemuka seperti [[Perodua Alza]]. Dalam varian Elegance sahaja tersedia sistem navigasi DVD berskrin sentuh 6 inci 2-DIN bersepadu dengan peta yang disumbangkan oleh [[Telekom Malaysia]], di samping pemegang pintu krom dan kit badan yang berbeza. Myvi terdapat dalam enam warna, lima daripadanya metalik iaitu Ebony Black, Glittering Silver, Medallion Grey, Pearl White dan rona baru Mystical Purple; serta satu warna padu iaitu Ivory White. ===Prestasi dan keselamatan=== Myvi 2011 dikuasakan oleh enjin K3-VE 1.3 liter dengan [[Pemasaan injap boleh laras|DVVT]] serta [[Pancitan bahan api|EFI]]. Walaupun sama enjinnya dengan generasi terdahulu, namun Perodua mengaku kenaikan 4HP dalam Myvi 2011 kerana kemudi kuasa elektronik (EPS) yang membolehkan Perodua untuk menyalurkan kuasa tambahan untuk meningkatkan kuasa kuda. Terdapat rangkaian kuasa automatik 4 kelajuan dan manual 5 kelajuan; kedua-dua transmisi ini memindahkan kuasa enjin kepada [[Pacuan roda depan|roda depan]]. Pada bampar belakang ada liang udara yang mengurangkan masalah kepakan. [[Supplement Restrain System|Beg udara SRS]] terpasang dalam semua kereta, maka Myvi merupakan kereta nasional pertama yang dipasang sedemikian. Tali sawat tengah tempat duduk belakang bertukar dari sekadar riba menjadi ELR tiga sudut. ISOFIX juga menjadi piawaian untuk semua Myvi 2011 untuk pemasangan tempat duduk kanak-kanak. == Generasi ketiga (2017–kini) == Generasi ketiga Perodua Myvi telah diisytiharkan datang pada akhir 2017 / awal 2018.<ref>{{Cite news|url=https://paultan.org/2017/09/25/new-perodua-myvi-coming-q4-2017-research-house/|title=New Perodua Myvi coming Q4 2017 – research house|date=2017-09-25|access-date=2017-10-28|work=Paul Tan's Automotive News|language=en-US}}</ref> Pada 8 November 2017, Perodua mengumumkan bahawa tempahan untuk 2018 Perodua Myvi telah dibuka. <ref>{{Cite news|url=https://www.nst.com.my/cbt/2017/11/300733/bookings-new-myvi-open-prices-start-rm44300|title=Bookings for new Myvi open, prices start from RM44,300|date=2017-11-08|access-date=2017-11-09|work=New Straits Times|language=en-US}}</ref> Generasi ketiga Perodua Myvi telah diumumkan pada 9 November 2017 di Malaysia Autoshow 2017. Ia dilancarkan pada 16 November 2017. Generasi Myvi ini dikenali sebagai tempatan di rumah, tanpa rebound dari generasi ketiga Daihatsu Boon. Ia adalah kereta baru yang baru di mana Toyota dan Daihatsu hanya memberikan nasihat dan enjin kepada Perodua dalam menjana Myvi yang baru. Enjin yang disediakan telah diperbaiki oleh Perodua untuk Myvi baru untuk meningkatkan kecekapan bahan bakar dan memperoleh standard EEV sebagai Axia dan Bezza. Kali pertama di dalam kereta berjenama Malaysia untuk menawarkan 'Advanced Safety Assist' dalam AV Variant.Dan juga , Perodua Myvi generasi ketiga terdapat dalam empat varian , G Variant , H (high) Variant , Premium X variant dan AV ( Advance ) variant. === Anugerah dan pengiktirafan === * Kereta Bajet - Anugerah Pilihan Ramai iCar Asia 2017<ref>https://www.carlist.my/news/nine-car-brands-honoured-icar-asia-peoples-choice-awards-2017/48479/</ref> * 3 Kompak Hatch Terbaik Malaysia - Anugerah Aurizn 2018 'Kereta Tahunan Malaysia'<ref name=":0">https://evomalaysia.com/2019-cars-of-malaysia-results</ref> *Kenderaan Tahunan 2018 - Anugerah Kenderaan Tahunan (VOTY) DSF.my Allianz 2018<ref>http://www.dsf.my/2018/05/vehicle-of-the-year-2018-results-the-best-honoured/</ref> *Kompak Hatch Terbaik - Anugerah Pilihan Pengarang Carsifu 2018<ref>https://www.carsifu.my/news/2018-carsifu-editors-choice-awards-why-cars-won</ref> *Kompak Hatch (Pemenang Emas) - Anugerah Pilihan Ramai Carlist.my 2018<ref>https://www.carlist.my/caroftheyear/results</ref> *Kereta Kelas Permulaan Tahunan - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2018<ref>https://www.careta.my/article/peugeot-3008-16-active-menang-car-of-the-year-2018</ref> *Anugerah Reka Bentuk Terbaik Malaysia 2018<ref>https://www.instagram.com/p/BredYxLDftV/</ref> *3 Kenderaan Bandar Terbaik - Anugerah 'Kereta Tahunan Malaysia' 2019<ref>https://evomalaysia.com/2019-cars-of-malaysia-results</ref> <gallery> Image:Myvi.jpg|Model sebelum rupa baru, Olive Green. Image:Faceliftd_Myvi.jpg|Model rupa baru (mulai 2008). Image:Perodua_Myvi_EZi_original_look_2006.jpg|Model sebelum rupa baru, warna emas (2006). </gallery> == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == *[http://www.perodua.com.my/myvi Official Perodua Myvi website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150808160924/http://www.perodua.com.my/myvi |date=2015-08-08 }} *[https://perodua.autodeal.my/harga-myvi-baru-2022/ Harga Myvi Baru] {{Perodua}} [[Category:Produk Perodua]] sfsn07c969ue13osnb6bei65424esen 0 33104 5650527 5650460 2022-08-21T13:19:54Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Melodi | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = [[Hiburan]], gosip | format = | pencipta = | pemaju = | penulis = | pengarah = | pengarah_kreatif = | pengacara = * [[Ain Edruce]] * [[Haziq Hussni]] | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = * Khairul Anuar Azmi * Tabah Syazwan | komposer_muzik_tema = | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = Jamil Hassan | penerbit = Michelle Wee | penyunting = | lokasi = [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]] | sinematografi = | kamera = | tempoh = * 30 minit seminggu<br/>{{small|(10.01.1993 - 28.12.2003)}} * 1 jam seminggu<br/>{{small|(04.01.2004 - 31.12.2017, 01.08.2021 - kini)}} * 1 jam 30 minit<br/>{{small|(07.01.2018 - 25.07.2021)}} | syarikat = * [[Primeworks Studios]]<br/>{{small|(sehingga 2020)}} * [[TV3]]<br/>{{small|(sejak 2020)}} | pengedar = | saluran = | format_gambar = | format_audio = | negara_pertama = | mula_siaran = 10 Januari 1993 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Melodi''' merupakan rancangan berbentuk [[hiburan]] yang menawarkan pelbagai perkembangan [[artis]], [[pelakon]], [[pengarah]] dan [[hiburan|selebriti]] dari [[Malaysia]]. Mula disiarkan pada hari Ahad, 10 Januari 1993, rancangan ini turut menyajikan ulasan [[muzik|album terbaru]], [[majlis]], [[hiburan|gosip terbaru]], temuramah bersama [[hiburan|selebriti]], carta [[filem]] dan sebagainya. Rancangan ini pada awalnya disiarkan selama 30 minit selama lebih 10 tahun sehingga Ahad, 28 Disember 2003. Melodi mula bersiaran 1 jam pada hari Ahad, 4 Januari 2004, pada pukul 1:30 tengah hari, untuk menggantikan rancangan Nona yang direhatkan selama tiga bulan. Pada hari Ahad, 6 Jun hingga Ahad, 26 Disember 2004, Melodi kembali disiarkan selama 30 minit, sebelum mula disiarkan 1 jam secara kekal mulai Ahad, 2 Januari 2005. Rancangan ini mendapat rating yang tinggi bagi penonton yang mana rancangan ini disiarkan secara langsung dari Studio B, [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Selangor]] selama 1 jam pada setiap hari Ahad pada pukul 12:30 tengah hari. Mulai 7 Januari 2018, Melodi akan bersiaran pada jam 12:00 tengah hari selama 1 jam 30 minit. Mulai 1 Ogos 2021, Melodi kembali bersiaran pada jam 12:30 tengah hari selama 1 jam. ==Pengacara dan wartawan== ===Pasukan Wartawan sekarang=== * Michelle Wee * Nuraisyah * Izwansyah * Ferra Mazlan * Firas Azhad ===Bekas wartawan=== * Aznil Nawawi * Azmi Jamsari * [[Azwan Ali]] * Intan Suraya * Nas Ahmad * Zuan Azmi * Noradillah Abdullah * Suhairiyah * Nik Syafiq * Nurul Izza * Izz Fizz ==Pengacara== {{clear}} {| class="wikitable sortable" style="font-size: 95" ! scope="col" class="autorowspan"| Tahun ! scope="col" class="autorowspan"| Pengacara ! scope="col" class="autorowspan"| Penerbit |- ! style="text-align:left" scope="row" | 1993 ! [[Mahadzir Lokman]] ! Nik Ramzi Nik Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 1993-1996 ! [[Ogy Ahmad Daud|Fauziah Ahmad Daud]]<br> Yusmal Ghazali (Mat Kepo) ! [[Azwan Ali]] |- ! style="text-align:left" scope="row" | 1997-1998 ! Fauziah Ahmad Daud<br>[[Saiful Apek]] ! Michael Christian Simon |- ! style="text-align:left" scope="row" | 1999 ! Fauziah Ahmad Daud<br>Saiful Apek<br>[[Haliza Misbun]]{{ref|1|1}} ! Azhar Borhan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2000 ! [[Haliza Misbun]]<br>Adiel Abdul Ghaffar<br>[[Ziana Zain]]{{ref|2|2}}<br>[[Raja Azura]]{{ref|3|3}} ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2001-2003 ! Raja Azura<br>[[Yassin Yahya]]<br> Adiel Abdul Ghaffar<br>[[Sheila Rusly]]{{ref|4|4}} ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2003-2004 ! [[Aznil Nawawi]] ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2005-2009 ! [[Fara Fauzana]]<br>[[Wahid Senario|Abdul Wahid]] ! Nas Ahmad |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2010-2012 ! [[Awal Ashaari]]<br>[[Dira Abu Zahar]]<br>[[Zizan Razak]]{{ref|5|5}} ! Azman Abdul Ghaffar |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2013-2014 ! Awal Ashaari<br>Zizan Razak<br>[[Muhammad Azmir Selamat|AG Azmeer]]{{ref|6|6}} ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2015 ! Awal Ashaari<br>[[Sherry Alhadad]]<br>[[Zulin Aziz]] ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2016-2017 ! Awal Ashaari<br>AG Azmeer ! Jamil Hassan |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2018-2019 ! [[Ajak Shiro]]<br>[[Janna Nick]] ! Michelle Wee |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2020-Jul 2021 ! Awal Ashaari<br>Janna Nick ! Noradillah Abdullah (Adeed) |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2021-Jun 2022 ! [[Nabila Huda]]<br>[[Elly Mazlein]]{{ref|7|7}} ! Affendy Jailani |- ! style="text-align:left" scope="row" | 2022-kini ! [[Ain Edruce]]<br>[[Haziq Hussni]] ! Michelle Wee |- |} * <small>{{note|1|Nota 1}} Menggantikan Fauziah (yang bersara) selepas separuh musim.</small> * <small>{{note|2|Nota 2}} Mengendalikan Melodi selama dua bulan selepas separuh musim.</small> * <small>{{note|3|Nota 3}} Mengambil alih Melodi di penghujung musim.</small> * <small>{{note|4|Nota 4}} Menggantikan Raja Azura (yang cuti bersalin) selepas separuh musim pada 2003.</small> * <small>{{note|5|Nota 5}} Menggantikan Dira Abu Zahar (yang berhenti) selepas separuh musim pada 2012.</small> * <small>{{note|6|Nota 6}} Menggantikan Zizan Razak (yang berhenti) selepas separuh musim pada 2014.</small> * <small>{{note|7|Nota 7}} [[Elly Mazlein]] menggantikan [[Nabila Huda]] apabila bercuti atau sakit.</small> {{tunas-tv}}{{TV3}} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan televisyen Malaysia]] 37qth59cp33vy65q5acggnnzdzysml9 0 38260 5650829 5649551 2022-08-22T04:00:55Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = Badrul Muhayat |image = |birth_name = Badrul Muhayat bin Ahmad Jailani |birth_date = {{birth date and age|1968|4|18|df=yes}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |other_names = |years_active = 1990&ndash;kini |occupation = Pelakon |nationality = |height = |weight = |spouse = |children = |parents = |relatives = [[Maria Farida]] (sepupu) |family = }} '''Badrul Muhayat Ahmad Jailani''' (18 April 1968) merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]].<ref>Hanisah Selamat (25 April 2019). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/04/557063/momen-bersama-anak-lebih-penting-badrul-muhayat Momen bersama anak lebih penting - Badrul Muhayat] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 16 Januari 2020.</ref> Beliau ialah bekas peserta [[Hero Remaja]] dan sepupu kepada pelakon [[Maria Farida]]. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1990 | ''[[Riang Tirana]]'' | | Filem pertama |- | 1991 | ''[[Harry Boy]]'' | Harry Boy | |- | 1993 | ''[[Azizah The Legend]]'' | Ramli | |- | rowspan="2"|1995 | ''[[Kad Cinta]]'' | Amran | |- | ''[[Pesona Cinta]]'' | | |- | 2000 | ''[[Anaknya Sazali]]'' | Dahari | |- | 2019 | ''[[Anak Perjanjian Syaitan]]'' | Suami Puan Rahmah | |- | 2020 | ''[[Ratu Kala Jengking: Puteri Keranda]]'' | Dirinya sendiri | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- |1997 |''Opah'' |Hasrul | rowspan="2" |[[TV1]] |Menggantikan Roosli Hamid |- | 2006 | ''[[Badai Pesona Ringgit]]'' | | Pelakon undangan |- | 2009 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 11) | Pelbagai | [[TV2]] | 3 episod: "Bayangan Ajal", "Bomoh Oh Bomoh" dan "Sindiket" |- | rowspan="2"|2010 | ''[[Fitrah Wanita]]'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Mayang Mengurai (drama)|Mayang Mengurai]]'' | | [[TV3]] | |- | 2011 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 13) | | rowspan="2"|[[TV2]] | Episod: "Muslihat" |- | 2012 | ''[[Metro Skuad]]'' (Musim 1) | Roslan | Episod: "Siapa Bunuh Lisa" |- | 2016 | ''[[Married Tapi Benci]]'' | Daing Rahman | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Meh Sandar Pada Aku]]'' | Syed Irham | |- | ''[[Cik Serba Tahu]]'' | Dato' Cairil | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | | [[Astro Prima]] | |- | 2017-2018 | ''[[Dia (siri TV)|Dia]]'' | Kassim | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Cik Reen & Encik Ngok Ngek]]'' | Che Azhan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Isteri Bukan Untuk Disewa]]'' | Raja Hazlan | |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Jodoh-Jodoh Annisa]]'' | Dr. Razak | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Encik Iman Ekspres]]'' | Hambali | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 19) | Pelbagai | [[TV2]] | 2 episod: "Halusinasi" dan "Pengasih" |- | ''[[Pia (drama)|Pia]]'' | Yusuf | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[30 Pesanan Suara]]'' | En Shamsul | |- | ''[[Puteri Yang Ditukar]]'' | Irfan | [[Astro Prima]] | Pelakon undangan |- | rowspan="7"|2021 | ''[[Cinta Untuk Raf]]'' | Raza | [[TV1]] | |- | ''[[Rahimah Tanpa Rahim]]'' | Pak Akob | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 20) | Khalid | Episod: "Konflik Pusaka" |- | ''[[Kiblat Yang Hilang]]'' | Azman | [[Awesome TV]] | |- | ''[[Love Elsa]]'' | Tuan Elyas | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Hello, Jangan Tapau Cintaku]]'' | Tuan Daren | [[TV3]] | |- | ''[[Dia Isteriku]]'' | Azlan | [[TV AlHijrah]] | |- | 2022 | ''[[Harith Fayyadh]]'' | Malik | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2001 | ''Neurose Dwi'' | Dr. Rizal/ Razak | rowspan="2"|VCD |- | 2003 | ''[[Neon (telefilem)|Neon]]'' | Salim |- | 2018 | ''[[Tulus Cinta]]'' | | [[TV3]] |- | 2020 | ''Takbir Dari Belantara'' | | [[TV1]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|1011783}} {{Hero Remaja}} {{Pelakon Filem Lelaki Popular ABPBH}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] 1w0dd6o64t55y05fr0f2cmp3mukvmkz 5650832 5650829 2022-08-22T04:01:29Z 175.142.219.68 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = Badrul Muhayat |image = |birth_name = Badrul Muhayat bin Ahmad Jailani |birth_date = {{birth date and age|1968|4|18|df=yes}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |other_names = |years_active = 1990&ndash;kini |occupation = Pelakon |nationality = |height = |weight = |spouse = |children = |parents = |relatives = [[Maria Farida]] (sepupu) |family = }} '''Badrul Muhayat Ahmad Jailani''' (18 April 1968) merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]].<ref>Hanisah Selamat (25 April 2019). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/04/557063/momen-bersama-anak-lebih-penting-badrul-muhayat Momen bersama anak lebih penting - Badrul Muhayat] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 16 Januari 2020.</ref> Beliau ialah bekas peserta [[Hero Remaja]] dan sepupu kepada pelakon [[Maria Farida]]. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1990 | ''[[Riang Tirana]]'' | | Filem pertama |- | 1991 | ''[[Harry Boy]]'' | Harry Boy | |- | 1993 | ''[[Azizah The Legend]]'' | Ramli | |- | rowspan="2"|1995 | ''[[Kad Cinta]]'' | Amran | |- | ''[[Pesona Cinta]]'' | | |- | 2000 | ''[[Anaknya Sazali]]'' | Dahari | |- | 2019 | ''[[Anak Perjanjian Syaitan]]'' | Suami Puan Rahmah | |- | 2020 | ''[[Ratu Kala Jengking: Puteri Keranda]]'' | Dirinya sendiri | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1997 | ''[[Opah (drama)|Opah]]'' | Hasrul | rowspan="2"|[[TV1]] | Menggantikan Roosli Hamid |- | 2006 | ''[[Badai Pesona Ringgit]]'' | | Pelakon undangan |- | 2009 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 11) | Pelbagai | [[TV2]] | 3 episod: "Bayangan Ajal", "Bomoh Oh Bomoh" dan "Sindiket" |- | rowspan="2"|2010 | ''[[Fitrah Wanita]]'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Mayang Mengurai (drama)|Mayang Mengurai]]'' | | [[TV3]] | |- | 2011 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 13) | | rowspan="2"|[[TV2]] | Episod: "Muslihat" |- | 2012 | ''[[Metro Skuad]]'' (Musim 1) | Roslan | Episod: "Siapa Bunuh Lisa" |- | 2016 | ''[[Married Tapi Benci]]'' | Daing Rahman | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Meh Sandar Pada Aku]]'' | Syed Irham | |- | ''[[Cik Serba Tahu]]'' | Dato' Cairil | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | | [[Astro Prima]] | |- | 2017-2018 | ''[[Dia (siri TV)|Dia]]'' | Kassim | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Cik Reen & Encik Ngok Ngek]]'' | Che Azhan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Isteri Bukan Untuk Disewa]]'' | Raja Hazlan | |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Jodoh-Jodoh Annisa]]'' | Dr. Razak | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Encik Iman Ekspres]]'' | Hambali | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 19) | Pelbagai | [[TV2]] | 2 episod: "Halusinasi" dan "Pengasih" |- | ''[[Pia (drama)|Pia]]'' | Yusuf | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[30 Pesanan Suara]]'' | En Shamsul | |- | ''[[Puteri Yang Ditukar]]'' | Irfan | [[Astro Prima]] | Pelakon undangan |- | rowspan="7"|2021 | ''[[Cinta Untuk Raf]]'' | Raza | [[TV1]] | |- | ''[[Rahimah Tanpa Rahim]]'' | Pak Akob | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 20) | Khalid | Episod: "Konflik Pusaka" |- | ''[[Kiblat Yang Hilang]]'' | Azman | [[Awesome TV]] | |- | ''[[Love Elsa]]'' | Tuan Elyas | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Hello, Jangan Tapau Cintaku]]'' | Tuan Daren | [[TV3]] | |- | ''[[Dia Isteriku]]'' | Azlan | [[TV AlHijrah]] | |- | 2022 | ''[[Harith Fayyadh]]'' | Malik | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2001 | ''Neurose Dwi'' | Dr. Rizal/ Razak | rowspan="2"|VCD |- | 2003 | ''[[Neon (telefilem)|Neon]]'' | Salim |- | 2018 | ''[[Tulus Cinta]]'' | | [[TV3]] |- | 2020 | ''Takbir Dari Belantara'' | | [[TV1]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|1011783}} {{Hero Remaja}} {{Pelakon Filem Lelaki Popular ABPBH}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] 1wat6s2m0em9ffbbdbkzrxsqqty6gdn 5650833 5650832 2022-08-22T04:03:16Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = Badrul Muhayat |image = |birth_name = Badrul Muhayat bin Ahmad Jailani |birth_date = {{birth date and age|1968|4|18|df=yes}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |other_names = |years_active = 1990&ndash;kini |occupation = Pelakon |nationality = |height = |weight = |spouse = |children = |parents = |relatives = [[Maria Farida]] (sepupu) |family = }} '''Badrul Muhayat Ahmad Jailani''' (18 April 1968) merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]].<ref>Hanisah Selamat (25 April 2019). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/04/557063/momen-bersama-anak-lebih-penting-badrul-muhayat Momen bersama anak lebih penting - Badrul Muhayat] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 16 Januari 2020.</ref> Beliau ialah bekas peserta [[Hero Remaja]] dan sepupu kepada pelakon [[Maria Farida]]. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1990 | ''[[Riang Tirana]]'' | | Filem pertama |- | 1991 | ''[[Harry Boy]]'' | Harry Boy | |- | 1993 | ''[[Azizah The Legend]]'' | Ramli | |- | rowspan="2"|1995 | ''[[Kad Cinta]]'' | Amran | |- | ''[[Pesona Cinta]]'' | | |- | 2000 | ''[[Anaknya Sazali]]'' | Dahari | |- | 2019 | ''[[Anak Perjanjian Syaitan]]'' | Suami Puan Rahmah | |- | 2020 | ''[[Ratu Kala Jengking: Puteri Keranda]]'' | Dirinya sendiri | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1997 | ''[[Opah (drama)|Opah]]'' | Hasrul | rowspan="2"|[[TV1]] | Menggantikan Roosli Hamid |- | 2006 | ''[[Badai Pesona Ringgit]]'' | | Pelakon undangan |- | 2009 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 11) | Pelbagai | [[TV2]] | 3 episod: "Bayangan Ajal", "Bomoh Oh Bomoh" dan "Sindiket" |- | rowspan="2"|2010 | ''[[Fitrah Wanita]]'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Mayang Mengurai (drama)|Mayang Mengurai]]'' | | [[TV3]] | |- | 2011 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 13) | | rowspan="2"|[[TV2]] | Episod: "Muslihat" |- | 2012 | ''[[Metro Skuad]]'' (Musim 1) | Roslan | Episod: "Siapa Bunuh Lisa" |- | 2016 | ''[[Married Tapi Benci]]'' | Daing Rahman | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Meh Sandar Pada Aku]]'' | Syed Irham | |- | ''[[Cik Serba Tahu]]'' | Dato' Cairil | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | | [[Astro Prima]] | |- | 2017-2018 | ''[[Dia (siri TV)|Dia]]'' | Kassim | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Cik Reen & Encik Ngok Ngek]]'' | Che Azhan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Isteri Bukan Untuk Disewa]]'' | Raja Hazlan | |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Jodoh-Jodoh Annisa]]'' | Dr. Razak | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Encik Iman Ekspres]]'' | Hambali | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 19) | Pelbagai | [[TV2]] | 2 episod: "Halusinasi" dan "Pengasih" |- | ''[[Pia (drama)|Pia]]'' | Yusuf | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[30 Pesanan Suara]]'' | En Shamsul | |- | ''[[Puteri Yang Ditukar]]'' | Irfan | [[Astro Prima]] | Pelakon undangan |- | rowspan="7"|2021 | ''[[Cinta Untuk Raf]]'' | Raza | [[TV1]] | |- | ''[[Rahimah Tanpa Rahim]]'' | Pak Akob | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 20) | Khalid | Episod: "Konflik Pusaka" |- | ''[[Kiblat Yang Hilang]]'' | Azman | [[Awesome TV]] | |- | ''[[Love Elsa]]'' | Tuan Elyas | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Hello, Jangan Tapau Cintaku]]'' | Tuan Daren | [[TV3]] | |- | ''[[Dia Isteriku]]'' | Azlan | [[TV AlHijrah]] | |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Harith Fayyadh]]'' | Malik | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2001 | ''Neurose Dwi'' | Dr. Rizal/ Razak | rowspan="2"|VCD |- | 2003 | ''[[Neon (telefilem)|Neon]]'' | Salim |- | 2018 | ''[[Tulus Cinta]]'' | | [[TV3]] |- | 2020 | ''Takbir Dari Belantara'' | | [[TV1]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|1011783}} {{Hero Remaja}} {{Pelakon Filem Lelaki Popular ABPBH}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] cmcbx3w5jz8dho3xj8jckrk30j1wzvc 10 38363 5650788 1796417 2022-08-22T02:52:49Z Minorax 236702 vva wikitext text/x-wiki <noinclude> {| style="background:#e4e4ff; text-align:center; margin:auto;" width=550 cellpadding=8 |- |'''Tolong jangan ubah apa-apa.''' |}</noinclude> {| align="center" cellpadding="2" width="100%" style="text-align:left" | [[Image:Wiktionary-logo-en.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[wikt:Harry Potter|'''Wiktionary''']]<br />Kamus Bahasa Melayu | [[Image:Wikibooks-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[b:Harry Potter|'''Wikibooks''']]<br />Buku teks dan manual bebas | [[Image:Wikiquote-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | <div class=plainlinks>[http://en.wikiquote.org/wiki/Harry_Potter '''Wikiquote''']</div> Koleksi petikan kata | [[Image:Wikisource-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | <div class=plainlinks>[http://wikisource.org/wiki/Harry_Potter'''Wikisource''']</div> Sumber percuma |- | [[Image:Wikispecies-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[Wikispecies:Harry Potter|'''Wikispecies''']]<br />Panduan spesies | [[Image:Wikinews-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | <div class=plainlinks>[http://en.wikinews.org/wiki/Harry_Potter '''Wikinews''']</div> Sumber berita bebas | [[Image:Commons-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[commons:Harry Potter|'''Commons''']]<br />Multimedia bebas | [[Image:Wikimedia-logo.svg|35px|<nowiki></nowiki>]] | [[m:Ms/Harry Potter|'''Meta-Wiki''']]<br />Koordinasi projek Wikimedia |} scby0v3k349r1u3qn8eldp3m3oxzvvl 0 38989 5651052 5624846 2022-08-22T11:52:15Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5624846 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - membuang Jawi lewah wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{taxobox |name = Ketumbar<!-- Jangan letak Jawi di sini, satu sahaja sudah cukup --> |image =Coriandrum_sativum_-_Köhler–s_Medizinal-Pflanzen-193.jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudikota]] |unranked_ordo = [[Asterida]] |ordo = [[Apiales]] |familia = [[Apiaceae]] |genus = '''''Coriandrum''''' |species = '''''C. sativum''''' |binomial = ''Coriandrum sativum'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |}} {{nutritionalvalue | name=Daun ketumbar mentah | kJ=95 | protein=2 g | fat=0.5 g | carbs=4 g | fiber=3 g | vitA_ug=337 | vitC_mg=27 | right=1 }} '''Ketumbar''' ({{Jawi|كتومبر}}, nama saintifik: ''Coriandrum sativum'') ialah sejenis tumbuhan [[herba]] [[Tumbuhan semusim|semusim]] yang tergolong dalam famili [[Apiaceae]]. Ketumbar berasal dari Eropah Selatan, Afrika Utara dan Asia Barat Daya. Ketumbar adalah tumbuhan lembut dan tidak berbulu yang boleh bertumbuh hingga ketinggian 50&nbsp;cm [20 inci]. Daun-daunnya berbagai-bagai bentuknya, yaitu bercuping luas pada tapak tumbuhan, dan lembut lampai pada aras batang berbunga yang lebih tinggi. Bunga-bunganya dibawa dalam [[umbel]] kecil berwarna putih atau merah jambu pudar, tak bersimetri, kelopak-kelopaknya yang menjauhi pusat umbel lebih panjang (5-6&nbsp;mm) berbanding kelopak-kelopak yang tumbuh ke arah umbel (1-3&nbsp;mm). [[Buah]]nya merupakan [[skizokarpa]] kering berbentuk bulat yang berdiameter 3-5&nbsp;mm. == Kegunaan == Semua bahagian tumbuhan ketumbar boleh dimakan, terutamanya daun segar dan benih keringnya yang sering dijadikan bahan masakan. Ketumbar menjadi ramuan biasa dalam masakan Timur Tengah, Asia Tengah, Mediterranean, Asia Selatan, Mexico, [[Tex-Mex|Texas]], Amerika Latin, Cina, Afrika dan Asia Tenggara. Ketumbar juga digunakan untuk membuat minuman keras [[witbier]] dari Belgium.<ref>http://www.samueladams.com/world_of_beer.aspx</ref> === Daun === Daun ketumbar lain rasanya dari benihnya, yaitu lebih banyak rasa [[sitrus]]. Ada orang yang menjauhi daun ketumbar kerana rasa "bersabun" atau bau hamis. Kepercayaan bahawa perasaan ini ditentukan secara genetik mungkin timbul dari kelainan genetik pencerapan rasa [[Sintesis kimia|kimia sintetik]] [[phenylthiocarbamide]]; namun, tiadanya hubungan terperinci antara ketumbar dan gen pencerapan rasa pahit yang dapat disahkan.<ref>{{cite journal|title=Phenylthiocarbamide: A 75-Year Adventure in Genetics and Natural Selection|author=Wooding S|date=2006|journal=Genetics|volume=172|issue=4|pages=2015–2023}}[http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=1456409]</ref> Daun ketumbar segar dijadikan ramuan untuk pembuatan pelbagai masakan Asia Selatan (khususnya [[catni]]), hidangan Cina dan juga [[salsa]] dan [[guacamole]] yang khusus dari Mexico. Daun ketumbar mentah yang dicincang dijadikan hiasan masakan seperti [[dal]] dan [[kari]] sejurus sebelum disajikan kerana jika dimasak, haba akan cepat mengurangkan rasa ketumbar. Dalam resipi India dan Asia Tengah, daun ketumbar digunakan dalam bilangan besar dan dimasak hingga hilang rasanya.<ref>[http://www.uni-graz.at/~katzer/engl/Cori_sat.html#disc http://www.uni-graz.at/~katzer/engl/Cori_sat.html#disc] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101130105452/http://uni-graz.at/~katzer/engl/Cori_sat.html#disc |date=2010-11-30 }} ''uni-graz.at''</ref>) Daun ketumbar cepat rusak apabila dipetik dari tumbuhan, dan hilang baunya apabila dikeringkan atau dibekukan. [[Fail:coriander.png|thumb|Buah ketumbar kering.]] [[Fail:Sa-cilantro seeds.jpg|right|thumb|Biji ketumbar.]] === Buah === Buah ketumbar kering dipanggil ''biji ketumbar''. Biji ketumbar apabila dihancurkan rasanya seperti limau karena hadirnya [[terpena]] [[linalool]] dan [[pinena]]. Biji ketumbar bersifat hangat, kekacangan, berempah, dan macam oren. Biji ketumbar biasanya didapati dalam bentuk penuh dan kisar. Biji ketumbar penuh boleh dipanggang atau dipanaskan dalam kuali kering untuk seketika, kemudian dikisar untuk menguatkan dan mengubah baunya. Biji ketumbar kisar cepat hilang rasanya apabila disimpan, oleh itu lagi segar lagi bagus. Biji ketumbar dijadikan rempah ([[Hindi]]: {{lang|hi|धनिया}} ''dhania'') dalam membuat [[garam masala]] dan kari India yang selalu banyak menggunakan biji kisar bersama [[jintan putih]]. Biji ketumbar ini berperanan sebagai bahan pemekat. Biji ketumbar panggang atau ''dhana dal'' juga dijadikan makanan ringan, di samping dijadikan ramuan utama dua masakan India Selatan iaitu [[sambar (makanan)|sambhar]] ({{lang-ta|சாம்பார்}}) dan [[rasam]] ({{lang|ta|இரசம்}}). Biji ketumbar direnih dengan air dan diminum sebagai ubat bersin tradisional. Di luar Asia, biji ketumbar digunakan untuk [[Penjerukan|menjeruk]] sayur, dan membuat sosej di Jerman dan Afrika Selatan (lihat [[boerewors]]). Di Rusia dan Eropah Tengah, biji ketumbar adalah ramuan yang sekali-sekala digunakan dalam roti [[rai]] sebagai pengganti [[jintan]]. Biji ketumbar digunakan untuk menyediakan beberapa jenis bir yang tertentu, khususnya [[bir gandum]] di Jerman. Biji ketumbar ini digunakan bersama kulit oren untuk menambahkan rasa sitrus. === Akar === [[Fail:Coriander roots.JPG|thumb|Akar ketumbar.]] Akar ketumbar lebih kuat rasanya berbanding daunnya.<ref>http://everything2.com/e2node/coriander</ref> Akar ketumbar digunakan untuk memasak berbagai hidangan Asia, terutamanya masakan kuah dan pes kari Thai. == Rujukan == {{reflist}} {{Tunas-makanan}} {{Tunas-tumbuhan}} {{Herba dan rempah}} {{authority control}} [[Kategori:Herba]] [[Kategori:Rempah]] rnkfauj1ji71yrkeeciygkibstwns8z 0 40980 5650970 5647476 2022-08-22T10:18:38Z 2001:D08:1028:B0D7:69BD:721E:3C12:F27 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Rujukan kehormat#Yang Berbahagia|Yang Berbahagia]] [[Darjah kebesaran Melayu#Tan Sri|Tan Sri]] [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Haji]] | name = Othman Saat | honorific-suffix = <small> [[Panglima Mangku Negara|PMN]]; [[Darjah kebesaran negeri Kelantan|SJMK]] (Kelantan) </small> | image = Othman Saat MB Johor.png | width = | height = | caption =<small> <!---Othman Saat (kiri) dengan Perdana Menteri [[Tunku Abdul Rahman]], dan [[Abdul Razak Hussein|Tun Abdul Razak]] di Rumah Parlimen, Kuala Lumpur, pada Februari 1967, selepas dilantik sebagai [[Menteri Besar Johor]]|--></small> | birth_date = {{birth date|1927|04|4|df=y}} | birth_place = {{flagicon|Muar}} [[Muar]], [[Johor]], [[Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu]], [[Tanah Melayu British]] (kini [[Malaysia]]) | residence = | death_date = {{death date and age|2007|10|27|1927|4|4|df=y}} | death_place = [[Hospital Sultan Ismail]], [[Johor Bahru]] | resting_place = [[Makam Diraja Bukit Mahmoodiah|Tanah Perkuburan Islam Mahmoodiah]], Johor Bahru | office11 = Menteri Besar Johor | term_start11 = 4 Februari 1967 | term_end11 = 4 April 1982 | predecessor11 = [[Hassan Yunus|Tan Sri Dato' Haji Hassan Yunus]] | successor11 = [[Abdul Ajib Ahmad|Dato' Abdul Ajib Ahmad]] | office12 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk [[Kesang]] | term_start12 = 1974 | term_end12 = 1982 | predecessor12 = ''Konstituensi baharu'' | successor12 = [[Sabariah Ahmad]] | office13 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk [[Mukim Jorak|Jorak]] | term_start13 = 1959 | term_end13 = 1974 | predecessor13 = ''Konstituensi baharu'' | successor13 = [[Abdul Rahman Mahmud]] | office14 = Ketua [[UMNO]] Bahagian Pagoh | term_start14 = 1974 | term_end14 = 1985 | successor14 = [[Muhyiddin Yassin]] | office15 = Ketua [[UMNO]] Bahagian Muar Dalam | term_start15 = 1971 | term_end15 = 1974 | spouse = Puan Sri Rokiah Alwee (m. 1990) <br> Kamariah Bujang <br> Hasmah Hussein | children = 9 | party = {{BN UMNO}} [[UMNO]] |order11=ke-11|monarch11=[[Sultan Ismail ibni Almarhum Sultan Ibrahim]] (1967–1981) <br> [[Sultan Iskandar ibni Almarhum Sultan Ismail]] (1981–1982)}} [[Fail:OthmanSaat.jpg|thumb|250px|Othman Saat dengan kereta kegemarannya Mercedes 400 JDN 7]] [[Darjah kebesaran Melayu#Tan Sri|Tan Sri]] [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Haji]] '''Othman bin Haji Mohamed Saat''' (4 April 1927 – 27 Oktober 2007) ialah [[Menteri Besar Johor|Menteri Besar]] [[Johor]] yang kesebelas dan yang ketiga sejak [[kemerdekaan]] [[Malaya]] (kini [[Malaysia]]). Beliau menyandang jawatan ini selama tiga penggal, iaitu 15 tahun antara Februari 1967 hingga April 1982. Seorang peminat kereta mewah, himpunannya pada suatu ketika merangkumi 50 jenis kereta, termasuk [[Ferrari]], [[Alfa Romeo]], [[Daimler-Benz]] dan [[Jaguar]]. Bagaimanapun, beliau hanya mempunyai sebuah kereta [[Mercedes Benz|Mercedes S400]] dengan nombor plat kegemarannya, JDN 7 sehingga ke akhir hayatnya.<ref name=":11">{{cite web|work=[[Utusan Malaysia]]|url=http://lib.perdana.org.my/PLF/News_2007/UM/Others/200208/UM-281007.pdf|title=Perginya Bapa Pembangunan Luar Bandar Johor|accessdate=25 Ogos 2021|date=28 Oktober 2007|publisher=Yayasan Kepimpinan Perdana}}</ref> == Keluarga == Othman Mohamed Saat dilahirkan di Kampung Tengah, [[Muar]], [[Johor]] kepada seorang [[perdagangan|pedagang]] [[beras]] yang kaya. Othman Saat mempunyai sembilan anak iaitu lima lelaki dan empat perempuan, 32 cucu serta tujuh cicit hasil daripada tiga perkahwinan. Isteri pertamanya, Puan Sri Rokiah Alwee telah meninggal dunia pada tahun 1990. Isteri keduanya ialah Puan Sri Kamariah Bujang, manakala isteri ketiganya, Hasmah Hussein berakhir dengan penceraian. ==Pendidikan== Othman Saat menghabiskan pelajaran agamanya di Sekolah Tinggi Arab Madrasah Al-Attas di [[Johor Bahru]], dan kemudian melanjutkan [[pendidikan]]nya di [[Mekah]] selama dua tahun lagi. Selepas kepulangannya dari [[Timur Tengah]] ketika berumur 16 tahun, Othman memulakan kerjayanya dengan syarikat [[perniagaan]] ayahnya. Berasal dari keluarga aristokrat dalam kalangan orang Johor, Othman mempunyai 3 adik beradik lelaki termasuk beliau. Abang sulungnya ialah YB Dato' Haji Abdul Rauf bin Haji Mohamed Saat, bekas Pegawai Tinggi Kerajaan Johor atau J.C.S. Pernah memegang jawatan Yang DiPertua Jumaah Majlis Diraja Johor (Johor Royal Court Council), Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Awam Johor (SPAJ), Yang DiPertua Jabatan Agama Johor dan lain-lain. Jalan Dato' Rauf di bandar Kluang adalah sempena nama beliau yang pernah memegang jawatan Pegawai Daerah Kluang. Othman juga mempunyai seorang lagi abang iaitu YB Orang Kaya Dato' Haji Hassan bin Haji Mohamed Saat, seorang penghulu kanan di Johor serta juga memegang jawatan Ahli Surohanjaya Perkhidmatan Awam Johor dan Ahli Majlis Jumaah Majlis DiRaja Johor. Keluarga Othman pernah dikatakan sebagai keluarga terkaya di Muar & mungkin Johor sekitar tahun 1930-80 an. 3 beradik ini amat disegani dan dihormati oleh orang Johor pada ketika itu. == Kerjaya politik == Kehidupan politiknya bermula dengan gerakan [[nasionalisme]] [[Melayu]] pada dekad [[1940-an]]. Beliau menyertai [[Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu]] (UMNO) selepas [[parti politik]] itu ditubuhkan di [[Batu Pahat]] oleh [[Onn Jaafar|Dato' Onn Jaafar]] pada tahun 1946. Othman menjadi salah satu ahli jawatankuasa UMNO pada tahun [[1952]]. Beliau mendaftarkan diri pada 11 Mei, 1946 – hari UMNO ditubuhkan. Pada tahun 1955, Othman menyertai [[Pilihan Raya Umum Tanah Melayu 1955|Pilihan Raya Umum]], dan memenangi kerusi Dewan Negeri [[Mukim Jorak|Jorak]] tanpa bertanding. Beliau menjadi ahli EXCO negeri Johor pada tahun 1958. Pada tahun 1964, Othman dilantik sebagai ahli EXCO untuk bertanggungjawab kepada Kerajaan Tempatan dan Perumahan dan beliau memulakan skim-skim rumah kos rendah untuk golongan miskin dan membuka tanah rancangan [[Felda]] dan [[FELCRA]] di Johor pada zaman [[Abdul Razak Hussein|Tun Abdul Razak]] sekitar 1970-an. Pada 1985, Tuan Haji [[Muhyiddin Yassin]] berjaya mengalahkan beliau dalam perebutan jawatan [[Ketua UMNO Bahagian Pagoh]]. Jawatan sebagai Ketua UMNO Bahagian Pagoh dipegangnya selama 14 tahun. ==Menteri Besar Johor== Pada 4 April 1967 ketika berumur 43 tahun, Othman dilantik sebagai Menteri Besar Johor ke-11, menggantikan [[Hassan Yunus|Tan Sri Hassan Yunus]].<ref name=":11"></ref> Beliau menyandang jawatan ini selama tiga penggal sehingga tahun [[1982]]. Nasibnya bertukar apabila [[Mahathir bin Mohamad|Dr Mahathir]] menjadi [[Perdana Menteri Malaysia]] dan [[Musa Hitam]] menjadi timbalannya. Musa Hitam dikatakan menggunakan semua cara dari ibu pejabat UMNO di [[Kuala Lumpur]] untuk melemahkan pengaruh Othman. Ini merupakan titik permulaan untuk kejatuhan kerjaya politiknya. Pada tahun 1982, Othman meletakkan jawatannya sebagai Menteri Besar selepas 16 tahun berkhidmat. Beberapa tahun kemudian pada tahun [[1987]], beliau menyertai [[parti politik]] [[Semangat 46]] yang baru ditubuhkan oleh [[Tengku Razaleigh bin Tengku Mohd Hamzah|Tengku Razaleigh Hamzah]] untuk mencabar UMNO dalam [[Pilihan Raya Umum Malaysia 1990|pilihan raya umum pada tahun 1990]]. Walau bagaimanapun, Semangat 46 tidak begitu berjaya dan kemudian dibubarkan. Dia telah menjual kebanyakan hartanya untuk membayar cukai. Malah gelaran 'Datuk' juga ditarik balik.<ref name=":1">{{cite web|url=http://lib.perdana.org.my/PLF/ArkibNegara_Digitisation/Berita%20Harian/1982_a/BeritaHarian%5B4Mei1982%5BSultanTitahSerahPingat.pdf|title=Sultan Titah Serah Pingat|date=4 Mei 1982|work=[[Berita Harian]]|publisher=Yayasan Kepimpinan Perdana|language=ms|url-status=live|accessdate=21 Mac 2021}}</ref> Selepas kekalahan beliau dalam UMNO, beliau hampir dilupakan. ==Krisis Sultan-Menteri Besar Johor== Wartawan [[Chamil Wariya]] dalam bukunya 'Krisis Sultan - Menteri Besar, apa sebenarnya terjadi' mendedahkan krisis [[Sultan Johor]] dengan [[Menteri Besar Johor]], Tan Sri Othman Saat. Timbalan Perdana Menteri Malaysia ketika itu (1982) iaitu Tun [[Musa Hitam]], telah menegur Othman Saat yang didakwa memberi kawasan balak dan tanah berasaskan pertimbangan politik. Othman diarah menghentikan amalan itu. Beliau dilihat sudah terlalu lama menjadi Menteri Besar dan hendaklah memberi laluan kepada orang muda.<ref>Krisis Sultan - Menteri Besar, apa sebenarnya terjadi' oleh [[Chamil Wariya]], hlm 111</ref> Sultan Johor, [[Sultan Iskandar ibni Sultan Ismail|Sultan Mahmood Iskandar]] yang baru dilantik semula sebagai Tengku Mahkota Johor, menggesa Othman Saat segera berundur kerana mempertikaikan kesahihan TMJ. Beberapa demonstrasi dirancang akan diadakan di beberapa tempat seperti di [[Kota Tinggi]].<ref>'The 1983 Malaysian constitutional crisis: two views and select ...', Simon Barraclough, P. Arudsothy </ref> Sultan Ismail koma pada 8 Mei, tiga hari sebelum kemangkatannya. Sultan mengeluarkan perintah supaya Othman Saat keluar dari pejabatnya dalam tempoh 24 jam, tidak lama selepas kematian [[Sultan Ismail ibni Almarhum Sultan Ibrahim|Sultan Ismail]]. Tetapi Othman Saat tidak mengendahkan arahan itu. Namun akhirnya meletakkan jawatan selepas campur tangan Dr [[Mahathir Mohamad]]. Krisis ini menyamai kisah [[Nik Hassan bin Wan Abdul Rahman|Dato' Nik Hassan Wan Abdul Rahman]] dengan Sultan Terengganu, Dato' [[Abdul Rahim bin Abu Bakar|Abdul Rahim Abu Bakar]] dengan Sultan Pahang dan krisis Perlembagaan 1983. ==Kes mahkamah== Pada 1982, Hakim Wan Yahya membicarakan kes Mohamed bin Ismail lwn. Tan Sri Haji Othman Saat [1982] 2 MLJ 133. Ketika itu dipertikaikan 'locus standy' antara kedua-dua mereka.<ref>'Public interest litigation in Asia' oleh Po Jen Yap, Holning Lau , hlm 83</ref> ==Kematian== Beliau diserang [[angin ahmar]] ringan pada 2001 dan 2002. Kaki kanannya telah dipotong dari paras lutut akibat gangren pada 2 Oktober 2007 di [[Hospital Sultan Ismail]] (HSI) dan beransur pulih. Othman mengalami sakit tulang belakang setelah terlalu lama terbaring di katil. Pada 27 Oktober 2007, beliau meninggal dunia di [[Hospital Sultan Ismail]] (HSI) di Pandan, [[Johor Bahru]] akibat jangkitan kuman sehingga membawa kepada septisemia (keracunan darah) jam 7.00 pagi. Beliau meninggal dunia ketika berusia 80 tahun. Jenazah Allahyarham telah disembahyangkan di [[Masjid Sultan Abu Bakar]] dan disemadikan di [[Makam Diraja Bukit Mahmoodiah|Tanah Perkuburan Islam Mahmoodiah]], [[Johor Bahru]]. Talkin dibacakan oleh Mufti Johor, Dato' Haji Nooh Gadut. Turut hadir Tunku Mahkota Johor, [[Sultan Ibrahim Ismail ibni Almarhum Sultan Iskandar|Tunku Ibrahim Ismail Ibni Sultan Iskandar Al-Haj]]. Sebuah kampung di Johor telah dinamakan sebagai 'Kampung Othman Saat' bagi mengenang jasanya. == Rujukan == * Akhbar ''New Sunday Times'', Malaysia. 24 September 2006. * Akhbar ''Utusan Malaysia'', 27 Oktober 2007. {{reflist}} {{Menteri Besar Johor}} {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1927|2007}} [[Kategori:Anggota Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu]] [[Kategori:Orang dari Muar]] [[Kategori:Menteri Besar Johor]] [[Kategori:Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor]] [[Kategori:Menteri Besar daripada UMNO|Johor]] [[Kategori:Penerima Panglima Mangku Negara]] [[Kategori:Penerima Darjah Seri Paduka Jiwa Mahkota Kelantan]] e85px2ad2puiws57wvj3elylnxpi3gu 0 41850 5650583 5638141 2022-08-21T15:57:16Z SteenNote 234376 /* Telefilem */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Erma Fatima | birth_name = Fatimah binti Rahmad Ali | birth_date = {{birth date and age|1968|3|14}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Selangor]] (ketika itu) [[Malaysia]] | nationality = | occupation = Pelakon, pengarah, penerbit, penerbit televisyen, penulis skrip | years_active = 1987&ndash;kini | spouse = {{marriage|[[Bade Hj. Azmi]]|1991|2017|end=divorced}} | children = 5 anak angkat | relatives = [[Umie Aida]] (adik) | other names = Erma Fatima }} '''Fatimah Rahmad Ali''' (lahir 14 Mac 1968), dikenali dengan nama pentasnya, '''Erma Fatima''' merupakan seorang pelakon, pengarah, penerbit, dan penulis skrip [[Malaysia]]. Beliau pernah memenangi kategori Pelakon Wanita Terbaik menerusi ''[[Hati Bukan Kristal]]'' ([[Festival Filem Malaysia ke-9]]) dan ''[[Femina]]'' ([[Festival Filem Malaysia ke-11]]). ==Kehidupan dan [[kerjaya]]== Beliau dilahirkan sebagai Fatimah binti Rahmad Ali pada 14 Mac 1968 di [[Kuala Lumpur]] dan mempunyai adik-beradik seramai enam orang, adiknya [[Umie Aida]] juga bergiat aktif dalam bidang lakonan. Beliau mula diperkenalkan menerusi filem ''[[Rozana Cinta 87]]'' yang diterbitkan pada tahun 1987. Beliau konsisten dalam setiap lakonan yang dibawanya. Filem pertama arahan beliau ialah ''[[Jimi Asmara]]'' lakonan [[Hani Mohsin]]. Beliau juga mencipta sejarah apabila menerima anugerah Pengarah Terbaik di Festival Filem Seoul, [[Korea Selatan]]. Beliau masih lagi aktif berlakon dan mengarah drama di samping filem. Antara karya arahan beliau termasuklah ''[[Diva Popular]]'', ''[[Tahajjud Cinta (siri TV)|Tahajjud Cinta]]'', ''[[Dejavu di Kinabalu]]'' dan ''[[Kau Yang Terindah]]''. Beliau berkahwin dengan pengarah filem terkenal, [[Bade Hj. Azmi]] pada 30 November 1991 dan memiliki lima orang anak angkat. Pada 19 Ogos 2017, pasangan ini bercerai secara rasmi.<ref>[http://www.thestar.com.my/news/nation/2017/08/19/bade-and-erma-part-ways-after-27-years/ Bade and Erma part ways after 27 years] ''[[The Star]]''. 19 August 2017.</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="2"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="66"|Pengarah ! width="66"|Pelakon |- | rowspan="3"|1987 | ''[[Rozana Cinta 87]]'' | {{na}} | {{ya}} | Nomi | Filem pertama |- | ''[[Puteri (filem)|Puteri]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | ''[[Kepala Angin]]'' | {{na}} | {{ya}} | Ema | |- | rowspan="2"|1988 | ''[[Filem Dendang Remaja|Dendang Remaja]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | ''[[Anak Sarawak]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | rowspan="3"|1989 | ''[[Kolej 56]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | ''[[Pelumba Malam]]'' | {{na}} | {{ya}} | Tini | |- | ''[[Tuah (filem 1988)|Tuah]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | rowspan="2"|1990 | ''[[Hati Bukan Kristal]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | ''[[Riang Tirana]]'' | {{na}} | {{ya}} | Riang Tirana | |- | 1991 | ''[[Bintang Malam]]'' | {{na}} | {{ya}} | Shima / Kartini | |- | rowspan="2"|1992 | ''[[Syahadat]]'' | {{na}} | {{ya}} | Saleha | |- | ''[[XX Ray]]'' | {{na}} | {{ya}} | Makhluk UFO | Penampilan khas |- | 1993 | ''[[Pemburu Bayang]]'' | {{na}} | {{ya}} | Faridah | |- | rowspan="3"|1994 | ''[[Fantasi (filem)|Fantasi]]'' | {{na}} | {{ya}} | Nora | |- | ''[[Femina]]'' | {{na}} | {{ya}} | | |- | ''[[Putera (filem)|Putera]]'' | {{na}} | {{ya}} | Noraini | |- | 1995 | ''[[Jimi Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Juga sebagai penerbit |- | 1998 | ''[[Puteri Impian 2]]'' | {{na}} | {{ya}} | | Pelakon undangan |- | 1999 | ''[[Perempuan Melayu Terakhir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Sebagai penerbit |- | 2001 | ''[[Lagi-Lagi Senario]]'' | {{na}} | {{ya}} | Fatima Rahmad | Penampilan khas |- | 2002 | ''[[Embun (filem)|Embun]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | rowspan="2"|2003 | ''[[Laila Isabella]]'' | {{na}} | {{ya}} | Kak Bell | |- | ''[[Janji Diana]]'' | {{na}} | {{ya}} | Anita | |- | rowspan="3"|2004 | ''[[Buli (filem)|Buli]]'' | {{na}} | {{ya}} | Pengarah filem Pancutan Terakhir | Penampilan khas |- | ''[[Bintang Hati (filem)|Bintang Hati]]'' | {{na}} | {{ya}} | Dirinya sendiri | |- | ''[[Cinta Luar Biasa]]'' | {{na}} | {{ya}} | Cik Lulu | |- | rowspan="2"|2006 | ''[[Castello]]'' | {{na}} | {{ya}} | Ibu Adi | Penampilan khas |- | ''[[Diva Popular]]'' | {{ya}} | {{ya}} | | Juga sebagai penulis |- | 2008 | ''[[Apa Kata Hati?]]'' | {{na}} | {{ya}} | Lala | Pelakon undangan |- | 2012 | ''[[Azura (filem 2012)|Azura]]'' | {{na}} | {{ya}} | Yusni | |- | 2014 | ''[[Manisnya Cinta Di Cappadoccia]]'' | {{na}} | {{ya}} | Datin Noor | Pelakon undangan |- | 2016 | ''[[Upin & Ipin: Jeng Jeng Jeng!]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | 2022 | ''Juang'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="3"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Saluran TV ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Pelakon |- | 2000 | ''[[Salam Taj Mahal]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | | rowspan="8"|[[TV3]] | |- | 1999 | ''[[Romeo & Juliet (drama)|Romeo & Juliet]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | | |- | 2010 | ''[[Janji Kekasih]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hajjah Hashimah | |- | 2011 | ''[[Tahajjud Cinta (drama)|Tahajjud Cinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ustazah Hamani | |- | 2014–2018 | ''[[Mak Cun (siri drama)|Mak Cun]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Mak Cun | |- | rowspan="2"|2012 | ''[[Dejavu di Kinabalu]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Kau Yang Terindah]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | 2015 | ''[[Ajaibnya Cinta]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Mak Cun | |- | 2016 | ''[[Rumi & Jawi]]'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Prima]] | |- | rowspan="3"|2021 | ''[[Lockdown]]'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Diva Popular (drama)|Diva Popular]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | rowspan="2"|Datuk Rona Di Alfonso Di Al Bukhari | rowspan="2"|[[Awesome TV]] | |- | ''[[Diva Popular 2]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | |- | 2022 | ''[[Lockdown 2]]'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Ria]] | |- | TBA | ''[[Perempuan Itu (drama)|Perempuan Itu]]'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="2"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Saluran TV ! rowspan="2" |Catatan |- ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- | 1990 | ''Amira'' | {{na}} | {{ya}} | Amira | [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] | |- | rowspan="2"|1994 | ''Pengantin Popular'' | {{na}} | {{ya}} | | VCD | |- | ''Ratu Jamu'' | {{ya}} | {{na}} | | [[TV3]] | |- | 1997 | ''Jangan'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="2"|[[TV1]] | |- | 1999 | ''Daerah Shafika'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | 2011 | ''Ohhh Harammm'' | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="4" |[[TV3]] | |- | 2014 | ''Spain Uoolss'' | {{na}} | {{ya}} | rowspan="3" | Mak Cun | |- |2015 |''Sawadeeka - Mak Cun'' | {{na}} | {{ya}} | |- |2016 |''Mak Cun Pi New York'' | {{ya}} | {{ya}} | |- | rowspan="5" |2017 |''Pesan Dari Tuhan'' | {{ya}} | {{na}} | |[[TV2]] | |- | ''Asam Pedas Pewitt'' | {{na}} | {{ya}} | | rowspan="6" |[[TV3]] | |- | ''Teater Mak Cun - D'Walei'' | {{ya}} | {{ya}} | rowspan="5" |Mak Cun | |- | ''Raya Sakan Mak Cun'' | {{ya}} | {{ya}} | Rancangan khas |- | ''Mak Cun Pi Lombok'' | {{na}} | {{ya}} | |- | 2018 | ''Mak Cun Pi Amerika Lagi'' | {{na}} | {{ya}} | |- | 2020 | ''Mak Cun - Anjung Orang KIta'' | {{na}} | {{ya}} | |- |} ==Anugerah dan penghargaan== Setakat ini, beliau meraih empat anugerah Festival Filem Malaysia (FFM), tiga Anugerah Skrin dan satu Anugerah Profima. Pada tahun 2003, filem arahan beliau, Embun tewas kepada filem arahan suaminya, KL Menjerit dalam kedua-dua anugerah berprestij iaitu anugerah Festival Filem Malaysia (FFM) dan Anugerah Skrin masing-masing untuk kategori pengarah terbaik dan filem terbaik. {| class="wikitable" <!-- to use sortable requires eliminating all use of rowspan --> |- |+Festival Filem Malaysia ! Tahun ! Filem ! Kategori/Anugerah ! Hasil |- | align="center" | 1987 | [[Puteri (filem)|''Puteri'']] | [[ Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Wanita Terbaik FFM]] | {{won}} |- | align="center" | 1990 | [[Hati Bukan Kristal|''Hati Bukan Kristal'']] | [[ Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik FFM]] | {{won}} |- | align="center" rowspan="2" | 1992 | ''[[Syahadat]]'' | [[ Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik FFM]] | {{nom}} |- | [[Bintang Malam|''Bintang Malam'']] | [[ Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Wanita Terbaik FFM]] | {{won}} |- | align="center" rowspan="3" | 1994 | ''[[Femina]]'' | [[ Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik FFM]] | {{won}} |- | ''Fantasi'' | [[ Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik FFM]] | {{nom}} |- | [[Pemburu Bayang|''Pemburu Bayang'']] | [[ Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Wanita Terbaik FFM]] | {{nom}} |- | align="center" | 2000 | [[Perempuan Melayu Terakhir|''Perempuan Melayu Terakhir'']] | Pengarah Terbaik Festival Filem Antarabangsa Pyongyang ke-7 | {{won}} |- | align="center" | 2003 | [[Embun_(filem)|''Embun'']] | Pengarah Terbaik Anugerah Skrin | {{nom}} |- |} {| class="wikitable" <!-- to use sortable requires eliminating all use of rowspan --> |- |+Anugerah Skrin ! Tahun ! Judul ! Kategori/Anugerah ! Hasil !Catatan |- | align="center" rowspan="3" | 1995 | ''Ratu Jamu'' | Pengarah Terbaik Anugerah Skrin | {{won}} | |- | ''Aku Anak Siapa'' | Pengarah Terbaik Anugerah Skrin | {{nom}} | |- | ''Masih Ada Harapan'' | Aktres Terbaik Anugerah Skrin | {{nom}} | |- | align="center" rowspan="2" | 2009 | rowspan="2" | ''Tersasar Di Jalanmu'' | Pengarah Terbaik Anugerah Skrin | {{won}} | |- | Lakon TV Terbaik Anugerah Skrin | {{won}} | |- | align="center" rowspan="2" | 2011 | rowspan="2" | ''Airmata Nur Salina'' | Pengarah Terbaik Anugerah Skrin | {{nom}} | |- | Lakon TV Terbaik Anugerah Skrin | {{won}} | |- |2015 |''Sawadeeka Mak Cun'' | | |Persembahan teater |- |2017 |''Pesan Dari Tuhan'' |Drama Terbaik | {{won}} | |} {| class="wikitable" <!-- to use sortable requires eliminating all use of rowspan --> |- |+Anugerah PROFIMA ! Tahun ! Judul ! Kategori/Anugerah ! Hasil |- | align="center" rowspan="1" | 2011 | Tahajjud Cinta | Pengarah Terbaik Anugerah Profima<ref>http://www.hmetro.com.my/articles/AnugerahProfimamakinmantap/Article</ref> | {{won}} |- |2016 |Rumi & Jawi<ref>http://www.myinfotaip.com/2016/06/drama-rumi-dan-jawi.html</ref> | | |} {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |rowspan=2 align=center|'''2018''' |rowspan=2 align=center|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |align=center|Artis Versatil Popular |{{NA}} |{{nom}} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|0268874|Erma Fatima}} {{Pelakon Wanita Terbaik (FFM)‎}} {{Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (FFM)}} {{Pelakon Filem Wanita Popular ABPBH}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon Melayu]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penulis skrip Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pengarah televisyen Malaysia]] [[Kategori:Penerbit televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon Komedi Terbaik Anugerah Skrin|2016]] [[Kategori:Pengarah Terbaik (Drama) Anugerah Skrin|1995,2009, 2013, 2017]] e52w18d18c1lld5kv3guwzxkyn8ljdu 0 43250 5650993 5624936 2022-08-22T10:49:09Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Taxobox |name = Rambai<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Baccaurea motleyana.jpg |regnum = [[Tumbuhan]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Malpighiales]] |familia = [[Phyllanthaceae]] |genus = ''[[Baccaurea]]'' |species = '''''B. motleyana''''' |binomial = ''Baccaurea motleyana'' |binomial_authority = [[Johannes Müller Argoviensis|Müll.Arg.]] |}} '''Rambai''' ({{Jawi|رامباي}}, ''Baccaurea motleyana'') ialah spesies pokok berbuah yang hidup meliar di bahagian [[Asia Tenggara]] dan ditanam untuk buahnya di [[Indonesia]], [[Thailand]] dan [[Semenanjung Malaysia]]. Pokok rambai biasanya tumbuh pada ketinggian antara 9 hingga 12 meter dengan dahan pendek dan bahagian atas yang rendang. Pokok rambai memiliki daun malar hijau yang berkilat di bahagian atas dan perang kehijauan berbulu halus di bahagian bawah daun. Setiap daun pokok rambai sepanjang 33 sentimeter dan selebar 15 sentimeter. Spesies pokok rambai merupakan pokok berjantina ("dioecious"), dengan bunga jantan dan betina membesar pada individual yang berlainan. Kedua jenis bunga berbau harum dan memiliki sepal kuning. [[Stamen]] [[raceme]] pokok rambai mampu membesar sehingga 15 sentimeter dan [[Gynoecium|pistillate]] inflorescences mampu mencecah 75 sentimeter panjangs. Buah pokok rambai setiap satunya antara 2 hingga 5 sentimeter panjang dan sekitar dua sentimeter lebar dan tumbuh segugus. Setiap buah memiliki kulit velvet merah jambu, kuning, atau perang yang berkedut apabila matang dan memiliki dua pulp keputihan berisi antara tiga hingga lima biji benih. Setiap kantung berasa manis hingga berasid. Ia boleh dimakan mentah atau dimasak atau dijadikan jem atau ditapai. Pokok rambai juga digunakan sebagai teduhan dan kayu berkualiti rendah. ==Galeri== <gallery> Imej:YosriRambai.jpg|Buah rambai. Imej:YosriRambai1.jpg|Buah rambai. Imej:Buah rambai dipokok.JPG|Pokok rambai berbuah. Imej:Tree of Baccaurea motleyana (Phyllanthaceae).JPG|Pokok Rambai Imej:Young fruits of Baccaurea motleyana (Phyllanthaceae).JPG|Buah Rambai putik. Imej:Mass fruiting of Baccaurea motleyana (Phyllanthaceae).JPG|Buah Rambai bergugusan. Imej:Fruits of Baccaurea motleyana in yellow (Phyllanthaceae).JPG|Buah Rambai Imej:Fruits of Baccaurea motleyana (Phyllanthaceae).JPG|Buah Rambai. </gallery> ==Lihat juga== * [[Pokok Rambai Hutan]] ==Pautan luar == * [https://www.mybis.gov.my/sp/23721 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/7/2739 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura *[http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/rambai_ars.html Purdue New Crops Profile] *[http://ecocrop.fao.org/ecocrop/srv/en/cropView?id=3591 FAO Ecocrops Profile] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120210103013/http://ecocrop.fao.org/ecocrop/srv/en/cropView?id=3591 |date=2012-02-10 }} *[http://www.flickr.com/photos/7150287@N02/428661261 Baccaurea motleyana] * [http://news.brunei.fm/2009/11/26/rambai-strangers-to-many/ Brunei FM] {{Tunas-tumbuhan}} {{senaraipokok}} [[Kategori:Phyllanthaceae]] [[Kategori:Tumbuhan diesius]] aov4uxjwzy7aqvk8jryvgydk9s6nads 0 44246 5650769 5647710 2022-08-22T02:15:00Z Fight for the true 291480 wikitext text/x-wiki {{Infobox clothing type | name = Songket | image_file = Bamboofabric.png | image_size = | caption =Songket klasik, corak dalam segi tiga bawah mewakili pucuk [[buluh]] | type = | material = [[sutera]], [[kapas]], [[emas]], [[perak]] | location =[[Borneo]],[[Palembang]] dan [[Semenanjung Tanah Melayu]] menyebar ke [[Asia Tenggara Maritim]]<ref>{{cite web|url= http://www.jmm.gov.my/files/pictures/Revitalising%20the%20Craft%20of%20Songket%20Weaving%20through%20Innovation%20in%20Malaysia.pdf|title= Revitalising the Craft of Songket Weaving through Innovation in Malaysia|author= Dr. June Ngo Siok Kheng|access-date= 30 Mac 2021}}</ref><ref name="Sejarah perkataan songket Malaysia">{{Cite web|URL=https://www.songketrepublik.com/blogs/blog/sejarah-unik-songket-malaysia |title=Songket Malaysia (Malaysia) |access-date=2022-07-07}}</ref> <!---susun mengikut abjad---> }} {{Infobox intangible heritage | Image = | Caption = Songket | ICH = Songket | State Party = Malaysia | Type = | Domains = Ketukangan tradisional | ID = 01505 | Region = [[Asia Pasifik]] | Year = 2021 | Session = ke-16 | List = Representative List | Link = https://ich.unesco.org/en/RL/songket-01505 | Below = [[File:Unesco Cultural Heritage logo.svg|100px]] | Note = }} '''Songket''' ({{Jawi|سوڠكيت}}) merupakan sejenis [[kain]] [[Penenunan|tenunan]] unik dalam [[alam Melayu]] yang berasal dari [[Borneo]],[[Sumatera]] dan [[Semenanjung Tanah Melayu]] . Ia dihasilkan dengan mesin tradisional yang menghasilkan [[corak]] rumit menggunakan [[benang]] [[emas]] atau [[perak]]. Ia kain lazim yang dibusanakan dalam adat-adat perkahwinan [[Orang Melayu|Melayu]] di [[Asia Tenggara]]. Kain tenunan ini yang biasanya dikenakan saat kenduri, perayaan atau pesta baik dililit tubuh seperti sarung, disampirkan di bahu, atau sebagai destar atau [[tanjak]] menghiasi kepala. Songket ialah kain tenun mewah yang biasanya dikenakan saat kenduri, perayaan atau pesta; ia pada dahulunya khusus dipakai [[golongan bangsawan]] - keluarga kerabat diraja dan orang besar negeri. Kehalusan tenunan dan kerumitan motif corak songket ketika itu menggambarkan pangkat dan kedudukan tinggi seseorang pembesar. Ia telah terkenal di [[Alam Melayu]] sejak abad ke-13 yang lampau. Di Palembang Sumatera Selatan songket telah dikenal sejak abad ke- 7 dengan ditemukannya arca berbusana songket pada Candi Bumi Ayu. Songket punya nilai sejarah yang tinggi sebagai fabrik warisan agung. Selain mengangkat martabat si pemakai, motif dan warna tenunan songket melambangkan kedudukan seseorang. Tradisi songket-songket setempat di Indonesia diakui sebagai [[Warisan Budaya Takbenda Indonesia|Warisan Budaya Takbenda Negara]] oleh [[Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia|Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan Indonesia]]:<ref>{{Cite web|title=Warisan Budaya Takbenda, Penetapan|url=https://warisanbudaya.kemdikbud.go.id/?penetapan&&list&tab=1&vieww=per10&limitto&keywords=songket#|access-date=14 Disember 2020|work=Cultural Heritage, Ministry of Education and Culture of Indonesia}}</ref> pengiktirafan ini meliputi tradisi songket asal [[Palembang]] dan [[Sambas]] pada 2013; songket Pandai Sikek pada 2014; tradisi Songket asal Beratan, [[Bali]] pada 2018; dan tradisi songket [[Silungkang]] pada 2019. Songket buatan tempatan di Malaysia pula menerima pengiktirafan antarabangsa oleh [[UNESCO|Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu]] (UNESCO) yang menyenaraikannya dalam kategori [[Warisan budaya tidak ketara|warisan kebudayaan tidak ketara]] pada 17 Disember 2021.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnnindonesia.com/gaya-hidup/20211217110027-277-735228/songket-malaysia-diakui-jadi-warisan-tak-benda-unesco|title=Songket Malaysia Diakui Jadi Warisan Tak Benda UNESCO|last=CNN Indonesia|date=17 Disember 2021|website=CNN Indonesia|url-status=live|access-date=17 Disember 2021}}</ref> == Peristilahan == Secara [[etimologi]]nya, istilah "songket" berasal daripada gabungan kata-kata ''songsong'' dan ''teket'' dalam [[bahasa Palembang|bahasa tuturan]] masyarakat [[Palembang]] – bandar pusat empayar [[Srivijaya]] yang menurut susur galurnya ialah asal usul tradisi songket dan tenunan benang emas bermula – masing-masing bererti "tenun" dan "sulam" berkaitan pada metode pembuatan songket itu sendiri yakni dengan mengaitkan dan mengambil sejumput kain tenun, dan kemudian menyelipkan benang emas.<ref>{{cite journal|date=2018 |title=Motif ''Bungo Pacik'' Pada Tenunan Songket Palembang|url=https://media.neliti.com/media/publications/325756-motif-bungo-pacik-pada-tenunan-songket-p-b652f430.pdf|journal= Sitakara Jurnal Pendidikan Seni dan Budaya |access-date=25 April 2021}}</ref><ref>{{cite magazine|title=National Geographic Traveller Indonesia|volume=1|issue=6|year=2009|location=Jakarta, Indonesia|page=63}}</ref> Istilah ''songket'' kemudian diserap sebagai "sungkit" mahupun "sangkut" yang bermakna "mengaitkan", "menyunggit" atau "mencungkil".<ref>{{cite web |url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/menyungkit|title=Sungkit|author=<!--Not stated--> |website=kbbi.kemdikbud.go.id |publisher= Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan|access-date=25 April 2021}}</ref><ref>{{cite web |url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/menyangkut|title=Sangkut|author=<!--Not stated--> |website=kbbi.kemdikbud.go.id |publisher= Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan|access-date=25 April 2021}}</ref> Selain itu, dalam teori lain, kata ''songket'' juga mungkin berasal dari istilah ''songka'' iaitu sejenis sarung kepala berupa songkok yang khas didapati di Palembang.<ref name="Rodgers and Summerfield">{{cite book|url=http://books.google.com.my/books?id=pgu6c4qZMkYC&pg=PA47&dq=songket&hl=en&sa=X&ei=HcUTT6nJCsHMrQeD49zzAQ&ved=0CEMQ6AEwBA#v=onepage&q=songket&f=false|title=Gold Cloths of Sumatra: Indonesia’s Songkets from Ceremony to Commodity|publisher=Cantor Art Gallery|location=Worcester, Massachusetts|year=2007|first1=Susan |last1=Rodgers|first2=Anne |last2=Summerfield|first2=John|last3= Summerfield}}</ref> ==Sejarah perkembangan== Mengikut Robyn Maxwell (1990), pengetahuan orang Melayu mengenai teknik songket mungkin diambil daripada orang Cina yang memperkenalkan bahan logam tetapi kehadiran budaya dari [[Timur Tengah]], [[Parsi]], [[Turki]] dan [[Moghul]] ([[India]]) telah memperkukuhkan lagi penghasilannya. Tidak banyak diketahui mengenai asal songket, tetapi kemungkinannya penenunan songket berkembang di Malaysia melalui perkahwinan antara keluarga diraja, yang merupakan strategi penyatuan biasa sekitar abad ke-15. Songket menggunakan teknik tenunan, di mana benang emas ditenun antara benang sutera pada kain latar. Fabrik yang mewah dan mahal ini menggambarkan struktur sosial dikalangan bangsawan Melayu. Dokumentasi mengenai asal usul songket masih tidak jelas, kemungkinan tenun songket mencapai semenanjung Malaya melalui perkahwinan atau persekutuan antara bangsawan Melayu, kerana songket yang berharga kerap kali dijadikan [[mas kahwin]] atau hantaran dalam suatu perkahwinan. Praktik seperti ini lazim dilakukan oleh negeri-negeri Melayu untuk mengikat persekutuan strategik. Bahkan, keberadaan sesebahagian bahan asas membuat kain ini seperti benang emas juga mencerminkan kedudukan para petukang kain ini yang terletak dalam kerajaan kerana bahan pembuatannya yang mahal - benang emas sejatinya memang terbuat dari lembaran [[emas]] murni asli.<ref name="Uchino2005">{{cite journal |last=Uchino |first=Megumi |title=Socio-cultural history of Palembang Songket |journal=Indonesia and the Malay World |volume=33 |issue=96 |pages=205–223 |month=July | year=2005 |publisher=Routledge |doi=10.1080/13639810500283985}}</ref> Kain ini ada juga dikaitkan dengan kegemilangan [[Sriwijaya]] suatu ketika dari abad ke-7 hingga abad ke-13.<ref>[http://beta.antaranews.com/berita/1279268106/the-ancient-sriwijaya-heritage-tampilkan-kemilau-songket-dan-adat-perkawinan-sumsel "The Ancient Sriwijaya Heritage" Tampilkan Kemilau Songket dan Adat Perkawinan Sumsel]</ref><ref name="Sriwijaya Post">{{Cite news|first =|last =|authorlink =|author = Sriwijaya Post|coauthors =|title = Motif Abstrak Songket palembang|url = http://palembang.tribunnews.com/2011/12/21/motif-abstrak-songket-palembang|format = |work = |publisher = Sriwijaya Post|pages = |page = |date = |accessdate = 16 Januari 2012|quote = }}</ref> Songket sebagai busana diraja juga disebutkan dalam naskah Abdullah bin Abdul Kadir pada tahun 1849.<ref>[http://books.google.com.my/books?id=VihYSsllnjQC&pg=PA338&dq=berkain+songket+dan+berbaju+sikap+dan&lr=&as_brr=3&cd=2#v=onepage&q=berkain%20songket%20dan%20berbaju%20sikap%20dan&f=false Hikayat Abdullah By Hamzah Hamdani]</ref> ===Pada zaman kini=== [[Imej:YosriSampinSongket.jpg|300px|right|thumb|Kain samping songket beraneka corak.]] Kini dengan digunakannya benang emas sintetik, maka songket pun tidak lagi luar biasa mahal seperti dahulu kala yang menggunakan emas asli. Meskipun demikian, songket mutu terbaik tetap dihargai sebagai bentuk kesenian yang anggun dan harganya cukup mahal. Pemakaian songket kini turut berubah selaras dengan peredaran masa. Sebagai contoh, songket dijadikan [[Samping|sampin]] untuk dipakai oleh orang lelaki untuk menyambut Hari Raya dan juga untuk majlis pernikahan.<ref>https://songketdunia.my</ref> Peningkatan kos penghasilan [[sutera]], benang emas dan perak serta perubahan fesyen dan trend sedikit sebanyak mempengaruhi industri songket seawal pertengahan abad ke-20. Dengan ini, pemakaian kain ini lebih menyeluruh tidak terhad kepada kerabat diraja sahaja. Cara pemakaiannya juga lebih meluas, bersesuaian dengan majlis begitu juga corak dan motifnya yang semakin kontemporari, sesuai dengan perubahan dan peredaran masa. Meskipun berasal dari kerajinan tradisional, industri songket merupakan kerajinan yang terus hidup dan dinamis. Para perajin songket terutama di Palembang kini berusaha menciptakan motif-motif baru yang lebih moden dan pilihan warna yang lebih lembut. Hal ini sebagai upaya agar songket senantiasa mengikuti zaman dan digemari masyarakat.<ref name="Sriwijaya Post" /> Kini, usaha untuk memastikan kesinambungan industri songket masih berterusan dan secara relatifnya berjaya mencapai tahap yang memuaskan sehingga songket semakin dipelbagaikan kegunaan: songket misalnya sering dibingkai dan dijadikan benda seni penghias ruangan dinding atau cenderahati. Penerapan kain songket secara moden amat beraneka ragam, mulai dari tas wanita, [[songkok]], bahkan juga bekas telefon bimbit. Di Malaysia, usaha memartabatkan industri songket setempat ke persada fesyen tanah air dan antarabangsa dicetuskan oleh [[Endon Mahmood]] di mana perjuangannya yang tidak mengenal putus asa menganjurkan pelbagai program bagi mengembalikan kegemilangan songket Melayu seolah-olah memberi nyawa baru kepada industri seni fabrik yang menjadi identiti masyarakat Malaysia. == Corak dan motif == Corak dan motifnya memaparkan ciri-ciri unik identiti orang [[Melayu]] dan sekali gus mencerminkan cita rasa budaya bangsa yang mekar dalam persekitaran yang kaya dengan keindahan dan keunikan. Antara corak yang digunakan: * Susunan bunga penuh * Susunan bunga bertabur * Susunan bercorak Motif yang digunakan pula boleh menerapkan rupa dan bentuk barangan sekeliling seperti tumbuh-tumbuhan, binatang, alam malah juga kuih. Kefahaman ini juga ditentukan secara rekaan khusus: beberapa pemerintah daerah di Indonesia misalnya telah mempatenkan motif songket tradisional mereka. Dari 71 motif songket yang dimiliki Sumatera Selatan, 22 motif terdaftar dalam Direktorat Jenderal Hak Kekayaan Intelektual [[Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia Indonesia]]. ==Proses pembuatan== Secara ringkasnya proses menenun songket adalah dengan menggunakan teknik menyungkit iaitu menggunakan lidi buluh atau bilah [[nibung]] melalui [[benang]] loseng (warp) di permukaan alat tenun yang dipanggil kek tenun. Proses menyungkit dilakukan setelah benang karat butang disediakan. Benang karat butang digunakan untuk membuat reka corak atau sulaman benang [[emas]]. Benang perlu dibersihkan sebelum dicelup ke dalam pewarna. Setelah pewarnaan dibuat benang perlu dikeringkan sebelum kerja selanjutnya dilaksanakan. Benang-benang ini dililit pada pelenting buluh kecil dilakukan dengan bantuan alat darwin dan alat pemutar rahat. Benang loseng diregang di alat penenun (''ianian'') bagi menentukan saiz panjang atau jumlah helai kain yang akan ditenun sebelum digulung dengan sekeping papan loseng untuk disiapkan pada gigi atau sikat jentera. Setelah itu, kerja-kerja menyapuk dapat dilakukan Dua urat benang loseng dikaitkan melalui setiap celah gigi jentera. Karak dibuat daripada benang asing yang digelung. Corak digubah pada benang loseng menggunakan alat "lidi" agar benang loseng berangka genap dan ganjil dapat diarahkan turun naik secara berselang seli sewaktu menenun. Sebanyak tiga atau lima lembar benang disongketkan kemudian diikat dan dikenali sebagai proses ikat butang. Alat torak yang diisi dengan benang pakan atau benang emas, dimasukkan ke kiri dan kanan di celah-celah benang loseng mengikut corak yang telah ditentukan hinggalah menjadi sekeping kain. Kain yang telah siap ini dipotong mengikut saiz. ===Industri=== Terdapat kawasan-kawasan dalam [[Nusantara]] yang dikenali mengkhusus kepada seni songket: * '''Di Malaysia''': **[[Pantai Timur, Semenanjung Malaysia|Pantai Timur Semenanjung]] khususnya industri rumahan di pinggiran [[Kota Bahru]], [[Kelantan]] dan negeri [[Terengganu]];<ref>[http://books.google.com.my/books?id=5Te9LWyzQvYC&pg=PA137&dq=songket+terengganu&cd=3#v=onepage&q=songket%20terengganu&f=false The Malay handloom weavers: a study of the rise and decline of traditional ... By Maznah Mohamad]</ref> ** [[Sarawak]], [[sungai Rajang]]<ref name="Kenali Songket Sarawak">{{Cite web|URL=https://www.iloveborneo.my/ditenun-menggunakan-sifir-khas-kenali-keunikan-songket-sarawak/ |title=Songket Sarawak (Sarawak - Malaysia) |access-date=6 Julai 2022}}</ref> * '''Di Indonesia''': ** [[Sumatra]] - [[Songket Minangkabau]] di daerah [[Pandai Sikek, Sepuluh Koto, Tanah Datar|Pandai Sikek]] dan [[Silungkang, Sawahlunto|Silungkang]], [[Sumatra Barat]],<ref name="Melayu online">{{Cite web |url=http://melayuonline.com/ind/culture/dig/1589 |title=Tenun Songket Pandai Sikek (Sumatra Barat - Indonesia) |access-date=2021-01-06 |archive-date=2016-04-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160423025841/http://melayuonline.com/ind/culture/dig/1589 |url-status=dead }}</ref> serta Songket Palembang di [[Songket Palembang|Palembang]], [[Sumatra Selatan]] ** [[Kalimantan]], [[Sulawesi]], [[Sumbawa]] ** [[Pulau Bali|Bali]] - di kabupaten [[Klungkung]], khususnya di desa Sidemen dan Gelgel ** [[Lombok]] - desa Sukarara di kecamatan Jonggat, kabupaten Lombok Tengah.<ref>National Geographic Traveller Indonesia, Vol 1, No 6, 2009, Jakarta, Indonesia, page 62</ref> * '''Brunei'''<ref name="Uchino2005" /> == Rujukan == {{reflist|2}} {{Commonscat|Songket}} [[Kategori:Pakaian Melayu]] [[Kategori:Pakaian Minangkabau]] [[Kategori:Pakaian Malaysia]] [[Kategori:Pakaian Brunei]] [[Kategori:Pakaian Indonesia]] [[Kategori:Tekstil]] 9wsnbel5w4hmvekyd55ofe8ut5ao0ul 5650778 5650769 2022-08-22T02:24:42Z Fight for the true 291480 /* Industri */ wikitext text/x-wiki {{Infobox clothing type | name = Songket | image_file = Bamboofabric.png | image_size = | caption =Songket klasik, corak dalam segi tiga bawah mewakili pucuk [[buluh]] | type = | material = [[sutera]], [[kapas]], [[emas]], [[perak]] | location =[[Borneo]],[[Palembang]] dan [[Semenanjung Tanah Melayu]] menyebar ke [[Asia Tenggara Maritim]]<ref>{{cite web|url= http://www.jmm.gov.my/files/pictures/Revitalising%20the%20Craft%20of%20Songket%20Weaving%20through%20Innovation%20in%20Malaysia.pdf|title= Revitalising the Craft of Songket Weaving through Innovation in Malaysia|author= Dr. June Ngo Siok Kheng|access-date= 30 Mac 2021}}</ref><ref name="Sejarah perkataan songket Malaysia">{{Cite web|URL=https://www.songketrepublik.com/blogs/blog/sejarah-unik-songket-malaysia |title=Songket Malaysia (Malaysia) |access-date=2022-07-07}}</ref> <!---susun mengikut abjad---> }} {{Infobox intangible heritage | Image = | Caption = Songket | ICH = Songket | State Party = Malaysia | Type = | Domains = Ketukangan tradisional | ID = 01505 | Region = [[Asia Pasifik]] | Year = 2021 | Session = ke-16 | List = Representative List | Link = https://ich.unesco.org/en/RL/songket-01505 | Below = [[File:Unesco Cultural Heritage logo.svg|100px]] | Note = }} '''Songket''' ({{Jawi|سوڠكيت}}) merupakan sejenis [[kain]] [[Penenunan|tenunan]] unik dalam [[alam Melayu]] yang berasal dari [[Borneo]],[[Sumatera]] dan [[Semenanjung Tanah Melayu]] . Ia dihasilkan dengan mesin tradisional yang menghasilkan [[corak]] rumit menggunakan [[benang]] [[emas]] atau [[perak]]. Ia kain lazim yang dibusanakan dalam adat-adat perkahwinan [[Orang Melayu|Melayu]] di [[Asia Tenggara]]. Kain tenunan ini yang biasanya dikenakan saat kenduri, perayaan atau pesta baik dililit tubuh seperti sarung, disampirkan di bahu, atau sebagai destar atau [[tanjak]] menghiasi kepala. Songket ialah kain tenun mewah yang biasanya dikenakan saat kenduri, perayaan atau pesta; ia pada dahulunya khusus dipakai [[golongan bangsawan]] - keluarga kerabat diraja dan orang besar negeri. Kehalusan tenunan dan kerumitan motif corak songket ketika itu menggambarkan pangkat dan kedudukan tinggi seseorang pembesar. Ia telah terkenal di [[Alam Melayu]] sejak abad ke-13 yang lampau. Di Palembang Sumatera Selatan songket telah dikenal sejak abad ke- 7 dengan ditemukannya arca berbusana songket pada Candi Bumi Ayu. Songket punya nilai sejarah yang tinggi sebagai fabrik warisan agung. Selain mengangkat martabat si pemakai, motif dan warna tenunan songket melambangkan kedudukan seseorang. Tradisi songket-songket setempat di Indonesia diakui sebagai [[Warisan Budaya Takbenda Indonesia|Warisan Budaya Takbenda Negara]] oleh [[Kementerian Pendidikan, Kebudayaan, Riset, dan Teknologi Republik Indonesia|Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan Indonesia]]:<ref>{{Cite web|title=Warisan Budaya Takbenda, Penetapan|url=https://warisanbudaya.kemdikbud.go.id/?penetapan&&list&tab=1&vieww=per10&limitto&keywords=songket#|access-date=14 Disember 2020|work=Cultural Heritage, Ministry of Education and Culture of Indonesia}}</ref> pengiktirafan ini meliputi tradisi songket asal [[Palembang]] dan [[Sambas]] pada 2013; songket Pandai Sikek pada 2014; tradisi Songket asal Beratan, [[Bali]] pada 2018; dan tradisi songket [[Silungkang]] pada 2019. Songket buatan tempatan di Malaysia pula menerima pengiktirafan antarabangsa oleh [[UNESCO|Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-bangsa Bersatu]] (UNESCO) yang menyenaraikannya dalam kategori [[Warisan budaya tidak ketara|warisan kebudayaan tidak ketara]] pada 17 Disember 2021.<ref>{{Cite web|url=https://www.cnnindonesia.com/gaya-hidup/20211217110027-277-735228/songket-malaysia-diakui-jadi-warisan-tak-benda-unesco|title=Songket Malaysia Diakui Jadi Warisan Tak Benda UNESCO|last=CNN Indonesia|date=17 Disember 2021|website=CNN Indonesia|url-status=live|access-date=17 Disember 2021}}</ref> == Peristilahan == Secara [[etimologi]]nya, istilah "songket" berasal daripada gabungan kata-kata ''songsong'' dan ''teket'' dalam [[bahasa Palembang|bahasa tuturan]] masyarakat [[Palembang]] – bandar pusat empayar [[Srivijaya]] yang menurut susur galurnya ialah asal usul tradisi songket dan tenunan benang emas bermula – masing-masing bererti "tenun" dan "sulam" berkaitan pada metode pembuatan songket itu sendiri yakni dengan mengaitkan dan mengambil sejumput kain tenun, dan kemudian menyelipkan benang emas.<ref>{{cite journal|date=2018 |title=Motif ''Bungo Pacik'' Pada Tenunan Songket Palembang|url=https://media.neliti.com/media/publications/325756-motif-bungo-pacik-pada-tenunan-songket-p-b652f430.pdf|journal= Sitakara Jurnal Pendidikan Seni dan Budaya |access-date=25 April 2021}}</ref><ref>{{cite magazine|title=National Geographic Traveller Indonesia|volume=1|issue=6|year=2009|location=Jakarta, Indonesia|page=63}}</ref> Istilah ''songket'' kemudian diserap sebagai "sungkit" mahupun "sangkut" yang bermakna "mengaitkan", "menyunggit" atau "mencungkil".<ref>{{cite web |url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/menyungkit|title=Sungkit|author=<!--Not stated--> |website=kbbi.kemdikbud.go.id |publisher= Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan|access-date=25 April 2021}}</ref><ref>{{cite web |url=https://kbbi.kemdikbud.go.id/entri/menyangkut|title=Sangkut|author=<!--Not stated--> |website=kbbi.kemdikbud.go.id |publisher= Badan Pengembangan dan Pembinaan Bahasa, Kementerian Pendidikan dan Kebudayaan|access-date=25 April 2021}}</ref> Selain itu, dalam teori lain, kata ''songket'' juga mungkin berasal dari istilah ''songka'' iaitu sejenis sarung kepala berupa songkok yang khas didapati di Palembang.<ref name="Rodgers and Summerfield">{{cite book|url=http://books.google.com.my/books?id=pgu6c4qZMkYC&pg=PA47&dq=songket&hl=en&sa=X&ei=HcUTT6nJCsHMrQeD49zzAQ&ved=0CEMQ6AEwBA#v=onepage&q=songket&f=false|title=Gold Cloths of Sumatra: Indonesia’s Songkets from Ceremony to Commodity|publisher=Cantor Art Gallery|location=Worcester, Massachusetts|year=2007|first1=Susan |last1=Rodgers|first2=Anne |last2=Summerfield|first2=John|last3= Summerfield}}</ref> ==Sejarah perkembangan== Mengikut Robyn Maxwell (1990), pengetahuan orang Melayu mengenai teknik songket mungkin diambil daripada orang Cina yang memperkenalkan bahan logam tetapi kehadiran budaya dari [[Timur Tengah]], [[Parsi]], [[Turki]] dan [[Moghul]] ([[India]]) telah memperkukuhkan lagi penghasilannya. Tidak banyak diketahui mengenai asal songket, tetapi kemungkinannya penenunan songket berkembang di Malaysia melalui perkahwinan antara keluarga diraja, yang merupakan strategi penyatuan biasa sekitar abad ke-15. Songket menggunakan teknik tenunan, di mana benang emas ditenun antara benang sutera pada kain latar. Fabrik yang mewah dan mahal ini menggambarkan struktur sosial dikalangan bangsawan Melayu. Dokumentasi mengenai asal usul songket masih tidak jelas, kemungkinan tenun songket mencapai semenanjung Malaya melalui perkahwinan atau persekutuan antara bangsawan Melayu, kerana songket yang berharga kerap kali dijadikan [[mas kahwin]] atau hantaran dalam suatu perkahwinan. Praktik seperti ini lazim dilakukan oleh negeri-negeri Melayu untuk mengikat persekutuan strategik. Bahkan, keberadaan sesebahagian bahan asas membuat kain ini seperti benang emas juga mencerminkan kedudukan para petukang kain ini yang terletak dalam kerajaan kerana bahan pembuatannya yang mahal - benang emas sejatinya memang terbuat dari lembaran [[emas]] murni asli.<ref name="Uchino2005">{{cite journal |last=Uchino |first=Megumi |title=Socio-cultural history of Palembang Songket |journal=Indonesia and the Malay World |volume=33 |issue=96 |pages=205–223 |month=July | year=2005 |publisher=Routledge |doi=10.1080/13639810500283985}}</ref> Kain ini ada juga dikaitkan dengan kegemilangan [[Sriwijaya]] suatu ketika dari abad ke-7 hingga abad ke-13.<ref>[http://beta.antaranews.com/berita/1279268106/the-ancient-sriwijaya-heritage-tampilkan-kemilau-songket-dan-adat-perkawinan-sumsel "The Ancient Sriwijaya Heritage" Tampilkan Kemilau Songket dan Adat Perkawinan Sumsel]</ref><ref name="Sriwijaya Post">{{Cite news|first =|last =|authorlink =|author = Sriwijaya Post|coauthors =|title = Motif Abstrak Songket palembang|url = http://palembang.tribunnews.com/2011/12/21/motif-abstrak-songket-palembang|format = |work = |publisher = Sriwijaya Post|pages = |page = |date = |accessdate = 16 Januari 2012|quote = }}</ref> Songket sebagai busana diraja juga disebutkan dalam naskah Abdullah bin Abdul Kadir pada tahun 1849.<ref>[http://books.google.com.my/books?id=VihYSsllnjQC&pg=PA338&dq=berkain+songket+dan+berbaju+sikap+dan&lr=&as_brr=3&cd=2#v=onepage&q=berkain%20songket%20dan%20berbaju%20sikap%20dan&f=false Hikayat Abdullah By Hamzah Hamdani]</ref> ===Pada zaman kini=== [[Imej:YosriSampinSongket.jpg|300px|right|thumb|Kain samping songket beraneka corak.]] Kini dengan digunakannya benang emas sintetik, maka songket pun tidak lagi luar biasa mahal seperti dahulu kala yang menggunakan emas asli. Meskipun demikian, songket mutu terbaik tetap dihargai sebagai bentuk kesenian yang anggun dan harganya cukup mahal. Pemakaian songket kini turut berubah selaras dengan peredaran masa. Sebagai contoh, songket dijadikan [[Samping|sampin]] untuk dipakai oleh orang lelaki untuk menyambut Hari Raya dan juga untuk majlis pernikahan.<ref>https://songketdunia.my</ref> Peningkatan kos penghasilan [[sutera]], benang emas dan perak serta perubahan fesyen dan trend sedikit sebanyak mempengaruhi industri songket seawal pertengahan abad ke-20. Dengan ini, pemakaian kain ini lebih menyeluruh tidak terhad kepada kerabat diraja sahaja. Cara pemakaiannya juga lebih meluas, bersesuaian dengan majlis begitu juga corak dan motifnya yang semakin kontemporari, sesuai dengan perubahan dan peredaran masa. Meskipun berasal dari kerajinan tradisional, industri songket merupakan kerajinan yang terus hidup dan dinamis. Para perajin songket terutama di Palembang kini berusaha menciptakan motif-motif baru yang lebih moden dan pilihan warna yang lebih lembut. Hal ini sebagai upaya agar songket senantiasa mengikuti zaman dan digemari masyarakat.<ref name="Sriwijaya Post" /> Kini, usaha untuk memastikan kesinambungan industri songket masih berterusan dan secara relatifnya berjaya mencapai tahap yang memuaskan sehingga songket semakin dipelbagaikan kegunaan: songket misalnya sering dibingkai dan dijadikan benda seni penghias ruangan dinding atau cenderahati. Penerapan kain songket secara moden amat beraneka ragam, mulai dari tas wanita, [[songkok]], bahkan juga bekas telefon bimbit. Di Malaysia, usaha memartabatkan industri songket setempat ke persada fesyen tanah air dan antarabangsa dicetuskan oleh [[Endon Mahmood]] di mana perjuangannya yang tidak mengenal putus asa menganjurkan pelbagai program bagi mengembalikan kegemilangan songket Melayu seolah-olah memberi nyawa baru kepada industri seni fabrik yang menjadi identiti masyarakat Malaysia. == Corak dan motif == Corak dan motifnya memaparkan ciri-ciri unik identiti orang [[Melayu]] dan sekali gus mencerminkan cita rasa budaya bangsa yang mekar dalam persekitaran yang kaya dengan keindahan dan keunikan. Antara corak yang digunakan: * Susunan bunga penuh * Susunan bunga bertabur * Susunan bercorak Motif yang digunakan pula boleh menerapkan rupa dan bentuk barangan sekeliling seperti tumbuh-tumbuhan, binatang, alam malah juga kuih. Kefahaman ini juga ditentukan secara rekaan khusus: beberapa pemerintah daerah di Indonesia misalnya telah mempatenkan motif songket tradisional mereka. Dari 71 motif songket yang dimiliki Sumatera Selatan, 22 motif terdaftar dalam Direktorat Jenderal Hak Kekayaan Intelektual [[Kementerian Hukum dan Hak Asasi Manusia Indonesia]]. ==Proses pembuatan== Secara ringkasnya proses menenun songket adalah dengan menggunakan teknik menyungkit iaitu menggunakan lidi buluh atau bilah [[nibung]] melalui [[benang]] loseng (warp) di permukaan alat tenun yang dipanggil kek tenun. Proses menyungkit dilakukan setelah benang karat butang disediakan. Benang karat butang digunakan untuk membuat reka corak atau sulaman benang [[emas]]. Benang perlu dibersihkan sebelum dicelup ke dalam pewarna. Setelah pewarnaan dibuat benang perlu dikeringkan sebelum kerja selanjutnya dilaksanakan. Benang-benang ini dililit pada pelenting buluh kecil dilakukan dengan bantuan alat darwin dan alat pemutar rahat. Benang loseng diregang di alat penenun (''ianian'') bagi menentukan saiz panjang atau jumlah helai kain yang akan ditenun sebelum digulung dengan sekeping papan loseng untuk disiapkan pada gigi atau sikat jentera. Setelah itu, kerja-kerja menyapuk dapat dilakukan Dua urat benang loseng dikaitkan melalui setiap celah gigi jentera. Karak dibuat daripada benang asing yang digelung. Corak digubah pada benang loseng menggunakan alat "lidi" agar benang loseng berangka genap dan ganjil dapat diarahkan turun naik secara berselang seli sewaktu menenun. Sebanyak tiga atau lima lembar benang disongketkan kemudian diikat dan dikenali sebagai proses ikat butang. Alat torak yang diisi dengan benang pakan atau benang emas, dimasukkan ke kiri dan kanan di celah-celah benang loseng mengikut corak yang telah ditentukan hinggalah menjadi sekeping kain. Kain yang telah siap ini dipotong mengikut saiz. ===Industri=== Terdapat kawasan-kawasan dalam [[Nusantara]] yang dikenali mengkhusus kepada seni songket: * '''Di Malaysia''': **[[Pantai Timur, Semenanjung Malaysia|Pantai Timur Semenanjung]] khususnya industri rumahan di pinggiran [[Kota Bahru]], [[Kelantan]];<ref>[http://books.google.com.my/books?id=5Te9LWyzQvYC&pg=PA137&dq=songket+terengganu&cd=3#v=onepage&q=songket%20terengganu&f=false The Malay handloom weavers: a study of the rise and decline of traditional ... By Maznah Mohamad]</ref> **[[Terengganu]] ** [[Sarawak]], [[sungai Rajang]]<ref name="Kenali Songket Sarawak">{{Cite web|URL=https://www.iloveborneo.my/ditenun-menggunakan-sifir-khas-kenali-keunikan-songket-sarawak/ |title=Songket Sarawak (Sarawak - Malaysia) |access-date=6 Julai 2022}}</ref> **[[Johor]] **[[Melaka]] **[[Perak]] **[[Kedah]] * '''Di Indonesia''': ** [[Sumatra]] - [[Songket Minangkabau]] di daerah [[Pandai Sikek, Sepuluh Koto, Tanah Datar|Pandai Sikek]] dan [[Silungkang, Sawahlunto|Silungkang]], [[Sumatra Barat]],<ref name="Melayu online">{{Cite web |url=http://melayuonline.com/ind/culture/dig/1589 |title=Tenun Songket Pandai Sikek (Sumatra Barat - Indonesia) |access-date=2021-01-06 |archive-date=2016-04-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160423025841/http://melayuonline.com/ind/culture/dig/1589 |url-status=dead }}</ref> serta Songket Palembang di [[Songket Palembang|Palembang]], [[Sumatra Selatan]] ** [[Kalimantan]], [[Sulawesi]], [[Sumbawa]] ** [[Pulau Bali|Bali]] - di kabupaten [[Klungkung]], khususnya di desa Sidemen dan Gelgel ** [[Lombok]] - desa Sukarara di kecamatan Jonggat, kabupaten Lombok Tengah.<ref>National Geographic Traveller Indonesia, Vol 1, No 6, 2009, Jakarta, Indonesia, page 62</ref> * '''Brunei'''<ref name="Uchino2005" /> == Rujukan == {{reflist|2}} {{Commonscat|Songket}} [[Kategori:Pakaian Melayu]] [[Kategori:Pakaian Minangkabau]] [[Kategori:Pakaian Malaysia]] [[Kategori:Pakaian Brunei]] [[Kategori:Pakaian Indonesia]] [[Kategori:Tekstil]] h6uc40aqp5qt0br9835goygp6uu02ut 0 44286 5650939 5650000 2022-08-22T09:34:38Z Yusgalaxy1996 93538 wikitext text/x-wiki {{Infobox radio station | name = LITE | city = [[Kuala Lumpur]] | above = | callsign = | logo = | logo_size = | logo_alt = | logo_caption = | image = | image_alt = | caption = | area = [[Malaysia]] dan [[Singapura]] | frequency = | rds = | branding = | slogan = All-Time Favourites | language = [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | format = | subchannels = | network = | affiliations = | owner = [[Astro Radio]] | licensee = | operator = | sister_stations = [[Era (stesen radio)|Era]]<br/>[[Gegar (stesen radio)|Gegar]]<br/>[[GoXuan (stesen radio)|GoXuan]]<br/>[[Hitz (stesen radio)|Hitz]]<br/>[[Melody (stesen radio)|Melody]]<br/>[[My (stesen radio)|MY]]<br/>[[Raaga (stesen radio)|Raaga]]<br/>[[Sinar (stesen radio)|Sinar]]<br/>[[Zayan (stesen radio)|Zayan]] | founded = | airdate = {{start date and age|1996|6|df=y}} (Saluran Astro 854)<br/>{{start date and age|1997|01|df=yes}} (Jalur penyiaran FM) | last_airdate = | former_callsigns = | former_names = | former_frequencies = | callsign_meaning = <!--do not apply special formatting--> | licensing_authority = | facility_id = | class = | power = | erp = | haat = | coordinates = | translators = | repeaters = | webcast = {{URL|audio1.syok.my/lite}} | website = {{URL|https://lite.syok.my/}} | child = | embed_header = | embedded = }} '''LITE''' (dahulu dikenali sebagai '''LiteFM''')<ref>{{cite web|url=https://www.astro.com.my/mediaroom/articledetails.aspx?id=3145&title=astro-radio-refreshes-11-brands-to-deliver-better-value-to-fans|title=Astro Radio refreshes 11 brands to deliver better value to fans|publisher=[[Astro]]|date=2 January 2018|accessdate=12 January 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180112233714/https://www.astro.com.my/mediaroom/articledetails.aspx?id=3145&title=astro-radio-refreshes-11-brands-to-deliver-better-value-to-fans|archivedate=13 January 2018|deadurl=}}</ref> merupakan radio ber[[bahasa Inggeris]] di [[Malaysia]] yang bernaung di bawah pengurusan [[Astro Radio]], memainkan lagu-lagu pop dan hit klasik (''Classic hits'') dari tahun 1960-an, 1970-an, 1980-an, 1990-an, 2000-an, hingga terkini. Saluran ini dilancarkan ke udara pada tahun 1997 dengan nama '''Light & Easy''', tetapi bertukar nama kepada '''LiteFM''' pada November 2006. Cogankata awalnya adalah '''Continous Relaxing Favorites''', dan kemudiannya bertukar kepada '''Famous for the 1980s'''. Pada 2013, cogankata bertukar kepada '''Classic hits all day''', dan pada 2016 bertukar kepada '''Relaxing Favourites'''. Pada 19 Ogos 2022, cogankata bertukar kepada '''All-Time Favourites''' dan format radio diubah untuk memainkan lebih banyak lagu berunsur pop dan tarian dari tahun 1970-an, 1980-an dan 1990-an. Golongan sasarannya adalah untuk pendengar yang lebih dewasa, seperti radio SINAR (Melayu) dan MELODY (Cina) dan membawakan lagu-lagu [[Inggeris]]. Sekarang, LITE tidak hanya memutarkan lagu-lagu lama dari tahun 1980-an, tetapi juga lagu baharu dari luar negara atau dalam Malaysia, asalkan lagu itu bersesuaian dengan konsep radio LITE itu sendiri, memainkan lagu berentak perlahan / evergreen / balada / separa-rancak. == Sejarah == LiteFM dilancarkan ke udara Malaysia melalui siaran FM pada Januari 1997 selepas ia telah menjadi salah satu stesen radio ekslusif satelit Astro sejak pelancarannya pada Jun tahun lepas. Dahuluya dipanggil '''Light & Easy''' dan kemudiannya "Lite FM" pada 20 November 2006. Pada awal siarannya pada tahun 1997, Lite FM memainkan lagu ''oldies'' iaitu kebanyakkan lagu dari tahun 1950an hingga 1970an dan menyasarkan pendengar berusia 45 tahun dan keatas. Tetapi dengan perubahan nama dan logo stesen, Lite FM bertukar format kepada dewasa kontemporari mudah didengari, dengan menambahkan lagu-lagu dari tahun 1990an dan terkini dalam senarai main Lite FM sebagai matlamat untuk menyasarkan pendengar yang lebih muda daripada yang tua. Sejak 2009, stesen ini hanya menumpukan memainkan muzik 1980an yang sebelumnya dimainkan oleh Mix FM dan kini memainkan lagu 1960an dan 1970an setiap jam dengan kekerapan yang rendah. Lagu-lagu 1950an hingga 1970an yang sebelumnya fokus asal stesen ini kini dipindahkan di stesen ekslusif satelit Astro iaitu Gold. Pada tahun 2013, Lite FM hanya menumpukan memainkan muzik 1980an hingga kini sahaja dan tidak lagi memainkan muzik 1960an pada hari minggu sebaliknya ia boleh didengari pada hujung minggu. Dengan perubahan fokus stesen, beberapa lagu pada tahun 1960an dan 1970an tidak lagi dimainkan di stesen ini. Pada Mac 2013, Lite FM melancarkan segmen carta "Top 500 Countdown". Segmen ini memainkan 500 lagu pilihan pendengar hasil undian di laman sesawang stesen radio dan ia menjadi rancangan tahunan sejak tahun 2015 (tiada pada tahun 2014). Pada 3 Mac 2014, Lite FM melancarkan rancangan pagi terbaharu bersama Steve & Shaz, dengan membawakan "kehidupan sebenar, rakyat sebenar dan kisah sebenar" yang memfokuskan kepada cerita berinspirasi dari seluruh pelusuk dunia. == Penyampai radio == === Penyampai Harian === * Aanont Wathanasin * Asha Gill * Ika Kamaruzzaman * Phat Fabes === Penyampai Hujung Minggu === * Rod * Sheela === Bekas Penyampai === * Adi * Aly * Belinda Chee * Camelia * Caroline Nicole Oh * Constantine * Karen Bahrin * Kevin Francis * Kudsia Kahar * Lucy Leong * Priscilla Patrick * Rex * Ross * Ryan Augustine De Alwis (RD) (kini bersama [[Mix (stesen radio)|MIX]]) * Sara * Sharizan * Shazmin Shamsudin * Simon D'Cruz * Steve Kyle D’angelo * Yasmin Yusuff * Zak * Jason Desmond Chin * Hisham Hamzah * Soraya Kee == Segmen == === Isnin - Jumaat === {| class="wikitable" ! Segmen ! Penyampai ! Masa |- | The LITE Breakfast | Asha & Non | 06:00 - 10:00 |- | Relaxing Favourites Workday | Ika | 10:00 - 15:00 |- | The LITE Drive | Phat Fabes | 15:00 - 20:00 |- | LITE Love Songs | Sexy Rexy a.k.a. Dr. Love | 20:00 - 22:00 |} === Sabtu === {| class="wikitable" ! Segmen ! Penyampai ! Masa |- | Relaxing Favourites | Rod | 8:00 - 12:00 |- | The Best of Lite Breakfast | Asha & Non | 12:00 - 14:00 |- | Relaxing Favourites | Sheela | 14:00 - 17:00 |- | On The Rocks | Sheela | 17:00 - 18:00 |} === Ahad === {| class="wikitable" ! Segmen ! Penyampai ! Masa |- | Relaxing Favourites | Rod | 8:00 - 12:00 |- | The 80s Show | Phat Fabes | 12:00 - 14:00 |- | Lite Tea Dance | Sheela | 14:00 - 18:00 |} ==Frekuensi== ===Radio=== {| class="wikitable" ! Frekuensi ! Kawasan ! Pemancar |- | style="text-align:center;"|105.7 MHz | [[Lembah Klang]] | [[Gunung Ulu Kali]] |- | style="text-align:center;"|104.4 MHz | [[Kedah]], [[Perlis]] dan [[Pulau Pinang]] | [[Gunung Jerai]] |- | style="text-align:center;"|89.3 MHz | [[Bandar Taiping|Taiping]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]] | [[Bukit Larut]] |- | style="text-align:center;"|101.5 MHz | [[Ipoh]], [[Perak Darul Ridzuan|Perak]] | [[Gunung Kledang]] |- | style="text-align:center;"|104.6 MHz | [[Seremban]], [[Negeri Sembilan]] | [[Gunung Telapak Buruk]] |- | style="text-align:center;"|92.2 MHz | [[Melaka]] dan Johor Utara | [[Gunung Ledang]] |- | style="text-align:center;" rowspan="2"|94.6 MHz | [[Johor Bahru]], [[Johor]] dan [[Singapura]] | rowspan="2"|[[Gunung Pulai]] |- | [[Kota Batam]], [[Kepulauan Riau]], [[Indonesia]] |- | style="text-align:center;"|104.7 MHz | [[Kuantan]], [[Pahang]] | Bukit Pelindung |- | style="text-align:center;"|105.9 MHz | [[Kuala Terengganu]], [[Terengganu]] | Bukit Jerung |- | style="text-align:center;"|104.3 MHz | [[Kota Bharu]], [[Kelantan]] | [[Bukit Panau]] |- | style="text-align:center;"|100.1 MHz | [[Kuching]], [[Sarawak]] | Bukit Djin |- | style="text-align:center;"|103.2 MHz | [[Kota Kinabalu]], [[Sabah]] | Bukit Karatong |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Platform TV ! Saluran |- | style="text-align:center;"|[[Astro (televisyen satelit)|Astro]]/[[Astro NJOI|NJOI]] | style="text-align:center;"|854 |} ===Radio internet=== Siarkan dalam talian di laman web dan Aplikasi SYOK *[https://audio1.syok.my/astro-lite-acoustic Lite Acoustic] *[https://audio1.syok.my/astro-lite-70 Lite Your 70's Favourites] *[https://audio1.syok.my/astro-lite-80 Lite 80's Sing-along] ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * {{URL|https://lite.my}} (Laman web) *[https://listen.lite.my/ Dengar radio LITE] (listen.lite.my) *[https://fb.com/litedotmy/ Facebook LITE] (fb.lite.my) *[https://twitter.com/litedotmy/ Twitter LITE] (twitter.lite.my) *[https://instagram.com/litedotmy/ Instagram LITE] (instagram.lite.my) *[https://youtube.lite.my/ YouTube LITE] (youtube.lite.my) *[https://en.syok.my/ SYOK] (Dengar melalui laman web / aplikasi) * [http://www.astroradio.com.my Laman web Astro Radio] {{Astro Radio}} [[Kategori:Astro Radio]] [[Kategori:Stesen radio di Malaysia]] ajg5czpkipnea1txmz7ozdk1tdbg35z 0 45181 5650529 5650463 2022-08-21T13:29:43Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Malaysia Hari Ini | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = [[Rancangan temu bual|Bual bicara]] | format = | pencipta = | pemaju = [[TV3]] | penulis = | pengarah = | pengarah_kreatif = | pengacara = * [[Anim Ezati Rizki]] * [[Dayah Bakar * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazreena Kassim * [[Haziq Hussni]] * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = <!--atau bil_siri--> | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Alfian Kaus * Kalijahwati Md Kassim * Mohd Said Abdullah Thani | penerbit = * Irin Putri Azmi * Mohd Faris Hafifi Abdul Halim * Muhammad Husni Abd Mahat * Nurul Fariha Onn * Shukri Haji Ibrahim | penyunting = | lokasi = Studio Sri Pentas | sinematografi = | kamera = Tetapan multi-kamera | tempoh = * 2 jam<br/>{{small|(01.03.1994 - 30.12.2018)}} * 1 jam 30 minit<br/>{{small|(31.12.2018 - 31.07.2021)}} * 1 jam<br/>{{small|(sejak 02.08.2021)}} | syarikat = * [[Primeworks Studios]] (sehingga 2020) * [[TV3]] (sejak 2020) | pengedar = | saluran = [[TV3]] | format_gambar = * [[480i]] ([[SDTV]]) * [[1080i]] ([[HDTV]]) | format_audio = | negara_pertama = | mula_siaran = 1 Mac 1994 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = ''[[Borak Kopitiam]]'' | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''''Malaysia Hari Ini''''' (MHI) merupakan sebuah rancangan bual bicara pagi yang disiarkan di [[TV3]], sejak 1 Mac 1994. Mulai 5 Mac 2018, ia bersiaran setiap Isnin hingga Khamis dan slot pagi Jumaat diisi oleh rancangan bual bicara terbaru TV3, ''[[Borak Kopitiam]]''.<ref>Dennis Chua (16 Mac 2018). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/345692/mhis-weekend-sibling MHI's 'weekend sibling'] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 16 Mac 2018.</ref> Bermula seawal jam 7:00 pagi, ia membincangkan mengenai pelbagai topik menarik seperti hal ehwal semasa, kesihatan, hal keluarga serta hiburan. Para penonton juga boleh berinteraksi dengan para pengacara melalui talian bebas.<ref>[http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/legasi-hos-tv3-1.494280 Legasi hos TV3] ''[[Utusan Malaysia]]'' (18 Jun 2017). Dicapai pada 18 Jun 2017.</ref> Mulai 2 Julai 2022, ''Malaysia Hari Ini'' bersiaran setiap hari jam 9:30 pagi. ==Pengacara== ===Pengacara Terkini=== * [[Anim Ezati Rizki]] * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazrena Kassim * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun ===Bekas Pengacara=== * [[Abby Fana]] * [[Muhammad Azmir Selamat|AG Azmeer]] (berpindah ke [[Hot FM]]) * Ahmad Noor Sulaiman * [[Ally Iskandar]] * [[Aziz Desa]] * Azlan Idris * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * Enni Rohaiza * Farah Haizum * Hairuddin Noh * Halim Din * [[Hasbullah Awang]] * [[Hazlin Hussain]] * Iskandar Al-Haziq * [[Izwan Azir Saleh]] (berpindah ke [[Buletin FM]]) * Karim Mohamad * [[Mahadzir Lokman]] * [[Maria Tunku Sabri]] * Marsila Hassan (berpindah ke [[Buletin FM]]) * [[Mazidul Akmal Sidek]] * Mohd Fasil Mohd Idris * Nizal Mohammad * [[Normala Samsudin]] * Nuraffenda Ibrahim * Nurin Mastura Din Merican * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Nurul Syuhada Nurul Ain Mohd Zain|Nurul Syuhada Nurul Ain]] * [[Omar Abdullah]] * Saiful Nizam Ismail * [[Suhaimi Sulaiman]] * Raja Endon Mastura * Ridzwan Abu Hassan * [[Wardina Safiyyah]] * Zaim Helmi * Zakiah Anas ==Lihat juga== * ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' (TV9; 2008&ndash;2018) * ''[[Borak Kopitiam]]'' (TV3; 2018&ndash;2022) ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|mhitv3}} * {{Instagram|mhi_tv3}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan temu bual televisyen Malaysia]] tl7k2j3ceja4mga5dbwv303197mi0y3 5650530 5650529 2022-08-21T13:29:53Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Malaysia Hari Ini | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = [[Rancangan temu bual|Bual bicara]] | format = | pencipta = | pemaju = [[TV3]] | penulis = | pengarah = | pengarah_kreatif = | pengacara = * [[Anim Ezati Rizki]] * [[Dayah Bakar]] * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazreena Kassim * [[Haziq Hussni]] * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = <!--atau bil_siri--> | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Alfian Kaus * Kalijahwati Md Kassim * Mohd Said Abdullah Thani | penerbit = * Irin Putri Azmi * Mohd Faris Hafifi Abdul Halim * Muhammad Husni Abd Mahat * Nurul Fariha Onn * Shukri Haji Ibrahim | penyunting = | lokasi = Studio Sri Pentas | sinematografi = | kamera = Tetapan multi-kamera | tempoh = * 2 jam<br/>{{small|(01.03.1994 - 30.12.2018)}} * 1 jam 30 minit<br/>{{small|(31.12.2018 - 31.07.2021)}} * 1 jam<br/>{{small|(sejak 02.08.2021)}} | syarikat = * [[Primeworks Studios]] (sehingga 2020) * [[TV3]] (sejak 2020) | pengedar = | saluran = [[TV3]] | format_gambar = * [[480i]] ([[SDTV]]) * [[1080i]] ([[HDTV]]) | format_audio = | negara_pertama = | mula_siaran = 1 Mac 1994 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = ''[[Borak Kopitiam]]'' | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''''Malaysia Hari Ini''''' (MHI) merupakan sebuah rancangan bual bicara pagi yang disiarkan di [[TV3]], sejak 1 Mac 1994. Mulai 5 Mac 2018, ia bersiaran setiap Isnin hingga Khamis dan slot pagi Jumaat diisi oleh rancangan bual bicara terbaru TV3, ''[[Borak Kopitiam]]''.<ref>Dennis Chua (16 Mac 2018). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/345692/mhis-weekend-sibling MHI's 'weekend sibling'] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 16 Mac 2018.</ref> Bermula seawal jam 7:00 pagi, ia membincangkan mengenai pelbagai topik menarik seperti hal ehwal semasa, kesihatan, hal keluarga serta hiburan. Para penonton juga boleh berinteraksi dengan para pengacara melalui talian bebas.<ref>[http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/legasi-hos-tv3-1.494280 Legasi hos TV3] ''[[Utusan Malaysia]]'' (18 Jun 2017). Dicapai pada 18 Jun 2017.</ref> Mulai 2 Julai 2022, ''Malaysia Hari Ini'' bersiaran setiap hari jam 9:30 pagi. ==Pengacara== ===Pengacara Terkini=== * [[Anim Ezati Rizki]] * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazrena Kassim * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun ===Bekas Pengacara=== * [[Abby Fana]] * [[Muhammad Azmir Selamat|AG Azmeer]] (berpindah ke [[Hot FM]]) * Ahmad Noor Sulaiman * [[Ally Iskandar]] * [[Aziz Desa]] * Azlan Idris * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * Enni Rohaiza * Farah Haizum * Hairuddin Noh * Halim Din * [[Hasbullah Awang]] * [[Hazlin Hussain]] * Iskandar Al-Haziq * [[Izwan Azir Saleh]] (berpindah ke [[Buletin FM]]) * Karim Mohamad * [[Mahadzir Lokman]] * [[Maria Tunku Sabri]] * Marsila Hassan (berpindah ke [[Buletin FM]]) * [[Mazidul Akmal Sidek]] * Mohd Fasil Mohd Idris * Nizal Mohammad * [[Normala Samsudin]] * Nuraffenda Ibrahim * Nurin Mastura Din Merican * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Nurul Syuhada Nurul Ain Mohd Zain|Nurul Syuhada Nurul Ain]] * [[Omar Abdullah]] * Saiful Nizam Ismail * [[Suhaimi Sulaiman]] * Raja Endon Mastura * Ridzwan Abu Hassan * [[Wardina Safiyyah]] * Zaim Helmi * Zakiah Anas ==Lihat juga== * ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' (TV9; 2008&ndash;2018) * ''[[Borak Kopitiam]]'' (TV3; 2018&ndash;2022) ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|mhitv3}} * {{Instagram|mhi_tv3}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan temu bual televisyen Malaysia]] rkmown5c4b37nh933g4yjevrc1yre0s 5650532 5650530 2022-08-21T13:30:37Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Malaysia Hari Ini | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = [[Rancangan temu bual|Bual bicara]] | format = | pencipta = | pemaju = [[TV3]] | penulis = | pengarah = | pengarah_kreatif = | pengacara = * [[Anim Ezati Rizki]] * [[Dayah Bakar]] * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazreena Kassim * [[Haziq Hussni]] * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = <!--atau bil_siri--> | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Alfian Kaus * Kalijahwati Md Kassim * Mohd Said Abdullah Thani | penerbit = * Irin Putri Azmi * Mohd Faris Hafifi Abdul Halim * Muhammad Husni Abd Mahat * Nurul Fariha Onn * Shukri Haji Ibrahim | penyunting = | lokasi = Studio Sri Pentas | sinematografi = | kamera = Tetapan multi-kamera | tempoh = * 2 jam<br/>{{small|(01.03.1994 - 30.12.2018)}} * 1 jam 30 minit<br/>{{small|(31.12.2018 - 31.07.2021)}} * 1 jam<br/>{{small|(sejak 02.08.2021)}} | syarikat = * [[Primeworks Studios]] (sehingga 2020) * [[TV3]] (sejak 2020) | pengedar = | saluran = [[TV3]] | format_gambar = * [[480i]] ([[SDTV]]) * [[1080i]] ([[HDTV]]) | format_audio = | negara_pertama = | mula_siaran = 1 Mac 1994 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = ''[[Borak Kopitiam]]'' | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''''Malaysia Hari Ini''''' (MHI) merupakan sebuah rancangan bual bicara pagi yang disiarkan di [[TV3]], sejak 1 Mac 1994. Mulai 5 Mac 2018, ia bersiaran setiap Isnin hingga Khamis dan slot pagi Jumaat diisi oleh rancangan bual bicara terbaru TV3, ''[[Borak Kopitiam]]''.<ref>Dennis Chua (16 Mac 2018). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/345692/mhis-weekend-sibling MHI's 'weekend sibling'] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 16 Mac 2018.</ref> Bermula seawal jam 7:00 pagi, ia membincangkan mengenai pelbagai topik menarik seperti hal ehwal semasa, kesihatan, hal keluarga serta hiburan. Para penonton juga boleh berinteraksi dengan para pengacara melalui talian bebas.<ref>[http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/legasi-hos-tv3-1.494280 Legasi hos TV3] ''[[Utusan Malaysia]]'' (18 Jun 2017). Dicapai pada 18 Jun 2017.</ref> Mulai 2 Julai 2022, ''Malaysia Hari Ini'' bersiaran setiap hari jam 9:30 pagi. ==Pengacara== ===Pengacara Terkini=== * [[Anim Ezati Rizki]] * [[Dayah Bakar]] * Fadzly Fuad * [[Ahmad Fedtri Yahya|Fedtri Yahya]] * Hanif Miswan * Hazrena Kassim * [[Haziq Hussni]] * [[Nazrudin Rahman]] * [[Nurul Fariha Onn]] * Sofea Nursolehha Tun ===Bekas Pengacara=== * [[Abby Fana]] * [[Muhammad Azmir Selamat|AG Azmeer]] (berpindah ke [[Hot FM]]) * Ahmad Noor Sulaiman * [[Ally Iskandar]] * [[Aziz Desa]] * Azlan Idris * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * Enni Rohaiza * Farah Haizum * Hairuddin Noh * Halim Din * [[Hasbullah Awang]] * [[Hazlin Hussain]] * Iskandar Al-Haziq * [[Izwan Azir Saleh]] (berpindah ke [[Buletin FM]]) * Karim Mohamad * [[Mahadzir Lokman]] * [[Maria Tunku Sabri]] * Marsila Hassan (berpindah ke [[Buletin FM]]) * [[Mazidul Akmal Sidek]] * Mohd Fasil Mohd Idris * Nizal Mohammad * [[Normala Samsudin]] * Nuraffenda Ibrahim * Nurin Mastura Din Merican * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Nurul Syuhada Nurul Ain Mohd Zain|Nurul Syuhada Nurul Ain]] * [[Omar Abdullah]] * Saiful Nizam Ismail * [[Suhaimi Sulaiman]] * Raja Endon Mastura * Ridzwan Abu Hassan * [[Wardina Safiyyah]] * Zaim Helmi * Zakiah Anas ==Lihat juga== * ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' (TV9; 2008&ndash;2018) * ''[[Borak Kopitiam]]'' (TV3; 2018&ndash;2022) ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|mhitv3}} * {{Instagram|mhi_tv3}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan temu bual televisyen Malaysia]] 50dencdzmkfzhhx04ds0rss1osej3q6 0 51117 5650703 5638897 2022-08-21T23:48:32Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Mamat Khalid | image = Mamat Khalid - Maskara Shorties 2008.jpg | caption = Mamat di Maskara Shorties 2008. | birth_name = Mohamad bin Mohd Khalid | birth_date = {{birth date|1963|04|06|df=yes}} | birth_place = [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) | death_cause = [[Serangan jantung]] | death_date = {{death date and age|2021|10|24|1963|04|06|df=yes}} | death_place = [[Hospital Slim River]], [[Slim River]], [[Negeri Perak|Perak]], [[Malaysia]] |resting_place = Tanah Perkuburan Islam Masjid Kampung Paloh, [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]] | occupation = Pengarah filem, penulis, lakon layar, penyunting filem, pelakon | years_active = 1996&ndash;2021 | notable_works = ''[[Lang Buana]]''{{br}}''[[Rock (filem)|Rock]]''{{br}}''[[Zombi Kampung Pisang]]''{{br}}''[[Kala Malam Bulan Mengambang]]''{{br}}''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]''{{br}}''[[Rock Oo!]]'' | spouse = {{marriage|Hasmah Hassan|1987|2021}} | children = 5 (termasuk [[Amen Khalid]]) | parents = Mohd Khalid Mohd Noh (bapa) {{br}} Norazian Said (ibu) | relatives = [[Lat|Datuk Lat]] (abang) | website = | awards = }} '''Mohamad Mohd Khalid''' atau lebih dikenali sebagai '''Mamat Khalid''' (6 April 1963 – 24 Oktober 2021)<ref>{{Cite web |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=artist&p=info&id=3448 |title=Mamat Khalid di Sinema Malaysia |access-date=2008-10-21 |archive-date=2009-02-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090215054703/http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=artist&p=info&id=3448 |url-status=dead }}</ref> ialah seorang pengarah filem, penulis dan lakon layar [[Malaysia]] yang terkenal dengan filem-filem bercorak [[komedi]]. Beliau ialah adik kepada [[kartunis]] [[Mohd Nor bin Khalid|Datuk Lat]].<ref name="rock">{{cite web| last = Kamin| first = A.| title = A local movie about rock culture| publisher = star-ecentral.com| date = 2005-07-22| url = http://star-ecentral.com/services/sprinterfriendly.asp?file=/2005/7/22/movies/11352728&sec=movies| accessdate = 2007-04-24| archive-date = 2007-09-30| archive-url = https://web.archive.org/web/20070930165211/http://star-ecentral.com/services/sprinterfriendly.asp?file=%2F2005%2F7%2F22%2Fmovies%2F11352728&sec=movies| url-status = dead}}</ref> Dilahirkan di [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]] kepada seorang kerani kerajaan dan isterinya seorang surirumah, Mamat memulakan kerjaya awalnya di pejabat kerajaan sebelum menceburi bidang perfileman. Beliau pertama kali menduduki kerusi pengarah pada 2003 menerusi filem komedi sejarah ''[[Lang Buana]]''. Seterusnya beliau mengarahkan filem kedua, filem pertamanya yang bergenre muzikal ''[[Rock (filem)|Rock]]'' (2005) dan dua filem kesinambungannya ''[[Rock Oo!]]'' (2013) dan ''[[Rock Bro!]]'' (2016). Antara karyanya yang terkenal termasuk ''[[Man Laksa]]'' (2006), ''[[Kala Malam Bulan Mengambang]]'' (2008) yang menggunakan konsep [[filem noir]] dan ''[[Apokalips X]]'' (2014) yang berkonsepkan [[manga]] dan buku komik grafik. Paling baru-baru ini, filem terbaru arahannya, ''[[Hantu Kak Limah 3]]'' ditayangkan di pawagam pada Ogos 2018. Melangkaui kerjaya filemnya, Mamat merupakan pengasas dan pemilik kafe Sarang Art Hub yang beroperasi di [[Tanjung Malim]], [[Perak]] dan dibuka pada 2016.<ref>{{cite web |author=Rosman Shamsudin | title = Mamat ‘buat’ sarang| publisher =[[Harian Metro]]| date =19 Mei 2015| url = https://www.hmetro.com.my/node/52026| accessdate = 26 Jun 2018}}</ref><ref>{{cite web |author=Ahmad A. Talib| title = A hippie with a cause| publisher =[[New Straits Times]]| date =28 Ogos 2016| url =https://www.nst.com.my/news/2016/08/168792/hippie-cause| accessdate = 26 Jun 2018}}</ref> ==Kehidupan awal== Mamat dilahirkan pada 6 April 1963 di [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]], lima bulan sebelum [[Persekutuan Tanah Melayu]] dikenali sebagai [[Malaysia]] pada 16 September 1963 dan dibesarkan di Sungai Rokam, Ipoh. Ketika zaman kanak-kanaknya, Mamat pernah pergi ke pawagam setiap hari untuk mengikuti filem terkini. Malangnya, hobinya tidak disukai oleh bapanya, yang juga mengharamkannya daripada menonton panggung wayang walaupun pada saat kematiannya, pada tahun 1974. Namun, itu tidak menghalang minat Mamat untuk menceburi bidang perfileman. Sebelum menceburi bidang perfileman, Mamat bekerja dalam jabatan kerajaan, kemudian beralih ke bidang penerbitan rancangan televisyen. Antara karya-karya Mamat yang terkenal termasuk ''Pinang Durian'', ''Rombongan Cik Kiah ke Sukan Komanwel'' dan ''Abang We''. Beliau pernah memenangi anugerah Pengarah Terbaik di Anugerah Skrin Panca Delima 2001 untuk telefilem ''Pinang Durian''.<ref name=langbuana>{{cite news|title= New formula for Senario film |author=Zieman |work=The Star |date=28 Jun 2003 |url=http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2003/7/28/nation/5898160&sec=nation |accessdate=20 Disember 2009}}</ref> Beliau juga pernah menjadi penterjemah skrip untuk siri animasi ''[[Kampung Boy (siri TV)|Kampung Boy]]'' karya abangnya, [[Lat]]. Mamat juga merupakan peminat tegar [[muzik rock]] dan pernah menyertai kumpulan rock Drop Out yang mana beliau merupakan pemain keyboard.<ref name="RockUtusan">{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1129&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|date=29 November 2005|title=Rock - Cetusan pengalaman Mamat Khalid|author=Abd. Aziz Itar|publisher=Utusan Malaysia|accessdate=22 March 2017|archive-date=2017-03-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170322115308/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1129&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|url-status=dead}}</ref> ==Kerjaya== ===1998&ndash;2005: Kerjaya awal dan filem pertama=== [[Fail:MamatKhalid01.jpg|thumb|left|Mamat pada 2007.]] Penglibatan sulung beliau dalam industri perfileman Malaysia adalah apabila beliau mula-mula mencadangkan sebuah siri televisyen yang mengisahkan legenda [[Puteri Gunung Ledang]]. "Pada mulanya, saya bercadang menjadikannya projek kecil-kecilan untuk stesen televisyen [[ntv7]] dalam bentuk bersiri. Saya cuba memecahkan projek itu kepada 20 episod yang bukan saja dimuatkan dengan cerita hikayat Melayu lama PGL, malah sarat dengan hikayat lain seperti Badang Pahlawan Gagah dan sebagainya." Bagaimanapun, Enfiniti Productions yang menerima cadangan Mamat itu menukarkannya menjadi sebuah filem untuk tayangan pawagam, arahan [[Saw Teong Hin]] yang dibintangi oleh [[Tiara Jacquelina]] dan [[M. Nasir]].<ref>{{cite news |title=Keampuhan Mamat Lahir PGL |author=Suzan Ahmad |work=Berita Harian |date=14 Mei 2003 |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/clippingnews/Keampuhan_Mamat_lahir_PGL_2050 |accessdate=20 Disember 2009 }}{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Filem ''[[Puteri Gunung Ledang (filem)|Puteri Gunung Ledang]]'' yang menelan belanja lebih RM 16 juta, iaitu filem Malaysia yang paling mahal dalam sejarah,<ref>{{cite news|title= Puteri Gunung Ledang musical |author=Mumtaj Begum |work=The Star |date=14 Oktober 2005 |url=http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2005/10/14/soundnstage/12315246&sec=soundnstage |accessdate=20 Disember 2009}}</ref> sungguhpun dilaporkan tiketnya cepat dijual habis, namun hanya mampu mengaut hasil RM 2.90 juta sejak keluar pada bulan Ogos 2004.<ref>[http://www.finas.gov.my/index.php?mod=industry&sub=cereka&p=Filem2004 TAYANGAN FILEM CEREKA TEMPATAN 2004], FINAS. Dicapai pada 20 Disember 2009.</ref> Namun demikian, filem ini turut menikmati tayangan khas di festival filem luar negara, iaitu di [[Venice]]<ref>{{cite news |title=Puteri Gunung Ledang To Be Shown In Venice |author= |work=Malay Mail |date=7 Ogos 2004 |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/clippingnews/Puteri_Gunung_Ledang_to_be_shown_in_Venice__1382 |accessdate=20 Disember 2009 }}{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> dan di [[Los Angeles]].<ref>{{cite news |title=PGL 'cemar duli' di Los Angeles |author=Suraiya Mohd Nor |work=Berita Harian |date=23 Disember 2004 |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/clippingnews/PGL_%60cemar_duli_di_Los_Angeles__1355 |accessdate=20 Disember 2009 }}{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Pada tahun 2003 juga, Mamat menjadi pengarah filem buat kali pertama, iaitu filem komedi ''[[Lang Buana]]'' yang dibintangi oleh kumpulan [[Senario]]. Mengikut penerbit eksekutif [[Grand Brilliance]] ketika itu, Lazizah Ahmad, filem ''Lang Buana'' memakai 'formula yang serba berlainan' seperti yang dicadangkan oleh Mamat yang ingin cerita yang lebih mencabar.<ref name=langbuana/> Filem yang menelan belanja RM 1.76 juta ini mengaut kutipan sebanyak RM 1.79 juta daripada 27 buah pawagam.<ref>[http://www.finas.gov.my/index.php?mod=industry&sub=cereka&p=Filem2003 TAYANGAN FILEM CEREKA TEMPATAN 2003], FINAS. Dicapai pada 20 Disember 2009.</ref> Minatnya terhadap [[muzik rock]] diakui mengilhamkan beliau untuk menulis dan mengarah filem [[filem Rock|''Rock'']] pada tahun 2005.<ref name="rock"/> Mengikut satu ulasan, Mamat dikatakan ingin menyampaikan mesej mengenai dilema yang dihadapi ramai pemuzik berbakat pada zaman kegemilangan rock 1980-an: "Itu yang cuba Mamat ketengahkan menerusi watak Zack (lakonan [[Hasnul Rahmat]]). Anak muda yang berjaya meraih trofi gitaris terbaik ini terpaksa memilih antara memenuhi kemahuan keluarga, kawan dan teman wanita."<ref>{{cite news |title=Rock Papar Dilema Anak Seni |author=Shakilawati Abd Rahman |work=Utusan Malaysia |date=27 November 2008 |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/clippingnews/Rock_papar_dilema_anak_seni__1268 |accessdate=20 Disember 2009 }}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Filem inilah yang mengurniakan anugerah pertama Mamat daripada [[Festival Filem Malaysia]], iaitu untuk Lakon Layar Terbaik. ===2006&ndash;2013: Kejayaan dan ''Hantu Kak Limah Balik Rumah''=== Pada tahun 2006, Mamat membuat penampilan sebagai juri jemputan di ''[[Akademi Fantasia]]'',<ref>{{cite news|title=Most popular one wins |author=Azhariah Kamin |work=The Star |date=7 Ogos 2006 |url=http://www.star-ecentral.com/news/story.asp?file=/2006/8/7/music/15068430&sec=music |accessdate=21 Disember 2009}}</ref> biarpun tidak dikenali memegang sebarang peranan dalam industri muzik selain menjadi pengarah muzik dalam filem. Pada tahun yang sama, beliau kembali menghasilkan filem drama melalui ''[[Man Laksa]]'' yang memberikan dua pencalonan [[Festival Filem Malaysia ke-19|Festival Filem Malaysia]].<ref>[http://www.sinemamalaysia.com.my/ffm.php?mod=archive&p=info&id=5 Festival Filem Malaysia Ke 19 (2006)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110831033725/http://www.sinemamalaysia.com.my/ffm.php?mod=archive&p=info&id=5 |date=2011-08-31 }}, Sinema Malaysia. Dicapai pada 21 Disember 2009.</ref> Di samping itu, beliau juga diberi kepercayaan menulis skrip untuk filem ''[[Tipah Tertipu The Movie]]'' arahan [[Ahmad Idham]] lakonan kumpulan [[Ruffedge]] dan [[Intan Ladyana]].<ref>{{cite web|url=http://www.filemkita.com/filem/t/tipah_tertipu_01.html|title=Tipah Tertipu|publisher=filemkita.com|accessdate=24 April 2007|archive-date=2017-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20170909091448/http://www.filemkita.com/filem/t/tipah_tertipu_01.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1216&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Tipah Tertipu filem jalanan karya Mamat Khalid|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=16 Disember 2005|accessdate=24 April 2017|archive-date=2017-10-08|archive-url=https://web.archive.org/web/20171008131923/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=1216&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref> Beliau mencuba genre [[komedi]] [[seram]] menerusi filem ''[[Zombi Kampung Pisang]]'', filem buatan Malaysia pertama yang menampilkan puaka [[mayat|zombi]] (mayat hidup).<ref>[http://www.budiey.com/filem-zombi-kampung-pisang-komedi-ala-mamat-khalid/ Filem Zombi Kampung Pisang – Komedi ala Mamat Khalid], Budiey.com, 7 April 2007. Dicapai pada 21 Feb 2011.</ref> [[Imej:MamatKhalid(AnugerahSkrin).jpg|right|thumb|150px|Ketika memberi ucapan semasa Anugerah Skrin selepas dinobat Pengarah Filem Terbaik Anugerah Skrin untuk filem ''Kala Malam Bulan Mengambang'']] Mamat turut mencabar diri dengan membikin sebuah filem hitam putih pada abad ke-21, iaitu ''[[Kala Malam Bulan Mengambang]]'' (2008), sebuah [[filem noir]] yang dibintangi [[Rosyam Nor]] dan [[Umie Aida]]. Biarpun dilaporkan kurang mendapat sambutan penonton walaupun dihujani ulasan positif,<ref>{{cite news |title=Kutipan Rendah Kerana Hollywood |author=Nurulhisham Abdul Latiff |work=Utusan Malaysia |date=6 Jun 2008 |url=http://www.sinemamalaysia.com.my/main/clippingnews/Kutipan_rendah_kerana_Hollywood_822 |accessdate=21 Disember 2009 }}{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> namun filem ini berjaya merangkul lima anugerah di [[Festival Filem Malaysia ke-21|FFM]], termasuk Filem Cereka Terbaik dan Pengarah Filem Terbaik.<ref>[Festival Filem Malaysia Ke 21 (2008)], Sinema Malaysia. Dicapai pada 21 Disember 2009.</ref> Mamat membuat kemunculan khas dalam filem ''[[My Spy]]'' arahan [[Afdlin Shauki]]. Filem ''[[Estet (filem)|Estet]]'' arahan Mamat keluar pada tahun 2010, menceritakan kisah hubungan antara orang Melayu dan [[Orang India Malaysia|India]] di sebuah perkampungan getah, sebagai azamnya untuk memaparkan keeratan persaudaraan sesama kaum di Malaysia melalui filem.<ref>{{cite news|title=Unity through Estet |author=Bissme S. |work=theSun |date=5 Mac 2009 |url=http://www.thesundaily.com/article.cfm?id=30787 |accessdate=21 Disember 2009}}</ref> Sungguhpun mendapat pujian pengulas filem, namun kutipannya di pawagam agak mengecewakan dengan hanya RM 350,000 daripada 47 buah pawagam.<ref name=finas2010>[http://www.finas.gov.my/index.php?mod=industry&sub=cereka&p=Filem2010 TAYANGAN FILEM CEREKA TAHUN 2010], FINAS. Diambil 21 Feb 2010.</ref> Meskipun begitu, Mamat sekali lagi merasai kejayaan besar selaku sutradara apabila ''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'' menjadi filem tempatan kedua tertinggi kutipan kasarnya di negara dengan RM7.9 juta daripada 39 buah pawagam, mengekori filem ''[[Ngangkung (filem)|Ngangkung]]'' sahaja.<ref name=finas2010/> Mamat juga sedang mengusahakan filem animasi pertamanya, berjudul ''Kelip-Kelip'' yang dilaporkan menerima khidmat lakonan suara [[Datuk Siti Nurhaliza]].<ref>{{cite news|title=‘Kelip-Kelip’ Siti Nurhaliza masuk pawagam |author=Siti Azira Abd Aziz |work=mStar |date=20 Oktober 2008 |url=http://www.calmille.com/news/?p=708 |accessdate=21 Disember 2009}}</ref> Filem kelapan arahan beliau, ''[[Husin, Mon dan Jin Pakai Toncit]]'', kesinambungan daripada ''Hantu Kak Limah Balik Rumah'' ditayangkan di pawagam pada 7 Februari 2013, dengan mengekakan sebahagian besar pelakon asalnya termasuk [[Awie]] dan [[Delimawati]] serta penambahan beberapa pelakon baru termasuk [[Ezlynn]] dan [[Rashidi Ishak]]. Dengan kos pembikinan sebanyak RM1.65 juta, filem ini mendapat kutipan pecah panggung sebanyak RM5.89 juta.<ref name="Keharmonian Masyarakat">Mohd Al Qayum Al-Azizi (7 Februari 2013). [http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2013/02/07/keharmonian-masyarakat-dalam-husin-mon-dan-jin-pakai-toncit/ Keharmonian Masyarakat Dalam 'Husin, Mon Dan Jin Pakai Toncit'] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180626054459/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2013/02/07/keharmonian-masyarakat-dalam-husin-mon-dan-jin-pakai-toncit/ |date=2018-06-26 }} ''[[mSTAR Online]]''. Dicapai pada 4 Julai 2017.</ref><ref>[http://www.astroawani.com/berita-hiburan/husin-mon-dan-jin-pakai-toncit-mula-ditayang-hari-ini-6640 "Husin, Mon dan Jin Pakai Toncit" mula ditayang hari ini] [[Astro Awani]] (7 Februari 2013). Diperoleh pada 30 Ogos 2013.</ref> ===2014&ndash;2021: ''Apokalips X'' dan projek filem seterusnya=== Pada 3 April 2014, filem ''[[Apokalips X]]'' yang menjadi filem cereka sains fantasi pertama arahan beliau memperlihatkan Mamat lari dari kebiasaan dari filem-filem terdahulunya sekaligus mencuba sesuatu yang berbeza dari filem Melayu Malaysia.<ref>{{Cite web |url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/04/08/apokalips-x-kelainan-mamat/ |title=Mamat Khalid Bawa Kelainan Dalam 'Apokalips X' - Wayang {{!}} mStar<!-- Bot generated title --> |access-date=2017-06-13 |archive-date=2014-11-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141112155954/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/04/08/apokalips-x-kelainan-mamat/ |url-status=dead }}</ref> Filem ini menggunakan 70 peratus [[imej janaan komputer]] (CGI) dan menggambarkan keadaan Malaysia pada 2046.<ref>{{cite news|title=Apokalips X, Mamat Khalid lari dari kebiasaan|author=Azyyati Ahmad |work=[[Astro Awani]] |date=8 April 2014 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/apokalips-x-mamat-khalid-lari-dari-kebiasaan-33383|accessdate=13 Jun 2017}}</ref><ref>{{cite news|title=Apokalips X: Dawn of a new era|author=Angelin Yeoh|work=[[The Star|The Star Online]]|date=8 April 2014|url=http://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/movies/news/2014/04/08/apokalips-x-dawn-of-a-new-era/|accessdate=13 Jun 2017|archive-date=2014-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20141112161132/http://www.thestar.com.my/Lifestyle/Entertainment/Movies/News/2014/04/08/Apokalips-X-Dawn-of-a-new-era/|url-status=dead}}</ref> Walau bagaimanapun, ''Apokalips X'' merupakan kegagalan komersial dan hanya meraih kutipan pecah panggung sebanyak RM 253,446.<ref>{{cite web|url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2014&dt=1010&pub=Kosmo&sec=Terkini&pg=bt_28.htm|title=Mamat tidak kecewa filem kurang dapat sambutan|accessdate=13 October 2014|first=|last=|date=10 October 2014|work=[[Kosmo!]]|archive-date=2016-06-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20160609123329/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2014&dt=1010&pub=Kosmo&sec=Terkini&pg=bt_28.htm|url-status=dead}}</ref> Beliau kemudiannya mengarahkan filem komedi jenayah ''[[Amir dan Loqman Pergi ke Laut]]'' lakonan [[Shuib Sepahtu]] dan [[Shuk Sahar]].<ref>{{cite news|url=http://m.utusan.com.my/hiburan/kisah-gengster-ipoh-1.5375|title=Kisah gengster Ipoh|date=14 September 2014|work=[[Utusan Malaysia]]|author=Syed Musaddad|accessdate=29 Jun 2017}}</ref> Pada tahun 2015, Mamat melancarkan tiga filem arahan serentak, komedi seram ''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'',<ref name="Rumah Pusaka">{{cite news|title=Rumah Pusaka Di Simpang Jalan taruhan Mamat Khalid|author=|work=[[Sinar Harian]]|date=20 Disember 2014|url=http://www.hmetro.com.my/node/223548|accessdate=1 Januari 2015|archive-date=2017-12-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20171201081739/https://www.hmetro.com.my/node/223548|url-status=dead}}</ref> komedi gelap ''[[Usop Wilcha Dalam Werewolf Dari Bangladesh]]''.<ref>{{Cite web|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2015/03/09/werewolf-dari-bangladesh/|title=Sinikal Mamat Khalid Masih Tajam Dalam 'Werewolf Dari Bangladesh’|author=Shazryn Mohd Faizal|publisher=[[mSTAR Online]]|date=9 Mac 2015|accessdate=26 November 2017|archive-date=2017-11-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20171126070031/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2015/03/09/werewolf-dari-bangladesh/|url-status=dead}}</ref> dan komedi sejarah ''[[Usop Wilcha Meghonjang Makhluk Muzium]]''<ref>{{Cite web|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2015/09/14/usop-wilcha-menghonjang-makhluk-muzium/|title='Usop Wilcha Menghonjang Makhluk Muzium' Sarat Fakta Sejarah|author=Mohd Al Qayum Azizi|publisher=[[mSTAR Online]]|date=14 September 2015|accessdate=26 November 2017}}</ref> yang kedua-duanya menampilkan [[Usop Wilcha]] yang sebelum ini pernah bekerja dengan beliau menerusi beberapa filem terdahulu. Filem arahan beliau, ''[[Lebuhraya Ke Neraka]]'',<ref>{{cite news|title=‘Lebuhraya Ke Neraka’ Sinergi Dakwah Dan Seram Mamat Khalid|author=Shazryn Mohd Faizal|work=[[mSTAR Online]]|date=8 Mei 2017|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2017/05/08/lebuhraya-neraka/|accessdate=29 Jun 2017|archive-date=2017-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20170623020759/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2017/05/08/lebuhraya-neraka/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title= ‘Lebuhraya Ke Neraka’ filem sakti Mamat Khalid|author=|work=[[Kosmo!]]|date=29 April 2017|url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2017&dt=0430&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm|accessdate=1 Julai 2017}}</ref> merupakan filem pertamanya yang bergenre kerohanian dan juga filem pertamanya yang tidak mengetengahkan genre komedi.<ref>{{cite news|title=Filem Pertama Tidak Kelakar Mamat Khalid - ‘Lebuhraya Ke Neraka’|author=|work=Oh Media!|date=Mei 2017|url=http://www.ohmedia.my/2017/05/filem-pertama-tidak-kelakar-mamat-lebuhraya-ke-neraka.html|accessdate=29 Jun 2017|archive-date=2017-07-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20170715160022/http://www.ohmedia.my/2017/05/filem-pertama-tidak-kelakar-mamat-lebuhraya-ke-neraka.html|url-status=dead}}</ref> Ditayangkan pada 4 Mei 2017, ia berkisarkan sekumpulan remaja yang dibawa ke alam barzakh atau [[halusinasi]] dalam alam koma semasa berkonvoi merentas desa. Filem ini mengambil masa 6 tahun untuk disiapkan.<ref>{{cite news|title=‘Lebuhraya Ke Neraka’ Karya Mamat Khalid Yang ‘Deep’ Dan Pasti Akan Buat Anda Sentap|author=Azmi A.|work=Vocket|date=9 Mei 2017|url=https://www.thevocket.com/lebuhraya-ke-neraka-review/|accessdate=29 Jun 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2017/04/21/mamat-khalid-lebuhraya-neraka/|title=‘Lebuhraya Ke Neraka’ Terperap Enam Tahun|date=21 April 2017|work=[[mSTAR Online]]|author=Mohd Al Qayum Azizi|accessdate=29 Jun 2017}}</ref> Pada 8 Jun 2017, Mamat muncul dengan supertelefilem arahannya, ''[[16 Puasa]]'' yang dibintangi oleh [[Sabri Yunus]], [[Bell Ngasri]], [[Aziz M. Osman]] dan [[Jue Aziz]] dan bersiaran di Astro First Eksklusif. Ia mengisahkan kisah sekumpulan kawan baik di sebuah kampung yang ponteng puasa dan menyembunyikan aktiviti mereka daripada pengetahuan isteri masing-masing. Mereka juga menetapkan jadual siapa yang akan membeli makanan di pekan dan kemudian makan di tempat-tempat terlindung. Telefilem ini juga diselitkan dengan adegan sinis dan memperlihatkan Mamat yang dikatakan menyidir orang yang suka ponteng berpuasa,<ref>{{cite video|url=http://www.astroawani.com/video-hiburan/16-puasa-sarat-sindiran-reaksi-pengarah-mamat-khalid-158991|title='16 Puasa' sarat sindiran: Reaksi Pengarah, Mamat Khalid|accessdate=1 Julai 2017|author=|date=18 Jun 2017|work=[[Astro Awani]]}}</ref> menurutnya, jalan cerita tersebut dicipta untuk memberi kesedaran kepada umat Islam yang mencari alasan untuk tidak berpuasa di bulan Ramadan.<ref>{{cite web|url=https://www.astrogempak.com.my/artikel/5414/mamat-khalid-sindir-orang-yang-suka-ponteng-puasa|title=Mamat Khalid Sindir Orang Yang Suka Ponteng Puasa?|accessdate=1 Julai 2017|first=|last=|date=19 Jun 2017|work=Astro Gempak}}</ref> Bagaimanapun, Mamat meluahkan perasaan kecewanya apabila ''16 Puasa'' "bocor" di [[internet]] hingga dijual dalam bentuk DVD, tetapi beliau berbangga kerana telefilem itu mendapat sambutan daripada penonton.<ref>{{cite web|url=http://www.themalaymailonline.com/projekmmo/berita/article/drama-16-puasa-bocor-di-internet-mamat-bangga-dalam-kecewa|title=Drama ‘16 Puasa’ bocor di internet, Mamat bangga dalam kecewa|accessdate=1 Julai 2017|first=|last=|date=20 Jun 2017|work=[[The Malay Mail]]}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/mamat-khalid-bengang-karya-16-puasa-8216-bocor-8217-1.495014|title=Mamat Khalid bengang karya 16 Puasa ‘bocor’|accessdate=1 Julai 2017|author=Ifqdar Rahman|date=19 Jun 2017|work=[[Utusan Malaysia]]|archive-date=2018-06-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612144207/http://www.utusan.com.my/hiburan/mamat-khalid-bengang-karya-16-puasa-8216-bocor-8217-1.495014|url-status=dead}}</ref> Pada 19 Oktober 2017, Mamat menjalani penggambaran filem ''[[Hantu Kak Limah]]'', kesinambungan daripada dua [[Hantu Kak Limah|siri filem ''Hantu Kak Limah'']]. Filem ini masih mengekalkan barisan pelakon asal termasuk [[Awie]] dengan penambahan pelakon baru termasuk [[Zul Ariffin]] dan [[Uqasha Senrose]]. Mamat mengakui perubahan pada filem ini tidak akan disedari penonton kerana dikaburi jenaka.<ref>[http://epaper.mmail.com.my/2017/11/23/hantu-kak-limah-3-back-to-haunt-fans/ ‘Hantu Kak Limah 3’ back to haunt fans]{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ''[[The Malay Mail]]'' (23 November 2017). Dicapai pada 23 Jun 2018.</ref><ref>Amirul Haswendy Ashari (19 November 2017). [https://www.hmetro.com.my/rap/2017/11/285235/hantu-kak-limah-3-lebih-kelakar Hantu Kak Limah 3 lebih kelakar] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 23 Jun 2018.</ref> Dalam temuramah bersama ''Astro Gempak'' pada November 2017, Mamat mengakui bersedih atas kehilangan tiga pelakon penting dalam siri filem ''Hantu Kak Limah''—[[Zami Ismail]], Azwan Annuar dan [[Man Kadir]]. "Tanpa kita sedar, tiga pelakon penting filem Hantu Kak Limah telah tiada namun filem ini tetap akan diteruskan dan saya harap ia akan menjadi filem yang paling lawak pernah saya hasilkan."<ref>[http://www.gempak.com/artikel/7486/hantu-kak-limah-tanpa-arwah-pak-jabit-pak-zami-memang-dirasai-mamat-khalid Hantu Kak Limah Tanpa Arwah Pak Jabit & Pak Zami, Memang Dirasai - Mamat Khalid] Astro Gempak (23 November 2017). Dicapai pada 26 Jun 2018.</ref> Ditayangkan pada 9 Ogos 2018, ''Hantu Kak Limah'' menerima ulasan positif dan bercampur-campur daripada pengkritik dan telah meraih kutipan tertinggi sebanyak RM27.5 juta dalam masa 15 hari di seluruh negara, sekaligus menjadikannya sebagai filem dengan kutipan terbanyak di Malaysia.<ref name="mstar20180824">{{Citenews|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/08/24/hantu-kak-limah/|title=RM27.5 juta dalam tempoh 15 hari, ''Hantu Kak Limah'' pecah rekod lagi!|date=24 Ogos 2018|work=[[mSTAR Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180824164336/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/08/24/hantu-kak-limah/|archive-date=2018-08-24|access-date=25 Ogos 2018|url-status=dead}}</ref><ref>Haryati Karim (21 Ogos 2018). [http://www.kosmo.com.my/negara/i-hantu-kak-limah-i-cipta-rekod-1.733297 Hantu Kak Limah cipta rekod] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180821093812/http://www.kosmo.com.my/negara/i-hantu-kak-limah-i-cipta-rekod-1.733297 |date=2018-08-21 }} ''[[Kosmo!]]''. Dicapai pada 21 Ogos 2018. "Filem arahan Mamat Khalid berjaya catat kutipan sebanyak RM20.5 juta".</ref> Dua filem arahan Mamat ditayangkan pada 2020 semasa dunia berdepan dengan [[pandemik COVID-19]]. Yang pertama ialah ''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' yang merupakan trilogi keempat dan terakhir dalam [[Rock (siri filem)|siri filem ''Rock'']]. Filem ini dibintangi oleh [[Hazama|Hazama Azmi]], Sharwani NS, Bulan Terry dan Adam John serta penampilan khas daripada pelakon asal tiga filem ''Rock'' terdahulu seperti [[Khir Rahman]] dan [[Pekin Ibrahim]].<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/wayang/2020/01/646041/jangan-risau-filem-keempat-masih-ada-rock-kapak|title='Jangan risau, filem keempat masih ada rock kapak'|author=Farihad Shalla Mahmud|work=[[Berita Harian]]|date=12 Januari 2020|accessdate=8 Februari 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2020/02/544381/mamat-khalid-kental-siapkan-rock-4-rockers-never-dai|title=Mamat Khalid kental siapkan Rock 4 - Rockers Never Dai|author=Ridzuan Abdul Rahman|work=[[Harian Metro]]|date=13 Februari 2020|accessdate=27 Februari 2020}}</ref> Ini kemudian diikuti oleh filem ''[[Manap Karaoke]]'' yang dibintangi oleh [[Joey Daud]], Pekin, [[Mona Allen]] dan [[Imuda]].<ref>{{Citenews|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/manap-karaoke-naskhah-terbaru-mamat-khalid-182496|title='Manap Karaoke' naskhah terbaru Mamat Khalid|date=8 Ogos 2018|work=[[Astro Awani]]|access-date=28 Ogos 2018|author=Yuzir Harafi}}</ref><ref>Qarami Hashim (5 Mei 2020). [https://www.mstar.com.my/spotlight/wayang/2020/05/05/039manap-karaoke039-karya-mamat-khalid-untuk-mereka-yang-stres-dan-bosan-di-rumah---masa-paling-sesuai-hiburkan-penonton Manap Karaoke karya Mamat Khalid untuk mereka yang stres dan bosan, masa paling sesuai hiburkan penonton] [[mStar Online]]. Dicapai pada 14 Mei 2020.</ref><ref>Syafil Syazwan Jefri (6 Mei 2020). [https://www.hmetro.com.my/rap/2020/05/575108/manap-karaoke-terus-di-rumah Manap Karaoke terus di rumah] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 14 Mei 2020.</ref> ==Gaya pengarahan== Hasil karya awal Mamat adalah komedi satira. Beliau dilaporkan menyelitkan kritikan sosial dalam setiap karyanya sekaligus mewujudkan banyak watak yang disifatkan mempunyai kaitan dengan senario [[Politik Malaysia|politik]] negara termasuk soal [[rasuah]] atau ketidakadilan dalam menjalankan amanah masing-masing. Dalam temubualnya bersama ''[[Utusan Malaysia]]'' pada 2014, Mamat menyifatkan dirinya sebagai seorang pengarah yang suka menyelitkan [[satira]] kehidupan termasuk politik.<ref name="'Melacurkan'">{{cite web|url=http://www.kosmo.com.my/hiburan/melacurkan-politik-dalam-karya-seni-1.665794|title='Melacurkan' politik dalam karya seni|accessdate=14 Mei 2018|author=Maliah Surip|date=5 Mei 2018|work=[[Kosmo!]]}}</ref> Beliau berkata: "Kalau ikutkan, kepala saya ini lebih politikus tapi saya seorang pengarah, bukan ahli politik. Jadi bukan bidang saya untuk cakap pasal hal politik,"<ref name="'Melacurkan'"/> Menurut [[Pekin Ibrahim]], yang sebelum ini muncul dalam ''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'' beliau mengandaikan ''Hantu Kak Limah'' mungkin merupakan yang terakhir: "Saya rasa cerita ''Hantu Kak Limah'' kali ini mungkin penutup kepada kisah hantu Kak Limah. Malah, saya menyifatkan filem berkenaan memberi nilai sentimental kepada pengarahnya, Mamat Khalid kerana ia dilakonkan oleh orang-orang yang dekat dengan dirinya. Masakan tidak, arwah [[Rab Khalid]] yang turut berlakon dalam filem berkenaan meninggal dunia pada Januari lalu sebelum filem berkenaan sempat ditayangkan,".<ref>[http://www.kosmo.com.my/hiburan/mungkin-hantu-kak-limah-terakhir-1.704852 Mungkin Hantu Kak Limah terakhir] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180808073056/http://www.kosmo.com.my/hiburan/mungkin-hantu-kak-limah-terakhir-1.704852 |date=2018-08-08 }} ''[[Kosmo!]]'' (8 Julai 2018). Dicapai pada 8 Ogos 2018.</ref> ==Kehidupan peribadi== Beliau berkahwin dengan Hasmah Hassan pada 12 April 1987 dan dikurniakan lima orang anak—Mohd. Khalid Zaffa (lahir 1987), Nor Sara (lahir 1990), Mohd. Khalid Adam (lahir 1994), [[Amen Khalid|Mohd. Khalid Amen]] (lahir 1995) dan Nur Hassanah (lahir 1999).<ref>{{Citenews|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|title=Keluarga pengikat kasih Mamat|last=Shazryn Mohd. Faizal|date=1 Oktober 2008|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180825213811/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|archive-date=2018-08-25|access-date=26 Ogos 2018|via=Utusan Online|url-status=live}}</ref> Pada Jun 2014, Mamat kehilangan hampir RM100,000 apabila tiga lelaki memecah masuk ke rumahnya dan kemudian melarikan diri dengan kenderaan pacuan empat roda.<ref name="Mamat Khalid's house">{{cite news|title= Film director Mamat Khalid robbed of almost RM100k|author=|work= [[Astro Awani]]|date=19 Jun 2014|url=http://english.astroawani.com/entertainment-news/film-director-mamat-khalid-robbed-almost-rm100k-37907|accessdate=25 April 2015}}</ref> Beliau hanya menyedari rumah dipecah masuk pada kira-kira jam 6:30 pagi apabila beliau bangun untuk menunaikan [[solat Subuh]].<ref name="Mamat Khalid's house"/> Hasil daripada rakaman CCTV, perompak mengumpil tetingkap untuk masuk ke rumah, kemudian melarikan diri dengan Mitsubishi Triton dan melarikan kamera antik, [[iPad]], [[PlayStation]] dan RM500, menjadikan jumlah kerugian kira-kira RM100,000.<ref name="Mamat Khalid's house"/> Ketika kejadian, Mamat berada di lokasi penggambaran di [[Universiti Pendidikan Sultan Idris]], [[Tanjung Malim]].<ref name="Mamat Khalid's house"/> Isteri beliau, Hasmah membuat laporan polis mengenai kejadian itu di Balai Polis Kampung Rapat pada kira-kira pukul 11 pagi.<ref name="Mamat Khalid's house"/> Mamat merupakan antara selebriti kelahiran Perak yang menunaikan tanggungjawab mengundi pada [[pilihan raya umum Malaysia 2018|pilihan raya umum ke-14]], beliau mengundi di pusat mengundi Sekolah Rendah Agama Sungai Rokam dan merupakan kali keempat mengundi bagi kawasan Parlimen [[Gopeng]] dan [[Dewan Undangan Negeri]] (DUN) Sungai Rapat di sini, beliau mengakui suasana pilihan raya 2018 memberi ilham kepadanya.<ref>{{cite news|title=Suasana PRU-14 beri ilham kepada Mamat Khalid|author=Muhammad Apendy Issahak|work= [[Berita Harian]]|date=22 April 2017 |url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2018/05/423561/suasana-pru-14-beri-ilham-kepada-mamat-khalid|accessdate=14 Mei 2018}}</ref><ref>{{cite news|title='Mamat, Iqram tunai tanggungjawab mengundi' [METROTV]|author=Muhammad Apendy Issahak|work= [[Harian Metro]]|date=9 Mei 2018|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2018/05/338115/mamat-iqram-tunai-tanggungjawab-mengundi-metrotv|accessdate=14 Mei 2018}}</ref> ==Sakit dan kematian== Pada 21 April 2017, Mamat telah dimasukkan ke Unit Rawatan Rapi (ICU) Hospital Ampang Puteri, Selangor, selepas mengadu sukar untuk bernafas kira-kira jam 3 pagi selepas pulang minum bersama rakan-rakannya. Beliau dipercayai terlalu keletihan selepas menghadiri majlis tayangan perdana filem ''[[Lebuhraya Ke Neraka]]'' yang diadakan di pawagam di [[Bukit Bintang]].<ref>{{cite news|title= Mamat Khalid masuk ICU|author=Riadz Radzi |work= [[Harian Metro]]|date=21 April 2017 |url=http://www.hmetro.com.my/node/223448 |accessdate=25 April 2017}}</ref> Mamat bagaimanapun berada dalam keadaan stabil,<ref>{{cite news|title=Mamat Khalid Stabil Selepas Dimasukkan Ke ICU|author=Kemalia Othman|work= [[mSTAR Online]]|date=21 April 2017 |url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2017/04/21/mamat-khalid-stabil/|accessdate=1 Julai 2017}}</ref> namun tetap berada di bawah pemantauan doktor berikutan tekanan darahnya yang tinggi.<ref>{{cite news|title= Mamat Khalid masuk ICU|author=Farhana Ab Rahman|work= [[Berita Harian]]|date=21 April 2017 |url=http://www.bharian.com.my/node/274397 |accessdate=25 April 2017}}</ref><ref>{{cite news|title= Mamat Khalid sesak nafas|author= |work= [[Harian Metro]]|date= 22 April 2017|url= http://www.hmetro.com.my/node/223548|accessdate= 1 Julai 2017|archive-date= 2017-12-01|archive-url= https://web.archive.org/web/20171201081739/https://www.hmetro.com.my/node/223548|url-status= dead}}</ref> Beliau meninggal dunia pada 24 Oktober 2021 pada usia 58 tahun akibat serangan jantung di Hospital Slim River pada jam 12:30 pagi. Beliau dilaporkan rebah di restoran Sarang Art Hub miliknya di Tanjung Malim. Beliau meninggalkan balu, Hasmah Hassan dan lima anak.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/10/769651/mamat-khalid-meninggal-dunia-metrotv|title=Mamat Khalid meninggal dunia|author=Ridzuan Abdul Rahman|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=24 Oktober 2021}}</ref> Jenazahnya telah selamat disemadikan di Tanah Perkuburan Islam Masjid Kampung Paloh, Ipoh, Perak selepas solat zuhur.<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2021/10/24/jenazah-mamat-khalid-selamat-dikebumikan/|title=Jenazah Mamat Khalid selamat dikebumikan|author=Zaki Salleh|publisher=[[Kosmo!|Kosmo Online]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=24 Oktober 2021}}</ref> ==Penerimaan dan legasi== Mamat Khalid telah disifatkan sebagai seorang pengarah prolifik dan wira yang turut memperjuangkan agenda perpaduan melalui karya filem serta menjadi tontonan pelbagai kaum dan peringkat usia. Kartunis terkemuka negara, [[Lat]] berkata Mamat merupakan pencinta seni tegar dan minat itu ditunjuknya sejak kecil. Beliau menyifatkan adiknya sebagai penghibur buat keluarga. Menurut beliau, kehilangan adik bongsunya itu yang dianggapnya lucu dan berkarisma amat dirasai.<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/168557/BERITA/Semasa/Mamat-Khalid-penghibur-keluarga-Datuk-Lat|title=Mamat Khalid penghibur keluarga: Datuk Lat|author=Noor Ainon Mohamed|publisher=[[Sinar Harian]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=19 Julai 2022}}</ref> Pelakon dan penerbit, [[Tiara Jacquelina]], yang mengenali Mamat sejak penglibatan awalnya dalam bidang seni, menyifatkan beliau sebagai "[[P. Ramlee]] [pada] zaman moden". Menurut Tiara, Mamat bukan sahaja dilahirkan dengan bakat tetapi juga kecerdasan dan kebijaksanaan dalam menghasilkan sebuah karya seni yang mampu memberi impak kepada masyarakat.<ref>{{cite news |url=https://www.sinarharian.com.my/article/168599/EDISI/Mamat-Khalid-adalah-P-Ramlee-di-zaman-kita-Tiara-Jacquelina |title=Mamat Khalid adalah 'P. Ramlee' di zaman kita: Tiara Jacquelina |date=24 Oktober 2021 |access-date=27 Jun 2022 |publisher=[[Sinar Harian]]}}</ref> Wartawan hiburan ''[[Harian Metro]]'', Riadz Radzi pula berpendapat bahawa Mamat ialah seorang "legenda dalam kelasnya tersendiri" sambil berkata: "Apa yang pasti, pemergian Mamat sukar dicari ganti. Setakat ini, tidak ada pengarah atau penggiat filem yang memiliki aura seperti beliau [Mamat]".<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/10/769886/kreativiti-mamat-khalid-unik-ada-trademark-tersendiri|title=Kreativiti Mamat Khalid unik, ada 'trademark' tersendiri|author=Riadz Radzi|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> [[Pekin Ibrahim]] yang telah membintangi beberapa filem arahan Mamat termasuk ''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'', ''[[Rock Oo!]]'', ''[[Apokalips X]]'' dan ''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'' mengakui amat terhutang budi atas segala nasihat, peluang dan kepercayaan yang diberikan oleh Mamat sejak mula bertapak dalam bidang seni. Dalam temubual eksklusif bersama ''[[Berita Harian]]'', beliau berkata: "Separuh masa saya dalam industri seni bersama arwah... Daripada watak kecil hingga peranan utama. Arwah macam bapa saya. Arwahlah yang mengangkat saya menjadi pelakon 'berisi' daripada tiada apa-apa. Hingga saya terjun ke kancah filem hasil bimbingannya. Banyak ilmu pelbagai cabang saya serap dan belajar daripada arwah. Terlalu banyak momen kami berdua yang menjadikan saya Pekin Ibrahim seperti sekarang. Arwah jugalah yang marah saya kalau berlakon drama. Ingat lagi ayat arwah, kalau hendak main filem, jangan buat drama... Fokus di layar perak".<ref name="Kenang jasa">{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/10/879374/anak-didik-kenang-jasa-mamat|title=Anak didik kenang jasa Mamat|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> [[Que Haidar]] yang pernah membintangi [[Rock (siri filem)|trilogi filem ''Rock'']] teringat rakaman iklan mempromosikan Putrajaya pada 2002 yang menjadi projek pertama Mamat yang dibintanginya. Katanya: "Saya jayakan iklan itu bersama pelakon hebat lain termasuk [[Bront Palarae]]. Selepas itu arwah 'hadiahkan' saya karakter ikonik menerusi deretan filemnya seperti watak Amy Mat Piah dan Deris. Arwah yakin dan percaya bakat saya".<ref name="Kenang jasa"/> [[Awie]] yang pernah membintangi beberapa filem arahan Mamat, pula berkata, beliau kelihatan garang tetapi disifatkan sebagai pengarah, sahabat dan abang yang baik kepada semua pelakon dan krew serta seorang yang periang.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/10/769825/hingga-akhir-hayatnya-dia-panggil-saya-husin-awie|title='Hingga akhir hayatnya dia panggil saya Husin' - Awie|author=Balqis Jazimah Zahari|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> Pelakon veteran, [[Fauziah Nawi]] yang juga rakan sekampung Mamat di Kampung Sungai Rokam, Ipoh pula menyifatkan Mamat cukup berbangga menjadi anak jati Perak dan banyak memperkenal budaya serta cara hidup rakyat negeri itu, yang mana ia dapat dilihat daripada filem-filemnya yang memaparkan kehidupan masyarakat negeri Perak termasuk loghat serta lokasi penggambaran.<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/mamat-khalid-bangga-jadi-anak-perak-banyak-perkenalkan-budaya-dan-cara-hidup-fauziah-nawi-327075|title=Mamat Khalid bangga jadi anak Perak, banyak perkenalkan budaya dan cara hidup - Fauziah Nawi|author=Hafizi Rosli|publisher=[[Astro Awani]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> Menteri Belia dan Sukan, [[Ahmad Faizal Azumu]] menyifatkan Mamat seperti abang kandungnya sendiri. Menurut beliau yang juga Ahli Parlimen Tambun, beliau juga rapat dengan keluarga Mamat kerana mereka sama-sama tinggal di Kampung Sungai Rokam, Ipoh. Ahmad Faizal berkata: "Saya membesar di Kampung Sungai Rokam bersama dengan Allahyarham... amat rapat dengan keluarga Allahyarham termasuk isterinya. Kehilangan ini bukan sahaja kehilangan yang besar buat negara dan bidang seni perfileman tetapi kepada saya secara peribadi kehilangan yang amat besar".<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/168490/BERITA/Semasa/Mamat-Khalid-seperti-abang-kandung-saya-Ahmad-Faizal|title='Mamat Khalid seperti abang kandung saya' - Ahmad Faizal|publisher=[[Sinar Harian]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=19 Julai 2022}}</ref> Menteri Perpaduan Negara, [[Halimah Mohamed Sadique]] berkata Mamat telah meninggalkan legasi indah dengan menghantar pelbagai mesej perpaduan kaum di dalam karya besarnya dan berkata: "Beliau adalah seorang pengkarya dan ahli seni yang patut dicontohi semua. Karya seni adalah medium yang dapat dijadikan platform penyatuan bangsa dan kaum di negara ini".<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/10/879362/perginya-wira-perpaduan-halimah-sadique|title=Perginya wira perpaduan - Halimah Sadique|author=Farihad Shalla Mahmud|publisher=[[Berita Harian]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> Dari 24 sehingga 31 Oktober 2021, [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] menayangkan 19 karya-karya Mamat Khalid di saluran Astro On Demand bagi menghargai sumbangan beliau kepada industri hiburan tanah air. Antara filem dan drama bersiri yang dirangkumkan dalam rel Mamat Khalid Dalam Kenangan itu termasuk ''[[Hantu Kak Limah]]'' ''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'', Episod 10 ''Journey To Stardom'', ''Klik Rider'' dan ''Yang Dulu Bersama Mamat Khalid''.<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/astro-tayang-19-karya-mamat-khalid-bermula-hari-ini-327108|title=Astro tayang 19 karya Mamat Khalid bermula hari ini|author=Nickyson Nyambar|publisher=[[Astro Awani]]|date=24 Oktober 2021|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> == Kolaborasi == Mamat mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Soffi Jikan]] ialah pelakon yang kerap bekerjasama dengan beliau, muncul dalam 10 filem, sementara Dewa Sapri dan [[Pekin Ibrahim]] masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Awie]] muncul dalam 8 filem, [[Man Kadir]] dan [[Usop Wilcha]] masing-masing muncul dalam 7 filem, manakala [[Kamarool Haji Yusoff]] dan Sharwani NS masing-masing muncul dalam 6 filem. Man Kadir juga kerap muncul dalam projek telefilem dan drama arahan Mamat. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:90%" width:99%; !Pelakon !''[[Lang Buana]]'' !''[[Rock (filem)|Rock]]'' !''[[Man Laksa]]'' !''[[Zombi Kampung Pisang]]'' !''[[Kala Malam Bulan Mengambang]]'' !''[[Estet (filem)|Estet]]'' !''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'' !''[[Husin, Mon dan Jin Pakai Toncit]]'' !''[[Rock Oo!]]'' !''[[Zombie Kilang Biskut]]'' !''[[Apokalips X]]'' !''[[Amir dan Loqman Pergi ke Laut]]'' !''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'' !''[[Usop Wilcha Dalam Werewolf Dari Bangladesh]]'' !''[[Usop Wilcha Meghonjang Makhluk Muzium]]'' !''[[Rock Bro!]]'' !''[[Lebuhraya Ke Neraka]]'' !''[[Hantu Kak Limah]]'' !''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' !''[[Manap Karaoke]]'' !''[[18 Puasa di Kampong Pisang]]'' !''Kampong Pisang Musikal Raya Istimewa'' !Jumlah |- |[[Azlee Jaafar]] |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Wahid Senario]] |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Saiful Apek]] |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | |4 |- |[[Lan Pet Pet]] |{{X mark}} | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Shamsul Ghau Ghau]] |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Kuswadinata]] |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[M. Rajoli]] |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Loloq]] |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Bront Palarae]] |{{X mark}} | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Hasnul Rahmat]] |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |Dewa Sapri |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} |9 |- |[[Que Haidar]] | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Khir Rahman]] | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | |4 |- |[[Soffi Jikan]] | |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | |10 |- |[[Siti Elizad]] | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |3 |- |[[Nabila Huda]] | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Hamid Gurkha]] | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Jaafar Onn]] | |{{X mark}} | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | |3 |- |[[Yassin Yahya]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sharifah Aleya]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Harun Salim Bachik]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Osman Kering]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Zami Ismail]] | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Aqasha]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Man Kadir]] | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | |7 |- |[[Hani Mohsin]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Usop Wilcha]] | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | |7 |- |[[Nadia Mustafar]] | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | |3 |- |[[Fauziah Nawi]] | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Awie]] | | | |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} |8 |- |[[Ezlynn]] | | | |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[AC Mizal]] | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ilya Buang]] | | | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hamdan Ramli]] | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Jalil Hamid]] | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Rosyam Nor]] | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Umie Aida]] | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Farid Kamil]] | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Avaa Vanja]] | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |4 |- |[[M. Hitler Zami]] | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |3 |- |[[Kamarool Haji Yusoff]] | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | |{{X mark}} | | | |6 |- |[[Johan Raja Lawak]] | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Delimawati]] | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | |{{X mark}} | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |4 |- |[[Pekin Ibrahim]] | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} | | |9 |- |[[Rab Khalid]] | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | |5 |- |[[Rashidi Ishak]] | | | | | | | |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | |2 |- |[[Afdlin Shauki]] | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Dayana Roza]] | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Eina Azman]] | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Shuk Sahar]] | | | | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | |3 |- |Sharwani NS | | | | | | | | | |{{X mark}} | | |{{X mark}} | | |{{X mark}} | |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} | | |6 |- |[[Adam (penyanyi)|Adam AF]] | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Miera Leyana]] | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} | | | | | |2 |- |[[Iqram Dinzly]] | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Dazrin Kamarudin]] | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} | | | | | |2 |- |[[Shuib Sepahtu]] | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | |{{X mark}} | | | | | | |2 |- |[[Kazar Saisi]] | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |3 |- |[[Adi Putra]] | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | | | |1 |- |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |4 |- |[[Jihan Muse]] | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | |{{X mark}} | | | | | | |2 |- |[[Zizan Razak]] | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | |1 |- |[[Emma Maembong]] | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | | |1 |- |[[Amir Raja Lawak]] | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |{{X mark}} | | | |2 |- |[[Elizabeth Tan]] | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | |1 |- |[[Nam Ron]] | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | |{{X mark}} | |2 |- |[[Nasir Bilal Khan]] | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | | | |1 |- |[[Shahz Jaszle]] | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | | |1 |- |[[Uqasha Senrose]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |1 |- |[[Zul Ariffin]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |1 |- |[[Ropie Cecupak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | |2 |- |[[Sabri Yunus]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |1 |- |[[Ziema Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} | | |2 |- |[[Imuda]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | |{{X mark}} | |{{X mark}} |3 |- |[[Erra Fazira]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | | |1 |- |[[Hazama Azmi|Hazama]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} | | | |1 |- |[[Joey Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |{{X mark}} |3 |- |[[Aziz M. Osman]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |2 |- |Mat London | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |{{X mark}} |2 |- |[[Kaka Azraff]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |{{X mark}} |1 |- |}</div> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="3"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Penulis ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 2003 | ''[[Lang Buana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Filem arahan pertama |- ! 2004 | ''[[Puteri Gunung Ledang (filem)|Puteri Gunung Ledang]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! 2005 | ''[[Rock (filem)|Rock]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! rowspan="2"|2006 | ''[[Man Laksa]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Tipah Tertipu The Movie]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Pengarah Filem Seram | Filem lakonan pertama, penampilan khas |- ! 2007 | ''[[Zombi Kampung Pisang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | MK | Pelakon undangan |- ! rowspan="3"|2008 | ''[[Kala Malam Bulan Mengambang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Dunia Baru The Movie]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Tauke Stesen Minyak | rowspan="2"|Pelakon undangan |- | ''[[Cicakman 2 - Planet Hitam]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | rowspan="2"|Lelaki Melayu |- ! 2009 | ''[[My Spy]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | |- ! rowspan="2"|2010 | ''[[Estet (filem)|Estet]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Juga sebagai penerbit, cerita asal dan penataan seni |- | ''[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! rowspan="3"|2013 | ''[[Husin, Mon dan Jin Pakai Toncit]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Rock Oo!]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Bro, Nampak Motor Gua?]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Tan Sri Bakhtiar | |- ! rowspan="5"|2014 | ''[[Apokalips X]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kulop | |- | ''[[Amir dan Loqman Pergi ke Laut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Terbaik dari Langit]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Pemandu Lori | Penampilan khas |- ! rowspan="2"|2015 | ''[[Usop Wilcha Dalam Werewolf Dari Bangladesh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- | ''[[Usop Wilcha Meghonjang Makhluk Muzium]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! rowspan="2"|2016 | ''[[Rock Bro!]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Juga sebagai penerbit |- | ''Pak Man Degil'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Filem pendek |- ! 2017 | ''[[Lebuhraya Ke Neraka]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! 2018 | ''[[Hantu Kak Limah]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! rowspan="2"|2020 | ''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Sebagai penerbit |- | ''[[Manap Karaoke]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | |- ! rowspan="5"|2021 | ''[[18 Puasa di Kampong Pisang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="2"|Juga sebagai penerbit eksekutif |- | ''Kampong Pisang Musikal Raya Istimewa'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} |- | ''[[Mat Bond Malaya]]'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Dirinya sendiri | Penampilan khas |- | ''Kampong Pisang Kita Setandan'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Filem pendek dan arahan terakhir |- | ''Budak Kripto'' | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Dirinya sendiri | Filem lakonan terakhir beliau |- ! rowspan="2"|2022 | ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{mdash}} | Sebagai penerbit dan cerita asal |- | ''Rajawali'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Beliau mengarahkannya bersama [[Syed Mohd Amin Syed Hashim|S. Amin Shahab]] |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="3"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Saluran TV |- ! width="65"|Penulis ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 1996 | ''Namaku Yassin'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[TV3]] |- ! 1998 | ''Rombongan Cik Kiah Sukan Komanwel'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="2"|[[ntv7]] |- ! rowspan="2"|1999 | ''Pukul 2 Petang'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{mdash}} |- | ''Arbaie Bujang Kembali'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="1"|[[TV3]] |- ! rowspan="2"|2000 | ''Mat Nor Kushairi & The Velvet Boys'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="1"|[[ntv7]] |- | ''Pinang Durian'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="1"|[[TV3]] |- ! 2004 | ''[[15 Puasa (telefilem)|15 Puasa]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | rowspan="2"|[[ntv7]] |- ! 2007 | ''Aku Bukan Buaya'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} |- ! 2014 | ''Rombongan Cik Kiah Kelana Jaya'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Astro First Eksklusif |- ! 2015 | ''Idris MLM'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Warna]] |- ! rowspan="2"|2017 | ''[[16 Puasa]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Astro First Eksklusif |- | ''Semerah Darah'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Citra]] |- ! 2019 | ''[[17 Puasa]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | Astro First Eksklusif |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="3"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Saluran TV ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Penulis ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 1997–1999 | ''[[Kampung Boy (siri TV)|Kampung Boy]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Ria]] | Penterjemah skrip |- ! 1999–2005 | ''[[Spanar Jaya]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{mdash}} | [[ntv7]] | Konsep |- ! 2002 | ''Hari Raya Abdullah Rauf'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[ntv7]] | |- ! 2011 | ''Cer Citer'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Warna]] | |- ! 2020–2021 | ''[[Kampong Pisang Bersiri-siri]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Citra]] | Juga sebagai penerbit |- ! 2021 | ''Klik Rider'' | {{na}} | {{ya}} | {{na}} | {{mdash}} | [[Astro Warna]] | Drama arahan terakhir beliau, juga sebagai penerbit eksekutif |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- ! 2022 | ''Warong Pak Jabit'' | Dirinya sendiri | [[Astro Ria]] | Penampilan terakhir beliau, sebagai penerbit eksekutif |- |} ==Anugerah dan penghargaan== {| class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Karya tercalon ! Keputusan |- ! 2001 | [[Anugerah Skrin 2001]] | Pengarah Terbaik | ''Pinang Durian'' | {{won}} |- ! 2005 | [[Festival Filem Malaysia ke-18]] | Lakonlayar Terbaik (bersama [[Saw Teong Hin]]) | ''Puteri Gunung Ledang'' | {{won}} |- ! rowspan="2"|2006 | rowspan="2"|[[Festival Filem Malaysia ke-19]] | Lakonlayar Terbaik | rowspan="2"|''Man Laksa'' | {{nom}} |- | Cerita Asal Terbaik | {{nom}} |- ! 2007 | [[Festival Filem Malaysia ke-20]] | Anugerah Khas Juri | ''Zombi Kampung Pisang'' | {{won}} |- ! rowspan="3"|2008 | rowspan="3"|[[Festival Filem Malaysia ke-21]] | Pengarah Terbaik | rowspan="3"|''Kala Malam Bulan Mengambang'' | {{won}} |- | Lakonlayar Terbaik | {{nom}} |- | Cerita Asal Terbaik | {{nom}} |- ! rowspan="5"|2010 | rowspan="5"|[[Festival Filem Malaysia ke-23]] | Anugerah Khas Juri | rowspan="5"|''Estet'' | {{won}} |- | Pengarah Terbaik | {{nom}} |- | Lakonlayar Terbaik | {{nom}} |- | Cerita Asal Terbaik | {{nom}} |- | Penataan Seni Terbaik | {{nom}} |- ! rowspan="2"|2011 | rowspan="2"|[[Festival Filem Malaysia ke-24]] | Pengarah Terbaik | rowspan="2"|''Hantu Kak Limah Balik Rumah'' | {{nom}} |- | Cerita Asal Terbaik | {{nom}} |- |} == Rujukan == {{Reflist|30em}} == Pautan luar == {{Wikipedia books|Mamat Khalid}} * [http://tempurungpecah.blogspot.com Laman web rasmi] * {{imdb name|id=1672174|name=Mamat Khalid}} {{Lat}} {{Mamat Khalid}} {{Pengarah Terbaik (FFM)}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1963]] [[Kategori:Kematian 2021]] [[Kategori:Kematian akibat serangan jantung]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penulis skrip Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Perak]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Penyunting filem Malaysia]] [[Kategori:Pengarah Terbaik (Drama) Anugerah Skrin|2001]] [[Kategori:Pengarah Terbaik (Filem) Anugerah Skrin|2008,2019]] qhks11xxh3g75xey36a4pjpz3ruwb9r 0 57414 5650944 5552551 2022-08-22T09:40:26Z Fight for the true 291480 wikitext text/x-wiki {{Infobox food | name = Sambal<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|سمبل}}}} | image = [[File:Sambal cobek.JPG|thumb|Sambal terasi yang disajikan dengan bawang putih dan imau nipis]] [[Imej:YosriSambalBelacan.jpg|thumb|Sambal belacan.]] | caption = | alternate_name = | country = {{flag|Indonesia}} and {{flag|Malaysia}} | region = [[Nusantara]] {{br}} [[Asia Selatan]] {{br}} [[Asia Timur]] | creator = [[Melayu]] dan [[Jawa]] | course = | served = | main_ingredient = [[Cili]]/[[tomato]]<br/>[[Garam]]<br/> [[Cuka]] <br/> [[Belacan]] | variations = | calories = 100 | other = }} '''Sambal''' ({{Jawi|سمبل}}) ialah cili yang di kisar,di tumbuk,dilenyek atau dilumat sehingga hancur biasanya ditambahkan bahan-bahan yang lain seperti [[garam]], [[cuka]] dan [[belacan]]. Sambal ialah salah satu hidangan istimewa yang wujud serata rantau [[Nusantara]] dari Indonesia ke Malaysia ke Singapura. Terdapat berbagai-bagai kelainan sambal yang berasal dari berbagai-bagai daerah. Sambal boleh tersedia dalam bentuk dibungkus (dalam botol atau sacet aluminium) siap untuk dimakan mahupun umumnya dijual di warung dan pasar-pasar. ==Bahan-bahan== Bahan-bahan yang paling biasa digunakan untuk sambal adalah seperti yang berikut: * [[:en:Adjuma|Adjuma]] atau [[habanero]]: Ia ialah sejenis [[paprika]] kecil yang rasanya sangat pedas dan biasanya berwarna [[kuning]]. * [[Cili]]: Warnanya biasa [[merah]] dan rasanya sangat pedas. Banyak paprika yang rupanya mirip dengan cili. * [[:en:Madame Jeanette|Madame Jeanette]]: Cili yang sangat pedas tetapi berbau harum, dengan warnanya [[kuning]] atau [[hijau]] muda. * [[Cili padi]]: Cili kecil yang sangat pedas dan yang berwarna [[merah]] atau hijau. * [[Lombok (makanan)|Lombok]]: Bentuknya panjang dan warnanya merah atau hijau. Rasanya biasanya tidak sepedas cili padi. ==Jenis== Sambal mempunyai kekonsistenan yang lebih pekat dan mengandungi lebih banyak [[rempah]]. Sambal dapat berbeza-beza antara kurang pedas sehingga sangat pedas. Terdapat beberapa jenis kelainan, termasuklah: ;Sambal asam : Sambal ini mirip dengan sambal [[belacan]] dan mengandungi [[asam]], biasanya [[asam jawa]]. ;Sambal bajak: Cili untuk sambal ini digoreng dengan [[minyak]], dan ditambahkan [[bawang putih]], belacan dan ramuan-ramuan yang lain. ;Sambal balado (''samba lado'') : Berasal daripada suku [[Minangkabau]], cili untuk sambal ini digoreng dengan minyak, [[bawang putih]], [[bawang merah]] atau [[bawang bombai]], [[Pokok Tomato|tomato]], [[garam]] dan [[jeruk]] nipis.<ref>{{Cite web|url=http://indonesiaeats.com/balado-sambal-lado-indonesian-west-sumatra-chili-sambal/|title=Balado|website=Indonesia Eats|language=en-US|access-date=1 Julai 2018}}</ref> ;[[Sambal belacan]] : Sambal ini mengandungi [[belacan]] atau [[udang]] yang dilumatkan. Sambal ini juga dapat digabungkan dengan bahan-bahan yang lain, seperti [[kangkung]] untuk menghasilkan sambal kangkung, dengan [[sotong]] untuk menghasilkan sambal sotong, dan dengan [[telur]] untuk menghasilkan sambal telur. ; Sambal bongkot: sambal khas Bali dengan campuran rasa manis, asam, dan pedas, dibuat dengan batang bunga bongkot atau kecombrang, bawang merah, cabai, belacan/terasi bakar, gula, garam, dan perahan limau nipis.<ref>{{Cite web|url=https://www.greatnessindonesia.com/sambal-bongkot/|title=Sambal Bongkot, Masakan Bali yang Menggoyang Lidah|date=6 Ogos 2018|website=Greatness Indonesia|access-date=11 Februari 2020|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216151457/https://www.greatnessindonesia.com/sambal-bongkot/|url-status=dead}}</ref> ;Sambal goreng : Sambal ini berasa manis yang berbeza daripada sambal lain. Ia mengandungi kacang, ikan bilis, kentang, tempe dan kepingan soya kering yang dimasak bersama kicap soya. Makanan ini terkenal di kalangan masyarakat Jawa. ;Sambal Jeruk : Sambal ini mengandungi cili hijau dan [[jeruk]] nipis. ; Sambal lu'at : sambal berasal dari [[Nusa Tenggara Timur]] dibuat dari cabai, jeruk nipis, [[daun siba]], dan [[kemangi|daun kemangi]].<ref>{{Cite news|url=https://lifestyle.okezone.com/read/2017/07/07/298/1731245/pedasnya-sambal-luat-khas-ntt-berikan-sensasi-lidah-terbakar|title=Pedasnya Sambal Luat Khas NTT Berikan Sensasi Lidah Terbakar |website= Okezone Lifestyle|access-date=1 Julai 2018}}</ref> Sambal ini biasa disantap dengan daging [[se'i]] dan [[jagung bose]].<ref>{{Cite news|url=https://www.merdeka.com/gaya/sei-daging-asap-khas-nusa-tenggara-timur.html|title=Se'i, daging asap khas Nusa Tenggara Timur|last=Destriyana|newspaper=Merdeka|language=en|access-date=1 Julai 2018}}</ref> Terdapat juga resipi sambal lu'at yang dimasak dengan akar [[buluh]].<ref>{{Cite news|url=http://indonesiaexpat.biz/travel/lakoat-kujawas-comfort-food-literature-heart-timor/|title=Lakoat Kujawas: Comfort Food and Literature from the Heart of Timor - Indonesia Expat|date=2017-04-11|newspaper=Indonesia Expat|language=en-US|access-date=1 Julai 2018}}</ref> ;Sambal Kacang : Sambal ini mengandungi kacang dengan rasa pedas manis. ;Sambal kemiri : Sambal ini mengandungi [[buah keras]] (''kemiri'). ;Sambal Manis : Rasa sambal ini yang mengandungi cili, bawang dan [[gula]] agak manis. ;Sambal Pencit : Sambal ini dicampurkan dengan hirisan-hirisan [[Pokok Mangga|buah mangga]] muda ([[bahasa Jawa]]: pencit). ;Sambal Setan : Sambal ini sangat pedas kerana menggunakan Cili Madame Jeanette. ;Sambal Tempoyak : Sambal ini khusus kepada [[Semenanjung Malaysia]] dan [[Sumatera]],<ref name=":1">{{Cite news|url=https://travel.kompas.com/read/2012/10/14/13385754/Pepes.Ikan.dengan.Sambal.Durian|title=Pepes Ikan dengan Sambal Durian|author1=Ni Luh Made Pertiwi|date=2012-10-14|newspaper=KOMPAS|access-date=1 Julai 2018}}</ref> terutama [[Sumatera Barat]], [[Sumatera Selatan]], [[Bengkulu]] dan [[Lampung]]. Ia menggunakan isi [[tempoyak]] sebagai perasa utama selain bahan sambal. ;Sambal Tomato : Sambal ini dicampur dengan [[Pokok Tomato|tomato]], baik yang dihiris kecil-kecil atau dilumatkan. ;Sambal terasi: Sambal yang didapati di Indonesia dan Belanda.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=AzIfdz0M0JEC&printsec=frontcover&hl=id&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Southeast Asian Food: Classic and Modern Dishes from Indonesia, Malaysia, Singapore, Thailand, Laos, Cambodia and Vietnam|last=Brissenden|first=Rosemary|date=2007|publisher=Periplus Editions (HK) Limited|isbn=9780794604882|language=en}}</ref> ini mempunyai rasa lebih masam berbanding sambal belacan; ia mengandungi cili merah dan hijau, belacan, [[gula]], [[garam]], dan [[jeruk]] nipis. ;Sambal Udang : Sambal ini mengandungi cili yang digoreng dengan minyak, [[bawang putih]] dan [[udang]]. ;Sambal Ulek (Oelek) : Sesetengah [[resepi]]nya juga menggunakan [[garam]] dan [[jeruk]] nipis. ;Sambal Pedas Pedas : Sambal ini ialah Sambal Ulek yang ditingkatkan pedasnya. ;Sambal Pehek : Sambal ini menggunakan cili padi atau cili api yang ditumis bersama campuran lain sehingga masak. Lazimnya, sambal ini mampu bertahan lama kerana kandungannya yang mudah dan minyak yang banyak. ==Rujukan== {{reflist|2}} {{Masakan Indonesia}} {{Masakan Malaysia}} {{Masakan Singapura}} [[Kategori:Sos pedas]] [[Kategori:Penyedap makanan]] [[Kategori:Masakan Indonesia]] [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Masakan Singapura]] [[Kategori:Masakan Filipina]] [[Kategori:Sambal| S]] [[Kategori:Pencicah]] [[Kategori:Perkataan dan frasa Melayu]] [[Kategori:Perkataan dan frasa Indonesia]] [[Kategori:Sos dan pes cili]] 0isr1u61anz5hy3fvvl1c70wo2hj8zl 5650952 5650944 2022-08-22T09:50:17Z Fight for the true 291480 /* Istilah */ wikitext text/x-wiki {{Infobox food | name = Sambal<br>{{lang|ms|{{Script|Arab|سمبل}}}} | image = [[File:Sambal cobek.JPG|thumb|Sambal terasi yang disajikan dengan bawang putih dan imau nipis]] [[Imej:YosriSambalBelacan.jpg|thumb|Sambal belacan.]] | caption = | alternate_name = | country = {{flag|Indonesia}} and {{flag|Malaysia}} | region = [[Nusantara]] {{br}} [[Asia Selatan]] {{br}} [[Asia Timur]] | creator = [[Melayu]] dan [[Jawa]] | course = | served = | main_ingredient = [[Cili]]/[[tomato]]<br/>[[Garam]]<br/> [[Cuka]] <br/> [[Belacan]] | variations = | calories = 100 | other = }} '''Sambal''' ({{Jawi|سمبل}}) ialah cili yang di kisar,di tumbuk,dilenyek atau dilumat sehingga hancur biasanya ditambahkan bahan-bahan yang lain seperti [[garam]], [[cuka]] dan [[belacan]]. Sambal ialah salah satu hidangan istimewa yang wujud serata rantau [[Nusantara]] dari Indonesia ke Malaysia ke Singapura. Terdapat berbagai-bagai kelainan sambal yang berasal dari berbagai-bagai daerah. Sambal boleh tersedia dalam bentuk dibungkus (dalam botol atau sacet aluminium) siap untuk dimakan mahupun umumnya dijual di warung dan pasar-pasar. ==Istilah== Masyarakat Melayu Malaysia mentafsirkan sambal terbahagi kepada dua iaitu sambal kisar dan sambal hiris. Sambal kisar juga dikenali sambal tumbuk teksturnya cili akan lebih halus dan lembut,manakala sambal hiris pula cili yang dihiris kemudian sama ada ditumis ataupun digaul dengan cuka dan potongan bawang secara mentah. ==Bahan-bahan== Bahan-bahan yang paling biasa digunakan untuk sambal adalah seperti yang berikut: * [[:en:Adjuma|Adjuma]] atau [[habanero]]: Ia ialah sejenis [[paprika]] kecil yang rasanya sangat pedas dan biasanya berwarna [[kuning]]. * [[Cili]]: Warnanya biasa [[merah]] dan rasanya sangat pedas. Banyak paprika yang rupanya mirip dengan cili. * [[:en:Madame Jeanette|Madame Jeanette]]: Cili yang sangat pedas tetapi berbau harum, dengan warnanya [[kuning]] atau [[hijau]] muda. * [[Cili padi]]: Cili kecil yang sangat pedas dan yang berwarna [[merah]] atau hijau. * [[Lombok (makanan)|Lombok]]: Bentuknya panjang dan warnanya merah atau hijau. Rasanya biasanya tidak sepedas cili padi. ==Jenis== Sambal mempunyai kekonsistenan yang lebih pekat dan mengandungi lebih banyak [[rempah]]. Sambal dapat berbeza-beza antara kurang pedas sehingga sangat pedas. Terdapat beberapa jenis kelainan, termasuklah: ;Sambal asam : Sambal ini mirip dengan sambal [[belacan]] dan mengandungi [[asam]], biasanya [[asam jawa]]. ;Sambal bajak: Cili untuk sambal ini digoreng dengan [[minyak]], dan ditambahkan [[bawang putih]], belacan dan ramuan-ramuan yang lain. ;Sambal balado (''samba lado'') : Berasal daripada suku [[Minangkabau]], cili untuk sambal ini digoreng dengan minyak, [[bawang putih]], [[bawang merah]] atau [[bawang bombai]], [[Pokok Tomato|tomato]], [[garam]] dan [[jeruk]] nipis.<ref>{{Cite web|url=http://indonesiaeats.com/balado-sambal-lado-indonesian-west-sumatra-chili-sambal/|title=Balado|website=Indonesia Eats|language=en-US|access-date=1 Julai 2018}}</ref> ;[[Sambal belacan]] : Sambal ini mengandungi [[belacan]] atau [[udang]] yang dilumatkan. Sambal ini juga dapat digabungkan dengan bahan-bahan yang lain, seperti [[kangkung]] untuk menghasilkan sambal kangkung, dengan [[sotong]] untuk menghasilkan sambal sotong, dan dengan [[telur]] untuk menghasilkan sambal telur. ; Sambal bongkot: sambal khas Bali dengan campuran rasa manis, asam, dan pedas, dibuat dengan batang bunga bongkot atau kecombrang, bawang merah, cabai, belacan/terasi bakar, gula, garam, dan perahan limau nipis.<ref>{{Cite web|url=https://www.greatnessindonesia.com/sambal-bongkot/|title=Sambal Bongkot, Masakan Bali yang Menggoyang Lidah|date=6 Ogos 2018|website=Greatness Indonesia|access-date=11 Februari 2020|archive-date=2020-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20200216151457/https://www.greatnessindonesia.com/sambal-bongkot/|url-status=dead}}</ref> ;Sambal goreng : Sambal ini berasa manis yang berbeza daripada sambal lain. Ia mengandungi kacang, ikan bilis, kentang, tempe dan kepingan soya kering yang dimasak bersama kicap soya. Makanan ini terkenal di kalangan masyarakat Jawa. ;Sambal Jeruk : Sambal ini mengandungi cili hijau dan [[jeruk]] nipis. ; Sambal lu'at : sambal berasal dari [[Nusa Tenggara Timur]] dibuat dari cabai, jeruk nipis, [[daun siba]], dan [[kemangi|daun kemangi]].<ref>{{Cite news|url=https://lifestyle.okezone.com/read/2017/07/07/298/1731245/pedasnya-sambal-luat-khas-ntt-berikan-sensasi-lidah-terbakar|title=Pedasnya Sambal Luat Khas NTT Berikan Sensasi Lidah Terbakar |website= Okezone Lifestyle|access-date=1 Julai 2018}}</ref> Sambal ini biasa disantap dengan daging [[se'i]] dan [[jagung bose]].<ref>{{Cite news|url=https://www.merdeka.com/gaya/sei-daging-asap-khas-nusa-tenggara-timur.html|title=Se'i, daging asap khas Nusa Tenggara Timur|last=Destriyana|newspaper=Merdeka|language=en|access-date=1 Julai 2018}}</ref> Terdapat juga resipi sambal lu'at yang dimasak dengan akar [[buluh]].<ref>{{Cite news|url=http://indonesiaexpat.biz/travel/lakoat-kujawas-comfort-food-literature-heart-timor/|title=Lakoat Kujawas: Comfort Food and Literature from the Heart of Timor - Indonesia Expat|date=2017-04-11|newspaper=Indonesia Expat|language=en-US|access-date=1 Julai 2018}}</ref> ;Sambal Kacang : Sambal ini mengandungi kacang dengan rasa pedas manis. ;Sambal kemiri : Sambal ini mengandungi [[buah keras]] (''kemiri'). ;Sambal Manis : Rasa sambal ini yang mengandungi cili, bawang dan [[gula]] agak manis. ;Sambal Pencit : Sambal ini dicampurkan dengan hirisan-hirisan [[Pokok Mangga|buah mangga]] muda ([[bahasa Jawa]]: pencit). ;Sambal Setan : Sambal ini sangat pedas kerana menggunakan Cili Madame Jeanette. ;Sambal Tempoyak : Sambal ini khusus kepada [[Semenanjung Malaysia]] dan [[Sumatera]],<ref name=":1">{{Cite news|url=https://travel.kompas.com/read/2012/10/14/13385754/Pepes.Ikan.dengan.Sambal.Durian|title=Pepes Ikan dengan Sambal Durian|author1=Ni Luh Made Pertiwi|date=2012-10-14|newspaper=KOMPAS|access-date=1 Julai 2018}}</ref> terutama [[Sumatera Barat]], [[Sumatera Selatan]], [[Bengkulu]] dan [[Lampung]]. Ia menggunakan isi [[tempoyak]] sebagai perasa utama selain bahan sambal. ;Sambal Tomato : Sambal ini dicampur dengan [[Pokok Tomato|tomato]], baik yang dihiris kecil-kecil atau dilumatkan. ;Sambal terasi: Sambal yang didapati di Indonesia dan Belanda.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=AzIfdz0M0JEC&printsec=frontcover&hl=id&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|title=Southeast Asian Food: Classic and Modern Dishes from Indonesia, Malaysia, Singapore, Thailand, Laos, Cambodia and Vietnam|last=Brissenden|first=Rosemary|date=2007|publisher=Periplus Editions (HK) Limited|isbn=9780794604882|language=en}}</ref> ini mempunyai rasa lebih masam berbanding sambal belacan; ia mengandungi cili merah dan hijau, belacan, [[gula]], [[garam]], dan [[jeruk]] nipis. ;Sambal Udang : Sambal ini mengandungi cili yang digoreng dengan minyak, [[bawang putih]] dan [[udang]]. ;Sambal Ulek (Oelek) : Sesetengah [[resepi]]nya juga menggunakan [[garam]] dan [[jeruk]] nipis. ;Sambal Pedas Pedas : Sambal ini ialah Sambal Ulek yang ditingkatkan pedasnya. ;Sambal Pehek : Sambal ini menggunakan cili padi atau cili api yang ditumis bersama campuran lain sehingga masak. Lazimnya, sambal ini mampu bertahan lama kerana kandungannya yang mudah dan minyak yang banyak. ==Rujukan== {{reflist|2}} {{Masakan Indonesia}} {{Masakan Malaysia}} {{Masakan Singapura}} [[Kategori:Sos pedas]] [[Kategori:Penyedap makanan]] [[Kategori:Masakan Indonesia]] [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Masakan Singapura]] [[Kategori:Masakan Filipina]] [[Kategori:Sambal| S]] [[Kategori:Pencicah]] [[Kategori:Perkataan dan frasa Melayu]] [[Kategori:Perkataan dan frasa Indonesia]] [[Kategori:Sos dan pes cili]] givdxfrcxr8emjw3as5lyown48s8c75 0 57827 5650892 4851314 2022-08-22T07:41:22Z 2001:E68:5408:C9FF:CCFF:6D7A:4926:8532 /* Filem cetera */ wikitext text/x-wiki '''Red Films Sdn Bhd''' (juga dikenali sebagai '''Redfilms''') ialah syarikat penerbitan filem [[Malaysia]]. Syarikat ini bersaudara dengan [[Red Communications]] Sdn Bhd dan ditubuhkan pada 2004 oleh [[Lina Tan]].<ref>[http://www.redfilms.com.my/company.htm Our story - Redfilms] Redfilms. Dicapai pada 11 Januari 2015.</ref> ==Filemografi== ===Filem cetera=== *''[[Filem Gol & Gincu|Gol & Gincu]]'' (2005) *''[[Filem Goodbye Boys|Goodbye Boys]]'' (2006) *''[[KAMI The Movie]]'' (2008) *''[[Pisau Cukur]]'' (2009) *''[[Songlap (filem)|Songlap]]'' (2011) *''[[Istanbul Aku Datang]]'' (2012) *''[[Kami Histeria]]'' (2014) *''[[Manisnya Cinta Di Cappadoccia (filem)|Manisnya Cinta Di Cappadoccia]]'' (2014) *''Huat Ah! Huat Ah! Huat Ah!'' (2014) *''[[Rembat (filem)|Rembat]]'' (2015) *''[[Mrs K]]'' (2017) *''[[Gol & Gincu Vol. 2]]'' (2018) *''[[Sa Balik Baju]]'' (2021) ===Filem bebas=== *''[[Filem The Big Durian|The Big Durian]]'' (2003) *''[[The Beautiful Washing Machine]]'' (2004) *''[[Visits]]'' (2004) *''[[Sanctuary]]'' (2004) *''[[Lampu Merah Mati]]'' (2005) *''[[Lelaki Komunis Terakhir]]'' (2006) *''[[The Bird House]]'' (2007) ===Televisyen=== *''Gol & Gincu The Series'' (8tv; 2006) *''Kami The Series'' (8tv; 2007) *''[[Bernafas Dalam Lumpur]]'' (ntv7; 2007) *''[[Seandainya Aku Siti]]'' (ntv7; 2008) ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== *[http://www.redfilms.com.my Laman web rasmi] {{tunas-filem}} [[Kategori:Syarikat penerbitan filem Malaysia]] [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 2004]] 7rgdlelqrinsc7id8fs006doytkccgy 0 58926 5650590 4221313 2022-08-21T16:44:01Z YiFeiBot 141951 Bot: Memindahkan 1 pautan interwiki, kini disediakan oleh [[d:|Wikidata]] di [[d:q31769]] wikitext text/x-wiki {{Hidupan |Nama hidupan=Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara |Gambar=Tiada |Alam=Haiwan |Filum=Kordata |Subfilum=Vertebrat |Divisi= |Kelas=Burung |Susunan= |Famili= |Genus=Hirundapus |Spesies=H caudacutus |Binomial=Hirundapus caudacutus |Subspesies= }} '''Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara''' merupakan salah satu daripada [[haiwan terlindung]] di [[Malaysia]]. Pemburuannya memerlukan lesen pemburuan. Nama sainsnya ''Hirundapus caudacutus''. == Ciri-ciri == Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara ialah haiwan [[darah|berdarah]] panas, mempunyai sayap dan tubuh yang diselubungi [[bulu pelepah]]. Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara mempunyai paruh tanpa gigi. [[Jantung]] Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara terdiri daripada empat kamar seperti [[manusia]]. Kamar atas dikenali sebagai [[Jantung#Struktur|atrium]], sementara kamar bawah dikenali sebagai [[Jantung#Struktur|ventrikel]]. == Pembiakan == Sebagai burung, Burung Layang-layang Ekor Runcing Utara membiak dengan cara bertelur. [[Telur]] yang dihasilkan mempunyai cangkerang keras di dalam sarang yang dibinanya. == Pautan luar == * [http://images.google.com/images?svnum=10&hl=en&lr=&q=%22Hirundapus+caudacutus%22 Carian Google burung Layang-layang Ekor Runcing Utara.] {{Senaraiburung}} [[Kategori:Burung|Layang-layang Ekor Runcing Utara]] ke86ztklqmqpojzsowb5kpsr9gu6idm 0 59808 5650751 5220838 2022-08-22T01:51:00Z 180.214.232.69 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Chandra Wilson | image = | caption = | birthname = | birth_date = {{birth date and age|1969|8|27}} | height = 152 cm | birth_place = {{flagicon|USA}} [[Houston, Texas]] | notable role = '''[[Miranda Bailey]]''' menerusi ''[[Grey's Anatomy]]'' | academyawards = | spouse = }} '''Chandra Wilson''' (lahir pada [[27 Ogos]], [[1969]]) merupakan pelakon [[Amerika Syarikat]] yang telah memenangi Anugerah Screen Actors Guild dan dikenali menerusi wataknya sebagai Dr. Miranda Bailey menerusi drama popular [[Grey's Anatomy]]. == Latar Belakang == === Pemulaan hidup === Wilson dilahirkan di [[Houston]], [[Texas]]. Memulakan kerjaya seawal usia lima tahun dan merupakan bekas pelajar Sekolah Tinggi Houstan untuk Persembahan dan Senia Visual (Houston's High School for the Performing and Visual Arts) dan Sekolah Seni Tisch di [[Universiti New York]]. === Kerjaya === Penampilan pertama adalah menerusi rancangan Bob Patterson dan terbabit dalam drama seperti ''Law and Order'', ''[[Sex and the City]]'', dan ''The Sopranos''. Dalam dunia [[teater]], Wilson dikenali sebagai Bonna Willis dalam "The Good Times are Killing Me". Wataknya sebagai Miranda Bailey untuk drama kedoktoran ''[[Grey's Anatomy]]'' membuatkan peluang beliau untuk dikenali lebih luas. Menerusi drama ini, beliau lebih dikenali sebagai "the Nazi". Pernah dicalonkan untuk Anugerah Emmy untuk “Best Supporting Actress in a Drama”. Pernah dicalonkan dan memenangi Anugerah Screen Actors Guild [[2007]] untuk “Outstanding Female Actor in a Drama Series”; selain memenagi Anugerah SAG menerusi “Best Ensemble in a Drama Series”. === Peribadi === Wilson masih dalam membina hubungan bersama bapa kepada tiga orang anaknya; anak perempuan Serena dan Joy dilahirkan pada [[1992]] dan [[1994manakala anak lelaknya Michael lahir pada [[31 Oktober]] [[2005]]. Wilson merupakan peminat setia penglipur lara seperti ''All My Children'', ''General Hospital'', ''One Life to Live'', dan ''The Young and the Restless''. Wanita yang berketinggian lima kaki ini pernah memberitahu bahawa beliau jarang dikenali di khalayak umum kerana umum berpendapat bahawa beliau terlalu pendek untuk memegang watak Chandra Wilson. == Lakonan == * ''The Good Times are Killing Me'' * ''The Miracle Worker'' * ''Paper Moon: the Musical'' * ''The Family of Mann'' * ''Believing'' * ''Little Shop of Horrors'' * ''Caroline, or Change'' (2004) * ''Avenue Q'' (2003) * ''On The Town'' (1998) * ''[[Grey's Anatomy]]'' (2005-) * ''Bob Patterson'' (2001) * ''I Love the 80's 3-D'' (2005) * ''Law & Order: Special Victims Unit'' (2005) Episod "911".....Rachel Sorannis * ''The Sopranos'' (2004) * ''Queens Supreme'' * ''Law & Order: Special Victims Unit'' (2002) Episod "Waste".....Nurse Jenkins * ''Sex and the City'' (2002) * ''100 Centre Street'' (2001) * ''Third Watch'' (2001) * ''Cosby'' (2000) * ''Law & Order'' (1992) * ''The Cosby Show'' (1989) * ''Sexual Considerations'' (1991) * ''Strangers with Candy'' (2005) * ''Head of State'' (2003) * ''Lone Star'' (1996) * ''Philadelphia'' (1993) * ''Mad Dog and Glory'' (1993) == References == {{reflist}} == Pautan Luar == * {{imdb name|id=0933156|name=Chandra Wilson}} * [http://abc.go.com/primetime/greysanatomy/bios ABC biography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080325231245/http://abc.go.com/primetime/greysanatomy/bios |date=2008-03-25 }} * {{tvtome person|id=27313|name=Chandra Wilson}} * {{ibdb name|id=69840|name=Chandra Wilson}} {{DEFAULTSORT: Wilson, Chandra}} [[Kategori:Kelahiran 1969]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Amerika Syarikat]] [[Kategori:Orang dari Houston]] 32ezq16qev6t9mvvb1he9w8v1b3b3u1 0 61963 5650994 5624933 2022-08-22T10:51:03Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{nutritionalvalue | name=Minyak Sapi | image= Butterschmalz-3.jpg | Nutritional value per 100g | kJ=3690 | fat=99.8 g | satfat=64.9 g | potassium_mg=6.5 | protein=0.2g }} '''Minyak sapi''' ({{Small|[[bahasa Malaysia|Mal.]],<ref name="DBP">{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=minyak+sapi|title='minyak sapi'|website=[[Kamus Dewan]]|edition=ke-4|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref> Sin.}}) atau '''minyak samin''' ({{Small|[[Bahasa Indonesia|Ind.]]}}<ref name="BPBP1">{{Cite web|url=https://kbbi.web.id/minyak|title=Arti kata 'minyak samin'|last=|first=|date=|website=[[Kamus Besar Bahasa Indonesia|Kamus Besar Bahasa Indonesia Dalam Jaringan]]|publisher=[[Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan|Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan Indonesia]]|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=9 April 2020}}</ref>, {{Lang-en|ghee}} - [[Hindi]] घी, [[Urdu]] گھی, [[Punjabi]] ਘੋ, [[Kashmiri]] ग्याव/گیاو - daripada {{lang-sa|घृत}} ''{{unicode|ghṛtə}}'' "terenjis") dikelaskan sebagai lemak daripada susu [[lembu|lembu (atau "sapi")]] yang bersifat lebih jernih atau cair. Minyak sapi dipercayai bermula dibuat di India, yang digunakan sebagai bahan tambahan makanan atau bahan perisa makanan untuk masakan orang [[India]] dan juga orang [[Mesir]]. Minyak sapi dibuat daripada mentega tanpa garam yang direneh yang diletakkan dalam [[periuk]] sehingga kesemua air telah habis dididih dan sehingga [[protein]] mendap atau mendak ke bawah. Kemudian, cecair [[lemak mentega|lemak susu]] dicedok perlahan-lahan tanpa menggangu mendakan susu yang berada di bawah. Tidak seperti [[mentega]], minyak sapi mampu bertahan lama dalam simpanan walaupun tidak diletakkan di dalam peti sejuk. Namun, ia perlu diletakkan dalam simpanan yang kedap udara bagi mengelakkan daripada pengoksidaan dan supaya dapat dikekalkan kelembapannya. == Peristilahan == "Minyak sapi" merupakan istilah lazim dipakai di [[Malaysia]] (melalui [[Bahasa Malaysia]]) dan [[Singapura]] - "sapi" di sini merujuk kepada suatu jenis lembu,<ref>{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=sapi|title='sapi'|website=[[Kamus Dewan]]|edition=ke-4|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref>{{rp|maksud I}} khususnya spesies ''[[Zebu|Bos indicus]]'',<ref>{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=sapi|title='sapi' - Kamus Pelajar|last=|first=|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|year=|isbn=|edition=ke-2|location=|pages=|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref> namun [[Bahasa Indonesia|bahasa baku dipakai]] [[Indonesia]] lebih menggunakan nama "sapi" untuk haiwan lembu secara umumnya<ref name="BPBP2">{{Cite web|url=https://kbbi.web.id/sapi|title=Arti kata 'sapi'|last=|first=|date=|website=Kamus Besar Bahasa Indonesia Dalam Jaringan|publisher=Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan Indonesia|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=9 April 2020}}</ref> - Indonesia lebih menggunakan "minyak samin"<ref name="BPBP1" />{{Rp|samin}} yang datang daripada perkataan [[bahasa Arab]] {{rtl-lang|ar|سمن}} ''samn'' yang bermaksud "[[lemak]]". == Ciri-ciri == Minyak sapi perlu disediakan atau dihasilkan pada suhu bilik dan dijadikan sehingga separa cair atau cecair. Minyak sapi yang dianggap bermutu baik tampak berwarna kuning keemasan. Penyedian minyak sapi mungkin boleh berlarutan dari sependek satu tahun hingga selama diingini mendapat mutu yang dikehendaki iaitu melalui proses pengasingan air dan susu pejal (atau pepejal susu) sehingga warna seperti putih telur terhasil bagi bertujuan untuk proses membenarkan kulat atau mikrob untuk membiak pada kadar sederhana. Minyak sapi mempunyai [[takat asap]] sangat tinggi dalam julat suhu 190-250°C, maka minyak ini selamat digunakan tanpa menghilang warna dan tanpa menimbulkan rasa hangit atau hangus pada masakan di mana ia juga sesuai dijadikan bahan menggoreng. == Proses penyedian == [[Susu|Pepejal susu]] atau susu beku akan dibentukkan seperti [[mentega]] yang mana [[krim]] diasingkan sehingga mentega [[Penyejatan|disejat]] dan dibiarkan sedikit untuk memisahkan bahagian susu yang penuh air, dadih susu (''[[whey]]'') akan terhasil dalam penyejatan tersebut. Haba api yang kecil memanaskan mentega tercair sehingga lapisan buih-buih putih timbul di permukaan; [[cecair mentega]] yang diperolehi akan ditapis atau dikaut supaya buih-buih putih tidak termasuk sekali. Mendakan yang tertinggal selalunya boleh digunakan begitu sahaja mahupun diperisakan dengan [[rempah ratus]]. ==Kegunaan== === Pemakanan === Orang [[Mesir]] menggunakan bahan ini sebagai ganti mentega untuk memasak. === Keagamaan === ==== Hindu ==== :Penggunaan minyak sapi digunakan sebagai minuman untuk tuhan dalam ritual [[Yajurveda]], malah ada gita puja (''hymn'') untuk dinyanyikan untuk minyak sapi tersebut. Penggunaan minyak sapi ada digunakan dalam pemujaan [[Aarti]]. Ia biasa digunakan ketika perkahwinan dan pengebumian, dan juga untuk memandikan berhala ketika penyembahan. Minyak sapi yang digunakan untuk sembahyang [[Shiva]] pada [[Maha Shivaratri]], diberi kepada tuhan bersama-sama [[gula]], [[susu]], [[Susu#Susu_masam|tairu]] dan [[madu]]. Bahan ini turut dicatat dalam [[Mahabharata]] sebagai asas bahan korban oleh Bhishma. ==== Islam ==== :Dalam kesihatan pemakanan Islam, minyak sapi dikatakan mampu membantu kecerdasan dan kecerdikan otak.<ref>{{Cite web |url=http://pakarhowto.com/rahsia/rahsia-pemakanan-islam.html |title=Rahsia Permakanan Islam |access-date=2012-02-23 |archive-date=2012-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120119012514/http://pakarhowto.com/rahsia/rahsia-pemakanan-islam.html |url-status=dead }}</ref> === Perubatan Ayuverda === [[Ayurveda|Ayurveda]] menerangkan setiap fikiran dan badan berlainan kepentingan. Sebagai contoh: * Penyerapan: Minyak sapi merupakan bahagian yang perlu ada dalam pembuatan herba ayurveda. Hal ini kerana, minyak sapi boleh berpaut dengan khasiat bahan minyak cair dan herba untuk masuk ke dalam tubuh. Ia dipercayai dapat meningkatkan tenaga herba yang dibawa oleh komponen aktif ke bahagian dalam sel dan mengeluarkan kepentingan yang amat berguna. * Penghadaman: Dapat membantu [[Asid Gastrik|asid gastrik]], dan bantu mengekal dan memulihkan barisan mukus dalam perut. * Kesan terbakar ringan: Dapat mengelakkan gelombong di kulit * Minda: Dapat meningkatkan pembelajaran dari segi ingatan dan ingatan semula. * Seksual: Ia dipercayai meningkatkan kekuatan kelelakian dan seks. ==Kontroversi== Di [[Malaysia]], pada 2010, [[Jabatan Kemajuan Islam Malaysia]] (JAKIM) pernah menarik balik sijil halal bagi satu jenama minyak sapi kerana dipercayai mengandungi campuran unsur yang meragukan.<ref>{{Cite web |url=http://www.bharian.com.my/bharian/articles/MinyaksapijenamaQBBPureGheetidakhalal/Article/index_html |title=Minyak sapi jenama QBB Pure Ghee tidak halal, 2010/09/04 |access-date=2011-05-29 |archive-date=2011-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110831225722/http://www.bharian.com.my/bharian/articles/MinyaksapijenamaQBBPureGheetidakhalal/Article/index_html |url-status=dead }}</ref> Ia kemudian kembali disahkan halal oleh JAKIM berikutan penyerahan Sijil Pengesahan Halal JAKIM selepas pemeriksaan semula.<ref>[http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=1112&pub=Utusan_Malaysia&sec=Korporat&pg=ko_05.htm JAKIM: Minyak sapi QBB disahkan halal, tiada keraguan.]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Lihat juga == * [[Mentega]] * [[Marjerin]] * [[Cecair mentega]] ==Rujukan== {{reflist|2}} == Pautan luar == *{{en}} [http://www.aayisrecipes.com/2007/05/14/how-to-make-ghee/ Bagaimana untuk membuat minyak sapi] dengan bantuan gambar, ''Aayi's recipes''. *{{en}} [http://www.youtube.com/watch?v=uJHqaQgVz0o Bagaimana untuk membuat minyak sapi - cara sebenar Ayuverda] (video), [[YouTube]]. {{Tunas-makanan}} {{Fatsandoils}} [[Kategori:Ramuan masakan]] [[Kategori:Mentega]] cdn6ayd7atsg92r0yl2yxwhx29ktfkt 5650995 5650994 2022-08-22T10:51:17Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{nutritionalvalue | name=Minyak sapi | image= Butterschmalz-3.jpg | Nutritional value per 100g | kJ=3690 | fat=99.8 g | satfat=64.9 g | potassium_mg=6.5 | protein=0.2g }} '''Minyak sapi''' ({{Small|[[bahasa Malaysia|Mal.]],<ref name="DBP">{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=minyak+sapi|title='minyak sapi'|website=[[Kamus Dewan]]|edition=ke-4|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref> Sin.}}) atau '''minyak samin''' ({{Small|[[Bahasa Indonesia|Ind.]]}}<ref name="BPBP1">{{Cite web|url=https://kbbi.web.id/minyak|title=Arti kata 'minyak samin'|last=|first=|date=|website=[[Kamus Besar Bahasa Indonesia|Kamus Besar Bahasa Indonesia Dalam Jaringan]]|publisher=[[Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan|Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan Indonesia]]|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=9 April 2020}}</ref>, {{Lang-en|ghee}} - [[Hindi]] घी, [[Urdu]] گھی, [[Punjabi]] ਘੋ, [[Kashmiri]] ग्याव/گیاو - daripada {{lang-sa|घृत}} ''{{unicode|ghṛtə}}'' "terenjis") dikelaskan sebagai lemak daripada susu [[lembu|lembu (atau "sapi")]] yang bersifat lebih jernih atau cair. Minyak sapi dipercayai bermula dibuat di India, yang digunakan sebagai bahan tambahan makanan atau bahan perisa makanan untuk masakan orang [[India]] dan juga orang [[Mesir]]. Minyak sapi dibuat daripada mentega tanpa garam yang direneh yang diletakkan dalam [[periuk]] sehingga kesemua air telah habis dididih dan sehingga [[protein]] mendap atau mendak ke bawah. Kemudian, cecair [[lemak mentega|lemak susu]] dicedok perlahan-lahan tanpa menggangu mendakan susu yang berada di bawah. Tidak seperti [[mentega]], minyak sapi mampu bertahan lama dalam simpanan walaupun tidak diletakkan di dalam peti sejuk. Namun, ia perlu diletakkan dalam simpanan yang kedap udara bagi mengelakkan daripada pengoksidaan dan supaya dapat dikekalkan kelembapannya. == Peristilahan == "Minyak sapi" merupakan istilah lazim dipakai di [[Malaysia]] (melalui [[Bahasa Malaysia]]) dan [[Singapura]] - "sapi" di sini merujuk kepada suatu jenis lembu,<ref>{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=sapi|title='sapi'|website=[[Kamus Dewan]]|edition=ke-4|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref>{{rp|maksud I}} khususnya spesies ''[[Zebu|Bos indicus]]'',<ref>{{Cite book|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=sapi|title='sapi' - Kamus Pelajar|last=|first=|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia|year=|isbn=|edition=ke-2|location=|pages=|access-date=9 April 2020|via=Pusat Rujukan Persuratan Melayu}}</ref> namun [[Bahasa Indonesia|bahasa baku dipakai]] [[Indonesia]] lebih menggunakan nama "sapi" untuk haiwan lembu secara umumnya<ref name="BPBP2">{{Cite web|url=https://kbbi.web.id/sapi|title=Arti kata 'sapi'|last=|first=|date=|website=Kamus Besar Bahasa Indonesia Dalam Jaringan|publisher=Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan Indonesia|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=9 April 2020}}</ref> - Indonesia lebih menggunakan "minyak samin"<ref name="BPBP1" />{{Rp|samin}} yang datang daripada perkataan [[bahasa Arab]] {{rtl-lang|ar|سمن}} ''samn'' yang bermaksud "[[lemak]]". == Ciri-ciri == Minyak sapi perlu disediakan atau dihasilkan pada suhu bilik dan dijadikan sehingga separa cair atau cecair. Minyak sapi yang dianggap bermutu baik tampak berwarna kuning keemasan. Penyedian minyak sapi mungkin boleh berlarutan dari sependek satu tahun hingga selama diingini mendapat mutu yang dikehendaki iaitu melalui proses pengasingan air dan susu pejal (atau pepejal susu) sehingga warna seperti putih telur terhasil bagi bertujuan untuk proses membenarkan kulat atau mikrob untuk membiak pada kadar sederhana. Minyak sapi mempunyai [[takat asap]] sangat tinggi dalam julat suhu 190-250°C, maka minyak ini selamat digunakan tanpa menghilang warna dan tanpa menimbulkan rasa hangit atau hangus pada masakan di mana ia juga sesuai dijadikan bahan menggoreng. == Proses penyedian == [[Susu|Pepejal susu]] atau susu beku akan dibentukkan seperti [[mentega]] yang mana [[krim]] diasingkan sehingga mentega [[Penyejatan|disejat]] dan dibiarkan sedikit untuk memisahkan bahagian susu yang penuh air, dadih susu (''[[whey]]'') akan terhasil dalam penyejatan tersebut. Haba api yang kecil memanaskan mentega tercair sehingga lapisan buih-buih putih timbul di permukaan; [[cecair mentega]] yang diperolehi akan ditapis atau dikaut supaya buih-buih putih tidak termasuk sekali. Mendakan yang tertinggal selalunya boleh digunakan begitu sahaja mahupun diperisakan dengan [[rempah ratus]]. ==Kegunaan== === Pemakanan === Orang [[Mesir]] menggunakan bahan ini sebagai ganti mentega untuk memasak. === Keagamaan === ==== Hindu ==== :Penggunaan minyak sapi digunakan sebagai minuman untuk tuhan dalam ritual [[Yajurveda]], malah ada gita puja (''hymn'') untuk dinyanyikan untuk minyak sapi tersebut. Penggunaan minyak sapi ada digunakan dalam pemujaan [[Aarti]]. Ia biasa digunakan ketika perkahwinan dan pengebumian, dan juga untuk memandikan berhala ketika penyembahan. Minyak sapi yang digunakan untuk sembahyang [[Shiva]] pada [[Maha Shivaratri]], diberi kepada tuhan bersama-sama [[gula]], [[susu]], [[Susu#Susu_masam|tairu]] dan [[madu]]. Bahan ini turut dicatat dalam [[Mahabharata]] sebagai asas bahan korban oleh Bhishma. ==== Islam ==== :Dalam kesihatan pemakanan Islam, minyak sapi dikatakan mampu membantu kecerdasan dan kecerdikan otak.<ref>{{Cite web |url=http://pakarhowto.com/rahsia/rahsia-pemakanan-islam.html |title=Rahsia Permakanan Islam |access-date=2012-02-23 |archive-date=2012-01-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120119012514/http://pakarhowto.com/rahsia/rahsia-pemakanan-islam.html |url-status=dead }}</ref> === Perubatan Ayuverda === [[Ayurveda|Ayurveda]] menerangkan setiap fikiran dan badan berlainan kepentingan. Sebagai contoh: * Penyerapan: Minyak sapi merupakan bahagian yang perlu ada dalam pembuatan herba ayurveda. Hal ini kerana, minyak sapi boleh berpaut dengan khasiat bahan minyak cair dan herba untuk masuk ke dalam tubuh. Ia dipercayai dapat meningkatkan tenaga herba yang dibawa oleh komponen aktif ke bahagian dalam sel dan mengeluarkan kepentingan yang amat berguna. * Penghadaman: Dapat membantu [[Asid Gastrik|asid gastrik]], dan bantu mengekal dan memulihkan barisan mukus dalam perut. * Kesan terbakar ringan: Dapat mengelakkan gelombong di kulit * Minda: Dapat meningkatkan pembelajaran dari segi ingatan dan ingatan semula. * Seksual: Ia dipercayai meningkatkan kekuatan kelelakian dan seks. ==Kontroversi== Di [[Malaysia]], pada 2010, [[Jabatan Kemajuan Islam Malaysia]] (JAKIM) pernah menarik balik sijil halal bagi satu jenama minyak sapi kerana dipercayai mengandungi campuran unsur yang meragukan.<ref>{{Cite web |url=http://www.bharian.com.my/bharian/articles/MinyaksapijenamaQBBPureGheetidakhalal/Article/index_html |title=Minyak sapi jenama QBB Pure Ghee tidak halal, 2010/09/04 |access-date=2011-05-29 |archive-date=2011-08-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110831225722/http://www.bharian.com.my/bharian/articles/MinyaksapijenamaQBBPureGheetidakhalal/Article/index_html |url-status=dead }}</ref> Ia kemudian kembali disahkan halal oleh JAKIM berikutan penyerahan Sijil Pengesahan Halal JAKIM selepas pemeriksaan semula.<ref>[http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=1112&pub=Utusan_Malaysia&sec=Korporat&pg=ko_05.htm JAKIM: Minyak sapi QBB disahkan halal, tiada keraguan.]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Lihat juga == * [[Mentega]] * [[Marjerin]] * [[Cecair mentega]] ==Rujukan== {{reflist|2}} == Pautan luar == *{{en}} [http://www.aayisrecipes.com/2007/05/14/how-to-make-ghee/ Bagaimana untuk membuat minyak sapi] dengan bantuan gambar, ''Aayi's recipes''. *{{en}} [http://www.youtube.com/watch?v=uJHqaQgVz0o Bagaimana untuk membuat minyak sapi - cara sebenar Ayuverda] (video), [[YouTube]]. {{Tunas-makanan}} {{Fatsandoils}} [[Kategori:Ramuan masakan]] [[Kategori:Mentega]] p2jeai5vhivys69c8fzg18poq3f1aam 0 62761 5650975 5626334 2022-08-22T10:23:34Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} [[Fail:YosriCanang.jpg|thumb|kiri|Canang tunggal.]] '''Canang''' ({{Jawi|چانڠ}}) merupakan sejenis [[alat muzik]] dalam keluarga [[gong]] yang berukuran kecil. Berperanan sebagai alat 'penanda masa' (''time marker'') dalam ensembel paluan tradisional yang terdapat di [[Kelantan]]. Dalam konteks persembahan yang berhubungan dengan teater tradisional, ia disertakan secara berpasangan iaitu canang 'ibu' dan 'anak'. Manakala dalam ensembel bagi mengiringi tarian istana seperti [[Tarian Asyik]], mengikut amalan semasa, canang digunakan sebanyak empat biji dilaraskan mengikut sistem diatonik yang mempunyai pic suara yang tepat (''definite pitch''). Lazimnya dalam ensembel paluan Asyik, canang yang bernada seperti C, D, E dan G yang mengikut skala Major, digunakan untuk memainkan mod irama yang bersifat minimalisme iaitu secara berulang-ulang. Kini, dua jenis canang yang sering dihasilkan ialah yang diperbuat daripada [[besi]] dan [[gangsa]]. == Kegunaan lain == Canang juga digunakan bagi menyebar pengistiharan/titah sultan pada zaman dahulu. Oleh itu, ia juga membawa maksud menghebahkan sesuatu ke merata-rata tempat dan digunakan seperti, "Pekara tersebut di'''canang'''nya kepada semua orang."<ref>[http://books.google.com.my/books?id=VwNpRiFWv3QC&pg=PA112&dq=canang+sultan&hl=en&sa=X&ei=gVZiUr7bJcvhrAeZooGICg&ved=0CDQQ6AEwAQ#v=onepage&q=canang%20&f=false A Malay Frontier: Unity and Duality in a Sumatran Kingdom, Oleh Jane Drakard.]</ref><ref>{{Citeweb|url=http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=canang|title=canang|access-date=31 Ogos 2017|website=PRPM|archive-url=|archive-date=|dead-url=no}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * http://www.heritage.gov.my/kekkwa/viewbudaya.php?id=419<nowiki/> {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927003503/http://www.heritage.gov.my/kekkwa/viewbudaya.php?id=419 |date=2007-09-27 }} {{Tunas-alat-muzik}} [[Kategori:Alat muzik tradisional Indonesia]] [[Kategori:Alat muzik tradisional Malaysia]] kq9yt7wuridg6etxcqccnvjuc3jwdz1 0 62927 5651031 5520196 2022-08-22T11:41:46Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=kandungan berselerak}} {{taxobox |name = Asam jawa<br>Celagi<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Tamarind fruits (Tamarindus indica 'Si Thong').jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |tribus = [[Detarieae]] |genus = '''''Tamarindus''''' |species = '''''T. indica''''' |binomial = ''Tamarindus indica'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |}} '''Asam jawa''' ({{Jawi|أسم جاوا}}) atau '''celagi''' ({{Jawi|'''چلاݢي'''}}) ialah sejenis [[pokok saka]] [[malar hijau]] yang menghasilkan buah asam untuk kegunaan masakan harian di [[Malaysia]]. Rekod dan sejarah menunjukkan yang [[ibu negeri]] [[Senegal]] diberi nama ‘[[Dakar]]’ dalam bahasa tempatan yang bermaksud “pokok asam jawa”. Pokok asam jawa adalah [[tumbuhan semula jadi]] di [[Afrika|benua Afrika]]. Kini asam jawa telah tersebar luas ke serata dunia dan termasuklah yang ada di Malaysia. Ia juga boleh menjadi [[pokok hiasan]] selain ditanam sebagai pokok tanaman. Pokok ini diperkenalkan ke negara-negara di [[Asia]] melalui pedagang-pedagang [[Arab]] yang datang singgah ke [[asia tenggara]]. [[India]] ialah negara yang mempunyai tanaman dan ladang asam jawa yang paling luas di dunia. Didapati sebanyak 250,000 metrik tan asam jawa dihasilkan setiap tahun seluruh dunia dimana 65% dihasilkan di India. Asam Jawa digunakan untuk pelbagai kegunaan dimana sebanyak 3,000 metrik tan daripadanya dieksport ke Eropah dan Amerika Utara. Pokok asam jawa mempunyai pelbagai gelaran dan nama tempatan. Nama lain bagi asam jawa adalah Asam, Asam Jawa, Asam Kemal, Asam Kuning (Melayu); Indian date, Sweet Tamarind, Tamarind (English); Anbli, Ambli, Chinh, Imalii, Tamarulhindi (India), Da Ma Lin; Loa Wang Zi (China), Bakham Somkham (Thailand), Me chua (Vietnam); Sempodok (Filipina), Tamarindo (Jepun); dan Khaam, Kok mak Kham (Laos). Asam jawa merupakan sejenis ramuan masakan yang terkenal dikalangan masyarakat [[Melayu]]. Biasanya asam jawa akan dilarutkan ke dalam [[air]] dan hanya airnya digunakan dalam masakan. Hampasnya pada kebiasaannya dibuang. Selain digunakan dalam masakan, asam jawa juga boleh dimakan begitu sahaja ataupun dengan ditambah dengan gula. Selain itu asam jawa juga digunakan secara tradisional bagi mengubat [[batuk]] dan [[perit tekak]]. Pucuk muda mentah atau yang telah dicelur, dimakan dengan [[budu]], [[cencaluk]], [[sambal]] [[belacan]] atau pencecah lain dengan nasi. Buah muda asam jawa yang dikupas kulit dan ditumbuk kasar atau diracik kecil, dicampurkan dengan sambal belacan, sesuai dimakan dengan nasi. Rasa buah asam jawa adalah masam-masam manis manakala daunya berasa sedikit kelat dan masam. Pokok asam jawa sebenarnya merupakan tumbuhan anugerah [[Tuhan]] yang mempunyai pelbagai guna. Walaupun buah asam jawa merupakan komponen utama dalam masakan seharian tetapi khasiat lain tidak boleh di ketepikan. Banyak kajian boleh dijalankan bagi mengoptimakan penggunaan tumbuhan asam jawa. Malaysia mengimpot 60-80% asam jawa dari negara jiran (terutama dari India) kerana pengeluaran tempatan sangat kurang. Kempen dan usaha untuk menanam pokok asam jawa boleh dijalankan terutama di kawasan tanah terbiar dan juga di kawasan [[tanah bermasalah|tanah-tanah bermasalah]] seperti di kawasan [[tanah Bris]], [[tanah gambut]], [[tanah bekas lombong]] dan juga [[tanah asid sulfat]]. == Ciri botani == Pokok asam jawa adalah pokok saka yang mana pokok matang boleh mencapai ketinggian sehingga 25 meter. Pokok ini boleh hidup lama dan masih mampu mengeluarkan hasil walaupun telah berusia puluhan tahun. Pokok ini tahan dari serangan serangga perosak, tiupan angin kencang malahan tahan terendam dalam air berbanding dengan pokok lain. Batang utama pokoknya pendek tetapi mempunyai banyak cabang dan bentuk pokoknya adalah rimbun. Dahan dan cabang pokok mempunyai susunan yang terbuka luas. Dahan pokok amat kuat dan tahan tiupan angin kencang dan jarang-jarang sekah atau patah. Kanopi pokok asam jawa juga berbentuk seperti kubah yang bulat melebar. Pokok ini tahan kemarau dan mudah hidup di mana-mana jenis tanah sama ada pada tanah yang subur atau [[tanah bermasalah]]. Di kawasan [[Majlis Perbandaran]] pokok ini ditanam kerana ianya sesuai dijadikan pokok teduhan dan amat menarik jika ditanam sebagai penghias di bahu jalan. Pencirian pokok asam jawa dikenali dengan daunnya berwarna hijau terang, panjangnya 10-15 cm daripada jenis pinat dengan anak daun berbentuk bujur sebanyak 10-20 pasang. Daunnya sentiasa menghijau tetapi apabila cuaca terlalu panas daun-daun ini akan gugur. Daun ini bertangkup pada waktu malam dan merupakan satu keunikan tanaman asam jawa yang saya pernah lihat. Bunga asam jawa adalah agak kecil yang lazimnya berwarna kuning air dan tumbuh di cabang bahagian hujung. Kelopak bunganya adalah berwarna merah jambu. Ia akan gugur apabila bunga mengembang. Bunga akan mengeluarkan buah asam jawa atau lenggai yang panjang dimana ianya agak melengkung sedikit, permukaannya genting dan mengelembung beralun yang menunjukkan ada biji benih yang terkandung didalamnya. Warna lengai asam jawa adalah coklat karat dan apabila matang buah lenggai akan menjadi rapuh dan mudah terbuka. Apabila lenggai telah merekah ia akan menampakkan isinya (pulpa) berwarna coklat gelap. Terdapat biji berwarna coklat kehitam-hitaman yang agak keras dan berkilat. Hampir setengah daripada berat lenggai terdiri daripada pulpa yang rasanya masam. Pulpa ini mengandungi gula (30-40%) dan asid organik seperti [[asid sitrik]], [[tartarik]], [[asid asitik]] dan [[asid askorbik]] (Vitamin C). Pulpa ini juga merupakan sumber bahan makanan yang kaya dengan vitamin dan mineral terutamanya kalsium. Walaupun mengandungi banyak gula tetapi bahagian pulpanya tetap masam juga. Asam jawa mempunyai kelongsong yang mengandungi beberapa biji asam jawa didalamnya. Kelonsongnya yang keras akan dipecahkan dan isinya akan diasingkan dari biji benih yang terdapat didalamnya. == Penanaman == Pokok asam jawa sangat mudah untuk dibiakkan dan cepat. Pokok ini mudah dibiakkan sama ada menggunakan biji benih atau secara tampang. Bijinya diketaui memang tahan lama disimpan dan sangat mudah bercambah. Apabila pokok asam jawa ditanam dari biji maka ia mula berbuah selepas 6-8 tahun manakala yang ditanam secara tampang akan berbuah selepas 3-4 tahun ditanam. Tangkai buah asam jawa adalah sangat kuat dan liat. Kajian di negara India, pengeluar asam jawa terbesar di dunia, biasanya akan dibiarkan buah masak di atas pokok hinggalah kandungan airnya berkurangan sebanyak 20%. Bagi tujuan untuk pasaran segar maka buah dipetik dengan menggunting tangkainya supaya lenggai tidak rosak. Sebelum itu dahan digoncang supaya buah yang masak gugur dahulu dan dikutip. Laporan di India menunjukkan pokok yang matang boleh menghasilkan 150-200 kg buah sepokok setahun atau lebih kurang 12-16 tan sehektar iaitu 30-55% pulpa, 11-30% kulit dan gentian dan 33-40% biji. Pokok asam jawa dewasa mampu menghasilkan sehingga sebanyak 165-175 kg buah asam jawa setahun bergantung kepada saiz pokok dan cara pengurusan. Pembiakan adalah menggunakan kaedah [[cantuman]] dimana pokok mula mengeluarkan hasil 3-4 tahun selepas ditanam. ==Kegunaan== Buah asam jawa mempunyai dua jenis iaitu asam jawa yang manis dan yang masam. Kandungan utama dalam asam jawa ialah [[asid]], [[gula]], [[vitamin B]] dan kandungan [[kalsium]] yang tinggi. Kegunaan asam jawa dari segi perubatan tidak boleh dikira banyaknya. Untuk tujuan komersial didapati asam jawa dijadikan asas bahan penyejuk dalam ubat [[demam]] dan sebagai [[julap]] bagi mengatasi masalah [[perut kembung]]. Sama ada dimakan begitu sahaja atau dicampur dengan jus [[limau]], [[madu]] atau [[susu]], asam jawa amat berkesan dalam mengatasi masalah penghadaman, penyakit hempedu dan kekurangan vitamin C ([[skurvi]]). Amalan ini juga telah terbukti secara klinikal di beberapa negara seperti di India. Buah asam jawa boleh dimakan segar dan ada dijual di pasar kebanyakannya di Utara seperti [[Kedah]] dan [[Perlis]] (bekalan dari [[Thailand]]). Asam jawa biasanya dijadikan jus minuman yang dicampur dengan air gula sebagai minuman segar terutama di Malaysia, Thailand dan [[Indonesia]] serta negara [[tropika]] lain. Kini jus asam jawa telahpun dibotolkan dan mudah didapati secara runcit oleh usahawan tempatan dalam pasaran domestik malahan ekspot. Syarikat ADABI menghasilkan [[puri]] asam jawa yang ‘sedia guna’ dan mendapat pasaran yang sangat luas di Malaysia. [[Kordial]] minuman asam jawa juga merupakan antara perisa yang popular di Malaysia. Selain itu asam jawa juga merupakan bahan perisa asas dalam pelbagai jenis masakan atau makanan seperti [[kari]], pelbagai jenis [[acar]], pembuatan [[sos]], [[bahan awet]] dan lain-lain lagi. Asam jawa sangat mudah didapati di pasaran dalam bentuk [[pulpa]], berbiji atau tanpa biji yang dibungkus. Peranan asam jawa dalam masakan memang penting dari zaman nenek moyang hinggalah kini. Ada pepatah Melayu yang berbunyi 'garam di laut, asam di darat; dalam periuk, bertemu jua'. Pepatah ini menunjukkan betapa pentingnya peranan asam dalam kehidupan harian masyarakat kita. Di [[pantai timur Malaysia]] khususnya di [[Terengganu]] dan [[Kelantan]], terdapat aktiviti [[industri asas tani]] dengan memproses asam jawa menjadi sejenis [[pencuci mulut]]. Caranya adalah dengan membuat asam jawa disalut dengan gula pasir, serbuk cili dan dibalut seperti gula-gula. Rasa masam, manis dan pedas ini sangat enak rasanya dan harganya juga sangat murah. Bagi [[Amerika Selatan]], asam jawa diproses untuk dijadikan bebola manisan, minuman berkarbonat, sirap, jeli, jem, ais krim, bahan awet dan wain. Di Thailand pula, biji asam dikisar untuk dicampurkan ke dalam serbuk kopi. Asam jawa juga digunakan sebagai sapuan untuk mengurangkan kesakitan akibat [[radang|keradangan]]. Ia juga digunakan untuk berkumur-kumur bagi mengurangkan sakit tekak. Caranya adalah dengan mengambil sedikit garam dicampur ke dalam air asam dan kemudian ia boleh digunakan sebagai sapuan bagi melegakan sakit sendi. Daun asam jawa sama ada yang kering atau yang telah direbut boleh digunakan untuk merawat [[bisul]], [[bengkak sendi]] dan [[seliuh|terseliuh]]. Losyen atau ekstrak daunnya pula boleh digunakan bagi merawat [[sakit mata]], sebagai [[antiseptik]], merawat [[cirit-birit]], [[jaundis]], sakit kulit dan [[buasir]]. Kulit pokok asam jawa, jika digoreng dengan garam dan dikisar lumat boleh digunakan sebagai penawar [[ketakcernaan]] dan [[kolik]]. Air rebusannya digunakan dalam kes [[radang gusi]], [[lelah]] dan sakit mata. Losyennya boleh digunakan pada [[kudis]] dan [[ruam ulat bulu]]. Tepung daripada biji asam digunakan untuk merawat bisul. Terdapat laporan di [[Afrika Barat]] dimana air ekstrak dari buah lenggai asam jawa digunakan dalam pewarna untuk mewarnakan kulit [[kambing]]. Kulit buah atau pulpanya pula digunakan sebagai [[bahan pengikat]] bersama-sama [[kunyit]] dalam perusahaan membuat [[pewarna]]. Kulit buah yang dicampur air masin amat baik digunakan untuk mencuci dan mengilatkan barangan [[perak]], [[tembaga]] dan [[loyang]]. Daun asam jawa boleh dijadikan makanan kepada ternakan [[lembu]], kambing dan juga [[ulat sutera]] menggantikan daun [[mulberi]]. Daun dan bunga boleh dijadikan bahan cecair penting kepada bahan pewarna. Bunga asam jawa juga adalah sumber madu yang baik bagi [[lebah madu]] (''Apis spp.'') dimana madu tersebut berwarna kuning keemas-emasan dan sangat manis. Kegunaan batang atau kayu pokok asam jawa dilaporkan dari jenis kayu keras, berat, kuat, tahan lama dan rintang terhadap serangan perosak. Kayunya digunakan untuk membuat [[perabot]] rumah, panel dinding, [[roda]], gear untuk kilang, pembajak, dinding sampan, pemegang pisau dan alat-alat lain, anak lesung penumbuk beras dan lain-lain lagi. Selain itu, kayu ia juga boleh digunakan sebagai bahan bakar yang sangat tahan lama dan menghasilkan [[haba]] untuk masakan dan juga industri. Kajian menunjukkan yang abu kayu yang asam jawa yang terbakar boleh digunakan bagi merawat dan menanggalkan bulu daripada kulit kambing. Sementara itu dahan, cabang atau akar pokok boleh digayakan untuk dijadikan tongkat (untuk mereka yang melebihi 40 tahun) atau dijadikan bahan hiasan. ==Galeri== <gallery widths="200px" heights="150px"> Imej:Tamarindus indica tree.JPG|Pokok asam jawa. Imej:YosriBuahAsamJawa.jpg|Buah asam jawa/celagi. Imej:YosriAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang telah siap diproses dan dibungkus rapi. Imej:YosriBuahAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang belum dikupas untuk dibungkus. </gallery> ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/17190 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/1/3174 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-makanan}} {{Tunas-tumbuhan}} {{Herba dan rempah}} [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Buah]] [[Kategori: Asam]] [[Kategori:Ramuan masakan]] irqtznvkce315avxkms7aoo5l4rp78o 5651032 5651031 2022-08-22T11:42:17Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=kandungan berselerak}} {{taxobox |name = Asam jawa<br>Celagi<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Tamarind fruits (Tamarindus indica 'Si Thong').jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |tribus = [[Detarieae]] |genus = '''''Tamarindus''''' |species = '''''T. indica''''' |binomial = ''Tamarindus indica'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |}} '''Asam jawa''' ({{Jawi|أسم جاوا}}) atau '''celagi''' ({{Jawi|چلاݢي}}) ialah sejenis [[pokok saka]] [[malar hijau]] yang menghasilkan buah asam untuk kegunaan masakan harian di [[Malaysia]]. Rekod dan sejarah menunjukkan yang [[ibu negeri]] [[Senegal]] diberi nama ‘[[Dakar]]’ dalam bahasa tempatan yang bermaksud “pokok asam jawa”. Pokok asam jawa adalah [[tumbuhan semula jadi]] di [[Afrika|benua Afrika]]. Kini asam jawa telah tersebar luas ke serata dunia dan termasuklah yang ada di Malaysia. Ia juga boleh menjadi [[pokok hiasan]] selain ditanam sebagai pokok tanaman. Pokok ini diperkenalkan ke negara-negara di [[Asia]] melalui pedagang-pedagang [[Arab]] yang datang singgah ke [[asia tenggara]]. [[India]] ialah negara yang mempunyai tanaman dan ladang asam jawa yang paling luas di dunia. Didapati sebanyak 250,000 metrik tan asam jawa dihasilkan setiap tahun seluruh dunia dimana 65% dihasilkan di India. Asam Jawa digunakan untuk pelbagai kegunaan dimana sebanyak 3,000 metrik tan daripadanya dieksport ke Eropah dan Amerika Utara. Pokok asam jawa mempunyai pelbagai gelaran dan nama tempatan. Nama lain bagi asam jawa adalah Asam, Asam Jawa, Asam Kemal, Asam Kuning (Melayu); Indian date, Sweet Tamarind, Tamarind (English); Anbli, Ambli, Chinh, Imalii, Tamarulhindi (India), Da Ma Lin; Loa Wang Zi (China), Bakham Somkham (Thailand), Me chua (Vietnam); Sempodok (Filipina), Tamarindo (Jepun); dan Khaam, Kok mak Kham (Laos). Asam jawa merupakan sejenis ramuan masakan yang terkenal dikalangan masyarakat [[Melayu]]. Biasanya asam jawa akan dilarutkan ke dalam [[air]] dan hanya airnya digunakan dalam masakan. Hampasnya pada kebiasaannya dibuang. Selain digunakan dalam masakan, asam jawa juga boleh dimakan begitu sahaja ataupun dengan ditambah dengan gula. Selain itu asam jawa juga digunakan secara tradisional bagi mengubat [[batuk]] dan [[perit tekak]]. Pucuk muda mentah atau yang telah dicelur, dimakan dengan [[budu]], [[cencaluk]], [[sambal]] [[belacan]] atau pencecah lain dengan nasi. Buah muda asam jawa yang dikupas kulit dan ditumbuk kasar atau diracik kecil, dicampurkan dengan sambal belacan, sesuai dimakan dengan nasi. Rasa buah asam jawa adalah masam-masam manis manakala daunya berasa sedikit kelat dan masam. Pokok asam jawa sebenarnya merupakan tumbuhan anugerah [[Tuhan]] yang mempunyai pelbagai guna. Walaupun buah asam jawa merupakan komponen utama dalam masakan seharian tetapi khasiat lain tidak boleh di ketepikan. Banyak kajian boleh dijalankan bagi mengoptimakan penggunaan tumbuhan asam jawa. Malaysia mengimpot 60-80% asam jawa dari negara jiran (terutama dari India) kerana pengeluaran tempatan sangat kurang. Kempen dan usaha untuk menanam pokok asam jawa boleh dijalankan terutama di kawasan tanah terbiar dan juga di kawasan [[tanah bermasalah|tanah-tanah bermasalah]] seperti di kawasan [[tanah Bris]], [[tanah gambut]], [[tanah bekas lombong]] dan juga [[tanah asid sulfat]]. == Ciri botani == Pokok asam jawa adalah pokok saka yang mana pokok matang boleh mencapai ketinggian sehingga 25 meter. Pokok ini boleh hidup lama dan masih mampu mengeluarkan hasil walaupun telah berusia puluhan tahun. Pokok ini tahan dari serangan serangga perosak, tiupan angin kencang malahan tahan terendam dalam air berbanding dengan pokok lain. Batang utama pokoknya pendek tetapi mempunyai banyak cabang dan bentuk pokoknya adalah rimbun. Dahan dan cabang pokok mempunyai susunan yang terbuka luas. Dahan pokok amat kuat dan tahan tiupan angin kencang dan jarang-jarang sekah atau patah. Kanopi pokok asam jawa juga berbentuk seperti kubah yang bulat melebar. Pokok ini tahan kemarau dan mudah hidup di mana-mana jenis tanah sama ada pada tanah yang subur atau [[tanah bermasalah]]. Di kawasan [[Majlis Perbandaran]] pokok ini ditanam kerana ianya sesuai dijadikan pokok teduhan dan amat menarik jika ditanam sebagai penghias di bahu jalan. Pencirian pokok asam jawa dikenali dengan daunnya berwarna hijau terang, panjangnya 10-15 cm daripada jenis pinat dengan anak daun berbentuk bujur sebanyak 10-20 pasang. Daunnya sentiasa menghijau tetapi apabila cuaca terlalu panas daun-daun ini akan gugur. Daun ini bertangkup pada waktu malam dan merupakan satu keunikan tanaman asam jawa yang saya pernah lihat. Bunga asam jawa adalah agak kecil yang lazimnya berwarna kuning air dan tumbuh di cabang bahagian hujung. Kelopak bunganya adalah berwarna merah jambu. Ia akan gugur apabila bunga mengembang. Bunga akan mengeluarkan buah asam jawa atau lenggai yang panjang dimana ianya agak melengkung sedikit, permukaannya genting dan mengelembung beralun yang menunjukkan ada biji benih yang terkandung didalamnya. Warna lengai asam jawa adalah coklat karat dan apabila matang buah lenggai akan menjadi rapuh dan mudah terbuka. Apabila lenggai telah merekah ia akan menampakkan isinya (pulpa) berwarna coklat gelap. Terdapat biji berwarna coklat kehitam-hitaman yang agak keras dan berkilat. Hampir setengah daripada berat lenggai terdiri daripada pulpa yang rasanya masam. Pulpa ini mengandungi gula (30-40%) dan asid organik seperti [[asid sitrik]], [[tartarik]], [[asid asitik]] dan [[asid askorbik]] (Vitamin C). Pulpa ini juga merupakan sumber bahan makanan yang kaya dengan vitamin dan mineral terutamanya kalsium. Walaupun mengandungi banyak gula tetapi bahagian pulpanya tetap masam juga. Asam jawa mempunyai kelongsong yang mengandungi beberapa biji asam jawa didalamnya. Kelonsongnya yang keras akan dipecahkan dan isinya akan diasingkan dari biji benih yang terdapat didalamnya. == Penanaman == Pokok asam jawa sangat mudah untuk dibiakkan dan cepat. Pokok ini mudah dibiakkan sama ada menggunakan biji benih atau secara tampang. Bijinya diketaui memang tahan lama disimpan dan sangat mudah bercambah. Apabila pokok asam jawa ditanam dari biji maka ia mula berbuah selepas 6-8 tahun manakala yang ditanam secara tampang akan berbuah selepas 3-4 tahun ditanam. Tangkai buah asam jawa adalah sangat kuat dan liat. Kajian di negara India, pengeluar asam jawa terbesar di dunia, biasanya akan dibiarkan buah masak di atas pokok hinggalah kandungan airnya berkurangan sebanyak 20%. Bagi tujuan untuk pasaran segar maka buah dipetik dengan menggunting tangkainya supaya lenggai tidak rosak. Sebelum itu dahan digoncang supaya buah yang masak gugur dahulu dan dikutip. Laporan di India menunjukkan pokok yang matang boleh menghasilkan 150-200 kg buah sepokok setahun atau lebih kurang 12-16 tan sehektar iaitu 30-55% pulpa, 11-30% kulit dan gentian dan 33-40% biji. Pokok asam jawa dewasa mampu menghasilkan sehingga sebanyak 165-175 kg buah asam jawa setahun bergantung kepada saiz pokok dan cara pengurusan. Pembiakan adalah menggunakan kaedah [[cantuman]] dimana pokok mula mengeluarkan hasil 3-4 tahun selepas ditanam. ==Kegunaan== Buah asam jawa mempunyai dua jenis iaitu asam jawa yang manis dan yang masam. Kandungan utama dalam asam jawa ialah [[asid]], [[gula]], [[vitamin B]] dan kandungan [[kalsium]] yang tinggi. Kegunaan asam jawa dari segi perubatan tidak boleh dikira banyaknya. Untuk tujuan komersial didapati asam jawa dijadikan asas bahan penyejuk dalam ubat [[demam]] dan sebagai [[julap]] bagi mengatasi masalah [[perut kembung]]. Sama ada dimakan begitu sahaja atau dicampur dengan jus [[limau]], [[madu]] atau [[susu]], asam jawa amat berkesan dalam mengatasi masalah penghadaman, penyakit hempedu dan kekurangan vitamin C ([[skurvi]]). Amalan ini juga telah terbukti secara klinikal di beberapa negara seperti di India. Buah asam jawa boleh dimakan segar dan ada dijual di pasar kebanyakannya di Utara seperti [[Kedah]] dan [[Perlis]] (bekalan dari [[Thailand]]). Asam jawa biasanya dijadikan jus minuman yang dicampur dengan air gula sebagai minuman segar terutama di Malaysia, Thailand dan [[Indonesia]] serta negara [[tropika]] lain. Kini jus asam jawa telahpun dibotolkan dan mudah didapati secara runcit oleh usahawan tempatan dalam pasaran domestik malahan ekspot. Syarikat ADABI menghasilkan [[puri]] asam jawa yang ‘sedia guna’ dan mendapat pasaran yang sangat luas di Malaysia. [[Kordial]] minuman asam jawa juga merupakan antara perisa yang popular di Malaysia. Selain itu asam jawa juga merupakan bahan perisa asas dalam pelbagai jenis masakan atau makanan seperti [[kari]], pelbagai jenis [[acar]], pembuatan [[sos]], [[bahan awet]] dan lain-lain lagi. Asam jawa sangat mudah didapati di pasaran dalam bentuk [[pulpa]], berbiji atau tanpa biji yang dibungkus. Peranan asam jawa dalam masakan memang penting dari zaman nenek moyang hinggalah kini. Ada pepatah Melayu yang berbunyi 'garam di laut, asam di darat; dalam periuk, bertemu jua'. Pepatah ini menunjukkan betapa pentingnya peranan asam dalam kehidupan harian masyarakat kita. Di [[pantai timur Malaysia]] khususnya di [[Terengganu]] dan [[Kelantan]], terdapat aktiviti [[industri asas tani]] dengan memproses asam jawa menjadi sejenis [[pencuci mulut]]. Caranya adalah dengan membuat asam jawa disalut dengan gula pasir, serbuk cili dan dibalut seperti gula-gula. Rasa masam, manis dan pedas ini sangat enak rasanya dan harganya juga sangat murah. Bagi [[Amerika Selatan]], asam jawa diproses untuk dijadikan bebola manisan, minuman berkarbonat, sirap, jeli, jem, ais krim, bahan awet dan wain. Di Thailand pula, biji asam dikisar untuk dicampurkan ke dalam serbuk kopi. Asam jawa juga digunakan sebagai sapuan untuk mengurangkan kesakitan akibat [[radang|keradangan]]. Ia juga digunakan untuk berkumur-kumur bagi mengurangkan sakit tekak. Caranya adalah dengan mengambil sedikit garam dicampur ke dalam air asam dan kemudian ia boleh digunakan sebagai sapuan bagi melegakan sakit sendi. Daun asam jawa sama ada yang kering atau yang telah direbut boleh digunakan untuk merawat [[bisul]], [[bengkak sendi]] dan [[seliuh|terseliuh]]. Losyen atau ekstrak daunnya pula boleh digunakan bagi merawat [[sakit mata]], sebagai [[antiseptik]], merawat [[cirit-birit]], [[jaundis]], sakit kulit dan [[buasir]]. Kulit pokok asam jawa, jika digoreng dengan garam dan dikisar lumat boleh digunakan sebagai penawar [[ketakcernaan]] dan [[kolik]]. Air rebusannya digunakan dalam kes [[radang gusi]], [[lelah]] dan sakit mata. Losyennya boleh digunakan pada [[kudis]] dan [[ruam ulat bulu]]. Tepung daripada biji asam digunakan untuk merawat bisul. Terdapat laporan di [[Afrika Barat]] dimana air ekstrak dari buah lenggai asam jawa digunakan dalam pewarna untuk mewarnakan kulit [[kambing]]. Kulit buah atau pulpanya pula digunakan sebagai [[bahan pengikat]] bersama-sama [[kunyit]] dalam perusahaan membuat [[pewarna]]. Kulit buah yang dicampur air masin amat baik digunakan untuk mencuci dan mengilatkan barangan [[perak]], [[tembaga]] dan [[loyang]]. Daun asam jawa boleh dijadikan makanan kepada ternakan [[lembu]], kambing dan juga [[ulat sutera]] menggantikan daun [[mulberi]]. Daun dan bunga boleh dijadikan bahan cecair penting kepada bahan pewarna. Bunga asam jawa juga adalah sumber madu yang baik bagi [[lebah madu]] (''Apis spp.'') dimana madu tersebut berwarna kuning keemas-emasan dan sangat manis. Kegunaan batang atau kayu pokok asam jawa dilaporkan dari jenis kayu keras, berat, kuat, tahan lama dan rintang terhadap serangan perosak. Kayunya digunakan untuk membuat [[perabot]] rumah, panel dinding, [[roda]], gear untuk kilang, pembajak, dinding sampan, pemegang pisau dan alat-alat lain, anak lesung penumbuk beras dan lain-lain lagi. Selain itu, kayu ia juga boleh digunakan sebagai bahan bakar yang sangat tahan lama dan menghasilkan [[haba]] untuk masakan dan juga industri. Kajian menunjukkan yang abu kayu yang asam jawa yang terbakar boleh digunakan bagi merawat dan menanggalkan bulu daripada kulit kambing. Sementara itu dahan, cabang atau akar pokok boleh digayakan untuk dijadikan tongkat (untuk mereka yang melebihi 40 tahun) atau dijadikan bahan hiasan. ==Galeri== <gallery widths="200px" heights="150px"> Imej:Tamarindus indica tree.JPG|Pokok asam jawa. Imej:YosriBuahAsamJawa.jpg|Buah asam jawa/celagi. Imej:YosriAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang telah siap diproses dan dibungkus rapi. Imej:YosriBuahAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang belum dikupas untuk dibungkus. </gallery> ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/17190 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/1/3174 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-makanan}} {{Tunas-tumbuhan}} {{Herba dan rempah}} [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Buah]] [[Kategori: Asam]] [[Kategori:Ramuan masakan]] pvui30zj29w3cg4go4ww3pzeimw883f 5651033 5651032 2022-08-22T11:43:03Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=kandungan berselerak}} {{Rujukan|date=Ogos 2022}} {{taxobox |name = Asam jawa<br>Celagi<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Tamarind fruits (Tamarindus indica 'Si Thong').jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |tribus = [[Detarieae]] |genus = '''''Tamarindus''''' |species = '''''T. indica''''' |binomial = ''Tamarindus indica'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |}} '''Asam jawa''' ({{Jawi|أسم جاوا}}) atau '''celagi''' ({{Jawi|چلاݢي}}) ialah sejenis [[pokok saka]] [[malar hijau]] yang menghasilkan buah asam untuk kegunaan masakan harian di [[Malaysia]]. Rekod dan sejarah menunjukkan yang [[ibu negeri]] [[Senegal]] diberi nama ‘[[Dakar]]’ dalam bahasa tempatan yang bermaksud “pokok asam jawa”. Pokok asam jawa adalah [[tumbuhan semula jadi]] di [[Afrika|benua Afrika]]. Kini asam jawa telah tersebar luas ke serata dunia dan termasuklah yang ada di Malaysia. Ia juga boleh menjadi [[pokok hiasan]] selain ditanam sebagai pokok tanaman. Pokok ini diperkenalkan ke negara-negara di [[Asia]] melalui pedagang-pedagang [[Arab]] yang datang singgah ke [[asia tenggara]]. [[India]] ialah negara yang mempunyai tanaman dan ladang asam jawa yang paling luas di dunia. Didapati sebanyak 250,000 metrik tan asam jawa dihasilkan setiap tahun seluruh dunia dimana 65% dihasilkan di India. Asam Jawa digunakan untuk pelbagai kegunaan dimana sebanyak 3,000 metrik tan daripadanya dieksport ke Eropah dan Amerika Utara. Pokok asam jawa mempunyai pelbagai gelaran dan nama tempatan. Nama lain bagi asam jawa adalah Asam, Asam Jawa, Asam Kemal, Asam Kuning (Melayu); Indian date, Sweet Tamarind, Tamarind (English); Anbli, Ambli, Chinh, Imalii, Tamarulhindi (India), Da Ma Lin; Loa Wang Zi (China), Bakham Somkham (Thailand), Me chua (Vietnam); Sempodok (Filipina), Tamarindo (Jepun); dan Khaam, Kok mak Kham (Laos). Asam jawa merupakan sejenis ramuan masakan yang terkenal dikalangan masyarakat [[Melayu]]. Biasanya asam jawa akan dilarutkan ke dalam [[air]] dan hanya airnya digunakan dalam masakan. Hampasnya pada kebiasaannya dibuang. Selain digunakan dalam masakan, asam jawa juga boleh dimakan begitu sahaja ataupun dengan ditambah dengan gula. Selain itu asam jawa juga digunakan secara tradisional bagi mengubat [[batuk]] dan [[perit tekak]]. Pucuk muda mentah atau yang telah dicelur, dimakan dengan [[budu]], [[cencaluk]], [[sambal]] [[belacan]] atau pencecah lain dengan nasi. Buah muda asam jawa yang dikupas kulit dan ditumbuk kasar atau diracik kecil, dicampurkan dengan sambal belacan, sesuai dimakan dengan nasi. Rasa buah asam jawa adalah masam-masam manis manakala daunya berasa sedikit kelat dan masam. Pokok asam jawa sebenarnya merupakan tumbuhan anugerah [[Tuhan]] yang mempunyai pelbagai guna. Walaupun buah asam jawa merupakan komponen utama dalam masakan seharian tetapi khasiat lain tidak boleh di ketepikan. Banyak kajian boleh dijalankan bagi mengoptimakan penggunaan tumbuhan asam jawa. Malaysia mengimpot 60-80% asam jawa dari negara jiran (terutama dari India) kerana pengeluaran tempatan sangat kurang. Kempen dan usaha untuk menanam pokok asam jawa boleh dijalankan terutama di kawasan tanah terbiar dan juga di kawasan [[tanah bermasalah|tanah-tanah bermasalah]] seperti di kawasan [[tanah Bris]], [[tanah gambut]], [[tanah bekas lombong]] dan juga [[tanah asid sulfat]]. == Ciri botani == Pokok asam jawa adalah pokok saka yang mana pokok matang boleh mencapai ketinggian sehingga 25 meter. Pokok ini boleh hidup lama dan masih mampu mengeluarkan hasil walaupun telah berusia puluhan tahun. Pokok ini tahan dari serangan serangga perosak, tiupan angin kencang malahan tahan terendam dalam air berbanding dengan pokok lain. Batang utama pokoknya pendek tetapi mempunyai banyak cabang dan bentuk pokoknya adalah rimbun. Dahan dan cabang pokok mempunyai susunan yang terbuka luas. Dahan pokok amat kuat dan tahan tiupan angin kencang dan jarang-jarang sekah atau patah. Kanopi pokok asam jawa juga berbentuk seperti kubah yang bulat melebar. Pokok ini tahan kemarau dan mudah hidup di mana-mana jenis tanah sama ada pada tanah yang subur atau [[tanah bermasalah]]. Di kawasan [[Majlis Perbandaran]] pokok ini ditanam kerana ianya sesuai dijadikan pokok teduhan dan amat menarik jika ditanam sebagai penghias di bahu jalan. Pencirian pokok asam jawa dikenali dengan daunnya berwarna hijau terang, panjangnya 10-15 cm daripada jenis pinat dengan anak daun berbentuk bujur sebanyak 10-20 pasang. Daunnya sentiasa menghijau tetapi apabila cuaca terlalu panas daun-daun ini akan gugur. Daun ini bertangkup pada waktu malam dan merupakan satu keunikan tanaman asam jawa yang saya pernah lihat. Bunga asam jawa adalah agak kecil yang lazimnya berwarna kuning air dan tumbuh di cabang bahagian hujung. Kelopak bunganya adalah berwarna merah jambu. Ia akan gugur apabila bunga mengembang. Bunga akan mengeluarkan buah asam jawa atau lenggai yang panjang dimana ianya agak melengkung sedikit, permukaannya genting dan mengelembung beralun yang menunjukkan ada biji benih yang terkandung didalamnya. Warna lengai asam jawa adalah coklat karat dan apabila matang buah lenggai akan menjadi rapuh dan mudah terbuka. Apabila lenggai telah merekah ia akan menampakkan isinya (pulpa) berwarna coklat gelap. Terdapat biji berwarna coklat kehitam-hitaman yang agak keras dan berkilat. Hampir setengah daripada berat lenggai terdiri daripada pulpa yang rasanya masam. Pulpa ini mengandungi gula (30-40%) dan asid organik seperti [[asid sitrik]], [[tartarik]], [[asid asitik]] dan [[asid askorbik]] (Vitamin C). Pulpa ini juga merupakan sumber bahan makanan yang kaya dengan vitamin dan mineral terutamanya kalsium. Walaupun mengandungi banyak gula tetapi bahagian pulpanya tetap masam juga. Asam jawa mempunyai kelongsong yang mengandungi beberapa biji asam jawa didalamnya. Kelonsongnya yang keras akan dipecahkan dan isinya akan diasingkan dari biji benih yang terdapat didalamnya. == Penanaman == Pokok asam jawa sangat mudah untuk dibiakkan dan cepat. Pokok ini mudah dibiakkan sama ada menggunakan biji benih atau secara tampang. Bijinya diketaui memang tahan lama disimpan dan sangat mudah bercambah. Apabila pokok asam jawa ditanam dari biji maka ia mula berbuah selepas 6-8 tahun manakala yang ditanam secara tampang akan berbuah selepas 3-4 tahun ditanam. Tangkai buah asam jawa adalah sangat kuat dan liat. Kajian di negara India, pengeluar asam jawa terbesar di dunia, biasanya akan dibiarkan buah masak di atas pokok hinggalah kandungan airnya berkurangan sebanyak 20%. Bagi tujuan untuk pasaran segar maka buah dipetik dengan menggunting tangkainya supaya lenggai tidak rosak. Sebelum itu dahan digoncang supaya buah yang masak gugur dahulu dan dikutip. Laporan di India menunjukkan pokok yang matang boleh menghasilkan 150-200 kg buah sepokok setahun atau lebih kurang 12-16 tan sehektar iaitu 30-55% pulpa, 11-30% kulit dan gentian dan 33-40% biji. Pokok asam jawa dewasa mampu menghasilkan sehingga sebanyak 165-175 kg buah asam jawa setahun bergantung kepada saiz pokok dan cara pengurusan. Pembiakan adalah menggunakan kaedah [[cantuman]] dimana pokok mula mengeluarkan hasil 3-4 tahun selepas ditanam. ==Kegunaan== Buah asam jawa mempunyai dua jenis iaitu asam jawa yang manis dan yang masam. Kandungan utama dalam asam jawa ialah [[asid]], [[gula]], [[vitamin B]] dan kandungan [[kalsium]] yang tinggi. Kegunaan asam jawa dari segi perubatan tidak boleh dikira banyaknya. Untuk tujuan komersial didapati asam jawa dijadikan asas bahan penyejuk dalam ubat [[demam]] dan sebagai [[julap]] bagi mengatasi masalah [[perut kembung]]. Sama ada dimakan begitu sahaja atau dicampur dengan jus [[limau]], [[madu]] atau [[susu]], asam jawa amat berkesan dalam mengatasi masalah penghadaman, penyakit hempedu dan kekurangan vitamin C ([[skurvi]]). Amalan ini juga telah terbukti secara klinikal di beberapa negara seperti di India. Buah asam jawa boleh dimakan segar dan ada dijual di pasar kebanyakannya di Utara seperti [[Kedah]] dan [[Perlis]] (bekalan dari [[Thailand]]). Asam jawa biasanya dijadikan jus minuman yang dicampur dengan air gula sebagai minuman segar terutama di Malaysia, Thailand dan [[Indonesia]] serta negara [[tropika]] lain. Kini jus asam jawa telahpun dibotolkan dan mudah didapati secara runcit oleh usahawan tempatan dalam pasaran domestik malahan ekspot. Syarikat ADABI menghasilkan [[puri]] asam jawa yang ‘sedia guna’ dan mendapat pasaran yang sangat luas di Malaysia. [[Kordial]] minuman asam jawa juga merupakan antara perisa yang popular di Malaysia. Selain itu asam jawa juga merupakan bahan perisa asas dalam pelbagai jenis masakan atau makanan seperti [[kari]], pelbagai jenis [[acar]], pembuatan [[sos]], [[bahan awet]] dan lain-lain lagi. Asam jawa sangat mudah didapati di pasaran dalam bentuk [[pulpa]], berbiji atau tanpa biji yang dibungkus. Peranan asam jawa dalam masakan memang penting dari zaman nenek moyang hinggalah kini. Ada pepatah Melayu yang berbunyi 'garam di laut, asam di darat; dalam periuk, bertemu jua'. Pepatah ini menunjukkan betapa pentingnya peranan asam dalam kehidupan harian masyarakat kita. Di [[pantai timur Malaysia]] khususnya di [[Terengganu]] dan [[Kelantan]], terdapat aktiviti [[industri asas tani]] dengan memproses asam jawa menjadi sejenis [[pencuci mulut]]. Caranya adalah dengan membuat asam jawa disalut dengan gula pasir, serbuk cili dan dibalut seperti gula-gula. Rasa masam, manis dan pedas ini sangat enak rasanya dan harganya juga sangat murah. Bagi [[Amerika Selatan]], asam jawa diproses untuk dijadikan bebola manisan, minuman berkarbonat, sirap, jeli, jem, ais krim, bahan awet dan wain. Di Thailand pula, biji asam dikisar untuk dicampurkan ke dalam serbuk kopi. Asam jawa juga digunakan sebagai sapuan untuk mengurangkan kesakitan akibat [[radang|keradangan]]. Ia juga digunakan untuk berkumur-kumur bagi mengurangkan sakit tekak. Caranya adalah dengan mengambil sedikit garam dicampur ke dalam air asam dan kemudian ia boleh digunakan sebagai sapuan bagi melegakan sakit sendi. Daun asam jawa sama ada yang kering atau yang telah direbut boleh digunakan untuk merawat [[bisul]], [[bengkak sendi]] dan [[seliuh|terseliuh]]. Losyen atau ekstrak daunnya pula boleh digunakan bagi merawat [[sakit mata]], sebagai [[antiseptik]], merawat [[cirit-birit]], [[jaundis]], sakit kulit dan [[buasir]]. Kulit pokok asam jawa, jika digoreng dengan garam dan dikisar lumat boleh digunakan sebagai penawar [[ketakcernaan]] dan [[kolik]]. Air rebusannya digunakan dalam kes [[radang gusi]], [[lelah]] dan sakit mata. Losyennya boleh digunakan pada [[kudis]] dan [[ruam ulat bulu]]. Tepung daripada biji asam digunakan untuk merawat bisul. Terdapat laporan di [[Afrika Barat]] dimana air ekstrak dari buah lenggai asam jawa digunakan dalam pewarna untuk mewarnakan kulit [[kambing]]. Kulit buah atau pulpanya pula digunakan sebagai [[bahan pengikat]] bersama-sama [[kunyit]] dalam perusahaan membuat [[pewarna]]. Kulit buah yang dicampur air masin amat baik digunakan untuk mencuci dan mengilatkan barangan [[perak]], [[tembaga]] dan [[loyang]]. Daun asam jawa boleh dijadikan makanan kepada ternakan [[lembu]], kambing dan juga [[ulat sutera]] menggantikan daun [[mulberi]]. Daun dan bunga boleh dijadikan bahan cecair penting kepada bahan pewarna. Bunga asam jawa juga adalah sumber madu yang baik bagi [[lebah madu]] (''Apis spp.'') dimana madu tersebut berwarna kuning keemas-emasan dan sangat manis. Kegunaan batang atau kayu pokok asam jawa dilaporkan dari jenis kayu keras, berat, kuat, tahan lama dan rintang terhadap serangan perosak. Kayunya digunakan untuk membuat [[perabot]] rumah, panel dinding, [[roda]], gear untuk kilang, pembajak, dinding sampan, pemegang pisau dan alat-alat lain, anak lesung penumbuk beras dan lain-lain lagi. Selain itu, kayu ia juga boleh digunakan sebagai bahan bakar yang sangat tahan lama dan menghasilkan [[haba]] untuk masakan dan juga industri. Kajian menunjukkan yang abu kayu yang asam jawa yang terbakar boleh digunakan bagi merawat dan menanggalkan bulu daripada kulit kambing. Sementara itu dahan, cabang atau akar pokok boleh digayakan untuk dijadikan tongkat (untuk mereka yang melebihi 40 tahun) atau dijadikan bahan hiasan. ==Galeri== <gallery widths="200px" heights="150px"> Imej:Tamarindus indica tree.JPG|Pokok asam jawa. Imej:YosriBuahAsamJawa.jpg|Buah asam jawa/celagi. Imej:YosriAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang telah siap diproses dan dibungkus rapi. Imej:YosriBuahAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang belum dikupas untuk dibungkus. </gallery> ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/17190 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/1/3174 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-makanan}} {{Tunas-tumbuhan}} {{Herba dan rempah}} [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Buah]] [[Kategori: Asam]] [[Kategori:Ramuan masakan]] 7z7svok425x5rfbhjt9wu6aldnm3bqu 5651036 5651033 2022-08-22T11:44:46Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Cleanup|reason=kandungan berselerak}} {{Rujukan|date=Ogos 2022}} {{Expand language|langcode=id|otherarticle=Asam jawa|date=Ogos 2022}} {{taxobox |name = Asam jawa<br>Celagi<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Tamarind fruits (Tamarindus indica 'Si Thong').jpg |regnum = [[Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudicots]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Fabales]] |familia = [[Fabaceae]] |subfamilia = [[Caesalpinioideae]] |tribus = [[Detarieae]] |genus = '''''Tamarindus''''' |species = '''''T. indica''''' |binomial = ''Tamarindus indica'' |binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |}} '''Asam jawa''' ({{Jawi|أسم جاوا}}) atau '''celagi''' ({{Jawi|چلاݢي}}) ialah sejenis [[pokok saka]] [[malar hijau]] yang menghasilkan buah asam untuk kegunaan masakan harian di [[Malaysia]]. Rekod dan sejarah menunjukkan yang [[ibu negeri]] [[Senegal]] diberi nama ‘[[Dakar]]’ dalam bahasa tempatan yang bermaksud “pokok asam jawa”. Pokok asam jawa adalah [[tumbuhan semula jadi]] di [[Afrika|benua Afrika]]. Kini asam jawa telah tersebar luas ke serata dunia dan termasuklah yang ada di Malaysia. Ia juga boleh menjadi [[pokok hiasan]] selain ditanam sebagai pokok tanaman. Pokok ini diperkenalkan ke negara-negara di [[Asia]] melalui pedagang-pedagang [[Arab]] yang datang singgah ke [[asia tenggara]]. [[India]] ialah negara yang mempunyai tanaman dan ladang asam jawa yang paling luas di dunia. Didapati sebanyak 250,000 metrik tan asam jawa dihasilkan setiap tahun seluruh dunia dimana 65% dihasilkan di India. Asam Jawa digunakan untuk pelbagai kegunaan dimana sebanyak 3,000 metrik tan daripadanya dieksport ke Eropah dan Amerika Utara. Pokok asam jawa mempunyai pelbagai gelaran dan nama tempatan. Nama lain bagi asam jawa adalah Asam, Asam Jawa, Asam Kemal, Asam Kuning (Melayu); Indian date, Sweet Tamarind, Tamarind (English); Anbli, Ambli, Chinh, Imalii, Tamarulhindi (India), Da Ma Lin; Loa Wang Zi (China), Bakham Somkham (Thailand), Me chua (Vietnam); Sempodok (Filipina), Tamarindo (Jepun); dan Khaam, Kok mak Kham (Laos). Asam jawa merupakan sejenis ramuan masakan yang terkenal dikalangan masyarakat [[Melayu]]. Biasanya asam jawa akan dilarutkan ke dalam [[air]] dan hanya airnya digunakan dalam masakan. Hampasnya pada kebiasaannya dibuang. Selain digunakan dalam masakan, asam jawa juga boleh dimakan begitu sahaja ataupun dengan ditambah dengan gula. Selain itu asam jawa juga digunakan secara tradisional bagi mengubat [[batuk]] dan [[perit tekak]]. Pucuk muda mentah atau yang telah dicelur, dimakan dengan [[budu]], [[cencaluk]], [[sambal]] [[belacan]] atau pencecah lain dengan nasi. Buah muda asam jawa yang dikupas kulit dan ditumbuk kasar atau diracik kecil, dicampurkan dengan sambal belacan, sesuai dimakan dengan nasi. Rasa buah asam jawa adalah masam-masam manis manakala daunya berasa sedikit kelat dan masam. Pokok asam jawa sebenarnya merupakan tumbuhan anugerah [[Tuhan]] yang mempunyai pelbagai guna. Walaupun buah asam jawa merupakan komponen utama dalam masakan seharian tetapi khasiat lain tidak boleh di ketepikan. Banyak kajian boleh dijalankan bagi mengoptimakan penggunaan tumbuhan asam jawa. Malaysia mengimpot 60-80% asam jawa dari negara jiran (terutama dari India) kerana pengeluaran tempatan sangat kurang. Kempen dan usaha untuk menanam pokok asam jawa boleh dijalankan terutama di kawasan tanah terbiar dan juga di kawasan [[tanah bermasalah|tanah-tanah bermasalah]] seperti di kawasan [[tanah Bris]], [[tanah gambut]], [[tanah bekas lombong]] dan juga [[tanah asid sulfat]]. == Ciri botani == Pokok asam jawa adalah pokok saka yang mana pokok matang boleh mencapai ketinggian sehingga 25 meter. Pokok ini boleh hidup lama dan masih mampu mengeluarkan hasil walaupun telah berusia puluhan tahun. Pokok ini tahan dari serangan serangga perosak, tiupan angin kencang malahan tahan terendam dalam air berbanding dengan pokok lain. Batang utama pokoknya pendek tetapi mempunyai banyak cabang dan bentuk pokoknya adalah rimbun. Dahan dan cabang pokok mempunyai susunan yang terbuka luas. Dahan pokok amat kuat dan tahan tiupan angin kencang dan jarang-jarang sekah atau patah. Kanopi pokok asam jawa juga berbentuk seperti kubah yang bulat melebar. Pokok ini tahan kemarau dan mudah hidup di mana-mana jenis tanah sama ada pada tanah yang subur atau [[tanah bermasalah]]. Di kawasan [[Majlis Perbandaran]] pokok ini ditanam kerana ianya sesuai dijadikan pokok teduhan dan amat menarik jika ditanam sebagai penghias di bahu jalan. Pencirian pokok asam jawa dikenali dengan daunnya berwarna hijau terang, panjangnya 10-15 cm daripada jenis pinat dengan anak daun berbentuk bujur sebanyak 10-20 pasang. Daunnya sentiasa menghijau tetapi apabila cuaca terlalu panas daun-daun ini akan gugur. Daun ini bertangkup pada waktu malam dan merupakan satu keunikan tanaman asam jawa yang saya pernah lihat. Bunga asam jawa adalah agak kecil yang lazimnya berwarna kuning air dan tumbuh di cabang bahagian hujung. Kelopak bunganya adalah berwarna merah jambu. Ia akan gugur apabila bunga mengembang. Bunga akan mengeluarkan buah asam jawa atau lenggai yang panjang dimana ianya agak melengkung sedikit, permukaannya genting dan mengelembung beralun yang menunjukkan ada biji benih yang terkandung didalamnya. Warna lengai asam jawa adalah coklat karat dan apabila matang buah lenggai akan menjadi rapuh dan mudah terbuka. Apabila lenggai telah merekah ia akan menampakkan isinya (pulpa) berwarna coklat gelap. Terdapat biji berwarna coklat kehitam-hitaman yang agak keras dan berkilat. Hampir setengah daripada berat lenggai terdiri daripada pulpa yang rasanya masam. Pulpa ini mengandungi gula (30-40%) dan asid organik seperti [[asid sitrik]], [[tartarik]], [[asid asitik]] dan [[asid askorbik]] (Vitamin C). Pulpa ini juga merupakan sumber bahan makanan yang kaya dengan vitamin dan mineral terutamanya kalsium. Walaupun mengandungi banyak gula tetapi bahagian pulpanya tetap masam juga. Asam jawa mempunyai kelongsong yang mengandungi beberapa biji asam jawa didalamnya. Kelonsongnya yang keras akan dipecahkan dan isinya akan diasingkan dari biji benih yang terdapat didalamnya. == Penanaman == Pokok asam jawa sangat mudah untuk dibiakkan dan cepat. Pokok ini mudah dibiakkan sama ada menggunakan biji benih atau secara tampang. Bijinya diketaui memang tahan lama disimpan dan sangat mudah bercambah. Apabila pokok asam jawa ditanam dari biji maka ia mula berbuah selepas 6-8 tahun manakala yang ditanam secara tampang akan berbuah selepas 3-4 tahun ditanam. Tangkai buah asam jawa adalah sangat kuat dan liat. Kajian di negara India, pengeluar asam jawa terbesar di dunia, biasanya akan dibiarkan buah masak di atas pokok hinggalah kandungan airnya berkurangan sebanyak 20%. Bagi tujuan untuk pasaran segar maka buah dipetik dengan menggunting tangkainya supaya lenggai tidak rosak. Sebelum itu dahan digoncang supaya buah yang masak gugur dahulu dan dikutip. Laporan di India menunjukkan pokok yang matang boleh menghasilkan 150-200 kg buah sepokok setahun atau lebih kurang 12-16 tan sehektar iaitu 30-55% pulpa, 11-30% kulit dan gentian dan 33-40% biji. Pokok asam jawa dewasa mampu menghasilkan sehingga sebanyak 165-175 kg buah asam jawa setahun bergantung kepada saiz pokok dan cara pengurusan. Pembiakan adalah menggunakan kaedah [[cantuman]] dimana pokok mula mengeluarkan hasil 3-4 tahun selepas ditanam. ==Kegunaan== Buah asam jawa mempunyai dua jenis iaitu asam jawa yang manis dan yang masam. Kandungan utama dalam asam jawa ialah [[asid]], [[gula]], [[vitamin B]] dan kandungan [[kalsium]] yang tinggi. Kegunaan asam jawa dari segi perubatan tidak boleh dikira banyaknya. Untuk tujuan komersial didapati asam jawa dijadikan asas bahan penyejuk dalam ubat [[demam]] dan sebagai [[julap]] bagi mengatasi masalah [[perut kembung]]. Sama ada dimakan begitu sahaja atau dicampur dengan jus [[limau]], [[madu]] atau [[susu]], asam jawa amat berkesan dalam mengatasi masalah penghadaman, penyakit hempedu dan kekurangan vitamin C ([[skurvi]]). Amalan ini juga telah terbukti secara klinikal di beberapa negara seperti di India. Buah asam jawa boleh dimakan segar dan ada dijual di pasar kebanyakannya di Utara seperti [[Kedah]] dan [[Perlis]] (bekalan dari [[Thailand]]). Asam jawa biasanya dijadikan jus minuman yang dicampur dengan air gula sebagai minuman segar terutama di Malaysia, Thailand dan [[Indonesia]] serta negara [[tropika]] lain. Kini jus asam jawa telahpun dibotolkan dan mudah didapati secara runcit oleh usahawan tempatan dalam pasaran domestik malahan ekspot. Syarikat ADABI menghasilkan [[puri]] asam jawa yang ‘sedia guna’ dan mendapat pasaran yang sangat luas di Malaysia. [[Kordial]] minuman asam jawa juga merupakan antara perisa yang popular di Malaysia. Selain itu asam jawa juga merupakan bahan perisa asas dalam pelbagai jenis masakan atau makanan seperti [[kari]], pelbagai jenis [[acar]], pembuatan [[sos]], [[bahan awet]] dan lain-lain lagi. Asam jawa sangat mudah didapati di pasaran dalam bentuk [[pulpa]], berbiji atau tanpa biji yang dibungkus. Peranan asam jawa dalam masakan memang penting dari zaman nenek moyang hinggalah kini. Ada pepatah Melayu yang berbunyi 'garam di laut, asam di darat; dalam periuk, bertemu jua'. Pepatah ini menunjukkan betapa pentingnya peranan asam dalam kehidupan harian masyarakat kita. Di [[pantai timur Malaysia]] khususnya di [[Terengganu]] dan [[Kelantan]], terdapat aktiviti [[industri asas tani]] dengan memproses asam jawa menjadi sejenis [[pencuci mulut]]. Caranya adalah dengan membuat asam jawa disalut dengan gula pasir, serbuk cili dan dibalut seperti gula-gula. Rasa masam, manis dan pedas ini sangat enak rasanya dan harganya juga sangat murah. Bagi [[Amerika Selatan]], asam jawa diproses untuk dijadikan bebola manisan, minuman berkarbonat, sirap, jeli, jem, ais krim, bahan awet dan wain. Di Thailand pula, biji asam dikisar untuk dicampurkan ke dalam serbuk kopi. Asam jawa juga digunakan sebagai sapuan untuk mengurangkan kesakitan akibat [[radang|keradangan]]. Ia juga digunakan untuk berkumur-kumur bagi mengurangkan sakit tekak. Caranya adalah dengan mengambil sedikit garam dicampur ke dalam air asam dan kemudian ia boleh digunakan sebagai sapuan bagi melegakan sakit sendi. Daun asam jawa sama ada yang kering atau yang telah direbut boleh digunakan untuk merawat [[bisul]], [[bengkak sendi]] dan [[seliuh|terseliuh]]. Losyen atau ekstrak daunnya pula boleh digunakan bagi merawat [[sakit mata]], sebagai [[antiseptik]], merawat [[cirit-birit]], [[jaundis]], sakit kulit dan [[buasir]]. Kulit pokok asam jawa, jika digoreng dengan garam dan dikisar lumat boleh digunakan sebagai penawar [[ketakcernaan]] dan [[kolik]]. Air rebusannya digunakan dalam kes [[radang gusi]], [[lelah]] dan sakit mata. Losyennya boleh digunakan pada [[kudis]] dan [[ruam ulat bulu]]. Tepung daripada biji asam digunakan untuk merawat bisul. Terdapat laporan di [[Afrika Barat]] dimana air ekstrak dari buah lenggai asam jawa digunakan dalam pewarna untuk mewarnakan kulit [[kambing]]. Kulit buah atau pulpanya pula digunakan sebagai [[bahan pengikat]] bersama-sama [[kunyit]] dalam perusahaan membuat [[pewarna]]. Kulit buah yang dicampur air masin amat baik digunakan untuk mencuci dan mengilatkan barangan [[perak]], [[tembaga]] dan [[loyang]]. Daun asam jawa boleh dijadikan makanan kepada ternakan [[lembu]], kambing dan juga [[ulat sutera]] menggantikan daun [[mulberi]]. Daun dan bunga boleh dijadikan bahan cecair penting kepada bahan pewarna. Bunga asam jawa juga adalah sumber madu yang baik bagi [[lebah madu]] (''Apis spp.'') dimana madu tersebut berwarna kuning keemas-emasan dan sangat manis. Kegunaan batang atau kayu pokok asam jawa dilaporkan dari jenis kayu keras, berat, kuat, tahan lama dan rintang terhadap serangan perosak. Kayunya digunakan untuk membuat [[perabot]] rumah, panel dinding, [[roda]], gear untuk kilang, pembajak, dinding sampan, pemegang pisau dan alat-alat lain, anak lesung penumbuk beras dan lain-lain lagi. Selain itu, kayu ia juga boleh digunakan sebagai bahan bakar yang sangat tahan lama dan menghasilkan [[haba]] untuk masakan dan juga industri. Kajian menunjukkan yang abu kayu yang asam jawa yang terbakar boleh digunakan bagi merawat dan menanggalkan bulu daripada kulit kambing. Sementara itu dahan, cabang atau akar pokok boleh digayakan untuk dijadikan tongkat (untuk mereka yang melebihi 40 tahun) atau dijadikan bahan hiasan. ==Galeri== <gallery widths="200px" heights="150px"> Imej:Tamarindus indica tree.JPG|Pokok asam jawa. Imej:YosriBuahAsamJawa.jpg|Buah asam jawa/celagi. Imej:YosriAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang telah siap diproses dan dibungkus rapi. Imej:YosriBuahAsamJawa1.jpg|Asam jawa yang belum dikupas untuk dibungkus. </gallery> ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/17190 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/3/1/3174 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-makanan}} {{Tunas-tumbuhan}} {{Herba dan rempah}} [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Buah]] [[Kategori: Asam]] [[Kategori:Ramuan masakan]] 34n1s0fch49mnv8cmlwowwvdaz4h7bf 0 63434 5651014 4781346 2022-08-22T11:13:49Z Naval Scene 11777 wikitext text/x-wiki {| class="wikitable" align=center border="1" cellpadding="3" width="725" |- |+Senarai Sultan-Sultan Aceh |- bgcolor=#cccccc ! width="20" | # ! width="300" | Nama ! width="125" | Masa ! width="400" | Keterangan |- |align=center| 1 || [[Sultan Ali Mughayat Syah]] ||align=center| [[1496]]-[[1528]] || ayahanda dari [[Sultan Salahuddin (Aceh)|Sultan Salahuddin]] dan [[Sultan Alauddin al-Qahhar]] |- |align=center| 2 || [[Sultan Salahuddin (Aceh)|Sultan Salahuddin]] ||align=center| [[1528]]-[[1537]] || kakanda dari [[Sultan Alauddin al-Qahhar]] |- |align=center| 3 || [[Sultan Alauddin al-Qahhar]] ||align=center| [[1537]]-[[1568]] || ayahanda dari [[Sultan Husain Ali Riayat Syah]] |- |align=center| 4 || [[Sultan Husain Ali Riayat Syah]] ||align=center| [[1568]]-[[1575]] || ayahanda dari [[Sultan Muda]] |- |align=center| 5 || [[Sultan Muda]]||align=center| [[1575]] || anak dari [[Sultan Husain Ali Riayat Syah]] |- |align=center| 6 || [[Sultan Sri Alam]] ||align=center| [[1575]]-[[1576]] || anak dari [[Sultan Alauddin al-Qahhar]] |- |align=center| 7 || [[Sultan Zainal Abidin]] ||align=center| [[1576]]-[[1577]] || cucu dari [[Sultan Alauddin al-Qahhar]] |- |align=center| 8 || [[Sultan Alauddin Mansur Syah]] Ibni Almarhum [[Sultan Mansur Syah I]] (Sultan [[Kesultanan Perak|Perak]] 1549-1577) ||align=center| [[1577]]-[[1589]] || kakanda [[Sultan Ahmad Tajuddin Syah]], Sultan [[Kesultanan Perak|Perak]] |- |align=center| 9 || [[Sultan Buyong]] ||align=center| [[1589]]-[[1596]] || saudara ipar [[Sultan Sri Alam]], keturunan raja Inderapura |- |align=center| 10|| [[Sultan Alauddin Riayat Syah|Sultan Alauddin Riayat Syah Sayyid al-Mukammil]] ||align=center| [[1596]]-[[1604]] || cucu dari saudara ayahnya [[Sultan Ali Mughayat Syah]] dan Ayahanda dari: |- |align=center| 11|| [[Sultan Ali Riayat Syah]] ||align=center| [[1604]]-[[1607]] || |- |align=center| 12|| [[Sultan Iskandar Muda|Sultan Iskandar Muda Johan Pahlawan Meukuta Alam]] ||align=center| [[1607]]-[[1636]] || cucu (melalui anak perempuan) [[Sultan Alauddin Riayat Syah]] |- |align=center| 13 || [[Sultan Iskandar Thani|Sultan Iskandar Thani Alauddin Mughayat Syah]] ||align=center| [[1636]]-[[1641]] || Anak Sultan [[Kesultanan Pahang|Pahang]], [[Sultan Ahmad Shah ibni Almarhum Sultan Abdul Kadir Alauddin Shah|Sultan Ahmad Shah II]] |- |align=center| 14|| [[Ratu Safiatuddin|Sri Ratu Safiatuddin Tajul Alam]] ||align=center| [[1641]]-[[1675]] || Puteri [[Sultan Iskandar Muda]] dan janda [[Sultan Iskandar Thani Alauddin Mughayat Syah]] |- |align=center| 15|| [[Ratu Naqiatuddin|Sri Ratu Naqiatuddin Nurul Alam]] ||align=center| [[1675]]-[[1678]] || puteri Sultan Iskandar Muda dan adik ipar Sultan Iskandar Thani |- |align=center| 16|| [[Ratu Zaqiatuddin|Sri Ratu Zaqiatuddin Inayat Syah]] ||align=center| [[1678]]-[[1688]] || |- |align=center| 17|| [[Ratu Kamalat Syah Zinatuddin|Sri Ratu Kamalat Syah Zinatuddin]] ||align=center| [[1688]]-[[1699]] || |- |align=center| 18|| [[Sultan Badrul Alam Syarif Hashim Jamaluddin]] ||align=center| [[1699]]-[[1702]] || |- |align=center| 19|| [[Sultan Perkasa Alam Syarif Lamtui]] ||align=center| [[1702]]-[[1703]] || |- |align=center| 20|| [[Sultan Jamalul Alam Badrul Munir]] ||align=center| [[1703]]-[[1726]] || |- |align=center| 21|| [[Sultan Jauharul Alam Aminuddin]] ||align=center| [[1726]] || |- |align=center| 22|| [[Sultan Syamsul Alam]] ||align=center| [[1726]]-[[1727]] || |- |align=center| 23|| [[Sultan Alauddin Ahmad Syah]] ||align=center| [[1727]]-[[1735]] || |- |align=center| 24|| [[Sultan Alauddin Johan Syah]] ||align=center| [[1735]]-[[1760]] || |- |align=center| 25|| [[Sultan Mahmud Syah (Aceh)|Sultan Mahmud Syah]] ||align=center| [[1750]]-[[1781]] || |- |align=center| 26|| [[Sultan Badruddin]] ||align=center| [[1764]]-[[1785]] || |- |align=center| 27|| [[Sultan Sulaiman Syah]] ||align=center| [[1775]]-[[1781]] || |- |align=center| 28|| [[Alauddin Muhammad Daud Syah]] ||align=center| [[1781]]-[[1795]] || |- |align=center| 29|| [[Sultan Alauddin Jauhar ul Alam]] ||align=center| [[1795]]-[[1815]] || masa menjawat pertama |- |align=center| 30|| [[Sultan Syarif Saif ul Alam]] ||align=center| [[1815]]-[[1818]] || |- |align=center| 31|| Sultan Alauddin Jauhar ul Alam ||align=center| [[1818]]-[[1824]] || masa menjawat kedua |- |align=center| 32|| [[Sultan Muhammad Syah]] ||align=center| [[1824]]-[[1838]] || |- |align=center| 33|| [[Sultan Sulaiman Syah]] ||align=center| [[1838]]-[[1857]] || |- |align=center| 34|| [[Sultan Mansur Syah (Aceh)|Sultan Mansur Syah]] ||align=center| [[1857]]-[[1870]] || |- |align=center| 35|| [[Sultan Mahmud Syah II (Aceh)|Sultan Mahmud Syah]] ||align=center| [[1870]]-[[1874]] || |- |align=center| 36|| [[Sultan Muhammad Daud Syah]] ||align=center| [[1874]]-[[1903]] || |} [[Kategori:Senarai raja|sultan]] [[Kategori:Sultan Aceh| ]] [[Kategori:Kesultanan Aceh]] df5nd0j554aw5p8tshzi9fl4jr1e81r 0 64708 5650652 5650458 2022-08-21T22:09:04Z Nik Ahmad Ridhwan 236046 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Buletin Utama | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = Berita, maklumat, hal ehwal semasa | format = | pencipta = Marlina Ahmad | pemaju = Bahagian Berita dan Hal Ehwal Semasa [[Media Prima Berhad|Media Prima]] | penulis = | pengarah = Zuazita Mansor | pengarah_kreatif = | pengacara = Pelbagai | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = Peter Lim | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Ahmad Fuad Ismail * Badrul Hisham Azmanshah * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Khairizal Gairollah | penerbit = * Ahmad Fuad Ismail * Asrulnizam Kadir * Azliyanti Ib-Berahim * Mohd Hafizul Akhmal Azeman * Nik Munirah Nik Hassan * Norazlina A'ala * Norliza Mohd Zain * Rohani Ngah | penyunting = | lokasi = * Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.05.1995)}} * [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]]<br/>{{small|(sejak 01.06.1995)}} | sinematografi = | kamera = | tempoh = * 30 minit (20:00 - 20:30 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.08.1995 dan 07.11.2020)}} * 1 jam (20:00 - 21:00 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(sejak 01.09.1995)}} | syarikat = [[Media Prima Berhad#Rangkaian Televisyen Media Prima|Rangkaian Televisyen Media Prima]] | pengedar = [[Media Prima Berhad]] | saluran = [[TV3]] | format_gambar = *[[Televisyen definisi biasa|SDTV]] [[480i|480i60]] [[Nisbah bidang (imej)|4:3]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 30.08.2017)}} * [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] [[1080i|1080i60]] [[Nisbah bidang (imej)|16:9]]<br/>{{small|(sejak 31.08.2017)}} | format_audio = | negara_pertama = [[Malaysia]] | mula_siaran = 5 Jun 1990 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Buletin Utama''' merupakan sebuah penonton rancangan berita tertinggi nombor satu dan terbesar di saluran [[TV3]] yang disiarkan selama sejam setiap hari bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam. Rancangan ini antara rancangan yang mendapat pemeringkatan penonton tertinggi nombor satu dan terbesar di TV3 iaitu pernah mencecah 999 juta penonton. Antara segmen yang terdapat dalam ''Buletin Utama'' ialah berita dalam negeri, Detik Niaga, luar negara dan Buletin Sukan. Dengan slogan '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia'''. Pada 2 Ogos 2021, '''Buletin Utama''' bersiaran serentak juga dengan [[Buletin FM]] pada setiap Isnin hingga Jumaat jam 8:00 malam hingga 9:00 malam. ==Sejarah TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)== ====TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)==== *1 April 1984: **[[TV3]] dalam ujian transmisi sehingga siaran pecubaan berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 2 bulan dan selepas 2 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref name=youtube>[https://m.youtube.com/watch?v=Ce5Ysv8WvxM TV3 - Test Pattern]</ref> ==Sejarah TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)== ====TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)==== *1 Jun 1984: **[[TV3]] secara rasmi dilancarkan sebagai [[stesen televisyen|stesen televisyen swasta terestrial]] dan [[siaran percuma]] nasional pertama di [[Malaysia]] sehingga memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) pada bertepatan dengan tarikh hijriah 1 Ramadhan 1404H jam 6:00 petang dengan bersiaran 5 jam sehari bermula dari jam 6:00 petang sehingga 11:00 malam dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] selepas siaran pengenalan dan 4 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=ryAP7HzAC6Q Tv3 1984-1986 idents]</ref>Slot [[Berita RTM]] selama 30 minit yang pertama ehsan [[Radio Televisyen Malaysia]] juga disiarkan 1 hari dan 4 bulan sebelum penyiaran tamat dari sempena ulang [[Hari Merdeka|Hari Merdeka Malaysia]] ke-27 pada 31 Ogos 1984 hingga 31 Disember 1984. TV3 tidak mempunyai sebarang slot masa [[berita|siaran berita utama]] sama ada buatan saluran ini atau daripada saluran televisyen siaran lain dari 1 Jun 1984 hingga 31 Disember 1984. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Melayu== === Berita TV3 (1 Januari 1985 – kini) === ==== Berita TV3 (1 Januari 1985 – 4 Jun 1990) ==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''Berita TV3'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]]. TV3 menyiarkan berita mereka sendiri untuk memulakan episod baru. [[Mahadzir Lokman]] adalah pembaca berita pertama kepada pembaca buletin utama apabila Abdul Razak Abdullah, Aziz Mubarak, Christin Ling dan Abdul Samad Ismail buletin utama menyediakan bimbingan yang merujuk kepada hari ini sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Jun 1985: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1986: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Jun 1986: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1987: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-2. ** Berita TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran pada 1 Jun 1987. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Jun 1987: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1988: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-3. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 Jun 1988: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Januari 1989: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Jun 1989: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Januari 1990: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Jun 1990: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-6. ==== Buletin Utama (5 Jun 1990 – kini) ==== * 5 Jun 1990: ** TV3 melancarkan program berita televisyen masa perdana sendiri menjadi perdana petang setiap hari untuk [[TV3]] yang dirombak sebagai "'''Buletin Utama'''" ia telah dirasmikan secara rasmi pada Environment Day 1990 dan dua puluh diberi nilai siaran warta berita yang dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit dari 5 Jun 1990 sehingga 31 Ogos 1995 dan kini jam 8:00 malam hingga 9:00 malam dalam masa 1 jam dari 1 September 1995 sehingga kini selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. * 1 Januari 1991: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-6. * 1 Jun 1991: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 5 Jun 1991: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1992: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Jun 1992: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 5 Jun 1992: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1993: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Jun 1993: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 5 Jun 1993: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1994: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Jun 1994: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-10 dengan 10 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Berita TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 1994: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 19 Jun 1994: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. * 1 Januari 1995: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Jun 1995: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-11. ** TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah kedua skrin selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. * 5 Jun 1995: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-5. * 1 September 1995: ** Buletin Utama menjadi berita 1 jam bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam merupakan sebuah rancangan berita 1 jam pertama di Malaysia selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. ** Buletin Utama adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. * 1 Januari 1996: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Jun 1996: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 5 Jun 1996: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-6. * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah menukar montaj huruf besar logo "BULETIN UTAMA" dan studio latar belakang warna hijau berwajah baharu selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah ketiga skrin selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 22 Oktober 1996: ** Pusat Operasi TV3 di [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] telah dirasmikan oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-4, [[Mahathir bin Mohamad]] pada bertepatan dengan tarikh hijriah 9 Jamadil Akhir 1417H selepas 143 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 1 Januari 1997: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Jun 1997: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 5 Jun 1997: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Januari 1998: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Jun 1998: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 5 Jun 1998: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Januari 1999: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Jun 1999: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-15 dengan pengepala sehingga mengikut tema "'''Cemerlang 15'''" dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu dan grafik baharu yang lebih rendah keempat skrin sempena ulang TV3 ke-15. * 5 Jun 1999: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Januari 2000: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Mac 2000: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu '''Duniamu TV3''' yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu telah direka. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. * 1 Jun 2000: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 5 Jun 2000: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Januari 2001: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Jun 2001: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 5 Jun 2001: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Januari 2002: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Jun 2002: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 5 Jun 2002: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Januari 2003: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Jun 2003: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak dan studio latar belakang warna oren berwajah baharu semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sempena ulang TV3 ke-19. * 5 Jun 2003: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Januari 2004: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi dirombak dan studio latar belakang warna biru berwajah baharu dilancarkan semula baharu melalui bersama diberi nafas wajah dan penampilan baharu visual televisyen baharu dan biru televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident semula melalui tipu daya ini telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan ini yang sepertinya ini pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari ini yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. * 1 Jun 2004: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-20 dengan 20 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2004: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Januari 2005: ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-21 pada 1 Jun 2005. ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Jun 2005: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-21. * 5 Jun 2005: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Januari 2006: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-21. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-22 pada 1 Jun 2006. * 1 Jun 2006: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-22. * 5 Jun 2006: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Januari 2007: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-22. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-23 pada 1 Jun 2007. * 1 Jun 2007: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 5 Jun 2007: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Januari 2008: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Jun 2008: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-24. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-24. * 5 Jun 2008: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Januari 2009: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Jun 2009: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak sehingga 25 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 25 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2009: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-19. * 1 Januari 2010: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Jun 2010: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-26. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-26. * 5 Jun 2010: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Januari 2011: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Jun 2011: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 5 Jun 2011: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-21. * 1 Januari 2012: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Jun 2012: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-28. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-28. * 5 Jun 2012: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-22. * 1 Oktober 2012: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu di Virtual Studio HD (High Definition) disiarkan dalam kualiti definisi tinggi telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** TV3 sebagai stesen televisyen swasta pertama di Malaysia yang memperkenalkan teknologi "Virtual Studio HD (High Definition)" yang menjadikan produksi televisyen lebih fleksibel dan kreatif dan juga menjadikan ruang siaran berita format siaran berkualiti HD. ** Buletin TV3 disiarkan secara rasmi menggunakan "definisi tinggi studio maya". Studio maya ini disiarkan dalam kualiti definisi tinggi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. * 1 Januari 2013: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Jun 2013: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 5 Jun 2013: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Oktober 2013: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. * 1 Januari 2014: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Jun 2014: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula di dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Sekarang) telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 5 Jun 2014: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Januari 2015: ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 1 Jun 2015: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Mei 2014 sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-31. * 5 Jun 2015: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Januari 2016: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-31. * 1 Jun 2016: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 5 Jun 2016: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Januari 2017: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 1 Jun 2017: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 5 Jun 2017: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Januari 2018: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 1 Jun 2018: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-34. * 5 Jun 2018: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Januari 2019: ** Buletin TV3 telah disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] telah [[daerah pusat perniagaan]] [[bandar raya]] [[metropolis]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Wilayah Persekutuan]] [[Kuala Lumpur]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Kuala Lumpur]]; [[Dewan Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Pusat Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Menara Berkembar Petronas]], [[Pavilion Kuala Lumpur]], [[Bukit Bintang]] dan [[Jalan Tuanku Abdul Rahman]]. ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-34. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 dituduh plagiat selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Jun 2015 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. *1 Februari 2019: **Buletin TV3 mula menyiarkan tayangan perdana akrib berita lama Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah dilancarkan secara rasmi.<ref>[https://m.youtube.com/playlist?list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V PUSTAKA BULETIN TV3]</ref> * 1 Jun 2019: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 5 Jun 2019: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Januari 2020: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 1 Jun 2020: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-36 dengan 36 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 36 tahun melalui tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu bersama 14 tahun yang lalu pada 21 Ogos 2006 penyampai oleh Kamaruddin Mape dan Norliza Mohd Zain (14 tahun sebenar). * 5 Jun 2020: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 8 Jun 2020: ** Mandarin 7 telah ditamatkan penyiarannya di NTV7 pada 7 Jun 2020 dan telah bergabung dengan 8TV Mandarin News. Ini menjadikan waktu 8TV Mandarin News di 8TV pada waktu malam berubah dari tempoh 30 minit (8:00 - 8:30 malam) kepada 1 jam (8:00 - 9:00 malam) selepas hampir 25 tahun Buletin Utama bersiaran dalam masa 1 jam di TV3 sejak bermula pada 1 September 1995 selepas 7 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-36 pada 1 Jun 2020. * 31 Julai 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Hari Raya Aidiladha dengan suasana '''Normal Baharu'''. * 6 November 2020: ** Buletin TV3 menyiarkan secara langsung '''Pembentangan Belanjawan 2021 oleh Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 4:00 petang hingga 6:30 petang. * 7 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran dalam masa 30 minit bermula jam 8:00 hingga 8:30 malam untuk memberi laluan kepada siaran langsung '''Program Wawancara Eksklusif Bersama PM Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]] Mengenai Belanjawan 2021''' yang disiarkan menerusi Agenda Awani secara langsung dari [[Astro Awani]] bersama siaran serentak [[Bernama TV]], [[TV1]] dan [[TV3]] bermula jam 8:30 malam hingga 9:15 malam. * 8 November 2020: **Buletin Utama menyiarkan temubual Eksklusif secara langsung '''Wawancara khas bersama Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 8:30 hingga 9:15 malam. * 14 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Deepavali dengan susana '''Normal Baharu.''' * 20 November 2020: ** Buletin Utama menyiarkan edisi khas secara langsung Ucapan Pembukaan Pengerusi Mesyuarat Pemimpin-Pemimpin Ekonomi APEC oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-8 [[Muhyiddin Yassin]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:15 malam. * 1 Jun 2021: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-37. * 5 Jun 2021: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-31. * 2 Ogos 2021: ** Buletin Utama bersiaran serentak juga dengan [[Buletin FM]] pada setiap Isnin hingga Jumaat pada jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 62 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-37 pada 1 Jun 2021. * 7 Mac 2022: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi ultra studio televisyen keras baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi untuk umum sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. * 1 Mei 2022: ** Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah rasmi tamat sehingga telah rasmi majlis penutupan. * 1 Jun 2022: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-38. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Inggeris== ===TV3 News (1 Januari 1985 - kini)=== ====TV3 News (1 Januari 1985 - 4 Jun 1990)==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''TV3 News'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Januari 1987: ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Januari 1988: ** TV3 News meraikan ulang tahun ke-3 selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 3 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ====The 7 O'Clock News (5 Jun 1990 - 18 Jun 1994)==== * 5 Jun 1990: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''The 7 O'Clock News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu petang menggantikan TV3 News sejak bermula pada 1 Januari 1985 selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. **TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. ====TV3 Evening News (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 Evening News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan The 7 O'Clock News sejak bermula pada 5 Jun 1990 selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====TV3 Evening News bersiaran di Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====Nightline bersiaran di [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] (1 Jun 1995 - 31 Ogos 1996 dan 1 Disember 1999 - kini) ==== * Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam sempurna ulang TV3 ke-11. *Pada 1 Disember 1999, Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu tengah malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 12:00 hingga 12:30 tengah malam selepas 6 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-15 pada 1 Jun 1999. ====TV3 News Hour (1 September 1996 - 31 Oktober 1998)==== * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 Evening News sejak bermula pada 19 Jun 1994 selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** TV3 News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ====News Hour (1 November 1998 - 30 November 1999)==== * 1 November 1998: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 News Hour sejak bermula pada 1 September 1996 selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ** News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ==Jenis Buletin== Pada hari-hari biasa Buletin-buletin dalam stesen televisyen ini akan bersiaran satu jam secara maksimum. Namun, sesetengah berita tersebut akan bersiaran selama setengah jam. Kesemua berita ini juga bersiaran di Saluran [[Dailymotion]] dan [[YouTube]] Buletin TV3. ===[[Berita Terkini]]=== '''[[Berita Terkini]]''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita terkini yang disiarkan pada jam 7:55 pagi, 11:30 pagi (Setiap Hari) dan 4:00 petang (Isnin - Jumaat) manakala pada jam 5:30 petang (Sabtu & Ahad). Berita yang dipaparkan adalah mencakupi berita hal ehwal semasa, dalam dan luar negara. ===Buletin Pagi=== '''Buletin Pagi''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 9:00 pagi setiap hari. Siaran berita ini merupakan siaran berita yang pertama keudara bagi pada setiap hari. Kebanyakkan beritanya berkisar mengenai kejadian dan isu atau berita-berita yang telah berlaku pada hari semasa. ===Detik Niaga=== '''Detik Niaga''' merupakan rancangan berbentuk siaran berita perkembangan dalam negara yang disiarkan setiap Isnin - Jumaat pada jam 10:30 pagi. Ia memaparkan berita-berita ekonomi dan juga isu-isu perniagaan. ===Buletin 1:30=== '''Buletin 1:30''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 1:30 tengah hari pada setiap Sabtu - Khamis. ===Biz World=== '''Biz World''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 5:30 petang setiap Isnin - Jumaat. Ia memaparkan berita-berita yang berkaitan dengan berita-berita ekonomi dan detik niaga dari luar negara yang bersiaran dalam bahasa Inggeris. ===Buletin Utama=== '''Buletin Utama''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita waktu perdana yang disiarkan pada jam 8:00 malam setiap hari. Ia memaparkan berita-berita dari dalam dan luar negara, ekonomi, detik niaga, sukan, hal ehwal semasa, isu-isu terkini dan hiburan. ===Nightline=== '''Nightline''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 12:00 tengah malam. Siaran berita ini merupakan siaran berita yang terakhir keudara pada setiap hari dalam bahasa Inggeris. == Penyampai == ''Buletin Utama'' mempunyai jumlah penyampai berita yang paling ramai sepanjang bersiaran. === Penyampai Terkini === * Anas Abas * [[Amirulhakim Ahmad Lokman|Amirulhakim Lokman]] * Asrulnizam Kadir * [[Azaria Tagaya]] * Azliyanti Iberahim * Azwalina Azman * Ezreena Amir Hamzah * Enni Rohaiza Hamzah * Fatin Hamimah Yusof * [[Hawa Rizwana Ahmad Redzuan|Hawa Rizwana Redzuan]] * [[Kamaruddin Mape]] * Khairul Rizuan Azizan * Marsila Hassan * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Yassir Mansor * Muhammed Ahmad Hamdan * Nik Nur Shuhadah Nik Hassan * Nik Munirah Nik Hassan * Nur Jamalina Mohamad Jamali * Norliza Mohd Zain * Pang Chinn Fei * Ramzan Mohd Saufi * Siti Khadijah Jaafar * Suzila Idayu Yaacob === Bekas Penyampai === * Anne Raj * Azawate Zenol Abidin * Azmi Aziz * [[Azizah Ariffin]] (kini bersama [[Berita Alhijrah]]) * Adnan Ali * Azura Abdul Karim * Abdul Razak Abdullah * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * [[Ezzah Aziz Fawzy]] * Fuad Rahman * Gina Woon * [[Hazlin Hussain]] (kini bersama Buletin Pertiwi) * [[Izwan Azir Saleh]] (kini bersama Buletin FM) * [[Mahadzir Lokman]] * Nik Maihan Muhamad * Nasharudin Tajudin * Norazlina A'ala * Nor Azlina Redzuan * Nurin Mastura * Nurul Huda Abdul Aziz * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Normala Samsudin]] * [[Ras Adiba Radzi]] * Rosli Dahamin * Rozina Bakar * Sharifah Shawati * Suhaimi Ahmad * [[Suhaimi Sulaiman]] * Shafiq Adnan * Shahida Azad Jamaludin * Syahira Izzaty Yaacob * Syed Zainuddin Syed Mohd Hussain * Saiful Nizam Ismail * Tan Lay Fern * Tengku Amelia Tengku Perang * Tengku Elida Bustaman * [[Wan Zaleha Radzi]] * Yusanani Yushak * Zahir Kelvin Ong Abdullah * Zainal Ariffin Ismail * [[Zalina Azman]] * Zakiah Anas === Penyampai Berita Sukan Terkini === * Fadzil Mohd Rais * Farah Nabilah Wazer * Fariz Zolkarnain * Hasnida Hanim Ahmad Kamil * Nazri Atari ===Bekas Penyampai Berita Sukan=== * Abu Bakar Atan * Dahlan Maamor * Faisal Ismail * Harmi Tazzim Muhammad * Jasni Shafie * Jalil Mat Dom * Marsila Hassan * Nik Maihan Muhammad * Nik Munirah Nik Hassan * Nadia Zuber * Ras Adiba Radzi * Rosli Dahamin * Shanthini Mairata * Saberi Abdul Malek * Zainal Abidin Rawop ===Koresponden/Wakil=== * Didik Budiarto (bapa kepada Kevin Budiarto meninggal dunia pada 2015; Indonesia) * Fazli Ahmad (Pahang/Singapura) * Halizah Hashim (United Kingdom/Eropah) * Tuan Daniya Meringing (Selatan Thailand) * Kevin Budiarto (Indonesia) * Safwan Sawi (Sabah) ==Masa taja Edisi Bahasa Melayu== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2014)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. Kita bersama Penyiar berita, Siaran berita, dan Penyampai berita Sukan dalam Berita Bahasa Malaysia. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=BPhVeVjhdYM PUSTAKA | Berita TV3 | 18 Ogos 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=oz_9NE2X9kc PUSTAKA | Berita TV3 | 29 November 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sxmF3qB6oiI PUSTAKA | Berita TV3 | 29 Februari 1988]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=1J_mK_x3utM&list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V&index=1 PUSTAKA | Berita TV3 | 12 September 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=H0QxptUNPLA PUSTAKA | Berita TV3 | 5 Disember 1987]</ref> **Sebentar lagi anda akan mendengar Berita Bahasa Malaysia, Waktu ini ditaja oleh [[Seiko]]. Manusia Mencipta Pengukur Masa [[Seiko]] Menyempurnakannya. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **Tibalah masanya untuk [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Menjadikan Komunikasi Lebih Mudah, Untuk anda mengikuti maklumat terkini dari semasa ke semasa. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2006) *{{flagicon|Malaysia}} [[CIMB|CIMB Bank Business, CIMB Islamic, CIMB Preffered]] (1 Ogos 2006-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[Maybank]] (1 Januari 2011-31 Disember 2014 untuk Buletin Utama) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|China}} [[Oppo]] (1 Januari 2015-31 Disember 2015 untuk Buletin Utama) *{{flagicon|Malaysia}} [[Petronas]] (1 Januari 2016-sekarang untuk Buletin Utama) ==Masa taja Edisi Bahasa Inggeris== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2010)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. We are with News anchored, Newscast, and Sport news presenters in the News in English. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock **Coming up you are watching News in English, This time sponsor by [[Seiko]]. Man Invents Timer [[Seiko]] Perfects It. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **It's time for [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Makes Communication Easier, For you to follow the latest information from time to time. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2004) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) ==Slogan== '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia''' (bersama dengan [[Astro Awani|Awani 7:45]]) ==Anugerah dan pencapaian== {|class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1994''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1994|Anugerah TV3 1994 (TV3 Awards 1994)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1995''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1995|Anugerah TV3 1995 (TV3 Awards 1995)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1996''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1996|Anugerah TV3 1996 (TV3 Awards 1996)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1997''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1997|Anugerah TV3 1997 (TV3 Awards 1997)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1998''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1998|Anugerah TV3 1998 (TV3 Awards 1998)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1999''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1999|Anugerah TV3 1999 (TV3 Awards 1999)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2001''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2001|Anugerah TV3 2001 (TV3 Awards 2001)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2003 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2003|Anugerah TV3 2003 (TV3 Awards 2003)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2005 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2005|Anugerah TV3 2005 (TV3 Awards 2005)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2006 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2006|Anugerah TV3 2006 (TV3 Awards 2006)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2007 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2007|Anugerah TV3 2007 (TV3 Awards 2007)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2008 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2008|Anugerah TV3 2008 (TV3 Awards 2008)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2009''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2009|Anugerah TV3 2009 (TV3 Awards 2009)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2010 | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2010|Anugerah TV3 2010 (TV3 Awards 2010)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2011''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2011|Anugerah TV3 2011 (TV3 Awards 2011)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2012''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2012|Anugerah TV3 2012 (TV3 Awards 2012)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2013''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2013|Anugerah TV3 2013 (TV3 Awards 2013)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2014''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2014|Anugerah TV3 2014 (TV3 Awards 2014)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama |{{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2015''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2015|Anugerah TV3 2015 (TV3 Awards 2015)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2016''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2016|Anugerah TV3 2016 (TV3 Awards 2016)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2017''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2017|Anugerah TV3 2017 (TV3 Awards 2017)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2018''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2018|Anugerah TV3 2018 (TV3 Awards 2018)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2019''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2019|Anugerah TV3 2019 (TV3 Awards 2019)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.buletintv3.my/ Laman web rasmi] * [https://www.facebook.com/BuletinTV3Official Buletin TV3] di [[Facebook]] * [https://www.instagram.com/buletintv3 Buletin TV3] di [[Instagram]] * [https://www.twitter.com/BuletinTV3 Buletin TV3] di [[Twitter]] * [https://www.dailymotion.com/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[Dailymotion]] * [https://www.youtube.com/c/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[YouTube]] {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV3]] covq86cta7i3er3kk6wk5wfjzzb0id8 5650653 5650652 2022-08-21T22:09:21Z Nik Ahmad Ridhwan 236046 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Buletin Utama | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = Berita, maklumat, hal ehwal semasa | format = | pencipta = Marlina Ahmad | pemaju = Bahagian Berita dan Hal Ehwal Semasa [[Media Prima Berhad|Media Prima]] | penulis = | pengarah = Zuazita Mansor | pengarah_kreatif = | pengacara = Pelbagai | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = Peter Lim | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Ahmad Fuad Ismail * Badrul Hisham Azmanshah * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Khairizal Gairollah | penerbit = * Ahmad Fuad Ismail * Asrulnizam Kadir * Azliyanti Ib-Berahim * Mohd Hafizul Akhmal Azeman * Nik Munirah Nik Hassan * Norazlina A'ala * Norliza Mohd Zain * Rohani Ngah | penyunting = | lokasi = * Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.05.1995)}} * [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]]<br/>{{small|(sejak 01.06.1995)}} | sinematografi = | kamera = | tempoh = * 30 minit (20:00 - 20:30 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.08.1995 dan 07.11.2020)}} * 1 jam (20:00 - 21:00 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(sejak 01.09.1995)}} | syarikat = [[Media Prima Berhad#Rangkaian Televisyen Media Prima|Rangkaian Televisyen Media Prima]] | pengedar = [[Media Prima Berhad]] | saluran = [[TV3]] | format_gambar = *[[Televisyen definisi biasa|SDTV]] [[480i|480i60]] [[Nisbah bidang (imej)|4:3]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 30.08.2017)}} * [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] [[1080i|1080i60]] [[Nisbah bidang (imej)|16:9]]<br/>{{small|(sejak 31.08.2017)}} | format_audio = | negara_pertama = [[Malaysia]] | mula_siaran = 5 Jun 1990 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Buletin Utama''' merupakan sebuah penonton rancangan berita tertinggi nombor satu dan terbesar di saluran [[TV3]] yang disiarkan selama sejam setiap hari bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam. Rancangan ini antara rancangan yang mendapat pemeringkatan penonton tertinggi nombor satu dan terbesar di TV3 iaitu pernah mencecah 999 juta penonton. Antara segmen yang terdapat dalam ''Buletin Utama'' ialah berita dalam negeri, Detik Niaga, luar negara dan Buletin Sukan. Dengan slogan '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia'''. ==Sejarah TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)== ====TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)==== *1 April 1984: **[[TV3]] dalam ujian transmisi sehingga siaran pecubaan berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 2 bulan dan selepas 2 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref name=youtube>[https://m.youtube.com/watch?v=Ce5Ysv8WvxM TV3 - Test Pattern]</ref> ==Sejarah TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)== ====TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)==== *1 Jun 1984: **[[TV3]] secara rasmi dilancarkan sebagai [[stesen televisyen|stesen televisyen swasta terestrial]] dan [[siaran percuma]] nasional pertama di [[Malaysia]] sehingga memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) pada bertepatan dengan tarikh hijriah 1 Ramadhan 1404H jam 6:00 petang dengan bersiaran 5 jam sehari bermula dari jam 6:00 petang sehingga 11:00 malam dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] selepas siaran pengenalan dan 4 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=ryAP7HzAC6Q Tv3 1984-1986 idents]</ref>Slot [[Berita RTM]] selama 30 minit yang pertama ehsan [[Radio Televisyen Malaysia]] juga disiarkan 1 hari dan 4 bulan sebelum penyiaran tamat dari sempena ulang [[Hari Merdeka|Hari Merdeka Malaysia]] ke-27 pada 31 Ogos 1984 hingga 31 Disember 1984. TV3 tidak mempunyai sebarang slot masa [[berita|siaran berita utama]] sama ada buatan saluran ini atau daripada saluran televisyen siaran lain dari 1 Jun 1984 hingga 31 Disember 1984. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Melayu== === Berita TV3 (1 Januari 1985 – kini) === ==== Berita TV3 (1 Januari 1985 – 4 Jun 1990) ==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''Berita TV3'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]]. TV3 menyiarkan berita mereka sendiri untuk memulakan episod baru. [[Mahadzir Lokman]] adalah pembaca berita pertama kepada pembaca buletin utama apabila Abdul Razak Abdullah, Aziz Mubarak, Christin Ling dan Abdul Samad Ismail buletin utama menyediakan bimbingan yang merujuk kepada hari ini sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Jun 1985: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1986: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Jun 1986: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1987: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-2. ** Berita TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran pada 1 Jun 1987. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Jun 1987: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1988: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-3. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 Jun 1988: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Januari 1989: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Jun 1989: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Januari 1990: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Jun 1990: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-6. ==== Buletin Utama (5 Jun 1990 – kini) ==== * 5 Jun 1990: ** TV3 melancarkan program berita televisyen masa perdana sendiri menjadi perdana petang setiap hari untuk [[TV3]] yang dirombak sebagai "'''Buletin Utama'''" ia telah dirasmikan secara rasmi pada Environment Day 1990 dan dua puluh diberi nilai siaran warta berita yang dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit dari 5 Jun 1990 sehingga 31 Ogos 1995 dan kini jam 8:00 malam hingga 9:00 malam dalam masa 1 jam dari 1 September 1995 sehingga kini selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. * 1 Januari 1991: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-6. * 1 Jun 1991: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 5 Jun 1991: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1992: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Jun 1992: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 5 Jun 1992: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1993: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Jun 1993: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 5 Jun 1993: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1994: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Jun 1994: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-10 dengan 10 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Berita TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 1994: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 19 Jun 1994: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. * 1 Januari 1995: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Jun 1995: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-11. ** TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah kedua skrin selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. * 5 Jun 1995: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-5. * 1 September 1995: ** Buletin Utama menjadi berita 1 jam bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam merupakan sebuah rancangan berita 1 jam pertama di Malaysia selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. ** Buletin Utama adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. * 1 Januari 1996: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Jun 1996: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 5 Jun 1996: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-6. * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah menukar montaj huruf besar logo "BULETIN UTAMA" dan studio latar belakang warna hijau berwajah baharu selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah ketiga skrin selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 22 Oktober 1996: ** Pusat Operasi TV3 di [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] telah dirasmikan oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-4, [[Mahathir bin Mohamad]] pada bertepatan dengan tarikh hijriah 9 Jamadil Akhir 1417H selepas 143 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 1 Januari 1997: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Jun 1997: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 5 Jun 1997: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Januari 1998: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Jun 1998: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 5 Jun 1998: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Januari 1999: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Jun 1999: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-15 dengan pengepala sehingga mengikut tema "'''Cemerlang 15'''" dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu dan grafik baharu yang lebih rendah keempat skrin sempena ulang TV3 ke-15. * 5 Jun 1999: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Januari 2000: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Mac 2000: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu '''Duniamu TV3''' yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu telah direka. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. * 1 Jun 2000: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 5 Jun 2000: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Januari 2001: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Jun 2001: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 5 Jun 2001: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Januari 2002: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Jun 2002: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 5 Jun 2002: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Januari 2003: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Jun 2003: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak dan studio latar belakang warna oren berwajah baharu semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sempena ulang TV3 ke-19. * 5 Jun 2003: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Januari 2004: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi dirombak dan studio latar belakang warna biru berwajah baharu dilancarkan semula baharu melalui bersama diberi nafas wajah dan penampilan baharu visual televisyen baharu dan biru televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident semula melalui tipu daya ini telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan ini yang sepertinya ini pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari ini yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. * 1 Jun 2004: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-20 dengan 20 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2004: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Januari 2005: ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-21 pada 1 Jun 2005. ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Jun 2005: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-21. * 5 Jun 2005: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Januari 2006: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-21. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-22 pada 1 Jun 2006. * 1 Jun 2006: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-22. * 5 Jun 2006: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Januari 2007: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-22. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-23 pada 1 Jun 2007. * 1 Jun 2007: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 5 Jun 2007: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Januari 2008: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Jun 2008: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-24. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-24. * 5 Jun 2008: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Januari 2009: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Jun 2009: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak sehingga 25 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 25 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2009: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-19. * 1 Januari 2010: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Jun 2010: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-26. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-26. * 5 Jun 2010: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Januari 2011: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Jun 2011: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 5 Jun 2011: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-21. * 1 Januari 2012: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Jun 2012: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-28. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-28. * 5 Jun 2012: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-22. * 1 Oktober 2012: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu di Virtual Studio HD (High Definition) disiarkan dalam kualiti definisi tinggi telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** TV3 sebagai stesen televisyen swasta pertama di Malaysia yang memperkenalkan teknologi "Virtual Studio HD (High Definition)" yang menjadikan produksi televisyen lebih fleksibel dan kreatif dan juga menjadikan ruang siaran berita format siaran berkualiti HD. ** Buletin TV3 disiarkan secara rasmi menggunakan "definisi tinggi studio maya". Studio maya ini disiarkan dalam kualiti definisi tinggi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. * 1 Januari 2013: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Jun 2013: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 5 Jun 2013: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Oktober 2013: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. * 1 Januari 2014: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Jun 2014: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula di dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Sekarang) telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 5 Jun 2014: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Januari 2015: ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 1 Jun 2015: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Mei 2014 sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-31. * 5 Jun 2015: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Januari 2016: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-31. * 1 Jun 2016: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 5 Jun 2016: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Januari 2017: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 1 Jun 2017: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 5 Jun 2017: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Januari 2018: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 1 Jun 2018: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-34. * 5 Jun 2018: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Januari 2019: ** Buletin TV3 telah disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] telah [[daerah pusat perniagaan]] [[bandar raya]] [[metropolis]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Wilayah Persekutuan]] [[Kuala Lumpur]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Kuala Lumpur]]; [[Dewan Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Pusat Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Menara Berkembar Petronas]], [[Pavilion Kuala Lumpur]], [[Bukit Bintang]] dan [[Jalan Tuanku Abdul Rahman]]. ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-34. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 dituduh plagiat selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Jun 2015 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. *1 Februari 2019: **Buletin TV3 mula menyiarkan tayangan perdana akrib berita lama Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah dilancarkan secara rasmi.<ref>[https://m.youtube.com/playlist?list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V PUSTAKA BULETIN TV3]</ref> * 1 Jun 2019: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 5 Jun 2019: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Januari 2020: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 1 Jun 2020: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-36 dengan 36 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 36 tahun melalui tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu bersama 14 tahun yang lalu pada 21 Ogos 2006 penyampai oleh Kamaruddin Mape dan Norliza Mohd Zain (14 tahun sebenar). * 5 Jun 2020: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 8 Jun 2020: ** Mandarin 7 telah ditamatkan penyiarannya di NTV7 pada 7 Jun 2020 dan telah bergabung dengan 8TV Mandarin News. Ini menjadikan waktu 8TV Mandarin News di 8TV pada waktu malam berubah dari tempoh 30 minit (8:00 - 8:30 malam) kepada 1 jam (8:00 - 9:00 malam) selepas hampir 25 tahun Buletin Utama bersiaran dalam masa 1 jam di TV3 sejak bermula pada 1 September 1995 selepas 7 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-36 pada 1 Jun 2020. * 31 Julai 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Hari Raya Aidiladha dengan suasana '''Normal Baharu'''. * 6 November 2020: ** Buletin TV3 menyiarkan secara langsung '''Pembentangan Belanjawan 2021 oleh Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 4:00 petang hingga 6:30 petang. * 7 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran dalam masa 30 minit bermula jam 8:00 hingga 8:30 malam untuk memberi laluan kepada siaran langsung '''Program Wawancara Eksklusif Bersama PM Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]] Mengenai Belanjawan 2021''' yang disiarkan menerusi Agenda Awani secara langsung dari [[Astro Awani]] bersama siaran serentak [[Bernama TV]], [[TV1]] dan [[TV3]] bermula jam 8:30 malam hingga 9:15 malam. * 8 November 2020: **Buletin Utama menyiarkan temubual Eksklusif secara langsung '''Wawancara khas bersama Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 8:30 hingga 9:15 malam. * 14 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Deepavali dengan susana '''Normal Baharu.''' * 20 November 2020: ** Buletin Utama menyiarkan edisi khas secara langsung Ucapan Pembukaan Pengerusi Mesyuarat Pemimpin-Pemimpin Ekonomi APEC oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-8 [[Muhyiddin Yassin]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:15 malam. * 1 Jun 2021: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-37. * 5 Jun 2021: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-31. * 2 Ogos 2021: ** Buletin Utama bersiaran serentak juga dengan [[Buletin FM]] pada setiap Isnin hingga Jumaat pada jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 62 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-37 pada 1 Jun 2021. * 7 Mac 2022: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi ultra studio televisyen keras baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi untuk umum sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. * 1 Mei 2022: ** Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah rasmi tamat sehingga telah rasmi majlis penutupan. * 1 Jun 2022: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-38. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Inggeris== ===TV3 News (1 Januari 1985 - kini)=== ====TV3 News (1 Januari 1985 - 4 Jun 1990)==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''TV3 News'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Januari 1987: ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Januari 1988: ** TV3 News meraikan ulang tahun ke-3 selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 3 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ====The 7 O'Clock News (5 Jun 1990 - 18 Jun 1994)==== * 5 Jun 1990: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''The 7 O'Clock News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu petang menggantikan TV3 News sejak bermula pada 1 Januari 1985 selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. **TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. ====TV3 Evening News (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 Evening News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan The 7 O'Clock News sejak bermula pada 5 Jun 1990 selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====TV3 Evening News bersiaran di Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====Nightline bersiaran di [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] (1 Jun 1995 - 31 Ogos 1996 dan 1 Disember 1999 - kini) ==== * Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam sempurna ulang TV3 ke-11. *Pada 1 Disember 1999, Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu tengah malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 12:00 hingga 12:30 tengah malam selepas 6 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-15 pada 1 Jun 1999. ====TV3 News Hour (1 September 1996 - 31 Oktober 1998)==== * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 Evening News sejak bermula pada 19 Jun 1994 selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** TV3 News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ====News Hour (1 November 1998 - 30 November 1999)==== * 1 November 1998: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 News Hour sejak bermula pada 1 September 1996 selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ** News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ==Jenis Buletin== Pada hari-hari biasa Buletin-buletin dalam stesen televisyen ini akan bersiaran satu jam secara maksimum. Namun, sesetengah berita tersebut akan bersiaran selama setengah jam. Kesemua berita ini juga bersiaran di Saluran [[Dailymotion]] dan [[YouTube]] Buletin TV3. ===[[Berita Terkini]]=== '''[[Berita Terkini]]''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita terkini yang disiarkan pada jam 7:55 pagi, 11:30 pagi (Setiap Hari) dan 4:00 petang (Isnin - Jumaat) manakala pada jam 5:30 petang (Sabtu & Ahad). Berita yang dipaparkan adalah mencakupi berita hal ehwal semasa, dalam dan luar negara. ===Buletin Pagi=== '''Buletin Pagi''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 9:00 pagi setiap hari. Siaran berita ini merupakan siaran berita yang pertama keudara bagi pada setiap hari. Kebanyakkan beritanya berkisar mengenai kejadian dan isu atau berita-berita yang telah berlaku pada hari semasa. ===Detik Niaga=== '''Detik Niaga''' merupakan rancangan berbentuk siaran berita perkembangan dalam negara yang disiarkan setiap Isnin - Jumaat pada jam 10:30 pagi. Ia memaparkan berita-berita ekonomi dan juga isu-isu perniagaan. ===Buletin 1:30=== '''Buletin 1:30''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 1:30 tengah hari pada setiap Sabtu - Khamis. ===Biz World=== '''Biz World''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan pada jam 5:30 petang setiap Isnin - Jumaat. Ia memaparkan berita-berita yang berkaitan dengan berita-berita ekonomi dan detik niaga dari luar negara yang bersiaran dalam bahasa Inggeris. ===Buletin Utama=== '''Buletin Utama''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita waktu perdana yang disiarkan pada jam 8:00 malam setiap hari. Ia memaparkan berita-berita dari dalam dan luar negara, ekonomi, detik niaga, sukan, hal ehwal semasa, isu-isu terkini dan hiburan. ===Nightline=== '''Nightline''' merupakan sebuah rancangan berbentuk berita yang disiarkan selama setengah jam bermula jam 12:00 tengah malam. Siaran berita ini merupakan siaran berita yang terakhir keudara pada setiap hari dalam bahasa Inggeris. == Penyampai == ''Buletin Utama'' mempunyai jumlah penyampai berita yang paling ramai sepanjang bersiaran. === Penyampai Terkini === * Anas Abas * [[Amirulhakim Ahmad Lokman|Amirulhakim Lokman]] * Asrulnizam Kadir * [[Azaria Tagaya]] * Azliyanti Iberahim * Azwalina Azman * Ezreena Amir Hamzah * Enni Rohaiza Hamzah * Fatin Hamimah Yusof * [[Hawa Rizwana Ahmad Redzuan|Hawa Rizwana Redzuan]] * [[Kamaruddin Mape]] * Khairul Rizuan Azizan * Marsila Hassan * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Yassir Mansor * Muhammed Ahmad Hamdan * Nik Nur Shuhadah Nik Hassan * Nik Munirah Nik Hassan * Nur Jamalina Mohamad Jamali * Norliza Mohd Zain * Pang Chinn Fei * Ramzan Mohd Saufi * Siti Khadijah Jaafar * Suzila Idayu Yaacob === Bekas Penyampai === * Anne Raj * Azawate Zenol Abidin * Azmi Aziz * [[Azizah Ariffin]] (kini bersama [[Berita Alhijrah]]) * Adnan Ali * Azura Abdul Karim * Abdul Razak Abdullah * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * [[Ezzah Aziz Fawzy]] * Fuad Rahman * Gina Woon * [[Hazlin Hussain]] (kini bersama Buletin Pertiwi) * [[Izwan Azir Saleh]] (kini bersama Buletin FM) * [[Mahadzir Lokman]] * Nik Maihan Muhamad * Nasharudin Tajudin * Norazlina A'ala * Nor Azlina Redzuan * Nurin Mastura * Nurul Huda Abdul Aziz * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Normala Samsudin]] * [[Ras Adiba Radzi]] * Rosli Dahamin * Rozina Bakar * Sharifah Shawati * Suhaimi Ahmad * [[Suhaimi Sulaiman]] * Shafiq Adnan * Shahida Azad Jamaludin * Syahira Izzaty Yaacob * Syed Zainuddin Syed Mohd Hussain * Saiful Nizam Ismail * Tan Lay Fern * Tengku Amelia Tengku Perang * Tengku Elida Bustaman * [[Wan Zaleha Radzi]] * Yusanani Yushak * Zahir Kelvin Ong Abdullah * Zainal Ariffin Ismail * [[Zalina Azman]] * Zakiah Anas === Penyampai Berita Sukan Terkini === * Fadzil Mohd Rais * Farah Nabilah Wazer * Fariz Zolkarnain * Hasnida Hanim Ahmad Kamil * Nazri Atari ===Bekas Penyampai Berita Sukan=== * Abu Bakar Atan * Dahlan Maamor * Faisal Ismail * Harmi Tazzim Muhammad * Jasni Shafie * Jalil Mat Dom * Marsila Hassan * Nik Maihan Muhammad * Nik Munirah Nik Hassan * Nadia Zuber * Ras Adiba Radzi * Rosli Dahamin * Shanthini Mairata * Saberi Abdul Malek * Zainal Abidin Rawop ===Koresponden/Wakil=== * Didik Budiarto (bapa kepada Kevin Budiarto meninggal dunia pada 2015; Indonesia) * Fazli Ahmad (Pahang/Singapura) * Halizah Hashim (United Kingdom/Eropah) * Tuan Daniya Meringing (Selatan Thailand) * Kevin Budiarto (Indonesia) * Safwan Sawi (Sabah) ==Masa taja Edisi Bahasa Melayu== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2014)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. Kita bersama Penyiar berita, Siaran berita, dan Penyampai berita Sukan dalam Berita Bahasa Malaysia. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=BPhVeVjhdYM PUSTAKA | Berita TV3 | 18 Ogos 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=oz_9NE2X9kc PUSTAKA | Berita TV3 | 29 November 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sxmF3qB6oiI PUSTAKA | Berita TV3 | 29 Februari 1988]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=1J_mK_x3utM&list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V&index=1 PUSTAKA | Berita TV3 | 12 September 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=H0QxptUNPLA PUSTAKA | Berita TV3 | 5 Disember 1987]</ref> **Sebentar lagi anda akan mendengar Berita Bahasa Malaysia, Waktu ini ditaja oleh [[Seiko]]. Manusia Mencipta Pengukur Masa [[Seiko]] Menyempurnakannya. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **Tibalah masanya untuk [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Menjadikan Komunikasi Lebih Mudah, Untuk anda mengikuti maklumat terkini dari semasa ke semasa. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2006) *{{flagicon|Malaysia}} [[CIMB|CIMB Bank Business, CIMB Islamic, CIMB Preffered]] (1 Ogos 2006-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[Maybank]] (1 Januari 2011-31 Disember 2014 untuk Buletin Utama) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|China}} [[Oppo]] (1 Januari 2015-31 Disember 2015 untuk Buletin Utama) *{{flagicon|Malaysia}} [[Petronas]] (1 Januari 2016-sekarang untuk Buletin Utama) ==Masa taja Edisi Bahasa Inggeris== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2010)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. We are with News anchored, Newscast, and Sport news presenters in the News in English. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock **Coming up you are watching News in English, This time sponsor by [[Seiko]]. Man Invents Timer [[Seiko]] Perfects It. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **It's time for [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Makes Communication Easier, For you to follow the latest information from time to time. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2004) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) ==Slogan== '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia''' (bersama dengan [[Astro Awani|Awani 7:45]]) ==Anugerah dan pencapaian== {|class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1994''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1994|Anugerah TV3 1994 (TV3 Awards 1994)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1995''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1995|Anugerah TV3 1995 (TV3 Awards 1995)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1996''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1996|Anugerah TV3 1996 (TV3 Awards 1996)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1997''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1997|Anugerah TV3 1997 (TV3 Awards 1997)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1998''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1998|Anugerah TV3 1998 (TV3 Awards 1998)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1999''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1999|Anugerah TV3 1999 (TV3 Awards 1999)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2001''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2001|Anugerah TV3 2001 (TV3 Awards 2001)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2003 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2003|Anugerah TV3 2003 (TV3 Awards 2003)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2005 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2005|Anugerah TV3 2005 (TV3 Awards 2005)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2006 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2006|Anugerah TV3 2006 (TV3 Awards 2006)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2007 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2007|Anugerah TV3 2007 (TV3 Awards 2007)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2008 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2008|Anugerah TV3 2008 (TV3 Awards 2008)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2009''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2009|Anugerah TV3 2009 (TV3 Awards 2009)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2010 | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2010|Anugerah TV3 2010 (TV3 Awards 2010)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2011''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2011|Anugerah TV3 2011 (TV3 Awards 2011)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2012''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2012|Anugerah TV3 2012 (TV3 Awards 2012)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2013''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2013|Anugerah TV3 2013 (TV3 Awards 2013)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2014''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2014|Anugerah TV3 2014 (TV3 Awards 2014)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama |{{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2015''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2015|Anugerah TV3 2015 (TV3 Awards 2015)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2016''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2016|Anugerah TV3 2016 (TV3 Awards 2016)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2017''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2017|Anugerah TV3 2017 (TV3 Awards 2017)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2018''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2018|Anugerah TV3 2018 (TV3 Awards 2018)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2019''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2019|Anugerah TV3 2019 (TV3 Awards 2019)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.buletintv3.my/ Laman web rasmi] * [https://www.facebook.com/BuletinTV3Official Buletin TV3] di [[Facebook]] * [https://www.instagram.com/buletintv3 Buletin TV3] di [[Instagram]] * [https://www.twitter.com/BuletinTV3 Buletin TV3] di [[Twitter]] * [https://www.dailymotion.com/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[Dailymotion]] * [https://www.youtube.com/c/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[YouTube]] {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV3]] ihm4bm90ztnios14xcrhaps7x9sq3hv 5650655 5650653 2022-08-21T22:10:10Z Nik Ahmad Ridhwan 236046 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Buletin Utama | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = Berita, maklumat, hal ehwal semasa | format = | pencipta = Marlina Ahmad | pemaju = Bahagian Berita dan Hal Ehwal Semasa [[Media Prima Berhad|Media Prima]] | penulis = | pengarah = Zuazita Mansor | pengarah_kreatif = | pengacara = Pelbagai | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = Peter Lim | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Ahmad Fuad Ismail * Badrul Hisham Azmanshah * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Khairizal Gairollah | penerbit = * Ahmad Fuad Ismail * Asrulnizam Kadir * Azliyanti Ib-Berahim * Mohd Hafizul Akhmal Azeman * Nik Munirah Nik Hassan * Norazlina A'ala * Norliza Mohd Zain * Rohani Ngah | penyunting = | lokasi = * Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.05.1995)}} * [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]]<br/>{{small|(sejak 01.06.1995)}} | sinematografi = | kamera = | tempoh = * 30 minit (20:00 - 20:30 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.08.1995 dan 07.11.2020)}} * 1 jam (20:00 - 21:00 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(sejak 01.09.1995)}} | syarikat = [[Media Prima Berhad#Rangkaian Televisyen Media Prima|Rangkaian Televisyen Media Prima]] | pengedar = [[Media Prima Berhad]] | saluran = [[TV3]] | format_gambar = *[[Televisyen definisi biasa|SDTV]] [[480i|480i60]] [[Nisbah bidang (imej)|4:3]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 30.08.2017)}} * [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] [[1080i|1080i60]] [[Nisbah bidang (imej)|16:9]]<br/>{{small|(sejak 31.08.2017)}} | format_audio = | negara_pertama = [[Malaysia]] | mula_siaran = 5 Jun 1990 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Buletin Utama''' merupakan sebuah penonton rancangan berita tertinggi nombor satu dan terbesar di saluran [[TV3]] yang disiarkan selama sejam setiap hari bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam. Rancangan ini antara rancangan yang mendapat pemeringkatan penonton tertinggi nombor satu dan terbesar di TV3 iaitu pernah mencecah 999 juta penonton. Antara segmen yang terdapat dalam ''Buletin Utama'' ialah berita dalam negeri, Detik Niaga, luar negara dan Buletin Sukan. Dengan slogan '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia'''. ==Sejarah TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)== ====TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)==== *1 April 1984: **[[TV3]] dalam ujian transmisi sehingga siaran pecubaan berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 2 bulan dan selepas 2 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref name=youtube>[https://m.youtube.com/watch?v=Ce5Ysv8WvxM TV3 - Test Pattern]</ref> ==Sejarah TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)== ====TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)==== *1 Jun 1984: **[[TV3]] secara rasmi dilancarkan sebagai [[stesen televisyen|stesen televisyen swasta terestrial]] dan [[siaran percuma]] nasional pertama di [[Malaysia]] sehingga memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) pada bertepatan dengan tarikh hijriah 1 Ramadhan 1404H jam 6:00 petang dengan bersiaran 5 jam sehari bermula dari jam 6:00 petang sehingga 11:00 malam dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] selepas siaran pengenalan dan 4 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=ryAP7HzAC6Q Tv3 1984-1986 idents]</ref>Slot [[Berita RTM]] selama 30 minit yang pertama ehsan [[Radio Televisyen Malaysia]] juga disiarkan 1 hari dan 4 bulan sebelum penyiaran tamat dari sempena ulang [[Hari Merdeka|Hari Merdeka Malaysia]] ke-27 pada 31 Ogos 1984 hingga 31 Disember 1984. TV3 tidak mempunyai sebarang slot masa [[berita|siaran berita utama]] sama ada buatan saluran ini atau daripada saluran televisyen siaran lain dari 1 Jun 1984 hingga 31 Disember 1984. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Melayu== === Berita TV3 (1 Januari 1985 – kini) === ==== Berita TV3 (1 Januari 1985 – 4 Jun 1990) ==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''Berita TV3'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]]. TV3 menyiarkan berita mereka sendiri untuk memulakan episod baru. [[Mahadzir Lokman]] adalah pembaca berita pertama kepada pembaca buletin utama apabila Abdul Razak Abdullah, Aziz Mubarak, Christin Ling dan Abdul Samad Ismail buletin utama menyediakan bimbingan yang merujuk kepada hari ini sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Jun 1985: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1986: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Jun 1986: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1987: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-2. ** Berita TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran pada 1 Jun 1987. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Jun 1987: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1988: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-3. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 Jun 1988: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Januari 1989: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Jun 1989: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Januari 1990: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Jun 1990: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-6. ==== Buletin Utama (5 Jun 1990 – kini) ==== * 5 Jun 1990: ** TV3 melancarkan program berita televisyen masa perdana sendiri menjadi perdana petang setiap hari untuk [[TV3]] yang dirombak sebagai "'''Buletin Utama'''" ia telah dirasmikan secara rasmi pada Environment Day 1990 dan dua puluh diberi nilai siaran warta berita yang dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit dari 5 Jun 1990 sehingga 31 Ogos 1995 dan kini jam 8:00 malam hingga 9:00 malam dalam masa 1 jam dari 1 September 1995 sehingga kini selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. * 1 Januari 1991: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-6. * 1 Jun 1991: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 5 Jun 1991: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1992: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Jun 1992: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 5 Jun 1992: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1993: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Jun 1993: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 5 Jun 1993: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1994: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Jun 1994: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-10 dengan 10 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Berita TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 1994: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 19 Jun 1994: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. * 1 Januari 1995: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Jun 1995: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-11. ** TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah kedua skrin selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. * 5 Jun 1995: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-5. * 1 September 1995: ** Buletin Utama menjadi berita 1 jam bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam merupakan sebuah rancangan berita 1 jam pertama di Malaysia selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. ** Buletin Utama adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. * 1 Januari 1996: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Jun 1996: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 5 Jun 1996: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-6. * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah menukar montaj huruf besar logo "BULETIN UTAMA" dan studio latar belakang warna hijau berwajah baharu selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah ketiga skrin selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 22 Oktober 1996: ** Pusat Operasi TV3 di [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] telah dirasmikan oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-4, [[Mahathir bin Mohamad]] pada bertepatan dengan tarikh hijriah 9 Jamadil Akhir 1417H selepas 143 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 1 Januari 1997: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Jun 1997: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 5 Jun 1997: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Januari 1998: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Jun 1998: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 5 Jun 1998: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Januari 1999: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Jun 1999: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-15 dengan pengepala sehingga mengikut tema "'''Cemerlang 15'''" dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu dan grafik baharu yang lebih rendah keempat skrin sempena ulang TV3 ke-15. * 5 Jun 1999: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Januari 2000: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Mac 2000: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu '''Duniamu TV3''' yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu telah direka. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. * 1 Jun 2000: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 5 Jun 2000: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Januari 2001: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Jun 2001: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 5 Jun 2001: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Januari 2002: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Jun 2002: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 5 Jun 2002: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Januari 2003: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Jun 2003: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak dan studio latar belakang warna oren berwajah baharu semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sempena ulang TV3 ke-19. * 5 Jun 2003: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Januari 2004: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi dirombak dan studio latar belakang warna biru berwajah baharu dilancarkan semula baharu melalui bersama diberi nafas wajah dan penampilan baharu visual televisyen baharu dan biru televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident semula melalui tipu daya ini telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan ini yang sepertinya ini pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari ini yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. * 1 Jun 2004: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-20 dengan 20 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2004: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Januari 2005: ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-21 pada 1 Jun 2005. ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Jun 2005: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-21. * 5 Jun 2005: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Januari 2006: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-21. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-22 pada 1 Jun 2006. * 1 Jun 2006: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-22. * 5 Jun 2006: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Januari 2007: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-22. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-23 pada 1 Jun 2007. * 1 Jun 2007: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 5 Jun 2007: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Januari 2008: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Jun 2008: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-24. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-24. * 5 Jun 2008: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Januari 2009: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Jun 2009: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak sehingga 25 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 25 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2009: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-19. * 1 Januari 2010: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Jun 2010: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-26. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-26. * 5 Jun 2010: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Januari 2011: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Jun 2011: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 5 Jun 2011: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-21. * 1 Januari 2012: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Jun 2012: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-28. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-28. * 5 Jun 2012: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-22. * 1 Oktober 2012: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu di Virtual Studio HD (High Definition) disiarkan dalam kualiti definisi tinggi telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** TV3 sebagai stesen televisyen swasta pertama di Malaysia yang memperkenalkan teknologi "Virtual Studio HD (High Definition)" yang menjadikan produksi televisyen lebih fleksibel dan kreatif dan juga menjadikan ruang siaran berita format siaran berkualiti HD. ** Buletin TV3 disiarkan secara rasmi menggunakan "definisi tinggi studio maya". Studio maya ini disiarkan dalam kualiti definisi tinggi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. * 1 Januari 2013: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Jun 2013: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 5 Jun 2013: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Oktober 2013: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. * 1 Januari 2014: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Jun 2014: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula di dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Sekarang) telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 5 Jun 2014: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Januari 2015: ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 1 Jun 2015: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Mei 2014 sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-31. * 5 Jun 2015: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Januari 2016: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-31. * 1 Jun 2016: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 5 Jun 2016: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Januari 2017: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 1 Jun 2017: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 5 Jun 2017: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Januari 2018: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 1 Jun 2018: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-34. * 5 Jun 2018: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Januari 2019: ** Buletin TV3 telah disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] telah [[daerah pusat perniagaan]] [[bandar raya]] [[metropolis]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Wilayah Persekutuan]] [[Kuala Lumpur]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Kuala Lumpur]]; [[Dewan Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Pusat Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Menara Berkembar Petronas]], [[Pavilion Kuala Lumpur]], [[Bukit Bintang]] dan [[Jalan Tuanku Abdul Rahman]]. ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-34. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 dituduh plagiat selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Jun 2015 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. *1 Februari 2019: **Buletin TV3 mula menyiarkan tayangan perdana akrib berita lama Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah dilancarkan secara rasmi.<ref>[https://m.youtube.com/playlist?list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V PUSTAKA BULETIN TV3]</ref> * 1 Jun 2019: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 5 Jun 2019: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Januari 2020: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 1 Jun 2020: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-36 dengan 36 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 36 tahun melalui tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu bersama 14 tahun yang lalu pada 21 Ogos 2006 penyampai oleh Kamaruddin Mape dan Norliza Mohd Zain (14 tahun sebenar). * 5 Jun 2020: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 8 Jun 2020: ** Mandarin 7 telah ditamatkan penyiarannya di NTV7 pada 7 Jun 2020 dan telah bergabung dengan 8TV Mandarin News. Ini menjadikan waktu 8TV Mandarin News di 8TV pada waktu malam berubah dari tempoh 30 minit (8:00 - 8:30 malam) kepada 1 jam (8:00 - 9:00 malam) selepas hampir 25 tahun Buletin Utama bersiaran dalam masa 1 jam di TV3 sejak bermula pada 1 September 1995 selepas 7 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-36 pada 1 Jun 2020. * 31 Julai 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Hari Raya Aidiladha dengan suasana '''Normal Baharu'''. * 6 November 2020: ** Buletin TV3 menyiarkan secara langsung '''Pembentangan Belanjawan 2021 oleh Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 4:00 petang hingga 6:30 petang. * 7 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran dalam masa 30 minit bermula jam 8:00 hingga 8:30 malam untuk memberi laluan kepada siaran langsung '''Program Wawancara Eksklusif Bersama PM Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]] Mengenai Belanjawan 2021''' yang disiarkan menerusi Agenda Awani secara langsung dari [[Astro Awani]] bersama siaran serentak [[Bernama TV]], [[TV1]] dan [[TV3]] bermula jam 8:30 malam hingga 9:15 malam. * 8 November 2020: **Buletin Utama menyiarkan temubual Eksklusif secara langsung '''Wawancara khas bersama Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 8:30 hingga 9:15 malam. * 14 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Deepavali dengan susana '''Normal Baharu.''' * 20 November 2020: ** Buletin Utama menyiarkan edisi khas secara langsung Ucapan Pembukaan Pengerusi Mesyuarat Pemimpin-Pemimpin Ekonomi APEC oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-8 [[Muhyiddin Yassin]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:15 malam. * 1 Jun 2021: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-37. * 5 Jun 2021: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-31. * 2 Ogos 2021: ** Buletin Utama bersiaran serentak juga dengan [[Buletin FM]] pada setiap Isnin hingga Jumaat pada jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 62 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-37 pada 1 Jun 2021. * 7 Mac 2022: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi ultra studio televisyen keras baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi untuk umum sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. * 1 Mei 2022: ** Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah rasmi tamat sehingga telah rasmi majlis penutupan. * 1 Jun 2022: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-38. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Inggeris== ===TV3 News (1 Januari 1985 - kini)=== ====TV3 News (1 Januari 1985 - 4 Jun 1990)==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''TV3 News'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Januari 1987: ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Januari 1988: ** TV3 News meraikan ulang tahun ke-3 selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 3 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ====The 7 O'Clock News (5 Jun 1990 - 18 Jun 1994)==== * 5 Jun 1990: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''The 7 O'Clock News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu petang menggantikan TV3 News sejak bermula pada 1 Januari 1985 selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. **TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. ====TV3 Evening News (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 Evening News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan The 7 O'Clock News sejak bermula pada 5 Jun 1990 selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====TV3 Evening News bersiaran di Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====Nightline bersiaran di [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] (1 Jun 1995 - 31 Ogos 1996 dan 1 Disember 1999 - kini) ==== * Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam sempurna ulang TV3 ke-11. *Pada 1 Disember 1999, Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu tengah malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 12:00 hingga 12:30 tengah malam selepas 6 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-15 pada 1 Jun 1999. ====TV3 News Hour (1 September 1996 - 31 Oktober 1998)==== * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 Evening News sejak bermula pada 19 Jun 1994 selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** TV3 News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ====News Hour (1 November 1998 - 30 November 1999)==== * 1 November 1998: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 News Hour sejak bermula pada 1 September 1996 selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ** News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. == Penyampai == ''Buletin Utama'' mempunyai jumlah penyampai berita yang paling ramai sepanjang bersiaran. === Penyampai Terkini === * Anas Abas * [[Amirulhakim Ahmad Lokman|Amirulhakim Lokman]] * Asrulnizam Kadir * [[Azaria Tagaya]] * Azliyanti Iberahim * Azwalina Azman * Ezreena Amir Hamzah * Enni Rohaiza Hamzah * Fatin Hamimah Yusof * [[Hawa Rizwana Ahmad Redzuan|Hawa Rizwana Redzuan]] * [[Kamaruddin Mape]] * Khairul Rizuan Azizan * Marsila Hassan * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Yassir Mansor * Muhammed Ahmad Hamdan * Nik Nur Shuhadah Nik Hassan * Nik Munirah Nik Hassan * Nur Jamalina Mohamad Jamali * Norliza Mohd Zain * Pang Chinn Fei * Ramzan Mohd Saufi * Siti Khadijah Jaafar * Suzila Idayu Yaacob === Bekas Penyampai === * Anne Raj * Azawate Zenol Abidin * Azmi Aziz * [[Azizah Ariffin]] (kini bersama [[Berita Alhijrah]]) * Adnan Ali * Azura Abdul Karim * Abdul Razak Abdullah * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * [[Ezzah Aziz Fawzy]] * Fuad Rahman * Gina Woon * [[Hazlin Hussain]] (kini bersama Buletin Pertiwi) * [[Izwan Azir Saleh]] (kini bersama Buletin FM) * [[Mahadzir Lokman]] * Nik Maihan Muhamad * Nasharudin Tajudin * Norazlina A'ala * Nor Azlina Redzuan * Nurin Mastura * Nurul Huda Abdul Aziz * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Normala Samsudin]] * [[Ras Adiba Radzi]] * Rosli Dahamin * Rozina Bakar * Sharifah Shawati * Suhaimi Ahmad * [[Suhaimi Sulaiman]] * Shafiq Adnan * Shahida Azad Jamaludin * Syahira Izzaty Yaacob * Syed Zainuddin Syed Mohd Hussain * Saiful Nizam Ismail * Tan Lay Fern * Tengku Amelia Tengku Perang * Tengku Elida Bustaman * [[Wan Zaleha Radzi]] * Yusanani Yushak * Zahir Kelvin Ong Abdullah * Zainal Ariffin Ismail * [[Zalina Azman]] * Zakiah Anas === Penyampai Berita Sukan Terkini === * Fadzil Mohd Rais * Farah Nabilah Wazer * Fariz Zolkarnain * Hasnida Hanim Ahmad Kamil * Nazri Atari ===Bekas Penyampai Berita Sukan=== * Abu Bakar Atan * Dahlan Maamor * Faisal Ismail * Harmi Tazzim Muhammad * Jasni Shafie * Jalil Mat Dom * Marsila Hassan * Nik Maihan Muhammad * Nik Munirah Nik Hassan * Nadia Zuber * Ras Adiba Radzi * Rosli Dahamin * Shanthini Mairata * Saberi Abdul Malek * Zainal Abidin Rawop ===Koresponden/Wakil=== * Didik Budiarto (bapa kepada Kevin Budiarto meninggal dunia pada 2015; Indonesia) * Fazli Ahmad (Pahang/Singapura) * Halizah Hashim (United Kingdom/Eropah) * Tuan Daniya Meringing (Selatan Thailand) * Kevin Budiarto (Indonesia) * Safwan Sawi (Sabah) ==Masa taja Edisi Bahasa Melayu== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2014)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. Kita bersama Penyiar berita, Siaran berita, dan Penyampai berita Sukan dalam Berita Bahasa Malaysia. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=BPhVeVjhdYM PUSTAKA | Berita TV3 | 18 Ogos 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=oz_9NE2X9kc PUSTAKA | Berita TV3 | 29 November 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sxmF3qB6oiI PUSTAKA | Berita TV3 | 29 Februari 1988]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=1J_mK_x3utM&list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V&index=1 PUSTAKA | Berita TV3 | 12 September 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=H0QxptUNPLA PUSTAKA | Berita TV3 | 5 Disember 1987]</ref> **Sebentar lagi anda akan mendengar Berita Bahasa Malaysia, Waktu ini ditaja oleh [[Seiko]]. Manusia Mencipta Pengukur Masa [[Seiko]] Menyempurnakannya. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **Tibalah masanya untuk [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Menjadikan Komunikasi Lebih Mudah, Untuk anda mengikuti maklumat terkini dari semasa ke semasa. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2006) *{{flagicon|Malaysia}} [[CIMB|CIMB Bank Business, CIMB Islamic, CIMB Preffered]] (1 Ogos 2006-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[Maybank]] (1 Januari 2011-31 Disember 2014 untuk Buletin Utama) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|China}} [[Oppo]] (1 Januari 2015-31 Disember 2015 untuk Buletin Utama) *{{flagicon|Malaysia}} [[Petronas]] (1 Januari 2016-sekarang untuk Buletin Utama) ==Masa taja Edisi Bahasa Inggeris== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2010)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. We are with News anchored, Newscast, and Sport news presenters in the News in English. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock **Coming up you are watching News in English, This time sponsor by [[Seiko]]. Man Invents Timer [[Seiko]] Perfects It. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **It's time for [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Makes Communication Easier, For you to follow the latest information from time to time. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2004) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) ==Slogan== '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia''' (bersama dengan [[Astro Awani|Awani 7:45]]) ==Anugerah dan pencapaian== {|class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1994''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1994|Anugerah TV3 1994 (TV3 Awards 1994)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1995''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1995|Anugerah TV3 1995 (TV3 Awards 1995)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1996''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1996|Anugerah TV3 1996 (TV3 Awards 1996)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1997''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1997|Anugerah TV3 1997 (TV3 Awards 1997)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1998''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1998|Anugerah TV3 1998 (TV3 Awards 1998)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1999''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1999|Anugerah TV3 1999 (TV3 Awards 1999)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2001''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2001|Anugerah TV3 2001 (TV3 Awards 2001)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2003 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2003|Anugerah TV3 2003 (TV3 Awards 2003)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2005 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2005|Anugerah TV3 2005 (TV3 Awards 2005)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2006 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2006|Anugerah TV3 2006 (TV3 Awards 2006)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2007 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2007|Anugerah TV3 2007 (TV3 Awards 2007)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2008 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2008|Anugerah TV3 2008 (TV3 Awards 2008)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2009''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2009|Anugerah TV3 2009 (TV3 Awards 2009)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2010 | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2010|Anugerah TV3 2010 (TV3 Awards 2010)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2011''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2011|Anugerah TV3 2011 (TV3 Awards 2011)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2012''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2012|Anugerah TV3 2012 (TV3 Awards 2012)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2013''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2013|Anugerah TV3 2013 (TV3 Awards 2013)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2014''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2014|Anugerah TV3 2014 (TV3 Awards 2014)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama |{{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2015''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2015|Anugerah TV3 2015 (TV3 Awards 2015)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2016''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2016|Anugerah TV3 2016 (TV3 Awards 2016)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2017''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2017|Anugerah TV3 2017 (TV3 Awards 2017)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2018''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2018|Anugerah TV3 2018 (TV3 Awards 2018)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2019''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2019|Anugerah TV3 2019 (TV3 Awards 2019)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.buletintv3.my/ Laman web rasmi] * [https://www.facebook.com/BuletinTV3Official Buletin TV3] di [[Facebook]] * [https://www.instagram.com/buletintv3 Buletin TV3] di [[Instagram]] * [https://www.twitter.com/BuletinTV3 Buletin TV3] di [[Twitter]] * [https://www.dailymotion.com/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[Dailymotion]] * [https://www.youtube.com/c/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[YouTube]] {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV3]] izx0k5gq8m12k42qfe4vt0yhi7nfq62 5650966 5650655 2022-08-22T10:12:29Z 175.142.219.68 /* Bekas Penyampai */ wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Buletin Utama | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = Berita, maklumat, hal ehwal semasa | format = | pencipta = Marlina Ahmad | pemaju = Bahagian Berita dan Hal Ehwal Semasa [[Media Prima Berhad|Media Prima]] | penulis = | pengarah = Zuazita Mansor | pengarah_kreatif = | pengacara = Pelbagai | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = Peter Lim | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = * Ahmad Fuad Ismail * Badrul Hisham Azmanshah * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Khairizal Gairollah | penerbit = * Ahmad Fuad Ismail * Asrulnizam Kadir * Azliyanti Ib-Berahim * Mohd Hafizul Akhmal Azeman * Nik Munirah Nik Hassan * Norazlina A'ala * Norliza Mohd Zain * Rohani Ngah | penyunting = | lokasi = * Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.05.1995)}} * [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]]<br/>{{small|(sejak 01.06.1995)}} | sinematografi = | kamera = | tempoh = * 30 minit (20:00 - 20:30 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(01.01.1985 - 31.08.1995 dan 07.11.2020)}} * 1 jam (20:00 - 21:00 [[Waktu Piawai Malaysia|Waktu Malaysia]])<br/>{{small|(sejak 01.09.1995)}} | syarikat = [[Media Prima Berhad#Rangkaian Televisyen Media Prima|Rangkaian Televisyen Media Prima]] | pengedar = [[Media Prima Berhad]] | saluran = [[TV3]] | format_gambar = *[[Televisyen definisi biasa|SDTV]] [[480i|480i60]] [[Nisbah bidang (imej)|4:3]]<br/>{{small|(01.01.1985 - 30.08.2017)}} * [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] [[1080i|1080i60]] [[Nisbah bidang (imej)|16:9]]<br/>{{small|(sejak 31.08.2017)}} | format_audio = | negara_pertama = [[Malaysia]] | mula_siaran = 5 Jun 1990 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Buletin Utama''' merupakan sebuah penonton rancangan berita tertinggi nombor satu dan terbesar di saluran [[TV3]] yang disiarkan selama sejam setiap hari bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam. Rancangan ini antara rancangan yang mendapat pemeringkatan penonton tertinggi nombor satu dan terbesar di TV3 iaitu pernah mencecah 999 juta penonton. Antara segmen yang terdapat dalam ''Buletin Utama'' ialah berita dalam negeri, Detik Niaga, luar negara dan Buletin Sukan. Dengan slogan '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia'''. ==Sejarah TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)== ====TV3 memulakan ujian transmisi sehingga siaran percubaan (1 April - 31 Mei 1984)==== *1 April 1984: **[[TV3]] dalam ujian transmisi sehingga siaran pecubaan berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 2 bulan dan selepas 2 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref name=youtube>[https://m.youtube.com/watch?v=Ce5Ysv8WvxM TV3 - Test Pattern]</ref> ==Sejarah TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)== ====TV3 memulakan siaran secara rasmi (1 Jun 1984 - kini)==== *1 Jun 1984: **[[TV3]] secara rasmi dilancarkan sebagai [[stesen televisyen|stesen televisyen swasta terestrial]] dan [[siaran percuma]] nasional pertama di [[Malaysia]] sehingga memulakan penyiaran berkedudukan dan berpusat di [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) pada bertepatan dengan tarikh hijriah 1 Ramadhan 1404H jam 6:00 petang dengan bersiaran 5 jam sehari bermula dari jam 6:00 petang sehingga 11:00 malam dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] selepas siaran pengenalan dan 4 bulan meraikan ulang tahun [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] yang ke-10 pada 1 Februari 1984.<ref>[https://m.youtube.com/watch?v=ryAP7HzAC6Q Tv3 1984-1986 idents]</ref>Slot [[Berita RTM]] selama 30 minit yang pertama ehsan [[Radio Televisyen Malaysia]] juga disiarkan 1 hari dan 4 bulan sebelum penyiaran tamat dari sempena ulang [[Hari Merdeka|Hari Merdeka Malaysia]] ke-27 pada 31 Ogos 1984 hingga 31 Disember 1984. TV3 tidak mempunyai sebarang slot masa [[berita|siaran berita utama]] sama ada buatan saluran ini atau daripada saluran televisyen siaran lain dari 1 Jun 1984 hingga 31 Disember 1984. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Melayu== === Berita TV3 (1 Januari 1985 – kini) === ==== Berita TV3 (1 Januari 1985 – 4 Jun 1990) ==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''Berita TV3'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]]. TV3 menyiarkan berita mereka sendiri untuk memulakan episod baru. [[Mahadzir Lokman]] adalah pembaca berita pertama kepada pembaca buletin utama apabila Abdul Razak Abdullah, Aziz Mubarak, Christin Ling dan Abdul Samad Ismail buletin utama menyediakan bimbingan yang merujuk kepada hari ini sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Jun 1985: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1986: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Jun 1986: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1987: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-2. ** Berita TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran pada 1 Jun 1987. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Jun 1987: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1988: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-3. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Berita TV3 telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 Jun 1988: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Januari 1989: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-4. * 1 Jun 1989: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Januari 1990: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-5. * 1 Jun 1990: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-6. ==== Buletin Utama (5 Jun 1990 – kini) ==== * 5 Jun 1990: ** TV3 melancarkan program berita televisyen masa perdana sendiri menjadi perdana petang setiap hari untuk [[TV3]] yang dirombak sebagai "'''Buletin Utama'''" ia telah dirasmikan secara rasmi pada Environment Day 1990 dan dua puluh diberi nilai siaran warta berita yang dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:30 malam dalam masa 30 minit dari 5 Jun 1990 sehingga 31 Ogos 1995 dan kini jam 8:00 malam hingga 9:00 malam dalam masa 1 jam dari 1 September 1995 sehingga kini selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. * 1 Januari 1991: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-6. * 1 Jun 1991: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 5 Jun 1991: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-1. * 1 Januari 1992: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Jun 1992: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 5 Jun 1992: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-2. * 1 Januari 1993: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Jun 1993: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 5 Jun 1993: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-3. * 1 Januari 1994: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Jun 1994: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-10 dengan 10 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Berita TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' telah dibuka secara rasmi untuk umum pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 1994: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 19 Jun 1994: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. * 1 Januari 1995: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Jun 1995: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-11. ** TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah kedua skrin selepas TV3 telah berpindah secara rasmi dari Jalan Liku [[Bangsar]] di [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] hingga ke [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]] di [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] sempena ulang TV3 ke-11. * 5 Jun 1995: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-5. * 1 September 1995: ** Buletin Utama menjadi berita 1 jam bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam merupakan sebuah rancangan berita 1 jam pertama di Malaysia selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. ** Buletin Utama adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam [[bahasa Malaysia]] menyiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-11 pada 1 Jun 1995. * 1 Januari 1996: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Jun 1996: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 5 Jun 1996: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-6. * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah menukar montaj huruf besar logo "BULETIN UTAMA" dan studio latar belakang warna hijau berwajah baharu selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baharu yang lebih rendah ketiga skrin selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 22 Oktober 1996: ** Pusat Operasi TV3 di [[Sri Pentas]] [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] telah dirasmikan oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-4, [[Mahathir bin Mohamad]] pada bertepatan dengan tarikh hijriah 9 Jamadil Akhir 1417H selepas 143 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. * 1 Januari 1997: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Jun 1997: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 5 Jun 1997: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-7. * 1 Januari 1998: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Jun 1998: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 5 Jun 1998: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-8. * 1 Januari 1999: ** Berita TV3 meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Jun 1999: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-15 dengan pengepala sehingga mengikut tema "'''Cemerlang 15'''" dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu dan grafik baharu yang lebih rendah keempat skrin sempena ulang TV3 ke-15. * 5 Jun 1999: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-9. * 1 Januari 2000: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Mac 2000: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu '''Duniamu TV3''' yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu telah direka. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita sebelum 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-16 pada 1 Jun 2000. * 1 Jun 2000: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 5 Jun 2000: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun. * 1 Januari 2001: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Jun 2001: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 5 Jun 2001: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-11. * 1 Januari 2002: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Jun 2002: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 5 Jun 2002: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-12. * 1 Januari 2003: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Jun 2003: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak dan studio latar belakang warna oren berwajah baharu semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident sempena ulang TV3 ke-19. * 5 Jun 2003: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-13. * 1 Januari 2004: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-19. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi dirombak dan studio latar belakang warna biru berwajah baharu dilancarkan semula baharu melalui bersama diberi nafas wajah dan penampilan baharu visual televisyen baharu dan biru televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident semula melalui tipu daya ini telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan ini yang sepertinya ini pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari ini yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada 1 Jun 2003 lalu sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun pada 1 Jun 2004. * 1 Jun 2004: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-20 dengan 20 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2004: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-14. * 1 Januari 2005: ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-21 pada 1 Jun 2005. ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Jun 2005: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-21. * 5 Jun 2005: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-15. * 1 Januari 2006: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-21. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-22 pada 1 Jun 2006. * 1 Jun 2006: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-22. * 5 Jun 2006: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-16. * 1 Januari 2007: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-22. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-23 pada 1 Jun 2007. * 1 Jun 2007: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 5 Jun 2007: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-17. * 1 Januari 2008: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Jun 2008: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-24. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-24. * 5 Jun 2008: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-18. * 1 Januari 2009: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Jun 2009: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak sehingga 25 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 25 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. * 5 Jun 2009: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-19. * 1 Januari 2010: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Jun 2010: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-26. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-26. * 5 Jun 2010: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 2 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 20 tahun. * 1 Januari 2011: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Jun 2011: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 5 Jun 2011: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-21. * 1 Januari 2012: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Jun 2012: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-28. ** Buletin TV3 itu telah dirasmikan secara rasmi diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-28. * 5 Jun 2012: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-22. * 1 Oktober 2012: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu di Virtual Studio HD (High Definition) disiarkan dalam kualiti definisi tinggi telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** TV3 sebagai stesen televisyen swasta pertama di Malaysia yang memperkenalkan teknologi "Virtual Studio HD (High Definition)" yang menjadikan produksi televisyen lebih fleksibel dan kreatif dan juga menjadikan ruang siaran berita format siaran berkualiti HD. ** Buletin TV3 disiarkan secara rasmi menggunakan "definisi tinggi studio maya". Studio maya ini disiarkan dalam kualiti definisi tinggi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-28 pada 1 Jun 2012. * 1 Januari 2013: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Jun 2013: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 5 Jun 2013: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-23. * 1 Oktober 2013: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula baharu telah dibuka secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi selepas 4 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-29 pada 1 Jun 2013. * 1 Januari 2014: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Jun 2014: ** TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu. ** TV3 meraikan ulang tahun ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun dengan dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula di dan melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Sekarang) telah dibuka secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-30 dengan 30 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 5 Jun 2014: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-24. * 1 Januari 2015: ** Buletin TV3 yang menyambut ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun pada dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 1 Jun 2015: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman. Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 dituduh plagiat, selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:RTL Nieuws|RTL Nieuws]] [[Netherlands]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Mei 2014 sempena ulang TV3 ke-31. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sempena ulang TV3 ke-31. * 5 Jun 2015: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-25 dengan pengepala jubli perak. * 1 Januari 2016: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-31. * 1 Jun 2016: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 5 Jun 2016: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-26. * 1 Januari 2017: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-32. * 1 Jun 2017: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 5 Jun 2017: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-27. * 1 Januari 2018: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-33. * 1 Jun 2018: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-34. * 5 Jun 2018: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-28. * 1 Januari 2019: ** Buletin TV3 telah disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] telah [[daerah pusat perniagaan]] [[bandar raya]] [[metropolis]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Wilayah Persekutuan]] [[Kuala Lumpur]] video kemudiannya ditayangkan yang menampilkan tempat di [[Kuala Lumpur]]; [[Dewan Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Pusat Bandaraya Kuala Lumpur]], [[Menara Berkembar Petronas]], [[Pavilion Kuala Lumpur]], [[Bukit Bintang]] dan [[Jalan Tuanku Abdul Rahman]]. ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-34. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi studio televisyen maya baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula melalui tipu daya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] telah dibuka secara rasmi untuk umum. Ini adalah perbandingan Buletin TV3 [[Malaysia]] yang sepertinya [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 dituduh plagiat selepas ia telah mendedahkan bahawa ia adalah reka bentuk berita baru disalin dari [[:en:NRK News|NRK Nyheter]] [[:en:Dagsrevyen|Dagsrevyen]] [[Norway]] yang memperkenalkan reka bentuk berita baru pada Jun 2015 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-35 pada 1 Jun 2019. *1 Februari 2019: **Buletin TV3 mula menyiarkan tayangan perdana akrib berita lama Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah dilancarkan secara rasmi.<ref>[https://m.youtube.com/playlist?list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V PUSTAKA BULETIN TV3]</ref> * 1 Jun 2019: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 5 Jun 2019: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-29. * 1 Januari 2020: ** Buletin TV3 meraikan ulang tahun ke-35. * 1 Jun 2020: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-36 dengan 36 tahun bersiaran pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 36 tahun melalui tribute melalui TV3 (1 Jun 1984 - Kini), Buletin TV3 (1 Januari 1985 - Kini) sehingga Buletin Utama (5 Jun 1990 - Kini) meputar suara lagu muzik jingle soundtrack bertajuk '''TV3 Rangkaian Anda''' dilancarkan pada 1 Jun 1994 daripada TV3 meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun dan dirasmikan pada 19 Jun 1994 sebagai stesen televisyen swasta komersial secara nasional tertinggi nombor satu dan terbesar pertama di Malaysia dilancarkan secara rasmi pada 1 Jun 1984 lalu bersama 14 tahun yang lalu pada 21 Ogos 2006 penyampai oleh Kamaruddin Mape dan Norliza Mohd Zain (14 tahun sebenar). * 5 Jun 2020: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun kesepuluh dengan 3 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 30 tahun. * 8 Jun 2020: ** Mandarin 7 telah ditamatkan penyiarannya di NTV7 pada 7 Jun 2020 dan telah bergabung dengan 8TV Mandarin News. Ini menjadikan waktu 8TV Mandarin News di 8TV pada waktu malam berubah dari tempoh 30 minit (8:00 - 8:30 malam) kepada 1 jam (8:00 - 9:00 malam) selepas hampir 25 tahun Buletin Utama bersiaran dalam masa 1 jam di TV3 sejak bermula pada 1 September 1995 selepas 7 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-36 pada 1 Jun 2020. * 31 Julai 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Hari Raya Aidiladha dengan suasana '''Normal Baharu'''. * 6 November 2020: ** Buletin TV3 menyiarkan secara langsung '''Pembentangan Belanjawan 2021 oleh Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 4:00 petang hingga 6:30 petang. * 7 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran dalam masa 30 minit bermula jam 8:00 hingga 8:30 malam untuk memberi laluan kepada siaran langsung '''Program Wawancara Eksklusif Bersama PM Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]] Mengenai Belanjawan 2021''' yang disiarkan menerusi Agenda Awani secara langsung dari [[Astro Awani]] bersama siaran serentak [[Bernama TV]], [[TV1]] dan [[TV3]] bermula jam 8:30 malam hingga 9:15 malam. * 8 November 2020: **Buletin Utama menyiarkan temubual Eksklusif secara langsung '''Wawancara khas bersama Menteri Kewangan, Datuk Seri [[Tengku Zafrul bin Tengku Abdul Aziz]]''' yang disiarkan di [[TV3]] bermula jam 8:30 hingga 9:15 malam. * 14 November 2020: ** Buletin Utama bersiaran sempena Deepavali dengan susana '''Normal Baharu.''' * 20 November 2020: ** Buletin Utama menyiarkan edisi khas secara langsung Ucapan Pembukaan Pengerusi Mesyuarat Pemimpin-Pemimpin Ekonomi APEC oleh [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-8 [[Muhyiddin Yassin]] dengan masa penyiaran bermula jam 8:00 malam hingga 8:15 malam. * 1 Jun 2021: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-37. * 5 Jun 2021: ** Buletin Utama meraikan ulang tahun ke-31. * 2 Ogos 2021: ** Buletin Utama bersiaran serentak juga dengan [[Buletin FM]] pada setiap Isnin hingga Jumaat pada jam 8:00 malam hingga 9:00 malam selepas 62 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-37 pada 1 Jun 2021. * 7 Mac 2022: ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan definisi tinggi ultra studio televisyen keras baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident dilancarkan semula telah dibuka secara rasmi untuk umum sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. ** Buletin TV3 telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu dilancarkan semula baharu secara rasmi sebelum 86 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-38 pada 1 Jun 2022. * 1 Mei 2022: ** Pustaka Buletin TV3 di [[YouTube]] telah rasmi tamat sehingga telah rasmi majlis penutupan. * 1 Jun 2022: ** TV3 meraikan ulang tahun ke-38. ==Sejarah Berita TV3 Edisi Bahasa Inggeris== ===TV3 News (1 Januari 1985 - kini)=== ====TV3 News (1 Januari 1985 - 4 Jun 1990)==== * 1 Januari 1985: ** TV3 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "'''TV3 News'''" adalah program perdana setiap hari berita televisyen petang untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam. Ia menerbitkan rancangan berita sendiri dan disiarkan dari [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Kawasan Siaran ini hanya terhad kepada kawasan [[Metropolitan Lembah Klang]] (sekitar [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia) dan siaran dari [[Kuala Lumpur]]. Kawasan penyiaran ini hanya terhad kepada [[Metropolitan Lembah Klang]] (kawasan sekitar [[Kuala Lumpur]], ibu negara Malaysia) sahaja dan bersiaran di [[Kuala Lumpur]] sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-1 pada 1 Jun 1985. * 1 Januari 1987: ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga diberi nafas baharu bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini termasuk studio baharu, tajuk muzik baharu terdiri dan grafik baru yang lebih rendah pertama skrin telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. ** TV3 News telah diberi nafas wajah dan penampilan baharu sehingga dirombak semula dengan wajah baharu dengan studio televisyen baharu dan logo televisyen baharu yang direka wajah baharu keseragaman sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-3 pada 1 Jun 1987. ** Rupa baharu juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara rasmi pada 1 Jun 1987 daripada TV3 meraikan ulang tahun ketiga selama 3 tahun bersiaran. * 1 Januari 1988: ** TV3 News meraikan ulang tahun ke-3 selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama. Ini kembali termasuk studio lama telah dibuka secara rasmi selepas hampir 3 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas penampilan lama dengan studio televisyen lama selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. * 1 April 1988: ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga kembali diberi nafas lama bersama-sama dengan TV3 dirombak. Ini kembali termasuk tajuk muzik lama terdiri dan grafik lama telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** TV3 News telah kembali diberi nafas wajah lama sehingga dirombak semula dengan wajah lama kedua-dua suapan untuk rasa yang lebih kontemporari dengan logo televisyen lama yang direka wajah lama keseragaman terbalik selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ** Kembali rupa lama juga memperkenalkan semua program berita televisyen ia bumper untuk semua program media di masa depan stesen ident telah dibuka secara re-opening atau re-launching selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985 sebelum 2 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-4 pada 1 Jun 1988. ====The 7 O'Clock News (5 Jun 1990 - 18 Jun 1994)==== * 5 Jun 1990: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''The 7 O'Clock News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu petang menggantikan TV3 News sejak bermula pada 1 Januari 1985 selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. **TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 7:00 malam hingga 7:30 malam selepas 4 hari meraikan ulang tahun TV3 yang ke-6 pada 1 Jun 1990. ====TV3 Evening News (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 Evening News''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan The 7 O'Clock News sejak bermula pada 5 Jun 1990 selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====TV3 Evening News bersiaran di Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] (19 Jun 1994 - 31 Mei 1995)==== * TV3 Evening News adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari Jalan Liku, [[Bangsar]], [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam selepas 18 hari meraikan ulang tahun TV3 yang kesepuluh dengan 1 tahun dekad pencapaian bentuk jangkamasa yang berusia 10 tahun selama 10 tahun bersiaran pada 1 Jun 1994. ====Nightline bersiaran di [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] (1 Jun 1995 - 31 Ogos 1996 dan 1 Disember 1999 - kini) ==== * Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 10:30 malam hingga 11:00 malam sempurna ulang TV3 ke-11. *Pada 1 Disember 1999, Nightline adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu tengah malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 12:00 hingga 12:30 tengah malam selepas 6 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-15 pada 1 Jun 1999. ====TV3 News Hour (1 September 1996 - 31 Oktober 1998)==== * 1 September 1996: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''TV3 News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 Evening News sejak bermula pada 19 Jun 1994 selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ** TV3 News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 3 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-12 pada 1 Jun 1996. ====News Hour (1 November 1998 - 30 November 1999)==== * 1 November 1998: ** Buletin TV3 telah ditukarkan nama sebagai '''News Hour''' adalah berita bahasa inggeris yang pertama berita ini disiarkan pada waktu malam menggantikan TV3 News Hour sejak bermula pada 1 September 1996 selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. ** News Hour adalah program perdana setiap hari berita televisyen waktu malam untuk TV3 dan adalah nombor satu siaran warta berita diberi nilai dalam bahasa inggeris berita ini disiarkan secara langsung dari [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Petaling Jaya]], [[Selangor]] dengan masa penyiaran bermula jam 11:30 malam hingga 12:00 tengah malam selepas 5 bulan meraikan ulang tahun TV3 yang ke-14 pada 1 Jun 1998. == Penyampai == ''Buletin Utama'' mempunyai jumlah penyampai berita yang paling ramai sepanjang bersiaran. === Penyampai Terkini === * Anas Abas * [[Amirulhakim Ahmad Lokman|Amirulhakim Lokman]] * Asrulnizam Kadir * [[Azaria Tagaya]] * Azliyanti Iberahim * Azwalina Azman * Ezreena Amir Hamzah * Enni Rohaiza Hamzah * Fatin Hamimah Yusof * [[Hawa Rizwana Ahmad Redzuan|Hawa Rizwana Redzuan]] * [[Kamaruddin Mape]] * Khairul Rizuan Azizan * Marsila Hassan * Mior Abdul Malek Raiyani * Mohd Yassir Mansor * Muhammed Ahmad Hamdan * Nik Nur Shuhadah Nik Hassan * Nik Munirah Nik Hassan * Nur Jamalina Mohamad Jamali * Norliza Mohd Zain * Pang Chinn Fei * Ramzan Mohd Saufi * Siti Khadijah Jaafar * Suzila Idayu Yaacob === Bekas Penyampai === * Anne Raj * Azawate Zenol Abidin * Azmi Aziz * [[Azizah Ariffin]] (kini bersama [[Berita Alhijrah]]) * Adnan Ali * Azura Abdul Karim * Abdul Razak Abdullah * Christine Ling * Dang Suria Zainurdin * [[Ezzah Aziz Fawzy]] * Fuad Rahman * Gina Woon * [[Hazlin Hussain]] (kini bersama Buletin Pertiwi) * [[Izwan Azir Saleh]] (kini bersama Buletin FM) * [[Mahadzir Lokman]] * Nik Maihan Muhamad * Nasharudin Tajudin * Norazlina A'ala * Nor Azlina Redzuan * Nurin Mastura * Nurul Huda Abdul Aziz * [[Nurfarahin Jamsari]] * [[Normala Samsudin]] * [[Ras Adiba Radzi]] * Rosli Dahamin * Rozina Bakar * Sharifah Shawati * Suhaimi Ahmad * [[Suhaimi Sulaiman]] * Shafiq Adnan * [[Shahida Azad Jamaludin]] * Syahira Izzaty Yaacob * Syed Zainuddin Syed Mohd Hussain * Saiful Nizam Ismail * Tan Lay Fern * Tengku Amelia Tengku Perang * Tengku Elida Bustaman * [[Wan Zaleha Radzi]] * Yusanani Yushak * Zahir Kelvin Ong Abdullah * Zainal Ariffin Ismail * [[Zalina Azman]] * Zakiah Anas === Penyampai Berita Sukan Terkini === * Fadzil Mohd Rais * Farah Nabilah Wazer * Fariz Zolkarnain * Hasnida Hanim Ahmad Kamil * Nazri Atari ===Bekas Penyampai Berita Sukan=== * Abu Bakar Atan * Dahlan Maamor * Faisal Ismail * Harmi Tazzim Muhammad * Jasni Shafie * Jalil Mat Dom * Marsila Hassan * Nik Maihan Muhammad * Nik Munirah Nik Hassan * Nadia Zuber * Ras Adiba Radzi * Rosli Dahamin * Shanthini Mairata * Saberi Abdul Malek * Zainal Abidin Rawop ===Koresponden/Wakil=== * Didik Budiarto (bapa kepada Kevin Budiarto meninggal dunia pada 2015; Indonesia) * Fazli Ahmad (Pahang/Singapura) * Halizah Hashim (United Kingdom/Eropah) * Tuan Daniya Meringing (Selatan Thailand) * Kevin Budiarto (Indonesia) * Safwan Sawi (Sabah) ==Masa taja Edisi Bahasa Melayu== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2014)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. Kita bersama Penyiar berita, Siaran berita, dan Penyampai berita Sukan dalam Berita Bahasa Malaysia. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Masa dari [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=BPhVeVjhdYM PUSTAKA | Berita TV3 | 18 Ogos 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=oz_9NE2X9kc PUSTAKA | Berita TV3 | 29 November 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=sxmF3qB6oiI PUSTAKA | Berita TV3 | 29 Februari 1988]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=1J_mK_x3utM&list=PLlLV-nUiHDMyVdzVNYUnRQSSG6cYKAa5V&index=1 PUSTAKA | Berita TV3 | 12 September 1987]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=H0QxptUNPLA PUSTAKA | Berita TV3 | 5 Disember 1987]</ref> **Sebentar lagi anda akan mendengar Berita Bahasa Malaysia, Waktu ini ditaja oleh [[Seiko]]. Manusia Mencipta Pengukur Masa [[Seiko]] Menyempurnakannya. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-30 September 2008) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **Tibalah masanya untuk [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Menjadikan Komunikasi Lebih Mudah, Untuk anda mengikuti maklumat terkini dari semasa ke semasa. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2006) *{{flagicon|Malaysia}} [[CIMB|CIMB Bank Business, CIMB Islamic, CIMB Preffered]] (1 Ogos 2006-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[Maybank]] (1 Januari 2011-31 Disember 2014 untuk Buletin Utama) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|China}} [[Oppo]] (1 Januari 2015-31 Disember 2015 untuk Buletin Utama) *{{flagicon|Malaysia}} [[Petronas]] (1 Januari 2016-sekarang untuk Buletin Utama) ==Masa taja Edisi Bahasa Inggeris== ===Masa jarum (1 Januari 1985-31 Disember 2010)=== *{{flagicon|Switzerland}} [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]] (1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-31 Mei 1996) **1 Januari 1985-31 Disember 1986 dan 1 Jun 1988-4 Jun 1990 (selepas hampir 2 tahun Berita TV3 bersiaran dalam masa lama di TV3 sejak bermula pada 1 Januari 1985): ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. We are with News anchored, Newscast, and Sport news presenters in the News in English. **5 Jun 1990-31 Mei 1996: ***Time by [[:en:Raymond Weil|Raymond Weil]]. *{{flagicon|Japan}} [[Seiko|Seiko Tokyo]] (1 Januari [[1987|Shōwa 62 (昭和62年)]]-31 Mac [[1988|Shōwa 63 (昭和63年)]]) daripada Fabulous Seiko World Time Clock **Coming up you are watching News in English, This time sponsor by [[Seiko]]. Man Invents Timer [[Seiko]] Perfects It. *{{flagicon|Malaysia}} Masa jarum jam analog TV3 (1 April 1988-31 Mei 1988, 1 Jun 1996-31 Ogos 1996, 1 Mac 1998-30 April 1998, 1 Januari 1999-31 Mei 1999, 1 Julai 2000-31 Ogos 2000 dan 1 Ogos 2004-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} Jam TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 1994. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 1993 (1 Januari 1994-31 Disember 2010) *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom DiGi 1800]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **It's time for [[DiGi|DiGi Eighteen Hundred]]. *{{flagicon|Malaysia}} [[DiGi|Mutiara Telecom]] (1 September 1996-28 Februari 1998) **[[DiGi|Mutiara Telecom]] Makes Communication Easier, For you to follow the latest information from time to time. *{{flagicon|United Kingdom}} [[Standard Chartered|Standard Chartered London]] (1 Mei 1998-31 Disember 1998, 1 Jun 1999-30 Jun 2000 dan 1 September 2000-31 Disember 2000) *{{flagicon|Malaysia}} [[Bumiputra-Commerce Holdings|Bumiputra-Commerce]] (1 Januari 2001-31 Julai 2004) ===Hitung mundur 10 detik (1 Januari 2011-kini) === *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik bersama masa jam digital TV3 (1 Januari 2011-sekarang) *{{flagicon|Malaysia}} Hitung mundur 10 detik dan jam digital TV3 bermula siaran clock ident pada 1 Januari 2011. Rekabentuk disiap pada 1 Disember 2010 (1 Januari 2011-sekarang) ==Slogan== '''Rancangan Berita Nombor Satu di Malaysia''' (bersama dengan [[Astro Awani|Awani 7:45]]) ==Anugerah dan pencapaian== {|class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1994''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1994|Anugerah TV3 1994 (TV3 Awards 1994)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1995''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1995|Anugerah TV3 1995 (TV3 Awards 1995)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1996''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1996|Anugerah TV3 1996 (TV3 Awards 1996)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1997''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1997|Anugerah TV3 1997 (TV3 Awards 1997)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1998''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1998|Anugerah TV3 1998 (TV3 Awards 1998)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''1999''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 1999|Anugerah TV3 1999 (TV3 Awards 1999)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2001''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2001|Anugerah TV3 2001 (TV3 Awards 2001)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2003 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2003|Anugerah TV3 2003 (TV3 Awards 2003)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2005 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2005|Anugerah TV3 2005 (TV3 Awards 2005)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2006 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2006|Anugerah TV3 2006 (TV3 Awards 2006)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2007 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2007|Anugerah TV3 2007 (TV3 Awards 2007)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2008 | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2008|Anugerah TV3 2008 (TV3 Awards 2008)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=2 style="text-align:center;"|'''2009''' | rowspan=2|[[Anugerah Skrin 2009|Anugerah TV3 2009 (TV3 Awards 2009)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2010 | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2010|Anugerah TV3 2010 (TV3 Awards 2010)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2011''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2011|Anugerah TV3 2011 (TV3 Awards 2011)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2012''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2012|Anugerah TV3 2012 (TV3 Awards 2012)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2013''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2013|Anugerah TV3 2013 (TV3 Awards 2013)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2014''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2014|Anugerah TV3 2014 (TV3 Awards 2014)]] |Rancangan Berita - Buletin Utama |{{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama |{{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2015''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2015|Anugerah TV3 2015 (TV3 Awards 2015)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2016''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2016|Anugerah TV3 2016 (TV3 Awards 2016)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2017''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2017|Anugerah TV3 2017 (TV3 Awards 2017)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2018''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2018|Anugerah TV3 2018 (TV3 Awards 2018)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | rowspan=3 style="text-align:center;"|'''2019''' | rowspan=3|[[Anugerah Skrin 2019|Anugerah TV3 2019 (TV3 Awards 2019)]] | Rancangan Berita - Buletin Utama | {{won}} |- | Rancangan Televisyen - Buletin Utama | {{won}} |- | Laporan Berita - Buletin Utama | {{won}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.buletintv3.my/ Laman web rasmi] * [https://www.facebook.com/BuletinTV3Official Buletin TV3] di [[Facebook]] * [https://www.instagram.com/buletintv3 Buletin TV3] di [[Instagram]] * [https://www.twitter.com/BuletinTV3 Buletin TV3] di [[Twitter]] * [https://www.dailymotion.com/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[Dailymotion]] * [https://www.youtube.com/c/BuletinTV3 Saluran Buletin TV3] di [[YouTube]] {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV3]] l78t213z2r07u9p5xu1tq0xa60att8m 0 65460 5650537 5649813 2022-08-21T13:51:26Z 139.192.51.150 /* Filem */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | honorific_suffix = <small> [[Ahli Mangku Negara|AMN]] </small> | name = Aziz Jaafar | image = Aziz_jaafar.jpg | birth_name = Abdul Aziz bin Jaafar | birth_date = {{birth date|1935|11|10|mf=y}} | birth_place = [[Negeri-negeri Selat]] (kini [[Singapura]]) | death_date = {{death date and age|2005|6|23|1935|11|10|mf=y}} | death_cause = Demam | death_place = Hospital Assunta Petaling Jaya, [[Selangor]], [[Malaysia]] | nationality = | resting_place = [[Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara]], [[Kuala Lumpur]] | occupation = Pelakon, pengarah filem, penyanyi | employer = | years_active = 1957&ndash;1998 | height = | homepage = | notable role = | spouse = {{marriage|[[Normadiah|Norma Abdullah]]|1961|2000|end=died}} | children = [[Azlina Aziz]] {{br}} [[Liza Aziz]] }} '''Aziz Jaafar''' {{post-nominals| post-noms = [[Ahli Mangku Negara|AMN]]}} (10 November 1935 – 23 Jun 2005) merupakan seorang [[pelakon]], [[pengarah filem]] dan [[penyanyi]] [[Melayu]] era [[50-an]] / [[90-an]] yang sering mendendangkan [[lagu|lagu-lagu]] di [[radio]] [[Malaysia]]. ==Meninggal dunia== Aziz Jaafar meninggal dunia di rumahnya kerana demam.{{sfn|Utusan, Aziz Jaafar meninggal}} Beliau yang berusia 69 tahun menghembuskan nafas terakhir di kediamannya di SS14 kira-kira pukul 6 pagi. Jenazah Allahyarham telah dikebumikan di tanah perkuburan yang sama dengan Allahyarham isterinya, Normadiah di Bukit Kiara, Damansara selepas solat Asar.{{sfn|Utusan, Aziz Jaafar meninggal}} Menurut anak bongsunya, Liza, dia hanya menyedari ayahnya meninggal dunia sebaik sahaja memasuki kamar tidur pelakon tersebut pada pukul 10 pagi. Liza memberitahu, dia melihat ayahnya tersandar di tepi katil.{{sfn|Utusan, Aziz Jaafar meninggal}} ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Hantu Jerangkung]]'' | Musa | Filem pertama |- | ''[[Filem Putera Bertopeng|Putera Bertopeng]]'' | Suara Nyanyian | |- | rowspan="5"|1958 | ''[[Gergasi (filem)|Gergasi]]'' | Guntur | |- | ''[[Doktor (filem)|Doktor]]'' | Idris | |- | ''[[Hantu Kubor (filem)|Hantu Kubor]]'' | Musa | Lanjutan filem hantu jerangkung |- | ''[[Filem Taufan|Taufan]]'' | Suara Nyanyian | |- | ''[[Matahari (filem)|Matahari]]'' | Aman | |- | rowspan="5"|1959 | ''[[Batu Belah Batu Bertangkup (filem)|Batu Belah Batu Bertangkup]]'' | Pekan | |- | ''[[Filem Dandan Setia|Dandan Setia]]'' | Dewa Safri | |- | ''[[Filem Puteri Gunong Banang|Puteri Gunung Banang]]'' | Suara Nyanyian | |- | ''[[Raja Laksamana Bentan]]'' | Raja Bongsu | |- | ''[[Filem Samseng|Samseng]]'' | | |- | rowspan="4"|1960 | ''[[Filem Lela Manja|Lela Manja]]'' | Manja | |- | ''[[Filem Pertarongan|Pertarongan]]'' | Sari | |- | ''[[Sumpah Wanita]]'' | Tengku Kelana Indera | |- | ''Putera Sangkar Maut'' | | |- | rowspan="3"|1961 | ''[[Indera Bangsawan]]'' | Suara Nyanyian | |- | ''[[Panji Semerang]]'' | Raden Inu Kertapati / Pangeran Panji Jaeng Kesuma | |- | ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' | Agam | |- | rowspan="5"|1962 | ''[[Filem Batu Durhaka|Batu Durhaka]]'' | Mala | |- | ''[[Filem Lubalang Daik|Lubalang Daik]]'' | Lubalang / Daik | |- | ''[[Neracha]]'' | Osman | |- | ''[[Filem Norlela|Norlela]]'' | Raja Muda Amran | |- | ''[[Filem Siti Muslihat|Siti Muslihat]]'' | Suara Nyanyian | |- | 1963 | ''[[Filem Kasih Tanpa Sayang|Kasih Tanpa Sayang]]'' | Murad | |- | rowspan="4"|1964 | ''Jeritan Batin'' | Jaafar/ Jeffry | |- | ''[[Melanchong Ka Tokyo|Melanchong Ka Tokyo]]'' | Darus | |- | ''[[Filem Dupa Cendana|Dupa Cendana]]'' | Chemara |Filem Pertama Berwatak Antagonis |- | ''[[Mambang Moden]]'' | Anuar | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Nora Zain - Agen Wanita 001]]'' | Tiger | |- | ''[[Sayang Si Buta]]'' | Jamil | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Anak Buluh Betong]]'' | Raja Bangkahulu / Tengku Bujang Jauh | |- | ''[[Filem Dahaga|Dahaga]]'' | | |- | ''[[Filem Sri Andalas|Sri Andalas]]'' | Mumbang | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[A-Go-Go '67]]'' | Johari | |- | ''[[Jebak Maut]]'' | Amran | |- | 1968 | ''[[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]]'' | Pendekar Kampar | |- | 1970 | ''[[Puaka (filem 1970)|Puaka]]'' |Amran | |- | 1971 | ''[[Filem Semusim Di Neraka|Semusim Di Neraka]]'' | | |- | 1973 | ''[[Satu Titik Di Garisan]]'' |Kamal | |- | rowspan="3"|1976 | ''[[Sayang Anakku Sayang]]'' | Samad | |- | ''Malaysia Five'' | | Filem gabungan Malaysia - Filipina |- | ''[[Hapuslah Airmatamu]]'' | | |- | 1977 | ''[[Pendekar (filem)|Pendekar]]'' | | |- | 1979 | ''[[Sumber Ilhamku]]'' | {{mdash}} | Sebagai pengarah, cerita dan lakon layar |- | 1981 | ''[[Sumpah Semerah Padi]]'' | Andika | |- | rowspan="2"|1982 | ''[[Kabus Tengahari]]'' | Baharudin | |- | ''[[Anak Sulung Tujuh Keturunan]]'' | {{mdash}} | rowspan="2"|Sebagai pengarah |- | 1987 | ''[[Wira Angkasa]]'' | {{mdash}} |- | rowspan="2"|1994 | ''[[Jeritan Batinku]]'' | Sharif | |- | ''[[Black Widow - Wajah Ayu]]'' | Datuk Megat | |- | 1997 | ''[[Layar Lara]]'' | Uncle Aziz | |- | 1998 | ''[[Raja Melewar (filem)|Raja Melewar]]'' | Penghulu Naam | Filem terakhir |- |} ==Rujukan== ;Nota kaki {{Reflist}} ;Bibliografi {{Refbegin}} * {{cite web | title = Seniman Aziz Jaafar meninggal dunia kerana demam | url = http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0624&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htm | publisher = [[Utusan Malaysia]] | date = 24 Jun 2005 | access-date = 2011-01-24 | ref = {{sfnRef|Utusan, Aziz Jaafar meninggal}} | archive-date = 2017-02-02 | archive-url = https://web.archive.org/web/20170202015827/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2005&dt=0624&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_01.htm | url-status = dead }} {{Refend}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|0412915|Aziz Jaafar}} [[Kategori:Kelahiran 1935]] [[Kategori:Kematian 2005]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon lelaki Singapura]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] owk81r02ehzbgmjhny6j73h8wxec4o1 0 66262 5651058 5624842 2022-08-22T11:56:58Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Pokok Maman<!-- Jangan letak Jawi di sini, satu sahaja sudah mencukupi --> | image = | image_width = 220px | image_caption = | regnum = [[Tumbuhan]] | divisio = [[Pokok berbunga|Magnoliophyta]] | classis = [[Magnoliopsida]] | ordo = [[Brassicales]] | familia = [[Cleomaceae]] | genus = ''[[Cleome]]'' | species = ''C. gynandra'' | binomial = ''Cleome gynandra'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] | range_map = Cleome gynandra, verspreidingskaart, a.png | range_map_caption = }} '''Maman''' ({{Jawi|مامن}}) atau nama sainsnya ''Cleome gynandra'' adalah sejenis [[sayur]]an yang ditanam secara meluas terutama di [[Terengganu]] dan [[Negeri Sembilan]], [[Malaysia]]. Ia juga ditanam sebagai sayuran di kawasan tertentu di [[Asia]] dan [[Afrika]]. Malah dikatakan nama [[Kemaman]] adalah dari nama maman. Di Negeri Sembilan, di antara kawasan tanaman utama maman adalah di [[Gemencheh]]. Kawasan ini termasuklah Kg Sri Asahan, Pekan [[Gemencheh]] , Kg Gedok, Sg Dua, Gemencheh lama, Kg. Sungai Kepong higga ke kg Sg Salah, termasuk juga Gugusan Felda Rokan. == Jenis == Terdapat beberapa jenis pokok maman, diantaraya ''maman berbunga ungu'' dan ''maman berbunga kuning''. Dikenalpasti terdapat juga ''pokok maman hantu'' yang dijumpai di [[Seberang Jaya]], [[Pulau Pinang]].<ref>http://www.melur.com/myherba.asp?plant_id=196&cat=HERBA Maman Hantu</ref> == Ciri == Pohon pokok maman ini boleh tumbuh mencapai ketinggian sehingga 1 meter. Ia tumbuh secara menegak dan mempunyai batang dan ranting-ranting yang berbulu atau berambut. Bentuk daun pokok maman ini mempunyai 5 helai daun membentuk satu kelompok. Manakala, pada bahagian pucuknya terdapat tiga helai dan daunnya yang lebih kecil, ia boleh dilihat pada berhampiran bunga pokok maman. Bentuk buah pokok maman ini seperti kapsul bulat dan kepanjangannya adalah diantara 2 hingga 11 sentimeter (cm), dan garis pusat buah maman dalam ukuran 3-6 milimeter (mm). == Permakanan == Maman boleh dilakukan secara pemasakan sup atau dibuat sayur. Maman dikatakan sangat pahit rasanya, dan bagi menghilang rasa pahit daunnya, proses penjerukkan boleh dilaku. Di Afrika, yaitu dikawasan barat dan timur, daun maman ini diproses dijadikan sos atau bahan pencecah. Juga, daun maman boleh dilakukan sebagai acar (melalui proses penjerukkan dengan campuran garam). Bagi masyarakat Gemencheh, Malaysia, maman merupakan satu sayuran yang dimasak bersama dengan [[ayam]], [[daging]] atau pun [[ikan bilis]].Rendang maman boleh dikatakan satu juadah kemestian pada setiap hari raya. Rendang maman ini boleh dimakan bersama [[nasi]], [[ketupat]], [[lemang]] atau pun [[nasi himpit]]. Rendang maman ini memerlukan santan yang banyak, cili api yang secukupnya dan juga asam keping untuk menghilangkan rasa pahit maman. == Khasiat == === Perubatan === Daun dan biji maman, digosok pada kulit secara terus, boleh menyebabkan berlakunya kulit melecur dan radang.<ref>Ong Hean Chooi, ''Sayuran:Khasiat Makanan dan Ubatan'', Utusan Publications & Distribution Sdn.Bhd ulangan cetak 2006, ISBN 967-61-1390-5</ref> '''''Biji maman''''' (guna sedikit saja), jika ditumbuk lumat dan kemudiannya ditelan, dapat mengeluarkan angin. Penggunaan berlebihan, boleh mengakibatkan angin dalam perut. Sekiranya, ia direbus, air rebusan biji ini boleh dijadikan ubatan luaran bagi merawat [[buasir]] dan [[reumatisme]]. Air rebusan tersebut, boleh diminum bagi merawat [[gonorea]] dan [[disenteri|cirit-birit]] (berlendir atau berdarah). Ekstrak biji pokok maman boleh dijadikan racun serangga. '''''Daun maman''''' yang dihancur dan disapu atau digosok, diletakkan pada bahagian belakang pinggang boleh menghilangkan rasa sakitnya. Selain itu, ia boleh digosok pada kulit yang gatal-gatal, pada reumatisme dan pada kepala (bagi menghilang sakit kepala). Sekiranya daun ini direbus, ia boleh diminum bagi melawaskan penghadaman, bagi melincinkan kahak, dan juga penawar bagi penyakit [[hati]] dan [[hempedu]]. '''''Akar pokok maman''''' dapat membangkitkan dan memelihara kulit yang kekurangan [[vitamin C]]. Bagi mendapatkan penawarnya ini, akar pokok maman perlu direbus dan dijadikan minuman. == Rujukan == {{reflist}} ==Pautan luar == * [https://www.mybis.gov.my/sp/15793 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2012&dt=0226&pub=Kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_01.htm Rendang Maman Gemencheh] {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Cleomaceae]] [[Kategori:Sayur]] k56l3m3i3k79zl4ca0ptteuwn0pdipk 0 72737 5650943 5388077 2022-08-22T09:39:25Z 60.53.32.173 wikitext text/x-wiki {{tarikh}} {{Takwim Ogos|float=right}} '''31 Ogos''' merupakan [[hari]] ke-243 (hari ke-244 dalam [[tahun lompat]]) dalam [[takwim Gregorius]]. Tinggal 122 hari sebelum memasuki tahun selepasnya. Hari ini juga merupakan [[Hari Kemerdekaan]] di [[Hari Kebangsaan Malaysia|Malaysia]] ([[1957]]). == Peristiwa == [[Fail:Abdul Hamid II in Balmoral Castle in 1867.jpg|thumb|130px|Sultan Abdul Hamid II]] * [[1056]] - [[Maharaja Byzantine|Maharani Byzantine]] [[Theodora (abad ke-11)|Theodora]] jatuh gering, beberapa hari kemudian mangkat tiba-tiba, tanpa meninggalkan anakanda untuk mewarisi [[takhta]], maka tamatnya [[dinasti Makedonia]]. * [[1142]] - Dengan bantuan [[Hiawatha]] dan [[Deganawidah]], puak-puak [[Iroquois]] menubuhkan Gabungan [[Haudenosaunee]]. * [[1422]] - [[Henry VI dari England|Henry VI]] menjadi Raja England pada usia sembilan bulan. * [[1803]] - [[Ekspedisi Lewis dan Clark|Lewis dan Clark]] memulakan ekspedisi mereka ke barat dengan meninggalkan bandar [[Pittsburgh, Pennsylvania]] pada pukul 11 pagi. * [[1864]] - [[Perang Saudara Amerika]]: Angkatan Kesatuan pimpinan Jeneral [[William T. Sherman]] melancarkan [[Pertempuran Jonesborough|serangan]] di [[Atlanta, Georgia]]. * [[1876]] - [[Abdul Hamid II]] ''(gambar)'' menjadi [[Senarai Sultan Empayar Uthmaniyyah|Sultan Empayar Uthmaniyyah]] apabila abangnya [[Murad V]] digulingkan. * [[1886]] - Sebuah [[Gempa bumi Charleston|gempa bumi]] meragut 100 nyawa di [[Charleston, Carolina Selatan]]. * [[1888]] - Mayat [[Mary Ann Nichols]] ditemui di [[Zaman Victoria|London Victoria]], kononnya mangsa [[pembunuh bersiri]] [[Jack the Ripper]] yang pertama. * [[1897]] - [[Thomas Edison]] mempatenkan projektor wayang terulung bernama [[Kinetoscope]]. * [[1907]] - Count [[Alexander Izvolsky]] dan Sir [[Arthur Nicolson]] menandatangani [[Pakatan Inggeris-Rusia|Konvensyen St. Petersburg]] yang melahirkan [[perikatan tentera|perikatan]] [[Pakatan Bertiga]]. * [[1914]] - [[Ecuador]] menandatangani [[perjanjian]] [[hak cipta]] [[Konvensyen Buenos Aires|Buenos Aires]]. * [[1915]] - [[Brazil]] menandatangani perjanjian hak cipta [[Konvensyen Buenos Aires|Buenos Aires]]. * [[1920]] - Dipimpin [[pasukan berkuda]]nya, [[Angkatan Tentera Poland]] mengalahkan [[Tentera Merah]] [[Bolshevik]] dalam [[Pertempuran Komarów]]. * [[1920]] - Rancangan berita [[radio]] pertama disiarkan oleh stesen 8MK di [[Detroit, Michigan]]. * [[1939]] - [[Jerman Nazi]] memperhebatkan serangan palsu terhadap stesen radio [[Peristiwa Gleiwitz]], untuk mencari alasan menyerang [[Poland]] pada hari berikutnya, maka tercetusnya [[Medan Eropah Perang Dunia II|Perang Dunia II di Eropah]]. * [[1942]] - Di [[Ternopil]], Ukraine barat, pada 4.30 pagi, pihak [[Schutzstaffel|SS]] [[Jerman]] menjalankan pengusiran [[Yahudi Eropah|Yahudi]] pertama dari [[ghetto]] Ternopil ke kem maut di [[Belzec]], melibatkan seramai 5,000 orang Yahudi. Ketika Jerman menawan Ternopil, bandar tersebut diduduki kira-kira 18,000 orang Yahudi. * [[1943]] - Kapal [[USS Harmon (DE-678)|USS ''Harmon'']], kapal [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] pertama yang dinamakan sempena orang berkulit hitam, ditauliahkan. * [[1945]] - [[Parti Liberal Australia]] diasaskan oleh [[Robert Menzies]]. * [[1948]] - Pelakon [[Robert Mitchum]] ditahan dalam serbuan dadah di [[Hollywood]]. Tidak lama kemudian dia didapati bersalah atas konspirasi jenayah memiliki [[ganja]] lalu dihukum penjara selama 60 hari. * [[1957]] - [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini Malaysia) [[Pemasyhuran Kemerdekaan Tanah Melayu|mendapat kemerdekaan]] daripada United Kingdom. [[Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan]] [[Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad|Tuanku Abdul Rahman]] dilantik sebagai [[Yang di-Pertuan Agong]] pertama, manakala Ketua Menteri Malaya [[Tunku Abdul Rahman]] dilantik sebagai [[Perdana Menteri Malaysia]] pertama. * [[1962]] - [[Trinidad dan Tobago]] merdeka. * [[1965]] - [[Pesawat]] [[Aero Spacelines Super Guppy]] terbang buat julung kalinya. * [[1968]] - [[Garfield Sobers]] menjadi ahli kriket pertama yang melakukan enam ''six'' dalam satu ''over''. * [[1978]] - William dan [[Emily Harris (SLA)|Emily Harris]], pengasas-pengasas [[Symbionese Liberation Army]], mengaku bersalah kerana menculik pewaris syarikat akhbar [[Patricia Hearst]] pada tahun 1974. * [[1980]] - [[Perjanjian Gdańsk]] ditandatangani. * [[1986]] - Pesawat [[Aeroméxico Flight 498]] terlanggar pesawat [[Piper Cherokee|Piper PA-28]] di atas [[Cerritos, California|Cerritos]], [[California]], mengorbankan 67 orang di udara dan 15 lagi di tanah. * [[1986]] - Selepas berlanggar dengan sebuah [[kapal kargo]], [[kapal samudera]] [[Kesatuan Soviet]] [[SS Admiral Nakhimov|''Admiral Nakhimov'']] tenggelam ke dalam [[Laut Hitam]] dalam masa 7 minit, mengorbankan lebih 400 penumpang. * [[1991]] - [[Kyrgyzstan]] mengisytiharkan kemerdekaan daripada Kesatuan Soviet. * [[1992]] - [[Pascal Lissouba]] dilantik sebagai [[Presiden Republik Congo|Presiden]] [[Republik Congo]] selepas satu pilihan raya [[sistem parti berbilang|parti berbilang]] sekaligus mengakhiri pemerintahan satu parti penyokong [[Marxisme]]. * [[1993]] - Kapal [[HMS Mercury (1941)|HMS ''Mercury'']] dihentikan setelah bertauliah selama 52 tahun. * [[1994]] - [[Tentera Republik Ireland Sementara]] mengisytiharkan [[gencatan senjata]]. * [[1997]] - [[Diana, Puteri Wales]] dan temannya [[Dodi Al-Fayed]] terbunuh dalam satu [[kemalangan]] kelajuan tinggi di terowong jalan [[Pont de l'Alma]] di [[Paris]]. * [[1998]] - [[Korea Utara]] dilaporkan melancarkan [[satelit buatan]] pertamanya bernama ''[[Kwangmyongsong]]''. * [[1999]] - [[Letupan Pangsapuri Rusia]] pertama berlaku di [[Moscow]], membunuh satu orang dan mencederakan 40 lagi. * [[2005]] - Kejadian [[Rempuhan jambatan Baghdad|merempuh-rempuh]] di [[Jambatan Al-Aaimmah]] di [[Baghdad]] membunuh 1,199 orang. * [[2006]] - Hasil seni lukis ''[[The Scream]]'' karya [[Edvard Munch]] yang dicuri pada 22 Ogos 2004, dijumpai semula dalam satu serbuan oleh polis [[Norway]]. Lukisan terbabit dikatakan lebih baik keadaannya berbanding dahulu. * [[2007]] - [[Taliban]] membebaskan saki-baki [[Krisis Tebusan Korea Selatan 2007|tebusan Korea Selatan]] sebaik sahaja Korea Selatan bersetuju untuk mengundurkan 200 anggota tenteranya dalam masa setahun dan menggantung tugas mubaligh di Afghanistan. * [[2009]] - [[Parti Demokratik Jepun]] pimpinan [[Yukio Hatoyama]] memenangi [[pilihan raya umum Jepun 2009|pilihan raya umum Jepun]], mengakhiri pemerintahan berterusan hampir setengah abad oleh [[Parti Demokratik Liberal (Jepun)|LDP]]. == Kelahiran == * [[1807]] - [[John Young, Baron Lisgar Pertama]], [[Gabenor Jeneral Kanada]] [[Senarai Gabenor Jeneral Kanada|Ke-2]] * [[1879]] – [[Maharaja Taishō]] dari [[Empayar Jepun|Jepun]] (lahir 1926) * [[1907]] - [[Ramon Magsaysay]], [[Presiden Filipina]] ke-7 * [[1947]] – [[Somchai Wongsawat]], peguam dan [[Perdana Menteri Thailand]] ke-26 * [[1970]] – Permaisuri [[Rania dari Jordan|Rania]] * [[1982]] – [[G. Willow Wilson]], wartawan dan penulis dari Amerika Syarikat ==Kematian== * [[1867]] - [[Charles Baudelaire]], penyair [[Perancis]] * [[1997]] - [[Diana, Puteri Wales]] * [[2002]] - [[Wong Pow Nee]], [[Ketua Menteri Pulau Pinang]] pertama {{Haribulan}} [[Kategori:Ogos]] [[Kategori:Hari dalam tahun]] mo6k26chfbjubtrvboyz8iz2ubpxqke 5651002 5650943 2022-08-22T11:01:04Z Tofeiku 106751 Membalikkan suntingan oleh [[Special:Contributions/60.53.32.173|60.53.32.173]] ([[User talk:60.53.32.173|Perbincangan]]) kepada versi terakhir oleh [[User:Stang|Stang]] wikitext text/x-wiki {{tarikh}} {{Takwim Ogos|float=right}} '''31 Ogos''' merupakan [[hari]] ke-243 (hari ke-244 dalam [[tahun lompat]]) dalam [[takwim Gregorius]]. Tinggal 122 hari sebelum memasuki tahun selepasnya. Hari ini juga merupakan [[Hari Kemerdekaan]] di [[Hari Kebangsaan Malaysia|Malaysia]] ([[1957]]), [[Trinidad dan Tobago]] ([[1962]]) dan [[Kyrgyzstan]] ([[1991]]). == Peristiwa == [[Fail:Abdul Hamid II in Balmoral Castle in 1867.jpg|thumb|130px|Sultan Abdul Hamid II]] * [[1056]] - [[Maharaja Byzantine|Maharani Byzantine]] [[Theodora (abad ke-11)|Theodora]] jatuh gering, beberapa hari kemudian mangkat tiba-tiba, tanpa meninggalkan anakanda untuk mewarisi [[takhta]], maka tamatnya [[dinasti Makedonia]]. * [[1142]] - Dengan bantuan [[Hiawatha]] dan [[Deganawidah]], puak-puak [[Iroquois]] menubuhkan Gabungan [[Haudenosaunee]]. * [[1422]] - [[Henry VI dari England|Henry VI]] menjadi Raja England pada usia sembilan bulan. * [[1803]] - [[Ekspedisi Lewis dan Clark|Lewis dan Clark]] memulakan ekspedisi mereka ke barat dengan meninggalkan bandar [[Pittsburgh, Pennsylvania]] pada pukul 11 pagi. * [[1864]] - [[Perang Saudara Amerika]]: Angkatan Kesatuan pimpinan Jeneral [[William T. Sherman]] melancarkan [[Pertempuran Jonesborough|serangan]] di [[Atlanta, Georgia]]. * [[1876]] - [[Abdul Hamid II]] ''(gambar)'' menjadi [[Senarai Sultan Empayar Uthmaniyyah|Sultan Empayar Uthmaniyyah]] apabila abangnya [[Murad V]] digulingkan. * [[1886]] - Sebuah [[Gempa bumi Charleston|gempa bumi]] meragut 100 nyawa di [[Charleston, Carolina Selatan]]. * [[1888]] - Mayat [[Mary Ann Nichols]] ditemui di [[Zaman Victoria|London Victoria]], kononnya mangsa [[pembunuh bersiri]] [[Jack the Ripper]] yang pertama. * [[1897]] - [[Thomas Edison]] mempatenkan projektor wayang terulung bernama [[Kinetoscope]]. * [[1907]] - Count [[Alexander Izvolsky]] dan Sir [[Arthur Nicolson]] menandatangani [[Pakatan Inggeris-Rusia|Konvensyen St. Petersburg]] yang melahirkan [[perikatan tentera|perikatan]] [[Pakatan Bertiga]]. * [[1914]] - [[Ecuador]] menandatangani [[perjanjian]] [[hak cipta]] [[Konvensyen Buenos Aires|Buenos Aires]]. * [[1915]] - [[Brazil]] menandatangani perjanjian hak cipta [[Konvensyen Buenos Aires|Buenos Aires]]. * [[1920]] - Dipimpin [[pasukan berkuda]]nya, [[Angkatan Tentera Poland]] mengalahkan [[Tentera Merah]] [[Bolshevik]] dalam [[Pertempuran Komarów]]. * [[1920]] - Rancangan berita [[radio]] pertama disiarkan oleh stesen 8MK di [[Detroit, Michigan]]. * [[1939]] - [[Jerman Nazi]] memperhebatkan serangan palsu terhadap stesen radio [[Peristiwa Gleiwitz]], untuk mencari alasan menyerang [[Poland]] pada hari berikutnya, maka tercetusnya [[Medan Eropah Perang Dunia II|Perang Dunia II di Eropah]]. * [[1942]] - Di [[Ternopil]], Ukraine barat, pada 4.30 pagi, pihak [[Schutzstaffel|SS]] [[Jerman]] menjalankan pengusiran [[Yahudi Eropah|Yahudi]] pertama dari [[ghetto]] Ternopil ke kem maut di [[Belzec]], melibatkan seramai 5,000 orang Yahudi. Ketika Jerman menawan Ternopil, bandar tersebut diduduki kira-kira 18,000 orang Yahudi. * [[1943]] - Kapal [[USS Harmon (DE-678)|USS ''Harmon'']], kapal [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] pertama yang dinamakan sempena orang berkulit hitam, ditauliahkan. * [[1945]] - [[Parti Liberal Australia]] diasaskan oleh [[Robert Menzies]]. * [[1948]] - Pelakon [[Robert Mitchum]] ditahan dalam serbuan dadah di [[Hollywood]]. Tidak lama kemudian dia didapati bersalah atas konspirasi jenayah memiliki [[ganja]] lalu dihukum penjara selama 60 hari. * [[1957]] - [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini Malaysia) [[Pemasyhuran Kemerdekaan Tanah Melayu|mendapat kemerdekaan]] daripada United Kingdom. [[Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan]] [[Tuanku Abdul Rahman ibni Almarhum Tuanku Muhammad|Tuanku Abdul Rahman]] dilantik sebagai [[Yang di-Pertuan Agong]] pertama, manakala Ketua Menteri Malaya [[Tunku Abdul Rahman]] dilantik sebagai [[Perdana Menteri Malaysia]] pertama. * [[1962]] - [[Trinidad dan Tobago]] merdeka. * [[1965]] - [[Pesawat]] [[Aero Spacelines Super Guppy]] terbang buat julung kalinya. * [[1968]] - [[Garfield Sobers]] menjadi ahli kriket pertama yang melakukan enam ''six'' dalam satu ''over''. * [[1978]] - William dan [[Emily Harris (SLA)|Emily Harris]], pengasas-pengasas [[Symbionese Liberation Army]], mengaku bersalah kerana menculik pewaris syarikat akhbar [[Patricia Hearst]] pada tahun 1974. * [[1980]] - [[Perjanjian Gdańsk]] ditandatangani. * [[1986]] - Pesawat [[Aeroméxico Flight 498]] terlanggar pesawat [[Piper Cherokee|Piper PA-28]] di atas [[Cerritos, California|Cerritos]], [[California]], mengorbankan 67 orang di udara dan 15 lagi di tanah. * [[1986]] - Selepas berlanggar dengan sebuah [[kapal kargo]], [[kapal samudera]] [[Kesatuan Soviet]] [[SS Admiral Nakhimov|''Admiral Nakhimov'']] tenggelam ke dalam [[Laut Hitam]] dalam masa 7 minit, mengorbankan lebih 400 penumpang. * [[1991]] - [[Kyrgyzstan]] mengisytiharkan kemerdekaan daripada Kesatuan Soviet. * [[1992]] - [[Pascal Lissouba]] dilantik sebagai [[Presiden Republik Congo|Presiden]] [[Republik Congo]] selepas satu pilihan raya [[sistem parti berbilang|parti berbilang]] sekaligus mengakhiri pemerintahan satu parti penyokong [[Marxisme]]. * [[1993]] - Kapal [[HMS Mercury (1941)|HMS ''Mercury'']] dihentikan setelah bertauliah selama 52 tahun. * [[1994]] - [[Tentera Republik Ireland Sementara]] mengisytiharkan [[gencatan senjata]]. * [[1997]] - [[Diana, Puteri Wales]] dan temannya [[Dodi Al-Fayed]] terbunuh dalam satu [[kemalangan]] kelajuan tinggi di terowong jalan [[Pont de l'Alma]] di [[Paris]]. * [[1998]] - [[Korea Utara]] dilaporkan melancarkan [[satelit buatan]] pertamanya bernama ''[[Kwangmyongsong]]''. * [[1999]] - [[Letupan Pangsapuri Rusia]] pertama berlaku di [[Moscow]], membunuh satu orang dan mencederakan 40 lagi. * [[2005]] - Kejadian [[Rempuhan jambatan Baghdad|merempuh-rempuh]] di [[Jambatan Al-Aaimmah]] di [[Baghdad]] membunuh 1,199 orang. * [[2006]] - Hasil seni lukis ''[[The Scream]]'' karya [[Edvard Munch]] yang dicuri pada 22 Ogos 2004, dijumpai semula dalam satu serbuan oleh polis [[Norway]]. Lukisan terbabit dikatakan lebih baik keadaannya berbanding dahulu. * [[2007]] - [[Taliban]] membebaskan saki-baki [[Krisis Tebusan Korea Selatan 2007|tebusan Korea Selatan]] sebaik sahaja Korea Selatan bersetuju untuk mengundurkan 200 anggota tenteranya dalam masa setahun dan menggantung tugas mubaligh di Afghanistan. * [[2009]] - [[Parti Demokratik Jepun]] pimpinan [[Yukio Hatoyama]] memenangi [[pilihan raya umum Jepun 2009|pilihan raya umum Jepun]], mengakhiri pemerintahan berterusan hampir setengah abad oleh [[Parti Demokratik Liberal (Jepun)|LDP]]. == Kelahiran == * [[1807]] - [[John Young, Baron Lisgar Pertama]], [[Gabenor Jeneral Kanada]] [[Senarai Gabenor Jeneral Kanada|Ke-2]] * [[1879]] – [[Maharaja Taishō]] dari [[Empayar Jepun|Jepun]] (lahir 1926) * [[1907]] - [[Ramon Magsaysay]], [[Presiden Filipina]] ke-7 * [[1947]] – [[Somchai Wongsawat]], peguam dan [[Perdana Menteri Thailand]] ke-26 * [[1970]] – Permaisuri [[Rania dari Jordan|Rania]] * [[1982]] – [[G. Willow Wilson]], wartawan dan penulis dari Amerika Syarikat ==Kematian== * [[1867]] - [[Charles Baudelaire]], penyair [[Perancis]] * [[1997]] - [[Diana, Puteri Wales]] * [[2002]] - [[Wong Pow Nee]], [[Ketua Menteri Pulau Pinang]] pertama {{Haribulan}} [[Kategori:Ogos]] [[Kategori:Hari dalam tahun]] fzopqmd1ew1srlk786pv3duw73kcodw 0 73860 5651046 5624847 2022-08-22T11:49:21Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = Terung bulu<br>Terung asam<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Solanum_lasiocarpum.jpg |image_caption = Sebuah lukisan ringkas terung asam. |regnum = [[Tumbuhan]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Asterids]] |ordo = [[Solanales]] |familia = [[Solanaceae]] |genus = ''[[Solanum]]'' |species = '''''S. ferox''''' |binomial = ''Solanum ferox'' | binomial_authority=([[Carolus Linnaeus|L.]]) |synonyms = ''Solanum lasiocarpum''<ref>[http://www.efloras.org/browse.aspx?flora_id=2&name_str=Solanum+ferox&btnSearch=Search&chkAllFloras=on ''Solanum ferox'' = ''Solanum lasiocarpum'']</ref> |}} '''Terung bulu''' ({{Jawi|تروڠ بولو}}), '''terung asam''' atau '''terung Iban''' ialah sayuran yang sering dijadikan perisa dalam masakan. Pokok Terung Bulu ini menarik minat pakar botani kerana ia memiliki persamaan yang ketara dengan, dan kelihatannya kaitan rapat dengan speseis Amerika Selatan, terutamanya ''cocona'' (S. sessiliflorum), ''naranjilla'' (S. quitoense), dan ''pseudolulo'' (S. pseudolulo). Apabila ditanam di luar julat asal mereka, kesemua empat tumbuhan mudah dikacuk menghasilkan keturunan yang mandul. Ini memiliki potensi bagi meningkatkan keuntungan perdagangan bagi setiap spesies ditempat lain dunia.<ref>[http://www.nhm.ac.uk/research-curation/research/projects/solanaceaesource/taxonomy/description-detail.jsp?spnumber=3386 ''Solanum lasiocarpum'']</ref> Tanaman genetik yang terhasil tidak mampu dibiakkan lebih lanjut oleh para petani, dengan itu memaksa petani terus membeli biji benih daripada syarikat pengeluar secara berterusan. Selain itu, pencemaran genetik melalui pendebungaan spesies asal dengan tanaman genetik berkemungkinan untuk meenghasilkan anak pokok yang mandul, mendorong kepada kepupusan spesies asal. ==Taburan== Tempat asal terung bulu tumbuh tidak jelas diketahui. Taburannya ialah dari India hingga ke bahagian Papua New Guinea, termasuklah semua negara sekitar Asia Tenggara. Terung bulu ada yang ditanam dan ada juga yang tumbuh liar. ==Morfologi== [[Pokok herba]] atau pokok renek yang kecil, ketinggian antara 1-2 m, mempunyai bulu lebat, biasanya mempunyai duri yang lurus dan tajam. [[Daun]] ringkas, bentuk bujur telur yang lebar, panjang 5-40 cm dan lebar 3-40 cm. Tangkain daun 5-16 cm panjang. [[Bunga]] dalam jambak mengandungi hingga 10 kuntum, kelopak bunga berwarna putih atau ungu. [[Buah]] bulat, ukuran diameter 1.5-3 cm, warna kuning diselaputi rerambut lebat, panjang, warna putih. ===Kandungan=== Buah terung asam mengandungi air, karbohidrat, protein, lemak, serat, mineral dan vitamin. ==Penanaman== Terung bulu ditanam dengan biji dan mengambil masa lebih 2 minggu sebelum bercambah. Biasanya pokok akan mula berbunga antara 3-4 bulan selepas disemai. Lebah ialah agen penting [[pendebungaan]] yang paling berkesan. Pokok terung bulu biasanya menghasilkan sebiji atau dua biji buah pad setiap buku. Pokok biasanya terus menghasilkan buah selama satu tahun. ==Penyakit/Perosak== Terung bulu biasanya tidak menghadapi sebarang masalah penyakit atau [[perosak]] yang serius. ==Khasiat== ===Masakan=== Buahnya sering dijadikan sebagai semakin penyedap rasa dalam masakan tradisional Melayu seperti masak lemak ikan darat atau kari.<ref>[http://myherba.com/index.php/rahsia-herba/rahsia-ulam-ulaman/134-terung-bulu.html Terung Bulu]</ref>, <ref>[http:// www.melur.com/myherba.asp?plant_id=128&cat= Terung Asam]</ref> Buah terung ini mempunyai rasa masam yang dapat merangsang selera dan mampu menghilang bau hanyir ikan darat. Di India, penduduk tempatan menggunakannya sebagai perasa masam dalam masakan kari. Di Thailand, sos khas yang dikenali sebagai nam prek dihasilkan dengan menggunakan buahnya.<ref>{{cite book|title=Solanaceae, biology and systematics|editor=William G. D'Arcy|url=http://books.google.com/books?id=fCt3zd8cGaIC|year=1986|ISBN=0231057806}}</ref> ===Ubatan=== Selain itu ia ditanam secara meluas di Asia tropika, ia juga diberikan kepada orang sakit sebagai perubatan tradisi.<ref>http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxon.pl?416240</ref> == Rujukan == {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/47095 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [http://www.nhm.ac.uk/research-curation/research/projects/solanaceaesource/taxonomy/description-detail.jsp?spnumber=3386 ''Solanum lasiocarpum''] on Solanaceae Source {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Terung]] [[Kategori:Asam]] [[Kategori:Solanaceae]] [[id:Terung Dayak]] jobcsqag8xuln0m0in84lerbv28gc5o 0 74751 5650543 5331576 2022-08-21T14:06:47Z 2402:1980:82D5:B8D6:0:0:0:1 "Memperbetulkan ejaan": "inbunda". wikitext text/x-wiki '''Pendidikan dalam bahasa ibunda''' telah menjadi perdebatan oleh pelbagai pihak. Pelbagai kajian telah menunjukkan bahawa seseorang kanak-kanak mampu memahami dan belajar dengan lebih baik dalam bahasa ibunda mereka. Bagaimanapun halangan politik dan ekonomi amat besar dan mungkin memberi kesan kepada pembelajaran kanak-kanak tersebut. Kajian yang memakan masa bertahun-tahun, oleh [[UNESCO]], menunjukkan kanak-kanak yang mula belajar dalam bahasa ibunda mampu bermula lebih baik, dan berterusan belajar lebih baik, berbanding mereka yang belajar dengan bahasa baru. Keadaan yang sama bagi mereka yang dewasa yang cuba belajar membaca. Rumusan ini telah mulai diterima ramai, tetapi masih banyak kerajaan di seluruh dunia yang masih berkeras memaksa bahasa asing dalam pengajaran anak-anak sebahagiannya disebabakan kesilapan cubaan kearah modenisasi. Seringkali pengalaman kanak-kanak yang dihumban dalam persekitaran asing, tanpa bantuan keluarga, dan dipaksa memahasi bahasa asing untuk membaca dan pengajian yang mencabar lain. Pengalaman menakutkan dan kekeliruan bukanlah satu persekitaran yang baik bagi seorang kanak-kanak mendapat ilmu. Tambahan lagi pertaruhannya adalah tinggi. Bagi pelajar yang ketinggalan, mereka mungkin dilabelkan sebagai pelajar lembam (malah mungkin "cacat pembelajaran") dan ini meningkatkan kemungkinan mereka tercicir dalam bidang pembelajaran. Masa depan mereka turut bergantung kepada prestasi persekolahan mereka pada usia awal. Semenjak generasi dahulu, penyelidik telah mempersoalkan teori ''immersion'' di mana kanak-kanak dikelilingi bahasa tunggal bagi memaksa mereka belajar dalam bahasa tersebut. Psikholinguistik – kajian mengenai perkembangan bahasa dan peranannya dalam perkembangan kognitif - telah memperkukuhkan rasional bagi persekolahan dwi bahasa. Tetapi sains lambat menembusi perbincangan pendapat mengenai bahasa. Salah satu sebabnya adalah kajian bilingualism adalah jurusan yang baru berkembang yang hasil kajiannya masih tidak kemas (''tentative''). Sebagai contoh, penyelidik telah menyingkirkan pendapat bahawa belajar dalam dua bahasa sebagai mengelirukan fikiran kanak-kanak, tetapi masih tidak dapat membuktikan apa yang disyaki ramai: bahawa pembelajaran pelbagai bahasa yang seimbang mampu memberi kelebihan intelektual. Kenji Hakuta, psikhologis dari Universiti Stanford, menjejak sejarah kekeliruan (''puzzle'') ini dalam bukunya ''Mirror of Language: The Debate on Bilingualism.'' ==Pautan luar== * [http://portal.unesco.org/education/en/ev.php-URL_ID=20263&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html The mother-tongue dilemma.] * [http://www.google.com.my/search?hl=en&safe=off&sa=X&oi=spell&resnum=0&ct=result&cd=1&q=education+instruction+in+mother+tongue&spell=1 Carian Google.] * http://ourworld.compuserve.com/homepages/JWCRAWFORD/HYTCH8.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930082153/http://ourworld.compuserve.com/homepages/JWCRAWFORD/HYTCH8.htm |date=2007-09-30 }} * http://www.iol.co.za/index.php?from=rss_South%20Africa&set_id=1&click_id=13&art_id=vn20070822112244108C753322 * http://www.migrationinformation.org/Feature/display.cfm?id=282 * [http://ourworld.compuserve.com/homepages/jwcrawford/Krashen3.htm Bilingual Education: Arguments For and (Bogus) Arguments Against.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929074345/http://ourworld.compuserve.com/homepages/jwcrawford/Krashen3.htm |date=2007-09-29 }} * [http://www.azcentral.com/families/education/articles/0228ellprimer0228.html English-only immersion debated for schools.] [[Kategori:Pendidikan]] 1i6kqlpu3rr7n05ofhmqk3aorob78y3 0 77124 5650528 5650377 2022-08-21T13:25:23Z Sjö 162750 Membatalkan semakan 5650377 oleh [[Special:Contributions/137.101.64.238|137.101.64.238]] ([[User talk:137.101.64.238|Perbincangan]]) vandal wikitext text/x-wiki {{kegunaanlain|Cola (nyahkekaburan)}} {{Infobox Beverage |name=Mecca-Cola |image=<!-- Deleted image removed: [[Image:Mecca-Cola.jpg]] --> |logo=[[Fail:MeccaColaLogo.jpg]] |type=[[Kola]] |manufacturer=Mecca Cola World Company |origin=[[Perancis]] |introduced=November 2002 |discontinued= |related=[[Coca-Cola]], [[Zam Zam Cola]], [[Qibla Cola]] |variants= }} '''Mecca-Cola''' ialah [[minuman ringan|minuman berkarbonat]] [[kola|berperisa kola]] yang merupakan produk utama '''Mecca Cola World Company''', dipasarkan sebagai produk alternatif [[AS]] seperti [[Coca-Cola]] dan [[Pepsi-Cola]]. Nama produk ini mengandung transliterasi [[abjad Latin]] untuk &#1605;&#1603;&#1577; &#1575;&#1604;&#1605;&#1603;&#1585;&#1605;&#1577; ([[Makkah al-Mukarramah]], atau "[[Makkah]]", [[bahasa Inggeris]]:''Mecca''), kota suci [[Islam]] di [[Arab Saudi]]. Dilancarkan di [[Perancis]] pada [[November]] [[2002]], oleh usahawan Tawfik Mathlouthi, sebagai alat membantu rakyat [[Palestin]] dengan menyediakan keperluan buat produk alternatif di negara [[Eropah]]. Minuman ini diilhamkan daripada minuman ringan [[Iran]] yang terkenal, [[Zam Zam Cola]], dan sangat popular di [[Arab Saudi]] dan [[Bahrain]], dan diputuskan pelancaran patennya sendiri ketika ia tidak bersetuju dalam kontrak pengedaran bersama Zam Zam Cola. Dalam giliran, Mecca-Cola mengilhamkan pembentukan [[Qibla Cola]]. Kini, Mecca-Cola dijual secara meluas di [[Timur Tengah]] dan di daerah tertentu seperti di [[Eropah]], [[Asia]], dan [[Afrika]]. Walaupun produk ini diciptakan di Perancis, kini perusahaan ini berpusat di [[Dubai]], [[Emiriah Arab Bersatu]]. Salah satu perjanjiannya ialah untuk menyumbang 10% keuntungannya untuk projek kemanusiaan (seperti sekolah) di daerah [[Palestin]], dan 10% lainnya untuk sumbangan [[amal]] di negeri-negeri minuman ini dijual. Pendiriannya yang tidak berkompromi ini ditonjolkan melalui slogan syarikat ini, yang muncul di semua barangannya: "''No more drinking stupid, drink with commitment!''" ("Tidak lagi minum begitu sahaja, minum dengan kesungguhan!") Di samping penghasilan kola, syarikat ini juga menjual minuman ringan berperisa buah dibawah nama Mecca-Cola. Syarikat ini juga ialah penaja &mdash; dan minuman rasmi &mdash; Sidang [[OIC]] pada [[Oktober]] [[2003]] yang diadakan di [[Malaysia]]. == Rujukan == * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2640259.stm Mecca Cola challenges US rival] ''[[BBC News]]'' - [[8 Januari]] [[2003]] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2207565.stm Islamic cola 'selling well in Saudi'] ''[[BBC News]]'' - [[21 Agustus]] [[2002]] * [http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2000574.stm 'Islamic' cola benefits from boycott] ''[[BBC News]]'' - [[21 Mei]] [[2002]] == Pautan luar == * [http://www.mecca-cola.com/en/index.php Mecca-Cola] [[Kategori:Kola]] iv6yu92yi8jk0fn2iulmk14lxqgh9ty 0 78913 5650764 5650487 2022-08-22T02:09:46Z Md Nur Hanif 281507 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]]. ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] 3jo6zq8p8n597zclxqzsgtyb2xsjiaf 5650765 5650764 2022-08-22T02:12:13Z Md Nur Hanif 281507 /* 2010-kini: Pertumbuhan */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]].<ref>[https://www.melakahariini.my/melaka-jadi-tumpuan-sukan-sepak-takraw-km/ Melaka jadi tumpuan sukan sepak takraw – KM]</ref> ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] rf5m87ruq49l94omem30x9x35okfkmq 5650927 5650765 2022-08-22T09:13:28Z 27.125.250.131 /* Sejarah */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. Pada 31 Ogos 2006, Astro menambah tujuh saluran: Astro Aruna , Astro Kirana , Astro Ceria , CCTV-4 , WaTV , Zee Variasi dan Animax . Pada 1 November 2006, Astro News diterbitkan bersama dengan agensi berita nasional Bernama , dengan yang pertama mengambil masa dua belas minit program itu untuk umum . Berita itu juga diterjemahkan ke dalam bahasa Cina di Astro AEC , Bahasa Melayu di Astro Ria , dan Bahasa Tamil di Astro Vaanavil . Pada 28 Disember 2006, Astro menambah empat saluran: BBC Entertainment , ETTV Asia , Al Jazeera English dan TV9 . ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]].<ref>[https://www.melakahariini.my/melaka-jadi-tumpuan-sukan-sepak-takraw-km/ Melaka jadi tumpuan sukan sepak takraw – KM]</ref> ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] hb7mh7ef8jxohkg5iwha1uaigon4vqc 5650930 5650927 2022-08-22T09:17:29Z 27.125.250.35 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. Pada 31 Ogos 2006, Astro menambah tujuh saluran: Astro Aruna , Astro Kirana , Astro Ceria , CCTV-4 , WaTV , Zee Variasi dan Animax . Pada 1 November 2006, Astro News diterbitkan bersama dengan agensi berita nasional Bernama , dengan yang pertama mengambil masa dua belas minit program itu untuk umum . Berita itu juga diterjemahkan ke dalam bahasa Cina di Astro AEC , Bahasa Melayu di Astro Ria , dan Bahasa Tamil di Astro Vaanavil . Pada 28 Disember 2006, Astro menambah empat saluran: [[BBC Entertainment]], [[Eastern Television|ETTV Asia]], [[Al Jazeera English]] dan [[TV9 (Malaysia)|TV9]]. ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]].<ref>[https://www.melakahariini.my/melaka-jadi-tumpuan-sukan-sepak-takraw-km/ Melaka jadi tumpuan sukan sepak takraw – KM]</ref> ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] du505wwzqb0hoczrukgr2jphva7bj79 5650932 5650930 2022-08-22T09:18:59Z 27.125.250.131 /* 1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. Pada 31 Ogos 2006, Astro telah menambah tujuh saluran: [[Astro Aruna]], [[Astro Citra|Astro Kirana]], [[Astro Ceria]], [[CCTV-4]], [[w:ms:WaTV| WaTV]], [[Zee Variasi]] dan [[Animax]]. Pada 1 November 2006, [[Astro Awani|Berita Astro]] telah diterbitkan bersama dengan [[Bernama]] al [[[agensi berita]], dengan yang pertama mengambil dua belas minit program untuk [ [umum]]. [[berita]] juga diterjemahkan ke dalam [[bahasa Cina|Bahasa Cina]] pada [[Astro AEC]], [[bahasa Melayu|Melayu]] pada [[Astro Ria]], dan [[bahasa Tamil|Tamil] ] di [[Astro Vaanavil]]. Pada 28 Disember 2006, Astro menambah empat saluran: [[BBC Entertainment]], [[Eastern Television|ETTV Asia]], [[Al Jazeera English]] dan [[TV9 (Malaysia)|TV9]]. ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]].<ref>[https://www.melakahariini.my/melaka-jadi-tumpuan-sukan-sepak-takraw-km/ Melaka jadi tumpuan sukan sepak takraw – KM]</ref> ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] suhde4hdzxqali11c9qpz7zmdti1xb2 5650933 5650932 2022-08-22T09:22:56Z 27.125.250.179 /* Sejarah */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Measat Broadcast Network Systems Sdn Bhd | logo = Astro_logo_-_Magenta_-_Copy.png | type = [[Anak syarikat]] | foundation = {{start date and age|df=yes|1996|6|1}} | founder = [[Ananda Krishnan]] | location = AABC, Lebuhraya Puchong-Sg. Besi, Bukit Jalil, [[Kuala Lumpur, Malaysia]] | area_served = Malaysia | key_people = [[Zaki Azmi]], Pengerusi <br/> Henry Tan Poh Hock, CEO | industry = Penyiaran, media massa | products = [[Satelit siaran terus]]<br/>[[TV mudah alih]]<br/>[[TV Internet]] | revenue = {{increase}} RM5.613 juta (Q1 2017){{Citation needed|date=April 2020}} | operating_income = {{decrease}} RM777.71 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | net_income = {{increase}} RM447.95 juta (2014)<ref name="bursamarketplace.com">{{Cite web |url=http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |title=Archived copy |access-date=20 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150724121534/http://www.bursamarketplace.com/index.php?ch=ch_themarket&pg=pg_tm_stocksss&ac=2058&sch=ch_stocks_financials |archive-date=24 July 2015 |url-status=dead }}</ref> | num_employees = | parent = [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Berhad]] | subsid = [[NJOI]] | homepage = {{URL|http://www.astro.com.my/}} }} '''Astro''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: استرو; '''All-Asia Satellite Television and Radio Operator''') ({{Myx|ASTRO}}) merupakan penyedia perkhidmatan [[televisyen]] bersatelit dan [[radio]] berbayar pertama di [[Malaysia]] tetapi telah berkembang ke negara [[Brunei]] berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia. Perkhidmatan ini dijalankan di bawah kelolaan All Asia Broadcast Centre (ABC) yang terletak di [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]]. Astro dimiliki hak sepenuhnya oleh [[MEASAT|MEASAT Broadcast Network Systems]], di bawah syarikat [[Astro Malaysia Holdings|Astro Malaysia Holdings Bhd]]. Perkhidmatan penyiaran Astro kini tidak terhad kepada satelit berbayar, bahkan juga menerusi [[IPTV]] ([[Astro IPTV]]) dan penyiaran satelit percuma ([[NJOI]]). {{pp-vandalism}} == Sejarah == ===1996-2006: Penubuhan dan pertumbuhan syarikat=== Astro rasmi memulakan siarannya berkedudukan dan berpusat di [[Kuala Lumpur]], bandar raya terbesar dan ibu kota negara di Malaysia pada 1 Jun 1996 menggunakan satelit [[MEASAT|MEASAT-1]] yang hanya menawarkan 22 saluran televisyen dan 5 saluran radio telah rasmi ditaja daripada [[Philips]] yang rasmi dikenali sebagai '''[[Philips]] Astro'''. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama || Bahasa || Format |- ! colspan=4| Televisyen (22 saluran) |- ! 1 | [[TV1]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] dan [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=2|Siaran terestrial digital |- ! 2 | [[TV2]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]], [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]], [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Mandarin|Mandarin]] dan [[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) dan [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 3 | [[Astro Ria]] | [[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]] | Aneka Melayu |- ! 4 | [[Astro AEC]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Hokkien|Hokkien]], [[Bahasa Taiwan|Taiwan]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | rowspan=2|Aneka Asia |- ! 5 | [[Astro Wah Lai Toi]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]]) |- ! 6 | [[Astro Vaanavil]] | [[Bahasa Tamil|Tamil]], [[Bahasa Malayalam|Malayalam]] dan [[Bahasa Telugu|Telugu]] | Aneka India |- ! 7 | [[:en:CNN International Asia Pacific|CNN International Asia Pacific]] | rowspan=9|[[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | rowspan=3|Berita |- ! 8 | [[CNBC Asia]] |- ! 9 | [[:en:Asia Business News|Asia Business News]] |- ! 10 | [[:en:Discovery Channel (Southeast Asian TV channel)|Discovery Channel Asia]] | Pembelajaran |- ! 11 | [[National Geographic Channel (Asia)|NBC Asia]] | Aneka Inggeris |- ! 12 | [[Fox Sports Asia|ESPN Asia]] | rowspan=2| Sukan |- ! 13 | [[Fox Sports Asia|STAR Sports]] |- ! 14 | [[HBO Asia]] | rowspan=2|Filem |- ! 15 | [[Star Movies|STAR Movies]] |- ! 16 | [[:en:Star Chinese Movies|STAR Mandarin Movies]] | [[Bahasa Cina|Cina]] ([[Bahasa Kantonis|Kantonis]] dan [[Bahasa Mandarin|Mandarin]]) | Aneka Asia |- ! 17 | [[Metro-Goldwyn-Mayer|MGM Gold]] | rowspan=7| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | Filem |- ! rowspan=2| 18 | [[Cartoon Network (saluran TV Asia)|Cartoon Network Asia]] (06:00-21:00) | Kanak-kanak |- | [[:en:Turner Classic Movies (Asian TV channel)|Turner Network Television Asia]] (21:00-06:00) | Filem |- ! 19 | [[Disney Channel Asia]] | Kanak-kanak |- ! 20 | [[Star World|STAR Plus]] | rowspan=3|Aneka Inggeris |- ! 21 | [[Channel V|Channel [V]]] |- ! 22 | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] |- ! colspan=4| Radio (5 saluran) |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|Hitz FM]] | rowspan=5| [[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]] | [[:en:Contemporary hit radio|Top 40 (CHR)]] dan [[:en:American Top 40|US Top 40]] |- ! 853 | [[My (stesen radio)|TalkRadio]] | [[Berita]] dan [[:en:Talk radio|Talk]] |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Light & Easy]] | [[:en:Easy listening|Easy listening]] dan [[:en:Oldies|Oldies]] |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix FM]] | [[:en:Adult contemporary music|Kontemporari dewasa]] |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|Classic Rock]] | [[:en:Classic rock|Rock klasik]] |} Pada 29 September 2003, Astro telah rasmi melancarkan logo dan perkataan baharu kepada huruf kecil '''astro''' dan telah rasmi melancarkan moto dan cogan kata baharu ialah "'''Mempesonakan Kehidupan'''" dalam [[Bahasa Melayu Malaysia|bahasa Melayu]] dan "'''Making Your Life Richer'''" dalam [[Bahasa Inggeris Malaysia|bahasa Inggeris]] sempena Astro meraikan ulangtahunnya yang ke-7. Astro menambahkan 5 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Astro Prima]], [[Astro News]], [[Astro @15]], [[Astro Box Office]] dan [[Astro Shuang Xing]]. Astro turut memiliki saluran beritanya, [[Astro News]], yang pada mulanya memaparkan saluran Al-Jazeera dalam [[Bahasa Arab]] dan terjemahan langsung ke [[Bahasa Melayu]] pada masa tertentu. Saluran tersebut juga memaparkan program khas yang disediakan oleh Astro, seperti temuduga dengan personaliti terkemuka. Pada 31 Ogos 2006, Astro telah menambah tujuh saluran: [[Astro Aruna]], [[Astro Citra|Astro Kirana]], [[Astro Ceria]], [[CCTV-4]], [[w:ms:WaTV| WaTV]], [[Zee Variasi]] dan [[Animax]]. Pada 1 November 2006, [[Astro Awani|Berita Astro]] telah diterbitkan bersama dengan [[Bernama]] al [[agensi berita]] dengan yang pertama mengambil dua belas minit program untuk [[berita]] juga diterjemahkan ke dalam [[bahasa Cina|Bahasa Cina]] pada [[Astro AEC]], [[bahasa Melayu|Melayu]] pada [[Astro Ria]], dan [[bahasa Tamil|Tamil]] di [[Astro Vaanavil]]. Pada 28 Disember 2006, Astro menambah empat saluran: [[BBC Entertainment]], [[Eastern Television|ETTV Asia]], [[Al Jazeera English]] dan [[TV9 (Malaysia)|TV9]]. ===2007-2009: Penambahan saluran baru=== Sehingga [[Februari]] [[2007]], Astro News diuruskan di bawah kelolaan [[Bernama]], yang lazimnya memperuntukkan masa 12 minit bagi program berita umum, berita sukan, dan berita hiburan. Astro telah mewujudkan Bloomberg TV Malaysia (lihat [[Astro Ria]]). Berita itu diterjemahkan dan dialih ke bahasa Mandarin (Astro AEC), bahasa Melayu (Astro RIA), dan bahasa Tamil (Astro Vaanavil). Pada Februari 2007, BERNAMA memperuntukkan ½ jam penerbitan penuh bagi pasukan berita Astro. Pihak pengurusan Astro sebelum ini pernah mengumumkan akan menawarkan 50 saluran baru selepas pelancaran satelit [[MEASAT#MEASAT-3|MEASAT-3]]. Walau bagaimanapun, disebabkan berlaku masalah berkenaan satelit itu maka tarikh pelancaran yang sepatutnya pada pertengahan tahun 2005 ditunda ke 12 Disember 2006. Bermula Mei 2007, Astro menambahkan 9 saluran televisyen yang baru. Saluran itu terdiri daripada [[Saluran Jia Yu]], Discovery Science, Discovery Real Time, Discovery Home & Health, E! Entertainment, Astro Vellithirai, Sun Music, Eurosport, dan The Golf Channel. Saluran Jia Yu, Discovery Science, dan Discovery Real Time telah mula ditambah ke rancangan Astro pada [[26 April]] [[2007]]. Saluran lain muncul di kaca televisyen bermula 1 Mei 2007. Sembilan saluran itu boleh didapati secara percuma sehingga [[31 Ogos]] [[2007]]. Selepas itu, saluran-saluran berkenaan telah dialih ke pakej masing-masing yang berkenaan. Pada 15 Jun 2007, dua saluran lain mula disiarkan di Astro, iaitu [[The History Channel]] dan [[Crime & Investigation Network]]. Pada Jun 2007, Astro menawarkan Astro On-Demand, saluran baru yang menawarkan drama TVB dari [[Hong Kong]] melalui 7 saluran. Bermula [[1 Julai]] [[2007]], Astro On-Demand Preview diperkenalkan dan menunjukkan drama-drama dan saluran-saluran Astro On-Demand kepada pelanggan Astro. Bermula 1 Julai 2007, semua drama yang disiarkan melalui saluran 910-917, (kini dialihkan ke saluran 931-938) adalah percuma. Selepas bulan Julai 2007, harga bagi setiap episod drama diperkenalkan dengan caj RM0.99 dikenakan bagi pelanggan pakej Dynasty manakala caj RM1.49 setiap episod dikenakan bagi pelanggan yang tiada pakej Dynasty. Kini, jumlah saluran perkhidmatan Astro On-Demand ialah 31 saluran.<ref>[http://www.astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp Laman web Astro On-Demand] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304062221/http://astro.com.my/programming/channels/aod/default.asp |date=2009-03-04 }}, Astro. Dicapai pada 19 Julai 2006.</ref> Pada 6 September 2007, Astro melancarkan saluran berita 24 jam berbahasa Melayu di Malaysia iaitu [[Astro Awani]]. Pada 13 Oktober 2007, 7 saluran baru diperkenalkan iaitu [[Astro Oasis]], [[KBS World]], [[Asian Food Channel]], [[Astro Hua Hee Dai]], [[Astro Xiao Tai Yang]], Makkal TV dan [[Chutti TV]]. [[BERNAMA TV]], saluran berita Malaysia 24 jam sehari dilancarkan di saluran 502 Astro pada 28 Februari 2008. Pada April 2008, Astro telah dikenakan larangan oleh Kementerian Tenaga, Komunikasi dan Multimedia untuk menambah jumlah salurannya jika Astro tidak berpindah ke bawah [[Akta Komunikasi dan Multimedia 1998]]. Astro asalnya ditubuhkan di bawah Akta Telekomunikasi 1950 dan Akta Penyiaran 1988, namun kedua-dua akta itu telah dimansuhkan oleh akta baru itu pada 1998.<ref>[http://208.109.79.207/mpifoundation/blog/?p=49 Astro Dilarang Tambah Saluran]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Malaysia Press Institute. Dicapai pada 9 April 2008.</ref> Astro juga digesa meningkatkan mutu perkhidmatannya berkaitan dengan gangguan siaran ketika cuaca buruk, ketidakseriusan pihak Astro untuk melayan aduan pelanggannya juga tiadanya tindakan serta merta atau tindakan selanjutnya dari Astro jika gangguan teknikal penerimaan siaran berlaku serta bayaran RM10-RM50 untuk kerja-kerja pembaikan penerimaan siaran atau alat penerima siaran yang tidak logik dan sepatutnya; dan jumlah bayaran yang dikenakan terhadap pakej-pakej yang ditawarkan dengan kadar yang tinggi serta tidak munasabah. Astro kini diberi tempoh sehingga Disember 2008 untuk berpindah ke Akta Komunikasi dan Multimedia, dan menangani dan memperbaiki segala isu-isu berbangkit dengan sewajarnya.<ref>[http://www.bernama.com.my/bernama/v3/bm/news_business.php?id=326675 Astro Akan Temui SKMM Untuk Bincang Aduan Mengenai Perkhidmatannya]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}, Bernama. Dicapai pada 30 April 2008.</ref> ===2010-kini: Pertumbuhan=== [[Fail:MEASAT-3_Boeing_601.jpg|right|thumb|200px|Imej MEASAT-3 di orbit sekitar kawasan Asia Tenggara]] Pada 18 Julai hingga 23 September 2010, saluran ulang kaji [[Astro Tutor TV]] diperkenalkan khusus buat murid-murid yang menduduki peperiksaan UPSR.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2010/7/18/mstar_hiburan/20100717112049&sec=mstar_hiburan Astro Tutor TV, Saluran Ulang Kaji UPSR Pertama Malaysia], mStar Online, 18 Julai 2010. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada bulan Disember, saluran ini dipulihkan sebagai saluran tetap dan disusuli dengan dua lagi saluran Tutor TV khas buat calon PMR dan SPM. Pada 13 Januari 2011, Astro melancarkan khidmat filem atas permintaan Astro First, yang membolehkan para pelanggan menonton judul-judul filem terbaru, khususnya filem tempatan, di rumah pada harga yang berpatutan dalam masa dua minggu selepas tayangan di pawagam.<ref>[http://mstar.com.my/hiburan/cerita.asp?file=/2011/1/12/mstar_hiburan/20110111185448&sec=mstar_hiburan Astro First 'Penyelamat' Penerbit Filem]</ref> Langkah ini pernah mencetuskan pertikaian hebat kerana sesetengah penggiat seni perfileman mengkhuatiri Astro First akan melingkupkan industri perfileman tempatan "kerana masyarakat tidak akan ke panggung menonton filem tempatan lagi pada masa akan datang nanti".<ref>[http://www.mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2011/1/24/mstar_hiburan/20110123124431 Benarkah Astro Hancurkan Industri Filem Tempatan?], mStar Online, 24 Januari 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011.</ref> Pada 1 Mei 2011, Astro melancarkan pakej '''Indo Pek''' iaitu saluran hiburan [[w: en: Bintang (Channel)|Bintang]] (saluran 141) dan saluran filem [[Astro Pelangi|Pelangi]] (saluran 142). Pada 1 Jun 2020, dua saluran tersebut di Indo Pek telah digantikan dengan [[Astro Rania]] di saluran 112 (HD) dan [[Astro Aura]] di saluran 113 (HD) sejak 23 Mei 2020. Pada 20 Disember 2011, Astro memperkenalkan perkhidmatan televisyen satelit [[Siaran percuma|percuma]] [[NJOI]] yang menyalurkan saluran-saluran radio dan televisyen yang terpilih khusus buat golongan berpendapatan rendah.<ref>[http://www.mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2011/12/20/mstar_berita/20111220175122&sec=mstar_berita Astro Lancar Satelit TV Percuma Pertama Malaysia], mStar Online, 20 Disember 2011. Dicapai pada 29 Disember 2011</ref> Pada 15 hingga 21 Ogos 2022, Astro buat pertama kalinya menjadi penyiar rasmi bagi '''Kejohanan Sepak Takraw Piala Tun Ali''' yang akan berlangsung di Dewan Bola Keranjang (MBMB) [[Bukit Serindit]], [[Melaka]].<ref>[https://www.melakahariini.my/melaka-jadi-tumpuan-sukan-sepak-takraw-km/ Melaka jadi tumpuan sukan sepak takraw – KM]</ref> ==B.yond== {{utama|Astro B.yond}} [[File:Astro-B.yond-Logo.jpg|thumb|Logo Astro B.yond]] Pada Disember 2009, Astro menjadi penyiar pertama yang memperkenalkan [[HDTV]] kepada penduduk Malaysia, melalui perkhidmatan '''B.yond''' dengan set dekoder serba baru serta saluran-saluran Astro Supersport HD, HBO HD, National Geographic Channel HD dan History HD pada 18 Disember, disusuli ESPN HD pada Januari 2010.<ref>{{cite news|title= Astro Lancar Perkhidmatan HDTV Generasi Baru Jumaat Ini |publisher=Bernama |date=9 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/bm/newsindex.php?id=461253 |accessdate=11 Disember 2009 }}</ref><ref>{{cite news|title= Astro TV To Spend RM550 Mln In Capex And Opex For FY2010 And 2011 |publisher=Bernama |date=11 Disember 2009 |url=http://www.bernama.com/bernama/v5/newsindex.php?id=461655 |accessdate=11 Disember 2009}}</ref> Pada Julai 2010, Astro menongkah sejarah dengan menjadi penyiar tempatan pertama yang bersiaran [[televisyen 3D|tiga dimensi]], dengan menyiarkan perlawanan separuh akhir dan akhir [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia FIFA]] kepada para penonton yang dilengkapi set TV 3D.<ref>[World Cup comes alive in 3D http://thestar.com.my/news/story.asp?file=/2010/7/8/nation/6622722&sec=nation {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121031170422/http://thestar.com.my/news/story.asp?file=%2F2010%2F7%2F8%2Fnation%2F6622722&sec=nation |date=2012-10-31 }} ], ''The Star'', 8 Julai 2010. Dicapai pada 12 Julai 2010.</ref> Pada April 2011, Astro B.yond memperkenalkan perkhidmatan [[IPTV]]-nya dengan bekerjasama dengan syarikat telekomunikasi TIME dotCom. Selain HDTV, Astro B.yond IPTV turut menyediakan khidmat [[PVR]] dan [[video atas permintaan]] menerusi rangkaian jalur lebar berkelajuan tinggi TIME.<ref>[http://www.astro.com.my/mediaroom/articles/art_4633.html]. Diterima pada 2011-04-23</ref> == Majalah AstroView == ASTRO melancarkan majalah bulanan AstroView dalam tiga bahasa iaitu [[Bahasa Melayu|Melayu]], [[Bahasa Cina|Cina]] dan [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] bermula Disember 2007 untuk memenuhi keperluan pelanggannya yang semakin meningkat setiap tahun. Sebelum ini, majalah tersebut dikenali sebagai Astro Guide yang hanya mempunyai 2 edisi, iaitu edisi ''Dynasty'' dan edisi ''non-Dynasty''. Majalah ini mempunyai banyak informasi yang berguna kepada pelanggan Astro selain menjadi rujukan rancangan televisyen kepada mereka. Namun, intisari rancangan yang dicetak adalah selama 18 jam sehari (dari 6 pagi hingga 12 tengah malam). Selain itu, malajah ini juga mempunyai promo-promo rancangan menarik di Astro sepanjang bulan. Pelancaran AstroView dalam tiga bahasa ini adalah sejajar dengan penambahan kandungan saluran Astro yang melebihi 100 saluran televisyen. Majalah AstroView tidak lagi diedarkan kepada pelanggan Astro sejak November 2012 dan kini hanya boleh didapati melalui internet. == Saluran yang ditawarkan == {{main article|Senarai saluran Astro}} === Saluran televisyen === <!---PERHATIAN: Dilarang Letak Kandungan On Demand di senarai televisyen ni!!---> {{colorbox|#faebd7||}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. {{colorbox|pink}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran UHD dan hanya boleh didapati oleh pelanggan '''[[Astro Ultra]]''' sahaja. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !![[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 103 | [[TV3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TV Sarawak|TVS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 148 | [[8TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 149 | [[TV9]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 502 | [[Bernama TV]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="2" | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} | {{ya}} |- ! 125 | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 126 | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[Star Vijay]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thagathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |- style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[IQiyi|iQIYI]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[CTi TV|CTi Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 346 | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 354 | {{ya}} | {{ya}} |- ! 375 | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-PLUS]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK World|NHK World Premium]] | {{na}} | {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{ya}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] | {{ya}} | {{na}} |- ! 531 | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon Malaysia|Nickelodeon]] | {{ya}} ! {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{ya}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia HD|Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712<sub>HD<sub> | [[Warner TV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] | {{ya}} | {{na}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO !! [[NJOI]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:pink" ! 805_UHD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport UHD]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{ya}} | {{ya}} |- style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[:en:SPOTV|SPOTV]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{ya}} | {{ya}} |- ! 831 | [[Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Astro Self Service |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} === Saluran radio === === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Pengelasan program == Seperti sediakala, Astro mempunyai tiga kelas untuk membezakan siaran-siaran Astro seperti: * '''U''' – Untuk tontonan umum * '''P13''' – Penonton berumur di bawah 13 tahun memerlukan bimbingan ibu bapa/pengaja * '''18''' – Untuk tontonan penonton yang berumur 18 tahun dan ke atas == Butang 'R' == Semasa berlakunya acara berprofil tinggi, Astro akan menambahkan butang 'R' (warna merah) interaktif pilihan dan kadangkala menambahkan saluran baru bagi acara itu untuk menyiarkan siaran khas dan eksklusif. Apabila terdapat acara sukan, misalnya, butang 'R' ini digunakan untuk memaparkan beberapa acara sukan yang berlangsung serentak dalam susunan grid. Butang 'R' ini juga digunakan untuk memberi maklumat secara interaktif seperti pengemaskinian program, berita sukan, jumlah mata perlawanan, informasi sukan, dan informasi pihak penaja. Perkhidmatan ini dapat digunakan dengan menekan butang 'R' pada alat kawalan jauh Astro yang berdaftar. Perkhidmatan butang 'R' pertama kali digunakan pada [[Jun]] [[2004]] bagi menawarkan perkhidmatan interaktif untuk rancangan [[Akademi Fantasia]], yang diadaptasikan dari rancangan negara [[Mexico]], ''La Academia''. Fungsi butang 'R' yang lain untuk menyiarkan acara/sukan tertentu seperti: {| class="wikitable" |- ! Acara !! Jumlah saluran !! Saluran penyiaran |- | [[Olimpik Athens 2004|Sukan Olimpik Musim Panas 2004]] || 6 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Olimpik Turin 2006|Sukan Olimpik Musim Sejuk 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Sukan Komanwel 2006]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 80) |- | [[Piala Dunia FIFA 2006|Piala Dunia 2006]] || 8 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Sukan Asia 2006|Sukan Asia Ke-15]] || 4 || [[Astro Supersport]] (Saluran 83) |- | [[Piala Thomas & Uber 2008]] || 1 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[UEFA Euro 2008|Euro 2008]] || 3 || [[Astro Supersport]] (Saluran 816) |- | [[Olimpik Beijing 2008|Sukan Olimpik Musim Panas 2008]] || 11 || [[Astro Supersport]] (Saluran 826) |- | [[Piala Dunia FIFA 2010|Piala Dunia 2010]] || 11 (5 SD, 5 HD, 1 3D) || [[Astro Supersport]] (Saluran 800/ 810 HD) |} == Pemilikan dan pengurusan == Operasi perkhidmatan Astro, MEASAT Broadcast Network Systems, dimiliki hak sepenuhnya oleh Astro Malaysia Holdings Bhd yang dimiliki oleh Astro Holdings Sdn Bhd. Astro Holdings Sdn Bhd dimiliki oleh Kumpulan Usaha Tegas dan Khazanah Nasional Berhad. Astro mula disenaraikan semula di [[Bursa Malaysia]] pada Oktober 2012.<ref name="About Astro" /> === Kakitangan penting === * Ralph Marshall, Timbalan Pengerusi & Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan * Rohana Rozhan, Ketua Pegawai Eksekutif (saluran televisyen Astro) * Grant Ferguson, Ketua Pegawai Kewangan * Graham Stephens, Ketua Pegawai Teknologi * Su Termanah, Ketua Pegawai Informasi * Claire Mula, Pengurus Am, Multimedia Interactive Technologies * Robert Odendaal, Ketua Pegawai Eksekutif Kumpulan (dilantik pada 1 Februari 2007, meletak jawatan pada 31 Mac 2008) * David Butorac, Pegawai Operasi Utama Kumpulan (meletakkan jawatan dan menyertai Star TV pada November 2006) == Slogan == * '''The Future Is Direct 2U''' (1 Jun 1996-28 September 2003) * '''Mempesonakan Kehidupan''' ([[Bahasa Melayu Malaysia|Melayu]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Making Your Life Richer''' ([[Bahasa Inggeris Malaysia|Inggeris]]) (29 September 2003-28 September 2012) * '''Go Beyond''' (29 September 2013-28 Februari 2021) * '''Better Together''' (1 Mac 2021-kini) == Anugerah dan penghargaan == Pada November 2009, Astro telah dianugerahkan oleh Persatuan Kabel & Penyiaran Satelit Asia (CASBAA) '''Chairman’s Award 2009''' untuk sumbangannya sebagai industri TV berbayar terbaik di wilayah [[Asia Pasifik]].{{Citation needed|date=January 2010}} == Galeri == <gallery> Fail:Astroold.JPG|Logo Astro versi pertama<br>''(1 Jun 1996 - 28 September 2003)'' Fail:Astro.svg|Logo Astro versi kedua<br>''(29 September 2003 - 27 April 2012)'' Fail:Astro 2016 logo.svg|Logo Astro versi ketiga<br>''(27 April 2012 - kini)'' Fail:Astro@15.png|Logo [[Astro @15]]<br>''(29 September 2003 - 2012)'' Fail:Astro AEC.png|Logo [[Astro AEC]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro AOD (s17).png|Logo [[Astro AOD]]<br>''(2017 - kini)'' Fail:Astro Arena.png|Logo [[Astro Arena]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro Aruna.png|Logo [[Astro Aruna]]<br>''(2006 - 2010)'' Fail:Astro Aura NEW.png|Logo [[Astro Aura]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Awani.png|Logo [[Astro Awani]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Bella.png|Logo [[Astro Bella]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro ABO.png|Logo [[Astro Box Office]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Ceria.png|Logo [[Astro Ceria]]<br>''(2006 - kini)'' Fail:Astro Citra.png|Logo [[Astro Citra]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:Astro Cricket.png|Logo [[Astro Cricket]]<br>''(2015 - kini)'' Fail:Astro Hitz.png|Logo [[Astro Hitz]]<br>''(2009 - 2016)'' Fail:Astro HHD.png|Logo [[Astro Hua Hee Dai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Kirana.png|Logo [[Astro Kirana]]<br>''(2006 - 2009)'' Fail:Astro Maya HD.png|Logo [[Astro Maya HD]]<br>''(2013 - 2019)'' Fail:Astro Mustika HD.png|Logo [[Astro Mustika HD]]<br>''(2012 - 2018)'' Fail:Astro News.png|Logo [[Astro News]]<br>''(29 September 2003 - 2009)'' Fail:Astro Oasis.png|Logo [[Astro Oasis]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Prima.png|Logo [[Astro Prima]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Quan Jia.png|Logo [[Astro Quan Jia HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Rania NEW.png|Logo [[Astro Rania]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Ria.png|Logo [[Astro Ria]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro SHX.png|Logo [[Astro Shuang Xing]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro ASSP1.png|Logo [[Astro SuperSport]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro TTV.png|Logo [[Astro Tutor TV]]<br>''(2010 - kini)'' Fail:Astro TVIQ.png|Logo [[Astro TVIQ]]<br>''(29 September 2003 - 2022)'' Fail:Astro Vaanavil (s20).png|Logo [[Astro Vaanavil]]<br>''(29 September 2003 - kini)'' Fail:Astro Vellithirai.png|Logo [[Astro Vellithirai]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Vinmeen.png|Logo [[Astro Vinmeen HD]]<br>''(2013 - kini)'' Fail:Astro Warna NEW.png|Logo [[Astro Warna]]<br>''(2009 - kini)'' Fail:WLT OD.png|Fail WLT.png|Logo [[Astro Wah Lai Toi|Astro Wah Lai Toi On Demand]]<br>''(2020 - kini)'' Fail:Astro Xi Yue HD.png|Logo [[Astro Xi Yue HD]]<br>''(2015 - 2019)'' Fail:Astro XTY.png|Logo [[Astro Xiao Tai Yang]]<br>''(2007 - kini)'' Fail:Astro Zhi Zun HD.png|Logo [[Astro Zhi Zun HD]]<br>''(2010 - 2014)'' </gallery> == Lihat juga == * [[Astro Nusantara]] (tidak beroperasi sejak 20 Oktober 2008) * [[Kristal-Astro|Astro Brunei (Kristal-Astro)]] (tidak beroperasi sejak 31 Mac 2022) * [[Senarai stesen televisyen Malaysia]] * [[Mega TV]] (tidak beroperasi sejak 2001) * [[MiTV]] (tidak beroperasi sejak 31 Oktober 2006) * [[Fine TV]] * Astro World On Demand == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.astro.com.my/ Laman web rasmi] * [http://www.astroplc.com/ Laman web rasmi Astro All Asia Networks plc's] * [http://www.astro-nusantara.com/ Laman web rasmi Astro Nusantara] * [https://web.archive.org/web/20060819211847/http://www.astroplc.com/cgi-bin/astroplc/05/pdf/Astro2006.pdf Astro All Asia Networks plc Annual Report FY2006] {{Authority control}} {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Astro| ]] {{Saluran televisyen di Malaysia}} [[Kategori:Stesen televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 1996 di Malaysia]] bdf4lr8nrhd7dery1tdi0co4kuoaae8 0 79372 5650659 5648790 2022-08-21T22:43:07Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] jd2rogsfn50bh63xtudsj223k27tejw 5650666 5650659 2022-08-21T22:56:07Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] nmqvqjbi0onub6d18z4he4y10ctkp0q 5650695 5650666 2022-08-21T23:39:14Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] mqzk1d2ypb2qzmugpjjx9n3e5gqeh4n 5650787 5650695 2022-08-22T02:52:46Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] ndte7v5g6vg07z8cc3a4sv2tktjclvn 5650790 5650787 2022-08-22T03:02:33Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] 4v14h4dnkn9fglsjvjyw8ohrjpyx854 5650801 5650790 2022-08-22T03:25:02Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] h9gmiz8idqepji7juuqpsgif8h6fvcu 5650806 5650801 2022-08-22T03:32:07Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] 843f27lyp0anfdqeg7ecvg62oz5bd9e 5650810 5650806 2022-08-22T03:40:01Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki [[Fail:P.ramlee.jpg|thumb|P. Ramlee]] Berikut merupakan senarai filem [[P. Ramlee]] yang disusun mengikut aksara dan juga disusun mengikut kriteria yang lain. Terdapat juga filem yang menampilkan lakonan, arahan, penulisan atau susunan lagu oleh P. Ramlee untuk setiap filem. ==Filem== {| class="wikitable" ! rowspan="2"|Tahun ! rowspan="2"|Tajuk ! colspan="4"|Dikreditkan sebagai ! rowspan="2"|Watak ! rowspan="2"|Catatan |- ! width="65"|Pelakon ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Penulis ! width="65"|Komposer |- | 1948 | ''[[Chinta (filem)|Chinta]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Putar | Filem lakonan pertama |- | rowspan="3"|1949 | ''[[Nasib (filem)|Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Baki | |- | ''[[Nilam (filem)|Nilam]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Datuk Bandar Rashid | |- | ''[[Noor Asmara]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Pemuzik | |- | rowspan="4"|1950 | ''[[Aloha (filem)|Aloha]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Banjo | |- | ''[[Bakti (filem)|Bakti]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Nasir | |- | ''[[Rachun Dunia]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | ''[[Takdir Illahi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Arshad | |- | rowspan="3"|1951 | ''[[Juwita (filem)|Juwita]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Ramlee | |- | ''[[Penghidupan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Salim | |- | ''[[Sejoli]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Leftenan Jamil | |- | rowspan="5"|1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Bahar | |- | ''[[Antara Senyum dan Tangis]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | {{ya}} | Abidin | |- | ''[[Miskin (filem)|Miskin]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Kamil | |- | ''[[Patah Hati (filem)|Patah Hati]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Kasim | |- | ''[[Sedarah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Harun | |- | rowspan="4"|1953 | ''[[Hujan Panas]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Amir | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Remy | |- | ''[[Putus Harapan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Yusuf | |- | ''[[Siapa Salah?]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Jamil | |- | rowspan="3"|1954 | ''[[Merana (filem)|Merana]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Amir | |- | ''[[Panggilan Pulau (filem 1954)|Panggilan Pulau]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Zulkifli | |- | ''[[Perjodohan]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Rashid | |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Penarek Becha]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Amran | Filem arahan pertama |- | rowspan="3"|1956 | ''[[Hang Tuah (filem 1956)|Hang Tuah]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | [[Hang Tuah]] | |- | ''[[Semerah Padi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Aduka | |- | ''[[Anak-ku Sazali]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Hassan / Sazali | |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Pancha Delima]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyair | |- | ''[[Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1958 | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Si Bongkok | |- | ''[[Sarjan Hassan]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19580831-1.2.96|title=P. Ramlee bashes naughty nips-deep in the jungle|publisher=[[The Straits Times]]|date=31 Ogos 1958|accessdate=28 Ogos 2018|page=13}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sarjan Hassan | Juga sebagai penolong pengarah |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Musang Berjanggut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tun Nilam Utama | |- | ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pak Belalang | |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli bin Puteh (Ramli) | |- | 1960 | ''[[Antara Dua Darjat]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ghazali | |- | rowspan="2"|1961 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abu Hassan | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Ramli | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19610826-1.2.54|title=Ramlee melangkah ka-lapangan baru dlm cherita-nya - Ibu Mertua|publisher=[[Berita Harian Singapura]]|date=26 Ogos 1961|accessdate=28 Ogos 2018|page=7}}</ref> | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kassim Selamat bin Osman Selamat / Osman Jailani | |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi bin Kura-Kura | |- | rowspan="2"|1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Labi | |- | ''Love Parade''<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19620607-1.2.49|title=Ramlee, wife in 'Love Parade'|publisher=[[The Straits Times]]|date=7 Jun 1962|accessdate=28 Ogos 2018|page=6}}</ref> | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Beliau menjadi pelakon undangan bersama [[Saloma]] hasil keluaran [[Shaw Brothers]] [[Hong Kong]] |- | rowspan="5"|1964 | ''[[Melanchong Ka Tokyo]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Madu Tiga]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Jamil | |- | ''[[Tiga Abdul]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Abdul Wahub | |- | ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Affendi | |- | ''[[Ragam P. Ramlee]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Penyanyi / Ramlee / Damaq | |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dajal Suchi]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{ya}} | Penyanyi undangan | Penampilan khas |- | ''[[Masam-Masam Manis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Cikgu Shaari Suleiman | |- | rowspan="3"|1966 | ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do (Masdo) | |- | ''[[Nasib Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Do | |- | ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Sabarudin | |- | rowspan="2"|1967 | ''[[Keluarga 69]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Osman Bakar | |- | ''[[Sesudah Suboh]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{ya}} | Ariffin Mahmud | |- | rowspan="3"|1968 | ''[[Ahmad Albab]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Syawal | |- | ''[[Anak Bapak]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Harun | |- | ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Kamal | |- | rowspan="3"|1969 | ''[[Bukan Salah Ibu Mengandung]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | Ayah Murad | |- | ''[[6 Jahanam]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Tantari | |- | ''[[Kanchan Tirana]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Pendekar Tirana | |- | rowspan="3"|1970 | ''[[Di-Belakang Tabir]]'' | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | {{na}} | ASP Azman | |- | ''[[Dr. Rushdi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Doktor Rushdi | |- | ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Rozaimi | |- | rowspan="2"|1971 | ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Datuk Mahmud | |- | ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | {{ya}} | Che' Rostam | |- | 1972 | ''[[Laksamana Do Re Mi]]'' | {{ya}} | {{ya}} | {{na}} | {{na}} | Do | Filem lakonan dan arahan terakhir |- |} ==Televisyen== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 1970 | ''[[Intan (drama TV 1970)|Intan]]'' | Jamal | rowspan="3"|[[TV1]] | |- | rowspan="2"|1972 | ''[[Rantau Selamat (drama)|Rantau Selamat]]'' | | |- | ''Bakat TV'' | Dirinya sendiri (juri) | |- | 2010 | ''P. Ramlee'' | Dirinya sendiri | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | Dokumentari |- |} ==Kolaborasi== P. Ramlee mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Idris Hashim]] ialah pelakon paling kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam 17 filem. Sementara [[Ahmad Nisfu]], [[S. Shamsuddin]], [[Sarimah Ahmad]] dan Ahmad Dadida masing-masing muncul dalam 9 filem, [[Ahmad C]] muncul dalam 11 filem, [[Kemat Hassan]], [[Shariff Dol]] dan [[M. Rafiee]] muncul dalam 12 filem manakala [[Saloma]] masing-masing muncul dalam 16 filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" font-size:90%" width:99%; !Pelakon ! ''[[Penarek Becha]]'' (1955) ! ''[[Semerah Padi]]'' (1956) ! ''[[Pancha Delima]]'' (1957) ! ''[[Bujang Lapok]]'' (1957) ! ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (1958) ! ''[[Sarjan Hassan]]'' (1958) ! ''[[Musang Berjanggut]]'' (1959) ! ''[[Nujum Pa' Blalang]]'' (1959) ! ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (1959) ! ''[[Antara Dua Darjat]]'' (1960) ! ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (1961) ! ''[[Ibu Mertua-ku]]'' (1962) ! ''[[Labu dan Labi]]'' (1962) ! ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (1963) ! ''[[Madu Tiga]]'' (1964) ! ''[[Tiga Abdul]]'' (1964) ! ''[[Sitora Harimau Jadian]]'' (1964) ! ''[[Ragam P. Ramlee]]'' (1964) ! ''[[Masam-Masam Manis]]'' (1965) ! ''[[Do Re Mi (filem)|Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (1966) ! ''[[Sabarudin Tukang Kasut]]'' (1966) ! ''[[Keluarga 69]]'' (1967) ! ''[[Sesudah Suboh]]'' (1967) ! ''[[Ahmad Albab]]'' (1968) ! ''[[Anak Bapak]]'' (1968) ! ''[[Gerimis (filem)|Gerimis]]'' (1968) ! ''[[6 Jahanam]]'' (1969) ! ''[[Kanchan Tirana]]'' (1969) ! ''[[Dr. Rushdi]]'' (1970) ! ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' (1970) ! ''[[Jangan Tinggal Daku]]'' (1971) ! ''[[Putus Sudah Kaseh Sayang]]'' (1971) ! ''[[Laxmana Do Re Mi|Laksamana Do Re Mi]]'' (1972) !Jumlah |- |[[Saadiah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Udo Omar]] |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Sa'amah]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Kemat Hassan]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Salleh Kamil]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[Ahmad C]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |11 |- |[[Shariff Dol]] |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Hashimah Yon]] |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Nordin Ahmad]] | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Normadiah]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Malek Sutan Muda]] | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[A. Rahim]] | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[Jins Shamsuddin]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |3 |- |[[Ali Fiji]] | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |8 |- |[[M. Rafiee]] | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |12 |- |[[Haji Mahadi]] | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Zaiton Abdullah|Zaiton]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[M. Zain]] | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Sazali P. Ramlee]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Nisfu]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Dayang Sofia]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |M. Babjan | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Aziz Sattar]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |7 |- |[[S. Shamsuddin]] | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |9 |- |[[Ibrahim Pendek]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[H. M. Busra]] | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |5 |- |[[S. Sudarmaji]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |4 |- |[[Mustarjo]] | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Roseyatimah]] | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | |2 |- |[[Yusof Latiff]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |2 |- |[[S. Kadarisman]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Kuswadinata]] | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[A. Galak]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Sarimah Ahmad]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |9 |- |[[Saloma]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}} |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | |16 |- |[[Mariam Ismail|Mariani Ismail]] | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |6 |- |[[K. Fatimah]] | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |[[Ahmad Mahmud]] | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |3 |- |Murni Sarawak | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Mahmud Jun]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |6 |- |[[Ed Osmera]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |3 |- |[[Idris Hashim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |17 |- |[[Sophia Ibrahim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |2 |- |Minah Hashim | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |5 |- |[[Sharifah Hanim]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Aman Ramli Jaafar|AR Tompel]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |7 |- |[[Ibrahim Din]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |Noor K. K | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |3 |- |Ahmad Dadida | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | |9 |- |A. K. Jailani | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> |5 |- |[[Wan Chik Daud]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | | |2 |- |[[Hussein Abu Hassan]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |2 |- |[[Siput Sarawak]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | | | | | |1 |- |[[Ruminah Sidek]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |<center>{{X mark}}</center> | | | | | | | |2 |- |[[Bab Mustaffa]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |<center>{{X mark}}</center> | |2 |- |[[Latifah Omar]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> | |1 |- |[[Dayang Sulu]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |- |[[Yusof Haslam]] | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |<center>{{X mark}}</center> |1 |} </div> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm0708422|P. Ramlee}} [[Kategori:Filemografi Malaysia]] [[Kategori:P. Ramlee]] [[Kategori:Filemografi pelakon lelaki]] nu673ycz6ur3q3z6h4lw1i0zc6o00ez 0 84188 5650896 4966807 2022-08-22T07:51:46Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = Asmahan |image = Asmahan.jpg |caption = Asmahan |Img_size = 220 |Background = solo |birth_name = Amal al-Atrash |Alias = |birth_date = {{Birth date|1912|11|25|df=yes}}<br/>[[Laut Mediterranean]] |death_date = {{Death date and age|1944|7|14|1912|11|25|df=yes}}<br/>[[Mesir]] |origin = [[Suwayda]], [[Syria]] {{flagicon|Syria}} |instrument = |Genre = [[Muzik Arab]] ([[Muzik Mesir|Mesir]]) |occupation = [[Penyanyi]], [[Pelakon]] |years_active = |Label = |Associated_acts = [[Farid al-Atrash]] |URL = }} '''Amal al-Atrash''' ({{lang-ar|آمال الأطرش}}&lrm; {{transl|ar|''Āmāl al-Aṭrash''}}; 25 November 1912– 14 Julai 1944),<ref name="al-mada">[http://almadapaper.net/paper.php?source=akbar&mlf=interpage&sid=64405 "منزل الفنانة أسمهان بات متحفاً"], ''Al-Mada''</ref> lebih dikenali dengan nama pentasnya '''Asmahan''' ({{lang|ar|أسمهان}} ''{{transl|ar|Asmahān}}''), adalah seorang penyanyi dan pelakon [[Duruzi]] [[Syria]]. Selepas berhijrah ke Mesir semasa kanak-kanak, keluarganya mengenali penggubah [[Dawood Hosni]], dan dia menyanyikan gubahan [[Mohamed El Qasabgi]] dan [[Zakariyya Ahmad]].<ref name="lebarmy.gov.lb">[http://www.lebarmy.gov.lb/article.asp?ln=ar&id=8358 Lebanese Army Journal, Isu Nombor 241, Julai 2005]</ref><ref>al-Atrash, Majid (2005), Asmahan: Amirat at-tarab was-saif wan-nada (Asmahan: The princess of music, war and grace) majalah al-'Adyat, m/s. 75–77, dalam Arab</ref> Dia turut menyanyikan gubahan [[Mohammed Abdel Wahab]] dan saudaranya [[Farid al-Atrash]], ketika itu juga merupakan bintang pemuzik yang sedang berkembang sendiri. Dia merupakan satu-satunya suara wanita tunggal dalam muzik Arab yang memberikan saingan serius kepada [[Umm Kulthum]],<ref>{{Harvnb|Zuhur|2000|p=85}}</ref> yang dianggap salah seorang penyanyi yang paling menonjol di dunia Arab pada abad ke-20.<ref>[http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1301 Prominent Egyptians - Egyptian Government State Information Service]</ref> Kematiannya secara misteri dalam kemalangan kereta mengejutkan orang ramai. Pemberita menyebaran gosip mengenai kehidupan peribadinya yang bergelora dan tuduhan peranan mengintip semasa [[Perang Dunia Kedua]]. == Kehidupan awal == Asmahan merupakan anak kepada pasangan Fahd al-Atrash, etnik [[Druze]] [[Syria]] dari [[As-Suwayda|Suwayda]], dan 'Alia al-Mundhir, etnik Druze [[Lebanon]] dari [[Hasbaya]].<ref name="ref"><{{Harvnb|Zuhur|1998|p=81}}</ref> Bapanya berasal dari suku al-Atrash Druze, terkenal di Syria bagi peranannya dalam pertempuran menentang penjajahan Perancis di Syria.<ref>{{Citation|last=Provence|first=Michael |title=The great Syrian revolt and the rise of Arab nationalism|publisher=University of Texas Press|year=2005|edition=illustrated|pages=72|isbn=9780292706804|url=http://books.google.com/?id=Ej8ZMk1822sC&pg=PA72&dq=sultan+al+atrash}}</ref> ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> [[Kategori:Kelahiran 1912]] [[Kategori:Kematian 1944]] [[Kategori:Ahli muzik Arab]] [[Kategori:Pelakon filem Mesir]] [[Kategori:Pelakon filem Syria]] [[Kategori:Penyanyi Mesir]] [[Kategori:Penyanyi Syria]] [[Kategori:Kematian akibat lemas]] [[Kategori:Orang Duruzi]] {{Mesir-stub}} guosr5j59rouq5s369a9cgr7kuvx3f0 5650899 5650896 2022-08-22T07:55:53Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 /* Kehidupan awal */ wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |name = Asmahan |image = Asmahan.jpg |caption = Asmahan |Img_size = 220 |Background = solo |birth_name = Amal al-Atrash |Alias = |birth_date = {{Birth date|1912|11|25|df=yes}}<br/>[[Laut Mediterranean]] |death_date = {{Death date and age|1944|7|14|1912|11|25|df=yes}}<br/>[[Mesir]] |origin = [[Suwayda]], [[Syria]] {{flagicon|Syria}} |instrument = |Genre = [[Muzik Arab]] ([[Muzik Mesir|Mesir]]) |occupation = [[Penyanyi]], [[Pelakon]] |years_active = |Label = |Associated_acts = [[Farid al-Atrash]] |URL = }} '''Amal al-Atrash''' ({{lang-ar|آمال الأطرش}}&lrm; {{transl|ar|''Āmāl al-Aṭrash''}}; 25 November 1912– 14 Julai 1944),<ref name="al-mada">[http://almadapaper.net/paper.php?source=akbar&mlf=interpage&sid=64405 "منزل الفنانة أسمهان بات متحفاً"], ''Al-Mada''</ref> lebih dikenali dengan nama pentasnya '''Asmahan''' ({{lang|ar|أسمهان}} ''{{transl|ar|Asmahān}}''), adalah seorang penyanyi dan pelakon [[Duruzi]] [[Syria]]. Selepas berhijrah ke Mesir semasa kanak-kanak, keluarganya mengenali penggubah [[Dawood Hosni]], dan dia menyanyikan gubahan [[Mohamed El Qasabgi]] dan [[Zakariyya Ahmad]].<ref name="lebarmy.gov.lb">[http://www.lebarmy.gov.lb/article.asp?ln=ar&id=8358 Lebanese Army Journal, Isu Nombor 241, Julai 2005]</ref><ref>al-Atrash, Majid (2005), Asmahan: Amirat at-tarab was-saif wan-nada (Asmahan: The princess of music, war and grace) majalah al-'Adyat, m/s. 75–77, dalam Arab</ref> Dia turut menyanyikan gubahan [[Mohammed Abdel Wahab]] dan saudaranya [[Farid al-Atrash]], ketika itu juga merupakan bintang pemuzik yang sedang berkembang sendiri. Dia merupakan satu-satunya suara wanita tunggal dalam muzik Arab yang memberikan saingan serius kepada [[Umm Kulthum]],<ref>{{Harvnb|Zuhur|2000|p=85}}</ref> yang dianggap salah seorang penyanyi yang paling menonjol di dunia Arab pada abad ke-20.<ref>[http://www.sis.gov.eg/En/Story.aspx?sid=1301 Prominent Egyptians - Egyptian Government State Information Service]</ref> Kematiannya secara misteri dalam kemalangan kereta mengejutkan orang ramai. Pemberita menyebaran gosip mengenai kehidupan peribadinya yang bergelora dan tuduhan peranan mengintip semasa [[Perang Dunia Kedua]]. == Kehidupan awal == Asmahan merupakan anak kepada pasangan Fahd al-Atrash, etnik [[Duruzi]] [[Syria]] dari [[As-Suwayda|Suwayda]], dan 'Alia al-Mundhir, etnik Druze [[Lubnan]] dari [[Hasbaya]].<ref name="ref"><{{Harvnb|Zuhur|1998|p=81}}</ref> Bapanya berasal dari suku al-Atrash Duruzi, terkenal di Syria bagi peranannya dalam pertempuran menentang penjajahan Perancis di Syria.<ref>{{Citation|last=Provence|first=Michael |title=The great Syrian revolt and the rise of Arab nationalism|publisher=University of Texas Press|year=2005|edition=illustrated|pages=72|isbn=9780292706804|url=http://books.google.com/?id=Ej8ZMk1822sC&pg=PA72&dq=sultan+al+atrash}}</ref> ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> [[Kategori:Kelahiran 1912]] [[Kategori:Kematian 1944]] [[Kategori:Ahli muzik Arab]] [[Kategori:Pelakon filem Mesir]] [[Kategori:Pelakon filem Syria]] [[Kategori:Penyanyi Mesir]] [[Kategori:Penyanyi Syria]] [[Kategori:Kematian akibat lemas]] [[Kategori:Orang Duruzi]] {{Mesir-stub}} g8nqurt8x16er9mbdgyph9qefqj5i5b 0 91132 5650827 5649544 2022-08-22T03:59:46Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Actress | name = Rozita Che Wan | image = | caption = | birthname = Rozita binti Abu Bakar | othername = Che Ta | birth_date = {{birth date and age|1971|03|9}} | birth_place = [[Alor Setar]], [[Kedah]], [[Malaysia]] | nationality = | deathdate = | deathplace = | occupation = Pelakon, pengacara, penerbit | years_active = 1993–2004 (sebagai model) {{br}} 2005–kini (sebagai pelakon) | height = | weight = | spouse = {{plainlist| * {{marriage|Azuar Effendy Zulkaply|1995|2003|reason=divorced}} * {{marriage|[[Zain Saidin]]|2013}} }} | relatives = [[Ayu Raudhah]] (adik) | children = 3 | academyawards = | emmyawards = }} '''Rozita Abu Bakar''' (atau lebih dikenali sebagai '''Rozita Che Wan''' dan '''Che Ta'''; lahir 9 Mac 1971) ialah seorang pelakon, pengacara dan penerbit yang terkenal di [[Malaysia]]. Beliau cukup terkenal dengan siri komedi ''Kiah Pekasam'' yang berjaya meletakkannya sebagai salah seorang pelakon komedi wanita yang cukup digemari<ref>{{Cite web |url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2012/10/19/rozita-che-wan-gemarkan-watak-komedi/ |title=salinan arkib |access-date=2015-03-03 |archive-date=2017-04-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170419100908/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2012/10/19/rozita-che-wan-gemarkan-watak-komedi/ |url-status=dead }}</ref>. Biarpun terkenal dengan watak-watak komedi hingga beberapa kali dicalonkan di [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]], beliau pernah dicalonkan untuk gelaran [[Pelakon Wanita Terbaik (Drama) Anugerah Skrin|Pelakon TV Wanita Terbaik Anugerah Skrin 2011]] dan [[Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (Drama) Anugerah Skrin|Pelakon Pembantu TV Wanita Terbaik Anugerah Skrin 2008]] untuk lakonan serius dalam drama ''Masih Ada Harapan'' dan ''Wasiat Fitrah''. Selain terkenal dengan dunia lakonan, beliau juga merupakan antara selebriti wanita yang cukup panas di media sosial dan sering mendapat perhatian umum, terutama mengenai perhubungan dan perkahwinannya dengan pelakon komedi yang popular dengan sitkom "Oh My English!", [[Zain Saidin]]<ref>http://www.astroawani.com/photos/album/rozita-che-wan-zain-saidin-nikah-719</ref>. ==Latar belakang== Beliau dilahirkan pada 9 Mac 1974 di [[Alor Setar]], [[Kedah]]. Anak kedua daripada tujuh beradik ini menyertai [[Penerbangan Malaysia]] (MAS) sebagai pramugari pada 1992 dan bertugas kira-kira tiga tahun. Ketika itu beliau menyertai beberapa pertandingan ratu cantik termasuk [[Dewi Remaja|Dewi Remaja 1993/94]] namun. menarik diri di peringkat akhir kerana komitmen kerja. Selepas meninggalkan MAS, dia menyertai kegiatan modeling selama enam bulan. Tidak lama kemudian, beliau bertemu jodoh dengan juruterbang MAS, Azuar Effendy Zulkaply, 41, apabila disatukan secara sah pada 26 Ogos 1995. Namun, jodoh mereka tidak berkekalan apabila bercerai secara sah pada 8 Mei 2003. Hasil perkahwinan, mereka dikurniakan dua cahaya mata - Ammar Effendy, 18, dan Aniq Ezzra, 16. (pada 2014) . Rozita bergerak aktif sebagai pelakon drama mulai 2005 bersama adiknya, [[Ayu Raudhah]] setelah bercerai dengan suaminya pada tahun 2005. Namun sebelum itu beliau pernah bertugas di sebuah firma arkitek selama setahun. Drama pertama lakonannya ialah "Cinta Terhalang". Beliau juga terlibat dalam bidang pengiklanan seperti iklan [[Petronas]], iklan 999, iklan Rorine dan sebagainya. ==Kerjaya lakonan== Rozita mula menempa nama pada tahun 2006 apabila membintangi siri komedi ''Diari Ramadhan Rafique'' yang ditulis ole lh penulis skrip Nor Faznita Md Nor dan drama bersiri ''Sesuci Cinta Sofiya'' bersama [[Rosyam Nor]] serta menjadi model video muzik lagu "Juwita Citra Terindah" dendangan [[M. Nasir]]. Sehingga kini, Rozita sudah membintangi lebih 60 judul drama TV yang kebiasannya bergenre komedi. Bagi 2007 sahaja, dia sudah menjayakan kira-kira 19 drama. Antara drama lakonan beliau ialah ''[[Manjalara]]'', ''Jelatang'' dan ''Susuk 2''. Setelah dua tahun aktif berlakon pelbagai genre drama, Rozita mendapati lakonannya menerusi karekter komedi lebih mendapat perhatian penonton. Maka sejak itu dia lebih selesa memegang watak komedi, apatah lagi bakat lakonan komedinya membawa beliau ke kemuncak populariti apabila siri komedi ''Kiah Pekasam'' yang dijayakan oleh beliau dari tahun 2010 hingga 2013 dalam 3 musim menjadi antara drama kegemaran ramai<ref>http://www.limauais.com/tak-dak-sorang-pun-yang-datang-mengorat-rozita-che-wan/</ref>. Rozita yang sememangnya berpersonaliti ceria dan mudah berjenaka sangat dikenali dengan dialek [[utara]] yang sering di bawakannya dalam drama televisyen mahupun ketika ditemubual wartawan. Antara drama komedi lain lakonan Rozita yang mendapat rating tinggi adalah ''Iparku Diva''<ref>http://www.buzzera.net/2011/03/iparku-diva-produser-bayar-tinggi-pujuk.html</ref> dan ''Miss Octopus''<ref>[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2012/08/23/rozita-che-wan-mahu-lelaki-kacak-tak-banyak-kerenah/ Rozita Che Wan Mahu Lelaki Kacak Tak Banyak Kerenah]</ref>. Pada tahun 2011, Rozita pernah mengumumkan mahu bersara daripada bidang lakonan ekoran rimas dengan perhatian yang berlebihan diberikan kepadanya, namun perkara itu tidak menjadi kenyataan apabila tawaran lakonan buatnya masih banyak dan dia dipujuk oleh ramai penerbit untuk terus berlakon<ref>http://www2.hmetro.com.my/articles/Keranasayaterlalusunyi/Article/</reF>. Rozita membuktikan bakat lakonannya tidak hanya pada drama-drama komedi sebaliknya boleh digilap menerusi watak dramatik. Lakonannya sebagai doktor dalam "Masihkah Ada Sinar" melayakkan beliau bertanding dalam kategori [[Pelakon Wanita Terbaik (Drama) Anugerah Skrin]] pada tahun tersebut. Malahan Rozita diundang menjadi hos acara tersebut bersama pengacara terkenal [[Ally Iskandar]]. Ekoran popularitinya yang meningkat naik, beliau sering dihimpit kontroversi percintaan hingga hampir membuat keputusan untuk bersara. Populariti luar biasanya seolah mengulangi kejayaan karier dramatis terdahulu seperti [[Lydiawati]] dan [[Aida Khalida]] yang meraih populariti luar biasa setelah berusia lebih dari 35 tahun. Rozita sering menjadi pilihan majalah-majalah hiburan dan fesyen serta karekternya sering menjadi bualan. Dalam sejarah penganjuran [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] yang mengiktiraf populariti artis, Rozita pernah melayakkan diri bertanding bersama pelakon-pelakon muda yang lain menerusi kategori [[Pelakon TV Wanita Popular (ABPBH)]] sebanyak tiga (3) kali iaitu untuk edisi tahun [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2007|2007]], [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2009|2009]] dan [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2011|2011]]. Di layar perak, Rozita tidak begitu menyerlah biarpun membintangi beberapa buah filem seperti "Dunia Baru The Movie", "Misteri Balan Balan" dan "Adik Manja Returns". Selain itu, pada tahun 2012 Che Ta membuka langkah baru ke dunia pengacaraan apabila diberi peluang mengendalikan program bual bicara ''Primadona'' bersama [[Erra Fazira]] dan [[Raja Azura]]. Program itu bersiaran secara mingguan dan ditayangkan di Astro Prima dari tahun 2012 hingga 2015. Selain berbakat dalam dunia lakonan dan pengacaraan, Che Ta juga terkenal kerana kemahiran memasak dan kulinari. Beliau menyertai program realiti ''Masterchef Selebriti Malaysia'' pada tahun 2013 yang sekaligus memperkenalkan bakat memasaknya kepada peminat-peminat. Biarpun tidak memenangi pertandingan itu, gaya lucu Che Ta yang suka bersolek dan berdandan rapi di dapur mencuri perhatian penonton. Pada tahun 2014 Che Ta bergelar penerbit menerusi produksi Padusi Pictures yang dikongsinya bersama suami, Zain Saidin. Produksi itu menerbitkan program TV seperti ''Rahsia Memikat Suami'' (2014) dan ''Aku Yang Masak Kau Yang Panas'' (2015) kedua-duanya dikendalikan oleh pelawak [[Jihan Muse]]. Che Ta juga pernah menjadi jurucakap produk bagi Rorine dan Safi Rania Gold. ==Kontroversi== Ketika di awal kemunculann, Rozita Che Wan sering dikaitkan isu hubungan sulit dengan orang kenamaan.<ref>[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2009/03/04/rozita-nafi-nikah-datuk-seri-effendi/ Rozita nafi nikah Datuk Seri Effendi.]</ref> Setelah itu Che Ta dikaitkan pula dengan hubungan istimewa bersama lelaki-lelaki yang jauh lebih muda daripadanya. Antara yang mendapat perhatian adalah penyanyi [[Shahir Zawawi]] yang rapat dengannya pada tahun 2010<ref>http://beautifulnara.com/pengakuan-cinta-rozita-che-wan-kepada-shahir-sungguh-tulus-gitu/</reF>. Tidak lama selepas itu Rozita menerima komen negatif terhadap foto mesranya bersama [[Zain Saidin]] dalam laman Instagram milik Zain. Puncanya, apabila gambar yang dimuat naik bersama Zain yang mengundang komen negatif peminat terhadap Rozita apabila dia mengenakan skirt pendek dalam gambar dalam keadakan duduk bersimpul sehingga menampakkan betisnya. Susulan dari kontroversi itu juga Rozita Che Wan atau panggilan manjanya Che Ta ditegur oleh Pakar Perunding Obstetriks & Ginekologi di Hospital Universiti Kebangsaan Malaysia (HUKM) dan Naib Presiden [[Jamaah Islah Malaysia]] (JIM), Profesor Madya Datuk Dr Harlina Halizah Siraj. <ref>http://mynewshub.my/2013/03/22/doktor-harlina-tegur-rozita-che-ta/</ref>. ==Kehidupan peribadi== Pada 13 Disember 2013, Che Ta dan Zain Saidin telah sah bergelar suami isteri dengan sekali lafaz dan pasangan ini dinikahkan oleh Ketua Pendaftar Nikah Negeri Selangor, Ustaz Alwi Parman. Rozita diwalikan oleh adiknya Roshidi Che Wan <ref>http://www.rotikaya.com/wedding-of-the-year-zain-saidin-kini-sah-bergelar-suami-rozita-che-wan/</ref>. Beliau menerima sebanyak sembilan peti hantaran termasuklah cek wang hantaran RM23,200, mas kahwin RM9,300 serta cincin nikah bernilai RM93,000. Majlis resepsi diadakan di Setia Alam Convention Centre dan dihadiri kenalan artis dan kenamaan<ref>http://www.rotikaya.com/sekitar-resepsi-perkahwinan-ekstravaganza-zain-saidin-dan-rozita-che-wan/</ref>. Ketika itu mereka menjadi polemik media apabila mengesahkan telah menerima menerima kira-kira RM13 Juta tajaan untuk perkahwinan mereka daripada 28 penaja untuk 3 majlis iaitu majlis berinai, majlis nikah dan majlis bersanding <ref>http://www.murai.com.my/berita/tempatan/article/articleid/395519/che-ta-zain-terima-tajaan-perkahwinan-bernilai-rm13-juta-dari-28-penaja</ref>. Pada 1 November 2014, Che Ta selamat melahirkan bayi perempuan kira-kira pukul 2.18 petang di Pusat Perubatan Ampang Puteri, Ampang. Menurut pengurus Rozita, Afiq Wahab, pelakon itu melahirkan bayi seberat 2.8 kilogram secara normal dan kedua-dua ibu serta bayi itu berada dalam keadaan baik<ref>http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2014/11/01/che-ta-bersalin/</ref>. Bayi itu diberi nama Aaisyah Dhia Rania Zain, dan detik-detik manis kehamilan dan menyambut kelahiran anak sulung Zain, dan anak ketiga Che Ta itu dirakam untuk siaran istimewa program TV ''Pureen Chak Chak Che Ta & Zain'' di Astro<ref>http://www.murai.com.my/berita/tempatan/article/articleid/616685/program-pureen-chak-chak-papar-kehidupan-selebriti</ref>. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2008 ! ''[[Dunia Baru The Movie]]'' | Pengantin Perempuan | Filem pertama |- ! ''[[Sepi]]'' | Nina | |- | rowspan="2"|2009 ! ''[[Sifu dan Tongga]]'' | Pengawai Polis 1 | |- ! ''[[Jangan Tegur]]'' | Doktor Lisa | |- | 2010 ! ''[[4 Madu]]'' | Ghasidah | |- | 2011 ! ''[[Kembar Siang]]'' | Jenab | Penampilan khas |- | rowspan="2"|2012 ! ''[[Misteri Dendam Balan Balan The Movie]]'' | | |- ! ''[[Adik Manja Returns]]'' | Cikgu Sofia | |- | 2021 ! ''[[Seandainya Kau Ada]]'' | Ibu Iskandar | Penampilan khas |- | 2022 ! ''[[Operasi UFO]]'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2006–2007 | ''[[Diari Ramadhan Rafique]]'' | Siti Rohani | rowspan="5"|[[TV3]] | |- | 2006 | ''Sesuci Cinta Sofiya'' | | |- | 2007–2008 | ''[[Jelatang (siri TV)|Jelatang]]'' | | |- | rowspan="2"|2007 | ''[[Manjalara]]'' | Marissa | |- | ''[[Susuk (siri TV)|Susuk]]'' | Maya | |- | 2009–2010 | ''[[Gerak Khas]]'' | ASP Zita | [[TV2]] | |- | 2009 | ''Kuih Goyang Syafiq'' | Seha | [[TV3]] |- | 2010–2013 | ''Kiah Pekasam'' | Kiah | [[Astro Warna]] | |- | 2010 | ''[[Hani (drama)|Hani]]'' | Mariam | [[TV3]] | |- | rowspan="4"|2011 | ''Iparku Diva'' | | | |- | ''Ummu Hani'' | | | |- | ''[[Annissa]]'' | Balkis | [[TV3]] | |- | ''[[Hilang (drama)|Hilang]]'' | Salmah | [[TV9]] | |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Miss Octopus]]'' | Oktober | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Bunga-Bunga Syurga]]'' | Baidah | |- | ''[[Oh My English! (musim pertama)]]'' | Sharifah Rohani | [[Astro TVIQ]] | Episod: "Perpisahan Bhg 2" |- | rowspan="3"|2013 | ''Kiah The Spy'' | Kiah | [[Astro Warna]] | |- | ''Rumah Kedai'' | | [[TV3]] | |- | ''[[Oh My English! (musim ke-2)]]'' | Sharifah Rohani | [[Astro TVIQ]] | Episod: "Guru Baru" |- | 2015 | ''Mengejar Wardah'' | Wardah | [[TV1]] | |- | 2016 | ''[[Kak Marr]]''<ref>[http://www.tehsirap.com/2016/01/sinopsis-drama-kak-mar-slot-iris-tv3.html Sinopsis Drama Kak Mar ,Slot Iris Tv3]</ref> | Kak Marr | [[TV3]] | |- | 2017 | ''[[Kisah Dari Mekah]]'' | | [[Astro Oasis]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Shah & Zam]]'' | Datin Nita | [[TV3]] | |- | ''[[Lelaki Kiriman Tuhan]]'' | Kak Bed | [[Astro Oasis]] | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' | Siti Rohani | [[TV3]] | |- | ''[[Suri Katriana]]'' | Puan Sofea | [[Astro Prima]] | |- | rowspan="3"|2020 | ''Family Spy'' | Roz | [[Astro Ceria]] | |- | ''[[Kebaya Kasut Kanvas]]'' | Cik Pah | [[TV3]] | |- | ''[[Janda Kosmopolitan]]'' | Syarifah Salmiah | [[Awesome TV]] | |- | rowspan="4" |2021 | ''[[Dia Isteriku]]'' | Aisyah | [[TV AlHijrah]] | |- | ''[[Dear Cinta]]'' | Mama Zaris | rowspan="2"|[[TV3]] | Penampilan khas |- | ''[[Tahyul (drama)|Tahyul]]'' | Detektif Masni | |- | ''[[Dayang Senandung (drama)|Dayang Senandung]]'' | Siti Tanjung | [[TV Okey]] | |- | rowspan="6"|2022 | ''[[Kerana Dia Suka]]'' | Hajah Mariah | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Mem & Bibik Bibik]]'' | Puan Tiny | |- | ''[[Juliet]]'' | Raihanim | [[TV1]] | |- | ''Lot 69'' | | [[Awesome TV]] | Sitkom |- | ''[[Lockdown 2]]'' | Kak Sal | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | Rose | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2005 | ''Cinta Terhalang'' | | |- | 2006 | ''Relung Kasih'' | | |- | rowspan="2"|2007 | ''Khafi'' | | [[TV3]] |- | ''Aku Bukan Buaya'' | | |- | rowspan="3"|2008 | ''Wasiat Fitrah'' | | |- | ''[[Cinta Si 3 Teruna]]'' | Kak Ana | [[TV2]] |- | ''[[Sebelum Sejadah Dibentang]]'' | | rowspan="3"|[[TV3]] |- | 2009 | ''[[Rahsia Gambar]]'' | Juriah |- | rowspan="3"|2010 | ''Kuih Goyang Seha'' | Seha |- | ''Masih Ada Harapan'' | | [[TV1]] |- | ''[[Madu Sorok]]'' | Sofea | rowspan="2"|[[TV3]] |- | 2011 | ''Dosa Siapa'' | Hamidah |- | 2012 | ''Aku Janda Belum Kaya'' | | [[Astro Prima]] |- | rowspan="2"|2013 | ''Madu'' | | |- | ''Kiah Pi Jepun'' | Kiah | [[Astro Warna]] |- | 2016 | ''Oh Speak English Please'' | Salmah | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2021 | ''Lagenda Puteri Bulan'' | | [[TV3]] |- | ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' | Mira | [[Awesome TV]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2012–2015 | ''Primadona'' | Pengacara bersama [[Raja Azura]], [[Erra Fazira]] dan [[Ziela Jalil]] | [[Astro Prima]] |- | 2015 | ''Aku Yang Masak Kau Yang Panas'' | | [[Astro Ria]] |- | 2016–2017 | ''Teh Tarik Che Ta'' | Pengacara | [[TV1]] |- | rowspan="2"|2017 | ''Air Tangan Bonda'' | Pengacara | rowspan="2"|[[Astro Prima]] |- | ''Seram Selebriti (Musim 1): Episod 4'' | Dirinya sendiri |- | 2018 | ''Cuit-Cuit Che Ta'' | Pengacara | [[TV Okey]] |- | 2020 | ''Ujian Menantu'' | | [[Awesome TV]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |rowspan="2" align="center"|2018 |rowspan="2" align="center"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |align=center|Pengacara TV Popular |{{NA}} |{{nom}} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar == * {{IMDb name|3412151}} * [http://www.manggaonline.com.my/jom-libur/gaya-hidup/fesyen-selebriti/1554-rozita-che-wan-makin-cantik-bergaya.html Rozita Che Wan makin cantik, bergaya, Ditulis oleh Rosli Manah, Rabu, 04 Mac 2009 16:10] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110414235413/http://www.manggaonline.com.my/jom-libur/gaya-hidup/fesyen-selebriti/1554-rozita-che-wan-makin-cantik-bergaya.html |date=2011-04-14 }} {{Dewi Remaja}} [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelawak Malaysia]] [[Kategori:Kelahiran 1973]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kedah]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pengacara wanita Malaysia]] [[Kategori:Peserta Dewi Remaja]] [[Kategori:Orang dari Alor Setar]] l807p581n6prf88pqwh6bx0rbwa7o9v 0 92339 5650948 5640573 2022-08-22T09:46:25Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Jawi tak perlu wikitext text/x-wiki {{Taxobox |name=Periuk kera |image=Cephalotus follicularis001.jpg |image_width=240px |color=lightgreen |regnum=[[Tumbuhan|Plantae]] |divisio=[[Pokok berbunga|Magnoliophyta]] |classis=[[Magnoliopsida]] |ordo= |familia=[[Nepenthaceae]] |genus=[[Nepenthes]] |species=''Nepenthes spp.'' | binomial=''Nepenthes spp.'' | binomial_authority= | synonyms= }} <!-- {{Hidupan |Nama hidupan=Pokok Periuk Kera |Gambar= |Alam=Tumbuhan |Filum= |Subfilum= |Divisi=Magnoliophyta |Kelas=Magnoliopsida |Susunan= |Famili=Nepenthaceae |Genus=Nepenthes |Spesies=Nepenthes spp. |Binomial=Nepenthes spp. |Subspesies= }} --> '''Periuk kera''' adalah [[tumbuhan karnivor]] yang hidup melata di sekitar Malaysia. Pokok Periuk kera mempunyai nama sainsnya ''Nepenthes spp.'' . Pokok ini biasanya tumbuh di tanah berasid, tidak subur dan kekurangan [[nitrogen]]. Ia merupakan pokok maging yang memerangkap [[serangga]] dalam bukaannya yang berbentuk "periuk" untuk membekalkan sebahagian dari nitrogen yang diperlukannya. [[Nepenthes]] bermula sebagai pokok rosette dan matang sebagai pokok memanjat [[sulur paut|bersulur paut]] (''tendril climbers''). Sesetengan sulur membentuk periuk berongga. Spesies berlainan mempunyai periuk berbentuk dan bewarna yang berlainan. Kebanyakan spesies tumbuh di atas tanah, sementara sesetengah merupakan epifit (''epiphytic''). ==Habitat== Kadang-kala terdapat di paya gabus, kerangas, katu kapur, hutan dipterocarp bercampur, hutan submontane dan montane, dari paras laut sehingga 2,700 [[meter]]. ==Masakan== Dikalangan kumpulan orang asli Semelai, satu dari hidangan istimewa mereka adalah pulut yang dimasak di dalam kantung periuk kera.<ref>[http://books.google.com.my/books?id=5VvvOi9mRHIC&pg=PA64&dq=KETUPAT+%22PERIUK+KERA%22&hl=en&sa=X&ei=3R0jUr2rEYGOrQf41ICQBg&ved=0CDwQ6AEwAg#v=onepage&q=KETUPAT%20%22PERIUK%20KERA%22&f=false Malaysia at Random.]</ref> ==Lihat juga== {{Nepenthes}} ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Pautan luar== * Stephanie, C. [http://www.nst.com.my/life-times/live/living-death-trap-in-a-pot-1.1151 Living: Death trap in a pot]. New Straits Times. 5 November 2011. Diambil 24 Januari 2012. * [http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=0713&pub=utusan_malaysia&sec=Pahang&pg=wp_08.htm&arc=hive Keunikan Periuk Kera diadaptasi dalam seni]. Utusan Malaysia. * Ken, D. [http://www.nytimes.com/2011/10/13/garden/the-lure-of-carnivorous-plants.html?_r=1 The Lure of Carnivorous Plants / Tarikan Tumbuhan Karnivor]. New York Times. 12 Oktober 2011. {{Senaraipokok}} {{Tunas-tumbuham}} [[Kategori:Tumbuhan Karnivor]] szyhrnu7sgyykbx870xgzzfwpcbzzum 0 96545 5650902 5643137 2022-08-22T07:58:18Z 2001:D08:D7:BA62:91B3:D6E5:BAA5:EE98 wikitext text/x-wiki {{hatnote|"Nurul Izzah" dilencongkan di sini.}} {{Infobox_Politician | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berhormat Puan]] | honorific-suffix = <small> AP | name = Nurul Izzah Anwar | image = Nurul Izzah Anwar.jpg | imagesize = | width = | height = | caption = | birth_date = {{birth date and age|1980|11|19|df=yes}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | residence = | death_date = | death_place = | constituency_MP1 = [[Permatang Pauh (kawasan persekutuan)|Permatang Pauh]], [[Pulau Pinang]] | parliament1 = Malaysia | term_start1 = 16 Julai 2018 | term_end1 = | majority1 = 15,668 | predecessor1 = {{PH PKR}} [[Wan Azizah Wan Ismail]] | successor1 = | office2 = Naib Presiden PKR (dilantik) | alongside2 = [[Amirudin Shari]], [[Nik Nazmi Nik Ahmad]], [[Chang Lih Kang]], [[Aminuddin Harun]] (dipilih) dan [[Awang Husaini Sahari]] dan Saraswathy Kandasamy (dilantik) | term_start2 = 2022 | term_end2 = | office3 = Pengerusi Majlis Pimpinan Negeri (MPN) PKR Pulau Pinang | term_start3 = 2022 | term_end3 = | predecessor3 = [[Muhammad Bakhtiar Wan Chik]] | office4 = Pengerusi Majlis Pimpinan Negeri (MPN) Kedah | term_start4 = 2022 | term_end4 = | predecessor4 = [[Johari Abdul]] | office5= Pengerusi Majlis Pimpinan Negeri (MPN) Perlis | term_start5 = 2022 | term_end5 = | predecessor5 = [[Amran Kamaruddin]] | office6 = Ketua PKR Cabang [[Permatang Pauh (kawasan persekutuan)|Permatang Pauh]] | term_start6 = 2022 | term_end6 = | office15 = Naib Presiden KEADILAN | term_start15 = 2014 | term_end15 = 16 Disember 2018 | alongside15 = <br/> Rafizi Ramli, Xavier Jayakumar, Teo Yu Keng, Tian Chua | predecessor15 = <br/> Rafizi Ramli,Shamsul Iskandar, Tian Chua, | successor15 = | constituency_MP10 = [[Lembah Pantai (kawasan persekutuan)|Lembah Pantai]] | parliament10 = Malaysia | term_start10 = 8 Mac 2008 | term_end10 = 7 April 2018 | majority10 = 2,895 | predecessor10 = {{BN UMNO}} [[Shahrizat Abdul Jalil]] | successor10 = {{PH PKR}} [[Ahmad Fahmi Mohamed Fadzil]] | party = {{PH PKR}} [[Pakatan Harapan|PH]]-[[PKR]] | occupation = Ahli Parlimen, ahli politik | majority = | relations = Dato' [[Ibrahim Abdul Rahman]] (Datuk) | father = Dato' Seri Dr. (HC) [[Anwar Ibrahim]] | mother = Dato' Seri Dr. [[Wan Azizah Wan Ismail]] | spouse = {{marriage|Yin Shao Loong|2022}}<br>{{marriage|Raja Ahmad Shahrir Iskandar Raja Salim|end=cerai|2003|2015}} | civil partner = | children = Raja Nur Safiyah <br> Raja Harith | website = {{URL|http://nurulizzah.com/site/|nurulizzah.com}} | footnotes = | residence= [[Bandar Sungai Long]], [[Selangor]] }} [[Gelaran|Yang Berhormat]] '''Nurul Izzah binti Dato' Seri Anwar''' (lahir 19 November 1980) merupakan ahli politik Malaysia dan anak sulung kepada pasangan Dato' Seri [[Anwar Ibrahim]] atau [[Liwat|pkr]] (Presiden [[Parti Keadilan Rakyat]]), juga bekas [[Timbalan Perdana Menteri Malaysia]] (1993-1998) dan Dato' Seri Dr. [[Wan Azizah Wan Ismail]], timbalan perdana menteri. Beliau merupakan Ahli Parlimen [[Permatang Pauh]] yang dimenanginya pada PRU-14 2018. Pada peringkat parti, beliau ialah Naib Presiden [[PKR|KEADILAN]] sehingga tahun 2018. Ketua Umum PKR, Dato' Seri [[Anwar Ibrahim]], menegaskan anaknya, Nurul Izzah, tidak akan menyertai Kabinet walaupun memegang jawatan kanan dalam parti komponen kerajaan [[Pakatan Harapan]] (PH). Penegasan itu dibuat dalam sesi temu bual rancangan ''101 East'' terbitan stesen TV [[Al Jazeera]] tidak lama dahulu sebagai menjawab pertanyaan wartawan kemungkinan mereka membina dinasti politik keluarga jika Nurul Izzah dilantik dalam Kabinet bersama ibunya, Dato' Seri Dr. [[Wan Azizah Wan Ismail]]. ==Pendidikan== Nurul Izzah mendapat pendidikan terawalnya di [[Sekolah Kebangsaan Bukit Damansara]], [[Kuala Lumpur]]. Ketika pendidikan menengah, beliau bersekolah di Sekolah Menengah Sri Bandaraya dan Sekolah Menengah Assunta, [[Petaling Jaya]], Selangor. Di peringkat universiti, beliau menyambung pelajaran di [[Universiti Teknologi Petronas]] (UTP) di [[Tronoh]], [[Perak]]. Tetapi kemudian berpindah ke [[Universiti Tenaga Nasional]] (UNITEN) di [[Bangi]] dalam jurusan kejuruteraan elektrik dan elektronik dan menerima ijazah pertamanya pada tahun 2004. Beliau seterusnya menyambung pengajian Ijazah Sarjana (MA) di School of Advanced International Studies (SAIS), [[Universiti Johns Hopkins]], [[Washington]] di dalam bidang Kajian Asia Tenggara, Hubungan Antarabangsa dan tamat pengajian pada Mei 2007.<ref>{{Cite web |url=http://www.keadilanrakyat.org/en/keadilan/89/508-yb-sdri-nurul-izzah-anwar |title=Laman rasmi Parti Keadilan Rakyat Malaysia - YB Sdri. Nurul Izzah Anwar |access-date=2012-01-16 |archive-date=2012-01-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120104055629/http://www.keadilanrakyat.org/en/keadilan/89/508-yb-sdri-nurul-izzah-anwar |url-status=dead }}</ref> ==Keluarga== Beliau berkahwin dengan Raja Ahmad Shahrir Iskandar Raja Salim dan dikurniakan seorang anak perempuan bernama Nur Safiyah. Raja Ahmad Shahrir Iskandar merupakan bekas pelajar Bukit Bintang Boys School dan juga bekas penuntut [[Universiti Cambridge]]. Kini, Shahrir bekerja di sebuah bank korporat. Nurul Izzah dan Shahrir mula berkenalan ketika bertemu di Institut Kajian Dasar (satu institusi yang ditubuhkan oleh bapanya, Datuk Seri Anwar semasa menjadi Timbalan Perdana Menteri Malaysia dahulu).<ref name="about">{{cite web|url=http://nurulizzah.com/site/?page_id=2|title=Nurul Izzah Anwar|work=Nurul Izzah Anwar Official website|accessdate=10 March 2008}}</ref><ref>Safiyah and Harith. ''The Star''. 15 January 2015.</ref> Perkahwinan mereka diadakan pada 9 Mei 2003, ketika Datuk Seri Anwar masih berada di dalam [[Penjara Sungai Buloh]]. [[Jabatan Penjara Malaysia|Penjara Malaysia]] telah membenarkan Anwar Ibrahim keluar dari penjara untuk menjadi wali kepada anaknya, Nurul Izzah. Turut hadir dalam majlis perkahwinan tersebut ialah Tan Sri [[Azizan Zainul Abidin]], Tan Sri [[Hassan Merican]] dan Datuk Seri [[Nazri Aziz]]. [[Sultan Terengganu]] iaitu [[Sultan Mizan Zainal Abidin]] turut hadir ketika itu. Anwar Ibrahim dibebaskan sepenuhnya dari penjara pada September 2004 ketika Datuk Seri [[Abdullah Ahmad Badawi]] menjadi [[Perdana Menteri Malaysia]] kelima.<ref>[http://klpos.com/v2/index.php?option=com_content&task=view&id=421&Itemid=70 Eksklusif: Nurul Izzah.. Ayu Wanita Melayu ]</ref><ref>http://www.syokkahwin.com/blog/2007/08/13/gambar-nurul-izzah-datin-azizah-anwar-ibrahim-parti-keadilan/</ref> Pasangan ini dianugerahkan dua cahaya mata, seorang perempuan dan seorang lelaki. Namun Nurul Izzah dilaporkan meminta cerai pada tahun 2014 dan mereka sedang menjalani proses mahkamah.<ref>[http://www.sinarharian.com.my/semasa/suami-enggan-cerai-izzah-kerana-masih-sayang-1.328413 Suami enggan cerai Izzah kerana masih sayang]</ref><ref name='about'/> Akhirnya pada 15 Januari 2015, beliau telah diceraikan dengan talak satu.<ref>[https://www.hmetro.com.my/node/24029 Nurul Izzah bercerai]</ref> ==Penglibatan politik== Semasa bapanya, Datuk Seri Anwar ditahan oleh pihak polis atas tuduhan [[liwat]] dan salah guna kuasa, Nurul Izzah dilihat sebagai harapan untuk membela nasib malang bapanya. Beliau pernah berjumpa dengan [[Presiden Filipina]], [[Joseph Estrada]] dan meminta bantuan beliau. Beliau amat aktif dalam gerakan [[Reformasi (Malaysia)|Reformasi 1998]] dan wajahnya pernah muncul dalam [[CNN]] dan [[BBC]]. Ketika itu beliau berusia 18 tahun. Beliau juga pernah digelar 'Puteri Reformasi' berhubung peranan dan kecantikannya. Selepas menuntut di universiti, Nurul Izzah menjadi penyelaras politik di pejabat [[Parti Keadilan Rakyat]]. Seterusnya menjadi sukarelawan kepada pasukan Pemantau Kesihatan Global (Global Health Watch) dan menjadi ahli majlis Forum Antarabudaya Pemimpin Wanita yang berpangkalan di [[New York]], [[Amerika Syarikat]]. Sejak 2001, Nurul Izzah bersama teman-teman dari badan-badan bukan kerajaan seperti SUARAM (Suara Rakyat Malaysia) dan ALTSEAN BURMA sempat mengadakan rapat umum bersama pelajar-pelajar Malaysia dan luar Negara di universiti-universiti seluruh dunia bagi menyuarakan masalah [[hak asasi manusia]] seperti tahanan ISA di Malaysia.<ref>[http://www.nurulizzah.com/site/profile/ Laman web Nurul Izzah]</ref> Beliau mengumumkan perletakan jawatan beliau sebagai Naib Pengerusi [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR) pada 17 Disember 2018.<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/12/17/nurul-izzah-resigns-as-vp-pkr/|title=Nurul Izzah quits as PKR vice president|author=|date=17 Disember 2018|publisher=[[The Star Online]]|accessdate=18 Disember 2018}}</ref> ==Isu dan kontroversi== Antara kontroversi Nurul Izzah ialah isu beliau mengeluarkan kenyataan bahawa kebebasan beragama tidak sepatutnya terhad kepada orang bukan [[Islam]] sahaja, seperti yang diamalkan di negara ini sekarang.<ref>[http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/11/03/nurul-izzah-backs-religious-freedom-for-all/ Nurul Izzah backs religious freedom for all] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130324040541/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/11/03/nurul-izzah-backs-religious-freedom-for-all/ |date=2013-03-24 }}. [[Free Malaysia Today|freemalaysiatoday.com]]. Dicapai pada 28 Mac 2013.</ref> Kenyataan ini dibuat beliau ketika menjawab pertanyaan salah seorang peserta dalam forum ''Islamic State: Which version; Who’s responsibility?'' (Negara Islam: Versi yang mana; Siapa yang bertanggungjawab?), yang dianjurkan secara bersama OHMSI (Oriental Hearts and Mind Study Institute) dan IRF (Islamic Renaissance Front) bertempat di Gereja Full Gospel, [[Subang Jaya]]. Penafsiran beliau ayat “tiada paksaan dalam beragama” dalam [[surah Al-Kafirun]], memberi reaksi negatif oleh pelbagai pihak.<ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2012/11/fahami-ayat-dalam-konteks-sebenar/ Fahami ayat dalam konteks sebenar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121115074001/http://www.ismaweb.net/v4/2012/11/fahami-ayat-dalam-konteks-sebenar/ |date=2012-11-15 }}. ISMA web. Capaian 13-06-2013</ref> Walaupun begitu menurutnya, beliau tidak bermaksud untuk menggalakkan orang [[Melayu]] [[murtad]], tetapi dalam masa yang sama, beliau melihat dasar kerajaan dan undang-undang di Malaysia tidak sepatutnya menyekat kebebasan beragama di kalangan orang Melayu.<ref>[http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/11/09/nurul-izzah-perjelas-kepada-jais/ Nurul serah transkrip ucapan kpd JAIS] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121115150431/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2012/11/09/nurul-izzah-perjelas-kepada-jais/ |date=2012-11-15 }}. freemalaysiatoday.com. Capaian 28 Mac 2013</ref><ref>[http://www.themalaysianinsider.com/bahasa/article/nurul-izzah-sedia-bekerjasama-dengan-jais-isu-kebebasan-beragama Nurul Izzah sedia bekerjasama dengan Jais isu kebebasan beragama] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121109060712/http://www.themalaysianinsider.com/bahasa/article/nurul-izzah-sedia-bekerjasama-dengan-jais-isu-kebebasan-beragama |date=2012-11-09 }}. [[The Malaysian Insider|The Malaysian Insider.com]]. Capaian 28 Mac 2013</ref> ===Pertemuan dengan Jacel Kiram=== Pada November 2015, Nurul Izzah mengadakan pertemuan dengan Jacel Kiram, anak perempuan bekas Sultan Sulu [[Jamalul Kiram III]] di sebuah majlis khas anjuran Council on Philippines Affairs (Majlis Hal Ehwal Filipina).<ref>http://www.utusan.com.my/berita/politik/nurul-izzah-anwar-dua-dari-kanan-dan-jacel-kiram-kiri-dalam-1.160304</ref> Malah mereka turut menyiarkan gambar menuntut Perdana Menteri Malaysia Najib Razak untuk membebaskan pemimpin pembangkang Anwar Ibrahim yang diterima negatif dalam media, mendorong Nurul Izzah memohon maaf.<ref>{{cite news|url=http://www.channelnewsasia.com/mobile/asiapacific/malaysian-nurul-izzah/2281672.html|title=Malaysian Nurul Izzah apologises for photo with Jacel Kiram|publisher=[[CNA|Channel News Asia]]|date=November 21, 2015|accessdate=February 18, 2016}}</ref> ==Pilihan raya umum Malaysia== ===Pilihan raya umum 2008=== Nurul Izzah telah dipilih oleh [[Parti Keadilan Rakyat]] untuk bertanding di kawasan [[parlimen]] [[Lembah Pantai]] menentang Datuk Seri [[Shahrizat Abdul Jalil]] ([[Barisan Nasional]]) dan calon bebas [[N. Periasamy]] dalam [[Pilihan Raya Umum Malaysia 2008|pilihan raya umum ke-12]]. Beliau memenangi kerusi itu dengan mendapat 21,728 undi berbanding calon BN 18,833 undi dan calon bebas 489 undi. Sementara ibunya Datin Sri [[Wan Azizah Wan Ismail|Wan Azizah]] menang di parlimen [[Permatang Pauh]], [[Pulau Pinang]]. Percaturan [[PKR]] selepas 15 April 2008 ialah kerusi [[Permatang Pauh]] akan dikosongkan bagi memberi laluan kepada Datuk Seri Anwar bertanding di sana. Setelah Nurul Izzah menang di [[Lembah Pantai]], beliau juga dicadangkan mengosongkan kerusi tersebut bagi memberi laluan kepada bapanya. Kini, kerusi Parlimen P44 Permatang Pauh telah dipertaruhkan semula dan dimenangi oleh Anwar pada Pilihanraya kecil baru-baru ini. DS Anwar Ibrahim memenangi kerusi tersebut setelah menewaskan wakil UMNO-BN Arif Shah Omar Shah dengan majoriti sebanyak 15 671 pengundi. ===Pilihan raya umum 2013=== Nurul Izzah sekali lagi terus mempertahankan kerusi Parlimen P121 [[Lembah Pantai]] dengan memperolehi undian majoriti 31,008; dan berjaya menewaskan lawannya [[Raja Nong Chik Raja Zainal Abidin]] (BN) mendapat sebanyak 29,161 undi dan Rosli Baba bagi kerusi (Bebas) memperoleh sebanyak 167 undi.<ref>Nurul Izzah terus pertahan Lembah Pantai; Berita Harian Online. Link: http://www.bharian.com.my/articles/PRU13_NurulIzzahpertahankerusiLembahPantai/Article/{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ===Pilihan raya umum 2018=== Pada PRU ke-14, Nurul Izzah telah bertanding bagi kerusi Parlimen P044 Permatang Pauh yang sebelum ini disandang oleh ibunya, Dato' Seri Dr. [[Wan Azizah Wan Ismail]]. Nurul Izzah telah memenangi kerusi dengan undian sebanyak (35,534) serta memperolehi majoriti (15,688) undi. Beliau telah menewaskan calon BN Mohd Zaidi Mohd Said (19866) dan calon PAS Ustaz Afnan Hamimi yang memperolehi (14,428) undi.<ref>http://www.kosmo.com.my/terkini/keputusan-pru-14-nurul-izzah-menang-di-parlimen-permatang-pauh-1.670105</ref><ref>http://www.utusan.com.my/berita/politik/nurul-izzah-lari-ke-permatang-pauh-ganti-ibu-1.658348</ref><ref>https://berita.mediacorp.sg/mobilem/world/pru14-nurul-izzah-menang-kerusi-parlimen-permatang-pauh/4023998.html</ref> ==Keputusan pilihan raya== {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Parlimen Malaysia]]'''<ref>{{Cite news|title=13th Malaysian General Election|work=The Star|url=http://thestar.com.my/election/|accessdate=3 January 2010}}</ref><ref>{{cite web|url=http://semak.spr.gov.my/spr/laporan/5_KedudukanAkhir.php|title=Keputusan Pilihan Raya Umum Parlimen/Dewan Undangan Negeri|publisher=Election Commission of Malaysia|accessdate=6 June 2010}} Percentage figures based on total turnout.</ref><ref name="election results">{{cite web|url=http://keputusan.pru13.gov.my/5_KeputusanDR.php?kod=12100|title=Keputusan Pilihan Raya Umum Parlimen 2013|work=Election Commission of Malaysia|accessdate=6 May 2013}}{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref name="undiinfo">{{Cite web | title = Malaysia General Election | work = undiinfo Malaysian Election Data | publisher = [[Malaysiakini]] | url = http://undi.info/ | accessdate = 4 February 2017}} Keputusan hanya boleh didapati pada [[Pilihan raya umum Malaysia 2004|pilihan raya 2004]].</ref> !|Tahun !|Perlembagaan !colspan=2| !|Undi !|Prts !colspan=2|Pembangkang !|Undi !|Prts !|Buang undi !|Majoriti !|Keluar |- |rowspan=2|[[Pilihan raya umum Malaysia 2008|2008]] |rowspan=4| [[Lembah Pantai]] |rowspan=2 {{Party shading/Keadilan}} | |rowspan=2|{{nowrap|'''Nurul Izzah Anwar'''}} ([[Keadilan|'''PKR''']]) |rowspan=2 align="right" |'''21,728''' |rowspan=2|'''52.62%''' |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |[[Shahrizat Abdul Jalil]] ([[UMNO]]) |align="right" |18,833 |45.61% |rowspan=2|41,289 |rowspan=2|2,895 |rowspan=2|72.88% |- || |Periasamy Nagarathnam |align="right" |489 |1.18% |- |rowspan=2|[[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]] |rowspan=2 {{Party shading/Keadilan}} | |rowspan=2|{{nowrap|'''Nurul Izzah Anwar'''}} ([[Keadilan|'''PKR''']]) |rowspan=2 align="right" |'''31,008''' |rowspan=2|'''51.39%''' | | |[[Raja Nong Chik Raja Zainal Abidin]] ([[UMNO]]) |align="right" |29,161 |48.33% |rowspan=2|61,048 |rowspan=2|1,847 |rowspan=2|84.30% |- | | |Rosli Baba |align="right" |167 |0.28% |- | rowspan="2" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]] | rowspan=2| [[Permatang Pauh]] | rowspan="2" {{Party shading/Keadilan}} | | rowspan="2" |{{nowrap|'''Nurul Izzah Anwar'''}} ([[PKR|'''PKR''']]) | rowspan="2" | '''35,534''' | rowspan="2" | '''50.89%''' | {{Party shading/Barisan Nasional}} | |Zaidi Mohd Said ([[UMNO]]) | 19,866 | 28.45% | rowspan="2" | 69,828 | rowspan="2" | 15,668 | rowspan="2" | 86.18% |- |{{Party shading/PAS}} | |Afnan Hamimi Taib Azamudden ([[PAS]]) | 14,428 | 20.66% |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{URL|http://nurulizzah.com/site/|Laman web rasmi}} {{Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} {{Pakatan Harapan}} {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1980|}} [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Singapura]] [[Kategori:Keluarga Anwar Ibrahim]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Anggota wanita Parti Keadilan Rakyat]] [[Kategori:Alumni Universiti Tenaga Nasional]] [[Kategori:Alumni Universiti Teknologi Petronas]] [[Kategori:Ahli wanita Dewan Rakyat Malaysia]] [[Kategori:Aktivis hak sivil Malaysia]] [[Kategori:Anak ahli politik Malaysia]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-13]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14]] [[Kategori:Ahli pembangkang Kerajaan Muhyiddin Yassin]] 7wbaah6uy09lvupyqhu8m5j4cs0s7h2 0 98015 5650531 5643696 2022-08-21T13:29:59Z Hasrolhashim 26989 /* Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1964-1969) */ wikitext text/x-wiki '''Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor''' terdiri daripada Ahli [[Dewan Negeri Johor|Dewan Negeri]] yang telah dilantik oleh [[Menteri Besar Johor|Menteri Besar]] bagi memegang portfolio tertentu. Kini, majlis tersebut diketuai oleh [[Menteri Besar Johor]], Ir. [[Hasni Mohammad]] selepas gabungan baharu dinamakan [[Perikatan Nasional]] yang diketuai oleh [[Barisan Nasional]] telah memperoleh kerusi majoriti selepas berlakunya [[kemelut politik Malaysia 2020]]. == Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor == ''Kemaskini pada 26 Mac 2022''<ref>[https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2022/03/825195/senarai-portfolio-exco-johor Senarai portfolio Exco Johor]</ref>. {| class="wikitable" !Nama !Perwakilan !Parti !Portfolio |- |YAB Datuk [[Onn Hafiz Ghazi]] |Machap |UMNO |[[Menteri Besar Johor]] [[Pengerusi Jawatankuasa Hasil Bumi, Pentadbiran, Kewangan, Perancangan dan Pembangunan Ekonomi|Pengerusi Jawatankuasa Hasil Bumi, Pentadbiran, Kewangan, Perancangan dan Pembangunan Ekonomi Johor]] |- |YB Dato' [[Zahari Sarip]] |Buloh Kasap |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani dan Pembangunan Luar Bandar Johor |- |YB Dato' [[Jafni Shukor]] |Bukit Permai |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Perumahan dan Kerajaan Tempatan Johor |- |YB [[Khairin-Nisa Ismail]] |Serom |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Wanita, Keluarga dan Masyarakat Johor |- |YB [[Mohd Hairi Mad Shah]] |Larkin |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Belia, Sukan, Pembangunan Usahawan, Koperasi dan Sumber Manusia Johor |- |YB [[Mohd Fared Mohd Khalid]] |Semerah |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Hal Ehwal Agama Islam Johor |- |YB Ts Ir [[Mohamad Fazli Mohamad Salleh]] |Bukit Pasir |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Kerjaraya, Pengangkutan dan Infrastruktur Johor |- |YB [[Norlizah Noh]] |Johor Lama |UMNO |Pengerusi Jawatankuasa Pendidikan, Penerangan dan Komunikasi Johor |- |YB [[Ling Tian Soon]] |Yong Peng |MCA |Pengerusi Jawatankuasa Kesihatan dan Perpaduan Johor |- |YB [[Lee Ting Han]] |Paloh |MCA |Pengerusi Jawatankuasa Pelaburan, Perdagangan dan Hal Ehwal Pengguna Johor |- |YB [[Raven Kumar Krishnasamy]] |Tenggaroh |MIC |Pengerusi Jawatankuasa Pelancongan, Alam Sekitar, Warisan dan Budaya Johor |} === Ahli Ex officio === {| class="wikitable" !Nama !Jawatan |- |Tan Sri Dato' Dr. Haji Azmi Rohani |Setiausaha Kerajaan Johor |- |Dato' Amir Nasruddin |Penasihat Undang-Undang Negeri Johor |- |Dato' Haji Salehuddin Haji Hassan |Pegawai Kewangan Negeri Johor |} == Sejarah Keanggotaan Majlis == === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (2022-kini) === Data semasa pada 22 Januari 2022 {| class="wikitable" |+Senaraikan Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 2022-kini ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="6" |Kemas kini tahunan |- !2022 !2023 !2024 !2025 !2026 !2027 |- |{{Abbr|MB}} |{{BN UMNO}}UMNO |[[Onn Hafiz Ghazi]] (Layang-Layang) | | | | | |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO |[[Zahari Sarip]] (Buloh Kasap) | | | | | |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO |Mohd Jafni Md Shukor (Bukit Permai) | | | | | |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO |Khairin-Nisa Ismail (Serom) | | | | | |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO |Mohd Hairi Mad Shah (Larkin) | | | | | |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO |Mohd Fared Mohd Khalid (Semerah) | | | | | |- |6 |{{BN UMNO}}UMNO |Mohd Fadzli Mohd Salleh (Bukit Pasir) | | | | | |- |7 |{{BN UMNO}}UMNO |Norliza Noh (Johor Lama) | | | | | |- |8 |{{BN MCA}}MCA |Ling Tian Soon (Yong Peng) | | | | | |- |9 |{{BN MCA}}MCA |Lee Ting Han (Paloh) | | | | | |- |10 |{{BN MIC}}MIC |[[Raven Kumar Krishnasamy]] (Tenggaroh) | | | | | |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (2018-2022) === {| class="wikitable" |+Senarai Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 2018-2022 ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="3" |Kemas kini tahunan ! rowspan="2" |Parti ! colspan="3" |Kemas kini tahunan |- !2018 !2019 !2020 !2020 !2021 !2022 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{PH PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] |[[Osman Sapian]] (Kempas) | colspan="2" |[[Sahruddin Jamal]] (Bukit Kepong) |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Hasni Mohammad]] (Benut) |- |1 |{{PH PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] |[[Sahruddin Jamal]] (Bukit Kepong) | colspan="2" |[[Tosrin Jarvanthi]] (Bukit Permai) |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Samsolbari Jamali]] (Semarang) |- |2 |{{PH PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] |[[Mazlan Bujang]] (Puteri Wangsa) | colspan="2" |[[Mohd Solihan Badri]] (Tenang) |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Ayub bin Jamil|Ayub Jamil]] (Rengit) |- |3 |{{PH AMANAH}} [[Parti Amanah Negara|Amanah]] | colspan="3" |[[Aminolhuda Hassan]] (Parit Yaani) |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Zaiton Ismail]] (Sungai Balang) |- |4 |{{PH AMANAH}} [[Parti Amanah Negara|Amanah]] | colspan="3" |[[Dzulkefly Ahmad (ahli politik Johor)|Dzulkefly Ahmad]] (Kota Iskandar) |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Onn Hafiz Ghazi]] (Layang-Layang) |- |5 |{{PH PKR}} [[Parti Keadilan Rakyat|PKR]] | colspan="3" |[[Jimmy Puah Wee Tse]] (Bukit Batu) |{{BN MIC}}[[Kongres India Malaysia|MIC]] | colspan="3" |[[Vidyananthan Ramanadhan]] (Kahang) |- |6 |{{PH PKR}} [[Parti Keadilan Rakyat|PKR]] | colspan="3" |[[Mohd Khuzzan Abu Bakar]] (Semerah) |{{PN PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] | colspan="3" |[[Mazlan Bujang]] (Puteri Wangsa) |- |7 |{{PH DAP}}[[Parti Tindakan Demokratik|DAP]] | colspan="3" |[[Ramakrishnan Suppiah]] (Bekok) |{{PN PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] | colspan="3" |[[Mohd Solihan Badri]] (Tenang) |- |8 |{{PH DAP}}[[Parti Tindakan Demokratik|DAP]] | colspan="3" |[[Sheikh Umar Bagharib Ali]] (Paloh) |{{PN PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] | colspan="3" |[[Tosrin Jarvanthi]] (Bukit Permai) |- |9 |{{PH DAP}}[[Parti Tindakan Demokratik|DAP]] |[[Tan Hong Pin]] (Skudai) | colspan="2" |[[Tan Chen Choon]] (Jementah) |{{PN PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] | colspan="3" |[[Mohd Izhar Ahmad]] (Larkin) |- |10 |{{PH DAP}}[[Parti Tindakan Demokratik|DAP]] | colspan="3" |[[Liow Cai Tung]] (Johor Jaya) |{{PN PPBM}}[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia|Bersatu]] | colspan="3" |[[Chong Fat Full]] (Pemanis) |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (2013-2018) === {| class="wikitable" |+Senarai Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 2013-2018 ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="7" |Kemas kini tahunan |- !2013 !2014 !2015 !2016 ! colspan="2" |2017 !2018 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |Mohamed Khaled Nordin (Permas) |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |[[Asiah Md Ariff]] (Johor Lama) |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |Md Jais Sarday (Mahkota) |- |3 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="7" |Tee Siew Kiong (Pulai Sebatang) |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |Ir. [[Hasni Mohammad]] (Benut) |- |5 |{{BN MIC}}[[Kongres India Malaysia|MIC]] | colspan="7" |Vidyananthan Ramanadhan (Kahang) |- |6 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |Abd Mutalip Abd Rahim (Layang-Layang) |- |7 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |Abdul Latif Bandi (Endau) | colspan="2" |''Kosong'' |- |8 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |[[Ismail Mohamed]]  (Bukit Serampang) |- |9 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |[[Zulkurnain Kamisan]] (Sri Medan) |- |10 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="7" |Datuk Ayub Rahmat<ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/07/09/adun-kemelah-anggota-exco-johor-ke10</ref>(Kemelah) |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (2008-2013) === {| class="wikitable" |+Senarai Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 2008-2013 ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="6" |Kemas kini tahunan |- !2008 !2009 !2010 !2011 !2012 !2013 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Abdul Ghani Othman]] (Serom) |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Ahmad Zahri Jamil (Sri Medan) |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Robia Kosai|Dr. Robia Kosai]] (Sungai Balang) |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Zainal Abidin Othman (Endau) |- |4 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Tan Kok Hong (Bekok) |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Abd Aziz Kaprawi]] (Parit Raja) |- |6 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Asiah Md Ariff]] (Johor Lama) |- |7 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Maulizan Bujang]] (Tiram) |- |8 |{{BN MIC}}[[Kongres India Malaysia|MIC]] | colspan="6" |[[M. Asojan|Asojan Muniyandy]] (Gambir) |- |9 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Hoo Seong Chang (Paloh) |- |10 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Md Jais Sarday (Mahkota) |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (2004-2008) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1999-2004) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1995-1999) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1990-1995) === {{Main|Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor 1990}} {| class="wikitable" |+Senarai Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 1990-1995 ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="6" |Kemas kini tahunan |- !1990 !1991 !1992 !1993 !1994 !1995 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Muhyiddin Yassin]] ({{DUN|Bukit Serampang}}) |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Ahmad bin Abdullah|Ahmad Abdullah]] ({{DUN|Kukup}}) |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Bahari Haron]] ({{DUN|Tenang}}) |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Mohamad Aziz]] ({{DUN|Parit Yaani}}) |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Adam Abdul Hamid]] ({{DUN|Bandar Tenggara}}) |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Mohamed Ali Hassan]] ({{DUN|Tiram}}) |- |6 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |[[Freddie Long Hoo Hin]] ({{DUN|Gertak Merah}}) |- |7 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Zainalabidin Mohamed Zin]] ({{DUN|Rengit}}) |- |8 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |[[Chua Soi Lek]] ({{DUN|Penggaram}}) |- |9 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Sabariah Ahmad]] ({{DUN|Jorak}}) |- |10 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Abdul Kadir Annuar]] ({{DUN|Tambatan}}) |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1986-1990) === {{Main|Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor 1986}} {| class="wikitable" |+Senarai Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor, Penggal 1986-1990 ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="5" |Kemas kini tahunan |- !1986 !1987 !1988 !1989 !1990 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Muhyiddin Yassin]] ({{DUN|Bukit Serampang}}) |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Ahmad bin Abdullah|Ahmad Abdullah]] ({{DUN|Kukup}}) |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Bahari Haron]] ({{DUN|Tenang}}) |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Mohamad Aziz]] ({{DUN|Parit Yaani}}) |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Adam Abdul Hamid]] ({{DUN|Bandar Tenggara}}) |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Mohamed Ali Hassan]] ({{DUN|Tiram}}) |- |6 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="5" |[[Freddie Long Hoo Hin]] ({{DUN|Gertak Merah}}) |- |7 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="5" |[[Lim Si Cheng]] ({{DUN|Jementah}}) |- |8 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="5" |[[Chua Soi Lek]] ({{DUN|Penggaram}}) |- |9 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Sabariah Ahmad]] ({{DUN|Jorak}}) |- |10 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" | | colspan="2" |[[Abdul Kadir Annuar]] ({{DUN|Tambatan}}) |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1982-1986) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1978-1982) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1974-1978) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1969-1974) === {| class="wikitable" ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="6" |Kemas kini tahunan<ref>[https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19690530-1.2.55 Anggota2 Exco Johor: 4 muka baharu di-lantek]</ref> |- !1969 !1970 !1971 !1972 !1973 !1974 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Othman Saat|Othman Mohd Saat]] |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Ismail Saadon |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Salleh Tahir |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Elias Udin |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Mohamed Yassin Abdul Rahman |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |[[Aziz bin Ishak|Aziz Ishak]]<ref>Meninggal dunia dalam jawatan. [https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19740430-1.2.2 Mayat Aziz Ishak dijumpai dalam Sungai Muar]</ref> |- |6 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Chua Song Lim |- |7 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Pow Swee Lim |- |8 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Tan Peng Koon |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1964-1969) === {| class="wikitable" ! rowspan="2" | ! rowspan="2" |Parti ! colspan="6" |Kemas kini tahunan<ref>[https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19640513-1.2.106 Anggota2 EXCO Johor yg baru angkat sumpah]</ref> |- !1964 !1965 !1966 !1967 !1968 !1969 |- |{{Abbr|MB|Menteri Besar}} |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Hassan Yunus|Hassan Yunos]] | colspan="3" |[[Othman Saat|Othman Mohd Saat]] |- |1 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="3" |[[Othman Saat|Othman Mohd Saat]] | colspan="3" |''Kosong'' |- |2 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Ismail Hassan |- |3 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Sairan Sabtu |- |4 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="6" |Ismail Saadon |- |5 |{{BN UMNO}}UMNO | colspan="5" |[[Kosai Salleh|Kosai Mohd Salleh]]<ref>Meninggal dunia dalam jawatan. [https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19681216-1.2.94 Ahli Exco Johor meninggal dunia]</ref> | |- |6 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Chua Song Lim |- |7 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Pow Swee Lim |- |8 |{{BN MCA}}[[Persatuan Cina Malaysia|MCA]] | colspan="6" |Tan Peng Koon |} === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1959-1964) === === Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor (1955-1959) === == Lihat juga == * [[Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri]] * [[Dewan Negeri Johor]] == Rujukan == {{Reflist}} {{Templat:Majlis Eksekutif Negeri di Malaysia}} {{Menteri Besar Johor}} {{Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor}} [[Kategori:Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri]] [[Kategori:Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor]] 8qasjatezr8jld4c371t7q6cuox0s1b 0 102679 5650988 5427277 2022-08-22T10:43:33Z Zahirulnukman 91672 kemas kini wikitext text/x-wiki {{Infobox_Politician | honorific-prefix = Datuk Haji | name = Abdul Halim Abdul Rahman | image = P020-PKLNCHEPA.jpg | imagesize = 218px | width = | height = | caption = | birth_date ={{birth date|1939|11|10}} | birth_place = | residence = | death_date ={{death date and age|2022|8|22|1939|11|10}} | death_place =Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu, Kelantan | office =[[Dewan Rakyat Malaysia|Ahli Perlimen]] [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] | term_start =[[2004]] | term_end =[[2013]] | predecessor =[[Mohd Amar bin Abdullah|Mohd Amar Nik Abdullah]] (PAS) | successor =[[Izani Husin]] (PAS) | office2 =[[Menteri Besar Kelantan|Timbalan Menteri Besar Kelantan]] | term_start2 = [[1990]] | term_end2 =[[2004]] | predecessor2 =Ariffin Said (BN-UMNO) | successor2 =[[Ahmad Yakob]] (PAS) | party = {{PAS}} | occupation = Ahli Parlimen | majority = | relations = | spouse = | civil partner = | children = | website = | footnotes = |term_end4=[[1995]]|predecessor4=''kawasan baharu''|predecessor3=''kawasan baharu''|office4=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Banggol]], [[Kelantan]]|office3=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Kijang]], [[Kelantan]]|term_start4=[[1986]]|term_end3=[[2004]]|term_start3=[[1995]]|successor3=[[Husam Musa]] (PAS)|successor4=''kawasan dibubar''}} Datuk Haji '''Abdul Halim bin Abdul Rahman''' (10 November 1939 – 22 Ogos 2022) adalah ahli politik [[Malaysia]] berbangsa [[Melayu]] dari [[Parti Islam Se-Malaysia]] yang juga merupakan bekas Ahli Parlimen Pengkalan Chepa, [[Kelantan]] bertanding di atas tiket [[PAS]]. Di peringkat parti, beliau merupakan mantan Bendahari PAS Pusat. Di peringkat kerajaan negeri, beliau merupakan mantan Timbalan Menteri Besar Kelantan<ref>http://www.harakahdaily.net/index.php/headline/38561-serpihan-pas-tidak-mampu-bertahan-veteran{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. == Pengalaman Politik == Abdul Halim merupakan Ahli Parlimen [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] dari [[PAS]]. Dalam [[Pilihan Raya Umum Malaysia 2008]] beliau mengalahkan calon dari [[Barisan Nasional]] - [[UMNO]], Rahim Mohd. Zain dengan majoriti sebanyak 11,311 undi. Beliau memperolehi 26,763 undi berbanding lawannya memperolehi hanya 15,452 undi. Abdul Halim merupakan bekas Timbalan Menteri Besar negeri Kelantan sebelum dicalonkan oleh PAS untuk bertanding dikerusi Parlimen Pengkalan Chepa pada 2004.<ref>{{Cite news | last = | first = | coauthors = | title = UMNO sees attempt to oust Deputy Kelantan Menteri Besar | newspaper = Utusan | location = | pages = | language = | publisher = | date = 13 March 2004 | url = http://www.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm | accessdate = 22 December 2009 }}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1939|2022}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:ADUN Kelantan]] [[Kategori:Anggota Parti Islam Se-Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-11]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Anggota Majlis Syura Ulama PAS]] pw6a6mk8dmpz7vff6wxlvllfvkh9o1o 5650989 5650988 2022-08-22T10:43:46Z Zahirulnukman 91672 menghapuskan [[Kategori:Orang hidup]] ([[Wikipedia:HotCat|HotCat]]) wikitext text/x-wiki {{Infobox_Politician | honorific-prefix = Datuk Haji | name = Abdul Halim Abdul Rahman | image = P020-PKLNCHEPA.jpg | imagesize = 218px | width = | height = | caption = | birth_date ={{birth date|1939|11|10}} | birth_place = | residence = | death_date ={{death date and age|2022|8|22|1939|11|10}} | death_place =Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu, Kelantan | office =[[Dewan Rakyat Malaysia|Ahli Perlimen]] [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] | term_start =[[2004]] | term_end =[[2013]] | predecessor =[[Mohd Amar bin Abdullah|Mohd Amar Nik Abdullah]] (PAS) | successor =[[Izani Husin]] (PAS) | office2 =[[Menteri Besar Kelantan|Timbalan Menteri Besar Kelantan]] | term_start2 = [[1990]] | term_end2 =[[2004]] | predecessor2 =Ariffin Said (BN-UMNO) | successor2 =[[Ahmad Yakob]] (PAS) | party = {{PAS}} | occupation = Ahli Parlimen | majority = | relations = | spouse = | civil partner = | children = | website = | footnotes = |term_end4=[[1995]]|predecessor4=''kawasan baharu''|predecessor3=''kawasan baharu''|office4=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Banggol]], [[Kelantan]]|office3=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Kijang]], [[Kelantan]]|term_start4=[[1986]]|term_end3=[[2004]]|term_start3=[[1995]]|successor3=[[Husam Musa]] (PAS)|successor4=''kawasan dibubar''}} Datuk Haji '''Abdul Halim bin Abdul Rahman''' (10 November 1939 – 22 Ogos 2022) adalah ahli politik [[Malaysia]] berbangsa [[Melayu]] dari [[Parti Islam Se-Malaysia]] yang juga merupakan bekas Ahli Parlimen Pengkalan Chepa, [[Kelantan]] bertanding di atas tiket [[PAS]]. Di peringkat parti, beliau merupakan mantan Bendahari PAS Pusat. Di peringkat kerajaan negeri, beliau merupakan mantan Timbalan Menteri Besar Kelantan<ref>http://www.harakahdaily.net/index.php/headline/38561-serpihan-pas-tidak-mampu-bertahan-veteran{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. == Pengalaman Politik == Abdul Halim merupakan Ahli Parlimen [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] dari [[PAS]]. Dalam [[Pilihan Raya Umum Malaysia 2008]] beliau mengalahkan calon dari [[Barisan Nasional]] - [[UMNO]], Rahim Mohd. Zain dengan majoriti sebanyak 11,311 undi. Beliau memperolehi 26,763 undi berbanding lawannya memperolehi hanya 15,452 undi. Abdul Halim merupakan bekas Timbalan Menteri Besar negeri Kelantan sebelum dicalonkan oleh PAS untuk bertanding dikerusi Parlimen Pengkalan Chepa pada 2004.<ref>{{Cite news | last = | first = | coauthors = | title = UMNO sees attempt to oust Deputy Kelantan Menteri Besar | newspaper = Utusan | location = | pages = | language = | publisher = | date = 13 March 2004 | url = http://www.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm | accessdate = 22 December 2009 }}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1939|2022}} [[Kategori:ADUN Kelantan]] [[Kategori:Anggota Parti Islam Se-Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-11]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Anggota Majlis Syura Ulama PAS]] 6x0rjjqrbw28q2d29z2jxjsp9vb4poz 5651001 5650989 2022-08-22T10:59:53Z Zahirulnukman 91672 kemas kini wikitext text/x-wiki {{Infobox_Politician | honorific-prefix = Datuk Haji | name = Abdul Halim Abdul Rahman | image = P020-PKLNCHEPA.jpg | imagesize = 218px | width = | height = | caption = | birth_date ={{birth date|1939|11|10}} | birth_place = | residence = | death_date ={{death date and age|2022|8|22|1939|11|10}} | death_place =Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu, Kelantan | office =[[Dewan Rakyat Malaysia|Ahli Perlimen]] [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] | term_start =[[2004]] | term_end =[[2013]] | predecessor =[[Mohd Amar bin Abdullah|Mohd Amar Nik Abdullah]] (PAS) | successor =[[Izani Husin]] (PAS) | office2 =[[Menteri Besar Kelantan|Timbalan Menteri Besar Kelantan]] | term_start2 = [[1990]] | term_end2 =[[2004]] | predecessor2 =Ariffin Said (BN-UMNO) | successor2 =[[Ahmad Yakob]] (PAS) | party = {{PAS}} | occupation = Ahli Parlimen | majority = | relations = | spouse = | civil partner = | children = | website = | footnotes = |term_end4=[[1995]]|predecessor4=''kawasan baharu''|predecessor3=''kawasan baharu''|office4=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Banggol]], [[Kelantan]]|office3=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Kijang]], [[Kelantan]]|term_start4=[[1986]]|term_end3=[[2004]]|term_start3=[[1995]]|successor3=[[Husam Musa]] (PAS)|successor4=''kawasan dibubar''}} Datuk Haji '''Abdul Halim bin Abdul Rahman''' (10 November 1939 – 22 Ogos 2022) adalah ahli politik [[Malaysia]] berbangsa [[Melayu]] dari [[Parti Islam Se-Malaysia]] yang juga merupakan bekas Ahli Parlimen [[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] bertanding di atas tiket [[PAS]]. Di peringkat parti, beliau merupakan mantan Bendahari PAS Pusat. Sebelum bertanding di peringkat persekutuan, beliau merupakan mantan Timbalan Menteri Besar Kelantan<ref>http://www.harakahdaily.net/index.php/headline/38561-serpihan-pas-tidak-mampu-bertahan-veteran{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> sejak PAS mentadbir semula Kelantan pada 1990. Beliau menjadi Ahli [[Dewan Undangan Negeri Kelantan]] sejak 1986 hingga 2004. == Pengalaman politik == === Keputusan pilihan raya === {| class="wikitable" |+Keputusan pilihan raya ditandingi Abdul Halim Abdul Rahman !Tahun !Kawasan !Nama !Parti !Undi !Lawan !Parti !Undi !Majoriti |- |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1986|1986]] |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''5,288''' |Ariffin Salleh |BN |3,920 |1,368 |- | rowspan="2" |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1990|1990]] | rowspan="2" |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan | rowspan="2" |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' | rowspan="2" |'''PAS''' | rowspan="2" |'''8,397''' |Ismail Idris |BEBAS |82 | rowspan="2" |6,075 |- |Manaf Daud |BN |2,322 |- |1995 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''6,865''' |Ruhani Mamat |BN |2,556 |4,309 |- |1999 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''7,352''' |Nik Mohd Zain Haji Omar |BN |2,540 |4,812 |- |2004 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman<ref>{{Cite news|url=http://www.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm|title=UMNO sees attempt to oust Deputy Kelantan Menteri Besar|last=|first=|date=13 March 2004|newspaper=Utusan|accessdate=22 December 2009|publisher=|location=|pages=|language=|coauthors=}}{{Pautan putus|date=Ogos 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref>''' |'''PAS''' |'''20,621''' |Nik Mohd Zain Haji Omar |BN |14,399 |6,222 |- |2008 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''26,763''' |Rahim Mohd Zain |BN |15,452 |11,311 |} == Meninggal dunia == Abdul Halim disahkan meninggal dunia pada 22 Ogos 2022 di [[Hospital Raja Perempuan Zainab II]] Kota Bharu<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/08/991582/bekas-timbalan-menteri-besar-kelantan-meninggal-dunia|title=Bekas Timbalan Menteri Besar Kelantan meninggal dunia|last=Siti Rohana Idris|date=22 Ogos 2022|website=BHarian|url-status=live|access-date=22 Ogos 2022}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1939|2022}} [[Kategori:ADUN Kelantan]] [[Kategori:Anggota Parti Islam Se-Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-11]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Anggota Majlis Syura Ulama PAS]] 3qw2jy8o8fqa4dhigw4s73k40evvjyu 5651003 5651001 2022-08-22T11:01:26Z Zahirulnukman 91672 kemasan wikitext text/x-wiki {{Infobox_Politician | honorific-prefix = Datuk Haji | name = Abdul Halim Abdul Rahman | image = P020-PKLNCHEPA.jpg | imagesize = 218px | width = | height = | caption = | birth_date ={{birth date|1939|11|10}} | birth_place = | residence = | death_date ={{death date and age|2022|8|22|1939|11|10}} | death_place =Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu, Kelantan | office =[[Dewan Rakyat Malaysia|Ahli Perlimen]] [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] | term_start =[[2004]] | term_end =[[2013]] | predecessor =[[Mohd Amar bin Abdullah|Mohd Amar Nik Abdullah]] (PAS) | successor =[[Izani Husin]] (PAS) | office2 =[[Menteri Besar Kelantan|Timbalan Menteri Besar Kelantan]] | term_start2 = [[1990]] | term_end2 =[[2004]] | predecessor2 =Ariffin Said (BN-UMNO) | successor2 =[[Ahmad Yakob]] (PAS) | party = {{PAS}} | occupation = Ahli Parlimen | majority = | relations = | spouse = | civil partner = | children = | website = | footnotes = |term_end4=[[1995]]|predecessor4=''kawasan baharu''|predecessor3=''kawasan baharu''|office4=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Banggol]], [[Kelantan]]|office3=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Kijang]], [[Kelantan]]|term_start4=[[1986]]|term_end3=[[2004]]|term_start3=[[1995]]|successor3=[[Husam Musa]] (PAS)|successor4=''kawasan dibubar''}} Datuk Haji '''Abdul Halim bin Abdul Rahman''' (10 November 1939 – 22 Ogos 2022) ialah seorang ahli politik [[Malaysia]] berbangsa [[Melayu]] dari [[Parti Islam Se-Malaysia]] (PAS) yang juga merupakan bekas Ahli Parlimen [[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] bertanding di atas tiket PAS. Di peringkat parti, beliau merupakan mantan Bendahari PAS Pusat. Sebelum bertanding di peringkat persekutuan, beliau merupakan mantan Timbalan Menteri Besar Kelantan<ref>http://www.harakahdaily.net/index.php/headline/38561-serpihan-pas-tidak-mampu-bertahan-veteran{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> sejak PAS mentadbir semula Kelantan pada 1990. Beliau menjadi Ahli [[Dewan Undangan Negeri Kelantan]] sejak 1986 hingga 2004. == Pengalaman politik == === Keputusan pilihan raya === {| class="wikitable" |+Keputusan pilihan raya ditandingi Abdul Halim Abdul Rahman !Tahun !Kawasan !Nama !Parti !Undi !Lawan !Parti !Undi !Majoriti |- |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1986|1986]] |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''5,288''' |Ariffin Salleh |BN |3,920 |1,368 |- | rowspan="2" |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1990|1990]] | rowspan="2" |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan | rowspan="2" |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' | rowspan="2" |'''PAS''' | rowspan="2" |'''8,397''' |Ismail Idris |BEBAS |82 | rowspan="2" |6,075 |- |Manaf Daud |BN |2,322 |- |1995 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''6,865''' |Ruhani Mamat |BN |2,556 |4,309 |- |1999 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''7,352''' |Nik Mohd Zain Haji Omar |BN |2,540 |4,812 |- |2004 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman<ref>{{Cite news|url=http://www.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm|title=UMNO sees attempt to oust Deputy Kelantan Menteri Besar|last=|first=|date=13 March 2004|newspaper=Utusan|accessdate=22 December 2009|publisher=|location=|pages=|language=|coauthors=}}{{Pautan putus|date=Ogos 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref>''' |'''PAS''' |'''20,621''' |Nik Mohd Zain Haji Omar |BN |14,399 |6,222 |- |2008 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''26,763''' |Rahim Mohd Zain |BN |15,452 |11,311 |} == Meninggal dunia == Abdul Halim disahkan meninggal dunia pada 22 Ogos 2022 di [[Hospital Raja Perempuan Zainab II]] Kota Bharu<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/08/991582/bekas-timbalan-menteri-besar-kelantan-meninggal-dunia|title=Bekas Timbalan Menteri Besar Kelantan meninggal dunia|last=Siti Rohana Idris|date=22 Ogos 2022|website=BHarian|url-status=live|access-date=22 Ogos 2022}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == {{Kawalan kewibawaan}} {{Kehidupan|1939|2022}} [[Kategori:ADUN Kelantan]] [[Kategori:Anggota Parti Islam Se-Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-11]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Anggota Majlis Syura Ulama PAS]] b6fbj4e11fmhcb9d9ku2v2xzxsg8ryh 5651057 5651003 2022-08-22T11:55:05Z Zahirulnukman 91672 /* Keputusan pilihan raya */ kemasan wikitext text/x-wiki {{Infobox_Politician | honorific-prefix = Datuk Haji | name = Abdul Halim Abdul Rahman | image = P020-PKLNCHEPA.jpg | imagesize = 218px | width = | height = | caption = | birth_date ={{birth date|1939|11|10}} | birth_place = | residence = | death_date ={{death date and age|2022|8|22|1939|11|10}} | death_place =Hospital Raja Perempuan Zainab II, Kota Bharu, Kelantan | office =[[Dewan Rakyat Malaysia|Ahli Perlimen]] [[Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] | term_start =[[2004]] | term_end =[[2013]] | predecessor =[[Mohd Amar bin Abdullah|Mohd Amar Nik Abdullah]] (PAS) | successor =[[Izani Husin]] (PAS) | office2 =[[Menteri Besar Kelantan|Timbalan Menteri Besar Kelantan]] | term_start2 = [[1990]] | term_end2 =[[2004]] | predecessor2 =Ariffin Said (BN-UMNO) | successor2 =[[Ahmad Yakob]] (PAS) | party = {{PAS}} | occupation = Ahli Parlimen | majority = | relations = | spouse = | civil partner = | children = | website = | footnotes = |term_end4=[[1995]]|predecessor4=''kawasan baharu''|predecessor3=''kawasan baharu''|office4=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Banggol]], [[Kelantan]]|office3=[[Dewan Undangan Negeri Kelantan|ADUN]] [[Kijang]], [[Kelantan]]|term_start4=[[1986]]|term_end3=[[2004]]|term_start3=[[1995]]|successor3=[[Husam Musa]] (PAS)|successor4=''kawasan dibubar''}} Datuk Haji '''Abdul Halim bin Abdul Rahman''' (10 November 1939 – 22 Ogos 2022) ialah seorang ahli politik [[Malaysia]] berbangsa [[Melayu]] dari [[Parti Islam Se-Malaysia]] (PAS) yang juga merupakan bekas Ahli Parlimen [[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|Pengkalan Chepa]], [[Kelantan]] bertanding di atas tiket PAS. Di peringkat parti, beliau merupakan mantan Bendahari PAS Pusat. Sebelum bertanding di peringkat persekutuan, beliau merupakan mantan Timbalan Menteri Besar Kelantan<ref name=":0" /> sejak PAS mentadbir semula Kelantan pada 1990. Beliau menjadi Ahli [[Dewan Undangan Negeri Kelantan]] sejak 1986 hingga 2004. == Pengalaman politik == === Keputusan pilihan raya === {| class="wikitable" |+Keputusan pilihan raya ditandingi Abdul Halim Abdul Rahman !Tahun !Kawasan !Nama !Parti !Undi !Lawan !Parti !Undi !Majoriti |- |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1986|1986]] |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''5,288''' |Ariffin Salleh |BN |3,920 |1,368 |- | rowspan="2" |[[Pilihan raya negeri Kelantan 1990|1990]] | rowspan="2" |[[Banggol (kawasan negeri)|N06 Banggol]], Kelantan | rowspan="2" |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' | rowspan="2" |'''PAS''' | rowspan="2" |'''8,397''' |Ismail Idris |BEBAS |82 | rowspan="2" |6,075 |- |Manaf Daud |BN |2,322 |- |1995 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''6,865''' |Ruhani Mamat |BN |2,556 |4,309 |- |1999 |[[Kijang (kawasan negeri)|N04 Kijang]], Kelantan |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''7,352''' |Nik Mohd Zain Haji Omar |BN |2,540 |4,812 |- |2004 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''20,621''' |Nik Mohd Zain Haji Omar'''<ref>{{Cite web|url=http://ww2.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm|title=UMNO sees attempt to oust Deputy Kelantan Menteri Besar|date=13 Mac 2004|website=Utusan Online|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120320042554/http://ww2.utusan.com.my/utusan/special.asp?pr=PR11&y=2004&dt=0313&pub=Utusan_Express&sec=Election&pg=el_05.htm|archive-date=20 Mac 2012|access-date=22 Ogos 2022}}</ref>''' |BN |14,399 |6,222 |- |2008 |[[Pengkalan Chepa (kawasan persekutuan)|P20 Pengkalan Chepa]] |'''Abdul Halim Abdul Rahman''' |'''PAS''' |'''26,763''' |Rahim Mohd Zain |BN |15,452 |11,311 |} == Meninggal dunia == Abdul Halim disahkan meninggal dunia pada 22 Ogos 2022 di [[Hospital Raja Perempuan Zainab II]] Kota Bharu<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/08/991582/bekas-timbalan-menteri-besar-kelantan-meninggal-dunia|title=Bekas Timbalan Menteri Besar Kelantan meninggal dunia|last=Siti Rohana Idris|date=22 Ogos 2022|website=BHarian|url-status=live|access-date=22 Ogos 2022}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:ADUN Kelantan]] [[Kategori:Anggota Parti Islam Se-Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-11]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-12]] [[Kategori:Anggota Majlis Syura Ulama PAS]] hbbd6sh6ng2u7yp6h2nxyit1q41sncb 0 103518 5650853 5650081 2022-08-22T04:25:03Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki <b>{{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} <b>Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi == * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M.} ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> bezimqym230isbaocu4ab11hfgj0uwh 5650855 5650853 2022-08-22T04:27:11Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki {{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi == {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M.} ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> ss52l8t6i49334jmhtc0hfhsijdpxk9 5650856 5650855 2022-08-22T04:28:38Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki {{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi depan == * [[Abad ke-1 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 100 SM hingga 1 SM. == Masehi == {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M. ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> oqjhdtj1us5jvs9jid4ofe2auys73jl 5650857 5650856 2022-08-22T04:30:22Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki {{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi depan == * [[Abad ke-5 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 500 SM hingga 401 SM. * [[Abad ke-4 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 400 SM hingga 301 SM. * [[Abad ke-3 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 300 SM hingga 201 SM. * [[Abad ke-2 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 200 SM hingga 101 SM. * [[Abad ke-1 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 100 SM hingga 1 SM. == Masehi == {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M. ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> 56o0loyix3mdhabgiuzyszqc03c1zpc 5650859 5650857 2022-08-22T04:33:13Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki {{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi depan == * [[Abad ke-10 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 1000 SM hingga 901 SM. * [[Abad ke-9 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 900 SM hingga 801 SM. * [[Abad ke-8 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 800 SM hingga 701 SM. * [[Abad ke-7 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 700 SM hingga 601 SM. * [[Abad ke-6 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 600 SM hingga 501 SM. * [[Abad ke-5 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 500 SM hingga 401 SM. * [[Abad ke-4 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 400 SM hingga 301 SM. * [[Abad ke-3 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 300 SM hingga 201 SM. * [[Abad ke-2 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 200 SM hingga 101 SM. * [[Abad ke-1 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 100 SM hingga 1 SM. == Masehi == * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M. ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> flela76k338g2g4oq8mpvs67zvsj192 5650864 5650859 2022-08-22T04:39:30Z 115.178.228.214 wikitext text/x-wiki {{redirect3|Abad|Untuk kegunaan lain, sila lihat [[Abad (nyahkekaburan)]]}} Halaman-halaman ini mengandungi '''arah aliran [[abad]] dan [[milenium]]. == Masehi depan == * [[Abad ke-12 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 1200 SM hingga 1101 SM. * [[Abad ke-11 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 1100 SM hingga 1001 SM. * [[Abad ke-10 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 1000 SM hingga 901 SM. * [[Abad ke-9 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 900 SM hingga 801 SM. * [[Abad ke-8 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 800 SM hingga 701 SM. * [[Abad ke-7 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 700 SM hingga 601 SM. * [[Abad ke-6 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 600 SM hingga 501 SM. * [[Abad ke-5 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 500 SM hingga 401 SM. * [[Abad ke-4 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 400 SM hingga 301 SM. * [[Abad ke-3 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 300 SM hingga 201 SM. * [[Abad ke-2 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 200 SM hingga 101 SM. * [[Abad ke-1 SM]] adalah abad yang berlangsung sejak 100 SM hingga 1 SM. == Masehi == * [[Abad ke-1]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1]] M hingga [[100]] M. * [[Abad ke-2]] adalah abad yang berlangsung sejak [[101]] M hingga [[200]] M. * [[Abad ke-3]] adalah abad yang berlangsung sejak [[201]] M hingga [[300]] M. * [[Abad ke-4]] adalah abad yang berlangsung sejak [[301]] M hingga [[400]] M. * [[Abad ke-5]] adalah abad yang berlangsung sejak [[401]] M hingga [[500]] M. * [[Abad ke-6]] adalah abad yang berlangsung sejak [[501]] M hingga [[600]] M. * [[Abad ke-7]] adalah abad yang berlangsung sejak [[601]] M hingga [[700]] M. * [[Abad ke-8]] adalah abad yang berlangsung sejak [[701]] M hingga [[800]] M. * [[Abad ke-9]] adalah abad yang berlangsung sejak [[801]] M hingga [[900]] M. * [[Abad ke-10]] adalah abad yang berlangsung sejak [[901]] M hingga [[1000]] M. * [[Abad ke-11]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1001]] M hingga [[1100]] M. * [[Abad ke-12]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1101]] M hingga [[1200]] M. * [[Abad ke-13]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1201]] M hingga [[1300]] M. * [[Abad ke-14]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1301]] M hingga [[1400]] M. * [[Abad ke-15]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1401]] M hingga [[1500]] M. * [[Abad ke-16]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1501]] M hingga [[1600]] M. * [[Abad ke-17]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1601]] M hingga [[1700]] M. * [[Abad ke-18]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1701]] M hingga [[1800]] M. * [[Abad ke-19]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1801]] M hingga [[1900]] M. * [[Abad ke-20]] adalah abad yang berlangsung sejak [[1901]] M hingga [[2000]] M. * [[Abad ke-21]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2001]] M hingga [[2100]] M (saat ini). * [[Abad ke-22]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2101]] M hingga [[2200]] M. * [[Abad ke-23]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2201]] M hingga [[2300]] M. * [[Abad ke-24]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2301]] M hingga [[2400]] M. * [[Abad ke-25]] adalah abad yang berlangsung sejak [[2401]] M hingga [[2500]] M. ==Zaman yang lain== ===Masa lampau=== {{for2|lebih|[[Dekad (nyahkekaburan)]]}} * '''[[Zaman Paleolitik Akhir]]''' * '''[[Milenium ke-10 SM]]''' | '''[[Milenium ke-9 SM]]''' | '''[[Milenium ke-8 SM]]''' * '''[[Milenium ke-7 SM]]''' | '''[[Milenium ke-6 SM]]''' | '''[[Milenium ke-5 SM]]''' ===Masa depan=== * '''[[Milenium ke-5]]''' | '''[[Milenium ke-6]]''' | '''[[Milenium ke-7]]''' * '''[[Milenium ke-8]]''' | '''[[Milenium ke-9]]''' | '''[[Milenium ke-10]]''' * '''[[Prasejarah awal]]''' ==Lihat juga== * Sila lihat [[takwim]] dan [[senarai takwim]] untuk kumpulan tahun yang lain. * Sila lihat [[sejarah]], [[Sejarah mengikut zaman]], dan [[penzamanan]] untuk susunan perisitwa sejarah yang lain. * Untuk zaman yang lebih awal, sila lihat [[garis masa kosmologi]], [[skala masa geologi]], [[garis masa evolusi]], [[pleistosen]], dan [[garis masa logaritma]]. {{wiktionary|millennia}}{{wiktionary|century}} <div class="plainlinks selfreference">{{Contents pages (footer box)}}</div> 355tj836vktkqrzh1i1n9510k2luh45 0 105866 5650538 5626078 2022-08-21T13:53:02Z 139.192.51.150 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Puaka |imej = FilemPuaka.gif |caption = |director = [[M. Amin]] |producer = |writer = |starring =[[Aziz Jaafar]] [[Tony Kassim]] [[Malek Selamat]] [[Dayang Sofiah]] |music = |cinematography = Hitam-putih |editing = |distributor = |released = [[1970]] |runtime = |country = [[Singapura]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Puaka''' merupakan sebuah filem Horror [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 1970. Filem Puaka diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. Filem Puaka diarah oleh pengarah M. Amin pada [[Filem Malaysia tahun 1970|1970.]] ==Ringkasan== * Pengambaran dilakukan di Singapura. Antara tempat pengambaran adalah Geylang Serai, Pantai Changi dan lain-lain lagi. ==Pelakon== * Dayang Sofia * [[Aziz Jaafar]] * [[Malek Selamat ]] * [[Tony Kassim]] * Sri Kalthum * Jah Haji Mahadi * [[Ahmad Nifsu]] * [[S.Shamsuddin]] ==Lagu== * ==Pautan luar== * http://www.filemkita.com/filem/p/puaka_01.html [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970|Puaka]] [[Kategori:Filem arahan M. Amin|Puaka]] 9pxp0frbu62uji65u6c0ssi42rhh7es 5650539 5650538 2022-08-21T13:53:49Z 139.192.51.150 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Puaka |imej = FilemPuaka.gif |caption = |director = [[M. Amin]] |producer = |writer = |starring =[[Aziz Jaafar]] [[Tony Kassim]] [[Malek Selamat]] [[Dayang Sofiah]] |music = |cinematography = Hitam-putih |editing = |distributor = |released = [[1970]] |runtime = |country = [[Singapura]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Puaka''' merupakan sebuah filem Horror [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 1970. Filem Puaka diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. Filem Puaka diarah oleh pengarah M. Amin pada [[Filem Malaysia tahun 1970|1970.]] ==Ringkasan== * Pengambaran dilakukan di Singapura. Antara tempat pengambaran adalah Geylang Serai, Pantai Changi dan lain-lain lagi. ==Pelakon== * Dayang Sofia * [[Aziz Jaafar]] * [[Malek Selamat ]] * [[Tony Kassim]] * Sri Kalthum * Jah Haji Mahadi * [[Ahmad Nifsu]] * [[S. Shamsuddin]] ==Lagu== * ==Pautan luar== * http://www.filemkita.com/filem/p/puaka_01.html [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970|Puaka]] [[Kategori:Filem arahan M. Amin|Puaka]] ixk7ad3p2bwkts87uqicxbxm1oryadt 5650540 5650539 2022-08-21T13:54:37Z 139.192.51.150 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Puaka |imej = FilemPuaka.gif |caption = |director = [[M. Amin]] |producer = |writer = |starring =[[Aziz Jaafar]] [[Tony Kassim]] [[Malek Selamat]] [[Dayang Sofiah]] |music = |cinematography = Hitam-putih |editing = |distributor = |released = [[1970]] |runtime = |country = [[Singapura]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Puaka''' merupakan sebuah filem Horror [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 1970. Filem Puaka diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. Filem Puaka diarah oleh pengarah M. Amin pada [[Filem Malaysia tahun 1970|1970.]] ==Ringkasan== * Pengambaran dilakukan di Singapura. Antara tempat pengambaran adalah Geylang Serai, Pantai Changi dan lain-lain lagi. ==Pelakon== * Dayang Sofia * [[Aziz Jaafar]] * [[Malek Selamat ]] * [[Tony Kassim]] * Sri Kalthum * Jah Haji Mahadi * [[Ahmad Nisfu]] * [[S. Shamsuddin]] ==Lagu== * ==Pautan luar== * http://www.filemkita.com/filem/p/puaka_01.html [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970|Puaka]] [[Kategori:Filem arahan M. Amin|Puaka]] 6todinbul7qp0atpel7hcbs0kfcosbc 5650542 5650540 2022-08-21T13:56:53Z 139.192.51.150 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Puaka |imej = FilemPuaka.gif |caption = |director = [[M. Amin]] |producer = |writer = |starring =[[Aziz Jaafar]] [[Tony Kassim]] [[Malek Selamat]] [[Dayang Sofiah]] |music = |cinematography = Hitam-putih |editing = |distributor = |released = [[1970]] |runtime = |country = [[Singapura]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Puaka''' merupakan sebuah filem Horror [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 1970. Filem Puaka diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. Filem Puaka diarah oleh pengarah M. Amin pada [[Filem Malaysia tahun 1970|1970.]] ==Ringkasan== * Pengambaran dilakukan di Singapura. Antara tempat pengambaran adalah Geylang Serai, Pantai Changi dan lain-lain lagi. ==Pelakon== * Dayang Sofia * [[Aziz Jaafar]] * [[Malek Selamat ]] * [[Tony Kassim]] * Sri Kalthum * [[Khatijah Khodri]] (Jah Mahadi) * [[Ahmad Nisfu]] * [[S. Shamsuddin]] ==Lagu== * ==Pautan luar== * http://www.filemkita.com/filem/p/puaka_01.html [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970|Puaka]] [[Kategori:Filem arahan M. Amin|Puaka]] iym9x8spl5stol3fm9kkc66vkubylnx 0 106249 5650669 5429487 2022-08-21T23:01:41Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = [[B. H. Chua]](cerita)<br>[[P. Ramlee]](lakon layar) | narrator = | starring = [[P. Ramlee]]<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = [[P. Ramlee]] | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = 30 November [[1957]] | runtime = 95 Minit | country = {{flag|Singapura}} | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = | preceded_by = | followed_by = [[Pendekar Bujang Lapok]] | website = | amg_id = | filemkita = http://www.filemkita.com/filem/b/bujang_lapok_01.html | imdb_id = 0216602 }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Ringkasan Cerita == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Abdul Aziz bin Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} * [http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas Bujang Lapok gambaran sebenar Jalan Ampas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213004543/http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas |date=2014-02-13 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] o5oi30ziw2jnbr4m6ab3ek4ktl2hpsk 5650671 5650669 2022-08-21T23:04:15Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = [[B. H. Chua]](cerita)<br>[[P. Ramlee]](lakon layar) | narrator = | starring = P. Ramlee<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = P. Ramlee | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = {{film date|1957|11|30}} | runtime = 95 Minit | country = [[Singapura]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Ringkasan Cerita == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Abdul Aziz bin Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} * [http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas Bujang Lapok gambaran sebenar Jalan Ampas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213004543/http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas |date=2014-02-13 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] dfchxdybxu3i7rajzhb4vfkwy8gi8f7 5650672 5650671 2022-08-21T23:05:01Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = B. H. Chua (cerita) | screenplay = P. Ramlee | narrator = | starring = P. Ramlee<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = P. Ramlee | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = {{film date|1957|11|30}} | runtime = 95 Minit | country = [[Singapura]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Ringkasan Cerita == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Abdul Aziz bin Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} * [http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas Bujang Lapok gambaran sebenar Jalan Ampas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213004543/http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas |date=2014-02-13 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] cpx8gg8syc5qd4od6tx3ek6bxcm07wh 5650673 5650672 2022-08-21T23:06:59Z 175.142.219.68 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = B. H. Chua (cerita) | screenplay = P. Ramlee | narrator = | starring = P. Ramlee<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = P. Ramlee | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = {{film date|1957|11|30}} | runtime = 95 Minit | country = [[Singapura]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Ringkasan Cerita == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Aziz Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} * [http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas Bujang Lapok gambaran sebenar Jalan Ampas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213004543/http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas |date=2014-02-13 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] cy7n8b6z1q66p5zikym74kpf4smmufp 5650674 5650673 2022-08-21T23:07:20Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = B. H. Chua (cerita) | screenplay = P. Ramlee | narrator = | starring = P. Ramlee<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = P. Ramlee | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = {{film date|1957|11|30}} | runtime = 95 Minit | country = [[Singapura]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Sinopsis == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Aziz Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} * [http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas Bujang Lapok gambaran sebenar Jalan Ampas] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140213004543/http://www.utusan.com.my/utusan/Rencana/20131130/re_07/Bujang-Lapok-gambaran-sebenar-Jalan-Ampas |date=2014-02-13 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] bjjqxiorp9bnpt47ktly5xkw11nuk17 5650678 5650674 2022-08-21T23:08:57Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{untuk|siri filem|Bujang Lapok (siri filem)}} {{Infobox Film | nama = Bujang Lapok | image = BujangLapok.jpg | image_size = | caption = | director = [[P. Ramlee]] | producer = [[Run Run Shaw]] | writer = B. H. Chua (cerita) | screenplay = P. Ramlee | narrator = | starring = P. Ramlee<br>[[S. Shamsuddin]]<br>[[Aziz Sattar]] | music = P. Ramlee | cinematography = A. Bakar Ali | editing = | studio = [[Malay Film Productions Ltd.]] | distributor = Shaw Brothers | released = {{film date|1957|11|30}} | runtime = 95 Minit | country = [[Singapura]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = | gross = }} Filem '''Bujang Lapok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Singapura]] pada tahun 30 November 1957. Filem Bujang Lapok diterbitkan dalam bentuk filem hitam putih tanpa warna. == Pengarah == Filem Bujang Lapok diarah oleh pengarah P. Ramlee pada 30 November 1957.Filem ini adalah filem pertama bercorak komedi yang diarahkan oleh Allahyarham P.Ramlee dan ternyata percubaannya berjaya menambat hati para penonton ketika itu == Sinopsis == Ramli, Aziz dan Sudin tinggal di rumah sewa kepunyaan janda bernama Normah. Gelagat Ramli mula menarik perhatian pemilik rumah sewanya iaitu Normah. Hal ini disedari sendiri oleh rakan baik Ramli iaitu Sudin dan Aziz. Sudin dan Zaiton pula ingin berkahwin tetapi emak Zaiton tidak setuju ekoran Sudin dilihat tidak berupaya menanggung anaknya. Ayu, adik kepada Zaiton, sentiasa meminta upah sebanyak 20 sen untuk menutup rahsia hubungan cinta antara Sudin dan Zaiton. Aziz pula sering membantu Sapiah yang menderita di bawah jagaan bapa angkatnya, seorang kaki botol yang sering bertindak kejam memukul Sapiah. Selepas beberapa lama menyulam cinta, ketiga-tiga sahabat ini akhirnya berkahwin dengan gadis pilihan masing-masing. Sudin dengan Zaiton, Aziz dengan Sapiah dan Ramli dengan Normah. Filem Bujang Lapok ini merupakan permulaan kepada sekuel filem arahan P.Ramlee yang bertemakan " Bujang Lapok ". Filem ini sesuai dijadikan tontonan keluarga berikutan penonton akan disajikan dengan pelbagai gelagat dan sketsa yang berkait rapat dengan norma masyarakat pada ketika itu. Meskipun bergenre komedi, filem ini dilihat berjaya memaparkan sketsa-sketsa yang menggambarkan realiti kehidupan masyarakat pada ketika itu tanpa sebarang tokok tambah yang tidak rasional. == Pelakon == [[Fail:S.Shamsuddin.jpg|thumb|kiri|S. Shamsuddin melakonkan watak Sudin dalam filem ini.]] * [[P. Ramlee|'''P. Ramlee''']] sebagai '''Ramlee''' * [[S. Shamsuddin|'''S. Shamsuddin''']] sebagai '''Sudin''' * [[Aziz Sattar|'''Aziz Sattar''']] sebagai '''Ajis''' * [[Zaiton Abdullah|'''Zaiton''']] sebagai '''Zaiton''' * [[Dayang Sofia|'''Dayang Sofia''']] sebagai '''Sapiah''' * '''[[Normadiah]]''' sebagai '''Cik Normah''' * [[Siti Tanjung Perak|'''Siti Tanjung Perak''']] sebagai '''Emak Zaiton''' * '''[[Sa'amah]]''' sebagai '''Emak Sudin''' * '''Rahayu Madji''' sebagai '''Ayu 20 sen (Adik Zaiton)''' * '''M. Babjan''' sebagai '''Bapa Angkat Sapiah''' * [[Shariff Dol|'''Shariff Dol''']] sebagai '''Pemiutang Bapa Angkat Sapiah''' * [[Malek Sutan Muda|'''Malek Sutan Muda''']] sebagai '''Pengurus Sudin''' * [[Kemat Hassan|'''Kemat Hassan''']] sebagai '''Rakan Sekerja Sudin''' * [[M. Rafiee|'''M. Rafiee''']] sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Norsiah Yem''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Prani Pramat''' sebagai '''Pelanggan Restoran (matair pertama Ramlee)''' * '''Rokiah''' sebagai '''Pelanggan Restoran''' * '''Habibah Haron''' sebagai '''Adik Rokiah''' * '''Nyong Ismail''' sebagai '''Pak Nyong (Jiran)''' * '''Minah Yem''' sebagai '''Jiran''' == Lagu == * '''''Resam Dunia''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee dan Normadiah''' * '''''Nak Dara Rindu''''' nyanyian '''Tan Sri''' '''P. Ramlee''' * '''''Manusia''''' nyanyian '''Jasni dan Nen Junainah''' * '''''Kampung Nelayan''''' nyanyian '''Nona Asiah''' * '''''Seloka Ahmad Nisfu''''' nyanyian '''J.Sham''' == Lihat juga == * [[Ali Baba Bujang Lapok]] * [[Pendekar Bujang Lapok]] * [[Seniman Bujang Lapok]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1957|Bujang Lapok]] [[Kategori:Filem arahan P. Ramlee|Bujang Lapuk]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem yang berlatarkan Singapura]] mtnqg152ja7y3ol25w6852f9y11n9g3 0 106610 5650987 5625056 2022-08-22T10:42:13Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} [[Imej:YosriWauBulan.jpg|thumb|right|Wau bulan.]] '''Wau bulan''' ({{Jawi|واو بولن}}) merupakan antara jenis [[layang-layang|wau]] yang paling popular di Malaysia. Kepopularannya didominasi oleh rakyat negeri [[Kelantan]] di pantai timur [[Semenanjung Malaysia]]. == Ciri == Bentuk jenis wau ini menyerupai [[bulan (satelit)|bulan sabit]] pada bahagian hadapan dan separa bulatan pada bahagian ekornya. Justeru, wau tersebut kelihatan seperti bulan yang terbit di angkasa apabila diterbangkan.<ref>[http://helmycasanova.pasblog.com/TLG-b1/Kerkaj-Khusus-Sejarah-PMR-2008-b1-p2.htm Kerkaj Khusus Sejarah PMR 2008 - Wau]</ref> Dari segi saiznya, wau bulan dibentuk dengan saiz yang lebih besar berbanding wau lain. Bidang biasa adalah sepanjang 2.5 meter dengan tinggi 3.5 meter.<ref>[http://myschoolnet.ppk.kpm.my/pakatan/montage/kite/types_wau2.htm Types of Wau], myschoolnet.</ref> Ini untuk memastikan corak yang terdapat pada wau tersebut kelihatan jelas dan menyerlah. Bagi menyerlahkan daya tarikan jenis wau ini, pemilihan warna yang terang dan corak yang lebih besar menjadi pilihan. == Sejarah == Wau Bulan dikatakan telah bermula pada zaman kerajaan [[Srivijaya]], yang mengikut legenda, mula digunakan oleh seorang putera bernama Dewa Muda. Corak bunga dan daun pada wau Dewa Muda dikatakan merupakan peta daerah yang telah dikuasainya.<ref name="virtualmalaysia">[http://www.virtualmalaysia.com/editors_pick/3267C541-C600-4137-B9F9DAAF8A5E9A34.html The Art of Kite Flying], virtualmalaysia.com</ref> <gallery> Imej:YosriWauBulan1.jpg|Satu lagi contoh wau bulan. Imej:YosriWauBulan2.jpg|Gambaran dekat corak ukiran pada badan wau. </gallery> == Penggunaan == *Bentuk wau bulan ini menjadi lambang syarikat kepada [[Penerbangan Malaysia|Syarikat Penerbangan Malaysia]] (MAS). Bagaimanapun, sesetengah pihak mendakwa logo ini sebenarnya diilhamkan oleh wau kucing, bukan wau bulan.<ref name="virtualmalaysia" /> *Wau bulan diukir pada belakang syiling 50 sen keluaran kedua {{clear}} == Rujukan == <references/> {{Wau Malaysia}} [[Kategori:Wau|Bulan]] rnqzg6gl7srhqlkmiffrnynt7zu2try 0 108953 5650563 5648183 2022-08-21T14:53:06Z 180.241.44.201 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel |name = RTB Perdana |launch_date = {{launch date and age|1975|3|1|df=yes}} sebagai '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''' dan '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' |closed_date = {{end date and age|2017|6|30}} sebagai '''Saluran 5/Channel 5''' (Analog)<br>{{end sate and age|2017|12|31}} sebagai '''Saluran 8/Channel 8''' (Analog) |picture_format = [[1080i]] ([[16:9]]/[[HDTV]]) |audio format = [[Stereo]] |owner = [[Radio Televisyen Brunei]] |slogan = '''Menjana Inspirasi''' |country = [[Brunei]] |language = [[Bahasa Melayu Brunei|Melayu]] (rasmi/utama/nasional)<br />[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] (rasmi/utama/nasional) |area = [[Brunei]] juga terdapat di [[Malaysia Timur]] (bahagian utara negeri [[Sarawak]] dan wilayah pulau [[Labuan]]) |headquarters = Bangunan Sekretariat, [[Bandar Seri Begawan]], Brunei |web = {{URL|http://www.rtb.gov.bn/SitePages/RTB%20Perdana.aspx|www.rtb.gov.bn}} |sister_channels = [[RTB Aneka]]<br>[[RTB Sukmaindera]] |affiliates = [[RTB Sukmaindera]] |former_names = '''Saluran 5/Channel 5''' <small>(1 Mac 1975-2014)</small><br>'''Saluran 8/Channel 8''' <small>(1 Mac 1975-2014)</small><br>'''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' <small>(1 Mac 1975-23 Februari 2006)</small><br>'''RTB1''' <small>(23 Februari 2006-10 April 2017)</small><br>'''RTB5''' <small>(7 Januari 2009-10 April 2017)</small> |terr_serv_1 = {{flagicon|Malaysia}} [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] |terr_chan_1 = Saluran 855 ([[HDTV|HD]]) ([[Sarawak]] dan [[Labuan]] Sahaja) }} '''RTB Perdana''' (televisyen ini dikenali sebagai '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''', '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''', '''RTB1''' dan '''RTB5''')<ref name="State broadcaster">{{cite news|url=http://annx.asianews.network/content/state-broadcaster-revamp-digitise-tv-channels-43316|title=State broadcaster to revamp, digitise TV channels|author=Fizah Hab|date=12 April 2017|accessdate=4 February 2018|publisher=[[Asia News Network]]|archive-date=2019-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20190528204014/http://annx.asianews.network/content/state-broadcaster-revamp-digitise-tv-channels-43316|url-status=dead}}</ref> ialah saluran televisyen terrestrial tertua di Brunei. Saluran itu secara rasminya mula disiarkan pada 1 Mac 1975 jam 7:00 malam. Ini juga bagi melihatkan Brunei juga mampu berdaya saing dalam produk televisyen seperti [[Perbadanan Penyiaran British]] iaitu [[BBC One]]. Sejak 1 Januari 1994, RTB Perdana rasmi boleh dilihat di Indonesia walaupun hanya menggunakan parabola melalui satelit Merah Putih (Telkom-4). == Mengenai RTB Perdana == Dari 1 Mac 1975 hingga 8 Julai 1975, siaran RTB Perdana masa siaran perkhidmatan pada siaran percubaan selama 1 jam 40 minit dari 7:00 malam hingga 8:40 malam. Dari 9 Julai 1975 hingga 31 Disember 1988, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 4 jam 25 minit dari 6:00 petang hingga 10:25 malam. Dari 1 Januari 1989 hingga 31 Disember 1990, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 5 jam dari 6:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1991 hingga 31 Disember 1992, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 6 jam dari 5:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1993 hingga 31 Disember 1993, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 7 jam dari 4:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1994 hingga 6 Julai 2002, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 8 jam dari 3:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 7 Julai 2002 hingga 23 Februari 2006, siaran RTB Perdana telah bersiaran 8 jam dari pukul 3:00 petang hingga 11:00 malam diikuti oleh satelit serentak [[RTB Sukmaindera]] mengisi seluruh waktu siarannya. Pada 23 Februari 2006, RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei rasmi dinamakan semula sebagai '''RTB1'''. Dari 23 Februari 2006 hingga sekarang, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 17 jam dari pukul 6:00 pagi hingga 11:00 malam diikuti oleh satelit serentak [[RTB Sukmaindera]] mengisi seluruh waktu siarannya. Semasa jam operasi RTB Perdana serentak dengan [[RTB Sukmaindera]] dari 11:00 malam hingga 6:00 pagi sejak 23 Februari 2006. RTB Perdana menyiarkan sebuah buletin berita [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] 10:00 malam dengan saluran kembar [[RTB Sukmaindera]] secara serentak. Pada 11 April 2017, RTB1 bersama-sama dengan stesen kembar RTB5 rasmi digabungkan dan dinamakan semula sebagai '''RTB Perdana''' sebagai sebahagian daripada projek penjenamaan semula RTB serta peralihan penyiar dari analog ke penyiaran digital.<ref name="State broadcaster" /> Kepada penonton RTB Perdana di [[Sarawak]] dan [[Labuan]], RTB Perdana kini bersiaran melalui terestrial percuma [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] di saluran 855 dalam format [[HDTV|HD (definisi tinggi)]]. RTB Perdana, [[RTB Aneka]], [[RTB Sukmaindera]], [[Nasional FM (Brunei)|Nasional FM]], [[Pelangi FM (Brunei)|Pelangi FM]], [[Pilihan FM (Brunei)|Pilihan FM]], [[Harmoni FM (Brunei)|Harmoni FM]] dan [[Nur Islam (Brunei)|Nur Islam]] telah rasmi tersedia melalui laman web RTB GO untuk dilihat didalam dan luar Brunei. ==Rancangan== ===Berita=== *Berita Awal Pagi (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Jam 9 (segmen rancangan Rampai Pagi) (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Dunia 11 Pagi (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita 11:30 Pagi (Tengah Hari) (kecuali hari Isnin hingga Khamis) (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Asean (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Liputan Semasa (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Jam 3 Petang (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Arena Sukan (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Dunia 4:30 Petang (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita 5:45 (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Perdana (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *News at 10 (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). == Sejarah == === Radio === RTB mula menyiarkan radio pada 2 Mei 1957 dengan Perutusan [[Hari Raya Aidilfitri|Hari Raya]] [[Omar Ali Saifuddien III|Al-Marhum DYMM Paduka Seri Baginda Maulana Al-Sultan Muda Omar Ali Saifuddien III]]. Terdapat sebuah studio yang disiarkan selama 45 minit setiap malam dari jam 8:00 hingga 8:45. Rangkaian pemancar 1.2kW tunggal itu hanya lima batu di sekitar bandar Brunei dan sekitarnya. Stesen radio pertama tersebut bakal kemudiannya dikenali sebagai [[Nasional FM (Brunei)|Nasional FM]] pada hari ini.<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19570102-1.2.99|title=Radio Brunei is planned|publisher=[[The Straits Times]]|date=2 Januari 1957|accessdate=10 Februari 2015|page=10}}</ref> Pada tahun 1974, RTB hanya mempunyai 171 kakitangan dan tiga menghantar laman memberikan hampir 100% liputan di negara ini dan seterusnya. === Televisyen === RTB melancarkan perkhidmatan televisyen perintis pertama pada 1 Februari 1975 dengan transmisi ujian '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''' memulakan siaran percubaan.<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19750306-1.2.18.11|title=Pelancaran siaran TV warna di Brunei capai kejayaan|publisher=[[Berita Harian]]|date=6 Mac 1975|accessdate=10 Februari 2015|page=2}}</ref> Perkhidmatan televisyen biasa rasmi bermula sebagai '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' pada 1 Mac 1975 jam 7:00 malam dari [[Daerah Brunei-Muara]] dengan mengendalikan perkhidmatan monokrom 1 jam 40 minit pada televisyen berwarna semasa penghantaran ujian hariannya dari 7:00 malam hingga 8:40 malam. RTB Perkhidmatan Televisyen telah dirasmikan oleh [[Sultan Brunei|Sultan]] dan [[Yang di-Pertuan Negara|Yang Di-Pertuan of Brunei Darussalam]] [[Hassanal Bolkiah|Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah]] pada 9 Julai 1975 jam 6:00 petang dengan siaran harian 4 jam 25 minit dari 6:00 petang hingga 10:25 malam. Terdapat hanya tiga kakitangan di studio RTB dan empat untuk menghadiri pemancar. * Fasa 1 - Digunakan sebahagian daripada Studio Radio sebagai stesen televisyen. * Fasa 2 - Dengan menggunakan kompleks studio pelbagai guna semasa yang telah beroperasi sepenuhnya menjelang tahun 1980. Pada 1 Mac 1976, juga merupakan tahun di luar siaran televisyen pertama yang merupakan liputan hari keputeraan KeBawah Duli Yang Maha Mulia di Town Padang ketika itu. Projek televisyen telah diperuntukkan untuk B$ 35J. Perkhidmatan Radio Stereo FM dari [[Daerah Brunei-Muara]] bermula pada 1 Mac 1977. Pada masa yang sama, dua kuasa tinggi stesen Gelombang Sederhana di [[Daerah Brunei-Muara]] memulakan penghantaran perkhidmatan [[Bahasa Melayu Brunei|Bahasa Melayu]]. RTB kini mempunyai 1000 kakitangan. Liputan oleh radio dan televisyen adalah hampir 100% daripada Brunei. ==Lagu kebangsaan== Pada pukul 6:00 pagi dan 11:00 malam setiap hari bersama-sama dengan stesen kembar [[RTB Sukmaindera]] [[Allah Peliharakan Sultan|lagu kebangsaan]] dimainkan sebagai pembukaan dan penutupan. == Rujukan == {{Reflist}} {{Radio Televisyen Brunei}} [[Kategori:Stesen televisyen di Brunei]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 1975]] m3sm6d14ziavhkkd1sof3a2m4tux4ab 5650564 5650563 2022-08-21T14:53:24Z 180.241.44.201 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel |name = RTB Perdana |launch_date = {{launch date and age|1975|3|1|df=yes}} sebagai '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''' dan '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' |closed_date = {{end date and age|2017|6|30}} sebagai '''Saluran 5/Channel 5''' (Analog)<br>{{end date and age|2017|12|31}} sebagai '''Saluran 8/Channel 8''' (Analog) |picture_format = [[1080i]] ([[16:9]]/[[HDTV]]) |audio format = [[Stereo]] |owner = [[Radio Televisyen Brunei]] |slogan = '''Menjana Inspirasi''' |country = [[Brunei]] |language = [[Bahasa Melayu Brunei|Melayu]] (rasmi/utama/nasional)<br />[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] (rasmi/utama/nasional) |area = [[Brunei]] juga terdapat di [[Malaysia Timur]] (bahagian utara negeri [[Sarawak]] dan wilayah pulau [[Labuan]]) |headquarters = Bangunan Sekretariat, [[Bandar Seri Begawan]], Brunei |web = {{URL|http://www.rtb.gov.bn/SitePages/RTB%20Perdana.aspx|www.rtb.gov.bn}} |sister_channels = [[RTB Aneka]]<br>[[RTB Sukmaindera]] |affiliates = [[RTB Sukmaindera]] |former_names = '''Saluran 5/Channel 5''' <small>(1 Mac 1975-2014)</small><br>'''Saluran 8/Channel 8''' <small>(1 Mac 1975-2014)</small><br>'''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' <small>(1 Mac 1975-23 Februari 2006)</small><br>'''RTB1''' <small>(23 Februari 2006-10 April 2017)</small><br>'''RTB5''' <small>(7 Januari 2009-10 April 2017)</small> |terr_serv_1 = {{flagicon|Malaysia}} [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] |terr_chan_1 = Saluran 855 ([[HDTV|HD]]) ([[Sarawak]] dan [[Labuan]] Sahaja) }} '''RTB Perdana''' (televisyen ini dikenali sebagai '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''', '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''', '''RTB1''' dan '''RTB5''')<ref name="State broadcaster">{{cite news|url=http://annx.asianews.network/content/state-broadcaster-revamp-digitise-tv-channels-43316|title=State broadcaster to revamp, digitise TV channels|author=Fizah Hab|date=12 April 2017|accessdate=4 February 2018|publisher=[[Asia News Network]]|archive-date=2019-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20190528204014/http://annx.asianews.network/content/state-broadcaster-revamp-digitise-tv-channels-43316|url-status=dead}}</ref> ialah saluran televisyen terrestrial tertua di Brunei. Saluran itu secara rasminya mula disiarkan pada 1 Mac 1975 jam 7:00 malam. Ini juga bagi melihatkan Brunei juga mampu berdaya saing dalam produk televisyen seperti [[Perbadanan Penyiaran British]] iaitu [[BBC One]]. Sejak 1 Januari 1994, RTB Perdana rasmi boleh dilihat di Indonesia walaupun hanya menggunakan parabola melalui satelit Merah Putih (Telkom-4). == Mengenai RTB Perdana == Dari 1 Mac 1975 hingga 8 Julai 1975, siaran RTB Perdana masa siaran perkhidmatan pada siaran percubaan selama 1 jam 40 minit dari 7:00 malam hingga 8:40 malam. Dari 9 Julai 1975 hingga 31 Disember 1988, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 4 jam 25 minit dari 6:00 petang hingga 10:25 malam. Dari 1 Januari 1989 hingga 31 Disember 1990, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 5 jam dari 6:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1991 hingga 31 Disember 1992, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 6 jam dari 5:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1993 hingga 31 Disember 1993, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 7 jam dari 4:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 1 Januari 1994 hingga 6 Julai 2002, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 8 jam dari 3:00 petang hingga 11:00 malam. Dari 7 Julai 2002 hingga 23 Februari 2006, siaran RTB Perdana telah bersiaran 8 jam dari pukul 3:00 petang hingga 11:00 malam diikuti oleh satelit serentak [[RTB Sukmaindera]] mengisi seluruh waktu siarannya. Pada 23 Februari 2006, RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei rasmi dinamakan semula sebagai '''RTB1'''. Dari 23 Februari 2006 hingga sekarang, siaran RTB Perdana telah dipanjangkan bersiaran 17 jam dari pukul 6:00 pagi hingga 11:00 malam diikuti oleh satelit serentak [[RTB Sukmaindera]] mengisi seluruh waktu siarannya. Semasa jam operasi RTB Perdana serentak dengan [[RTB Sukmaindera]] dari 11:00 malam hingga 6:00 pagi sejak 23 Februari 2006. RTB Perdana menyiarkan sebuah buletin berita [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] 10:00 malam dengan saluran kembar [[RTB Sukmaindera]] secara serentak. Pada 11 April 2017, RTB1 bersama-sama dengan stesen kembar RTB5 rasmi digabungkan dan dinamakan semula sebagai '''RTB Perdana''' sebagai sebahagian daripada projek penjenamaan semula RTB serta peralihan penyiar dari analog ke penyiaran digital.<ref name="State broadcaster" /> Kepada penonton RTB Perdana di [[Sarawak]] dan [[Labuan]], RTB Perdana kini bersiaran melalui terestrial percuma [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] di saluran 855 dalam format [[HDTV|HD (definisi tinggi)]]. RTB Perdana, [[RTB Aneka]], [[RTB Sukmaindera]], [[Nasional FM (Brunei)|Nasional FM]], [[Pelangi FM (Brunei)|Pelangi FM]], [[Pilihan FM (Brunei)|Pilihan FM]], [[Harmoni FM (Brunei)|Harmoni FM]] dan [[Nur Islam (Brunei)|Nur Islam]] telah rasmi tersedia melalui laman web RTB GO untuk dilihat didalam dan luar Brunei. ==Rancangan== ===Berita=== *Berita Awal Pagi (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Jam 9 (segmen rancangan Rampai Pagi) (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Dunia 11 Pagi (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita 11:30 Pagi (Tengah Hari) (kecuali hari Isnin hingga Khamis) (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Asean (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Liputan Semasa (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Jam 3 Petang (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Arena Sukan (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Dunia 4:30 Petang (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita 5:45 (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *Berita Perdana (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). *News at 10 (Tayangan serentak [[RTB Sukmaindera]]). == Sejarah == === Radio === RTB mula menyiarkan radio pada 2 Mei 1957 dengan Perutusan [[Hari Raya Aidilfitri|Hari Raya]] [[Omar Ali Saifuddien III|Al-Marhum DYMM Paduka Seri Baginda Maulana Al-Sultan Muda Omar Ali Saifuddien III]]. Terdapat sebuah studio yang disiarkan selama 45 minit setiap malam dari jam 8:00 hingga 8:45. Rangkaian pemancar 1.2kW tunggal itu hanya lima batu di sekitar bandar Brunei dan sekitarnya. Stesen radio pertama tersebut bakal kemudiannya dikenali sebagai [[Nasional FM (Brunei)|Nasional FM]] pada hari ini.<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19570102-1.2.99|title=Radio Brunei is planned|publisher=[[The Straits Times]]|date=2 Januari 1957|accessdate=10 Februari 2015|page=10}}</ref> Pada tahun 1974, RTB hanya mempunyai 171 kakitangan dan tiga menghantar laman memberikan hampir 100% liputan di negara ini dan seterusnya. === Televisyen === RTB melancarkan perkhidmatan televisyen perintis pertama pada 1 Februari 1975 dengan transmisi ujian '''Saluran 5 dan Saluran 8/Channel 5 and Channel 8''' memulakan siaran percubaan.<ref>{{cite news|url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/beritaharian19750306-1.2.18.11|title=Pelancaran siaran TV warna di Brunei capai kejayaan|publisher=[[Berita Harian]]|date=6 Mac 1975|accessdate=10 Februari 2015|page=2}}</ref> Perkhidmatan televisyen biasa rasmi bermula sebagai '''RTB Perkhidmatan Televisyen Brunei/RTB Brunei Television Service''' pada 1 Mac 1975 jam 7:00 malam dari [[Daerah Brunei-Muara]] dengan mengendalikan perkhidmatan monokrom 1 jam 40 minit pada televisyen berwarna semasa penghantaran ujian hariannya dari 7:00 malam hingga 8:40 malam. RTB Perkhidmatan Televisyen telah dirasmikan oleh [[Sultan Brunei|Sultan]] dan [[Yang di-Pertuan Negara|Yang Di-Pertuan of Brunei Darussalam]] [[Hassanal Bolkiah|Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah]] pada 9 Julai 1975 jam 6:00 petang dengan siaran harian 4 jam 25 minit dari 6:00 petang hingga 10:25 malam. Terdapat hanya tiga kakitangan di studio RTB dan empat untuk menghadiri pemancar. * Fasa 1 - Digunakan sebahagian daripada Studio Radio sebagai stesen televisyen. * Fasa 2 - Dengan menggunakan kompleks studio pelbagai guna semasa yang telah beroperasi sepenuhnya menjelang tahun 1980. Pada 1 Mac 1976, juga merupakan tahun di luar siaran televisyen pertama yang merupakan liputan hari keputeraan KeBawah Duli Yang Maha Mulia di Town Padang ketika itu. Projek televisyen telah diperuntukkan untuk B$ 35J. Perkhidmatan Radio Stereo FM dari [[Daerah Brunei-Muara]] bermula pada 1 Mac 1977. Pada masa yang sama, dua kuasa tinggi stesen Gelombang Sederhana di [[Daerah Brunei-Muara]] memulakan penghantaran perkhidmatan [[Bahasa Melayu Brunei|Bahasa Melayu]]. RTB kini mempunyai 1000 kakitangan. Liputan oleh radio dan televisyen adalah hampir 100% daripada Brunei. ==Lagu kebangsaan== Pada pukul 6:00 pagi dan 11:00 malam setiap hari bersama-sama dengan stesen kembar [[RTB Sukmaindera]] [[Allah Peliharakan Sultan|lagu kebangsaan]] dimainkan sebagai pembukaan dan penutupan. == Rujukan == {{Reflist}} {{Radio Televisyen Brunei}} [[Kategori:Stesen televisyen di Brunei]] [[Kategori:Stesen televisyen yang ditubuhkan pada 1975]] 41dyv7zwucqo3s3y67klzjneawe6d3r 0 110447 5650780 5649425 2022-08-22T02:39:47Z Dostojewskij 136510 /* O */ * / † wikitext text/x-wiki Ini ialah senarai '''orang terkenal dari [[New York City]]'''. == Native New Yorkers == Orang-orang berikut yang lahir di New York City. Seseorang menjadi terkenal selepas mereka berpindah. === A === * [[Aaliyah]] (1979–2001), R&B singer, Dancer, Fashion Model and Actress * [[Austin Pralle]] – [[basketball]] player{{Fact|date = May 2008}} * [[Kareem Abdul-Jabbar]] (1947–) – [[basketball]] player * [[George Abernethy]] (1807–1877), first provisional governor of Oregon<ref name="Marquis 1607-1896">{{cite book | title = Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896 | publisher = Marquis Who's Who | location=Chicago | date = 1967}}</ref> * [[Bella Abzug]] (1920–1998) – feminist activist and politician * [[Garnett Adrain]] (1815–1878), member of the [[United States House of Representatives]] from [[New Jersey]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Cornelius Rea Agnew]] (1830–1888), noted [[ophthalmologist]] <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Eliza Agnew]] (1807–1883), noted American [[Presbyterian]] [[missionary]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Christina Aguilera]] (1980–) – singer * [[Danny Aiello]] (1933–2019) – actor * [[Marv Albert]] (1941–) – sports announcer * Anne Revere Aldrich (1866–1892), noted poet and author<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Ira Aldridge]] (1805–1867), stage actor<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Alexander]] (aka Lord Stirling), (1726–1783), [[United States|American]] [[major general]] in the [[American Revolutionary War]]<ref name="Marquis 1607-1896">{{cite book | title = Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896 | publisher = Marquis Who's Who | date = 1967}}</ref> * Andrew Jackson Allan (1776–1853), noted actor, theatre director, and costumer <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Woody Allen]] (1935–) – [[film]] [[film director|director]] * [[Rafer Alston]] (1976–) – basketball player * [[Alexander Andersen (illustrator)|Alexander Andersen]] – [[illustrator]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Charles Anthon]] (1797–1867), classical scholar<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Carmelo Anthony]] (1984–) – basketball player * [[Marc Anthony]] (1968–) – penyanyi, pelakon, pereka fesyen, penerbit dan dermawan * [[Judd Apatow]] (1967–) – seorang pengarah, penerbit, penulis skrip, pelakon dan pelawak * [[Fiona Apple]] (1977–) – penyanyi-penulis lagu dan pianis * [[Diane Arbus]] (1923–1971) – photographer * [[Rosanna Arquette]] (1959–) – pelakon, pengarah dan penerbit * [[Kenneth J. Arrow]] (1921–2017) – economist; Nobel laureate (Economics, 1972) * [[Beatrice Arthur]] (1922–2009) – actress * [[William H. Aspinwall]] (1807–1875) – railroad promoter<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Backhouse Astor, Sr.]] (1792–1875) – businessman and member of the [[Astor family]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Red Auerbach]] (1917–2006) – [[basketball]] coach * [[Hank Azaria]] (1964–) * [[Aventura]] * susan b anthony === B === * [[Lauren Bacall]] (1924–2014) – actress * [[William Bliss Baker]] (1859–1886) – painter * [[Anne Bancroft]] (1931–2005) – actress * [[Mikel Banks]] – songwriter and musician{{Fact|date = May 2008}} * [[Jeff Barry]] (1938–) – songwriter and record producer * [[Harry Belafonte]] (1927–) – actor and singer * [[Pat Benatar]] (1953–) – singer * [[Moe Berg]] (1902–1972) – baseball player and spy * [[Des Bishop]] (1975–) – comedian * [[David Blaine]] (1973–) – magician * [[Yasmine Bleeth]] (1968–) – actress * [[Humphrey Bogart]] (1899–1957) – [[film]] [[actor]] * [[Margaret Bourke-White]] (1904–1971) – photographer * [[Clara Bow]] (1905–1965) – actress * [[Riddick Bowe]] (1967–) – boxer * [[Barbara Boxer]] (1940–) – Senator from California * [[James J. Braddock]] (1905–1974) – boxer (aka 'Cinderella Man') * [[Matthew Broderick]] (1962–) – actor * [[Mel Brooks]] (1926–) – [[film]] [[film director|director]] * [[Julia Brown]] ([[Abad ke-19]]) – madam and prostitute * [[Larry Brown (basketball)|Larry Brown]] (1940–) – basketball player and coach * [[Steve Buscemi]] (1957–) – actor * [[Lloyd Banks]] (1982–) – rap artist === C === * [[James Caan]] (1940–2022) – actor * [[Joseph A. Califano]] (1931–) – former Secretary of Health, Education, and Welfare * [[Maria Callas]] (1923–1977) – opera singer * [[Al Capone]] (1899–1947) – gangster * [[Benjamin Cardozo]] (1870–1938) – Supreme Court Justice * [[Hugh Carey]] (1919–2011) – governor of New York * [[George Carlin]] (1937–2008) – comedian * [[John Cassavetes]] (1929–1989) – actor * [[Phoebe Cates]] (1963–) – actress * [[Jeff Chandler]] (1918–1961) – actor * [[Frank Chanfrau]] (1824–1884) – actor * [[Paddy Chayefsky]] (1923–1981) – author * [[Maury Chaykin]] (1949–2010) – actor * [[Julie Chen]] (1970–) – anchorwoman * [[Edmund A. Chester]] (1897–1973) – television executive & journalist * [[Shirley Chisholm]] (1924–2005) – politician * [[Claudette Colbert]] (1903–1996) – actress * [[Schuyler Colfax]] (1823–1885) – [[Naib Presiden Amerika Syarikat]] * [[Anderson Cooper]] (1967–) – CNN anchorman * [[Peter Cooper]] (1791–1883) – inventor * [[Aaron Copland]] (1900–1990) – composer * [[Bob Costas]] (1952–) – sports announcer * [[Bob Cousy]] (1928–) – basketball player * [[Ann Coulter]] (1961–) – political pundit * [[James Creighton]] (1841–1862), [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia">{{cite book |editor=Reichler, Joseph L.| title=The Baseball Encyclopedia |origyear=1969 |edition= 4th edition |year= 1979|publisher= Macmillan Publishing |location= New York|language= |id= ISBN 0-02-578970-8}} </ref> * [[George Cukor]] (1899–1983) – [[film]] [[film director|director]] * [[Mario Cuomo]] (1932–2015) – governor of New York * [[Tony Curtis]] (1925–2010) – actor === D === * [[Claire Danes]] (1979–) – actress * [[Lloyd Daniels]] (1967–) – basketball player * [[Ron Dante]] (1945–) – singer, songwriter, and record producer * [[Bobby Darin]] (1936–1973)– singer, entertainer, actor, songwriter * [[Marion Davies]] (1897–1961) – actress * [[Sammy Davis, Jr.]] (1925–1990) – singer and entertainer * [[Rosario Dawson]] (1979–) – actress * [[Al D'Amato]] (1937–) – politician * [[Dorothy Day]] (1897–1980) – Catholic social activist * [[Robert De Niro]] (1943–) – actor * [[Eamon de Valera]] (1882–1975) – [[Taoiseach|Prime Minister]] of [[Ireland]] * [[Willy DeVille]] ([[1950]]–), singer * [[Samuel R. Delany]] (1942–) – author and critic * [[Don DeLillo]] (1936–) – author * [[Jerry Denny]] (1859–1927), [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Neil Diamond]] (1941–) – singer and composer * [[P. Diddy]] (1969–) – [[rapping|rap]] artist * [[Vin Diesel]] (1967–) – actor * [[Phoebe Doty]] (1849–) – prostitute and madam * [[Kirk Douglas]] (1916–2020) – actor * [[Joseph Dunninger]] (1892–1975) – mentalist * [[Richard Dreyfuss]] (1947–) – actor * [[De La Ghetto]] (1982–) – spanish rapper === E === * [[Gertrude Ederle]] (1906–2003) – swimmer * [[Mario Elie]] (1963–) – basketball player * [[Duke Ellington]] (1899–1974) – jazz musician * [[Emmy Rossum]] (1986–) – Singer/Actress * [[Eru]] (1983–) – Singer (Korea) === F === * [[Douglas Fairbanks Jr.]] (1909–2000) – actor * [[Louis Farrakhan]] (1933–) – Leader of the nation of islam * [[Morton Feldman]] (1926–1987) – Composer * [[Richard Feynman]] (1918–1988) – Nobel Prize-winning physicist * [[50 Cent]] (1975–) – [[rapping|rap]] artist * [[Harvey Fierstein]] (1952–) – actor * [[Hamilton Fish]] (1808–1893) – governor of New York and Secretary of State * [[Jane Fonda]] (1937–) – actress * [[Peter Fonda]] (1940–) – actor * [[Malcolm Forbes]] (1919–1990) – publisher * [[Davy Force]] (1849–1918) – [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Anthony Franciosa]] (1928–2006) – actor * [[Al Franken]] (1951–) – comedian and radio host, (actually born in New Jersey) * [[Milton Friedman]] (1912–2006) – economist * [[John Frusciante]] (1970–) – musician, artist * [[Bobby Flay]] (1964–) – Chef === G === * [[John Garfield]] (1913–1952) – actor * [[Art Garfunkel]] (1941–) – songwriter * [[Lou Gehrig]] (1903–1941) – [[baseball]] player * [[George Gershwin]] (1898–1937) – [[composer]] * [[Ira Gershwin]] (1896–1983) – lyricist * [[Vitas Gerulaitis]] (1954–1994) – tennis player * [[Ruth Bader Ginsburg]] (1933–2020) – Supreme Court Justice * [[Rudolph Giuliani]] (1944–) – mayor of New York * [[Jackie Gleason]] (1916–1987) – comedian * [[Whoopi Goldberg]] (1955–) – comedian and actress * [[Daniel S. Goldin]] (1940–) – [[NASA]] director * [[Cuba Gooding Jr.]] (1968–) – actor * [[Doris Kearns Goodwin]] (1943–) – author * [[Victor Gotbaum]] (1921–2015) – labor leader * [[Elliott Gould]] (1938–) – actor * [[Rocky Graziano]] (1919–1990) – boxer (real name Thomas Rocco Barbella) * [[Hank Greenberg]] (1911–1986) – baseball player * [[Alan Greenspan]] (1926–) – economist, former Federal Reserve Chairman * [[Melanie Griffith]] (1957–) – actress * [[Bob Guccione]] (1930–2010) – publisher * [[Peggy Guggenheim]] (1898–1979) – art collector * [[Maggie Gyllenhaal]] (1977–) – actress === H === * [[Armand Hammer]] (1898–1990) – industrialist and philanthropist * [[Oscar Hammerstein II]] (1895–1960) – composer * [[Frank Hankinson]] (1856–1911) – [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia">{{cite book |editor=Reichler, Joseph L.| title=The Baseball Encyclopedia |origyear=1969 |edition= 4th edition |year= 1979|publisher= Macmillan Publishing |location= New York|language= |id= ISBN 0-02-578970-8 }} </ref> * [[W. Averell Harriman]] (1891–1986) – diplomat and governor of New York * [[Francis L. Hawks]] (1798–1866), reverend * [[Susan Hayward]] (1917–1975) – actress * [[Rita Hayworth]] (1918–1987) – actress * [[Anthony Hecht]] (1923–2004) – poet * [[Carol Heiss]] (1940–) – Olympic figure skater (silver 1956, gold 1960) * [[Joseph Heller]] (1923–1999) – author * [[Jim Hellwig]] (1959–2014) – (Warrior) pro wrestler * [[Lance Henriksen]] (1940–) – actor * [[Bernard Herrmann]] (1911–1975) – composer * [[Peter Cooper Hewitt]] (1861–1921) – inventor * [[Hildegarde]] (1906–2005) – American cabaret singer * [[Gregory Hines]] (1946–2003) – dancer and actor * [[Judd Hirsch]] (1935–) – actor * [[Lena Horne]] (1917–2010) – singer * [[Edward Everett Horton]] (1886–1970) – actor * [[Tab Hunter]] (1931–2018) – actor * Moe (1897–1975), Curly (1903–1952) and Shemp Howard (1895–1955) – the [[Three Stooges]] === I === * [[Washington Irving]] (1783–1859) – author === J === * [[Wolfman Jack]] (1938–1995) – aka Robert Weston Smith, radio personality * [[Henry James]] (1843–1916) – [[author]] * [[William James]] (1842–1910) – [[philosopher]] * [[John Jay]] (1745–1829) – governor of New York and Supreme Court Chief Justice * [[Jay-Z]] (1969–) – [[rapping|rap]] artist * [[Ja Rule]] (1976–) – [[rapping|rap]] artist * [[Billy Joel]] (1949–) – singer * [[David Johansen]] (1950–) – singer, songwriter, actor * [[Scarlett Johansson]] (1984–) – actress * [[Kimberly Denise Jones "Lil Kim"]] (1974–) – [[rapper]] * [[Nasir Jones]] (1973–) – [[rapping|rap]] artist * [[Norah Jones]] (1979–) – singer * [[Michael Jordan]] (1963–) – [[basketball]] player * [[William Joyce]] (1906–1946) – Nazi broadcaster (''Lord Haw-Haw'') === K === * [[Philip Mayer Kaiser]] (1913–2007) – U.S. Diplomat * [[Danny Kaye]] (1911–1987) – actor and comedian * [[Lenny Kaye]] (1946–) – guitarist * [[Thomas Kean]] (1935–) – governor of New Jersey (1982–1990) * [[Harvey Keitel]] (1939–) – actor * [[Jerome Kern]] (1885–1945) – composer * [[Alicia Keys]] (1981–) – [[R&B]] singer * [[Calvin Klein]] (1942–) – fashion designer * [[Owen Kline]] (1991–) – actor/filmmaker * [[Ed Koch]] (1924–2013) – mayor of New York City * [[E. L. Konigsburg]] (1930–2013) – author * [[C. Everett Koop]] (1916–2013) – physician * [[Lenny Kravitz]] (1964–) – singer * [[Stanley Kubrick]] (1928–1999) – [[film]] director * [[William Kunstler]] (1919–1995) – lawyer * [[Tony Kushner]] (1956–) – playwright === L === * [[Fiorello La Guardia]] (1882–1947) – mayor of New York * [[Veronica Lake]] (1922–1973) – actress * [[Andrew Lalka]] – politician * [[Jake LaMotta]] (1922–2017) – boxer * [[Burt Lancaster]] (1913–1994) – actor * [[Martin Landau]] (1928–2017) – actor * [[Diane Lane]] (1965–) – actress * [[Cyndi Lauper]] (1953–) – singer * [[Ralph Lauren]] (1939–) – fashion designer * [[Emma Lazarus]] (1849–1887) – author and poet * [[Steve Lawrence]] (1935–) – singer * [[Madeleine L'Engle]] (1918–2007) – author * [[Joe E. Lewis]] (1902–1971) – comedian * [[Roy Lichtenstein]] (1923–1997) – artist * [[John Lindsay]] (1921–2000) – mayor of New York * [[Peggy Lipton]] (1946–2019) – actress * [[Robert Livingston (1746-1813)|Robert R. Livingston]] (1746–1813) – Founding Father and diplomat * [[Vince Lombardi]] (1913–1970) – [[American football]] coach * [[Lindsay Lohan]] (1986–) – actress and singer * [[Jennifer Lopez]] (1969–) – singer and actress * [[Lucky Luciano]] (1897–1962) – gangster * [[Sid Luckman]] (1916–1998) – football player and coach * [[Frankie Lyman]] (1942–1968) – Singer * [[Derek Lee]] – baseball player === M === * [[Frank McCourt]] (1930–2009) – author * [[Bernard Malamud]] (1914–1986) – author * [[Melissa Manchester]] (1951–) – singer * [[Barry Manilow]] (1943–) – singer, songwriter, musician * [[Mike Mansfield]] (1903–2001) – Senator from Montana * [[Stephon Marbury]] (1977–) – professional [[basketball]] player * [[Shaun Marcus]] – fashion model, dancer and community organizer * [[Constantine Maroulis]] (1975–) – American Idol finalist * Groucho (1890–1977), Harpo (1888–1964), Chico (1887–1961), Zeppo (1901–1979) and Gummo Marx (1892–1977) – the [[Marx Brothers]] * [[Walter Matthau]] (1920–2000) – actor * [[John Cardinal McCloskey]] (1810–1885) – first American Cardinal, Archbishop of New York * [[Herman Melville]] (1819–1891) – author * [[Yehudi Menuhin]] (1916–1999) – violinist * [[Ethel Merman]] (1908–1984) – singer and actress * [[Robert Merrill]] (1917–2004) – singer * [[Adeline Miller]] (1777–1859) – prostitute and madam * [[Arthur Miller]] (1915–2005) – playwright * [[Marcus Miller]] (1959–) – [[bassist]] and [[composer]] * [[Sienna Miller]] (1981–) – actress * [[Sal Mineo]] (1939–1976) – actor * [[John Joseph Mitty]] (1884–1961) – [[Roman Catholic Archbishop of San Francisco]] * [[Isaac Mizrahi]] (1961–) – fashion designer * [[Mary Tyler Moore]] (1936–2017) – actress and producer * [[Tom Morello]] (1964–) – guitarist * [[Gouverneur Morris]] (1752–1816) – Founding Father and Senator * [[Zero Mostel]] (1915–1977) – actor and comedian * [[Chris Mullin (basketball)|Chris Mullin]] (1963–) – basketball player * [[Charlie Murphy|Charlie]] (1959–2017) and [[Eddie Murphy]] (1961–) – actors and comedians === N === * [[Nordstrom Sisters]] – American sister act, international cabaret singers * [[Dagmar Nordstrom]] (1903–1976) – American composer, pianist, one of The [[Nordstrom Sisters]] === O === * [[Keith Olbermann]] (1959–) – [[MSNBC]] anchor and journalist * [[Eugene O'Neill]] (1888–1953) – playwright * [[Robert Oppenheimer]] (1904–1967) – physicist; 'father of the atomic bomb' * [[Bill O'Reilly (commentator)|Bill O'Reilly]] (1949–) – [[Fox News]] anchor and journalist === P === * [[Al Pacino]] - actor * [[Joe Paterno]] - football coach * [[James Patterson]] - novelist * [[Amanda Peet]] - actress * [[Richard Pelham]] - blackface performer * [[Claiborne Pell]] - Senator from Rhode Island * [[Sam Perkins]] - basketball player * [[Lip Pike]] - major league baseball player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Chaim Potok]] - author * [[Bud Powell]] - [[jazz]] [[pianist]] * [[Colin Powell]] - army general and Secretary of State * [[Priscilla Presley]] - actress * [[Tito Puente]] - band leader * [[Mario Puzo]] - author === R === * [[Joey Ramone]] and [[Marky Ramone]] - [[punk rock]] musicians * [[Lou Reed]] - rock musician, songwriter * [[Christopher Reeve]] - actor * [[Paul Reiser]] - actor * [[Ed Rendell]] - former Mayor of [[Philadelphia]], Governor of [[Pennsylvania]] * [[Buddy Rich]] - jazz drummer * [[Burton Richter]] - Nobel Prize-winning physicist * [[Thelma Ritter]] - actress * [[Laurance Rockefeller]] - conservationist and philanthropist * [[Winthrop Rockefeller]] - governor of Arkansas * [[Norman Rockwell]] - artist * [[Alex Rodriguez]] - [[baseball]] player * [[Sonny Rollins]] - jazz [[saxophonist]] * [[Ray Romano]] - actor * [[Mickey Rooney]] - actor * [[Eleanor Roosevelt]] - First Lady and human rights activist * [[Theodore Roosevelt]] - [[President of the United States]] * [[Ethel Greenglass Rosenberg]] - convicted spy * [[Julius Rosenberg]] - convicted spy * [[Mercedes Ruehl]] - actress * [[Art Rust Jr]] - Sportcaster * [[Louis Rukeyser]] - business columnist; economic commentator === S === * [[Carl Sagan]] - physicist and astronomer * [[J. D. Salinger]] - author * [[Jonas Salk]] - medical researcher * [[John Salley]] - basketball player * [[Adam Sandler]]- actor, comedian * [[Claudio Sanchez]] - Musician * [[Erik Sanko]] - songwriter and musician * [[Francesco Scavullo]] - photographer * [[Dick Schaap]] - journalist * [[Vincent Schiavelli]] - actor * [[Sandra Schnur]] - Disability rights activist * [[Rick Schroder]] - actor * [[Charles Schumer]] - Senator * [[Julius Schwartz]] - comic book editor * [[Martin Scorsese]] - [[film]] [[film director|director]] * [[Vin Scully]] - sports radio announcer * [[Jerry Seinfeld]] - comedian * [[Maurice Sendak]] - author and illustrator * [[Malik Sealy]] - basketball player * [[John Serry, Sr.]] - Concert Accordionist, Organist, Composer, Arranger * [[Elizabeth Ann Seton]] - widow mother, Catholic nun, founder of the [[Sisters of Charity]], first native-born United States citizen canonized * [[Tupac Shakur]] - [[rapping|rap]] artist * [[Artie Shaw]] - band leader * [[Judith Sheindlin]] - judge (aka 'Judge Judy') * [[Daniel Sickles]] - Civil War general * [[Bugsy Siegel]] - gangster * [[Jules Siegel]] - author * [[Beverly Sills]] - opera singer * [[Robert Silverberg]] - author * [[Carly Simon]] - singer, songwriter * [[Neil Simon]] - playwright * [[John Slidell]] - Senator from Louisiana and Confederate diplomat * [[Al Smith]] - governor of New York and presidential candidate * [[Phoebe Snow (musician)|Phoebe Snow]] - singer, songwriter * [[Stephen Sondheim]] - songwriter * [[Mickey Spillane]] - author * [[Eliot Spitzer]] - [[governor]] of [[New York State]] * [[Sylvester Stallone]] - actor * [[Barbara Stanwyck]] - actress * [[Joe Start]] - major league baseball player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[John Stevens (New Jersey)|John Stevens]] - delegate to Continental Congress for New Jersey * [[Julia Stiles]] - actress * [[Henry L. Stimson]] - politician and diplomat * [[Oliver Stone]] - [[film]] [[film director|director]] * [[Susan Strasberg]] - actress * [[Robert Strassburg]] - Composer, Musicologist, Conductor * [[Barbra Streisand]] - singer and actress === T === * [[Don Taussig]] - [[baseball]] player * [[Studs Terkel]] - author * [[Irving Thalberg]] - film producer * [[Johnny Thunders]] - rock musician * [[Gene Tierney]] - actress * [[Louis Comfort Tiffany]] - artist * [[Marisa Tomei]] - actress * [[Joe Torre]] - [[baseball]] player and coach * [[Donald Trump]] - businessman * [[Barbara Tuchman]] - historian; author * [[Gene Tunney]] - 1926-28 heavyweight boxing champion * [[John V. Tunney]] - former U.S. Senator * [[John Turturro]] - actor * [[William Tweed]] - politician * [[Mike Tyson]] - professional boxer === U === * [[Leslie Uggams]] - singer; actress * [[The Untouchable DJ Drastic]] - DJ, Radio Personality, & Music Industry Professional * [[Hikaru Utada]] - musician === V === * [[Andrew Vachss]] - lawyer and author * [[Cornelius Vanderbilt]] - businessman * [[Luther Vandross]] - singer === W === * [[Christopher Walken]] - actor * [[Jimmy Walker]] - mayor of New York City * [[Christopher Wallace]] - rapper * [[Eli Wallach]] - actor * [[Fats Waller]] - jazz pianist * [[Vera Wang]] - fashion designer * [[Sigourney Weaver]] - actor * [[Steven Weinberg]] - Nobel Prize-winning physicist * [[Eric West]] - actor, pop singer * [[Leslie West]] - rock musician * [[Mae West]] - actress * [[Nathanael West]] - author * [[Edith Wharton]] - author * [[Billy Whitlock]] - blackface performer * [[Charles Wilkes]] -naval officer and explorer * [[Gertrude Vanderbilt Whitney]] - sculptor and art patron * [[Lenny Wilkens]] - basketball player and coach * [[Vanessa L. Williams]] - singer and actress === Y === * [[Tony Yayo]] - rap artist == Non-Native New Yorkers == Orang-orang yang tidak dilahir di New York City tetapi terkenal untuk meninggal di sana. === A === * [[Samuel Adler (rabbi)|Samuel Adler]], rabbi, born in [[Worms, Germany]] <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Adams (minister)|William Adams]], born in [[Colchester, Connecticut]], one of the founders and later the president of [[Union Theological Seminary in the City of New York]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Frederick Styles Agate]], born in [[England]], noted painter. <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Thomas Peter Akers]], born in [[Knox County, Ohio]], vice president of the gold board<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Jason Alexander]] - [[television]] [[actor]], born in [[Newark, New Jersey]] * [[Jennifer Aniston]]- comedienne, actress, born in [[Sherman Oaks, California]] * [[Chester A. Arthur]] - [[President of the United States]], born in [[Fairfield, Vermont]] * [[Isaac Asimov]] - [[author]], born in [[Russia]] * [[John Jacob Astor]] - First multimillionaire of the US, born in [[Germany]] === B === * [[Lucille Ball]] - comedienne, actress, born in [[Jamestown, New York]] * [[Count Basie]] - [[jazz]] [[pianist]] and band leader, born in [[Red Bank, New Jersey]] * [[Irving Berlin]] - composer, lyricist, born in [[Russia]] * [[Lewis Black]] - comedian, born in [[Silver Spring, Maryland]] * [[Michael Bloomberg]] - businessman and mayor, born in [[Boston, Massachusetts]] * [[Marlon Brando, Jr.]] - actor, born in [[Omaha, Nebraska]] * [[Brandy Norwood|Brandy]] - singer, born in [[Mississippi]] * [[Tom Brokaw]] - television news anchor, born in [[Webster, South Dakota]] * [[Orestes Brownson]] - writer, abolitionist, pro-labor reformer, Catholic apologist, born in [[Stockbridge]], [[Vermont]] * [[William F. Buckley, Jr.]] - author and conservative commentator, born in [[Mexico City]], [[Mexico]] === C === * [[Mariah Carey]] - singer, born in [[Long Island, New York]] * [[Wendy Carlos]] - musician, born in [[Pawtucket, Rhode Island]] * [[Stokely Carmichael]] - political activist, born in [[Port of Spain]], [[Trinidad and Tobago]] * [[Art Carney]] - actor, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[Willa Cather]] - author, born in [[Back Creek Valley]], [[Virginia]] * [[Connie Chung]] - anchorwoman, born in [[Washington, D.C.]] * [[Dick Clark (entertainer)|Dick Clark]] - entertainer, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[DeWitt Clinton]] - Senator and Governor of New York, born in [[Napanoch]], [[New York]] * [[George M. Cohan]] - entertainer, born in [[Providence, Rhode Island]] * [[Anthony Comstock]] - reformer, born in [[New Canaan, Connecticut]] * [[Bill Cosby]] - actor/comedian, born in [[Philadelphia, Pennsylvania]] * [[Billy Crawford]] - singer, born in [[Manila]], [[Philippines]] * [[Fanny Crosby]] - hymn writer, born in [[Southeast, New York]] * [[Tom Cruise]] - actor, born in [[Syracuse, New York]] * [[Bill Cullen]] - radio host, born in [[Pennsylvania]] === D === * [[Lorenzo Da Ponte]] - librettist to [[Wolfgang Amadeus Mozart]] and professor of Italian at [[Columbia University]], born in [[Ceneda]], [[Italy]] * [[Marlene Dietrich]] - actress, born in [[Berlin, Germany]] * [[Joe DiMaggio]] - professional [[baseball]] player, born in [[Martinez, California]] * [[George Washington Dixon]] - performer, newspaper editor * [[David Dinkins]] - former mayor of New York City, born in [[Trenton, New Jersey]] * [[Frederick Douglass]] - abolitionist, born in [[Maryland]] * [[Francis P. Duffy]] - priest of the [[Roman Catholic Archdiocese of New York|Archdiocese of New York]], World War I chaplain to [[U.S. 69th Infantry Regiment|69th New York]] ("The Fighting 69th"), born in Cobourg, Ontario, Canada * [[Bob Dylan]] - singer/songwriter, born in [[Duluth, Minnesota]] === E === * [[Edward Cardinal Egan]] - Cardinal Archbishop of New York, born in [[Oak Park, Illinois]] * [[Patrick Ewing]] - former [[NBA]] All-Star center, born in [[Jamaica]] * [[Emmy Rossum|"Emmy" Rossum (Emmanuelle Grey)]] - musician / actress born in New York City [[New York]]{{Fact|date = May 2008}} === F === * [[Millard Fillmore]] - [[President of the United States]], born in [[Summerhill, New York]] * [[Bobby Fischer]] - [[chess]] champion, born in [[Chicago, Illinois]] * [[Ella Fitzgerald]] - jazz singer, born in [[Virginia]], lived in [[Yonkers, New York]] * [[Steve Forbes]] - publisher, born in [[Morristown, New Jersey]] * [[Felix Frankfurter]] - US Supreme Court Associate Justice, born in [[Vienna, Austria]] * [[Henry Clay Frick]] - businessman, born in [[Westmoreland County, Pennsylvania]] === G === * [[Greta Garbo]] - actress, born in [[Stockholm, Sweden]] * [[Dizzy Gillespie]] - jazz [[trumpet]] player, born in [[South Carolina]] === H === * [[Thomas S. Hamblin]] - actor, manager of the [[Bowery Theatre]] * [[Alexander Hamilton]] - Founding Father, born in the [[West Indies]] * [[Townsend Harris]] - first US diplomat in Japan, one of the founders of [[CCNY]], born in [[Sandy Hill, New York]] * [[Deborah Harry]] - singer, actress, born in [[Union City, New Jersey]] * [[Carlton Hayes]] - history professor at [[Columbia]], ambassador to Spain, born at [[Afton]], [[New York]] * [[O. Henry]] - author, born in [[North Carolina]] * [[Tommy Hilfiger]] - fashion designer, born in [[Elmira, New York]] * [[Herman Hollerith]] - inventor, born in [[Buffalo, New York]] * [[Ian Hornak]] - realist painter, born in [[Philadelphia, Pennsylvania]] * [[Langston Hughes]] - poet, born in [[Joplin, Missouri]] === I === ===J=== * [[Kevin James]] - actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Peter Jennings]] - television news anchor, born in [[Toronto, Ontario]], [[Canada]] * [[Derek Jeter]] - professional [[baseball]] player, born in [[New Jersey]] === K === * [[Jacqueline Kennedy Onassis]] - first lady, born in [[Southampton, New York]] * [[Tom Kennedy]] - [[game show]] host * [[Lisa Kudrow]] - actress, born in [[Encino, California]] === L === * [[John Layfield]] - professional wrestler, born in [[Sweetwater, Texas]] * [[Heath Ledger]] - actor, born in [[Perth, Western Australia]] * [[Spike Lee]] - film director, born in [[Atlanta, Georgia]] * [[John Lennon]] - singer/songwriter, born in [[Liverpool]], [[England]] * [[Pierre Lorillard IV]] - businessman and founder of tobacco company, born in [[Westchester]], New York === M === * [[Ralph Macchio]] actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Ali MacGraw]] - actress, born in [[Pound Ridge, New York]] * [[Earl Manigault]] - basketball player, born in [[Charleston, South Carolina]] * [[Mickey Mantle]] - professional baseball player, born in [[Spavinaw, Oklahoma]] * [[Dean Martin]] - singer, born in [[Ohio]] * [[Ricky Martin]] - singer, born in [[Puerto Rico]] * [[Willie Mays]] - [[baseball]] hall of famer, born in [[Alabama]] * [[John Cardinal McCloskey]] - first American born cardinal, born in City of [[Brooklyn]], [[New York]] * [[John McEnroe]] - professional [[tennis]] player, born in [[Germany]] * [[Zubin Mehta]] - orchestra conductor, born in [[Bombay, India]] * [[Bette Midler]] - singer and actress, born in [[Honolulu, Hawaii]] * [[The Misshapes]] - DJs and party hosts * [[Moondog|Moondog (Louis Hardin)]] - eccentric [[street musician]] & poet, born in [[Kansas]] * [[Garry Moore]] - TV show host and producer, born in [[Baltimore, Maryland]] * [[John Pierpont Morgan]] - businessman, born in [[Hartford, Connecticut]] * [[Robert Moses]] - NYC urban planner and developer, born in [[New Haven, Connecticut]] === N === * [[Joe Namath]] - professional [[American football|football]] player, born in [[Beaver Falls, Pennsylvania]] === O === * [[Soledad O'Brien]] - [[CNN]] anchorwoman, born in [[Saint James, New York]] * [[John Joseph O'Connor]] - [[Roman Catholic]] [[Cardinal (Catholicism)|Cardinal]] [[Archbishop]] of New York, born in [[Philadelphia]], [[Pennsylvania]] * [[Rosie O'Donnell]] - [[comedian]], born in [[Long Island, New York]] * [[Yoko Ono]] - artist/musician, born in [[Tokyo]], [[Japan]] * [[Mary-Kate & Ashley Olsen]], born in [[Sherman Oaks, California]]. === P === * [[Ronald Perelman]] - investor, owner of [[Revlon]], born in [[Greensboro, North Carolina]]<ref name="RichardHackPages">{{cite book | title=When Money Is King| last=Hack| first=Richard| date=1996| pages = 1-4,9|publisher=Dove Books| location=Beverly Hills, CA| isbn=0-7871-1033-7}}</ref> * [[Itzhak Perlman]] - violinist, born in [[Jaffa, Israel]] * [[David Hyde Pierce]] - actor, born in [[Saratoga Springs, New York]] === Q === ===R=== * [[Tony Randall]] - actor, born in [[Tulsa, Oklahoma]] * [[Dan Rather]] - television news anchor, born in [[Wharton, Texas]] * [[Chris Rock]] - comedian, born in [[Andrews, South Carolina]] * [[John D. Rockefeller]] - businessman, born in [[Richford, New York]] * [[Richard Rodgers]] - composer, born in [[Long Island, New York]] * [[Andrew Rooney]] - [[CBS]] [[60 Minutes]] commentator, born in [[Albany, New York]] * [[Franklin D. Roosevelt]] - [[President of the United States]], born in [[Hyde Park, New York]] * [[Dräco Rosa]] - composer, singer, and actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Babe Ruth]] - professional [[baseball]] player, born in [[Baltimore, Maryland]] === S === * [[Telly Savalas]] - actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Fulton J. Sheen]] - Catholic bishop, author, TV show host, born in [[El Paso, Illinois]] * [[Bobby Short]] - jazz musician, born in [[Danville, Illinois]] * [[Paul Simon]] - songwriter, born in Newark Heights, [[New Jersey]] * [[Frank Sinatra]] - singer, born in [[Hoboken, New Jersey]] * [[Upton Sinclair]] - author, born in [[Baltimore, Maryland]] * [[Patti Smith]] - singer and poet, born in [[Chicago]] * [[Francis Cardinal Spellman]] - [[Roman Catholic]] [[Cardinal (Catholicism)|Cardinal]] [[Archbishop]] of New York, born in [[Whitman, Massachusetts]] * [[Wilhelm Steinitz]] - world chess champion, born in [[Prague, Czech Republic]] * [[Howard Stern]] - radio personality, born in [[Roosevelt, New York]] * [[Sting (musician)|Sting]] - rock star, born in [[England]] * [[Jon Stewart]] - comedian, born in [[Lawrence Township, Mercer County, New Jersey]] * [[Martha Stewart]] - home interior designer, born in [[Jersey City, New Jersey]] * [[Lee Strasberg]] - acting teacher, born in [[Budaniv]], [[Ukraine]] * [[Meryl Streep]] - actress, born in [[Summit, New Jersey]] * [[Ned Stuart]] - producer-actor-operatic lyric baritone, born in [[Exeter, England]] === T === * [[Samuel J. Tilden]] - presidential candidate, born in [[New Lebanon, New York]] * [[Daniel D Tompkins]] - [[Vice President of the United States]], born in [[Westchester County, New York|Westchester County]] === U === ===V=== * [[Martin Van Buren]] - US President, born in [[Kinderhook, New York]] * [[Suzanne Vega]] - singer, songwriter, born in [[Santa Monica, California]] * [[Jon Voight]] - actor, born in [[Yonkers, New York]] === W === * [[Barbara Walters]] - anchorwoman, born in [[Boston, Massachusetts]] * [[Andy Warhol]] - artist, born in [[Pittsburgh, Pennsylvania]] * [[Denzel Washington]] - actor, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[Walt Whitman]] - poet, author, born in [[Long Island, New York]] * [[Jayson Williams]] - basketball player, born in Ritter, South Carolina === X === ===Y=== === Z === == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Senarai Long Islanders]] == Pautan luar == * [http://www.citylore.org/cl_hall-07.html City Lore's People's Hall of Fame] [[Kategori:Orang dari New York City| ]] s18tz93grxe7u1vvl05ccfdih5rk003 5650781 5650780 2022-08-22T02:41:13Z Dostojewskij 136510 /* A */ [[Kenneth Arrow]] wikitext text/x-wiki Ini ialah senarai '''orang terkenal dari [[New York City]]'''. == Native New Yorkers == Orang-orang berikut yang lahir di New York City. Seseorang menjadi terkenal selepas mereka berpindah. === A === * [[Aaliyah]] (1979–2001), R&B singer, Dancer, Fashion Model and Actress * [[Austin Pralle]] – [[basketball]] player{{Fact|date = May 2008}} * [[Kareem Abdul-Jabbar]] (1947–) – [[basketball]] player * [[George Abernethy]] (1807–1877), first provisional governor of Oregon<ref name="Marquis 1607-1896">{{cite book | title = Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896 | publisher = Marquis Who's Who | location=Chicago | date = 1967}}</ref> * [[Bella Abzug]] (1920–1998) – feminist activist and politician * [[Garnett Adrain]] (1815–1878), member of the [[United States House of Representatives]] from [[New Jersey]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Cornelius Rea Agnew]] (1830–1888), noted [[ophthalmologist]] <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Eliza Agnew]] (1807–1883), noted American [[Presbyterian]] [[missionary]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Christina Aguilera]] (1980–) – singer * [[Danny Aiello]] (1933–2019) – actor * [[Marv Albert]] (1941–) – sports announcer * Anne Revere Aldrich (1866–1892), noted poet and author<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Ira Aldridge]] (1805–1867), stage actor<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Alexander]] (aka Lord Stirling), (1726–1783), [[United States|American]] [[major general]] in the [[American Revolutionary War]]<ref name="Marquis 1607-1896">{{cite book | title = Who Was Who in America, Historical Volume, 1607-1896 | publisher = Marquis Who's Who | date = 1967}}</ref> * Andrew Jackson Allan (1776–1853), noted actor, theatre director, and costumer <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Woody Allen]] (1935–) – [[film]] [[film director|director]] * [[Rafer Alston]] (1976–) – basketball player * [[Alexander Andersen (illustrator)|Alexander Andersen]] – [[illustrator]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Charles Anthon]] (1797–1867), classical scholar<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Carmelo Anthony]] (1984–) – basketball player * [[Marc Anthony]] (1968–) – penyanyi, pelakon, pereka fesyen, penerbit dan dermawan * [[Judd Apatow]] (1967–) – seorang pengarah, penerbit, penulis skrip, pelakon dan pelawak * [[Fiona Apple]] (1977–) – penyanyi-penulis lagu dan pianis * [[Diane Arbus]] (1923–1971) – photographer * [[Rosanna Arquette]] (1959–) – pelakon, pengarah dan penerbit * [[Kenneth Arrow]] (1921–2017) – economist; Nobel laureate (Economics, 1972) * [[Beatrice Arthur]] (1922–2009) – actress * [[William H. Aspinwall]] (1807–1875) – railroad promoter<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Backhouse Astor, Sr.]] (1792–1875) – businessman and member of the [[Astor family]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Red Auerbach]] (1917–2006) – [[basketball]] coach * [[Hank Azaria]] (1964–) * [[Aventura]] * susan b anthony === B === * [[Lauren Bacall]] (1924–2014) – actress * [[William Bliss Baker]] (1859–1886) – painter * [[Anne Bancroft]] (1931–2005) – actress * [[Mikel Banks]] – songwriter and musician{{Fact|date = May 2008}} * [[Jeff Barry]] (1938–) – songwriter and record producer * [[Harry Belafonte]] (1927–) – actor and singer * [[Pat Benatar]] (1953–) – singer * [[Moe Berg]] (1902–1972) – baseball player and spy * [[Des Bishop]] (1975–) – comedian * [[David Blaine]] (1973–) – magician * [[Yasmine Bleeth]] (1968–) – actress * [[Humphrey Bogart]] (1899–1957) – [[film]] [[actor]] * [[Margaret Bourke-White]] (1904–1971) – photographer * [[Clara Bow]] (1905–1965) – actress * [[Riddick Bowe]] (1967–) – boxer * [[Barbara Boxer]] (1940–) – Senator from California * [[James J. Braddock]] (1905–1974) – boxer (aka 'Cinderella Man') * [[Matthew Broderick]] (1962–) – actor * [[Mel Brooks]] (1926–) – [[film]] [[film director|director]] * [[Julia Brown]] ([[Abad ke-19]]) – madam and prostitute * [[Larry Brown (basketball)|Larry Brown]] (1940–) – basketball player and coach * [[Steve Buscemi]] (1957–) – actor * [[Lloyd Banks]] (1982–) – rap artist === C === * [[James Caan]] (1940–2022) – actor * [[Joseph A. Califano]] (1931–) – former Secretary of Health, Education, and Welfare * [[Maria Callas]] (1923–1977) – opera singer * [[Al Capone]] (1899–1947) – gangster * [[Benjamin Cardozo]] (1870–1938) – Supreme Court Justice * [[Hugh Carey]] (1919–2011) – governor of New York * [[George Carlin]] (1937–2008) – comedian * [[John Cassavetes]] (1929–1989) – actor * [[Phoebe Cates]] (1963–) – actress * [[Jeff Chandler]] (1918–1961) – actor * [[Frank Chanfrau]] (1824–1884) – actor * [[Paddy Chayefsky]] (1923–1981) – author * [[Maury Chaykin]] (1949–2010) – actor * [[Julie Chen]] (1970–) – anchorwoman * [[Edmund A. Chester]] (1897–1973) – television executive & journalist * [[Shirley Chisholm]] (1924–2005) – politician * [[Claudette Colbert]] (1903–1996) – actress * [[Schuyler Colfax]] (1823–1885) – [[Naib Presiden Amerika Syarikat]] * [[Anderson Cooper]] (1967–) – CNN anchorman * [[Peter Cooper]] (1791–1883) – inventor * [[Aaron Copland]] (1900–1990) – composer * [[Bob Costas]] (1952–) – sports announcer * [[Bob Cousy]] (1928–) – basketball player * [[Ann Coulter]] (1961–) – political pundit * [[James Creighton]] (1841–1862), [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia">{{cite book |editor=Reichler, Joseph L.| title=The Baseball Encyclopedia |origyear=1969 |edition= 4th edition |year= 1979|publisher= Macmillan Publishing |location= New York|language= |id= ISBN 0-02-578970-8}} </ref> * [[George Cukor]] (1899–1983) – [[film]] [[film director|director]] * [[Mario Cuomo]] (1932–2015) – governor of New York * [[Tony Curtis]] (1925–2010) – actor === D === * [[Claire Danes]] (1979–) – actress * [[Lloyd Daniels]] (1967–) – basketball player * [[Ron Dante]] (1945–) – singer, songwriter, and record producer * [[Bobby Darin]] (1936–1973)– singer, entertainer, actor, songwriter * [[Marion Davies]] (1897–1961) – actress * [[Sammy Davis, Jr.]] (1925–1990) – singer and entertainer * [[Rosario Dawson]] (1979–) – actress * [[Al D'Amato]] (1937–) – politician * [[Dorothy Day]] (1897–1980) – Catholic social activist * [[Robert De Niro]] (1943–) – actor * [[Eamon de Valera]] (1882–1975) – [[Taoiseach|Prime Minister]] of [[Ireland]] * [[Willy DeVille]] ([[1950]]–), singer * [[Samuel R. Delany]] (1942–) – author and critic * [[Don DeLillo]] (1936–) – author * [[Jerry Denny]] (1859–1927), [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Neil Diamond]] (1941–) – singer and composer * [[P. Diddy]] (1969–) – [[rapping|rap]] artist * [[Vin Diesel]] (1967–) – actor * [[Phoebe Doty]] (1849–) – prostitute and madam * [[Kirk Douglas]] (1916–2020) – actor * [[Joseph Dunninger]] (1892–1975) – mentalist * [[Richard Dreyfuss]] (1947–) – actor * [[De La Ghetto]] (1982–) – spanish rapper === E === * [[Gertrude Ederle]] (1906–2003) – swimmer * [[Mario Elie]] (1963–) – basketball player * [[Duke Ellington]] (1899–1974) – jazz musician * [[Emmy Rossum]] (1986–) – Singer/Actress * [[Eru]] (1983–) – Singer (Korea) === F === * [[Douglas Fairbanks Jr.]] (1909–2000) – actor * [[Louis Farrakhan]] (1933–) – Leader of the nation of islam * [[Morton Feldman]] (1926–1987) – Composer * [[Richard Feynman]] (1918–1988) – Nobel Prize-winning physicist * [[50 Cent]] (1975–) – [[rapping|rap]] artist * [[Harvey Fierstein]] (1952–) – actor * [[Hamilton Fish]] (1808–1893) – governor of New York and Secretary of State * [[Jane Fonda]] (1937–) – actress * [[Peter Fonda]] (1940–) – actor * [[Malcolm Forbes]] (1919–1990) – publisher * [[Davy Force]] (1849–1918) – [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Anthony Franciosa]] (1928–2006) – actor * [[Al Franken]] (1951–) – comedian and radio host, (actually born in New Jersey) * [[Milton Friedman]] (1912–2006) – economist * [[John Frusciante]] (1970–) – musician, artist * [[Bobby Flay]] (1964–) – Chef === G === * [[John Garfield]] (1913–1952) – actor * [[Art Garfunkel]] (1941–) – songwriter * [[Lou Gehrig]] (1903–1941) – [[baseball]] player * [[George Gershwin]] (1898–1937) – [[composer]] * [[Ira Gershwin]] (1896–1983) – lyricist * [[Vitas Gerulaitis]] (1954–1994) – tennis player * [[Ruth Bader Ginsburg]] (1933–2020) – Supreme Court Justice * [[Rudolph Giuliani]] (1944–) – mayor of New York * [[Jackie Gleason]] (1916–1987) – comedian * [[Whoopi Goldberg]] (1955–) – comedian and actress * [[Daniel S. Goldin]] (1940–) – [[NASA]] director * [[Cuba Gooding Jr.]] (1968–) – actor * [[Doris Kearns Goodwin]] (1943–) – author * [[Victor Gotbaum]] (1921–2015) – labor leader * [[Elliott Gould]] (1938–) – actor * [[Rocky Graziano]] (1919–1990) – boxer (real name Thomas Rocco Barbella) * [[Hank Greenberg]] (1911–1986) – baseball player * [[Alan Greenspan]] (1926–) – economist, former Federal Reserve Chairman * [[Melanie Griffith]] (1957–) – actress * [[Bob Guccione]] (1930–2010) – publisher * [[Peggy Guggenheim]] (1898–1979) – art collector * [[Maggie Gyllenhaal]] (1977–) – actress === H === * [[Armand Hammer]] (1898–1990) – industrialist and philanthropist * [[Oscar Hammerstein II]] (1895–1960) – composer * [[Frank Hankinson]] (1856–1911) – [[major league baseball]] player<ref name="The Baseball Encyclopedia">{{cite book |editor=Reichler, Joseph L.| title=The Baseball Encyclopedia |origyear=1969 |edition= 4th edition |year= 1979|publisher= Macmillan Publishing |location= New York|language= |id= ISBN 0-02-578970-8 }} </ref> * [[W. Averell Harriman]] (1891–1986) – diplomat and governor of New York * [[Francis L. Hawks]] (1798–1866), reverend * [[Susan Hayward]] (1917–1975) – actress * [[Rita Hayworth]] (1918–1987) – actress * [[Anthony Hecht]] (1923–2004) – poet * [[Carol Heiss]] (1940–) – Olympic figure skater (silver 1956, gold 1960) * [[Joseph Heller]] (1923–1999) – author * [[Jim Hellwig]] (1959–2014) – (Warrior) pro wrestler * [[Lance Henriksen]] (1940–) – actor * [[Bernard Herrmann]] (1911–1975) – composer * [[Peter Cooper Hewitt]] (1861–1921) – inventor * [[Hildegarde]] (1906–2005) – American cabaret singer * [[Gregory Hines]] (1946–2003) – dancer and actor * [[Judd Hirsch]] (1935–) – actor * [[Lena Horne]] (1917–2010) – singer * [[Edward Everett Horton]] (1886–1970) – actor * [[Tab Hunter]] (1931–2018) – actor * Moe (1897–1975), Curly (1903–1952) and Shemp Howard (1895–1955) – the [[Three Stooges]] === I === * [[Washington Irving]] (1783–1859) – author === J === * [[Wolfman Jack]] (1938–1995) – aka Robert Weston Smith, radio personality * [[Henry James]] (1843–1916) – [[author]] * [[William James]] (1842–1910) – [[philosopher]] * [[John Jay]] (1745–1829) – governor of New York and Supreme Court Chief Justice * [[Jay-Z]] (1969–) – [[rapping|rap]] artist * [[Ja Rule]] (1976–) – [[rapping|rap]] artist * [[Billy Joel]] (1949–) – singer * [[David Johansen]] (1950–) – singer, songwriter, actor * [[Scarlett Johansson]] (1984–) – actress * [[Kimberly Denise Jones "Lil Kim"]] (1974–) – [[rapper]] * [[Nasir Jones]] (1973–) – [[rapping|rap]] artist * [[Norah Jones]] (1979–) – singer * [[Michael Jordan]] (1963–) – [[basketball]] player * [[William Joyce]] (1906–1946) – Nazi broadcaster (''Lord Haw-Haw'') === K === * [[Philip Mayer Kaiser]] (1913–2007) – U.S. Diplomat * [[Danny Kaye]] (1911–1987) – actor and comedian * [[Lenny Kaye]] (1946–) – guitarist * [[Thomas Kean]] (1935–) – governor of New Jersey (1982–1990) * [[Harvey Keitel]] (1939–) – actor * [[Jerome Kern]] (1885–1945) – composer * [[Alicia Keys]] (1981–) – [[R&B]] singer * [[Calvin Klein]] (1942–) – fashion designer * [[Owen Kline]] (1991–) – actor/filmmaker * [[Ed Koch]] (1924–2013) – mayor of New York City * [[E. L. Konigsburg]] (1930–2013) – author * [[C. Everett Koop]] (1916–2013) – physician * [[Lenny Kravitz]] (1964–) – singer * [[Stanley Kubrick]] (1928–1999) – [[film]] director * [[William Kunstler]] (1919–1995) – lawyer * [[Tony Kushner]] (1956–) – playwright === L === * [[Fiorello La Guardia]] (1882–1947) – mayor of New York * [[Veronica Lake]] (1922–1973) – actress * [[Andrew Lalka]] – politician * [[Jake LaMotta]] (1922–2017) – boxer * [[Burt Lancaster]] (1913–1994) – actor * [[Martin Landau]] (1928–2017) – actor * [[Diane Lane]] (1965–) – actress * [[Cyndi Lauper]] (1953–) – singer * [[Ralph Lauren]] (1939–) – fashion designer * [[Emma Lazarus]] (1849–1887) – author and poet * [[Steve Lawrence]] (1935–) – singer * [[Madeleine L'Engle]] (1918–2007) – author * [[Joe E. Lewis]] (1902–1971) – comedian * [[Roy Lichtenstein]] (1923–1997) – artist * [[John Lindsay]] (1921–2000) – mayor of New York * [[Peggy Lipton]] (1946–2019) – actress * [[Robert Livingston (1746-1813)|Robert R. Livingston]] (1746–1813) – Founding Father and diplomat * [[Vince Lombardi]] (1913–1970) – [[American football]] coach * [[Lindsay Lohan]] (1986–) – actress and singer * [[Jennifer Lopez]] (1969–) – singer and actress * [[Lucky Luciano]] (1897–1962) – gangster * [[Sid Luckman]] (1916–1998) – football player and coach * [[Frankie Lyman]] (1942–1968) – Singer * [[Derek Lee]] – baseball player === M === * [[Frank McCourt]] (1930–2009) – author * [[Bernard Malamud]] (1914–1986) – author * [[Melissa Manchester]] (1951–) – singer * [[Barry Manilow]] (1943–) – singer, songwriter, musician * [[Mike Mansfield]] (1903–2001) – Senator from Montana * [[Stephon Marbury]] (1977–) – professional [[basketball]] player * [[Shaun Marcus]] – fashion model, dancer and community organizer * [[Constantine Maroulis]] (1975–) – American Idol finalist * Groucho (1890–1977), Harpo (1888–1964), Chico (1887–1961), Zeppo (1901–1979) and Gummo Marx (1892–1977) – the [[Marx Brothers]] * [[Walter Matthau]] (1920–2000) – actor * [[John Cardinal McCloskey]] (1810–1885) – first American Cardinal, Archbishop of New York * [[Herman Melville]] (1819–1891) – author * [[Yehudi Menuhin]] (1916–1999) – violinist * [[Ethel Merman]] (1908–1984) – singer and actress * [[Robert Merrill]] (1917–2004) – singer * [[Adeline Miller]] (1777–1859) – prostitute and madam * [[Arthur Miller]] (1915–2005) – playwright * [[Marcus Miller]] (1959–) – [[bassist]] and [[composer]] * [[Sienna Miller]] (1981–) – actress * [[Sal Mineo]] (1939–1976) – actor * [[John Joseph Mitty]] (1884–1961) – [[Roman Catholic Archbishop of San Francisco]] * [[Isaac Mizrahi]] (1961–) – fashion designer * [[Mary Tyler Moore]] (1936–2017) – actress and producer * [[Tom Morello]] (1964–) – guitarist * [[Gouverneur Morris]] (1752–1816) – Founding Father and Senator * [[Zero Mostel]] (1915–1977) – actor and comedian * [[Chris Mullin (basketball)|Chris Mullin]] (1963–) – basketball player * [[Charlie Murphy|Charlie]] (1959–2017) and [[Eddie Murphy]] (1961–) – actors and comedians === N === * [[Nordstrom Sisters]] – American sister act, international cabaret singers * [[Dagmar Nordstrom]] (1903–1976) – American composer, pianist, one of The [[Nordstrom Sisters]] === O === * [[Keith Olbermann]] (1959–) – [[MSNBC]] anchor and journalist * [[Eugene O'Neill]] (1888–1953) – playwright * [[Robert Oppenheimer]] (1904–1967) – physicist; 'father of the atomic bomb' * [[Bill O'Reilly (commentator)|Bill O'Reilly]] (1949–) – [[Fox News]] anchor and journalist === P === * [[Al Pacino]] - actor * [[Joe Paterno]] - football coach * [[James Patterson]] - novelist * [[Amanda Peet]] - actress * [[Richard Pelham]] - blackface performer * [[Claiborne Pell]] - Senator from Rhode Island * [[Sam Perkins]] - basketball player * [[Lip Pike]] - major league baseball player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[Chaim Potok]] - author * [[Bud Powell]] - [[jazz]] [[pianist]] * [[Colin Powell]] - army general and Secretary of State * [[Priscilla Presley]] - actress * [[Tito Puente]] - band leader * [[Mario Puzo]] - author === R === * [[Joey Ramone]] and [[Marky Ramone]] - [[punk rock]] musicians * [[Lou Reed]] - rock musician, songwriter * [[Christopher Reeve]] - actor * [[Paul Reiser]] - actor * [[Ed Rendell]] - former Mayor of [[Philadelphia]], Governor of [[Pennsylvania]] * [[Buddy Rich]] - jazz drummer * [[Burton Richter]] - Nobel Prize-winning physicist * [[Thelma Ritter]] - actress * [[Laurance Rockefeller]] - conservationist and philanthropist * [[Winthrop Rockefeller]] - governor of Arkansas * [[Norman Rockwell]] - artist * [[Alex Rodriguez]] - [[baseball]] player * [[Sonny Rollins]] - jazz [[saxophonist]] * [[Ray Romano]] - actor * [[Mickey Rooney]] - actor * [[Eleanor Roosevelt]] - First Lady and human rights activist * [[Theodore Roosevelt]] - [[President of the United States]] * [[Ethel Greenglass Rosenberg]] - convicted spy * [[Julius Rosenberg]] - convicted spy * [[Mercedes Ruehl]] - actress * [[Art Rust Jr]] - Sportcaster * [[Louis Rukeyser]] - business columnist; economic commentator === S === * [[Carl Sagan]] - physicist and astronomer * [[J. D. Salinger]] - author * [[Jonas Salk]] - medical researcher * [[John Salley]] - basketball player * [[Adam Sandler]]- actor, comedian * [[Claudio Sanchez]] - Musician * [[Erik Sanko]] - songwriter and musician * [[Francesco Scavullo]] - photographer * [[Dick Schaap]] - journalist * [[Vincent Schiavelli]] - actor * [[Sandra Schnur]] - Disability rights activist * [[Rick Schroder]] - actor * [[Charles Schumer]] - Senator * [[Julius Schwartz]] - comic book editor * [[Martin Scorsese]] - [[film]] [[film director|director]] * [[Vin Scully]] - sports radio announcer * [[Jerry Seinfeld]] - comedian * [[Maurice Sendak]] - author and illustrator * [[Malik Sealy]] - basketball player * [[John Serry, Sr.]] - Concert Accordionist, Organist, Composer, Arranger * [[Elizabeth Ann Seton]] - widow mother, Catholic nun, founder of the [[Sisters of Charity]], first native-born United States citizen canonized * [[Tupac Shakur]] - [[rapping|rap]] artist * [[Artie Shaw]] - band leader * [[Judith Sheindlin]] - judge (aka 'Judge Judy') * [[Daniel Sickles]] - Civil War general * [[Bugsy Siegel]] - gangster * [[Jules Siegel]] - author * [[Beverly Sills]] - opera singer * [[Robert Silverberg]] - author * [[Carly Simon]] - singer, songwriter * [[Neil Simon]] - playwright * [[John Slidell]] - Senator from Louisiana and Confederate diplomat * [[Al Smith]] - governor of New York and presidential candidate * [[Phoebe Snow (musician)|Phoebe Snow]] - singer, songwriter * [[Stephen Sondheim]] - songwriter * [[Mickey Spillane]] - author * [[Eliot Spitzer]] - [[governor]] of [[New York State]] * [[Sylvester Stallone]] - actor * [[Barbara Stanwyck]] - actress * [[Joe Start]] - major league baseball player<ref name="The Baseball Encyclopedia"/> * [[John Stevens (New Jersey)|John Stevens]] - delegate to Continental Congress for New Jersey * [[Julia Stiles]] - actress * [[Henry L. Stimson]] - politician and diplomat * [[Oliver Stone]] - [[film]] [[film director|director]] * [[Susan Strasberg]] - actress * [[Robert Strassburg]] - Composer, Musicologist, Conductor * [[Barbra Streisand]] - singer and actress === T === * [[Don Taussig]] - [[baseball]] player * [[Studs Terkel]] - author * [[Irving Thalberg]] - film producer * [[Johnny Thunders]] - rock musician * [[Gene Tierney]] - actress * [[Louis Comfort Tiffany]] - artist * [[Marisa Tomei]] - actress * [[Joe Torre]] - [[baseball]] player and coach * [[Donald Trump]] - businessman * [[Barbara Tuchman]] - historian; author * [[Gene Tunney]] - 1926-28 heavyweight boxing champion * [[John V. Tunney]] - former U.S. Senator * [[John Turturro]] - actor * [[William Tweed]] - politician * [[Mike Tyson]] - professional boxer === U === * [[Leslie Uggams]] - singer; actress * [[The Untouchable DJ Drastic]] - DJ, Radio Personality, & Music Industry Professional * [[Hikaru Utada]] - musician === V === * [[Andrew Vachss]] - lawyer and author * [[Cornelius Vanderbilt]] - businessman * [[Luther Vandross]] - singer === W === * [[Christopher Walken]] - actor * [[Jimmy Walker]] - mayor of New York City * [[Christopher Wallace]] - rapper * [[Eli Wallach]] - actor * [[Fats Waller]] - jazz pianist * [[Vera Wang]] - fashion designer * [[Sigourney Weaver]] - actor * [[Steven Weinberg]] - Nobel Prize-winning physicist * [[Eric West]] - actor, pop singer * [[Leslie West]] - rock musician * [[Mae West]] - actress * [[Nathanael West]] - author * [[Edith Wharton]] - author * [[Billy Whitlock]] - blackface performer * [[Charles Wilkes]] -naval officer and explorer * [[Gertrude Vanderbilt Whitney]] - sculptor and art patron * [[Lenny Wilkens]] - basketball player and coach * [[Vanessa L. Williams]] - singer and actress === Y === * [[Tony Yayo]] - rap artist == Non-Native New Yorkers == Orang-orang yang tidak dilahir di New York City tetapi terkenal untuk meninggal di sana. === A === * [[Samuel Adler (rabbi)|Samuel Adler]], rabbi, born in [[Worms, Germany]] <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[William Adams (minister)|William Adams]], born in [[Colchester, Connecticut]], one of the founders and later the president of [[Union Theological Seminary in the City of New York]]<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Frederick Styles Agate]], born in [[England]], noted painter. <ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Thomas Peter Akers]], born in [[Knox County, Ohio]], vice president of the gold board<ref name="Marquis 1607-1896"/> * [[Jason Alexander]] - [[television]] [[actor]], born in [[Newark, New Jersey]] * [[Jennifer Aniston]]- comedienne, actress, born in [[Sherman Oaks, California]] * [[Chester A. Arthur]] - [[President of the United States]], born in [[Fairfield, Vermont]] * [[Isaac Asimov]] - [[author]], born in [[Russia]] * [[John Jacob Astor]] - First multimillionaire of the US, born in [[Germany]] === B === * [[Lucille Ball]] - comedienne, actress, born in [[Jamestown, New York]] * [[Count Basie]] - [[jazz]] [[pianist]] and band leader, born in [[Red Bank, New Jersey]] * [[Irving Berlin]] - composer, lyricist, born in [[Russia]] * [[Lewis Black]] - comedian, born in [[Silver Spring, Maryland]] * [[Michael Bloomberg]] - businessman and mayor, born in [[Boston, Massachusetts]] * [[Marlon Brando, Jr.]] - actor, born in [[Omaha, Nebraska]] * [[Brandy Norwood|Brandy]] - singer, born in [[Mississippi]] * [[Tom Brokaw]] - television news anchor, born in [[Webster, South Dakota]] * [[Orestes Brownson]] - writer, abolitionist, pro-labor reformer, Catholic apologist, born in [[Stockbridge]], [[Vermont]] * [[William F. Buckley, Jr.]] - author and conservative commentator, born in [[Mexico City]], [[Mexico]] === C === * [[Mariah Carey]] - singer, born in [[Long Island, New York]] * [[Wendy Carlos]] - musician, born in [[Pawtucket, Rhode Island]] * [[Stokely Carmichael]] - political activist, born in [[Port of Spain]], [[Trinidad and Tobago]] * [[Art Carney]] - actor, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[Willa Cather]] - author, born in [[Back Creek Valley]], [[Virginia]] * [[Connie Chung]] - anchorwoman, born in [[Washington, D.C.]] * [[Dick Clark (entertainer)|Dick Clark]] - entertainer, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[DeWitt Clinton]] - Senator and Governor of New York, born in [[Napanoch]], [[New York]] * [[George M. Cohan]] - entertainer, born in [[Providence, Rhode Island]] * [[Anthony Comstock]] - reformer, born in [[New Canaan, Connecticut]] * [[Bill Cosby]] - actor/comedian, born in [[Philadelphia, Pennsylvania]] * [[Billy Crawford]] - singer, born in [[Manila]], [[Philippines]] * [[Fanny Crosby]] - hymn writer, born in [[Southeast, New York]] * [[Tom Cruise]] - actor, born in [[Syracuse, New York]] * [[Bill Cullen]] - radio host, born in [[Pennsylvania]] === D === * [[Lorenzo Da Ponte]] - librettist to [[Wolfgang Amadeus Mozart]] and professor of Italian at [[Columbia University]], born in [[Ceneda]], [[Italy]] * [[Marlene Dietrich]] - actress, born in [[Berlin, Germany]] * [[Joe DiMaggio]] - professional [[baseball]] player, born in [[Martinez, California]] * [[George Washington Dixon]] - performer, newspaper editor * [[David Dinkins]] - former mayor of New York City, born in [[Trenton, New Jersey]] * [[Frederick Douglass]] - abolitionist, born in [[Maryland]] * [[Francis P. Duffy]] - priest of the [[Roman Catholic Archdiocese of New York|Archdiocese of New York]], World War I chaplain to [[U.S. 69th Infantry Regiment|69th New York]] ("The Fighting 69th"), born in Cobourg, Ontario, Canada * [[Bob Dylan]] - singer/songwriter, born in [[Duluth, Minnesota]] === E === * [[Edward Cardinal Egan]] - Cardinal Archbishop of New York, born in [[Oak Park, Illinois]] * [[Patrick Ewing]] - former [[NBA]] All-Star center, born in [[Jamaica]] * [[Emmy Rossum|"Emmy" Rossum (Emmanuelle Grey)]] - musician / actress born in New York City [[New York]]{{Fact|date = May 2008}} === F === * [[Millard Fillmore]] - [[President of the United States]], born in [[Summerhill, New York]] * [[Bobby Fischer]] - [[chess]] champion, born in [[Chicago, Illinois]] * [[Ella Fitzgerald]] - jazz singer, born in [[Virginia]], lived in [[Yonkers, New York]] * [[Steve Forbes]] - publisher, born in [[Morristown, New Jersey]] * [[Felix Frankfurter]] - US Supreme Court Associate Justice, born in [[Vienna, Austria]] * [[Henry Clay Frick]] - businessman, born in [[Westmoreland County, Pennsylvania]] === G === * [[Greta Garbo]] - actress, born in [[Stockholm, Sweden]] * [[Dizzy Gillespie]] - jazz [[trumpet]] player, born in [[South Carolina]] === H === * [[Thomas S. Hamblin]] - actor, manager of the [[Bowery Theatre]] * [[Alexander Hamilton]] - Founding Father, born in the [[West Indies]] * [[Townsend Harris]] - first US diplomat in Japan, one of the founders of [[CCNY]], born in [[Sandy Hill, New York]] * [[Deborah Harry]] - singer, actress, born in [[Union City, New Jersey]] * [[Carlton Hayes]] - history professor at [[Columbia]], ambassador to Spain, born at [[Afton]], [[New York]] * [[O. Henry]] - author, born in [[North Carolina]] * [[Tommy Hilfiger]] - fashion designer, born in [[Elmira, New York]] * [[Herman Hollerith]] - inventor, born in [[Buffalo, New York]] * [[Ian Hornak]] - realist painter, born in [[Philadelphia, Pennsylvania]] * [[Langston Hughes]] - poet, born in [[Joplin, Missouri]] === I === ===J=== * [[Kevin James]] - actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Peter Jennings]] - television news anchor, born in [[Toronto, Ontario]], [[Canada]] * [[Derek Jeter]] - professional [[baseball]] player, born in [[New Jersey]] === K === * [[Jacqueline Kennedy Onassis]] - first lady, born in [[Southampton, New York]] * [[Tom Kennedy]] - [[game show]] host * [[Lisa Kudrow]] - actress, born in [[Encino, California]] === L === * [[John Layfield]] - professional wrestler, born in [[Sweetwater, Texas]] * [[Heath Ledger]] - actor, born in [[Perth, Western Australia]] * [[Spike Lee]] - film director, born in [[Atlanta, Georgia]] * [[John Lennon]] - singer/songwriter, born in [[Liverpool]], [[England]] * [[Pierre Lorillard IV]] - businessman and founder of tobacco company, born in [[Westchester]], New York === M === * [[Ralph Macchio]] actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Ali MacGraw]] - actress, born in [[Pound Ridge, New York]] * [[Earl Manigault]] - basketball player, born in [[Charleston, South Carolina]] * [[Mickey Mantle]] - professional baseball player, born in [[Spavinaw, Oklahoma]] * [[Dean Martin]] - singer, born in [[Ohio]] * [[Ricky Martin]] - singer, born in [[Puerto Rico]] * [[Willie Mays]] - [[baseball]] hall of famer, born in [[Alabama]] * [[John Cardinal McCloskey]] - first American born cardinal, born in City of [[Brooklyn]], [[New York]] * [[John McEnroe]] - professional [[tennis]] player, born in [[Germany]] * [[Zubin Mehta]] - orchestra conductor, born in [[Bombay, India]] * [[Bette Midler]] - singer and actress, born in [[Honolulu, Hawaii]] * [[The Misshapes]] - DJs and party hosts * [[Moondog|Moondog (Louis Hardin)]] - eccentric [[street musician]] & poet, born in [[Kansas]] * [[Garry Moore]] - TV show host and producer, born in [[Baltimore, Maryland]] * [[John Pierpont Morgan]] - businessman, born in [[Hartford, Connecticut]] * [[Robert Moses]] - NYC urban planner and developer, born in [[New Haven, Connecticut]] === N === * [[Joe Namath]] - professional [[American football|football]] player, born in [[Beaver Falls, Pennsylvania]] === O === * [[Soledad O'Brien]] - [[CNN]] anchorwoman, born in [[Saint James, New York]] * [[John Joseph O'Connor]] - [[Roman Catholic]] [[Cardinal (Catholicism)|Cardinal]] [[Archbishop]] of New York, born in [[Philadelphia]], [[Pennsylvania]] * [[Rosie O'Donnell]] - [[comedian]], born in [[Long Island, New York]] * [[Yoko Ono]] - artist/musician, born in [[Tokyo]], [[Japan]] * [[Mary-Kate & Ashley Olsen]], born in [[Sherman Oaks, California]]. === P === * [[Ronald Perelman]] - investor, owner of [[Revlon]], born in [[Greensboro, North Carolina]]<ref name="RichardHackPages">{{cite book | title=When Money Is King| last=Hack| first=Richard| date=1996| pages = 1-4,9|publisher=Dove Books| location=Beverly Hills, CA| isbn=0-7871-1033-7}}</ref> * [[Itzhak Perlman]] - violinist, born in [[Jaffa, Israel]] * [[David Hyde Pierce]] - actor, born in [[Saratoga Springs, New York]] === Q === ===R=== * [[Tony Randall]] - actor, born in [[Tulsa, Oklahoma]] * [[Dan Rather]] - television news anchor, born in [[Wharton, Texas]] * [[Chris Rock]] - comedian, born in [[Andrews, South Carolina]] * [[John D. Rockefeller]] - businessman, born in [[Richford, New York]] * [[Richard Rodgers]] - composer, born in [[Long Island, New York]] * [[Andrew Rooney]] - [[CBS]] [[60 Minutes]] commentator, born in [[Albany, New York]] * [[Franklin D. Roosevelt]] - [[President of the United States]], born in [[Hyde Park, New York]] * [[Dräco Rosa]] - composer, singer, and actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Babe Ruth]] - professional [[baseball]] player, born in [[Baltimore, Maryland]] === S === * [[Telly Savalas]] - actor, born in [[Long Island, New York]] * [[Fulton J. Sheen]] - Catholic bishop, author, TV show host, born in [[El Paso, Illinois]] * [[Bobby Short]] - jazz musician, born in [[Danville, Illinois]] * [[Paul Simon]] - songwriter, born in Newark Heights, [[New Jersey]] * [[Frank Sinatra]] - singer, born in [[Hoboken, New Jersey]] * [[Upton Sinclair]] - author, born in [[Baltimore, Maryland]] * [[Patti Smith]] - singer and poet, born in [[Chicago]] * [[Francis Cardinal Spellman]] - [[Roman Catholic]] [[Cardinal (Catholicism)|Cardinal]] [[Archbishop]] of New York, born in [[Whitman, Massachusetts]] * [[Wilhelm Steinitz]] - world chess champion, born in [[Prague, Czech Republic]] * [[Howard Stern]] - radio personality, born in [[Roosevelt, New York]] * [[Sting (musician)|Sting]] - rock star, born in [[England]] * [[Jon Stewart]] - comedian, born in [[Lawrence Township, Mercer County, New Jersey]] * [[Martha Stewart]] - home interior designer, born in [[Jersey City, New Jersey]] * [[Lee Strasberg]] - acting teacher, born in [[Budaniv]], [[Ukraine]] * [[Meryl Streep]] - actress, born in [[Summit, New Jersey]] * [[Ned Stuart]] - producer-actor-operatic lyric baritone, born in [[Exeter, England]] === T === * [[Samuel J. Tilden]] - presidential candidate, born in [[New Lebanon, New York]] * [[Daniel D Tompkins]] - [[Vice President of the United States]], born in [[Westchester County, New York|Westchester County]] === U === ===V=== * [[Martin Van Buren]] - US President, born in [[Kinderhook, New York]] * [[Suzanne Vega]] - singer, songwriter, born in [[Santa Monica, California]] * [[Jon Voight]] - actor, born in [[Yonkers, New York]] === W === * [[Barbara Walters]] - anchorwoman, born in [[Boston, Massachusetts]] * [[Andy Warhol]] - artist, born in [[Pittsburgh, Pennsylvania]] * [[Denzel Washington]] - actor, born in [[Mount Vernon, New York]] * [[Walt Whitman]] - poet, author, born in [[Long Island, New York]] * [[Jayson Williams]] - basketball player, born in Ritter, South Carolina === X === ===Y=== === Z === == Rujukan == {{reflist}} == Lihat juga == * [[Senarai Long Islanders]] == Pautan luar == * [http://www.citylore.org/cl_hall-07.html City Lore's People's Hall of Fame] [[Kategori:Orang dari New York City| ]] ne1thp5ea6tktlatl1t7x5ouv56mleq 0 120757 5650730 5638578 2022-08-22T00:21:21Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |honorific_prefix = [[Ustaz]] | name = Azmil Mustapha | image = AzmilMustapha01.jpg | image_size = | caption = Ustaz Azmil dengan penampilan berserbannya, gambar pada tahun 2014. | birth_name = Azmil bin Mustapha | birth_date = {{birth date|1953|1|1}} | birth_place = [[Port Dickson]], [[Negeri Sembilan]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) | death_date = {{death date and age|2018|2|14|1953|1|1}} | death_place = [[Shah Alam]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | resting_place = Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21, Shah Alam, Selangor | height = | other_names = | known_for = 'Ali' (''Ali Setan'') <br/>'Taufik' (''Suara Kekasih'') <br/>'Johari' (drama bersiri ''PJ'') | education = Sarjana Muda Filem, Radio dan Televisyen | weight = | occupation = Pelakon, pengarah, penceramah | years_active = 1983—2004 (sebagai pelakon komedi) <br/> 2005—2018 (sebagai penceramah) | spouse = | father = [[Kala Dewata|Mustapha Kamil Mohd Yassin]] | children = 5 (termasuk [[Alya Iman]]) | parents = | relations = | signature = | alma_mater = Universiti Indiana Bloomington, [[Amerika Syarikat]] | website = }} [[Ustaz]] '''Azmil Mustapha''' (1 Januari 1953 – 14 Februari 2018) ialah seorang bekas pelakon dan penceramah lelaki [[Malaysia]] yang pernah menjadi fenomena pada lewat tahun 1980-an di Malaysia. Bermula dengan<span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0"> f</span><span>ilem yang mencecah kutipan</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">pecah</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">panggung</span> <span>iaitu filem</span><span data-ve-clipboard-key="0.6952781612053514-0" class=""> </span>[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]<span> (1983) yang turut dibintangi legenda bola sepak tanah air iaitu [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Mokhtar Dahari]] sebagai pelakon undangan.</span> Antara filem yang turut melonjakkan nama beliau ialah<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-0"> </span>[[Ali Setan|''Ali Setan'']]<span> (1985),</span><span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-1"> </span>[[Ali Setan 2|''Ali Setan 2'']] (1986) dan ''[[Suara Kekasih]]'' (1986). Gandingan paling ideal pada era tersebut adalah antara beliau dan [[Fauziah Ahmad Daud]]. Selain itu, antara filem yang turut mendapat sambutan adalah seperti<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-2"> </span><span>''[[Driving School]]'' (1990), </span>''Fifty/Fifty'' (1991) dan ''[[Iman Alone]]'' (1998). ==Latar belakang== Azmil merupakan bekas mahasiswa dari Universiti Indiana, Bloomington, [[Amerika Syarikat]]. Beliau menuntut selama lima tahun di Universiti Indiana dengan membawa pulang segulung Ijazah Sarjana Muda dalam bidang filem, radio dan televisyen ketika kembali ke Malaysia pada tahun 1979. Azmil merupakan anak sulung kepada karyawan terkenal, Allahyarham [[Kala Dewata|Dato' Dr Mustapha Kamil bin Yassin]] yang menghasilkan drama popular, ''[[Atap Genting Atap Rumbia]]'' dalam tahun 1968. Sekembalinya dari Amerika Syarikat, nasib tidak menyebelahinya apabila negara dilanda kegawatan ekonomi. Azmil menyertai syarikat produksi, Showmaster yang diasaskan oleh tauke panggung, Ali Bakar. Azmil menimba pengalaman di syarikat itu selama dua tahun sebelum dia membuat keputusan untuk aktif sebagai pelakon secara sepenuh masa. Azmil juga pernah merakamkan sebuah album, ''Pilihan Ku''. Album yang lahir pada tahun 1983 itu membawa genre jazz serta r&b, yang agak jarang dikaitkan dengan pemuzik dan penyanyi Melayu. Ia antara album genre jazz yang pertama di Malaysia. Sekalipun tidak mendapat sambutan yang menggalakkan, dua lagu daripada album tersebut - "Pilihan Ku" dan "Jai" - mendapat tempat di hati peminat dan sering kedengaran di corong radio ketika itu. "Pilihan Ku" menjadi runut bunyi kepada filem ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' lakonan beliau dan juga pernah muncul dalam siri drama swasta ''PJ'', ketika Azmil melakonkan watak seorang penyanyi dalam satu episod. Dalam satu temu bual, Azmil pernah menjelaskan tajuk lagu "Jai" merupakan olahan daripada nama isteri pertamanya, yang dipanggil Aji. ==Keluarga== Beliau bersara ketika nama beliau di kemuncak kerjaya sekitar 1990-an. Namun, beliau tidak pernah sesal dengan keputusan yang diambil. Kemudian, beliau menumpukan hidup beliau dengan memberi ceramah-ceramah agama. Sebelum ini, Azmil pernah dua kali mendirikan rumah tangga, namun kedua-duanya tidak kekal lama. Melalui perkahwinan pertama, Azmil dikurniakan seorang cahaya mata iaitu Nur Shamira,<ref name="bhonline">{{Citenews|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|title=Azmil Mustapha meninggal dunia|last=Zaidi Mohamad|date=14 Februari 2018|newspaper=[[Berita Harian|BH Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215022134/https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=14 Februari 2018|url-status=live}}</ref> seorang mahasiswi [[Universiti Teknologi Mara]] (UiTM), manakala dengan isteri kedua pula, beliau dikurniakan empat orang anak iaitu Nur Azalea Arifah, Nur Amalia Batrisha, Muhammad Bazli Zhafri dan Nur Alia Iman.<ref name="bhonline" /> Perubahan yang berlaku dalam hidup ayah tunggal kepada lima orang anak dan datuk kepada seorang cucu, Alexandria Carina itu disifatkan sebagai satu nikmat yang terlalu indah buatnya. ==Sahabat seni seangkatan== Dalam kerjaya lakonan Azmil, terdapat rakan artis yang turut sama meningkat naik menerusi filem-filem lakonan beliau. Filem ''[[Ali Setan]]'' turut juga memperkenalkan pelakon-pelakon pembantu yang cukup hebat dalam menjadikan jalan cerita filem itu hidup dengan kelebihan watak masing-masing. Antaranya ialah Allahyarham [[Izi Yahya]] (Jeff), [[Liza Abdullah]] (Aini), [[Ebby Saiful]] (Latiff), Dato' Sri [[Shah Rezza]] (Jali) dan [[Sheila Majid]] (Tipah). ==Filemografi== ===Filem=== [[Fail:AzmilMustaphaOgyAhmadDaudSuaraKekasih(1986).jpg|thumb|kiri|280px|Azmil bersama [[Ogy Ahmad Daud]] dalam salah satu babak filem ''[[Suara Kekasih]]''.]] {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1983 | ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' | Shamyl | Filem pertama |- | 1984 | ''[[Matinya Seorang Patriot]]'' | Jamali | |- | rowspan="3"|1985 | ''[[Ali Setan]]'' | Ali | |- | ''Madu dan Racun'' | Leo | rowspan="2"|Filem Indonesia |- | ''Gadis Hitam Putih'' | |- | rowspan="3"|1986 | ''[[Suara Kekasih]]'' | Taufik | |- | ''Dewi Cinta'' | Micky | Filem Indonesia |- | ''[[Ali Setan 2]]'' | Ali | |- | 1987 | ''[[Kepala Angin]]'' | Fandi | Juga sebagai pengarah |- | 1990 | ''[[Driving School]]'' | Helmi | |- | 1992 | ''Fifty/Fifty'' | Kolonel Kota | |- | 1995 | ''[[XX Ray II]]'' | Sultan Mansor Shah | |- | 1997 | ''[[Hanya Kawan]]'' | Pengarah | Penampilan khas |- | 1998 | ''[[Iman Alone]]'' | Dahari | |- | 2001 | ''[[Cheritera]]'' | (suara) | |- | 2004 | ''[[Puteri Gunung Ledang (filem 2004)|Puteri Gunung Ledang]]'' | Utusan Dari Demak | Filem terakhir |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1984 | ''PJ'' | Johari | [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] | di samping [[Osman Zailani]], [[Yusof Haslam]] & [[Uji Rashid]] |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1994 | ''Cinta Buta'' | | |- |} ==Anugerah dan pencalonan== === Festival Filem Malaysia === {|class="wikitable" width="50%" style="font-size: 90%;" border="2" cellpadding="6" background: #f9f9f9; |- align="center" ! colspan=6 style="background:#B0C4DE;" | [[Festival Filem Malaysia]] (FFM) |- align="center" ! style="background: #CCCCCC;" | Tahun ! style="background: #CCCCCC;" | Kategori ! style="background: #CCCCCC;" | Karya Tercalon ! style="background: #CCCCCC;" | Keputusan |- |rowspan="2" | [[Festival Filem Malaysia ke-4|1983]] | Pelakon Harapan Lelaki | rowspan="2" |''[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]'' | {{won}} |- | Pelakon Lelaki Terbaik | {{nom}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-6|1985/1986]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Ali Setan|Ali Setan]]'' | {{won}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-9|1990]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Driving School]]'' | {{nom}} |- |} ==Meninggal dunia== Pada 14 Februari 2018, Azmil telah meninggal dunia di kediaman keluarganya di [[Shah Alam]], [[Selangor]].<ref name="bhonline" /> Beliau meninggal dunia ketika tidur pada pukul kira-kira 12:40 tengah hari waktu tempatan. Semasa hidupnya, beliau menghidap komplikasi jantung. Jenazah beliau disembahyangkan di Masjid Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah selepas [[solat Asar]] lalu dibawakan ke Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21 untuk dikebumikan. Majlis pengebumian selesai pada sekitar pukul 6:20 petang.<ref>{{Citenews|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|title=Selamat tinggal, Taufik...|last=Israr Khalid|date=14 Februari 2018|work=[[Astro Awani]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215021312/http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=15 Februari 2018|url-status=live}}</ref> ==Rujukan== <references /> ==Pautan luar== * {{IMDb name|0615970}} {{Pelakon Lelaki Terbaik (FFM)}} {{Pemenang Pelakon Harapan Lelaki Festival Filem Malaysia}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1953]] [[Kategori:Kematian 2018]] [[Kategori:Orang dari Negeri Sembilan]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Kematian akibat serangan jantung]] qgtj4a4hq4oqowp7b2vnwui4hjdopiy 5650731 5650730 2022-08-22T00:21:52Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |honorific_prefix = [[Ustaz]] | name = Azmil Mustapha | image = AzmilMustapha01.jpg | image_size = | caption = Ustaz Azmil dengan penampilan berserbannya, gambar pada tahun 2014. | birth_name = Azmil bin Mustapha | birth_date = {{birth date|1953|1|1}} | birth_place = [[Port Dickson]], [[Negeri Sembilan]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) | death_date = {{death date and age|2018|2|14|1953|1|1}} | death_place = [[Shah Alam]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | resting_place = Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21, Shah Alam, Selangor | height = | other_names = | known_for = 'Ali' (''Ali Setan'') <br/>'Taufik' (''Suara Kekasih'') <br/>'Johari' (drama bersiri ''PJ'') | education = Sarjana Muda Filem, Radio dan Televisyen | weight = | occupation = Pelakon, pengarah, penceramah | years_active = 1983—2004 (sebagai pelakon komedi) <br/> 2005—2018 (sebagai penceramah) | spouse = | father = [[Kala Dewata|Mustapha Kamil Mohd Yassin]] | children = 5 (termasuk [[Alya Iman]]) | parents = | relations = | signature = | alma_mater = Universiti Indiana Bloomington, [[Amerika Syarikat]] | website = }} [[Ustaz]] '''Azmil Mustapha''' (1 Januari 1953 – 14 Februari 2018) ialah seorang bekas pelakon dan penceramah lelaki [[Malaysia]] yang pernah menjadi fenomena pada lewat tahun 1980-an di Malaysia. Bermula dengan<span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0"> f</span><span>ilem yang mencecah kutipan</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">pecah</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">panggung</span> <span>iaitu filem</span><span data-ve-clipboard-key="0.6952781612053514-0" class=""> </span>[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]<span> (1983) yang turut dibintangi legenda bola sepak tanah air iaitu [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Mokhtar Dahari]] sebagai pelakon undangan.</span> Antara filem yang turut melonjakkan nama beliau ialah<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-0"> </span>[[Ali Setan|''Ali Setan'']]<span> (1985),</span><span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-1"> </span>[[Ali Setan 2|''Ali Setan 2'']] (1986) dan ''[[Suara Kekasih]]'' (1986). Gandingan paling ideal pada era tersebut adalah antara beliau dan [[Fauziah Ahmad Daud]]. Selain itu, antara filem yang turut mendapat sambutan adalah seperti<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-2"> </span><span>''[[Driving School]]'' (1990), </span>''Fifty/Fifty'' (1991) dan ''[[Iman Alone]]'' (1998). ==Latar belakang== Azmil merupakan bekas mahasiswa dari Universiti Indiana, Bloomington, [[Amerika Syarikat]]. Beliau menuntut selama lima tahun di Universiti Indiana dengan membawa pulang segulung Ijazah Sarjana Muda dalam bidang filem, radio dan televisyen ketika kembali ke Malaysia pada tahun 1979. Azmil merupakan anak sulung kepada karyawan terkenal, Allahyarham [[Kala Dewata|Dato' Dr Mustapha Kamil bin Yassin]] yang menghasilkan drama popular, ''[[Atap Genting Atap Rumbia]]'' dalam tahun 1968. Sekembalinya dari Amerika Syarikat, nasib tidak menyebelahinya apabila negara dilanda kegawatan ekonomi. Azmil menyertai syarikat produksi, Showmaster yang diasaskan oleh tauke panggung, Ali Bakar. Azmil menimba pengalaman di syarikat itu selama dua tahun sebelum dia membuat keputusan untuk aktif sebagai pelakon secara sepenuh masa. Azmil juga pernah merakamkan sebuah album, ''Pilihan Ku''. Album yang lahir pada tahun 1983 itu membawa genre jazz serta r&b, yang agak jarang dikaitkan dengan pemuzik dan penyanyi Melayu. Ia antara album genre jazz yang pertama di Malaysia. Sekalipun tidak mendapat sambutan yang menggalakkan, dua lagu daripada album tersebut - "Pilihan Ku" dan "Jai" - mendapat tempat di hati peminat dan sering kedengaran di corong radio ketika itu. "Pilihan Ku" menjadi runut bunyi kepada filem ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' lakonan beliau dan juga pernah muncul dalam siri drama swasta ''PJ'', ketika Azmil melakonkan watak seorang penyanyi dalam satu episod. Dalam satu temu bual, Azmil pernah menjelaskan tajuk lagu "Jai" merupakan olahan daripada nama isteri pertamanya, yang dipanggil Aji. ==Keluarga== Beliau bersara ketika nama beliau di kemuncak kerjaya sekitar 1990-an. Namun, beliau tidak pernah sesal dengan keputusan yang diambil. Kemudian, beliau menumpukan hidup beliau dengan memberi ceramah-ceramah agama. Sebelum ini, Azmil pernah dua kali mendirikan rumah tangga, namun kedua-duanya tidak kekal lama. Melalui perkahwinan pertama, Azmil dikurniakan seorang cahaya mata iaitu Nur Shamira,<ref name="bhonline">{{Citenews|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|title=Azmil Mustapha meninggal dunia|last=Zaidi Mohamad|date=14 Februari 2018|newspaper=[[Berita Harian|BH Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215022134/https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=14 Februari 2018|url-status=live}}</ref> seorang mahasiswi [[Universiti Teknologi Mara]] (UiTM), manakala dengan isteri kedua pula, beliau dikurniakan empat orang anak iaitu Nur Azalea Arifah, Nur Amalia Batrisha, Muhammad Bazli Zhafri dan Nur Alia Iman.<ref name="bhonline" /> Perubahan yang berlaku dalam hidup ayah tunggal kepada lima orang anak dan datuk kepada seorang cucu, Alexandria Carina itu disifatkan sebagai satu nikmat yang terlalu indah buatnya. ==Sahabat seni seangkatan== Dalam kerjaya lakonan Azmil, terdapat rakan artis yang turut sama meningkat naik menerusi filem-filem lakonan beliau. Filem ''[[Ali Setan]]'' turut juga memperkenalkan pelakon-pelakon pembantu yang cukup hebat dalam menjadikan jalan cerita filem itu hidup dengan kelebihan watak masing-masing. Antaranya ialah Allahyarham [[Izi Yahya]] (Jeff), [[Liza Abdullah]] (Aini), [[Ebby Saiful]] (Latiff), Dato' Sri [[Shah Rezza]] (Jali) dan [[Sheila Majid]] (Tipah). ==Filemografi== ===Filem=== [[Fail:AzmilMustaphaOgyAhmadDaudSuaraKekasih(1986).jpg|thumb|kiri|280px|Azmil bersama [[Ogy Ahmad Daud]] dalam salah satu babak filem ''[[Suara Kekasih]]''.]] {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1983 | ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' | Shamyl | Filem pertama |- | 1984 | ''[[Matinya Seorang Patriot]]'' | Jamali | |- | rowspan="3"|1985 | ''[[Ali Setan]]'' | Ali | |- | ''Madu dan Racun'' | Leo | rowspan="2"|Filem Indonesia |- | ''Gadis Hitam Putih'' | |- | rowspan="3"|1986 | ''[[Suara Kekasih]]'' | Taufik | |- | ''Dewi Cinta'' | Micky | Filem Indonesia |- | ''[[Ali Setan 2]]'' | Ali | |- | 1987 | ''[[Kepala Angin]]'' | Fandi | Juga sebagai pengarah |- | 1990 | ''[[Driving School]]'' | Helmi | |- | 1992 | ''Fifty/Fifty'' | Kolonel Kota | |- | 1995 | ''[[XX Ray II]]'' | Sultan Mansor Shah | |- | 1997 | ''[[Hanya Kawan]]'' | Pengarah | Penampilan khas |- | 1998 | ''[[Iman Alone]]'' | Dahari | |- | 2001 | ''[[Cheritera]]'' | (suara) | |- | 2004 | ''[[Puteri Gunung Ledang (filem 2004)|Puteri Gunung Ledang]]'' | Utusan Dari Demak | Filem terakhir |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1984 | ''PJ'' | Johari | [[TV1]] | di samping [[Osman Zailani]], [[Yusof Haslam]] & [[Uji Rashid]] |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1994 | ''Cinta Buta'' | | |- |} ==Anugerah dan pencalonan== === Festival Filem Malaysia === {|class="wikitable" width="50%" style="font-size: 90%;" border="2" cellpadding="6" background: #f9f9f9; |- align="center" ! colspan=6 style="background:#B0C4DE;" | [[Festival Filem Malaysia]] (FFM) |- align="center" ! style="background: #CCCCCC;" | Tahun ! style="background: #CCCCCC;" | Kategori ! style="background: #CCCCCC;" | Karya Tercalon ! style="background: #CCCCCC;" | Keputusan |- |rowspan="2" | [[Festival Filem Malaysia ke-4|1983]] | Pelakon Harapan Lelaki | rowspan="2" |''[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]'' | {{won}} |- | Pelakon Lelaki Terbaik | {{nom}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-6|1985/1986]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Ali Setan|Ali Setan]]'' | {{won}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-9|1990]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Driving School]]'' | {{nom}} |- |} ==Meninggal dunia== Pada 14 Februari 2018, Azmil telah meninggal dunia di kediaman keluarganya di [[Shah Alam]], [[Selangor]].<ref name="bhonline" /> Beliau meninggal dunia ketika tidur pada pukul kira-kira 12:40 tengah hari waktu tempatan. Semasa hidupnya, beliau menghidap komplikasi jantung. Jenazah beliau disembahyangkan di Masjid Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah selepas [[solat Asar]] lalu dibawakan ke Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21 untuk dikebumikan. Majlis pengebumian selesai pada sekitar pukul 6:20 petang.<ref>{{Citenews|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|title=Selamat tinggal, Taufik...|last=Israr Khalid|date=14 Februari 2018|work=[[Astro Awani]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215021312/http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=15 Februari 2018|url-status=live}}</ref> ==Rujukan== <references /> ==Pautan luar== * {{IMDb name|0615970}} {{Pelakon Lelaki Terbaik (FFM)}} {{Pemenang Pelakon Harapan Lelaki Festival Filem Malaysia}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1953]] [[Kategori:Kematian 2018]] [[Kategori:Orang dari Negeri Sembilan]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Kematian akibat serangan jantung]] 8mh1r92jvnpg6jw5lvbuygnavic1uq0 5650732 5650731 2022-08-22T00:22:24Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |honorific_prefix = [[Ustaz]] | name = Azmil Mustapha | image = AzmilMustapha01.jpg | image_size = | caption = Ustaz Azmil dengan penampilan berserbannya, gambar pada tahun 2014. | birth_name = Azmil bin Mustapha | birth_date = {{birth date|1953|1|1}} | birth_place = [[Port Dickson]], [[Negeri Sembilan]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) | death_date = {{death date and age|2018|2|14|1953|1|1}} | death_place = [[Shah Alam]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | resting_place = Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21, Shah Alam, Selangor | height = | other_names = | known_for = 'Ali' (''Ali Setan'') <br/>'Taufik' (''Suara Kekasih'') <br/>'Johari' (drama bersiri ''PJ'') | education = Sarjana Muda Filem, Radio dan Televisyen | weight = | occupation = Pelakon, pengarah, penceramah | years_active = 1983—2004 (sebagai pelakon) <br/> 2005—2018 (sebagai penceramah) | spouse = | father = [[Kala Dewata|Mustapha Kamil Mohd Yassin]] | children = 5 (termasuk [[Alya Iman]]) | parents = | relations = | signature = | alma_mater = Universiti Indiana Bloomington, [[Amerika Syarikat]] | website = }} [[Ustaz]] '''Azmil Mustapha''' (1 Januari 1953 – 14 Februari 2018) ialah seorang bekas pelakon dan penceramah lelaki [[Malaysia]] yang pernah menjadi fenomena pada lewat tahun 1980-an di Malaysia. Bermula dengan<span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0"> f</span><span>ilem yang mencecah kutipan</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">pecah</span> <span data-ve-clipboard-key="0.3038499478716403-0">panggung</span> <span>iaitu filem</span><span data-ve-clipboard-key="0.6952781612053514-0" class=""> </span>[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]<span> (1983) yang turut dibintangi legenda bola sepak tanah air iaitu [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Mokhtar Dahari]] sebagai pelakon undangan.</span> Antara filem yang turut melonjakkan nama beliau ialah<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-0"> </span>[[Ali Setan|''Ali Setan'']]<span> (1985),</span><span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-1"> </span>[[Ali Setan 2|''Ali Setan 2'']] (1986) dan ''[[Suara Kekasih]]'' (1986). Gandingan paling ideal pada era tersebut adalah antara beliau dan [[Fauziah Ahmad Daud]]. Selain itu, antara filem yang turut mendapat sambutan adalah seperti<span data-ve-clipboard-key="0.25531321042217314-2"> </span><span>''[[Driving School]]'' (1990), </span>''Fifty/Fifty'' (1991) dan ''[[Iman Alone]]'' (1998). ==Latar belakang== Azmil merupakan bekas mahasiswa dari Universiti Indiana, Bloomington, [[Amerika Syarikat]]. Beliau menuntut selama lima tahun di Universiti Indiana dengan membawa pulang segulung Ijazah Sarjana Muda dalam bidang filem, radio dan televisyen ketika kembali ke Malaysia pada tahun 1979. Azmil merupakan anak sulung kepada karyawan terkenal, Allahyarham [[Kala Dewata|Dato' Dr Mustapha Kamil bin Yassin]] yang menghasilkan drama popular, ''[[Atap Genting Atap Rumbia]]'' dalam tahun 1968. Sekembalinya dari Amerika Syarikat, nasib tidak menyebelahinya apabila negara dilanda kegawatan ekonomi. Azmil menyertai syarikat produksi, Showmaster yang diasaskan oleh tauke panggung, Ali Bakar. Azmil menimba pengalaman di syarikat itu selama dua tahun sebelum dia membuat keputusan untuk aktif sebagai pelakon secara sepenuh masa. Azmil juga pernah merakamkan sebuah album, ''Pilihan Ku''. Album yang lahir pada tahun 1983 itu membawa genre jazz serta r&b, yang agak jarang dikaitkan dengan pemuzik dan penyanyi Melayu. Ia antara album genre jazz yang pertama di Malaysia. Sekalipun tidak mendapat sambutan yang menggalakkan, dua lagu daripada album tersebut - "Pilihan Ku" dan "Jai" - mendapat tempat di hati peminat dan sering kedengaran di corong radio ketika itu. "Pilihan Ku" menjadi runut bunyi kepada filem ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' lakonan beliau dan juga pernah muncul dalam siri drama swasta ''PJ'', ketika Azmil melakonkan watak seorang penyanyi dalam satu episod. Dalam satu temu bual, Azmil pernah menjelaskan tajuk lagu "Jai" merupakan olahan daripada nama isteri pertamanya, yang dipanggil Aji. ==Keluarga== Beliau bersara ketika nama beliau di kemuncak kerjaya sekitar 1990-an. Namun, beliau tidak pernah sesal dengan keputusan yang diambil. Kemudian, beliau menumpukan hidup beliau dengan memberi ceramah-ceramah agama. Sebelum ini, Azmil pernah dua kali mendirikan rumah tangga, namun kedua-duanya tidak kekal lama. Melalui perkahwinan pertama, Azmil dikurniakan seorang cahaya mata iaitu Nur Shamira,<ref name="bhonline">{{Citenews|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|title=Azmil Mustapha meninggal dunia|last=Zaidi Mohamad|date=14 Februari 2018|newspaper=[[Berita Harian|BH Online]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215022134/https://www.bharian.com.my/hiburan/lain-lain/2018/02/388613/azmil-mustapha-meninggal-dunia|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=14 Februari 2018|url-status=live}}</ref> seorang mahasiswi [[Universiti Teknologi Mara]] (UiTM), manakala dengan isteri kedua pula, beliau dikurniakan empat orang anak iaitu Nur Azalea Arifah, Nur Amalia Batrisha, Muhammad Bazli Zhafri dan Nur Alia Iman.<ref name="bhonline" /> Perubahan yang berlaku dalam hidup ayah tunggal kepada lima orang anak dan datuk kepada seorang cucu, Alexandria Carina itu disifatkan sebagai satu nikmat yang terlalu indah buatnya. ==Sahabat seni seangkatan== Dalam kerjaya lakonan Azmil, terdapat rakan artis yang turut sama meningkat naik menerusi filem-filem lakonan beliau. Filem ''[[Ali Setan]]'' turut juga memperkenalkan pelakon-pelakon pembantu yang cukup hebat dalam menjadikan jalan cerita filem itu hidup dengan kelebihan watak masing-masing. Antaranya ialah Allahyarham [[Izi Yahya]] (Jeff), [[Liza Abdullah]] (Aini), [[Ebby Saiful]] (Latiff), Dato' Sri [[Shah Rezza]] (Jali) dan [[Sheila Majid]] (Tipah). ==Filemografi== ===Filem=== [[Fail:AzmilMustaphaOgyAhmadDaudSuaraKekasih(1986).jpg|thumb|kiri|280px|Azmil bersama [[Ogy Ahmad Daud]] dalam salah satu babak filem ''[[Suara Kekasih]]''.]] {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1983 | ''[[Mekanik (filem)|Mekanik]]'' | Shamyl | Filem pertama |- | 1984 | ''[[Matinya Seorang Patriot]]'' | Jamali | |- | rowspan="3"|1985 | ''[[Ali Setan]]'' | Ali | |- | ''Madu dan Racun'' | Leo | rowspan="2"|Filem Indonesia |- | ''Gadis Hitam Putih'' | |- | rowspan="3"|1986 | ''[[Suara Kekasih]]'' | Taufik | |- | ''Dewi Cinta'' | Micky | Filem Indonesia |- | ''[[Ali Setan 2]]'' | Ali | |- | 1987 | ''[[Kepala Angin]]'' | Fandi | Juga sebagai pengarah |- | 1990 | ''[[Driving School]]'' | Helmi | |- | 1992 | ''Fifty/Fifty'' | Kolonel Kota | |- | 1995 | ''[[XX Ray II]]'' | Sultan Mansor Shah | |- | 1997 | ''[[Hanya Kawan]]'' | Pengarah | Penampilan khas |- | 1998 | ''[[Iman Alone]]'' | Dahari | |- | 2001 | ''[[Cheritera]]'' | (suara) | |- | 2004 | ''[[Puteri Gunung Ledang (filem 2004)|Puteri Gunung Ledang]]'' | Utusan Dari Demak | Filem terakhir |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1984 | ''PJ'' | Johari | [[TV1]] | di samping [[Osman Zailani]], [[Yusof Haslam]] & [[Uji Rashid]] |- | 1990 | ''Tangisan Terakhir'' | | | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1994 | ''Cinta Buta'' | | |- |} ==Anugerah dan pencalonan== === Festival Filem Malaysia === {|class="wikitable" width="50%" style="font-size: 90%;" border="2" cellpadding="6" background: #f9f9f9; |- align="center" ! colspan=6 style="background:#B0C4DE;" | [[Festival Filem Malaysia]] (FFM) |- align="center" ! style="background: #CCCCCC;" | Tahun ! style="background: #CCCCCC;" | Kategori ! style="background: #CCCCCC;" | Karya Tercalon ! style="background: #CCCCCC;" | Keputusan |- |rowspan="2" | [[Festival Filem Malaysia ke-4|1983]] | Pelakon Harapan Lelaki | rowspan="2" |''[[Mekanik (filem)|''Mekanik'']]'' | {{won}} |- | Pelakon Lelaki Terbaik | {{nom}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-6|1985/1986]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Ali Setan|Ali Setan]]'' | {{won}} |- |rowspan="1" | [[Festival Filem Malaysia ke-9|1990]] | Pelakon Lelaki Terbaik | ''[[Driving School]]'' | {{nom}} |- |} ==Meninggal dunia== Pada 14 Februari 2018, Azmil telah meninggal dunia di kediaman keluarganya di [[Shah Alam]], [[Selangor]].<ref name="bhonline" /> Beliau meninggal dunia ketika tidur pada pukul kira-kira 12:40 tengah hari waktu tempatan. Semasa hidupnya, beliau menghidap komplikasi jantung. Jenazah beliau disembahyangkan di Masjid Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah selepas [[solat Asar]] lalu dibawakan ke Tanah Perkuburan Islam Seksyen 21 untuk dikebumikan. Majlis pengebumian selesai pada sekitar pukul 6:20 petang.<ref>{{Citenews|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|title=Selamat tinggal, Taufik...|last=Israr Khalid|date=14 Februari 2018|work=[[Astro Awani]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180215021312/http://www.astroawani.com/berita-hiburan/selamat-tinggal-taufik-168228|archive-date=2018-02-15|dead-url=no|access-date=15 Februari 2018|url-status=live}}</ref> ==Rujukan== <references /> ==Pautan luar== * {{IMDb name|0615970}} {{Pelakon Lelaki Terbaik (FFM)}} {{Pemenang Pelakon Harapan Lelaki Festival Filem Malaysia}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1953]] [[Kategori:Kematian 2018]] [[Kategori:Orang dari Negeri Sembilan]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Kematian akibat serangan jantung]] sb4516h0b1lzkl0383f520h1871a74v 0 121056 5650969 5626402 2022-08-22T10:17:23Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Infobox dance | name = Mek Mulung<small> | native_name = Tarian Mek Mulung | native_name_lang = ميق مولوڠ | etymology = | image = | alt = | caption = | genre = | signature = | instruments = | inventor = | year = | origin = [[Kedah]] }} '''Mek Mulung''' (atau '''mek mulong''', {{Jawi|ميق مولوڠ}}) ialah salah satu daripada teater tradisional masyarakat Melayu yang sangat popular di negeri [[Kedah|Kedah Darul Aman]], [[Malaysia]]. Ia telah menjadi hiburan rakyat di negeri tersebut sejak zaman dahulu lagi. Mek Mulung merupakan satu adunan kesenian yang menggabungkan unsur-unsur lakonan, nyanyian, tarian dan muzik dalam suatu persembahan. Meskipun seimbas lalu persembahannya kelihatan begitu mudah, tetapi ia tetap mempunyai keunikan yang tinggi nilainya. Menurut satu laporan seorang pengamal kesenian Mek Mulung yang boleh dikatakan waris terakhir, terdapat himpunan sebanyak dua puluh cerita hikayat asal, namun sedikit sahaja yang dikatakan masih kekal.<ref>[http://teaterkedah.blogspot.com/2008/01/mek-mulung-apa-kesudahannya.html MEK MULUNG : Apa kesudahannya?]</ref> == Sejarah Mek Mulung == Mek Mulung dikatakan berasal dari Kerajaan Melayu Ligor, Siam dan diperkenalkan di negeri Kedah ketika berlakunya persengketaan di antara Kedah dan Siam. Tempat ia mula-mula sekali diperkenalkan ialah di Kampung Perit, Mukim Kurung Itam, Jajahan Kuala Nerang. Seterusnya ia berkembang ke Kampung Belukar Mulung, Kampung Paya Keladi dan akhirnya di Kampung Wang Tepus, Jitra, [[Kedah]]. == Asal-usul Mek Mulung == Kononnya pada zaman dahulu, ada sebuah keluarga miskin yang menjadikan bidang hiburan sebagai sumber hidup. Si ayah yang bernama Pak Mohor telah membuat sejenis alat muzik yang dipanggil [[geduk]] dan memalunya dengan gaya [[Menora]]. Si ibu pula membuat gendang dan memalunya menurut cara [[Mak Yong]]. Sementara itu, anak mereka yang bernama Mek Julung membuat sejenis alat muzik yang diberi nama [[semborong]] dan memalunya di sekeliling kampung. Pada suatu hari, ketika dalam keghairahan memalu semborongnya, Mek Julung telah tiba di tengah-tengah hutan. Di situ beliau telah bertemu dengan seorang anak raja yang bernama Cahaya Bulan. Cahaya Bulan telah dibuang negeri lantaran hasutan seorang ahli nujum yang meramalkan bahawa Cahaya Bulan akan menimbulkan malapetaka di dalam negeri. Cahaya Bulan tertarik hati dengan persembahan Mek Julung, lalu baginda dan para pengikutnya turut sama bermain dengan menambahkan lagi alat muzik yang sedia ada. Akhirnya kumpulan ini dinamakan Mek Mulung. == Rujukan == {{Reflist}} ==Pautan luar== * ''TEATER TRADISIONAL MELAYU BUKU SATU'' oleh Mohd Ghazali Abdullah; terbitan Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia; cetakan pertama tahun 1995; Muka surat 62-69. * [http://www.kkmm.gov.my/pdf/buku/mekmulung.pdf Mekmulung] {{Tunas-seni}} [[Kategori:Teater]] [[Kategori:Tarian Malaysia]] [[Kategori:Muzik Malaysia]] [[Kategori:Kebudayaan Kedah]] 2y52qo1r97raddanaaixte6xrwmtyxb 0 121073 5650971 5626391 2022-08-22T10:18:41Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} '''Jikey''' ({{Jawi|جيکي}}) ialah salah satu daripada teater tradisional masyarakat Melayu yang sangat popular di negeri [[Kedah]] dan [[Perlis]], [[Malaysia]] sekitar 60-an. Ia juga popular di selatan [[Thailand]] dan dikenali sebagai Likey dan popular di Satun dan Phuket. Persembahan Jikey turut dipengaruhi oleh elemen kesenian yang terdapat dalam persembahan [[Mak Yong]], [[Hadrah]], [[Bangsawan]] dan [[Mek Mulung]]. Tarian Jikey mempunyai bentuk tarian pementasan dan mempunyai dialog lucu, muzik dan tarian. Muzik jikey terdiri dari muzik dan muzik mengiringi nyanyian. Watak tertentu dalam drama jikey dikenali dengan unsur tertentu dalam muzik. Alatan muzik Jikey biasanya terdiri daripada violin, 3 rebana, dan 2 cerik (ketuk buluh). == Sejarah Jikey == Meskipun sejarah permulaan Jikey tidak diketahui secara tepat, namun ada beberapa pendapat atau teori yang telah dikemukakan. Secara umumnya, terdapat tiga keterangan mengenai sejarah permulaan Jikey iaitu:- * Jikey dimulakan oleh sekumpulan orang miskin yang memerlukan wang untuk kembali ke negeri asal mereka. Justeru itu, mereka terpaksa mengadakan satu permainan atau persembahan di mana mereka boleh mengumpulkan wang untuk keperluan perjalanan pulang. * Terdapat sekumpulan peniaga yang belayar dengan menggunakan sebuah tongkang. Mereka tiba di sebuah kuala dan terus masuk ke pelabuhan di mana terdapat pemeriksaan kastam. Oleh kerana tidak mempunyai surat kebenaran berniaga, mereka telah ditangkap dan dibawa mengadap raja negeri tersebut. Mereka mengaku salah dan kerana tidak mempunyai wang, mereka telah memohon simpati raja negeri tersebut untuk bebas dari hukuman. Raja tersebut memberikan [[nobat]], [[gendang]] serta alat-alat lain dan menyuruh mereka berlatih di kawasan penjara. Persembahan yang diberi nama 'Jikey' itu telah memikat hati raja tersebut lalu mereka pun dibebaskan. * Jikey dikatakan berasal dari [[India]]. Keterangan ini adalah berdasarkan watak seorang India yang terdapat di dalam setiap persembahan Jikey. Sumber ini mengatakan bahawa terdapat seorang India yang berniaga di [[Tanah Melayu]] mahu pulang bersama isteri yang baru dikahwininya di sini serta barang-barang perniagaannya. Oleh sebab tidak membayar cukai, kapalnya telah dirampas oleh pihak berkuasa manakala mereka suami isteri pula dipenjarakan. Untuk mendapatkan wang, raja negeri tersebut memerintahkan pasangan tersebut mencari dan membuat satu lakonan. Ketiga-tiga keterangan atau teori di atas mempunyai satu motif yang sama iaitu bagaimana sekumpulan manusia terpaksa berlakon untuk mendapatkan wang. == Rujukan == * Mohd Ghazali Abdullah (1995). ''Teater Tradisional Melayu Buku Satu''. Muka surat 29-42. Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia. {{Tunas-seni}} [[Kategori:Teater]] [[Kategori:Tarian Malaysia]] [[Kategori:Tarian Thailand]] [[Kategori:Muzik Malaysia]] [[Kategori:Kebudayaan Kedah]] nt7uhdxbdadljpcwopqdzb9akmwt5qj 0 130818 5650931 5642098 2022-08-22T09:18:08Z 2001:D08:DB:6813:2DE9:241F:EA70:6CF1 an update version for him that i updating (via majalah bola sepak Malaysia) wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography | name = Mohd Zaiza | image = [[Fail:mohd-zaiza.png|230px]] | fullname = Mohd Zaiza bin Zainal Abidin | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1986|2|1}}7 | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | height = {{height|meters=1.75}} | currentclub = Shahzan Muda Fc | clubnumber = 99 | position = [[Pemain pertahanan (bola sepak)|Pemain pertahanan]] | youthyears1 = 2004-2005 | youthclubs1 = [[Bukit Jalil Sports School]] | years1 = 2006-2010 | clubs1 = [[Liverpool]] | caps1 = 135 | goals1 = 80 | years2 = 2011-2015 | clubs2 = [[Real Madrid]] | caps2 = 122 | goals2 = 79 | nationalyears1 = | nationalteam1 = | nationalcaps1 = | nationalgoals1 = lol | club-update = 9 June 2014 | nationalteam-update = 9 June 2014 | clubs3 = [[Juventus F.C.]] | clubs4 = [[Manchester United]] | clubs5 = → [[Chelsea]] (loan) | goals3 = 0 | goals4 = 779 | goals5 = 1| | years3 = 2016-2017 | years4 = 2017-2018 | years5 = 2017-2018 | caps3 = 6 | caps4 = 780| | caps5 = 10 | youthyears2 = | youthclubs2 = [[Selangor FA]] }} '''Mohd Zaiza bin Zainal Abidin''' (lahir pada [[1 Februari]], [[1986]]) adalah pemain seorang pemain bola sepak yang kini sebagai ejen bebas. Zaiza merupakan produk dari [[Sekolah Sukan Bukit Jalil]] sebelum diserapkan ke skuad senior Selangor pada musim 2007. Beliau merupakan anak kepada bekas pemain lagenda [[Selangor FA|Selangor]] dan Malaysia, iaitu [[Zainal Abidin Hassan]]. ==Pautan luar== * [http://www.selangorfc.com/pemain/arkib/mohd-zaiza-zainal-abidin.html Profil di selangorfc.com] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090204115135/http://selangorfc.com/pemain/arkib/mohd-zaiza-zainal-abidin.html |date=2009-02-04 }} {{Kehidupan|1986|}} [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pemain Pahang FA]] [[Kategori:Pemain Selangor FA]] [[Kategori:Pemain bola sepak Malaysia]] [[Kategori:Pemain pertahanan (bola sepak)]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Kenya]] jy8cjj39z6r6upmzhtwv97zzrvtnz23 0 133999 5651012 5650127 2022-08-22T11:13:29Z 2001:D08:1014:FCB1:3178:AE23:F37A:6E4E wikitext text/x-wiki '''''Akademi Fantasia Musim 7''''' ialah musim ketujuh bagi rancangan [[Akademi Fantasia]] yang disiarkan di saluran [[Astro Ria]]. Slogan komersial bagi musim ini ialah ''Tranformasi Sudah Bermula'' yang disiarkan sejak 9 Mac. {{Infobox television season | image = [[Fail:Logo Akademi Fantasia AF7.jpg|280px]] | module1 = {{Infobox reality competition season | format = [[Tekevisyen realiti]] | host = [[AC Mizal]] | judges = [[Khadijah Ibrahim|Dato' Khadijah Ibrahim]]<br> [[Edrie Hashim]] | finals_venue = [[Stadium Putra]] [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]] | winner = {{flagicon|Sarawak}} [[Hafiz Suip]] | runner_up = {{flagicon|Kuala Lumpur}} [[Aril Pilus]] | num_contestants = 14 }} | country = {{flag|Malaysia}} | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | num_seasons = | num_episodes = 10 | runtime = 3 jam | network = [[Astro Ria]] | first_aired = 9 Mac 2009 | last_aired = 16 Mei 2009 | website = [http://www.astro.com.my/akademi_fantasia] }} ==Perubahan berbanding Musim 6== Menurut pengurus rancangan Astro Ria, Khairul Mizan, musim ini tidak hanya terhad kepada warganegara Malaysia sahaja, tetapi terbuka kepada warganegara Singapura. Kerasionalan dalam memperluaskan penyertaan warganegara Singapura dalam rancangan ini dilihat sebagai usaha oleh Astro untuk mengukuhkan populariti rancangan ini ke Singapura melalui penyiaran [[mio TV]].<ref>[http://www.budiey.com/ujibakat-akademi-fantasia-musim-ke-7 Ujibakat Akademi Fantasia Musim 7]</ref> Selain itu, musim ini turut membolehkan para artis menyertai rancangan ini. Walau bagaimanapun, peluang berkenaan hanya dibuka kepada mereka yang tidak terikat kepada mana-mana syarikat rakaman ataupun kontrak pengurusan. Terdapat beberapa perubahan dalam penyusunan tenaga pengajar musim ini. [[Linda Jasmine]], seorang yang telah menjadi koreografer bagi [[Akademi Fantasia]] sejak musim pertama kini digantikan dengan A. Aris Kadir. [[Ida Nerina]] pula akan berkhidmat sebagai guru drama & lakonan, yang menggantikan [[Fauziah Nawi]]. Akhir sekali, Hashridz Murshim akan mengambil alih tugas sebagai pengarah muzik yang sebelumnya dijawat oleh Ramli M.S. ==Senarai pelajar== '''Mengikut susunan penyingkiran.''' <br> (Umur dicatat sewaktu masa pertandingan) {|class="wikitable" |- !Pelajar !Umur !Asal |- | [[Hafiz Suip|Mohd Hafiz bin Mohd Suip]] | 19 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | [[Aril Pilus|Khairil Azam bin Pilus]] | 24 | [[Kuala Lumpur]] |- | [[Akim Ahmad|Afiq Hakim bin Ahmad]] | 18 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | Mohd Yazid bin Ibrahim | 22 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | Ismaliza binti Ismail | 30 | [[Kuala Lumpur]] |- | Siti Aishah binti Bujang | 18 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | Claudia Fay Geres | 24 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | Mohd Qhauhd bin Abdul Rashid | 25 | [[Selangor]] |- | Mohd Rashidi bin Mohd Isa | 27 | [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]] |- | [[Zizi Kirana|Nur Fazelah @ Zizie binti Mad Tahil]] | 24 | [[Semporna]], [[Sabah]] |- | [[Rubisa Tiasin|Rubisa binti Tiasin]] | 23 | [[Kota Marudu]], [[Sabah]] |- | Zuzafrini binti Zulkifli | 26 | [[Kajang]], [[Selangor]] |- | Ahmad Sobri bin Hasmuni | 23 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | [[Nas Adila|Nas Adila binti Mohd Dan]] | 24 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- |} ==Ringkasan konsert== === Minggu 1 === '''Tarikh disiarkan:''' 14 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Pilihan Pelajar {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Adila | "Di Bawah Pohon Asmara" ([[Jaclyn Victor|Jaclyn]]) |- | Sidi | "Terima Kasih Cinta" ([[Afgan Syahreza|Afgan]]) |- | Yazid | "Penghujung Rindu" ([[Jamal Abdillah]]) |- | Zizi | "Molek" ([[Elyana]]) |- | Isma | "Sepi" ([[Yuni Shara]]) |- | Akim | "Hatiku Kau Luka" ([[Alleycats]]) |- | Claudia | "Sempurna" ([[Andra & The Backbone]]) |- | Hafiz | "Lagu Kita" ([[Aizat Amdan]]) |- | Rini | "Elegi Sepi" ([[Azharina]]) |- | Obri | "Jeritan Batinku" ([[P. Ramlee|Tan Sri P. Ramlee]]) |- | Aishah | "Dan Sebenarnya" ([[Yuna]]) |- | Qhaud | "Phoenix Bangkit" ([[M. Nasir]]) |- | Rubisa | "Matahariku" ([[Agnes Monica]]) |- | Aril | "Rahasia Perempuan" ([[Ari Lasso]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) & Nas Adila Mohd Dan (Adila) <br> '''Tersingkir:''' Tiada penyingkiran. === Minggu 2 === '''Tarikh disiarkan:''' 21 Mac 2009 <br> '''Tema:''' Medley {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Akim | "Satu" ([[Dewa 19]]) + "Buronan Cinta" ([[The Lima]]) |- | Rubisa | "Gagap" ([[Stacy]]) + "Dingin" ([[Ziana Zain]]) |- | Qhaud | "Bila Nak Saksi" ([[Kumpulan Spider|Spider]]) + "Lagu Untukmu" ([[Meet Uncle Hussain]]) |- | Aishah | "Cuba" ([[Faizal Tahir]]) + "Gila" ([[Mila Jirin]]) |- | Obri | "Akan Tiba" ([[Alif Satar]]) + "Ada Untukmu" ([[Nubhan]]) |- | Zizi | "Sembilu" ([[Ella]]) + "Wonder Women" ([[Mulan Jameela]]) |- | Sidi | "Selamat Ulang Tahun Sayang" ([[Imran Ajmain]]) + "Kukoo" ([[Ferhad]]) |- | Adila | "Merawat Luka Terpendam" ([[Liza Hanim]]) + "Asyik" ([[Amelina]]) |- | Aril | "Benar Benar" + "Robot" ([[Adam AF2|Adam]]) |- | Rini | "Aku Sindarela" ([[Amylea Azizan]]) + "Kiblatku" ([[Hazami]]) |- | Yazid | "Lelaki Ini" ([[Anuar Zain]]) + "Fikirlah" ([[Aizat Amdan]]) |- | Claudia | "Ku Mahu" + "Wanita" ([[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Hafiz | "Cinta Ini Membunuhku" ([[d'Masiv]]) + "Toyol" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- | Isma | "Jat Da Da Da" ([[Dia Fadila]]) + "Hello" ([[Farah Asyikin]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) <br> '''Dua tercorot:''' Nas Adila Mohd Dan (Adila) & Ahmad Sobri Hasmuni (Obri) <br> '''Tersingkir:''' Nas Adila Mohd Dan (Adila) === Minggu 3 === '''Tarikh disiarkan:''' 28 Mac 2009 <br> '''Tema:''' 70an-80an {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Yazid | "Pawana" ([[Kumpulan Search|Search]]) |- | Aril | "Andainya Aku Pergi Dulu" ([[Alleycats]]) |- | Claudia | "Lama Tak Jumpa" ([[Zur Eda]]) |- | Rini | "Seloka Cinta Remaja" (Seha) |- | Qhaud | "Pilihlah Aku" ([[Latif Ibrahim]]) |- | Akim | "Anak Gembala" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- | Rubisa | "Angan Angan" ([[Raja Ema]]) |- | Zizi | "Ini Rindu" (Farid Hardja) |- | Sidi | "Hanya Di Radio" ([[Headwind]]) |- | Obri | "Abang Beca" ([[M. Rizal]]) |- | Aishah | "Mata" ([[Noorkumalasari]]) |- | Isma | "Rambu Ramba" ([[Noorshila Amin]]) |- | Hafiz | "Mat Disko" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Ismaliza Ismail <br> '''Dua tercorot:''' Ahmad Sibri Hasmuni (Obri) & Zuzafrini Zulkifli (Rini) <br> '''Tersingkir:''' Ahmad Sobri Hasmuni (Obri) & Zuzafrini Zulkifli (Rini) === Minggu 4 === '''Tarikh disiarkan:''' 4 April 2009 <br> '''Tema:''' Tribute Amy Search & Dato' Siti Nurhaliza <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] & [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] <br> {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu !Penyanyi asal |- | Aishah | "Mentari Merah Di Ufuk Timur" | rowspan="5"|[[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] |- | Claudia | "Surayar Dalam D Major" |- | Isma | "Kerja Gila" |- | Rubisa | "Tiada Lagi" |- | Zizi | "Aku Dah Bosan" |- | Qhaud | "Di Taman Teman" | rowspan="6"|[[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] |- | Aril | "Lakaran Kehidupan" |- | Yazid | "Aku Cinta Padamu" |- | Akim | "Destinasi Cinta" |- | Hafiz | "Cinta Ini" |- | Sidi | "Ku Milikmu" |- | Semua | "Isabella" + "Jerat Percintaan" | [[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] + [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] |- |} '''Persembahan terbaik:''' Afiq Hak Ahmad (Akim) <br> '''Dua tercorot:''' Rubisa Tiadin (Rubisa) & Nur Fazelah @ Zizie Mat Tahil (Zizi) <br> '''Tersingkir:''' Rubisa Tiasin (Rubisa) & Nur Fazelah @ Zizie Mat Tahil (Zizi) === Minggu 5 === '''Tarikh disiarkan:''' 11 April 2009 <br> '''Tema:''' Duet bersama alumni AF <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Adibah Noor]] {|class="wikitable" |- !Pelajar !Artis Duet !Lagu (penyanyi asal) |- | Isma | Zul 2By2 | "Kau Mawarku" ([[2 By 2|2By2]] & [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Akim | [[Farah Diana Anuar|Farah]] | "Jika Kau Tiada" ([[Yusry Abdul Halim|Yusry KRU]] & [[Erra Fazira]]) |- | Qhaud | [[Heliza Helmi|Heliza]] | "Dibius Cinta" ([[Melly Goeslaw]] & [[Yusry Abdul Halim|Yusry KRU]]) |- | Hafiz | [[Mila Jirin|Mila]] | "Terlanjur Cinta" (Pasha & [[Rossa]]) |- | Claudia | [[Vince Chong|Vince]] | "Kau Muzik Di Hatiku" ([[Jaclyn Victor]] & [[Vince Chong]]) |- | Aishah | [[Aliff Aziz]] | "Dua Hati Menjadi Satu" ([[Gita Gutawa]] & [[Dafi]]) |- | Yazid | [[Yazer Yusof|Yazer]] | "Terharu" ([[Jamal Abdillah]] & [[Mawi]]) |- | Aril | [[Marsha Milan|Marsha]] | "Aku Dan Dirimu" ([[Ari Lasso]] & [[Bunga Citra Lestari]]) |- | Sidi | [[Zahid Baharuddin|Zahid]] | "Cinta Yang Sempurna" [[Adi Priyo Sambodo|Adi 6ixth Sense]] & Noe Letto) |- | colspan="2" align="center"|Semua | "Lucky" ([[Jason Mraz]] & [[Colbie Caillat]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Khairil Azam Pilus (Aril) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) & Mohd Qhauhd Andul Rashid (Qhaud) <br> '''Tersingkir:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) ===Konsert 6=== '''Tarikh disiarkan:''' 18 April 2009 <br> '''Tema:''' Memoir Band {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu !Band |- | Akim | "Aurora" | rowspan="2"|[[Estranged]] |- | Aril | "Yang Pernah" |- | Hafiz | "Nujum Pak Belalang" | rowspan="2"|[[Kumpulan Kristal|Kristal]] |- | Claudia | "Keindahan Pantai" |- | Isma | "Salah" | rowspan="2"|Cokelat |- | Aishah | "Segi Tiga" |- | Yazid | "Ku Di Halaman Rindu" | rowspan="2"|[[Lefthanded]] |- | Qhaud | "Seruan" |- | Semua | "I Want To Break Free" + "What I've Done?" | [[Kumpulan Queen|Queen]] + [[Linkin Park]] |- |} '''Persembahan terbaik:''' Claudia Fay Geres (Claudia) & Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) & Siti Aishah Bujang (Aishah) <br> '''Tersingkir:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) === Minggu 7 === '''Tarikh disiarkan:''' 25 April 2009 <br> '''Tema:''' Aneka Lagu {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Aril | "Nakal" ([[Gigi (kumpulan muzik)|Gigi]]) |- | Claudia | "When You're Gone" ([[Avril Lavigne]]) |- | Akim | "Situasi" ([[Bunkface]]) |- | Yazid | "With or Without You" (U2) |- | Aishah | "Flora Cinta" ([[Min Malik]]) |- | Hafiz | "Kau Yang Punya" ([[Malique]]) |- | Isma | "Tak Mungkin Kerana Sayang" ([[Alyah]]) |- | Semua | "Fiona" ([[4U2C]]) + "Untukmu" ([[Kumpulan Feminin|Feminin]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) <br> '''Dua tercorot:''' Khairil Azam Pilus (Aril) & Claudia Fay Geres (Claudia) <br> '''Tersingkir:''' Khairil Azam Pilus (Aril) === Minggu 8 === '''Tarikh disiarkan:''' 2 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Teater Muzikal {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) !Teater |- | Claudia | "Katakan" ([[Tiara Jacquelina]]) | rowspan="2"|Puteri Gunung Ledang |- | Akim | "Titah Sultan" ([[Adlin Aman Ramlie]]) |- | Aishah | "Slot Akasia" ([[The Fabulous Cats]]) | rowspan="2"|Impak Maksima |- | Yazid | "Ratu Novella" ([[The Fabulous Cats]]) |- | Hafiz | "Dimana Kan Ku Cari Ganti" ([[P. Ramlee]]) | rowspan="2"|P. Ramlee |- | Isma | "Mulanya Cinta" ([[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Semua | "Dewa Perang" + "What Time Is It?" | Puteri Gunung Ledang + High School Musical 2 |- |} '''Persembahan terbaik:''' Moh Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Dua tercorot:''' Ckaudia Fay Geres (Claudia) & Siti Aishah Bujang (Aishah) <br> '''Tersingkir:''' Claudia Fay Geres (Claudia) & Siti Aishah Bujang (Aishah) === Minggu 9 (Separuh Akhir) === '''Tarikh disiarkan:''' 9 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Lagu Dua Bahasa <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Ning Baizura]] {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | rowspan="2"|Akim | "Larut" ([[Dewa 19]]) |- | "I'm Yours" ([[Jason Mraz]]) |- | rowspan="2"|Hafiz | "I Believe I Can Fly" ([[R. Kelly]]) |- | "Laskar Pelangi" ([[Nidji]]) |- | rowspan="2"|Yazid | "Aku Skandal" ([[Kumpulan Hujan|Hujan]]) |- | "Where The Street Have No Name" (U2) |- | rowspan="2"|Isma | "Hot N Cold" ([[Katy Perry]]) |- | "Aku Pasti Datang" ([[Bunga Citra Lestari|BCL]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Afiq Hakim Ahmad (Akim) <br> '''Dua tercorot:''' Ismaliza Ismail (Isma) & Mohd Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Tersingkir:''' Tiada penyingkiran. <br> '''AF MASUK:''' Khairil Azam Pilus (Aril) === Minggu 10 (Akhir) === '''Tarikh disiarkan:''' 16 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Grand Finale '''Pusingan Pertama''' {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Hafiz | "Kau Bunga Cintaku" ([[Anuar Zain]]) |- | Akim | "Bengang" (Akim) <br> (Lagu: Amir / Lirik: Sheikh Qalam) |- | Yazid | "Kasidah Cinta" ([[Dewa 19]]) |- | Isma | "Bisikan... Godaan..." (Isma) <br> (Lagu & Lirik: Zul 2by2) |- | Aril | "Kasih Tak Sampai" ([[Padi (kugiran)|Padi]]) |- |} '''Pusingan Kedua''' {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Hafiz | "Masih Jelas" (Hafiz) <br> (Lagu: [[Aidit Alfian]] / Lirik: Ad Samad) |- | Yazid | "Ya Papa" (Yazid) <br> (Lagu: Tun Teja / Lirik: Hairul Anuar Harun) |- | Akim | "Bencinta" ([[Faizal Tahir]]) |- | Aril | "Toksik" (Aril) <br> (Lagu: Alim & Shazee Ishak / Lirik: [[Nur Fatima]]) |- | Isma | "Cinta Adam Dan Hawa" ([[Misha Omar]]) |- |} '''Tempat Ke-5:''' Ismaliza Ismail (Isma) <br>! '''Tempat Ke-4:''' Mohd Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Tempat Ke-3:''' Afiq Hakim Ahmad (Akim) <br> '''Naib Juara:''' Khairil Azam Pilus (Aril) <br> '''Juara:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) ==Carta penyingkiran== ;Kedudukan Pelajar Mengikut Undian <br> (Selepas Talian Undian SMS Ditutup) {| class="wikitable nowrap" style="text-align:center; font-size:95%; width:99%;" |- |+ Keputusan setiap minggu ! scope="col" rowspan="2" | Rank ! scope="col" style="width:7%;" | 1 ! scope="col" style="width:7%;" | 2 ! scope="col" style="width:7%;" | 3 ! scope="col" style="width:7%;" | 4 ! scope="col" style="width:7%;" | 5 ! scope="col" style="width:7%;" | 6 ! scope="col" style="width:7%;" | 7 ! scope="col" style="width:7%;" | 8 ! scope="col" style="width:7%; | 9 ! scope="col" style="width:7%; | Akhir |- ! scope="col" | 14/3 ! scope="col" | 21/3 ! scope="col" | 28/3 ! scope="col" | 04/4 ! scope="col" | 11/4 ! scope="col" | 18/4 ! scope="col" | 24/4 ! scope="col" | 02/5 ! scope="col" | 09/5 ! scope="col" | 16/5 |- | 1 | bgcolor="lightsteelblue"| Hafiz || Hafiz ||bgcolor="lightsteelblue"| Isma || Isma || Isma || Hafiz || bgcolor="lightsteelblue"| Hafiz || bgcolor="lightsteelblue"| Yazid || Hafiz||bgcolor="gold"| Hafiz |- | 2 | Rubisa || Isma || Hafiz || Hafiz || Hafiz || Isma || Isma || Hafiz ||bgcolor="lightsteelblue"| Akim<ref>[http://www.astro.com.my/akademifantasia/beritaterkini.asp?an=258&bid=3192 Aril kembali May 11, 2009]</ref> ||bgcolor="silver"| Aril |- | 3 | Yazid || Aril || Aishah || Yazid || Yazid || Akim || Aishah || Isma || Yazid || bgcolor="lightblue "| Akim |- | 4 | Aril || Aishah || Aril || Qhaud || Akim || Aril || Yazid || Akim || bgcolor="#e0f0ff"|Isma || bgcolor="orange "| Yazid |- | 5 | Zizi || Akim || Akim || bgcolor="lightsteelblue"| Akim || Aishah || Yazid || Akim || bgcolor="#FF91A4"| Aishah || style="background-color:#00FA9A"| Aril || bgcolor="orange "| Isma |- | 6 | Isma || Zizi || Claudia || Aishah || Claudia || bgcolor="lightsteelblue"| Claudia || Claudia || bgcolor="#FF91A4"| Claudia || bgcolor="#CCC" colspan=6| |- | 7 | Claudia || Yazid || Zizi || Aril || bgcolor="lightsteelblue"| Aril || Aishah || bgcolor="#FF91A4"| Aril || bgcolor="#CCC" colspan=7| |- | 8 | Aishah || Rubisa || Qhaud || Claudia || Qhaud || bgcolor="darkred"|<span style="color:white;">Qhaud</span> ||bgcolor="#CCC" colspan=8| |- | 9 | Akim || Claudia || Rubisa || Sidi || bgcolor="#FF91A4"|Sidi || bgcolor="#CCC" colspan=9| |- | 10 | Obri || Sidi || Sidi || bgcolor="#FF91A4"| Zizi || bgcolor="#CCC" colspan=10| |- | 11 | Qhaud || bgcolor="lightsteelblue"| Qhaud || Yazid || bgcolor="#FF91A4"| Rubisa || bgcolor="#CCC" colspan=12| |- | 12 | Rini || Rini || bgcolor="#FF91A4"| Rini || bgcolor="#CCC" colspan=12| |- | 13 | Adila || Obri || bgcolor="#FF91A4"| Obri || bgcolor="#CCC" colspan=13| |- | 14 | bgcolor="#e0f0ff"| Sidi || bgcolor="#FF91A4"| Adila ||bgcolor="#CCC" colspan=14| |} <!--- All colors abide the Akademi Fantasia voting result table colors listed at: http://en.wikipedia.org/wiki/Talk:Akademi_Fantasia, which have been maintained since the fourth season---> :{{colorbox|gold}} Pelajar ini telah memenangi pertandingan :{{colorbox|silver}} Pelajar ini telah berjaya menjadi naib johan :{{colorbox|lightblue}} Pelajar ini telah berjaya menduduki tempat ketiga :{{colorbox|orange}} Pelajar ini telah berjaya memasuki peringkat akhir pertandingan :{{colorbox|lightsteelblue}} Pelajar ini telah berjaya menjadi penghibur terbaik minggu tersebut :{{colorbox|#e0f0ff}} Pelajar ini menjadi sebahagian daripada konsert yang tidak mengeluarkan pelajar pada minggu tersebut :{{colorbox|brown}} Pelajar ini telah berjaya menjadi penghibur terbaik tetapi telah dikeluarkan daripada pertandingan :{{colorbox|#FF91A4}} Pelajar ini telah dikeluarkan daripada pertandingan :{{colorbox|#00FA9A}} Pelajar ini diserap masuk menerusi AFMASUK ==Penglibatan== * [[Mizal Zaini|AC Mizal]] - Pengacara konsert AF *[[Sarimah Ibrahim]] - Pengacara Diari AF ===Tenaga pengajar=== * [[Tiara Jacquelina|Datin Seri Tiara Jacquelina]] - Pengetua * [[Shafizawati Sharif]] - Guru Teknikal Vokal * Siti Hajar Ismail - Guru Persembahan Vokal * A. Aris Kadir - Guru Koreografer * Fatimah Abu Bakar - Guru Bahasa Inggeris & Perunding Motivasi * [[Ida Nerina]] - Guru Drama & Lakonan * [[Hashridz Murshim]] - Pengarah Muzik ==Hadiah== ;Juara * Wang tunai berjumlah RM20,000 tajaan Astro * Kereta Honda Accord (2.0) tajaan Honda Malaysia * Baucar percutian untuk 2 orang ke New York tajaan Maybelline New York * Aktif bersama Hotlink selama Setahun tajaan Hotlink * Sebuah 5.1 Home Theatre System tajaan Arezzo Hoffman * Kamera U1030 tajaan Olympus * Sebuah Hyundai Purifier tajaan MPS Advance * Jam tangan tajaan Hugo Boss * Bekalan BRAND' Innershine selama setahun tajaan Cerebos * Telefon bimbit Nokia 5730 Xpress Music tajaan Nokia * Trofi tajaan Astro <br> ;Naib Juara * Wang tunai berjumlah RM10,000 tajaan Astro * Pakej percutian ke New York bernilai RM3,000 tajaan Maybelline New York * Kamera U1030 tajaan Olympus * Set Karaoke Arrezo Hoffman tajaan Arezzo * Hyundai Purifier tajaan MPS Advance * Jam tangan tajaan Hugo Boss * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-3 * Wang tunai berjumlah RM8,000 tajaan Astro * Pakej percutian ke New York bernilai RM2,000 tajaan Maybelline New York * Kamera FE320 tajaan Olympus * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-4 * Wang tunai berjumlah RM3,000 * Kamera FE320 tajaan Olympus * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-5 * Trofi tajaan Astro ==Statistik musim== *Jumlah pelajar: 14 *Pelajar paling tua: '''Ismaliza binti Ismail''', 30 tahun *Pelajar paling muda: '''Siti Aishah binti Bujang''' & '''Afiq Hakim bin Ahmad''', kedua-duanya 18 tahun *Pelajar paling tinggi: '''Mohd. Rashidi bin Mohamad Isa''', 6'0" (184 cm) *Pelajar paling rendah: '''Siti Aishah binti Bujang''', 4'8" (146 cm) *Pelajar paling berat: '''Mohd. Rashidi bin Mohamad Isa''', 176 lbs (80 kg) *Pelajar paling ringan: '''Siti Aishah binti Bujang''', 88 lb (40 kg) *Pelajar yang mengumpul undian paling banyak(juara mingguan): '''Mohd. Hafiz bin Mohd Suip''', 6 kali *Pelajar yang mengumpul undian tertinggi berturut-turut(juara mingguan): '''Ismaliza binti Ismail''', 3 kali ==Rujukan== <references/> * [http://www.astro.com.my/akademifantasia/ Laman rasmi Akademi Fantasia Musim 7] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090316070751/http://www.astro.com.my/akademifantasia/ |date=2009-03-16 }} * [http://www.murai.com.my/vaniti/af7/ Zon AF@Murai] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308182959/http://www.murai.com.my/vaniti/af7/ |date=2009-03-08 }} * [http://sultanmuzaffar.blogspot.com/ Perintis Blog Akademi Fantasia] {{Akademi Fantasia}} [[Kategori:Akademi Fantasia]] [[Kategori:Rancangan Realiti]] 2ueoiu8id18ftj52o9cyk2mm1hzp8m0 5651013 5651012 2022-08-22T11:13:47Z 2001:D08:1014:FCB1:3178:AE23:F37A:6E4E wikitext text/x-wiki '''''Akademi Fantasia Musim 7''''' ialah musim ketujuh bagi rancangan [[Akademi Fantasia]] yang disiarkan di saluran [[Astro Ria]]. Slogan komersial bagi musim ini ialah ''Tranformasi Sudah Bermula'' yang disiarkan sejak 9 Mac. {{Infobox television season | image = [[Fail:Logo Akademi Fantasia AF7.jpg|280px]] | module1 = {{Infobox reality competition season | format = [[Tekevisyen realiti]] | host = [[AC Mizal]] | judges = [[Khadijah Ibrahim|Dato' Khadijah Ibrahim]]<br> [[Edrie Hashim]] | finals_venue = [[Stadium Putra]] [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]] | winner = {{flagicon|Sarawak}} [[Hafiz Suip]] | runner_up = {{flagicon|Kuala Lumpur}} [[Aril Pilus]] | num_contestants = 14 }} | country = {{flag|Malaysia}} | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | num_seasons = | num_episodes = 10 | runtime = 3 jam | network = [[Astro Ria]] | first_aired = 9 Mac 2009 | last_aired = 16 Mei 2009 | website = [http://www.astro.com.my/akademi_fantasia] }} ==Perubahan berbanding Musim 6== Menurut pengurus rancangan Astro Ria, Khairul Mizan, musim ini tidak hanya terhad kepada warganegara Malaysia sahaja, tetapi terbuka kepada warganegara Singapura. Kerasionalan dalam memperluaskan penyertaan warganegara Singapura dalam rancangan ini dilihat sebagai usaha oleh Astro untuk mengukuhkan populariti rancangan ini ke Singapura melalui penyiaran [[mio TV]].<ref>[http://www.budiey.com/ujibakat-akademi-fantasia-musim-ke-7 Ujibakat Akademi Fantasia Musim 7]</ref> Selain itu, musim ini turut membolehkan para artis menyertai rancangan ini. Walau bagaimanapun, peluang berkenaan hanya dibuka kepada mereka yang tidak terikat kepada mana-mana syarikat rakaman ataupun kontrak pengurusan. Terdapat beberapa perubahan dalam penyusunan tenaga pengajar musim ini. [[Linda Jasmine]], seorang yang telah menjadi koreografer bagi [[Akademi Fantasia]] sejak musim pertama kini digantikan dengan A. Aris Kadir. [[Ida Nerina]] pula akan berkhidmat sebagai guru drama & lakonan, yang menggantikan [[Fauziah Nawi]]. Akhir sekali, Hashridz Murshim akan mengambil alih tugas sebagai pengarah muzik yang sebelumnya dijawat oleh Ramli M.S. ==Senarai pelajar== '''Mengikut susunan penyingkiran.''' <br> (Umur dicatat sewaktu masa pertandingan) {|class="wikitable" |- !Pelajar !Umur !Asal |- | [[Hafiz Suip|Mohd Hafiz bin Mohd Suip]] | 19 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | [[Aril Pilus|Khairil Azam bin Pilus]] | 24 | [[Kuala Lumpur]] |- | [[Akim Ahmad|Afiq Hakim bin Ahmad]] | 18 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | Mohd Yazid bin Ibrahim | 22 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | Ismaliza binti Ismail | 30 | [[Kuala Lumpur]] |- | Siti Aishah binti Bujang | 18 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | Claudia Fay Geres | 24 | [[Kuching]], [[Sarawak]] |- | Mohd Qhauhd bin Abdul Rashid | 25 | [[Selangor]] |- | Mohd Rashidi bin Mohd Isa | 27 | [[Ipoh]], [[Negeri Perak|Perak]] |- | [[Zizi Kirana|Nur Fazelah @ Zizie binti Mad Tahil]] | 24 | [[Semporna]], [[Sabah]] |- | [[Rubisa Tiasin|Rubisa binti Tiasin]] | 23 | [[Kota Marudu]], [[Sabah]] |- | Zuzafrini binti Zulkifli | 26 | [[Kajang]], [[Selangor]] |- | Ahmad Sobri bin Hasmuni | 23 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- | [[Nas Adila|Nas Adila binti Mohd Dan]] | 24 | [[Johor Bahru]], [[Johor]] |- |} ==Ringkasan konsert== === Minggu 1 === '''Tarikh disiarkan:''' 14 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Pilihan Pelajar {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Adila | "Di Bawah Pohon Asmara" ([[Jaclyn Victor|Jaclyn]]) |- | Sidi | "Terima Kasih Cinta" ([[Afgan Syahreza|Afgan]]) |- | Yazid | "Penghujung Rindu" ([[Jamal Abdillah]]) |- | Zizi | "Molek" ([[Elyana]]) |- | Isma | "Sepi" ([[Yuni Shara]]) |- | Akim | "Hatiku Kau Luka" ([[Alleycats]]) |- | Claudia | "Sempurna" ([[Andra & The Backbone]]) |- | Hafiz | "Lagu Kita" ([[Aizat Amdan]]) |- | Rini | "Elegi Sepi" ([[Azharina]]) |- | Obri | "Jeritan Batinku" ([[P. Ramlee|Tan Sri P. Ramlee]]) |- | Aishah | "Dan Sebenarnya" ([[Yuna]]) |- | Qhaud | "Phoenix Bangkit" ([[M. Nasir]]) |- | Rubisa | "Matahariku" ([[Agnes Monica]]) |- | Aril | "Rahasia Perempuan" ([[Ari Lasso]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) & Nas Adila Mohd Dan (Adila) <br> '''Tersingkir:''' Tiada penyingkiran. === Minggu 2 === '''Tarikh disiarkan:''' 21 Mac 2009 <br> '''Tema:''' Medley {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Akim | "Satu" ([[Dewa 19]]) + "Buronan Cinta" ([[The Lima]]) |- | Rubisa | "Gagap" ([[Stacy]]) + "Dingin" ([[Ziana Zain]]) |- | Qhaud | "Bila Nak Saksi" ([[Kumpulan Spider|Spider]]) + "Lagu Untukmu" ([[Meet Uncle Hussain]]) |- | Aishah | "Cuba" ([[Faizal Tahir]]) + "Gila" ([[Mila Jirin]]) |- | Obri | "Akan Tiba" ([[Alif Satar]]) + "Ada Untukmu" ([[Nubhan]]) |- | Zizi | "Sembilu" ([[Ella]]) + "Wonder Women" ([[Mulan Jameela]]) |- | Sidi | "Selamat Ulang Tahun Sayang" ([[Imran Ajmain]]) + "Kukoo" ([[Ferhad]]) |- | Adila | "Merawat Luka Terpendam" ([[Liza Hanim]]) + "Asyik" ([[Amelina]]) |- | Aril | "Benar Benar" + "Robot" ([[Adam AF2|Adam]]) |- | Rini | "Aku Sindarela" ([[Amylea Azizan]]) + "Kiblatku" ([[Hazami]]) |- | Yazid | "Lelaki Ini" ([[Anuar Zain]]) + "Fikirlah" ([[Aizat Amdan]]) |- | Claudia | "Ku Mahu" + "Wanita" ([[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Hafiz | "Cinta Ini Membunuhku" ([[d'Masiv]]) + "Toyol" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- | Isma | "Jat Da Da Da" ([[Dia Fadila]]) + "Hello" ([[Farah Asyikin]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) <br> '''Dua tercorot:''' Nas Adila Mohd Dan (Adila) & Ahmad Sobri Hasmuni (Obri) <br> '''Tersingkir:''' Nas Adila Mohd Dan (Adila) === Minggu 3 === '''Tarikh disiarkan:''' 28 Mac 2009 <br> '''Tema:''' 70an-80an {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Yazid | "Pawana" ([[Kumpulan Search|Search]]) |- | Aril | "Andainya Aku Pergi Dulu" ([[Alleycats]]) |- | Claudia | "Lama Tak Jumpa" ([[Zur Eda]]) |- | Rini | "Seloka Cinta Remaja" (Seha) |- | Qhaud | "Pilihlah Aku" ([[Latif Ibrahim]]) |- | Akim | "Anak Gembala" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- | Rubisa | "Angan Angan" ([[Raja Ema]]) |- | Zizi | "Ini Rindu" (Farid Hardja) |- | Sidi | "Hanya Di Radio" ([[Headwind]]) |- | Obri | "Abang Beca" ([[M. Rizal]]) |- | Aishah | "Mata" ([[Noorkumalasari]]) |- | Isma | "Rambu Ramba" ([[Noorshila Amin]]) |- | Hafiz | "Mat Disko" ([[Sudirman|Dato' Sudirman]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Ismaliza Ismail <br> '''Dua tercorot:''' Ahmad Sibri Hasmuni (Obri) & Zuzafrini Zulkifli (Rini) <br> '''Tersingkir:''' Ahmad Sobri Hasmuni (Obri) & Zuzafrini Zulkifli (Rini) === Minggu 4 === '''Tarikh disiarkan:''' 4 April 2009 <br> '''Tema:''' Tribute Amy Search & Dato' Siti Nurhaliza <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] & [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] <br> {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu !Penyanyi asal |- | Aishah | "Mentari Merah Di Ufuk Timur" | rowspan="5"|[[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] |- | Claudia | "Surayar Dalam D Major" |- | Isma | "Kerja Gila" |- | Rubisa | "Tiada Lagi" |- | Zizi | "Aku Dah Bosan" |- | Qhaud | "Di Taman Teman" | rowspan="6"|[[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] |- | Aril | "Lakaran Kehidupan" |- | Yazid | "Aku Cinta Padamu" |- | Akim | "Destinasi Cinta" |- | Hafiz | "Cinta Ini" |- | Sidi | "Ku Milikmu" |- | Semua | "Isabella" + "Jerat Percintaan" | [[Suhaimi Abdul Rahman|Amy Search]] + [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]] |- |} '''Persembahan terbaik:''' Afiq Hak Ahmad (Akim) <br> '''Dua tercorot:''' Rubisa Tiadin (Rubisa) & Nur Fazelah @ Zizie Mat Tahil (Zizi) <br> '''Tersingkir:''' Rubisa Tiasin (Rubisa) & Nur Fazelah @ Zizie Mat Tahil (Zizi) === Minggu 5 === '''Tarikh disiarkan:''' 11 April 2009 <br> '''Tema:''' Duet bersama alumni AF <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Adibah Noor]] {|class="wikitable" |- !Pelajar !Artis Duet !Lagu (penyanyi asal) |- | Isma | Zul 2By2 | "Kau Mawarku" ([[2 By 2|2By2]] & [[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Akim | [[Farah Diana Anuar|Farah]] | "Jika Kau Tiada" ([[Yusry Abdul Halim|Yusry KRU]] & [[Erra Fazira]]) |- | Qhaud | [[Heliza Helmi|Heliza]] | "Dibius Cinta" ([[Melly Goeslaw]] & [[Yusry Abdul Halim|Yusry KRU]]) |- | Hafiz | [[Mila Jirin|Mila]] | "Terlanjur Cinta" (Pasha & [[Rossa]]) |- | Claudia | [[Vince Chong|Vince]] | "Kau Muzik Di Hatiku" ([[Jaclyn Victor]] & [[Vince Chong]]) |- | Aishah | [[Aliff Aziz]] | "Dua Hati Menjadi Satu" ([[Gita Gutawa]] & [[Dafi]]) |- | Yazid | [[Yazer Yusof|Yazer]] | "Terharu" ([[Jamal Abdillah]] & [[Mawi]]) |- | Aril | [[Marsha Milan|Marsha]] | "Aku Dan Dirimu" ([[Ari Lasso]] & [[Bunga Citra Lestari]]) |- | Sidi | [[Zahid Baharuddin|Zahid]] | "Cinta Yang Sempurna" [[Adi Priyo Sambodo|Adi 6ixth Sense]] & Noe Letto) |- | colspan="2" align="center"|Semua | "Lucky" ([[Jason Mraz]] & [[Colbie Caillat]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Khairil Azam Pilus (Aril) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) & Mohd Qhauhd Andul Rashid (Qhaud) <br> '''Tersingkir:''' Mohd Rashidi Mohd Isa (Sidi) ===Konsert 6=== '''Tarikh disiarkan:''' 18 April 2009 <br> '''Tema:''' Memoir Band {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu !Band |- | Akim | "Aurora" | rowspan="2"|[[Estranged]] |- | Aril | "Yang Pernah" |- | Hafiz | "Nujum Pak Belalang" | rowspan="2"|[[Kumpulan Kristal|Kristal]] |- | Claudia | "Keindahan Pantai" |- | Isma | "Salah" | rowspan="2"|Cokelat |- | Aishah | "Segi Tiga" |- | Yazid | "Ku Di Halaman Rindu" | rowspan="2"|[[Lefthanded]] |- | Qhaud | "Seruan" |- | Semua | "I Want To Break Free" + "What I've Done?" | [[Kumpulan Queen|Queen]] + [[Linkin Park]] |- |} '''Persembahan terbaik:''' Claudia Fay Geres (Claudia) & Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) <br> '''Dua tercorot:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) & Siti Aishah Bujang (Aishah) <br> '''Tersingkir:''' Mohd Qhauhd Abdul Rashid (Qhaud) === Minggu 7 === '''Tarikh disiarkan:''' 25 April 2009 <br> '''Tema:''' Aneka Lagu {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Aril | "Nakal" ([[Gigi (kumpulan muzik)|Gigi]]) |- | Claudia | "When You're Gone" ([[Avril Lavigne]]) |- | Akim | "Situasi" ([[Bunkface]]) |- | Yazid | "With or Without You" (U2) |- | Aishah | "Flora Cinta" ([[Min Malik]]) |- | Hafiz | "Kau Yang Punya" ([[Malique]]) |- | Isma | "Tak Mungkin Kerana Sayang" ([[Alyah]]) |- | Semua | "Fiona" ([[4U2C]]) + "Untukmu" ([[Kumpulan Feminin|Feminin]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) <br> '''Dua tercorot:''' Khairil Azam Pilus (Aril) & Claudia Fay Geres (Claudia) <br> '''Tersingkir:''' Khairil Azam Pilus (Aril) === Minggu 8 === '''Tarikh disiarkan:''' 2 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Teater Muzikal {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) !Teater |- | Claudia | "Katakan" ([[Tiara Jacquelina]]) | rowspan="2"|Puteri Gunung Ledang |- | Akim | "Titah Sultan" ([[Adlin Aman Ramlie]]) |- | Aishah | "Slot Akasia" ([[The Fabulous Cats]]) | rowspan="2"|Impak Maksima |- | Yazid | "Ratu Novella" ([[The Fabulous Cats]]) |- | Hafiz | "Dimana Kan Ku Cari Ganti" ([[P. Ramlee]]) | rowspan="2"|P. Ramlee |- | Isma | "Mulanya Cinta" ([[Siti Nurhaliza|Dato' Siti Nurhaliza]]) |- | Semua | "Dewa Perang" + "What Time Is It?" | Puteri Gunung Ledang + High School Musical 2 |- |} '''Persembahan terbaik:''' Moh Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Dua tercorot:''' Ckaudia Fay Geres (Claudia) & Siti Aishah Bujang (Aishah) <br> '''Tersingkir:''' Claudia Fay Geres (Claudia) & Siti Aishah Bujang (Aishah) === Minggu 9 (Separuh Akhir) === '''Tarikh disiarkan:''' 9 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Lagu Dua Bahasa <br> '''Pengkritik jemputan:''' [[Ning Baizura]] {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | rowspan="2"|Akim | "Larut" ([[Dewa 19]]) |- | "I'm Yours" ([[Jason Mraz]]) |- | rowspan="2"|Hafiz | "I Believe I Can Fly" ([[R. Kelly]]) |- | "Laskar Pelangi" ([[Nidji]]) |- | rowspan="2"|Yazid | "Aku Skandal" ([[Kumpulan Hujan|Hujan]]) |- | "Where The Street Have No Name" (U2) |- | rowspan="2"|Isma | "Hot N Cold" ([[Katy Perry]]) |- | "Aku Pasti Datang" ([[Bunga Citra Lestari|BCL]]) |- |} '''Persembahan terbaik:''' Afiq Hakim Ahmad (Akim) <br> '''Dua tercorot:''' Ismaliza Ismail (Isma) & Mohd Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Tersingkir:''' Tiada penyingkiran. <br> '''AF MASUK:''' Khairil Azam Pilus (Aril) === Minggu 10 (Akhir) === '''Tarikh disiarkan:''' 16 Mei 2009 <br> '''Tema:''' Grand Finale '''Pusingan Pertama''' {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Hafiz | "Kau Bunga Cintaku" ([[Anuar Zain]]) |- | Akim | "Bengang" (Akim) <br> (Lagu: Amir / Lirik: Sheikh Qalam) |- | Yazid | "Kasidah Cinta" ([[Dewa 19]]) |- | Isma | "Bisikan... Godaan..." (Isma) <br> (Lagu & Lirik: Zul 2by2) |- | Aril | "Kasih Tak Sampai" ([[Padi (kugiran)|Padi]]) |- |} '''Pusingan Kedua''' {|class="wikitable" |- !Pelajar !Lagu (penyanyi asal) |- | Hafiz | "Masih Jelas" (Hafiz) <br> (Lagu: [[Aidit Alfian]] / Lirik: Ad Samad) |- | Yazid | "Ya Papa" (Yazid) <br> (Lagu: Tun Teja / Lirik: Hairul Anuar Harun) |- | Akim | "Bencinta" ([[Faizal Tahir]]) |- | Aril | "Toksik" (Aril) <br> (Lagu: Alim & Shazee Ishak / Lirik: [[Nur Fatima]]) |- | Isma | "Cinta Adam Dan Hawa" ([[Misha Omar]]) |- |} '''Tempat Ke-5:''' Ismaliza Ismail (Isma) <br> '''Tempat Ke-4:''' Mohd Yazid Ibrahim (Yazid) <br> '''Tempat Ke-3:''' Afiq Hakim Ahmad (Akim) <br> '''Naib Juara:''' Khairil Azam Pilus (Aril) <br> '''Juara:''' Mohd Hafiz Mohd Suip (Hafiz) ==Carta penyingkiran== ;Kedudukan Pelajar Mengikut Undian <br> (Selepas Talian Undian SMS Ditutup) {| class="wikitable nowrap" style="text-align:center; font-size:95%; width:99%;" |- |+ Keputusan setiap minggu ! scope="col" rowspan="2" | Rank ! scope="col" style="width:7%;" | 1 ! scope="col" style="width:7%;" | 2 ! scope="col" style="width:7%;" | 3 ! scope="col" style="width:7%;" | 4 ! scope="col" style="width:7%;" | 5 ! scope="col" style="width:7%;" | 6 ! scope="col" style="width:7%;" | 7 ! scope="col" style="width:7%;" | 8 ! scope="col" style="width:7%; | 9 ! scope="col" style="width:7%; | Akhir |- ! scope="col" | 14/3 ! scope="col" | 21/3 ! scope="col" | 28/3 ! scope="col" | 04/4 ! scope="col" | 11/4 ! scope="col" | 18/4 ! scope="col" | 24/4 ! scope="col" | 02/5 ! scope="col" | 09/5 ! scope="col" | 16/5 |- | 1 | bgcolor="lightsteelblue"| Hafiz || Hafiz ||bgcolor="lightsteelblue"| Isma || Isma || Isma || Hafiz || bgcolor="lightsteelblue"| Hafiz || bgcolor="lightsteelblue"| Yazid || Hafiz||bgcolor="gold"| Hafiz |- | 2 | Rubisa || Isma || Hafiz || Hafiz || Hafiz || Isma || Isma || Hafiz ||bgcolor="lightsteelblue"| Akim<ref>[http://www.astro.com.my/akademifantasia/beritaterkini.asp?an=258&bid=3192 Aril kembali May 11, 2009]</ref> ||bgcolor="silver"| Aril |- | 3 | Yazid || Aril || Aishah || Yazid || Yazid || Akim || Aishah || Isma || Yazid || bgcolor="lightblue "| Akim |- | 4 | Aril || Aishah || Aril || Qhaud || Akim || Aril || Yazid || Akim || bgcolor="#e0f0ff"|Isma || bgcolor="orange "| Yazid |- | 5 | Zizi || Akim || Akim || bgcolor="lightsteelblue"| Akim || Aishah || Yazid || Akim || bgcolor="#FF91A4"| Aishah || style="background-color:#00FA9A"| Aril || bgcolor="orange "| Isma |- | 6 | Isma || Zizi || Claudia || Aishah || Claudia || bgcolor="lightsteelblue"| Claudia || Claudia || bgcolor="#FF91A4"| Claudia || bgcolor="#CCC" colspan=6| |- | 7 | Claudia || Yazid || Zizi || Aril || bgcolor="lightsteelblue"| Aril || Aishah || bgcolor="#FF91A4"| Aril || bgcolor="#CCC" colspan=7| |- | 8 | Aishah || Rubisa || Qhaud || Claudia || Qhaud || bgcolor="darkred"|<span style="color:white;">Qhaud</span> ||bgcolor="#CCC" colspan=8| |- | 9 | Akim || Claudia || Rubisa || Sidi || bgcolor="#FF91A4"|Sidi || bgcolor="#CCC" colspan=9| |- | 10 | Obri || Sidi || Sidi || bgcolor="#FF91A4"| Zizi || bgcolor="#CCC" colspan=10| |- | 11 | Qhaud || bgcolor="lightsteelblue"| Qhaud || Yazid || bgcolor="#FF91A4"| Rubisa || bgcolor="#CCC" colspan=12| |- | 12 | Rini || Rini || bgcolor="#FF91A4"| Rini || bgcolor="#CCC" colspan=12| |- | 13 | Adila || Obri || bgcolor="#FF91A4"| Obri || bgcolor="#CCC" colspan=13| |- | 14 | bgcolor="#e0f0ff"| Sidi || bgcolor="#FF91A4"| Adila ||bgcolor="#CCC" colspan=14| |} <!--- All colors abide the Akademi Fantasia voting result table colors listed at: http://en.wikipedia.org/wiki/Talk:Akademi_Fantasia, which have been maintained since the fourth season---> :{{colorbox|gold}} Pelajar ini telah memenangi pertandingan :{{colorbox|silver}} Pelajar ini telah berjaya menjadi naib johan :{{colorbox|lightblue}} Pelajar ini telah berjaya menduduki tempat ketiga :{{colorbox|orange}} Pelajar ini telah berjaya memasuki peringkat akhir pertandingan :{{colorbox|lightsteelblue}} Pelajar ini telah berjaya menjadi penghibur terbaik minggu tersebut :{{colorbox|#e0f0ff}} Pelajar ini menjadi sebahagian daripada konsert yang tidak mengeluarkan pelajar pada minggu tersebut :{{colorbox|brown}} Pelajar ini telah berjaya menjadi penghibur terbaik tetapi telah dikeluarkan daripada pertandingan :{{colorbox|#FF91A4}} Pelajar ini telah dikeluarkan daripada pertandingan :{{colorbox|#00FA9A}} Pelajar ini diserap masuk menerusi AFMASUK ==Penglibatan== * [[Mizal Zaini|AC Mizal]] - Pengacara konsert AF *[[Sarimah Ibrahim]] - Pengacara Diari AF ===Tenaga pengajar=== * [[Tiara Jacquelina|Datin Seri Tiara Jacquelina]] - Pengetua * [[Shafizawati Sharif]] - Guru Teknikal Vokal * Siti Hajar Ismail - Guru Persembahan Vokal * A. Aris Kadir - Guru Koreografer * Fatimah Abu Bakar - Guru Bahasa Inggeris & Perunding Motivasi * [[Ida Nerina]] - Guru Drama & Lakonan * [[Hashridz Murshim]] - Pengarah Muzik ==Hadiah== ;Juara * Wang tunai berjumlah RM20,000 tajaan Astro * Kereta Honda Accord (2.0) tajaan Honda Malaysia * Baucar percutian untuk 2 orang ke New York tajaan Maybelline New York * Aktif bersama Hotlink selama Setahun tajaan Hotlink * Sebuah 5.1 Home Theatre System tajaan Arezzo Hoffman * Kamera U1030 tajaan Olympus * Sebuah Hyundai Purifier tajaan MPS Advance * Jam tangan tajaan Hugo Boss * Bekalan BRAND' Innershine selama setahun tajaan Cerebos * Telefon bimbit Nokia 5730 Xpress Music tajaan Nokia * Trofi tajaan Astro <br> ;Naib Juara * Wang tunai berjumlah RM10,000 tajaan Astro * Pakej percutian ke New York bernilai RM3,000 tajaan Maybelline New York * Kamera U1030 tajaan Olympus * Set Karaoke Arrezo Hoffman tajaan Arezzo * Hyundai Purifier tajaan MPS Advance * Jam tangan tajaan Hugo Boss * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-3 * Wang tunai berjumlah RM8,000 tajaan Astro * Pakej percutian ke New York bernilai RM2,000 tajaan Maybelline New York * Kamera FE320 tajaan Olympus * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-4 * Wang tunai berjumlah RM3,000 * Kamera FE320 tajaan Olympus * Trofi tajaan Astro <br> ;Tempat Ke-5 * Trofi tajaan Astro ==Statistik musim== *Jumlah pelajar: 14 *Pelajar paling tua: '''Ismaliza binti Ismail''', 30 tahun *Pelajar paling muda: '''Siti Aishah binti Bujang''' & '''Afiq Hakim bin Ahmad''', kedua-duanya 18 tahun *Pelajar paling tinggi: '''Mohd. Rashidi bin Mohamad Isa''', 6'0" (184 cm) *Pelajar paling rendah: '''Siti Aishah binti Bujang''', 4'8" (146 cm) *Pelajar paling berat: '''Mohd. Rashidi bin Mohamad Isa''', 176 lbs (80 kg) *Pelajar paling ringan: '''Siti Aishah binti Bujang''', 88 lb (40 kg) *Pelajar yang mengumpul undian paling banyak(juara mingguan): '''Mohd. Hafiz bin Mohd Suip''', 6 kali *Pelajar yang mengumpul undian tertinggi berturut-turut(juara mingguan): '''Ismaliza binti Ismail''', 3 kali ==Rujukan== <references/> * [http://www.astro.com.my/akademifantasia/ Laman rasmi Akademi Fantasia Musim 7] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090316070751/http://www.astro.com.my/akademifantasia/ |date=2009-03-16 }} * [http://www.murai.com.my/vaniti/af7/ Zon AF@Murai] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090308182959/http://www.murai.com.my/vaniti/af7/ |date=2009-03-08 }} * [http://sultanmuzaffar.blogspot.com/ Perintis Blog Akademi Fantasia] {{Akademi Fantasia}} [[Kategori:Akademi Fantasia]] [[Kategori:Rancangan Realiti]] sko05jz66dt4fhbcr5evzikc0dkhvix 0 136049 5650757 5650470 2022-08-22T01:58:46Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 40,395 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas dan bermaruah dalam kalangan ahli-ahli parti serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. ==Objektif utama Parti Rakyat Sarawak (PRS)== * Memperkukuhkan keharmonian, toleransi dan kesejahteraan antara kaum & bangsa di Sarawak. Ini dapat mengelakkan berlakunya sebarang perselisihan faham, perbalahan kaum, krisis agama, dan rusuhan kaum di negeri ini. Ini dapat mewujudkan Sarawak sebagai wilayah yang bebas mengamalkan apa-apa adat tradisi, kepercayaan, serta kesenian & warisan budaya pelbagai kaum di Sarawak. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[demokrasi liberal|liberal]], [[demokrasi liberal|bertoleransi]], [[keadilan sosial|bersifat adil]], [[keadilan sosial|jujur]], [[keadilan sosial|amanah]], [[keadilan sosial|tegas dan berintegriti]], pantas bertindak, bermaruah tinggi, serta sentiasa prihatin kepada seluruh masyarakat di negeri Sarawak, tanpa mengira sebarang latar belakang, umur, jantina, bangsa dan agama. * Mengekalkan keharmonian dan kesejahteraan semua agama di Sarawak. Tidak kira sama ada mereka berbangsa Kristian, Buddha, Islam, Sikh, Baha'i, atau minoriti Hindu, namun perpaduan agama dan penyatuan bangsa adalah lebih penting dan berguna kepada masyarakat di Sarawak. * Melaksanakan hak dan kepentingan untuk masyarakat Cina dan masyarakat Melayu di Sarawak. Ini merangkumi hak peluang pekerjaan untuk golongan belia Cina & Melayu di Sarawak, hak ekonomi khusus untuk masyarakat Cina & Melayu di Sarawak, hal ehwal kewangan & pelaburan saham untuk semua kaum, hal ehwal politik untuk para pemimpin Cina & Melayu di Sarawak, hak pemilikan perniagaan untuk usahawan Cina & Melayu, bantuan pendidikan untuk para pelajar berbangsa Melayu & Cina, peluang pengajian tinggi untuk belia Cina & Melayu, serta hak kebebasan politik, sosial, seni & budaya, dan sukan di Sarawak. * Melindungi hak, kepentingan, dan keistimewaan khusus untuk golongan masyarakat Dayak di Sarawak. Demi mengutamakan nilai nasionalisme & nilai patriotisme di kalangan bangsa Dayak, golongan ini layak mendapat lebih banyak hak, kepentingan, dan keistimewaan. Ini termasuk peluang pekerjaan untuk belia Dayak, pemilikan perniagaan khusus untuk usahawan Dayak, peluang perniagaan untuk golongan belia & wanita Dayak, bantuan-bantuan kewangan khas untuk masyarakat Dayak, peluang pendidikan untuk anak-anak Dayak, pengajian tinggi percuma untuk belia Dayak, hak politik belia & wanita Dayak, hal ehwal pembangunan seni & budaya Dayak, hal ehwal sukan, hal ehwal ekonomi, dan banyak lagi. * Membenarkan seluruh masyarakat Sarawak khususnya golongan belia & wanita dari kalangan bangsa Dayak (Iban, Bidayuh, Kenyah, Kelabit, Lun Bawang, dan Penan), Orang Ulu, Kedayan, Melayu, dan Cina, untuk menyertai, menyokong dan mengundi perjuangan, idea, harapan, serta aspirasi [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS). * Memperkasa dan memodenkan pembangunan fasiliti sukan yang ada di Sarawak. Ini merangkumi menaiktaraf serta menyelenggara Stadium Sarawak dan Stadium Negeri di Kuching, menaiktaraf sepenuhnya fasiliti-fasiliti sukan di setiap kawasan daerah masing-masing, melaksanakan pembinaan Kompleks Sekolah Sukan di Kuching, serta melaksanakan enam projek pembinaan kompleks stadium baharu iaitu Stadium Komuniti Bau (Bau), Stadium Rakyat Siburan (Siburan), Stadium Perpaduan Betong (Betong), Stadium Komuniti Kapit (Kapit), Stadium Perpaduan Bintulu (Bintulu), dan Stadium Rakyat Limbang (Limbang). * Melaksanakan lebih banyak projek pembangunan infrastruktur asas, projek-projek pembangunan bandar baharu, serta lebih banyak projek mesra rakyat di Sarawak. Ini merangkumi penambahbaikan liputan jaringan internet berkelajuan tinggi 4G & 5G di Sarawak, penambahan jaringan bekalan air dan elektrik di bandar & luar bandar, pelaksanaan pembinaan kawasan bandar baharu di seluruh kawasan luar bandar di negeri Sarawak, pelaksanaan projek pembinaan kompleks Rumah SPEKTRA Permata (RSP) serta pembinaan kompleks apartmen SRI PERTIWI di seluruh Sarawak, penambahbaikan sistem perparitan, menaiktaraf laluan jalan raya & lebuh raya, dan menaiktaraf kemudahan-kemudahan awam yang lain. * Menghargai dan menghormati wira-wira yang belum didendang yang pernah mengharumkan nama Sarawak selama ini. Ini merangkumi wira-wira Sarawak serta anak-anak Sarawak yang cemerlang dalam bidang sukan, bidang seni & budaya, bidang sains & teknologi, bidang kejuruteraan, bidang aeroangkasa, bidang kehakiman, bidang ekonomi, bidang sosial, dan bidang khidmat masyarakat. Mereka juga layak mendapat insentif dan ganjaran yang lebih baik demi kesejahteraan seluruh rakyat Sarawak. * Menghapuskan budaya rasuah serta amalan lompat parti di kalangan ahli-ahli parti serta ahli-ahli majlis tertinggi parti. Ini termasuk menghapuskan amalan politik wang, membanteras sindiket penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen-dokumen kerajaan, menghapuskan amalan salah guna kuasa politik parti, dan menghapuskan sepenuhnya amalan lompat parti. * Menghapuskan sebarang kegiatan aktiviti jenayah yang kian berleluasa di negeri Sarawak. Ini sekaligus dapat menurunkan kadar indeks jenayah di negeri ini. Ianya termasuk membanteras aktiviti penyalahgunaan dadah, melumpuhkan kegiatan menjual dan mengedar dadah & rokok, mematahkan sindiket pengedaran alkohol & bunga api, membanteras jenayah buli siber, ''scammer'', dan ''website hacker'', serta melumpuhkan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah yang lain. * Melindungi hak dan keutamaan golongan wanita di Sarawak. Ini termasuk hak golongan wanita dalam perkhidmatan awam negeri & persekutuan, hak golongan wanita dalam sektor ekonomi & keusahawanan digital, hak wanita dalam bidang pendidikan & pengajian tinggi, keutamaan wanita dalam bidang politik, serta melaksanakan bantuan-bantuan kewangan khas untuk golongan wanita di Sarawak. * Memperjuangkan & memperkasa hak-hak wilayah Sarawak serta hak pemerintahan sendiri Sarawak berteraskan [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). Ini termasuk hak imigresen wilayah, hak royalti minyak & gas asli Sarawak, hak keselamatan wilayah, hak ekonomi Sarawak, hak bangsa peribumi Sarawak, kuasa pentadbiran wilayah, kuasa politik rakyat Sarawak, hak tanah wilayah, hak komunikasi & multimedia Sarawak, dan hak tanah adat peribumi Dayak Sarawak. == Strategi pilihanraya Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Strategi-strategi pilihanraya oleh Parti Rakyat Sarawak (PRS) dilihat lebih konsisten, lebih ampuh, dan lebih efektif, berbanding dengan strategi pilihanraya [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]], [[Parti Demokratik Progresif|PDP]], dan [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak|SUPP]]. Kesemua strategi ini hanya dilaksanakan semasa berlangsungnya pilihan raya umum dan juga semasa pilihan raya negeri Sarawak. Ini termasuk: * Melalui pelaksanaan kempen turun padang untuk bertemu bersama seluruh komuniti bandar atau seluruh masyarakat luar bandar di kawasan DUN atau kawasan Parlimen masing-masing. Tujuannya adalah untuk memberikan peluang kepada orang ramai untuk bertemu dan beramah mesra dengan calon-calon pilihanraya serta meluahkan sebarang cadangan, kritikan, dan idea yang kukuh daripada orang ramai kepada calon pilihanraya masing-masing. * Melalui pelaksanaan pemasangan bendera-bendera parti PRS, pemasangan poster-poster parti PRS, pemasangan banner-banner parti PRS, serta pemasangan poster-poster rasmi GPS, yang memuatkan pelbagai mesej atau slogan berbentuk semangat perpaduan kaum & keharmonian agama di Sarawak, kesedaran masyarakat yang lebih jelas, perkembangan isu-isu semasa dan terkini, serta idea-idea pemikiran politik Sarawak yang lebih efektif & lebih mendalam, agar seluruh rakyat Sarawak boleh mengundi serta menyokong Parti Rakyat Sarawak (PRS). * Mewujudkan laman Facebook rasmi PRS, laman Twitter rasmi PRS, serta laman web baharu rasmi Parti Rakyat Sarawak (PRS), bagi memberikan peluang kepada seluruh komuniti & seluruh masyarakat Sarawak untuk meluahkan sebarang pendapat, cadangan, kritikan, dan idea yang bernas kepada calon-calon pilihanraya mahupun pihak tertinggi parti berkenaan. * Melaksanakan kempen ceramah pilihanraya secara bersemuka di kawasan lapang yang luas seperti tapak meletak kenderaan, stadium serbaguna / stadium terbuka, kompleks pusat membeli-belah, dewan komuniti, dewan konvensyen, dan di kawasan padang terbuka. Kempen ceramah secara bersemuka dilihat lebih konsisten dan lebih baik. Hanya minimum 8,000 orang atau maksimum 15,000 orang sahaja dibenarkan, bergantung kepada keluasan sesebuah kawasan, tapak, atau bangunan berkenaan. * Melaksanakan proses pendaftaran ahli-ahli baharu atau calon-calon baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS), melalui kaedah mengisi borang keahlian secara manual dan juga melalui kaedah pendaftaran keahlian secara online. * Mengadakan sepenuhnya kempen-kempen pilihanraya Parti Rakyat Sarawak (PRS) melalui iklan-iklan kempen undi calon-calon pilihanraya Parti Rakyat Sarawak (PRS) masing-masing, menerusi saluran YouTube, Facebook, Twitter, Instagram, TikTok, laman web rasmi Parti Rakyat Sarawak (PRS), dan juga menerusi saluran stesen televisyen TV Sarawak (TVS), serta saluran radio rasmi RTM Wai FM Iban, RTM Red FM Sarawak, & RTM Sarawak FM. * Mengadakan siri jelajah kembara Parti Rakyat Sarawak (PRS) ke kawasan-kawasan perkampungan, kawasan pinggir bandar, kawasan pekan kecil, dan kawasan bandar utama di semua kawasan Dewan Undangan Negeri (DUN) masing-masing atau semua kawasan Parlimen di seluruh negeri Sarawak. Ini juga termasuk kembara kempen pilihanraya ke kawasan perkampungan Dayak dan juga ke kawasan komuniti Melayu Sarawak. * Melaksanakan pemberian percuma ''goodie bags'' rasmi parti berkenaan, kepada orang awam dan masyarakat sekeliling. Khususnya semasa kempen turun padang bersama rakyat, kempen jelajah kembara pilihanraya, dan juga semasa kempen ceramah umum terbuka Parti Rakyat Sarawak (PRS). Setiap ''goodie bags'' ada mengandungi risalah-risalah parti, buku manifesto parti PRS, buku manifesto rasmi GPS, poster parti PRS, bendera rasmi parti PRS (''medium size''), topi rasmi PRS, baju T-shirt ''free size'' PRS, buku nota, pen, dan sebagainya. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] qb9s607qaz1pg2ohlczkobwh860k7uz 5650761 5650757 2022-08-22T02:03:20Z WestHamFC91 297341 /* Strategi pilihanraya Parti Rakyat Sarawak (PRS) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 40,395 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas dan bermaruah dalam kalangan ahli-ahli parti serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. ==Objektif utama Parti Rakyat Sarawak (PRS)== * Memperkukuhkan keharmonian, toleransi dan kesejahteraan antara kaum & bangsa di Sarawak. Ini dapat mengelakkan berlakunya sebarang perselisihan faham, perbalahan kaum, krisis agama, dan rusuhan kaum di negeri ini. Ini dapat mewujudkan Sarawak sebagai wilayah yang bebas mengamalkan apa-apa adat tradisi, kepercayaan, serta kesenian & warisan budaya pelbagai kaum di Sarawak. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[demokrasi liberal|liberal]], [[demokrasi liberal|bertoleransi]], [[keadilan sosial|bersifat adil]], [[keadilan sosial|jujur]], [[keadilan sosial|amanah]], [[keadilan sosial|tegas dan berintegriti]], pantas bertindak, bermaruah tinggi, serta sentiasa prihatin kepada seluruh masyarakat di negeri Sarawak, tanpa mengira sebarang latar belakang, umur, jantina, bangsa dan agama. * Mengekalkan keharmonian dan kesejahteraan semua agama di Sarawak. Tidak kira sama ada mereka berbangsa Kristian, Buddha, Islam, Sikh, Baha'i, atau minoriti Hindu, namun perpaduan agama dan penyatuan bangsa adalah lebih penting dan berguna kepada masyarakat di Sarawak. * Melaksanakan hak dan kepentingan untuk masyarakat Cina dan masyarakat Melayu di Sarawak. Ini merangkumi hak peluang pekerjaan untuk golongan belia Cina & Melayu di Sarawak, hak ekonomi khusus untuk masyarakat Cina & Melayu di Sarawak, hal ehwal kewangan & pelaburan saham untuk semua kaum, hal ehwal politik untuk para pemimpin Cina & Melayu di Sarawak, hak pemilikan perniagaan untuk usahawan Cina & Melayu, bantuan pendidikan untuk para pelajar berbangsa Melayu & Cina, peluang pengajian tinggi untuk belia Cina & Melayu, serta hak kebebasan politik, sosial, seni & budaya, dan sukan di Sarawak. * Melindungi hak, kepentingan, dan keistimewaan khusus untuk golongan masyarakat Dayak di Sarawak. Demi mengutamakan nilai nasionalisme & nilai patriotisme di kalangan bangsa Dayak, golongan ini layak mendapat lebih banyak hak, kepentingan, dan keistimewaan. Ini termasuk peluang pekerjaan untuk belia Dayak, pemilikan perniagaan khusus untuk usahawan Dayak, peluang perniagaan untuk golongan belia & wanita Dayak, bantuan-bantuan kewangan khas untuk masyarakat Dayak, peluang pendidikan untuk anak-anak Dayak, pengajian tinggi percuma untuk belia Dayak, hak politik belia & wanita Dayak, hal ehwal pembangunan seni & budaya Dayak, hal ehwal sukan, hal ehwal ekonomi, dan banyak lagi. * Membenarkan seluruh masyarakat Sarawak khususnya golongan belia & wanita dari kalangan bangsa Dayak (Iban, Bidayuh, Kenyah, Kelabit, Lun Bawang, dan Penan), Orang Ulu, Kedayan, Melayu, dan Cina, untuk menyertai, menyokong dan mengundi perjuangan, idea, harapan, serta aspirasi [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS). * Memperkasa dan memodenkan pembangunan fasiliti sukan yang ada di Sarawak. Ini merangkumi menaiktaraf serta menyelenggara Stadium Sarawak dan Stadium Negeri di Kuching, menaiktaraf sepenuhnya fasiliti-fasiliti sukan di setiap kawasan daerah masing-masing, melaksanakan pembinaan Kompleks Sekolah Sukan di Kuching, serta melaksanakan enam projek pembinaan kompleks stadium baharu iaitu Stadium Komuniti Bau (Bau), Stadium Rakyat Siburan (Siburan), Stadium Perpaduan Betong (Betong), Stadium Komuniti Kapit (Kapit), Stadium Perpaduan Bintulu (Bintulu), dan Stadium Rakyat Limbang (Limbang). * Melaksanakan lebih banyak projek pembangunan infrastruktur asas, projek-projek pembangunan bandar baharu, serta lebih banyak projek mesra rakyat di Sarawak. Ini merangkumi penambahbaikan liputan jaringan internet berkelajuan tinggi 4G & 5G di Sarawak, penambahan jaringan bekalan air dan elektrik di bandar & luar bandar, pelaksanaan pembinaan kawasan bandar baharu di seluruh kawasan luar bandar di negeri Sarawak, pelaksanaan projek pembinaan kompleks Rumah SPEKTRA Permata (RSP) serta pembinaan kompleks apartmen SRI PERTIWI di seluruh Sarawak, penambahbaikan sistem perparitan, menaiktaraf laluan jalan raya & lebuh raya, dan menaiktaraf kemudahan-kemudahan awam yang lain. * Menghargai dan menghormati wira-wira yang belum didendang yang pernah mengharumkan nama Sarawak selama ini. Ini merangkumi wira-wira Sarawak serta anak-anak Sarawak yang cemerlang dalam bidang sukan, bidang seni & budaya, bidang sains & teknologi, bidang kejuruteraan, bidang aeroangkasa, bidang kehakiman, bidang ekonomi, bidang sosial, dan bidang khidmat masyarakat. Mereka juga layak mendapat insentif dan ganjaran yang lebih baik demi kesejahteraan seluruh rakyat Sarawak. * Menghapuskan budaya rasuah serta amalan lompat parti di kalangan ahli-ahli parti serta ahli-ahli majlis tertinggi parti. Ini termasuk menghapuskan amalan politik wang, membanteras sindiket penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen-dokumen kerajaan, menghapuskan amalan salah guna kuasa politik parti, dan menghapuskan sepenuhnya amalan lompat parti. * Menghapuskan sebarang kegiatan aktiviti jenayah yang kian berleluasa di negeri Sarawak. Ini sekaligus dapat menurunkan kadar indeks jenayah di negeri ini. Ianya termasuk membanteras aktiviti penyalahgunaan dadah, melumpuhkan kegiatan menjual dan mengedar dadah & rokok, mematahkan sindiket pengedaran alkohol & bunga api, membanteras jenayah buli siber, ''scammer'', dan ''website hacker'', serta melumpuhkan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah yang lain. * Melindungi hak dan keutamaan golongan wanita di Sarawak. Ini termasuk hak golongan wanita dalam perkhidmatan awam negeri & persekutuan, hak golongan wanita dalam sektor ekonomi & keusahawanan digital, hak wanita dalam bidang pendidikan & pengajian tinggi, keutamaan wanita dalam bidang politik, serta melaksanakan bantuan-bantuan kewangan khas untuk golongan wanita di Sarawak. * Memperjuangkan & memperkasa hak-hak wilayah Sarawak serta hak pemerintahan sendiri Sarawak berteraskan [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). Ini termasuk hak imigresen wilayah, hak royalti minyak & gas asli Sarawak, hak keselamatan wilayah, hak ekonomi Sarawak, hak bangsa peribumi Sarawak, kuasa pentadbiran wilayah, kuasa politik rakyat Sarawak, hak tanah wilayah, hak komunikasi & multimedia Sarawak, dan hak tanah adat peribumi Dayak Sarawak. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] ley3pyxf1g4qpj28g04297ko8tvd19a 5650766 5650761 2022-08-22T02:12:46Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 45,840 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas dan bermaruah dalam kalangan ahli-ahli parti serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. ==Objektif utama Parti Rakyat Sarawak (PRS)== * Memperkukuhkan keharmonian, toleransi dan kesejahteraan antara kaum & bangsa di Sarawak. Ini dapat mengelakkan berlakunya sebarang perselisihan faham, perbalahan kaum, krisis agama, dan rusuhan kaum di negeri ini. Ini dapat mewujudkan Sarawak sebagai wilayah yang bebas mengamalkan apa-apa adat tradisi, kepercayaan, serta kesenian & warisan budaya pelbagai kaum di Sarawak. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[demokrasi liberal|liberal]], [[demokrasi liberal|bertoleransi]], [[keadilan sosial|bersifat adil]], [[keadilan sosial|jujur]], [[keadilan sosial|amanah]], [[keadilan sosial|tegas dan berintegriti]], pantas bertindak, bermaruah tinggi, serta sentiasa prihatin kepada seluruh masyarakat di negeri Sarawak, tanpa mengira sebarang latar belakang, umur, jantina, bangsa dan agama. * Mengekalkan keharmonian dan kesejahteraan semua agama di Sarawak. Tidak kira sama ada mereka berbangsa Kristian, Buddha, Islam, Sikh, Baha'i, atau minoriti Hindu, namun perpaduan agama dan penyatuan bangsa adalah lebih penting dan berguna kepada masyarakat di Sarawak. * Melaksanakan hak dan kepentingan untuk masyarakat Cina dan masyarakat Melayu di Sarawak. Ini merangkumi hak peluang pekerjaan untuk golongan belia Cina & Melayu di Sarawak, hak ekonomi khusus untuk masyarakat Cina & Melayu di Sarawak, hal ehwal kewangan & pelaburan saham untuk semua kaum, hal ehwal politik untuk para pemimpin Cina & Melayu di Sarawak, hak pemilikan perniagaan untuk usahawan Cina & Melayu, bantuan pendidikan untuk para pelajar berbangsa Melayu & Cina, peluang pengajian tinggi untuk belia Cina & Melayu, serta hak kebebasan politik, sosial, seni & budaya, dan sukan di Sarawak. * Melindungi hak, kepentingan, dan keistimewaan khusus untuk golongan masyarakat Dayak di Sarawak. Demi mengutamakan nilai nasionalisme & nilai patriotisme di kalangan bangsa Dayak, golongan ini layak mendapat lebih banyak hak, kepentingan, dan keistimewaan. Ini termasuk peluang pekerjaan untuk belia Dayak, pemilikan perniagaan khusus untuk usahawan Dayak, peluang perniagaan untuk golongan belia & wanita Dayak, bantuan-bantuan kewangan khas untuk masyarakat Dayak, peluang pendidikan untuk anak-anak Dayak, pengajian tinggi percuma untuk belia Dayak, hak politik belia & wanita Dayak, hal ehwal pembangunan seni & budaya Dayak, hal ehwal sukan, hal ehwal ekonomi, dan banyak lagi. * Membenarkan seluruh masyarakat Sarawak khususnya golongan belia & wanita dari kalangan bangsa Dayak (Iban, Bidayuh, Kenyah, Kelabit, Lun Bawang, dan Penan), Orang Ulu, Kedayan, Melayu, dan Cina, untuk menyertai, menyokong dan mengundi perjuangan, idea, harapan, serta aspirasi [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS). * Memperkasa dan memodenkan pembangunan fasiliti sukan yang ada di Sarawak. Ini merangkumi menaiktaraf serta menyelenggara Stadium Sarawak dan Stadium Negeri di Kuching, menaiktaraf sepenuhnya fasiliti-fasiliti sukan di setiap kawasan daerah masing-masing, melaksanakan pembinaan Kompleks Sekolah Sukan di Kuching, serta melaksanakan enam projek pembinaan kompleks stadium baharu iaitu Stadium Komuniti Bau (Bau), Stadium Rakyat Siburan (Siburan), Stadium Perpaduan Betong (Betong), Stadium Komuniti Kapit (Kapit), Stadium Perpaduan Bintulu (Bintulu), dan Stadium Rakyat Limbang (Limbang). * Melaksanakan lebih banyak projek pembangunan infrastruktur asas, projek-projek pembangunan bandar baharu, serta lebih banyak projek mesra rakyat di Sarawak. Ini merangkumi penambahbaikan liputan jaringan internet berkelajuan tinggi 4G & 5G di Sarawak, penambahan jaringan bekalan air dan elektrik di bandar & luar bandar, pelaksanaan pembinaan kawasan bandar baharu di seluruh kawasan luar bandar di negeri Sarawak, pelaksanaan projek pembinaan kompleks Rumah SPEKTRA Permata (RSP) serta pembinaan kompleks apartmen SRI PERTIWI di seluruh Sarawak, penambahbaikan sistem perparitan, menaiktaraf laluan jalan raya & lebuh raya, dan menaiktaraf kemudahan-kemudahan awam yang lain. * Menghargai dan menghormati wira-wira yang belum didendang yang pernah mengharumkan nama Sarawak selama ini. Ini merangkumi wira-wira Sarawak serta anak-anak Sarawak yang cemerlang dalam bidang sukan, bidang seni & budaya, bidang sains & teknologi, bidang kejuruteraan, bidang aeroangkasa, bidang kehakiman, bidang ekonomi, bidang sosial, dan bidang khidmat masyarakat. Mereka juga layak mendapat insentif dan ganjaran yang lebih baik demi kesejahteraan seluruh rakyat Sarawak. * Menghapuskan budaya rasuah serta amalan lompat parti di kalangan ahli-ahli parti serta ahli-ahli majlis tertinggi parti. Ini termasuk menghapuskan amalan politik wang, membanteras sindiket penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen-dokumen kerajaan, menghapuskan amalan salah guna kuasa politik parti, dan menghapuskan sepenuhnya amalan lompat parti. * Menghapuskan sebarang kegiatan aktiviti jenayah yang kian berleluasa di negeri Sarawak. Ini sekaligus dapat menurunkan kadar indeks jenayah di negeri ini. Ianya termasuk membanteras aktiviti penyalahgunaan dadah, melumpuhkan kegiatan menjual dan mengedar dadah & rokok, mematahkan sindiket pengedaran alkohol & bunga api, membanteras jenayah buli siber, ''scammer'', dan ''website hacker'', serta melumpuhkan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah yang lain. * Melindungi hak dan keutamaan golongan wanita di Sarawak. Ini termasuk hak golongan wanita dalam perkhidmatan awam negeri & persekutuan, hak golongan wanita dalam sektor ekonomi & keusahawanan digital, hak wanita dalam bidang pendidikan & pengajian tinggi, keutamaan wanita dalam bidang politik, serta melaksanakan bantuan-bantuan kewangan khas untuk golongan wanita di Sarawak. * Memperjuangkan & memperkasa hak-hak wilayah Sarawak serta hak pemerintahan sendiri Sarawak berteraskan [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). Ini termasuk hak imigresen wilayah, hak royalti minyak & gas asli Sarawak, hak keselamatan wilayah, hak ekonomi Sarawak, hak bangsa peribumi Sarawak, kuasa pentadbiran wilayah, kuasa politik rakyat Sarawak, hak tanah wilayah, hak komunikasi & multimedia Sarawak, dan hak tanah adat peribumi Dayak Sarawak. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] 7dkyaimowbzo9fs301v83huyabs0il2 5650767 5650766 2022-08-22T02:13:18Z WestHamFC91 297341 /* Objektif utama Parti Rakyat Sarawak (PRS) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 45,840 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas dan bermaruah dalam kalangan ahli-ahli parti serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. ll == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] e6wnoaz2ulvq7mftuvr6p3874b1my60 5650768 5650767 2022-08-22T02:13:43Z WestHamFC91 297341 /* Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 45,840 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas dan bermaruah dalam kalangan ahli-ahli parti serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] o24jjtsrj3hvku88w3r82mx8noi2tx5 5650770 5650768 2022-08-22T02:15:48Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) */ wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 45,840 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, dan bermaruah tinggi dalam kalangan ahli-ahli parti PRS serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[liberal]], stabil, bermaruah, dan berwibawa. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] 7lpnhvs7qav5o0ldkmk2uf77q97z5fi 5650782 5650770 2022-08-22T02:43:07Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 46,870 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, dan bermaruah tinggi dalam kalangan ahli-ahli parti PRS serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[liberal]], stabil, bermaruah, dan berwibawa. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] izliq93s36su4thu01k7970569xnjjb 5650783 5650782 2022-08-22T02:43:43Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party | party_name = Parti Rakyat Sarawak<br>_{Sarawak People's Party}<br>PRS | colorcode = {{Parti Rakyat Sarawak/meta/color}} | party_logo = | president = [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • Datuk Aaron Ago Dagang <br> • Christopher Gira Sambang | leader2_title = Ketua Pemuda | leader2_name = [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] | foundation = 2004 | founder = [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] | dissolution = | headquarters = Tingkat 1, 2 & 3, Lot 9612, Seksyen 64, Jalan Pending, KTLD, 93450, Kuching, Sarawak | newspaper = | youth_wing = Pergerakan Pemuda PRS | womens_wing = Pergerakan Wanita PRS | membership_year = | membership = 50,820 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Demokrasi liberal|Demokrasi liberal negeri]]<br>[[Demokrasi sosial|Keadilan sosial negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak budaya & adat negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Patriotisme|Perpaduan rakyat negeri]]<br>[[Patriotisme|Kerjasama semua kaum]] <br>[[Nasionalisme|Perpaduan semua agama]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Sosialisme|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] | slogan = ''Bersatu Bersama Rakyat'' | national = [[Barisan Nasional]] (2004–2018) </br> [[Gabungan Parti Sarawak]] (2018–kini) {{small|(masih aktif)}} | regional = | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | international = | colors = | website = [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] <br/>[http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Rakyat Sarawak''' atau lebih dikenali sebagai '''PRS''', merupakan sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] di [[Malaysia]] yang ditubuhkan secara rasmi pada tahun 2004. Parti politik ini juga merupakan parti politik tempatan yang kedua terbesar di Sarawak selepas [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB). Parti politik tempatan ini adalah salah satu daripada empat parti politik tempatan yang membentuk [[Gabungan Parti Sarawak]]. Parti politik ini diketuai oleh presiden baharunya, [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]]. Dan parti politik tempatan ini sentiasa aktif berkhidmat dan prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) merupakan sebuah parti politik pelbagai kaum yang ditubuhkan pada tahun 2004 di Kuching, Sarawak. Matlamat, idea, dan aspirasi perjuangan Parti Rakyat Sarawak (PRS) kini hampir setaraf dengan [[Parti Tindakan Rakyat|People's Action Party]] (PAP) di Singapura serta [[Parti Demokrasi Indonesia Perjuangan]] (PDI-P) di Indonesia, tetapi diterjemahkan sepenuhnya dalam versi semangat penyatuan bangsa & agama di Sarawak, keharmonian dan kesejahteraan semua kaum, kestabilan politik & ekonomi negeri, kekuatan nasionalisme & patriotik Sarawak, hak kebajikan & kesejahteraan rakyat Sarawak, serta bertunjangkan semangat Bumi Kenyalang. ==Matlamat penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS)== Antara matlamat-matlamat utama penubuhan [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) adalah untuk: * Mengutamakan perpaduan dan keharmonian semua kaum di [[Sarawak]]. * Menghormati hak-hak budaya, adat tradisi, agama, dan kaum masing-masing. * Mengamalkan sifat jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, dan bermaruah tinggi dalam kalangan ahli-ahli parti PRS serta para pemimpin tempatan yang lain. * Mengamalkan sistem pemerintahan kerajaan Sarawak yang [[liberal]], stabil, bermaruah, dan berwibawa. * Mengutamakan keamanan wilayah dan keseimbangan politik Sarawak secara menyeluruh. * Memfokuskan pembangunan bandar baharu, pembangunan infrastruktur asas, dan pelaksanaan projek mesra rakyat di Sarawak. * Memperkukuhkan hasil kewangan negeri, kestabilan ekonomi Sarawak, dan pembangunan ekonomi digital yang lebih efektif. * Memfokuskan hal kebajikan dan kesejahteraan rakyat Sarawak melalui pelaksanaan bantuan-bantuan kerajaan negeri dan persekutuan. * Melindungi serta menghargai hak golongan wanita dan golongan belia secara menyeluruh. * Mengutamakan taraf hidup dan status sosioekonomi [[Dayak|bangsa Dayak]], [[Cina Malaysia|bangsa Cina]], dan [[Melayu Malaysia|bangsa Melayu]] di negeri Sarawak. * Memastikan negeri Sarawak sentiasa lebih maju dan lebih setaraf dengan negara-negara maju yang lain. * Menghapuskan budaya lompat parti dan politik wang di kalangan para pemimpin parti serta ahli-ahli parti. * Menghapuskan budaya rasuah serta membanteras sebarang kegiatan jenayah di kawasan bandar & luar bandar di Sarawak. * Memperjuangkan hak-hak wilayah Sarawak yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)]]. * Memperkukuhkan kerjasama ekonomi, budaya, sains, dan sosial antara Sarawak dengan negara-negara maju yang lain. == Sejarah penubuhan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == Parti politik ini mula diasaskan secara rasmi pada 2004, selepas berlakunya krisis kepimpinan [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) yang mengakibatkan pembatalan pendaftaran PBDS oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS) pada 5 Disember 2003<ref>[http://knightadventure.blogspot.com/2007/07/pbds-parti-bertumbuk-dayak-sarawak.html PBDS: Elegy and Eulogy, knight adventure]</ref> dan 21 Oktober 2004<ref>[http://findarticles.com/p/news-articles/bernama-malaysian-national-news-agency/mi_8082/is_20041211/sarawaks-staid-politics-sees-action/ai_n51486618/ SARAWAK'S OTHERWISE STAID POLITICS SEES "ACTION" IN 2004, by Edward Subeng, Dec 11, 2004, Bernama]</ref> oleh sekumpulan serpihan yang diketuai oleh [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] dan Dato' Sri Sng Chee Hua. Majoriti keahlian parti politik berkenaan adalah terdiri daripada para pemimpin tempatan berbangsa Cina dan Dayak (Iban, Bidayuh, & Orang Ulu), serta golongan-golongan professional termasuk usahawan, pakar kewangan, arkitek, doktor, dan ahli akademik yang berpengalaman. Ini juga meliputi golongan wanita Dayak dan juga melibatkan golongan belia dari pelbagai kaum di Sarawak. Pada 2 Disember 2006, parti politik ini bermula dengan hanya sebanyak 800 anggota perwakilan yang menganggotai 22 daripada 28 cawangan PRS yang disahkan oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (ROS), telah mengesahkan kehadirannya di [[Miri]], [[Sarawak]]. Walau bagaimanapun, ada segelintir ahli PRS terpaksa diketepikan. Antara ahli-ahli PRS yang diketepikan ialah pengasas parti berkenaan, Dato' Sri Sng Chee Hua dan Setiausaha Agung PRS ketika itu, Sidi Munan. Selain itu, pada masa yang sama juga, beberapa ahli PRS lain turut menerima nasib yang serupa. Antaranya Ketua Wanita PRS waktu itu, Josephine Rindan Mawat serta dua lagi naib presiden ketika itu, iaitu Menteri Muda Di Pejabat Ketua Menteri waktu itu, [[Larry Sng|Larry Sng Wei Shien]] (yang juga merupakan anak lelaki kepada pengasasnya, Sng Chee Hua), dan Jimmy Donald, yang juga merupakan ahli Parlimen [[Sri Aman (kawasan persekutuan)|Sri Aman]] ketika itu. == Organisasi kepimpinan Parti Rakyat Sarawak (PRS) == === Majlis Tertinggi PRS (''PRS Supreme Council'')=== * '''Presiden''': ** [[Joseph Salang Gandum|Dato' Joseph Salang Gandum]] * '''Timbalan Presiden''': ** [[Aaron Ago Dagang|Datuk Aaron Ago Dagang]] ** Christopher Gira Sambang ** * '''Naib Presiden Kanan''': ** [[John Sikie Tayai|Datuk John Sikie Tayai]] ** [[Wilson Ugak Kumbong]] ** ** * '''Naib Presiden''': ** Dato' Majang anak Renggi ** Wilson Nyabong Ijang ** Anyi anak Jana ** ** ** * '''Setiausaha Agung''': ** Ir. Janang anak Bungsu * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Rita Sarimah Patrick Insol * '''Ketua Penerangan''': ** Malcolm Mussen Lamoh * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Bendahari Agung''': ** * '''Pengarah Pilihanraya''': ** * '''Setiausaha Organisasi''': ** * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa Pusat PRS''': ** Liwan anak Lagang ** Kennedy Chukpai Ugon ** Nicholas Kudi Jantai Masing ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Pemuda PRS (''PRS Youth's Wing'') === * '''Ketua Pemuda''': ** [[Snowdan Lawan|Datuk Snowdan Lawan]] * '''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** * '''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** * '''Setiausaha''': ** * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** * '''Timbalan Bendahari''': ** * '''Ketua Penerangan''': ** * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-Ahli Pemuda PRS''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** === Pergerakan Wanita PRS (''PRS Women's Wing'')=== * '''Ketua Wanita''': ** Dato' Sri Doris Sophia Brodie * '''Timbalan Ketua Wanita''': ** Kr. Puan Rosaline Neging * '''Naib Ketua Wanita''' ** Kr. Puan Donna anak Petrus ** Kr. Puan Agnes anak Undil ** ** * '''Setiausaha''': ** Kr. Puan Misiah Abdullah * '''Timbalan Setiausaha''': ** * '''Bendahari''': ** Cik Gawai anak Enggong * '''Timbalan Bendahari''': ** Kr. Puan Norma anak Rantu * '''Ketua Penerangan''': ** Puan Jenny Crystal anak Mansang * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** * '''Ahli-ahli Wanita PRS''': ** Kr. Puan Mutang anak Karani ** Kr. Puan Fitz anak Patrick ** Kr. Puan Munah anak Luyoh ** Puan Marry anak Lubon ** Puan Morjorie anak Majang ** Kr. Puan Jacqueline anak Jutie ** Kr. Puan Eda Ibon ** Puan Helen anak Jambai ** Puan Jocelyn Tinjau anak Lasa ** Datin Annie Lai Siew Tan ** ** ** ** ** ** ** ** ** ==Senarai ahli Dewan Undangan Negeri Sarawak yang mewakili PRS== ===P202 Sri Aman=== '''N30 Balai Ringin''': Datuk Snowdan Lawan <br> '''N31 Bukit Begunan''': Datuk Mong anak Dagang ===P203 Lubok Antu=== '''N34 Batang Ai''': Malcolm Mussen Lamoh ===P210 Kanowit=== '''N49 Ngemah''': Anyi anak Jana ===P214 Selangau=== '''N59 Tamin''': Christopher Gira Sambang <br> '''N60 Kakus''': Datuk John Sikie Tayai ===P215 Kapit=== '''N61 Pelagus''': Wilson Nyabong Ijang ===P216 Hulu Rajang=== '''N64 Baleh''': Nicholas Kudi Jantai Masing <br> '''N65 Belaga''': Liwan anak Lagang <br> '''N66 Murum''': Kennedy Chukpai Ugon ===P217 Bintulu=== '''N70 Samalaju''': Dato' Majang anak Renggi ==Senarai ahli Parlimen yang mewakili PRS== ===P210 Kanowit=== • Datuk Aaron Ago Dagang ===P216 Hulu Rajang=== • Wilson Ugak Kumbong ==Pilihan raya kecil Batang Ai 2009== Dalam [[Pilihan raya kecil Batang Ai 2009]], Malcolm Mussen Lamoh dari [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) menewaskan bekas Anggota Parlimen [[Lubok Antu]], Jawah Gerang dari [[Parti Keadilan Rakyat]] (PKR), dengan majoriti 1,854 undi. Terdapat 150 buah Rumah Panjang yang didiami etnik [[Iban]] di [[Batang Ai]] menyokong PRS. <ref>[http://72.14.235.132/search?q=cache:ShXQ3m_Y2v8J:web7.bernama.com/bernama/v3/bm/news_lite.php%3Fid%3D407927+site:bernama.com/bernama/v3/bm/+jemut+masing&cd=10&hl=en&ct=clnk&gl=my Tan Sri Muhyiddin: BN Mesti Penuhi Janji Kepada Pengundi Batang Ai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==Pilihan raya Umum Negeri Sarawak 2021== [[Parti Rakyat Sarawak]] berjaya memperoleh kemenangan 11 kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), pada pilihan raya umum negeri Sarawak. ==Logo Parti== PRS semasa ditubuh hasil pembubaran [[Parti Bansa Dayak Sarawak]] (PBDS) telah menggunakan logo yang berlambang perisai dan parang menyerupai logo PBDS yang berlambang perisai, parang dan lembing pada 2004. Parti ini telah menukarkan logonya kepada lambang pokok padi yang baru sekarang pada April 2010.<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_8016/is_20100302/ai_n50379078/ PRS adopts new party symbol, Mar 2, 2010, New Straits Times]</ref> <gallery> Image:prs.jpg|Lambang PRS masa ditubuhkan, 2004. Fail:Logo_pbds.jpg‎|Lambang PBDS, asalnya parti serpihan PRS tertubuh. |Lambang PRS yang dijenamakan semula pada April 2010.<ref>[http://www.easterntimes.com.my/index.php?news_id=1&news_content=15503 PRS’ new logo reflects party’s vision, mission, 2010, Eastern Times]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Logo_of_PRS.png | Logo baharu Parti Rakyat Sarawak (PRS) sekarang. </gallery> == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] * [[Barisan Nasional]] * [[Gabungan Parti Sarawak]] * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) == Pautan Luar == * [http://www.prsinfo.my/ PRS Official Website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816110217/https://www.prsinfo.my/ |date=2018-08-16 }} * [http://www.facebook.com/group.php?gid=6246254790 PRS Facebook] * [http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 1)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090707182819/http://www.sapp.org.my/mkini/081220_dayak.htm |date=2009-07-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/081227_dayak.htm_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 2)]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm The Dayak dilemma (Part 3)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090607161927/http://www.sapp.org.my/mkini/090110_dayak_dilemma.htm |date=2009-06-07 }} * [http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm The Dayak dilemma (Part 4)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130609164737/http://www.sapp.org.my/mkini/090117_dayak.htm |date=2013-06-09 }} * Khoo, Phillip (Jun, 2004) [http://www.aliran.com/monthly/2004a/6h.html The Taming of the Dayak]. ''[http://www.aliran.com/monthly/ Aliran Monthly]'' ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}}{{Gabungan Parti Sarawak}}{{Kawalan kewibawaan}} {{Malaysia-tunas}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Parti Rakyat Sarawak]] [[Kategori:Bekas parti komponen Barisan Nasional]] nozj6afcuitlvvtllckegtepss5nw7t 0 144852 5650772 858384 2022-08-22T02:16:05Z 110.159.235.222 wikitext text/x-wiki '''Datin''' merupakan gelaran pangkat kepada [[isteri]] seseorang yang menyandang darjah kehormatan yang membawa gelaran [[datuk (gelaran)|datuk]]. Gelaran Datin juga boleh diberikan terus kepada seseorang wanita sebagai menghargai sumbangan beliau kepada negara, dengan tidak perlu berkahwin dengan seseorang yang bergelar datuk.{{fakta}} Dalam hal ini, sekiranya wanita tersebut berkahwin, suaminya tidak memiliki apa-apa gelaran. Misalnya, di Johor dan Selangor penerima darjah kebesaran wanita tidak digelarkan sebagai Dato' sebaliknya digelarkan sebagai Datin Paduka. == Datin dalam drama Melayu == Datin dalam [[drama]] [[Melayu]] sering di gunakan untuk memegang watak orang-orang yang berada (kaya) atau ahli [[korporat]] dan dan sesuatu persatuan. Contohnya drama [[Datin Diaries]]. [[Kategori:Gelaran Melayu]] dvib06svx0jyyxxahyhikmqf0zgu3ai 5650774 5650772 2022-08-22T02:17:17Z 110.159.235.219 wikitext text/x-wiki '''Datin''' merupakan gelaran pangkat kepada [[isteri]] seseorang yang menyandang darjah kehormatan yang membawa gelaran [[datuk (gelaran)|datuk]]. Gelaran Datin juga boleh diberikan terus kepada seseorang wanita sebagai menghargai sumbangan beliau kepada negara, dengan tidak perlu berkahwin dengan seseorang yang bergelar datuk.{{fakta}} Dalam hal ini, sekiranya wanita tersebut berkahwin, suaminya tidak memiliki apa-apa gelaran. Misalnya, di Johor dan Selangor penerima darjah kebesaran oleh kaum wanita tidak digelarkan sebagai Dato' sebaliknya digelarkan sebagai Datin Paduka. == Datin dalam drama Melayu == Datin dalam [[drama]] [[Melayu]] sering di gunakan untuk memegang watak orang-orang yang berada (kaya) atau ahli [[korporat]] dan dan sesuatu persatuan. Contohnya drama [[Datin Diaries]]. [[Kategori:Gelaran Melayu]] 9bnv93vj3kx2jjo381xpl3ydoqsgopm 0 158910 5650912 5632385 2022-08-22T08:32:21Z Surijeal 266841 Lihat perubahan dalam halaman Bahasa Inggeris [[en:Junk (ship)]] wikitext text/x-wiki [[Fail:SongJunk.jpg|thumb|250px|Lakaran jong abad ke-13, [[Dinasti Song]]]] [[Fail:Duck ling ship hong kong.jpg|thumb|250px|Jong moden di Hong Kong]] '''Jong''' atau '''jung''' ({{Jawi|جوڠ}}) ialah adalah sejenis kapal layar, yang banyak ditemui di perairan Asia Tenggara hingga ke pantai timur Afrika. Ada dua jenis jong yang terkenal, yaitu [[jong Jawa]] dan jong China. Terdapat dua jenis jong di China: Jong China Utara yang dibina dari perahu sungai Cina,<ref name="Pham">{{cite book|url=https://www.academia.edu/10065854|title=Training Manual for the UNESCO Foundation Course on the Protection and Management of Underwater Cultural Heritage in Asia and the Pacificc|last1=Pham|first1=Charlotte Minh-Hà L.|date=2012|publisher=UNESCO|isbn=978-92-9223-414-0|chapter=Unit 14: Asian Shipbuilding (Training Manual for the UNESCO Foundation Course on the protection and management of the Underwater Cultural Heritage)}}</ref>{{rp|20}} dan jong China Selatan yang dikembangkan pada dinasti Song (960–1279 masehi) berdasarkan reka bentuk kapal Nusantara yang telah berdagang dengan dinasti Han Timur sejak abad ke-2 masehi.<ref name=":8">Shaffer, Lynda Norene (1996). ''Maritime Southeast Asia to 1500.'' M.E. Sharpe.</ref>{{rp|12-13}} Mereka terus berkembang dalam dinasti kemudian, dan kebanyakannya digunakan oleh pedagang Cina di seluruh Asia Tenggara. Layar jong yang serupa juga diterima pakai oleh negara Asia Timur yang lain, terutamanya Jepun di mana kapal jong digunakan sebagai kapal dagang untuk berdagang barangan dengan China dan [[Kapal meterai merah|Asia Tenggara]]. Mereka ditemui, dan dalam jumlah yang lebih sedikit masih ditemui, di seluruh Asia Tenggara, India, dan di China.<ref>Crossley, Pamela Kyle, Daniel R. Headrick, Steven W. Hirsch, Lyman L. Johnson, and David Northrup. "Song Dynasty." ''The Earth and Its Peoples''. By Richard W. Bulliet. 4th ed. Boston: Houghton Mifflin, 2008. 279–80. Print.</ref> == Etimologi == Terdapat perselisihan pandangan sama ada perkataan "jong" atau "jung" ini menyerap dari bahasa Cina mahupun bahasa Jawa.<ref name=":132" />{{rp|60}} Jika ia mengikut bahasa Cina, ''jong'' atau ''jung'' dapat berasal dari kata Tionghoa untuk "kapal" iaitu 船 ''chuán'' atau 舟 ''zhōu''.<ref name=":5">Coelho, P. (2002). Collins Compact Dictionary. HarperCollins. p. 483. ISBN 0-00-710984-9</ref><ref>{{citation|title=Junk|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=junk|publisher=Online Etymology Dictionary}}.</ref><ref>{{cite web |url=http://www.zdic.net/zd/zi/ZdicE8Zdic89Zdic9A.htm |title=字典中 艚 字的解释 汉典 zdic.net |website=www.zdic.net |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20060910065502/http://www.zdic.net/zd/zi/ZdicE8Zdic89Zdic9A.htm |archive-date=2006-09-10}}</ref> Paul Pelliot dan Waruno Mahdi pula menolak asal ini<ref>Pelliot, P. (1933). Les grands voyages maritimes chinois au début du XVe siècle. ''T'oung Pao,'' ''30''(3/5), second series, 237-452. Retrieved from <nowiki>http://www.jstor.org/stable/4527050</nowiki></ref><ref name=":7">{{Cite book|title=Malay Words and Malay Things: Lexical Souvenirs from an Exotic Archipelago in German Publications Before 1700|last=Mahdi|first=Waruno|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|year=2007|isbn=9783447054928|location=|pages=}}</ref>{{rp|38}} di mana sebaliknya ia datang dari perkataan Jawa untuk kapal, iaitu "jong"<ref>{{Cite book|title=Old Javanese-English dictionary|last=Zoetmulder|first=P. J.|publisher=Martinus Nijhoff|year=1982|isbn=9024761786|location=The Hague|pages=}}</ref>{{rp|748}} dapat ditemukan dalam prasasti Jawa kuno seawal abad ke-9.<ref name=":132" />{{rp|60}} Kata ini masuk [[bahasa Melayu]] dan bahasa Cina pada abad ke-15, daftar catatan kata-kata China mengenalpasti ia sebagai kata bahasa Melayu<ref name=":132">{{Cite book|title=Charting the Shape of Early Modern Southeast Asia|last=Reid|first=Anthony|publisher=Silkworm Books|year=2000|isbn=9747551063|location=|pages=}}</ref>{{rp|60}} lalu mengukuhkan dakwaan ini.<ref name=":2">Manguin, Pierre-Yves (1993). Trading Ships of the South China Sea. ''Journal of the Economic and Social History of the Orient''. 253-280.</ref>{{rp|266}} [[Undang-undang Laut Melaka]], peraturan maritim yang dirangka oleh pemilik kapal Jawa di Melaka pada akhir abad ke-15,<ref>{{Cite book|title=Southeast Asia in the Age of Commerce 1450-1680. Volume Two: Expansion and Crisis|last=Reid|first=Anthony|date=1993|publisher=Yale University Press|location=New Haven dan London|url-status=live}}</ref>{{rp|39}} sering menggunakan kata ''jong'' untuk menyebut kapal pengangkut barang.<ref name=":132" />{{rp|60}} Asal kata "''junk''" dalam bahasa Inggeris, dapat ditelusuri ke kata Portugis "''junco''", yang diterjemahkan dari kata Arab j-n-k (جنك). Perkataan ini berasal dari fakta bahawa skrip Arab tidak dapat mewakili digraf "ng".<ref name=":72">{{Cite book|title=Malay Words and Malay Things: Lexical Souvenirs from an Exotic Archipelago in German Publications Before 1700|last=Mahdi|first=Waruno|publisher=Otto Harrassowitz Verlag|year=2007|isbn=9783447054928|location=|pages=}}</ref>{{rp|37}} Perkataan ini digunakan untuk merujuk kepada kapal-kapal Jawa / Melayu (jong) dan China (chuán), walaupun kapal-kapal itu sangat berbeza. Selepas lenyapnya jong pada abad ke-17, maksud perkataan "junk" (dan kata-kata serupa yang lain dalam bahasa Eropah), yang sehingga itu digunakan sebagai transkripsi perkataan "jong" dalam Bahasa Melayu dan Jawa, mengubah maksudnya hanya merujuk kepada kapal-kapal China sahaja.<ref name=":02">'The Vanishing Jong: Insular Southeast Asian Fleets in Trade and War (Fifteenth to Seventeenth Centuries)', in Anthony Reid (ed.), ''Southeast Asia in the Early Modern Era'' (Ithaca: Cornell University Press), 197-213.</ref>{{rp|204}}<ref name=":72" />{{rp|222}} Teknologi perkapalan China mempunyai sejarah yang panjang sejak Dinasti Han (220 SM–200 M), tetapi pada masa ini masih kapal sungai, bukan kapal laut. Untuk berlayar di lautan, orang China pada masa itu lebih suka menunggang kapal-kapal negara ''K'un-lun'', yang merujuk kepada Jawa atau Sumatra.<ref>{{Cite journal|last=Dick-Read|first=Robert|date=Julai 2006|title=Indonesia and Africa: questioning the origins of some of Africa’s most famous icons|url=|journal=The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa|volume=2|pages=23-45|via=}}</ref>{{rp|27, 29}} Orang-orang Nusantara biasanya merujuk kepada kapal-kapal besar China sebagai "wangkang", manakala yang kecil sebagai "top".<ref name="Apilan22">{{Cite book|title=A Descriptive Dictionary of the Indian Islands and Adjacent Countries|last=Crawfurd|first=John|publisher=Bradbury and Evans|year=1856|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{rp|193}} Terdapat juga istilah dalam bahasa Melayu iaitu "cunea", "cunia", dan "cunya" yang berasal dari dialek China Amoy 船 仔 (tsûn-á), yang merujuk kepada kapal China berpanjang 10–20 m.<ref>{{Cite book|title=Budaya bahari|last=Pramono|first=Djoko|publisher=Gramedia Pustaka Utama|year=2005|isbn=9789792213515|location=|pages=112|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite book|title=Loan-Words in Indonesian and Malay|last=Jones|first=Russel|publisher=Yayasan Pustaka Obor Indonesia|year=2007|isbn=|location=|pages=51|url-status=live}}</ref> == Perkembangan == === Abad ke-2 (dinasti Han) === [[Fail:Situs civitatis Bantam et Navium Insulae Iauae delineatio.jpg|thumb|Ilustrasi jong, kapal perdagangan Jawa yang besar, wujud sehingga abad ke-17 M. Ditunjukkan dengan ciri layar tanja Austronesia Asia Tenggara. Kapal-kapal seperti ini menjadi asas kapal-kapal Cina Selatan.]] Perkapalan maritim China tidak wujud sehingga akhir dinasti Song,<ref name="Heng">{{cite journal |last1=Heng |first1=Derek |title=Ships, Shipwrecks, and Archaeological Recoveries as Sources of Southeast Asian History |journal=Oxford Research Encyclopedia of Asian History |date=2019 |pages=1-29 |doi=10.1093/acrefore/9780190277727.013.97 |url=https://www.academia.edu/38930786/Ships_Shipwrecks_and_Archaeological_Recoveries_as_Sources_of_Southeast_Asian_History_Ships_Shipwrecks_and_Archaeological_Recoveries_as_Sources_of_Southeast_Asian_History?email_work_card=title}}</ref>{{rp|7}} sebelum itu kapal mereka adalah perahu sungai.<ref name="Pham" />{{rp|20}} Namun, kapal dagang besar Austronesia yang berlabuh di pelabuhan China dengan empat layar telah direkodkan oleh para sarjana seawal Dinasti Han (206 SM – 220 M). Mereka dipanggil ''kunlun bo'' atau ''kunlun po'' (崑崙舶, lit. "kapal orang Kunlun berkulit gelap"). Mereka dinaiki oleh jemaah Cina Buddha untuk perjalanan ke India Selatan dan Sri Lanka.<ref name="Kang">{{cite journal |last1=Kang |first1=Heejung |title=Kunlun and Kunlun Slaves as Buddhists in the Eyes of the Tang Chinese |journal=Kemanusiaan |date=2015 |volume=22 |issue=1 |pages=27–52 |url=http://web.usm.my/kajh/vol22_1_2015/KAJH%2022(1)%20Art%202%20(27-52)%20(1).pdf}}</ref><ref>{{Cite book|title=The Phantom Voyagers: Evidence of Indonesian Settlement in Africa in Ancient Times|last=Dick-Read|first=Robert|publisher=Thurlton|year=2005|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{rp|34-36}} Buku abad ke-3 Perkara Aneh di Selatan (南 州 異物 志) oleh Wan Chen (萬 震) menerangkan kapal yang mampu membawa 600–700 orang bersama-sama dengan lebih dari 10,000 hu (斛) kargo (250–1000 tan mengikut pelbagai tafsiran<ref name=":6">{{Cite journal|last=Manguin|first=Pierre-Yves|date=September 1980|year=|title=The Southeast Asian Ship: An Historical Approach|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=11|issue=|pages=266-276}}</ref>{{Rp|275}}—600 tan berat mati menurut Manguin).<ref name=":22">Manguin, Pierre-Yves (1993). Trading Ships of the South China Sea. ''Journal of the Economic and Social History of the Orient''. 253-280.</ref>{{Rp|262}} Kapal-kapal ini berasal dari K'un-lun.<ref group="catatan">Makna K'un-lun berbeza mengikut konteks dan tahun penggunaannya. Dalam kes ini dia merujuk kepada penduduk Asia Tenggara.</ref> Kapal-kapal itu disebut [[K'un-lun po]] (atau K'un-lun bo), panjangnya lebih dari 50 meter dan memiliki [[lambung bebas]] 5.2–7.8 meter.<ref group="catatan">Dalam skrip asal, panjang kapal ditulis sebagai 20 ''chang'' atau lebih dan badan bebas ialah 2-3 ''chang''. Di sini 1 ''chang'' (atau ''zhang'') diambil sebagai 2.6 meter.</ref> Apabila dilihat dari atas, mereka menyerupai galeri tertutup.<ref name=":112">{{Cite journal|last=Christie|first=Anthony|date=1957|title=An Obscure Passage from the "Periplus: ΚΟΛΑΝΔΙΟϕΩΝΤΑ ΤΑ ΜΕΓΙΣΤΑ"|url=|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London|volume=19|pages=345-353|via=JSTOR}}</ref>{{rp|347}} Wan Chen menerangkan reka bentuk layar kapal seperti berikut:<blockquote>Orang-orang di luar penghalang, mengikut saiz kapal, kadang-kadang memasang (sehingga sebanyak) empat layar yang mereka bawa berturut-turut dari haluan ke buritan. (...) Keempat-empat layar kapal itu tidak menghadap ke depan secara langsung tetapi diatur secara condong supaya semuanya dapat diperbaiki ke arah yang sama untuk menerima angin. Layar-layar yang berada di belakang paling banyak menerima tekanan angin. Jika sedang badai, para pelaut mengurangkan atau membesarkan permukaan layar sesuai dengan keadaan. Layar serong ini membolehkan layar menerima angin dari satu sama lain, mengelakkan kebimbangan yang berlaku apabila ia mempunyai tiang tinggi. Dengan demikian kapal-kapal ini belayar tanpa mengelak angin kencang dan ombak besar, dengan itu mereka dapat mencapai kelajuan tinggi.<ref>"''Strange Things of the South''", Wan Chen, dari Robert Temple</ref><ref name=":22" />{{rp|262}}</blockquote> Kapal jong Cina Selatan berasaskan kapal-kapal Austronesia yang mempunyai lunas dan berbilang papan (dikenali sebagai ''po'' oleh orang Cina, dari ''prau'' Jawa atau ''perahu'' Melayu—bererti kapal besar).<ref name=":3">Manguin, Pierre-Yves. 2012. “Asian ship-building traditions in the Indian Ocean at the dawn of European expansion”, in: Om Prakash and D. P. Chattopadhyaya (eds), ''History of science, philosophy, and culture in Indian Civilization'', Volume III, part 7: The trading world of the Indian Ocean, 1500-1800, pp. 597-629. Delhi, Chennai, Chandigarh: Pearson.</ref>{{rp|613}}<ref>{{Cite journal|last=Rafiek|first=M.|date=December 2011|title=Ships and Boats in the Story of King Banjar: Semantic Studies|url=|journal=Borneo Research Journal|volume=5|pages=187-200|via=}}</ref>{{rp|193}}<ref>{{Cite book|last=Sunyoto|first=Agus|year=2017|url=https://archive.org/details/atlaswalisongo/page/n43/mode/2up?q=kun-lun|title=Atlas Walisongo|location=South Tangerang|publisher=Pustaka IIMaN}}</ref>{{rp|21}} Kapal jong Cina Selatan menunjukkan ciri-ciri kapal Austronesia: badan kapal berbentuk V, dua hujung dengan lunas, dan menggunakan kayu asal tropika. Ini berbeza dengan jong Cina utara, yang dibangunkan daripada bot sungai yang dasar rata.<ref name="Pham" />{{rp|20-21}} Kapal-kapal Cina utara mempunyai dasar yang rata, tanpa lunas, tiada bingkai (hanya sekat kedap air), buritan dan batang transom, dan akan dibina daripada kayu pain atau cemara, dan akan mempunyai papannya diikat dengan paku atau pengapit besi .<ref name=":2" />{{rp|613}} === Dinasti Sui hingga kebangkitan dinasti Song (abad ke-7–abad ke-10) === Pada 683 M, mahkamah Tang menghantar utusan ke Srivijaya, yang nampaknya telah dilakukan di kapal asing.<ref name=":4">{{Cite journal |last=Flecker |first=Michael |date=August 2015 |title=Early Voyaging in the South China Sea: Implications on Territorial Claims |journal=Nalanda-Sriwijaya Center Working Paper Series |volume=19 |pages=1-53}}</ref>{{rp|22}} Wang Gungwu menyatakan bahawa tidak ada rekod dari era Dinasti Tang yang menyebut jung China digunakan untuk berdagang dengan negara-negara Selatan (Nanhai).<ref name=":Gungwu5">{{Cite journal |last=Gungwu |first=Wang |date=1958 |title=The Nanhai Trade: the early History of the Chinese Trade in the South China Sea |journal=Journal of the Malayan Branch of the Royal Asiatic Society XXXI/2 |volume=182 |issue=3 |pages=3-135}}</ref>{{rp|107}} Wang juga menyatakan bahawa kapal yang digunakan oleh jemaah haji dan pengembara China adalah kapal K'un-lun atau kapal India.<ref name=":5" />{{rp|73, 103}} ===Abad ke-10–13 (Dinasti Song)=== {{Main|Kapal Quanzhou}}Dinasti perdagangan [[Dinasti Song|Song]] membangunkan jong pertama berdasarkan kapal Asia Tenggara. Menjelang zaman ini mereka juga telah menggunakan layar jong Austronesia.<ref name=":8" />{{rp|12–13}} Hanya pada 989 Masihi mahkamah Song membenarkan kapal China berdagang ke luar negara.<ref name=":4" />{{rp|21}} Kapal-kapal Song, baik perdagangan dan tentera, menjadi tulang belakang tentera laut dinasti Yuan berikut. Khususnya [[serangan Mongol terhadap Jepun]] (1274–84), serta [[Serangan Mongol ke atas Jawa|serangan Mongol ke Jawa]] (kedua-duanya gagal), pada dasarnya bergantung pada keupayaan tentera laut Song yang diperoleh baru-baru ini. Worcester menganggarkan bahawa jung dinasti Yuan adalah 11&nbsp;m (36&nbsp;kaki) dalam lebar dan lebih 30&nbsp;m (100&nbsp;kaki) panjang. Secara umumnya mereka tidak mempunyai lunas, tiang batang, atau tiang linggi buritan. Mereka memang mempunyai papan tengah, dan sekat kedap air untuk menguatkan badan kapal, yang menambah berat badan. Penggalian lanjut menunjukkan bahawa jenis kapal ini adalah perkara biasa pada abad ke-13.<ref>{{Cite book|title=The Junks and Sampans of the Yangtze, A Study in Chinese Nautical Research, Volume I: Introduction; and Craft of the Estuary and Shanghai Area|last=Worcester|first=G. R. G.|publisher=Order of the Inspector General of Customs|year=1947|location=Shanghai}}</ref>{{rp|22}}<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=bMt3BgAAQBAJ&pg=PA20|page=120|title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300–1800|author=John Miksic|publisher=NUS Press|year=2013|isbn=978-9971695743}}</ref>{{rp|102}} Dengan menggunakan nisbah antara bilangan tentera dan kapal, Nugroho menyimpulkan bahawa setiap kapal boleh membawa kapasiti maksimum 30 atau 31 orang,<ref>{{Cite book|title=Majapahit Peradaban Maritim|last=Nugroho|first=Irawan Djoko|publisher=Suluh Nuswantara Bakti|year=2011|isbn=978-602-9346-00-8|location=Jakarta}}</ref>{{rp|128}} manakala menggunakan data yang dibentangkan oleh John Man akan menghasilkan kapasiti 29–44 orang setiap kapal.<ref>{{Cite book|title=Kublai Khan: The Mongol King Who Remade China|last=Man|first=John|publisher=Random House|year=2012|isbn=9781446486153|location=Reading}}</ref>{{rp|306}} David Bade menganggarkan kapasiti 20 hingga 50 orang setiap kapal semasa serangan ke Jawa.<ref>{{cite book |last=Bade |first=David W. |title=Of Palm Wine, Women and War: The Mongolian Naval Expedition to Java in the 13th Century |year=2013 |publisher=Institute of Southeast Asian Studies |location=Singapore }}</ref>{{rp|46}} ===Abad ke-14 (dinasti Yuan)=== Kapal dinasti Yuan menjalankan tradisi Song, tentera laut Yuan pada asasnya adalah tentera laut Song.<ref>Lo, 2012: 246</ref> Kedua-dua Song dan Yuan menggunakan jung perdagangan yang besar. Kapal-kapal besar (sehingga 5,000 liao atau 1520–1860 tan beban) akan membawa 500–600 orang, dan kelas kedua (1,000–2,000 liao) akan membawa 200–300 orang.<ref name="Wake, 2004: 75">Wake, 2004: 75.</ref> Tidak seperti kapal harta karun Ming, jung besar Song dan Yuan digerakkan oleh dayung, dan membawanya dengan kapal yang lebih kecil, mungkin untuk alat bantu bergerak.<ref>Wake, 1997: 57, 67.</ref> Jong terbesar (5,000 liao) mungkin mempunyai panjang badan dua kali ganda daripada kapal Quanzhou (1,000 liao),<ref>Wake, 1997: 66-67.</ref> iaitu 68 m.<ref name="Wake, 2004: 75"/> Dimensi besar kapal China pada zaman Pertengahan diterangkan dalam sumber China, dan disahkan oleh pengembara Barat ke Timur, seperti Marco Polo, Ibn Battuta dan Niccolò da Conti. Menurut Ibn Battuta, yang melawat China pada tahun 1347:<blockquote>…Kami berhenti di pelabuhan Calicut, yang pada masa itu terdapat tiga belas kapal Cina, dan turun. Perjalanan di Laut China dilakukan dengan kapal China sahaja, jadi kami akan menerangkan pengaturan mereka. Kapal Cina ada tiga jenis; kapal besar dipanggil ''chunk'' (jung), saiz sederhana dipanggil ''zaw'' (''dhow'') dan yang kecil ''kakam''. Kapal-kapal besar mempunyai apa-apa dari dua belas hingga tiga layar, yang diperbuat daripada batang buluh yang dianyam menjadi tikar. Mereka tidak pernah diturunkan, tetapi berpusing mengikut arah angin; pada sauh mereka dibiarkan terapung ditiup angin. Sebuah kapal membawa pelengkap seribu orang, enam ratus daripadanya adalah kelasi dan empat ratus orang bersenjata, termasuk pemanah, lelaki dengan perisai dan busur silang, yang melontar nafta. Tiga yang lebih kecil, "separuh", "ketiga" dan "suku", mengiringi setiap kapal besar. Kapal-kapal ini dibina di bandar Zaytun (atau Zaitun; Quanzhou hari ini; 刺桐) dan Sin-Kalan. Kapal itu mempunyai empat dek dan mengandungi bilik, kabin dan salun untuk pedagang; kabin mempunyai ruang dan tandas, dan boleh dikunci oleh penghuninya. Inilah cara mereka dibuat; dua (selari) dinding kayu yang sangat tebal (''planking'') dinaikkan dan merentasi ruang di antara mereka diletakkan papan yang sangat tebal (''bulkhead'') yang diikat secara membujur dan melintang dengan menggunakan paku besar, setiap tiga ela panjangnya. Apabila tembok-tembok ini telah dibina, dek bawah dipasang dan kapal dilancarkan sebelum kerja-kerja atas selesai.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=gUt7CgAAQBAJ&q=We+stopped+in+the+port+of+Calicut%2C+in+which+there+were+at+the+time+thirteen+Chinese+vessels%2C+and+disembarked.+On+the+China+Sea+traveling+is+done+in+Ch&pg=PA238|title = Buddhism, Diplomacy, and Trade: The Realignment of India–China Relations, 600–1400|isbn = 9781442254732|last1 = Sen|first1 = Tansen|date = 11 September 2015}}</ref> - [[Ibn Battuta]]</blockquote> ===Abad ke-15–17 (Dinasti Ming)=== ====Ekspedisi Zheng He==== {{Main|Kapal harta China}} [[File:Longjiang junk ship.JPG|thumb|Jong bertiang empat besar dari limbungan Longjiang, limbungan yang sama yang membina kapal harta karun China.]] Jong terbesar yang pernah dibina mungkin adalah milik Laksamana Zheng He, untuk ekspedisinya di Lautan Hindi (1405 hingga 1433), walaupun ini dipertikaikan kerana tiada rekod kontemporari tentang saiz kapal Zheng He diketahui. Sebaliknya dimensi yang ada adalah berdasarkan Sanbao Taijian Xia Xiyang Ji Tongsu Yanyi (1597), versi romantik pelayaran yang ditulis oleh Luo Maodeng hampir dua abad kemudian.{{sfn|Dreyer|2007|p=104}} Novel Maodeng menggambarkan kapal Zheng He seperti berikut: * ''Kapal harta karun'', digunakan oleh komander armada dan timbalannya (Jong bertiang sembilan, yang didakwa oleh Ming Shi sebagai kira-kira 420 kaki panjang dan 180 kaki lebar). * ''Kapal kuda'', membawa barangan ufti dan bahan pembaikan untuk armada (Jong lapan tiang, panjang kira-kira 340 kaki dan lebar 140 kaki) * ''Kapal bekalan'', mengandungi makanan ruji untuk anak kapal (Jong tujuh tiang, kira-kira 260 kaki panjang dan 115 kaki lebar). * ''Kapal pengangkutan tentera'' (Jong enam tiang, kira-kira 220 kaki panjang dan 83 kaki lebar). * ''Kapal perang Fuchuan'' (Jong lima tiang, kira-kira 165 kaki panjang). * ''Perahu peronda'' (kapal berdayung lapan, kira-kira 120 kaki panjang). * ''Kapal tangki air'', dengan bekalan air tawar selama 1 bulan. Louise Levathes mencadangkan bahawa panjang sebenar kapal harta karun terbesar mungkin antara {{convert|390|-|408|ft|m|sigfig=3}} panjang dan {{convert|160|-|166|ft|m }} luas.<ref>Levathes, Louise (1996). ''When China Ruled the Seas: The Treasure Fleet of the Dragon Throne, 1405-1433''. New York : Oxford University Press. p.80</ref> Sarjana moden telah berhujah atas alasan kejuruteraan bahawa adalah sangat tidak mungkin bahawa kapal Zheng He adalah 450&nbsp;kaki panjangnya,<ref>Church, Sally K. (2005), [http://contacthistory.com/wp-content/uploads/2017/12/monumenta_serica.pdf "Zheng He: An Investigation into the Plausibility of 450-ft Treasure Ships"], Monumenta Serica Institute, 53: 1–43</ref>{{Rp|1–4, 38}} Guan Jincheng (1947) mencadangkan saiz yang lebih sederhana iaitu 20 zhang panjang dengan 2.4 zhang lebar (204&nbsp;kaki kali 25.5&nbsp;kaki atau 62.2 m kali 7.8 m)<ref>"''Zheng He xia Xiyang de chuan''” 鄭和下西洋的船, Dongfang zazhi 東方雜誌 43 (1947) 1, pp. 47-51, reprinted in ''Zheng He yanjiu ziliao huibian'' 鄭和研究資料匯編 (1985), pp. 268-272.</ref> manakala Xin Yuan'ou (2002) meletakkannya sebagai 61–76 m (200–250&nbsp;kaki) panjang.<ref name="Xin Yuanou 2002, p.8">{{cite book|author=Xin Yuan'ou|title=Guanyu Zheng He baochuan chidu de jishu fenxi|year=2002|location=Shanghai|page=8|trans-title=A Technical Analysis of the Size of Zheng He's Ships}}</ref> Berbanding dengan rekod Ming yang lain, orang Cina nampaknya telah membesar-besarkan dimensi mereka. Kapal [[East Indiaman|East Indiamen]] dan [[geliung]] Eropah dikatakan 30, 40, 50, dan 60 ''zhang'' (90, 120, 150, dan 180 m). Hanya pada pertengahan hingga akhir abad ke-19, panjang kapal kayu barat terbesar itu mula melebihi 100 meter, malah ini dilakukan dengan menggunakan alat industri moden dan bahagian besi.<ref>{{citation|last=Naiming|first=Pang|year=2016|title=船坚炮利：一个明代已有的欧洲印象 (Ship and Guns: An Existing European Impression of the Ming Dynasty)|journal=史学月刊 (History Monthly)|volume=2|pages=51-65}}</ref>{{Rp|54-55}}<ref>{{Cite web|last=Dandan|first=Chuan|date=2017|title=为什么郑和时期宝船体积庞大，后期明朝军舰再无如此规模的战船？(Why did the treasure ship of Zheng He's period be huge, and there was no warship of this size in the later Ming Dynasty?)|url=https://www.zhihu.com/question/35256448|archive-url=https://web.archive.org/web/20210312095257/https://www.zhihu.com/question/35256448|archive-date=12 March 2021}}</ref> ==== Larangan laut ==== {{Main|Haijin}} Dari pertengahan abad ke-15 hingga awal abad ke-16, semua perdagangan maritim Cina diharamkan di bawah Dinasti Ming. Pengetahuan perkapalan dan pembinaan kapal yang diperoleh semasa dinasti Song dan Yuan beransur-ansur menurun dalam tempoh ini.<ref name="Heng"/> === Abad ke 20 === Pada tahun 1938, E. Allen Petersen melarikan diri memajukan tentera Jepun dengan belayar 36-kaki (11 m) jong, ''Hummel Hummel'', dari Shanghai ke California dengan isterinya Tani dan dua Putih Rusia (Tsar pengikut setia). Pada tahun 1939, Richard Halliburton telah hilang di laut dengan anak-anak saat berlayar dibina khas jong, ''Naga Laut'', dari Hong Kong ke Pameran Dunia di San Francisco. Di tahun 1959 sekumpulan pemuda dari Catalonia dipimpin oleh Jose Maria Tey berlayar dari Hong Kong ke Barcelona pada jong bernama ''Rubia''. Selepas mereka berjaya perjalanan jong ini telah berlabuh sebagai tarikan pelancong di salah satu akhir Barcelona harbor, dekat ke mana La Lines bertemu laut. Selama-lamanya tertambat bersama-sama dengan itu yang dikatakan pembinaan semula karavel Columbus "Santa Maria" pada tahun 1960-an dan sebahagian daripada tahun 1970-an.<ref>Jose Maria Tey, ''Hong Kong to Barcelona in the Junk "Rubia"'', George G. Harrap & Co. Ltd, London 1962</ref> == Lihat juga == {{Commons category|Junk (ship)}} * [[Jong Jawa]] == Rujukan == {{Reflist|2}} {{Sailing vessels and rigs}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Jenis kapal]] [[Kategori:Kapal layar]] {{tunas}} 1dlivjmqiwecyzx7hwq5juc715xipdy 0 169879 5650957 5637458 2022-08-22T09:57:26Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} [[Image:Sunday roast - roast beef 1.jpg|thumb|300px|[[Daging panggang Ahad]] terdiri daripada [[daging lembu panggang]], [[kentang]] panggang, sayur, dan [[puding Yorkshire]].]] '''Pemanggangan''' ({{Jawi|ڤمڠݢڠن}}) ialah kaedah memasak yang menggunakan [[haba]] kering, baik menerusi nyala api terbuka, [[ketuhar]], mahupun sumber haba yang lain (''panggang'' ({{script|Arab|ڤمڠݢڠ}}), ''memanggang'' {{script|Arab|ممڠݢڠ}}). Ia biasanya menghasilkan [[karamelisasi]] atau [[Tindak balas Maillard|pemerangan Maillard]] pada permukaan makanan, dengan itu dianggap sebagai penambahan rasa. [[Daging]] serta kebanyakan [[Sayur-sayuran berubi|sayur berubi dan sayur umbisi]] boleh dipanggang. Daging, khususnya [[daging merah]], yang dimasak dengan cara ini dikenali sebagai '''daging panggang'''. ==Kaedah== [[Image:16-alimenti, arrosto,Taccuino Sanitatis, Casanatense 4182..jpg|thumb|right|Pemanggangan, [[manuskrip berilustrasi]] Zaman Pertengahan ([[Tacuina sanitatis]] casanatensis abad ke-14)]] Makanan untuk dipanggang dimasukkan ke dalam [[Perkakas memasak dan perkakas membakar|talam bakar jeluk]] lalu diletakkan di atas rak atau, bagi tujuan memastikan haba yang sama rata, diputarkan dengan menggunakan [[Pencucuk (alat bantu memasak)|pencucuk]] atau ''[[rotisserie]]''. Semasa memanggang dengan menggunakan [[ketuhar]], udara panas diedarkan supaya mengelilingi daging demi memasak semua sisi dengan sama rata. Terdapat banyak teori untuk memanggang daging secara betul, dengan setiap kaedah sesuai bagi keadaan-keadaan yang tertentu: * '''Pemasakan suhu rendah''': Ketuhar bersuhu rendah (95°C - 160°C atau 200°F - 325°F) adalah terbaik untuk memasak potongan daging yang besar atau memasak [[ayam]] dan [[ayam belanda]]. Manfaat memanggang sesuatu makanan dengan perlahan adalah bahawa kehilangan lembapan adalah kurang dan hasilnya lebih lembut. Pada suhu yang lebih tinggi (melebihi 200°C atau 400°F), air di dalam daging hilang pada kadar yang tinggi. * '''Pemasakan suhu tinggi''': Memasak pada suhu tinggi bermanfaat jika potongan daging (misalnya [[filet mignon]], dan [[loin siat]]) adalah cukup kecil untuk dimasak sebelum jusnya hilang. * '''Gabungan kedua-dua kaedah di atas''': Kaedah gabungan menggunakan haba tinggi, baik pada permulaan mahupun pada akhir proses memasak, dengan kebanyakan masa memasak dilakukan pada suhu yang rendah. Kaedah ini menghasilkan tekstur dan lapisan perang keemasan yang diingini oleh banyak orang di samping mengekalkan lebih banyak lembapan berbanding dengan hanya memasak pada suhu tinggi sahaja. Bagaimanapun, hasilnya tidak selembap dengan hasil daripada memasaknya pada suhu rendah sahaja. [[Melayur]] daging dan kemudian merendahkan suhu juga bermanfaat jika lapisan gelap serta rasa berkaramel diingini. Tujuan kesemuanya adalah untuk mengekalkan sebanyak lembapan yang mungkin di samping memberikan tekstur dan warna yang diingini. Semasa memanggang, [[mentega]], [[lemak babi]], atau [[minyak masak]] seringnya [[Penyimbahan (memasak)|disimbahkan]] pada permukaannya daging dan sayur untuk mengurangkan kehilangan lembapan menerusi [[penyejatan]]. Baru-baru ini, beg ketuhar plastik semakin popular untuk memanggang daging. Beg itu dapat mengurangkan masa memasak serta juga kehilangan lembapan semasa memanggang, akan tetapi ia menjejaskan pengembangan rasa daripada pemerangan Maillard. Meskipun demikian, penggunaannya untuk memanggang [[ayam belanda]] amat popular.<ref>{{cite|url=http://www.norbest.com/turkey_tips.aspx?lid=330|title=Cooking Perfect Turkey|author=Norbest|accessdate=2009-05-28}}</ref> Sehingga akhir [[abad ke-19]], memanggang dengan haba kering di dalam ketuhar dikenali sebagai "membakar". Perkataan "memanggang" pada asalnya membawa pengertian memutarkan daging atau burung pada pencucuk di hadapan api. Ia merupakan bentuk memasak tertua yang diketahui. Kaedah memanggang tradisional terdiri hanya daripada membakar dan memasak di atas nyala api terbuka atau berhampiran dengan api itu. [[Penggrilan]] biasanya tidak dianggap sebagai pemanggangan daripada segi teknik di negara-negara bertuturan [[bahasa Inggeris]] kerana ia menggunakan gril (besi pemanggang). Sebaliknya, [[penyalaian]] berbeza daripada pemanggangan kerana ia menggunakan suhu yang lebih rendah, selain daripada menggunakan asap terkawal. == Rujukan == {{Reflist}} {{cookbook}} == Pautan luar == * [http://www.roastingtimes.com/ Cooking times for roast meats.] {{Tunas-masakan}} {{Cooking Techniques}} [[Kategori:Teknik masakan]] [[Kategori:Istilah masakan]] [[nl:Roosteren (voedselbereiding)]] [[sv:stek]] [[vi:Nướng]] iiaaph783kslqucgo15dfeczoh0opx9 5650958 5650957 2022-08-22T09:57:38Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} [[Image:Sunday roast - roast beef 1.jpg|thumb|300px|[[Daging panggang Ahad]] terdiri daripada [[daging lembu panggang]], [[kentang]] panggang, sayur, dan [[puding Yorkshire]].]] '''Pemanggangan''' ({{Jawi|ڤمڠݢڠن}}) ialah kaedah memasak yang menggunakan [[haba]] kering, baik menerusi nyala api terbuka, [[ketuhar]], mahupun sumber haba yang lain (''panggang'' {{script|Arab|ڤمڠݢڠ}}), ''memanggang'' {{script|Arab|ممڠݢڠ}}). Ia biasanya menghasilkan [[karamelisasi]] atau [[Tindak balas Maillard|pemerangan Maillard]] pada permukaan makanan, dengan itu dianggap sebagai penambahan rasa. [[Daging]] serta kebanyakan [[Sayur-sayuran berubi|sayur berubi dan sayur umbisi]] boleh dipanggang. Daging, khususnya [[daging merah]], yang dimasak dengan cara ini dikenali sebagai '''daging panggang'''. ==Kaedah== [[Image:16-alimenti, arrosto,Taccuino Sanitatis, Casanatense 4182..jpg|thumb|right|Pemanggangan, [[manuskrip berilustrasi]] Zaman Pertengahan ([[Tacuina sanitatis]] casanatensis abad ke-14)]] Makanan untuk dipanggang dimasukkan ke dalam [[Perkakas memasak dan perkakas membakar|talam bakar jeluk]] lalu diletakkan di atas rak atau, bagi tujuan memastikan haba yang sama rata, diputarkan dengan menggunakan [[Pencucuk (alat bantu memasak)|pencucuk]] atau ''[[rotisserie]]''. Semasa memanggang dengan menggunakan [[ketuhar]], udara panas diedarkan supaya mengelilingi daging demi memasak semua sisi dengan sama rata. Terdapat banyak teori untuk memanggang daging secara betul, dengan setiap kaedah sesuai bagi keadaan-keadaan yang tertentu: * '''Pemasakan suhu rendah''': Ketuhar bersuhu rendah (95°C - 160°C atau 200°F - 325°F) adalah terbaik untuk memasak potongan daging yang besar atau memasak [[ayam]] dan [[ayam belanda]]. Manfaat memanggang sesuatu makanan dengan perlahan adalah bahawa kehilangan lembapan adalah kurang dan hasilnya lebih lembut. Pada suhu yang lebih tinggi (melebihi 200°C atau 400°F), air di dalam daging hilang pada kadar yang tinggi. * '''Pemasakan suhu tinggi''': Memasak pada suhu tinggi bermanfaat jika potongan daging (misalnya [[filet mignon]], dan [[loin siat]]) adalah cukup kecil untuk dimasak sebelum jusnya hilang. * '''Gabungan kedua-dua kaedah di atas''': Kaedah gabungan menggunakan haba tinggi, baik pada permulaan mahupun pada akhir proses memasak, dengan kebanyakan masa memasak dilakukan pada suhu yang rendah. Kaedah ini menghasilkan tekstur dan lapisan perang keemasan yang diingini oleh banyak orang di samping mengekalkan lebih banyak lembapan berbanding dengan hanya memasak pada suhu tinggi sahaja. Bagaimanapun, hasilnya tidak selembap dengan hasil daripada memasaknya pada suhu rendah sahaja. [[Melayur]] daging dan kemudian merendahkan suhu juga bermanfaat jika lapisan gelap serta rasa berkaramel diingini. Tujuan kesemuanya adalah untuk mengekalkan sebanyak lembapan yang mungkin di samping memberikan tekstur dan warna yang diingini. Semasa memanggang, [[mentega]], [[lemak babi]], atau [[minyak masak]] seringnya [[Penyimbahan (memasak)|disimbahkan]] pada permukaannya daging dan sayur untuk mengurangkan kehilangan lembapan menerusi [[penyejatan]]. Baru-baru ini, beg ketuhar plastik semakin popular untuk memanggang daging. Beg itu dapat mengurangkan masa memasak serta juga kehilangan lembapan semasa memanggang, akan tetapi ia menjejaskan pengembangan rasa daripada pemerangan Maillard. Meskipun demikian, penggunaannya untuk memanggang [[ayam belanda]] amat popular.<ref>{{cite|url=http://www.norbest.com/turkey_tips.aspx?lid=330|title=Cooking Perfect Turkey|author=Norbest|accessdate=2009-05-28}}</ref> Sehingga akhir [[abad ke-19]], memanggang dengan haba kering di dalam ketuhar dikenali sebagai "membakar". Perkataan "memanggang" pada asalnya membawa pengertian memutarkan daging atau burung pada pencucuk di hadapan api. Ia merupakan bentuk memasak tertua yang diketahui. Kaedah memanggang tradisional terdiri hanya daripada membakar dan memasak di atas nyala api terbuka atau berhampiran dengan api itu. [[Penggrilan]] biasanya tidak dianggap sebagai pemanggangan daripada segi teknik di negara-negara bertuturan [[bahasa Inggeris]] kerana ia menggunakan gril (besi pemanggang). Sebaliknya, [[penyalaian]] berbeza daripada pemanggangan kerana ia menggunakan suhu yang lebih rendah, selain daripada menggunakan asap terkawal. == Rujukan == {{Reflist}} {{cookbook}} == Pautan luar == * [http://www.roastingtimes.com/ Cooking times for roast meats.] {{Tunas-masakan}} {{Cooking Techniques}} [[Kategori:Teknik masakan]] [[Kategori:Istilah masakan]] [[nl:Roosteren (voedselbereiding)]] [[sv:stek]] [[vi:Nướng]] jjbhey5fafjq6tpainjovxyw82gafcw 5650959 5650958 2022-08-22T10:01:33Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} [[Image:Sunday roast - roast beef 1.jpg|thumb|300px|[[Daging panggang Ahad]] terdiri daripada [[daging lembu panggang]], [[kentang]] panggang, sayur, dan [[puding Yorkshire]].]] '''Pemanggangan''' ({{Jawi|ڤمڠݢڠن}}) ialah kaedah memasak yang menggunakan [[haba]] kering, baik menerusi nyala api terbuka, [[ketuhar]], mahupun sumber haba yang lain (''panggang'' {{script|Arab|ڤمڠݢڠ}}), ''memanggang'' {{script|Arab|ممڠݢڠ}}). Ia biasanya menghasilkan [[pengkaramelan]] atau [[Tindak balas Maillard|pemerangan Maillard]] pada permukaan makanan, dengan itu dianggap sebagai penambahan rasa. [[Daging]] serta kebanyakan [[Sayur-sayuran berubi|sayur berubi dan sayur umbisi]] boleh dipanggang. Daging, khususnya [[daging merah]], yang dimasak dengan cara ini dikenali sebagai '''daging panggang'''. ==Kaedah== [[Image:16-alimenti, arrosto,Taccuino Sanitatis, Casanatense 4182..jpg|thumb|right|Pemanggangan, [[manuskrip berilustrasi]] Zaman Pertengahan ([[Tacuina sanitatis]] casanatensis abad ke-14)]] Makanan untuk dipanggang dimasukkan ke dalam [[Perkakas memasak dan perkakas membakar|talam bakar jeluk]] lalu diletakkan di atas rak atau, bagi tujuan memastikan haba yang sama rata, diputarkan dengan menggunakan [[Pencucuk (alat bantu memasak)|pencucuk]] atau ''[[rotisserie]]''. Semasa memanggang dengan menggunakan [[ketuhar]], udara panas diedarkan supaya mengelilingi daging demi memasak semua sisi dengan sama rata. Terdapat banyak teori untuk memanggang daging secara betul, dengan setiap kaedah sesuai bagi keadaan-keadaan yang tertentu: * '''Pemasakan suhu rendah''': Ketuhar bersuhu rendah (95°C - 160°C atau 200°F - 325°F) adalah terbaik untuk memasak potongan daging yang besar atau memasak [[ayam]] dan [[ayam belanda]]. Manfaat memanggang sesuatu makanan dengan perlahan adalah bahawa kehilangan lembapan adalah kurang dan hasilnya lebih lembut. Pada suhu yang lebih tinggi (melebihi 200°C atau 400°F), air di dalam daging hilang pada kadar yang tinggi. * '''Pemasakan suhu tinggi''': Memasak pada suhu tinggi bermanfaat jika potongan daging (misalnya [[filet mignon]], dan [[loin siat]]) adalah cukup kecil untuk dimasak sebelum jusnya hilang. * '''Gabungan kedua-dua kaedah di atas''': Kaedah gabungan menggunakan haba tinggi, baik pada permulaan mahupun pada akhir proses memasak, dengan kebanyakan masa memasak dilakukan pada suhu yang rendah. Kaedah ini menghasilkan tekstur dan lapisan perang keemasan yang diingini oleh banyak orang di samping mengekalkan lebih banyak lembapan berbanding dengan hanya memasak pada suhu tinggi sahaja. Bagaimanapun, hasilnya tidak selembap dengan hasil daripada memasaknya pada suhu rendah sahaja. [[Melayur]] daging dan kemudian merendahkan suhu juga bermanfaat jika lapisan gelap serta rasa berkaramel diingini. Tujuan kesemuanya adalah untuk mengekalkan sebanyak lembapan yang mungkin di samping memberikan tekstur dan warna yang diingini. Semasa memanggang, [[mentega]], [[lemak babi]], atau [[minyak masak]] seringnya [[Penyimbahan (memasak)|disimbahkan]] pada permukaannya daging dan sayur untuk mengurangkan kehilangan lembapan menerusi [[penyejatan]]. Baru-baru ini, beg ketuhar plastik semakin popular untuk memanggang daging. Beg itu dapat mengurangkan masa memasak serta juga kehilangan lembapan semasa memanggang, akan tetapi ia menjejaskan pengembangan rasa daripada pemerangan Maillard. Meskipun demikian, penggunaannya untuk memanggang [[ayam belanda]] amat popular.<ref>{{cite|url=http://www.norbest.com/turkey_tips.aspx?lid=330|title=Cooking Perfect Turkey|author=Norbest|accessdate=2009-05-28}}</ref> Sehingga akhir [[abad ke-19]], memanggang dengan haba kering di dalam ketuhar dikenali sebagai "membakar". Perkataan "memanggang" pada asalnya membawa pengertian memutarkan daging atau burung pada pencucuk di hadapan api. Ia merupakan bentuk memasak tertua yang diketahui. Kaedah memanggang tradisional terdiri hanya daripada membakar dan memasak di atas nyala api terbuka atau berhampiran dengan api itu. [[Penggrilan]] biasanya tidak dianggap sebagai pemanggangan daripada segi teknik di negara-negara bertuturan [[bahasa Inggeris]] kerana ia menggunakan gril (besi pemanggang). Sebaliknya, [[penyalaian]] berbeza daripada pemanggangan kerana ia menggunakan suhu yang lebih rendah, selain daripada menggunakan asap terkawal. == Rujukan == {{Reflist}} {{cookbook}} == Pautan luar == * [http://www.roastingtimes.com/ Cooking times for roast meats.] {{Tunas masakan}} {{Cooking Techniques}} [[Kategori:Teknik masakan]] [[Kategori:Istilah masakan]] [[nl:Roosteren (voedselbereiding)]] [[sv:stek]] [[vi:Nướng]] b8xu49c6hufv05vfzy6dv3qj15b5h17 0 172597 5650985 5626320 2022-08-22T10:38:35Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki [[Imej:Rackham giant2.jpg|right|300px|thumb|Jack dan Raksasa pembunuh, lukisan karya Arthur Rackham]] Dalam mitologi dan legenda yang muncul dari berbagai belahan dunia, '''Raksasa''' ({{Jawi|رقساس}}) atau '''gergasi''' ({{Jawi|ݢرݢاسي}}) difahamkan sebagai makhluk yang menyerupai [[manusia]] atau [[haiwan]], namun berukuran lebih besar daripada ukuran normal manusia atau haiwan tersebut. Dongeng dan legenda menyatakan bahawa raksasa merupakan bangsa makhluk yang bodoh dan bengis, suka mengganggu dan memakan manusia, namun ada beberapa dongeng dan legenda yang menyatakan sebaliknya. Raksasa dianggap suatu ancaman kerana manusia tidak mampu menandingi ukuran serta tenaganya yang besar, namun tidak sedikit yang memberi gagasan tentang raksasa sebagai makhluk yang hidup berdampingan dengan manusia. == Etimologi == Kata berasal dari [[Bahasa Sanskrit]] ''Rakshasa'' रा॑क्षसः yang bermaksud kejam - ia juga kata warisan bersama perkataan "rakus". Rakshasa adalah suatu makhluk jahat yang tampil dalam [[mitologi Hindu]] lagi-lagi dalam [[sastera Hindu|sastera berkaitan]] yang ke dibawa Nusantara seperti [[Ramayana]] dan [[Mahābhārata]] dan kemudiannya diangkat dalam pertunjukan [[wayang]]. Dalam kosakata [[bahasa Melayu]] kini, “raksasa” turut digunakan sebagai istilah yang digunakan untuk menyebutkan sesuatu yang berukuran lebih besar daripada ukuran normal.<ref name="kamus">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0PV0NSjCdFAC&pg=PA445|title=A learner's comprehensive dictionary of Indonesian|last=Atmosumarto|first=Sutanto|publisher=Atma Stanton|year=2004|isbn=9780954682804|pages=445}}</ref> == Kelaziman dalam mitologi dan legenda == Raksasa sering muncul dalam kisah mitologi dan legenda sebagai makhluk yang berukuran besar dengan kekuatan yang menakjubkan. Dalam [[mitologi Yunani]] muncul karakter [[Gigantes]] dan [[Titan]], yang merupakan golongan tua dari Dewa-Dewi Yunani. Mereka tinggal di bawah tanah dan menyebabkan fenomena gempa bumi dan gunung berapi. Mitologi Yunani juga memunculkan [[Cyclop]], iaitu ras raksasa bermata satu. Kisahnya muncul dalam [[Odýsseia|The Odyssey]]. Dalam [[mitologi Hindu]] terdapat makhluk sejenis raksasa yang disebut [[Detya]], [[Yaksa]], [[Asura]], dan [[Rakshasa]]. Mereka semua adalah makhluk supernatural berkekuatan kecil. Sebahagian besar daripada mereka bertentangan dengan para [[Dewa (Hindu)|Dewa]] dan suka mengganggu manusia. Beberapa di antara mereka berwujud manusia dan disebut “''Manusyha Rakshasa''”. Sebagian dari mereka adalah pemuja [[Dewa (Hindu)|Dewa]] tertentu, namun setelah mereka mendapatkan anugerah, mereka menjadi takabur dan berangsur-angsur menjadi jahat. [[Mitologi Skandinavia]] memunculkan karakter [[Jotun]], salah satu dari makhluk [[supernatural]]. Ukuran mereka besar. Mereka tinggal di [[Jötunheimr]], salah satu cabang [[Yggdrasil]]. Sikap mereka bertentangan dengan para [[Æsir]] dan [[Vanir]] (Dewa-Dewi), namun kadang-kadang mereka menjalin hubungan dan menikah. Terdapat beberapa macam Raksasa (Jotun), seperti misalnya: Raksasa es (''hrímþursar''); Raksasa api (''eldjötnar''); dan Raksasa gunung (''bergrisar''). == Dalam kisah cereka == Raksasa muncul secara individual maupun kelompok dalam beberapa kisah fiksyen sebagai tokoh utama maupun karakter pendukung. Kisah-kisah yang memunculkan karakter raksasa adalah: Jack dan pohon kacang; Perjalanan Gulliver; Harry Potter; The Chronicles of Narnia; Robinhood dan Pangeran Aragon; Young Ronald; dll. Kisah [[Jack dan pohon kacang]] menawarkan gagasan bahwa raksasa merupakan bangsa makhluk yang bodoh, kejam, dan suka memakan daging manusia, terutama anak-anak. Kisah dengan tema seperti itu sudah populer dalam kisah-kisah fiksi fantasi. Kisah [[perjalanan Gulliver]] menawarkan pemikiran lain tentang raksasa. Gulliver diceritakan sebagai seorang manusia biasa. Namun ia terdampar di negeri antah berantah dimana semua penghuninya berukuran kecil, yang disebut [[liliput]]. Cerita itu memberi gagasan bahwa ukuran raksasa itu relatif, manusia boleh menjadi seorang raksasa atau sebaliknya, menjadi liliput. Dalam cerita rakyat di [[Eropah Barat]] dan [[Eropah Utara|Utara]], terdapat makhluk yang disebut [[Troll]] dan [[Ogre]] (membandingkan [[Oni (cerita rakyat)|Oni]]), sejenis monster yang berukuran besar dan wajahnya lebih buruk daripada manusia, namun ras mereka berbeda dengan raksasa. == Lihat juga == * [[Rakshasa (Hindu)|Rakshasa]] * [[Gigantes]] *[https://legend88.co Legend 88] * [[Titan]] * [[Jotun]] * [[Detya]] * [[Troll]] * [[Ogre]] == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == *[http://www.mysteriousworld.com/Journal/2003/Spring/Giants/ Dunia misteri: Raksasa di bumi] *[http://www.newanimal.org/tgiant.htm Legenda nyata tentang Raksasa dari berbagai penjuru dunia] *[http://www.youtube.com/watch?v=iTiqxXLjCi8&NR=1 Kerangka raksasa] *[http://knol.google.com/k/redazione-rivista-terre-di-confine/i-giganti/33rs3irbyfff4/8# ''Raksasa'']{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (italian) {{Kategori Commons|Giants}} [[Kategori:Makhluk dalam legenda]] [[Kategori:Tokoh fiktif]] [[ca:Gegant]] [[fr:Géants de Catalogne]] [[sv:Jätte]] [[th:ยักษ์]] dly5pbj3myyz1krhuz9r4kwms7gfxsn 5650986 5650985 2022-08-22T10:40:20Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki [[Imej:Rackham giant2.jpg|right|300px|thumb|Jack dan Raksasa pembunuh, lukisan karya Arthur Rackham]] Dalam mitologi dan legenda yang muncul dari berbagai belahan dunia, '''raksasa''' ({{Jawi|رقساس}}) atau '''gergasi''' ({{Jawi|ݢرݢاسي}}) difahamkan sebagai makhluk yang menyerupai [[manusia]] atau [[haiwan]], namun berukuran lebih besar daripada ukuran normal manusia atau haiwan tersebut. Dongeng dan legenda menyatakan bahawa raksasa merupakan bangsa makhluk yang bodoh dan bengis, suka mengganggu dan memakan manusia, namun ada beberapa dongeng dan legenda yang menyatakan sebaliknya. Raksasa dianggap suatu ancaman kerana manusia tidak mampu menandingi ukuran serta tenaganya yang besar, namun tidak sedikit yang memberi gagasan tentang raksasa sebagai makhluk yang hidup berdampingan dengan manusia. == Etimologi == Kata berasal dari [[Bahasa Sanskrit]] ''Rakshasa'' रा॑क्षसः yang bermaksud kejam - ia juga kata warisan bersama perkataan "rakus". Rakshasa adalah suatu makhluk jahat yang tampil dalam [[mitologi Hindu]] lagi-lagi dalam [[sastera Hindu|sastera berkaitan]] yang ke dibawa Nusantara seperti [[Ramayana]] dan [[Mahābhārata]] dan kemudiannya diangkat dalam pertunjukan [[wayang]]. Dalam kosakata [[bahasa Melayu]] kini, “raksasa” turut digunakan sebagai istilah yang digunakan untuk menyebutkan sesuatu yang berukuran lebih besar daripada ukuran normal.<ref name="kamus">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=0PV0NSjCdFAC&pg=PA445|title=A learner's comprehensive dictionary of Indonesian|last=Atmosumarto|first=Sutanto|publisher=Atma Stanton|year=2004|isbn=9780954682804|pages=445}}</ref> == Kelaziman dalam mitologi dan legenda == Raksasa sering muncul dalam kisah mitologi dan legenda sebagai makhluk yang berukuran besar dengan kekuatan yang menakjubkan. Dalam [[mitologi Yunani]] muncul karakter [[Gigantes]] dan [[Titan]], yang merupakan golongan tua dari Dewa-Dewi Yunani. Mereka tinggal di bawah tanah dan menyebabkan fenomena gempa bumi dan gunung berapi. Mitologi Yunani juga memunculkan [[Cyclop]], iaitu ras raksasa bermata satu. Kisahnya muncul dalam [[Odýsseia|The Odyssey]]. Dalam [[mitologi Hindu]] terdapat makhluk sejenis raksasa yang disebut [[Detya]], [[Yaksa]], [[Asura]], dan [[Rakshasa]]. Mereka semua adalah makhluk supernatural berkekuatan kecil. Sebahagian besar daripada mereka bertentangan dengan para [[Dewa (Hindu)|Dewa]] dan suka mengganggu manusia. Beberapa di antara mereka berwujud manusia dan disebut “''Manusyha Rakshasa''”. Sebagian dari mereka adalah pemuja [[Dewa (Hindu)|Dewa]] tertentu, namun setelah mereka mendapatkan anugerah, mereka menjadi takabur dan berangsur-angsur menjadi jahat. [[Mitologi Skandinavia]] memunculkan karakter [[Jotun]], salah satu dari makhluk [[supernatural]]. Ukuran mereka besar. Mereka tinggal di [[Jötunheimr]], salah satu cabang [[Yggdrasil]]. Sikap mereka bertentangan dengan para [[Æsir]] dan [[Vanir]] (Dewa-Dewi), namun kadang-kadang mereka menjalin hubungan dan menikah. Terdapat beberapa macam Raksasa (Jotun), seperti misalnya: Raksasa es (''hrímþursar''); Raksasa api (''eldjötnar''); dan Raksasa gunung (''bergrisar''). == Dalam kisah cereka == Raksasa muncul secara individual maupun kelompok dalam beberapa kisah fiksyen sebagai tokoh utama maupun karakter pendukung. Kisah-kisah yang memunculkan karakter raksasa adalah: Jack dan pohon kacang; Perjalanan Gulliver; Harry Potter; The Chronicles of Narnia; Robinhood dan Pangeran Aragon; Young Ronald; dll. Kisah [[Jack dan pohon kacang]] menawarkan gagasan bahwa raksasa merupakan bangsa makhluk yang bodoh, kejam, dan suka memakan daging manusia, terutama anak-anak. Kisah dengan tema seperti itu sudah populer dalam kisah-kisah fiksi fantasi. Kisah [[perjalanan Gulliver]] menawarkan pemikiran lain tentang raksasa. Gulliver diceritakan sebagai seorang manusia biasa. Namun ia terdampar di negeri antah berantah dimana semua penghuninya berukuran kecil, yang disebut [[liliput]]. Cerita itu memberi gagasan bahwa ukuran raksasa itu relatif, manusia boleh menjadi seorang raksasa atau sebaliknya, menjadi liliput. Dalam cerita rakyat di [[Eropah Barat]] dan [[Eropah Utara|Utara]], terdapat makhluk yang disebut [[Troll]] dan [[Ogre]] (membandingkan [[Oni (cerita rakyat)|Oni]]), sejenis monster yang berukuran besar dan wajahnya lebih buruk daripada manusia, namun ras mereka berbeda dengan raksasa. == Lihat juga == * [[Rakshasa (Hindu)|Rakshasa]] * [[Gigantes]] *[https://legend88.co Legend 88] * [[Titan]] * [[Jotun]] * [[Detya]] * [[Troll]] * [[Ogre]] == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == *[http://www.mysteriousworld.com/Journal/2003/Spring/Giants/ Dunia misteri: Raksasa di bumi] *[http://www.newanimal.org/tgiant.htm Legenda nyata tentang Raksasa dari berbagai penjuru dunia] *[http://www.youtube.com/watch?v=iTiqxXLjCi8&NR=1 Kerangka raksasa] *[http://knol.google.com/k/redazione-rivista-terre-di-confine/i-giganti/33rs3irbyfff4/8# ''Raksasa'']{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} (italian) {{Tunas-mitos}} {{Kategori Commons|Giants}} [[Kategori:Makhluk dalam legenda]] [[Kategori:Watak cereka]] [[ca:Gegant]] [[fr:Géants de Catalogne]] [[sv:Jätte]] [[th:ยักษ์]] gbsxeioenjuoebmvu9k6rw0kuy0sswi 0 182082 5650949 5631446 2022-08-22T09:46:54Z 27.125.250.227 /* Saluran televisyen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Astro B.yond | logo = Astro-B.yond-Logo.jpg | logo_size = 250px | type = | genre = | fate = | predecessor = | successor = | foundation = 11 Disember 2009 | founder = | defunct = | location_city = | location_country = Malaysia | location = | locations = | area_served = Malaysia | key_people = | industry = [[Televisyen digital]] | products = | services = | revenue = | operating_income = | net_income = | aum = | assets = | equity = | owner = | num_employees = | parent = | divisions = | subsid = | homepage = | footnotes = }} '''Astro B.yond''' (digayakan pada logo sebagai '''b.yond''') adalah nama jenama bagi perkhidmatan [[televisyen definisi tinggi|HDTV]] dilancarkan oleh penyedia [[televisyen berbayar]] [[Malaysia]] [[Astro Malaysia Holdings|Astro]] pada 11 Disember 2009.<ref>{{Cite web |url=http://www.btimes.com.my/Current_News/BTIMES/articles/20091209203105/Article/index_html |title=salinan arkib |access-date=2015-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091213125215/http://www.btimes.com.my/Current_News/BTIMES/articles/20091209203105/Article/index_html |archive-date=2009-12-13 |url-status=dead|df= }} Dicapai pada 8 Mei 2017</ref> ==Teknologi== Astro menggunakan teknologi [[DVB-S2]] [[MPEG-4]] untuk saluran HD, dan [[DVB-S]] [[MPEG-2]] untuk saluran SD. Seiring dengan perkembangan teknologi Astro memperkenalkan fungsi rakaman (PVR) dan video atas permintaan (VOD) dengan sambungan Wifi. Dengan PVR, pengguna boleh merakam rancangan kesukaan dan boleh ditonton pada bila-bila masa. ==Dekoder== Dekoder Astro B.yond ialah Pace DS-830NA, dan juga dekoder pertama Astro yang mampu menerima isyarat dari MEASAT-3 dan MEASAT-3A, di samping serasi [[DVB-S2]]. Dekoder ini tidak boleh berkongsi ceper dengan dekoder lain, kerana apabila ditukarkan ke frekuensi yang lebih tinggi untuk kandungan HD, dekoder SD yang sama cepernya hilang isyaratnya. == Saluran televisyen == === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TVS (saluran TV)|TVS]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV]] || {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] || {{ya}} |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | rowspan="4" | GO Shop Gaaya || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | {{ya}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] || {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[STAR Vijay|Star Vijay]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 222_HD | [[:en:Colors Tamil|Colors Tamil]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thangathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] || {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 300_HD | [[iQIYI|IQIYI]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese || {{ya}} |-style=background:#faebd7 ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7 ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[Chung T'ien Television|CTi Asia]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS|TVBS Asia]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews|Phoenix InfoNews Channel]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[One (saluran TV)|ONE]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-Plus]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 398_HD | [[NHK|NHK World Premium]] || {{na}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 414_HD | [[:en:HBO Family (Asian TV channel)|HBO Family]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 415_HD | [[:en:HBO Hits|HBO Hits]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies || {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[Rangkaian Televisyen Global China|CGTN]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 511_HD | [[CNN International]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 512_HD | [[BBC World News]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera|Al Jazeera English]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 514_HD | [[Sky News]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 515_HD | [[CNA]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 516_HD | [[CNBC Asia]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 517_HD | [[Bloomberg Television]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 518_HD | [[Australia Network|ABC Australia]] || {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 551_HD | [[National Geographic Channel|National Geographic]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 554_HD | [[:en:BBC Earth (TV channel)|BBC Earth]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|HISTORY]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] || {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon (saluran TV Malaysia)|Nickelodeon]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] || {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 701_HD | [[AXN]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 703_HD | [[Lifetime Channel|Lifetime]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[Discovery Travel & Living|TLC]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia|Food Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712_HD | [[Warner TV]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 713_HD | [[:en:Paramount Network|Paramount Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 717_HD | [[BBC Lifestyle]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 718_HD | [[MTV Asia Tenggara|MTV Asia]] || {{ya}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Astro GO |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[:en:eGG Network|eGG Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena#Astro Arena 2|Astro Arena 2]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[SPOTV]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports 2|beIN Sports 2]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports 3|beIN Sports 3]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] || {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports|| {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] || {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 471_HD-479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD-489_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === OTT Eksklusif === *Saluran-saluran ini tersedia untuk ditonton secara eksklusif di aplikasi Astro GO atau aplikasi OTT yang lain dengan akaun Astro ID mengikut langganan pakej sedia ada. {| class="wikitable sortable" |+ ! OTT !! Nama |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | Astro GO | [[DW (TV)|DW]] |-style="background:#faebd7" | [[France 24|France 24 English]] |-style="background:#faebd7" ! HBO GO | [[:en:HBO Signature (Asian TV channel) |HBO Signature]] |-style="background:#faebd7" ! rowspan="2" | TVBAnywhere+ | [[:en:TVB News Channel|TVB News Channel]] |-style="background:#faebd7" | [[:en:TVB Finance & Information Channel|TVB Finance & Information Channel]] |} == Lihat juga == * [[Astro Malaysia Holdings]] * [[Astro (televisyen satelit)]] * [[Televisyen definisi tinggi]] == Rujukan == <references /> {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Televisyen definisi tinggi]] [[Kategori:Astro]] ssrsmk8xu9p36zkfei9vw31qjmk76zv 0 184391 5650616 5303770 2022-08-21T18:47:10Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Orion | abbreviation = Ori | genitive = Orionis | pronounce = {{IPA|/orion/}}, genitif {{IPA|/orionis/}} | symbolism = Pemburu, [[Orion (mitologi)|Orion]] | RA = 5 | dec = +5 | family = [[Keluarga Belantik|Belantik]] | quadrant = NQ1 | areatotal = 594 | arearank = ke-26 | numbermainstars = 7 | numberbfstars = 81 | numberstarsplanets = 10 | numberbrightstars = 8 | numbernearbystars = 8 | brighteststarname = [[Rigel]] (β Ori) | starmagnitude = 0.12 | neareststarname = [[GJ 3379]] | stardistancely = 17.51 | stardistancepc = 5.37 | numbermessierobjects = 3 | meteorshowers = [[Pancuran Belantik]] <br/> [[Pancuran Belantik Khi]] | bordering = [[Kembar (buruj)|Gemini (Kembar)]] <br/> [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]] <br/> [[Sungai (buruj)|Eridanus (Sungai)]] <br/> [[Arnab (buruj)|Lepus (Arnab)]] <br/> [[Kuda Sumbu (buruj)|Monoceros (Kuda Sumbu)]] | latmax = [[Selarian utara ke-85|85]] | latmin = [[Selarian selatan ke-75|75]] | month = Januari | notes = [[Fail:Orion 3008 huge.jpg|tengah|upright|thumb|Klik untuk melihat imej lebih besar]] }} '''Belantik''', '''Pemburu''', buruj '''Tiga Beradik''', '''Beluku''' atau '''Waluku''', '''Bajak''', '''Jabar''' ({{lang-ar|الجبار}}, ''al-Ǧabbār''), atau '''Orion''' ('''Ori''') ialah nama bagi sebuaH daripada 88 buah [[buruj]] di langit. Secara kasarnya, buruj ini terdiri daripada tujuh buah [[bintang]] utama yang lebih terang daripada [[bintang]] lain di sekitarnya. Empat daripadanya membentuk segiempat tepat manakala tiga lagi terletak sederet melintang di tengah-tengah segiempat tepat itu. Berdasarkan bentuknya itu, orang [[Melayu]] di [[Nusantara]] menamainya '''Belantik''' iaitu sejenis alat perangkap binatang, misalnya [[perangkap tikus]]. Tiga [[bintang]] sederet itu dipanggil oleh orang Melayu sebagai [[Bintang Tiga Beradik]]. '''Belantik''' boleh dilihat di langit malam dari bulan Disember hingga Mac. == Perubahan kedudukan Belantik == Oleh sebab '''Belantik''' terletak di [[khatulistiwa samawi]] iaitu unjuran [[khatulistiwa]] [[Bumi]] di angkasa, [[buruj]] ini boleh dilihat dari mana-mana tempat di hemisfera utara dan selatan. Namun, kedudukannya berubah dengan berubahnya arah pandangan tadi, menyebabkan timbul pelbagai mitos dan nama untuknya. Di sepanjang khatulistiwa, buruj ini kelihatan "terbaring" yakni dalam kedudukan landskap manakala di [[hemisfera utara]], buruj ini kelihatan tegak (kedudukan potret) dengan [[Bintang Tiga Beradik]] condong ke kanan atas. Di hemisfera selatan (contohnya Australia), buruj ini kelihatan sebaliknya iaitu "tertonggeng" (terbalik atas bawah). == Nama lain bagi Belantik == [[Fail:Uranometria orion.jpg|thumb|kanan|Pemburu bernama [[Orion (mitologi)|Orion]] dalam buku ''Uranometria'' Bayer (1603).]] '''Belantik''' dikenali sebagai ''Orion'' dalam bahasa Latin dan bahasa Yunani, iaitu nama pemburu dalam legenda Yunani purba. Mengikut sudut pandangan di Eropah, empat buah [[bintang]] yang membentuk kerangka luar segi empat tepat [[buruj]] ini kelihatan seperti susuk tubuh manusia (dengan tambahan beberapa bintang lebih malap di luar segiempat ini); [[Bintang Tiga Beradik]] pula membentuk tali pinggang pemburu itu. Di bawah Bintang Tiga Beradik, terdapat pula beberapa buah bintang malap, kononnya membentuk pedang (atau sarung pedang) pemburu itu. Dalam [[bahasa Tagalog]], buruj ini dipanggil ''Balatik'' manakala dalam [[bahasa Arab]], buruj ini dipanggil ''al-Ǧawzāʾ'' ({{lang-ar|الجوزاء}}) yang bermakna "yang di tengah-tengah",<ref>Allen, R.H. (1963). Star Names: Their Lore and Meaning. NY: Dover Publications ISBN 0-486-21079-0</ref> tetapi juga dikelirukan dengan buruj [[Kembar (buruj)|Gemini (Kembar)]], atau ''al-Ǧabbār'' ({{lang-ar|الجبار}}) yang bererti "perkasa" atau "gergasi". == Bintang utama di buruj Belantik == Ada beberapa cara [[bintang]] diberi nama. Tiga bentuk nama yang popular dalam [[astronomi najam]] ialah nama khas tradisi Arab, sistem nombor [[Flamsteed]], dan sistem aksara Yunani [[Bayer]]<ref>{{Cite web |url=http://www.nmm.ac.uk/explore/astronomy-and-time/astronomy-facts/stars/the-naming-of-stars |title=salinan arkib |access-date=2009-12-31 |archive-date=2009-12-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20091223022634/http://www.nmm.ac.uk/explore/astronomy-and-time/astronomy-facts/stars/the-naming-of-stars |url-status=dead }}</ref>. Kebanyakan nama Arab itu mengalami perubahan sebutan dan ortografi disebabkan pelat ahli [[astronomi]] [[Eropah]] ketika menukilkan atau menterjemahkan karya ahli [[astronomi]] [[Arab]] pada zaman pertengahan. [[Bintang]] di bahu kiri Orion (mengikut pandangan orang Eropah, pemburu itu membelakangi [[Bumi]]) ialah [[Betelgeuse]], daripada ''Yad al-Ǧawzaʾ'' ({{lang-ar|يد الجوزاء}}) yang bermakna "tangan Jauza" atau secara salah tafsir huruf ''ʾIbṭ al-Ǧawzaʾ'' ({{lang-ar|إبط الجوزاء}}) yang bermakna "ketiak Jauza" dalam [[bahasa Arab]]. Bagaimanapun, [[orang Arab]] purba melihatnya sebagai menghadapi [[Bumi]] yakni menganggap bintang ini sebagai ketiak kanan gergasi itu. Bintang ini juga dikenali sebagai Alpha (α) Orionis mengikut senarai Bayer tahun 1603 dan 1 Orionis mengikut senarai nombor [[Flamsteed]] tahun 1725. [[Bintang]] di bahu kanan dipanggil '''al-Naǧīd''' ({{lang-ar|النجيد}}), "penakluk", yang diterjemah ke Latin sebagai '''Bellatrix''' ("pahlwan wanita"). '''Rigel''' ialah bintang di kaki kanan [[Orion]], singkatan daripada nama [[bahasa Arab]]nya ''Riǧl al-Ǧawzāʾ al-Yusraʾ'' ({{lang-ar|رجل الجوزاء اليسرأ}}), "kaki kiri Jauza" yakni mengikut pandangan orang [[Arab]]. Bintang ini dikenali juga sebagai Beta (β) Orionis. [[Bintang]] pelengkap segi empat tepat itu iaitu kaki kiri Orion dilambangkan oleh '''Saiph''' (''al-Sayf'' ({{lang-ar|السيف}}), "pedang") yakni hujung pedang Orion yang berjuntai di kaki kirinya. Bintang ini pernah dipanggil juga ''Riğl al-Ğawzāʾ al-Yamnaʾ'' ({{lang-ar|رجل الجوزاء اليمنأ}}), "kaki kanan Jauza". [[Bintang Tiga Beradik]] yang membentuk tali pinggang Orion, dari kanan ialah '''Mintaka''' (daripada ''al-Manṭaqah'' ({{lang-ar|المنطقة}}), "tali pinggang"), '''Alnilam''' (daripada ''al-Niẓām'' ({{lang-ar|النظام}}), "untaian (mutiara)", dan '''Alnitak''' (daripada ''al-Niṭāq'' ({{lang-ar|النطاق}}), "bengkung". Di [[khatulistiwa]], garisan lurus [[Bintang Tiga Beradik]] ini ke arah barat dikatakan menunjukkan arah kiblat. Di sekitar '''Alnitak''', terdapat awan [[bintang]] yang menempatkan [[Nebula Kepala Kuda]]. Tiga buah bintang berbentuk segi tiga di utara segi empat tepat itu terutamanya '''Meissa''' (daripada ''al-Maysān'' ({{lang-ar|الميسان}}), "yang berarak") dan '''Heka''' (daripada ''al-Haqʿah'' ({{lang-ar|الهقعة}}), "tompok putih") membentuk kepala [[Orion]]. Pedang [[Orion]] dilambangkan oleh beberapa buah bintang berhampiran '''Alnilam'''. Di sinilah letaknya [[Nebula Belantik]] yang terkenal itu. Beberapa buah bintang di kiri segi empat itu membentuk belantan yang dipegang dan diangkat tinggi oleh Orion untuk mempertahan dirinya dari serangan lembu yang diwakili [[buruj]] [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]]. Sekumpulan bintang di kanannya pula melambangkan perisainya. == Lihat juga == * [[Buruj EURion]] * [[Orvandil]] * [[Urania]] * [[Nebula dalam cereka#Nebula Orion|Nebula Orion dalam cereka]] * [[Teori korelasi Orion]] * ''[[Hubble 3D]]'' (2010), sebuah filem IMAX dengan ciri "terbang" CGI terperinci bagi Nebula Orion == Rujukan == ;Catatan penjelasan {{Reflist|group="note"}} ;Kutipan {{Reflist|colwidth=30em}} ;Bibliografi * {{Petik buku|first=David H.|last=Levy|title=Deep Sky Objects|date=2005|publisher=Prometheus Books|isbn=1-59102-361-0|ref=harv}} * Ian Ridpath dan Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Akhbar Universiti Princeton, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. * {{Citation|last=Staal|first=Julius D.W.|title=The New Patterns in the Sky|publisher=McDonald and Woodward Publishing Company|date=1988|isbn=0-939923-04-1}} == Pautan luar == {{Commons|Orion (constellation)|Belantik (buruj)}} * [http://www.allthesky.com/constellations/orion/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Orion] {{en}} * [http://museumvictoria.com.au/DiscoveryCentre/Infosheets/Planets/Sky-Tour-for-Binoculars---Orion/ Melbourne Planetarium: Orion Sky Tour] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080730024847/http://museumvictoria.com.au/DiscoveryCentre/Infosheets/Planets/Sky-Tour-for-Binoculars---Orion/ |date=2008-07-30 }} {{en}} * [http://old.orionsarm.com/galactography/views_of_Orion.html Views of Orion from other places in our Galaxy] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130421003231/http://old.orionsarm.com/galactography/views_of_Orion.html |date=2013-04-21 }} {{en}} * [https://astrojan.eu5.org/orion.htm Orion boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184722/http://160.114.99.91/astrojan/orion.htm |date=2007-09-27 }} {{en}} * [http://www.ianridpath.com/startales/orion.htm Star Tales – Orion] {{en}} * [http://blog.deepskycolors.com/archive/2010/10/22/orion-from-Head-to-Toes.html Deep Widefield image of Orion] {{en}} * [http://www.constellationsofwords.com/Constellations/Orion.html Constellations of Words. Orion] {{en}} * [http://apod.nasa.gov/apod/ap101023.html APOD - Orion: Head to Toe] {{en}} * [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/orion-constellation/ Buruj Orion di Constellation Guide] {{en}} * [http://www.universetoday.com/100383/beautiful-astrophoto-zoom-into-orion/ Beautiful Astrophoto: Zoom Into Orion] {{en}} {{Bintang dalam Orion}} {{Buruj}} {{Langit|05|30|00|+|00|00|00|10}} {{DEFAULTSORT:Belantik (Buruj)}} [[Kategori:Orion (buruj)]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj khatulistiwa]] 2wbtlg20n6bnqgtcjiuxgnqts48qada 10 186587 5650803 1028839 2022-08-22T03:29:19Z PeaceSeekers 192823 Pengembangan wikitext text/x-wiki <includeonly><span class="music-symbol" style="font-family: Arial Unicode MS, Lucida Sans Unicode;">{{#switch: {{lc:{{{1}}}}} | ♭ | b | flat =<span class="music-flat">&#x266d;</span> | 𝄫 | bb | double flat | doubleflat = [[File:Doubleflat.svg|{{{size|x12px}}}|double flat]] | bbb | triple flat | tripleflat = [[File:Llpd-3.svg|{{{size|x12px}}}|triple flat]] | d | half flat | halfflat = [[File:Llpd-½.svg|{{{size|x12px}}}|half flat]] | flat stroke | flatstroke = [[File:Arabic music notation half flat.svg|{{{size|x12px}}}|flat stroke]] | db | three quarter flat | threequarterflat = [[File:Three quarter flat.svg|{{{size|x12px}}}|three quarter flat]] | doubleflat stroke | double flat stroke | double flatstroke | doubleflatstroke = [[File:Llpd-1½ var.svg|{{{size|x12px}}}|double flat stroke]] | ♮ | n | natural =<span class="music-natural">&#x266e;</span> | ♯ | # | sharp =<span class="music-sharp">&#x266f;</span> | 𝄪 | x | ## | double sharp | doublesharp = [[File:DoubleSharp.svg|{{{size|x8px}}}|double sharp]] | ### | #x | x# | triple sharp | triplesharp = &#x266f;[[File:DoubleSharp.svg|{{{size|x8px}}}|triple sharp]] | t | half sharp | halfsharp = [[File:Arabic music notation half sharp.svg|{{{size|x12px}}}|half sharp]] | #t | three quarter sharp | threequartersharp = [[File:Llpd+1½.svg|{{{size|x12px}}}|three quarter sharp]] | 5-comma sharp | kucuk sharp | kucuksharp = [[File:ArelEzgiUzdilek_kuçuk_sharp.svg|{{{size|x16px}}}|Five-comma sharp]] | 8-comma sharp | buyuk sharp | buyuksharp = [[File:ArelEzgiUzdilek_büyük_mücenneb_sharp.svg|{{{size|x16px}}}|Eight-comma sharp]] | 8-comma flat | buyuk flat | buyukflat = [[File:ArelEzgiUzdilek_büyük_mücenneb_flat.svg|{{{size|x16px}}}|Eight-comma flat]] | septimal minus | 7 = [[File:7 rightside up.png|{{{size|x16px}}}|7]]<!-- distance the harmonic seventh (7:4) differs from the large just minor seventh (9:5)--> | l<!-- for L, only lowercases in this list --> | ㄥ | 7u | u7 | septimal plus = [[File:7 upside down.png|{{{size|x16px}}}|7 upside-down]] | 11 | 11 up | 11 plus | up = ↑ | 11 minus | 11 down | 11u | u11 | down = ↓ <!--[difference between 11:8 & 4:3]--> | 13 plus | 13 up | 13 = [[File:13 rightside up.png|x12px|13]]<!--[difference between 13:8 & 8:5]--> | 13 upside down | 13 minus | 13u | u13 | e1 = [[File:13 upside down.png|{{{size|x12px}}}|13 upside down]] | 17 = [[File:17 rightside up.png|x12px|17]] | 17 upside down | 17u | L1 | u17 | 17 upside down = [[File:17 upside down.png|{{{size|x12px}}}|17 upside down]] | 19 = [[File:19 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|19]] | 19u | u19 | 19 upside down = [[File:19 upside down.png|{{{size|x12px}}}|19U]] | 23 = [[File:23 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|23]] | 23u | u23 | 23 upside down= [[File:23 upside down.png|{{{size|x12px}}}|23U]] | 29 = [[File:29 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|29]] | 29u | 29 upside down= [[File:29 upside down.png|{{{size|x12px}}}|29U]] | 31 = [[File:31 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|31]] | 31u | u31 | 1E | 31 upside down = [[File:31 upside down.png|{{{size|x12px}}}|31U]] | 37 = [[File:37 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|37]] | 37 upside down | 37u = [[File:37 upside down.png|{{{size|x12px}}}|37U]] | 41 = [[File:41 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|41]] | 41 upside down | 41u = [[File:41 upside down.png|{{{size|x12px}}}|41U]] | 43 = [[File:43 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|43]] | 43 upside down | 43u = [[File:43 upside down.png|{{{size|x12px}}}|43U]] | 47 = [[File:47 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|43U]] | u47 | 47u = [[File:47 upside down.png|{{{size|x12px}}}|43U]] | fifty-three = [[File:53 rightside up.png|{{{size|x12px}}}|43U]] | ufifty-three | 53u | u53 | fifty-threeu = [[File:53 upside down.png|{{{size|x12px}}}|43U]] | + | plus = + | - | minus = - | check down | check = [[File:Sims flagged arrow down.svg|x14px]] | check up = [[File:Sims flagged arrow up.svg|x14px]] | half arrow | half check down | half check = [[File:Half down arrow.png|x14px]] | half arrow up | half check up = [[File:Half up arrow.png|x14px]] | wholenote | whole note | whole | semibreve = [[File:Figure rythmique ronde.svg|{{{size|10px}}}|whole note]]<!--File:WholeNote.svg doesn't match the others here--> | halfnote | half note | half | minim = [[File:Figure rythmique blanche hampe haut.svg|{{{size|6px}}}|half note]]<!--File:Half note with upwards stem.svg doesn't match the others here--> | quarternote | quarter note | quarter | crotchet = [[File:Figure rythmique noire hampe haut.svg|{{{size|6px}}}|quarter note]]<!--File:Quarter note with upwards stem.svg doesn't match the others here--> | eighthnote | eighth note | eighth | quaver = [[File:Figure rythmique croche hampe haut.svg|{{{size|10px}}}|eighth note]] | eighthnotebeam | eighth note beam | eighthbeam | eighth beam | quaverbeam | quaver beam = [[File:Figure rythmique deux croches lien haut.svg|{{{size|20px}}}|beamed eighth notes]] | sixteenthnote | sixteenth note | sixteenth | semiquaver = [[File:Figure rythmique double croche hampe haut.svg|{{{size|10px}}}|sixteenth note]] | sixteenthnotebeam | sixteenth note beam | sixteenthbeam | sixteenth beam | semiquaverbeam | semiquaver beam = [[File:Figure rythmique deux double croches lien haut.svg|{{{size|20px}}}|beamed sixteenth notes]] | thirtysecondnote | thirtysecond note | thirty-secondnote | thirty-second note | thirtysecond | thirty-second | 32nd | 32nd note | demisemiquaver = [[File:Figure rythmique triple croche hampe haut.svg|{{{size|10px}}}|thirty-second note]] | sixtyfourthnote | sixtyfourth note | sixty-fourthnote | sixty-fourth note | sixtyfourth | sixty-fourth | 64th | 64th note | hemidemisemiquaver = [[File:64th note.svg|{{{size|10px}}}|sixty-fourth note]] | dot | dot = . | dottedquarter | dotted quarter | dottedcrotchet | dotted crotchet = <span class="nowrap">[[File:Figure rythmique noire hampe haut.svg|{{{size|6px}}}|dotted quarter note]].</span><!--File:Dotted quarter note.png doesn't match the others here due to its ledger line--> | dottedhalf | dotted half | dottedminim | dotted minim = <span class="nowrap">[[File:Figure rythmique blanche hampe haut.svg|{{{size|6px}}}|dotted half note]].</span> | wholerest | semibreverest | semibreve rest | whole rest = [[File:Whole rest.svg|{{{size|18px}}}|whole rest]] | halfrest | minimrest | minim rest | half rest = [[File:Half rest.svg|{{{size|18px}}}|half rest]] | quarterrest | quarter rest | crotchet rest | crotchetrest = [[File:QuarterRest.svg|{{{size|10px}}}|quarter rest]] | eighthrest | eighth rest | quaver rest | quaverrest = [[File:8thRest.svg|{{{size|10px}}}|eighth rest]] | sixteenthrest | semiquaver rest | sixteenth rest | 16th rest | semiquaverrest = [[File:16th rest.svg|{{{size|7px}}}|sixteenth rest]] | thirtysecondrest | thirtysecond rest | thirty-secondrest | thirty-second rest | 32nd rest | demisemiquaver rest | demisemiquaverrest = [[File:32nd rest.svg|{{{size|9px}}}|thirty-second rest]] | sixtyfourthrest | sixtyfourth rest | sixty-fourthrest | sixty-fourth rest | 64th rest | hemidemisemiquaver rest | hemidemisemiquaverrest = [[File:64th rest.svg|{{{size|9px}}}|thirty-second rest]] | treble | treble clef | trebleclef = [[File:GClef.svg|{{{size|16px}}}|treble clef]] | g clef | gclef = [[File:GClef.svg|{{{size|16px}}}|G clef]] | alto | alto clef | altoclef = [[File:CClef.svg|{{{size|16px}}}|alto clef]] | tenor | tenor clef | tenorclef = [[File:CClef.svg|{{{size|16px}}}|tenor clef]] | c clef | cclef = [[File:CClef.svg|{{{size|16px}}}|C clef]] | bass | bass clef | bassclef = [[File:FClef.svg|{{{size|16px}}}|bass clef]] | f clef | fclef = [[File:FClef.svg|{{{size|16px}}}|F clef]] | neutral | neutralclef | neutral clef = &#124;&#124; | common | commontime | common-time = [[File:Commontime.svg|{{{size|11px}}}|common time]] | alla-breve | allabreve | cut | cuttime | cut-time = [[File:Allabreve.svg|{{{size|11px}}}|cut time]] | scale = [[File:Scale deg {{{2}}}.svg|8px|scale degree {{{2}}}]] | time | timesig | time sig | timesignature | time signature = {{Time signature|{{{2}}}|{{{3}}}}} | ° | diminished | dim = ^o | dimdeg = &deg; | ø | halfdim | half dim | halfdiminished | half diminished | dimslash = ^&oslash; | + | aug | augmented = ⁺ | δ <!-- lowercase, for Δ --> | maj | major | delta = Δ | 6 = {{sup | 6}} | 64 = {{sup sub | 6 | 4}} | 64 chord = {{sup sub | 6 | 4}} | 63 = {{sup sub | 6 | 3}} | 63 chord = {{sup sub | 6 | 3}} | 6 chord = {{sup | 6}} | 53 = {{sup sub | 5 | 3}} | 53 chord = {{sup sub | 5 | 3}} | 7 chord = {{sup | 7}} | 65 = {{sup sub | 6 | 5}} | 65 chord = {{sup sub | 6 | 5}} | 43 chord = {{sup sub | 4 | 3}} | 2 = {{sup | 2}} | 2 chord = {{sup | 2}} | 42 = {{sup sub | 4 | 2}} | 42 chord = {{sup sub | 4 | 2}} | 07 chord = {{sup sub | 0 | 7}} | 75 = {{sup sub | 7 | 5}} | 75 chord = {{sup sub | 7 | 5}} | 643 = {{sup sub | {{sup sub | <small>6</small> | <small>4</small>}}|{{sup sub| <small>3</small> |}}}} | 643 chord = {{sup sub | {{sup sub | <small>6</small> | <small>4</small>}}|{{sup sub| <small>3</small> |}}}} | 642 = {{sup sub | {{sup sub | <small>6</small> | <small>4</small>}}|{{sup sub| <small>2</small> |}}}} | 642 chord = {{sup sub | {{sup sub | <small>6</small> | <small>4</small>}}|{{sup sub| <small>2</small> |}}}} | c major = [[File:C-major a-minor.svg|{{{size|54px}}}|C major]] | a minor = [[File:C-major a-minor.svg|{{{size|54px}}}|A minor]] | f major = [[File:F-major d-minor.svg|{{{size|54px}}}|F major]] | d minor = [[File:F-major d-minor.svg|{{{size|54px}}}|D minor]] | b-flat major = [[File:B-flat-major g-minor.svg|{{{size|54px}}}|B-flat major]] | g minor = [[File:B-flat-major g-minor.svg|{{{size|54px}}}|G minor]] | e-flat major = [[File:E-flat-major c-minor.svg|{{{size|54px}}}|E-flat major]] | c minor = [[File:E-flat-major c-minor.svg|{{{size|54px}}}|C minor]] | a-flat major = [[File:A-flat-major f-minor.svg|{{{size|54px}}}|A-flat major]] | f minor = [[File:A-flat-major f-minor.svg|{{{size|54px}}}|F minor]] | d-flat major = [[File:D-flat-major b-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|D-flat major]] | b-flat minor = [[File:D-flat-major b-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|B-flat minor]] | g-flat major = [[File:G-flat-major e-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|G-flat major]] | e-flat minor = [[File:G-flat-major e-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|E-flat minor]] | c-flat major = [[File:C-flat-major a-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|C-flat major]] | a-flat minor = [[File:C-flat-major a-flat-minor.svg|{{{size|54px}}}|A-flat minor]] | g major = [[File:G-major e-minor.svg|{{{size|54px}}}|G major]] | e minor = [[File:G-major e-minor.svg|{{{size|54px}}}|E minor]] | d major = [[File:D-major b-minor.svg|{{{size|54px}}}|D major]] | b minor = [[File:D-major b-minor.svg|{{{size|54px}}}|B minor]] | a major = [[File:A-major f-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|A major]] | f-sharp minor = [[File:A-major f-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|F-sharp minor]] | e major = [[File:E-major c-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|E major]] | c-sharp minor = [[File:E-major c-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|C-sharp minor]] | b major = [[File:B-major g-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|B major]] | g-sharp minor = [[File:B-major g-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|G-sharp minor]] | f-sharp major = [[File:F-sharp-major d-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|F-sharp major]] | d-sharp minor = [[File:F-sharp-major d-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|D-sharp minor]] | c-sharp major = [[File:C-sharp-major a-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|C-sharp major]] | a-sharp minor = [[File:C-sharp-major a-sharp-minor.svg|{{{size|54px}}}|A-sharp minor]] | left repeat | leftrepeat = [[File:Ritornello 1.JPG|{{{size|x20px}}}|left repeat]] | repeat | right repeat | rightrepeat = [[File:Ritornello 2.JPG|{{{size|x20px}}}|right repeat]] | #default = {{error|Error using {{tlx|music}}: unable to parse music symbol "{{{1|}}}"|tag=span}} }}</span></includeonly><noinclude> {{Documentation}} <!-- PLEASE ADD CATEGORIES TO THE /doc SUBPAGE; INTERWIKIS GO TO WIKIDATA, THANK YOU! --> </noinclude> tu846o2wtkkf4h7q8ss4mw1o7n3uonq 0 186777 5650890 5407242 2022-08-22T07:16:52Z 2402:1980:336:1382:0:0:0:1 wikitext text/x-wiki [[Fail:Mediterranean chart fourteenth century2.jpg|right|thumb|250px|Artifak kartografi asli terlama dalam simpanan [[Perpustakaan Kongres]]: sehelai [[carta nautika]] [[Laut Mediterranean]]. Suku kedua abad ke-14.]] '''Kartografi''' (dari [[bahasa Yunani]]: ''chartis'' = peta + ''graphein'' = tulis) ialah kajian dan amalan penyediaan [[peta]] [[geografi]] yang menggabungkan ilmu sains, [[estetika]], dan teknik, berasaskan prasimpul bahawa alam sekeliling kita boleh dimodelkan dengan cara-cara yang menyalurkan maklumat ruang dengan berkesan. Masalah-masalah utama kartografi: * Penyuntingan peta: menetapkan agenda peta dan memilih ciri-ciri objek yang dipetakan. Ciri-ciri ini mungkin bersifat fizikal, seperti jalan raya atau daratan, ataupun abstrak seperti [[Toponimi|toponim]] atau sempadan politik. * Unjuran peta: mewakili rupa bumi objek untuk dipetakan pada bahantara bermuka rata. * Generalisasi: menghapuskan ciri-ciri objek pemetaan yang tidak relevan kepada tujuan peta, dan mengurangkan kerumitan ciri-ciri yang dipetakan. * Reka bentuk peta: Mengaturkan unsur-unsur peta secara terperinci untuk menyampaikan mesejnya kepada penggunanya dengan berkesan sekali. == Sejarah == [[Fail:TO map.gif|thumb|Salinan (1475) peta dunia TO St. Isidore.]] Peta yang mana paling awal di dunia masih belum dipastikan, kerana apa yang dimaksudkan sebagai "peta" tidak begitu jelas dan sesetengah artifak yang dipercayai sebagai peta mungkin lain bendanya. Sebuah lukisan tembok yang mungkin memetakan kota lama [[Çatalhöyük]] di Anatolia mungkin berasal dari akhir [[alaf ke-7 SM]].<ref>[http://findarticles.com/p/articles/mi_m1511/is_5_20/ai_54432963] "A Tale of two obsessed archeologists, one ancient city, and nagging doubts about whether science can ever hope to reveal the past" by Robert Kunzig. Discover Magazine, May 1999.</ref><ref>[http://www.dspace.cam.ac.uk/handle/1810/195777] "A bird’s eye view - of a leopard’s spots. The Çatalhöyük ‘map’ and the development of cartographic representation in prehistory" by Stephanie Meece. Anatolian Studies, 56:1-16, 2006.</ref> Peta-peta dunia purba yang lain termasuk lukisan dinding “Rumah Laksamana” [[Peradaban Minos|Minos]] dari sekitar tahun 1600 SM, yang menunjukkan masyarakat pesisir pantai dari perspektif tidak langsung, dan sebuah peta ukiran kota suci [[Nippur]] di [[Babylonia]] yang diukir pada zaman Kassite ([[abad ke-14 SM|ke-14]]{{ndash}} [[Abad ke-12 SM|ke-12 SM]]).<ref>http://www-oi.uchicago.edu/OI/PROJ/NIP/PUB93/NSC/NSCFIG7.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905231144/http://www-oi.uchicago.edu/OI/PROJ/NIP/PUB93/NSC/NSCFIG7.html |date=2008-09-05 }} The Nippur Expedition</ref> Masyarakat [[Yunani Purba|Yunani]] dan [[Empayar Rom|Rom Purba]] pandai mencipta peta selewat-lewatnya sejak zaman [[Anaximander]] pada abad ke-6 SM.<ref>{{cite web|title=History of Cartography|url=http://au.encarta.msn.com/encyclopedia_781534525/cartography_history_of.html|work=|archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwQeQNdg?url=http://au.encarta.msn.com/encyclopedia_781534525/cartography_history_of.html|archivedate=2009-10-31|deadurl=yes|access-date=2010-01-19|url-status=dead}}</ref> Pada [[abad ke-2|abad ke-2 Masihi]], [[Ptolemy]] menghasilkan karangan kartografinya iaitu [[Geographia]]<ref>J. L. Berggren, Alexander Jones; ''Ptolemy's Geography By Ptolemy'', Princeton University Press, 2001 ISBN 0-691-09259-1</ref> yang mengandungi [[peta dunia Ptolemy]], iaitu dunia yang dikenali masyarakat Barat ketika itu ''([[Ecumene]])''. Seawal-awal tahun 700-an, para ilmuwan Arab berusaha menterjemah karya-karya ahli geografi Yunani ke dalam bahasa Arab.<ref>{{cite web|title=Geography|url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761552030_3/geography.html|work=|archiveurl=https://www.webcitation.org/5kwQdtmEV?url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761552030_3/geography.html|archivedate=2009-10-31|deadurl=yes|access-date=2010-01-19|url-status=dead}}</ref> Di [[Sejarah China|China]], kesusasteraan geografi digiatkan sejak seawal abad ke-5 SM. Peta terlama dari China yang masih wujud berasal dari [[Negeri Qin]] pada abad ke-4 SM, ketika [[Zaman Negeri Berperang]]. Dalam buku ''Xin Yi Xiang Fa Yao'' yang diterbit oleh ilmuwan China [[Su Song]] pada tahun 1092, terdapat [[peta bintang]] dalam unjuran silinder sama jarak.<ref name="Miyajima">Miyajima, Kazuhiko (1997). ''Projection Methods in Chinese, Korean and Japanese Star Maps'' from "Highlights of Astronomy" vol. 11B p. 714. Ed. J. Andersen. Norwell: Kluwer Academic Publishers.</ref><ref>Needham, Volume 4, Part 3, 569.</ref> Walaupun kaedah pemetaan ini nampaknya sudah pun wujud di China sebelum tibanya buku tersebut di dunia, namun peta bintang Su Song ini terkenal sebagai peta bintang terlama yang masih wujud dalam bentuk cetakan. Karya-karya katrografi terawal di India termasuklah lukisan berlegenda, seperti peta-peta tempat yang disebut dalam kisah epik India, misalnya ''[[Ramayana]]''.<ref name=Sircar1>Sircar 327</ref> Tradisi kartografi India juga meliputi lokasi [[bintang kutub]] dan banyak lagi buruj yang berguna.<ref name=Sircar3/> Peta-peta ini mungkin digunakan sejak bermulanya [[Tahun Masihi]] untuk tujuan pengemudian di laut.<ref name=Sircar3>Sircar 330</ref> ''[[Mappa mundi]]'' ialah istilah am yang digunakan untuk menghuraikan peta-peta dunia yang berasal di Eropah pada Zaman Pertengahan. Terdapat lebih kurang 1,100 ''mappae mundi'' [[Zaman Pertengahan]] yang masih wujud sampai sekarang, 900 daripadanya didapati menggambarkan manuskrip dan selebihnya merupakan dokumen bebas (Woodward, p.&nbsp;286). [[Fail:TabulaRogeriana.jpg|thumb|left|''[[Tabula Rogeriana]]'' lukisan [[Muhammad al-Idrisi]] untuk [[Roger II dari Sicily]] pada tahun 1154.]] Ahli grografi Arab [[Muhammad al-Idrisi]] menghasilkan atlas ''[[Tabula Rogeriana]]'' pada tahun 1154, dengan menerapkan pengetahuan mengenai benua [[Afrika]], [[Lautan Hindi]] dan [[Timur Jauh]] yang dihimpunkan oleh para saudagar dan pengembara Arab beserta maklumat yang diwarisi dari para ahli geografi klasik untuk menghasilkan peta dunia yang paling tepat dari sewaktu hayat beliau sehingga tiga abad seterusnya.<ref name=Scott>S. P. Scott (1904), ''History of the Moorish Empire'', pp. 461-2.</ref> Sewaktu [[Zaman Penjelajahan]] dari abad ke-15 hingga ke-17, para ahli kartografi [[Eropah]] menyalin peta-peta terawal (yang diwarisi sejak berabad-abad lalu) sambil melukis peta baru berasaskan pemerhatian dari para penjelajah dan teknik [[pemantauan]] terbaru. Penciptaan [[kompas magnetik]], [[teleskop]] dan [[sekstan]] banyak membantu meningkatkan ketepatan peta. Pafa tahun 1492, seorang ahli kartografi berbangsa Jerman, [[Martin Behaim]], menghasilkan glob Bumi terlama yang masih wujud.<ref>[http://www.loc.gov/rr/geogmap/guide/gmillgtm.html Globes and Terrain Models -- Geography and Maps: An Illustrated Guide], Library of Congress</ref> [[Johannes Werner]] memperhalusi dan memperkenalkan "[[unjuran peta]] Werner". Pada tahun 1507, [[Martin Waldseemüller]] menghasilkan sebiji glob dunia dan sehelai peta dunia dinding sebesar 12 panel (''[[Universalis Cosmographia]]'') yang memaparkan penggunaan nama "America" yang terawal. Ahli kartografi [[Portugal|Portugis]], [[Diego Ribero]], ialah pengarang kepada planisfera terawal yang dikenali dengan senggatan Khatulistiwa (1527). [[Battista Agnese]] dari Itali pula menghasilkan sekurang-kurangnya 71 atlas peta laut dalam bentuk manuskrip. Oleh sebab betapa payahnya menghasilkan peta dari segi fizikal, para pembuat peta sering menyalin bahan dari hasil kerja terawal tanpa memberi penghargaan kepada pelukis asalnya. Contohnya, salah satu peta lama Amerika Utara yang paling terkenal diberi jolokan "Beaver Map", terbitan [[Herman Moll]] pada tahun 1715, tetapi sebenarnya merupakan salinan bulat-bulat dari peta lukisan [[Nicolas de Fer]] pada tahun 1698. De Fer pun turut menyalin gambar-gambar yang asalnya dicetak dalam buku-buku terbitan [[Louis Hennepin]] dari tahun 1697, dan [[François Du Creux]] dari tahun 1664. Menjelang tahun 1700-an, para pembuat seni mula memberi penghargaan kepada pelukis asal dengan mencetakkan ungkapan "Berdasarkan [ahli kartografi asal]" pada karya-karya mereka.<ref>"Map Imitation" in [http://www.collectionscanada.ca/forgery/002035-300-e.html?PHPSESSID=el7bd0vpd8cto0amsqqq5kaj22 Detecting the Truth: Fakes, Forgeries and Trickery] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071001070521/http://www.collectionscanada.ca/forgery/002035-300-e.html?PHPSESSID=el7bd0vpd8cto0amsqqq5kaj22 |date=2007-10-01 }}, a virtual museum exhibition at Library and Archives Canada</ref> == Persatuan Kartografi Melaka == [[Fail:Kartografi Melaka.jpg|thumb|Logo Persatuan Kartografi Melaka (Melaka Cartography Association).]] Di Malaysia, terdapat beberapa buah persatuan atau pertubuhan (NGO) yang aktif dalam kajian berkaitan kartografi antaranya ialah Persatuan Kartografi Melaka (Melaka Cartography Association). Persatuan atau pertubuhan ini secara aktif membuat kajian berkaitan ilmu dan unsur kartografi yang meliputi peta-peta lama mahupun zaman moden dan juga maklumat dan analisis sejarah yang terkandung di dalam peta tersebut. Selain itu juga, persatuan juga secara aktif terlibat dalam pencarian dan ekpedisi menjejaki kawasan yang terkandung dan terpapar di dalam peta lama dalam usaha untuk mengkaji dan menerangkan sejarah yang terdapat di lokasi tersebut. Persatuan Kartografi Melaka<ref>https://www.facebook.com/kartografimelaka/</ref> telah dirasmikan oleh YB Senator Wan Ahmad Fayhsal Bin Wan Ahmad Kamal pada Mac 2021 selaku Timbalan Menteri Belia & Sukan Malaysia yang kini adalah Timbalan Menteri Perpaduan Malaysia. Persatuan ini diketuai oleh Encik Shahrul Azzim Bin Abd Aziz selaku pengerusi dan enam lagi ahli jawatankuasa tertinggi yang lain. Selain daripada itu, Persatuan Kartografi Melaka juga mempunyai beberapa orang penasihat dan pengkaji yang terlibat secara langsung dalam penyelidikan berasaskan kartografi. Terdapat beberapa buah projek kajian yang dijalankan oleh Persatuan Kartografi Melaka dalam mengangkat maklumat dan sejarah berasaskan elemen pemetaan antaranya ialah Jawatankuasa Projek Penyelidikan Kartografi Malaysia, The Exploration of Vjontana dan Projek Penyelidikan Sejarah Kartografi Melaka. Selain itu juga, persatuan ini aktif dalam menyampaikan maklumat dan informasi kartografi berkaitan Melaka, Malaysia dan dunia melalui halaman Facebook rasmi Persatuan Kartografi Melaka. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{Sisterlinks|commons=Historical maps}} [[Kategori:Kartografi| ]] [[Kategori:Cabang geografi]] [[Kategori:Atlas| Kartografi]] tjrzcqj76x83n8t32x51vijhdl9zklo 0 187656 5650752 5645978 2022-08-22T01:52:40Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lohonauman,Lorongasal,Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo,Labesi,Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangolo,Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang,Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] 78eznznhm9oqwfw87r9g9xfgoo9w9yk 5650756 5650752 2022-08-22T01:57:37Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lohonauman,Lorongasal,Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo,Labesi,Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, Makagiansar, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananeke, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangengke, Mangolo, Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang,Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] 4ivy1pda6bqt2po762fsdil72zbcbih 5650758 5650756 2022-08-22T01:59:21Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasenda, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lohonauman,Lorongasal,Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo,Labesi,Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, Makagiansar, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananeke, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangengke, Mangolo, Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang,Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] b01vgiapnrdjh1hjezmaaff10ztzq1m 5650759 5650758 2022-08-22T02:00:54Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasenda, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lohonauman,Lorongasal,Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo,Labesi,Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, Makagiansar, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananeke, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangengke, Mangolo, Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang, Olongsongke, Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] 66uejkttjddmrap6rrrcquqv7vck0lr 5650760 5650759 2022-08-22T02:02:21Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hengkengbala, Hengkengnaung, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasenda, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lohonauman,Lorongasal,Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo,Labesi,Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, Makagiansar, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananeke, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangengke, Mangolo, Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang, Olongsongke, Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] 5iug51lqhimooc5hyec091tjytv6odx 5650762 5650760 2022-08-22T02:04:15Z 182.1.149.6 wikitext text/x-wiki '''Marga Sangir''' merujuk kepada nama keluarga atau marga yang digunapakai di belakang nama depan bagi masyarakat [[suku Sangir]] dan [[suku Talaud]] di [[Kabupaten Kepulauan Sangihe]] dan [[Kabupaten Kepulauan Talaud]] di [[Sulawesi Utara]], [[Indonesia]]. Di Indonesia Timur, nama marga juga biasanya disebut sebagai ''fam'', yang menunjukkan pengaruh dari [[bahasa Belanda]]. Kata ''fam'' berasal dari kata '''familienaam''' yang bererti "nama keluarga". Marga Sangir diambil dari nama keluarga yang digunakan oleh bapa dari sesebuah keluarga. Nama anak dari sebuah keluarga akan ditambahkan nama keluarga sang ayah di belakangnya. Senarai di bawah ini memuatkan beberapa marga Sangir-Talaud. == A == Alia,Abast, Abirahi, Abram, Adangkasiang, Adare, Adariku, Adilang, Adile, Adolong, Adriaan, Aer, Agama, Ahar, Akulah, Akurama, Alelo, Aloo, Ambat, Andrikus, Angio, Ansar, Antara, Antameng, Anthoni, Anthonie, Anthony, Antoni, Apita, Apitalaud, Adipati, Arode, Araro, Areros.Andaki, Atimang, Andaria,Akiang, Arensingga == B == Badoa, Bagarai, Balandatu, Balianga(Walianga), Banera, Bangkulu, Barahama, Baramuli, Barao, Barapadang, Barik, Bastian, Batasina, Bawangun, Bawelle, Bawellung, Bawengan, Bawengen, Bawental, Bawenti, Bawimbang, Bawinto, Bawole, Bemboah, Benare, Bernadus, Berhandus, Bertei, Betah, Bewelle, Bilalang, Bilusayang, Binilang, Birahi, Boham, Bogar, Buang, Budikase, Budiman, Buisan, Bukamari, Bulamei, Bidara, Baware, Bukunusa, Bawanda, Banduge, Balantukang, == C == Corneles, Celcius == D == Dalawir, Dalita, Daloma, Dalope, Daluwu, Dame, Damima, Dandel, Daandel, Dangkarang, Darenoh, Dariunaung, Daromes, Darondos, Darui, Daud, Dauhan, Dauna, David, Derek, Diamanti, Diamare, Dilly, Djumaati, Dolesili, Dolompaha, Dolongseda, Dumalang, Dumumpe, Dunggio, Durian, Dosayang, Dalengkade == E == Endo, Engel, Engelbert,Elias, Edio, Enampato == F == Frans, Fransisca == G == Gabriel, Gaghana, Gaghenggang, Gagola, Gahansa, Gahunting, Gala, Galangbulaeng, Gampu, Ganggali, Garing, Gighile, Gonggalang, Gumansalangi, Gumolung, Guna, Gurumias,Ganap, Gunena, Gandaria,Galatang == H == Hebingadil, Haerani, Hambali, Hamise, Hangau, Hariawang, Haribulan, Harikase, Harikatang, Harilama, Harimisa, Harimu, Harinda, Hebimisa, Hender, Hengkeng, Hengkengbala, Hengkengnaung, Hingide, Hiombalang, Holung, Hontong, Horman, Hormati, Harikota, Hamel,Helpus, Humena,Himpede, Hangunaung,Hoke == I == Igirisa, Izzak, == J == Jacob, Jacobs, Jacobus, Janis, Jermias, Jonas.Jeco(MOGER) == K == Kabangkitang, kaingat, Kadisihe,Kasiuhe,Kadera, Kabimbang, Kabohang, Kabuhung, Kadamehang, Kaempe, Kahaghi, Kahosadi, Kainage, Kaitang, Kakambong, Kakalang,Kantale Kakame,Kakauhe, Kakinsale, Kakondo, Kakuhese, Kakunsi, Kakunsi, Kakumpang, Kalamu, Kalangit, Kalase, Kalebos, Kalenkong, Kalensang,Kalibato, Kalisang, Kaliu, Kaluase, Kalunsinge, Kamurahan, Kamalirang, Kandati, Kandehi, Kansil, Kanterumingan, Kantohe, Kantoor, Kanoneng, Kaontole, Kaotele, Kapal, Kapiane, Karaeng, Karendesang, Karambut, karlos, Kaseger, Kasehung, Kasenda, Kasengkang, Kaseside, Kaseunang, Kasiahe, Kasiang, Kasombang, Katang, Katanggung, Katiandagho, Katilahe, Katuhu, Kauntung, Kawangung, Kawoka, Kekenusa, Kelung, Kenda, Kirimang, Kobis, Kolobato, Kondoahi, Kondoalumang, Kondoj, Kota, Kudampa, Kuera,Kuheba, Kumeang, Kundiman, Kunsiang, Kaburuan, Kaburuang,Kaaro, Kaunang, Kaghoo, Kaghol Kristaung, Kierson, Kilanta == L == Labora, Ladi, Lahamendu, Lahawia, Lahengking, Lahilote, Lahimade, Lahinda, Lahipe, Lahiwu, Lahopang, Lahope, Laihad, Lakada, Lala, Laleha, Lalenoh, Lalisang, Laluyan, Lambanaung, Lambehari, Lameng, Laming, Lamorahang, Langitang, Lantaa, Lapaehe, Lapis, Lasihen, Layang, Legrans, Lehige, Lendengtariang, Lesawengen, Letunaung, Letungbulang, Limpong, Liunsanda, Lokongbanua, Lohonauman, Lorongasal, Lohongandate, Lohor, Lomboan, Lombonaung, Lomboris, Londonaung, Lope, Loris, Luasunaung, Lukas, Lumampa, Lumandung, Lumawir, Lumeling, Lumika, Lumiwu, Lumengga, Lumona, Lahengko, Lahapo, Labesi, Lenohingide == M == Manangkoda,Manabung, Manalief, Mariahi, Manansang, Macpal, Mangary, Manginsela, Maarisit, Maariwuth, Maatilu, Maatota, Mabuka, Mahino, Mahoro, Mahiorang, Maituling, Majuntu, Majusip, Makabimbang, Makasangkil, Makadolang, Makagansa, Makagiansar, MAKAHEKUNG, Makahenggeng, Makahinda, Makakendung, Makaluase, Makapuko, Makarome, Makaminan, Makahanap,Makangiras, Makanoneng, Makarantuge, Makaling, Makasar, Makasenggehe, Makatei, Makatemu, Makaudis, Makapedua, Makapuas, Makawangkel, Makawekes, Makawimbang, Makienggung, Makitulung, Makiwawu, Makwimbang, Malalantang, Malensang, Malimbulung, Malingkas, Malo, Malondo, Maluegha, Malunto, Mamamoba, Mamantung, Mamoga, Mamontoi, Mamuka, Manabung, Manahumbing, Mananeke, Mananohas, Mandalika, Mandiangan, Mandik, Mandiri, Manahera , Mangague, Mangengke, Mangolo, Maneking, Manikoe, Manikome, Manis, Manoi, Manolang, Manoppo, Mansauda,Manuel, Manuho, Manumpil, Many, Maradesa, Marampung, Maringka, Marjun, Marthin, Masalamu, Masoara, Matahari, Matulende, Mayampo, Mayusip, Medea, Medellu, Megama, Megawe, Mehengkeng, Melagu, Mello, Menaung, Menda, Mengangawe, Mocodompis, Mofu, Mohede, Moho, Montoh, Mose, Mudi, Mule, Munaiseche, Musa,Marthin, Manongga ,Manambe,Mukau, Mengerongkonda, Masambe,Malaru,Monto, Manosoh, Melalondo, Makikehang,McHekung. == N == Naki, Nalangnguwera, Nanangkong, Nangaro, Nangkoda, Nanono, Nantingkaseh, Narasiang, Naulu, Nebath, Nebuntu, Nesar, Nimot, Nusalawo, Natarang == O == Ogelang, Olongsongke, Onthoni, Ohoiluln, Olesa, Oly, Ondang, Oleng == P == Pailaha, Paisa, Palakua, Palunggi, Panaluang, Pananggung, Pande,Pandelawang, Pandensolang, Pangandaheng, Pangulimang, Pantas, Pantungan, Papangge, Papahang, Paparang, Papendang, Papia, Papona, Papukuena, Papuling, Parans, Parapaga, Parintang, Patimbano, Pehingirang, Pekeng, Pertama, Pedati, Petangpulu, Petonengan, Pialambung, Pianusa, Pianusa, Pieter, Pimpin, Ponggohong,Ponga, Ponto, Pontoh, Pontolawokang, Pontolondo, Pontorondo, Powatu, Prans, Puansalangi, Puasa, Pudihang, Pulingkareng, Puluh, Pasandaran,Pudinaung,Pelongan,Piagamus, palatangara == R == Rahamis, Rakinaung, Rame, Rasubala, Ratumboba, Ratundulage, Ratungalo, Ratunseet, Rendape, Rendakasiang, Rodingan, Rompah, Rompas, Ruitan, Ruung, Rindahati == S == Sabarara, Sabari, Salante, Sumenda, Sumendap, Sabaru, Sabihing, Sadede, Sadonda, Sagilateng, Sahabat, Sahala, Sahiu, Sahoa, Sahulu, Sakudu, Saiang, Saibulan, Saikat, Salaka, Salamate, Salamisi, Salapali, Salar, Salasa, Salawati, Salikode, Salindeho, Samalukang, Sambai, Sambalao, Sambenaung, Samehe, Sampel, Sampongai, Sampingan, Samuel, Samuri, Samurine, Sandala, Sanggel, Sarageti, Sarapil, Sarindi, Sasahi, Sasamu, Saselah, Sasenga, Sasenggala, Sasia, Sasikil, Sasongke, Sasuwang, Saul, Sawello, Seba, Sede, Seke, Selepei, Sendauhiang, Serang, Seredei, Sikape, Silangen, Sidangoli, Silirambang, Simon, Sindua, Sinsuw, Soda, Soasa, Sombounaung, Stirman, Subu,Sulunaung, Surupandy,Sahentombage,Sepaya,Songko, Sambenthiro , Sasiang == T == Takalelumang, Taaluru,Taarega, Takalawesang Taareluaan, Tabea, Taghuriri, Tahulending, Takabirang, Takahegesang, Takahindangen, Takalamingan, Takalawangen, Takakobi, Takalihiang, Takaliuang, Takalumbide, Takapaha, Takapululangan, Takarasel, Takasanakeng, Takasihaeng, Takasili,Takasiliang, Takser, Talimbekas,Talumedun, Talumingan, Tamado, Tamahiwu, talinusa, Tamaka, Tamakaenge, Tamalawe, Tamalero, Tamansa, Tamapeku, Tamarugi, Tamatompol, Tampi, Tampilang, Tamudia, Tangkabiringan, Tarib, Tapahing, Tatali, Tatanggihe, Tatangindatu, Tatengkeng, Tatengkeng, Tatipang, Tatoadeng, Tatoja, Tatontohiang, Tatontos, Tatuil, Tatuhas, Taupahangeng, Telleng, Telling, Tem, Tempone, Tempongbuka, Tendaunusa, Tengkue, Terah, Tiho, Timbani, Timbangnusa,Timbowo, Timpua, Tindas, Tindi,Tindige, Tinungki, Tiwa, Toneng, Towoliu, Toyilli, Tumbanaung, Tumbio, Tumentalong, Tumimbang,Tumey,Tumoka, Tumunduge, Tumuwe, Tuwohingide, Tuwongkesong, Tine, Tacumansang, Takumansang,Taasiringan, Tupelu, Takasihaeng,Tamalonggehe,Tamarol == U == Udang (atau Oedang), Udis, Ulaen, Unas, Unso, Urantuge, Undong == W == Walesasi, Wangka, Wolff, Wombay, Wuatan, Wuy,Wagunu, Wolkh,Wolok, Wolkh-Wagunu,Wiku == Y == Yakob, Yermias,Yakobus, Yangkobus, == Lihat pula == * [[Suku Sangir]] * [[Suku Talaud]] [[Kategori:Kelompok etnik di Indonesia]] [[Kategori:Marga Indonesia]] [[Kategori:Daftar nama]] t70icpfp88awv9enn9fw029v3lkibva 0 192287 5650550 5417930 2022-08-21T14:28:32Z Aminproton 289197 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Automobile | name = Perodua Alza | image = [[Fail:Perodua Alza in Penang.JPG|275px]] | manufacturer = [[Perodua]] | production = 2009-kini | assembly = [[Malaysia]] | class = [[Kenderaan pelbagai guna]] kompak | layout = [[Tatarajah FF]] | engine = 1.5L 3SZ-VE [[l4]] | transmission = 5-kelajuan [[trasmisi manual|manual]] </br> 4-kelajuan [[transmisi automatik|automatik]] | related = [[Toyota Passo|Toyota Passo Sette]]<br />[[Daihatsu Boon|Daihatsu Boon Luminas]] }} '''Perodua Alza''' merupakan MPV kompak dihasilkan oleh [[Perodua]]. Perodua menekankan Alza menjadi [[kereta]] pilihan bagi keluarga muda dengan anak-anak. Hal ini diadaptasi daripada Daihatsu Boon Luminas dan Toyota Passo Sette, melainkan menggunakan de-tuned 1.5 liter Toyota Avanza dan Daihatsu Terios nama enjin. Alza berasal dari perkataan Sepanyol yang bermaksud 'bangkit'. == Spesifikasi == {| align="center" class="wikitable" style="width:600px; text-align:center; font-size: 90%;" |- ! ! 5MT ! 4AT |- ! colspan="4" | Enjin |- ! Jenis enjin | colspan="3" | 3SZ-VE |- ! Mekanisma injap | colspan="3" | DOHC, 16V(4 injap pada setiap silinder) dengan DVVT |- ! Jumlah sesaran | colspan="3" | 1495cc |- ! Lubang/Lejang | colspan=3 | {{convert|72.0|x|91.8|mm|2|abbr=on}} |- ! Kadar pemampatan | colspan="3" | 10 |- ! Keluaran kuasa maksima | colspan="3" | 76kW (104PS) @6000rpm |- ! Tork maksima | colspan="3" | 136Nm (13.9kg.m) @4400rpm |- ! Sistem bahan api | colspan="3" | [[Suntikan bahan api|EFI]] |- ! Muatan bahan api | colspan="3" | 42 liter |- ! colspan="4" | Dimensi & Berat |- ! Keseluruhan panjang/ lebar/ tinggi (mm) | colspan="3" | 4205 x 1695 x 1620 |- ! Dalaman panjang/ lebar/ tinggi (mm) | colspan="3" | 2540 x 1415 x 1310 |- ! Dasar roda(mm) | colspan="3" | 2750 |- ! Berat bebendul (kg) | colspan="1" | 1120/1130 | colspan="2" | 1140/1150 |- ! Muatan penumpang | colspan="3" | 7 |- |} Perodua Alza merupakan MPV yang paling jimat penggunaan bahan api setakat ini berbanding dengan MPV model lain. Ianya juga sesuai digunakan seharian kerana saiznya yang tidak begitu besar. walau bagaimanapun Perodua Alza masih sesuai untuk perjalanan jarak jauh kerana keselesaan tempat duduknya. Walaupun menggunakan enjin berkapasiti 1.5 liter Perodua Alza masih mampu membawa penumpang yang ramai berbanding model MPV yang lain. == Pautan luar == * [http://www.perodua.com.my/index.php?section=ourcars&page=alza Perodua Alza Official website] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100323143459/http://www.perodua.com.my/index.php?section=ourcars&page=alza |date=2010-03-23 }} * [http://paultan.org/topics/cars/new-perodua-mpv-2009/ Perodua Alza @ paultan.org] * [https://perodua.autodeal.my/harga-alza-baru-2022/ Harga Alza Baru] [[Kategori:Produk Perodua]] bvk2pi3hwm1tnt43tk4d6qywflfw2x8 0 195213 5650849 5648620 2022-08-22T04:19:48Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party |name_english = Parti Aspirasi Rakyat Sarawak |name_native = <small>'''State Reform Party'''</small><br>STAR |logo = |colorcode = khaki |leader = Lina Soo |founder = Dr. Patau Rubis |foundation = 9 Oktober 1996 {{small|(di Sarawak)}}<br>6 Januari 2012 {{small|(di Sabah)}} <br>24 Januari 2020 {{small|(dijenamakan semula sebagai ASPIRASI)}} |legalised = 26 Januari 2020 {{small|(Diluluskan sebagai ASPIRASI)}} |dissolution = | successor = [[Parti Solidariti Tanah Airku]] di Sabah<ref name="succeeded">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2016/07/15/reformed-rebranded-star-now-sabah-based-party-2/|title=Reformed, rebranded STAR now Sabah-based party|author=Jenne Lajiun|publisher=The Borneo Post|date=15 July 2016|accessdate=23 April 2018}}</ref> |headquarters = 262, Jalan Batu Kawa, 93500 Kuching, Sarawak, Malaysia. |newspaper = |youth_wing = |membership_year = |membership = |ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak kemerdekaan negeri]]<br>[[Patriotisme|Semangat patriotik negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hal ehwal bangsa Dayak]]<br>[[Belia|Hak golonganbelia]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Sarawak|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak peribumi Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak ekonomi negeri]]<br>[[Perjanjian Malaysia|Perjuangan hak MA63]] |position = [[Sentrisme|Berhaluan tengah]] |national = Gagasan Rakyat Sarawak (2022–kini) |international = |colors = |colorcode = {{Parti Aspirasi Rakyat Sarawak/meta/color}} | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex=}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex=}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri]]: | seats3 = {{Composition bar|0|587|hex=}} | seats4_title = [[Menteri Besar dan Ketua Menteri di Malaysia|Menteri Besar dan Ketua Menteri (Sarawak)]] | seats4 = {{Composition bar|0|13|hex=}} | flag = | symbol = |website = [http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ Laman Sesawang Rasmi STAR] <br>[http://www.facebook.com/board.php?uid=21136993392#!/pages/Kuching-Malaysia/STAR-STATE-REFORM-PARTY/21136993392?v=info Laman Facebook STAR] |footnotes = }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Aspirasi Rakyat Sarawak''' (dalam {{lang-en| "Sarawak People's Aspiration Party"}}) (Pendahulu parti ini dikenali sebagai '''Parti Reformasi Negeri''' atau dikenali dengan singkatan '''STAR,''' [[Bahasa Inggeris|Inggeris]]: ''State Reform Party''), atau dikenali ramai mula pada tahun 2020 sebagai '''ASPIRASI''' merupakan sebuah parti politik tempatan berhaluan tengah di Sarawak. Presidennya terkini adalah Soo Lina yang menggantikan Patau Rubis yang telah meninggal dunia pada tahun 2016. Patau Rubis tidak menyedarkan diri pada mesyuarat agung tahunan (AGM) parti pada 20 Mac 2016. Parti ini mempunyai 9 manifesto untuk memfokuskan terhadap Sarawak bagi menambahbaik Perjanjian Malaysia 1963. Pada tahun 2016, cawangannya di negeri Sabah berjaya didaftarkan semula sebagai [[Parti Solidariti Tanah Airku]] (STAR Sabah) iaitu sebuah parti politik baharu di Sabah yang mempunyai agenda yang sama seperti Parti Reformasi Negeri.<ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2016/03/20/dr-patau-rubis-passes-away-of-apparent-heart-failure/|title=Dr Patau Rubis passes away from apparent heart failure|author=Lim How Pim|publisher=The Borneo Post|date=20 March 2016|accessdate=28 April 2016}}</ref> == Logo rasmi == Berikut adalah logo rasmi yang telah diumumkan oleh kepemimpinan Parti ASPIRASI Rakyat Sarawak pada 13 Disember 2021 sebelum menjelang [[Pilihan raya negeri Sarawak 2021]]<br/> ==Sejarah penubuhan== [[File:State Reform Party Flag.svg|150px|thumb|left|Logo Parti ASPIRASI (yang dahulunya dikenali sebagai STAR) (digunakan pada tahun 1996-2019)]] Ditubuhkan pada 9 Oktober 1996 oleh Dr. [[Patau Rubis]] setelah beliau dipecat dari kabinet negeri [[Sarawak]] pada Oktober 1995 dan seterusnya dari [[Parti Kebangsaan Sarawak]] (SNAP). Beliau secara rasminya dipilih sebagai Pesiden parti yang pertama di dalam persidangan tiga tahunan parti STAR yang ulung pada 9 Mac 1997.<ref>[http://mylovelynney.rumahpanjai.com/2009_03_01_archive.html State Reform Party (STAR), mylovelynney.rumahpanjai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Presiden STAR sekarang ialah Soo Lina, yang dipilih bagi menggantikan Patau Rubis, selepas jatuh pengsan semasa mempengerusikan Mesyuarat Agung Tahunan STAR dan meninggal dunia kemudiannya pada 20 Mac 2016.<ref>{{cite news |url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2016/03/20/patau-rubis-passes-away/ |title=State Reform Party founding president Dr Patau Rubis dies a day before birthday after collapsing at AGM |newspaper=The Star Online |date=20 March 2016 |accessdate=2016-04-28}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.theborneopost.com/2016/03/20/dr-patau-rubis-passes-away-of-apparent-heart-failure/ |title=Dr Patau Rubis passes away from apparent heart failure |newspaper=BorneoPost Online |date=20 March 2016 |accessdate=2016-04-28}}</ref>Parti Reformasi Negeri lebih memberikan tumpuan untuk melakukan reformasi bukan sahaja di peringkat kerajaan tetapi lebih utama melakukan reformasi terhadap sistem pemerintahan, sistem penyampaian (''delivery system'') dan dasar-dasar kerajaan supaya lebih telus dan mesra rakyat. Memberikan perhatian yang lebih dan mahu menambahbaik terhadap persetujuan ''18-point memorandum'' antara Sarawak dan Persekutuan Tanah Melayu. Pada Tahun 2016, Parti STAR cawangan Sabah telah dijenamakan semula sebagai [[Parti Solidariti Tanah Airku]] dengan singkatan [[Parti Solidariti Tanah Airku|STAR]] dibawah pimpinan presiden parti, [[Jeffrey Kitingan|Datuk Seri Panglima Dr. Jeffrey G. Kitingan]]. Beliau menjenamakan semula parti tersebut kerana beliau ingin menumpukan sepenuh perhatian terhadap Sabah dengan ideologi asal parti berkenaan iaitu hak-hak Sabah dengan tambahan pembangunan serta ekonomi yang diperlukan di [[Sabah]]. Pada Tahun 2020, Parti ini telah dijenamakan semula sebagai Parti Aspirasi Rakyat Sarawak dengan singkatan ASPIRASI menggantikan Parti Reformasi Negeri Sarawak (STAR). Hal sedemikian dilakukan untuk mengelak kekeliruan diantara Parti STAR yang ada di Sabah dengan STAR yang ada di Sarawak. Walaubagaimanapun, Perjuangan parti tersebut terus dikekalkan dengan ideologi yang tetap sama dengan penambahan ideologi dalam hal ekonomi serta memfokuskan kemajuan bangsa-bangsa pedalaman yang ada di Sarawak. Nama "ASPIRASI" kini rasmi diguna-pakai di mana-mana pilihanraya yang berlangsung di Sarawak. ==Barisan kepimpinan== {{col-begin}} * '''Pengerusi''' ** Buln anak Ribos * '''Timbalan Pengerusi''' ** Tambi Pilang ** Joseph Jotem * '''Presiden''' ** Soo Lina * '''Timbalan Presiden''' ** Mura Kadir ** Hugh Lawrence Zehnder ** Zulfaqar Sa'adi * '''Naib Presiden''' ** Mohd Annuar Abd Hamid ** Richard Revis Jimin ** Adam Wong Sing Wei ** Mesah Suhaili * '''Setiausaha Agung''' ** Simon Tiong Ing Tung * '''Bendahari''' ** Chieng Lea Phing * '''Ketua pemuda''' ** Fatrick anak Jimi Fatri * '''Penasihat''' ** Donny Ruing<ref>{{cite web|url=http://www.utusanborneo.com.my/2016/04/10/star-rayu-derma-politik-taja-30-calon-bertanding-pada-prn11|title=STAR rayu derma politik taja 30 calon bertanding pada PRN11|language=Malay|publisher=Utusan Borneo|date=10 April 2016|accessdate=22 April 2018}}</ref> {{col-end}} ==Senarai presiden parti== *Dr. Patau Rubis (9 Mac 1997 hingga 20 Mac 2016) *Soo Lina (20 Mac 2016 hingga kini) ==Keputusan pilihan raya == ===Pilihan raya umum Malaysia 2018=== {| class="wikitable |- ! No.||DUN|| Calon||Undian||Keputusan |- |N43 ||Sekong||Abdul Rashid Abdul Rahman||41||Kalah (Hilang Deposit) |- |N44 ||Karamunting||Besarun Kecha||61||Kalah (Hilang Deposit) |} ===Pilihan raya negeri Sarawak 2016=== {| class="wikitable |- ! No.||DUN|| Calon||Undian||Keputusan |- |N9||Padungan||Tiong Kwang Kim||116||Kalah (HD) |- |N11||Batu Lintang||Soo Lina||331||Kalah (HD) |- |N18||Serembu||Buln Anak Patrick Ribas||120||Kalah (HD) |- |N23||Bukit Simuja||Johnny Anak Aput||53||Kalah (HD) |- |N51||Bukit Assek||Moh Hiang King||374||Kalah (HD) |- |N52||Dudong||Ting Yiik Hong||152||Kalah (HD) |- |N53||Bawang Assan||Wong Sing Wei||100||Kalah (HD) |- |N55||Nangka||Tiong Ing Tung||773||Kalah (HD) |- |N67||Jepak||Mohammed Anuar Abdul Hamid||136||Kalah (HD) |- |N68||Tanjong Batu||Chieng Lea Phing||89||Kalah (HD) |} == Lihat juga == * [[Parti Solidariti Tanah Airku]], (STAR di Sabah) * [[Parti Kebangsaan Sarawak]] (SNAP) ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan Luar == *[http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ Laman Sesawang Rasmi Parti Reformasi Negeri (STAR)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120205195956/http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ |date=2012-02-05 }} *[http://www.facebook.com/board.php?uid=21136993392#!/pages/Kuching-Malaysia/STAR-STATE-REFORM-PARTY/21136993392?v=info Laman Facebook Parti Reformasi Negeri (STAR)] {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] {{Malaysia-tunas}} gcbl3ehyofzdqtabvcf0aevimipfkje 5650850 5650849 2022-08-22T04:20:39Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party |name_english = Parti Aspirasi Rakyat Sarawak |name_native = <small>'''State Reform Party'''</small><br>STAR |logo = |colorcode = khaki |leader = Lina Soo |founder = Dr. Patau Rubis |foundation = 9 Oktober 1996 {{small|(di Sarawak)}}<br>6 Januari 2012 {{small|(di Sabah)}} <br>24 Januari 2020 {{small|(dijenamakan semula sebagai ASPIRASI)}} |legalised = 26 Januari 2020 {{small|(Diluluskan sebagai ASPIRASI)}} |dissolution = | successor = [[Parti Solidariti Tanah Airku]] di Sabah<ref name="succeeded">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2016/07/15/reformed-rebranded-star-now-sabah-based-party-2/|title=Reformed, rebranded STAR now Sabah-based party|author=Jenne Lajiun|publisher=The Borneo Post|date=15 July 2016|accessdate=23 April 2018}}</ref> |headquarters = 262, Jalan Batu Kawa, 93500 Kuching, Sarawak, Malaysia. |newspaper = |youth_wing = |membership_year = |membership = |ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak kemerdekaan negeri]]<br>[[Patriotisme|Semangat patriotik negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hal ehwal bangsa Dayak]]<br>[[Belia|Hak golongan belia]]<br>[[Wanita|Hak golongan wanita]]<br>[[Sarawak|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak peribumi Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hak ekonomi negeri]]<br>[[Perjanjian Malaysia|Perjuangan hak MA63]] |position = [[Sentrisme|Berhaluan tengah]] |national = Gagasan Rakyat Sarawak (2022–kini) |international = |colors = |colorcode = {{Parti Aspirasi Rakyat Sarawak/meta/color}} | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex=}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex=}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri]]: | seats3 = {{Composition bar|0|587|hex=}} | seats4_title = [[Menteri Besar dan Ketua Menteri di Malaysia|Menteri Besar dan Ketua Menteri (Sarawak)]] | seats4 = {{Composition bar|0|13|hex=}} | flag = | symbol = |website = [http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ Laman Sesawang Rasmi STAR] <br>[http://www.facebook.com/board.php?uid=21136993392#!/pages/Kuching-Malaysia/STAR-STATE-REFORM-PARTY/21136993392?v=info Laman Facebook STAR] |footnotes = }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Aspirasi Rakyat Sarawak''' (dalam {{lang-en| "Sarawak People's Aspiration Party"}}) (Pendahulu parti ini dikenali sebagai '''Parti Reformasi Negeri''' atau dikenali dengan singkatan '''STAR,''' [[Bahasa Inggeris|Inggeris]]: ''State Reform Party''), atau dikenali ramai mula pada tahun 2020 sebagai '''ASPIRASI''' merupakan sebuah parti politik tempatan berhaluan tengah di Sarawak. Presidennya terkini adalah Soo Lina yang menggantikan Patau Rubis yang telah meninggal dunia pada tahun 2016. Patau Rubis tidak menyedarkan diri pada mesyuarat agung tahunan (AGM) parti pada 20 Mac 2016. Parti ini mempunyai 9 manifesto untuk memfokuskan terhadap Sarawak bagi menambahbaik Perjanjian Malaysia 1963. Pada tahun 2016, cawangannya di negeri Sabah berjaya didaftarkan semula sebagai [[Parti Solidariti Tanah Airku]] (STAR Sabah) iaitu sebuah parti politik baharu di Sabah yang mempunyai agenda yang sama seperti Parti Reformasi Negeri.<ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2016/03/20/dr-patau-rubis-passes-away-of-apparent-heart-failure/|title=Dr Patau Rubis passes away from apparent heart failure|author=Lim How Pim|publisher=The Borneo Post|date=20 March 2016|accessdate=28 April 2016}}</ref> == Logo rasmi == Berikut adalah logo rasmi yang telah diumumkan oleh kepemimpinan Parti ASPIRASI Rakyat Sarawak pada 13 Disember 2021 sebelum menjelang [[Pilihan raya negeri Sarawak 2021]]<br/> ==Sejarah penubuhan== [[File:State Reform Party Flag.svg|150px|thumb|left|Logo Parti ASPIRASI (yang dahulunya dikenali sebagai STAR) (digunakan pada tahun 1996-2019)]] Ditubuhkan pada 9 Oktober 1996 oleh Dr. [[Patau Rubis]] setelah beliau dipecat dari kabinet negeri [[Sarawak]] pada Oktober 1995 dan seterusnya dari [[Parti Kebangsaan Sarawak]] (SNAP). Beliau secara rasminya dipilih sebagai Pesiden parti yang pertama di dalam persidangan tiga tahunan parti STAR yang ulung pada 9 Mac 1997.<ref>[http://mylovelynney.rumahpanjai.com/2009_03_01_archive.html State Reform Party (STAR), mylovelynney.rumahpanjai]{{Pautan putus|date=Oktober 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Presiden STAR sekarang ialah Soo Lina, yang dipilih bagi menggantikan Patau Rubis, selepas jatuh pengsan semasa mempengerusikan Mesyuarat Agung Tahunan STAR dan meninggal dunia kemudiannya pada 20 Mac 2016.<ref>{{cite news |url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2016/03/20/patau-rubis-passes-away/ |title=State Reform Party founding president Dr Patau Rubis dies a day before birthday after collapsing at AGM |newspaper=The Star Online |date=20 March 2016 |accessdate=2016-04-28}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.theborneopost.com/2016/03/20/dr-patau-rubis-passes-away-of-apparent-heart-failure/ |title=Dr Patau Rubis passes away from apparent heart failure |newspaper=BorneoPost Online |date=20 March 2016 |accessdate=2016-04-28}}</ref>Parti Reformasi Negeri lebih memberikan tumpuan untuk melakukan reformasi bukan sahaja di peringkat kerajaan tetapi lebih utama melakukan reformasi terhadap sistem pemerintahan, sistem penyampaian (''delivery system'') dan dasar-dasar kerajaan supaya lebih telus dan mesra rakyat. Memberikan perhatian yang lebih dan mahu menambahbaik terhadap persetujuan ''18-point memorandum'' antara Sarawak dan Persekutuan Tanah Melayu. Pada Tahun 2016, Parti STAR cawangan Sabah telah dijenamakan semula sebagai [[Parti Solidariti Tanah Airku]] dengan singkatan [[Parti Solidariti Tanah Airku|STAR]] dibawah pimpinan presiden parti, [[Jeffrey Kitingan|Datuk Seri Panglima Dr. Jeffrey G. Kitingan]]. Beliau menjenamakan semula parti tersebut kerana beliau ingin menumpukan sepenuh perhatian terhadap Sabah dengan ideologi asal parti berkenaan iaitu hak-hak Sabah dengan tambahan pembangunan serta ekonomi yang diperlukan di [[Sabah]]. Pada Tahun 2020, Parti ini telah dijenamakan semula sebagai Parti Aspirasi Rakyat Sarawak dengan singkatan ASPIRASI menggantikan Parti Reformasi Negeri Sarawak (STAR). Hal sedemikian dilakukan untuk mengelak kekeliruan diantara Parti STAR yang ada di Sabah dengan STAR yang ada di Sarawak. Walaubagaimanapun, Perjuangan parti tersebut terus dikekalkan dengan ideologi yang tetap sama dengan penambahan ideologi dalam hal ekonomi serta memfokuskan kemajuan bangsa-bangsa pedalaman yang ada di Sarawak. Nama "ASPIRASI" kini rasmi diguna-pakai di mana-mana pilihanraya yang berlangsung di Sarawak. ==Barisan kepimpinan== {{col-begin}} * '''Pengerusi''' ** Buln anak Ribos * '''Timbalan Pengerusi''' ** Tambi Pilang ** Joseph Jotem * '''Presiden''' ** Soo Lina * '''Timbalan Presiden''' ** Mura Kadir ** Hugh Lawrence Zehnder ** Zulfaqar Sa'adi * '''Naib Presiden''' ** Mohd Annuar Abd Hamid ** Richard Revis Jimin ** Adam Wong Sing Wei ** Mesah Suhaili * '''Setiausaha Agung''' ** Simon Tiong Ing Tung * '''Bendahari''' ** Chieng Lea Phing * '''Ketua pemuda''' ** Fatrick anak Jimi Fatri * '''Penasihat''' ** Donny Ruing<ref>{{cite web|url=http://www.utusanborneo.com.my/2016/04/10/star-rayu-derma-politik-taja-30-calon-bertanding-pada-prn11|title=STAR rayu derma politik taja 30 calon bertanding pada PRN11|language=Malay|publisher=Utusan Borneo|date=10 April 2016|accessdate=22 April 2018}}</ref> {{col-end}} ==Senarai presiden parti== *Dr. Patau Rubis (9 Mac 1997 hingga 20 Mac 2016) *Soo Lina (20 Mac 2016 hingga kini) ==Keputusan pilihan raya == ===Pilihan raya umum Malaysia 2018=== {| class="wikitable |- ! No.||DUN|| Calon||Undian||Keputusan |- |N43 ||Sekong||Abdul Rashid Abdul Rahman||41||Kalah (Hilang Deposit) |- |N44 ||Karamunting||Besarun Kecha||61||Kalah (Hilang Deposit) |} ===Pilihan raya negeri Sarawak 2016=== {| class="wikitable |- ! No.||DUN|| Calon||Undian||Keputusan |- |N9||Padungan||Tiong Kwang Kim||116||Kalah (HD) |- |N11||Batu Lintang||Soo Lina||331||Kalah (HD) |- |N18||Serembu||Buln Anak Patrick Ribas||120||Kalah (HD) |- |N23||Bukit Simuja||Johnny Anak Aput||53||Kalah (HD) |- |N51||Bukit Assek||Moh Hiang King||374||Kalah (HD) |- |N52||Dudong||Ting Yiik Hong||152||Kalah (HD) |- |N53||Bawang Assan||Wong Sing Wei||100||Kalah (HD) |- |N55||Nangka||Tiong Ing Tung||773||Kalah (HD) |- |N67||Jepak||Mohammed Anuar Abdul Hamid||136||Kalah (HD) |- |N68||Tanjong Batu||Chieng Lea Phing||89||Kalah (HD) |} == Lihat juga == * [[Parti Solidariti Tanah Airku]], (STAR di Sabah) * [[Parti Kebangsaan Sarawak]] (SNAP) ==Rujukan== {{reflist}} == Pautan Luar == *[http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ Laman Sesawang Rasmi Parti Reformasi Negeri (STAR)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120205195956/http://reocities.com/capitolhill/congress/6332/ |date=2012-02-05 }} *[http://www.facebook.com/board.php?uid=21136993392#!/pages/Kuching-Malaysia/STAR-STATE-REFORM-PARTY/21136993392?v=info Laman Facebook Parti Reformasi Negeri (STAR)] {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] {{Malaysia-tunas}} igot5z5uyozh8mg0ahk44ar9qi4rf9d 0 195320 5650884 5649092 2022-08-22T06:41:19Z 2001:E68:5453:B313:4521:2D60:9348:2E93 /* Senarai Drama */ wikitext text/x-wiki '''Samarinda''' ialah sebuah slot drama bersiri Malaysia yang disiarkan pada jam 10:30 - 11:00 malam, Selasa - Khamis, di [[TV3]], bermula tahun 2004. Slot Samarinda ditayangkan pada hari Isnin - Khamis, jam 10:00 malam. == Sejarah Waktu Siaran Slot Samarinda == ===2004=== *Slot ini diperkenalkan sebagai pecahan kepada [[Slot Identiti]] yang menampilkan kisah-kisah cinta, kekeluargaan dan korporat. Slot Identiti kemudian dijenamakan sebagai [[Slot Akasia]]. *Slot ini banyak menampilkan drama-drama berkisarkan dunia korporat dan lambang kemewahan konflik kehidupan di kota. Mengimbas kehadiran slot Samarinda ini, ia mula ditayangkan pada 2004 dengan itu menjadi slot drama lewat malam paling awal yang diperkenalkan dan bertahan hingga hari ini. ===2013=== *Pada tahun 2013, Slot ini ditayangkan selama 1 jam. ===2019 - kini=== *Pada tahun 2019, Slot ini bersiaran setiap hari Isnin - Khamis, 10:00 malam. ===2021=== *Pada 22 Julai 2021, Slot Samarinda telah direhatkan buat sementara waktu bagi memberi laluan menyiarkan drama bersiri Melayu. *Pada 26 Ogos 2021, Slot Samarinda telah kembali bersiaran. ===2022=== * Pada 14 Mac 2022, Slot Samarinda akan bersiaran Isnin hingga Jumaat Bagi Menyambut Bulan Ramadhan al-Mubarak. * Pada 9 Mei 2022, Slot Samarinda direhatkan sementara bagi memberi telefilem edisi khas Raya yang bersiaran Isnin hingga Jumaat. * Pada 16 Mei 2022, Slot Samarinda Ini Akan Kembali Bersiaran Isnin hingga Jumaat. * Pada 20 Jun 2022, Slot Samarinda Ini Kembali Bersiaran Isnin Hingga Khamis Bagi Memberi Laluan Kepada Drama Gerak Khas Undercover Yang Kembali Bersiaran Setiap Jumaat. == Senarai Drama == {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Rating''' | '''Nota''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | 2004 |- | 1. | ''[[Badai Metropolis]]'' | 6 Januari 2004 — 2 Mac 2004 |Faisal Ishak | {{hlist|[[Hairie Othman]]||[[Arash Mohamad]]|| [[Azhar Sulaiman]]||[[Ako Mustapha]]|| [[Sharifah Sofia]]||[[Maizurah Hamzah]]}} | | | |- | 2. | ''[[Rindu Semakin Jauh]]'' | 3 Mac 2004 — 28 April 2004 |Azman Yahya | {{hlist|[[Eja|Siti Shahrizah]]||[[Rosyam Nor]]||[[Umie Aida]]||[[Aida Aris]]|| [[Hairie Othman]] || [[Aida Khalida]] || [[Shukery Hashim]] || [[Azizah Mahzan]] || [[Hisham Ahmad Tajuddin]]|| S. Rohani || }} | '''Suratan Atau Kebetulan''' - Kenny, Remy & Martin | | |- | 3. | ''[[Sephia]]'' | 6 Mei 2004 — 6 Julai 2004 | Zulkiflee R. Shad |{{hlist|[[Catriona Ross]]||[[Ako Mustapha]]||[[Hans Isaac]]||[[Sabrina Ali]] || [[Emelda Rosmila]] || [[Izi Yahya]] || [[Rahim Razali]] || [[Ismail Din]] || [[Azizah Mahzan]] || [[Maimon Mutalib]] || [[Jaafar Onn]] || [[Louisa Chong]] || [[Azean Irdawaty]] || [[Shaharuddin Thamby]]}} | '''Berhenti Berharap''' - [[Sheila on 7|Sheila On 7]] | | |- | 4. | ''[[Mama Paparazzi]]'' | 1 September 2004 — 27 Oktober 2004 | |{{hlist|[[Nanu Baharuddin]]|| [[Dato' Jalaluddin Hassan]] || [[Vanidah Imran]]}} | '''Aku Kehilangan Mu''' - [[Francissca Peter|Francisca Peter]] | | |- | 5. | ''[[Masih Ada Cinta]]'' | 23 November 2004 — 18 Januari 2005 | [[Azman Yahya]] |{{hlist|[[Eja|Siti Shahrizah]]|| [[Rosyam Nor]]|| [[Haliza Misbun]]|| [[Arash Mohamad]]|| [[Jins Shamsuddin| Dato' Jins Shamsuddin]]||[[Sarimah Ahmad| Dato' Sarimah Ahmad]]}} | '''Mimpi Yang Tak Sudah''' - [[Ibnor Riza]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | 2005 |- | 1. | ''Villa Cinta Daddy'' | 19 Januari 2005 — 30 Mac 2005 | Adam Hamid |{{hlist|[[Deanna Yusof]]||[[Hani Mohsin]]||[[Frank Lewis]]|| [[Zizie Ezette]]|| [[Fahrin Ahmad]]|| [[Annahita Bakavoli]]}} | '''Cukuplah Sekali''' - [[Jay Jay]] | | |- | 2. | ''Aku, Dia & Cape Town'' | 31 Mac 2005 — 6 Jun 2005 | [[Ahmad Idham]] |{{hlist|[[Umie Aida]]||[[Eizlan Yusof]]||[[Ahmad Tarmimi Siregar|Ahmad Tarmimi Siregar bin Mohd Kamal]]|| [[Fauzi Nawawi]]||[[Sheila Rusly]]|| [[Lisdawati|Nisdawati Nazaruddin]]}} |'''Istana Janji''' - [[Nas Adila]] | | |- | 3. | ''Simbiosis'' | 7 Jun 2005 — 3 Oktober 2005 | |{{hlist|[[Fahrin Ahmad]]|| [[Nasir Bilal Khan]]||[[Nanu Baharuddin]]||[[Rita Rudaini]]||[[Hans Isaac]]}} | '''Elegi Sepi''' - [[Azharina]] | | |- | 4. | ''Inspirion'' | 4 Oktober 2005 — 22 November 2005 | |{{hlist|[[Ako Mustapha]]||[[Nasha Aziz]]}} | '''Mungkin Nanti''' - Peterpan | | |- | 5. | ''[[Biarku Sentuh Cintamu]]'' | 23 November 2005 — 18 Januari 2006 | |{{hlist|[[Rita Rudaini]]|| [[Nanu Baharuddin]]||[[Rosyam Nor]]}} | '''Ku Petik Bintang - Bintang''' - Kenny, Remy & Martin | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color: black; text-align:center;" |2006 |- | 1. | ''[[Mya Zara]]'' | 19 Januari 2006 — 15 Mac 2006 | Feroz Khan |{{hlist|[[Eja|Siti Shahriza]]|| [[Ako Mustapha]]||[[Zizan Nin]]||[[Azhar Sulaiman]]||[[ Ady Putra | Adi Putra]]||[[Jasmin Hamid]]}} | '''Kasihku Sinar''' - [[Amy Mastura]] | | |- | 2. | ''[[Kama Sutra]]'' | 16 Mac 2006 — 11 Mei 2006 |Ayiee |{{hlist|[[Rusdi Ramli]]|| [[Vanidah Imran]]||Sue Hasny Abdullah||[[Ahmad Idham]]||[[Janet Khoo]]||[[Safura Yaacob]]||[[Kuza]]}} | | | |- |3. | ''Marikas'' | 16 Mei 2006 —18 Julai 2006 | Emi Soffian |{{hlist|[[Hairie Othman]]||[[Eizlan Yusof]]||[[Nanu Baharuddin]]|| [[Ako Mustapha]]||[[Zizie Ezette]]||[[Emelda Rosmila]]}} | '''Tak Tercapai Akal Mu''' - [[Elyana]] | | |- | 4. | ''Nuraisha'' | 19 Julai 2006 — 14 September 2006 | Raja Ahmad Alauddin |{{hlist|[[Rita Rudaini]]|| [[Aqasha]]||Redzuan Hashim||[[Intan Azura]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Abby Abadi]]}} | '''Secebis Harapan''' - [[Nora]] | | |- | 5. | ''[[Seputeh Qaseh Ramadan]]'' | 19 September 2006 — 19 Oktober 2006 | [[Shahrulezad Mohameddin]] |{{hlist|[[Arash Mohamad]]|| [[Eja|Siti Shahrizah]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Ifa Raziah]]||[[Maimon Mutalib]]||Kechana Dewi}} | '''Melukut Di Tepi Gantang''' - [[Aishah]] | | |- | 6. | ''Mitosastras'' | 7 November 2006 — 3 Januari 2007 | |{{hlist|[[Zul Huzaimy]]|[[Nasha Aziz]]|| [[Eizlan Yusof]]||[[Ida Nerina]]||[[Shukery Hashim]]|| [[Ziela Jalil]]||[[Alex Komang]]}} | '''Doa''' - Zubir Ali | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | 2007 |- | 1. | ''Sesuci Cinta Sofiya'' | 4 Januari 2007 — 1 Mac 2007 | |{{hlist|[[Rozita Che Wan]]|| [[Rosyam Nor]]}} | '''Permaidani''' - [[Aris Ariwatan]] | | |- | 2. | ''Kaizer'' | 6 Mac 2007 — 1 Mei 2007 | |{{hlist|[[Zamarul Hisham]]||[[Zed Zaidi]]||[[Zizan Nin]]||[[Fizz Fairuz]] || [[Dynas Mokhtar]]}} | '''Maha Karya Cinta''' - [[Faizal Tahir]] | | |- | 3. | ''[[Emil Emilda]]'' | 2 Mei 2007— 27 Jun 2007 | [[Shahrulezad Mohameddin]] | {{hlist|[[Sharifah Amani]]|| [[Aaron Aziz]]|[[Zizie Ezette]]||[[Noorkhiriah]]|| [[Isma Yusoof]]|| [[Fahrin Ahmad]]}} | '''Ingin Ku Miliki''' - [[Dayang Nurfaizah]] | | |- | 4. | ''[[Kasih Suci]]'' | 28 Jun 2007 — 4 September 2007 | [[Kabir Bhatia]] |{{hlist|[[Nur Fazura]]|| [[Fahrin Ahmad]]|| [[Benjy]]||[[ Ady Putra | Adi Putra ]]|| [[Azean Irdawaty]]}} | | | |- | 5. | ''[[Kerana Cintaku Saerah]]'' | 5 September 2007 — 25 Oktober 2007 |[[Shahrulezad Mohameddin]] |{{hlist|[[Umie Aida]]||[[Benjy]]|| [[Noorkhiriah]]||[[Isma Yusoof]]||[[Wan Maimunah]]}} | '''Seribu Tahun Lagi''' - Imran Ajmain | | |- | 6. | ''Iris'' | 30 Oktober 2007 — 27 Disember 2007 | Amie Marziah |{{hlist|[[Rosyam Nor]]||[[Rita Rudaini]]||Arash Mohamad||Watie Sadali||[[Didie Alias]]||Raisuddin Hamzah}} | '''Iris''' - [[Awie]] | | |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:centet;" |2008 |- | 1. | ''Ai d' Beijing'' | 1 Januari 2008 — 27 Februari 2008 | |{{hlist|[[Rusdi Ramli]]||[[Dynas Mokhtar]]||[[Hans Isaac]]||[[Rozita Che Wan]]||[[Siti Fazurina]]}} | '''Ketentuan''' - [[Ramlah Ram]] | | |- | 2. | ''Enigma'' | 28 Februari 2008 — 29 April 2008 | [[Abdul Razak Mohaideen|Prof Madya A. Razak Mohaideen]] |{{hlist|[[Farid Kamil]]||[[Fouziah Gous]]||[[Iqram Dinzly]]||[[Faezah Elai]]||[[Ainul Aishah]]||[[Azad Jasmin]]}} | ''' Bila Terasa Rindu ''' - [[Dafi]] | | |- | 3. | ''Intan Asmara'' | 30 April 2008 — 25 Jun 2008 |Feroz Khan |{{hlist|[[Lisdawati]]||[[Raja Farah]]||[[Ezany Nizariff|Ezany Nizariff]]||[[Razali Hussain|Zally Hussain]]|| [[Aida Khalida|Aida Rahim]] }} | '''Ketulusan Hati''' - [[Anuar Zain]] | | |- | 4. | ''Abadi Sebuah Cinta'' | 26 Jun 2008 — 21 Ogos 2008 | |{{hlist|[[Rosyam Nor]]||[[Faizal Hussein]]|| [[Umie Aida]]||[[Tony Eusoff]]||[[Corrine Adderienne]]||[[Ady Putra| Adi Putra]]||[[Irma Hasmie]]||[[Aida Khalida|Aida Razwill]]}} | '''Aku Akan Terus Pergi''' - Leya AF4 | | |- | 5. | ''Kasih Iftitah'' | 26 Ogos 2008 — 4 November 2008 | Fairuz Loy |{{hlist|[[Rusdi Ramli]]|| [[Zamarul Hisham]]||[[Sharifah Haslinda]]}} | Hilangkan Segalanya - Farawahida | | |- | 6. | ''[[Obsesi (drama)|Obsesi]]'' | 5 November 2008 — 31 Disember 2008 |[[Murali Abdullah]] |{{hlist|[[Lisa Surihani]]|| [[Remy Ishak]]|| [[Fauziah Nawi]]|| [[Ezany Nizariff]]||[[Haliza Misbun]]||[[Aida Aris]]}} | '''Bukan Di Sini ''' - Sofaz | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2009 |- | 1. | ''Rozanna'' | 1 Januari 2009 — 3 Mac 2009 | |{{hlist|[[Rita Rudaini]]|| [[Rosyam Nor]]||[[Rahim Razali | Dato' Rahim Razali]]||[[Aida Khalida|Aida Razwill]]||[[Eizlan Yusof]]||[[Watie Sadali]]||[[Siti Fazurina]]|| [[Ady Putra | Adi Putra]]}} | '''Rozana''' - [[Search]] | | |- | 2. | ''Yusuff'' | 4 Mac 2009 — 29 April 2009 | [[M. Hitler Zami]] |{{hlist|[[Ashraf Muslim]]|| [[Zarynn Min]]||[[Syed Ali]]|| [[Intan Sarafina]]||[[Betty Banafe]]||[[Zed Zaidi]]||[[Jalaluddin Hassan |Dato' Jalaluddin Hassan]]}} | | | |- | 3. | ''[[Suria Kasandra]]'' | 30 April 2009 — 25 Jun 2009 |Adam Hamid |{{hlist|[[Intan Ladyana]]|| [[Jehan Miskin]]||[[Rozie Othman]]||[[Erry Putra]]||[[Almy Nadia]]}} | '''Tak Mungkin Kerana Sayang''' - [[Alyah (penyanyi)|Alyah]] | | |- | 4. | ''Kala Hati'' | 30 Jun 2009 — 25 Ogos 2009 | Harris Fadhilah | {{hlist|[[Dynas Mokhtar]]||[[Ady Putra| Adi Putra]]||[[Jue Aziz]]||[[Fouziah Gous]]|| [[Rahim Jailani]] || [[Aida Khalida|Aida Razwill]]}} | | | |- | 5. | ''[[Legasi 43 Karat]]'' | 26 Ogos 2009 — 3 November 2009 | |{{hlist|[[Shaheizy Sam]]|| [[Ezany Nizariff]]||[[Rabecca Nur Al Islam]]|| [[Rahim Jailani]]|| [[Aznah Hamid]]||[[Rosnah Johari]]}} | | | |- | 6. | ''[[Suraya (drama)|Suraya]]'' | 4 November 2009 — 5 Januari 2010 | | {{hlist|[[Zizie Ezette]]|| [[Remy Ishak]]||[[Fizo Omar]]||[[Zain Saidin]]}} |Suraya - Indigo | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color: black; text-align:center;" |2010 |- | 1. | ''[[Nigina]]'' | 6 Januari 2010 — 4 Mac 2010 | Harris Kadir |{{hlist|[[Rosyam Nor]]||[[Emelda Rosmila]]||[[Melissa Maureen]]}} | '''Nigina''' - [[Search]] | | |- | 2. | ''[[Asmaradana (drama)|Asmaradana]]'' | 9 Mac 2010 — 4 Mei 2010 | |{{hlist|[[Tiz Zaqyah]]||[[Shaheizy Sam]]||[[Iqram Dinzly]]||[[Puteri Sarah Liyana]]}} |'''Tak Bisa Memilihmu''' - [[6ixth Sense]] | | |- | 3. | ''[[Noktah Erna]]'' | 5 Mei 2010 — 30 Jun 2010 | |{{hlist|[[Rita Rudaini]]|| [[Awal Ashaari]]|| [[Aqasha|Firdee Aqasha]]|| [[Julia Ziegler]]}} |Adinda - Lah VE | | |- | 4. | ''[[Laila Asyikin]]'' | 1 Julai 2010 — 5 Ogos 2010 | |{{hlist|[[Nur Fathia]]|| [[Diana Amir]]||[[Irfan Roslan]]|| [[Fahrin Ahmad]]||[[Zain Hamid|Zain Ruffedge]]||[[Adeline Tsen]]}} |Sampai Syurga - Faizal Tahir | | |- | 5. | ''[[Syurgamu Ramadhan]]'' | 10 Ogos 2010 — 8 September 2010 |Shahrulezad Mohameddin |{{hlist|[[Eira Syazira]]|| [[Ellie Suriati]]|| [[Ungku Ismail Aziz]]||[[Zarina Zainoordin]]||[[Nurul Elfira Loy]]}} | '''Akan ku jumpa''' - Azfar | | |- | 6. | ''[[Habil & Qabil]]'' | 21 September 2010 — 18 November 2010 | |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Zed Zaidi]]||[[Siti Saleha]]||[[Abby Abadi]]||[[Rashidi Ishak]]}} | | | |- | 7. | ''[[Ayoub (drama)|Ayoub]]'' | 22 November 2010 — 20 Januari 2011 |[[M. Hitler Zami]] |{{hlist|[[Iqram Dinzly]]|| [[Fiza Halim|Fiza Abdul Halim]]|| [[Fizz Fairuz]]|| [[Watie Sadali]]}} | '''Sepi''' - [[6ixth Sense]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2011 |- | 1. | ''[[Samson & Delaila]]'' | 25 Januari 2011 — 29 Mac 2011 | |{{hlist|[[Fasha Sandha]]||[[Adi Putra ]]|| [[Ako Mustapha]] ||[[Irfan Roslan ]]}} | '''Sofea Jane''' - Black | | |- | 2. | ''[[Sahara (drama)|Sahara]]'' | 30 Mac 2011— 25 Mei 2011 | |{{hlist|[[Tasha Shilla]]|| [[Nanu Baharudin]]||[[Ammar Alfian]]|| [[Esma Daniel]]}} | '''Hati Yang Kau Sakiti''' - [[Rossa]] | | |- | 3. | ''[[Annissa]]'' | 31 Mei 2011 — 21 Julai 2011 | |{{hlist|[[Zamarul Hisham]]|| [[Rozita Che Wan]]||[[Fiza Halim]]||[[Farahdhiya]]||[[Aida Aris]]||[[Eizlan Yusoff]]|| [[Zain Saidin]]}} | '''Dimana - Dimana''' - [[3 Suara]] | | |- | 4. | ''[[Ramadhan Terakhir]]'' | 26 Julai 2011 — 8 September 2011 | |{{hlist|[[Tasha Shilla]]|| [[Esma Daniel]]|| [[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Aeril Zafrel]]|| [[Anzalna Nasir]]|| [[Eyka Farhana]]}} |Jangan Lupa Namaku - Pompa Bensin | | |- | 5. | ''[[Jiwa & Lara]]'' | 13 September 2011 — 8 November 2011 | [[Heykal Hanifah]] |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Neelofa]]||[[Fauzi Nawawi]]||[[Faezah Elai]]}} | | | |- | 6. | ''[[Bunga April]]'' | 15 November 2011 — 18 Januari 2012 | [[Along Kamaludin]] |{{hlist|[[Tasha Shila]]|| [[Shahz Jaszle]]|| [[Zachery Francis]]}} | '''Janji''' - [[Akim |Akim Ahmad]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | 2012 |- | 1. | ''[[Pelangi Kasih (drama)|Pelangi Kasih]]'' | 19 Januari 2012 – 22 Mac 2012 | |{{hlist|[[Nabila Huda]]||[[Beto Kusyairy]]||[[Johan As'ari]]|| [[Puteri Sarah Liyana]]}} |'''Bukankah Aku'''- [[Awi Rafael]] | | |- | 2. | ''[[Mahabbah (drama)|Mahabbah]]'' | 27 Mac 2012 – 22 Mei 2012 | [[Jamal Khan]] |{{hlist|[[Azlee Khairi]]||[[Nur Fathia|Nur Fathia Latiff]]|| [[Aiman Hakim Ridza]]||[[Anzalna Nasir]]||[[Jalaluddin Hassan | Dato Jalaluddin Hassan]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]}} | | | |- | 3. | ''[[Drama Ameera|Ameera]]'' | 23 Mei 2012 – 18 Julai 2012 |[[Murali Abdullah]] |{{hlist|[[Syamsul Yusof]]||[[Rita Rudaini]]||[[Zarina Zainoordin]]||[[Aishah Ilias]], [[Hairi Safwan]]||[[Reza Hasbi]]}} |'''Andai Ku Bercinta Lagi''' - [[Kumpulan Mojo|Mojo]] | | |- | 4. | ''[[7 Ramadhan]]'' | 19 Julai 2012 – 24 September 2012 |[[Shahrulezad Mohameddin]] |{{hlist|[[Ellie Suriati]]||[[Nabila Huda]]||[[Fir Affandi]]||[[Ana Dahlia]]}} | | | |- | 5. | ''[[Saiful Nita]]'' | 4 September 2012 — 25 Oktober 2012 |Amie Maziah |{{hlist|[[Aidil Aziz]]||[[Kilafairy]]||[[Fauzi Nawawi]]||[[Linda Hashim]]}} |'''Ku Pilih Hatimu''' - [[Ussy Sulistiawaty|Ussy]] & Andhika | | |- | 6. | ''[[Putera Rayyan]]'' | 31 Oktober 2012 — 1 Januari 2013 |Murali Abdullah |{{hlist|[[Kamal Adli]]||[[Nad Zainal]]||[[Miera Leyana|Miera Liyana]]}} |'''Lafazkanlah''' - Rahayudean | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2013 |- | 1. | ''[[Ruby (drama)|Ruby]]'' | 2 Januari 2013 – 5 Februari 2013 |[[Azhari Zain]] |{{hlist|[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Siti Saleha]]||[[Shukri Yahaya]]|| [[Hanez Suraya]]||[[Atikah Suhaime]]}} |'''Cerita Dia''' - [[Drama Band]] | | |- | 2. | ''[[Surat Dari Langit Biru]]'' | 6 Febuari 2013 –12 Mac 2013 | [[Rashid Sibir]] |{{hlist|[[Yana Samsudin]]||[[Johan As'ari]]|| [[Fizo Omar]]|| [[Iqram Dinzly]]|| [[Bella Dally]]||[[Ika Nabila]]||[[Tania Hudson]]}} | '''Teman Pengganti''' - [[Black]] ft. [[Malique]] | | |- | 3. | ''[[Bangkitnya Seorang Perempuan]]'' | 13 Mac 2013 – 9 April 2013 | Emi Suffian |{{hlist|[[Anzalna Nasir]]||[[Afiq Muiz]]||[[Ryzal Jaafar]]|| [[Eina Azman]]}} | '''Kau Permata''' - [[Salma Asis|Salma Mentor]] | | |- | 4. | ''[[Ariana Mikhail]]'' (Ulangan) |10 April 2013 – 13 Mei 2013 |Shirin Hj Khuzaimi |{{hlist|[[Nora Danish]]||[[Sein Ruffedge]]|| [[Sharnaaz Ahmad]]||[[Hanez Suraya]] || [[Riezman Khuzaimi]]}} |'''Sedang Apa dan Di Mana''' - Sammy Simorangkir | | |- | 5. | ''[[Epilog Cinta Khirana]]'' |14 Mei 2013 – 25 Jun 2013 |[[Azmi Hatta]] |{{hlist|[[Tasha Shila]]||[[Nazim Othman]]||[[Aliff Aziz]]|| [[Fiza Halim]]|| [[Ezzaty Abdullah]]||[[Raja Ilya]]}} | | | |- | 6. | ''[[Ramadan Yang Hilang]]'' | 26 Jun 2013 – 6 Ogos 2013 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Eira Syazira]]||[[Arja Lee]]||[[Syatilla Melvin]]}} | | | |- | 7. | ''[[Asmara Luna]]'' | 21 Ogos 2013 - 23 September 2013 |[[Azman Yahya]] | {{hlist|[[Siti Saleha]]||[[Shukri Yahaya]]||[[Aidil Aziz]]|| [[Miera Leyana|Miera Liyana]]}} | | | |- | 8. | ''[[Fira Ayuni]]'' | 24 September 2013 - 7 November 2013 |[[Azma Aizal Yusoof]] | {{hlist|[[Azlee Khairi]]||[[Intan Ladyana]]||[[Shah Iskandar]]|| [[Faralyna Idris]]}} | '''Tiba''' - Mafa | | |- | 9. | ''[[Terukir Di Bintang (drama)|Terukir Di Bintang]]'' | 6 November 2013 – 10 Disember 2013 |Jamal Khan | {{hlist|[[Tasha Shila]]||[[Kamal Adli]]||[[Ellyas Abdullah|Wan Ellyas]]||[[Shiha Zikir]]|| [[Talha Harith]]}} | '''Terukir di Bintang''' - [[Yuna]] | | |- | 10. | ''[[Istidraj Cinta]]'' | 11 Disember 2013 – 27 Januari 2014 |[[Murali Abdullah]] | {{hlist|[[Rita Rudaini]]||[[Johan As'ari]]||[[Syatilla Melvin]]|| [[Ahmad Tarmimi Siregar]]}} | '''Mengharap Cinta''' - Zarina Al Qadry | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2014 |- | 1. | ''[[Dalam Setiap Sujud]]'' (Ulangan) |8 Januari 2013 - 25 Februari 2013 |[[Raja Ahmad Alauddin]] | {{hlist|[[Azlee Khairi]]||[[Nur Fathia|Nur Fathia Latiff]]|| [[Keith Foo]]||[[Elfaeza Ul Haq]]|| [[Syatilla Melvin]] ||[[Aidil Aziz]]}} | '''Jagalah Diri''' - [[Jaclyn Victor]] | | |- | 2. | ''[[Anugerah Terindah]]'' |13 Mac 2014 - 24 April 2014 |Keoi Khalid | {{hlist|[[Sari Yanti]]|| [[Fezrul Khan]]||[[Syafiq Kyle]]||[[Ayda Jebat]]||[[Alif Hadi]]}} | | | |- | 3. | ''[[Masihkah Ada Cinta]]'' |8 Mei 2014 - 9 Julai 2014 | Rashid Sibir | {{hlist|[[Amar Asyraf]]||[[Nabila Huda]]||[[Shah Iskandar]]||[[Fouziah Gous]]||[[Siti Elizad]]}} | | | |- | 4. | ''[[Ramadan Jangan Pergi]]'' |25 Jun 2014 - 25 Julai 2014 |Azman Yahya | {{hlist|[[Siti Saleha]]||[[Lufya Omar]]||[[Fir Rahman]]|| [[Sheila Rusly]]}} | '''Doaku''' - [[Lufya Omar]] | | |- | 5. | ''[[Kristal Maya]]'' |13 Ogos 2014 - 24 September 2014 | Azmi Hatta | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Amar Baharin]]|| [[Hefny Sahad]]|| [[Shakilla Khoriri]]||[[Ika Nabila]]|| [[Ryzal Jaafar]]||[[Elly Mazlein]]||[[Erry Putra]]}} | '''Hilang''' - [[Najwa Latif]] | | |- | 6. | ''[[7 Suami]]'' (Ulangan) |25 September 2014 - 19 November 2014 |[[Heykal Hanifah]] | {{hlist|[[Izreen Azminda]]||[[Aiman Hakim Ridza]]|| [[Fazren Rafi]]||[[Azhar Sulaiman]]||[[Azhan Rani]]|| [[Idzham Ismail]]||[[Esma Daniel]]||[[Shakilla Khoriri]]}} | '''Seruan Jiwa''' - Salma | | |- | 7. | ''[[Zahira (drama)|Zahira]]'' |20 November 2014 - 22 Januari 2015 |Khalid Nadzri | {{hlist|[[Zara Zya]]||[[Ady Putra|Adi Putra]]||[[Fazren Rafi]]|| [[Ryzal Jaafar]]}} |'''Mewangi''' - [[Akim & The Majistret]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2015 |- | 1. | ''[[Tabir Zulaikha]]'' | 28 Januari 2015 - 26 Mac 2015 |Kas Roshan | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Tasha Shila]]||[[Aidil Aziz]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Nazeera Sardi]]|| [[Lia Natalia]] || [[Bella Nazari]]}} |'''Mata Kunci Cinta''' - Aisha Hanim | | |- | 2. | ''[[Bencinta (drama)|Bencinta]]'' | 31 Mac 2015 - 30 April 2015 |Shuhaimi Lua | {{hlist|[[Nur Fathia |Nur Fathia Latiff]]||[[Fattah Amin]]||[[Erwin Dawson]]|| [[Bella Dally]]||[[Nazeera Sardi]]|| [[Eizlan Yusof]]}} |'''Kisah Kita''' - Nielyn Mentor & [[Sabhi Saddi]] | | |- | 3. | ''[[Astana Cinta Aleesa]]'' (Ulangan) | 4 Mei 2015 - 3 Jun 2015 |[[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Emma Maembong]]||[[Nazim Othman]]||[[Amyra Rosli]]|| [[Bil Azali]]||[[Puteri Balqis]]}} | '''Pemilik Segalanya''' - Zim Ezuan | | |- | 4. | ''[[HidayahMu Ramadan]]'' | 5 Jun 2015 - 16 Julai 2015 | [[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]|| [[Zara Zya]]||[[Reen Rahim]]|| [[Nazrief Nazri]]|| [[Mustaqim Bahadon]]}} | '''Hidayahmu''' - [[Ippo Hafiz]] | | |- | 5. | ''[[Ammara Batrisya]]'' (Ulangan) | 28 Julai 2015 - 2 September 2015 |[[Azma Aizal Yusoof]] | {{hlist|[[Ady Putra|Adi Putra]]|| [[Erra Fazira]]||[[Umie Aida|Datin Umie Aida]]||[[Ungku Ismail Aziz]]}} |Tanpamu -Rebecca | | |- | 6. | ''[[Bukan Isteri Sempurna]]'' | 3 September 2015 - 8 Oktober 2015 | Azmi Hatta | {{hlist|[[Atikah Suhaime]]|| [[Dazrin Kamarudin]]}} | '''Bukan Isteri Sempurna''' - [[Mila Jirin]] | | Adatpasi daripada novel '''[[Bukan Isteri Sempurna (novel)|Bukan Isteri Sempurna]]''' karya Tulip Ungu |- | 7. | ''[[Dhia Sofea]]'' | 14 Oktober 2015 - 3 Disember 2015 | Rashid Sibir | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Fadlan Hazim]]||[[Maria Farida]] ||[[Roy Azman]]||[[Eizlan Yusof| Dato' Eizlan Yusof]]||[[Raja Ema]]||[[Syafiq Kyle]]}} | | | |- | 8. | ''[[Aku Pilih Kamu (drama)|Aku Pilih Kamu]]'' | 9 Disember 2015 - 19 Januari 2016 | [[Zul Huzaimy|Zul Huzaimy Marzuki]] | {{hlist|[[Hafidz Roshdi]]||[[Dayana Roza]]||[[Fazren Rafi]]|| [[Ryzal Jaafar]]|| [[Arash Mohamad]]||[[Rahim Omar]]|| [[Siti Elizad]]}} | '''Kasih Dalam Hati''' - [[Ippo Hafiz]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2016 |- | 1. |''[[Cinta Hati Abah]]'' | 20 Januari 2016 - 1 Mac 2016 | Azmi Hatta | {{hlist|[[Esma Daniel]]||[[Zara Zya]]||[[Idris Khan]]||[[Afiq Muiz]]||[[Nonny Nadirah]]||[[Farhanna Qismina]]}} | | | |- | 2. | ''[[Demi Cinta Ain]]'' |19 April 2016 - 30 Mei 2016 | [[Raja Ahmad Alauddin]] | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Risteena Munim]]||[[Zahirah MacWilson]]||[[Nazrief Nazri]]||[[Zizan Nin]]}} | '''Dikoyak Waktu''' - [[Ronnie Hussein]] | | |- | 3. | ''[[Lambaian Ramadan]]'' | 31 Mei 2016 - 29 Jun 2016 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[ Ady Putra |Adi Putra]]||[[Siti Elizad|Siti Elizad Shafiruddin]]||[[Reen Rahim]]|| [[Puteri Balqis]]}} | '''Ingatkan Dia''' - [[Kumpulan Wings|Wings]] | | |- | 4. | ''[[Patahnya Sebelah Sayap]]'' | 20 September 2016 - 24 Oktober 2016 | Ayie Mustafa | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Ummi Nazeera]]|| [[Izzue Islam]]}} | '''[[Hancur Aku]]''' - [[Nur Fazura|Fazura]] & [[Estranged]] | 4.5 juta penonton | |- | 5. | ''[[Umairah (drama)|Umairah]]'' | 25 Oktober 2016 - 28 November 2016 | Along Kamaludin | {{hlist|[[Amar Asyraf]]|| [[Lufya Omar]]|| [[Shah Iskandar]]}} | '''Demi Cinta''' - [[Ezad Lazim]] | | |- | 6. | ''[[Lara Cinta Ameena]]'' | 30 November 2016 - 4 Januari 2017 |Shuaimi Lua | {{hlist|[[Tiz Zaqyah]]|| [[Raja Afiq]]||[[Zarina Zainoordin]]|| [[Fazren Rafi]]}} | '''Segalanya''' - [[Haqiem Rusli]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" |2017 |- | 1. | ''[[Kerana Anisa]]'' | 9 Januari 2017 - 8 Februari 2017 | Jamal Khan | {{hlist|[[Zara Zya]]||[[Mustaqim Bahadon]] || [[Fahrin Ahmad]]||[[Elly Suriaty]]||[[Aman Graseka]]||[[Shaffiq Sahli]]}} |'''Bagaimana -''' Elji | | |- | 2. | ''[[Menanti Februari (drama)|Menanti Februari]]'' | 3 April 2017 - 8 Mei 2017 | Ayie Mustafa | {{hlist|[[Nur Fathia|Nur Fathia Latiff]]||[[Zul Ariffin]]||[[Afiq Muiz]]}} | '''Sakit''' - iamNeeta | | |- | 3. | ''[[Andainya Takdir]]'' | 29 Mei 2017 - 22 Jun 2017 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Nina Iskandar]]||[[Shukri Yahaya]]||[[Puteri Balqis]]}} | '''Permata Cinta''' - [[Aiman Tino]] | 10 juta penonton | |- | 4. | ''[[Patahnya Sebelah Sayap]]'' (Ulangan) | 9 Ogos 2017 - 2 Oktober 2017 | Ayie Mustafa | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Ummi Nazeera]]||[[Izzue Islam]]}} | '''Hancur Aku''' - [[Nur Fazura|Fazura]] & [[Estranged]] | | |- | 5. | ''[[Dekatkan Jarak Kita]]'' | 21 November 2017 - 25 Disember 2017 | [[Azman Yahya]] (Jinggo) | {{hlist|[[Syafiq Kyle]]|| [[Ayda Jebat]]||[[Wan Sharmila]]||[[Nadia Brian]]|| [[Azhan Rani]]|| [[Aishah Atan]]|| [[Catriona Ross]]||[[Riena Diana]]||}} | '''Tergantung Sepi''' - [[Haqiem Rusli]] |9 juta penonton | Adaptasi daripada cerpen '''[[100 Hari Mengenal Cinta]]''' karya Syu Ariani |- ! colspan="8" style=" background:grey; colour:black; text-align:center;"|2018 |- | 1. | ''[[Melankolia (drama)|Melankolia]]'' | 13 Februari 2018 - 28 Mac 2018 | Shuhaimi Zulkefli | {{hlist|[[Nonny Nadirah]]||[[Aliff Aziz]]|| [[Eizlan Yusoff|Dato' Eizlan Yusoff]]||[[Neera Azizi]]|| [[Amir Nafis]]}} | '''Amarah Cinta''' - [[Aliff Aziz]] | | |- | 2. | ''[[Kalis Kasih]]'' | 2 April 2018 - 2 Mei 2018 | Nazir Jamaluddin | {{hlist|[[Mawar Rashid]]||[[Elvina Mohamad]]||[[Amar Baharin]]|| [[Syazwan Zulkifli]]}} | '''Kali Ini''' - Cherpen Band | | |- | 3. | ''[[Nur (drama)|Nur]]'' | 14 Mei 2018 - 13 Jun 2018 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Syafiq Kyle]]||[[Riena Diana]]||[[Noorkhiriah]]||[[Azhan Rani]]||[[Laila Nasir]]||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Fatimah Abu Bakar]]||[[Raja Atiq|Raja Atiqullah]]||[[Elmy Moin]]|| [[Kuna Muzani]]||[[Zaidi Omar]]|[[Mathni Razak]]}} | '''Tak Pernah Hilang''' - [[Amylea Azizan|Amylea]] feat. [[Kaer Azami]] | 11 juta penonton | |- |4. | ''[[Pengantin 100 Hari]]'' | 25 Jun 2018 - 23 Julai 2018 | Amor Rizan | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Aishah Azman]]|| [[Amelia Henderson]]}} |''' Sulit ''' - [[Aman Aziz]] | | |- | 5. | ''[[Semerah Cinta Humairah]]'' | 24 Julai 2018 - 28 Ogos 2018 | Zamri Zakaria | {{hlist|[[Janna Nick]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Wan Sharmila]]||[[Fadlan Hazim]]||[[Ainul Aishah]]|| [[Kuza]]||[[Hafidzuddin Fazil]]| [[Fimie Don]]}} | '''Dusta''' - [[Aepul Roza]] | | |- | 6. |''[[Bahagia Bukan Bidaan]]'' | 3 September 2018 - 3 Oktober 2018 | [[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Nora Danish]]||[[Adi Putra]]||[[Zamarul Hisham]]||[[Ika Nabella]]|| [[Arja Lee]]|| [[Wan Sharmila]]|| [[Fauzi Nawawi]]||[[Lisdawati]]}} | '''Sang Pemilik Hati''' - [[Ronnie Hussein]] | | Adaptasi daripada novel '''[[Bahagia Bukan Bidaan (novel)|Bahagia Bukan Bidaan]]''' karya Hessa Widad. |- |7. | ''[[Mawar Murni]]'' | 8 Oktober 2018 - 13 November 2018 | [[Hashim Rejab]] | {{hlist|[[Mimi Lana]]||[[Fasha Sandha]]|| [[Saharul Ridzwan]]||[[Amar Asyraf]]|| [[Wan Nor Azlin]]||[[Watie Sadali]]||[[Ridzuan Hashim]]|| [[Wanna Ali]]|| [[Kazar Saisi]]}} | '''Kepuraanmu''' - [[Luqman Faiz]] | | |- |8. | ''[[Terbaik Dariku]]'' | 14 November 2018 - 18 Disember 2018 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Zara Zya]]||[[Syazuwan Hassan]]||[[Azar Azmi]]||[[Hanna Aqeela]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Azri Iskandar]]||[[Ainina Ahmad B]]||[[Ikhlas Jalil]]||[[Amirul Faqeem]]||[[Aisyah Kamaludin]]||[[Adam Corrie]], [[Dilla Ahmad]]||[[Aleza Shadan]]||[[Sabhi Saddi]]}} | '''Tiada Dendam''' - [[Zara Zya]] | 10 juta penonton | |- | 9. | ''[[Jika Masih Ada Rindu]]'' | 19 Disember 2018 - 16 Januari 2019 | [[Feroz Kader]] | {{hlist|[[Siti Saleha]]||[[Kamal Adli]]||[[Ellyas Abdullah|Wan Ellyas]]||[[Syafnida Shuhaimi|Syafnida Suhaimi]]||[[Syamin Azlah]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Ezzaty Abdullah]]||[[Zarynn Min]]||[[Meor Mohd]]||[[Jasmine Ashraff]]||[[Tengku Zara Eryna|Ku Zara Eryna]]||[[Aznah Hamid]]}} | '''Nadi''' - [[Afif Tirmizie]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; colour:black; text-align:center;"|2019 |- | 1. | ''[[Setelah Cinta Itu Pergi]]'' | 17 Januari 2019 - 25 Februari 2019 | [[Heykal Hanifah]] | {{hlist|[[Nina Iskandar]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Julia Farhana Marin]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Azrel Ismail]]||[[Fizo Omar]]||[[Octovia Manrose]]||[[Nik Adam Mika]]}} | '''Simpan Sedikit Rindu''' - Joe & Asmidar | | Adaptasi novel '''[[Setelah Cinta Itu Pergi (novel)|Setelah Cinta Itu Pergi]]''' karya East Diani |- | 2. | ''[[Cinta Tanpa Henti]]'' | 26 Februari 2019 - 1 April 2019 | [[Zamri Zakaria]] | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Elizad Sharifuddin]]||[[Nadia Brian]]||[[Arash Mohamad]]||[[Farahdhiya]]||[[Isa Khan]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Nynaa Harizal]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Noniswara]]||[[Zaefrul Nordin]]}} | '''Teristimewa''' - Erul | | |- | 3. | ''[[Nur 2]]'' | 2 April 2019 - 25 April 2019 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Syafiq Kyle]]||[[Azar Azmi]]||[[Noorkhiriah]]||[[Azhan Rani]]||[[Raja Atiqullah]]||[[Fatimah Abu Bakar]]||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Eyra Hazali]]||[[Noryati Taib]]}} | '''Tetap Kamu''' - [[Amylea Azizan|Amylea]] feat. [[Megat Adzuan|Megat]] | 10 juta penonton | Kesinambungan kepada drama ''[[Nur (drama)|Nur]]'' |- |4. | ''[[Voice Note]]'' | 29 April 2019 - 2 Mei 2019 | Azmi Hatta | {{hlist|[[Sharifah Sakinah]]||[[Amelia Henderson]]||[[Shasha Abedul]]||[[Scha Elinnea]]||[[Rita Rudaini]]||[[Zamarul Hisham]]||[[Fendy Bakry]]||[[Ikmal Amry]]}} | | | |- | 5. | ''[[Cari Aku Di Syurga]]'' | 6 Mei 2019 - 3 Jun 2019 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Janna Nick]]||[[Aeril Zafrel]]||[[Mimi Lana]]||[[Duerra Mitilda]]||[[Maria Farida|Datin Seri Maria Farida]]||[[Hun Haqeem]]||[[Delimawati]]||[[Aishah Atan]]||[[Muaz Fitri]]}} |'''Bukan Cinta''' - [[Amylea Azizan|Amylea]] | | |- | 6. | ''[[Cetera Hati Diya]]'' | 17 Jun 2019 - 10 Julai 2019 | Raja Mukhriz R. Ahmad Kamaruddin (FDAM) (MYSC) | {{hlist|[[Azar Azmi]]||[[Fattah Amin]]||[[Azrel Ismail]]||[[Zila Bakarin]]||[[Faye Kusairi]]||[[Melanie Tan]]||[[Asha Zainul]]||[[Raja Hakim]]||[[Mak Jah]]}} | '''Cetera Hati''' - The Mariana Trench | | Adaptasi novel '''[[Isteri Aku Kalis Cinta]]''' karya Mawar Kamila |- | 7. | ''[[Mimpi Sabrina]]'' | 11 Julai 2019 - 23 Julai 2019 | [[Nizam Zakaria]] | {{hlist|[[Juliana Evans|Che Puan Juliana Evans]]||[[Erwin Dawson]]||[[Josiah Hogan]]||[[Tasha Shilla]]||[[Marissa Yasmin|Marisa Yasmin]]||[[Amy Mastura]]||[[Roy Azman]]||[[Hamidah Wahab]]}} | '''Ego''' - [[Syura (penyanyi)|Syura Badron]] | | Siaran drama ini bertukar ke '''[[Slot Azalea]]''' mulai 24 Julai 2019 |- | 8. | ''[[Kerana Dia Manusia Biasa]]'' | 24 Julai 2019 - 19 Ogos 2019 | [[Idora Abd. Rahman]] | {{hlist|[[Emma Maembong]]||[[Shukri Yahaya]]||[[Husna Mustaffa]]||[[Tengku Zara Eryna|Ku Zara Eryna]]||[[Afifah Nasir]]||[[Atikah Suhaime]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Aleza Shadan]]||[[Arash Mohamad]]||[[Zera Hariz]]||[[Mimi Ernida]]||[[Azwan Kombos]]||[[Aishah Atan]]||[[Afzan A. Rahman]]||}} | '''Leraikan''' - [[Black (penyanyi)|Black Hanifah]] | | Adaptasi novel '''[[Kerana Dia Manusia Biasa (novel)|Kerana Dia Manusia Biasa]]''' karya Wan Nur Najihah |- | 9. | ''[[Hilang Yang Kembali]]'' | 20 Ogos 2019 - 9 September 2019 | Amor Rizan | {{hlist||[[Aqasha]]||[[Emelda Rosmila]]||[[Nafiz Muaz]]||[[Azhan Rani]]||[[Taufiq Hanafi]]||[[Zamarul Hisham]]||[[Elisya Sandha]]||}} | | | |- | 10. | ''[[Rumah Siti Khadijah]]'' | 10 September 2019 - 2 Oktober 2019 | [[Heykal Hanifah]] | {{hlist||[[Farahdhiya]]||[[Intan Ladyana]]||[[Faezah Elai]]||[[Azhan Rani]]||[[Nina Iskandar]]||[[Zaidi Omar]]||Sherry Al-Jeffri||Zulkifli ISmail||[[Rahim Omar]]||[[Jay Iswazir]]||Kamarool Yusof||[[Emelda Rosmila]]||[[Radhi Khalid]]||[[Erynne Erynna]]||Khayrisyah Kemal||[[Fimie Don]]||Bella Dowonna||[[Zaefrul Nordin]]||Heykal Hanifah||Dian Dee||[[Hanna Aqeela]]||[[Aleza Shadan]]||[[Scha Elinnea]]||[[Syazwan Zulkifly]]||Adam Syahz||[[Rusdi Ramli]]}} | '''Jiwa Raga''' - [[Liya Banks]] | | |- |11. | ''[[Sara Sajeeda]]'' | 3 Oktober 2019 - 25 November 2019 | {{hlist||Eoon Shuhaini||Feroz Kader||Rizwan Zaman}} | {{hlist||[[Tiz Zaqyah]]||Arslan Asad Butt||Anmol Baloch||[[Fahrin Ahmad]]||[[Uyaina Arshad]]||[[Haliza Misbun]]||[[Shaharuddin Thamby]]||Mas Anizan||[[Fouziah Gous]]||Alif Muhaimin||Jasper Sumayah||Shasha Abedul||Sofia Ibrahim||Ali Reza||Hanna Halim}} | '''Bicara Rasa''' - [[Ariff Bahran]] & [[Sarah Suhairi]] | | Drama eksklusif gabungan dua negara; Malaysia dan Pakistan |- |12. | ''[[Dia Yang Ku Cinta]]'' | 26 November 2019 - 19 Disember 2019 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Syerinie Myra]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Catriona Ross]]||[[Siti Khadijah Halim]]||[[Arash Mohamad]]||[[Riena Diana]]||[[Afieq Shazwan]]||[[Watie Sadali]]||[[Ruminah Sidek]]||[[Zila Bakarin]]}} | '''Ku Bersuara''' - [[Ernie Zakri]] | | Adaptasi daripada novel '''[[Dia Yang Ku Cinta (novel)|Dia Yang Ku Cinta]]''' karya Indah Hairani |- | 13. | ''[[Cindai (drama)|Cindai]]'' | 23 Disember 2019 - 15 Januari 2020 | [[Azman Hj Yahya]] (Jinggo) | {{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Syazuwan Hassan]]||[[Nazim Othman]]||[[Raysha Rizrose]]||[[Catriona Ross]]||[[Niezam Zaidi]]||[[Haeriyanto Hassan]]||[[Ainina Ahmad B|Ainina Ahmad]]||[[Fatin Afeefa]]||[[Mas Khan]]||}} | '''Better Than You''' - [[Ayda Jebat]] | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; colour:black; text-align:center;"|2020 |- | 1. | ''[[Camelia (drama)|Camelia]]'' | 16 Januari 2020 - 11 Februari 2020 | [[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Diana Danielle]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Ain Edruce]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Lisdawati]]||[[Zarina Zainuddin]]||[[Ainina Ahmad B|Ainina Ahmad]]||[[Aidil Aziz]]||[[Nur Qistina Raisah]]||[[Puteri Balqis]]||[[Ku Faridah]]||[[Redzwan Adha]]}} | '''Cintaiku''' - [[Datin Alyah]] | | |- | 2. | ''[[Maaf Tak Indah]]'' | 12 Februari 2020 - 12 Mac 2020 | [[Zamri Zakaria]] | {{hlist|[[Azar Azmi]]||[[Azlee Khairi]]||[[Ruhainies]]||[[Fizo Omar]]||[[Pauline Tan]]||[[Melanie Tan]]||[[Aleza Shadan]]||[[Didie Alias]]||[[Mustapha Kamal]]||[[Aida Khalida]]}} | '''Maaf''' - [[Adira]] | | Adaptasi daripada novel '''[[Maaf Tak Indah (novel)|Maaf Tak Indah]]''' karya Emy Roberto |- | 3. | ''[[Rindu Yang Terindah]]'' | 16 Mac 2020 - 20 April 2020 | Emi Sufian | {{hlist|[[Amelia Henderson]]||[[Redza Rosli]]||[[Adam Lee]]||[[Esma Daniel]]||[[Maria Farida]]||[[Wan Nor Azlin]]||[[Emelda Rosmila]]||[[Nazrief Nazri]]||[[Hazman Al-Idrus]]||[[Wanna Ali]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Zaefrul Nordin]]}} | '''Cukup'''- [[Rizal Rasid]] | | Adaptasi daripada novel '''Derita Terindah''' karya Eshal Nuranis |- | 4. | ''[[Nur (drama)|Nur]]'' (Ulangan) | 21 April 2020 - 21 Mei 2020 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Syafiq Kyle]]||[[Riena Diana]]||[[Noorkhiriah]]||[[Azhan Rani]]||[[Laila Nasir]]||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Fatimah Abu Bakar]]||[[Raja Atiq|Raja Atiqullah]]||[[Elmy Moin]]|| [[Kuna Muzani]]||[[Zaidi Omar]]|[[Mathni Razak]]}} | '''Tak Pernah Hilang''' - [[Amylea Azizan|Amylea]] feat. [[Kaer Azami]] | | |- | 5. |''[[Nur 2]]'' (ulangan) | 26 Mei 2020 - 18 Jun 2020 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Syafiq Kyle]]||[[Azar Azmi]]||[[Noorkhiriah]]||[[Azhan Rani]]||[[Raja Atiqullah]]||[[Fatimah Abu Bakar]]||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Eyra Hazali]]||[[Noryati Taib]]}} | '''Tetap Kamu''' - [[Amylea Azizan|Amylea]] feat. [[Megat Adzuan|Megat]] | | Kesinambungan kepada drama ''[[Nur (drama)|Nur]]'' |- |6. | ''[[Tuan Danial]]'' (ulangan) | 22 Jun 2020 - 13 Julai 2020 |[[Idora Abdul Rahman]] | {{hlist||[[Idris Khan]]||[[Intan Najuwa]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Atikah Suhaime]]||[[Aman Graseka]]||[[Zuhairi Ibrahim]]|| [[Scha Elinnea]]||[[Afifah Nasir]]||[[Noniswara|Noniswara Baharuddin]]||[[Mathni Razak]]}} | '''Goodbye''' - HelloLuqman | | Adaptasi daripada novel '''[[Tuan Danial (novel)|Tuan Danial]]''' Karya Azizah Ami |- | 7. |''[[Syurga Untukmu (drama)|Syurga Untukmu]]'' | 14 Julai 2020 - 6 Ogos 2020 | Ayie Mustafa | {{hlist|[[Diana Danielle]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Yuna Rahim]]||[[Ameerul Asyraf]]||[[Julia Farhana Marin]]||[[Noralbaniah]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Sefik]]||[[Fiza Thomas]]||[[Azza Elite]]||[[Rahhim Omar]]||[[Ummar Dzariff]]||}} |'''Gundah''' - Ernie Zakri | | |- | 8. |''[[Bicara Cinta (drama)|Bicara Cinta]]'' | 21 September 2020 - 14 Oktober 2020 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Adi Putra]]||[[Emma Maembong]]||[[Azrel Ismail]]||[[Balkisyh Semundur Khan]]||[[Syed Aiman]]||[[Beego]]||Khalida Balqis||[[Eizlan Yusof]]||[[Khaty Azian]]}} | | |Adaptasi daripada novel '''[[Bicara Cinta (novel)|Bicara Cinta]]''' Karya Missa J |- | 9. |''[[Hati Yang Tersakiti]]'' | 15 Oktober 2020 - 12 November 2020 | [[Feroz Kader]] | {{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Nad Zainal]]||[[Mimi Lana]]||[[Riz Amin]]||Husna Mustaffa||[[Meor Mohd]]||Fad Anuar||Ainina Ahmad||[[Rahim Jailani]]||Sharifah Anthash}} |'''Hati Yang Tersakiti''' - Hariz Fayahet & Anna Hanifa | | |- | 10. | ''[[Beri Sedikit Waktu]]'' | 16 November 2020 - 9 Disember 2020 | [[Zamri Zakaria]] | {{hlist|[[Aqasha]]||[[Zara Zya]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Farisha Irwayu]]||[[Atikah Suhaime]]||Ain Sufia||Shyrim||Man Raja Lawak||Rayyan Iman}} |'''Tulus''' - Azmi Saat | | |- | 11. |''[[Misteri Mona]]'' | 10 Disember 2020 - 24 Disember 2020 | Amor Rizan | {{hlist|[[Ruzana Ibrahim]]||[[Janna Nick]]||[[Redza Rosli]]||[[Elisya Sandha]]||[[Zizan Nin]]||[[Zarynn Min]]||Ainin Batrisya||Duerra Mitilda||Syed Irfan||[[Alif Hadi]]||[[Syafi Tee]]}} |'''Suatu Pernah''' - Fynn Jamal | | |- | 12. | ''[[Bougainvillea]]'' | 28 Disember 2020 - 20 Januari 2021 | Ayie Mustafa | {{hlist||[[Beto Kusyairy]]||[[Intan Ladyana]]||[[Nora Danish]]||[[Hanna Aqeela]]||[[Wan Nor Azlin]]||Kirana Batrisyia|Mior Darwish||Ameerul Asyraf||[[Ziema Din]]||[[Jasper Supayah]]}} | '''Boneka''' - Ernie Zakri | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; colour:black; text-align:center;"|2021 |- | 1. | ''[[Takdir Yang Tertulis]]'' | 21 Januari 2021 - 16 Februari 2021 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Nad Zainal]]||[[Nazim Othman]]||[[Elvina Mohamad]]||[[Alvin Chong]]||Isaac Iman||[[Didie Alias]]||[[Uchee Fukada]]||Muaz Fitri||[[Iman Suhana]]}} | '''Karma''' - [[Kaka Azraff]] feat. [[Jaz (penyanyi)|Jaz Hayat]] | 9 juta penonton | |- | 2. | ''[[Aku Yang Kau Gelar Isteri]]'' | 17 Februari 2021 - 15 Mac 2021 | [[Shuhaimi Lua]] | {{hlist|[[Sharifah Sakinah]]|[[Adi Putra]]|[[Nadia Brian]]|Atiq Azman||Baby Azreen||[[Aznah Hamid]]||Rosli Rahman Adam||[[Kuza]]||Zaki Azeman||[[Lana Nordin]]||[[Jasper Supayah]]}} | '''Purnama'''-[[Naim Daniel]] | 8.5 juta penonton | |- | 3. | ''[[Camelia (drama)|Camelia]]'' (ulangan) | 16 Mac 2021 - 8 April 2021 | [[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Diana Danielle]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Ain Edruce]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Lisdawati]]||[[Zarina Zainuddin]]||[[Ainina Ahmad B|Ainina Ahmad]]||[[Aidil Aziz]]||[[Nur Qistina Raisah]]||[[Puteri Balqis]]||[[Ku Faridah]]||Redzwan Adha}} | '''Cintaiku''' - [[Datin Alyah]] | | |- | 4. | ''[[Penjara Janji]]'' | 12 April 2021 - 5 Mei 2021 | [[Azman Yahya]] | {{hlist|[[Alif Satar]]|[[Azira Shafinaz]]|[[Fauzi Nawawi]]|[[Esma Daniel]]|[[Aida Aris]]|[[Zulin Aziz]]|Syed Ali Murtadha|[[Aishah Atan]]|[[Raja Hakim]]}} |'''Damba Cintamu''' - [[Alif Satar]] & Raihan | | |- |5. | ''[[Cukup Derita Itu]]'' | 6 Mei 2021 - 9 Jun 2021 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist||[[Hisyam Hamid]]||[[Ruhainies]]||[[Chacha Maembong]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Rosnah Johari]]||[[Didie Alias]]||[[Lia Natalia]]||[[Hafidzuddin Fazil]]||Farhan Asri||[[Fahrin Ahmad]]||[[Dian P.Ramlee]]||[[Balkisyh Semundur Khan]]||Sera Melissa||[[Mubarak Majid]]}} |'''Cukup Derita Itu''' - [[Siti Nordiana]] '''Pergilah Derita''' - [[Asfan Shah]] ft. [[Lia Aziz]] | 3 juta penonton |Adaptasi daripada novel '''Cukup Derita itu''' Karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- | 6. | ''[[Love You Mr. Arrogant]]'' (ulangan) (ditunda) ) | 10 Jun 2021 - 14 Jun 2021 | [[Eoon Shuhaini]] | {{hlist|[[Azlee Khairi]]||[[Zara Zya]]|| [[Hanez Suraya]]||[[Keith Foo]]||[[Anzalna Nasir]]||[[Syarul Ridzwan|Saharul Ridzwan]]||[[Norish Karman]]||[[Mustapha Kamal]]||[[Raja Ilya]]||[[Fezrul Khan]]|| [[Fadilah Mansor]]||[[Idris Md Diah]]}} | '''Tetap Menantimu''' - Nomad | | Adaptasi daripada novel '''[[Love You Mr. Arrogant (novel)|Love You Mr Arrogant]]''' karya Aliesha Kirana |- |7. | ''[[Kampung Kolestrol]]'' (ulangan) | 16 Jun 2021 - 21 Julai 2021 | [[Shuhaimi Lua]] | {{hlist||[[Ziana Zain]]||[[Mas Idayu]]||[[Aiman Tino]]||[[Sufian Suhaimi]]||Ryry Ryun||[[Rusdi Ramli]]||[[Afifah Nasir]]||Razzuan Rosli||[[Anne Abdullah]]||Norlie||[[Ieda Moin]]||[[Khaty Azian]]||[[Delimawati]]||[[Siti Saerah]]||[[Ifa Raziah]]||[[Ani Maiyuni]]||Sazrin Aizul||[[Lana Nordin]]||[[Herman Tino]]}} | '''Chikadun''' - [[Floor 88]] | | |- |8. | ''[[Sitik Tok]]'' | 22 Julai 2021 - 18 Ogos 2021 | Joon Goh | {{hlist|[[Scha Elinnea]]||Nelissa Nizam||[[Nadia Aqilah]]||[[Niezam Zaidi]]||Zamaera||Acong Sweetchild||Kahoe Hon||Hafizul Kamal||Tria Aziz||Dee Alhadi||Syazlin Zainal||Aznie Azmi||[[Tony Eusoff]]}} | |3 Juta Penonton. | |- |9. |''[[Di Sebalik Kasyaf]]'' |19 Ogos 2021 - 25 Ogos 2021 |[[Erma Fatima]] |{{hlist|[[Baim Wong]]|[[Elfira Loy]]||[[Haliza Misbun]]||[[Azhar Sulaiman]]}} |'''Nafas Cinta''' - [[Khai Bahar]] & [[Aina Abdul]] | | |- |10. |''[[Terlerai Noktah]]'' | 26 Ogos 2021 - 13 September 2021 | Amor Rizan | {{hlist|[[Nabila Huda]]||[[Aidil Aziz]]||[[Azhan Rani]]||[[Watie Sadali]]||Hariz Hamdan||[[Atikah Suhaime]]||[[Raysha Rizrose]]||[[Ainul Aishah]]||Mia Deen||[[Duerra Mitilda]]}} |'''Bebas''' - Shazriq Azeman | | |- |11. | ''[[Dear Cinta]]'' | 14 September 2021 - 11 Oktober 2021 | Kyoll Hamzah | {{hlist|[[Fahrin Ahmad]]||[[Nynaa Harizal]]||[[Elfira Loy]]||[[Sweet Qismina]]||[[Syafi Tee]]||[[Mona Allen]]||[[Syazuwan Hassan]]||[[Mathni Razak]]||[[Tony Eusoff]]}} | '''Puja''' - Ika Mustafa | | |- |12. | ''[[Tahyul (drama)|Tahyul]]'' | 12 Oktober 2021 - 8 November 2021 | Che Mie | {{hlist|[[Aniq Suhair]]||[[Wani Kayrie]]||Cik B||Adly Sofwan||Shah Khan||[[Rozita Che Wan]]||Tania Hudson||[[Aidit Noh]]||[[Fauziah Latiff]]}} | '''Demi Kamu''' - Indah Ruhaila | | |- |13. | ''[[Cukup Derita Itu]]'' (Sambungan Musim Ke 2). | 15 November 2021 - 16 Disember 2021 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist||[[Hisyam Hamid]]||[[Ruhainies]]||[[Chacha Maembong]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Rosnah Johari]]||[[Didie Alias]]||[[Lia Natalia]]||[[Hafidzuddin Fazil]]||Farhan Asri||[[Fahrin Ahmad]]||[[Dian P.Ramlee]]||[[Balkisyh Semundur Khan]]||Sera Melissa||[[Mubarak Majid]]}} |'''Cukup Derita Itu''' - [[Siti Nordiana]] '''Pergilah Derita''' - [[Asfan Shah]] ft. [[Lia Aziz]] | |Adaptasi daripada novel '''[[Cukup Derita itu]]''' Karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- |14. | ''[[Saat Kau Takluk Cinta Ini]]'' | 20 Disember 2021 - 12 Januari 2022 | Zamri Zakaria | {{hlist|[[Idris Khan]]|[[Intan Najuwa]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Shakilla Khoriri]]|[[Syazwan Zulkifly]]|Raja Nor Baizura|[[Jasmin Hamid]]|[[Edika Yusof]]|[[Aleza Shadan]]|[[Zarynn Min]]}} |'''Takluk Cinta''' - Hafiz Suip | | Adaptasi daripada novel '''Saat Kau Takluk Cinta Ini''' Karya Sara Hezra |- ! colspan="8" style=" background:grey; colour:black; text-align:center;"|2022 |- |1. | ''[[Kau Cipta Kasih]]'' | 13 Januari 2022 - 8 Februari 2022 | Nazir Jamaluddin | {{hlist|[[Nazim Othman]]|[[Uyaina Arshad]]|[[Fify Azmi]]|[[Tash Yong]]|Amanda Amry|[[Sherie Merlis]]|[[Marissa Yasmin]]|[[Zalfa Zin]]|Faizal Ismail|[[Sahronizam Noor]]|[[Dilla Ahmad]]}} |'''Pasrah''' - [[Sarah Suhairi]] | | Adaptasi daripada novel '''Kau Cipta Kasih''' Karya Azilah Wahab |- |2. | ''[[Suamiku Lelaki Pendosa]]'' | 9 Februari 2022 - 25 Mac 2022 | [[Eyra Rahman]] | {{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Sophia Albarakbah]]||[[Shima Anuar]]||[[Gambit Saifullah]]||[[Maria Farida]]||[[Fauzi Nawawi]]||[[Aleza Shadan]]||[[Edika Yusof]]||[[Hafeez Mikail]]||Faez Malek||Fiza Thomas}} |'''Fasa''' - [[Hazama]] ft. Tuju K-Clique |7 Juta penonton | Adaptasi daripada novel '''Imamku Lelaki Pendosa''' karya Umie Nadzimah. |- |3. | ''[[Bila Hati Memilih Dia]]'' | 28 Mac 2022 - 15 April 2022 | Bahri Uma Bajuri |{{hlist|[[Aedy Ashraf]]||[[Eyka Farhana]]||[[Shima Anuar]]||[[Gambit Saifullah]]||[[Zila Bakarin]]||Edaman Othman||[[Aleza Shadan]]||Syeera Aziz||Ezad Ibrahim||Shahz Jaszle||[[Shah Rezza]]}} |'''Bila Hati Rindu''' - [[Lah Ahmad]] | | Adaptasi daripada Novel '''Bila Hati Memilih Dia''' karya Wan Nur Najihah |- |4. | ''[[Khilaf Asmara]]'' | 18 April 2022 - 6 Mei 2022 | [[Uchee Fukada]] | {{hlist|[[Nelydia Senrose]]||[[Fasha Sandha]]||[[Fattah Amin]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Wan Raja]]||[[Rahim Jailani]]||[[Amy Mastura]]||Auni Zahra}} |'''Melepaskanmu''' - [[Amylea Azizan]] |8.1 juta penonton | |- |5. | ''[[Kerana Aku Isteri Bidaan]]'' | 16 Mei 2022 - 22 Jun 2022 | Ayie Mustafa & Rahim Zali | {{hlist|[[Hisyam Hamid]]||[[Scha Elinnea]]||Wanns Ahmad||Shah Khan||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Ellyas Abdullah]]||[[Syafnida Shuhaimi]]||[[Jasper Supayah]]||[[Nina Nadira]]}} |'''Duhai Hati''' - Zazo Maulana | | Adaptasi novel '''Kerana Aku Isteri Bidaan''' karya Tulip Ungu |- |6. | ''[[Tarik Aku Ke Syurga]]'' | 23 Jun 2022 - 10 Ogos 2022 | Malek Rahman | {{hlist|[[Nelissa Nizam]]||[[Zul Ariffin]]||[[Lisdawati]]||[[Keith Foo]]||[[Idzham Ismail]]||Izzendra||[[Esma Daniel]]||Aleeza Kasim||Khairil Anwar Aman}} |'''Bukti Cinta''' - Wanie Ooi | | Adaptasi daripada novel '''Tarik Daku Ke Syurga''' karya Haitun Kamarazaman |- |7. | ''[[Biarkan Ia Pergi]]'' | 11 Ogos 2022 - 14 September 2022 | Fairuz Loy | {{hlist|[[Isyariana Che Azmi]]||[[Amar Baharin]]||Mior Darwish||[[Zaki Azeman]]||[[Idzham Ismail]]||[[Lia Natalia]]||[[Rosnah Johari]]||[[Hafidzuddin Fazil]]||[[Sheila Mambo]]}} |'''Akulah Lelakimu''' - [[Asfan Shah]] | | Adaptasi daripada novel '''Biarkan Ia Pergi''' karya Liza Nur |- |8. |''[[Aku Tanpa Cintamu]]'' ! AKAN DATANG 2022 | Emi Suffian | {{hlist|[[Zamarul Hisham]]||[[Bella Astillah]]||Jihaa Sham||[[Malek Mccrone]]||Mas Anizan||Eizlan Yusof||[[Zarynn Min]]||[[Khaty Azian]]}} | | | |- |9. |''[[Bukan Lelaki Terhebat]] ! AKAN DATANG 2022 | Eoon Shuhaini | {{hlist|Adam Lee||Sweet Qismina||Halim Radzi||Omar Abdullah||Rashidah Jaafar||Hasnul Rahmat||Anies Hannani||Ameerul Asyraf||Harissa Adlynn||Arash Mohd||Zalfa Zin||Puteri Balqis||Zarina Zainuddin||Sham Visa}} | | |Adaptasi novel '''Bukan Lelaki Terhebat''' karya Dilla Ahmad |} [[Kategori:Slot Drama Melayu Televisyen]] {{Drama TV3}} o1uvnep5cjkil97zoejwfsgmy6hsxpq 0 204324 5650983 5626324 2022-08-22T10:35:59Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5626324 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - ini bukan dewi Melayu wikitext text/x-wiki {{Otheruses|Hera (disambiguation)}} {{Infobox Greek deity| | Image = Hera Campana Louvre Ma2283.jpg | Caption = The ''[[Giampietro Campana|Campana Hera]]'', sebuah salinan [[Rom Purba|Rom]] dari versi asal Greek, di [[Musée du Louvre|Louvre]] | Name = Hera<!-- Ini bukan dewi Melayu, jangan letak Jawi di sini --> | God_of = '''Ratu Para Dewa''' <br>'''Dewi Wanita, Perkahwinan, Keluarga dan Kelahiran Anak''' | Abode = [[Gunung Olympus]] | Symbol = [[Delima|Buah delima]], [[Merak]], [[Mahkota]], [[Diadem]], [[Epal]], [[Lembu]], [[Singa]], [[Gagak]], [[Helang]], [[Cuckoo]], Tongkat dengan bunga teratai | Consort = [[Zeus]] | Parents = [[Cronus]] dan [[Rhea (mythology)|Rhea]] | Siblings = [[Poseidon]], [[Hades]], [[Demeter]], [[Hestia]], [[Zeus]], [[Chiron]] | Children= [[Ares]], [[Enyo]], [[Eris]], [[Hebe (mythology)|Hebe]], [[Eileithyia]], [[Hephaestus]], [[Angelos]] | Mount = | Roman_equivalent = [[Juno (mythology)|Juno]] }} '''Hera''' ({{pronEng|ˈhɪərə}}; [[bahasa Greek|Greek]] {{polytonic|Ήρα}}, ''Hēra'', setara dengan {{polytonic|Ήρη}}, ''Hērē'', dalam dialek [[dialek Ionic|Ionic]] dan [[dialek Homeric|Homer]]) adalah isteri dan salah satu daripada tiga adik-beradik [[Zeus]] di dalam [[12 Dewa Olympus|dewa-dewi]] semasa [[mitologi Greek]] klasik. Fungsi utama beliau adalah sebagai dewi bagi wanita, perkahwinan, kelahiran anak. Dalam [[mitologi Rom]], [[Juno (mythology)|Juno]] adalah merupakan watak yang setanding. [[Lembu]] dan [[burung Merak|burung merak]] merupakan binatang-binatang suci bagi Hera. [[Argos]], [[Sparta]] dan [[Mycenae]] merupakan kota kegemaran beliau. Ibu Hera adalah [[Rhea (mythology)|Rhea]] dan bapanya adalah, [[Cronus]]. Hera sangat popular tentang sikapnya yang cemburu dan dia juga seorang yang suka berdendam. Hera biasanya dilihat dengan binatang yang dianggapnya suci termasuk [[singa]], [[merak]] dan [[lembu]]. Hera digambarkan sebagai wanita yang sangat cantik, megah dan khusyuk, dia juga sering ditabalkan dan dimahkotai dengan [[Polos|''polos'']] (mahkota silinder tinggi yang dipakai oleh beberapa [[Dewi Besar Yunani]]). Hera biasanya memegang delima di tangannya sebagai lambang darah. ==Etimologi== Nama Hera mempunyai beberapa etimologi yang mungkin dan saling eksklusif; satu kemungkinan adalah menghubungkannya dengan ὥρα hōra Yunani, musim, dan menafsirkannya sebagai matang untuk berkahwin dan menurut [[Plato]], ἐρατή eratē, "dicintai" kerana Zeus dikatakan telah menikahinya kerana cinta. Menurut [[Ploutarkhos|Plutarch]], Hera adalah nama kiasan dan anagram aēr (ἀήρ "udara"). Maka bermulalah bahagian mengenai Hera dalam Agama Yunani Walter Burkert. Dalam catatannya, dia mencatat hujah para sarjana lain "untuk makna Nyonya sebagai wanita bagi Pahlawan, Tuan." John Chadwick, pengurai Linear B, menyatakan "namanya mungkin dihubungkan dengan hērōs, ἥρως, 'hero', tetapi itu tidak ada pertolongan kerana itu juga secara etimologi tidak jelas." AJ van Windekens, menawarkan " lembu muda, lembu ", yang sesuai dengan epithet biasa Hera βοῶπις (boōpis," bermata lembu ") R. S. P. Beekes telah mencadangkan asal pra-Yunani. Namanya dibuktikan dalam bahasa Yunani Mycenaean yang ditulis dalam skrip suku kata Linear B sebagai 𐀁𐀨 e-ra, muncul di tablet yang terdapat di Pylos dan Thebes, dan juga dalam dialek Siprus dalam e-ra-i. ==Mitologi== '''Sejarah Hidup Awal Dewi Hera''' Hera dilahirkan sebagai anak perempuan bongsu Cronus dan Rhea. Tidak lama selepas dia dilahirkan, Hera ditelan oleh ayahnya sendiri. Dia menelan anak-anaknya kerana dia takut akan ramalan bahawa anak-anaknya akan mengalahkannya suatu hari dan mengambil takhtanya. Hera dan adik-beradiknya menghabiskan masa kecilnya di dalam perut ayah mereka. Sehingga suatu hari, Zeus, suami Hera dan adiknya, menyelamatkan mereka dengan memaksa ayahnya, Cronus untuk muntah adik-beradiknya. '''Titanomachy''' Setelah Hera dan adik-beradiknya dimuntahkan oleh ayahnya, Zeus dan abang-abangnya berperang melawan Cronus dan Titans. Hera dan kakaknya Demeter dan Hestia menyokong Zeus tetapi tidak pernah mengambil bahagian semasa perang. Rhea menghantar ketiga-tiga anak perempuannya Hera, Demeter dan Hestia ke Oceanus dan Tethys. Hera dan kakaknya dijaga oleh pasangan Titan, sehingga Zeus mengalahkan Titans dan merebut takhta Cronus. '''Perkhawinan Zeus dan Hera''' Sebelum Dewi [[Aphrodite]] dilahirkan, Hera dikatakan sebagai dewi yang paling cantik dari semua dewi-dewi lain. Dia digambarkan sebagai wanita yang tinggi dan matang dengan kecantikan yang luar biasa, mempunyai rambut yang panjang dan cantik dan juga bentuk badan yang cantik. Dia juga dipercayai mempunyai mata yang sangat cantik dan besar dan kulit putih yang lembut. Banyak dewa, jatuh cinta dan dipenuhi nafsu untuk Dewi Hera. Mereka mahu berkahwin dia. Salah satu dewa yang menginginkan Hera adalah adiknya, Zeus. Zeus bercerai dengan isterinya yang ke-3 dan cuba menggodanya agar berkahwin dengannya. Tetapi Hera menolaknya dan tida mahu untuk menjadi salah satu penaklukan seksualnya. Walaupun ditolak oleh Hera, Zeus tetap ingin menikahi Hera. Pada suatu hari, Zeus membuat ribut petir dan mengubah dirinya menjadi cuckoo. Dia pergi ke bilik Hera dan bertindak sebagai burung yang menderita. Hera kasihan pada burung itu dan dia meletakkan burung itu di bawah payudaranya untuk memanaskannya. Zeus kemudian menunjukkan bentuk sebenarnya dan dia merogol Hera di dalam kamarnya sendiri. Zeus mengancam Hera bahawa dia akan mengeksposnya kepada dewa-dewa lain jika Hera enggan menikahinya. Hera yang malu dieksploitasi secara seksual dan khuatir akan dijauhi oleh dewa-dewa lain tidak mempunyai pilihan lain selain menikahi Zeus. '''Hera dan Leto''' Dewi Titaness, [[Leto]] adalah wanita pertama yang pernah mengalami kemarahan Hera. Setelah 500 tahun perkahwinannya dengan suaminya, Zeus bercinta dengan seorang Titaness bernama Leto. Dia meniduri Titaness Leto dan Leto hamil dengan anak kembar Ketika Hera mengetahui tentang hubungan suaminya dengan Leto, dia menjadi sangat marah dan cemburu. Hera mengusir Leto dari Olympus dan menyatakan bahawa tidak ada tanah, pulau-pulau, wilayah, negeri mahupun kerajaan manapun yang akan memberikan perlindungan kepada Leto. Hera menghantar putera sulungnya, dewa perang, Ares dan utusan peribadinya, dewi Iris untuk memastikan bahawa semua tanah dan pulau-pulau di bumi mematuhi kata-katanya. Dewi Titaness, Asteria iaitu kakak kepada Leto kasihan padanya. Dia tidak mematuhi Hera dan mengorbankan dirinya dengan mengubah tubuh badannya menjadi sebuah pulau sehingga Leto dapat melahirkan anak-anaknya. [[Eileythyia]], dewi kelahiran anak dan anak perempuan Hera datang dan membantunya semasa bersalin. Leto berjaya melahirkan [[Artemps|Artemis]], yang akan menjadi dewi bulan, binatang liar, hutan dan memanah dengan bantuan Eileithyia. Apabila Hera mendengar berita tersebut, dia murka dan menghantar Erinyes untuk menangkap anak perempuannya. Kemudian, Hera memenjarakan Eileithyia. Tanpa Eileithyia, Leto menderita kesakitan yang besar semasa dia berusaha melahirkan kembar kedua. 9 hari kemudian, Leto berjaya melahirkan kembar kedua, dia menamakannya [[Apollo]]. Ketika Apollo dilahirkan, seluruh pulau berubah menjadi emas dan angsa menyanyikan lagu gembira untuk Apollo dan kembarnya. Kejadian tesebut membuat Hera semakin cemburu. Hera menghantar seekor raksasa bernama Python untuk membunuh Leto dan anak kembarnya. Nasib baik Apollo diberi makan dengan ambrosia dan nectar, makanan yang dimakan para dewa. Apollo menjadi lelaki tampan, kuat, berotot, tinggi dan matang pada hari ke-4 kelahirannya kerana dia memakan makanan tersebut. Dia membunuh Python dan menyatakan bahawa manusia akan membina oracle di tapak kematian raksasa tersebut. '''Hera dan Tityos''' Beberapa tahun selepas kejadian itu, Hera menjadi cemburu pada Leto sekali lagi dan dia menghantar Giant Tityos untuk merogol Leto tetapi dia gagal dengan teruk dan dibunuh oleh si kembar. '''Hera dan Gerana''' Seorang wanita tertentu bernama Gerana menjadi ratu Pygmies. Dia disembah sebagai dewi di sana.Tidak lama kemudian, Gerana menjadi sangat sombong dan mendakwa bahawa dia lebih cantik daripada Dewi Hera. Hera yang murka menjadikan permaisuri dan bersama semua orangnya menjadi burung bangau sebagai hukuman. Hera juga menyatakan bahawa burung keturunan Gerana akan berperang abadi dengan orang Pygmies setiap kali mereka berpindah ke tepi sungai Oceanus pada musim sejuk. '''Zeus dan Callisto''' Artemis dikatakan mempunyai pemburu nimfa yang cantik bernama Callisto. Zeus bernafsu untuknya dan dia menyamar sebagai Artemis untuk tidur dengannya. Apabila Hera mengetahui tentang ini, dia menjadi sangat cemburu dan dia mahu membalas dendam. Oleh itu, ketika Callisto melakukan rutin hariannya pada hari yang baik, Hera menampakkan dirinya pada Callisto dan dia mengubah nimfa malang itu menjadi beruang dan Hera berkata "Pergilah dan tidurlah dengan suamiku yang sesat itu!". Kemudian, Hera datang ke Artemis dan menyuruh dia untuk menembak panahnya ke Callisto. Artemis melakukan kehendak Hera dan dia menembak panahnya ke Callisto. Callisto tumbang dan mati dengan tragik. '''Hera dan Zagreus''' Ada seorang dewi cantik bernama [[Persephone]] yang merupakan anak perempuan Zeus dan Demeter, isteri kedua Zeus. Demeter sangat menyayangi dia dan selalu melindungi anak perempuannya. Dia menyembunyikannya di sebuah gua di suatu tempat yang tidak akan diketahui oleh siapa pun. Tetapi Zeus mengintip Demeter dan dia mendapat tahu di mana Persephone disembunyikan. Maka dia memasuki gua dalam bentuk ular dan di sana dia merogol anak perempuannya. Persephone hamil dengan anaknya yang bernama Zagreus. Hera menjadi sangat cemburu dan kesal dengan suaminya. Dia cuba membunuh Persephone dan Zagreus. Tetapi kakak Hera, Demeter, menyelamatkan anak perempuannya dan meminta Hera untuk memaafkannya. Hera memaafkan Persephone tetapi bukan Zagreus. Apabila Zagreus dilahirkan Zeus sangat menyayangi Zagreus dan dia menjadikan Zagreus sebagai pewaris dan putera Olympus. Hera menjadi sangat murka. 8 bulan kemudian, Semasa Zagreus duduk di atas takhta, Hera menghampirinya dan dia membawa Zagreus untuk bermain mainan dengannya. Hera membawa Zagreus ke alam dunia bawah dan di sana Hera mencampakkanya ke sarang Titans dan mereka memakannya. '''Hera dan Dionysus''' Zeus sekali lagi mengkhianati Hera dengan seorang puteri cantik bernama Semele, anak perempuan Dewi Harmonia dan Raja Cadmus. Dia tidur dengan Semele dan puteri hamil dengan anak itu. Hera sekali lagi menjadi murka dan cemburu apabila dia mengetahui perkara ini. Oleh itu, Hera menyamar sebagai perawat Semele dan berteman dengannya. Ketika Hera semakin dekat dengan Semele, dia meyakinkan Semele untuk membuat Zeus menunjukkan bentuk sebenarnya. Semele bersetuju dan ketika Zeus datang mengunjunginya, dia menuntut agar Zeus menunjukkan bentuk sebenarnya kepadanya. Zeus tidak dapat menolak keinginannya dan dia melakukannya seperti yang dia mahukan. Gadis itu mati disambar oleh salah satu kilat Zeus. Ketika Zeus melihat ini, dia berkabung untuknya dan menyelamatkan janin itu yang bernama [[Dionysus]] dari rahimnya dan menyimpan Dionysus di dalam pahanya. 9 bulan kemudian, Zeus melahirkan Dionysus dan Hera cuba menangkap bayi Dionysus tetapi [[Hermes]] menyelamatkan dia dari genggaman Hera. Hermes menghantar bayi itu kepada Ino dan Athamas. Ino dan Athamas ingin menapuk Dionysus daripada Hera. Oleh sebab itu, pasangan tersebut menjadikan Dionysus sebagai seorang perempuan. Mereka membuat dia memakai pakaian perempuan dan mengikat rambutnya dengan pita. Tetapi Hera tidak terbodoh dengan tipu helah pasangan itu. Oleh sebab itu, Hera membuat Athamas menjadi tidak siuman menyebabkan dia membunuh anaknya Learches sambil menganggapnya adalah seekor domba. Ino ingin melarikan diri dari Hera dan mengambil anaknya Melicertes, kedua-duanya melompat ke laut. Zeus mengubah mereka berdua menjadi dewi naiad. Dionysus melepaskan dirinya dari genggaman Hera. Dionysus hidup dengan aman tanpa gangguan Hera di bawah jagaan [[Silenus]] pada beberapa tahun. Tetapi kedamaian yang dimiliki Dionysus tidak dimaksudkan untuk selamanya. Suatu hari ketika Dionysus mengasaskan seni membuat alkohol, Hera menjadi cemburu dan menyebabkan Dionysus menjadi gila. Dionysus menderita kegilaan selama bertahun-tahun. Nasib baik untuk Dionysus, dia disembuhkan oleh neneknya, Ratu Para Titan, Rhea. Selepas ekspedisi Dionysus di [[India]], dia dipanggil ke gunung Olympus dan menjadi salah satu daripada '''12 Dewa Olympus'''. {{reflist}} ==Sumber== *[[Walter Burkert|Burkert, Walter]], ''Greek Religion'' 1985. *Burkert, Walter, ''The Orientalizing Revolution: Near Eastern Influence on Greek Culture in the Early Archaic Age'', 1998 *Farnell, Lewis Richard, ''The cults of the Greek states'' I: ''Zeus, Hera Athena'' Oxford, 1896. *[[Robert Graves|Graves, Robert]], ''[[The Greek Myths]]'' 1955. Use with caution. *[[Karl Kerenyi|Kerenyi, Carl]], ''The Gods of the Greeks'' 1951 (paperback 1980) *Kerenyi, Karl, 1959. ''The Heroes of the Greeks'' Especially Heracles. *Ruck, Carl A.P., and Danny Staples, ''The World of Classical Myth'' 1994 *Seyffert, Oskar. ''Dictionary of Classical Antiquities'' 1894. ([http://www.ancientlibrary.com/seyffert/0281.html On-line text]) *[[Jean Seznec|Seznec, Jean]], ''The Survival of the Pagan Gods : Mythological Tradition in Renaissance Humanism and Art,'' 1953 *Slater, Philip E. ''The Glory of Hera : Greek Mythology and the Greek Family'' (Boston: Beacon Press) 1968 (Princeton University 1992 ISBN 0-691-00222-3 ) Concentrating on family structure in 5th-century Athens; some of the crude usage of myth and drama for psychological interpreting of "neuroses" is dated. == Pautan luar == {{Commonscat|Hera}} * [http://www.theoi.com/Olympios/Hera.html Theoi Project, Hera] Hera in classical literature and Greek art * [http://hellas.teipir.gr/Thesis/Samos/english/tdk158.html The Samos Museum:] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070301081324/http://hellas.teipir.gr/Thesis/Samos/english/tdk158.html |date=2007-03-01 }} cult objects recovered from the Heraion at Samos {{Greek myth (Olympian)2}} {{Greek religion}} [[Kategori:Hera| ]] [[Kategori:Dewa-dewi Yunani]] [[Kategori:Dua Belas Dewa Olympus]] [[Kategori:Watak dalam Iliad]] [[Kategori:Ratu dalam mitologi Greek]] 8fg0ar0gd0m4oqq48r40ss2s8s94yr4 0 209060 5650501 4304717 2022-08-21T12:43:27Z Qays Adriel 300652 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah Kebangsaan]], [[Sekolah Kerajaan]] |Guru Besar = EN Roosle bin Yahya |GPK 1 = PN Anizai bt Tun Wahab |GPK HEM = PN Roshamiza Adilah bt Abdullah |GPK KOKO = PN Zarida bt Ahmad |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = |Kod sekolah = WBA0062 |Bandar = Jalan Genting Klang , |Daerah = [[Kuala Lumpur]] |Negeri = [[Wilayah Persekutuan]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 0341438188 |Faks = 0341435523 |footnotes = [https://www.google.com/maps/@3.2145321,101.7391941,3a,60.4y,346.71h,98.1t/data=!3m6!1e1!3m4!1seZ-twTZRNGdVHZCz_FgOAw!2e0!7i13312!8i6656 Sila klik untuk gambar sekolah di Peta Google] }} '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' merupakan sebuah Sekolah Kebangsaan yang terletak di Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati memiliki 410 pelajar lelaki dan 372 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 782 orang. Ia mempunyai seramai 57 orang guru.²⁰⁰⁹ == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati :Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] :Telefon = 0341438188 :Fax = 0341435523 == Pautan luar == * [http://www.skwangsamelawati.com/ Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati] * {{Kuala Lumpur}} [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] [[Kategori: Sekolah rendah di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] 8z2waq3wfnnmwcgcn3oi0bhonb6qa51 5650502 5650501 2022-08-21T12:43:55Z Qays Adriel 300652 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah Kebangsaan]], [[Sekolah Kerajaan]] |Guru Besar = En Roosle bin Yahya |GPK 1 = Pn Anizai bt Tun Wahab |GPK HEM = Pn Roshamiza Adilah bt Abdullah |GPK KOKO = Pn Zarida bt Ahmad |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = |Kod sekolah = WBA0062 |Bandar = Jalan Genting Klang , |Daerah = [[Kuala Lumpur]] |Negeri = [[Wilayah Persekutuan]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 0341438188 |Faks = 0341435523 |footnotes = [https://www.google.com/maps/@3.2145321,101.7391941,3a,60.4y,346.71h,98.1t/data=!3m6!1e1!3m4!1seZ-twTZRNGdVHZCz_FgOAw!2e0!7i13312!8i6656 Sila klik untuk gambar sekolah di Peta Google] }} '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' merupakan sebuah Sekolah Kebangsaan yang terletak di Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati memiliki 410 pelajar lelaki dan 372 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 782 orang. Ia mempunyai seramai 57 orang guru.²⁰⁰⁹ == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati :Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] :Telefon = 0341438188 :Fax = 0341435523 == Pautan luar == * [http://www.skwangsamelawati.com/ Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati] * {{Kuala Lumpur}} [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] [[Kategori: Sekolah rendah di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] 2gfrbqj1067v7vw2iluk40ww6fe92ot 5650503 5650502 2022-08-21T12:46:13Z Qays Adriel 300652 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah Kebangsaan]], [[Sekolah Kerajaan]] |Guru Besar = En Roosle bin Yahya |GPK 1 = Pn Anizai bt Tun Wahab |GPK HEM = Pn Roshamiza Adilah bt Abdullah |GPK KOKO = Pn Zarida bt Ahmad |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = En Shahrol Nizam |Kod sekolah = WBA0062 |Bandar = Jalan Genting Klang , |Daerah = [[Kuala Lumpur]] |Negeri = [[Wilayah Persekutuan]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 0341438188 |Faks = 0341435523 |footnotes = [https://www.google.com/maps/@3.2145321,101.7391941,3a,60.4y,346.71h,98.1t/data=!3m6!1e1!3m4!1seZ-twTZRNGdVHZCz_FgOAw!2e0!7i13312!8i6656 Sila klik untuk gambar sekolah di Peta Google] }} '''Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati''' merupakan sebuah Sekolah Kebangsaan yang terletak di Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati memiliki 410 pelajar lelaki dan 372 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 782 orang. Ia mempunyai seramai 57 orang guru.²⁰⁰⁹ == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati :Jalan Genting Klang , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] :Telefon = 0341438188 :Fax = 0341435523 == Pautan luar == * [http://www.skwangsamelawati.com/ Sekolah Kebangsaan Wangsa Melawati] * {{Kuala Lumpur}} [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] [[Kategori: Sekolah rendah di Kuala Lumpur|Wangsa Melawati]] lssox332hpu9xb6ovkzd7ogxadzyedh 0 209536 5650533 5365162 2022-08-21T13:31:43Z 61.6.56.94 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="300" ! colspan="2" bgcolor="lavender" style="font-size:120%"|'''Sekolah Kebangsaan Segambut Makmur''' |- |- |colspan="2" align=center|<br> <small>Lencana Sekolah Kebangsaan Segambut Makmur</small> |- | valign="top"|Alamat | valign="top"| {{MAS}} Jalan 2/60A Taman Desa Segambut , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] |- | valign="top"|Telefon | valign="top"| 0362572795 |- | valign="top"|Faksimili | valign="top"| 0362572795 |- | valign="top"|Klasifikasi | valign="top"|[[Sekolah Kebangsaan]], [[Sekolah Kerajaan]] |- | valign="top"|Moto | valign="top"| |- | valign="top"|Slogan | valign="top"| |- | valign="top"|Kod Sekolah | valign="top"| WBA0091 |- | valign="top"|Pengetua | valign="top"| Encik Mohd Zamri Bin Ahmad |- | valign="top"|Penolong Kanan Pentadbiran |Puan Norbita binti Mohd Noor | |- | valign="top"|Penolong Kanan Hal Ehwal Murid |Encik Noorjimi Bin Kharudin | |- | valign="top"|Penolong Kanan Kokurikulum |Puan Azuraida Binti Semsuddin | |- | valign="top"|Tahun dirasmikan | valign="top"| |} '''Sekolah Kebangsaan Segambut Makmur''' merupakan sebuah Sekolah Kebangsaan yang terletak di Jalan 2/60A Taman Desa Segambut , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Segambut Makmur memiliki 212 pelajar lelaki dan 192 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 404 orang. Ia mempunyai seramai 36 orang guru.²⁰⁰⁹ == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Segambut Makmur :Jalan 2/60A Taman Desa Segambut , [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] :Telefon = 0362572795 :Fax = 0362572795 == Pautan luar == * * {{Kuala Lumpur}} [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Kuala Lumpur|Segambut Makmur]] [[Kategori: Sekolah rendah di Kuala Lumpur|Segambut Makmur]] bte1evcfkgfhgzy78thrhdgb1quugit 0 212865 5650901 5314672 2022-08-22T07:57:54Z Acik Bob 300685 /* Diskografi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |Name = Humiliation |Img = |Img_capt = |Img_size = |Lanscape = |Background = kumpulan |Alias = |Origin = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] |Genre = [[Death metal]] |Instrument = |Years_active = 2009 - sekarang |Associated_acts = Nightshaders, Diman, Oppressive |Occupation = |Label = [[Nebiula Production]] |Influences = |URL= [http://humiliation.my humiliation.my] |Current_members = Bee-Bee<br />Matt<br />Shah<br />Afe<br />Mudon |Past_members = |Instruments = }} '''Humiliation''' merupakan sebuah kumpulan muzik [[death metal]] yang berasal dari [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]. Mereka hanya mempunyai 4 album sahaja iaitu ''[[Face the Disaster]]'' dan ''[[Dawn of Warfare]]'' yang dilancarkan melalui label [[Nebiula Production]], album 7" ''Brink of Defeat'' yang dilancarkan melalui [[Gempita Records]] dan album''[[Seek to Survive]]'' yang dilancarkan melalui [[Ultra Hingax Production]]. ==Biografi== Pada bulan Mei 2009, disebabkan oleh keghairahan muzik metal, band yang dinamakan Humiliation yang wujud di bawah bendera genre [[death metal]]. Kumpulan yang berpangkalan di tengah-tengah [[Kuala Lumpur]] (ibu kota Malaysia) bermula dengan 4 anggota iaitu Bear Bee (vokal), Matt (gitar), Afe (bass) & Mudon (dram). Humiliation merangkumi ''Old Skool Death Metal'' yang dipengaruhi oleh band (untuk menamakan beberapa contoh) seperti [[Benediction]], [[Massacre]], [[Bolt Thrower]] dan lain-lain. Dari sudut muzikal, Humiliation memainkan tempo pertengahan bersama-sama dengan bunyi berat dan gitar solo yang minima. Untuk lirik-lirik, idea-idea berhubung dengan tema pertempuran perang dan kemanusiaan yang urusan abadi di dunia dan kekal kerana ia adalah seperti panjang sebagai manusia hidup. Hampir satu masa lalu bulan idea pemijahan lirik dan mengamalkan lagu-lagu sendiri, Humiliation memasuki studio rakaman mulai Jun 2009 untuk memenuhi impian kugiran ini mempunyai pelepasan debut sendiri. Sesi rakaman pergi setengah-setengah sebagai ahli band perlu pandai membahagi dengan kehidupan harian mereka. Akhirnya, band ini melepasi halangan tersebut dan berjaya siap pada September 2009 dan selepas itu diikuti oleh pencampuran. Proses menguasai ketika itu dicapai pada Oktober 2010 di Amerika Syarikat. Akhirnya, pada bulan November 2009, Humiliation melancarkan album sulung ''[[Face the Disaster]]'' (CD EP) yang diterbitkan di bawah label [[Nebiula Production]]. Siaran media ini yang terdiri daripada 4 lagu tempo sederhana berat yang bersedia untuk berdarah ''Old Skool Death Metal'' telinga hamba! Selepas ''Face the Disaster'' dirilis, Humiliation menyangka bahawa kugiran ini memerlukan kepada mempunyai pemain gitar tambahan untuk band persembahan secara langsung berat gitar gema. Afe telah mencadangkan Shah (pemain gitar) untuk menduduki jawatan itu kerana dia tidak mempunyai komitmen dengan mana-mana band yang lain pada masa itu. Band yang berasal Shah kepada gerombolan. Dan menjelang akhir bulan November 2009, barisan Humiliation Bear Bee (vokal), Matt (gitar), Shah (gitar), Afe (bass) & Mudon (drum) Peluang untuk bermain secara langsung muncul pada bulan Disember 2009 di gig amal untuk menderma metalhead yang bermasalah (Sham War66 RIP). Sejak itu, Humiliation telah dijemput untuk bermain di beberapa gig tempatan Malaysia bersama-sama dengan tindakan tempatan dan antarabangsa. Ketika bermain di gig, band ini mendapati masa untuk mengarang lagu-lagu baru dan mempunyai keberanian untuk tampil dengan album debut panjang penuh. Pada bulan April 2010, Humiliation memasuki studio sekali lagi dan kali ini, band ini mencatatkan 10 lagu-lagu baru yang masih dalam urat ''Old Skool Death Metal''! Dengan Pengenalan dan Outro, ini 12 trek penuh album debut Humiliation ''[[Dawn of Warfare]]'' secara rasmi yang dikeluarkan pada 1 Julai 2010 dan bertujuan untuk meletupkan ''Old Skool Death Metal'' telinga hamba! Selepas pengeluaran album debut panjang penuh mereka, band ini memainkan persembahan beberapa sebelum mereka mendapat tawaran untuk melepaskan vinyl 7 "EP. Band ini mula berlatih dan kemudian pada Oktober 2011, mereka memasuki studio sekali lagi untuk merakam 3 lagu untuk siaran baru. Tarikh keluaran rasmi untuk ''Brink of Defeat'' adalah pada 1 Julai 2011. Sementara menunggu pengumuman ''Brink of Defeat'' Humiliation memasuki studio sekali lagi pada Mac 2011. Dengan 12 lagu-lagu baru band ini hanya berharap mereka dapat terus meneruskan pertempuran yang mereka mula. Malangnya, tiap-tiap dalam pertempuran besar perlu pengorbanan. Sebelum pelepasan album penuh 2, Shah (Gitar) memutuskan untuk meninggalkan kehinaan dan dia meminta untuk mencari pengganti baginya. Ia adalah sukar bagi Shah (Gitar) meninggalkan band ini tetapi dia mempunyai komitmen lain yang dia perlu untuk memenuhi. Band menghormati keputusan beliau dan berharap segala-galanya yang akan bekerja untuk dia. Walaupun dengan seorang lelaki turun, penghinaan tahu untuk meneruskan dan mengambil keputusan untuk mencari ahli band baru. Carian apabila Aie (Gitar) bersetuju untuk menyertai band ini. Jadi, dengan tiada memegang band kembali mereka melepaskan panjang 2 album penuh mereka ''[[Seek to Survive]]'' pada 23hb September 2011 dengan harapan untuk membawa ''Old Skool Death Metal'' kepada kemuliaan. == Anggota == ;Anggota terkini * Bear Bee - vokal * Matt - gitar * Aie - gitar * Afe - bass * Mudon - dram ;Bekas anggota * Shah - gitar == Diskografi == ;Album studio From Strength to Strength (2012) Turbulence from the Deep (2013) Battalion (2014) Under the Siege of Invasion (2015) Honourable Discharge (2016) No Escape (2017) Regiment (2018) Parallel Chains of Command (2019) XI: Triumphant (2020) Conflict. Over Verge Intrusion. Detest (2021) * ''[[Dawn of Warfare]]'' (2010) * ''[[Seek to Survive]]'' (2011) ;EP * ''[[Face The Disaster]]'' (2009) * ''Brink of Defeat'' (2011) ==Pautan Luar== * [http://humiliation.my humiliation.my] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180405234647/http://www.humiliation.my/ |date=2018-04-05 }} [[Kategori:Kumpulan muzik Malaysia]] [[Kategori:Kumpulan muzik death metal]] gx1ujxva1dl2gg2r3w68g4sg630x0th 0 213347 5651026 5624848 2022-08-22T11:36:48Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Taxobox | name = Asam kandis<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | image = | image_width = 250px | image_caption = | regnum = [[Tumbuhan]] | divisio = [[Magnoliophyta]] | classis = [[Magnoliopsida]] | ordo = [[Malpighiales]] | familia = [[Clusiaceae]] | genus = ''[[Garcinia]]'' | species = '''''G. xanthochymus''''' | binomial = ''Garcinia xanthochymus'' | binomial_authority = [[Hook.f.]] ex [[T. Anderson]] }} '''Asam kandis''' ({{Jawi|أسم کنديس}}, ''Garcinia xanthochymus'') adalah [[pokok]] hijau abadi berukuran maksimum 15 m yang berasal dari [[India]]. Ia masih sekeluarga dengan buah [[manggis]] serta [[asam gelugur]]. [[Silara]]nya berbentuk seperti piramid, dengan batang utama tegak dan cabang-cabang tumbuh mendatar, seperti pohon [[manggis]]. Daunnya lanset memanjang, sempit, panjang 12-24 cm. Buahnya agak membulat, meruncing, dengan diameter mencapai 9 cm, berwarna jingga pucat atau kuning pekat. Tumbuhan ini suka pada keadaan persekitaran yang lembab. Pembungaan biasanya setelah masa kering yang cukup panjang (minimum tiga bulan) dan boleh berbunga dua kali setahun. Asam kandis dimanfaatkan buahnya. Rasanya masam dan dijadikan [[perencah]] dapur, selai, campuran [[kari]], serta dibuat [[acar]]. Asam kandis banyak dipakai dalam masakan yang berasal dari [[Sumatera]]. Asam kandis serta asam gelugur dapat diganti dengan [[kokum]], perencah yang dihasilkan dari tumbuhan sekerabat (''G. indica''). Pemanfaatan lain adalah sebagai sumber bahan pewarna. Sinonimnya ''G. tinctoria'', ''Xanthochymus pictorius''. == Rujukan == * [http://ecocrop.fao.org/ecocrop/srv/en/cropView?id=1125 Data FAO] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190531155043/http://ecocrop.fao.org/ecocrop/srv/en/cropView%3Fid%3D1125 |date=2019-05-31 }} * [http://www.henriettesherbal.com/pictures/p06/pages/garcinia-xanthochymus-1.htm Gambar] ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/66248 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/2/9/2931 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Clusiaceae]] 04fnye86st62bh2q4kworreox014wh5 0 213666 5650843 5624695 2022-08-22T04:12:51Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{distinguish|Sharifah Shahirah}} {{BLP unsourced|date=April 2022}} {{notability|date=April 2022}} {{Infobox person | name = Sharifah Shahora | image = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1974|9|21}} | birth_place = [[Pahang]], [[Malaysia]] | nationality = | known_for = | occupation = Pelakon, pelawak, pengacara, penerbit | years_active = 1997&ndash;kini | website = | spouse = {{marriage|Raja Mukhriz Raja Ahmad Kamaruddin|2008}} | children = | relatives = | parents = }} '''Sharifah Shahora''' (lahir 21 september 1974) merupakan seorang aktres dan pelawak yang popular di [[Malaysia]]. Mula diperkenalkan menerusi drama bersiri ''Imbasan'' pada tahun 1997, karier lakonan aktres yang senang diteriak sebagai '''Shora''' ini mula menyinar menerusi drama-drama komedi seperti ''Enot'', ''Menantu Mak Dara'', ''Geletek'', [[Setelah Terlafaznya Akad]] dan banyak lagi. Beliau merupakan kenalan rapat kepada aktres komedi popular [[Sheila Rusly]] serta sering mengacarakan majlis-majlis hiburan. Shora juga sering muncul dalam program-program hiburan kendalian selebriti popular [[Azwan Ali]]. Pernah mengacara program ‘Akak Akak sangat’ terbitan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] Kini beliau merupakan penerbit drama Dan filem untuk terbitan di Malaysia ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2000 | ''[[Pasrah]]'' | |- | 2001 | ''[[Seri Dewi Malam]]'' | Jururawat 2 |- | rowspan="2"|2006 | ''[[Bilut (filem)|Bilut]]'' | Som |- | ''[[Man Laksa]]'' | BB Ramona |- | 2014 | ''[[Ophilia]]'' | Ibu Ozzi Gandum |- | 2016 | ''Harmonika'' | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 1997 | ''Imbasan'' | | |- | rowspan="2"|2002 | ''Enot'' | | rowspan="3"|VCD |- | ''Enot Rayalah Pulak'' | |- | 2003 | ''Enot Rayalah Pulak'' | |- | 2007 | ''Ragam Raya'' | | |- | 2010 | ''Ibu Mee Segera'' | | rowspan="4"|[[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2015 | ''Noda Setitik Arak'' | |- | ''Girlfriend Aku Dari Neraka'' | |- | 2018 | ''Cik Shopaholic'' | |- | rowspan="3"|2022 | ''Adik Kakak'' | | rowspan="3"|[[TV3]] |- | ''3 Dara Pinggiran'' | Laila |- | ''Hantu Karaoke'' | Mak Cah |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1998 | ''[[Opah (drama)|Opah]]'' | Leha | [[TV1]] | |- | 2007 | ''[[Kerana Cintaku Saerah]]'' | Yati | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2008 | ''Geletek'' | | [[TV9]] | |- | ''[[Ta'in (drama)|Ta'in]]'' | | rowspan="4"|[[TV3]] | |- | 2009 | ''[[Embun Mutiara]]'' | Nadia | |- | 2012 | ''[[Sitkom Senario|Senario]]'' | | Pelakon undangan |- | 2014 | ''Azam Ramadan Su'' | Razlina | |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' (Musim 14) | | [[Astro Oasis]] | Episod: "Ibu Menyesali" |- | ''[[HidayahMu Ramadan]]'' | Semah | [[TV3]] | |- | 2016 | ''[[Lara Aishah]]'' | Masyitah | [[Astro Prima]] | |- | 2017 | ''[[Red Velvet (drama)|Red Velvet]]'' | | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Utusan Cinta Buat Adam (drama)|Utusan Cinta Buat Adam]]'' | Liza | [[TV3]] | |- | ''[[Setelah Terlafaznya Akad]]'' | Nafisah | [[Astro Ria]] | |- | 2020 | ''[[Angkara Cinta]]'' | Indah | [[Astro Prima]] | |- | rowspan="2"|2021 | ''[[Love Elsa]]'' | Mak Ridza | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Keluarga Untuk Disewa]]'' | Nurul | rowspan="2"|[[TV9]] | Sebagai penerbit |- | rowspan="4" | 2022 | ''Jiwa Wanita'' | | |- | ''[[Setelah Terlafaznya Akad 2]]'' | Nafisah | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | | [[TV3]] | |- | ''[[Roti Cicah Susu]]'' | Puan Markissa | [[Astro Ria]] | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2016 | ''Akak Akak Sangat'' | Pengacara | [[Astro Prima]] | bersama [[Sherry Alhadad]] |- |} == Rujukan == <references/> == Pautan luar == * [http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2016/06/25/shahora-pasang-badan/ Sharifah Shahora 'Pasang Badan' Untuk Pikat Suami.] * [http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2015/06/23/shahora-mukriz-jernih/ Suami Berjaya Pujuk, Hubungan Shahora & Raja Mukriz Kembali Jernih.] {{tunas-pelakon}} [[Kategori:Pelawak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Kelahiran 1976]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] 2ifi4esem2rdfd4e0520gfm2ndpybo1 0 213673 5650839 5644875 2022-08-22T04:08:31Z 175.142.219.68 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{Chinese name|Tan}} {{Infobox person | name = Angeline Tan | birth_name = Angeline Tan Yoke Yeah | birth_date = {{birth year and age|1967}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | occupation = Pelawak, pelakon | years_active = 1986&ndash;kini | education = | television = | spouse = | children = 2 }} '''Angeline Tan Yoke Yeah''' ialah seorang pelawak dan pelakon wanita [[Malaysia]] yang berketurunan [[Orang Cina Malaysia|Cina]]. Beliau popular menerusi watak Lucy dalam drama komedi ''[[Pi Mai Pi Mai Tang Tu]]'' pada era 1990-an.<ref> Feride Hikmet Atak (1 September 2018). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2018/09/468547/angeline-tan-masih-dipanggil-lucy Angeline Tan masih dipanggil Lucy] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Februari 2019.</ref> Aktif berlakon dalam drama Melayu dan Mandarin, Angeline merupakan antara pelawak yang sering membuat kemunculan sebagai pelawak pentas di [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]].<ref>Farihad Shalla Mahmud (21 Januari 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/01/648623/projek-besar-angeline-selepas-20-tahun Projek besar Angeline selepas 20 tahun] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Februari 2020.</ref> Tan ialah anak sulung daripada tujuh beradik pada awalnya bekerja di sebuah syarikat produk kecantikan. Beliau mula berlakon pada 1986 dalam siri drama Cina ''Empat Sekawan'' bersama Datuk Lai Meng.<ref>Dennis Chua (19 Jun 2017). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2017/06/250353/angeline-leaps-comedy-drama Angeline leaps from comedy to drama] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 3 Februari 2020.</ref> == Filemografi == === Filem === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2005 | ''[[Sembilu 2005]]'' | Susy | Filem pertama |- | ''[[Pontianak Menjerit]]'' | Inspektor Angelina | |- | 2010 | ''[[Senario Asam Garam]]'' | Nyonya Wee | |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Jalan Kembali: Bohsia 2]]'' | Tauke | |- | ''[[Hantu Air (filem)|Hantu Air]]'' | Ros | |- | ''[[Cinta Beruang]]'' | | |- | rowspan="2"|2013 | ''[[Bencinta (filem)|Bencinta]]'' | Jane Mary | |- | ''[[KL Gangster 2]]'' | Susane | |- | 2016 | ''[[Redha (filem)|Redha]]'' | Pek Yoke | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | Doris | |- | 2022 | ''Juang'' | | ''Pos-produksi'' |- | TBA | ''Duan Nago Bogho'' | | ''Pos-produksi'' |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1986 | ''Empat Sekawan'' | | [[TV2]] | |- | 1990 | ''Camni Camtu'' | Nina | [[TV1]] | rowspan="2"|Sitkom |- | 1993–2004 | ''[[Pi Mai Pi Mai Tang Tu]]'' | Lucy | [[TV3]] |- | 2004–2011 | ''[[Gerak Khas]]'' | Inspektor Geena Ong | [[TV2]] | |- | 2007–2013 | ''[[Salam Pantai Timur]]'' | | [[TV1]] | Sitkom |- | rowspan="2"|2015 | ''Good Time'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Keluarga Pontimau]]'' | Rowena | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2017 | ''I Am Not A Loser'' | | [[ntv7]] | |- | ''[[Awak Suka Saya Tak]]'' | Clarence | [[Astro Ria]] | |- | 2018 | ''My Sensei Nyonya'' | Huang Feng Huang | [[8TV]] | |- | 2019 | ''A'' ''Big'' ''Mistake'' ''情陷迷途'' | Mary | [[TV2]] | |- | 2020 | ''Tanya Sama Pokok'' | Mak Nab | [[Astro Warna]] | |- | rowspan="2"|2021 | ''[[Malaysian Ghost Stories]]'' | Puan Mary | [[Astro Ria]] | Episod: “Sumpahan Abu Mayat” |- | ''[[Gerak Khas Undercover]]'' | Erika | [[TV3]] | Episod: "Tony Bono" |- | rowspan="4"|2022 | ''[[4 Abdul 1 Mohd]]'' | Yyuen | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Pok Ya Cong Codei: Memburu Siti]]'' | Mrs. Liew | |- | ''Jemu Nesan'' | Madam Seow | [[HyppTV]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | | [[TV3]] | |- |} ===Siri web=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Rangkaian ! Catatan |- | 2018 | ''KOPI'' | Madam Anna | [[Tonton]] | Episod: "Kopi 3 Rasa" |- | 2020 | ''[[The Ghost Bride (siri TV)|The Ghost Bride]]'' | Madam Lim | [[Netflix]] | |- | 2021 | ''[[Keluarga Baha Don]]'' (Musim 3) | Nyonya Wang | [[Viu]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2017 | ''[[Cinta Kucing Parsi]]'' | | [[TV9]] |- | ''Cinta Latah'' | Madam Lim | [[TV2]] |- | 2020 | ''Poster Wayang Terakhir'' | | [[TV1]] |- | rowspan="4" |2021 | ''Rindu Atok'' | | [[Awesome TV]] |- | ''Dia Abangku'' | | [[TV1]] |- | ''[[Dolla Watch Me Glow]]'' | Lily | [[Astro Citra]] |- | ''Am'ma'' | Ah Chuan | [[TV Okey]] |- |2022 |''Kerana Aku Seorang Ibu'' |Puan Anita |[[TV1]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2013 | ''[[Betul ke Bohong?]]'' (Musim 2) | Artis jemputan | rowspan="2"|[[Astro Warna]] |- | 2018 | ''[[Di Balik Tawa]]'' (Musim 2) | Dirinya sendiri |- |} ==Anugerah dan pencalonan== * 4 kali dicalonkan untuk kategori [[Artis Komedi Wanita Popular (ABPBH)]] di [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] edisi 1995, 1997/98, 1998/99 dan 2000. ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|4037241}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1967]] [[Kategori:Pelawak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] sqoatosyrsg9i4p1r1ss2x3tdbf903f 0 221496 5650534 5633045 2022-08-21T13:35:26Z 27.125.250.179 /* Televisyen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Alif Satar | image = Alif Satar.jpg | caption = Alif pada Julai 2010 | birth_name = Muhammad Alif bin Mohd Satar | birth_date = {{birth date and age|1990|09|19}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | occupation = Penyanyi, pelakon, pengacara, penerbit | years_active = 2006–kini | height = 170 cm | spouse = {{marriage|Sha Dila Halid|2014}} | children = 3<!-- Jangan masukkan nama anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal. --> | parents = {{plainlist| * Mohd Satar Ramli (bapa) * Nur Hafiza Muhammed (ibu) }} | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | background = solo | genre = [[Pop]] | instrument = [[Vokal]] | label = [[Sony Music Entertainment Malaysia|Sony Music Malaysia]]<br>[[Monkey Bone Records]]<br>[[8TV|The 8 Unit]] | associated_acts = [[Shila Amzah]], [[Siti Nordiana]], [[Sherry Alhadad]], [[Faizal Tahir]], [[Zizan Razak]], [[Shahrol Shiro]] }} }} '''Muhammad Alif Mohd Satar''' (lahir 19 September 1990) ialah seorang penyanyi, pelakon dan pengacara [[Malaysia]].<ref>{{petik berita|author=Mohd Al Qayum Azizi|title=Alif Satar Gementar Temui Keluarga Kekasih|url=http://mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2013/7/13/mstar_hiburan/20130712155826|accessdate=19 November 2013|newspaper=mStar Online|date=13 Julai 2013}}</ref> Beliau mula dikenali setelah berjaya mendapat tempat ketiga dalam rancangan realiti ''[[One in a Million]]'' [[One in a Million (Musim 1)|musim pertama]] sewaktu beliau berusia 16 tahun.<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130721/hi_10/Popular-itu-macam-Aaron-Aziz---Alif-Satar Popular itu macam Aaron Aziz - Alif Satar.]</ref> Selain menyanyi, beliau juga berlakon dan mengacara. Alif bermula berlakon pada usia 14 tahun di dalam produksi West End London untuk teater muzikal Peter Pan The Lost Boys. Lakonan pertama beliau adalah menerusi drama Suria di Cordoba sebagai Rudy. Namun begitu, lakonan beliau mendapat tempat di hati peminat dan penonton adalah sebagai Ahnaf Wafiy dalam drama adaptasi novel ''[[Dia Semanis Honey]]''. Sebagai pengacara, Alif banyak mengacarakan rancangan-rancangan di stesen televisyen [[Media Prima]] dan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]]. Beliau pernah dipilih oleh [[Aznil Nawawi]] untuk mengacarakan rancangan ''[[MeleTOP]]'' bersama [[Neelofa]] dan [[Nabil Ahmad]] pada tahun 2012. Kini beliau merupakan duta rasmi produk jenama [[Salonpas]]. Alif dijangka menjadi pengacara ketiga bagi [[Anugerah MeleTOP Era 2020]] yang berlangsung pada 20 Disember 2020. Namun akibat Alif merupakan bekas pesakit positif Covid 19 yang dialaminya pada 19 November lalu dan sudah pulih, pihak produksi dan beliau sendiri telah memberi keputusan untuk menarik diri. Ini kerana mereka mengambil berat tentang keadaan kesihatan Alif. ==Kehidupan awal== Alif dilahirkan pada 19 September 1990 di [[Kuala Lumpur]], Malaysia. Beliau ialah anak sulung daripada empat beradik kepada pasangan Mohd Satar Ramli dan Nur Hafiza Muhammed. ==Kehidupan peribadi== Beliau menamatkan zaman bujangnya pada 15 September 2014 dengan pengurusnya (kini bekas), Sha Dila Halid yang usianya 6 tahun lebih tua daripada Alif.<ref>19 January 2014. [http://www.sinarharian.com.my/alif-satar-kahwin-september-ini-1.242078 Alif Satar Kahwin September ini.] Sinar Harian (''article in Malay'')</ref><ref>22 September 2014. [http://beautifulnara.com/6-gambar-majlis-resepsi-perkahwinan-alif-satar-sha-dila/ (6 GAMBAR) Majlis Resepsi Perkahwinan Alif Satar & Sha Dila.] Beautiful Nara.</ref><ref>26 April 2014. [http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2014&dt=0426&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm Alif Satar kahwin September.] Kosmo</ref> Dari perkahwinan tersebut, mereka dikurniakan dua cahaya mata perempuan iaitu Alisha Anugerah (lahir 2015) dan Ariana Mecca (lahir 2017).<ref>15 September 2014. [http://www.astroawani.com/berita-hiburan/alif-satar-sah-bergelar-suami-dengan-sekali-lafaz-44008 Alif Satar sah bergelar suami dengan sekali lafaz.] Astro Awani. (''article in Malay'')</ref> Beliau dan isteri dikurniakan cahaya mata ketiga iaitu lelaki yang diberi nama Muhammad Ali (lahir 2019) yang dilahirkan pada hari lahir Alif, 19 September.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2019/09/498495/alif-satar-kongsi-tarikh-lahir-dengan-anak-ketiga|title=Alif Satar kongsi tarikh lahir dengan anak ketiga|author=Syafil Syazwan Jefri|work=[[Harian Metro]]|date=20 September 2019|access-date=20 September 2019}}</ref> Pada 22 November 2020, Alif telah menghantar ciapan di Instagram bahawa beliau disahkan positif [[COVID-19]].<ref>Mya Amri (22 November 2020). [https://gempak.com/artikel/44091/alif-satar-positif-covid-19-saya-mohon-maaf-doakan-saya Alif Satar positif COVID-19: "Saya mohon maaf, doakan saya"] [[Astro Gempak]]. Dicapai pada 24 November 2020.</ref> Ibu bapa, adik dan pembantu peribadi beliau turut disahkan positif COVID-19.<ref>Najiy Jefri (23 November 2020). [https://www.hmetro.com.my/rap/2020/11/644964/ibu-bapa-adik-dan-pembantu-peribadi-alif-satar-turut-positif-covid-19 Ibu, bapa, adik dan pembantu peribadi Alif Satar turut positif COVID-19] [[Harian Metro]]. Dicapai pada 24 November 2020.</ref> Beliau juga dijangka akan keluar dari hospital pada awal Disember. == One in a Million == {{See also|One in a Million (musim 1)}} * '''Top 20:''' - ''This Love'' ([[Maroon 5]]) * '''Top 12:''' - ''Pria Terhebat'' ([[Sheila on 7|Sheila On 7]]) * '''Top 10:''' - ''Mama Tolonglah Percaya'' ([[Exists]]) * '''Top 9:''' - ''Lonely No More'' ([[Rob Thomas]]) * '''Top 8:''' - ''Unwell'' (Matchbox Twenty) * '''Top 7:''' - ''Feeling Good'' (Michael Buble) * '''Top 6:''' - ** ''Tak Bisakah'' ([[Noah (kumpulan)|Peterpan]]) ** ''Harder To Breath'' ([[Maroon 5]]) * '''Top 5:''' - ** ''Ain't No Other Man'' ([[Christina Aguilera]]) ** ''The Remedy'' ([[Jason Mraz]]) * '''Top 4:''' - ** ''Footloose'' (Kenny Loggins) ** ''Pretty Young Thing'' ([[Michael Jackson]]) * '''Top 3 (Semifinal):''' - ** ''The Call'' ([[Backstreet Boys]]) ** ''Namun Ku Punya Hati'' ([[The Revolvers]]) * '''Top 3 (Grand Finale):''' - ** ''Just Give Me One Night'' (98 Degrees) ** ''Khayal'' (lagu baru) *** '''Lagu:''' [[Audi Mok]] / '''Lirik:''' [[Nur Fatima]] == Diskografi == === Album studio === *''[[Nakal (album Alif Satar)|Nakal]]'' (2009) *''[[Lelaki Seperti Aku (album Alif Satar)|Lelaki Seperti Aku]]'' (2011) *''[[Definisi (album Alif Satar)|Definisi]]'' (2013) ===Single=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! Tahun ! Tajuk ! Album ! Catatan |- | 2006 | align="left"| "Khayal" | rowspan="1" {{N/a|Single tanpa album}} | |- | 2008 | align="left" | "Kau Pergi" |''Alif'' | ''OST Delima'' |- | rowspan="3" |2009 | align="left" | "Jangan Nakal" | rowspan="3" |''[[Nakal (album Alif Satar)|Nakal]]'' | |- | align="left"| "Akan Tiba" | ''OST Rona Roni Makaroni'' |- | align="left"| "Cukup Indah" | |- | rowspan="2"|2011 | align="left"| "Lelaki Seperti Aku" | rowspan="2" |''[[Lelaki Seperti Aku (album Alif Satar)|Lelaki Seperti Aku]]'' | |- | align="left"| "Pendusta" | |- | rowspan="3"|2013 | align="left"| "Akhiri Penantianku" | rowspan="3" |''[[Definisi (album Alif Satar)|Definisi]]'' | |- | align="left"| "Bila" | |- | align="left"| "Kesempatan Kedua" | |- | 2015 | align="left"| "Sehati Sejiwa" | rowspan="1" {{N/a|Single tanpa album}} | Lagu tema rasmi Hari Kebangsaan 2015-2017 |- | rowspan="2"|2016 | align="left"| "Selamanya Cinta" <br><small>(bersama [[Shila Amzah]])</small> |[[My Journey|''My Journey'' 心旅]] | ''OST [[Suri Hati Mr. Pilot]]'' |- | align="left"| "Jangan Menghina" <br><small>(bersama [[In-Team]] & Nocturnal Voice)</small> | rowspan="16" {{N/a|Single tanpa album}} | |- | rowspan="2"|2017 | align="left"| "Sesungguhnya Aku" | ''OST [[Red Velvet (Drama)|Red Velvet]]'' |- | align="left"| "Jatuh Cinta" | ''OST [[Kau Yang Satu]]'' |- | 2018 | align="left"| "[[Sebenarnya]]" <br><small>(bersama [[Siti Nordiana]])</small> | ''OST [[Klik! Pengantin Musim Salju]]'' |- | rowspan="2"|2019 | align="left"| "Sesungguhnya 2019" <br><small>(bersama [[Raihan]])</small> | |- | align="left"| "I Want You To Love Me" | OST ''[[Kau Yang Pertama]]'' |- | rowspan="2"|2020 | align="left"| "Damba Cinta Mu" <br><small>(bersama Raihan)</small> | |- | align="left"| "Malaysia Prihatin"<br><small>(bersama [[Syamel]], [[Siti Sarah]] dan [[Aina Abdul]])</small> | Lagu tema rasmi Hari Kebangsaan 2020 |- | 2021 | align="left"| "Anugerah Terindah"<br><small>(bersama The Locos)</small> | |- | rowspan="7"|2022 | align="left"| "Bismillah"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "25 Rasul"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Puji Pujian"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Assolatuwassalam"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Rayuan Rindu"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Balik Kampung 2022"<br><small>(bersama The Locos)</small> | |- | align="left"| "LebihXSempurna"<br><small>(bersama The Locos & Diandra Arjunaidi)</small> | |- |} ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2010 | ''[[Aku Masih Dara]]'' | Dirinya sendiri | Penampilan kameo, filem pertama |- | rowspan="2"|2016 | ''[[Usin UFO]]'' | | |- | ''[[Aliff Dalam 7 Dimensi]]'' | Naim | |- | 2021 | ''[[Sa Balik Baju]]'' | Irfan | |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Rasuk (filem 2022)|Rasuk]]'' | Nazmi | ''Pos-produksi'' |- | ''[[Pulau (filem 2022)|Pulau]]'' | | ''Pos-produksi'' |- | 2023 | ''Bakara'' | | ''Pos-produksi'' |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2008-2009 | ''[[Dendam (drama)|Dendam]]'' | Amir | [[TV3]] | |- | 2011 | ''[[Suria Di Cordoba]]'' | Rudy | [[Astro Prima]] | |- | 2012 | ''Syukur Allah'' | Fathul Bariq | [[TV AlHijrah]] | |- | 2015 | ''Destinasi G4'' | | [[TV9]] | |- | rowspan="4"|2016 | ''[[Tundukkan Playboy Itu (drama)|Tundukkan Playboy Itu]]'' | Farhan Badriz | [[TV3]] | |- | ''[[Dia Semanis Honey]]'' <ref>1 April 2016. [http://www.bharian.com.my/node/139609 Nana sedia terima teguran Alif | Hiburan.] Berita Harian (''article in Malay'')</ref> | rowspan="3"|Ahnaf Wafiy | rowspan="4"|[[Astro Ria]] | |- | ''Dia Semanis Honeymoon'' <ref>[http://www.tehsirap.com/2016/07/sinopsis-drama-dia-semanis-honeymoon.html Sinopsis Drama Dia Semanis Honeymoon.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170731003624/http://www.tehsirap.com/2016/07/sinopsis-drama-dia-semanis-honeymoon.html |date=2017-07-31 }} Teh Sirap. (''article in Malay'')</ref> | |- | ''[[Suri Hati Mr. Pilot]]'' | Kameo |- | rowspan="3"| 2017 | ''[[Hikayat Cinta Si Pematah Hati]]'' | Rayyan Rayqarl | |- | ''Ben 10'' <ref>The Hive Asia , June 15, 2017. [https://sg.style.yahoo.com/alif-satar-lends-voice-ben-040100037.html Alif Satar lends his voice to "Ben 10" animation series.] Yahoo Singapore.</ref> | Tim Buktu | [[Cartoon Network]] | Alih suara |- | ''[[Red Velvet (drama)|Red Velvet]]'' | Izzat | rowspan=2|[[Astro Ria]] | |- | 2018 | ''[[Klik! Pengantin Musim Salju]]'' | Adam Putra | |- | 2019 | ''[[Pia (drama)|PIA]]'' | Zafran | [[TV3]] | |- | 2020 | ''Famili Spy'' | Inspektor Daniel | [[Astro Ceria]] | |- | 2021 | ''[[Penjara Janji]]'' | Rizan | rowspan="2" | [[TV3]] | |- | 2022 | ''[[Risik Pada Hati]]'' | Adam | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2011 | ''Lari Sayang Lari'' | Hakimi | [[Astro Ria]] | |- | 2014 | ''Mat Gedebe'' | Mat Gedebe | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | 2015 | ''Husin Peninglah'' <ref>[http://www.budiey.com/aliff-satar-merungut-tentang-hidupnya/ Alif Satar Merungut Tentang Hidupnya?] (''article in Malay'') - Retrieved on 22 December 2015.</ref> | Husin | |- | 2016 | ''Dia Semanis Honey Raya'' | Ahnaf Wafiy | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2017 | ''Memori Pajeri Nanas'' | Chef Armand | Astro First Eksklusif | |- | ''Inayah'' | Inspektor Jamal | [[Astro Citra]] | |- | 2018 | ''[[The Hantus]]'' | Fahmi | Astro First Eksklusif | |- | rowspan="3"|2019 | ''Geng Big Stage Beraya'' | Alif | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Derita Pia]]'' | Zafran | [[TV3]] | |- | ''Geng'' | Jefri | Astro First Eksklusif | |- | 2020 | ''Rindu Cinta Zulaika'' | Asraf | rowspan="2"|[[TV1]] | |- | 2022 | ''Kerana Binti Abdullah'' | Noah | Juga sebagai penerbit bersama |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2004 | ''Peter Pan The Lost Boys'' | |- | 2017 | ''Dia Semanis Honey The Musical'' | Ahnaf Wafiy |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2009–2013 | ''[[Idola Kecil]]'' | rowspan="11"|Pengacara | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | 2014 | ''[[Idola Kecil Ultra]]'' | |- | rowspan="2"|2012 | ''Sini Motor'' | [[TV Okey|TVi]] | |- | ''Kenangan Mengusik Jiwa'' | [[TV1]] | |- | 2013 | ''Nak Ke Mana Kita?'' (Musim 2) | [[TV AlHijrah]] | |- | 2014 | ''Bas Pintar'' | [[TV3]] | |- | 2014 | ''Suka Lattew'' | [[Astro Maya HD]] | Pengacara bersama [[Shahrol Shiro]] |- | 2015 | ''MeleTOP Kebaboom'' | [[Astro Ria]] | Pengacara bersama Shahrol Shiro |- | rowspan="2"|2016 | ''Clever Girl Malaysia'' | [[TV3]] | |- | ''[[Akademi Fantasia (musim 13)|AF 2016]]'' | [[Astro Ria]] | Pengacara bersama [[Zizan Razak]] |- | rowspan="4"|2017 | ''[[Rockanova 2017|Rockanova]]'' | [[Astro Maya HD]] | Pengacara bersama [[Sherry Alhadad]] |- | ''Sembang Sahur'' | Pengacara Jemputan | [[TV3]] | Bersama Aisya Hasnaa and Gambit Saifullah |- | ''Insta Raya'' | Artis Jemputan | [[TV2]] | Bersama [[Siti Nordiana]] |- | ''Clever Girl Malaysia (Musim 2)'' <ref>24 February 2017. [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/alif-satar-kekal-hos-clever-girl-musim-kedua-1.634200 Alif Satar kekal hos Clever Girl musim kedua - Hiburan.] Sinar Harian Online (''article in Malay'')</ref> | rowspan="6"|Pengacara | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2018 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-32]]'' | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | ''It's Alif!'' | [[ntv7]] | |- | ''#Baikpunya'' | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | 2018–2022 | ''[[Big Stage]]'' | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-33]]'' | [[TV3]] | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | ''Bintang Minggu Ini'' (Musim 2) | Artis Jemputan | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Episod 27 Januari 2019 |- | ''Geng Big Stage Raya'' | Pelakon | |- | ''Travel Like Local X Aussie : Alif Satar x Nabila Razali'' | Pengacara | Menjalani penggambaraan di Queensland, Australia |- | ''[[The Sherry Show]]'' | rowspan="4"|Artis Jemputan | [[TV3]] | Episod Serba Boleh bersama [[Izzue Islam]], [[Issey Titan|Issey Fazlisyam]] dan pengacara jemputan, [[Scha Alyahya]]. (Ahad,15 September) |- | ''[[MeleTOP]]'' | rowspan="5"|[[Astro Ria]] | Bersama [[Aznil Nawawi|Datuk Aznil Haji Nawawi]] dalam mengenang kembali saat awal rancangan Meletop yang bermula bersiaran pada hujung tahun 2012 dan menyanyi secara ekslusif lagu ''I wanna to love you''. (17 Desember 2019) |- | rowspan="10"|2020 | ''Trek Selebriti'' | Tetamu untuk episod 31 (31 Januari) yang dihoskan oleh Alif Farhan yang juga merupakan pengacara bagi rancangan CCTV dan H!Live. |- | ''MeleTOP'' | Bersama Daniel Zaini,Sham Visa dan adik Airiezara Jazmin untuk promosikan drama saluran Astro Ceria "Famili Spy", memperkenalkan diri sebagai Pengacara Bersama Anugerah MeleTOP Era 2020 disamping [[Nabil Ahmad]] dan [[Jihan Muse]] serta sebagai Top 5 dalam 4 kategori Anugerah MeleTOP Era 2020. (3 Mac) |- | ''[[Anugerah MeleTOP Era 2020]]'' | Pengacara | Bersama Nabil Ahmad dan Jihan Muse |- | ''Pung Pang Rizalman'' | Tetamu Jemputan | Rancangan ramadhan bersama hos, Dato' Rizalman-Episod 1 |- | ''Rasa Nostalgia Ramadhan'' (Musim 2) | Tetamu Jemputan Episod 1 | [[Astro Prima]] | Rancangan ramadhan bersama hos, [[Chef Wan]] |- | ''MeleTOP'' | Tetamu Jemputan | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Bersama [[Raihan]] untuk mempromosikan lagu single terbaru"Degup CintaMu". (28 April 2020) |- | ''MeleTOP Raya Special'' | Tetamu Undangan | Bersama Neelofa bagi mempromosikan program mereka-Neelofa untuk program Meletop Raya Live dengan Nabil Ahmad dan Alif untuk program Big Stage Raya(12 Mei 2020) |- | ''Geng Big Stage Raya'' | Pengacara bersama Sherry Al Hadad | |- | ''Rumah No 7'' | rowspan="2"|Tetamu Jemputan | [[Astro Warna]] | Bersama [[Lisa Surihani]] (14 Ogos 2020) |- | ''The Sherry Show'' | rowspan="2"|[[TV3]] | Bersama [[Ain Edruce]] dan [[Awal Ashaari]] (28 November 2020) |- | 2021–2022 | ''[[Muzik Muzik]]'' | Pengacara | Bersama [[Sissy Imann]] |- | rowspan="3"|2021 | ''Majestic Johor'' | rowspan="2"|Tetamu Jemputan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Episod 12 bersama hos, [[Fad Bocey]] dan [[Atu Zero]] |- | ''MeleTOP'' | Bersama Cik B dan Elly Mazlein sebagai Duta Lembaran Baru sempena Ramadhan 2021. Tetamu lain seperti Uqasha Senrose, Kamal Adli, PU Azman, Eira Syazira, Azad Jazmin, Isyariana, Amar Baharin, Marsha Milan, Siti Rosmizah (penulis novel), Along Kamaruddin, Redza Rosli, Hefny Sahad, Hael Husaini, Shaza Bae, Akhmal Nazri, Band Madam, Dato' Rizalman, Danial Zaini, Ustaz Fakhrul, Chubb-e, Lah Ahmad, Mawi, Remy Ishak, Amira Othman. (30/3/21) |- | ''[[I Can See Your Voice Malaysia (musim 4)]]'' | Penyiasat Tetap | [[TV3]] | Menjadi penyiasat tetap menggantikan Seelan Paul (Musim 1) dan Yusry Abdul Halim (Musim 3) bersama Jihan Muse dan Mark Adam sebagai Team Penyisat Tetap. |- | rowspan="4"|2022 | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | Cameo | [[Astro Warna]] | Episod: "Hanya Aku Cinta Kau Seorang" |- | ''Wassup Bro?'' | rowspan="3"|Pengacara | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-36]]'' | [[TV3]] | Pengacara bersama [[Nabila Huda]] |- | ''[[Star Vs Food Malaysia]]'' | [[PRIMEtime]] | |} ===Muzik video=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Artis |- | 2017 | "Terus Mencintai" | [[Siti Nordiana]] |- | 2020 | "Malaysia Prihatin" | Beliau Bersama Dengan [[Aina Abdul]] dan [[Syamel]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable sortable" !'''Tahun''' !'''Anugerah''' !'''Kategori''' !'''Pencalonan''' !'''Keputusan''' |- | style="text-align:center;"|2006 | <center>One In A Million Musim 1 | Tempat ke-3 | {{NA}} |{{won}} |- | rowspan="1" align="center"|2016 | rowspan="1" align="center"|[[Anugerah Juara Lagu ke-31]] | Finalis | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | rowspan="13" align="center"|2017 | rowspan="2" align="center"| Malam Throwbaek Drama | Hero Throwbaek | Dia Semanis Honey |{{nom}} |- | Kapel Throwbaek | Dia Semanis Honey bersama Siti Nordiana |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"| [[Anugerah MeleTOP Era 2017]] | Hos MeleTOP | AF 2016 |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"| Anugerah Stail EH! 2017 | Artis Lelaki Paling Seksi | |{{nom}} |- | rowspan="5" align="center"| [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2016]] | Penyanyi Lelaki Popular | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | Pelakon Filem Lelaki Popular | Aliff 7 Dimensi |{{nom}} |- | Pengacara TV Popular | AF 2016 |{{nom}} |- | Gandingan Serasi Dalam Drama | Dia Semanis Honey bersama Siti Nordiana |{{nom}} |- | Artis Versatil Popular | |{{nom}} |- | rowspan="2" align="center"| [[Anugerah Planet Muzik 2017]] | Duo/Kumpulan Terbaik | rowspan="2" | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | Lagu Terbaik (Malaysia) |{{nom}} |- | rowspan="2" align="center"| Anugerah Telenovela 2017 | Pelakon Lelaki Terbaik | rowspan="2" | Dia Semanis Honey |{{nom}} |- | Pelakon Lelaki Popular |{{won}} |- | rowspan="8" align="center" |2018 | rowspan="1" align="center"|[[Anugerah MeleTOP Era 2018]] | Hos MeleTOP | Rockanova |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"|BOH Cameronian Arts Awards 2018 | Pelakon Utama Terbaik | Dia Semanis Honey The Musical |{{won}} |- |rowspan="5" align="center"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |Penyanyi Lelaki Popular |Sesungguhnya Aku |{{nom}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular |Red Velvet |{{nom}} |- |Pengacara TV Popular |Rockanova |{{nom}} |- |Artis Versatil Popular | |{{won}} |- |Pasangan Serasi Drama |Red Velvet bersama Neelofa |{{nom}} |- |rowspan="1" align="center"|Anugerah Telenovela 2018 |Pelakon Lelaki Popular |Red Velvet |{{nom}} |- | rowspan="6" align="center" |2019 |rowspan="1" align="center"|[[ERA Digital Muzik Awards 2018]] |Lagu Paling Lama Dalam Carta ERA 40 |Sesungguhnya Aku |{{won}} |- |rowspan="1" align="center"| [[Anugerah MeleTOP Era 2019]] |Hos MeleTOP |Big Stage |{{nom}} |- | rowspan="3" |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-32]] |Artis Versatil Popular | |{{pending}} |- |Pengacara TV Popular | |{{pending}} |- |Artis Kolaborasi/Duo Berkumpulan Popular |Bersama Siti Nordiana |{{pending}} |- |[[Anugerah Skrin 2019]] |Pelakon Lelaki Terbaik Drama Rantaian |PIA |Dicalonkan |- | rowspan=12" align="centre" |2020 | rowspan="5" align="center" |[[Anugerah MeleTOP Era 2020]] |Hos MeleTOP |Big Stage 2 |{{Won}} |- |Fesyen MeleTOP | |{{nom}} |- |Couple MeleTOP |Alif Satar & Shadila Halid |{{nom}} |- |Penyanyi MeleTOP | |Tercalon |- |Reader's Digest's Trusted Brand Awards 2020 |Penyampai Televisyen Untuk Berita & Ehwal Semasa Paling Dipercayai |{{won}} |- |rowspan="5" align="center"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Pengacara TV Popular | |{{nom}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Penyanyi Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Artis Versatil Popular | |{{nom}} |- |Gandingan Serasi Drama Popular (online)(bersama Zara Zya) |PIA |{{nom}} |- |rowspan="2"align =centre"|Anugerah Melodi Drama Sangat 2020 |Hero Sangat |PIA |{{nom}} |- |Zero Kontroversi Sangat | |{{nom}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|8672994}} * {{Facebook|alifsatarmy}} * {{Instagram|alifsatar}} * {{Twitter|AlifSatar_}} * [https://www.youtube.com/c/AlifSatarOfficial Saluran Alif Satar] di [[YouTube]] {{Alif Satar}} {{One in a Million}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1990]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Peserta One in a Million]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] 0it350oflef30pi51b9t2kf781qspss 5650535 5650534 2022-08-21T13:37:58Z 27.125.250.179 /* Televisyen */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Alif Satar | image = Alif Satar.jpg | caption = Alif pada Julai 2010 | birth_name = Muhammad Alif bin Mohd Satar | birth_date = {{birth date and age|1990|09|19}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | occupation = Penyanyi, pelakon, pengacara, penerbit | years_active = 2006–kini | height = 170 cm | spouse = {{marriage|Sha Dila Halid|2014}} | children = 3<!-- Jangan masukkan nama anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal. --> | parents = {{plainlist| * Mohd Satar Ramli (bapa) * Nur Hafiza Muhammed (ibu) }} | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | background = solo | genre = [[Pop]] | instrument = [[Vokal]] | label = [[Sony Music Entertainment Malaysia|Sony Music Malaysia]]<br>[[Monkey Bone Records]]<br>[[8TV|The 8 Unit]] | associated_acts = [[Shila Amzah]], [[Siti Nordiana]], [[Sherry Alhadad]], [[Faizal Tahir]], [[Zizan Razak]], [[Shahrol Shiro]] }} }} '''Muhammad Alif Mohd Satar''' (lahir 19 September 1990) ialah seorang penyanyi, pelakon dan pengacara [[Malaysia]].<ref>{{petik berita|author=Mohd Al Qayum Azizi|title=Alif Satar Gementar Temui Keluarga Kekasih|url=http://mstar.com.my/cerita.asp?sec=mstar_hiburan&file=/2013/7/13/mstar_hiburan/20130712155826|accessdate=19 November 2013|newspaper=mStar Online|date=13 Julai 2013}}</ref> Beliau mula dikenali setelah berjaya mendapat tempat ketiga dalam rancangan realiti ''[[One in a Million]]'' [[One in a Million (Musim 1)|musim pertama]] sewaktu beliau berusia 16 tahun.<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130721/hi_10/Popular-itu-macam-Aaron-Aziz---Alif-Satar Popular itu macam Aaron Aziz - Alif Satar.]</ref> Selain menyanyi, beliau juga berlakon dan mengacara. Alif bermula berlakon pada usia 14 tahun di dalam produksi West End London untuk teater muzikal Peter Pan The Lost Boys. Lakonan pertama beliau adalah menerusi drama Suria di Cordoba sebagai Rudy. Namun begitu, lakonan beliau mendapat tempat di hati peminat dan penonton adalah sebagai Ahnaf Wafiy dalam drama adaptasi novel ''[[Dia Semanis Honey]]''. Sebagai pengacara, Alif banyak mengacarakan rancangan-rancangan di stesen televisyen [[Media Prima]] dan [[Astro (televisyen satelit)|Astro]]. Beliau pernah dipilih oleh [[Aznil Nawawi]] untuk mengacarakan rancangan ''[[MeleTOP]]'' bersama [[Neelofa]] dan [[Nabil Ahmad]] pada tahun 2012. Kini beliau merupakan duta rasmi produk jenama [[Salonpas]]. Alif dijangka menjadi pengacara ketiga bagi [[Anugerah MeleTOP Era 2020]] yang berlangsung pada 20 Disember 2020. Namun akibat Alif merupakan bekas pesakit positif Covid 19 yang dialaminya pada 19 November lalu dan sudah pulih, pihak produksi dan beliau sendiri telah memberi keputusan untuk menarik diri. Ini kerana mereka mengambil berat tentang keadaan kesihatan Alif. ==Kehidupan awal== Alif dilahirkan pada 19 September 1990 di [[Kuala Lumpur]], Malaysia. Beliau ialah anak sulung daripada empat beradik kepada pasangan Mohd Satar Ramli dan Nur Hafiza Muhammed. ==Kehidupan peribadi== Beliau menamatkan zaman bujangnya pada 15 September 2014 dengan pengurusnya (kini bekas), Sha Dila Halid yang usianya 6 tahun lebih tua daripada Alif.<ref>19 January 2014. [http://www.sinarharian.com.my/alif-satar-kahwin-september-ini-1.242078 Alif Satar Kahwin September ini.] Sinar Harian (''article in Malay'')</ref><ref>22 September 2014. [http://beautifulnara.com/6-gambar-majlis-resepsi-perkahwinan-alif-satar-sha-dila/ (6 GAMBAR) Majlis Resepsi Perkahwinan Alif Satar & Sha Dila.] Beautiful Nara.</ref><ref>26 April 2014. [http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2014&dt=0426&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm Alif Satar kahwin September.] Kosmo</ref> Dari perkahwinan tersebut, mereka dikurniakan dua cahaya mata perempuan iaitu Alisha Anugerah (lahir 2015) dan Ariana Mecca (lahir 2017).<ref>15 September 2014. [http://www.astroawani.com/berita-hiburan/alif-satar-sah-bergelar-suami-dengan-sekali-lafaz-44008 Alif Satar sah bergelar suami dengan sekali lafaz.] Astro Awani. (''article in Malay'')</ref> Beliau dan isteri dikurniakan cahaya mata ketiga iaitu lelaki yang diberi nama Muhammad Ali (lahir 2019) yang dilahirkan pada hari lahir Alif, 19 September.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2019/09/498495/alif-satar-kongsi-tarikh-lahir-dengan-anak-ketiga|title=Alif Satar kongsi tarikh lahir dengan anak ketiga|author=Syafil Syazwan Jefri|work=[[Harian Metro]]|date=20 September 2019|access-date=20 September 2019}}</ref> Pada 22 November 2020, Alif telah menghantar ciapan di Instagram bahawa beliau disahkan positif [[COVID-19]].<ref>Mya Amri (22 November 2020). [https://gempak.com/artikel/44091/alif-satar-positif-covid-19-saya-mohon-maaf-doakan-saya Alif Satar positif COVID-19: "Saya mohon maaf, doakan saya"] [[Astro Gempak]]. Dicapai pada 24 November 2020.</ref> Ibu bapa, adik dan pembantu peribadi beliau turut disahkan positif COVID-19.<ref>Najiy Jefri (23 November 2020). [https://www.hmetro.com.my/rap/2020/11/644964/ibu-bapa-adik-dan-pembantu-peribadi-alif-satar-turut-positif-covid-19 Ibu, bapa, adik dan pembantu peribadi Alif Satar turut positif COVID-19] [[Harian Metro]]. Dicapai pada 24 November 2020.</ref> Beliau juga dijangka akan keluar dari hospital pada awal Disember. == One in a Million == {{See also|One in a Million (musim 1)}} * '''Top 20:''' - ''This Love'' ([[Maroon 5]]) * '''Top 12:''' - ''Pria Terhebat'' ([[Sheila on 7|Sheila On 7]]) * '''Top 10:''' - ''Mama Tolonglah Percaya'' ([[Exists]]) * '''Top 9:''' - ''Lonely No More'' ([[Rob Thomas]]) * '''Top 8:''' - ''Unwell'' (Matchbox Twenty) * '''Top 7:''' - ''Feeling Good'' (Michael Buble) * '''Top 6:''' - ** ''Tak Bisakah'' ([[Noah (kumpulan)|Peterpan]]) ** ''Harder To Breath'' ([[Maroon 5]]) * '''Top 5:''' - ** ''Ain't No Other Man'' ([[Christina Aguilera]]) ** ''The Remedy'' ([[Jason Mraz]]) * '''Top 4:''' - ** ''Footloose'' (Kenny Loggins) ** ''Pretty Young Thing'' ([[Michael Jackson]]) * '''Top 3 (Semifinal):''' - ** ''The Call'' ([[Backstreet Boys]]) ** ''Namun Ku Punya Hati'' ([[The Revolvers]]) * '''Top 3 (Grand Finale):''' - ** ''Just Give Me One Night'' (98 Degrees) ** ''Khayal'' (lagu baru) *** '''Lagu:''' [[Audi Mok]] / '''Lirik:''' [[Nur Fatima]] == Diskografi == === Album studio === *''[[Nakal (album Alif Satar)|Nakal]]'' (2009) *''[[Lelaki Seperti Aku (album Alif Satar)|Lelaki Seperti Aku]]'' (2011) *''[[Definisi (album Alif Satar)|Definisi]]'' (2013) ===Single=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! Tahun ! Tajuk ! Album ! Catatan |- | 2006 | align="left"| "Khayal" | rowspan="1" {{N/a|Single tanpa album}} | |- | 2008 | align="left" | "Kau Pergi" |''Alif'' | ''OST Delima'' |- | rowspan="3" |2009 | align="left" | "Jangan Nakal" | rowspan="3" |''[[Nakal (album Alif Satar)|Nakal]]'' | |- | align="left"| "Akan Tiba" | ''OST Rona Roni Makaroni'' |- | align="left"| "Cukup Indah" | |- | rowspan="2"|2011 | align="left"| "Lelaki Seperti Aku" | rowspan="2" |''[[Lelaki Seperti Aku (album Alif Satar)|Lelaki Seperti Aku]]'' | |- | align="left"| "Pendusta" | |- | rowspan="3"|2013 | align="left"| "Akhiri Penantianku" | rowspan="3" |''[[Definisi (album Alif Satar)|Definisi]]'' | |- | align="left"| "Bila" | |- | align="left"| "Kesempatan Kedua" | |- | 2015 | align="left"| "Sehati Sejiwa" | rowspan="1" {{N/a|Single tanpa album}} | Lagu tema rasmi Hari Kebangsaan 2015-2017 |- | rowspan="2"|2016 | align="left"| "Selamanya Cinta" <br><small>(bersama [[Shila Amzah]])</small> |[[My Journey|''My Journey'' 心旅]] | ''OST [[Suri Hati Mr. Pilot]]'' |- | align="left"| "Jangan Menghina" <br><small>(bersama [[In-Team]] & Nocturnal Voice)</small> | rowspan="16" {{N/a|Single tanpa album}} | |- | rowspan="2"|2017 | align="left"| "Sesungguhnya Aku" | ''OST [[Red Velvet (Drama)|Red Velvet]]'' |- | align="left"| "Jatuh Cinta" | ''OST [[Kau Yang Satu]]'' |- | 2018 | align="left"| "[[Sebenarnya]]" <br><small>(bersama [[Siti Nordiana]])</small> | ''OST [[Klik! Pengantin Musim Salju]]'' |- | rowspan="2"|2019 | align="left"| "Sesungguhnya 2019" <br><small>(bersama [[Raihan]])</small> | |- | align="left"| "I Want You To Love Me" | OST ''[[Kau Yang Pertama]]'' |- | rowspan="2"|2020 | align="left"| "Damba Cinta Mu" <br><small>(bersama Raihan)</small> | |- | align="left"| "Malaysia Prihatin"<br><small>(bersama [[Syamel]], [[Siti Sarah]] dan [[Aina Abdul]])</small> | Lagu tema rasmi Hari Kebangsaan 2020 |- | 2021 | align="left"| "Anugerah Terindah"<br><small>(bersama The Locos)</small> | |- | rowspan="7"|2022 | align="left"| "Bismillah"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "25 Rasul"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Puji Pujian"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Assolatuwassalam"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Rayuan Rindu"<br><small>(bersama The Locos & Raihan)</small> | |- | align="left"| "Balik Kampung 2022"<br><small>(bersama The Locos)</small> | |- | align="left"| "LebihXSempurna"<br><small>(bersama The Locos & Diandra Arjunaidi)</small> | |- |} ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2010 | ''[[Aku Masih Dara]]'' | Dirinya sendiri | Penampilan kameo, filem pertama |- | rowspan="2"|2016 | ''[[Usin UFO]]'' | | |- | ''[[Aliff Dalam 7 Dimensi]]'' | Naim | |- | 2021 | ''[[Sa Balik Baju]]'' | Irfan | |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Rasuk (filem 2022)|Rasuk]]'' | Nazmi | ''Pos-produksi'' |- | ''[[Pulau (filem 2022)|Pulau]]'' | | ''Pos-produksi'' |- | 2023 | ''Bakara'' | | ''Pos-produksi'' |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2008-2009 | ''[[Dendam (drama)|Dendam]]'' | Amir | [[TV3]] | |- | 2011 | ''[[Suria Di Cordoba]]'' | Rudy | [[Astro Prima]] | |- | 2012 | ''Syukur Allah'' | Fathul Bariq | [[TV AlHijrah]] | |- | 2015 | ''Destinasi G4'' | | [[TV9]] | |- | rowspan="4"|2016 | ''[[Tundukkan Playboy Itu (drama)|Tundukkan Playboy Itu]]'' | Farhan Badriz | [[TV3]] | |- | ''[[Dia Semanis Honey]]'' <ref>1 April 2016. [http://www.bharian.com.my/node/139609 Nana sedia terima teguran Alif | Hiburan.] Berita Harian (''article in Malay'')</ref> | rowspan="3"|Ahnaf Wafiy | rowspan="4"|[[Astro Ria]] | |- | ''Dia Semanis Honeymoon'' <ref>[http://www.tehsirap.com/2016/07/sinopsis-drama-dia-semanis-honeymoon.html Sinopsis Drama Dia Semanis Honeymoon.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170731003624/http://www.tehsirap.com/2016/07/sinopsis-drama-dia-semanis-honeymoon.html |date=2017-07-31 }} Teh Sirap. (''article in Malay'')</ref> | |- | ''[[Suri Hati Mr. Pilot]]'' | Kameo |- | rowspan="3"| 2017 | ''[[Hikayat Cinta Si Pematah Hati]]'' | Rayyan Rayqarl | |- | ''Ben 10'' <ref>The Hive Asia , June 15, 2017. [https://sg.style.yahoo.com/alif-satar-lends-voice-ben-040100037.html Alif Satar lends his voice to "Ben 10" animation series.] Yahoo Singapore.</ref> | Tim Buktu | [[Cartoon Network]] | Alih suara |- | ''[[Red Velvet (drama)|Red Velvet]]'' | Izzat | rowspan=2|[[Astro Ria]] | |- | 2018 | ''[[Klik! Pengantin Musim Salju]]'' | Adam Putra | |- | 2019 | ''[[Pia (drama)|PIA]]'' | Zafran | [[TV3]] | |- | 2020 | ''Famili Spy'' | Inspektor Daniel | [[Astro Ceria]] | |- | 2021 | ''[[Penjara Janji]]'' | Rizan | rowspan="2" | [[TV3]] | |- | 2022 | ''[[Risik Pada Hati]]'' | Adam | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2011 | ''Lari Sayang Lari'' | Hakimi | [[Astro Ria]] | |- | 2014 | ''Mat Gedebe'' | Mat Gedebe | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | 2015 | ''Husin Peninglah'' <ref>[http://www.budiey.com/aliff-satar-merungut-tentang-hidupnya/ Alif Satar Merungut Tentang Hidupnya?] (''article in Malay'') - Retrieved on 22 December 2015.</ref> | Husin | |- | 2016 | ''Dia Semanis Honey Raya'' | Ahnaf Wafiy | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2017 | ''Memori Pajeri Nanas'' | Chef Armand | Astro First Eksklusif | |- | ''Inayah'' | Inspektor Jamal | [[Astro Citra]] | |- | 2018 | ''[[The Hantus]]'' | Fahmi | Astro First Eksklusif | |- | rowspan="3"|2019 | ''Geng Big Stage Beraya'' | Alif | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Derita Pia]]'' | Zafran | [[TV3]] | |- | ''Geng'' | Jefri | Astro First Eksklusif | |- | 2020 | ''Rindu Cinta Zulaika'' | Asraf | rowspan="2"|[[TV1]] | |- | 2022 | ''Kerana Binti Abdullah'' | Noah | Juga sebagai penerbit bersama |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2004 | ''Peter Pan The Lost Boys'' | |- | 2017 | ''Dia Semanis Honey The Musical'' | Ahnaf Wafiy |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2009–2013 | ''[[Idola Kecil]]'' | rowspan="11"|Pengacara | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | 2014 | ''[[Idola Kecil Ultra]]'' | |- | rowspan="2"|2012 | ''Sini Motor'' | [[TV Okey|TVi]] | |- | ''Kenangan Mengusik Jiwa'' | [[TV1]] | |- | 2013 | ''Nak Ke Mana Kita?'' (Musim 2) | [[TV AlHijrah]] | |- | 2014 | ''Bas Pintar'' | [[TV3]] | |- | 2014 | ''Suka Lattew'' | [[Astro Maya HD]] | Pengacara bersama [[Shahrol Shiro]] |- | 2015 | ''MeleTOP Kebaboom'' | [[Astro Ria]] | Pengacara bersama Shahrol Shiro |- | rowspan="2"|2016 | ''Clever Girl Malaysia'' | [[TV3]] | |- | ''[[Akademi Fantasia (musim 13)|AF 2016]]'' | [[Astro Ria]] | Pengacara bersama [[Zizan Razak]] |- | rowspan="4"|2017 | ''[[Rockanova 2017|Rockanova]]'' | [[Astro Maya HD]] | Pengacara bersama [[Sherry Alhadad]] |- | ''Sembang Sahur'' | Pengacara Jemputan | [[TV3]] | Bersama Aisya Hasnaa and Gambit Saifullah |- | ''Insta Raya'' | Artis Jemputan | [[TV2]] | Bersama [[Siti Nordiana]] |- | ''Clever Girl Malaysia (Musim 2)'' <ref>24 February 2017. [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/alif-satar-kekal-hos-clever-girl-musim-kedua-1.634200 Alif Satar kekal hos Clever Girl musim kedua - Hiburan.] Sinar Harian Online (''article in Malay'')</ref> | rowspan="6"|Pengacara | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2018 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-32]]'' | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | ''It's Alif!'' | [[ntv7]] | |- | ''#Baikpunya'' | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | 2018–2022 | ''[[Big Stage]]'' | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-33]]'' | [[TV3]] | Pengacara bersama Sherry Alhadad |- | ''Bintang Minggu Ini'' (Musim 2) | Artis Jemputan | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Episod 27 Januari 2019 |- | ''Geng Big Stage Raya'' | Pelakon | |- | ''Travel Like Local X Aussie : Alif Satar x Nabila Razali'' | Pengacara | Menjalani penggambaraan di Queensland, Australia |- | ''[[The Sherry Show]]'' | rowspan="4"|Artis Jemputan | [[TV3]] | Episod Serba Boleh bersama [[Izzue Islam]], [[Issey Titan|Issey Fazlisyam]] dan pengacara jemputan, [[Scha Alyahya]]. (Ahad,15 September) |- | ''[[MeleTOP]]'' | rowspan="5"|[[Astro Ria]] | Bersama [[Aznil Nawawi|Datuk Aznil Haji Nawawi]] dalam mengenang kembali saat awal rancangan Meletop yang bermula bersiaran pada hujung tahun 2012 dan menyanyi secara ekslusif lagu ''I wanna to love you''. (17 Desember 2019) |- | rowspan="10"|2020 | ''Trek Selebriti'' | Tetamu untuk episod 31 (31 Januari) yang dihoskan oleh Alif Farhan yang juga merupakan pengacara bagi rancangan CCTV dan H!Live. |- | ''MeleTOP'' | Bersama Daniel Zaini,Sham Visa dan adik Airiezara Jazmin untuk promosikan drama saluran Astro Ceria "Famili Spy", memperkenalkan diri sebagai Pengacara Bersama Anugerah MeleTOP Era 2020 disamping [[Nabil Ahmad]] dan [[Jihan Muse]] serta sebagai Top 5 dalam 4 kategori Anugerah MeleTOP Era 2020. (3 Mac) |- | ''[[Anugerah MeleTOP Era 2020]]'' | Pengacara | Bersama Nabil Ahmad dan Jihan Muse |- | ''Pung Pang Rizalman'' | Tetamu Jemputan | Rancangan ramadhan bersama hos, Dato' Rizalman-Episod 1 |- | ''Rasa Nostalgia Ramadhan'' (Musim 2) | Tetamu Jemputan Episod 1 | [[Astro Prima]] | Rancangan ramadhan bersama hos, [[Chef Wan]] |- | ''MeleTOP'' | Tetamu Jemputan | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Bersama [[Raihan]] untuk mempromosikan lagu single terbaru"Degup CintaMu". (28 April 2020) |- | ''MeleTOP Raya Special'' | Tetamu Undangan | Bersama Neelofa bagi mempromosikan program mereka-Neelofa untuk program Meletop Raya Live dengan Nabil Ahmad dan Alif untuk program Big Stage Raya(12 Mei 2020) |- | ''Geng Big Stage Raya'' | Pengacara bersama Sherry Al Hadad | |- | ''Rumah No 7'' | rowspan="2"|Tetamu Jemputan | [[Astro Warna]] | Bersama [[Lisa Surihani]] (14 Ogos 2020) |- | ''The Sherry Show'' | rowspan="2"|[[TV3]] | Bersama [[Ain Edruce]] dan [[Awal Ashaari]] (28 November 2020) |- | 2021–2022 | ''[[Muzik Muzik]]'' | Pengacara | Bersama [[Sissy Imann]] |- | rowspan="3"|2021 | ''Majestic Johor'' | rowspan="2"|Tetamu Jemputan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Episod 12 bersama hos, [[Fad Bocey]] dan [[Atu Zero]] |- | ''MeleTOP'' | Bersama Cik B dan Elly Mazlein sebagai Duta Lembaran Baru sempena Ramadhan 2021. Tetamu lain seperti Uqasha Senrose, Kamal Adli, PU Azman, Eira Syazira, Azad Jazmin, Isyariana, Amar Baharin, Marsha Milan, Siti Rosmizah (penulis novel), Along Kamaruddin, Redza Rosli, Hefny Sahad, Hael Husaini, Shaza Bae, Akhmal Nazri, Band Madam, Dato' Rizalman, Danial Zaini, Ustaz Fakhrul, Chubb-e, Lah Ahmad, Mawi, Remy Ishak, Amira Othman. (30/3/21) |- | ''[[I Can See Your Voice Malaysia (musim 4)]]'' | Penyiasat Tetap | [[TV3]] | Menjadi penyiasat tetap menggantikan Seelan Paul (Musim 1) dan Yusry Abdul Halim (Musim 3) bersama Jihan Muse dan Mark Adam sebagai Team Penyisat Tetap. |- | rowspan="4"|2022 | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | Cameo | [[Astro Warna]] | Episod: "Hanya Aku Cinta Kau Seorang" |- | ''Wassup Bro?'' | rowspan="3"|Pengacara | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-36]]'' | [[TV3]] | Pengacara bersama [[Nabila Huda]] |- | ''[[Star Vs Food Malaysia]]'' | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | |} ===Muzik video=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Artis |- | 2017 | "Terus Mencintai" | [[Siti Nordiana]] |- | 2020 | "Malaysia Prihatin" | Beliau Bersama Dengan [[Aina Abdul]] dan [[Syamel]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable sortable" !'''Tahun''' !'''Anugerah''' !'''Kategori''' !'''Pencalonan''' !'''Keputusan''' |- | style="text-align:center;"|2006 | <center>One In A Million Musim 1 | Tempat ke-3 | {{NA}} |{{won}} |- | rowspan="1" align="center"|2016 | rowspan="1" align="center"|[[Anugerah Juara Lagu ke-31]] | Finalis | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | rowspan="13" align="center"|2017 | rowspan="2" align="center"| Malam Throwbaek Drama | Hero Throwbaek | Dia Semanis Honey |{{nom}} |- | Kapel Throwbaek | Dia Semanis Honey bersama Siti Nordiana |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"| [[Anugerah MeleTOP Era 2017]] | Hos MeleTOP | AF 2016 |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"| Anugerah Stail EH! 2017 | Artis Lelaki Paling Seksi | |{{nom}} |- | rowspan="5" align="center"| [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2016]] | Penyanyi Lelaki Popular | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | Pelakon Filem Lelaki Popular | Aliff 7 Dimensi |{{nom}} |- | Pengacara TV Popular | AF 2016 |{{nom}} |- | Gandingan Serasi Dalam Drama | Dia Semanis Honey bersama Siti Nordiana |{{nom}} |- | Artis Versatil Popular | |{{nom}} |- | rowspan="2" align="center"| [[Anugerah Planet Muzik 2017]] | Duo/Kumpulan Terbaik | rowspan="2" | Selamanya Cinta bersama Shila Amzah |{{nom}} |- | Lagu Terbaik (Malaysia) |{{nom}} |- | rowspan="2" align="center"| Anugerah Telenovela 2017 | Pelakon Lelaki Terbaik | rowspan="2" | Dia Semanis Honey |{{nom}} |- | Pelakon Lelaki Popular |{{won}} |- | rowspan="8" align="center" |2018 | rowspan="1" align="center"|[[Anugerah MeleTOP Era 2018]] | Hos MeleTOP | Rockanova |{{nom}} |- | rowspan="1" align="center"|BOH Cameronian Arts Awards 2018 | Pelakon Utama Terbaik | Dia Semanis Honey The Musical |{{won}} |- |rowspan="5" align="center"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |Penyanyi Lelaki Popular |Sesungguhnya Aku |{{nom}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular |Red Velvet |{{nom}} |- |Pengacara TV Popular |Rockanova |{{nom}} |- |Artis Versatil Popular | |{{won}} |- |Pasangan Serasi Drama |Red Velvet bersama Neelofa |{{nom}} |- |rowspan="1" align="center"|Anugerah Telenovela 2018 |Pelakon Lelaki Popular |Red Velvet |{{nom}} |- | rowspan="6" align="center" |2019 |rowspan="1" align="center"|[[ERA Digital Muzik Awards 2018]] |Lagu Paling Lama Dalam Carta ERA 40 |Sesungguhnya Aku |{{won}} |- |rowspan="1" align="center"| [[Anugerah MeleTOP Era 2019]] |Hos MeleTOP |Big Stage |{{nom}} |- | rowspan="3" |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-32]] |Artis Versatil Popular | |{{pending}} |- |Pengacara TV Popular | |{{pending}} |- |Artis Kolaborasi/Duo Berkumpulan Popular |Bersama Siti Nordiana |{{pending}} |- |[[Anugerah Skrin 2019]] |Pelakon Lelaki Terbaik Drama Rantaian |PIA |Dicalonkan |- | rowspan=12" align="centre" |2020 | rowspan="5" align="center" |[[Anugerah MeleTOP Era 2020]] |Hos MeleTOP |Big Stage 2 |{{Won}} |- |Fesyen MeleTOP | |{{nom}} |- |Couple MeleTOP |Alif Satar & Shadila Halid |{{nom}} |- |Penyanyi MeleTOP | |Tercalon |- |Reader's Digest's Trusted Brand Awards 2020 |Penyampai Televisyen Untuk Berita & Ehwal Semasa Paling Dipercayai |{{won}} |- |rowspan="5" align="center"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Pengacara TV Popular | |{{nom}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Penyanyi Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Artis Versatil Popular | |{{nom}} |- |Gandingan Serasi Drama Popular (online)(bersama Zara Zya) |PIA |{{nom}} |- |rowspan="2"align =centre"|Anugerah Melodi Drama Sangat 2020 |Hero Sangat |PIA |{{nom}} |- |Zero Kontroversi Sangat | |{{nom}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|8672994}} * {{Facebook|alifsatarmy}} * {{Instagram|alifsatar}} * {{Twitter|AlifSatar_}} * [https://www.youtube.com/c/AlifSatarOfficial Saluran Alif Satar] di [[YouTube]] {{Alif Satar}} {{One in a Million}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1990]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Peserta One in a Million]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] 02cnntfoeremg7sl18nlwv63s9sqsx3 0 240118 5650879 4428373 2022-08-22T06:37:42Z Gerd Eichmann 196645 gallery added wikitext text/x-wiki {{Infobox komun Perancis |name = Sessenheim |region = [[Alsace]] |department = [[Bas-Rhin]] |arrondissement = Haguenau |canton = Bischwiller |INSEE = 67465 |postal code = 67770 |mayor = Robert Metz |term = 2001&ndash;2008 |intercommunality = Rhin-Moder |longitude = 7.98722222 |latitude = 48.79777778 |elevation min m = 118 |elevation max m = 122 |area km2 = 9.18 |population = 2029 |population date = 2006 }} '''Sessenheim''' ialah [[Komun di Perancis|komun]] di [[Jabatan di Perancis|jabatan]] [[Bas-Rhin]] di [[Alsace]] di timur laut [[Perancis]]. == Galeri gambar == <br><gallery class=center caption="Sessenheim"> Sessenheim-lutherische Kirche-02-gje.jpg Sessenheim-lutherische Kirche-24-Chor-gje.jpg Sessenheim-lutherische Kirche-34-seitliche Empore-gje.jpg Sessenheim-Rue Albert Fuchs 4-02-gje.jpg Sessenheim-Goethe-Memorial-04-gje.jpg Sessenheim-Goethe-Memorial-08-gje.jpg Sessenheim-Kirche Mariae Geburt-02-gje.jpg </gallery> == Lihat juga == * [[Komun di jabatan Bas-Rhin]] == Rujukan == * [http://www.insee.fr/fr/methodes/nomenclatures/cog/fichecommunale.asp?codedep=67&codecom=465 Fail komun INSEE] {{Reflist}} {{BasRhin-geo-stub}} {{Komun Bas-Rhin}} [[Kategori:Komun di Bas-Rhin]] lo0m05r7doupu2y4zm2tu22157szjd6 0 240134 5650872 4837708 2022-08-22T05:44:56Z Gerd Eichmann 196645 gallery added wikitext text/x-wiki {{Infobox komun Perancis |name = Sélestat |image = EU-FR-AL-67-Sélestat Église Saint-Georges 01.jpg |caption = Saint-Georges Church |region = [[Alsace]] |department = [[Bas-Rhin]] |arrondissement = Sélestat-Erstein |canton = Sélestat |INSEE = 67462 |postal code = 67600 |mayor = Marcel Bauer |term = 2008&ndash;2014 |intercommunality = [[Communauté de communes]] de Sélestat et environs |longitude = 7.455 |latitude = 48.26027778 |elevation m = 173 |elevation min m = 165 |elevation max m = 184 |area km2 = 44.40 |population = 19459 |population date = 2006 }} '''Sélestat''' ([[Bahasa Jerman]] Schlettstadt) ialah [[Komun di Perancis|komun]] di [[Jabatan di Perancis|jabatan]] [[Bas-Rhin]] di [[Alsace]] di timur laut [[Perancis]]. == Galeri gambar == <br><gallery class=center caption="Sélestat"> Selestat-02-Kirchturm-Denkmal-1987-gje.jpg Selestat-04-Platz-1987-gje.jpg Selestat-06-Fachwerkhaeuser-1987-gje.jpg Selestat-08-Brunnen-1987-gje.jpg Selestat-10-Tuer-1987-gje.jpg </gallery> == Lihat juga == * [[Komun di jabatan Bas-Rhin]] == Rujukan == {{Reflist}} {{BasRhin-geo-stub}} {{Komun Bas-Rhin}} [[Kategori:Komun di Bas-Rhin]] s0jbvjop1yivsrokv89umn4m5449bau 0 263444 5650660 5228141 2022-08-21T22:46:40Z 175.142.219.68 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Filem | nama = Gelora | imej = | saiz_imej = | kapsyen = Anak, ayah dan ibu... terlibat dalam satu tragedi bercinta sayang yang penuh keganjilan! | pengarah = [[P. Ramlee]] | syarikat = Merdeka Film Productions | penerbit = [[Merdeka Film Productions]] | pengarang = Osman Abadi & P. Ramlee | pengisah = P. Ramlee | pelakon = [[P. Ramlee]]<br>Sarimah <br>Arman Yadi<br>Idris Hashim<br>Ahmad Dadida<br>Minah Hashim | muzik = P. Ramlee | sinematografi = Hitam Putih | suntingan = Johari Ibrahim | pengedar = [[Shaw Brothers]] | penaja = | tayang = 1970 | tempoh = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu]] | belanja = | kasar = | dahulu = | kemudian = | laman_web = | amg_id = | imdb_id = | filemkita = | idsinemamalaysia= }} '''''Gelora ''''' ialah sebuah filem genre drama [[Malaysia]] yang ditayangkan pada tahun 1970.<ref>http://www.filemkita.com/filem/g/gelora_01.html</ref> Filem Gelora ini memaparkan tema berat dan hanya sesuai ditonton oleh orang-orang dewasa saja. Ia dianggap kurang sesuai ditonton oleh golongan remaja dan kanak-kanak disebabakan terdapatnya adegan-adegan yang menyolok mata, antara Sarimah dan Arman Yadi serta antara P. Ramlee dan Isma Rubee. Oleh itu, filem ini amat jarang ditayangkan di televisyen. ==Pengarah== Filem ini telah diarahkan oleh P. Ramlee. ==Ringkasan== Mengisahkan Rizman ([[Arman Yadi]]) sangat dibenci oleh ibu tirinya kerana dia (sewaktu kecil) menyebabkan kematian adik tirinya. Oleh kerana tidak tertahan lagi dengan kata-kata nista dan celaan ibu tirinya itu, Rizman keluar rumah meninggalkan ayahnya (lakonan [[Idris Hashim]]) serta dua orang adiknya. Rizman berhasrat untuk membawa diri ke Singapura. Sebelum peristiwa itu, Rizman bersama teman wanitanya, Ruby ([[Ismaa Rubee]]) menghadiri sebuah parti kemudian dia mengajak Rizman singgah makan malam di rumahnya. Rizman diperkenalkan oleh Ruby kepada ibunya, Rima Murni ([[Sarimah]]). Di Stesen keretapi, Rizman telah bertemu dengan Rima yang kebetulan menghantar Tengku Zaman menaiki keretapi. Bila Rizman menyatakan hasrat mahu ke Singapura, Rima pula menghalang dan mencadangkan supaya Rizman tinggal bersamanya dan juga Ruby. Dalam pada itu, di tempat kerja Ruby mendapat pengurus yang baharu iaitu Rozaimi ([[P. Ramlee]]). Rozaimi yang dalam pertengahan umur mula tertarik dengan penampilan Ruby dan cuba memikatnya tetapi Ruby tidak melayannya kerana dia lebih cintakan Rizman. Sementara itu, apabila tinggal dalam satu bumbung, perhubungan antara Rizman dengan Rima semakin erat. Semasa begitu gembira dan ingin menunjukkan surat yang dia telah lulus ujian memandu kereta, Rizman telah termasuk ke bilik Rima di mana Rima ketika itu berada dalam keadaan menggairahkan. Rizman mula terpegun dan kegairahan bentuk badannnya. Seperti ''pucuk dicinta ulam mendatang'', Rizman terus menghampiri ke katil Rima di mana dia sedang meniarap dan menyuruh Rizman memicit badannya. Rizman tidak ''bertepuk sebelah tangan''. Berlakulah perzinaaan dan sejak itu, perhubungan antara Rizman dengan Rima (ibu kekasihnya, Ruby) semakin erat dan keterlanjuran terus berlaku tanpa disedari oleh Ruby. Di dalam pejabat pula, Rozaimi terus berusaha untuk memikat Ruby, dia tidak putus asa. Setelah di desak beberapa kali akhirnya Ruby setuju makan malam dengannya. Ketika makan malam itulah Rozaimi menyatakan cintanya kepada Ruby tetapi di tolaknya dengan alasan dia setia dengan Rizman. Suatu hari, di panggung wayang pula, Mustabab ([[Bab Mustaffa]]) (berdendam dengan Ruby kerana Ruby tidak melayannya) bersama dua orang kawannya terserempak dengan Rizman dan Rima. Ini telah dipergunakan oleh Mustabab membalas dendamnya terhadap Ruby. Mustabab memberitahu Ruby, Rizman sudah ada teman wanita yang baharu iaitu ibunya sendiri. Bagi mempastikan kata-kata Mustabab itu benar, dia segera pulang ke rumah Ruby untuk buat siasatan. Ruby terperanjat apabila mendapati Rizman dan Rima sedang bercengkerama di dalam bilik Rizman. Dengan perasaan kecewa dan hampa, Ruby terus pergi ke rumah Rozaimi dan menawarkan untuk menjadi perempuan simpanan Rozaiman. Bagi Rozaimi pelawaan Ruby seperti, ''orang mengantuk di sorongkan bantal''. Kekerapan Rima yang kerap keluar malam dan pulang di waktu pagi, menyebabkan Rizman (yang mencintai Rima sepenuh hati) sentiasa berada dalam kerisauan. Rizman mencurigai kesetiaan Rima terhadapnya. Rizman marah dan merajuk tetapi kerana Rima pandai memujuk dan menggoda, Rizman berlembut dan mengalah. Manakala perhubungan Rozaimi dan Ruby pula semakin bertambah erat. Ruby kini tidak perlu bekerja tetapi dia tetap mendapat elaun tiap-tiap bulan dari Rozaimi. Kemudian Rizman diracuni fikirannya oleh Mustabab dan dua orang teman setianya. Dia mengajak Rizman pergi ke sebuah rumah di mana Rima sering berkunjung. Mustabab menyuruh Rizman memanjat sebatang pokok dan dari situ dia dapat menyaksikan Rima sedang melayan nafsu seorang tua yang kaya raya iaitu Tuan Zaman. Apabila pulang, Rima di tempelak oleh Rizman dan mengugut akan meninggalkannya. Kerana merasakan yang dia sangat cintakan Rizman dan kini sudah mendapat lelaki pujaannya dan dia mahu berkahwin dengan Rizman, Rima menceritakan kedudukan sebenarnya kepada Rizman. Menurut cerita dari Rima, dia berasal dari Sumatera Utara. Dia jatuh cinta dengan seorang pemuda bernama Rozaiman. Hasil percintaan mereka, Rima telah berbadan dua mengandungkan Ruby (anak luar nikah). Rozaimi tahu yang dia telah mengandungkan Rima tetapi dia tidak mahu bertanggungjawab lalu melarikan diri dari kampung. Dia kemudian di usir dari kampung dan dengan pertolongan dua tiga orang yang bersimpati dengannya, Rima datang ke Malaysia. Apabila Ruby di lahirkan, dia bekerja sebagai perempuan simpanan kepada Tengku Zaman yang telah memberikannnya kehidupan yang mewah. Tanya Rizman, kalau begitu mengapa Rima tidak berkahwin saja dengan Tengku Zaman. Menurut Rima, Tengku Zaman berkahwin mengikut undang-undang mahkamah. Mahkamah tidak membenarkannya berkahwin lebih dari satu. Rima meminta Rizman bersabar kerana Tengku Zaman telah tua, tidak lama lagi dia akan mati. Kalau dia mati setidak-tidaknya separuh (atau pun suku) daripada hartanya akan dimilikinya. Bagaimanapun, Rizman meninggalkan Rima menyebabkannya tidak dapat menerimanya. Rizman pergi menemui Ruby untuk kembali ke pangkuannya tetapi Ruby menolak lalu mengacukan pistol kepada Rizman. Setelah berfikir panjang, Rima kemudian pergi menemui Tengku Zaman dan menyatakan yang dia mahu memutuskan perhubungannya dengan Tengku Zaman kerana dia sudah pun bertemu dengan lelaki pujaannya. Terkejut dengan tindakan Rima itu, Tengku Zaman diserang penyakit jantung lalu meninggal dunia. Rizman pula mengambil keputusan untuk bertunang dengan Haryati (teman wanitanya) dan sempena dengan pertunangan tersebut satu majlis tari menari diadakan. Rima turut hadir. Dia kemudian berhadapan dengan Rizman dan Haryati dan meminta Rizman kembali kepangkuannya semula. Perbuatannya itu memarahkan Haryati yang menyebabkan Haryati mengeluarkan perkataan dasar ''perempuan lacur''. Rima tersangat marah lalu mengambil keris yang ada didinding dan terus menikam Haryati. Apabila Rizman enggan pulang kepadanya dan menyatakan juga Rima perempuan lacur, dia juga terus menikam Rizman. Rizman dan Haryati mati disitu juga. Selepas itu, Rima pergi menemui Ruby dengan keris berlumuran darah. Semasa pertemuan itu, Ruby memperkenalkan kekasihnya yang bercadang untuk berkahwin dengannya. Apabila bertemu, masing-masing terperanjat dan dengan tidak disedari Rima mencapai pistol yang ada di situ lalu menembak Rozaimi berkali-kali menyebabkan Rozaimi mati serta-merta di tempat kejadian. Rima kemudian memberitahu Ruby bahawa Rozaimi yang ingin dikahwini Ruby tersebut adalah ayah kandungnya sendiri. Terkejut dengan pengakuan Rima, Ruby berasa amat menyesal dan bercampur baur dengan perasaan bersalah kerana dirinya hampir-hampir mengahwini ayahnya. Rima terus menelefon polis dan membuat pengakuan yang dia telah membunuh Rozaimi, Rizman dan Haryati dalam satu masa. Rima hanya menunggu kedatangan polis dan dia telah bersedia untuk menyerah diri.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012_02_01_archive.html?m=1</ref> ==Pelakon== * [[P. Ramlee]] sebagai Rozaimi * [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] sebagai Rima Murni <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |title=Fakta salah tentang P. Ramlee |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120012943/http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |url-status=dead }}</ref> * Arman Yadi sebagai Rizman * [[Idris Hashim]] sebagai ayah tiri Rizman * Ahmad Dadida * Minah Hashim * Norsiati Omar * Minah Yem]] * [[Shariff Babu]] * [[Isma Rubee]] sebagai Ruby * [[Mariati Abdul Rahman]] * [[Bab Mustaffa]] sebagai Mustabab * [[S. Noraini]] * [[Zuraidah Sulaiman]] * [[Musalmah]]<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |title=Mengenang Artis Lama Musalmah Mengenang Artis Lama. |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180903215809/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |url-status=dead }}</ref> ==Lagu== ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|0288541}} * [http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012/02/gelora-1970.html GELORA (1970)] {{Filemografi P. Ramlee}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970]] 95ec6md7nvolrsqzqeq46dsrvnoh6mu 5650661 5650660 2022-08-21T22:47:53Z 175.142.219.68 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Filem | nama = Gelora | imej = | saiz_imej = | kapsyen = Anak, ayah dan ibu... terlibat dalam satu tragedi bercinta sayang yang penuh keganjilan! | pengarah = [[P. Ramlee]] | syarikat = Merdeka Film Productions | penerbit = [[Merdeka Film Productions]] | pengarang = Osman Abadi & P. Ramlee | pengisah = P. Ramlee | pelakon = [[P. Ramlee]]<br>Sarimah <br>Arman Yadi<br>Idris Hashim<br>Ahmad Dadida<br>Minah Hashim | muzik = P. Ramlee | sinematografi = Hitam Putih | suntingan = Johari Ibrahim | pengedar = [[Shaw Brothers]] | penaja = | tayang = 1970 | tempoh = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu]] | belanja = | kasar = | dahulu = | kemudian = | laman_web = | amg_id = | imdb_id = | filemkita = | idsinemamalaysia= }} '''''Gelora ''''' ialah sebuah filem genre drama [[Malaysia]] yang ditayangkan pada tahun 1970.<ref>http://www.filemkita.com/filem/g/gelora_01.html</ref> Filem Gelora ini memaparkan tema berat dan hanya sesuai ditonton oleh orang-orang dewasa saja. Ia dianggap kurang sesuai ditonton oleh golongan remaja dan kanak-kanak disebabakan terdapatnya adegan-adegan yang menyolok mata, antara Sarimah dan Arman Yadi serta antara P. Ramlee dan Isma Rubee. Oleh itu, filem ini amat jarang ditayangkan di televisyen. ==Pengarah== Filem ini telah diarahkan oleh P. Ramlee. ==Ringkasan== Mengisahkan Rizman ([[Arman Yadi]]) sangat dibenci oleh ibu tirinya kerana dia (sewaktu kecil) menyebabkan kematian adik tirinya. Oleh kerana tidak tertahan lagi dengan kata-kata nista dan celaan ibu tirinya itu, Rizman keluar rumah meninggalkan ayahnya (lakonan [[Idris Hashim]]) serta dua orang adiknya. Rizman berhasrat untuk membawa diri ke Singapura. Sebelum peristiwa itu, Rizman bersama teman wanitanya, Ruby ([[Ismaa Rubee]]) menghadiri sebuah parti kemudian dia mengajak Rizman singgah makan malam di rumahnya. Rizman diperkenalkan oleh Ruby kepada ibunya, Rima Murni ([[Sarimah]]). Di Stesen keretapi, Rizman telah bertemu dengan Rima yang kebetulan menghantar Tengku Zaman menaiki keretapi. Bila Rizman menyatakan hasrat mahu ke Singapura, Rima pula menghalang dan mencadangkan supaya Rizman tinggal bersamanya dan juga Ruby. Dalam pada itu, di tempat kerja Ruby mendapat pengurus yang baharu iaitu Rozaimi ([[P. Ramlee]]). Rozaimi yang dalam pertengahan umur mula tertarik dengan penampilan Ruby dan cuba memikatnya tetapi Ruby tidak melayannya kerana dia lebih cintakan Rizman. Sementara itu, apabila tinggal dalam satu bumbung, perhubungan antara Rizman dengan Rima semakin erat. Semasa begitu gembira dan ingin menunjukkan surat yang dia telah lulus ujian memandu kereta, Rizman telah termasuk ke bilik Rima di mana Rima ketika itu berada dalam keadaan menggairahkan. Rizman mula terpegun dan kegairahan bentuk badannnya. Seperti ''pucuk dicinta ulam mendatang'', Rizman terus menghampiri ke katil Rima di mana dia sedang meniarap dan menyuruh Rizman memicit badannya. Rizman tidak ''bertepuk sebelah tangan''. Berlakulah perzinaaan dan sejak itu, perhubungan antara Rizman dengan Rima (ibu kekasihnya, Ruby) semakin erat dan keterlanjuran terus berlaku tanpa disedari oleh Ruby. Di dalam pejabat pula, Rozaimi terus berusaha untuk memikat Ruby, dia tidak putus asa. Setelah di desak beberapa kali akhirnya Ruby setuju makan malam dengannya. Ketika makan malam itulah Rozaimi menyatakan cintanya kepada Ruby tetapi di tolaknya dengan alasan dia setia dengan Rizman. Suatu hari, di panggung wayang pula, Mustabab ([[Bab Mustaffa]]) (berdendam dengan Ruby kerana Ruby tidak melayannya) bersama dua orang kawannya terserempak dengan Rizman dan Rima. Ini telah dipergunakan oleh Mustabab membalas dendamnya terhadap Ruby. Mustabab memberitahu Ruby, Rizman sudah ada teman wanita yang baharu iaitu ibunya sendiri. Bagi mempastikan kata-kata Mustabab itu benar, dia segera pulang ke rumah Ruby untuk buat siasatan. Ruby terperanjat apabila mendapati Rizman dan Rima sedang bercengkerama di dalam bilik Rizman. Dengan perasaan kecewa dan hampa, Ruby terus pergi ke rumah Rozaimi dan menawarkan untuk menjadi perempuan simpanan Rozaiman. Bagi Rozaimi pelawaan Ruby seperti, ''orang mengantuk di sorongkan bantal''. Kekerapan Rima yang kerap keluar malam dan pulang di waktu pagi, menyebabkan Rizman (yang mencintai Rima sepenuh hati) sentiasa berada dalam kerisauan. Rizman mencurigai kesetiaan Rima terhadapnya. Rizman marah dan merajuk tetapi kerana Rima pandai memujuk dan menggoda, Rizman berlembut dan mengalah. Manakala perhubungan Rozaimi dan Ruby pula semakin bertambah erat. Ruby kini tidak perlu bekerja tetapi dia tetap mendapat elaun tiap-tiap bulan dari Rozaimi. Kemudian Rizman diracuni fikirannya oleh Mustabab dan dua orang teman setianya. Dia mengajak Rizman pergi ke sebuah rumah di mana Rima sering berkunjung. Mustabab menyuruh Rizman memanjat sebatang pokok dan dari situ dia dapat menyaksikan Rima sedang melayan nafsu seorang tua yang kaya raya iaitu Tuan Zaman. Apabila pulang, Rima di tempelak oleh Rizman dan mengugut akan meninggalkannya. Kerana merasakan yang dia sangat cintakan Rizman dan kini sudah mendapat lelaki pujaannya dan dia mahu berkahwin dengan Rizman, Rima menceritakan kedudukan sebenarnya kepada Rizman. Menurut cerita dari Rima, dia berasal dari Sumatera Utara. Dia jatuh cinta dengan seorang pemuda bernama Rozaiman. Hasil percintaan mereka, Rima telah berbadan dua mengandungkan Ruby (anak luar nikah). Rozaimi tahu yang dia telah mengandungkan Rima tetapi dia tidak mahu bertanggungjawab lalu melarikan diri dari kampung. Dia kemudian di usir dari kampung dan dengan pertolongan dua tiga orang yang bersimpati dengannya, Rima datang ke Malaysia. Apabila Ruby di lahirkan, dia bekerja sebagai perempuan simpanan kepada Tengku Zaman yang telah memberikannnya kehidupan yang mewah. Tanya Rizman, kalau begitu mengapa Rima tidak berkahwin saja dengan Tengku Zaman. Menurut Rima, Tengku Zaman berkahwin mengikut undang-undang mahkamah. Mahkamah tidak membenarkannya berkahwin lebih dari satu. Rima meminta Rizman bersabar kerana Tengku Zaman telah tua, tidak lama lagi dia akan mati. Kalau dia mati setidak-tidaknya separuh (atau pun suku) daripada hartanya akan dimilikinya. Bagaimanapun, Rizman meninggalkan Rima menyebabkannya tidak dapat menerimanya. Rizman pergi menemui Ruby untuk kembali ke pangkuannya tetapi Ruby menolak lalu mengacukan pistol kepada Rizman. Setelah berfikir panjang, Rima kemudian pergi menemui Tengku Zaman dan menyatakan yang dia mahu memutuskan perhubungannya dengan Tengku Zaman kerana dia sudah pun bertemu dengan lelaki pujaannya. Terkejut dengan tindakan Rima itu, Tengku Zaman diserang penyakit jantung lalu meninggal dunia. Rizman pula mengambil keputusan untuk bertunang dengan Haryati (teman wanitanya) dan sempena dengan pertunangan tersebut satu majlis tari menari diadakan. Rima turut hadir. Dia kemudian berhadapan dengan Rizman dan Haryati dan meminta Rizman kembali kepangkuannya semula. Perbuatannya itu memarahkan Haryati yang menyebabkan Haryati mengeluarkan perkataan dasar ''perempuan lacur''. Rima tersangat marah lalu mengambil keris yang ada didinding dan terus menikam Haryati. Apabila Rizman enggan pulang kepadanya dan menyatakan juga Rima perempuan lacur, dia juga terus menikam Rizman. Rizman dan Haryati mati disitu juga. Selepas itu, Rima pergi menemui Ruby dengan keris berlumuran darah. Semasa pertemuan itu, Ruby memperkenalkan kekasihnya yang bercadang untuk berkahwin dengannya. Apabila bertemu, masing-masing terperanjat dan dengan tidak disedari Rima mencapai pistol yang ada di situ lalu menembak Rozaimi berkali-kali menyebabkan Rozaimi mati serta-merta di tempat kejadian. Rima kemudian memberitahu Ruby bahawa Rozaimi yang ingin dikahwini Ruby tersebut adalah ayah kandungnya sendiri. Terkejut dengan pengakuan Rima, Ruby berasa amat menyesal dan bercampur baur dengan perasaan bersalah kerana dirinya hampir-hampir mengahwini ayahnya. Rima terus menelefon polis dan membuat pengakuan yang dia telah membunuh Rozaimi, Rizman dan Haryati dalam satu masa. Rima hanya menunggu kedatangan polis dan dia telah bersedia untuk menyerah diri.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012_02_01_archive.html?m=1</ref> ==Pelakon== * [[P. Ramlee]] sebagai Rozaimi * [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] sebagai Rima Murni <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |title=Fakta salah tentang P. Ramlee |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120012943/http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |url-status=dead }}</ref> * Arman Yadi sebagai Rizman * [[Idris Hashim]] sebagai ayah tiri Rizman * Ahmad Dadida * Minah Hashim * Norsiati Omar * Minah Yem * [[Sharif Babu]] * Isma Rubee sebagai Ruby * Mariati Abdul Rahman * [[Bab Mustaffa]] sebagai Mustabab * S. Noraini * Zuraidah Sulaiman * [[Musalmah]]<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |title=Mengenang Artis Lama Musalmah Mengenang Artis Lama. |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180903215809/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |url-status=dead }}</ref> ==Lagu== ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|0288541}} * [http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012/02/gelora-1970.html GELORA (1970)] {{Filemografi P. Ramlee}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970]] q87q9dktldty4kcpkey9f9fnp81kooh 5650662 5650661 2022-08-21T22:49:22Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Filem | nama = Gelora | imej = | saiz_imej = | kapsyen = Anak, ayah dan ibu... terlibat dalam satu tragedi bercinta sayang yang penuh keganjilan! | pengarah = [[P. Ramlee]] | syarikat = Merdeka Film Productions | penerbit = [[Merdeka Film Productions]] | pengarang = Osman Abadi<br>P. Ramlee | pengisah = P. Ramlee | pelakon = P. Ramlee<br>[[Sarimah Ahmad|Sarimah]]<br>Arman Yadi<br>[[Idris Hashim]]<br>Ahmad Dadida<br>Minah Hashim | muzik = P. Ramlee | sinematografi = Hitam Putih | suntingan = Johari Ibrahim | pengedar = [[Shaw Brothers]] | penaja = | tayang = 1970 | tempoh = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | belanja = | kasar = | dahulu = | kemudian = | laman_web = | amg_id = | imdb_id = | filemkita = | idsinemamalaysia= }} '''''Gelora ''''' ialah sebuah filem genre drama [[Malaysia]] yang ditayangkan pada tahun 1970.<ref>http://www.filemkita.com/filem/g/gelora_01.html</ref> Filem Gelora ini memaparkan tema berat dan hanya sesuai ditonton oleh orang-orang dewasa saja. Ia dianggap kurang sesuai ditonton oleh golongan remaja dan kanak-kanak disebabakan terdapatnya adegan-adegan yang menyolok mata, antara [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] dan Arman Yadi serta antara [[P. Ramlee]] dan Isma Rubee. Oleh itu, filem ini amat jarang ditayangkan di televisyen. ==Pengarah== Filem ini telah diarahkan oleh P. Ramlee. ==Ringkasan== Mengisahkan Rizman ([[Arman Yadi]]) sangat dibenci oleh ibu tirinya kerana dia (sewaktu kecil) menyebabkan kematian adik tirinya. Oleh kerana tidak tertahan lagi dengan kata-kata nista dan celaan ibu tirinya itu, Rizman keluar rumah meninggalkan ayahnya (lakonan [[Idris Hashim]]) serta dua orang adiknya. Rizman berhasrat untuk membawa diri ke Singapura. Sebelum peristiwa itu, Rizman bersama teman wanitanya, Ruby ([[Ismaa Rubee]]) menghadiri sebuah parti kemudian dia mengajak Rizman singgah makan malam di rumahnya. Rizman diperkenalkan oleh Ruby kepada ibunya, Rima Murni ([[Sarimah]]). Di Stesen keretapi, Rizman telah bertemu dengan Rima yang kebetulan menghantar Tengku Zaman menaiki keretapi. Bila Rizman menyatakan hasrat mahu ke Singapura, Rima pula menghalang dan mencadangkan supaya Rizman tinggal bersamanya dan juga Ruby. Dalam pada itu, di tempat kerja Ruby mendapat pengurus yang baharu iaitu Rozaimi ([[P. Ramlee]]). Rozaimi yang dalam pertengahan umur mula tertarik dengan penampilan Ruby dan cuba memikatnya tetapi Ruby tidak melayannya kerana dia lebih cintakan Rizman. Sementara itu, apabila tinggal dalam satu bumbung, perhubungan antara Rizman dengan Rima semakin erat. Semasa begitu gembira dan ingin menunjukkan surat yang dia telah lulus ujian memandu kereta, Rizman telah termasuk ke bilik Rima di mana Rima ketika itu berada dalam keadaan menggairahkan. Rizman mula terpegun dan kegairahan bentuk badannnya. Seperti ''pucuk dicinta ulam mendatang'', Rizman terus menghampiri ke katil Rima di mana dia sedang meniarap dan menyuruh Rizman memicit badannya. Rizman tidak ''bertepuk sebelah tangan''. Berlakulah perzinaaan dan sejak itu, perhubungan antara Rizman dengan Rima (ibu kekasihnya, Ruby) semakin erat dan keterlanjuran terus berlaku tanpa disedari oleh Ruby. Di dalam pejabat pula, Rozaimi terus berusaha untuk memikat Ruby, dia tidak putus asa. Setelah di desak beberapa kali akhirnya Ruby setuju makan malam dengannya. Ketika makan malam itulah Rozaimi menyatakan cintanya kepada Ruby tetapi di tolaknya dengan alasan dia setia dengan Rizman. Suatu hari, di panggung wayang pula, Mustabab ([[Bab Mustaffa]]) (berdendam dengan Ruby kerana Ruby tidak melayannya) bersama dua orang kawannya terserempak dengan Rizman dan Rima. Ini telah dipergunakan oleh Mustabab membalas dendamnya terhadap Ruby. Mustabab memberitahu Ruby, Rizman sudah ada teman wanita yang baharu iaitu ibunya sendiri. Bagi mempastikan kata-kata Mustabab itu benar, dia segera pulang ke rumah Ruby untuk buat siasatan. Ruby terperanjat apabila mendapati Rizman dan Rima sedang bercengkerama di dalam bilik Rizman. Dengan perasaan kecewa dan hampa, Ruby terus pergi ke rumah Rozaimi dan menawarkan untuk menjadi perempuan simpanan Rozaiman. Bagi Rozaimi pelawaan Ruby seperti, ''orang mengantuk di sorongkan bantal''. Kekerapan Rima yang kerap keluar malam dan pulang di waktu pagi, menyebabkan Rizman (yang mencintai Rima sepenuh hati) sentiasa berada dalam kerisauan. Rizman mencurigai kesetiaan Rima terhadapnya. Rizman marah dan merajuk tetapi kerana Rima pandai memujuk dan menggoda, Rizman berlembut dan mengalah. Manakala perhubungan Rozaimi dan Ruby pula semakin bertambah erat. Ruby kini tidak perlu bekerja tetapi dia tetap mendapat elaun tiap-tiap bulan dari Rozaimi. Kemudian Rizman diracuni fikirannya oleh Mustabab dan dua orang teman setianya. Dia mengajak Rizman pergi ke sebuah rumah di mana Rima sering berkunjung. Mustabab menyuruh Rizman memanjat sebatang pokok dan dari situ dia dapat menyaksikan Rima sedang melayan nafsu seorang tua yang kaya raya iaitu Tuan Zaman. Apabila pulang, Rima di tempelak oleh Rizman dan mengugut akan meninggalkannya. Kerana merasakan yang dia sangat cintakan Rizman dan kini sudah mendapat lelaki pujaannya dan dia mahu berkahwin dengan Rizman, Rima menceritakan kedudukan sebenarnya kepada Rizman. Menurut cerita dari Rima, dia berasal dari Sumatera Utara. Dia jatuh cinta dengan seorang pemuda bernama Rozaiman. Hasil percintaan mereka, Rima telah berbadan dua mengandungkan Ruby (anak luar nikah). Rozaimi tahu yang dia telah mengandungkan Rima tetapi dia tidak mahu bertanggungjawab lalu melarikan diri dari kampung. Dia kemudian di usir dari kampung dan dengan pertolongan dua tiga orang yang bersimpati dengannya, Rima datang ke Malaysia. Apabila Ruby di lahirkan, dia bekerja sebagai perempuan simpanan kepada Tengku Zaman yang telah memberikannnya kehidupan yang mewah. Tanya Rizman, kalau begitu mengapa Rima tidak berkahwin saja dengan Tengku Zaman. Menurut Rima, Tengku Zaman berkahwin mengikut undang-undang mahkamah. Mahkamah tidak membenarkannya berkahwin lebih dari satu. Rima meminta Rizman bersabar kerana Tengku Zaman telah tua, tidak lama lagi dia akan mati. Kalau dia mati setidak-tidaknya separuh (atau pun suku) daripada hartanya akan dimilikinya. Bagaimanapun, Rizman meninggalkan Rima menyebabkannya tidak dapat menerimanya. Rizman pergi menemui Ruby untuk kembali ke pangkuannya tetapi Ruby menolak lalu mengacukan pistol kepada Rizman. Setelah berfikir panjang, Rima kemudian pergi menemui Tengku Zaman dan menyatakan yang dia mahu memutuskan perhubungannya dengan Tengku Zaman kerana dia sudah pun bertemu dengan lelaki pujaannya. Terkejut dengan tindakan Rima itu, Tengku Zaman diserang penyakit jantung lalu meninggal dunia. Rizman pula mengambil keputusan untuk bertunang dengan Haryati (teman wanitanya) dan sempena dengan pertunangan tersebut satu majlis tari menari diadakan. Rima turut hadir. Dia kemudian berhadapan dengan Rizman dan Haryati dan meminta Rizman kembali kepangkuannya semula. Perbuatannya itu memarahkan Haryati yang menyebabkan Haryati mengeluarkan perkataan dasar ''perempuan lacur''. Rima tersangat marah lalu mengambil keris yang ada didinding dan terus menikam Haryati. Apabila Rizman enggan pulang kepadanya dan menyatakan juga Rima perempuan lacur, dia juga terus menikam Rizman. Rizman dan Haryati mati disitu juga. Selepas itu, Rima pergi menemui Ruby dengan keris berlumuran darah. Semasa pertemuan itu, Ruby memperkenalkan kekasihnya yang bercadang untuk berkahwin dengannya. Apabila bertemu, masing-masing terperanjat dan dengan tidak disedari Rima mencapai pistol yang ada di situ lalu menembak Rozaimi berkali-kali menyebabkan Rozaimi mati serta-merta di tempat kejadian. Rima kemudian memberitahu Ruby bahawa Rozaimi yang ingin dikahwini Ruby tersebut adalah ayah kandungnya sendiri. Terkejut dengan pengakuan Rima, Ruby berasa amat menyesal dan bercampur baur dengan perasaan bersalah kerana dirinya hampir-hampir mengahwini ayahnya. Rima terus menelefon polis dan membuat pengakuan yang dia telah membunuh Rozaimi, Rizman dan Haryati dalam satu masa. Rima hanya menunggu kedatangan polis dan dia telah bersedia untuk menyerah diri.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012_02_01_archive.html?m=1</ref> ==Pelakon== * [[P. Ramlee]] sebagai Rozaimi * [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] sebagai Rima Murni <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |title=Fakta salah tentang P. Ramlee |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120012943/http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |url-status=dead }}</ref> * Arman Yadi sebagai Rizman * [[Idris Hashim]] sebagai ayah tiri Rizman * Ahmad Dadida * Minah Hashim * Norsiati Omar * Minah Yem * [[Sharif Babu]] * Isma Rubee sebagai Ruby * Mariati Abdul Rahman * [[Bab Mustaffa]] sebagai Mustabab * S. Noraini * Zuraidah Sulaiman * [[Musalmah]]<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |title=Mengenang Artis Lama Musalmah Mengenang Artis Lama. |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180903215809/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |url-status=dead }}</ref> ==Lagu== ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|0288541}} * [http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012/02/gelora-1970.html GELORA (1970)] {{Filemografi P. Ramlee}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970]] qqo0s76wm7uabkhzy0lv8p58bk3zl4s 5650663 5650662 2022-08-21T22:49:45Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Filem | nama = Gelora | imej = | saiz_imej = | kapsyen = Anak, ayah dan ibu... terlibat dalam satu tragedi bercinta sayang yang penuh keganjilan! | pengarah = [[P. Ramlee]] | syarikat = Merdeka Film Productions | penerbit = [[Merdeka Film Productions]] | pengarang = Osman Abadi<br>P. Ramlee | pengisah = P. Ramlee | pelakon = P. Ramlee<br>[[Sarimah Ahmad|Sarimah]]<br>Arman Yadi<br>[[Idris Hashim]]<br>Ahmad Dadida<br>Minah Hashim | muzik = P. Ramlee | sinematografi = Hitam Putih | suntingan = Johari Ibrahim | pengedar = [[Shaw Brothers]] | penaja = | tayang = 1970 | tempoh = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | belanja = | kasar = | dahulu = | kemudian = | laman_web = | amg_id = | imdb_id = | filemkita = | idsinemamalaysia= }} '''''Gelora ''''' ialah sebuah filem genre drama [[Malaysia]] yang ditayangkan pada tahun 1970.<ref>http://www.filemkita.com/filem/g/gelora_01.html</ref> Filem Gelora ini memaparkan tema berat dan hanya sesuai ditonton oleh orang-orang dewasa saja. Ia dianggap kurang sesuai ditonton oleh golongan remaja dan kanak-kanak disebabakan terdapatnya adegan-adegan yang menyolok mata, antara [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] dan Arman Yadi serta antara [[P. Ramlee]] dan Isma Rubee. Oleh itu, filem ini amat jarang ditayangkan di televisyen. ==Pengarah== Filem ini telah diarahkan oleh P. Ramlee. ==Ringkasan== Mengisahkan Rizman ([[Arman Yadi]]) sangat dibenci oleh ibu tirinya kerana dia (sewaktu kecil) menyebabkan kematian adik tirinya. Oleh kerana tidak tertahan lagi dengan kata-kata nista dan celaan ibu tirinya itu, Rizman keluar rumah meninggalkan ayahnya (lakonan [[Idris Hashim]]) serta dua orang adiknya. Rizman berhasrat untuk membawa diri ke Singapura. Sebelum peristiwa itu, Rizman bersama teman wanitanya, Ruby ([[Ismaa Rubee]]) menghadiri sebuah parti kemudian dia mengajak Rizman singgah makan malam di rumahnya. Rizman diperkenalkan oleh Ruby kepada ibunya, Rima Murni ([[Sarimah]]). Di Stesen keretapi, Rizman telah bertemu dengan Rima yang kebetulan menghantar Tengku Zaman menaiki keretapi. Bila Rizman menyatakan hasrat mahu ke Singapura, Rima pula menghalang dan mencadangkan supaya Rizman tinggal bersamanya dan juga Ruby. Dalam pada itu, di tempat kerja Ruby mendapat pengurus yang baharu iaitu Rozaimi ([[P. Ramlee]]). Rozaimi yang dalam pertengahan umur mula tertarik dengan penampilan Ruby dan cuba memikatnya tetapi Ruby tidak melayannya kerana dia lebih cintakan Rizman. Sementara itu, apabila tinggal dalam satu bumbung, perhubungan antara Rizman dengan Rima semakin erat. Semasa begitu gembira dan ingin menunjukkan surat yang dia telah lulus ujian memandu kereta, Rizman telah termasuk ke bilik Rima di mana Rima ketika itu berada dalam keadaan menggairahkan. Rizman mula terpegun dan kegairahan bentuk badannnya. Seperti ''pucuk dicinta ulam mendatang'', Rizman terus menghampiri ke katil Rima di mana dia sedang meniarap dan menyuruh Rizman memicit badannya. Rizman tidak ''bertepuk sebelah tangan''. Berlakulah perzinaaan dan sejak itu, perhubungan antara Rizman dengan Rima (ibu kekasihnya, Ruby) semakin erat dan keterlanjuran terus berlaku tanpa disedari oleh Ruby. Di dalam pejabat pula, Rozaimi terus berusaha untuk memikat Ruby, dia tidak putus asa. Setelah di desak beberapa kali akhirnya Ruby setuju makan malam dengannya. Ketika makan malam itulah Rozaimi menyatakan cintanya kepada Ruby tetapi di tolaknya dengan alasan dia setia dengan Rizman. Suatu hari, di panggung wayang pula, Mustabab ([[Bab Mustaffa]]) (berdendam dengan Ruby kerana Ruby tidak melayannya) bersama dua orang kawannya terserempak dengan Rizman dan Rima. Ini telah dipergunakan oleh Mustabab membalas dendamnya terhadap Ruby. Mustabab memberitahu Ruby, Rizman sudah ada teman wanita yang baharu iaitu ibunya sendiri. Bagi mempastikan kata-kata Mustabab itu benar, dia segera pulang ke rumah Ruby untuk buat siasatan. Ruby terperanjat apabila mendapati Rizman dan Rima sedang bercengkerama di dalam bilik Rizman. Dengan perasaan kecewa dan hampa, Ruby terus pergi ke rumah Rozaimi dan menawarkan untuk menjadi perempuan simpanan Rozaiman. Bagi Rozaimi pelawaan Ruby seperti, ''orang mengantuk di sorongkan bantal''. Kekerapan Rima yang kerap keluar malam dan pulang di waktu pagi, menyebabkan Rizman (yang mencintai Rima sepenuh hati) sentiasa berada dalam kerisauan. Rizman mencurigai kesetiaan Rima terhadapnya. Rizman marah dan merajuk tetapi kerana Rima pandai memujuk dan menggoda, Rizman berlembut dan mengalah. Manakala perhubungan Rozaimi dan Ruby pula semakin bertambah erat. Ruby kini tidak perlu bekerja tetapi dia tetap mendapat elaun tiap-tiap bulan dari Rozaimi. Kemudian Rizman diracuni fikirannya oleh Mustabab dan dua orang teman setianya. Dia mengajak Rizman pergi ke sebuah rumah di mana Rima sering berkunjung. Mustabab menyuruh Rizman memanjat sebatang pokok dan dari situ dia dapat menyaksikan Rima sedang melayan nafsu seorang tua yang kaya raya iaitu Tuan Zaman. Apabila pulang, Rima di tempelak oleh Rizman dan mengugut akan meninggalkannya. Kerana merasakan yang dia sangat cintakan Rizman dan kini sudah mendapat lelaki pujaannya dan dia mahu berkahwin dengan Rizman, Rima menceritakan kedudukan sebenarnya kepada Rizman. Menurut cerita dari Rima, dia berasal dari Sumatera Utara. Dia jatuh cinta dengan seorang pemuda bernama Rozaiman. Hasil percintaan mereka, Rima telah berbadan dua mengandungkan Ruby (anak luar nikah). Rozaimi tahu yang dia telah mengandungkan Rima tetapi dia tidak mahu bertanggungjawab lalu melarikan diri dari kampung. Dia kemudian di usir dari kampung dan dengan pertolongan dua tiga orang yang bersimpati dengannya, Rima datang ke Malaysia. Apabila Ruby di lahirkan, dia bekerja sebagai perempuan simpanan kepada Tengku Zaman yang telah memberikannnya kehidupan yang mewah. Tanya Rizman, kalau begitu mengapa Rima tidak berkahwin saja dengan Tengku Zaman. Menurut Rima, Tengku Zaman berkahwin mengikut undang-undang mahkamah. Mahkamah tidak membenarkannya berkahwin lebih dari satu. Rima meminta Rizman bersabar kerana Tengku Zaman telah tua, tidak lama lagi dia akan mati. Kalau dia mati setidak-tidaknya separuh (atau pun suku) daripada hartanya akan dimilikinya. Bagaimanapun, Rizman meninggalkan Rima menyebabkannya tidak dapat menerimanya. Rizman pergi menemui Ruby untuk kembali ke pangkuannya tetapi Ruby menolak lalu mengacukan pistol kepada Rizman. Setelah berfikir panjang, Rima kemudian pergi menemui Tengku Zaman dan menyatakan yang dia mahu memutuskan perhubungannya dengan Tengku Zaman kerana dia sudah pun bertemu dengan lelaki pujaannya. Terkejut dengan tindakan Rima itu, Tengku Zaman diserang penyakit jantung lalu meninggal dunia. Rizman pula mengambil keputusan untuk bertunang dengan Haryati (teman wanitanya) dan sempena dengan pertunangan tersebut satu majlis tari menari diadakan. Rima turut hadir. Dia kemudian berhadapan dengan Rizman dan Haryati dan meminta Rizman kembali kepangkuannya semula. Perbuatannya itu memarahkan Haryati yang menyebabkan Haryati mengeluarkan perkataan dasar ''perempuan lacur''. Rima tersangat marah lalu mengambil keris yang ada didinding dan terus menikam Haryati. Apabila Rizman enggan pulang kepadanya dan menyatakan juga Rima perempuan lacur, dia juga terus menikam Rizman. Rizman dan Haryati mati disitu juga. Selepas itu, Rima pergi menemui Ruby dengan keris berlumuran darah. Semasa pertemuan itu, Ruby memperkenalkan kekasihnya yang bercadang untuk berkahwin dengannya. Apabila bertemu, masing-masing terperanjat dan dengan tidak disedari Rima mencapai pistol yang ada di situ lalu menembak Rozaimi berkali-kali menyebabkan Rozaimi mati serta-merta di tempat kejadian. Rima kemudian memberitahu Ruby bahawa Rozaimi yang ingin dikahwini Ruby tersebut adalah ayah kandungnya sendiri. Terkejut dengan pengakuan Rima, Ruby berasa amat menyesal dan bercampur baur dengan perasaan bersalah kerana dirinya hampir-hampir mengahwini ayahnya. Rima terus menelefon polis dan membuat pengakuan yang dia telah membunuh Rozaimi, Rizman dan Haryati dalam satu masa. Rima hanya menunggu kedatangan polis dan dia telah bersedia untuk menyerah diri.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012_02_01_archive.html?m=1</ref> ==Pelakon== * [[P. Ramlee]] sebagai Rozaimi * [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] sebagai Rima Murni <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |title=Fakta salah tentang P. Ramlee |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120012943/http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |url-status=dead }}</ref> * Arman Yadi sebagai Rizman * [[Idris Hashim]] sebagai ayah tiri Rizman * Ahmad Dadida * Minah Hashim * Norsiati Omar * Minah Yem * [[Sharif Babu]] * Isma Rubee sebagai Ruby * Mariati Abdul Rahman * [[Bab Mustaffa]] sebagai Mustabab * S. Noraini * Zuraidah Sulaiman * [[Musalmah]]<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |title=Mengenang Artis Lama Musalmah Mengenang Artis Lama. |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180903215809/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |url-status=dead }}</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|0288541}} * [http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012/02/gelora-1970.html GELORA (1970)] {{Filemografi P. Ramlee}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970]] 1eculws0qtb1wvuwhyzh8culgtavpz2 5650664 5650663 2022-08-21T22:50:41Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Filem | nama = Gelora | imej = | saiz_imej = | kapsyen = Anak, ayah dan ibu... terlibat dalam satu tragedi bercinta sayang yang penuh keganjilan! | pengarah = [[P. Ramlee]] | syarikat = Merdeka Film Productions | penerbit = [[Merdeka Film Productions]] | pengarang = Osman Abadi<br>P. Ramlee | pengisah = P. Ramlee | pelakon = P. Ramlee<br>[[Sarimah Ahmad|Sarimah]]<br>Arman Yadi<br>[[Idris Hashim]]<br>Ahmad Dadida<br>Minah Hashim | muzik = P. Ramlee | sinematografi = Hitam Putih | suntingan = Johari Ibrahim | pengedar = [[Shaw Brothers]] | penaja = | tayang = 1970 | tempoh = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | belanja = | kasar = | dahulu = | kemudian = | laman_web = | amg_id = | imdb_id = | filemkita = | idsinemamalaysia= }} '''''Gelora ''''' ialah sebuah filem genre drama [[Malaysia]] yang ditayangkan pada tahun 1970.<ref>http://www.filemkita.com/filem/g/gelora_01.html</ref> Filem Gelora ini memaparkan tema berat dan hanya sesuai ditonton oleh orang-orang dewasa saja. Ia dianggap kurang sesuai ditonton oleh golongan remaja dan kanak-kanak disebabakan terdapatnya adegan-adegan yang menyolok mata, antara [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] dan Arman Yadi serta antara [[P. Ramlee]] dan Isma Rubee. Oleh itu, filem ini amat jarang ditayangkan di televisyen. ==Pengarah== Filem ini telah diarahkan oleh P. Ramlee. ==Sinopsis== Mengisahkan Rizman (Arman Yadi) sangat dibenci oleh ibu tirinya kerana dia (sewaktu kecil) menyebabkan kematian adik tirinya. Oleh kerana tidak tertahan lagi dengan kata-kata nista dan celaan ibu tirinya itu, Rizman keluar rumah meninggalkan ayahnya (lakonan [[Idris Hashim]]) serta dua orang adiknya. Rizman berhasrat untuk membawa diri ke Singapura. Sebelum peristiwa itu, Rizman bersama teman wanitanya, Ruby (Ismaa Rubee) menghadiri sebuah parti kemudian dia mengajak Rizman singgah makan malam di rumahnya. Rizman diperkenalkan oleh Ruby kepada ibunya, Rima Murni ([[Sarimah Ahmad|Sarimah]]). Di Stesen keretapi, Rizman telah bertemu dengan Rima yang kebetulan menghantar Tengku Zaman menaiki keretapi. Bila Rizman menyatakan hasrat mahu ke Singapura, Rima pula menghalang dan mencadangkan supaya Rizman tinggal bersamanya dan juga Ruby. Dalam pada itu, di tempat kerja Ruby mendapat pengurus yang baharu iaitu Rozaimi ([[P. Ramlee]]). Rozaimi yang dalam pertengahan umur mula tertarik dengan penampilan Ruby dan cuba memikatnya tetapi Ruby tidak melayannya kerana dia lebih cintakan Rizman. Sementara itu, apabila tinggal dalam satu bumbung, perhubungan antara Rizman dengan Rima semakin erat. Semasa begitu gembira dan ingin menunjukkan surat yang dia telah lulus ujian memandu kereta, Rizman telah termasuk ke bilik Rima di mana Rima ketika itu berada dalam keadaan menggairahkan. Rizman mula terpegun dan kegairahan bentuk badannnya. Seperti ''pucuk dicinta ulam mendatang'', Rizman terus menghampiri ke katil Rima di mana dia sedang meniarap dan menyuruh Rizman memicit badannya. Rizman tidak ''bertepuk sebelah tangan''. Berlakulah perzinaaan dan sejak itu, perhubungan antara Rizman dengan Rima (ibu kekasihnya, Ruby) semakin erat dan keterlanjuran terus berlaku tanpa disedari oleh Ruby. Di dalam pejabat pula, Rozaimi terus berusaha untuk memikat Ruby, dia tidak putus asa. Setelah di desak beberapa kali akhirnya Ruby setuju makan malam dengannya. Ketika makan malam itulah Rozaimi menyatakan cintanya kepada Ruby tetapi di tolaknya dengan alasan dia setia dengan Rizman. Suatu hari, di panggung wayang pula, Mustabab ([[Bab Mustaffa]]) (berdendam dengan Ruby kerana Ruby tidak melayannya) bersama dua orang kawannya terserempak dengan Rizman dan Rima. Ini telah dipergunakan oleh Mustabab membalas dendamnya terhadap Ruby. Mustabab memberitahu Ruby, Rizman sudah ada teman wanita yang baharu iaitu ibunya sendiri. Bagi mempastikan kata-kata Mustabab itu benar, dia segera pulang ke rumah Ruby untuk buat siasatan. Ruby terperanjat apabila mendapati Rizman dan Rima sedang bercengkerama di dalam bilik Rizman. Dengan perasaan kecewa dan hampa, Ruby terus pergi ke rumah Rozaimi dan menawarkan untuk menjadi perempuan simpanan Rozaiman. Bagi Rozaimi pelawaan Ruby seperti, ''orang mengantuk di sorongkan bantal''. Kekerapan Rima yang kerap keluar malam dan pulang di waktu pagi, menyebabkan Rizman (yang mencintai Rima sepenuh hati) sentiasa berada dalam kerisauan. Rizman mencurigai kesetiaan Rima terhadapnya. Rizman marah dan merajuk tetapi kerana Rima pandai memujuk dan menggoda, Rizman berlembut dan mengalah. Manakala perhubungan Rozaimi dan Ruby pula semakin bertambah erat. Ruby kini tidak perlu bekerja tetapi dia tetap mendapat elaun tiap-tiap bulan dari Rozaimi. Kemudian Rizman diracuni fikirannya oleh Mustabab dan dua orang teman setianya. Dia mengajak Rizman pergi ke sebuah rumah di mana Rima sering berkunjung. Mustabab menyuruh Rizman memanjat sebatang pokok dan dari situ dia dapat menyaksikan Rima sedang melayan nafsu seorang tua yang kaya raya iaitu Tuan Zaman. Apabila pulang, Rima di tempelak oleh Rizman dan mengugut akan meninggalkannya. Kerana merasakan yang dia sangat cintakan Rizman dan kini sudah mendapat lelaki pujaannya dan dia mahu berkahwin dengan Rizman, Rima menceritakan kedudukan sebenarnya kepada Rizman. Menurut cerita dari Rima, dia berasal dari Sumatera Utara. Dia jatuh cinta dengan seorang pemuda bernama Rozaiman. Hasil percintaan mereka, Rima telah berbadan dua mengandungkan Ruby (anak luar nikah). Rozaimi tahu yang dia telah mengandungkan Rima tetapi dia tidak mahu bertanggungjawab lalu melarikan diri dari kampung. Dia kemudian di usir dari kampung dan dengan pertolongan dua tiga orang yang bersimpati dengannya, Rima datang ke Malaysia. Apabila Ruby di lahirkan, dia bekerja sebagai perempuan simpanan kepada Tengku Zaman yang telah memberikannnya kehidupan yang mewah. Tanya Rizman, kalau begitu mengapa Rima tidak berkahwin saja dengan Tengku Zaman. Menurut Rima, Tengku Zaman berkahwin mengikut undang-undang mahkamah. Mahkamah tidak membenarkannya berkahwin lebih dari satu. Rima meminta Rizman bersabar kerana Tengku Zaman telah tua, tidak lama lagi dia akan mati. Kalau dia mati setidak-tidaknya separuh (atau pun suku) daripada hartanya akan dimilikinya. Bagaimanapun, Rizman meninggalkan Rima menyebabkannya tidak dapat menerimanya. Rizman pergi menemui Ruby untuk kembali ke pangkuannya tetapi Ruby menolak lalu mengacukan pistol kepada Rizman. Setelah berfikir panjang, Rima kemudian pergi menemui Tengku Zaman dan menyatakan yang dia mahu memutuskan perhubungannya dengan Tengku Zaman kerana dia sudah pun bertemu dengan lelaki pujaannya. Terkejut dengan tindakan Rima itu, Tengku Zaman diserang penyakit jantung lalu meninggal dunia. Rizman pula mengambil keputusan untuk bertunang dengan Haryati (teman wanitanya) dan sempena dengan pertunangan tersebut satu majlis tari menari diadakan. Rima turut hadir. Dia kemudian berhadapan dengan Rizman dan Haryati dan meminta Rizman kembali kepangkuannya semula. Perbuatannya itu memarahkan Haryati yang menyebabkan Haryati mengeluarkan perkataan dasar ''perempuan lacur''. Rima tersangat marah lalu mengambil keris yang ada didinding dan terus menikam Haryati. Apabila Rizman enggan pulang kepadanya dan menyatakan juga Rima perempuan lacur, dia juga terus menikam Rizman. Rizman dan Haryati mati disitu juga. Selepas itu, Rima pergi menemui Ruby dengan keris berlumuran darah. Semasa pertemuan itu, Ruby memperkenalkan kekasihnya yang bercadang untuk berkahwin dengannya. Apabila bertemu, masing-masing terperanjat dan dengan tidak disedari Rima mencapai pistol yang ada di situ lalu menembak Rozaimi berkali-kali menyebabkan Rozaimi mati serta-merta di tempat kejadian. Rima kemudian memberitahu Ruby bahawa Rozaimi yang ingin dikahwini Ruby tersebut adalah ayah kandungnya sendiri. Terkejut dengan pengakuan Rima, Ruby berasa amat menyesal dan bercampur baur dengan perasaan bersalah kerana dirinya hampir-hampir mengahwini ayahnya. Rima terus menelefon polis dan membuat pengakuan yang dia telah membunuh Rozaimi, Rizman dan Haryati dalam satu masa. Rima hanya menunggu kedatangan polis dan dia telah bersedia untuk menyerah diri.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012_02_01_archive.html?m=1</ref> ==Pelakon== * [[P. Ramlee]] sebagai Rozaimi * [[Sarimah Ahmad|Sarimah]] sebagai Rima Murni <ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |title=Fakta salah tentang P. Ramlee |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-01-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180120012943/http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/fakta-salah-tentang-p-ramlee-1.208862 |url-status=dead }}</ref> * Arman Yadi sebagai Rizman * [[Idris Hashim]] sebagai ayah tiri Rizman * Ahmad Dadida * Minah Hashim * Norsiati Omar * Minah Yem * [[Sharif Babu]] * Isma Rubee sebagai Ruby * Mariati Abdul Rahman * [[Bab Mustaffa]] sebagai Mustabab * S. Noraini * Zuraidah Sulaiman * [[Musalmah]]<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |title=Mengenang Artis Lama Musalmah Mengenang Artis Lama. |access-date=2018-01-17 |archive-date=2018-09-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180903215809/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1999&dt=1212&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_04.htm |url-status=dead }}</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|0288541}} * [http://filemklasikmalaysia.blogspot.my/2012/02/gelora-1970.html GELORA (1970)] {{Filemografi P. Ramlee}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1970]] btf4t0s3wynl13gzul55dxd418rxi8m 0 263586 5650709 5622754 2022-08-22T00:01:48Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Cinta Dan Lagu |imej = |caption = |director = [[Jamil Sulong|Dato' Haji Jamil Sulong]] |producer = Merdeka Film Productions Sdn. Bhd. |writer = |starring = [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]], [[Yusof Haslam]] |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |country = {{Flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada [[1976]] di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] * Dato' [[Yusof Haslam]] * Norzie Nani * M. Shahdan * Dato' Haji [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Pencapaian == # == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Cinta_Dan_Lagu_375{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] dhru1ukjuac4z1w9oysnezjvwycakly 5650710 5650709 2022-08-22T00:02:37Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Cinta Dan Lagu |imej = |caption = |director = [[Jamil Sulong|Dato' Haji Jamil Sulong]] |producer = Merdeka Film Productions Sdn. Bhd. |writer = |starring = [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]], [[Yusof Haslam]] |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |country = {{Flagicon|Malaysia}} [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada [[1976]] di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Pencapaian == # == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Cinta_Dan_Lagu_375{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] rqnb2y8033lu3jfveik05gn90t1nrc1 5650711 5650710 2022-08-22T00:05:01Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Cinta Dan Lagu |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |writer = |starring = {{plainlist| * [[Hail Amir]] * [[Noor Azizah]] * [[Yusof Haslam]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |studio = [[Merdeka Film Productions]] |country = [[Malaysia]] |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada 1976 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Pencapaian == # == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Cinta_Dan_Lagu_375{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] s8bunhzfdf7h4e2wmp1qpz353eujybk 5650712 5650711 2022-08-22T00:05:38Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Cinta Dan Lagu |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |writer = |starring = {{plainlist| * [[Hail Amir]] * [[Noor Azizah]] * [[Yusof Haslam]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |studio = [[Merdeka Film Productions]] |country = [[Malaysia]] |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada 1976 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Pencapaian == # == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * {{IMDB title}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 6sa0sklianfi9e1687xx0ib9smjhsc8 5650713 5650712 2022-08-22T00:06:36Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Cinta Dan Lagu |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |writer = |starring = {{plainlist| * [[Hail Amir]] * [[Noor Azizah]] * [[Yusof Haslam]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |studio = [[Merdeka Film Productions]] |country = [[Malaysia]] |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada 1976 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Pencapaian == # == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * {{IMDB title|0279735}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] btphss4gciknt4f9qdtjs40hq518sai 5650719 5650713 2022-08-22T00:12:20Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Cinta Dan Lagu |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |writer = |starring = {{plainlist| * [[Hail Amir]] * [[Noor Azizah]] * [[Yusof Haslam]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |studio = [[Merdeka Film Productions]] |country = [[Malaysia]] |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada 1976 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Pautan luar == * {{IMDB title|0279735}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] lm8tfxaqydxzrx7grqwz1s6hkq644mt 5650720 5650719 2022-08-22T00:12:38Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Cinta Dan Lagu |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |writer = |starring = {{plainlist| * [[Hail Amir]] * [[Noor Azizah]] * [[Yusof Haslam]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1976 |runtime = 111 minit |studio = [[Merdeka Film Productions]] |country = [[Malaysia]] |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Cinta Dan Lagu''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1976. Filem Cinta Dan Lagu diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Cinta Dan Lagu mula ditayangkan pada 1976 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Hail Amir]], [[Noor Azizah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Cinta Dan Lagu diarah oleh pengarah Dato' Haji [[Jamil Sulong]] pada [[Filem Malaysia tahun 1976|1976]]. == Ringkasan == {{spoiler}} Zul adalah seorang nelayan muda yang telah jatuh hati kepada Noraini, iaitu kawan adiknya. Zul selalu mengusik Noraini apabila pulang dari laut. Pada masa yang sama, Zul juga berbaik-baik dengan bapa Noraini dan ingin meminang Noraini. Manakala Malek, anak ketua kampung juga menaruh minat kepada Noraini dan menyuruh Leha meminang Noraini untuknya. Bagaimanapun, pinangan Malek ditolak kerana Noraini memilih Zul sebagai bakal suaminya. Pada hari perkahwinan mereka, Zul diculik oleh Malek dan dikurung di dalam gua di sebuah pulau. Setelah didesak oleh ketua kampung, Malek memberitahu tempat dia menyembunyikan Zul. Akhirnya, Zul ditemui oleh Noraini bersama orang kampung. == Pelakon == * [[Hail Amir]] sebagai Zul * [[Noor Azizah]] sebagai Noraini * [[Yusof Haslam]] sebagai Malek * Norzie Nani * M. Shahdan * [[Jamil Sulong]] == Album Runut Bunyi == * [[Cinta dan Lagu (album)]] == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] == Rujukan == == Pautan luar == * {{IMDB title|0279735}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1976|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Cinta Dan Lagu]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] mzlfohxwt5f93ib7kso53gt9y31x8cz 0 263589 5650715 5309039 2022-08-22T00:08:41Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions & Distributions Sdn. Bhd. |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] - Des Iskandar * [[Uji Rashid]] - Emilia * [[Hail Amir]] - Wan Farid * [[Teh Faridah]] - Faridah * Ade Nirmala - Erni * Dato' Haji [[S. Roomai Noor]] - Dato’ Arif * Datin Hjh [[Umi Kalthum]] - Datin Adila * [[Mahmud Jun]] - Wan Kamarul * [[Normadiah]] - Siti * Yusof Latif - Pak Hasbullah * Wahid Satay * R. Jaafar - Dol * Yusni Jaafar - Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * Julie Dahlan == Lagu == * == Pencapaian == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 8sk3z8tz03mc97kmo60tzi0cdkbibbi 5650716 5650715 2022-08-22T00:09:06Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] - Des Iskandar * [[Uji Rashid]] - Emilia * [[Hail Amir]] - Wan Farid * [[Teh Faridah]] - Faridah * Ade Nirmala - Erni * Dato' Haji [[S. Roomai Noor]] - Dato’ Arif * Datin Hjh [[Umi Kalthum]] - Datin Adila * [[Mahmud Jun]] - Wan Kamarul * [[Normadiah]] - Siti * Yusof Latif - Pak Hasbullah * Wahid Satay * R. Jaafar - Dol * Yusni Jaafar - Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * Julie Dahlan == Lagu == * == Pencapaian == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 0x4h4rrg4pdqkn15mxrl7qe44tokwu3 5650717 5650716 2022-08-22T00:10:53Z 175.142.219.68 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] sebagai Des Iskandar * [[Uji Rashid]] sebagai Emilia * [[Hail Amir]] sebagai Wan Farid * [[Teh Faridah]] sebagai Faridah * Ade Nirmala sebagai Erni * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato’ Arif * [[Umi Kalthum]] sebagai Datin Adila * [[Mahmud Jun]] sebagai Wan Kamarul * [[Normadiah]] sebagai Siti * Yusof Latif sebagai Pak Hasbullah * [[A. Wahid|Wahid Satay]] * [[Raja Jaafar bin Aris|R. Jaafar]] sebagai Dol * [[Yusni Jaafar]] sebagai Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * [[Julie Dahlan]] == Lagu == * == Pencapaian == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 6ctdsiml1dmpu7evmgzohqcmvz6xmsw 5650718 5650717 2022-08-22T00:11:20Z 175.142.219.68 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] sebagai Des Iskandar * [[Uji Rashid]] sebagai Emilia * [[Hail Amir]] sebagai Wan Farid * [[Teh Faridah]] sebagai Faridah * Ade Nirmala sebagai Erni * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato’ Arif * [[Umi Kalthum]] sebagai Datin Adila * [[Mahmud Jun]] sebagai Wan Kamarul * [[Normadiah]] sebagai Siti * Yusof Latif sebagai Pak Hasbullah * [[A. Wahid|Wahid Satay]] * [[Raja Jaafar bin Raja Aris|R. Jaafar]] sebagai Dol * [[Yusni Jaafar]] sebagai Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * [[Julie Dahlan]] == Lagu == * == Pencapaian == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] d85gml6m5px56pr6p2ts713rod0hicg 5650721 5650718 2022-08-22T00:13:05Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] sebagai Des Iskandar * [[Uji Rashid]] sebagai Emilia * [[Hail Amir]] sebagai Wan Farid * [[Teh Faridah]] sebagai Faridah * Ade Nirmala sebagai Erni * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato’ Arif * [[Umi Kalthum]] sebagai Datin Adila * [[Mahmud Jun]] sebagai Wan Kamarul * [[Normadiah]] sebagai Siti * Yusof Latif sebagai Pak Hasbullah * [[A. Wahid|Wahid Satay]] * [[Raja Jaafar bin Raja Aris|R. Jaafar]] sebagai Dol * [[Yusni Jaafar]] sebagai Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * [[Julie Dahlan]] == Lagu == * == Pencapaian == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Rujukan == == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 26l0c6ifoqee9psq6kjn1yj7wwgho09 5650722 5650721 2022-08-22T00:13:51Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] sebagai Des Iskandar * [[Uji Rashid]] sebagai Emilia * [[Hail Amir]] sebagai Wan Farid * [[Teh Faridah]] sebagai Faridah * Ade Nirmala sebagai Erni * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato’ Arif * [[Umi Kalthum]] sebagai Datin Adila * [[Mahmud Jun]] sebagai Wan Kamarul * [[Normadiah]] sebagai Siti * Yusof Latif sebagai Pak Hasbullah * [[A. Wahid|Wahid Satay]] * [[Raja Jaafar bin Raja Aris|R. Jaafar]] sebagai Dol * [[Yusni Jaafar]] sebagai Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * [[Julie Dahlan]] == Lagu == * == Anugerah dan pencalonan == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Rujukan == == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] 4qtj9srhcjw1mts27t0fsu1ofysjiuz 5650723 5650722 2022-08-22T00:14:17Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |name = Dendang Perantau |image = |caption = |director = [[Jamil Sulong]] |producer = |studio = Varia Film Productions |writer = |screenplay = |starring = {{plainlist| * [[Latif Ibrahim]] * [[Uji Rashid]] * [[Hail Amir]] * [[Teh Faridah]] }} |music = |cinematography = |editing = |distributor = |released = 1979 |runtime = |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} Filem '''Dendang Perantau''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1979. Filem Dendang Perantau diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Dendang Perantau mula ditayangkan pada 1979 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Latif Ibrahim]], [[Uji Rashid]], [[Hail Amir]], [[Teh Faridah]] dan ramai lagi. == Pengarah == Filem Dendang Perantau diarah oleh pengarah Dato' Haji Jamil Sulong pada [[Filem Malaysia tahun 1979|1979]]. == Ringkasan == {{spoiler}} * Des Iskandar yang berasal dari Indonesia sedang menuntut di sebuah universiti di Malaysia. Dia berkenalan dengan Faridah setelah menyelamatkannya dari mati lemas. Iskandar menceritakan kisah cinta lamanya dengan Emilia. Des dan Emilia belajar di kampus yang sama. Hubungan mereka tidak direstui oleh ayah Emilia kerana mementingkan kekayaan. Datuk Ariff iaitu ayah Emilia bercadang menjodohkan Emilia dengan Wan Farid- anak Wan Kamarul yang merupakan rakan kongsi perniagaannya. Emilia meminta diputuskan pertunangannya dengan Wan Farid kerana dia seorang kaki samseng dan memukul Des. Pada suatu hari ayah Des datang ke Malaysia untuk membuat perbincangan perniagaan dengan Datuk Ariff. Barulah Datuk Ariff tahu yang Des juga datang dari keluarga yang kaya dan dia mula menyukainya. Ayah Des (Pak Hasbullah) juga berkenan untuk bermenantukan Emilia. Namun sewaktu Des pulang ke Medan untuk bercuti semester, tanpa diduga Emilia telah meninggal dunia dalam satu kemalangan jalan raya. == Pelakon == * [[Latif Ibrahim]] sebagai Des Iskandar * [[Uji Rashid]] sebagai Emilia * [[Hail Amir]] sebagai Wan Farid * [[Teh Faridah]] sebagai Faridah * Ade Nirmala sebagai Erni * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato’ Arif * [[Umi Kalthum]] sebagai Datin Adila * [[Mahmud Jun]] sebagai Wan Kamarul * [[Normadiah]] sebagai Siti * Yusof Latif sebagai Pak Hasbullah * [[A. Wahid|Wahid Satay]] * [[Raja Jaafar bin Raja Aris|R. Jaafar]] sebagai Dol * [[Yusni Jaafar]] sebagai Yam * Param * Amran Kenit * Lim Goh Poh * [[Julie Dahlan]] == Anugerah dan pencalonan == Festival Filem Asia Pasifik ke 22 (Pusan):- Filem Tragedi Terbaik- ''menang'' Rakaman Terbaik (Peter Lim/ Zulkifli Salleh)- ''menang'' [[Festival Filem Malaysia]] Pertama (1980):- [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] ([[Uji Rashid]])- ''calon unggulan'' [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] ([[Hail Amir]])- ''calon unggulan'' == Lihat juga == * [[Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] == Rujukan == == Pautan luar == * http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110925125718/http://www.sinemamalaysia.com.my/film/info/?id=Dendang_Perantau_396 |date=2011-09-25 }} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1979|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem arahan Jamil Sulong|Dendang Perantau]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] hzli8ltm6vlubvwhg0xoe1xvi5s68t0 0 263591 5650705 5032722 2022-08-21T23:57:56Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Esok Masih Ada |imej = |caption = |director = [[Jins Shamsuddin]] |producer = Jins Shamsuddin |writer = [[Aimi Jarr]] (Cerita Asal) |screenplay = Jins Shamsuddin |starring = {{plainlist| * Jins Shamsuddin * [[Azean Irdawaty]] * Christine Teoh }} |music = {{plainlist| * Yanto Samad * [[Kumpulan Carefree]] }} |cinematography = |editing = Johari Ibrahim |distributor = [[Jins Shamsuddin Productions]] |released = 1980 |runtime = 98 minit |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Esok Masih Ada''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1980.<ref>[http://www.filemkita.com/filem/e/esok_masih_ada_01.html Judul filem:Esok Masih Ada]</ref> Filem Esok Masih Ada diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem Esok Masih Ada mula ditayangkan pada 1980 di pawagam seluruh negara. Menampilkan [[Jins Shamsuddin]], [[Azean Irdawaty]], Christine Teoh dan ramai lagi. Lagu tema Esok Masih Ada dinyanyikan oleh [[kumpulan Carefree]]. ==Pengarah== Filem Esok Masih Ada diarah oleh pengarah Jins Shamsuddin pada [[Filem Malaysia tahun 1980|1980]]. ==Sinopsis== ASP Zamri adalah seorang pegawai kanan polis yang berjaya, tetapi gagal membina sebuah keluarga bahagia. Kematian anaknya akibat penyakit leukemia, menghampakan hidupnya. Perkenalannya dengan Marina, anak gadis En. Cheong, seorang pengurus Malayan Banking Berhad (kini Maybank) membibitkan kemesraan. Segalanya berpunca apabila ASP Zamri membebaskan En. Cheong dari tawanan sekumpulan ahli kongsi gelap yang merompak banknya dan menjadikannya sebagai tebusan. Marina sebenarnya ada hubungan dengan Albert. Albert pula mempunyai hubungan dengan Ramon, ketua kumpulan kongsi gelap. Albert sebenarnya hanya mempergunakan Marina bagi tujuan jenayahnya apabila beliau menyuruh Ramon menculik Marina. Namun, Marina berjaya diselamatkan selepas Albert dan Ramon berjaya ditumpaskan dalam dua serbuan polis yang berasingan. Kerana simpati pada Zamri yang inginkan anak, Cheong mendesak Marina berkahwin dengan Zamri. Mereka berkahwin walaupun mendapat tentangan daripada ibu Marina. Perkahwinan itu di kurniakan seseorang anak lelaki yang bernama Jefri, yang kemudiannya di serahkan kepada Faridah, isteri pertamanya. Zamri banyak menghabiskan masa bersama Faridah dan Jefri. Marina merasakan kehausan kasih sayang. ==Pelakon== * [[Jins Shamsuddin]] sebagai ASP Zamri * [[Azean Irdawaty]] sebagai Faridah * Christine Teoh sebagai Marina * [[S. Roomai Noor]] sebagai Dato' Zakaria, bapa ASP Zamri * [[Umi Kalthum]] sebagai ibu ASP Zamri * Rosnah Abdul Rahman * [[A. Rahim]] sebagai Ramon, ketua kongsi gelap * Hj. Taufik Kang Teck Lee sebagai En. Cheong * Lily Cheniah sebagai Isteri En. Cheong * Albert Lee sebagai Albert * Firdaus Abdullah * Roslan Ahmad ==Lagu== * Esok Masih Ada. (Carefree) ==Anugerah dan pencalonan== # Festival Filem Malaysia Pertama, 1980 # Pelakon Wanita Terbaik - Azean Irdawaty # Jurukamera Terbaik - S. Mohan # Pertandingan: Festival Filem Asia Pasifik ke-26, 1980 (Jakarta) # Anugerah Khas Mitra - Tema terbaik ke arah perpaduan kaum ==Lihat juga== * [[Filem Malaysia tahun 1980]] ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Pautan luar== * {{IMDb title|0275334}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1980|Esok Masih Ada]] [[Kategori:Filem arahan Jins Shamsuddin|Esok Masih Ada]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] db831994ubbw7bpl105b9opfq106je6 0 263605 5650706 4944877 2022-08-21T23:59:49Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox Film |nama = Menanti Hari Esok |imej = |caption = |director = [[Jins Shamsuddin]] |producer = Jins Shamsuddin |writer = Jins Shamsuddin |starring = {{plainlist| * Jins Shamsuddin * [[Sarimah Ahmad]] * [[Noorkumalasari]] * [[Hail Amir]] }} |music = [[Ahmad Nawab]] |cinematography = |editing = Johari Ibrahim |distributor = {{plainlist| * [[Jins Shamsuddin Productions]] * [[PERFIMA]] }} |released = 1977 |runtime = 125 minit |country = [[Malaysia]] |website = |language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] |budget = |gross = |followed_by = |amg_id = |imdb_id = }} '''Menanti Hari Esok''' merupakan sebuah filem [[Melayu]] yang diterbitkan di [[Malaysia]] pada 1977. Filem ini diarahkan dan ditulis oleh Jins Shamsuddin serta diterbitkan dalam bentuk filem warna. Filem ini mula ditayangkan pada 1977 di pawagam seluruh negara dan menampilkan [[Jins Shamsuddin]], [[Noorkumalasari]] dan ramai lagi. ==Sinopsis== Talib bin Ayob merupakan seorang guru besar yang mempunyai tiga orang anak, seorang isteri dan juga seorang menantu. Hidupnya diputarbelitkan apabila disahkan menghidap penyakit barah dan hanya mempunyai beberapa bulan untuk terus hidup. Dia menyorokkan keadaannya daripada keluarganya kecuali dengan isterinya. Anak sulungnya Jalil berkelakuan derhaka kepadanya kerana dianggap telah mengkhianati arwah ibunya dengan menikahi Ani yang merupakan adik kepada arwah isterinya. Maria, isteri Jalil juga mempunyai lidah yang tajam. Mereka berkomplot untuk membolos harta Talib. Anaknya yang kedua, Ayu pula merupakan pelajar perubatan. Dia seorang yang baik hati dan bercinta dengan Faizal, anak seorang yang ternama. Malangnya, Ayu mengandungkan anak Faizal dan merasakan hubungan mereka makin renggang. Dia cuba untuk terjun daripada sebuah bangunan, namun dihalang oleh Jalil dan Maria. Jalil yang berang pergi ke rumah Faizal dan memaksanya untuk bernikah dengan Ayu. Bapa Faizal membenarkannya dengan syarat mereka berkahwin di luar negara. Setelah beberapa bulan, Talib tidak lagi bekerja dan sudah menjual keretanya. Dia sering kelihatan merayau di tengah bandar. Pada suatu hari, dia bertembung dengan rakannya Harun yang membawa Talib ke rumah urut. Tukang urut di situ yang bernama Aida ditugaskan untuk melegakan Talib dan menghantarnya pulang. Jalil yang menyaksikan kejadian ini menuduh ayahnya sebagai seorang yang hipokrit dan menyatakan hasratnya untuk mengusir semua orang setelah mendapat rumah keluarga mereka. Pada masa yang sama, Talib menuduh Ani berkelakuan curang terhadapnya dengan doktor yang merawatnya. Di England, Ayu dan Faizal tiba untuk menjalankan proses pernikahan seperti yang telah diarahkan oleh ayah Faizal, Borhan. Namun demikian, Faizal bertindak memberitahu Ayu bahawa Borhan sebenarnya telah menyuruh Ayu menggugurkan kandungan tersebut. Ayu tidak mahu melakukan sedemikian kerana merasakan bahawa janin itu tidak bersalah, tetapi berjaya dipujuk oleh Faizal. Proses gugur itu berjaya dilakukan, meskipun kebenarannya adalah bahawa Borhan tidak meminta Faizal bertindak begitu. Jalil dapat tahu akan keadaan ini dan menyuruh Borhan untuk menghantarkan pesanan untuk mereka pulang ke tanah air. Talib memutuskan untuk berpisah dengan Ani atas alasan menginginkannya mendapat peluang untuk meneruskan cinta selepas pemergiannya. Di samping itu, Talib juga menjemput Ayu apabila dia pulang ke Malaysia, lantas membawanya ke sebuah rumah baharu. Rumah itu dibeli oleh Talib untuk Ayu. Jalil mengekori Ayu yang membawa adik mereka Epi ke rumah tersebut. Jalil menuduh ayahnya memilih kasih dan Ayu membongkarkan rahsia penyakit Talib. Jalil berasa amat kesal atas perangainya sebelum ini. Beberapa hari sebelum tarikh ajal Talib, Ayu mendengar rakaman suara degupan jantung kandungannya yang digugurkan. Ini menyebabkannya menelan pil tidur secara berlebihan. Talib membawa Ayu ke hospital dalam keadaan gegas dan turut rebah apabila tiba di situ. Babak pengebumian dan perspektif mayat dimainkan ketika kedua-duanya menjalani pembedahan. Akhirnya, Talib yang terselamat, malah didapati bahawa barahnya tidak lagi begitu kritikal manakala Ayu yang rupanya telah kembali ke Rahmatullah. ==Pelakon== * [[Jins Shamsuddin]] sebagai Talib / Jalil * [[Noorkumalasari]] sebagai Rahayu * [[Sarimah Ahmad]] sebagai Ani * [[Sarena Hashim]] sebagai Maria *[[Hail Amir]] sebagai Faizal * [[Umi Kalthom]] sebagai Che Mah * [[Ed Osmera]] sebagai Cikgu Samad * [[Dayang Sulu]] * Sonny Abdullah * Ismail Mahmud * Salim Bachik sebagai Encik Harun * [[DJ Dave]] sebagai diri sendiri * [[Uji Rashid]] sebagai diri sendiri == Album runut bunyi == {{utama|Menanti Hari Esok (Album)}} ==Anugerah dan pencalonan== [[Pelakon Wanita Terbaik (FFM)|Pelakon Wanita Terbaik]] * Noorkumalasari [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] * Salim Bachik # ==Lihat juga== * [[Filem Malaysia tahun 1977]] ==Pautan luar== * {{IMDb title|0275513}} [[Kategori:Filem Malaysia tahun 1977|Menanti Hari Esok]] [[Kategori:Filem arahan Jins Shamsuddin|Menanti Hari Esok]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] oerxl6z5j4wj0e7uwb25bh6fafuldqj 0 277740 5650497 1560828 2022-08-21T12:33:50Z 2402:1980:823C:967B:DD6E:2FA8:E3DB:E6CF wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = Sekolah Kebangsaan Bentuka |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah kebangsaan]], [[Sekolah kerajaan]] |Pengetua = |GPK 1 = |GPK HEM = |GPK KOKO = |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = |Kod sekolah = XBA6005 |Bandar = {{MAS}} Peti Surat 336 |Daerah = 89808, Beaufort, |Negeri = [[Sabah|Sabah Negeri Di Bawah Bayu]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 6087209481 |Faks = TIADA |footnotes = }} '''Sekolah Kebangsaan Bentuka''' atau nama ringkasnya ''SK Bentuka'', merupakan sebuah Sekolah kebangsaan yang terletak di Peti Surat 336. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Bentuka memiliki 56 pelajar lelaki dan 42 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 98 orang. Ia mempunyai seramai 12 orang guru.²⁰⁰⁹ ==Sejarah SK bintuka dahulu mempunyai guru besar bernama cik Ismail sham. Sehingga 2022 mempunyai guru besar yang bernama cik Amit bin hj Basrin ,kerani SK bintuka bernama puan siti kasmah binti Hj kumit, guru SK bintuka pada 2022 mempunyai banyak atlet sukan pada dahulunya hingga kini mempunyai pemain ragbi,bola tampar yang berhasil ke negeri. == ==Pencapaian == == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Bentuka :Peti Surat 336 :89808, Beaufort :Sabah, Malaysia :Telefon = 6087209481 :Fax = TIADA == Pautan luar == * [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Sabah|Bentuka]] [[Kategori: Sekolah rendah di Sabah|Bentuka]] ccrsyct960uhm7hg4a80w2mv1xjqxgm 5650498 5650497 2022-08-21T12:34:33Z 2402:1980:823C:967B:DD6E:2FA8:E3DB:E6CF wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = Sekolah Kebangsaan Bentuka |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah kebangsaan]], [[Sekolah kerajaan]] |Pengetua = |GPK 1 = |GPK HEM = |GPK KOKO = |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = |Kod sekolah = XBA6005 |Bandar = {{MAS}} Peti Surat 336 |Daerah = 89808, Beaufort, |Negeri = [[Sabah|Sabah Negeri Di Bawah Bayu]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 6087209481 |Faks = TIADA |footnotes = }} '''Sekolah Kebangsaan Bentuka''' atau nama ringkasnya ''SK Bentuka'', merupakan sebuah Sekolah kebangsaan yang terletak di Peti Surat 336. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Bentuka memiliki 56 pelajar lelaki dan 42 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 98 orang. Ia mempunyai seramai 12 orang guru.²⁰⁰⁹ ==Sejarah SK bintuka dahulu mempunyai guru besar bernama cik Ismail sham. Sehingga 2022 mempunyai guru besar yang bernama cik Amit bin hj Basrin ,kerani SK bintuka bernama puan siti kasmah binti Hj kumit, SK bintuka pada 2022 mempunyai banyak atlet sukan pada dahulunya hingga kini mempunyai pemain ragbi,bola tampar yang berhasil ke negeri. == ==Pencapaian == == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Bentuka :Peti Surat 336 :89808, Beaufort :Sabah, Malaysia :Telefon = 6087209481 :Fax = TIADA == Pautan luar == * [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Sabah|Bentuka]] [[Kategori: Sekolah rendah di Sabah|Bentuka]] iebusj737oyx1lgzy2jepayfu344zyz 5650499 5650498 2022-08-21T12:37:45Z 2402:1980:823C:967B:DD6E:2FA8:E3DB:E6CF wikitext text/x-wiki {{Infobox Sekolah Malaysia |Nama Sekolah = Sekolah Kebangsaan Bentuka |Logo Sekolah = |Moto = |Tarikh = |TarikhRasmi = |Jenis Sekolah = [[Sekolah kebangsaan]], [[Sekolah kerajaan]] |Pengetua = |GPK 1 = |GPK HEM = |GPK KOKO = |Penyelia petang = |Pengerusi PIBG = |Kod sekolah = XBA6005 |Bandar = {{MAS}} Peti Surat 336 |Daerah = 89808, Beaufort, |Negeri = [[Sabah|Sabah Negeri Di Bawah Bayu]] |Negara = [[Malaysia]] |Kemasukan = |Singkatan = |Laman = |Telefon = 6087209481 |Faks = TIADA |footnotes = }} '''Sekolah Kebangsaan Bentuka''' atau nama ringkasnya ''SK Bentuka'', merupakan sebuah Sekolah kebangsaan yang terletak di Peti Surat 336. Pada 2009, Sekolah Kebangsaan Bentuka memiliki 56 pelajar lelaki dan 42 pelajar perempuan, menjadikan jumlah keseluruhan murid seramai 98 orang. Ia mempunyai seramai 12 orang guru.²⁰⁰⁹ ==Pencapaian == == Alamat== :Sekolah Kebangsaan Bentuka :Peti Surat 336 :89808, Beaufort :Sabah, Malaysia :Telefon = 6087209481 :Fax = TIADA == Pautan luar == * [[Kategori: Sekolah kebangsaan di Sabah|Bentuka]] [[Kategori: Sekolah rendah di Sabah|Bentuka]] je0fizfmonqubjab1bkwgikp3g1ooue 3 280815 5651040 5644625 2022-08-22T11:47:11Z MediaWiki message delivery 124389 /* Wikipedia translation of the week: 2022-34 */ bahagian baru wikitext text/x-wiki {{Pengguna:26 Ramadan/Pengatas laman perbincangan|Latar belakang=#eaecf0|Bingkai=#36c}} == Wikipedia translation of the week: 2022-15 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Ankarana Reserve]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Tsingy Ankarana Madagascar 16-07-2004.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Ankarana Special Reserve''' in northern Madagascar was created in 1956. It is a small, partially vegetated plateau composed of 150-million-year-old middle Jurassic limestone <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 11 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23120296 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-16 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Gwoździec Synagogue]]'''<br /> <small>''([[:pl:Synagoga w Gwoźdźcu]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Warszawa - synagoga z Gwoźdźca 2.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''synagogue''' was erected around 1650 in Gwoździec (Ukrainian: Гвіздець - Hvizdets), then in the Polish–Lithuanian Commonwealth, today in the Kolomyia Raion, Ukraine. The building was seriously damaged in a fire during World War I. It was rebuilt in the interwar period, but destroyed completely by the Germans in 1941 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 18 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23159940 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-17 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:School of the Air]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:SchooloftheAir.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''School of the Air''' is a generic term for correspondence schools catering for the primary and early secondary education of children in remote and outback Australia where some or all classes were historically conducted by radio, although this is now replaced by telephone and internet technology. In these areas, the school-age population is too small for a conventional school to be viable. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:37, 25 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23192890 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-18 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:K-ration]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:KRation Breakfast.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''K-ration''' was an individual daily combat food ration which was introduced by the United States Army during World War II. It was originally intended as an individually packaged daily ration for issue to airborne troops, tank crews, motorcycle couriers, and other mobile forces for short durations. The K-ration provided three separately boxed meal units: Breakfast, Dinner, and Supper. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 04:04, 2 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-19 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Cyrus the Great Day]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:7aban1394.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Cyrus the Great Day''' (Persian: روز کوروش بزرگ, romanized: ruz-e kuroš-e bozorg) is an unofficial Iranian holiday that takes place on the seventh day of Aban, the eighth month of the Solar Hijri calendar (October 29th on the Gregorian calendar), to commemorate Cyrus the Great, the founder of the ancient Achaemenid Persian Empire. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:01, 9 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Tukar nama rencana "Pokok Bunga Anggerik" == Salam perkenalan. Saudara yang tukar nama rencana "Pokok Lidah Buaya" ke "Lidah buaya" kan? Saya nak mintak tolong lagi tukar nama rencana "Pokok Bunga Anggerik". Saya nak pindahkan ke "Anggerik" je tapi laman tu dah ada pautan lencong balik ke "Pokok Bunga Anggerik" pulak. [[Pengguna:Mat Kiyan|Mat Kiyan]] ([[Perbincangan pengguna:Mat Kiyan|bincang]]) 15:07, 12 Mei 2022 (UTC) :<span class="template-ping">@[[:Pengguna:Mat Kiyan|Mat Kiyan]]:</span> Salam perkenalan saudara. Lencongan sudah dibuat atas sebab rencana [[Anggerik]] tersebut seharusnya menggunakan istilah am bukan khas. :) [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] ([[Perbincangan pengguna:26 Ramadan|bincang]]) 09:40, 14 Mei 2022 (UTC) ::Terima kasih! :D [[Pengguna:Mat Kiyan|Mat Kiyan]] ([[Perbincangan pengguna:Mat Kiyan|bincang]]) 10:20, 14 Mei 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-20 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lift Every Voice and Sing]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Lift Every Voice and Sing - U.S. Navy Band Southwest, Jacksonville, Fla.opus|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''''Lift Every Voice and Sing'''''" – often referred to as the Black national anthem in the United States – is a hymn with lyrics by James Weldon Johnson (1871–1938) and set to music by his brother, J. Rosamond Johnson (1873–1954), for the anniversary of President Abraham Lincoln's birthday in 1900 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:57, 16 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-22 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zangbeto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zangbeto.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zangbeto''' are the traditional voodoo guardians of the night among the Ogu or Egun people of Benin, Togo and Nigeria. A traditional police and security institution, the Zangbeto cult is charged with the maintenance of law and order, and ensures safety and security within Ogu communities <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 30 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23338388 --> == Mohon untuk perlindungan rencana == Helo saudara 26 Ramadan, bolehkah saudara melindungi rencana "[[Dolla Make You Wanna]]" selama tak terbatas kerana ia telah berulang kali divandal oleh IP awanama. IP 151.188.xx.xx bukan IP Malaysia, ia IP dari United Kingdom. Tolong ambil tindakan sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/175.143.166.56|175.143.166.56]] 12:21, 3 Jun 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Trabala vishnou]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Trabala vishnou (Walker, 1855) Rose Myrtle Lappet Moth female Lasiocampidae (16076304697).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Trabala vishnou''', the rose-myrtle lappet moth, is a moth of the family Lasiocampidae. It is found in south-east Asia, including Pakistan, India, Thailand, Sri Lanka, Myanmar, Java, China, Japan, Taiwan, Hong Kong, Vietnam and Indonesia. Four subspecies are recognized. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 6 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23366994 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tirumala septentrionis]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Dark blue tiger (Tirumala septentrionis dravidarum).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tirumala septentrionis''', the dark blue tiger, is a danaid butterfly found in the Indian subcontinent and Southeast Asia. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 13 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23389957 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-25 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Statehood Day (Slovenia)]]'''<br /> <small>''([[:sl:Dan državnosti]])''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Statehood Day''' (Slovene: Dan državnosti) is a holiday that occurs on every 25 June in Slovenia to commemorate the country's declaration of independence from Yugoslavia in 1991. Although the formal declaration of independence did not come until 26 June 1991, Statehood Day is considered to be 25 June since that was the date on which the initial acts regarding independence were passed and Slovenia became independent <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:32, 20 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23396992 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Roll Out Solar Array]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:View of the ISS taken during Crew-2 flyaround (ISS066-E-080651).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Roll Out Solar Array''' (ROSA) and its larger version ISS Roll Out Solar Array (iROSA) are lightweight, flexible power sources designed by NASA to be deployed and used in space. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 27 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23436479 --> == Tolong mengunci TV Alhijrah ini == Assalamualaikum [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] sila tolong kunci penyelia dalam [[TV AlHijrah]] berkali-kali suntingan oleh [[Khas:Sumbangan/2401:3C00:18F:13AA:471:2C79:A879:706F|2401:3C00:18F:13AA:471:2C79:A879:706F]], [[Khas:Sumbangan/2401:3C00:18E:B3AB:755A:E847:A212:AE9D|2401:3C00:18E:B3AB:755A:E847:A212:AE9D]] dan [[Khas:Sumbangan/2401:3C00:18D:1D04:34DE:5A71:C514:E5DC|2401:3C00:18D:1D04:34DE:5A71:C514:E5DC]] adalah akibat [[Wikipedia:Laku musnah|vandalisme]] tidak habis dihenti edit nya di letak TV Alhijraz. Sekian terima kasih. [[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]] ([[Perbincangan pengguna:Izzet sabrie|bincang]]) 03:29, 2 Julai 2022 (UTC) : <span class="template-ping">@[[:Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]]:</span> Selesai. Kini, rencana tersebut hanya boleh disunting oleh pengguna yang diautosah. Terima kasih. [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] ([[Perbincangan pengguna:26 Ramadan|bincang]]) 08:27, 2 Julai 2022 (UTC) @[[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] awak boleh membalikkan suntingan dalam TV Hijrah saya penat berkali-kali edit oleh [[Khas:Sumbangan/2401:3C00:18F:13AA:471:2C79:A879:706F|2401:3C00:18F:13AA:471:2C79:A879:706F]] & [[Khas:Sumbangan/42.153.152.26|42.153.152.26]] pelik-pelik di letak AlHijraz. == Wikipedia translation of the week: 2022-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Road Goes Ever On (song)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Hobbiton, New Zealand.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Road Goes Ever On'''" is a title that encompasses several walking songs that J. R. R. Tolkien wrote for his Middle-earth legendarium. Within the stories, the original song was composed by Bilbo Baggins and recorded in The Hobbit. Different versions of it also appear in The Lord of the Rings, along with some similar walking songs. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:51, 4 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23473250 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Everard Calthrop]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Everard Richard Calthrop''' (3 March 1857 – 30 March 1927) was a British railway engineer and inventor. Calthrop was a notable promoter and builder of narrow-gauge railways, especially of 2 ft 6 in (762 mm) narrow gauge, and was especially prominent in India. His most notable achievement was the Barsi Light Railway, but he is best known in his home country for the Leek and Manifold Valley Light Railway. Calthrop has been described as a "railway genius. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:04, 11 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Church of St. Clare, Horodkivka]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Horodkivka Catholic Church RB.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Church of St. Clare, Horodkivka''' is a Roman Catholic religious building and an architectural monument of local importance in the village of Horodkivka (alternative spelling Gorodkivka), Andrushivka Raion, Zhytomyr region, Ukraine. Horodkivka was called Khalaimgorodok before 1946 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 18 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Tukar nama rencana "Bunga Pakma" == Salam! Nak mintak tolong tukar nama rencana lagi, kali ni "Bunga Pakma" ke "Pakma". Masalahnya sama macam kes rencana "Pokok Bunga Anggerik" dipaut lencongan balik tu. [[Pengguna:Mat Kiyan|Mat Kiyan]] ([[Perbincangan pengguna:Mat Kiyan|bincang]]) 15:59, 23 Julai 2022 (UTC) :<span class="template-ping">@[[:Pengguna:Mat Kiyan|Mat Kiyan]]:</span> Selesai. Sebenarnya saudara boleh melakukan sendiri proses pemindahan laman kepada nama lain, dengan menekan butang "Lagi > Pindah" yang berada di sebelah kotak carian. [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] ([[Perbincangan pengguna:26 Ramadan|bincang]]) 00:46, 24 Julai 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sack of Shamakhi]]'''<br /> <small>''([[:fa:تاراج شماخی]]) ''</small></div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sack of Shamakhi''' took place on 18 August 1721, when rebellious Sunni Lezgins, within the declining Safavid Empire, attacked the capital of Shirvan province, Shamakhi (in present-day Azerbaijan Republic). The initially successful counter-campaign was abandoned by the central government at a critical moment and with the threat then left unchecked, Shamakhi was taken by 15,000 Lezgin tribesmen, its Shia population massacred, and the city ransacked. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:46, 25 Julai 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lau Pa Sat]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Telok Ayer Market Above, June 2015.JPG|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Lau Pa Sat''', also known as Telok Ayer Market, is a historic building located within the Downtown Core in the Central Area of Singapore. It was first built in 1824 as a fish market on the waterfront serving the people of early colonial Singapore and rebuilt in 1838. It was then relocated and rebuilt at the present location in 1894. It is currently a food court with stalls selling a variety of local cuisine. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 1 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23601901 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Raggle Taggle Gypsy]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Raggle Taggle Gypsy'''" (Roud 1, Child 200), is a traditional folk song that originated as a Scottish border ballad, and has been popular throughout Britain, Ireland and North America. It concerns a rich lady who runs off to join the gypsies (or one gypsy). <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 8 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23635059 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Peroz I Kushanshah]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Extremely rare coin of Peroz I Kushanshah.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Peroz I Kushanshah''' was ruler of the Kushano-Sasanian Kingdom from 245 to 275. He was the successor of Ardashir I Kushanshah. He was an energetic ruler, who minted coins in Balkh, Herat, and Gandhara. Under him, the Kushano-Sasanians further expanded their domains into the west, pushing the weakened Kushan Empire to Mathura in North India. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 15 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23661098 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:In the Arbour]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Gierymski In the arbour.png|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''In the Arbour''''' (Polish: W altanie) is an oil painting created by Polish Realist painter Aleksander Gierymski in 1882. It is displayed at the National Museum in Warsaw, Poland. In the painting is shown a social gathering of a group of aristocrats portrayed in 18th-century clothes, which takes place on a summer day in a garden. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:47, 22 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23685356 --> 1rg3k642jd79d3qt1t6v0bc4qxmoc2d 0 282264 5650834 5306238 2022-08-22T04:06:05Z Azimnaufal 98045 /* Senarai Tempat-tempat Penting di Lebuhraya Utara–Selatan Jajaran Utara */ L/B Kepala Batas arah utara kepada L/B Jitra wikitext text/x-wiki {{Lihat juga|Lebuhraya Utara-Selatan|Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Selatan}} {{Infobox jalan raya |country=MYS |type=E |route=1 |alternate_name=Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara |maint=PLUS Expressways Berhad |map= |map_alt= |map_notes= |photo= |photo_alt= |photo_notes= |length_km=460 |length_round= |length_ref= |length_notes= |established=1985 |history=Diselesai pada tahun 1994 |direction_a=Utara |terminus_a=[[Bukit Kayu Hitam]], [[Kedah]] |junction={{JKR|194}} [[Lebuhraya Changlun-Kuala Perlis]]<br>{{JKR|1}} Jalan Kepala Batas<br>{{JKR(K)|8}} Jalan Langgar<br>{{JKR|1}} Jalan Tandop<br>{{JKR|1}} Jalan Bakar Arang<br>{{JKR(P)|123}} Jalan Kubang Menderung<br>{{MES-E(2)|17}} [[Lebuhraya Lingkaran Luar Butterworth]]<br>{{JKR(P)|198}} Jalan Sungai Dua<br>{{JKR(P)|7}} Jalan Permatang Pauh<br>{{MES-E(2)|15}} [[Lebuhraya Butterworth-Kulim]]<br>{{JKR|1}} Jalan Besar<br>{{MES-E(2)|36}} [[Lebuhraya Jambatan Pulau Pinang]]<br>{{JKR(P)|17}} Jalan Perusahaan<br>{{JKR(P)|172}} Jalan Bukit Tambun<br>{{MES-E(2)|22}} [[Lebuhraya Jambatan Kedua Pulau Pinang]]<br>{{JKR(K)|9}} Jalan Serdang<br>{{JKR(A)|6}} Jalan Mahkamah<br>{{JKR(A)|111}} Jalan Gunung Semanggol<br>{{JKR(A)|2}} Jalan Kamunting Lama<br>{{JKR|60}} Jalan Changkat Jering-Sri Manjung-Kampung Koh<br>{{JKR|76}} Jalan Baling-Kuala Kangsar<br>{{JKR|1}} Jalan Gopeng<br>{{JKR|59}} Jalan Tapah-Brinchang-Blue Valley-Cameron Highlands<br>{{JKR(B)|33}} Jalan Timur Tambahan<br>{{JKR(B)|27}} Jalan Batu Arang<br>{{MES-E(2)|35}} [[Lebuhraya Koridor Guthrie]]<br>{{JKR(B)|9}} Jalan Hospital<br>{{JKR|54}} Jalan Kuala Selangor<br>{{MES-E(2)|1}} [[Lebuhraya Baru Lembah Klang]] |direction_b=Selatan |terminus_b=[[Bukit Lanjan]], [[Selangor]] |regions=[[Kedah Darul Aman]], [[Pulau Pinang]], [[Perak Darul Ridzuan]], [[Selongor Darul Ehsan]] |districts=Kubang Pasu, Kota Star, Pendang, Kuala Muda, Seberang Perai Utara, Seberang Perai Tengah, Seberang Perai Selatan, Bandar Baharu, Kerian, Larut, Matang dan Selama, Kuala Kangsar, Kinta, Kampar, Batang Padang, Hulu Selangor, Gombak, Petaling |cities=[[Alor Setar]], [[Perai]], [[Georgetown, Pulau Pinang|George Town]], [[Taiping]], [[Kuala Kangsar]], [[Ipoh]], Bandar Baru [[Sungai Buaya]], [[Sungai Buloh]] |towns=[[Changlun]], [[Jitra]], [[Gurun]], [[Sungai Petani]], [[Sungai Dua]], [[Bukit Tambun]], [[Nibong Tebal]], [[Serdang, Kedah|Serdang]],[[Alor Pongsu]], [[Changkat Jering]], [[Gopeng]], [[Tapah]], [[Slim River]], [[Behrang]], [[Rawang]] |destinations=[[Sadao]], [[Thailand]], [[Bukit Kayu Hitam]], [[Alor Setar]], [[Changlun]], [[Jitra]], [[Gurun]], [[Sungai Petani]], [[Sungai Dua]], [[Perai]], [[Georgetown, Pulau Pinang]], [[Bukit Tambun]], [[Nibong Tebal]], [[Bandar Baharu]], [[Serdang, Kedah|Serdang]], [[Alor Pongsu]], [[Bagan Serai]], [[Selama]], [[Taiping]], [[Semanggol]], [[Changkat Jering]], [[Gerik]], [[Kuala Kangsar]], [[Ipoh]], [[Teluk Intan]], [[Lumut]], [[Jelapang]], [[Klebang]], [[Simpang Pulai]], [[Gopeng]], [[Kampar]], ''[[Cameron Highlands]]'', [[Bidor]], [[Sungkai]], [[Trolak]], [[Tapah]], [[Slim River]], Bandar Baru [[Lembah Beringin]], [[Bukit Beruntung]], [[Behrang]], Bandar Baru [[Sungai Buaya]], [[Rawang]], [[Shah Alam]], [[Sungai Buloh]], [[Klang]], [[Kuala Selangor]], ''[[Genting Highlands]]'', [[Kuantan]], [[Kota Damansara]], [[Negeri Sembilan]], [[Melaka]], [[Johor]], [[Woodlands]], [[Singapura]] |previous_type= |previous_route= |next_type=E |next_route=1 |system= |}} [[Fail:E1 PLUS 1.jpg|thumb|Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara pada tahun 2021.]] '''Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara''' {{MES-E|1}} {{AHN-AH|2}} ialah jajaran utara [[Lebuhraya Utara-Selatan]], lebuh raya terpanjang di Malaysia. Lebuhraya ini dihubungkan dengan [[Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Selatan]] {{MES-E|1}} melalui [[Lebuhraya Baru Lembah Klang]] {{MES-E|1}} dan [[Lebuhraya Utara-Selatan Hubungan Tengah]] {{MES-E|6}}. Ia melintasi empat negeri Malaysia, iaitu [[Kedah Darul Aman]], [[Pulau Pinang]], [[Perak Darul Ridzuan]] dan [[Selangor Darul Ehsan]]. ==Latar Belakang Jajaran== Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara bermula dari sempadan Malaysia dan Thailand iaitu Pos Pemeriksaan [[Bukit Kayu Hitam]], [[Kedah]] dan melalui [[Changlun]], [[Jitra]], [[Kepala Batas]], [[Alor Setar]], [[Gurun]], [[Sungai Petani]], [[Bertam]], [[Sungai Dua]], [[Permatang Pauh]], [[Perai]], [[Bukit Tambun]], [[Nibong Tebal]], [[Bandar Baharu]], [[Alor Pongsu]], Bukit Merah, [[Taiping]], [[Changkat Jering]], [[Kuala Kangsar]], sebuah terowong iaitu [[Terowong Menora]], [[Ipoh]], [[Gopeng]], [[Tapah]], [[Slim River]], [[Behrang]], [[Lembah Beringin]], Bukit Tagar, [[Sungai Buaya]], [[Rawang]], [[Sungai Buloh]] dan terakhir sekali berhenti di [[Lebuhraya Baru Lembah Klang]] di [[Bukit Lanjan]], [[Selangor]]. ==Tanda Tempat== Tanda tempat utama lebuh raya ini ialah [[Jambatan Pulau Pinang]], Jambatan [[Sungai Perak]] dan [[Terowong Menora]]. ==Kemudahan== Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara mempunyai beberapa kemudahan untuk penggunanya. Ini termasuk: *'''Telefon kecemasan''' - setiap beberapa kilometer untuk penggunaan kecemasan seperti apabila kereta rosak. *'''Stesen petrol''' - di semua kawasan rehat dan beberapa hentian sebelah. *'''Tandas''' - di semua kawasan rehat dan hentian sebelah. *'''Restoran Jejantas''' - di Sungai Buloh, Selangor. *'''Kawasan rehat''' - setiap beberapa kilometer, biasanya setiap 60 kilometer. Ia mempunyai beberapa kemudahan seperti stesen petrol, tandas, restoran, selera makanan, mesin juruwang automatik ({{ATM}}), Lorong Tambah Nilai ''Touch 'n Go'' ({{TnG POS}}) dan kedai runcit. *'''Hentian sebelah''' - setiap beberapa kilometer, biasanya setiap 15 kilometer. Semua hentian sebelah mempunyai tandas. Beberapa juga mempunyai stesen petrol, selera makanan, restoran dan kedai runcit. *'''Tempat melihat pemandangan...''' (''Vista points'') - di Terowong Menora dan Gua Tempurung. Ini menunjukkan tempat itu mempunyai pemandangan sebuah tempat yang cantik. *'''Laluan pelarian kenderaan''' - di bentangan jalan Kuala Kangsar-Ipoh. Ini ialah sebuah laluan untuk kenderaan yang hilang kawalan kereta apabila menurun lereng yang curam. ==Kadar tol== Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara ialah lebuh raya dengan dua sistem tol: *Sistem tol terbuka - Pengguna sahaja membayar kadar tetap oleh plaza tol itu. Ini sahaja berkenaan dengan bentangan jalan Bukit Kayu Hitam sehingga Jitra di Kedah. *Sistem tol tertutup - Pengguna akan mengumpul tiket transit (''Transit Ticket'') di plaza tol masuk dan membayar tambang jarak dari tol plaza masuk dengan jarak plaza tol dari Batas Tanggungjawab Pemeliharaan (LMR). Ini berkenaan dengan bentangan jalan dari Hutan Kampung, Kedah sehingga Sungai Dua, Pulau Pinang dan dari Juru, Pulau Pinang sehingga Bukit Lanjan, Selangor. ===Plaza Tol Bukit Kayu Hitam (sistem tol terbuka)=== {|class="wikitable" |- !Kelas||Jenis Kenderaan||Cara membayar||Kadar (RM)||Nota |- |'''0'''||Basikal bermotor, basikal atau kendaraan dengan 2 roda atau kurang|| ||Percuma|| |- |'''1'''||Kenderaan dengan 2 gandar dan 3 atau 4 roda kecuali teksi|| {{RM}} {{TnG}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''2'''||Kenderaan dengan 2 gandar dan 5 atau 6 roda kecuali bas|| {{RM}} {{TnG}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''3'''||Kenderaan dengan 3 gandar atau lebih|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''4'''||Teksi|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->||Dibayar oleh penumpang sahaja |- |'''5'''||Bas|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |} ===Plaza Tol Jitra (sistem tol terbuka)=== {|class="wikitable" |- !Kelas||Jenis Kenderaan||Cara membayar||Kadar (RM)||Nota |- |'''0'''||Basikal bermotor, basikal atau kendaraan dengan 2 roda atau kurang|| ||Percuma|| |- |'''1'''||Kenderaan dengan 2 gandar dan 3 atau 4 roda kecuali teksi|| {{RM}} {{TnG}} {{TAG}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''2'''||Kenderaan dengan 2 gandar dan 5 atau 6 roda kecuali bas|| {{RM}} {{TnG}} {{TAG}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''3'''||Kenderaan dengan 3 gandar atau lebih|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |- |'''4'''||Teksi|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->||Dibayar oleh penumpang sahaja |- |'''5'''||Bas|| {{RM}} ||<!---Masukkan kadar di sini--->|| |} ==Had Laju Kenderaan== Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara mempunyai had laju 110&nbsp;km/j kecuali bentangan jalan di bawah: *1 kilometer sebelum setiap plaza tol - 60&nbsp;km/j *Bukit Kayu Hitam-Jitra (Kedah) - 90&nbsp;km/j *Sungai Dua-Juru (Pulau Pinang) - 90&nbsp;km/j *Kuala Kangsar-Jelapang (Perak) - 80&nbsp;km/j *Jelapang-Ipoh Selatan (Perak) - 90&nbsp;km/j *Gua Tempurung (Perak) - 90&nbsp;km/j *Bukit Lanjan (Selangor) - 80&nbsp;km/j ==Kemalangan pada Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Utara== *Pada 9 Mac 2007, 6 penumpang meninggal dunia dalam pelanggaran bas dekat Terowong Menora, Perak. *Pada 13 Ogos 2007, 20 orang meninggal dunia dalam pelanggaran bas dekat Changkat Jering, Perak. *Pada 26 Disember 2009, 10 penumpang meninggal dunia dan 2 terluka selepas sebuah, dua tingkat bas ekspres tergelincir dan terlanggar ke pembatas jalan di kilometer 272.8 apabila ia menuju ke utara, kira-kira 8 kilometer dari Plaza Tol Ipoh Selatan di Ipoh, Perak. ==Senarai Tempat-tempat Penting di Lebuhraya Utara–Selatan Jajaran Utara== Di bawah ialah senarai persimpangan-persimpangan, hentian-hentian sebelah, kawasan-kawasan rehat, plaza-plaza tol dan lain-lain di Lebuhraya Utara–Selatan Jajaran Utara. Legend: I/C - Persimpangan, L/B - Hentian Sebelah, RSA - Kawasan Rehat, OBR - Restoran Jejantas {|class="wikitable" |- !scope="col" style="border-bottom:3px solid green;"|km !scope="col" style="border-bottom:3px solid green;"|Exit !scope="col" style="border-bottom:3px solid green;"|Nama !scope="col" style="border-bottom:3px solid green;"|Destinasi !scope="col" style="border-bottom:3px solid green;"|Maklumat |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Sempadan Antarabangsa Thailand-Malaysia<br>Through to Jalan Phetkasem [[Image:Thai Highway-4.svg|25px]] |- | || ||Komplex Bebas Cukai, Kem Pengurusan Sempadan||, Komplex Bebas Cukai, {{Parking signs}} {{Information centre}}, , , Kem Pengurusan Sempadan Bukit Kayu Hitam|| |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Pos Pemeriksaan Bukit Kayu Hitam/Kompleks Kastam/Plaza Tol Bukit Kayu Hitam |- | || ||[[Bukit Kayu Hitam]]||Selera Makanan MDKP, Terminal Bas dan Teksi, Bazar MDKP|| |- |0 !style="background-color: #BFB;"|185 ||I/S Bukit Kayu Hitam||, Taman Seri Temin, Golf dan Kelab Negara Black Forest, , , Perindustrian [[Bukit Kayu Hitam]]||Perhentian utara {{JKR|1}} |- ||| ||Jalan Padang Donan||, {{JKR(K)|100}} JALAN PADANG DONAN, Kampung Padang Donan|| |- | !style="background-color: #BFB;"|183 |I/C Changlun||[[Lebuhraya Changlun-Kuala Perlis]] - Changlun, Kangar, Kuala Perlis |- ||| ||Jalan Titi Kerbau||, {{JKR(K)|6}} JALAN TITI KERBAU, {{JKR(K)|6}} [[Changlun]]|| |- ||| ||Jalan Lama Changlun||, {{JKR(K)|102}} JALAN KODIANG, {{JKR(K)|102}} [[Kodiang]], {{JKR(K)|102}} [[Kolej Matrikulasi Kedah]], , , {{JKR(K)|252}} JALAN LAMA CHANGLUN, {{JKR|276}} [[Sintok, Kedah|Sintok]], {{JKR|276}} [[Universiti Utara Malaysia]]|| |- ||| ||Jalan [[Asun]]||, {{JKR(K)|109}} JALAN ASUN, {{JKR(K)|109}} Changkat Nibong, {{JKR(K)|109}} [[Kubang Pasu]]|| |- | || ||Jitra Utara||DARI DAYA, {{JKR|1}} JALAN KEPALA BATAS||Southern perhentian serentak to {{JKR|1}} |- | || || ||Pusing Balik|| Ke Utara dan Ke Selatan |- | !style="background-color: #BFB;"|182 |I/C Jitra Utara||, {{JKR|1}} JALAN KEPALA BATAS, {{JKR|1}} [[Jitra]], , {{JKR(K)|109}} Malau, {{JKR(K)|109}} [[Padang Panjang]]|| |- | || ||Jambatan Sungai Bata|| || |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Plaza Tol Jitra (Sistem barrier) |- | || ||{{Parking Layby signs}} Plaza Tol Jitra, {{TnG TAG}}||{{Parking signs}}{{TnG TAG}}||Ke Selatan |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Jitra||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{PLUS PROPEL}}|| ||I/C servis |- | !style="background-color: #BFB;"|181 ||I/C Jitra Selatan||, {{JKR|1}} JALAN KEPALA BATAS, {{JKR|1}} [[Jitra]], {{JKR|1}} Bandar Darul Aman, , , {{JKR(K)|116}} Wang Tepus, {{JKR(K)|116}} Bukit Kunyit||Dari/Ke Selatan Sahaja |- | !style="background-color: #BFB;"|180 ||I/C Kepala Batas||, {{JKR|1}} JALAN KEPALA BATAS, {{JKR|1}} JALAN ANAK BUKIT, {{JKR|1}} [[Kepala Batas]], {{JKR|1}} [[Anak Bukit]], {{JKR(K)|5}} Hutan Kampung, {{JKR|1}} [[Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim]], [[Alor Setar]] {{Airport signs}}|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Kepala Batas||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||{{Parking Layby signs}} Plaza Tol Hutan Kampung, {{TnG TAG}}||{{Parking signs}}{{TnG TAG}}||Ke Utara |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Plaza Tol Hutan Kampung (Mula sistem tiket) |- | !style="background-color: #BFB;"|178 ||I/C Alor Setar Utara||{{JKR|175}}{{JKR(K)|8}} JALAN LANGGAR, , , {{JKR|1}} [[Alor Setar]], {{JKR|1}} [[Anak Bukit]], , , {{JKR|175}} [[Langgar]], {{JKR|175}} [[Pokok Sena]]|| |- | || ||Jambatan Sungai Kedah|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|177 ||I/C Alor Setar Selatan||{{JKR|1}} JAAN TANDOP, {{JKR|1}} Tandop, , UTARA, {{JKR|1}} LEBUHRAYA SULTAN ABDUL HALIM, {{JKR|1}} [[Alor Setar]], {{JKR|7}} [[Kangar]], , , {{JKR|78}} [[Kuala Kedah]]|| |- | !style="background-color: #BFB;"|175 ||I/C Pendang|| LAUT, , {{JKR(K)|128}} [[Pendang]], {{JKR(K)|128}} [[Tanah Merah]], {{JKR|1}} [[Kota Sarang Semut]]|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Bukit Kobah||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA Gurun||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}} [[Caltex]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Utara |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA Gurun||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}} [[Royal Dutch Shell|Shell]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Selatan |- | !style="background-color: #BFB;"|173 ||I/C Gurun||{{JKR|1}} [[Gurun]], , UTARA, {{JKR|1}} Guar Chempedak, {{JKR(K)|146}} [[Yan]], {{JKR(K)|159}} [[Gunung Jerai]], , SELATAN, {{JKR|1}} [[Bedong]], , , {{JKR(K)|10}} Jeniang, {{JKR(K)|10}} Bukit Minyak, {{JKR|175}} [[Sik]]|| |- | !style="background-color: #BFB;"|170 ||I/C Sungai Petani Utara||UTARA, {{JKR|1}} [[Bedong]], {{JKR|1}} Sungai Lalang, , SELATAN, {{JKR|1}} [[Sungai Petani]], {{JKR|67}} [[Baling]], , , {{JKR(K)|1}} [[Merbok]]|| |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|168 ||I/C Sungai Petani Selatan||UTARA, {{JKR|1}} JALAN BAKAR ARANG, {{JKR|1}} [[Sungai Petani]], {{JKR|67}} Baling, , SELATAN, {{JKR|1}} JALAN KAMPUNG BARU, {{JKR|1}} [[Tikam Batu]], {{JKR|1}} [[Pantai Merdeka]]|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B TIKAM BATU||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Muda||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | !style="background-color: #BFB;"|166 ||I/C Bertam||{{JKR(P)|123}} JALAN KUBANG MENDERUNG, {{JKR(P)|123}} [[Bertam]], {{JKR|1}} [[Kepala Batas]], , , {{JKR(P)|123}} Kampung Baharu, {{JKR(P)|123}} [[Tasek Gelugor]]|| |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Plaza Tol Sungai Dua (akhir sistem tiket) |- | || ||{{Parking Layby signs}} Plaza Tol Sungai Dua, {{TnG TAG}}||{{Parking signs}}||South bound |- | !style="background-color: #BFB;"|165 ||I/C Sungai Dua||{{MES-E(2)|17}} [[Lebuhraya Lingkaran Luar Butterworth|LEBUHRAYA LINGKARAN LUAR BUTTERWORTH]], {{JKR(P)|198}} - Bagan Ajam|| |- | !style="background-color: #BFB;"|164 ||I/C Permatang Pauh||{{JKR(P)|7}} JALAN PERMATANG PAUH, {{JKR(P)|201}} JALAN SAMA GAGAH, {{JKR(P)|188}} JALAN KUBANG SEMANG, {{JKR(P)|7}} - Butterworth, Permatang Pauh|| |- | !style="background-color: #BFB;"|163 ||I/C Seberang Jaya||{{MES-E(2)|15}} [[Lebuhraya Butterworth-Kulim|LEBUHRAYA BUTTERWORTH-KULIM]], , {{JKR(P)|191}} - [[Butterworth]], Gerik|| |- | !style="background-color: #BFB;"|162 ||I/C Perai||{{MES-E(2)|17}} [[Lebuhraya Lingkaran Luar Butterworth|LEBUHRAYA LINGKARAN LUAR BUTTERWORTH]], {{JKR|1}} - Perai, {{MES-E(2)|17}} - Bukit Mertajam, Bukit Tengah|| |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|161 ||I/C Georgetown||{{MES-E(2)|36}} [[Lebuhraya Jambatan Pulau Pinang]] - George Town|| |- | || ||Jalan Perusahaan|| DAYA, {{JKR(P)|17}} JALAN PERUSAHAAN, {{JKR(P)|17}} [[Perai]]||Dari/Ke utara sahaja |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Juru||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Juru||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Royal Dutch Shell|Shell]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}} {{TnG POS}}, Pandu Lalu McDonald's||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Juru|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|160 ||I/C Juru||JALAN KEBUN NENAS, {{JKR|1}} - Bukit Mertajam|| |- | || ||{{PLUS PROPEL}} || ||I/C servis |- | || ||{{Parking Layby signs}} Plaza Tol Juru||{{Parking signs}} {{TnG TAG}} ||North bound |- |style="width:600px" colspan="5" style="text-align:center"|Plaza Tol Juru (Mula sistem tiket) |- | !style="background-color: #BFB;"|158 ||I/C Bukit Tambun||{{JKR(P)|172}} - Bukit Tambun, Batu Kawan, Simpang Ampat|| |- | !style="background-color: #BFB;"|157 ||I/C Bandar Cassia||{{MES-E(2)|22}} [[Lebuhraya Jambatan Kedua Pulau Pinang]] - Bandar Cassia, Bayan Lepas, (Penang International Airport) {{Airport signs}}||Dalam pembinaan |- |158.2 || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Bakap||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Bakap||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}|| |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|156 ||I/C Jawi|| DAYA, {{JKR|1}} [[Nibong Tebal]], , LAUT, {{JKR|1}} [[Jawi]], {{JKR|1}} [[Sungai Bakap]], {{JKR(P)|145}} Kampung Dua Kongsi|| |- | !style="background-color: #BFB;"|153 ||I/C Bandar Baharu||{{JKR|136}}{{JKR(K)|9}} JALAN SERDANG, {{JKR|136}}, , LAUT, {{JKR|136}}[[Serdang, Kedah|Serdang]], , DAYA, {{JKR|1}} [[Parit Buntar]]|| |- | || ||Jambatan Sungai Sama Gagah|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Alor Pongsu||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Alor Pongsu||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- |181 !style="background-color: #BFB;"|151 ||I/C Alor Pongsu||{{JKR(A)|6}} JALAN MAHKAMAH, {{JKR(A)|6}} [[Alor Pongsu]], , DAYA, {{JKR|1}} [[Bagan Serai]], {{JKR|75}} [[Kuala Kurau]], , LAUT, {{JKR(A)|6}} [[Selama]]||Sedang dibina |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | || ||Jambatan Sungai Kurau|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|150 ||I/C Bukit Merah||{{JKR(A)|111}} JALAN GUNUNG SEMANGGOL, {{JKR(A)|111}} Bukit Merah, , UTARA, {{JKR(A)|111}} ''Bukit Merah Laketown Resort'', {{JKR(A)|6}} [[Selama]], , SELATAN, {{JKR|1}} [[Bagan Serai]], {{JKR|1}} Semanggol, {{JKR|75}} [[Kuala Kurau]]|| |- |193|| ||{{RSA-OBR signs}} RSA GUNUNG SEMANGGOL||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}, Hotel Lebuhraya ''Grand Paradise''||Ke Utara |- |193|| ||{{RSA-OBR signs}} RSA GUNUNG SEMANGGOL||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Selatan |- | !style="background-color: #BFB;"|148 ||I/C Taiping Utara||{{JKR(A)|2}} JALAN KAMUNTING LAMA, {{JKR|1}} Air Putih, , LAUT, {{JKR|1}} Semanggol, , , {{JKR(A)|2}} [[Kamunting]], {{JKR(A)|7}} [[Taiping, Perak|Taiping]], , TENGGARA, {{JKR|1}} Sungai Jebong, {{JKR|74}} [[Kuala Sepetang]]|| |- | || ||Jambatan Sungai Jebong Kanan|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Taiping||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Taiping||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Larut|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|146 ||I/C Changkat Jering||{{JKR|60}} JALAN CHANGKAT JERING-SRI MANJUNG-KAMPUNG KOH, {{JKR|1}} [[Changkat Jering]], , LAUT, {{JKR|1}} Sungai Jebong, {{JKR|74}} [[Kuala Sepetang]], , LAUT, {{JKR(A)|109}} [[Taiping, Perak|Taiping]], , TENGGARA, {{JKR|1}} [[Bukit Larut]], {{JKR|1}} Kampung Seberang Ampang, , SELATAN, {{JKR|60}} [[Pantai Remis]], {{JKR|60}} [[Beruas]], {{JKR|60}} Padang Gajah|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B BUKIT GANTANG||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Caltex]] {{Toilet sign}}, Buah-buahan Tropikal, Selera Makanan||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B BUKIT GANTANG||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Caltex]] {{Toilet sign}}, Buah-buahan Tropikal, Selera Makanan||Ke Selatan |- |241.4 !style="background-color: #BFB;"|143 ||I/C Kuala Kangsar||{{JKR|76}} JALAN BALING-KUALA KANGSAR, {{JKR|1}} JALAN TAIPING, , , {{JKR|1}} [[Padang Rengas]], {{JKR|1}} [[Taiping, Perak|Taiping]], , UTARA, {{JKR|76}} [[Lenggong]], {{JKR|76}} [[Gerik]], , , {{JKR|1}} [[Kuala Kangsar]] <small>(Bandar Diraja)</small>||Last southbound point for those vehicles more than 4.5 metres |- | || ||Jambatan [[Sungai Perak]]|| || |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA SUNGAI PERAK||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Utara |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA SUNGAI PERAK||{{Parking signs}} {{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Selatan |- | || ||---m di atas permukaan laut || ||Ke Utara:, Gunakan gear rendah, , Ke Selatan:, Lebuhraya tiga lorong bermula |- | || ||Laluan pelarian kenderaan, ---m di atas permukaan laut|| ||Ke Utara:, Gunakan gear rendah |- | || ||---m di atas permukaan laut|| ||Ke Utara:, Gunakan gear rendah |- | || ||---m || Terowong Menora || |- | || || ||Pusat Pengawasan dan Penyelenggaran [[Terowong Menora]]||Dilarang masuk kecuali dibenarkan |- | || ||---m above sea level di atas permukaan laut|| ||Ke Selatan:, Gunakan gear rendah |- | || ||{{Parking Layby signs}} Tempat melihat pemandangan Ipoh, Terowong Menora||{{Parking signs}} {{Vista Point signs}}||Ke Utara |- | || || || ||Ke Selatan:, Gunakan gear rendah |- |268 || ||Laluan pelarian kenderaan, ---m di atas permukaan laut|| ||Ke Selatan:, Gunakan gear rendah, , Ke Utara:, Lebuhraya tiga lorong bermula |- |268.4 !style="background-color: #BFB;"|141 ||I/C Plaza Tol Ipoh Utara||Susur Keluar Ke: Ipoh, Sungai Siput, Jelapang||Dari Utara Sahaja<br>Start of local-express lanes |- |272.8 || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- |273 || ||Jambatan Sungai Kinta|| || |- |- |281.3 !style="background-color: #BFB;"|138 ||I/C Plaza Tol Ipoh Selatan ||Susur Keluar Ke: Ipoh, Sungai Siput, Jelapang||Dari Selatan Sahaja<br>Start of local-express lanes with the exception of 4.5 metres |- |286.9 !style="background-color: #BFB;"|137 ||I/C Simpang Pulai||{{JKR|1}} - Simpang Pulai, Batu Gajah, Cameron Highlands|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Simpang Pulai||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Simpang Pulai||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | !style="background-color: #BFB;"|135 ||I/C Gopeng||{{JKR|1}} JALAN GOPENG, {{JKR|1}} - Gopeng, Jeram, Batu Gajah|| |- | || || || ||Ke Selatan:, Lebuhraya tiga lorong bermula |- | || ||Jejambat|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B GUA TEMPURUNG||{{Parking signs}} {{Vista Point signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||Jejambat|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|132 ||I/C Tapah||{{JKR|59}} - Tapah, Kampar, Cameron Highlands|| |- | || ||Jambatan Sungai Cherok|| || |- | || ||Jambatan Sungai Batang Padang|| || |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA Tapah||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}}[[Royal Dutch Shell|Shell]] [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}, Kedai Kopi Shalala, ''Highway Mart''||Ke Utara |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA Tapah||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}}[[Petronas]] [[BH Petrol]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}, Kedai Kopi Shalala||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Gempa|| || |- | || ||Jambatan Sungai Gedong|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|130||I/C Bidor||{{JKR(A)|131}} - Bidor, Teluk Intan|| |- | || ||Jambatan Sungai Bidor|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B LADANG BIKAM||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B LADANG BIKAM||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Sungkai|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|128 ||I/C Sungkai||Utara, {{JKR|1}} - Sungkai, Trolak|| |- | || || || ||Lebuhraya enam lorong bermula/berakhir |- | !style="background-color: #BFB;"|126 ||I/C Slim River||UTARA, {{JKR|1}} - Slim River, Trolak|| |- | || ||Jambatan Sungai Slim|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B BEHRANG||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B BEHRANG||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Behrang|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|124 ||I/C Behrang||Behrang, Sabak Bernam|| |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Tanjung Malim||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Utara |- | || ||{{RSA-OBR signs}} RSA ULU BERNAM||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}} [[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}||Ke Selatan |- | !style="background-color: #BFB;"|121 ||I/C Tanjung Malim||Tanjung Malim, Kuala Kubu Bharu|| |- | || ||Jambatan Bernam Jaya|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|120 ||I/C Lembah Beringin||Bandar Baru [[Lembah Beringin]] - Lembah Beringin|| |- | !style="background-color: #BFB;"|119 ||I/C Bukit Tagar||{{JKR(B)|33}} JALAN TAMBAHAN, {{JKR(B)|33}} - Bukit Tagar, Sungai Tengi|| |- | || ||Jambatan Sungai Selangor|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|118 ||I/C Bukit Beruntung||{{JKR(B)|112}} - Bukit Beruntung, Serendah, Batang Kali|| |- | || ||Jambatan Sungai Guntong|| || |- |436 !style="background-color: #BFB;"|117 ||I/C Sungai Buaya||, {{JKR(B)|56}} - Sungai Buaya, Serendah, Batang Kali|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Rawang||{{Parking signs}} {{Toilet sign}}||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Serendah|| || |- | || ||Jambatan Sungai Rawang|| || |- |440 || ||{{RSA-OBR signs}} RSA Rawang||{{Parking signs}}{{Petrol station signs}}[[Petronas]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}}, Hotel Lebuhraya ''Grand Paradise'', Monumen Lebuhraya Utara-Selatan||Ke Utara |- |443 || || || || |- |444 !style="background-color: #BFB;"|116 |I/C Rawang||{{JKR(B)|27}} JALAN BATU ARANG - Bestari Jaya (Batang Berjuntai) |- | !style="background-color: #BFB;"|115 ||I/C Rawang Selatan||{{MES-E(2)|35}} [[Lebuhraya Koridor Guthrie]] - Shah Alam, Klang, Kuala Selangor, Selayang |- | || ||Jambatan laluan keretapi|| || |- | !style="background-color: #BFB;"|114 ||I/C Sungai Buloh Utara||{{JKR(B)|9}} JALAN HOSPITAL, {{JKR(B)|9}} Hospital Sungai Buloh, Kepong, Selayang|| |- | || ||{{Parking Layby signs}} L/B Sungai Buloh||{{Parking signs}} {{Toilet sign}} {{Food court sign}}, Hentian Kenderaan Berat||Ke Selatan |- | || ||Jambatan Sungai Cheumbong|| || |- |456 !style="background-color: #BFB;"|113 ||I/C Sungai Buloh||{{JKR|54}} [[Jalan Sungei Buloh]] - Sungai Buloh, Kuala Selangor, Kepong || |- | || ||{{RSA-OBR signs}} [[Restoran Jejantas|OBR]] Sungai Buloh||{{Parking signs}} [[Burger King]] [[A&W Restaurants|A&W]] {{Petrol station signs}} [[Esso]] [[BH Petrol]] {{Toilet sign}} {{Food court sign}} {{ATM machine signs}} {{TnG POS}}||Ke Utara dan Ke Selatan |- |460 !style="background-color: #BFB;"|108 ||I/C Bukit Lanjan||{{MES-E(2)|1}} [[Lebuhraya Baru Lembah Klang|LEBUHRAYA BARU LEMBAH KLANG]] - Kuala Lumpur, Kuantan, Klang, Johor Bahru, Kota Damansara, Kuala Lumpur International Airport || |} {{Rangkaian Lebuhraya Malaysia}} [[Kategori:Lebuhraya Utara-Selatan]] <noinclude> <!-- TAMBAH KATEGORI DI BAWAH GARISAN INI --> <!-- TAMBAH INTERWIKI DI BAWAH GARISAN INI --> </noinclude> </noinclude> so6ahxtoc9bvc0i6hrb24dos4pilkfy 0 286397 5650707 3722993 2022-08-22T00:00:35Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical artist |Name = Sarena Hashim |Img = Replace this image female.svg |Img_size = 250 |Img_capt = Sarena Hashim |Background = solo |Birth_name = Sarena Hashim |Born = |Origin = [[Malaysia]] |Genre = |Instrument = [[Penyanyi|Vokal]] |Occupation = Penyanyi, pelakon |Years_active = 1970-an |Label = [[EMI]] |URL = [http://www.youtube.com/user/sarenafanclub09] }} '''Sarena Hashim''', anak kelahiran Pulau Pinang ini merupakan salah seorang penyanyi pujaan ramai dan juga pelakon sekitar era [[1970-an]] yang sering mendendangkan [[lagu|lagu-lagu]] di [[radio]] [[Malaysia]]. ==Kerjaya== Sarena memulai kerjaya seninya dengan memasuki pertandingan Bintang Radio pada tahun 1966, namun tidak berjaya menyerlah, cuma mendapat tempat naib johan, Bahagian Langgam, di peringkat negeri [[Pulau Pinang]]. Dia tidak patah semangat, sebaliknya terus berusaha sehingga mendapat peluang merakamkan lagu ke piring hitam. Album pertamanya dikeluarkan pada tahun 1970 memuatkan dua buah lagu iaitu ''Mimpiku'' dan ''Panggillah Daku''. Kedua lagu tersebut berjaya mengangkatnya sebagai penyanyi yang diminati. Suaranya yang lembut dan manja menjadikan lagu-lagunya satu kelainan. Selepas itu, sebuah demi sebuah EP dan LP dihasilkannya. Antara lagu yang mendapat tempat ialah ''Ku Inginmu Jua'', ''Dua Kali Dua'', ''Setiap Masa'', ''Menanti Malam Tiba'', ''Kanda dan Dinda'', ''Bersama'' dan banyak lagi. Antara pengalaman manis yang dikecapinya ialah berpeluang ke [[India]] atas undangan [[EMI]] India, di mana dia diberi kesempatan bertemu banyak pelakon dan penyanyi popular negara itu. Sarena juga pernah menjadi pilihan pengarah [[Jins Shamsuddin]] untuk membintangi filem [[Menanti Hari Esok]] dengan melakonkan watak antagonis. Bagaimanapun, di tengah-tengah popularitinya, dia menimbulkan kejutan kepada para peminatnya apabila memilih untuk melangsungkan perkahwinan dengan berkahwin kali kedua dengan anak pengarah terkenal Datuk [[L. Krishnan]]. <ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1998&dt=0609&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_03.htm&arc=hive Sarena beri tumpuan pada perniagaan] Utusan Malaysia Online</ref> ==Diskografi== [[Image:Setiap_Masa_EP.jpg|thumb|EP Setiap Masa]] ===Single=== * SARENA (1970) ===LP=== * Ku Datang Lagi * Sejak Kau Pergi * Dua Kali Dua (1976) * Kenalan Pertama (1977) ===EP=== * Harapan Bersama (1970) * Aku Rela Kembali (1971) * Persembahan Ku (1971) * Bersama Menunggu (1972) * Jumpa Sekejap (1973) * Jauh di Mata (1974) * Setiap Masa (1975) ===Lagu-lagu=== * Mimpi Ku * Panggillah Daku * Ku Ingin Mu Jua * Kau Ku Puja * Di Malam Ini * Mengapa * Bersama * Joget Riang Ria * Kalong Emas * Tanyalah Pada Ku * Jauh Di Mata * Malam Keramaian * Joget Sayang Suami * Sepatah Kata * Jumpa Sejejap * Pujian Yang Palsu * Ikut Zaman * Mengapa Merajuk * Bila Bermula * Peminat Ku * Joget Hitam Manis * Erti Cinta * Ingin Berkenalan * Bahagia * Doa Hamba Di Rantau * Kirimkan Berita * Jangan Menangis * Harapan Bersama * Bayangan Menjelma * Teruna Jiran Tetangga * Aku Rela Kembali * Maaflah Daku * Dunia * Semalam Di Kota * Setiap Masa * Kenangan Manis * Kanda Dan Dinda * Bergembira * Ku Datang Lagi * Hingga Akhir Nanti * Sejak Kau Pergi * Desakan Membawa Derita * Nasib Pengembara * Dua Kali Dua * Hilang Duka * Gurindam Jiwa * Pilehan Ku * Mengapa Harus Berjumpa * Selamat Tinggal * Kenapa Harus Bersembunyi * Trila Trila Sayang * Cita Cita Ku * Tangisan Sunyi * Kenalan Pertama * Kenangan * Ku Puja Nama Mu * Temasya * Kalau Hati Sudah Sayang * Malam Minggu * Pergilah Sayang * Dua Tiga Boleh Ku Cari * Inang Pulau Kampai * Kau Bukan Milik Ku * Menanti Malam Tiba * Kerana Kau == Filemografi == ===Filem=== * [[Menanti Hari Esok]] - Pelakon Undangan ===Telefilem=== * Potret Pekerti * Drama - "Wajah Wanita" * Drama Khas - Hari Buruh * "Yang Mana Satu" * Lawak Jenaka - (Dalam Rancangan TV "SARENA" - Hiburan Malam Minggu) ==Rujukan== <references/> == Pautan luar == * [http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=1998&dt=0609&pub=utusan_malaysia&sec=Hiburan&pg=et_03.htm&arc=hive Arkib Utusan Malaysia] * [http://www.youtube.com/user/sarenafanclub09 YouTube rasmi Sarena Hashim] * [http://sarena-hashim.blogspot.com/ Blog mengenai Sarena Hashim] [[Kategori:Penyanyi wanita Malaysia]] 90e4pjujqdycndzn0q7j6ep3yya7gpz 0 291630 5650984 5626322 2022-08-22T10:37:16Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5626322 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - ini bukan budaya Melayu, jangan letak Jawi wikitext text/x-wiki {{BM}} {{Infobox makhluk legenda | Nama_makhluk = Sentora | Nama_imej = Centauro velho - museus capitolinos.jpg | Kapsyen_imej = Patung sentora di [[Rom]], [[Itali]] yang dibuat daripada [[marmar]] oleh [[Romawi]]. | Saiz_imej = 240px | Kumpulan = [[Makhluk legenda]] | Subkumpulan = [[Hibrida]] | AKA = Centaur, Κένταυρος, Kentaurus | Makhluk_serupa = [[Minotaur]], [[satir]], [[harpi]] | Mitologi = [[Mitologi Yunani|Yunani]] | Kawasan = [[Yunani]] | Habitat = Darat }} '''Sentora''', '''kentaur''' atau '''hippokentaur''' ([[bahasa Yunani|Yunani]]: Κένταυρος, "''Kéntauros''")<ref>http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Hippocentaur</ref><ref>http://dictionary.reference.com/browse/Hippocentaur</ref><ref>http://www.definitions.net/definition/hippocentaur</ref> adalah satu makhluk yang terdapat dalam [[mitologi Yunani]]. Makhluk ini mempunyai bahagian atas badan yang menyerupai [[manusia]] dan bahagian bawah berbadan seperti seekor [[kuda]]. Sentora dipercayai mempunyai kekuatan yang luar biasa serta kebijaksanaan dalam ilmu kaji bintang ([[astronomi]]) dan ilmu [[ramalan]]. ==Gambaran umum== Dalam [[Tembikar Yunani kuno|lukisan vas]] [[Attika]] dan [[Boiotia]] awal, kentaur digambarkan berupa bagian belakang kuda yang menyatu dengan tubuh manusia yang utuh. Sementara dalam perkembangan selanjutnya, penggambaran kentaur adalah bagian tubuh manusia (dari kepala sampai pinggang) yanng menyatu dengan [[gumba]] kuda. Komposisi setengah-manusia dan setengah-haiwan ini telah membuat banyak penulis menganggap kentaur sebagai [[makhluk liminal]], berada di antara dua sifat, diceritakan dalam mitos yang berlawanan, baik sebagai perwujudan dari alam liar, seperti ketika para kentaur berperang dengan suku [[Lapith]], atau sebaliknya sebagai guru, contohnya [[Kheiron]]. Kentaur biasanya disebut terlahir dari hubungan [[Iksion]] dan [[Nephele]] (dewi awan yang dibuat sesuai wujud [[Hera]]). Versi lainnya adalah bahawa bangsa kentaur merupakan keturunan [[Kentauros]], yang berhubungan seksual dengan kuda-kuda betina di [[Magnesia]]. Kentauros sendiri kemungkinan adalah putra Iksion dan Nefele atau putra [[Apollo]] dan [[Stilbe]], puteri dewa sungai [[Peneus]]. Dalam suatu penceritaan yang lain pula, Kentauros memiliki saudara bernama [[Lapithos]], leluhur [[suku Lapith]]. Dengan demikian, bangsa kentaur dan suku Lapith, yang bermusuhan, masih merupakan saudara. Makhluk ini dikatakan menghuni daerah Magnesia dan Gunung [[Pelion]] di [[Thessalia]], [[hutan ek Foloi]] di [[Elis]], dan semenanjung Maleia di [[Lakonia]] selatan. Mereka dikatakan muncul secara individual atau berkelompok dalam kisah-kisah Yunani kuno, seperti pada kisah penculikan [[Deianeira]] oleh [[Nessos]] dan kisah perkawinan [[Pirithous]]. Kentaur individual yang terkenal adalah Nessos, [[Kheiron]], [[Folos]], [[Eurition]]. Banyak kentaur yang muncul dalam kisah [[Herakles]]. == Latar belakang == === Peristilahan === Kata ''kentauros'' dalam bahasa Yunani secara umum dianggap memiliki asal usul yang tidak jelas.<ref>Alex Scobie, "The Origins of 'Centaurs'" ''Folklore'' '''89'''.2 (1978:142–147); Alex Scobie mengutip Martin P. Nilsson, ''Geschichte der griechischen Religion'', 1955, "Die Etymologie und die Deutung der Ursprungs sind unsicher und mögen auf sich beruhen".</ref> [[Etimologi]] dari ''ken – tauros'', "banteng yang menusuk-pelekat" merupakan sebuah pendapat yang [[euhemerus|Euhemeris]] dari [[Palaifatos]] dalam karyanya, ''Dalam Kisah-kisah Luar Biasa'' (Περὶ ἀπίστων): para [[pemanah berkuda]] dari desa yang disebut ''[[Nefele]]'' membunuh sekawanan banteng yang mengganggu kerajaan Iksion.<ref>Scobie 1978:142.</ref> Kemungkinan asal kata lainnya dari kentauros adalah "pembunuh banteng". Beberapa sejarawan berpendapat bahawa bangsa Yunani mengadopsi rasi bintang [[Centaurus (rasi bintang)|Centaurus]] dan juga namanya "banteng yang menusuk", dari [[Mesopotamia]]. Di sana, rasi bintang itu merupakan simbol dewa [[Baal]] yang melambangkan hujan dan kesuburan. Dia bertarung melawan iblis [[Mot (dewa Semit)|Mot]], yang melambangkan kekeringan di [[musim panas]], dan dengan tanduknya Baal "menusuk" Mot. Di Yunani, rasi bintang Centaurus diamati oleh [[Eudoksos dari Knidos]] pada abad keempat SM dan oleh [[Aratos]] pada abad ketiga. [[Alexander Hislop]], dalam karyanya, ''[[The Two Babylons]]: Papal Worship Revealed to be the Worship of Nimrod and His Wife'', berpendapat bahawa kata itu berasal dari [[bahasa Semit]]: [[Kohen]] dan "tor" (pergi berputar). Melalui [[Fonetik|perubahan fonetis]], konsonan yang kurang penting menghilang seiring waktu, dan kata itu berkembang menjadi '''K'''h'''en''' '''Tor''' atau ''Ken-Tor'', dan ditransliterasi secara fonetis ke dalam [[Yunani Ionia|bahasa Yunani Ionia]] sebagai ''Kentaur'', tetapi pendapat ini tidak diterima oleh para filolog (ahli bahasa) modern.<ref>[[Alexander Hislop]], ''[[The Two Babylons]]: Papal Worship Revealed to be the Worship of Nimrod and His Wife'', (1853, direvisi 1858)</ref> === Asal usul mitos === [[Fail:Ac marbles.jpg|thumb|Gambaran pertarungan antara kentaur dan orang Lapith, diukir pada marmar di kuil [[Parthenon]], [[Athens]].]] Teori paling umum mengenai asal usul legenda kentaur adalah bahawa legenda tersebut muncul atas tindak nalas dari bangsa yang bukan penunggang kuda, seperti [[Laut Aegea|dunia Aigea]] [[Peradaban Minoa|Minoa]], terhadap kaum nomad yang menunggang kuda. Teori ini menyatakan bahawa para penunggang kuda pada awalnya dilihat sebagai makhluk setengah manusia setengah kuda. [[Bernal Díaz del Castillo]] melaporkan bahawa salah tafsir semacam ini pernah terjadi ketika bangsa [[Aztek]] pertama kali melihat para penunggang kuda [[Spanyol]].<ref>Stuart Chase, ''Mexico: A Study of Two Americas'', Chapter IV ([http://xroads.virginia.edu/~Hyper2/chase/ch04.html University of Virginia Hypertext]). Diakses 24 April 2006.</ref> [[Domestikasi kuda|Budaya penjinakan kuda]] sendiri dimulai pertama kali di padang [[stepa]] selatan di [[Asia Tengah]], kemungkinan di [[Kazakhstan]] modern. Suku Lapith di Thessalia, yang masih merupakan sanak famili kentaur, digambarkan oleh para penulis Yunani kuno sebagai penemu kebudayaan menunggang kuda. Suku-suku di Thessalia juga mengklaim bahawa kuda-kuda mereka merupakan keturunan dari para kentaur. Dari berbagai penulis Yunani klasik yang menyebutkan tentang kentaur, [[Pindaros]] adalah yang pertama kali menggambarkan suatu monster campuran.<ref>"...ras aneh itu dilahirkan, seperti halnya orang tua mereka, dengan tubuh bagian bawah ibu mereka, dan bagian atas ayah mereka." (''Ode Pythia Kedua'').</ref> Para penulis sebelumnya seperti [[Homeros]] hanya menggunakan kata-kata semacam ''pheres'' (bandingkan dengan ''theres'', "haiwan buas").<ref>Homeros, ''Iliad'' 1.268, 2.743</ref><ref>Hesiodos, ''[[Tameng Herakles]]'', 104.</ref> yang juga bisa bermakna "orang biadab yang menunggangi kuda". Namun penggambaran kentaur hibrida dari masa yang sama dapat ditemukan dalam [[seni Yunani]] [[Periode Arkais di Yunani|arkais]]. [[Lucretius]] dalam sajak filsafatnya ''[[De rerum natura]]'' (abad pertama SM) menolak keberadaan kentaur berdasarkan tingkat pertumbuhan mereka yang berbeda. Dia menyatakan bahawa pada usia tiga tahun, kuda ada pada masa utama hidup mereka sedangkan manusia berusia tiga tahun tidak lebih dari bayi mungil, sehingga tidak mungkin ada makhluk campuran manusia dan kuda.<ref>Lucretius, ''De rerum natura'', buku 5, diterjemahkan oleh William Ellery Leonard, 1916 ([http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?lookup=Lucr.+5.878 The Perseus Project].) Diakses pada 27 Juli 2008.</ref> [[Robert Graves]] (mengandalkan karya [[Georges Dumezil]]<ref>Dumezil, ''Le Probleme des Centaures'' (Paris 1929) and ''Mitra-Varuna: An essay on two Indo-European representations of sovereignty'' (1948. terj. 1988).</ref> yang berpendapat bahawa legenda kentaur berasal dari [[bidadara]] India) berspkelusasi bahawa kentaur hanya samar-samar diingat, dan kemungkinan berasal dari kultus persaudaraan bumi pra-Hellen yang menggunakan [[totem]] kuda.<ref>Graves, ''The Greek Myths'', 1960 § 81.4; § 102 "Centaurs"; § 126.3;.</ref> Teori serupa juga terdapat dalam ''[[The Bull from the Sea]]'' karya [[Mary Renault]]. [[Kinnara]], makhluk berwujud setengah burung setengah manusia dari [[Wiracarita India|mitologi India]], muncul dalam berbagai naskah kuno, seni dan juga patung serta relief di seluruh India. Makhluk tersebut digambarkan sebagai seekor burung dengan torso manusia di tempat kepala burung seharusnya berada, sehingga mirip dengan kentaur Yunani.<ref>Devdutt Pattanaik, “Indian mythology: tales, symbols, and rituals from the heart of the Subcontinent” (Rochester, USA 2003) hlm.74.: ISBN 0-89281-870-0</ref><ref>K. Krishna Murthy, “Mythical Animals in Indian Art” (New Delhi, India 1985)</ref> == Prasasti == [[Berkas:Cantharus Stathatou Louvre CA1987.jpg|200px|jmpl|ka|Kentaur pada ''khantaros'' dari [[Boiotia]], Periode Geometris Akhir ([[Museum Louvre]]).]] Identifikasi sementara terhadap dua patung terakota Mikenai fragmentaris sebagai kentaur, di antara tembikar Mikenai yang ditemukan di [[Ugarit]], mengindikasikan bahawa mitos kentaur berasal berasal dari [[Zaman Perunggu]].<ref>Ione Mylonas Shear, "Mycenaean Centaurs at Ugarit" ''The Journal of Hellenic Studies'' '''122''' (2002:147–153); namun lihat penafsiran yang berkaitan dengan mereka pada figur di [[Kuil Afaia|Kuil Zaman Perunggu Aphaia]] dan lainnya, dibuat oleh Korinna Pilafidis-Williams, "No Mycenaean Centaurs Yet", ''The Journal of Hellenic Studies'' '''124''' (2004), hlm. 165, yang menyimpulkan "kita mungkin sudah melakukan yang terbaik untuk memunculkan harapan mengenai keberlanjutan patung melewati perbedaan antara Zaman Perunggu dan periode sejarah."</ref> Sebuah kentaur terakota yang berwarna ditemukan di "makam Pahlawan" di [[Lefkandi]]. Pada [[Seni Geometris|Periode Geometris]], figur kentaur adalah salah salah satu tokoh terawal yang dilukis pada tembikar Yunani. Sebuah prasasti berbentuk prajurit yang berhadapan dengan satu kentaur kini ada [[Metropolitan Museum of Art]]. Benda tersebut berasal dari periode Geometris dan sering dipamerkan untuk umum.<ref>Hal ini diilustrasikan, contoh, dalam John Boardman, Jasper Griffin and Oswyn Murray, ''Greece and the Hellenistic World'' (Oxford History of the Classical World) 1988, vol. I hlm. 87.</ref> == Dalam penceritaan atau mitologi == === Kentauromakhia === Salah satu legenda terkenal mengenai kentaur adalah pertempuran mereka melawan suku [[Lapith]]. Pertempuran tersebut dikenal sebagai ''Kentauromakhia'' ("Perang kentaur") dan bermula pada pesta pernikahan [[Pirithous]], raja Lapith. Pirithous mengundang para kentaur untuk menghadiri pesta pernikahannya. Di sana mereka disuguhi dengan [[wine|minuman anggur]] yang membuat sifat liar mereka muncul. Ketika [[Hippodameia]], sang mempelai wanita, muncul di depan hadirin, kentaur [[Eurition]] melompat dan cuba memperkosanya. Serentak, para kentaur yang lain mengikuti ulah Eurition. Masing-masing kentaur cuba memperkosa perempuan yang ada di pesta tersebut. Orang-orang Lapith tidak tinggal diam dan melawan para kentaur. Akibatnya terjadilah pertempuran antara bangsa kentaur dengan suku Lapith. [[Theseus]], pahlawan sahabat Pirithos, ikut membantu melawan para kentaur. Dalam pertempuran tersebut, pasukan Lapith berhasil memotong telinga dan hidung Eurition, lalu melemparkannya. Pada akhirnya para kentaur berhasil dikalahkan.<ref>[[Plutarch]], ''Theseus,'' 30</ref><ref>[[Ovid]], ''[[Metamorphoses]]'' 22. 210</ref><ref>[[Diodoros Sikolos]] 4.69, 70</ref> Mereka lalu melarikan diri dari [[Thessalia]] ke arah barat laut. Salah satu pahlawan Lapith yang terbunuh adalah [[Kaineus]]. Dia adalah pahlawan Lapith yang terkenal. Kaineus pada awalnya adalah seorang perempuan bernama Kaenis yang disukai oleh [[Poseidon]]. Kaenis membiarkan tubuhnya dinikmati oleh Poseidon dengan syarat Poseidon mengubahnya menjadi seorang lelaki yang jago bertempur dan kebal terhadap senjata. Kaenis ingin berubah menjadi lelaki supaya tidak mudah diperkosa lagi. Setelah menjadi pria, Kaenis berganti nama menjadi Kaineus. Dalam Kentauromakhia, Kaineus mengalahkan banyak kentaur sampai akhirnya dia dihempas dipukul batu besar dan batang pohon besar oleh para kentaur. Kaineus pun terjatuh menembus bumi sampai [[dunia bawah]] dan muncul kembali sebagai seekor burung. <!--[[Berkas:Piero di Cosimo 015.jpg|thumb|center|900px|''Pertempuran kentaur dan suku Lapith'', oleh [[Piero di Cosimo]] (amati kentaur perempuan di bagian tengah bawah).]]--> Dalam konteks-konteks selanjutnya, para kentaur tidak dikalahkan dengan mudah. Rujukan Mitos menjelaskan kehadiran suku Lapith primitif ke dalam masa sejarah di [[Maleia]] dan di benteng penyamun Foloi di [[Elis]] sebagai sisa-sisa kelompok yang diusir ke sana oleh para kentaur. Ketika mitologi Yunani semakin dihubungkan dengan [[falsafah]], pertempuran antara suku Lapith dengan bangsa kentaur menjadi simbol dari konflik antara suku beradab melawan bangsa barbar. Para pematung Yunani dari sekolah [[Feidias]] memahami pertempuran antara kentaur melawan Lapith sebagai perjuangan antara umat manusia melawan raksasa yang jahat, dan secara simbolis melambangkan konflik antara [[bangsa Yunani]] yang "beradab" melawan [[Kekaisaran Akhemeniyah|Persia]] yang "tidak beradab". Kisah Kentauromakhia diabadikan dalam bentuk dekorasi di kuil [[Parthenon]] di [[Athens|kota Athens]]. Hal tersebut wajar mengingat raja Athena, Theseus, adalah sahabat raja Lapith, Pirithous. Hiasan bertemakan Kentauromakhia juga ada di kuil Zeus di [[Olympia]].<ref>[[Pausanias (geografer)|Pausanias]], ''Hellados Periegesis'' 5.10.8</ref> Kisah Kentauromakhia juga menjadi tema yang umum pada [[Vas Yunani|lukisan vas Yunani]]. {{Commonscat|Centauromachy|Kentauromakhia}} Penyair Perancis [[José María de Heredia]] (1842-1905) membuat sebuah soneta yang menceritakan mengenai pertempuran kentaur. Soneta tersebut dimasukkan dalam volumenya ''Les Trophées''.<ref>[http://poesie.webnet.fr/poemes/France/heredia/12.html Poésie Française - Centaures et lapithes (José María de Heredia)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090315200548/http://poesie.webnet.fr/poemes/France/heredia/12.html |date=2009-03-15 }} ''La foule nuptiale au festin s'est ruée, Centaures et guerriers ivres, hardis et beaux; Et la chair héroïque, au reflet des flambeaux, Se mêle au poil ardent des fils de la Nuée. Rires, tumulte... Un cri !... L'Epouse polluée Que presse un noir poitrail, sous la pourpre en lambeaux Se débat, et l'airain sonne au choc des sabots Et la table s'écroule à travers la huée. Alors celui pour qui le plus grand est un nain, Se lève. Sur son crâne, un mufle léonin Se fronce, hérissé de crins d'or. C'est Hercule. Et d'un bout de la salle immense à l'autre bout, Dompté par l'oeil terrible où la colère bout, Le troupeau monstrueux en renâclant recule.</ref> Pada [[zaman Pembaharuan]], kisah pertempuran kentaur menjadi tema yang banyak diusung oleh para seniman. [[Michelangelo]] muda membuat sebuah relief marmar bertemakan kentauromakhia di [[Firenze]] sekitar tahun 1492.<ref>[http://www.artrenewal.org/asp/database/image.asp?id=1565 Art Renewal Center - ''The Battle of the Lapiths and Centaurs'' by Michelango]</ref> Ilustrasi tentang kentauromakhia buatan [[Piero di Cosimo]] yang kini berada di [[National Gallery, London]],<ref>[http://www.nationalgallery.org.uk/cgi-bin/WebObjects.dll/CollectionPublisher.woa/wa/work?workNumber=NG4890 NG4890 National Gallery: ''Battle of the Lapiths and Centaurs'', Piero di Cosimo]</ref> dilukis pada dekad berikutnya. === Kentaur terkenal === ==== Eurition ==== [[Eurition]] adalah kentaur yang memulai perang antara bangsa kentaur dengan suku Lapith. Pada pesta pernikahan Pirithous, raja suku Lapith, dengan Hippodameia, Euriton meminum anggur dan menjadi mabuk. Dia mencoba menculik Hippodamiea sang pengantin wanita. Tindakannya ini diikuti oleh kentaur-kentaur yang lain. Akibat perbuatannya, terjadilah Perang Kentaur. Pada pertempuran itu, para kentaur diusir dari daerah suku Lapith dan Eurition sendiri mati terbunuh. [[Berkas:GuidoNessus.jpg|200px|jmpl|kiri|''Penculikan Deaneira'' oleh [[Guido Reni]].]] ==== Nessos ==== [[Nessos]] adalah salah satu Kentaur yang terlibat dalam Perang Kentaur. Ketika para kentaur kalah dan diusir, sebagian besar pergi ke Gunung Folos di [[Arkadia]]. Namun Nessos malah pergi ke barat menuju sungai [[Evenos]]. Di sana dia menjadi penyeberang bagi orang-orang yang hendak lewat. Suatu hari [[Herakles]] dan isterinya [[Deianeira]] datang ke sungai itu. Nessos menawarkan diri untuk menyeberangkan Deianeira. Herakles setuju dan menyeberang terlebih dahulu. Namun ketika Nessos sudah memangku Deianeira, Nessos malah mencoba membawa kabur dan memperkosa Deianeira, akibatnya Deianeira pun berteriak meminta pertolongan suaminya. Mendengar teriakan isterinya, Herakles langsung memanah Nessos dengan anak panahnya yang telah diolesi darah beracun [[Hidra]]. Setelah terpanah, Nessos langsung terjatuh tak dapat berkutik lagi. Dalam keadaan sekarat, Nessos memberitahu Deianeira bahawa darahnya ajaib, dan jika Herakles memakai pakaian yang telah dicelup dengan darahnya, maka Herakles tak akan pernah berpaling dari Deianeira selamanya.<ref>Ovid Metamorphoses, 9.95 - 9.135</ref> Deianeira percaya pada kata-kata Nessos. Suatu ketika Deianeira khawatir bahawa Herakles mencintai perempuan lain, Deianeira mengikuti saran Nessos dan memberi Herakles [[Jubah Nessos|pakaian]] yang telah dicelup dengan darah Nessos. Padahal darah Nessos sudah tercampur dengan darah beracun Hidra sehingga Herakles mati terbakar setelah mengenakan pakaian itu. ==== Folos ==== [[Folos]] adalah kentaur yang yang ramah pada manusia, dia berteman baik dengan Herakles. Folos tinggal di sebuah gua di Gunung Folos, yang dinamai dari namanya, di Arkadia. Folos memiliki minuman anggur yang bisa membuat para kentaur bertindak gila. Suatu hari, Herakles datang berkunjung dalam rangka menjalankan [[Tugas Herakles|tugas keempatnya]]. Untuk menjamu tamunya, Folos menyiapkan minuman anggur. Namun aroma anggur itu tercium oleh para kentaur. Para kentaur mulai mabuk dan menyerang gua tempat Herakles dan Folos berada. Herakles balas menyerang para kentaur dengan panahnya yang telah diolesi darah beracun Hidra, sebagian mati dan sebagian kabur. Folos lalu keluar dan merasa heran bagaimana sebuah panah bisa membunuh kentaur. Secara tak sengaja Folos menjatuhkan sebuah panah pada kukunya, dia langsung mati seketika itu juga. Mayat Folos dikuburkan oleh Herakles. ==== Kheiron ==== [[Berkas:Chiron.jpg|270px|ka|jmpl|Patung [[Kheiron]] di [[Harlow]], [[Inggris]].]] [[Kheiron]] adalah kentaur yang paling terkenal. Kheiron Berbeda dengan kentaur-kentaur lainnya,<ref>Homeros, ''Iliad'' 11.831.</ref> mulai dari kelahiran sampai karakteristiknya. [[Titan (mitologi)|Titan]] [[Kronos]] memperkosa [[Filira]]<ref>Pseudo-Apollodoros, ''[[Bibliotheke]]'' 1.2.4</ref> dalam wujud seekor kuda jantan,<ref>Apollonios Rhodios, ''[[Argonautika]]'' I.554</ref><ref>Pseudo-Apollodoros ''[[Bibliotheke]]'' 1.8 - 1.9.</ref> dan dari hubungan itu Filira melahirkan Kheiron, seorang kentaur. Karena ayahnya adalah seorang Titan, Kheiron pun terlahir sebagai kentaur yang abadi. Kheiron merupakan kentaur yang bijaksana dan ahli dalam [[medis|pengobatan]], [[astrologi]], dan [[ramalan]]. Kheiron bersahabat dengan banyak pahlawan, termasuk Herakles dan [[Peleus]]. Kheiron bahkan merupakan guru bagi beberapa pahlawan, misalnya [[Iason]]<ref>[Fragmen (13) dalam ''[[Katalog Para Wanita]]'' karya [[Hesiodos]]</ref><ref>[[Pindaros]] Ode Nemea Ketiga, 54</ref> dan [[Akhilles]]. Kheiron mengajari para pahlawan itu cara berburu dan bertarung. Muridnya yang lain adalah [[Medos]].<ref>Hesiodos, ''[[Theogonia]]'' 993: Dia melahirkan seorang putra Medeos yang oleh Kheiron putra Filira dibesarkan di pegunungan</ref> Kheiron juga mengajari ilmu pengobatan pada [[Asklepios]], yang kelak menjadi dewa pengobatan, dan dua putranya. Selain itu, Kheiron mengajari [[Aristaios]], dewa pertanian. Kheiron bahkan memberi nasihat ramalan pada [[Apollo (mitologi)|Apollo]], dewa ramalan. [[Dionisos]], dewa anggur, juga diajari menari dan bernyanyi oleh Kheiron.<ref>"Ὡς Διόνυσος ἐρώμενος Χείρωνος, ἐξ οὗ καὶ μάθοι τούς τε κώμους καὶ τὰς βακχείας καὶ τὰς τελετάς." ([[Ptolemaios Khennos]], ''Sejarah Baru'', dikutip dalam [[Fotios I dari Konstantinopel|Fotios dari Konstantinopel]], ''Pustka,'' 190.</ref> Ketika Herakles sedang berkelahi dengan para kentaur saat sedang menjalankan tugas keempatnya,<ref>Theocritus, ''Idyll'' 7.149</ref> secara tidak sengaja Herakles melukai Kheiron dengan panah yang telah diolesi darah beracun Hidra. Kheiron yang tak bisa mati akhirnya harus terus-menerus menderita rasa sakit yang amat sangat akibat racun itu. Supaya terbebas dari rasa sakitnya, Kheiron meminta para dewa melepaskan keabadiannya. Setelah tak lagi abadi, Kheiron akhirnya mati akibat racun itu. Para dewa lalu menempatkan Kheiron di langit sebagai rasi bintang [[Centaurus (rasi bintang)|Centaurus]]. Dalam versi lainnya, kematian Kheiron juga merupakan pengorbanannya pada [[Prometheus (mitologi)|Prometheus]]. Prometheus dihukum oleh [[Zeus]] dan baru bisa bebas jika ada makhluk abadi yang mau mati demi dia.<ref>Pseudo-Apollodoros, ''[[Bibliotheke]]'', 2.5.4.</ref> == Kentaur perempuan == [[Berkas:Wilhelm Trübner Kentaurenpaar im Wald.jpg|200px|jmpl|kiri|''Kentaurenpaar im Wald'' oleh [[Heinrich Wilhelm Trübner]], menggambarkan satu kentaur perempuan.]]Meskipun kentaur perempuan, yang disebut [[kentaurides]], tidak muncul dalam seni dan sastra Yunani kuno awal, tetapi mereka muncul dalam masa-masa kuno selanjutnya. Sebuah mosaik [[Makedonia (kawasan)|Makedonia]] dari abad k-4 SM<ref>Museum Arkeologi Pella</ref> adalah salah satu contoh seni kuno yang menampilkan kentaur perempuan. [[Ovidius]]<ref>Ovidius, ''Metamorphoses'' 12. 210., nama Hilonome (Hylonome) adalah bahasa Yunani sehingga mungkin Ovidius mengambil ceritanya dari penulis Yunani yang lebih awal</ref> juga menyebutkan satu kentaur bernama [[Hilonome]] yang bunuh diri ketika suaminya, [[Killaros]], terbunuh dalam perang melawan suku Lapith. Dalam deskripsi lukisan di [[Naples|Neapolis]], retoris Yunani [[Filostratos III|Filostratos Tua]] menggambarkan kentaur perempuan sebagai isteri dan saudari para kentaur pria yang tinggal di Gunung Pelion bersama anak-anak mereka.<ref>Filostratos Tua, ''Eikones'' 2.3</ref> {{cquote|Betapa cantiknya pada kentaurides, meskipun mereka adalah kuda; beberapa memiliki tubuh kuda putih, beberapa lainnya memiliki tubuh kuda cokelat, dan yang lainnya bertubuh kuda belang, mereka berkilau seperti kuda-kuda yang terawat dengan baik. Ada juga kentaurides berkulit putih yang bertubuh kuda hitam, dan warna mereka yang bermacam-macam menjadikan mereka cantik secara keseluruhan.|4=Filostratos Tua, ''Eikones'' 2. 3.}} Gagasan, atau kemungkinan, mengenai kentaur perempuan secara jelas diketahui pada masa mdoern awal, seperti ditulis oleh [[Shakespeare]] dalam karyanya ''[[King Lear]]'':<ref>[[Shakespeare]], ''[[King Lear]]'', Babak 4, Adegan 6, Dialog 124–125</ref> {{cquote|Dari pinggang ke bawah mereka adalah kentaur, /Namun dari pinggang ke atas mereka adalah perempuan|4=[[Shakespeare]], ''[[King Lear]]'', Babak 4, Adegan 6, Dialog 124–125}} Dalam film animasi [[Disney]] yang berjudul ''[[Fantasia (film)|Fantasia]]'', selama [[Simfoni No. 6 (Beethoven)|Simfoni pastoral]], beberapa tokoh utamanya adalah kentaur perempuan. Akan tetapi, studio Disney menyebut mereka "Centaurettes" alih-alih Kentaurides. [[Berkas:Grape harvest Abbatiale Mozac 2007 06 30.jpg|220px|ka|jmpl|Kentaur memanen anggur pada kapital di [[Mozac Abbey]], [[Auvergne]], [[Prancis]].]] == Penggambaran pascabaharian == === Pada zaman Pertengahan === Kentaur menunjukkan hubungan dengan [[Dionisos]] dalam [[kapital (arsitektur)|kapital]] [[Arsitektur Romanesque|Romanesque]] berukir (abad ke-12) di [[Mozac Abbey]], [[Auvergne]], [[Prancis]], sedangkan kapital lainnya menggambarkan pemanen, bocah yang menunggangi kambing (tema Dionisos lainnya) serta [[griffin]] yang menjaga piala berisi [[wine|minuman anggur]]. Kentaur digambarkan pada sejumlah batu ukir [[Pict]] di daerah timur laut [[Skotlandia]]. Batu-batu tersebut didirikan pada abad 8-9 M di [[Meigle]], [[Perthshire]], dll. Meskipun ada di luar daerah kekuasaan [[Kekaisaran Romawi]], tetapi penggambaran tersebut terbukti berasal dari [[Romawi]]. [[Berkas:Bova1860.jpg|250px|kiri|jmpl|Pangran Bova bertarung dengan ''[[Polkan]]'', [[lubok]] Rusia tahun 1860.]] Versi Jerome tentang ''Kehidupan'' Santo [[Antonius|Antonius yang Agung]], biarwan pertapa asal Mesir, yang ditulis oleh [[Athanasius]], tersebar secara luas pada Abad Pertengahan; Karya tersebut berisi kisah pertemuan Antonius dengan satu kentaur. Sang kentaur menantang sang santo namun pada akhirnya terpaksa mengakui bahawa dewa-dewa lama sudah tidak ada. Kisah tersebut cukup sering digambarkan; salah satu yang paling terkenal adalah dalam ''Pertemuan Santo Antonius Abbot dan Santo Paulus Sang Pertapa'' buatan [[Stefano di Giovanni]],<ref>[[National Gallery of Art]], Washington, DC: [http://www.wga.hu/support/viewer/z.html illustration]</ref> dari dua penggambaran kisah perjalanan pertapa Antonius untuk menemui pertapa Paulus, salah satunya menggambarkan pertemuannya dengan kentaur berpenampilan jahat di sebuah hutan. Sejenis makhluk mirip kentaur (berwujud setengah manusia setengah kuda) yang disebut ''[[Polkan]]'' muncul dalam cetakan [[lubok]] dan [[seni]] [[rakyat]] [[Rusia]] pada abad 17-19. Polkan berasal dari ''Pulicane'', makhluk setengah anjing dari sajak karya [[Andrea da Barberino]] yang berjudul ''I Reali di Francia'', yang pernah terkenal di daerah-daerah Slavia. === Pada budaya popular zaman kini === [[Berkas:Centaur skeleton.jpg|jmpl|ka|220px|Kerangka kentaur yang dibuat dengan menggabungkan kerangka [[manusia]] dengan [[zebra]], dibuat oleh [[Skulls Unlimited International]].]] Kentaur merupakan makhluk dalam [[mitologi Yunani]] yang sering digunakan sebagai karakter pendukung dalam kisah-kisah fiksi masa sekarang. Mereka muncul sebagai suatu bangsa istimewa. Kisah-kisah yang memunculkan kentaur antara lain kisah-kisah ''[[Narnia]]'', ''[[Harry Potter]]'', film ''[[Clash of the Titan]]'', film ''[[Golden Voyage of Sinbad]]'', film ''[[Fantasia (film)|Fantasia]]'', serial TV ''[[Hercules: The Legendary Journey]]'' dan ''[[Xena: Warrior Princess]]''. [[Perpustakaan John C. Hodges di Universitas Tennessee]] menggelar pameran tetap berjudul "Kentaur dari [[Volos]]", di dalam perpustakaannya. Pameran itu, diselenggarakan dengan menggabungkan kerangka manusia dengan kerangka kuda [[poni Shetland]] dan diberi judul "Apakah Anda percaya Kentaur?" dan dimaksudkan untuk membuat para mahasiswa lebih kritis.<ref>{{cite journal| url=http://notes.utk.edu/bio/unistudy.nsf/0/22d591ecc61a2cca85256efd00631d45?OpenDocument| volume=97| issue=7 or 8| month=26 Agustus| year=2004| title=Library hails centaur’s 10th anniversary| first=Maggie| last=Anderson| accessdate=2006-09-21| journal=| archive-date=2007-09-20| archive-url=https://web.archive.org/web/20070920205755/http://notes.utk.edu/bio/unistudy.nsf/0/22d591ecc61a2cca85256efd00631d45?OpenDocument| url-status=dead}}</ref> Kentaur adalah simbol yang dikaitkan dengan persaudaraan [[Iota Phi Theta]] dan [[Delta Lambda Phi]]. Meskipun secara umum kentaur dalam mitologi Yunani merupakan simbol kekacauan dan nafsu tak terkekang, tetapi kentaur Delta Lambda Phi didasarkan pada Kheiron dan melambangkan kehormatan, moderasi, dan maskulinitas. Penulis [[C. S. Lewis]], dalam serinya yang terkenal ''[[Chronicles of Narnia]]'', juga menggambarkan kentaur sebagai makhluk yang mulia dan bijaksana. Mereka diberkahi kemampuan [[astronomi]], [[ramalan]], [[pengobatan]], dan [[peperangan|keahlian berperang]]. Bangsa kentaur diceritakan sebagai prajurit gagah berani yang selalu setia pada Raja Agung [[Aslan]] sang singa. Lewis secara umum menggunakan spesies kentaur untuk membangkitkan kekaguman di antara para pembacanya. [[Berkas:Weird Tales November 1942.jpg|160px|jmpl|kiri|Sampul majalah ''Weird Tales'' vol. 36, no. 8 yang menampilkan gambar kentaur.]] Album solo [[Ride a Rock Horse]] tahun 1975 dari musisi [[Roger Daltrey]] dari [[The Who]] menampilkan sampul album yang menggambarkan dirinya sebagai seorang kentaur. Fotografi sampul tersebut dilakukan oleh Graham Hughes. Seri ''[[World of Tiers]]'' karya [[Philip Jose Farmer]] (1965) menampilkan bangsa kentaur, yang disebut Setengah-Kuda atau Hoi Kentauroi. Makhluk ciptaannya itu menampilan beberapa masalah metabolisme seperti misalnya bagaimana mulut dan hidung manusia dapat mengambil udara yang cukup untuk memelihara tubuh manusia dan kudanya, juga bagaimana alat pencernaan manusia bisa menyuplai nutrisi yang cukup bagi tubuh manusia dan juga kudanya. Dalam lukisan-lukisan kontemporernya, [[Erich Kissing]] menggambarkan dirinya dan beberapa orang lainnya dalam wujud kentaur yang hedonis. Dalam siri ''[[Harry Potter]]'' karangan [[J.K. Rowling]], kentaur tinggal di Hutan Terlarang di dekat [[Hogwarts]]. Mereka hidup dalam kawanan yang pakar [[memanah]], mengubat serta dalam [[ilmu nujum]]. Siri ''[[Fablehaven]]'' karangan [[Brandon Mull]] menampilkan kentaur yang hidup di suatu daerah yang disebut Grunhold. Para kentaur itu digambarkan sebagai sekumpulan makhluk yang merasa elit, sombong, dan merasa lebih superior dibandingkan semua makhluk lainnya. Buku keempatnya juga menampulkan spesies variasinya yang disebut Alcetaur, separuh manusia separuh rusa. Siri novel Partholon karya [[P. C. Cast]] menampilkan sejumlah tokoh kentaur, termasuk tokoh utamanya, Brighid, dari ''Brighid's Quest''. Dalam siri novel fantasi ''[[Artemis Fowl]]'' karya [[Eoin Colfer]], kentaur adalah makhluk yang paranoid terhadap persekitaran mereka dan cerdas. == Catatan kaki == {{reflist}} == Rujukan == * M. Grant and J. Hazel. ''Who's Who in Greek Mythology''. David McKay & Co Inc, 1979. * {{cite book | last = Rose | first = Carol | title = Giants, Monsters, and Dragons: An Encyclopedia of Folklore, Legend, and Myth | publisher =W. W. Norton & Company, Inc. | year = 2001 | location = New York, New York | page = 72 | isbn = 0-393-32211-4 }} * [[Harry Potter]], buku 3,4,6, dan 7. * [[The Chronicles of Narnia]], buku 2. * [[The Lightning Thief]], buku 1 * Frédérick S. Parker. ''Finding the Kingdom of the Centaurs''. == Pautan luar == {{Commons|Centaurs}} * {{en}} [http://www.theoi.com/Georgikos/KentauroiThessalioi.html Sentora di Theoi] * {{en}} [http://www.mythweb.com/encyc/entries/centaurs.html Sentora di Myth Web] * {{en}} [http://www.hp-lexicon.org/bestiary/bestiary_c.html#centaurs Harry Potter Lexicon] * {{en}} [http://www.centaursite.com Laman mengenai sentora] * {{en}} [http://www.erich-kissing.de/kentaure.htm Karya seni kontemporari Erich Kissing tentang sentora] {{Agama Yunani}} 7itxnpb9uji2eiprtj0r6qywzqsgpo0 0 292794 5650646 3970567 2022-08-21T20:49:18Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox Football biography 2 |playername = Anders Lindegaard |image = [[File:Anders Lindegaard.jpg|210px]] |fullname = Anders Rozenkrantz Lindegaard |dateofbirth = {{birth date and age|1984|4|13|df=yes}} |cityofbirth = [[Dyrup]] |countryofbirth = [[Denmark]] |height = {{height|ft=6|in=4}} |position = [[Penjaga Gol]] |currentclub = [[Manchester United]] |clubnumber = 34 |youthyears1 = 2001-2003 |youthclubs1 = [[OB]] |years1 = 2003-2009 |years2 = 2008 |years3 = 2009 |years4 = 2009-2010 |years5 = 2011– |clubs1 = [[OB]] |clubs2 = [[Kolding]] (pinjaman) |clubs3 = [[Aalesund]] (pinjaman) |clubs4 = [[Aalesund]] |clubs5 = [[Manchester United]] |caps1 = 6 |caps2 = 10 |caps3 = 18 |caps4 = 63 |caps5 = 0 |goals1 = 0 |goals2 = 0 |goals3 = 0 |goals4 = 0 |goals5 = 0 |nationalyears1 = 2002 |nationalyears2 = 2003 |nationalyears3 = 2010– |nationalteam1 = [[Pasukan bola sepak bawah 19 kebangsaan Denmark|Denmark B19]] |nationalteam2 = [[Pasukan bola sepak bawah 20 kebangsaan Denmark|Denmark B20]] |nationalteam3 = [[Pasukan bola sepak kebangsaan Denmark|Denmark]] |nationalcaps1 = 2 |nationalcaps2 = 4 |nationalcaps3 = 4 |nationalgoals1 = 0 |nationalgoals2 = 0 |nationalgoals3 = 0 }} '''Anders Rozenkrantz Lindegaard''' ( lahir 13 April 1984 ) merupakan penjaga gol Denmark dan [[Manchester United]]. Merupakan produk akademi Odense Boldklub, beliau kemudiannya menyertai Aalesund dan memenangi Norwegian Football Cup pada tahun 2009. Beliau mewakili Denmark dalam kategori bawah 19 dan 20 tahun, sebelum membuat penampilan sulung skuad senior pada 7 September 2010 menentang Iceland. ==Karier== ===Odense=== Lindegaard memulakan karier beliau di Odense Boldklub (OB), membuat penampilan sulung Danish Superliga ketika OB menewaskan Silkeborg IF 3-1 pada 19 November 2006. Penampilan sulung beliau di peringkat Eropah hadir pada 30 Julai 2009 menentang Rabotnički yang memihak kepada OB 4-3. Bagaimanapun, beliau lebih merupakan pilihan kedua di belakang Arek Onyszko sepanjang kariernya di OB. Malah beliau turut dipinjamkan ke Kolding FC dan Aalesunds FK. Apabila Onyszko dipecat daripada OB pada Jun 2009, asalnya Lindegaard merupakan penjaga gol utama namun ketibaan Roy Carroll dua bulan kemudian memaksa beliau berpindah dari kelab tersebut. ===Aalesund=== Pada 2009 Lindegaard menyertai kelab Norway, Aalesunds FK secara pinjaman dan seterusnya terus menyertai kelab tersebut sebagai pemain tetap. Beliau memenangi Norwegian Football Cup bersama kelab tersebut, dan turut dianugerahkan Penjaga Gol Terbaik Tahunan di Norway dan Denmark. ===Manchester United=== Pada 27 November 2010, Lindegaard menandatangani kontrak selama tiga setengah tahun dengan Manchester United dengan jumlah perpindahan yang dipercayai berjumlah £3.5m. Beliau berlatih dengan skuad utama sepanjang Disember namun tidak dapat bermain sehingga pasaran perpindahan dibuka pada 1 Januari 2011. Beliau didaftarkan sebagai pemain Liga Perdana Inggeris pada 6 Januari 2011 dan diberikan nombor jersi 34. Penampilan sulung Lindegaard bersama Manchester United hadir pada 29 Januari 2011 dalam pertemuan pusingan keempat Piala FA menentang Southampton yang memihak kepada United 2-1, sebelum membuat penampilan sulung di [[Old Trafford]] ketika menentang Crawley Town yang menyaksikan United menang 1-0. Pada bulan Mac, Lindegaard menjalani pembedahan lutut yang menyebabkan beliau diketepikan selama 5 minggu. Pada 16 Mei 2011, Lindegaard bermain dalam perlawanan akhir Manchester Senior Cup untuk [[skuad simpanan Manchester United]] menentang skuad simpanan Bolton, yang dimenangi United 3-1. ==Karier Antarabangsa== Penampilan sulung beliau bersama skuad bawah 19 Denmark hadir pada September 2002, sebelum membuat kemunculan sulung skuad kebangsaan ketika kelayakan Euro 2012 menentang Iceland pada 7 September 2010. ==Pencapaian== ===Kelab=== ;Aalesunds *Norwegian Football Cup: 2009 ===Individu=== *Penjaga Gol Terbaik Tahunan Norway (1): 2010 *Penjaga Gol Terbaik Tahunan Denmark (1): 2010 {{Skuad Denmark UEFA Euro 2012}} {{DEFAULTSORT:Lindegaard, Anders}} [[Kategori:Kelahiran 1984]] [[Kategori:Penjaga gol (bola sepak)]] [[Kategori:Pemain Manchester United F.C.]] [[Kategori:Pemain bola sepak Denmark]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 2012]] {{Manchester United F.C. squad}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 2012}} jnle5lfcy8qvorwk8vvar87qvtmne9g 0 294815 5650844 5650358 2022-08-22T04:13:30Z 110.159.235.228 /* Kehidupan peribadi */ wikitext text/x-wiki {{short description|Atlet berbasikal Malaysia}} {{EngvarB|date=September 2015}} {{Use dmy dates|date=Februari 2020}}{{malay name|Muhammad Azizulhasni|Awang|!|note=on}} {{Infobox sportsperson |honorific_prefix=[[Datuk (gelaran)|Dato']] |honorific_suffix=<small>[[Darjah kebesaran negeri Terengganu|DPMT]] (Terengganu); [[Kesatria Mangku Negara|KMN]], [[Ahli Mangku Negara|AMN]]</small>|discipline=Track|proteam1=Bike Technologies Australia|proyears1=2009|amateurteam1=Dungun Cycling Team|amateuryears1=|majorwins=|ridertype=Pecuter|role=Rider|currentteam=|fullname=Muhammad Azizulhasni bin Awang|height=1.68 m<ref name="Beijing">{{cite web| url=http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/Athlete/6/230136.shtml| title=Athlete Biography – AWANG Mohd Azizulhasni | publisher=Beijing Olympics official website|archive-url=https://web.archive.org/web/20080809113005/http://results.beijing2008.cn/WRM/ENG/BIO/Athlete/6/230136.shtml|archive-date=9 August 2008}}</ref>|birth_place=[[Kuala Dungun]], [[Terengganu]], [[Malaysia]]<ref name=sr>[https://www.sports-reference.com/olympics/athletes/aw/mohd-azizulhasni-awang-1.html Mohd Azizulhasni Awang] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161002113218/http://www.sports-reference.com/olympics/athletes/aw/mohd-azizulhasni-awang-1.html |date= 2 October 2016 }}. sports-reference.com</ref>|birth_date={{birth date and age|1988|1|5|df=yes}}|nickname=The Pocket Rocketman|caption=Azizulhasni in 2020|image_size=|image=UCI Track World Championships 2020 043 (cropped).jpg|medaltemplates={{MedalCountry|{{MAS}}}} {{MedalCount|total=yes |[[Sukan Olimpik Musim Panas|Sukan Olimpik]]|0|1|1 |[[Sukan Asia]]|2|1|1 |[[Kejohanan Berbasikal Asia|Kejohanan Asia]]|10|7|6 |[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI|Kejohanan Dunia]]|1|2|4 |[[Sukan SEA]]|3|2|0 |[[Sukan Komanwel]]|0|0|2 }} {{MedalSport|Men's [[track cycling]]}} {{MedalOlympic}} {{MedalSilver|[[Sukan Olimpik Musim Panas 2020|2020 Tokyo]]|[[Lumba basikal di Sukan Olimpik Musim Panas 2020 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalBronze|[[Sukan Olimpik Musim Panas 2016|2016 Rio de Janeiro]]|[[Lumba basikal di Sukan Olimpik Musim Panas 2016 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalCompetition|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI|Kejohanan Dunia]]}} {{MedalGold|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2017|2017 Hong Kong]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2017– Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalSilver|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2009|2009 Pruszków]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2009 – Pecut lelaki|Pecut]]}} {{MedalSilver|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2010|2010 Ballerup]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2010 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalBronze|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2015|2015 Yvelines]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2015 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalBronze|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2016|2016 London]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2016 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalBronze|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2020|2020 Berlin]]|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2020 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalBronze|2020 Berlin|[[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2020 – Pecut lelaki|Pecut]]}} {{MedalCompetition|[[Sukan Asia]]}} {{MedalGold|[[Sukan Asia 2010|2010 Guangzhou]]|[[Lumba basikal di Sukan Asia 2010 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalGold|[[Sukan Asia 2018|2018 Jakarta-Palembang]]|[[Lumba basikal di Sukan Asia 2018 – Pecut lelaki|Pecut]]}} {{MedalSilver|2018 Jakarta-Palembang|[[Lumba basikal di Sukan Asia 2018 – Pecut lelaki berpasukan|Pecut Berpasukan]]}} {{MedalBronze|2018 Jakarta-Palembang|[[Lumba basikal di Sukan Asia 2018 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalCompetition|[[Kejohanan Berbasikal Asia|Kejohanan Asia]]}} {{MedalGold|[[2007 Kejohanan Berbasikal Asia|2007 Bangkok]]|Keirin}} {{MedalGold|[[2008 Kejohanan Berbasikal Asia|2008 Nara]]|Pecut}} {{MedalGold|2008 Nara|Keirin}} {{MedalGold|[[2009 Kejohanan Berbasikal Asia|2009 Tenggarong]]|Pecut}} {{MedalGold|2009 Tenggarong|[[2009 Kejohanan Berbasikal Asia|Team Pecut]]}} {{MedalGold|[[2014 Kejohanan Berbasikal Asia|2014 Astana]]|Pecut}} {{MedalGold|[[2015 Kejohanan Berbasikal Asia|2015 Nakhon Ratchasima]]|Keirin}} {{MedalGold|[[2017 Kejohanan Berbasikal Asia|2017 New Delhi]]|Pecut}} {{MedalGold|[[2019 Asian Track Cycling Championships|2019 Jakarta]]|Pecut}} {{MedalGold|[[2020 Asian Track Cycling Championships|2020 Jincheon]]|Pecut}} {{MedalSilver|2008 Nara|[[2008 Kejohanan Berbasikal Asia|Team Pecut]]}} {{MedalSilver|[[2012 Kejohanan Berbasikal Asia|2012 Kuala Lumpur]]|Pecut}} {{MedalSilver|2012 Kuala Lumpur|Keirin}} {{MedalSilver|2014 Astana|Keirin}} {{MedalSilver|2015 Nakhon Ratchasima|Pecut}} {{MedalSilver|[[2018 Kejohanan Berbasikal Asia|2018 Nilai]]|Pecut}} {{MedalSilver|2020 Jincheon|Keirin}} {{MedalBronze|[[2011 Kejohanan Berbasikal Asia|2011 Nakhon Ratchasima]]|Pecut}} {{MedalBronze|2011 Nakhon Ratchasima|Keirin}} {{MedalBronze|[[2016 Kejohanan Berbasikal Asia|2016 Izu]]|Pecut}} {{MedalBronze|2016 Izu|Keirin}} {{MedalBronze|2018 Nilai|Keirin}} {{MedalBronze|2019 Jakarta|Pecut Berpasukan}} {{MedalCompetition|[[Cycling at the Commonwealth Games|Sukan Komanwel]]}} {{MedalBronze|[[Sukan Komanwel 2010|2010 New Delhi]]|[[Lumba basikal di Sukan Komanwel 2010 – Pecut berpasukan lelaki|Pecut berpasukan]]}} {{MedalBronze|[[Sukan Komanwel 2014|2014 Glasgow]]|[[Lumba basikal di Sukan Komanwel 2014 – Keirin Lelaki|Keirin]]}} {{MedalCompetition|[[Sukan Asia Tenggara]]}} {{MedalGold|[[Sukan Asia Tenggara 2017|2017 Kuala Lumpur]]|[[Lumba basikal di Sukan Asia Tenggara 2017|Pecut]]}} {{MedalGold|2017 Kuala Lumpur|[[Lumba basikal di Sukan Asia Tenggara 2017|Keirin]]}} {{MedalGold|[[Sukan Asia Tenggara 2007|2007 Nakhon Ratchasima]]|[[Lumba basikal di Sukan Asia Tenggara 2007|Pecut berpasukan]]}} {{MedalSilver|2007 Nakhon Ratchasima|[[Lumba basikal di Sukan Asia Tenggara 2007|1 km uji masa]]}} {{MedalSilver|2007 Nakhon Ratchasima|[[Lumba basikal di Sukan Asia Tenggara 2007|Pecut]]}}}} [[Datuk (gelaran)|Dato']] '''Muhammad Azizulhasni bin Awang''' {{post-nominals|post-noms= [[Darjah kebesaran negeri Terengganu|DPMT]] [[Kesatria Mangku Negara|KMN]] [[Ahli Mangku Negara|AMN]]}} (lahir 5 Januari 1988) ialah seorang pelumba basikal trek profesional [[Malaysia]].<ref name="nbc">[http://results.nbcolympics.com/athletes/athlete=awang-azizulhasni-1220460/index.html Azizulhasni Awang]. nbcolympics.com</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nst.com.my/news/2016/08/166091/cycling-pocket-rocket-wins-malaysias-first-track-medal|title='Pocket rocket' wins Malaysia's first track medal|date=17 August 2016|work=[[New Straits Times]]|accessdate=20 October 2016}}</ref> Azizul Hasni terkenal selepas memenangi kejuaraan lumba basikal dunia di Melbourne Australia pada Januari 2009 serta pingat emas acara keirin dan pecut 200m Kejohanan Trek Asia pada April 2008.<ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?dt=0330&pg=su_01.htm&pub=Utusan_Malaysia&sec=Sukan&y=2009 |title=salinan arkib |access-date=2018-06-09 |archive-date=2017-11-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171110005356/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?dt=0330&pg=su_01.htm&pub=Utusan_Malaysia&sec=Sukan&y=2009 |url-status=dead }}</ref> Beliau merupakan pembawa bendera untuk pasukan kebangsaan Malaysia di [[Sukan Olimpik Beijing 2008]]. Beliau diberi jolokan Azizul ''the pocketrocketman'' kerana tubuh badannya yang kecil. Azizul merupakan pelumba yang kini menduduki Ranking Pertama di Dunia bagi acara Keirin.<ref>https://www.olympic.org/rio-2016/cycling-track/keirin-men</ref> Selain kejayaannya, Azizul juga terkenal dengan sikap tidak mengaku kalah apabila meneruskan kayuhan meskipun betisnya tertusuk serpihan kayu sepanjang 20cm ketika bertanding acara keirin pada Siri Piala Dunia Klasik UCI (International Cycle Union) di Manchester, England pada Februari 2011.<ref>http://www.uci.ch/track/news/article/thrilling-racing-day-two-track-world-championships/</ref> Beliau berjaya menamatkan perlumbaan itu di tempat ketiga.<ref>[http://www.bharian.com.my/bharian/articles/Betistembustertusukkayu/Article/ Betis tembus tertusuk kayu] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110224010728/http://www.bharian.com.my/bharian/articles/Betistembustertusukkayu/Article |date=2011-02-24 }} Berita Harian Online. 21 Februari 2011.</ref><ref>http://www.thestar.com.my/sport/cycling/2017/04/14/the-new-king-of-keirin-azizul-finally-wins-coveted-rainbow-jersey-after-a-10year-wait/</ref> == Kehidupan awal == Beliau dilahirkan pada 5 Januari 1988 di [[Dungun]], [[Terengganu]], dan merupakan anak kelapan daripada sembilan adik-beradik. Beliau menerima pendidikan rendah di [[Sekolah Kebangsaan Batu 48]] di Dungun, dan meneruskan pengajian menengah di [[Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Omar]] di Dungun, sebelum berpindah ke [[Sekolah Sukan Bukit Jalil|Sekolah Sukan Negara]] di [[Bukit Jalil]]. Azizul melanjutkan pelajaran di Universiti Deakin, [[Australia]] dalam Sarjana Muda [[Perdagangan]], pengkhususan dalam [[Pengurusan]] [[Sukan]]. Azizul memulakan kerjayanya selepas menonton perlumbaan abangnya. Beliau telah dilatih oleh Pasukan Berbasikal Dungun sebelum memasuki Sekolah Sukan. Beliau berterima kasih kepada arwah bapanya yang memberinya basikal terpakai sebagai ganjaran selepas beliau mendapat 7A 1B dalam [[Penilaian Menengah Rendah]] (PMR). Azizul menerima tiga tawaran dari [[MRSM]], Sekolah Sains dan Sekolah Sukan selepas itu. Oleh kerana minat berbasikal, beliau mengambil keputusan untuk melanjutkan pelajaran di [[Sekolah Sukan Bukit Jalil]]. ==Kerjaya== Pencapaian terbesar Azizulhasni ialah memenangi pingat emas dalam Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2017<ref>{{cite news|url=http://www.eurosport.com/cycling/awang-azizulhasni-revels-in-first-track-world-championships-gold_sto6128972/story.shtml|title=Awang Azizulhasni revels in Malaysia’s first world track gold|date=13 April 2017|work=[[Eurosport]]|accessdate=13 April 2017}}</ref> dan pingat gangsa di Sukan Olimpik 2016 di Brazil dalam acara keirin. Antara pencapaian beliau yang lain ialah memenangi pingat perak pada dalam kategori pecut dan pingat perak pada [[Kejohanan Dunia Berbasikal Trek UCI 2009|Kejohanan Dunia 2009]] dalam kategori keirin. Beliau dinamakan Sportsman Malaysia pada tahun 2009 dan 2010. Pada Februari 2011, Azizul terlibat dalam kemalangan semasa perlawanan akhir acara keirin dalam [[Kejohanan Dunia Klasik Berbasikal Trek UCI 2010-2011|Kejuaraan Dunia]] pertama di Manchester di mana dia mengalami kecederaan serius apabila 20&nbsp;cm serpihan kayu menembusi kakinya. Dia diketepikan daripada Kejohanan Dunia tahun itu.<ref>{{cite news|url=http://www.dailymail.co.uk/sport/othersports/article-1359064/Azizulhasni-Awang-ruled-World-Championships-surgery-splinter.html|title=Azizulhasni Awang ruled out of World Championships after surgery on splinter|date=23 February 2011|work=Mail Online|accessdate=7 August 2012}}</ref> Pada [[Sukan Asia Tenggara 2017]], Azizul berjaya ke tangga ke-111 untuk Malaysia kerana negara akhirnya mencapai sasaran pingat Sukan Sea keseluruhannya selepas memenangi kategori pecut lelaki di Velodrom Nasional di Nilai. Azizul juga pemain bendera untuk Malaysia pada Sukan Asia Tenggara 2017 bersama dua juara dunia juara [[Cheong Jun Hoong]] dan eksponen silat Mohd Al-Jufferi Jamari.<ref>{{cite news|url=http://www.thestar.com.my/sport/other-sport/2017/08/07/three-world-champs-to-be-flagbearers-at-sea-games-opening-ceremony/|title=KJ: Three world champs to be flag-bearers at SEA Games opening ceremony|author=:Lim Teik Huat|date=7 August 2017|publisher=TheStarOnline|accessdate=2 September 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/sports/others/2017/08/273898/azizulhasni-making-it-111-gold-medals-malaysia-sea-games-2017|title=Azizulhasni: Making it 111 gold medals for Malaysia at the Sea Games 2017|last=Azharie|first=Farah|date=29 August 2017|publisher=NSTOnline|accessdate=2 September 2017}}</ref> ==Isu dan kontroversi== Pada 25 Julai 2014, pelumba [[basikal]] Malaysia telah mengenakan sarung tangan bertulis 'Save Gaza' semasa [[Sukan Komanwel 2014]] di [[Glasgow]], [[UK]]. Tindakan Azizul itu sebagai bersimpati dengan pembunuhan lebih 5000 rakyat [[Gaza]] di Hamas/Palestin pada bulan Ramadan 2014. Dari segi sejarah, Kerajaan [[British]] menjadi punca membenarkan [[Yahudi]] dari [[Jerman]] dan [[Rusia]] membina sebuah penempatan kekal di [[Palestin]] pada 1948. Selepas diberi amaran, beliau meminta maaf.<ref>{{Cite web |url=http://www.themalaysianinsider.com/bahasa/article/sarung-tangan-save-gaza-azizulhasni-diberi-amaran |title=Sarung tangan ‘Save Gaza’: Azizulhasni diberi amaran |access-date=2014-07-25 |archive-date=2014-07-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140725204255/http://www.themalaysianinsider.com/bahasa/article/sarung-tangan-save-gaza-azizulhasni-diberi-amaran |url-status=dead }}</ref> ==Kehidupan peribadi== Dato' Azizul mengikuti sains sukan (Sarjana Muda Sukan Gerakan) di Universiti Victoria, [[Melbourne]], [[Australia]].<ref>{{citenews|title=VU scholar brings home bronze in Rio|url=https://www.vu.edu.au/news-events/news/vu-scholar-brings-home-bronze-in-rio|publisher=vu.edu.au|date=18 August 2016|accessdate=20 August 2016}}</ref> Pada tahun 2015, beliau menjadi atlet bukan warga Australia yang pertama untuk menerima Anugerah Biru dari Universiti Victoria.<ref name=nbc/><ref>{{citeweb|title=VU Sports Awards|url=https://www.vu.edu.au/campuses-services/sport-fitness/sport-awards|publisher=vu.edu.au}}</ref> Beliau berkahwin dengan To' Puan Athiah Ilyana Abd Samat pada 30 Januari 2010. Pasangan ini menetap di Melbourne bersama dua anak mereka, Amna Maryam dan Amna Khadeeja.<ref>{{cite news|title= Azizulhasni’s bronze medal, the fruit of family sacrifice|url=http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/azizulhasnis-bronze-medal-the-fruit-of-family-sacrifice|work=[[Malay Mail]]|date=17 August 2016}}</ref> ==Dalam budaya masyhur== Beliau bakal dijayakan oleh pelakon [[Shaheizy Sam]] dalam filem biopik arahan Raja Mukhriz Raja Ahmad Kamaruddin bertajuk ''The Pocket Rocketman'',<ref>{{cite news |title=The Pocket Rocketman ke layar perak|author=Hanisah Selamat|newspaper=[[Berita Harian]]|date=14 Februari 2018|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/wayang/2018/02/388706/pocket-rocketman-ke-layar-perak|accessdate= 2 Mac 2018}}</ref><ref>{{cite news |title=(Showbiz) Shaheizy Sam delighted to portray The Pocket Rocketman|author=Syahirah Mokhtazar|newspaper=[[New Straits Times]]|date=17 Februari 2018|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/02/336328/showbiz-shaheizy-sam-delighted-portray-pocket-rocketman|accessdate= 2 Mac 2018}}</ref> yang diterbitkan oleh UniTalent Sdn Bhd dan [[Universiti Utara Malaysia]] (UUM) dengan kerjasama syarikat pengurusan Azizulhasni, ThreeSixty Management.<ref>{{cite news |title=Sam jadi The Pocket Rocketman!|author=Rudy Imran Shamsudin|newspaper=[[Harian Metro]]|date=19 Februari 2018|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2018/02/314217/sam-jadi-pocket-rocketman|accessdate= 2 Mac 2018}}</ref> ==Pencapaian== ;Track Cycling World Ranking * 2008/09 – Keirin pertama * 2010/11 – Keirin pertama ;Kejohanan Dunia *2009 – [[File:silver medal blank.svg|15px]] Pecut *2010 – [[File:silver medal blank.svg|15px]] Keirin *2015 – [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Keirin *2016 – [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Keirin *2017 – [[File:gold medal blank.svg|15px]] [[File:Jersey rainbow.svg|20px|link=Rainbow jersey]] Keirin ;[[Sukan Komanwel]] *[[Sukan Komanwel 2010|2010]] – [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Pecut berpasukan (bersama [[Josiah Ng]] dan [[Mohd Rizal Tisin]]) *[[Sukan Komanwel 2014|2014]] – [[File:bronze medal blank.svg|15px]] Keirin ;[[Sukan Olimpik]] *2016 – [[File:bronze medal olympic.svg|15px]] Keirin *2020 – [[File:Silver_medal_olympic.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Silver_medal_olympic.svg|15x15px]] Keirin ==Anugerah dan pencapaian== *Persatuan Penulis Sukan Malaysia (SAM) - Anugerah Atlet Terbaik 100Plus: 2009, 2017<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/sport/cycling/2018/03/02/a-boost-for-apeldoorn-azizulhasni-bags-his-second-sam100plus-award-on-the-trot/|title=Azizulhasni bags his second SAM-100Plus award on the trot|last=Lim|first=Teik Huat|date=2 March 2018|publisher=The Star Online|accessdate=2 March 2018}}</ref> *[[Universiti Malaysia Terengganu]] - Ijazah Kehormat Sarjana Sains Sosial<ref>[https://sinarbestari.sinarharian.com.my/buletin/azizulhasni-terima-ijazah-kehormat-umt/ Azizulhasni terima Ijazah Kehormat UMT], 2022</ref> == Penghargaan == === Penghargaan Malaysia === * {{Flag|Malaysia}} : ** [[File:MY Darjah Yang Mulia Pangkuan Negara (Defender of the Realm) - SMN.svg|50px]] [[Ahli Mangku Negara]] (AMN) (2016)<ref>{{cite web|url=http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp/|title=Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat|access-date=2018-08-26|archive-date=2019-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190719195551/http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp|url-status=dead}}</ref> ** [[File:MY Darjah Yang Mulia Pangkuan Negara (Defender of the Realm) - SMN.svg|50px]] [[Kesatria Mangku Negara]] (KMN)<ref>{{cite news|title=Chong Wei all fired up|date=10 September 2017|author=Rajes Paul|url=https://www.thestar.com.my/sport/badminton/2017/09/10/chong-wei-all-fired-up-good-things-whet-world-no-7s-appetite-for-glory/|publisher=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|accessdate=28 July 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp/|title=Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat|access-date=2018-08-26|archive-date=2019-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190719195551/http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp|url-status=dead}}</ref> * {{Flag|Terengganu}} : ** [[File:MY-TER Order of the Crown of Terengganu - Dato Paduka - DPMT.svg|50px]] [[Darjah kebesaran negeri Terengganu|Darjah Dato' Paduka Mahkota Terengganu]] (D.P.M.T.) (2021) - '''Dato'''' == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.thepocketrocketman.blogspot.com/ Laman web rasmi] {{s-start}} {{s-sports|oly}} {{succession box | before = [[Bryan Nickson Lomas]] | title = Pembawa bendera {{MAS}} | years = [[Sukan Olimpik Musim Panas 2008|Beijing 2008]] | after = [[Pandelela Rinong]] }} {{s-end}} {{Kehidupan|1988||Azizulhasni Awang}} [[Kategori:Orang dari Terengganu]] [[Kategori:Penunggang basikal lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pesaing Sukan Asia untuk Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] 1k1twt5qtl8j7mkw7n8y4s9nxknprt3 0 301760 5650536 5650078 2022-08-21T13:46:51Z 2001:D08:1A03:5009:8CFC:1FD7:7FAD:B32 Kesalahan bahasa wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = | name = Azah Aziz | image = Sharifah Azah Mohammad Alsagoff.jpg | caption = | pseudonym = Azah Aziz, Mak Engku | birth_name = Sharifah Azah binti Syed Mohammad Alsagoff | birth_date = {{birth date|1928|8|21}} | birth_place = [[Negeri-negeri Selat]] (kini [[Singapura]]) | death_date = {{death date and age|2012|7|9|1928|8|21}} | death_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | resting_place = [[Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara]] | occupation = Penulis, kolumnis, tokoh budayawan | nationality = | education = | period = | genre = | subject = | movement = | notableworks = | spouse = [[Ungku Aziz|Ungku Abdul Aziz bin Ungku Abdul Hamid]] | children = [[Zeti Akhtar Aziz]] | influences = | influenced = | awards = | signature = | website = }} '''Sharifah Azah Mohammad Alsagoff'''/'''Norazah Abdul Aziz''' atau '''Azah Aziz''', tetapi lebih dikenali sebagai '''Mak Ungku''' (21 Ogos 1928 - 9 Julai 2012) ialah seorang tokoh budayawan Melayu di [[Malaysia]]. Beliau merupakan isteri kepada Profesor Diraja [[Ungku Aziz]] dan ibu kepada bekas Gabenor Bank Negara Malaysia, Tan Sri Dr. [[Zeti Akhtar Aziz]]. ==Biografi== Beliau berdarah campuran [[Melayu]], [[Turki]] dan [[Arab]]. Beliau bersekolah di Sekolah Convent di [[Johor Bharu]] dan mengikuti pendidikan Jepun semasa [[Perang Dunia II]].Ketika berumur 18 tahun, beliau berkahwin dengan [[Ungku Aziz|Ungku Abdul Aziz bin Ungku Abdul Hamid]] dan mereka mendapat seorang anak, YM Tan Sri Dato' Ungku Dr. [[Zeti Akhtar Aziz]], pernah dilantik sebagai [[Gabenor Bank Negara Malaysia]]. Beliau meninggal dunia pada 9 Julai 2012. ==Kerjaya== 1949-1951 bekerja di Jabatan Kebajikan Masyarakat Johor Bharu.Kemudian sebagai setiausaha di jabatan sosial, [[Universiti Malaya]], [[Singapura]]. Seterusnya setiausaha kepada [[Pendeta Za'ba]] di Jabatan Pengajian Melayu di UM. ==Wartawan dan Penulis== Azah Aziz adalah pengasas dan Presiden [[Persatuan Wartawan Wanita Malaysia]] ([[Pertama]]) (1971-1978) dan University Women's Asociation.Beliau pernah menjadi penasihat Pertama. Azah Aziz merupakan insiprasi kepada wartawan muda wanita.<ref>[http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2012/7/9/mstar_berita/20120709194711&sec=mstar_berita Sumbangan Azah Aziz, Tokoh Budaya Melayu Akan Sentiasa Dikenang - Tan Sri Muhyiddin]</ref> Beliau merupakan wanita terawal memperjuangkan nasib dan hak wanita terutama isu persamaan gaji lelaki dan wanita, , cukai berasingan bagi isteri yang bekerja. Beliau juga memprjuangkan Pindaan Undang-Undang Perkahwinan orang bukan Islam dan keluarga Islam. Dari 1957-1973 , selama selama 16 tahun menjadi penulis akhbar [[Berita Harian]] - terutama ruangan Wanita. 1973-1978, editor [[Utusan Malaysia]] / [[Utusan Melayu]] dan konsultan majalah Wanita. Sebagai penulis, beliau turut mempunyai minat mengumpul [[songket]] lama serta meminati budaya seni warisan dan seni sastera tanah air. Beliau turut memberi nama '[[Pancaindera]]' iaitu akhbar sisipan [[Mingguan Malaysia]] ketika Tan Sri [[Zainuddin Maidin]] bertugas sebagai Pengarang di [[Utusan Melayu]]. Ketua Pegawai Eksekutif [[Institut Akhbar Malaysia]] (MPI) Datuk [[Chamil Wariya]] menyifatkan Azah Aziz sebagai seorang guru dalam bidang penulisan rencana kerana banyak mengajar serta membimbing wartawan kadet dalam menghasilkan penulisan rencana. Azah Aziz amat komited serta berfikiran terbuka semasa menjadi penyunting di meja Rencana semasa berkhidmat di Utusan Melayu sekitar tahun 1973. Beliau banyak memberi peluang kepada [[wartawan]] untuk menghasilkan penulisan rencana yang melampaui berita (dengan membuat analisis sesuatu berita) supaya dapat menghasilkan rencana yang berkualiti serta memberi impak kepada pembaca. Beliau juga orang pertama memperkenalkan [[Haiku]] iaitu puisi pendek ber[[bahasa Jepun]] kepada masyarakat Malaysia. Beliau antara wanita pertama di Malaysia yang menerbitkan buku pantun dan lagu kanak-kanak melalui syarikatnya sendiri, 'Akaz'. Azah Aziz menghadiri Persidangan Penulis Wanita Asia-Pasifik di East West Centre, [[Honolulu]], [[Hawaii]](1972), Simposium Wanita Afro-Asia di [[Iskandariah]],[[Mesir]], sempena [[Tahun Wanita Antarabangsa]] (1975) dan aktiviti berkaitan kewartawanan, kraftangan, tekstil dan kesusasteraan kanak-kanak. Kini beliau ialah ahli lembaga penasihat perpustakaan negara dan ahli lembaga penasihat The Encyclopaedia of Malaysia. <ref>{{Cite web |url=http://jiwang.org/sejarah-mitologi/33034-biografi-tokoh-tokoh-wanita-malaysia.html |title=Biografi Tokoh Wanita Malaysia |access-date=2011-10-15 |archive-date=2011-08-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110824033341/http://jiwang.org/sejarah-mitologi/33034-biografi-tokoh-tokoh-wanita-malaysia.html |url-status=dead }}</ref> ==Budayawan== Beliau digelar Tokoh Budayawan Melayu kerana hobi dan minat beliau mengumpulkan tekstil traditional, perhiasan, pakaian traditional dan kraftangan traditional Melayu. Sejak 1950-an, beliau menulis dan berceramah tentang kebudayaan dan kesenian melayu.Beliau memperkenalkan pakaian drama tari dalam Festival Kesenian Universiti-Universiti ASEAN. Beliau pandai berpantun dan [[pantun]] yang dihasilkan sukar ditandingi oleh orang lain, sebagai contoh pantun hasil nukilannya telah menjadi hiasan kulit majalah [[Mastika]] sejak sekian lama. ==Sumbangan== Beliau menjadi ahli lembaga pemegang amanah [[Yayasan Tun Abdul Razak]] (1977-), Ahli lembaga [[FINAS]] (1981-1984), ahli majlis penasihat kebudayaan kebangsaan (telah dibubarkan) (1978-1983) (1987-1990), ahli lembaga penasihat [[KARYANEKA]] (1987-hingga dibubarkan). Ahli lembaga pembangunan [[Kraftangan Malaysia]] dan ahli [[Tribunal Hak Cipta]] (1987-1989). Beliau juga antara pengasas [[Pertubuhan Tindakan Wanita Islam]] (Pertiwi) yang aktif membela nasib wanita dan kanak-kanak di Malaysia. ==Meninggal dunia== Pada 9 Julai 2012, Azah Aziz meninggal dunia pada usia 83 tahun kerana sakit tua. Beliau diserang [[angin ahmar]] dan sering berulang-alik ke sebuah hospital swasta untuk mendapatkan rawatan. Solat jenazah diadakan di Masjid Saidina Abu Bakar As-Siddiq, [[Bangsar]]. Sementara majlis pengebumian di [[Tanah Perkuburan Islam Bukit Kiara]]. Turut ziarah ialah Tun Dr. [[Mahathir Mohamad]] dan isteri, Tun Dr. [[Siti Hasmah Mohd Ali]] serta anggota keluarga dan kenalan rapat.<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0710&pub=Utusan_Malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_02.htm Budayawan Azah Aziz meninggal]</ref> ==Hasil karya== Antara karya tulisannya ialah : # Adik sayang - antologi pantun kanak2 (1971), # Puisi Kanak-Kanak - antologi sajak moden untuk kanak-kanak (1967) # Pantun Kanak-Kanak - antologi enam jilid pantun melayu traditional untuk kanak-kanak # Dendang dan Dondang kanak-kanak - lagu-lagu tradisional untuk kanak-kanak yang ditulis bersama Dr. Ariff Ahmad (1990). # Taman Seni - buku mengenai kraftangan Melayu sebagai pengenalan kepada kanak-kanak (1987) # Marilah Bermain - mengenai pemainan traditional (1993) # Selayang Kenangan - himpunan esei dan penulisan lain tentang hal wanita, pakaian traditional dan kraftangan (1990). ==Rujukan== {{reflist}} # Biografi Tokoh Wanita Malaysia. PERTIWI. Kuala Lumpur: Pelanduk Publications. {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1928]] [[Kategori:Kematian 2012]] [[Kategori:Penulis wanita Malaysia]] [[Kategori:Wartawan Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Turki]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cherkes]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Arab]] oyuhvqcarig8q4zhfx6n6yjlhyf7pkq 0 313142 5651023 2881801 2022-08-22T11:25:11Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = ''Zehneria'' |image = Zehneria indica Blanco2.365-cropped.jpg |image_caption = Plate of ''Zehneria indica'' in [[Francisco Manuel Blanco]]’s ''Flora de Filipinas'', 1880-1883 |regnum = [[Tumbuhan|Plantae]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Cucurbitales]] |familia = [[Cucurbitaceae]] |subfamilia = [[Cucurbitoideae]] |tribus = [[Melothrieae]] |subtribus = [[Cucumerinae]] |genus = '''''Zehneria''''' |genus_authority = [[Stephan Endlicher|Endl.]]<ref>Endlicher (1833).</ref> |subdivision_ranks = Species |subdivision = ''Lihat teks'' |}} '''Timun tikus''','''terung kemal''', '''terung gemal''', '''akar bukit''', atau '''mentimun tikus'''<ref>[http://www.melur.com/myherba.asp?plant_id=262&cat=HERBA Terung Kemar]</ref> ialah sejenis [[tumbuhan]] menjalar dan berbunga di bawah keluarga [[Cucurbitaceae]]. Terdapat lebih daripada 35 species timun yang tumbuh di antara [[Afrika]], [[Asia Tenggara]] hingga ke [[Australia]] dan benua [[Oceania]]. ==Spesis terpilih== * ''[[Zehneria alba]]'' <small>Ridl. </small> * ''[[Zehneria baueriana]]'' <small> Endl. </small> * ''[[Zehneria bodinieri]]'' <small> (H. Lév.) W. J. de Wilde & Duyfjes </small> * ''[[Zehneria brevirostris]]'' <small> W. J. de Wilde & Duyfjes </small> * ''[[Zehneria cunninghamii]]'' <small> F.Muell. </small> * ''[[Zehneria ejecta]]'' <small> F. M. Bailey </small> * ''[[Zehneria hermaphrodita]]'' <small> W. J. de Wilde & Duyfjes </small> * ''[[Zehneria indica]]'' <small> (Lour.) Keraudren</small> * ''[[Zehneria japonica]]'' <small> (Thunb.) H. Y. Liu </small> * ''[[Zehneria marginata]]'' <small> (Blume) Keraudren </small> * ''[[Zehneria marlothii]]'' <small> (Cogn.) R. Fern. & A. Fern.</small> * ''[[Zehneria maysorensis]]'' <small> Wight. & Arn.</small> * ''[[Zehneria microsperma]]'' <small> Hook. f. </small> * ''[[Zehneria minutiflora]]'' <small> (Cogn.) C. Jeffrey </small> * ''[[Zehneria mucronata]]'' <small> (Blume) Miq.</small> * ''[[Zehneria repanda]]'' <small> (Blume) Simmons </small> * ''[[Zehneria scabra]]'' <small> (L.f.) Sond. </small> * ''[[Zehneria scabrella]]'' <small> F. Muell. </small> * ''[[Zehneria sphaerosperma]]'' <small> W. J. de Wilde & Duyfjes </small> * ''[[Zehneria tenuispica]]'' <small> W. J. de Wilde & Duyfjes </small> * ''[[Zehneria thwaitesii]]'' <small> (Schweinf.) C. Jeffrey </small> * ''[[Zehneria wallichii]]'' <small> (C. B. Clarke) C. Jeffrey</small> ==Galeri== <gallery> File:Zehneria japonica2SHSU.jpg|Bunga dan daun Timun tikus File:TimunTikus.jpg|Timun tikus menjalar dipagar File:BuahTimunTikus.jpg|Buah timun tikus File:TimunTikusTua.jpg|Timun tikus tua berwarna hitam </gallery> ==Lihat juga== * [[Timun]] * [[Timun padang]] {{commons|Zehneria|Timun tikus}} ==Bacaan lanjut== ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Sayur]] [[Kategori:Cucurbitaceae]] [[Kategori:Sayur buah]] 2b052ml305zwn9wl07nfsig8yr699ta 0 316548 5650950 5637738 2022-08-22T09:48:34Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Jangan letak Jawi di kotak info wikitext text/x-wiki {{Infobox Piercing | name = Subang | nicknames = | image = Positions of earrings.jpg | image_size = 200px | image_capt = Jenis subang: 1) Helix/Kartilage, 2) Industri, 3) Rook, 4) Daith, 5) Tragus, 6) Snug, 7) Conch, 8) Anti-Tragus, 9) Cuping | location = [[Telinga]] | jewelry = Cincin manik tahan, pemberat, penyumbat daging ("flesh plug") | healing time = 1 - 2 bulan }} '''Subang''' ({{Jawi|سوبڠ}}) atau '''anting-anting''' ({{Jawi|أنتيڠ٢}}) merupakan sejenis [[barangan kemas]] yang dilekatkan pada [[telinga]] dengan menebuk badan pada cuping telinga atau bahagian luar telinga (kecuali dalam kes subang keit, yang dikepitkan pada cuping). Subang dipakai oleh kedua jantina, sungguhpun ia lebih biasa dalam kalangan perempuan, dan telah digunakan oleh kebudayaan berlainan pada masa berlainan. ==Bacaan lanjut== *van Cutsem, Anne, ''A World of Earrings: Africa, Asia, America'', Skira, 2001. ISBN 88-8118-973-9 *Holmes, Anita, ''Pierced and Pretty: The Complete Guide to Ear Piercing, Pierced Earrings, and How to Create Your Own'', William Morrow and Co., 1988. ISBN 0-688-03820-4 *Jolly, Penny Howell, "Marked Difference: Earrings and 'The Other' in Fifteenth-Century Flemish Artwork," in ''Encountering Medieval Textiles and Dress: Objects, Texts, Images'', Palgrave Macmillan, 2002, pp.&nbsp;195–208. ISBN 0-312-29377-1 *Mascetti, Daniela and Triossi, Amanda, ''Earrings: From Antiquity to the Present'', Thames and Hudson, 1999. ISBN 0-500-28161-0 *McNab, Nan, ''Body Bizarre Body Beautiful'', Fireside, 2001. ISBN 0-7432-1304-1 *Mercury, Maureen and Haworth, Steve, ''Pagan Fleshworks: The Alchemy of Body Modification'', Park Street Press, 2000. ISBN 0-89281-809-3 *Steinbach, Ronald D., ''The Fashionable Ear: A History of Ear Piercing Trends for Men and Women'', Vantage Press, 1995. ISBN 0-533-11237-0 *Vale, V., ''Modern Primitives'', [[RE/Search]], 1989. ISBN 0-9650469-3-1 [[kategori:Perhiasan]] 0icul76x5bd2xir4aolr922rxwr6u0u 5650951 5650950 2022-08-22T09:49:49Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Infobox Piercing | name = Subang | nicknames = | image = Positions of earrings.jpg | image_size = 200px | image_capt = Jenis subang: 1) Helix/Kartilage, 2) Industri, 3) Rook, 4) Daith, 5) Tragus, 6) Snug, 7) Conch, 8) Anti-Tragus, 9) Cuping | location = [[Telinga]] | jewelry = Cincin manik tahan, pemberat, penyumbat daging ("flesh plug") | healing time = 1 - 2 bulan }} '''Subang''' ({{Jawi|سوبڠ}}) atau '''anting-anting''' ({{Jawi|أنتيڠ٢}}) merupakan sejenis [[barangan kemas]] yang dilekatkan pada [[telinga]] dengan menebuk badan pada cuping telinga atau bahagian luar telinga (kecuali dalam kes subang keit, yang dikepitkan pada cuping). Subang dipakai oleh kedua jantina, sungguhpun ia lebih biasa dalam kalangan perempuan, dan telah digunakan oleh kebudayaan berlainan pada masa berlainan. ==Bacaan lanjut== *van Cutsem, Anne, ''A World of Earrings: Africa, Asia, America'', Skira, 2001. ISBN 88-8118-973-9 *Holmes, Anita, ''Pierced and Pretty: The Complete Guide to Ear Piercing, Pierced Earrings, and How to Create Your Own'', William Morrow and Co., 1988. ISBN 0-688-03820-4 *Jolly, Penny Howell, "Marked Difference: Earrings and 'The Other' in Fifteenth-Century Flemish Artwork," in ''Encountering Medieval Textiles and Dress: Objects, Texts, Images'', Palgrave Macmillan, 2002, pp.&nbsp;195–208. ISBN 0-312-29377-1 *Mascetti, Daniela and Triossi, Amanda, ''Earrings: From Antiquity to the Present'', Thames and Hudson, 1999. ISBN 0-500-28161-0 *McNab, Nan, ''Body Bizarre Body Beautiful'', Fireside, 2001. ISBN 0-7432-1304-1 *Mercury, Maureen and Haworth, Steve, ''Pagan Fleshworks: The Alchemy of Body Modification'', Park Street Press, 2000. ISBN 0-89281-809-3 *Steinbach, Ronald D., ''The Fashionable Ear: A History of Ear Piercing Trends for Men and Women'', Vantage Press, 1995. ISBN 0-533-11237-0 *Vale, V., ''Modern Primitives'', [[RE/Search]], 1989. ISBN 0-9650469-3-1 {{Tunas-fesyen}} [[kategori:Perhiasan]] oolm1ab97js8vlpasqincnmh4609k2c 5650954 5650951 2022-08-22T09:51:00Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{For|bander nama sama di Selangor|Subang, Petaling}} {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Infobox Piercing | name = Subang | nicknames = | image = Positions of earrings.jpg | image_size = 200px | image_capt = Jenis subang: 1) Helix/Kartilage, 2) Industri, 3) Rook, 4) Daith, 5) Tragus, 6) Snug, 7) Conch, 8) Anti-Tragus, 9) Cuping | location = [[Telinga]] | jewelry = Cincin manik tahan, pemberat, penyumbat daging ("flesh plug") | healing time = 1 - 2 bulan }} '''Subang''' ({{Jawi|سوبڠ}}) atau '''anting-anting''' ({{Jawi|أنتيڠ٢}}) merupakan sejenis [[barangan kemas]] yang dilekatkan pada [[telinga]] dengan menebuk badan pada cuping telinga atau bahagian luar telinga (kecuali dalam kes subang keit, yang dikepitkan pada cuping). Subang dipakai oleh kedua jantina, sungguhpun ia lebih biasa dalam kalangan perempuan, dan telah digunakan oleh kebudayaan berlainan pada masa berlainan. ==Bacaan lanjut== *van Cutsem, Anne, ''A World of Earrings: Africa, Asia, America'', Skira, 2001. ISBN 88-8118-973-9 *Holmes, Anita, ''Pierced and Pretty: The Complete Guide to Ear Piercing, Pierced Earrings, and How to Create Your Own'', William Morrow and Co., 1988. ISBN 0-688-03820-4 *Jolly, Penny Howell, "Marked Difference: Earrings and 'The Other' in Fifteenth-Century Flemish Artwork," in ''Encountering Medieval Textiles and Dress: Objects, Texts, Images'', Palgrave Macmillan, 2002, pp.&nbsp;195–208. ISBN 0-312-29377-1 *Mascetti, Daniela and Triossi, Amanda, ''Earrings: From Antiquity to the Present'', Thames and Hudson, 1999. ISBN 0-500-28161-0 *McNab, Nan, ''Body Bizarre Body Beautiful'', Fireside, 2001. ISBN 0-7432-1304-1 *Mercury, Maureen and Haworth, Steve, ''Pagan Fleshworks: The Alchemy of Body Modification'', Park Street Press, 2000. ISBN 0-89281-809-3 *Steinbach, Ronald D., ''The Fashionable Ear: A History of Ear Piercing Trends for Men and Women'', Vantage Press, 1995. ISBN 0-533-11237-0 *Vale, V., ''Modern Primitives'', [[RE/Search]], 1989. ISBN 0-9650469-3-1 {{Tunas-fesyen}} [[kategori:Perhiasan]] fk70878gx06orcmhk6ujpriwwgcbyxw 0 317867 5651022 5624852 2022-08-22T11:23:07Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = Pepasan<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image = Timun padang.JPG |regnum = [[Tumbuhan]] |unranked_divisio = [[Angiosperma]] |unranked_classis = [[Eudikot]] |unranked_ordo = [[Rosids]] |ordo = [[Cucurbitales]] |familia = [[Cucurbitaceae]] |genus = ''[[Coccinia]]'' |species = '''''C. grandis''''' |binomial = ''Coccinia grandis'' |binomial_authority = ([[Carolus Linnaeus|L.]]) J.Voigt |}} [[imej:Coccinia grandis Blanco2.414b.jpg|thumb|250px|Lukisan pokok timun padang.]] '''Pepasan''', '''papasan''' ({{Jawi|ڤڤاسن}}) atau '''timun padang''' (''Coccinia grandis'') ialah timun dari [[sayur|sayur buah]] yang sedap dibuat [[ulam]]. Pepasan kadang-kala disalah anggap sebagai [[timun tikus]] kerana bentuknya seperti timun bersaiz kecil. ==Taburan== Pepasan tumbuh semulajadi dari [[Afrika]] hingga sekitar [[Asia Tenggara]]. Ia ditanam dan digunakan sebagai [[sayur]] terutamanya oleh orang [[Malaysia]], [[Thailand]], [[Indonesia]], dan [[India]]. Kebanyakannya tumbuh liar di kawasan terbuka seperti padang rumput, bahu jalan, pagar, dan pinggir hutan atau memanjat pokok lain. ==Morfologi== [[imej:Starr 050222-4132 Coccinia grandis.jpg|thumb|250px|left|Bunga betina (kiri) dan bunga jantan (kanan) pokok timun padang.]] Pokok jenis [[tumbuhan saka|saka]] yang memanjat (sulur yang ringkas), sepanjang 20 m; ada akar yang menjadi ubi; batang muda berwarna hijau, yang matang bertompok putih dan berkayu. [[Daun]] jenis ringkas, kedudukan berselang-seli; tangkai daun 1-5 cm panjang; lai daun membujur lebar atau hampir membulat, 3-12 cm panjang dan 3-15 cm lebar. [[Bunga]] jantan 1-4 kuntum pada satu jambak, lazimnya 1-2 kuntum sahaja; tangkai bunga 0.7-7 cm panjang; kelopak berwarna oren atau kuning dengan urat berwarna hijau. Bunga betina sekuntum pada satu buku; tangkai bunga hingga 2.5 cm panjang; ovari 1.5 cm panjang; kelopak bunga seperti bunga jantan. [[Buah]] ada jenis memanjang tirus seperti [[timun|timun kecil]], memanjang kembung seperti [[labu|labu kecil]] atau hampir bebola, 3-7 cm panjang, 1-3.5 cm lebar, berwarna hijau dengan jalur putih semasa muda, dan menjadi merah setelah masak. ==Penanaman== [[imej:Kova-half.jpg|thumb|150px|Buah potong timun padang.]] Pepasan ditanam dengan biji atau keratan batang. Penanaman dengan biji tidak berapa digunakan kerana pepasan ada pokok jantan dan betina ([[tumbuhan diesius|diesius]]). Oleh itu, pokok yang ditanam dengan biji tidak tentu menghasilkan buah. Keratan batang daripada pokok betina ditanam terus di tapak yang kekal atau di tapak semaian sebelum dipindahkan. Jarak penanaman yang disyorkan adalah 2 m x 1.5 m. Junjung jenis sistem trelis disediakan untuk membolehkan pokok merambat atau menjalar dengan sokongan. Peringkat awal perlu diajar anak pokok naik ke junjung dan biarkan tumbuh menjalar sendiri kemudiannya. Kaedah paling mudah ialah dengan menanam pokok pepasan di depan rumah dan biarkan ia merayap di atas pagar. ==Penyakit dan Perosak== Antara penyakit yang menyerang pepasan adalah serangan Antraknos (''Collectotricum spp''.), kulapok berdebu (''Erysiphe chichoracaeum'') dan ''downy mildew'' (''Peronospora cubensis''). Kawalan menggunakan racun kimia dan amalan kultura menjadi pilihan yang mudah. Antara musuh tanaman pepasan adalah seperti serangan Aphid (''Aphid spp''.), [[kumbang merah labu]] (''Aulacophora sp.'') dan juga lalat buah (''Dacus spp''.). Kawalan boleh dengan menggunakan [[racun serangga]] jenis sentuh atau sistemik. ==Penuaian== {{Bahagian kosong}} ==Khasiat== ===Kandungan=== Daun - 3.5% protein, mineral, provitamin A, dan vitamin lain.<ref name="ong">Ong, H.C. (2011) Sayuran 2: Khasiat Makanan & Ubatan. Kuala Lumpur: Utusan Publications & Distributors Sdn Bhd. ISBN 9-789676-124265</ref><br/> Buah - 94% air, 3% karbohidr at, 1-2% protein, 0.1% lemak, sedikit zat besi, fosforus, kalium, kalsium, niasin, provitamin A, vitamin B1, B2, dan C.<ref name="ong"/> ===Makanan=== Pepasan digunakan untuk sayuran dengan pucuk mudanya dijadikan ulam dan ia popular di Thailand. Buah pepasan dimasukkan ke dalam masakan sup atau kari. Buah yang masak selalunya manis manakala jenis liar buahnya sedikit pahit. Isi buah boleh dikeringkan untuk dijadikan makanan ringan dan boleh disimpan lama. Dipercayai ianya dapat digunakan untuk mengubati penyakit kencing manis. ==Lihat juga== * [[Timun]] * [[Timun tikus]] ==Bacaan lanjut== ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/16088 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/1/3/1377 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-tumbuhan}} [[Kategori:Cucurbitaceae]] [[Kategori:Sayur]] [[Kategori:Sayur buah]] 6bluzvg3r3h0j7ntwzuq4vkq2dxphny 0 322726 5650947 5642391 2022-08-22T09:45:10Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Coord|1|28|30.0|N|103|43|26.4|E|display=title}} {{Infobox settlement | name = Teluk Danga<br>''Danga Bay'' | native_name = | native_name_lang = <!-- ISO 639-2 code e.g. "fr" for French. If more than one, use {{lang}} instead --> | settlement_type = Pekan | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | image_flag = | flag_alt = | image_seal = | seal_alt = | image_shield = | shield_alt = | etymology = | nickname = | motto = | map_alt = | map_caption = | pushpin_map = | pushpin_label_position = | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = | coordinates = <!-- {{Coord}} --> | coor_pinpoint = | coordinates_footnotes = | subdivision_type = Negara | subdivision_name = [[Malaysia]] | subdivision_type1 = Negeri | subdivision_name1 = [[Johor]] | subdivision_type2 = Daerah | subdivision_name2 = [[Daerah Johor Bahru|Johor Bahru]] | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | legislature = | upper_house = | lower_house = | unit_pref = Metric <!-- ALL fields with measurements have automatic unit conversion --> <!-- for references: use <ref> tags --> | area_footnotes =<ref name="Sekon">{{cite journal|url=https://core.ac.uk/download/pdf/199242303.pdf|page=5|first=Jamaah|last=Sekon|title=Mapping shoreline changes due land reclamation using Landsat TM data|journal=Universiti Teknologi Malaysia Institutional Repository|year=2017|lang=en}}</ref> | area_urban_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_rural_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_metro_footnotes = <!-- <ref> </ref> --> | area_magnitude = <!-- <ref> </ref> --> | area_note = | area_water_percent = | area_rank = | area_blank1_title = | area_blank2_title = <!-- square kilometers --> | area_total_km2 = | area_land_km2 = | area_water_km2 = | area_urban_km2 = | area_rural_km2 = | area_metro_km2 = | area_blank1_km2 = | area_blank2_km2 = <!-- hectares --> | area_total_ha = | area_land_ha =22.26 | area_water_ha = | area_urban_ha = | area_rural_ha = | area_metro_ha = | area_blank1_ha = | area_blank2_ha = | length_km = | width_km = | dimensions_footnotes = | elevation_footnotes = | elevation_m = | population_as_of = | population_footnotes = | population_total = | population_density_km2 = auto | population_note = | population_demonym = | timezone1 = | utc_offset1 = | timezone1_DST = | utc_offset1_DST = | postal_code_type = | postal_code = | area_code_type = | area_code = | iso_code = | website = <!-- {{URL|example.com}} --> | footnotes = | image_map = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=13 }} }} {{Infobox amusement park | name = Danga Bay<br>Teluk Danga | image = File:Danga Bay1.jpg | caption = | resort = | location = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] | location2 = | location3 = | coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LON|type:landmark||display=inline,title}} --> | operator = | opening_date = <!-- {{Start date|YYYY|MM|DD}} --> | closing_date = <!-- {{End date|YYYY|MM|DD}} --> | previous_names = | area = 1.8 km² | status = <!-- planned, under construction, operating, closed --> | footnotes = }} '''Teluk Danga''' ({{Jawi|تلوق دڠا}}, {{lang-en|'''Danga Bay'''}}) merupakan pusat rekreasi terbesar di bandar [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]]. Tempat ini juga terletak berdekatan dengan [[Istana Bukit Serene]] iaitu kira-kira 7 kilometer dari pusat bandar Johor Bahru. Pelbagai acara juga pernah diadakan di sini. Tempat ini boleh dituju melalui pelbagai rangkaian pengangkutan seperti jalan raya utama, Lapangan Terbang Antarabangsa, hab kargo dan pelabuhan. Projek-projek besar juga telah dikenal pasti untuk dibina di sekitar kawasan ini termasuklah pusat hab yang baru yang terdiri daripada kewangan, komersial, hotel, pameran, pusat konvokesyen, marina dan harta kediaman yang mewah. == Sejarah == Pembangunan bermula dengan projek [[tebus guna tanah]] sejak 1990-an. Walau bagaimanapun, kerja-kerja Teluk Danga terhenti pada 2007 akibat tempias [[Krisis kewangan 2007–2008|krisis ekonomi dunia]] yang mengenai Malaysia sebelum disambung semula pada 2012.<ref>{{Cite book|url=https://www.degruyter.com/document/doi/10.1355/9789814881289/html|title=Johor: Abode of Development?|publisher=ISEAS Publishing|year=2020|isbn=9789814881289|language=en|doi=10.1355/9789814881289}}</ref> ==Lokasi== [[Fail:Family Coaster Danga World.jpg|thumb|''Roller-coaster'' di taman tema Danga World.]] Tempat ini terletak di bahagian selatan tengah Iskandar Malaysia serta merupakan pusat pembangunan kediaman dan komersial yang pertama dan terbesar di Johor Bahru. Teluk ini terbentang indah sepanjang pantai yang berukuran 25 kilometer serta menghadap [[Selat Johor]] dan meliputi kawasan yang berkeluasan kira-kira {{convert|450|acre|km2|sing=on}}.<ref name="Sekon"/> ==Tahap ketersampaian== Teluk Danga boleh dituju dari [[Lebuhraya Skudai]] ([[Laluan Persekutuan Malaysia 1|Laluan persekutuan]] {{JKR|1}}) melalui jalan pertukaran Teluk Danga yang menjadi laluan [[Jalan Skudai]] yang juga terletak berdekatan Istana Bukit Serene. Pelancong yang datang dari pusat bandar Johor Bahru boleh mengakses tempat ini melalui Jalan Skudai. * Melalui pembinaan [[Gerbang Selatan Bersepadu]] (CIQ), Teluk Danga akan dapat dituju hanya 10 minit dari pusat pemeriksaan kastam Malaysia. * Pembangunan premier ini juga terletak di antara dua Pelabuhan Laut Dalam Antarabangsa Pasir Gudang di timur dan [[Forest City]], [[Pelabuhan Tanjung Pelepas]] di barat. * Apabila hendak menuju ke utara dalam masa 30 minit, pengunjung akan sampai ke [[Lapangan Terbang Antarabangsa Senai]] yang terletak di [[Senai]]. * Landasan terminal keretapi utama di bandar Johor Bahru boleh dituju dengan hanya mengambil masa 10 minit dari Teluk Danga. == Isu == Beberapa aspek impak Teluk Danga terhadap warga penduduk pesisir telah dikaji. Satu isu berkenaan pembinaan Teluk Danga ialah impak sosioekonomi kepada penduduk Orang Asli [[Orang Seletar]] di pesisir. Pemerhatian oleh ahli linguistik, Samsur Rijal Yahaya sepanjang 2000-an mendapati bahawa pembangunan penambakan tanah Teluk Danga telah menjejaskan ekosistem laut yang menjadi mata pencarian warga peribumi di sana. Hal ini menyebabkan mereka terpaksa mencari pendapatan baharu seperti menjual besi buruk.<ref>{{Cite book|title=Semiotik Sosial Masyarakat Seletar|last=Yahaya|first=Samsur Rijal|publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka|year=2019|isbn=9789834922559|location=Kuala Lumpur|pages=xiv}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{en}} [http://www.dangabay.com Danga Bay] {{Iskandar Malaysia}} [[Kategori:Johor Bahru]] [[Kategori:Pantai di Malaysia]] {{Tunas-geo-Malaysia}} 6sltuixc0ablv9uhqmgdgevpcj3xjup 0 325204 5650893 5315127 2022-08-22T07:42:44Z 2001:E68:6A47:8200:B54B:A10C:FB54:A6FB wikitext text/x-wiki {{Advert|tarikh=Januari 2020}} {{Infobox non-profit <!-- sila rujuk templat:infobox non-profit untuk maklumat lanjut mengenai label-label berikut --> | name = Ikatan Muslimin Malaysia<br/>(ISMA) | image = [[Image:Ikatan Muslimin Malaysia.jpg|centre|155px]] | caption = Logo rasmi ISMA | founder = | founded_date = 7 Julai 1997 | location = No 25-1-1 & 27-1-1, Jalan Medan Pb 1a, Medan Pusat Bandar 1, Seksyen 9, 43650 [[Bandar Baru Bangi]], [[Selangor]] | coordinates = <!-- {{Coord|LAT|LON|display=inline,title}} --> | origins = [[Malaysia]] | key_people = [[Ustaz Muhammad Fauzi Asmuni|Ustaz Muhammad Fauzi Asmuni]] (Presiden) | area_served = [[Malaysia]] | focus = [[Tarbiyyah]] | mission = Membina kekuatan keperibadian yang berpaksikan Islam serta penguasaan budaya ilmu, kehidupan sihat, perancangan dan teknologi | method = | endowment = | num_employees = | num_members =50,000 | motto = Membangun Umat Beragenda;<br>Melayu Sepakat, Islam Berdaulat | former name = Ikatan Siswazah Muslim Malaysia | homepage = https://isma.org.my/ | dissolved = | footnotes = }} '''Ikatan Muslimin Malaysia''' ('''ISMA''') ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: ايکتن مسلمين مليسيا; [[bahasa Arab|Arab]]: جمعية الاتحاد الإسلامي الماليزي‎; [[bahasa Inggeris|Inggeris]]: Malaysian Muslim Solidarity) ialah sebuah [[pertubuhan bukan kerajaan|badan bukan kerajaan]] [[Malaysia]] yang berfahaman [[Konservatisme|ultrakonservatif]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Aeria|first=Andrew|last2=Tan|first2=Seng Keat|date=2014|title=A Long and Winding Road to Democracy: The 2013 Asian Democracy Index for Malaysia|url=http://twsc.upd.edu.ph/ADR2014-MALAYSIA.pdf|journal=Asian Democracy Review|volume=3|pages=49-64|via=}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/s/669709/in-isma-a-portrait-of-political-islam-driven-by-urban-middle-class-professi|title=In Isma, a portrait of political Islam driven by urban middle-class professionals {{!}}|author1=Shazwan Mustafa Kamal|date=16 May 2014|accessdate=21 August 2018|publisher=[[Malay Mail]]|language=en}}</ref> dan [[Islamisme|Islamis]]<ref>{{Cite book|url=https://www.cambridge.org/core/product/identifier/9789814695923/type/BOOK|title=Middle Eastern influences on Islamist organizations in Malaysia: the cases of ISMA, IRF and HTM|last=Ahmad Fauzi Abdul Hamid|first=|last2=Che Hamdan Che Mohd Razali|first2=|date=2016|publisher=[[ISEAS-Yusof Ishak Institute]]|year=|isbn=978-981-4695-92-3|location=|pages=|language=English|oclc=1096436460}}</ref>. Ia ditubuhkan pada 7 Julai 1997 di bawah nama '''Ikatan Siswazah Muslim Malaysia'''<ref>http://www.ismaeropah.com/profil/pengenalan/</ref> sebelum kemudian menukar namanya kepada '''Ikatan Muslimin Malaysia''' pada tahun [[2005]]. Badan ini berwibawa ini sangat lantang menentang sebarang usaha yang dilihat menyebarkan "unsur-unsur [[liberalisme]], keberadaan mazhab [[Syiah]] serta [[Kristianisasi]]" di negara tersebut.<ref name="krisis2">[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1024&pub=utusan_malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_01.htm&arc=hive Lebih 6 juta belia hadapi krisis identiti]. Utusan Malaysia. Accessed 27 March 2012.</ref> Organisasi ini mempunyai 42 cawangan berdaftar di seluruh Malaysia dan 8 cawangan luar negara. ==Organisasi== ===Presiden ISMA=== ISMA hari ini diterajui oleh Haji Aminuddin bin Yahaya yang juga merupakan Pengerusi [https://www.facebook.com/ummah.official/ Gerakan Pembela Ummah (UMMAH)], sebuah gabungan NGO-NGO Islam yang bersepakat di bawah fahaman memperjuangkan isu-isu yang dianggap memanfaatkan umat Islam, orang Melayu dan Bumiputra. Tetapi kemudiannya mufaraqah pada tahun 2020 dan kembali menerajui Pertubuhan-pertubuhan Pembela Islam yang merupakan salah satu dari gabungan NGO dalam Gerakan Pembela Ummah. === Keahlian === ISMA membuka keahlian kepada masyarakat yang berusia 18 tahun dan ke atas secara atas talian. ===Malaysia=== ISMA mempunyai 38 cawangan berdaftar di seluruh Malaysia dan menjalankan pelbagai program dan aktiviti setempat melalui cawangan-cawangan ISMA. ===Luar Malaysia=== ISMA di luar negara digerakkan oleh mahasiswa dan mahasiswi Malaysia yang komited dengan fikrah dan matlamat ISMA. ISMA di luar negara bergerak sebagai persatuan kebajikan dan akademik mahasiswa dan mahasiswi Malaysia di luar negara.<ref name="ismamesir">[http://ismamesir.com/v2/category/info-isma-mesir/pengenalan/] Pengenalan ISMA Mesir</ref> Cawangan luar negaranya yang pertama didirikan di [[Mesir]] pada tahun 2006 dengan penubuhan jawatankuasa penaja sebelum dirasmikan pada tahun 2008 dengan Jabatan Penuntut Malaysia Kaherah (JPMK) di bawah Kedutaan Besar Malaysia [[Kaherah]] (KBMK). <ref name="ismamesir" /> Cawangan kedua terletak di [[Australia]] yang dilancarkan secara rasmi di [[Melbourne]] pada 16 Julai 2009 disempurnakan oleh Setiausaha I Duta Besar Malaysia di Australia, Dr. Sirajuddin Bin Suhaimee di [[University of Melbourne]].<ref>http://inijalanku.wordpress.com/2009/07/28/tahniah-isma-australia/</ref> 3 cawangan benua lain iaitu [[Adelaide]], [[Brisbane]] dan [[Sydney]] turut menyusul.<ref>http://www.ismaaustralia.com/</ref> [[Jordan]] turut menjadi pilihan cawangan di Timur Tengah setelah didaftarkan secara rasmi dengan Education Malaysia Jordan (EMJ) pada 18 Januari 2012<ref>{{Cite web |url=http://www.ismaweb.net/v4/2012/01/tahniah-atas-pengiktirafan-isma-jordan/ |title=salinan arkib |access-date=2014-02-23 |archive-date=2012-03-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120312175611/http://www.ismaweb.net/v4/2012/01/tahniah-atas-pengiktirafan-isma-jordan/ |url-status=dead }}</ref>. [[Eropah|UK-Eire]],<ref>{{Cite web |url=http://www.ismaweb.net/v4/info-isma/cawangan-luar-negara/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-22 |archive-date=2012-08-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120827023630/http://www.ismaweb.net/v4/info-isma/cawangan-luar-negara/ |url-status=dead }}</ref> [[India]], [[Jepun]], [[Korea]] dan [[New Zealand]] juga mempunyai cawangan-cawangan ISMA yang tersendiri. ==Agensi ISMA== ISMA juga mempunyai beberapa persatuan di bawahnya sebagai sayap. Antaranya ialah: * [[Persatuan Belia Islam Nasional]] (PEMBINA)<ref>http://pembina.com.my/</ref>, * [[Kelab Remaja ISMA]] (KRIM)<ref>http://remajaisma.wordpress.com/</ref>, * [[Kelab Anak Hebat]] (NAZIM), * [[Majlis Ulama Ikatan Muslimin Malaysia]] (MUIS)<ref>{{Cite web |url=http://muis.ismaweb.net/tentang-kami/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-23 |archive-date=2012-09-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120922115453/http://muis.ismaweb.net/tentang-kami/ |url-status=dead }}</ref>, * [[TV ISMA]]<ref>{{Cite web |url=http://tvisma.net/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-23 |archive-date=2012-05-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120501192754/http://tvisma.net/ |url-status=dead }}</ref> * [[Ikatan Pengamal Perubatan Muslimin Malaysia]] (I-Medik)<ref>{{Cite web |url=http://imedik.org/kenali-i-medik/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-23 |archive-date=2012-07-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120722140447/http://imedik.org/kenali-i-medik/ |url-status=dead }}</ref> ==Penglibatan ISMA di Malaysia== [[File:Konvensyen Pemikiran Imam Hasan Al-Banna Dalam Melakar Agenda KOBANNA.jpg|thumb|Konvensyen Pemikiran Imam Hasan Al-Banna Dalam Melakar Agenda Bangsa KOBANNA]] ISMA dilihat aktif dalam memperjuangkan hak-hak orang [[Islam]] di Malaysia dengan mengeluarkan beberapa kenyataan di ruang akhbar agar pihak [[Pemerintahan|kerajaan]] dapat mengambil perhatian mengenainya.<ref name="krisis">[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1024&pub=utusan_malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_01.htm&arc=hive Lebih 6 juta belia hadapi krisis identiti]. Utusan Malaysia. Capaian 27 Mac 2012.</ref><ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1025&pub=utusan_malaysia&sec=Dalam_Negeri&pg=dn_02.htm&arc=hive Krisis identiti belia: Ahmad Shabery jawab pendedahan Ikatan Muslimin Malaysia]. Utusan Malaysia. Capaian 27 Mac 2012.</ref> ISMA juga turut terlibat dalam menganjurkan program [[Himpunan Sejuta Umat|HIMPUN]] bertujuan untuk memberi kesedaran kepada umat Islam di Malaysia tentang bahayanya [[murtad]].<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&dt=0225&pub=utusan_malaysia&sec=Terkini&pg=bt_26.htm&arc=hive Himpunan Sejuta Umat di Terengganu dihadiri 6,000 orang]. Utusan Malaysia. Capaian 27 Mac 2012.</ref> ISMA juga merupakan salah satu kompenan dalam pertubuhan Allied Coordinating Committee of Islamic NGOs ([[ACCIN]]) yang ditubuhkan atas dasar menjaga kepentingan umum umat Islam daripada dicabar.<ref>http://accinmalaysia.wordpress.com/</ref><ref>http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2011&dt=1103&pub=Utusan_Malaysia&sec=Muka_Hadapan&pg=mh_06.htm</ref> Di peringkat pusat, ISMA dilaporkan telah menganjurkan siri konvensyen iaitu Konvensyen Pemikiran Hasan al-Banna (2010), Konvensyen Memperingati 500 Tahun Kejatuhan Empayar Melayu Islam Melaka (2011) dan Konvensyen Memartabat Islam Memperkasa Ummah (2012)<ref>http://utusan.com.my/info.asp?y=2012&dt=0626&pub=Utusan_Malaysia&sec=Bicara_Agama&pg=ba_03.htm</ref>. Turut dianjurkan ialah program bersifat kekeluargaan seperti Konvensyen Keluarga Melayu Muslim (2011). <ref>"Isma anjur konvensyen keluarga", Berita Harian 15 Oktober 2011, halaman 29. </ref> ISMA juga banyak memfokuskan aktivitinya pada pembinaan jatidiri dan kemasyarakatan dengan program-program seperti Qiamullail, I'tikaf, ramah mesra, gotong-royong dan sukaneka. <ref>"Salur mesej daulatkan Islam", Sinar Harian Edisi Johor, 15 Mei 2011.</ref> ISMA juga dilihat terlibat dalam mengadakan program-program motivasi dan kelas-kelas pengajian agama seperti kelas [[Al-Quran]], Kem Lepasan SPM, Jambori Remaja Muslim dan lain-lain.<ref>"KRIM serlahkan remaja Muslim hebat", Sinar Harian Edisi Selangor & KL, 7 Julai 2011.</ref> Mereka juga dilihat aktif memberi kesedaran terhadap masyarakat akan pengaruh [[liberalisme]], fahaman [[Syiah]], [[kristianisasi]] dan [[Isu sosial|isu-isu sosial]].<ref name="krisis"/> ==Kontroversi== ===Slogan=== [[Slogan]] ISMA : * '''Membangun Umat Beragenda''' <br /> Slogan ini menggantikan slogan ‘Membina Generasi Harapan’ yang diguna pakai sebelumnya oleh ISMA<ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2011/08/isma-perkenal-slogan-membangun-umat-beragenda/ Slogan ISMA]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Slogan ini membawa maksud ISMA mengajak agar umat Islam, khususnya di Malaysia, memiliki agenda besar untuk menjaga kepentingan Islam termasuk perpaduan umat Islam. Slogan ini dilihat sebagai slogan yang lebih universal berbanding slogan "Melayu Sepakat, Islam Berdaulat" yang khusus bagi permasalahan umat Islam Malaysia.<ref>{{Cite web |url=http://www.ismaweb.net/v4/2012/04/hidup-beragenda/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-23 |archive-date=2012-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120426121445/http://www.ismaweb.net/v4/2012/04/hidup-beragenda/ |url-status=dead }}</ref><br /> * '''Melayu Sepakat, Islam Berdaulat''' “Melayu Sepakat”; menurut ISMA, bererti umat [[Melayu]] yang bersepakat dan bermuafakat dalam perkara-perkara yang berkait dengan kepentingan bersama, apatah lagi yang berkait dengan mendaulatkan Islam di tanah air. ISMA menggunakan firman Allah swt dalam Al-Quran yang bermaksud, ''“Bertolong-tolonglah kamu dalam kebajikan dan [[taqwa]], dan jangan kamu bertolong-tolong dalam [[dosa]] dan permusuhan”'' ([[Surah Al-Maa’idah|Al-Maidah]]) sebagai dalilnya. Lawan kepada “Bersepakat” adalah pertelingkahan yang membawa kepada hilangnya kekuatan. Firman Allah yang bermaksud, ''“Dan jangan kamu bertelingkah, nanti kamu rosak dan hilang kekuatan kamu. Bersabarlah, sesungguhnya Allah bersama orang-orang [[Erti sabar dalam konteks islam|sabar]]”'' ([[Surah Al-Anfaal|Al-Anfaal]])<ref name="melayu"/>. “Islam Berdaulat”; merujuk kepada kedudukan Islam sebagai sebuah sistem yang tertinggi dari aspek pemerintahan, pengaruh dan pembuat keputusan. Merujuk kitab-kitab Fiqh, kedudukan Islam yang tertinggi sering dirujuk kepada firman [[Allah]] swt dalam kitab [[Al-Quran]] bermaksud, ''“Dan Allah sekali-kali tidak akan menjadikan jalan untuk orang-orang [[kafir]] di atas orang-orang beriman”''([[Surah An-Nisaa’|An-Nisa']]: 141)<ref name="melayu">{{Cite web |url=http://www.ismaweb.net/v4/2011/11/kenapa-melayu-sepakat-islam-berdaulat/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-24 |archive-date=2012-01-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120126100848/http://www.ismaweb.net/v4/2011/11/kenapa-melayu-sepakat-islam-berdaulat/ |url-status=dead }}</ref><br /><br /><br />Slogan ini menimbulkan spekulasi dan perbahasan dalam kalangan pejuang-pejuang, persatuan dan parti Islam di Malaysia. Perkataan 'Melayu' di dalam slogan ISMA itu sering ditafsir sebagai lambang perjuangan ISMA khusus kepada orang Melayu sahaja dan tidak bersifat universal kepada perjuangan Islam.<br /><br />Menurut ISMA, istilah 'Melayu' digunapakai kerana di Malaysia, bangsa Melayu adalah kumpulan majoriti di Malaysia. Oleh kerana orang Melayu dirujuk sebagai orang Islam dalam [[Artikel 160 Perlembagaan Malaysia|perlembagaan]], dengan membawa kesepakatan di kalangan bangsa Melayu membolehkan kepimpinan Islam dibentuk di peringkat [[Politik Malaysia|pentadbiran negara]]. Walau bagaimanapun, ini tidak bermaksud [[kaum]] lain yang beragama Islam disisihkan. Yang utamanya bangsa Melayu memegang kuasa pentadbiran sebagai majoriti [[bumiputera]] di Malaysia. ===Politik=== ISMA mula terlibat dalam dunia [[politik]] Malaysia pada tahun 2013 dengan menurunkan calon daripada Biro Politik ISMA pada [[Pilihan raya umum Malaysia 2013|Pilihan Raya Umum ke-13]].<ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2013/02/isma-akan-libatkan-diri-dalam-pru-ke-13/ ISMA akan libatkan diri dalam PRU ke-13] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130206084903/http://www.ismaweb.net/v4/2013/02/isma-akan-libatkan-diri-dalam-pru-ke-13/ |date=2013-02-06 }}. Capaian 2-2-2012</ref><ref>[http://www.sinarharian.com.my/politik/zaik-isma-sah-tanding-pru13-1.127591 Zaik: Isma sah tanding PRU13]. Sinar Harian. Capaian 2-2-2012</ref> ISMA menggunakan tiket parti [[BERJASA]] dengan kawasan-kawasan yang mereka bertanding majoriti pengundi adalah pengundi muslim tetapi diletakkan calon bukan muslim oleh parti kerajaan dan pembangkang.<ref>[http://www.sinarharian.com.my/politik/isma-tanding-pru13-guna-tiket-berjasa-1.132028 Isma tanding PRU13 guna tiket Berjasa] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140513011808/http://www.sinarharian.com.my/politik/isma-tanding-pru13-guna-tiket-berjasa-1.132028 |date=2014-05-13 }}. Sinar Harian. Capaian 7-03-2013.</ref><ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2013/03/isma-tautkan-undi-orang-melayu-bukan-pecah-undi/ ISMA tautkan undi orang Melayu, bukan pecah undi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130314075146/http://www.ismaweb.net/v4/2013/03/isma-tautkan-undi-orang-melayu-bukan-pecah-undi/ |date=2013-03-14 }}. ISMA web. Capaian 7-03-2013.</ref> Menurut ISMA lagi, jika di kawasan wakil ISMA bertanding terdapat juga calon Melayu atau Islam yang bertanding, mereka akan berundur dan bertanding di kawasan lain.<ref>[http://www.utusan.com.my/utusan/Pilihan_Raya/20130411/px_46/PRU-13-Isma-pertaruh-lapan-calon-atas-tiket-Berjasa PRU-13: Isma pertaruh lapan calon atas tiket Berjasa]. Utusan Malaysia. Capaian 11-04-2013</ref> Namun begitu, pendekatan ISMA menyertai PRU-13 telah disifatkan oleh sesetengah pihak sebagai politik perkauman.<ref>[https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2013/04/16/pencalonan-zul-noordin-fathul-bari-dikecam/ Pencalonan Zul Noordin, Fathul Bari dikecam] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130420041536/http://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2013/04/16/pencalonan-zul-noordin-fathul-bari-dikecam/ |date=2013-04-20 }}. FreeMalaysiaToday. Capaian 26-05-2013.</ref> ISMA tetap menegaskan bahawa mereka bukan parti politik dan kekal sebagai NGO bebas tanpa terikat dengan mana-mana parti politik.<ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2013/02/isma-kekal-sebagai-ngo/ ISMA kekal sebagai NGO.]{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ISMA web. Capaian 7-03-2013</ref> Kesemua calon ISMA yang bertanding pada Pilihanraya Umum Malaysia ke-13 telah tewas namun sokongan yang ditunjukkan oleh masyarakat di kawasan Calon ISMA-BERJASA bertanding mencatatkan angka yang memberansangkan.<ref>{{Cite web |url=http://v2.ismaweb.net/2013/05/jumlah-undi-calon-berjasa-memberangsangkan/ |title=salinan arkib |access-date=2019-02-04 |archive-date=2019-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204174347/http://v2.ismaweb.net/2013/05/jumlah-undi-calon-berjasa-memberangsangkan/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://v2.ismaweb.net/2013/05/hampir-capai-sepenuhnya-matlamat-presiden-ucap-terima-kasih-pada-semua-penyokong-berjasa-pru13/ |title=salinan arkib |access-date=2019-02-04 |archive-date=2019-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204122321/http://v2.ismaweb.net/2013/05/hampir-capai-sepenuhnya-matlamat-presiden-ucap-terima-kasih-pada-semua-penyokong-berjasa-pru13/ |url-status=dead }}</ref> Pendekatan politik ISMA dilihat tidak menjurus ke arah politik kepartian yang mengutamakan proses [[pilihanraya]] semata-mata, tetapi politik ISMA adalah politik untuk mendaulatkan Islam melalui proses pembinaan peribadi dan melalui tahap-tahap yang tersusun rapi. ISMA dilihat cuba memberi solusi kepada permasalahan politik umat Islam dengan slogan "Melayu Sepakat Islam Berdaulat" yang dilihat ISMA sebagai misi jangka panjang dan berterusan serta bukan mengikut penggal pilihanraya, atau isu bermusim. Seruan ini telah sampai kepada masyarakat Malaysia yang turut membawa kesan kepada perubahan landskap politik pada Pilihanraya Umum ke-14. ISMA dilihat mengambil intipati perjuangan tokoh gerakan Islam [[Hassan al Banna]] dalam Risalah Muktamar ke-5 [[Ikhwanul Muslimun]] yang menyeru kepada perpaduan Arab demi menjaga kedaulatan Islam, begitu juga yang dilihat ISMA, mereka menyeru kepada perpaduan Melayu di rantau ini demi menjaga kedaulatan Islam di [[Nusantara]].<ref>{{Cite web |url=http://www.ismaweb.net/v4/2012/07/isma-dan-politik/ |title=salinan arkib |access-date=2012-08-23 |archive-date=2012-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120821143856/http://www.ismaweb.net/v4/2012/07/isma-dan-politik/ |url-status=dead }}</ref> ===COMANGO=== ISMA menjadi badan yang terkehadapan dalam menggagalkan [[COMANGO]]. Ini juga mendatangkan ketidaksenangan aktivis Muslim liberal yang menganggap saranan COMANGO kepada [[Persatuan Bangsa-Bangsa Bersatu]] selari dengan ajaran [[Islam]] yang "benar" dan kedaulatan [[Perlembagaan Persekutuan]].<ref>[http://www.themalaymailonline.com/print/malaysia/marina-mahathir-to-isma-retract-comango-link-or-face-legal-action Marina to ISMA: Retract Comango link or face legal action] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131203100327/http://www.themalaymailonline.com/print/malaysia/marina-mahathir-to-isma-retract-comango-link-or-face-legal-action |date=2013-12-03 }}. The Malay Mail Online. Capaian 24 November 2013.</ref> ISMA menuduh COMANGO membawa dan menyebarkan agenda liberal yang berasaskan [[Barat]]. Terdapat siri ceramah besar-besaran oleh ISMA bagi menerangkan bahaya COMANGO ini kepada masyarakat Malaysia.<ref>[http://www.ismaweb.net/v4/2013/11/isma-adakan-20-siri-ceramah-bahaya-comango-besar-besaran/ ISMA adakan 20 siri ceramah ‘Bahaya Comango’ besar-besaran] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131118074946/http://www.ismaweb.net/v4/2013/11/isma-adakan-20-siri-ceramah-bahaya-comango-besar-besaran/ |date=2013-11-18 }}. ISMAWeb. Capaian 24 November 2013</ref> Berikutan kelantangan ISMA terhadap tuntutan COMANGO, [[Marina Mahathir]] telah memfailkan saman terhadap ISMA dan ahli jawatankuasanya berikutan sebuah artikel yang ditulis dan disebarkan mempunyai potret beliau dan dipercayai sebagai antara dalang dalam COMANGO. <ref>http://www.astroawani.com/berita-malaysia/marina-mahathir-saman-presiden-dan-15-ajk-isma-fitnahnya-terbabit-aktiviti-comango-30865</ref> Kes saman tersebut diselesaikan oleh kedua-dua pihak dengan Marina menerima pernyataan daripada Naib Presiden ISMA (pada ketika itu) Aminuddin bin Yahaya yang melahirkan kekesalan sekiranya artikel dan risalah-risalah yang diedarkan telah menyebabkan kepayahan dan kesan buruk serta memberikan gambaran yang salah terhadap Marina.<ref>http://www.astroawani.com/berita-malaysia/dalang-comango-kes-saman-marina-selesai-70237</ref><ref>https://www.thestar.com.my/news/nation/2015/08/17/marina-isma-suit-settled/</ref> Usaha ISMA, yang antara lainnya dengan mengumpulkan sebanyak 700 ribu tandatangan atas talian dan secara bertulis, ternyata berhasil apabila kerajaan Malaysia telah menolak tuntutan-tuntutan COMANGO dalam Proses Semakan Berkala Sejagat di Geneva.<ref>{{Cite web |url=http://v2.ismaweb.net/2014/03/malaysia-tolak-tuntutan-comango-syukur-pada-allah/ |title=salinan arkib |access-date=2019-02-04 |archive-date=2019-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204174356/http://v2.ismaweb.net/2014/03/malaysia-tolak-tuntutan-comango-syukur-pada-allah/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Dalam_Negeri/20140321/dn_14/Kerajaan-bertegas-tolak-tuntutan-Comango |title=salinan arkib |access-date=2019-02-04 |archive-date=2019-02-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190204122630/http://ww1.utusan.com.my/utusan/Dalam_Negeri/20140321/dn_14/Kerajaan-bertegas-tolak-tuntutan-Comango |url-status=dead }}</ref> ===Hudud=== Kenyataan Presiden ISMA (pada ketika itu) Ustaz Abdullah Zaik bin Abdul Rahman yang menyebut pendatang Cina yang dibawa masuk oleh Penjajah British adalah satu pencerobohan, sebagai reaksi balas terhadap segelintir orang Cina yang lantang mempersoal dan masuk campur dalam perbahasan tentang pelaksanaan hukum hudud, telah menimbulkan rasa tidak senang dalam kalangan masyarakat mereka.<ref>[http://www.ismaweb.net/2014/05/kedatangan-pendatang-cina-bersama-penjajah-british-satu-bentuk-pencerobohan/ Kedatangan pendatang Cina bersama penjajah British satu bentuk pencerobohan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140509124409/http://www.ismaweb.net/2014/05/kedatangan-pendatang-cina-bersama-penjajah-british-satu-bentuk-pencerobohan/ |date=2014-05-09 }}. ISMAWeb. Capaian 10 Mei 2014</ref> [[MCA]] dan [[DAP]] telah membuat laporan polis berkaitan kenyataan itu.<ref>[http://www.thestar.com.my/News/Nation/2014/05/09/MCA-Charge-Isma-chief-and-curb-racial-bigotry/ MCA: Charge Isma chief and curb racial bigotry]. The Star Online. Capaian 10 Mei 2014.</ref> Susulan daripada itu, Ustaz Abdullah Zaik telah didakwa dan dijatuhkan hukuman bersalah menurut seksyen 4(1)(c) Akta Hasutan 1948 kerana menerbitkan artikel berbaur hasutan. Beliau dikenakan denda sebanyak RM2,000.00 dan menerima keputusan tersebut dengan berlapang dada.<ref>http://www.astroawani.com/berita-malaysia/artikel-berbaur-hasutan-presiden-isma-didenda-rm2-000-115510</ref><ref>https://www.malaysiakini.com/news/354049</ref> === Petisyen "Negara Islam" === Pada 26 Disember 2018, pertubuhan ini melancarkan suatu kempen menumpu kepada petisyen yang dipercayai sebagai suatu langkah menggalak dan mengukuhkan usaha menjadikan Malaysia sebagai sebuah "[[negara Islam]]" sepertimana yang ditunjukkan slogan ''Malaysia Negara Islam'' yang mendapat sokongan daripada seberapa tokoh-tokoh agama utama sekitar Malaysia.<ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/malaysianegaraislam/posts/2423180457692859|title=Mufti Perak sokong kempen 'Malaysia Negara Islam'|last=|first=|date=|website=www.facebook.com|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-02-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.ismaweb.net/2019/01/17/mufti-negeri-sembilan-sokong-kempen-malaysia-negara-islam/|title=Mufti Negeri Sembilan sokong kempen 'Malaysia Negara Islam'|date=2019-01-17|website=Portal Islam dan Melayu {{!}} ISMAWeb|language=en-US|access-date=2019-02-04|archive-date=2019-02-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190204122344/https://www.ismaweb.net/2019/01/17/mufti-negeri-sembilan-sokong-kempen-malaysia-negara-islam/|url-status=dead}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.facebook.com/malaysianegaraislam/posts/2398854033458835|title=Mufti Terengganu sokong kempen 'Malaysia Negara Islam'|last=|first=|date=|website=www.facebook.com|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-02-04}}</ref> Walau bagaimanapun, kempen ini sangat disanggah banyak kelompok penting termasuk G25, kelompok bekas veteran tentera Persatuan Patriot Kebangsaan (PATRIOT).<ref>{{Cite web|url=https://www.g25malaysia.org/single-post/2019/01/02/ISMA%E2%80%99S-Campaign-to-declare-Malaysia-an-Islamic-State|title=ISMA’s Campaign to declare Malaysia an Islamic State|last=|first=|date=|website=g25-malaysia|language=en|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-02-04}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.patriotkebangsaan.org.my/PressRelease_desc.php?id=151|title=PATRIOT SUPPORTS G25 AGAINST ISMA’S PETITION FOR ISLAMIC STATE|last=|first=|date=|website=www.patriotkebangsaan.org.my|archive-url=|archive-date=|access-date=2019-02-04}}</ref> ==Lihat juga== * [[Angkatan Belia Islam Malaysia]] (ABIM) * [[Jamaah Islah Malaysia]] (JIM) * [[Pertubuhan IKRAM Malaysia]] ==Rujukan== {{reflist|2}} ==Pautan luar== * [http://www.ismaweb.net/v4/ Laman sesawang rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120326120002/http://www.ismaweb.net/v4/ |date=2012-03-26 }} {{Pertubuhan Islam di Malaysia}} [[Kategori:Pertubuhan bukan untung di Malaysia]] [[Kategori:Pertubuhan Islam di Malaysia]] [[Kategori:Kumpulan Islamis]] 9pjpqey1qrm5ksjpr8bcxprre2oojlx 0 343692 5650524 5614622 2022-08-21T13:14:20Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = Kamal Adli |image = Kamal Adli21.jpg |birth_name = Ahmad Kamal Bin Dato' Haji Ahmad Adli |birth_date = {{birth date and age|1986|04|16}} |birth_place = [[Pekan]], [[Pahang]], [[Malaysia]] |years_active = 2008–kini |height = 179cm |occupation = Pelakon, pengacara |spouse = {{marriage|[[Uqasha Senrose]]|5 November 2021|}} }} '''Ahmad Kamal Bin Dato' Haji Ahmad Adli''' (lahir 16 April 1986) ialah seorang pelakon dan pengacara [[Malaysia]]. Beliau ialah juara [[Hero Remaja 2007/2008]] dan menempa nama sebagai pelakon komedi popular di samping berkebolehan melakonkan pelbagai jenis watak termasuk drama. Gaya lakonan komedi Kamal disifatkan segar dan tersendiri hingga menjadi tanda dagangnya. Kamal muncul dalam beberapa drama televisyen seperti ''[[Bio-Nik]]'', ''[[Zati & Si Mawas (drama)|Zati & Si Mawas]]'', ''[[Ana lu'lu]]'', ''[[Putera Rayyan]]'' dan ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' serta telefilem termasuk ''Kekasihku Is Setan'', ''Nyamuk Tak Berdosa'', ''Rongples Rongtaim dan Perempuan Tanpa Dosa.'' Beliau juga terkenal dengan peranan filem termasuk ''[[Niyang Rapik]]'' (2010), ''[[Kembar Siang]]'' (2011), ''[[Gerimis Mengundang]]'' (2012), ''[[Gangster Celop]]'' (2013) dan ''[[Abang Long Fadil]]'' (2014). Beliau merupakan lulusan bidang Penyiaran di Institut Media Integratif Malaysia (MIIM). Beliau telah melamar Uqasha Senrose pada Disember 20, 2020 di acara langsung AME. ==Kehidupan awal== Kamal dilahirkan pada 16 April 1986 di [[Pekan]], [[Pahang]] dan merupakan anak ketiga daripada tujuh beradik. Beliau ialah juara [[Hero Remaja|Hero Remaja 2007/2008]].<ref>{{cite web|title=Hero Remaja 2008 Milik Kamal|url=http://www.budiey.com/hero-remaja-2008-milik-kamal/|author=Budiey|date=25 Februari 2008|work=Sensasi Selebriti|access-date = 15 April 2015}}</ref> Kamal berkelulusan dalam Bidang Penyiaran di Institut Media Integratif Malaysia (MIIM; Akademi TV3). ==Kerjaya== Peranan pertama Kamal dalam bidang lakonan ialah pada 2008 menerusi peranan kecil dalam siri drama ''[[Renjis 2|Renjis]]'' musim kedua di [[Astro Ria]], seterusnya memulakan kerjayanya sebagai pengacara apabila beliau mengacarakan rancangan ''Pandanganku, Ceritaku'' yang juga bersiaran di Astro Ria. Pada 2009, Kamal diberikan peranan utama sebagai Nik menerusi drama [[adiwira]] [[cereka sains]] [[TV3]], ''[[Bio-Nik]]'' terbitan [[KRU Studios]].<ref>{{cite web|title=KRU Studios Terbitkan Drama Superhero CGI Pertama Bio-Nik|url=http://www.budiey.com/kru-studios-terbitkan-drama-superhero-cgi-pertama-bio-nik/|author=Budiey|date=12 Mei 2009|work=Sensasi Selebriti|access-date = 15 April 2015}}</ref> Drama ini berkisarkan seorang remaja yang bernama Nik yang cedera parah dalam kemalangan jalan raya, lalu dibangkitkan semula dengan berlengkapkan pelbagai ciri-ciri robotik yang canggih lagi serba boleh dalam badannya.<ref>{{cite web|title=Bio-Nik wira baru tempatan|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|author=Raja Intan Dianna Raja Azham|date=11 Jun 2009|work=[[Utusan Malaysia]]|access-date=15 April 2015|archive-date=2017-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170416125856/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref><ref name=kosmo2>{{cite news |title=Permulaan sempurna Kamal |author=Tengku Suzana Raja Hamat |publisher=Kosmo! |date=15 Januari 2009 |url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0115&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=7 Oktober 2009 |archive-date=2009-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090115204038/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0115&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref><ref name=kosmo1>{{cite news |title=Kamal lelaki tidak normal |author=Sofiatul Shima |publisher=Kosmo! |date=21 Jun 2009 |url=http://kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0621&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=7 Oktober 2009 |archive-date=2009-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090803145042/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0621&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Selepas ''Bio-Nik'', Kamal berlakon bersama [[Liyana Jasmay]] menerusi drama ''Zati & Si Mawas''.<ref>{{cite news |title=Cinta Kamal, Liyana |author=Norliza Mohd Zakaria |work=[[Utusan Malaysia]] |date=29 Mei 2009 |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0529&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=6 Disember 2009 |archive-date=2017-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170321081940/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0529&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Peranan pertama di layar lebar hadir pada 2010 apabila Kamal membintangi filem sulung lakonannya, ''[[Niyang Rapik]]'' arahan [[Ahmad Idham]] bersama [[Shaheizy Sam]] dan [[Awal Ashaari]].<ref>{{cite news|title=Pengalaman tiga pelakon Niyang Rapik|author=Metra syahril Mohamed|work=[[Utusan Malaysia]]|date=22 Februari 2010|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0222&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|accessdate=15 April 2015|archive-date=2018-10-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20181005154237/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0222&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 2011, Kamal bersama Liyana dan [[Zahiril Adzim]] membintangi filem seram ''[[Senjakala (filem)|Senjakala]]'' arahan Ahmad Idham yang mana beliau memegang watak pembantu sebagai penduduk kampung. Beliau pertama kali berpasangan dengan [[Intan Ladyana]] menerusi filem ''[[Kembar Siang]]'' arahan [[Hatta Azad Khan]], Kamal memegang watak dua beradik kembar, iaitu Awal dan Awi. Seterusnya, beliau membintangi drama ''[[Ana lu'lu]]’' bersama [[Nora Danish]] yang disiarkan di [[Slot Lestary]] [[TV3]]. Bekerja sekali lagi di bawah arahan Idham, Kamal bergandingan bersama aktres Indonesia, [[Olivia Lubis Jensen]] menerusi filem romantik gabungan [[Malaysia]]-[[Indonesia]], ''[[Gerimis Mengundang]]'' yang ditayangkan pada 31 Mei 2012. Kamal kembali ke layar kaca dengan melakonkan watak utama dalam siri ''[[Putera Rayyan]]'' di [[Slot Samarinda]] [[TV3]] bersama dua heroinnya, [[Miera Leyana]] dan [[Nad Zainal]]. Pada tahun 2013, Kamal bersama [[Syamsul Yusof]] dan [[Hanis Zalikha]] berlakon dalam filem aksi komedi arahan [[Ahmad Idham]] dan Datuk [[Yusof Haslam]], ''[[Gangster Celop]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/mobile/hiburan/debaran-gangster-celop-1.133111|title=Debaran Gangster Celop|author=|date=21 Februari 2013|work=[[Sinar Harian]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Beliau kemudiannya berlakon dalam filem ''[[3 Temujanji]]'' arahan Hashim Rejab lakonan [[Pierre Andre]] dan [[Yana Samsudin]]. Seterusnya, beliau menjadi peserta rancangan realiti TV, ''Liga Lawak Superstar''. Beliau menyertai barisan pelakon termasuk [[Jalaluddin Hassan]], Razak Ahmad, [[Julia Ziegler]], [[Radhi Khalid]] dan Najwa P. Ramlee dalam pementasan teater ''[[Asmara Songsang]]'' arahan Rahman Adam yang dipentaskan di Lambang Sari, [[Istana Budaya]] pada 1 dan 2 Mac 2013.<ref>Othman, Kemalia. "[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/03/02/asmara-songsang-akan-dipentaskan-di-ipt/ 'Asmara Songsang' Akan Dipentaskan Di IPT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180629074427/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/03/02/asmara-songsang-akan-dipentaskan-di-ipt/ |date=2018-06-29 }}." ''[[MStar Online]]''. Saturday 2 March 2013.</ref><ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130306/hi_01/Asmara-ISongsangI|title=Asmara Songsang|author=|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=6 Mac 2013|accessdate=19 April 2018|archive-date=2018-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20180419184326/http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130306/hi_01/Asmara-ISongsangI|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 2014, beliau bersama [[Zizan Razak]] memegang watak utama dalam filem aksi komedi ''[[Abang Long Fadil]]'' arahan [[Syafiq Yusof]].<ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/06/02/abang-long-fadil/|title=Abang Long Fadil berpaksikan dunia gengsterisme|author=Feride Hikmet Atak|publisher=mStar Online|date=10 Jun 2014|accessdate=9 April 2018|archive-date=2018-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20181109121618/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/06/02/abang-long-fadil/|url-status=dead}}</ref> Filem ini merupakan terbitan turunan daripada filem ''[[KL Gangster]]'', Kamal melakonkan watak sebagai Adam, anak kepada seorang pendekar. Seterusnya, beliau berlakon dalam filem seram arahan [[Pierre Andre]], ''[[Cerita Hantu Malaysia]]''. Kamal memegang watak sebagai Chi dalam telefilem ''Rongples Rongtaim'' arahan [[Yusry KRU]] lakonan bersama [[Tauke Raja Lawak|Tauke Jambu]], [[Chelsia Ng]], [[Bell Ngasri]], [[Chew Kin Wah]] dan [[Abdul Rani Kulup Abdullah|Ayahanda Abdul Rani Kulup]]. Telefilem ini disiarkan di slot Karya 12 [[Astro Citra]].<ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/1330/kamal-adli-tauke-jambu-melaram-kereta-mewah-kepunyaan-orang-lain|title=Kamal Adli & Tauke Jambu Melaram Kereta Mewah Kepunyaan Orang Lain|author=|date=22 Mei 2016|work=Astro Gempak|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Ini merupakan kali kedua Kamal dan Tauke berlakon bersama selepas ''Abang Long Fadil''. Beliau berlakon bersama [[Aaron Aziz]] dalam drama komedi ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' yang bersiaran di [[Astro Warna]], seterusnya muncul dalam filem drama ketenteraan arahan [[Jurey Latiff Rosli]], ''[[Malay Regiment]]'' yang ditayangkan pada 31 Ogos 2017. Beliau juga mendapat undangan dalam satu rancangan sitkom yang ditayangkan di saluran Youtube FINAS Malaysia iaitu Sitkom 'Mamu Mami Gosip ' yang diterajuai Kazar Saisi, Tauke Jambu, Delimawati, Fasha Sandha, Elisya Sandha, Afifah Nasir, Aidil Aziz, Fikhree Bakar dan Amyza Adnan. Kamal merupakan salah satu tetamu jemputan disamping Zahirah Macwilson, Saharul Ridzwan, Arwah Abam Bocey, Joey, Fauziah Nawi, Hazama, Farahdhiya, Achey, Liza Abdullah, Azrel Ismail dan ramai lagi. Sitkom ini telah dirakam 3 tahun lalu (2017) sebelum wujudnya Covid 19. ==Kehidupan peribadi== Kamal sebelum ini pernah menjalinkan hubungan cinta dengan pelakon [[Intan Ladyana]] selama lebih 6 tahun, namun mereka berdua memutuskan hubungan selepas enam tahun bersama. Namun demikian, perpisahan itu tidak dapat diterima bagi Kamal yang masih lagi berharap agar percintaan mereka dapat disambung kembali. Menurut Kamal, beliau berasa kecewa dengan perpisahan ini dan tidak menyangka Intan akan meninggalkannya begitu sahaja setelah 6 tahun menyulam cinta.<ref>{{cite web|title=Kamal Adli Terkilan Liyana Jasmay Temukan Intan Ladyana Kekasih Baharu|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2014/12/03/kamal-adli-terkejut/|author=Mohd Al Qayum Azizi|date=3 Disember 2014|work=[[mStar Online]]|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wanista.com/2014/41535/sedihnya-luahan-hati-kamal-adli-pada-intan-ladyana/|title=Sedihnya Luahan Hati Kamal Adli Pada Intan Ladyana|author=|date=9 Oktober 2014|work=Wanista|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rotikaya.com/kamal-adli-terkejut-tidak-tahu-sudah-putus-cinta/|title=Kamal Adli Terkejut, Tidak Sedar Sudah Putus Cinta Dengan Intan Ladyana?|author=|date=2 Oktober 2014|work=Rotikaya|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.malaysianreview.com/91810/kamal-adli-harap-intan-kembali-tunai-janji/|title=Kamal Adli harap Intan Kembali, Tunai Janji|author=Ana Ghoib|date=8 Disember 2014|work=Malaysian Review|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.feldavoice.com/2014/07/23/kamal-adli-intan-ladyana-nafi-hubungan-bermasalah/|title=Kamal Adli, Intan Ladyana Nafi Hubungan Bermasalah|author=Nor Azlina Shaari|date=23 Julai 2014|work=Felda Voice|access-date=15 April 2015|archive-date=2018-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317110142/http://www.feldavoice.com/2014/07/23/kamal-adli-intan-ladyana-nafi-hubungan-bermasalah/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.beritaharian.sg/gah/hiburan/intan-ladyana-dan-kamal-adli-putus-cinta|title=Intan Ladyana dan Kamal Adli putus cinta|author=|date=31 Ogos 2014|work=Berita Harian Singapura|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.mynewshub.cc/utama-sensasi/kamal-adli-emma-maembong-kini-get-back-semula/|title=Kamal Adli, Emma Maembong Kini ‘Get Back’ Semula?|author=|date=28 Oktober 2017|work=My News Hub|access-date=17 Mac 2018|archive-date=2018-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317102308/https://www.mynewshub.cc/utama-sensasi/kamal-adli-emma-maembong-kini-get-back-semula/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/kamal-adli-enggan-panjangkan-kontroversi-gembira-emma-datang-beri-sokongan-159115|title=Kamal Adli enggan panjangkan kontroversi, gembira Emma datang beri sokongan|author=|date=28 Oktober 2017|work=[[Astro Awani]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/kamal-adli-simpan-hasrat-kahwin-emma-1.544440|title=Kamal Adli simpan hasrat kahwin Emma|author=|date=29 Oktober 2017|work=[[Utusan Malaysia]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/6966/hubungan-kami-masih-seperti-biasa-kamal-adli-jawab-status-hubungan-dengan-emma-maembong|title=Hubungan Kami Masih Seperti Biasa - Kamal Adli Jawab Status Hubungan Dengan Emma Maembong|author=|date=29 Oktober 2017|work=Astro Gempak|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Kini Kamal masih sendiri dan banyak fokus pada kerjaya. Beliau juga terpalit dengan gosip tentang hubungan beliau dengan [[Uqasha Senrose]] kerana mereka sangat rapat sewaktu bekerjasama dalam drama Setelah Terlafaznya Akad. Namun begitu keduanya terlihat sering bersama dan Kamal juga sering terlibat dengan majlis keluarga Uqasha. Pengarah drama terbaru 'Perempuan Tanpa Dosa' yang kini ditayangkan di Astro Ria, iaitu Michael Ang cuba membongkar gosip yang menyatakan Kamal dan Uqasha telah pergi ke kursus kahwin sewaktu tiada sesi penggambaraan antara mereka pada bulan Oktober di Instagram Michael,namun mereka tidak memberi sebarang tanda bahawa apa yang dikatakan oleh Micheal adalah benar. Detik 20 Disember 2020, selepas menyampaikan anugerah bagi kategori “Grup/Duo Meletop Era”, “Lagu Meletop Era” dan “Penyanyi Meletop Era” di acara [[Anugerah Meletop Era]], Kamal memberanikan diri untuk melamar Uqasha sebagai isteri yang juga pasangannya penyampai anugerah, secara langsung. Uqasha, yang terkejut dengan lamaran spontan itu, terima lamaran Kamal. Mereka telah mengikat tali pertunangan pada 4 April 2021 dan telah menikah pada 5 November 2021 tahun lalu dalam majlis yang diadakan secara tertutup. ==Filemografi== {| class="wikitable" |+Kunci | style="background:#FFFFCC;"| {{dagger|alt=Filem/drama yang belum dikeluarkan}} | Menunjukkan filem/drama yang belum dikeluarkan |} ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2010 ! ''[[Niyang Rapik]]'' | Helmi | Filem pertama |- ! ''[[Semerah Cinta Stilleto]]'' | Randy | Penampilan kameo |- | rowspan="3"|2011 ! ''[[Senjakala (filem)|Senjakala]]'' | Penduduk Kampung | |- ! ''[[Kembar Siang]]'' | Awal / Awi | |- ! ''[[Senario The Movie Ops Pocot]]'' | Hairi | |- | rowspan="6"|2012 ! ''[[Gerimis Mengundang]]'' | Zamani | |- ! ''[[Salam Cinta]]'' | Amirul | |- ! ''[[Aku Ada, Kau Ada???]]'' | Aziz Sattar | |- ! ''[[3 Temujanji]]'' | Kamal | |- ! ''[[Pe3|PE3]]'' | Fumi/Sarjan Akbar | |- ! ''[[Apa Celop Toqq...|Apa Celop Toqq]]'' | Doktor | |- | rowspan="3"|2013 ! ''[[Gangster Celop]]'' | Aman | |- ! ''[[Cinderella (filem 2013)|Cinderella]]'' | Ray | |- ! ''Paku'' | Pian | |- | rowspan="3"|2014 ! ''[[Abang Long Fadil]]'' | Adam | |- ! ''MTB: Misi Tawan Baby''<ref>{{Cite web |url=http://sinarharian.com.my/cmlink/media-hiburan/tv-filem/misi-tawan-baby-gandingkan-kamal-adli-erin-malik-1.332920 |title=Jangan lupa saksikan filem terbitan SPS Jaya Sdn Bhd, berjudul MTB - Misi Tawan Baby |access-date=2018-07-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615140555/http://sinarharian.com.my/cmlink/media-hiburan/tv-filem/misi-tawan-baby-gandingkan-kamal-adli-erin-malik-1.332920 |url-status=dead }}</ref> | Helmi | |- ! ''[[Cerita Hantu Malaysia]]'' | Saad | |- | rowspan="2"|2015 ! ''[[Isteri Untuk Dijual]]'' | Redza | |- ! ''[[Apartment (filem)|Apartment]]'' | Nasa | |- | 2016 ! ''[[Kecoh! Primadona Kena Hantu]]'' | Nek Nak | |- | rowspan="2"|2017 ! ''[[Malay Regiment]]'' | Kamal | |- ! ''[[Kolestrol vs Cinta]]'' | Irfan | |- | 2018 ! ''[[Blok 404]]'' | | Penampilan khas |- | 2020 ! ''Superbike The Movie'' | Bugis | |- | 2022 ! ''Gracias Barcelona'' | Kamal | |- | rowspan="3"|TBA ! style="background:#FFFFCC;"| ''[[Escape]]'' {{dagger|alt=Filem dan drama yang belum dikeluarkan}} | Adam | rowspan="3" |''Pos-produksi'' |- ! style="background:#FFFFCC;"| ''Zaara'' {{dagger|alt=Filem/drama yang belum dikeluarka}} | |- ! style="background:#FFFFCC;"| ''Mawas'' {{dagger|alt=Filem/drama yang belum dikeluarkan}} | |- |} ===Drama bersiri=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2008 | ''[[Impian (drama)|Impian Sunsilk]]'' | Johan Dhani | [[TV3]] |- | ''[[Renjis 2]]'' | Budi | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2009 | ''[[Bio-Nik]]'' | Nik | rowspan="5"|[[TV3]] |- | ''[[Zati & Si Mawas (drama)|Zati & Si Mawas]]'' | Iskandar |- | rowspan="6"|2010 | ''[[Mayang Mengurai (drama)|Mayang Mengurai]]'' | Shahrul |- | ''[[Seribu Kali Cinta]]'' | Nizam |- | ''[[Syah Jihan|Shah Jihan]]'' | Jihan |- | ''[[Pusaka (drama)|Pusaka]]'' | Sham | [[TV2]] |- | ''[[Blogger Boy|Blogger Boy: Episod 35]]'' | Teman Lelaki Adriani | [[8TV]] |- | ''[[Tipah Vavavoom]]'' | Imran | rowspan="7"|[[TV3]] |- | rowspan="3"|2011 | ''[[Ana lu'lu]]'' | Harris Azhan |- | ''[[Gemilang (siri TV)|Gemilang]]'' | Umar |- | ''[[Terowong (drama)|Terowong]]: Penunggu'' | Amin |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Apa Celop!]]'' | Aman |- | ''[[Putera Rayyan]]'' | Putera Rayyan |- | ''[[Runtun Qalbu]]'' | Qalbu |- | rowspan="3"|2013 | ''[[Tanggang Ayu]]'' | Haziq | rowspan="2"|[[Astro Prima]] |- | ''[[Bila Hati Perempuan Menjerit]]'' | Amar |- | ''[[Terukir Di Bintang (drama)|Terukir Di Bintang]]'' | Zain | [[TV3]] |- | rowspan="5"|2014 | ''Syurga Tanpa Cinta'' | Luqman | [[TV1]] |- | ''[[Jiwa (drama)|Jiwa]]'' | Jiwa | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Antidot (drama)|Antidot]]'' | Alam |- | ''Alam Maya'' | Amman | [[TV9]] |- | ''[[Masihkah Ada Cinta]]'' | Sam | [[TV3]] |- | 2015 | ''Jodoh Sebelah Pintu'' | Dr Badrul Syah | [[HyppTV]] |- | rowspan="5"|2016 | ''[[Sha & Shah]]'' | Fariz Ameerul Shah | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | ''[[Assalamualaikum Cinta (drama)|#AssalamualaikumCinta]]'' | Azrif Iqbal |- | ''Pergilah Air Mata'' | Badrul | [[TV1]] |- | ''[[Oh My English! (siri TV)|Oh My English! After School]]'' | Kamal | [[Astro TVIQ]] |- | ''PU Wid'' | Ahmad Widad | [[Astro Oasis]] |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' | Burn | [[Astro Warna]] |- | ''Pergilah Air Mata: 4 Episod Khas'' | Badrul | [[TV1]] |- | ''[[Duda Pujaan Dara]]'' | Tengku Razeen | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2018 | ''Banteras'' | Badrul |- | ''[[Jika Masih Ada Rindu]]'' | Hisyam | [[TV3]] |- | rowspan="3"|2019 | ''[[Setelah Terlafaznya Akad]]'' | Hanan | [[Astro Ria]] |- | ''[[Utusan Cinta Buat Adam]]'' | Adam Firdaus | [[TV3]] |- | ''Black (adaptasi drama korea)'' | Detektif Khairul Malik/Malaikat 444 | [[Viu]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Izz Rizqin | [[TV3]] |- | ''[[Perempuan Tanpa Dosa]]'' | Rizal | [[Astro Ria]] |- | rowspan="5"|2021 | ''Mamu Mami Gosip'' | | FINAS Malaysia |- | ''Black 2 (adaptasi drama korea)'' | Detektif Khairul Malik/Malaikat 444 | [[Viu]] |- | ''[[Lockdown]]'' | ACP Hamdan | rowspan="4"|[[Astro Ria]] |- | ''[[Scammer]]'' | Joe |- | ''[[Sihir (drama)|Sihir]] | Nuh |- | 2022 | ''[[Setelah Terlafaznya Akad 2]]'' | Hanan |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2009 | ''Otai Rempit'' | | [[TV3]] |- | ''Kekasihku Is Setan'' | Iskandar | [[Astro Ria]] |- | rowspan=2|2010 | ''Senandung Semalam'' | Hazry | [[TV1]] |- | ''Lagu Kita'' | Ameer | [[Astro Citra]] |- | rowspan="3"|2011 | ''Diari Suami 9 Bulan'' | Hairul | [[TV9]] |- | ''Hati Seorang Ibu'' | Mail | [[Astro Prima]] |- | ''Azam Ala Kazam'' | Azam | rowspan="3"|[[TV3]] |- | rowspan="4"|2012 | ''Alamak 7 Hari Lagi'' | Haris |- | ''Apa Celop Raya'' | Aman |- | ''Cuba Jadi Lelaki'' | Amir | rowspan="2"|[[TV9]] |- | ''Doktor Cinta'' | Opie |- | rowspan="6"|2013 | ''Nyamuk Tak Berdosa'' | Bahrin | rowspan="3"|[[TV3]] |- | ''Baran'' | Malik |- | ''Sayangku Damia'' | Halim |- | ''Cinta'' | Zaidi | [[TV2]] |- | ''Kompang Abang Zabidi'' | Zabidi | [[Astro Warna]] |- | ''PA Cinta'' | Adam Razuwan | [[TV9]] |- | rowspan="4"|2014 | ''Munajat Terhenti'' | Yusman | [[TV2]] |- | ''Dendam Roh Alia'' | Malik | [[Astro Prima]] |- | ''Nasi Dagang Nasi Ayam'' | Yang Ariff | [[TV Okey|TVi]] |- | ''Potret Duka'' | Dr Azreen | [[TV3]] |- | rowspan="8"|2015 | ''Bulan Tiada Madu'' | Emran | [[TV9]] |- | ''Tipah Semperit'' | | rowspan="2"|[[TV1]] |- | ''Kasih Antara Kita'' | Hisham |- | ''Suamiku Encik Beruang'' | | [[Astro Ria]] |- | ''Madam Nona Pokok Sena'' | Ipin | [[Astro Prima]] |- | ''Andai Bukan Khilaf Itu'' | Muiz | [[TV2]] |- | ''Hai Lah Menantu'' | Imran | [[TV3]] |- | ''Cik Puan Bibik'' | Shafiq | [[TV1]] |- | rowspan="7"|2016 | ''Pondok Senja'' | Zulfa | [[TV3]] |- | ''Budak Dari Tak Bai'' | Johari | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | ''Pontianak Sesat Dalam Kampung'' | Yamin |- | ''Rongples Rongtaim'' | Chi | [[Astro Citra]] |- | ''Sha, Shah dan Syawal'' | Shah | rowspan="3"|[[Astro Ria]] |- | ''#Assalamualaikum Cinta Raya'' | Azrif Iqbal |- | ''Ms Oxford Mr Mesir'' | Farhan |- | rowspan="2"|2017 | ''Huru Hara Raya '' | Fareez | [[TV3]] |- | ''Jongkong'' | Wan Ishak | [[Astro Citra]] |- | rowspan="7"|2018 | ''Suatukala'' | Pendek | Astro First Eksklusif |- | ''Waktu Khalil'' | Wan | [[TV3]] |- | ''Sha vs Shah'' | Shah | [[Astro Ria]] |- | ''I Heart You Cik Yah'' | Zulkifli | [[Astro Citra]] |- | ''[[My Sweet Madu]]'' | Farel | [[ntv7]] |- | ''Hingga Jumpa Lagi'' | Nuh | [[Astro Citra]] |- | ''Haloba'' | Mikael | [[ntv7]] |- | rowspan="4"|2019 | ''Boyfriend Aku Dari...'' | Andy | [[Astro Citra]] |- | ''Hantu Don'' | Abu | [[TV3]] |- | ''Dato' S'' | Sazali | Astro First Eksklusif |- | ''Ada Mata Memerhati'' | Shah | rowspan="2"|[[Astro Citra]] |- | 2020 | ''Telunjuk Iblis'' | Abadi |- | 2021 | ''Pengantin Dari Neraka'' | Aidit Noh | [[Astro Ria]] |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2009 | ''Teater Muzikal Impak Maksima'' | |- | 2011 | ''Teater Muzikal Gerimis Mengundang'' | |- | 2013 | ''[[Asmara Songsang]]'' | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | rowspan="2"|2008 | ''Rentak Juara, Rhythm Of Champions'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV1]] | |- | ''Pandanganku Ceritaku'' | [[Astro Ria]] | |- | 2013 | ''Liga Lawak Superstar'' | Peserta | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | |- | 2014 | ''[[Super Spontan|Super Spontan 2014]]'' | Artis jemputan | |- | 2015 | ''[[Dewi Remaja]]'' | Pengacara | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2016 | ''Trek Selebriti'' | Artis Jemputan | |- | ''Super Spontan Superstar'' (Musim 1) | Peserta | [[Astro Warna]] | tersingkir waktu minggu Separuh Akhir bersama Altimet. |- | rowspan="3"|2017 | ''Curi Curi Cuti'' | Pengacara | [[Astro Ria]] | |- | ''Super Spontan Superstar'' (Musim 2) | Peserta | [[Astro Warna]] | Merupakan Juara Super Spontan mengalahkan Fad Bocey yang mendapat Naib Juara. |- | ''From Spain to Morocco'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV2]] | |- | rowspan="17"|2018 | ''Gegar Lawak'' | [[Astro Warna]] | bersama [[Fad Bocey]] |- | ''CCTV'' | Artis jemputan | [[Astro Ria]] | Mempromosikan ''Gegar Lawak'' dengan mentor, Nizam (Jentik-Jentik) |- | ''Pecah Perut'' | Pelawak tetap | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | Pelakon dan pelawak setiap sketsa |- | ''Lawak Ke Dik?'' | Pengacara | |- | ''CCTV'' | Artis jemputan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Untuk promosi rancangan ''Lawak Ke Dik?'' |- | ''[[MeleTOP]]'' | Pengacara jemputan | Menggantikan [[Nabil Ahmad]] (13 Mac 2018) |- | ''Bocey and Friends'' | rowspan="2"|Artis jemputan | [[Astro Warna]] | Episod 2, Artis jemputan berwatakkan jururawat dengan [[Mark Adam]] dan [[Rozita Che Wan]] |- | ''MeleTOP'' | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Untuk promosi telefilem ''Suatukala'' |- | ''#ExpeRIAnce Projek Theme Park'' (Musim 2) | Pengacara jemputan | Bersama pemenang dan peminat, Fadila Sajai di Istanbul, Turki - Ep11 (16 Mei 2018) |- | ''Oh My Family Raya'' | Artis jemputan | Bersama [[Fikry Ibrahim]]. Kamal ditugaskan menjaga anak [[Syatilla Melvin]] dan [[Shaheizy Sam]] dan Fikri ditugaskan menjaga anak [[Asyraf Khalid]] dan [[Tya Arifin]]. |- | ''Panggung Karot Pok Ya'' | Pelawak tetap | rowspan="4"|[[Astro Warna]] | Bersama [[Ebby Yus]], Mamak Puteh dan [[Shahrol Shiro]]. Dihoskan oleh [[Sabri Yunus]]. |- | ''Bocey and Friends Rayalah Pulak'' | Artis jemputan | Bersama [[Sharifah Shahirah]], [[Salih Yaacob]], [[Ajak Shiro]], [[Elizad Sharifuddin]], Datin [[Nina Juren]]. |- | ''SuperSpontan Extravaganza'' | Juri Jemputan | Episod 1 |- | ''Super Spontan Extravaganza'' | Pengacara jemputan | menggantikan Dato [[AC Mizal]] yang sedang mengadakan konsert Baik Punya Cilok 4D (Minggu 2) |- | ''Bawang Live'' | rowspan="2"|Tetamu jemputan | [[Astro Ria]] | mempromosikan telemovie I Heart You Cik Yah (20/9/2018) |- | ''Jozan Live'' | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | bersama Nora Danish mempromosikan telefilem Hingga Jumpa Lagi (Episod 17: 13 November 2018) |- | ''Pecah Perut'' | Pelawak tetap | rancangan sketsa lawak arahan Sharmaine Othman. |- | rowspan="9" |2019 | ''Bawang Live'' | Tetamu jemputan | rowspan="10"|[[Astro Ria]] | bersama Uqasha Senrose, Zeera Azizi, Natasha Elyzza dan Alif Muhaimin mempromosikan telefilem ''Boyfriend Aku dari dot dot'' (Khamis, 14 Mac 2019) |- | ''Michael Ang's Halal Kitchen'' | Artis Jemputan | Episod 6 (10/6/2019) |- | ''Bawang Live'' | Tetamu Jemputan | bersama Uqasha Senrose, Zeera Azizi, Alif Muhaimin, Sharifah Shahora, Zul Helmy, Nadya Syahera, Edwin Dawson mempromosikan drama terbaru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Isnin,17 Jun 2019) |- | ''Gempak TV'' | Artis Jemputan | bersama Uqasha Senrose dan Nadya Syahera mempromosikan drama ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Rabu,19 Jun 2019) |- | ''MeleTOP'' | Artis Jemputan | bersama Erwin Dawson,Nadya Syahera, Zeera Azizi mempromosikan drama terbaru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Selasa,25/6) |- | ''CCTV'' | Artis Jemputan | bersama Nadya Syahera, Zulhelmy dan Zeera Azizi mempromosikan drama baru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Khamis,4 Julai) |- | ''Bawang Live'' | Artis Jemputan | bersama Zul Helmy, Sharifah Shahora, Zeera Azizi, Nadya Syahera dan Alif Muhaimin mempromosikan minggu akhir drama ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Isnin,29 Julai ) |- | ''Experience : Rialisasi Job Selebriti'' | Artis Jemputan | merialisasikan impian kerjayanya sebagai 'Dream Cruise Crew' (1 October 2019) |- | ''MeleTOP'' | Artis Jemputan | bersama Zulin Aziz, Fikry Ibrahim dan Puteri Aishah mempromosikan telefilem untuk Astro First Ekslusif, ''Dato S'' (5 November 2019) |- | rowspan="5"|2020 | ''[[Suara Viral]]'' | Pengacara | mengacarakan program ini bersama Vicha untuk episod pengenalan . |- | rowspan="2"|''[[I Can See Your Voice Malaysia (musim 3)]]'' | rowspan="2"|Penyiasat jemputan | rowspan="2"|[[TV3]] | bersama Reen Rahim menjadi penyiasat jemputan bagi episod 2 iaitu episod artis jemputan -Stacy (23 Februari 2020) |- | bersama Eira Syazira dan Yusuf Bahrin menjadi penyiasat jemputan bagi episod 6 iaitu artis jemputan -Erra Fazira (22 Mac 2020) |- | ''[[Gegar Vaganza (musim 7)]]'' | Tetamu jemputan | rowspan="3" |[[Astro Ria]] | muncul selepas persembahan Linda Nanuwil di konsert Suku Akhir minggu ke-8 untuk mempromosikan Episod Akhir drama Perempuan Tanpa Dosa. (29 November 2020) |- | ''Anugerah Meletop Era'' | Artis jemputan | menjadi penyampai anugerah bagi kategori Grup /Duo Meletop Era,Penyanyi Meletop Era dan Lagu Meletop Era bersama Uqasha Senrose. |- | rowspan="4"|2021 | ''MeleTOP'' | Tetamu jemputan | bersama PU Azman dalam mempromosikan program Gema Lawak Superstar. Tetamu lain seperti Uqasha Senrose, Elly Mazlein, Cik B, Eira Syazira, Azad Jazmin, Isyariana, Amar Baharin, Marsha Milan, Siti Rosmizah (penulis novel), Along Kamaruddin, Redza Rosli, Hefny Sahad, Hael Husaini, Shaza Bae, Akhmal Nazri, Band Madam, Dato' Rizalman, Danial Zaini, Ustaz Fakhrul, Chubb-e, Lah Ahmad, Mawi, Remy Ishak, Amira Othman. (30/3/21) |- | ''Gema Lawak Superstar'' | Pengacara | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | rancangan muzikal lawak bersama PU Azman sebagai pengacara untuk 4 minggu khas bulan Ramadhan. |- | ''[[Maharaja Lawak Mega 2021]]'' | Tetamu jemputan | bersama Hun Hakeem mempromosikan drama terbaru 'Sihir' terbitan Astro Ria |- | ''[[Lagu Cinta Kita]]'' (Musim 3) | Pengacara | rowspan="2"|[[TV3]] | bersama [[Ain Edruce]] |- | rowspan="3"|2022 | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' | Pengacara jemputan | |- | ''Romantika Raya'' | rowspan="2"|Dirinya sendiri | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | rowspan="2"|bersama isterinya Uqasha Senrose |- | ''The House Kamal & Uqasha'' |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |2007/2008 |<center>[[Hero Remaja]] |Juara Pencarian [[Hero Remaja]] |{{n/a}} |{{won}} |- |2010 |<center>[[Festival Filem Malaysia]] [[Festival Filem Malaysia ke-23|ke–23]] |Pelakon Harapan Lelaki Terbaik |style="text-align:center;"|''[[Niyang Rapik]]'' |{{nom}} |- |2013 |<center>Liga Lawak Superstar |Kumpulan Apa Kasih Toq (Naib Juara) |rowspan="4" {{n/a}} |{{won}} |- |2016 |<center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2015|ke–29]] |Pelakon TV Lelaki Popular |{{nom}} |- |rowspan="6"|2017 |<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2017|ke–4]] |Artis Lawak Meletop |{{nom}} |- |[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]] |Tempat Pertama (Juara) |{{won}} |- |rowspan="4"|<center>Anugerah Telenovela ke–2</center> |rowspan="2"|Pelakon Lelaki Terbaik |''Pergilah Air Mata'' |{{nom}} |- |''Sha & Shah'' |{{nom}} |- |Pelakon Lelaki Popular |''Pergilah Air Mata'' |{{nom}} |- |Pelakon Lelaki Prolifik |{{n/a}} |{{won}} |- |rowspan="4"|2018 |<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2018|ke–5]] |Artis Lawak Meletop |''[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]]'' |{{nom}} |- |<center>Anugerah Telenovela ke–3</center> |Pelakon Lelaki Telenovela Popular |''[[Duda Pujaan Dara]]'' |{{nom}} |- |rowspan=2"|<center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017|ke–31]] |Pasangan Serasi Drama |Kamal Adli & [[Zahirah MacWilson]](Duda Pujaan Dara) |{{nom}} |- |Artis Sensasi Popular |{{n/a}} |{{nom}} |- |rowspan="6"|2020 |Asian Television Award |Best Leading Actor (Digital) |Black (Viu Original ) |{{nom}} |- |rowspan="3"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Gandingan Serasi Dalam Drama (Online) |Kamal Adli & Uqasha Senrose (Setelah Terlafaznya Akad) |{{Won}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular |{{n/a}} |{{nom}} |- |Artis kontroversi Popular (online) |{{n/a}} |{{nom}} |- |Anugerah Melodi Drama Sangat |Pasangan Drama Sangat |Kamal Adli & Hannah Delisha (Bukan Kahwin Paksa) |{{nom}} |- |Gempak Most Wanted 2020 |Artis Bujang Tergempak |{{n/a}} |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|4311703|Kamal Adli}} * {{Twitter|kamaladli}} * {{Instagram|kamaladli}} {{Hero Remaja}} [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Pahang]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peragawan Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Alumni Institut Media Integratif Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon pentas Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] f8i0ji1ngbfzs8polpq9y1j5js1hwob 5650525 5650524 2022-08-21T13:15:56Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = Kamal Adli |image = Kamal Adli21.jpg |birth_name = Ahmad Kamal Bin Dato' Haji Ahmad Adli |birth_date = {{birth date and age|1986|04|16}} |birth_place = [[Pekan]], [[Pahang]], [[Malaysia]] |years_active = 2008–kini |height = 179cm |occupation = Pelakon, pengacara |spouse = {{marriage|[[Uqasha Senrose]]|5 November 2021|}} }} '''Ahmad Kamal Bin Dato' Haji Ahmad Adli''' (lahir 16 April 1986) ialah seorang pelakon dan pengacara [[Malaysia]]. Beliau ialah juara [[Hero Remaja 2007/2008]] dan menempa nama sebagai pelakon komedi popular di samping berkebolehan melakonkan pelbagai jenis watak termasuk drama. Gaya lakonan komedi Kamal disifatkan segar dan tersendiri hingga menjadi tanda dagangnya. Kamal muncul dalam beberapa drama televisyen seperti ''[[Bio-Nik]]'', ''[[Zati & Si Mawas (drama)|Zati & Si Mawas]]'', ''[[Ana lu'lu]]'', ''[[Putera Rayyan]]'' dan ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' serta telefilem termasuk ''Kekasihku Is Setan'', ''Nyamuk Tak Berdosa'', ''Rongples Rongtaim dan Perempuan Tanpa Dosa.'' Beliau juga terkenal dengan peranan filem termasuk ''[[Niyang Rapik]]'' (2010), ''[[Kembar Siang]]'' (2011), ''[[Gerimis Mengundang]]'' (2012), ''[[Gangster Celop]]'' (2013) dan ''[[Abang Long Fadil]]'' (2014). Beliau merupakan lulusan bidang Penyiaran di Institut Media Integratif Malaysia (MIIM). Beliau telah melamar Uqasha Senrose pada Disember 20, 2020 di acara langsung AME. ==Kehidupan awal== Kamal dilahirkan pada 16 April 1986 di [[Pekan]], [[Pahang]] dan merupakan anak ketiga daripada tujuh beradik. Beliau ialah juara [[Hero Remaja|Hero Remaja 2007/2008]].<ref>{{cite web|title=Hero Remaja 2008 Milik Kamal|url=http://www.budiey.com/hero-remaja-2008-milik-kamal/|author=Budiey|date=25 Februari 2008|work=Sensasi Selebriti|access-date = 15 April 2015}}</ref> Kamal berkelulusan dalam Bidang Penyiaran di Institut Media Integratif Malaysia (MIIM; Akademi TV3). ==Kerjaya== Peranan pertama Kamal dalam bidang lakonan ialah pada 2008 menerusi peranan kecil dalam siri drama ''[[Renjis 2|Renjis]]'' musim kedua di [[Astro Ria]], seterusnya memulakan kerjayanya sebagai pengacara apabila beliau mengacarakan rancangan ''Pandanganku, Ceritaku'' yang juga bersiaran di Astro Ria. Pada 2009, Kamal diberikan peranan utama sebagai Nik menerusi drama [[adiwira]] [[cereka sains]] [[TV3]], ''[[Bio-Nik]]'' terbitan [[KRU Studios]].<ref>{{cite web|title=KRU Studios Terbitkan Drama Superhero CGI Pertama Bio-Nik|url=http://www.budiey.com/kru-studios-terbitkan-drama-superhero-cgi-pertama-bio-nik/|author=Budiey|date=12 Mei 2009|work=Sensasi Selebriti|access-date = 15 April 2015}}</ref> Drama ini berkisarkan seorang remaja yang bernama Nik yang cedera parah dalam kemalangan jalan raya, lalu dibangkitkan semula dengan berlengkapkan pelbagai ciri-ciri robotik yang canggih lagi serba boleh dalam badannya.<ref>{{cite web|title=Bio-Nik wira baru tempatan|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|author=Raja Intan Dianna Raja Azham|date=11 Jun 2009|work=[[Utusan Malaysia]]|access-date=15 April 2015|archive-date=2017-04-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20170416125856/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0611&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|url-status=dead}}</ref><ref name=kosmo2>{{cite news |title=Permulaan sempurna Kamal |author=Tengku Suzana Raja Hamat |publisher=Kosmo! |date=15 Januari 2009 |url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0115&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=7 Oktober 2009 |archive-date=2009-01-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090115204038/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0115&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref><ref name=kosmo1>{{cite news |title=Kamal lelaki tidak normal |author=Sofiatul Shima |publisher=Kosmo! |date=21 Jun 2009 |url=http://kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0621&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=7 Oktober 2009 |archive-date=2009-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090803145042/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2009&dt=0621&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Selepas ''Bio-Nik'', Kamal berlakon bersama [[Liyana Jasmay]] menerusi drama ''Zati & Si Mawas''.<ref>{{cite news |title=Cinta Kamal, Liyana |author=Norliza Mohd Zakaria |work=[[Utusan Malaysia]] |date=29 Mei 2009 |url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0529&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |accessdate=6 Disember 2009 |archive-date=2017-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170321081940/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0529&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm |url-status=dead }}</ref> Peranan pertama di layar lebar hadir pada 2010 apabila Kamal membintangi filem sulung lakonannya, ''[[Niyang Rapik]]'' arahan [[Ahmad Idham]] bersama [[Shaheizy Sam]] dan [[Awal Ashaari]].<ref>{{cite news|title=Pengalaman tiga pelakon Niyang Rapik|author=Metra syahril Mohamed|work=[[Utusan Malaysia]]|date=22 Februari 2010|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0222&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|accessdate=15 April 2015|archive-date=2018-10-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20181005154237/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0222&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 2011, Kamal bersama Liyana dan [[Zahiril Adzim]] membintangi filem seram ''[[Senjakala (filem)|Senjakala]]'' arahan Ahmad Idham yang mana beliau memegang watak pembantu sebagai penduduk kampung. Beliau pertama kali berpasangan dengan [[Intan Ladyana]] menerusi filem ''[[Kembar Siang]]'' arahan [[Hatta Azad Khan]], Kamal memegang watak dua beradik kembar, iaitu Awal dan Awi. Seterusnya, beliau membintangi drama ''[[Ana lu'lu]]’' bersama [[Nora Danish]] yang disiarkan di [[Slot Lestary]] [[TV3]]. Bekerja sekali lagi di bawah arahan Idham, Kamal bergandingan bersama aktres Indonesia, [[Olivia Lubis Jensen]] menerusi filem romantik gabungan [[Malaysia]]-[[Indonesia]], ''[[Gerimis Mengundang]]'' yang ditayangkan pada 31 Mei 2012. Kamal kembali ke layar kaca dengan melakonkan watak utama dalam siri ''[[Putera Rayyan]]'' di [[Slot Samarinda]] [[TV3]] bersama dua heroinnya, [[Miera Leyana]] dan [[Nad Zainal]]. Pada tahun 2013, Kamal bersama [[Syamsul Yusof]] dan [[Hanis Zalikha]] berlakon dalam filem aksi komedi arahan [[Ahmad Idham]] dan Datuk [[Yusof Haslam]], ''[[Gangster Celop]]''.<ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/mobile/hiburan/debaran-gangster-celop-1.133111|title=Debaran Gangster Celop|author=|date=21 Februari 2013|work=[[Sinar Harian]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Beliau kemudiannya berlakon dalam filem ''[[3 Temujanji]]'' arahan Hashim Rejab lakonan [[Pierre Andre]] dan [[Yana Samsudin]]. Seterusnya, beliau menjadi peserta rancangan realiti TV, ''Liga Lawak Superstar''. Beliau menyertai barisan pelakon termasuk [[Jalaluddin Hassan]], Razak Ahmad, [[Julia Ziegler]], [[Radhi Khalid]] dan Najwa P. Ramlee dalam pementasan teater ''[[Asmara Songsang]]'' arahan Rahman Adam yang dipentaskan di Lambang Sari, [[Istana Budaya]] pada 1 dan 2 Mac 2013.<ref>Othman, Kemalia. "[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/03/02/asmara-songsang-akan-dipentaskan-di-ipt/ 'Asmara Songsang' Akan Dipentaskan Di IPT] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180629074427/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/03/02/asmara-songsang-akan-dipentaskan-di-ipt/ |date=2018-06-29 }}." ''[[MStar Online]]''. Saturday 2 March 2013.</ref><ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130306/hi_01/Asmara-ISongsangI|title=Asmara Songsang|author=|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=6 Mac 2013|accessdate=19 April 2018|archive-date=2018-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20180419184326/http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130306/hi_01/Asmara-ISongsangI|url-status=dead}}</ref> Pada tahun 2014, beliau bersama [[Zizan Razak]] memegang watak utama dalam filem aksi komedi ''[[Abang Long Fadil]]'' arahan [[Syafiq Yusof]].<ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/06/02/abang-long-fadil/|title=Abang Long Fadil berpaksikan dunia gengsterisme|author=Feride Hikmet Atak|publisher=mStar Online|date=10 Jun 2014|accessdate=9 April 2018|archive-date=2018-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20181109121618/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2014/06/02/abang-long-fadil/|url-status=dead}}</ref> Filem ini merupakan terbitan turunan daripada filem ''[[KL Gangster]]'', Kamal melakonkan watak sebagai Adam, anak kepada seorang pendekar. Seterusnya, beliau berlakon dalam filem seram arahan [[Pierre Andre]], ''[[Cerita Hantu Malaysia]]''. Kamal memegang watak sebagai Chi dalam telefilem ''Rongples Rongtaim'' arahan [[Yusry KRU]] lakonan bersama [[Tauke Raja Lawak|Tauke Jambu]], [[Chelsia Ng]], [[Bell Ngasri]], [[Chew Kin Wah]] dan [[Abdul Rani Kulup Abdullah|Ayahanda Abdul Rani Kulup]]. Telefilem ini disiarkan di slot Karya 12 [[Astro Citra]].<ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/1330/kamal-adli-tauke-jambu-melaram-kereta-mewah-kepunyaan-orang-lain|title=Kamal Adli & Tauke Jambu Melaram Kereta Mewah Kepunyaan Orang Lain|author=|date=22 Mei 2016|work=Astro Gempak|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Ini merupakan kali kedua Kamal dan Tauke berlakon bersama selepas ''Abang Long Fadil''. Beliau berlakon bersama [[Aaron Aziz]] dalam drama komedi ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' yang bersiaran di [[Astro Warna]], seterusnya muncul dalam filem drama ketenteraan arahan [[Jurey Latiff Rosli]], ''[[Malay Regiment]]'' yang ditayangkan pada 31 Ogos 2017. Beliau juga mendapat undangan dalam satu rancangan sitkom yang ditayangkan di saluran Youtube FINAS Malaysia iaitu Sitkom 'Mamu Mami Gosip ' yang diterajuai Kazar Saisi, Tauke Jambu, Delimawati, Fasha Sandha, Elisya Sandha, Afifah Nasir, Aidil Aziz, Fikhree Bakar dan Amyza Adnan. Kamal merupakan salah satu tetamu jemputan disamping Zahirah Macwilson, Saharul Ridzwan, Arwah Abam Bocey, Joey, Fauziah Nawi, Hazama, Farahdhiya, Achey, Liza Abdullah, Azrel Ismail dan ramai lagi. Sitkom ini telah dirakam 3 tahun lalu (2017) sebelum wujudnya Covid 19. ==Kehidupan peribadi== Kamal sebelum ini pernah menjalinkan hubungan cinta dengan pelakon [[Intan Ladyana]] selama lebih 6 tahun, namun mereka berdua memutuskan hubungan selepas enam tahun bersama. Namun demikian, perpisahan itu tidak dapat diterima bagi Kamal yang masih lagi berharap agar percintaan mereka dapat disambung kembali. Menurut Kamal, beliau berasa kecewa dengan perpisahan ini dan tidak menyangka Intan akan meninggalkannya begitu sahaja setelah 6 tahun menyulam cinta.<ref>{{cite web|title=Kamal Adli Terkilan Liyana Jasmay Temukan Intan Ladyana Kekasih Baharu|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2014/12/03/kamal-adli-terkejut/|author=Mohd Al Qayum Azizi|date=3 Disember 2014|work=[[mStar Online]]|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wanista.com/2014/41535/sedihnya-luahan-hati-kamal-adli-pada-intan-ladyana/|title=Sedihnya Luahan Hati Kamal Adli Pada Intan Ladyana|author=|date=9 Oktober 2014|work=Wanista|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rotikaya.com/kamal-adli-terkejut-tidak-tahu-sudah-putus-cinta/|title=Kamal Adli Terkejut, Tidak Sedar Sudah Putus Cinta Dengan Intan Ladyana?|author=|date=2 Oktober 2014|work=Rotikaya|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.malaysianreview.com/91810/kamal-adli-harap-intan-kembali-tunai-janji/|title=Kamal Adli harap Intan Kembali, Tunai Janji|author=Ana Ghoib|date=8 Disember 2014|work=Malaysian Review|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.feldavoice.com/2014/07/23/kamal-adli-intan-ladyana-nafi-hubungan-bermasalah/|title=Kamal Adli, Intan Ladyana Nafi Hubungan Bermasalah|author=Nor Azlina Shaari|date=23 Julai 2014|work=Felda Voice|access-date=15 April 2015|archive-date=2018-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317110142/http://www.feldavoice.com/2014/07/23/kamal-adli-intan-ladyana-nafi-hubungan-bermasalah/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.beritaharian.sg/gah/hiburan/intan-ladyana-dan-kamal-adli-putus-cinta|title=Intan Ladyana dan Kamal Adli putus cinta|author=|date=31 Ogos 2014|work=Berita Harian Singapura|access-date = 15 April 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.mynewshub.cc/utama-sensasi/kamal-adli-emma-maembong-kini-get-back-semula/|title=Kamal Adli, Emma Maembong Kini ‘Get Back’ Semula?|author=|date=28 Oktober 2017|work=My News Hub|access-date=17 Mac 2018|archive-date=2018-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20180317102308/https://www.mynewshub.cc/utama-sensasi/kamal-adli-emma-maembong-kini-get-back-semula/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/kamal-adli-enggan-panjangkan-kontroversi-gembira-emma-datang-beri-sokongan-159115|title=Kamal Adli enggan panjangkan kontroversi, gembira Emma datang beri sokongan|author=|date=28 Oktober 2017|work=[[Astro Awani]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/kamal-adli-simpan-hasrat-kahwin-emma-1.544440|title=Kamal Adli simpan hasrat kahwin Emma|author=|date=29 Oktober 2017|work=[[Utusan Malaysia]]|access-date = 17 Mac 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/6966/hubungan-kami-masih-seperti-biasa-kamal-adli-jawab-status-hubungan-dengan-emma-maembong|title=Hubungan Kami Masih Seperti Biasa - Kamal Adli Jawab Status Hubungan Dengan Emma Maembong|author=|date=29 Oktober 2017|work=Astro Gempak|access-date = 17 Mac 2018}}</ref> Kini Kamal masih sendiri dan banyak fokus pada kerjaya. Beliau juga terpalit dengan gosip tentang hubungan beliau dengan [[Uqasha Senrose]] kerana mereka sangat rapat sewaktu bekerjasama dalam drama Setelah Terlafaznya Akad. Namun begitu keduanya terlihat sering bersama dan Kamal juga sering terlibat dengan majlis keluarga Uqasha. Pengarah drama terbaru 'Perempuan Tanpa Dosa' yang kini ditayangkan di Astro Ria, iaitu Michael Ang cuba membongkar gosip yang menyatakan Kamal dan Uqasha telah pergi ke kursus kahwin sewaktu tiada sesi penggambaraan antara mereka pada bulan Oktober di Instagram Michael,namun mereka tidak memberi sebarang tanda bahawa apa yang dikatakan oleh Micheal adalah benar. Detik 20 Disember 2020, selepas menyampaikan anugerah bagi kategori “Grup/Duo Meletop Era”, “Lagu Meletop Era” dan “Penyanyi Meletop Era” di acara [[Anugerah Meletop Era]], Kamal memberanikan diri untuk melamar Uqasha sebagai isteri yang juga pasangannya penyampai anugerah, secara langsung. Uqasha, yang terkejut dengan lamaran spontan itu, terima lamaran Kamal. Mereka telah mengikat tali pertunangan pada 4 April 2021 dan telah menikah pada 5 November 2021 tahun lalu dalam majlis yang diadakan secara tertutup. ==Filemografi== {| class="wikitable" |+Kunci | style="background:#FFFFCC;"| | Menunjukkan filem/drama yang belum dikeluarkan |} ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2010 ! ''[[Niyang Rapik]]'' | Helmi | Filem pertama |- ! ''[[Semerah Cinta Stilleto]]'' | Randy | Penampilan kameo |- | rowspan="3"|2011 ! ''[[Senjakala (filem)|Senjakala]]'' | Penduduk Kampung | |- ! ''[[Kembar Siang]]'' | Awal / Awi | |- ! ''[[Senario The Movie Ops Pocot]]'' | Hairi | |- | rowspan="6"|2012 ! ''[[Gerimis Mengundang]]'' | Zamani | |- ! ''[[Salam Cinta]]'' | Amirul | |- ! ''[[Aku Ada, Kau Ada???]]'' | Aziz Sattar | |- ! ''[[3 Temujanji]]'' | Kamal | |- ! ''[[Pe3|PE3]]'' | Fumi/Sarjan Akbar | |- ! ''[[Apa Celop Toqq...|Apa Celop Toqq]]'' | Doktor | |- | rowspan="3"|2013 ! ''[[Gangster Celop]]'' | Aman | |- ! ''[[Cinderella (filem 2013)|Cinderella]]'' | Ray | |- ! ''Paku'' | Pian | |- | rowspan="3"|2014 ! ''[[Abang Long Fadil]]'' | Adam | |- ! ''MTB: Misi Tawan Baby''<ref>{{Cite web |url=http://sinarharian.com.my/cmlink/media-hiburan/tv-filem/misi-tawan-baby-gandingkan-kamal-adli-erin-malik-1.332920 |title=Jangan lupa saksikan filem terbitan SPS Jaya Sdn Bhd, berjudul MTB - Misi Tawan Baby |access-date=2018-07-06 |archive-date=2018-06-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180615140555/http://sinarharian.com.my/cmlink/media-hiburan/tv-filem/misi-tawan-baby-gandingkan-kamal-adli-erin-malik-1.332920 |url-status=dead }}</ref> | Helmi | |- ! ''[[Cerita Hantu Malaysia]]'' | Saad | |- | rowspan="2"|2015 ! ''[[Isteri Untuk Dijual]]'' | Redza | |- ! ''[[Apartment (filem)|Apartment]]'' | Nasa | |- | 2016 ! ''[[Kecoh! Primadona Kena Hantu]]'' | Nek Nak | |- | rowspan="2"|2017 ! ''[[Malay Regiment]]'' | Kamal | |- ! ''[[Kolestrol vs Cinta]]'' | Irfan | |- | 2018 ! ''[[Blok 404]]'' | | Penampilan khas |- | 2020 ! ''Superbike The Movie'' | Bugis | |- | 2022 ! ''Gracias Barcelona'' | Kamal | |- | rowspan="3"|TBA ! style="background:#FFFFCC;"| ''[[Escape]]'' | Adam | rowspan="3" |''Pos-produksi'' |- ! style="background:#FFFFCC;"| ''Zaara'' | |- ! style="background:#FFFFCC;"| ''Mawas'' | |- |} ===Drama bersiri=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2008 | ''[[Impian (drama)|Impian Sunsilk]]'' | Johan Dhani | [[TV3]] |- | ''[[Renjis 2]]'' | Budi | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2009 | ''[[Bio-Nik]]'' | Nik | rowspan="5"|[[TV3]] |- | ''[[Zati & Si Mawas (drama)|Zati & Si Mawas]]'' | Iskandar |- | rowspan="6"|2010 | ''[[Mayang Mengurai (drama)|Mayang Mengurai]]'' | Shahrul |- | ''[[Seribu Kali Cinta]]'' | Nizam |- | ''[[Syah Jihan|Shah Jihan]]'' | Jihan |- | ''[[Pusaka (drama)|Pusaka]]'' | Sham | [[TV2]] |- | ''[[Blogger Boy|Blogger Boy: Episod 35]]'' | Teman Lelaki Adriani | [[8TV]] |- | ''[[Tipah Vavavoom]]'' | Imran | rowspan="7"|[[TV3]] |- | rowspan="3"|2011 | ''[[Ana lu'lu]]'' | Harris Azhan |- | ''[[Gemilang (siri TV)|Gemilang]]'' | Umar |- | ''[[Terowong (drama)|Terowong]]: Penunggu'' | Amin |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Apa Celop!]]'' | Aman |- | ''[[Putera Rayyan]]'' | Putera Rayyan |- | ''[[Runtun Qalbu]]'' | Qalbu |- | rowspan="3"|2013 | ''[[Tanggang Ayu]]'' | Haziq | rowspan="2"|[[Astro Prima]] |- | ''[[Bila Hati Perempuan Menjerit]]'' | Amar |- | ''[[Terukir Di Bintang (drama)|Terukir Di Bintang]]'' | Zain | [[TV3]] |- | rowspan="5"|2014 | ''Syurga Tanpa Cinta'' | Luqman | [[TV1]] |- | ''[[Jiwa (drama)|Jiwa]]'' | Jiwa | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Antidot (drama)|Antidot]]'' | Alam |- | ''Alam Maya'' | Amman | [[TV9]] |- | ''[[Masihkah Ada Cinta]]'' | Sam | [[TV3]] |- | 2015 | ''Jodoh Sebelah Pintu'' | Dr Badrul Syah | [[HyppTV]] |- | rowspan="5"|2016 | ''[[Sha & Shah]]'' | Fariz Ameerul Shah | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | ''[[Assalamualaikum Cinta (drama)|#AssalamualaikumCinta]]'' | Azrif Iqbal |- | ''Pergilah Air Mata'' | Badrul | [[TV1]] |- | ''[[Oh My English! (siri TV)|Oh My English! After School]]'' | Kamal | [[Astro TVIQ]] |- | ''PU Wid'' | Ahmad Widad | [[Astro Oasis]] |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Black Belt Kaler Pink]]'' | Burn | [[Astro Warna]] |- | ''Pergilah Air Mata: 4 Episod Khas'' | Badrul | [[TV1]] |- | ''[[Duda Pujaan Dara]]'' | Tengku Razeen | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2018 | ''Banteras'' | Badrul |- | ''[[Jika Masih Ada Rindu]]'' | Hisyam | [[TV3]] |- | rowspan="3"|2019 | ''[[Setelah Terlafaznya Akad]]'' | Hanan | [[Astro Ria]] |- | ''[[Utusan Cinta Buat Adam]]'' | Adam Firdaus | [[TV3]] |- | ''Black (adaptasi drama korea)'' | Detektif Khairul Malik/Malaikat 444 | [[Viu]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Izz Rizqin | [[TV3]] |- | ''[[Perempuan Tanpa Dosa]]'' | Rizal | [[Astro Ria]] |- | rowspan="5"|2021 | ''Mamu Mami Gosip'' | | FINAS Malaysia |- | ''Black 2 (adaptasi drama korea)'' | Detektif Khairul Malik/Malaikat 444 | [[Viu]] |- | ''[[Lockdown]]'' | ACP Hamdan | rowspan="4"|[[Astro Ria]] |- | ''[[Scammer]]'' | Joe |- | ''[[Sihir (drama)|Sihir]] | Nuh |- | 2022 | ''[[Setelah Terlafaznya Akad 2]]'' | Hanan |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2009 | ''Otai Rempit'' | | [[TV3]] |- | ''Kekasihku Is Setan'' | Iskandar | [[Astro Ria]] |- | rowspan=2|2010 | ''Senandung Semalam'' | Hazry | [[TV1]] |- | ''Lagu Kita'' | Ameer | [[Astro Citra]] |- | rowspan="3"|2011 | ''Diari Suami 9 Bulan'' | Hairul | [[TV9]] |- | ''Hati Seorang Ibu'' | Mail | [[Astro Prima]] |- | ''Azam Ala Kazam'' | Azam | rowspan="3"|[[TV3]] |- | rowspan="4"|2012 | ''Alamak 7 Hari Lagi'' | Haris |- | ''Apa Celop Raya'' | Aman |- | ''Cuba Jadi Lelaki'' | Amir | rowspan="2"|[[TV9]] |- | ''Doktor Cinta'' | Opie |- | rowspan="6"|2013 | ''Nyamuk Tak Berdosa'' | Bahrin | rowspan="3"|[[TV3]] |- | ''Baran'' | Malik |- | ''Sayangku Damia'' | Halim |- | ''Cinta'' | Zaidi | [[TV2]] |- | ''Kompang Abang Zabidi'' | Zabidi | [[Astro Warna]] |- | ''PA Cinta'' | Adam Razuwan | [[TV9]] |- | rowspan="4"|2014 | ''Munajat Terhenti'' | Yusman | [[TV2]] |- | ''Dendam Roh Alia'' | Malik | [[Astro Prima]] |- | ''Nasi Dagang Nasi Ayam'' | Yang Ariff | [[TV Okey|TVi]] |- | ''Potret Duka'' | Dr Azreen | [[TV3]] |- | rowspan="8"|2015 | ''Bulan Tiada Madu'' | Emran | [[TV9]] |- | ''Tipah Semperit'' | | rowspan="2"|[[TV1]] |- | ''Kasih Antara Kita'' | Hisham |- | ''Suamiku Encik Beruang'' | | [[Astro Ria]] |- | ''Madam Nona Pokok Sena'' | Ipin | [[Astro Prima]] |- | ''Andai Bukan Khilaf Itu'' | Muiz | [[TV2]] |- | ''Hai Lah Menantu'' | Imran | [[TV3]] |- | ''Cik Puan Bibik'' | Shafiq | [[TV1]] |- | rowspan="7"|2016 | ''Pondok Senja'' | Zulfa | [[TV3]] |- | ''Budak Dari Tak Bai'' | Johari | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |- | ''Pontianak Sesat Dalam Kampung'' | Yamin |- | ''Rongples Rongtaim'' | Chi | [[Astro Citra]] |- | ''Sha, Shah dan Syawal'' | Shah | rowspan="3"|[[Astro Ria]] |- | ''#Assalamualaikum Cinta Raya'' | Azrif Iqbal |- | ''Ms Oxford Mr Mesir'' | Farhan |- | rowspan="2"|2017 | ''Huru Hara Raya '' | Fareez | [[TV3]] |- | ''Jongkong'' | Wan Ishak | [[Astro Citra]] |- | rowspan="7"|2018 | ''Suatukala'' | Pendek | Astro First Eksklusif |- | ''Waktu Khalil'' | Wan | [[TV3]] |- | ''Sha vs Shah'' | Shah | [[Astro Ria]] |- | ''I Heart You Cik Yah'' | Zulkifli | [[Astro Citra]] |- | ''[[My Sweet Madu]]'' | Farel | [[ntv7]] |- | ''Hingga Jumpa Lagi'' | Nuh | [[Astro Citra]] |- | ''Haloba'' | Mikael | [[ntv7]] |- | rowspan="4"|2019 | ''Boyfriend Aku Dari...'' | Andy | [[Astro Citra]] |- | ''Hantu Don'' | Abu | [[TV3]] |- | ''Dato' S'' | Sazali | Astro First Eksklusif |- | ''Ada Mata Memerhati'' | Shah | rowspan="2"|[[Astro Citra]] |- | 2020 | ''Telunjuk Iblis'' | Abadi |- | 2021 | ''Pengantin Dari Neraka'' | Aidit Noh | [[Astro Ria]] |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2009 | ''Teater Muzikal Impak Maksima'' | |- | 2011 | ''Teater Muzikal Gerimis Mengundang'' | |- | 2013 | ''[[Asmara Songsang]]'' | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | rowspan="2"|2008 | ''Rentak Juara, Rhythm Of Champions'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV1]] | |- | ''Pandanganku Ceritaku'' | [[Astro Ria]] | |- | 2013 | ''Liga Lawak Superstar'' | Peserta | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | |- | 2014 | ''[[Super Spontan|Super Spontan 2014]]'' | Artis jemputan | |- | 2015 | ''[[Dewi Remaja]]'' | Pengacara | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2016 | ''Trek Selebriti'' | Artis Jemputan | |- | ''Super Spontan Superstar'' (Musim 1) | Peserta | [[Astro Warna]] | tersingkir waktu minggu Separuh Akhir bersama Altimet. |- | rowspan="3"|2017 | ''Curi Curi Cuti'' | Pengacara | [[Astro Ria]] | |- | ''Super Spontan Superstar'' (Musim 2) | Peserta | [[Astro Warna]] | Merupakan Juara Super Spontan mengalahkan Fad Bocey yang mendapat Naib Juara. |- | ''From Spain to Morocco'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV2]] | |- | rowspan="17"|2018 | ''Gegar Lawak'' | [[Astro Warna]] | bersama [[Fad Bocey]] |- | ''CCTV'' | Artis jemputan | [[Astro Ria]] | Mempromosikan ''Gegar Lawak'' dengan mentor, Nizam (Jentik-Jentik) |- | ''Pecah Perut'' | Pelawak tetap | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | Pelakon dan pelawak setiap sketsa |- | ''Lawak Ke Dik?'' | Pengacara | |- | ''CCTV'' | Artis jemputan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Untuk promosi rancangan ''Lawak Ke Dik?'' |- | ''[[MeleTOP]]'' | Pengacara jemputan | Menggantikan [[Nabil Ahmad]] (13 Mac 2018) |- | ''Bocey and Friends'' | rowspan="2"|Artis jemputan | [[Astro Warna]] | Episod 2, Artis jemputan berwatakkan jururawat dengan [[Mark Adam]] dan [[Rozita Che Wan]] |- | ''MeleTOP'' | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Untuk promosi telefilem ''Suatukala'' |- | ''#ExpeRIAnce Projek Theme Park'' (Musim 2) | Pengacara jemputan | Bersama pemenang dan peminat, Fadila Sajai di Istanbul, Turki - Ep11 (16 Mei 2018) |- | ''Oh My Family Raya'' | Artis jemputan | Bersama [[Fikry Ibrahim]]. Kamal ditugaskan menjaga anak [[Syatilla Melvin]] dan [[Shaheizy Sam]] dan Fikri ditugaskan menjaga anak [[Asyraf Khalid]] dan [[Tya Arifin]]. |- | ''Panggung Karot Pok Ya'' | Pelawak tetap | rowspan="4"|[[Astro Warna]] | Bersama [[Ebby Yus]], Mamak Puteh dan [[Shahrol Shiro]]. Dihoskan oleh [[Sabri Yunus]]. |- | ''Bocey and Friends Rayalah Pulak'' | Artis jemputan | Bersama [[Sharifah Shahirah]], [[Salih Yaacob]], [[Ajak Shiro]], [[Elizad Sharifuddin]], Datin [[Nina Juren]]. |- | ''SuperSpontan Extravaganza'' | Juri Jemputan | Episod 1 |- | ''Super Spontan Extravaganza'' | Pengacara jemputan | menggantikan Dato [[AC Mizal]] yang sedang mengadakan konsert Baik Punya Cilok 4D (Minggu 2) |- | ''Bawang Live'' | rowspan="2"|Tetamu jemputan | [[Astro Ria]] | mempromosikan telemovie I Heart You Cik Yah (20/9/2018) |- | ''Jozan Live'' | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | bersama Nora Danish mempromosikan telefilem Hingga Jumpa Lagi (Episod 17: 13 November 2018) |- | ''Pecah Perut'' | Pelawak tetap | rancangan sketsa lawak arahan Sharmaine Othman. |- | rowspan="9" |2019 | ''Bawang Live'' | Tetamu jemputan | rowspan="10"|[[Astro Ria]] | bersama Uqasha Senrose, Zeera Azizi, Natasha Elyzza dan Alif Muhaimin mempromosikan telefilem ''Boyfriend Aku dari dot dot'' (Khamis, 14 Mac 2019) |- | ''Michael Ang's Halal Kitchen'' | Artis Jemputan | Episod 6 (10/6/2019) |- | ''Bawang Live'' | Tetamu Jemputan | bersama Uqasha Senrose, Zeera Azizi, Alif Muhaimin, Sharifah Shahora, Zul Helmy, Nadya Syahera, Edwin Dawson mempromosikan drama terbaru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Isnin,17 Jun 2019) |- | ''Gempak TV'' | Artis Jemputan | bersama Uqasha Senrose dan Nadya Syahera mempromosikan drama ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Rabu,19 Jun 2019) |- | ''MeleTOP'' | Artis Jemputan | bersama Erwin Dawson,Nadya Syahera, Zeera Azizi mempromosikan drama terbaru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Selasa,25/6) |- | ''CCTV'' | Artis Jemputan | bersama Nadya Syahera, Zulhelmy dan Zeera Azizi mempromosikan drama baru ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Khamis,4 Julai) |- | ''Bawang Live'' | Artis Jemputan | bersama Zul Helmy, Sharifah Shahora, Zeera Azizi, Nadya Syahera dan Alif Muhaimin mempromosikan minggu akhir drama ''Setelah Terlafaznya Akad'' (Isnin,29 Julai ) |- | ''Experience : Rialisasi Job Selebriti'' | Artis Jemputan | merialisasikan impian kerjayanya sebagai 'Dream Cruise Crew' (1 October 2019) |- | ''MeleTOP'' | Artis Jemputan | bersama Zulin Aziz, Fikry Ibrahim dan Puteri Aishah mempromosikan telefilem untuk Astro First Ekslusif, ''Dato S'' (5 November 2019) |- | rowspan="5"|2020 | ''[[Suara Viral]]'' | Pengacara | mengacarakan program ini bersama Vicha untuk episod pengenalan . |- | rowspan="2"|''[[I Can See Your Voice Malaysia (musim 3)]]'' | rowspan="2"|Penyiasat jemputan | rowspan="2"|[[TV3]] | bersama Reen Rahim menjadi penyiasat jemputan bagi episod 2 iaitu episod artis jemputan -Stacy (23 Februari 2020) |- | bersama Eira Syazira dan Yusuf Bahrin menjadi penyiasat jemputan bagi episod 6 iaitu artis jemputan -Erra Fazira (22 Mac 2020) |- | ''[[Gegar Vaganza (musim 7)]]'' | Tetamu jemputan | rowspan="3" |[[Astro Ria]] | muncul selepas persembahan Linda Nanuwil di konsert Suku Akhir minggu ke-8 untuk mempromosikan Episod Akhir drama Perempuan Tanpa Dosa. (29 November 2020) |- | ''Anugerah Meletop Era'' | Artis jemputan | menjadi penyampai anugerah bagi kategori Grup /Duo Meletop Era,Penyanyi Meletop Era dan Lagu Meletop Era bersama Uqasha Senrose. |- | rowspan="4"|2021 | ''MeleTOP'' | Tetamu jemputan | bersama PU Azman dalam mempromosikan program Gema Lawak Superstar. Tetamu lain seperti Uqasha Senrose, Elly Mazlein, Cik B, Eira Syazira, Azad Jazmin, Isyariana, Amar Baharin, Marsha Milan, Siti Rosmizah (penulis novel), Along Kamaruddin, Redza Rosli, Hefny Sahad, Hael Husaini, Shaza Bae, Akhmal Nazri, Band Madam, Dato' Rizalman, Danial Zaini, Ustaz Fakhrul, Chubb-e, Lah Ahmad, Mawi, Remy Ishak, Amira Othman. (30/3/21) |- | ''Gema Lawak Superstar'' | Pengacara | rowspan="2"|[[Astro Warna]] | rancangan muzikal lawak bersama PU Azman sebagai pengacara untuk 4 minggu khas bulan Ramadhan. |- | ''[[Maharaja Lawak Mega 2021]]'' | Tetamu jemputan | bersama Hun Hakeem mempromosikan drama terbaru 'Sihir' terbitan Astro Ria |- | ''[[Lagu Cinta Kita]]'' (Musim 3) | Pengacara | rowspan="2"|[[TV3]] | bersama [[Ain Edruce]] |- | rowspan="3"|2022 | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' | Pengacara jemputan | |- | ''Romantika Raya'' | rowspan="2"|Dirinya sendiri | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | rowspan="2"|bersama isterinya Uqasha Senrose |- | ''The House Kamal & Uqasha'' |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |2007/2008 |<center>[[Hero Remaja]] |Juara Pencarian [[Hero Remaja]] |{{n/a}} |{{won}} |- |2010 |<center>[[Festival Filem Malaysia]] [[Festival Filem Malaysia ke-23|ke–23]] |Pelakon Harapan Lelaki Terbaik |style="text-align:center;"|''[[Niyang Rapik]]'' |{{nom}} |- |2013 |<center>Liga Lawak Superstar |Kumpulan Apa Kasih Toq (Naib Juara) |rowspan="4" {{n/a}} |{{won}} |- |2016 |<center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2015|ke–29]] |Pelakon TV Lelaki Popular |{{nom}} |- |rowspan="6"|2017 |<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2017|ke–4]] |Artis Lawak Meletop |{{nom}} |- |[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]] |Tempat Pertama (Juara) |{{won}} |- |rowspan="4"|<center>Anugerah Telenovela ke–2</center> |rowspan="2"|Pelakon Lelaki Terbaik |''Pergilah Air Mata'' |{{nom}} |- |''Sha & Shah'' |{{nom}} |- |Pelakon Lelaki Popular |''Pergilah Air Mata'' |{{nom}} |- |Pelakon Lelaki Prolifik |{{n/a}} |{{won}} |- |rowspan="4"|2018 |<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2018|ke–5]] |Artis Lawak Meletop |''[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]]'' |{{nom}} |- |<center>Anugerah Telenovela ke–3</center> |Pelakon Lelaki Telenovela Popular |''[[Duda Pujaan Dara]]'' |{{nom}} |- |rowspan=2"|<center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017|ke–31]] |Pasangan Serasi Drama |Kamal Adli & [[Zahirah MacWilson]](Duda Pujaan Dara) |{{nom}} |- |Artis Sensasi Popular |{{n/a}} |{{nom}} |- |rowspan="6"|2020 |Asian Television Award |Best Leading Actor (Digital) |Black (Viu Original ) |{{nom}} |- |rowspan="3"|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Gandingan Serasi Dalam Drama (Online) |Kamal Adli & Uqasha Senrose (Setelah Terlafaznya Akad) |{{Won}} |- |Pelakon TV Lelaki Popular |{{n/a}} |{{nom}} |- |Artis kontroversi Popular (online) |{{n/a}} |{{nom}} |- |Anugerah Melodi Drama Sangat |Pasangan Drama Sangat |Kamal Adli & Hannah Delisha (Bukan Kahwin Paksa) |{{nom}} |- |Gempak Most Wanted 2020 |Artis Bujang Tergempak |{{n/a}} |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|4311703|Kamal Adli}} * {{Twitter|kamaladli}} * {{Instagram|kamaladli}} {{Hero Remaja}} [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Pahang]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Peragawan Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Alumni Institut Media Integratif Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon pentas Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] fo2abgvf5ullcwyejqjn3nf4hltqiu1 0 352411 5650512 5644262 2022-08-21T12:57:43Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Liza Abdullah | image = | imagesize = | caption = | birth_name = Norliza binti Abdullah | birth_date = {{birth date and age|1964|6|6}} | death_date = | death_place = | height = | other_names = Mak Leha | years_active = 1980–kini | homepage = | notable role = | spouse = {{marriage|Zolkifli Abdul Rahman|1988|2014|reason=divorced}} | children = 5 | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] |occupation = Pelakon }} '''Norliza binti Abdullah''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: نرليزا بنت ابدللح; lahir 6 Jun 1964) merupakan seorang pelakon wanita [[Malaysia]] sejak era 80an.<ref>[http://www.sinarharian.com.my/hiburan/liza-abdullah-lalui-pengalaman-pahit-manis-1.751662 Liza Abdullah lalui pengalaman pahit manis] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai 15 Ogos 2018.</ref><ref>[http://www.sinarharian.com.my/hiburan/liza-abdullah-profesional-dalam-kerjaya-1.619442 Liza Abdullah profesional dalam kerjayanya] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai 15 Ogos 2018.</ref> Beliau popular dengan lakonan filem ''[[Pagar-Pagar Cinta]]'' lakonan bersama [[A. R. Badul|AR Badul]]. ==Kehidupan peribadi dan kerjaya== Beliau pernah berkahwin dengan Zolkifli Abdul Rahman pada 1988 dan memfailkan perceraian pada 2014. Beliau mula dikenali sebagai penyanyi pada tahun 1984 sebelum namanya menjulang sebagai pelakon sejak membintangi filem ''[[Ali Setan]]'' bersama [[Azmil Mustapha]] dan [[Ogy Ahmad Daud]] pada 1985. Beliau sering muncul dengan watak komedi dan lakonannya yang paling diingati adalah sebagai kekasih [[A. R. Badul|AR Badul]] dalam filem ''[[Pagar-Pagar Cinta]]'' serta gadis sunti dalam ''[[Jejaka Perasan]]'' bersama [[Salih Yaacob]]. Pada tahun 1998 beliau kembali merakamkan lagu menerusi album ''Samarinda'' yang berkonsepkan pop etnik. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1984 ! ''[[Pagar-Pagar Cinta]]'' | Rosnah | Filem pertama |- | 1985 ! ''[[Ali Setan]]'' | Amy | |- | rowspan="3"|1986 ! ''[[Ali Setan 2]]'' | Amy | |- ! ''[[Balik Kampung]]'' | Rosnah | |- ! ''[[Jejaka Perasan]]'' | Dora | |- | 1987 ! ''[[Marah-Marah Sayang]]'' | Satina | |- | 1990 ! ''[[Driving School]]'' | | |- | rowspan="3"|2012 ! ''[[X (filem)|X]]'' | Ibu Zai | |- ! ''[[Hanya Aku Cinta Kau Seorang]]'' | Ibu Mukhlis | |- ! ''[[Strawberi Cinta]]'' | Ibu Hakimi | |- | 2015 ! ''[[Suami Aku Ustaz]]'' | Mak Alisa | |- | 2016 ! ''[[Usin UFO]]'' | Tipah | |- | 2018 ! ''[[KL Special Force]]'' | Ibu Ashraff dan Rizal | |- | 2021 ! ''Budak Kripto'' | Ibu Putra | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1997 | ''Kiambang Bertaut'' | | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|1998 | ''Titian Berduri'' | | | |- | ''Gegaran'' | | | |- | 2001 | ''Kelas F'' | Cikgu Farrah | [[TV1]] | |- | 2008–2009 | ''[[Renjis]]'' | Seri | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2009 | rowspan="2"|''[[Gerak Khas]]'' (Musim 11) | Ibu Amy | rowspan="3"|[[TV2]] | Episod: "Geng Ragut" |- | Ibu Lisa | Episod: "Kilas" |- | rowspan="2"|2010 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 12) | Ibu Shazleen | Episod: "Mangsa" |- | ''[[Tipah Vavavoom]]'' | Datin Dalila | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | 2010–2011 | ''[[Putera Katak]]'' | Ainon | |- | rowspan="3"|2011 | ''[[Vanila Coklat (drama)|Vanila Coklat]]'' | Ibu Zara | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 13) | | [[TV2]] | Episod: "Muslihat" |- | ''[[Tentang Dhia]]'' | Ku Salmi | [[TV3]] | |- | rowspan="4"|2012 | ''[[Friday I'm In Love]]'' | Ibu Awang | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | ''Citra Juwita'' | Mariam | |- | ''[[3 Janji (drama)|3 Janji]]'' | | [[TV3]] | |- | ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' (Musim 3) | | [[Astro Oasis]] | Episod: "Makan Ekor" |- | rowspan="4"|2013 | ''[[Asmara Luna]]'' | | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''[[Terukir Di Bintang (drama)|Terukir Di Bintang]]'' | Su | |- | ''[[Teduhan Kasih]]'' | Maimun | |- | ''Luluhnya Sebuah Ikrar'' | | [[TV9]] | |- | rowspan="6"|2014 | ''[[Kifarah (siri TV)|Kifarah]]'' (Musim 1) | Kamariah | [[TV3]] | Episod: "Duit" |- | ''[[Setitis Kasih Darmia (drama)|Setitis Kasih Darmia]]'' | Mak Ngah Salmah | rowspan="2"|[[TV9]] | |- | ''[[Separuh Jiwaku (drama)|Separuh Jiwaku]]'' | | |- | ''[[Ariana Rose]]'' | Tengku Lisdania | [[TV3]] | |- | ''[[Ammara Batrisya]]'' | Datin Wan | [[TV9]] | |- | ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' (Musim 12) | Mak Ton | [[Astro Oasis]] | Episod: "Tertutupnya Pintu Syurga" |- | rowspan="7"|2016 | ''[[Isteri vs Tunang]]'' | Ibu Alana Sofea | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Suami Tanpa Cinta]]'' | Puan. Amani | |- | ''[[7 Hari Mencintaiku]]'' | Mak Leha | [[TV3]] | |- | ''[[Lara Aishah]]'' | Cik Puteh | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 16) | | [[TV2]] | Episod: "Salam di Aidilfitri" |- | ''[[Diaspora Cinta]]'' | Mak Kintan | [[TV1]] | |- | ''Bunga Tanjong'' | Ibu Wan Katijah | [[Mediacorp Suria]] | Penampilan khas |- | rowspan="3"|2017 | ''[[Isteri-Isteri Ayah]]'' | Kak Ana | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''[[Lelaki Itu Pemilik Hatiku]]'' | Puan. Sri Khalida | |- | ''[[Miss Kapten Cikgu Waiz]]'' | Mak Eton | |- | rowspan="4"|2018 | ''Mr. London Ms Langkawi'' | Puan. Mariam | [[Mediacorp Suria]] | |- | ''[[Lafazkan Kalimah Cintamu]]'' | Puan. Azreena | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Geng Tadarus]]'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Petua Nenek]]'' | Nek Embun | [[TV3]] | |- | 2018–2019 | ''[[Opsss... Terpikat Cik Sombong]]'' | Puan Sri Marlia | [[Unifi TV]] | |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Senafas Rindu]]'' | Datin Maznah | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Jodoh-jodoh Annisa]]'' | Khatijah | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Ajak Oh Ijal]]'' | Mak Jah | [[TV3]] | |- | ''Tolong Aku Doktor Cinta'' | | [[TV2]] | |- | ''[[Cinta Belum Tamat Tempoh]]'' | Puan Iris | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Pesan Pada Hati]]'' | Hajar | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Datin Asyiqin | |- | ''[[7 Hari Mencintaiku 2]]'' | Mak Leha | |- | ''[[Janda Kosmopolitan]]'' | Kak Dee | [[Awesome TV]] | |- | rowspan="6" |2021 | ''[[Rahimah Tanpa Rahim]]'' | Mak Ani | [[TV3]] | |- | ''[[Yang Bakal Mati Ramadan Ini]]'' | Mak Bibah | rowspan="2"|[[Awesome TV]] | |- | ''Man Transform'' | | Penampilan khas |- | ''[[Lockdown]]'' | Atikah | [[Astro Ria]] | |- | ''Seram Tak Seram'' | Mak Yah | [[TV9]] | Episod 8 |- | ''[[Mr. Bibik]]'' | Puan Sabariah | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="4" | 2022 | ''[[7 Hari Mencintaiku 3]]'' | Mak Leha | |- | ''[[30 Hari Sebelum Raya]]'' | Mak Tom | [[TV9]] | |- | ''[[Imamku Okey]]'' | Mak Dah | [[TV Okey]] | |- | ''[[Cinta Hilang Kata (drama)|Cinta Hilang Kata]]'' | Jah Gayah | [[Astro Prima]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|1997 | ''Mangsa'' | | |- | ''Baju Pengantin Kak Long'' | | [[TV3]] |- | 2001 | ''Ragam Menantu'' | | |- | 2009 | ''Azam'' | | [[TV2]] |- | rowspan="2"|2011 | ''Bomoh Temberang'' | | [[Astro Prima]] |- | ''Dan Sebenarnya'' | Mak Maira | [[Astro Citra]] |- | rowspan="5"|2012 | ''Neraka Abah'' | | [[TV3]] |- | ''Bukan Takdir Aku'' | | [[TV9]] |- | ''Duit Kau Duit Aku'' | Jasmine | [[TV2]] |- | ''Cinta Bola'' | Asyikin | rowspan="3"|[[TV3]] |- | ''Di Bawah Langitmu'' | Ibu Annur |- | 2014 | ''[[Hanya Di Atas Kertas (drama)|Hanya Di Atas Kertas]]'' | |- | 2015 | ''Menantu Saat Adik Supiat'' | | [[TV1]] |- | rowspan="3"|2016 | ''Ketupat Terakhir'' | Siah | [[TV3]] |- | ''Jodoh Di Pagi Raya'' | | [[TV2]] |- | ''Menantuku Rock'' | | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2017 | ''Permata Hati'' | | Astro First Eksklusif |- | ''Roti Boom Mak Tom'' | | rowspan="2"|[[TV1]] |- | 2018 | ''Korban Jalil & Jiman'' | |- | rowspan="3"|2019 | ''Mak Cik Acapella'' | Mak Cik Liza | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''Dari Jauh'' | |- | ''Malam Tahlil Suhaila Balik'' | | rowspan="2"|[[Astro Citra]] |- | 2020 | ''Tanah Kubur'' | Laila |- | rowspan="2"|2021 | ''Muruku Ikan Masin'' | Mak Munah | [[TV2]] |- | ''Tanah Kubur: Hati Hitam'' | Kamaliah | [[Astro Citra]] |- | rowspan="2"|2022 | ''Atuk On Tak On'' | | [[TV Okey]] |- | ''Menantu Atau Isteri Untuk Abah'' | Tasha | [[Astro Ria]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable" ! colspan="4" |[[Anugerah Skrin]] |- !Tahun !Kategori !Drama !Keputusan |- |1995 |Pelakon Wanita Terbaik (Drama) | |Pencalonan |- |2013 |Pelakon Pembantu Wanita Terbaik (Drama) |Neraka Abah |Pencalonan |} {| class="wikitable" ! colspan="4" |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian|Anugerah Bintang Popular Berita Hariaan]] (ABPBH) |- !Tahun !Kategori !Drama !Keputusan |- | rowspan="3" |2021 |Watak Antagonis Popular | rowspan="3" |[[7 Hari Mencintaiku 2]] !Menang |} {| class="wikitable" ! colspan="4" |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian|Anugerah Drama Sangat]] |- !Tahun !Kategori !Drama !Keputusan |- | rowspan="3" |2021 |Watak Antagonis Terbaik | rowspan="3" |[[7 Hari Mencintaiku 2]] !Menang |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|5275964}} * {{Instagram|lizza_abdullah}} [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1962]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] g9zw05h76qt7zkjy86lb9gccm1kzzdh 0 357152 5650606 3741435 2022-08-21T17:41:17Z Doc Taxon 1297 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen von Forchheim.svg]] → [[File:DEU Forchheim COA.svg]] new coat of arms since 2020 wikitext text/x-wiki {{Infobox German location |name = Forchheim |type = Stadt |image_coa = DEU Forchheim COA.svg |image_photo = Rathaus Forchheim.jpg |image_caption = City hall |lat_deg = 49 |lat_min = 43 |lat_sec = 11 |lon_deg = 11 |lon_min = 03 |lon_sec = 29 |image_plan = Forchheim in FO.svg |state = Bayern |region = Oberfranken |district = Forchheim |elevation = 266 |area = 44.95 |population = 30705 |Stand = 2013-12-31 |postal_code = 91301 |PLZ-alt = 8550 |area_code = 09191 |licence = FO, EBS, PEG |Gemeindeschlüssel = 09 4 74 126 |website = [http://www.forchheim.de/ www.forchheim.de] |mayor = Franz Stumpf |Bürgermeistertitel = Oberbürgermeister |party = [[Christlich-Soziale Union in Bayern|CSU]]/WUO }} '''Forchheim''' merupakan sebuah [[kota]] terletak di munisipaliti [[Forchheim (daerah)|Forchheim]], [[Bavaria]], [[Jerman]]. {{Jerman-tunas}} [[Kategori:Bandar di Jerman]] 55ohjr7zvzonblqoiapgpqfj8ua6895 0 358076 5650865 3742539 2022-08-22T04:45:47Z Gliwi 193286 ([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen von Marktzeuln.png]] → [[File:DEU Marktzeuln COA.svg]] PNG → SVG wikitext text/x-wiki {{Infobox German location |image_coa = DEU Marktzeuln COA.svg |lat_deg = 50 |lat_min = 10 |lon_deg = 11 |lon_min = 11 |image_plan = Marktzeuln in LIF.svg |state = Bayern |region = Oberfranken |district = Lichtenfels |Verwaltungsgemeinschaft = Hochstadt-Marktzeuln |elevation = 292 |area = 6.86 |postal_code = 96275 |area_code = 09574 |licence = LIF |Gemeindeschlüssel = 09 4 78 144 |divisions = 3 [[Ortsteil]]e |Straße = Am Flecken 29 |website = [http://www.marktzeuln.de www.marktzeuln.de] |mayor = Josef Stark |Bürgermeistertitel = 1. Bürgermeister |party = SPD }} '''Marktzeuln''' merupakan sebuah [[kota]] terletak di munisipaliti [[Lichtenfels (daerah)|Lichtenfels]], [[Bavaria]], [[Jerman]]. {{Jerman-tunas}} [[Kategori:Bandar di Jerman]] fdyu24o5pvijqyjsy3obwwfzk8v3cgj 0 501098 5650973 5626383 2022-08-22T10:20:21Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki '''Kertok''' ({{Jawi|کرتوق}}) adalah salah satu hiburan tradisional masyarakat [[Melayu]] [[Kelantan]]{{fact}}. Asal-usul permainan '''Kertok''' bermula apabila ia digunakan oleh penanam padi bagi tujuan menghalau burung pada musim padi masak. Pada masa kini alat ini mempunyai fungsi yang utuh dan boleh dikatakan terkenal dalam masyarakat tradisi [[Kelantan]] yang rata-ratanya ialah masyarakat [[petani]]. Kertok dibuat dengan menggunakan kayu [[Merbau]] atau Nibong yang dilubangkan di tengah-tengahnya dan diisi pula dengan tempurung [[kelapa]] tua yang telah diproses. Buah kelapa tersebut dibelah dua dan diletakkan sekeping papan yang dibuat daripada kayu Nibong iaitu sejenis kayu keras yang tahan dipalu. Papan ini dikenali sebagai “belira” atau daun dan diikat dengan getah pada tiang yang terletak dibahagian atas '''kertok'''. Kadang-kadang kertok ini dihiasi dengan panji-panji yang berbagai corak dan warna serta lukisan yang menarik. '''Kertok''' dimainkan di majlis-majlis keramaian atau majlis rasmi menyambut '''Pembesar Negeri'''. Ia boleh dimainkan oleh dua orang atau berkumpulan. Sesebuah kumpulan mengandungi 12 hingga 24 peserta. Paluan Kertok juga mempunyai lagu-lagu tertentu seperti Ropok, Anjol, Kuncah Manis, Gadoh, Kudarambak, Kedogong dan lain-lain. Penduduk sekitar Kampung Petani, Sering, [[Kota Bharu]], Kampung Serdang, Pasir Mas, Kampung Chica, [[Bachok]], Kampung Tempoyak, Bachok dan Kampung Gelang Mas, [[Pasir Mas]], ini amat popular dalam perusahaan membuat kertok. == Pautan Luar == http://www.tic.kelantan.gov.my/index.php/permainan-tradisional [Kertok] [[Kategori:Kebudayaan Malaysia]] lxkqpaus48ux8siyy56dq5p3cfo4uao 5650974 5650973 2022-08-22T10:20:52Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Rujukan|date=Ogos 2022}} '''Kertok''' ({{Jawi|کرتوق}}) adalah salah satu hiburan tradisional masyarakat [[Melayu]] [[Kelantan]]{{fact}}. Asal-usul permainan '''Kertok''' bermula apabila ia digunakan oleh penanam padi bagi tujuan menghalau burung pada musim padi masak. Pada masa kini alat ini mempunyai fungsi yang utuh dan boleh dikatakan terkenal dalam masyarakat tradisi [[Kelantan]] yang rata-ratanya ialah masyarakat [[petani]]. Kertok dibuat dengan menggunakan kayu [[Merbau]] atau Nibong yang dilubangkan di tengah-tengahnya dan diisi pula dengan tempurung [[kelapa]] tua yang telah diproses. Buah kelapa tersebut dibelah dua dan diletakkan sekeping papan yang dibuat daripada kayu Nibong iaitu sejenis kayu keras yang tahan dipalu. Papan ini dikenali sebagai “belira” atau daun dan diikat dengan getah pada tiang yang terletak dibahagian atas '''kertok'''. Kadang-kadang kertok ini dihiasi dengan panji-panji yang berbagai corak dan warna serta lukisan yang menarik. '''Kertok''' dimainkan di majlis-majlis keramaian atau majlis rasmi menyambut '''Pembesar Negeri'''. Ia boleh dimainkan oleh dua orang atau berkumpulan. Sesebuah kumpulan mengandungi 12 hingga 24 peserta. Paluan Kertok juga mempunyai lagu-lagu tertentu seperti Ropok, Anjol, Kuncah Manis, Gadoh, Kudarambak, Kedogong dan lain-lain. Penduduk sekitar Kampung Petani, Sering, [[Kota Bharu]], Kampung Serdang, Pasir Mas, Kampung Chica, [[Bachok]], Kampung Tempoyak, Bachok dan Kampung Gelang Mas, [[Pasir Mas]], ini amat popular dalam perusahaan membuat kertok. == Pautan Luar == http://www.tic.kelantan.gov.my/index.php/permainan-tradisional [Kertok] [[Kategori:Kebudayaan Malaysia]] 1b8mbz535dzugt73ofrtlpx1zzjmv14 5650976 5650974 2022-08-22T10:24:07Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{Rujukan|date=Ogos 2022}} '''Kertok''' ({{Jawi|کرتوق}}) adalah salah satu hiburan tradisional masyarakat [[Melayu]] [[Kelantan]]{{fact}}. Asal-usul permainan '''Kertok''' bermula apabila ia digunakan oleh penanam padi bagi tujuan menghalau burung pada musim padi masak. Pada masa kini alat ini mempunyai fungsi yang utuh dan boleh dikatakan terkenal dalam masyarakat tradisi [[Kelantan]] yang rata-ratanya ialah masyarakat [[petani]]. Kertok dibuat dengan menggunakan kayu [[Merbau]] atau Nibong yang dilubangkan di tengah-tengahnya dan diisi pula dengan tempurung [[kelapa]] tua yang telah diproses. Buah kelapa tersebut dibelah dua dan diletakkan sekeping papan yang dibuat daripada kayu Nibong iaitu sejenis kayu keras yang tahan dipalu. Papan ini dikenali sebagai “belira” atau daun dan diikat dengan getah pada tiang yang terletak dibahagian atas '''kertok'''. Kadang-kadang kertok ini dihiasi dengan panji-panji yang berbagai corak dan warna serta lukisan yang menarik. '''Kertok''' dimainkan di majlis-majlis keramaian atau majlis rasmi menyambut '''Pembesar Negeri'''. Ia boleh dimainkan oleh dua orang atau berkumpulan. Sesebuah kumpulan mengandungi 12 hingga 24 peserta. Paluan Kertok juga mempunyai lagu-lagu tertentu seperti Ropok, Anjol, Kuncah Manis, Gadoh, Kudarambak, Kedogong dan lain-lain. Penduduk sekitar Kampung Petani, Sering, [[Kota Bharu]], Kampung Serdang, Pasir Mas, Kampung Chica, [[Bachok]], Kampung Tempoyak, Bachok dan Kampung Gelang Mas, [[Pasir Mas]], ini amat popular dalam perusahaan membuat kertok. == Pautan Luar == http://www.tic.kelantan.gov.my/index.php/permainan-tradisional [Kertok] {{Tunas-alat-muzik}} [[Kategori:Kebudayaan Malaysia]] lf865oj04h4dw7t9sx8w2quo4956515 3 558758 5651006 5650380 2022-08-22T11:07:12Z SNN95 111954 /* Templat Fakta nombor */ Reply wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Statustop|offset=225}} {{Pengguna:SNN95/Status terkini}} {{DISPLAYTITLE:<span style="color:Purple; font-family:Comic Sans MS; display:none;">User talk:'''SNN95'''</span>}} Sila tekan butang '''Buka topik''' untuk memulakan bicara... {|align="left" |- |{{Jam digital|+8|25px|blue|5px|bottom}} |- |_{<center>{{purge| &#91;perbarui&#93;}}</center>} |} {|align="center" |{{divbox|simar|[[Pengguna:SNN95|Laman pengguna]]}} || {{divbox|simar|[[Perbincangan pengguna:SNN95|Perbincangan]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/Tech News|Tech News]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/TOW|Translation of the Week]]}} || {{divbox|simar|[[Khas:Sumbangan/SNN95|Sumbangan]]}} |} {{Clear}} <div style="padding: 8px; background: #6e0b74; border: 2px solid #000000; {{Round corners}}; font-family: Calibri (Body), sans-serif; font-size: 10pt;"> <div style="float:left; color:white;">Laman perbincangan ini kali terakhir <s>diconteng</s> <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk%3ASNN95&diff=cur&oldid=prev disunting] [{{SERVER}}{{LOCALURL:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} {{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }} {{PLURAL:{{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }}|minit}}]</span> lalu oleh [[pengguna:{{REVISIONUSER}}|{{REVISIONUSER}}]]^{[[User talk:{{REVISIONUSER}}|P]] / [[Khas:Sumbangan/{{REVISIONUSER}}|S]]} dan mempunyai '''<font face="Verdana" color="green">{{formatnum:{{#expr: {{formatnum:{{PAGESIZE:{{FULLPAGENAME}}}}|R}}/1024 round 0}}}} [[Kilobait|kb]].</font>''' Tinggalkan pesanan anda di <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:SNN95&action=edit&section=new bawah]</span> dan tandanya dengan <nowiki>~~~~</nowiki>. Saya akan membalasnya dalam beberapa minit <small>[[:en:Patience|atau lebih lama]].</small></div> <br> <br> <div style="background-color:#f5f5f5; border:solid 1px #aaa; padding:1em; margin:0em; margin-top:1em"> <!--Footer (Don't Remove)--> <div style="position: fixed; left:5px; bottom:210px; display:block; height:210px; width:150px;"> <br /><br /> <div style="position: relative; width: 150px; height: 40px;"> <div style="position: absolute; top: 5px; right: 5px; z-index: 2; background: white; border: 2px solid skyblue; -moz-border-radius: 5px;"> {| |- |{{Jam digital|+8|25px|red|5px|bottom}} |- |_{<center>{{purge| &#91;perbarui&#93;}}</center>} |} </div> </div> </div> {{archive box|image=[[Image:File-manager.svg|35px]]| *[[/Arkib 1]] (31 Mac 2013 - 8 Mei 2013) *[[/Arkib 2]] (10 Mei 2013 - 16 Julai 2013) *[[/Arkib 3]] (19 Julai 2013 - 31 Disember 2013) *[[/Arkib 4]] (8 Januari - 3 September 2014) *[[/Arkib 5]] (5 Oktober - 27 Disember 2014) *[[/Arkib 6]] (31 Disember 2014 - 18 Jun 2016) *[[/Arkib 7]] (9 Julai 2016 - 27 Februari 2017) *[[/Arkib 8]] (6 Mac 2017 - 24 Disember 2018) *[[/Arkib 9]] (5 Januari 2019 - 30 Disember 2019) *[[/Arkib 10]] (6 Januari 2020 - 16 Oktober 2020) *[[/Arkib 11]] (16 Oktober 2020 - {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}) }} {{DISPLAYTITLE:<span style="color:Purple; font-family:COmic Sans MS"><span style="display:none;">User talk:</span>'''SNN95'''</span>}} <div style="position: fixed; right:0; bottom:100px; display:block; height:81px; width:100px;">[[Fail:Happy Anime S2.png|150px]]</div> <div style="position: fixed; right:0; bottom:0; display:block; height:{{{1|130}}}px; width:{{{1|150}}}px;"><div style="position: relative; width: {{{1|223}}}px; height: {{{1|51}}}px; overflow: lolz"> <div style="position: absolute; top: 50px; left: 0px; z-index: 0;">[[Image:Singapore Road Signs - Temporary Sign - Detour.svg|100px|link=http://ms.fairytail.wikia.com|Silalah membantu saya di Wiki Fairy Tail juga!]]</div></div></div> <br /> {{clear}}</noinclude> ==Selamat datang ke Kembara Wikipedia!== [[Fail:TWA guide left bottom.png |left|link=]] :::::'''Hai SNN95!''' Kami amat teruja yang anda ingin main untuk belajar, sebagai cara yang mesra dan seronok untuk masuk ke dalam masyarakat dan misi kami. Saya rasa pautan ini amat berguna untuk anda bermula. ::::::* [[WP:KW/Portal|Laman Mula Kembara Wikipedia]] ::::::* [[WP:KW/RuangIstirahat|Ruang Istirahat Kembara Wikipedia]] ::::::* [[WP:KOPI|Ruang pertolongan penyunting baru Kedai Kopi]] ::::::* [[Bantuan:Kandungan|Laman Bantuan Wikipedia]] -- 15:17, Khamis Oktober 22, 2020 ([[UTC]]) {{Wikipedia:KW/Navigasi2}} == rencana RujGol dan KawalanGol == Maaf penyelia, di atas kesilapan tidak membaca artikel utamanya dalam bahasa inggeris, saya telah tersalah cipta nama artikel/rencana tersebut.. jadi terpaksa meminta pertolongan penyelia untuk memadamnya. ''GoalControl'' adalah nama bagi sebuah syarikat dan ''GoalRef'' pula adalah nama bagi teknologi, bukan nama yang boleh diterjemah ke dalam bahasa melayu seperti ini ''KawalanGol'' dan ''RujGol'' yang saya cipta sebelum itu. Ini satu kesilapan dari saya. Di lain artikel baru yang akan saya cipta, akan saya lebih teliti sebelum menterjemahkannya ke dalam bahasa melayu. sekian, terima kasih. {{tanpatt|Muhammad Roslee}} :{{@|Muhammad Roslee}} Tak mengapa awak tak salah. Saya baru perasan yang awak sudah pindahkan laman yang salah nama ke nama yang betul. Maafkan atas perlakuan teknikal yang saya tak nampak tu. {{emoji|1F605}} <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 01:06, 23 Oktober 2020 (UTC) == Pulihkan rencana == Bolehkah awak memulihkan semula rencana ''[[2 Jam Nggak Ngapa-ngapain]]'' atas permintaan {{ping|Anumengelamun}} dan rencana [[Andra & The Backbone]] yang dipadamkan oleh {{user|Rachun Dunia}}. Pada pandangan saya, tindakan Rachun Dunia menghapuskan rencana yang memiliki sumber rujukan dan memenuhi syarat kelayakan tidak wajar dan munasabah (alasan yang diberikan tidak masuk akal).—[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 10:16, 23 Oktober 2020 (UTC) :{{@|Fandi89}} Saya sudah memulihkan rencana ''[[2 Jam Nggak Ngapa-ngapain]]'', tetapi saya agak musykil untuk memulihkan rencana [[Andra & The Backbone]] kerana tiada rujukan yang sah dan ada rencana di WBInggeris seperti ''2 Jam Nggak Ngapa-ngapain''. Ataupun awak dan {{user|Anumengelamun}} akan membubuh rujukan dalam rencana tersebut kemudian? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 11:36, 23 Oktober 2020 (UTC) ::{{@|SNN95}} Sumber rujukan boleh dicari, tambahan pula versi BI untuk rencana Andra & The Backone juga telah dihapuskan dan dijadikan draf.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 01:02, 24 Oktober 2020 (UTC) :::{{@|Fandi89}} Baiklah! Sudah dipulihkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:09, 24 Oktober 2020 (UTC) == Gambar yang Kegunaan Wajar == Hi, saya ingin bertanya bagaimanakah untuk memuat naik gambar yang kegunaan wajar ke wikipedia Bahasa Melayu, kerana jika saya memuat naik ke halaman utama non-free images ke [https://en.wikipedia.org/wiki/Special:Upload], gambar itu hanya dikesan jika saya menggunakan English wikipedia dan tidak dikesan jika saya menggunakan wikipedia B. Melayu. [[Pengguna:Saiff Naqiuddin|Saiff Naqiuddin]] ([[Perbincangan pengguna:Saiff Naqiuddin|bincang]]) 13:06, 23 Oktober 2020 (UTC) :{{@|Saiff Naqiuddin}} Buat masa ni, memuat naik gambar kegunaan wajar yang berlesen masih tidak boleh kerana ciri muat naik dipadamkan secara tempatan dalam WBM atas sebab terlalu banyak media tidak dibubuh perlesenannya dan banyak melanggar peraturan hakcipta Amerika Syarikat (tempat Wikipedia dihoskan). Jadi segala muat naik media akan dilencongkan ke Commons yang hanya boleh memuat naik gambar percuma dan tiada kegunaan wajar. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:11, 23 Oktober 2020 (UTC) == Mohon sekatan terhadap pengguna == Assalamualaikum. Saya ingin meminta bantuan awak untuk menyekat {{user|Neelofafiance}} kerana didapati menyebarkan maklumat palsu di Wikipedia Bahasa Melayu, buktinya ada di rencana yang disuntingnya. Saya tidak mahu laman ini menjadi tempat menyebarkan kandungan palsu. Terima kasih.—[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 01:05, 1 November 2020 (UTC) == Status on cleaning up in Files == Hi! As you know I like to clean up in files and I have been visiting ms.wiki a few times. First time was about 10 years ago and again in the beginning of 2020. In that time ms.wiki decided to close for local uploads but there was no major cleanup in files. In august [https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perbincangan_pengguna:CyberTroopers&oldid=4879584#Deleting_files_with_no_license_etc. I created a category for unused files] and at that time there was 601 files. Today [[:Kategori:Files_without_a_license]] have 592 files. With that speed it will take like 10 years to empty the category and that is just one category. Jimbo Wales [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Jimbo_Wales&diff=prev&oldid=23398569 made this edit] in 2005 where he made it clear that it is really important to clean up files. The reason is that bad files represent a legal risk to the project. Ms.wiki have closed for local uploads. But there are still 20,889 files uploaded to ms.wiki. If checking the files is too big a job a possible solution is to delete all the files and focus on articles. It is easy to mass delete files so if that is what is decided it can be done without too much work. You said [https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perbincangan_pengguna:SNN95&oldid=4803656#Checking_and_cleaning_up_files in may] that you tried to activate users. Do you think there is a chance to gather enough users to make a difference? Or is a mass deletion of files the best solution? --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 19:08, 5 November 2020 (UTC) :{{@|MGA73}} I try to convice some users to do this too. But yeah... not a lot of them like to do clean up work. Me too sometimes forgot to do this after back from work. Mass deletion is a good solution but we need to see and filter any file that good to keep first. I am not sure if mass deletion have that function to delete only non-used files. If this mass deletion can be done without messing the good files, then we proceed to mass deletion. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 05:28, 6 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} I forgot you already put all the unused files in a category. If there no people claim all the files, then we just mass delete them all. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 05:30, 6 November 2020 (UTC) ::: Hi SNN95! ::: I suggest a notice on [[Wikipedia:Kedai Kopi (lain-lain)]] where everyone is asked to help check unused files. And all files that is not in use in for example 30 days will be deleted. ::: Same with files without a license. Unless they qualify for fair-use then only the uploader can add a valid license. If they do not have a license then you can't keep it even if it is in use. ::: If you take a category one by one then there will be progress and it should be possible to get all files checked :-) --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 06:43, 6 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} I will put some kind of notice banner on top of the page. And let's cross our fingers they will check the unused files and use them into article before we delete it. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:03, 6 November 2020 (UTC) Hello! I see that [[Pengguna:PeaceSearcher]] is doing a great work with orphan files! That is awesome!!! But admins need to look at [[:Kategori:Files without a license]]. I think you should start deleting the files. The files that shows covers etc can probably be kept. All they need is a fair use rationale and a non-free license (I added a copy from en.wiki to [[:Fail:City Hunter02.jpg]] but it would be better to add in local language). If you think the uploader is the photographer and uploader is still active you can of course ask uploader to add a license. But there is no way an internet file of a living person can be kept. They are copyvios and should be deleted now. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 08:46, 22 November 2020 (UTC) : It would also be great if you could have a look at [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama yang sama di Wikimedia Commons]]. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 19:03, 22 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} There still some pictures in [[:Kategori:Wikipedia orphaned files|orphan]] that need to be added into articles. I will delete slowly with {{user|CyberTroopers}} and {{user|Ricky250}} later. I mentioned about that two categories in our Discord for them to see and edit. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:15, 23 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} Sorry about that, i was focussing on uncategorized page a lot and forgot about that. Thanks for reminding again. I'll take a look on it right away. -<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small>^{[[User talk: CyberTroopers|bincang]]}/_{[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]} 13:54, 23 November 2020 (UTC) * Hi SNN95! : I see that you have deleted a lot of files. I know it is sad to delete files but I think it is the right thing to do when we are not sure that the files are okay. So I think you did a great work! : Are you working on any specific category now? If not then the files in [[:Kategori:Files without a license]] that can't easily be converted to fair use should perhaps be the next ones to delete. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 10:35, 6 Februari 2021 (UTC) :: I updated [[:Kategori:Wikipedia orphaned files]] so that is also good to work on. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 13:31, 6 Februari 2021 (UTC) :::{{@|MGA73}} Alright! I will notified the others to help with those files. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:39, 6 Februari 2021 (UTC) :::: Great! Hope you find someone to help out. [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama berbeza di Wikimedia Commons]] and [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama yang sama di Wikimedia Commons]] might be the best place to start because those files should be on Commons so the local files can just be deleted. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 15:44, 6 Februari 2021 (UTC) :::::{{@|MGA73}} Roger that! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:57, 6 Februari 2021 (UTC) == Penambahan istilah untuk 'tapak web' == Salam sejahtera. Terima kasih kerana telah membuat pembetulan atas suntingan saya di rencana tapak web. Namun begitu, istilah yang diperbetulkan, iaitu 'tapak sesawang' juga wujud di [http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=tapak+sesawang&d=28648&#LIHATSINI PPRM]. Oleh sebab demikian, bolehkah istilah ini digunakan dalam rencana tersebut? Sekian, terima kasih. [[Pengguna:Ultron90|Ultron90]] ([[Perbincangan pengguna:Ultron90|bincang]]) 09:59, 13 November 2020 (UTC) :{{@|Ultron90}} Tak perasan pula saya. Kalau begitu bubuh di ayat pertama. Dan wujudkan lencongan [[tapak sesawang]] ke [[tapak web]]. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:44, 15 November 2020 (UTC) == Mohon sekatan == Minta saudara menyekat {{user|Lokomotif CC201}} kerana melaku musnah rencana di ms.wiki. Buktinya ada dalam sejarah sumbangan pengguna ini, mohon tindakan segera diambil sebelum rencana lain jadi mangsa. Harap juga saudara melindungi rencana yang dilaku musnah oleh pengguna ini.—[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2D2F:55CD:1A25:2E78:6EB5|2001:E68:5425:2D2F:55CD:1A25:2E78:6EB5]] 17:05, 28 November 2020 (UTC) == Mohon sekatan == Mohon sekatan dikenakan terhadap [[Khas:Sumbangan/115.164.0.0/16|115.164.0.0/16]] kerana vandalisme. == Tolong saya == Bolehkah awak tolong selamatkan rencana [[Mohd Izwan bin Mohd Nor]] daripada dihapuskan, rujukan sudahpun ditambah. Mohon tindakan segera.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2A4D:9971:DD0E:14CB:6DCD|2001:E68:5425:2A4D:9971:DD0E:14CB:6DCD]] 06:38, 27 Disember 2020 (UTC) ==Wikipedia Asian Month 2020== [[File:WAM logo without text.svg|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear organizers, Many thanks for all your dedication and contribution of [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020]]. We are here welcome you update the [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|judge member list]], [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Status|status]] and [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Ambassadors|ambassador list]] for Wikipedia Asian Month 2020. Here will be two round of qualified participants' address collection scheduled: January 1st and January 10th 2021. To make sure all the qualified participants can receive their awards, we need your kind help. If you need some assistance, please feel free to contact us via sending email to info@asianmonth.wiki. To reduce misunderstanding, please contact us in English. Happy New Year and Best wishes, [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2020.12 </div> == Mohon bantuan == Bolehkah awak selamatkan rencana [[Mohd Izwan bin Mohd Nor]] daripada dihapuskan, sumber rujukan telah diberi. Terima kasih.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:9381:8D7B:F5:85B3:84B|2001:E68:5425:9381:8D7B:F5:85B3:84B]] 09:15, 1 Januari 2021 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants, Jury members and Organizers, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2020, the sixth Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2020. Please kindly fill '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform the form]''', let the postcard can send to you asap! * This form will be closed at February 15. * For tracking the progress of postcard delivery, please check '''[[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|this page]]'''. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2020/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01</div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:KOKUYO@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == Cadangan tahukah anda == Sila lihat cadangan tahukah anda, saya cuba menambahkan beberapa rencana untuk itu [[Pengguna:WargaINDO|WargaINDO]] ([[Perbincangan pengguna:WargaINDO|bincang]]) 23:37, 4 Januari 2021 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants and Organizers, Kindly remind you that we only collect the information for Wikipedia Asian Month postcard 15/02/2021 UTC 23:59. If you haven't filled the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform Google form], please fill it asap. If you already completed the form, please stay tun, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|wait for the postcard and tracking emails]]. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01 </div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:KOKUYO@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == Saya Mula Menyunting Semula Rencana Gintama Dalam Bahasa Melayu == Assalamualaikum w.b.t. Saya Muhammad Fikri bin Sabri (nama pengguna Ssaft), telah menyertai Wikipedia 7 tahun lalu. Masih sebagai pelajar di sebuah kolej universiti. Tahun ini saya mula menyunting rencana [[Gintama]] (siri manga dan anime) yang disiarkan dalam Bahasa Melayu. Hal ini disebabkan banyak kekurangan yang ada pada rencana itu dan setakat ini saya belum menambah bahagian 'Rujukan'. Juga, saya ada selitkan ejaan dalam Jawi pada rencana itu bagi memartabatkan tulisan tradisional masyarakat Melayu Islam. Jika saya ada berbuat kesilapan semasa menyunting rencana tersebut, encik boleh tegur saya dan perbetulkan kesilapan. {{tanpatt|Ssaft}} {{@|Ssaft}} Waalaikumusalam. Terima kasih sebab edit tencana tu. Semuanya dalam keadaan baik, tapi saya sarankan subtajuk tidak perlu dibubuh tulisan jawi kerana ini akan menyusahkan rencana lain untuk memaut kepada tajuk itu jika tidak dibubuh tulisan jawi. Memang ada penyelesaian seperti {{tl|Anchor}}, tapi tidak semua pandai memakai templat yang pelik-pelik ni. Jadi sila buang tulisan jawi pada setiap subtajuk sahaja. Pada ayat pengenalan tidak mengapa. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 12:53, 14 Januari 2021 (UTC) == Jemputan menyertai perundingan tahap kedua Tatakelakuan Sejagat == Salam, Semoga Anda dalam keadaan baik dan sihat. Nama saya Ramzy Muliawan, mewakili tim Tatakelakuan Sejagat (UCoC) Yayasan Wikimedia bagi komuniti bahasa-bahasa Indonesia dan Melayu. Saya ingin mengabarkan bahwa proses perundingan tahap kedua UCoC akan dimulai pada hari Isnin, 18 Januari 2021. Perundingan tahap kedua UCoC akan bertumpu pada perumusan mekanisme penerapan dan penguatkuasaaan yang efektif dan berlaku bagi seluruh projek Wikimedia. Sebagai penyelia di Wikipedia bahasa Melayu, saya ingin menjemput Anda untuk menyumbang saran, komen, dan maklum balas. Tahap kedua ini bersifat mustahak, mengingat UCoC merupakan salah satu mandat yang paling utama dari proses Strategi Gerakan Wikimedia dan akan menjadi standar minima bagi dasar tingkah laku di projek-projek Wikimedia. Sebelum memulai, Anda dapat meninjau terlebih dahulu beberapa hal terkait UCoC. Halaman berikut tersedia dalam bahasa Melayu: * [[meta:Universal Code of Conduct/Draft review/ms|Rancangan akhir UCoC yang disusun oleh jawatankuasa kakitangan dan sukarelawan Wikimedia]]; * [[meta:Universal Code of Conduct/Initial 2020 Consultations/ms|Laporan akhir dari perundingan tahap pertama mengenai perumusan UCoC]]; * [[meta:Universal Code of Conduct/FAQ/ms|Soalan yang lazim ditanyakan terkait UCoC]]. Selepas itu, Anda dapat memberi komen pada '''[[Wikipedia:Permohonan pendapat/Penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat|laman permohonan pendapat]]''' sampai akhir bulan Februari 2021. Bagi kumpulan komuniti gerakan Wikimedia, kami juga merencanakan proses perundingan terpisah yang akan dimaklumkan dalam masa yang terdekat. Bila Anda memiliki pertanyaan lain atau ingin menyampaikan maklum balas yang dirasa lebih sesuai disampaikan pada saluran peribadi, sila balas emel ini atau hubungi saya melalui [https://t.me/ramzymuliawan Telegram]. Terima kasih dan salam hangat, '''[[meta:User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]]''' <br> Fasilitator Perundingan Tatakelakuan Sejagat, Yayasan Wikimedia -- [[Pengguna:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[Perbincangan pengguna:RamzyM (WMF)|bincang]]) 09:29, 15 Januari 2021 (UTC) == Jemputan pengundian PeaceSearcher sebagai penyelia == Salam Wikipediawan dan Wikipediawati! Anda dijemput untuk membuat [[Wikipedia:Penyelia/Pengundian/Perlantikan jawatan penyelia PeaceSearcher 17 Januari 2021|pengundian]] ke atas [[Pengguna:PeaceSearcher|PeaceSearcher]] sebagai [[Wikipedia:Penyelia|penyelia]] di Wikipedia Bahasa Melayu. Laman pengundian telah dicipta dan anda sudah boleh mengundi pada bila-bila masa. Sekiranya anda mempunyai apa-apa soalan untuk diajukan kepada calon, anda dibenarkan berbuat demikian di bahagian yang telah disediakan. Saya harap anda semua boleh bersama-sama melakukan undian sama ada bersetuju atau tidak bersetuju dengan rasional. Kerjasama anda amat diperlukan. Sekiranya anda mempunyai permasalahan berhubung pengundian, sila [[Wikipedia:Penyelia/Senarai penyelia|hubungi mana-mana penyelia]]. Sekian. [[Pengguna:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Perbincangan pengguna:MediaWiki message delivery|bincang]]) 09:25, 17 Januari 2021 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:CyberTroopers@mswiki yang menggunakan senarai di //ms.wikipedia.org/wiki/Kategori:Pengguna_ms --> == Tinjauan Tatakelakuan Sejagat == Salam, Saya menjemput Anda untuk meluangkan masa 5-10 minit bagi mengisi '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfDLsZPJjxWOGURyHSnNFkTgHgdPwMhMPdICsfcxDmnR3G3sg/viewform?usp=sf_link tinjauan mengenai penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat]''' (UCoC) pada projek dan komuniti Wikimedia yang berbahasa Melayu. Masa tinjauan akan berakhir pada 28 Februari 2021. Selain itu, Anda juga dialu-alukan untuk memberikan komen, gagasan, atau pandangan peribadi dalam permohonan pendapat komuniti terkait UCoC '''[[Wikipedia:Permohonan pendapat/Penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat|di sini]]'''. Terima kasih! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[User talk:RamzyM (WMF)|bincang]]) 08:32, 17 Februari 2021 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:RamzyM (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/UCoC_Malay_consultation&oldid=21120091 --> == Freely licensed file(s) == Hi! You have uploaded one or more files with a free license. I have added an information template to the file(s) if there were none. You can see all free files in [[:Kategori:Unidentified subjects in Malaysia]] and there is a link you can click to see who uploaded the files (just search for your own name). You can help by checking if all the information is there and in the right place. If not please add or move the information. If information is not there and if it is not possible to add it then nominate for deletion. Once all the information is there the file can probably be moved to Commons. You can do so if you know how. If you need help you are welcome to ask [[Pengguna:MGA73]]. --[[Pengguna:MGA73bot|MGA73bot]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73bot|bincang]]) 14:14, 21 Februari 2021 (UTC) == Menambah kekeliruan == Saudara , mengapa saudara menghalang saya dari mendaftar kepada Wikipedia ? Hanya disebabkan saya buat kandungan baharu mengenai Keith Chong , saudara nak block saya? Sebelum ini , saya baru dapatkan nama baharunya , Keith Chong , selepas Keith memuatnaik di komik LK jilid 39 . Jadi , saya buatlah kandungan baru , berkisar tentang Keith ni. Sekarang ni , saya mahu buat semula kandungan Keith Chong tu supaya tidak berlaku penindihan maklumat . Dan kekeliruan umat mengenai hal ini. Dan tolong JANGAN BLOCK SAYA LEPAS NI!! {{tanpatt|Ustaz Syawal}} :{{@|Ustaz Syawal}} Saya rasa awak salah faham berkenaan saya sekat awak daripada menyunting, sebab saya lihat [https://ms.wikipedia.org/wiki/Khas:Log?type=block&user=Ustaz_Syawal&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers '''tiada log sekatan kepada awak diberikan''']. Awak disekat mungkin [[:en:WP:IPB|'''secara julat yang luas melalui alamat IP''']] {{en}}. Sekatan begitu berlaku disebabkan ada '''lahabau yang sama kumpulan IP address dengan awak membuat onar di Wikipedia Bahasa Melayu'''. Jadi tak semena-menanya ketika saya menyekat si lahabau tu, '''awak pon terikut tersekat sekali sebab sistem lalai yang Wikimedia buat''', supaya yang membuat onar tu tak boleh buat akaun baharu dan menyunting benda tak sepatutnya. Jadi maafkan saya jika hal ini berlaku kepada awak. '''Saya takde kawalan terhadap orang yang tersekat kerana seorang lahabau''' dan sistem lalai Wikipedia ni. Jika awak tidak membuat onar, saya tanpa segan silu akan memberikan awak pengecualian sekatan IP. Oh lagi satu, saya mahu awak gabungkan maklumat dari [[Keith Chong Kah Whee]] ke [[Keith]]. Agak berulang isi dalamnya antara satu sama lain. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 09:07, 24 Mac 2021 (UTC) == [[:Fail:Arka Semangat Bintang Eclipse.png]] == Hi! I noticed that you fixed the information on the file page. Great!!! According to Google Translate it now says "Translated and compiled: SNN95". Who made the original drawings? According to [[Fairy Tail]] then the author (Pengarang) is Hiro Mashima. So if the 3 characters on the poster are from the Fairy Tail universe then Hiro Mashima have the copyright for them. Have you seen my notice at [[Wikipedia:Kedai_Kopi_(lain-lain)#Files_-_action_is_needed_now_-_what_to_do?]]? Any idea how to speed up the cleanup of files? Is it even possible for ms.wiki to check? --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 16:30, 24 Mac 2021 (UTC) :{{@|MGA73}} About the [[:Fail:Arka Semangat Bintang Eclipse.png]], I will change the license to copyright one. About to speed up that progress, I already call out again all users to see the files. If they not act for whatever reason after this, we will start delete them all. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 09:38, 25 Mac 2021 (UTC) :: Hello! Yes I think it is best to change to a fair use template on that file. And as for cleaning up I think deleting files is the only option when you get no help cleaning up the files. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 12:11, 25 Mac 2021 (UTC) == Ralat dalaman semasa pemindahan tajuk rencana == Saya ingin bertanya, kenapa ralat dalaman berlaku sampai tidak boleh memindahkan tajuk rencana buat masa sekarang. Sudah dua kali saya cuba nak tukar tajuk rencana, namun gagal akibat ralat dalaman. Sila lihat [[:phab:T279832]]. Saya harap masalah ralat dalaman ini diselesaikan segera. Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:08, 14 April 2021 (UTC) == Jemputan WikiSihat == <div style="width: 99%; color: #111; {{box-shadow|0|5px|5px|rgba(0, 0, 0, 0.30)}} {{border-radius|2px}}"> <div style="overflow:hidden; height:auto; background: #fff; width: 100%; padding-bottom:18px;"> <div style="font-size: 24px; margin-top: 24px;margin-left: 16px; font-family: 'Bitstream Vera Sans', 'DejaVu Sans', 'Lucida Sans', 'Lucida Grande', sans-serif; line-height: 1.2em;">Jemputan WikiSihat <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Fail:WikiSihat logo-vertical.svg|200px|link=]]</div></div> <div style="font-size: 18px; padding-top: 0px; margin-left: 16px; font-family: 'Bitstream Vera Sans', 'DejaVu Sans', 'Lucida Sans', 'Lucida Grande', sans-serif; line-height:1.2em; color: #666; "> Hai [[User:SNN95|SNN95]]! Kumpulan Komuniti Pengguna Wikimedia Malaysia mengalu-alukan penyertaan anda dalam pertandingan ini. Anda dijemput untuk mengikuti '''[[Wikipedia:WikiSihat|WikiSihat]]''' dengan kerjasama ''WHO Representative Office for Malaysia, Brunei Darussalam, and Singapore''.<br/><br/>Cipta rencana berkaitan kesihatan dan menangi sijil dari ''WHO Representative Office for Malaysia, Brunei Darussalam, and Singapore''!<br/><br/>Ahli Wikipedia yang mencipta rencana yang terbanyak akan mendapat sijil bertandatangan khas! <br/> <br/> {{Butang boleh klik 2|Daftar sekarang!|url={{fullurl:Wikipedia:WikiSihat/Peserta|?withJS=MediaWiki:SubscribeToList.js/BAW.js}}|class=mw-ui-progressive subscribeToList}} {{Butang boleh klik 2|url=https://fountain.toolforge.org/editathons/wikisihat|Hantar rencana}} {{Butang boleh klik 2|Wikipedia:WikiSihat|Maklumat lanjut|class=mw-ui-progressive subscribeToList}} {{clear}} </div> </div> </div> <!-- End main body --> <!-- Begin footer --> <div style="border:1px solid #FFFFFF;border-radius: 0px 0px 10px 10px; -moz-border-radius: 0px 0px 10px 10px; -webkit-border-radius: 0px 0px 10px 10px;padding:5px;background-color:#FFFFFF;text-align:center;margin:5px 0px 20px 0px;"> Selamat berjaya! Ikhlas daripada saya, {{Pengguna:SNN95/Tandatangan/2}} [[Kategori:Ahli Wikipedia]]</div> <!-- End footer --> <!-- End of jemputan template {{Jemputan BAW}}--> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:SNN95@mswiki yang menggunakan senarai di https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Pengguna:SNN95/Berita_Bulanan&oldid=4243642 --> == Please check... == Hi! Perhaps you could check out [[Khas:Sumbangan/Ummu_Afif]]. The user keeps removing my messages. And now that I'm here if you have any comments on [[Perbincangan_pengguna:CyberTroopers#Cleaning up non-free files]] you are welcome to join in :-) --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 13:24, 29 April 2021 (UTC) == Files with a free license == Hi! According to [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=ms&project=wikipedia&category=Semua+media+bebas&min_days=14&badboys=Bad+Boys this tool] you are the uploader of these files with a free license: # [[:File:Fairy_Tail_Portal_Logo.png]] # [[:File:Ktmb_logo.svg]] # [[:File:Masjid_Abidin.jpg]] # [[:File:Natsu_and_Happy.png]] # [[:File:PortalJepun.png]] # [[:File:Rajah_jantung_manusia.svg]] # [[:File:Rajah_tetanjung.svg]] # [[:File:Shoujo_November_1910.jpg]] # [[:File:WikiProjek_Jepun.png]] If you have time it would be great if you could check the files and make sure there is a good source. Source can either be a statement like "I made this photo" or a link to a website. If you are not the creator/photographer there can only be a free license if the website mention a free license. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 14:46, 6 Mei 2021 (UTC) == Delete/protect == Hello SNN95. Can you protect my talk page and delete [[Pengguna:AryashahnaughtyJapanese]], [[Perbincangan pengguna:AryashahnaughtyJapanese]], [[Pengguna:Aryashah07]] & [[Perbincangan pengguna:Aryashah07]]. --[[Pengguna:Minorax|Minorax]] ([[Perbincangan pengguna:Minorax|bincang]]) 13:53, 14 Mei 2021 (UTC) == Paparan rujukan rosak == Saya mahu tanya, kenapa paparan rujukan dalam rencana rosak. Harap ia diperbaiki seberapa segera sebelum terlambat.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493|2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493]] 15:03, 30 Mei 2021 (UTC) :{{@|2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493}} Sudah terlebih dahulu diumumkan kepada semua dalam Discord dan disini tentang masalah teknikal ini. Maaf atas jika mesej tidak sampai kepada anda. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 15:21, 30 Mei 2021 (UTC) == Tolong baiki ralat == Harap anda memperbaiki ralat pada templat {{tl|cite tweet}} kerana parameter 'dead-url=' masih kelihatan pada paparan rujukan sesetengah rencana yang menggunakan templat ini. Satu lagi, tolong baiki ralat pada templat {{tl|lang}} sekarang juga. Sudah kucar-kacir dibuatnya.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E|2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E]] 02:35, 15 Jun 2021 (UTC) :{{@|2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E}} {{tl|cite tweet}} sudah beralih kepada modul baharu dan berasingan dari modul utama untuk memetik rujukan. {{tl|lang}} dan modul berkaitan sudah dibaiki ralatnya. Maaf, salah saya tak asingkan yang ''live'' dan cubaan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 17:06, 17 Jun 2021 (UTC) == Perihal: templat Lang-el == Salam, saudara! Saya perasan entri-entri yang menggunakan templat <nowiki>{{</nowiki>Lang-el}} memaparkan pautan berungkapan "Bahasa Greek" yang "rojak" dan kurang umum berbanding "Bahasa '''Yunani'''". Saudara boleh baiki agar pautan templat memang memaparkan "Bahasa Yunani" dan memaut kepada entri "Bahasa Yunani" apabila diklik tanpa adanya lencongan yang lewah? Mohon dipertimbangkan. Yang ikhlas,<br/>--[[Pengguna:Anumengelamun|Anumengelamun]] ([[Perbincangan pengguna:Anumengelamun|bincang]]) 13:30, 25 Jun 2021 (UTC) :{{@|Anumengelamun}} Sudah dibaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:11, 29 Jun 2021 (UTC) == Mohon lindung laman == السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ Mohon lindung laman [[Perdana Menteri Malaysia]] Terima kasih --[[Pengguna:Hasrolhashim|Hasrolhashim]] ([[Perbincangan pengguna:Hasrolhashim|bincang]]) 15:28, 7 Julai 2021 (UTC) ==Perihal: permintaan memindah beberapa entri== Salam, saudara! Saya ada beberapa entri [[Khas:Pautan_ke_sini/Templat:Permintaan_pemindahan|telah saya tandakan dengan templat Permintaan Pemindahan]], mohon dapat ditengokkan... - [[Pengguna:Anumengelamun|Anumengelamun]] ([[Perbincangan pengguna:Anumengelamun|bincang]]) == Harap diterjemahkan di Modul:Citation/CS1/Configuration == Salam, SNN95. Di laman [[Modul:Citation/CS1/Configuration]] di baris ke-29, kata "from" seharusnya diterjemahkan. Terima kasih. — [[Pengguna:Jeluang Terluang|Jeluang Terluang]] ([[Perbincangan pengguna:Jeluang Terluang|bincang]]) 20:41, 14 Ogos 2021 (UTC) :{{@|Jeluang Terluang}} Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:03, 14 Ogos 2021 (UTC) ::Terima kasih. — [[Pengguna:Jeluang Terluang|Jeluang Terluang]] ([[Perbincangan pengguna:Jeluang Terluang|bincang]]) 11:09, 15 Ogos 2021 (UTC) == Translation request == Hello. Can you translate and upload the article [[:en:Baku railway station]] in Malaysian Wikipedia? Yours sincerely, [[Pengguna:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Perbincangan pengguna:Multituberculata|bincang]]) 08:51, 17 Oktober 2021 (UTC) :Thank you very much for the new article and all the best! [[Pengguna:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Perbincangan pengguna:Multituberculata|bincang]]) 11:38, 18 Oktober 2021 (UTC) ::No problem! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:44, 18 Oktober 2021 (UTC) == Umum == Tolonglah buat sesuatu untuk halang IP awanama daripada mencipta rencana di ms.wiki. {{tanpatt|175.143.182.181}} :{{@|175.143.182.181}} Bukan kami tak berbuat apa langsung, tapi disebabkan komuniti ms.wiki masih kecil, pihak atasan Wikimedia tak menggalakkan untuk menghalang IP awanama dari menyunting dan meyumbang mswiki. Alasannya, "nanti tiada penyumbang yang berminat nak menyumbang sebab kena sekat," di mana ada juga betulnnya sebab kebanyakan pengguna mswiki tiada akaun untuk menyunting dan menyumbang. Setakat ini kami boleh mengahalang mereka dengan menyekat sahaja jika membuat salah. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 18:04, 31 Oktober 2021 (UTC) == Templat == Ada masalah dengan [[Templat:Navbox]] dan tarikh, mohon buat semakan. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 19:24, 24 November 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Sudah dibaiki Navbox. Tapi tak pasti "tarikh"nya terbaiki atau tak. Sila nyatakan masalah di sini semula jika masih belum terbaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:27, 25 November 2021 (UTC) ::Templat dah diperbaiki, cuma tarikh dia jer masih sama. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 13:12, 26 November 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Boleh beritahu templat mana yang pakai Navbox ni? Senang sikit saya nak fokus mana masalah tarikh ni. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:11, 26 November 2021 (UTC) ::::boss boleh tengok kat rencana yang saya sunting [[Piala Malaysia 2021]] nie, kotak kumpulan A hingga kumpulan D dan kat pautan luar tu ada satu lagi kotak templat navbox. Betul kan itu templat navbox? kalau bukan, maknanya memang saya silap la.. tapi ari tu ada masalah dan sekarang dah ok balik. Yang masalah tarikh pun boss boleh tengok kat rencana tu jugak. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 12:47, 27 November 2021 (UTC) :::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Yang kat pautan luar sahaja navbox. Tapi saya lihat tiada masalah buat masa ni. Mungkin ada yang baiki modul utk jadual Kump. A - D tu kot... <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 13:31, 27 November 2021 (UTC) ::::::Hari tu problem modul dan templat tu, tulisan L.B.S dia besar.. sekarang dua-dua dah ok.. cuma masalah tarikh dia jer la masih sama. Sepatutnya 14 November 2021 tapi dia jadi macam ni November 14, 2021. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 14:04, 27 November 2021 (UTC) ::::::Yang masalah tarikh tu... <syntaxhighlight lang=moin>{{Start date|2021|11|14|df=y}}</syntaxhighlight> dia akan terus jadi macam nie <br>''November 14, 2021''. <br>Mohon boss buat semakan. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 14:20, 27 November 2021 (UTC) :::::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Maaf, itu silap saya ketika mengemaskini templat tersebut. Dah dibaiki kepada keadaan sebelum ini. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:27, 27 November 2021 (UTC) ::::::::Ok boss tq. Saya dah cek, memang dah ok dah. tq tq. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 23:50, 27 November 2021 (UTC) :::::::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: No problemo! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:52, 27 November 2021 (UTC) == Templat:About == Kenapa {{tl|About}} tidak lagi condong, mohon diperbaiki semula. Templat-templat lain yang digunakan di atas rencana seperti {{tl|For}}, {{tl|Redirect-distinguish}} dan {{tl|Family name hatnote}} juga tidak lagi condong, mohon disemak dan diperbaiki semula agar sejadi seperti di en.wiki.–[[Khas:Sumbangan/118.100.211.237|118.100.211.237]] 00:36, 25 November 2021 (UTC) :Satu lagi, di Wikipedia versi mudah alih (untuk ms.wiki), kenapa nama, gambar dan kapsyen di Templat:Infobox tidak lagi di tengah. Mohon diselesaikan masalah ini seberapa segera.–[[Khas:Sumbangan/118.100.211.237|118.100.211.237]] 01:16, 25 November 2021 (UTC) :@[[user:118.100.211.237|118.100.211.237]]: Templat About dan sama waktu dengannya sudah tercondong tulisannya. Berkenaan paparan versi mudah alih, saya perlu lihat koding terdalam dan tertanam untuk keseluruhan Wikipedia Bahasa Melayu. Ia mungkin ambil masa yang lama sebab saya tidaklah semahir pengkoder yang lain. Harap bersabar kerana perubahan ini agak baharu untuk Wikipedia. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:38, 25 November 2021 (UTC) == Pasukan Malaysia == Tiada siapakah di WBM ni yang boleh mengambil tindakan terhadap laku musnah di rencana [[Pasukan bola sepak kebangsaan Malaysia|Pasukan Malaysia]] yang dilakukan oleh pengguna baru tu.. banyak kali dah masalah ini saya ajukan kepada saudara peace, tapi tiada maklum balas pun.[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 12:39, 29 November 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Sila berbincang di rencana yang sedang dibaiki tu, ajak [[Pengguna:Jebat2|Jebat2]] sekali. Jangan biarkan saya dan penyelia lain yang sudah respon dengan masa lapang yang kami ada, berdiri diam di sana setelah melaporkan kepada kami masalah anda semua. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 17:27, 29 November 2021 (UTC) ::Saya harap penyelia dapat melepaskan kembali rencana ini, agar dapat saya kemaskini semula.. dan jika saudara jebat2 sibuk atau tidak log masuk lagi.. saya akan mengambil alih semua untuk memperbaiki segala suntingan. Bergantung pada jika saya ada masa lah untuk menyunting. [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 20:11, 3 Disember 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Saya akan lepaskan sebentar lagi. Awak boleh mula edit lepas tu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 22:50, 3 Disember 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Kalau tak boleh edit lagi, beritahu ye? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 22:58, 3 Disember 2021 (UTC) ::::boleh bossku. tq [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 22:46, 5 Disember 2021 (UTC) == Sekat IP ini == Minta saudara SNN95 mengambil tindakan terhadap [[Khas:Sumbangan/114.5.213.217|114.5.213.217]] kerana mencipta rencana karut-marut secara pukal.–[[Khas:Sumbangan/210.187.225.51|210.187.225.51]] 05:08, 5 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:210.187.225.51|210.187.225.51]]: Sudah setel dan terima kasih kerana melaporkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 05:19, 5 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! Can you check regarding the national squad template if it is right?. I see that the links are not corrected and that the categories are not correct. Can you also translate the parameters to your own language. Including country, flagvar, country data and so forth. Country data should be translated to your language instead of the english parameters. And also try to do something with the links such as comp and comp link. Take a deeper look into the template. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:13, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: Well it is not that I don't want to translate the parameter. It is better in English so we can just focus on entering the data needed and only translate labels. And actually I don't want to break templates especially the one that using modules. I am not a professional coder, I only know how it work but not writing it from scratch. But I will do my best to include Malay parameters when needed. :And can you give me the template that using National squad template, please? I can't verify the problem if you are not specified the actual one for this National squad template problem. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:35, 11 Disember 2021 (UTC) == Country data == Hello! Can you translate the country data template to your language with malay parameters or something in that direction?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:22, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: As I said before, I don't want to break templates and modules that have constant update in English parameters. But I will do my best to include Malay parameters when needed. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:36, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! Can you make the links for competition automatic so that the comp link can be the default one?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:36, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: Please specify or give me the link to the template that using this National squad template, please? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:37, 11 Disember 2021 (UTC) == Jurulatih == Maaf saudara SNN95, saya ada perasan ada satu terjemahan jurulatih di dalam kotak [] di modul:National squad yang mungkin tak perlu diterjemahkan sebab ia adalah nama parameter. [[Pengguna:Hayate891|Hayate891]] ([[Perbincangan pengguna:Hayate891|bincang]]) :{{@|Hayate891}}: Sudah dibaiki. Maaf atas kekhilafan saya tu. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:10, 11 Disember 2021 (UTC) :Takpe. [[Pengguna:Hayate891|Hayate891]] ([[Perbincangan pengguna:Hayate891|bincang]]) 12:14, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! I can provide the link to the site that uses the template. http://en.wikipedia.org/wiki/Template:National_squad. To said it plainly spoken it is the team links and the competition links. I think that this template needs a thorough look both in the language department and something else. Check the parameters there if they can be translated locally if it is country, flagvar and something in that fasion. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 12:04, 11 Disember 2021 (UTC) :{{@|62.73.207.204}}: Well then, I will try my best to get the desired display for that template. But for now, please endure the current way to display data for that template. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:10, 11 Disember 2021 (UTC) == Parameters for country data == Hello! Can you check regarding the parameters and language for the country data?. I mean country showdata to be more exact. All parameters should be shown in your language if it can be translated locally. Here i have the link for the page. http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Country_showdata Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 12:19, 11 Disember 2021 (UTC) :{{@|62.73.207.204}}: For now, use it as what it is. It's kinda hassle to create new parameter or change the whole into another language. If what you said to change parameter of all other templates that using this template into my language, then we have a problem here. Again, just use whatever as it is for now. Don't demand something too big to chew, even for you. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:57, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! I understand that this is going to require much time. And i will endure that the template is what it is for the time being. The change that i demand to the links should be done the right way and not with bot like edits. Check the english template for national squad which you have copied over. here it is: http://en.wikipedia.org/wiki/Template:National_squad Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 15:07, 11 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: I know what you mean, sir. But I'm really '''really REALLY''' want to know the specific template that transclude the National squad template. Eg: [[Templat:Skuad Itali Piala Dunia FIFA 1934]]. That's what I want to know. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 15:30, 11 Disember 2021 (UTC) :And please DO NOT making more new section just to talk to me! [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 15:33, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! The template you can transclude is for example [[Templat:Skuad Czechoslovakia Piala Dunia FIFA 1934]]. I get that. To the national squad template you also can transclude [[templat:Skuad Austria Piala Dunia FIFA 1990]]. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:25, 11 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: I am not sure are you '''mocking''' me or what by CREATING MORE NEW SECTIONS IN MY TALK PAGE FOR THE SAME PROBLEM. If you do this again, I might blocked you forever from editing. But anyway, I don't find any problems to those templates or National squad whatsoever. Even in English Wikipedia, they fill in the comp parameter by default. If you still have problems, then just deal with it. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 16:39, 11 Disember 2021 (UTC) ::Hello! I'm sorry to mock you and i promise not to do so. There are no problem with those templates. Thanks and i should not bother with this anymore. ::Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 17:48, 11 Disember 2021 (UTC) == Mohon untuk pemindahan tajuk rencana == Bolehkah awak menamakan semula tajuk rencana berikut: * [[Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah]] → [[Hassanal Bolkiah]] * [[Camelia (penyanyi Malaysia)]] → [[Camelia]] –[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:09, 13 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]]: Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:47, 13 Disember 2021 (UTC) == Umum == Mahu tanya, kenapa komuniti ms.wiki kecil, adakah ms.wiki lebih mundur daripada wiki bahasa lain? {{tanpatt|175.143.172.226}} :{{@|175.143.172.226}}: Bergantung pada pendangan. Tapi mundurnya komuniti ms.wiki ni bukannya tiada suntingan atau penambahan rencana. Sejak dari tahun lepas, 50 rencana baharu dalam seminggu sangat sukar dicapai, tetapi kini tidak lagi. Mundur di sini tidak la semundur yang disangkakan. Kami memerlukan pengguna yang aktif menyumbang daripada yang suka membaca dan merosakkan rencana. Lagi-lagi pula, penyelia tidak ramai. Jadi imej "kemunduran" tu tampak agak jelas. Benda "kemunduran" ini boleh dielakkan dengan anda menyumbang atau menyunting mana-mana rencana yang dirosakkan oleh perosak. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 07:35, 24 Disember 2021 (UTC) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:18, 4 Januari 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Johan (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 --> == Hidupkan semula muat naik tempatan == Tolonglah buat sesuatu untuk hidupkan semula muat naik tempatan, sudah 6 tahun ia dimatikan. Tolong faham bahawa Commons larang kegunaan wajar. Jadi kami mahu ia diaktifkan semula. Fail-fail yang didapati melanggar hak cipta dan tiada lesen telah pun dihapuskan bagi mengurangkan perlanggaran hak cipta, jadi apa salahnya jika muat naik tempatan dihidupkan semula selepas 6 tahun. Mohon pihak pengurusan Wikipedia Bahasa Melayu pertimbangkan cadangan ini, kami tidak mahu fungsi ini dimatikan dalam tempoh agak lama. {{tanpatt|175.143.164.191}} :{{@|175.143.164.191}} Kami penyelia di WBM '''tiada kuasa''' untuk menghidupkan semula melainkan pihak Wikimedia memberikan peluang untuk dihidupkan semula walaupon selepas semua fail dah dibuang. Lagi-lagi pula, bilangan penyelia yang sedikit, untuk menyelia gambar/fail yang akan dimuat naik kemudian, agak sukar bagi kami dan pihak Wikimedia sentiasa menganggap WBM ni komuniti kecil yang tidak sesuai untuk mendapatkan muat naik tempatan. '''TAPI''', kalau la selepas dihidupkan semula, dan kamu semua memuat naik fail dan '''tidak mengikut cara yang ditetapkan''' (seperti meletakkan lesen dan penerangan kegunaan wajar), '''jangan harap''' muat naik tempatan ini kekal selamanya. Apapun, kami akan cuba sedaya upaya kami untuk mendapatkan semula muat naik tempatan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 07:44, 16 Januari 2022 (UTC) == Permohonan Membuka halaman syahjacker == Saya meminta agar rencana mengenai syahjacker dibuka kembali kerana. Ingin membetul kan beberapa referensi... Dan label saya monsta village entertaiment ingin menulis nya. Saya baru menandatangani contract dengan label music "monstavillageentertaiment" dan artikel yg dikunci itu di buat sblum saya menanda tangani kontrak itu.. Diharapkan penyelia dapat bertoleransi... Saya tidak akan menulis artikel itu lagi. Sehingga atau syarikat rakaman saya yg menulis nya..terima kasih [[Pengguna:Syahjacker|Syahjacker]] ([[Perbincangan pengguna:Syahjacker|bincang]]) 16:24, 17 Januari 2022 (UTC) :{{@|Syahjacker}} Tak boleh, tuan. Kalau betul awak '''terkenal''', '''bukan awak sendiri''' atau '''syarikat rakaman''' yang tulis. Peminat awak '''tanpa dibayar''' dan '''tanpa terikat dengan kontrak''' akan menulis tentang awak. Saya takkan buka langsung sehingga saya sendiri atau pengguna Wikipedia lain rasa nak menulis tentang awak. Ingat, [[Wikipedia:Wikipedia_bukanlah#Portal_web_peribadi|Wikipedia bukanlan templat laman web peribadi]] dan [[WP:IKLAN|pengiklanan dan blog]]. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:37, 18 Januari 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Bolehkah awak sekat [[Khas:Sumbangan/115.164.0.0/16|115.164.0.0/16]] selama sebulan kerana vandalisme jangka panjang. == Akaun di sekat == Saya mohon pembukaan semula sekatan kerana mohon diberi peluang untuk memperbetulkan artikel [[Pengguna:Pilkcytotex|Pilkcytotex]] ([[Perbincangan pengguna:Pilkcytotex|bincang]]) 02:01, 23 Januari 2022 (UTC) :{{@|Pilkcytotex}} Saya dah mengecualikan sekatan IP kepada akaun awak, tapi kalau saya nampak ada '''suntingan berbentuk iklan lagi''', saya tanpa segan silu akan sekat awak semula. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 03:10, 23 Januari 2022 (UTC) == Kenapa IP awanama suka menulis ringkasan suntingan dalam BI berbanding BM di ms.wiki == Mohon pencerahan, kenapa pengguna alamat IP awanama suka menulis ringkasan suntingan dalam BI berbanding BM di ms.wiki, apa mereka ingat ni en.wiki ke? Mohon agar penyelia padam ringkasan suntingan dan sejarah semakan sesuatu rencana. Apa masalah mereka sebenarnya, tidak yakinkah mereka pada BM? {{tanpatt|210.187.224.216}} :{{@|210.187.224.216}} Bukanlah saya nak kata dan sokong apa yang mereka buat itu betul. Tapi tak salah juga perbuatan itu. Saya sendiri pon ada juga kadang2 terlepas ringkasan dalam bahasa Inggeris, lebih-lebih lagi bila menyunting pakai aplikasi yang dibuat Wikipedia. Kebanyakan ringkasan suntingan visual yang auto sudah diterjemah, dan ada yang masih belum. Kalau sudah terjemah pon, ada yang secara lalai tertulis juga dalam bahasa Inggeris di ringkasan suntingan tanpa pengetahuan penyunting. :Tapi kalau apa yang dimaksudkan awak tu ringkasan suntingan secara manual dalam bahasa Inggeris, kami boleh buang, tapi nanti merosakkan sejarah suntingan yang patut dipelihara untuk sebarang bukti jika ada vandalisme. Dan satu juga awak perlu tahu, ramai yang menyunting di ms.wiki ni tak semua orang dari Malaysia, Singapura, Brunei dan Indonesia. Ramai luar dari kelompok negara-negara tu dan suka menyunting di sini. Saya rasa ada beberapa pengguna yang kami dah buang/sekat seperti [[Pengguna:BukanTeamBiasa|BukanTeamBiasa]], muncul semula dalam bentuk pengguna IP dan nama akaun lain. Terus menyumbang terjemahan mesin mereka. Jadi, ya... dengan kekurangan kakitangan/penyelia WBM, agak sukar untuk melihat satu demi satu sejarah suntingan yang mereka buat. Saya berharap awak beralah dahulu dengan benda ini. Kami hanya boleh sekat mereka tapi nak buang semua suntingan, kita ada 350+ ribu rencana dan hanya lebih kurang 14 penyelia sahaja untuk melihat semua itu. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 09:28, 11 Februari 2022 (UTC) == FlagIOC == Hello! Can you check the FlagIOC template and the example pages there for example FlagIOC2 and FlagIOC/FlagIPC historical flag portions. Because I see that the current flag of Hong Kong is shown for the Asian Championships in 1954 when it should be the flag of 1959. And the Canadian flag for the 1924 Winter Olympics should show the Canadian flag until 1921. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 14:04, 17 Februari 2022 (UTC) == Modules for flag == Hello! Can you add a module for flag as a sandbox template and also a module for FlagIOC as well. This will require very much work see what you can do?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 15:59, 18 Februari 2022 (UTC) == Modue for flags == Hello! Can you add a module for different flags so that they can be used elsewhere too. This is going to require a lot of work. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 16:13, 18 Februari 2022 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2021 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Participants, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap! :This form will be closed at March 15. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02 </div> </div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Reke@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 --> == Pencalonan rencana pilihan untuk Mac 2022 == Saya ingin mencalonkan filem ''[[Leftenan Adnan (filem)|Leftenan Adnan]]'' sebagai Rencana Pilihan untuk Mac 2022 kerana saya baru sahaja mengembangkannya dengan lebih banyak sumber rujukan ditambah. Bolehkah awak mempertimbangkannya. Lihat [[Wikipedia:Calon rencana pilihan/Leftenan Adnan/arkib1]]. Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 03:05, 2 Mac 2022 (UTC) :{{@|Fandi89}} Dah okay dah tu. Hanya memerlukan gambar sahaja lagi. Saya dah cadangkan di laman undian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:13, 2 Mac 2022 (UTC) :Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:29, 2 Mac 2022 (UTC) == Undian pengesahan Panduan Penguatkuasaan UCoC dibuka 7-21 Mac 2022 == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|Anda dapat mendapati mesej ini dalam bahasa lain di Meta-Wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Salam, Undian untuk mengesahakn [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Panduan Penguatkuasaan]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Tatakelakuan Sejagat]] (UCoC) telah dibuka! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Undian ini akan berlangsung di SecurePoll]]''' mula 7 Mac sehingga 21 Mac 2022. Sila [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|baca laman maklumat untuk pengundi dan syarat untuk mengundi]]. Tatakelakukan Sejagat (UCoC) ialah dasar dasar kelakuan yang dapat diterima untuk gerakan Wikimedia. Panduan penguatkuasaan yang telah disemak semula diterbitkan pada tanggal 24 Januari 2022 sebagai cara yang diusulkan untuk menguatkuasakan dasar UCoC dalam gerakan Wikimedia. Anda dapat [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|membaca lebih lanjut tentang projek UCoC di sini]]. Anda juga dapat memberikan komen pada halaman perbicaraan di Meta-wiki dalam bahasa apapun. Hubungi pasukan kami melalui e-mel: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Sekian dimaklumkan, Pasukan Strategi dan Tadbir Urus Gerakan Yayasan Wikimedia<section end="announcement-content" /> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 05:49, 18 Mac 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:RamzyM (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:RamzyM_(WMF)/Sandbox&oldid=23011472 --> == Mohon Lindung Laman Manchester United == Salam saudara, bolehkah saudara letak lindung laman untuk [[Manchester United F.C.]]. Terima Kasih [[Pengguna:NikoUMS|NikoUMS]] ([[Perbincangan pengguna:NikoUMS|bincang]]) 01:48, 30 Mac 2022 (UTC) :{{@|NikoUMS}} 3 bulan dilindungi. Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:35, 2 April 2022 (UTC) == Halaman == Assalamualaikum, *Halaman [[Parti Komunis Perancis]] nampaknya terpisah daripada senarai terjemahan (lihat senarai bahasa di [[:en:French Communist Party]]) Harap dapat diperbaiki sekiranya tidak menggangu masa. *Juga, halaman [[Uzumaki Naruto]] telah dirosakkan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab. [[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]] ([[Perbincangan pengguna:Azhan Zikri|bincang]]) 08:56, 1 April 2022 (UTC) :{{@|Azhan Zikri}} Dua-dua siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:42, 2 April 2022 (UTC) Terima kasih ! Oh dan satu lagi, bagaimanakah cara untuk menterjemah halaman-halaman berbahasa lain di Wikipedia Bahasa Melayu? (Saya merupakan penyunting baharu dan berminat untuk menterjemah halaman berkaitan sejarah dan bola sepak) :) [[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]] ([[Perbincangan pengguna:Azhan Zikri|bincang]]) 17:22, 2 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]]: Ada dua cara: :# Guna aplikasi [[Khas:Penterjemahan_kandungan|Penterjemahan kandungan]] Wikipedia. Cara ni, secara automatik, ayat akan diterjemah guna mesin terjemah, dan rencana akan terpaut dengan bahasa lain. :# Cara klasik. Cara ni buat laman rencana baru yang kosong. Selepas itu salin kandungan dari bahasa wikipedia yang awak faham, tampal di laman rencana kosong WBM dan terjemah. Selepas itu awak kena paut sendiri rencana ke bahasa wikipedia lain di Wikidata. (Pasal Wikidata tu kalau tak faham/pandai boleh tinggalkan dan minta bantuan penyelia lain nak buat. Boleh ke Discord atau laman perbincangan masing2 kalau saya lambat balas.) :Tapi bagi saya, bila ada rencana yang banyak kotak jadual ni (bola sepak biasanya), [[Khas:Penterjemahan_kandungan|Penterjemahan kandungan]] akan ''bug'' sikit bila terjemah auto. Banyak nak kena edit la lepas hantar (submit). <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 13:53, 3 April 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Tolong sekat [[Khas:Sumbangan/203.116.0.0/16|203.116.0.0/16]] selama tak terbatas kerana melakukan vandalisme jangka panjang. Harap tindakan diambil segera sebelum keadaan jadi parah.–[[Khas:Sumbangan/118.100.215.101|118.100.215.101]] 08:27, 27 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:118.100.215.101|118.100.215.101]]: Sudah disekat. Terima kasih atas maklumat. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 10:28, 27 April 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Tolong sekat [[Khas:Sumbangan/113.211.0.0/16|113.211.0.0/16]] selamanya-lamanya dari ms.wiki kerana melakukan pembuangan kandungan rencana secara besar-besaran. Patutlah ms.wiki susah nak maju kerana lebih ramai perosak daripada penyumbang berguna. IP ini dipercayai milik Muhammad Alif Adha bin Samad yang sebelum ini telah membuat siri vandalisme secara besar-besaran.–[[Khas:Sumbangan/175.143.171.133|175.143.171.133]] 14:06, 28 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:175.143.171.133|175.143.171.133]]: Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:02, 29 April 2022 (UTC) == Tolong sekat IP == Tolong sekat IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] kerana melakukan tambahan kandungan rencana 3 kali edit dalam [[Beto Kusyairy]] secara besar-besaran. Patutlah ms.wiki lambat maju kerana lebih [[Wikipedia:Penyuntingan yang mengganggu|suntingan yang gangguan]] ramai perosak daripada penyumbang berguna. [[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]] ([[Perbincangan pengguna:Izzet sabrie|bincang]]) 07:28, 30 April 2022 (UTC) :{{@|Izzet sabrie}} Buat masa ni saya beri amaran kemudian sekatan (jika dia masih berbuat vandal) kepada setiap satu suntingan di Beto Kusyairy sahaja. Saya takkan sekat secara global dari IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] kerana ada sahaja yang menyumbang secara baik. Jika ada lagi masalah, dari IP yang spesifik dalam [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]], sila beritahu sini, atau ke Discord kami jika saya tidak balas dalam buat masa yang lama nanti. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 15:41, 30 April 2022 (UTC) ::IP tersebut juga sering meletakkan kewarganegaraan sedangkan ia tidak lagi relevan dalam rencana biografi di sini. Dah berpuluh kali dibalikkan namun masih dilakukan lagi. IP itu juga sering menyebarkan maklumat palsu secara berulangan.–[[Khas:Sumbangan/175.143.169.0|175.143.169.0]] 16:14, 30 April 2022 (UTC) :::@[[Pengguna:175.143.169.0|175.143.169.0]]: Bagi saya, bergantung juga pada konteks untuk meletakkan kewarganegaraan tu. Tapi, kena ingat Wikipedia Bahasa Melayu bukanlah untuk orang Malaysia semata-mata. Singapura dan Brunei juga menggunakan WBM. Jika maklumat palsu pula, saya akan periksa semula sumbangan-sumbangan itu. Kemungkinan ada yang saya terlepas pandang. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 16:21, 30 April 2022 (UTC) == Please delete [[The Vesign]] == Hello, [[The Vesign]] is an article created by a cross-wiki spammer (see [[:simple:Special:Log/Writer42724|Simple English Wiki logs]]). Every time somebody tries to tag the article for speedy deletion, somebody else removes it. Please delete it, thank you. [[Pengguna:Fehufanga|Fehufanga]] ([[Perbincangan pengguna:Fehufanga|bincang]]) 04:37, 2 Mei 2022 (UTC) :{{@|Fehufanga}} Alright! Thanks for the report. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:31, 2 Mei 2022 (UTC) == Buang ringkasan suntingan == Bolehkah awak tolong buang ringkasan suntingan yang dibuat oleh IP [[Khas:Sumbangan/2001:E68:5470:234F:4462:30B4:AD8A:E1E9|2001:E68:5470:234F:4462:30B4:AD8A:E1E9]] pada sejarah semakan rencana [[Aziz Sattar]] kerana ia ditulis dalam BI, bukannya BM. IP ini didapati memasukkan kandungan berhak cipta dalam rencana ini. Terima kasih.–[[Khas:Sumbangan/175.143.169.0|175.143.169.0]] 16:09, 2 Mei 2022 (UTC) :@[[Pengguna:175.143.169.0|175.143.169.0]]: Saya tak nampak apa-apa bahan yang berhakcipta dimasukkan. Bagi saya semakan dalam bahasa Inggeris tidak mengubah apa-apa. Melainkan saya akan buang jika ada bahan yang peribadi dimasukkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:04, 7 Mei 2022 (UTC) == Tolong sekat IP ini selama-lamanya == Tolong sekat IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] selama-lamanya kerana masih terus-menerus melakukan vandal dengan memasukkan maklumat palsu. IP ini disyaki ialah boneka kepada [[Khas:Sumbangan/123.136.0.0/16|123.136.0.0/16]] yang pernah disekat dahulu kerana kesalahan sama. Mohon tindakan segera diambil sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/118.100.202.220|118.100.202.220]] 15:04, 5 Mei 2022 (UTC) :@[[Pengguna:118.100.202.220|118.100.202.220]] Saya tak boleh seweng-wenangnya menyekat secara global IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]]. Ada yang menyumbang secara baik dari gugusan IP ini. Jika perang suntingannya berleluasa lagi, baru saya sekat. Buat masa ni, saya memberi amaran sahaja dulu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:13, 7 Mei 2022 (UTC) == Modul:Country alias == Hello! Can you solve the bug regarding the Country alias module?. Because I see that many of the flags on the Olympic pages are wrong in fact the historical ones. Can you also do something the FlagIOC template so the historic flags is displayed right there also. Check the templates and see what is wrong. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:21, 13 Mei 2022 (UTC) == Templat:Infobox Country Olympics == Hello! Can you add a new interface to the Infobox Country Olympics template?. I think the template needs a revamp and a makeover too. Check the Portuguese template and see what they have done there. I think it's only enough with one for countries at different championships like the one you already have. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:26, 13 Mei 2022 (UTC) == Modul:Country alias == Hello! Can you correct the bugs in the Country alias module?. Can you correct the language and put in the right words and not the English words. I think the module needs sorting to be more representable. Check the module and see what you can do about it?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 19:53, 14 Mei 2022 (UTC) == Mohon untuk perlindungan rencana == Helo saudara SNN95, bolehkah saudara melindungi rencana "[[Dolla Make You Wanna]]" selama tak terbatas kerana ia telah berulang kali divandal oleh IP awanama. IP 151.188.xx.xx bukan IP Malaysia, ia IP dari United Kingdom. Tolong ambil tindakan sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/175.143.166.56|175.143.166.56]] 09:29, 3 Jun 2022 (UTC) == Tolong buang [[Wikipedia:DUDE]] == Hello [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ialah artikel yang mengarut dicipta oleh spammer silang. Setiap kali seseorang cuba menandai artikel untuk pemadaman pantas, suntingan baharu oleh [[Khas:Sumbangan/2001:D08:1B97:2877:8EE5:FFD9:5EC:2BC2|2001:D08:1B97:2877:8EE5:FFD9:5EC:2BC2]] bulan Mei lepas mengalih keluarnya. Sila padamkannya [[Wikipedia:DUDE]], terima kasih. [[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]] ([[Perbincangan pengguna:Izzet sabrie|bincang]]) 08:17, 5 Jun 2022 (UTC) :@[[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]]: Sudah dipadam. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:56, 8 Jun 2022 (UTC) == Category for Olympics nations templates == Hello! Can you add a category for Olympics nations templates and also a category for squads at the World Cup and European Championships?. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:04, 10 Jun 2022 (UTC) == Template:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you synchronise the historical flags in the FlagIOC/FlagIOC2 templates correctly so they match with the flag module. The historical flags needs to be correct with the years the flags are represented. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:57, 11 Jun 2022 (UTC) [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:56, 11 Jun 2022 (UTC) == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you synchronise the historical flags in the FlagIOC/FlagIOC2 templates correctly so they matches with the flag module. The flags should match with the years that the country participated in the competition like the Olympics, Asian Games, Asian Indoor Games etc. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:59, 11 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Is it possible for you to do something about the FlagIOC/FlagIOC2 templates?. Because I see that the historical flags in the usage section are incorrect. To clarify it more the flags shown are current ones and not historical ones. For example Hong Kong at the 1954 Asian Games and Canada at the 1924 Winter Olympics and Vietnam's flag for 1973 and Malaya's flag in 1961. Regarding the Country alias module things must be corrected. The flags needs to be synchronised correctly and also I think the usage and example section needs to be translated to your language if it exists locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 14:52, 29 Jun 2022 (UTC) == Mohon perlindungan untuk BoBoiBoy == Mohon saudara melindungi rencana [[BoBoiBoy]] selama tak terbatas kerana laku musnah berterusan oleh IP awanama (bukan dari Malaysia, tapi dari Filipina). Dah banyak kali suntingan laku musnah IP ini dibalikkan tapi ia masih berulang. Lebih mengecewakan apabila IP Filipina ini memasukkan gambar bekas Presiden Filipina, [[Rodrigo Duterte]], buktinya ada pada sejarah semakkannya. Mohon tindakan diambil sebelum keadaan menjadi parah. Terima kasih. [[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE|2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE]] 05:20, 13 Julai 2022 (UTC) :@[[Pengguna:2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE|2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE]]: Saya akan lindung untuk beberapa ketika. Dalam 3 bulan begitu. Kalau lama sangat nanti pengguna awanama seperti kamu tak boleh menyunting pula. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:31, 14 Julai 2022 (UTC) ::Oh sudah dilindungi. Sampai tahun depan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:32, 14 Julai 2022 (UTC) == Terdapat kerosakan di templat:main == Boleh saudara check templat ini.. rasa macam ada masalah. ::::::<syntaxhighlight lang=moin>{{main|Terdapat kerosakan}}</syntaxhighlight> dia akan terus jadi macam nie <br>{{main|Terdapat kerosakan}}<br> --[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 18:37, 13 Julai 2022 (UTC) :@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Sudah dibaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:27, 14 Julai 2022 (UTC) ::ok boss tq. [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 19:05, 14 Julai 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Can you do something about the FlagIOC template so that the syntax and code should be correct. So the historical flags matches the competitions correctly e.g. the Canadian flag at the 1924 Winter Olympics and the Hong Kong flag at the 1954 Asian Games. The year should stand after that competition. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 20:13, 18 Julai 2022 (UTC) == Infobox Country Olympics template == Hello! Can you take a look into the Infobox Country Olympics template. I think the template needs a new interface that should an infobox with parameters and fields and all that in your language. Check what you can do about the template and what is in it. If it can be translated locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:28, 4 Ogos 2022 (UTC) == Template:Infobox Country Olympics == Hello! Can you do something regarding the Infobox Country Olympics template and make it an infobox template with fields and parameters and as such. This template was created many years ago by [[Pengguna:Didie|Didie]] he hasn't been active for a year now. I think it is more suitable to use the Infobox Country at games template when you are adding country pages for Olympics and other competitions. Take a talk with him about it and see what you can do. The translations are not very accurate and they are inprecise too. The fields should be translated to your language if you can do it locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:44, 4 Ogos 2022 (UTC) == Templat [[Pengguna:26 Ramadan/Fakta nombor|Fakta nombor]] == Salam sejahtera. Saya lihat, saudara menggunakan templat [[Pengguna:26 Ramadan/Fakta nombor]] saya di halaman {{tl|Laman Utama/Gotong-royong}}. Oleh itu, saya ingin mengucapkan terima kasih. Kalau tidak keberatan, saya ingin mengubah penampilannya seperti templat [[vi:Bản mẫu:Wiki2021/Cải thiện nội dung|Bản mẫu:Wiki2021/Cải thiện nội dung]] di Wikipedia bahasa Vietnam kerana sumber asalnya saya ambil dari sana. Sekian, terima kasih. [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] ([[Perbincangan pengguna:26 Ramadan|bincang]]) 08:20, 21 Ogos 2022 (UTC) :Silakan. Saya takkan membantah sebarang perubahan yang membantu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:07, 22 Ogos 2022 (UTC) he5fyhcly2pltu0vtcr8tisw7emp9pt 5651007 5651006 2022-08-22T11:07:40Z SNN95 111954 /* Templat Fakta nombor */ wikitext text/x-wiki <noinclude>{{Statustop|offset=225}} {{Pengguna:SNN95/Status terkini}} {{DISPLAYTITLE:<span style="color:Purple; font-family:Comic Sans MS; display:none;">User talk:'''SNN95'''</span>}} Sila tekan butang '''Buka topik''' untuk memulakan bicara... {|align="left" |- |{{Jam digital|+8|25px|blue|5px|bottom}} |- |_{<center>{{purge| &#91;perbarui&#93;}}</center>} |} {|align="center" |{{divbox|simar|[[Pengguna:SNN95|Laman pengguna]]}} || {{divbox|simar|[[Perbincangan pengguna:SNN95|Perbincangan]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/Tech News|Tech News]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/TOW|Translation of the Week]]}} || {{divbox|simar|[[Khas:Sumbangan/SNN95|Sumbangan]]}} |} {{Clear}} <div style="padding: 8px; background: #6e0b74; border: 2px solid #000000; {{Round corners}}; font-family: Calibri (Body), sans-serif; font-size: 10pt;"> <div style="float:left; color:white;">Laman perbincangan ini kali terakhir <s>diconteng</s> <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk%3ASNN95&diff=cur&oldid=prev disunting] [{{SERVER}}{{LOCALURL:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} {{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }} {{PLURAL:{{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }}|minit}}]</span> lalu oleh [[pengguna:{{REVISIONUSER}}|{{REVISIONUSER}}]]^{[[User talk:{{REVISIONUSER}}|P]] / [[Khas:Sumbangan/{{REVISIONUSER}}|S]]} dan mempunyai '''<font face="Verdana" color="green">{{formatnum:{{#expr: {{formatnum:{{PAGESIZE:{{FULLPAGENAME}}}}|R}}/1024 round 0}}}} [[Kilobait|kb]].</font>''' Tinggalkan pesanan anda di <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:SNN95&action=edit&section=new bawah]</span> dan tandanya dengan <nowiki>~~~~</nowiki>. Saya akan membalasnya dalam beberapa minit <small>[[:en:Patience|atau lebih lama]].</small></div> <br> <br> <div style="background-color:#f5f5f5; border:solid 1px #aaa; padding:1em; margin:0em; margin-top:1em"> <!--Footer (Don't Remove)--> <div style="position: fixed; left:5px; bottom:210px; display:block; height:210px; width:150px;"> <br /><br /> <div style="position: relative; width: 150px; height: 40px;"> <div style="position: absolute; top: 5px; right: 5px; z-index: 2; background: white; border: 2px solid skyblue; -moz-border-radius: 5px;"> {| |- |{{Jam digital|+8|25px|red|5px|bottom}} |- |_{<center>{{purge| &#91;perbarui&#93;}}</center>} |} </div> </div> </div> {{archive box|image=[[Image:File-manager.svg|35px]]| *[[/Arkib 1]] (31 Mac 2013 - 8 Mei 2013) *[[/Arkib 2]] (10 Mei 2013 - 16 Julai 2013) *[[/Arkib 3]] (19 Julai 2013 - 31 Disember 2013) *[[/Arkib 4]] (8 Januari - 3 September 2014) *[[/Arkib 5]] (5 Oktober - 27 Disember 2014) *[[/Arkib 6]] (31 Disember 2014 - 18 Jun 2016) *[[/Arkib 7]] (9 Julai 2016 - 27 Februari 2017) *[[/Arkib 8]] (6 Mac 2017 - 24 Disember 2018) *[[/Arkib 9]] (5 Januari 2019 - 30 Disember 2019) *[[/Arkib 10]] (6 Januari 2020 - 16 Oktober 2020) *[[/Arkib 11]] (16 Oktober 2020 - {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}) }} {{DISPLAYTITLE:<span style="color:Purple; font-family:COmic Sans MS"><span style="display:none;">User talk:</span>'''SNN95'''</span>}} <div style="position: fixed; right:0; bottom:100px; display:block; height:81px; width:100px;">[[Fail:Happy Anime S2.png|150px]]</div> <div style="position: fixed; right:0; bottom:0; display:block; height:{{{1|130}}}px; width:{{{1|150}}}px;"><div style="position: relative; width: {{{1|223}}}px; height: {{{1|51}}}px; overflow: lolz"> <div style="position: absolute; top: 50px; left: 0px; z-index: 0;">[[Image:Singapore Road Signs - Temporary Sign - Detour.svg|100px|link=http://ms.fairytail.wikia.com|Silalah membantu saya di Wiki Fairy Tail juga!]]</div></div></div> <br /> {{clear}}</noinclude> ==Selamat datang ke Kembara Wikipedia!== [[Fail:TWA guide left bottom.png |left|link=]] :::::'''Hai SNN95!''' Kami amat teruja yang anda ingin main untuk belajar, sebagai cara yang mesra dan seronok untuk masuk ke dalam masyarakat dan misi kami. Saya rasa pautan ini amat berguna untuk anda bermula. ::::::* [[WP:KW/Portal|Laman Mula Kembara Wikipedia]] ::::::* [[WP:KW/RuangIstirahat|Ruang Istirahat Kembara Wikipedia]] ::::::* [[WP:KOPI|Ruang pertolongan penyunting baru Kedai Kopi]] ::::::* [[Bantuan:Kandungan|Laman Bantuan Wikipedia]] -- 15:17, Khamis Oktober 22, 2020 ([[UTC]]) {{Wikipedia:KW/Navigasi2}} == rencana RujGol dan KawalanGol == Maaf penyelia, di atas kesilapan tidak membaca artikel utamanya dalam bahasa inggeris, saya telah tersalah cipta nama artikel/rencana tersebut.. jadi terpaksa meminta pertolongan penyelia untuk memadamnya. ''GoalControl'' adalah nama bagi sebuah syarikat dan ''GoalRef'' pula adalah nama bagi teknologi, bukan nama yang boleh diterjemah ke dalam bahasa melayu seperti ini ''KawalanGol'' dan ''RujGol'' yang saya cipta sebelum itu. Ini satu kesilapan dari saya. Di lain artikel baru yang akan saya cipta, akan saya lebih teliti sebelum menterjemahkannya ke dalam bahasa melayu. sekian, terima kasih. {{tanpatt|Muhammad Roslee}} :{{@|Muhammad Roslee}} Tak mengapa awak tak salah. Saya baru perasan yang awak sudah pindahkan laman yang salah nama ke nama yang betul. Maafkan atas perlakuan teknikal yang saya tak nampak tu. {{emoji|1F605}} <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 01:06, 23 Oktober 2020 (UTC) == Pulihkan rencana == Bolehkah awak memulihkan semula rencana ''[[2 Jam Nggak Ngapa-ngapain]]'' atas permintaan {{ping|Anumengelamun}} dan rencana [[Andra & The Backbone]] yang dipadamkan oleh {{user|Rachun Dunia}}. Pada pandangan saya, tindakan Rachun Dunia menghapuskan rencana yang memiliki sumber rujukan dan memenuhi syarat kelayakan tidak wajar dan munasabah (alasan yang diberikan tidak masuk akal).—[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 10:16, 23 Oktober 2020 (UTC) :{{@|Fandi89}} Saya sudah memulihkan rencana ''[[2 Jam Nggak Ngapa-ngapain]]'', tetapi saya agak musykil untuk memulihkan rencana [[Andra & The Backbone]] kerana tiada rujukan yang sah dan ada rencana di WBInggeris seperti ''2 Jam Nggak Ngapa-ngapain''. Ataupun awak dan {{user|Anumengelamun}} akan membubuh rujukan dalam rencana tersebut kemudian? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 11:36, 23 Oktober 2020 (UTC) ::{{@|SNN95}} Sumber rujukan boleh dicari, tambahan pula versi BI untuk rencana Andra & The Backone juga telah dihapuskan dan dijadikan draf.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 01:02, 24 Oktober 2020 (UTC) :::{{@|Fandi89}} Baiklah! Sudah dipulihkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:09, 24 Oktober 2020 (UTC) == Gambar yang Kegunaan Wajar == Hi, saya ingin bertanya bagaimanakah untuk memuat naik gambar yang kegunaan wajar ke wikipedia Bahasa Melayu, kerana jika saya memuat naik ke halaman utama non-free images ke [https://en.wikipedia.org/wiki/Special:Upload], gambar itu hanya dikesan jika saya menggunakan English wikipedia dan tidak dikesan jika saya menggunakan wikipedia B. Melayu. [[Pengguna:Saiff Naqiuddin|Saiff Naqiuddin]] ([[Perbincangan pengguna:Saiff Naqiuddin|bincang]]) 13:06, 23 Oktober 2020 (UTC) :{{@|Saiff Naqiuddin}} Buat masa ni, memuat naik gambar kegunaan wajar yang berlesen masih tidak boleh kerana ciri muat naik dipadamkan secara tempatan dalam WBM atas sebab terlalu banyak media tidak dibubuh perlesenannya dan banyak melanggar peraturan hakcipta Amerika Syarikat (tempat Wikipedia dihoskan). Jadi segala muat naik media akan dilencongkan ke Commons yang hanya boleh memuat naik gambar percuma dan tiada kegunaan wajar. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:11, 23 Oktober 2020 (UTC) == Mohon sekatan terhadap pengguna == Assalamualaikum. Saya ingin meminta bantuan awak untuk menyekat {{user|Neelofafiance}} kerana didapati menyebarkan maklumat palsu di Wikipedia Bahasa Melayu, buktinya ada di rencana yang disuntingnya. Saya tidak mahu laman ini menjadi tempat menyebarkan kandungan palsu. Terima kasih.—[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 01:05, 1 November 2020 (UTC) == Status on cleaning up in Files == Hi! As you know I like to clean up in files and I have been visiting ms.wiki a few times. First time was about 10 years ago and again in the beginning of 2020. In that time ms.wiki decided to close for local uploads but there was no major cleanup in files. In august [https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perbincangan_pengguna:CyberTroopers&oldid=4879584#Deleting_files_with_no_license_etc. I created a category for unused files] and at that time there was 601 files. Today [[:Kategori:Files_without_a_license]] have 592 files. With that speed it will take like 10 years to empty the category and that is just one category. Jimbo Wales [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:Jimbo_Wales&diff=prev&oldid=23398569 made this edit] in 2005 where he made it clear that it is really important to clean up files. The reason is that bad files represent a legal risk to the project. Ms.wiki have closed for local uploads. But there are still 20,889 files uploaded to ms.wiki. If checking the files is too big a job a possible solution is to delete all the files and focus on articles. It is easy to mass delete files so if that is what is decided it can be done without too much work. You said [https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Perbincangan_pengguna:SNN95&oldid=4803656#Checking_and_cleaning_up_files in may] that you tried to activate users. Do you think there is a chance to gather enough users to make a difference? Or is a mass deletion of files the best solution? --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 19:08, 5 November 2020 (UTC) :{{@|MGA73}} I try to convice some users to do this too. But yeah... not a lot of them like to do clean up work. Me too sometimes forgot to do this after back from work. Mass deletion is a good solution but we need to see and filter any file that good to keep first. I am not sure if mass deletion have that function to delete only non-used files. If this mass deletion can be done without messing the good files, then we proceed to mass deletion. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 05:28, 6 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} I forgot you already put all the unused files in a category. If there no people claim all the files, then we just mass delete them all. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 05:30, 6 November 2020 (UTC) ::: Hi SNN95! ::: I suggest a notice on [[Wikipedia:Kedai Kopi (lain-lain)]] where everyone is asked to help check unused files. And all files that is not in use in for example 30 days will be deleted. ::: Same with files without a license. Unless they qualify for fair-use then only the uploader can add a valid license. If they do not have a license then you can't keep it even if it is in use. ::: If you take a category one by one then there will be progress and it should be possible to get all files checked :-) --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 06:43, 6 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} I will put some kind of notice banner on top of the page. And let's cross our fingers they will check the unused files and use them into article before we delete it. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:03, 6 November 2020 (UTC) Hello! I see that [[Pengguna:PeaceSearcher]] is doing a great work with orphan files! That is awesome!!! But admins need to look at [[:Kategori:Files without a license]]. I think you should start deleting the files. The files that shows covers etc can probably be kept. All they need is a fair use rationale and a non-free license (I added a copy from en.wiki to [[:Fail:City Hunter02.jpg]] but it would be better to add in local language). If you think the uploader is the photographer and uploader is still active you can of course ask uploader to add a license. But there is no way an internet file of a living person can be kept. They are copyvios and should be deleted now. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 08:46, 22 November 2020 (UTC) : It would also be great if you could have a look at [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama yang sama di Wikimedia Commons]]. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 19:03, 22 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} There still some pictures in [[:Kategori:Wikipedia orphaned files|orphan]] that need to be added into articles. I will delete slowly with {{user|CyberTroopers}} and {{user|Ricky250}} later. I mentioned about that two categories in our Discord for them to see and edit. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:15, 23 November 2020 (UTC) ::{{@|MGA73}} Sorry about that, i was focussing on uncategorized page a lot and forgot about that. Thanks for reminding again. I'll take a look on it right away. -<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small>^{[[User talk: CyberTroopers|bincang]]}/_{[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]} 13:54, 23 November 2020 (UTC) * Hi SNN95! : I see that you have deleted a lot of files. I know it is sad to delete files but I think it is the right thing to do when we are not sure that the files are okay. So I think you did a great work! : Are you working on any specific category now? If not then the files in [[:Kategori:Files without a license]] that can't easily be converted to fair use should perhaps be the next ones to delete. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 10:35, 6 Februari 2021 (UTC) :: I updated [[:Kategori:Wikipedia orphaned files]] so that is also good to work on. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 13:31, 6 Februari 2021 (UTC) :::{{@|MGA73}} Alright! I will notified the others to help with those files. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:39, 6 Februari 2021 (UTC) :::: Great! Hope you find someone to help out. [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama berbeza di Wikimedia Commons]] and [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama yang sama di Wikimedia Commons]] might be the best place to start because those files should be on Commons so the local files can just be deleted. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 15:44, 6 Februari 2021 (UTC) :::::{{@|MGA73}} Roger that! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 15:57, 6 Februari 2021 (UTC) == Penambahan istilah untuk 'tapak web' == Salam sejahtera. Terima kasih kerana telah membuat pembetulan atas suntingan saya di rencana tapak web. Namun begitu, istilah yang diperbetulkan, iaitu 'tapak sesawang' juga wujud di [http://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=tapak+sesawang&d=28648&#LIHATSINI PPRM]. Oleh sebab demikian, bolehkah istilah ini digunakan dalam rencana tersebut? Sekian, terima kasih. [[Pengguna:Ultron90|Ultron90]] ([[Perbincangan pengguna:Ultron90|bincang]]) 09:59, 13 November 2020 (UTC) :{{@|Ultron90}} Tak perasan pula saya. Kalau begitu bubuh di ayat pertama. Dan wujudkan lencongan [[tapak sesawang]] ke [[tapak web]]. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 13:44, 15 November 2020 (UTC) == Mohon sekatan == Minta saudara menyekat {{user|Lokomotif CC201}} kerana melaku musnah rencana di ms.wiki. Buktinya ada dalam sejarah sumbangan pengguna ini, mohon tindakan segera diambil sebelum rencana lain jadi mangsa. Harap juga saudara melindungi rencana yang dilaku musnah oleh pengguna ini.—[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2D2F:55CD:1A25:2E78:6EB5|2001:E68:5425:2D2F:55CD:1A25:2E78:6EB5]] 17:05, 28 November 2020 (UTC) == Mohon sekatan == Mohon sekatan dikenakan terhadap [[Khas:Sumbangan/115.164.0.0/16|115.164.0.0/16]] kerana vandalisme. == Tolong saya == Bolehkah awak tolong selamatkan rencana [[Mohd Izwan bin Mohd Nor]] daripada dihapuskan, rujukan sudahpun ditambah. Mohon tindakan segera.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2A4D:9971:DD0E:14CB:6DCD|2001:E68:5425:2A4D:9971:DD0E:14CB:6DCD]] 06:38, 27 Disember 2020 (UTC) ==Wikipedia Asian Month 2020== [[File:WAM logo without text.svg|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear organizers, Many thanks for all your dedication and contribution of [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020]]. We are here welcome you update the [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|judge member list]], [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Status|status]] and [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Ambassadors|ambassador list]] for Wikipedia Asian Month 2020. Here will be two round of qualified participants' address collection scheduled: January 1st and January 10th 2021. To make sure all the qualified participants can receive their awards, we need your kind help. If you need some assistance, please feel free to contact us via sending email to info@asianmonth.wiki. To reduce misunderstanding, please contact us in English. Happy New Year and Best wishes, [[:meta:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2020.12 </div> == Mohon bantuan == Bolehkah awak selamatkan rencana [[Mohd Izwan bin Mohd Nor]] daripada dihapuskan, sumber rujukan telah diberi. Terima kasih.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:9381:8D7B:F5:85B3:84B|2001:E68:5425:9381:8D7B:F5:85B3:84B]] 09:15, 1 Januari 2021 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants, Jury members and Organizers, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2020, the sixth Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2020. Please kindly fill '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform the form]''', let the postcard can send to you asap! * This form will be closed at February 15. * For tracking the progress of postcard delivery, please check '''[[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Organizers and jury members|this page]]'''. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2020/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01</div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:KOKUYO@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == Cadangan tahukah anda == Sila lihat cadangan tahukah anda, saya cuba menambahkan beberapa rencana untuk itu [[Pengguna:WargaINDO|WargaINDO]] ([[Perbincangan pengguna:WargaINDO|bincang]]) 23:37, 4 Januari 2021 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2020 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> [[File:Wikipedia_Asian_Month_Logo.svg|link=m:Wikipedia_Asian_Month_2020|right|120px|Wikipedia Asian Month 2020]] Dear Participants and Organizers, Kindly remind you that we only collect the information for Wikipedia Asian Month postcard 15/02/2021 UTC 23:59. If you haven't filled the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSftK0OwA_f1ZVtCULlyi4bKU9w2Z7QfW4Y_1v9ltdTIFKFcXQ/viewform Google form], please fill it asap. If you already completed the form, please stay tun, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Postcards and Certification|wait for the postcard and tracking emails]]. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia Asian Month 2020/Team#International Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2021.01 </div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:KOKUYO@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WAM_2020_Postcards&oldid=20923776 --> == Saya Mula Menyunting Semula Rencana Gintama Dalam Bahasa Melayu == Assalamualaikum w.b.t. Saya Muhammad Fikri bin Sabri (nama pengguna Ssaft), telah menyertai Wikipedia 7 tahun lalu. Masih sebagai pelajar di sebuah kolej universiti. Tahun ini saya mula menyunting rencana [[Gintama]] (siri manga dan anime) yang disiarkan dalam Bahasa Melayu. Hal ini disebabkan banyak kekurangan yang ada pada rencana itu dan setakat ini saya belum menambah bahagian 'Rujukan'. Juga, saya ada selitkan ejaan dalam Jawi pada rencana itu bagi memartabatkan tulisan tradisional masyarakat Melayu Islam. Jika saya ada berbuat kesilapan semasa menyunting rencana tersebut, encik boleh tegur saya dan perbetulkan kesilapan. {{tanpatt|Ssaft}} {{@|Ssaft}} Waalaikumusalam. Terima kasih sebab edit tencana tu. Semuanya dalam keadaan baik, tapi saya sarankan subtajuk tidak perlu dibubuh tulisan jawi kerana ini akan menyusahkan rencana lain untuk memaut kepada tajuk itu jika tidak dibubuh tulisan jawi. Memang ada penyelesaian seperti {{tl|Anchor}}, tapi tidak semua pandai memakai templat yang pelik-pelik ni. Jadi sila buang tulisan jawi pada setiap subtajuk sahaja. Pada ayat pengenalan tidak mengapa. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 12:53, 14 Januari 2021 (UTC) == Jemputan menyertai perundingan tahap kedua Tatakelakuan Sejagat == Salam, Semoga Anda dalam keadaan baik dan sihat. Nama saya Ramzy Muliawan, mewakili tim Tatakelakuan Sejagat (UCoC) Yayasan Wikimedia bagi komuniti bahasa-bahasa Indonesia dan Melayu. Saya ingin mengabarkan bahwa proses perundingan tahap kedua UCoC akan dimulai pada hari Isnin, 18 Januari 2021. Perundingan tahap kedua UCoC akan bertumpu pada perumusan mekanisme penerapan dan penguatkuasaaan yang efektif dan berlaku bagi seluruh projek Wikimedia. Sebagai penyelia di Wikipedia bahasa Melayu, saya ingin menjemput Anda untuk menyumbang saran, komen, dan maklum balas. Tahap kedua ini bersifat mustahak, mengingat UCoC merupakan salah satu mandat yang paling utama dari proses Strategi Gerakan Wikimedia dan akan menjadi standar minima bagi dasar tingkah laku di projek-projek Wikimedia. Sebelum memulai, Anda dapat meninjau terlebih dahulu beberapa hal terkait UCoC. Halaman berikut tersedia dalam bahasa Melayu: * [[meta:Universal Code of Conduct/Draft review/ms|Rancangan akhir UCoC yang disusun oleh jawatankuasa kakitangan dan sukarelawan Wikimedia]]; * [[meta:Universal Code of Conduct/Initial 2020 Consultations/ms|Laporan akhir dari perundingan tahap pertama mengenai perumusan UCoC]]; * [[meta:Universal Code of Conduct/FAQ/ms|Soalan yang lazim ditanyakan terkait UCoC]]. Selepas itu, Anda dapat memberi komen pada '''[[Wikipedia:Permohonan pendapat/Penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat|laman permohonan pendapat]]''' sampai akhir bulan Februari 2021. Bagi kumpulan komuniti gerakan Wikimedia, kami juga merencanakan proses perundingan terpisah yang akan dimaklumkan dalam masa yang terdekat. Bila Anda memiliki pertanyaan lain atau ingin menyampaikan maklum balas yang dirasa lebih sesuai disampaikan pada saluran peribadi, sila balas emel ini atau hubungi saya melalui [https://t.me/ramzymuliawan Telegram]. Terima kasih dan salam hangat, '''[[meta:User:RamzyM (WMF)|Ramzy Muliawan]]''' <br> Fasilitator Perundingan Tatakelakuan Sejagat, Yayasan Wikimedia -- [[Pengguna:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[Perbincangan pengguna:RamzyM (WMF)|bincang]]) 09:29, 15 Januari 2021 (UTC) == Jemputan pengundian PeaceSearcher sebagai penyelia == Salam Wikipediawan dan Wikipediawati! Anda dijemput untuk membuat [[Wikipedia:Penyelia/Pengundian/Perlantikan jawatan penyelia PeaceSearcher 17 Januari 2021|pengundian]] ke atas [[Pengguna:PeaceSearcher|PeaceSearcher]] sebagai [[Wikipedia:Penyelia|penyelia]] di Wikipedia Bahasa Melayu. Laman pengundian telah dicipta dan anda sudah boleh mengundi pada bila-bila masa. Sekiranya anda mempunyai apa-apa soalan untuk diajukan kepada calon, anda dibenarkan berbuat demikian di bahagian yang telah disediakan. Saya harap anda semua boleh bersama-sama melakukan undian sama ada bersetuju atau tidak bersetuju dengan rasional. Kerjasama anda amat diperlukan. Sekiranya anda mempunyai permasalahan berhubung pengundian, sila [[Wikipedia:Penyelia/Senarai penyelia|hubungi mana-mana penyelia]]. Sekian. [[Pengguna:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Perbincangan pengguna:MediaWiki message delivery|bincang]]) 09:25, 17 Januari 2021 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:CyberTroopers@mswiki yang menggunakan senarai di //ms.wikipedia.org/wiki/Kategori:Pengguna_ms --> == Tinjauan Tatakelakuan Sejagat == Salam, Saya menjemput Anda untuk meluangkan masa 5-10 minit bagi mengisi '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfDLsZPJjxWOGURyHSnNFkTgHgdPwMhMPdICsfcxDmnR3G3sg/viewform?usp=sf_link tinjauan mengenai penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat]''' (UCoC) pada projek dan komuniti Wikimedia yang berbahasa Melayu. Masa tinjauan akan berakhir pada 28 Februari 2021. Selain itu, Anda juga dialu-alukan untuk memberikan komen, gagasan, atau pandangan peribadi dalam permohonan pendapat komuniti terkait UCoC '''[[Wikipedia:Permohonan pendapat/Penguatkuasaan Tatakelakuan Sejagat|di sini]]'''. Terima kasih! [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] ([[User talk:RamzyM (WMF)|bincang]]) 08:32, 17 Februari 2021 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:RamzyM (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/UCoC_Malay_consultation&oldid=21120091 --> == Freely licensed file(s) == Hi! You have uploaded one or more files with a free license. I have added an information template to the file(s) if there were none. You can see all free files in [[:Kategori:Unidentified subjects in Malaysia]] and there is a link you can click to see who uploaded the files (just search for your own name). You can help by checking if all the information is there and in the right place. If not please add or move the information. If information is not there and if it is not possible to add it then nominate for deletion. Once all the information is there the file can probably be moved to Commons. You can do so if you know how. If you need help you are welcome to ask [[Pengguna:MGA73]]. --[[Pengguna:MGA73bot|MGA73bot]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73bot|bincang]]) 14:14, 21 Februari 2021 (UTC) == Menambah kekeliruan == Saudara , mengapa saudara menghalang saya dari mendaftar kepada Wikipedia ? Hanya disebabkan saya buat kandungan baharu mengenai Keith Chong , saudara nak block saya? Sebelum ini , saya baru dapatkan nama baharunya , Keith Chong , selepas Keith memuatnaik di komik LK jilid 39 . Jadi , saya buatlah kandungan baru , berkisar tentang Keith ni. Sekarang ni , saya mahu buat semula kandungan Keith Chong tu supaya tidak berlaku penindihan maklumat . Dan kekeliruan umat mengenai hal ini. Dan tolong JANGAN BLOCK SAYA LEPAS NI!! {{tanpatt|Ustaz Syawal}} :{{@|Ustaz Syawal}} Saya rasa awak salah faham berkenaan saya sekat awak daripada menyunting, sebab saya lihat [https://ms.wikipedia.org/wiki/Khas:Log?type=block&user=Ustaz_Syawal&page=&wpdate=&tagfilter=&wpfilters%5B%5D=newusers '''tiada log sekatan kepada awak diberikan''']. Awak disekat mungkin [[:en:WP:IPB|'''secara julat yang luas melalui alamat IP''']] {{en}}. Sekatan begitu berlaku disebabkan ada '''lahabau yang sama kumpulan IP address dengan awak membuat onar di Wikipedia Bahasa Melayu'''. Jadi tak semena-menanya ketika saya menyekat si lahabau tu, '''awak pon terikut tersekat sekali sebab sistem lalai yang Wikimedia buat''', supaya yang membuat onar tu tak boleh buat akaun baharu dan menyunting benda tak sepatutnya. Jadi maafkan saya jika hal ini berlaku kepada awak. '''Saya takde kawalan terhadap orang yang tersekat kerana seorang lahabau''' dan sistem lalai Wikipedia ni. Jika awak tidak membuat onar, saya tanpa segan silu akan memberikan awak pengecualian sekatan IP. Oh lagi satu, saya mahu awak gabungkan maklumat dari [[Keith Chong Kah Whee]] ke [[Keith]]. Agak berulang isi dalamnya antara satu sama lain. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 09:07, 24 Mac 2021 (UTC) == [[:Fail:Arka Semangat Bintang Eclipse.png]] == Hi! I noticed that you fixed the information on the file page. Great!!! According to Google Translate it now says "Translated and compiled: SNN95". Who made the original drawings? According to [[Fairy Tail]] then the author (Pengarang) is Hiro Mashima. So if the 3 characters on the poster are from the Fairy Tail universe then Hiro Mashima have the copyright for them. Have you seen my notice at [[Wikipedia:Kedai_Kopi_(lain-lain)#Files_-_action_is_needed_now_-_what_to_do?]]? Any idea how to speed up the cleanup of files? Is it even possible for ms.wiki to check? --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 16:30, 24 Mac 2021 (UTC) :{{@|MGA73}} About the [[:Fail:Arka Semangat Bintang Eclipse.png]], I will change the license to copyright one. About to speed up that progress, I already call out again all users to see the files. If they not act for whatever reason after this, we will start delete them all. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Perbincangan Pengguna:SNN95|{{color|white|<small>''Talk to me, beybeh!''</small>}}]]</span> 09:38, 25 Mac 2021 (UTC) :: Hello! Yes I think it is best to change to a fair use template on that file. And as for cleaning up I think deleting files is the only option when you get no help cleaning up the files. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 12:11, 25 Mac 2021 (UTC) == Ralat dalaman semasa pemindahan tajuk rencana == Saya ingin bertanya, kenapa ralat dalaman berlaku sampai tidak boleh memindahkan tajuk rencana buat masa sekarang. Sudah dua kali saya cuba nak tukar tajuk rencana, namun gagal akibat ralat dalaman. Sila lihat [[:phab:T279832]]. Saya harap masalah ralat dalaman ini diselesaikan segera. Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:08, 14 April 2021 (UTC) == Jemputan WikiSihat == <div style="width: 99%; color: #111; {{box-shadow|0|5px|5px|rgba(0, 0, 0, 0.30)}} {{border-radius|2px}}"> <div style="overflow:hidden; height:auto; background: #fff; width: 100%; padding-bottom:18px;"> <div style="font-size: 24px; margin-top: 24px;margin-left: 16px; font-family: 'Bitstream Vera Sans', 'DejaVu Sans', 'Lucida Sans', 'Lucida Grande', sans-serif; line-height: 1.2em;">Jemputan WikiSihat <div style="margin-right:1em; float:right;">[[Fail:WikiSihat logo-vertical.svg|200px|link=]]</div></div> <div style="font-size: 18px; padding-top: 0px; margin-left: 16px; font-family: 'Bitstream Vera Sans', 'DejaVu Sans', 'Lucida Sans', 'Lucida Grande', sans-serif; line-height:1.2em; color: #666; "> Hai [[User:SNN95|SNN95]]! Kumpulan Komuniti Pengguna Wikimedia Malaysia mengalu-alukan penyertaan anda dalam pertandingan ini. Anda dijemput untuk mengikuti '''[[Wikipedia:WikiSihat|WikiSihat]]''' dengan kerjasama ''WHO Representative Office for Malaysia, Brunei Darussalam, and Singapore''.<br/><br/>Cipta rencana berkaitan kesihatan dan menangi sijil dari ''WHO Representative Office for Malaysia, Brunei Darussalam, and Singapore''!<br/><br/>Ahli Wikipedia yang mencipta rencana yang terbanyak akan mendapat sijil bertandatangan khas! <br/> <br/> {{Butang boleh klik 2|Daftar sekarang!|url={{fullurl:Wikipedia:WikiSihat/Peserta|?withJS=MediaWiki:SubscribeToList.js/BAW.js}}|class=mw-ui-progressive subscribeToList}} {{Butang boleh klik 2|url=https://fountain.toolforge.org/editathons/wikisihat|Hantar rencana}} {{Butang boleh klik 2|Wikipedia:WikiSihat|Maklumat lanjut|class=mw-ui-progressive subscribeToList}} {{clear}} </div> </div> </div> <!-- End main body --> <!-- Begin footer --> <div style="border:1px solid #FFFFFF;border-radius: 0px 0px 10px 10px; -moz-border-radius: 0px 0px 10px 10px; -webkit-border-radius: 0px 0px 10px 10px;padding:5px;background-color:#FFFFFF;text-align:center;margin:5px 0px 20px 0px;"> Selamat berjaya! Ikhlas daripada saya, {{Pengguna:SNN95/Tandatangan/2}} [[Kategori:Ahli Wikipedia]]</div> <!-- End footer --> <!-- End of jemputan template {{Jemputan BAW}}--> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:SNN95@mswiki yang menggunakan senarai di https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Pengguna:SNN95/Berita_Bulanan&oldid=4243642 --> == Please check... == Hi! Perhaps you could check out [[Khas:Sumbangan/Ummu_Afif]]. The user keeps removing my messages. And now that I'm here if you have any comments on [[Perbincangan_pengguna:CyberTroopers#Cleaning up non-free files]] you are welcome to join in :-) --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 13:24, 29 April 2021 (UTC) == Files with a free license == Hi! According to [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=ms&project=wikipedia&category=Semua+media+bebas&min_days=14&badboys=Bad+Boys this tool] you are the uploader of these files with a free license: # [[:File:Fairy_Tail_Portal_Logo.png]] # [[:File:Ktmb_logo.svg]] # [[:File:Masjid_Abidin.jpg]] # [[:File:Natsu_and_Happy.png]] # [[:File:PortalJepun.png]] # [[:File:Rajah_jantung_manusia.svg]] # [[:File:Rajah_tetanjung.svg]] # [[:File:Shoujo_November_1910.jpg]] # [[:File:WikiProjek_Jepun.png]] If you have time it would be great if you could check the files and make sure there is a good source. Source can either be a statement like "I made this photo" or a link to a website. If you are not the creator/photographer there can only be a free license if the website mention a free license. --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 14:46, 6 Mei 2021 (UTC) == Delete/protect == Hello SNN95. Can you protect my talk page and delete [[Pengguna:AryashahnaughtyJapanese]], [[Perbincangan pengguna:AryashahnaughtyJapanese]], [[Pengguna:Aryashah07]] & [[Perbincangan pengguna:Aryashah07]]. --[[Pengguna:Minorax|Minorax]] ([[Perbincangan pengguna:Minorax|bincang]]) 13:53, 14 Mei 2021 (UTC) == Paparan rujukan rosak == Saya mahu tanya, kenapa paparan rujukan dalam rencana rosak. Harap ia diperbaiki seberapa segera sebelum terlambat.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493|2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493]] 15:03, 30 Mei 2021 (UTC) :{{@|2001:E68:5425:2FD2:ADC8:4028:6090:1493}} Sudah terlebih dahulu diumumkan kepada semua dalam Discord dan disini tentang masalah teknikal ini. Maaf atas jika mesej tidak sampai kepada anda. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 15:21, 30 Mei 2021 (UTC) == Tolong baiki ralat == Harap anda memperbaiki ralat pada templat {{tl|cite tweet}} kerana parameter 'dead-url=' masih kelihatan pada paparan rujukan sesetengah rencana yang menggunakan templat ini. Satu lagi, tolong baiki ralat pada templat {{tl|lang}} sekarang juga. Sudah kucar-kacir dibuatnya.–[[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E|2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E]] 02:35, 15 Jun 2021 (UTC) :{{@|2001:E68:5425:9042:7975:364B:A4C8:E82E}} {{tl|cite tweet}} sudah beralih kepada modul baharu dan berasingan dari modul utama untuk memetik rujukan. {{tl|lang}} dan modul berkaitan sudah dibaiki ralatnya. Maaf, salah saya tak asingkan yang ''live'' dan cubaan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 17:06, 17 Jun 2021 (UTC) == Perihal: templat Lang-el == Salam, saudara! Saya perasan entri-entri yang menggunakan templat <nowiki>{{</nowiki>Lang-el}} memaparkan pautan berungkapan "Bahasa Greek" yang "rojak" dan kurang umum berbanding "Bahasa '''Yunani'''". Saudara boleh baiki agar pautan templat memang memaparkan "Bahasa Yunani" dan memaut kepada entri "Bahasa Yunani" apabila diklik tanpa adanya lencongan yang lewah? Mohon dipertimbangkan. Yang ikhlas,<br/>--[[Pengguna:Anumengelamun|Anumengelamun]] ([[Perbincangan pengguna:Anumengelamun|bincang]]) 13:30, 25 Jun 2021 (UTC) :{{@|Anumengelamun}} Sudah dibaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:11, 29 Jun 2021 (UTC) == Mohon lindung laman == السَّلاَمُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللهِ Mohon lindung laman [[Perdana Menteri Malaysia]] Terima kasih --[[Pengguna:Hasrolhashim|Hasrolhashim]] ([[Perbincangan pengguna:Hasrolhashim|bincang]]) 15:28, 7 Julai 2021 (UTC) ==Perihal: permintaan memindah beberapa entri== Salam, saudara! Saya ada beberapa entri [[Khas:Pautan_ke_sini/Templat:Permintaan_pemindahan|telah saya tandakan dengan templat Permintaan Pemindahan]], mohon dapat ditengokkan... - [[Pengguna:Anumengelamun|Anumengelamun]] ([[Perbincangan pengguna:Anumengelamun|bincang]]) == Harap diterjemahkan di Modul:Citation/CS1/Configuration == Salam, SNN95. Di laman [[Modul:Citation/CS1/Configuration]] di baris ke-29, kata "from" seharusnya diterjemahkan. Terima kasih. — [[Pengguna:Jeluang Terluang|Jeluang Terluang]] ([[Perbincangan pengguna:Jeluang Terluang|bincang]]) 20:41, 14 Ogos 2021 (UTC) :{{@|Jeluang Terluang}} Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:03, 14 Ogos 2021 (UTC) ::Terima kasih. — [[Pengguna:Jeluang Terluang|Jeluang Terluang]] ([[Perbincangan pengguna:Jeluang Terluang|bincang]]) 11:09, 15 Ogos 2021 (UTC) == Translation request == Hello. Can you translate and upload the article [[:en:Baku railway station]] in Malaysian Wikipedia? Yours sincerely, [[Pengguna:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Perbincangan pengguna:Multituberculata|bincang]]) 08:51, 17 Oktober 2021 (UTC) :Thank you very much for the new article and all the best! [[Pengguna:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Perbincangan pengguna:Multituberculata|bincang]]) 11:38, 18 Oktober 2021 (UTC) ::No problem! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:44, 18 Oktober 2021 (UTC) == Umum == Tolonglah buat sesuatu untuk halang IP awanama daripada mencipta rencana di ms.wiki. {{tanpatt|175.143.182.181}} :{{@|175.143.182.181}} Bukan kami tak berbuat apa langsung, tapi disebabkan komuniti ms.wiki masih kecil, pihak atasan Wikimedia tak menggalakkan untuk menghalang IP awanama dari menyunting dan meyumbang mswiki. Alasannya, "nanti tiada penyumbang yang berminat nak menyumbang sebab kena sekat," di mana ada juga betulnnya sebab kebanyakan pengguna mswiki tiada akaun untuk menyunting dan menyumbang. Setakat ini kami boleh mengahalang mereka dengan menyekat sahaja jika membuat salah. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 18:04, 31 Oktober 2021 (UTC) == Templat == Ada masalah dengan [[Templat:Navbox]] dan tarikh, mohon buat semakan. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 19:24, 24 November 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Sudah dibaiki Navbox. Tapi tak pasti "tarikh"nya terbaiki atau tak. Sila nyatakan masalah di sini semula jika masih belum terbaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:27, 25 November 2021 (UTC) ::Templat dah diperbaiki, cuma tarikh dia jer masih sama. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 13:12, 26 November 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Boleh beritahu templat mana yang pakai Navbox ni? Senang sikit saya nak fokus mana masalah tarikh ni. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:11, 26 November 2021 (UTC) ::::boss boleh tengok kat rencana yang saya sunting [[Piala Malaysia 2021]] nie, kotak kumpulan A hingga kumpulan D dan kat pautan luar tu ada satu lagi kotak templat navbox. Betul kan itu templat navbox? kalau bukan, maknanya memang saya silap la.. tapi ari tu ada masalah dan sekarang dah ok balik. Yang masalah tarikh pun boss boleh tengok kat rencana tu jugak. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 12:47, 27 November 2021 (UTC) :::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Yang kat pautan luar sahaja navbox. Tapi saya lihat tiada masalah buat masa ni. Mungkin ada yang baiki modul utk jadual Kump. A - D tu kot... <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 13:31, 27 November 2021 (UTC) ::::::Hari tu problem modul dan templat tu, tulisan L.B.S dia besar.. sekarang dua-dua dah ok.. cuma masalah tarikh dia jer la masih sama. Sepatutnya 14 November 2021 tapi dia jadi macam ni November 14, 2021. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 14:04, 27 November 2021 (UTC) ::::::Yang masalah tarikh tu... <syntaxhighlight lang=moin>{{Start date|2021|11|14|df=y}}</syntaxhighlight> dia akan terus jadi macam nie <br>''November 14, 2021''. <br>Mohon boss buat semakan. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 14:20, 27 November 2021 (UTC) :::::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Maaf, itu silap saya ketika mengemaskini templat tersebut. Dah dibaiki kepada keadaan sebelum ini. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:27, 27 November 2021 (UTC) ::::::::Ok boss tq. Saya dah cek, memang dah ok dah. tq tq. [[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 23:50, 27 November 2021 (UTC) :::::::::@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: No problemo! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 23:52, 27 November 2021 (UTC) == Templat:About == Kenapa {{tl|About}} tidak lagi condong, mohon diperbaiki semula. Templat-templat lain yang digunakan di atas rencana seperti {{tl|For}}, {{tl|Redirect-distinguish}} dan {{tl|Family name hatnote}} juga tidak lagi condong, mohon disemak dan diperbaiki semula agar sejadi seperti di en.wiki.–[[Khas:Sumbangan/118.100.211.237|118.100.211.237]] 00:36, 25 November 2021 (UTC) :Satu lagi, di Wikipedia versi mudah alih (untuk ms.wiki), kenapa nama, gambar dan kapsyen di Templat:Infobox tidak lagi di tengah. Mohon diselesaikan masalah ini seberapa segera.–[[Khas:Sumbangan/118.100.211.237|118.100.211.237]] 01:16, 25 November 2021 (UTC) :@[[user:118.100.211.237|118.100.211.237]]: Templat About dan sama waktu dengannya sudah tercondong tulisannya. Berkenaan paparan versi mudah alih, saya perlu lihat koding terdalam dan tertanam untuk keseluruhan Wikipedia Bahasa Melayu. Ia mungkin ambil masa yang lama sebab saya tidaklah semahir pengkoder yang lain. Harap bersabar kerana perubahan ini agak baharu untuk Wikipedia. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:38, 25 November 2021 (UTC) == Pasukan Malaysia == Tiada siapakah di WBM ni yang boleh mengambil tindakan terhadap laku musnah di rencana [[Pasukan bola sepak kebangsaan Malaysia|Pasukan Malaysia]] yang dilakukan oleh pengguna baru tu.. banyak kali dah masalah ini saya ajukan kepada saudara peace, tapi tiada maklum balas pun.[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]] ([[Perbincangan pengguna:Muhammad Roslee|bincang]]) 12:39, 29 November 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Muhammad Roslee|Muhammad Roslee]]: Sila berbincang di rencana yang sedang dibaiki tu, ajak [[Pengguna:Jebat2|Jebat2]] sekali. Jangan biarkan saya dan penyelia lain yang sudah respon dengan masa lapang yang kami ada, berdiri diam di sana setelah melaporkan kepada kami masalah anda semua. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 17:27, 29 November 2021 (UTC) ::Saya harap penyelia dapat melepaskan kembali rencana ini, agar dapat saya kemaskini semula.. dan jika saudara jebat2 sibuk atau tidak log masuk lagi.. saya akan mengambil alih semua untuk memperbaiki segala suntingan. Bergantung pada jika saya ada masa lah untuk menyunting. [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 20:11, 3 Disember 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Saya akan lepaskan sebentar lagi. Awak boleh mula edit lepas tu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 22:50, 3 Disember 2021 (UTC) :::@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Kalau tak boleh edit lagi, beritahu ye? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 22:58, 3 Disember 2021 (UTC) ::::boleh bossku. tq [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 22:46, 5 Disember 2021 (UTC) == Sekat IP ini == Minta saudara SNN95 mengambil tindakan terhadap [[Khas:Sumbangan/114.5.213.217|114.5.213.217]] kerana mencipta rencana karut-marut secara pukal.–[[Khas:Sumbangan/210.187.225.51|210.187.225.51]] 05:08, 5 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:210.187.225.51|210.187.225.51]]: Sudah setel dan terima kasih kerana melaporkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 05:19, 5 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! Can you check regarding the national squad template if it is right?. I see that the links are not corrected and that the categories are not correct. Can you also translate the parameters to your own language. Including country, flagvar, country data and so forth. Country data should be translated to your language instead of the english parameters. And also try to do something with the links such as comp and comp link. Take a deeper look into the template. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:13, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: Well it is not that I don't want to translate the parameter. It is better in English so we can just focus on entering the data needed and only translate labels. And actually I don't want to break templates especially the one that using modules. I am not a professional coder, I only know how it work but not writing it from scratch. But I will do my best to include Malay parameters when needed. :And can you give me the template that using National squad template, please? I can't verify the problem if you are not specified the actual one for this National squad template problem. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:35, 11 Disember 2021 (UTC) == Country data == Hello! Can you translate the country data template to your language with malay parameters or something in that direction?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:22, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: As I said before, I don't want to break templates and modules that have constant update in English parameters. But I will do my best to include Malay parameters when needed. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:36, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! Can you make the links for competition automatic so that the comp link can be the default one?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:36, 10 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: Please specify or give me the link to the template that using this National squad template, please? <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:37, 11 Disember 2021 (UTC) == Jurulatih == Maaf saudara SNN95, saya ada perasan ada satu terjemahan jurulatih di dalam kotak [] di modul:National squad yang mungkin tak perlu diterjemahkan sebab ia adalah nama parameter. [[Pengguna:Hayate891|Hayate891]] ([[Perbincangan pengguna:Hayate891|bincang]]) :{{@|Hayate891}}: Sudah dibaiki. Maaf atas kekhilafan saya tu. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:10, 11 Disember 2021 (UTC) :Takpe. [[Pengguna:Hayate891|Hayate891]] ([[Perbincangan pengguna:Hayate891|bincang]]) 12:14, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! I can provide the link to the site that uses the template. http://en.wikipedia.org/wiki/Template:National_squad. To said it plainly spoken it is the team links and the competition links. I think that this template needs a thorough look both in the language department and something else. Check the parameters there if they can be translated locally if it is country, flagvar and something in that fasion. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 12:04, 11 Disember 2021 (UTC) :{{@|62.73.207.204}}: Well then, I will try my best to get the desired display for that template. But for now, please endure the current way to display data for that template. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:10, 11 Disember 2021 (UTC) == Parameters for country data == Hello! Can you check regarding the parameters and language for the country data?. I mean country showdata to be more exact. All parameters should be shown in your language if it can be translated locally. Here i have the link for the page. http://en.wikipedia.org/wiki/Template:Country_showdata Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 12:19, 11 Disember 2021 (UTC) :{{@|62.73.207.204}}: For now, use it as what it is. It's kinda hassle to create new parameter or change the whole into another language. If what you said to change parameter of all other templates that using this template into my language, then we have a problem here. Again, just use whatever as it is for now. Don't demand something too big to chew, even for you. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 12:57, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! I understand that this is going to require much time. And i will endure that the template is what it is for the time being. The change that i demand to the links should be done the right way and not with bot like edits. Check the english template for national squad which you have copied over. here it is: http://en.wikipedia.org/wiki/Template:National_squad Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 15:07, 11 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: I know what you mean, sir. But I'm really '''really REALLY''' want to know the specific template that transclude the National squad template. Eg: [[Templat:Skuad Itali Piala Dunia FIFA 1934]]. That's what I want to know. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 15:30, 11 Disember 2021 (UTC) :And please DO NOT making more new section just to talk to me! [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 15:33, 11 Disember 2021 (UTC) == National squad == Hello! The template you can transclude is for example [[Templat:Skuad Czechoslovakia Piala Dunia FIFA 1934]]. I get that. To the national squad template you also can transclude [[templat:Skuad Austria Piala Dunia FIFA 1990]]. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 16:25, 11 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:62.73.207.204|62.73.207.204]]: I am not sure are you '''mocking''' me or what by CREATING MORE NEW SECTIONS IN MY TALK PAGE FOR THE SAME PROBLEM. If you do this again, I might blocked you forever from editing. But anyway, I don't find any problems to those templates or National squad whatsoever. Even in English Wikipedia, they fill in the comp parameter by default. If you still have problems, then just deal with it. [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ([[Perbincangan pengguna:SNN95|bincang]]) 16:39, 11 Disember 2021 (UTC) ::Hello! I'm sorry to mock you and i promise not to do so. There are no problem with those templates. Thanks and i should not bother with this anymore. ::Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/62.73.207.204|62.73.207.204]] 17:48, 11 Disember 2021 (UTC) == Mohon untuk pemindahan tajuk rencana == Bolehkah awak menamakan semula tajuk rencana berikut: * [[Sultan Haji Hassanal Bolkiah Mu’izzaddin Waddaulah]] → [[Hassanal Bolkiah]] * [[Camelia (penyanyi Malaysia)]] → [[Camelia]] –[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:09, 13 Disember 2021 (UTC) :@[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]]: Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:47, 13 Disember 2021 (UTC) == Umum == Mahu tanya, kenapa komuniti ms.wiki kecil, adakah ms.wiki lebih mundur daripada wiki bahasa lain? {{tanpatt|175.143.172.226}} :{{@|175.143.172.226}}: Bergantung pada pendangan. Tapi mundurnya komuniti ms.wiki ni bukannya tiada suntingan atau penambahan rencana. Sejak dari tahun lepas, 50 rencana baharu dalam seminggu sangat sukar dicapai, tetapi kini tidak lagi. Mundur di sini tidak la semundur yang disangkakan. Kami memerlukan pengguna yang aktif menyumbang daripada yang suka membaca dan merosakkan rencana. Lagi-lagi pula, penyelia tidak ramai. Jadi imej "kemunduran" tu tampak agak jelas. Benda "kemunduran" ini boleh dielakkan dengan anda menyumbang atau menyunting mana-mana rencana yang dirosakkan oleh perosak. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 07:35, 24 Disember 2021 (UTC) == How we will see unregistered users == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin=content/> Hi! You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki. When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed. Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help. If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]]. We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January. Thank you. /[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/> </div> 18:18, 4 Januari 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Johan (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(5)&oldid=22532651 --> == Hidupkan semula muat naik tempatan == Tolonglah buat sesuatu untuk hidupkan semula muat naik tempatan, sudah 6 tahun ia dimatikan. Tolong faham bahawa Commons larang kegunaan wajar. Jadi kami mahu ia diaktifkan semula. Fail-fail yang didapati melanggar hak cipta dan tiada lesen telah pun dihapuskan bagi mengurangkan perlanggaran hak cipta, jadi apa salahnya jika muat naik tempatan dihidupkan semula selepas 6 tahun. Mohon pihak pengurusan Wikipedia Bahasa Melayu pertimbangkan cadangan ini, kami tidak mahu fungsi ini dimatikan dalam tempoh agak lama. {{tanpatt|175.143.164.191}} :{{@|175.143.164.191}} Kami penyelia di WBM '''tiada kuasa''' untuk menghidupkan semula melainkan pihak Wikimedia memberikan peluang untuk dihidupkan semula walaupon selepas semua fail dah dibuang. Lagi-lagi pula, bilangan penyelia yang sedikit, untuk menyelia gambar/fail yang akan dimuat naik kemudian, agak sukar bagi kami dan pihak Wikimedia sentiasa menganggap WBM ni komuniti kecil yang tidak sesuai untuk mendapatkan muat naik tempatan. '''TAPI''', kalau la selepas dihidupkan semula, dan kamu semua memuat naik fail dan '''tidak mengikut cara yang ditetapkan''' (seperti meletakkan lesen dan penerangan kegunaan wajar), '''jangan harap''' muat naik tempatan ini kekal selamanya. Apapun, kami akan cuba sedaya upaya kami untuk mendapatkan semula muat naik tempatan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 07:44, 16 Januari 2022 (UTC) == Permohonan Membuka halaman syahjacker == Saya meminta agar rencana mengenai syahjacker dibuka kembali kerana. Ingin membetul kan beberapa referensi... Dan label saya monsta village entertaiment ingin menulis nya. Saya baru menandatangani contract dengan label music "monstavillageentertaiment" dan artikel yg dikunci itu di buat sblum saya menanda tangani kontrak itu.. Diharapkan penyelia dapat bertoleransi... Saya tidak akan menulis artikel itu lagi. Sehingga atau syarikat rakaman saya yg menulis nya..terima kasih [[Pengguna:Syahjacker|Syahjacker]] ([[Perbincangan pengguna:Syahjacker|bincang]]) 16:24, 17 Januari 2022 (UTC) :{{@|Syahjacker}} Tak boleh, tuan. Kalau betul awak '''terkenal''', '''bukan awak sendiri''' atau '''syarikat rakaman''' yang tulis. Peminat awak '''tanpa dibayar''' dan '''tanpa terikat dengan kontrak''' akan menulis tentang awak. Saya takkan buka langsung sehingga saya sendiri atau pengguna Wikipedia lain rasa nak menulis tentang awak. Ingat, [[Wikipedia:Wikipedia_bukanlah#Portal_web_peribadi|Wikipedia bukanlan templat laman web peribadi]] dan [[WP:IKLAN|pengiklanan dan blog]]. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 02:37, 18 Januari 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Bolehkah awak sekat [[Khas:Sumbangan/115.164.0.0/16|115.164.0.0/16]] selama sebulan kerana vandalisme jangka panjang. == Akaun di sekat == Saya mohon pembukaan semula sekatan kerana mohon diberi peluang untuk memperbetulkan artikel [[Pengguna:Pilkcytotex|Pilkcytotex]] ([[Perbincangan pengguna:Pilkcytotex|bincang]]) 02:01, 23 Januari 2022 (UTC) :{{@|Pilkcytotex}} Saya dah mengecualikan sekatan IP kepada akaun awak, tapi kalau saya nampak ada '''suntingan berbentuk iklan lagi''', saya tanpa segan silu akan sekat awak semula. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 03:10, 23 Januari 2022 (UTC) == Kenapa IP awanama suka menulis ringkasan suntingan dalam BI berbanding BM di ms.wiki == Mohon pencerahan, kenapa pengguna alamat IP awanama suka menulis ringkasan suntingan dalam BI berbanding BM di ms.wiki, apa mereka ingat ni en.wiki ke? Mohon agar penyelia padam ringkasan suntingan dan sejarah semakan sesuatu rencana. Apa masalah mereka sebenarnya, tidak yakinkah mereka pada BM? {{tanpatt|210.187.224.216}} :{{@|210.187.224.216}} Bukanlah saya nak kata dan sokong apa yang mereka buat itu betul. Tapi tak salah juga perbuatan itu. Saya sendiri pon ada juga kadang2 terlepas ringkasan dalam bahasa Inggeris, lebih-lebih lagi bila menyunting pakai aplikasi yang dibuat Wikipedia. Kebanyakan ringkasan suntingan visual yang auto sudah diterjemah, dan ada yang masih belum. Kalau sudah terjemah pon, ada yang secara lalai tertulis juga dalam bahasa Inggeris di ringkasan suntingan tanpa pengetahuan penyunting. :Tapi kalau apa yang dimaksudkan awak tu ringkasan suntingan secara manual dalam bahasa Inggeris, kami boleh buang, tapi nanti merosakkan sejarah suntingan yang patut dipelihara untuk sebarang bukti jika ada vandalisme. Dan satu juga awak perlu tahu, ramai yang menyunting di ms.wiki ni tak semua orang dari Malaysia, Singapura, Brunei dan Indonesia. Ramai luar dari kelompok negara-negara tu dan suka menyunting di sini. Saya rasa ada beberapa pengguna yang kami dah buang/sekat seperti [[Pengguna:BukanTeamBiasa|BukanTeamBiasa]], muncul semula dalam bentuk pengguna IP dan nama akaun lain. Terus menyumbang terjemahan mesin mereka. Jadi, ya... dengan kekurangan kakitangan/penyelia WBM, agak sukar untuk melihat satu demi satu sejarah suntingan yang mereka buat. Saya berharap awak beralah dahulu dengan benda ini. Kami hanya boleh sekat mereka tapi nak buang semua suntingan, kita ada 350+ ribu rencana dan hanya lebih kurang 14 penyelia sahaja untuk melihat semua itu. Sekian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 09:28, 11 Februari 2022 (UTC) == FlagIOC == Hello! Can you check the FlagIOC template and the example pages there for example FlagIOC2 and FlagIOC/FlagIPC historical flag portions. Because I see that the current flag of Hong Kong is shown for the Asian Championships in 1954 when it should be the flag of 1959. And the Canadian flag for the 1924 Winter Olympics should show the Canadian flag until 1921. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 14:04, 17 Februari 2022 (UTC) == Modules for flag == Hello! Can you add a module for flag as a sandbox template and also a module for FlagIOC as well. This will require very much work see what you can do?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 15:59, 18 Februari 2022 (UTC) == Modue for flags == Hello! Can you add a module for different flags so that they can be used elsewhere too. This is going to require a lot of work. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.89.14.227|88.89.14.227]] 16:13, 18 Februari 2022 (UTC) == Wikipedia Asian Month 2021 Postcard == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Dear Participants, Congratulations! It's Wikipedia Asian Month's honor to have you all participated in Wikipedia Asian Month 2021, the seventh Wikipedia Asian Month. Your achievements were fabulous, and all the articles you created make the world can know more about Asia in different languages! Here we, the Wikipedia Asian Month International team, would like to say thank you for your contribution also cheer for you that you are eligible for the postcard of Wikipedia Asian Month 2021. Please kindly fill [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSck2FFBSatWmQYubvyCSWDEAvYzplfL_ZNDvr8j5hWU2bmNww/viewform the form], let the postcard can send to you asap! :This form will be closed at March 15. Cheers! Thank you and best regards, [[:m:Wikipedia_Asian_Month_2021/Team#International_Team|Wikipedia Asian Month International Team]], 2022.02 </div> </div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Reke@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Asian_Month_Winners&oldid=22878389 --> == Pencalonan rencana pilihan untuk Mac 2022 == Saya ingin mencalonkan filem ''[[Leftenan Adnan (filem)|Leftenan Adnan]]'' sebagai Rencana Pilihan untuk Mac 2022 kerana saya baru sahaja mengembangkannya dengan lebih banyak sumber rujukan ditambah. Bolehkah awak mempertimbangkannya. Lihat [[Wikipedia:Calon rencana pilihan/Leftenan Adnan/arkib1]]. Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 03:05, 2 Mac 2022 (UTC) :{{@|Fandi89}} Dah okay dah tu. Hanya memerlukan gambar sahaja lagi. Saya dah cadangkan di laman undian. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:13, 2 Mac 2022 (UTC) :Terima kasih.–[[Pengguna:Fandi89|Fandi89]] ([[Perbincangan pengguna:Fandi89|bincang]]) 12:29, 2 Mac 2022 (UTC) == Undian pengesahan Panduan Penguatkuasaan UCoC dibuka 7-21 Mac 2022 == <section begin="announcement-content" /> :''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|Anda dapat mendapati mesej ini dalam bahasa lain di Meta-Wiki.]]'' :''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>'' Salam, Undian untuk mengesahakn [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Panduan Penguatkuasaan]] [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Tatakelakuan Sejagat]] (UCoC) telah dibuka! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Undian ini akan berlangsung di SecurePoll]]''' mula 7 Mac sehingga 21 Mac 2022. Sila [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|baca laman maklumat untuk pengundi dan syarat untuk mengundi]]. Tatakelakukan Sejagat (UCoC) ialah dasar dasar kelakuan yang dapat diterima untuk gerakan Wikimedia. Panduan penguatkuasaan yang telah disemak semula diterbitkan pada tanggal 24 Januari 2022 sebagai cara yang diusulkan untuk menguatkuasakan dasar UCoC dalam gerakan Wikimedia. Anda dapat [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|membaca lebih lanjut tentang projek UCoC di sini]]. Anda juga dapat memberikan komen pada halaman perbicaraan di Meta-wiki dalam bahasa apapun. Hubungi pasukan kami melalui e-mel: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org Sekian dimaklumkan, Pasukan Strategi dan Tadbir Urus Gerakan Yayasan Wikimedia<section end="announcement-content" /> [[User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 05:49, 18 Mac 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:RamzyM (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:RamzyM_(WMF)/Sandbox&oldid=23011472 --> == Mohon Lindung Laman Manchester United == Salam saudara, bolehkah saudara letak lindung laman untuk [[Manchester United F.C.]]. Terima Kasih [[Pengguna:NikoUMS|NikoUMS]] ([[Perbincangan pengguna:NikoUMS|bincang]]) 01:48, 30 Mac 2022 (UTC) :{{@|NikoUMS}} 3 bulan dilindungi. Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:35, 2 April 2022 (UTC) == Halaman == Assalamualaikum, *Halaman [[Parti Komunis Perancis]] nampaknya terpisah daripada senarai terjemahan (lihat senarai bahasa di [[:en:French Communist Party]]) Harap dapat diperbaiki sekiranya tidak menggangu masa. *Juga, halaman [[Uzumaki Naruto]] telah dirosakkan oleh pihak yang tidak bertanggungjawab. [[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]] ([[Perbincangan pengguna:Azhan Zikri|bincang]]) 08:56, 1 April 2022 (UTC) :{{@|Azhan Zikri}} Dua-dua siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 00:42, 2 April 2022 (UTC) Terima kasih ! Oh dan satu lagi, bagaimanakah cara untuk menterjemah halaman-halaman berbahasa lain di Wikipedia Bahasa Melayu? (Saya merupakan penyunting baharu dan berminat untuk menterjemah halaman berkaitan sejarah dan bola sepak) :) [[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]] ([[Perbincangan pengguna:Azhan Zikri|bincang]]) 17:22, 2 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:Azhan Zikri|Azhan Zikri]]: Ada dua cara: :# Guna aplikasi [[Khas:Penterjemahan_kandungan|Penterjemahan kandungan]] Wikipedia. Cara ni, secara automatik, ayat akan diterjemah guna mesin terjemah, dan rencana akan terpaut dengan bahasa lain. :# Cara klasik. Cara ni buat laman rencana baru yang kosong. Selepas itu salin kandungan dari bahasa wikipedia yang awak faham, tampal di laman rencana kosong WBM dan terjemah. Selepas itu awak kena paut sendiri rencana ke bahasa wikipedia lain di Wikidata. (Pasal Wikidata tu kalau tak faham/pandai boleh tinggalkan dan minta bantuan penyelia lain nak buat. Boleh ke Discord atau laman perbincangan masing2 kalau saya lambat balas.) :Tapi bagi saya, bila ada rencana yang banyak kotak jadual ni (bola sepak biasanya), [[Khas:Penterjemahan_kandungan|Penterjemahan kandungan]] akan ''bug'' sikit bila terjemah auto. Banyak nak kena edit la lepas hantar (submit). <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 13:53, 3 April 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Tolong sekat [[Khas:Sumbangan/203.116.0.0/16|203.116.0.0/16]] selama tak terbatas kerana melakukan vandalisme jangka panjang. Harap tindakan diambil segera sebelum keadaan jadi parah.–[[Khas:Sumbangan/118.100.215.101|118.100.215.101]] 08:27, 27 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:118.100.215.101|118.100.215.101]]: Sudah disekat. Terima kasih atas maklumat. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 10:28, 27 April 2022 (UTC) == Sekat IP ini == Tolong sekat [[Khas:Sumbangan/113.211.0.0/16|113.211.0.0/16]] selamanya-lamanya dari ms.wiki kerana melakukan pembuangan kandungan rencana secara besar-besaran. Patutlah ms.wiki susah nak maju kerana lebih ramai perosak daripada penyumbang berguna. IP ini dipercayai milik Muhammad Alif Adha bin Samad yang sebelum ini telah membuat siri vandalisme secara besar-besaran.–[[Khas:Sumbangan/175.143.171.133|175.143.171.133]] 14:06, 28 April 2022 (UTC) :@[[Pengguna:175.143.171.133|175.143.171.133]]: Siap! <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:02, 29 April 2022 (UTC) == Tolong sekat IP == Tolong sekat IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] kerana melakukan tambahan kandungan rencana 3 kali edit dalam [[Beto Kusyairy]] secara besar-besaran. Patutlah ms.wiki lambat maju kerana lebih [[Wikipedia:Penyuntingan yang mengganggu|suntingan yang gangguan]] ramai perosak daripada penyumbang berguna. [[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]] ([[Perbincangan pengguna:Izzet sabrie|bincang]]) 07:28, 30 April 2022 (UTC) :{{@|Izzet sabrie}} Buat masa ni saya beri amaran kemudian sekatan (jika dia masih berbuat vandal) kepada setiap satu suntingan di Beto Kusyairy sahaja. Saya takkan sekat secara global dari IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] kerana ada sahaja yang menyumbang secara baik. Jika ada lagi masalah, dari IP yang spesifik dalam [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]], sila beritahu sini, atau ke Discord kami jika saya tidak balas dalam buat masa yang lama nanti. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 15:41, 30 April 2022 (UTC) ::IP tersebut juga sering meletakkan kewarganegaraan sedangkan ia tidak lagi relevan dalam rencana biografi di sini. Dah berpuluh kali dibalikkan namun masih dilakukan lagi. IP itu juga sering menyebarkan maklumat palsu secara berulangan.–[[Khas:Sumbangan/175.143.169.0|175.143.169.0]] 16:14, 30 April 2022 (UTC) :::@[[Pengguna:175.143.169.0|175.143.169.0]]: Bagi saya, bergantung juga pada konteks untuk meletakkan kewarganegaraan tu. Tapi, kena ingat Wikipedia Bahasa Melayu bukanlah untuk orang Malaysia semata-mata. Singapura dan Brunei juga menggunakan WBM. Jika maklumat palsu pula, saya akan periksa semula sumbangan-sumbangan itu. Kemungkinan ada yang saya terlepas pandang. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 16:21, 30 April 2022 (UTC) == Please delete [[The Vesign]] == Hello, [[The Vesign]] is an article created by a cross-wiki spammer (see [[:simple:Special:Log/Writer42724|Simple English Wiki logs]]). Every time somebody tries to tag the article for speedy deletion, somebody else removes it. Please delete it, thank you. [[Pengguna:Fehufanga|Fehufanga]] ([[Perbincangan pengguna:Fehufanga|bincang]]) 04:37, 2 Mei 2022 (UTC) :{{@|Fehufanga}} Alright! Thanks for the report. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:31, 2 Mei 2022 (UTC) == Buang ringkasan suntingan == Bolehkah awak tolong buang ringkasan suntingan yang dibuat oleh IP [[Khas:Sumbangan/2001:E68:5470:234F:4462:30B4:AD8A:E1E9|2001:E68:5470:234F:4462:30B4:AD8A:E1E9]] pada sejarah semakan rencana [[Aziz Sattar]] kerana ia ditulis dalam BI, bukannya BM. IP ini didapati memasukkan kandungan berhak cipta dalam rencana ini. Terima kasih.–[[Khas:Sumbangan/175.143.169.0|175.143.169.0]] 16:09, 2 Mei 2022 (UTC) :@[[Pengguna:175.143.169.0|175.143.169.0]]: Saya tak nampak apa-apa bahan yang berhakcipta dimasukkan. Bagi saya semakan dalam bahasa Inggeris tidak mengubah apa-apa. Melainkan saya akan buang jika ada bahan yang peribadi dimasukkan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:04, 7 Mei 2022 (UTC) == Tolong sekat IP ini selama-lamanya == Tolong sekat IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]] selama-lamanya kerana masih terus-menerus melakukan vandal dengan memasukkan maklumat palsu. IP ini disyaki ialah boneka kepada [[Khas:Sumbangan/123.136.0.0/16|123.136.0.0/16]] yang pernah disekat dahulu kerana kesalahan sama. Mohon tindakan segera diambil sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/118.100.202.220|118.100.202.220]] 15:04, 5 Mei 2022 (UTC) :@[[Pengguna:118.100.202.220|118.100.202.220]] Saya tak boleh seweng-wenangnya menyekat secara global IP [[Khas:Sumbangan/27.125.0.0/16|27.125.0.0/16]]. Ada yang menyumbang secara baik dari gugusan IP ini. Jika perang suntingannya berleluasa lagi, baru saya sekat. Buat masa ni, saya memberi amaran sahaja dulu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:13, 7 Mei 2022 (UTC) == Modul:Country alias == Hello! Can you solve the bug regarding the Country alias module?. Because I see that many of the flags on the Olympic pages are wrong in fact the historical ones. Can you also do something the FlagIOC template so the historic flags is displayed right there also. Check the templates and see what is wrong. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:21, 13 Mei 2022 (UTC) == Templat:Infobox Country Olympics == Hello! Can you add a new interface to the Infobox Country Olympics template?. I think the template needs a revamp and a makeover too. Check the Portuguese template and see what they have done there. I think it's only enough with one for countries at different championships like the one you already have. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:26, 13 Mei 2022 (UTC) == Modul:Country alias == Hello! Can you correct the bugs in the Country alias module?. Can you correct the language and put in the right words and not the English words. I think the module needs sorting to be more representable. Check the module and see what you can do about it?. Yours sincerely, Sondre --[[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 19:53, 14 Mei 2022 (UTC) == Mohon untuk perlindungan rencana == Helo saudara SNN95, bolehkah saudara melindungi rencana "[[Dolla Make You Wanna]]" selama tak terbatas kerana ia telah berulang kali divandal oleh IP awanama. IP 151.188.xx.xx bukan IP Malaysia, ia IP dari United Kingdom. Tolong ambil tindakan sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/175.143.166.56|175.143.166.56]] 09:29, 3 Jun 2022 (UTC) == Tolong buang [[Wikipedia:DUDE]] == Hello [[Pengguna:SNN95|SNN95]] ialah artikel yang mengarut dicipta oleh spammer silang. Setiap kali seseorang cuba menandai artikel untuk pemadaman pantas, suntingan baharu oleh [[Khas:Sumbangan/2001:D08:1B97:2877:8EE5:FFD9:5EC:2BC2|2001:D08:1B97:2877:8EE5:FFD9:5EC:2BC2]] bulan Mei lepas mengalih keluarnya. Sila padamkannya [[Wikipedia:DUDE]], terima kasih. [[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]] ([[Perbincangan pengguna:Izzet sabrie|bincang]]) 08:17, 5 Jun 2022 (UTC) :@[[Pengguna:Izzet sabrie|Izzet sabrie]]: Sudah dipadam. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 12:56, 8 Jun 2022 (UTC) == Category for Olympics nations templates == Hello! Can you add a category for Olympics nations templates and also a category for squads at the World Cup and European Championships?. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:04, 10 Jun 2022 (UTC) == Template:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you synchronise the historical flags in the FlagIOC/FlagIOC2 templates correctly so they match with the flag module. The historical flags needs to be correct with the years the flags are represented. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:57, 11 Jun 2022 (UTC) [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:56, 11 Jun 2022 (UTC) == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you synchronise the historical flags in the FlagIOC/FlagIOC2 templates correctly so they matches with the flag module. The flags should match with the years that the country participated in the competition like the Olympics, Asian Games, Asian Indoor Games etc. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:59, 11 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Is it possible for you to do something about the FlagIOC/FlagIOC2 templates?. Because I see that the historical flags in the usage section are incorrect. To clarify it more the flags shown are current ones and not historical ones. For example Hong Kong at the 1954 Asian Games and Canada at the 1924 Winter Olympics and Vietnam's flag for 1973 and Malaya's flag in 1961. Regarding the Country alias module things must be corrected. The flags needs to be synchronised correctly and also I think the usage and example section needs to be translated to your language if it exists locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 14:52, 29 Jun 2022 (UTC) == Mohon perlindungan untuk BoBoiBoy == Mohon saudara melindungi rencana [[BoBoiBoy]] selama tak terbatas kerana laku musnah berterusan oleh IP awanama (bukan dari Malaysia, tapi dari Filipina). Dah banyak kali suntingan laku musnah IP ini dibalikkan tapi ia masih berulang. Lebih mengecewakan apabila IP Filipina ini memasukkan gambar bekas Presiden Filipina, [[Rodrigo Duterte]], buktinya ada pada sejarah semakkannya. Mohon tindakan diambil sebelum keadaan menjadi parah. Terima kasih. [[Khas:Sumbangan/2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE|2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE]] 05:20, 13 Julai 2022 (UTC) :@[[Pengguna:2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE|2001:E68:5425:70F0:2149:4318:24E0:71FE]]: Saya akan lindung untuk beberapa ketika. Dalam 3 bulan begitu. Kalau lama sangat nanti pengguna awanama seperti kamu tak boleh menyunting pula. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:31, 14 Julai 2022 (UTC) ::Oh sudah dilindungi. Sampai tahun depan. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:32, 14 Julai 2022 (UTC) == Terdapat kerosakan di templat:main == Boleh saudara check templat ini.. rasa macam ada masalah. ::::::<syntaxhighlight lang=moin>{{main|Terdapat kerosakan}}</syntaxhighlight> dia akan terus jadi macam nie <br>{{main|Terdapat kerosakan}}<br> --[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 18:37, 13 Julai 2022 (UTC) :@[[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]]: Sudah dibaiki. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 14:27, 14 Julai 2022 (UTC) ::ok boss tq. [[Pengguna:TryUTC8|TryUTC8]] ([[Perbincangan pengguna:TryUTC8|bincang]]) 19:05, 14 Julai 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Can you do something about the FlagIOC template so that the syntax and code should be correct. So the historical flags matches the competitions correctly e.g. the Canadian flag at the 1924 Winter Olympics and the Hong Kong flag at the 1954 Asian Games. The year should stand after that competition. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 20:13, 18 Julai 2022 (UTC) == Infobox Country Olympics template == Hello! Can you take a look into the Infobox Country Olympics template. I think the template needs a new interface that should an infobox with parameters and fields and all that in your language. Check what you can do about the template and what is in it. If it can be translated locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:28, 4 Ogos 2022 (UTC) == Template:Infobox Country Olympics == Hello! Can you do something regarding the Infobox Country Olympics template and make it an infobox template with fields and parameters and as such. This template was created many years ago by [[Pengguna:Didie|Didie]] he hasn't been active for a year now. I think it is more suitable to use the Infobox Country at games template when you are adding country pages for Olympics and other competitions. Take a talk with him about it and see what you can do. The translations are not very accurate and they are inprecise too. The fields should be translated to your language if you can do it locally. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:44, 4 Ogos 2022 (UTC) == Templat [[Pengguna:26 Ramadan/Fakta nombor|Fakta nombor]] == Salam sejahtera. Saya lihat, saudara menggunakan templat [[Pengguna:26 Ramadan/Fakta nombor]] saya di halaman {{tl|Laman Utama/Gotong-royong}}. Oleh itu, saya ingin mengucapkan terima kasih. Kalau tidak keberatan, saya ingin mengubah penampilannya seperti templat [[vi:Bản mẫu:Wiki2021/Cải thiện nội dung|Bản mẫu:Wiki2021/Cải thiện nội dung]] di Wikipedia bahasa Vietnam kerana sumber asalnya saya ambil dari sana. Sekian, terima kasih. [[Pengguna:26 Ramadan|26 Ramadan]] ([[Perbincangan pengguna:26 Ramadan|bincang]]) 08:20, 21 Ogos 2022 (UTC) :{{@|26 Ramadan}} Silakan. Saya takkan membantah sebarang perubahan yang membantu. <span style="padding-left:4px; padding-right:4px; background-color:blue; border:2px outset red;{{border-radius|1em 0em 1em 1em}}; padding-top:-3px; font-size:16px; font-family: impact;">[[Pengguna:SNN95|{{color|white|SNN95}}]] [[Fail:Letter.jpg|15px|link=Perbincangan Pengguna:SNN95]] [[Fail:LAPIZ.SVG|15px|link=Khas:Sumbangan/SNN95]]</span> 11:07, 22 Ogos 2022 (UTC) 72ylvae1ki40oysjhho13xsqwu66k96 0 633436 5650657 5642555 2022-08-21T22:19:45Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actress | name = Sweet Qismina | image = | birth_name = Farhanna Qismina binti Supandi | birth_date = {{birth date and age|1997|10|24}} | birth_place = [[Muar]], [[Johor]], [[Malaysia]] | nationality = | other_names = Sweet, Sweet Farhana | known_for = | occupation = Pelakon, pengacara, model, penyanyi | height = 5 ft 1 in | father = Supandi Mohammad<ref>{{cite news|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/sweet-qismina-sambut-lebaran-ala-kadar-1.695859|title=Sweet Qismina sambut lebaran ala kadar|author=Norhidayyu Zainal|work=[[Sinar Harian]]|date=2 Julai 2017|accessdate=19 Mac 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181214145204/http://www.sinarharian.com.my/hiburan/sweet-qismina-sambut-lebaran-ala-kadar-1.695859|archive-date=2018-12-14|url-status=live}}</ref> | mother = Misnah Atan<ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=o9TG0F_Tw90|title=#BerikanMasa: Sweet Qismina berkongsi rasa mengenai memori bersama kakak tersayang|publisher=Sweet Qismina|accessdate=19 Mac 2018}}</ref> | years_active = 2004–kini | spouse = | education = Diploma Asas Seni dan Komunikasi Massa | alma_mater = [[Universiti SEGi]] | awards = | website = }} '''Farhanna "Sweet" Qismina Supandi''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: سووت كيسمنا; lahir 24 Oktober 1997) merupakan seorang pelakon, pengacara, model dan penyanyi wanita [[Malaysia]]. Memulakan kerjayanya dalam dunia hiburan sebagai pelakon kanak-kanak, beliau mendapat perhatian menerusi watak lakonannya sebagai Fasha menerusi siri televisyen ''[[Hikayat Putera Shazlan]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/news/showbiz/2019/08/26/aint-no-lip-job-actress-sweet-qismina-says-its-her-pout-not-fillers-that-ma/1784256|title=Ain’t no lip job: Actress Sweet Qismina says it’s her pout, not fillers, that makes mouth appear fuller|author=Melanie Chalil|work=[[The Malay Mail]]|date=26 Ogos 2019|accessdate=12 Julai 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/10/618582/sweet-qismina-penat-jadi-budak-sekolah|title=Sweet Qismina 'penat' jadi budak sekolah|author=Hanisah Selamat|work=[[Berita Harian]]|date=17 Oktober 2019|accessdate=12 Julai 2020}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/11/515095/sweet-cari-watak-dewasa|title=Sweet cari watak dewasa|author=Najiy Jefri|work=[[Harian Metro]]|date=8 November 2019|accessdate=12 Julai 2020}}</ref> Beliau merupakan pemenang Artis Baharu Wanita Popular di [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2016]]. ==Kerjaya== Pada tahun 2004, Sweet Qismina memulakan kerjaya lakonan sebagai pelakon kanak-kanak menerusi drama ''Udin dan Noni'' yang disiarkan di [[TV Pendidikan]] dengan memegang watak sebagai Noni, ketika itu beliau dikreditkan melalui nama sebenar Farhanna Qismina. Ia turut dibintangi oleh [[Nasiruddin Nasir]] yang melakonkan watak Udin. Beliau membuat penampilan sulung di layar lebar pada 2007 menerusi filem ''German Homestay'', seterusnya memegang watak Manja kecil dalam drama ''[[Manjalara]]'' lakonan [[Emelda Rosmila]] sebagai Manja dewasa. Pada tahun 2008, Sweet berlakon dalam tiga drama televisyen, ini termasuk watak sebagai Anisa kecil dalam ''[[Ku Milikmu]]'' yang dibintangi oleh [[Eira Syazira]] yang memegang watak Anisa dewasa. Peranan TV lakonannya paling berjaya ialah dengan menjayakan peranan sebagai Fasha dalam drama fantasi [[Astro Ceria]], ''[[Hikayat Putera Shazlan]]'' yang mana beliau membintangi bersama [[Fimie Don]]. Pada tahun sama, beliau membintangi filem kedua, ''[[Sepi]]'' arahan [[Kabir Bhatia]] dan membintangi telefilem pertamanya, ''Qana'ah'' di [[Radio Televisyen Malaysia]] (RTM). Setahun berikutnya, beliau membintangi empat drama termasuk ''[[E.Toyol.com]]'' dan ''Hartamas'' serta satu telefilem, ''Raya Dua Benua''. Pada tahun 2010, Sweet memegang watak Julie dalam siri televisyen [[Disney Channel]], ''[[Waktu Rehat]]'' yang antara lain turut dibintangi oleh [[Nik Adruce]], [[Aedy Ashraf]], [[Tengku Iezahdiyana Nurhanie Tengku Alaudin|Tengku Iezahdiyana]] dan [[Elfira Loy]].<ref name="Makin terserlah">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2017/09/266367/bakat-seni-makin-terserlah|title=Bakat seni makin terserlah|author=Ardini Sophia Sina|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 September 2017|accessdate=25 September 2017}}</ref> Siri ini telah bersiaran sebanyak 3 musim dan merupakan versi tempatan untuk francais ''As the Bell Rings'' yang diadaptasi dari siri TV Itali, ''Quelli dell'intervallo''. Beliau kemudian membintangi drama ''[[Hani (drama)|Hani]]'' yang dibintangi oleh [[Fathia Latiff]] dan [[Ryzal Jaafar]] yang mana beliau memegang watak sebagai Farah. Pada 30 Disember 2010, Sweet berlakon disamping [[Amy Mastura]], [[Ahmad Idham]] dan [[Erynne Erynna]] dalam filem ''[[Damping Malam]]'' arahan Idham. Pada tahun 2011, Sweet menjayakan peranan tajuk utama bersama [[Afieq Shazwan]] dalam siri komedi remaja, ''[[Elly & Epit]]'' yang telah diterbitkan sebanyak dua musim.<ref name="Makin terserlah"/> Beliau berlakon dalam dua filem pada 2012, yang pertama ialah filem seram ngeri, ''[[Sesuatu Yang Tertinggal]]'' arahan bekas artis kesan visual ''[[Usop Sontorian]]'', Asrul Hisham Ahmad dan filem komedi romantik ''[[Chantek]]'' arahan [[Pierre Andre]]. Beliau juga berlakon dalam drama seram ghaib ''[[Amukan Pocong]]'' dengan menjayakan watak sebagai Aisyah. Antara pelakon drama ini ialah [[Azhan Rani]], [[Ezany Nizariff]], [[Iqram Dinzly]] dan [[Elly Mazlein]]. Pada tahun 2013, Sweet berlakon dalam filem sejarah, ''[[Tanda Putera]]'' arahan [[Shuhaimi Baba]]. Antara nama besar yang berlakon dalam filem ini ialah [[Rusdi Ramli]], [[Zizan Nin]] dan [[Faezah Elai]]. Pada tahun berikutnya, beliau berlakon dalam dua siri drama TV, iaitu ''Kampung Simpang Burung'' dan ''Super Gameboy The Series'', seterusnya menjadi pelakon undangan dalam filem ''[[Manisnya Cinta Di Cappadoccia]]'' bersama pelakon utamanya, [[Fazura]] dan [[Lisa Surihani]] arahan [[Bernard Chauly]]. Antara 2015 dan 2016, Sweet berlakon dalam dua siri filem ''Juvana'' arahan [[Faisal Ishak]], iaitu ''[[Juvana 2: Terperangkap Dalam Kebebasan|Terperangkap Dalam Kebebasan]]'' dan ''[[Juvana 3: Perhitungan Terakhir|Perhitungan Terakhir]]'' yang mana beliau memegang watak Midah, adik kepada Apek lakonan [[Syazwan Zulkifly]].<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/node/200961|title='Saya tidak pernah berehat'|author=Ramlah Zainal|publisher=[[Harian Metro]]|date=27 Januari 2017|accessdate=27 Januari 2017|archive-date=2017-01-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20170130002049/http://www.hmetro.com.my/node/200961|url-status=dead}}</ref> Pada Januari 2016, Sweet bersama-sama dengan [[Nonny Nadirah]], [[Zara Zya]] dan [[Esma Daniel]] menjayakan peranan utama dalam drama waktu perdana [[TV3]], ''[[Cinta Hati Abah]]''. Dalam drama ini, beliau memegang watak sebagai Zaharah, yang merupakan anak bongsu daripada tiga beradik perempuan. Pada September, beliau kemudian berlakon dalam satu lagi drama TV3, ''[[Cinta Masam Manis]]'' lakonan [[Izara Aishah]] dan [[Zamarul Hisham]], yang mana beliau memegang watak Hanna, anak sulung Johan lakonan Zamarul. Beliau kemudian berlakon dalam filem seram misteri ''[[Aku Haus Darahmu]]'' arahan Aidilfitri Mohd Yunos dengan memegang watak Ezza. Dikeluarkan pada 2 Februari 2017, filem ini, antara lain turut dibintangi oleh [[Nad Zainal]], [[Zoey Rahman]] dan [[Deanna Yusoff]]. Sweet berlakon dalam dua siri drama TV pada 2017, bermula dengan drama adaptasi novel karya Hanni Ramsul, ''[[Sayang Papa Saya Tak]]'', yang dibintangi oleh [[Emma Maembong]] dan [[Hisyam Hamid]]. Ia kemudian diikuti oleh siri drama komedi seram, ''[[Misteri Wan Peah]]''. Sweet berlakon dalam lima drama TV serentak dalam tahun 2018, antaranya ialah ''[[Cinta Tiada Ganti]]'', adaptasi dari drama Filipina ''[[Sana'y Wala Nang Wakas]]'' terbitan [[ABS-CBN]]. Beliau memegang watak gadis [[autisme]] yang bernama Rain, adik kepada Mukhriz lakonan [[Aedy Ashraf]]. Untuk menjayakan wataknya ini, beliau membuat kajian mengenai autisme dan berbincang bersama pengarahnya, [[Feroz Kader]].<ref name="Tak boleh">Ardini Sophia Sina (2 Mac 2018). [https://www.hmetro.com.my/utama/2018/03/317476/tak-boleh-100-peratus “Tak boleh 100 peratus”] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 20 Oktober 2018.</ref> Selain ''Cinta Tiada Ganti'', beliau turut berlakon dalam satu lagi drama, iaitu ''[[Cinta Koko Coklat]]'' arahan [[Pali Yahya]], dengan memegang watak Danisya. Sweet kemudian menjadi salah seorang pelakon yang membuat penampilan khas dalam filem drama politik ''[[Rise: Ini Kalilah]]'' arahan bersama [[Nik Amir Mustapha]], [[Saw Teong Hin]] dan MS Prem Nath yang mendokumentasikan peristiwa penting semasa negara menghadapi [[pilihan raya umum Malaysia 2018|pilihan raya umum ke-14]]. Ia ditayangkan pada 13 September 2018 dan dibintangi oleh [[Remy Ishak]], [[Sangeeta Krishnasamy]] dan [[Mira Filzah]]. Beliau pertama kali digandingkan bersama pelakon baharu, [[Adam Lee]] menerusi drama [[slot Lestary]], ''[[Adam Chempaka]]'' sebagai Chempaka Eryna.<ref name="Watak dewasa">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/11/515095/sweet-cari-watak-dewasa|title=Sweet cari watak dewasa|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=8 November 2019|accessdate=25 Januari 2020}}</ref> Ia memulakan tayangan perdana pada Jun 2019. Sweet kemudian berlakon bersama [[Rosyam Nor]] dan [[Izzue Islam]] dalam telefilem bertajuk ''Wakaf Dosa'' yang disiarkan di TV3 sempena sambutan [[Hari Raya Aidilfitri]]. Beliau memegang watak sebagai Puteri Najwa, anak kepada Bakri Zain lakonan Rosyam. Bekerja di bawah arahan [[Razaisyam Rashid]], Sweet berlakon dalam filem seram misteri, ''[[Pusaka (filem)|Pusaka]]'' yang menyaksikan buat pertama kali dalam kerjaya lakonannya, beliau memegang dua watak, iaitu Balqis dan Qistina, sepasang kembar beradik perempuan yang ditemui yang keadaan terkurung di sebuah rumah kosong oleh seorang inspektor polis.<ref name="Watak dewasa"/> Sweet dalam temuramah dengan ''[[Harian Metro]]'' mengakui melakonkan watak kembar ialah cabaran terbesar buatnya.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/10/503013/cabaran-terbaharu-sweet|title=Cabaran terbaharu Sweet|author=Syanty Octavia Amry|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Oktober 2019|accessdate=25 Januari 2020}}</ref> Dibintangi bersama oleh [[Mimi Lana]], [[Syafiq Kyle]] dan [[Hafidz Roshdi]], ia ditayangkan pada 31 Oktober 2019.<ref name="Watak dewasa"/> Sweet kemudian menjayakan sekali lagi dua watak, kali ini menerusi drama ''[[Titian Takdir]]'' untuk siaran di slot Lestary dari 9 Januari hingga 6 Februari 2020, memegang watak sebagai Aishah dan Karina. Untuk menjayakan wataknya, Sweet mewarnakan rambutnya berwarna merah jingga.<ref>[https://www.mediahiburan.my/saya-telah-menjelaskan-rambut-merah-jingga-sweet-qismina-jadi-buah-mulut-rupanya-ini-punca-ia-diwarnakanh/ "Saya telah menjelaskan..." - Rambut merah jingga Sweet Qismina jadi buah mulut, rupanya ini punca ia diwarnakan] [[Media Hiburan]]. 20 Oktober 2019. Dicapai pada 31 Julai 2020.</ref> Beliau digandingkan bersama [[Fattah Amin]] menerusi drama ''[[Pink Smile (drama)|Pink Smile]]'' yang diadaptasi dari [[Pink Smile|novel 2016 bertajuk sama]] karya Luna Adresa yang disiarkan pada 31 Julai.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2020/03/559742/saling-hargai-perhubungan|title=Saling hargai perhubungan|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=29 Mac 2020|accessdate=29 Mac 2020}}</ref> Beliau memegang watak sebagai Luna. Untuk menjayakan peranannya, beliau menampilkan kelainan dengan memakai pendakap gigi.<ref>{{cite news|url=https://www.kopiplanet.com/bergandingan-dengan-sweet-qismina-fattah-kembali-dengan-pink-smile/|title=Bergandingan dengan Sweet Qismina, Fattah Amin kembali dengan Pink Smile|author=|publisher=Kopiplanet|date=23 Julai 2020|accessdate=31 Julai 2020}}</ref> Pada Disember, Sweet digandingkan kembali bersama [[Adam Lee]] menerusi drama ''[[Bidadari Salju]]'' dengan memegang watak sebagai Kayra. Diadaptasi dari novel 2012 bertajuk sama karya Mia Kiff, ia mengisahkan Kayra yang sering menjadi mangsa buli dan dihina di sekolah kerana paras wajahnya yang tidak cantik, penampilannya yang selekeh dan kemiskinannya. Namun kisah silamnya membuatkan Kayra membenci lelaki, cinta dan perkahwinan.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/664243/tiada-masa-bermanja|title=Tiada masa bermanja|author=Ridzuan Abdul Rahman|publisher=[[Harian Metro]]|date=15 Januari 2021|accessdate=25 Januari 2021}}</ref> Pada tahun 2022, Sweet turut berkecimpung dalam bidang muzik, dengan melancarkan single solo pertamanya, "Namo".<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/07/29/namo-penuhi-impian-sweet-qismina/|title=Namo penuhi impian Sweet Qismina|author=Hanisah Selamat|publisher=[[Kosmo!]]|date=29 Julai 2022|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Sejak 2019 hingga kini, Sweet telah digosipkan dengan pelakon [[Adam Lee]] ketika sama-sama membintangi drama ''[[Adam Chempaka]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2020/07/23/sweet-qismina-ulas-soal-hubungan-dengan-adam-lee-selepas-setahun-bercinta---niat-nak-kahwin-tu-ada|title=Sweet Qismina ulas soal hubungan dengan Adam Lee selepas setahun bercinta - "Niat nak kahwin tu ada"|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=23 Julai 2020|accessdate=23 Julai 2020}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2007 ! ''German Homestay'' | | Filem pertama |- | 2008 ! ''[[Sepi]]'' | Imaan (kecil) | |- | 2010 ! ''[[Damping Malam]]'' | | |- | rowspan=2|2012 ! ''[[Sesuatu Yang Tertinggal]]'' | Murni | |- ! ''[[Chantek]]'' | | |- | 2013 ! ''[[Tanda Putera]]'' | | |- | 2014 ! ''[[Manisnya Cinta Di Cappadoccia]]'' | | |- | 2015 ! ''[[Juvana 2: Terperangkap Dalam Kebebasan]]'' | rowspan="2"|Midah | |- | 2016 ! ''[[Juvana 3: Perhitungan Terakhir]]'' | |- | 2017 ! ''[[Aku Haus Darahmu]]'' | Ezza | |- | 2018 ! ''[[Rise: Ini Kalilah]]'' | | |- | 2019 ! ''[[Pusaka (filem)|Pusaka]]'' | Balqis/Qistina | |- | 2021 ! ''Kenderaan Berat Ikut Kiri'' | Lisa | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2004 | ''Udin dan Noni'' | Noni | [[TV Pendidikan]] | |- | 2005 | ''CD Kit'' | Li Ling | | |- | 2006 | ''Surat Kepada Tuhan'' | Alia | | |- | rowspan="2"|2007 | ''[[Manjalara]]'' | Manja (kecil) | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Kasih Suci]]'' | Kasih (kecil) | |- | rowspan="3"|2008 | ''[[Hikayat Putera Shazlan]]''<ref>{{cite news |title=Aksi Hikayat Putera Shazlan |author=Subashini Rajandra |url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2008&dt=0105&pub=kosmo&sec=Rencana_Utama&pg=ru_01.htm |newspaper=[[KOSMO!]] |date=5 Januari 2008 |accessdate=19 Disember 2010}}</ref> | Fasha | [[Astro Ceria]] | |- | ''[[Ku Milikmu]]'' | Anisa (kecil) | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''Cinta Batu Belah'' | Ara (kecil) | |- | rowspan="4"|2009 | ''[[E-Toyol.com]]'' | Atikah | [[TV3]] | |- | ''Hartamas'' | Aderina (kecil) | [[ntv7]] | |- | ''Suara Hati'' | Anak Yatim | [[Astro Prima]] | |- | ''Jahil'' | | | Dikreditkan sebagai "Anak Yatim" |- | 2010 | ''[[Hani (drama)|Hani]]'' | Farah | [[TV3]] | |- | 2010-12 | ''[[Waktu Rehat (siri TV)|Waktu Rehat]]''<ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2010&dt=0821&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm|title=Karya tempatan di Disney|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|author=Mohd Ifqdar Abdul Rahman|date=21 Ogos 2010 |accessdate=19 Disember 2010}}</ref><ref>{{cite news |title=Siri tempatan pertama di saluran Disney |url=http://www.bharian.com.my/bharian/articles/SiritempatanpertamadisaluranDisney/Article/index_html |newspaper=[[Berita Harian]] |author=Tidak diketahui |date=11 Ogos 2010 |accessdate=19 Disember 2010 |archive-date=2012-03-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120311172741/http://www.bharian.com.my/bharian/articles/SiritempatanpertamadisaluranDisney/Article/index_html |url-status=dead }}</ref> | Julie | [[Disney Channel Asia|Disney Channel]] | |- | rowspan="2"|2011 | ''Papa Nak Kahwin'' | | [[Astro Warna]] | |- | ''[[Elly & Epit]]'' | Elly | [[Astro Ceria]] | |- | rowspan="2"|2012 | ''Amukan Pocong'' | Aisyah | [[TV3]] | |- | ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' (Musim 3) | Kak Long | [[Astro Oasis]] | Episod: "Makan Ekor" |- | 2013 | ''[[Elly & Epit]]'' (Musim 2) | Elly | [[Astro Ceria]] | |- | rowspan="2"|2014 | ''Kampung Simpang Burung'' | | [[TV3]] | |- | ''Super Game Boy The Series'' | Kak Raihana | [[Astro Ceria]] | |- | rowspan="3"|2016 | ''[[Cinta Hati Abah]]'' | Zaharah | [[TV3]] | |- | ''Cinta Tangkap Muat'' | | [[HyppTV]] | |- | ''[[Cinta Masam Manis]]'' | Hanna | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2017 | ''[[Sayang Papa Saya Tak]]'' | Fathiya | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Misteri Wan Peah]]'' | Nurin | [[TV3]] | |- | rowspan="4"|2018 | ''[[Doa Ku Mohon]]'' | Batrisya | [[TV3]] | |- | ''[[Isteri Untuk Diiktiraf]]'' | Tengku Widya | [[TV1]] | |- | ''[[Cinta Koko Coklat]]'' | Danisya | [[ntv7]] | |- | ''[[Cinta Tiada Ganti]]'' | Rain | [[Astro Prima]] | |- |2019 | ''[[Adam Chempaka]]'' | Chempaka | [[TV3]] | |- | rowspan="4"|2020 | ''[[Titian Takdir]]'' | Aisyah/Karina | [[TV3]] | |- | ''[[Aku, Dia dan Pinky Promise]]'' | Siti Saleha | [[TV Okey]] | |- | ''[[Pink Smile (drama)|Pink Smile]]'' | Luna | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Bidadari Salju]]'' | Kayra | |- | rowspan=2|2021 | ''[[Kiblat Yang Hilang]]'' | Soleha | [[Awesome TV]] | |- | ''[[Dear Cinta]]'' | Mimi | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2008 | ''Qana'ah'' | Alia | [[TV1]] |- | ''Rebab Tidak Bertali'' | Farah | [[RTM]] |- | 2009 | ''Raya Dua Benua'' | Aderina | |- | rowspan="2"|2010 | ''Anak Rintih'' | | [[Astro Prima]] |- | ''Kum Kum'' | | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2011 | ''Selamat Pagi Putera Puteri'' | | |- | ''Khatan'' | Qamarina | |- | rowspan="2"|2012 | ''Nur Melinda'' | Murni | [[Astro Prima]] |- | ''Nenek Bongkok Tiga'' | | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2"|2013 | ''Karma Abah'' | | [[TV3]] |- | ''Tabung Haji Tok'' |Hana | [[TV Okey]] |- | 2014 | ''[[Aku Mahu Superbibik]]'' | | rowspan="3"|[[Astro Ceria]] |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Aku Mahu ke New York 1]]'' | rowspan="2"|Sazzy |- | ''[[Aku Mahu ke New York 2]]'' |- | rowspan="4"|2016 | ''Cinta Viral'' | | [[TV1]] |- | ''Cik Oxford Mr Mesir'' | | [[Astro Ria]] |- | ''Dari Asar Ke Isyak'' | Atiqah | rowspan="2"|[[TV2]] |- | ''Jalan Belakang Rumah'' | |- | rowspan="4"|2018 | ''Suatukala'' | Merah | Astro First Eksklusif |- | ''Cucuk Sanggul Seroja'' | Suri | [[Astro Citra]] |- | ''Batang Buruk Batu Lesung'' | | [[Astro Ria]] |- | ''[[DM Hati Awak]]'' | Intan Nursuhana | [[ntv7]] |- | rowspan="3"|2019 | ''Misi Penculikan Cinta'' | Lili | rowspan="3"|[[TV3]] |- | ''Wakaf Dosa'' | Puteri Najwa |- | ''Samad Tedung'' | Laila |- | 2021 | ''Kembar Keliru'' | Ameera | [[Awesome TV]] |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2012 | ''[[Ali Baba dan 40 Penyamun]]'' | | |- | | ''Putra'' | | |- | | ''[[Tun Sambathan]]'' | | |- | | ''Laila Majnun'' | | |- | | ''[[Tun Tan Cheng Lock]]'' | | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2012 | ''Cutipedia'' | Keren bgt | |- | ''Whazzup Ceria'' | | |- | rowspan="4"|2013 | ''4 Teman'' | | |- | ''Ceria Superstar Backstage'' | | [[Astro Ceria]] |- | ''ChiChi & ChaCha'' | Bersama [[Harris Alif]] | [[Astro Ceria]] |- | ''Kids On 2'' | | [[TV2]] |- | 2014 | ''TVIQ'' | | [[Astro TVIQ]] |- | 2015 | ''Planet Bola'' | Hos | [[TV3]] |- |} === Muzik video === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Catatan |- | 2015 | "Hidup Dalam Mati" | Single oleh [[Syamel]] |- | 2019 | "Hari Ini" | Single oleh [[Hael Husaini]] |- | 2019 | "GYKT" | Single oleh [[Amir Hasan]] |- |} ==Diskografi== {| class="wikitable plainrowheaders" |+Single ! scope="col" style="width:4em;"| Tahun ! scope="col" style="width:14em;"| Tajuk |- |2022 |{{center|"Namo"}} |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Karya tercalon ! Keputusan ! Ruj. |- | style="text-align:center;"|2016 | [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-30]] | Artis Baru Wanita Popular | {{NA}} | {{won}} | <ref>{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/03/14/pendirian-sweet-qismina/|title=“Saya Tetap Dengan Pendirian” - Sweet Qismina|author=Mohd Al-Qayum Azizi|publisher=[[mStar Online]]|date=14 Mac 2018|accessdate=19 Mac 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181114064509/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/03/14/pendirian-sweet-qismina/|archive-date=2018-11-14|url-status=dead}}</ref> |- | style="text-align:center;"|2019 | [[Anugerah Skrin 2019]] | Pelakon Wanita Terbaik Drama | style="text-align:center;"|''Wakaf Dosa'' | {{nom}} | |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|9580072}} * {{Twitter|FQismina}} * {{Instagram|sweetqismina}} {{Persondata | NAME = Farhanna Qismina | ALTERNATIVE NAMES = | SHORT DESCRIPTION = Pelakon wanita Malaysia | DATE OF BIRTH = 24 Oktober 1997 | PLACE OF BIRTH = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | DATE OF DEATH = | PLACE OF DEATH = }} {{Artis Baru Wanita Popular ABPBH}} [[Kategori:Kelahiran 1997]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pelakon pentas Malaysia]] [[Kategori:Pelakon kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Orang dari Muar]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Alumni Universiti SEGi]] l3k4j7rpiqevy3qa5mu96zx6pz6q5aa 0 706867 5650649 4034285 2022-08-21T21:11:51Z Enlazador de mundos 299953 /* Separuh Akhir */ wikitext text/x-wiki {{Infobox international football competition | tourney_name = Piala Antarabangsa Frenz | year = 2012 | other_titles = Frenz International Cup 2012 | image = | size = 200px | caption = logo rasmi Piala Antarabangsa Frenz 2012 | country = Malaysia | dates = 28 Disember 2012 – 6 Januari 2013 (10 hari) | num_teams = 8 | venues = 3 | cities = 1 | champion_other = {{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}} | count = 1 | second_other = [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]] | third_other = {{nowrap|[[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]]}} | fourth_other = {{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}} | broadcasters = [[Astro Arena 801]] | website = [http://frenzinternationalcup.com Official website] | matches = 15 | goals = 40 | top_scorer = {{flagicon|SVK}} [[Lubomir Tupta]] {{nowrap|(4 gol)}} | prevseason = | nextseason = [[Piala Antarabangsa Frenz 2014|2014]] }} '''Kejohanan Piala Antarabangsa Frenz 2012''' adalah [[Piala Antarabangsa Frenz|kejohanan bola sepak belia antarabangsa]] pertama (Bawah-15) yang dianjurkan oleh [[Akademi bola Sepak Frenz United (FUFA)]]. Ia berlangsung di [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] sebagai bandar raya tuan rumah dari 28 Disember 2012 hingga 6 Januari 2013. Perlawanan ini berlangsung di tiga stadium di sekitar bandar tuan rumah, dengan perlawanan akhir dimainkan di [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]]. Lapan pasukan telah dijemput untuk menyertai kejohanan yang julung kali diadakan. Pemain dari setiap pasukan mestilah dilahirkan pada 1 Januari 1998 ke bawah jika ingin mengambil bahagian dalam kejohanan ini. [[Astro Arena]] telah dipilih sebagai penyiar rasmi, siaran langsung 10 perlawanan dan 5 siaran lewat perlawanan, ketika [[RadioTVSports.com]] telah dipilih sebagai rakan media rasmi dalam talian yang dilindungi untuk aktiviti perlawanan di dalam Radio (termasuk sidang akhbar), dan [[Best Western Premier Dua Sentral]] telah dipilih sebagai penaja Hotel. Kejohanan ini disokong dan dipersetujui oleh [[Persatuan Bola Sepak Malaysia]] dan [[Selangor FA]]. Dalam pusingan pertama kejohanan ini, empat pasukan pasukan bertanding dalam pusingan Peringkat Kumpulan untuk mata, dengan dua pasukan teratas dalam setiap kumpulan meneruskan perlawanan seterusnya. Keempat-empat pasukan mara ke peringkat separuh akhir, untuk membuat keputusan pasukan yang akan mengambil bahagian dalam perlawanan akhir. Kejohanan ini telah disokong dan dipersetujui oleh Persatuan Bola Sepak Malaysia, Asian Football Confederation, Persatuan Sepak Bola Seluruh Indonesia dan Selangor FA. == Pasukan == Pasukan yang mengambil bahagian dalam kejohanan itu telah dijemput oleh pihak penganjur. Pasukan dijemput dalam edisi sulung adalah: {{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}} (Tuan Rumah) {{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}} {{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]] {{flagicon|IDN}} [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|18px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Frenz United Indonesia]] {{flagicon|IRN}} [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]] {{flagicon|CZE}} [[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Slavia Praha]] {{flagicon|THA}} [[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] [[Chonburi F.C.]] {{flagicon|Korea Selatan}} [[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Incheon United|Pilihan Incheon]] == Stadium == Tiga stadium bertindak sebagai tempat untuk perlawanan Piala Antarabangsa Frenz 2012. {| class="wikitable" style="text-align:center" |- ! [[Petaling Jaya]] ! [[Shah Alam]] ! [[Bangi, Malaysia|Bangi]] |- | [[Stadium MBPJ]] | [[Stadium Shah Alam]] | [[Stadium INSPEN]] |- | Kapasiti: '''25,000''' | Kapasiti: '''80,000''' | Kapasiti: '''5,000''' |- | | | |} Kedua-dua pembukaan dan perlawanan akhir telah dimainkan di [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]]. ==Peringkat Kumpulan== {| class="wikitable" |- |bgcolor=#CCFFCC style="width: 20px;"| |Pasukan layak untuk fasa seterusnya |} Semua masa adalah mengikut masa [[Malaysia]] [[UTC+8]] === Kumpulan A === {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !width="175"|Pasukan !width="20"|{{Tooltip| BP | Berapa Perlawanan}} !width="20"|{{Tooltip| M | Menang}} !width="20"|{{Tooltip| S | Seri}} !width="20"|{{Tooltip| K | Kalah}} !width="20"|{{Tooltip| JG | Jaringan Gol}} !width="20"|{{Tooltip| GB | Gol Bolos}} !width="20"|{{Tooltip| PG | Perbezaan Gol}} !width="20"|{{Tooltip| '''Mt''' | Mata}} |- bgcolor="#ccffcc" |align=left|{{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}} |3||2||1||0||8||1||+7||'''7''' |- bgcolor="#ccffcc" |align=left|[[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]] |3||1||2||0||4||3||+1||'''5''' |- |align=left|[[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Slavia Praha]] |3||1||1||1||3||6||&minus;3||'''4''' |- |align=left|[[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Incheon United|Pilihan Incheon]] |3||0||0||3||3||8||&minus;5||'''0''' |} {|width=100% cellspacing=1 !width=25%| !width=10%| ! |- |28 Disember 2012 |- style=font-size:90% |align=right|'''{{fbu-rt|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}}'''||align=center|'''5 – 0'''||'''[[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Slavia Praha]]''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Frenz United Malaysia]] [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] '''||align=center|'''3 – 2'''||'''[[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Incheon United|Pilihan Incheon]]''' |- |30 Disember 2012 |- style=font-size:90% |align=right|'''{{fbu-rt|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}}'''||align=center|'''2 – 0'''||'''[[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Incheon United|Pilihan Incheon]]''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Frenz United Malaysia]] [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] '''||align=center|'''0 – 0'''||'''[[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Slavia Praha]]''' |- |1 Januari 2013 |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Slavia Praha]] [[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] '''||align=center|'''3 – 1'''||'''[[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Pilihan Incheon]]''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Frenz United Malaysia]] [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]]'''||align=center|'''1 – 1'''||'''{{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}}''' |} ====Kumpulan B==== {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !width="175"|Pasukan !width="20"|{{Tooltip| BP | Berapa Perlawanan}} !width="20"|{{Tooltip| M | Menang}} !width="20"|{{Tooltip| S | Seri}} !width="20"|{{Tooltip| K | Kalah}} !width="20"|{{Tooltip| JG | Jaringan Gol}} !width="20"|{{Tooltip| GB | Gol Bolos}} !width="20"|{{Tooltip| PG | Perbezaan Gol}} !width="20"|{{Tooltip| '''Mt''' | Mata}} |- bgcolor="#ccffcc" |align=left|{{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}} |3||2||0||1||8||3||+5||'''6''' |- bgcolor="#ccffcc" |align=left|[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]] |3||2||0||1||6||3||+3||'''6''' |- |align=left|[[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|18px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Frenz United Indonesia]] |3||1||0||2||3||7||&minus;4||'''3''' |- |align=left|[[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] [[Chonburi F.C.]] |3||1||0||2||2||7||&minus;5||'''3''' |} {|width=100% cellspacing=1 !width=25%| !width=10%| ! |- |29 Disember 2012 |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Frenz United Indonesia]] [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|18px|Kelab Frenz United Indonesia]] '''||align=center|'''0 – 2'''||'''{{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}}''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Chonburi F.C.]] [[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] '''||align=center|'''1 – 0'''||'''[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]]''' |- |31 Disember 2012 |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Chonburi F.C.]] [[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] '''||align=center|'''1 – 2'''||'''[[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|18px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Frenz United Indonesia]]''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Persepolis F.C.]] [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] '''||align=center|'''3 – 1'''||'''{{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}}''' |- |2 Januari 2013 |- style=font-size:90% |align=right|'''{{fbu-rt|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}}'''||align=center|'''5 – 0'''||'''[[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] [[Chonburi F.C.]]''' |- style=font-size:90% |align=right|'''[[Frenz United Indonesia]] [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|18px|Kelab Frenz United Indonesia]] '''||align=center|'''1 – 3'''||'''[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]]''' |} ==Peringkat kalah mati== {{Round4-with third <!-- Date-Venue|Team 1|Score 1|Team 2|Score 2 --> <!-- semi-finals --> |4 Januari 2013 – [[Petaling Jaya]]|'''{{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}}'''|'''2'''|{{nowrap|[[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]]}}|0 |5 Januari 2013 – [[Petaling Jaya]]|{{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}}|0|'''[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]]'''|'''1''' <!-- final --> |6 Januari 2013 – [[Petaling Jaya]]|[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]]|0 (3)|'''{{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}}'''|'''0 (5)''' <!-- third place --> |6 Januari 2013 – [[Petaling Jaya]]|'''{{nowrap|[[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]]}}'''|'''2'''|{{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}}|0 }} == Separuh Akhir == {{footballbox | date = 4 Januari 2013 | time = | team1 = {{fbu-rt|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}} | score = 2 – 0 | report = | team2 = [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]] | goals1 = | goals2 = | stadium = [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]] | attendance = | referee = }} {{footballbox | date = 5 Januari 2013 | time = | team1 = {{fbu-rt|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}} | score = 0 – 1 | report = | team2 = [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]] | goals1 = | goals2 = | stadium = [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]] | attendance = | referee = }} == Tempat ketiga == {{footballbox | date = 6 Januari 2013 | time = | team1 = [[Frenz United Malaysia]] [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] | score = 2 – 0 | report = | team2 = {{fbu|16|Malaysia|name=Malaysia B-15}} | goals1 = | goals2 = | stadium = [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]] | attendance = | referee = }} == Perlawanan Akhir == {{footballbox | date = 6 Januari 2013 | time = | team1 = [[Persepolis F.C.]] [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] | score = 0 – 0 | report = | team2 = {{fbu|16|Slovakia|name=Slovakia B-15}} | goals1 = | goals2 = | stadium = [[Stadium MBPJ]], [[Petaling Jaya]] | attendance = | referee = | penalties1 = | penaltyscore = 3 – 5 | penalties2 = }} == Pemenang == {| class="wikitable" style="text-align: center; margin: 0 auto;" |- !Juara Piala Antarabangsa Frenz 2012 |- |[[Image:Flag of Slovakia.svg|140px|border]]<br>'''[[Pasukan bola sepak kebangsaan bawah-16 Slovakia|Slovakia B-15]]'''<br/>'''Juara Pertama''' |} == Anugerah == {| class="wikitable" style="text-align:center; margin:auto;" |- !Trofi FIFA Permainan Bersih !Anugerah Pemain Paling Bernilai |- |align=center|[[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Slavia Praha]] |align=center|{{flagicon|SVK}} [[Lubomir Tupta]] |} ==Penjaring Gol== ;4 gol *{{flagicon|Slovakia}} [[Lubomir Tupta]] ;3 gol {{col-begin}} {{col-2}} *{{flagicon|MAS}} [[Kogileswaran Raj]] {{col-2}} *{{flagicon|IRN}} [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Vahid Aftari]] {{col-end}} ;2 gol {{col-begin}} {{col-3}} *{{flagicon|MAS}} [[Muhammad Najmuddin Samat]] *{{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|16px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Muhammad Haziq Hossein]] {{col-3}} *{{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|16px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Mohd Akhmar Haiqal Azhar]] *{{flagicon|CZE}} [[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Daniel Krejdl]] {{col-3}} *{{flagicon|Korea Selatan}} [[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Choo Min Yeol]] *{{flagicon|IRN}} [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Reza Karimipiraghoom]] {{col-end}} ;1 gol {{col-begin}} {{col-3}} *{{flagicon|Slovakia}} [[Adam Sokol]] *{{flagicon|Slovakia}} [[Denis Nemcek]] *{{flagicon|Slovakia}} [[Filip Modorosi]] *{{flagicon|Slovakia}} [[Martin Macho]] *{{flagicon|Slovakia}} [[Marek Totkovic]] *{{flagicon|THA}} [[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] [[Kritthanaphong Paidaen]] *{{flagicon|THA}} [[Fail:Chonburi fc 2013.png|20px|Kelab Chonburi]] [[Sittichok Paso]] {{col-3}} *{{flagicon|MAS}} [[Ahmad Firdaus Ismail]] *{{flagicon|MAS}} [[Muhammad Shahrul Akmal Mohd Adnan|Muhammad Shahrul Akmal Adnan]] *{{flagicon|MAS}} [[Muhammad Amirul Ashraf]] *{{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|16px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Ruzaini Rusli]] *{{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|16px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Muhammad Amirul Haziq Rasmizal]] *{{flagicon|MAS}} [[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|16px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Mohd Syafiq Helmi]] *{{flagicon|Korea Selatan}} [[Fail:Emblem of Incheon United.png|18px|Kelab Incheon United]] [[Myung Seong Jun]] {{col-3}} *{{flagicon|IDN}} [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|16px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Abdul Ali Nahumarury]] *{{flagicon|IDN}} [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|16px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Imanes Novan Rianto]] *{{flagicon|IDN}} [[Fail:Logo Frenz United Indonesia.png|16px|Kelab Frenz United Indonesia]] [[Risman Tahir]] *{{flagicon|IRN}} [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Reza Shekarighezelghayeh]] *{{flagicon|IRN}} [[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Saeed Hossinpour]] *{{flagicon|CZE}} [[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[David Novak]] *{{flagicon|CZE}} [[Fail:Logo slavia.png|18px|Kelab Slavia Praha]] [[Alex Kral]] {{col-end}} == Hadiah Wang Tunai dan Anugerah == Kejohanan ini menawarkan salah satu hadiah wang tunai yang paling lumayan pernah ditawarkan dalam rantau [[ASEAN]] ini untuk satu pertandingan di bawah-umur. Jumlah hadiah wang tunai yang ditawarkan untuk kejohanan itu diagihkan seperti berikut: * US$50,000 – Juara * US$25,000 – Naib Juara * US$15,000 – Tempat Ketiga * US$10,000 – Tempat Keempat * US$3,000 - Anugerah Pemain Paling Bernilai [[Astro Arena]] * Trofi FIFA Permainan Bersih {| class="wikitable" style="margin: 0 auto;" |- !Juara !Naib Juara !Tempat Ketiga !Tempat Keempat |- |align=center|{{fbu|15|Slovakia}} |align=center|[[Fail:Persepolis Teheran Logo(2012).png|18px|Akademi Persepolis F.C.]] [[Persepolis F.C.]] |align=center|[[Fail:Logo Frenz United Malaysia.png|18px|Kelab Frenz United Malaysia]] [[Frenz United Malaysia]] |align=center|{{fbu|15|Malaysia}} |} Hadiah kemenangan telah disampaikan oleh'' 'Tengku Hassanal Ibrahim Shah Tengku Abdullah'''. Hadir sama Naib Presiden Persatuan Bola Sepak Malaysia (FAM) '''Datuk Hamidin Mohd Amin''' dan Presiden (FUFA) Akademi bolasepak Frenz United Football , '''Dato' Noor Ihsan A Hamid''' dan Astro Arena '''Azman Fahmi Osman'''. == Catatan == Pasukan pengurus Slovakia'' 'Rastislav Sojak''' memuji organisasi berjalan lancar dalam perlawanan dan ia menerima publisiti besar media. ''"Kami amat pasti dengan kejohanan Piala Antarabangsa Frenz akan berkembang lebih besar. Malah saya tidak membesar-besarkan dengan mengatakan ia telah menjadi satu daripada kejohanan terbaik yang telah kita bertanding dari segi organisasi dan publisiti.'' ''Kita bersaing dalam UEFA dianjurkan kelayakan Kejohanan Eropah pelbagai peringkat umur dan kejohanan Piala Antarabangsa Frenz setanding jikapun tidak lebih baik terutamanya dari segi publisiti.'' ''Apa yang lebih penting ialah pemain kami diberi peluang untuk bersaing dengan anak-anak muda dari budaya lain yang satu hari nanti akan pergi untuk mencipta nama untuk diri mereka sendiri, "''kata Sojak. [[File:Fic.previewpc.jpg|300px|thumb|Dato 'Noor Ihsan A Hamid (tengah) semasa persidangan perlawanan pra-akhir]] == Masa Depan == Presiden [[Akademi Bola Sepak Frenz United (FUFA)|Akademi Bola sepak Frenz United]] '''Dato Noor Ihsan A Hamid''' berkata FUFA akan mengharapkan untuk membuat acara ini sebagai acara tahunan. ''“Ini kejohanan sulung telah memberikan kita idea tentang keupayaan kami dalam menganjurkan acara-acara peringkat antarabangsa. Ia sememangnya telah menetapkan nada bagi kerjasama masa depan dengan rakan kongsi kami seperti FA Malaysia dan pihak berkepentingan yang lain,”'' kata Noor Ihsan. ==Rujukan== {{Reflist}} <ref>http://thestar.com.my/sports/story.asp?file=/2012/12/29/sports/12516522&sec=sports</ref> <ref>http://www.nst.com.my/streets/central/a-platform-to-make-friends-1.198033</ref> <ref>http://football.thestar.com.my/2013/01/04/coach-balafrenz-tourney-much-needed-exposure-for-u-15-boys/</ref> <ref>http://football.thestar.com.my/2012/12/30/slovakia-begin-quest-with-easy-win-over-indonesia/</ref> <ref>http://www.parameter.sk/rovat/sport/2013/01/06/legi-varga-dezso-palyafutasa-legnagyobb-sikeret-produkalta-kuala-lumpurban</ref> <ref>http://www.profutbal.sk/ligy/mladez/clanok151997-Tim_SR_15_vitazom_turnaja_v_Malajzii.htm</ref> <ref>http://football.thestar.com.my/2012/12/31/kogileswaran-leads-malaysia-into-semis/</ref> <references/> ==Pautan luar== * [http://frenzinternationalcup.com The official website] * [http://www.radiotvsports.com The official online media partner website] * [http://www.stadiumastro.com/Arena.aspx The official broadcaster website] {{Piala Antarabangsa Frenz}} [[Kategori:Piala Antarabangsa Frenz]] [[Kategori:Kejohanan persatuan kelab bola sepak antarabangsa di Asia]] [[Kategori:Piala Antarabangsa Frenz 2012]] c6kaqah9idd5kork2fdeupgfexo13iv 0 707903 5650941 5650011 2022-08-22T09:37:26Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Taxobox | name = Kura-kura leher ular | image = Sl1872_c_longicollis.jpg | image_width = 220px | status = LR/lc | status_system = iucn2.3 | status_ref = <ref name=Kennett1>Kennett, R., Roe, J., Hodges, K., and Georges, A. 2009. [http://www.canberra.edu/centres/iae/pdfs/2009_Kennett_etal_CRM_longicollis.pdf ''Chelodina longicollis'' (Shaw 1794) Eastern Long-Necked Turtle, Common Long-Necked Turtle, Common Snake-Neck Turtle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120316110308/http://www.canberra.edu/centres/iae/pdfs/2009_Kennett_etal_CRM_longicollis.pdf |date=2012-03-16 }}. Chelonian Research Monographs. 5.31.</ref> | regnum = [[Haiwan]] | phylum = [[Kordata]] | classis = [[Reptilia|Sauropsida]] | ordo = [[Testudines]] | subordo = [[Pleurodira]] | familia = [[Chelidae]] | subfamilia = [[Chelodininae]] | genus = ''[[Chelodina]]'' | subgenus = ''Chelodina'' | species = '''''C. (C.) longicollis''''' | binomial = ''Chelodina longicollis'' | binomial_authority = Shaw, 1794<ref name=sh1794>Shaw, G. 1794. Zoology of New Holland. Vol 1. Davis, London. 33pp.</ref> | synonyms = * ''Testudo longicollis'' <small>Shaw, 1794</small> * ''Emys longicollis'' <small>Schweigger, 1812</small> * ''Emys longicolis'' <small>Gray, 1825</small> ''([[ex errore]])'' * ''Chelodina longicollis'' <small>Fitzinger, 1826</small> * ''Hydraspis longicollis'' <small>Bell, 1828</small> * ''Chelys (Chelodina) longicollis'' <small>Gray, 1831</small> * ''Chelodina novaehollandiae'' <small>Duméril & Bibron, 1835</small> * ''Chelodina sulcata'' <small>Gray, 1856</small> * ''Chelodina sulcifera'' <small>Gray, 1856</small> * ''Chelydura longicollis'' <small>Oudemans, 1894</small> * ''Chelodina longicollis longicollis'' <small>Mertens, 1972</small> * ''Chelodina longicollis sulcifera'' <small>Mertens, 1972</small> * ''Chelodina longicollis sulcata'' <small>Webb, 1995</small> | synonyms_ref=<ref name="Fritz 2007">{{Cite journal | journal = Vertebrate Zoology | title = Checklist of Chelonians of the World | year = 2007 | author = Fritz Uwe | coauthors = Peter Havaš | volume = 57 | issue = 2 | pages = 325–326 | url = http://www.cnah.org/pdf_files/851.pdf | archiveurl = https://www.webcitation.org/5v20ztMND?url=http://www.cnah.org/pdf_files/851.pdf | archivedate = 2010-12-17 | accessdate = 29 May 2012 | url-status = live }}</ref> }} '''Kura-kura leher ular'''​ atau nama saintifiknya ''Chelodina longicollis'' merupakan sejenis kura-kura berleher panjang<ref name=KG90>Kennett, R and Georges, A. 1990 [http://www.jstor.org/pss/3892599 Habitat utilization and its relationship to growth and reproduction of the eastern long-necked turtle, Chelodina longicollis (Testudinata: Chelidae), from Australia]. Herpetologica, 46, 1, 1990. 22-33.</ref> yang terdapat di tenggara dan barat Australia. Ia bersaiz sekitar 30cm (12 inci) dengan berat sekitar 1.2 kg (2.6 paun). Ia merupakan jenis kura-kura leher sisi (Pleurodira) bererti ia membengkokkan kepalanya pada sisi kedalam cengkerangnya dan bukannya menariknya lurus ke dalam. Kura-kura ini memiliki leher yang panjang dan mudah lentur, penglihatan yang baik dan rahang yang kuat serta merupakan pemangsa yang baik dalam habitat akuatik mereka. Ia mampu hidup sehingga 50 tahun. == Permakanan == Ia merupakan haiwan pemangsa yang makan semua haiwan yang dapat ditangkap oleh mereka termasuk [[katak]], [[berudu]], dan [[ikan]]. == Pembiakan == Kura-kura leher ular mula matang ketika berusia sekitar 4 hingga 5 tahun. Ia mengawan pada bulan [[September]] dan [[Oktober]] pada musim bunga di [[Australia]] dan menjelang bulan November, kura-kura betina akan membina antara 1 hingga 3 sarang setahun dan bertelur antara 8 hingga 12 biji serangkap di tebing paya atau kolam. Telor-telor itu akan dikambus dan ditinggalkan tanpa dijaga untuk berkembang bersendirian. Selepas tempoh antara tiga hingga lima bulan anak kura-kura akan menetas dan menggali keluar dari sarang di bawah tanah mereka dan merangkak keluar dan mencari perlindungan di dalam air. Anak kura-kura ini sering menjadi mangsa kepada pemangsa seperti ikan dan burung. == Habitat == Kebanyakan kura-kura leher ular tinggal berhampiran dengan air tenang di anak sungai, [[sungai]], [[paya]] dan [[lagun]] di bahagian barat Australia. Dari masa ke masa mereka akan berpindah merentasi daratan secara berkelompok mencari habitat baru. Menjadi perkara biasa bagi kura-kura jenis ini untuk menduduki kolam buatan. == Galeri == <gallery> File:australsnturtle2.jpg|Di Muzium Kebangsaan Washington File:Eastern_Long-neck_Turtles-on-log,-Vic,-3.1.2008.jpg|Due ekor berjemur di atas batang balak, Victoria, Australia. File:Common snakeneck turtle (Chelodina longicollis) 1.jpg|Leher bengkok kedalam cengkerang File:Eastern long neck tortoise - chelodina longicollis03.jpg|Dalam akuarium File:Eastern Long-neck-Turtle-with-algae,-Vic,-3.1.2008.jpg|Diselitupi algae, Victoria, Australia. File:Eastern Snake-Necked Turtle.jpg|Meninjau dari cengkerangnya, Taman Negara Carnarvon, Queensland, Australia. </gallery> == Rujukan == * The Complete Illustrated Encyclopedia of Animals of the World, Herms House, Anness Publishing Ltd-2008,2009 {{reflist|2}} == Pautan luar == * {{Pleurodira}} {{Taxonbar|from=Q221080}} {{Tunas-kura-kura}} [[Category:Reptilia Australia]] [[Category:Chelodina]] r3exit32o1fslyzo0yimo0r44vea3v4 5650942 5650941 2022-08-22T09:38:32Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{More citations needed|date=Ogos 2022}} {{Taxobox | name = Kura-kura leher ular | image = Sl1872_c_longicollis.jpg | image_width = 220px | status = LR/lc | status_system = iucn2.3 | status_ref = <ref name=Kennett1>Kennett, R., Roe, J., Hodges, K., and Georges, A. 2009. [http://www.canberra.edu/centres/iae/pdfs/2009_Kennett_etal_CRM_longicollis.pdf ''Chelodina longicollis'' (Shaw 1794) Eastern Long-Necked Turtle, Common Long-Necked Turtle, Common Snake-Neck Turtle] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120316110308/http://www.canberra.edu/centres/iae/pdfs/2009_Kennett_etal_CRM_longicollis.pdf |date=2012-03-16 }}. Chelonian Research Monographs. 5.31.</ref> | regnum = [[Haiwan]] | phylum = [[Kordata]] | classis = [[Reptilia|Sauropsida]] | ordo = [[Testudines]] | subordo = [[Pleurodira]] | familia = [[Chelidae]] | subfamilia = [[Chelodininae]] | genus = ''[[Chelodina]]'' | subgenus = ''Chelodina'' | species = '''''C. (C.) longicollis''''' | binomial = ''Chelodina longicollis'' | binomial_authority = Shaw, 1794<ref name=sh1794>Shaw, G. 1794. Zoology of New Holland. Vol 1. Davis, London. 33pp.</ref> | synonyms = * ''Testudo longicollis'' <small>Shaw, 1794</small> * ''Emys longicollis'' <small>Schweigger, 1812</small> * ''Emys longicolis'' <small>Gray, 1825</small> ''([[ex errore]])'' * ''Chelodina longicollis'' <small>Fitzinger, 1826</small> * ''Hydraspis longicollis'' <small>Bell, 1828</small> * ''Chelys (Chelodina) longicollis'' <small>Gray, 1831</small> * ''Chelodina novaehollandiae'' <small>Duméril & Bibron, 1835</small> * ''Chelodina sulcata'' <small>Gray, 1856</small> * ''Chelodina sulcifera'' <small>Gray, 1856</small> * ''Chelydura longicollis'' <small>Oudemans, 1894</small> * ''Chelodina longicollis longicollis'' <small>Mertens, 1972</small> * ''Chelodina longicollis sulcifera'' <small>Mertens, 1972</small> * ''Chelodina longicollis sulcata'' <small>Webb, 1995</small> | synonyms_ref=<ref name="Fritz 2007">{{Cite journal | journal = Vertebrate Zoology | title = Checklist of Chelonians of the World | year = 2007 | author = Fritz Uwe | coauthors = Peter Havaš | volume = 57 | issue = 2 | pages = 325–326 | url = http://www.cnah.org/pdf_files/851.pdf | archiveurl = https://www.webcitation.org/5v20ztMND?url=http://www.cnah.org/pdf_files/851.pdf | archivedate = 2010-12-17 | accessdate = 29 May 2012 | url-status = live }}</ref> }} '''Kura-kura leher ular'''​ atau nama saintifiknya ''Chelodina longicollis'' merupakan sejenis kura-kura berleher panjang<ref name=KG90>Kennett, R and Georges, A. 1990 [http://www.jstor.org/pss/3892599 Habitat utilization and its relationship to growth and reproduction of the eastern long-necked turtle, Chelodina longicollis (Testudinata: Chelidae), from Australia]. Herpetologica, 46, 1, 1990. 22-33.</ref> yang terdapat di tenggara dan barat Australia. Ia bersaiz sekitar 30cm (12 inci) dengan berat sekitar 1.2 kg (2.6 paun). Ia merupakan jenis kura-kura leher sisi (Pleurodira) bererti ia membengkokkan kepalanya pada sisi kedalam cengkerangnya dan bukannya menariknya lurus ke dalam. Kura-kura ini memiliki leher yang panjang dan mudah lentur, penglihatan yang baik dan rahang yang kuat serta merupakan pemangsa yang baik dalam habitat akuatik mereka. Ia mampu hidup sehingga 50 tahun. == Permakanan == Ia merupakan haiwan pemangsa yang makan semua haiwan yang dapat ditangkap oleh mereka termasuk [[katak]], [[berudu]], dan [[ikan]]. == Pembiakan == Kura-kura leher ular mula matang ketika berusia sekitar 4 hingga 5 tahun. Ia mengawan pada bulan [[September]] dan [[Oktober]] pada musim bunga di [[Australia]] dan menjelang bulan November, kura-kura betina akan membina antara 1 hingga 3 sarang setahun dan bertelur antara 8 hingga 12 biji serangkap di tebing paya atau kolam. Telor-telor itu akan dikambus dan ditinggalkan tanpa dijaga untuk berkembang bersendirian. Selepas tempoh antara tiga hingga lima bulan anak kura-kura akan menetas dan menggali keluar dari sarang di bawah tanah mereka dan merangkak keluar dan mencari perlindungan di dalam air. Anak kura-kura ini sering menjadi mangsa kepada pemangsa seperti ikan dan burung. == Habitat == Kebanyakan kura-kura leher ular tinggal berhampiran dengan air tenang di anak sungai, [[sungai]], [[paya]] dan [[lagun]] di bahagian barat Australia. Dari masa ke masa mereka akan berpindah merentasi daratan secara berkelompok mencari habitat baru. Menjadi perkara biasa bagi kura-kura jenis ini untuk menduduki kolam buatan. == Galeri == <gallery> File:australsnturtle2.jpg|Di Muzium Kebangsaan Washington File:Eastern_Long-neck_Turtles-on-log,-Vic,-3.1.2008.jpg|Due ekor berjemur di atas batang balak, Victoria, Australia. File:Common snakeneck turtle (Chelodina longicollis) 1.jpg|Leher bengkok kedalam cengkerang File:Eastern long neck tortoise - chelodina longicollis03.jpg|Dalam akuarium File:Eastern Long-neck-Turtle-with-algae,-Vic,-3.1.2008.jpg|Diselitupi algae, Victoria, Australia. File:Eastern Snake-Necked Turtle.jpg|Meninjau dari cengkerangnya, Taman Negara Carnarvon, Queensland, Australia. </gallery> == Rujukan == * The Complete Illustrated Encyclopedia of Animals of the World, Herms House, Anness Publishing Ltd-2008,2009 {{reflist|2}} == Pautan luar == * {{Pleurodira}} {{Taxonbar|from=Q221080}} {{Tunas-kurakura}} [[Category:Reptilia Australia]] [[Category:Chelodina]] pm033opl797i4rx8kokuc5bk4yikibw 0 716096 5650667 5499312 2022-08-21T22:59:56Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ahmad C |image = AhmadC.jpg |image_size = |caption = |birth_name = Mohamad Abdul Hamid |birth_date = 1932 |birth_place = |death_date = 14 Januari 2010 (umur 78) <!----{{death date and age|2010|1|14|1932|0|0}} ----> |death_place = [[Hospital Kota Tinggi]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_cause = Masalah jantung |resting_place = Tanah Perkuburan Islam [[Kota Tinggi]], [[Johor]] |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = '''Ahmad C''' |known_for = |education = |alma_mater = |employer = |occupation = [[Pelakon]], [[penyanyi]], [[pelawak]] |home_town = |title = |salary = |networth = |height = |weight = |term = |predecessor = |successor = |party = |boards = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |website = |footnotes = }} '''Ahmad C''' (1932 – 14 Januari 2010) atau nama sebenarnya '''Mohamad Abdul Hamid''' merupakan seorang penyanyi dan pelakon veteran Malaysia. Mohamad Abdul Hamid dilahirkan pada 1932 dan meninggal pada 14 Januari 2010.<ref>{{Citenews|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|title=SOROTAN 2010 : Pergi Tinggalkan Nama, Jasa Tidak Dilupa|last=Kemalai Othman|first=|date=29 Disember 2010|work=|newspaper=mStar|archive-url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|archive-date=31 Julai 2017|dead-url=no|access-date=30 Julai 2017|via=}}[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ N] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ |date=2017-07-30 }}</ref> Beliau banyak berlakon dalam beberapa filem melayu klasik, seperti [[Seniman Bujang Lapok]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Abu Hassan Penchuri]], [[Ibu Mertua-ku]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]] dan banyak lagi. Ahmad C juga pernah menganggotai kumpulan Panca Sitara 1 dan 2 sekitar tahun era 50-an bersama [[P. Ramlee]], [[Kassim Masdor]], [[Aziz Jaafar]] dan [[Normadiah]]. Ahmad C juga kadangkala dikreditkan sebagai Mohamad Hamid iaitu nama sebenar beliau dalam filem-filem lakonannya. ==Kerjaya== Tugas awalnya sebagai buruh kasar dan kemudian barulah beliau diberi peluang menjadi pelakon tambahan seterusnya pelakon pembantu yang sangat diingati. Ahmad C adalah individu yang menemui bakat [[P. Ramlee]] ketika menyanyi di pentas Bukit Mertajam, Pulau Pinang pada tahun 1947. Ketika itu Ahmad C menemani pengarah [[B.S. Rajhans]] yang dihantar oleh pihak studio untuk hadir bagi mencari bakat-bakat baru. Ahmad C meminta pengarah B.S. Rajhans untuk mengambil P. Ramlee sebagai penyanyi di Jalan Ampas. Pengarah B.S. Rajhans telah menulis satu nota dan diberikan kepada Ahmad C untuk disampaikan kepada P. Ramlee di belakang pentas. Nota itu mengandungi tujuan menawarkan P. Ramlee untuk ke Jalan Ampas. Itulah buat kali pertama Ahmad C bersua muka dan bersalaman dengan P. Ramlee. Rupa-rupanya orang yang aku temui itu mempunyai bakat seni yang sungguh besar, begitulah kata-kata yang pernah keluar dari mulut Ahmad C. P. Ramlee dengan Ahmad C mempunyai satu pertalian persahabatan yang sangat erat. Hubungan kedua-duanya tak ubah seperti abang dan adik. Tetapi dalam apa pun keadaan P. Ramlee akan menjadi ketua dan Ahmad C sentiasa menjadi pengikut yang setia. Setelah P. Ramlee dilantik menjadi pengarah beliau tidak pernah melupakan sahabatnya itu. Menerusi filem pertama arahannya [[Penarek Becha]] pada tahun 1955, P. Ramlee mengambil Ahmad C sebagai berlakon sebagai salah seorang penarik beca dalam filem berkenaan. Antara filem-filem lain arahan P. Ramlee yang turut menampilkan Ahmad C seperti [[Semerah Padi]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Seniman Bujang Lapok]], [[Musang Berjanggut]], [[Labu dan Labi]], [[Nasib Si Labu Labi]] dan yang paling diingati sudah semestinya [[Ibu Mertua-ku]]. P. Ramlee juga telah memberi pengiktirafan kepada bakat Ahmad C dengan melantik beliau sebagai salah seorang ahli kumpulan Pancha Sitara. Sepanjang penglibatan Ahmad C dalam bidang seni beliau telah berlakon lebih dari 60 buah filem di Studio Jalan Ampas. Ahmad C merupakan seorang yang mempunyai banyak bakat. Selain daripada berlakon dan menyanyi, beliau juga mahir bermain beberapa alat muzik. Beliau juga seperti [[Aziz Jaafar]] telah bermain muzik bersama Chand-Ni Rat Band ketika bekerja di Malay Filem Productions di pertengahan tahun 1950an. Ahmad C sering mengambil watak lucu kerana itu adalah sifat semulajadinya, dan adakala beliau menjadi salah seorang anggota kumpulan jahat seperti cerita dalam filem [[Semerah Padi]] dan menjadi samseng dalam filem [[Pendekar Bujang Lapok]]. Setelah tertutupnya Studio Jalan Ampas, beliau telah menjadi kelasi kapal buat beberapa tahun. Kemudian setelah bersara dari belayar, beliau menolong isteri berniaga di kampung. ==Meninggal dunia== Ahmad C meninggal dunia pada pukul 12 tengah hari di [[Hospital Kota Tinggi]], {{flag|Johor}} pada usia 78 tahun akibat masalah jantung yang dialaminya sejak dua tahun lalu. Anak-anaknya Roziah, Wahidah, Shari, Sharudin dan menantunya Iskandar berada di sisi Allahyarham. Selain mereka, beliau mempunyai dua orang anak lelaki lain iaitu Mohd Sari dan Shahruddin. Jenazah beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam, Kota Tinggi selepas Asar. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 1951 | ''[[Penghidupan]]'' | |- | 1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | |- | rowspan="2"|1953 | ''[[Kerana Kau (filem)|Kerana Kau]]'' | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | |- | 1954 | ''[[Iman (filem)|Iman]]'' | Harun |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Penarek Becha]]'' | kawan Amran |- | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | Kassim |- | 1956 | ''[[Semerah Padi]]'' | Kuncu Borek |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Bujang Lapok]]'' | |- | ''[[Putera Bertopeng]]'' | Pengikut Tengku Ali |- | rowspan="4"|1958 | ''[[Doktor (filem)|Doktor]]'' | Rosli |- | ''[[Taufan (filem)|Taufan]]'' | Samad |- | ''[[Gergasi (filem)|Gergasi]]'' | Ah Chee |- | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | Kawan Buyong |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Saudagar Minyak Urat]]'' | Pegawai Polis |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | Ahmad Pendayung Sampan |- | ''[[Musang Berjanggut]]'' | Samseng Kuncu 2 |- | rowspan="3"|1960 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | 40 Penyamun |- | ''[[Isi Neraka]]'' | Bujang |- | ''[[Filem Pertarongan|Pertarongan]]'' | Lading |- | rowspan="4"|1961 | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | Encik Ahmad |- | ''[[Panji Semerang]]'' | Raden Sarikan |- | ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' | Naka |- | ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' | Upik |- | rowspan="3"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]'' | Hussin Jalal Pemain Double Bass |- | ''[[Gerhana (filem)|Gerhana]]'' | Taib |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | Penyanyi Undangan Pancha Sitara |- | 1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | Osman |- | 1964 | ''[[Siapa Besar]]'' | Jiran 2 |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Filem Dayang Senandong|Dayang Senandong]]'' | Awang |- | ''[[Sayang Si Buta]]'' | Sani (kawan Ani) |- | 1967 | ''[[A-Go-Go '67]]'' | |- | 1968 | ''[[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]]'' | Pengawal Kampung |- |} ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Pautan luar== * {{IMDB name|1401729}} [[Kategori:Kelahiran 1932]] [[Kategori:Kematian 2010]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Warga Studio Jalan Ampas]] 042yx3lpjahjdxwdoi73m36u1wpg6kw 5650668 5650667 2022-08-21T23:00:37Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ahmad C |image = AhmadC.jpg |image_size = |caption = |birth_name = Mohamad Abdul Hamid |birth_date = 1932 |birth_place = |death_date = 14 Januari 2010 (umur 78) <!----{{death date and age|2010|1|14|1932|0|0}} ----> |death_place = [[Hospital Kota Tinggi]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_cause = Masalah jantung |resting_place = Tanah Perkuburan Islam [[Kota Tinggi]], [[Johor]] |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = '''Ahmad C''' |known_for = |education = |alma_mater = |employer = |occupation = [[Pelakon]], [[penyanyi]], [[pelawak]] |home_town = |title = |salary = |networth = |height = |weight = |term = |predecessor = |successor = |party = |boards = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |website = |footnotes = }} '''Ahmad C''' (1932 – 14 Januari 2010) atau nama sebenarnya '''Mohamad Abdul Hamid''' merupakan seorang penyanyi dan pelakon veteran Malaysia. Mohamad Abdul Hamid dilahirkan pada 1932 dan meninggal pada 14 Januari 2010.<ref>{{Citenews|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|title=SOROTAN 2010 : Pergi Tinggalkan Nama, Jasa Tidak Dilupa|last=Kemalai Othman|first=|date=29 Disember 2010|work=|newspaper=mStar|archive-url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|archive-date=31 Julai 2017|dead-url=no|access-date=30 Julai 2017|via=}}[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ N] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ |date=2017-07-30 }}</ref> Beliau banyak berlakon dalam beberapa filem melayu klasik, seperti [[Seniman Bujang Lapok]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Abu Hassan Penchuri]], [[Ibu Mertua-ku]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]] dan banyak lagi. Ahmad C juga pernah menganggotai kumpulan Panca Sitara 1 dan 2 sekitar tahun era 50-an bersama [[P. Ramlee]], [[Kassim Masdor]], [[Aziz Jaafar]] dan [[Normadiah]]. Ahmad C juga kadangkala dikreditkan sebagai Mohamad Hamid iaitu nama sebenar beliau dalam filem-filem lakonannya. ==Kerjaya== Tugas awalnya sebagai buruh kasar dan kemudian barulah beliau diberi peluang menjadi pelakon tambahan seterusnya pelakon pembantu yang sangat diingati. Ahmad C adalah individu yang menemui bakat [[P. Ramlee]] ketika menyanyi di pentas Bukit Mertajam, Pulau Pinang pada tahun 1947. Ketika itu Ahmad C menemani pengarah [[B.S. Rajhans]] yang dihantar oleh pihak studio untuk hadir bagi mencari bakat-bakat baru. Ahmad C meminta pengarah B.S. Rajhans untuk mengambil P. Ramlee sebagai penyanyi di Jalan Ampas. Pengarah B.S. Rajhans telah menulis satu nota dan diberikan kepada Ahmad C untuk disampaikan kepada P. Ramlee di belakang pentas. Nota itu mengandungi tujuan menawarkan P. Ramlee untuk ke Jalan Ampas. Itulah buat kali pertama Ahmad C bersua muka dan bersalaman dengan P. Ramlee. Rupa-rupanya orang yang aku temui itu mempunyai bakat seni yang sungguh besar, begitulah kata-kata yang pernah keluar dari mulut Ahmad C. P. Ramlee dengan Ahmad C mempunyai satu pertalian persahabatan yang sangat erat. Hubungan kedua-duanya tak ubah seperti abang dan adik. Tetapi dalam apa pun keadaan P. Ramlee akan menjadi ketua dan Ahmad C sentiasa menjadi pengikut yang setia. Setelah P. Ramlee dilantik menjadi pengarah beliau tidak pernah melupakan sahabatnya itu. Menerusi filem pertama arahannya [[Penarek Becha]] pada tahun 1955, P. Ramlee mengambil Ahmad C sebagai berlakon sebagai salah seorang penarik beca dalam filem berkenaan. Antara filem-filem lain arahan P. Ramlee yang turut menampilkan Ahmad C seperti [[Semerah Padi]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Seniman Bujang Lapok]], [[Musang Berjanggut]], [[Labu dan Labi]], [[Nasib Si Labu Labi]] dan yang paling diingati sudah semestinya [[Ibu Mertua-ku]]. P. Ramlee juga telah memberi pengiktirafan kepada bakat Ahmad C dengan melantik beliau sebagai salah seorang ahli kumpulan Pancha Sitara. Sepanjang penglibatan Ahmad C dalam bidang seni beliau telah berlakon lebih dari 60 buah filem di Studio Jalan Ampas. Ahmad C merupakan seorang yang mempunyai banyak bakat. Selain daripada berlakon dan menyanyi, beliau juga mahir bermain beberapa alat muzik. Beliau juga seperti [[Aziz Jaafar]] telah bermain muzik bersama Chand-Ni Rat Band ketika bekerja di Malay Filem Productions di pertengahan tahun 1950an. Ahmad C sering mengambil watak lucu kerana itu adalah sifat semulajadinya, dan adakala beliau menjadi salah seorang anggota kumpulan jahat seperti cerita dalam filem [[Semerah Padi]] dan menjadi samseng dalam filem [[Pendekar Bujang Lapok]]. Setelah tertutupnya Studio Jalan Ampas, beliau telah menjadi kelasi kapal buat beberapa tahun. Kemudian setelah bersara dari belayar, beliau menolong isteri berniaga di kampung. ==Meninggal dunia== Ahmad C meninggal dunia pada pukul 12 tengah hari di [[Hospital Kota Tinggi]], {{flag|Johor}} pada usia 78 tahun akibat masalah jantung yang dialaminya sejak dua tahun lalu. Anak-anaknya Roziah, Wahidah, Shari, Sharudin dan menantunya Iskandar berada di sisi Allahyarham. Selain mereka, beliau mempunyai dua orang anak lelaki lain iaitu Mohd Sari dan Shahruddin. Jenazah beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam, Kota Tinggi selepas Asar. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 1951 | ''[[Penghidupan]]'' | |- | 1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | |- | rowspan="2"|1953 | ''[[Kerana Kau (filem)|Kerana Kau]]'' | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | |- | 1954 | ''[[Iman (filem)|Iman]]'' | Harun |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Penarek Becha]]'' | kawan Amran |- | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | Kassim |- | 1956 | ''[[Semerah Padi]]'' | Kuncu Borek |- | rowspan="2"|1957 | ''[[Bujang Lapok]]'' | |- | ''[[Putera Bertopeng]]'' | Pengikut Tengku Ali |- | rowspan="4"|1958 | ''[[Doktor (filem)|Doktor]]'' | Rosli |- | ''[[Taufan (filem)|Taufan]]'' | Samad |- | ''[[Gergasi (filem)|Gergasi]]'' | Ah Chee |- | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | Kawan Buyong |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Saudagar Minyak Urat]]'' | Pegawai Polis |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | Ahmad Pendayung Sampan |- | ''[[Musang Berjanggut]]'' | Samseng Kuncu 2 |- | rowspan="3"|1960 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | 40 Penyamun |- | ''[[Isi Neraka]]'' | Bujang |- | ''[[Filem Pertarongan|Pertarongan]]'' | Lading |- | rowspan="4"|1961 | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | Encik Ahmad |- | ''[[Panji Semerang]]'' | Raden Sarikan |- | ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' | Naka |- | ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' | Upik |- | rowspan="3"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]'' | Hussin Jalal Pemain Double Bass |- | ''[[Gerhana (filem)|Gerhana]]'' | Taib |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | Penyanyi Undangan Pancha Sitara |- | 1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | Osman |- | 1964 | ''[[Siapa Besar (filem 1964)|Siapa Besar]]'' | Jiran 2 |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dayang Senandong]]'' | Awang |- | ''[[Sayang Si Buta]]'' | Sani (kawan Ani) |- | 1967 | ''[[A-Go-Go '67]]'' | |- | 1968 | ''[[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]]'' | Pengawal Kampung |- |} ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Pautan luar== * {{IMDB name|1401729}} [[Kategori:Kelahiran 1932]] [[Kategori:Kematian 2010]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Warga Studio Jalan Ampas]] cqi5p99n19w7cr03hrvspxcby76bpkj 5650670 5650668 2022-08-21T23:02:18Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ahmad C |image = AhmadC.jpg |image_size = |caption = |birth_name = Mohamad Abdul Hamid |birth_date = 1932 |birth_place = |death_date = 14 Januari 2010 (umur 78) <!----{{death date and age|2010|1|14|1932|0|0}} ----> |death_place = [[Hospital Kota Tinggi]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_cause = Masalah jantung |resting_place = Tanah Perkuburan Islam [[Kota Tinggi]], [[Johor]] |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = '''Ahmad C''' |known_for = |education = |alma_mater = |employer = |occupation = [[Pelakon]], [[penyanyi]], [[pelawak]] |home_town = |title = |salary = |networth = |height = |weight = |term = |predecessor = |successor = |party = |boards = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |website = |footnotes = }} '''Ahmad C''' (1932 – 14 Januari 2010) atau nama sebenarnya '''Mohamad Abdul Hamid''' merupakan seorang penyanyi dan pelakon veteran Malaysia. Mohamad Abdul Hamid dilahirkan pada 1932 dan meninggal pada 14 Januari 2010.<ref>{{Citenews|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|title=SOROTAN 2010 : Pergi Tinggalkan Nama, Jasa Tidak Dilupa|last=Kemalai Othman|first=|date=29 Disember 2010|work=|newspaper=mStar|archive-url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/|archive-date=31 Julai 2017|dead-url=no|access-date=30 Julai 2017|via=}}[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ N] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730203642/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2010/12/29/sorotan-2010--pergi-tinggalkan-nama-jasa-tidak-dilupa/ |date=2017-07-30 }}</ref> Beliau banyak berlakon dalam beberapa filem melayu klasik, seperti [[Seniman Bujang Lapok]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Abu Hassan Penchuri]], [[Ibu Mertua-ku]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]] dan banyak lagi. Ahmad C juga pernah menganggotai kumpulan Panca Sitara 1 dan 2 sekitar tahun era 50-an bersama [[P. Ramlee]], [[Kassim Masdor]], [[Aziz Jaafar]] dan [[Normadiah]]. Ahmad C juga kadangkala dikreditkan sebagai Mohamad Hamid iaitu nama sebenar beliau dalam filem-filem lakonannya. ==Kerjaya== Tugas awalnya sebagai buruh kasar dan kemudian barulah beliau diberi peluang menjadi pelakon tambahan seterusnya pelakon pembantu yang sangat diingati. Ahmad C adalah individu yang menemui bakat [[P. Ramlee]] ketika menyanyi di pentas Bukit Mertajam, Pulau Pinang pada tahun 1947. Ketika itu Ahmad C menemani pengarah [[B.S. Rajhans]] yang dihantar oleh pihak studio untuk hadir bagi mencari bakat-bakat baru. Ahmad C meminta pengarah B.S. Rajhans untuk mengambil P. Ramlee sebagai penyanyi di Jalan Ampas. Pengarah B.S. Rajhans telah menulis satu nota dan diberikan kepada Ahmad C untuk disampaikan kepada P. Ramlee di belakang pentas. Nota itu mengandungi tujuan menawarkan P. Ramlee untuk ke Jalan Ampas. Itulah buat kali pertama Ahmad C bersua muka dan bersalaman dengan P. Ramlee. Rupa-rupanya orang yang aku temui itu mempunyai bakat seni yang sungguh besar, begitulah kata-kata yang pernah keluar dari mulut Ahmad C. P. Ramlee dengan Ahmad C mempunyai satu pertalian persahabatan yang sangat erat. Hubungan kedua-duanya tak ubah seperti abang dan adik. Tetapi dalam apa pun keadaan P. Ramlee akan menjadi ketua dan Ahmad C sentiasa menjadi pengikut yang setia. Setelah P. Ramlee dilantik menjadi pengarah beliau tidak pernah melupakan sahabatnya itu. Menerusi filem pertama arahannya [[Penarek Becha]] pada tahun 1955, P. Ramlee mengambil Ahmad C sebagai berlakon sebagai salah seorang penarik beca dalam filem berkenaan. Antara filem-filem lain arahan P. Ramlee yang turut menampilkan Ahmad C seperti [[Semerah Padi]], [[Pendekar Bujang Lapok]], [[Ali Baba Bujang Lapok]], [[Seniman Bujang Lapok]], [[Musang Berjanggut]], [[Labu dan Labi]], [[Nasib Si Labu Labi]] dan yang paling diingati sudah semestinya [[Ibu Mertua-ku]]. P. Ramlee juga telah memberi pengiktirafan kepada bakat Ahmad C dengan melantik beliau sebagai salah seorang ahli kumpulan Pancha Sitara. Sepanjang penglibatan Ahmad C dalam bidang seni beliau telah berlakon lebih dari 60 buah filem di Studio Jalan Ampas. Ahmad C merupakan seorang yang mempunyai banyak bakat. Selain daripada berlakon dan menyanyi, beliau juga mahir bermain beberapa alat muzik. Beliau juga seperti [[Aziz Jaafar]] telah bermain muzik bersama Chand-Ni Rat Band ketika bekerja di Malay Filem Productions di pertengahan tahun 1950an. Ahmad C sering mengambil watak lucu kerana itu adalah sifat semulajadinya, dan adakala beliau menjadi salah seorang anggota kumpulan jahat seperti cerita dalam filem [[Semerah Padi]] dan menjadi samseng dalam filem [[Pendekar Bujang Lapok]]. Setelah tertutupnya Studio Jalan Ampas, beliau telah menjadi kelasi kapal buat beberapa tahun. Kemudian setelah bersara dari belayar, beliau menolong isteri berniaga di kampung. ==Meninggal dunia== Ahmad C meninggal dunia pada pukul 12 tengah hari di [[Hospital Kota Tinggi]], {{flag|Johor}} pada usia 78 tahun akibat masalah jantung yang dialaminya sejak dua tahun lalu. Anak-anaknya Roziah, Wahidah, Shari, Sharudin dan menantunya Iskandar berada di sisi Allahyarham. Selain mereka, beliau mempunyai dua orang anak lelaki lain iaitu Mohd Sari dan Shahruddin. Jenazah beliau selamat dikebumikan di Tanah Perkuburan Islam, Kota Tinggi selepas Asar. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 1951 | ''[[Penghidupan]]'' | |- | 1952 | ''[[Anjoran Nasib]]'' | |- | rowspan="2"|1953 | ''[[Kerana Kau (filem)|Kerana Kau]]'' | |- | ''[[Ibu (filem)|Ibu]]'' | |- | 1954 | ''[[Iman (filem)|Iman]]'' | Harun |- | rowspan="2"|1955 | ''[[Penarek Becha]]'' | kawan Amran |- | ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' | Kassim |- | 1956 | ''[[Semerah Padi]]'' | Kuncu Borek |- | 1957 | ''[[Putera Bertopeng]]'' | Pengikut Tengku Ali |- | rowspan="4"|1958 | ''[[Doktor (filem)|Doktor]]'' | Rosli |- | ''[[Taufan (filem)|Taufan]]'' | Samad |- | ''[[Gergasi (filem)|Gergasi]]'' | Ah Chee |- | ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' | Kawan Buyong |- | rowspan="3"|1959 | ''[[Saudagar Minyak Urat]]'' | Pegawai Polis |- | ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' | Ahmad Pendayung Sampan |- | ''[[Musang Berjanggut]]'' | Samseng Kuncu 2 |- | rowspan="3"|1960 | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | 40 Penyamun |- | ''[[Isi Neraka]]'' | Bujang |- | ''[[Filem Pertarongan|Pertarongan]]'' | Lading |- | rowspan="4"|1961 | ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' | Encik Ahmad |- | ''[[Panji Semerang]]'' | Raden Sarikan |- | ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' | Naka |- | ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' | Upik |- | rowspan="3"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]'' | Hussin Jalal Pemain Double Bass |- | ''[[Gerhana (filem)|Gerhana]]'' | Taib |- | ''[[Labu dan Labi]]'' | Penyanyi Undangan Pancha Sitara |- | 1963 | ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' | Osman |- | 1964 | ''[[Siapa Besar (filem 1964)|Siapa Besar]]'' | Jiran 2 |- | rowspan="2"|1965 | ''[[Dayang Senandong]]'' | Awang |- | ''[[Sayang Si Buta]]'' | Sani (kawan Ani) |- | 1967 | ''[[A-Go-Go '67]]'' | |- | 1968 | ''[[Raja Bersiong (filem 1968)|Raja Bersiong]]'' | Pengawal Kampung |- |} ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> ==Pautan luar== * {{IMDB name|1401729}} [[Kategori:Kelahiran 1932]] [[Kategori:Kematian 2010]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Warga Studio Jalan Ampas]] mvliq15r23omy4f8k3tlkubijvia0v1 0 718155 5650615 5194034 2022-08-21T18:40:36Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Auriga | abbreviation = Aur{{sfn|Russell|1922|p=469}} | genitive = Aurigae | pronounce = {{plainlist | * {{IPA|/au̯riga/}} ''Auríga'' * genitive {{IPA|/au̯riɡe/}}{{sfn|Pasachoff|2006}} }} | symbolism = [[Pembawa gentala]] | RA = {{RA|04|37|54.4293}}–{{RA|07|30|56.1899}}{{sfn|IAU, ''The Constellations'', Auriga}} | dec = {{dec|56.1648331}}–{{dec|27.8913116}}{{sfn|IAU, ''The Constellations'', Auriga}} | family = [[Keluarga Perseus|Perseus]] | areatotal = 657{{sfn|Ridpath, ''Constellations''}} | arearank = ke-21 | numbermainstars = 5, 8 | numberbfstars = 65 | numberstarsplanets = 7 | numberbrightstars = 4 | numbernearbystars = 2 | brighteststarname = [[Kapela (bintang)|Kapela]] (α Aur) | starmagnitude = 0.08 | neareststarname = [[QY Aurigae|QY Aur]]{{sfn|RECONS, ''The 100 Nearest Star Systems''}} | stardistancely = 20.74 | stardistancepc = 6.36 | numbermessierobjects = 3{{sfn|Bakich|1995|p=54}} | meteorshowers = {{plainlist | * [[Pancuran Pembawa Gentala]] * [[Pancuran Pembawa Gentala Delta]] }} | bordering = {{plainlist | * [[Zirafah (buruj)|Camelopardalis (Zirafah)]] * [[Perseus (buruj)|Perseus]] * [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]] * [[Kembar (buruj)|Gemini (Kembar)]] * [[Links (buruj)|Lynx (Links)]]{{sfn|Bakich|1995|p=26}} }} | latmax = [[Kutub Utara|90]] | latmin = [[Selarian selatan ke-40|40]] | month = hujung Februari hingga awal Mac | notes = }} '''Pembawa Gentala''', '''Penunggang Rata''', '''Pemandu Kereta Kuda''', '''Pengendara Kereta Kuda''', atau '''Auriga''' ('''Aur''') ialah salah sebuah daripada 48 buah [[buruj]] yang disenaraikan oleh ahli astronomi abad ke-2, [[Ptolemy]], dan kekal sebagai salah sebuah daripada [[senarai buruj|88 buah buruj moden]]. Terletak ke utara [[khatulistiwa samawi]], namanya dalam [[bahasa Latin]] bermaksud "pembawa [[rata (kenderaan)|gentala]]" atau "penunggang [[rata (kenderaan)|rata]]", mengaitkannya dengan beberapa orang penunggang rata dalam mitos, termasuklah [[Erikhthonios dari Athens|Erikhthonios]] dan [[Myrtilos]]. Auriga adalah paling prominen semasa malam musim sejuk di [[Hemisfera Utara]], bersama dengan lima buah buruj lain yang mempunyai bintang dalam [[asterisme (astronomi)|asterisme]] [[Segi Enam Musim Sejuk]]. Oleh sebab [[sudut serong]] utaranya, Auriga hanya boleh dilihat secara keseluruhan sejauh 34° ke selatan; untuk pemerhati yang lebih jauh ke selatan, buruj ini terletak secara separa atau penuh di bawah ufuk. Sebagai buruj besar, dengan keluasan 657 darjah persegi, buruj ini adalah separuh daripada saiz buruj terbesar, [[Ular Air (buruj)|Hydra (Ular Air)]]. Bintang tercerahnya, [[Kapela (bintang)|Kapela]], merupakan [[sistem berbilang bintang]] luar biasa antara bintang tercerah di langit malam. [[Beta Aurigae]] merupakan [[bintang berubah]] yang menarik dalam buruj ini; [[Epsilon Aurigae]], bintang dedua gerhana dekat dengan tempoh yang sangat panjang, telah dikaji secara mendalam. Oleh sebab kedudukannya hampir dengan [[Bimasakti]] musim sejuk, Auriga mempunyai banyak [[gugusan terbuka]] cerah di dalam sempadannya, termasuk [[Messier 36|M36]], [[Messier 37|M37]], dan [[Messier 38|M38]], sasaran-sasaran popular untuk ahli astronomi amatur. Sebagai tambahan, buruj ini mempunyai sebuah [[nebula]] prominen, [[Nebula Bintang Menyala]], berkaitan dengan bintang berubah, [[AE Aurigae]]. Dalam mitologi Cina, bintang-bintang Auriga disertakan dalam beberapa buah buruj, termasuk rata maharaja langit, dibentuk daripada bintang-bintang tercerah buruj moden ini. Auriga merumahkan [[sinaran (pancuran meteor)|sinaran]] untuk [[Pancuran Pembawa Gentala]], [[Pancuran Pembawa Gentala Zeta]], [[Pancuran Pembawa Gentala Delta]], dan [[Pancuran Pembawa Gentala Iota]] yang dihipotesiskan. ==Rujukan== '''Kutipan''' {{Reflist|16em}} '''Rujukan''' {{Refbegin|30em}} * {{Petik jurnal|last=Allen|first=Richard Hinckley|date=1899|title=Star Names: Their Lore and Meaning|publisher=Dover|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Aveni|first=Anthony F.|date=1977|title=Native American Astronomy|publisher=Akhbar Universiti Texas|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Bakich|first=Michael E.|date=1995|title=The Cambridge Guide to the Constellations|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|isbn=978-0-521-44921-2|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Buckstaff|first=Ralph N.|date=1927|title=Stars and Constellations of a Pawnee Sky Map|journal=American Anthropologist|volume=29|issue=2|pages=279–285|doi=10.1525/aa.1927.29.2.02a00110|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Burnham|first=Robert, Jr.|date=1978|title=Burnham's Celestial Handbook|publisher=Dover Publications|edition=ke-2|isbn=978-0-486-24063-3|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Crossen|first1=Craig|last2=Rhemann|first2=Gerald|date=2004|title=Sky vistas: astronomy for binoculars and richest-field telescopes|publisher=Springer|isbn=978-3-211-00851-5|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Davis|first=George A., Jr.|date=1944|title=The Pronunciations, Derivations, and Meanings of a Selected List of Star Names|journal=Popular Science|volume=52|pages=8|bibcode=1944PA.....52....8D|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Drummond|first=Jack D.|date=September 1982|title=A note on the Delta Aurigid meteor stream|journal=Icarus|volume=51|issue=3|pages=655–659|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0019103582901531|accessdate=20 Jun 2012|bibcode=1982Icar...51..655D|doi=10.1016/0019-1035(82)90153-1|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last1=Dubietis|first1=Audrius|last2=Arlt|first2=Rainer|date=Oktober 2002|title=The current Delta-Aurigid meteor shower|journal=WGN, Journal of the International Meteor Organization|volume=30|issue=5|pages=168–174|bibcode=2002JIMO...30..168D|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Fekel|first1=Francis C.|last2=Tomkin|first2=Jocelyn|date=2007|chapter=Spectroscopic Binary Candidates for Interferometers|title=Binary Stars as Critical Tools and Tests in Contemporary Astrophysics: Proceedings of the 240th Symposium of the International Astronomical Union Held in Prague, Czech Republic, August 22–25, 2006|editor1-last=Hartkopf|editor1-first=William I.|editor2-last=Guinan|editor2-first=Edward F.|editor3-last=Harmanec|editor3-first=Petr|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|isbn=978-0-521-86348-3|url=http://books.google.com/?id=pl5LaFS7u3MC&pg=PR34&lpg=PR34&dq=HD+30453#v=onepage&q=HD%2030453&f=false|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Goodenough|first=Ward H.|date=1953|title=Native Astronomy in the Central Carolines|publisher=Muzium Universiti|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Harrington|first=Phil|date=1992|chapter=The Challenge of Winter Nebulae|title=Stars and Galaxies|editor-last=Eicher|editor-first=David J.|publisher=Kalmbach Publishing|isbn=978-0-913135-05-1|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Higgins|first=David|date=1992|chapter=The Ghostly Glow of Gaseous Nebulae|title=Stars and Galaxies|editor-last=Eicher|editor-first=David J.|publisher=Kalmbach Publishing|isbn=978-0-913135-05-1|ref=harv}} * {{Petik jurnal|title=Single Channel UBV and JH Band Photometry of Epsilon Aurigae|last1=Hopkins|first1=Jeffrey L.|last2=Stencel|first2=Robert E.|date=23 Mei 2006|journal=The Society for Astronomical Sciences 25th Annual Symposium on Telescope Science|publisher=Persatuan untuk Sains Astronomi|volume=25|pages=13–24|bibcode=2006SASS...25...13H|url=http://adsabs.harvard.edu/full/2006SASS...25...13H|accessdate=17 Ogos 2012|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last1=Hopkins|first1=Jeffrey L.|last2=Stencel|first2=Robert E.|date=Mei 2007|title=Recent UBVJH Photometry of Epsilon Aurigae|journal=Proceedings of the Society for Astronomical Sciences|arxiv=0706.0891|ref=harv|bibcode=2007arXiv0706.0891H}} * {{Petik buku|last=Jenniskens|first=Peter|date=2006|title=Meteor Showers and their Parent Comets|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|isbn=978-0-521-85349-1|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last1=Kashyap|first1=V.|last2=Rosner|first2=R.|last3=Harnden|first3=F.R. Jr.|last4=Maggio|first4=A.|last5=Micela|first5=G.|last6=Sciortino|first6=S.|date=1994|title=X-ray emission on hybird α stars: ROSAT observations of alpha Trianguli Australis and IOTA Aurigae|journal=The Astrophysical Journal|volume=431|issue=1|pages=402–415|bibcode=1994ApJ...431..402K|url=http://adsabs.harvard.edu/full/1994ApJ...431..402K|doi=10.1086/174494|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Krupp|first=E.C.|date=Mei 2007|title=Rambling through the stars: Designated driver|journal=Sky & Telescope|pages=39–40|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Levy|first=David H.|date=2008|title=David Levy's Guide to Observing Meteor Showers|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|isbn=978-0-521-69691-3|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Levy|first=David H.|date=2005|title=Deep Sky Objects|publisher=Prometheus Books|isbn=978-1-59102-361-6|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last1=Lucas|first1=Gene A.|last2=Hopkins|first2=Jeffrey L.|last3=Stencel|first3=Robert E.|title=Long-Period Eclipsing Binary System Epsilon Aurigae Eclipse Campaign|date=23 Mei 2006|journal=The Persatuan untuk Sains Astronomi 25th Annual Symposium on Telescope Science|publisher=Persatuan untuk Sains Astronomi|volume=25|pages=25–30|bibcode=2006SASS...25...25L|url=http://adsabs.harvard.edu/full/2006SASS...25...25L|ref=harv}} * {{Petik buku|last=MacDonald|first=John|date=1998|title=The Arctic Sky: Inuit astronomy, star lore, and legend|publisher=Muzium Diraja Royal/Institut Penyelidikan Nunavut|isbn=978-0-88854-427-8|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Makemson|first=Maud Worcester|date=1941|title=The Morning Star Rises: an account of Polynesian astronomy|publisher=Akhbar Universiti Yale|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Meng|first=H.|date=October 2002|title=Activity of Iota-Aurigids in 2001 and the possible orbit of the meteoroid stream|journal=WGN, Journal of the International Meteor Organization|volume=30|issue=5|pages=175–180|bibcode=2002JIMO...30..175M|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Moore|first1=Patrick|last2=Tirion|first2=Wil|date=1997|title=Cambridge Guide to Stars and Planets|edition=ke-2|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|isbn=978-0-521-58582-8|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Moore|first=Patrick|date=2000|title=The Data Book of Astronomy|publisher=Institute of Physics Publishing|isbn=978-0-7503-0620-1|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Olcott|first=William Tyler|date=2004|title=Star Lore: Myths, Legends, and Facts|publisher=Courier Dover Publications|isbn=978-0-486-43581-7|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Pasachoff|first=Jay M.|others=Maps and charts by Wil Tirion|date=2006|title=Stars and Planets|edition=ke-4|publisher=Houghton Mifflin|isbn=978-0-395-93432-6|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Ridpath|first1=Ian|last2=Tirion|first2=Wil|date=2001|title=Stars and Planets Guide|edition=ke-3|publisher=Akhbar Universiti Princeton|isbn=978-0-691-08913-3|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Ridpath|first1=Ian|last2=Tirion|first2=Wil|date=2009|title=The Monthly Sky Guide|publisher=Akhbar Universiti Cambridge|edition=8th|isbn=978-0-521-13369-2|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last=Rogers|first=John H.|date=1998|title=Origins of the Ancient Constellations: I. The Mesopotamian Traditions|journal=Journal of the British Astronomical Association|volume=108|issue=1|pages=9–28|bibcode=1998JBAA..108....9R|ref={{sfnRef|Rogers, ''Mesopotamian Traditions''|1998}}}} * {{Petik jurnal|last=Rogers|first=John H.|date=1998|title=Origins of the Ancient Constellations: II. The Mediterranean Traditions|journal=Journal of the British Astronomical Association|volume=108|issue=2|pages=79–89|bibcode=1998JBAA..108...79R|ref={{sfnRef|Rogers, ''Mediterranean Traditions''|1998}}}} * {{Petik jurnal|last=Russell|first=Henry Norris|date=Oktober 1922|title=The New International Symbols for the Constellations|journal=Popular Astronomy|volume=30|page=469|bibcode=1922PA.....30..469R|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Staal|first=Julius D.W.|date=1988|title=The New Patterns in the Sky|publisher=The McDonald and Woodward Publishing Company|isbn=978-0-939923-04-5|ref=harv}} * {{Petik buku|last1=Thompson|first1=Robert Bruce|last2=Thompson|first2=Barbara Fritchman|date=2007|title=Illustrated Guide to Astronomical Wonders|publisher=O'Reilly Media|isbn=978-0-596-52685-6|ref=harv}} * {{Petik jurnal|last1=Torres|first1=Guillermo|last2=Claret|first2=Antonio|last3=Young|first3=Patrick A.|date=Ogos 2009|title=Binary Orbit, Physical Properties, and Evolutionary State of Capella (α Aurigae)|journal=The Astrophysical Journal|volume=700|issue=2|pages=1349–1381|url=http://adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-bib_query?2009ApJ...700.1349T|accessdate=17 Ogos 2012|doi=10.1088/0004-637X/700/2/1349|ref=harv|arxiv=0906.0977|bibcode=2009ApJ...700.1349T}} * {{Petik buku|last=Winterburn|first=Emily|date=2009|title=The Stargazer's Guide: How to Read Our Night Sky|publisher=Harper Perennial|isbn=978-0-06-178969-4|ref=harv}} {{Refend}} '''Sumber dalam talian''' {{Refbegin|30em}} * {{Petik web|title=Auriga constellation boundary|work=The Constellations|publisher=Kesatuan Astronomi Antarabangsa|url=http://www.iau.org/public/constellations/#aur|accessdate=4 Julai 2012|ref={{sfnRef|IAU, ''The Constellations'', Auriga}}}} * {{Petik web|last1=Jenniskens|first1=Peter|last2=Kemp|first2=Christopher C.|date=11 Disember 2007|title=Aurigids|publisher=Pusat Penyelidikan & Institut Seti Ames|url=http://aurigid.seti.org/|accessdate=20 Jun 2012|ref=harv}} * {{Petik web|last=Kaler|first=Jim|date=1 Februari 2008|title=Delta Aurigae|work=STARS/Star of the Week|url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/deltaaur.html|accessdate=17 Ogos 2012|ref=harv}} * {{Petik web|last=Kaler|first=Jim|date=17 Oktober 2009|title=Al Kab|work=STARS/Star of the Week|url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/alkab.html|accessdate=16 Ogos 2012|ref=harv}} * {{Petik web|last=Kaler|first=Jim|date=4 Februari 2011|title=Lambda Aurigae|work=STARS/Star of the Week|url=http://stars.astro.illinois.edu/sow/lambdaaur.html|accessdate=17 Ogos 2012|ref=harv}} * {{Petik web|last=Lunsford|first=Robert|date=25 Ogos 2011|title=Meteor Activity Outlook for August 27- September 2, 2011|publisher=Persatuan Meteor Amerika Syarikat|url=http://www.amsmeteors.org/2011/08/meteor-activity-outlook-for-august-27-september-2-2011/|accessdate=20 Jun 2012|ref={{sfnRef|Lunsford, Activity}}}} * {{Petik web|last=Lunsford|first=Robert|date=16 Januari 2012|title=2012 Meteor Shower List|publisher=Persatuan Meteor Amerika Syarikat|url=http://www.amsmeteors.org/2012/01/2012-meteor-shower-list/|accessdate=20 Jun 2012|ref={{sfnRef|Lunsford, Showers}}}} * {{Petik web|title=HD 40979 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=10 Ogos 2012|url=http://exoplanet.eu/catalog/hd_40979_b/|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 40979 b}}}} * {{Petik web|title=HD 45350 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=22 Disember 2010|url=http://exoplanet.eu/catalog/hd_45350_b/|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 45350 b}}}} * {{Petik web|title=HD 43691 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=27 November 2007|url=http://exoplanet.eu/catalog/hd_43691_b/|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 43691 b}}}} * {{Petik web|url=http://exoplanet.eu/catalog/hd_49674_b/|title=HD 49674 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=22 Disember 2010|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HD 49674 b}}}} * {{Petik web|title=HAT-P-9 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=20 Mei 2011|url=http://exoplanet.eu/catalog/hat-p-9_b/|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia HAT-P-9 b}}}} * {{Petik web|title=GD 66 b|publisher=Balai Cerap Paris|work=The Extrasolar Planets Encyclopedia|date=25 Januari 2008|url=http://exoplanet.eu/catalog/gd_66_b/|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|Exoplanet Encyclopedia GD 66 b}}}} * {{Petik web|title=The 100 Nearest Star Systems|publisher=Research Consortium on Nearby Stars|date=1 Januari 2012|url=http://www.chara.gsu.edu/RECONS/TOP100.posted.htm|accessdate=23 Jun 2012|ref={{sfnRef|RECONS, ''The 100 Nearest Star Systems''}}}} * {{Petik web|last=Ridpath|first=Ian|title=Constellations|url=http://www.ianridpath.com/constellations1.htm|accessdate=23 Jun 2012|ref={{sfnRef|Ridpath, ''Constellations''}}}} * {{Petik web|last=Ridpath|first=Ian|date=1988|title=Auriga|work=Star Tales|url=http://www.ianridpath.com/startales/auriga.htm|accessdate=4 Julai 2012|ref={{sfnRef|Ridpath, ''Star Tales'' Auriga}}}} * {{Petik web|last=Ridpath|first=Ian|date=1988|title=Telescopium Herschelii|work=Star Tales|url=http://www.ianridpath.com/startales/telher.htm|accessdate=16 Julai 2012|ref={{sfnRef|Ridpath, ''Star Tales'' Telescopium Herschelii}}}} ''[[SIMBAD]]'' * {{Petik web|title=Alpha Aurigae|publisher=[[Pusat Data Astronomi Strasbourg]]|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=alpha+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Alpha Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Beta Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=beta+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Beta Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Beta Tauri|publisher=Centre de donnés astronomiques de Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=beta+tauri&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=12 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Beta Tauri}}}} * {{Petik web|title=Iota Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=iota+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Iota Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Delta Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=delta+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Delta Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Lambda Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=lambda+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Lambda Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Nu Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=nu+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Nu Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Tau Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=tau+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Tau Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Upsilon Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=upsilon+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Upsilon Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Pi Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=pi+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Pi Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Kappa Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=kappa+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Kappa Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Omega Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=omega+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Omega Aurigae}}}} * {{Petik web|title=2 Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=2+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD 2 Aurigae}}}} * {{Petik web|title=9 Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=9+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD 9 Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Mu Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=mu+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Mu Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Sigma Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=sigma+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Sigma Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Xi Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=xi+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Xi Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Epsilon Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=epsilon+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Epsilon Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Zeta Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=zeta+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Zeta Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Eta Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=eta+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=26 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Eta Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Psi1 Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=psi1+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Psi1 Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Chi Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=chi+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Chi Aurigae}}}} * {{Petik web|title=RT Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=rt+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD RT Aurigae}}}} * {{Petik web|title=RX Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=rx+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD RX Aurigae}}}} * {{Petik web|title=RW Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=rw+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD RW Aurigae}}}} * {{Petik web|title=AE Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=ae+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD AE Aurigae}}}} * {{Petik web|title=R Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=r+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD R Aurigae}}}} * {{Petik web|title=UV Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=uv+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD UV Aurigae}}}} * {{Petik web|title=U Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=u+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD U Aurigae}}}} * {{Petik web|title=X Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=x+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=20 Ogos 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD X Aurigae}}}} * {{Petik web|title=Theta Aurigae|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=theta+aurigae&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=27 Jun 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD Theta Aurigae}}}} * {{Petik web|title=HR 1528|publisher=Pusat Data Astronomi Strasbourg|work=SIMBAD|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=HD+30453&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=17 Julai 2012|ref={{sfnRef|SIMBAD HR 1528}}}} * {{Petik web|title=Nova Auriga – Evidence in Support of Impact|publisher=Dr. Roberts|work=Persatuan Astronomi Diraja – Sistem Data Astrofizik NASA|url=http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1893MNRAS..53..123R&defaultprint=YES&filetype=.pdf|accessdate=January 1893|ref={{http://articles.adsabs.harvard.edu/cgi-bin/nph-iarticle_query?1893MNRAS..53..125R&defaultprint=YES&filetype=.pdf}}}} * {{Petik web|title=Nova Auriga – Evidence in Favour of Impact|publisher=A. W. Bickerton|work=Institut Falsafah Canterbury|url=http://rsnz.natlib.govt.nz/volume/rsnz_26/rsnz_26_00_003970.pdf|accessdate=1 November 1893|ref={{http://rsnz.natlib.govt.nz/volume/rsnz_26/rsnz_26_00_003970.pdf}}}} * {{Petik web|title=Nova Auriga – Evidence of the Theory of Partile Impact|publisher=Professor A. W. Bickerton|work=Institut Falsafah Canterbury|url=http://rsnz.natlib.govt.nz/image/rsnz_26/rsnz_26_00_0824_0675_ac_01.html|accessdate=6 September 1893|ref={{http://rsnz.natlib.govt.nz/image/rsnz_26/rsnz_26_00_0824_0675_ac_01.html}}}} * {{Petik journal|title=Nova Aurigæ – The Genesis of Nova Aruigæ|author=Richard A. Gregory|work=Nature|volume=48|pages=6–8|url=http://www.nature.com/nature/journal/v48/n1227/pdf/048006b0.pdf|date=4 Mei 1893|doi=10.1038/048006b0}} * {{Petik web|title=Beta Tauri (Elnath, El Nath, or Alnath, النطح an-naţħ)|publisher=C.D.S. – SIMBAD4 rel 1.197|work=C.D.S. – SIMBAD4 rel 1.197|url=http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=elnath&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id|accessdate=18 September 2012|ref={{http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/sim-id?Ident=elnath&NbIdent=1&Radius=2&Radius.unit=arcmin&submit=submit+id}}}} {{Refend}} ==Pautan luar== {{Commons and category|Auriga|Auriga}} * [http://www.allthesky.com/constellations/auriga/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Auriga] {{en}} * [https://astrojan.eu5.org/auriga.htm Auriga boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140512215527/http://astrojan.hostei.com/auriga.htm |date=2014-05-12 }} {{en}} * [http://www.sky-map.org/?ra=6.067950812880323&de=41.96998030193955&zoom=2&locale=EN&show_grid=1&show_constellation_lines=1&show_constellation_boundaries=1&show_const_names=0&show_galaxies=1 ''WIKISKY.ORG'': Auriga] {{en}} {{Bintang dalam Auriga}} {{Buruj}} {{Langit|06|00|00|+|40|00|00|10}} {{DEFAULTSORT:Pembawa Gentala (Buruj)}} [[Kategori:Auriga (buruj)| ]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj utara]] m5710alndymxu5gu6se20y8zc3b4tib 0 718197 5650614 5198093 2022-08-21T18:36:46Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Cassiopeia | abbreviation = Cas | genitive = Cassiopeiae | pronounce = {{IPA|/kasiopeia/}}; <br/> {{IPA|/kasiopeie/}} | symbolism = [[Ratu memerintah|Ratu]] kerusi | RA = {{RA|22|57|04.5897}}–{{RA|03|41|14.0997}}<ref name=boundary>{{Petik jurnal|title=Cassiopeia, constellation boundary|work=The Constellations|publisher=Kesatuan Astronomi Antarabangsa|url=http://www.iau.org/public/constellations/#cas|accessdate=15 Februari 2014}}</ref> | dec = {{dec|77.6923447}}–{{dec|48.6632690}}<ref name=boundary/> | family = [[Keluarga Perseus|Perseus]] | areatotal = 598 | arearank = ke-25 | numbermainstars = 5 | numberbfstars = 53 | numberstarsplanets = 7 | numberbrightstars = 4 | numbernearbystars = 7 | brighteststarname = [[Alpha Cassiopeiae|α Cas]] (Schedar) | starmagnitude = 2.15 | neareststarname = [[Eta Cassiopeiae|η Cas]] (Achird) | stardistancely = 19.42 | stardistancepc = 5.95 | numbermessierobjects = 2 | meteorshowers = [[Pancuran Perseus]] | bordering = [[Zirafah (buruj)|Camelopardalis (Zirafah)]] <br/> [[Cepheus (buruj)|Cepheus]] <br/> [[Cicak (buruj)|Lacerta (Cicak)]] <br/> [[Puteri Terantai (buruj)|Andromeda (Puteri Terantai)]]<br /> [[Perseus (buruj)|Perseus]] | latmax = [[Kutub Utara|90]] | latmin = [[Selatan selari ke-20|20]] | month = November | notes = }} [[Fail:ConstellationCassiopeia.jpg|thumb|160px|Difotografkan pada 1 Oktober 2004 dari dekat dengan N41° W73°.]] [[Fail:Cassiopeia 2013-10-05 35 30s-ISO1600 AjusteBrillo1 CV10r 0p4 MBI255 225-273-195.JPG|thumbnail|Imej langit berpusat pada 1 Oktober, diambil dari tapak gelap. Sesetengah objek langit dalam boleh dilihat, termasuk [[Galaksi Andromeda]].]] '''Ratu Kerusi''' atau ''' Kasiopeia''' atau '''Cassiopeia''' ('''Cas''') ialah sebuah [[buruj]] di langit utara, dinamai sempena sang ratu megah [[Kasiopeia (mitologi)|Kasiopeia]] dalam [[mitologi Yunani]], yang memperbesar kecantikan dirinya yang tiada tandingan. Cassiopeia merupakan salah sebuah daripada 48 buah buruj yang disenaraikan oleh ahli astronomi Yunani abad ke-2, [[Ptolemy]], dan kekal sebagai salah sebuah daripada 88 buah buruj moden kini. Buruj ini mudah dikecam oleh sebab bentuk 'M' yang tersendiri apabila dalam kulminasi atas tetapi di lokasi lebih utara apabila kulminasi dekat lebih rendah pada musim bunga dan musim panas, buruj ini mempunyai bentuk 'W', dibentuk oleh lima buah bintang cerah. Buruj ini disempadani oleh [[Puteri Terantai (buruj)|Andromeda (Puteri Terantai)]] ke selatan, [[Perseus (buruj)|Perseus]] ke tenggara, dan [[Cepheus (buruj)|Cepheus]] ke utara. Buruj ini merupakan lawan bagi [[Gayung Besar]]. Di lokasi utara di atas garis lintang 34ºN, buruj ini boleh dilihat sepanjang tahun dan di rantau (sub-)tropika, buruj ini boleh dilihat dengan paling jelas dari September hingga awal November dalam bentuk 'M'-nya yang bercirinya. Juga di bawah garis lintang lebih selatan di bawah 25ºS, buruj ini boleh dilihat lebih rendah di Utara. ==Lihat juga== * [[IC 10]] – galaksi kerdil * [[SN 1572]] – Bintang Tycho atau Supernova Tycho - B Cassiopeiae * [[Cepheus XR-1]] - sumber radio sebenarnya di Cass. * [[Ratu Kerusi (astronomi Cina)]] ==Rujukan== {{Reflist}} * {{Petik jurnal|author1=Krause O|author2=Rieke GH|author3=Birkmann SM|author4=Le Floc'h E|author5=Gordon KD|author6=Egami E|author7=Bieging J|author8=Hughes JP, Young ET, Hinz JL, Quanz SP, Hines DC|title=Infrared echoes near the supernova remnant Cassiopeia A|journal=[[Science (journal)|Science]]|volume=308|issue=5728|year=2005|pages=1604–6|pmid=15947181|doi=10.1126/science.1112035|arxiv=astro-ph/0506186|bibcode=2005Sci...308.1604K}} * {{Citation|title=Deep Sky Objects|last=Levy|first=David H.|publisher=Prometheus Books|year=2005|isbn=1-59102-361-0}} * {{Citation|title=Stars and Planets Guide|last1=Ridpath|first1=Ian|last2=Tirion|first2=Wil|year=2001|publisher=Akhbar Universiti Princeton|isbn=0-691-08913-2}} * {{Petik buku|author=Ian Ridpath|author2=Wil Tirion|year=2007|title=Stars and Planets Guide|publisher=Collins|location=London|isbn=978-0-00-725120-9}} * {{Petik buku|last=Staal|first=Julius D. W.|year=1988|title=The New Patterns in the Sky: Myths and Legends of the Stars|publisher=The McDonald and Woodward Publishing Company|isbn=978-0-939923-04-5|ref=harv}} ==Pautan luar== {{Commons and category|Cassiopeia|Ratu Kerusi (buruj)}} * [http://www.allthesky.com/constellations/Cassiopeia/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Cassiopeia] {{en}} * [https://astrojan.eu5.org/cassio.htm Cassiopeia boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140325235327/http://astrojan.zz.mu/cassio.htm |date=2014-03-25 }} {{en}} * [http://www.ianridpath.com/startales/cassiopeia.htm Star Tales – Cassiopeia] {{en}} * [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/cassiopeia-constellation/ Buruj Cassiopeia di Constellation Guide] {{en}} {{Bintang dalam Cassiopeia}} {{Buruj}} {{Langit|01|00|00|+|60|00|00|10}} {{DEFAULTSORT:Ratu Kerusi (Buruj)}} [[Kategori:Cassiopeia (buruj)| ]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj utara]] t32s5wu9r98zibfuqsg348a0n9nfpcg 0 718785 5650978 5626331 2022-08-22T10:26:15Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5626331 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) - Jawi dah cukup 1 wikitext text/x-wiki {{kegunaanlain|Delima (nyahkekaburan)}} {{Taxobox | name = Delima | image = Pomegranate fruit.jpg | image_caption = Buah delima<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | status = LC | status_system = IUCN3.1 | status_ref = <ref name=IUCN>{{cite iucn | author = Peserta-peserta bengkel Senarai Merah pokok kawasan Asia Tengah FFI/IUCN SSC, Bishkek, Kyrgyzstan (11-13 Julai 2006) | title = ''Punica granatum'' | page = e.T63531A173543609 | year = 2020 | access-date = 16 November 2020}}</ref> | regnum = [[Tumbuhan]] | unranked_divisio = [[Tumbuhan pembuluh|Tracheophyta]] | unranked_phylum = [[Angiosperma]]e | unranked_classis = [[Eudikotiledon]] | unranked_ordo = [[Rosids]] | ordo = [[Myrtales]] | familia = [[Lythraceae]] | genus = ''[[Punica]]'' | species = '''''P. granatum''''' | binomial = ''Punica granatum'' | binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] | synonyms = *''Granatum punicum'' <small>St.-Lag. </small> * ''Punica florida'' <small>Salisb. </small> * ''Punica grandiflora '' <small>hort. ex Steud. </small> * ''Punica nana'' <small>L. </small> * ''Punica spinosa '' <small>Lam.</small><ref>{{cite web|url=http://www.theplantlist.org/tpl/record/tro-26700001|title=''Punica granatum'' L., The Plant List, Version 1|date=2010|publisher=Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden|access-date=26 Jun 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20130811181028/http://www.theplantlist.org/tpl/record/tro-26700001|archive-date=11 Ogos 2013|url-status=live}}</ref> * ''Rhoea punica'' <small>St.-Lag. </small> | synonyms_ref = <ref>{{cite web |url=http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000468843#synonyms |title=''Punica granatum'' L. |date=2022 |website=World Flora Online |publisher=The World Flora Online Consortium |access-date=20 Julai 2022}}</ref> }} '''Delima''' ({{Jawi|دليما}} , nama botani: ''Punica granatum'')<ref name="HCO">{{Cite book|url=https://books.google.com.my/books?id=PXqWuI2TzloC&q=delima#v=snippet&q=delima&f=false |last=Hean Chooi Ong |title=Buah: khasiat makanan & ubatan |publisher=Utusan Publications |year=2006 |isbn=9789676118929 |location=Kuala Lumpur |pages=17, 44-45}}</ref> merupakan sejenis pokok renek atau pokok kecil dalam keluarga [[Lythraceae]]. Ia berdaun luruh yang berbuah dan boleh membesar sehingga ketinggian lima hingga lapan meter. Tumbuhan ini berasal daripada [[Asia Barat Daya]] dan telah ditanam secara semulajadi di seluruh kawasan [[Mediterranean|Lembah Mediterranean]] dan [[Kaukasus]] sejak zaman purba. Ia ditanam secara meluas di seluruh [[Afghanistan]], [[Algeria]], [[Armenia]], [[Azerbaijan]], [[Iran]], [[Iraq]], [[India]], [[Pakistan]], [[Syria]], [[Turki]], bahagian-bahagian lebih kering di [[Asia Tenggara]], [[Semenanjung Malaysia]], [[India|India Timur]], dan kawasan [[tropika|bertropika]] di [[Afrika]].<ref name="morton">{{cite book |last= Morton |first= Julia F. |year=1987 |title=Fruits of warm climates |url= https://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/pomegranate.html |location=Miami, FL. |publisher=Purdue University Center for New Crops and Plant Products |pages= 352–355 |isbn=<!--tak ada-->|access-date=20 Julai 2022}}</ref> Pokok delima dibawa masuk ke [[Amerika Latin]] dan [[California]] oleh para peneroka [[Empayar Sepanyol|Sepanyol]] pada tahun 1769; pokok delima kini ditanam di sebahagian kawasan California dan [[Arizona]] untuk pengeluaran jus.<ref name="CRFG">{{Cite web |url=http://www.crfg.org/pubs/ff/pomegranate.html |title=Pomegranate |publisher=California Rare Fruit Growers |access-date=22 Mac 2014 |archive-date=19 Jun 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120619172009/http://www.crfg.org/pubs/ff/pomegranate.html |url-status=dead }}</ref> == Etimologi == Perkataan "delima" menyerap daripada kata {{lang-sa|दालिम}} ''dālima'' atau {{lang|sa|दाडिम}} ''dāḍima''.<ref name="KosakataSanskerta">{{cite book|last1=Monier-Williams |first1=Monier |year=1981 |title=A Sanskrit-English Dictionary |location=Delhi, Varanasi, Patna |publisher=Motilal Banarsidass |page=386 |isbn=}} - melalui {{Cite book|author1=Edi Sedyawati dkk. |year=1994 |title=Kosakata Bahasa Sanskerta dalam Bahasa Melayu Masa Kini |url=http://repositori.kemdikbud.go.id/3088/ |location=Jakarta, Indonesia |publisher=Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa Departemen Pendidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia |pages=57-58 |isbn=}}</ref> == Botani == Pokok delima renek, ia tumbuh setinggi 5–10 m. Daun-daun pokok disusun seling berhadapan dan para-hadapan. Helai daunnya kecil dan ringkas oblong sempit, panjangnya 3–7&nbsp;sm dan lebarnya 2&nbsp;sm. Ia mempunyai permukaan yang berkilat atau bersinar.<ref name="HCO"/> Sisi helai daun pula jenis menyeluruh. Bunga pokok delima tumbuh dalam gugusan 5 hingga 7 kuntum di hujung ranting pokok.<ref name="HCO"/><ref name="morton"/> Setiap kuntum bunga terdapat 4 hingga 5 kelopak berwarna merah cerah atau kuning dengan diameter 3–5&nbsp;sm. Terdapat beberapa baka pokok delima yang ditanam hanya untuk menumbuhkan bunganya sahaja yang berwarna bunga merah cerah dan banyak kelopak seperti [[bunga kekwa]]. <gallery mode="packed" heights="130"> Fail:Putik bunga pokok buah delima.jpg|Putik bunga pohon buah delima sebelum bercambah. Fail:Flower_of_Pomegranate.jpg|Bunga delima yang mekar </gallery> === Buah === [[Fail:Pomegranate03 edit.jpg|thumb|Foto menunjukkan bahagian dalam buah delima]] Buah delima lebarnya 5–12.5 sm, besarnya antara buah [[lemon]] dan [[limau gedang]]. Ia mempunyai kulit tebal dan keras berwarna dari kuning, jingga, merah jambu hingga ke merah pekat; buah yang ranum berwarna merah.<ref name="morton"/> Di [[Hemisfera Utara]], pokok delima biasanya mula berbuah dari bulan September sehingga Februari,<ref>{{cite web |url=http://fruitsandnuts.ucdavis.edu/crops/pomegranate_factsheet.shtml |title=Growing Pomegranates in California |year=1980 |publisher=California Agriculture and Natural Resources |author=LaRue, James H. |accessdate=25 Oktober 2007 |archive-date=5 Mei 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080505072145/http://fruitsandnuts.ucdavis.edu/crops/pomegranate_factsheet.shtml |url-status=dead }}</ref> manakala pokok-pokok yang ditanam di [[Hemisfera Selatan]] mula berbuah dari bulan Mac sehingga Mei. Isi buah dibahagikan dinding membran padat dengan banyak butir yang berbentuk heksagon, berkilat dan lutsinar dengan rasa yang manis. Jumlah butiran isi buah adalah antara 200 hingga 1400 biji, setiap satu buah mempunyai bilangan biji yang berbeza dan tidak serupa.<ref>{{cite web|url=http://www.aquaphoenix.com/misc/pomegranate/| title=Does a larger pomegranate yield more seeds?| publisher=AquaPhoenix ‎}}</ref> Butir-butir ini merupakan 52% berat keseluruhan buah delima.<ref name="morton"/> Setiap satu butir dikelilingi [[aril (botani)|isi selaput]] berjus berwarna merah dan lutsinar. Benih dalamnya juga rangup, seperti span putih dengan membran pedar.<ref>{{cite web |url= https://floridata.com/plant/778 |title= Punica granatum |author=<!--Tidak dinyatakan--> |date= |website= Floridata |publisher= |access-date= 20 Julai 2022 |quote=}}</ref> == Penanaman == Sejak tahun-tahun kebelakangan ini, buah delima dilihat telah mencapai permintaan yang memberangsangkan khususnya untuk jualan dalam pasaran komersial di [[Amerika Utara]] dan [[Hemisfera Barat]].<ref name="morton"/><ref name="CRFG"/> === Kultivar === Lebih daripada 500 kultivar pokok delima telah dinamakan, tetapi buah sedemikian terbukti memiliki banyak nama yang berlainan bagi [[genotaip]] yang sama, dinamakan merentasi pelbagai daerah di seluruh dunia.<ref name=stover>{{cite journal |last1=Stover |first1= E. |last2=Mercure |first2=E. W. |date=Ogos 2007 |title=The pomegranate: a new look at the fruit of paradise |journal=HortScience |volume=42 |issue=5 |pages=1088–92 |pmid=}}</ref> Iran memiliki kepelbagaian genetik terbanyak bagi pokok delima dan lebih 760 genotaip Iran telah dikumpulkan dalam pengumpulan buah delima kebangsaan Iran di Yazd, Iran. Beberapa ciri-ciri antara genotaip delima berbeza bagi mengenal pasti kecenderungan pembeli, kecenderungan kegunaan, dan penjualan, dan yang terpenting adalah saiz buah, warna kulit luar ("exocarp") (antara kuning kepada ungu, dengan kebiasannya merah jambu dan merah), warna isi selaput (antara putih kepada merah), kekerasan biji benih, kematangan, kandungan cecair dan keasidannya, kemanisan, dan kepedaran.<ref name=stover/> == Hubungan dengan manusia == Buah delima telah banyak diperihalkan dalam penulisan penting sepanjang zaman ketamadunan manusia baik dalam teks sastera seperti [[gita-gita Homeros|gita-gita]] [[Homeros]] mahupun dalam kitab-kitab keagamaan antaranya [[Kitab Keluaran]] dalam [[Perjanjian Lama]] dan [[Surah Ar-Rahman]] dalam [[Al-Quran]].<ref>{{Bibleref|Exodus|28:33-35|NIV}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://quran.com/55:68?font=v1&translations=149%2C39%2C19%2C22%2C33|title=Al-Rahman ayat 68|website=Quran.com|url-status=live|access-date=23 Februari 2022}}</ref> == Rujukan == {{Reflist|30em}} === Bacaan lanjut === * {{cite journal |author=Graham SA, Hall J, Sytsma K, Shi S |title=Phylogenetic analysis of the Lythraceae based on four gene regions and morphology |journal=Int J Pl Sci. |volume=166 |issue=6 |pages=995–1017 |year=2005 |doi=10.1086/432631 |url=http://www.journals.uchicago.edu/doi/abs/10.1086/432631 }} {{refend}} == Pautan luar == {{commons|Punica granatum}} {{Resipi|buah delima}} {{wiktionary}} * [http://pomegranateinformation.com/ Pomegranate Fruit Information] * [http://www.crfg.org/pubs/ff/pomegranate.html Pomegranate Fruit Facts] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120619172009/http://www.crfg.org/pubs/ff/pomegranate.html |date=19 Jun 2012 }} * [http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=6411097 Pomegranates: Jewels in the Fruit Crown] * [http://altmedicine.about.com/od/druginteractions/a/pom_interaction.htm Potential Pomegranate Drug Interactions] * [http://www.pomegranates.org/home.shtml Pomegranate Council (California, US)- Recipes, News, and Info] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110727182002/http://www.pomegranates.org/home.shtml |date=27 Julai 2011 }} * [http://www.pomegranateindia.org/associates.htm Maharashtra Pomegranate Growers Research Association, Pune] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080604230057/http://www.pomegranateindia.org/associates.htm |date=4 Jun 2008 }} * [http://www.pomegranatefruit.org Pomegranate] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107030246/http://pomegranatefruit.org/ |date=7 Januari 2019 }} Fruit organization and information website. * {{Wikisource1911Enc Citation}} {{Herba dan rempah}} [[Kategori:Buah tropika]] [[Kategori:Lythraceae]] [[Kategori:Rempah]] [[Kategori:Pencelup tumbuhan]] [[Kategori:Tumbuhan perubatan]] kla8thr1egb0iicdaaggghirfa9s3c9 0 752157 5650820 5650444 2022-08-22T03:54:17Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox_Political_Party |party_name = Parti Sarawak Bersatu<br>_{''United People's Party''}<br>PSB |colorcode = {{Parti Sarawak Bersatu/meta/color}} |party_logo = |president = [[Baru Bian]] {{small|(presiden interim)}} |secretary_general = |leader1_title = Timbalan Presiden |leader1_name = [[Liu Thian Leong]] <br> [[Sylvester Entri Muran]] |leader2_title = Naib Presiden Kanan |leader2_name = |leader3_title = Naib Presiden |leader3_name = |leader4_title = Ketua Pemuda |leader4_name = [[Johnical Rayong Ngipa]] |leader5_title = Ketua Wanita |leader5_name = |founder = [[Wong Soon Koh|Dato' Sri Wong Soon Koh]] |foundation = 2014 |ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Sekularisme|Sekularisme negeri]]<br>[[Sosialisme|Sosialisme negeri]]<br>[[Patriotisme|Semangat rakyat Sarawak]]<br>[[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hak pendidikan negeri]]<br>[[Sarawak|Pembangunan negeri]]<br>[[Royalti minyak Petronas|Tuntutan hak royalti ]]<br>[[Sarawak|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Demokrasi sosial|Demokrasi sosial negeri]]<br>[[Kebebasan beragama|Hak agama-agama lain]]<br>[[Kebebasan bersuara|Hak bersuara rakyat]]<br>[[Pemikiran bebas|Pemikiran bebas rakyat]] |slogan = |position = [[Sentrisme|Berhaluan tengah]] |headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] |colours = |membership = |regional = [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini) |national = |international = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Parti Sarawak Bersatu/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|2|222|hex={{Parti Sarawak Bersatu/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|3|82|hex={{Parti Sarawak Bersatu/meta/color}}}} }} {{Politik Malaysia}} '''Parti Sarawak Bersatu''' ([[Inggeris]]: ''United Sarawak Party''; singkatan: '''PSB''') merupakan sebuah parti politik inklusif dan universal yang terdiri daripada pelbagai kaum, serta ianya juga merupakan parti politik berhaluan tengah. Majoriti keahliannya adalah terdiri daripada tiga komuniti utama di Sarawak, iaitu komuniti Cina Sarawak, komuniti Dayak, dan komuniti Melayu Sarawak. Parti politik ini masih bergerak aktif dan terus prihatin kepada rakyat Sarawak sehingga kini. Parti politik inklusif ini ditubuhkan secara rasminya pada tahun 2014, manakala ibu pejabatnya pula berpangkalan di [[Kuching]], [[Sarawak]]. ==Sejarah== Parti Sarawak Bersatu (PSB) merupakan sebuah parti politik inklusif dan berbilang kaum di Sarawak. Mula ditubuhkan pada tahun 2014, parti ini merupakan parti politik universal yang boleh menyokong sebarang kenyataan, cadangan atau pendapat daripada dua pihak, sama ada melalui [[Pakatan Harapan]] (PH) ataupun melalui [[Barisan Nasional]] (BN). Ini kerana PSB merupakan parti politik berhaluan tengah, dan ianya juga merupakan parti politik yang bersifat sederhana radikal serta mempunyai sebahagian besar pengaruh daripada dua parti politik lamanya, Parti Rakyat Bersatu (UPP) dan Parti Keadilan Rakyat Sarawak (PKR Sarawak). [[Baru Bian]] kini dilantik sebagai presiden interim [[Parti Sarawak Bersatu]] yang baharu, menggantikan presiden asalnya, [[Wong Soon Koh|Dato' Sri Wong Soon Koh]]. == Wakil rakyat == === Dewan Rakyat === {{main|Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} {| class="wikitable" |+Senarai Ahli [[Dewan Rakyat Malaysia|Dewan Rakyat]] - PSB !Kod !Parlimen !Nama !Catatan |- |P214 |Selangau |[[Baru Bian]] |Menyertai PSB selepas dipecat [[Parti Keadilan Rakyat]]<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2020/05/694374/saya-katak-yang-baik-baru-bian|title='Saya katak yang baik' - Baru Bian|last=Mohd Roji Kawi|first=|date=30 Mei 2020|newspaper=Berita Harian|access-date=30 Mei 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |} === Dewan Undangan Negeri === {{main|Ahli Dewan Undangan Negeri, Parlimen Malaysia ke-14}} {| class="wikitable" |+Senarai Ahli [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]] - PSB !Kod !DUN !Nama !Catatan |- |N11 |Batu Lintang |''kosong'' | |- |N53 |Bawang Assan |Wong Soon Koh | |- |N81 |Ba'Kelalan |[[Baru Bian]] |Menyertai PSB selepas dipecat [[Parti Keadilan Rakyat]]<ref name=":0" /> |} ==Lihat juga== * [[Pilihan raya DUN Sarawak 2021]] * [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN) * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Malaysia]] * [[Sarawak]] ==Rujukan== {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2014 di Malaysia]] [[Kategori:Parti pembangkang Kerajaan Muhyiddin Yassin]] ousrn7b126f4yszoa4pcpze982izgje 0 755714 5650504 5650366 2022-08-21T12:48:19Z 175.142.219.68 /* Filem */ wikitext text/x-wiki '''Azliyuszaini bin Mohd Noor''' atau lebih dikenali sebagai '''Yus Murai''' adalah seorang pelakon yang mula bergiat aktif dalam seni lakon pada tahun 2005. Pada Tahun 2007 beliau ditawarkan berlakon di dalam iklan Hari Raya Petronas- Burung Murai yang berjaya memaut hati penonton. Teater pertama beliau adalah sebagai salah seorang watak utama dalam pementasan bertajuk Mahsuri di bawah arahan Seniwati [[Fauziah Nawi]]. Pelakon kelahiran Johor sebelah bapa dan Pulau Pinang dan Perak sebelah ibu ini mula menjadikan lakonan sebagai karier utama bermula pada tahun 2007.<ref>http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0503&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_15.htm</ref><ref>https://www.hmetro.com.my/node/89770</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2010 | ''[[Evolusi KL Drift 2]]'' | | |- | 2012 | ''[[Hantu Kapcai]]'' | Ustaz | |- | rowspan="3"|2013 | ''[[Tanda Putera]]'' | [[Mohamed Salleh Ismael|Tun IGP Mohamed Salleh Ismael]] | |- | ''[[KL Gangster 2]]'' | | |- | ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | | |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Suamiku Aku Ustaz]]'' | Tahanan 1 | |- | ''[[Polis EVO]]'' | Jemang | |- | 2019 | ''[[KL Vampires]]'' | | |- | 2020 | ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | Jemang | |- | 2023 | ''Coast Guard'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2009 | ''Seharum Kenangan'' | Irfan | [[TV2]] | |- | 2010 | ''Pintu Taubat'' | | [[Astro Oasis]] | 2 episod |- | 2014 | ''Hingga Akhir Nanti'' | Hisyam | | |- | 2016 | ''Kerambit'' | Yazid | [[TV2]] | |- | 2017 | ''[[Dendam Aurora]]'' | Inspektor Razman | [[Astro Prima]] | |- | 2022 | ''[[Gerak Khas Undercover]]'' (Musim 2) | Man Rimau | [[TV3]] | Episod: "Man Rimau" |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2011 | ''Si Tudung Tweet'' | Ayah Zubaidah | [[TV9]] |- | 2015 | ''Penyamun Kota'' | Jeffri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name}} [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] oswsj6pijoqc975jgt3ogh5omko99cv 5650505 5650504 2022-08-21T12:48:38Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki '''Azliyuszaini bin Mohd Noor''' atau lebih dikenali sebagai '''Yus Murai''' adalah seorang pelakon yang mula bergiat aktif dalam seni lakon pada tahun 2005. Pada Tahun 2007 beliau ditawarkan berlakon di dalam iklan Hari Raya Petronas- Burung Murai yang berjaya memaut hati penonton. Teater pertama beliau adalah sebagai salah seorang watak utama dalam pementasan bertajuk Mahsuri di bawah arahan Seniwati [[Fauziah Nawi]]. Pelakon kelahiran Johor sebelah bapa dan Pulau Pinang dan Perak sebelah ibu ini mula menjadikan lakonan sebagai karier utama bermula pada tahun 2007.<ref>http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0503&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_15.htm</ref><ref>https://www.hmetro.com.my/node/89770</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2010 | ''[[Evolusi KL Drift 2]]'' | | |- | 2012 | ''[[Hantu Kapcai]]'' | Ustaz | |- | rowspan="3"|2013 | ''[[Tanda Putera]]'' | [[Mohamed Salleh Ismael|Tun IGP Mohamed Salleh Ismael]] | |- | ''[[KL Gangster 2]]'' | | |- | ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | | |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Suami Aku Ustaz]]'' | Tahanan 1 | |- | ''[[Polis EVO]]'' | Jemang | |- | 2019 | ''[[KL Vampires]]'' | | |- | 2020 | ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | Jemang | |- | 2023 | ''Coast Guard'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2009 | ''Seharum Kenangan'' | Irfan | [[TV2]] | |- | 2010 | ''Pintu Taubat'' | | [[Astro Oasis]] | 2 episod |- | 2014 | ''Hingga Akhir Nanti'' | Hisyam | | |- | 2016 | ''Kerambit'' | Yazid | [[TV2]] | |- | 2017 | ''[[Dendam Aurora]]'' | Inspektor Razman | [[Astro Prima]] | |- | 2022 | ''[[Gerak Khas Undercover]]'' (Musim 2) | Man Rimau | [[TV3]] | Episod: "Man Rimau" |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2011 | ''Si Tudung Tweet'' | Ayah Zubaidah | [[TV9]] |- | 2015 | ''Penyamun Kota'' | Jeffri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name}} [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] 0gq0r6c1bh0hn2uakowkp2r6kwbszul 5650506 5650505 2022-08-21T12:49:56Z 175.142.219.68 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki '''Azliyuszaini bin Mohd Noor''' atau lebih dikenali sebagai '''Yus Murai''' adalah seorang pelakon yang mula bergiat aktif dalam seni lakon pada tahun 2005. Pada Tahun 2007 beliau ditawarkan berlakon di dalam iklan Hari Raya Petronas- Burung Murai yang berjaya memaut hati penonton. Teater pertama beliau adalah sebagai salah seorang watak utama dalam pementasan bertajuk Mahsuri di bawah arahan Seniwati [[Fauziah Nawi]]. Pelakon kelahiran Johor sebelah bapa dan Pulau Pinang dan Perak sebelah ibu ini mula menjadikan lakonan sebagai karier utama bermula pada tahun 2007.<ref>http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2009&dt=0503&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_15.htm</ref><ref>https://www.hmetro.com.my/node/89770</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2010 | ''[[Evolusi KL Drift 2]]'' | | |- | 2012 | ''[[Hantu Kapcai]]'' | Ustaz | |- | rowspan="3"|2013 | ''[[Tanda Putera]]'' | [[Mohamed Salleh Ismael|Tun IGP Mohamed Salleh Ismael]] | |- | ''[[KL Gangster 2]]'' | | |- | ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | | |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Suami Aku Ustaz]]'' | Tahanan 1 | |- | ''[[Polis EVO]]'' | Jemang | |- | 2019 | ''[[KL Vampires]]'' | | |- | 2020 | ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | Jemang | |- | 2023 | ''Coast Guard'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2009 | ''Seharum Kenangan'' | Irfan | [[TV2]] | |- | 2010 | ''Pintu Taubat'' | | [[Astro Oasis]] | 2 episod |- | 2014 | ''Hingga Akhir Nanti'' | Hisyam | | |- | 2016 | ''Kerambit'' | Yazid | [[TV2]] | |- | 2017 | ''[[Dendam Aurora]]'' | Inspektor Razman | [[Astro Prima]] | |- | 2022 | ''[[Gerak Khas Undercover]]'' (Musim 2) | Man Rimau | [[TV3]] | Episod: "Man Rimau" |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2011 | ''Si Tudung Tweet'' | Ayah Zubaidah | [[TV9]] |- | 2015 | ''Penyamun Kota'' | Jeffri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm11210198}} [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] ltx7lsixagf27i9h4i2jg2z78l9xwas 0 756764 5650665 4274371 2022-08-21T22:51:54Z 175.142.219.68 /* Kerjaya lakonan */ wikitext text/x-wiki {{Hatnote|"Bob Mustaffa" dilencongkan di sini.}} '''Mustafar bin Baba''' atau lebih dikenali sebagai '''Bab Mustaffa''' (30 Ogos 1951-2002) adalah seorang pelakon filem dan televisyen yang popular di [[Malaysia]] pada era 70an dan awal 80an. Beliau merupakan salah seorang daripada anak didik [[P. Ramlee]] ketika berkarya di Studio Merdeka, Ulu Klang. == Kerjaya lakonan == Nama sebenar Bab Mustaffa ialah Mustafar bin Baba, tetapi diubah oleh P. Ramlee kepada Bab Mustaffa berdasarkan satu karakter yang terdapat dalam cerita 1001 malam ("Ma'aruf Tukang Kasut dan Isterinya Fatimah"), Baba Mustaffa. Menjelang akhir 70an, namanya sering dieja dengan ejaan Bob berbanding Bab. Beliau merupakah adik kepada aktres Normawati dan diajak berlakon oleh P. Ramlee dalam filem berjudul ''[[Gelora (filem)|Gelora]]'' pada tahun 1970 ketika baru berusia 19 tahun. Bob tidak pernah berlakon sebelum ini tetapi dalam filem ini dia telah memperlihatkan mutu lakonan yang sangat baik - bersahaja dan natural. Setelah kemerosotan industri filem pada awal 70an, Bob telah diambil berlakon oleh P. Ramlee dalam beberapa buah drama televisyen. Lakonannya di kaca TV sering ditayangkan dan menjadikan wajahn kacaknya cukup popular di Malaysia. Bob turut membintangi filem "[[Kisah Seorang Biduan]]" (arahan [[M. Amin]]) dan "Pertentangan" ([[Salleh Ghani]]) di mana menerusi kedua-dua buah filem itu beliau dicalonkan untuk kategori [[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Terbaik di Festival Filem Malaysia edisi pertama dan keempat]]. Namun menjelang usia 40 tahun beliau mula memperlahankan kerjaya lakonan. Beliau meninggal dunia ketika umurnya berusia 53 tahun selepas lebih 15 tahun bersara dari bidang lakonan. Tarikh sebenar kematian tidak diperolehi tetapi diawal tahun 2002.<ref>http://filemklasikmalaysia.blogspot.com/2012_02_01_archive.html</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|2811597}} [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Kelahiran 1951]] [[Kategori:Kematian 2002]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] mn2nkwr8nh3d866ql8gk4bzed9fniry 0 768124 5650996 5624929 2022-08-22T10:53:06Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5624929 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{Infobox prepared food | name = Rendidih/Stu<!-- Jangan letak Jawi, ia akan merosakkan pautan kotak info --> | image = [[File:Beef Stew!.jpg|240px]] | caption = Rendidih daging | alternate_name = | country = | region = | creator = | course = | type = Stu | served = | main_ingredient = [[Sayur-sayuran]] ([[lobak]], [[kentang]], [[kacang]], [[lada]], [[tomato]] dsb.), [[daging]] (yang keras-keras seperti [[daging lembu]]), [[air]] atau [[Pati (makanan)|pati]] atau minuman keras | variations = | calories = | other = }} Masakan '''rendidih''' ({{Jawi|رنديديه}}) atau '''stu''' merupakan paduan ramuan makanan pejal yang dimasak dalam [[sup|cecair]] lalu dihidangkan dalam [[kuah]] yang terhasil. Ramuan-ramuan dalam stu boleh termasuk mana-mana paduan [[sayur-sayuran]] (seperti [[lobak]], [[kentang]], [[kacang]], [[lada]], [[tomato]] dsb.), [[daging]], terutama sekali daging-daging keras sesuai untuk dimasak perlahan seperti [[daging lembu]]. [[Ayam itik]], [[sosej]] dan [[makanan laut]] juga digunakan. Air boleh digunakan sebagai cecair untuk memasak stu, begitu juga dengan [[pati (makanan)|pati]] dan minuman keras seperti [[wain]] dan [[bir]]. [[Perasa]] dan [[bahan perisa]] juga boleh ditambahkan. Stu biasanya dimasak pada suhu yang agak rendah (iaitu [[Perenehan|direneh]], bukan [[Perebusan|direbus]]) supaya perisa-perisa boleh bercampur-baur. Kaedah merendidih sesuai untuk potongan daging yang paling tidak lembut tetapi menjadi lembut dan berair dengan kaedah pemanasan lembap perlahan. Oleh itu rendidih begitu laris dalam masakan kos rendah. Potongan-potongan yang mempunyai secukup kemarmaran dan tisu penghubung bergelatin boleh membuahkan rendidih yang lembap dan berair, sedangkan daging pejal (tanpa lemak) cepat mengering. Rendidih boleh dipekatkan dengan mereneh (''reduction'') ataupun dengan [[tepung]], sama ada dengan menyalutkan kepingan daging dengan tepung sebelum melayur, ataupun menggunakan ''[[roux]]'' atau ''[[beurre manié]]'', iaitu doh yang terdiri daripada mentega dan tepung yang sama-rata. Bahan pemekat seperti [[tepung jagung]] atau kanji [[ubi larut]] juga boleh digunakan. Stu serupa dengan [[sup]], jadi kadang-kala tidak begitu jelas perbezaannya. Umumnya stu kurang cair daripada sup, malah lebih pekat dan perlu dimasak lebih lama dengan haba yang rendah. Sedangkan sup seringkali dihidangkan dalam mangkuk, stu lazimnya cukup pekat untuk dihidangkan di dalam pinggan dengan kuah sebagai sos untuk ramuan-ramuan yang pejal.<ref>[http://www.journalgazette.net/apps/pbcs.dll/article?AID=/20081109/FEAT0103/811090311 Soup vs. stew: Difference in details | The Journal Gazette<!-- Bot generated title -->]</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Rendidih| ]] [[Kategori:Teknik masakan]] [[Kategori:Masakan British]] [[Kategori:Masakan Yunani]] [[Kategori:Masakan Turki]] [[Kategori:Masakan Iran]] [[Kategori:Masakan Pakistan]] [[Kategori:Masakan Azerbaijan]] [[Kategori:Masakan Ireland]] [[Kategori:Istilah masakan]] cswx1787d7rqu4vqdvcfyrplefvonh7 0 770176 5650642 4885913 2022-08-21T20:46:00Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Football player infobox |playername={{PAGENAME}} |image= |fullname={{PAGENAME}} |dateofbirth={{birth date and age|1968|12|28}} |cityofbirth=[[Vejle]] |countryofbirth=[[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |dateofdeath= |height= |currentclub= |clubnumber= |position=[[Pemain tengah]] |years=1988-1992<br/>1992-1993<br/>1994-1995<br/>1995-1996<br/>1996<br/>1997-1998<br/>1998-2001<br/>2001-2002<br/>2002-2004 |clubs=[[Vejle BK|Vejle]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Urawa Reds]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Akademisk BK|Akademisk]]<br/>[[Malmö FF|Malmö]]<br/>[[Aarhus GF|Aarhus]] |caps(goals)= |nationalyears=1990-2002 |nationalteam={{fb|DEN}} |nationalcaps(goals)=66 (3) }} '''{{PAGENAME}}''' adalah pemain [[bola sepak]] [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]]. == Pasukan kebangsaan == {| class="wikitable" style="text-align:center" !colspan=3|[[Pasukan bola sepak kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎|Pasukan kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |- !Tahun!!Kmncln!!Gol |- |1990||1||0 |- |1991||3||0 |- |1992||0||0 |- |1993||10||0 |- |1994||7||0 |- |1995||11||0 |- |1996||7||0 |- |1997||0||0 |- |1998||2||0 |- |1999||6||2 |- |2000||10||1 |- |2001||5||0 |- |2002||4||0 |- !Jumlah||66||3 |} == Pautan luar == * [http://www.national-football-teams.com/player/10275/Brian_Steen_Nielsen.html National Football Teams] {{in lang|en}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 1996}} {{Skuad Denmark Piala Dunia FIFA 2002}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Denmark]] [[Kategori:Pemain Vejle BK]] [[Kategori:Pemain Odense BK]] [[Kategori:Pemain Fenerbahçe]] [[Kategori:Pemain Urawa Red Diamonds]] [[Kategori:Pemain Akademisk Boldklub]] [[Kategori:Pemain Malmö FF]] [[Kategori:Pemain Liga J.]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1996]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2002]] ooemiugq6aukc4js82s16vnsx1i8zl2 5650643 5650642 2022-08-21T20:47:17Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Football player infobox |playername={{PAGENAME}} |image= |fullname={{PAGENAME}} |dateofbirth={{birth date and age|1968|12|28}} |cityofbirth=[[Vejle]] |countryofbirth=[[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |dateofdeath= |height= |currentclub= |clubnumber= |position=[[Pemain tengah]] |years=1988-1992<br/>1992-1993<br/>1994-1995<br/>1995-1996<br/>1996<br/>1997-1998<br/>1998-2001<br/>2001-2002<br/>2002-2004 |clubs=[[Vejle BK|Vejle]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Urawa Reds]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Akademisk BK|Akademisk]]<br/>[[Malmö FF|Malmö]]<br/>[[Aarhus GF|Aarhus]] |caps(goals)= |nationalyears=1990-2002 |nationalteam={{fb|DEN}} |nationalcaps(goals)=66 (3) }} '''{{PAGENAME}}''' adalah pemain [[bola sepak]] [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]]. == Pasukan kebangsaan == {| class="wikitable" style="text-align:center" !colspan=3|[[Pasukan bola sepak kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎|Pasukan kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |- !Tahun!!Kmncln!!Gol |- |1990||1||0 |- |1991||3||0 |- |1992||0||0 |- |1993||10||0 |- |1994||7||0 |- |1995||11||0 |- |1996||7||0 |- |1997||0||0 |- |1998||2||0 |- |1999||6||2 |- |2000||10||1 |- |2001||5||0 |- |2002||4||0 |- !Jumlah||66||3 |} == Pautan luar == * [http://www.national-football-teams.com/player/10275/Brian_Steen_Nielsen.html National Football Teams] {{in lang|en}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 1996}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 2000}} {{Skuad Denmark Piala Dunia FIFA 2002}} {{DEFAULTSORT:Nielsen, Brian Steen]] [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Denmark]] [[Kategori:Pemain Vejle BK]] [[Kategori:Pemain Odense BK]] [[Kategori:Pemain Fenerbahçe]] [[Kategori:Pemain Urawa Red Diamonds]] [[Kategori:Pemain Akademisk Boldklub]] [[Kategori:Pemain Malmö FF]] [[Kategori:Pemain Liga J.]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1996]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 2000]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2002]] ct89o55wc35fnurdgufaedvboj9yddl 5650644 5650643 2022-08-21T20:48:12Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Football player infobox |playername={{PAGENAME}} |image= |fullname={{PAGENAME}} |birth_date={{birth date and age|1968|12|28}} |birth_place=[[Vejle]], [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |dateofdeath= |height= |currentclub= |clubnumber= |position=[[Pemain tengah]] |years=1988-1992<br/>1992-1993<br/>1994-1995<br/>1995-1996<br/>1996<br/>1997-1998<br/>1998-2001<br/>2001-2002<br/>2002-2004 |clubs=[[Vejle BK|Vejle]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Urawa Reds]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Akademisk BK|Akademisk]]<br/>[[Malmö FF|Malmö]]<br/>[[Aarhus GF|Aarhus]] |caps(goals)= |nationalyears=1990-2002 |nationalteam={{fb|DEN}} |nationalcaps(goals)=66 (3) }} '''{{PAGENAME}}''' adalah pemain [[bola sepak]] [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]]. == Pasukan kebangsaan == {| class="wikitable" style="text-align:center" !colspan=3|[[Pasukan bola sepak kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎|Pasukan kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |- !Tahun!!Kmncln!!Gol |- |1990||1||0 |- |1991||3||0 |- |1992||0||0 |- |1993||10||0 |- |1994||7||0 |- |1995||11||0 |- |1996||7||0 |- |1997||0||0 |- |1998||2||0 |- |1999||6||2 |- |2000||10||1 |- |2001||5||0 |- |2002||4||0 |- !Jumlah||66||3 |} == Pautan luar == * [http://www.national-football-teams.com/player/10275/Brian_Steen_Nielsen.html National Football Teams] {{in lang|en}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 1996}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 2000}} {{Skuad Denmark Piala Dunia FIFA 2002}} {{DEFAULTSORT:Nielsen, Brian Steen]] [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Denmark]] [[Kategori:Pemain Vejle BK]] [[Kategori:Pemain Odense BK]] [[Kategori:Pemain Fenerbahçe]] [[Kategori:Pemain Urawa Red Diamonds]] [[Kategori:Pemain Akademisk Boldklub]] [[Kategori:Pemain Malmö FF]] [[Kategori:Pemain Liga J.]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1996]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 2000]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2002]] 1ah21m641uxb2r62sh07hye1p2ipxc7 5650645 5650644 2022-08-21T20:48:32Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Football player infobox |playername={{PAGENAME}} |image= |fullname={{PAGENAME}} |birth_date={{birth date and age|1968|12|28}} |birth_place=[[Vejle]], [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |dateofdeath= |height= |currentclub= |clubnumber= |position=[[Pemain tengah]] |years=1988-1992<br/>1992-1993<br/>1994-1995<br/>1995-1996<br/>1996<br/>1997-1998<br/>1998-2001<br/>2001-2002<br/>2002-2004 |clubs=[[Vejle BK|Vejle]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Fenerbahçe SK|Fenerbahçe]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Urawa Reds]]<br/>[[Odense BK|Odense]]<br/>[[Akademisk BK|Akademisk]]<br/>[[Malmö FF|Malmö]]<br/>[[Aarhus GF|Aarhus]] |caps(goals)= |nationalyears=1990-2002 |nationalteam={{fb|DEN}} |nationalcaps(goals)=66 (3) }} '''{{PAGENAME}}''' adalah pemain [[bola sepak]] [[‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]]. == Pasukan kebangsaan == {| class="wikitable" style="text-align:center" !colspan=3|[[Pasukan bola sepak kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎|Pasukan kebangsaan ‎‎‎‎‎‎Denmark‎‎‎‎‎‎‎]] |- !Tahun!!Kmncln!!Gol |- |1990||1||0 |- |1991||3||0 |- |1992||0||0 |- |1993||10||0 |- |1994||7||0 |- |1995||11||0 |- |1996||7||0 |- |1997||0||0 |- |1998||2||0 |- |1999||6||2 |- |2000||10||1 |- |2001||5||0 |- |2002||4||0 |- !Jumlah||66||3 |} == Pautan luar == * [http://www.national-football-teams.com/player/10275/Brian_Steen_Nielsen.html National Football Teams] {{in lang|en}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 1996}} {{Skuad Denmark UEFA Euro 2000}} {{Skuad Denmark Piala Dunia FIFA 2002}} {{DEFAULTSORT:Nielsen, Brian Steen}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Denmark]] [[Kategori:Pemain Vejle BK]] [[Kategori:Pemain Odense BK]] [[Kategori:Pemain Fenerbahçe]] [[Kategori:Pemain Urawa Red Diamonds]] [[Kategori:Pemain Akademisk Boldklub]] [[Kategori:Pemain Malmö FF]] [[Kategori:Pemain Liga J.]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1996]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 2000]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2002]] 5esplw5o59y59fhtd5irvvq19uvo3zp 0 771112 5650560 5593199 2022-08-21T14:52:29Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Adi Akmal |image = |caption = |birth_name = Adi Akmal bin Sehrom |alias = Adi Devotees |birth_date = {{birth date and age|1986|4|1}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |occupation = Penyanyi, pembaca berita |nationality = |years_active = 2005–kini |spouse = {{marriage|Puteri Nur Asyiqin Abdul Aziz|2017}} |children = Aira Sofia |relatives = {{plainlist| * [[Salwa Abdul Rahman]] (ibu saudara) * [[Zarina Zainoordin]] (sepupu) * [[Aziz M. Osman]] (bapa mentua) * [[Nor Aliah Lee]] (ibu mentua) }} |parents = |URL = https://instagram.com/adiakmal | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | background = solo_singer | instrument = | genre = [[Nasyid]] | label = DME Records (2005-2007) <br> [[NAR Records]] (2005-2007) | associated_acts = }} }} '''Adi Akmal bin Sehrom''' yang lebih dikenali sebagai '''Adi Devotees''' adalah salah seorang anggota kumpulan [[Devotees]] yang merupakan sebuah kumpulan [[nasyid]] yang popular di [[Malaysia]].<ref>[http://the-dmw.blogspot.com/ Kumpulan Devotees]</ref> Beliau dilahirkan pada tarikh 1 April 1982. Beliau merupakan anak kelahiran [[Johor Bahru]], [[Johor]] Darul Takzim. Beliau juga merupakan graduan '''Ijazah Sarjana Muda Sains Kemanusiaan''' dari [[Universiti Islam Antarabangsa Malaysia|Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM)]].<ref>[http://munsyeed.com/malay/2010/12/adi-akmal-jadi-pembaca-berita-tv-alhijrah/ Adi Akmal Jadi Pembaca Berita TV AlHijrah, Ditulis oleh Husaini Hussein, Hakcipta © Munsyeed Dot Com 2010-2015]</ref> Selain menyanyi, beliau juga bekerja sebagai pembaca berita di stesen televisyen Islamik iaitu '''[[TV AlHijrah]]'''. ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Penyanyi nasyid Malaysia]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] fywth49xviuz5tlgfs91yes5jaxvlko 5650562 5650560 2022-08-21T14:52:56Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Adi Akmal Sehrom |image = |caption = |birth_name = Adi Akmal bin Sehrom |alias = Adi Devotees |birth_date = {{birth date and age|1986|4|1}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |occupation = Penyanyi, pembaca berita |nationality = |years_active = 2005–kini |spouse = {{marriage|Puteri Nur Asyiqin Abdul Aziz|2017}} |children = Aira Sofia |relatives = {{plainlist| * [[Salwa Abdul Rahman]] (ibu saudara) * [[Zarina Zainoordin]] (sepupu) * [[Aziz M. Osman]] (bapa mentua) * [[Nor Aliah Lee]] (ibu mentua) }} |parents = |URL = https://instagram.com/adiakmal | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | background = solo_singer | instrument = | genre = [[Nasyid]] | label = DME Records (2005-2007) <br> [[NAR Records]] (2005-2007) | associated_acts = }} }} '''Adi Akmal bin Sehrom''' yang lebih dikenali sebagai '''Adi Devotees''' adalah salah seorang anggota kumpulan [[Devotees]] yang merupakan sebuah kumpulan [[nasyid]] yang popular di [[Malaysia]].<ref>[http://the-dmw.blogspot.com/ Kumpulan Devotees]</ref> Beliau dilahirkan pada tarikh 1 April 1982. Beliau merupakan anak kelahiran [[Johor Bahru]], [[Johor]] Darul Takzim. Beliau juga merupakan graduan '''Ijazah Sarjana Muda Sains Kemanusiaan''' dari [[Universiti Islam Antarabangsa Malaysia|Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM)]].<ref>[http://munsyeed.com/malay/2010/12/adi-akmal-jadi-pembaca-berita-tv-alhijrah/ Adi Akmal Jadi Pembaca Berita TV AlHijrah, Ditulis oleh Husaini Hussein, Hakcipta © Munsyeed Dot Com 2010-2015]</ref> Selain menyanyi, beliau juga bekerja sebagai pembaca berita di stesen televisyen Islamik iaitu '''[[TV AlHijrah]]'''. ==Rujukan== <div class="references-small"> <references /> </div> [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Penyanyi nasyid Malaysia]] [[Kategori:Penyanyi lelaki Malaysia]] 6n1j6z6yx8u9qlxe4qd4fahbq5qf7vd 0 795628 5650618 5208531 2022-08-21T18:55:10Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Cygnus | abbreviation = Cyg | genitive = Cygni | pronounce = {{IPA|/signus/}}, genitif {{IPA|/signi/}} | symbolism = [[Undan]], [[Angsa]], atau Palang Utara | RA = 20.62 | dec = +42.03 | family = [[Keluarga Herkules|Herkules]] | quadrant = NQ4 | areatotal = 804 | arearank = ke-16 | numbermainstars = 9 | numberbfstars = 84 | numberstarsplanets = 97 | numberbrightstars = 4 | numbernearbystars = 1 | brighteststarname = [[Deneb]] (α Cyg) | starmagnitude = 1.25 | neareststarname = [[61 Cygni|61 Cyg]] | stardistancely = 11.36 | stardistancepc = 3.48 | numbermessierobjects = 2 | meteorshowers = [[Pancuran Undan Oktober]] <br/> [[Pancuran Undan Kapa]] | bordering = [[Cepheus (buruj)|Cepheus]] <br/> [[Naga (buruj)|Draco (Naga)]] <br/> [[Lira (buruj)|Lyra (Lira)]] <br/> [[Rubah (buruj)|Vulpecula (Rubah)]] <br/> [[Kuda Terbang (buruj)|Pegasus (Kuda Terbang)]] <br/> [[Cicak (buruj)|Lacerta (Cicak)]] | latmax = [[Kutub Utara|90]] | latmin = [[Selarian selatan ke-40|40]] | month = September | notes = }} '''Undan''', '''Angsa''', '''Palang Utara''', '''Salib Utara''', atau '''Cygnus''' ('''Cyg''') ialah sebuah [[buruj]] utara yang terletak pada satah [[Bimasakti]], mendapat namanya daripada perkataan [[bahasa Yunani]] yang [[bahasa Latin|dilatinkan]] untuk ''[[swan]]''. Buruj ini merupakan salah sebuah buruj yang paling boleh kecam pada musim panas dan musim luruh utara. Buruj ini menonjolkan [[asterisme (astronomi)|asterisme]] prominen yang dikenali sebagai '''Palang Utara''' (berlawanan dengan [[Pari (buruj)|Palang Selatan]]). Cygnus merupakan salah sebuah daripada 48 buah buruj yang disenaraikan oleh ahli astronomi abad ke-2, [[Ptolemy]], dan kekal sebagai salah sebuah daripada 88 buah buruj moden. Cygnus mengandungi [[Deneb]], salah sebuah bintang paling cerah di langit malam dan salah satu sudut bagi [[Segi Tiga Musim Panas]], serta sesetengah sumber sinar-X dan [[sekutuan bintang]] gergasi [[Cygnus OB2]]. Salah sebuah bintang daripada sekutuan ini, [[NML Cygni]], ialah salah sebuah [[senarai bintang terbesar yang diketahui|bintang paling besar yang diketahui setakat ini]]. Buruj ini juga merumahkan [[Cygnus X-1]], sebuah bintang dedua sinar-X yang jauh yang mengandungi sebuah raksasa super dan pendamping masif yang tidak terlihat yang merupakan objek pertama yang banyak disangkakan sebagai [[lohong hitam]]. Banyak sistem bintang dalam Cygnus mempunyai planet yang diketahui kerana [[Misi Kepler]] mencerap satu tompok di langit, tompok yang merupakan kawasan di sekitar Cygnus. Sebagai tambahan, kebanyakan bahagian timur Cygnus didominasi oleh [[Tembok Besar Herkules–Mahkota Utara]], sebuah [[filamen galaksi]] gergasi yang merupakan struktur terbesar yang diketahui di alam semesta boleh cerap; melitupi hampir keseluruhan langit utara. ==Rujukan== {{Reflist|30em}} ==Bibliografi== * {{Petik buku|last=Allen|first=R. H.,|year=1963|authorlink=Richard Hinckley Allen|title=[[Star Names: Their Lore and Meaning]]|edition=cetak semula|publisher=Dover Publications Inc.|location=New York, New York, Amerika Syarikat|isbn=0-486-21079-0}} * {{Petik buku|first=David H.|last=Levy|title=Deep Sky Objects|publisher=Prometheus Books|year=2005|isbn=1-59102-361-0|ref=harv}} * {{Petik buku|last=Makemson|first=Maud Worcester|year=1941|publisher=Akhbar Universiti Yale|title=The Morning Star Rises: an account of Polynesian astronomy|ref=harv}} * {{Citation|title=Stars and Planets Guide|last1=Ridpath|first1=Ian|last2=Tirion|first2=Wil|year=2001|publisher=Akhbar Universiti Princeton|isbn=0-691-08913-2}} * [[Ian Ridpath]] dan [[Wil Tirion]] (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Akhbar Universiti Princeton, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. ==Pautan luar== {{Commons and category|Cygnus (constellation)|Undan (buruj)}} {{Wikisource1911Enc|Cygnus}} * [http://www.allthesky.com/constellations/cygnus/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Cygnus] {{en}} * [http://www.beskeen.com/gallery/nebula/cygnusmosaic.shtml Northern Cygnus Mosaic] Tekan dan zum ke dalam terhadap objek-objek langit lepas dalam Cygnus. {{en}} * [https://astrojan.eu5.org/cygnus.htm Cygnus boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140326041824/http://astrojan.zz.mu/cygnus.htm |date=2014-03-26 }} {{en}} * [http://www.ianridpath.com/startales/cygnus.htm Star Tales – Cygnus] {{en}} * [http://freescruz.com/~4cygni/4%20cygni%20zoomshare/4_cygni_nebula.html 4 Cygni Nebula] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120831190953/http://freescruz.com/~4cygni/4%20cygni%20zoomshare/4_cygni_nebula.html |date=2012-08-31 }} {{en}} * [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/cygnus-constellation/ Buruj Cygnus di Constellation Guide] {{en}} {{Bintang dalam Cygnus}} {{Buruj}} {{Langit|20|37|12|+|42|01|48|10}} {{DEFAULTSORT:Undan (Buruj)}} [[Kategori:Cygnus (buruj)| ]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj utara]] [[Kategori:Burung legenda]] 91mih6cb02zz77ph56o6xqcmr297h1w 0 795804 5650613 5250818 2022-08-21T18:32:11Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ link wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Gemini | abbreviation = Gem | genitive = Geminorum | pronounce = {{IPA|/gemini/}} <br/> genitif {{IPA|/geminorum/}} | symbolism = sang [[Kembar]], [[Castor dan Pollux]] | RA = 7 | dec = +20 | family = [[Zodiak]] | quadrant = NQ2 | areatotal = 514 | arearank = ke-30 | numbermainstars = 8, 17 | numberbfstars = 80 | numberstarsplanets = 8 | numberbrightstars = 4 | numbernearbystars = 4 | brighteststarname = [[Pollux (bintang)|Pollux]] (β Gem) | starmagnitude = 1.15 | neareststarname = [[Gliese 251]]<ref>{{cite web| url = http://www.ari.uni-heidelberg.de/datenbanken/aricns/cnspages/4c00526.htm| publisher = Astronomisches Rechen-Institut Heidelberg| title = ARI Data Base For Nearby Stars|accessdate = 18 June 2012}}</ref> | stardistancely = 17.99 | stardistancepc = 5.52 | numbermessierobjects = 1 | meteorshowers = [[Pancuran Kembar]] <br/> [[Pancuran Kembar Ro]] | bordering = [[Links (buruj)|Lynx (Links)]] <br/> [[Pembawa Gentala (buruj)|Auriga (Pembawa Gentala)]] <br/> [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]] <br/> [[Belantik (buruj)|Orion (Belantik)]] <br/> [[Kuda Sumbu (buruj)|Monoceros (Kuda Sumbu)]] <br/> [[Anjing Kecil (buruj)|Canis Minor (Anjing Kecil)]] <br/> [[Ketam (buruj)|Cancer (Ketam)]] | latmax = [[Kutub Utara|90]] | latmin = [[Selarian selatan ke-60|60]] | month = Februari | notes = }} '''Kembar''', '''Mintuna''', '''Jauza''' ({{lang-ar|الجوزاء}} ''al-Ǧawzāʾ''; nama yang disalahgunakan dalam [[bahasa Arab]] untuk buruj Gemini tetapi sebenarnya nama ini untuk buruj [[Belantik (buruj)|Orion (Belantik)]]), atau '''Gemini''' ('''Gem''') ialah sebuah [[buruj]] [[zodiak]]. Buruj ini merupakan salah sebuah daripada 48 buah buruj yang diperihalkan oleh ahli astronomi abad ke-2 M, [[Ptolemy]], dan kekal sebagai salah sebuah daripada 88 buah buruj moden kini. Namanya dalam [[bahasa Latin]] untuk "[[kembar]]", dan buruj ini berkaitan dengan pasangan kembar [[Castor dan Pollux]] dalam [[mitologi Yunani]]. Lambangnya ialah [[Fail:Gemini.svg|18px]] ({{Unicode|Unicode ♊}}). ==Padanan== Dalam [[astronomi Cina]], bintang-bintang yang sepadan dengan Gemini terletak di dalam dua buah kawasan: [[Harimau Putih (buruj Cina)|Harimau Putih Barat]] ({{lang-zh|西方白虎}} ''Xī Fāng Bái Hǔ'') dan [[Burung Merah Merona (buruj Cina)|Burung Merah Merona Selatan]] ({{lang-zh|南方朱雀}} ''Nán Fāng Zhū Què''). ==Astrologi== {{Utama|Gemini (astrologi)}} {{Setakat|2008}}, Matahari muncul dalam buruj Gemini dari 20 Jun hingga 20 Julai. Dalam [[astrologi tropika]], Matahari dianggap berada dalam [[Gemini (astrologi)|Gemini]] dari 21 Mei sehingga 22 Jun, dan dalam [[astrologi sidereus]], dari 16 Jun sehingga 15 Julai. ==Lihat juga== * [[Geminga]], Sumber sinar gama Gemini * [[Kembar (astronomi Cina)]] * [[IC 444]], nebula pantulan * Gugusan terbuka [[Messier 35]] ==Rujukan== {{Reflist}} * {{Petik buku|first = David H.|last=Levy|title=Deep Sky Objects|publisher=Prometheus Books|date=2005|isbn=1-59102-361-0|ref=harv}} * H. A. Rey, ''The Stars&nbsp;— A New Way To See Them''. Edisi Besar Sedunia. Houghton Mifflin, Boston, 1997. ISBN 0-395-24830-2. * {{Citation|title=Stars and Planets Guide|last1=Ridpath|first1=Ian|last2=Tirion|first2=Wil|date=2001|publisher=Akhbar Universiti Princeton|isbn=0-691-08913-2}} * Ian Ridpath dan Wil Tirion (2007). ''Stars and Planets Guide'', Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Akhbar Universiti Princeton, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4. ==Pautan luar== {{Commons and category|Gemini|Kembar (buruj)}} * The Deep Photographic Guide to the Constellations: [http://www.allthesky.com/constellations/gemini/ Gemini] {{en}} * Astrojan Astronomical Picture Collection: [https://astrojan.eu5.org/gemini.htm Gemini boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070927184900/http://160.114.99.91/astrojan/gemini.htm |date=2007-09-27 }} {{en}} * WikiSky: [http://wikisky.org/?object=Gemini&zoom=2 Buruj Gemini ] {{en}} * Ian Ridpath's Star Tales: [http://www.ianridpath.com/startales/gemini.htm Gemini] {{en}} * [[Astronomy Picture of the Day|APOD]] Pictures of Gemini and Deep Sky Objects: {{en}} # [<!-- http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap090506.html -->http://apod.nasa.gov/apod/ap090506.html A Spring Sky Over Hirsau Abbey] # [<!-- http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap090503.html -->http://apod.nasa.gov/apod/ap090503.html The Eskimo Nebula from Hubble] # [<!-- http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap100612.html -->http://apod.nasa.gov/apod/ap100612.html The Medusa Nebula] # [<!-- http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap031215.html -->http://apod.nasa.gov/apod/ap031215.html Open Star Clusters M35 and NGC 2158] # [<!-- http://antwrp.gsfc.nasa.gov/apod/ap050319.html -->http://apod.nasa.gov/apod/ap050319.html NGC 2266: Old Cluster in the NGC] * [http://www.constellation-guide.com/constellation-list/gemini-constellation/ Buruj Gemini di Constellation Guide] {{en}} {{Bintang dalam Gemini}} {{Buruj}} {{Zodiak}} {{Kawalan kewibawaan}} {{Langit|07|00|00|+|20|00|00|10}} {{DEFAULTSORT:Kembar (Buruj)}} [[Kategori:Gemini (buruj)| ]] [[Kategori:Astrologi Barat]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj utara]] 3y6rxsn4gfkaxwdspzm33i2fo1bid20 0 796745 5650617 5237822 2022-08-21T18:49:51Z 2001:4C4C:2256:ED00:3DE2:DA2F:F21D:D57 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Kotak info buruj | name = Perseus | abbreviation = Per | genitive = Persei | pronounce = {{IPA|/perseus/}}; <br/> genitif {{IPA|/persei/}} | symbolism = [[Perseus]] | RA = 3 | dec = +45 | family = [[Keluarga Perseus|Perseus]] | quadrant = NQ1 | areatotal = 615 | arearank = ke-24 | numbermainstars = 19 | numberbfstars = 65 | numberstarsplanets = 7 | numberbrightstars = 5 | numbernearbystars = 0 | brighteststarname = [[Alpha Persei|α Per]] (Mirfak) | starmagnitude = 1.79 | neareststarname = G 174-14 | stardistancely = 33.62 | stardistancepc = 10.31 | numbermessierobjects = 2 | meteorshowers = [[Pancuran Juara]] <br/> [[Pancuran Juara September]] | bordering = [[Biri-biri (buruj)|Aries (Biri-biri)]] <br/> [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]] <br/> [[Pembawa Gentala (buruj)|Auriga (Pembawa Gentala)]] <br/> [[Zirafah (buruj)|Camelopardalis (Zirafah)]] <br/> [[Ratu Kerusi (buruj)|Cassiopeia (Ratu Kerusi)]] <br/> [[Puteri Terantai (buruj)|Andromeda (Puteri Terantai)]] <br/> [[Segi Tiga (buruj)|Triangulum (Segi Tiga)]] | latmax = [[Kutub Utara|90]] | latmin = [[Selarian selatan ke-35|35]] | month = Disember | notes = }} '''Juara''' atau '''Perseus''', dinamai sempena wira [[mitologi Yunani]], [[Perseus]], ialah sebuah [[buruj]] di [[langit utara]]. Buruj ini merupakan salah sebuah daripada 48 buah buruj yang disenaraikan oleh ahli astronomi abad ke-2, [[Ptolemy]], dan merupakan antara [[88 buruj moden|88 buah buruj moden]] yang ditakrifkan oleh [[Kesatuan Astronomi Antarabangsa]] (IAU). Buruj ini terletak di [[sfera samawi|hemisfera samawi utara]] dekat dengan beberapa buah buruj lain yang dinamai sempena legenda yang mengelilingi Perseus, termasuk [[Puteri Terantai (buruj)|Andromeda (Puteri Terantai)]] ke barat dan [[Ratu Kerusi (buruj)|Cassiopeia (Ratu Kerusi)]] ke utara. Perseus juga disempadani oleh [[Biri-biri (buruj)|Aries (Biri-biri)]] dan [[Lembu Jantan (buruj)|Taurus (Lembu Jantan)]] ke selatan, [[Pembawa Gentala (buruj)|Auriga (Pembawa Gentala)]] ke timur, [[Zirafah (buruj)|Camelopardalis (Zirafah)]] ke utara, dan [[Segi Tiga (buruj)|Triangulum (Segi Tiga)]] ke barat. [[Satah galaksi]] [[Bimasakti]] melalui Perseus tetapi kebanyakannya dikaburkan oleh [[awan molekul]]. Bintang tercerah buruj ini ialah [[bintang raksasa super]] kuning-putih [[Alpha Persei]] (juga dipanggil Mirfak), yang bersinar pada [[magnitud ketara|magnitud]] 1.79. Bintang ini dan banyak bintang di sekeliling merupakan anggota [[gugusan terbuka]] yang dikenali sebagai [[Gugusan Alpha Persei]]. Bintang yang paling dikenali, walau bagaimanapun, ialah [[Algol]] (Beta Persei), terkait dengan legenda sukar kerana [[bintang berubah|kebolehubahannya]], yang boleh diperhatikan dengan mata kasar. Bukan bintang berubah secara intrinsik, bintang ini merupakan [[bintang dedua gerhana]]. Sistem bintang ketara lain dalam Perseus termasuklah [[X Persei]], suatu sistem bintang dedua yang mengandungi sebuah [[bintang neutron]], dan [[GK Persei]], sebuah [[nova]] yang memuncak pada magnitud 0.2 pada 1901. [[Gugusan Berganda Dua]], terdiri daripada dua gugusan terbuka yang agak dekat dengan satu sama lain di langit, dikenali oleh orang Cina purba. Buruj ini memberi namanya kepada [[Gugusan Perseus]] (Abell 426), sebuah gugusan galaksi masif yang terletak sejauh 250 [[tahun cahaya]] dari Bumi. Buruj ini merumahkan [[sinaran (pancuran meteor)|sinaran]] [[pancuran meteor]] [[Pancuran Juara|Juara]] tahunan—salah satu pancuran meteor paling prominen di langit. ==Rujukan== {{Reflist|30em}} ===Teks kutipan=== * {{Petik buku|title=Deep Sky Objects|last=Levy|first=David H.|publisher=Prometheus Books|location=Amherst, New York|date=2005|isbn=1-59102-361-0}} * {{Petik jurnal|title=The Morning Star Rises: An Account of Polynesian Astronomy|last=Makemson|first=M. W.|date=1941|publisher=Akhbar Universiti Yale|location=New Haven, Connecticut, Amerika Syarikat}} * {{Petik buku|last1=Motz|first1=L.|last2=Nathanson|first2=C.|date=1991|title=The Constellations: An Enthusiast's Guide to the Night Sky|publisher=Aurum Press|location=London, United Kingdom|isbn=978-1-85410-088-7}} * {{Petik buku|title=Uranographie Chinoise|last=Schlegel|first=Gustaaf|publisher=Ch'eng Wen Publishing Company|location=Taipei, Republik China|date=1967|origyear=1875|isbn=|language=Perancis}} * {{Petik buku|title=Stars of Jade: Astronomy and Star Lore of Very Ancient Imperial China|last=Staal|first=Julius D. W.|publisher=Writ Press|location=Decatur, Georgia, Amerika Syarikat|date=1984|isbn=0-914653-00-8}} ==Pautan luar== {{Commons and category|Perseus (constellation)|Juara (buruj)}} * [http://www.allthesky.com/constellations/perseus/ The Deep Photographic Guide to the Constellations: Perseus] {{en}} * [https://astrojan.eu5.org/perseus.htm Perseus boleh klik] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140326041908/http://astrojan.zz.mu/perseus.htm |date=2014-03-26 }} {{en}} {{Bintang dalam Perseus}} {{Navconstel}} {{Langit|03|00|00|+|45|00|00|10}} {{DEFAULTSORT:Juara (Buruj)}} [[Kategori:Perseus (buruj)| ]] [[Kategori:Buruj]] [[Kategori:Buruj disenaraikan oleh Ptolemy]] [[Kategori:Buruj utara]] gbb8pygyeifmc0pjgaarn59nuw4d336 0 798516 5650507 5596537 2022-08-21T12:52:09Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{rencana baik}} {{about|filem 2015|novel asal 2012 di mana filem ini diadaptasi|Suami Aku Ustaz (novel)}} {{Infobox film | name = Suami Aku Ustaz | image = Poster-Suami-Aku-Ustaz.jpg | director = [[Ghaz Abu Bakar]] | producer = {{Plainlist | *Dato' Wan Mohd Muzri B. Ramli *Datin' Nur Syafira Bt Mohd Zain }} |story = |screenplay = | based on = [[Suami Aku Ustaz (novel)|Novel asal]] oleh Hannah Dhaniyah<ref>http://mediahiburan.karangkraf.com/demam-adaptasi-novel-1.207738</ref><ref>http://www.tupai.com.my/2014/04/dari-novel-ke-layar-perak.html</ref> | starring = {{plain list| *[[Adi Putra]] *[[Nora Danish]] *[[Izzue Islam]] *[[Betty Rahmad]] }} | music = | cinematografi = | editing = | studio = Karyaseni Production | distributor = Alternate Pictures | released = 14 Mei 2015 | runtime = 90 minit | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = RM 2 Juta | gross = RM 836,000<ref>http://www.finas.gov.my/index.php?mod=industry&sub=cereka</ref> |website = |}} '''''Suami Aku Ustaz''''' merupakan sebuah filem cinta arahan [[Ghaz Abu Bakar]] dan dibintangi oleh [[Adi Putra]], [[Nora Danish]], [[Izzue Islam]] dan [[Betty Rahmad]]. Filem yang diadaptasikan daripada [[Suami Aku Ustaz (novel)|novel 2012 dengan tajuk yang sama]] hasil nukilan Hannah Dhaniyah. Filem ini mengisahkan tentang seorang pelajar sekolah menengah, Alisa ([[Nora Danish]]) yang dipaksa untuk berkahwin dengan sepupunya dan guru agama di sekolahnya, Ustaz Hafiz ([[Adi Putra]]). Dilem dalam hidup Alisa mula muncul apabila perkahwinannya itu dirahsiakan dari pengetahuan rakan-rakannya di sekolah iaitu Wati (Betty Rahmat) dan Johan ([[Izzue Islam]]). Filem ini telah ditayangkan kepada umum pada 14 Mei 2015. ==Sinopsis== {{spoiler}} Alisa ([[Nora Danish]]), seorang pelajar sekolah menengah telah dipaksa untuk berkahwin dengan sepupunya, yang juga seorang guru agama di sekolahnya, apabila ibu bapanya membuat keputusan untuk pergi ke [[Mekah]]. Mereka percaya hanya Ustaz Hafiz ([[Adi Putra]]) untuk menjaga Alisa sepanjang masa mereka berada di Mekah. Dilema Alisa bermula selepas perkahwinan itu, kerana dia menyembunyikan status perkahwinan beliau dari semua orang termasuk rakan-rakan yang terbaik Wati (Betty Rahmat) dan Johan ([[Izzue Islam]]). Dengan perbezaan umur yang ketara, Alisa juga menghadapi konflik dalam menerima Ustaz Hafiz sebagai suaminya.<ref>http://www.cinema.com.my/movies/Details.aspx?search=2015.10479.suamiakuustaz.20554</ref> Apabila rahsia perkahwinan mereka mulai bocor, suaminya dituduh merogol gadis bawah umur dan ditahan polis. ==Pelakon== [[Fail:Danish001.jpg|thumb|[[Nora Danish]] melakonkan watak Alisa di dalam filem ini.]] * [[Adi Putra]] sebagai Ustaz Hafiz * [[Nora Danish]] sebagai Alisa * [[Izzue Islam]] sebagai Johan * [[Betty Rahmad]] sebagai Wati * [[Liza Abdullah]] sebagai Mak Alisa * [[Razak Ahmad]] sebagai Ayah Alisa * Kamaliah Mat Dom sebagai Umi Ustaz Hafiz * [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] sebagai Tahanan 1 * [[Norman Hakim]] sebagai Pegawai polis ==Penerbitan== [[Ady Putra]] mula mengumumkan kejayaan syarikatnya<ref>http://www.thestar.com.my/Lifestyle/Entertainment/Movies/News/2014/01/26/Adi-Putras-royal-flush/</ref> memenangi hak mengadaptasi novel ini di laman [[Twitter]]nya pada 27 November 2012.<ref>http://www.1hotlovers.com/2012/12/suami-aku-ustaz-filem-pertama-nur-adp.html</ref> Majlis Pelancaran Penggambaran filem ini telah diadakan di [[Hard Rock Cafe]], Melaka pada 26 Mac 2013.Majlis tersebut dihadiri oleh [[Ketua Menteri Melaka]], [[Mohd Ali bin Mohd Rustam|Datuk Seri Haji Mohd Ali Bin Mohd Rustam]].<ref>http://www.rotikaya.com/gambar-nora-danish-adi-putra-di-majlis-pelancaran-penggambaran-suami-aku-ustaz/</ref> Filem ini memulakan pengambaraannya pada 20 April 2013.Filem ini menjalani pengambaraan sepenuhnya di [[Melaka]] selama 25 hari.<ref>http://www.buzzera.net/2013/03/suami-aku-ustaz-buah-tangan-pertama-adi.html</ref><ref>http://www.sinarharian.com.my/hiburan/nora-danish-suami-aku-ustaz-1.174519?localLinksEnabled=false</ref> Filem ini merupakan arahan bersama [[Ghaz Abu Bakar]] dan [[Ady Putra]]. Filem ini merupakan filem pertama [[Ady Putra]] memegang peranan sebagai pengarah bersama. [[Ady Putra]] membuat kajian mengenai novel yang bakal diadaptasinya itu selama enam bulan terlebih dahulu. Namun begitu, dirinya hanya terlibat dalam 20 ke 30 peratus sahaja dari keseluruhan filem.<ref>http://www.hmetro.com.my/node/49513</ref> Filem ini turut tidak mengambil seratus peratus jalan cerita dari novel asal.<ref>http://mforum.cari.com.my/forum.php?mod=viewthread&tid=715358</ref> Filem ini menampilkan gandingan teraju utama [[Ady Putra]] dan [[Nora Danish]]. Kali terakhir pasangan ini digandingkan bersama ialah melalui drama [[Tentang Dhia]] pada tahun 2011.<ref>[http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20130819/hi_08/Adi-Putra-cuma-keletihan-kini-dirawat-di-Surabaya Adi Putra cuma keletihan, kini dirawat di Surabaya]</ref> ==Keluaran dan sambutan== ===Tayangan=== Trailer untuk filem ini telah dimuatnaik ke [[Youtube]] pada 19 April 2015.Video ''The Making Of'' (TMO) telah dimuatnaik ke [[Youtube]] pada 8 Mei 2015. Jualan tiket awal telah dilakukan di Pesta Buku Antarabangsa Kuala Lmupur (PBAKL) 2015. Tayangan perdana filem ini telah dilakukan di Cathay Cineplex, eCurve, Mutiara Damansara pada 5 Mei 2015.<ref>http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/kuala-lumpur-6-mei-2015-izzue-islam-pelakon-filem-suami-aku-1.90207</ref><ref>http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2015/05/07/adi-dilarang-berlakon/</ref> Filem edaran Alternate Pictures ini bakal ditayangkan sekitar 70 buah pawagam Malaysia dan Brunei.<ref>http://galaksi-media.com/hiburan-filem-suami-aku-ustaz-adaptasi-novel-terlaris/</ref> Filem ini telah ditayangkan kepada umum pada 14 Mei 2015. ===Ulasan=== Rata-rata ulasan bagi filem ini ialah positif. Kebanyakkan ulasan memuji keserasian dua pelakon utama, [[Adi Putra]] dan [[Nora Danish]] manakala kritikan kepada plot penceritaan yang longgar. Aqmar Mustaza dari [[Sinar Harian]] memuji lakonan [[Nora Danish]] yang disifatkanyya, "...lain daripada yang pernah dijayakan sebelum ini."<ref>http://www.sinarharian.com.my/hiburan/suami-aku-ustaz-menghiburkan-1.390710</ref> Rozaimi Zubaidi dari [[The Star|mStar]] pula memuji mesej yang dibawa di dalam filem ini.<ref>{{Cite web |url=http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2015/05/18/suami-aku-ustaz/ |title=salinan arkib |access-date=2015-05-24 |archive-date=2015-06-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150607032323/http://www.mstar.com.my/hiburan/wayang/2015/05/18/suami-aku-ustaz/ |url-status=dead }}</ref> Portal hiburan Murai.com.my pula memberi kredit kepada kedua-dua pengarah, Ghaz Abu Bakar dan [[Adi Putra]] kerana berjaya mengadaptasikan filem ini dengan jayanya.<ref>http://www.murai.com.my/reviu/wayang/article/articleid/671986/suami-aku-ustaz-papar-drama-dan-komedi-ringan</ref> Portal hiburan [[Tonton Extra]] memberi ulasan filem ini mempunyai banyak lompong yang sepatutnya diperbaiki terlebih dahulu.<ref>http://extra.tonton.com.my/entertainment/suami-aku-ustaz-masih-banyak-lompang/</ref> ==Muzik== Terdapat dua filem OST untuk filem ini. Lagu pertama ialah Ustazku Rajaku<ref>http://www.hyebro.com/2015/05/ustazku-rajaku-ost-filem-suami-aku-ustaz/</ref>, dinyanyikan oleh [[Adi Putra]] dan [[Zizan Razak]]. Lagu kedua pula ialah Cintaku Kernamu hasil nyanyian Adi Putra dan Betty Rahmat. Kedua-dua lagu ini boleh didapati di [[iTunes]].Kedua-dua lagu tema tersebut ciptaan Faiz Alberto.<ref>https://www.facebook.com/FilemSuamiAkuUstaz/photos/pb.513582805348449.-2207520000.1431349755./919945024712223/?type=3&src=https%3A%2F%2Ffbcdn-sphotos-c-a.akamaihd.net%2Fhphotos-ak-xtf1%2Fv%2Ft1.0-9%2F10984481_919945024712223_6011803885971463126_n.jpg%3Foh%3Db99e96e8b19129b2096b54bf33052de1%26oe%3D55D89385%26__gda__%3D1438783198_25baa794ce4040ca78a552491ca1ddea&size=700%2C700&fbid=919945024712223</ref> Video untuk lagu Cintaku Kernamu telah ditayangkan di [[Youtube]] pada 6 Mei 2015. Video ini menjalani pengambaraan di [[Gunung Bromo]], [[Surabaya]], [[Indonesia]]. ==Kontroversi== Filem ini telah dituduh sebagai mempromosikan [[diskriminasi jantina]] dan menggalakan [[pedofilia]].<ref>http://www.ohbulan.com/trending-filem-suami-aku-ustaz-dituduh-promosi-perkahwinan-kanak-kanak-bawah-umur/</ref> June Low, seorang pendidik pendidikan seks, di dalam post [[Facebook]]nya mengkritik filem ini sebagai mengalakkkan [[perkahwinan kanak-kanak]].<ref>http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/sex-educator-pans-local-movie-for-rosy-portrayal-of-child-marriage</ref> Zan Azlee dari [[Astro Awani]] mengatakan filem ini menyokong kegiatan pedofilia.<ref>http://english.astroawani.com/entertainment-news/malaysian-producers-must-stop-making-gender-discriminating-films-60410</ref> Fa Abdul dari [[Free Malaysia Today]] mengatakan filem ini menyampaikan mesej yang salah kepada kanak-kanak.<ref>http://www.freemalaysiatoday.com/category/opinion/2015/05/22/pimping-your-children/</ref> [[Sisters in Islam]] dan Women’s Aid Organisation menegaskan bahawa perkahwinan kanak-kanak tidak wajar disokong mahupun digambarkkan sebagai sesuatu yang baik.<ref>http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/after-suami-aku-ustaz-roasted-women-groups-state-disapproval-of-child-marri</ref>[[Latheefa Koya]] dari [[Parti Keadilan Rakyat]] pula menyelar filem ini sebagai menghalalkan perkahwinan bawah umur. Erna Mahyuni dari [[The Star]] mengatakan tidak wajar perkahwinan kanak-kanak ini dikritik sebagai kesalahan lelaki sahaja sedangkan turut disokong oleh golongan wanita.<ref>http://www.themalaymailonline.com/opinion/erna-mahyuni/article/its-not-just-the-men-who-like-child-marriages</ref> Penerbit filem ini, Datuk Wan Mohd Muzri Ramli pula mempertahankan filem ini sebagai salah satu medium untuk menonojolkan perkahwinan itu lebih baik dari seks bebas yang menyumbang kepada kegiatan buang anak. Layanan Ustaz Hafiz ([[Adi Putra]]) kepada isterinya juga harus dilihat sebagai cara-cara seorang suami mendidik seorang isteri dengan betul.<ref>http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/producer-suami-aku-ustaz-not-advocating-child-marriage-but-halal-relationsh</ref> Jean Khoo dari portal teknologi, Vulcan Post meminta agar para penonton menonton dan berfikir sebelum menyelar sesuatu filem.<ref>https://vulcanpost.com/247611/suami-aku-ustaz-promoting-paedophilia/</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar == * [https://ms-my.facebook.com/FilemSuamiAkuUstaz Laman Facebook rasmi filem Suami Aku Ustaz] * [http://www.karyaseni.my/ Laman rasmi Karya Seni] {{Ghaz Abu Bakar}} [[Kategori:Filem cinta Malaysia]] [[Kategori:Filem Malaysia tahun 2015]] [[Kategori:Filem berdasarkan novel]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem arahan Ghaz Abu Bakar]] daasux1b5fpal1c3fzt84gz2kevi0eq 0 799771 5651025 5648970 2022-08-22T11:36:08Z 2001:E68:540C:94F:D954:A1D3:BE26:4916 wikitext text/x-wiki {{pp-vandalism|expiry=12:56, 2 Februari 2022|small=yes}} {{Hatnote|"Shuk (pelawak)" dilencongkan di sini.}} {{Infobox person | name = Shuk Sahar | image = | birth_name = Mohammad Shukri bin Mohamed Sahar | birth_date = {{birth date and age|1986|3|20}} | birth_place = [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] | nationality = <!-- Jangan masukkan kewarganegaraan di sini kerana ia tidak lagi relevan. --> | other_names = Shuk Hot FM, Shuk Balas, Shuk Sahar | spouse = {{marriage|Rossalennah Asshaferah|2015}} | children = 2 <!-- Jangan masukkan nama anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal. --> | occupation = Pelakon, pelawak, pengacara, penyampai radio | years_active = 2011&ndash;kini | relatives = | parents = }} STAN TXT BITCHESS RAHHAHAHAJQJQJJQ‼️‼️💯💯😻💯😻💯😻💯 ==Kehidupan peribadi== Shuk menyertai program kenyataan televisyen lawak Raja Lawak musim ke-5 bersama rakan baiknya, Fendi melalui kumpulan Balas. Kumpulan Balas sering dikritik kerana mempersembahkan lawak lucah minggu demi minggu. Pada malam peringkat akhir kumpulan Balas tewas di tangan Man. Pada 20 Disember 2015, Syuk telah selamat melangsungkan majlis perkahwinannya bersama gadis pilihannya Rossalennah Natassyiah Asshaferah atau Sera (23 tahun) di Kampung Ulu Sapi, Beluran Sandakan, Sabah.<ref> Asz Md Nor (23 Disember 2015). [http://www.mediahiburan.my/mobile/shuk-syj-tiada-niat-sorok-majlis-kahwin-1.464611 SHUK SYJ TIADA NIAT SOROK MAJLIS KAHWIN] Media Hiburan (Dicapai 8 Mac 2017). </ref> Pada 30 Oktober 2016, isteri Shuk selamat melahirkan anak perempuan mereka yang diberi nama Nur Qurratu Ain (dibaca) pada pukul 10.05 malam di Pusat Perubatan Putra, Sungai Buloh. <ref> Berita Harian (2 November 2016) [http://www.bharian.com.my/node/208648?m=1 Shuk Balas insaf saat teman isteri lahirkan anak sulung - Hiburan] Dicapai 8 Mac 2017. </ref> ==Kontroversi== ===Krisis rumah tangga Shuk === Berikutan krisis rumah tangga dan kecurangan oleh Shuk, pengurusan radio milik [[Media Prima]] membuat keputusan untuk menamatkan kontrak Shuk sebagai penyampai [[Hot FM]].<ref>[https://www.kosmo.com.my/2021/02/18/shuk-sahar-ditamatkan-kontrak-hot-fm/]</ref> Dalam kenyataan dikeluarkan, memberitahu penggantungan sementara perkhidmatan Shuk sebagai penyampai radio stesen itu adalah bagi memberi ruang kepada pihak pengurusan untuk melakukan siasatan dalaman berkaitan isu membabitkannya yang kini tular di media sosial.<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/667814/shuk-sahar-sah-digantung-perkhidmatan-sementara-di-hot-fm Shuk Sahar sah digantung perkhidmatan sementara di Hot FM]</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Adnan Sempit 2]]'' | Fendi | Filem pertama |- | ''[[Salam Cinta]]'' | Shuib | |- | ''[[Halim Munan]]'' | Pawi | |- | rowspan="3"|2014 | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | Kusyairi / Abang Din Mamu | |- | ''[[Amir dan Loqman Pergi ke Laut]]'' | Amir | |- | ''[[Mana Mau Lari]]'' | Kapten | |- | rowspan="4"|2015 | ''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'' | Johar Zulkifli | |- | ''[[Suamiku Jatuh Dari Langit]]'' | Mus | |- | ''[[Jejak Warriors]]'' | Ulat Tiket | |- | ''[[Keranda Tok Wan Terbang]]'' | Husin | |- | 2016 | ''[[Zack Kapcai]]'' | Ray | |- | 2021 | ''[[Jangan Takut: Kau Takut Aku Pun Takut]]'' | Leman | |- | 2022 | ''Kampung Latah The Mummy'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2018 | ''Ramadan & Hamdan'' | | [[TV3]] |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2014 | ''Rombongan Cik Kiah ke Kelana Jaya'' | | Astro First Eksklusif |- | ''Ya Habibi'' | | |- | 2016 | ''Joras: Van Hj Mursyid'' | | [[Astro Warna]] |- | 2017 | ''Katakan Tidak Pada Cinta'' | | |- | 2019 | ''Cikgu Gangster'' | | [[TV1]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Sebagai ! Saluran TV ! Catatan |- | rowspan="4"|2016 | ''Aku Kaya, Kau Raya, Barulah Raya!'' | | | |- | ''Edisi Khas Semasa'' | | | |- | ''Sape Terer'' | | | |- | ''Joras & Stars'' | Pelbagai watak | [[Astro Warna]] | |- | 2017–2018 | ''Pop! TV'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV9]] (2017-2018)<br>[[ntv7]] (2018) | |- | 2018 | ''[[Mentor (musim 7)]]'' | rowspan="9"|[[TV3]] | bersama [[Nana Mahazan]] |- | rowspan="2"|2018–2021 | ''[[Jenaka Kampung Kalut]]'' (JKK) | Kojack | |- | ''[[I Can See Your Voice Malaysia]] | Pengacara | bersama [[Alvin Chong]] (2018) & [[Sean Lee]] (2019-2021) |- | 2018 | ''Bintang Bersama Bintang 2018'' | | |- | rowspan="5"|2019 | ''[[Pop Yeah Yeah]]'' | Leman | |- | ''Senang Terhibur'' | | |- | ''Bintang Bersama Bintang 2019'' | | |- | ''Masak Apa Tu?'' | | |- | ''[[Mentor Milenia 2019]]'' | Pengacara | bersama [[Marsha Milan]] |- | rowspan="2"|2020 | ''Ohsem!!!'' | | rowspan="4"|[[Awesome TV]] | |- | ''[[Mic ON! (Musim 1)]]'' | | |- | 2020-2021 | ''[[Shuk Nak Tanya]]'' | Pengacara | |- | 2021 | ''Lahar Net'' | rowspan="2"|Artis jemputan | |- | 2022 | ''Hard To Heart'' | [[Astro Ria]] | |- |} ===Radio=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Stesen ! Tajuk |- | 2017–2021 | [[Hot FM]] | ''Geng Pagi Hot'' |- |} ===Peserta=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Kumpulan ! Catatan |- | rowspan="2"|2011 | ''[[Raja Lawak|Raja Lawak Musim Keempat]]'' | rowspan="3"|Balas | rowspan="3"|bersama Fendi |- | ''[[Maharaja Lawak]]'' |- | 2012 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2012]]'' |- | 2013 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2013]]'' | rowspan="2"|SYJ | rowspan="2"|bersama [[Jihan Muse]] & [[Yassin Yahya]] |- | 2014 | ''Maharaja Lawak Mega 2014'' |- | 2015 | ''Juara Parodi 2015'' | Abang Face | |- | 2016 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2016]]'' | rowspan="2"|Joras | rowspan="2"|bersama [[Rahim R2]] & [[Joey Daud]] |- | rowspan="2"|2017 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2017]]'' |- | ''[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]]'' | | |- | 2018 | ''Bintang Bersama Bintang 2018'' | | |- | 2019 | ''Bintang Bersama Bintang 2019'' | | |- | 2020 | ''Muzikal Lawak Superstar 2'' | Mashuk | |- | 2021 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2021]]'' | Tobat | bersama [[Bell Ngasri]] & [[Ropie Cecupak]] |- |} ==Pencapaian== * Tempat Ke-3 [[Raja Lawak|Raja Lawak Musim 5]] (2011) * Naib Juara Juara Parodi * Naib Juara [[Maharaja Lawak Mega 2016]] * Tempat Ke-5 Super Spontan Superstar 2017 * Juara Bintang Bersama Bintang 2019 ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |rowspan=3 align=center|2018 |rowspan=3 align=center|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |align=center|Pengacara TV Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |Artis Komedi Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |Penyampai Radio Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{Instagram|shuk_sahar}} * {{TikTok|shuksahar}} * {{IMDb name|8201020}} {{Raja Lawak Astro}} [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelawak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] mptoxbusfbdlkkofdonl02aaj8ahwoj 5651027 5651025 2022-08-22T11:39:10Z 2001:E68:540C:94F:D954:A1D3:BE26:4916 wikitext text/x-wiki {{pp-vandalism|expiry=12:56, 2 Februari 2022|small=yes}} {{Hatnote|"Shuk (pelawak)" dilencongkan di sini.}} ==Kehidupan peribadi== Shuk menyertai program kenyataan televisyen lawak Raja Lawak musim ke-5 bersama rakan baiknya, Fendi melalui kumpulan Balas. Kumpulan Balas sering dikritik kerana mempersembahkan lawak lucah minggu demi minggu. Pada malam peringkat akhir kumpulan Balas tewas di tangan Man. Pada 20 Disember 2015, Syuk telah selamat melangsungkan majlis perkahwinannya bersama gadis pilihannya Rossalennah Natassyiah Asshaferah atau Sera (23 tahun) di Kampung Ulu Sapi, Beluran Sandakan, Sabah.<ref> Asz Md Nor (23 Disember 2015). [http://www.mediahiburan.my/mobile/shuk-syj-tiada-niat-sorok-majlis-kahwin-1.464611 SHUK SYJ TIADA NIAT SOROK MAJLIS KAHWIN] Media Hiburan (Dicapai 8 Mac 2017). </ref> Pada 30 Oktober 2016, isteri Shuk selamat melahirkan anak perempuan mereka yang diberi nama Nur Qurratu Ain (dibaca) pada pukul 10.05 malam di Pusat Perubatan Putra, Sungai Buloh. <ref> Berita Harian (2 November 2016) [http://www.bharian.com.my/node/208648?m=1 Shuk Balas insaf saat teman isteri lahirkan anak sulung - Hiburan] Dicapai 8 Mac 2017. </ref> ==Kontroversi== ===Krisis rumah tangga Shuk === Berikutan krisis rumah tangga dan kecurangan oleh Shuk, pengurusan radio milik [[Media Prima]] membuat keputusan untuk menamatkan kontrak Shuk sebagai penyampai [[Hot FM]].<ref>[https://www.kosmo.com.my/2021/02/18/shuk-sahar-ditamatkan-kontrak-hot-fm/]</ref> Dalam kenyataan dikeluarkan, memberitahu penggantungan sementara perkhidmatan Shuk sebagai penyampai radio stesen itu adalah bagi memberi ruang kepada pihak pengurusan untuk melakukan siasatan dalaman berkaitan isu membabitkannya yang kini tular di media sosial.<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/667814/shuk-sahar-sah-digantung-perkhidmatan-sementara-di-hot-fm Shuk Sahar sah digantung perkhidmatan sementara di Hot FM]</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="3"|2012 | ''[[Adnan Sempit 2]]'' | Fendi | Filem pertama |- | ''[[Salam Cinta]]'' | Shuib | |- | ''[[Halim Munan]]'' | Pawi | |- | rowspan="3"|2014 | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | Kusyairi / Abang Din Mamu | |- | ''[[Amir dan Loqman Pergi ke Laut]]'' | Amir | |- | ''[[Mana Mau Lari]]'' | Kapten | |- | rowspan="4"|2015 | ''[[Rumah Pusaka Di Simpang Jalan]]'' | Johar Zulkifli | |- | ''[[Suamiku Jatuh Dari Langit]]'' | Mus | |- | ''[[Jejak Warriors]]'' | Ulat Tiket | |- | ''[[Keranda Tok Wan Terbang]]'' | Husin | |- | 2016 | ''[[Zack Kapcai]]'' | Ray | |- | 2021 | ''[[Jangan Takut: Kau Takut Aku Pun Takut]]'' | Leman | |- | 2022 | ''Kampung Latah The Mummy'' | | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2018 | ''Ramadan & Hamdan'' | | [[TV3]] |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2014 | ''Rombongan Cik Kiah ke Kelana Jaya'' | | Astro First Eksklusif |- | ''Ya Habibi'' | | |- | 2016 | ''Joras: Van Hj Mursyid'' | | [[Astro Warna]] |- | 2017 | ''Katakan Tidak Pada Cinta'' | | |- | 2019 | ''Cikgu Gangster'' | | [[TV1]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Sebagai ! Saluran TV ! Catatan |- | rowspan="4"|2016 | ''Aku Kaya, Kau Raya, Barulah Raya!'' | | | |- | ''Edisi Khas Semasa'' | | | |- | ''Sape Terer'' | | | |- | ''Joras & Stars'' | Pelbagai watak | [[Astro Warna]] | |- | 2017–2018 | ''Pop! TV'' | rowspan="2"|Pengacara | [[TV9]] (2017-2018)<br>[[ntv7]] (2018) | |- | 2018 | ''[[Mentor (musim 7)]]'' | rowspan="9"|[[TV3]] | bersama [[Nana Mahazan]] |- | rowspan="2"|2018–2021 | ''[[Jenaka Kampung Kalut]]'' (JKK) | Kojack | |- | ''[[I Can See Your Voice Malaysia]] | Pengacara | bersama [[Alvin Chong]] (2018) & [[Sean Lee]] (2019-2021) |- | 2018 | ''Bintang Bersama Bintang 2018'' | | |- | rowspan="5"|2019 | ''[[Pop Yeah Yeah]]'' | Leman | |- | ''Senang Terhibur'' | | |- | ''Bintang Bersama Bintang 2019'' | | |- | ''Masak Apa Tu?'' | | |- | ''[[Mentor Milenia 2019]]'' | Pengacara | bersama [[Marsha Milan]] |- | rowspan="2"|2020 | ''Ohsem!!!'' | | rowspan="4"|[[Awesome TV]] | |- | ''[[Mic ON! (Musim 1)]]'' | | |- | 2020-2021 | ''[[Shuk Nak Tanya]]'' | Pengacara | |- | 2021 | ''Lahar Net'' | rowspan="2"|Artis jemputan | |- | 2022 | ''Hard To Heart'' | [[Astro Ria]] | |- |} ===Radio=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Stesen ! Tajuk |- | 2017–2021 | [[Hot FM]] | ''Geng Pagi Hot'' |- |} ===Peserta=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Kumpulan ! Catatan |- | rowspan="2"|2011 | ''[[Raja Lawak|Raja Lawak Musim Keempat]]'' | rowspan="3"|Balas | rowspan="3"|bersama Fendi |- | ''[[Maharaja Lawak]]'' |- | 2012 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2012]]'' |- | 2013 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2013]]'' | rowspan="2"|SYJ | rowspan="2"|bersama [[Jihan Muse]] & [[Yassin Yahya]] |- | 2014 | ''Maharaja Lawak Mega 2014'' |- | 2015 | ''Juara Parodi 2015'' | Abang Face | |- | 2016 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2016]]'' | rowspan="2"|Joras | rowspan="2"|bersama [[Rahim R2]] & [[Joey Daud]] |- | rowspan="2"|2017 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2017]]'' |- | ''[[Super Spontan|Super Spontan Superstar 2017]]'' | | |- | 2018 | ''Bintang Bersama Bintang 2018'' | | |- | 2019 | ''Bintang Bersama Bintang 2019'' | | |- | 2020 | ''Muzikal Lawak Superstar 2'' | Mashuk | |- | 2021 | ''[[Maharaja Lawak Mega 2021]]'' | Tobat | bersama [[Bell Ngasri]] & [[Ropie Cecupak]] |- |} ==Pencapaian== * Tempat Ke-3 [[Raja Lawak|Raja Lawak Musim 5]] (2011) * Naib Juara Juara Parodi * Naib Juara [[Maharaja Lawak Mega 2016]] * Tempat Ke-5 Super Spontan Superstar 2017 * Juara Bintang Bersama Bintang 2019 ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Pencalonan !Keputusan |- |rowspan=3 align=center|2018 |rowspan=3 align=center|[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |align=center|Pengacara TV Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |Artis Komedi Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |Penyampai Radio Popular |{{NA}} |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{Instagram|shuk_sahar}} * {{TikTok|shuksahar}} * {{IMDb name|8201020}} {{Raja Lawak Astro}} [[Kategori:Kelahiran 1986]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Pelawak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] gzbcvw4s439oin8bpalvat0cyc1mude 0 803225 5650558 5650459 2022-08-21T14:51:06Z Diysjkipabule 299619 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Irshadi Bagas |image = |birth_date = {{birth date and age|1995|4|16|df=yes}} |birth_place = {{flagicon|Indonesia}} [[Kota Tegal|Tegal]], [[Jawa Tengah]], [[Indonesia]] |birthname = Irshadi Bagasputro |othername = Irshadi Bagas |years_active = [[2004]] - [[2010]] |occuption = [[Pelakon]] |spouse = {{marriage|Lestari|2021}} |parents = Rahadi Saputro (Ayah)<br>Nitha Rahadi (Ibu) }} '''Irshadi Bagasputro''' ({{kelahirankematian|[[Kota Tegal|Tegal]]|16|4|1995}}) atau dikenali sebagai '''Irshadi Bagas''' adalah pelakon berkarayatan [[Indonesia]] berketurunan [[Orang Bugis|Bugis]] dan [[Orang Minangkabau|Minangkabau]], [[Orang Melayu|Melayu]] == Kerjaya == Ialah terkenal setelah berlakon dalam filem Ekspedisi Madewa pada tahun [[2006]]. Setelah itu ia banyak berlakon dalam sinetron. ==Filem== * Banyu Biru (2004) * Mirror (2005) * Mengejar Matahari (2006) * [[Heart (Filem)]] (2006) * Ekspedisi Madewa (2006) * Basahhh... (2008) ==Sinetron TV== * 3G Sinema (2006) * [[Monyet Cantik]] (2007) * Heart Series 1 (2007) * My Love (2008) * [[Arti Sahabat]] (2010) * Petualangan Fahri & Farah (2012) * My Love (2008) ==Pautan Luar== [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1995]] [[Kategori:Pelakon lelaki Indonesia]] mbidk6ozxjr1g83btz1q0vy3apw8oam 0 807232 5650812 5362980 2022-08-22T03:45:22Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{rencana baik}} {{about|filem 2015|siri filem|Polis EVO (siri filem)|kesinambungannya|Polis EVO 2}} {{Infobox film | name = Polis EVO | image = Poster Polis EVO.jpg | caption = Poster keluaran tayangan | director = [[Ghaz Abu Bakar]] | producer = Joel Soh | screenplay = {{Plainlist| * Joel Soh * Kyle Goonting * Anwari Ashraf * Adib Zaini }} | based on = | starring = {{Plainlist| * [[Shaheizy Sam]] * [[Zizan Razak]] * [[Nora Danish]] * [[Mimi Ernida]] * [[Harun Salim Bachik]] * [[Wan Hanafi Su]] * [[Amerul Affendi]] * [[Eyka Farhana]] * [[Ungku Hariz]] }} | music = Luka Kuncevic | cinematography = Haris Hue Abdullah | editing = Nazim Shah | studio = [[Astro Shaw]] | distributor = [[Tayangan Unggul]] | released = 17 September 2015 (Malaysia) | runtime = 124 minit<!-- Tempoh tayangan pawagam: 124:02--> | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | budget = RM 2.4 juta<ref>{{cite web|last=Mohd. Haikal Isa|url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2015&dt=0923&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm|title=Aksi lasak Polis Evo|website=Kosmo! Online|publisher=Kosmo! Online|accessdate=24 July 2016|language=ms-MY|date=23 September 2015|archive-date=2015-10-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20151001052715/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2015&dt=0923&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm|url-status=dead}}</ref> | gross = RM 17.8 juta<ref>{{cite web |url=http://www.finas.gov.my/en/malaysian-box-office/|title=MALAYSIAN BOX OFFICE 2015|publisher=Finas}}</ref> }} '''''Polis EVO''''' merupakan sebuah filem aksi komedi Malaysia 2015 arahan [[Ghaz Abu Bakar]] dan lakon layar oleh Joel Soh, Kyle Goonting, Anwari Ashraf dan Adib Zaini. Ia dibintangi oleh [[Shaheizy Sam]], [[Zizan Razak]], [[Nora Danish]], Hushairi Husain, [[Mimi Ernida]], [[Harun Salim Bachik]], [[Wan Hanafi Su]], [[Pablo Amirul]], [[Azliyuszaini Mohd Noor|Azliyuszaini]] dan [[Amerul Affendi]]. Filem ini merupakan filem pertama dalam [[Polis EVO (siri filem)|siri filem ''Polis EVO'']], mengisahkan dua anggota polis berpangkat inspektor iaitu Inspektor Khai ([[Shaheizy Sam]]) dan Inspektor Sani ([[Zizan Razak]]) yang mempunyai perwatakan yang sangat berlainan tetapi mereka harus bekerjasama untuk menumpaskan sindiket operasi pengedaran dadah.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160431/Misi-Shaheizy-Sam-Zizan-Gegark.aspx |title=Misi Shaheizy Sam & Zizan Gegarkan Polis Evo Sudah Bermula |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> Filem ini mula ditayangkan di pawagam pada 17 September 2015. ''Polis EVO'' telah memenangi tiga daripada sepuluh pencalonan di [[Festival Filem Malaysia ke-28]]. Sehingga 2019, filem ini berada di tempat yang ke-7 didalam senarai filem tempatan dengan kutipan tertinggi. Kesinambungan filem ini, ''[[Polis EVO 2]]'' ditayangkan pada 22 November 2018.<ref>{{cite news|url=http://www.kosmo.com.my/hiburan/polis-evo-2-cemerlang-gulung-kalendar-2018-1.791628|title=Polis Evo 2 cemerlang gulung kalendar 2018|author=Mohd. Haikal Isa|work=[[Kosmo!]]|date=22 November 2018|accessdate=23 November 2018}}</ref> Joel Soh dan Andre Chiew berkhidmat sebagai pengarah, menggantikan Ghaz. Zizan dan Sam masing-masing kekal sebagai teraju utama dengan penambahan pelakon baru termasuk [[Erra Fazira]], [[Hairul Azreen]] dan pelakon [[Indonesia]], [[Raline Shah]].<ref>{{cite news |url=http://www.cinema.com.my/bm/articles/news_details.aspx?search=2017.n_zizanrazakjanji_38995&title=Zizan-Razak-janji-Polis-Evo-2-lebih-hebat#dhe7d6Xxskg8BgeP.97|title=Zizan Razak janji "Polis Evo 2" lebih hebat|date= 29 November 2017}}</ref> ==Plot== Inspektor Khai ([[Shaheizy Sam]]), Inspektor [[narkotik]] terbaik di [[Kuala Lumpur]] telah ditugaskan untuk menyiasat dan menyelesaikan kes Syabu Naga yang melibatkan operasi pengedaran dadah di [[Terengganu]]. Meskipun kes ini mempunyai kaitan dengan kes yang dikendalikan oleh Inspektor Khai sebelum ini, namun dia harus bekerjasama dengan Inspektor Sani ([[Zizan Razak]]) yang bertugas di Terengganu. Ini kerana Inspektor Sani lebih arif akan selok-belok negeri kelahirannya itu. Walau bagaimanapun, mereka berdua mempunyai personaliti yang berbeza. Inspektor Khai seorang yang tegas dan sering bertindak tangkas dan perwatakan ini berbeza sekali dengan Inspektor Sani, yang lebih mengikuti prosedur dan protokol. Ketidakserasian itu membuatkan misi mereka hampir gagal. Segalanya berubah apabila ketua penjenayah, Izrail, mula melibatkan keluarga Inspektor Sani dalam kes ini. Inspektor Khai dan Inspektor Sani kini sedar mereka perlu belajar bekerjasama bagi menyelesaikan misi mereka. ==Pelakon== ===Pelakon utama=== * [[Shaheizy Sam]] sebagai Khairul / Inspektor Khai * [[Zizan Razak]] sebagai Hassani / Inspektor Sani ===Pelakon pembantu=== * [[Nora Danish]] sebagai Anis * [[Mimi Ernida]] sebagai Maya Adli * [[Harun Salim Bachik]] sebagai ASP Mokhtar * [[Hushairy Hussein]] sebagai Izrail * [[Pablo Amirul]] sebagai Jimbo * [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] sebagai Jemang * [[Amerul Affendi]] sebagai Mat Yam * [[Eyka Farhana]] sebagai Yati * [[Ungku Hariz]] sebagai Sarjan Sofian * Ariel Ganu sebagai Rafael * Kamaliah Mat Dom sebagai Ibu Sani * [[Fadilah Mansor]] sebagai Ibu Khai ===Pelakon undangan=== * [[Wan Hanafi Su]] sebagai Adli Hashim * [[Yank Kassim]] sebagai Kuncu Izrail * [[A. Galak]] sebagai Penyelia Inspektor Khai * [[Tisha Shamsir]] sebagai Sarjan Rosalinda * Amily Iswadi Amidin sebagai Penterjemah bahasa * Nazim Shah sebagai Sudin Skodeng * T.S. Jeffry sebagai Bos Siam * Adnan Dzulkafli sebagai Inspektor Ayob * Sol Azmie sebagai Inspektor Harun ==Penerbitan== Keempat-empat penulis skrip bagi filem ini, Joel So, Kyle Goonting, Anwari Ashraf Hashim dan Adib Zaini menyatakan pemilihan perkataan EVO di dalam tajuk filem ini bermaksud "evolusi imej polis untuk dibawa ke layar perak."<ref>{{cite news |title=Polis Evo cetusan idea luar biasa 4 pemuda generasi baru |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=23 September 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-cetusan-idea-luar-biasa-4-pemuda-generasi-baru-74253 |accessdate= }}</ref> Tiga daripada empat penulis skrip filem ini juga merupakan bekas pelajar Biasiswa Astro, syarikat yang menghasilkan filem ini.<ref>{{cite news |title=Biasiswa Astro realisasikan impian 'budak kampung' ke layar perak |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date= 25 September 2015|url= http://www.astroawani.com/berita-hiburan/biasiswa-astro-realisasikan-impian-budak-kampung-ke-layar-perak-74294|accessdate= }}</ref> Skrip bagi filem ini setebal 180 muka surat, hampir sama dengan jumlah muka surat bagi senaskah novel.<ref>{{cite news |title=Penuhi cita rasa orang muda |first=Garret |last=Dawum |newspaper=[[Utusan Malaysia]] |date=29 September 2015 |url=http://www.utusan.com.my/hiburan/penuhi-cita-rasa-orang-muda-1.141077 |accessdate= }}</ref> Untuk mendapatkan susuk tubuh Inspektor Khai, [[Shaheizy Sam]] telah melakukan senaman dalam tempoh lima bulan dari April hingga September 2014.<ref>{{cite news |title=Shaheizy Sam berdepan dua cabaran dalam 'Polis Evo' |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date= 28 April 2015|url=http://www.astroawani.com/video-hiburan/shaheizy-sam-berdepan-dua-cabaran-dalam-polis-evo-56367 |accessdate=24 September 2015 }}</ref><ref>{{cite news |title=Shaheizy Sam Nafi Sudah Buat Persiapan Kahwin |first= |last= |newspaper=Peraktoday.com.my |date=4 Ogos 2015 |url= http://peraktoday.com.my/2015/08/shaheizy-sam-nafi-sudah-buat-persiapan-kahwin/|accessdate=24 September 2015 }}</ref><ref>{{cite news |title=Komen Shaheizy Sam tayang badan sasa, pelaris filem Polis EVO |first=Zaidi |last=Mohamad |newspaper= [[Berita Harian]]|date=1 Ogos 2015 |url=http://www.bharian.com.my/node/71548 |accessdate= }}</ref> [[Zizan Razak]] pula mengakui filem ini merupakan filem pertamanya yang menggunakan [[bahasa Melayu Terengganu]] sepenuhnya. Beliau juga telah mengurangkan aspek komedi dalam pembawaan watak Inspektor Sani atas hasil nasihat pihak Polis.<ref>{{cite news |title= Zizan cerita kisah di sebalik watak Sani dalam filem polis Evo|first=Zaini |last=Zaa |newspaper= Agenda Daily|date=28 September 2015 |url=http://www.agendadaily.com/Hiburan/zizan-cerita-kisah-di-sebalik-watak-sani-dalam-filem-polis-evo.html |accessdate= }}</ref> [[Amerul Affendi]] pula mendedahkan ini merupakan kali pertama dirinya diberi watak lelaki lembut.<ref>{{cite news |title= Pelakon Amerul Affendi Pertama Kali Jadi Lelaki Lembut Dalam Polis Evo|first= |last= |newspaper=astrogempak.com.my |date= 24 Jun 2015|url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/159168/Pelakon-Amerul-Affendi-Pertama.aspx |accessdate= }}</ref><ref>{{cite web |url= http://www.murai.com.my/berita/tempatan/article/articleid/681201/amerul-affendi-jadi-lembut-untuk-polis-evo|title=Amerul Affendi Jadi Lembut Untuk Polis Evo |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher= Murai.com.my|pages= |quote= }}</ref> Filem ini telah menjalani penggambaraan di [[Terengganu]] pada bulan September 2014.<ref>{{cite web |url=http://www.socialhiburan.com/2014/09/bila-nora-danish-cakap-terengganu-pelik.html |title=Bila Nora Danish Cakap Terengganu, Pelik Benor Bunyinye [Video] |accessdate=2015-09-24 |date= |format= |work= |publisher=Socialhiburan.com |pages= |quote= }}</ref> ==Keluaran dan sambutan== ===Ulasan kritis=== Filem ini menjadi mahsyur kerana promosi "mulut-ke-mulut" dan di [[media sosial]]<ref>{{cite news |title=Penonton puji filem Polis Evo, media sosial dibanjiri #PolisEvo |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date= 22 September 2015|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/penonton-puji-filem-polis-evo-media-sosial-dibanjiri-polisevo-74101 |accessdate= }}</ref> dek ulasan yang menarik dan positif.<ref>{{cite news |title=Polis Evo tampil lakonan mantap Zizan & Shahiezy |first=Marina |last=Sahabuddin |newspaper=[[Sinar Harian]] |date=30 September 2015 |url= http://www.sinarharian.com.my/hiburan/polis-evo-tampil-lakonan-mantap-zizan-shahiezy-1.435318|accessdate= }}</ref> Filem ini berjaya menjadi antara 10 carian terbanyak<ref>{{cite news |title=Impak Polis Evo sehingga tersenarai di carian Google Malaysia |first= |last= |newspaper= [[Astro Awani]]|date=30 September 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/impak-polis-evo-sehingga-tersenarai-di-carian-google-malaysia-75197 |accessdate= }}</ref> serta filem dengan carian terbanyak di [[Google]] Malaysia untuk bulan September 2015.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160703/Senarai-5-Filem-Paling-Trending-Di-Malaysia-Untuk-Bulan-September.aspx |title=Senarai 5 Filem Paling Trending Di Malaysia Untuk Bulan September |accessdate=2015-10-09 |last= |first= |date=8 Oktober 2015 |format= |work= |publisher= Astrogempak.com.my|pages= |quote= }}</ref><ref>{{cite news |title=Polis Evo kutip RM13 juta dalam tempoh 3 minggu tayangan |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=9 Oktober 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-kutip-rm13-juta-dalam-tempoh-3-minggu-tayangan-75845 |accessdate= }}</ref> Rata rata ulasan mengenai filem ini adalah positif. Kenneth Chaw daripada [[The Star (Malaysia)|The Star]] memberi ulasan "''Polis EVO'' mempunyai cita-cita tinggi dan berjaya mencapai cita-cita tersebut."<ref>{{en}}{{cite news |title=Review: Polis Evo |first=Kenneth |last=Chaw |newspaper=[[The Star (Malaysia)|The Star]] |date=14 September 2015 |url=http://www.star2.com/entertainment/movies/movie-reviews/2015/09/14/movie-review-polis-evo/ |accessdate= 24 September 2015}}</ref> Akhmaliah Razak dari [[Sinar Harian]] pula mengulas filem ini sebagai "...setanding filem antarabangsa."<ref>{{cite news |title= Polis Evo setanding filem antarabangsa|first=Akhmaliah |last= Razak|newspaper=[[Sinar Harian]]|date= 19 September 2015|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/polis-evo-setanding-filem-antarabangsa-1.432563 |accessdate=24 September 2015 }}</ref> [[Nasir Jani]] dari akhbar yang sama pula beranggapan "... berjaya menghiburkan penonton dengan ramuan-ramuan perlu ada pada sebuah filem aksi dengan garapan ala Malaysia."<ref>{{cite news |title=Hebatkah Polis Evo? |first=Nasir |last=Jani |newspaper=[[Sinar Harian]] |date=4 Oktober 2015 |url= http://www.sinarharian.com.my/kolumnis/hebatkah-polis-evo-1.436498|accessdate= }}</ref>Aidil Rusli dari [[The Malay Mail]] pula mengulas "...calon yang kuat untuk dinobatkan sebagai filem Terbaik Malaysia tahun 2015".<ref>{{en}}{{cite news |title=Three new Malaysian films examined |first= Aidil|last= Rusli|newspaper=[[The Malay Mail]] |date=19 September 2015 |url=http://www.themalaymailonline.com/opinion/aidil-rusli/article/three-new-malaysian-films-examined |accessdate= }}</ref> Portal hiburan Rotikaya.com memberikan filem ini "4 Biji Rotikaya".<ref>{{cite web |url=http://www.rotikaya.com/review-polis-evo/ |title= Polis Evo Letak Standard Baru Dalam Dunia Perfileman Malaysia|accessdate=2015-09-24 |last= Yusof|first=Amri|date= |format= |work= |publisher= Rotikaya.com|pages= |quote= }}</ref> ===Pecah panggung=== Majlis pelancaran filem ini telah diadakan di [[Hard Rock Cafe]], [[Kuala Lumpur]] pada 3 Ogos 2015.Trailer filem ini telah dimuat naik ke [[YouTube]] pada hari yang sama.Tayangan perdana bagi filem ini telah dilakukan di [[Golden Screen Cinemas|GSC]] [[Pavilion Kuala Lumpur]] pada 3 September 2015. Filem ini telah ditayangkan kepada umum pada 17 September 2015 di 98 buah pawagam di seluruh [[Malaysia]] juga [[Brunei]].<ref>{{en}}{{cite news |title=Polis Evo hits it big at the box-office (with video)|first=Dennis |last=Chua |newspaper=[[New Straits Times]] |date= 22 September 2015|url=http://www.nst.com.my/news/2015/09/polis-evo-hits-it-big-box-office-video |accessdate=24 September 2015 }}</ref> Selepas empat hari tayangan, filem ini telah mengumpul kutipan sebanyak RM2.5 juta dengan jumlah pawagam yang menayangkan filem ini meningkat kepada 101 buah pawagam.<ref>{{en}}{{cite news |title=Three local films dominate Top 10 Malaysian box office chart this week |first= |last= |newspaper= [[Astro Awani]]|date= 29 September 2015|url=http://english.astroawani.com/entertainment-news/three-local-films-dominate-top-10-malaysian-box-office-chart-week-74912 |accessdate= }}</ref><ref>{{cite news |title=Filem Polis Evo kutip 2.5 juta dalam tempoh empat hari |first=Haryati |last=Karim |newspaper=[[KOSMO!]] |date=22 September 2015 |url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2015&dt=0922&pub=Kosmo&sec=Terkini&pg=bt_24.htm |accessdate=24 September 2015 |archive-date=2015-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150925113025/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2015&dt=0922&pub=Kosmo&sec=Terkini&pg=bt_24.htm |url-status=dead }}</ref> Kutipan bagi filem ini meningkat kepada RM8 juta selepas sebelas hari tayangan.<ref>{{cite news |title=Polis Evo kutip RM8 juta dalam tempoh 11 hari |first= |last= |newspaper= [[Astro Awani]]|date= 28 September 2015|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-kutip-rm8-juta-dalam-tempoh-11-hari-74769 |accessdate= }}</ref> Selepas tiga minggu ditayangkan, jumlah kutipan terus meningkat kepada RM13 juta dengan jumlah panggung sebanyak 102 buah.Kutipan meningkat lagi sebanyak RM2 juta memasuki sebulan tempoh tayangan, menjadikan jumlah keseluruhan RM15 juta.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160737/28-Hari-Tayangan-Kutipan-Terkini-Polis-Evo-RM15-Juta.aspx#.Vh-HuMwAKtA.facebook |title= 28 Hari Tayangan, Kutipan Terkini Polis Evo RM15 Juta|accessdate=2015-10-15 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> Memasuki minggu ke-enam tayangan, kutipan filem ini terus bertambah menjadi RM16 juta.<ref>{{cite news |title=Apa istimewanya ‘Polis Evo’? Pengkritik dedah ramuan kaut RM16j |first=Zurairi |last=AR |newspaper=[[The Malay Mail]] |date= 24 Oktober 2015|url=http://www.themalaymailonline.com/projekmmo/berita/article/apa-istimewanya-polis-evo-pengkritik-dedah-ramuan-kaut-rm16j |accessdate= }}</ref> Selepas 60 hari ditayangkan di pawagam, kutipan filem ini ialah sebanyak RM17.8 juta, memecahkan rekod yang sebelum ini dipegang oleh filem 2014 [[The Journey (filem 2014)|''The Journey'']] (RM16.87 juta).<ref>{{cite web |url=http://www.finas.gov.my/en/malaysian-box-office/|title=MALAYSIAN BOX OFFICE 2015|publisher=Finas}}</ref> ==Runut bunyi== {{Infobox Single | | Name = EVO | Cover = Single EVO - Joe Flizzow ft. Sona One.jpg | Artist = [[Joe Flizzow]] feat. [[SonaOne]] | Album = | B-side = | Published = 2015 | Released = 2015 | track_no = | Recorded = 2015 | Genre = [[Hip hop]] | Length = 4:17 minit | Writer = [[Audi Mok]], [[Joe Flizzow]], [[SonaOne]] dan Shazee Ishak | Label = Measat Broadcasting, [[Astro Shaw]] dan [[Tayangan Unggul]] | Producer = Measat Broadcasting, [[Astro Shaw]] dan [[Tayangan Unggul]] | Chronology = ''single'' [[Joe Flizzow]] | Last single = | This single = | Next single = }} Lagu OST untuk filem ini ialah EVO oleh [[Joe Flizzow]] dan [[SonaOne]]. Lagu ini telah dilancarkan pada 3 Ogos 2015 di [[Hard Rock Cafe]], [[Kuala Lumpur]].<ref>{{en}}{{cite news |title= Joe Flizzow to duet with Taiwanese Dominique Tsai|first=Dennis |last=Chua |newspaper=[[New Straits Times]] |date=4 Ogos 2015 |url=http://www.nst.com.my/news/2015/09/joe-flizzow-duet-taiwanese-dominique-tsai |accessdate=24 September 2015 }}</ref> ==Kesinambungan== ===''Polis EVO 2''=== {{utama|Polis EVO 2}} Penerbitan untuk kesinambungan filem ''Polis EVO'' mengambil masa yang lama untuk bermula disebabkan oleh masalah pemilihan lokasi. Rancangan asal penggambaran sepatutnya bermula sebelum [[Ramadan|Ramadhan]] (sekitar bulan Mei) 2017. Filem ''[[Polis EVO 2]]'' menyaksikan Joel Soh mengambil tugas [[Ghaz Abu Bakar]] selaku pengarah untuk filem tersebut dan menyaksikan primadona Melayu, [[Erra Fazira]] sebagai pelakon pembantu.<ref>{{cite news|url=https://www.star2.com/entertainment/movies/movie-news/2017/06/29/zizan-razak-polis-evo-2/|title=Zizan Razak shapes up for Polis Evo 2|date=29 June 2017|access-date=2018-02-22|archive-date=2018-02-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20180222230037/https://www.star2.com/entertainment/movies/movie-news/2017/06/29/zizan-razak-polis-evo-2/|url-status=dead}}</ref> Pelakon [[Indonesia]], [[Raline Shah]] pula bakal membawa teraju wanita menggantikan [[Nora Danish]] untuk filem terbaru. Beliau telah memuat naik beberapa rakaman video di media sosial yang menunjukkan dia sedang menjalani latihan fizikal di gimnasium bersama-sama [[Shaheizy Sam]] sebagai persediaan sebelum penggambaran.<ref>{{cite news |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/raline-shah-heroin-filem-polis-evo-2-149789|title=Raline Shah heroin filem Polis Evo 2?date= 20 July 2017}}</ref> Penggambaran ''[[Polis EVO 2]]'' bermula sekitar penghujung Oktober 2017 membabitkan lokasi sekitar [[Kuala Lumpur]] dan [[Kuantan]]. Ia dijangka akan selesai pada Januari 2018 dan akan menyaksikan [[Zizan Razak]] dan [[Shaheizy Sam]] kembali menghidupkan watak asal mereka iaitu sebagai Inspektor Polis, selain turut menampilkan pelakon lain seperti [[Erra Fazira (Artis)|Erra Fazira]], [[Hairul Azreen]] dan pelakon Indonesia, Raline Shah.<ref>{{cite news |url=http://www.cinema.com.my/bm/articles/news_details.aspx?search=2017.n_zizanrazakjanji_38995&title=Zizan-Razak-janji-Polis-Evo-2-lebih-hebat#dhe7d6Xxskg8BgeP.97|title=Zizan Razak janji "Polis Evo 2" lebih hebat|date= 29 November 2017}}</ref> ===''Polis EVO 3''=== {{main|Polis EVO 3}} Filem ini diumumkan pada September 2019, [[Syafiq Yusof]] menggalas tanggungjawabnya sebagai pengarah, sekaligus mengambil alih tugas daripada [[Ghaz Abu Bakar]] yang mengarahkan filem pertama dan Joel Soh dan Andre Chiew yang mengarahkan filem kedua. [[Zizan Razak]] dan [[Shaheizy Sam]] telah menandatangani untuk menjayakan semula watak mereka, turut kembali berlakon dalam siri ketiga filem ini ialah [[Nora Danish]] dan [[Eyka Farhana]].<ref>Amri Hassan (25 September 2019). [http://www.gempak.com/artikel/25021/Polis-Evo-3-Bakal-Shoot-Tak-Lama-Lagi-Peminat "Polis EVO 3 bakal shoot tidak lama lagi" - Peminat teruja tunggu kemunculan Zizan dan Sam] [[Astro Gempak]]. Dicapai pada 3 Disember 2019.</ref> ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Pencalonan ! Keputusan |- | rowspan="17"|2016 | rowspan="4" |[[Anugerah MeleTOP Era 2016]] |- | Filem MeleTOP | Polis EVO | {{won}} |- | rowspan="2"|Bintang Filem MeleTOP | [[Zizan Razak]] | {{won}} |- | [[Shaheizy Sam]] | {{nom}} |- |rowspan="11" |[[Festival Filem Malaysia ke-28]] |[[Filem Terbaik (FFM)|Filem Terbaik]] |rowspan="2" |Joel Soh |{{nom}} |- |Anugerah Khas Juri |{{won}} |- |[[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]] |[[Ghaz Abu Bakar]] |{{nom}} |- |rowspan="2"|[[Pelakon Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Lelaki Terbaik]] |[[Zizan Razak]] |{{nom}} |- |[[Shaheizy Sam]] |{{nom}} |- |[[Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik (FFM)|Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik]] |Hushairi Hussain |{{won}} |- |Sinematografi Terbaik |Haris Hue Abdullah |{{won}} |- |Suntingan Terbaik |Nazim Shah |{{nom}} |- |[[Lakon Layar Terbaik (FFM)|Lakon Layar Terbaik]] |Joel Soh, Kyle Goonting, Anwari Ashraf Hashim & Adib Zaini |{{nom}} |- |Penataan Bunyi Terbaik |Imaginex Studio |{{nom}} |- |Busana Terbaik |Nasirah Ramlan |{{nom}} |- |rowspan="2" |Anugerah Majlis Pengkritik Filem Kuala Lumpur 2016 |Pengarah Terbaik |Ghaz Abu Bakar |{{nom}} |- |Lakon Layar Terbaik |Joel Soh, Kyle Goonting, Anwari Ashraf Hashim & Adib Zaini |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist|30em}} == Pautan luar == * {{imdb title|5132854}} * {{Netflix title}} {{Polis EVO}} {{Ghaz Abu Bakar}} [[Kategori:Filem 2015]] [[Kategori:Filem Malaysia tahun 2015]] [[Kategori:Filem bahasa Melayu]] [[Kategori:Filem arahan Ghaz Abu Bakar]] [[Kategori:Filem aksi Malaysia]] a2iqffo4x4hbkysw99o61e1rw16vwn0 0 807655 5650885 5649089 2022-08-22T06:42:35Z 2001:E68:5453:B313:4521:2D60:9348:2E93 /* Senarai drama */ wikitext text/x-wiki '''''MegaDrama''''' (dahulu dikenali sebagai '''''DramaRia''''') ialah sebuah slot drama bersiri [[Bahasa Melayu|berbahasa Melayu]] di [[Astro Ria]]. Slot ini disiarkan pada setiap hari Isnin hingga Khamis pada jam 10 malam hingga 11 malam. ==Senarai drama== {| class=" wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" |- bgcolor="#99ccff" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Rating''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;"|Tahun 2015 |- | 1. | ''[[Tuan Anas Mikael]]'' | 9 November 2015 - 3 Disember 2015 |Allahyarham [[Raja Ahmad Alauddin]] | {{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Zara Zya]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Raja Ilya]]}} | '''Not For Sale''' - [[Stacy]] Feat [[Altimet]] | 1.1 juta penonton | Adaptasi Novel '''[[Tuan Anas Mikael (novel)|Tuan Anas Mikael]]''' Karya Syamnuriezmil |- | 2. | ''[[Tersuka Tanpa Sengaja]]'' |7 Disember 2015 - 31 Disember 2015 | Allahyarham Keoi Hj Khalid |{{hlist|[[Emma Maembong]]|| [[Amar Baharin]]||[[Amyra Rosli]]||[[Hafreez Adam]]}} | '''Senyum Lagi''' - Qierra Feat [[Mark Adam]] | 4.0 juta penonton | Adaptasi Novel '''[[Tersuka Tanpa Sengaja (novel)|Tersuka Tanpa Sengaja]]''' Karya Pena Kayu |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | Tahun 2016 |- | 1. | ''[[Sha & Shah]]'' |4 Januari 2016 - 27 Januari 2016 |[[Eyra Rahman]] |{{hlist|[[Syatilla Melvin]]||[[Kamal Adli]]||[[Nina Iskandar]]||[[Aizat Hassan]]||[[Azwan Kombos]]||[[Shima Anuar]]}} | '''Hati-Hati''' - [[Amira Othman]] | 4.4 juta penonton | Adaptasi Novel '''Sha & Shah''' Karya Sha Ibrahim |- | 2. | ''[[Isteri vs Tunang]]'' | 1 Februari 2016 - 26 Februari 2016 |[[Michael Ang]] |{{hlist|[[Hisyam Hamid]]||[[Scha Al-Yahya]]||[[Sharifah Sakinah]]||[[Azrel Ismail]]}} | '''Pencuri Hati''' - [[Ayda Jebat]] | 4.4 juta penonton | Adaptasi Novel '''Isteri vs Tunang''' Karya Aisya Azahar |- | 3. | ''[[Aku Bukan Bimbo]]'' |29 Februari 2016 - 31 Mac 2016 |Muhammad Riza Baharuddin |{{hlist|[[Shaheizy Sam]]||[[Nadiya Nisaa]]||[[Zahiril Adzim]]}} | '''Jatuh''' - Faizul Sany | 3.6 juta penonton | Adaptasi Novel '''Bimbo''' Karya Rin Ahmad |- | 4. | ''[[Suami Tanpa Cinta]]'' |4 April 2016 - 28 April 2016 |MP Roslin Md Sharif | {{hlist|[[Shukri Yahaya]]||[[Janna Nick]]||[[Wan Sharmila]]|| [[Mark Adam]]}} | '''Mungkin Saja''' - [[Janna Nick]] | 3.8 juta penonton | Adaptasi Novel '''Suami Tanpa Cinta''' Karya Syamnuriezmil |- | 5. | ''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' | 2 Mei 2016 - 26 Mei 2016 |Hadith Omar <br> [[Michael Ang]] | {{hlist|[[Alif Satar]]||[[Siti Nordiana]]||[[Hairul Azreen]]||[[Dafi]]||[[Nina Juren]]||[[Aleza Shadan]]||[[Zainol MacWilson]]||[[Nadya Syahera]]}} | '''Memori Berkasih''' - [[Alif Satar]] Feat [[Siti Nordiana]] | 4.0 juta penonton | Adaptasi Novel '''[[Dia Semanis Honey]]''' Karya Dila Dyna |- | 6. | ''[[Assalamualaikum Cinta (drama)|Assalamualaikum Cinta]]'' | 30 Mei 2016 - 30 Jun 2016 |[[Michael Ang]] | {{hlist|[[Emma Maembong]]||[[Ayda Jebat]]||[[Saharul Ridzwan]] ||[[Kamal Adli]]}} | '''Di Amaran Mama''' - [[Hazama Azmi|Hazama]] | | Adaptasi Novel '''Assalamualaikum Cinta''' Karya Zura Asyraf |- | 7. | ''[[Lelaki Macam Dia]]'' |18 Julai 2016 - 11 Ogos 2016 |[[Hashim Rejab]] | {{hlist|[[Azrel Ismail]]||[[Izreen Azminda]]}} |'''Jangan-Jangan''' - [[Wani Kayrie]] | | Adaptasi Novel '''Mamat Muka Selenga''' Karya Aliesha Kirana |- | 8. | ''[[Si Kolot Suamiku]]'' | 15 Ogos 2016 - 8 September 2016 |[[Eyra Rahman]] | {{hlist|[[Amar Baharin]]||[[Siti Elizad]]||[[Atikah Suhaime]]}} | '''Dua Dunia''' - Waris Feat Viral | | Adaptasi Novel '''Si Kolot Suamiku''' Karya Fazlyn Ridz |- | 9. | ''[[Abang Bomba I Love You]]'' | 12 September 2016 - 6 Oktober 2016 |MP Roslin Md Sharif | {{hlist|[[Hisyam Hamid]]||[[Amira Othman]]||[[Nadya Syahera]]}} | '''Jaga-Jaga''' - [[Amira Othman]] | 3.8 juta penonton |Adaptasi Novel '''[[Abang Bomba I Love You (novel)|Abang Bomba I Love You]]''' Karya Mia kriff Azlisha |- | 10. | ''[[Suri Hati Mr. Pilot]]'' | 10 Oktober 2016 - 3 November 2016 |[[Micheal Ang]] <br> Hadith Omar | {{hlist|[[Fattah Amin]]|| [[Neelofa]]||[[Eleena Sui]]|| [[Ben Amir]]}} | '''Selamanya Cinta''' - [[Alif Satar]] dan [[Shila Amzah]] | 5.5 juta penonton | Adaptasi Novel '''[[Suri Hati Mr. Pilot (novel)|Suri Hati Mr. Pilot]]''' Karya Dyla Dyna |- |11. | ''[[Awak Sangat Nakal]]'' |7 November 2016 - 1 Disember 2016 |[[Azmi Hatta]] |{{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Afiq Muiz]]||[[Tash Yong]]}} | '''Nakal Nakal Nakal'''- [[Ayda Jebat]] | 4.0 juta penonton |Adaptasi Novel '''Awak Sangat Nakal''' Karya Syamnuriezmil |- | 12. | ''[[Isteri Tuan Ihsan]]'' | 5 Disember 2016 - 5 Januari 2017 |Allahyarham [[Raja Ahmad Alauddin]] |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Amyra Rosli]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Gambit Saifullah]]}} | '''Bukan Yang Pertama''' - [[Faizal Tahir]] | |Adaptasi Novel '''Isteri Tuan Ihsan''' Karya Sara Kyoko |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | Tahun 2017 |- |1. | ''[[Sayang Papa Saya Tak]] | 9 Januari 2017 - 2 Februari 2017 | Amie Maziah Abdul Rahman | {{hlist|[[Hisyam Hamid]] ||[[Emma Maembong]]||[[Wan Sharmila]]}} | '''Girl''' - [[Dafi]] | |Adaptasi Novel '''Sayang Papa Saya Tak?''' Karya Hanni Ramsul |- |2. | ''[[Urusan Hati Cik Drama Queen]]'' | 6 Februari 2017 - 2 Mac 2017 | Hadith Omar <br> [[Michael Ang]] | {{hlist|[[Scha Al-Yahya]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Randy Pangalila]]}} | '''Urusan Hati''' - Sarah Fazny | |Adaptasi Novel '''Urusan Hati Cik Drama Queen''' Karya Areila Sahimi |- |3. | ''[[Dia Bidadariku]]'' | 6 Mac 2017 - 23 Mac 2017 | [[Aziz M. Osman]] | {{hlist|[[Erra Fazira]]||[[Hisyam Hamid]]||[[Norman Hakim]]|| [[Raja Ilya]]}} | '''Tabah''' - [[Elizabeth Tan]] | | |- |4. | ''[[Cik Serba Tahu]]'' | 27 Mac 2017 - 20 April 2017 | Shuhaimi Zulkefli | {{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Sari Yanti]]||[[Zairulkefli Husin]]||[[Iedil Putra]]|| [[Isyariana Che Azmi]]|| [[Syazuwan Hassan]]|| [[Nadia Brian]]}} | '''Cinta Apa Adanya''' - Tasha Manshahar | | Adaptasi daripada novel '''Cik Serba Tahu''' karya Syamnuriezmil. |- |5. | ''[[Hikayat Cinta Si Pematah Hati]]'' | 24 April 2017 - 18 Mei 2017 | Shalini Balasundaram | {{hlist|[[Alif Satar]]||[[Nabila Razali]]||[[Hafreez Adam]]|| [[Nadiyah Shahab]]}} | '''Aku Cinta''' - [[Syamel]] dan [[Ernie Zakri]] | | Adaptasi daripada novel '''Hikayat Cinta Si Pematah Hati''' karya E-Man Sufi. |- |6. | ''[[Hero Seorang Cinderella]]'' | 22 Mei 2017 - 29 Jun 2017 | [[Michael Ang]] <br> Hadith Omar | {{hlist|[[Fattah Amin]]||[[Nur Fazura]]||[[Uqasha Senrose]]|| [[Fikry Ibrahim]]||[[Lisdawati]]||[[Zizie Ezette]]}} | '''Cinderella''' - Fattah Amin dan Fazura | 3.0 juta penonton | Adaptasi daripada novel '''[[Hero Seorang Cinderella (novel)|Hero Seorang Cinderella]]''' karya Anjell. |- |7. | ''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' | 3 Julai 2017 - 27 Julai 2017 | Eyra Rahman | {{hlist|[[Syafiq Kyle]]||[[Hannah Delisha]]||[[Arash Mohamad]]||[[Amy Mastura]]||[[Ariz Lufias]]||[[Marissa Yasmin]]}} | '''Jampi''' - [[Hael Husaini]] Razmi|Hael Husaini]] | 2.0 juta penonton | Adaptasi novel '''[[Mencintaimu Mr. Photographer (novel)|Mencintaimu Mr. Photographer]]''' karya Emma Mariam. |- |8. | ''[[My Darling, Inspektor Daniel]] | 31 Julai 2017 - 31 Ogos 2017 | [[Aziz M. Osman]] | {{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Siti Elizad]]||[[Erra Fazira]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Dazrin Kamarudin]]}} | '''Darling''' - [[Elizabeth Tan]] | | |- |9. | ''[[Duda Pujaan Dara]]'' | 4 September 2017 - 21 September 2017 | Jamal Khan | {{hlist|[[Kamal Adli]]||[[Zahirah MacWilson]]||[[Aprena Manrose]]}} | '''Tak Malu''' - Farisha Irish | | Adaptasi novel '''Duda Pujaan Dara''' karya Hanny Esandra |- |10. | ''[[Awak Suka Saya Tak]]'' | 25 September - 19 Oktober 2017 | Allahyarham [[Raja Ahmad Alauddin]] | {{hlist|[[Alvin Chong]]||[[Emma Maembong]]||[[Sabhi Saddi]]}} |'''Jangan''' - Aziz Harun | | Adaptasi novel '''Awak Suka Saya Tak''' karya Melur Jelita |- |11 |''[[Red Velvet (Drama)|Red Velvet]]'' |23 Oktober - 23 November 2017 |Hadith Omar |{{hlist|[[Alif Satar]]||[[Neelofa]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Amira Othman]]||[[Nina Nadira]]|| [[Nasz Sally]]||[[Sharifah Shahora]]}} |'''Sesungguhnya Aku''' - [[Alif Satar]] | |Adaptasi novel '''Red Velvet''' karya Acik Lana |- |12 |''[[My Coffee Prince]]'' |27 November 2017 - 11 Januari 2018 |[[Michael Ang]] |{{hlist|[[Fattah Amin]]||[[Janna Nick]]||[[Diana Danielle]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Zain Hamid]]||[[Sean Lee]]||[[Dian P. Ramlee]]||[[Sharifah Shahirah]]}} |'''Akan Bercinta''' - [[Janna Nick]] | |Adaptasi novel '''Keopipeurinseu 1 Hojeom (커피프린스 1호점)''' karya Lee Sun-mi serta drama korea arahan Lee Yoon-jung |- | colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | '''Tahun 2018''' |- |1. |''[[Lafazkan Kalimah Cintamu]]'' |15 Januari - 8 Mac 2018 |[[Along Kamaludin]] |{{hlist|[[Farid Kamil]]||[[Nelydia Senrose]]||[[Nadiyah Shahab]]||[[Adriana Adnan]]||Imam Shah}} |'''Kesilapanku Keegoaanmu'''- Dato Sri [[Siti Nurhaliza]] | |Adaptasi novel '''[[Lafazkan Kalimah Cintamu (novel)|Lafazkan Kalimah Cintamu]]''' karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- |2. |''[[Tak Ada Cinta Sepertimu]]'' |12 Mac - 5 April 2018 |Jamal Khan |{{hlist|[[Syafiq Kyle]]||[[Zahirah MacWilson]]||[[Ruhainies]]||[[Fadlan Hazim]]}} |'''Hilang-''' [[Marsha Milan]] | |Adaptasi novel '''Tak Ada Cinta Sepertimu''' karya Anna Milia |- |3. |''[[Mr. Grey]]'' |9 April - 10 Mei 2018 |Riza Baharudin |{{hlist|[[Fendy Bakry]]||[[Eyra Hazali]]||[[Shah Iskandar]]|| [[Lisdawati]]||[[Gambit Saifullah]]|| [[Scha Elinnea]]||[[Fauziah Ahmad Daud]]||[[Nabil Aqil]]}} |'''Luar Biasa''' - Ismail Izzani | |Adaptasi novel '''[[Mr. Grey (novel)|Mr. Grey]]''' karya Syamnuriezmil |- |4. |''[[Rahsia Hati Perempuan]]'' |14 Mei - 21 Jun 2018 |[[Michael Ang]] |{{hlist|[[Hisyam Hamid]]||[[Mira Filzah]]|| [[Uqasha Senrose]]||[[Fikry Ibrahim]]}} |'''Rahsia Kita''' - [[Khai Bahar]] dan [[Fatin Husna]] | |Adaptasi novel '''Love Is You''' karya Adeliany Azfar |- |5. |''[[Sejuta Rasa Buat Adelia]]'' |25 Jun 2018 - 26 Julai 2018 |[[Eyra Rahman]] |{{hlist|[[Aliff Aziz]]||[[Daiyan Trisha]]||[[Adam Lee]]||Vicha Masin||[[Jasper Supayah]]||Shahkimin}} |'''Jatuh Bangun''' - [[Haqiem Rusli]] Feat [[Aman RA]] | |Adaptasi novel '''Ulam Kasih Sambal Cinta''' karya Norzallina Nordin |- |6. | ''[[Alamatnya Cinta]]'' | 20 Ogos 2018 - 27 September 2018 | [[Bernard Chauly]] | {{hlist|[[Hannah Delisha]]||[[Hisyam Hamid]]||[[Alicia Amin]]||[[Jasmine Suraya]]||[[Fahad Iman]]||Jad Hidhir||[[Cik Manggis]]||[[Yusry Abdul Halim]]||[[Dian P. Ramlee]]|| [[Louisa Chong]]}} | '''Hana''' - Aziz Harun Feat Hannah Delisha | | Adaptasi drama korea '''''Full House''''' arahan pyo min-soo |- |7. | ''[[Cik Reen & Encik Ngok Ngek]]'' | 1 Oktober 2018 - 1 November 2018 | Hadith Omar | {{hlist|[[Farah Nabilah]]||[[Fikry Ibrahim]]||[[Scha Elinnea]]||[[Farhan Asri]]||[[Nik Adam Mika]]||[[Haneesya Hanee]]}} | '''Satu Peluang''' - Andi Bernadee | | Adaptasi Novel '''[[The Misadventures of Cik Reen & Encik Ngok Ngek]]''' karya ''Maya Adira'' |- |8. | ''[[Isteri Bukan Untuk Disewa]]'' | 5 November 2018 - 13 Disember 2018 | [[Osman Ali]] | {{hlist|[[Tiz Zaqyah]]||[[Fattah Amin]]||Halim Radzi||[[Lia Natalia]]||[[Harris Annuar]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Zul Helmy]]||[[Zaki Azeman]]}} | '''Isterimewa''' - [[Fattah Amin]] | | Adaptasi Novel '''[[Isteri Untuk Disewa]]''' karya ''Syamnuriezmil |- |9. |''[[Kan Kukejar Cinta Kamu]]'' | 17 Disember 2018- 31 Januari 2019 | Datuk [[Yusry Abdul Halim]] | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Fendy Bakry]]|| [[Delimawati]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Mia Nasir]]||[[Natasya Mahyan]]|| [[Rosnah Johari]]||[[Hafidzuddin Fazil]]||[[Zarynn Min]]||[[Safwan Nazri]]||[[Mahmud Ali Bashah]]|[[Watie Sadali]]|Shah Radzi}} |'''Hajat''' - [[Hael Husaini]] | |Adaptasi Novel '''[[Kan Kukejar Cinta Kamu (novel)|Kan Kukejar Cinta Kamu]]''' karya Fauziah Ashari |- | colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | '''Tahun 2019''' |- |1 |''[[Senafas Rindu]]'' | 4 Februari 2019 - 7 Mac 2019 | Amor Rizan | {{hlist|[[Syafiq Kyle]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Wan Sharmila]]||Kahoe Hon||[[Alya Iman]]||[[Janet Khoo]]|| [[Zarina Zainoordin]]||[[Arash Mohamad]]||[[Liza Abdullah]]||Shahrul Kamal|| [[Azizah Mahzan]]}} |'''Bahagia'''- Eza Edmond | |Adaptasi Novel '''Senafas Rindu''' karya Damya Hanna |- |2. | ''[[Encik Iman Ekspres]]'' | 11 Mac 2019 - 2 April 2019 | [[Pali Yahya]] | {{hlist|[[Nelydia Senrose]]||[[Fikry Ibrahim]]||Isaac Iman||[[Elisya Sandha]]||[[Ben Amir]]||[[Nafiz Muaz]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Anne Abdullah]]||[[Badrul Muhayat]]||[[Sherry Ibrahim]]}} |'''Bidadari-''' [[Ismail Izzani]] | | Adaptasi Novel '''Dia Encik Iman Ekspres''' Karya Cik Tet |- |3. | ''[[Patah Sayap Bertongkat Paruh]]'' | 3 April 2019 - 25 April 2019 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Fasha Sandha]]||[[Zairulkefli Husin]]|| [[Amelina]]|| [[Elly Mazlein]]||[[Amira Othman]]||[[Jalil Hamid]]|| [[Aman Aziz]]||[[Ika Nabila]]|| [[Lydiawati]]||[[Cat Farish]]||[[Amelina]]}} |'''Ku Bersuara'''- Ernie Zakri <br> '''[[Biarlah Rahsia]]''' - Dato Sri [[Siti Nurhaliza]] | | Adaptasi Novel '''Patah Sayap Bertongkat Paruh''' karya Hana Ilhami |- | 4. | ''[[Curi-Curi Cinta]]'' | 29 April 2019 - 13 Jun 2019 | Allahyarham [[Raja Ahmad Alauddin]] | {{hlist|[[Zahirah MacWilson]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Fauziah Nawi]]||[[Talha Harith]]||[[Uyaina Arshad]]||[[Laila Nasir]]||[[Adam Lee]]||[[Melanie Tan]]||[[Izzue Islam]]||[[Haneesya Hanee]]||[[Farisha Irwayu]]}} | '''Terlalu Memuja''' - ''[[Wany Hasrita]]'' |7.5 juta penonton <ref>{{cite web|title=Drama 'Curi-Curi Cinta' pecah rekod dengan 7.5 juta tontonan keseluruhan|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/drama-curi-curi-cinta-pecah-rekod-dengan-7-5-juta-tontonan-211280|website=Astro Awani|accessdate=Jun 28, 2019|author=Afiq Ariffin|date=Jun 28, 2019}}</ref> | Adaptasi daripada novel '''[[Curi-Curi Cinta (novel)|Curi-Curi Cinta]]''' karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- |5 |''[[Setelah Terlafaznya Akad]]'' |17 Jun 2019 - 1 Ogos 2019 | [[Michael Ang]] | {{hlist|[[Kamal Adli]]||[[Uqasha Senrose]]||[[Zeera Azizi]]||[[Nadya Syahera]]||[[Erwin Dawson]]||[[Zul Helmy]]||[[Sharifah Shahora]]||[[Hamidah Wahab]]||[[Norlia Ghani]]}} | '''Anta Permana'''-Datuk Seri [[Siti Nurhaliza]] | | Adaptasi daripada novel '''[[Setelah Terlafaznya Akad (novel)|Setelah Terlafaznya Akad]]''' karya Anna Milia |- |6 |''[[Sweet Dreams]]'' |5 Ogos 2019 - 5 September 2019 |[[Michael Ang]] |{{hlist|[[Mira Filzah]]||[[Ben Amir]]||[[Sean Lee]]||[[Nina Juren]]||[[Yuna Rahim]]||[[Yusuf Bahrin]]||[[Roy Azman]]||[[Nasz Sally]]||[[Didi Astillah]]||[[PU Azman]]||[[Jalaluddin Hassan]]}} |'''Ilusi''' - [[iamNEETA]] | |Adaptasi daripada novel '''[[Sweet Dreams (novel)|Sweet Dreams]]''' karya Acik Lana |- |7 |''[[Cinta Belum Tamat Tempoh]]'' |9 September 2019 - 3 Oktober 2019 |Jamal Khan | {{hlist|[[Nafiz Muaz]]||[[Bella Astillah]]||[[Fendy Bakry]]||[[Hun Haqeem]]||[[Dayang Areeda]]||[[Haleeda|Haleeda Mazlin]]||[[Sissy Imann]]||[[Fikry Kiki]]||[[Liza Abdullah]]}} |'''Ratu''' - [[Faizal Tahir]] | |Adaptasi novel '''[[Cinta Belum Tamat Tempoh (novel)|Cinta Belum Tamat Tempoh]]''' karya Rehal Nuharis |- |- |8 | ''[[Demi Rindumu]]'' | 7 Oktober 2019 - 31 Oktober 2019 | Harris Fadzillah | {{hlist|[[Janna Nick]]||[[Sean Lee]]||[[Norman Hakim]]||[[Elvina Mohamad]]||[[Riz Amin]]|[[Mustapha Kamal]]|[[Raja Noor Baizura]]||[[Azri Sabri]]||[[Sherry Ibrahim]]}} |'''Yang Satu''' - Akim & The Majistret<br/>'''Khayal''' - Stacy | | Adaptasi daripada novel '''[[Demi Rindumu (novel)|Demi Rindumu]]''' karya Diya Jamal |- |9 | ''[[Satukan Rasa]]'' | 4 November 2019 - 5 Desember 2019 | Hadith Omar | {{hlist|[[Siti Nordiana]]||[[Khai Bahar]]||Nine||Shasha Abedul||[[Yusuf Bahrin]]||[[Isyariana Che Azmi]]||Che Kem||[[Nina Juren]]||Nadya Syahera||Ainin Batrisya||[[Raja Azmi]]||}} |'''Satukan Rasa'''-[[Siti Nordiana & Khai Bahar]] | | |- |10 | ''[[TQ Captain]]'' | 9 Desember 2019- 9 Januari 2020 | Jamal Khan | {{hlist|[[Hisyam Hamid]]||[[Mawar Rashid]]||[[Tomok]]||[[Mark Adam]]||[[Harris Annuar]]||[[Raf Yaakob]]||[[Natrah Khalid]]||[[Safura Ya'cob]]||[Datuk [[Jalaluddin Hassan]]||[[Rahim Jailani]]||}} |'''Fenomena'''-[[Tomok]] | | Adaptasi daripada novel '''[[TQ Kapten]]''' karya Qash Irdina |- | colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | '''Tahun 2020''' |- |1. |''[[Tolong Sempurnakan Cerita Mami]]'' | 13 Januari 2020- 6 Februari 2020 | [[Eyra Rahman]] | {{hlist|[[Isyariana Che Azmi]]||[[Fizz Fairuz]]||[[Alvin Chong]]||[[Nasz Sally]]||[[Fatimah Noryyah]]||[[Ummi Umairah]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Eleena Sui]]||[[Kartina Aziz]]||[[Zaidi Omar]]||[[Ken Ridzuan]]||[[Fikhree Bakar]]||[[Adeline Tsen]]||}} |'''Waktu'''-Aizat Amdan | | Adaptasi daripada novel '''[[Tolong Sempurnakan Cerita Mami (novel)|Tolong Sempurnakan Cerita Mami]]''' karya Syamnuerizmil |- |2. |''[[Chandelier (drama)|Chandelier]]'' | 10 Februari 2020-19 Mac 2020 | [[Michael Ang]] | {{hlist|[[Mimi Lana]]||[[Ben Amir]]||[[Norman Hakim]]||[[Shasha Abedul]]||[[Nynaa Harizal]]||[[Laila Nasir]]||[[Nadya Syahera]]||[[Alif Muhaimin]]||[[Sharifah Shahora]]||Aisar Khaled||[[Lydiawati]]||[[Zamarul Hisham]]||Tg Zara||[[Dynas Mokhtar]]||Harun Hashim}} |'''Muhammad Faizul''' -Kekasih Hati | | Adaptasi daripada novel '''[[Chandelier]]''' karya Acik Lana |- |3. |''[[Degup Cinta]]'' | 27 April 2020 - 23 Jun 2020 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist||[[Josiah Hogan]]||[[Shiqin Kamal]]||[[Juliana Evans]]||[[Mathni Razak]]||[[Zalif Sidek]]||[[Zarynn Min]]||[[Laila Nasir]]||[[Faez Nick]]||Hanif Safuan||[[Sahronizam Noor]]||[[Ruzana Ibrahim]]}} | | | Adaptasi daripada drama Turki berjudul '''Ruzgarin Kalbi''' |- |4. | ''[[Cemburu Seorang Perempuan]]'' (ulangan) | 24 Jun 2020 - 27 Julai 2020 | [[Eyra Rahman]] | {{hlist||[[Amar Baharin]]||[[Amyra Rosli]]|[[Emma Maembong]]||Bella Dowanna||Dini Schatzmann||[[Fauzi Nawawi]]||[[Lisdawati]]||}} |Meluruh-'''Datin [[Alyah]]''' | |Adaptasi novel '''Cemburu Seorang Perempuan''' karya Siti Hazneza Abdul Hamid |- |5. | ''[[Pelindung Seorang Puteri]]'' | 28 Julai 2020 - 24 Ogos 2020 | Datuk [[Yusry Abdul Halim]] | {{hlist|Datin [[Lisa Surihani]]||[[Farid Kamil]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||Haleeda Mazlin||Arash Mohd||Asyiqin Zaed||[[Hafidzuddin Fazil]]||[[Wan Nor Azlin]]||[[Zain Hamid]]||[[Haris Ismail]]||[[Juliana Evans]]||[[Jasmine Suraya]]}} |'''Terlanjur Cinta''' - [[Hael Husaini]] & Cakra Khan | | Adaptasi Novel '''Pelindung Seorang Puteri''' karya Mia Kiff |- |6. | ''[[Bidadari Kiriman Tuhan]] | 25 Ogos 2020 - 5 Oktober 2020 | [[Rashid Sibir]] | {{hlist||[[Mira Filzah]]||[[Zul Ariffin]]||[[Adlin Aman Ramli]]||[[Ruminah Sidek]]||[[Zarina Zainuddin]]||[[Fauziah Nawi]]||Maisara Sufia||[[Ruzaidi Abdul Rahman]]||Bazly Hanif|Imran Ashraf||[[Dian P.Ramlee]]||[[Raja Azura]]}} |'''Wajah Kekasih''' - Dato Sri [[Siti Nurhaliza]] | | |- |7. | ''[[Perempuan Tanpa Dosa]]'' | 6 Oktober 2020 - 30 November 2020 | [[Micheal Ang]] | {{hlist||[[Kamal Adli]]||[[Uqasha Senrose]]||[[Uyaina Arshad]]||[[Hilal Azman]]||Yusof Yusuf Bahrin||Zac Zaky||Susan Manen||Shaza Bae}} |'''Sembah''' - [[Naim Daniel]] | | |- |8. | ''[[Biar Mereka Cemburu]]'' | 1 Disember 2020 - 28 Disember 2020 |Roslin Sharif | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Nabila Razali]]||[[Izzat Mushtaq]]||[[Bella Dowanna]]||Rubini Sambanthan||Hasmira Azmi||Syahir Shafein||Adam Malek||[[Aedy Ashraf]]||[[Shah Rezza]]||Mas Anizan}} |'''Ku Mau'''' - [[Aizat Amdan]] Feat Hanim Dhiya | |Adaptasi Novel '''Biar Mereka Cemburu''' karya Anuar Darwis |- |9. |''[[Tercipta Satu Ikatan]]'' | 29 Disember 2020 - 1 Februari 2021 | [[Pali Yahya]] | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Hannah Delisha]]||Sophia Barakbah||[[Izzue Islam]]||[[Saharul Ridzwan]]||Fyda||Nadhir Nasar||[[Nadiyah Shahab]]||[[Esma Daniel]]}} |'''Kesempatan Bagimu''' - [[Adira]] | |Adaptasi Novel '''Tercipta Satu Ikatan''' karya Laydee Amarfi |- | colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | '''Tahun 2021''' |- |1. |''[[Marry Me Senorita]]'' | 2 Februari 2021 - 22 Mac 2021 | Nur Ain Sharif | {{hlist|[[Janna Nick]]||[[Dini Schatzmann]]||[[Yasmin Hani]]||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Nabil Aqil]]||[[Shaza Bae]]||Siti Khadijah Halim||[[Natasha Elyzza]]||Asha Merican}} |'''Surat Akhir''' - Amira Othman | |Adaptasi Novel '''Marry Me Senorita''' karya Suri Ryana |- |2. |''[[Rindu Awak Separuh Nyawa]]'' | 23 Mac 2021 - 14 Jun 2021 | [[Along Kamaludin]] | {{hlist|[[Shukri Yahaya]]||[[Uqasha Senrose]]||[[Marsha Milan]]||[[Fizo Omar]]||[[Khairil Anwar Aman]]||[[Aida Khalida]]||[[Noorkhiriah]]||[[Balkisyh Semundur Khan]]||[[Ikhlas Jalil]]||Norreen Iman||[[Fiza Thomas]]||Munira Iwan||[[Fauzi Nawawi]]||[[Aleza Shadan]]||[[Puteri Rafasya]]}} |'''Rindu Separuh Nyawa''' - Naqiu & Vanessa Reynauld |16.9 juta penonton | Adaptasi Novel '''Rindu Awak Separuh Nyawa''' karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- |3. |''[[Love Elsa]]'' | 15 Jun 2021 - 26 Julai 2021 | [[Micheal Ang]] | {{hlist||[[Zul Ariffin]]||[[Uyaina Arshad]]||Azhar Amir||[[Ramona Zamzam]]||[[Zeera Azizi]]||[[Mona Allen]]||[[Riz Amin]]||Nasz Sally||Iman Suhana||Ikhram Juhari||[[Nik Adam Mika]]||[[Ku Fridah]]||Zalfazin}} |'''Ika Noh''' - [[Marsha Milan]] & Fanzi Ruji | |Adaptasi Novel '''Love, Elsa''' karya Acik Lana |- |4. |''[[Cik Ayu Mee Sanggul]]'' | 27 Julai 2021 - 23 Ogos 2021 | [[Idora Abdul Rahman]] | {{hlist||[[Aqasha]]||[[Amelia Henderson]]||[[Shiqin Kamal]]||[[Wan Raja]]||[[Dynas Mokhtar]]||Iman Zulkarnain||[[Fimie Don]]||Asha Merican||Nabil Aqil||[[Aznah Hamid]]||Dato [[Rosyam Nor]]}} |'''Jodoh''' - Radityo & Neeta | | |- |5. |''[[Hawa (drama)|Hawa]]'' | 24 Ogos 2021 - 14 September 2021 | [[Tam Suhaimi]] | {{hlist||[[Nadiya Nisaa]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Bella Dowanna]]||[[Hamidah Wahab]]||Donna Muslim||Akma Abdullah||Shah Faris||Yusri Saleh}} |'''Hawa''' - Tilla Hanna | | |- |6. |''[[The Hotel (drama)|The Hotel]]'' | 15 September 2021 - 26 Oktober 2021 | [[Helmi Yusof]] | {{hlist||MK K-Clique||[[Mira Filzah]]||[[Sean Lee]]||[[Natasha Elyzza]]||[[Yasmin Hani]]||[[Daler Yusuf]]||[[Alif Hadi]]||Asha Merican||[[Eina Azman]]||[[Nabil Aqil]]||Farah Ahmad||[[Ku Faridah]]}} |'''Sebelum''' - [[K-Clique]] | | |- |7. |''[[The Hotel 2: Jiwa Yang Kau Puja|Jiwa Yang Kau Puja]]'' | 27 Oktober 2021 - 25 November 2021 | Nur Ain Sharif | {{hlist|[[Uqasha Senrose]]||[[Sean Lee]]||[[Natasha Elyzza]]||[[Dini Schatzmann]]||[[Yasmin Hani]]}} |'''Tetap Aku Cinta''' - [[Ara Johari]] | |Sambungan Musim 2 ''[[The Hotel (drama)|The Hotel]]'' |- |8. |''[[Jangan Ganggu Jodohku]]'' | 29 November 2021 - 6 Januari 2022 | Jamal Khan | {{hlist|[[Shaza Bae]]||[[Yusuf Bahrin]]||Norreen Iman||Amerul Affendi||[[Salina Saibi]]||[[Sabhi Saddi]]||[[Sherry Ibrahim]]||[[Hasnul Rahmat]]||[[Ku Faridah]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Shah Iskandar]]}} |'''Hendaklah Cari Pengganti''' - Arief | | Adaptasi Novel '''Jangan Ganggu Jodohku''' karya Umie Nadzimah. |- | colspan="8" style=" background:grey; color:black; text-align:center;" | '''Tahun 2022''' |- |1. | ''[[Bunga Hati]]'' | 10 Januari 2022 - 10 Februari 2022 | Jamal Khan | {{hlist|[[Intan Najuwa]]||[[Redza Rosli]]||[[Erwin Dawson]]||Ogy Ahmad Daud||Nafiez Zaidi|Lydiawati}} |'''Berakhirlah Pencarianku'''- [[Hafiz Suip]] ft. [[Ernie Zakri]] | | Adaptasi Novel '''Bunga Hati''' karya Liza Zahira |- |2. | ''[[Ulya & Dini]]'' | 14 Februari 2022 - 19 Mac 2022 | [[Tam Suhaimi]] | {{hlist|[[Shaza Bae]]||[[Hun Haqeem]]||[[Afiq Muiz]]||Fara Nadiah||[[Catriona Ross]]||Che Kem||Nor Albaniah||Syazlin Zainal}} |'''Tiada Noktah''' - [[Chubb-E]] | | |- |3. | ''[[Jangan Menangis Cinta (drama)|Jangan Menangis Cinta]]'' | 21 Mac 2022 - 31 Mei 2022 | Raja Mukhriz | {{hlist|[[Amyra Rosli]]||[[Remy Ishak]]||Halim Radzi||[[Rita Nadira]]||[[Khaty Azian]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Rahim Jailani]]||[[Ku Faridah]]||[[Idzham Ismail]]||Wanns Ahmad||Hilal Azman}} |'''Jangan Menangis Cinta''' - [[Idayu]] '''Selamat Tinggal Cinta <small>-Syarfa Ardianna</small>''' | | Adaptasi Novel '''Jangan Menangis Cinta''' karya [[Siti Rosmizah Semail]] |- |4. | ''[[Setelah Terlafaznya Akad 2]]'' | 1 Jun 2022 - 5 Julai 2022 | [[Michael Ang]] | {{hlist|[[Kamal Adli]]||[[Uqasha Senrose]]||Adam Shahz||[[Talha Harith]]||Syahiera Abu Hasan||Musyi||[[Sharifah Shahora]]}} | '''Anta Permana''' - Dato Sri Siti Nurhaliza | | Adaptasi novel '''Setelah Terlafaznya Akad 2''' karya Anna Milia |- |5. | ''[[Jodohku Babysitter]]'' | 6 Julai 2022 - 9 Ogos 2022 | Hadith Omar | {{hlist|[[Aliff Aziz]]||[[Intan Najuwa]]||[[Yuna Rahim]]||[[Ellyas Abdullah]]||[[Natasha Elyzza]]||[[Sharifah Shahora]]||[[Nina Juren]]||Isaac Iman||Tayha Nazira}} |'''Tetap Disini''' - [[Aliff Aziz]] & [[Bella Astillah]] | | Adaptasi novel '''Jodohku Babysitter''' karya Nureen Ahmad |- |6. | ''[[Ash & Aish]]'' | 10 Ogos 2022 - 27 September 2022 | [[Helmi Yusof]] | {{hlist|[[Meerqeen]]||[[Siti Khadijah Halim]]||[[Anna Jobling]]||[[Idzham Ismail]]||Nada Nur Syuhada||[[Rosyam Nor]]}} |'''Halusinasi''' - Fieya Julia | | Adaptasi Novel '''Ash & Aish''' karya Maya Adira. |- |7. | ''[[Roti Cicah Susu]]'' ! AKAN DATANG 2022 | [[Azman Yahya]] | {{hlist|[[Haneesya Hanee]]|[[Sharifah Rose]]|[[Farahdhiya]]||[[Aida Aris]]||[[Safwan Nazri]]||[[Syazuwan Hassan]]||[[Afifah Nasir]]|[[Anis Al-Idrus]]|[[Sharifah Shahora]]|[[Syainie Aida]]|[[Riezman Khuzaimi]]|[[Sera Melissa]]|Hazeeq Dean|[[Watie Sadali]]|[[Fad Anuar]]}} | | | Adaptasi novel '''Roti Cicah Susu''' karya Liza Nur. |- |8. | ''[[Cina Buta]]'' ! AKAN DATANG 2022 | Shahrulezad Mohameddin | {{hlist|[[Nad Zainal]]||[[Ungku Ismail Aziz]]||[[Aliff Aziz]]||[[Puteri Aishah]]||[[Norreen Iman]]||Anas Ridzuan||Aman Aziz||[[Didie Alias]]}} | | | |- |9. |''[[Akira Khan]] ! AKAN DATANG 2022 | Jamal Khan | {{hlist|Kamal Adli||Uqasha Senrose||Julia Farhana Marin||Esma Daniel||Maria Farida||Idzham Ismail||Saidah Kamarudin}} | | |Adaptasi novel '''Akira Khan''' karya Ammara Ayyash |} == Lihat juga == *[[Slot Tiara]] *[[Astro Prima]] *[[Slot Meremang]] *[[Astro Nusantara]] *[[Slot DramaVaganza]] == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Slot Drama Melayu Televisyen]] [[Kategori:Drama adaptasi novel di Malaysia]] [[Kategori:Rancangan Astro Ria]] [[Kategori:Siri drama televisyen Malaysia]] qmzm1grc1aaeidwwjcekwc6cn3477z1 0 815736 5650509 5650213 2022-08-21T12:54:36Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ghaz Abu Bakar |birth_name = Mohd Ghazali bin Abu Bakar |birth_date = {{birth date and age|1974|12|6}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = Ghaz |known_for = |education = Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem dan Animasi |alma_mater = [[Universiti Multimedia]] (MMU) |employer = |occupation = Pengarah, penerbit |years_active = 1996&ndash;kini |home_town = |title = |height = |weight = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |footnotes = }} '''Mohd Ghazali Abu Bakar''' (lahir 6 Disember 1974) merupakan seorang pengarah filem, televisyen dan muzik video Malaysia. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai pensyarah di Fakulti Multimedia Kreatif, [[Universiti Multimedia]] (MMU), [[Cyberjaya]] selama 7 tahun. Beliau juga merupakan bekas pelajar di dalam Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di universiti sama. Beliau turut memiliki studio penerbitannya, The Media Hustler.<ref name="Ghaz">[http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Profil Ghaz Abu Bakar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} The Media Hustler. Dicapai pada 28 Jun 2017.</ref> ==Kehidupan awal== Dilahirkan pada 6 Disember 1974 di [[Johor Bahru]], [[Johor]], Ghaz merupakan pemegang ijazah Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di [[Universiti Multimedia]], [[Cyberjaya]].<ref name="Ghaz"/> Beliau memulakan kerjaya awalnya dalam bidang perbankan sebelum berhenti untuk menjadi pensyarah di pusat pendidikannya, beliau mengkhususkan dalam bidang multimedia kreatif, terutamanya Penerbitan Multimedia.<ref name="Ghaz"/> Semangat untuk muzik dan videografi mendorong beliau untuk mengarahkan video pertama beliau, "Sesucinya Cintamu" yang dipopularkan oleh [[Anuar Zain]]. video pertama dihasilkan mendapat sambutan hangat daripada penonton dan juga orang dari industri muzik, kerana perbezaan ketara dalam bercerita.<ref name="Ghaz"/> Dari itu, beliau terus membuat lebih banyak video muzik sambil meneruskan kerjaya sebagai pensyarah di universiti.<ref name="Ghaz"/> ==Kerjaya== Ghaz mengarahkan [[filem cetera|filem cereka]] pertamanya, ''[[Hantu Kapcai]]'' yang ditayangkan pada 27 September 2012 terbitan Showbiz Productions.<ref>Siti Juliana Mohd Johar (6 Oktober 2012). [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/rahsia-ghaz-kutipan-hantu-kapcai-cecah-rm3-juta-1.92016 Rahsia Ghaz kutipan Hantu Kapcai cecah RM3 juta] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Filem yang mengisahkan tentang Ajib, seorang mat rempit yang terdesak melunaskan hutang dengan along, terpaksa berlumba dengan musuh ketatnya, Tiger. ''Hantu Kapcai'' merupakan kejayaan komersial luar biasa, ia berjaya meraih kutipan RM3 juta sekaligus mengatasi kutipan filem animasi Hollywood, ''[[Hotel Transylvania]]'' lakonan suara [[Adam Sandler]] dan [[Selena Gomez]] dan filem ''Looper'' lakonan [[Bruce Willis]] dan [[Emily Blunt]], yang ditayangkan serentak pada tarikh sama. Percubaan sulung Ghaz berjaya membuahkan hasil apabila ''Hantu Kapcai'' memenangi Anugerah Blokbuster 2013 bagi kategori Filem Terhebat, Filem Aksi Terhebat, Filem Kelakar Terhebat, Hero Terhebat ([[Zizan Razak]]), dan Heroin Baru Terhebat ([[Neelofa]]).<ref>Syafique shuib (16 Jun 2013).[http://www.astroawani.com/berita-hiburan/hantu-kapcai-ungguli-anugerah-blokbuster-2-16478 'Hantu Kapcai' ungguli Anugerah Blokbuster 2] [[Astro Awani]]. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Pada tahun 2015, beliau mengarahkan filem ''[[Cicakman 3]]'' bersama [[Yusry KRU]]. Filem lakonan [[Zizan Razak]] dan [[Lisa Surihani]].<ref>{{cite web |url=http://www.rotikaya.com/cicak-man-3-tonjol-kelainan-gandingkan-lisa-surihani-zizan-razak/ |title=Cicak Man 3 Tonjol Kelainan — Gandingkan Lisa Surihani Dan Zizan Razak |accessdate=2015-11-29 |last= |first= |date= 26 Julai 2013|format= |work= |publisher=Rotikaya.com |pages= |quote= }}</ref> mengisahkan Man, seorang bapa dan suami yang telah bercerai dengan isterinya, Linda. Pada suatu hari, dia telah terjumpa sebuah kotak yang mana dia diberi tanggungjawab untuk menjadi [[Cicakman]] yang baharu.<ref>{{cite news |title=Cicakman 3: Lisa, Zizan kembali bersatu |first=Aqmar |last=Mustaza |newspaper=Sinar Harian |date= 1 Februari 2015|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/cicakman-3-lisa-zizan-kembali-bersatu-1.356144 |accessdate=29 November 2015 }}</ref><ref>{{en}}{{cite web |url=http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |title=Malaysia's Lizard Powered Hero Returns In CICAKMAN 3 Teaser |accessdate=2015-11-29 |last=Brown |first=Todd |date=8 Disember 2014 |format= |work= |publisher=Twitchfilm.com |pages= |quote= |archive-date=2015-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208113149/http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |url-status=dead }}</ref> Filem ini merupakan yang pertama dalam trilogi ini yang menampilkan arahan bersama Yusry dan Ghaz serta hasil terbitan tiga syarikat produksi, [[KRU Studios]], [[Astro Shaw]] dan [[Grand Brilliance]]. Beliau mengarahkan filem ''[[Polis EVO]]'' di mana ia menyaksikan Zizan bekerja di bawah arahan beliau buat kali ketiga dan filem pertama [[Shaheizy Sam]] di bawah arahan beliau. Ia berkisarkan dua anggota polis, Inspektor Khai dan Inspektor Sani yang mempunyai perwatakan yang sangat berlainan tetapi mereka harus bekerjasama untuk menjatuhkan sebuah operasi pengedaran dadah.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160431/Misi-Shaheizy-Sam-Zizan-Gegark.aspx |title=Misi Shaheizy Sam & Zizan Gegarkan Polis Evo Sudah Bermula |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> ''Polis EVO'' merupakan kejayaan komersial di pawagam, menjadi [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan#Kutipan filem tertinggi sepanjang zaman|filem tempatan dengan kutipan tertinggi sepanjang zaman]] selama lima bulan dengan kutipan sebanyak RM 17.47 Juta,<ref>{{cite news |title=Polis Evo catat sejarah kutip RM17.30 juta, padam rekod The Journey |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=29 Oktober 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-catat-sejarah-kutip-rm17-30-juta-padam-rekod-journey-78588 |accessdate= }}</ref> sekaligus melayakkan Ghaz menerima pencalonan di [[Festival Filem Malaysia ke-28]] bagi [[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]]. Ghaz mengarahkan telefilem komedi ''Baby Bro!'' yang dibintangi oleh [[Zizan Razak]], [[Shaheizy Sam]], [[Izara Aishah]] dan [[Nur Qistina Raisah]]. Telefilem ini mengisahkan tentang kehidupan seharian dua orang pemuda, Joe dan Sham, yang mencari rezeki dengan cara tersendiri di kota Kuala Lumpur. Kehidupan mereka berubah serta-merta dengan kehadiran seorang bayi yang tidak diketahui dari mana asalnya, ia menemui penonton di Astro First Eksklusif pada 30 November 2017.<ref>{{cite news|author=Budiey|date=19 November 2017|url=https://www.budiey.com/baby-bro/|title=Filem BABY BRO Lakonan Zizan Razak & Shaheizy Sam Sebelum POLIS EVO 2 Keluar Panggung|publisher=Sensasi Selebriti|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|author=Badrul Hisham|date=23 November 2017|url=http://www.rojakdaily.com/skop/article/3902/zizan-razak-shaheizy-sam-dan-izara-aishah-bakal-mencuit-hati-dalam-baby-bro|title=Zizan Razak, Shaheizy Sam Dan Izara Aishah Bakal Mencuit Hati Dalam Baby Bro|publisher=Rojak Daily|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2017/12/290679/komedi-aksi-bayi-comel|title=Komedi aksi bayi comel|author=Ramlah Zainal|date=5 Disember 2017|accessdate=5 Disember 2017|website=[[Harian Metro]]}}</ref> ==Kolaborasi== Ghaz mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Zizan Razak]] dan [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] ialah pelakon yang kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam lima filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; !Pelakon ! ''[[Hantu Kapcai]]'' (2012) ! ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' (2013) ! ''[[Suami Aku Ustaz]]'' (2015) ! ''[[Polis EVO]]'' (2015) ! ''[[Bella & Jamie]]'' (2019) ! ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' (2020) ! ''Rompak'' (2022) !Jumlah |- |[[Zizan Razak]] |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} |{{x mark}} |5 |- |[[Remy Ishak]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Izzue Islam]] |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |3 |- |[[Hairul Azreen]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Fizz Fairuz]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Riz Amin]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Neelofa]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Dian P. Ramlee]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Sabri Yunus]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |5 |- |[[Liyana Jasmay]] | |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | |2 |- |[[Pekin Ibrahim]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Wan Hanafi Su]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Johan As'ari]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Yank Kassim]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Adi Putra]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Nora Danish]] | | |{{x mark}} |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Eyka Farhana]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Harun Salim Bachik]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[A. Galak]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Hushairy Hussein]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Pablo Amirul]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Amerul Affendi]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Mimi Ernida]] | | | |{{x mark}} | |{{x mark}} | |2 |- |[[Ungku Hariz]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Fadilah Mansor]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Juliana Evans]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Khir Rahman]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Dynas|Dynas Mokhtar]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Zahirah MacWilson]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Maya Karin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Alif Hadi]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Didie Alias]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Rashidi Ishak]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Marissa Yasmin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Daiyan Trisha]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[MK K-Clique]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Tony Eusoff]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Niezam Zaidi]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Ezlynn]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Azhar Sulaiman]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |} </div> ==Filemografi== ===Filem=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Catatan |- |2012 !''[[Hantu Kapcai]]'' |Filem arahan pertama |- |2013 !''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | |- |rowspan=3|2015 !''[[Cicakman 3]]'' |Arahan bersama [[Yusry Abd Halim]] |- !''[[Suami Aku Ustaz (filem)|Suami Aku Ustaz]]'' | |- !''[[Polis EVO]]'' | |- |2019 !''[[Bella & Jamie]]'' |Arahan bersama Fairul Nizam Ablah |- |2020 !''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | |- |2021 !''[[Mat Bond Malaya]]'' |Dirinya sendiri, sebagai pelakon |- |2022 !''Rompak'' | |- |} ===Televisyen=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Saluran TV !Catatan |- |rowspan=3|2009 |''Ponti Anak Remaja'' |[[Astro Ria]] | |- |''Anak Aku Artis'' |Astro Ria | |- |''Laila Sari'' |Astro Ria | |- |2010 |''Santau Keramat'' |Astro Ria | |- |2011 |''Si Tudung Tweet'' |[[TV9]] | |- |2012 |''Cik Paris Diva Kampung'' |[[Astro Prima]] | |- |rowspan=2|2013 |''NY Cinta'' |Astro First Eksklusif | |- |''Nama Aku Beng'' | Astro Ria | |- |2014 |''Lampu Merah'' | | |- |rowspan=3|2016 |''[[Angin Cinta]]'' | Astro First Eksklusif | |- |''Syahadah Yang Hilang'' | [[Astro Citra]] | |- |''[[Rumi & Jawi]]'' |[[Astro Prima]] |Arahan bersama [[Pali Yahya]] |- |2017 |''Baby Bro'' |Astro First Eksklusif | |} ===Muzik video=== {|class="wikitable" |- |+Muzik video arahan |- !Tajuk muzik video !Penyanyi |- |"Rempuh" |[[Black (penyanyi)|Black]] & [[Tomok]] |- |"Bukan Hal Aku" |rowspan="1"|[[Kaka Azraff]], [[Sleeq]] |- |Terima Kasih" |rowspan="1""|[[Kaka Azraff]] |- |"Pelangi Senja" |[[Stacy]] |- |"Pokok" |[[Meet Uncle Hussain]] |- |"Deja Vu" |[[Shila Amzah]] |- |"Cinta" |[[Nitrus]] |- |"Kisah Hati" |rowspan="5"|[[Alyah (penyanyi)|Alyah]] |- |"Kau Bisu" |- |"PesananMu" |- |"Sesal Separuh Nyawa" |- |"Meluruh" |- |"Bawaku Terbang" |rowspan="3"|[[The Fabulous Cats]] |- |"Slot Akasia" |- |"Cinta Kosmik" |- |"Aku Tak Percaya Cinta" |rowspan="3"|[[Liyana Jasmay]] |- |"Aku Jatuh Cinta" |- |"Cinta Bersatu" |- |"Sesucinya Cintamu" |rowspan="3"|[[Anuar Zain]] |- |"Semua Untuk Mu" |- |"Mungkin" |- |"[[Izinku Pergi]]" |rowspan="3"|[[Kaer Azami]] |- |"Dalam Kenangan" |- |"Menjelma" |- |"Kata" |rowspan="2"|[[Hazami]] |- |"Mungkir Bahagia" |- |"Kasih Maafkan" |[[Dayang Nurfaizah]] |- |"Seribu Tahun" |[[Imran Ajmain]] |- |"Sindarela" |[[Amylea binti Azizan|Amylea]] |- |"Shine" |[[Sheila Majid|Datuk Sheila Majid]] |- |"Wajah Rahsia Hati" |[[Urban Method]], [[Ogy Ahmad Daud]] |- |"[[Muara Hati]]" |[[Datuk Siti Nurhaliza]], [[Hafiz Suip]] |- |"Kau Takkan Tahu" |rowspan="2"|[[Zizan Razak]] |- |"Berserah" |- |"Melodi Cinta" | Bob Tutopoli |- |"Gerimis Mengundang" | Brenda & Budi |- |"Kasih Berubah" | Fredo feat Doul |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} * {{imdb name|4323528|Ghaz Abu Bakar}} {{Ghaz Abu Bakar}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1974]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penerbit filem Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Multimedia]] liql9isuzuryokw3ayk5l9vq9va7v2x 5650511 5650509 2022-08-21T12:56:41Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ghaz Abu Bakar |birth_name = Mohd Ghazali bin Abu Bakar |birth_date = {{birth date and age|1974|12|6}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = Ghaz |known_for = |education = Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem dan Animasi |alma_mater = [[Universiti Multimedia]] (MMU) |employer = |occupation = Pengarah, penerbit |years_active = 1996&ndash;kini |home_town = |title = |height = |weight = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |footnotes = }} '''Mohd Ghazali Abu Bakar''' (lahir 6 Disember 1974) merupakan seorang pengarah filem, televisyen dan muzik video Malaysia. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai pensyarah di Fakulti Multimedia Kreatif, [[Universiti Multimedia]] (MMU), [[Cyberjaya]] selama 7 tahun. Beliau juga merupakan bekas pelajar di dalam Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di universiti sama. Beliau turut memiliki studio penerbitannya, The Media Hustler.<ref name="Ghaz">[http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Profil Ghaz Abu Bakar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} The Media Hustler. Dicapai pada 28 Jun 2017.</ref> ==Kehidupan awal== Dilahirkan pada 6 Disember 1974 di [[Johor Bahru]], [[Johor]], Ghaz merupakan pemegang ijazah Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di [[Universiti Multimedia]], [[Cyberjaya]].<ref name="Ghaz"/> Beliau memulakan kerjaya awalnya dalam bidang perbankan sebelum berhenti untuk menjadi pensyarah di pusat pendidikannya, beliau mengkhususkan dalam bidang multimedia kreatif, terutamanya Penerbitan Multimedia.<ref name="Ghaz"/> Semangat untuk muzik dan videografi mendorong beliau untuk mengarahkan video pertama beliau, "Sesucinya Cintamu" yang dipopularkan oleh [[Anuar Zain]]. video pertama dihasilkan mendapat sambutan hangat daripada penonton dan juga orang dari industri muzik, kerana perbezaan ketara dalam bercerita.<ref name="Ghaz"/> Dari itu, beliau terus membuat lebih banyak video muzik sambil meneruskan kerjaya sebagai pensyarah di universiti.<ref name="Ghaz"/> ==Kerjaya== Ghaz mengarahkan [[filem cetera|filem cereka]] pertamanya, ''[[Hantu Kapcai]]'' yang ditayangkan pada 27 September 2012 terbitan Showbiz Productions.<ref>Siti Juliana Mohd Johar (6 Oktober 2012). [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/rahsia-ghaz-kutipan-hantu-kapcai-cecah-rm3-juta-1.92016 Rahsia Ghaz kutipan Hantu Kapcai cecah RM3 juta] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Filem yang mengisahkan tentang Ajib, seorang mat rempit yang terdesak melunaskan hutang dengan along, terpaksa berlumba dengan musuh ketatnya, Tiger. ''Hantu Kapcai'' merupakan kejayaan komersial luar biasa, ia berjaya meraih kutipan RM3 juta sekaligus mengatasi kutipan filem animasi Hollywood, ''[[Hotel Transylvania]]'' lakonan suara [[Adam Sandler]] dan [[Selena Gomez]] dan filem ''Looper'' lakonan [[Bruce Willis]] dan [[Emily Blunt]], yang ditayangkan serentak pada tarikh sama. Percubaan sulung Ghaz berjaya membuahkan hasil apabila ''Hantu Kapcai'' memenangi Anugerah Blokbuster 2013 bagi kategori Filem Terhebat, Filem Aksi Terhebat, Filem Kelakar Terhebat, Hero Terhebat ([[Zizan Razak]]), dan Heroin Baru Terhebat ([[Neelofa]]).<ref>Syafique shuib (16 Jun 2013).[http://www.astroawani.com/berita-hiburan/hantu-kapcai-ungguli-anugerah-blokbuster-2-16478 'Hantu Kapcai' ungguli Anugerah Blokbuster 2] [[Astro Awani]]. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Pada tahun 2015, beliau mengarahkan filem ''[[Cicakman 3]]'' bersama [[Yusry KRU]]. Filem lakonan [[Zizan Razak]] dan [[Lisa Surihani]].<ref>{{cite web |url=http://www.rotikaya.com/cicak-man-3-tonjol-kelainan-gandingkan-lisa-surihani-zizan-razak/ |title=Cicak Man 3 Tonjol Kelainan — Gandingkan Lisa Surihani Dan Zizan Razak |accessdate=2015-11-29 |last= |first= |date= 26 Julai 2013|format= |work= |publisher=Rotikaya.com |pages= |quote= }}</ref> mengisahkan Man, seorang bapa dan suami yang telah bercerai dengan isterinya, Linda. Pada suatu hari, dia telah terjumpa sebuah kotak yang mana dia diberi tanggungjawab untuk menjadi [[Cicakman]] yang baharu.<ref>{{cite news |title=Cicakman 3: Lisa, Zizan kembali bersatu |first=Aqmar |last=Mustaza |newspaper=Sinar Harian |date= 1 Februari 2015|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/cicakman-3-lisa-zizan-kembali-bersatu-1.356144 |accessdate=29 November 2015 }}</ref><ref>{{en}}{{cite web |url=http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |title=Malaysia's Lizard Powered Hero Returns In CICAKMAN 3 Teaser |accessdate=2015-11-29 |last=Brown |first=Todd |date=8 Disember 2014 |format= |work= |publisher=Twitchfilm.com |pages= |quote= |archive-date=2015-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208113149/http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |url-status=dead }}</ref> Filem ini merupakan yang pertama dalam trilogi ini yang menampilkan arahan bersama Yusry dan Ghaz serta hasil terbitan tiga syarikat produksi, [[KRU Studios]], [[Astro Shaw]] dan [[Grand Brilliance]]. Beliau mengarahkan filem ''[[Polis EVO]]'' di mana ia menyaksikan Zizan bekerja di bawah arahan beliau buat kali ketiga dan filem pertama [[Shaheizy Sam]] di bawah arahan beliau. Ia berkisarkan dua anggota polis, Inspektor Khai dan Inspektor Sani yang mempunyai perwatakan yang sangat berlainan tetapi mereka harus bekerjasama untuk menjatuhkan sebuah operasi pengedaran dadah.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160431/Misi-Shaheizy-Sam-Zizan-Gegark.aspx |title=Misi Shaheizy Sam & Zizan Gegarkan Polis Evo Sudah Bermula |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> ''Polis EVO'' merupakan kejayaan komersial di pawagam, menjadi [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan#Kutipan filem tertinggi sepanjang zaman|filem tempatan dengan kutipan tertinggi sepanjang zaman]] selama lima bulan dengan kutipan sebanyak RM 17.47 Juta,<ref>{{cite news |title=Polis Evo catat sejarah kutip RM17.30 juta, padam rekod The Journey |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=29 Oktober 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-catat-sejarah-kutip-rm17-30-juta-padam-rekod-journey-78588 |accessdate= }}</ref> sekaligus melayakkan Ghaz menerima pencalonan di [[Festival Filem Malaysia ke-28]] bagi [[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]]. Ghaz mengarahkan telefilem komedi ''Baby Bro!'' yang dibintangi oleh [[Zizan Razak]], [[Shaheizy Sam]], [[Izara Aishah]] dan [[Nur Qistina Raisah]]. Telefilem ini mengisahkan tentang kehidupan seharian dua orang pemuda, Joe dan Sham, yang mencari rezeki dengan cara tersendiri di kota Kuala Lumpur. Kehidupan mereka berubah serta-merta dengan kehadiran seorang bayi yang tidak diketahui dari mana asalnya, ia menemui penonton di Astro First Eksklusif pada 30 November 2017.<ref>{{cite news|author=Budiey|date=19 November 2017|url=https://www.budiey.com/baby-bro/|title=Filem BABY BRO Lakonan Zizan Razak & Shaheizy Sam Sebelum POLIS EVO 2 Keluar Panggung|publisher=Sensasi Selebriti|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|author=Badrul Hisham|date=23 November 2017|url=http://www.rojakdaily.com/skop/article/3902/zizan-razak-shaheizy-sam-dan-izara-aishah-bakal-mencuit-hati-dalam-baby-bro|title=Zizan Razak, Shaheizy Sam Dan Izara Aishah Bakal Mencuit Hati Dalam Baby Bro|publisher=Rojak Daily|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2017/12/290679/komedi-aksi-bayi-comel|title=Komedi aksi bayi comel|author=Ramlah Zainal|date=5 Disember 2017|accessdate=5 Disember 2017|website=[[Harian Metro]]}}</ref> ==Kolaborasi== Ghaz mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Zizan Razak]] dan [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] ialah pelakon yang kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam lima filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; !Pelakon ! ''[[Hantu Kapcai]]'' (2012) ! ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' (2013) ! ''[[Suami Aku Ustaz]]'' (2015) ! ''[[Polis EVO]]'' (2015) ! ''[[Bella & Jamie]]'' (2019) ! ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' (2020) ! ''Rompak'' (2022) !Jumlah |- |[[Zizan Razak]] |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} |{{x mark}} |5 |- |[[Remy Ishak]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Izzue Islam]] |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |3 |- |[[Hairul Azreen]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Fizz Fairuz]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Riz Amin]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Neelofa]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Dian P. Ramlee]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Sabri Yunus]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |5 |- |[[Liyana Jasmay]] | |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | |2 |- |[[Pekin Ibrahim]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Wan Hanafi Su]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Johan As'ari]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Yank Kassim]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Adi Putra]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Nora Danish]] | | |{{x mark}} |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Liza Abdullah]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Eyka Farhana]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Harun Salim Bachik]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[A. Galak]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Hushairy Hussein]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Pablo Amirul]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Amerul Affendi]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Mimi Ernida]] | | | |{{x mark}} | |{{x mark}} | |2 |- |[[Ungku Hariz]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Fadilah Mansor]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Juliana Evans]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Khir Rahman]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Dynas|Dynas Mokhtar]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Zahirah MacWilson]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Maya Karin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Alif Hadi]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Didie Alias]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Rashidi Ishak]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Marissa Yasmin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Daiyan Trisha]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[MK K-Clique]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Tony Eusoff]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Niezam Zaidi]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Ezlynn]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Azhar Sulaiman]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |} </div> ==Filemografi== ===Filem=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Catatan |- |2012 !''[[Hantu Kapcai]]'' |Filem arahan pertama |- |2013 !''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | |- |rowspan=3|2015 !''[[Cicakman 3]]'' |Arahan bersama [[Yusry Abd Halim]] |- !''[[Suami Aku Ustaz (filem)|Suami Aku Ustaz]]'' | |- !''[[Polis EVO]]'' | |- |2019 !''[[Bella & Jamie]]'' |Arahan bersama Fairul Nizam Ablah |- |2020 !''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | |- |2021 !''[[Mat Bond Malaya]]'' |Dirinya sendiri, sebagai pelakon |- |2022 !''Rompak'' | |- |} ===Televisyen=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Saluran TV !Catatan |- |rowspan=3|2009 |''Ponti Anak Remaja'' |[[Astro Ria]] | |- |''Anak Aku Artis'' |Astro Ria | |- |''Laila Sari'' |Astro Ria | |- |2010 |''Santau Keramat'' |Astro Ria | |- |2011 |''Si Tudung Tweet'' |[[TV9]] | |- |2012 |''Cik Paris Diva Kampung'' |[[Astro Prima]] | |- |rowspan=2|2013 |''NY Cinta'' |Astro First Eksklusif | |- |''Nama Aku Beng'' | Astro Ria | |- |2014 |''Lampu Merah'' | | |- |rowspan=3|2016 |''[[Angin Cinta]]'' | Astro First Eksklusif | |- |''Syahadah Yang Hilang'' | [[Astro Citra]] | |- |''[[Rumi & Jawi]]'' |[[Astro Prima]] |Arahan bersama [[Pali Yahya]] |- |2017 |''Baby Bro'' |Astro First Eksklusif | |} ===Muzik video=== {|class="wikitable" |- |+Muzik video arahan |- !Tajuk muzik video !Penyanyi |- |"Rempuh" |[[Black (penyanyi)|Black]] & [[Tomok]] |- |"Bukan Hal Aku" |rowspan="1"|[[Kaka Azraff]], [[Sleeq]] |- |Terima Kasih" |rowspan="1""|[[Kaka Azraff]] |- |"Pelangi Senja" |[[Stacy]] |- |"Pokok" |[[Meet Uncle Hussain]] |- |"Deja Vu" |[[Shila Amzah]] |- |"Cinta" |[[Nitrus]] |- |"Kisah Hati" |rowspan="5"|[[Alyah (penyanyi)|Alyah]] |- |"Kau Bisu" |- |"PesananMu" |- |"Sesal Separuh Nyawa" |- |"Meluruh" |- |"Bawaku Terbang" |rowspan="3"|[[The Fabulous Cats]] |- |"Slot Akasia" |- |"Cinta Kosmik" |- |"Aku Tak Percaya Cinta" |rowspan="3"|[[Liyana Jasmay]] |- |"Aku Jatuh Cinta" |- |"Cinta Bersatu" |- |"Sesucinya Cintamu" |rowspan="3"|[[Anuar Zain]] |- |"Semua Untuk Mu" |- |"Mungkin" |- |"[[Izinku Pergi]]" |rowspan="3"|[[Kaer Azami]] |- |"Dalam Kenangan" |- |"Menjelma" |- |"Kata" |rowspan="2"|[[Hazami]] |- |"Mungkir Bahagia" |- |"Kasih Maafkan" |[[Dayang Nurfaizah]] |- |"Seribu Tahun" |[[Imran Ajmain]] |- |"Sindarela" |[[Amylea binti Azizan|Amylea]] |- |"Shine" |[[Sheila Majid|Datuk Sheila Majid]] |- |"Wajah Rahsia Hati" |[[Urban Method]], [[Ogy Ahmad Daud]] |- |"[[Muara Hati]]" |[[Datuk Siti Nurhaliza]], [[Hafiz Suip]] |- |"Kau Takkan Tahu" |rowspan="2"|[[Zizan Razak]] |- |"Berserah" |- |"Melodi Cinta" | Bob Tutopoli |- |"Gerimis Mengundang" | Brenda & Budi |- |"Kasih Berubah" | Fredo feat Doul |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} * {{imdb name|4323528|Ghaz Abu Bakar}} {{Ghaz Abu Bakar}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1974]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penerbit filem Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Multimedia]] euvv68ltiq3k0fqjd1iwbcbhc1ehrsy 5650513 5650511 2022-08-21T12:59:43Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ghaz Abu Bakar |birth_name = Mohd Ghazali bin Abu Bakar |birth_date = {{birth date and age|1974|12|6}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = Ghaz |known_for = |education = Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem dan Animasi |alma_mater = [[Universiti Multimedia]] (MMU) |employer = |occupation = Pengarah, penerbit |years_active = 1996&ndash;kini |home_town = |title = |height = |weight = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |footnotes = }} '''Mohd Ghazali Abu Bakar''' (lahir 6 Disember 1974) merupakan seorang pengarah filem, televisyen dan muzik video Malaysia. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai pensyarah di Fakulti Multimedia Kreatif, [[Universiti Multimedia]] (MMU), [[Cyberjaya]] selama 7 tahun. Beliau juga merupakan bekas pelajar di dalam Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di universiti sama. Beliau turut memiliki studio penerbitannya, The Media Hustler.<ref name="Ghaz">[http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Profil Ghaz Abu Bakar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} The Media Hustler. Dicapai pada 28 Jun 2017.</ref> ==Kehidupan awal== Dilahirkan pada 6 Disember 1974 di [[Johor Bahru]], [[Johor]], Ghaz merupakan pemegang ijazah Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di [[Universiti Multimedia]], [[Cyberjaya]].<ref name="Ghaz"/> Beliau memulakan kerjaya awalnya dalam bidang perbankan sebelum berhenti untuk menjadi pensyarah di pusat pendidikannya, beliau mengkhususkan dalam bidang multimedia kreatif, terutamanya Penerbitan Multimedia.<ref name="Ghaz"/> Semangat untuk muzik dan videografi mendorong beliau untuk mengarahkan video pertama beliau, "Sesucinya Cintamu" yang dipopularkan oleh [[Anuar Zain]]. video pertama dihasilkan mendapat sambutan hangat daripada penonton dan juga orang dari industri muzik, kerana perbezaan ketara dalam bercerita.<ref name="Ghaz"/> Dari itu, beliau terus membuat lebih banyak video muzik sambil meneruskan kerjaya sebagai pensyarah di universiti.<ref name="Ghaz"/> ==Kerjaya== Ghaz mengarahkan [[filem cetera|filem cereka]] pertamanya, ''[[Hantu Kapcai]]'' yang ditayangkan pada 27 September 2012 terbitan Showbiz Productions.<ref>Siti Juliana Mohd Johar (6 Oktober 2012). [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/rahsia-ghaz-kutipan-hantu-kapcai-cecah-rm3-juta-1.92016 Rahsia Ghaz kutipan Hantu Kapcai cecah RM3 juta] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Filem yang mengisahkan tentang Ajib, seorang mat rempit yang terdesak melunaskan hutang dengan along, terpaksa berlumba dengan musuh ketatnya, Tiger. ''Hantu Kapcai'' merupakan kejayaan komersial luar biasa, ia berjaya meraih kutipan RM3 juta sekaligus mengatasi kutipan filem animasi Hollywood, ''[[Hotel Transylvania]]'' lakonan suara [[Adam Sandler]] dan [[Selena Gomez]] dan filem ''Looper'' lakonan [[Bruce Willis]] dan [[Emily Blunt]], yang ditayangkan serentak pada tarikh sama. Percubaan sulung Ghaz berjaya membuahkan hasil apabila ''Hantu Kapcai'' memenangi Anugerah Blokbuster 2013 bagi kategori Filem Terhebat, Filem Aksi Terhebat, Filem Kelakar Terhebat, Hero Terhebat ([[Zizan Razak]]), dan Heroin Baru Terhebat ([[Neelofa]]).<ref>Syafique shuib (16 Jun 2013).[http://www.astroawani.com/berita-hiburan/hantu-kapcai-ungguli-anugerah-blokbuster-2-16478 'Hantu Kapcai' ungguli Anugerah Blokbuster 2] [[Astro Awani]]. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Pada tahun 2015, beliau mengarahkan filem ''[[Cicakman 3]]'' bersama [[Yusry KRU]]. Filem lakonan [[Zizan Razak]] dan [[Lisa Surihani]].<ref>{{cite web |url=http://www.rotikaya.com/cicak-man-3-tonjol-kelainan-gandingkan-lisa-surihani-zizan-razak/ |title=Cicak Man 3 Tonjol Kelainan — Gandingkan Lisa Surihani Dan Zizan Razak |accessdate=2015-11-29 |last= |first= |date= 26 Julai 2013|format= |work= |publisher=Rotikaya.com |pages= |quote= }}</ref> mengisahkan Man, seorang bapa dan suami yang telah bercerai dengan isterinya, Linda. Pada suatu hari, dia telah terjumpa sebuah kotak yang mana dia diberi tanggungjawab untuk menjadi [[Cicakman]] yang baharu.<ref>{{cite news |title=Cicakman 3: Lisa, Zizan kembali bersatu |first=Aqmar |last=Mustaza |newspaper=Sinar Harian |date= 1 Februari 2015|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/cicakman-3-lisa-zizan-kembali-bersatu-1.356144 |accessdate=29 November 2015 }}</ref><ref>{{en}}{{cite web |url=http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |title=Malaysia's Lizard Powered Hero Returns In CICAKMAN 3 Teaser |accessdate=2015-11-29 |last=Brown |first=Todd |date=8 Disember 2014 |format= |work= |publisher=Twitchfilm.com |pages= |quote= |archive-date=2015-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208113149/http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |url-status=dead }}</ref> Filem ini merupakan yang pertama dalam trilogi ini yang menampilkan arahan bersama Yusry dan Ghaz serta hasil terbitan tiga syarikat produksi, [[KRU Studios]], [[Astro Shaw]] dan [[Grand Brilliance]]. Beliau mengarahkan filem ''[[Polis EVO]]'' di mana ia menyaksikan Zizan bekerja di bawah arahan beliau buat kali ketiga dan filem pertama [[Shaheizy Sam]] di bawah arahan beliau. Ia berkisarkan dua anggota polis, Inspektor Khai dan Inspektor Sani yang mempunyai perwatakan yang sangat berlainan tetapi mereka harus bekerjasama untuk menjatuhkan sebuah operasi pengedaran dadah.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160431/Misi-Shaheizy-Sam-Zizan-Gegark.aspx |title=Misi Shaheizy Sam & Zizan Gegarkan Polis Evo Sudah Bermula |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> ''Polis EVO'' merupakan kejayaan komersial di pawagam, menjadi [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan#Kutipan filem tertinggi sepanjang zaman|filem tempatan dengan kutipan tertinggi sepanjang zaman]] selama lima bulan dengan kutipan sebanyak RM 17.47 Juta,<ref>{{cite news |title=Polis Evo catat sejarah kutip RM17.30 juta, padam rekod The Journey |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=29 Oktober 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-catat-sejarah-kutip-rm17-30-juta-padam-rekod-journey-78588 |accessdate= }}</ref> sekaligus melayakkan Ghaz menerima pencalonan di [[Festival Filem Malaysia ke-28]] bagi [[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]]. Ghaz mengarahkan telefilem komedi ''Baby Bro!'' yang dibintangi oleh [[Zizan Razak]], [[Shaheizy Sam]], [[Izara Aishah]] dan [[Nur Qistina Raisah]]. Telefilem ini mengisahkan tentang kehidupan seharian dua orang pemuda, Joe dan Sham, yang mencari rezeki dengan cara tersendiri di kota Kuala Lumpur. Kehidupan mereka berubah serta-merta dengan kehadiran seorang bayi yang tidak diketahui dari mana asalnya, ia menemui penonton di Astro First Eksklusif pada 30 November 2017.<ref>{{cite news|author=Budiey|date=19 November 2017|url=https://www.budiey.com/baby-bro/|title=Filem BABY BRO Lakonan Zizan Razak & Shaheizy Sam Sebelum POLIS EVO 2 Keluar Panggung|publisher=Sensasi Selebriti|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|author=Badrul Hisham|date=23 November 2017|url=http://www.rojakdaily.com/skop/article/3902/zizan-razak-shaheizy-sam-dan-izara-aishah-bakal-mencuit-hati-dalam-baby-bro|title=Zizan Razak, Shaheizy Sam Dan Izara Aishah Bakal Mencuit Hati Dalam Baby Bro|publisher=Rojak Daily|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2017/12/290679/komedi-aksi-bayi-comel|title=Komedi aksi bayi comel|author=Ramlah Zainal|date=5 Disember 2017|accessdate=5 Disember 2017|website=[[Harian Metro]]}}</ref> ==Kolaborasi== Ghaz mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Zizan Razak]] dan [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] ialah pelakon yang kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam lima filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; !Pelakon ! ''[[Hantu Kapcai]]'' (2012) ! ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' (2013) ! ''[[Suami Aku Ustaz]]'' (2015) ! ''[[Polis EVO]]'' (2015) ! ''[[Bella & Jamie]]'' (2019) ! ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' (2020) ! ''Rompak'' (2022) !Jumlah |- |[[Zizan Razak]] |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} |{{x mark}} |5 |- |[[Remy Ishak]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Izzue Islam]] |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |3 |- |[[Hairul Azreen]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Fizz Fairuz]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Riz Amin]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Neelofa]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Dian P. Ramlee]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Sabri Yunus]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |5 |- |[[Liyana Jasmay]] | |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | |2 |- |[[Pekin Ibrahim]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Wan Hanafi Su]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Johan As'ari]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Yank Kassim]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Adi Putra]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Nora Danish]] | | |{{x mark}} |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Liza Abdullah]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Razak Ahmad]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Eyka Farhana]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Harun Salim Bachik]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[A. Galak]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Hushairy Hussein]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Pablo Amirul]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Amerul Affendi]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Mimi Ernida]] | | | |{{x mark}} | |{{x mark}} | |2 |- |[[Ungku Hariz]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Fadilah Mansor]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Juliana Evans]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Khir Rahman]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Dynas|Dynas Mokhtar]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Zahirah MacWilson]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Maya Karin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Alif Hadi]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Didie Alias]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Rashidi Ishak]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Marissa Yasmin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Daiyan Trisha]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[MK K-Clique]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Tony Eusoff]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Niezam Zaidi]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Ezlynn]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Azhar Sulaiman]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |} </div> ==Filemografi== ===Filem=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Catatan |- |2012 !''[[Hantu Kapcai]]'' |Filem arahan pertama |- |2013 !''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | |- |rowspan=3|2015 !''[[Cicakman 3]]'' |Arahan bersama [[Yusry Abd Halim]] |- !''[[Suami Aku Ustaz (filem)|Suami Aku Ustaz]]'' | |- !''[[Polis EVO]]'' | |- |2019 !''[[Bella & Jamie]]'' |Arahan bersama Fairul Nizam Ablah |- |2020 !''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | |- |2021 !''[[Mat Bond Malaya]]'' |Dirinya sendiri, sebagai pelakon |- |2022 !''Rompak'' | |- |} ===Televisyen=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Saluran TV !Catatan |- |rowspan=3|2009 |''Ponti Anak Remaja'' |[[Astro Ria]] | |- |''Anak Aku Artis'' |Astro Ria | |- |''Laila Sari'' |Astro Ria | |- |2010 |''Santau Keramat'' |Astro Ria | |- |2011 |''Si Tudung Tweet'' |[[TV9]] | |- |2012 |''Cik Paris Diva Kampung'' |[[Astro Prima]] | |- |rowspan=2|2013 |''NY Cinta'' |Astro First Eksklusif | |- |''Nama Aku Beng'' | Astro Ria | |- |2014 |''Lampu Merah'' | | |- |rowspan=3|2016 |''[[Angin Cinta]]'' | Astro First Eksklusif | |- |''Syahadah Yang Hilang'' | [[Astro Citra]] | |- |''[[Rumi & Jawi]]'' |[[Astro Prima]] |Arahan bersama [[Pali Yahya]] |- |2017 |''Baby Bro'' |Astro First Eksklusif | |} ===Muzik video=== {|class="wikitable" |- |+Muzik video arahan |- !Tajuk muzik video !Penyanyi |- |"Rempuh" |[[Black (penyanyi)|Black]] & [[Tomok]] |- |"Bukan Hal Aku" |rowspan="1"|[[Kaka Azraff]], [[Sleeq]] |- |Terima Kasih" |rowspan="1""|[[Kaka Azraff]] |- |"Pelangi Senja" |[[Stacy]] |- |"Pokok" |[[Meet Uncle Hussain]] |- |"Deja Vu" |[[Shila Amzah]] |- |"Cinta" |[[Nitrus]] |- |"Kisah Hati" |rowspan="5"|[[Alyah (penyanyi)|Alyah]] |- |"Kau Bisu" |- |"PesananMu" |- |"Sesal Separuh Nyawa" |- |"Meluruh" |- |"Bawaku Terbang" |rowspan="3"|[[The Fabulous Cats]] |- |"Slot Akasia" |- |"Cinta Kosmik" |- |"Aku Tak Percaya Cinta" |rowspan="3"|[[Liyana Jasmay]] |- |"Aku Jatuh Cinta" |- |"Cinta Bersatu" |- |"Sesucinya Cintamu" |rowspan="3"|[[Anuar Zain]] |- |"Semua Untuk Mu" |- |"Mungkin" |- |"[[Izinku Pergi]]" |rowspan="3"|[[Kaer Azami]] |- |"Dalam Kenangan" |- |"Menjelma" |- |"Kata" |rowspan="2"|[[Hazami]] |- |"Mungkir Bahagia" |- |"Kasih Maafkan" |[[Dayang Nurfaizah]] |- |"Seribu Tahun" |[[Imran Ajmain]] |- |"Sindarela" |[[Amylea binti Azizan|Amylea]] |- |"Shine" |[[Sheila Majid|Datuk Sheila Majid]] |- |"Wajah Rahsia Hati" |[[Urban Method]], [[Ogy Ahmad Daud]] |- |"[[Muara Hati]]" |[[Datuk Siti Nurhaliza]], [[Hafiz Suip]] |- |"Kau Takkan Tahu" |rowspan="2"|[[Zizan Razak]] |- |"Berserah" |- |"Melodi Cinta" | Bob Tutopoli |- |"Gerimis Mengundang" | Brenda & Budi |- |"Kasih Berubah" | Fredo feat Doul |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} * {{imdb name|4323528|Ghaz Abu Bakar}} {{Ghaz Abu Bakar}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1974]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penerbit filem Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Multimedia]] q6pk7muc848jr9jh8949wqvgpn17726 5650514 5650513 2022-08-21T13:01:32Z 175.142.219.68 /* Kolaborasi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Ghaz Abu Bakar |birth_name = Mohd Ghazali bin Abu Bakar |birth_date = {{birth date and age|1974|12|6}} |birth_place = [[Johor Bahru]], [[Johor]], [[Malaysia]] |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |nationality = |other_names = Ghaz |known_for = |education = Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem dan Animasi |alma_mater = [[Universiti Multimedia]] (MMU) |employer = |occupation = Pengarah, penerbit |years_active = 1996&ndash;kini |home_town = |title = |height = |weight = |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |footnotes = }} '''Mohd Ghazali Abu Bakar''' (lahir 6 Disember 1974) merupakan seorang pengarah filem, televisyen dan muzik video Malaysia. Beliau juga pernah berkhidmat sebagai pensyarah di Fakulti Multimedia Kreatif, [[Universiti Multimedia]] (MMU), [[Cyberjaya]] selama 7 tahun. Beliau juga merupakan bekas pelajar di dalam Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di universiti sama. Beliau turut memiliki studio penerbitannya, The Media Hustler.<ref name="Ghaz">[http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Profil Ghaz Abu Bakar] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} The Media Hustler. Dicapai pada 28 Jun 2017.</ref> ==Kehidupan awal== Dilahirkan pada 6 Disember 1974 di [[Johor Bahru]], [[Johor]], Ghaz merupakan pemegang ijazah Sarjana Muda Sc. (Hons) Filem & Animasi di [[Universiti Multimedia]], [[Cyberjaya]].<ref name="Ghaz"/> Beliau memulakan kerjaya awalnya dalam bidang perbankan sebelum berhenti untuk menjadi pensyarah di pusat pendidikannya, beliau mengkhususkan dalam bidang multimedia kreatif, terutamanya Penerbitan Multimedia.<ref name="Ghaz"/> Semangat untuk muzik dan videografi mendorong beliau untuk mengarahkan video pertama beliau, "Sesucinya Cintamu" yang dipopularkan oleh [[Anuar Zain]]. video pertama dihasilkan mendapat sambutan hangat daripada penonton dan juga orang dari industri muzik, kerana perbezaan ketara dalam bercerita.<ref name="Ghaz"/> Dari itu, beliau terus membuat lebih banyak video muzik sambil meneruskan kerjaya sebagai pensyarah di universiti.<ref name="Ghaz"/> ==Kerjaya== Ghaz mengarahkan [[filem cetera|filem cereka]] pertamanya, ''[[Hantu Kapcai]]'' yang ditayangkan pada 27 September 2012 terbitan Showbiz Productions.<ref>Siti Juliana Mohd Johar (6 Oktober 2012). [http://www.sinarharian.com.my/hiburan/rahsia-ghaz-kutipan-hantu-kapcai-cecah-rm3-juta-1.92016 Rahsia Ghaz kutipan Hantu Kapcai cecah RM3 juta] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Filem yang mengisahkan tentang Ajib, seorang mat rempit yang terdesak melunaskan hutang dengan along, terpaksa berlumba dengan musuh ketatnya, Tiger. ''Hantu Kapcai'' merupakan kejayaan komersial luar biasa, ia berjaya meraih kutipan RM3 juta sekaligus mengatasi kutipan filem animasi Hollywood, ''[[Hotel Transylvania]]'' lakonan suara [[Adam Sandler]] dan [[Selena Gomez]] dan filem ''Looper'' lakonan [[Bruce Willis]] dan [[Emily Blunt]], yang ditayangkan serentak pada tarikh sama. Percubaan sulung Ghaz berjaya membuahkan hasil apabila ''Hantu Kapcai'' memenangi Anugerah Blokbuster 2013 bagi kategori Filem Terhebat, Filem Aksi Terhebat, Filem Kelakar Terhebat, Hero Terhebat ([[Zizan Razak]]), dan Heroin Baru Terhebat ([[Neelofa]]).<ref>Syafique shuib (16 Jun 2013).[http://www.astroawani.com/berita-hiburan/hantu-kapcai-ungguli-anugerah-blokbuster-2-16478 'Hantu Kapcai' ungguli Anugerah Blokbuster 2] [[Astro Awani]]. Dicapai pada 26 Mei 2017.</ref> Pada tahun 2015, beliau mengarahkan filem ''[[Cicakman 3]]'' bersama [[Yusry KRU]]. Filem lakonan [[Zizan Razak]] dan [[Lisa Surihani]].<ref>{{cite web |url=http://www.rotikaya.com/cicak-man-3-tonjol-kelainan-gandingkan-lisa-surihani-zizan-razak/ |title=Cicak Man 3 Tonjol Kelainan — Gandingkan Lisa Surihani Dan Zizan Razak |accessdate=2015-11-29 |last= |first= |date= 26 Julai 2013|format= |work= |publisher=Rotikaya.com |pages= |quote= }}</ref> mengisahkan Man, seorang bapa dan suami yang telah bercerai dengan isterinya, Linda. Pada suatu hari, dia telah terjumpa sebuah kotak yang mana dia diberi tanggungjawab untuk menjadi [[Cicakman]] yang baharu.<ref>{{cite news |title=Cicakman 3: Lisa, Zizan kembali bersatu |first=Aqmar |last=Mustaza |newspaper=Sinar Harian |date= 1 Februari 2015|url=http://www.sinarharian.com.my/hiburan/cicakman-3-lisa-zizan-kembali-bersatu-1.356144 |accessdate=29 November 2015 }}</ref><ref>{{en}}{{cite web |url=http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |title=Malaysia's Lizard Powered Hero Returns In CICAKMAN 3 Teaser |accessdate=2015-11-29 |last=Brown |first=Todd |date=8 Disember 2014 |format= |work= |publisher=Twitchfilm.com |pages= |quote= |archive-date=2015-12-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151208113149/http://twitchfilm.com/2014/12/malaysias-lizard-powered-hero-returns-in-cicakman-3-teaser.html |url-status=dead }}</ref> Filem ini merupakan yang pertama dalam trilogi ini yang menampilkan arahan bersama Yusry dan Ghaz serta hasil terbitan tiga syarikat produksi, [[KRU Studios]], [[Astro Shaw]] dan [[Grand Brilliance]]. Beliau mengarahkan filem ''[[Polis EVO]]'' di mana ia menyaksikan Zizan bekerja di bawah arahan beliau buat kali ketiga dan filem pertama [[Shaheizy Sam]] di bawah arahan beliau. Ia berkisarkan dua anggota polis, Inspektor Khai dan Inspektor Sani yang mempunyai perwatakan yang sangat berlainan tetapi mereka harus bekerjasama untuk menjatuhkan sebuah operasi pengedaran dadah.<ref>{{cite web |url=http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/160431/Misi-Shaheizy-Sam-Zizan-Gegark.aspx |title=Misi Shaheizy Sam & Zizan Gegarkan Polis Evo Sudah Bermula |accessdate=2015-09-24 |last= |first= |date= |format= |work= |publisher=Astrogempak.com.my |pages= |quote= }}</ref> ''Polis EVO'' merupakan kejayaan komersial di pawagam, menjadi [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan#Kutipan filem tertinggi sepanjang zaman|filem tempatan dengan kutipan tertinggi sepanjang zaman]] selama lima bulan dengan kutipan sebanyak RM 17.47 Juta,<ref>{{cite news |title=Polis Evo catat sejarah kutip RM17.30 juta, padam rekod The Journey |first= |last= |newspaper=[[Astro Awani]] |date=29 Oktober 2015 |url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/polis-evo-catat-sejarah-kutip-rm17-30-juta-padam-rekod-journey-78588 |accessdate= }}</ref> sekaligus melayakkan Ghaz menerima pencalonan di [[Festival Filem Malaysia ke-28]] bagi [[Pengarah Terbaik (FFM)|Pengarah Terbaik]]. Ghaz mengarahkan telefilem komedi ''Baby Bro!'' yang dibintangi oleh [[Zizan Razak]], [[Shaheizy Sam]], [[Izara Aishah]] dan [[Nur Qistina Raisah]]. Telefilem ini mengisahkan tentang kehidupan seharian dua orang pemuda, Joe dan Sham, yang mencari rezeki dengan cara tersendiri di kota Kuala Lumpur. Kehidupan mereka berubah serta-merta dengan kehadiran seorang bayi yang tidak diketahui dari mana asalnya, ia menemui penonton di Astro First Eksklusif pada 30 November 2017.<ref>{{cite news|author=Budiey|date=19 November 2017|url=https://www.budiey.com/baby-bro/|title=Filem BABY BRO Lakonan Zizan Razak & Shaheizy Sam Sebelum POLIS EVO 2 Keluar Panggung|publisher=Sensasi Selebriti|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|author=Badrul Hisham|date=23 November 2017|url=http://www.rojakdaily.com/skop/article/3902/zizan-razak-shaheizy-sam-dan-izara-aishah-bakal-mencuit-hati-dalam-baby-bro|title=Zizan Razak, Shaheizy Sam Dan Izara Aishah Bakal Mencuit Hati Dalam Baby Bro|publisher=Rojak Daily|accessdate=4 Disember 2017}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2017/12/290679/komedi-aksi-bayi-comel|title=Komedi aksi bayi comel|author=Ramlah Zainal|date=5 Disember 2017|accessdate=5 Disember 2017|website=[[Harian Metro]]}}</ref> ==Kolaborasi== Ghaz mempunyai beberapa pelakon yang berlakon di dalam lebih daripada satu filem arahannya. [[Zizan Razak]] dan [[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] ialah pelakon yang kerap berkerjasama dengan beliau, muncul dalam lima filem. <div style="height: px; overflow: auto;"> {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; !Pelakon ! ''[[Hantu Kapcai]]'' (2012) ! ''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' (2013) ! ''[[Suami Aku Ustaz]]'' (2015) ! ''[[Polis EVO]]'' (2015) ! ''[[Bella & Jamie]]'' (2019) ! ''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' (2020) ! ''Rompak'' (2022) !Jumlah |- |[[Zizan Razak]] |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} |{{x mark}} |5 |- |[[Remy Ishak]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Izzue Islam]] |{{x mark}} | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | |3 |- |[[Hairul Azreen]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Fizz Fairuz]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Riz Amin]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Neelofa]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Dian P. Ramlee]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Sabri Yunus]] |{{x mark}} | | | | | | |1 |- |[[Azliyuszaini Mohd Noor|Yus Murai]] |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} |{{x mark}} | |{{x mark}} | |5 |- |[[Liyana Jasmay]] | |{{x mark}} | | |{{x mark}} | | |2 |- |[[Pekin Ibrahim]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Wan Hanafi Su]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Johan As'ari]] | |{{x mark}} | | | | | |1 |- |[[Yank Kassim]] | |{{x mark}} | |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Adi Putra]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Nora Danish]] | | |{{x mark}} |{{x mark}} | | | |2 |- |[[Liza Abdullah]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Razak Ahmad]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Norman Hakim]] | | |{{x mark}} | | | | |1 |- |[[Eyka Farhana]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Harun Salim Bachik]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[A. Galak]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Hushairy Hussein]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Pablo Amirul]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Amerul Affendi]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Mimi Ernida]] | | | |{{x mark}} | |{{x mark}} | |2 |- |[[Ungku Hariz]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Fadilah Mansor]] | | | |{{x mark}} | | | |1 |- |[[Juliana Evans]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Khir Rahman]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] | | | | |{{x mark}} |{{x mark}} | |2 |- |[[Dynas|Dynas Mokhtar]] | | | | |{{x mark}} | | |1 |- |[[Zahirah MacWilson]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Maya Karin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Alif Hadi]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Didie Alias]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Rashidi Ishak]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Marissa Yasmin]] | | | | | |{{x mark}} | |1 |- |[[Daiyan Trisha]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[MK K-Clique]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Tony Eusoff]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Niezam Zaidi]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Ezlynn]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |- |[[Azhar Sulaiman]] | | | | | | |{{x mark}} |1 |} </div> ==Filemografi== ===Filem=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Catatan |- |2012 !''[[Hantu Kapcai]]'' |Filem arahan pertama |- |2013 !''[[Tokan (filem)|Tokan]]'' | |- |rowspan=3|2015 !''[[Cicakman 3]]'' |Arahan bersama [[Yusry Abd Halim]] |- !''[[Suami Aku Ustaz (filem)|Suami Aku Ustaz]]'' | |- !''[[Polis EVO]]'' | |- |2019 !''[[Bella & Jamie]]'' |Arahan bersama Fairul Nizam Ablah |- |2020 !''[[Bulan dan Pria Terhebat]]'' | |- |2021 !''[[Mat Bond Malaya]]'' |Dirinya sendiri, sebagai pelakon |- |2022 !''Rompak'' | |- |} ===Televisyen=== {|class="wikitable" |- !Tahun !Tajuk !Saluran TV !Catatan |- |rowspan=3|2009 |''Ponti Anak Remaja'' |[[Astro Ria]] | |- |''Anak Aku Artis'' |Astro Ria | |- |''Laila Sari'' |Astro Ria | |- |2010 |''Santau Keramat'' |Astro Ria | |- |2011 |''Si Tudung Tweet'' |[[TV9]] | |- |2012 |''Cik Paris Diva Kampung'' |[[Astro Prima]] | |- |rowspan=2|2013 |''NY Cinta'' |Astro First Eksklusif | |- |''Nama Aku Beng'' | Astro Ria | |- |2014 |''Lampu Merah'' | | |- |rowspan=3|2016 |''[[Angin Cinta]]'' | Astro First Eksklusif | |- |''Syahadah Yang Hilang'' | [[Astro Citra]] | |- |''[[Rumi & Jawi]]'' |[[Astro Prima]] |Arahan bersama [[Pali Yahya]] |- |2017 |''Baby Bro'' |Astro First Eksklusif | |} ===Muzik video=== {|class="wikitable" |- |+Muzik video arahan |- !Tajuk muzik video !Penyanyi |- |"Rempuh" |[[Black (penyanyi)|Black]] & [[Tomok]] |- |"Bukan Hal Aku" |rowspan="1"|[[Kaka Azraff]], [[Sleeq]] |- |Terima Kasih" |rowspan="1""|[[Kaka Azraff]] |- |"Pelangi Senja" |[[Stacy]] |- |"Pokok" |[[Meet Uncle Hussain]] |- |"Deja Vu" |[[Shila Amzah]] |- |"Cinta" |[[Nitrus]] |- |"Kisah Hati" |rowspan="5"|[[Alyah (penyanyi)|Alyah]] |- |"Kau Bisu" |- |"PesananMu" |- |"Sesal Separuh Nyawa" |- |"Meluruh" |- |"Bawaku Terbang" |rowspan="3"|[[The Fabulous Cats]] |- |"Slot Akasia" |- |"Cinta Kosmik" |- |"Aku Tak Percaya Cinta" |rowspan="3"|[[Liyana Jasmay]] |- |"Aku Jatuh Cinta" |- |"Cinta Bersatu" |- |"Sesucinya Cintamu" |rowspan="3"|[[Anuar Zain]] |- |"Semua Untuk Mu" |- |"Mungkin" |- |"[[Izinku Pergi]]" |rowspan="3"|[[Kaer Azami]] |- |"Dalam Kenangan" |- |"Menjelma" |- |"Kata" |rowspan="2"|[[Hazami]] |- |"Mungkir Bahagia" |- |"Kasih Maafkan" |[[Dayang Nurfaizah]] |- |"Seribu Tahun" |[[Imran Ajmain]] |- |"Sindarela" |[[Amylea binti Azizan|Amylea]] |- |"Shine" |[[Sheila Majid|Datuk Sheila Majid]] |- |"Wajah Rahsia Hati" |[[Urban Method]], [[Ogy Ahmad Daud]] |- |"[[Muara Hati]]" |[[Datuk Siti Nurhaliza]], [[Hafiz Suip]] |- |"Kau Takkan Tahu" |rowspan="2"|[[Zizan Razak]] |- |"Berserah" |- |"Melodi Cinta" | Bob Tutopoli |- |"Gerimis Mengundang" | Brenda & Budi |- |"Kasih Berubah" | Fredo feat Doul |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170730070354/http://www.themediahustler.com/hello/?p=180 |date=2017-07-30 }} * {{imdb name|4323528|Ghaz Abu Bakar}} {{Ghaz Abu Bakar}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Kelahiran 1974]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] [[Kategori:Penerbit filem Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Multimedia]] nu21oso9blz3y19ql37ijfs8esq95c9 0 821902 5650877 5640688 2022-08-22T06:34:54Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox actress | name = Shima Anuar | birth_name = Noor Hashimah binti Anuar | birth_date = {{birth date and age|1991|4|8}} | birth_place = [[Rawang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | occupation = Pelakon | education = [[Sijil Pelajaran Malaysia]] (SPM) | spouse = {{marriage|Mohd Solih Toha|2017}} | children = 2 | years_active = 2010–kini | relatives = | parents = }} '''Noor Hashimah Anuar''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: شيم انوار) merupakan seorang pelakon wanita [[Malaysia]], berasal dari [[Rawang]], [[Selangor]].<ref>Farhana Ab Rahman (23 September 2016). [https://www.bharian.com.my/node/195387 Shima Anuar kikis sikap penakut] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Mei 2018.</ref> ==Kehidupan peribadi== Beliau dilahirkan dan dibesarkan di [[Rawang]], [[Selangor]]. Shima mendirikan rumah tangga dengan ahli perniagaan Mohd Solih Toha pada 8 April 2017.<ref>Farhana Ab Rahman (8 April 2017). [https://www.bharian.com.my/node/269353 Shima Anuar sah bergelar suami] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Mei 2018.</ref> Beliau mempunyai 2 anak.<ref>Zaidi Mohamad (13 Disember 2017). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2017/12/362838/sambut-tahun-baharu-dengan-anak-sulung Sambut tahun baharu dengan anak sulung] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 14 Disember 2017.</ref> ==Kerjaya== Shima Anuar memulakan kerjaya lakonannya pada 2010 sebagai pelakon tambahan untuk beberapa drama dan filem tempatan. Beliau merupakan salah seorang bakat baru yang diperkenalkan oleh [[Metrowealth]] bersama-sama [[Wawa Zainal]], [[Adiba Yunus]], [[Mikail Andre]] dan [[Niezam Zaidi]]. Drama pertama lakonannya ialah ''[[Klik]]'' (2010). Beliau membintangi filem sulung lakonannya, ''[[7 Petala Cinta]]'' (2011) gandingan bersama [[Aeril Zafrel]]. Pada tahun 2013, Shima bekerja di bawah arahan pelakon bertukar pengarah [[Pierre Andre]] menerusi filem ''[[Cerita Kita]]'' dan ''[[Highland Tower (filem)|Highland Tower]]''. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2011 ! ''[[Flat 3A]]'' | | Filem pertama |- ! ''[[Bini-Biniku Gangster]]'' | Shima | Penampilan khas |- | rowspan="4"|2012 ! ''[[Sumpahan Kum Kum]]'' | Mila | |- ! ''[[7 Petala Cinta]]'' | Saidatul Nafisa | |- ! ''[[X (filem)|X]]'' | | |- ! ''[[Hanya Aku Cinta Kau Seorang]]'' | Zizi | |- | rowspan="5"|2013 ! ''[[Cerita Kita]]'' | Ida | |- ! ''[[Dua Kalimah]]'' | Maria | |- ! ''[[99 Kali Rindu]]'' | Saidatul Nafisa | |- ! ''[[Adnan Sempit 3]]'' | Zita | |- ! ''[[Highland Tower (filem)|Highland Tower]]'' | Shima | |- | rowspan="5"|2014 ! ''[[Jangan Pandang Belakang Boleh]]'' | Seri | |- ! ''[[Awak Nak Kahwin Dengan Saya?]]'' | Sara | |- ! ''[[Nasi Tangas]]'' | Fatin | |- ! ''Kelibat'' | | |- ! ''Glorfiying Love'' | | |- | 2017 ! ''[[Hospital (filem)|Hospital]]'' | Erin | |- | 2022 ! ''Kan Cheong'' | Nurul | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2010 | ''[[KLIK]]'' | | [[Astro Ceria]] | |- | 2011 | ''Impian Raya Emelyn'' | Farah | [[TV9]] | |- | 2013 | ''[[Ruby (drama)|Ruby]]'' | Diana | [[TV3]] | |- | 2016 | ''[[Sha & Shah]]'' | Atilia | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Kenyalang I'm In Love]]'' | Mona | [[TV3]] | |- | ''Isteri Dalam Sangkar'' | Puteri Waiduri | [[Hypp Sensasi]] | |- | rowspan=2|2022 | ''[[Suamiku Lelaki Pendosa]]'' | Anggun Dania | rowspan=2|[[TV3]] | |- | ''[[Bila Hati Memilih Dia]]'' | Sofea | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2013 | ''Opah Raya Stail'' | Rabiatul | [[Astro Ria]] |- | 2014 | ''Jangan Ambil Nyawa Aku'' | Suzi | [[HyppTV]] |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|4943745}} * [https://www.instagram.com/shimaanuar/?hl=en Shima Anuar] di [[Instagram]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] cumaoi57ttvqpx53e49d9dx4a7uunmj 5650878 5650877 2022-08-22T06:35:22Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox actress | name = Shima Anuar | birth_name = Noor Hashimah binti Anuar | birth_date = {{birth date and age|1991|4|8}} | birth_place = [[Rawang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | occupation = Pelakon | education = [[Sijil Pelajaran Malaysia]] (SPM) | spouse = {{marriage|Mohd Solih Toha|2017}} | children = 2 | years_active = 2010–kini | relatives = | parents = }} '''Noor Hashimah Anuar''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: شيم انوار; lahir 8 April 1991) merupakan seorang pelakon wanita [[Malaysia]], berasal dari [[Rawang]], [[Selangor]].<ref>Farhana Ab Rahman (23 September 2016). [https://www.bharian.com.my/node/195387 Shima Anuar kikis sikap penakut] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Mei 2018.</ref> ==Kehidupan peribadi== Beliau dilahirkan dan dibesarkan di [[Rawang]], [[Selangor]]. Shima mendirikan rumah tangga dengan ahli perniagaan Mohd Solih Toha pada 8 April 2017.<ref>Farhana Ab Rahman (8 April 2017). [https://www.bharian.com.my/node/269353 Shima Anuar sah bergelar suami] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 3 Mei 2018.</ref> Beliau mempunyai 2 anak.<ref>Zaidi Mohamad (13 Disember 2017). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2017/12/362838/sambut-tahun-baharu-dengan-anak-sulung Sambut tahun baharu dengan anak sulung] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 14 Disember 2017.</ref> ==Kerjaya== Shima Anuar memulakan kerjaya lakonannya pada 2010 sebagai pelakon tambahan untuk beberapa drama dan filem tempatan. Beliau merupakan salah seorang bakat baru yang diperkenalkan oleh [[Metrowealth]] bersama-sama [[Wawa Zainal]], [[Adiba Yunus]], [[Mikail Andre]] dan [[Niezam Zaidi]]. Drama pertama lakonannya ialah ''[[Klik]]'' (2010). Beliau membintangi filem sulung lakonannya, ''[[7 Petala Cinta]]'' (2011) gandingan bersama [[Aeril Zafrel]]. Pada tahun 2013, Shima bekerja di bawah arahan pelakon bertukar pengarah [[Pierre Andre]] menerusi filem ''[[Cerita Kita]]'' dan ''[[Highland Tower (filem)|Highland Tower]]''. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|2011 ! ''[[Flat 3A]]'' | | Filem pertama |- ! ''[[Bini-Biniku Gangster]]'' | Shima | Penampilan khas |- | rowspan="4"|2012 ! ''[[Sumpahan Kum Kum]]'' | Mila | |- ! ''[[7 Petala Cinta]]'' | Saidatul Nafisa | |- ! ''[[X (filem)|X]]'' | | |- ! ''[[Hanya Aku Cinta Kau Seorang]]'' | Zizi | |- | rowspan="5"|2013 ! ''[[Cerita Kita]]'' | Ida | |- ! ''[[Dua Kalimah]]'' | Maria | |- ! ''[[99 Kali Rindu]]'' | Saidatul Nafisa | |- ! ''[[Adnan Sempit 3]]'' | Zita | |- ! ''[[Highland Tower (filem)|Highland Tower]]'' | Shima | |- | rowspan="5"|2014 ! ''[[Jangan Pandang Belakang Boleh]]'' | Seri | |- ! ''[[Awak Nak Kahwin Dengan Saya?]]'' | Sara | |- ! ''[[Nasi Tangas]]'' | Fatin | |- ! ''Kelibat'' | | |- ! ''Glorfiying Love'' | | |- | 2017 ! ''[[Hospital (filem)|Hospital]]'' | Erin | |- | 2022 ! ''Kan Cheong'' | Nurul | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2010 | ''[[KLIK]]'' | | [[Astro Ceria]] | |- | 2011 | ''Impian Raya Emelyn'' | Farah | [[TV9]] | |- | 2013 | ''[[Ruby (drama)|Ruby]]'' | Diana | [[TV3]] | |- | 2016 | ''[[Sha & Shah]]'' | Atilia | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Kenyalang I'm In Love]]'' | Mona | [[TV3]] | |- | ''Isteri Dalam Sangkar'' | Puteri Waiduri | [[Hypp Sensasi]] | |- | rowspan=2|2022 | ''[[Suamiku Lelaki Pendosa]]'' | Anggun Dania | rowspan=2|[[TV3]] | |- | ''[[Bila Hati Memilih Dia]]'' | Sofea | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2013 | ''Opah Raya Stail'' | Rabiatul | [[Astro Ria]] |- | 2014 | ''Jangan Ambil Nyawa Aku'' | Suzi | [[HyppTV]] |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|4943745}} * [https://www.instagram.com/shimaanuar/?hl=en Shima Anuar] di [[Instagram]] [[Kategori:Kelahiran 1991]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] dozx888uh5o642u9lx23kwibob8lj6t 0 822321 5650823 5645909 2022-08-22T03:56:27Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Syafiq Kyle | image = Syafiq Kyle for ReChannel, stretched (cropped).jpg | caption = Syafiq pada 2016. | birth_name = Mohd Syafiq Shamim bin Abdul Razak | birth_date = {{birth date and age|1992|6|24}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | education = Diploma Filem, Teater dan Animasi | alma_mater = [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM) | occupation = [[Pelakon]], [[Model (profesion)|model]], [[ahli perniagaan]] | years_active = 2011–kini | height = 1.76 m | website = {{URL|syafiqkyle.com}} }} '''Mohd Syafiq Shamim Abdul Razak'''<ref>{{cite web|url=http://www.bukancincai.net/2014/05/biodata-profil-syafiq-kyle.html|title=Biodata, Profil Syafiq Kyle|website=BukanCincai}}</ref> atau lebih dikenali sebagai '''Syafiq Kyle''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: شفيق کائل; lahir 24 Jun 1992) merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]]. Beliau merupakan naib juara [[Hero Remaja]] 2011/12 dan mula dikenali menerusi watak Johan dalam drama bersiri ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' yang bersiaran di [[Astro Oasis]].<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Hiburan/20120603/hi_09/Syafiq-Kyle-mahu-dikenali|title=Syafiq Kyle mahu dikenali {{!}} Hiburan |publisher=Utusan Online|date=3 Jun 2012|accessdate=3 Jun 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.kosmo.com.my/hiburan/cetusan-fenomena-syafiq-kyle-1.811148|title=Cetusan fenomena Syafiq Kyle|publisher=[[Kosmo!]]|date=27 Disember 2018|accessdate=25 Mac 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190101151139/http://www.kosmo.com.my/hiburan/cetusan-fenomena-syafiq-kyle-1.811148|archive-date=2019-01-01|url-status=live}}</ref> ==Kehidupan awal== Beliau dilahirkan pada 24 Jun 1992 sebagai Mohd Syafiq Shamim bin Abdul Razak di [[Kuala Lumpur]]. Syafiq merupakan lulusan dalam Diploma Filem, Teater dan Animasi di [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM). Beliau merupakan anak kedua dari tiga adik-beradik yang kesemuanya lelaki. ==Kerjaya== Syafiq Kyle merupakan salah seorang finalis [[Hero Remaja|Hero Remaja 2011/12]] bersama-sama [[Fattah Amin]], [[Saharul Ridzwan]], [[Hafreez Adam]], [[Ben Amir]], [[Fendy Bakry]] dan [[Hafidz Roshdi]], sekaligus dinobatkan sebagai Naib Juara. Lakonan pertama beliau ialah menerusi watak kecil dalam drama ''Iparku Diva'' di [[Astro Warna]] lakonan [[Rozita Che Wan]], [[Norman Hakim]] dan [[Sheera Iskandar]]. Bersama pelakon veteran [[Nasir Bilal Khan]], Syafiq menjayakan watak Johan, seorang anak yang kuat memberontak dalam drama keagamaan ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' dari musim ke-3 hingga ke-9 yang bersiaran di [[Astro Oasis]].<ref name=“Syafiq Kyle”>[http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/12/10/syafiq-kyle-mahu-lari-dari-imej-tanah-kubur/ Syafiq Kyle Mahu Lari Dari Imej “Tanah Kubur”] [[mStar Online]]. (10 Disember 2013). Diakses pada 13 Ogos 2016.</ref> Pada tahun 2014, beliau memegang watak pembantu sebagai Tajul Fahin dalam drama ''[[Kerana Terpaksa Aku Relakan]]'' di [[TV3]]. Seterusnya, buat pertama kalinya beliau memegang watak utama dalam drama ''[[Bila Hati Berbicara]]'' sebagai Emir Qasha dan bergandingan bersama pelakon Singapura [[Atikah Suhaime]] di [[slot Akasia]] [[TV3]]. Beliau digandingkan bersama pendatang baharu dalam bidang lakonan, [[Azira Shafinaz]] menerusi drama ''[[Married Tapi Benci]]'' di TV3 sebagai Kamal. Drama ''[[Sekali Aku Jatuh Cinta]]'' pula memperlihatkan syafiq menjayakan watak komedi sebagai Johan iaitu seorang jururawat. Syafiq memegang watak sebagai Izz Haikal dalam drama Slot Akasia [[TV3]], ''[[Suamiku Paling Sweet]]'' dan seterusnya memegang watak Nazmi Elyas, seorang jurugambar profesional di [[Slot MegaDrama]] ''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' bersama pelakon Singapura, [[Hannah Delisha]].<ref name=“Kesabaran Syafiq”>[https://www.hmetro.com.my/utama/2017/12/298176/kesabaran-syafiq-bawa-ke-puncak Kesabaran Syafiq bawa ke puncak] [[Harian Metro]]. (29 Disember 2017). Diakses pada 27 Januari 2018.</ref> Beliau kemudiannya menjayakan watak utama bersama [[Ayda Jebat]] menerusi drama ''[[Dekatkan Jarak Kita]]'' sebagai Ian Tashriq.<ref name=“Kesabaran Syafiq”/> Pada tahun 2018, beliau menjayakan watak utama bersama [[Zahirah MacWilson]] menerusi drama [[Slot MegaDrama]] [[Astro Ria]] ''[[Tak Ada Cinta Sepertimu]]'' sebagai Hazran Widad. Beliau juga terlibat dalam drama bersiri tema 100 Plus, ''Pelangi Cinta'' bersama [[Shukri Yahaya]], [[Hairul Azreen]], [[Aiman Hakim Ridza]] dan [[Mira Filzah]]. Nama Syafiq terus melonjak naik apabila beliau menjayakan watak Ustaz Adam dalam ''[[Nur (drama)|Nur]]'' bergandingan bersama [[Amyra Rosli]]. Syafiq juga beraksi dalam filem sulungnya bertajuk ''[[Langsuir (filem)|Langsuir]]'' arahan [[Osman Ali]] bersama [[Hannah Delisha]]. Selain itu, beliau juga berlakon dalam filem ''[[Gol & Gincu Vol. 2]]'' yang ditayangkan pada 25 Oktober 2018 sebagai Hakeem, pelajar kolej yang bergelar pak cik bawang. Beliau seterusnya muncul dalam filem seram ''[[Pusaka (filem)|Pusaka]]'' (2019) arahan [[Razaisyam Rashid]] yang mengandingkan beliau bersama [[Mimi Lana]] dan turut dibintangi oleh [[Hafidz Roshdi]], [[Sweet Qismina]], [[Yuna Rahim]], [[Aleza Shadan]], [[Faizal Hussein]] serta [[Ogy Ahmad Daud]] menampilkan sisi lain lakonan Syafiq iaitu seorang pegawai polis. Watak polis lakonan Syafiq juga akan muncul dalam filem ''[[Polis EVO 3]]'' arahan [[Syafiq Yusof]] yang bakal ditayangkan tidak lama lagi.<ref>Ramlah Zainal (23 Disember 2019). [https://www.hmetro.com.my/utama/2019/12/528557/bervariasi-dalam-lakonan Bervariasi dalam lakonan] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 20 Jun 2018.</ref> Syafiq turut berlakon dalam teater muzikal arahan [[Erma Fatima]] yang bertajuk ''Pawana Isabella''. Beliau menjadi Raja Al Hasiq Ghibran/Raja Melayu disamping [[Janna Nick]], [[Johan Raja Lawak]], Ozylnn, [[Ziela Jalil]], [[Azar Azmi]], [[Afdlin Shauki]], [[Jay Iswazir]] dan ramai lagi. Pada hari terakhir tayangan teater tersebut, Johan Raja dilaporkan mahu menyakat Syafiq yang merupakan watak utama. Johan dalam diam menyamar sebagai penduduk kampung yang berpenampilan kelakar.Johan yang memegang watak Bomoh ini mengambil kesempatan ketika di adegan Raja Melayu diikat dihadapan rakyatnya akibat perbuatan watak jahat Azar Azmi.Ketika Azar sedang bermonolog, Johan mula menganggu dan membuatkan pelakon lain tidak senang serta geli hati dengan penampilan Johan sehingga mereka tidak dapat menahan ketawa. Ketika itulah, Syafiq memandang Johan dan mula tidak selesa kerana menahan ketawa. Selepas adegan tersebut, apabila keluar ke belakang pentas untuk menukar pakaian, Syafiq pengsan ketawa dan sempat 'memaki' Johan. Syafiq tidak dapat melupakan insiden lawak tersebut. Namun begitu, Syafiq tidak mudah melenting pada Johan yang merupakan tukang lawak dan tukang menceriakan suasana. Sejak [[Perintah Kawalan Pergerakan Malaysia 2020|Perintah Kawalan Pergerakan]] akibat [[pandemik COVID-19]] bermula Mac 2020, Syafiq menerima tawaran berlakon dalam drama pendek arahan [[Erma Fatima]], ''Lock In 2'' untuk saluran [[YouTube]]. Drama yang juga menampilkan ramai pelakon seperti Erma Fatima, [[Umie Aida]], [[Sherry Alhadad]], [[Nora Danish]] dan banyak lagi serta penampilan istimewa bekas pelakon 90an, Azah Aziz dan pembantu peribadi [[Neelofa]], Rosix, telah menjalani penggambaran secara individu dirumah masing-masing serta bersama-sama tanpa melanggar SOP yang telah ditetapkan kerajaan. Didalam drama ini, Syafiq berlakon sebagai teman lelaki Neelofa. Drama ''Lock In'' sebelum ini mempunyai 2 episod. Untuk musim kedua, Erma Fatima menambah lagi 4 episod dan ramai lagi selebriti. ==Aktiviti== Syafiq Kyle merupakan pengasas jenama kosmetik KylezLab dan jenama fesyen Jiwa by Kylez yang diwujudkan pada awal 2018 dan mempunyai kelab peminat iaitu Skylovers. Selain itu, beliau juga kerap mengemaskini aktiviti terkininya di laman web rasminya, {{URL|syafiqkyle.com}}.<ref>[http://www.kosmo.com.my/hiburan/syafiq-kyle-intai-bidang-perniagaan-1.677588 Syafiq Kyle intai bidang perniagaan] ''[[Kosmo!]]'' (23 Mei 2018). Dicapai pada 30 Mei 2018.</ref> Syafiq turut aktif dalam sukan permotoran Toyota Vios Gazoo Prix yang turut menampilkan selebriti seperti [[Janna Nick]], [[Nabila Razali]], [[Aiman Tino]], [[Akim Ahmad]], [[Nabil Ahmad]], [[Wany Hasrita]], [[Shukri Yahaya]] dan [[Diana Danielle]]. == Kehidupan peribadi == Kehidupan peribadi Syafiq menjadi bualan masyarakat ketika berlakon didalam telefilem Raya arahan [[Rashid Sibir]]. Gosip mengenai hubungan Syafiq dengan kakak kepada pelakon cantik, [[Nelydia Senrose]] yang juga seorang pelakon, [[Uqasha Senrose]] menjadi tanda tanya adakah mereka memang bercinta. Syafiq mengakui beliau bercinta dengan Uqasha, namun Uqasha mengatakan sebaliknya. Syafiq juga dikaitkan dengan finalis [[Dewi Remaja]] yang juga heroin Syafiq dalam drama ''[[Sekali Aku Jatuh Cinta]]'' iaitu [[Mimi Lana]]. Mereka mengakui mereka sedang berkawan.{{cn}} Pada masa yang sama, kemesraan Syafiq dengan pelakon cantik dari Singapura, [[Hannah Delisha]] dalam dan luar drama ''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' membuatkan peminat mendoakan agar mereka berjodohan. Syafiq sememangnya mempunyai sifat serasi dengan rakan pelakonnya. Begitu juga dengan Hannah. Namun begitu, mereka hanya kekal sebagai sahabat.<ref>Zaidi Mohamad (16 September 2017). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2017/09/326249/syafiq-kyle-hannah-delisha-makin-serasi Syafiq Kyle, Hannah Delisha makin serasi] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 21 Jun 2018.</ref> Pada tahun 2019, terbongkar mengenai hubungan sebenar antara Syafiq dan Mimi Lana. Mereka sudah menjadi pasangan kekasih sejak tahun 2016. Mereka kekal professional sewaktu berlakon dalam filem seram ''Pusaka'' sebagai adik beradik kembar. Hubungan mereka direstui kedua belah keluarga.<ref>Rudy Imran Shamsuddin (23 September 2019). [https://www.hmetro.com.my/rap/2019/09/499676/syafiq-kyle-mimi-lana-tak-clash-lah Syafiq Kyle & Mimi Lana tak 'clash' lah] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 21 Jun 2020.</ref> Namun begitu, sejak Mac 2020, hubungan percintaan mereka yang terjalin selama 4 tahun terlerai. Dikatakan punca perpisahan mereka adalah tiada persefahaman antara mereka.<ref>Farihad Shalla Mahmud (3 Jun 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/06/696084/mimi-lana-syafiq-kyle-putus-cinta Mimi Lana, Syafiq Kyle putus cinta] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 19 Jun 2020.</ref><ref>Kenneth Chaw (4 Jun 2020). [https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2020/06/04/tv-stars-syafiq-kyle-and-mimi-lana-call-it-quits-after-five-years TV stars Syafiq Kyle and Mimi Lana call it quits after five years] ''[[The Star Online]]''. Dicapai pada 21 Mac 2020.</ref>. ==Filemografi== {| class="wikitable" |+Kunci | style="background:#FFFFCC;"| | Menunjukkan filem/drama yang belum dikeluarkan |} ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2015 ! ''[[Transformers: Age of Extinction]]''<ref>{{cite web|url=http://www.bharian.com.my/node/63302?m=1|title=Selebriti popular jayakan alih suara filem Transformers: Age of Extinction|author=''Farhana Ab Rahman''|date=Jun 23, 2015|work=|publisher=Harian Metro|accessdate=Jun 24, 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://m.themalaymailonline.com/showbiz/article/all-star-treat-from-hbo-asia-with-transformers-in-bahasa|title=All star treat from HBO Asia with ‘Transformers’ in Bahasa|author=''Gwen Manickam''|date=July 15, 2015|work=|publisher=malaymail online|accessdate=July 16, 2015}} '''(Inggeris)'''</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/mobile/hiburan/transformers-versi-tempatan-sempena-syawal-1.410959|title=Transformers versi tempatan sempena Syawal|author=|date=Julai 16, 2015|work=|publisher=Sinar Harian|accessdate=Julai 16, 2015|archive-date=2018-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20180707144347/http://www.sinarharian.com.my/mobile/hiburan/transformers-versi-tempatan-sempena-syawal-1.410959|url-status=dead}}</ref> | Shane Dyson | Alih suara BM |- | rowspan="2"|2018 ! ''[[Langsuir (filem)|Langsuir]]'' | Azlan | Filem pertama |- ! ''[[Gol & Gincu Vol. 2]]'' | Hakim | |- | 2019 ! ''[[Pusaka (filem)|Pusaka]]'' | Inspektor Nuar | |- | 2020 ! ''Saka Nan Sepi'' | Sufian | |- | 2021 ! ''[[Mat Bond Malaya]]'' | Ejen 8 | Penampilan khas |- | rowspan="2"|TBA ! style="background:#FFFFCC;"| ''Siku 12'' | Atid | ''Pos-produksi'' |- ! style="background:#FFFFCC;"| ''[[Polis EVO 3]]'' | Inspektor Danny | ''Pos-produksi'' |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | rowspan="2"|2011 | ''Iparku Diva'' | Pelayan | [[Astro Warna]] | |- | ''[[Terowong (drama)|Terowong]]'' | Wan Zaharul | [[TV3]] | Episod: "Sesat" |- | 2012–2014 | ''[[Tanah Kubur (drama)|Tanah Kubur]]'' | Johan | [[Astro Oasis]] | |- | rowspan="2"|2013 | ''[[Kampung Girl (drama)|Kampung Girl]]'' | Redhuan | [[TV3]] | |- | ''Kerana Lelaki Itu'' | Dr. Tajul | [[TV9]] | |- | rowspan="7"|2014 | ''Mat Cepat'' | Jo | [[TV2]] | |- | ''[[Anugerah Terindah]]''<ref>[http://www.budakgemok.com/anugerah-terindah-full-episode-online/ Anugerah Terindah], BudakGemok.Com</ref> | Amir | [[TV3]] | |- | ''[[Oh My English! (siri TV)|Oh My English!]]'' (Musim 3) | Khai | [[Astro TVIQ]] | |- | ''Senafas Cinta''<ref>[http://sweetyzhanieyz83.blogspot.my/2014/12/drama-senafas-cinta-full-episod-tonton.html Drama Senafas Cinta Full Episod - Tonton Online], SweetyzHanieyz83.blogspot.com</ref> | Adam | [[TV1]] | |- | ''[[Tuan Rumah Pembantu Rumah]]'' | Luth | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''[[Kerana Terpaksa Aku Relakan]]'' | Tajul Fahin | |- | ''[[Bila Hati Berbicara]]'' | Emir Qasya | |- | rowspan="6"|2015 | ''Angin Syurga'' | Ustaz | [[TV2]] | |- | ''[[Isteri Separuh Masa]]''<ref>[http://www.astrogempak.com.my/ArticleDetails/tabid/597/ArticleID/155108/Syafiq-Kyle-Berdendam-Dengan-Emma-Maembong-Kerana-Abang.aspx Syafiq Kyle Berdendam Dengan Emma Maembong Kerana Abang?], AstroGempak.com</ref> | Megat Zafril | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Dhia Sofea]]''<ref>[http://extra.tonton.com.my/entertainment/syafiq-kyle-seronok-tak-perlu-bersiap/ Syafiq Kyle Seronok Tak Perlu Bersiap], Extra.Tonton.Com</ref> | Din | [[TV3]] | |- | ''Merah Gaun Pengantin''<ref>[http://www.moviesinfobsyokv2.net/2015/11/tonton-merah-gaun-pegantin-2015-full.html Tonton Merah Gaun Pengantin (2015) ], Moviesinfobsyokv2.Net</ref> | Faizal | [[TV1]] | |- | ''[[Alaa Bib..]]'' | Joeran | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Kifarah Mistik]]'' | Syafiq | Episod: "Celupar" |- | rowspan="4"|2016 | ''Puteri Labu'' | Ady | [[TV1]] | |- | ''[[Married Tapi Benci]]'' | Kamal | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | ''[[Sekali Aku Jatuh Cinta]]'' | Johan | |- | ''Tika Langit Terbuka'' | Haris | [[Astro Oasis]] | Episod: "Si Miskin Pun Terbang" |- | rowspan="5"|2017 | ''[[Suamiku Paling Sweet]]'' | Izz Haikal | [[TV3]] | |- | ''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' | Nazmi Elyas / Jemy | [[Astro Ria]] | |- | ''Mocha Kau Bahagia'' | Firdaus | [[TV3]] | |- | ''[[Red Velvet (Drama)|Red Velvet]]'' | Jeffry | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Dekatkan Jarak Kita]]'' | Ian Tashriq | [[TV3]] | |- | rowspan="6"|2018 | ''Mencari Mel & Ayu'' | Zainuddin (muda) | [[TV1]] | |- | ''[[Tak Ada Cinta Sepertimu]]'' | Hazran Widad | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Nur (drama)|Nur]]'' | Ustaz Adam | rowspan="4"|[[TV3]] | |- | ''Pelangi Cinta'' | Wan | |- | ''Mocha Kau Bahagia 2'' | Firdaus | |- | ''[[Budak Usin]]'' | Ustaz Adam | |- | rowspan="4"|2019 | ''[[Senafas Rindu]]'' | Fariz Ashman | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Nur 2]]'' | Ustaz Adam | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''Serikan Hatimu'' | Adam | |- | ''[[Bukan Cinta Aku]]'' | Tengku Isma | |- | rowspan="2"|2020 | ''Lock In Drama 2'' | Syafiq | Youtube | Miniseries PKP arahan Erma Fatima sebagai kekasih Neelofa |- | ''Serikan Hatimu 2'' | Azrul | [[TV3]] | |- | rowspan="6"|2021 | ''[[Diva Popular (drama)|Diva Popular]]'' | Engku Imran | [[Awesome TV]] | |- | ''[[Covid Oh Covid]]'' | Remy | [[TV3]] | |- | ''[[Suara Hati (drama)|Suara Hati]]'' | Haris | [[Astro Prima]] | Watak Utama "Hero" |- | ''[[Lockdown]]'' | Hairi | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Diva Popular 2]]'' | Engku Imran | [[Awesome TV]] | |- | ''Serikan Hatimu 3'' | Syafiq | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2022 | ''Seribu Nina'' | Amar | [[Viu]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | Hariz | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2011 | ''Tasbih Putih'' | Zali | rowspan="2"|[[Astro Prima]] |- | 2012 | ''Anak Ikan'' | Syafiq |- | rowspan="3"|2013 | ''Kampungku Aidiladha''<ref>[http://www.sinarharian.com.my/mobile/arkib/ceritera-lima-sahabat-1.211430 Ceritera lima sahabat], Sinar Harian. Dicapai pada 9 Jun 2015.</ref> | Bendi | [[TV3]] |- | ''Cinta Laila Majnun'' | Qalid | rowspan="2"|[[Astro Oasis]] |- | ''Syair Untuk Bonda'' | Angah |- | rowspan="2"|2014 | ''Aki Bangku'' | Aki Bustamin | [[TVi]] |- | ''Dari Pintu Neraka''<ref>[http://extra.tonton.com.my/entertainment/syafiq-kyle-dari-pintu-neraka-kaya-dengan-pengajaran/ Syafiq Kyle - 'Dari Pintu Neraka' Kaya Dengan Pengajaran], Extra.Tonton.Com</ref> | Zakri | rowspan="2"|[[TV3]] |- | rowspan="3"|2015 | ''Romantika Bulan Madu'' | Zack |- | ''Mat Despatch Raya Sakan'' | Syafiq | [[TV2]] |- | ''Gangster Melor''<ref>[http://www.moviesinfobsyokv2.net/2015/02/gangster-melor-2015-skrin-di9-full.html Gangster Melor (2015) Skrin Di9 Full Telemovie], Moviesinfobsyokv2.net</ref> | Hariz / Haikal | rowspan="2"|[[TV9]] |- | rowspan="10"|2016 | ''Takraw Kampung''<ref>[http://www.budiey.com/sinopsis-telefilem-takraw-kampung/ Telefilem TAKRAW KAMPUNG Lakonan Syafiq Kyle, Issey & Ammar], Budiey.Com</ref> | Lan |- | ''Bapa Mentuaku'' | Mazlan | [[TV1]] |- | ''Jangan Ambil Botol Itu'' | Nued | [[TV9]] |- | ''Syahadah Yang Hilang'' | Nizam | [[Astro Citra]] |- | ''Mat Chia Chia'' | Arif | rowspan="2"|[[TV9]] |- | ''Bella'' | Adam |- | ''Kari Sanjana'' | Farhan | [[TV3]] |- | ''Tawar'' | Que Dani | [[TV2]] |- | ''Kalau Aku Kaya'' | Din | [[TV3]] |- | ''Suamiku Bukan Tukang Masak'' | Daniel | [[Astro Ria]] |- | rowspan="7"|2017 | ''Takdir Yang Terhenti'' | Asif | rowspan="4"|[[TV3]] |- | ''Isteriku Cikguku'' | Azlan |- | ''Malam Tanpa Yasin'' | Yasin |- | ''Hassan'' | Fuad |- | ''Sayang Achu Ketat-Ketat'' | Irfan Zakri | [[Hypp Sensasi]] |- | ''Ada Apa Dengan Ramadhan'' | Ahnaf | [[Astro Ria]] |- | ''Nur 3 Pagi'' | Fariz | rowspan="2"|[[TV3]] |- | rowspan="6"|2018 | ''[[Abang Kandung]]'' | Usop |- | ''Manipulasi'' | Ku Hariz | [[ntv7]] |- | ''Taubatku'' | Ismail | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''Mentari'' | Firash |- | ''Pengantin Lari Culik Artis'' | Jay Johan | rowspan="2"|[[Astro Citra]] |- | ''Syirik'' | Syafiq |- | rowspan="2"|2019 | ''Senafas Rindu Raya'' | Fariz Ashman | [[Astro Ria]] |- | ''Shiba Shiba Doo'' | Shiba | rowspan="3"|[[Astro Citra]] |- | rowspan="4"|2020 | ''Tolong Saya Encik Dinosour'' | Karl |- | ''Artis Lari Culik Pengantin lah Pulak'' | Jay Johan |- | ''Derai'' | Khalid | [[TV3]] |- | ''Cerai'' | Azim | rowspan="2"|[[Astro Citra]] |- | rowspan="3" |2021 | ''Bukan Cerita Cinta Cliche'' | Faliq |- | ''Rompak Raya'' | Awie | rowspan="2"|[[Awesome TV]] |- | ''Holiday Aji Tom'' | Jamil |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2019 | ''Pawana Isabella'' | Raja Al-Hasiq Ghibran/Raja Melayu |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2013 | ''Liga Lawak Superstar''<ref> Mstar (09122013). [http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2013/12/09/omg-juara-liga-lawak-superstar-musim-pertama/ OMG Juara Liga Lawak Superstar Musim Pertama - Berita Hiburan] Dicapai 29 Februari 2017. </ref> | rowspan="2"|Peserta | [[TV3]] | Berkumpulan dengan [[Didie Alias]] dan [[Kamal Adli]] dalam Kumpulan "Apa Kasih Toq" semasa Separuh Akhir dan Final menggantikan [[Fizz Fairuz]], ahli asal "Kumpulan Spy Kampung" yang mempunyai komitmen lain. |- | rowspan="2"|2015 | ''Karok La Kau'' | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Kumpulan Oh My English bersama [[Zain Saidin]] dan Akhmal Nazri. |- | ''[[MeleTOP]]'' | Artis Jemputan | Bersama [[Juzzthin]] mempromosikan Oh My English Musim 3. |- | rowspan="2"|2016 | ''Perang Bibir Raya'' | Peserta | rowspan="4"|[[TV9]] | Peserta kumpulan [[Issey Titan|Issey Fazlisham]] bersama [[Hafidz Roshdi]]. |- | ''Bila Bujang Masuk Dapur Musim ke-2'' | rowspan="2"|Pengacara |Mengacara bersama penyanyi rap, [[SonaOne]] untuk bulan Ramadhan tahun 2016 pada setiap hari Khamis dan Jumaat. |- | rowspan="11"|2017 | ''[[Perang Bibir (2017)|Perang Bibir]]'' | Peserta | Beliau dicabar oleh Juara Episod 5 iaitu [[Izreen Azminda]]. Bersaing bersama [[Ramona Zamzam]] dan [[Hafeez Mikail]]. |- | ''Bila Bujang Masuk Dapur Musim ke-4'' | Pengacara | Bergandingan bersama [[Syazuwan Hassan]]. |- | ''MeleTOP'' | rowspan="8"|Artis Jemputan | rowspan="2"|[[Astro Ria]] |Bersama [[Hannah Delisha]] mempromosikan drama terbaharu ''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]''. |- | ''CCTV'' | Bersama Hannah Delisha mempromosikan drama ''Mencintaimu Mr Photographer'' serta [[Hael Husaini]] yang juga mempromosikan lagu "[[Jampi (lagu Hael Husaini)|Jampi]]", OST drama yang sama. |- | ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' – Segmen "Dapur Bonda" | [[TV3]] | Menjadi selebriti pertama yang memasak hidangan istimewa untuk ibu tersayang dengan bantuan Chef Fikri. |- | ''Bas Ria'' | [[Astro Ria]] | Bersama [[Aedy Ashraf]]. |- | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' | rowspan="2"|[[TV3]] | Bersama kumpulan [[Noah (kumpulan)|NOAH]] dari Indonesia yang akan mengadakan Meet & Great dan sidang media di Malaysia sebelum konsert mereka yang akan diadakan pertengahan November 2017. |- | ''Melodi'' | Bersama [[Farah Nabilah]] dalam mempromosikan drama terbaharu ''Mocha Kau Bahagia''. |- | ''Pop TV'' | [[TV9]] | Bersama [[Ayda Jebat]] dan [[Wan Sharmila]] mempromosikan drama ''[[Dekatkan Jarak Kita]]''. |- | ''Melodi'' | rowspan="3"|[[TV3]] | Bersama Ayda Jebat mempromosikan episod akhir drama ''Dekatkan Jarak Kita'' yang akan ditayangkan pada 25 Disember 2017. |- | ''Anugerah DFKL 2017'' | Dirinya sendiri | Bersama [[Izzue Islam]], [[Azira Shafinaz]], [[Jaja Iliyes]], [[Mawar Rashid]], Hafidz Roshdi, Syazuwan Hassan dan [[Mimi Lana]] dalam membuat persembahan pembukaan. |- | rowspan="17"|2018 | ''Bintang Bersama Bintang'' | rowspan="5"|Artis Jemputan | Pertandingan akhir BBB - Artis jemputan untuk persembahan Issey. |- | ''CCTV'' | rowspan="4"|[[Astro Ria]] | Bersama [[Zahirah MacWilson]], [[Nik Adam Mika]], [[Ruhainies]], Fikry Ceria Pop Star, Alif Muhaimin mempromosikan drama terbaharu ''Tak Ada Cinta Sepertimu''. |- | ''Experience Projek Theme Park'' | Bersama dengan peminat dan pemenang, Erni Nurshahira di Himeji Central Park, Jepun dalam Episod 12 (22 Mei 2018). |- | ''MeleTOP'' | Bersama Fakhrul UNIC, [[Siti Nordiana]] dan [[Khai Bahar]] untuk promosi top 5 [[Anugerah MeleTOP Era 2018]]. Dan mempromosikan drama ''Tak Ada Cinta Sepertimu'' yang berakhir pada 5 April 2018. |- | ''H! Live '' | Mempromosikan drama ''Tak Ada Cinta Sepertimu'' di minggu akhir dan menjadi Top 5 Anugerah Meletop Era (4 April 2018). |- | ''Anugerah DFKL 2018'' | rowspan="14"|Dirinya sendiri | [[TV3]] | Penyampai anugerah kategori Antagonis Pilihan dan Pasangan Pilihan serta membuat persembahan sketsa dengan [[Shukri Yahaya]] dan [[Maria Farida]] yang merupakan penyampai anugerah kategori Aktor Pilihan dan Aktres Pilihan. |- | ''Kata Serasi'' | [[ntv7]] | Bersama [[Amyra Rosli]], [[Shahrulezad Mohameddin]], [[Azhan Rani]], Kuna Muzani, Raja Atiq, Riena Diana dan Mathni Razak mempromosikan drama terbaharu sempena bulan Ramadhan ''[[Drama Nur|Nur]]'' yang ditayangkan di Slot Samarinda TV3 (14 Mei 2018). |- | ''MHI'' | rowspan="2"|[[TV3]] | rowspan="2"|Bersama Amyra Rosli dan Shahrulezad Mohameddin dalam mempromosikan drama ''Nur'' minggu akhir (11 Jun 2018). |- | ''WHI'' |- | ''MeleTOP Raya'' | [[Astro Ria]] | Bersama [[Awal Ashaari]], [[Scha Al-Yahya]] & [[Lara Alana]], [[Diana Danielle]], [[Farid Kamil]] & anak-anak, Zero, Zira Ayub dan anak-anak, [[Hael Husaini]], [[Aiman Tino]], [[Ernie Zakri]] dan [[Wany Hasrita]]. |- | ''MeleTOP'' | [[Astro Ria]] | Bersama Hannah Delisha dan penerbit filem untuk mempromosikan filem ''Langsuir''. |- | ''Melodi'' | rowspan="2"|[[TV3]] | Mempromosikan filem ''Langsuir'' & telefon bimbit terbaru OPPO. |- | ''Anugerah Bintang Paling Popular Berita Harian ke-31'' | Penyampai trofi bersama Fasha Sandha untuk kategori Artis Baru Lelaki Popular dan Artis Baru Wanita Popular. |- | ''[[Gegar Vaganza (musim 5)]]'' | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Artis jemputan selepas selesainya persembahan Farawahida (peserta) feat Ezad Lazim (artis pasangan duet) bersama Jad Hidhir dan Ummi Nazeera dalam mempromosikan filem ''Gol & Gincu 2''. |- | ''MeleTOP'' | Artis jemputan bersama Jad Hidhir, Datin Diana Danielle, Ummi Nazeera, Sharifah Amani dan Intan Serah dalam mempromosikan filem ''Gol & Gincu 2'' (23 Oktober) |- | ''Jozan Live'' | [[Astro Warna]] | Artis jemputan bersama Ummi Nazeera, Sazzy Falak dan Datin Diana Danielle dalam mempromosikan filem ''Gol & Gincu 2'' (23 Oktober) |- | ''Bawang Live'' | rowspan="3"|[[Astro Ria]] | Artis jemputan bersama Nad Zainal, Aman Aziz, Sharul Kamal dan Michael Ang untuk mempromosikan telefilem ''Syirik'' (25 Oktober) |- | rowspan="12"|2019 | ''Bawang Live'' | Artis jemputan bersama Wan Sharmila, Sharul Kamal, Alya Iman, Nelissa Edreena dan Josiah Lim untuk mempromosikan drama ''Senafas Rindu'' (14 Februari) |- | ''MeleTOP'' | Artis jemputan bersama Aman RA, Tajul, Wany Hasrita dan Sufian Suhaimi dalam segmen Top 5 Anugerah Meletop ERA.(16 April ) |- | ''[[Sepahtu Reunion Live]] – Episod 13'' | Syafiq | [[Astro Warna]] | Penampilan khas |- | ''[[Anugerah MeleTOP Era]]'' | rowspan="10"|Dirinya sendiri | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Penyampai trofi kategori Lagu Meletop ,Grup/Duo Meletop dan Penyanyi Meletop bersama Farah Nabilah dan Fatin Afeefa. |- | ''MeleTOP'' | Artis jemputan bagi diwawancarakan mengenai 3 kemenangan di Anugerah Meletop ERA.(23 April) |- | ''Wanita Hari Ini'' | rowspan="2"|[[TV3]] | Artis jemputan bersama Eyra Hazali bagi mempromosikan drama ''Nur 2'' yang bakal berakhir pada 25 April (25 April) |- | ''Lagu Cinta Kita Finale'' | Juri jemputan bersama juri tetap -Hael Husaini dan Scha Al Yahya (5 Mei) |- | ''[[Michael Ang's Halal Kitchen]]'' | [[Astro Ria]] | Artis jemputan bagi rancangan masakan halal daripada pengarah terkemuka,Michael Ang -Episod 2 (13 Mei) |- | ''Melodi'' | [[TV3]] | Artis jemputan bersama Erma Fatima ,Johan ,Syamel dan Ernie Zakri unutk mempromosikan teater muzikal ''Pawana Isabella'' yang akan berlangsung dari 21 Ogos hingga 31 ogos 2019 (ahad,18 Ogos 2019) |- | ''MeleTOP'' | rowspan="4"|[[Astro Ria]] | Artis jemputan bersama Mimi Lana ,Sweet Qismina dan Hafidz Roshdi untuk mempromosikan filem ''Pusaka'' (29 Oktober 2019) |- | ''[[Gegar Vaganza (musim 6)]]'' | Artis jemputan bersama Mimi Lana dan Sweet Qismina untuk mempromosikan filem''Pusaka''(3 November 2019) |- | ''Trek Selebriti'' | Artis jemputan untuk segmen Prank dalam episod 21,episod Mimi Lana (22 November 2019) |- | 2020 | ''Anugerah MeleTOP Era'' | Penyampai Trofi bagi kategori Drama Meletop dan Pelakon Meletop bersama Che Puan Juliana Evans dan Siti Nordiana |- |} ==Videografi== {| class="wikitable" |- style="text-align:center;" ! Tahun ! Tajuk |- |2017 | Iklan Dadah Membawa Padah |- |rowspan="2" | 2019 |MV lagu "Semakin" - Siti Sarah |- |Iklan Zalora Raya MY |- |} == Penajaan == * Ramadhan Raya TV3 2019 - #setulusikhlas bersama Zara Zya, Aeril Zafrel & Wawa Zainal, Ismail Izzani, Haqiem Rusli & Nabila Razali (Samsung), Mimi Lana (Nivea), Mira Filzah & Hairul Azreen (100 Plus) ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Pencalonan ! Keputusan |- | 2011/2012 | <center>[[Hero Remaja]] | Tempat ke-2 | rowspan="2" {{NA}} | {{won}} |- | 2014 | <center>[[Anugerah MeleTOP Era]] | Artis Baharu MeleTOP | {{nom}} |- | rowspan="3"|2015 | <center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2014|ke–28]] | Gandingan Serasi Di Layar <small>(bersama [[Atikah Suhaime]])</small> | style="text-align:center;"|''[[Bila Hati Berbicara]]'' | {{nom}} |- | <center>[[Anugerah Lawak Warna 2015|Anugerah Lawak Warna ke–3]] | Pelakon Komedi Lelaki Terbaik (TV) | ''Gangster Melor'' | {{nom}} |- | <center>[[Anugerah Skrin]] [[Anugerah Skrin 2015|ke–19]] | Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik Drama | rowspan="2"|''Dari Pintu Neraka'' | {{nom}} |- | 2016 | <center>Anugerah Seri Angkasa | Pelakon Pembantu Lelaki Drama TV Terbaik | {{nom}} |- | rowspan="4"|2017 | <center>Anugerah Throwbaek Drama | Pelakon Paling Membantu | ''[[Tanah Kubur (Drama)|Tanah Kubur]]'' | {{won}} |- | <center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian|Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke–30]] | Pelakon TV Lelaki Popular | rowspan="3" {{NA}} | {{nom}} |- | <center>Anugerah InTrend | Anugerah Lelaki Dambaan | {{won}} |- | <center>Anugerah Instafamous HurrTV | Anugerah Instafamous Adiwira | {{won}} |- | rowspan="11" |2018 | <center>Anugerah Digital Muzik ERA ke–2 | Temubual Terbaik Carta ERA 40 <small>(bersama [[Neelofa]] & Fatin Afeefa)</small> | style="text-align:center;"|[[Red Velvet (Drama)|''Red Velvet'']] | {{won}} |- | rowspan="2"|<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2018|ke–5]] | Pelakon MeleTOP | style="text-align:center;"|''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' | {{nom}} |- | Fesyen MeleTOP | {{NA}} | {{nom}} |- | rowspan="2"|<center>Anugerah Drama Festival Kuala Lumpur ke–5 | Aktor Pilihan | rowspan="2" style="text-align:center;"|''[[Dekatkan Jarak Kita]]'' | {{nom}} |- | Pasangan Pilihan <small>(bersama [[Ayda Jebat]])</small> | {{won}} |- | <center>Anugerah Telenovela ke–3 | Pelakon Lelaki Telenovela Popular | style="text-align:center;"|''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' | {{nom}} |- | rowspan="3"|<center>[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian]] [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017|ke–31]] | Pelakon TV Lelaki Popular | {{NA}} | {{nom}} |- | Pasangan Serasi Drama <small>(bersama [[Mawar Rashid]])</small> | style="text-align:center;"|''[[Suamiku Paling Sweet]]'' | {{nom}} |- | Pasangan Serasi Drama <small>(bersama [[Hannah Delisha]])</small> | style="text-align:center;"|''[[Mencintaimu Mr. Photographer]]'' | {{nom}} |- | rowspan="2"|[[Anugerah Skrin]] [[Anugerah Skrin 2018|ke–22]] | Pelakon Pembantu Lelaki Terbaik Drama | style="text-align:center;"|''Abang Kandung'' | {{nom}} |- | Pelakon Lelaki Terbaik Drama Rantaian | rowspan="3" style="text-align:center;"|[[Drama Nur|''Nur'']] | {{won}} |- | rowspan="9" |2019 | rowspan="2"|<center>Anugerah Drama Festival Kuala Lumpur ke-6 | Aktor Pilihan | {{won}} |- | Pasangan Pilihan <small>(bersama [[Amyra Rosli]])</small> | {{won}} |- | rowspan="3"|<center>[[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2019|ke–6]] | Pelakon MeleTOP | style="text-align:center;"|''Tak Ada Cinta Sepertimu'' | {{won}} |- | Bintang Filem MeleTOP | style="text-align:center;"|[[Langsuir (filem)|''Langsuir'']] | {{won}} |- | Fesyen MeleTOP | {{NA}} | {{won}} |- | rowspan="4" |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-32]] |Pelakon TV Lelaki Popular | |{{won}} |- |Gandingan Serasi Drama (bersama Amyra Rosli) <br> (bersama Zahirah Macwilson) |''Nur'' <br> ''Tak Ada Cinta Sepertimu'' |{{nom}} |- |Pelakon Filem Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Gandingan Serasi Filem (bersama Hannah Delisha) |''Langsuir'' |{{won}} |- | rowspan="9" |2020 |rowspan="2"| [[Anugerah MeleTOP Era]] [[Anugerah MeleTOP Era 2020|ke–7]] | Bintang Filem Meletop |Pusaka |{{won}} |- | Fesyen Meletop |{{NA}} |{{won}} |- |rowspan="5"| [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Gandingan Serasi Filem Popular (online) bersama Mimi Lana |''Pusaka'' |{{Won}} |- |Pelakon TV Popular | |{{nom}} |- |Pelakon Filem Lelaki Popular | |{{nom}} |- |Artis kontroversi Popular (online) | |{{nom}} |- |Gandingan Serasi Drama Popular (online) (bersama Janna Nick) & (bersama Amyra Rosli) |''Bukan Cinta Aku'' & ''Nur 2'' |{{nom}} |- |Anugerah Melodi Drama Sangat |Stylo Sangat | |{{nom}} |- |Gempak Most Wanted 2020 |Artis Bujang Tergempak | |{{nom}} |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== {{Commons category}} * [http://syafiqkyle.com Laman web rasmi] * {{IMDb name|nm10224401}} * {{Instagram|syafiqkylez}} * {{Twitter|isyafiqkyle}} {{Hero Remaja}} [[Kategori:Kelahiran 1992]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon suara Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Alumni Universiti Teknologi MARA]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Ahli perniagaan Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] [[Kategori:Pelakon Lelaki Terbaik (Drama Rantaian) Anugerah Skrin|2018]] 5azpk1dyf8v4vgzr1taha5d8ndc2wth 0 825020 5650999 5624916 2022-08-22T10:56:43Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5624916 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{Infobox prepared food | name = Kaeng tai pla<!-- Jangan letak Jawi, ia akan merosakkan pautan kotak info --> | image = [[File:Kaeng tai pla34.JPG|230px]] | caption = ''Kaeng tai pla'' di [[Bangkok]] | alternate_name = Gaeng tai pla | country = Thailand | region = [[Selatan Thailand]] | creator = | course = | type = [[Kari]] | served = Panas | main_ingredient = Ikan, sayur-sayuran, sos [[ikan kembung berbadan pendek|dalaman ikan]] diperam | variations = | calories = | other = }} '''''Kaeng tai pla''''' ({{lang-th|แกงไตปลา}}, {{IPA-th|kɛ̄ːŋ tāj plāː|pron}}) adalah [[kari]] [[masakan Thai]] selatan. Namanya berasal daripada '''''tai pla''''', sos masin diperbuat daripada [[organ|isi perut]] ikan yang diperam<ref> Akkasit Jongjareonrak et al. ''Antioxidant activity of fermented fish viscera (Tai-Pla) from short-bodied mackerel'', Faculty of Agro-Industry, Prince of Songkla University, Hat Yai, Songkhla, 90112 Thailand</ref> yang memberikan bau dan rasa yang kuat. Kari ini biasanya dihidangkan dengan sayur-sayuran segar dalam pinggan yang berasingan dan dimakan bersama-sama dengan nasi kukus. == Bahan-bahan == [[File:Kaeng tai pla.JPG|thumb|236px|Pandangan dekat ''kaeng tai pla'']] ''Kaeng tai pla'' ialah kari yang sangat pedas; ia mempunyai rasa yang sangat sengit dan aroma menusuk yang biasanya hanya dihargai oleh orang-orang tempatan dan [[connoisseur]].<ref>[http://chowhound.chow.com/topics/806176 Good God, Sri Siam Cafe!]</ref> Ia diperbuat dengan sayur-sayuran dan ikan. Kadang kala ia mengandungi udang dan kelainan tertentu menggunakan [[santan]] berbanding air.<ref>[http://temp.allthaifood.com/recipes/5-235-2/kaeng-tai-pla-(%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%95%E0%B8%9B%E0%B8%A5%E0%B8%B2).html Thai Hot Spicy - Kaeng Tai Pla (แกงไตปลา)]</ref> Bahan-bahan hidangan yang biasa adalah [[rebung]], [[terung Thai|terung]], [[terung pipit]], [[kacang panjang]] dan [[cili]] segar.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=E92bq_9fJp8 Kaeng Khae Kai (Katurai Chilli Soup with Chicken)]</ref> Sayur-sayuran lain yang digunakan sebagai alternatif adalah ''[[Parkia speciosa]]'', [[jagung muda]], [[labu]]<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=tEXl-SBkWMI Tai pla curry]</ref> dan juga kentang jika rebung buluh tidak boleh didapati.<ref>[http://the2gluttons.blogspot.com/2007/08/fish-belly-tai-pla-curry.html Fish Belly (Tai Pla) Curry]</ref> Bahan-bahan lain adalah sos ''tai pla'', yang menyumbang besar kepada bau ciri dan rasa, serta [[belacan]], [[kunyit]], [[Pokok Temu Kunci|temu kunci]], [[serai]], daun [[limau purut]], [[cili|pes cili]] merah, [[lada hitam]], [[bawang]] dan [[bawang putih]].<ref>[http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=booker-book&date=25-08-2008&group=3&gblog=17 Kaeng Tai Pla แกงไตปลา]</ref> == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == *[http://thaifoods.wikispaces.com/Kaeng+Tai+Pla Kaeng tai pla recipe] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120620141316/http://thaifoods.wikispaces.com/Kaeng+Tai+Pla |date=2012-06-20 }} *[http://www.bangkokpost.com/food/features/300444/south-tantalises-bangkok-tastebuds Bangkok Post - South tantalises Bangkok tastebuds] *[http://www.youtube.com/watch?v=tEXl-SBkWMI Tai pla curry] *[http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=monnira&month=13-02-2008&group=63&gblog=55 Step by step Kaeng tai pla recipe with pictures (in Thai)] {{Cuisine of Thailand}} [[Kategori:Masakan Thai]] c7299zklui6hhbaol74sp9689c76y6m 0 829301 5650573 5574313 2022-08-21T15:00:04Z Diysjkipabule 299619 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Marsha Timothy |image = Marsha Timothy.jpg |birth_date = {{birth date and age|1979|1|8}} |birth_place = {{flagicon|Jerman}} [[Wiesbaden]], [[Jerman]] |death_date = |death_place = |birth_name = |occupation = [[Pelakon]] |height = 169 cm |years_active = 2006 - sekarang |spouse = {{marriage|[[Vino G. Bastian]]|2014}} |children = 1 |parents = Eugene Timothy (Ayah)<br>Erna Hoekwater (Ibu) }} '''Marsha Timothy''' ({{kelahirankematian|[[Wiesbaden]]|8|1|1979}}) ialah seorang [[pelakon]] berkarayatan [[Indonesia]] berketurunan [[Denmark]] dan [[Jerman]], [[Filipina]], [[:id:Suku Sangir|Sangir]], [[Sulawesi Selatan]] ==Filemografi== ===Filem=== * Ekspedisi Madewa (2006) * Merah itu Cinta (2007) Coklat Stroberi (2007) * From Bandung with Love (2008) * Otomatis Romantis (2008) * Love (2008) * Pintu Terlarang (2009) * Belkibolang (2011) * Oh Tidak..! (2011) * Khalifah (2011) * Modus Anomali (2012) * [[Tampan Tailor]] (2013) * The Raid 2: Berandal (2014) * Nada Untuk Asa (2015) * Toba Dreams (2015) * Asih 2 (2020) * [[Surga yang Tak Dirindukan 3]] (2021) ===Drama televisyen=== * Calon Bini (2011) ==Pautan luar== * {{kapanlagi|m|marsha_timothy}}. {{DEFAULTSORT:Timothy, Marsha}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1979]] [[Kategori:Pelakon wanita Indonesia]] {{Tunas-pelakon-Indonesia}} 6afqfbwsxesg8yns66held6tt5h4t87 0 829303 5650910 5649293 2022-08-22T08:31:27Z Futt Ronaldo 299394 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography | name = Casemiro | image = 20180610 FIFA Friendly Match Austria vs. Brazil Casemiro 850 1575.jpg | image_size = 200 | caption = Casemiro bersama [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|Brazil]] pada tahun 2018 | fullname = Carlos Henrique Casimiro<ref name=FIFA>{{cite web|url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf|title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF|publisher=FIFA|page=5|format=PDF|date=16 Disember 2017|accessdate=23 Disember 2017}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1992|2|23|df=y}}<ref name=FIFA/> | birth_place = [[São José dos Campos]], [[Brazil]] | height = 1.85 m<ref>{{cite web|url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF|title=2018 FIFA World Cup Russia: List of players: Brazil|publisher=FIFA|page=4|format=PDF|date=10 Jun 2018|accessdate=11 Jun 2018}}</ref> | position = [[Pemain tengah (bola sepak)|Pemain tengah]] | currentclub = [[Manchester United|Manchester United]] | clubnumber = 14 | youthyears1 = 2002–2010 | youthclubs1 = [[São Paulo FC|São Paulo]] | years1 = 2010–2013 | clubs1 = [[São Paulo FC|São Paulo]] | caps1 = 62 | goals1 = 6 | years2 = 2013 | clubs2 = → [[Real Madrid Castilla|Real Madrid B]] (pinjam) | caps2 = 15 | goals2 = 1 | years3 = 2013 | clubs3 = → [[Real Madrid C.F.|Real Madrid]] (pinjam) | caps3 = 1 | goals3 = 0 | years4 = 2013–2022 | clubs4 = [[Real Madrid C.F.|Real Madrid]] | caps4 = 91 | goals4 = 10 | years5 = 2014–2015 | clubs5 = → [[FC Porto|Porto]] (pinjam) | | years6 = 2022– | clubs6 = Manchester United caps5 = 28 | goals5 = 3 | nationalyears1 = 2009 | nationalteam1 = Brazil B17 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2011 | nationalteam2 = Brazil B20 | nationalcaps2 = 15 | nationalgoals2 = 3 | nationalyears3 = 2011– | nationalteam3 = [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|Brazil]] | nationalcaps3 = 28 | nationalgoals3 = 0 | club-update = 19 Mei 2018 | nationalteam-update = 2 Julai 2018 }} '''Carlos Henrique Casimiro''' (lahir 23 Februari 1992), dikenali sebagai '''Casemiro''' ({{IPA-pt|kaziˈmiɾu|br}}), ialah seorang pemain [[bola sepak]] Brazil yang bermain sebagai [[Pemain tengah (bola sepak)|pemain tengah]] untuk kelab Inggeris, [[Manchester United F.C.]] dan [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|pasukan kebangsaan Brazil]]. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{commons category}} *{{BDFutbol|16331}} *{{NFT player|pid=45014}} *{{FIFA player|308386}} {{Skuad Real Madrid}} {{Navboxes |title=Skuad Brazil |bg= #FBEC5D |fg= #008000 |bordercolor= Blue |list1= {{Skuad Brazil Copa América 2015}} {{Skuad Brazil Copa América Centenario}} {{Skuad Brazil Piala Dunia FIFA 2018}} }} {{DEFAULTSORT:Casemiro}} [[Kategori:Kelahiran 1992]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Brazil]] [[Kategori:Pemain tengah (bola sepak)]] [[Kategori:Pemain Campeonato Brasileiro Série A]] [[Kategori:Pemain São Paulo FC]] [[Kategori:Pemain La Liga]] [[Kategori:Pemain Segunda División]] [[Kategori:Pemain Real Madrid Castilla]] [[Kategori:Pemain Real Madrid]] [[Kategori:Pemain Primeira Liga]] [[Kategori:Pemain FC Porto]] [[Kategori:Pemain Copa América 2015]] [[Kategori:Pemain Copa América Centenario]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2018]] 39dbqqh07kx1fppf6kodfhjgiltvw50 5650913 5650910 2022-08-22T08:32:25Z Futt Ronaldo 299394 wikitext text/x-wiki {{Infobox football biography | name = Casemiro | image = 20180610 FIFA Friendly Match Austria vs. Brazil Casemiro 850 1575.jpg | image_size = 200 | caption = Casemiro bersama [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|Brazil]] pada tahun 2018 | fullname = Carlos Henrique Casimiro<ref name=FIFA>{{cite web|url=http://www.fifadata.com/documents/FCWC/2017/pdf/FCWC_2017_Squadlists.pdf|title=FIFA Club World Cup UAE 2017: List of players: Real Madrid CF|publisher=FIFA|page=5|format=PDF|date=16 Disember 2017|accessdate=23 Disember 2017}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1992|2|23|df=y}}<ref name=FIFA/> | birth_place = [[São José dos Campos]], [[Brazil]] | height = 1.85 m<ref>{{cite web|url=https://tournament.fifadata.com/documents/FWC/2018/pdf/FWC_2018_SQUADLISTS.PDF|title=2018 FIFA World Cup Russia: List of players: Brazil|publisher=FIFA|page=4|format=PDF|date=10 Jun 2018|accessdate=11 Jun 2018}}</ref> | position = [[Pemain tengah (bola sepak)|Pemain tengah]] | currentclub = [[Manchester United|Manchester United]] | clubnumber = 14 | youthyears1 = 2002–2010 | youthclubs1 = [[São Paulo FC|São Paulo]] | years1 = 2010–2013 | clubs1 = [[São Paulo FC|São Paulo]] | caps1 = 62 | goals1 = 6 | years2 = 2013 | clubs2 = → [[Real Madrid Castilla|Real Madrid B]] (pinjam) | caps2 = 15 | goals2 = 1 | years3 = 2013 | clubs3 = → [[Real Madrid C.F.|Real Madrid]] (pinjam) | caps3 = 1 | goals3 = 0 | years4 = 2013–2022 | clubs4 = [[Real Madrid C.F.|Real Madrid]] | caps4 = 91 | goals4 = 10 | years5 = 2014–2015 | clubs5 = → [[FC Porto|Porto]] (pinjam) | | years6 = 2022– | clubs6 = Manchester United | goals5 = 3 | nationalyears1 = 2009 | nationalteam1 = Brazil B17 | nationalcaps1 = 3 | nationalgoals1 = 0 | nationalyears2 = 2011 | nationalteam2 = Brazil B20 | nationalcaps2 = 15 | nationalgoals2 = 3 | nationalyears3 = 2011– | nationalteam3 = [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|Brazil]] | nationalcaps3 = 28 | nationalgoals3 = 0 | club-update = 19 Mei 2018 | nationalteam-update = 2 Julai 2018 }} '''Carlos Henrique Casimiro''' (lahir 23 Februari 1992), dikenali sebagai '''Casemiro''' ({{IPA-pt|kaziˈmiɾu|br}}), ialah seorang pemain [[bola sepak]] Brazil yang bermain sebagai [[Pemain tengah (bola sepak)|pemain tengah]] untuk kelab Inggeris, [[Manchester United F.C.]] dan [[Pasukan bola sepak kebangsaan Brazil|pasukan kebangsaan Brazil]]. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{commons category}} *{{BDFutbol|16331}} *{{NFT player|pid=45014}} *{{FIFA player|308386}} {{Skuad Real Madrid}} {{Navboxes |title=Skuad Brazil |bg= #FBEC5D |fg= #008000 |bordercolor= Blue |list1= {{Skuad Brazil Copa América 2015}} {{Skuad Brazil Copa América Centenario}} {{Skuad Brazil Piala Dunia FIFA 2018}} }} {{DEFAULTSORT:Casemiro}} [[Kategori:Kelahiran 1992]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Brazil]] [[Kategori:Pemain tengah (bola sepak)]] [[Kategori:Pemain Campeonato Brasileiro Série A]] [[Kategori:Pemain São Paulo FC]] [[Kategori:Pemain La Liga]] [[Kategori:Pemain Segunda División]] [[Kategori:Pemain Real Madrid Castilla]] [[Kategori:Pemain Real Madrid]] [[Kategori:Pemain Primeira Liga]] [[Kategori:Pemain FC Porto]] [[Kategori:Pemain Copa América 2015]] [[Kategori:Pemain Copa América Centenario]] [[Kategori:Pemain Piala Dunia FIFA 2018]] e5wodbhmi7bg85rdxdz5w1epxn58v4q 0 831569 5650698 5628855 2022-08-21T23:42:21Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor |name = K. Fatimah |birth_name = Ngatimah binti Kasbie |birth_date = {{birth date and age|1940|6|3}} |birth_place = [[Singapura]] |occupation = Pelakon, penari |years_active = 1960–1989 |employer = [[Malay Film Productions Ltd]] |nationality = Singapura |spouse = Yusof Majid |relatives = |parents = }} '''Ngatimah binti Kasbie''' atau lebih dikenali sebagai '''K. Fatimah''' (lahir 3 Jun 1940) ialah seorang pelakon filem hitam-putih [[Melayu]].<ref>[https://www.beritaharian.sg/gah/kerjaya-filem-klasik-singkat-tapi-penuh-makna-bagi-k-fatimah Berita Harian Singapura, (18 April 2019), Kerjaya filem klasik singkat tapi penuh makna bagi K. Fatimah]</ref><ref>[https://www.bharian.com.my/rencana/muka10/2019/04/552817/yang-patah-takkan-tumbuh [[Berita Harian]], (14 April 2019), Yang patah takkan tumbuh...]</ref> ==Kehidupan Peribadi== Beliau mendirikan rumahtangga bersama Yusof Hj Majid dan dikurniakan lima orang anak (3 lelaki dan 2 perempuan). Mereka kini masih menetap di Singapura. ==Kerjaya Seni== Sebelum menceburkan diri di dalam seni lakonan, beliau pernah dinobatkan sebagai Juara Ratu Kebaya / Cantik sebanyak dua kali berturut-turut di Singapura dan sekali di Johor Bahru pada tahun 1950-an ketika beliau berusia belasan tahun lagi. Beliau hanya menyertai peraduan itu secara suka-suka kerana ingin menemani temannya iaitu Fatimah Ahmad. Oleh kerana kedua-duanya ini telah berjaya di dalam peraduan tersebut, ia telah menambat hati pihak Shaw Brothers untuk mengambil mereka menjadi salah satu pelakon Malay Films Productions dan mereka juga telah diundang untuk menyertai peraduan ''Menjadi Bintang'' dan berjaya dipilih bersama dua lagi peserta untuk menjalani ujibakat pada 18 Julai 1959 di Studio Jalan Ampas. Antara pengarah yang melakukan uji bakat tersebut ialah Allahyarham Tan Sri [[P. Ramlee]] dan Datuk [[Jamil Sulong]]. Dikhabarnya, mereka akan diberi watak pembantu untuk filem arahan Tan Sri P. Ramlee bertajuk Badang namun filem itu tidak menjadi kenyataan. Beliau mula berkecimpung di dalam bidang seni lakonan pada awal tahun 1960 dan filem Isi Neraka merupakan filem lakonannya yang pertama tanpa dialog. P. Ramlee yang bertanggungjawab menukar nama Ngatimah kepada Fatimah. Lazimnya, beliau akan menukar nama pelakon dibawah arahannya, dan sering membawa tuah dalam kerjaya seni.<ref>[https://wadahseniku.wordpress.com/2016/01/13/menyusur-kenangan-bersama-seniwati-awet-muda-k-fatimah/ wadahseniku, (January 13, 2016) Menyusur kenangan bersama Seniwati awet muda-K. Fatimah]</ref> Watak lakonan yang paling diingati ialah: *Norsiah, isteri kepada Ali Baba (filem Ali Baba Bujang Lapok) *Fatimah, isteri kedua Kuswadinata (filem Seniman Bujang Lapok) *Salbiah, orang gaji Sabariah (filem Ibu Mertuaku) Selepas filem Ibu Mertuaku, K. Fatimah hilang dalam dunia lakonan kerana ingin menumpukan masanya dengan keluarga. Pada tahun 1987, pengarah [[Ahmad Fauzee]], telah mengundang beliau untuk muncul sebagai pelakon undangan di dalam filem [[Kolej 56]] dan itulah filem terakhir beliau. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan="2"|1960 | ''[[Isi Neraka]]'' | | |- | ''[[Sumpah Wanita]]'' | Puteri Raja | |- | rowspan="4"|1961 | ''[[Indera Bangsawan]]'' | Permaisuri Raja | |- | ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' | Norsiah | |- | ''[[Seniman Bujang Lapok|Seniman Bujang Lapok]]'' | Isteri Kedua ''Abang Kus'' | |- | ''[[Panji Semerang]]'' | Puteri Nilawati | |- | rowspan="2"|1962 | ''[[Ibu Mertua-ku]]'' | Salbiah | |- | ''[[Siti Muslihat]]'' | Bibah (isteri Khamis) | |- | 1989 | ''[[Kolej 56]]'' | Isteri Majikan Bapa Rosli | Pelakon undangan |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== *[https://www.imdb.com/name/nm1406519/|K. Fatimah di IMDb] * {{Facebook|100009681931631}} {{Kehidupan|1940}} [[Kategori:Pelakon wanita Singapura]] in9rc95zeqkvur2wuoa2z519trvv32n 0 835265 5650797 5440447 2022-08-22T03:17:29Z 110.159.235.218 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorific_prefix=[[Datuk|Yang Hormat Dato’]] |name=Rafiena Ezanee |birth_name = Rafiena Ezanee binti Ramli |birth_date={{birth date and age|1982|11|27}} |birth_place=[[Alor Setar]], [[Kedah]], [[Malaysia]] |occupation=Pelakon, pengarah, penerbit, usahawan |other_names = Dre |children=2 |years_active=1999-kini |spouse=Mazlan Abd Hamid (bercerai) }} '''[[Datuk|Yang Hormat Dato']] Rafiena Ezanee binti Ramli''' (lahir 27 November 1982) merupakan seorang [[pelakon]], [[penerbit]], dan [[usahawan]]ita [[Malaysia]]. Beliau juga merupakan penerbit Darkwave Pictures Sdn Bhd, usahawan dan pengasas kepada produk koleksi spa dan wangian, House Of Dre. Beliau mula terlibat dalam dunia penerbitan sejak 2008. == Kehidupan awal == Rafiena Ezanee telah bersekolah di Sekolah Rendah Laka Temin, Bukit Kayu Hitam, [[Kedah]] hingga berpindah ke Sekolah Menengah Kebangsaan Seksyen 19, Shah Alam [[Selangor]]. Kemudian, Selepas memperoleh keputusan SPM beliau telah melanjutkan pelajaran dalam bidang seni persembahan di Universiti Teknologi Mara (UiTM), [[Shah Alam]]. Selepas itu, beliau meninggalkan pengajiannya yang baru memasuki semester satu itu kerana beliau memperoleh tawaran untuk menjadi pramugari di [[Penerbangan Malaysia]] (MAS) dan pada masa yang sama beliau telah menceburi bidang lakonan, ketika itu beliau hanya berlakon dengan produksi terbitan [[Skop Productions]] milik [[Yusof Haslam]]. Oleh kerana masih terikat dengan syarikat penerbangan beliau hanya berlakon dalam beberapa buah drama. Beliau berhenti kerja sebagai pramugari ketika beliau berusia 22 tahun. ==Kerjaya== Penglibatan beliau dalam dunia penerbitan bermula sejak beliau menanam azam untuk memiliki syarikat produksi sendiri selepas berhenti kerja sebagai pramugari. Beliau menimba ilmu sebanyak yang mungkin dalam bidang penerbitan  dan kerja-kerja menghasilkan produksi drama. Beliau juga belajar selok belok untuk menjadi penerbit daripada Datuk Yusof Haslam. Beliau telah memulakan syarikat produksi, iaitu Darkwave Pictures Sdn Bhd pada tahun 2008, dan terdapat empat anak syarikat bernaung di bawahnya. Antara drama yang diterbitkan oleh Syarikatnya pada peringkat permulaan adalah ''Hijrah Catrina'', ''Dendam Seorang Isteri'', ''Di Garisan Takdir'', dan ®®Lepaskan Aku Pergi'' sebelum M.A.I.D, ''Jodoh Sebelah Pintu'', ''Racun Menantu'', ''Kubur Berdarah'', ''Tanggang Ayu'', ''Sesal Separuh Nyawa'' dan ''Assalamualaikum Cinta''. ===House Of Dre=== Dre merupakan singkatan bagi nama beliau sendiri iaitu Dato’ Rafiena Ezanee. Bergelar ibu tunggal kepada dua permata hati beliau iaitu Catherina Batrisya dan Christina Zaraa pada usianya yang muda tidak menghalang impian beliau untuk mempunyai rangkaian produk spa dan wangian ini yang melibatkan hal penjagaan diri dan kecantikkan. Beliau amat mengemari wangian, jadi House Of Dre adalah laluan baginya untuk memiliki wangian sendiri. Antara ciri penting minyak wangi Dre Charisma Luxury adalah mampu mewujudkan keyakinan dalam diri pemakai. Antara Koleksi Spa yang dikeluarkan oleh House Of Dre ialah : * Shower Gel * Body Lotion * Shampoo * Conditioner Wangian yang dikeluarkan oleh House Of Dre ialah : * Charisma Luxury * Charisma Luxury Limited Dre Collegen yang dikeluarkan oleh House Of Dre terdiri daripada : * Bentuk serbuk * Tablet Dre telah menjadi salah satu jenama yang semakin mendapat tempat di hati pengguna samada di [[Malaysia]] , [[Singapura]] dan [[Brunei]] . Beliau yakin koleksi Spa dan wangian House of Dre ini akan menjadi produk kegemaran dan terkenal di Malaysia , Singapura dan Brunei serta negara-negara jiran yang lain. ==Filemografi== ===Drama=== {|class="wikitable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Nota |- | 2014 | ''[[Perempuan Dalam Pasungan (drama)|Perempuan Dalam Pasungan]] | Fariena | [[Astro Prima]] | Sebagai pelakon dan penerbit. |- |} == Anugerah dan pengiktirafan == * {{Flag|Pahang}} ** Darjah Indera Mahkota Pahang (D.I.M.P.) - '''Dato'''' (2012) == Rujukan == * http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/percaturan-hidup-rafiena-1.142642 * http://www.astrogempak.com.my/terkini.aspx?tagid=21152&title=datuk-rafiena-ezanee == Pautan luar == * [https://www.facebook.com/House-of-DRE-1670265443249160/ Rafiena Ezanee] di [[Facebook]] * [https://www.instagram.com/datorafiena/ Rafiena Ezanee] di [[Instagram]] * [https://www.instagram.com/houseofdre_my/ House of Dre] di [[Instagram]] [[Kategori:Kelahiran 1982]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Usahawan Malaysia]] [[Kategori:Penerbit televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kedah]] hehc21gid2z2ewc9n70pz5kptd0cgo3 0 835556 5650547 5332562 2022-08-21T14:21:03Z Aminproton 289197 /* Rujukan */ wikitext text/x-wiki {{Infobox automobile | name = Perodua Bezza | image = [[Fail:Perodua_Bezza_Advance.jpg|300px]] | image_caption = Perodua Bezza (released in 2016) | manufacturer = [[Perodua]] | aka = | production = 2016- kini | model_years = 2016 - kini | assembly = [[Rawang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | designer = Muhamad Zamuren Musa<ref name="paultan-bezza1" /><ref name="paultan-buddyz" /> | class = [[kereta subpadat|Subpadat]] | body_style = [[sedan]] 4 pintu | platform = Platform Perodua Axia | related = [[Perodua Axia]] | layout = | engine = 1.0L ''1KR-VE'' [[Aci sesondol atas|DOHC]] l3<br>1.3L ''1NR-VE'' [[Aci sesondol atas|DOHC]] l4 | transmission = [[Transmisi manual|Manual]] 5 kelajuan<br> [[Transmisi automatik|Automatik]] 4 kelajuan | propulsion = | wheelbase = 2,455mm | length = 4,150mm | width = 1,620mm | height =1,500mm | weight = | sp = uk }} '''Perodua Bezza''' merupakan [[kereta]] [[sedan]] empat pintu yang dihasilkan [[Perodua]]. Ia telah dilancarkan pada 21 Julai sebagai rakan sedan kepada [[Perodua Axia]].<ref>[http://paultan.org/2016/07/21/perodua-bezza-officially-launched/ Perodua Bezza officially launched – first ever sedan, 1.0 VVT-i and 1.3 Dual VVT-i, RM37k to RM51k EEV] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Bezza merupakan model kedua untuk kemunculan sulung dari kilang kedua serba baru Perodua di [[Rawang]], [[Selangor]]. Nama ‘Bezza’ yang disebut ‘bez-za’ yang diperoleh dari perkataan beza. Huruf 'zz' di dalam ‘Bezza’ mewakili nombor 22, yang dilancarkan sempena 22 tahun Perodua dalam industri automotif negara. Perodua Bezza merupakan satu usaha dalaman dengan kandungan tempatan 95%, dan mengambil RM300 juta untuk membangunkan. Tiada persamaan dengan model [[Daihatsu]] atau [[Toyota]] semasa pelancaran. Ia adalah kenderaan Perodua pertama yang didatangkan dengan ciri-ciri keselamatan [[kawalan kestabilan elektronik]].<ref>[http://paultan.org/2016/07/16/perodua-bezza-variant-by-variant-equipment-list/ Perodua Bezza – variant-by-variant equipment list] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Pada tahun 2019, Perodua bezza mengalami facelift dengan mengubah reka bentuk bumper hadapan dan bumper belakang serta aksesori gear up yang lebih menawan. <br /> ==Sejarah== ===Pra-pelancaran=== Pengeluaran sedan pertama Perodua telah pertama yang dibayangkan pada 2010 Kuala Lumpur International Motor Show (KLIMS), apabila Perodua membuat kemunculan sulung model konsep mereka dipanggil Bezza.<ref name="paultan-bezza1">{{cite web |url=http://paultan.org/2010/12/02/perodua-bezza-concept-a-peek-into-the-p2-future/ |title=Perodua Bezza concept – a peek into the P2 future? |last1=Lim |first1=Anthony |last2= |first2= |date=2010-12-02 |website= |publisher=[[Paul Tan]] |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> Tiga tahun kemudian, model konsep lain telah disampaikan oleh Perodua semasa KLIMS 2013; kali ini ia dipanggil Buddyz.<ref name="paultan-buddyz">{{cite web |url=http://paultan.org/2013/11/26/perodua-buddyz-sedan-thoughts-behind-design/ |title=Perodua Buddyz sedan – thoughts behind the design |author=Hafriz Shah |date=2013-11-26 |website= |publisher=[[Paul Tan]] |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> Kedua-dua model telah direka sendiri oleh bahagian reka bentuk dan gaya sendiri Perodua yang diketuai oleh Muhamad Zamuren Musa, tanpa merujuk kepada mana-mana model kereta Daihatsu atau Toyota yang sedia ada.<ref name="paultan-bezza1" /><ref name="paultan-buddyz" /> Pengeluaran sedan pertama Perodua telah diluluskan pada 2015 oleh Ketua Pegawai Eksekutif mereka, Datuk Aminar Rashid Salleh. Model pengeluaran akan berdasarkan model konsep Buddyz dan telah diberi nama kod D63D.<ref name="paultan-bezza2">[http://paultan.org/2015/05/21/perodua-d63d-sedan-approved-out-as-soon-as-2016/ Perodua D63D sedan approved, out as soon as 2016] Jonathan James Tan. 2015-05-21. [[Paul Tan]]. 2016-07-25.</ref> Oleh kerana rakan kongsi utama Perodua, Daihatsu masa ini tidak mempunyai apa-apa model kereta sedan yang dihasilkan, Perodua terpaksa membangunkan model sedan mereka di-rumah berdasarkan platform [[Perodua Axia]].<ref name="indianautosblog">{{cite web |url=http://indianautosblog.com/2016/07/perodua-bezza-video-238122 |title=Perodua Bezza detailed in video walkaround |last1= |first1= |last2= |first2= |date=2016-07-23 |website= |publisher=Indian Autos Blog |access-date= |quote=}}</ref> Tidak seperti pesaing mereka, [[Proton (syarikat)|Proton]], Perodua mampu untuk membangunkan model sedan pertama mereka secara rahsia tanpa pengetahuan umum.<ref name="careta1">{{cite web |url=http://careta.my/?p=13257 |title=Bagaimana Perodua rahsiakan pembangunan projek Bezza |author=Hezeri Samsuri |date=2016-07-20 |website= |publisher=Careta |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> ===Jualan=== Perodua telah menikmati jualan memberangsangkan bagi Bezza setakat ini, dengan sejumlah 5,000 tempahan diterima untuk model baru pada hari pertama selepas ia dilancarkan.<ref>[http://paultan.org/2016/07/22/perodua-bezza-5k-bookings-so-far-500-delivered/ Perodua Bezza – 5,000 bookings so far, 500 deliveries today; 100% loan available from Bank Rakyat] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Dalam tempoh separuh pertama Perodua 2016 kajian, ia mengumumkan bahawa ia telah menerima 10.115 tempahan pada pagi 26 Julai, yang purata kepada kira-kira 1,000 kereta sehari sejak Bezza mula dibuka untuk tempahan pada 16 Julai.<ref>[http://paultan.org/2016/07/26/perodua-bezza-hits-10115-bookings-averaging-1000-per-day/ Perodua Bezza hits 10,115 bookings, averaging 1,000 units per day; 9,000 units ready stock by end-July] Paultan.org. 26 July 2016</ref> Pada Ogos, Perodua dilaporkan telah menghantar 10, 000 model Bezza, dengan tempahan sebanyak 25, 000. <ref>[http://www.perodua.com.my/press-release/view/314 Perodua delivers its 10,000th Bezza, bookings now at 25,000 units] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170512180828/http://www.perodua.com.my/press-release/view/314 |date=2017-05-12 }} Perodua. 30 Ogos 2016.</ref> ==Kelengkapan== Bezza mempunyai tiga varian - '''Standard G''', '''Premium X''' dan '''Advanced'''. Varian '''Standard G''' dilengkapi dengan roda aloi 14 inci, tempat duduk fabrik, roda stereng poliuretana, sistem audio dengan USB, telefon bimbit atau slot telefon pintar di konsol belakang, tempat sandaran kepala duduk belakang berpasang, tempat duduk belakang lipat 60:40, pelepasan but jauh, cermin sisi manual tanpa isyarat seterusnya, penunjuk isyarat badan yang dipasang dan tingkap kuasa. Varian '''Premium X''' telah ditambah dalam peralatan dengan sistem audio yang dinaik taraf dengan USB, yang datang dengan [[Bluetooth]], slot telefon bimbit / telefon pintar dengan mengecas pelabuhan 5V/2A USB (di konsol belakang), sandaran kepala laras tempat duduk belakang, cermin sisi manual dengan isyarat seterusnya, sistem kemasukan tanpa kunci dengan butang enjin tekan mula, but butang pelepas pada but, pemegang pintu krom, petunjuk cermin sisi dan lampu kabus depan. Varian '''Advance''' adalah versi 'premium tambahan' daripada varian Premium X, oleh itu berkongsi tetapan kuasa-kereta api yang sama seperti Premium X. Ia dilengkapi dengan roda 14 inci direka berbeza, yang berkuasa dan menarik balik cermin sisi dengan isyarat seterusnya, dan skirting sisi. Untuk kurangkan penggunaan bahan api, ia dilengkapi dengan "Eco-Idle Sistem", sama dengan sistem Start-stop. Ia juga menerima sistem audio multimedia dengan navigasi, Smart Link untuk Android sahaja dan kamera undur. Varian Advance menerima butiran tambahan, menggantikan kerusi kain dan roda stereng poliuretana dengan kulit. Sterengnya telah disediakan dengan kawalan sistem multimedia. ==Keselamatan== {| class="wikitable" align="right" |- ! align="center" colspan="4" | Ciri-ciri keselamatan {{lower|0.2em|{{#tag:ref|'''Petunjuk'''<br/><br/>'''Biru''' : Standard bagi keseluruhan varian.<br/>'''Hijau''' : Didapati pada varian terpilih sahaja, pakej penuh.<br/>'''Kuning''' : Didapati pada varian terpilih sahaja, tetapi bukan pakej penuh.<br/>'''Merah''' : Tidak terdapat pada varian terpilih, ataupun merupakan pakej bajet.|name="Spesifikasi keselamatan"|group=N}}<!--end lower:-->}} |- !scope="col" colspan="1"| Varian !scope="col" colspan="1"| Standard G !scope="col" colspan="1"| Premium X !scope="col" colspan="1"| Advance |- ! Pasaran |colspan="3" align="center"| {{flagicon|Malaysia}} |- ! [[Sistem brek cegah kunci|ABS]] + [[Pengagihan daya brek elektronik|EBD]] | colspan="3" style="background: #64FE2E; color: black" align="center" | ✔ |- ![[Kawalan kestabilan elektronik|VSC]] + [[Sistem kawalan cengkaman|TRC]] + [[Bantuan brek kecemasan|BA]] + [[Bantuan mula-daki|HSA]] | colspan="2" style="background: #FA5858; color: black" align="center" | ✘ | colspan="1" style="background: #64FE2E; color: black" align="center" | ✔ |- ! [[Beg udara]] | colspan="3" style="background: #58ACFA; color: black" align="center" | '''2'''<br/>({{small|depan}}) |} Semua varian mempunyai [[sistem brek cegah kunci|sistem brek anti-kunci]] (ABS) dengan [[pengagihan daya brek elektronik]] (EBD) dan [[bantuan brek kecemasan|bantuan brek]] (BA), dua [[beg udara]] SRS (untuk pemandu dan penumpang hadapan masing-masing) dan penderia undur dua bermata sebagai standard. Bagi varian Premium X dan Advance, dua bermata sensor letak kereta depan, diletakkan di setiap sudut hadapan kereta ini dilengkapi, serta tingkap perlindungan jem untuk tingkap kuasa sisi pemandu. Filem suria dan cermin keselamatan dilengkapi juga. Peringatan tali pinggang keledar penumpang hadapan, [[kawalan kestabilan elektronik]] (VSC), [[sistem kawalan cengkaman]] (TRC), [[bantuan brek kecemasan]] (BA) dan [[bantuan mula-daki]] (HSA) adalah peralatan keselamatan standard tambahan bagi varian Advanced. Selain dilengkapi dengan kawalan sistem multimedia, kamera undur juga turut dipasang. Varian Advance menerima penarafan 5-bintang NCAP ASEAN, manakala yang lain daripada varian memperoleh taraf 4-bintang. ==Rangkaian kuasa== Varian Standard G datang dengan enjin 1,000 cc (1.0 liter) 1KR-VE, versi Perodua enjin [[Toyota]] 1KR-DE, yang ia dilengkapi dengan VVT-i, yang akan menyampaikan penggunaan bahan api yang lebih baik, peningkatan kuasa dan tork, dan mengurangkan pelepasan. Varian Premium X dan Advance, bagaimanapun, datang dengan enjin 1329 cc (1.3 liter) 1NR-VE, satu lagi versi Perodua enjin Toyota 1NR-FE. Enjin ini dilengkapi Dual VVT-i, yang bererti bahawa ia mempunyai injap pemasaan boleh ubah di kedua-dua pengambilan dan ekzos injap. Kereta api injap juga menggunakan senjata roller rocker, bukannya sistem gelongsor langsung, untuk mengurangkan geseran dan meningkatkan kecekapan bahan api, manakala sistem pengambilan telah dioptimumkan dengan pelabuhan, meningkatkan jarak rendah dan pertengahan tork. Varian Standard G dan Premium X mempunyai pilihan alternatif kepada transmisi manual 5 kelajuan dan transmisi automatik elektronik 4-kelajuan. Varian Advanced hanya mempunyai pilihan transmisi automatik elektronik 4-kelajuan. ==Anugerah dan pengiktirafan== *Perlindungan Penumpang Kanak-kanak (COP) Terbaik, Kategori Kereta Keluarga Kecil - Anugerah Grand Prix ASEAN NCAP 2016<ref name=":0">[https://www.nst.com.my/news/2016/12/194893/perodua-bezza-wins-asean-ncap-awards-best-occupant-protection Perodua Bezza wins Asean NCAP awards for best occupant protection]</ref> *Perlindungan Penumpang Dewasa (AOP) Terbaik, Kategori Kereta Keluarga Kecil - Anugerah Grand Prix ASEAN NCAP 2016<ref name=":0" /> *Kenderaan Keluarga Terbaik (Bawah RM100k) - Anugerah Pilihan Pengarang Carsifu 2016<ref>[https://www.pressreader.com/malaysia/the-star-malaysia-star2/20161020/282394103979334]</ref> *Pencapaian Reka Bentuk Paling Berkesan - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Pilihan Ramai - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Kereta Kelas Permulaan Tahunan - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Anugerah Reka Bentuk Terbaik Malaysia 2016<ref>[https://www.pressreader.com/malaysia/new-straits-times/20170424/282291025118354 Bezza wins ‘Good Design Mark’ award]</ref> *Kereta Terbaik - Anugerah Amalan Terbaik Frost & Sullivan 2017<ref>https://paultan.org/2017/04/17/perodua-bezza-frost-sullivan-malaysias-2017-car-of-the-year/ Perodua Bezza secures Frost & Sullivan Malaysia’s 2017 Car of the Year and Debut Car of the Year awards]</ref> *Kereta Penampilan Baru - Anugerah Amalan Terbaik Frost & Sullivan 2017<ref>https://paultan.org/2017/04/17/perodua-bezza-frost-sullivan-malaysias-2017-car-of-the-year/ Perodua Bezza secures Frost & Sullivan Malaysia’s 2017 Car of the Year and Debut Car of the Year awards]</ref> *Sedan & Hatchback (Bawah RM50k) - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2017<ref>{{Cite web |url=http://www.motortrader.com.my/news/2017-malaysia-car-year-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2017-11-26 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127144218/http://www.motortrader.com.my/news/2017-malaysia-car-year-awards/ |url-status=dead }}</ref> *3 Kereta Bandar Terbaik Malaysia - Anugerah Aurizn 2018 'Kereta Tahunan Malaysia'<ref>[https://www.evomalaysia.com/2018-aurizn-awards-cars-of-malaysia-winners/]</ref> *Kereta Bajet (Pemenang Perak) - Anugerah Pilihan Ramai Carlist.my 2018<ref>https://www.carlist.my/caroftheyear/results</ref> ==Catatan== <references group="N"/> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * [http://www.perodua.com.my/ourcars/bezza/ Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013202336/http://www.perodua.com.my/ourcars/bezza |date=2016-10-13 }} * [https://perodua.autodeal.my/harga-aruz-baru-2022/ Harga Aruz Baru] [[Kategori:Produk Perodua]] 36924ex9mnq3ww1kh57is4izvhjyk9w 5650548 5650547 2022-08-21T14:22:08Z Aminproton 289197 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox automobile | name = Perodua Bezza | image = [[Fail:Perodua_Bezza_Advance.jpg|300px]] | image_caption = Perodua Bezza (released in 2016) | manufacturer = [[Perodua]] | aka = | production = 2016- kini | model_years = 2016 - kini | assembly = [[Rawang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | designer = Muhamad Zamuren Musa<ref name="paultan-bezza1" /><ref name="paultan-buddyz" /> | class = [[kereta subpadat|Subpadat]] | body_style = [[sedan]] 4 pintu | platform = Platform Perodua Axia | related = [[Perodua Axia]] | layout = | engine = 1.0L ''1KR-VE'' [[Aci sesondol atas|DOHC]] l3<br>1.3L ''1NR-VE'' [[Aci sesondol atas|DOHC]] l4 | transmission = [[Transmisi manual|Manual]] 5 kelajuan<br> [[Transmisi automatik|Automatik]] 4 kelajuan | propulsion = | wheelbase = 2,455mm | length = 4,150mm | width = 1,620mm | height =1,500mm | weight = | sp = uk }} '''Perodua Bezza''' merupakan [[kereta]] [[sedan]] empat pintu yang dihasilkan [[Perodua]]. Ia telah dilancarkan pada 21 Julai sebagai rakan sedan kepada [[Perodua Axia]].<ref>[http://paultan.org/2016/07/21/perodua-bezza-officially-launched/ Perodua Bezza officially launched – first ever sedan, 1.0 VVT-i and 1.3 Dual VVT-i, RM37k to RM51k EEV] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Bezza merupakan model kedua untuk kemunculan sulung dari kilang kedua serba baru Perodua di [[Rawang]], [[Selangor]]. Nama ‘Bezza’ yang disebut ‘bez-za’ yang diperoleh dari perkataan beza. Huruf 'zz' di dalam ‘Bezza’ mewakili nombor 22, yang dilancarkan sempena 22 tahun Perodua dalam industri automotif negara. Perodua Bezza merupakan satu usaha dalaman dengan kandungan tempatan 95%, dan mengambil RM300 juta untuk membangunkan. Tiada persamaan dengan model [[Daihatsu]] atau [[Toyota]] semasa pelancaran. Ia adalah kenderaan Perodua pertama yang didatangkan dengan ciri-ciri keselamatan [[kawalan kestabilan elektronik]].<ref>[http://paultan.org/2016/07/16/perodua-bezza-variant-by-variant-equipment-list/ Perodua Bezza – variant-by-variant equipment list] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Pada tahun 2019, Perodua bezza mengalami facelift dengan mengubah reka bentuk bumper hadapan dan bumper belakang serta aksesori gear up yang lebih menawan. <br /> ==Sejarah== ===Pra-pelancaran=== Pengeluaran sedan pertama Perodua telah pertama yang dibayangkan pada 2010 Kuala Lumpur International Motor Show (KLIMS), apabila Perodua membuat kemunculan sulung model konsep mereka dipanggil Bezza.<ref name="paultan-bezza1">{{cite web |url=http://paultan.org/2010/12/02/perodua-bezza-concept-a-peek-into-the-p2-future/ |title=Perodua Bezza concept – a peek into the P2 future? |last1=Lim |first1=Anthony |last2= |first2= |date=2010-12-02 |website= |publisher=[[Paul Tan]] |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> Tiga tahun kemudian, model konsep lain telah disampaikan oleh Perodua semasa KLIMS 2013; kali ini ia dipanggil Buddyz.<ref name="paultan-buddyz">{{cite web |url=http://paultan.org/2013/11/26/perodua-buddyz-sedan-thoughts-behind-design/ |title=Perodua Buddyz sedan – thoughts behind the design |author=Hafriz Shah |date=2013-11-26 |website= |publisher=[[Paul Tan]] |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> Kedua-dua model telah direka sendiri oleh bahagian reka bentuk dan gaya sendiri Perodua yang diketuai oleh Muhamad Zamuren Musa, tanpa merujuk kepada mana-mana model kereta Daihatsu atau Toyota yang sedia ada.<ref name="paultan-bezza1" /><ref name="paultan-buddyz" /> Pengeluaran sedan pertama Perodua telah diluluskan pada 2015 oleh Ketua Pegawai Eksekutif mereka, Datuk Aminar Rashid Salleh. Model pengeluaran akan berdasarkan model konsep Buddyz dan telah diberi nama kod D63D.<ref name="paultan-bezza2">[http://paultan.org/2015/05/21/perodua-d63d-sedan-approved-out-as-soon-as-2016/ Perodua D63D sedan approved, out as soon as 2016] Jonathan James Tan. 2015-05-21. [[Paul Tan]]. 2016-07-25.</ref> Oleh kerana rakan kongsi utama Perodua, Daihatsu masa ini tidak mempunyai apa-apa model kereta sedan yang dihasilkan, Perodua terpaksa membangunkan model sedan mereka di-rumah berdasarkan platform [[Perodua Axia]].<ref name="indianautosblog">{{cite web |url=http://indianautosblog.com/2016/07/perodua-bezza-video-238122 |title=Perodua Bezza detailed in video walkaround |last1= |first1= |last2= |first2= |date=2016-07-23 |website= |publisher=Indian Autos Blog |access-date= |quote=}}</ref> Tidak seperti pesaing mereka, [[Proton (syarikat)|Proton]], Perodua mampu untuk membangunkan model sedan pertama mereka secara rahsia tanpa pengetahuan umum.<ref name="careta1">{{cite web |url=http://careta.my/?p=13257 |title=Bagaimana Perodua rahsiakan pembangunan projek Bezza |author=Hezeri Samsuri |date=2016-07-20 |website= |publisher=Careta |access-date=2016-07-25 |quote=}}</ref> ===Jualan=== Perodua telah menikmati jualan memberangsangkan bagi Bezza setakat ini, dengan sejumlah 5,000 tempahan diterima untuk model baru pada hari pertama selepas ia dilancarkan.<ref>[http://paultan.org/2016/07/22/perodua-bezza-5k-bookings-so-far-500-delivered/ Perodua Bezza – 5,000 bookings so far, 500 deliveries today; 100% loan available from Bank Rakyat] Paultan.org. 22 July 2016</ref> Dalam tempoh separuh pertama Perodua 2016 kajian, ia mengumumkan bahawa ia telah menerima 10.115 tempahan pada pagi 26 Julai, yang purata kepada kira-kira 1,000 kereta sehari sejak Bezza mula dibuka untuk tempahan pada 16 Julai.<ref>[http://paultan.org/2016/07/26/perodua-bezza-hits-10115-bookings-averaging-1000-per-day/ Perodua Bezza hits 10,115 bookings, averaging 1,000 units per day; 9,000 units ready stock by end-July] Paultan.org. 26 July 2016</ref> Pada Ogos, Perodua dilaporkan telah menghantar 10, 000 model Bezza, dengan tempahan sebanyak 25, 000. <ref>[http://www.perodua.com.my/press-release/view/314 Perodua delivers its 10,000th Bezza, bookings now at 25,000 units] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170512180828/http://www.perodua.com.my/press-release/view/314 |date=2017-05-12 }} Perodua. 30 Ogos 2016.</ref> ==Kelengkapan== Bezza mempunyai tiga varian - '''Standard G''', '''Premium X''' dan '''Advanced'''. Varian '''Standard G''' dilengkapi dengan roda aloi 14 inci, tempat duduk fabrik, roda stereng poliuretana, sistem audio dengan USB, telefon bimbit atau slot telefon pintar di konsol belakang, tempat sandaran kepala duduk belakang berpasang, tempat duduk belakang lipat 60:40, pelepasan but jauh, cermin sisi manual tanpa isyarat seterusnya, penunjuk isyarat badan yang dipasang dan tingkap kuasa. Varian '''Premium X''' telah ditambah dalam peralatan dengan sistem audio yang dinaik taraf dengan USB, yang datang dengan [[Bluetooth]], slot telefon bimbit / telefon pintar dengan mengecas pelabuhan 5V/2A USB (di konsol belakang), sandaran kepala laras tempat duduk belakang, cermin sisi manual dengan isyarat seterusnya, sistem kemasukan tanpa kunci dengan butang enjin tekan mula, but butang pelepas pada but, pemegang pintu krom, petunjuk cermin sisi dan lampu kabus depan. Varian '''Advance''' adalah versi 'premium tambahan' daripada varian Premium X, oleh itu berkongsi tetapan kuasa-kereta api yang sama seperti Premium X. Ia dilengkapi dengan roda 14 inci direka berbeza, yang berkuasa dan menarik balik cermin sisi dengan isyarat seterusnya, dan skirting sisi. Untuk kurangkan penggunaan bahan api, ia dilengkapi dengan "Eco-Idle Sistem", sama dengan sistem Start-stop. Ia juga menerima sistem audio multimedia dengan navigasi, Smart Link untuk Android sahaja dan kamera undur. Varian Advance menerima butiran tambahan, menggantikan kerusi kain dan roda stereng poliuretana dengan kulit. Sterengnya telah disediakan dengan kawalan sistem multimedia. ==Keselamatan== {| class="wikitable" align="right" |- ! align="center" colspan="4" | Ciri-ciri keselamatan {{lower|0.2em|{{#tag:ref|'''Petunjuk'''<br/><br/>'''Biru''' : Standard bagi keseluruhan varian.<br/>'''Hijau''' : Didapati pada varian terpilih sahaja, pakej penuh.<br/>'''Kuning''' : Didapati pada varian terpilih sahaja, tetapi bukan pakej penuh.<br/>'''Merah''' : Tidak terdapat pada varian terpilih, ataupun merupakan pakej bajet.|name="Spesifikasi keselamatan"|group=N}}<!--end lower:-->}} |- !scope="col" colspan="1"| Varian !scope="col" colspan="1"| Standard G !scope="col" colspan="1"| Premium X !scope="col" colspan="1"| Advance |- ! Pasaran |colspan="3" align="center"| {{flagicon|Malaysia}} |- ! [[Sistem brek cegah kunci|ABS]] + [[Pengagihan daya brek elektronik|EBD]] | colspan="3" style="background: #64FE2E; color: black" align="center" | ✔ |- ![[Kawalan kestabilan elektronik|VSC]] + [[Sistem kawalan cengkaman|TRC]] + [[Bantuan brek kecemasan|BA]] + [[Bantuan mula-daki|HSA]] | colspan="2" style="background: #FA5858; color: black" align="center" | ✘ | colspan="1" style="background: #64FE2E; color: black" align="center" | ✔ |- ! [[Beg udara]] | colspan="3" style="background: #58ACFA; color: black" align="center" | '''2'''<br/>({{small|depan}}) |} Semua varian mempunyai [[sistem brek cegah kunci|sistem brek anti-kunci]] (ABS) dengan [[pengagihan daya brek elektronik]] (EBD) dan [[bantuan brek kecemasan|bantuan brek]] (BA), dua [[beg udara]] SRS (untuk pemandu dan penumpang hadapan masing-masing) dan penderia undur dua bermata sebagai standard. Bagi varian Premium X dan Advance, dua bermata sensor letak kereta depan, diletakkan di setiap sudut hadapan kereta ini dilengkapi, serta tingkap perlindungan jem untuk tingkap kuasa sisi pemandu. Filem suria dan cermin keselamatan dilengkapi juga. Peringatan tali pinggang keledar penumpang hadapan, [[kawalan kestabilan elektronik]] (VSC), [[sistem kawalan cengkaman]] (TRC), [[bantuan brek kecemasan]] (BA) dan [[bantuan mula-daki]] (HSA) adalah peralatan keselamatan standard tambahan bagi varian Advanced. Selain dilengkapi dengan kawalan sistem multimedia, kamera undur juga turut dipasang. Varian Advance menerima penarafan 5-bintang NCAP ASEAN, manakala yang lain daripada varian memperoleh taraf 4-bintang. ==Rangkaian kuasa== Varian Standard G datang dengan enjin 1,000 cc (1.0 liter) 1KR-VE, versi Perodua enjin [[Toyota]] 1KR-DE, yang ia dilengkapi dengan VVT-i, yang akan menyampaikan penggunaan bahan api yang lebih baik, peningkatan kuasa dan tork, dan mengurangkan pelepasan. Varian Premium X dan Advance, bagaimanapun, datang dengan enjin 1329 cc (1.3 liter) 1NR-VE, satu lagi versi Perodua enjin Toyota 1NR-FE. Enjin ini dilengkapi Dual VVT-i, yang bererti bahawa ia mempunyai injap pemasaan boleh ubah di kedua-dua pengambilan dan ekzos injap. Kereta api injap juga menggunakan senjata roller rocker, bukannya sistem gelongsor langsung, untuk mengurangkan geseran dan meningkatkan kecekapan bahan api, manakala sistem pengambilan telah dioptimumkan dengan pelabuhan, meningkatkan jarak rendah dan pertengahan tork. Varian Standard G dan Premium X mempunyai pilihan alternatif kepada transmisi manual 5 kelajuan dan transmisi automatik elektronik 4-kelajuan. Varian Advanced hanya mempunyai pilihan transmisi automatik elektronik 4-kelajuan. ==Anugerah dan pengiktirafan== *Perlindungan Penumpang Kanak-kanak (COP) Terbaik, Kategori Kereta Keluarga Kecil - Anugerah Grand Prix ASEAN NCAP 2016<ref name=":0">[https://www.nst.com.my/news/2016/12/194893/perodua-bezza-wins-asean-ncap-awards-best-occupant-protection Perodua Bezza wins Asean NCAP awards for best occupant protection]</ref> *Perlindungan Penumpang Dewasa (AOP) Terbaik, Kategori Kereta Keluarga Kecil - Anugerah Grand Prix ASEAN NCAP 2016<ref name=":0" /> *Kenderaan Keluarga Terbaik (Bawah RM100k) - Anugerah Pilihan Pengarang Carsifu 2016<ref>[https://www.pressreader.com/malaysia/the-star-malaysia-star2/20161020/282394103979334]</ref> *Pencapaian Reka Bentuk Paling Berkesan - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Pilihan Ramai - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Kereta Kelas Permulaan Tahunan - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2016<ref>{{Cite web |url=https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2018-06-17 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127143615/https://www.motortrader.com.my/news/malaysia-car-of-the-year-2016-awards/ |url-status=dead }}</ref> *Anugerah Reka Bentuk Terbaik Malaysia 2016<ref>[https://www.pressreader.com/malaysia/new-straits-times/20170424/282291025118354 Bezza wins ‘Good Design Mark’ award]</ref> *Kereta Terbaik - Anugerah Amalan Terbaik Frost & Sullivan 2017<ref>https://paultan.org/2017/04/17/perodua-bezza-frost-sullivan-malaysias-2017-car-of-the-year/ Perodua Bezza secures Frost & Sullivan Malaysia’s 2017 Car of the Year and Debut Car of the Year awards]</ref> *Kereta Penampilan Baru - Anugerah Amalan Terbaik Frost & Sullivan 2017<ref>https://paultan.org/2017/04/17/perodua-bezza-frost-sullivan-malaysias-2017-car-of-the-year/ Perodua Bezza secures Frost & Sullivan Malaysia’s 2017 Car of the Year and Debut Car of the Year awards]</ref> *Sedan & Hatchback (Bawah RM50k) - Anugerah Kereta Tahunan (COTY) Malaysia 2017<ref>{{Cite web |url=http://www.motortrader.com.my/news/2017-malaysia-car-year-awards/ |title=salinan arkib |access-date=2017-11-26 |archive-date=2018-11-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181127144218/http://www.motortrader.com.my/news/2017-malaysia-car-year-awards/ |url-status=dead }}</ref> *3 Kereta Bandar Terbaik Malaysia - Anugerah Aurizn 2018 'Kereta Tahunan Malaysia'<ref>[https://www.evomalaysia.com/2018-aurizn-awards-cars-of-malaysia-winners/]</ref> *Kereta Bajet (Pemenang Perak) - Anugerah Pilihan Ramai Carlist.my 2018<ref>https://www.carlist.my/caroftheyear/results</ref> ==Catatan== <references group="N"/> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * [http://www.perodua.com.my/ourcars/bezza/ Laman web rasmi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013202336/http://www.perodua.com.my/ourcars/bezza |date=2016-10-13 }} * [https://perodua.autodeal.my/harga-bezza-baru-2022/ Harga Bezza Baru] [[Kategori:Produk Perodua]] svvhi51cmtmjy2vtgbovvj9d4mhbd7l 0 838861 5650554 5649099 2022-08-21T14:37:16Z Joyahh 267350 /* 2022 */ wikitext text/x-wiki '''TV9 Blok Di Chamsarang (참사랑)''' juga dikenali sebagai '''Best Of The East K''' merupakan sebuah slot drama, khas untuk menayangkan [[Drama Korea|drama-drama dari Korea Selatan]] di [[TV3]], [[8TV]] dan [[TV9]]. Slot Chamsarang kini bersiaran setiap hari Isnin - Selasa, pada jam 10:00 malam - 11:00 malam di 8TV. Manakala, di TV3, Slot Chamsarang kini bersiaran setiap hari Selasa - Khamis, pada jam 11:00 malam - 12:00 tengah malam dan TV9, Slot Chamsarang bersiaran setiap hari Jumaat - Ahad, jam 11:00 - 12:00 malam.<ref>Budiey (28 April 2016) [https://www.budiey.com/filem-drama-korea-menarik-di-tv9-sepanjang-bulan-mei/|title= Filem Drama Korea Menarik di TV9 sepanjang Bulan Mei] Sensasi Selebriti. Dicapai 28 April 2021</ref> ==Sejarah== TV9 Blok Di Chamsarang memulakan siarannya pada 28 Januari 2013. Slot Chamsarang pernah ditamatkan di TV9 pada 1 Mac 2018 dan dipindah ke [[ntv7]] mulai 5 Mac 2018. Pada Disember 2018, Slot Chamsarang di ntv7 telah ditambah sarikata berbahasa cina kerana ntv7 akan fokus CJ Wow Shop dalam berbahasa Mandarin pada 31 Disember 2018. Pada 10 Ogos 2020 mula siaran sementara di TV3, bagi menggantikan slot Samarinda yang direhatkan sementara. Namun, slot ini direhatkan sementara di TV3 bermula 21 September 2020 bagi memberi laluan kepada slot Samarinda untuk ditayangkan semula. Mulai 6 Oktober 2020, Slot Chamsarang kembali bersiaran secara kekal di TV3 pada setiap Selasa - Khamis jam 11:00 malam. Siaran ulangan tayangan perdana di TV3 akan ditayangkan di TV9 setiap Rabu - Jumaat jam 10:00 malam. Mulai 1 November 2020, Slot Chamsarang di ntv7 akan ditamatkan. Pada 5 April 2022, Slot Chamsarang di TV3 telah direhatkan bagi memberi laluan kepada rancangan-rancangan sempena bulan Ramadan. ==Senarai Drama Di Chamsarang TV9== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pelakon Utama''' | '''Stesen TV Asal''' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2013 |- | 1. | ''[[Missing You (siri TV 2013)|Missing You]] | 28 Januari 2013 - 5 Jun 2013 | {{hlist||[[:En:Park Yoochun|Park Yoochun]]||[[Yoon Eun-hye]]||[[Yoo Seung-ho]]||Jang Mi-inae||Han Jin-hee|[[Song Ok-sook]]||Do Ji-won||[[Lee Se-young]]||Oh Jung-se}} | rowspan=3|''[[Munhwa Broadcasting Corporation|MBC]]'' |- | 2. | ''[[Arang and the Magistrate]]'' | 10 Jun 2013 - 1 Oktober 2013 | {{hlist||[[Lee Joon-gi]]||[[Shin Min-ah]]||[[Yeon Woo-jin]]||Hwang Bo-ra||Kwon Oh-joong||Han Jung-soo||Kang Moon-young||[[Kim Yong-gun]]||[[Yoo Seung-ho]]}} |- | 3. | ''[[7th Grade Civil Servant]]'' | 2 Oktober 2013 - 28 Januari 2014 | {{hlist||[[Choi Kang-hee]]||[[Joo Won]]||Hwang Chan-sung||Kim Min-seo||Ahn Nae-sang||Jang Young-nam||[[Kim Soo-hyun]]||Lim Yoon-ho||Dokgo Young-jae||Im Ye-jin||Lee Han-wi||Kim Mi-kyung||Noh Young-hak}} |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2014 |- | 1. | ''[[Moon Embracing the Sun]]'' | 29 Januari 2014 - 10 Jun 2014 | {{hlist||[[Kim Soo-hyun]]||[[Yeo Jin-goo]]||[[Han Ga-in]]||[[Jung Il-woo]]||[[Lee Min-ho]]||Kim Min-seo||[[Kim So-hyun]]||Sunwoo Jae-duk||Yang Mi-kyung||Song Jae-hee}} | rowspan=3|''[[Munhwa Broadcasting Corporation|MBC]]'' |- | 2. | ''[[The King 2 Hearts]]'' | 11 Jun 2014 - 1 Oktober 2014 | {{hlist||[[Ha Ji-won]]||[[Lee Seung-gi]]||Kang Han-byul||[[Jo Jung-suk]]||Yoon Je-moon||Lee Yoon-ji||Lee Sung-min||Park Gun-tae||Yoon Yeo-jeong}} |- | 3. | ''[[:En:Feast of the Gods (TV series)|Feast of the Gods]]'' | 7 Oktober 2014 - 19 Februari 2015 | {{hlist||Sung Yu-ri||[[Seo Hyun-jin]]||[[Joo Sang-wook]]||Lee Sang-woo||Jeon In-hwa||Kim Bo-yeon||Jung Hye-sun||Jung Dong-hwan||Jin Tae-hyun||Park Sang-myun||Sean Richard}} |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2015 |- | 1. | ''[[Emergency Couple]]'' | 23 Februari 2015 - 14 April 2015 | {{hlist||[[Song Ji-hyo]]||[[Choi Jin-hyuk]]||[[Lee Pil-mo]]||Choi Yeo-jin||Clara||[[Gary]]}} | rowspan=2|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''[[Marriage, Not Dating]]'' | 15 April 2015 - 26 Mei 2015 | {{hlist||[[Yeon Woo-jin]]||Han Groo||[[Jeong Jinwoon]]||[[Han Sunhwa]]||Heo Jung-min||[[Yoon So-hee]]}} |- | 3. | ''[[Lovers of Music]]'' | 27 Mei 2015 - 8 Julai 2015 | {{hlist||[[Jung Eun-ji]]||[[Ji Hyun-woo]]||[[Shin Sung-rok]]||[[Lee Se-young]]}} | ''[[KBS2]]'' |- | 4. | ''[[Bride of the Century]] | 9 Julai 2015 - 31 Ogos 2015 | {{hlist||[[Yang Jin-sung ]]||[[Lee Hong-gi]]||[[Sung Hyuk]]||[[Park Jin-joo]]||[[Jung Hae-in]]||[[Kim Ah-young ]]||[[Jang Ah-young]]||[[ Shin Eun-jung]]||[[ Choi Il-hwa]]}} | ''[[:En:TV Chosun|TV Chosun]]'' |- | 5. | ''[[Dating Agency: Cyrano]]'' | 1 September 2015 - 28 September 2015 | {{hlist||[[Lee Jong-hyuk]]||[[Choi Soo-young]]||[[Lee Chun-hee]]||[[Hong Jong-hyun]]}} | rowspan=2|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 6. | ''[[Manny (siri TV)|Manny]]'' | 29 September 2015 - 28 Oktober 2015 | {{hlist||[[Seo Ji-seok]]||Choi Jung-yoon||Byun Jung-soo||Jung Da-bin||Goo Seung-hyun||Kim Sook}} |- | 7. | ''[[What's Up (siri TV)|What's Up]]'' | 29 Oktober 2015 - 31 Disember 2015 | {{hlist|[[Lim Ju-hwan]]||[[Daesung]]||[[Lim Ju-eun]]||Oh Man-seok||[[Jang Hee-jin]]||[[Lee Soo-hyuk]]||[[Kim Ji-won]]||[[Jo Jung-suk]]}} | ''[[:En: Maeil Broadcasting Network| MBN]]'' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2016 |- | 1. | ''[[Me Too, Flower!]]'' | 4 Januari 2016 - 15 Februari 2016 | {{hlist||[[Lee Ji-ah]]||[[Yoon Shi-yoon]]||[[Han Go-eun]]}} | ''[[Munhwa Broadcasting Corporation|MBC]]'' |- | 2. | ''[[High School King of Savvy]]'' | 16 Februari 2016 - 31 Mac 2016 | {{hlist||[[Seo In-guk]]|Lee Ha-na||[[Lee Soo-hyuk]]||Lee Yeol-eum}} | ''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 3. | ''[[It's Okay, That's Love]]'' | 4 April 2016 - 11 Mei 2016 | {{hlist||[[Jo In-sung]]|[[ Gong Hyo-jin]]|Sung Dong-il||[[Lee Kwang-soo]]||[[D.O|Do Kyung-soo (D.O.)]]}} | ''[[Sistem Penyiaran Seoul|SBS]]'' |- | 4. | ''[[Haeundae Lovers]]'' | 12 Mei 2016 - 27 Jun 2016 | {{hlist||[[Kim Kang-woo]]||Jo Yeo-jeong||Jung Suk-won||[[Nam Gyu-ri]]||Im Ha-ryong}} | ''[[KBS2]]'' |- | 5. | ''[[:En: Miss Panda and Mr. Hedgehog|Miss Panda and Mr. Hedgehog]]'' | 28 Jun 2016 - 10 Ogos 2016 | {{hlist|Lee Donghae||Yoon Seung-ah||[[Choi Jin-hyuk]]||[[Yoo So-young]]}} | ''[[:En: Channel A (TV channel)| Channel A]]'' |- | 6. | ''[[Witch's Romance|Witch's Love]]'' | 11 Ogos 2016 - 21 September 2016 | {{hlist||[[Uhm Jung-hwa]]||[[Park Seo-joon]]}} | rowspan=2|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 7. | ''[[My Secret Hotel]]'' | 22 September 2016 - 3 November 2016 | {{hlist||[[Yoo In-na]]||Jin Yi-han||Namgung Min||Lee Young-eun}} |- | 8. | ''[[Kill Me, Heal Me]]'' | 7 November 2016 - 26 Disember 2016 | {{hlist||[[Ji Sung]]|[[Hwang Jung-eum]]||[[Park Seo-joon]]||[[Kim Yoo-ri]]}} | ''[[Munhwa Broadcasting Corporation|MBC]]'' |- | 9. | ''[[The Producers (siri TV)| The Producers]]'' | 27 Disember 2016 - 6 Februari 2017 | {{hlist||[[Kim Soo-hyun]]|[[Cha Tae-hyun]]||[[Gong Hyo-jin]]||[[IU (Penyanyi)|Lee Ji-eun]]}} | ''[[KBS2]]'' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2017 |- | 1. | ''[[Let's Eat (siri TV)|Let's Eat]]'' | 7 Februari 2017 - 13 Mac 2017 | {{hlist||Lee Soo-kyung||[[Yoon Doo-joon]]||[[Shim Hyung-tak]]|[[Yoon So-hee]]}} | rowspan=8|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''[[Let's Eat 2]]'' | 14 Mac 2017 - 1 Mei 2017 | {{hlist||[[Yoon Doo-joon]]||[[Seo Hyun-jin]]|Kwon Yul}} |- | 3. | ''[[Bubble Gum (siri TV)|Bubblegum]]'' | 2 Mei 2017 - 12 Jun 2017 | {{hlist||[[Lee Dong-wook]]|Jung Ryeo-won||Park Hee-von||[[Lee Jong-hyuk]]||Bae Jong-ok||Lee Seung-joon}} |- | 4. | ''[[Signal (siri TV)|Signal]]'' | 13 Jun 2017 - 7 Ogos 2017 | {{hlist||[[Lee Je-hoon]]|Kim Hye-soo||[[Cho Jin-woong]]}} |- | 5. | ''[[Heart to Heart (siri TV)|Heart to Heart]]'' | 8 Ogos 2017 - 25 September 2017 | {{hlist||[[Choi Kang-hee]]||[[Chun Jung-myung]]||[[Lee Jae-yoon]]||[[Ahn So-hee]]}} |- | 6. | ''[[Twenty Again|Second Twenties]]'' | 26 September 2017 - 6 November 2017 | {{hlist||[[Choi Ji-woo]]||[[Lee Sang-yoon]]||Choi Won-young||Kim Min-jae||[[Son Na-eun]]}} |- | 7. | ''[[Hidden Identity (siri TV)|Hidden Identity]]'' | 7 November 2017 - 14 Disember 2017 | {{hlist||[[Kim Bum]]|Park Sung-woong||Yoon So-yi||Lee Won-jong||Kim Tae-hoon}} |- | 8. | ''[[:En:Righteous Love (TV series)|Righteous Love]]'' | 18 Disember 2017 - 5 Februari 2018 | {{hlist||[[Uhm Tae-woong]]||[[Lee Si-young]]|[[Lee Soo-hyuk]]||Choi Yeo-jin||Lee Young-lan||Im Ha-ryong}} |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2018 |- | 1. | ''[[The Idle Mermaid]]'' | 6 Februari 2018 - 1 Mac 2018 | {{hlist||[[Jo Bo-ah]]||[[On Joo-wan]]|[[Song Jae-rim]]||Park Ji-soo}} | ''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2020 |- | 1. | ''[[:En:Familiar Wife|Familiar Wife]]'' (Ulangan Dari TV3) | 12 Ogos 2020 - 16 September 2020 | {{hlist|[[Han Ji-min]]||[[Ji Sung]]||[[:En:Jang Seung-jo|Jang Seung-jo]]||[[Kang Han-na]]}} | rowspan=3|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''[[Hotel del Luna|Hotel Del Luna]]'' (Ulangan Dari TV3) | 7 Oktober 2020 - 10 Disember 2020 | {{hlist|[[IU (penyanyi)|Lee Ji-eun]]||[[Yeo Jin-goo]]||[[:En:Shin Jung-geun|Shin Jung-geun]]||[[:En:Bae Hae-sun|Bae Hae-sun]]||[[:En:Park Yoo-na|Park Yoo-na]]}} |- | 3. | ''[[Melting Me Softly]]'' (Ulangan Dari TV3) | 11 Disember 2020 - 29 Januari 2021 | {{hlist|[[Ji Chang-wook]]||[[Won Jin-ah]]||[[:En:Yoon Se-ah|Yoon Se-ah]]}} |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2021 |- | 1. | ''[[:En:Mother (South Korean TV series)|Mother]]'' (Ulangan Dari TV3) | 3 Februari 2021 - 24 Mac 2021 | {{hlist|[[Lee Bo-young]]||[[:En:Heo Yool|Heo Yool]]||[[:En:Lee Hye-young|Lee Hye-young]]||[[Ko Sung-hee]]}} | ''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''[[:En:Missing: The Other Side|Missing: The Other Side]]'' (Ulangan Dari TV3) | 19 Mei 2021 - 23 Jun 2021 | {{hlist|[[Go Soo]]|[[:En:Heo Joon-ho|Heo Joon-ho]]|[[Ahn So-hee]]|[[:En:Ha Jun|Ha Jun]]|[[:En:Seo Eun-soo|Seo Eun-soo]]|[[:En:Song Geon-hee|Song Geon-hee]]}} | ''[[:En:OCN (TV channel)|OCN]]'' |- | 3. | ''[[:En:The Good Detective|The Good Detective]]'' (Ulangan Dari TV3) | 24 Jun 2021 - 19 Ogos 2021 | {{hlist|[[:En:Jang Seung-jo|Jang Seung-jo]]|[[:En:Son Hyun-joo|Son Hyun-joo]]|[[:En:Lee Elijah|Lee Elijah]]|[[:En:Oh Jung-se|Oh Jung-se]]|[[:En:Ji Seung-hyun|Ji Seung-hyun]]}} | ''[[:En:jtbc|jtbc]]'' |- | 4. | ''[[:En:Flower of Evil (TV series)|Flower of Evil]]'' (Ulangan Dari TV3) | 20 Ogos 2021 - 21 Oktober 2021 | {{hlist|[[Lee Joon-gi]]|[[Moon Chae-won]]|[[:En:Jang Hae-jin|Jang Hae-jin]]|[[:En:Seo Hyun-woo|Seo Hyun-woo]]|[[:En:Kim Ji-hoon|Kim Ji-hoon]]|[[:En:Han Soo-yeon|Han Soo-yeon]]}} | ''[[:En:tvN|tvN]]'' |- | 5. | ''[[The Penthouse: War in Life]]'' (Ulangan Dari TV3) | 27 Oktober 2021 - 14 Januari 2022 | {{hlist||[[Lee Ji-ah]]||[[Kim So-yeon]]||[[:En:Eugene (actress)|Eugene]]||[[Um Ki-joon]]||[[:En:Yoon Jong-hoon|Yoon Jong-hoon]]||[[Park Eun-seok]]||[[:En:Yoon Joo-hee|Yoon Joo-hee]]||[[:En:Jin Ji-hee|Jin ji-hee]]||[[:En:Kim Young-dae|Kim Young-dae]]|[[:En:Han Ji-hyun|Han Ji-hyun]]||[[:En:Choi Ye-bin|Choi Ye-bin]]||[[:En:Kim Hyun-soo|Kim Hyun-soo]]}} | ''[[:En:SBS|SBS]]'' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2022 |- | 1. | ''[[:En:Tale of the Nine Tailed|Tale Of The Nine Tailed]] | 15 Januari 2022 - 12 Mac 2022 | {{hlist|[[Lee Dong-wook]]||[[Jo Bo-ah]]||[[:En:Kim Bum|Kim Bum]]}} | rowspan=4| ''[[:En:tvN|tvN]]'' |- |2. | ''[[Mr. Queen]] | 13 Mac 2022 - 27 Mei 2022 | {{hlist|[[:en:Shin Hye-sun|Shin Hye-sun]]||[[:en:Kim Jung-hyun|Kim Jung-hyun]]||[[:en:Cha Chung-hwa|Cha Chung-hwa]]||[[:en:Yoo Min-kyu|Yoo Min-kyu]]||[[:en:Lee Jae-won|Lee Jae-won]]||[[:en:Bae Jong-ok|Bae Jong-ok]]}} |- |3. | ''[[:en:The Cursed (TV series)|The Cursed]]'' | 28 Mei 2022 - 3 Julai 2022 | {{hlist|[[Uhm Ji-won]]||[[:en:Jung Ji-so|Jung Ji-so]]||[[:en:Sung Dong-il|Sung Dong-il]]||[[:En:Jo Min-su|Jo Min-su]]||[[:En:Kim Min-jae (actor, born 1979)|Kim Min-jae]]||[[:En:Jung Moon-sung|Jung Moon-sung]]||[[:En:Kim Joo-ah|Kim Joo-ah]]}} |- |4. | ''[[:en:Mouse (TV Series)|Mouse]]'' | 8 Julai 2022 - | {{hlist|[[Lee Seung-gi]]|[[Lee Hee-joon]]|[[:En:Park Ju-hyun|Park Ju-hyun]]|[[:En:Kyung Soo-jin€|Kyung Soo-jin]]}} |} == Senarai Drama Chamsarang ntv7 == ===2018=== * [[The Girl Who Sees Smells|A Girl Who Sees Smells]] (5 Mac 2018) * [[Hogu's Love]] (5 April 2018) * [[Doctors (siri TV 2016)|Doctors]] (10 Mei 2018) * [[Suits (siri TV Korea Selatan)|Suits]] (16 Mei 2018) * [[The Bride of Habaek]] (20 Jun 2018) * [[The Liar and His Lover]] (27 Julai 2018) * [[Because This is My First Life]] (31 Ogos 2018) * [[While You Were Sleeping (siri TV 2017)|While You Were Sleeping]] (27 Disember 2018 - 2019, dengan sarikata bahasa cina) ===2019=== * [[Romantic Doctor, Teacher Kim|Dr. Romantic]] (7 Mei - 24 Jun 2019, dengan sarikata bahasa cina) * [[Cinderella and Four Knights]] (25 Jun - 25 Julai 2019, dengan sarikata bahasa cina) * [[Revolutionary Love]] (29 Julai - 27 Ogos 2019, dengan sarikata bahasa cina) * [[Fight for My Way]] (28 Ogos - 26 September 2019, dengan sarikata bahasa cina) * [[Strong Girl Bong-soon]] (27 September - 30 Oktober 2019, dengan sarikata bahasa cina) * [[Circle (siri TV)|Circle: Two Worlds Connected]] (31 Oktober - 21 November 2019, dengan sarikata bahasa cina) * A Korean Odyssey (22 November 2019 - 6 Januari 2020, dengan sarikata bahasa cina) ===2020=== * 100 Days My Prince (7 Januari 2020 -, dengan sarikata bahasa cina) * What's Wrong With Secretary Kim (- 5 Jun 2020, dengan sarikata bahasa cina) * Flower Crew: Joseon Marriage Agency (- 31 Oktober 2020, dengan sarikata bahasa cina) ==Senarai Drama Chamsarang TV3== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pelakon Utama''' | '''Stesen TV Asal''' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2020 |- | 1. | ''[[:En:Familiar Wife|Familiar Wife]]'' | 10 Ogos 2020 - 16 September 2020 | {{hlist|[[Han Ji-min]]||[[Ji Sung]]||[[:En:Jang Seung-jo|Jang Seung-jo]]||[[Kang Han-na]]}} | rowspan="3"|''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''{{ill|Hotel del Luna|en|Hotel del Luna}}'' | 6 Oktober 2020 - 9 Disember 2020 | {{hlist|[[IU (penyanyi)|Lee Ji-eun]]||[[Yeo Jin-goo]]||[[:En:Shin Jung-geun|Shin Jung-geun]]||[[:En:Bae Hae-sun|Bae Hae-sun]]||[[:En:Pyo Ji-hoon|Pyo Ji-hoon]]||[[:En:Jo Hyun-chul|Jo Hyun-chul]]||[[:En:Kang Mi-na|Kang Mi-na]]||[[:En:Seo Yi-sook|Seo Yi-sook]]||[[:En:Kang Hong-seok|Kang Hong-seok]]||[[:En:Park Yoo-na|Park Yoo-na]]}} |- | 3. | ''{{ill|Melting Me Softly|en|Melting Me Softly}}'' | 10 Disember 2020 - 28 Januari 2021 | {{hlist|[[Ji Chang-wook]]||[[Won Jin-ah]]||[[:En:Yoon Se-ah|Yoon Se-ah]]}} |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2021 |- | 1. | ''[[:En:Mother (South Korean TV series)|Mother]]'' | 2 Februari 2021 - 23 Mac 2021 |{{hlist|[[Lee Bo-young]]||[[:En:Heo Yool|Heo Yool]]||[[:En:Lee Hye-young|Lee Hye-young]]||[[Ko Sung-hee]]}} | ''[[TVN (saluran TV Korea Selatan)|tvN]]'' |- | 2. | ''[[:En:Missing: The Other Side|Missing: The Other Side]]'' | 18 Mei 2021 - 22 Jun 2021 | {{hlist|[[Go Soo]]|[[:En:Heo Joon-ho|Heo Joon-ho]]|[[Ahn So-hee]]|[[:En:Ha Jun|Ha Jun]]|[[:En:Seo Eun-soo|Seo Eun-soo]]|[[:En:Song Geon-hee|Song Geon-hee]]}} | ''[[:En:OCN (TV channel)|OCN]]'' |- | 3. | ''[[:En:The Good Detective|The Good Detective]]'' | 23 Jun 2021 - 18 Ogos 2021 | {{hlist|[[:En:Jang Seung-jo|Jang Seung-jo]]|[[:En:Son Hyun-joo|Son Hyun-joo]]|[[:En:Lee Elijah|Lee Elijah]]|[[:En:Oh Jung-se|Oh Jung-se]]|[[:En:Ji Seung-hyun|Ji Seung-hyun]]}} | ''[[:En:jtbc|jtbc]]'' |- | 4. | ''[[:En:Flower of Evil (TV series)|Flower of Evil]]'' | 19 Ogos 2021 - 20 Oktober 2021 | {{hlist|[[Lee Joon-gi]]|[[Moon Chae-won]]|[[:En:Jang Hae-jin|Jang Hae-jin]]|[[:En:Seo Hyun-woo|Seo Hyun-woo]]|[[:En:Kim Ji-hoon|Kim Ji-hoon]]|[[:En:Han Soo-yeon|Han Soo-yeon]]}} | ''[[:En:tvN|tvN]]'' |- |5. | ''[[The Penthouse: War in Life]]'' | 26 Oktober 2021 - 11 Januari 2022 | {{hlist||[[Lee Ji-ah]]||[[Kim So-yeon]]||[[:En:Eugene (actress)|Eugene]]||[[Um Ki-joon]]||[[:En:Yoon Jong-hoon|Yoon Jong-hoon]]||[[Park Eun-seok]]||[[:En:Yoon Joo-hee|Yoon Joo-hee]]||[[:En:Jin Ji-hee|Jin ji-hee]]||[[:En:Kim Young-dae|Kim Young-dae]]|[[:En:Han Ji-hyun|Han Ji-hyun]]||[[:En:Choi Ye-bin|Choi Ye-bin]]||[[:En:Kim Hyun-soo|Kim Hyun-soo]]}} | ''[[:En:SBS|SBS]]'' |- ! colspan="5" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2022 |- |1. | ''[[:En:Birthcare Center|Birthcare Center]] | 12 Januari 2022 - 8 Februari 2022 | {{hlist||[[Uhm Ji-won]]||[[Park Ha-sun]]||[[:En:Jang Hye-jin|Jang Hye-jin]]||[[Yoon Park]]|[[:En:Choi Ri|Choi Ri]]||[[:En:Nam Yoon-su|Nam Yoon-su]]||[[:En:Lim Hwa-young|Lim Hwa-young]]||[[Bae Woo-hee]]}} | rowspan=2|''[[:En:tvN|tvN]]'' |- | 2. | ''[[:En:Yumi's Cells|Yumi's Cells]]'' | 9 Februari 2022 - 24 Mac 2022 | {{hlist|[[Kim Go-eun]]||[[:En:Ahn Bo-hyun|Ahn Bo-hyun]]||[[:En:Jinyoung (entertainer, born 1994)|Jinyoung]]||[[:En:Park Ji-hyun|Park Ji-hyun]]||[[Lee Yu-bi]]||[[:En:Yoon Yoo-sun|Yoon Yoo-sun]]||[[:En:Sung Ji-ru|Sung Ji-ru]]||[[:En:Lee Sang-yi|Lee Sang-yi]]}} |- | 3. | ''[[The Penthouse: War in Life|The Penthouse 2: War in Life]]'' | 17 Mei 2022 - 30 Jun 2022 | {{hlist||[[Lee Ji-ah]]||[[Kim So-yeon]]||[[:En:Eugene (actress)|Eugene]]||[[Um Ki-joon]]||[[:En:Yoon Jong-hoon|Yoon Jong-hoon]]||[[Park Eun-seok]]||[[:En:Yoon Joo-hee|Yoon Joo-hee]]||[[:En:Jin Ji-hee|Jin ji-hee]]||[[:En:Kim Young-dae|Kim Young-dae]]|[[:En:Han Ji-hyun|Han Ji-hyun]]||[[:En:Choi Ye-bin|Choi Ye-bin]]||[[:En:Kim Hyun-soo|Kim Hyun-soo]]}} | rowspan="2"|''[[:En:SBS|SBS]]'' |- | 4. | ''[[The Penthouse: War in Life|The Penthouse 3: War in Life]]'' | 5 Julai 2022 - | {{hlist||[[Lee Ji-ah]]||[[Kim So-yeon]]||[[:En:Eugene (actress)|Eugene]]||[[Um Ki-joon]]||[[:En:Yoon Jong-hoon|Yoon Jong-hoon]]||[[Park Eun-seok]]||[[:En:Yoon Joo-hee|Yoon Joo-hee]]||[[:En:Jin Ji-hee|Jin ji-hee]]||[[:En:Kim Young-dae|Kim Young-dae]]|[[:En:Han Ji-hyun|Han Ji-hyun]]||[[:En:Choi Ye-bin|Choi Ye-bin]]||[[:En:Kim Hyun-soo|Kim Hyun-soo]]}} |- | 5. | ''[[:en:Zombie Detective|Zombie Detective]]'' ! AKAN DATANG 2022 | {{hlist|Choi Jin-hyuk||Park Ju-hyun||Kwon Hwa-woon||Tae Hang-ho||Lee Joong-ok||Ahn Se-ha}} |KBS2 |} ==Senarai Drama Chamsarang 8TV== ===2021=== * [[:En:Dr. Romantic 2|Dr Romantic 2]] (1 Mac 2021, dengan sarikata berbahasa Cina) * [[:En:Find Me in Your Memory|Find Me In Your Memory]] (17 Mei 2021, dengan sarikata berbahasa Cina) * [[The World of the Married]] (2 Ogos 2021, dengan sarikata berbahasa Cina) * [[:En:Special Labor Inspector|Special Labor Inspector, Mr.Jo]] (18 Oktober 2021, dengan sarikata berbahasa cina) ===2022=== * [[:En:Police University|Police University]] (3 Januari 2022, dengan sarikata berbahasa cina) * [[:En:Alice (South Korean TV series)|Alice]] (29 Mac 2022, dengan sarikata berbahasa cina) * [[:En:Youth of May|Youth of May]] (21 Jun 2022, dengan sarikata berbahasa cina) * [[:en:The Red Sleeve|The Red Sleeve]] (22 Ogos 2022, dengan sarikata berbahasa cina) == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Siri drama televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan TV9]] [[Kategori:Rancangan 8TV]] j5f7pg0rpd8ss8vdk79hgl1u23el8u0 0 841449 5650515 4884181 2022-08-21T13:07:02Z 2001:E68:5427:378F:50A:D7CC:9799:A64E wikitext text/x-wiki Ini adalah senarai [[bangunan]] dengan 100 tingkat atau lebih. {| class="wikitable sortable" |- ! Bangunan ! Bandar ! Negara ! Bil. Tingkat ! Tinggi ! Tahun |- |[[Burj Khalifa]]||[[Dubai]]||{{flag|UAE}}||163||828 m (2717 ka)||2010 |- |[[Menara Shanghai]]||[[Shanghai]]||{{flag|China}}||127||632 m (2073 ka)||2015 |- |[[Menara Lotte World]]||[[Seoul]]||{{flag|Korea Selatan}}||123||555 m (1823 ka)||2016 |- |[[Menara Abraj Al Bait]]||[[Mekkah]]||{{flag|Arab Saudi}}||120||601 m (1972 ka)||2012 |- |[[Goldin Finance 117]]||[[Tianjin]]||{{flag|China}}||128||597 m (1959 ka)||2019 |- |[[Pusat Kewangan Ping An]]||[[Shenzhen]]||{{flag|China}}||115||600 m (2000 ka)||2017 |- |[[Pusat Kewangan CTF]]||[[Guangzhou]]||{{flag|China}}||111||530 m (1740 ka)||2018 |- |[[China Zun]]||[[Beijing]]||{{bendera|China}}||108||528 m (1732 ka)||2018 |- |[[Menara Pusat Perdagangan Antarabangsa]]||[[Hong Kong]]||{{flag|Hong Kong}}||108||484 m (1588 ka)||2010 |- |[[Menara Willis]]||[[Chicago]]||{{flag|AS}}||108||442 m (1450 ka)||1974 |- |[[Hotel Ryugyong]]||[[Pyongyang]]||{{flag|Korea Utara}}||105||330 m (1080 ka)||1992 |- |[[One World Trade Center]]||[[Bandaraya New York]]||{{flag|USA}}||104||541 m (1776 ka)||2014 |- |[[Pusat Kewangan Antarabangsa Guangzhou]]||[[Guangzhou]]||{{flag|China}}||103||440 m (1440 ka)||2010 |- |[[Bangunan Empire State]]||[[Bandaraya New York]]||{{flag|USA}}||102||381 m (1250 ka)||1931 |- |[[Marina 101]]||[[Dubai]]||{{flag|UAE}}||101||426 m (1399 ka)||2016 |- |[[Pusat Kewangan Dunia Shanghai]]||[[Shanghai]]||{{flag|China}}||101||492 m (1614 ka)||2008 |- |[[Taipei 101]]||[[Taipei]]||{{flag|China}}||101||509 m (1670 ka)||2004 |- |[[Menara Puteri]]||[[Dubai]]||{{flag|UAE}}||101||414 m (1358 ka)||2012 |- |[[Haeundae LCT The Sharp]]||[[Busan]]||{{flag|Korea Utara}}||101||411 m (1348 ka)||2018 |- |[[Vista Tower]]||[[Chicago]]||{{flag|USA}}||101||365 m (1198 ka)||2019 |- |[[Pusat John Hancock]]||[[Chicago]]||{{flag|USA}}||100||344 m (1129 ka)||1969 |- |[[Kingkey 100]]||[[Shenzhen]]||{{flag|China}}||100||442 m (1449 ka)||2011 |- |[[Australia 108]]||[[Melbourne]]||{{bendera|Australia}}||108||317 m (1,040 ka)||2019 |- |} ==Bangunan Dalam Pembinaan== {| class="wikitable sortable" |- ! Bangunan ! Bandar ! Negara ! Bil. Tingkat ! Tinggi ! Tahun |- |[[Menara Jeddah]]||[[Jeddah]]||{{bendera|Arab Saudi}}||167||1008 m (3035 ka)||2021 |- |[[Wuhan Greenland Center]]||[[Wuhan]]||{{bendera|China}}||125||636 m (2087 ka)||2018 |- |[[Menara Rama IX]]||[[Bangkok]]||{{bendera|Thailand}}||125||615 m (2018 ka)||2026 |- |[[KL118]]||[[Kuala Lumpur]]||{{bendera|Malaysia}}||118||682 m (2238 ka)||2022 |- |[[World One]]||[[Mumbai]]||{{bendera|India}}||117||442 m (1,450 ka)||2021 |- |- |[[The Exchange 106]]||[[Kuala Lumpur]]||{{bendera|Malaysia}}||106||492 m (1614 ka)||2019 |- |[[Menara Akhmat]]||[[Grozny]]||{{bendera|Russia}}||102||435 m (1,427 ka)||2020 |- |} ==Lihat Juga== * [[Senarai bangunan tertinggi di dunia]] [[Kategori:Rekod pembinaan]] [[Kategori:Senarai bangunan tertinggi|Bangunan 100 tingkat]] nhqq5tx1lf9p4266lye7diecbvx0a3j 3 852596 5650991 3977454 2022-08-22T10:48:26Z Vladimir Solovjev 153673 Vladimir Solovjev telah memindahkan laman [[Perbincangan pengguna:Kitikov]] ke [[Perbincangan pengguna:Etažy]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Kitikov|Kitikov]]" to "[[Special:CentralAuth/Etažy|Etažy]]" wikitext text/x-wiki <!-- Begin welcome template {{Selamat datang ke Wikipedia}} --> <!-- Begin header --> <h2 style="margin:20px 0px 0px 0px;border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:1px 1px 0px 1px;border-radius: 10px 10px 0px 0px; -moz-border-radius: 10px 10px 0px 0px; -webkit-border-radius: 10px 10px 0px 0px;padding:5px 5px 0px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">[[File:Face-smile.svg|40px|link=Bantuan:Kandungan]]Selamat datang ke Wikipedia, [[User:Kitikov|Kitikov]]!</h2> <div style="border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:0px 1px 1px 1px;font-size:120%;padding:0px 5px 5px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">Terima kasih kerana menyertai [[Wikipedia:Perihal|Wikipedia bahasa Melayu]], kini terdapat seramai {{NUMBEROFUSERS}} pengguna berdaftar!</div> <!-- End header --> <!-- Begin main body --> <div style="border:1px solid #aae1ff;padding:5px;text-align:left;background-color:#f3f3f3;margin-top:5px;">Selamat sejahtera. [[Wikipedia:Selamat datang|Selamat datang]] ke Wikipedia dan terima kasih atas [[Special:Contributions/Kitikov|sumbangan anda]]! Saya [[User:HsfBot|HsfBot]], salah seorang penyunting di sini dan saya berharap anda sudi untuk membantu laman ini. {|width="100%" style="background-color:#fff;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Beberapa '''panduan''' yang mungkin '''berguna''' untuk anda: :[[File:Face-smile.svg|20px|link=Wikipedia:Perihal]] &nbsp; [[Wikipedia:Perihal|Pengenalan kepada Wikipedia]] :[[File:BluePillar.svg|20px|link=Wikipedia:Lima tonggak]] &nbsp; [[Wikipedia:Lima tonggak|Lima tonggak Wikipedia]] :[[File:Crystal Clear app ktip.svg|20px|link=Wikipedia:Tutorial]] &nbsp; [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial suntingan]] :[[File:Crystal package utilities.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; [[Wikipedia:Menyunting|Bagaimana menyunting halaman]] :[[File:Crystal_Clear_app_kedit.png|20px|link=Wikipedia:Manual gaya penulisan]] &nbsp; [[Wikipedia:Manual gaya penulisan|Manual gaya penulisan]] :[[File:LetterW.svg|20px|link=Wikipedia:Rujukan pantas]] &nbsp; [[Wikipedia:Rujukan pantas|Asas-asas Kod Wiki]] :[[File:Cscr-featured.svg|20px|link=Wikipedia:Rencana pertama anda]] &nbsp; [[Wikipedia:Rencana pertama anda|Bagaimana mencipta artikel]] :[[File:Crystal khelpcenter.png|20px|link=Bantuan:Kandungan]] &nbsp; [[Bantuan:Kandungan|Laman bantuan]] :[[File:Octagon-warning.svg|20px|link=Wikipedia:Wikipedia bukanlah]] &nbsp; [[Wikipedia:Wikipedia bukanlah|Apa yang Wikipedia bukan]] |width="50%"|Sesetengah '''perkara''' yang '''digalakkan''' dan '''dilarang''': :[[File:UncialB-01.png|20px|link=Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman|berani dalam mengemaskini laman]]''' :[[File:Face-angel.svg|20px|link=Wikipedia:Anggaplah niat baik]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Anggaplah niat baik|beranggapan niat baik]]''' :[[File:Face-tongue.svg|20px|link=Wikipedia:Kesopanan]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Kesopanan|mengamalkan prinsip kesopanan]]''' :[[File:Symbol neutral vote.svg|20px|link=Wikipedia:Pandangan berkecuali]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Pandangan berkecuali|mengamalkan pandangan berkecuali]]''' :[[File:Ambox warning blue.svg|20px|link=Wikipedia:Laku musnah]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Laku musnah|melaku musnah]] :[[File:Stop hand.svg|20px|link=Wikipedia:Polisi sekatan]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Polisi sekatan|sampai disekat]] |} {|width="100%" style="background-color:#f3f3f3;" |- |width="50%"|Jika anda memerlukan bantuan, anda boleh: :[[File:Nuvola_apps_filetypes.svg|20px|link=Wikipedia:Meja bantuan]] &nbsp; [[Wikipedia:Meja bantuan|Meja bantuan]] |width="50%"|atau: :[[File:Presa de decissions.png|20px|link=Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia]] &nbsp; [[Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia|Bertanya soalan kepada penyelia]] |} {|width="100%" style="background-color:#fff;width:100%;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Terdapat beberapa cara untuk [[Wikipedia:Menyumbang kepada Wikipedia|menyumbang kepada Wikipedia]]. Antaranya seperti: :[[File:Fée.svg|20px|link=Wikipedia:WikiPari]] [[File:WikiWitch Black.png|20px|link=Wikipedia:WikiSihir]] &nbsp; Menjadi seorang [[Wikipedia:WikiPari|WikiPari]] dan [[Wikipedia:WikiSihir|WikiSihir]] :[[File:Crystal package settings.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; Membantu [[Wikipedia:Menyunting|menyumbang]] pada artikel |width="50%"|&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; :[[File:Vista-advancedsettings.png|20px|link=:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia]] &nbsp; [[:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia|Melaksanakan tugas-tugas penyelenggaraan]] :[[File:Curly Brackets.svg|20px|link=Bantuan:Templat]] &nbsp; Membantu mencipta [[Bantuan:Templat|templat]] baru :[[Fail:WikiProject Council.svg|20px|link=Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori]] &nbsp; Membantu dalam projek yang tersedia di '''[[Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori|WikiProjek]]''' |} Sentiasa ingat untuk [[Wikipedia:Tandatangan|menandatangani pesanan]] anda pada laman perbincangan dengan meletakkan <nowiki>~~~~</nowiki> (empat kali tanda gelombang) atau klik butang [[File:Insert-signature.png|link=Wikipedia:Tandatangan|Tandatangan dan cap waktu]] pada laman penyuntingan.<br/><br/>Semoga anda menikmati kunjungan di Wikipedia bahasa Melayu. Selamat menyumbang! <center>'''Do not understand [[Bahasa Melayu|Malay]]? Visit our [[Wikipedia:Kedutaan|embassy]] now.'''</center> </div> <!-- End main body --> <!-- Begin footer --> <div style="border:1px solid #aae1ff;border-radius: 0px 0px 10px 10px; -moz-border-radius: 0px 0px 10px 10px; -webkit-border-radius: 0px 0px 10px 10px;padding:5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;margin:5px 0px 20px 0px;"> Ikhlas daripada saya, [[User:HsfBot|HsfBot]] [[Kategori:Ahli Wikipedia]]</div> <!-- End footer --> <!-- End of welcome template {{Welcome to Wikipedia}}--> --[[Pengguna:HsfBot|HsfBot]] ([[Perbincangan pengguna:HsfBot|bincang]]) 13:19, 25 April 2017 (UTC) 567lbxvetfkan6elht8yo1qxdpixhkt 0 861691 5650956 5200046 2022-08-22T09:53:44Z DesiBoy101 300689 infobox image wikitext text/x-wiki {{Infobox badminton player | name = Satwiksairaj Rankireddy | image =Satwiksairaj Rankireddy interacting with PM Narendra Modi after the Commonwealth Games in August 2022 (cropped).jpg | image_size = | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|2000|8|13}} | birth_place = | residence = | height = | weight = | country = {{IND}} | years_active = | handedness = | coach = | event = Beregu lelaki/Beregu Campuran | highest_ranking = 93 <small>(MD) 8 Dis 2016</small><br/>72 <small>(XD) 8 Dis 2016</small> | date_of_highest_ranking = | current_ranking = | date_of_current_ranking = | medal_templates = | bwf_id = 1C1A6FA0-376B-45EE-81C8-9CCCA9276C3F }} '''Satwiksairaj Rankireddy''' (lahir pada 13 Ogos 2000) ialah seorang pemain [[badminton]] [[India]].<ref>{{cite web|title=Players: Satwiksairaj Rankireddy |url=http://bwfbadminton.com/player/72435/satwiksairaj-rankireddy |website=bwfbadminton.com|publisher=[[Badminton World Federation]]|accessdate=23 November 2016}}</ref><ref>{{cite web |title=Satwiksairaj Rankireddy |url=http://sportingindia.com/content/satwiksairaj-rankireddy |website=sportingindia.com |publisher=SportingIndia Sports Media Pvt Ltd |accessdate=23 November 2016 |archive-date=2020-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201202132013/http://sportingindia.com/content/satwiksairaj-rankireddy |url-status=dead }}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * {{BWF|1C1A6FA0-376B-45EE-81C8-9CCCA9276C3F}} {{DEFAULTSORT:Rankireddy, Satwiksairaj}} [[Category:Orang hidup]] [[Category:Kelahiran 2000]] [[Category:Pemain badminton India]] {{badminton-bio-stub}} mx2103smlwf9zll83cvjpqqpe1q6tyn 0 866478 5650495 5599771 2022-08-21T12:09:36Z 2001:E68:5404:D666:44FD:9253:3ACD:3D65 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Nik Adam Mika | image = | birth_name = Nik Muhammad Adam Mikael bin Nik Mohd Adli | birth_date = {{birth date and age|2010|5|12}} | birth_place = [[Tatau]], [[Sarawak]], [[Malaysia]] | residence = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | occupation = [[Pelakon]], [[Model (profesion)|model]] | years_active = 2013–kini | parents = Nik Mohd Adli Nik Azlan (bapa) |relatives=Isacc Iman (adik) }} '''Nik Muhammad Adam Mikael bin Nik Mohd Adli''' (lahir 12 Mei 2010) merupakan seorang pelakon kanak-kanak Malaysia.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/node/50448|title=Lincah depan kamera|author=Hajahfarhana Tarmudi|publisher=[[Harian Metro]]|date=13 Mei 2015|accessdate=22 Jun 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/node/292834|title=Dari Instagram ke dunia lakonan|author=Mohd Aizat Shamsuddin|publisher=[[Berita Harian]]|date=14 Jun 2017|accessdate=22 Jun 2017}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan=2|2019 | ''[[Sangkar (filem)|Sangkar]]'' | Reza | Filem pertama |- | ''[[Wangi (filem)|Wangi]]'' | Khiri | |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan=4|2016 | ''Tentang Hati 2'' | Qalish | [[TV2]] |- | ''[[Jasmine (drama)|Jasmine]]'' | Adam | [[TV3]] |- | ''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' | Adam | [[Astro Ria]] |- | ''[[Biar Aku Jadi Penunggu]]'' | Aqil | rowspan=3|[[TV3]] |- | rowspan=2|2017 | ''[[Suamiku Paling Sweet]]'' | Hafiy |- | ''[[Budak Ijat (drama)|Budak Ijat]]'' | Ijat |- | rowspan=5|2018 | ''[[Cinta Tiada Ganti]]'' | Mukhriz kecil | [[Astro Prima]] |- | ''Ketika Masa Terhenti'' | | [[TV1]] |- | ''[[Budak Usin]]'' | Budak Ijat | [[TV3]] |- | ''[[Tak Ada Cinta Sepertimu]]'' | Qaleff | rowspan=2|[[Astro Ria]] |- | ''Cik Reen Encik Ngok Ngek'' | Qalish |- | rowspan=5|2019 | ''[[Setelah Cinta Itu Pergi]]'' | Muiz Danish | [[TV3]] |- | ''Salam Squad'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | '' [[Kau Yang Pertama]] | Wafi | [[TV3]] |- | ''Ombak Rindu The Series'' | | [[Iflix]] |- | ''Calon Menantu Tuan Rumah'' | | [[TV Okey]] |- | ''Iktibar'' | | [[TV3]] |- | rowspan=2|2020 | ''Salam Squad 2.0'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | ''[[Runi & Solah]]'' | Solah | rowspan=2|[[TV3]] |- | rowspan=2|2021 | ''Ramadani'' | Ramadani/Danny |- | ''[[Love Elsa]]'' | | [[Astro Ria]] |- | rowspan=2|2022 | ''Salam Squad 3.0'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | ''[[Roxy]]'' | Amar | [[TV3]] |- |} ===Telefilem=== * ''Syurga Tak Sempurna'' * ''Mimi Amah Diva (2016)'' * ''Ayah Untuk Disewa (2016)'' * ''Kari Sanjana'' (2016) * ''Kad Raya Dalam kolong'' (2017) * ''Famili Tuan Ihsan Raya (2017)'' * ''Dengan Beetle Kami Beraya Lagi (2017)'' * ''[[Wanita Terindah]] (2017)'' * ''[[Vivi Si Perigi]] (2018)'' * ''Detektif Daniel'' (2018) * ''Renjana'' (2018) * ''Batang Buruk Batu Lesung '' (2018) * ''Istana Firdaus'' (2018) * ''Salam Squad Kambing Bekk (2019) * ''Sahur Terakhir'' (2019) * ''Jongkong'' (2019) * ''Anak Syurga'' (2019) * ''Misteri Tasik Biru'' (2019) * ''10 Malam Terakhir'' (2020) * ''Ketot Nak Raya Kat Kampung (2020):'' * ''Ketot'' * ''Balik Kampung Tak Lonely Lagi (2020): Ayyad/Hantu'' * ''Poster Wayang Terakhir'' (2020) ===Iklan=== *''[[Maxis|MaxisOne Plan]]'' *''[[Hotlink|Maxis Hotlink]]'' *''[[Dutch Lady Milk Industries Berhad|Dutch Lady]]'' *''[[Darlie]]'' *''Dadah: - Gula-Gula'' ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- |2018 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |Artis Baru Lelaki Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 2010]] [[Kategori:Pelakon kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Sarawak]] i89ckciqstboew8fxi5mduyn1nlc5ja 5650846 5650495 2022-08-22T04:15:57Z 175.142.219.68 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Nik Adam Mika | image = | birth_name = Nik Muhammad Adam Mikael bin Nik Mohd Adli | birth_date = {{birth date and age|2010|5|12}} | birth_place = [[Tatau]], [[Sarawak]], [[Malaysia]] | residence = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | occupation = [[Pelakon]], [[Model (profesion)|model]] | years_active = 2013–kini | parents = Nik Mohd Adli Nik Azlan (bapa) |relatives=Isacc Iman (adik) }} '''Nik Muhammad Adam Mikael bin Nik Mohd Adli''' (lahir 12 Mei 2010) merupakan seorang pelakon kanak-kanak Malaysia.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/node/50448|title=Lincah depan kamera|author=Hajahfarhana Tarmudi|publisher=[[Harian Metro]]|date=13 Mei 2015|accessdate=22 Jun 2015}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/node/292834|title=Dari Instagram ke dunia lakonan|author=Mohd Aizat Shamsuddin|publisher=[[Berita Harian]]|date=14 Jun 2017|accessdate=22 Jun 2017}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan=2|2019 | ''[[Sangkar (filem)|Sangkar]]'' | Reza | Filem pertama |- | ''[[Wangi (filem)|Wangi]]'' | Khiri | |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan=4|2016 | ''Tentang Hati 2'' | Qalish | [[TV2]] |- | ''[[Jasmine (drama)|Jasmine]]'' | Adam | [[TV3]] |- | ''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' | Adam | [[Astro Ria]] |- | ''[[Biar Aku Jadi Penunggu]]'' | Aqil | rowspan=3|[[TV3]] |- | rowspan=2|2017 | ''[[Suamiku Paling Sweet]]'' | Hafiy |- | ''[[Budak Ijat (drama)|Budak Ijat]]'' | Ijat |- | rowspan=5|2018 | ''[[Cinta Tiada Ganti]]'' | Mukhriz kecil | [[Astro Prima]] |- | ''Ketika Masa Terhenti'' | | [[TV1]] |- | ''[[Budak Usin]]'' | Budak Ijat | [[TV3]] |- | ''[[Tak Ada Cinta Sepertimu]]'' | Qaleff | rowspan=2|[[Astro Ria]] |- | ''Cik Reen Encik Ngok Ngek'' | Qalish |- | rowspan=6|2019 | ''[[Setelah Cinta Itu Pergi]]'' | Muiz Danish | [[TV3]] |- | ''Salam Squad'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | '' [[Kau Yang Pertama]] | Wafi | [[TV3]] |- | ''Ombak Rindu The Series'' | | [[Iflix]] |- | ''Calon Menantu Tuan Rumah'' | | [[TV Okey]] |- | ''[[Iktibar (siri TV)|Iktibar]]'' | | [[TV3]] |- | rowspan=2|2020 | ''Salam Squad 2.0'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | ''[[Runi & Solah]]'' | Solah | rowspan=2|[[TV3]] |- | rowspan=2|2021 | ''Ramadani'' | Ramadani/Danny |- | ''[[Love Elsa]]'' | | [[Astro Ria]] |- | rowspan=3|2022 | ''Salam Squad 3.0'' | Raf | [[Astro Ceria]] |- | ''[[Roxy]]'' | Amar | rowspan=2|[[TV3]] |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | |- |} ===Telefilem=== * ''Syurga Tak Sempurna'' * ''Mimi Amah Diva (2016)'' * ''Ayah Untuk Disewa (2016)'' * ''Kari Sanjana'' (2016) * ''Kad Raya Dalam kolong'' (2017) * ''Famili Tuan Ihsan Raya (2017)'' * ''Dengan Beetle Kami Beraya Lagi (2017)'' * ''[[Wanita Terindah]] (2017)'' * ''[[Vivi Si Perigi]] (2018)'' * ''Detektif Daniel'' (2018) * ''Renjana'' (2018) * ''Batang Buruk Batu Lesung '' (2018) * ''Istana Firdaus'' (2018) * ''Salam Squad Kambing Bekk (2019) * ''Sahur Terakhir'' (2019) * ''Jongkong'' (2019) * ''Anak Syurga'' (2019) * ''Misteri Tasik Biru'' (2019) * ''10 Malam Terakhir'' (2020) * ''Ketot Nak Raya Kat Kampung (2020):'' * ''Ketot'' * ''Balik Kampung Tak Lonely Lagi (2020): Ayyad/Hantu'' * ''Poster Wayang Terakhir'' (2020) ===Iklan=== *''[[Maxis|MaxisOne Plan]]'' *''[[Hotlink|Maxis Hotlink]]'' *''[[Dutch Lady Milk Industries Berhad|Dutch Lady]]'' *''[[Darlie]]'' *''Dadah: - Gula-Gula'' ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- |2018 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian 2017]] |Artis Baru Lelaki Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 2010]] [[Kategori:Pelakon kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Sarawak]] cdwjwhskxtpv9ijtkwx8n35ouxqyg6y 0 905866 5650960 5014819 2022-08-22T10:03:33Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki [[Fail:Brioche.jpg|kiri|thumb|Kerak kebanyakan [[roti]] kelihatan berwarna perang keemasan hasil tindak balas Maillard.]] '''Tindak balas Maillard '''({{small|disebut}} [majaʁ {{small|terdekat}} mai.ya[[Geseran uvular bersuara|gh]]]) adalah [[tindak balas kimia]] antara [[asid amino]] dengan [[gula penurun]] yang memberikan makanan yang kelihatan "perang" rasanya yang tersendiri. Stik panggang, ladu goreng leper, kuih-muih dan pelbagai jenis biskut, roti, marshmallow bakar serta banyak makanan lain boleh dilihat menjalani tindak balas ini. Ia dinamakan sempena [[Louis-Camille Maillard]], seorang ahli kimia Perancis yang pertama kalinya menggambarkan tindak balas ini pada tahun 1912 ketika percubaannya menghasilkan [[Protein|sintesis protein]] biologi.<ref name="maillard_1912">{{cite journal|last=Maillard|first=Louis Camille|date=1912|title=Action des acides amines sur les sucres; formation de melanoidines par voie méthodique ('Tindakan Asid Amino ke atas Gula; Pembentukan of Melanoidin dalam Cara Teratur')|journal=Comptes rendus de l'Académie des sciences|language=fr|volume=154|page=66}}</ref><ref>{{cite book|title=Advances in Food Research|date=1986|publisher=Academic Press|isbn=0-12-016430-2|editor-last=Chichester|editor-first=C. O.|series=Advances in Food and Nutrition Research|volume=30|location=Boston|page=79}}</ref> Tindak balas ini adalah sejenis proses [[pemerangan tidak berenzim]] yang biasanya berlaku cepat di antara suhu 140 hingga 165 °C (280 hingga 330 °F). Kebanyakan [[resipi]] memerlukan ketuhar ditetapkan pada suhu tinggi cukup untuk memastikan tindak balas Maillard ini berlaku.<ref>{{cite web|url=https://www.tastingtable.com/cook/national/why-bake-350-degrees|title=Why So Many Recipes Call for a 350-Degree Oven|last1=Bui|first1=Andrew|website=Tasting Table|accessdate=6 November 2017}}</ref> [[Pengkaramelan]] dan seterusnya [[pirolisis]] menjadi lebih cenderung berlaku pada suhu yang lebih tinggi. Kumpulan karbonil dalam gula bertindak balas dengan [[Amina|kumpulan amina]] nukleofil dari asid amino membentuk-campuran kompleks molekul berciri lemah yang bertanggungjawab untuk aroma dan rasa makanan yang pelbagai. Proses ini dipercepatkan dalam keadaan alkali (contoh: [[lai]] digunakan untuk menggelapkan pretzel) di mana kumpulan [[Amina|amino]] (RNH₃⁺ → RNH₂) dinyahprotonkan, meningkatkan sifat kenukleofilan. Jenis asid amino menentukan rasa yang dihasilkan. Tindak balas ini adalah asas bagi banyak resipi-resipi [[Perisa|perasa]] industri. Sejenis [[Karsinogen|karsinogen yang berpotensi]] dipanggil akrilamida boleh dibentuk pada suhu yang tinggi.<ref name="tareke">{{Cite journal|last=Tareke|first=E.|last2=Rydberg|first2=P.|last3=Karlsson|first3=Patrik|last4=Eriksson|first4=Sune|last5=Törnqvist|first5=Margareta|date=2002|title=Analysis of acrylamide, a carcinogen formed in heated foodstuffs|journal=J. Agric. Food Chem.|volume=50|issue=17|pages=4998–5006|doi=10.1021/jf020302f|pmid=12166997}}</ref> == Sejarah == Pada tahun 1913, Louis-Camille Maillard menerbitkan sebuah kertas yang menjelaskan apa yang terjadi apabila asid amino bertindak balas dengan gula pada suhu tinggi. Pada tahun 1953 pula, John E. Hodge, seorang ahli kimia Jabatan Pertanian Amerika Syarikat di Midway, Illinois, menerbitkan kertas yang menerangkan mekanisme yang jelas bagi tindak balas tersebut.<ref name="hodge_1953">{{Cite journal|last=Hodge|first=J. E.|date=1953|title=Dehydrated Foods, Chemistry of Browning Reactions in Model Systems|journal=Journal of Agricultural and Food Chemistry|volume=1|issue=15|pages=928–43|doi=10.1021/jf60015a004}}</ref><ref name="everts_2012">{{Cite journal|last=Everts|first=Sarah|date=October 1, 2012|title=The Maillard Reaction Turns 100|url=http://cen.acs.org/articles/90/i40/Maillard-Reaction-Turns-100.html|journal=Chemical & Engineering News|volume=90|issue=40|pages=58–60}}</ref> == Mekanisme kimia == # Kumpulan karbonil gula bertindak balas dengan [[Amina|kumpulan amino]] [[asid amino]], menghasilkan glikosilamina gantian-N dan air # Glikosilamina yang tidak stabil menjalani penyusunan semula Amadori, membentuk ketosamina # Ada beberapa cara lain untuk ketosamina untuk bertindak balas lagi: #* Menghasilkan 2 bahagian air dan reduktona #* Diasetil, [[aspirin]], piruvaldehida dan rantaian pembelahan [[Hidrolisis|hidrolitik]] pendek yang lain boleh dihasilkan #* Menghasilkan polimer nitrogen perang dan melanoidin [[Fail:Maillard.svg]] Bahan hasilan Amadori berantai terbuka ini menjalani penyahidratan dan penyahaminan yang berikutan untuk menghasilkan dikarbonil,<ref>{{Cite book|title=The Maillard Reaction: Chemistry, Biochemistry, and Implications|last=Nursten, H. E.|publisher=Royal Society of Chemistry|isbn=978-0-85404-964-6|doi=10.1039/9781847552570}}</ref> suatu bahan perantara penting. [[Fail:Dicarbonyls.png]] Dikarbonil bertindak balas dengan amina untuk menghasilkan aldehid Strecker melalui penguraian Strecker.<ref>{{Cite journal|year=2004|title=In-depth mechanistic study on the formation of acrylamide and other vinylogous compounds by the Maillard reaction|journal=Journal of Agricultural and Food Chemistry|volume=52|issue=17|pages=5550–8|doi=10.1021/jf0495486|pmid=15315399}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Bacaan lanjut == * Van Soest, Peter J. (1982). [https://books.google.com/books?id=-mwUu6PL1UgC ''Nutritional Ecology of the Ruminant''] (edisi ke-2). Ithaca, New York, AS: Cornell University Press. {{ISBN|9780801427725}}. {{oclc|29909839}}. <div class="cx-template-editor-source-container" dir="ltr" style="display: none;" lang="en"><div class="cx-template-editor-source"><div class="cx-template-editor-title">ISBN</div><div class="cx-template-editor-param"><div class="cx-template-editor-param-title"><span id="1" class="cx-template-editor-param-key">1</span></div><div class="cx-template-editor-param-value" data-key="1" style="position: relative;">9780801427725</div></div></div></div> == Pautan luar == * [https://web.archive.org/web/20041029235215/http://www.agsci.ubc.ca/courses/fnh/410/colour/3_82.htm Laman kursus mengenai tindak balas Maillard (salinan yang diarkibkan)] * [http://www.chm.bris.ac.uk/webprojects2002/rakotomalala/maillard.htm Rajah mengenai tindak balas Maillard<br> ] * [http://www.food-info.net/uk/colour/maillard.htm Food-Info.net] * [http://www.imars.org/ Rasmi Web Antarabangsa Maillard Reaksi Masyarakat] * [http://archive.wired.com/wired/archive/12.06/cooking.html The Thermochemical Joy of Cooking] oleh Rebecca Smith Hurd (Majalah ''Wired'', isu 12.06 – Jun 2004) * [http://modernistcuisine.com/2013/03/the-maillard-reaction/ The Maillard Reaction at Modernist Cuisine] [[Kategori:Sains makanan]] ny0d7n3fos0om0fh0yiy72i4zvcmew0 10 909360 5650544 5502456 2022-08-21T14:08:33Z 2402:1980:240:A1C0:B401:2F80:77E4:B664 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Najib Razak |state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | listclass = hlist | title = [[Mohd Najib bin Abdul Razak|Najib Razak]] |image = [[Fail:Dato Sri Mohd Najib Tun Razak.JPG|left|80px]] |above = [[Perdana Menteri Malaysia]] keenam |group1 = Keluarga |list1 = {{Navbox subgroups |group1 = Ibu bapa |list1 = [[Abdul Razak Hussein]] (bapa) dan [[Rahah Mohammad Noah]] (ibu) |group2 = Isteri |list2 = [[Tengku Puteri Zainah Tengku Eskandar]] (1976-1987) • [[Rosmah Mansor]] (1987-kini) |group3 = Anak |list3 = [[Mohd Nizar Najib|Mohd Nizar]] • [[Mohd Nazifuddn Najib|Mohd Nazifuddin]] • [[Puteri Norlisa Najib|Puteri Norlisa]] • [[Mohd Norashman Najib|Norashman]] • [[Nooryana Najwa Najib|Nooryana Najwa]] • [[Riza Aziz|Mohd Shahriza]] (anak tiri) |group4 = Saudara |list4 = [[Mohamed Noah Omar]] (datuk) • [[Suhailah Mohamed Noah]] (ibu saudara) • [[Mohamed Nazir Abdul Razak|Nazir Razak]] (adik) • [[Hishamuddin Hussein]] (sepupu) }} |group2 = Pusat pendidikan |list2 = [[Kolej Lelaki Malvern]] • [[Universiti Nottingham]] |group3 = Jawatan disandang |list3 = [[Timbalan Perdana Menteri Malaysia|Timbalan Perdana Menteri]] (2003&ndash;09) • [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]] (2009&ndash;18) • [[Menteri Besar Pahang]] (1982&ndash;86) • [[Presiden UMNO]] (2009&ndash;18) • [[Universiti Islam Antarabangsa Malaysia|Presiden Universiti Islam Antarabangsa Malaysia]] (1998&ndash;99) |group4 = Buku |list4 = ''[[Bibliografi Najib Razak: 100 Hari Menerajui Tampuk Pemerintahan]]'' (2011) • ''[[Najib Razak Pemacu Transformasi Negara]]'' (2013) |below = Didahului: [[Abdullah Ahmad Badawi]] =Digantikan: [[Mahathir Mohamad]] <br> {{Icon|Book}} [[Wikipedia:Buku/Najib Razak|Buku]] |group5 = Rencana berkaitan |list5 = * [[Kontroversi Najib Razak]] }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Kategori:Templat Perdana Menteri Malaysia|{{PAGENAME}}]] </noinclude> qjiew49ct9jnp0srhuu3f0fis28bbs4 5650545 5650544 2022-08-21T14:08:55Z 2402:1980:240:A1C0:B401:2F80:77E4:B664 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Najib Razak |state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | listclass = hlist | title = [[Mohd Najib bin Abdul Razak|Najib Razak]] |image = [[Fail:Dato Sri Mohd Najib Tun Razak.JPG|left|80px]] |above = [[Perdana Menteri Malaysia]] keenam |group1 = Keluarga |list1 = {{Navbox subgroups |group1 = Ibu bapa |list1 = [[Abdul Razak Hussein]] (bapa) dan [[Rahah Mohammad Noah]] (ibu) |group2 = Isteri |list2 = [[Tengku Puteri Zainah Tengku Eskandar]] (1976-1987) • [[Rosmah Mansor]] (1987-kini) |group3 = Anak |list3 = [[Mohd Nizar Najib|Mohd Nizar]] • [[Mohd Nazifuddn Najib|Mohd Nazifuddin]] • [[Puteri Norlisa Najib|Puteri Norlisa]] • [[Mohd Norashman Najib|Norashman]] • [[Nooryana Najwa Najib|Nooryana Najwa]] • [[Riza Aziz|Mohd Shahriza]] (anak tiri) |group4 = Saudara |list4 = [[Mohamed Noah Omar]] (datuk) • [[Suhailah Mohamed Noah]] (ibu saudara) • [[Mohamed Nazir Abdul Razak|Nazir Razak]] (adik) • [[Hishamuddin Hussein]] (sepupu) }} |group2 = Pusat pendidikan |list2 = [[Kolej Lelaki Malvern]] • [[Universiti Nottingham]] |group3 = Jawatan disandang |list3 = [[Timbalan Perdana Menteri Malaysia|Timbalan Perdana Menteri]] (2003&ndash;09) • [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]] (2009&ndash;18) • [[Menteri Besar Pahang]] (1982&ndash;86) • [[Presiden UMNO]] (2009&ndash;18) • [[Universiti Islam Antarabangsa Malaysia|Presiden Universiti Islam Antarabangsa Malaysia]] (1998&ndash;99) |group4 = Buku |list4 = ''[[Bibliografi Najib Razak: 100 Hari Menerajui Tampuk Pemerintahan]]'' (2011) • ''[[Najib Razak Pemacu Transformasi Negara]]'' (2013) |below = Didahului: [[Abdullah Ahmad Badawi]] = Digantikan: [[Mahathir Mohamad]] <br> {{Icon|Book}} [[Wikipedia:Buku/Najib Razak|Buku]] |group5 = Rencana berkaitan |list5 = * [[Kontroversi Najib Razak]] }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Kategori:Templat Perdana Menteri Malaysia|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 11if3osvx88hv47hywnz6lcjs1jik9f 5650546 5650545 2022-08-21T14:09:10Z 2402:1980:240:A1C0:B401:2F80:77E4:B664 wikitext text/x-wiki {{Navbox |name = Najib Razak |state = {{{state<includeonly>|autocollapse</includeonly>}}} | listclass = hlist | title = [[Mohd Najib bin Abdul Razak|Najib Razak]] |image = [[Fail:Dato Sri Mohd Najib Tun Razak.JPG|left|80px]] |above = [[Perdana Menteri Malaysia]] keenam |group1 = Keluarga |list1 = {{Navbox subgroups |group1 = Ibu bapa |list1 = [[Abdul Razak Hussein]] (bapa) dan [[Rahah Mohammad Noah]] (ibu) |group2 = Isteri |list2 = [[Tengku Puteri Zainah Tengku Eskandar]] (1976-1987) • [[Rosmah Mansor]] (1987-kini) |group3 = Anak |list3 = [[Mohd Nizar Najib|Mohd Nizar]] • [[Mohd Nazifuddn Najib|Mohd Nazifuddin]] • [[Puteri Norlisa Najib|Puteri Norlisa]] • [[Mohd Norashman Najib|Norashman]] • [[Nooryana Najwa Najib|Nooryana Najwa]] • [[Riza Aziz|Mohd Shahriza]] (anak tiri) |group4 = Saudara |list4 = [[Mohamed Noah Omar]] (datuk) • [[Suhailah Mohamed Noah]] (ibu saudara) • [[Mohamed Nazir Abdul Razak|Nazir Razak]] (adik) • [[Hishamuddin Hussein]] (sepupu) }} |group2 = Pusat pendidikan |list2 = [[Kolej Lelaki Malvern]] • [[Universiti Nottingham]] |group3 = Jawatan disandang |list3 = [[Timbalan Perdana Menteri Malaysia|Timbalan Perdana Menteri]] (2003&ndash;09) • [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]] (2009&ndash;18) • [[Menteri Besar Pahang]] (1982&ndash;86) • [[Presiden UMNO]] (2009&ndash;18) • [[Universiti Islam Antarabangsa Malaysia|Presiden Universiti Islam Antarabangsa Malaysia]] (1998&ndash;99) |group4 = Buku |list4 = ''[[Bibliografi Najib Razak: 100 Hari Menerajui Tampuk Pemerintahan]]'' (2011) • ''[[Najib Razak Pemacu Transformasi Negara]]'' (2013) |below = Didahului: [[Abdullah Ahmad Badawi]] Digantikan: [[Mahathir Mohamad]] <br> {{Icon|Book}} [[Wikipedia:Buku/Najib Razak|Buku]] |group5 = Rencana berkaitan |list5 = * [[Kontroversi Najib Razak]] }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Kategori:Templat Perdana Menteri Malaysia|{{PAGENAME}}]] </noinclude> schnjrm99667itt76o34fnmkep89u8h 0 917540 5650555 5282997 2022-08-21T14:38:46Z Aminproton 289197 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{hatnote|Untuk rencana mengenai bandar di [[Selangor]] dengan nama yang sama, lihat [[Rawang, Selangor]].}} [[Kategori:Pedologi]] [[Kategori:Bentuk muka bumi fluvium]] [[Kategori:Tanah lembap]] [[File:Water Lily - geograph.org.uk - 483063.jpg|thumb|200px|right|Telopok putih merupakan tumbuhan tipikal di kawasan air dalam di Eropah.]] Telopok ialah [[tanah lembap]] yang didominasi oleh tumbuhan herba berbanding spesies tumbuhan berkayu.<ref name="Keddy, P.A 2010">{{cite book |author=Keddy, P.A. |year=2010 |title=Wetland Ecology: Principles and Conservation |edition=ke-2 |publisher=Cambridge University Press |location=[[Cambridge]], UK}}</ref> Telopok sering kali boleh dijumpai di tepi tasik dan arus sungai di mana ia membentuk peralihan di antara [[ekosistem]] akuatik dan daratan. Ia juga didominasi oleh rumput, ''Juncaceae'' dan mensiang.<ref>{{cite web|last=World Encyclopedia|title=Marshes|url=http://www.encyclopedia.com/topic/marsh.aspx#2|accessdate=4 Februari 2012|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130523032037/http://www.encyclopedia.com/topic/marsh.aspx#2|archivedate=23 Mei 2013|df=}}</ref> Jika tumbuhan-tumbuhan berkayu hadir di kawasan jenis ini, ia biasanya pohon renek yang rendah. Bentuk tumbuhan ini adalah apa yang membezakan Telopok daripada jenis tanah lembap yang lain seperti [[paya]] yang didominasi oleh pokok dan mire.<ref name="Rafferty">{{cite book|last=Rafferty|first=J.P.|title=Lakes and Wetlands|year=2011|publisher=Britannica Educational service publishing's |location=[[Bandar Raya New York|New York, N.Y.]]}}</ref> ==Rujukan== <references responsive/> ==Pautan luar== * {{commonscat-inline|Marsh}} * [https://web.archive.org/web/20070928165452/http://www.bcgov.net/bftlib/marshes.htm Marshes of the Lowcountry (South Carolina) – Perpustakaan Kaunti Beaufort] * [https://perodua.autodeal.my/sa/rawang/ Perodua Rawang] * Proton [https://proton.autodeal.my/sa/rawang/ Rawang] 53lntmivi4ct90olchzqlfosckutppg 3 925006 5650647 4801083 2022-08-21T20:49:50Z Vincent Vega 218859 Vincent Vega telah memindahkan laman [[Perbincangan pengguna:方的1P]] ke [[Perbincangan pengguna:CatOnMars]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/方的1P|方的1P]]" to "[[Special:CentralAuth/CatOnMars|CatOnMars]]" wikitext text/x-wiki <!-- Begin welcome template {{Selamat datang ke Wikipedia}} --> <!-- Begin header --> <h2 style="margin:20px 0px 0px 0px;border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:1px 1px 0px 1px;border-radius: 10px 10px 0px 0px; -moz-border-radius: 10px 10px 0px 0px; -webkit-border-radius: 10px 10px 0px 0px;padding:5px 5px 0px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">[[File:Face-smile.svg|40px|link=Bantuan:Kandungan]]Selamat datang ke Wikipedia, [[User:OuiOK|OuiOK]]!</h2> <div style="border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:0px 1px 1px 1px;font-size:120%;padding:0px 5px 5px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">Terima kasih kerana menyertai [[Wikipedia:Perihal|Wikipedia bahasa Melayu]], kini terdapat seramai {{NUMBEROFUSERS}} pengguna berdaftar!</div> <!-- End header --> <!-- Begin main body --> <div style="border:1px solid #aae1ff;padding:5px;text-align:left;background-color:#f3f3f3;margin-top:5px;">Selamat sejahtera. [[Wikipedia:Selamat datang|Selamat datang]] ke Wikipedia dan terima kasih atas [[Special:Contributions/OuiOK|sumbangan anda]]! Saya [[User:HsfBot|HsfBot]], salah seorang penyunting di sini dan saya berharap anda sudi untuk membantu laman ini. {|width="100%" style="background-color:#fff;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Beberapa '''panduan''' yang mungkin '''berguna''' untuk anda: :[[File:Face-smile.svg|20px|link=Wikipedia:Perihal]] &nbsp; [[Wikipedia:Perihal|Pengenalan kepada Wikipedia]] :[[File:BluePillar.svg|20px|link=Wikipedia:Lima tonggak]] &nbsp; [[Wikipedia:Lima tonggak|Lima tonggak Wikipedia]] :[[File:Crystal Clear app ktip.svg|20px|link=Wikipedia:Tutorial]] &nbsp; [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial suntingan]] :[[File:Crystal package utilities.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; [[Wikipedia:Menyunting|Bagaimana menyunting halaman]] :[[File:Crystal_Clear_app_kedit.png|20px|link=Wikipedia:Manual gaya penulisan]] &nbsp; [[Wikipedia:Manual gaya penulisan|Manual gaya penulisan]] :[[File:LetterW.svg|20px|link=Wikipedia:Rujukan pantas]] &nbsp; [[Wikipedia:Rujukan pantas|Asas-asas Kod Wiki]] :[[File:Cscr-featured.svg|20px|link=Wikipedia:Rencana pertama anda]] &nbsp; [[Wikipedia:Rencana pertama anda|Bagaimana mencipta artikel]] :[[File:Crystal khelpcenter.png|20px|link=Bantuan:Kandungan]] &nbsp; [[Bantuan:Kandungan|Laman bantuan]] :[[File:Octagon-warning.svg|20px|link=Wikipedia:Wikipedia bukanlah]] &nbsp; [[Wikipedia:Wikipedia bukanlah|Apa yang Wikipedia bukan]] |width="50%"|Sesetengah '''perkara''' yang '''digalakkan''' dan '''dilarang''': :[[File:UncialB-01.png|20px|link=Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman|berani dalam mengemaskini laman]]''' :[[File:Face-angel.svg|20px|link=Wikipedia:Anggaplah niat baik]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Anggaplah niat baik|beranggapan niat baik]]''' :[[File:Face-tongue.svg|20px|link=Wikipedia:Kesopanan]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Kesopanan|mengamalkan prinsip kesopanan]]''' :[[File:Symbol neutral vote.svg|20px|link=Wikipedia:Pandangan berkecuali]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Pandangan berkecuali|mengamalkan pandangan berkecuali]]''' :[[File:Ambox warning blue.svg|20px|link=Wikipedia:Laku musnah]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Laku musnah|melaku musnah]] :[[File:Stop hand.svg|20px|link=Wikipedia:Polisi sekatan]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Polisi sekatan|sampai disekat]] |} {|width="100%" style="background-color:#f3f3f3;" |- |width="50%"|Jika anda memerlukan bantuan, anda boleh: :[[File:Nuvola_apps_filetypes.svg|20px|link=Wikipedia:Meja bantuan]] &nbsp; [[Wikipedia:Meja bantuan|Meja bantuan]] |width="50%"|atau: :[[File:Presa de decissions.png|20px|link=Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia]] &nbsp; [[Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia|Bertanya soalan kepada penyelia]] |} {|width="100%" style="background-color:#fff;width:100%;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Terdapat beberapa cara untuk [[Wikipedia:Menyumbang kepada Wikipedia|menyumbang kepada Wikipedia]]. Antaranya seperti: :[[File:Fée.svg|20px|link=Wikipedia:WikiPari]] [[File:WikiWitch Black.png|20px|link=Wikipedia:WikiSihir]] &nbsp; Menjadi seorang [[Wikipedia:WikiPari|WikiPari]] dan [[Wikipedia:WikiSihir|WikiSihir]] :[[File:Crystal package settings.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; Membantu [[Wikipedia:Menyunting|menyumbang]] pada artikel |width="50%"|&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; :[[File:Vista-advancedsettings.png|20px|link=:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia]] &nbsp; [[:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia|Melaksanakan tugas-tugas penyelenggaraan]] :[[File:Curly Brackets.svg|20px|link=Bantuan:Templat]] &nbsp; Membantu mencipta [[Bantuan:Templat|templat]] baru :[[Fail:WikiProject Council.svg|20px|link=Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori]] &nbsp; Membantu dalam projek yang tersedia di '''[[Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori|WikiProjek]]''' |} Sentiasa ingat untuk [[Wikipedia:Tandatangan|menandatangani pesanan]] anda pada laman perbincangan dengan meletakkan <nowiki>~~~~</nowiki> (empat kali tanda gelombang) atau klik butang [[File:Insert-signature.png|link=Wikipedia:Tandatangan|Tandatangan dan cap waktu]] pada laman penyuntingan.<br/><br/>Semoga anda menikmati kunjungan di Wikipedia bahasa Melayu. Selamat menyumbang! <center>'''Do not understand [[Bahasa Melayu|Malay]]? Visit our [[Wikipedia:Kedutaan|embassy]] now.'''</center> </div> <!-- End main body --> <!-- Begin footer --> <div style="border:1px solid #aae1ff;border-radius: 0px 0px 10px 10px; -moz-border-radius: 0px 0px 10px 10px; -webkit-border-radius: 0px 0px 10px 10px;padding:5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;margin:5px 0px 20px 0px;"> Ikhlas daripada saya, [[User:HsfBot|HsfBot]] [[Kategori:Ahli Wikipedia]]</div> <!-- End footer --> <!-- End of welcome template {{Welcome to Wikipedia}}--> b1bmps5a8lalfhyyg566unb2cvbiyc3 0 927036 5650714 5633911 2022-08-22T00:07:38Z 2001:E68:5409:273:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5633911 oleh [[Special:Contributions/Mlifan|Mlifan]] ([[User talk:Mlifan|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki '''Biometrik''' merujuk kepada ukuran dan pengiraan berkaitan dengan ciri-ciri dalam badan manusia. Biometrik pengesahan (atau pengesahan realistik)<ref group="note">Jain dan Ross (2008, nota kaki 4 di halaman 1) menyatakan bahawa "istilah ''pengesahan biometrik'' mungkin lebih tepat daripada ''biometrik'' kerana telah lama digunakan dalam bidang [[Biostatistik|statistik untuk merujuk kepada analisis biologi (terutama perubatan) data]] [36]" (pautan wiki merujuk kepada petikan asal).</ref> digunakan dalam sains komputer sebagai suatu bentuk pengecaman dan kawalan akses kawalan.<ref>{{Cite web|url=http://biometrics.cse.msu.edu/info.html|title=Biometrics: Overview|date=6 September 2007|publisher=Biometrics.cse.msu.edu|archive-url=https://web.archive.org/web/20120107071003/http://biometrics.cse.msu.edu/info.html|archive-date=7 January 2012|dead-url=yes|access-date=2012-06-10}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://biometrics.cse.msu.edu/info/index.html|title=What is Biometrics?|last=<!--Staff, no byline-->|date=<!--not specified, but at least 2011-->|website=Biometrics Research Group|publisher=Michigan State University|access-date=10 November 2017}}</ref> Ia juga digunakan untuk mengenal pasti individu dalam kelompok yang [[Pengawasan|diawasi]]. Pengenal biometrik merupakan ciri yang tersendiri dan boleh diukur ciri yang digunakan untuk melabel dan menerangkan individu tertentu.<ref name="JainA">{{cite journal|last1=Jain|first1=A.|last2=Hong|first2=L.|last3=Pankanti|first3=S.|year=2000|url=http://helios.et.put.poznan.pl/~dgajew/download/PUT/SEMESTR_10/IO/FACE_RECOGNITION/BiometricsACM.pdf|title=Biometric Identification|work=Communications of the ACM|volume=43|issue=2|page=91–98|doi=10.1145/328236.328110|journal=|access-date=2018-04-08|archive-date=2012-03-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20120330083547/http://helios.et.put.poznan.pl/~dgajew/download/PUT/SEMESTR_10/IO/FACE_RECOGNITION/BiometricsACM.pdf|url-status=dead}}</ref> Pengenal atau pengecam sebegini sering dikategorikan sebagai ciri fisiologi - yang berkaitan dengan rupa bentuk badan - berbanding ciri tingkah laku.<ref name="Jain1">{{Cite book|url=https://www.springer.com/computer/image+processing/book/978-1-4419-4375-0|title=Handbook of Biometrics|last=Jain|first=Anil K.|last2=Ross|first2=Arun|publisher=Springer|year=2008|isbn=978-0-387-71040-2|editor-last=Jain|editor-first=AK|pages=1–22|chapter=Introduction to Biometrics|editor-last2=Flynn|editor-last3=Ross|editor-first3=A}}</ref> Antara pengenal ini termasuk, namun tidak terbatas kepada [[cap jari]], urat telapak tangan, [[Sistem pengecaman wajah|pengenalan wajah]], [[Asid deoksiribonukleik|DNA]], cap tapak tangan, tangan geometri, [[pengecaman iris]], retina dan bauan. Ciri-ciri tingkah laku berkaitan dengan tingkah laku seseorang, termasuk, namun tidak terbatas kepada irama menaip, gaya berjalan, dan suara;<ref group="note">Secara teknikalnya, ''suara'' juga merupakan sifat fisiologi kerana setiap orang mempunyai saluran vokal berbeza tetapi pengecaman suara digolongkan sebagai tingkah laku seperti yang ia dipengaruhi oleh mood seseorang. </ref> ia kini dianggap sebagai kelas yang tersendiri iaitu "metrik tingkah laku" (''behaviometrics'').<ref>{{Cite web|url=http://biosecure.it-sudparis.eu/public_html/biosecure1/public_docs_deli/BioSecure_Deliverable_D10-2-3_b3.pdf|title=Biometrics for Secure Authentication|format=PDF|archive-url=https://web.archive.org/web/20120325163848/http://biosecure.it-sudparis.eu/public_html/biosecure1/public_docs_deli/BioSecure_Deliverable_D10-2-3_b3.pdf|archive-date=25 Mac 2012|dead-url=yes|access-date=29 Julai 2012}}</ref> == Lihat juga == * [[Pangkalan data kerajaan]] * [[Pasport biometrik]] * [[Pengawasan]] * [[Pengecaman iris]] == Nota == <references group="note" /> == Rujukan == {{Reflist|30em}} [[Kategori:Kaedah pengesahan]] [[Kategori:Biometri]] [[Kategori:Pengecaman]] [[Kategori:Pengamatan]] t93g5pb32znb0jwbbbbmvshwl3l7qrz 0 928279 5650841 5630421 2022-08-22T04:09:44Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{hatnote|"Adam Shahz" dilencongkan di sini.}} {{Infobox person | name = Adam Shah | birthname = Nor Shah Azli bin Abdol Ghani | birth_place = [[Melaka]], [[Malaysia]] | birth_date = {{birth date and age|1981|2|6}} | occupation = Pelakon | years_active = 2008&ndash;kini | other_names = Adam Shahz | spouse = {{marriage|[[Fatin Afeefa]]|2013|2017|reason=divorced}} | children = 1 | relatives = | parents = | family = }} '''Nor Shah Azli Abdol Ghani''' atau lebih dikenali sebagai '''Adam Shah''' (juga dikreditkan sebagai '''Adam Shahz'''; lahir 6 Febuari 1981) merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]]. Beliau terkenal dengan watak lakonannya sebagai Ayam dalam siri drama ''[[Juvana (drama)|Juvana]]'' yang bersiaran di [[TV3]].<ref>Amerul Haswendy Ashari (20 Ogos 2018). [https://www.hmetro.com.my/rap/2018/08/369726/semangat-membara-adam-shahz Semangat membara Adam Shahz] ''[[Harian Metro]]''. Diperoleh pada 23 Ogos 2018.</ref> ==Kerjaya lakonan== Beliau memulakan kerjaya lakonan pada 2008 menerusi peranan kecil dalam ''Akademi Polis''. Tiga tahun kemudian, beliau memegang watak pesalah juvana bernama Ayam dalam siri drama ''[[Juvana (drama)|Juvana]]'' yang turut dibintangi oleh [[Zahiril Adzim]], [[Johan As'ari]] dan [[Syazwan Zulkifly]]. Penampilan filem pertamanya ialah pada 2012 menerusi filem ''[[SAM: Saya Amat Mencintaimu]]'' arahan [[Syafiq Yusof]] lakonan [[Shaheizy Sam]] dan [[Lisa Surihani]], yang mana beliau melakonkan watak kecil sebagai lelaki misteri. Beliau mengulangi semula watak Ayam lakonannya dalam tiga siri filem ''Juvana'' yang ditayangkan pada 2013, 2015 dan 2016. ==Kehidupan peribadi== Beliau berkahwin dengan pelakon [[Fatin Afeefa]] pada 2013 dan dikurniakan seorang anak, pasangan ini memfailkan perceraian pada 2017.<ref>Feride Hikmet Atak (3 Ogos 2017). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2017/08/308559/adam-fatin-bercerai-bukan-kerana-orang-ketiga Adam, Fatin bercerai bukan kerana orang ketiga] ''[[Berita Harian]]''. Diperoleh pada 23 April 2018.</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2012 ! ''[[SAM: Saya Amat Mencintaimu]]'' | Lelaki Misteri | Filem pertama, penampilan khas |- | 2013 ! ''[[Juvana (filem)|Juvana]]'' | Ayam | |- | rowspan="2"|2014 ! ''[[Hantu Nan Sempit]]'' | Cekeng | |- ! ''[[Cerita Hantu Malaysia]]'' | Mansur | |- | rowspan="2"|2015 ! ''[[Romeo Kota]]'' | Zack | Penampilan khas |- ! ''[[Juvana 2: Terperangkap Dalam Kebebasan]]'' | rowspan="2"|Ayam | |- | 2016 ! ''[[Juvana 3: Perhitungan Terakhir]]'' | |- | rowspan="2"|2017 ! ''[[Dorm Melati]]'' | Wanfi | |- ! ''[[Kanang anak Langkau: The Iban Warrior]]'' | Renjer Kotap Bin Buang | |- | 2018 ! ''[[Kalla: Hidup Atau Mati]]'' | Inspektor Rosdi | |- | rowspan="2"|2019 ! ''[[Geran (filem)|Geran]]'' | At | |- ! ''M.O.X: Misi Operasi X'' | Jefro | |- | 2020 ! ''[[Town Mall (filem)|Town Mall]]'' | Malik | |- | 2021 ! ''[[Antaramasa]]'' | Tauhid | |- | TBA ! ''Masterpicisan'' | Akid | ''Pos-produksi'' |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2008 | ''[[Akukah Tanggang (drama)|Akukah Tanggang]]'' | | rowspan="2"|[[TV3]] | |- | rowspan="2"|2009 | ''[[Keliwon]]'' | | |- | ''Akademi Polis'' | Sarjan Chong | [[TV9]] | |- | rowspan="4"|2011 | ''[[Juvana (drama)|Juvana]]'' | Ayam | rowspan="5"|[[TV3]] | |- | ''[[Nilapura]]'' | Waris | |- | ''[[Cinta Elysa]]'' | Sani | |- | ''[[Kasih Alia]]'' | Farid | |- | 2012 | ''[[Dendam Sarakit]]'' | Ramdi | |- | rowspan="3"|2013 | ''Rindu Ini Milik Dia'' | Wong | [[TVi]] | |- | ''AKU'' | Zarul | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''[[Duri Di Hati]]'' | Rashid | |- | rowspan="4"|2016 | ''[[Anak Ke-5]]'' | Mansur | |- | ''Warden Stylo'' | Remy | [[TV2]] | |- | ''[[Mr. Boss Miss Stalker]]'' | Ezham | [[TV3]] | |- | ''Pergilah Air Mata'' | Iskandar | [[TV1]] | |- | rowspan="5"|2017 | ''[[Pembancuh Kopi Mr. Vampire]]'' | Saiful | [[HyppTV]] | |- | ''Cerita Ramadan Hazim'' | | rowspan="2"|[[TV2]] | |- | ''Anak Bertuah 2'' | Lokman | |- | ''[[Encik Suami Mat Salih Celup]]'' | Firas | [[TV3]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 17) | | [[TV2]] | Episod: "Aplikasi" |- | rowspan="6"|2018 | ''[[Kisah Yang Hilang]]'' | Habib | [[TV3]] | |- | ''Legasi Vat 69'' | Sarjan (B) Ahmad Bin Salleh | [[TV1]] | |- | ''[[Ramadan dan Hamdan]]'' | Jiman | rowspan="3"|[[TV3]] | |- | ''[[Mawar Murni]]'' | Eddy | |- | ''[[Mencari Qiblat]]'' | Jiman | |- | ''[[Destinasi Ukhuwah]]'' | Hasif | [[TV1]] | |- | rowspan="4"|2019 | ''Strike Back: Revolution'' | Lelaki Polis | [[Cinemax]] | 1 episod, pelakon sampingan |- | ''Syahadat Cinta'' | Buyong | rowspan="2"|[[TV2]] | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 19) | | Episod: "Rintangan" |- | ''[[Rumah Siti Khadijah]]'' | | [[TV3]] | |- | 2021 | ''[[Malaysian Ghost Stories]]'' | Azri | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | Episod: "Nenek Kebayan" |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Setelah Terlafaznya Akad 2]]'' | Mus | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | | [[TV3]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2010 | ''Sebelum Terlupa'' | Idris | [[TV3]] |- | 2013 | ''Maruah'' | Hijrah | [[TV2]] |- | rowspan="4"|2016 | ''Kaki Kipas'' | Shah | [[TV9]] |- | ''Siti Oh Siti'' | Atan | rowspan="2"|[[TV1]] |- | ''Calon Menantu'' | Kamil |- | ''Playboy Kantoi'' | Ben Danial | [[HyppTV]] |- | rowspan="4"|2017 | ''Biarkan Cinta Tersenyum Lagi'' | Firdaus | [[Astro Ria]] |- | ''Detik Berputar'' | Rahman | [[TV1]] |- | ''Roda Ceketeng'' | Taib | [[TV2]] |- | ''[[Cekelat Semanis Honey]]'' | Shahrul | [[Astro Citra]] |- | rowspan="3"|2018 | ''Tahyatul Terakhir'' | | [[TV1]] |- | ''Jodoh Tak Salah Alamat'' | Ijoy | [[TV3]] |- | ''[[Vivi Si Perigi]]'' | Arman | [[ntv7]] |- |2019 |''Kenduri Hari Merdeka'' |Adam |[[TV3]] |- | 2020 | ''Mencari Muhammad'' | | [[TV1]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2017 | ''Kembara 5'' | Dirinya sendiri | [[TVi]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- |2016 |[[Festival Filem Malaysia ke-28]] |Pelakon Harapan Lelaki Terbaik (''Juvana 2'') |{{won}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|5729708}} {{Pemenang Pelakon Harapan Lelaki Festival Filem Malaysia}} [[Kategori:Kelahiran 1980]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Melaka]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] 2g3jrqoftu8gt26g91303pc0cku9wh8 3 933191 5651041 5648004 2022-08-22T11:47:11Z MediaWiki message delivery 124389 /* Wikipedia translation of the week: 2022-34 */ bahagian baru wikitext text/x-wiki <!-- u" uuuuuuuuuuuuuuuuuu "u u" u@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@u "u u" u@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@u "u u" u@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@u "u u" u@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@u "u u" u@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@u "u @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @ @ @@@" ... "@... ...@" ... "@@@ ... "@@@ @ @ @@@u `"@@@@@@@ @@@ @@@@@ @@ @@@ @@@ @ @ @@@@@@uu "@@@@ @@@ @@@@@ @@ """ u@@@ @ @ @@@""@@@ @@@@ @@@u "@@@" u@@ @@@@@@@@ @ @ @@@@....,@@@@@..@@@@@....,@@@@..@@@@@@@@ @ @ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @ "u "@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@" u" "u "@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@" u" "u "@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@" u" "u "@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@" u" "u "@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@" u" "u """""""""""""""""" u" ARE YOU A NEW USER? ARE YOU TRYING TO LEAVE ME A NEW MESSAGE? THEN YOU ARE IN THE WRONG PLACE! GO HERE INSTEAD: https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:CyberTroopers&action=edit&section=new THANKS :-) --> {{Pengguna:CyberTroopers/TPPCT}}</br> == ''The Signpost'': 29 May 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's weekly journal about Wikipedia and Wikimedia''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;"> * From the team: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/From the team|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/From the team]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News and notes|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News and notes]] * Community view: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Community view|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Community view]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Opinion|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Opinion]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In the media|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In the media]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Special report|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Special report]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In focus|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/In focus]] * Discussion report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Discussion report|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Discussion report]] * WikiProject report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/WikiProject report|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/WikiProject report]] * Technology report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Technology report|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Technology report]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Featured content|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Featured content]] * Interview: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Interview|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Interview]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Serendipity|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Serendipity]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Recent research|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Recent research]] * Tips and tricks: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Tips and tricks|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Tips and tricks]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Traffic report|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Traffic report]] * News from Diff: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News from Diff|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News from Diff]] * News from the WMF: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News from the WMF|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/News from the WMF]] * Video: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Video|How the entire country of Qatar was blocked from editing]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Gallery|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Gallery]] * From the archives: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/From the archives|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/From the archives]] * Essay: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Essay|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Essay]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Humour|en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-05-29/Humour]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 20:47, 29 Mei 2022 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div></div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:JPxG@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=23323647 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-22 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zangbeto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zangbeto.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zangbeto''' are the traditional voodoo guardians of the night among the Ogu or Egun people of Benin, Togo and Nigeria. A traditional police and security institution, the Zangbeto cult is charged with the maintenance of law and order, and ensures safety and security within Ogu communities <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 30 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23338388 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-22</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W22"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] In the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilter]] extension, an <code dir=ltr>ip_in_ranges()</code> function has been introduced to check if an IP is in any of the ranges. Wikis are advised to combine multiple <code dir=ltr>ip_in_range()</code> expressions joined by <code>|</code> into a single expression for better performance. You can use the search function on [[Special:AbuseFilter|Special:AbuseFilter]] to locate its usage. [https://phabricator.wikimedia.org/T305017] * The [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature|IP Info feature]] which helps abuse fighters access information about IPs, [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May 24, 2022|has been deployed]] to all wikis as a beta feature. This comes after weeks of beta testing on test.wikipedia.org. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.14|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-05-31|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-01|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-02|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-05-31|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at most wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|Advanced item]] The [[:mw:Special:ApiHelp/query+usercontribs|list=usercontribs API]] will support fetching contributions from an [[mw:Special:MyLanguage/Help:Range blocks#Non-technical explanation|IP range]] soon. API users can set the <code>uciprange</code> parameter to get contributions from any IP range within [[:mw:Manual:$wgRangeContributionsCIDRLimit|the limit]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T177150] * A new parser function will be introduced: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code><nowiki>{{=}}</nowiki></code></bdi>. It will replace existing templates named "=". It will insert an [[w:en:Equals sign|equal sign]]. This can be used to escape the equal sign in the parameter values of templates. [https://phabricator.wikimedia.org/T91154] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/22|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W22"/> </div> 20:28, 30 Mei 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Trizek (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23340178 --> == Books & Bytes – Issue 50 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div style = "color: #936c29; font-size: 4em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif"> [[File:Wikipedia Library owl.svg|80px|link=The Wikipedia Library]] '''The Wikipedia Library''' </div> <div style = "font-size: 1.5em; margin: 0 100px"> [[File:Bookshelf.jpg|right|175px]]</div> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size: 2em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif">'''''Books & Bytes'''''</span><br /> Issue 50, March – April 2022 </div> <div style = "margin-top: 1.5em; border: 3px solid #ae8c55; border-radius: .5em; padding: 1em 1.5em; font-size: 1.2em"> * New library partner - SPIE * 1Lib1Ref May 2022 underway <big>'''[[:m:The Wikipedia Library/Newsletter/March-April_2022|Read the full newsletter]]'''</big> </div> </div> <small>Sent by [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of The Wikipedia Library team --12:53, 1 Jun 2022 (UTC) (UTC)</small> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Samwalton9@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=The_Wikipedia_Library/Newsletter/Recipients&oldid=23303825 --> == Mohon untuk perlindungan rencana == Helo saudara CyberTroopers, bolehkah saudara melindungi rencana "[[Dolla Make You Wanna]]" selama tak terbatas kerana ia telah berulang kali divandal oleh IP awanama. IP 151.188.xx.xx bukan IP Malaysia, ia IP dari United Kingdom. Tolong ambil tindakan sebelum keadaan menjadi parah.–[[Khas:Sumbangan/175.143.166.56|175.143.166.56]] 04:40, 3 Jun 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Trabala vishnou]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Trabala vishnou (Walker, 1855) Rose Myrtle Lappet Moth female Lasiocampidae (16076304697).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Trabala vishnou''', the rose-myrtle lappet moth, is a moth of the family Lasiocampidae. It is found in south-east Asia, including Pakistan, India, Thailand, Sri Lanka, Myanmar, Java, China, Japan, Taiwan, Hong Kong, Vietnam and Indonesia. Four subspecies are recognized. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 6 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23366994 --> == Ikat Limar == Memang nama limar itu di ambil daripada nama benang sutera iaitu kata nama am. Selepas ditukarkan menjadi benda yang berjenama ia boleh di ganti menjadi kata nama khas iaitu Ikat Limar contoh ayat, Ikat Limar sejenis tenunan pakan yang dihasilkan daripada benang limar. contoh kata nama Khas - Mak Yong , Mak Inang , Ulek Mayang . [[Pengguna:Fight for the true|Fight for the true]] ([[Perbincangan pengguna:Fight for the true|bincang]]) 15:12, 6 Jun 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-23</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W23"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.15|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-07|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-08|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-09|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>str_replace_regexp()</code></bdi> function can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to replace parts of text using a [[w:en:Regular expression|regular expression]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T285468] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/23|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W23"/> </div> 02:46, 7 Jun 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23366979 --> == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you do something about the Template:FlagIOC/FlagIOC2 regarding the historical flags in that template. Because I see that many of the historical flags don't match with the country alias module. E.g. Hong Kong, Canada, Vietnam, India and Malaya. The Hong Kong flag should match with what they used during the 1954 Asian Games and the Canadian flag should match with what they used during the 1924 Winter Olympics. India's flag should match with what they used in 1934, the Vietnamese flag should match with what they used in 1973 and the Malaysian flag should match with the one they used in 1961. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 21:11, 11 Jun 2022 (UTC) == Municipalities of Spain == Hi! I'm sorry I don't speak Malay. We have a project here in Spain we call "No Municipality in Spain without a Picture". For some six or seven years, we have been taking pictures of places in Spain. We are less than 40 municipalities short of our target. Right now, you can find pictures in Wikimedia Commons for all municipalities in Spain except for Vegaviana (Cáceres) and a couple of places in Huelva province, all of which will have pictures soon, as thay have already been taken; and twenty-odd places in Salamanca province that we expect to do next autumn. Paymogo was one of the really difficult ones, as it is far away from all major cities and routes. So you can put pictures to all articles about Spanish municipalities! [[Pengguna:B25es|B25es]] ([[Perbincangan pengguna:B25es|bincang]]) 06:49, 12 Jun 2022 (UTC) == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you take a look in to the Template:FlagIOC/FlagIOC2 concerning the historical flags that are in the template?. Because I see that they're not in line with the years that the competition was held. For example the flag of Hong Kong at the 1954 Asian Games and the Flag of Canada at the 1924 Winter Olympics. The flags should match with the years that the competition was held. And also the historical flags of India, Vietnam and Malaya are not in line with the years they should be in. See what you can do about that. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 09:48, 12 Jun 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tirumala septentrionis]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Dark blue tiger (Tirumala septentrionis dravidarum).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tirumala septentrionis''', the dark blue tiger, is a danaid butterfly found in the Indian subcontinent and Southeast Asia. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 13 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23389957 --> == ''This Month in GLAM'': May 2022 == {| style="width:100%;" | valign="top" align="center" style="border:1px gray solid; padding:1em;" | {| align="center" |- | style="text-align: center;" | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]<br /> <hr /> <div style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;">[[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022|<span style="color:darkslategray;">This Month in GLAM – Volume XII, Issue V, May 2022</span>]]</div> <hr /><br /> |- style="text-align: center;" | <span style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman;"> '''<u>Headlines</u>'''</span> |- style="font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;" | <div style="text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;"> * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Albania report|Albania report]]: Summer of Wikivoyage 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: Face-to-face and virtual events on May * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: Over 1000 references added in Australia and Aotearoa New Zealand for #1Lib1Ref * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: New Wikidata Property * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Wiki Loves Espírito Santo is a sucess * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Estonia report|Estonia report]]: From university to library * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Finland report|Finland report]]: Photowalks in Southern Finland, spring 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/France report|France report]]: International Museum Day 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/India report|India report]]: Digitization of Tibetan Buddhist canons, The International Museum Day 2022 Wikidata Competition * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: May in and for museums * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Kosovo report|Kosovo report]]: Cooperation with the National Gallery of Kosova and Summer of Wikivoyage 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Malaysia report|Malaysia report]]: WikiGap Malaysia 2022 @ Kuala Lumpur Library * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: Pacific Arts Aotearoa Wikiproject, Auckland Museum's Exploratory Study and Report back on #1Lib1Ref * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Wikipedian in residence in the National Museum in Cracow; Training at the Wawel Royal Castle National Art Collection; How can we make GLAM’s digital resources more reusable in education?; The International Museum Day 2022 Wikidata Competition * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: New GLAM brochure and Wikilive 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: Rembrandt and others – drawings from the Nationalmuseum in Stockholm; Stockholm Museum of Women’s History; The map book of Heinrich Thome; Sörmland Museum; Wikidata competition – International Museum Day 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Switzerland report|Switzerland report]]: Diversity in GLAM Program * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Uruguay report|Uruguay report]]: Wikimedistas de Uruguay report: 1bib1ref, Museum of Natural History, and more! * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/USA report|USA report]]: Hackathons and Edit-a-thons * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: International Energy Agency share their knowledge and graphics on Wikipedia * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: Uploading files to Wikimedia Commons with OpenRefine: looking for test uploads! * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: Results from 1Lib1Ref May 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Contents/Events|Calendar]]: June's GLAM events </div> |- | style="font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;" | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/May 2022/Single|Single-page]] |- | valign="top" colspan="2" style="padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;" | To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]]. |- |} |} <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 14:14, 13 Jun 2022 (UTC)</div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Romaine@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&oldid=23345409 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-24</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W24"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translations]] are available. '''Recent changes''' * All wikis can now use [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Kartographer|Kartographer]] maps. Kartographer maps now also work on pages with [[mw:Special:MyLanguage/Help:Pending changes|pending changes]]. [https://meta.wikimedia.org/wiki/WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation#Project_descriptions][https://phabricator.wikimedia.org/T307348] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.16|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-14|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-15|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-16|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-14|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T300471] * Starting on Wednesday, a new set of Wikipedias will get "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" ({{int:project-localized-name-abwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-acewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-adywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-akwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-alswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-amwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-anwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-angwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arcwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arzwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-astwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-atjwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-avwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-aywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azbwiki/en}}). This is part of the [[phab:T304110|progressive deployment of this tool to more Wikipedias]]. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure how this feature works locally]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T304548] * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New topic tool|New Topic Tool]] will be deployed for all editors at Commons, Wikidata, and some other wikis soon. You will be able to opt out from within the tool and in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|Preferences]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Talk_pages_project/New_discussion][https://phabricator.wikimedia.org/T287804] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place today (13 June). The following meetings will take place on: 28 June, 12 July, 26 July. '''Future changes''' * By the end of July, the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]] skin should be ready to become the default across all wikis. Discussions on how to adjust it to the communities' needs will begin in the next weeks. It will always be possible to revert to the previous version on an individual basis. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/2022-04 for the largest wikis|Learn more]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/24|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W24"/> </div> 16:59, 13 Jun 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23389956 --> == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you please take a look into the Template:FlagIOC/FlagIOC2. Because I see that the historical flags of Hong Kong and Canada needs to be synchronise in contrary with the year that competition was held for example Hong Kong's flag at the 1954 Asian Games and the Canadian flag at the 1924 Winter Olympics. To clarify this the flags needs to be synchronised with the country alias module. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 15:39, 16 Jun 2022 (UTC) == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! If you should synchronise the template FlagIOC/FlagIOC2 template correctly for the historical flags then you should look how words are arranged I think you use event name, year and format instead of year, event name and format as on English pages. I give you more time to look at it comprehensively. Malaysian words are arranged different I think the main problem lays there. There is nothing wrong with the Template:Country flag IOC alias or something in that order. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 18:41, 16 Jun 2022 (UTC) == Templat:FlagIOC/FlagIOC2 == Hello! Can you take a look into the Templat:FlagIOC/FlagIOC2 and try to synchronise the historical flags there correctly. I think the main problem is how the words are arranged in your language you use <Event name> and <year> format opposed to the English <year> and <event name> format. I'll give you the time to take a more comprehensive look in to it. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 16:14, 17 Jun 2022 (UTC) == Templat:Infobox Country Olympics == Hello! Can you do something regarding the Infobox Country Olympics template so it can be put in the Infobox Country at games template. I think it is only enough with one template for countries at championships and as such. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:30, 18 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Is it possible for you to synchronise the FlagIOC/FlagIOC2 template. The historical flags needs to much the years which the competitions was held including the flag of Hong Kong at the 1954 Asian Games and the Flag of Canada at the 1924 Winter Olympics and also the historical flags of Vietnam in 1973 and Malaya in 1961. I think the problem here lies on the way Malay words are arranged i think you use the <event name> and <year> formats opposed to <year> and <event name> format as they have on the English pages. I will give you all the time that you want. I don't think the problem lie in the country alias module and or Country flag IOC alias templates they are functioning properly. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 21:01, 18 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC2team template == Hello! Can you do something the FlagIOC2team template. So the historical flags can be synchronised correctly so the years and event name can come in the right order. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 13:25, 19 Jun 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-25 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Statehood Day (Slovenia)]]'''<br /> <small>''([[:sl:Dan državnosti]])''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Statehood Day''' (Slovene: Dan državnosti) is a holiday that occurs on every 25 June in Slovenia to commemorate the country's declaration of independence from Yugoslavia in 1991. Although the formal declaration of independence did not come until 26 June 1991, Statehood Day is considered to be 25 June since that was the date on which the initial acts regarding independence were passed and Slovenia became independent <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:32, 20 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23396992 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-25</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W25"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android|Wikipedia App for Android]] now has an option for editing the whole page at once, located in the overflow menu (three-dots menu [[File:Ic more vert 36px.svg|15px|link=|alt=]]). [https://phabricator.wikimedia.org/T103622] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Some recent database changes may affect queries using the [[m:Research:Quarry|Quarry tool]]. Queries for <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>site_stats</code></bdi> at English Wikipedia, Commons, and Wikidata will need to be updated. [[phab:T306589|Read more]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] A new <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>user_global_editcount</code></bdi> variable can be used in [[Special:AbuseFilter|abuse filters]] to avoid affecting globally active users. [https://phabricator.wikimedia.org/T130439] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.17|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-21|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-22|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-23|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * Users of non-responsive skins (e.g. MonoBook or Vector) on mobile devices may notice a slight change in the default zoom level. This is intended to optimize zooming and ensure all interface elements are present on the page (for example the table of contents on Vector 2022). In the unlikely event this causes any problems with how you use the site, we'd love to understand better, please ping <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[[m:User:Jon (WMF)|Jon (WMF)]]</span> to any on-wiki conversations. [https://phabricator.wikimedia.org/T306910] '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] Parsoid's HTML output will soon stop annotating file links with different <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>typeof</code></bdi> attribute values, and instead use <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:File</code></bdi> for all types. Tool authors should adjust any code that expects: <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Image</code></bdi>, <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Audio</code></bdi>, or <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>mw:Video</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T273505] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/25|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W25"/> </div> 20:18, 20 Jun 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23425855 --> == FlagIOC Template == Hello! Is it possible for you to do something regarding the historical flags in the FlagIOC/FlagIOC2 templates and how they are synchronized?. I think the main reason for the problem is how Malaysian words are arranged you use <event name> and <year> opposed to <year> and <event name> as on English pages. I will give you all that time you need to sort out these errors and when you have access to the laptop then it is much easier to solve. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 20:23, 20 Jun 2022 (UTC) == Modul:Country alias == Hello! Can you correYct the Country alias module again. You must use your own language according to the competitions and not English notes. You use <event name> and <year> which is appropiate to your language terms. It should be di Sukan Olimpik Musim Panas and so forth. And year should be Sukan Olimpik Musim Panas 2004. Template:FlagIOC should be synchronized properly with the years of the competitions and not be mixed up with the wrong language. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 20:18, 23 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Can you do something regarding the Country alias module?. The wording creates more confusion Malay words are arranged differently. But I think when you use old templates then things functions badly. The historical flags must be synchronized correctly. The main problem is that the Country flag IOC alias templates are old. See what you can do regarding the module and the historical flags in a whole. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 09:30, 24 Jun 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! I think tUhe FlagIOC template needs a change to be more compliant with your language. The usage fields needs to be set up in your language and correctly translated. You can't have things in English when it is your language that will only create confusions and misunderstandings. See what you can do regarding the country alias module and also the historical flags in the example section. Yours sincerely, Sondre 09:41, 24 Jun 2022 (UTC) [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 09:41, 24 Jun 2022 (UTC) == Sandbox for the Module Country alias and Module:Country alias/data == Hello! Can you create a sandbox regarding the country alias and country alias/data. That tell you how you should use the module more fluently. Also about the fields and parameters and as such. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 20:16, 24 Jun 2022 (UTC) == ''The Signpost'': 26 June 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's weekly journal about Wikipedia and Wikimedia''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;"> * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/News and notes|WMF inks new rules on government-ordered takedowns, blasts Russian feds' censor demands, spends big bucks]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/In the media|Editor given three-year sentence, big RfA makes news, Guy Standing takes it sitting down]] * Special report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Special report|"Wikipedia's independence" or "Wikimedia's pile of dosh"?]] * Discussion report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Discussion report|MoS rules on CCP name mulled, XRV axe plea nulled, BLPPROD drafting bid pulled]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Opinion|Picture of the Day – how Adam plans to ru(i)n it]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Featured content|Articles on Scots' clash, Yank's tux, Austrian's action flick deemed brilliant prose]] * Essay: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Essay|RfA trend line haruspicy: fact or fancy?]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Recent research|Wikipedia versus academia (again), tables' "immortality" probed]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Serendipity|Was she really a Swiss lesbian automobile racer?]] * News from the WMF: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/News from the WMF|Wikimedia Enterprise signs first deals]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Traffic report|Top view counts for shows, movies, and celeb lawsuit that keeps on giving]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Gallery|Celebration of summer, winter]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-06-26/Humour|Shortcuts, screwballers, Simon & Garfunkel]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 22:34, 26 Jun 2022 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div></div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:JPxG@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=23439210 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Roll Out Solar Array]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:View of the ISS taken during Crew-2 flyaround (ISS066-E-080651).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Roll Out Solar Array''' (ROSA) and its larger version ISS Roll Out Solar Array (iROSA) are lightweight, flexible power sources designed by NASA to be deployed and used in space. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 27 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23436479 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-26</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W26"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise|Wikimedia Enterprise]] API service now has self-service accounts with free on-demand requests and monthly snapshots ([https://enterprise.wikimedia.com/docs/ API documentation]). Community access [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Enterprise/FAQ#community-access|via database dumps & Wikimedia Cloud Services]] continues. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] [[d:Special:MyLanguage/Wikidata:Wiktionary#lua|All Wikimedia wikis can now use Wikidata Lexemes in Lua]] after creating local modules and templates. Discussions are welcome [[d:Wikidata_talk:Lexicographical_data#You_can_now_reuse_Wikidata_Lexemes_on_all_wikis|on the project talk page]]. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.18|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-06-28|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-06-29|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-06-30|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-28|en}} at 06:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T311033] * Some global and cross-wiki services will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-06-30|en}} at 06:00 UTC. This will impact ContentTranslation, Echo, StructuredDiscussions, Growth experiments and a few more services. [https://phabricator.wikimedia.org/T300472] * Users will be able to sort columns within sortable tables in the mobile skin. [https://phabricator.wikimedia.org/T233340] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (28 June). The following meetings will take place on 12 July and 26 July. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/26|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W26"/> </div> 20:03, 27 Jun 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23453785 --> == Mohon semak rencana yg dicipta oleh pengguna ditegah (Muhammad Zainu) == Salam sejahtera. Saya ingin memohon penyelia memeriksa beberapa rencana yang dicipta oleh pengguna bernama [[Pengguna:Muhammad Zainu|Muhammad Zainu]]. Pengguna ini telah ditegah, namun sebelum ditegah beliau telah mencipta beberapa rencana dalam Wikipedia Bahasa Melayu dan mengaitkannya dengan entiti yang bernama "Marsuki", kononnya seorang ahli SEO yang terkenal. Kita maklum sudah terlalu banyak rencana spam yang telah dicipta oleh ramai pengguna untuk Marsuki ni dan setiap kalinya telah dipadam. Nampaknya kali ni mereka cuba menggunakan taktik lain untuk mempromosikan ia lagi. Mereka menyalin rencana dari WBI yang asalnya mengenai subjek yang legit, namun mereka mengolah dan menokok tambah cerita untuk mengaitkannya dengan Marsuki. Kononnya nanti bolehlah mereka kata si Marsuki ni benar-benar mahsyur kerana namanya banyak kali disebut dalam rencana entiti lain. Padahal di WBI tidak ada satupun kenyataan sebegitu. Contoh rencana: 1) [[Ruby Alamsyah]] - menyalin rencana WBI [[:id:Ruby_Alamsyah|Ruby Alamsyah]] 2) [[Universitas Nurdin Hamzah]] - menyalin rencana WBI [[:id:Universitas Nurdin Hamzahh|Universitas Nurdin Hamzah]] 3) [[Kampung Media]] - WBI [[:id:Kampung Media|Kampung Media]] 4) [[Ainun Najib]] - WBI [[:id:Ainun Najib|Ainun Najib]] 5) [[Roy Suryo]] - WBI [[:id:Roy Suryo|Roy Suryo]] 6) [[Hammam Riza]] - WBI [[:id:Hammam Riza|Hammam Riza]] 7) [[Onno W. Purbo]] - WBI [[:id:Onno W. Purbo|Onno W. Purbo]] 8) [[Universitas Mahasaraswati Denpasar]] - WBI [[:id:Universitas Mahasaraswati Denpasar|Universitas Mahasaraswati Denpasar]] Terima kasih. [[Pengguna:Mightierrr|Mightierrr]] ([[Perbincangan pengguna:Mightierrr|bincang]]) 20:25, 30 Jun 2022 (UTC) :{{@|Mightierrr}} Baik, terima kasih untuk makluman ini. -<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small><sup> [[User talk: CyberTroopers|bincang]]</sup>/<sub>[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]</sub> 04:04, 1 Julai 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Road Goes Ever On (song)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Hobbiton, New Zealand.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Road Goes Ever On'''" is a title that encompasses several walking songs that J. R. R. Tolkien wrote for his Middle-earth legendarium. Within the stories, the original song was composed by Bilbo Baggins and recorded in The Hobbit. Different versions of it also appear in The Lord of the Rings, along with some similar walking songs. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:51, 4 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23473250 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-27</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W27"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translations]] are available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.19|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-05|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-06|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-07|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-05|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s6.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-07-07|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s4.dblist targeted wikis]). * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=| Advanced item]] This change only affects pages in the main namespace in Wikisource. The Javascript config variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>proofreadpage_source_href</code></bdi> will be removed from <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Interface/JavaScript#mw.config|mw.config]]</code></bdi> and be replaced with the variable <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>prpSourceIndexPage</code></bdi>. [https://phabricator.wikimedia.org/T309490] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/27|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W27"/> </div> 19:32, 4 Julai 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23466250 --> == FlagIOC template == Hello! Can you sort out the historical flags on the FlagIOC template so they are right. The flags must match with the actual year that the competition was held. For instance the Hong Kong flag at the 1954 Asian Games and the Canadian flag at the 1924 Winter Olympics and also the Indian flag in 1934, Vietnam's flag in 1973 and Malaya's flag in 1961. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/193.161.216.9|193.161.216.9]] 11:35, 10 Julai 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Everard Calthrop]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Everard Richard Calthrop''' (3 March 1857 – 30 March 1927) was a British railway engineer and inventor. Calthrop was a notable promoter and builder of narrow-gauge railways, especially of 2 ft 6 in (762 mm) narrow gauge, and was especially prominent in India. His most notable achievement was the Barsi Light Railway, but he is best known in his home country for the Leek and Manifold Valley Light Railway. Calthrop has been described as a "railway genius. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:04, 11 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == ''This Month in GLAM'': June 2022 == {| style="width:100%;" | valign="top" align="center" style="border:1px gray solid; padding:1em;" | {| align="center" |- | style="text-align: center;" | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]<br /> <hr /> <div style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;">[[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022|<span style="color:darkslategray;">This Month in GLAM – Volume XII, Issue VI, June 2022</span>]]</div> <hr /><br /> |- style="text-align: center;" | <span style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman;"> '''<u>Headlines</u>'''</span> |- style="font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;" | <div style="text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;"> * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Albania report|Albania report]]: CEE Spring 2022 in Albania and Kosovo * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: In the middle of new projects * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Australia report|Australia report]]: A celebration, a commitment, an edit-a-thon: Know My Name returns for 2022 * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Belgium report|Belgium report]]: Heritage and Wikimedian in Residence * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: FIRST WikiCon Brazil & Three States of GLAM * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Croatia report|Croatia report]]: Network(ing) effect(s) * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/France report|France report]]: French open content report promotion * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Italy report|Italy report]]: Opening and closing projects in June * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Kosovo report|Kosovo report]]: Edit-a-thon with Kino Lumbardhi; DokuTech; CEE Spring 2022 in Albania and Kosovo * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: West Coast Wikipedian at Large and Auckland Museum updates * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Wikipedian in residence in the National Museum in Cracow; The next online meeting within the cycle of monthly editing GLAM meetings; Steps to communicate GLAM partnerships better and involve the Wikimedian community * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Sweden report|Sweden report]]: 100 000 memories from the Nordic Museum; Report from the Swedish National Archives * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Switzerland report|Switzerland report]]: Diversity in GLAM Program * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/UK report|UK report]]: Featured images and cultural diversity * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/USA report|USA report]]: Fifty Women Sculptors; Juneteenth Edit-a-thon; Juneteenth Photobooths 2022; Wiknic June 2022; New York Botanical Garden June 2022; LGBT Pride Month * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Structured Data on Wikimedia Commons report|Structured Data on Wikimedia Commons report]]: Structured data on Commons editing now possible with OpenRefine 3.6; file uploading with 3.7 * [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Contents/Events|Calendar]]: July's GLAM events </div> |- | style="font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;" | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/June 2022/Single|Single-page]] |- | valign="top" colspan="2" style="padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;" | To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]]. |- |} |} <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 03:46, 11 Julai 2022 (UTC)</div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Romaine@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&oldid=23471794 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-28</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W28"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translations]] are available. '''Recent changes''' * In the [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022 skin]], the page title is now displayed above the tabs such as Discussion, Read, Edit, View history, or More. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates#Page title/tabs switch|Learn more]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T303549] * [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|alt=|Advanced item]] It is now possible to easily view most of the configuration settings that apply to just one wiki, and to compare settings between two wikis if those settings are different. For example: [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=jawiktionary Japanese Wiktionary settings], or [https://noc.wikimedia.org/wiki.php?wiki=eswiki&compare=eowiki settings that are different between the Spanish and Esperanto Wikipedias]. Local communities may want to [[m:Special:MyLanguage/Requesting_wiki_configuration_changes|discuss and propose changes]] to their local settings. Details about each of the named settings can be found by [[mw:Special:Search|searching MediaWiki.org]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T308932] *The Anti-Harassment Tools team [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#May|recently deployed]] the IP Info Feature as a [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature at all wikis]]. This feature allows abuse fighters to access information about IP addresses. Please check our update on [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Info feature#April|how to find and use the tool]]. Please share your feedback using a link you will be given within the tool itself. '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-07-12|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s3.dblist targeted wikis]). '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout July. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/28|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W28"/> </div> 19:25, 11 Julai 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23502519 --> == FlagIOC template == Hello! Can you take a deeper look into the FlagIOC template and regarding the historical flags there. I see that many of them are incorrect. They must match with the years of the actual competition take a discussion with the user who created the template. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 10:26, 12 Julai 2022 (UTC) == FlagIOC template == Hello! Can you take a look into the FlagIOC template and can you try to match the flags with the other flag templates such as OCAyear, SEAGFyear and CGFyear and IOCyear as well. Yours sincerely, Sondre [[Pengguna:SndrAndrss|SndrAndrss]] ([[Perbincangan pengguna:SndrAndrss|bincang]]) 09:47, 13 Julai 2022 (UTC) :{{@|SndrAndrss}} I'm still learning about the code. Currently, I'm waiting for a friend of mine to try to fix it because I can't either find the syntax of the code. Otherwise, I will have to ask help from someone else. -<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small><sup> [[User talk: CyberTroopers|bincang]]</sup>/<sub>[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]</sub> 15:13, 13 Julai 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Church of St. Clare, Horodkivka]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Horodkivka Catholic Church RB.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Church of St. Clare, Horodkivka''' is a Roman Catholic religious building and an architectural monument of local importance in the village of Horodkivka (alternative spelling Gorodkivka), Andrushivka Raion, Zhytomyr region, Ukraine. Horodkivka was called Khalaimgorodok before 1946 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 18 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Mohon lindungi Artikel Alda Daulay == Bisakah awak mohon lindungi Artikel [[ Alda Daulay ]] [[Khas:Sumbangan/36.76.93.36|36.76.93.36]] 14:07, 18 Julai 2022 (UTC) == Bolehkah saya mohon ditetapkan artikel Alda Daulay? == Saya mohon batalkan penghapusan [[ Alda Daulay ]] == Saya mohon batalkan penghapusan == Saya mohon batalkan penghapusan [[ Alda Daulay ]]{{tanpatt|Pengguna wajar2}} :{{@|Pengguna wajar2}} Ditolak, kerana rencana mengenai subjek tidak berkepentingan, dan pernah dihapuskan tetapi dicipta berulang kali. Sekian.-<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small><sup> [[User talk: CyberTroopers|bincang]]</sup>/<sub>[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]</sub> 16:10, 19 Julai 2022 (UTC) == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-29</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W29"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translations]] are available. '''Problems''' * The feature on mobile web for [[mw:Special:MyLanguage/Extension:NearbyPages|Nearby Pages]] was missing last week. It will be fixed this week. [https://phabricator.wikimedia.org/T312864] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.21|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-19|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-20|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-21|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). '''Future changes''' * The [[mw:Technical_decision_making/Forum|Technical Decision Forum]] is seeking [[mw:Technical_decision_making/Community_representation|community representatives]]. You can apply on wiki or by emailing <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">TDFSupport@wikimedia.org</span> before 12 August. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/29|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W29"/> </div> 23:00, 18 Julai 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23517957 --> == Hight spam == Hi CyberTroopers, as you blocked this IP [https://ms.wikipedia.org/wiki/Khas:Sumbangan/2001:448A:20A2:48E5:98E9:F7A1:447E:FA99] for hight spam you might want to take a look at [[Khas:Sumbangan/2001:448A:20A2:7B43:1470:B488:56F3:A745/44]], there is lots of similar spam without ever providing sources. -- [[Pengguna:Johannnes89|Johannnes89]] ([[Perbincangan pengguna:Johannnes89|bincang]]) 14:50, 21 Julai 2022 (UTC) :{{@|Johannnes89}} Thank you for the info. I was overlooked. I'll look into it. -<small><span style="border:1px solid black;padding:1px;">[[User: CyberTroopers|<span style="color:#FC0;background:black;font-family:sans-serif;">''' CyberTroopers '''</span>]]</span></small><sup> [[User talk: CyberTroopers|bincang]]</sup>/<sub>[[Special:Contributions/CyberTroopers|sumbangan]]</sub> 16:24, 21 Julai 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sack of Shamakhi]]'''<br /> <small>''([[:fa:تاراج شماخی]]) ''</small></div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sack of Shamakhi''' took place on 18 August 1721, when rebellious Sunni Lezgins, within the declining Safavid Empire, attacked the capital of Shirvan province, Shamakhi (in present-day Azerbaijan Republic). The initially successful counter-campaign was abandoned by the central government at a critical moment and with the threat then left unchecked, Shamakhi was taken by 15,000 Lezgin tribesmen, its Shia population massacred, and the city ransacked. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:46, 25 Julai 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-30</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W30"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikibooks.org/ www.wikibooks.org]</span> and <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">[https://www.wikiquote.org/ www.wikiquote.org]</span> portal pages now use an automated update system. Other [[m:Project_portals|project portals]] will be updated over the next few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T273179] '''Problems''' * Last week, some wikis were in read-only mode for a few minutes because of an emergency switch of their main database ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s7.dblist targeted wikis]). [https://phabricator.wikimedia.org/T313383] '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.22|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-07-26|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-07-27|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-07-28|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The external link icon will change slightly in the skins Vector legacy and Vector 2022. The new icon uses simpler shapes to be more recognizable on low-fidelity screens. [https://phabricator.wikimedia.org/T261391] * Administrators will now see buttons on user pages for "{{int:changeblockip}}" and "{{int:unblockip}}" instead of just "{{int:blockip}}" if the user is already blocked. [https://phabricator.wikimedia.org/T308570] '''Future meetings''' * The next [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|open meeting with the Web team]] about Vector (2022) will take place tomorrow (26 July). '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/30|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W30"/> </div> 19:27, 25 Julai 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23545370 --> == Infobox Country Olympics template == Hello! Can you do something regarding the Infobox Country Olympics template so the things shown there are correct. Both for Olympic Games, competitors, sports and else. The template should represent the Olympic Games. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:24, 30 Julai 2022 (UTC) == Template:Infobox Olympics == Hello! Can you move the Infobox Olympics templates some of them stand in English and not your language. Like Japan and others for example. Check them and then move them. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:30, 30 Julai 2022 (UTC) == ''The Signpost'': 1 August 2022 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[File:WikipediaSignpostIcon.svg|40px|right]] ''News, reports and features from the English Wikipedia's weekly journal about Wikipedia and Wikimedia''</div> <div style="-moz-column-count:2; -webkit-column-count:2; column-count:2;"> * From the editors: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/From the editors|Rise of the machines, or something]] * News and notes: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/News and notes|Information considered harmful]] * In the media: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/In the media|Censorship, medieval hoaxes, "pathetic supervillains", FB-WMF AI TL bid, dirty duchess deeds done dirt cheap]] * Op-Ed: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Op-Ed|The "recession" affair]] * Eyewitness Wikimedian – Vinnytsia, Ukraine: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Eyewitness Wikimedian – Vinnytsia, Ukraine|War diary (part 3)]] * Election guide: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Election guide|The chosen six: 2022 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections]] * Community view: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Community view|Youth culture and notability]] * Opinion: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Opinion|Criminals among us]] * Arbitration report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Arbitration report|Winds of change blow for cyclone editors, deletion dustup draws toward denouement]] * Deletion report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Deletion report|This is Gonzo Country]] * Discussion report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Discussion report|Notability for train stations, notices for mobile editors, noticeboards for the rest of us]] * Traffic report: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Traffic report|US TV, JP ex-PM, outer space, and politics of IN, US, UK top charts for July]] * Featured content: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Featured content|A little list with surprisingly few lists]] * Tips and tricks: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Tips and tricks|Cleaning up awful citations with Citation bot]] * In focus: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/In focus|Wikidata insights from a handy little tool]] * On the bright side: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/On the bright side|Ukrainian Wikimedians during the war — three (more) stories]] * Essay: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Essay|How to research an image]] * Recent research: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Recent research|A century of rulemaking on Wikipedia analyzed]] * Serendipity: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Serendipity|Don't cite Wikipedia]] * Gallery: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Gallery|A backstage pass]] * From the archives: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/From the archives|2012 Russian Wikipedia shutdown as it happened]] * Humour: [[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost/2022-08-01/Humour|Why did the chicken cross the road?]] </div> <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">'''[[w:en:Wikipedia:Wikipedia Signpost|Read this Signpost in full]]''' · [[w:en:Wikipedia:Signpost/Single|Single-page]] · [[m:Global message delivery/Targets/Signpost|Unsubscribe]] · [[m:Global message delivery|Global message delivery]] 00:42, 1 Ogos 2022 (UTC) <!-- Sent via script ([[w:en:User:Evad37/SPS]]) --></div></div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:JPxG@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Signpost&oldid=23554609 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lau Pa Sat]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Telok Ayer Market Above, June 2015.JPG|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Lau Pa Sat''', also known as Telok Ayer Market, is a historic building located within the Downtown Core in the Central Area of Singapore. It was first built in 1824 as a fish market on the waterfront serving the people of early colonial Singapore and rebuilt in 1838. It was then relocated and rebuilt at the present location in 1894. It is currently a food court with stalls selling a variety of local cuisine. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 1 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23601901 --> == Books & Bytes – Issue 51 == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div style = "color: #936c29; font-size: 4em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif"> [[File:Wikipedia Library owl.svg|80px|link=The Wikipedia Library]] '''The Wikipedia Library''' </div> <div style = "font-size: 1.5em; margin: 0 100px"> [[File:Bookshelf.jpg|right|175px]]</div> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size: 2em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif">'''''Books & Bytes'''''</span><br /> Issue 51, May – June 2022 </div> <div style = "margin-top: 1.5em; border: 3px solid #ae8c55; border-radius: .5em; padding: 1em 1.5em; font-size: 1.2em"> * New library partners ** SAGE Journals ** Elsevier ScienceDirect ** University of Chicago Press ** Information Processing Society of Japan * Feedback requested on this newsletter * 1Lib1Ref May 2022 <big>'''[[:m:The Wikipedia Library/Newsletter/May-June_2022|Read the full newsletter]]'''</big> </div> </div> <small>Sent by [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of The Wikipedia Library team --16:46, 1 Ogos 2022 (UTC)</small> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Samwalton9@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=The_Wikipedia_Library/Newsletter/Recipients&oldid=23611998 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-31</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W31"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translations]] are available. '''Recent changes''' * Improved [[m:Special:MyLanguage/Help:Displaying_a_formula#Phantom|LaTeX capabilities for math rendering]] are now available in the wikis thanks to supporting <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>Phantom</code></bdi> tags. This completes part of [[m:Community_Wishlist_Survey_2022/Editing/Missing_LaTeX_capabilities_for_math_rendering|the #59 wish]] of the 2022 Community Wishlist Survey. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.23|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-08-02|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-08-03|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-08-04|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:WikiEditor/Realtime_Preview|Realtime Preview]] will be available as a Beta Feature on wikis in [https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists%2Fgroup0.dblist Group 0]. This feature was built in order to fulfill [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey_2021/Real_Time_Preview_for_Wikitext|one of the Community Wishlist Survey proposals]]. '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout August. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. '''Future meetings''' * This week, three meetings about [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector (2022)]] with live interpretation will take place. On Tuesday, interpretation in Russian will be provided. On Thursday, meetings for Arabic and Spanish speakers will take place. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Updates/Talk to Web|See how to join]]. '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/31|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W31"/> </div> 21:22, 1 Ogos 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23615613 --> == Templat:Infobox Country Olympics == Hello! Can you take a look into the Infobox Country Olympics template and try to make it to an infobox template with parameters and fields in your language. This template was created in 2008 and is never in use on the English version anymore. They used the Template:Infobox country at games there. Can you see what you can do about it and maybe try to delete all the Infobox Olympics template for the different countries. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:53, 4 Ogos 2022 (UTC) == Templat:Change pattern == Hello! Can you make a template for change patterns which shows how to change patterns in a proper way may be use a Lua template to do that. Yours sincerely, Sondre [[Khas:Sumbangan/88.88.4.178|88.88.4.178]] 11:35, 7 Ogos 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Raggle Taggle Gypsy]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Raggle Taggle Gypsy'''" (Roud 1, Child 200), is a traditional folk song that originated as a Scottish border ballad, and has been popular throughout Britain, Ireland and North America. It concerns a rich lady who runs off to join the gypsies (or one gypsy). <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 8 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23635059 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-32</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W32"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translations]] are available. '''Recent changes''' * [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script|GUS2Wiki]] copies the information from [[{{#special:GadgetUsage}}]] to an on-wiki page so you can review its history. If your project isn't already listed on the [[d:Q113143828|Wikidata entry for Project:GUS2Wiki]] you can either run GUS2Wiki yourself or [[:m:Special:MyLanguage/Meta:GUS2Wiki/Script#Opting|make a request to receive updates]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T121049] '''Changes later this week''' * There is no new MediaWiki version this week. * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-08-09|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s5.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-08-11|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s2.dblist targeted wikis]). '''Future meetings''' * The [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon|Wikimania Hackathon]] will take place online from August 12–14. Don't miss [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|the pre-hacking showcase]] to learn about projects and find collaborators. Anyone can [[phab:/project/board/6030/|propose a project]] or [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Schedule|host a session]]. [[wmania:Special:MyLanguage/Hackathon/Newcomers|Newcomers are welcome]]! '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/32|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W32"/> </div> 19:50, 8 Ogos 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23627807 --> == ''This Month in GLAM'': July 2022 == {| style="width:100%;" | valign="top" align="center" style="border:1px gray solid; padding:1em;" | {| align="center" |- | style="text-align: center;" | [[File:This Month in GLAM logo 2018.png|350px|center|link=outreach:GLAM/Newsletter]]<br /> <hr /> <div style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;">[[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022|<span style="color:darkslategray;">This Month in GLAM – Volume XII, Issue VII, July 2022</span>]]</div> <hr /><br /> |- style="text-align: center;" | <span style="font-size:12pt; font-family:Times New Roman;"> '''<u>Headlines</u>'''</span> |- style="font-size:10pt; font-family:Times New Roman; text-align:center;" | <div style="text-align:left; column-count:2; column-width:28em; -moz-column-count:2; -moz-column-width:28em; -webkit-column-count:2; -webkit-column-width:28em; vertical-align:top;"> * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Argentina report|Argentina report]]: Provinces: our main characters * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Brazil report|Brazil report]]: Brazil holds its National Wiki Conference, and many GLAM partners join * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Colombia report|Colombia report]]: A very busy July for Colombian libraries / Un Julio bastante movido para las bibliotecas colombianas * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/France report|France report]]: Wikimedian in residence in Clermont-Ferrand * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/New Zealand report|New Zealand report]]: News from Auckland Museum, the West Coast, and New Zealand's thesis repositories * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Poland report|Poland report]]: Edit-a-thon in the National Museum in Cracow, GLAM editing contest on the collection of artworks * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Portugal report|Portugal report]]: Portugal’s first GLAM-Wiki open access museum project is launched!! * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Serbia report|Serbia report]]: Presentation of GLAM activities at Edu Wiki Camp * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/UK report|UK report]]: Khalili Collections * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/USA report|USA report]]: GLAM for the Masses * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/AvoinGLAM report|AvoinGLAM report]]: Wikimania * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Content Partnerships Hub report|Content Partnerships Hub report]]: Wikimania activities * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/WMF GLAM report|WMF GLAM report]]: What next for 1Lib1Ref? * [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Contents/Events|Calendar]]: August's GLAM events </div> |- | style="font-family:Times New Roman; text-align:center; font-size:85%;" | [[outreach:GLAM/Newsletter|Read this edition in full]] &bull; [[outreach:GLAM/Newsletter/July 2022/Single|Single-page]] |- | valign="top" colspan="2" style="padding:0.5em; font-family:Times New Roman;text-align:center; font-size:85%;" | To assist with preparing the newsletter, please visit the [[outreach:GLAM/Newsletter/Newsroom|newsroom]]. Past editions may be viewed [[outreach:GLAM/Newsletter/Archives|here]]. |- |} |} <div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:GLAM/Newsletter/About|About ''This Month in GLAM'']] · [[m:Global message delivery/Targets/GLAM|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · [[:m:User:Romaine|Romaine]] 01:24, 9 Ogos 2022 (UTC)</div> <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Romaine@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/GLAM&oldid=23554599 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Peroz I Kushanshah]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Extremely rare coin of Peroz I Kushanshah.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Peroz I Kushanshah''' was ruler of the Kushano-Sasanian Kingdom from 245 to 275. He was the successor of Ardashir I Kushanshah. He was an energetic ruler, who minted coins in Balkh, Herat, and Gandhara. Under him, the Kushano-Sasanians further expanded their domains into the west, pushing the weakened Kushan Empire to Mathura in North India. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 15 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23661098 --> == <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Tech News: 2022-33</span> == <div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <section begin="technews-2022-W33"/><div class="plainlinks"> Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/33|Translations]] are available. '''Recent changes''' * The Persian (Farsi) Wikipedia community decided to block IP editing from October 2021 to April 2022. The Wikimedia Foundation's Product Analytics team tracked the impact of this change. [[m:Special:MyLanguage/IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/IP Editing Restriction Study/Farsi Wikipedia|An impact report]] is now available. '''Changes later this week''' * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] The [[mw:MediaWiki 1.39/wmf.25|new version]] of MediaWiki will be on test wikis and MediaWiki.org from {{#time:j xg|2022-08-16|en}}. It will be on non-Wikipedia wikis and some Wikipedias from {{#time:j xg|2022-08-17|en}}. It will be on all wikis from {{#time:j xg|2022-08-18|en}} ([[mw:MediaWiki 1.39/Roadmap|calendar]]). * [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|alt=|Recurrent item]] Some wikis will be in read-only for a few minutes because of a switch of their main database. It will be performed on {{#time:j xg|2022-08-16|en}} at 07:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s1.dblist targeted wikis]) and on {{#time:j xg|2022-08-18|en}} at 7:00 UTC ([https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists/s8.dblist targeted wikis]). * The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:WikiEditor/Realtime_Preview|Realtime Preview]] will be available as a Beta Feature on wikis in [https://noc.wikimedia.org/conf/highlight.php?file=dblists%2Fgroup1.dblist Group 1]. This feature was built in order to fulfill [[m:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey_2021/Real_Time_Preview_for_Wikitext|one of the Community Wishlist Survey proposals]]. '''Future changes''' * The Beta Feature for [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools|DiscussionTools]] will be updated throughout August. Discussions will look different. You can see [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability/Prototype|some of the proposed changes]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Usability#4_August_2022][https://www.mediawiki.org/wiki/Talk_pages_project/Usability#Phase_1:_Topic_containers][https://phabricator.wikimedia.org/T312672] '''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]]&nbsp;• [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2022/33|Translate]]&nbsp;• [[m:Tech|Get help]]&nbsp;• [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]]&nbsp;• [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].'' </div><section end="technews-2022-W33"/> </div> 21:08, 15 Ogos 2022 (UTC) <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Quiddity (WMF)@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=23658001 --> == Deleting files again == Hi, how are you doing? Some time ago you helped clear out files in [[:Kategori:Calon untuk penghapusan segera]]. Perhaps you could check once more? Either delete of remove template if problem is fixed. There are also a few files in [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama yang sama di Wikimedia Commons]] and [[:Kategori:Semua fail Wikipedia dengan nama berbeza di Wikimedia Commons]]. Most of the files in [[Khas:Imej_tak_digunakan]] are probably unfree and they should either be added to an article or deleted. Since there are so many I think it would be good if a few admins worked on it together. If you have a good place to talk to the other admins perhaps you could mention this? --[[Pengguna:MGA73|MGA73]] ([[Perbincangan pengguna:MGA73|bincang]]) 06:01, 18 Ogos 2022 (UTC) == Wikipedia translation of the week: 2022-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:In the Arbour]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Gierymski In the arbour.png|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''In the Arbour''''' (Polish: W altanie) is an oil painting created by Polish Realist painter Aleksander Gierymski in 1882. It is displayed at the National Museum in Warsaw, Poland. In the painting is shown a social gathering of a group of aristocrats portrayed in 18th-century clothes, which takes place on a summer day in a garden. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:47, 22 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23685356 --> cwhz6v05me7jhdbmpslwl01q2rpqrg3 0 934498 5650784 5650472 2022-08-22T02:46:01Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{EngvarB|date=Jun 2018}} {{Use dmy dates|date=Jun 2018}} {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gabungan Parti Sarawak (GPS) <br/> | native_name = Sarawak Parties Alliance | lang1 = Melayu | name_lang1 = {{lang|ms|Gabungan Parti Sarawak<br>ݢابوڠن ڤرتي سراوق}} | lang2 = Cina | name_lang2 = {{lang|zh-hant|砂拉越政黨聯盟}}<br>{{lang|zh-hans|砂拉越政党联盟}}<br>{{lang|zh-latn|Shālāyuè zhèngdǎng liánméng}} | abbreviation = GPS | logo = | logo_size = 270px | slogan = Utamakan Sarawak (''Sarawak First'')<ref>{{cite web|url=https://www.newsarawaktribune.com.my/news/its-sarawak-first-thats-gps-development-approach/|title=It's 'Sarawak First That's GPS' development approach|publisher=New Sarawak Tribune|date=29 November 2018|access-date=23 Januari 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2019/01/10/a-guiding-light-for-gps/|title=A guiding light for GPS|author=Jeremy Veno|publisher=The Borneo Post|date=10 Januari 2019|access-date=23 Januari 2019|quote=According to Abang Johari, the focal point of the GPS logo depicts the Kenyalang (hornbill) in the shape of an ‘S’ which reflects the vision and slogan of the party of putting ‘Sarawak First’.}}</ref> | anthem = "GPS Utamakan Sarawak"<ref>{{cite web|url=http://pbb.org.my/lagu-gps.html|title=Lirik Lagu GPS|access-date=13 September 2019}}</ref><br>(''GPS Prioritises Sarawak'') | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | president = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • [[Douglas Uggah Embas|Datuk Amar Douglas Uggah Embas]] <br> • [[Joseph Salang Gandum|Datuk Joseph Salang Gandum]] <br> • [[Sim Kui Hian|Dato' Sri Dr. Sim Kui Hian]] <br> • [[Abdul Karim Rahman Hamzah|Dato' Sri Haji Abdul Karim Rahman Hamzah]] | secretary_general= Datuk Dr. Stephen Rundi Utom | predecessor = [[Parti Perikatan|Parti Perikatan Sarawak (1963)]] ''{{small|(Secara tidak langsung dari pemerintahan awal "Parti Perikatan")}}'' | founder = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | founded = {{start date|df=yes|2018|6|12}} | legalised = 19 November 2018<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = Jiwa Bakti <br> Suara Sarawak <br> New Sarawak Tribune <br> Utusan Sarawak | think_tank = | youth_wing = Pergerakan Pemuda GPS | student_wing = | wing1 = | womens_wing = Pergerakan Wanita GPS | membership_year = | membership = 435,532 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Patriotisme|Semangat rakyat Sarawak]]<br>[[Demokrasi sosial|Demokrasi sosial negeri]]<br>[[Bumiputera (Malaysia)|Hak Bumiputera Sarawak]]<br>[[Ekonomi Malaysia|Keadilan ekonomi negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina Sarawak]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hak pendidikan negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak kebajikan rakyat]]<br>[[Parlimen Malaysia|Demokrasi berparlimen]]<br>[[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia|Kerajaan anti-rasuah]]<br>[[Kemiskinan|Membasmi kemiskinan]]<br>[[Sosialisme|Keadilan semua pihak]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = '''Rakan sekutu''': <br> [[Perikatan Nasional]] (2018–2020) <br>[[Barisan Nasional]] (2021–kini) | regional = [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini) | international = | colours = {{Color box|{{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}|border=darkgray}} Red and black | colorcode = {{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}} | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|6|70|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|18|31|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Kerusi di Sarawak)}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{composition bar|1|20|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Hanya di Sarawak)}} | website = https://gpsarawak.com/parlimen | footnotes = }} '''Gabungan Parti Sarawak''' ([[Inggeris]]: ''Sarawak Parties Alliance''; singkatan: GPS) adalah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang universal, bebas & berintegriti, dan berbilang kaum di [[Sarawak]], [[Malaysia]]. Gabungan politik tempatan ini telah disahkan secara rasmi oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) pada 19 November 2018.<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> Gabungan parti politik tempatan ini merupakan gabungan parti yang universal, bebas, dan juga dapat menyokong atau menentang sebarang idea, kenyataan, dan cadangan daripada pihak kerajaan mahupun daripada pihak pembangkang di seluruh Malaysia.<ref>[https://sarawakvoice.com/2018/06/12/akan-jadi-pembangkang-yang-bijak-dibawah-gabungan-parti-sarawak-lukanisman/ Akan jadi pembangkang yang bijak dibawah Gabungan Parti Sarawak- Lukanisman]</ref> == Sejarah == === Penubuhan === [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) merupakan gabungan parti politik tempatan Sarawak, yang terdiri daripada penggabungan empat parti komponen tempatan Sarawak, iaitu [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB), [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS), [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) dan [[Parti Demokratik Progresif Sarawak]] (PDP). Selain itu, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) kini merupakan gabungan parti politik tempatan yang bebas, universal, dan kompleks di Sarawak. Ini kerana gabungan parti politik ini berhak menyokong atau menentang mana-mana pihak kerajaan mahupun pihak pembangkang di seluruh Sarawak, dan juga di seluruh Malaysia secara amnya. Gabungan Parti Sarawak (GPS) ini mula diperkenalkan pada 12 Jun 2018, sebagai suatu gabungan parti di bawah Barisan Nasional (BN).<ref>[[https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition Sarawak BN parties pull out of coalition to form independent state-based pact]]</ref> Namun pada 19 November 2018, Gabungan Parti Sarawak (GPS) secara rasmi diluluskan di bawah [[Akta Pertubuhan 1966]], serta diiktiraf terus oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) sebagai "gabungan parti politik bebas" yang sah. Gabungan parti politik ini dibenarkan untuk menggunakan logo sendiri semasa berlangsungnya pilihan raya negeri, pilihan raya umum, dan pilihan raya kecil yang berlangsung di [[Sarawak]]. Kini, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) mengesahkan akan "bekerjasama secara adil, jujur, ikhlas, dan amanah" dengan gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu, [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN), demi mengekalkan kesejahteraan, keharmonian dan kerjasama secara adil dan saksama antara kedua-dua pihak. == Senarai parti-parti komponen GPS == * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Demokratik Progresif]] (PDP) == Keputusan pilihan raya == === Dewan undangan negeri === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- !rowspan=2| Pilihan raya!!colspan=2|Dewan Undangan Negeri |- ! [[Dewan Undangan Negeri Sarawak|Sarawak]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya negeri Sarawak 2021|2021]]||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} === Dewan Rakyat === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- ! rowspan="2" | Pilihan raya!! colspan="2" |Dewan Rakyat |- ! [[Parlimen Malaysia|Malaysia]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya umum Malaysia ke-15|PRU-15]]||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} ==Wakil rakyat== {{main|Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-14}} === Lantikan Yang di-Pertuan Agong === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Yang di-Pertuan Agong''' |- !No. !Nama !Mewakili !Parti !Penggal !Penggal mula !Penggal tamat !Catatan |- |1 |[[Rita Sarimah Patrick Insol]], YB Senator<ref name=":9">{{Cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2020/06/702921/lima-angkat-sumpah-sebagai-senator|title=Lima angkat sumpah sebagai senator|last=Bernama|first=|date=22 Jun 2020|newspaper=BHarian|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |Wilayah |GPS (PRS) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |2 |[[Robert Lau Hui Yew]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah |GPS (SUPP) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |3 |[[Susan Chemerai Anding]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah | GPS (PBB) | Pertama||{{start date|2020|6|22|df=yes}}||{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |4 |[[Paul Igai]], YB Senator<ref name=":12">{{Cite news|url=https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|title=Senator Mohamad Ali appointed Dewan Negara deputy president|last=Bernama|first=|date=16 Disember 2020|newspaper=The Edge Markets|access-date=28 Disember 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201216045959/https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|archive-date=2020-12-16|dead-url=|work=|via=|url-status=dead}}</ref> | Wilayah |GPS (PDP)|| Kedua || 16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut senioriti.</small> === Lantikan Dewan Undangan Negeri === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Dewan Undangan Negeri''' |- !No. !Negeri ! Senator !Parti !Penggal!! Penggal mula !! Penggal tamat !Catatan |- |1 |{{Bendera|Sarawak}} | [[Zaiedi Suhaili]], YB Senator Dato<ref>Dr. Zaiedi Suhaili was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition/|title=Sarawak BN parties pull out of coalition|website=The Star|access-date=12 Jun 2018}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|last=Aubrey|first=Samuel|date=20 November 2018|access-date=30 November 2018|work=Borneo Post|language=en|display-authors=etal}}</ref>|| GPS (PBB) |Kedua||{{start date|2019|7|22|df=yes}}||{{end date|2022|7|21|df=yes}} | |- |2 |{{Bendera|Sarawak}} |[[Nuing Jeluing]], YB Senator Dato Dr.<ref>Dr. Nuing Jeluing was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":12" />||GPS (PBB) |Kedua||16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut negeri</small> {{main|Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} {| class="wikitable sortable" |- ! style="width:30px;" | No. ! style="width:150px;" |Kawasan Parlimen ! style="width:240px;" |Ahli ! style="width:80px;" |Parti !Catatan |- | rowspan="3" |P193 | rowspan="3" |Santubong | rowspan="3" |[[Wan Junaidi Tuanku Jaafar]], Dato' Sri Dr. Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":84">https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/437044/pbb-prs-pdp-supp-keluar-bn-bentuk-gps</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pembangunan Usahawan dan Koperasi Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P194 | rowspan="3" |Petra Jaya | rowspan="3" |[[Fadillah Yusof]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Menteri Kanan, Menteri Kerja Raya Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P197 | rowspan="3" |Kota Samarahan | rowspan="3" |[[Rubiah Wang]], Puan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8">{{Cite news|url=https://www.utusanborneo.com.my/2020/06/16/rais-antara-lima-angkat-sumpah-sebagai-senator-hari-ini|title=Rais antara lima angkat sumpah sebagai senator hari ini|last=Bernama|first=|date=16 Jun 2020|newspaper=Utusan Borneo|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P199 | rowspan="3" |Serian | rowspan="3" |[[Richard Riot Jaem]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- | rowspan="3" |P200 | rowspan="3" |Batang Sadong | rowspan="3" |[[Nancy Shukri]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pelancongan, Kebudayaan dan Kesenian Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P201 | rowspan="3" |Batang Lupar | rowspan="3" |[[Rohani Abdul Karim]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P204 | rowspan="3" |Betong | rowspan="3" |[[Robert Lawson Chuat]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P206 | rowspan="3" |Tanjong Manis | rowspan="3" |[[Yusuf Abd Wahab]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P207 | rowspan="3" |Igan | rowspan="3" |[[Ahmad Johnie Zawawi]], Tuan Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P210 | rowspan="3" |Kanowit | rowspan="3" |[[Aaron Ago Dagang]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Timbalan II Menteri Kesihatan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P213 | rowspan="3" |Mukah | rowspan="3" |[[Hanifah Hajar Taib]], Dato' Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri Malaysia (Hal Ehwal Sabah dan Sarawak) (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P215 | rowspan="3" |Kapit | rowspan="3" |[[Alexander Nanta Linggi]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P216 | rowspan="3" |Hulu Rajang | rowspan="3" |[[Wilson Ugak Kumbong]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- | rowspan="3" |P217 | rowspan="3" |Bintulu | rowspan="3" |[[Tiong King Sing]], Dato' Seri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Duta Khas ke China |- | rowspan="3" |P218 | rowspan="3" |Sibuti | rowspan="3" |[[Lukanisman Awang Sauni]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P220 | rowspan="3" |Baram | rowspan="3" |[[Anyi Ngau]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- | rowspan="2" |P221 | rowspan="2" |Limbang | rowspan="2" |[[Hasbi Habibollah]], Tuan Haji ||'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri Pengangkutan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P222 | rowspan="3" |Lawas | rowspan="3" |[[Henry Sum Agong]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan II Menteri Pembangunan Luar Bandar Malaysia (10.03.2020-kini) |} == Kerajaan negeri == {| class ="wikitable sortable" |- ! style="width:120px;"| Negeri ! style="width:90px;"| Jawatan ! style="width:180px;"|Ahli ! style="width:80px;" colspan=2|Parti ! style="width:150px;"|Dewan Undangan Negeri |- | {{Bendera|Sarawak}} || [[Ketua Menteri Sarawak|Premier]] || [[Abang Johari Tun Openg]] || bgcolor="pink"| ||PBB || [[Gedong (kawasan negeri)|Gedong]] |- |} == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] == Rujukan == {{reflist}}{{Gabungan Parti Sarawak}} [[Kategori:Gabungan Parti Sarawak]] [[Kategori:Parti politik di Malaysia|*]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2018 di Malaysia]] [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] 1zgcg9uz3dhnxuvuznfrl07767vw6u5 5650785 5650784 2022-08-22T02:47:19Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{EngvarB|date=Jun 2018}} {{Use dmy dates|date=Jun 2018}} {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gabungan Parti Sarawak (GPS) <br/> | native_name = Sarawak Parties Alliance | lang1 = Melayu | name_lang1 = {{lang|ms|Gabungan Parti Sarawak<br>ݢابوڠن ڤرتي سراوق}} | lang2 = Cina | name_lang2 = {{lang|zh-hant|砂拉越政黨聯盟}}<br>{{lang|zh-hans|砂拉越政党联盟}}<br>{{lang|zh-latn|Shālāyuè zhèngdǎng liánméng}} | abbreviation = GPS | logo = | logo_size = 270px | slogan = Utamakan Sarawak (''Sarawak First'')<ref>{{cite web|url=https://www.newsarawaktribune.com.my/news/its-sarawak-first-thats-gps-development-approach/|title=It's 'Sarawak First That's GPS' development approach|publisher=New Sarawak Tribune|date=29 November 2018|access-date=23 Januari 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2019/01/10/a-guiding-light-for-gps/|title=A guiding light for GPS|author=Jeremy Veno|publisher=The Borneo Post|date=10 Januari 2019|access-date=23 Januari 2019|quote=According to Abang Johari, the focal point of the GPS logo depicts the Kenyalang (hornbill) in the shape of an ‘S’ which reflects the vision and slogan of the party of putting ‘Sarawak First’.}}</ref> | anthem = "GPS Utamakan Sarawak"<ref>{{cite web|url=http://pbb.org.my/lagu-gps.html|title=Lirik Lagu GPS|access-date=13 September 2019}}</ref><br>(''GPS Prioritises Sarawak'') | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | president = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • [[Douglas Uggah Embas|Datuk Amar Douglas Uggah Embas]] <br> • [[Joseph Salang Gandum|Datuk Joseph Salang Gandum]] <br> • [[Sim Kui Hian|Dato' Sri Dr. Sim Kui Hian]] <br> • [[Abdul Karim Rahman Hamzah|Dato' Sri Haji Abdul Karim Rahman Hamzah]] | secretary_general= Datuk Dr. Stephen Rundi Utom | predecessor = [[Parti Perikatan|Parti Perikatan Sarawak (1963)]] ''{{small|(Secara tidak langsung dari pemerintahan awal "Parti Perikatan")}}'' | founder = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | founded = {{start date|df=yes|2018|6|12}} | legalised = 19 November 2018<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = Jiwa Bakti <br> Suara Sarawak <br> New Sarawak Tribune <br> Utusan Sarawak | think_tank = | youth_wing = Pergerakan Pemuda GPS | student_wing = | wing1 = | womens_wing = Pergerakan Wanita GPS | membership_year = | membership = 437,042 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Patriotisme|Semangat rakyat Sarawak]]<br>[[Demokrasi sosial|Demokrasi sosial negeri]]<br>[[Bumiputera (Malaysia)|Hak Bumiputera Sarawak]]<br>[[Ekonomi Malaysia|Keadilan ekonomi negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina Sarawak]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hak pendidikan negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak kebajikan rakyat]]<br>[[Parlimen Malaysia|Demokrasi berparlimen]]<br>[[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia|Kerajaan anti-rasuah]]<br>[[Kemiskinan|Membasmi kemiskinan]]<br>[[Sosialisme|Keadilan semua pihak]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = '''Rakan sekutu''': <br> [[Perikatan Nasional]] (2018–2020) <br>[[Barisan Nasional]] (2021–kini) | regional = [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini) | international = | colours = {{Color box|{{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}|border=darkgray}} Red and black | colorcode = {{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}} | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|6|70|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|18|31|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Kerusi di Sarawak)}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{composition bar|1|20|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Hanya di Sarawak)}} | website = https://gpsarawak.com/parlimen | footnotes = }} '''Gabungan Parti Sarawak''' ([[Inggeris]]: ''Sarawak Parties Alliance''; singkatan: GPS) adalah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang universal, bebas & berintegriti, dan berbilang kaum di [[Sarawak]], [[Malaysia]]. Gabungan politik tempatan ini telah disahkan secara rasmi oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) pada 19 November 2018.<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> Gabungan parti politik tempatan ini merupakan gabungan parti yang universal, bebas, dan juga dapat menyokong atau menentang sebarang idea, kenyataan, dan cadangan daripada pihak kerajaan mahupun daripada pihak pembangkang di seluruh Malaysia.<ref>[https://sarawakvoice.com/2018/06/12/akan-jadi-pembangkang-yang-bijak-dibawah-gabungan-parti-sarawak-lukanisman/ Akan jadi pembangkang yang bijak dibawah Gabungan Parti Sarawak- Lukanisman]</ref> == Sejarah == === Penubuhan === [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) merupakan gabungan parti politik tempatan Sarawak, yang terdiri daripada penggabungan empat parti komponen tempatan Sarawak, iaitu [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB), [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS), [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) dan [[Parti Demokratik Progresif Sarawak]] (PDP). Selain itu, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) kini merupakan gabungan parti politik tempatan yang bebas, universal, dan kompleks di Sarawak. Ini kerana gabungan parti politik ini berhak menyokong atau menentang mana-mana pihak kerajaan mahupun pihak pembangkang di seluruh Sarawak, dan juga di seluruh Malaysia secara amnya. Gabungan Parti Sarawak (GPS) ini mula diperkenalkan pada 12 Jun 2018, sebagai suatu gabungan parti di bawah Barisan Nasional (BN).<ref>[[https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition Sarawak BN parties pull out of coalition to form independent state-based pact]]</ref> Namun pada 19 November 2018, Gabungan Parti Sarawak (GPS) secara rasmi diluluskan di bawah [[Akta Pertubuhan 1966]], serta diiktiraf terus oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) sebagai "gabungan parti politik bebas" yang sah. Gabungan parti politik ini dibenarkan untuk menggunakan logo sendiri semasa berlangsungnya pilihan raya negeri, pilihan raya umum, dan pilihan raya kecil yang berlangsung di [[Sarawak]]. Kini, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) mengesahkan akan "bekerjasama secara adil, jujur, ikhlas, dan amanah" dengan gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu, [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN), demi mengekalkan kesejahteraan, keharmonian dan kerjasama secara adil dan saksama antara kedua-dua pihak. == Senarai parti-parti komponen GPS == * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Demokratik Progresif]] (PDP) == Keputusan pilihan raya == === Dewan undangan negeri === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- !rowspan=2| Pilihan raya!!colspan=2|Dewan Undangan Negeri |- ! [[Dewan Undangan Negeri Sarawak|Sarawak]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya negeri Sarawak 2021|2021]]||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} === Dewan Rakyat === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- ! rowspan="2" | Pilihan raya!! colspan="2" |Dewan Rakyat |- ! [[Parlimen Malaysia|Malaysia]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya umum Malaysia ke-15|PRU-15]]||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} ==Wakil rakyat== {{main|Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-14}} === Lantikan Yang di-Pertuan Agong === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Yang di-Pertuan Agong''' |- !No. !Nama !Mewakili !Parti !Penggal !Penggal mula !Penggal tamat !Catatan |- |1 |[[Rita Sarimah Patrick Insol]], YB Senator<ref name=":9">{{Cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2020/06/702921/lima-angkat-sumpah-sebagai-senator|title=Lima angkat sumpah sebagai senator|last=Bernama|first=|date=22 Jun 2020|newspaper=BHarian|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |Wilayah |GPS (PRS) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |2 |[[Robert Lau Hui Yew]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah |GPS (SUPP) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |3 |[[Susan Chemerai Anding]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah | GPS (PBB) | Pertama||{{start date|2020|6|22|df=yes}}||{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |4 |[[Paul Igai]], YB Senator<ref name=":12">{{Cite news|url=https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|title=Senator Mohamad Ali appointed Dewan Negara deputy president|last=Bernama|first=|date=16 Disember 2020|newspaper=The Edge Markets|access-date=28 Disember 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201216045959/https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|archive-date=2020-12-16|dead-url=|work=|via=|url-status=dead}}</ref> | Wilayah |GPS (PDP)|| Kedua || 16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut senioriti.</small> === Lantikan Dewan Undangan Negeri === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Dewan Undangan Negeri''' |- !No. !Negeri ! Senator !Parti !Penggal!! Penggal mula !! Penggal tamat !Catatan |- |1 |{{Bendera|Sarawak}} | [[Zaiedi Suhaili]], YB Senator Dato<ref>Dr. Zaiedi Suhaili was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition/|title=Sarawak BN parties pull out of coalition|website=The Star|access-date=12 Jun 2018}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|last=Aubrey|first=Samuel|date=20 November 2018|access-date=30 November 2018|work=Borneo Post|language=en|display-authors=etal}}</ref>|| GPS (PBB) |Kedua||{{start date|2019|7|22|df=yes}}||{{end date|2022|7|21|df=yes}} | |- |2 |{{Bendera|Sarawak}} |[[Nuing Jeluing]], YB Senator Dato Dr.<ref>Dr. Nuing Jeluing was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":12" />||GPS (PBB) |Kedua||16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut negeri</small> {{main|Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} {| class="wikitable sortable" |- ! style="width:30px;" | No. ! style="width:150px;" |Kawasan Parlimen ! style="width:240px;" |Ahli ! style="width:80px;" |Parti !Catatan |- | rowspan="3" |P193 | rowspan="3" |Santubong | rowspan="3" |[[Wan Junaidi Tuanku Jaafar]], Dato' Sri Dr. Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":84">https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/437044/pbb-prs-pdp-supp-keluar-bn-bentuk-gps</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pembangunan Usahawan dan Koperasi Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P194 | rowspan="3" |Petra Jaya | rowspan="3" |[[Fadillah Yusof]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Menteri Kanan, Menteri Kerja Raya Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P197 | rowspan="3" |Kota Samarahan | rowspan="3" |[[Rubiah Wang]], Puan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8">{{Cite news|url=https://www.utusanborneo.com.my/2020/06/16/rais-antara-lima-angkat-sumpah-sebagai-senator-hari-ini|title=Rais antara lima angkat sumpah sebagai senator hari ini|last=Bernama|first=|date=16 Jun 2020|newspaper=Utusan Borneo|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P199 | rowspan="3" |Serian | rowspan="3" |[[Richard Riot Jaem]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- | rowspan="3" |P200 | rowspan="3" |Batang Sadong | rowspan="3" |[[Nancy Shukri]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pelancongan, Kebudayaan dan Kesenian Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P201 | rowspan="3" |Batang Lupar | rowspan="3" |[[Rohani Abdul Karim]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P204 | rowspan="3" |Betong | rowspan="3" |[[Robert Lawson Chuat]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P206 | rowspan="3" |Tanjong Manis | rowspan="3" |[[Yusuf Abd Wahab]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P207 | rowspan="3" |Igan | rowspan="3" |[[Ahmad Johnie Zawawi]], Tuan Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P210 | rowspan="3" |Kanowit | rowspan="3" |[[Aaron Ago Dagang]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Timbalan II Menteri Kesihatan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P213 | rowspan="3" |Mukah | rowspan="3" |[[Hanifah Hajar Taib]], Dato' Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri Malaysia (Hal Ehwal Sabah dan Sarawak) (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P215 | rowspan="3" |Kapit | rowspan="3" |[[Alexander Nanta Linggi]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P216 | rowspan="3" |Hulu Rajang | rowspan="3" |[[Wilson Ugak Kumbong]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- | rowspan="3" |P217 | rowspan="3" |Bintulu | rowspan="3" |[[Tiong King Sing]], Dato' Seri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Duta Khas ke China |- | rowspan="3" |P218 | rowspan="3" |Sibuti | rowspan="3" |[[Lukanisman Awang Sauni]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P220 | rowspan="3" |Baram | rowspan="3" |[[Anyi Ngau]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- | rowspan="2" |P221 | rowspan="2" |Limbang | rowspan="2" |[[Hasbi Habibollah]], Tuan Haji ||'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri Pengangkutan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P222 | rowspan="3" |Lawas | rowspan="3" |[[Henry Sum Agong]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan II Menteri Pembangunan Luar Bandar Malaysia (10.03.2020-kini) |} == Kerajaan negeri == {| class ="wikitable sortable" |- ! style="width:120px;"| Negeri ! style="width:90px;"| Jawatan ! style="width:180px;"|Ahli ! style="width:80px;" colspan=2|Parti ! style="width:150px;"|Dewan Undangan Negeri |- | {{Bendera|Sarawak}} || [[Ketua Menteri Sarawak|Premier]] || [[Abang Johari Tun Openg]] || bgcolor="pink"| ||PBB || [[Gedong (kawasan negeri)|Gedong]] |- |} == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] == Rujukan == {{reflist}}{{Gabungan Parti Sarawak}} [[Kategori:Gabungan Parti Sarawak]] [[Kategori:Parti politik di Malaysia|*]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2018 di Malaysia]] [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] fphbvxmmopaezj8vzlkcmbl0u77q07i 5650854 5650785 2022-08-22T04:25:27Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{EngvarB|date=Jun 2018}} {{Use dmy dates|date=Jun 2018}} {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gabungan Parti Sarawak (GPS) <br/> | native_name = Sarawak Parties Alliance | lang1 = Melayu | name_lang1 = {{lang|ms|Gabungan Parti Sarawak<br>ݢابوڠن ڤرتي سراوق}} | lang2 = Cina | name_lang2 = {{lang|zh-hant|砂拉越政黨聯盟}}<br>{{lang|zh-hans|砂拉越政党联盟}}<br>{{lang|zh-latn|Shālāyuè zhèngdǎng liánméng}} | abbreviation = GPS | logo = | logo_size = 270px | slogan = Utamakan Sarawak (''Sarawak First'')<ref>{{cite web|url=https://www.newsarawaktribune.com.my/news/its-sarawak-first-thats-gps-development-approach/|title=It's 'Sarawak First That's GPS' development approach|publisher=New Sarawak Tribune|date=29 November 2018|access-date=23 Januari 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2019/01/10/a-guiding-light-for-gps/|title=A guiding light for GPS|author=Jeremy Veno|publisher=The Borneo Post|date=10 Januari 2019|access-date=23 Januari 2019|quote=According to Abang Johari, the focal point of the GPS logo depicts the Kenyalang (hornbill) in the shape of an ‘S’ which reflects the vision and slogan of the party of putting ‘Sarawak First’.}}</ref> | anthem = "GPS Utamakan Sarawak"<ref>{{cite web|url=http://pbb.org.my/lagu-gps.html|title=Lirik Lagu GPS|access-date=13 September 2019}}</ref><br>(''GPS Prioritises Sarawak'') | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | president = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | leader1_title = Timbalan Presiden | leader1_name = • [[Douglas Uggah Embas|Datuk Amar Douglas Uggah Embas]] <br> • [[Joseph Salang Gandum|Datuk Joseph Salang Gandum]] <br> • [[Sim Kui Hian|Dato' Sri Dr. Sim Kui Hian]] <br> • [[Abdul Karim Rahman Hamzah|Dato' Sri Haji Abdul Karim Rahman Hamzah]] | secretary_general= Datuk Dr. Stephen Rundi Utom | predecessor = [[Parti Perikatan|Parti Perikatan Sarawak (1963)]] ''{{small|(Secara tidak langsung dari pemerintahan awal "Parti Perikatan")}}'' | founder = [[Abang Johari Tun Openg|Abang Haji Abdul Rahman Zohari bin Tun Abang Haji Openg]] | founded = {{start date|df=yes|2018|6|12}} | legalised = 19 November 2018<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = Jiwa Bakti <br> Suara Sarawak <br> New Sarawak Tribune <br> Utusan Sarawak | think_tank = | youth_wing = Pergerakan Pemuda GPS | student_wing = | wing1 = | womens_wing = Pergerakan Wanita GPS | membership_year = | membership = 437,048 {{small|(Ogos 2022)}} | ideology = [[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Patriotisme|Semangat rakyat Sarawak]]<br>[[Demokrasi sosial|Demokrasi sosial negeri]]<br>[[Bumiputera (Malaysia)|Hak Bumiputera Sarawak]]<br>[[Ekonomi Malaysia|Keadilan ekonomi negeri]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina Sarawak]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hak pendidikan negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak kebajikan rakyat]]<br>[[Parlimen Malaysia|Demokrasi berparlimen]]<br>[[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia|Kerajaan anti-rasuah]]<br>[[Kemiskinan|Membasmi kemiskinan]]<br>[[Sosialisme|Keadilan semua pihak]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = '''Rakan sekutu''': <br> [[Perikatan Nasional]] (2018–2020) <br>[[Barisan Nasional]] (2021–kini) | regional = [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini) | international = | colours = {{Color box|{{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}|border=darkgray}} Red and black | colorcode = {{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}} | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|6|70|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|18|31|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Kerusi di Sarawak)}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{composition bar|1|20|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}{{small|(Hanya di Sarawak)}} | website = https://gpsarawak.com/parlimen | footnotes = }} '''Gabungan Parti Sarawak''' ([[Inggeris]]: ''Sarawak Parties Alliance''; singkatan: GPS) adalah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang universal, bebas & berintegriti, dan berbilang kaum di [[Sarawak]], [[Malaysia]]. Gabungan politik tempatan ini telah disahkan secara rasmi oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) pada 19 November 2018.<ref name="gets nod">{{cite web|url=https://sg.news.yahoo.com/gabungan-parti-sarawak-gets-nod-114238160.html|title=Gabungan Parti Sarawak gets nod from RoS|author=Hidir Reduan Abdul Rashid|work=New Straits Times|publisher=Yahoo! News Singapore|date=19 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref><ref name="legalised">{{cite web|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|author1=Samuel Aubrey|author2=Abdul Hakim Bujang|author3=Kim How Pin|author4=Peter Boon|publisher=The Borneo Post|date=20 November 2018|access-date=20 November 2018}}</ref> Gabungan parti politik tempatan ini merupakan gabungan parti yang universal, bebas, dan juga dapat menyokong atau menentang sebarang idea, kenyataan, dan cadangan daripada pihak kerajaan mahupun daripada pihak pembangkang di seluruh Malaysia.<ref>[https://sarawakvoice.com/2018/06/12/akan-jadi-pembangkang-yang-bijak-dibawah-gabungan-parti-sarawak-lukanisman/ Akan jadi pembangkang yang bijak dibawah Gabungan Parti Sarawak- Lukanisman]</ref> == Sejarah == === Penubuhan === [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) merupakan gabungan parti politik tempatan Sarawak, yang terdiri daripada penggabungan empat parti komponen tempatan Sarawak, iaitu [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB), [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS), [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) dan [[Parti Demokratik Progresif Sarawak]] (PDP). Selain itu, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) kini merupakan gabungan parti politik tempatan yang bebas, universal, dan kompleks di Sarawak. Ini kerana gabungan parti politik ini berhak menyokong atau menentang mana-mana pihak kerajaan mahupun pihak pembangkang di seluruh Sarawak, dan juga di seluruh Malaysia secara amnya. Gabungan Parti Sarawak (GPS) ini mula diperkenalkan pada 12 Jun 2018, sebagai suatu gabungan parti di bawah Barisan Nasional (BN).<ref>[[https://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition Sarawak BN parties pull out of coalition to form independent state-based pact]]</ref> Namun pada 19 November 2018, Gabungan Parti Sarawak (GPS) secara rasmi diluluskan di bawah [[Akta Pertubuhan 1966]], serta diiktiraf terus oleh Pendaftar Pertubuhan (RoS) sebagai "gabungan parti politik bebas" yang sah. Gabungan parti politik ini dibenarkan untuk menggunakan logo sendiri semasa berlangsungnya pilihan raya negeri, pilihan raya umum, dan pilihan raya kecil yang berlangsung di [[Sarawak]]. Kini, [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) mengesahkan akan "bekerjasama secara adil, jujur, ikhlas, dan amanah" dengan gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu, [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN), demi mengekalkan kesejahteraan, keharmonian dan kerjasama secara adil dan saksama antara kedua-dua pihak. == Senarai parti-parti komponen GPS == * [[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu]] (PBB) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Demokratik Progresif]] (PDP) == Keputusan pilihan raya == === Dewan undangan negeri === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- !rowspan=2| Pilihan raya!!colspan=2|Dewan Undangan Negeri |- ! [[Dewan Undangan Negeri Sarawak|Sarawak]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya negeri Sarawak 2021|2021]]||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|76|82|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} === Dewan Rakyat === {| class="wikitable sortable" style="text-align:center; font-size:95%" |- ! rowspan="2" | Pilihan raya!! colspan="2" |Dewan Rakyat |- ! [[Parlimen Malaysia|Malaysia]] !! Jumlah menang / Jumlah bertanding |- ! !! !! |- |2/3 majoriti||{{Composition bar|2|3|hex=#dcdcdc}}|| |- |[[Pilihan raya umum Malaysia ke-15|PRU-15]]||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}}||{{Composition bar|0|222|hex={{Gabungan Parti Sarawak/meta/color}}}} |} ==Wakil rakyat== {{main|Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-14}} === Lantikan Yang di-Pertuan Agong === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Yang di-Pertuan Agong''' |- !No. !Nama !Mewakili !Parti !Penggal !Penggal mula !Penggal tamat !Catatan |- |1 |[[Rita Sarimah Patrick Insol]], YB Senator<ref name=":9">{{Cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2020/06/702921/lima-angkat-sumpah-sebagai-senator|title=Lima angkat sumpah sebagai senator|last=Bernama|first=|date=22 Jun 2020|newspaper=BHarian|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |Wilayah |GPS (PRS) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |2 |[[Robert Lau Hui Yew]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah |GPS (SUPP) |Pertama |{{start date|2020|6|22|df=yes}} |{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |3 |[[Susan Chemerai Anding]], YB Senator<ref name=":9" /> |Wilayah | GPS (PBB) | Pertama||{{start date|2020|6|22|df=yes}}||{{end date|2023|6|21|df=yes}} | |- |4 |[[Paul Igai]], YB Senator<ref name=":12">{{Cite news|url=https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|title=Senator Mohamad Ali appointed Dewan Negara deputy president|last=Bernama|first=|date=16 Disember 2020|newspaper=The Edge Markets|access-date=28 Disember 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201216045959/https://www.theedgemarkets.com/article/senator-datuk-seri-mohd-ali-mohamad-appointed-dewan-negara-deputy-president|archive-date=2020-12-16|dead-url=|work=|via=|url-status=dead}}</ref> | Wilayah |GPS (PDP)|| Kedua || 16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut senioriti.</small> === Lantikan Dewan Undangan Negeri === {| class="wikitable sortable" |+'''Keanggotaan semasa Dewan Negara (Malaysia) lantikan Dewan Undangan Negeri''' |- !No. !Negeri ! Senator !Parti !Penggal!! Penggal mula !! Penggal tamat !Catatan |- |1 |{{Bendera|Sarawak}} | [[Zaiedi Suhaili]], YB Senator Dato<ref>Dr. Zaiedi Suhaili was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.thestar.com.my/news/nation/2018/06/12/sarawak-bn-parties-pull-out-of-coalition/|title=Sarawak BN parties pull out of coalition|website=The Star|access-date=12 Jun 2018}}</ref><ref name=":3">{{Cite news|url=http://www.theborneopost.com/2018/11/20/ros-officially-approves-gps/|title=ROS officially approves GPS|last=Aubrey|first=Samuel|date=20 November 2018|access-date=30 November 2018|work=Borneo Post|language=en|display-authors=etal}}</ref>|| GPS (PBB) |Kedua||{{start date|2019|7|22|df=yes}}||{{end date|2022|7|21|df=yes}} | |- |2 |{{Bendera|Sarawak}} |[[Nuing Jeluing]], YB Senator Dato Dr.<ref>Dr. Nuing Jeluing was initially a [[Barisan Nasional]] (PBB) senator. His party decided to leave BN on 12 June 2018 and joined [[Gabungan Parti Sarawak]] on 20 November 2018.</ref><ref name=":12" />||GPS (PBB) |Kedua||16 Disember 2020||15 Disember 2023 | |} <small>Nota: Susunan mengikut negeri</small> {{main|Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} {| class="wikitable sortable" |- ! style="width:30px;" | No. ! style="width:150px;" |Kawasan Parlimen ! style="width:240px;" |Ahli ! style="width:80px;" |Parti !Catatan |- | rowspan="3" |P193 | rowspan="3" |Santubong | rowspan="3" |[[Wan Junaidi Tuanku Jaafar]], Dato' Sri Dr. Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":84">https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/437044/pbb-prs-pdp-supp-keluar-bn-bentuk-gps</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pembangunan Usahawan dan Koperasi Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P194 | rowspan="3" |Petra Jaya | rowspan="3" |[[Fadillah Yusof]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Ketua Whip Gabungan Parti Sarawak Menteri Kanan, Menteri Kerja Raya Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P197 | rowspan="3" |Kota Samarahan | rowspan="3" |[[Rubiah Wang]], Puan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8">{{Cite news|url=https://www.utusanborneo.com.my/2020/06/16/rais-antara-lima-angkat-sumpah-sebagai-senator-hari-ini|title=Rais antara lima angkat sumpah sebagai senator hari ini|last=Bernama|first=|date=16 Jun 2020|newspaper=Utusan Borneo|access-date=28 Disember 2020|archive-url=|archive-date=|dead-url=|work=|via=}}</ref> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P199 | rowspan="3" |Serian | rowspan="3" |[[Richard Riot Jaem]], Dato' Sri |'''[[BN]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Sarawak United Peoples' Party|SUPP]]''') | |- | rowspan="3" |P200 | rowspan="3" |Batang Sadong | rowspan="3" |[[Nancy Shukri]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Pelancongan, Kebudayaan dan Kesenian Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P201 | rowspan="3" |Batang Lupar | rowspan="3" |[[Rohani Abdul Karim]], Dato' Sri Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P204 | rowspan="3" |Betong | rowspan="3" |[[Robert Lawson Chuat]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P206 | rowspan="3" |Tanjong Manis | rowspan="3" |[[Yusuf Abd Wahab]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P207 | rowspan="3" |Igan | rowspan="3" |[[Ahmad Johnie Zawawi]], Tuan Haji |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu Sarawak|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P210 | rowspan="3" |Kanowit | rowspan="3" |[[Aaron Ago Dagang]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') |Timbalan II Menteri Kesihatan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P213 | rowspan="3" |Mukah | rowspan="3" |[[Hanifah Hajar Taib]], Dato' Hajah |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri Malaysia (Hal Ehwal Sabah dan Sarawak) (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P215 | rowspan="3" |Kapit | rowspan="3" |[[Alexander Nanta Linggi]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P216 | rowspan="3" |Hulu Rajang | rowspan="3" |[[Wilson Ugak Kumbong]], Datuk |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Rakyat Sarawak|PRS]]''') | |- | rowspan="3" |P217 | rowspan="3" |Bintulu | rowspan="3" |[[Tiong King Sing]], Dato' Seri |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Duta Khas ke China |- | rowspan="3" |P218 | rowspan="3" |Sibuti | rowspan="3" |[[Lukanisman Awang Sauni]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- | rowspan="3" |P220 | rowspan="3" |Baram | rowspan="3" |[[Anyi Ngau]], Tuan |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') |Berpindah dari BN ke GPS |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- |'''[[Gabungan Parti Sarawak|GPS]]''' ('''[[Parti Demokratik Progresif|PDP]]''') | |- | rowspan="2" |P221 | rowspan="2" |Limbang | rowspan="2" |[[Hasbi Habibollah]], Tuan Haji ||'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan Menteri Pengangkutan Malaysia (10.03.2020-kini) |- | rowspan="3" |P222 | rowspan="3" |Lawas | rowspan="3" |[[Henry Sum Agong]], Dato' |'''[[BN]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') | Berpindah dari BN ke GPS<ref name=":8" /> |- |'''[[GPS]]''' ('''[[Parti Pesaka Bumiputera Bersatu|PBB]]''') |Timbalan II Menteri Pembangunan Luar Bandar Malaysia (10.03.2020-kini) |} == Kerajaan negeri == {| class ="wikitable sortable" |- ! style="width:120px;"| Negeri ! style="width:90px;"| Jawatan ! style="width:180px;"|Ahli ! style="width:80px;" colspan=2|Parti ! style="width:150px;"|Dewan Undangan Negeri |- | {{Bendera|Sarawak}} || [[Ketua Menteri Sarawak|Premier]] || [[Abang Johari Tun Openg]] || bgcolor="pink"| ||PBB || [[Gedong (kawasan negeri)|Gedong]] |- |} == Lihat juga == * [[Senarai parti politik Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] == Rujukan == {{reflist}}{{Gabungan Parti Sarawak}} [[Kategori:Gabungan Parti Sarawak]] [[Kategori:Parti politik di Malaysia|*]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2018 di Malaysia]] [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] pstf51w4gadgcdg51lzy5im3rmkljsj 0 940250 5650842 5650149 2022-08-22T04:11:19Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{distinguish|Reza Shah}} {{Infobox person |honorific_prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Mulia Tengku Sri Kelana D’Raja Dato’ Sri Raja]] |name = Shah Rezza |honorific_suffix = {{small|[[Darjah kebesaran Melayu|SSAP]], [[Darjah kebesaran Melayu|DIMP (Pahang)]]; [[Darjah kebesaran Melayu|SJMK (Kelantan)]]}} |image = Shah Rezza.jpg |image_size = |caption =Shah Rezza |birth_name = Raja Shah Zurin bin Raja Aman Shah |birth_date = {{birth date and age|1961|1|26}} |birth_place = [[Perak]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) |occupation = [[Pelakon]], [[penyanyi]] |years_active = 1981&ndash;kini | father = Raja Aman Shah Raja Shahar Shah | mother = Wan Zainab Wan Ahmad Rashidi | relatives = [[Sultan Muhammad V]] (sepupu) | website = [https://www.instagram.com/shahrezza61/?hl=en Shah Rezza] di [[Instagram]] | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | instruments = [[Vokal]] | genre = {{hlist|[[Nasyid]]}} | associated_acts = {{hlist|[[Nassier Wahab]]|[[Ebby Saiful]]|[[Ahmad Fauzee]]|Syed Sobrie}} }} |other names=Shah Rezza}} '''[[Darjah kebesaran Melayu|Yang Mulia Tengku Sri Kelana D'Raja Dato’ Sri]] Raja Shah Zurin bin Raja Aman Shah''' atau lebih dikenali sebagai '''Shah Rezza''' (lahir 26 Januari 1961) merupakan seorang pelakon lelaki Malaysia. Beliau meraih kemasyhuran dalam kerjaya lakonan pada tahun 1980-an, dan terkenal dengan filem termasuk ''[[Ali Setan]]'' (1985), ''[[Marah-Marah Sayang]]'' (1987) dan ''[[Kolej 56]]'' (1989).<ref>{{cite news|url=https://peraktoday.com.my/2013/02/shah-rezza-mahu-aktif-semula-pada-usia-52-tahun/|title=Shah Rezza mahu aktif semula pada usia 52 tahun|publisher=Perak Today|date=|accessdate=31 Julai 2018}}</ref> Kemunculan beliau dalam bidang lakonan, sezaman dengan [[Sabree Fadzil]], [[Ridzuan Hashim]], [[Mustapha Kamal]], [[Liza Abdullah]], [[Ogy Ahmad Daud]] dan [[Raja Noor Baizura]].<ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/berkolek-demi-wayang-kulit-1.59829|title=Berlokek demi wayang kulit|author=Amirah Amaly Syafaat|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=15 Februari 2015|accessdate=31 Julai 2018}}</ref> ==Kehidupan awal== Beliau dilahirkan pada 26 Januari 1961 di [[Perak]] dan merupakan anak bongsu daripada dua orang adik-beradik.<ref>{{cite news|url= http://hiburan-online-malaysia.blogspot.com/2015/04/shah-rezza-2015-tahun-melaksanakan.html?m=1|title= Shah Rezza - 2015 tahun melaksanakan impian|author=|publisher=Hiburan Online Malaysia|date=19 April 2015|accessdate=3 September 2021}}</ref><ref>{{cite news|url= https://www.bharian.com.my/amp/hiburan/selebriti/2020/08/725984/mitos-lama-karya-akhir|title=Mitos lama karya akhir|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=29 Ogos 2020|accessdate=26 Julai 2021}}</ref> Selain kerjayanya, beliau juga giat menceburi bidang perniagaan bernama Maharani D’Rimba Cafe dan Maison Raja Rezza yang terletak di Kota Bharu, Kelantan.<ref>[https://www.sunahsukasakura.com/2020/01/maison-raja-rezza-exclusive-private.html?m=1]</ref> ==Kerjaya== Shah Rezza memulakan kerjayanya sebagai model pada usia 14 tahun pada 1970-an. Beliau kemudian memulakan kerjaya hiburan profesional pada 1981 menerusi filem ''[[Filem Mangsa, 1981|Mangsa]]''. Hanya pada 1985, beliau mula dikenali menerusi filem ''[[Ali Setan]]'' arahan [[Jins Shamsuddin]]. Kemudian beliau muncul bersama [[M. Nasir]] dan [[Pyan Habib]] menerusi filem ''[[Kembara Seniman Jalanan]]'' arahan [[Nasir Jani]] pada 1986. Beliau muncul dalam rancangan hiburan [[RTM]] iaitu [[Mekar Sejambak]] dan '''Hiburan Minggu Ini''' bergandingan dengan antara lainnya [[Uji Rashid]] dan [[Ahmad Fauzee]]. Dalam tahun 1987, beliau muncul dalam tiga filem—''[[Marah-Marah Sayang]]'', ''[[Balik Kampung]]'' dan ''[[Jejaka Perasan]]''. Beliau paling dikenali menerusi filem ''[[Kolej 56]]'' arahan dan lakonan [[Ahmad Fauzee]] dan dibintangi bersama [[Salwa Abdul Rahman]]. Pada tahun 1997, beliau melangkah ke bidang muzik sebagai penerbit album kompilasi berjudul ''Pedoman'', yang menampilkan lagu-lagu berunsurkan ketuhanan oleh [[Nassier Wahab]], [[Ebby Saiful]], [[Ahmad Fauzee]] dan Syed Sobrie. Shah Rezza mengembangkan kepintaran perniagaannya dengan menubuhkan syarikatnya sendiri, Nusantara Gems, yang bertanggungjawab menguruskan perkahwinan [[Datuk Siti Nurhaliza|Datuk Seri Siti Nurhaliza]] dan [[Khalid Mohamad Jiwa|Datuk Seri Khalid Mohamad Jiwa]] pada 21 Ogos 2006.<ref>{{cite news|url= https://nusantaragems.blogspot.com |title=About Us|author=|publisher=Nusantara Gems|date=13 July 2014|accessdate=24 August 2021}}</ref> Sejak 2006, beliau telah menganjurkan Festival Fesyen Islam Antarabangsa tahunan, bagi meraikan fesyen tradisional dan moden, dan gabungannya dengan tema Islam.<ref>{{cite news|url= https://www.islamicfashionfestival.com.my/founder-chairman/ |title=Founder & Chairman|author=|publisher=ISLAMIC FASHION FESTIVAL|date=19 August 2015|accessdate=24 August 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/akui-tidak-menyesal-1.61635|title=Akui tidak menyesal|author=|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=19 Februari 2015|accessdate=31 Julai 2018|quote=Shah Rezza kembali berlakon untuk kenal industri.}}</ref> Beliau menerbitkan album berjudul ''Pedoman 2'' pada 2013, mengandungi lagu yang dicipta dan ditulis oleh [[Fauzi Marzuki]], [[Habsah Hassan]], [[Melly Goeslaw]], [[S. Atan]] dan Akbar Nawab.<ref>{{cite news|url=http://www.malaysiandigest.com/hiburan/18601-laungan-azan-buka-hati-dato-rezza-shah-teruskan-pedoman-2.html|title=Laungan Azan Buka Hati Dato' Rezza Shah Teruskan 'Pedoman 2'|author=|publisher=Malaysian Digest|date=5 Ogos 2013|accessdate=27 Ogos 2018|quote=}}</ref> Shah Rezza memegang watak sebagai Dato’ Azizan dalam drama adaptasi ''[[Cinta Tiada Ganti]]'', adaptasi dari drama Filipina lakonan [[Addy Ashraf]] dan [[Nelydia Senrose]]. Ia mengisahkan percintaan Ara dan Mukhriz yang penuh dengan ujian.<ref>(12 Julai 2018). [https://www.hmetro.com.my/rap/2018/07/357393/cubaan-cetus-fenomena Cubaan cetus fenomena] ''[[Harian Metro]]''. Diperoleh pada 27 Julai 2018.</ref> ==Kehidupan peribadi== Dato’ Sri Shah Rezza berasal dari Kerabat Diraja Perak dan dibesarkan oleh keluarga bonda tirinya, Tengku Salwani binti [[Sultan Yahya Petra ibni al-Marhum Sultan Ibrahim|Almarhum Sultan Yahya Petra]] di Kelantan.<ref>{{cite news|url= https://www.nona.my/sporting-berjiwa-seni-berbakat-besar-ini-senarai-selebriti-malaysia-yang-berketurunan-diraja/amp/|publisher=NONA|date=13 Jun 2018|accessdate=2 September 2021|title= Sporting, Berjiwa Seni & Berbakat Besar, Ini Senarai SELEBRITI MALAYSIA Yang Berketurunan Diraja}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/2015-tahun-melaksanakan-impian-1.81831|title=2015, tahun melaksanakan impian|author=|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=16 April 2015|accessdate=31 Julai 2018|quote=Shah Rezza atur pelbagai rancangan.}}</ref> Beliau merupakan sepupu kepada [[Sultan Kelantan]] [[Sultan Muhammad V]].<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/news/2017/03/219381/passion-kelantans-heritage|title=Passion for Kelantan’s heritage|author=Dennis Chua|publisher=[[New Straits Times]]|date=10 Mac 2018|accessdate=31 Julai 2018}}</ref> Ayahanda beliau, Tengku Sri Kelana Diraja Raja Aman Shah bin Raja Haji Shahar Shah meninggal dunia pada 26 Januari 2018.<ref>{{cite news|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/bapa-shah-rezza-meninggal-dunia-1.597504|title=Bapa Shah Rezza meninggal dunia|author=Aida Rismariza Kamarudin|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=26 Januari 2018|accessdate=31 Julai 2018}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1981 ! ''[[Mangsa (filem 1981)|Mangsa]]'' | | Filem pertama |- | 1985 ! ''[[Ali Setan]]'' | Jali | |- | rowspan="4"|1986 ! ''[[Kembara Seniman Jalanan]]'' | Fareez | |- ! ''[[Ali Setan 2]]'' | Jali | |- ! ''[[Balik Kampung]]'' | Halim | |- ! ''[[Jejaka Perasan]]'' | Agus | |- | 1987 ! ''[[Marah-Marah Sayang]]'' | Rosdin | |- | 1988 ! ''[[Antara Dua Hati (filem)|Antara Dua Hati]]'' | Joe | |- | 1989 ! ''[[Kolej 56]]'' | Tengku Kamil | |- | 1990 ! ''[[Hati Bukan Kristal]]'' | Zain | |- | 2004 ! ''[[Pontianak Harum Sundal Malam]]'' | Pembesar Istana III | |- | 2021 ! ''[[J2: J Retribusi]]'' | Majid | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|2015 | ''[[Memori Cinta Suraya]]'' | Hakim | [[Astro Prima]] |- | ''[[Tuan Anas Mikael]]'' | Pak Hamid | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2" | 2016 | ''[[Lara Aishah]]'' | Farouq | [[Astro Prima]] |- | ''[[Isteri Tuan Ihsan]]'' | Dr Amin | [[Astro Ria]] |- | rowspan="2" |2017 | ''[[Dendam Aurora]]'' | Feroz | [[Astro Prima]] |- | ''Mr. London Miss Langkawi'' | Encik Azman | [[Mediacorp Suria]] |- | rowspan="2"|2018 | ''[[Cinta Tiada Ganti]]'' | Dato' Azizan | [[Astro Prima]] |- | ''[[Alamatnya Cinta]]'' | Tuan Herman | [[Astro Ria]] |- | 2019 | ''[[Jodoh-Jodoh Annisa]]'' | Hatta | [[Astro Prima]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Biar Mereka Cemburu]]'' | Tengku Alaudin | [[Astro Ria]] |- | ''[[Dua Takdir Cinta]]'' | Yusof | rowspan="2"|[[Astro Prima]] |- | rowspan="4"|2021 | ''[[Hati Yang Dikhianati]]'' | Doktor Aman/Akhmal Mansur |- | ''[[Ayat-Ayat Halal]]'' | Pak Ali | [[TV2]] |- | ''[[Suara Hati (drama)|Suara Hati]]'' | Haji Johari | [[Astro Prima]] |- | ''[[Shah Alam 40000]]'' | Datuk Sri Yahya | rowspan="3"|[[TV3]] |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Bisik Bisik Gelora]]'' | Hamid |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2017 | ''Siapa Dia Sebenarnya'' | | [[TV3]] |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | rowspan="2"|1987 | ''Mekar Sejambak'' | | rowspan="2"|[[TV1]] |- | ''Hiburan Minggu Ini'' | |- |} ==Diskografi== {| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center;" |- ! scope="col" style="width:14em;"| Tajuk ! scope="col" style="width:20em;"| Maklumat album |- ! scope="row" | ''Pedoman''<ref>{{cite AV media notes|title=Pedoman|others=Pelbagai artis|year=1997|type=catatan media|publisher=Ambang Klasik}}</ref> | * Dikeluarkan: 1997 * Label: Ambang Klasik * Format: [[Cakera padat]], [[Kaset padat|kaset]] |- ! scope="row" | ''Pedoman 2''<ref>{{cite AV media notes|title=Pedoman 2|others=Pelbagai artis|year=2013|type=catatan media|publisher=Nusantara Gems}}</ref> | * Dikeluarkan: 2013 * Label: Nusantara Gems * Format: [[Cakera padat]], [[muat turun digital]] |- |} ==Gelaran dan Penghargaan== Pada bulan April 2022, Dato’ Sri Shah Rezza telah dikurniakan gelaran kebesaran ''Tengku Sri Kelana D’Raja'' oleh [[Sultan Kelantan]], [[Sultan Muhammad V]]. * {{Flag|Pahang}} **[[Fail:MY-PAH Order of Sultan Ahmad Shah of Pahang - Grand Knight - SSAP.svg|50px]] Darjah Sri Sultan Ahmad Shah - '''Dato' Sri'''<ref>{{cite web|url=http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp/|title=Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat|access-date=2021-08-24|archive-date=2019-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190719195551/http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp|url-status=dead}}</ref> **[[File:MY-PAH Order of the Crown of Pahang - Knight Companion - DIMP.svg|50px]] Darjah Indera Mahkota Pahang - '''Dato''''<ref>{{cite web|url=http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp/|title=Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat|access-date=2021-08-24|archive-date=2019-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190719195551/http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp|url-status=dead}}</ref> * {{Flag|Kelantan}} **[[File:My-KEL Order of the Life of the Crown of Kelantan 2006.svg|50px]] Darjah Seri Jiwa Mahkota Kelantan - '''Dato'''' (4 Mac 2019)<ref>{{cite web|url=http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp/|title=Semakan Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat|access-date=2021-08-24|archive-date=2019-07-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190719195551/http://www.istiadat.gov.my/index.php/component/semakanlantikanskp|url-status=dead}}</ref><ref>https://istiadatdiraja.org/semakan-penerima-darjah-kebesaran-bintang-dan-pingat/</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|1107077}} [[Kategori:Kelahiran 1961]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Kerabat diraja Kelantan]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Penerima Darjah Seri Paduka Jiwa Mahkota Kelantan]] lo49814992t0gcjhofrphxiqpak4531 0 940297 5650821 5631475 2022-08-22T03:54:35Z 175.142.219.68 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{distinguish|text=pelakon wanita Indonesia, [[Rina Diana]]}} {{Infobox actress | name = Riena Diana | image = | birth_name = Nur Qamarina Diana binti Zulreal | birth_date = {{birth date and age|1997|9|3|df=yes}} | birth_place = [[Petaling Jaya]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | nationality = | alma_mater = | height = | occupation = Pelakon, pengacara, penyampai radio | years_active = 2017–kini | website = | known_for = }} '''Nur Qamarina Diana Zulreal''' (lahir 3 September 1997) merupakan seorang pelakon, pengacara dan penyampai radio wanita [[Malaysia]]. Beliau merupakan finalis [[Anugerah Drama Festival Kuala Lumpur 2017|Drama Festival Kuala Lumpur 2017]] dan telah berlakon dalam beberapa drama yang kebanyakannya terbitan [[TV3]].<ref>Zaidi Mohamad (17 Jun 2018). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2018/06/438603/riena-takut-pengarah-nur-garang Riena takut pengarah Nur garang] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 2 Ogos 2018.</ref> ==Kerjaya== Kerjaya Riena Diana dalam bidang lakonan bermula selepas beliau menjadi salah seorang finalis [[Anugerah Drama Festival Kuala Lumpur 2017|Drama Festival Kuala Lumpur 2017]].<ref>{{Citenews|url=https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sarawak/20170123/281530815732093/|title=Drama Festival Kuala Lumpur 2017 kembali dengan tema #CeritaKita|date=23 Januari 2017|newspaper=[[Utusan Borneo]] (Sarawak)|access-date=29 Ogos 2018|via=PressReader}}</ref> Selepas DFKL 2017 tamat, Riena ditawarkan berlakon dalam drama ''[[Pinggan Tak Retak, Nasi Tak Dingin]]'' dibintangi oleh [[Raysha Rizrose]], [[Azrel Ismail]] dan [[Idris Khan]], yang merupakan drama pertama lakonannya. Riena berlakon dengan dua saluran, [[TV3]] dan [[TV Okey]]. Beliau mula menjadi bualan peminat setelah menjayakan watak Dr. Qhadeeja dalam drama ''[[Nur (drama)|Nur]]'' yang dibintangi oleh [[Amyra Rosli]].<ref>Ifqdar Rahman (15 Ogos 2018). [http://www.utusan.com.my/hiburan/riena-diana-dicemuh-warganet-kerana-membuka-tudung-1.729656 Riena Diana dicemuh warganet kerana membuka tudung] ''[[Utusan Malaysia]]''. Dicapai pada 16 Ogos 2018. "Watak Deja tinggalkan impak besar terhadap kerjaya Riena Diana.".</ref><ref>Zaidi Mohamad (15 November 2019). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/11/628488/saya-tak-cari-publisiti-murahan-riena-diana Saya tak cari publisiti murahan - Riena Diana] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref> Selain itu, beliau turut berlakon dalam drama ''[[Cinta Lemon Madu]]'' sebagai Aisyah. Kejayaan Riena hadir apabila beliau menjadi salah seorang pelakon utama drama ''[[Kampung People]]'' di mana beliau memegang watak gadis kaya bimbo, Laila. Beliau berkongsi bahawa "Ramai tidak sangka saya boleh membawakan watak komedi, malah saya menerima pelbagai maklum balas positif sejak drama itu disiarkan".<ref>Zaidi Mohamad (5 Januari 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/01/644274/watak-bimbo-bawa-tuah Watak 'bimbo' bawa tuah] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref><ref>Syafil Syazwan Jefri (19 Januari 2020). [https://www.hmetro.com.my/utama/2020/01/536461/nama-melonjak-selepas-3-tahun Nama melonjak selepas 3 tahun] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref><ref>Fatin Farhana Ariffin (1 Februari 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/02/651669/tuah-watak-gedik Tuah watak gedik] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref> Riena kemudian memulakan kerjaya sebagai pengacara dengan mengacarakan rancangan ''[[Gempak TV]]'' di [[Astro Ria]], kemudian diikuti oleh ''By The Sea'' di [[TV3]].{{cn}} == Filemografi == === Drama === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2017 | ''[[Dekatkan Jarak Kita]]'' | Sofiya | rowspan="3" |[[TV3]] | rowspan="3" |Tidak dikreditkan |- | rowspan=5|2018 | ''[[Cinta Lemon Madu]]'' | Aisyah |- | ''[[Nur (drama)|Nur]]'' | Dr. Qhadeeja |- | ''Nonis'' | Anis | [[ntv7]] | |- | ''[[Kamar Kamariah]]'' | Ratna | rowspan=3|[[TV3]] | |- | ''[[Vila Ghazara]]'' | Anggerik | |- | rowspan="5" |2019 | ''[[Nur 2]]'' | Dr. Qhadeeja | |- | ''Arjuna Cinta Keisha'' | Keisha | [[TV1]] | |- | ''[[Dia Yang Ku Cinta]]'' | | rowspan="3" |[[TV3]] | |- | ''[[Rumah Siti Khadijah]]'' | Nelly | |- | ''[[Kampung People]]'' | Laila/Ruziah | |- | rowspan="4"|2020 | ''[[Leon Zalika]]'' | Zalika | [[TV Okey]] | |- | ''[[Kebaya Kasut Kanvas]]'' | Alin | rowspan="7"|[[TV3]] | |- | ''[[Kampung People 2]]'' | Laila | |- | ''[[Hadiah Dari Tuhan]]'' | Ika | |- | rowspan="2"|2021 | ''[[Kisah Cinta Rumi]]'' | Runi | |- | ''[[Dear Cinta]]'' | Mona | |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Cinta Amnesia]]'' | Laura Madeena | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | Dara | |- |} === Telefilem === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2022 | ''Tunggu Aku Balik'' | Mirna | [[Astro Citra]] |- |} === Televisyen === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2020 | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | Artis jemputan | [[Astro Warna]] | Episod: "Peluang Kedua" |- | rowspan=2|2020–2021 | ''[[Gempak TV]]'' | Pengacara bersama | [[Astro Ria]] | Gandingan bersama dengan Daniel Cheang, [[Hun Haqeem]] & Isha Norsham |- | ''By the Sea'' | rowspan="2"|Dirinya sendiri | [[TV3]] | |- | 2021 | ''Shuk Nak Tanya 2'' | [[Awesome TV]] | |- | 2022 | ''[[Muzik Muzik]]'' | Pengacara undangan | [[TV3]] | |- |} === Radio === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Stesen |- | 2021–2022 | ''Sembang Squad'' | [[Hot FM]] |- |} ==Anugerah dan pencalonan== {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- |2017 |[[Anugerah Drama Festival Kuala Lumpur 2017|Drama Festival Kuala Lumpur (DFKL)]] |{{n/a}} |{{yes|Finalis}} |- |2020 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Artis Baharu Wanita Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm10520983|Riena Diana}} * {{Facebook|RienaDiana}} * {{Twitter|RienaDiana}} * {{Instagram|RienaDiana}} {{Alumni DFKL}} [[Kategori:Kelahiran 1997]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Alumni Drama Festival Kuala Lumpur]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] pbyh9vhtt86vgoazkq1n3pxlkrgdtcl 0 942124 5650585 4426916 2022-08-21T16:22:13Z 2001:E68:540E:B8BD:409F:5253:3645:B697 Tambahan karya baru wikitext text/x-wiki {{Infobox person |name = Sahidzan Salleh |image = |image_size = 200px |caption = |birth_name = Sahidzan Salleh |birth_date = 27 Disember |birth_place = |death_date = |death_place = |death_cause = |resting_place = |resting_place_coordinates = |residence = Sandakan |nationality = [[Malaysia]] |known_for = Delirium |education = |alma_mater = |employer = |occupation = Penulis |home_town = [[Sandakan]], [[Sabah]] |title = |salary = |networth = |height = |weight = |term = |predecessor = |successor = |party = |boards = |religion = Islam |spouse = |partner = |children = |parents = |relations = |signature = |website = [https://pckt.blogspot.com/2010/] [https://www.wattpad.com/user/Sahidzan] |footnotes = }} '''Sahidzan Salleh''' (lahir pada 27 Disember) lahir di Sandakan, Sabah, merupakan pemenang Pertandingan Novel Sabah anjuran Buku Fixi dengan karyanya Delirium. == Kerjaya == Penulis yang serba boleh ini berasal dari Sandakan Sabah dan telah menerbitkan dua buah buku iaitu Kolonial Mimpi dan Sepuloh Nama. Beliau yang sekarang ini bekerja di dalam sektor pembinaan, mempunyai keistimewannya yang tersendiri apabila pembaca perlu berusaha lebih untuk memahamkan karya tulisannya dan pembaca akan merasa puas sebaik saja mereka dapat memahami apa yang cuba disampaikannya di dalam novel-novel tersebut. Pada November 2015, beliau sekali lagi menerbitkan novel yang berjudul Pada Waktu-waktu Yang Terhapus. Cerpen-cerpennya juga pernah diterbitkan di dalam buku Kontrol Histeria dan Main Gila oleh Lejen Press. == Karya == * JELITA, Buku Fixi 2021, 288 hlm. * ONE TWO JAGA: Movie Tie-In, Buku Fixi 2018, 283 hlm. * PUAKA, Buku Fixi 2018, 314 hlm. * Balachi, Lejen Press 2017, 262 hlm. * DELIRIUM, Buku Fixi 2016, 281 hlm. * Pada Waktu Waktu Yang Terhapus, Lejen Press 2015, 262 hlm. * Sepuloh Nama, Lejen Press 2015, 282 hlm. * Kolonial Mimpi, Lejen Press 2015, 326 hlm. == Cerpen == # Main Gila, Lejen Press, 2012 # Batu Ketiga Dari Matahari, Kerat Studio, 2012 # Tamu, Orbit Hijau, 2012 # Kontrol Histeria, Lejen Press, 2011 == Rujukan == <references/> == Pautan luar == * [https://www.goodreads.com/author/show/5375366.Sahidzan_Salleh Karya beliau di Goodreads] * [https://lejen.my/produk/kolonialmimpi Kolonial Mimpi] * [https://lejen.my/produk/padawaktuwaktuyangterhapus Pada Waktu Waktu Yang Terhapus] * [https://lejen.my/produk/balachi Balachi] * [https://lejen.my/produk/sepulohnama Sepuloh Nama] * [http://fixi.com.my/produk/delirium DELIRIUM] * [http://fixi.com.my/produk/onetwojagamovietiein ONE TWO JAGA: Movie Tie-In] * [http://fixi.com.my/produk/puaka PUAKA] * [http://www.theborneopost.com/2016/06/06/sabahs-publishing-industry-held-back-by-high-printing-cost/ The Borneo Post] [[Kategori:Biografi]] [[Kategori:Penulis]] 840nkz2554wlmhmh2798eiw3ugopz1d 0 948049 5650882 5648452 2022-08-22T06:39:26Z 2001:E68:5453:B313:4521:2D60:9348:2E93 /* Senarai Drama */ wikitext text/x-wiki '''Tiara''' merupakan sebuah slot drama bersiri @ Telenovela yang bersiaran di [[Astro Prima]]. Slot ini bersiaran setiap Isnin hingga Jumaat jam 6:00 petang hingga 7:00 malam. Siaran Ulangan pula bersiaran pada hari yang sama jam 11:00 pagi hingga 12:00 tengah hari. ==Senarai Drama== {| class="wikitable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Nota''' |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2015 |- | 1. | [[Memori Cinta Suraya]] | 17 Ogos 2015 - 23 Februari 2016 | [[Feroz Kader]] | {{hlist||[[Anzalna Nasir]]|[[Hisyam Hamid]]|[[Afiq Muiz]]||[[Marissa Yasmin|Marisa Yasmin]]||[[Miera Leyana]]||[[Zila Bakarin]]||[[Aleza Shadan]]|[[Iqram Dinzly]]||}} | '''Milikmu Selamanya''' - Dato Sri [[Siti Nurhaliza]] |137 Episod | Adaptasi daripada siri telenovela Mexico, [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Siempre_tuya_Acapulco Siempre Tuya Acapulco] atau [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Siempre_tuya_Acapulco A Love To Remember] |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2016 |- | 1. | [[Uda & Dara (drama)|Uda & Dara]] | 24 Februari 2016 - 6 Mac 2016 | Ejump Zahir | {{hlist||[[Zul Ariffin]]||[[Siti Saleha]]||[[Idris Khan]]||[[Anis Al-Idrus]]||[[Dynas Mokhtar]]}} | '''Terimaku Seadanya''' - [[Hafiz Suip]] & [[Misha Omar]] |60 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Uda & Dara]]''' karya Aisya Sofea |- | 2. | [[Akadku Yang Terakhir]] | 6 April 2016 - 3 Jun 2016 | Harris Fadzillah | {{hlist||[[Amar Baharin]]||[[Tiz Zaqyah]]||[[Nina Nadira]]||[[Mardiana Alwi]]||[[Fikhree Bakar]]||[[Riz Amin]]}} | '''Menang''' - [[Faizal Tahir]] |43 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Akadku Yang Terakhir (novel)|Akadku Yang Terakhir]]''' karya Acik Lana |- | 3. | [[Cinta 11 Syarat]] | 6 Jun 2016 - 1 Julai 2016 | Allahyarham Keoi Hj. Khalid | {{hlist|[[Aqasha]]||[[Bella Dally]]||[[Iqram Dinzly]]||[[Afifah Nasir]]||[[Syamin Azlah]]||[[Kazar Saisi]]||[[Farisha Irwayu]]}} | '''Katakan''' - [[Harris Baba]] |20 Episod |Adaptasi daripada novel '''[[Cinta 11 Syarat (novel)|Cinta 11 Syarat]]''' karya Muna Mahira |- | 4. | [[Rumi & Jawi]] | 4 Julai 2016 - 29 Julai 2016 | [[Ghaz Abu Bakar]] & [[Pali Yahya]] | {{hlist||[[Remy Ishak]]||[[Fathia Latiff]]||[[Nadia Brian]]||[[Niezam Zaidi]]||[[Zain Hamid]]||[[Julia Farhana]]||[[Anne Abdullah]]||[[Erra Fazira]]||[[Juliana Evans]]||[[Nora Danish]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Ungku Ismail Aziz]]}} | '''Hanya Padamu''' - [[Akim & The Majistret]] |20 Episod | |- | 5. | [[Lara Aishah]] | 29 Ogos 2016 - 13 Januari 2017 | Riza Baharudin | {{hlist|[[Fasha Sandha]]|[[Elya Miera]]|[[Airis Yasmin]]|[[Nazim Othman]]|[[Zalfa Zin]]|[[Dayana Roza]]|[[Riz Amin]]|[[Sasqia Dahuri]]|[[Fathil Dani]]|[[Jasmin Hamid]]|[[Zamarul Hisham]]|[[Dian P.Ramlee]]|[[Ku Faridah]]|[[Shahz Jaszle]]|[[Anne Abdullah]]|[[Ainul Aishah]]|[[Liza Abdullah]]|[[Shah Rezza]]|[[Aida Aris]]|[[Eizlan Yusof]]|[[Norlia Ghani]]|[[Janet Khoo]]|[[Jasmine Suraya]]|[[Watie Sadali]]|[[Shaharuddin Thamby]]|[[Addy Ashraf|Aedy Ashraf]]|[[Sharifah Shahora]]|[[Adam Lee]]|[[Maria Farida]]|[[Mia Nasir]]}} | '''Dirgahayu''' - Dato Sri [[Siti Nurhaliza]] ft [[Faizal Tahir]] |100 Episod | Adaptasi daripada siri telenovela Mexico, '''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/La_loba_(TV_series) La Loba] (Fierce Angel)''' |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2017 |- | 1. | [[Papa Ricky]] | 16 Januari 2017 - 5 Mei 2017 | Harris Fadzillah | {{hlist||[[Fadlan Hazim]]||[[Nur Qistina Raisah]]||[[Siti Elizad|Elizad Sharifuddin]]||[[Farah Nabilah]]||[[Anne Abdullah]]||[[Ewal Ismail]]||[[Mathni Razak]]||[[Zarynn Min]]||[[Hafizul Kamal]]||[[Tunku Hanis]]||[[Syafnida Shuhaimi]]||[[Doria Rachel]]}} | '''Rapuh''' - Nastia |80 Episod | Adaptasi daripada siri telenovela Chile, '''[https://en.m.wikipedia.org/wiki/Papi_Ricky Papi Ricky]''' |- | 2. | [[Arluna]] | 8 Mei 2017 - 29 Mei 2017 | [[Emi Suffian]] | {{hlist||[[Anzalna Nasir]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Adeline Tsen]]||Puteri Najuwa||[[Zoey Rahman]]||[[Atilia Haron]]}} | '''Cemburu''' - [[Nabila Razali]] |16 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Arluna (novel)|Arluna]]''' karya Rin Ahmad |- | 3. | [[Semusim Rindu]] | 30 Mei 2017 - 24 Julai 2017 | Ejump Zahir | {{hlist|[[Intan Ladyana]]||[[Ben Amir]]||[[Haliza Misbun]]||[[Kartina Aziz]]||[[Aizat Hassan]]||[[Elly Arifin]]||Syaa Nasir||[[Dayang Areeda]]||[[Syerinie Myra]]||[[Fatin Afeefa]]}} | '''Warkah Untukku''' - [[Ara Johari]] |40 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Semusim Rindu (novel)|Semusim Rindu]]''' karya Aleeya Aneesa |- | 4. | [[Dendam Aurora]] | 25 Julai 2017 - 11 Disember 2017 | [[Feroz Kader]] & Riza Baharudin | {{hlist|[[Nabila Huda]]||[[Ungku Ismail Aziz]]||[[Anzalna Nasir]]||[[Shah Iskandar]]||[[Mia Nasir]]||[[Zila Bakarin]]||[[Eizlan Yusof]]||[[Dian P.Ramlee]]||[[Emelie Hanif]]||[[Octovia Manrose]]}} | '''Nisan Cinta''' - [[Siti Nordiana]] & [[Jaclyn Victor]] |100 Episod | Adaptasi daripada siri telenovela Itali , [https://it.m.wikipedia.org/wiki/Le_tre_rose_di_Eva Tre Rose Is Eva] atau [https://it.m.wikipedia.org/wiki/Le_tre_rose_di_Eva Tuscan Passion] |- | 5. | [[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]] | 12 Disember 2017 - 19 Mac 2018 | {{hlist||Zamri Zakaria||Bahri Uma Bajuri}} | {{hlist|[[Siti Elizad|Elizad Sharifuddin]]||[[Zairulkefli Husin|Zarul Husin]]||[[Fasha Sandha]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Mohd Aszerul bin Nizam|Beego]]||[[Afifah Nasir]]}} | '''Takdir''' - [[Dayang Nurfaizah]] |70 Episod | Adaptasi daripada siri sinetron Indonesia, '''[https://id.m.wikipedia.org/wiki/Surga_yang_Kedua Surga Yang Kedua]''' |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2018 |- | 1. | [[Monalisa]] | 20 Mac 2018 - 9 Julai 2018 | [[Shahrulezad Mohameddin]] | {{hlist|[[Zara Zya]]||[[Mona Allen]]||[[Hafreez Adam]]||[[Nazim Othman]]||[[Roy Azman]]||[[Amyza Aznan]]||[[Shahriza Mahmud]]||[[Fatin Afeefa]]||[[Laila Nasir]]}} | '''Esok Masih Ada''' - [[Hannah Delisha]] |80 Episod | Adaptasi daripada kdrama Korea Selatan, '''[[Two Women's Room]]''' |- | 2. | [[Cinta Tiada Ganti]] | 10 Julai 2018 - 26 November 2018 | Feroz Kader | {{hlist|[[Nelydia Senrose]]||[[Aedy Ashraf]]||[[Ben Amir]]||[[Atikah Suhaime]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Dian P.Ramlee]]||[[Octovia Manrose]]||[[Marissa Yasmin|Marisa Yasmin]]||[[Rusdi Ramli]]||[[Fizz Fairuz]]||[[Ku Faridah]]||[[Syamim Farid]]}} | '''Jodohku''' - [[Khai Bahar]] |100 Episod | Adaptasi daripada siri telenovela Filipina, '''[[Sana'y Wala Nang Wakas]]''' |- | 3. | [[Selafaz Cinta]] | 27 November 2018 - 18 Februari 2019 | Pali Yahya | {{hlist|[[Syatilla Melvin]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Puteri Aishah]]||[[Aqasha]]||[[Fezrul Khan]]||[[Riz Amin]]||[[Sharifah Sakinah]]||[[Sura Sojangi]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Haris Ismail]]||[[Mimi Ernida]]}} | '''Alasan Terindah''' - [[Farisha Iris]] |60 Episod | |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2019 |- | 1. | [[Jodoh-Jodoh Annisa]] | 19 Februari 2019 - 8 Julai 2019 | Riza Baharudin | {{hlist|[[Izara Aishah]]||[[Aaron Aziz]]||[[Amar Baharin]]||[[Raja Afiq]]||[[Afiq Muiz]]||[[Shah Iskandar]]||[[Fatin Afeefa]]||[[Daniella Sya]]||[[Fizz Fairuz]]||[[Rosnah Johari]]||[[Shiqin Kamal]]}} | '''Sambil''' -[[Irfan Haris]] feat [[Amira Othman]] |100 Episod | |- | 2. |[[Puteri Yang Ditukar]] | 9 Julai 2019 - 28 Oktober 2019 | Bahri Uma & Zamri Zakaria | {{hlist|[[Elisya Sandha]]||[[Eyra Hazali]]||[[Azrel Ismail]]||[[Julia Farhana]]||[[Adam Lee]]||[[Edika Yusof]]||[[Siti Elizad]]||[[Zila Bakarin]]}} | '''Lembah Kesepian''' - [[Haqiem Rusli]] |80 Episod | Adaptasi daripada sinetron Indonesia iaitu '''[[Putri Yang Ditukar]]''' |- |3. |[[Suri Katriana]] | 29 Oktober 2019 - 6 Januari 2020 | Pali Yahya | {{hlist|[[Ernie Zakri]]||[[Ummi Nazeera]]||[[Aishah Azman]]||[[Nadiya Nisaa]]||[[Ezzaty Abdullah]]||[[Zul Huzaimy]]||[[Nazim Othman]]||[[Hasnul Rahmat]]||[[Rozita Che Wan]]||[[Fadilah Mansor]]}} |'''Sinar Mata Hati''' - [[Ernie Zakri]] |49 Episod | |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2020 |- |1. |[[Dua Takdir Cinta]] | 7 Januari 2020 - 6 April 2020 | Riza Baharudin & Azri Izhar | {{hlist|[[Azar Azmi]]||[[Fasha Sandha]]||[[Fendy Bakry]]||[[Faizal Hussein]]||[[Zamarul Hisham]]||[[Safwan Nazri]]||[[Aedy Ashraf]]||[[Syamim Farid]]||Izzat Mushtaq||[[Ikhram Juhari]]||Husna Mustaffa||[[Syaffiq Sahli]]||Ali Reza||[[Shah Rezza]]||[[Zera Hariz]]||[[Lan Siro]]}} |'''Separuh Hatiku'''- [[Asmidar]] |65 Episod |Adaptasi daripada siri telenovela Colombia iaitu [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Cuando_vivas_conmigo Cuando Vivas Conmigo] (Against Our Destiny) |- |2. | ''[[Lelaki Kiriman Tuhan]]'' (ulangan) | 7 April 2020 - 30 April 2020 | Rashid Sibir | {{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Mira Filzah]]||[[Kartina Aziz]]||[[Rozita Che Wan]]||[[Isyariana Che Azmi]]||[[Uyaina Arshad]]||[[Talha Harith]]||[[PU Azman]]||[[Harris Annuar]]||[[Jesse Lim]]}} |'''Kisah Ku Inginkan''' - [[Siti Nurhaliza]] feat Judika |18 Episod |Adaptasi daripada novel '''Lelaki Kiriman Tuhan''' karya Umir Nadzimah |- |3. | ''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' (Ulangan) | 1 Mei 2020 - 22 Mei 2020 | {{hlist|Hadith Omar||[[Michael Ang]]}} | {{hlist|[[Alif Satar]]||[[Siti Nordiana]]||[[Hairul Azreen]]||[[Dafi]]||[[Nina Juren]]||[[Aleza Shadan]]||[[Zainol MacWilson]]||[[Nadya Syahera]]}} | '''Memori Berkasih''' - [[Alif Satar]] Feat [[Siti Nordiana]] |16 Episod | Adaptasi Novel '''[[Dia Semanis Honey]]''' Karya Dila Dyna |- |4. | ''[[Hero Seorang Cinderella]]'' (Ulangan) | 25 Mei 2020 - 25 Jun 2020 | {{hlist|[[Michael Ang]]||Hadith Omar}} | {{hlist|[[Fattah Amin]]||[[Nur Fazura]]||[[Uqasha Senrose]]||[[Fikry Ibrahim]]||[[Lisdawati]]||[[Zizie Ezette]]}} | '''Cinderella''' - [[Fattah Amin]] ft [[Fazura]] | 24 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Hero Seorang Cinderella (novel)|Hero Seorang Cinderella]]''' karya Anjell. |- |5. | ''[[Awak Sangat Nakal]]'' (ulangan) |26 Jun 2020 - 31 Julai 2020 | [[Azmi Hatta]] | {{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Afiq Muiz]]||[[Tash Yong]]}} | '''Nakal Nakal Nakal'''- [[Ayda Jebat]] |16 Episod |Adaptasi Novel '''Awak Sangat Nakal''' Karya Syamnuriezmil |- |6. | [[Jalan Sesat Ke Syurga]] | 3 Ogos 2020 - 18 September 2020 | Osman Ali | {{hlist|[[Aaron Aziz|Dato' Aaron Aziz]]||[[Elizad Sharifuddin]]||[[Zul Helmy]]||[[Jalaluddin Hassan|Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Aleza Shadan]]}} |'''Luka''' - Madam |35 Episod | |- |7. | ''[[Dendam Cinta Arissa]]'' (ulangan) | 21 September 2020 - 30 Oktober 2020 | {{hlist|Shahrulezad Mohameddin||Uchee Fukada}} | {{hlist|[[Atikah Suhaime]]|| [[Hisyam Hamid]]||[[Fezrul Khan]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Aidil Aziz]]||[[Shiqin Kamal]]||[[Arash Mohamad]]||Puteri Hanan||Noryati Taib||[[Dilla Ahmad]]}} | '''Retak'''- Han Byul |30 Episod | |- |8. | [[Angkara Cinta]] | 2 November 2020 - 9 April 2021 | Hadith Omar | {{hlist|[[Hun Haqeem]]||[[Meerqeen]]||[[Wanna Ali]]||[[Yuna Rahim]]||[[Nina Juren]]||[[Normah Damanhuri]]||[[Sharifah Shahora]]||[[Syazwan Zulkifly]]||Alif Muhaimin||Azhar Amir||[[Roy Azman]]||[[Nabil Aqil]]||Lydia Saimon||[[Ku Fridah]]||[[Hamidah Wahab]]||Nur Auni Zahra||Gen Darwish||Syed Irfan}} | '''Angkara''' - [[Siti Nordiana]] |115 Episod |Adaptasi daripada telenovela Filipina iaitu [https://en.m.wikipedia.org/wiki/Tayong_Dalawa Tayong Dalawa] (The Two of Us) |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2021 |- |1. | [[Hati Yang Dikhianati]] (ditunda) | 12 April 2021 - 4 Jun 2021 | Riza Baharudin | {{hlist|[[Isyariana Che Azmi|Isyariana Che Azmi]]|[[Amar Baharin]]|[[Mona Allen]]|[[Zamarul Hisham]]|[[Syamim Farid]]|[[Mia Nasir]]|Arena Lieya|Malek Mccrone|[[Shah Iskandar]]|[[Sahronizam Noor]]|[[Fazlina Ahmad Daud]]|[[Rosnah Johari]]|[[Shah Rezza]]|[[Mas Anizan]]|[[Nabil Aqil]]|Adam Malek|Qistina Khaled|[[Afiq Muiz]]|[[Najua Nasir]]|Zaki Azeman|[[Afifah Nasir]]|[[Lan Siro]]|||[[Razak Ahmad]]|||}} |Vida - [[Isyariana Che Azmi|Isyariana]] ft Dean Eiman |40 Episod |Adaptasi daripada siri telenovela popular Venezuela iaitu [https://en.m.wikipedia.org/wiki/My_3_Sisters Mis 3 Hermanas] atau [https://en.m.wikipedia.org/wiki/My_3_Sisters My 3 Sisters] |- |2. | [[Derita Untuk Bahagia]] | 7 Jun 2021 - 16 Julai 2021 | Ejump Mohd | {{hlist||[[Amar Baharin]]||[[Azar Azmi]]||[[Hafreez Adam]]||[[Dayang Areeda]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Rashdan Baba]]||[[Zarina Zainuddin]]||[[Hilal Azman]]||[[Dian P. Ramlee]]||[[Haeriyanto Hassan]]||[[Marissa Yasmin]]}} |'''Bangkit Semula''' - [[Khai Bahar]] |30 Episod | |- |3. |''[[Suara Hati (drama)|Suara Hati]]'' | 19 Julai 2021 - 4 Ogos 2021 | Emi Suffian | {{hlist|[[Hanna Aqeela]]||[[Syafiq Kyle]]|||[[Aidil Aziz]]||Zera Hariz||Qistina Khaled||Liza Rafar||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Shah Rezza]]||[[Afzan A. Rahman]]||Syahir Shafein}} | ''Biar Aku Simpan'' - Bimasakti ft [[Oktovia Manrose]] |13 Episod |Adaptasi novel "'''Suara Hati"''' karya [[Anis Ayuni]] |- |4. |''[[Siapa Jaga Mak?]]'' | 5 Ogos 2021 - 23 Ogos 2021 | Vishali Panch & Zulanan Ahmad | {{hlist|Aishah Ahmad|Fauziah Zie|Suhaillah Salam|Den Sabari|Fadilah Samsudin|Fauzah Mohd Noor|Freda Mel|Natasha Mel|Hasif Nasir|Iskandar Ismail|Johan Jaafar|Julia Tari|Khairudin Samsudin|NarainNurul Akhmar|Rahman Rahim|Sufian Ahmad|Yaya Hamid}} |Kini Ku Sedari -Mona Roselianne |13 Episod |Drama Singapura yang diadaptasi kisah sebenar |- |5. |[[Ali Alia]] | 24 Ogos 2021 - 9 September 2021 |[[Heykal Hanifah]] | {{hlist|[[Fimie Don]]||[[Erynne Erynna]]||[[Faezah Elai]]|[[Rusdi Ramli]]||[[Rashidi Ishak]]||[[Usop Wilcha]]||[[Farahdhiya]]||[[Fahrin Ahmad]]||[[Sabrina Ali]]||[[Jay Iswazir]]||[[Kodi Rasheed]]}} |Tentang Kita - [[Nadeera Zaini]] ft Khareez Kasbulah |13 Episod | |- |6. |[[Hasrat Tersirat]] |10 September 2021 - 7 Oktober 2021 |Nasir Kamsan,Shannon Berkett & Azroy Sultan | {{hlist||Rahimah Yusoff|Azhar Norlseta|Abdullah Ahmad||Shaquille Daniel||Fir Rahman||Farhana M Noor||Izzat Yusoff||Fatin Amira}} |Rahasia - Reyza Hamizan |20 Episod |Drama Singapura yang kedua |- |7. |[[Cinta Ramadan|Cinta Ramadan & Danny]] (ulangan) |8 Oktober 2021 - 21 Oktober 2021 |Razi Salam | {{hlist|[[Sharnaaz Ahmad]]|Nurul Nabilah|Ahmad Yusof|Firdaus Rahman|Adlina Adil|Nurijah Sahat|[[Elfaeza Ul Haq]]<br>[[Nadiah M.Din]]<br>Taufiq Saleh}} | |10 Episod (2 Ep + 8 Ep Tmbhn) |Drama Ke-3 Terbaik Singapura |- |8. | [[Hati Yang Dikhianati]] (sambungan) |22 Oktober 2021 - 18 Mac 2022 | {{hlist|Riza Baharudin|[[Bade Hj. Azmi|Bade Hj Azmi]] |[[Khalid Nadzri]]|MP Roslin Md Sharif}} | {{hlist|[[Isyariana Che Azmi|Isyariana Che Azmi]]|[[Amar Baharin]]|[[Mona Allen]]|[[Zamarul Hisham]]|[[Syamim Farid]]|[[Mia Nasir]]|[[Arena Lieya]]|[[Malek Mccrone]]|[[Shah Iskandar]]|[[Iqram Dinzly]]|[[Siti Elizad|Elizad Sharrifuddin]]|[[Shah Rezza]]|[[Sahronizam Noor]]|[[Fazlina Ahmad Daud]]|[[Mas Anizan]]|[[Nabil Aqil]]|[[Qistina Khaled]]|Adam Malek|[[Rosnah Johari]]|[[Zaki Azeman]]|[[Afifah Nasir]]|[[Lan Siro]]|[[Najua Nasir|Najua P. Ramlee]]|[[Fendy Bakry]]|[[Razak Ahmad]]|[[Afiq Muiz]]|[[Husna Mustaffa]]|}} |Vida - [[Isyariana Che Azmi|Isyariana]] ft Dean Eiman |146 Episod |Adaptasi daripada siri telenovela popular Venezuela iaitu [[Mis Tres Hermanas]] |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;" |2022 |- |1. | [[Dendam Seorang Isteri]] | 21 Mac 2022 - 15 Julai 2022 | Nizam Zakaria & [[Uchee Fukada]] | {{hlist|[[Fasha Sandha]]|[[Wan Raja]]|[[Nad Zainal]]|[[Aidit Noh]]|Sefik Khair|[[Zarynn Min]]|[[Roy Azman]]|[[Ziema Din]]|[[Roy Azman]]|Kween Keela|GM Fauzan|[[Dian P. Ramlee]]|[[Sharmaine Farouk]]|Isaac Iman|Aainaa Dhamirah|Rian Shain|}} | '''Kesumat''' - Rian Shain |85 Episod | Adaptasi daripada kdrama Korea Selatan, [[Temptation of Wife|Temptation Of Wife]] |- |2. | [[Cinta Hilang Kata]] | 18 Julai 2022 - 9 September 2022 | Kyoll Hamzah | {{hlist|[[Sophia Albarakbah]]|[[Watie Sadali]]|[[Iqram Dinzly]]||Hariz Hamdan||[[Anne Abdullah]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Nelissa Nizam]]||[[Liza Abdullah]]||Amelia Christie}} |'''Bahagiakan Dia''' - Shila Amzah & Liza Hanim |40 Episod | Adaptasi novel '''Cinta Hilang Kata''' karya Lily Haslina Nasir |- |3. | [[Cik Misi 123]] ! AKAN DATANG 2022 | [[Feroz Kader]] | {{hlist|[[Adam Lee]]||[[Sweet Qismina]]||[[Hafreez Adam]]||[[Bella Dally]]||[[Safwan Nazri]]||Nick Naem||Faiz Dickie||[[Mark Adam]]||[[Afifah Nasir]]||[[Wan Sharmila]]||[[Najua Nasir|Najua P. Ramlee]]||[[Natasya Mahyan]]}} | |30 Episod | | |- |4. | [[Takdir Cinta Dhia]] ! AKAN DATANG 2022 | [[Idora Abdul Rahman]] | {{hlist|[[Aaron Aziz|Dato' Aaron Aziz]]||[[Datin Elvina Mohamad]]||[[Shahz Jaszle]]|Khalida Balqis|Nada Nursyuhada||[[Nazrief Nazri]]}} | |40 Episod | |} == Lihat Juga == *[[Slot MegaDrama]] *[[Slot Meremang]] *[[Astro Ria]] == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Rancangan Astro Prima]] [[Kategori:Siri drama televisyen Malaysia]] [[Kategori:Slot Drama Melayu Televisyen]] avozr11ii3a0ptnydp53bgh4r15i7tb 0 953399 5650572 5577721 2022-08-21T14:58:58Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{distinguish|Azizan Ariffin}} {{Infobox person | name = Azizah Ariffin | image = | image_size = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1969|6|10}} | birth_place = [[Ayer Hitam]], [[Pulau Pinang]], [[Malaysia]] | nationality = | occupation = Penyampai berita, pengacara televisyen | years_active = 1990–kini | education = | alma_mater = | parents = | relatives = | employer = {{plainlist| * [[Radio Televisyen Malaysia]] (1990–1995) * [[TV3]] (1996–2016) * [[TV AlHijrah]] (2017–kini) }} | spouse = {{marriage|Mohd Khafairil Mohd Khalil|2007}} | children = 3 }} '''Azizah Ariffin''' (lahir 10 Jun 1969) merupakan seorang penyampai berita dan pengacara televisyen [[Malaysia]]. Beliau terkenal sebagai personaliti [[TV3]] yang mana beliau telah berkhidmat di TV3 selama 20 tahun, dari 1996 hingga 2016.<ref>Metra Syahril Mohamed (13 Jun 2009). [http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=0613&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm Azizah temui ketenangan] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181101100223/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=0613&pub=utusan_malaysia&sec=hiburan&pg=hi_01.htm |date=2018-11-01 }} ''[[Utusan Malaysia]]''. Diperoleh pada 1 November 2009.</ref> Azizah memulakan kerjaya awalnya sebagai penyampai berita di [[Radio Televisyen Malaysia]] (RTM) dari 1990 sehingga 1995. Beliau kemudiannya menyertai TV3 pada 1996 sebagai penyampai beritanya, kemudian diserap sebagai pengacara untuk beberapa rancangan TV3 termasuk ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' dan ''[[Wanita Hari Ini]]'' sehingga tamat kontrak pada 2016. Sejak 2017, Azizah berkhidmat di [[TV AlHijrah]].<ref>[https://www.mynewshub.tv/utama-sensasi/wan-kamaruddin-azizah-ariffin-sertai-berita-alhijrah/ Wan Kamaruddin & Azizah Ariffin sertai Berita AlHijrah] ''My News Hub'' (4 Julai 2017). Dicapai pada 1 November 2017.</ref> Beliau berkahwin dengan Mohd Khafairil Mohd Khalil, rakan setugasnya di [[Media Prima Berhad|Media Prima]] pada 20 Ogos 2007. Azizah mempunyai tiga anak dari perkahwinan terdahulu.<ref>Wanda Idris (26 Ogos 2008). [http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0826&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm Restu keluarga membahagiakan Azizah] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181101100447/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=0826&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_03.htm |date=2018-11-01 }} ''[[Utusan Malaysia]]''. Diperoleh pada 1 November 2008.</ref> Azizah mula memakai tudung pada 10 Jun 2008, sempena ulang tahun kelahiran beliau ke-39. ==Filemografi== ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 1996–2002 | ''[[Buletin Utama]]'' | Penyampai berita | rowspan="3"|[[TV3]] |- | 2007 | ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' | rowspan="2"|Pengacara |- | 2008–2016 | ''[[Wanita Hari Ini]]'' |- | 2017–kini | ''[[Berita Alhijrah]]'' | Penyampai berita | [[TV AlHijrah]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|Azizahariffin}} * {{Twitter|Azizahariffin}} * {{Instagram|Azizahariffin}} [[Kategori:Kelahiran 1969]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Pulau Pinang]] [[Kategori:Penyampai berita Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] rrhwv6iwe56vjldrsq20nffsgkkfz1d 0 954244 5650876 5626615 2022-08-22T06:27:00Z WikiBMEditor291 228238 wikitext text/x-wiki {{Malay name|Fahmi|Fadzil}} {{bezakan|Muhammad Faiz Fadzil}} {{Infobox politician | honorific-prefix = [[Rujukan kehormat|Yang Berhormat Tuan]] | name = Ahmad Fahmi Mohamed Fadzil | native_name = احمد فهمي بن محمد فاضل | honorific-suffix = <small> [[Ahli Parlimen|AP]] | image = Fahmi Fadzil .jpg | imagesize = | caption = | office = | term_start = | term_end = | predecessor = | successor = | parliament1 = Malaysia | constituency_MP1 = [[Lembah Pantai (kawasan persekutuan)|Lembah Pantai]] <br> [[Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]] | term_start1 = 16 Julai 2018 | term_end1 = | majority1 = 5,598 ([[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]]) | predecessor1 = {{Logo kecil PKR}} [[Nurul Izzah Anwar]] | successor1 = | office2 = Ketua Penerangan PKR | term_start2 = 2022 | term_end2 = 2025 | predecessor2 = [[Shamsul Iskandar Md Akin]] | office3 = Ketua PKR cabang [[Lembah Pantai (kawasan persekutuan)|Lembah Pantai]] | term_start3 = 2022 | term_end3 = 2025 | office4 = Ketua Pengarah Komunikasi PKR | term_start4 = 2013 | term_end4 = 2021 | successor4 = [[Lee Chean Chung]] | birth_name = Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil | birth_date = {{birth date and age|1981|2|4}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | residence = | death_date = | death_place = | resting_place = | spouse = Azrina Mahyuddin | children = 1 | citizenship = | party = [[Parti Keadilan Rakyat]] | otherparty = [[Pakatan Harapan]] | occupation = [[Ahli politik]] <br> [[Pelakon]] | alma_mater = Purdue University | website = {{url|fahmifadzil.com|Fahmi Fadzil}} | footnotes = }} '''Ahmad Fahmi bin Mohamed Fadzil''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: '''احمد فهمي بن محمد فاضل'''; lahir 4 Februari 1981) ialah seorang [[ahli politik]] [[Malaysia]]. Beliau kini merupakan ahli [[Dewan Rakyat Malaysia]] bagi kawasan Parlimen [[Lembah Pantai]]<ref>https://www.parlimen.gov.my/ahli-dewan.html?uweb=dr</ref> setelah menang pada [[Pilihan raya umum Malaysia 2018]]<ref>{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/berita/politik/pilihan-raya/pilihan-raya-umum-ke-14 |title=salinan arkib |access-date=2018-11-07 |archive-date=2018-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181107145857/http://www.utusan.com.my/berita/politik/pilihan-raya/pilihan-raya-umum-ke-14 |url-status=dead }}</ref>, mewakili [[Parti Keadilan Rakyat]], salah satu parti komponen dalam [[Pakatan Harapan]]. == Pendidikan == Fahmi memegang ijazah sarjana muda kejuruteraan kimia (BSChE) dari Purdue University, Indiana, Amerika Syarikat. == Kerjaya == Sebelum menyertai [[Parti Keadilan Rakyat]] pada tahun 2010, Fahmi ialah seorang [[penulis]], [[pelakon]] dan seorang pemenang [[teater]] yang memenangi anugerah, dan telah muncul dalam pertunjukan seperti [[Gol & Gincu]] dan program temu ramah The Fair Current Show. Beliau juga terlibat secara aktif dalam aktiviti kemasyarakatan yang menjadi sebahagian daripada Projek Seni Masyarakat Taman Medan pada tahun 2012 yang berkaitan dengan menangani ketegangan kaum di kalangan generasi muda melalui seni persembahan dan visual. == Keputusan pilihan raya == {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Dewan Rakyat Malaysia|Parlimen Malaysia]]''': P121 [[Lembah Pantai]], [[Kuala Lumpur|Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur]]<ref name="undiinfo">{{Cite web | title = Malaysia General Election | work = undiinfo Malaysian Election Data | publisher = [[Malaysiakini]] | url = http://undi.info/# | accessdate = 4 February 2018}} Results only available from the [[Pilihan raya umum Malaysia 2004|2004 election]].</ref><ref name="GE14 results">{{cite web|url=https://keputusan.spr.gov.my/|title=SEMAKAN KEPUTUSAN PILIHAN RAYA UMUM KE - 14|publisher=[[Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia]] |accessdate=17 May 2018}} Percentage figures based on total turnout.</ref><ref name="The Star GE14">{{cite web|url=https://election.thestar.com.my/|title=The Star Online GE14|publisher=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|accessdate=24 May 2018}} Percentage figures based on total turnout.</ref> !|Tahun !colspan=2|Kerajaan !|Undi !|Peratus !colspan=2|Pembangkang !|Undi !|Peratus !|Undi !|Majoriti !|Peratus keluar mengundi |- | rowspan="2" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]] | rowspan="2" {{Party shading/Keadilan}} | | rowspan="2" |{{nowrap|'''Fahmi Fadzil'''}} ([[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) | rowspan="2" align="right" |33,313 | rowspan="2" |50.24% |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |[[Raja Nong Chik Raja Zainal Abidin]] ([[Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu|UMNO]]) | align="right" |27,715 |41.80% | rowspan="2" |66,305<ref name=":0">{{Cite web |url=http://www.utusan.com.my/berita/politik/pilihan-raya/pilihan-raya-umum-ke-14/maklumat-calon-dan-kawasan-pilihan-raya-p121-lembah-pantai-wilayahpersekutuan-1.652544 |title=salinan arkib |access-date=2018-11-07 |archive-date=2018-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181107150539/http://www.utusan.com.my/berita/politik/pilihan-raya/pilihan-raya-umum-ke-14/maklumat-calon-dan-kawasan-pilihan-raya-p121-lembah-pantai-wilayahpersekutuan-1.652544 |url-status=dead }}</ref> | rowspan="2" |5,598<ref name=":0" /> | rowspan="2" |83.50% |- |{{Party shading/PAS}} | |Fauzi Abu Bakar ([[Parti Islam Se-Malaysia|PAS]]) |align="right" |5,277 |align="right" |7.96% |} == Rujukan == <references /> {{Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14}} [[Kategori:Kelahiran 1981]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Anggota Parti Keadilan Rakyat]] [[Kategori:Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14]] [[Kategori:Ahli pembangkang Kerajaan Muhyiddin Yassin]] ooe07gzdk7bmse9xg7o3fbi0hp93o8x 0 955068 5650565 5644711 2022-08-21T14:54:07Z 180.241.44.201 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = RTB Sukmaindera | logofile = | logosize = | logocaption = | logoalt = | logo2 = | closed date = | picture_format = [[1080i]] ([[16:9]]/[[HDTV]]) | share = | share as of = | share source = | owner = [[Radio Televisyen Brunei]] | slogan = '''Colours of Brunei Darussalam'''<br>'''(Warna-warna Brunei Darussalam)''' | headquarters = Bangunan Sekretariat, [[Bandar Seri Begawan]], Brunei | country = [[Brunei]] | language = [[Bahasa Melayu Brunei|Melayu]] (rasmi/utama/nasional)<br>[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] (rasmi/utama/nasional) | area = [[Persatuan Negara-negara Asia Tenggara|ASEAN]]<br>[[Brunei]] juga terdapat di [[Malaysia Timur]] (bahagian utara negeri [[Sarawak]] dan wilayah pulau [[Labuan]]) | affiliates = [[RTB Perdana]] | former names = | replaced names = | timeshift names = | web = {{URL|http://www.rtb.gov.bn/SitePages/RTB%20Sukmaindera.aspx|www.rtb.gov.bn}} | terr_serv_1 = {{flagicon|Malaysia}} [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] | terr_chan_1 = Saluran 857 ([[HDTV|HD]]) ([[Sarawak]] dan [[Labuan]] Sahaja) | sat_serv_1 = | sat_chan_1 = | online_serv_1 = RTB GO | online_chan_1 = {{URL|https://www.rtbgo.bn/Sukmaindera|Tonton secara langsung}} | launch_date = {{launch date and age|2002|7|9|df=y}} sebagai '''RTB Brunei International''' | former_names = '''RTB Brunei International''' <small>(9 Julai 2002-9 Julai 2009)</small><br>'''RTB4''' <small>(9 Julai 2009-10 April 2017)</small> | sister_channels = [[RTB Perdana]]<br>[[RTB Aneka]] }} '''RTB Sukmaindera''' (televisyen ini dikenali sebagai '''RTB Brunei International''' dan '''RTB4''') ialah saluran televisyen terestrial percuma di [[Brunei]] yang dimiliki penyiar [[Brunei]] oleh [[Radio Televisyen Brunei]] (RTB). Saluran ini secara rasminya mula bersiaran pada 9 Julai 2002 jam 3:00 petang. Ini juga bagi melihatkan Brunei juga mampu berdaya saing dalam produk televisyen seperti [[Perbadanan Penyiaran British]] iaitu [[BBC World News]]. Sejak 7 Julai 2002, RTB Sukmaindera rasmi boleh dilihat di Indonesia walaupun hanya menggunakan parabola melalui satelit Merah Putih (Telkom-4). ==Mengenai RTB Sukmaindera== Dari 7 Julai 2002 hingga 23 Februari 2006, siaran RTB Sukmaindera selama 8 jam dari pukul 3:00 petang hingga 11:00 malam. Masa siaran RTB Sukmaindera selama 8 jam dari pukul 3:00 petang hingga 11:00 malam diikuti oleh terestrial serentak [[RTB Perdana]] mengisi seluruh waktu siarannya. Dari 23 Februari 2006 hingga sekarang, siaran RTB Sukmaindera selama 24 jam setiap hari diikuti oleh terestrial serentak [[RTB Perdana]] mengisi seluruh waktu siarannya. Semasa jam operasi RTB Sukmaindera serentak dengan [[RTB Perdana]] dari 11:00 malam hingga 6:00 pagi sejak 23 Februari 2006. Saluran ini menyiarkan rancangan tempatan terdiri daripada drama tempatan dan [[Bahasa Melayu|Melayu]] serta rancangan tempatan yang disediakan oleh [[Radio Televisyen Brunei]]. RTB Sukmaindera menyiarkan sebuah buletin berita [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] 10:00 malam dengan saluran kembar [[RTB Perdana]] secara serentak. Pada 9 Julai 2009, RTB Brunei International rasmi dinamakan semula sebagai '''RTB4'''. Pada 11 April 2017, RTB4 rasmi dinamakan semula sebagai '''RTB Sukmaindera''' sebagai sebahagian daripada projek penjenamaan semula RTB serta peralihan penyiar dari analog ke penyiaran digital. Kepada penonton RTB Sukmaindera di [[Sarawak]] dan [[Labuan]], RTB Sukmaindera kini bersiaran melalui terestrial percuma [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] di saluran 857 dalam format [[HDTV|HD (definisi tinggi)]]. [[RTB Perdana]], [[RTB Aneka]], RTB Sukmaindera, [[Nasional FM (Brunei)|Nasional FM]], [[Pelangi FM (Brunei)|Pelangi FM]], [[Pilihan FM (Brunei)|Pilihan FM]], [[Harmoni FM (Brunei)|Harmoni FM]] dan [[Nur Islam (Brunei)|Nur Islam]] telah rasmi tersedia melalui laman web RTB GO untuk dilihat didalam dan luar Brunei. ==Rancangan== ===Berita=== *Berita Awal Pagi (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita Jam 9 (segmen rancangan Rampai Pagi) (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita Dunia 11 Pagi (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita 11:30 Pagi (Tengah Hari) (kecuali Isnin hingga Khamis) (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Sukan Antarabangsa (Tayangan serentak [[RTB Aneka]]). *Berita Asean (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Liputan Semasa (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita Jam 3 Petang (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Arena Sukan (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita Dunia 4:30 Petang (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]) *Berita 5:45 (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *Berita Perdana (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). *News at 10 (Tayangan serentak [[RTB Perdana]]). == Sejarah == RTB Sukmaindera bermula sebagai '''RTB Brunei International''' secara rasminya dilancarkan pada 9 Julai 2002 jam 3:00 petang. ==Lagu kebangsaan== Pada pukul 6:00 pagi dan 11:00 malam setiap hari bersama-sama dengan stesen kembar [[RTB Perdana]] [[Allah Peliharakan Sultan|lagu kebangsaan]] dimainkan sebagai pembukaan dan penutupan. ==Rujukan== {{Reflist}} {{Radio Televisyen Brunei}} [[Kategori:Stesen televisyen di Brunei]] dku71kfmqiejmmzp9mnl14l11ggoq05 0 956916 5650658 5614758 2022-08-21T22:22:53Z Nik Ahmad Ridhwan 236046 wikitext text/x-wiki {{Infobox televisyen | child = | tajuk = Buletin TV9 | imej = | kapsyen = | tajuk_2 = | genre = | format = [[Berita]] | pencipta = Berita dan Hal Ehwal Semasa Media Prima | pemaju = | penulis = | pengarah = | pengarah_kreatif = | pengacara = * Ahmad Barr Zainal Abidin * Intan Syazwina Suhaimi * [[Mas Zharif Zhafri Abdul Aziz]] * Nur Affizza Azmi * Shamellya Norazizi * Wan Saifulizam Wan Ahmad * Zaira Sri Zakaria | dibintangi = | juri = | pelakon_suara = | suara_latar = | komposer_muzik_tema = | lagu_pembukaan = | lagu_penutup = | komposer = | negara = [[Malaysia]] | bahasa = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | bil_musim = | bil_episod = | senarai_episod = | penerbit_eksekutif = | penerbit = * Mohd Azley Abdullah * Nur Affizza Azmi * Nur Hanim Abdullah | penyunting = | lokasi = | sinematografi = | kamera = | tempoh = 30 minit | syarikat = | pengedar = | saluran = [[TV9]] | format_gambar = *[[Televisyen definisi biasa|SDTV]] [[480i|480i60]] [[Nisbah bidang (imej)|4:3]]<br/>{{small|(01.01.2007 - 30.08.2017)}} * [[Televisyen definisi tinggi|HDTV]] [[1080i|1080i60]] [[Nisbah bidang (imej)|16:9]]<br/>{{small|(sejak 31.08.2017)}} | format_audio = | negara_pertama = [[Malaysia]] | mula_siaran = 1 Januari 2007 | tamat_siaran = kini | status = | rekod tinggi = | sebelum = | selepas = | musim sebelumnya = | musim selanjutnya = | berkaitan = | tapak_sesawang = | tapak_sesawang_penerbitan = }} '''Buletin TV9''' (dahulu dikenali sebagai '''Berita TV9''') merupakan rancangan berbentuk [[berita]] dan informasi terkini dari dalam dan luar negara yang disiarkan di [[TV9]]. Turut dimuatkan adalah perkembangan ekonomi, sukan dan hiburan. Buletin TV9 bersiaran pada jam 7:00 malam (Setiap Hari)<ref>[https://ohbulan.com/saji-kandungan-yang-lebih-eksklusif-relevan-berita-tv9-bersiaran-paling-awal-pada-jam-7-malam?dc_data=2049754_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Saji Kandungan Yang Lebih Eksklusif & Relevan, Berita TV9 Bersiaran Paling Awal Pada Jam 7 Malam]</ref> ==Sejarah== Sejak 1 Januari 2007, TV9 menyiarkan berita terbitan sendiri iaitu "Buletin TV9". Semenjak TV9 memulakan siarannya pada 22 April 2006, ia menyiarkan "[[Edisi 7]]", dengan ehsan [[ntv7]]. Liputan 9 ialah rancangan berita waktu perdana, semasa ia dalam siaran sebelumnya, ehsan [[Pertubuhan Berita Nasional Malaysia|Bernama]]. Slot berita [[Edisi 7]] selama 30 minit yang pertama, ehsan ntv7, ntv7 juga disiarkan beberapa bulan sebelum penyiaran tamat. Mereka dipilih daripada 5000 orang yang diujibakat. Buletin TV9 dibawakan secara langsung dari Studio C di [[Sri Pentas]], [[Bandar Utama]], [[Selangor]]. Berita TV9 tukar nama ke Buletin TV9 pada 1 September 2021. == Penyampai Berita == === Penyampai Terkini === * Ahmad Barr Zainal Abidin * Intan Syazwina Suhaimi * [[Mas Zharif Zhafri Abdul Aziz]]<ref>{{Cite web|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2017/08/250284/nekad-kerana-kata-kata-bapa|title=Nekad kerana kata-kata bapa|author=Mazizul Dani|work=[[Harian Metro]]|date=4 Ogos 2017|access-date=1 Disember 2017}}</ref> * Nur Affizza Azmi * Shamellya Norazizi * Wan Saifulizam Wan Ahmad * Zaira Sri Zakaria === Bekas Penyampai === * Abu Talib Husin * Aminhayat Abdul Rahim * Fadhil Mohamad Isa * [[Hawa Rizwana Ahmad Redzuan|Hawa Rizwana Redzuan]] (kini bersama [[Buletin Utama]]) * [[Hazlin Hussain]] (kini bersama Buletin Pertiwi) * Mohd Taufek Mohd Noh * Nona Julia Hashim * Norazura Abu Samah * Suzila Idayu Yaacob (kini bersama Buletin Utama) * Syafinaz Yunus * Syed Mohammad Khair Syed Hussein * Tunku Nashrul Tunku Abaidah * Zuhairah Mustafa Al-Husin ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|BuletinTV9}} * {{Twitter|BuletinTV9}} * [https://www.youtube.com/c/BuletinTV9 Buletin TV9] di [[YouTube]] {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} [[Kategori:Rancangan TV9]] [[Kategori:Rancangan televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] dwir9q9wrkrxalox65wopt9a2m7ckbg 0 957633 5650940 5608802 2022-08-22T09:36:26Z 2402:1980:240:A1C0:EC61:31B3:BFAC:8F74 wikitext text/x-wiki {{Distinguish|Borak Kelamin}} {{Infobox Television | show_name = Borak Kopitiam | image = | caption = | genre = Bual bicara | creator = | studio director = Samsul Bahrain Hj Ahmad<br>Nor Azli Hj. Hamzah<br>Hairuddin Hashim<br> | developer = [[TV3]] | presenter = [[Dayah Bakar]]<br>Fiona Cheong<br>[[Haziq Hussni]]<br>[[Mat Dan]]<br>[[Muaz Mohamed]]<br>Zack Merican | theme_music_composer = | opentheme = | endtheme = | composer = | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | num_seasons = | num_episodes = | list_episodes = | executive_producer = [[Ezzah Aziz Fawzy]] (2018-20)<br>Mohd Said Abdullah Thani<br>Syarida Shariff | producer = Farah Nadia Che Norudin<br>Marwatif Amer<br>Mohd Rose Abdullah<br>Muhammad Husni Ab Mahat<br>Norasliza Norashikin Mohd Yusof<br>Russila Ilmi Hj Zainal<br>Zafirah Azman (2018-20) | producer_asst = Samsul Afendy Saliman<br>Wan Zulkernain Wan Daud | editor = | location = Studio C, Sri Pentas, Bandar Utama | company = [[Primeworks Studios]] (2018-2020) <br> [[TV3]] (2020-2022) | camera = Tetapan multi kamera | runtime = 90 minit | network = [[TV3]] | picture_format = [[Dolby Digital]] | audio_format = {{ubl|[[480i]] ([[SDTV]])|[[1080i]] ([[HDTV]])}} | first_run = | first_aired = 9 Mac 2018 | last_aired = 26 Jun 2022 | preceded_by = ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' | followed_by =''[[Malaysia Hari Ini]]'' | related = | website = | imdb_id = | tv_com_id = |status=Tamat Siaran}} '''''Borak Kopitiam''''' merupakan sebuah rancangan bual bicara pagi hujung minggu Malaysia yang disiarkan di [[TV3]]. Rancangan ini bersiaran bermula 9 Mac 2018, dari Jumaat sehingga Ahad jam 7:00 hingga 9:00 pagi, menggantikan ''[[Malaysia Hari Ini]]'' yang sebelum ini mengisi slot pagi Jumaat.<ref>Ardini Sophia Sina (8 Mac 2018). [https://www.hmetro.com.my/rap/2018/03/319556/stail-santai-bersama-pengacara-berbeza Stail santai bersama pengacara berbeza] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 8 Mac 2018.</ref><ref>Dennis Chua (16 Mac 2018). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/345692/mhis-weekend-sibling MHI's 'weekend sibling'] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 16 Mac 2018.</ref> Bermula 4 Januari 2019, ''Borak Kopitiam'' bersiaran jam 8:00 pagi selama 1 jam setengah. Selepas 4 tahun bersiaran rancangan ini telah ditamatkan pada 26 Jun 2022 dan digantikan dengan [[Malaysia Hari Ini]] yang akan bersiaran setiap hari mulai 2 Julai 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=8BHOrQOuu_Y|title=[FULL] Borak Kopitiam (2022) {{!}} 26 Jun - Episod Terakhir Borak Kopitiam|date=26 Jun 2022|website=YouTube TV3MALAYSIA Official|url-status=live|access-date=27 Jun 2022}}</ref> ==Sejarah== Dari 9 Mac sehingga 30 Disember 2018, ''Borak Kopitiam'' bersiaran dari Jumaat hingga Ahad jam 7:00 hingga 9:00 pagi, menggantikan ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' yang telah ditamatkan siaran di [[TV9]] selepas 10 tahun bersiaran. Slot pagi Jumaat yang sebelum ini diisi oleh rancangan kembarnya, ''[[Malaysia Hari Ini]]'', digantikan oleh ''Borak Kopitiam''. Susulan perubahan waktu siaran pagi TV3, ''Borak Kopitiam'' bersiaran selama 1 jam 30 minit pada jam 8:00 pagi hingga 9:30 pagi mulai 4 Januari 2019. == Pengacara == ===Pengacara Terkini=== * [[Dayah Bakar]] * Fiona Cheong * [[Haziq Hussni]] * [[Mat Dan]] * [[Muaz Mohamed]] * Zack Merican ===Bekas Pengacara=== * Adzriefaiz Adzlan * Anwar Afiq * [[Fify Azmi]] * Hanif Shawn * [[Hefny Sahad]] * [[Sarah Adiba Yussof]]<ref>{{cite news|author=Dennis Chua|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/344599/borak-kopitiam-godsend-sarah|title=Borak Kopitiam, a godsend for Sarah|work=New Straits Times|date=13 Mac 2018|accessdate=13 Mac 2018}}</ref> * Zetty Nabila ==Lihat juga== * ''[[Malaysia Hari Ini]]'' (TV3; 1994&ndash;kini) * ''[[Nasi Lemak Kopi O]]'' (TV9; 2008&ndash;2018) ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|borakkopitiamtv3}} * {{Instagram|borakkopitiam}} {{Kawalan kewibawaan}} {{TV3}} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Rancangan temu bual televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan terbitan Primeworks Studios]] gb0f9giiso82cyzadkqxvq1qvpq3bmc 0 957707 5650574 5602972 2022-08-21T15:00:33Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Izwan Azir Saleh | image = Izwan Azir.jpg | caption = Izwan Azir ketika menjadi Setiausaha Akhbar di MITI pada 2018 | birth_name = Mohd Izwan Azir bin Mohad Saleh | birth_date = {{birth date and age|1980|12|15}} | birth_place = [[Klang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | nationality = | citizenship = Malaysia | education = Bachelor, Human Sciences (Communication) International Islamic University Malaysia 2005 | occupation = Penyampai berita, wartawan penyiaran, pengacara televisyen, penyampai radio | years_active = 2002–kini | alma_mater = | known_for = [[Buletin Utama]] | parents = {{plainlist| * Haji Mohad Saleh Hashim (bapa) * Paridah Haji Md. Nor (ibu) }} }} '''Izwan Azir Salleh ''' (lahir 15 Disember 1980) merupakan seorang bekas penyampai berita [[TV3]] dan juga bekas wartawan kanan di stesen TV itu. Selain [[Buletin Utama]], Izwan turut diberi kepercayaan untuk menjadi hos siaran untuk beberapa program lain seperti [[Malaysia Hari Ini]] (MHI), Soal Jawab, Pembentangan Bajet, dan program pilihanraya 'Mandat'. Beliau memiliki Ijazah Sarjana Muda (Kepujian) Sains Kemanusiaan dengan membuat pengkhususan dalam bidang Komunikasi dari Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM) pada 2005. Memulakan kerjayanya sebagai Penyampai Berita sambilan di TV3 pada 2002, beliau diserap sebagai wartawan sepenuh masa setelah bergraduasi dan telah membuat liputan penting termasuk peristiwa MH370 dan MH17 pada 2014. Beliau meletak jawatan pada 2 Julai 2018 setelah 16 tahun berkhidmat di [[TV3]]. Pada awal Januari 2021 beliau kembali menjadi pengacara di [[ntv7]] dalam program Soal Drama. Pada Oktober 2020, Izwan memulakan tugas sebagai Penyiar Radio, di [[Buletin FM]] 'Suara Semasa' yang juga dimiliki Media Prima. Izwan mengendalikan 'Buletin FM Izwan Azir' setiap Isnin - Jumaat, 3pm - 7pm. ==Radiografi== * [[Buletin FM]] (2020 - kini) - mengambil alih segmen daripada [[Muaz Mohamed]]. ==Filemografi== ===Televisyen=== * ''[[Malaysia Hari Ini]]'' * ''[[Buletin Utama]]'' * ''Mandat'' * ''Pembentangan Bajet'' * ''Laporan Khas MH370 dan MH17'' * ''Soal Jawab'' * ''Soal Drama'' - [[ntv7]] / [[TV9]] (2021) * ''Soal Rakyat'' * ''Dengar'' (Musim 2) - [[TV AlHijrah]] == Pautan luar == * {{Instagram|izwanazirsaleh}} * {{Twitter|IzwanAzirSaleh}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Penyampai berita Malaysia]] [[Kategori:Kelahiran 1980]] eheiav0gmeb8bnubcp6q7ljjx1yvdoa 0 957720 5650575 5638333 2022-08-21T15:01:16Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Muaz Mohamed | image = | caption = | birth_name = Muazanazzuddin bin Mohamed | birth_date = {{birth date and age|1985|5|10}} | birth_place = [[Malaysia]] | occupation = Penyampai radio, pengacara televisyen | education = [[Sijil Pelajaran Malaysia]] (SPM) | years_active = 2006–kini | spouse = {{marriage|Ediana Aziz|2013}} | children = 2 | relatives = | parents = | family = }} '''Muazanazzuddin Mohamed''' (lahir 10 Mei 1985) atau lebih dikenali sebagai '''Muaz Mohamed''', merupakan seorang penyampai radio dan pengacara televisyen [[Malaysia]]. Beliau terkenal sebagai penyampai radio Muzik FM (kini [[Nasional FM]]) (2006-16) dan Kool FM (kini [[Buletin FM]]) (2017-kini).<ref>Nor Eryani Yusop (9 Mac 2017). [http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2017&dt=0309&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm Muaz Mohamed cabar diri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181203202729/http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2017&dt=0309&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_02.htm |date=2018-12-03 }} ''[[Kosmo!]]''. Dicapai pada 9 Mac 2017.</ref> Sebagai pengacara, beliau menjadi pengacara rancangan ''Ikon Siarawan'' di [[TV1]]<ref>Ifqdar Rahman (25 Januari 2017). [http://www.utusan.com.my/berita/nasional/muaz-mohamed-sertai-kool-fm-1.436381 Muaz Mohamed sertai Kool FM] ''[[Utusan Malaysia]]''. Dicapai pada 25 Januari 2017.</ref> dan ''[[Borak Kopitiam]]'' di [[TV3]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2018–2022 | ''[[Borak Kopitiam]]'' | rowspan=2|Pengacara | rowspan=2|[[TV3]] | |- | 2021–kini | ''[[Muzik Muzik]]'' | |- |} === Radio === {| class="wikitable" ! Tahun ! Stesen |- | 2006–2016 | [[Nasional FM]] |- | 2017–kini | [[Buletin FM]] |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|heymuazkoolfm}} * {{Instagram|heymuazkoolfm}} * {{Twitter|SayaMuazMohamed}} [[Kategori:Kelahiran 1985]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Penyampai radio Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] t3x5ijohdq7ao14w3qmz8bp5mvuyuoh 0 959191 5650835 5600231 2022-08-22T04:06:48Z 175.142.219.68 /* Filemografi */ wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Wan Nor Azlin | image = | caption = | birth_name = Wan Nor Azlin binti Wan Mohd Husain | birth_date = {{Birth date and age|1968|5|5}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | nationality = | other_names = | residence = | occupation = [[Pelakon]] | years_active = 1990–kini | spouse = {{marriage|Mohd Yazli Yaacob|1999|2013|reason=divorced}}<ref>{{cite web|url=https://www.budiey.com/kisah-hutang-ceti-haram-pinjaman-along-suami-wan-nor-azlin|title=Kisah Hutang Ceti Haram Pinjaman Along Suami Wan Nor Azlin|date=18 Ogos 2008|publisher=Budiey}}</ref> | children = 3<ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/wan-nor-azlin-merana-dibuang-bapa-1.205287|title=Wan Nor Azlin: Merana 'dibuang' bapa|date=25 September 2013|publisher=Sinar Harian}}</ref><!-- Jangan masukkan nam anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal. --> | parents = Wan Mohd. Husain Wan Ibrahim<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Mahkamah/20131009/ma_03/Wan-Nor-Azlin-telah-kosongkan-rumah-ayah---Peguam|date=8 Oktober 2013|publisher=Utusan Melayu|title=Wan Nor Azlin telah kosongkan rumah ayah - Peguam}}</ref> }} '''Wan Nor Azlin Wan Mohd Husain''' (lahir 5 Mei 1968) ialah seorang pelakon wanita [[Malaysia]].<ref name=IZZAT>Oleh : MOHD IZZAT MOHD KHALIZAN, [https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2017/12/16/wan-norazlin-dakwah "Wan Norazlin Berdakwah, Tegur Rakan Artis"] Star Sabtu, 16 Disember 2017 6:30 AM . Diambil 16 Disember 2018.</ref> Beliau aktif berlakon drama televisyen di Malaysia sejak era 90an dan pernah memenangi anugerah Pelakon Wanita Terbaik di [[Anugerah Seri Angkasa]] pada tahun 2001 untuk watak mangsa keganasan rumahtangga, lakonannya bersama [[Rosyam Nor]] dalam telefilem berjudul ''Takbir Untuk Abdah'' siaran TV1. == Kehidupan peribadi == Wan Nor Azlin mempunyai 3 orang anak Danial Luqman, Danny Iskandar dan Dania Camelia hasil perkahwinan dengan bekas suami.<ref>{{cite web|url=http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2010&dt=0817&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Wan Norazlin takut menjanda|date=17 Ogos 2010|publisher=Kosmo!}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable sortable" |- !Tahun !Tajuk !Watak !Catatan |- |1993 |''[[Antara Gadis]]'' | | |- |1997 |''[[Azam]]'' |Tipah | |- | 2010 | ''[[V3 Samseng Jalanan]]'' | Rosnah | |} ===Televisyen=== {| class="wikitable sortable" |- !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran !Catatan |- | 1995 | ''Jalinan Kasih'' | Noraini | rowspan="2"|[[TV2]] | |- |1997 |''Tarian Ombak'' | |Telefilem |- |1998 |''Generasi 3'' | |[[ntv7]] | |- |1999 |''Nenek Datin, Nenek Munah'' | |[[TV2]] | |- | 2000 | ''Takbir Untuk Abdah'' | Abdah | [[TV1]] | |- | 2002 | ''Air Mata Ibu'' | Aisyah | VCD | |- | 2008 | ''Hanya Aku'' | | [[Astro Ria]] | Telefilem |- | 2009 | ''Comel'' | | rowspan="2" |[[TV3]] | |- | rowspan="2" |2010 | ''Dalil Cinta'' | | |- | ''Cintaku Di Mukah'' | | [[TV2]] | |- | 2012 | ''Aishiteru'' | | [[TV9]] | |- | 2013 | ''Bintang Hati Umi'' | | [[TV2]] | |- | rowspan="3" |2016 | ''[[Pujaan Hati Umi]]'' | Razziah | [[TV9]] | |- | ''[[Cinta Masam Manis]]'' | Faridah | [[TV3]] | |- | ''[[Assalamualaikum Cinta (drama)|Assalamualaikum Cinta]]''<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/node/134558|title=Wan Nor Azlin lali cemuhan masyarakat|date=17 Mac 2016|publisher=Berita Harian}}</ref> | | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="3" |2017 | ''Anak Bertuah'' | Embun | [[TV2]] | |- | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Raisha]]'' | | rowspan="6" |[[TV3]] | |- | 2017-2018 | ''[[Dia (siri TV)|Dia]]'' | Hajah Hasnah | |- | rowspan="2" |2018 | ''[[Cinta Bukan Kristal]]'' | Tipah | |- | ''[[Mawar Murni]]'' | Ramona | |- |2020 |''[[Rindu Yang Terindah]]'' | Asmah | |- |2020–21 | ''[[Bougainvillea (drama)|Bougainvillea]]'' | Mak Leha | |- |2021 | ''[[Kampung Kolestrol]]'' | Mala | [[TV9]] | |- |rowspan="2"|2022 |''[[Shakira (drama)|Shakira]]'' |Kalsom |rowspan="2"|[[TV3]] | |- |''[[Cinta Buat Dara]]'' | | |- |} ===Teater=== * ''Warisan Yang Hilang'' (2015) * ''Setiap Derita Pasti Tiba Bahagia'' (2016)<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/node/157721|title=Wan Nor Azlin belum bersara daripada lakonan|publisher=Berita Harian|date=26 Mei 2016}}</ref> == Anugerah dan pencalonan== * [[Anugerah Seri Angkasa]] 2001 (Pelakon Wanita Terbaik)<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1216&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Wan Nor Azlin mencari sinar baru|date=16 Disember 2008|publisher=Utusan Melayu}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == * {{IMDb name|3879811}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] 5uhpv5kl6eko3dajp6nf66ddj19ar3p 5650836 5650835 2022-08-22T04:07:14Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Wan Nor Azlin | image = | caption = | birth_name = Wan Nor Azlin binti Wan Mohd Husain | birth_date = {{Birth date and age|1968|5|5}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | nationality = | other_names = | occupation = [[Pelakon]] | years_active = 1990–kini | spouse = {{marriage|Mohd Yazli Yaacob|1999|2013|reason=divorced}}<ref>{{cite web|url=https://www.budiey.com/kisah-hutang-ceti-haram-pinjaman-along-suami-wan-nor-azlin|title=Kisah Hutang Ceti Haram Pinjaman Along Suami Wan Nor Azlin|date=18 Ogos 2008|publisher=Budiey}}</ref> | children = 3<ref>{{cite web|url=http://www.sinarharian.com.my/wan-nor-azlin-merana-dibuang-bapa-1.205287|title=Wan Nor Azlin: Merana 'dibuang' bapa|date=25 September 2013|publisher=Sinar Harian}}</ref><!-- Jangan masukkan nam anak beliau di sini kerana mereka tidak terkenal. --> | parents = Wan Mohd. Husain Wan Ibrahim<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/Mahkamah/20131009/ma_03/Wan-Nor-Azlin-telah-kosongkan-rumah-ayah---Peguam|date=8 Oktober 2013|publisher=Utusan Melayu|title=Wan Nor Azlin telah kosongkan rumah ayah - Peguam}}</ref> }} '''Wan Nor Azlin Wan Mohd Husain''' (lahir 5 Mei 1968) ialah seorang pelakon wanita [[Malaysia]].<ref name=IZZAT>Oleh : MOHD IZZAT MOHD KHALIZAN, [https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2017/12/16/wan-norazlin-dakwah "Wan Norazlin Berdakwah, Tegur Rakan Artis"] Star Sabtu, 16 Disember 2017 6:30 AM . Diambil 16 Disember 2018.</ref> Beliau aktif berlakon drama televisyen di Malaysia sejak era 90an dan pernah memenangi anugerah Pelakon Wanita Terbaik di [[Anugerah Seri Angkasa]] pada tahun 2001 untuk watak mangsa keganasan rumahtangga, lakonannya bersama [[Rosyam Nor]] dalam telefilem berjudul ''Takbir Untuk Abdah'' siaran [[TV1]]. == Kehidupan peribadi == Wan Nor Azlin mempunyai 3 orang anak Danial Luqman, Danny Iskandar dan Dania Camelia hasil perkahwinan dengan bekas suami.<ref>{{cite web|url=http://ww1.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2010&dt=0817&pub=Kosmo&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Wan Norazlin takut menjanda|date=17 Ogos 2010|publisher=Kosmo!}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable sortable" |- !Tahun !Tajuk !Watak !Catatan |- |1993 |''[[Antara Gadis]]'' | | |- |1997 |''[[Azam]]'' |Tipah | |- | 2010 | ''[[V3 Samseng Jalanan]]'' | Rosnah | |} ===Televisyen=== {| class="wikitable sortable" |- !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran !Catatan |- | 1995 | ''Jalinan Kasih'' | Noraini | rowspan="2"|[[TV2]] | |- |1997 |''Tarian Ombak'' | |Telefilem |- |1998 |''Generasi 3'' | |[[ntv7]] | |- |1999 |''Nenek Datin, Nenek Munah'' | |[[TV2]] | |- | 2000 | ''Takbir Untuk Abdah'' | Abdah | [[TV1]] | |- | 2002 | ''Air Mata Ibu'' | Aisyah | VCD | |- | 2008 | ''Hanya Aku'' | | [[Astro Ria]] | Telefilem |- | 2009 | ''Comel'' | | rowspan="2" |[[TV3]] | |- | rowspan="2" |2010 | ''Dalil Cinta'' | | |- | ''Cintaku Di Mukah'' | | [[TV2]] | |- | 2012 | ''Aishiteru'' | | [[TV9]] | |- | 2013 | ''Bintang Hati Umi'' | | [[TV2]] | |- | rowspan="3" |2016 | ''[[Pujaan Hati Umi]]'' | Razziah | [[TV9]] | |- | ''[[Cinta Masam Manis]]'' | Faridah | [[TV3]] | |- | ''[[Assalamualaikum Cinta (drama)|Assalamualaikum Cinta]]''<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/node/134558|title=Wan Nor Azlin lali cemuhan masyarakat|date=17 Mac 2016|publisher=Berita Harian}}</ref> | | [[Astro Ria]] | |- | rowspan="3" |2017 | ''Anak Bertuah'' | Embun | [[TV2]] | |- | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' | | [[Astro Prima]] | |- | ''[[Raisha]]'' | | rowspan="6" |[[TV3]] | |- | 2017-2018 | ''[[Dia (siri TV)|Dia]]'' | Hajah Hasnah | |- | rowspan="2" |2018 | ''[[Cinta Bukan Kristal]]'' | Tipah | |- | ''[[Mawar Murni]]'' | Ramona | |- |2020 |''[[Rindu Yang Terindah]]'' | Asmah | |- |2020–21 | ''[[Bougainvillea (drama)|Bougainvillea]]'' | Mak Leha | |- |2021 | ''[[Kampung Kolestrol]]'' | Mala | [[TV9]] | |- |rowspan="2"|2022 |''[[Shakira (drama)|Shakira]]'' |Kalsom |rowspan="2"|[[TV3]] | |- |''[[Cinta Buat Dara]]'' | | |- |} ===Teater=== * ''Warisan Yang Hilang'' (2015) * ''Setiap Derita Pasti Tiba Bahagia'' (2016)<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/node/157721|title=Wan Nor Azlin belum bersara daripada lakonan|publisher=Berita Harian|date=26 Mei 2016}}</ref> == Anugerah dan pencalonan== * [[Anugerah Seri Angkasa]] 2001 (Pelakon Wanita Terbaik)<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1216&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_01.htm|title=Wan Nor Azlin mencari sinar baru|date=16 Disember 2008|publisher=Utusan Melayu}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == * {{IMDb name|3879811}} [[Kategori:Kelahiran 1968]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] qgpz22n83zx9oaol9ypa2h4yxoozjp1 0 959482 5650523 5643343 2022-08-21T13:13:59Z 118.100.220.131 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Elisya Sandha | birth_name = Nur Elisya Sandha binti Hassan<ref>{{cite web|url=https://www.malaysiaviralstory.my/biodata-elisya-sandha/|title=Biodata Elisya Sandha|publisher=Malaysia Viral Story|access-date=2018-12-16|archive-date=2018-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20181217110555/https://www.malaysiaviralstory.my/biodata-elisya-sandha/|url-status=dead}}</ref> | other_names = | birth_date = {{birth date and age|1999|6|8}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | nationality = | occupation = Pelakon, model, pengacara, penyanyi | alma mater = [[Sekolah Menengah Kebangsaan Convent Bukit Nanas (M)|Convent Bukit Nanas]]<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/garis-pemula-elisya-sandha-1.201924|title=Garis Pemula Elisya Sandha|date=18 Mac 2016|publisher=Utusan Malaysia}}</ref> | education = [[Sijil Pelajaran Malaysia]] (SPM) | height = | weight = | years_active = 2014&ndash;kini | known_for = | website = | spouse = {{marriage|Uzair Haqimy Azman|2021}} | children = 1 | relatives = [[Fasha Sandha]] (kakak) | parents = | status = }} '''Nur Elisya Sandha Hassan''' (lahir 8 Jun 1999) seorang pelakon, model, penyanyi dan pengacara wanita [[Malaysia]]. Beliau merupakan adik kepada pelakon [[Fasha Sandha]].<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/jangan-babitkan-kakak-1.641559|title=Jangan babitkan kakak|date=4 April 2018|publisher=[[Utusan Malaysia]]|accessdate=8 Julai 2018}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Elisya berkahwin dengan anak sulung pelakon [[Sheila Rusly]], Uzair Haqimy Azman.{{cn}} Beliau dikurniakan seorang anak perempuan, Bunga Elhaq. == Filemografi == === Filem === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2015 ! ''Natchatiran''<ref>{{cite web|url=https://www.projekmm.com/s/1014399/mula-berlakon-elisya-sandha-nafi-gunakan-status-kakak|title=Mula berlakon, Elisya Sandha nafi gunakan status kakak|date=30 November 2015|publisher=ProjekMM}}</ref> | | Filem pertama |- | rowspan="3"|2016 ! ''[[Anak Mami Nasi Kandaq]]'' | Fify | |- ! ''[[Cendol: Kepada Allah Aku Berserah]]'' | | |- ! ''Perjanjian Syaitan'' | | |- | 2019 ! ''[[Hero: Jangan Bikin Panas]]'' | Amylia | |- | 2021 ! ''[[Kampung Latah Kena Kuarantin]]'' | Juanita | |- | 2022 ! ''Rasuk'' | Alia | ''Pos-produksi'' |- |} === Drama === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | 2014 | ''[[Bila Chacha Masuk Asrama]]'' | Mia | [[TV3]] |- | 2015 | ''[[Destinasi G4]]'' | Tiya | rowspan="2"|[[TV9]] |- | rowspan="2" | 2017 | ''[[Mat Rukun]]'' | Ayu |- | ''Baitul Rahmat (Musim 2)'' | | [[TV1]] |- | rowspan="3"|2018 | ''Mamu Mami Gosip''<ref>{{cite web|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2018/01/07/fasha-producer|title=Fasha Sandha Akhirnya Pilih Jadi Penerbit|date=7 Januari 2018|publisher=mStar}}</ref> | Juwita | Filem Negara Malaysia |- | ''[[Mencari Qiblat]]'' | Aida | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Pujaan Hati Kanda]]'' | Reena |- | rowspan="6"|2019 | ''[[Taman Diva]]'' | Zakiah | [[TV1]] |- | ''[[Encik Iman Ekspres]]'' | Atun | [[Astro Ria]] |- | ''Wanita Yang Dikasihi'' | Elly | [[TV Okey]] |- | ''[[Puteri Yang Ditukar]]'' | Amira | [[Astro Prima]] |- | ''[[Hilang Yang Kembali]]'' | Alisa | [[TV3]] |- | ''Mimpi Yang Sempurna'' | Yasmeen | [[TV1]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Nasi Kerabu Untuk Che Abe]]'' | Shira | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Misteri Mona]]'' | Farah |- | rowspan="3"|2021 | ''[[Ratu Ten Pin]]'' | Norma | [[Astro Ria]] |- | ''[[Hello, Jangan Tapau Cintaku]]'' | Ain Dheya | [[TV3]] |- | ''[[Oh My Hantaran]]'' | Mira | [[TV9]] |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Aku Yang Merinduimu]]'' | Husna | [[TV1]] |- | ''[[Ratu Ten Pin 2: Shalin]]'' | Norma | [[Astro Ria]] |- |} === Telefilem === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="3"|2015 | ''[[Aku Mahu ke New York 1]]'' | rowspan="2"|Linda | rowspan="2"|[[Astro Ceria]] |- | ''[[Aku Mahu ke New York 2]]'' |- | ''Hai Lah Menantu'' | | rowspan="2" |[[TV3]] |- | 2017 | ''Cinta Gred A'' | Mira |- | rowspan="3"|2018 | ''Check In'' | Natasha | [[ntv7]] |- | ''Apabila Terbit Fajar'' | Fiza | rowspan="4"|[[TV3]] |- | ''Nadi Luna'' | Wani |- | rowspan="4"|2019 | ''Bayang'' | Maya |- | ''14 Hari'' | Anggun |- | ''Saat Hilangnya Pintu Syurga'' | | [[TV Okey]] |- | ''Geng Van Jenazah'' | Zurinah | rowspan="2"|[[TV3]] |- | rowspan="3"|2020 | ''#SoKampung'' | Sarah |- | ''Bapak'' | Sofia | rowspan="2"|[[TV1]] |- | ''Rindu Tanpa Batas'' | Aisyah |- | rowspan="3" | 2021 | ''Misteri Mona : Kuserumu Kembali'' | Farah | rowspan="2" | [[TV3]] |- | ''Mencari Siratul Mustaqeem'' |Aini |- | ''Cincin Pusaka'' | Alina | [[TV9]] |- |2022 |''Pulang Yang Dirindui'' | |[[TV2]] |- |} === Televisyen === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2014 | ''Misi Kita''<ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/selebriti/elisya-sandha-tolak-persepsi-1.207621|title=Elisya Sandha tolak persepsi|date=2 April 2016|publisher=Utusan Malaysia}}</ref> | | |- |} == Rujukan == {{reflist|2}} == Pautan luar == * {{IMDb name|nm10530532}} * {{Instagram|elisyasandhaofficial}} [[Kategori:Kelahiran 1999]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] qvjz7hk21yz5a40o2i2nbsjk1j1xr82 0 961972 5650549 5591112 2022-08-21T14:26:21Z Aminproton 289197 /* Rujukan */ wikitext text/x-wiki {{Infobox Automobile|name=Daihatsu Terios|image=2018 Daihatsu Terios 1.5 R Deluxe wagon (F800RG; 01-12-2019), South Tangerang.jpg|caption=2018 Daihatsu Terios R Deluxe (F800RG, Indonesia)|predecessor=[[Daihatsu Rocky#F300|Daihatsu Rocky/Feroza/Sportrak (F300)]]|production_start=April 1997|aka={{unbulleted list | Daihatsu Taruna (Indonesia, 1999–2006) | Daihatsu Be‣go (Japan, 2006–2016) | Toyota Cami (Japan, 1999–2006) | Toyota Rush (2006–kini) | Perodua Kembara (Malaysia, 1998–2006) | Perodua Nautica (Malaysia, 2008–2009) | Perodua Aruz (Malaysia, 2019–kini) }}|body_style=[[SUV]] 5-pintu|class={{unbulleted list | [[Mini SUV]]<!-- Not a crossover as it's not build on any sedan/hatchback-based platform --> | [[Kei car]] (Japan, 1997–2012) }}|manufacturer=[[Daihatsu]]}} {{Nihongo|Daihatsu Terios|Bahasa Jepun: ダイハツ・テリオス|Daihatsu Teriosu}} ialah sebuah Mini SUV yang dilancar oleh pengilang kereta Jepun [[Daihatsu]] pada tahun 1997 membuat kali pertama perlancaran. Terios merupakan pewaris kepada siri F300 Rocky. Nama "Terios" diambil dari perkataan [[bahasa Yunani Purba]] "Terios" yang bermaksud merealisasikan impian. == Generasi Pertama (J100/F500; 1997) == === Pasaran === ==== Malaysia ==== ===== {{anchor|Kembara}}Perodua Kembara ===== '''Perodua Kembara''' merupakan kereta pacuan empat roda (ASR) berasaskan model [[Daihatsu Terios]] Ia dikuasakan enjin 1.3 liter dan transmisi manual 5 kelajuan,automatik 4 kelajuan pacuan empat roda sepenuh masa(AWD). Pada tahun 2003 model ini dilengkapi sistem DVVT. Produksi model ini berakhir pada tahun 2008 dan digantikan dengan Perodua Nautica yang juga berasaskan model Daihatsu Terios generasi kedua. ==== Indonesia ==== Di [[Indonesia]], kereta ini lebih dikenal dengan '''Daihatsu Taruna''' dan hadir dalam 2 series, C dan F.Untuk C Series, terdapat varian CSX, CX, CL dan FGX, FX, FL pada F Series. == Generasi Kedua (J200/F700; 2006) == === Pasaran === ==== Malaysia ==== ===== Toyota Rush ===== ===== {{anchor|Nautica}}Perodua Nautica ===== '''Perodua Nautica'''<ref>[http://www.perodua.com.my/nautica/main.html Katalog Produa Nautica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081024234439/http://www.perodua.com.my/nautica/main.html|date=2008-10-24}} di tapak [[Perodua]].</ref> ialah sebuah [[kereta pacuan empat roda]]/SUV mini keluaran terbaru syarikat [[Perodua]]. Kereta ini menggunakan enjin jenis [[3SZ-VE]] yang menggunakan empat silinder dan sistem [[suntikan bahan api]] (EFI). Tempahan ke atasnya mula dibuka bermula 10 Mei 2008.<ref>{{cite web|url=http://paultan.org/archives/2008/04/24/perodua-nautica-official-name-for-new-perodua-suv/|title=''Produa Nautica 4WD: official name for new Perodua SUV''|author=Paul Tan|date=April 2008|accessdate=2008-10-28}}</ref> Kereta ini merupakan kereta Perodua yang termahal berbanding yang lain (berharga RM89,000, dengan insurans) memandangkan bahagian-bahagian kereta dan ia sendiri datang serta dibuat di [[Jepun]]. Ia dengan itu dikenakan [[duti import]].<ref>{{cite web|url=http://www.motortrader.com.my/NUS/articles/article_1397/page_m.asp|title=Produa Nautica|author=Chips|date=9 Mei 2008|work=First Look|publisher=Malaysian Motor Trader News|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080912211608/http://www.motortrader.com.my/NUS/articles/article_1397/page_m.asp|archive-date=2008-09-12|accessdate=2008-10-28}}</ref> Kereta ini sebenarnya merupakan Daihatsu Terios generasi kedua yang beberapa bahagiannya dibuat dan dipasang di Malaysia. Namun, tidak sampai setahun kereta ini telah menamatkan penjualannya sebanyak 489 unit disebabkan oleh Perodua lebih mengfokuskan kepada pembuatan negara Malaysia memandangkan hampir semua bahagian kereta ini ialah daripada negara Jepun jika berbanding dengan model SUV sebelumnya, Perodua Kembara atau model SUV selepasnya, Perodua Aruz. == Generasi Ketiga (F800/F850; 2017) == {{Infobox Automobile|name=Generasi Ketiga (F800/F850)|image=2018 Daihatsu Terios 1.5 R wagon (F800RG; 12-09-2018), South Tangerang.jpg|caption=2018 Daihatsu Terios R (F800RG, Indonesia)|aka={{unbulleted list | Toyota Rush | Perodua Aruz (Malaysia)<ref name="peroduaaruz">{{Cite web |url=https://paultan.org/2019/01/15/2019-perodua-aruz-suv-launched-in-malaysia/ |title=2019 Perodua Aruz SUV launched in Malaysia – seven seats; ASA 2.0; two variants; RM72,900 and RM77,900 |first=Gerard |last=Lye |work=Paul Tan's Automotive News |date=2019-01-15 |access-date=2019-01-15}}</ref> }}|designer={{unbulleted list | Mark Widjaja<ref>https://nasional.tempo.co/read/1142330/berlaga-di-ajang-good-design-award-jepang-produk-indonesia-sukses-sabet-gelar</ref> | Muhamad Zamuren Musa (Perodua Aruz) }}|assembly={{unbulleted list | Indonesia: [[Sunter, Jakarta|Sunter]], [[Jakarta Utara]]; [[Karawang Karawang]], [[Java Barat]] ([[Astra Daihatsu Motor|ADM]]) | Malaysia: [[Rawang]], [[Selangor Darul Ehsan]] ({{abbr|PMSB|Perodua Manufacturing Sdn. Bhd.}}) }}|engine={{unbulleted list | '''Petrol:''' | 1.5&nbsp;L ''[[2NR-VE]]'' I4 DOHC w Dual VVT-i }}|height={{convert|1705|mm|in|1|abbr=on}}|layout=[[Front-engine, rear-wheel-drive layout|Front-engine, rear-wheel-drive]]|length={{convert|4435|mm|in|1|abbr=on}}|production_start=November 2017|related=[[Daihatsu Xenia#F650|Daihatsu Xenia (F650)]]|transmission={{unbulleted list | 5-kelajuan manual | 4-kelajuan automatik }}|width={{convert|1695|mm|in|1|abbr=on}}|weight={{convert|1245|–|1270|kg|lb|0|abbr=on}}|wheelbase={{convert|2685|mm|in|1|abbr=on}}}} Kod model ialah F800 bagi Terios/Rush pasaran antarabangsa dsn F850 bagi Rush pasaran Malaysia/Perodua Aruz. === Pasaran === ==== Malaysia ==== ===== Toyota Rush ===== ===== {{anchor|Aruz}}Perodua Aruz ===== '''Perodua Aruz''' ialah [[kenderaan utiliti sukan]] (SUV) yang dihasilkan oleh [[Perodua]].<ref>{{cite news|url=https://paultan.org/2019/01/03/perodua-aruz-suv-full-spec-by-spec-comparison/|title=Perodua Aruz SUV full spec-by-spec comparison|date=3 Januari 2019|accessdate=15 Januari 2019|work=Paultan.org}}</ref> Ia telah dilancarkan pada 15 Januari 2019 sebagai rakan sedan kepada [[Perodua Bezza]]. Aruz merupakan model Perodua ketiga yang dihasilkan di kilang kedua Perodua di [[Rawang]], [[Selangor]].<ref>{{cite news|url=https://vernonchan.com/perodua-aruz-suv-launch-malaysia-price-specs/|title=Perodua Aruz SUV debuts in Malaysia|date=15 Januari 2019|accessdate=19 April 2019|work=Vernochan}}</ref> Nama "Aruz" diambil dari perkataan "arus" dan merupakan kenderaan ke-13 keluaran Perodua.<ref>{{cite news|url=https://paultan.org/2019/01/03/perodua-aruz-suv-explanation-behind-the-new-name/|title=Perodua Aruz SUV explanation behind the new name|date=3 Januari 2019|accessdate=15 Januari 2019|work=Paultan.org}}</ref> Pralihat media diadakan pada Disember 2018 dan tempahan dibuka pada 3 Januari 2019.<ref>{{Cite web|url=https://paultan.org/2019/01/03/perodua-aruz-suv-full-spec-by-spec-comparison/|title=Perodua Aruz SUV – full spec-by-spec comparison|date=2019-01-03|website=Paul Tan's Automotive News|language=en-US|access-date=2019-01-03}}</ref> Majlis pelancaran Aruz diadakan di [[Pusat Pameran dan Konvensyen MATRADE]], Kuala Lumpur.<ref>{{cite news|url=https://paultan.org/2019/01/15/2019-perodua-aruz-suv-launched-in-malaysia/|title=Perodua Aruz SUV launched in Malaysia|date=15 Januari 2019|accessdate=15 Januari 2019|work=Paultan.org}}</ref> ====== Jualan ====== Menjelang pelancaran rasmi, Perodua telah membuka tempahan untuk Aruz di mana tempahan ditawarkan menerusi dua pilihan varian iaitu 1.5 X dan 1.5 Advance dengan anggaran harga antara RM72,200 dan RM77,200, meskipun dasar harga produk Perodua di bawah RM60,000 yang disifatkan mampu milik, penetapan harga untuk Perodua Aruz berbeza tetapi masih dianggap mampu milik bagi sebuah SUV.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/bisnes/auto/2019/01/515673/perodua-aruz-dibuka-untuk-tempahan|title=Perodua Aruz dibuka untuk tempahan|author=Mohd Zaky Zainuddin dan Azzman Abdul Jamal|date=3 Januari 2019|accessdate=15 Januari 2019|work=Berita Harian}}</ref> Aruz menjadi kenderaan utiliti sukan (SUV) terlaris di Malaysia Timur kerana didominasi oleh pasaran kenderaan. Sebanyak 4,000 unit Aruz sudah diserahkan kepada pemiliknya daripada 14,000 tempahan dari seluruh negara.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/bisnes/auto/2019/03/542110/perodua-aruz-dijangka-laris-di-malaysia-timur|title=Perodua Aruz dijangka laris di Malaysia Timur|author=Nabil Basaruddin|date=17 Mac 2019|accessdate=2 Mei 2019|work=Berita Harian}}</ref><ref>{{cite news|url=https://paultan.org/2019/03/18/perodua-aruz-14000-bookings-4000-units-delivered/|title=Perodua Aruz – 14,000 bookings, 4,000 units delivered|author=Anthiny Lim|date=18 Mac 2019|accessdate=2 Mei 2019|work=Paultan.org}}</ref> Perodua mensasarkan akan menjual purata 2,500 unit bulanan atau 31,200 unit menjelang akhir tahun 2019.<ref>{{cite news|url=https://www.motortrader.com.my/news/an-unofficial-preview-of-the-aruz-peroduas-new-suv/|title=An unofficial preview of the Aruz – Perodua’s new SUV|date=3 Januari 2019|accessdate=15 Januari 2019|work=Motor Trader}}{{Pautan putus|date=Oktober 2021|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}}</ref> ====== Kelengkapan ====== Aruz didatangkan dengan dua varian - '''1.5 X''' dan '''1.5 Advance'''. Varian '''1.5 X''' telah ditambah dalam peralatan dengan sistem audio yang dinaik taraf dengan USB, yang datang dengan [[Bluetooth]], slot telefon bimbit / telefon pintar dengan mengecas pelabuhan 5V/2A USB (di konsol belakang), sandaran kepala laras tempat duduk belakang, cermin sisi manual dengan isyarat seterusnya, sistem kemasukan tanpa kunci dengan butang enjin tekan mula, but butang pelepas pada but, pemegang pintu krom, petunjuk cermin sisi dan lampu kabus depan. Varian '''1.5 Advance''' aialah versi 'premium tambahan' daripada varian 1.5 X, oleh itu berkongsi tetapan kuasa-kereta api yang sama seperti 1.5 X. Ia dilengkapi dengan roda 17 inci direka sama, yang berkuasa dan menarik balik cermin sisi dengan isyarat seterusnya, dan skirting sisi. Untuk kurangkan penggunaan bahan api, ia dilengkapi dengan "Sistem Eco Idle", sama dengan sistem Start-stop. Ia juga menerima sistem audio multimedia dengan navigasi, Smart Link untuk Android sahaja dan kamera undur.Varian Advance menerima sistem A.S.A 2.0 ( Advance System Assist 2.0 ) seperti Perodua Myvi tetapi versi yang telah ditambah baik . Varian Advance menerima butiran tambahan, menggantikan kerusi kain dan roda stereng poliuretana dengan kulit. Sterengnya telah disediakan dengan kawalan sistem multimedia , malahan terdapat butang "Receive Call" pada stereng di Varian Advance . Reka bentuk Perodua Aruz bervarian Advance ditambah dengan hiasan berwarna perak pada bahagian pintu , bahagian depan penumpang dan pemandu dan sebagainya. Kedua-dua varian mempunyai fungsi radio skrin sentuh dengan paparan kamera undur, penghawa dingin dibahagian pemandu ( Digital ) dengan dua tetapan memori, corong penyaman udara (Manual) untuk penumpang belakang dan alat pembaca kad tol terbina dalam. ====== Keselamatan ====== * {{flagicon|Malaysia}} - ASEAN NCAP - {{rating|5|5}} {| class="wikitable" align="right" ! colspan="3" align="center" |Ciri-ciri keselamatan |- ! colspan="1" scope="col" |Varian ! colspan="1" scope="col" |1.5 X ! colspan="1" scope="col" |1.5 Advance |- !Pasaran | colspan="2" align="center" |{{flagicon|Malaysia}} |- ![[Sistem brek cegah kunci|ABS]] + [[Pengagihan daya brek elektronik|EBD]] | colspan="2" align="center" style="background: #64FE2E; color: black" |✔ |- ![[Kawalan kestabilan elektronik|VSC]] + [[Sistem kawalan cengkaman|TRC]] + [[Bantuan brek kecemasan|BA]] + [[Bantuan mula-daki|HSA]] | colspan="1" align="center" style="background: #FA5858; color: black" |✓ | colspan="1" align="center" style="background: #64FE2E; color: black" |✔ |- ![[Beg udara]] | colspan="2" align="center" style="background: #58ACFA; color: black" |'''6''' ({{small|depan}}) |} Semua varian mempunyai [[Sistem brek cegah kunci|sistem brek anti-kunci]] (ABS) dengan [[pengagihan daya brek elektronik]] (EBD) dan [[Bantuan brek kecemasan|bantuan brek]] (BA), enam [[beg udara]] SRS (untuk pemandu dan penumpang hadapan masing-masing) dan penderia undur dua bermata sebagai fungsi piawai. Bagi varian 1.5 X dan 1.5 Advance, dua bermata sensor letak kereta depan, diletakkan di setiap sudut hadapan kereta ini dilengkapi, serta tingkap perlindungan jem untuk tingkap kuasa sisi pemandu. Filem suria dan cermin keselamatan juga dilengkapi. Peringatan tali pinggang keledar penumpang hadapan, [[kawalan kestabilan elektronik]] (VSC), [[sistem kawalan cengkaman]] (TRC), [[bantuan brek kecemasan]] (BA) dan [[bantuan mula-daki]] (HSA) adalah peralatan keselamatan piawai tambahan bagi varian Advanced. Selain dilengkapi dengan kawalan sistem multimedia, kamera undur juga turut dipasang. Varian 1.5 Advance menerima penarafan 5-bintang NCAP ASEAN, manakala yang lain daripada varian memperoleh taraf 4-bintang. === Galeri === ==== Daihatsu Terios ==== <gallery widths="200" heights="143"> File:Daihatsu Terios 1.5 X Deluxe - Indonesia International Motor Show 2018 - Front view - April 26 2018.jpg|2018 Daihatsu Terios X Deluxe (F800RG, Indonesia) File:Daihatsu Terios 1.5 X Deluxe - Indonesia International Motor Show 2018 - Rear view - April 26 2018.jpg|2018 Daihatsu Terios X Deluxe (F800RG, Indonesia) File:Daihatsu Terios Custom - Gaikindo Indonesia International Auto Show 2018 - Front view - August 9 2018.jpg|2018 Daihatsu Terios R Custom (F800RG, Indonesia) File:Daihatsu Terios Custom - Gaikindo Indonesia International Auto Show 2018 - Rear view - August 9 2018.jpg|2018 Daihatsu Terios R Custom (F800RG, Indonesia) File:2021 Daihatsu Terios R Deluxe 1.5 F800RG interior (20211117).jpg|2021 Daihatsu Terios R Deluxe interior (Indonesia) File:Daihatsu FT Concept (20150823) 01.jpg|Daihatsu FT Concept </gallery> ==== Toyota Rush ==== <gallery widths="200" heights="136"> File:2018 Toyota Rush 1.5S (cropped).jpg|2018 Toyota Rush 1.5 S (F800LE, Laos) File:2018 Toyota Rush 1.5S (Rear) (cropped).jpg|2018 Toyota Rush 1.5 S (F800LE, Laos) File:2018 Toyota Rush 1.5 S TRD Sportivo F800RE (190316).jpg|2018 Toyota Rush 1.5 TRD Sportivo (F800RE, Indonesia) File:2021 Toyota Rush 1.5 S GR Sport F800RE (20211003).jpg|2021 Toyota Rush 1.5 GR Sport (F800RE, Indonesia) File:2018 Toyota Rush 1.5 TRD Interior (2018-02-01).jpg|2018 Toyota Rush 1.5 TRD Sportivo interior (Indonesia) </gallery> ==== Perodua Aruz ==== <gallery widths="200" heights="150"> File:Perodua Aruz AV in Penang, Malaysia (1).jpg|2019 Perodua Aruz 1.5 AV (F850RG, Malaysia) File:Perodua Aruz AV in Penang, Malaysia (2).jpg|2019 Perodua Aruz 1.5 AV (F850RG, Malaysia) File:2019 Perodua Aruz in Penang, Malaysia (3).jpg|Interior </gallery> == Jualan == Sehingga 2002, Daihatsu telah jual 33,000 unit Terios dan 97,000 unit Terios Kid.<ref>{{cite press release|title=Terios to Be Produced in China Under New Technical Licence Agreement with FAW Huali (24 Jan 2003)|url=https://www.daihatsu.com/news/2003/03012401.html|publisher=Daihatsu|date=24 January 2003|access-date=13 January 2018}}</ref> {| class="wikitable" style="text-align: right;" ! rowspan="2" |Tahun ! colspan="2" |Indonesia ! colspan="2" |Malaysia !Filipina |- !Daihatsu Terios !Toyota Rush !Toyota Rush !Perodua Aruz !Toyota Rush |- |2014 | |29,609<ref name="kompas2015">{{cite web|url=https://otomotif.kompas.com/read/2016/01/21/161528115/Mobil.Terlaris.Sepanjang.2015|title=Mobil Terlaris Sepanjang 2015 - Kompas.com|last=Media|first=Kompas Cyber|date=21 January 2016|access-date=7 December 2018}}</ref> | | | |- |2015 | |26,848<ref name="kompas2015" /> | | | |- |2016 | |24,371<ref>{{cite web|url=https://oto.detik.com/mobil/d-3410773/20-mobil-terlaris-di-indonesia-tahun-2016|title=20 Mobil Terlaris di Indonesia Tahun 2016|last=Kuswaraharja|first=Dadan|access-date=7 December 2018}}</ref> | | | |- |2017 |10,344<ref>https://www.gaikindo.or.id/data-gaikindo-avanza-terlaris-sepanjang-2017/</ref> |20,039<ref>{{cite web|url=https://oto.detik.com/mobil/d-3818852/20-mobil-terlaris-tahun-2017|title=20 Mobil Terlaris Tahun 2017|last=Kuswaraharja|first=Dadan|access-date=7 December 2018}}</ref> | | | |- |2018 |31,453<ref name="kendarasales">{{Cite web|url=https://kendara.id/sales-report-mobil-indonesia-jan-des-2018/|title=Sales Report Mobil Indonesia Jan-Des 2018|last=Jan 2019|first=Sales Report·17|date=17 January 2019}}</ref> |53,145<ref name="kendarasales" /> | | | |- |2019 |22,960<ref name="detik2019">{{cite news|url=https://oto.detik.com/mobil/d-4869965/20-mobil-terlaris-2019/2|title=20 Mobil Terlaris 2019|last=Rahadiansyah|first=Rangga|date=2020-01-23|access-date=2020-01-24|publisher=Trans Media|location=Indonesia|language=id|trans-title=20 of Indonesia's Best Selling Cars in 2019|website=Detik.com}}</ref> |61,569<ref name="detik2019" /> |2,848<ref>{{Cite web|url=https://paultan.org/2020/02/06/top-10-best-selling-car-models-in-malaysia-in-2019/|title=Top 10 best-selling car models in Malaysia in 2019|date=2020-02-06|website=Paul Tan's Automotive News|language=en-US|access-date=2020-02-08}}</ref> |30,115<ref>{{Cite web|url=https://paultan.org/2020/02/06/top-10-best-selling-car-models-in-malaysia-in-2019/|title=Top 10 best-selling car models in Malaysia in 2019|date=2020-02-06|website=Paul Tan's Automotive News|language=en-US|access-date=2020-02-08}}</ref> |15,172<ref>{{Cite web|url=https://visor.ph/industry/toyota-motor-ph-reveals-2019-per-model-sales-breakdown/|title=Toyota PH reveals 2019 per-model sales breakdown|last=Sarne|first=V. Vernon B.|website=visor.ph|language=en|access-date=2020-02-08}}</ref> |- |2020 |12,362<ref name="auto">{{Cite web|url=https://oto.detik.com/mobil/d-5335245/bukan-avanza-rajanya-ini-mobil-terlaris-2020-di-indonesia|title=Bukan Avanza Rajanya, Ini Mobil Terlaris 2020 di Indonesia|last=Rahadiansyah|first=Rangga|website=detikoto|language=id-ID|access-date=2021-01-16}}</ref> |29,361<ref name="auto" /> | | |10,194<ref>{{Cite news|url=https://www.autoindustriya.com/auto-industry-news/these-are-the-philippines-10-best-selling-cars-of-2020.html|title=These are the Philippines' 10 best-selling cars of 2020|access-date=2021-01-22|language=en|website=AutoIndustriya.com}}</ref> |} == Rujukan == {{reflist}} == Pautan Luar == * [https://perodua.autodeal.my/harga-aruz-baru-2022/ Harga Aruz Baru] [[Kategori:Produk Perodua]] bdb26h3mp51lr41aicjor228h30tdjm 0 963920 5650845 5643871 2022-08-22T04:14:00Z 175.142.219.68 /* Drama */ wikitext text/x-wiki {{short description|Pelakon dan pengarah Malaysia}} {{Chinese name|Lim}} {{Infobox person |birth_name = Lim Boon Wah |birth_place = [[Kuala Lumpur]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] kini [[Malaysia]] |birth_date = {{birth date and age|1963|1|23}} |occupation = {{flatlist| * Pelakon * pengarah }} |years_active = 1986—kini |alma_mater = [[Universiti Teknologi Malaysia]] }} '''Lim Boon Wah''' (lahir 23 Januari 1963) atau lebih dikenali sebagai '''Kenji Sawahi''' (kadangkala disebut '''Kenji Sawahii''') ialah pelakon dan pengarah lelaki [[Malaysia]].<ref>{{cite web|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=1106&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|title=Kenji Sawahi kecewa dengan dunia lakonan|date=6 November 2007|publisher=Utusan Melayu|access-date=2019-01-17|archive-date=2019-01-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190119121646/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2007&dt=1106&pub=Utusan_Malaysia&sec=Hiburan&pg=hi_05.htm|url-status=dead}}</ref> Kenji mula berlakon pada 1986 dengan memegang watak utama dalam drama 26 episod ''Mata Kristal'' untuk [[TV2|RTM 2]] yang diarahkan oleh Lawrence Chan dari [[Singapura]]. ''Mimpi Ngeri'' lakonan Alice Voon yang ditayangkan di [[TV3]] pada tahun 1989 arahan pertama Kenji. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 1995 | ''[[Ringgit Kasorrga]]'' | Sam | Filem pertama |- | 1996 | ''[[Maria Mariana]]'' | Tony | |- | 2005 | ''The Hired Killer'' | Freddie Kong | |- | 2008 | ''[[Cinta U-Turn]]'' | | |- | rowspan="2"|2011 | ''[[Haq]]'' | | |- | ''[[Songlap]]'' | Dr. Lee | |- | 2012 | ''[[Prince Of The City]]'' | Chin Yew | |- | 2013 | ''[[Juvana (filem)|Juvana]]'' | Ketua Kilang Bata | |- | 2014 | ''[[River of Exploding Durians]]'' | Bapa Mei Ann | |- | rowspan="2"|2015 | ''Happiness Together'' | Mr. Cheung | |- | ''[[Kapsul]]'' | Chen Tien | |- | 2016 | ''Special Female Force'' | Presiden Palsu | |- | 2017 | ''[[Papa, Come Home]]'' | | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Misteri Dilaila]]'' | Pegawai Bank | |- | ''[[Motif (filem)|Motif]]'' | Zamri | |- | 2020 | ''[[Daulat (filem 2020)|Daulat]]'' | Ayah Jasmine | |- | 2021 | ''[[Salina (filem)|Salina]]'' | | |- | rowspan="3"| 2022 | ''Jeritan Jin'' | Peter Lim | |- | ''[[The Assistant (filem 2022)|The Assistant]]'' | Mr. Seng | |- | ''[[35MM]]'' | Kapitan Hung | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 1986 | ''Mata Kristal'' | | [[TV2]] | |- | 1989 | ''Mimpi Ngeri'' | | rowspan="3"|[[TV3]] | Drama pertama arahan |- | 1997–2002 | ''Kisah Benar'' | | Dokudrama, pelbagai watak |- | 2000 | ''[[Maria Mariana The Series]]'' | Tony | |- | 2004 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 6) | | [[TV2]] | Episod: "Amuk" |- | 2006 | ''[[Badai Pesona Ringgit]]'' | | [[TV1]] | Pelakon undangan |- | 2007 | ''[[Diari Ramadan Rafique]]'' (Musim 2) | Albert Tang | [[TV3]] | |- | rowspan="2"|2008 | ''[[KL Menjerit The Series]]'' | | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Laila Majnun (drama)|Laila Majnun]]'' | Mr. Tan | [[TV3]] | |- | 2009 | ''Jongkang Jongkit'' | Tomasaki | [[Astro Warna]] | |- | 2010 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 10) | Franky | rowspan="5"|[[TV2]] | Episod: "Tonto" |- | rowspan="2"|2011 | ''Skuad D6'' | | |- | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 13) | Wong | Episod: "Integriti" |- | 2012 | ''[[Metro Skuad]]'' (Musim 2) | Richard | Episod: "Terpedaya" |- | rowspan="2"|2014 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 14) | Ah Chai | Episod: "Gelap Mata" |- | ''[[Bila Hati Berbicara]]'' | Yap | [[TV3]] | |- | 2015 | ''[[Gerak Khas]]'' (Musim 15) | | [[TV2]] | Episod: "Ops Samar" |- | rowspan="2"|2017 | ''Gaduh-Gaduh Sayang'' | Datuk Abdullah Lee | [[TV1]] | |- | ''[[Mandatori (drama)|Mandatori]]'' | | Astro First Eksklusif | |- | rowspan="4"|2018 | ''[[Rahasia Kasih]]'' | Stevan | [[ntv7]] | |- | rowspan="2"|''[[Gerak Khas]] (Musim 18)'' | | rowspan="5"|[[TV2]] | Episod: "Jerat Kekasih" |- | | Episod: "Bukan Bunuh Diri" |- | ''Di Sebalik Tirai Besi'' | | |- | rowspan="4"|2019 | ''[[Gerak Khas]] (Musim 19)'' | | Episod: "Bocor" |- | ''Biar Jadi Kartus'' | Dato' Idris Leong | |- | ''[[Curi-Curi Cinta]]'' | Dato' Kelvin | [[Astro Ria]] | |- | ''Aku Tak Raya'' | Uncle Chin | [[TV3]] | |- | 2020–2021 | ''[[Keluarga Baha Don]]'' | Cao Cao | [[Viu]] | |- | 2021 | ''[[Gerak Khas Undercover]]'' (Musim 1) | Francis Chai | rowspan="2"|[[TV3]] | Episod: "Tony Bono" |- | 2022 | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | | |- |} ===Siri web=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Rangkaian ! Catatan |- | 2018 | ''KOPI'' | Sir Jonathan | [[Tonton]] | Episod: "Kopi 3 Rasa" |- | 2019 | ''Ombak Rindu The Series'' | Datuk Yeo | [[Iflix]] | |- | 2020 | ''[[KL Gangster: Underworld|KL Gangster: Underworld 2]]'' | | [[Tencent Video|WeTV]] | |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="2"|1997 | ''Gema Suara Rimba'' | | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''Doa'' | |- | 2003 | ''Champion'' | Jimmy Tam Cheong | [[Video CD|VCD]] |- | 2016 | ''Darah Tetap Merah'' | Haz | [[TV2]] |- | 2018 | ''[[Hantu Judi]]'' | | [[Astro Citra]] |- | 2021 | ''Kampong Bharu'' | Tauke Ah Lai | [[TV2]] |- | 2022 | ''Hantu Karaoke'' | William | [[TV3]] |- |} ===Teater=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak |- | 2015 | ''Sirah Rasulullah Tahajjud Cinta''<ref>[https://peraktoday.com.my/2015/01/pelakon-bukan-islam-belajar-kisah-nabi/ Pelakon bukan Islam belajar kisah Nabi] Perak Today (3 Januari 2015). Dicapai pada 23 April 2015.</ref> | Umaiyah Khalaf |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|Kenji Sawahii}} [[Kategori:Kelahiran 1963]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Kristian Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-20]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pengarah televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Alumni Universiti Teknologi Malaysia]] ip5o49nv1nlpj30420doeqwcnq4xqsk 0 964241 5650733 5641838 2022-08-22T00:24:48Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |birth_name = Nur Alya Iman binti Azmil |birth_date = {{birth date and age|2001|6|14}} |other_names = Alyimn |father = [[Azmil Mustapha]] |occupation = [[Pelakon]] |height = 170 cm |years_active = 2018–kini |birth_place = [[Malaysia]] }} '''Nur Alya Iman Azmil''' (lahir 14 Jun 2001) adalah [[pelakon]] wanita [[Malaysia]]. Alya mula dikenali melalui telefilem pertama lakonannya iaitu ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' yang disiarkan di [[TV3]] pada Januari 2019.<ref>{{cite web|url=https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha|title=Siapa Sangka Pelakon Cantik Ini Sebenarnya Anak Azmil Mustapha|date=4 Oktober 2018|publisher=Hangat.com|access-date=2019-01-21|archive-date=2019-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190419051416/https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha/|url-status=dead}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2022 | ''[[7 Minggu Sebelum Kahwin]]'' | Natasya | Filem pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' | Mira | [[TV3]] | Telefilem istimewa sempena ''[[Anugerah Juara Lagu]] 33'' |- | rowspan="2"|2020 | ''Tebus'' | Izzah | [[TV2]] | |- | ''Gaun Pengantin Ivovy'' | Zahra | [[Unifi TV]] | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Senafas Rindu]]'' | Shafika | [[Astro Ria]] | Drama pertama |- | 2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Ariyana | [[TV3]] | |- | 2021 | ''Seram Tak Seram'' | Rahimah | [[TV9]] | |- | 2022 | ''[[Ku Punya Hati]]'' | Trisha | [[TV3]] | |- |} ===Drama radio=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran ! Catatan |- | 2021 | ''Ramadan Pertama'' | Julia | [[IKIM.fm]] | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[MeleTOP]]'' | rowspan="2" | Dirinya sendiri | [[Astro Ria]] | Bersama [[Elizabeth Tan]] mempromosikan drama [[Senafas Rindu]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' | [[TV3]] | |- | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | | [[Astro Warna]] | Episod: "Aishiteru Cintaku" |- |} == Anugerah dan pencalonan == {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- | 2020 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Artis Baharu Wanita Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Instagram|alyimn}} * {{TikTok|alyimn27}} * {{Facebook|itsalyaiman}} [[Kategori:Kelahiran 2001]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] 8m7zkc4r2c8rpw3s0f64oege61oz0mv 5650734 5650733 2022-08-22T00:25:16Z 175.142.219.68 /* Telefilem */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person |birth_name = Nur Alya Iman binti Azmil |birth_date = {{birth date and age|2001|6|14}} |other_names = Alyimn |father = [[Azmil Mustapha]] |occupation = [[Pelakon]] |height = 170 cm |years_active = 2018–kini |birth_place = [[Malaysia]] }} '''Nur Alya Iman Azmil''' (lahir 14 Jun 2001) adalah [[pelakon]] wanita [[Malaysia]]. Alya mula dikenali melalui telefilem pertama lakonannya iaitu ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' yang disiarkan di [[TV3]] pada Januari 2019.<ref>{{cite web|url=https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha|title=Siapa Sangka Pelakon Cantik Ini Sebenarnya Anak Azmil Mustapha|date=4 Oktober 2018|publisher=Hangat.com|access-date=2019-01-21|archive-date=2019-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190419051416/https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha/|url-status=dead}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2022 | ''[[7 Minggu Sebelum Kahwin]]'' | Natasya | Filem pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' | Mira | [[TV3]] | Telefilem istimewa sempena ''[[Anugerah Juara Lagu ke-33]]'' |- | rowspan="2"|2020 | ''Tebus'' | Izzah | [[TV2]] | |- | ''Gaun Pengantin Ivovy'' | Zahra | [[Unifi TV]] | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Senafas Rindu]]'' | Shafika | [[Astro Ria]] | Drama pertama |- | 2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Ariyana | [[TV3]] | |- | 2021 | ''Seram Tak Seram'' | Rahimah | [[TV9]] | |- | 2022 | ''[[Ku Punya Hati]]'' | Trisha | [[TV3]] | |- |} ===Drama radio=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran ! Catatan |- | 2021 | ''Ramadan Pertama'' | Julia | [[IKIM.fm]] | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[MeleTOP]]'' | rowspan="2" | Dirinya sendiri | [[Astro Ria]] | Bersama [[Elizabeth Tan]] mempromosikan drama [[Senafas Rindu]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' | [[TV3]] | |- | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | | [[Astro Warna]] | Episod: "Aishiteru Cintaku" |- |} == Anugerah dan pencalonan == {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- | 2020 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Artis Baharu Wanita Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Instagram|alyimn}} * {{TikTok|alyimn27}} * {{Facebook|itsalyaiman}} [[Kategori:Kelahiran 2001]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] ayred73quchw35zrq1411sgjuf5gv8a 5650735 5650734 2022-08-22T00:25:43Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |birth_name = Nur Alya Iman binti Azmil |birth_date = {{birth date and age|2001|6|14}} |other_names = Alyimn |father = [[Azmil Mustapha]] |occupation = Pelakon |height = 170 cm |years_active = 2018–kini |birth_place = [[Malaysia]] }} '''Nur Alya Iman Azmil''' (lahir 14 Jun 2001) adalah pelakon wanita [[Malaysia]]. Alya mula dikenali melalui telefilem pertama lakonannya iaitu ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' yang disiarkan di [[TV3]] pada Januari 2019.<ref>{{cite web|url=https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha|title=Siapa Sangka Pelakon Cantik Ini Sebenarnya Anak Azmil Mustapha|date=4 Oktober 2018|publisher=Hangat.com|access-date=2019-01-21|archive-date=2019-04-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20190419051416/https://www.hangat.com/2018/48057/siapa-sangka-pelakon-cantik-ini-sebenarnya-anak-azmil-mustapha/|url-status=dead}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | 2022 | ''[[7 Minggu Sebelum Kahwin]]'' | Natasya | Filem pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Lelaki Kelas Sebelah]]'' | Mira | [[TV3]] | Telefilem istimewa sempena ''[[Anugerah Juara Lagu ke-33]]'' |- | rowspan="2"|2020 | ''Tebus'' | Izzah | [[TV2]] | |- | ''Gaun Pengantin Ivovy'' | Zahra | [[Unifi TV]] | |- |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[Senafas Rindu]]'' | Shafika | [[Astro Ria]] | Drama pertama |- | 2020 | ''[[Bukan Kahwin Paksa]]'' | Ariyana | [[TV3]] | |- | 2021 | ''Seram Tak Seram'' | Rahimah | [[TV9]] | |- | 2022 | ''[[Ku Punya Hati]]'' | Trisha | [[TV3]] | |- |} ===Drama radio=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran ! Catatan |- | 2021 | ''Ramadan Pertama'' | Julia | [[IKIM.fm]] | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''[[MeleTOP]]'' | rowspan="2" | Dirinya sendiri | [[Astro Ria]] | Bersama [[Elizabeth Tan]] mempromosikan drama [[Senafas Rindu]] |- | rowspan="2"|2020 | ''[[Nona (siri TV)|Nona]]'' | [[TV3]] | |- | ''[[Sepahtu Reunion Live]]'' | | [[Astro Warna]] | Episod: "Aishiteru Cintaku" |- |} == Anugerah dan pencalonan == {|class="wikitable" |- !Tahun !Anugerah !Kategori !Keputusan |- | 2020 |[[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] |Artis Baharu Wanita Popular |{{nom}} |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Instagram|alyimn}} * {{TikTok|alyimn27}} * {{Facebook|itsalyaiman}} [[Kategori:Kelahiran 2001]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] o69m1mvcsmd4tibhgzxr1zzojdvfq07 0 964729 5650934 5581207 2022-08-22T09:25:03Z Fight for the true 291480 wikitext text/x-wiki {{Infobox prepared food | name = Mi Siput Muar | image = Mee_Siput_Muar.png | caption = Mi Siput Muar dengan [[sambal]] | alternate_name =Mi Siput | country ={{flag|Malaysia}} | region ={{flag|Johor}} | creator ={{flag|Muar}} | course = | type =[[Snek]] | served = | main_ingredient =[[Tepung gandum]], [[minyak masak]] | variations = | calories = | other = }} '''Mi Siput Muar''' ({{Jawi|مي سيڤوت موار}}) atau '''Mi Siput''' ({{Jawi|مي سيڤوت}}) adalah sejenis snek atau makanan ringan tempatan terkenal yang berasal dan lazim terdapat di [[Muar]], [[Johor]], [[Malaysia]].<ref>{{Cite web|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/jom/2017/10/295235/picks-so-much-more-muar|title=Picks:So much more to Muar|year=26 October 2017|publisher=[[New Straits Times]]|access-date=28 April 2018}}</ref> Mi Siput Muar pada asal dan tradisionalnya dibuat dengan tangan dari adunan tepung yang digulung, ditarik dan dibentuk ke dalam rupa bebenang panjang seperti mi sebelum diputar dalam bentuk lingkaran seperti cengkerang [[siput]].<ref>{{Cite web|url=https://www.johornow.com/english/mee-siput-infamous-snack-dominates-muar/|title=Mee Siput Infamous Snack Dominates Muar|date=11 July 2017|publisher=Johor Now|access-date=15 November 2018}}</ref> Ia kemudiannya dikeringkan dalam jemuran matahari sebelum digoreng dalam minyak masak sehingga rangup.<ref>{{Cite web|url=http://tourism.johor.my/tours/mee-siput-kak-chik-enterprise/|title=Mee Siput|year=2015|publisher=Tourism of Johor|access-date=10 December 2017|archive-date=2019-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20190107000313/http://tourism.johor.my/tours/mee-siput-kak-chik-enterprise/|url-status=dead}}</ref> Ia enak dimakan dengan [[sambal]] tumis, sos cili atau sambal kicap.<ref>{{cite web|url=https://www.vocabjohor.com/2020/11/mee-siput-johor.html|title= Mee Siput Johor|publisher=Vocab Johor|date=9 November 2020|language=ms|access-date=6 April 2021}}</ref> Di samping rupanya seperti lingkaran bentuk cengkerang siput yang menyumbang kepada asal nama Mi Siput<ref>{{cite web|url=https://shuzianayunos.wixsite.com/meesiputjohor/about/ |title=Asal Usul|publisher=Mee Siput Johor|website=shuzianayunos.wixsite.com|author=Shuziana Yunos|year=2014|language=ms|access-date=28 April 2018}}</ref>, kudapan enak ini juga mempunyai tekstur ranggup yang menyerupai rasa rapuh kulit cengkerang siput apabila ianya dikunyah di dalam mulut.<ref>{{cite web|url=http://www.welovemuar.com/en/food/snacks/mee-siput|title=Mee Siput|publisher=We Love Muar|access-date=15 November 2018|archive-date=2018-11-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20181115195546/http://www.welovemuar.com/en/food/snacks/mee-siput|url-status=dead}}</ref> <gallery> File:Fermat's_spiral.svg|<small>Bentuk lingkaran spiral umpama mi siput</small> File:Garden_snail_defecating.jpg|<small>Rupa seekor siput taman.</small> File:Mee Siput Muar.png|Sekeping mee siput siap untuk dijamu.</small> </gallery> Di era moden masa kini, lantaran luas dipopularkan dan tinggi permintaannya, mi siput sesetengahnya tidak lagi dihasilkan dalam rupa tradisional seperti putaran "cengkerang siput", tapi dalam bentuk bentuk rawak untuk pengeluarannya secara besar-besaran dengan mesin dan teknologi baru demi faktor efisien dan faktor komersial demi daya ketahananya untuk pemasaran.<ref>{{cite web|url=http://animhosnan.blogspot.com/2012/02/mee-siput.html|title=Mee Siput|publisher=Anim Agro Technology |date= 25 February 2012|language=en|access-date=6 April 2021}}</ref> == Rujukan == <references /> {{Malaysian cuisine}} [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Makanan ringan Malaysia]] mzge1upzbjwg7ynk2ovqnu82bejfgs9 5650937 5650934 2022-08-22T09:32:47Z Fight for the true 291480 wikitext text/x-wiki {{Infobox prepared food | name = Mi Siput Muar | image = Mee Siput.jpg | caption = Mi Siput Muar dengan [[sambal]] | alternate_name =Mi Siput | country ={{flag|Malaysia}} | region ={{flag|Johor}} | creator ={{flag|Muar}} | course = | type =[[Snek]] | served = | main_ingredient =[[Tepung gandum]], [[minyak masak]] | variations = | calories = | other = }} '''Mi Siput Muar''' ({{Jawi|مي سيڤوت موار}}) atau '''Mi Siput''' ({{Jawi|مي سيڤوت}}) adalah sejenis snek atau makanan ringan tempatan terkenal yang berasal dan lazim terdapat di [[Muar]], [[Johor]], [[Malaysia]].<ref>{{Cite web|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/jom/2017/10/295235/picks-so-much-more-muar|title=Picks:So much more to Muar|year=26 October 2017|publisher=[[New Straits Times]]|access-date=28 April 2018}}</ref> Mi Siput Muar pada asal dan tradisionalnya dibuat dengan tangan dari adunan tepung yang digulung, ditarik dan dibentuk ke dalam rupa bebenang panjang seperti mi sebelum diputar dalam bentuk lingkaran seperti cengkerang [[siput]].<ref>{{Cite web|url=https://www.johornow.com/english/mee-siput-infamous-snack-dominates-muar/|title=Mee Siput Infamous Snack Dominates Muar|date=11 July 2017|publisher=Johor Now|access-date=15 November 2018}}</ref> Ia kemudiannya dikeringkan dalam jemuran matahari sebelum digoreng dalam minyak masak sehingga rangup.<ref>{{Cite web|url=http://tourism.johor.my/tours/mee-siput-kak-chik-enterprise/|title=Mee Siput|year=2015|publisher=Tourism of Johor|access-date=10 December 2017|archive-date=2019-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20190107000313/http://tourism.johor.my/tours/mee-siput-kak-chik-enterprise/|url-status=dead}}</ref> Ia enak dimakan dengan [[sambal]] tumis, sos cili atau sambal kicap.<ref>{{cite web|url=https://www.vocabjohor.com/2020/11/mee-siput-johor.html|title= Mee Siput Johor|publisher=Vocab Johor|date=9 November 2020|language=ms|access-date=6 April 2021}}</ref> Di samping rupanya seperti lingkaran bentuk cengkerang siput yang menyumbang kepada asal nama Mi Siput<ref>{{cite web|url=https://shuzianayunos.wixsite.com/meesiputjohor/about/ |title=Asal Usul|publisher=Mee Siput Johor|website=shuzianayunos.wixsite.com|author=Shuziana Yunos|year=2014|language=ms|access-date=28 April 2018}}</ref>, kudapan enak ini juga mempunyai tekstur ranggup yang menyerupai rasa rapuh kulit cengkerang siput apabila ianya dikunyah di dalam mulut.<ref>{{cite web|url=http://www.welovemuar.com/en/food/snacks/mee-siput|title=Mee Siput|publisher=We Love Muar|access-date=15 November 2018|archive-date=2018-11-15|archive-url=https://web.archive.org/web/20181115195546/http://www.welovemuar.com/en/food/snacks/mee-siput|url-status=dead}}</ref> <gallery> File:Fermat's_spiral.svg|<small>Bentuk lingkaran spiral umpama mi siput</small> File:Garden_snail_defecating.jpg|<small>Rupa seekor siput taman.</small> File:Mee Siput Muar.png|Sekeping mee siput siap untuk dijamu.</small> </gallery> Di era moden masa kini, lantaran luas dipopularkan dan tinggi permintaannya, mi siput sesetengahnya tidak lagi dihasilkan dalam rupa tradisional seperti putaran "cengkerang siput", tapi dalam bentuk bentuk rawak untuk pengeluarannya secara besar-besaran dengan mesin dan teknologi baru demi faktor efisien dan faktor komersial demi daya ketahananya untuk pemasaran.<ref>{{cite web|url=http://animhosnan.blogspot.com/2012/02/mee-siput.html|title=Mee Siput|publisher=Anim Agro Technology |date= 25 February 2012|language=en|access-date=6 April 2021}}</ref> == Rujukan == <references /> {{Malaysian cuisine}} [[Kategori:Masakan Malaysia]] [[Kategori:Makanan ringan Malaysia]] eyk7kv4jljdumgp1sb4ea9gmqw57d67 0 965380 5651039 4866354 2022-08-22T11:46:27Z 112.200.10.229 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = AGC Inc. | logo = AGC Logo.svg | logo_size = 240px | image = Shin-Marunouchi Building, 21 July 2013.jpg | image_size = 200px | image_caption = Ibu pejabat Asahi Glass | type = [[Syarikat awam|Awam]] [[Kabushiki kaisha|KK]] | traded_as = {{TYO|5201}}<br>[[Nikkei 225|Komponen Nikkei 225]] | foundation = [[Amagasaki]], [[Wilayah Hyōgo|Hyōgo]], Jepun ({{Start date|1921|09|17}}) | location = 1-5-1, [[Marunouchi]], [[Chiyoda, Tokyo|Chiyoda-ku]], Tokyo 100-8405, Jepun | key_people = Kazuhiko Ishimura, ([[CEO]] dan [[Presiden]]) | industry = {{unbulleted list|[[Kaca]]|[[seramik]]}} | products = {{unbulleted list|[[Kaca|Produk kaca]]|[[Seramik|Bahan seramik]]|[[Kimia]]}} | revenue = {{decrease}} {{JPY|link=yes}}1,282.570 bilion (2016)<ref name=AGC2016>{{cite web|url=http://www.agc.com/en/news/pdf/20170207e_1.pdf|title=AGC financial report 2016 |publisher=AGC Co. }}</ref> |operating_income={{increase}} {{JPY|link=yes}}96.292 bilion (2016)<ref name=AGC2016/> | net_income = {{increase}} {{JPY|link=yes}}53.362 bilion (2016)<ref name=AGC2016/> |assets= {{decrease}} {{JPY|link=yes}}1,981.451 bilion (2016)<ref name=AGC2016/> |equity= {{increase}} {{JPY|link=yes}}1,168.743 bilion) (2016)<ref name=AGC2016/> | subsid = AGC Glass Europe<br>AGC America<br>AGC Automotive Glass Mexico<br>AGC Micro Glass<br>Asahi India Glass | num_employees = 6.269 (tidak disatukan)<br>51.500 (disatukan) (per 31 Disember 2013) | homepage = [http://www.agc.com/english/index.html Official website] | footnotes = <ref>{{cite web |url=http://www.agc.com/english/company/profile.html |title=Corporate Profile |accessdate=March 30, 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://investing.businessweek.com/research/stocks/financials/financials.asp?ticker=5201:JP |title=Financial Statements |publisher=[[Bloomberg Businessweek]] |accessdate=March 30, 2014}}</ref> }} {{Nihongo|'''Asahi Glass Co., Ltd.'''|旭硝子株式会社|Asahi Garasu Kabushiki-gaisha}} atau '''AGC Inc.''' ialah pengeluar kaca global Jepun yang beribu pejabat di Tokyo. Syarikat ini merupakan salah satu unit teras perniagaan [[Mitsubishi]]. syarikat ini berdaftar di [[Bursa Saham Tokyo]] dan merupakan penyusun indeks TOPIX <ref>{{cite web|url = http://www.tse.or.jp/english/market/topix/data/b7gje60000003v9e-att/Large70-201310-e.pdf|title = TOPIX Core30 Components|publisher = Tokyo Stock Exchange, Inc.|accessdate = March 30, 2014}}</ref> dan [[Nikkei 225]]<ref>{{cite web|url = http://indexes.nikkei.co.jp/en/nkave/index/component?idx=nk225#15|title = Components:Nikkei Stock Average|publisher = Nikkei Inc.|accessdate = March 30, 2014}}</ref>. Asahi Glass termasuk dalam Top 100 Global Innovator 2013 menurut [[Thomson Reuters]].<ref>{{cite web |url = http://top100innovators.com/|title = Top 100 Global Innovators 2013|publisher = [[Thomson Reuters]]|accessdate = April 17, 2014}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * {{Laman web rasmi|http://www.agc.com/english}} {{Nikkei 225}}{{Mitsubishi}}{{Kawalan kewibawaan}}{{Tunas-syarikat-Jepun}} [[Kategori:Syarikat Jepun]] [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 1921]] [[Kategori:Syarikat tersenarai dalam Bursa Saham Tokyo]] nvgj2vut3n37g8v2t513lwwchdvfoth 0 965617 5650825 5624553 2022-08-22T03:57:44Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Chinese name|Lee}} {{Infobox person |image= Sean Lee.jpg |birth_name = Sean Lee Jia Ern |birth_date = {{birth date and age|1994|8|17}} |birth_place = [[Subang Jaya]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |nationality = |occupation = Personaliti [[YouTube]], pelawak, pengacara, pelakon, penyanyi rap, pencipta kandungan |other_names = Sean LJE |alma_mater = [[Universiti Sunway|Kolej Sunway]] |education = Diploma Seni Dan Persembahan |years_active = 2013–kini }} '''Sean Lee Jia Ern''' (lahir 17 Ogos 1994), juga dikenali sebagai '''Sean LJE''' atau '''Sean Lee''' merupakan seorang personaliti [[YouTube]], pengacara dan pelakon lelaki yang sinonim dengan aksi komedi di Malaysia.<ref>{{cite web|url=https://discoverkl.com/2017/03/15/dkl-gets-personal-sean-lee|title=[DKL Gets Personal] Sean Lee: M’sian Actor, YouTuber & A Guy With A Whole Lot Of “Suwek”|date=15 Mac 2017|publisher=Discover KL}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/5792/gempak-star-of-the-week-sean-lee-dan-kisah-boxer-batman|title=Gempak Star Of The Week: Sean Lee Dan Kisah Boxer Batman|date=20 Julai 2017|publisher=Gempak}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.coolerlumpur.com/future/speakers/sean-lee-jia-ern|title=Notes from the Future|publisher=Cooler Lumpur}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.hmetro.com.my/node/88117|title=Gementar tonton lakonan sendiri|date=26 Oktober 2015|publisher=Harian Metro}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/sean-lee-tiada-niat-persenda-agama-islam-1.665262|title=Sean Lee tiada niat persenda agama Islam|date=4 Mei 2018|publisher=Utusan Melayu}}</ref> Sean mula dikenali ramai apabila membawa watak Joe dalam drama bersiri ''[[Keluarga Pontimau]]'' pada tahun 2015. Sebelum menyertai bidang seni, Sean aktif sebagai pencipta isi kandungan untuk [[YouTube]] sejak 2013. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan=2|2022 ! ''Tujuh Hari Di Bawah Matahari'' | Brandon Chin | Filem pendek |- ! ''[[DC League of Super-Pets]]'' | Waffles | Suara kepada watak ''Waffles''.<ref>{{cite web|title=#Showbiz: Sean Lee lends voice for Hollywood animation |url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/07/812711/showbiz-sean-lee-lends-voice-hollywood-animation|author=Tahir Alhamzah|language=Inggeris|accessdate=12 July 2022|date=12 July 2022}}</ref> |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2015 | ''[[Keluarga Pontimau]]'' | Joe | [[TV3]] | |- | 2017 | ''[[My Coffee Prince]]'' | Jai Wu | [[Astro Ria]] | |- | 2018 | ''[[Bimbi & Bonni Misi 007]]'' | Sam | [[Astro Warna]] | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Sweet Dreams]]'' | Karl | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Demi Rindumu]]'' | Haznik | |- | rowspan="3"|2020 | ''I Love You Cikgu'' | Iman Chan | [[TV1]] | |- | ''[[Jujurlah Nikahi Aku]]'' | Alan Wong | [[Astro Ria]] | |- | ''[[7 Hari Mencintaiku 2]]'' | Dr. Adam | rowspan="2|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2021 | ''[[Romantika 4 Hari 3 Malam]] | Amar | |- | ''[[The Hotel (drama)|The Hotel]]'' | rowspan="2"|Umar | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[The Hotel 2: Jiwa Yang Kau Puja]]'' | |- | rowspan="5" |2022 | ''[[7 Hari Mencintaiku 3]]'' | Dr. Adam | rowspan="3" |[[TV3]] | |- | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' Raya: MELO'DRAMA'DI Raya'' | Stephen | Undangan khas |- | ''[[Tarik Aku Ke Syurga]]'' | Dr. Chin | |- | ''[[The Maid 2]]'' | Dean | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | Jason | [[TV3]] | |- |} ===Drama web=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran ! Catatan |- | 2015 | ''Road To Ramlee'' | Johnny | [[YouTube]] | Siri web tajaan [[Samsung]]<ref>{{cite web|url=https://www.budiey.com/video-road-ramlee-episod-4-singers|title=Video ROAD TO RAMLEE Episod 4 Between Two Singers|date=26 Februari 2015|publisher=Budiey}}</ref> |- | rowspan="3"|2019 | ''Celup'' | Sean | [[Astro Gempak]] | |- | ''Bittersweet'' | Jun Tian | [[Unifi TV]] | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="3"|2016 | ''Biah Sport'' | Alex | [[TV9]] |- | ''Epok'' | Ah Seng (Muda) | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Anak Mat Salleh Tapi Melayu]]'' | Chong |- | 2017 | ''[[Cinta Kucing Parsi]]'' | Alex | [[TV9]] |- | 2019 | ''Gengster Leng Chai'' | Black | rowspan="3"|[[Astro Citra]] |- | rowspan="2"|2021 | ''My Future Husband'' | Atta |- | ''[[Delen]]'' | Delen |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Sebagai ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''Pop Express'' | rowspan="2"|Pengacara | rowspan="1"|[[ntv7]]/[[TV9]] | bersama [[Shuk Sahar]] |- | 2019–2021 | ''[[I Can See Your Voice Malaysia]]'' | rowspan="9"|[[TV3]] | bersama Shuk Sahar |- | rowspan="2"|2019 | ''Senang Terhibur'' | rowspan="1"| Artis undangan | bersama [[Amy Mastura]] (Sketsa Komedi) |- | ''Lazada Super Show 11.11'' | rowspan="6"|Pengacara | bersama [[Haziq Hussni]] dan [[Fiza Sabjahan]] |- | 2020-kini | ''MBuzz'' | bersama [[Neeta Manishaa]] (2020-21) dan [[Aniq Suhair]] (sejak 2021) |- | rowspan="3"|2020 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-34]]'' | pengacara segmen selingan |- | ''Lazada Super Show 11.11'' | bersama Haziq Hussni |- | ''Lazada Show: Chief Discount Officer 12.12'' | bersama [[Ismail Izzani]], [[Ayda Jebat]] dan Joey Leong |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-36]]'' | pengacara segmen lounge dan karpet merah |- | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' | Pengacara undangan | |- |} ===Filem Pendek=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2020 | ''261 Sundays'' | Ben | [[YouTube]] | Penerbit & Pelakon Utama |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{YouTube|u=seanlje|{{PAGENAMEBASE}}}} * {{Instagram|seanlje}} [[Kategori:Kelahiran 1994]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Kristian Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Sunway]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Selebriti YouTube Malaysia]] 578m1521hnj24ayw2tc5h8rs8dxbzsf 5650826 5650825 2022-08-22T03:58:12Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Chinese name|Lee}} {{Infobox person |image= Sean Lee.jpg |birth_name = Sean Lee Jia Ern |birth_date = {{birth date and age|1994|8|17}} |birth_place = [[Subang Jaya]], [[Selangor]], [[Malaysia]] |nationality = |occupation = Personaliti [[YouTube]], pelawak, pengacara, pelakon, penyanyi rap, pencipta kandungan |other_names = Sean LJE |alma_mater = [[Universiti Sunway|Kolej Sunway]] |education = Diploma Seni Dan Persembahan |years_active = 2013–kini }} '''Sean Lee Jia Ern''' (lahir 17 Ogos 1994), juga dikenali sebagai '''Sean LJE''' atau '''Sean Lee''' merupakan seorang personaliti [[YouTube]], pengacara dan pelakon lelaki yang sinonim dengan aksi komedi di Malaysia.<ref>{{cite web|url=https://discoverkl.com/2017/03/15/dkl-gets-personal-sean-lee|title=[DKL Gets Personal] Sean Lee: M’sian Actor, YouTuber & A Guy With A Whole Lot Of “Suwek”|date=15 Mac 2017|publisher=Discover KL}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gempak.com/artikel/5792/gempak-star-of-the-week-sean-lee-dan-kisah-boxer-batman|title=Gempak Star Of The Week: Sean Lee Dan Kisah Boxer Batman|date=20 Julai 2017|publisher=Gempak}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.coolerlumpur.com/future/speakers/sean-lee-jia-ern|title=Notes from the Future|publisher=Cooler Lumpur}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.hmetro.com.my/node/88117|title=Gementar tonton lakonan sendiri|date=26 Oktober 2015|publisher=Harian Metro}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.utusan.com.my/hiburan/sean-lee-tiada-niat-persenda-agama-islam-1.665262|title=Sean Lee tiada niat persenda agama Islam|date=4 Mei 2018|publisher=Utusan Melayu}}</ref> Sean mula dikenali ramai apabila membawa watak Joe dalam drama bersiri ''[[Keluarga Pontimau]]'' pada tahun 2015. Sebelum menyertai bidang seni, Sean aktif sebagai pencipta isi kandungan untuk [[YouTube]] sejak 2013. ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Catatan |- | rowspan=2|2022 ! ''Tujuh Hari Di Bawah Matahari'' | Brandon Chin | Filem pendek |- ! ''[[DC League of Super-Pets]]'' | Waffles | Suara kepada watak ''Waffles''.<ref>{{cite web|title=#Showbiz: Sean Lee lends voice for Hollywood animation |url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/07/812711/showbiz-sean-lee-lends-voice-hollywood-animation|author=Tahir Alhamzah|language=Inggeris|accessdate=12 July 2022|date=12 July 2022}}</ref> |} ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2015 | ''[[Keluarga Pontimau]]'' | Joe | [[TV3]] | |- | 2017 | ''[[My Coffee Prince]]'' | Jai Wu | [[Astro Ria]] | |- | 2018 | ''[[Bimbi & Bonni Misi 007]]'' | Sam | [[Astro Warna]] | |- | rowspan="2"|2019 | ''[[Sweet Dreams]]'' | Karl | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[Demi Rindumu]]'' | Haznik | |- | rowspan="3"|2020 | ''I Love You Cikgu'' | Iman Chan | [[TV1]] | |- | ''[[Jujurlah Nikahi Aku]]'' | Alan Wong | [[Astro Ria]] | |- | ''[[7 Hari Mencintaiku 2]]'' | Dr. Adam | rowspan="2|[[TV3]] | |- | rowspan="3"|2021 | ''[[Romantika 4 Hari 3 Malam]] | Amar | |- | ''[[The Hotel (drama)|The Hotel]]'' | rowspan="2"|Umar | rowspan="2"|[[Astro Ria]] | |- | ''[[The Hotel 2: Jiwa Yang Kau Puja]]'' | |- | rowspan="5" |2022 | ''[[7 Hari Mencintaiku 3]]'' | Dr. Adam | rowspan="3" |[[TV3]] | |- | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' Raya: MELO'DRAMA'DI Raya'' | Stephen | Undangan khas |- | ''[[Tarik Aku Ke Syurga]]'' | Dr. Chin | |- | ''[[The Maid 2]]'' | Dean | [[Astro Ria]] | |- | ''[[Cinta Buat Dara]]'' | Jason | [[TV3]] | |- |} ===Drama web=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran ! Catatan |- | 2015 | ''Road To Ramlee'' | Johnny | [[YouTube]] | Siri web tajaan [[Samsung]]<ref>{{cite web|url=https://www.budiey.com/video-road-ramlee-episod-4-singers|title=Video ROAD TO RAMLEE Episod 4 Between Two Singers|date=26 Februari 2015|publisher=Budiey}}</ref> |- | rowspan="3"|2019 | ''Celup'' | Sean | [[Astro Gempak]] | |- | ''Bittersweet'' | Jun Tian | [[Unifi TV]] | |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV |- | rowspan="3"|2016 | ''Biah Sport'' | Alex | [[TV9]] |- | ''Epok'' | Ah Seng (Muda) | rowspan="2"|[[TV3]] |- | ''[[Anak Mat Salleh Tapi Melayu]]'' | Chong |- | 2017 | ''[[Cinta Kucing Parsi]]'' | Alex | [[TV9]] |- | 2019 | ''Gengster Leng Chai'' | Black | rowspan="3"|[[Astro Citra]] |- | rowspan="2"|2021 | ''My Future Husband'' | Atta |- | ''[[Delen]]'' | Delen |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Sebagai ! Saluran TV ! Catatan |- | 2019 | ''Pop Express'' | rowspan="2"|Pengacara | rowspan="1"|[[ntv7]]/[[TV9]] | bersama [[Shuk Sahar]] |- | 2019–2021 | ''[[I Can See Your Voice Malaysia]]'' | rowspan="9"|[[TV3]] | bersama Shuk Sahar |- | rowspan="2"|2019 | ''Senang Terhibur'' | rowspan="1"| Artis undangan | bersama [[Amy Mastura]] (Sketsa Komedi) |- | ''Lazada Super Show 11.11'' | rowspan="6"|Pengacara | bersama [[Haziq Hussni]] dan [[Fiza Sabjahan]] |- | 2020-kini | ''MBuzz'' | bersama [[Neeta Manishaa]] (2020-21) dan [[Aniq Suhair]] (2021) |- | rowspan="3"|2020 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-34]]'' | pengacara segmen selingan |- | ''Lazada Super Show 11.11'' | bersama Haziq Hussni |- | ''Lazada Show: Chief Discount Officer 12.12'' | bersama [[Ismail Izzani]], [[Ayda Jebat]] dan Joey Leong |- | rowspan="2"|2022 | ''[[Anugerah Juara Lagu ke-36]]'' | pengacara segmen lounge dan karpet merah |- | ''[[Melodi (rancangan TV)|Melodi]]'' | Pengacara undangan | |- |} ===Filem Pendek=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV ! Catatan |- | 2020 | ''261 Sundays'' | Ben | [[YouTube]] | Penerbit & Pelakon Utama |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{YouTube|u=seanlje|{{PAGENAMEBASE}}}} * {{Instagram|seanlje}} [[Kategori:Kelahiran 1994]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Pengacara televisyen Malaysia]] [[Kategori:Kristian Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Sunway]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Selebriti YouTube Malaysia]] 4et7gwsh4f4nacbwdabeaorvbltx9e5 0 966907 5650786 5628184 2022-08-22T02:47:29Z 110.159.225.94 /* Rujukan */ Anthony Webster (15 September 1998). Gentlemen Capitalists: British Imperialism in South East Asia, 1770-1890. I.B Tauris, p.38. Buyung Adil, H. (1980). Sejarah Kedah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Ghazali, A.Z. (1995). Pribumi dan Penjajah: Gerakan tentangan di Malaysia. Mohamad Athir Islamil. (17 Mac 2017). “Peristiwa Pe.rang di Sungai Perak”. Utusan Online. Retrieved 17 Februari 2019. Suzalina Halid. (2015). “Sultan Kubang Pasu”. BHplus. wikitext text/x-wiki '''Perang Musuh Bisik''' ({{Jawi|ڤرڠ موسوه بيسيق}}) atau '''Perang Bisik''' ({{Jawi|ڤرڠ بيسيق}}) merupakan sebuah serangan yang dilakukan oleh [[Empayar Siam]] terhadap [[Kesultanan Kedah]] yang berlaku pada abad ke-19.<ref>{{Citenews|url=http://www.utusan.com.my/rencana/utama/peristiwa-perang-di-sungai-perak-1.458417|title=Peristiwa perang di Sungai Perak|last=Mohamad Athir Ismail|work=[[Utusan Malaysia|Utusan Online]]|archive-url=https://archive.today/20190217072035/http://www.utusan.com.my/rencana/utama/peristiwa-perang-di-sungai-perak-1.458417|archive-date=2019-02-17|dead-url=yes|access-date=17 Februari 2019|date=17 Mac 2017|url-status=live}}</ref><ref>{{Citenews|url=https://www.sinarharian.com.my/article/45718/KHAS/Cerita-Merdeka/Erti-kemerdekaan-Hayatilah-Perang-Musuh-Bisik-1821|title=Erti kemerdekaan: Hayatilah Perang Musuh Bisik 1821|last=Wan Mohd Noor Hafiz Wan Mansor|date=31 Ogos 2019|work=[[Sinar Harian|Sinar Online]]|archive-url=|archive-date=|dead-url=no|access-date=26 Oktober 2019}}</ref> == Rujukan == {{reflist|2}} Kisahnya bermula pada tahun 1821 di Kesultanan Kedah. Waktu itu, ada beratus ratus perahu Siam datang di kuala Sungai Kedah. Bila pembesar Kedah tanya mereka, depa cakap depa nak bantuan bekalan beras. Masa tu Siam tengah pe.rang dengan Burma. Dato Bendahara waktu tu optimis je la. Dia pun sambut tentera tu ke tanah Kedah. Kesemua lapisan pertahanan kota Kuala Kedah macam meriam semua tu direlakskan. Sultan Kedah, Sultan Ahmad Tajuddin tiada masa tu sebab baginda tengah sibuk dengan kerja galian terusan. Masuk sahaja tentera Siam ni masuk kota, terus panglima Siam dalam tu, Phya Buri Sakmuton (raja Ligor) arahkan untuk ser.ang penduduk kota Kuala Kedah. Misi mereka sebenarnya bukan nak kumpul bekalan, tapi untuk tangkap Sultan Kedah dan takluk seluruh Kedah. Benda ni dibuat setelah mendapat perkenan raja Siam, Raja Rama III. Oleh sebab tentera-tentera Kedah semua tak sedia, habis tumbang kota tu dalam masa yang singkat. Tumbangnya kota tu juga menyebabkan seluruh Kedah tumbang dengan cepat. Sultan Kedah dengan saki baki pengikut yang ada berlindung di Pulau Pinang dan merancang untuk merampas Kedah kembali. Pulau Pinang tak dise.rang sebab dah diberi kepada British melalui perjanjian. Sepanjang tempoh Kedah menjadi wilayah Siam, habis semua benda dibakar, rakyat dibu.nuh, dicinc.ang dan dirog.ol. Ada yang dijadikan hamba dan ada yang diseksa. Kesemua ini berlaku dalam tempoh 10 tahun Kedah berada di bawah Siam. Dalam tempoh 10 tahun tersebut, Siam cuba menekan Perak untuk membayar ufti kepada Siam tapi di-buat bodoh-kan oleh Sultan Perak, Sultan Abdul Malik Mansur Shah. Buat apa baginda nak menurut Siam? Kalau nak ikut prestij, baginda lagi megah daripada Siam. “Beta adalah Sultan dari keturunan dahulu kala (Bukit Siguntang) Betalah yang menyimpan Pedang Diraja dan Pontoh Diraja dan betalah Sultan yang tertua dari semua Sultan ini iaitu diantara raja-raja Siak, Selangor, Riau, Kedah dan Terengganu. Beta tidak akan menghantar bunga emas ke Siam. Walaupun seandainya p.erang datang melanda beta akan melawan kerana adat bunga emas ini tidak pernah diamalkan oleh mana-mana Sultan sebelum Beta.” – Sultan Abdul Malik Mansur Shah ( 1806M-1825M ) Buat apa cucu cicit maharaja Srivijaya dan Melaka nak sembah Siam? Siam cuba se.rang Perak berkali kali tapi gagal. Tentera Perak sikit pun tak takut dengan tentera Siam. Sama keras kepala dan degil macam sultan deme. Pada tahun 1827, raja Ligor cuba pujuk sultan Perak dengan sutera sekiranya baginda berangkat ke Ligor dan tunduk kepada Siam. Sultan Abdullah Muadzam Shah, sultan Perak waktu itu menganjing balik raja Ligor. Baginda ni jenis no nonsense. Memang faham benar per.angai orang Siam perut hijau. Baginda tahu kalau baginda berangkat ke Ligor, memang jadi tawanan terus. Berbanding kerajaan Melayu waktu itu, sultan Perak juga merupakan orang yang ‘crafty’. Mereka banyak buat perjanjian dan gunakan British untuk malukan Siam tanpa perlu berpe.rang. Pada tahun 1831, Sultan Ahmad buat comeback. Datanglah hero pertama, Tunku Kudin. Anak saudara Sultan Ahmad ni telah direkrut untuk memimpin tentera Kedah melawan Siam. Kebencian Tunku Kudin terhadap Siam ni jadi lagi kuat selepas isteri dan anaknya mati akibat letu.pan di rumah oleh orang Siam. Beliau kemudiannya memimpin 3000 tentera Melayu dari Seberang Perai dan berjaya menawan kota Kuala Kedah. Tunku Kudin dari awal pe.rang dah tahu ada ahli kongsi gelap Cina bantu Siam. Jadi, selepas kota itu ditawan, baginda menitahkan semua orang Cina yang membantu Siam supaya dijahit hidup-hidup dalam kulit kerbau mati dan dibiarkan di tengah tengah panas sampai mati. Mereka terus berper.ang hingga ke kota Alor Ganu, tempat pemerintahan Siam. Habis sampai ke sempadan Siam mereka ni berpe.rang. Walau bagaimanapun, Siam ada buat perjanjian dengan British pada tahun 1826. British perlu melarang Sultan Kedah dan pengikutnya dari menye.rang Siam. Kedah ni dah jadi wilayah Siam. Oleh itu, British memilih untuk bantu Siam atas dasar hormat perjanjian. British mengisytiharkan orang Kedah yang berper.ang waktu tu sebagai lanun dan perompak. Uish sempat lagi tu main kad character assasination. Tentera Kedah kemudiannya diasak kembali hingga ke kota Kuala Kedah. British menye.rang melalui kapal laut dan membataskan stok bantuan ke tentera Kedah. Orang Siam pula meny.erang dari darat. Disebabkan benteng kota tu kebal, orang Siam terpaksa membina menara tinggi semata mata untuk tembak meriam ke dalam kota. Selepas 3 bulan, kota itu berjaya ditembus dan dirampas oleh 7500 askar dan 3000 askar gajah Siam. Tunku Kudin syahid selepas sera.ngan ini. Namun, ada versi lain yang mengatakan Tunku Kudin menyuruh seorang tentera untuk menikam beliau dan beliau akan tikam tentera tu. Bagi mereka, mereka lebih rela mati daripada ditangkap tentera Siam. Tentera Siam yang bengang dengan Tunku Kudin pun penggal lah kepalanya dan dibawa kepada raja Ligor sebagai hadiah. Terkejut raja Ligor waktu tu bila dia tengok wajah Tunku Kudin tu masih bengis, padahal kepala je. Kira kira 1255 tentera Kedah syahid. 655 adalah lelaki dan 600 lagi perempuan. Mana mana yang selamat melarikan diri dan kembali mengumpul kekuatan. Pada tahun 1838, tentera Kedah sekali lagi buat comeback, tapi kali ni lagi dahsyat. Kira-kira 10,000 askar dari Acheh, Serdang (Sumatra), Deli, Berdage, Siak , Pahang, Terengganu dan Kelantan meny.erang Siam dengan serentak. Masuk pulak hero kedua, Tunku Muhammad Saad. Kesemua tentera itu dipimpin oleh Tunku Muhammad Saad, panglima Mohammad Taib, Tok Moris dan Wan Mali dan masing masing memimpin skuad sendiri di tempat berlainan. Pada waktu itu, maharaja Siam tengah meratapi kemangkatan maharaninya. Divisyen Soldadu: Pasukan Pertama – Singgora (Songkhla) Pasukan Kedua – Terang (Trang), Krabi, dan pulau Panjang. Pasukan ini mengandungi tentera yang digelar “puak tulang besi”. Selepas semboyan dibunyikan, habis tunggang langgang tentera Siam dihambat tentera Melayu. Selepas kota Kuala Kedah dirampas kembali, Tunku pacakkan panji bendera Kedah sebagai isyarat. British dengan sialnya bising balik suruh serahkan kota Kuala Kedah kepada Siam. Tunku Muhammad Saad pun maki balik dengan mengatakan: “Beritahu syarikat (SHTI) tersebut, kami telah menawan semula Kedah yang merupakan hak miliki kami yang sebenarnya. Tiada undang-undang yang boleh memansuhkannya selagi kami dapat menghunus pedang atau memegang lembing, kami akan mengekalkan warisan yang diperturunkan daripada nenek moyang kami.” Selepas itu, tentera Melayu asak lagi sampai ke wilayah Pattani dan kemudiannya ke Singgora. Sepanjang pertempuran pada ketika ini, dikatakan lanun dari Mindanao dan orang Sulu meny.erang sekali. Sekalipun kapal mereka ni tak kuat macam British, mereka lagi rela mati daripada melarikan diri sekalipun kapal mereka habis dibedil. Namun, itu tak bermakna tentera Kedah tak ada kapal kuat. Mereka juga mempunyai ‘galley’ yang lebih besar daripada British. Kejayaan Tunku membebaskan wilayah wilayah ini sempat dikarang dalam puisi oleh Sheikh Abdul Samad: Putera bukan sebarang putera Putera raja sultan pilihan Negeri Kedah telah berjaya Mengecapi nikmat anugerah Tuhan Agama Islam bergerak semula Begitu lama dalam tekanan. Sampainya di situ mereka berhenti sekejap sebab monsoon. Memetik kata kata Prof Muati yang pernah mengulas mengenainya, Tunku Muhammad Saad, Wan Mali, Tok Moris dan sebagainya kata: “Kali ini kita mengamuk sampai ke Bangkok. Kita tunggu tentera bantuan daripada Terengganu dan Pahang. Sampai sahaja mereka, memang Bangkok jatuh sekali.” Walau bagaimanapun, British kemudiannya campur tangan dengan memberi bantuan kepada Siam. Segala macam pemuras, meriam kapal pe.rang diberi kepada Siam. Angkatan tentera Tunku terpaksa berundur kembali akibat dise.rang. Tak lama selepas itu, sebuah per.ang yang sengit telah berlaku di Haad Yai (Hat Yai). Semasa mereka berp.erang, seorang ulama besar bernama Sheikh Samad Al- Falimbani telah syahid. Kepalanya dipisahkan dan dibawa ke Bangkok sebagai hadiah kepada maharaja Siam. Angkatan Kedah ditekan dan ditekan hingga ke kota Kuala Kedah dan kembali ke posisi defensif. Setelah bantuan dari Bangkok sampai, tentera Siam perut hijau menyerbu kota Kuala Kedah. 15,000 tentera siam dengan senjata moden seperti senapang dan meriam, dan gajah gajah pe.rang menggempur kota tersebut. Di laut, British membedil kota itu dari jauh dengan kapal laut. Mereka tak berani datang dekat kerana takut dibedil meriam kota Kuala Kedah. Memang dikepung habis kota tu. Pada tarikh 19 Mac 1839, kota itu mula ditawan oleh Siam. Apabila sedar kota Kuala Kedah akan jatuh pada bila bila masa, saki baki tentera Melayu dan askar Sepoi India Muslim bertindak melakukan ser.angan berani mati untuk memberi masa Tunku dan panglima-panglimanya melarikan diri. Angkatan tentera Tunku Muhammad Saad yang sekitar 200 orang tetap melawan walaupun bekalan peluru dah tak cukup. Tepat 23 Mac 1839, Kuala Kedah ditawan sepenuhnya buat berkali kali oleh Siam. Kesemua tentera dan rakyat yang berada di dalam kota tersebut dibu.nuh dengan kejam, kecuali bagi mereka yang terjun ke Alor Melaka. Sebab kalah lagi, datang pulak hero ketiga. Tunku Anum. Sebelum ni, beliau merupakan diplomat bunga emas bagi Kedah ke Siam. Sebab per.angai sial Siam perut hijau dengan Inggeris, beliau pilih untuk berpe.rang melalui diplomasi macam Sultan Perak. Benda pertama beliau buat ialah ambil hati anak raja Ligor. Pada masa yang sama, beliau melatih tentera tentera Kedah dalam diam. Beliau kemudiannya berkhidmat di istana Ligor sebagai pegawai diplomat. Padahal beliau ni perisik. Dalam diam beliau kaji struktur dan maklumat tentera Siam. Selepas cukup waktu, tentera Kedah mula memberontak. Anak raja Ligor yang memerintah Kedah waktu tu minta bantuan kepada Istana Ligor. Raja Ligor bagi bantuan dan baginda tawarkan Tunku Anum jadi wakil Kedah kalau tolong. Tunku Anum buat bodoh. Siam mintak tolong lagi, Tunku Anum buat bodoh. Akhirnya, anak raja Ligor mengalah dan merdekakan Kedah mengikut syarat-syarat Tunku Anum. Sepanjang aku baca dokumen sejarah waktu zaman kolonial, orang Siam selalu dabik depa bangsa yang tak terjajah. Padahal sorok belakang bontot kuasa besar je. Dalam dokumen British acap kali disebut pasal per.angai Siam dan orang Kedah: Yang ni pulak pandangan Sherard Osborn tentang tentera pakatan Kedah dan sekutu: “Seperti anjing, pribumi di sepanjang persisir pantai semenanjung India menjilat tangan orang yang menyiksa mereka; tetapi tidak bagi Orang Melayu; dan kita Orang Inggeris seharusnya menjadi yang pertama menghormati bangsa yang tidak tunduk dengan penuh kehinaan kepada penderaan atau penindasan”. RUJUKAN: Anthony Webster (15 September 1998). Gentlemen Capitalists: British Imperialism in South East Asia, 1770-1890. I.B Tauris, p.38. Buyung Adil, H. (1980). Sejarah Kedah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka. Ghazali, A.Z. (1995). Pribumi dan Penjajah: Gerakan tentangan di Malaysia. Mohamad Athir Islamil. (17 Mac 2017). “Peristiwa Pe.rang di Sungai Perak”. Utusan Online. Retrieved 17 Februari 2019. Suzalina Halid. (2015). “Sultan Kubang Pasu”. BHplus.{{Kawalan kewibawaan}} {{Tunas-pertempuran}} {{tunas-sejarah}} {{Tunas-Malaysia|tarikh=Februari 2019}} [[Kategori:Pertempuran]] [[Kategori:Konflik abad ke-19]] [[Kategori:Peristiwa di Malaysia]] 4puquu63jgwbmisur4wzx6lpn6ez1m0 0 968881 5650682 5357143 2022-08-21T23:15:19Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Tugas dan Wewenang */ wikitext text/x-wiki {{MABBIM}} {{Kotak info agensi kerajaan |agency_name = Kepolisian Republik Indonesia |logo = Insignia of the Indonesian National Police.svg|150px |abbreviation = POLRI |logocaption = Simbol Polri |logo_width = 150px |motto = ''Rastra Sewakottama'' (Hamba utama Nusa dan Bangsa) |formed = {{start date and age|1946|7|1|df=y}} |employees = 590,000+ anggota |country = Indonesia |countryabbr = |national = Yes |legaljuris = Nasional |constitution1 = UU No.2 Tahun 2002<ref>{{cite web|url=https://id.wikisource.org/wiki/Undang-Undang_Republik_Indonesia_Nomor_2_Tahun_2002|title=Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 2 Tahun 2002}}</ref> |police = Yes |local = Yes |headquarters = [[Kebayoran Baru]], [[Jakarta Selatan]] |chief1_name = [[Listyo Sigit Prabowo]] |chief1_position = Ketua |chief2_name = [[Gatot Eddy Pramono]] |chief2_position = Timbalan Ketua |anniversary1 = 1 Julai |award1 = |website = {{URL|http://www.polri.go.id}} |footnotes = |reference = }} '''Kepolisian Republik Indonesia''' (sering dipendekkan kepada '''Polri''') <!--Nama-nama badan rasmi di Indonesia lazim tidak perlu diolah lanjut atau "diMalaysia/Singapura/Brunei/Melayukan"--> Pasukan ini berperanan mengemban tugas-tugas kepolisian di seluruh wilayah dan provinsi [[Indonesia]] iaitu memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; menegakkan hukum undang-undang; dan memberikan perlindungan, pengayoman, dan perkhidmatan (atau pelayanan) kepada masyarakat setempat negara ini. == Sejarah == === Sebelum kemerdekaan Indonesia === ==== Masa kolonial Belanda ==== Pada zaman [[Kerajaan Majapahit]] Patih [[Gajah Mada]] membentuk pasukan pengamanan yang disebut dengan '''Bhayangkara''' yang bertugas melindungi [[raja]] dan [[kerajaan]].<ref name="pasukanjaga">{{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=|first=|publisher=|year=|page=5|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada masa kolonial [[Belanda]], pembentukan pasukan keamanan diawali oleh pembentukan pasukan-pasukan jaga yang diambil dari orang-orang pribumi untuk menjaga aset dan kekayaan orang-orang Eropa di [[Hindia Belanda]] pada waktu itu. Pada tahun 1867 sejumlah warga [[Eropa]] di [[Semarang]], merekrut 78 orang pribumi untuk menjaga keamanan mereka.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=27|id=|coauthors=|month=}}</ref> Wewenang operasional kepolisian ada pada residen yang dibantu asisten residen. Rechts politie dipertanggungjawabkan pada procureur general ([[jaksa agung]]). Pada masa Hindia Belanda terdapat bermacam-macam bentuk kepolisian, seperti ''veld politie'' (polisi lapangan) , ''stads politie'' (polisi kota), ''cultur politie'' (polisi pertanian), ''bestuurs politie'' (polisi pamong praja), dan lain-lain. Sejalan dengan administrasi negara waktu itu, pada kepolisian juga diterapkan pembedaan jabatan bagi bangsa Belanda dan pribumi. Pada dasarnya pribumi tidak diperkenankan menjabat ''hoofd agent'' (bintara), ''inspecteur van politie'', dan ''commisaris van politie''. Untuk pribumi selama menjadi agen polisi diciptakan jabatan seperti mantri polisi, asisten wedana, dan wedana polisi. Kepolisian modern [[Hindia Belanda]] yang dibentuk antara tahun 1897-1920 adalah merupakan cikal bakal dari terbentuknya Kepolisian Negara Republik Indonesia saat ini.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=65|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada akhir tahun [[1920-an]] atau permulaan tahun [[1930]] pendidikan dan jabatan ''hoofd agent'', ''inspecteur'', dan ''commisaris van politie'' dibuka untuk putra-putra pejabat [[Hindia Belanda]] dari kalangan [[pribumi]]. ==== Masa pendudukan Jepun ==== Pada masa ini [[Jepang|Jepun]] membahagikan wilayah kepolisian Indonesia menjadi beberapa kantor: * Kepolisian [[Jawa]] dan [[Madura]] yang berpusat di [[Jakarta]], * Kepolisian [[Sumatera]] yang berpusat di [[Bukittinggi]], * Kepolisian wilayah Indonesia Timur berpusat di [[Makassar]], dan, * Kepolisian [[Kalimantan]] yang berpusat di [[Banjarmasin]].<ref name="pasukanjaga" /> Setiap pejabat atau kantor kepolisian di daerah meskipun diketuai oleh seorang pegawai dari warga tempatan ("kepala polisi") namun akan diiringi juga seorang pegawai Jepun (士道館) yang sebenarnya lebih berkuasa dari "kepala polisi" itu sendiri. === Awal kemerdekaan Indonesia === ==== Periode 1945-1950 ==== Tidak lama setelah [[Empayar Jepun]] [[Penyerahan kalah Jepun|menyerah diri tanpa syarat]] kepada pihak [[Pihak Berikat]], pemerintah militer Jepun membubarkan [[Peta]] dan [[Gyu-Gun]], sedangkan polisi tetap bertugas, termasuk waktu [[Soekarno]]-[[Hatta]] memproklamasikan kemerdekaan Indonesia pada tanggal 17 Ogos 1945. Secara resmi kepolisian menjadi kepolisian Indonesia yang merdeka. Inspektur Kelas I (Letnan Satu) Polisi Mochammad Jassin, Komandan Polisi di Surabaya, pada tanggal 21 Ogos 1945 memproklamasikan Pasukan Polisi Republik Indonesia sebagai langkah awal yang dilakukan selain mengadakan pembersihan dan pelucutan senjata terhadap tentera Jepun yang kalah perang, juga membangkitkan semangat moral dan patriotik seluruh rakyat maupun satuan-satuan bersenjata yang sedang dilanda depresi dan kekalahan perang yang panjang.<ref>{{cite web|url=http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|title=sejarah Polri|publisher=polri.go.id|accessdate=5 Novermber 2012|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110030552/http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|url-status=dead}}</ref> Sebelumnya pada tanggal [[19 Ogos]] [[1945]] dibentuk Badan Kepolisian Negara (BKN) oleh Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonesia (PPKI). Pada tanggal 29 September 1945 Presiden [[Soekarno]] melantik R.S. [[Soekanto Tjokrodiatmodjo]] menjadi Kepala Kepolisian Negara (KKN).<ref>{{cite book|title=Sejarah Nasional Indonesia VI|page=182}}</ref> Pada awalnya kepolisian berada dalam lingkungan [[Kementerian Dalam Negeri Indonesia|Kementerian Dalam Negeri]] dengan nama Djawatan Kepolisian Negara yang hanya bertanggung jawab masalah administrasi, sedangkan masalah operasional bertanggung jawab kepada [[Jaksa Agung]].<ref>{{cite book|title=Sejarah perkembangan kepolisian di Indonesia|last=Djamin|first=Awaloedin|year=2007|page=122}}</ref> Kemudian mulai tanggal [[1 Juli|1]] Julai [[1946]] dengan Penetapan Pemerintah tahun 1946 No. 11/S.D. Djawatan Kepolisian Negara yang bertanggung jawab langsung kepada [[Perdana Menteri]].<ref>{{cite web|url=http://ngada.org/pp11sd-1946.htm|title=Penetapan Pemerintah tahun 1946|publisher=ngada.org|accessdate=5 November 2012}}</ref> Tanggal 1 Julai inilah yang setiap tahun diperingati sebagai Hari Bhayangkara hingga saat ini. Sebagai bangsa dan negara yang berjuang mempertahankan kemerdekaan maka Polri di samping bertugas sebagai penegak hukum juga ikut bertempur di seluruh wilayah RI. Polri menyatakan dirinya “combatant” yang tidak tunduk pada Konvensi Jenewa. Polisi Istimewa diganti menjadi Mobile Brigade, sebagai kesatuan khusus untuk perjuangan bersenjata, seperti dikenal dalam pertempuran 10 November di Surabaya, di front Sumatera Utara, Sumatera Barat, penumpasan pemberontakan PKI di Madiun, dan lain-lain. Pada masa kabinet presidential, pada tanggal 4 Februari 1948 dikeluarkan Tap Pemerintah No. 1/1948 yang menetapkan bahwa Polri dipimpin langsung oleh presiden/wakil presiden dalam kedudukan sebagai perdana menteri/wakil perdana menteri. Pada masa revolusi fisik, Kapolri Jenderal Polisi R.S. Soekanto telah mulai menata organisasi kepolisian di seluruh wilayah RI. Pada Pemerintahan Darurat RI (PDRI) yang diketuai Mr. Sjafrudin Prawiranegara berkedudukan di Sumatera Tengah, Jawatan Kepolisian dipimpin KBP Umar Said (tanggal 22 Desember 1948).<ref>{{cite web|url=http://www.harianhaluan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=11149:ad-perpetuam-rei-memoriam&catid=12:refleksi&Itemid=82|title=Ad Perpetuam Rei Memoriam|publisher=harianhaluan.com|accessdated=5 November 2012}}</ref> Hasil [[Konferensi Meja Bundar]] antara Indonesia dan Belanda dibentuk Republik Indonesia Serikat (RIS), maka R.S. Sukanto diangkat sebagai Kepala Jawatan Kepolisian Negara RIS dan R. Sumanto diangkat sebagai Kepala Kepolisian Negara RI berkedudukan di Yogyakarta. Dengan Keppres RIS No. 22 tahun 1950 dinyatakan bahwa Jawatan Kepolisian RIS dalam kebijaksanaan politik polisional berada di bawah perdana menteri dengan perantaraan jaksa agung, sedangkan dalam hal administrasi pembinaan, dipertanggungjawabkan pada menteri dalam negeri. Umur RIS hanya beberapa bulan. Sebelum dibentuk Negara Kesatuan RI pada tanggal 17 Ogos 1950, pada tanggal 7 Jun 1950 dengan Tap Presiden RIS No. 150, organisasi-organisasi kepolisian negara-negara bagian disatukan dalam Jawatan Kepolisian Indonesia. Dalam peleburan tersebut disadari adanya kepolisian negara yang dipimpin secara sentral, baik di bidang kebijaksanaan siasat kepolisian maupun administratif, organisatoris. ==== Periode 1950-1959 ==== Dengan dibentuknya negara kesatuan pada 17 Ogos 1950 dan diberlakukannya UUDS 1950 yang menganut sistem parlementer, Kepala Kepolisian Negara tetap dijabat R.S. Soekanto yang bertanggung jawab kepada perdana menteri/presiden. Waktu kedudukan Polri kembali ke Jakarta, karena belum ada kantor, digunakan bekas kantor Hoofd van de Dienst der Algemene Politie di Gedung Kementerian Dalam Negeri. Kemudian R.S. Soekanto merencanakan kantor sendiri di Jalan Trunojoyo 3, Kebayoran Baru, Jakarta Selatan, dengan sebutan Markas Besar Jabatan Kepolisian Negara RI (DKN) yang menjadi Markas Besar Kepolisian sampai sekarang. Ketika itu menjadi gedung perkantoran termegah setelah Istana Negara. Sampai periode ini kepolisian berstatus tersendiri antara sipil dan militer yang memiliki organisasi dan peraturan gaji tersendiri. Anggota Polri terorganisir dalam Persatuan Pegawai Polis Republik Indonesia (P3RI) tidak ikut dalam [[Korpri]], sedangkan bagi istri polisi semenjak zaman revolusi sudah membentuk organisasi yang sampai sekarang dikenal dengan nama Bhayangkari tidak ikut dalam [[Dharma Wanita]] ataupun [[Dharma Pertiwi]]. Organisasi P3RI dan Bhayangkari ini memiliki ketua dan pengurus secara demokratis dan pernah ikut Pemilu 1955 yang memenangkan kursi di Konstituante dan Parlemen. Waktu itu semua gaji pegawai negeri berada di bawah gaji angkatan perang, namun P3RI memperjuangkan perbaikan gaji dan berhasil melahirkan Peraturan Gaji Polisi (PGPOL) di mana gaji Polri relatif lebih baik dibanding dengan gaji pegawai negeri lainnya (mengacu standar PBB). === Masa [[Orde Lama]] === Dengan [[Dekret Presiden 5 Juli 1959|Dekret Presiden 5 Julai 1959]], setelah kegagalan Konstituante, Indonesia kembali ke [[UUD 1945]], namun dalam pelaksanaannya kemudian banyak menyimpang dari UUD 1945. Jabatan Perdana Menteri (Alm. Ir. [[Juanda]]) diganti dengan sebutan Menteri Pertama, Polri masih tetap di bawah pada Menteri Pertama sampai keluarnya Keppres No. 153/1959, tertanggal 10 Julai di mana Kepala Kepolisian Negara diberi kedudukan Menteri Negara ex-officio. Pada tanggal 13 Julai 1959 dengan Keppres No. 154/1959 Kapolri juga menjabat sebagai Menteri Muda Kepolisian dan Menteri Muda Veteran. Pada tanggal 26 Ogos 1959 dengan Surat Edaran Menteri Pertama No. 1/MP/RI1959, ditetapkan sebutan Kepala Kepolisian Negara diubah menjadi Menteri Muda Kepolisian yang memimpin Departemen Kepolisian (sebagai ganti dari Djawatan Kepolisian Negara). Waktu Presiden Soekarno menyatakan akan membentuk ABRI yang terdiri dari Angkatan Perang dan Angkatan Kepolisian, R.S. Soekanto menyampaikan keberatannya dengan alasan untuk menjaga profesionalisme kepolisian. Pada tanggal 15 Desember 1959 R.S. Soekanto mengundurkan diri setelah menjabat Kapolri/Menteri Muda Kepolisian, sehingga berakhirlah karier Bapak Kepolisian RI tersebut sejak 29 September 1945 hingga 15 Desember 1959. Berdasarkan Keppres No. 21/1960 sebutan Menteri Muda Kepolisian ditiadakan dan selanjutnya disebut Menteri Kepolisian Negara bersama Angkatan Perang lainnya dan dimasukkan dalam bidang keamanan nasional. Tanggal 19 Juni 1961, DPR-GR mengesahkan UU Pokok kepolisian No. 13/1961. Dalam UU ini dinyatakan bahwa kedudukan Polri sebagai salah satu unsur ABRI yang sama sederajat dengan TNI AD, AL, dan AU. Dengan Keppres No. 94/1962, Menteri Kapolri, Menteri/KASAD, Menteri/KASAL, Menteri/KSAU, Menteri/Jaksa Agung, Menteri Urusan Veteran dikoordinasikan oleh Wakil Menteri Pertama bidang pertahanan keamanan. Dengan Keppres No. 134/1962 menteri diganti menjadi Menteri/Kepala Staf Angkatan Kepolisian (Menkasak). Kemudian Sebutan Menkasak diganti lagi menjadi Menteri/Panglima Angkatan Kepolisian (Menpangak) dan langsung bertanggung jawab kepada presiden sebagai kepala pemerintahan negara. Dengan Keppres No. 290/1964 kedudukan, tugas, dan tanggung jawab Polri ditentukan sebagai berikut: # Alat Negara Penegak Hukum. # Koordinator Polsus. # Ikut serta dalam pertahanan. # Pembinaan Kamtibmas. # Kekaryaan. # Sebagai alat revolusi. Berdasarkan Keppres No. 155/1965 tanggal 6 Julai 1965, pendidikan AKABRI disamakan bagi Angkatan Perang dan Polri selama satu tahun di Magelang. Sementara pada tahun 1964 dan 1965, pengaruh PKI bertambah besar karena politik NASAKOM Presiden Soekarno, dan PKI mulai menyusupi memengaruhi sebagian anggota ABRI dari keempat angkatan. === Masa [[Orde Baru]] === Karena pengalaman yang pahit dari peristiwa G30S/PKI yang mencerminkan tidak adanya integrasi antar unsur-unsur ABRI, maka untuk meningkatkan integrasi ABRI, tahun 1967 dengan SK Presiden No. 132/1967 tanggal 24 Ogos 1967 ditetapkan Pokok-Pokok Organisasi dan Prosedur Bidang Pertahanan dan Keamanan yang menyatakan ABRI merupakan bagian dari organisasi Departemen Hankam meliputi AD, AL, AU , dan AK yang masing-masing dipimpin oleh Panglima Angkatan dan bertanggung jawab atas pelaksanaan tugas dan kewajibannya kepada Menhankam/Pangab. Jenderal Soeharto sebagai Menhankam/Pangab yang pertama. Setelah Soeharto dipilih sebagai presiden pada tahun 1968, jabatan Menhankam/Pangab berpindah kepada Jenderal M. Panggabean. Kemudian ternyata betapa ketatnya integrasi ini yang dampaknya sangat menyulitkan perkembangan Polri yang secara universal memang bukan angkatan perang. Pada tahun 1969 dengan Keppres No. 52/1969 sebutan Panglima Angkatan Kepolisian diganti kembali sesuai UU No. 13/1961 menjadi Kepala Kepolisian Negara RI, namun singkatannya tidak lagi KKN tetapi Kapolri. Pergantian sebutan ini diresmikan pada tanggal 1 Julai 1969. Pada HUT ABRI tanggal 5 Oktober 1969 sebutan Panglima AD, AL, dan AU diganti menjadi Kepala Staf Angkatan. === Masa [[Reformasi (Indonesia)|Reformasi]] === Sejak bergulirnya reformasi pemerintahan 1998, terjadi banyak perubahan yang cukup besar, ditandai dengan jatuhnya pemerintahan Orde Baru yang kemudian digantikan oleh pemerintahan reformasi di bawah pimpinan presiden B.J Habibie di tengah maraknya berbagai tuntutan masyarakat dalam penuntasan reformasi, muncul pada tuntutan agar Polri dipisahkan dari ABRI dengan harapan Polri menjadi lembaga yang profesional dan mandiri, jauh dari campur tangan pihak lain dalam penegakan undang-undang. Sejak 5 Oktober 1998, muncul perdebatan di sekitar Presiden yang menginginkan pemisahan Polri dan ABRI dalam tubuh Polri sendiri sudah banyak bermunculan aspirasi-aspirasi yang serupa. Isyarat tersebut kemudian direalisasikan oleh [[Bacharuddin Jusuf Habibie|Presiden B.J Habibie]] melalui instruksi Presiden No.2 tahun 1999 yang menyatakan bahwa Polri dipisahkan dari ABRI. Upacara pemisahan Polri dari ABRI dilakukan pada 1 April 1999 di lapangan upacara Mabes ABRI di Cilangkap, Jakarta Timur. Upacara pemisahan tersebut ditandai dengan penyerahan Panji Tribata Polri dari Kepala Staf Umum ABRI Leftenan Jeneral TNI Sugiono kepada Sekjen [[Kementerian Pertahanan Republik Indonesia|Dephankam]] Leftenan Jeneral TNI [[Fachrul Razi]] kemudian diberikan kepada Kapolri Jenderal Pol (Purn.) [[Roesmanhadi]]. Maka sejak 1 April, Polri ditempatkan di bawah Dephankam. Setahun kemudian, keluarlah TAP MPR No. VI/2000 serta Ketetapan MPR nomor VII/MPR/2000 tentang Peran TNI dan peran POLRI, kemandirian Polri berada di bawah Presiden secara langsung dan segera melakukan reformasi birokrasi menuju Polisi yang mandiri, bermanfaat dan professional.<ref>[http://wartakota.tribunnews.com/2012/12/01/sekilas-tentang-pemisahan-polri-dan-tni "Sekilas tentang Pemisahan Polri dan TNI"]</ref> Pemisahan ini pun dikuatkan melalui amendemen [[Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945|Undang-Undang Dasar 1945]] ke-2 yang dimana Polri bertanggungjawab dalam keamanan dan ketertiban sedangkan TNI bertanggungjawab dalam bidang pertahanan. Pada tanggal 8 Januari 2002, diundangkanlah UU no. 2 tahun 2002 mengenai Kepolisian Republik Indonesia oleh Presiden [[Megawati Soekarnoputri]]. Isi dari Undang Undang tersebut selain pemisahan tersebut, Kapolri bertanggungjawab secara langsung pada Presiden berbanding sebelumnya di bawah Panglima ABRI, pengangkatan Kapolri yang harus disetujui [[Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia|Dewan Perwakilan Rakyat]], dibentuknya [[Komisi Kepolisian Nasional]] untuk membantu Presiden membuat kebijakan dan memilih Kapolri. Kemudian Polri dilarang terlibat dalam politik praktis serta dihilangkan hak pilih dan dipilih, harus tunduk dalam peradilan umum dari sebelumnya melalui peradilan militer. Internal kepolisian sendiri pun memulai reformasi internal dengan dilakukan demiliterisasi Kepolisian dengan menghilangkan corak militer dari Polri, perubahan paradigma angkatan perang menjadi institusi sipil penegak hukum profesional, penerapan paradigma Hak Asasi Manusia, penarikan Fraksi ABRI (termasuk Polri) dari DPR, perubahan doktrin, pelatihan dan tanda kepangkatan Polri yang sebelumnya sama dengan TNI, dan lainnya. Reorganisasi Polri pasca reformasi diatur dalam Perpres no. 52 tahun 2010 tentang Susunan Organisasi dan Tata Kerja Kepolisian Republik Indonesia. Selain Kepolisian, pada masa Reformasi juga banyak dibentuk lembaga baru yang bertugas untuk penegakan hukum dan pembuatan kebijakan keamanan seperti [[Komisi Pemberantasan Korupsi Republik Indonesia|Komisi Pemberantasan Korupsi]] (2002), [[Badan Narkotika Nasional]] (2009), [[Badan Nasional Penanggulangan Terorisme]] (2010), [[Badan Keamanan Laut Republik Indonesia|Badan Keamanan Laut]] (2014). Perwira aktif Polri dapat menjabat dalam lembaga ini, baik menjadi penyidik, pejabat struktural sampai pimpinan. Lembaga-lembaga ini nantinya berkoordinasi dengan Polri sesuai tugas dan tanggungjawabnya. Selain dari paradigma dan organisasi, pada masa ini polis pun menjalankan proses perlahan-lahan mendisiplinkan dan meningkatkan integriti anggotanya. Mengingat pada masa reformasi tidak sedikit anggota Kepolisian yang terungkap ke publik melanggar kod etika profesional bahkan terjerat jeneyah seperti korupsi, rasuah, rekening gendut, dadah, dll. Selain kasus hukum, saling serang antara anggota Polri dan TNI dilapangan dan ketegangan antar lembaga penegak hukum masih mewarnai perjalanan reformasi Kepolisan. ===Masa kini=== Pada 31 Mac 2021, Markas Besar Polri [[Penembakan Markas Besar Polri 2021|diserang]] oleh seorang penembak wanita yang merupakan serigala tunggal [[Daesh]]. Pelaku ditembak mati oleh anggota polis yang mengawal Mabes Polri.<ref>{{Cite web|title=Wanita disyaki pengganas ditembak mati di ibu pejabat polis Indonesia|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/wanita-disyaki-pengganas-ditembak-mati-di-ibu-pejabat-polis-indonesia-291091|access-date=18 April 2021 |date=1 April 2021|work=Bernama|publisher=Astro Awani}}</ref> == Tugas dan Wewenang == [[Fail:Polisi patroli.jpg|jmpl|thumb|200px|Polis melakukan rondaan berjalan kaki untuk memastikan keadaan orang ramai]] Tugas pokok Kepolisian Negara Republik Indonesia adalah: # memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; # menegakkan hukum; dan # memberikan perlindungan, pengayoman, dan pelayanan kepada masyarakat. Dalam melaksanakan tugas pokok sebagaimana dimaksud, Kepolisian Negara Republik Indonesia bertugas : # melaksanakan pengaturan, penjagaan, pengawalan, dan patroli terhadap kegiatan masyarakat dan pemerintah sesuai kebutuhan; # menyelenggarakan segala kegiatan dalam menjamin keamanan, ketertiban, dan kelancaran lalu lintas di jalan; # membina masyarakat untuk meningkatkan partisipasi masyarakat, kesadaran hukum masyarakat serta ketaatan warga masyarakat terhadap hukum dan peraturan perundang-undangan; # turut serta dalam pembinaan hukum nasional; # memelihara ketertiban dan menjamin keamanan umum; # melakukan koordinasi, pengawasan, dan pembinaan teknis terhadap kepolisian khusus, penyidik pegawai negeri sipil, dan bentuk-bentuk pengamanan swakarsa; # melakukan penyelidikan dan penyidikan terhadap semua tindak pidana sesuai dengan hukum acara pidana dan peraturan perundang-undangan lainnya; # menyelenggarakan identifikasi kepolisian, kedokteran kepolisian, laboratorium forensik dan psikologi kepolisian untuk kepentingan tugas kepolisian; # melindungi keselamatan jiwa raga, harta benda, masyarakat, dan lingkungan hidup dari gangguan ketertiban dan/atau bencana termasuk memberikan bantuan dan pertolongan dengan menjunjung tinggi hak asasi manusia; # melayani kepentingan warga masyarakat untuk sementara sebelum ditangani oleh instansi dan/atau pihak yang berwenang; # memberikan pelayanan kepada masyarakat sesuai dengan kepentingannya dalam lingkup tugas kepolisian; serta # melaksanakan tugas lain sesuai dengan peraturan perundang-undangan. Dalam rangka menyelenggarakan tugas sebagaimana dimaksud Kepolisian Negara Republik Indonesia secara umum berwenang: # menerima laporan dan/atau pengaduan; # membantu menyelesaikan perselisihan warga masyarakat yang dapat mengganggu ketertiban umum; # mencegah dan menanggulangi tumbuhnya penyakit masyarakat; # mengawasi aliran yang dapat menimbulkan perpecahan atau mengancam persatuan dan kesatuan bangsa; # mengeluarkan peraturan kepolisian dalam lingkup kewenangan administratif kepolisian; # melaksanakan pemeriksaan khusus sebagai bagian dari tindakan kepolisian dalam rangka pencegahan; # melakukan tindakan pertama di tempat kejadian; # mengambil sidik jari dan identitas lainnya serta memotret seseorang; # mencari keterangan dan barang bukti; # menyelenggarakan Pusat Informasi Kriminal Nasional; # mengeluarkan surat izin dan/atau surat keterangan yang diperlukan dalam rangka pelayanan masyarakat; # memberikan bantuan pengamanan dalam sidang dan pelaksanaan putusan pengadilan, kegiatan instansi lain, serta kegiatan masyarakat; # menerima dan menyimpan barang temuan untuk sementara waktu. Kepolisian Negara Republik Indonesia sesuai dengan peraturan perundang-undangan lainnya berwenang : # memberikan izin dan mengawasi kegiatan keramaian umum dan kegiatan masyarakat lainnya; # menyelenggarakan registrasi dan identifikasi kendaraan bermotor; # memberikan surat izin mengemudi kendaraan bermotor; # menerima pemberitahuan tentang kegiatan politik; # memberikan izin dan melakukan pengawasan senjata api, bahan peledak, dan senjata tajam; # memberikan izin operasional dan melakukan pengawasan terhadap badan usaha di bidang jasa pengamanan; # memberikan petunjuk, mendidik, dan melatih aparat kepolisian khusus dan petugas pengamanan swakarsa dalam bidang teknis kepolisian; # melakukan kerja sama dengan kepolisian negara lain dalam menyidik dan memberantas kejahatan internasional; # melakukan pengawasan fungsional kepolisian terhadap orang asing yang berada di wilayah Indonesia dengan koordinasi instansi terkait; # mewakili pemerintah Republik Indonesia dalam organisasi kepolisian internasional; # melaksanakan kewenangan lain yang termasuk dalam lingkup tugas kepolisian. == Organisasi == Organisasi Polri disusun secara berjenjang dari tingkat pusat sampai ke kewilayahan. Organisasi Polri tingkat pusat disebut Markas Besar Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Mabes Polri'''); sedang organisasi Polri tingkat kewilayahan disebut [[Kepolisian Daerah|Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah]] ('''Polda''') di tingkat provinsi, [[Kepolisian resor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort]] ('''Polres''') di tingkat kabupaten/kota, dan [[Kepolisian sektor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor]] ('''Polsek''') di wilayah kecamatan. === Mabes === [[Berkas:Emblem Mabes Polri.jpg|jmpl|Logo emblem Mabes Polri]] ==== Unsur Pimpinan ==== {{utama|Daftar Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia}}Unsur pimpinan Mabes Polri adalah Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Kapolri'''). Kapolri adalah Pimpinan Polri yang berada di bawah dan bertanggung jawab kepada [[Presiden Republik Indonesia|Presiden]]. Kapolri berpangkat [[Jenderal Polisi]], Sejak 13 Julai 2016, Jenderal Badrodin Haiti diberhentikan dengan hormat dan digantikan oleh Jenderal Pol [[Tito Karnavian]]. Kapolri dibantu oleh seorang Wakil Kepala Polri berpangkat [[Komisaris Jenderal Polisi]]. Wakapolri saat ini dijabat oleh Komjen Pol Gatot Eddy Pramono. ==== Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan ==== Unsur Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan terdiri dari: * Inspektorat Pengawasan Umum (Itwasum), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan pengawasan dan pemeriksaan umum dan perbendaharaan dalam lingkungan Polri termasuk satuan-satuan organsiasi non struktural yang berada di bawah pengendalian Kapolri. Saat ini dipimpin oleh Komjen Pol [[Putut Eko Bayu Seno]]. * Asisten Kapolri Bidang Operasi (As Ops), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang operasional dalam lingkungan Polri termasuk koordinasi dan kerjasama eksternal serta pemberdayaan masyarakat dan unsur-unsur pembantu Polri lainnya. Asops saat ini dipegang oleh Irjen Pol [[Rudy Sufahriadi]]. * Asisten Kapolri Bidang Perencanaan Umum dan Anggaran (Asrena), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi perencanaan umum dan pengembangan, termasuk pengembangan sistem organisasi dan manajemen serta penelitian dan pengembangan dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Bambang Sunarwibowo]] * Asisten Kapolri Bidang Sumber Daya Manusia (AS SDM), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang sumber daya manusia termasuk upaya perawatan dan peningkatan kesejahteraan personel dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Eko Indra Heri S]]. * Asisten Kapolri Sarana dan Prasarana (Assarpras), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi sarana dan prasarana dalam lingkungan Polri. Assarpras dijabat oleh Irjen Pol [[Asep Suhendar]]. * Divisi Pertanggungjawaban Profesi dan Pengamanan Internal (Div Propam), adalah unsur pelaksana staf khusus bidang pertanggungjawaban profesi dan pengamanan internal. Kadiv Propam saat ini ialah Irjen Pol [[Martuani Sormin]]. * Divisi Hukum (Div Kum), dengan pimpinan Irjen Pol [[Agung Sabar Santoso]]. * Divisi Hubungan Masyarakat (Div Humas), dengan pimpinan Irjen Pol [[M. Iqbal]]. * Divisi Hubungan Internasional (Div Hubinter), adalah unsur pembantu pimpinan bidang hubungan internasional yang ada di bawah Kapolri. Bagian ini membawahi [[Interpol|National Crime Bureau Interpol]] (NCB Interpol), untuk menangani kejahatan internasional. Dengan pimpinan Irjen Pol [[Saiful Maltha]]. * Divisi Teknologi Informasi dan Komunikasi Kepolisian (Div TIK Pol), adalah unsur pembantu pimpinan di bidang informatika yang meliputi teknologi informasi dan komunikasi elektronika. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Prasta Wahyu Hidayat]]. * Staf Pribadi Pimpinan (Spripim) * Sekretariat Umum (Kasetum). Dipimpin oleh Kombes Pol Sang Made Mahendra Jaya. * Pelayanan Markas (Kayanma). Dipimpin oleh Kombes Pol Yudi Amsyah. * Staf Ahli Kapolri, bertugas memberikan telaahan mengenai masalah tertentu sesuai bidang keahliannya ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok terdiri dari: * [[Badan Intelijen dan Keamanan Polri|Badan Intelijen dan Keamanan]] (Baintelkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi intelijen dalam bidang keamanan bagi kepentingan pelaksanaan tugas operasional dan manajemen Polri maupun guna mendukung pelaksanaan tugas-tugas pemerintahan dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaintelkam Komjen Pol [[Lutfi Lubihanto]]. * [[Badan Reserse Kriminal Polri|Badan Reserse Kriminal]] (Bareskrim), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi penyelidikan dan penyidikan tindak pidana, termasuk fungsi identifikasi dan fungsi laboratorium forensik, dalam rangka penegakan hukum. Dipimpin oleh seorang [[Komisaris Jenderal Polisi|Komisaris Jenderal]] (Komjen). Kabareskrim Komjen Pol [[Idham Aziz]] * [[Badan Pemelihara Keamanan Polri|Badan Pemeliharaan Keamanan]] (Baharkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan yang mencakup pemeliharaan dan upaya peningkatan kondisi keamanan dan ketertiban masyarakat dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaharkam saat ini dijabat oleh Komjen Pol [[Moechgiyarto]]. * Korps [[Brigade Mobil]] (Korbrimob), bertugas menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan khususnya yang berkenaan dengan penanganan gangguan keamanan yang berintensitas tinggi, dalam rangka penegakan keamanan dalam negeri. Korps ini dipimpin oleh seorang [[Inspektur Jenderal Polisi|Inspektur Jenderal]] (Irjen). Dipimpin oleh Irjen Pol [[Ilham Salahuddin]]. * [[Korps Lalu Lintas]] (Korlantas), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi lalu lintas yang meliputi pendidikan masyarakat, penegakan hukum, pengkajian masalah lalu lintas, registrasi, dan identifikasi pengemudi dan kendaraan bermotor, serta mengadakan patroli jalan raya. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Refdi Andri]]. * Biro Operasi Polri, bertugas untuk mengirimkan pasukan Brimob, Sabhara, Samapta, Satlantas, (Jihandak/Penjinak Bahan Peledak, bila diperlukan) serta sebuah tim intelijen jika ada demonstrasi, sidang pengadilan, pertemuan tingkat tinggi, perayaan hari besar oleh kelompok masyarakat, atau peresmian oleh kepala pemerintahan, kepala negara, ketua MPR, atau ketua DPR dengan mengirimkan surat tugas kepada Biro Operasi Polda setempat, Biro Operasi Polres setempat, dan Polsek setempat. * [[Detasemen Khusus 88 (Anti Teror)|Detasemen Khusus 88 Anti Teror Polri]] (Densus 88 AT), bertugas menyelenggarakan fungsi intelijen, pencegahan, investigasi, penindakan, dan bantuan operasional dalam rangka penyelidikan dan penyidikan tindak pidana terorisme. Dipimpin oleh Irjen Pol [[M Syafii|Muhamad Syafii]]. ==== Unsur Pendukung ==== Unsur Pendukung, terdiri dari: * [[Lembaga Pendidikan Polri|Lembaga Pendidikan dan Pelatihan Kepolisian Negara Republik Indonesia]] (Lemdiklat Polri), bertugas merencanakan, mengembangkan, dan menyelenggarakan fungsi pendidikan pembentukan dan pengembangan berdasarkan jenis pendidikan Polri meliputi pendidikan profesi, manajerial, akademis, dan vokasi. Kalemdiklat Polri saat ini adalah Komjen Pol [[Unggung Cahyono]]. Lemdiklat Polri membawahi: ** Sekolah Staf dan Pimpinan Kepolisian (Sespimpol), adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pengembangan manajemen Polri. Terdiri dari Sespimma (dahulu Selapa), Sespimmen (dahulu Sespim) dan Sespimti (dahulu Sespati). ** [[Akademi Kepolisian|Akademi Kepolisian (Akpol)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Perwira Polri. Gubernur Akpol dipegang oleh Irjen Pol [[Rycko Amelza Dahniel]]. ** [[STIK|Sekolah Tinggi Ilmu Kepolisian (STIK)]], adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pendidikan tinggi dan pengembangan ilmu dan teknologi kepolisian. Ketua STIK dipegang oleh Irjen Pol Remigius Sigid Tri Hardjanto. ** Sekolah Pembentukan Perwira (Setukpa), adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi Bintara Polri. Kepala Setukpa dipegang oleh Brigjen Pol Sri Handayani. ** [[Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana|Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi para lulusan sarjana. ** Pusat Pendidikan (Pusdik)/Sekolah terdiri dari: *** Pendidikan dan Latihan Khusus Kejahatan dan Kekerasaan (Diklatsus Jatanras) *** [[Pusdik Intelijen|Pusdik Intelijen (Pusdikintel)]] *** [[Pusdik Reserse Kriminal|Pusdik Reserse Kriminal (Pusdikreskrim)]] *** [[Pusdik Lalulintas|Pusdik Lalulintas (Pusdiklantas)]] *** [[Pusdik Tugas Umum|Pusdik Tugas Umum (Pusdikgasum)]] *** [[Pusat Pendidikan Korps Brimob|Pusdik Brigade Mobil (Pusdikbrimob)]] *** [[Pusdik Kepolisian Perairan|Pusdik Kepolisian Perairan (Pusdikpolair)]] *** [[Pusdik Administrasi|Pusdik Administrasi (Pusdikmin)]] *** Sekolah Bahasa (Sebasa) *** [[Sekolah Polisi Wanita|Sekolah Polisi Wanita (Sepolwan)]] *** [[Pusdik Bina Masyarakat|Pusdik Bina Masyarakat (Pusdikbinmas)]] * Pusat Logistik dan Perbekalan Polri dipimpin oleh seorang [[Brigadir Jenderal Polisi|Brigadir Jenderal]] (Brigjen). * Pusat Kedokteran dan Kesehatan (Pusdokkes Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Farley Helfrich Arthur Tampi, termasuk didalamnya adalah Rumah Sakit Pusat Polri (Rumkit Puspol) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Didi Agus Mintadi. * Pusat Keuangan (Puskeu Polri) yang dipimpin oleh seorang Brigjen Pol Bambang Giri. * Pusat Penelitian dan Pengembangan (Puslitbang Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Sintersins Mamadoa. * Pusat Sejarah (Pusjarah Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Istu Hari Winarto. === Polda === {{utama|Kepolisian daerah}} * Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) merupakan satuan pelaksana utama Kewilayahan yang berada di bawah Kapolri. Polda bertugas menyelenggarakan tugas Polri pada tingkat kewilayahan. Polda dipimpin oleh Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Kapolda), yang bertanggung jawab kepada Kapolri. Kapolda dibantu oleh Wakil Kapolda (Wakapolda). * Polda membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort (Polres). Ada tiga tipe Polda, yakni Tipe A-K, Tipe A dan Tipe B. Polda Tipe A-K saat ini hanya terdapat 1 Polda, yaitu [[Polda Metro Jaya]]. Polda Tipe A-K dan Tipe A dipimpin seorang perwira tinggi berpangkat [[Inspektur Jenderal Polisi]] (Irjen), sedangkan Tipe B dipimpin perwira tinggi berpangkat [[Brigadir Jenderal Polisi]] (Brigjen). ** Setiap Polda menjaga keamanan sebuah Provinsi. * [[Polres]], membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor. Untuk kota - kota besar, Polres dinamai Kepolisian Resor Kota Besar, dan untuk tipe urban dinamai Kepolisian Resor Kota. Polres memiliki satuan tugas kepolisian yang lengkap, layaknya Polda, dan dipimpin oleh seorang [[Komisaris Besar Polisi]] (Kombes) (untuk Polrestabes dan Polresta) atau [[Ajun Komisaris Besar Polisi]] (AKBP) (untuk Polres) ** Setiap Polres menjaga keamanan sebuah Kotamadya atau Kabupaten. * Polsek maupun Polsekta dipimpin oleh seorang [[Ajun Komisaris Besar Polisi|Ajun Komisaris Besar Polisi (AKBP)]] (khusus untuk Polda Metro Jaya) atau [[Komisaris Polisi|Komisaris Polisi (Kompol)]] (untuk tipe urban), sedangkan di Polda lainnya, Polsek atau Polsekta dipimpin oleh perwira berpangkat [[Ajun Komisaris Polisi|Ajun Komisaris Polisi (AKP)]] (tipe rural). Di sejumlah daerah di Papua sebuah Polsek dapat dipimpin oleh [[Inspektur Polisi Dua]] (Ipda). ** Setiap Polsek menjaga keamanan sebuah Kecamatan. Setiap Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) memiliki sejumlah Direktorat dalam menangani tugas melayani dan melindungi, yaitu: * Direktorat Reserse Kriminal ** Subdit Keamanan Negara (Kamneg) ** Subdit Harta Benda Bangunan Tanah (Hardabangtah) ** Subdit Kriminal Umum (umum) ** Subdit Kejahatan dengan Kekerasan (Jatanras) ** Subdit Reserse Mobile (Resmob) ** Subdit Remaja Anak dan Wanita (PPA) ** Unit Inafis ''(Indonesia Automatic Finger Print Identification System) / Identifikasi TKP (Tempat Kejadian Perkara)'' * Direktorat Reserse Kriminal Khusus ** Subdit Tindak Pidana Korupsi ** Subdit Cyber Crime * Direktorat Reserse Narkoba ** Subdit Narkotika ** Subdit Psikotropika * Direktorat Intelijen dan Keamanan * Direktorat Lalu Lintas ** Subdit Pendidikan dan Rekayasa (Dikyasa) ** Subdit Registrasi dan Identifikasi (Regident) ** Subdit Penegakan Hukum (Gakkum) ** Subdit Keamanan dan Keselamatan (Kamsel) ** Subdit Patroli Pengawalan (Patwal) ** Subdit Patroli Jalan Raya (PJR) * Direktorat Bimbingan Masyarakat (Bimmas, dulu Bina Mitra) * Direktorat Sabhara * Direktorat Pengamanan Objek Vital (Pamobvit) * Direktorat Polisi Air (Polair) * Direktorat Tahanan dan Barang Bukti (Tahti) * [[Biro Operasi]] * Biro SDM * Biro Sarana Prasarana (Sarpras, dulu Logistik) * Bidang Keuangan * Bidang Profesi dan Pengamanan (Propam) * Bidang Hukum * Bidang Hubungan Masyarakat * Bidang Kedokteran Kesehatan * Bidang Teknologi Infomasi Kepolisian == Struktur wilayah == Pembagian wilayah Kepolisian Republik Indonesia pada dasarnya didasarkan dan disesuaikan atas wilayah administrasi pemerintahan sipil. Komando pusat berada di Markas Besar Polri (Mabes) di Jakarta. Pada umumnya, struktur komando Polri dari pusat ke daerah adalah: * Pusat ** [[Markas Besar Kepolisian Republik Indonesia]] (Mabes Polri) * Wilayah Provinsi ** [[Kepolisian Daerah]] (Polda) * Wilayah Kabupaten dan Kota [[Kepolisian Resort]] ** Kepolisian Resort Kota Besar (Polrestabes) ** Kepolisian Resort Kota (Polresta) ** Kepolisian Resort Kabupaten (Polres) * Tingkat kecamatan [[Kepolisian sektor]] ** Kepolisian Sektor Kota (Polsekta) ** Kepolisian Sektor (Polsek) Wilayah hukum dari Kepolisian Wilayah (Polwil) adalah kawasan yang pada masa kolonial merupakan Karesidenan. Karena wilayah seperti ini umumnya hanya ada di Pulau Jawa, maka di luar Jawa tidak dikenal adanya satuan berupa Polwil kecuali untuk wilayah perkotaan seperti ibukota provinsi seperti misalnya Polwiltabes Makassar di Sulawesi Selatan. Mulai awal tahun [[2010]] seluruh Kepolisian Wilayah (Polwil) di Pulau Jawa sudah dihapus.<ref>{{cite news|url=http://www.antaranews.com/berita/1266012835/lima-polwil-dan-polwiltabes-semarang-akan-dilikuidasi|title=Lima Polwil Dan Polwiltabes Semarang Akan Dilikuidasi|date=13 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=Antara News.com}}</ref><ref>{{cite news|url=http://nasional.news.viva.co.id/news/read/126790-polwiltabes_surabaya_diubah_jadi_polrestabes|title=Polwiltabes Surabaya Diubah Jadi Polrestabes|author=Amril Amarullah|date=4 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=news.viva.co.id}}</ref> Di beberapa daerah terpencil, ada pula pos-pos polisi yang merupakan perpanjangan tangan dari Kepolisian Sektor, yang dinamakan Kepolisian Sub-sektor. == Polri kini dan Masa Depan == Dalam negeri, Kepolisian Republik Indonesia juga menghadapi banyak tantangan yang semakin kompleks seperti pemberantasan narkoba, korupsi dan pencucian uang, terorisme, cybercrime, perdagangan orang, kelompok-kelompok radikal dan intoleran. Kejahatan-kejahatan tersebut sudah bersifat [[Transnasionalisme|transnasional]] dan memiliki jaringan global. Dalam perkembangan paling akhir dalam kepolisian yang semakin modern dan global, Polri bukan hanya mengurusi keamanan dan ketertiban di dalam negeri, akan tetapi juga terlibat dalam masalah-masalah keamanan dan ketertiban regional maupun antarabangsa, sebagaimana yang ditempuh oleh kebijakan PBB yang telah meminta pasukan-pasukan polisi, termasuk Indonesia, untuk ikut aktif dalam berbagai operasi kepolisian, misalnya di [[Namibia]] ([[Afrika Selatan]]) dan di [[Kamboja|Kemboja]] (Asia). == Lihat pula == * [[Tanda Kepangkatan Polri]] == Rujukan == {{reflist|2}} === Sumber === {{refbegin}} * {{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=Bloembergen|first=Marieke|publisher=PT Kompas Media Nusantara|year=2011|id=ISBN 978-979-709-544-4|coauthors=|month=}} * {{cite book|title=Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia 1942-1998|last=Poesponegoro|first=Marwati Djoened|publisher=PT Balai Pustaka|year=|id=ISBN 979-407-412-8|coauthors=Nugroho Notosusanto|month=}} * {{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=Gunawan, SH, MKn|first=Markus|publisher=Visi Media Pustaka|year=2009|location=Jakarta|id=ISBN 979-605-033-7|coauthors=Kompol Endang Kesuma Astuty, Kombes Drs. Ricky Francois Wakanno Ginting|month=}} * {{cite book|title=Memoar JASIN SANG POLISI PEJUANG. Meluruskan Sejarah Kelahiran Polisi Indonesia|last=DR. H. Moehammmad Jasin|first=Komisaris Jenderal Polisi (Purn.)|publisher=PT Gramedia Pustaka Utama|year=2012|location=Jakarta|id=ISBN 978-979-22-5177-7|coauthors=|month=}} * Djamin, Awaloedin dan Ambar Wulan, G. 2016. ''Jenderal Polisi R.S. Soekanto Tjokrodiatmodjo''. Jakarta: PT Kompas Media Nusantara {{refend}} == Pautan luar == * [http://www.polri.go.id Laman web resmi Kepolisian Negara Republik Indonesia] * [http://www.indonesia-policewatch.com IPW Lembaga nirlaba Pengawas kinerja Polri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812035427/http://indonesia-policewatch.com/ |date=2020-08-12 }} * [http://www.kepolisian.com Kepolisian] * [http://www.sipsspolri.com Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190522061801/http://sipsspolri.com/ |date=2019-05-22 }} {{Kementerian Indonesia}} {{Topik Indonesia}} 4lf61s2fpzij26adjup1pggmcf17wnj 5650683 5650682 2022-08-21T23:21:31Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Struktur wilayah */ wikitext text/x-wiki {{MABBIM}} {{Kotak info agensi kerajaan |agency_name = Kepolisian Republik Indonesia |logo = Insignia of the Indonesian National Police.svg|150px |abbreviation = POLRI |logocaption = Simbol Polri |logo_width = 150px |motto = ''Rastra Sewakottama'' (Hamba utama Nusa dan Bangsa) |formed = {{start date and age|1946|7|1|df=y}} |employees = 590,000+ anggota |country = Indonesia |countryabbr = |national = Yes |legaljuris = Nasional |constitution1 = UU No.2 Tahun 2002<ref>{{cite web|url=https://id.wikisource.org/wiki/Undang-Undang_Republik_Indonesia_Nomor_2_Tahun_2002|title=Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 2 Tahun 2002}}</ref> |police = Yes |local = Yes |headquarters = [[Kebayoran Baru]], [[Jakarta Selatan]] |chief1_name = [[Listyo Sigit Prabowo]] |chief1_position = Ketua |chief2_name = [[Gatot Eddy Pramono]] |chief2_position = Timbalan Ketua |anniversary1 = 1 Julai |award1 = |website = {{URL|http://www.polri.go.id}} |footnotes = |reference = }} '''Kepolisian Republik Indonesia''' (sering dipendekkan kepada '''Polri''') <!--Nama-nama badan rasmi di Indonesia lazim tidak perlu diolah lanjut atau "diMalaysia/Singapura/Brunei/Melayukan"--> Pasukan ini berperanan mengemban tugas-tugas kepolisian di seluruh wilayah dan provinsi [[Indonesia]] iaitu memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; menegakkan hukum undang-undang; dan memberikan perlindungan, pengayoman, dan perkhidmatan (atau pelayanan) kepada masyarakat setempat negara ini. == Sejarah == === Sebelum kemerdekaan Indonesia === ==== Masa kolonial Belanda ==== Pada zaman [[Kerajaan Majapahit]] Patih [[Gajah Mada]] membentuk pasukan pengamanan yang disebut dengan '''Bhayangkara''' yang bertugas melindungi [[raja]] dan [[kerajaan]].<ref name="pasukanjaga">{{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=|first=|publisher=|year=|page=5|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada masa kolonial [[Belanda]], pembentukan pasukan keamanan diawali oleh pembentukan pasukan-pasukan jaga yang diambil dari orang-orang pribumi untuk menjaga aset dan kekayaan orang-orang Eropa di [[Hindia Belanda]] pada waktu itu. Pada tahun 1867 sejumlah warga [[Eropa]] di [[Semarang]], merekrut 78 orang pribumi untuk menjaga keamanan mereka.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=27|id=|coauthors=|month=}}</ref> Wewenang operasional kepolisian ada pada residen yang dibantu asisten residen. Rechts politie dipertanggungjawabkan pada procureur general ([[jaksa agung]]). Pada masa Hindia Belanda terdapat bermacam-macam bentuk kepolisian, seperti ''veld politie'' (polisi lapangan) , ''stads politie'' (polisi kota), ''cultur politie'' (polisi pertanian), ''bestuurs politie'' (polisi pamong praja), dan lain-lain. Sejalan dengan administrasi negara waktu itu, pada kepolisian juga diterapkan pembedaan jabatan bagi bangsa Belanda dan pribumi. Pada dasarnya pribumi tidak diperkenankan menjabat ''hoofd agent'' (bintara), ''inspecteur van politie'', dan ''commisaris van politie''. Untuk pribumi selama menjadi agen polisi diciptakan jabatan seperti mantri polisi, asisten wedana, dan wedana polisi. Kepolisian modern [[Hindia Belanda]] yang dibentuk antara tahun 1897-1920 adalah merupakan cikal bakal dari terbentuknya Kepolisian Negara Republik Indonesia saat ini.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=65|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada akhir tahun [[1920-an]] atau permulaan tahun [[1930]] pendidikan dan jabatan ''hoofd agent'', ''inspecteur'', dan ''commisaris van politie'' dibuka untuk putra-putra pejabat [[Hindia Belanda]] dari kalangan [[pribumi]]. ==== Masa pendudukan Jepun ==== Pada masa ini [[Jepang|Jepun]] membahagikan wilayah kepolisian Indonesia menjadi beberapa kantor: * Kepolisian [[Jawa]] dan [[Madura]] yang berpusat di [[Jakarta]], * Kepolisian [[Sumatera]] yang berpusat di [[Bukittinggi]], * Kepolisian wilayah Indonesia Timur berpusat di [[Makassar]], dan, * Kepolisian [[Kalimantan]] yang berpusat di [[Banjarmasin]].<ref name="pasukanjaga" /> Setiap pejabat atau kantor kepolisian di daerah meskipun diketuai oleh seorang pegawai dari warga tempatan ("kepala polisi") namun akan diiringi juga seorang pegawai Jepun (士道館) yang sebenarnya lebih berkuasa dari "kepala polisi" itu sendiri. === Awal kemerdekaan Indonesia === ==== Periode 1945-1950 ==== Tidak lama setelah [[Empayar Jepun]] [[Penyerahan kalah Jepun|menyerah diri tanpa syarat]] kepada pihak [[Pihak Berikat]], pemerintah militer Jepun membubarkan [[Peta]] dan [[Gyu-Gun]], sedangkan polisi tetap bertugas, termasuk waktu [[Soekarno]]-[[Hatta]] memproklamasikan kemerdekaan Indonesia pada tanggal 17 Ogos 1945. Secara resmi kepolisian menjadi kepolisian Indonesia yang merdeka. Inspektur Kelas I (Letnan Satu) Polisi Mochammad Jassin, Komandan Polisi di Surabaya, pada tanggal 21 Ogos 1945 memproklamasikan Pasukan Polisi Republik Indonesia sebagai langkah awal yang dilakukan selain mengadakan pembersihan dan pelucutan senjata terhadap tentera Jepun yang kalah perang, juga membangkitkan semangat moral dan patriotik seluruh rakyat maupun satuan-satuan bersenjata yang sedang dilanda depresi dan kekalahan perang yang panjang.<ref>{{cite web|url=http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|title=sejarah Polri|publisher=polri.go.id|accessdate=5 Novermber 2012|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110030552/http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|url-status=dead}}</ref> Sebelumnya pada tanggal [[19 Ogos]] [[1945]] dibentuk Badan Kepolisian Negara (BKN) oleh Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonesia (PPKI). Pada tanggal 29 September 1945 Presiden [[Soekarno]] melantik R.S. [[Soekanto Tjokrodiatmodjo]] menjadi Kepala Kepolisian Negara (KKN).<ref>{{cite book|title=Sejarah Nasional Indonesia VI|page=182}}</ref> Pada awalnya kepolisian berada dalam lingkungan [[Kementerian Dalam Negeri Indonesia|Kementerian Dalam Negeri]] dengan nama Djawatan Kepolisian Negara yang hanya bertanggung jawab masalah administrasi, sedangkan masalah operasional bertanggung jawab kepada [[Jaksa Agung]].<ref>{{cite book|title=Sejarah perkembangan kepolisian di Indonesia|last=Djamin|first=Awaloedin|year=2007|page=122}}</ref> Kemudian mulai tanggal [[1 Juli|1]] Julai [[1946]] dengan Penetapan Pemerintah tahun 1946 No. 11/S.D. Djawatan Kepolisian Negara yang bertanggung jawab langsung kepada [[Perdana Menteri]].<ref>{{cite web|url=http://ngada.org/pp11sd-1946.htm|title=Penetapan Pemerintah tahun 1946|publisher=ngada.org|accessdate=5 November 2012}}</ref> Tanggal 1 Julai inilah yang setiap tahun diperingati sebagai Hari Bhayangkara hingga saat ini. Sebagai bangsa dan negara yang berjuang mempertahankan kemerdekaan maka Polri di samping bertugas sebagai penegak hukum juga ikut bertempur di seluruh wilayah RI. Polri menyatakan dirinya “combatant” yang tidak tunduk pada Konvensi Jenewa. Polisi Istimewa diganti menjadi Mobile Brigade, sebagai kesatuan khusus untuk perjuangan bersenjata, seperti dikenal dalam pertempuran 10 November di Surabaya, di front Sumatera Utara, Sumatera Barat, penumpasan pemberontakan PKI di Madiun, dan lain-lain. Pada masa kabinet presidential, pada tanggal 4 Februari 1948 dikeluarkan Tap Pemerintah No. 1/1948 yang menetapkan bahwa Polri dipimpin langsung oleh presiden/wakil presiden dalam kedudukan sebagai perdana menteri/wakil perdana menteri. Pada masa revolusi fisik, Kapolri Jenderal Polisi R.S. Soekanto telah mulai menata organisasi kepolisian di seluruh wilayah RI. Pada Pemerintahan Darurat RI (PDRI) yang diketuai Mr. Sjafrudin Prawiranegara berkedudukan di Sumatera Tengah, Jawatan Kepolisian dipimpin KBP Umar Said (tanggal 22 Desember 1948).<ref>{{cite web|url=http://www.harianhaluan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=11149:ad-perpetuam-rei-memoriam&catid=12:refleksi&Itemid=82|title=Ad Perpetuam Rei Memoriam|publisher=harianhaluan.com|accessdated=5 November 2012}}</ref> Hasil [[Konferensi Meja Bundar]] antara Indonesia dan Belanda dibentuk Republik Indonesia Serikat (RIS), maka R.S. Sukanto diangkat sebagai Kepala Jawatan Kepolisian Negara RIS dan R. Sumanto diangkat sebagai Kepala Kepolisian Negara RI berkedudukan di Yogyakarta. Dengan Keppres RIS No. 22 tahun 1950 dinyatakan bahwa Jawatan Kepolisian RIS dalam kebijaksanaan politik polisional berada di bawah perdana menteri dengan perantaraan jaksa agung, sedangkan dalam hal administrasi pembinaan, dipertanggungjawabkan pada menteri dalam negeri. Umur RIS hanya beberapa bulan. Sebelum dibentuk Negara Kesatuan RI pada tanggal 17 Ogos 1950, pada tanggal 7 Jun 1950 dengan Tap Presiden RIS No. 150, organisasi-organisasi kepolisian negara-negara bagian disatukan dalam Jawatan Kepolisian Indonesia. Dalam peleburan tersebut disadari adanya kepolisian negara yang dipimpin secara sentral, baik di bidang kebijaksanaan siasat kepolisian maupun administratif, organisatoris. ==== Periode 1950-1959 ==== Dengan dibentuknya negara kesatuan pada 17 Ogos 1950 dan diberlakukannya UUDS 1950 yang menganut sistem parlementer, Kepala Kepolisian Negara tetap dijabat R.S. Soekanto yang bertanggung jawab kepada perdana menteri/presiden. Waktu kedudukan Polri kembali ke Jakarta, karena belum ada kantor, digunakan bekas kantor Hoofd van de Dienst der Algemene Politie di Gedung Kementerian Dalam Negeri. Kemudian R.S. Soekanto merencanakan kantor sendiri di Jalan Trunojoyo 3, Kebayoran Baru, Jakarta Selatan, dengan sebutan Markas Besar Jabatan Kepolisian Negara RI (DKN) yang menjadi Markas Besar Kepolisian sampai sekarang. Ketika itu menjadi gedung perkantoran termegah setelah Istana Negara. Sampai periode ini kepolisian berstatus tersendiri antara sipil dan militer yang memiliki organisasi dan peraturan gaji tersendiri. Anggota Polri terorganisir dalam Persatuan Pegawai Polis Republik Indonesia (P3RI) tidak ikut dalam [[Korpri]], sedangkan bagi istri polisi semenjak zaman revolusi sudah membentuk organisasi yang sampai sekarang dikenal dengan nama Bhayangkari tidak ikut dalam [[Dharma Wanita]] ataupun [[Dharma Pertiwi]]. Organisasi P3RI dan Bhayangkari ini memiliki ketua dan pengurus secara demokratis dan pernah ikut Pemilu 1955 yang memenangkan kursi di Konstituante dan Parlemen. Waktu itu semua gaji pegawai negeri berada di bawah gaji angkatan perang, namun P3RI memperjuangkan perbaikan gaji dan berhasil melahirkan Peraturan Gaji Polisi (PGPOL) di mana gaji Polri relatif lebih baik dibanding dengan gaji pegawai negeri lainnya (mengacu standar PBB). === Masa [[Orde Lama]] === Dengan [[Dekret Presiden 5 Juli 1959|Dekret Presiden 5 Julai 1959]], setelah kegagalan Konstituante, Indonesia kembali ke [[UUD 1945]], namun dalam pelaksanaannya kemudian banyak menyimpang dari UUD 1945. Jabatan Perdana Menteri (Alm. Ir. [[Juanda]]) diganti dengan sebutan Menteri Pertama, Polri masih tetap di bawah pada Menteri Pertama sampai keluarnya Keppres No. 153/1959, tertanggal 10 Julai di mana Kepala Kepolisian Negara diberi kedudukan Menteri Negara ex-officio. Pada tanggal 13 Julai 1959 dengan Keppres No. 154/1959 Kapolri juga menjabat sebagai Menteri Muda Kepolisian dan Menteri Muda Veteran. Pada tanggal 26 Ogos 1959 dengan Surat Edaran Menteri Pertama No. 1/MP/RI1959, ditetapkan sebutan Kepala Kepolisian Negara diubah menjadi Menteri Muda Kepolisian yang memimpin Departemen Kepolisian (sebagai ganti dari Djawatan Kepolisian Negara). Waktu Presiden Soekarno menyatakan akan membentuk ABRI yang terdiri dari Angkatan Perang dan Angkatan Kepolisian, R.S. Soekanto menyampaikan keberatannya dengan alasan untuk menjaga profesionalisme kepolisian. Pada tanggal 15 Desember 1959 R.S. Soekanto mengundurkan diri setelah menjabat Kapolri/Menteri Muda Kepolisian, sehingga berakhirlah karier Bapak Kepolisian RI tersebut sejak 29 September 1945 hingga 15 Desember 1959. Berdasarkan Keppres No. 21/1960 sebutan Menteri Muda Kepolisian ditiadakan dan selanjutnya disebut Menteri Kepolisian Negara bersama Angkatan Perang lainnya dan dimasukkan dalam bidang keamanan nasional. Tanggal 19 Juni 1961, DPR-GR mengesahkan UU Pokok kepolisian No. 13/1961. Dalam UU ini dinyatakan bahwa kedudukan Polri sebagai salah satu unsur ABRI yang sama sederajat dengan TNI AD, AL, dan AU. Dengan Keppres No. 94/1962, Menteri Kapolri, Menteri/KASAD, Menteri/KASAL, Menteri/KSAU, Menteri/Jaksa Agung, Menteri Urusan Veteran dikoordinasikan oleh Wakil Menteri Pertama bidang pertahanan keamanan. Dengan Keppres No. 134/1962 menteri diganti menjadi Menteri/Kepala Staf Angkatan Kepolisian (Menkasak). Kemudian Sebutan Menkasak diganti lagi menjadi Menteri/Panglima Angkatan Kepolisian (Menpangak) dan langsung bertanggung jawab kepada presiden sebagai kepala pemerintahan negara. Dengan Keppres No. 290/1964 kedudukan, tugas, dan tanggung jawab Polri ditentukan sebagai berikut: # Alat Negara Penegak Hukum. # Koordinator Polsus. # Ikut serta dalam pertahanan. # Pembinaan Kamtibmas. # Kekaryaan. # Sebagai alat revolusi. Berdasarkan Keppres No. 155/1965 tanggal 6 Julai 1965, pendidikan AKABRI disamakan bagi Angkatan Perang dan Polri selama satu tahun di Magelang. Sementara pada tahun 1964 dan 1965, pengaruh PKI bertambah besar karena politik NASAKOM Presiden Soekarno, dan PKI mulai menyusupi memengaruhi sebagian anggota ABRI dari keempat angkatan. === Masa [[Orde Baru]] === Karena pengalaman yang pahit dari peristiwa G30S/PKI yang mencerminkan tidak adanya integrasi antar unsur-unsur ABRI, maka untuk meningkatkan integrasi ABRI, tahun 1967 dengan SK Presiden No. 132/1967 tanggal 24 Ogos 1967 ditetapkan Pokok-Pokok Organisasi dan Prosedur Bidang Pertahanan dan Keamanan yang menyatakan ABRI merupakan bagian dari organisasi Departemen Hankam meliputi AD, AL, AU , dan AK yang masing-masing dipimpin oleh Panglima Angkatan dan bertanggung jawab atas pelaksanaan tugas dan kewajibannya kepada Menhankam/Pangab. Jenderal Soeharto sebagai Menhankam/Pangab yang pertama. Setelah Soeharto dipilih sebagai presiden pada tahun 1968, jabatan Menhankam/Pangab berpindah kepada Jenderal M. Panggabean. Kemudian ternyata betapa ketatnya integrasi ini yang dampaknya sangat menyulitkan perkembangan Polri yang secara universal memang bukan angkatan perang. Pada tahun 1969 dengan Keppres No. 52/1969 sebutan Panglima Angkatan Kepolisian diganti kembali sesuai UU No. 13/1961 menjadi Kepala Kepolisian Negara RI, namun singkatannya tidak lagi KKN tetapi Kapolri. Pergantian sebutan ini diresmikan pada tanggal 1 Julai 1969. Pada HUT ABRI tanggal 5 Oktober 1969 sebutan Panglima AD, AL, dan AU diganti menjadi Kepala Staf Angkatan. === Masa [[Reformasi (Indonesia)|Reformasi]] === Sejak bergulirnya reformasi pemerintahan 1998, terjadi banyak perubahan yang cukup besar, ditandai dengan jatuhnya pemerintahan Orde Baru yang kemudian digantikan oleh pemerintahan reformasi di bawah pimpinan presiden B.J Habibie di tengah maraknya berbagai tuntutan masyarakat dalam penuntasan reformasi, muncul pada tuntutan agar Polri dipisahkan dari ABRI dengan harapan Polri menjadi lembaga yang profesional dan mandiri, jauh dari campur tangan pihak lain dalam penegakan undang-undang. Sejak 5 Oktober 1998, muncul perdebatan di sekitar Presiden yang menginginkan pemisahan Polri dan ABRI dalam tubuh Polri sendiri sudah banyak bermunculan aspirasi-aspirasi yang serupa. Isyarat tersebut kemudian direalisasikan oleh [[Bacharuddin Jusuf Habibie|Presiden B.J Habibie]] melalui instruksi Presiden No.2 tahun 1999 yang menyatakan bahwa Polri dipisahkan dari ABRI. Upacara pemisahan Polri dari ABRI dilakukan pada 1 April 1999 di lapangan upacara Mabes ABRI di Cilangkap, Jakarta Timur. Upacara pemisahan tersebut ditandai dengan penyerahan Panji Tribata Polri dari Kepala Staf Umum ABRI Leftenan Jeneral TNI Sugiono kepada Sekjen [[Kementerian Pertahanan Republik Indonesia|Dephankam]] Leftenan Jeneral TNI [[Fachrul Razi]] kemudian diberikan kepada Kapolri Jenderal Pol (Purn.) [[Roesmanhadi]]. Maka sejak 1 April, Polri ditempatkan di bawah Dephankam. Setahun kemudian, keluarlah TAP MPR No. VI/2000 serta Ketetapan MPR nomor VII/MPR/2000 tentang Peran TNI dan peran POLRI, kemandirian Polri berada di bawah Presiden secara langsung dan segera melakukan reformasi birokrasi menuju Polisi yang mandiri, bermanfaat dan professional.<ref>[http://wartakota.tribunnews.com/2012/12/01/sekilas-tentang-pemisahan-polri-dan-tni "Sekilas tentang Pemisahan Polri dan TNI"]</ref> Pemisahan ini pun dikuatkan melalui amendemen [[Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945|Undang-Undang Dasar 1945]] ke-2 yang dimana Polri bertanggungjawab dalam keamanan dan ketertiban sedangkan TNI bertanggungjawab dalam bidang pertahanan. Pada tanggal 8 Januari 2002, diundangkanlah UU no. 2 tahun 2002 mengenai Kepolisian Republik Indonesia oleh Presiden [[Megawati Soekarnoputri]]. Isi dari Undang Undang tersebut selain pemisahan tersebut, Kapolri bertanggungjawab secara langsung pada Presiden berbanding sebelumnya di bawah Panglima ABRI, pengangkatan Kapolri yang harus disetujui [[Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia|Dewan Perwakilan Rakyat]], dibentuknya [[Komisi Kepolisian Nasional]] untuk membantu Presiden membuat kebijakan dan memilih Kapolri. Kemudian Polri dilarang terlibat dalam politik praktis serta dihilangkan hak pilih dan dipilih, harus tunduk dalam peradilan umum dari sebelumnya melalui peradilan militer. Internal kepolisian sendiri pun memulai reformasi internal dengan dilakukan demiliterisasi Kepolisian dengan menghilangkan corak militer dari Polri, perubahan paradigma angkatan perang menjadi institusi sipil penegak hukum profesional, penerapan paradigma Hak Asasi Manusia, penarikan Fraksi ABRI (termasuk Polri) dari DPR, perubahan doktrin, pelatihan dan tanda kepangkatan Polri yang sebelumnya sama dengan TNI, dan lainnya. Reorganisasi Polri pasca reformasi diatur dalam Perpres no. 52 tahun 2010 tentang Susunan Organisasi dan Tata Kerja Kepolisian Republik Indonesia. Selain Kepolisian, pada masa Reformasi juga banyak dibentuk lembaga baru yang bertugas untuk penegakan hukum dan pembuatan kebijakan keamanan seperti [[Komisi Pemberantasan Korupsi Republik Indonesia|Komisi Pemberantasan Korupsi]] (2002), [[Badan Narkotika Nasional]] (2009), [[Badan Nasional Penanggulangan Terorisme]] (2010), [[Badan Keamanan Laut Republik Indonesia|Badan Keamanan Laut]] (2014). Perwira aktif Polri dapat menjabat dalam lembaga ini, baik menjadi penyidik, pejabat struktural sampai pimpinan. Lembaga-lembaga ini nantinya berkoordinasi dengan Polri sesuai tugas dan tanggungjawabnya. Selain dari paradigma dan organisasi, pada masa ini polis pun menjalankan proses perlahan-lahan mendisiplinkan dan meningkatkan integriti anggotanya. Mengingat pada masa reformasi tidak sedikit anggota Kepolisian yang terungkap ke publik melanggar kod etika profesional bahkan terjerat jeneyah seperti korupsi, rasuah, rekening gendut, dadah, dll. Selain kasus hukum, saling serang antara anggota Polri dan TNI dilapangan dan ketegangan antar lembaga penegak hukum masih mewarnai perjalanan reformasi Kepolisan. ===Masa kini=== Pada 31 Mac 2021, Markas Besar Polri [[Penembakan Markas Besar Polri 2021|diserang]] oleh seorang penembak wanita yang merupakan serigala tunggal [[Daesh]]. Pelaku ditembak mati oleh anggota polis yang mengawal Mabes Polri.<ref>{{Cite web|title=Wanita disyaki pengganas ditembak mati di ibu pejabat polis Indonesia|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/wanita-disyaki-pengganas-ditembak-mati-di-ibu-pejabat-polis-indonesia-291091|access-date=18 April 2021 |date=1 April 2021|work=Bernama|publisher=Astro Awani}}</ref> == Tugas dan Wewenang == [[Fail:Polisi patroli.jpg|jmpl|thumb|200px|Polis melakukan rondaan berjalan kaki untuk memastikan keadaan orang ramai]] Tugas pokok Kepolisian Negara Republik Indonesia adalah: # memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; # menegakkan hukum; dan # memberikan perlindungan, pengayoman, dan pelayanan kepada masyarakat. Dalam melaksanakan tugas pokok sebagaimana dimaksud, Kepolisian Negara Republik Indonesia bertugas : # melaksanakan pengaturan, penjagaan, pengawalan, dan patroli terhadap kegiatan masyarakat dan pemerintah sesuai kebutuhan; # menyelenggarakan segala kegiatan dalam menjamin keamanan, ketertiban, dan kelancaran lalu lintas di jalan; # membina masyarakat untuk meningkatkan partisipasi masyarakat, kesadaran hukum masyarakat serta ketaatan warga masyarakat terhadap hukum dan peraturan perundang-undangan; # turut serta dalam pembinaan hukum nasional; # memelihara ketertiban dan menjamin keamanan umum; # melakukan koordinasi, pengawasan, dan pembinaan teknis terhadap kepolisian khusus, penyidik pegawai negeri sipil, dan bentuk-bentuk pengamanan swakarsa; # melakukan penyelidikan dan penyidikan terhadap semua tindak pidana sesuai dengan hukum acara pidana dan peraturan perundang-undangan lainnya; # menyelenggarakan identifikasi kepolisian, kedokteran kepolisian, laboratorium forensik dan psikologi kepolisian untuk kepentingan tugas kepolisian; # melindungi keselamatan jiwa raga, harta benda, masyarakat, dan lingkungan hidup dari gangguan ketertiban dan/atau bencana termasuk memberikan bantuan dan pertolongan dengan menjunjung tinggi hak asasi manusia; # melayani kepentingan warga masyarakat untuk sementara sebelum ditangani oleh instansi dan/atau pihak yang berwenang; # memberikan pelayanan kepada masyarakat sesuai dengan kepentingannya dalam lingkup tugas kepolisian; serta # melaksanakan tugas lain sesuai dengan peraturan perundang-undangan. Dalam rangka menyelenggarakan tugas sebagaimana dimaksud Kepolisian Negara Republik Indonesia secara umum berwenang: # menerima laporan dan/atau pengaduan; # membantu menyelesaikan perselisihan warga masyarakat yang dapat mengganggu ketertiban umum; # mencegah dan menanggulangi tumbuhnya penyakit masyarakat; # mengawasi aliran yang dapat menimbulkan perpecahan atau mengancam persatuan dan kesatuan bangsa; # mengeluarkan peraturan kepolisian dalam lingkup kewenangan administratif kepolisian; # melaksanakan pemeriksaan khusus sebagai bagian dari tindakan kepolisian dalam rangka pencegahan; # melakukan tindakan pertama di tempat kejadian; # mengambil sidik jari dan identitas lainnya serta memotret seseorang; # mencari keterangan dan barang bukti; # menyelenggarakan Pusat Informasi Kriminal Nasional; # mengeluarkan surat izin dan/atau surat keterangan yang diperlukan dalam rangka pelayanan masyarakat; # memberikan bantuan pengamanan dalam sidang dan pelaksanaan putusan pengadilan, kegiatan instansi lain, serta kegiatan masyarakat; # menerima dan menyimpan barang temuan untuk sementara waktu. Kepolisian Negara Republik Indonesia sesuai dengan peraturan perundang-undangan lainnya berwenang : # memberikan izin dan mengawasi kegiatan keramaian umum dan kegiatan masyarakat lainnya; # menyelenggarakan registrasi dan identifikasi kendaraan bermotor; # memberikan surat izin mengemudi kendaraan bermotor; # menerima pemberitahuan tentang kegiatan politik; # memberikan izin dan melakukan pengawasan senjata api, bahan peledak, dan senjata tajam; # memberikan izin operasional dan melakukan pengawasan terhadap badan usaha di bidang jasa pengamanan; # memberikan petunjuk, mendidik, dan melatih aparat kepolisian khusus dan petugas pengamanan swakarsa dalam bidang teknis kepolisian; # melakukan kerja sama dengan kepolisian negara lain dalam menyidik dan memberantas kejahatan internasional; # melakukan pengawasan fungsional kepolisian terhadap orang asing yang berada di wilayah Indonesia dengan koordinasi instansi terkait; # mewakili pemerintah Republik Indonesia dalam organisasi kepolisian internasional; # melaksanakan kewenangan lain yang termasuk dalam lingkup tugas kepolisian. == Organisasi == Organisasi Polri disusun secara berjenjang dari tingkat pusat sampai ke kewilayahan. Organisasi Polri tingkat pusat disebut Markas Besar Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Mabes Polri'''); sedang organisasi Polri tingkat kewilayahan disebut [[Kepolisian Daerah|Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah]] ('''Polda''') di tingkat provinsi, [[Kepolisian resor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort]] ('''Polres''') di tingkat kabupaten/kota, dan [[Kepolisian sektor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor]] ('''Polsek''') di wilayah kecamatan. === Mabes === [[Berkas:Emblem Mabes Polri.jpg|jmpl|Logo emblem Mabes Polri]] ==== Unsur Pimpinan ==== {{utama|Daftar Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia}}Unsur pimpinan Mabes Polri adalah Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Kapolri'''). Kapolri adalah Pimpinan Polri yang berada di bawah dan bertanggung jawab kepada [[Presiden Republik Indonesia|Presiden]]. Kapolri berpangkat [[Jenderal Polisi]], Sejak 13 Julai 2016, Jenderal Badrodin Haiti diberhentikan dengan hormat dan digantikan oleh Jenderal Pol [[Tito Karnavian]]. Kapolri dibantu oleh seorang Wakil Kepala Polri berpangkat [[Komisaris Jenderal Polisi]]. Wakapolri saat ini dijabat oleh Komjen Pol Gatot Eddy Pramono. ==== Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan ==== Unsur Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan terdiri dari: * Inspektorat Pengawasan Umum (Itwasum), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan pengawasan dan pemeriksaan umum dan perbendaharaan dalam lingkungan Polri termasuk satuan-satuan organsiasi non struktural yang berada di bawah pengendalian Kapolri. Saat ini dipimpin oleh Komjen Pol [[Putut Eko Bayu Seno]]. * Asisten Kapolri Bidang Operasi (As Ops), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang operasional dalam lingkungan Polri termasuk koordinasi dan kerjasama eksternal serta pemberdayaan masyarakat dan unsur-unsur pembantu Polri lainnya. Asops saat ini dipegang oleh Irjen Pol [[Rudy Sufahriadi]]. * Asisten Kapolri Bidang Perencanaan Umum dan Anggaran (Asrena), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi perencanaan umum dan pengembangan, termasuk pengembangan sistem organisasi dan manajemen serta penelitian dan pengembangan dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Bambang Sunarwibowo]] * Asisten Kapolri Bidang Sumber Daya Manusia (AS SDM), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang sumber daya manusia termasuk upaya perawatan dan peningkatan kesejahteraan personel dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Eko Indra Heri S]]. * Asisten Kapolri Sarana dan Prasarana (Assarpras), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi sarana dan prasarana dalam lingkungan Polri. Assarpras dijabat oleh Irjen Pol [[Asep Suhendar]]. * Divisi Pertanggungjawaban Profesi dan Pengamanan Internal (Div Propam), adalah unsur pelaksana staf khusus bidang pertanggungjawaban profesi dan pengamanan internal. Kadiv Propam saat ini ialah Irjen Pol [[Martuani Sormin]]. * Divisi Hukum (Div Kum), dengan pimpinan Irjen Pol [[Agung Sabar Santoso]]. * Divisi Hubungan Masyarakat (Div Humas), dengan pimpinan Irjen Pol [[M. Iqbal]]. * Divisi Hubungan Internasional (Div Hubinter), adalah unsur pembantu pimpinan bidang hubungan internasional yang ada di bawah Kapolri. Bagian ini membawahi [[Interpol|National Crime Bureau Interpol]] (NCB Interpol), untuk menangani kejahatan internasional. Dengan pimpinan Irjen Pol [[Saiful Maltha]]. * Divisi Teknologi Informasi dan Komunikasi Kepolisian (Div TIK Pol), adalah unsur pembantu pimpinan di bidang informatika yang meliputi teknologi informasi dan komunikasi elektronika. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Prasta Wahyu Hidayat]]. * Staf Pribadi Pimpinan (Spripim) * Sekretariat Umum (Kasetum). Dipimpin oleh Kombes Pol Sang Made Mahendra Jaya. * Pelayanan Markas (Kayanma). Dipimpin oleh Kombes Pol Yudi Amsyah. * Staf Ahli Kapolri, bertugas memberikan telaahan mengenai masalah tertentu sesuai bidang keahliannya ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok terdiri dari: * [[Badan Intelijen dan Keamanan Polri|Badan Intelijen dan Keamanan]] (Baintelkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi intelijen dalam bidang keamanan bagi kepentingan pelaksanaan tugas operasional dan manajemen Polri maupun guna mendukung pelaksanaan tugas-tugas pemerintahan dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaintelkam Komjen Pol [[Lutfi Lubihanto]]. * [[Badan Reserse Kriminal Polri|Badan Reserse Kriminal]] (Bareskrim), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi penyelidikan dan penyidikan tindak pidana, termasuk fungsi identifikasi dan fungsi laboratorium forensik, dalam rangka penegakan hukum. Dipimpin oleh seorang [[Komisaris Jenderal Polisi|Komisaris Jenderal]] (Komjen). Kabareskrim Komjen Pol [[Idham Aziz]] * [[Badan Pemelihara Keamanan Polri|Badan Pemeliharaan Keamanan]] (Baharkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan yang mencakup pemeliharaan dan upaya peningkatan kondisi keamanan dan ketertiban masyarakat dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaharkam saat ini dijabat oleh Komjen Pol [[Moechgiyarto]]. * Korps [[Brigade Mobil]] (Korbrimob), bertugas menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan khususnya yang berkenaan dengan penanganan gangguan keamanan yang berintensitas tinggi, dalam rangka penegakan keamanan dalam negeri. Korps ini dipimpin oleh seorang [[Inspektur Jenderal Polisi|Inspektur Jenderal]] (Irjen). Dipimpin oleh Irjen Pol [[Ilham Salahuddin]]. * [[Korps Lalu Lintas]] (Korlantas), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi lalu lintas yang meliputi pendidikan masyarakat, penegakan hukum, pengkajian masalah lalu lintas, registrasi, dan identifikasi pengemudi dan kendaraan bermotor, serta mengadakan patroli jalan raya. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Refdi Andri]]. * Biro Operasi Polri, bertugas untuk mengirimkan pasukan Brimob, Sabhara, Samapta, Satlantas, (Jihandak/Penjinak Bahan Peledak, bila diperlukan) serta sebuah tim intelijen jika ada demonstrasi, sidang pengadilan, pertemuan tingkat tinggi, perayaan hari besar oleh kelompok masyarakat, atau peresmian oleh kepala pemerintahan, kepala negara, ketua MPR, atau ketua DPR dengan mengirimkan surat tugas kepada Biro Operasi Polda setempat, Biro Operasi Polres setempat, dan Polsek setempat. * [[Detasemen Khusus 88 (Anti Teror)|Detasemen Khusus 88 Anti Teror Polri]] (Densus 88 AT), bertugas menyelenggarakan fungsi intelijen, pencegahan, investigasi, penindakan, dan bantuan operasional dalam rangka penyelidikan dan penyidikan tindak pidana terorisme. Dipimpin oleh Irjen Pol [[M Syafii|Muhamad Syafii]]. ==== Unsur Pendukung ==== Unsur Pendukung, terdiri dari: * [[Lembaga Pendidikan Polri|Lembaga Pendidikan dan Pelatihan Kepolisian Negara Republik Indonesia]] (Lemdiklat Polri), bertugas merencanakan, mengembangkan, dan menyelenggarakan fungsi pendidikan pembentukan dan pengembangan berdasarkan jenis pendidikan Polri meliputi pendidikan profesi, manajerial, akademis, dan vokasi. Kalemdiklat Polri saat ini adalah Komjen Pol [[Unggung Cahyono]]. Lemdiklat Polri membawahi: ** Sekolah Staf dan Pimpinan Kepolisian (Sespimpol), adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pengembangan manajemen Polri. Terdiri dari Sespimma (dahulu Selapa), Sespimmen (dahulu Sespim) dan Sespimti (dahulu Sespati). ** [[Akademi Kepolisian|Akademi Kepolisian (Akpol)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Perwira Polri. Gubernur Akpol dipegang oleh Irjen Pol [[Rycko Amelza Dahniel]]. ** [[STIK|Sekolah Tinggi Ilmu Kepolisian (STIK)]], adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pendidikan tinggi dan pengembangan ilmu dan teknologi kepolisian. Ketua STIK dipegang oleh Irjen Pol Remigius Sigid Tri Hardjanto. ** Sekolah Pembentukan Perwira (Setukpa), adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi Bintara Polri. Kepala Setukpa dipegang oleh Brigjen Pol Sri Handayani. ** [[Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana|Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi para lulusan sarjana. ** Pusat Pendidikan (Pusdik)/Sekolah terdiri dari: *** Pendidikan dan Latihan Khusus Kejahatan dan Kekerasaan (Diklatsus Jatanras) *** [[Pusdik Intelijen|Pusdik Intelijen (Pusdikintel)]] *** [[Pusdik Reserse Kriminal|Pusdik Reserse Kriminal (Pusdikreskrim)]] *** [[Pusdik Lalulintas|Pusdik Lalulintas (Pusdiklantas)]] *** [[Pusdik Tugas Umum|Pusdik Tugas Umum (Pusdikgasum)]] *** [[Pusat Pendidikan Korps Brimob|Pusdik Brigade Mobil (Pusdikbrimob)]] *** [[Pusdik Kepolisian Perairan|Pusdik Kepolisian Perairan (Pusdikpolair)]] *** [[Pusdik Administrasi|Pusdik Administrasi (Pusdikmin)]] *** Sekolah Bahasa (Sebasa) *** [[Sekolah Polisi Wanita|Sekolah Polisi Wanita (Sepolwan)]] *** [[Pusdik Bina Masyarakat|Pusdik Bina Masyarakat (Pusdikbinmas)]] * Pusat Logistik dan Perbekalan Polri dipimpin oleh seorang [[Brigadir Jenderal Polisi|Brigadir Jenderal]] (Brigjen). * Pusat Kedokteran dan Kesehatan (Pusdokkes Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Farley Helfrich Arthur Tampi, termasuk didalamnya adalah Rumah Sakit Pusat Polri (Rumkit Puspol) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Didi Agus Mintadi. * Pusat Keuangan (Puskeu Polri) yang dipimpin oleh seorang Brigjen Pol Bambang Giri. * Pusat Penelitian dan Pengembangan (Puslitbang Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Sintersins Mamadoa. * Pusat Sejarah (Pusjarah Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Istu Hari Winarto. === Polda === {{utama|Kepolisian daerah}} * Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) merupakan satuan pelaksana utama Kewilayahan yang berada di bawah Kapolri. Polda bertugas menyelenggarakan tugas Polri pada tingkat kewilayahan. Polda dipimpin oleh Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Kapolda), yang bertanggung jawab kepada Kapolri. Kapolda dibantu oleh Wakil Kapolda (Wakapolda). * Polda membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort (Polres). Ada tiga tipe Polda, yakni Tipe A-K, Tipe A dan Tipe B. Polda Tipe A-K saat ini hanya terdapat 1 Polda, yaitu [[Polda Metro Jaya]]. Polda Tipe A-K dan Tipe A dipimpin seorang perwira tinggi berpangkat [[Inspektur Jenderal Polisi]] (Irjen), sedangkan Tipe B dipimpin perwira tinggi berpangkat [[Brigadir Jenderal Polisi]] (Brigjen). ** Setiap Polda menjaga keamanan sebuah Provinsi. * [[Polres]], membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor. Untuk kota - kota besar, Polres dinamai Kepolisian Resor Kota Besar, dan untuk tipe urban dinamai Kepolisian Resor Kota. Polres memiliki satuan tugas kepolisian yang lengkap, layaknya Polda, dan dipimpin oleh seorang [[Komisaris Besar Polisi]] (Kombes) (untuk Polrestabes dan Polresta) atau [[Ajun Komisaris Besar Polisi]] (AKBP) (untuk Polres) ** Setiap Polres menjaga keamanan sebuah Kotamadya atau Kabupaten. * Polsek maupun Polsekta dipimpin oleh seorang [[Ajun Komisaris Besar Polisi|Ajun Komisaris Besar Polisi (AKBP)]] (khusus untuk Polda Metro Jaya) atau [[Komisaris Polisi|Komisaris Polisi (Kompol)]] (untuk tipe urban), sedangkan di Polda lainnya, Polsek atau Polsekta dipimpin oleh perwira berpangkat [[Ajun Komisaris Polisi|Ajun Komisaris Polisi (AKP)]] (tipe rural). Di sejumlah daerah di Papua sebuah Polsek dapat dipimpin oleh [[Inspektur Polisi Dua]] (Ipda). ** Setiap Polsek menjaga keamanan sebuah Kecamatan. Setiap Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) memiliki sejumlah Direktorat dalam menangani tugas melayani dan melindungi, yaitu: * Direktorat Reserse Kriminal ** Subdit Keamanan Negara (Kamneg) ** Subdit Harta Benda Bangunan Tanah (Hardabangtah) ** Subdit Kriminal Umum (umum) ** Subdit Kejahatan dengan Kekerasan (Jatanras) ** Subdit Reserse Mobile (Resmob) ** Subdit Remaja Anak dan Wanita (PPA) ** Unit Inafis ''(Indonesia Automatic Finger Print Identification System) / Identifikasi TKP (Tempat Kejadian Perkara)'' * Direktorat Reserse Kriminal Khusus ** Subdit Tindak Pidana Korupsi ** Subdit Cyber Crime * Direktorat Reserse Narkoba ** Subdit Narkotika ** Subdit Psikotropika * Direktorat Intelijen dan Keamanan * Direktorat Lalu Lintas ** Subdit Pendidikan dan Rekayasa (Dikyasa) ** Subdit Registrasi dan Identifikasi (Regident) ** Subdit Penegakan Hukum (Gakkum) ** Subdit Keamanan dan Keselamatan (Kamsel) ** Subdit Patroli Pengawalan (Patwal) ** Subdit Patroli Jalan Raya (PJR) * Direktorat Bimbingan Masyarakat (Bimmas, dulu Bina Mitra) * Direktorat Sabhara * Direktorat Pengamanan Objek Vital (Pamobvit) * Direktorat Polisi Air (Polair) * Direktorat Tahanan dan Barang Bukti (Tahti) * [[Biro Operasi]] * Biro SDM * Biro Sarana Prasarana (Sarpras, dulu Logistik) * Bidang Keuangan * Bidang Profesi dan Pengamanan (Propam) * Bidang Hukum * Bidang Hubungan Masyarakat * Bidang Kedokteran Kesehatan * Bidang Teknologi Infomasi Kepolisian == Isu == [[Amnesty International]] telah menuduh Polri melakukan penyeksaan yang "berleluasa" dan penderaan lain terhadap individu yang ditangkap.<ref>{{citation | title= Cop Killers| publisher= [[The Economist]] | language= en | date= 4 November 2010| url= http://www.economist.com/node/17419881 | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Menurut pertubuhan itu, "Polis di Indonesia menembak, memukul dan juga membunuh orang tanpa rasa takut terhadap pendakwaan, meninggalkan mangsa mereka dengan sedikit harapan keadilan".<ref>{{citation | title= Indonesia must end impunity for police violence| publisher= [[Amnesty International]] | language= en | date= 25 April 2012 | url= https://www.amnesty.org/en/latest/news/2012/04/indonesia-must-end-impunity-police-violence/ | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Pada tahun 2014 [[Human Rights Watch]] melaporkan bahawa [[ujian dara]] fizikal secara rutin dilakukan ke atas pemohon wanita kepada pasukan polis.<ref name=hrw>{{cite web| url=https://www.hrw.org/news/2014/11/17/indonesia-virginity-tests-female-police| author=[[Human Rights Watch]] |title=Indonesia: 'Virginity Tests' for Female Police being performed in some regions.| date=17 November 2014 }}</ref><ref>{{Cite web|last1=Times|first1=I. D. N.|last2=Dewi|first2=Santi|title=Polri Telah Hapus Tes Keperawanan bagi Calon Polwan Sejak 2014|url=https://www.idntimes.com/news/indonesia/santi-dewi/polri-telah-hapus-tes-keperawanan-bagi-calon-polwan-sejak|access-date=19 November 2021|website=IDN Times|language=id}}</ref> Pada musim panas 2022, siasatan ke atas [[Penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat|penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]], seorang pegawai polis Indonesia, mengatasi dakwaan penyembunyian oleh jeneral polis untuk menyembunyikan dakwaan pembunuhan terancang yang dilakukan oleh Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalam negeri. Polis Negara Indonesia, dan tiga yang lain.<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref> == Struktur wilayah == Pembagian wilayah Kepolisian Republik Indonesia pada dasarnya didasarkan dan disesuaikan atas wilayah administrasi pemerintahan sipil. Komando pusat berada di Markas Besar Polri (Mabes) di Jakarta. Pada umumnya, struktur komando Polri dari pusat ke daerah adalah: * Pusat ** [[Markas Besar Kepolisian Republik Indonesia]] (Mabes Polri) * Wilayah Provinsi ** [[Kepolisian Daerah]] (Polda) * Wilayah Kabupaten dan Kota [[Kepolisian Resort]] ** Kepolisian Resort Kota Besar (Polrestabes) ** Kepolisian Resort Kota (Polresta) ** Kepolisian Resort Kabupaten (Polres) * Tingkat kecamatan [[Kepolisian sektor]] ** Kepolisian Sektor Kota (Polsekta) ** Kepolisian Sektor (Polsek) Wilayah hukum dari Kepolisian Wilayah (Polwil) adalah kawasan yang pada masa kolonial merupakan Karesidenan. Karena wilayah seperti ini umumnya hanya ada di Pulau Jawa, maka di luar Jawa tidak dikenal adanya satuan berupa Polwil kecuali untuk wilayah perkotaan seperti ibukota provinsi seperti misalnya Polwiltabes Makassar di Sulawesi Selatan. Mulai awal tahun [[2010]] seluruh Kepolisian Wilayah (Polwil) di Pulau Jawa sudah dihapus.<ref>{{cite news|url=http://www.antaranews.com/berita/1266012835/lima-polwil-dan-polwiltabes-semarang-akan-dilikuidasi|title=Lima Polwil Dan Polwiltabes Semarang Akan Dilikuidasi|date=13 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=Antara News.com}}</ref><ref>{{cite news|url=http://nasional.news.viva.co.id/news/read/126790-polwiltabes_surabaya_diubah_jadi_polrestabes|title=Polwiltabes Surabaya Diubah Jadi Polrestabes|author=Amril Amarullah|date=4 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=news.viva.co.id}}</ref> Di beberapa daerah terpencil, ada pula pos-pos polisi yang merupakan perpanjangan tangan dari Kepolisian Sektor, yang dinamakan Kepolisian Sub-sektor. == Polri kini dan Masa Depan == Dalam negeri, Kepolisian Republik Indonesia juga menghadapi banyak tantangan yang semakin kompleks seperti pemberantasan narkoba, korupsi dan pencucian uang, terorisme, cybercrime, perdagangan orang, kelompok-kelompok radikal dan intoleran. Kejahatan-kejahatan tersebut sudah bersifat [[Transnasionalisme|transnasional]] dan memiliki jaringan global. Dalam perkembangan paling akhir dalam kepolisian yang semakin modern dan global, Polri bukan hanya mengurusi keamanan dan ketertiban di dalam negeri, akan tetapi juga terlibat dalam masalah-masalah keamanan dan ketertiban regional maupun antarabangsa, sebagaimana yang ditempuh oleh kebijakan PBB yang telah meminta pasukan-pasukan polisi, termasuk Indonesia, untuk ikut aktif dalam berbagai operasi kepolisian, misalnya di [[Namibia]] ([[Afrika Selatan]]) dan di [[Kamboja|Kemboja]] (Asia). == Lihat pula == * [[Tanda Kepangkatan Polri]] == Rujukan == {{reflist|2}} === Sumber === {{refbegin}} * {{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=Bloembergen|first=Marieke|publisher=PT Kompas Media Nusantara|year=2011|id=ISBN 978-979-709-544-4|coauthors=|month=}} * {{cite book|title=Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia 1942-1998|last=Poesponegoro|first=Marwati Djoened|publisher=PT Balai Pustaka|year=|id=ISBN 979-407-412-8|coauthors=Nugroho Notosusanto|month=}} * {{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=Gunawan, SH, MKn|first=Markus|publisher=Visi Media Pustaka|year=2009|location=Jakarta|id=ISBN 979-605-033-7|coauthors=Kompol Endang Kesuma Astuty, Kombes Drs. Ricky Francois Wakanno Ginting|month=}} * {{cite book|title=Memoar JASIN SANG POLISI PEJUANG. Meluruskan Sejarah Kelahiran Polisi Indonesia|last=DR. H. Moehammmad Jasin|first=Komisaris Jenderal Polisi (Purn.)|publisher=PT Gramedia Pustaka Utama|year=2012|location=Jakarta|id=ISBN 978-979-22-5177-7|coauthors=|month=}} * Djamin, Awaloedin dan Ambar Wulan, G. 2016. ''Jenderal Polisi R.S. Soekanto Tjokrodiatmodjo''. Jakarta: PT Kompas Media Nusantara {{refend}} == Pautan luar == * [http://www.polri.go.id Laman web resmi Kepolisian Negara Republik Indonesia] * [http://www.indonesia-policewatch.com IPW Lembaga nirlaba Pengawas kinerja Polri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812035427/http://indonesia-policewatch.com/ |date=2020-08-12 }} * [http://www.kepolisian.com Kepolisian] * [http://www.sipsspolri.com Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190522061801/http://sipsspolri.com/ |date=2019-05-22 }} {{Kementerian Indonesia}} {{Topik Indonesia}} phbm778fgcvt6i1gd7er415et0inf2s 5650684 5650683 2022-08-21T23:22:31Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Mabes */ wikitext text/x-wiki {{MABBIM}} {{Kotak info agensi kerajaan |agency_name = Kepolisian Republik Indonesia |logo = Insignia of the Indonesian National Police.svg|150px |abbreviation = POLRI |logocaption = Simbol Polri |logo_width = 150px |motto = ''Rastra Sewakottama'' (Hamba utama Nusa dan Bangsa) |formed = {{start date and age|1946|7|1|df=y}} |employees = 590,000+ anggota |country = Indonesia |countryabbr = |national = Yes |legaljuris = Nasional |constitution1 = UU No.2 Tahun 2002<ref>{{cite web|url=https://id.wikisource.org/wiki/Undang-Undang_Republik_Indonesia_Nomor_2_Tahun_2002|title=Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 2 Tahun 2002}}</ref> |police = Yes |local = Yes |headquarters = [[Kebayoran Baru]], [[Jakarta Selatan]] |chief1_name = [[Listyo Sigit Prabowo]] |chief1_position = Ketua |chief2_name = [[Gatot Eddy Pramono]] |chief2_position = Timbalan Ketua |anniversary1 = 1 Julai |award1 = |website = {{URL|http://www.polri.go.id}} |footnotes = |reference = }} '''Kepolisian Republik Indonesia''' (sering dipendekkan kepada '''Polri''') <!--Nama-nama badan rasmi di Indonesia lazim tidak perlu diolah lanjut atau "diMalaysia/Singapura/Brunei/Melayukan"--> Pasukan ini berperanan mengemban tugas-tugas kepolisian di seluruh wilayah dan provinsi [[Indonesia]] iaitu memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; menegakkan hukum undang-undang; dan memberikan perlindungan, pengayoman, dan perkhidmatan (atau pelayanan) kepada masyarakat setempat negara ini. == Sejarah == === Sebelum kemerdekaan Indonesia === ==== Masa kolonial Belanda ==== Pada zaman [[Kerajaan Majapahit]] Patih [[Gajah Mada]] membentuk pasukan pengamanan yang disebut dengan '''Bhayangkara''' yang bertugas melindungi [[raja]] dan [[kerajaan]].<ref name="pasukanjaga">{{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=|first=|publisher=|year=|page=5|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada masa kolonial [[Belanda]], pembentukan pasukan keamanan diawali oleh pembentukan pasukan-pasukan jaga yang diambil dari orang-orang pribumi untuk menjaga aset dan kekayaan orang-orang Eropa di [[Hindia Belanda]] pada waktu itu. Pada tahun 1867 sejumlah warga [[Eropa]] di [[Semarang]], merekrut 78 orang pribumi untuk menjaga keamanan mereka.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=27|id=|coauthors=|month=}}</ref> Wewenang operasional kepolisian ada pada residen yang dibantu asisten residen. Rechts politie dipertanggungjawabkan pada procureur general ([[jaksa agung]]). Pada masa Hindia Belanda terdapat bermacam-macam bentuk kepolisian, seperti ''veld politie'' (polisi lapangan) , ''stads politie'' (polisi kota), ''cultur politie'' (polisi pertanian), ''bestuurs politie'' (polisi pamong praja), dan lain-lain. Sejalan dengan administrasi negara waktu itu, pada kepolisian juga diterapkan pembedaan jabatan bagi bangsa Belanda dan pribumi. Pada dasarnya pribumi tidak diperkenankan menjabat ''hoofd agent'' (bintara), ''inspecteur van politie'', dan ''commisaris van politie''. Untuk pribumi selama menjadi agen polisi diciptakan jabatan seperti mantri polisi, asisten wedana, dan wedana polisi. Kepolisian modern [[Hindia Belanda]] yang dibentuk antara tahun 1897-1920 adalah merupakan cikal bakal dari terbentuknya Kepolisian Negara Republik Indonesia saat ini.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=65|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada akhir tahun [[1920-an]] atau permulaan tahun [[1930]] pendidikan dan jabatan ''hoofd agent'', ''inspecteur'', dan ''commisaris van politie'' dibuka untuk putra-putra pejabat [[Hindia Belanda]] dari kalangan [[pribumi]]. ==== Masa pendudukan Jepun ==== Pada masa ini [[Jepang|Jepun]] membahagikan wilayah kepolisian Indonesia menjadi beberapa kantor: * Kepolisian [[Jawa]] dan [[Madura]] yang berpusat di [[Jakarta]], * Kepolisian [[Sumatera]] yang berpusat di [[Bukittinggi]], * Kepolisian wilayah Indonesia Timur berpusat di [[Makassar]], dan, * Kepolisian [[Kalimantan]] yang berpusat di [[Banjarmasin]].<ref name="pasukanjaga" /> Setiap pejabat atau kantor kepolisian di daerah meskipun diketuai oleh seorang pegawai dari warga tempatan ("kepala polisi") namun akan diiringi juga seorang pegawai Jepun (士道館) yang sebenarnya lebih berkuasa dari "kepala polisi" itu sendiri. === Awal kemerdekaan Indonesia === ==== Periode 1945-1950 ==== Tidak lama setelah [[Empayar Jepun]] [[Penyerahan kalah Jepun|menyerah diri tanpa syarat]] kepada pihak [[Pihak Berikat]], pemerintah militer Jepun membubarkan [[Peta]] dan [[Gyu-Gun]], sedangkan polisi tetap bertugas, termasuk waktu [[Soekarno]]-[[Hatta]] memproklamasikan kemerdekaan Indonesia pada tanggal 17 Ogos 1945. Secara resmi kepolisian menjadi kepolisian Indonesia yang merdeka. Inspektur Kelas I (Letnan Satu) Polisi Mochammad Jassin, Komandan Polisi di Surabaya, pada tanggal 21 Ogos 1945 memproklamasikan Pasukan Polisi Republik Indonesia sebagai langkah awal yang dilakukan selain mengadakan pembersihan dan pelucutan senjata terhadap tentera Jepun yang kalah perang, juga membangkitkan semangat moral dan patriotik seluruh rakyat maupun satuan-satuan bersenjata yang sedang dilanda depresi dan kekalahan perang yang panjang.<ref>{{cite web|url=http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|title=sejarah Polri|publisher=polri.go.id|accessdate=5 Novermber 2012|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110030552/http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|url-status=dead}}</ref> Sebelumnya pada tanggal [[19 Ogos]] [[1945]] dibentuk Badan Kepolisian Negara (BKN) oleh Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonesia (PPKI). Pada tanggal 29 September 1945 Presiden [[Soekarno]] melantik R.S. [[Soekanto Tjokrodiatmodjo]] menjadi Kepala Kepolisian Negara (KKN).<ref>{{cite book|title=Sejarah Nasional Indonesia VI|page=182}}</ref> Pada awalnya kepolisian berada dalam lingkungan [[Kementerian Dalam Negeri Indonesia|Kementerian Dalam Negeri]] dengan nama Djawatan Kepolisian Negara yang hanya bertanggung jawab masalah administrasi, sedangkan masalah operasional bertanggung jawab kepada [[Jaksa Agung]].<ref>{{cite book|title=Sejarah perkembangan kepolisian di Indonesia|last=Djamin|first=Awaloedin|year=2007|page=122}}</ref> Kemudian mulai tanggal [[1 Juli|1]] Julai [[1946]] dengan Penetapan Pemerintah tahun 1946 No. 11/S.D. Djawatan Kepolisian Negara yang bertanggung jawab langsung kepada [[Perdana Menteri]].<ref>{{cite web|url=http://ngada.org/pp11sd-1946.htm|title=Penetapan Pemerintah tahun 1946|publisher=ngada.org|accessdate=5 November 2012}}</ref> Tanggal 1 Julai inilah yang setiap tahun diperingati sebagai Hari Bhayangkara hingga saat ini. Sebagai bangsa dan negara yang berjuang mempertahankan kemerdekaan maka Polri di samping bertugas sebagai penegak hukum juga ikut bertempur di seluruh wilayah RI. Polri menyatakan dirinya “combatant” yang tidak tunduk pada Konvensi Jenewa. Polisi Istimewa diganti menjadi Mobile Brigade, sebagai kesatuan khusus untuk perjuangan bersenjata, seperti dikenal dalam pertempuran 10 November di Surabaya, di front Sumatera Utara, Sumatera Barat, penumpasan pemberontakan PKI di Madiun, dan lain-lain. Pada masa kabinet presidential, pada tanggal 4 Februari 1948 dikeluarkan Tap Pemerintah No. 1/1948 yang menetapkan bahwa Polri dipimpin langsung oleh presiden/wakil presiden dalam kedudukan sebagai perdana menteri/wakil perdana menteri. Pada masa revolusi fisik, Kapolri Jenderal Polisi R.S. Soekanto telah mulai menata organisasi kepolisian di seluruh wilayah RI. Pada Pemerintahan Darurat RI (PDRI) yang diketuai Mr. Sjafrudin Prawiranegara berkedudukan di Sumatera Tengah, Jawatan Kepolisian dipimpin KBP Umar Said (tanggal 22 Desember 1948).<ref>{{cite web|url=http://www.harianhaluan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=11149:ad-perpetuam-rei-memoriam&catid=12:refleksi&Itemid=82|title=Ad Perpetuam Rei Memoriam|publisher=harianhaluan.com|accessdated=5 November 2012}}</ref> Hasil [[Konferensi Meja Bundar]] antara Indonesia dan Belanda dibentuk Republik Indonesia Serikat (RIS), maka R.S. Sukanto diangkat sebagai Kepala Jawatan Kepolisian Negara RIS dan R. Sumanto diangkat sebagai Kepala Kepolisian Negara RI berkedudukan di Yogyakarta. Dengan Keppres RIS No. 22 tahun 1950 dinyatakan bahwa Jawatan Kepolisian RIS dalam kebijaksanaan politik polisional berada di bawah perdana menteri dengan perantaraan jaksa agung, sedangkan dalam hal administrasi pembinaan, dipertanggungjawabkan pada menteri dalam negeri. Umur RIS hanya beberapa bulan. Sebelum dibentuk Negara Kesatuan RI pada tanggal 17 Ogos 1950, pada tanggal 7 Jun 1950 dengan Tap Presiden RIS No. 150, organisasi-organisasi kepolisian negara-negara bagian disatukan dalam Jawatan Kepolisian Indonesia. Dalam peleburan tersebut disadari adanya kepolisian negara yang dipimpin secara sentral, baik di bidang kebijaksanaan siasat kepolisian maupun administratif, organisatoris. ==== Periode 1950-1959 ==== Dengan dibentuknya negara kesatuan pada 17 Ogos 1950 dan diberlakukannya UUDS 1950 yang menganut sistem parlementer, Kepala Kepolisian Negara tetap dijabat R.S. Soekanto yang bertanggung jawab kepada perdana menteri/presiden. Waktu kedudukan Polri kembali ke Jakarta, karena belum ada kantor, digunakan bekas kantor Hoofd van de Dienst der Algemene Politie di Gedung Kementerian Dalam Negeri. Kemudian R.S. Soekanto merencanakan kantor sendiri di Jalan Trunojoyo 3, Kebayoran Baru, Jakarta Selatan, dengan sebutan Markas Besar Jabatan Kepolisian Negara RI (DKN) yang menjadi Markas Besar Kepolisian sampai sekarang. Ketika itu menjadi gedung perkantoran termegah setelah Istana Negara. Sampai periode ini kepolisian berstatus tersendiri antara sipil dan militer yang memiliki organisasi dan peraturan gaji tersendiri. Anggota Polri terorganisir dalam Persatuan Pegawai Polis Republik Indonesia (P3RI) tidak ikut dalam [[Korpri]], sedangkan bagi istri polisi semenjak zaman revolusi sudah membentuk organisasi yang sampai sekarang dikenal dengan nama Bhayangkari tidak ikut dalam [[Dharma Wanita]] ataupun [[Dharma Pertiwi]]. Organisasi P3RI dan Bhayangkari ini memiliki ketua dan pengurus secara demokratis dan pernah ikut Pemilu 1955 yang memenangkan kursi di Konstituante dan Parlemen. Waktu itu semua gaji pegawai negeri berada di bawah gaji angkatan perang, namun P3RI memperjuangkan perbaikan gaji dan berhasil melahirkan Peraturan Gaji Polisi (PGPOL) di mana gaji Polri relatif lebih baik dibanding dengan gaji pegawai negeri lainnya (mengacu standar PBB). === Masa [[Orde Lama]] === Dengan [[Dekret Presiden 5 Juli 1959|Dekret Presiden 5 Julai 1959]], setelah kegagalan Konstituante, Indonesia kembali ke [[UUD 1945]], namun dalam pelaksanaannya kemudian banyak menyimpang dari UUD 1945. Jabatan Perdana Menteri (Alm. Ir. [[Juanda]]) diganti dengan sebutan Menteri Pertama, Polri masih tetap di bawah pada Menteri Pertama sampai keluarnya Keppres No. 153/1959, tertanggal 10 Julai di mana Kepala Kepolisian Negara diberi kedudukan Menteri Negara ex-officio. Pada tanggal 13 Julai 1959 dengan Keppres No. 154/1959 Kapolri juga menjabat sebagai Menteri Muda Kepolisian dan Menteri Muda Veteran. Pada tanggal 26 Ogos 1959 dengan Surat Edaran Menteri Pertama No. 1/MP/RI1959, ditetapkan sebutan Kepala Kepolisian Negara diubah menjadi Menteri Muda Kepolisian yang memimpin Departemen Kepolisian (sebagai ganti dari Djawatan Kepolisian Negara). Waktu Presiden Soekarno menyatakan akan membentuk ABRI yang terdiri dari Angkatan Perang dan Angkatan Kepolisian, R.S. Soekanto menyampaikan keberatannya dengan alasan untuk menjaga profesionalisme kepolisian. Pada tanggal 15 Desember 1959 R.S. Soekanto mengundurkan diri setelah menjabat Kapolri/Menteri Muda Kepolisian, sehingga berakhirlah karier Bapak Kepolisian RI tersebut sejak 29 September 1945 hingga 15 Desember 1959. Berdasarkan Keppres No. 21/1960 sebutan Menteri Muda Kepolisian ditiadakan dan selanjutnya disebut Menteri Kepolisian Negara bersama Angkatan Perang lainnya dan dimasukkan dalam bidang keamanan nasional. Tanggal 19 Juni 1961, DPR-GR mengesahkan UU Pokok kepolisian No. 13/1961. Dalam UU ini dinyatakan bahwa kedudukan Polri sebagai salah satu unsur ABRI yang sama sederajat dengan TNI AD, AL, dan AU. Dengan Keppres No. 94/1962, Menteri Kapolri, Menteri/KASAD, Menteri/KASAL, Menteri/KSAU, Menteri/Jaksa Agung, Menteri Urusan Veteran dikoordinasikan oleh Wakil Menteri Pertama bidang pertahanan keamanan. Dengan Keppres No. 134/1962 menteri diganti menjadi Menteri/Kepala Staf Angkatan Kepolisian (Menkasak). Kemudian Sebutan Menkasak diganti lagi menjadi Menteri/Panglima Angkatan Kepolisian (Menpangak) dan langsung bertanggung jawab kepada presiden sebagai kepala pemerintahan negara. Dengan Keppres No. 290/1964 kedudukan, tugas, dan tanggung jawab Polri ditentukan sebagai berikut: # Alat Negara Penegak Hukum. # Koordinator Polsus. # Ikut serta dalam pertahanan. # Pembinaan Kamtibmas. # Kekaryaan. # Sebagai alat revolusi. Berdasarkan Keppres No. 155/1965 tanggal 6 Julai 1965, pendidikan AKABRI disamakan bagi Angkatan Perang dan Polri selama satu tahun di Magelang. Sementara pada tahun 1964 dan 1965, pengaruh PKI bertambah besar karena politik NASAKOM Presiden Soekarno, dan PKI mulai menyusupi memengaruhi sebagian anggota ABRI dari keempat angkatan. === Masa [[Orde Baru]] === Karena pengalaman yang pahit dari peristiwa G30S/PKI yang mencerminkan tidak adanya integrasi antar unsur-unsur ABRI, maka untuk meningkatkan integrasi ABRI, tahun 1967 dengan SK Presiden No. 132/1967 tanggal 24 Ogos 1967 ditetapkan Pokok-Pokok Organisasi dan Prosedur Bidang Pertahanan dan Keamanan yang menyatakan ABRI merupakan bagian dari organisasi Departemen Hankam meliputi AD, AL, AU , dan AK yang masing-masing dipimpin oleh Panglima Angkatan dan bertanggung jawab atas pelaksanaan tugas dan kewajibannya kepada Menhankam/Pangab. Jenderal Soeharto sebagai Menhankam/Pangab yang pertama. Setelah Soeharto dipilih sebagai presiden pada tahun 1968, jabatan Menhankam/Pangab berpindah kepada Jenderal M. Panggabean. Kemudian ternyata betapa ketatnya integrasi ini yang dampaknya sangat menyulitkan perkembangan Polri yang secara universal memang bukan angkatan perang. Pada tahun 1969 dengan Keppres No. 52/1969 sebutan Panglima Angkatan Kepolisian diganti kembali sesuai UU No. 13/1961 menjadi Kepala Kepolisian Negara RI, namun singkatannya tidak lagi KKN tetapi Kapolri. Pergantian sebutan ini diresmikan pada tanggal 1 Julai 1969. Pada HUT ABRI tanggal 5 Oktober 1969 sebutan Panglima AD, AL, dan AU diganti menjadi Kepala Staf Angkatan. === Masa [[Reformasi (Indonesia)|Reformasi]] === Sejak bergulirnya reformasi pemerintahan 1998, terjadi banyak perubahan yang cukup besar, ditandai dengan jatuhnya pemerintahan Orde Baru yang kemudian digantikan oleh pemerintahan reformasi di bawah pimpinan presiden B.J Habibie di tengah maraknya berbagai tuntutan masyarakat dalam penuntasan reformasi, muncul pada tuntutan agar Polri dipisahkan dari ABRI dengan harapan Polri menjadi lembaga yang profesional dan mandiri, jauh dari campur tangan pihak lain dalam penegakan undang-undang. Sejak 5 Oktober 1998, muncul perdebatan di sekitar Presiden yang menginginkan pemisahan Polri dan ABRI dalam tubuh Polri sendiri sudah banyak bermunculan aspirasi-aspirasi yang serupa. Isyarat tersebut kemudian direalisasikan oleh [[Bacharuddin Jusuf Habibie|Presiden B.J Habibie]] melalui instruksi Presiden No.2 tahun 1999 yang menyatakan bahwa Polri dipisahkan dari ABRI. Upacara pemisahan Polri dari ABRI dilakukan pada 1 April 1999 di lapangan upacara Mabes ABRI di Cilangkap, Jakarta Timur. Upacara pemisahan tersebut ditandai dengan penyerahan Panji Tribata Polri dari Kepala Staf Umum ABRI Leftenan Jeneral TNI Sugiono kepada Sekjen [[Kementerian Pertahanan Republik Indonesia|Dephankam]] Leftenan Jeneral TNI [[Fachrul Razi]] kemudian diberikan kepada Kapolri Jenderal Pol (Purn.) [[Roesmanhadi]]. Maka sejak 1 April, Polri ditempatkan di bawah Dephankam. Setahun kemudian, keluarlah TAP MPR No. VI/2000 serta Ketetapan MPR nomor VII/MPR/2000 tentang Peran TNI dan peran POLRI, kemandirian Polri berada di bawah Presiden secara langsung dan segera melakukan reformasi birokrasi menuju Polisi yang mandiri, bermanfaat dan professional.<ref>[http://wartakota.tribunnews.com/2012/12/01/sekilas-tentang-pemisahan-polri-dan-tni "Sekilas tentang Pemisahan Polri dan TNI"]</ref> Pemisahan ini pun dikuatkan melalui amendemen [[Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945|Undang-Undang Dasar 1945]] ke-2 yang dimana Polri bertanggungjawab dalam keamanan dan ketertiban sedangkan TNI bertanggungjawab dalam bidang pertahanan. Pada tanggal 8 Januari 2002, diundangkanlah UU no. 2 tahun 2002 mengenai Kepolisian Republik Indonesia oleh Presiden [[Megawati Soekarnoputri]]. Isi dari Undang Undang tersebut selain pemisahan tersebut, Kapolri bertanggungjawab secara langsung pada Presiden berbanding sebelumnya di bawah Panglima ABRI, pengangkatan Kapolri yang harus disetujui [[Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia|Dewan Perwakilan Rakyat]], dibentuknya [[Komisi Kepolisian Nasional]] untuk membantu Presiden membuat kebijakan dan memilih Kapolri. Kemudian Polri dilarang terlibat dalam politik praktis serta dihilangkan hak pilih dan dipilih, harus tunduk dalam peradilan umum dari sebelumnya melalui peradilan militer. Internal kepolisian sendiri pun memulai reformasi internal dengan dilakukan demiliterisasi Kepolisian dengan menghilangkan corak militer dari Polri, perubahan paradigma angkatan perang menjadi institusi sipil penegak hukum profesional, penerapan paradigma Hak Asasi Manusia, penarikan Fraksi ABRI (termasuk Polri) dari DPR, perubahan doktrin, pelatihan dan tanda kepangkatan Polri yang sebelumnya sama dengan TNI, dan lainnya. Reorganisasi Polri pasca reformasi diatur dalam Perpres no. 52 tahun 2010 tentang Susunan Organisasi dan Tata Kerja Kepolisian Republik Indonesia. Selain Kepolisian, pada masa Reformasi juga banyak dibentuk lembaga baru yang bertugas untuk penegakan hukum dan pembuatan kebijakan keamanan seperti [[Komisi Pemberantasan Korupsi Republik Indonesia|Komisi Pemberantasan Korupsi]] (2002), [[Badan Narkotika Nasional]] (2009), [[Badan Nasional Penanggulangan Terorisme]] (2010), [[Badan Keamanan Laut Republik Indonesia|Badan Keamanan Laut]] (2014). Perwira aktif Polri dapat menjabat dalam lembaga ini, baik menjadi penyidik, pejabat struktural sampai pimpinan. Lembaga-lembaga ini nantinya berkoordinasi dengan Polri sesuai tugas dan tanggungjawabnya. Selain dari paradigma dan organisasi, pada masa ini polis pun menjalankan proses perlahan-lahan mendisiplinkan dan meningkatkan integriti anggotanya. Mengingat pada masa reformasi tidak sedikit anggota Kepolisian yang terungkap ke publik melanggar kod etika profesional bahkan terjerat jeneyah seperti korupsi, rasuah, rekening gendut, dadah, dll. Selain kasus hukum, saling serang antara anggota Polri dan TNI dilapangan dan ketegangan antar lembaga penegak hukum masih mewarnai perjalanan reformasi Kepolisan. ===Masa kini=== Pada 31 Mac 2021, Markas Besar Polri [[Penembakan Markas Besar Polri 2021|diserang]] oleh seorang penembak wanita yang merupakan serigala tunggal [[Daesh]]. Pelaku ditembak mati oleh anggota polis yang mengawal Mabes Polri.<ref>{{Cite web|title=Wanita disyaki pengganas ditembak mati di ibu pejabat polis Indonesia|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/wanita-disyaki-pengganas-ditembak-mati-di-ibu-pejabat-polis-indonesia-291091|access-date=18 April 2021 |date=1 April 2021|work=Bernama|publisher=Astro Awani}}</ref> == Tugas dan Wewenang == [[Fail:Polisi patroli.jpg|jmpl|thumb|200px|Polis melakukan rondaan berjalan kaki untuk memastikan keadaan orang ramai]] Tugas pokok Kepolisian Negara Republik Indonesia adalah: # memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; # menegakkan hukum; dan # memberikan perlindungan, pengayoman, dan pelayanan kepada masyarakat. Dalam melaksanakan tugas pokok sebagaimana dimaksud, Kepolisian Negara Republik Indonesia bertugas : # melaksanakan pengaturan, penjagaan, pengawalan, dan patroli terhadap kegiatan masyarakat dan pemerintah sesuai kebutuhan; # menyelenggarakan segala kegiatan dalam menjamin keamanan, ketertiban, dan kelancaran lalu lintas di jalan; # membina masyarakat untuk meningkatkan partisipasi masyarakat, kesadaran hukum masyarakat serta ketaatan warga masyarakat terhadap hukum dan peraturan perundang-undangan; # turut serta dalam pembinaan hukum nasional; # memelihara ketertiban dan menjamin keamanan umum; # melakukan koordinasi, pengawasan, dan pembinaan teknis terhadap kepolisian khusus, penyidik pegawai negeri sipil, dan bentuk-bentuk pengamanan swakarsa; # melakukan penyelidikan dan penyidikan terhadap semua tindak pidana sesuai dengan hukum acara pidana dan peraturan perundang-undangan lainnya; # menyelenggarakan identifikasi kepolisian, kedokteran kepolisian, laboratorium forensik dan psikologi kepolisian untuk kepentingan tugas kepolisian; # melindungi keselamatan jiwa raga, harta benda, masyarakat, dan lingkungan hidup dari gangguan ketertiban dan/atau bencana termasuk memberikan bantuan dan pertolongan dengan menjunjung tinggi hak asasi manusia; # melayani kepentingan warga masyarakat untuk sementara sebelum ditangani oleh instansi dan/atau pihak yang berwenang; # memberikan pelayanan kepada masyarakat sesuai dengan kepentingannya dalam lingkup tugas kepolisian; serta # melaksanakan tugas lain sesuai dengan peraturan perundang-undangan. Dalam rangka menyelenggarakan tugas sebagaimana dimaksud Kepolisian Negara Republik Indonesia secara umum berwenang: # menerima laporan dan/atau pengaduan; # membantu menyelesaikan perselisihan warga masyarakat yang dapat mengganggu ketertiban umum; # mencegah dan menanggulangi tumbuhnya penyakit masyarakat; # mengawasi aliran yang dapat menimbulkan perpecahan atau mengancam persatuan dan kesatuan bangsa; # mengeluarkan peraturan kepolisian dalam lingkup kewenangan administratif kepolisian; # melaksanakan pemeriksaan khusus sebagai bagian dari tindakan kepolisian dalam rangka pencegahan; # melakukan tindakan pertama di tempat kejadian; # mengambil sidik jari dan identitas lainnya serta memotret seseorang; # mencari keterangan dan barang bukti; # menyelenggarakan Pusat Informasi Kriminal Nasional; # mengeluarkan surat izin dan/atau surat keterangan yang diperlukan dalam rangka pelayanan masyarakat; # memberikan bantuan pengamanan dalam sidang dan pelaksanaan putusan pengadilan, kegiatan instansi lain, serta kegiatan masyarakat; # menerima dan menyimpan barang temuan untuk sementara waktu. Kepolisian Negara Republik Indonesia sesuai dengan peraturan perundang-undangan lainnya berwenang : # memberikan izin dan mengawasi kegiatan keramaian umum dan kegiatan masyarakat lainnya; # menyelenggarakan registrasi dan identifikasi kendaraan bermotor; # memberikan surat izin mengemudi kendaraan bermotor; # menerima pemberitahuan tentang kegiatan politik; # memberikan izin dan melakukan pengawasan senjata api, bahan peledak, dan senjata tajam; # memberikan izin operasional dan melakukan pengawasan terhadap badan usaha di bidang jasa pengamanan; # memberikan petunjuk, mendidik, dan melatih aparat kepolisian khusus dan petugas pengamanan swakarsa dalam bidang teknis kepolisian; # melakukan kerja sama dengan kepolisian negara lain dalam menyidik dan memberantas kejahatan internasional; # melakukan pengawasan fungsional kepolisian terhadap orang asing yang berada di wilayah Indonesia dengan koordinasi instansi terkait; # mewakili pemerintah Republik Indonesia dalam organisasi kepolisian internasional; # melaksanakan kewenangan lain yang termasuk dalam lingkup tugas kepolisian. == Organisasi == Organisasi Polri disusun secara berjenjang dari tingkat pusat sampai ke kewilayahan. Organisasi Polri tingkat pusat disebut Markas Besar Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Mabes Polri'''); sedang organisasi Polri tingkat kewilayahan disebut [[Kepolisian Daerah|Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah]] ('''Polda''') di tingkat provinsi, [[Kepolisian resor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort]] ('''Polres''') di tingkat kabupaten/kota, dan [[Kepolisian sektor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor]] ('''Polsek''') di wilayah kecamatan. === Mabes === [[Fail:Emblem Mabes Polri.jpg|jmpl|Logo lambang Mabes Polri]] ==== Unsur Pimpinan ==== {{utama|Daftar Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia}}Unsur pimpinan Mabes Polri adalah Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Kapolri'''). Kapolri adalah Pimpinan Polri yang berada di bawah dan bertanggung jawab kepada [[Presiden Republik Indonesia|Presiden]]. Kapolri berpangkat [[Jenderal Polisi]], Sejak 13 Julai 2016, Jenderal Badrodin Haiti diberhentikan dengan hormat dan digantikan oleh Jenderal Pol [[Tito Karnavian]]. Kapolri dibantu oleh seorang Wakil Kepala Polri berpangkat [[Komisaris Jenderal Polisi]]. Wakapolri saat ini dijabat oleh Komjen Pol Gatot Eddy Pramono. ==== Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan ==== Unsur Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan terdiri dari: * Inspektorat Pengawasan Umum (Itwasum), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan pengawasan dan pemeriksaan umum dan perbendaharaan dalam lingkungan Polri termasuk satuan-satuan organsiasi non struktural yang berada di bawah pengendalian Kapolri. Saat ini dipimpin oleh Komjen Pol [[Putut Eko Bayu Seno]]. * Asisten Kapolri Bidang Operasi (As Ops), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang operasional dalam lingkungan Polri termasuk koordinasi dan kerjasama eksternal serta pemberdayaan masyarakat dan unsur-unsur pembantu Polri lainnya. Asops saat ini dipegang oleh Irjen Pol [[Rudy Sufahriadi]]. * Asisten Kapolri Bidang Perencanaan Umum dan Anggaran (Asrena), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi perencanaan umum dan pengembangan, termasuk pengembangan sistem organisasi dan manajemen serta penelitian dan pengembangan dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Bambang Sunarwibowo]] * Asisten Kapolri Bidang Sumber Daya Manusia (AS SDM), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang sumber daya manusia termasuk upaya perawatan dan peningkatan kesejahteraan personel dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Eko Indra Heri S]]. * Asisten Kapolri Sarana dan Prasarana (Assarpras), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi sarana dan prasarana dalam lingkungan Polri. Assarpras dijabat oleh Irjen Pol [[Asep Suhendar]]. * Divisi Pertanggungjawaban Profesi dan Pengamanan Internal (Div Propam), adalah unsur pelaksana staf khusus bidang pertanggungjawaban profesi dan pengamanan internal. Kadiv Propam saat ini ialah Irjen Pol [[Martuani Sormin]]. * Divisi Hukum (Div Kum), dengan pimpinan Irjen Pol [[Agung Sabar Santoso]]. * Divisi Hubungan Masyarakat (Div Humas), dengan pimpinan Irjen Pol [[M. Iqbal]]. * Divisi Hubungan Internasional (Div Hubinter), adalah unsur pembantu pimpinan bidang hubungan internasional yang ada di bawah Kapolri. Bagian ini membawahi [[Interpol|National Crime Bureau Interpol]] (NCB Interpol), untuk menangani kejahatan internasional. Dengan pimpinan Irjen Pol [[Saiful Maltha]]. * Divisi Teknologi Informasi dan Komunikasi Kepolisian (Div TIK Pol), adalah unsur pembantu pimpinan di bidang informatika yang meliputi teknologi informasi dan komunikasi elektronika. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Prasta Wahyu Hidayat]]. * Staf Pribadi Pimpinan (Spripim) * Sekretariat Umum (Kasetum). Dipimpin oleh Kombes Pol Sang Made Mahendra Jaya. * Pelayanan Markas (Kayanma). Dipimpin oleh Kombes Pol Yudi Amsyah. * Staf Ahli Kapolri, bertugas memberikan telaahan mengenai masalah tertentu sesuai bidang keahliannya ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok terdiri dari: * [[Badan Intelijen dan Keamanan Polri|Badan Intelijen dan Keamanan]] (Baintelkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi intelijen dalam bidang keamanan bagi kepentingan pelaksanaan tugas operasional dan manajemen Polri maupun guna mendukung pelaksanaan tugas-tugas pemerintahan dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaintelkam Komjen Pol [[Lutfi Lubihanto]]. * [[Badan Reserse Kriminal Polri|Badan Reserse Kriminal]] (Bareskrim), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi penyelidikan dan penyidikan tindak pidana, termasuk fungsi identifikasi dan fungsi laboratorium forensik, dalam rangka penegakan hukum. Dipimpin oleh seorang [[Komisaris Jenderal Polisi|Komisaris Jenderal]] (Komjen). Kabareskrim Komjen Pol [[Idham Aziz]] * [[Badan Pemelihara Keamanan Polri|Badan Pemeliharaan Keamanan]] (Baharkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan yang mencakup pemeliharaan dan upaya peningkatan kondisi keamanan dan ketertiban masyarakat dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaharkam saat ini dijabat oleh Komjen Pol [[Moechgiyarto]]. * Korps [[Brigade Mobil]] (Korbrimob), bertugas menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan khususnya yang berkenaan dengan penanganan gangguan keamanan yang berintensitas tinggi, dalam rangka penegakan keamanan dalam negeri. Korps ini dipimpin oleh seorang [[Inspektur Jenderal Polisi|Inspektur Jenderal]] (Irjen). Dipimpin oleh Irjen Pol [[Ilham Salahuddin]]. * [[Korps Lalu Lintas]] (Korlantas), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi lalu lintas yang meliputi pendidikan masyarakat, penegakan hukum, pengkajian masalah lalu lintas, registrasi, dan identifikasi pengemudi dan kendaraan bermotor, serta mengadakan patroli jalan raya. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Refdi Andri]]. * Biro Operasi Polri, bertugas untuk mengirimkan pasukan Brimob, Sabhara, Samapta, Satlantas, (Jihandak/Penjinak Bahan Peledak, bila diperlukan) serta sebuah tim intelijen jika ada demonstrasi, sidang pengadilan, pertemuan tingkat tinggi, perayaan hari besar oleh kelompok masyarakat, atau peresmian oleh kepala pemerintahan, kepala negara, ketua MPR, atau ketua DPR dengan mengirimkan surat tugas kepada Biro Operasi Polda setempat, Biro Operasi Polres setempat, dan Polsek setempat. * [[Detasemen Khusus 88 (Anti Teror)|Detasemen Khusus 88 Anti Teror Polri]] (Densus 88 AT), bertugas menyelenggarakan fungsi intelijen, pencegahan, investigasi, penindakan, dan bantuan operasional dalam rangka penyelidikan dan penyidikan tindak pidana terorisme. Dipimpin oleh Irjen Pol [[M Syafii|Muhamad Syafii]]. ==== Unsur Pendukung ==== Unsur Pendukung, terdiri dari: * [[Lembaga Pendidikan Polri|Lembaga Pendidikan dan Pelatihan Kepolisian Negara Republik Indonesia]] (Lemdiklat Polri), bertugas merencanakan, mengembangkan, dan menyelenggarakan fungsi pendidikan pembentukan dan pengembangan berdasarkan jenis pendidikan Polri meliputi pendidikan profesi, manajerial, akademis, dan vokasi. Kalemdiklat Polri saat ini adalah Komjen Pol [[Unggung Cahyono]]. Lemdiklat Polri membawahi: ** Sekolah Staf dan Pimpinan Kepolisian (Sespimpol), adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pengembangan manajemen Polri. Terdiri dari Sespimma (dahulu Selapa), Sespimmen (dahulu Sespim) dan Sespimti (dahulu Sespati). ** [[Akademi Kepolisian|Akademi Kepolisian (Akpol)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Perwira Polri. Gubernur Akpol dipegang oleh Irjen Pol [[Rycko Amelza Dahniel]]. ** [[STIK|Sekolah Tinggi Ilmu Kepolisian (STIK)]], adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pendidikan tinggi dan pengembangan ilmu dan teknologi kepolisian. Ketua STIK dipegang oleh Irjen Pol Remigius Sigid Tri Hardjanto. ** Sekolah Pembentukan Perwira (Setukpa), adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi Bintara Polri. Kepala Setukpa dipegang oleh Brigjen Pol Sri Handayani. ** [[Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana|Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi para lulusan sarjana. ** Pusat Pendidikan (Pusdik)/Sekolah terdiri dari: *** Pendidikan dan Latihan Khusus Kejahatan dan Kekerasaan (Diklatsus Jatanras) *** [[Pusdik Intelijen|Pusdik Intelijen (Pusdikintel)]] *** [[Pusdik Reserse Kriminal|Pusdik Reserse Kriminal (Pusdikreskrim)]] *** [[Pusdik Lalulintas|Pusdik Lalulintas (Pusdiklantas)]] *** [[Pusdik Tugas Umum|Pusdik Tugas Umum (Pusdikgasum)]] *** [[Pusat Pendidikan Korps Brimob|Pusdik Brigade Mobil (Pusdikbrimob)]] *** [[Pusdik Kepolisian Perairan|Pusdik Kepolisian Perairan (Pusdikpolair)]] *** [[Pusdik Administrasi|Pusdik Administrasi (Pusdikmin)]] *** Sekolah Bahasa (Sebasa) *** [[Sekolah Polisi Wanita|Sekolah Polisi Wanita (Sepolwan)]] *** [[Pusdik Bina Masyarakat|Pusdik Bina Masyarakat (Pusdikbinmas)]] * Pusat Logistik dan Perbekalan Polri dipimpin oleh seorang [[Brigadir Jenderal Polisi|Brigadir Jenderal]] (Brigjen). * Pusat Kedokteran dan Kesehatan (Pusdokkes Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Farley Helfrich Arthur Tampi, termasuk didalamnya adalah Rumah Sakit Pusat Polri (Rumkit Puspol) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Didi Agus Mintadi. * Pusat Keuangan (Puskeu Polri) yang dipimpin oleh seorang Brigjen Pol Bambang Giri. * Pusat Penelitian dan Pengembangan (Puslitbang Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Sintersins Mamadoa. * Pusat Sejarah (Pusjarah Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Istu Hari Winarto. === Polda === {{utama|Kepolisian daerah}} * Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) merupakan satuan pelaksana utama Kewilayahan yang berada di bawah Kapolri. Polda bertugas menyelenggarakan tugas Polri pada tingkat kewilayahan. Polda dipimpin oleh Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Kapolda), yang bertanggung jawab kepada Kapolri. Kapolda dibantu oleh Wakil Kapolda (Wakapolda). * Polda membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort (Polres). Ada tiga tipe Polda, yakni Tipe A-K, Tipe A dan Tipe B. Polda Tipe A-K saat ini hanya terdapat 1 Polda, yaitu [[Polda Metro Jaya]]. Polda Tipe A-K dan Tipe A dipimpin seorang perwira tinggi berpangkat [[Inspektur Jenderal Polisi]] (Irjen), sedangkan Tipe B dipimpin perwira tinggi berpangkat [[Brigadir Jenderal Polisi]] (Brigjen). ** Setiap Polda menjaga keamanan sebuah Provinsi. * [[Polres]], membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor. Untuk kota - kota besar, Polres dinamai Kepolisian Resor Kota Besar, dan untuk tipe urban dinamai Kepolisian Resor Kota. Polres memiliki satuan tugas kepolisian yang lengkap, layaknya Polda, dan dipimpin oleh seorang [[Komisaris Besar Polisi]] (Kombes) (untuk Polrestabes dan Polresta) atau [[Ajun Komisaris Besar Polisi]] (AKBP) (untuk Polres) ** Setiap Polres menjaga keamanan sebuah Kotamadya atau Kabupaten. * Polsek maupun Polsekta dipimpin oleh seorang [[Ajun Komisaris Besar Polisi|Ajun Komisaris Besar Polisi (AKBP)]] (khusus untuk Polda Metro Jaya) atau [[Komisaris Polisi|Komisaris Polisi (Kompol)]] (untuk tipe urban), sedangkan di Polda lainnya, Polsek atau Polsekta dipimpin oleh perwira berpangkat [[Ajun Komisaris Polisi|Ajun Komisaris Polisi (AKP)]] (tipe rural). Di sejumlah daerah di Papua sebuah Polsek dapat dipimpin oleh [[Inspektur Polisi Dua]] (Ipda). ** Setiap Polsek menjaga keamanan sebuah Kecamatan. Setiap Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) memiliki sejumlah Direktorat dalam menangani tugas melayani dan melindungi, yaitu: * Direktorat Reserse Kriminal ** Subdit Keamanan Negara (Kamneg) ** Subdit Harta Benda Bangunan Tanah (Hardabangtah) ** Subdit Kriminal Umum (umum) ** Subdit Kejahatan dengan Kekerasan (Jatanras) ** Subdit Reserse Mobile (Resmob) ** Subdit Remaja Anak dan Wanita (PPA) ** Unit Inafis ''(Indonesia Automatic Finger Print Identification System) / Identifikasi TKP (Tempat Kejadian Perkara)'' * Direktorat Reserse Kriminal Khusus ** Subdit Tindak Pidana Korupsi ** Subdit Cyber Crime * Direktorat Reserse Narkoba ** Subdit Narkotika ** Subdit Psikotropika * Direktorat Intelijen dan Keamanan * Direktorat Lalu Lintas ** Subdit Pendidikan dan Rekayasa (Dikyasa) ** Subdit Registrasi dan Identifikasi (Regident) ** Subdit Penegakan Hukum (Gakkum) ** Subdit Keamanan dan Keselamatan (Kamsel) ** Subdit Patroli Pengawalan (Patwal) ** Subdit Patroli Jalan Raya (PJR) * Direktorat Bimbingan Masyarakat (Bimmas, dulu Bina Mitra) * Direktorat Sabhara * Direktorat Pengamanan Objek Vital (Pamobvit) * Direktorat Polisi Air (Polair) * Direktorat Tahanan dan Barang Bukti (Tahti) * [[Biro Operasi]] * Biro SDM * Biro Sarana Prasarana (Sarpras, dulu Logistik) * Bidang Keuangan * Bidang Profesi dan Pengamanan (Propam) * Bidang Hukum * Bidang Hubungan Masyarakat * Bidang Kedokteran Kesehatan * Bidang Teknologi Infomasi Kepolisian == Isu == [[Amnesty International]] telah menuduh Polri melakukan penyeksaan yang "berleluasa" dan penderaan lain terhadap individu yang ditangkap.<ref>{{citation | title= Cop Killers| publisher= [[The Economist]] | language= en | date= 4 November 2010| url= http://www.economist.com/node/17419881 | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Menurut pertubuhan itu, "Polis di Indonesia menembak, memukul dan juga membunuh orang tanpa rasa takut terhadap pendakwaan, meninggalkan mangsa mereka dengan sedikit harapan keadilan".<ref>{{citation | title= Indonesia must end impunity for police violence| publisher= [[Amnesty International]] | language= en | date= 25 April 2012 | url= https://www.amnesty.org/en/latest/news/2012/04/indonesia-must-end-impunity-police-violence/ | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Pada tahun 2014 [[Human Rights Watch]] melaporkan bahawa [[ujian dara]] fizikal secara rutin dilakukan ke atas pemohon wanita kepada pasukan polis.<ref name=hrw>{{cite web| url=https://www.hrw.org/news/2014/11/17/indonesia-virginity-tests-female-police| author=[[Human Rights Watch]] |title=Indonesia: 'Virginity Tests' for Female Police being performed in some regions.| date=17 November 2014 }}</ref><ref>{{Cite web|last1=Times|first1=I. D. N.|last2=Dewi|first2=Santi|title=Polri Telah Hapus Tes Keperawanan bagi Calon Polwan Sejak 2014|url=https://www.idntimes.com/news/indonesia/santi-dewi/polri-telah-hapus-tes-keperawanan-bagi-calon-polwan-sejak|access-date=19 November 2021|website=IDN Times|language=id}}</ref> Pada musim panas 2022, siasatan ke atas [[Penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat|penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]], seorang pegawai polis Indonesia, mengatasi dakwaan penyembunyian oleh jeneral polis untuk menyembunyikan dakwaan pembunuhan terancang yang dilakukan oleh Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalam negeri. Polis Negara Indonesia, dan tiga yang lain.<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref> == Struktur wilayah == Pembagian wilayah Kepolisian Republik Indonesia pada dasarnya didasarkan dan disesuaikan atas wilayah administrasi pemerintahan sipil. Komando pusat berada di Markas Besar Polri (Mabes) di Jakarta. Pada umumnya, struktur komando Polri dari pusat ke daerah adalah: * Pusat ** [[Markas Besar Kepolisian Republik Indonesia]] (Mabes Polri) * Wilayah Provinsi ** [[Kepolisian Daerah]] (Polda) * Wilayah Kabupaten dan Kota [[Kepolisian Resort]] ** Kepolisian Resort Kota Besar (Polrestabes) ** Kepolisian Resort Kota (Polresta) ** Kepolisian Resort Kabupaten (Polres) * Tingkat kecamatan [[Kepolisian sektor]] ** Kepolisian Sektor Kota (Polsekta) ** Kepolisian Sektor (Polsek) Wilayah hukum dari Kepolisian Wilayah (Polwil) adalah kawasan yang pada masa kolonial merupakan Karesidenan. Karena wilayah seperti ini umumnya hanya ada di Pulau Jawa, maka di luar Jawa tidak dikenal adanya satuan berupa Polwil kecuali untuk wilayah perkotaan seperti ibukota provinsi seperti misalnya Polwiltabes Makassar di Sulawesi Selatan. Mulai awal tahun [[2010]] seluruh Kepolisian Wilayah (Polwil) di Pulau Jawa sudah dihapus.<ref>{{cite news|url=http://www.antaranews.com/berita/1266012835/lima-polwil-dan-polwiltabes-semarang-akan-dilikuidasi|title=Lima Polwil Dan Polwiltabes Semarang Akan Dilikuidasi|date=13 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=Antara News.com}}</ref><ref>{{cite news|url=http://nasional.news.viva.co.id/news/read/126790-polwiltabes_surabaya_diubah_jadi_polrestabes|title=Polwiltabes Surabaya Diubah Jadi Polrestabes|author=Amril Amarullah|date=4 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=news.viva.co.id}}</ref> Di beberapa daerah terpencil, ada pula pos-pos polisi yang merupakan perpanjangan tangan dari Kepolisian Sektor, yang dinamakan Kepolisian Sub-sektor. == Polri kini dan Masa Depan == Dalam negeri, Kepolisian Republik Indonesia juga menghadapi banyak tantangan yang semakin kompleks seperti pemberantasan narkoba, korupsi dan pencucian uang, terorisme, cybercrime, perdagangan orang, kelompok-kelompok radikal dan intoleran. Kejahatan-kejahatan tersebut sudah bersifat [[Transnasionalisme|transnasional]] dan memiliki jaringan global. Dalam perkembangan paling akhir dalam kepolisian yang semakin modern dan global, Polri bukan hanya mengurusi keamanan dan ketertiban di dalam negeri, akan tetapi juga terlibat dalam masalah-masalah keamanan dan ketertiban regional maupun antarabangsa, sebagaimana yang ditempuh oleh kebijakan PBB yang telah meminta pasukan-pasukan polisi, termasuk Indonesia, untuk ikut aktif dalam berbagai operasi kepolisian, misalnya di [[Namibia]] ([[Afrika Selatan]]) dan di [[Kamboja|Kemboja]] (Asia). == Lihat pula == * [[Tanda Kepangkatan Polri]] == Rujukan == {{reflist|2}} === Sumber === {{refbegin}} * {{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=Bloembergen|first=Marieke|publisher=PT Kompas Media Nusantara|year=2011|id=ISBN 978-979-709-544-4|coauthors=|month=}} * {{cite book|title=Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia 1942-1998|last=Poesponegoro|first=Marwati Djoened|publisher=PT Balai Pustaka|year=|id=ISBN 979-407-412-8|coauthors=Nugroho Notosusanto|month=}} * {{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=Gunawan, SH, MKn|first=Markus|publisher=Visi Media Pustaka|year=2009|location=Jakarta|id=ISBN 979-605-033-7|coauthors=Kompol Endang Kesuma Astuty, Kombes Drs. Ricky Francois Wakanno Ginting|month=}} * {{cite book|title=Memoar JASIN SANG POLISI PEJUANG. Meluruskan Sejarah Kelahiran Polisi Indonesia|last=DR. H. Moehammmad Jasin|first=Komisaris Jenderal Polisi (Purn.)|publisher=PT Gramedia Pustaka Utama|year=2012|location=Jakarta|id=ISBN 978-979-22-5177-7|coauthors=|month=}} * Djamin, Awaloedin dan Ambar Wulan, G. 2016. ''Jenderal Polisi R.S. Soekanto Tjokrodiatmodjo''. Jakarta: PT Kompas Media Nusantara {{refend}} == Pautan luar == * [http://www.polri.go.id Laman web resmi Kepolisian Negara Republik Indonesia] * [http://www.indonesia-policewatch.com IPW Lembaga nirlaba Pengawas kinerja Polri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812035427/http://indonesia-policewatch.com/ |date=2020-08-12 }} * [http://www.kepolisian.com Kepolisian] * [http://www.sipsspolri.com Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190522061801/http://sipsspolri.com/ |date=2019-05-22 }} {{Kementerian Indonesia}} {{Topik Indonesia}} r1gpi3h5zr9pokput38qi2qr718r8g0 5650685 5650684 2022-08-21T23:22:49Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Organisasi */ wikitext text/x-wiki {{MABBIM}} {{Kotak info agensi kerajaan |agency_name = Kepolisian Republik Indonesia |logo = Insignia of the Indonesian National Police.svg|150px |abbreviation = POLRI |logocaption = Simbol Polri |logo_width = 150px |motto = ''Rastra Sewakottama'' (Hamba utama Nusa dan Bangsa) |formed = {{start date and age|1946|7|1|df=y}} |employees = 590,000+ anggota |country = Indonesia |countryabbr = |national = Yes |legaljuris = Nasional |constitution1 = UU No.2 Tahun 2002<ref>{{cite web|url=https://id.wikisource.org/wiki/Undang-Undang_Republik_Indonesia_Nomor_2_Tahun_2002|title=Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 2 Tahun 2002}}</ref> |police = Yes |local = Yes |headquarters = [[Kebayoran Baru]], [[Jakarta Selatan]] |chief1_name = [[Listyo Sigit Prabowo]] |chief1_position = Ketua |chief2_name = [[Gatot Eddy Pramono]] |chief2_position = Timbalan Ketua |anniversary1 = 1 Julai |award1 = |website = {{URL|http://www.polri.go.id}} |footnotes = |reference = }} '''Kepolisian Republik Indonesia''' (sering dipendekkan kepada '''Polri''') <!--Nama-nama badan rasmi di Indonesia lazim tidak perlu diolah lanjut atau "diMalaysia/Singapura/Brunei/Melayukan"--> Pasukan ini berperanan mengemban tugas-tugas kepolisian di seluruh wilayah dan provinsi [[Indonesia]] iaitu memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; menegakkan hukum undang-undang; dan memberikan perlindungan, pengayoman, dan perkhidmatan (atau pelayanan) kepada masyarakat setempat negara ini. == Sejarah == === Sebelum kemerdekaan Indonesia === ==== Masa kolonial Belanda ==== Pada zaman [[Kerajaan Majapahit]] Patih [[Gajah Mada]] membentuk pasukan pengamanan yang disebut dengan '''Bhayangkara''' yang bertugas melindungi [[raja]] dan [[kerajaan]].<ref name="pasukanjaga">{{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=|first=|publisher=|year=|page=5|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada masa kolonial [[Belanda]], pembentukan pasukan keamanan diawali oleh pembentukan pasukan-pasukan jaga yang diambil dari orang-orang pribumi untuk menjaga aset dan kekayaan orang-orang Eropa di [[Hindia Belanda]] pada waktu itu. Pada tahun 1867 sejumlah warga [[Eropa]] di [[Semarang]], merekrut 78 orang pribumi untuk menjaga keamanan mereka.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=27|id=|coauthors=|month=}}</ref> Wewenang operasional kepolisian ada pada residen yang dibantu asisten residen. Rechts politie dipertanggungjawabkan pada procureur general ([[jaksa agung]]). Pada masa Hindia Belanda terdapat bermacam-macam bentuk kepolisian, seperti ''veld politie'' (polisi lapangan) , ''stads politie'' (polisi kota), ''cultur politie'' (polisi pertanian), ''bestuurs politie'' (polisi pamong praja), dan lain-lain. Sejalan dengan administrasi negara waktu itu, pada kepolisian juga diterapkan pembedaan jabatan bagi bangsa Belanda dan pribumi. Pada dasarnya pribumi tidak diperkenankan menjabat ''hoofd agent'' (bintara), ''inspecteur van politie'', dan ''commisaris van politie''. Untuk pribumi selama menjadi agen polisi diciptakan jabatan seperti mantri polisi, asisten wedana, dan wedana polisi. Kepolisian modern [[Hindia Belanda]] yang dibentuk antara tahun 1897-1920 adalah merupakan cikal bakal dari terbentuknya Kepolisian Negara Republik Indonesia saat ini.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=65|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada akhir tahun [[1920-an]] atau permulaan tahun [[1930]] pendidikan dan jabatan ''hoofd agent'', ''inspecteur'', dan ''commisaris van politie'' dibuka untuk putra-putra pejabat [[Hindia Belanda]] dari kalangan [[pribumi]]. ==== Masa pendudukan Jepun ==== Pada masa ini [[Jepang|Jepun]] membahagikan wilayah kepolisian Indonesia menjadi beberapa kantor: * Kepolisian [[Jawa]] dan [[Madura]] yang berpusat di [[Jakarta]], * Kepolisian [[Sumatera]] yang berpusat di [[Bukittinggi]], * Kepolisian wilayah Indonesia Timur berpusat di [[Makassar]], dan, * Kepolisian [[Kalimantan]] yang berpusat di [[Banjarmasin]].<ref name="pasukanjaga" /> Setiap pejabat atau kantor kepolisian di daerah meskipun diketuai oleh seorang pegawai dari warga tempatan ("kepala polisi") namun akan diiringi juga seorang pegawai Jepun (士道館) yang sebenarnya lebih berkuasa dari "kepala polisi" itu sendiri. === Awal kemerdekaan Indonesia === ==== Periode 1945-1950 ==== Tidak lama setelah [[Empayar Jepun]] [[Penyerahan kalah Jepun|menyerah diri tanpa syarat]] kepada pihak [[Pihak Berikat]], pemerintah militer Jepun membubarkan [[Peta]] dan [[Gyu-Gun]], sedangkan polisi tetap bertugas, termasuk waktu [[Soekarno]]-[[Hatta]] memproklamasikan kemerdekaan Indonesia pada tanggal 17 Ogos 1945. Secara resmi kepolisian menjadi kepolisian Indonesia yang merdeka. Inspektur Kelas I (Letnan Satu) Polisi Mochammad Jassin, Komandan Polisi di Surabaya, pada tanggal 21 Ogos 1945 memproklamasikan Pasukan Polisi Republik Indonesia sebagai langkah awal yang dilakukan selain mengadakan pembersihan dan pelucutan senjata terhadap tentera Jepun yang kalah perang, juga membangkitkan semangat moral dan patriotik seluruh rakyat maupun satuan-satuan bersenjata yang sedang dilanda depresi dan kekalahan perang yang panjang.<ref>{{cite web|url=http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|title=sejarah Polri|publisher=polri.go.id|accessdate=5 Novermber 2012|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110030552/http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|url-status=dead}}</ref> Sebelumnya pada tanggal [[19 Ogos]] [[1945]] dibentuk Badan Kepolisian Negara (BKN) oleh Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonesia (PPKI). Pada tanggal 29 September 1945 Presiden [[Soekarno]] melantik R.S. [[Soekanto Tjokrodiatmodjo]] menjadi Kepala Kepolisian Negara (KKN).<ref>{{cite book|title=Sejarah Nasional Indonesia VI|page=182}}</ref> Pada awalnya kepolisian berada dalam lingkungan [[Kementerian Dalam Negeri Indonesia|Kementerian Dalam Negeri]] dengan nama Djawatan Kepolisian Negara yang hanya bertanggung jawab masalah administrasi, sedangkan masalah operasional bertanggung jawab kepada [[Jaksa Agung]].<ref>{{cite book|title=Sejarah perkembangan kepolisian di Indonesia|last=Djamin|first=Awaloedin|year=2007|page=122}}</ref> Kemudian mulai tanggal [[1 Juli|1]] Julai [[1946]] dengan Penetapan Pemerintah tahun 1946 No. 11/S.D. Djawatan Kepolisian Negara yang bertanggung jawab langsung kepada [[Perdana Menteri]].<ref>{{cite web|url=http://ngada.org/pp11sd-1946.htm|title=Penetapan Pemerintah tahun 1946|publisher=ngada.org|accessdate=5 November 2012}}</ref> Tanggal 1 Julai inilah yang setiap tahun diperingati sebagai Hari Bhayangkara hingga saat ini. Sebagai bangsa dan negara yang berjuang mempertahankan kemerdekaan maka Polri di samping bertugas sebagai penegak hukum juga ikut bertempur di seluruh wilayah RI. Polri menyatakan dirinya “combatant” yang tidak tunduk pada Konvensi Jenewa. Polisi Istimewa diganti menjadi Mobile Brigade, sebagai kesatuan khusus untuk perjuangan bersenjata, seperti dikenal dalam pertempuran 10 November di Surabaya, di front Sumatera Utara, Sumatera Barat, penumpasan pemberontakan PKI di Madiun, dan lain-lain. Pada masa kabinet presidential, pada tanggal 4 Februari 1948 dikeluarkan Tap Pemerintah No. 1/1948 yang menetapkan bahwa Polri dipimpin langsung oleh presiden/wakil presiden dalam kedudukan sebagai perdana menteri/wakil perdana menteri. Pada masa revolusi fisik, Kapolri Jenderal Polisi R.S. Soekanto telah mulai menata organisasi kepolisian di seluruh wilayah RI. Pada Pemerintahan Darurat RI (PDRI) yang diketuai Mr. Sjafrudin Prawiranegara berkedudukan di Sumatera Tengah, Jawatan Kepolisian dipimpin KBP Umar Said (tanggal 22 Desember 1948).<ref>{{cite web|url=http://www.harianhaluan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=11149:ad-perpetuam-rei-memoriam&catid=12:refleksi&Itemid=82|title=Ad Perpetuam Rei Memoriam|publisher=harianhaluan.com|accessdated=5 November 2012}}</ref> Hasil [[Konferensi Meja Bundar]] antara Indonesia dan Belanda dibentuk Republik Indonesia Serikat (RIS), maka R.S. Sukanto diangkat sebagai Kepala Jawatan Kepolisian Negara RIS dan R. Sumanto diangkat sebagai Kepala Kepolisian Negara RI berkedudukan di Yogyakarta. Dengan Keppres RIS No. 22 tahun 1950 dinyatakan bahwa Jawatan Kepolisian RIS dalam kebijaksanaan politik polisional berada di bawah perdana menteri dengan perantaraan jaksa agung, sedangkan dalam hal administrasi pembinaan, dipertanggungjawabkan pada menteri dalam negeri. Umur RIS hanya beberapa bulan. Sebelum dibentuk Negara Kesatuan RI pada tanggal 17 Ogos 1950, pada tanggal 7 Jun 1950 dengan Tap Presiden RIS No. 150, organisasi-organisasi kepolisian negara-negara bagian disatukan dalam Jawatan Kepolisian Indonesia. Dalam peleburan tersebut disadari adanya kepolisian negara yang dipimpin secara sentral, baik di bidang kebijaksanaan siasat kepolisian maupun administratif, organisatoris. ==== Periode 1950-1959 ==== Dengan dibentuknya negara kesatuan pada 17 Ogos 1950 dan diberlakukannya UUDS 1950 yang menganut sistem parlementer, Kepala Kepolisian Negara tetap dijabat R.S. Soekanto yang bertanggung jawab kepada perdana menteri/presiden. Waktu kedudukan Polri kembali ke Jakarta, karena belum ada kantor, digunakan bekas kantor Hoofd van de Dienst der Algemene Politie di Gedung Kementerian Dalam Negeri. Kemudian R.S. Soekanto merencanakan kantor sendiri di Jalan Trunojoyo 3, Kebayoran Baru, Jakarta Selatan, dengan sebutan Markas Besar Jabatan Kepolisian Negara RI (DKN) yang menjadi Markas Besar Kepolisian sampai sekarang. Ketika itu menjadi gedung perkantoran termegah setelah Istana Negara. Sampai periode ini kepolisian berstatus tersendiri antara sipil dan militer yang memiliki organisasi dan peraturan gaji tersendiri. Anggota Polri terorganisir dalam Persatuan Pegawai Polis Republik Indonesia (P3RI) tidak ikut dalam [[Korpri]], sedangkan bagi istri polisi semenjak zaman revolusi sudah membentuk organisasi yang sampai sekarang dikenal dengan nama Bhayangkari tidak ikut dalam [[Dharma Wanita]] ataupun [[Dharma Pertiwi]]. Organisasi P3RI dan Bhayangkari ini memiliki ketua dan pengurus secara demokratis dan pernah ikut Pemilu 1955 yang memenangkan kursi di Konstituante dan Parlemen. Waktu itu semua gaji pegawai negeri berada di bawah gaji angkatan perang, namun P3RI memperjuangkan perbaikan gaji dan berhasil melahirkan Peraturan Gaji Polisi (PGPOL) di mana gaji Polri relatif lebih baik dibanding dengan gaji pegawai negeri lainnya (mengacu standar PBB). === Masa [[Orde Lama]] === Dengan [[Dekret Presiden 5 Juli 1959|Dekret Presiden 5 Julai 1959]], setelah kegagalan Konstituante, Indonesia kembali ke [[UUD 1945]], namun dalam pelaksanaannya kemudian banyak menyimpang dari UUD 1945. Jabatan Perdana Menteri (Alm. Ir. [[Juanda]]) diganti dengan sebutan Menteri Pertama, Polri masih tetap di bawah pada Menteri Pertama sampai keluarnya Keppres No. 153/1959, tertanggal 10 Julai di mana Kepala Kepolisian Negara diberi kedudukan Menteri Negara ex-officio. Pada tanggal 13 Julai 1959 dengan Keppres No. 154/1959 Kapolri juga menjabat sebagai Menteri Muda Kepolisian dan Menteri Muda Veteran. Pada tanggal 26 Ogos 1959 dengan Surat Edaran Menteri Pertama No. 1/MP/RI1959, ditetapkan sebutan Kepala Kepolisian Negara diubah menjadi Menteri Muda Kepolisian yang memimpin Departemen Kepolisian (sebagai ganti dari Djawatan Kepolisian Negara). Waktu Presiden Soekarno menyatakan akan membentuk ABRI yang terdiri dari Angkatan Perang dan Angkatan Kepolisian, R.S. Soekanto menyampaikan keberatannya dengan alasan untuk menjaga profesionalisme kepolisian. Pada tanggal 15 Desember 1959 R.S. Soekanto mengundurkan diri setelah menjabat Kapolri/Menteri Muda Kepolisian, sehingga berakhirlah karier Bapak Kepolisian RI tersebut sejak 29 September 1945 hingga 15 Desember 1959. Berdasarkan Keppres No. 21/1960 sebutan Menteri Muda Kepolisian ditiadakan dan selanjutnya disebut Menteri Kepolisian Negara bersama Angkatan Perang lainnya dan dimasukkan dalam bidang keamanan nasional. Tanggal 19 Juni 1961, DPR-GR mengesahkan UU Pokok kepolisian No. 13/1961. Dalam UU ini dinyatakan bahwa kedudukan Polri sebagai salah satu unsur ABRI yang sama sederajat dengan TNI AD, AL, dan AU. Dengan Keppres No. 94/1962, Menteri Kapolri, Menteri/KASAD, Menteri/KASAL, Menteri/KSAU, Menteri/Jaksa Agung, Menteri Urusan Veteran dikoordinasikan oleh Wakil Menteri Pertama bidang pertahanan keamanan. Dengan Keppres No. 134/1962 menteri diganti menjadi Menteri/Kepala Staf Angkatan Kepolisian (Menkasak). Kemudian Sebutan Menkasak diganti lagi menjadi Menteri/Panglima Angkatan Kepolisian (Menpangak) dan langsung bertanggung jawab kepada presiden sebagai kepala pemerintahan negara. Dengan Keppres No. 290/1964 kedudukan, tugas, dan tanggung jawab Polri ditentukan sebagai berikut: # Alat Negara Penegak Hukum. # Koordinator Polsus. # Ikut serta dalam pertahanan. # Pembinaan Kamtibmas. # Kekaryaan. # Sebagai alat revolusi. Berdasarkan Keppres No. 155/1965 tanggal 6 Julai 1965, pendidikan AKABRI disamakan bagi Angkatan Perang dan Polri selama satu tahun di Magelang. Sementara pada tahun 1964 dan 1965, pengaruh PKI bertambah besar karena politik NASAKOM Presiden Soekarno, dan PKI mulai menyusupi memengaruhi sebagian anggota ABRI dari keempat angkatan. === Masa [[Orde Baru]] === Karena pengalaman yang pahit dari peristiwa G30S/PKI yang mencerminkan tidak adanya integrasi antar unsur-unsur ABRI, maka untuk meningkatkan integrasi ABRI, tahun 1967 dengan SK Presiden No. 132/1967 tanggal 24 Ogos 1967 ditetapkan Pokok-Pokok Organisasi dan Prosedur Bidang Pertahanan dan Keamanan yang menyatakan ABRI merupakan bagian dari organisasi Departemen Hankam meliputi AD, AL, AU , dan AK yang masing-masing dipimpin oleh Panglima Angkatan dan bertanggung jawab atas pelaksanaan tugas dan kewajibannya kepada Menhankam/Pangab. Jenderal Soeharto sebagai Menhankam/Pangab yang pertama. Setelah Soeharto dipilih sebagai presiden pada tahun 1968, jabatan Menhankam/Pangab berpindah kepada Jenderal M. Panggabean. Kemudian ternyata betapa ketatnya integrasi ini yang dampaknya sangat menyulitkan perkembangan Polri yang secara universal memang bukan angkatan perang. Pada tahun 1969 dengan Keppres No. 52/1969 sebutan Panglima Angkatan Kepolisian diganti kembali sesuai UU No. 13/1961 menjadi Kepala Kepolisian Negara RI, namun singkatannya tidak lagi KKN tetapi Kapolri. Pergantian sebutan ini diresmikan pada tanggal 1 Julai 1969. Pada HUT ABRI tanggal 5 Oktober 1969 sebutan Panglima AD, AL, dan AU diganti menjadi Kepala Staf Angkatan. === Masa [[Reformasi (Indonesia)|Reformasi]] === Sejak bergulirnya reformasi pemerintahan 1998, terjadi banyak perubahan yang cukup besar, ditandai dengan jatuhnya pemerintahan Orde Baru yang kemudian digantikan oleh pemerintahan reformasi di bawah pimpinan presiden B.J Habibie di tengah maraknya berbagai tuntutan masyarakat dalam penuntasan reformasi, muncul pada tuntutan agar Polri dipisahkan dari ABRI dengan harapan Polri menjadi lembaga yang profesional dan mandiri, jauh dari campur tangan pihak lain dalam penegakan undang-undang. Sejak 5 Oktober 1998, muncul perdebatan di sekitar Presiden yang menginginkan pemisahan Polri dan ABRI dalam tubuh Polri sendiri sudah banyak bermunculan aspirasi-aspirasi yang serupa. Isyarat tersebut kemudian direalisasikan oleh [[Bacharuddin Jusuf Habibie|Presiden B.J Habibie]] melalui instruksi Presiden No.2 tahun 1999 yang menyatakan bahwa Polri dipisahkan dari ABRI. Upacara pemisahan Polri dari ABRI dilakukan pada 1 April 1999 di lapangan upacara Mabes ABRI di Cilangkap, Jakarta Timur. Upacara pemisahan tersebut ditandai dengan penyerahan Panji Tribata Polri dari Kepala Staf Umum ABRI Leftenan Jeneral TNI Sugiono kepada Sekjen [[Kementerian Pertahanan Republik Indonesia|Dephankam]] Leftenan Jeneral TNI [[Fachrul Razi]] kemudian diberikan kepada Kapolri Jenderal Pol (Purn.) [[Roesmanhadi]]. Maka sejak 1 April, Polri ditempatkan di bawah Dephankam. Setahun kemudian, keluarlah TAP MPR No. VI/2000 serta Ketetapan MPR nomor VII/MPR/2000 tentang Peran TNI dan peran POLRI, kemandirian Polri berada di bawah Presiden secara langsung dan segera melakukan reformasi birokrasi menuju Polisi yang mandiri, bermanfaat dan professional.<ref>[http://wartakota.tribunnews.com/2012/12/01/sekilas-tentang-pemisahan-polri-dan-tni "Sekilas tentang Pemisahan Polri dan TNI"]</ref> Pemisahan ini pun dikuatkan melalui amendemen [[Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945|Undang-Undang Dasar 1945]] ke-2 yang dimana Polri bertanggungjawab dalam keamanan dan ketertiban sedangkan TNI bertanggungjawab dalam bidang pertahanan. Pada tanggal 8 Januari 2002, diundangkanlah UU no. 2 tahun 2002 mengenai Kepolisian Republik Indonesia oleh Presiden [[Megawati Soekarnoputri]]. Isi dari Undang Undang tersebut selain pemisahan tersebut, Kapolri bertanggungjawab secara langsung pada Presiden berbanding sebelumnya di bawah Panglima ABRI, pengangkatan Kapolri yang harus disetujui [[Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia|Dewan Perwakilan Rakyat]], dibentuknya [[Komisi Kepolisian Nasional]] untuk membantu Presiden membuat kebijakan dan memilih Kapolri. Kemudian Polri dilarang terlibat dalam politik praktis serta dihilangkan hak pilih dan dipilih, harus tunduk dalam peradilan umum dari sebelumnya melalui peradilan militer. Internal kepolisian sendiri pun memulai reformasi internal dengan dilakukan demiliterisasi Kepolisian dengan menghilangkan corak militer dari Polri, perubahan paradigma angkatan perang menjadi institusi sipil penegak hukum profesional, penerapan paradigma Hak Asasi Manusia, penarikan Fraksi ABRI (termasuk Polri) dari DPR, perubahan doktrin, pelatihan dan tanda kepangkatan Polri yang sebelumnya sama dengan TNI, dan lainnya. Reorganisasi Polri pasca reformasi diatur dalam Perpres no. 52 tahun 2010 tentang Susunan Organisasi dan Tata Kerja Kepolisian Republik Indonesia. Selain Kepolisian, pada masa Reformasi juga banyak dibentuk lembaga baru yang bertugas untuk penegakan hukum dan pembuatan kebijakan keamanan seperti [[Komisi Pemberantasan Korupsi Republik Indonesia|Komisi Pemberantasan Korupsi]] (2002), [[Badan Narkotika Nasional]] (2009), [[Badan Nasional Penanggulangan Terorisme]] (2010), [[Badan Keamanan Laut Republik Indonesia|Badan Keamanan Laut]] (2014). Perwira aktif Polri dapat menjabat dalam lembaga ini, baik menjadi penyidik, pejabat struktural sampai pimpinan. Lembaga-lembaga ini nantinya berkoordinasi dengan Polri sesuai tugas dan tanggungjawabnya. Selain dari paradigma dan organisasi, pada masa ini polis pun menjalankan proses perlahan-lahan mendisiplinkan dan meningkatkan integriti anggotanya. Mengingat pada masa reformasi tidak sedikit anggota Kepolisian yang terungkap ke publik melanggar kod etika profesional bahkan terjerat jeneyah seperti korupsi, rasuah, rekening gendut, dadah, dll. Selain kasus hukum, saling serang antara anggota Polri dan TNI dilapangan dan ketegangan antar lembaga penegak hukum masih mewarnai perjalanan reformasi Kepolisan. ===Masa kini=== Pada 31 Mac 2021, Markas Besar Polri [[Penembakan Markas Besar Polri 2021|diserang]] oleh seorang penembak wanita yang merupakan serigala tunggal [[Daesh]]. Pelaku ditembak mati oleh anggota polis yang mengawal Mabes Polri.<ref>{{Cite web|title=Wanita disyaki pengganas ditembak mati di ibu pejabat polis Indonesia|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/wanita-disyaki-pengganas-ditembak-mati-di-ibu-pejabat-polis-indonesia-291091|access-date=18 April 2021 |date=1 April 2021|work=Bernama|publisher=Astro Awani}}</ref> == Tugas dan Wewenang == [[Fail:Polisi patroli.jpg|jmpl|thumb|200px|Polis melakukan rondaan berjalan kaki untuk memastikan keadaan orang ramai]] Tugas pokok Kepolisian Negara Republik Indonesia adalah: # memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; # menegakkan hukum; dan # memberikan perlindungan, pengayoman, dan pelayanan kepada masyarakat. Dalam melaksanakan tugas pokok sebagaimana dimaksud, Kepolisian Negara Republik Indonesia bertugas : # melaksanakan pengaturan, penjagaan, pengawalan, dan patroli terhadap kegiatan masyarakat dan pemerintah sesuai kebutuhan; # menyelenggarakan segala kegiatan dalam menjamin keamanan, ketertiban, dan kelancaran lalu lintas di jalan; # membina masyarakat untuk meningkatkan partisipasi masyarakat, kesadaran hukum masyarakat serta ketaatan warga masyarakat terhadap hukum dan peraturan perundang-undangan; # turut serta dalam pembinaan hukum nasional; # memelihara ketertiban dan menjamin keamanan umum; # melakukan koordinasi, pengawasan, dan pembinaan teknis terhadap kepolisian khusus, penyidik pegawai negeri sipil, dan bentuk-bentuk pengamanan swakarsa; # melakukan penyelidikan dan penyidikan terhadap semua tindak pidana sesuai dengan hukum acara pidana dan peraturan perundang-undangan lainnya; # menyelenggarakan identifikasi kepolisian, kedokteran kepolisian, laboratorium forensik dan psikologi kepolisian untuk kepentingan tugas kepolisian; # melindungi keselamatan jiwa raga, harta benda, masyarakat, dan lingkungan hidup dari gangguan ketertiban dan/atau bencana termasuk memberikan bantuan dan pertolongan dengan menjunjung tinggi hak asasi manusia; # melayani kepentingan warga masyarakat untuk sementara sebelum ditangani oleh instansi dan/atau pihak yang berwenang; # memberikan pelayanan kepada masyarakat sesuai dengan kepentingannya dalam lingkup tugas kepolisian; serta # melaksanakan tugas lain sesuai dengan peraturan perundang-undangan. Dalam rangka menyelenggarakan tugas sebagaimana dimaksud Kepolisian Negara Republik Indonesia secara umum berwenang: # menerima laporan dan/atau pengaduan; # membantu menyelesaikan perselisihan warga masyarakat yang dapat mengganggu ketertiban umum; # mencegah dan menanggulangi tumbuhnya penyakit masyarakat; # mengawasi aliran yang dapat menimbulkan perpecahan atau mengancam persatuan dan kesatuan bangsa; # mengeluarkan peraturan kepolisian dalam lingkup kewenangan administratif kepolisian; # melaksanakan pemeriksaan khusus sebagai bagian dari tindakan kepolisian dalam rangka pencegahan; # melakukan tindakan pertama di tempat kejadian; # mengambil sidik jari dan identitas lainnya serta memotret seseorang; # mencari keterangan dan barang bukti; # menyelenggarakan Pusat Informasi Kriminal Nasional; # mengeluarkan surat izin dan/atau surat keterangan yang diperlukan dalam rangka pelayanan masyarakat; # memberikan bantuan pengamanan dalam sidang dan pelaksanaan putusan pengadilan, kegiatan instansi lain, serta kegiatan masyarakat; # menerima dan menyimpan barang temuan untuk sementara waktu. Kepolisian Negara Republik Indonesia sesuai dengan peraturan perundang-undangan lainnya berwenang : # memberikan izin dan mengawasi kegiatan keramaian umum dan kegiatan masyarakat lainnya; # menyelenggarakan registrasi dan identifikasi kendaraan bermotor; # memberikan surat izin mengemudi kendaraan bermotor; # menerima pemberitahuan tentang kegiatan politik; # memberikan izin dan melakukan pengawasan senjata api, bahan peledak, dan senjata tajam; # memberikan izin operasional dan melakukan pengawasan terhadap badan usaha di bidang jasa pengamanan; # memberikan petunjuk, mendidik, dan melatih aparat kepolisian khusus dan petugas pengamanan swakarsa dalam bidang teknis kepolisian; # melakukan kerja sama dengan kepolisian negara lain dalam menyidik dan memberantas kejahatan internasional; # melakukan pengawasan fungsional kepolisian terhadap orang asing yang berada di wilayah Indonesia dengan koordinasi instansi terkait; # mewakili pemerintah Republik Indonesia dalam organisasi kepolisian internasional; # melaksanakan kewenangan lain yang termasuk dalam lingkup tugas kepolisian. == Organisasi == Organisasi Polri disusun secara berjenjang dari tingkat pusat sampai ke kewilayahan. Organisasi Polri tingkat pusat disebut Markas Besar Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Mabes Polri'''); sedang organisasi Polri tingkat kewilayahan disebut [[Kepolisian Daerah|Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah]] ('''Polda''') di tingkat provinsi, [[Kepolisian resor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort]] ('''Polres''') di tingkat kabupaten/kota, dan [[Kepolisian sektor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor]] ('''Polsek''') di wilayah kecamatan. === Mabes === ==== Unsur Pimpinan ==== {{utama|Daftar Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia}}Unsur pimpinan Mabes Polri adalah Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Kapolri'''). Kapolri adalah Pimpinan Polri yang berada di bawah dan bertanggung jawab kepada [[Presiden Republik Indonesia|Presiden]]. Kapolri berpangkat [[Jenderal Polisi]], Sejak 13 Julai 2016, Jenderal Badrodin Haiti diberhentikan dengan hormat dan digantikan oleh Jenderal Pol [[Tito Karnavian]]. Kapolri dibantu oleh seorang Wakil Kepala Polri berpangkat [[Komisaris Jenderal Polisi]]. Wakapolri saat ini dijabat oleh Komjen Pol Gatot Eddy Pramono. ==== Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan ==== Unsur Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan terdiri dari: * Inspektorat Pengawasan Umum (Itwasum), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan pengawasan dan pemeriksaan umum dan perbendaharaan dalam lingkungan Polri termasuk satuan-satuan organsiasi non struktural yang berada di bawah pengendalian Kapolri. Saat ini dipimpin oleh Komjen Pol [[Putut Eko Bayu Seno]]. * Asisten Kapolri Bidang Operasi (As Ops), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang operasional dalam lingkungan Polri termasuk koordinasi dan kerjasama eksternal serta pemberdayaan masyarakat dan unsur-unsur pembantu Polri lainnya. Asops saat ini dipegang oleh Irjen Pol [[Rudy Sufahriadi]]. * Asisten Kapolri Bidang Perencanaan Umum dan Anggaran (Asrena), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi perencanaan umum dan pengembangan, termasuk pengembangan sistem organisasi dan manajemen serta penelitian dan pengembangan dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Bambang Sunarwibowo]] * Asisten Kapolri Bidang Sumber Daya Manusia (AS SDM), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang sumber daya manusia termasuk upaya perawatan dan peningkatan kesejahteraan personel dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Eko Indra Heri S]]. * Asisten Kapolri Sarana dan Prasarana (Assarpras), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi sarana dan prasarana dalam lingkungan Polri. Assarpras dijabat oleh Irjen Pol [[Asep Suhendar]]. * Divisi Pertanggungjawaban Profesi dan Pengamanan Internal (Div Propam), adalah unsur pelaksana staf khusus bidang pertanggungjawaban profesi dan pengamanan internal. Kadiv Propam saat ini ialah Irjen Pol [[Martuani Sormin]]. * Divisi Hukum (Div Kum), dengan pimpinan Irjen Pol [[Agung Sabar Santoso]]. * Divisi Hubungan Masyarakat (Div Humas), dengan pimpinan Irjen Pol [[M. Iqbal]]. * Divisi Hubungan Internasional (Div Hubinter), adalah unsur pembantu pimpinan bidang hubungan internasional yang ada di bawah Kapolri. Bagian ini membawahi [[Interpol|National Crime Bureau Interpol]] (NCB Interpol), untuk menangani kejahatan internasional. Dengan pimpinan Irjen Pol [[Saiful Maltha]]. * Divisi Teknologi Informasi dan Komunikasi Kepolisian (Div TIK Pol), adalah unsur pembantu pimpinan di bidang informatika yang meliputi teknologi informasi dan komunikasi elektronika. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Prasta Wahyu Hidayat]]. * Staf Pribadi Pimpinan (Spripim) * Sekretariat Umum (Kasetum). Dipimpin oleh Kombes Pol Sang Made Mahendra Jaya. * Pelayanan Markas (Kayanma). Dipimpin oleh Kombes Pol Yudi Amsyah. * Staf Ahli Kapolri, bertugas memberikan telaahan mengenai masalah tertentu sesuai bidang keahliannya ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok terdiri dari: * [[Badan Intelijen dan Keamanan Polri|Badan Intelijen dan Keamanan]] (Baintelkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi intelijen dalam bidang keamanan bagi kepentingan pelaksanaan tugas operasional dan manajemen Polri maupun guna mendukung pelaksanaan tugas-tugas pemerintahan dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaintelkam Komjen Pol [[Lutfi Lubihanto]]. * [[Badan Reserse Kriminal Polri|Badan Reserse Kriminal]] (Bareskrim), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi penyelidikan dan penyidikan tindak pidana, termasuk fungsi identifikasi dan fungsi laboratorium forensik, dalam rangka penegakan hukum. Dipimpin oleh seorang [[Komisaris Jenderal Polisi|Komisaris Jenderal]] (Komjen). Kabareskrim Komjen Pol [[Idham Aziz]] * [[Badan Pemelihara Keamanan Polri|Badan Pemeliharaan Keamanan]] (Baharkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan yang mencakup pemeliharaan dan upaya peningkatan kondisi keamanan dan ketertiban masyarakat dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaharkam saat ini dijabat oleh Komjen Pol [[Moechgiyarto]]. * Korps [[Brigade Mobil]] (Korbrimob), bertugas menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan khususnya yang berkenaan dengan penanganan gangguan keamanan yang berintensitas tinggi, dalam rangka penegakan keamanan dalam negeri. Korps ini dipimpin oleh seorang [[Inspektur Jenderal Polisi|Inspektur Jenderal]] (Irjen). Dipimpin oleh Irjen Pol [[Ilham Salahuddin]]. * [[Korps Lalu Lintas]] (Korlantas), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi lalu lintas yang meliputi pendidikan masyarakat, penegakan hukum, pengkajian masalah lalu lintas, registrasi, dan identifikasi pengemudi dan kendaraan bermotor, serta mengadakan patroli jalan raya. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Refdi Andri]]. * Biro Operasi Polri, bertugas untuk mengirimkan pasukan Brimob, Sabhara, Samapta, Satlantas, (Jihandak/Penjinak Bahan Peledak, bila diperlukan) serta sebuah tim intelijen jika ada demonstrasi, sidang pengadilan, pertemuan tingkat tinggi, perayaan hari besar oleh kelompok masyarakat, atau peresmian oleh kepala pemerintahan, kepala negara, ketua MPR, atau ketua DPR dengan mengirimkan surat tugas kepada Biro Operasi Polda setempat, Biro Operasi Polres setempat, dan Polsek setempat. * [[Detasemen Khusus 88 (Anti Teror)|Detasemen Khusus 88 Anti Teror Polri]] (Densus 88 AT), bertugas menyelenggarakan fungsi intelijen, pencegahan, investigasi, penindakan, dan bantuan operasional dalam rangka penyelidikan dan penyidikan tindak pidana terorisme. Dipimpin oleh Irjen Pol [[M Syafii|Muhamad Syafii]]. ==== Unsur Pendukung ==== Unsur Pendukung, terdiri dari: * [[Lembaga Pendidikan Polri|Lembaga Pendidikan dan Pelatihan Kepolisian Negara Republik Indonesia]] (Lemdiklat Polri), bertugas merencanakan, mengembangkan, dan menyelenggarakan fungsi pendidikan pembentukan dan pengembangan berdasarkan jenis pendidikan Polri meliputi pendidikan profesi, manajerial, akademis, dan vokasi. Kalemdiklat Polri saat ini adalah Komjen Pol [[Unggung Cahyono]]. Lemdiklat Polri membawahi: ** Sekolah Staf dan Pimpinan Kepolisian (Sespimpol), adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pengembangan manajemen Polri. Terdiri dari Sespimma (dahulu Selapa), Sespimmen (dahulu Sespim) dan Sespimti (dahulu Sespati). ** [[Akademi Kepolisian|Akademi Kepolisian (Akpol)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Perwira Polri. Gubernur Akpol dipegang oleh Irjen Pol [[Rycko Amelza Dahniel]]. ** [[STIK|Sekolah Tinggi Ilmu Kepolisian (STIK)]], adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pendidikan tinggi dan pengembangan ilmu dan teknologi kepolisian. Ketua STIK dipegang oleh Irjen Pol Remigius Sigid Tri Hardjanto. ** Sekolah Pembentukan Perwira (Setukpa), adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi Bintara Polri. Kepala Setukpa dipegang oleh Brigjen Pol Sri Handayani. ** [[Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana|Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi para lulusan sarjana. ** Pusat Pendidikan (Pusdik)/Sekolah terdiri dari: *** Pendidikan dan Latihan Khusus Kejahatan dan Kekerasaan (Diklatsus Jatanras) *** [[Pusdik Intelijen|Pusdik Intelijen (Pusdikintel)]] *** [[Pusdik Reserse Kriminal|Pusdik Reserse Kriminal (Pusdikreskrim)]] *** [[Pusdik Lalulintas|Pusdik Lalulintas (Pusdiklantas)]] *** [[Pusdik Tugas Umum|Pusdik Tugas Umum (Pusdikgasum)]] *** [[Pusat Pendidikan Korps Brimob|Pusdik Brigade Mobil (Pusdikbrimob)]] *** [[Pusdik Kepolisian Perairan|Pusdik Kepolisian Perairan (Pusdikpolair)]] *** [[Pusdik Administrasi|Pusdik Administrasi (Pusdikmin)]] *** Sekolah Bahasa (Sebasa) *** [[Sekolah Polisi Wanita|Sekolah Polisi Wanita (Sepolwan)]] *** [[Pusdik Bina Masyarakat|Pusdik Bina Masyarakat (Pusdikbinmas)]] * Pusat Logistik dan Perbekalan Polri dipimpin oleh seorang [[Brigadir Jenderal Polisi|Brigadir Jenderal]] (Brigjen). * Pusat Kedokteran dan Kesehatan (Pusdokkes Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Farley Helfrich Arthur Tampi, termasuk didalamnya adalah Rumah Sakit Pusat Polri (Rumkit Puspol) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Didi Agus Mintadi. * Pusat Keuangan (Puskeu Polri) yang dipimpin oleh seorang Brigjen Pol Bambang Giri. * Pusat Penelitian dan Pengembangan (Puslitbang Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Sintersins Mamadoa. * Pusat Sejarah (Pusjarah Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Istu Hari Winarto. === Polda === {{utama|Kepolisian daerah}} * Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) merupakan satuan pelaksana utama Kewilayahan yang berada di bawah Kapolri. Polda bertugas menyelenggarakan tugas Polri pada tingkat kewilayahan. Polda dipimpin oleh Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Kapolda), yang bertanggung jawab kepada Kapolri. Kapolda dibantu oleh Wakil Kapolda (Wakapolda). * Polda membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort (Polres). Ada tiga tipe Polda, yakni Tipe A-K, Tipe A dan Tipe B. Polda Tipe A-K saat ini hanya terdapat 1 Polda, yaitu [[Polda Metro Jaya]]. Polda Tipe A-K dan Tipe A dipimpin seorang perwira tinggi berpangkat [[Inspektur Jenderal Polisi]] (Irjen), sedangkan Tipe B dipimpin perwira tinggi berpangkat [[Brigadir Jenderal Polisi]] (Brigjen). ** Setiap Polda menjaga keamanan sebuah Provinsi. * [[Polres]], membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor. Untuk kota - kota besar, Polres dinamai Kepolisian Resor Kota Besar, dan untuk tipe urban dinamai Kepolisian Resor Kota. Polres memiliki satuan tugas kepolisian yang lengkap, layaknya Polda, dan dipimpin oleh seorang [[Komisaris Besar Polisi]] (Kombes) (untuk Polrestabes dan Polresta) atau [[Ajun Komisaris Besar Polisi]] (AKBP) (untuk Polres) ** Setiap Polres menjaga keamanan sebuah Kotamadya atau Kabupaten. * Polsek maupun Polsekta dipimpin oleh seorang [[Ajun Komisaris Besar Polisi|Ajun Komisaris Besar Polisi (AKBP)]] (khusus untuk Polda Metro Jaya) atau [[Komisaris Polisi|Komisaris Polisi (Kompol)]] (untuk tipe urban), sedangkan di Polda lainnya, Polsek atau Polsekta dipimpin oleh perwira berpangkat [[Ajun Komisaris Polisi|Ajun Komisaris Polisi (AKP)]] (tipe rural). Di sejumlah daerah di Papua sebuah Polsek dapat dipimpin oleh [[Inspektur Polisi Dua]] (Ipda). ** Setiap Polsek menjaga keamanan sebuah Kecamatan. Setiap Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) memiliki sejumlah Direktorat dalam menangani tugas melayani dan melindungi, yaitu: * Direktorat Reserse Kriminal ** Subdit Keamanan Negara (Kamneg) ** Subdit Harta Benda Bangunan Tanah (Hardabangtah) ** Subdit Kriminal Umum (umum) ** Subdit Kejahatan dengan Kekerasan (Jatanras) ** Subdit Reserse Mobile (Resmob) ** Subdit Remaja Anak dan Wanita (PPA) ** Unit Inafis ''(Indonesia Automatic Finger Print Identification System) / Identifikasi TKP (Tempat Kejadian Perkara)'' * Direktorat Reserse Kriminal Khusus ** Subdit Tindak Pidana Korupsi ** Subdit Cyber Crime * Direktorat Reserse Narkoba ** Subdit Narkotika ** Subdit Psikotropika * Direktorat Intelijen dan Keamanan * Direktorat Lalu Lintas ** Subdit Pendidikan dan Rekayasa (Dikyasa) ** Subdit Registrasi dan Identifikasi (Regident) ** Subdit Penegakan Hukum (Gakkum) ** Subdit Keamanan dan Keselamatan (Kamsel) ** Subdit Patroli Pengawalan (Patwal) ** Subdit Patroli Jalan Raya (PJR) * Direktorat Bimbingan Masyarakat (Bimmas, dulu Bina Mitra) * Direktorat Sabhara * Direktorat Pengamanan Objek Vital (Pamobvit) * Direktorat Polisi Air (Polair) * Direktorat Tahanan dan Barang Bukti (Tahti) * [[Biro Operasi]] * Biro SDM * Biro Sarana Prasarana (Sarpras, dulu Logistik) * Bidang Keuangan * Bidang Profesi dan Pengamanan (Propam) * Bidang Hukum * Bidang Hubungan Masyarakat * Bidang Kedokteran Kesehatan * Bidang Teknologi Infomasi Kepolisian == Isu == [[Amnesty International]] telah menuduh Polri melakukan penyeksaan yang "berleluasa" dan penderaan lain terhadap individu yang ditangkap.<ref>{{citation | title= Cop Killers| publisher= [[The Economist]] | language= en | date= 4 November 2010| url= http://www.economist.com/node/17419881 | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Menurut pertubuhan itu, "Polis di Indonesia menembak, memukul dan juga membunuh orang tanpa rasa takut terhadap pendakwaan, meninggalkan mangsa mereka dengan sedikit harapan keadilan".<ref>{{citation | title= Indonesia must end impunity for police violence| publisher= [[Amnesty International]] | language= en | date= 25 April 2012 | url= https://www.amnesty.org/en/latest/news/2012/04/indonesia-must-end-impunity-police-violence/ | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Pada tahun 2014 [[Human Rights Watch]] melaporkan bahawa [[ujian dara]] fizikal secara rutin dilakukan ke atas pemohon wanita kepada pasukan polis.<ref name=hrw>{{cite web| url=https://www.hrw.org/news/2014/11/17/indonesia-virginity-tests-female-police| author=[[Human Rights Watch]] |title=Indonesia: 'Virginity Tests' for Female Police being performed in some regions.| date=17 November 2014 }}</ref><ref>{{Cite web|last1=Times|first1=I. D. N.|last2=Dewi|first2=Santi|title=Polri Telah Hapus Tes Keperawanan bagi Calon Polwan Sejak 2014|url=https://www.idntimes.com/news/indonesia/santi-dewi/polri-telah-hapus-tes-keperawanan-bagi-calon-polwan-sejak|access-date=19 November 2021|website=IDN Times|language=id}}</ref> Pada musim panas 2022, siasatan ke atas [[Penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat|penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]], seorang pegawai polis Indonesia, mengatasi dakwaan penyembunyian oleh jeneral polis untuk menyembunyikan dakwaan pembunuhan terancang yang dilakukan oleh Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalam negeri. Polis Negara Indonesia, dan tiga yang lain.<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref> == Struktur wilayah == Pembagian wilayah Kepolisian Republik Indonesia pada dasarnya didasarkan dan disesuaikan atas wilayah administrasi pemerintahan sipil. Komando pusat berada di Markas Besar Polri (Mabes) di Jakarta. Pada umumnya, struktur komando Polri dari pusat ke daerah adalah: * Pusat ** [[Markas Besar Kepolisian Republik Indonesia]] (Mabes Polri) * Wilayah Provinsi ** [[Kepolisian Daerah]] (Polda) * Wilayah Kabupaten dan Kota [[Kepolisian Resort]] ** Kepolisian Resort Kota Besar (Polrestabes) ** Kepolisian Resort Kota (Polresta) ** Kepolisian Resort Kabupaten (Polres) * Tingkat kecamatan [[Kepolisian sektor]] ** Kepolisian Sektor Kota (Polsekta) ** Kepolisian Sektor (Polsek) Wilayah hukum dari Kepolisian Wilayah (Polwil) adalah kawasan yang pada masa kolonial merupakan Karesidenan. Karena wilayah seperti ini umumnya hanya ada di Pulau Jawa, maka di luar Jawa tidak dikenal adanya satuan berupa Polwil kecuali untuk wilayah perkotaan seperti ibukota provinsi seperti misalnya Polwiltabes Makassar di Sulawesi Selatan. Mulai awal tahun [[2010]] seluruh Kepolisian Wilayah (Polwil) di Pulau Jawa sudah dihapus.<ref>{{cite news|url=http://www.antaranews.com/berita/1266012835/lima-polwil-dan-polwiltabes-semarang-akan-dilikuidasi|title=Lima Polwil Dan Polwiltabes Semarang Akan Dilikuidasi|date=13 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=Antara News.com}}</ref><ref>{{cite news|url=http://nasional.news.viva.co.id/news/read/126790-polwiltabes_surabaya_diubah_jadi_polrestabes|title=Polwiltabes Surabaya Diubah Jadi Polrestabes|author=Amril Amarullah|date=4 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=news.viva.co.id}}</ref> Di beberapa daerah terpencil, ada pula pos-pos polisi yang merupakan perpanjangan tangan dari Kepolisian Sektor, yang dinamakan Kepolisian Sub-sektor. == Polri kini dan Masa Depan == Dalam negeri, Kepolisian Republik Indonesia juga menghadapi banyak tantangan yang semakin kompleks seperti pemberantasan narkoba, korupsi dan pencucian uang, terorisme, cybercrime, perdagangan orang, kelompok-kelompok radikal dan intoleran. Kejahatan-kejahatan tersebut sudah bersifat [[Transnasionalisme|transnasional]] dan memiliki jaringan global. Dalam perkembangan paling akhir dalam kepolisian yang semakin modern dan global, Polri bukan hanya mengurusi keamanan dan ketertiban di dalam negeri, akan tetapi juga terlibat dalam masalah-masalah keamanan dan ketertiban regional maupun antarabangsa, sebagaimana yang ditempuh oleh kebijakan PBB yang telah meminta pasukan-pasukan polisi, termasuk Indonesia, untuk ikut aktif dalam berbagai operasi kepolisian, misalnya di [[Namibia]] ([[Afrika Selatan]]) dan di [[Kamboja|Kemboja]] (Asia). == Lihat pula == * [[Tanda Kepangkatan Polri]] == Rujukan == {{reflist|2}} === Sumber === {{refbegin}} * {{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=Bloembergen|first=Marieke|publisher=PT Kompas Media Nusantara|year=2011|id=ISBN 978-979-709-544-4|coauthors=|month=}} * {{cite book|title=Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia 1942-1998|last=Poesponegoro|first=Marwati Djoened|publisher=PT Balai Pustaka|year=|id=ISBN 979-407-412-8|coauthors=Nugroho Notosusanto|month=}} * {{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=Gunawan, SH, MKn|first=Markus|publisher=Visi Media Pustaka|year=2009|location=Jakarta|id=ISBN 979-605-033-7|coauthors=Kompol Endang Kesuma Astuty, Kombes Drs. Ricky Francois Wakanno Ginting|month=}} * {{cite book|title=Memoar JASIN SANG POLISI PEJUANG. Meluruskan Sejarah Kelahiran Polisi Indonesia|last=DR. H. Moehammmad Jasin|first=Komisaris Jenderal Polisi (Purn.)|publisher=PT Gramedia Pustaka Utama|year=2012|location=Jakarta|id=ISBN 978-979-22-5177-7|coauthors=|month=}} * Djamin, Awaloedin dan Ambar Wulan, G. 2016. ''Jenderal Polisi R.S. Soekanto Tjokrodiatmodjo''. Jakarta: PT Kompas Media Nusantara {{refend}} == Pautan luar == * [http://www.polri.go.id Laman web resmi Kepolisian Negara Republik Indonesia] * [http://www.indonesia-policewatch.com IPW Lembaga nirlaba Pengawas kinerja Polri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812035427/http://indonesia-policewatch.com/ |date=2020-08-12 }} * [http://www.kepolisian.com Kepolisian] * [http://www.sipsspolri.com Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190522061801/http://sipsspolri.com/ |date=2019-05-22 }} {{Kementerian Indonesia}} {{Topik Indonesia}} 2pyz2xhhqwt1tl1x2rv62t85yvwqt4i 5650686 5650685 2022-08-21T23:23:16Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Mabes */ wikitext text/x-wiki {{MABBIM}} {{Kotak info agensi kerajaan |agency_name = Kepolisian Republik Indonesia |logo = Insignia of the Indonesian National Police.svg|150px |abbreviation = POLRI |logocaption = Simbol Polri |logo_width = 150px |motto = ''Rastra Sewakottama'' (Hamba utama Nusa dan Bangsa) |formed = {{start date and age|1946|7|1|df=y}} |employees = 590,000+ anggota |country = Indonesia |countryabbr = |national = Yes |legaljuris = Nasional |constitution1 = UU No.2 Tahun 2002<ref>{{cite web|url=https://id.wikisource.org/wiki/Undang-Undang_Republik_Indonesia_Nomor_2_Tahun_2002|title=Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 2 Tahun 2002}}</ref> |police = Yes |local = Yes |headquarters = [[Kebayoran Baru]], [[Jakarta Selatan]] |chief1_name = [[Listyo Sigit Prabowo]] |chief1_position = Ketua |chief2_name = [[Gatot Eddy Pramono]] |chief2_position = Timbalan Ketua |anniversary1 = 1 Julai |award1 = |website = {{URL|http://www.polri.go.id}} |footnotes = |reference = }} '''Kepolisian Republik Indonesia''' (sering dipendekkan kepada '''Polri''') <!--Nama-nama badan rasmi di Indonesia lazim tidak perlu diolah lanjut atau "diMalaysia/Singapura/Brunei/Melayukan"--> Pasukan ini berperanan mengemban tugas-tugas kepolisian di seluruh wilayah dan provinsi [[Indonesia]] iaitu memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; menegakkan hukum undang-undang; dan memberikan perlindungan, pengayoman, dan perkhidmatan (atau pelayanan) kepada masyarakat setempat negara ini. == Sejarah == === Sebelum kemerdekaan Indonesia === ==== Masa kolonial Belanda ==== Pada zaman [[Kerajaan Majapahit]] Patih [[Gajah Mada]] membentuk pasukan pengamanan yang disebut dengan '''Bhayangkara''' yang bertugas melindungi [[raja]] dan [[kerajaan]].<ref name="pasukanjaga">{{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=|first=|publisher=|year=|page=5|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada masa kolonial [[Belanda]], pembentukan pasukan keamanan diawali oleh pembentukan pasukan-pasukan jaga yang diambil dari orang-orang pribumi untuk menjaga aset dan kekayaan orang-orang Eropa di [[Hindia Belanda]] pada waktu itu. Pada tahun 1867 sejumlah warga [[Eropa]] di [[Semarang]], merekrut 78 orang pribumi untuk menjaga keamanan mereka.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=27|id=|coauthors=|month=}}</ref> Wewenang operasional kepolisian ada pada residen yang dibantu asisten residen. Rechts politie dipertanggungjawabkan pada procureur general ([[jaksa agung]]). Pada masa Hindia Belanda terdapat bermacam-macam bentuk kepolisian, seperti ''veld politie'' (polisi lapangan) , ''stads politie'' (polisi kota), ''cultur politie'' (polisi pertanian), ''bestuurs politie'' (polisi pamong praja), dan lain-lain. Sejalan dengan administrasi negara waktu itu, pada kepolisian juga diterapkan pembedaan jabatan bagi bangsa Belanda dan pribumi. Pada dasarnya pribumi tidak diperkenankan menjabat ''hoofd agent'' (bintara), ''inspecteur van politie'', dan ''commisaris van politie''. Untuk pribumi selama menjadi agen polisi diciptakan jabatan seperti mantri polisi, asisten wedana, dan wedana polisi. Kepolisian modern [[Hindia Belanda]] yang dibentuk antara tahun 1897-1920 adalah merupakan cikal bakal dari terbentuknya Kepolisian Negara Republik Indonesia saat ini.<ref>{{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=|first=|publisher=|year=|page=65|id=|coauthors=|month=}}</ref> Pada akhir tahun [[1920-an]] atau permulaan tahun [[1930]] pendidikan dan jabatan ''hoofd agent'', ''inspecteur'', dan ''commisaris van politie'' dibuka untuk putra-putra pejabat [[Hindia Belanda]] dari kalangan [[pribumi]]. ==== Masa pendudukan Jepun ==== Pada masa ini [[Jepang|Jepun]] membahagikan wilayah kepolisian Indonesia menjadi beberapa kantor: * Kepolisian [[Jawa]] dan [[Madura]] yang berpusat di [[Jakarta]], * Kepolisian [[Sumatera]] yang berpusat di [[Bukittinggi]], * Kepolisian wilayah Indonesia Timur berpusat di [[Makassar]], dan, * Kepolisian [[Kalimantan]] yang berpusat di [[Banjarmasin]].<ref name="pasukanjaga" /> Setiap pejabat atau kantor kepolisian di daerah meskipun diketuai oleh seorang pegawai dari warga tempatan ("kepala polisi") namun akan diiringi juga seorang pegawai Jepun (士道館) yang sebenarnya lebih berkuasa dari "kepala polisi" itu sendiri. === Awal kemerdekaan Indonesia === ==== Periode 1945-1950 ==== Tidak lama setelah [[Empayar Jepun]] [[Penyerahan kalah Jepun|menyerah diri tanpa syarat]] kepada pihak [[Pihak Berikat]], pemerintah militer Jepun membubarkan [[Peta]] dan [[Gyu-Gun]], sedangkan polisi tetap bertugas, termasuk waktu [[Soekarno]]-[[Hatta]] memproklamasikan kemerdekaan Indonesia pada tanggal 17 Ogos 1945. Secara resmi kepolisian menjadi kepolisian Indonesia yang merdeka. Inspektur Kelas I (Letnan Satu) Polisi Mochammad Jassin, Komandan Polisi di Surabaya, pada tanggal 21 Ogos 1945 memproklamasikan Pasukan Polisi Republik Indonesia sebagai langkah awal yang dilakukan selain mengadakan pembersihan dan pelucutan senjata terhadap tentera Jepun yang kalah perang, juga membangkitkan semangat moral dan patriotik seluruh rakyat maupun satuan-satuan bersenjata yang sedang dilanda depresi dan kekalahan perang yang panjang.<ref>{{cite web|url=http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|title=sejarah Polri|publisher=polri.go.id|accessdate=5 Novermber 2012|archive-date=2012-11-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20121110030552/http://www.polri.go.id/organisasi/op/sp/|url-status=dead}}</ref> Sebelumnya pada tanggal [[19 Ogos]] [[1945]] dibentuk Badan Kepolisian Negara (BKN) oleh Panitia Persiapan Kemerdekaan Indonesia (PPKI). Pada tanggal 29 September 1945 Presiden [[Soekarno]] melantik R.S. [[Soekanto Tjokrodiatmodjo]] menjadi Kepala Kepolisian Negara (KKN).<ref>{{cite book|title=Sejarah Nasional Indonesia VI|page=182}}</ref> Pada awalnya kepolisian berada dalam lingkungan [[Kementerian Dalam Negeri Indonesia|Kementerian Dalam Negeri]] dengan nama Djawatan Kepolisian Negara yang hanya bertanggung jawab masalah administrasi, sedangkan masalah operasional bertanggung jawab kepada [[Jaksa Agung]].<ref>{{cite book|title=Sejarah perkembangan kepolisian di Indonesia|last=Djamin|first=Awaloedin|year=2007|page=122}}</ref> Kemudian mulai tanggal [[1 Juli|1]] Julai [[1946]] dengan Penetapan Pemerintah tahun 1946 No. 11/S.D. Djawatan Kepolisian Negara yang bertanggung jawab langsung kepada [[Perdana Menteri]].<ref>{{cite web|url=http://ngada.org/pp11sd-1946.htm|title=Penetapan Pemerintah tahun 1946|publisher=ngada.org|accessdate=5 November 2012}}</ref> Tanggal 1 Julai inilah yang setiap tahun diperingati sebagai Hari Bhayangkara hingga saat ini. Sebagai bangsa dan negara yang berjuang mempertahankan kemerdekaan maka Polri di samping bertugas sebagai penegak hukum juga ikut bertempur di seluruh wilayah RI. Polri menyatakan dirinya “combatant” yang tidak tunduk pada Konvensi Jenewa. Polisi Istimewa diganti menjadi Mobile Brigade, sebagai kesatuan khusus untuk perjuangan bersenjata, seperti dikenal dalam pertempuran 10 November di Surabaya, di front Sumatera Utara, Sumatera Barat, penumpasan pemberontakan PKI di Madiun, dan lain-lain. Pada masa kabinet presidential, pada tanggal 4 Februari 1948 dikeluarkan Tap Pemerintah No. 1/1948 yang menetapkan bahwa Polri dipimpin langsung oleh presiden/wakil presiden dalam kedudukan sebagai perdana menteri/wakil perdana menteri. Pada masa revolusi fisik, Kapolri Jenderal Polisi R.S. Soekanto telah mulai menata organisasi kepolisian di seluruh wilayah RI. Pada Pemerintahan Darurat RI (PDRI) yang diketuai Mr. Sjafrudin Prawiranegara berkedudukan di Sumatera Tengah, Jawatan Kepolisian dipimpin KBP Umar Said (tanggal 22 Desember 1948).<ref>{{cite web|url=http://www.harianhaluan.com/index.php?option=com_content&view=article&id=11149:ad-perpetuam-rei-memoriam&catid=12:refleksi&Itemid=82|title=Ad Perpetuam Rei Memoriam|publisher=harianhaluan.com|accessdated=5 November 2012}}</ref> Hasil [[Konferensi Meja Bundar]] antara Indonesia dan Belanda dibentuk Republik Indonesia Serikat (RIS), maka R.S. Sukanto diangkat sebagai Kepala Jawatan Kepolisian Negara RIS dan R. Sumanto diangkat sebagai Kepala Kepolisian Negara RI berkedudukan di Yogyakarta. Dengan Keppres RIS No. 22 tahun 1950 dinyatakan bahwa Jawatan Kepolisian RIS dalam kebijaksanaan politik polisional berada di bawah perdana menteri dengan perantaraan jaksa agung, sedangkan dalam hal administrasi pembinaan, dipertanggungjawabkan pada menteri dalam negeri. Umur RIS hanya beberapa bulan. Sebelum dibentuk Negara Kesatuan RI pada tanggal 17 Ogos 1950, pada tanggal 7 Jun 1950 dengan Tap Presiden RIS No. 150, organisasi-organisasi kepolisian negara-negara bagian disatukan dalam Jawatan Kepolisian Indonesia. Dalam peleburan tersebut disadari adanya kepolisian negara yang dipimpin secara sentral, baik di bidang kebijaksanaan siasat kepolisian maupun administratif, organisatoris. ==== Periode 1950-1959 ==== Dengan dibentuknya negara kesatuan pada 17 Ogos 1950 dan diberlakukannya UUDS 1950 yang menganut sistem parlementer, Kepala Kepolisian Negara tetap dijabat R.S. Soekanto yang bertanggung jawab kepada perdana menteri/presiden. Waktu kedudukan Polri kembali ke Jakarta, karena belum ada kantor, digunakan bekas kantor Hoofd van de Dienst der Algemene Politie di Gedung Kementerian Dalam Negeri. Kemudian R.S. Soekanto merencanakan kantor sendiri di Jalan Trunojoyo 3, Kebayoran Baru, Jakarta Selatan, dengan sebutan Markas Besar Jabatan Kepolisian Negara RI (DKN) yang menjadi Markas Besar Kepolisian sampai sekarang. Ketika itu menjadi gedung perkantoran termegah setelah Istana Negara. Sampai periode ini kepolisian berstatus tersendiri antara sipil dan militer yang memiliki organisasi dan peraturan gaji tersendiri. Anggota Polri terorganisir dalam Persatuan Pegawai Polis Republik Indonesia (P3RI) tidak ikut dalam [[Korpri]], sedangkan bagi istri polisi semenjak zaman revolusi sudah membentuk organisasi yang sampai sekarang dikenal dengan nama Bhayangkari tidak ikut dalam [[Dharma Wanita]] ataupun [[Dharma Pertiwi]]. Organisasi P3RI dan Bhayangkari ini memiliki ketua dan pengurus secara demokratis dan pernah ikut Pemilu 1955 yang memenangkan kursi di Konstituante dan Parlemen. Waktu itu semua gaji pegawai negeri berada di bawah gaji angkatan perang, namun P3RI memperjuangkan perbaikan gaji dan berhasil melahirkan Peraturan Gaji Polisi (PGPOL) di mana gaji Polri relatif lebih baik dibanding dengan gaji pegawai negeri lainnya (mengacu standar PBB). === Masa [[Orde Lama]] === Dengan [[Dekret Presiden 5 Juli 1959|Dekret Presiden 5 Julai 1959]], setelah kegagalan Konstituante, Indonesia kembali ke [[UUD 1945]], namun dalam pelaksanaannya kemudian banyak menyimpang dari UUD 1945. Jabatan Perdana Menteri (Alm. Ir. [[Juanda]]) diganti dengan sebutan Menteri Pertama, Polri masih tetap di bawah pada Menteri Pertama sampai keluarnya Keppres No. 153/1959, tertanggal 10 Julai di mana Kepala Kepolisian Negara diberi kedudukan Menteri Negara ex-officio. Pada tanggal 13 Julai 1959 dengan Keppres No. 154/1959 Kapolri juga menjabat sebagai Menteri Muda Kepolisian dan Menteri Muda Veteran. Pada tanggal 26 Ogos 1959 dengan Surat Edaran Menteri Pertama No. 1/MP/RI1959, ditetapkan sebutan Kepala Kepolisian Negara diubah menjadi Menteri Muda Kepolisian yang memimpin Departemen Kepolisian (sebagai ganti dari Djawatan Kepolisian Negara). Waktu Presiden Soekarno menyatakan akan membentuk ABRI yang terdiri dari Angkatan Perang dan Angkatan Kepolisian, R.S. Soekanto menyampaikan keberatannya dengan alasan untuk menjaga profesionalisme kepolisian. Pada tanggal 15 Desember 1959 R.S. Soekanto mengundurkan diri setelah menjabat Kapolri/Menteri Muda Kepolisian, sehingga berakhirlah karier Bapak Kepolisian RI tersebut sejak 29 September 1945 hingga 15 Desember 1959. Berdasarkan Keppres No. 21/1960 sebutan Menteri Muda Kepolisian ditiadakan dan selanjutnya disebut Menteri Kepolisian Negara bersama Angkatan Perang lainnya dan dimasukkan dalam bidang keamanan nasional. Tanggal 19 Juni 1961, DPR-GR mengesahkan UU Pokok kepolisian No. 13/1961. Dalam UU ini dinyatakan bahwa kedudukan Polri sebagai salah satu unsur ABRI yang sama sederajat dengan TNI AD, AL, dan AU. Dengan Keppres No. 94/1962, Menteri Kapolri, Menteri/KASAD, Menteri/KASAL, Menteri/KSAU, Menteri/Jaksa Agung, Menteri Urusan Veteran dikoordinasikan oleh Wakil Menteri Pertama bidang pertahanan keamanan. Dengan Keppres No. 134/1962 menteri diganti menjadi Menteri/Kepala Staf Angkatan Kepolisian (Menkasak). Kemudian Sebutan Menkasak diganti lagi menjadi Menteri/Panglima Angkatan Kepolisian (Menpangak) dan langsung bertanggung jawab kepada presiden sebagai kepala pemerintahan negara. Dengan Keppres No. 290/1964 kedudukan, tugas, dan tanggung jawab Polri ditentukan sebagai berikut: # Alat Negara Penegak Hukum. # Koordinator Polsus. # Ikut serta dalam pertahanan. # Pembinaan Kamtibmas. # Kekaryaan. # Sebagai alat revolusi. Berdasarkan Keppres No. 155/1965 tanggal 6 Julai 1965, pendidikan AKABRI disamakan bagi Angkatan Perang dan Polri selama satu tahun di Magelang. Sementara pada tahun 1964 dan 1965, pengaruh PKI bertambah besar karena politik NASAKOM Presiden Soekarno, dan PKI mulai menyusupi memengaruhi sebagian anggota ABRI dari keempat angkatan. === Masa [[Orde Baru]] === Karena pengalaman yang pahit dari peristiwa G30S/PKI yang mencerminkan tidak adanya integrasi antar unsur-unsur ABRI, maka untuk meningkatkan integrasi ABRI, tahun 1967 dengan SK Presiden No. 132/1967 tanggal 24 Ogos 1967 ditetapkan Pokok-Pokok Organisasi dan Prosedur Bidang Pertahanan dan Keamanan yang menyatakan ABRI merupakan bagian dari organisasi Departemen Hankam meliputi AD, AL, AU , dan AK yang masing-masing dipimpin oleh Panglima Angkatan dan bertanggung jawab atas pelaksanaan tugas dan kewajibannya kepada Menhankam/Pangab. Jenderal Soeharto sebagai Menhankam/Pangab yang pertama. Setelah Soeharto dipilih sebagai presiden pada tahun 1968, jabatan Menhankam/Pangab berpindah kepada Jenderal M. Panggabean. Kemudian ternyata betapa ketatnya integrasi ini yang dampaknya sangat menyulitkan perkembangan Polri yang secara universal memang bukan angkatan perang. Pada tahun 1969 dengan Keppres No. 52/1969 sebutan Panglima Angkatan Kepolisian diganti kembali sesuai UU No. 13/1961 menjadi Kepala Kepolisian Negara RI, namun singkatannya tidak lagi KKN tetapi Kapolri. Pergantian sebutan ini diresmikan pada tanggal 1 Julai 1969. Pada HUT ABRI tanggal 5 Oktober 1969 sebutan Panglima AD, AL, dan AU diganti menjadi Kepala Staf Angkatan. === Masa [[Reformasi (Indonesia)|Reformasi]] === Sejak bergulirnya reformasi pemerintahan 1998, terjadi banyak perubahan yang cukup besar, ditandai dengan jatuhnya pemerintahan Orde Baru yang kemudian digantikan oleh pemerintahan reformasi di bawah pimpinan presiden B.J Habibie di tengah maraknya berbagai tuntutan masyarakat dalam penuntasan reformasi, muncul pada tuntutan agar Polri dipisahkan dari ABRI dengan harapan Polri menjadi lembaga yang profesional dan mandiri, jauh dari campur tangan pihak lain dalam penegakan undang-undang. Sejak 5 Oktober 1998, muncul perdebatan di sekitar Presiden yang menginginkan pemisahan Polri dan ABRI dalam tubuh Polri sendiri sudah banyak bermunculan aspirasi-aspirasi yang serupa. Isyarat tersebut kemudian direalisasikan oleh [[Bacharuddin Jusuf Habibie|Presiden B.J Habibie]] melalui instruksi Presiden No.2 tahun 1999 yang menyatakan bahwa Polri dipisahkan dari ABRI. Upacara pemisahan Polri dari ABRI dilakukan pada 1 April 1999 di lapangan upacara Mabes ABRI di Cilangkap, Jakarta Timur. Upacara pemisahan tersebut ditandai dengan penyerahan Panji Tribata Polri dari Kepala Staf Umum ABRI Leftenan Jeneral TNI Sugiono kepada Sekjen [[Kementerian Pertahanan Republik Indonesia|Dephankam]] Leftenan Jeneral TNI [[Fachrul Razi]] kemudian diberikan kepada Kapolri Jenderal Pol (Purn.) [[Roesmanhadi]]. Maka sejak 1 April, Polri ditempatkan di bawah Dephankam. Setahun kemudian, keluarlah TAP MPR No. VI/2000 serta Ketetapan MPR nomor VII/MPR/2000 tentang Peran TNI dan peran POLRI, kemandirian Polri berada di bawah Presiden secara langsung dan segera melakukan reformasi birokrasi menuju Polisi yang mandiri, bermanfaat dan professional.<ref>[http://wartakota.tribunnews.com/2012/12/01/sekilas-tentang-pemisahan-polri-dan-tni "Sekilas tentang Pemisahan Polri dan TNI"]</ref> Pemisahan ini pun dikuatkan melalui amendemen [[Undang-Undang Dasar Negara Republik Indonesia Tahun 1945|Undang-Undang Dasar 1945]] ke-2 yang dimana Polri bertanggungjawab dalam keamanan dan ketertiban sedangkan TNI bertanggungjawab dalam bidang pertahanan. Pada tanggal 8 Januari 2002, diundangkanlah UU no. 2 tahun 2002 mengenai Kepolisian Republik Indonesia oleh Presiden [[Megawati Soekarnoputri]]. Isi dari Undang Undang tersebut selain pemisahan tersebut, Kapolri bertanggungjawab secara langsung pada Presiden berbanding sebelumnya di bawah Panglima ABRI, pengangkatan Kapolri yang harus disetujui [[Dewan Perwakilan Rakyat Republik Indonesia|Dewan Perwakilan Rakyat]], dibentuknya [[Komisi Kepolisian Nasional]] untuk membantu Presiden membuat kebijakan dan memilih Kapolri. Kemudian Polri dilarang terlibat dalam politik praktis serta dihilangkan hak pilih dan dipilih, harus tunduk dalam peradilan umum dari sebelumnya melalui peradilan militer. Internal kepolisian sendiri pun memulai reformasi internal dengan dilakukan demiliterisasi Kepolisian dengan menghilangkan corak militer dari Polri, perubahan paradigma angkatan perang menjadi institusi sipil penegak hukum profesional, penerapan paradigma Hak Asasi Manusia, penarikan Fraksi ABRI (termasuk Polri) dari DPR, perubahan doktrin, pelatihan dan tanda kepangkatan Polri yang sebelumnya sama dengan TNI, dan lainnya. Reorganisasi Polri pasca reformasi diatur dalam Perpres no. 52 tahun 2010 tentang Susunan Organisasi dan Tata Kerja Kepolisian Republik Indonesia. Selain Kepolisian, pada masa Reformasi juga banyak dibentuk lembaga baru yang bertugas untuk penegakan hukum dan pembuatan kebijakan keamanan seperti [[Komisi Pemberantasan Korupsi Republik Indonesia|Komisi Pemberantasan Korupsi]] (2002), [[Badan Narkotika Nasional]] (2009), [[Badan Nasional Penanggulangan Terorisme]] (2010), [[Badan Keamanan Laut Republik Indonesia|Badan Keamanan Laut]] (2014). Perwira aktif Polri dapat menjabat dalam lembaga ini, baik menjadi penyidik, pejabat struktural sampai pimpinan. Lembaga-lembaga ini nantinya berkoordinasi dengan Polri sesuai tugas dan tanggungjawabnya. Selain dari paradigma dan organisasi, pada masa ini polis pun menjalankan proses perlahan-lahan mendisiplinkan dan meningkatkan integriti anggotanya. Mengingat pada masa reformasi tidak sedikit anggota Kepolisian yang terungkap ke publik melanggar kod etika profesional bahkan terjerat jeneyah seperti korupsi, rasuah, rekening gendut, dadah, dll. Selain kasus hukum, saling serang antara anggota Polri dan TNI dilapangan dan ketegangan antar lembaga penegak hukum masih mewarnai perjalanan reformasi Kepolisan. ===Masa kini=== Pada 31 Mac 2021, Markas Besar Polri [[Penembakan Markas Besar Polri 2021|diserang]] oleh seorang penembak wanita yang merupakan serigala tunggal [[Daesh]]. Pelaku ditembak mati oleh anggota polis yang mengawal Mabes Polri.<ref>{{Cite web|title=Wanita disyaki pengganas ditembak mati di ibu pejabat polis Indonesia|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/wanita-disyaki-pengganas-ditembak-mati-di-ibu-pejabat-polis-indonesia-291091|access-date=18 April 2021 |date=1 April 2021|work=Bernama|publisher=Astro Awani}}</ref> == Tugas dan Wewenang == [[Fail:Polisi patroli.jpg|jmpl|thumb|200px|Polis melakukan rondaan berjalan kaki untuk memastikan keadaan orang ramai]] Tugas pokok Kepolisian Negara Republik Indonesia adalah: # memelihara keamanan dan ketertiban masyarakat; # menegakkan hukum; dan # memberikan perlindungan, pengayoman, dan pelayanan kepada masyarakat. Dalam melaksanakan tugas pokok sebagaimana dimaksud, Kepolisian Negara Republik Indonesia bertugas : # melaksanakan pengaturan, penjagaan, pengawalan, dan patroli terhadap kegiatan masyarakat dan pemerintah sesuai kebutuhan; # menyelenggarakan segala kegiatan dalam menjamin keamanan, ketertiban, dan kelancaran lalu lintas di jalan; # membina masyarakat untuk meningkatkan partisipasi masyarakat, kesadaran hukum masyarakat serta ketaatan warga masyarakat terhadap hukum dan peraturan perundang-undangan; # turut serta dalam pembinaan hukum nasional; # memelihara ketertiban dan menjamin keamanan umum; # melakukan koordinasi, pengawasan, dan pembinaan teknis terhadap kepolisian khusus, penyidik pegawai negeri sipil, dan bentuk-bentuk pengamanan swakarsa; # melakukan penyelidikan dan penyidikan terhadap semua tindak pidana sesuai dengan hukum acara pidana dan peraturan perundang-undangan lainnya; # menyelenggarakan identifikasi kepolisian, kedokteran kepolisian, laboratorium forensik dan psikologi kepolisian untuk kepentingan tugas kepolisian; # melindungi keselamatan jiwa raga, harta benda, masyarakat, dan lingkungan hidup dari gangguan ketertiban dan/atau bencana termasuk memberikan bantuan dan pertolongan dengan menjunjung tinggi hak asasi manusia; # melayani kepentingan warga masyarakat untuk sementara sebelum ditangani oleh instansi dan/atau pihak yang berwenang; # memberikan pelayanan kepada masyarakat sesuai dengan kepentingannya dalam lingkup tugas kepolisian; serta # melaksanakan tugas lain sesuai dengan peraturan perundang-undangan. Dalam rangka menyelenggarakan tugas sebagaimana dimaksud Kepolisian Negara Republik Indonesia secara umum berwenang: # menerima laporan dan/atau pengaduan; # membantu menyelesaikan perselisihan warga masyarakat yang dapat mengganggu ketertiban umum; # mencegah dan menanggulangi tumbuhnya penyakit masyarakat; # mengawasi aliran yang dapat menimbulkan perpecahan atau mengancam persatuan dan kesatuan bangsa; # mengeluarkan peraturan kepolisian dalam lingkup kewenangan administratif kepolisian; # melaksanakan pemeriksaan khusus sebagai bagian dari tindakan kepolisian dalam rangka pencegahan; # melakukan tindakan pertama di tempat kejadian; # mengambil sidik jari dan identitas lainnya serta memotret seseorang; # mencari keterangan dan barang bukti; # menyelenggarakan Pusat Informasi Kriminal Nasional; # mengeluarkan surat izin dan/atau surat keterangan yang diperlukan dalam rangka pelayanan masyarakat; # memberikan bantuan pengamanan dalam sidang dan pelaksanaan putusan pengadilan, kegiatan instansi lain, serta kegiatan masyarakat; # menerima dan menyimpan barang temuan untuk sementara waktu. Kepolisian Negara Republik Indonesia sesuai dengan peraturan perundang-undangan lainnya berwenang : # memberikan izin dan mengawasi kegiatan keramaian umum dan kegiatan masyarakat lainnya; # menyelenggarakan registrasi dan identifikasi kendaraan bermotor; # memberikan surat izin mengemudi kendaraan bermotor; # menerima pemberitahuan tentang kegiatan politik; # memberikan izin dan melakukan pengawasan senjata api, bahan peledak, dan senjata tajam; # memberikan izin operasional dan melakukan pengawasan terhadap badan usaha di bidang jasa pengamanan; # memberikan petunjuk, mendidik, dan melatih aparat kepolisian khusus dan petugas pengamanan swakarsa dalam bidang teknis kepolisian; # melakukan kerja sama dengan kepolisian negara lain dalam menyidik dan memberantas kejahatan internasional; # melakukan pengawasan fungsional kepolisian terhadap orang asing yang berada di wilayah Indonesia dengan koordinasi instansi terkait; # mewakili pemerintah Republik Indonesia dalam organisasi kepolisian internasional; # melaksanakan kewenangan lain yang termasuk dalam lingkup tugas kepolisian. == Organisasi == Organisasi Polri disusun secara berjenjang dari tingkat pusat sampai ke kewilayahan. Organisasi Polri tingkat pusat disebut Markas Besar Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Mabes Polri'''); sedang organisasi Polri tingkat kewilayahan disebut [[Kepolisian Daerah|Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah]] ('''Polda''') di tingkat provinsi, [[Kepolisian resor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort]] ('''Polres''') di tingkat kabupaten/kota, dan [[Kepolisian sektor|Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor]] ('''Polsek''') di wilayah kecamatan. === Mabes === ==== Unsur Pimpinan ==== {{utama|Senarai Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia}} Unsur pimpinan Mabes Polri adalah Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia ('''Kapolri'''). Kapolri adalah Pimpinan Polri yang berada di bawah dan bertanggung jawab kepada [[Presiden Republik Indonesia|Presiden]]. Kapolri berpangkat [[Jenderal Polisi]], Sejak 13 Julai 2016, Jenderal Badrodin Haiti diberhentikan dengan hormat dan digantikan oleh Jenderal Pol [[Tito Karnavian]]. Kapolri dibantu oleh seorang Wakil Kepala Polri berpangkat [[Komisaris Jenderal Polisi]]. Wakapolri saat ini dijabat oleh Komjen Pol Gatot Eddy Pramono. ==== Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan ==== Unsur Unsur Pengawas dan Pembantu Pimpinan/Pelayanan terdiri dari: * Inspektorat Pengawasan Umum (Itwasum), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan pengawasan dan pemeriksaan umum dan perbendaharaan dalam lingkungan Polri termasuk satuan-satuan organsiasi non struktural yang berada di bawah pengendalian Kapolri. Saat ini dipimpin oleh Komjen Pol [[Putut Eko Bayu Seno]]. * Asisten Kapolri Bidang Operasi (As Ops), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang operasional dalam lingkungan Polri termasuk koordinasi dan kerjasama eksternal serta pemberdayaan masyarakat dan unsur-unsur pembantu Polri lainnya. Asops saat ini dipegang oleh Irjen Pol [[Rudy Sufahriadi]]. * Asisten Kapolri Bidang Perencanaan Umum dan Anggaran (Asrena), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi perencanaan umum dan pengembangan, termasuk pengembangan sistem organisasi dan manajemen serta penelitian dan pengembangan dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Bambang Sunarwibowo]] * Asisten Kapolri Bidang Sumber Daya Manusia (AS SDM), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi manajemen bidang sumber daya manusia termasuk upaya perawatan dan peningkatan kesejahteraan personel dalam lingkungan Polri. Saat ini dijabat oleh Irjen Pol [[Eko Indra Heri S]]. * Asisten Kapolri Sarana dan Prasarana (Assarpras), bertugas membantu Kapolri dalam penyelenggaraan fungsi sarana dan prasarana dalam lingkungan Polri. Assarpras dijabat oleh Irjen Pol [[Asep Suhendar]]. * Divisi Pertanggungjawaban Profesi dan Pengamanan Internal (Div Propam), adalah unsur pelaksana staf khusus bidang pertanggungjawaban profesi dan pengamanan internal. Kadiv Propam saat ini ialah Irjen Pol [[Martuani Sormin]]. * Divisi Hukum (Div Kum), dengan pimpinan Irjen Pol [[Agung Sabar Santoso]]. * Divisi Hubungan Masyarakat (Div Humas), dengan pimpinan Irjen Pol [[M. Iqbal]]. * Divisi Hubungan Internasional (Div Hubinter), adalah unsur pembantu pimpinan bidang hubungan internasional yang ada di bawah Kapolri. Bagian ini membawahi [[Interpol|National Crime Bureau Interpol]] (NCB Interpol), untuk menangani kejahatan internasional. Dengan pimpinan Irjen Pol [[Saiful Maltha]]. * Divisi Teknologi Informasi dan Komunikasi Kepolisian (Div TIK Pol), adalah unsur pembantu pimpinan di bidang informatika yang meliputi teknologi informasi dan komunikasi elektronika. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Prasta Wahyu Hidayat]]. * Staf Pribadi Pimpinan (Spripim) * Sekretariat Umum (Kasetum). Dipimpin oleh Kombes Pol Sang Made Mahendra Jaya. * Pelayanan Markas (Kayanma). Dipimpin oleh Kombes Pol Yudi Amsyah. * Staf Ahli Kapolri, bertugas memberikan telaahan mengenai masalah tertentu sesuai bidang keahliannya ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok ==== Unsur Pelaksana Tugas Pokok terdiri dari: * [[Badan Intelijen dan Keamanan Polri|Badan Intelijen dan Keamanan]] (Baintelkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi intelijen dalam bidang keamanan bagi kepentingan pelaksanaan tugas operasional dan manajemen Polri maupun guna mendukung pelaksanaan tugas-tugas pemerintahan dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaintelkam Komjen Pol [[Lutfi Lubihanto]]. * [[Badan Reserse Kriminal Polri|Badan Reserse Kriminal]] (Bareskrim), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi penyelidikan dan penyidikan tindak pidana, termasuk fungsi identifikasi dan fungsi laboratorium forensik, dalam rangka penegakan hukum. Dipimpin oleh seorang [[Komisaris Jenderal Polisi|Komisaris Jenderal]] (Komjen). Kabareskrim Komjen Pol [[Idham Aziz]] * [[Badan Pemelihara Keamanan Polri|Badan Pemeliharaan Keamanan]] (Baharkam), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan yang mencakup pemeliharaan dan upaya peningkatan kondisi keamanan dan ketertiban masyarakat dalam rangka mewujudkan keamanan dalam negeri. Kabaharkam saat ini dijabat oleh Komjen Pol [[Moechgiyarto]]. * Korps [[Brigade Mobil]] (Korbrimob), bertugas menyelenggarakan fungsi pembinaan keamanan khususnya yang berkenaan dengan penanganan gangguan keamanan yang berintensitas tinggi, dalam rangka penegakan keamanan dalam negeri. Korps ini dipimpin oleh seorang [[Inspektur Jenderal Polisi|Inspektur Jenderal]] (Irjen). Dipimpin oleh Irjen Pol [[Ilham Salahuddin]]. * [[Korps Lalu Lintas]] (Korlantas), bertugas membina dan menyelenggarakan fungsi lalu lintas yang meliputi pendidikan masyarakat, penegakan hukum, pengkajian masalah lalu lintas, registrasi, dan identifikasi pengemudi dan kendaraan bermotor, serta mengadakan patroli jalan raya. Dipimpin oleh Irjen Pol [[Refdi Andri]]. * Biro Operasi Polri, bertugas untuk mengirimkan pasukan Brimob, Sabhara, Samapta, Satlantas, (Jihandak/Penjinak Bahan Peledak, bila diperlukan) serta sebuah tim intelijen jika ada demonstrasi, sidang pengadilan, pertemuan tingkat tinggi, perayaan hari besar oleh kelompok masyarakat, atau peresmian oleh kepala pemerintahan, kepala negara, ketua MPR, atau ketua DPR dengan mengirimkan surat tugas kepada Biro Operasi Polda setempat, Biro Operasi Polres setempat, dan Polsek setempat. * [[Detasemen Khusus 88 (Anti Teror)|Detasemen Khusus 88 Anti Teror Polri]] (Densus 88 AT), bertugas menyelenggarakan fungsi intelijen, pencegahan, investigasi, penindakan, dan bantuan operasional dalam rangka penyelidikan dan penyidikan tindak pidana terorisme. Dipimpin oleh Irjen Pol [[M Syafii|Muhamad Syafii]]. ==== Unsur Pendukung ==== Unsur Pendukung, terdiri dari: * [[Lembaga Pendidikan Polri|Lembaga Pendidikan dan Pelatihan Kepolisian Negara Republik Indonesia]] (Lemdiklat Polri), bertugas merencanakan, mengembangkan, dan menyelenggarakan fungsi pendidikan pembentukan dan pengembangan berdasarkan jenis pendidikan Polri meliputi pendidikan profesi, manajerial, akademis, dan vokasi. Kalemdiklat Polri saat ini adalah Komjen Pol [[Unggung Cahyono]]. Lemdiklat Polri membawahi: ** Sekolah Staf dan Pimpinan Kepolisian (Sespimpol), adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pengembangan manajemen Polri. Terdiri dari Sespimma (dahulu Selapa), Sespimmen (dahulu Sespim) dan Sespimti (dahulu Sespati). ** [[Akademi Kepolisian|Akademi Kepolisian (Akpol)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Perwira Polri. Gubernur Akpol dipegang oleh Irjen Pol [[Rycko Amelza Dahniel]]. ** [[STIK|Sekolah Tinggi Ilmu Kepolisian (STIK)]], adalah unsur pelaksana pendidikan dan staf khusus yang berkenaan dengan pendidikan tinggi dan pengembangan ilmu dan teknologi kepolisian. Ketua STIK dipegang oleh Irjen Pol Remigius Sigid Tri Hardjanto. ** Sekolah Pembentukan Perwira (Setukpa), adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi Bintara Polri. Kepala Setukpa dipegang oleh Brigjen Pol Sri Handayani. ** [[Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana|Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)]], adalah unsur pelaksana pendidikan pembentukan Calon Perwira Polri bagi para lulusan sarjana. ** Pusat Pendidikan (Pusdik)/Sekolah terdiri dari: *** Pendidikan dan Latihan Khusus Kejahatan dan Kekerasaan (Diklatsus Jatanras) *** [[Pusdik Intelijen|Pusdik Intelijen (Pusdikintel)]] *** [[Pusdik Reserse Kriminal|Pusdik Reserse Kriminal (Pusdikreskrim)]] *** [[Pusdik Lalulintas|Pusdik Lalulintas (Pusdiklantas)]] *** [[Pusdik Tugas Umum|Pusdik Tugas Umum (Pusdikgasum)]] *** [[Pusat Pendidikan Korps Brimob|Pusdik Brigade Mobil (Pusdikbrimob)]] *** [[Pusdik Kepolisian Perairan|Pusdik Kepolisian Perairan (Pusdikpolair)]] *** [[Pusdik Administrasi|Pusdik Administrasi (Pusdikmin)]] *** Sekolah Bahasa (Sebasa) *** [[Sekolah Polisi Wanita|Sekolah Polisi Wanita (Sepolwan)]] *** [[Pusdik Bina Masyarakat|Pusdik Bina Masyarakat (Pusdikbinmas)]] * Pusat Logistik dan Perbekalan Polri dipimpin oleh seorang [[Brigadir Jenderal Polisi|Brigadir Jenderal]] (Brigjen). * Pusat Kedokteran dan Kesehatan (Pusdokkes Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Farley Helfrich Arthur Tampi, termasuk didalamnya adalah Rumah Sakit Pusat Polri (Rumkit Puspol) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Didi Agus Mintadi. * Pusat Keuangan (Puskeu Polri) yang dipimpin oleh seorang Brigjen Pol Bambang Giri. * Pusat Penelitian dan Pengembangan (Puslitbang Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Sintersins Mamadoa. * Pusat Sejarah (Pusjarah Polri) yang dipimpin oleh Brigjen Pol Istu Hari Winarto. === Polda === {{utama|Kepolisian daerah}} * Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) merupakan satuan pelaksana utama Kewilayahan yang berada di bawah Kapolri. Polda bertugas menyelenggarakan tugas Polri pada tingkat kewilayahan. Polda dipimpin oleh Kepala Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Kapolda), yang bertanggung jawab kepada Kapolri. Kapolda dibantu oleh Wakil Kapolda (Wakapolda). * Polda membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Resort (Polres). Ada tiga tipe Polda, yakni Tipe A-K, Tipe A dan Tipe B. Polda Tipe A-K saat ini hanya terdapat 1 Polda, yaitu [[Polda Metro Jaya]]. Polda Tipe A-K dan Tipe A dipimpin seorang perwira tinggi berpangkat [[Inspektur Jenderal Polisi]] (Irjen), sedangkan Tipe B dipimpin perwira tinggi berpangkat [[Brigadir Jenderal Polisi]] (Brigjen). ** Setiap Polda menjaga keamanan sebuah Provinsi. * [[Polres]], membawahi Kepolisian Negara Republik Indonesia Sektor. Untuk kota - kota besar, Polres dinamai Kepolisian Resor Kota Besar, dan untuk tipe urban dinamai Kepolisian Resor Kota. Polres memiliki satuan tugas kepolisian yang lengkap, layaknya Polda, dan dipimpin oleh seorang [[Komisaris Besar Polisi]] (Kombes) (untuk Polrestabes dan Polresta) atau [[Ajun Komisaris Besar Polisi]] (AKBP) (untuk Polres) ** Setiap Polres menjaga keamanan sebuah Kotamadya atau Kabupaten. * Polsek maupun Polsekta dipimpin oleh seorang [[Ajun Komisaris Besar Polisi|Ajun Komisaris Besar Polisi (AKBP)]] (khusus untuk Polda Metro Jaya) atau [[Komisaris Polisi|Komisaris Polisi (Kompol)]] (untuk tipe urban), sedangkan di Polda lainnya, Polsek atau Polsekta dipimpin oleh perwira berpangkat [[Ajun Komisaris Polisi|Ajun Komisaris Polisi (AKP)]] (tipe rural). Di sejumlah daerah di Papua sebuah Polsek dapat dipimpin oleh [[Inspektur Polisi Dua]] (Ipda). ** Setiap Polsek menjaga keamanan sebuah Kecamatan. Setiap Kepolisian Negara Republik Indonesia Daerah (Polda) memiliki sejumlah Direktorat dalam menangani tugas melayani dan melindungi, yaitu: * Direktorat Reserse Kriminal ** Subdit Keamanan Negara (Kamneg) ** Subdit Harta Benda Bangunan Tanah (Hardabangtah) ** Subdit Kriminal Umum (umum) ** Subdit Kejahatan dengan Kekerasan (Jatanras) ** Subdit Reserse Mobile (Resmob) ** Subdit Remaja Anak dan Wanita (PPA) ** Unit Inafis ''(Indonesia Automatic Finger Print Identification System) / Identifikasi TKP (Tempat Kejadian Perkara)'' * Direktorat Reserse Kriminal Khusus ** Subdit Tindak Pidana Korupsi ** Subdit Cyber Crime * Direktorat Reserse Narkoba ** Subdit Narkotika ** Subdit Psikotropika * Direktorat Intelijen dan Keamanan * Direktorat Lalu Lintas ** Subdit Pendidikan dan Rekayasa (Dikyasa) ** Subdit Registrasi dan Identifikasi (Regident) ** Subdit Penegakan Hukum (Gakkum) ** Subdit Keamanan dan Keselamatan (Kamsel) ** Subdit Patroli Pengawalan (Patwal) ** Subdit Patroli Jalan Raya (PJR) * Direktorat Bimbingan Masyarakat (Bimmas, dulu Bina Mitra) * Direktorat Sabhara * Direktorat Pengamanan Objek Vital (Pamobvit) * Direktorat Polisi Air (Polair) * Direktorat Tahanan dan Barang Bukti (Tahti) * [[Biro Operasi]] * Biro SDM * Biro Sarana Prasarana (Sarpras, dulu Logistik) * Bidang Keuangan * Bidang Profesi dan Pengamanan (Propam) * Bidang Hukum * Bidang Hubungan Masyarakat * Bidang Kedokteran Kesehatan * Bidang Teknologi Infomasi Kepolisian == Isu == [[Amnesty International]] telah menuduh Polri melakukan penyeksaan yang "berleluasa" dan penderaan lain terhadap individu yang ditangkap.<ref>{{citation | title= Cop Killers| publisher= [[The Economist]] | language= en | date= 4 November 2010| url= http://www.economist.com/node/17419881 | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Menurut pertubuhan itu, "Polis di Indonesia menembak, memukul dan juga membunuh orang tanpa rasa takut terhadap pendakwaan, meninggalkan mangsa mereka dengan sedikit harapan keadilan".<ref>{{citation | title= Indonesia must end impunity for police violence| publisher= [[Amnesty International]] | language= en | date= 25 April 2012 | url= https://www.amnesty.org/en/latest/news/2012/04/indonesia-must-end-impunity-police-violence/ | access-date= 8 Disember 2015}}</ref> Pada tahun 2014 [[Human Rights Watch]] melaporkan bahawa [[ujian dara]] fizikal secara rutin dilakukan ke atas pemohon wanita kepada pasukan polis.<ref name=hrw>{{cite web| url=https://www.hrw.org/news/2014/11/17/indonesia-virginity-tests-female-police| author=[[Human Rights Watch]] |title=Indonesia: 'Virginity Tests' for Female Police being performed in some regions.| date=17 November 2014 }}</ref><ref>{{Cite web|last1=Times|first1=I. D. N.|last2=Dewi|first2=Santi|title=Polri Telah Hapus Tes Keperawanan bagi Calon Polwan Sejak 2014|url=https://www.idntimes.com/news/indonesia/santi-dewi/polri-telah-hapus-tes-keperawanan-bagi-calon-polwan-sejak|access-date=19 November 2021|website=IDN Times|language=id}}</ref> Pada musim panas 2022, siasatan ke atas [[Penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat|penembakan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]], seorang pegawai polis Indonesia, mengatasi dakwaan penyembunyian oleh jeneral polis untuk menyembunyikan dakwaan pembunuhan terancang yang dilakukan oleh Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalam negeri. Polis Negara Indonesia, dan tiga yang lain.<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref> == Struktur wilayah == Pembagian wilayah Kepolisian Republik Indonesia pada dasarnya didasarkan dan disesuaikan atas wilayah administrasi pemerintahan sipil. Komando pusat berada di Markas Besar Polri (Mabes) di Jakarta. Pada umumnya, struktur komando Polri dari pusat ke daerah adalah: * Pusat ** [[Markas Besar Kepolisian Republik Indonesia]] (Mabes Polri) * Wilayah Provinsi ** [[Kepolisian Daerah]] (Polda) * Wilayah Kabupaten dan Kota [[Kepolisian Resort]] ** Kepolisian Resort Kota Besar (Polrestabes) ** Kepolisian Resort Kota (Polresta) ** Kepolisian Resort Kabupaten (Polres) * Tingkat kecamatan [[Kepolisian sektor]] ** Kepolisian Sektor Kota (Polsekta) ** Kepolisian Sektor (Polsek) Wilayah hukum dari Kepolisian Wilayah (Polwil) adalah kawasan yang pada masa kolonial merupakan Karesidenan. Karena wilayah seperti ini umumnya hanya ada di Pulau Jawa, maka di luar Jawa tidak dikenal adanya satuan berupa Polwil kecuali untuk wilayah perkotaan seperti ibukota provinsi seperti misalnya Polwiltabes Makassar di Sulawesi Selatan. Mulai awal tahun [[2010]] seluruh Kepolisian Wilayah (Polwil) di Pulau Jawa sudah dihapus.<ref>{{cite news|url=http://www.antaranews.com/berita/1266012835/lima-polwil-dan-polwiltabes-semarang-akan-dilikuidasi|title=Lima Polwil Dan Polwiltabes Semarang Akan Dilikuidasi|date=13 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=Antara News.com}}</ref><ref>{{cite news|url=http://nasional.news.viva.co.id/news/read/126790-polwiltabes_surabaya_diubah_jadi_polrestabes|title=Polwiltabes Surabaya Diubah Jadi Polrestabes|author=Amril Amarullah|date=4 February 2012|accessdate=22 November 2012|publisher=news.viva.co.id}}</ref> Di beberapa daerah terpencil, ada pula pos-pos polisi yang merupakan perpanjangan tangan dari Kepolisian Sektor, yang dinamakan Kepolisian Sub-sektor. == Polri kini dan Masa Depan == Dalam negeri, Kepolisian Republik Indonesia juga menghadapi banyak tantangan yang semakin kompleks seperti pemberantasan narkoba, korupsi dan pencucian uang, terorisme, cybercrime, perdagangan orang, kelompok-kelompok radikal dan intoleran. Kejahatan-kejahatan tersebut sudah bersifat [[Transnasionalisme|transnasional]] dan memiliki jaringan global. Dalam perkembangan paling akhir dalam kepolisian yang semakin modern dan global, Polri bukan hanya mengurusi keamanan dan ketertiban di dalam negeri, akan tetapi juga terlibat dalam masalah-masalah keamanan dan ketertiban regional maupun antarabangsa, sebagaimana yang ditempuh oleh kebijakan PBB yang telah meminta pasukan-pasukan polisi, termasuk Indonesia, untuk ikut aktif dalam berbagai operasi kepolisian, misalnya di [[Namibia]] ([[Afrika Selatan]]) dan di [[Kamboja|Kemboja]] (Asia). == Lihat pula == * [[Tanda Kepangkatan Polri]] == Rujukan == {{reflist|2}} === Sumber === {{refbegin}} * {{cite book|title=Polisi Zaman Hindia Belanda. Dari kepedulian dan ketakutan|last=Bloembergen|first=Marieke|publisher=PT Kompas Media Nusantara|year=2011|id=ISBN 978-979-709-544-4|coauthors=|month=}} * {{cite book|title=Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia 1942-1998|last=Poesponegoro|first=Marwati Djoened|publisher=PT Balai Pustaka|year=|id=ISBN 979-407-412-8|coauthors=Nugroho Notosusanto|month=}} * {{cite book|title=Buku pintar calon anggota dan anggota Polri|last=Gunawan, SH, MKn|first=Markus|publisher=Visi Media Pustaka|year=2009|location=Jakarta|id=ISBN 979-605-033-7|coauthors=Kompol Endang Kesuma Astuty, Kombes Drs. Ricky Francois Wakanno Ginting|month=}} * {{cite book|title=Memoar JASIN SANG POLISI PEJUANG. Meluruskan Sejarah Kelahiran Polisi Indonesia|last=DR. H. Moehammmad Jasin|first=Komisaris Jenderal Polisi (Purn.)|publisher=PT Gramedia Pustaka Utama|year=2012|location=Jakarta|id=ISBN 978-979-22-5177-7|coauthors=|month=}} * Djamin, Awaloedin dan Ambar Wulan, G. 2016. ''Jenderal Polisi R.S. Soekanto Tjokrodiatmodjo''. Jakarta: PT Kompas Media Nusantara {{refend}} == Pautan luar == * [http://www.polri.go.id Laman web resmi Kepolisian Negara Republik Indonesia] * [http://www.indonesia-policewatch.com IPW Lembaga nirlaba Pengawas kinerja Polri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200812035427/http://indonesia-policewatch.com/ |date=2020-08-12 }} * [http://www.kepolisian.com Kepolisian] * [http://www.sipsspolri.com Sekolah Inspektur Polisi Sumber Sarjana (SIPSS)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190522061801/http://sipsspolri.com/ |date=2019-05-22 }} {{Kementerian Indonesia}} {{Topik Indonesia}} lffhpb5ibkg4ef9b5it1i2nhm8i0t6k 3 973785 5650551 4567324 2022-08-21T14:29:24Z Rachmat04 122721 Rachmat04 telah memindahkan laman [[Perbincangan pengguna:Nicholas Michael Halim]] ke [[Perbincangan pengguna:Retired User 21082022]] tanpa meninggalkan lencongan: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Nicholas Michael Halim|Nicholas Michael Halim]]" to "[[Special:CentralAuth/Retired User 21082022|Retired User 21082022]]" wikitext text/x-wiki <!-- Begin welcome template {{Selamat datang ke Wikipedia}} --> <!-- Begin header --> <h2 style="margin:20px 0px 0px 0px;border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:1px 1px 0px 1px;border-radius: 10px 10px 0px 0px; -moz-border-radius: 10px 10px 0px 0px; -webkit-border-radius: 10px 10px 0px 0px;padding:5px 5px 0px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">[[File:Face-smile.svg|40px|link=Bantuan:Kandungan]]Selamat datang ke Wikipedia, [[User:Nicholas Michael Halim|Nicholas Michael Halim]]!</h2> <div style="border-color:#aae1ff;border-style:solid;border-width:0px 1px 1px 1px;font-size:120%;padding:0px 5px 5px 5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;">Terima kasih kerana menyertai [[Wikipedia:Perihal|Wikipedia bahasa Melayu]], kini terdapat seramai {{NUMBEROFUSERS}} pengguna berdaftar!</div> <!-- End header --> <!-- Begin main body --> <div style="border:1px solid #aae1ff;padding:5px;text-align:left;background-color:#f3f3f3;margin-top:5px;">Selamat sejahtera. [[Wikipedia:Selamat datang|Selamat datang]] ke Wikipedia dan terima kasih atas [[Special:Contributions/Nicholas Michael Halim|sumbangan anda]]! Saya [[User:HsfBot|HsfBot]], salah seorang penyunting di sini dan saya berharap anda sudi untuk membantu laman ini. {|width="100%" style="background-color:#fff;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Beberapa '''panduan''' yang mungkin '''berguna''' untuk anda: :[[File:Face-smile.svg|20px|link=Wikipedia:Perihal]] &nbsp; [[Wikipedia:Perihal|Pengenalan kepada Wikipedia]] :[[File:BluePillar.svg|20px|link=Wikipedia:Lima tonggak]] &nbsp; [[Wikipedia:Lima tonggak|Lima tonggak Wikipedia]] :[[File:Crystal Clear app ktip.svg|20px|link=Wikipedia:Tutorial]] &nbsp; [[Wikipedia:Tutorial|Tutorial suntingan]] :[[File:Crystal package utilities.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; [[Wikipedia:Menyunting|Bagaimana menyunting halaman]] :[[File:Crystal_Clear_app_kedit.png|20px|link=Wikipedia:Manual gaya penulisan]] &nbsp; [[Wikipedia:Manual gaya penulisan|Manual gaya penulisan]] :[[File:LetterW.svg|20px|link=Wikipedia:Rujukan pantas]] &nbsp; [[Wikipedia:Rujukan pantas|Asas-asas Kod Wiki]] :[[File:Cscr-featured.svg|20px|link=Wikipedia:Rencana pertama anda]] &nbsp; [[Wikipedia:Rencana pertama anda|Bagaimana mencipta artikel]] :[[File:Crystal khelpcenter.png|20px|link=Bantuan:Kandungan]] &nbsp; [[Bantuan:Kandungan|Laman bantuan]] :[[File:Octagon-warning.svg|20px|link=Wikipedia:Wikipedia bukanlah]] &nbsp; [[Wikipedia:Wikipedia bukanlah|Apa yang Wikipedia bukan]] |width="50%"|Sesetengah '''perkara''' yang '''digalakkan''' dan '''dilarang''': :[[File:UncialB-01.png|20px|link=Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Berani dalam mengemaskini laman|berani dalam mengemaskini laman]]''' :[[File:Face-angel.svg|20px|link=Wikipedia:Anggaplah niat baik]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Anggaplah niat baik|beranggapan niat baik]]''' :[[File:Face-tongue.svg|20px|link=Wikipedia:Kesopanan]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Kesopanan|mengamalkan prinsip kesopanan]]''' :[[File:Symbol neutral vote.svg|20px|link=Wikipedia:Pandangan berkecuali]] &nbsp; Digalakkan '''[[Wikipedia:Pandangan berkecuali|mengamalkan pandangan berkecuali]]''' :[[File:Ambox warning blue.svg|20px|link=Wikipedia:Laku musnah]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Laku musnah|melaku musnah]] :[[File:Stop hand.svg|20px|link=Wikipedia:Polisi sekatan]] &nbsp; Jangan [[Wikipedia:Polisi sekatan|sampai disekat]] |} {|width="100%" style="background-color:#f3f3f3;" |- |width="50%"|Jika anda memerlukan bantuan, anda boleh: :[[File:Nuvola_apps_filetypes.svg|20px|link=Wikipedia:Meja bantuan]] &nbsp; [[Wikipedia:Meja bantuan|Meja bantuan]] |width="50%"|atau: :[[File:Presa de decissions.png|20px|link=Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia]] &nbsp; [[Wikipedia:Penyelia/Senarai_penyelia|Bertanya soalan kepada penyelia]] |} {|width="100%" style="background-color:#fff;width:100%;border:1px solid #aae1ff;" |- |width="50%"|Terdapat beberapa cara untuk [[Wikipedia:Menyumbang kepada Wikipedia|menyumbang kepada Wikipedia]]. Antaranya seperti: :[[File:Fée.svg|20px|link=Wikipedia:WikiPari]] [[File:WikiWitch Black.png|20px|link=Wikipedia:WikiSihir]] &nbsp; Menjadi seorang [[Wikipedia:WikiPari|WikiPari]] dan [[Wikipedia:WikiSihir|WikiSihir]] :[[File:Crystal package settings.png|20px|link=Wikipedia:Menyunting]] &nbsp; Membantu [[Wikipedia:Menyunting|menyumbang]] pada artikel |width="50%"|&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; :[[File:Vista-advancedsettings.png|20px|link=:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia]] &nbsp; [[:Kategori:Penyelenggaraan Wikipedia|Melaksanakan tugas-tugas penyelenggaraan]] :[[File:Curly Brackets.svg|20px|link=Bantuan:Templat]] &nbsp; Membantu mencipta [[Bantuan:Templat|templat]] baru :[[Fail:WikiProject Council.svg|20px|link=Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori]] &nbsp; Membantu dalam projek yang tersedia di '''[[Wikipedia:Majlis_WikiProjek/Direktori|WikiProjek]]''' |} Sentiasa ingat untuk [[Wikipedia:Tandatangan|menandatangani pesanan]] anda pada laman perbincangan dengan meletakkan <nowiki>~~~~</nowiki> (empat kali tanda gelombang) atau klik butang [[File:Insert-signature.png|link=Wikipedia:Tandatangan|Tandatangan dan cap waktu]] pada laman penyuntingan.<br/><br/>Semoga anda menikmati kunjungan di Wikipedia bahasa Melayu. Selamat menyumbang! <center>'''Do not understand [[Bahasa Melayu|Malay]]? Visit our [[Wikipedia:Kedutaan|embassy]] now.'''</center> </div> <!-- End main body --> <!-- Begin footer --> <div style="border:1px solid #aae1ff;border-radius: 0px 0px 10px 10px; -moz-border-radius: 0px 0px 10px 10px; -webkit-border-radius: 0px 0px 10px 10px;padding:5px;background-color:#f3f3f3;text-align:center;margin:5px 0px 20px 0px;"> Ikhlas daripada saya, [[User:HsfBot|HsfBot]] [[Kategori:Ahli Wikipedia]]</div> <!-- End footer --> <!-- End of welcome template {{Welcome to Wikipedia}}--> bwdvue31w0481w229b1i9s72lrpvpac 0 976007 5650789 5237098 2022-08-22T02:57:25Z 112.204.253.250 wikitext text/x-wiki {{about|pengangkutan awam Filipina|saluran TV kabel|Jeepney TV}} {{Infobox automobile | name = Jeepney | image = Jeepney in Legazpi City.JPG | manufacturer = {{hlist|Armak| {{nowrap|Biga Motors}}| {{nowrap|A. Borja}}| Celestial| {{nowrap|Doctor Motors}}| {{nowrap|EM Motors}}| {{nowrap|F. G.}}| Hataw| Hayag| Hebron| LGS| Lippad| {{nowrap|Malagueña Motors}}|Melford Motors| {{nowrap| Marquez Motors}}| {{nowrap|Morales Motors}}| Nelson| Obetski Motors| {{nowrap|Rogans Motors}}| {{nowrap|Sarao Motors}}| {{nowrap|Skipper Motors}}| {{nowrap|Tabing Motors}} | {{nowrap|Tingloy Motors}}}} | aka = | production = 1945–kini<ref>{{cite web|title=History of the Philippine Jeepney|url=http://www.tourisminthephilippines.com/transport/jeepney/philippine-jeepney-history.html|website=Tourism in the Philippines|accessdate=8 Nov 2017|archive-date=2017-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20171109080747/http://www.tourisminthephilippines.com/transport/jeepney/philippine-jeepney-history.html|url-status=dead}}</ref> | assembly = [[Filipina]] | designer = Leonardo Sarao<ref name=LP>{{cite web |url=http://www.laspinascity.gov.ph/lifestyle-sarao.html |title=Lifestyle Sarao Jeepney |publisher=The City of Las Piñas |location=The Philippines |access-date=13 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160507000228/http://laspinascity.gov.ph/lifestyle-sarao.html |archivedate=7 May 2016 |df= }}</ref> | class = Van mini, bas mini, jeep | body_style = [[Kenderaan Serba Guna|Kenderaan pelbagai guna]] | related = [[Jip|Jeep]] | layout = Susun atur belakang, susun atur roda belakang | engine = | transmission = | predecessor = | successor = }} '''Jeepney''' ([[Bahasa Filipino|Filipina]]: ''Dyipne),'' kadang-kadang dipanggil '''jip''' ([[Bahasa Filipino|Filipino]]: ''dyip),'' ialah bas dan cara yang paling popular di [[pengangkutan awam]] yang sentiasa ada di [[Filipina]].{{sfn|Reuters|2007}} Mereka terkenal dengan hiasan tempat duduk dan kitsch yang penuh sesak, yang telah menjadi simbol kebudayaan dan seni Filipina.<ref>{{Cite web|url=http://stuartxchange.org/Jeepney.html|title=The Philippine Jeepney: The Undisputed King of the Road|last=Stuart|first=Godofredo U.|website=StuartXChange|location=The Philippines|access-date=13 May 2016}}</ref> Sebuah jeepney Sarao dipamerkan di pavilion Filipina di 1964 New York World's Fair sebagai imej nasional untuk orang-orang Filipina.{{sfn|Mercado|1994}} Jeepney pada asalnya dibuat dari jip [[Angkatan Tentera Amerika Syarikat|tentera AS]] yang tertinggal dari [[Perang Dunia Kedua|Perang Dunia II]].{{sfn|Otsuka|Kikuchi|Hayami|1986}} Perkataan ''jeepney'' mungkin perkataan [[portmanteau]] – kombinasi "jip" dan "jitney", kedua-dua perkataan slanga lazim dalam vernakular era yang popular: "jitney" menjadi istilah popular untuk kenderaan teksi Amerika, dan "jip" istilah yang baru diwujudkan untuk menggambarkan jenis kenderaan tentera (asal dari ''Tujuan Umum'', atau GP, maka ''Jeep''). Sumber-sumber lain memihak kepada penjelasan yang jauh kurang mungkin bahawa ia merupakan portmanteau "jeep" dan "lutut", kerana penumpang duduk sangat dekat dengan satu sama lain.<ref>{{Cite web|url=http://automobile19.blogspot.com/2012/04/history-of-philippine-jeepney.html|title=History of the Philippine Jeepney|date={{date | 12 apr 2012}}|access-date={{date | 10 oct 2014}}}}</ref> Kebanyakan jeepney digunakan sebagai [[Pengangkutan awam|kenderaan utiliti awam]]. Ada yang digunakan sebagai kenderaan peribadi. Jeepney sering digunakan untuk penggunaan komersial atau institusi. ==Galeri== <gallery> Jeepney.jpg|Kenderaan, di Filipina Jeepney, pada tahun 1992 Cebu, Filipina. </gallery> == Rujukan == {{Reflist}} == Sumber == * {{cite news | url = http://bulatlat.com/news/5-11/5-11-drivers.htm | title = Drivers' Income Nosedives as Oil Price Soars | first1 = Alexander Martin Remollino | date = April 24–30, 2005 | accessdate = {{date | October 9, 2014}} | last1 = Bulatlat | volume = V | issue = 11 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20061114051938/http://www.bulatlat.com/news/5-11/5-11-drivers.htm | archivedate = November 14, 2006 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite web | url = http://jedchan.com/history-art-philippine-jeepney-fmc | title = History of the Art in Philippine Jeepneys | first1 = JeD | last1 = Chan | date = June 5, 2009 | accessdate = March 29, 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20121009041512/http://jedchan.com/history-art-philippine-jeepney-fmc | archivedate = October 9, 2012 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | url = http://www.mb.com.ph/bus-rapid-transit-system-eyed-in-metro-manila/ | title = Bus rapid transit system eyed in Metro Manila | first1 = Kris Bayos | last1 = Manila Bulletin | date = March 21, 2014 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140712104352/http://www.mb.com.ph/bus-rapid-transit-system-eyed-in-metro-manila | archivedate = July 12, 2014 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Katrina Mennen A. Valdez | title = Partsmakers plan local assembly of electric jeepney | url = http://www.manilatimes.net/national/2008/jan/25/yehey/business/20080125bus4.html | last1 = Manila Times | date = January 25, 2008 | accessdate = February 27, 2008 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080128134741/http://www.manilatimes.net/national/2008/jan/25/yehey/business/20080125bus4.html | archivedate = January 28, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite book |last1 = Mercado |first1 = Leonardo N. |chapterurl = http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/chapter_x.htm |title = The Filipino Mind |volume = Philosophical Studies II |chapter = Chapter X: Microcosms, THE JEEPNEY AS MICROCOSM |publisher = Council for Research in Values and Philosophy |editor1 = George F. McLean |series = Cultural Heritage & Contemporary Change |isbn = 978-1-56518-063-5 |url = http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/contents.htm |ref = harv |url-status = dead |archiveurl = https://web.archive.org/web/20160303014152/http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/contents.htm |archivedate = March 3, 2016 }} * {{cite journal | last1 = Otsuka | first1 = Keijiro | first2 = Masao | last2 = Kikuchi | first3 = Yujiro | last3 = Hayami | date = January 1986 | title = Community and Market in Contract Choice: The Jeepney in the Philippines | journal = Economic Development and Cultural Change | volume = 34 | issue = 2 | pages = 279–298 | doi = 10.1086/451528 | jstor = 1153851 | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Mario B. Dalu | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = June 10, 2008 | url = http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20080610-141751/Is-it-finally-time-to-phase-out-jeepneys | title = Is it finally time to phase out jeepneys? (opinion) | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080611002551/http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20080610-141751/Is-it-finally-time-to-phase-out-jeepneys | archivedate = June 11, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Reynaldo D. Pagsolingan | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = September 29, 2010 | url = http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20100929-295104/Jeepneys-should-be-phased-out-in-the-Metro | title = Jeepneys should be phased out in the Metro (opinion) | archiveurl = https://web.archive.org/web/20101001134020/http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20100929-295104/Jeepneys-should-be-phased-out-in-the-Metro | archivedate = October 1, 2010 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | url = http://business.inquirer.net/81636/finally-a-cleaner-jeepney | title = Finally, a cleaner jeepney | first1 = Jason K. Ang | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = September 12, 2012 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120915004211/http://business.inquirer.net/81636/finally-a-cleaner-jeepney | archivedate = September 15, 2012 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | url = http://motioncars.inquirer.net/30051/bus-rapid-transit-system-planned-for-metro-manila-cebu | title = Bus Rapid Transit system planned for Metro Manila, Cebu | first1 = Miguel R. Camus | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = July 4, 2014 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140704214743/http://motioncars.inquirer.net/30051/bus-rapid-transit-system-planned-for-metro-manila-Cebu | archivedate = July 4, 2014 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | title = Jeepneys in the Philippines | url = http://www.philippine-portal.com/transportation/jeepneys.html | publisher = Philippine-portal.com | accessdate = December 5, 2010 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20081207063545/http://www.philippine-portal.com/transportation/jeepneys.html | archivedate = December 7, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Karen Lema | last1 = Reuters | title = Manila's jeepney pioneer fears the end of the road | url = https://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSMAN1276320071120 | date = November 20, 2007 | accessdate = February 27, 2008 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20151208231750/https://www.reuters.com/article/us-philippines-jeepney-idUSMAN1276320071120 | archivedate = December 8, 2015 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | url = http://www.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2013/04/20/cebu-s-bus-transit-being-tested-ncr-278526 | title = Cebu's bus transit being tested in NCR | first1 = Rebelander S. Basilan | last1 = Sun Star Cebu | date = April 20, 2013 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20130422095828/http://www.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2013/04/20/cebu-s-bus-transit-being-tested-ncr-278526 | archivedate = April 22, 2013 | url-status = dead | ref = harv }} == Pautan luar == {{Commons category|Jeepney}} * [http://www.thepinoywarrior.com/2011/11/jeepney-riding-101.html Riding a Jeepney 101] [[Kategori:Pengangkutan di Filipina]] s6cg2rtf39r04zlm1nvsw7jq5p8tb09 5650791 5650789 2022-08-22T03:03:08Z 112.204.253.250 /* Galeri */ wikitext text/x-wiki {{about|pengangkutan awam Filipina|saluran TV kabel|Jeepney TV}} {{Infobox automobile | name = Jeepney | image = Jeepney in Legazpi City.JPG | manufacturer = {{hlist|Armak| {{nowrap|Biga Motors}}| {{nowrap|A. Borja}}| Celestial| {{nowrap|Doctor Motors}}| {{nowrap|EM Motors}}| {{nowrap|F. G.}}| Hataw| Hayag| Hebron| LGS| Lippad| {{nowrap|Malagueña Motors}}|Melford Motors| {{nowrap| Marquez Motors}}| {{nowrap|Morales Motors}}| Nelson| Obetski Motors| {{nowrap|Rogans Motors}}| {{nowrap|Sarao Motors}}| {{nowrap|Skipper Motors}}| {{nowrap|Tabing Motors}} | {{nowrap|Tingloy Motors}}}} | aka = | production = 1945–kini<ref>{{cite web|title=History of the Philippine Jeepney|url=http://www.tourisminthephilippines.com/transport/jeepney/philippine-jeepney-history.html|website=Tourism in the Philippines|accessdate=8 Nov 2017|archive-date=2017-11-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20171109080747/http://www.tourisminthephilippines.com/transport/jeepney/philippine-jeepney-history.html|url-status=dead}}</ref> | assembly = [[Filipina]] | designer = Leonardo Sarao<ref name=LP>{{cite web |url=http://www.laspinascity.gov.ph/lifestyle-sarao.html |title=Lifestyle Sarao Jeepney |publisher=The City of Las Piñas |location=The Philippines |access-date=13 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160507000228/http://laspinascity.gov.ph/lifestyle-sarao.html |archivedate=7 May 2016 |df= }}</ref> | class = Van mini, bas mini, jeep | body_style = [[Kenderaan Serba Guna|Kenderaan pelbagai guna]] | related = [[Jip|Jeep]] | layout = Susun atur belakang, susun atur roda belakang | engine = | transmission = | predecessor = | successor = }} '''Jeepney''' ([[Bahasa Filipino|Filipina]]: ''Dyipne),'' kadang-kadang dipanggil '''jip''' ([[Bahasa Filipino|Filipino]]: ''dyip),'' ialah bas dan cara yang paling popular di [[pengangkutan awam]] yang sentiasa ada di [[Filipina]].{{sfn|Reuters|2007}} Mereka terkenal dengan hiasan tempat duduk dan kitsch yang penuh sesak, yang telah menjadi simbol kebudayaan dan seni Filipina.<ref>{{Cite web|url=http://stuartxchange.org/Jeepney.html|title=The Philippine Jeepney: The Undisputed King of the Road|last=Stuart|first=Godofredo U.|website=StuartXChange|location=The Philippines|access-date=13 May 2016}}</ref> Sebuah jeepney Sarao dipamerkan di pavilion Filipina di 1964 New York World's Fair sebagai imej nasional untuk orang-orang Filipina.{{sfn|Mercado|1994}} Jeepney pada asalnya dibuat dari jip [[Angkatan Tentera Amerika Syarikat|tentera AS]] yang tertinggal dari [[Perang Dunia Kedua|Perang Dunia II]].{{sfn|Otsuka|Kikuchi|Hayami|1986}} Perkataan ''jeepney'' mungkin perkataan [[portmanteau]] – kombinasi "jip" dan "jitney", kedua-dua perkataan slanga lazim dalam vernakular era yang popular: "jitney" menjadi istilah popular untuk kenderaan teksi Amerika, dan "jip" istilah yang baru diwujudkan untuk menggambarkan jenis kenderaan tentera (asal dari ''Tujuan Umum'', atau GP, maka ''Jeep''). Sumber-sumber lain memihak kepada penjelasan yang jauh kurang mungkin bahawa ia merupakan portmanteau "jeep" dan "lutut", kerana penumpang duduk sangat dekat dengan satu sama lain.<ref>{{Cite web|url=http://automobile19.blogspot.com/2012/04/history-of-philippine-jeepney.html|title=History of the Philippine Jeepney|date={{date | 12 apr 2012}}|access-date={{date | 10 oct 2014}}}}</ref> Kebanyakan jeepney digunakan sebagai [[Pengangkutan awam|kenderaan utiliti awam]]. Ada yang digunakan sebagai kenderaan peribadi. Jeepney sering digunakan untuk penggunaan komersial atau institusi. ==Galeri== <gallery> Filipinotown PWC Jeepney.jpg|Kenderaan, di Filipina, PWC Jeepney di Amerika Syarikat, 2010 Historic Filipinotown, Los Angeles. Jeepney Interior.jpg|Kenderaan, di Pedalaman Filipina, jeepney generasi kedua 2014. Jeepney.jpg|Kenderaan, di Filipina Jeepney, pada tahun 1992 Cebu, Filipina. Philippine jeepney.jpg|Kenderaan, dalam A jeepney sedia untuk hiasan 2007 di Filipina. </gallery> == Rujukan == {{Reflist}} == Sumber == * {{cite news | url = http://bulatlat.com/news/5-11/5-11-drivers.htm | title = Drivers' Income Nosedives as Oil Price Soars | first1 = Alexander Martin Remollino | date = April 24–30, 2005 | accessdate = {{date | October 9, 2014}} | last1 = Bulatlat | volume = V | issue = 11 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20061114051938/http://www.bulatlat.com/news/5-11/5-11-drivers.htm | archivedate = November 14, 2006 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite web | url = http://jedchan.com/history-art-philippine-jeepney-fmc | title = History of the Art in Philippine Jeepneys | first1 = JeD | last1 = Chan | date = June 5, 2009 | accessdate = March 29, 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20121009041512/http://jedchan.com/history-art-philippine-jeepney-fmc | archivedate = October 9, 2012 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | url = http://www.mb.com.ph/bus-rapid-transit-system-eyed-in-metro-manila/ | title = Bus rapid transit system eyed in Metro Manila | first1 = Kris Bayos | last1 = Manila Bulletin | date = March 21, 2014 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140712104352/http://www.mb.com.ph/bus-rapid-transit-system-eyed-in-metro-manila | archivedate = July 12, 2014 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Katrina Mennen A. Valdez | title = Partsmakers plan local assembly of electric jeepney | url = http://www.manilatimes.net/national/2008/jan/25/yehey/business/20080125bus4.html | last1 = Manila Times | date = January 25, 2008 | accessdate = February 27, 2008 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080128134741/http://www.manilatimes.net/national/2008/jan/25/yehey/business/20080125bus4.html | archivedate = January 28, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite book |last1 = Mercado |first1 = Leonardo N. |chapterurl = http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/chapter_x.htm |title = The Filipino Mind |volume = Philosophical Studies II |chapter = Chapter X: Microcosms, THE JEEPNEY AS MICROCOSM |publisher = Council for Research in Values and Philosophy |editor1 = George F. McLean |series = Cultural Heritage & Contemporary Change |isbn = 978-1-56518-063-5 |url = http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/contents.htm |ref = harv |url-status = dead |archiveurl = https://web.archive.org/web/20160303014152/http://www.crvp.org/book/Series03/III-8/contents.htm |archivedate = March 3, 2016 }} * {{cite journal | last1 = Otsuka | first1 = Keijiro | first2 = Masao | last2 = Kikuchi | first3 = Yujiro | last3 = Hayami | date = January 1986 | title = Community and Market in Contract Choice: The Jeepney in the Philippines | journal = Economic Development and Cultural Change | volume = 34 | issue = 2 | pages = 279–298 | doi = 10.1086/451528 | jstor = 1153851 | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Mario B. Dalu | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = June 10, 2008 | url = http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20080610-141751/Is-it-finally-time-to-phase-out-jeepneys | title = Is it finally time to phase out jeepneys? (opinion) | archiveurl = https://web.archive.org/web/20080611002551/http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20080610-141751/Is-it-finally-time-to-phase-out-jeepneys | archivedate = June 11, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Reynaldo D. Pagsolingan | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = September 29, 2010 | url = http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20100929-295104/Jeepneys-should-be-phased-out-in-the-Metro | title = Jeepneys should be phased out in the Metro (opinion) | archiveurl = https://web.archive.org/web/20101001134020/http://opinion.inquirer.net/inquireropinion/letterstotheeditor/view/20100929-295104/Jeepneys-should-be-phased-out-in-the-Metro | archivedate = October 1, 2010 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | url = http://business.inquirer.net/81636/finally-a-cleaner-jeepney | title = Finally, a cleaner jeepney | first1 = Jason K. Ang | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = September 12, 2012 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120915004211/http://business.inquirer.net/81636/finally-a-cleaner-jeepney | archivedate = September 15, 2012 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | url = http://motioncars.inquirer.net/30051/bus-rapid-transit-system-planned-for-metro-manila-cebu | title = Bus Rapid Transit system planned for Metro Manila, Cebu | first1 = Miguel R. Camus | last1 = Philippine Daily Inquirer | date = July 4, 2014 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20140704214743/http://motioncars.inquirer.net/30051/bus-rapid-transit-system-planned-for-metro-manila-Cebu | archivedate = July 4, 2014 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | title = Jeepneys in the Philippines | url = http://www.philippine-portal.com/transportation/jeepneys.html | publisher = Philippine-portal.com | accessdate = December 5, 2010 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20081207063545/http://www.philippine-portal.com/transportation/jeepneys.html | archivedate = December 7, 2008 | url-status = dead | ref = harv }} * {{cite news | first1 = Karen Lema | last1 = Reuters | title = Manila's jeepney pioneer fears the end of the road | url = https://www.reuters.com/article/lifestyleMolt/idUSMAN1276320071120 | date = November 20, 2007 | accessdate = February 27, 2008 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20151208231750/https://www.reuters.com/article/us-philippines-jeepney-idUSMAN1276320071120 | archivedate = December 8, 2015 | url-status = live | ref = harv }} * {{cite news | url = http://www.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2013/04/20/cebu-s-bus-transit-being-tested-ncr-278526 | title = Cebu's bus transit being tested in NCR | first1 = Rebelander S. Basilan | last1 = Sun Star Cebu | date = April 20, 2013 | accessdate = October 9, 2014 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20130422095828/http://www.sunstar.com.ph/cebu/local-news/2013/04/20/cebu-s-bus-transit-being-tested-ncr-278526 | archivedate = April 22, 2013 | url-status = dead | ref = harv }} == Pautan luar == {{Commons category|Jeepney}} * [http://www.thepinoywarrior.com/2011/11/jeepney-riding-101.html Riding a Jeepney 101] [[Kategori:Pengangkutan di Filipina]] fh5x3yo3q435iinc4d5bvm9wb0zvqwr 0 981610 5650508 5650315 2022-08-21T12:52:59Z 2001:E68:5453:B313:2977:BDF7:C042:FCEC wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | name = Muzikal Lawak Superstar | creator = | based on = | writer = | director = | assistant_director = | starring = {{plainlist| * [[Nabil Ahmad]] (S1-S2) * [[Nabila Huda]] (S1) * [[Sharnaaz Ahmad]] (S3) * [[Elly Mazlein]] (S2-S3) }} | opentheme = | endtheme = | company = [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] | judges = [[Awie|Dato Awie]] (S1-S3)<br>[[Nora Danish]] (S1)<br>[[Altimet]] (S1)<br>[[Zul Ariffin]] (S2)<br>[[Nur Fazura|Fazura]] (S2)<br>[[Siti Saleha]] (S3)<br>[[Najip Ali]] (S3) | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | production_manager = | executive_producer = | executive_associate_producer = | associate_producer = | producer = | runtime = 3 jam | channel = [[Astro Warna]] & [[Astro Warna|Warna HD]] | num_episodes =10 (S1)<br>10 (S2)<br>10 (S3) | status = | audio_format = [[Stereo]] | picture_format = 480p (SD) <br> 1080i (HD) | first_aired = 28 Jun 2019 - 30 Ogos 2019 (S1) 18 Disember 2020 - 09 April 2021 (S2) 22 Julai 2022 - 23 September 2022 (S3) | last_aired = | website = | preceded_by = | followed_by = | format = [[Rancangan televisyen realiti]] }} '''''Muzikal Lawak Superstar''''' merupakan program realiti muzikal komedi Malaysia yang bersiaran di [[Astro Warna]] (saluran 127) dan Warna HD (saluran 107) dahulunya Astro Warna (saluran 132) (SD) dan Warna HD (saluran 124) dari 28 Jun hingga 30 Ogos 2019. Mengandingkan 14 kumpulan yang tediri daripada barisan pelawak, bersama artis-artis dari pelbagai cabang industri hiburan seperti pelakon, penyanyi dan personaliti popular, ''Muzikal Lawak Superstar'' bersiaran selama 10 minggu dan dihoskan oleh [[Nabil Ahmad]] dan [[Nabila Huda]]. Manakala komposer dan pemain gitar, Shah Nizam Abdul Halim atau lebih dikenali dengan Shah (Slam) berkhidmat sebagai Pengarah Muzik. '''''Muzikal Lawak Superstar 2''''' merupakan program realiti muzikal komedi Malaysia yang bersiaran di [[Astro Warna]] (saluran 127) (SD) dan Warna HD (saluran 107) (HD) dari 18 Disember 2020 hingga 9 April 2021. Mengandingkan 14 kumpulan yang tediri daripada barisan pelawak, bersama artis-artis dari pelbagai cabang industri hiburan seperti pelakon, penyanyi dan personaliti popular, ''Muzikal Lawak Superstar 2'' bersiaran selama 12 minggu dan dihoskan oleh [[Nabil Ahmad]] dan [[Elly Mazlein]]. Manakala komposer dan pemain gitar, Shah Nizam Abdul Halim atau lebih dikenali dengan Shah (Slam) berkhidmat sebagai Pengarah Muzik.<ref>[https://www.astro.com.my/mediaroom/articledetails.aspx?id=912&title=astro-warna-perkenal-program-realiti-muzikal-komedi-terbaharu Astro Warna perkenal program realiti muzikal komedi terbaharu] Astro. Dicapai pada 28 Jun 2019.</ref> == Musim 1 == '''Hos: [[Nabil Ahmad]] & [[Nabila Huda]]''' '''Juri Tetap: [[Awie|Dato Awie]], [[Nora Danish]] & [[Altimet]]''' {| class="wikitable" |+Senarai Peserta !Kumpulan !Ahli-Ahli |- | rowspan="3" | '''Botak''' |[[Abam Bocey|Abam]] |- |[[Achey Bocey|Achey]] |- |[[Black (penyanyi)|Black]] |- | rowspan="3" | '''Bunga''' |Azmir Cuit |- |Caca |- |[[Leez Rosli]] |- | rowspan="3" | '''Heart''' |[[Caliph Buskers|Azmi Saat]] |- |[[Danial Zaini]] |- |[[Ezad Lazim]] |- | rowspan="3" | '''Jborn''' |[[Joey Daud|Joey]] |- |[[Khir Rahman]] |- |[[Vicha Saywho|Vicha]] |- | rowspan="3" | '''Kitawa''' |Ilham Abata |- |[[Nadzmi Adhwa]] |- |Tapai Kiut |- | rowspan="3" | '''Kroni''' |Achok |- |Kamal Chilok |- |[[Wani Kayrie]] |- | rowspan="3" | '''Libra''' |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] |- |[[Elly Mazlein]] |- |[[Rahim R2]] |- | rowspan="3" | '''Newboh''' |[[Ali Puteh]] |- |[[Mamak Puteh|Mamak]] |- |[[Tomok]] |- | rowspan="3" | '''S.E.P''' |Eyya Gegar Lawak |- |Pinky Miss Lawak |- |[[Sharul Kamal]] |- | rowspan="3" | '''Tamanz''' |[[Man Raja Lawak|Man]] |- |[[Tauke Raja Lawak|Tauke]] |- |[[Zulin Aziz]] |- | rowspan="3" | '''Titans''' |[[Ain Edruce]] |- |[[Ammar Titan]] |- |[[Issey Titan|Issey]] |- | rowspan="3" | '''U.N.I''' |[[Atu Zero|Atu]] |- |[[Fad Bocey|Fad]] |- |[[Fakhrul Radhi|Fakhrul UNIC]] |- | rowspan="3" | '''Voices''' |Chiwan |- |[[Sharif Zero|Sharif]] |- |[[Shiha Zikir]] |- | rowspan="3" | '''Wasap''' |[[Amir Raja Lawak|Amir]] |- |[[Syura (penyanyi)|Syura]] |- |[[Wan Gegau]] |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 28 Jun 2019''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- | '''Voices''' |2 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |- |'''Bunga''' |3 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''Titans''' |4 Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Kitawa''' |2 Star |- |'''Botak''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''UNI''' |2 Star |- |'''SEP''' |2 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''Wasap''' |2 Star |- |'''Newboh''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 1:''' Titans '''Peserta Bottom 3:''' Bunga, SEP, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Tiada '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 5 Julai 2019''' '''Tema: Sekolah''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''SEP''' |2 Star |- |'''Voices''' |5 Star |- |'''Titans''' |4 Star |- |'''Wasap''' |3 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Botak''' |5 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''Libra''' |5 Star |- |'''Bunga''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |- |'''Kitawa''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 2:''' Botak '''Peserta Bottom 3:''' Bunga, Kitawa, SEP '''Peserta Tersingkir:''' Bunga & SEP '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Julai 2019''' '''Tema: Hutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Botak''' |3 Star |- |'''Wasap''' |2 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Kitawa''' |1 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Kroni''' |1 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 3:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Kitawa, Titans, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Kitawa '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Julai 2019''' '''Tema: 14 Negeri di Malaysia''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Titans''' |5 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |- |'''Botak''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 4:''' Titans '''Peserta Bottom 3:''' Botak, Kroni, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Kroni '''<u>Minggu Ke-5</u>''' '''Tarikh Siaran: 26 Julai 2019''' '''Tema: Tempat Pekerjaan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Libra''' |3 Star |- |'''Voices''' |5 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 5:''' Voices '''Peserta Bottom 3:''' Heart, Libra, Tamanz '''Peserta Tersingkir:''' Libra '''<u>Minggu Ke-6</u>''' '''Tarikh Siaran: 2 Ogos 2019''' '''Tema: Pusat Beli-Belah''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Jborn''' |2 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 6:''' Newboh '''Peserta Bottom 3:''' Jborn, Tamanz, Voices '''Peserta Tersingkir:''' Tamanz '''<u>Minggu Ke-7</u>''' '''Tarikh Siaran: 9 Ogos 2019''' '''Tema: Stadium''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Botak''' |5 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Wasap''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 7:''' UNI '''Peserta Bottom 3:''' Heart, Titans, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Heart & Wasap '''<u>Minggu Ke-8 (Suku Akhir)</u>''' '''Hos Jemputan: [[Sherry Alhadad|Sherry Al-Hadad]]''' '''Tarikh Siaran: 16 Ogos 2019''' '''Tema 1: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |} '''Tema 2: Pusat Pelancongan (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Jumlah Star |- |'''Voices''' |[[Syaiful Zero|'''Syaiful Zero''']] |5 Star |- |'''UNI''' |[[Ropie Cecupak|'''Ropie''']] |5 Star |- |'''Titans''' |[[Ajak Shiro|'''Ajak Shiro''']] |3 Star |- |'''Botak''' |[[Shahrol Shiro|'''Shahrol Shiro''']] |4 Star |- |'''Newboh''' |[[Jaafar Onn|'''Jaafar Onn''']] |3 Star |- |'''Jborn''' |[[Kamarool Haji Yusoff|'''Kamarool Yusoff (CikMan)''']] |4 Star |} '''Superstar of The Week 8:''' UNI '''Peserta Bottom 3:''' Botak, Newboh, Titans '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-9 (Separuh Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 23 Ogos 2019''' '''Tema 1: Pusat Rekreasi''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Newboh''' |3 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Voices''' |3 Star |} '''Tema 2: Majlis Perkahwinan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Voices''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 9:''' Jborn '''Peserta Bottom 3:''' Newboh, Titans, Voices '''Peserta Tersingkir:''' Titans & Voices '''<u>Minggu Ke-10 (Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 30 Ogos 2019''' '''Tema 1: Negara 4 Musim''' {| class="wikitable" !Peserta !Musim !Jumlah Star |- |'''UNI''' |Panas |4 Star |- |'''Newboh''' |Sejuk |4 Star |- |'''Botak''' |Bunga |4 Star |- |'''Jborn''' |Luruh |5 Star |} '''Tema 2: Bebas''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |} '''Superstar of The Season:''' Joey (Jborn) '''Juara:''' Jborn (RM 150,000) '''Naib Juara:''' UNI (RM 75,000) '''Ketiga:''' Newboh (RM 50,000) '''Keempat:''' Botak (RM 25,000) == Musim 2 == '''Hos: [[Nabil Ahmad]] & [[Elly Mazlein]]''' '''Juri Tetap: [[Zul Ariffin]], [[Nur Fazura|Fazura]] & [[Awie|Dato Awie]]''' {| class="wikitable" |+'''Senarai Peserta''' !Kumpulan !Ahli-Ahli |- | rowspan="3" |'''A.B.C''' |Achok |- |Chiwan |- |Cik B |- | rowspan="3" |'''Gojes''' |[[Keena Mentor]] |- |[[Mie Raja Lawak]] |- |[[Tauke Raja Lawak|Tauke]] |- | rowspan="3" |'''Heart''' |[[Caliph Buskers|Azmi Saat]] |- |[[Danial Zaini]] |- |[[Ezad Lazim]] |- | rowspan="3" |'''Jago''' |[[Chot Hazmeer|Chot]] |- |[[Fiza Thomas]] |- |Yus Tapah |- | rowspan="3" |'''Janggo''' |[[Joey Daud|Joey]] |- |[[Khir Rahman]] |- |[[Man Raja Lawak|Man]] |- | rowspan="3" |'''Leklu''' |Iewan R2 |- |Jaly |- |[[Lan Solo]] |- | rowspan="3" |'''Mashuk''' |[[Achey Bocey|Achey]] |- |[[Mark Adam]] |- |[[Shuk Sahar|Shuk]] |- | rowspan="3" |'''Puppet''' |Rul Puppet |- |[[Sharif Zero|Sharif]] |- |Wan Puppet |- | rowspan="3" |'''Stamp''' |Che Mat |- |[[Syura (penyanyi)|Syura]] |- |Tapai Kiut |- | rowspan="3" |'''Teruna''' |Din Latah |- |Ilham Abata |- |[[Johan As'ari]] |- | rowspan="3" |'''U.N.I''' |[[Atu Zero|Atu]] |- |[[Fad Bocey|Fad]] |- |[[Fakhrul Radhi|Fakhrul UNIC]] |- | rowspan="3" |'''Viral''' |[[Ali Puteh]] |- |[[Mamak Puteh|Mamak]] |- |[[Roy Azman]] |- | rowspan="3" |'''Zombi''' |[[Ezlynn]] |- |Hazone |- |[[Wan Gegau]] |- | rowspan="3" |'''Zuzuzu''' |Filzah Awok |- |Nizam Jentik-Jentik |- |[[Zahid Baharuddin|Zahid]] |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 18 Disember 2020''' '''Tema: 14 Negeri Di Malaysia''' {| class="wikitable" !Peserta !Negeri !Jumlah Star |- |'''Mashuk''' |Selangor |2 Star |- |'''Leklu''' |Kuala Lumpur |2 Star |- |'''UNI''' |Sarawak |3 Star |- |'''Jago''' |Kelantan |2 Star |- |'''Teruna''' |Negeri Sembilan |3 Star |- |'''Zombi''' |Sabah |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |Terengganu |2 Star |- |'''Stamp''' |Pahang |4 Star |- |'''Viral''' |Johor |4 Star |- |'''Gojes''' |Perlis |2 Star |- |'''Puppet''' |Perak |3 Star |- |'''Janggo''' |Pulau Pinang |3 Star |- |'''Heart''' |Melaka |2 Star |- |'''ABC''' |Kedah |5 Star |} '''Superstar of The Week 1:''' Viral '''Peserta Bottom 3:''' Leklu, Zombi, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Leklu '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 25 Disember 2020''' '''Tema: Pusat Perubatan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Viral''' |3 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Zombi''' |2 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Gojes''' |2 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Jago''' |2 Star |- |'''Teruna''' |2 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |2 Star |- |'''ABC''' |5 Star |- |'''Stamp''' |2 Star |- |'''Mashuk''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 2:''' ABC '''Peserta Bottom 3:''' Gojes, Jago, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Jago '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 1 Januari 2021''' '''Tema: Majlis Keramaian''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''ABC''' |3 Star |- |'''Stamp''' |3 Star |- |'''Teruna''' |3 Star |- |'''Zombi''' |3 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Viral''' |3 Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Gojes''' |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |2 Star |- |'''UNI''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 3:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Gojes, Puppet, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Gojes '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 8 Januari 2021''' '''Tema: Tempat Pekerjaan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Stamp''' |2 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''ABC''' |4 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Zombi''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Teruna''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''Viral''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 4:''' ABC '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Stamp, Teruna '''Peserta Tersingkir:''' Stamp '''<u>Minggu Ke-5</u> ''' '''Tarikh Siaran: 5 Mac 2021''' '''Tema: Tempat Ikonik di Malaysia (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Tempat Ikonik !Jumlah Star |- |'''Puppet''' |'''[[Azlee Jaafar|Azlee Senario]]''' |Taman Tasik Taiping, Perak |3 Star |- |'''Zombi''' |'''[[Ilya Buang|Illya Senario]]''' |Bukit Bendera, Pulau Pinang |4 Star |- |'''ABC''' |'''[[Azwan Ali]]''' |Dataran Helang Langkawi, Kedah |3 Star |- |'''Teruna''' |'''[[Jaafar Onn]]''' |Kellie's Castle, Perak |2 Star |- |'''Mashuk''' |[[Kamarool Haji Yusoff|'''Kamarool Yusoff (CikMan)''']] |Komtar, Pulau Pinang |5 Star |- |'''Viral''' |'''[[Fauziah Nawi]]''' |Saloma Bridge, Kuala Lumpur |5 Star |- |'''Zuzuzu''' |'''[[Imuda]]''' |Petaling Street, Kuala Lumpur |2 Star |- |'''UNI''' |'''[[Mus May|Muss]]''' |Masjid Besi, Putrajaya |4 Star |- |'''Janggo''' |'''[[Mak Jah]]''' |Jamabatan Angkat, Terengganu |3 Star |- |'''Heart''' |'''[[Shamsul Ghau Ghau]]''' |Gua Niah, Sarawak |5 Star |} '''Superstar of The Week 5:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Janggo, Teruna, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-6</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Mac 2021''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Viral''' |4 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Mashuk''' |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''Teruna''' |2 Star |- |'''Janggo''' |4 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Zombi''' |2 Star |- |'''ABC''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 6:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Teruna, Zombi '''Peserta Tersingkir:''' Teruna & Zombi '''<u>Minggu Ke-7</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Mac 2021''' '''Tema: Pusat Sukan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Zuzuzu''' |3 Star |- |'''ABC''' |3 Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |2 Star |- |'''Viral''' |4 Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''Puppet''' |2 Star |- |'''UNI''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 7:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Puppet, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Puppet '''<u>Minggu Ke-8 (Suku Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 26 Mac 2021''' '''Tema: Institusi Pendidikan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''ABC''' |4 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Viral''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 8:''' Viral '''Peserta Bottom 3:''' ABC, Mashuk, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Mashuk '''<u>Minggu Ke-9 (Separuh Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 2 April 2021''' '''Tema 1: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Viral''' |5 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''ABC''' |4 Star |} '''Tema 2: Premis Perniagaan (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Jumlah Star |- |'''Heart''' |[[Syamsul Yusof|'''Syamsul Yusof''']] |5 Star |- |'''Viral''' |[[Maria Farida|'''Datin Maria Farida''']] |5 Star |- |'''UNI''' |'''[[Tomok]]''' |4 Star |- |'''Janggo''' |'''[[Zulin Aziz]]''' |4 Star |- |'''Zuzuzu''' |'''[[Wan Gegau]]''' |3 Star |- |'''ABC''' |[[Hasmiza binti Othman|'''Dato Seri Vida''']] |3 Star |} '''Superstar of The Week 9:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' ABC, Janggo, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' ABC & Zuzuzu '''<u>Minggu Ke-10 (Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 9 April 2021''' '''Tema 1: Negara-Negara Asia''' {| class="wikitable" !Peserta !Negara !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |Thailand |3 Star |- |'''Viral''' |Bangladesh |3 Star |- |'''UNI''' |Filipina |4 Star |- |'''Heart''' |Jepun |5 star |} '''Tema 2: Bebas''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''Viral''' |5 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Heart''' |5 Star |} '''Superstar of The Season:''' Danial Zaini (Heart) '''Juara:''' Heart (RM 150,000) '''Naib Juara:''' UNI (RM 75,000) '''Ketiga:''' Viral (RM 50,000) '''Keempat:''' Janggo (RM 25,000) == Musim 3 == '''Hos: [[Elly Mazlein]] & [[Sharnaaz Ahmad]]''' '''Juri tetap: [[Awie|Dato' Awie]], [[Najip Ali]] & [[Siti Saleha]]''' {| class="wikitable" |+Senarai Peserta !Kumpulan !Ahli-Ahli |- |rowspan="3"|'''Abioso''' |Amin (Abioso) |- |Puspa Gomen |- |Sarip (Abioso) |- |rowspan="3"|'''Arteh''' |Dewa (Arteh) |- |Has (Arteh) |- |[[Qody Rany]] (peserta Big Stage S02) |- |rowspan="3"|'''Bahroy''' |Nizam Jentik Jentik |- |[[Roy Azman]] |- |Shashic Iewan |- |rowspan="3"|'''Benjo''' |Filzah Azmi |- |Kinjo |- |Noxx Hazwan (XOXO) |- |rowspan="3"|'''Cili''' |Achey (Boro/Bocey) |- |[[Ali Puteh]] |- |[[Shiha Zikir]] |- |rowspan="3"|'''Joki''' |Beby Acha |- |Gomok (Gahai) |- |Fuad Nasirr (Gahai) |- |rowspan="3"|'''Ngam''' |Achok (Chilok) |- |Aya Amiruddin |- |Wan (Wala) |- |rowspan="3"|'''Ood''' |Chiwan (Chilok) |- |Man |- |[[Zahid Baharuddin]] (juara af2) |- |rowspan="3"|'''Selit''' |Ajo (Mamu raja lawak) |- |Azmir Aziz |- |Shidi (Data) |- |rowspan="3"|'''Sobat''' |Che Mat |- |Dd Chronicle |- |Najua P. Ramlee |- |rowspan="3"|'''Ubi''' |Fad (Boro/Bocey) |- |Sharif (Tiro/Zero) |- |Namie |- |rowspan="3"|'''Wisel''' |Iskandar Norzaman |- |Salman Al-Farisi (JKK Kampung Kalut) |- |Wan Gegau (peserta Lawak Solo) |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 22 Julai 2022''' '''Tema: Waktu Malam di Bandaraya''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Bandar !Jumlah Star |- |'''Bahroy''' |Marina Bay, Singapura |3 Star |- |'''Arteh''' |Incheon, Korea |4 Star |- |'''Benjo''' |Tokyo, Jepun |2 Star |- |'''Abioso''' |Jakarta, Indonesia |3 Star |- |'''Wisel''' |Honolulu, Hawaii |3 Star |- |'''Ubi''' |New York, Amerika Syarikat |4 Star |- |'''Sobat''' |Kuala Lumpur, Malaysia |2 Star |- |'''Ood''' |Beijing, China |4 Star |- |'''Ngam''' |Dhaka, Bangladesh |3 Star |- |'''Selit''' |Bangkok, Thailand |2 Star |- |'''Joki''' |Sydney, Australia |3 Star |- |'''Cili''' |Riyadh, Arab Saudi |4 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 1:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Sobat, Selit '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 29 Julai 2022''' '''Tema: Pusat Riadah/Rekreasi/Sukan''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Abioso''' |3 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |- |'''Cili''' |3 Star |- |'''Benjo''' |3 Star |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Joki''' |2 Star |- |'''Ubi''' |4 Star |- |'''Sobat''' |2 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 2:''' Ood '''Peserta Bottom 3:''' Benjo, Sobat, Joki '''Peserta Tersingkir:''' Benjo & Sobat '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 5 Ogos 2022''' '''Tema: Institusi Pendidikan''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Cili''' |5 Star |- |'''Joki''' |3 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Abioso''' |3 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ood''' |5 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 3:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Abioso, Ngam '''Peserta Tersingkir:''' Abioso '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Ogos 2022''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Cili''' |4 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Joki''' |2 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 4:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Ngam, Wisel '''Peserta Tersingkir:''' Joki '''<u>Minggu Ke-5</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Ogos 2022''' '''Tema: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" |+ !'''Peserta''' !'''Jumlah Star''' |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Bahroy''' |4 Star |- |'''Wisel''' |4 Star |- |'''Cili''' |4 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 5:''' Cili '''Peserta Bottom 3:''' Ngam,Selit,Arteh '''Peserta Tersingkir:''' Selit ==Kedudukan Akhir== '''Musim Pertama''' {| class="wikitable" ! !Peserta !Keputusan |- |style="background:gold;" | '''1''' |style="background:gold;" | '''Jborn''' |style="background:gold;" | '''Juara (Finalis)''' |- |style="background:silver;" | 2 |style="background:silver;" | U.N.I |style="background:silver;" | Naib Juara (Finalis) |- |3 |Newboh |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 |Botak |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 |Voices | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-9 |- |6 |Titans |- |7 |Wasap | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-7 |- |8 |Heart |- |9 |Tamanz |Tersingkir Minggu Ke-6 |- |10 |Libra |Tersingkir Minggu Ke-5 |- |11 |Kroni |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |12 |Kitawa |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |13 |Bunga | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |14 |S.E.P |} '''Musim Kedua''' {| class="wikitable" ! !Peserta !Keputusan |- |style="background:gold;" | '''1''' |style="background:gold;" |'''Heart''' |style="background:gold;" | '''Juara (Finalis)''' |- |style="background:silver;" | 2 |style="background:silver;" |U.N.I |style="background:silver;" | Naib Juara (Finalis) |- |3 |Viral |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 |Janggo |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 |Zuzuzu | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-9 |- |6 |ABC |- |7 |Mashuk |Tersingkir Minggu Ke-8 |- |8 |Puppet |Tersingkir Minggu Ke-7 |- |9 |Zombi | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-6 |- |10 |Teruna |- |11 |Stamp |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |12 |Gojes |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |13 |Jago |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |14 |Leklu |Tersingkir Minggu Pertama |} '''Musim Ketiga''' {| class="wikitable" |+ ! !'''Peserta''' !'''Keputusan''' |- |1 | |'''Juara (Finalis)''' |- |2 | |Naib Juara (Finalis) |- |3 | |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 | |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 | | |- |6 | | |- |7 | | |- |8 |Selit |Tersingkir Minggu Ke-5 |- |9 |Joki |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |10 |Abioso |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |11 |Sobat |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |12 |Benjo |Tersingkir Minggu Ke-2 |} # == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Rancangan Astro Warna]] 8ttz03wzq4ibrmg0a4lhcxgl0g5np7y 5650526 5650508 2022-08-21T13:17:58Z 2001:E68:5453:B313:2977:BDF7:C042:FCEC wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | name = Muzikal Lawak Superstar | creator = | based on = | writer = | director = | assistant_director = | starring = {{plainlist| * [[Nabil Ahmad]] (S1-S2) * [[Nabila Huda]] (S1) * [[Sharnaaz Ahmad]] (S3) * [[Elly Mazlein]] (S2-S3) }} | opentheme = | endtheme = | company = [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] | judges = [[Awie|Dato Awie]] (S1-S3)<br>[[Nora Danish]] (S1)<br>[[Altimet]] (S1)<br>[[Zul Ariffin]] (S2)<br>[[Nur Fazura|Fazura]] (S2)<br>[[Siti Saleha]] (S3)<br>[[Najip Ali]] (S3) | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | production_manager = | executive_producer = | executive_associate_producer = | associate_producer = | producer = | runtime = 3 jam | channel = [[Astro Warna]] & [[Astro Warna|Warna HD]] | num_episodes =10 (S1)<br>10 (S2)<br>10 (S3) | status = | audio_format = [[Stereo]] | picture_format = 480p (SD) <br> 1080i (HD) | first_aired = 28 Jun 2019 - 30 Ogos 2019 (S1) 18 Disember 2020 - 09 April 2021 (S2) 22 Julai 2022 - 23 September 2022 (S3) | last_aired = | website = | preceded_by = | followed_by = | format = [[Rancangan televisyen realiti]] }} '''''Muzikal Lawak Superstar''''' merupakan program realiti muzikal komedi Malaysia yang bersiaran di [[Astro Warna]] (saluran 127) dan Warna HD (saluran 107) dahulunya Astro Warna (saluran 132) (SD) dan Warna HD (saluran 124) dari 28 Jun hingga 30 Ogos 2019. Mengandingkan 14 kumpulan yang tediri daripada barisan pelawak, bersama artis-artis dari pelbagai cabang industri hiburan seperti pelakon, penyanyi dan personaliti popular, ''Muzikal Lawak Superstar'' bersiaran selama 10 minggu dan dihoskan oleh [[Nabil Ahmad]] dan [[Nabila Huda]]. Manakala komposer dan pemain gitar, Shah Nizam Abdul Halim atau lebih dikenali dengan Shah (Slam) berkhidmat sebagai Pengarah Muzik. '''''Muzikal Lawak Superstar 2''''' merupakan program realiti muzikal komedi Malaysia yang bersiaran di [[Astro Warna]] (saluran 127) (SD) dan Warna HD (saluran 107) (HD) dari 18 Disember 2020 hingga 9 April 2021. Mengandingkan 14 kumpulan yang tediri daripada barisan pelawak, bersama artis-artis dari pelbagai cabang industri hiburan seperti pelakon, penyanyi dan personaliti popular, ''Muzikal Lawak Superstar 2'' bersiaran selama 12 minggu dan dihoskan oleh [[Nabil Ahmad]] dan [[Elly Mazlein]]. Manakala komposer dan pemain gitar, Shah Nizam Abdul Halim atau lebih dikenali dengan Shah (Slam) berkhidmat sebagai Pengarah Muzik.<ref>[https://www.astro.com.my/mediaroom/articledetails.aspx?id=912&title=astro-warna-perkenal-program-realiti-muzikal-komedi-terbaharu Astro Warna perkenal program realiti muzikal komedi terbaharu] Astro. Dicapai pada 28 Jun 2019.</ref> == Musim 1 == '''Hos: [[Nabil Ahmad]] & [[Nabila Huda]]''' '''Juri Tetap: [[Awie|Dato Awie]], [[Nora Danish]] & [[Altimet]]''' {| class="wikitable" |+Senarai Peserta !Kumpulan !Ahli-Ahli |- | rowspan="3" | '''Botak''' |[[Abam Bocey|Abam]] |- |[[Achey Bocey|Achey]] |- |[[Black (penyanyi)|Black]] |- | rowspan="3" | '''Bunga''' |Azmir Cuit |- |Caca |- |[[Leez Rosli]] |- | rowspan="3" | '''Heart''' |[[Caliph Buskers|Azmi Saat]] |- |[[Danial Zaini]] |- |[[Ezad Lazim]] |- | rowspan="3" | '''Jborn''' |[[Joey Daud|Joey]] |- |[[Khir Rahman]] |- |[[Vicha Saywho|Vicha]] |- | rowspan="3" | '''Kitawa''' |Ilham Abata |- |[[Nadzmi Adhwa]] |- |Tapai Kiut |- | rowspan="3" | '''Kroni''' |Achok |- |Kamal Chilok |- |[[Wani Kayrie]] |- | rowspan="3" | '''Libra''' |[[Nasrizal Ngasri|Bell Ngasri]] |- |[[Elly Mazlein]] |- |[[Rahim R2]] |- | rowspan="3" | '''Newboh''' |[[Ali Puteh]] |- |[[Mamak Puteh|Mamak]] |- |[[Tomok]] |- | rowspan="3" | '''S.E.P''' |Eyya Gegar Lawak |- |Pinky Miss Lawak |- |[[Sharul Kamal]] |- | rowspan="3" | '''Tamanz''' |[[Man Raja Lawak|Man]] |- |[[Tauke Raja Lawak|Tauke]] |- |[[Zulin Aziz]] |- | rowspan="3" | '''Titans''' |[[Ain Edruce]] |- |[[Ammar Titan]] |- |[[Issey Titan|Issey]] |- | rowspan="3" | '''U.N.I''' |[[Atu Zero|Atu]] |- |[[Fad Bocey|Fad]] |- |[[Fakhrul Radhi|Fakhrul UNIC]] |- | rowspan="3" | '''Voices''' |Chiwan |- |[[Sharif Zero|Sharif]] |- |[[Shiha Zikir]] |- | rowspan="3" | '''Wasap''' |[[Amir Raja Lawak|Amir]] |- |[[Syura (penyanyi)|Syura]] |- |[[Wan Gegau]] |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 28 Jun 2019''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- | '''Voices''' |2 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |- |'''Bunga''' |3 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''Titans''' |4 Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Kitawa''' |2 Star |- |'''Botak''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''UNI''' |2 Star |- |'''SEP''' |2 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''Wasap''' |2 Star |- |'''Newboh''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 1:''' Titans '''Peserta Bottom 3:''' Bunga, SEP, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Tiada '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 5 Julai 2019''' '''Tema: Sekolah''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''SEP''' |2 Star |- |'''Voices''' |5 Star |- |'''Titans''' |4 Star |- |'''Wasap''' |3 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Botak''' |5 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''Libra''' |5 Star |- |'''Bunga''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |- |'''Kitawa''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 2:''' Botak '''Peserta Bottom 3:''' Bunga, Kitawa, SEP '''Peserta Tersingkir:''' Bunga & SEP '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Julai 2019''' '''Tema: Hutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Botak''' |3 Star |- |'''Wasap''' |2 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Kitawa''' |1 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Kroni''' |1 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 3:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Kitawa, Titans, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Kitawa '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Julai 2019''' '''Tema: 14 Negeri di Malaysia''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Titans''' |5 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Libra''' |4 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Kroni''' |2 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Tamanz''' |4 Star |- |'''Botak''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 4:''' Titans '''Peserta Bottom 3:''' Botak, Kroni, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Kroni '''<u>Minggu Ke-5</u>''' '''Tarikh Siaran: 26 Julai 2019''' '''Tema: Tempat Pekerjaan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Libra''' |3 Star |- |'''Voices''' |5 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 5:''' Voices '''Peserta Bottom 3:''' Heart, Libra, Tamanz '''Peserta Tersingkir:''' Libra '''<u>Minggu Ke-6</u>''' '''Tarikh Siaran: 2 Ogos 2019''' '''Tema: Pusat Beli-Belah''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Jborn''' |2 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Wasap''' |4 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Tamanz''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 6:''' Newboh '''Peserta Bottom 3:''' Jborn, Tamanz, Voices '''Peserta Tersingkir:''' Tamanz '''<u>Minggu Ke-7</u>''' '''Tarikh Siaran: 9 Ogos 2019''' '''Tema: Stadium''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Botak''' |5 Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Wasap''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 7:''' UNI '''Peserta Bottom 3:''' Heart, Titans, Wasap '''Peserta Tersingkir:''' Heart & Wasap '''<u>Minggu Ke-8 (Suku Akhir)</u>''' '''Hos Jemputan: [[Sherry Alhadad|Sherry Al-Hadad]]''' '''Tarikh Siaran: 16 Ogos 2019''' '''Tema 1: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Voices''' |3 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Newboh''' |5 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |} '''Tema 2: Pusat Pelancongan (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Jumlah Star |- |'''Voices''' |[[Syaiful Zero|'''Syaiful Zero''']] |5 Star |- |'''UNI''' |[[Ropie Cecupak|'''Ropie''']] |5 Star |- |'''Titans''' |[[Ajak Shiro|'''Ajak Shiro''']] |3 Star |- |'''Botak''' |[[Shahrol Shiro|'''Shahrol Shiro''']] |4 Star |- |'''Newboh''' |[[Jaafar Onn|'''Jaafar Onn''']] |3 Star |- |'''Jborn''' |[[Kamarool Haji Yusoff|'''Kamarool Yusoff (CikMan)''']] |4 Star |} '''Superstar of The Week 8:''' UNI '''Peserta Bottom 3:''' Botak, Newboh, Titans '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-9 (Separuh Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 23 Ogos 2019''' '''Tema 1: Pusat Rekreasi''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Newboh''' |3 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Voices''' |3 Star |} '''Tema 2: Majlis Perkahwinan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Titans''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |5 Star |- |'''Voices''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 9:''' Jborn '''Peserta Bottom 3:''' Newboh, Titans, Voices '''Peserta Tersingkir:''' Titans & Voices '''<u>Minggu Ke-10 (Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 30 Ogos 2019''' '''Tema 1: Negara 4 Musim''' {| class="wikitable" !Peserta !Musim !Jumlah Star |- |'''UNI''' |Panas |4 Star |- |'''Newboh''' |Sejuk |4 Star |- |'''Botak''' |Bunga |4 Star |- |'''Jborn''' |Luruh |5 Star |} '''Tema 2: Bebas''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Newboh''' |4 Star |- |'''Botak''' |4 Star |- |'''Jborn''' |4 Star |} '''Superstar of The Season:''' Joey (Jborn) '''Juara:''' Jborn (RM 150,000) '''Naib Juara:''' UNI (RM 75,000) '''Ketiga:''' Newboh (RM 50,000) '''Keempat:''' Botak (RM 25,000) == Musim 2 == '''Hos: [[Nabil Ahmad]] & [[Elly Mazlein]]''' '''Juri Tetap: [[Zul Ariffin]], [[Nur Fazura|Fazura]] & [[Awie|Dato Awie]]''' {| class="wikitable" |+'''Senarai Peserta''' !Kumpulan !Ahli-Ahli |- | rowspan="3" |'''A.B.C''' |Achok |- |Chiwan |- |Cik B |- | rowspan="3" |'''Gojes''' |[[Keena Mentor]] |- |[[Mie Raja Lawak]] |- |[[Tauke Raja Lawak|Tauke]] |- | rowspan="3" |'''Heart''' |[[Caliph Buskers|Azmi Saat]] |- |[[Danial Zaini]] |- |[[Ezad Lazim]] |- | rowspan="3" |'''Jago''' |[[Chot Hazmeer|Chot]] |- |[[Fiza Thomas]] |- |Yus Tapah |- | rowspan="3" |'''Janggo''' |[[Joey Daud|Joey]] |- |[[Khir Rahman]] |- |[[Man Raja Lawak|Man]] |- | rowspan="3" |'''Leklu''' |Iewan R2 |- |Jaly |- |[[Lan Solo]] |- | rowspan="3" |'''Mashuk''' |[[Achey Bocey|Achey]] |- |[[Mark Adam]] |- |[[Shuk Sahar|Shuk]] |- | rowspan="3" |'''Puppet''' |Rul Puppet |- |[[Sharif Zero|Sharif]] |- |Wan Puppet |- | rowspan="3" |'''Stamp''' |Che Mat |- |[[Syura (penyanyi)|Syura]] |- |Tapai Kiut |- | rowspan="3" |'''Teruna''' |Din Latah |- |Ilham Abata |- |[[Johan As'ari]] |- | rowspan="3" |'''U.N.I''' |[[Atu Zero|Atu]] |- |[[Fad Bocey|Fad]] |- |[[Fakhrul Radhi|Fakhrul UNIC]] |- | rowspan="3" |'''Viral''' |[[Ali Puteh]] |- |[[Mamak Puteh|Mamak]] |- |[[Roy Azman]] |- | rowspan="3" |'''Zombi''' |[[Ezlynn]] |- |Hazone |- |[[Wan Gegau]] |- | rowspan="3" |'''Zuzuzu''' |Filzah Awok |- |Nizam Jentik-Jentik |- |[[Zahid Baharuddin|Zahid]] |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 18 Disember 2020''' '''Tema: 14 Negeri Di Malaysia''' {| class="wikitable" !Peserta !Negeri !Jumlah Star |- |'''Mashuk''' |Selangor |2 Star |- |'''Leklu''' |Kuala Lumpur |2 Star |- |'''UNI''' |Sarawak |3 Star |- |'''Jago''' |Kelantan |2 Star |- |'''Teruna''' |Negeri Sembilan |3 Star |- |'''Zombi''' |Sabah |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |Terengganu |2 Star |- |'''Stamp''' |Pahang |4 Star |- |'''Viral''' |Johor |4 Star |- |'''Gojes''' |Perlis |2 Star |- |'''Puppet''' |Perak |3 Star |- |'''Janggo''' |Pulau Pinang |3 Star |- |'''Heart''' |Melaka |2 Star |- |'''ABC''' |Kedah |5 Star |} '''Superstar of The Week 1:''' Viral '''Peserta Bottom 3:''' Leklu, Zombi, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Leklu '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 25 Disember 2020''' '''Tema: Pusat Perubatan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Viral''' |3 Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Zombi''' |2 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''Gojes''' |2 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Jago''' |2 Star |- |'''Teruna''' |2 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |2 Star |- |'''ABC''' |5 Star |- |'''Stamp''' |2 Star |- |'''Mashuk''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 2:''' ABC '''Peserta Bottom 3:''' Gojes, Jago, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Jago '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 1 Januari 2021''' '''Tema: Majlis Keramaian''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''ABC''' |3 Star |- |'''Stamp''' |3 Star |- |'''Teruna''' |3 Star |- |'''Zombi''' |3 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Viral''' |3 Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Gojes''' |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |2 Star |- |'''UNI''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 3:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Gojes, Puppet, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Gojes '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 8 Januari 2021''' '''Tema: Tempat Pekerjaan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |3 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Stamp''' |2 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''ABC''' |4 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Zombi''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Teruna''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''Viral''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 4:''' ABC '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Stamp, Teruna '''Peserta Tersingkir:''' Stamp '''<u>Minggu Ke-5</u> ''' '''Tarikh Siaran: 5 Mac 2021''' '''Tema: Tempat Ikonik di Malaysia (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Tempat Ikonik !Jumlah Star |- |'''Puppet''' |'''[[Azlee Jaafar|Azlee Senario]]''' |Taman Tasik Taiping, Perak |3 Star |- |'''Zombi''' |'''[[Ilya Buang|Illya Senario]]''' |Bukit Bendera, Pulau Pinang |4 Star |- |'''ABC''' |'''[[Azwan Ali]]''' |Dataran Helang Langkawi, Kedah |3 Star |- |'''Teruna''' |'''[[Jaafar Onn]]''' |Kellie's Castle, Perak |2 Star |- |'''Mashuk''' |[[Kamarool Haji Yusoff|'''Kamarool Yusoff (CikMan)''']] |Komtar, Pulau Pinang |5 Star |- |'''Viral''' |'''[[Fauziah Nawi]]''' |Saloma Bridge, Kuala Lumpur |5 Star |- |'''Zuzuzu''' |'''[[Imuda]]''' |Petaling Street, Kuala Lumpur |2 Star |- |'''UNI''' |'''[[Mus May|Muss]]''' |Masjid Besi, Putrajaya |4 Star |- |'''Janggo''' |'''[[Mak Jah]]''' |Jamabatan Angkat, Terengganu |3 Star |- |'''Heart''' |'''[[Shamsul Ghau Ghau]]''' |Gua Niah, Sarawak |5 Star |} '''Superstar of The Week 5:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Janggo, Teruna, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-6</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Mac 2021''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Viral''' |4 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Mashuk''' |2 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''Teruna''' |2 Star |- |'''Janggo''' |4 Star |- |'''Puppet''' |3 Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Zombi''' |2 Star |- |'''ABC''' |3 Star |} '''Superstar of The Week 6:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Teruna, Zombi '''Peserta Tersingkir:''' Teruna & Zombi '''<u>Minggu Ke-7</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Mac 2021''' '''Tema: Pusat Sukan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Zuzuzu''' |3 Star |- |'''ABC''' |3 Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Mashuk''' |2 Star |- |'''Viral''' |4 Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''Puppet''' |2 Star |- |'''UNI''' |4 Star |} '''Superstar of The Week 7:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' Mashuk, Puppet, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Puppet '''<u>Minggu Ke-8 (Suku Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 26 Mac 2021''' '''Tema: Institusi Pendidikan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |4 Star |- |'''Mashuk''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |3 Star |- |'''UNI''' |4 Star |- |'''ABC''' |4 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Viral''' |5 Star |} '''Superstar of The Week 8:''' Viral '''Peserta Bottom 3:''' ABC, Mashuk, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' Mashuk '''<u>Minggu Ke-9 (Separuh Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 2 April 2021''' '''Tema 1: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Heart''' |5 Star |- |'''Viral''' |5 Star |- |'''UNI''' |3 Star |- |'''Janggo''' |3 Star |- |'''Zuzuzu''' |4 Star |- |'''ABC''' |4 Star |} '''Tema 2: Premis Perniagaan (Bersama Selebriti Jemputan)''' {| class="wikitable" !Peserta !Selebriti Jemputan !Jumlah Star |- |'''Heart''' |[[Syamsul Yusof|'''Syamsul Yusof''']] |5 Star |- |'''Viral''' |[[Maria Farida|'''Datin Maria Farida''']] |5 Star |- |'''UNI''' |'''[[Tomok]]''' |4 Star |- |'''Janggo''' |'''[[Zulin Aziz]]''' |4 Star |- |'''Zuzuzu''' |'''[[Wan Gegau]]''' |3 Star |- |'''ABC''' |[[Hasmiza binti Othman|'''Dato Seri Vida''']] |3 Star |} '''Superstar of The Week 9:''' Heart '''Peserta Bottom 3:''' ABC, Janggo, Zuzuzu '''Peserta Tersingkir:''' ABC & Zuzuzu '''<u>Minggu Ke-10 (Akhir)</u>''' '''Tarikh Siaran: 9 April 2021''' '''Tema 1: Negara-Negara Asia''' {| class="wikitable" !Peserta !Negara !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |Thailand |3 Star |- |'''Viral''' |Bangladesh |3 Star |- |'''UNI''' |Filipina |4 Star |- |'''Heart''' |Jepun |5 star |} '''Tema 2: Bebas''' {| class="wikitable" !Peserta !Jumlah Star |- |'''Janggo''' |5 Star |- |'''Viral''' |5 Star |- |'''UNI''' |5 Star |- |'''Heart''' |5 Star |} '''Superstar of The Season:''' Danial Zaini (Heart) '''Juara:''' Heart (RM 150,000) '''Naib Juara:''' UNI (RM 75,000) '''Ketiga:''' Viral (RM 50,000) '''Keempat:''' Janggo (RM 25,000) == Musim 3 == '''Hos: [[Elly Mazlein]] & [[Sharnaaz Ahmad]]''' '''Juri tetap: [[Awie|Dato' Awie]], [[Najip Ali]] & [[Siti Saleha]]''' {| class="wikitable" |+Senarai Peserta !Kumpulan !Ahli-Ahli |- |rowspan="3"|'''Abioso''' |Amin (Abioso) |- |Puspa Gomen |- |Sarip (Abioso) |- |rowspan="3"|'''Arteh''' |Dewa (Arteh) |- |Has (Arteh) |- |[[Qody Rany]] (peserta Big Stage S02) |- |rowspan="3"|'''Bahroy''' |Nizam Jentik Jentik |- |[[Roy Azman]] |- |Shashic Iewan |- |rowspan="3"|'''Benjo''' |Filzah Azmi |- |Kinjo |- |Noxx Hazwan (XOXO) |- |rowspan="3"|'''Cili''' |Achey (Boro/Bocey) |- |[[Ali Puteh]] |- |[[Shiha Zikir]] |- |rowspan="3"|'''Joki''' |Beby Acha |- |Gomok (Gahai) |- |Fuad Nasirr (Gahai) |- |rowspan="3"|'''Ngam''' |Achok (Chilok) |- |Aya Amiruddin |- |Wan (Wala) |- |rowspan="3"|'''Ood''' |Chiwan (Chilok) |- |Man |- |[[Zahid Baharuddin]] (juara af2) |- |rowspan="3"|'''Selit''' |Ajo (Mamu raja lawak) |- |Azmir Aziz |- |Shidi (Data) |- |rowspan="3"|'''Sobat''' |Che Mat |- |Dd Chronicle |- |Najua P. Ramlee |- |rowspan="3"|'''Ubi''' |Fad (Boro/Bocey) |- |Sharif (Tiro/Zero) |- |Namie |- |rowspan="3"|'''Wisel''' |Iskandar Norzaman |- |Salman Al-Farisi (JKK Kampung Kalut) |- |Wan Gegau (peserta Lawak Solo) |} '''<u>Minggu Pertama</u>''' '''Tarikh Siaran: 22 Julai 2022''' '''Tema: Waktu Malam di Bandaraya''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Bandar !Jumlah Star |- |'''Bahroy''' |Marina Bay, Singapura |3 Star |- |'''Arteh''' |Incheon, Korea |4 Star |- |'''Benjo''' |Tokyo, Jepun |2 Star |- |'''Abioso''' |Jakarta, Indonesia |3 Star |- |'''Wisel''' |Honolulu, Hawaii |3 Star |- |'''Ubi''' |New York, Amerika Syarikat |4 Star |- |'''Sobat''' |Kuala Lumpur, Malaysia |2 Star |- |'''Ood''' |Beijing, China |4 Star |- |'''Ngam''' |Dhaka, Bangladesh |3 Star |- |'''Selit''' |Bangkok, Thailand |2 Star |- |'''Joki''' |Sydney, Australia |3 Star |- |'''Cili''' |Riyadh, Arab Saudi |4 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 1:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Sobat, Selit '''Peserta Tersingkir:''' Tiada Penyingkiran '''<u>Minggu Ke-2</u>''' '''Tarikh Siaran: 29 Julai 2022''' '''Tema: Pusat Riadah/Rekreasi/Sukan''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Abioso''' |3 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |- |'''Cili''' |3 Star |- |'''Benjo''' |3 Star |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Joki''' |2 Star |- |'''Ubi''' |4 Star |- |'''Sobat''' |2 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 2:''' Ood '''Peserta Bottom 3:''' Benjo, Sobat, Joki '''Peserta Tersingkir:''' Benjo & Sobat '''<u>Minggu Ke-3</u>''' '''Tarikh Siaran: 5 Ogos 2022''' '''Tema: Institusi Pendidikan''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Cili''' |5 Star |- |'''Joki''' |3 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Abioso''' |3 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ood''' |5 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 3:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Abioso, Ngam '''Peserta Tersingkir:''' Abioso '''<u>Minggu Ke-4</u>''' '''Tarikh Siaran: 12 Ogos 2022''' '''Tema: Kampung''' {| class="wikitable" |+ !Peserta !Jumlah Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Cili''' |4 Star |- |'''Bahroy''' |3 Star |- |'''Joki''' |2 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |- |'''Wisel''' |3 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 4:''' Ubi '''Peserta Bottom 3:''' Joki, Ngam, Wisel '''Peserta Tersingkir:''' Joki '''<u>Minggu Ke-5</u>''' '''Tarikh Siaran: 19 Ogos 2022''' '''Tema: Hub Pengangkutan''' {| class="wikitable" |+ !'''Peserta''' !'''Jumlah Star''' |- |'''Ood''' |4 Star |- |'''Bahroy''' |4 Star |- |'''Wisel''' |4 Star |- |'''Cili''' |4 Star |- |'''Arteh''' |3 Star |- |'''Ngam''' |3 Star |- |'''Selit''' |3 Star |- |'''Ubi''' |5 Star |} '''Superstar Gempak of The Week 5:''' Cili '''Peserta Bottom 3:''' Ngam, Selit, Arteh '''Peserta Tersingkir:''' Selit ==Kedudukan Akhir== '''Musim Pertama''' {| class="wikitable" ! !Peserta !Keputusan |- |style="background:gold;" | '''1''' |style="background:gold;" | '''Jborn''' |style="background:gold;" | '''Juara (Finalis)''' |- |style="background:silver;" | 2 |style="background:silver;" | U.N.I |style="background:silver;" | Naib Juara (Finalis) |- |3 |Newboh |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 |Botak |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 |Voices | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-9 |- |6 |Titans |- |7 |Wasap | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-7 |- |8 |Heart |- |9 |Tamanz |Tersingkir Minggu Ke-6 |- |10 |Libra |Tersingkir Minggu Ke-5 |- |11 |Kroni |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |12 |Kitawa |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |13 |Bunga | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |14 |S.E.P |} '''Musim Kedua''' {| class="wikitable" ! !Peserta !Keputusan |- |style="background:gold;" | '''1''' |style="background:gold;" |'''Heart''' |style="background:gold;" | '''Juara (Finalis)''' |- |style="background:silver;" | 2 |style="background:silver;" |U.N.I |style="background:silver;" | Naib Juara (Finalis) |- |3 |Viral |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 |Janggo |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 |Zuzuzu | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-9 |- |6 |ABC |- |7 |Mashuk |Tersingkir Minggu Ke-8 |- |8 |Puppet |Tersingkir Minggu Ke-7 |- |9 |Zombi | rowspan="2" |Tersingkir Minggu Ke-6 |- |10 |Teruna |- |11 |Stamp |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |12 |Gojes |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |13 |Jago |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |14 |Leklu |Tersingkir Minggu Pertama |} '''Musim Ketiga''' {| class="wikitable" |+ ! !'''Peserta''' !'''Keputusan''' |- |1 | |'''Juara (Finalis)''' |- |2 | |Naib Juara (Finalis) |- |3 | |Tempat Ketiga (Finalis) |- |4 | |Tempat Keempat (Finalis) |- |5 | | |- |6 | | |- |7 | | |- |8 |Selit |Tersingkir Minggu Ke-5 |- |9 |Joki |Tersingkir Minggu Ke-4 |- |10 |Abioso |Tersingkir Minggu Ke-3 |- |11 |Sobat |Tersingkir Minggu Ke-2 |- |12 |Benjo |Tersingkir Minggu Ke-2 |} # == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Rancangan Astro Warna]] p1appea6b8f67opctkvpb181zo28bri 0 984015 5650837 5647736 2022-08-22T04:08:03Z JMRAMOS0109 42278 /* Sejarah Pramuka Indonesia */ wikitext text/x-wiki {{BM}} {{refimprove|date=October 2020}} {{Infobox |bodystyle = width:{{#if:{{{box_width|}}}|{{{box_width}}}|25em}}; font-size:95%; text-align:left; border:solid red 2px; |abovestyle = background-color:red; text-align:center; font-size:125%; color:white; |above = Gerakan Pramuka Indonesia |imagestyle = padding:4pt; line-height:1.25em; text-align:center; font-size:8pt; |image = [[Fail:Pramuka, Tunas Kelapa.svg|60px]] |captionstyle = adding-top:2pt; |caption = Gerakan Praja Muda Karana Indonesia |labelstyle = padding:0.2em 1.0em 0.2em 0.2em; background:transparent; line-height:1.2em; text-align:left; font-size:90%; |datastyle = padding:0.2em; line-height:1.3em; vertical-align:middle; font-size:90%; |label1 = Ibu pejabat |data1 = Gedung Kwarnas Pramuka, Jalan Medan Merdeka Timur No. 6, [[Jakarta]] |label2 = Negara |data2 = [[Indonesia]] |label3 = Ditubuhkan |data3 =1961 |label4 = Keahlian |data4 = |label5 = Pemimpin |data5 = Budi Waseso |label6 = |data6 = |label7 = Pertubuhan Induk |data7 = ''World Organization of the Scout Movement''<br>(Persekutuan Pengakap Sedunia) |data20 = Laman rasmi<br>http://www.pramuka.id | belowstyle = {{#if: {{{portal|}}}| | background-color:red;; text-align:center; font-size:90%; color:white; padding-top:2px;}} | belowclass=noprint | below = {{#if: {{{portal|}}}| | [[File:WikiProject_Scouting_fleur-de-lis_dark.svg|30px|link=|alt=|Scouting]] [[Portal:Pengakap|<font color="white">Portal Pengakap Sedunia</font color>]] [[Fail:Persekutuan Pengakap Sedunia (WOSM).png|45px]]}} }} '''Gerakan Pramuka Indonesia''' adalah nama [[organisasi]] pendidikan tidak formal yang menyelenggarakan pendidikan [[Pergerakan Pengakap|kepanduan]] di [[Indonesia]]. Kata "[[Pramuka]]" merupakan singkatan dari ''Praja Muda Karana'' dalam [[bahasa Jawa]] bererti "Jiwa Muda yang Suka Berkarya". Tapi sebelum singkatan ini ditetapkan, kata Pramuka asalnya diambil oleh Sultan [[Hamengkubuwono IX]] dari kata "Poromuko" yang berarti pasukan terdepan dalam perang. Pramuka merupakan sebutan bagi [[anggota Gerakan Pramuka]], yang meliputi; [[Pramuka Siaga]] (7-10 tahun), [[Pramuka Penggalang]] (11-15 tahun), [[Pramuka Penegak]] (16-20 tahun) dan [[Pramuka Pandega]] (21-25 tahun). Kelompok anggota yang lain yaitu [[Pembina Pramuka]], [[Andalan Pramuka]], [[Korps Pelatih Pramuka]], [[Satuan Karya Pramuka#Pembinaan|Pamong Saka Pramuka]], [[Kwartir (Pramuka)#Kepengurusan|Staf Kwartir]] dan [[Kwartir (Pramuka)#Kepengurusan|Majelis Pembimbing]]. [[Kepanduan|Kepramukaan]] adalah proses pendidikan di luar lingkungan [[sekolah]] dan di luar lingkungan [[keluarga]] dalam bentuk kegiatan menarik, menyenangkan, sehat, teratur, terarah, praktis yang dilakukan di alam terbuka dengan [[Prinsip Dasar Kepramukaan]] dan [[Metode Kepramukaan]], yang sasaran akhirnya pembentukan watak, akhlak, dan budi pekerti luhur. Kepramukaan adalah sistem pendidikan kepanduan yang disesuaikan dengan keadaan, kepentingan, dan perkembangan masyarakat, dan bangsa [[Indonesia]]. Gerakan Pramuka dipimpin oleh Ketua [[Kwartir Nasional]], yang saat ini dijabat [[Budi Waseso]]. == Sejarah == [[Fail:MuseumSumpahPemuda-22-Bendera_INPO.jpg|thumb|200 px|ka|<center>Lambang identitas dari [[INPO]] yang berupa bendera [[merah]] dan [[putih]] berukuran 84 cm X 120 cm.</center>]]Gerakan Pramuka atau [[Kepanduan]] di [[Indonesia]] telah dimulai sejak tahun [[1923]] yang ditandai dengan didirikannya {{nl}} ''[[Nationale Padvinderij Organisatie (NPO)]]'' di [[Bandung]].<ref name="MuseumSumpahPemuda">{{cite book|last=|first=|authorlink=|year=[[2009]]|title=Buku Panduan Museum Sumpah Pemuda|edition=|publisher=Museum Sumpah Pemuda, Jakarta|id= }}</ref> Sedangkan pada tahun yang sama, di [[Jakarta]] didirikan {{nl}} ''[[Jong Indonesische Padvinderij Organisatie (JIPO)]]''.<ref name="MuseumSumpahPemuda"/> Kedua organisasi cikal bakal [[kepanduan]] di [[Indonesia]] ini meleburkan diri menjadi satu, bernama {{nl}} ''[[Indonesische Nationale Padvinderij Organisatie (INPO)]]'' di [[Bandung]] pada tahun [[1926]].<ref name="MuseumSumpahPemuda"/> [[Fail:MuseumSumpahPemuda-11-Indonesisch Nationale Padvinders Organisatie.jpg|thumb|Organisasi Kepanduan Indonesia di seputaran tahun [[1920]]-an.]] Pada tanggal [[26 Oktober]] [[2010]], [[Dewan Perwakilan Rakyat]] mengabsahkan Undang-Undang Nomor 12 Tahun 2010 tentang Gerakan Pramuka. Berdasarkan Undang Undang ini, maka Pramuka bukan lagi satu-satunya organisasi yang boleh menyelenggarakan pendidikan kepramukaan. Organisasi profesi juga diperbolehkan untuk menyelenggarakan kegiatan kepramukaan.<ref>[http://www.tempo.co/hg/nusa_lainnya/2011/03/26/brk,20110326-322997,id.html Wakil Presiden Sosialisasikan Undang-Undang Pramuka], tempo interaktif. Diakses pada 27 September 2011.</ref> === Masa Hindia Belanda === Kenyataan sejarah menunjukkan bahwa pemuda [[Indonesia]] mempunyai "saham" besar dalam pergerakan perjuangan kemerdekaan Indonesia serta ada dan berkembangnya pendidikan kepanduan nasional Indonesia. Dalam perkembangan pendidikan kepanduan itu tampak adanya dorongan dan semangat untuk bersatu, namun terdapat gejala adanya berorganisasi yang Bhinneka. Organisasi kepanduan di Indonesia dimulai oleh adanya cabang "[[Nederlandsche Padvinders Organisatie]]" (NPO) pada tahun [[1912]], yang pada saat pecahnya [[Perang Dunia I]] memiliki kwartir besar sendiri serta kemudian berganti nama menjadi "[[Nederlands-Indische Padvinders Vereeniging]]" (NIPV) pada tahun [[1916]]. Organisasi Kepanduan yang diprakarsai oleh bangsa Indonesia adalah [[Javaansche Padvinders Organisatie]]; berdiri atas prakarsa [[S.P. Mangkunegara VII]] pada tahun [[1916]]. Kenyataan bahwa kepanduan itu senapas dengan pergerakan nasional, seperti tersebut di atas dapat diperhatikan pada adanya "Padvinder [[Muhammadiyah]]" yang pada 1920 berganti nama menjadi "[[Hizbul Wathan]]" (HW); "Nationale Padvinderij" yang didirikan oleh Budi Utomo; Syarikat Islam mendirikan "Syarikat Islam Afdeling Padvinderij" yang kemudian diganti menjadi "Syarikat Islam Afdeling Pandu" dan lebih dikenal dengan SIAP, Nationale Islamietische Padvinderij (NATIPIJ) didirikan oleh Jong Islamieten Bond (JIB) dan Indonesisch Nationale Padvinders Organisatie (INPO) didirikan oleh Pemuda Indonesia. Hasrat bersatu bagi organisasi kepanduan Indonesia waktu itu tampak mulai dengan terbentuknya PAPI yaitu "Persaudaraan Antara Pandu Indonesia" merupakan federasi dari Pandu Kebangsaan, INPO, SIAP, NATIPIJ dan PPS pada tanggal [[23 Mei 1928]]. [[Federasi]] ini tidak dapat bertahan lama, karena niat adanya fusi, akibatnya pada 1930 berdirilah [[Kepanduan Bangsa Indonesia]] (KBI) yang dirintis oleh tokoh dari Jong Java Padvinders/Pandu Kebangsaan (JJP/PK), INPO dan PPS (JJP-Jong Java Padvinderij); PK-Pandu Kebangsaan). PAPI kemudian berkembang menjadi Badan Pusat Persaudaraan Kepanduan Indonesia (BPPKI) pada bulan April [[1938]]. Antara tahun 1928-1935 bermuncullah gerakan kepanduan Indonesia baik yang bernapas utama kebangsaan maupun bernapas agama. kepanduan yang bernapas kebangsaan dapat dicatat Pandu Indonesia (PI), Padvinders Organisatie Pasundan (POP), Pandu Kesultanan (PK), Sinar Pandu Kita (SPK) dan Kepanduan Rakyat Indonesia (KRI). Sedangkan yang bernapas agama [[Pandu Ansor]], Al Wathoni, [[Hizbul Wathan]], Kepanduan [[Islam]] Indonesia (KII), Islamitische Padvinders Organisatie (IPO), Tri Darma (Kristen), Kepanduan Asas [[Katolik]] Indonesia (KAKI) dan Kepanduan Masehi Indonesia (KMI). Sebagai upaya untuk menggalang kesatuan dan persatuan, Badan Pusat Persaudaraan Kepanduan Indonesia BPPKI merencanakan "All Indonesian Jamboree". Rencana ini mengalami beberapa perubahan baik dalam waktu pelaksanaan maupun nama kegiatan, yang kemudian disepakati diganti dengan "Perkemahan Kepanduan Indonesia Oemoem" disingkat PERKINO dan dilaksanakan pada tanggal 19-23 Julai [[1941]] di Yogyakarta. === Masa Perang Dunia II === Pada masa Perang Dunia II, bala tentara Jepang mengadakan penyerangan dan Belanda meninggalkan Indonesia. Partai dan organisasi rakyat Indonesia, termasuk gerakan kepanduan, dilarang berdiri. Namun upaya menyelenggarakan PERKINO II tetap dilakukan. Bukan hanya itu, semangat kepanduan tetap menyala di dada para anggotanya. Karena Pramuka merupakan suatu organisasi yang menjunjung tinggi nilai persatuan. Oleh karena itulah bangsa Jepang tidak mengizinkan Pramuka di Indonesia. === Masa Republik Indonesia === Sebulan sesudah proklamasi kemerdekaan [[Republik Indonesia]], beberapa tokoh kepanduan berkumpul di bandar raya Yogyakarta dan bersepakat untuk membentuk Panitia Kesatuan Kepanduan Indonesia sebagai suatu panitia kerja, menunjukkan pembentukan satu wadah organisasi kepanduan untuk seluruh bangsa Indonesia dan segera mengadakan Kongres Kesatuan Kepanduan Indonesia. Kongres yang dimaksud dilaksanakan pada tanggal 27-29 Desember 1945 di Surakarta dengan hasil terbentuknya Pandu Rakyat Indonesia. Perkumpulan ini didukung oleh segenap pimpinan dan tokoh serta dikuatkan dengan "Janji Ikatan Sakti", lalu pemerintah RI mengakui sebagai satu-satunya organisasi kepanduan yang ditetapkan dengan keputusan Menteri Pendidikan, Pengajaran dan Kebudayaan No.93/Bag. A, tertanggal 1 Februari 1947. Tahun-tahun sulit dihadapi oleh Pandu Rakyat Indonesia karena serbuan Belanda. Bahkan pada peringatan kemerdekaan 17 Ogos 1948 waktu diadakan api unggun di halaman gedung Pegangsaan Timur 56, Jakarta, senjata Belanda mengancam dan memaksa Soeprapto menghadap Tuhan, gugur sebagai martir gerakan kepanduan di Indonesia. Di daerah yang diduduki Belanda, Pandu Rakyat dilarang berdiri,. Keadaan ini mendorong berdirinya perkumpulan lain seperti Kepanduan Putera Indonesia (KPI), Pandu Puteri Indonesia (PPI), Kepanduan Indonesia Muda (KIM). Masa perjuangan bersenjata untuk mempertahankan negeri tercinta merupakan pengabdian juga bagi para anggota pergerakan kepanduan di Indonesia, kemudian berakhirlah periode perjuangan bersenjata untuk menegakkan dan mempertahakan kemerdekaan itu, pada waktu inilah Pandu Rakyat Indonesia mengadakan Kongres II di Yogyakarta pada tanggal 20-22 Januari 1950. Kongres ini antara lain memutuskan untuk menerima konsep baru, yaitu memberi kesempatan kepada golongan khusus untuk menghidupakan kembali bekas organisasinya masing-masing dan terbukalah suatu kesempatan bahwa Pandu Rakyat Indonesia bukan lagi satu-satunya organisasi kepanduan di Indonesia dengan keputusan Menteri PP dan K nomor 2344/Kab. tertanggal 6 September 1951 dicabutlah pengakuan pemerintah bahwa Pandu Rakyat Indonesia merupakan satu-satunya wadah kepanduan di Indonesia, jadi keputusan nomor 93/Bag. A tertanggal 1 Februari 1947 itu berakhir sudah. Mungkin agak aneh juga kalau direnungi, sebab sepuluh hari sesudah keputusan Menteri No. 2334/Kab. itu keluar, maka wakil-wakil organisasi kepanduan mengadakan konfersensi di Jakarta. Pada saat inilah tepatnya tanggal hari 16 September 1951 diputuskan berdirinya Ikatan Pandu Indonesia (IPINDO) sebagai suatu federasi. Pada 1953 Ipindo berhasil menjadi anggota kepanduan sedunia. Ipindo merupakan federasi bagi organisasi kepanduan putera, sedangkan bagi organisasi puteri terdapat dua federasi yaitu PKPI (Persatuan Kepanduan Puteri Indonesia) dan POPPINDO (Persatuan Organisasi Pandu Puteri Indonesia). Kedua federasi ini pernah bersama-sama menyambut singgahnya Lady Baden-Powell ke Indonesia, dalam perjalanan ke Australia. Dalam peringatan Hari Kemerdekaan Republik Indonesia yang ke-10 Ipindo menyelenggarakan Jambore Nasional yang pertamanya, bertempat di Ragunan, [[Pasar Minggu]] pada tanggal 10-20 Ogos [[1955]], Jakarta. Ipindo sebagai wadah pelaksana kegiatan kepanduan merasa perlu menyelenggarakan seminar agar dapat gambaran upaya untuk menjamin kemurnian dan kelestarian hidup kepanduan. Seminar ini diadakan di Tugu, [[Bogor]] pada bulan Januari [[1957]]. Seminar Tugu ini meng-hasilkan suatu rumusan yang diharapkan dapat dijadikan acuan bagi setiap gerakan kepanduan di Indonesia. Dengan demikian diharapkan ke-pramukaan yang ada dapat dipersatukan. Setahun kemudian pada bulan November 1958, Pemerintah RI, dalam hal ini Jabatan PP dan K mengadakan seminar di Ciloto, Bogor, Jawa Barat, dengan topik "Penasionalan Kepanduan". Kalau Jambore untuk putera dilaksanakan di Ragunan Pasar Minggu-Jakarta, maka PKPI menyelenggarakan perkemahan besar untuk puteri yang disebut Desa Semanggi bertempat di Ciputat. Desa Semanggi itu terlaksana pada tahun 1959. Pada tahun ini juga Ipindo mengirimkan kontingennya ke Jambore Dunia di MT. Makiling [[Filipina]]. Nah, masa-masa kemudian adalah masa menjelang lahirnya Gerakan Pramuka. == Kelahiran Gerakan Pramuka == === Permulaan Gerakan === Gerakan [[Pramuka]] lahir pada tahun 1961, jadi kalau akan menyimak latar belakang lahirnya Gerakan Pramuka, orang perlu mengkaji keadaan, kejadian dan peristiwa pada sekitar tahun [[1960]]. Dari ungkapan yang telah dipaparkan di depan kita lihat bahwa jumlah perkumpulan kepanduan di Indonesia waktu itu sangat banyak. Jumlah itu tidak sepandan dengan jumlah seluruh anggota perkumpulan itu. Peraturan yang timbul pada masa perintisan ini adalah Ketetapan MPRS Nomor II/MPRS/1960, tanggal 3 December 1960 tentang rencana pembangunan Nasional Semesta Berencana. Dalam ketetapan ini dapat ditemukan Pasal 330. C. yang menyatakan bahwa dasar pendidikan di bidang kepanduan adalah Pancasila. Seterusnya penertiban tentang kepanduan (Pasal 741) dan pendidikan kepanduan supaya diintensifkan dan menyetujui rencana Pemerintah untuk mendirikan Pramuka (Pasal 349 Ayat 30). Kemudian kepanduan supaya dibebaskan dari sisa-sisa Lord Baden Powell (Lampiran C Ayat 8). Ketetapan itu memberi kewajiban agar Pemerintah melaksanakannya. Karena itulah Pesiden/Mandataris MPRS pada tanggal 9 Mac 1961 mengumpulkan tokoh-tokoh dan pemimpin gerakan kepanduan Indonesia, bertempat di Istana Negara. Hari Kamis malam itulah Presiden mengungkapkan bahwa kepanduan yang ada harus diperbaharui, metode dan aktivitas pendidikan harus diganti, seluruh organisasi kepanduan yang ada dilebur menjadi satu yang disebut Pramuka. Presiden juga menunjuk panitia yang terdiri atas [[Sri Sultan Hamengku Buwono IX]], Menteri P dan K Prof. [[Prijono]], Menteri Pertanian Dr.A. Azis Saleh dan Menteri Transmigrasi, Koperasi dan Pembangunan Masyarakat Desa, Achmadi. Panitia ini tentulah perlu sesuatu pengesahan. Dan kemudian terbitlah Keputusan Presiden RI No.112 Tahun 1961 tanggal 5 April 1961, tentang Panitia Pembantu Pelaksana Pembentukan Gerakan Pramuka dengan susunan keanggotaan seperti yang disebut oleh Presiden pada tanggal 9 Mac 1961. Ada perbedaan sebutan atau tugas panitia antara pidato Presiden dengan Keputusan Presiden itu. Masih dalam bulan April itu juga, keluarlah Keputusan Presiden RI Nomor 121 Tahun 1961 tanggal 11 April 1961 tentang Panitia Pembentukan Gerakan Pramuka. Anggota Panitia ini terdiri atas Sri Sultan (Hamengku Buwono IX), Prof. Prijono, Dr. A. Azis Saleh, Achmadi dan Muljadi Djojo Martono (Menteri Sosial). Panitia inilah yang kemudian mengolah Anggaran Dasar Gerakan Pramuka, sebagai Lampiran '''Keputusan Presiden R.I Nomor 238 Tahun 1961, tanggal 20 Mei 1961 tentang Gerakan Pramuka. ''' === Kelahiran Gerakan Pramuka === Gerakan Pramuka ditandai dengan serangkaian peristiwa yang saling berkaitan yaitu: #Ucapan Presiden RI/Mandataris MPRS dihadapan para tokoh dan pimpinan yang mewakili organisasi penangkap yang terdapat di Indonesia pada tanggal hari 9 Mac 1961 di Istana Negara. Peristiwa ini kemudian disebut sebagai '''HARI TUNAS GERAKAN PRAMUKA''' # Diterbitkannya Keputusan Presiden Nomor ''238 Tahun 1961, tanggal 20 Mei 1961'', tentang Gerakan Pramuka yang menetapkan ''<u>Gerakan Pramuka sebagai satu-satunya organisasi kepanduan yang ditugaskan menyelenggarakan pendidikan kepanduan bagi anak-anak dan pemuda Indonesia</u>'', serta mengesahkan Anggaran Dasar Gerakan Pramuka yang dijadikan pedoman, petunjuk dan pegangan bagi para pengelola Gerakan Pramuka dalam menjalankan tugasnya. Tanggal 20 Mei adalah; Hari Kebangkitan Kebangsaan, namun bagi Gerakan Pramuka memiliki arti khusus dan merupakan tonggak sejarah untuk pendidikan di lingkungan ke tiga. Peristiwa ini kemudian disebut sebagai '''HARI PERMULAAN TAHUN KERJA'''. # Pernyataan para wakil organisasi kepanduan di Indonesia yang dengan ikhlas meleburkan diri ke dalam organisasi Gerakan Pramuka, dilakukan di Istana Olahraga Senayan pada tanggal 30 Julai 1961. Peristiwa ini kemudian disebut sebagai '''HARI IKRAR GERAKAN PRAMUKA.''' # Pengisytiharan Mapinas, Ibu Penjabat dan Kwarnari di Istana Negara, serta penganugerahan Panji-Panji Gerakan Pramuka pada tanggal 14 Ogos 1961. Selain pelantikan kepimpinan pertama Gerakan Pramuka, pada tanggal 14 Ogos 1961 pula dilangsungkan perbarisan dan perarakan Pramuka yang bertujuan untuk memperkenalkan secara resmi Gerakan Pramuka Indonesia kepada khalayak. Sejak itu, tanggal hari 14 Ogos kemudian dikenal sebagai '''''HARI PRAMUKA'''''. === Gerakan Pramuka Diperkenalkan === Pidato Presiden pada tanggal hari 9 Mac 1961 juga menggariskan agar pada peringatan Proklamasi Kemerdekaan RI Gerakan Pramuka telah ada dan dikenal oleh masyarakat. Oleh karena itu Keppres RI No.238 Tahun 1961 perlu ada pendukungnya yaitu pengurus dan anggotanya. Menurut Anggaran Dasar Gerakan Pramuka, pimpinan perkumpulan ini dipegang oleh Majils Pimpinan Nasional (MAPINAS) yang di dalamnya terdapat Kwartir Nasional Gerakan Pramuka dan Kwartir Nasional Harian. Badan Pimpinan Pusat ini secara simbolis disusun dengan mengambil angka keramat 17-8-’45, yaitu terdiri atas Mapinas beranggotakan 45 orang di antaranya duduk dalam Kwarnas 17 orang dan dalam Kwarnasri 8 orang. Namun dalam realisasinya seperti tersebut dalam Keppres RI No.447 Tahun 1961, pada tanggal 14 Ogos 1961 jumlah anggota Mapinas menjadi 70 orang dengan rincian dari 70 anggota itu 17 orang di antaranya sebagai anggota Kwarnas dan 8 orang di antara anggota Kwarnas ini menjadi anggota Kwarnari. Mapinas diketuai oleh Dr. Ir. [[Soekarno]], Presiden RI dengan Wakil Ketua I, Sri Sultan [[Hamengku Buwono IX]] dan Wakil Ketua II Brigajer Jenderal TNI Dr.A. Aziz Saleh. Sementara itu dalam Kwarnas, Sri Sultan Hamengku Buwono IX menjabat Ketua dan Brigjen TNI Dr.A. Aziz Saleh sebagai Wakil Ketua merangkap Ketua Kwarnari. Gerakan Pramuka secara resmi diperkenalkan kepada seluruh rakyat Indonesia pada tanggal 14 Ogos 1961 bukan saja di Ibu kota Jakarta, tetapi juga di tempat yang penting di Indonesia. Di Jakarta sekitar 10.000 anggota Gerakan Pramuka mengadakan Apel Besar yang diikuti dengan pawai pembangunan dan defile di depan Presiden dan berkeliling Jakarta. Sebelum kegiatan pawai/defile, Presiden melantik anggota Mapinas, Kwarnas dan Kwarnari, di Istana negara, dan menyampaikan anugerah tanda penghargaan dan kehormatan berupa Panji Gerakan Kepanduan Nasional Indonesia (Keppres No.448 Tahun 1961) yang diterimakan kepada Ketua Kwartir Nasional, Sri Sultan Hamengku Buwono IX sesaat sebelum pawai/defile dimulai. Peristiwa perkenalan tanggal 14 Ogos 1961 ini kemudian dilakukan sebagai HARI PRAMUKA yang setiap tahun diperingati oleh seluruh jajaran dan anggota Gerakan Pramuka. == Tujuan Gerakan Pramuka == Gerakan Pramuka bertujuan untuk membentuk setiap pramuka: * Memiliki kepribadian yang beriman, bertakwa, berakhlak mulia, berjiwa patriotik, taat hukum, disiplin, menjunjung tinggi nilai-nilai luhur bangsa, berkecakapan hidup, sehat jasmani, dan rohani; * Menjadi warga negara yang berjiwa Pancasila, setia, dan patuh kepada Negara Kesatuan Republik Indonesia serta menjadi anggota masyarakat yang baik, dan berguna, yang dapat membangun dirinya sendiri secara mandiri serta bersama-sama bertanggungjawab atas pembangunan bangsa, dan negara, memiliki kepedulian terhadap sesama hidup, dan alam lingkungan.<ref name="Anggaran Rumah Gerakan Pramuka">{{cite book|last=|first=|authorlink=|year=[[2012]]|title=Anggaran Dasar Gerakan Pramuka|edition=Hasil Munaslub 2012|publisher=Kwartir Nasional, Jakarta|id= }}</ref> == Prinsip Dasar Kepramukaan == [[Berkas:Kwarnas Pramuka.png|jmpl|Lambang Kwarnas Gerakan Pramuka Indonesia]] {{utama|Prinsip Dasar Kepramukaan}} Gerakan Pramuka berlandaskan prinsip-prinsip dasar<ref name="Anggaran Rumah Gerakan Pramuka"/> sebagai berikut: * Iman, dan takwa kepada Tuhan Yang Maha Esa. * Peduli terhadap bangsa, dan tanah air, sesama hidup, dan alam seisinya. * Peduli terhadap dirinya pribadi. * Taat kepada Kode Kehormatan Pramuka. == Metode Kepramukaan == {{utama|Metode Kepramukaan}} Metode Kepramukaan<ref name="Anggaran Rumah Gerakan Pramuka"/> merupakan cara belajar interaktif progresif melalui: * Pengamalan Kode Kehormatan Pramuka. * Belajar sambil melakukan. * Kegiatan berkelompok, bekerja sama, dan berkompetisi. * Kegiatan yang menarik, dan menantang. * Kegiatan di alam terbuka. * Kehadiran orang dewasa yang memberikan bimbingan, dorongan, dan dukungan. * Penghargaan berupa tanda kecakapan. * Satuan terpisah antara putra, dan putri. == Keanggotaan == Anggota Gerakan Pramuka<ref name="Anggaran Rumah Gerakan Pramuka"/> terdiri dari Anggota Muda, dan Anggota Dewasa. Anggota Muda adalah Peserta Didik Gerakan Pramuka yang dibagi menjadi beberapa golongan di antaranya: # Golongan [[Siaga]] merupakan anggota yang berusia 7 s.d. 10 tahun # Golongan [[Penggalang]] merupakan anggota yang berusia 11 s.d. 15 tahun # Golongan [[Penegak]] merupakan anggota yang berusia 16 s.d. 20 tahun # Golongan [[Pandega]] merupakan anggota yang berusia 21 s.d. 25 tahun Anggota yang berusia di atas 25 tahun berstatus sebagai anggota dewasa. Anggota dewasa Gerakan Pramuka terdiri atas: ;Tenaga Pendidik * Pembina Pramuka * Pelatih Pembina * Pembantu Pembina * Pamong Saka * Instruktur Saka ;Fungsionaris * Ketua, dan Andalan Kwartir (Ranting s.d. Nasional) * Staf Kwartir (Ranting s.d. Nasional) * Majelis Pembimbing (Gugus Depan s.d. Nasional) * Pimpinan Saka (Cabang s.d. Nasional) * Anggota Gugus Dharma Gerakan Pramuka Gerakan Pramuka Indonesia memiliki 17.103.793 anggota (per 2011)<ref name="Scout">{{cite web|title=Sensus Pramuka Indonesia|url=http://scout.org/en/content/download/22261/199900/file/Census.pdf|publisher=World Organization of the Scout Movement|accessdate=13 Januari 2013|archive-date=2012-08-31|archive-url=https://www.webcitation.org/6AJxh3uLm?url=http://scout.org/en/content/download/22261/199900/file/Census.pdf|url-status=dead}}</ref>, menjadikan Gerakan Pramuka sebagai organisasi kepanduan terbesar di dunia. == Lambang == {{utama|Lambang Pramuka}} Lambang Gerakan Pramuka<ref name="Anggaran Rumah Gerakan Pramuka"/> adalah [[Tunas Kelapa]]. == Sifat == Berdasarkan resolusi Konferensi Kepanduan Sedunia tahun [[1924]] di [[Kopenhagen]], [[Denmark]], maka kepanduan mempunyai tiga sifat atau ciri khas, yaitu: ; [[Nasional]] Organisasi yang menyelenggarakan kepanduan di suatu negara haruslah menyesuaikan pendidikannya itu dengan keadaan, kebutuhan, dan kepentingan masyarakat, bangsa, dan negara. ; [[Internasional]] Organisasi kepanduan di negara manapun di dunia ini harus membina, dan mengembangkan rasa persaudaraan, dan persahabatan antara sesama Pandu, dan sesama manusia, tanpa membedakan [[kepercayaan]]/[[agama]], golongan, tingkat, [[suku]] dan [[bangsa]]. ; [[Universal]] Kepanduan dapat dipergunakan di mana saja untuk mendidik anak-anak dari bangsa apa saja == Lagu == H. Mutahar salah seorang pejuang, penggubah lagu, dan tokoh Pramuka menciptakan sebuah [[Hymne Pramuka]] bagi Gerakan Pramuka. Lagu itu berjudul Hymne Pramuka. Hymne Pramuka menjadi lagu yang selalu dinyanyikan dalam upacara-upacara yang dilaksanakan dalam Gerakan Pramuka. Syair lagu Hymne Pramuka adalah {{Cquote|1=<poem> Kami Pramuka Indonesia Manusia Pancasila Satyaku kudharmakan, dharmaku kubaktikan agar jaya, Indonesia, Indonesia tanah air ku Kami jadi pandumu. </poem>}} == Kode Kehormatan == Kode kehormatan dalam Gerakan Pramuka terdiri dari Tiga Janji yang disebut "Trisatya" dan Sepuluh Moral yang disebut "Dasadarma". Khusus untuk golongan siaga kode kehormatan terdiri dari Dua Janji yang disebut "Dwi Satya" dan Dua Moral yang disebut "Dwi Darma" ;Trisatya Pramuka Demi kehormatanku aku berjanji akan bersungguh-sungguh: * Menjalankan kewajibanku terhadap Tuhan, dan Negara Kesatuan Republik Indonesia, mengamalkan Pancasila * Menolong Sesama Hidup, dan Mempersiapkan diri serta membangun masyarakat * Menepati dasa darma ;Dasadarma Pramuka # Taqwa kepada Tuhan Yang Maha Esa. # Cinta Alam, dan kasih sayang sesama manusia. # Patriot yang sopan, dan kesatria. # Patuh, dan suka bermusyawarah. # Rela menolong, dan tabah. # Rajin, terampil, dan gembira. # Hemat, cermat, dan bersahaja. # Disiplin, berani, dan setia. # Bertanggung jawab, dan dapat dipercaya. # Suci dalam pikiran, perkataan, dan perbuatan. == Badge Kwartir Daerah Gerakan Pramuka (sekarang) == ===Nasional=== <gallery> Fail:Kwarnas Pramuka.png| </gallery> === Sumatra === <gallery> Fail:1 aceh copy.png|[[Aceh]] Fail:Pramuka, Lencana Daerah Sumatera Utara.svg|[[Sumatra Utara]] Fail:Pramuka,_Lencana_Daerah_Sumatera_Barat.svg|[[Sumatra Barat]] Fail:LOGO KWARDA BENGKULU.png|[[Bengkulu]] Fail:pramuka Riau.png|[[Riau]] Fail:Pramuka Riau Kepulauan.jpg|[[Kepulauan Riau]] Fail:Pramuka, Lencana Daerah Jambi.svg|[[Jambi]] Fail:Pramuka Sumatera Selatan.png|[[Sumatra Selatan]] Fail:Pramuka Lampung.png|[[Lampung]] Fail:Pramuka Bangka belitung.png|[[Bangka Belitung]] </gallery> === Jawa === <gallery> Fail:Pramuka Jakarta.png|[[Kwartir Daerah Jakarta|Jakarta]] Fail:Pramuka Jawa Barat.png|[[Kwartir Daerah Jawa Barat|Jawa Barat]] Fail:Pramuka Banten.jpeg|[[Kwartir Daerah Banten|Banten]] Fail:Pramuka Jawa Tengah.png|[[Kwartir Daerah Jawa Tengah|Jawa Tengah]] Fail:Pramuka Yogyakarta.png|[[Kwartir Daerah Yogyakarta|Yogyakarta]] Fail:Pramuka Jawa Timur.png|[[Kwartir Daerah Jawa Timur|Jawa Timur]] </gallery> === Kalimantan === <gallery> Fail:Pramuka Kalimantan Barat.jpg|[[Kwartir Daerah Kalimantan Barat|Kalimantan Barat]] Fail:Pramuka Kalimantan Tengah.png|[[Kwartir Daerah Kalimantan Tengah|Kalimantan Tengah]] Fail:Pramuka Kalimantan Selatan.jpg|[[Kwartir Daerah Kalimantan Selatan|Kalimantan Selatan]] Fail:Pramuka, Lencana Daerah Kalimantan Timur.svg|[[Kwartir Daerah Kalimantan Timur|Kalimantan Timur]] Fail:Lambang Kwartir Daerah Gerakan Pramuka Kalimantan Utara.png|[[Kwartir Daerah Kalimantan Utara|Kalimantan Utara]] </gallery> === Bali dan Nusa Tenggara === <gallery> Fail:Pramuka Bali.png|[[Kwartir Daerah Bali|Bali]] Fail:Pramuka Nusa Tenggara Barat.png|[[Kwartir Daerah Nusa Tenggara Barat|Nusa Tenggara Barat]] Fail:Pramuka Nusa Tenggara Timur.png|[[Kwartir Daerah Nusa Tenggara Timur|Nusa Tenggara Timur]] </gallery> === Sulawesi === <gallery> Fail:Pramuka Sulawesi Barat.jpg|[[Kwartir Daerah Sulawesi Barat|Sulawesi Barat]] Fail:Pramuka Sulawesi Utara.jpg|[[Kwartir Daerah Sulawesi Utara|Sulawesi Utara]] Fail:Pramuka Sulawesi Tengah.png|[[Kwartir Daerah Sulawesi Tengah|Sulawesi Tengah]] Fail:Pramuka Sulawesi Selatan.png|[[Kwartir Daerah Sulawesi Selatan|Sulawesi Selatan]] Fail:Pramuka Sulawesi Tenggara.png|[[Kwartir Daerah Sulawesi Tenggara|Sulawesi Tenggara]] Fail:Pramuka Gorontalo.jpg|[[Kwartir Daerah Gorontalo|Gorontalo]] </gallery> === Kepulauan Maluku dan Papua === <gallery> Fail:Pramuka Maluku.jpg|[[Kwartir Daerah Maluku|Maluku]] Fail:Pramuka Maluku Utara.jpg|[[Kwartir Daerah Maluku Utara|Maluku Utara]] Fail:Pramuka Papua.jpg|[[Kwartir Daerah Papua|Papua]] Fail:Pramuka Papua Barat.jpg|[[Kwartir Daerah Papua Barat|Papua Barat]] </gallery> == Lambang Kwartir Daerah Gerakan Pramuka (dulu) == <gallery> Fail:Pramuka Jawa Barat dulu.png|Kwartir Daerah Jawa Barat Fail:Pramuka Irian Jaya.png|Kwartir Daerah Irian Jaya Fail:Pramuka Timor Timur (dulu).jpg|Kwartir Daerah Timor Timur </gallery> == Lihat pula == * [[Seragam Pramuka]] * [[Pramuka Penggalang]] * [[Pramuka Siaga]] * [[Pramuka Penegak]] == Referensi == {{wikisource|Undang-Undang Republik Indonesia Nomor 12 Tahun 2010}} {{reflist|2}} == Pranala luar == {{wikisource|Keputusan Presiden Republik Indonesia Nomor 448 Tahun 1961}} * [http://www.pramuka.or.id Situs web resmi Pramuka] * [http://pramukaindonesia.com Situs web Pramuka Indonesia] * [http://www.ilmubahasa.net/2016/07/pengertian-pramuka-kepramukaan-gerakan-pramuka.html Situs web Ensiklopedi Indonesia] {{WOSM/Asia-Pasifik}} [[Kategori:Kepanduan]] [[Kategori:Organisasi di Indonesia]] 8t7k3i5telcyxm2uq4k5em5xriuhtsm 0 986499 5650640 5645665 2022-08-21T20:37:06Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Eric Cantona | image = Eric Cantona Cannes 2009.jpg | image_size = 220 | caption = Cantona di Festival Filem Cannes 2009 | birth_name = Eric Daniel Pierre Cantona<ref>{{cite book |first=Rob |last=Wightman |title=Eric Cantona |series=FourFourTwo Great Footballers |year=2004 |origyear=2002 |publisher=Virgin Books |location=London |isbn=9-780753-508923 |page=5}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1966|5|24|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://uk.soccerway.com/players/eric-cantona/221788/ |title=E. Cantona: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |accessdate=5 June 2019}}</ref> | birth_place = [[Marseille]], [[Perancis]] | occupation = Pelakon, bekas pemain bola sepak profesional | height = 1.87 m<ref>{{cite news |url=https://www.lequipe.fr/Football/FootballFicheJoueur11506.html |title=Eric Cantona |newspaper=L'Équipe |location=Paris |accessdate=5 June 2019 |language=French}}</ref> | spouse = {{marriage|Isabelle Ferrer|1987|2003|reason=divorced}}<br>{{marriage|[[Rachida Brakni]]|2007}} | children = 4 | parents = Albert Cantona<br>Éléonore Raurich | module = {{Infobox football biography | embed = yes | position = [[Pemain]] | youthyears1 = 1980–1981 |youthclubs1 = SO Les Caillols | youthyears2 = 1981–1983 |youthclubs2 = [[AJ Auxerre|Auxerre]] | years1 = 1983–1988 |clubs1 = [[AJ Auxerre|Auxerre]] |caps1 = 82 |goals1 = 23 | years2 = 1985–1986 |clubs2 = → [[FC Martigues|Martigues]] (loan) |caps2 = 15 |goals2 = 4 | years3 = 1988–1991 |clubs3 = [[Olympique de Marseille|Marseille]] |caps3 = 40 |goals3 = 13 | years4 = 1989 |clubs4 = → [[FC Girondins de Bordeaux|Bordeaux]] (loan) |caps4 = 11 |goals4 = 6 | years5 = 1989–1990 |clubs5 = → [[Montpellier HSC|Montpellier]] (loan) |caps5 = 33 |goals5 = 10 | years6 = 1991 |clubs6 = [[Nîmes Olympique|Nîmes]] |caps6 = 17 |goals6 = 2 | years7 = 1992 |clubs7 = [[Leeds United F.C.|Leeds United]] |caps7 = 28 |goals7 = 9 | years8 = 1992–1997 |clubs8 = [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |caps8 = 143 |goals8 = 64 | totalcaps = 369 |totalgoals = 131<!-- LEAGUE ONLY --> | nationalyears1 = 1987–1995 |nationalteam1 = [[France national football team|France]] |nationalcaps1 = 45 |nationalgoals1 = 20 | nationalyears2 = 1997–2006 |nationalteam2 = [[France national beach soccer team|France (beach)]] |nationalcaps2 = |nationalgoals2 = | manageryears1 = 1997–2011 |managerclubs1 = [[France national beach soccer team|France (beach)]] | manageryears2 = 2011–2012 |managerclubs2 = [[New York Cosmos (2010)|New York Cosmos]] (Director of Soccer) }} }} '''Eric Daniel Pierre Cantona''' ({{IPA-fr|eʁik kɑ̃tona}}; lahir 24 Mei 1966) ialah seorang pelakon dan bekas pemain bola sepak Perancis. Beliau bermain untuk [[AJ Auxerre|Auxerre]], [[FC Martigues|Martigues]], [[Olympique de Marseille|Marseille]], [[FC Girondins de Bordeaux|Bordeaux]], [[Montpellier HSC|Montpellier]], [[Nîmes Olympique|Nîmes]] dan [[Leeds United F.C.|Leeds United]] sebelum menamatkan kerjayanya di [[Manchester United F.C.|Manchester United]] di mana beliau memenangi empat gelaran [[Liga Perdana]] dalam tempoh lima tahun dan dua Liga dan Berganda [[Piala FA]]. Beliau memenangi kejuaraan liga dalam tujuh lapan musim penuh yang terakhir sebagai seorang pemain profesional. Di peringkat antarabangsa, beliau bermain untuk pasukan kebangsaan Perancis. Cantona sering dianggap sebagai memainkan peranan utama dalam kebangkitan semula Manchester United sebagai pasukan bola sepak pada tahun 1990-an dan kemahiran teknikal dan kreativiti dengan kuasa dan mencetak gol keupayaan. mempunyai status ikonik di kelab.<ref>{{cite web|url=http://www.gq-magazine.co.uk/entertainment/articles/2011-07/05/gq-sport-eric-cantona-interview-manchester-united-football/viewall |title=When GQ met Eric Cantona |publisher=GQ Magazine |first=Simon |last=Emmett |date=5 July 2011 |accessdate=1 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150118223112/http://www.gq-magazine.co.uk/entertainment/articles/2011-07/05/gq-sport-eric-cantona-interview-manchester-united-football/viewall |archivedate=18 January 2015 |df=dmy }}</ref> Beliau memakai kemeja jersi nombor 7 di Manchester United dengan kolar terbentang yang tersendiri.<ref name="hall of fame"/> Cantona diberi gelaran oleh peminat Manchester United sebagai "King Eric", dan diundi sebagai pemain terhebat Manchester United oleh majalah ''[[Inside United]]''.<ref>Ganguly, Aubrey (March 2001). Ganguly, Aubrey. ed. "Eric and us". United (Manchester: Future Publishing) (100): 42–48</ref> Menetapkan pencapaiannya dalam bola sepak ialah rekod disiplin yang buruk untuk banyak kerjayanya, termasuk pada tahun 1995 yang disabitkan dengan serangan terhadap peminat yang mana beliau menerima penggantungan selama lapan bulan.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/0/football/30916435|title=Eric Cantona's kung-fu kick: The moment that shocked football|publisher=BBC Sport|date=22 January 2015|accessdate=1 September 2015}}</ref> Selepas bersara dari kerjaya bola sepak pada 1997, beliau beralih ke bidang lakonan dan mendapat peranan dalam filem 1998 ''[[Elizabeth (filem)|Elizabeth]]'', lakonan [[Cate Blanchett]], filem 2008 ''[[French Film]]'', dan filem 2009 ''[[Looking for Eric]]''. Pada tahun 2010, beliau muncul sebagai pelakon pentas dalam sandiwara ''Face au Paradis'' arahan isterinya [[Rachida Brakni]].<ref>{{cite news |first=Lizzy |last=Davies |title=Eric Cantona and Rachida Branki are toast of Paris as ex-footballer makes stage debut |url=https://www.theguardian.com/world/2010/jan/10/eric-cantona-theatre-rachida-brakni |work=The Guardian |publisher=Guardian News and Media |date=10 January 2010 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> Cantona juga terlibat dalam sukan bola sepak pantai, dan sebagai pengurus pemain pasukan kebangsaan Perancis, beliau memenangi Piala Dunia Bola Sepak Pantai FIFA 2005.<ref>{{cite web|title=Eric Cantona: We deserved it|url=https://www.fifa.com/beachsoccerworldcup/news/y=2005/m=5/news=eric-cantona-deserved-97609.html|publisher=FIFA|date=16 May 2005|accessdate=17 October 2017}}</ref> Cantona ialah penerima sulung bagi Dewan Kemasyhuran Bola Sepak Inggeris pada 2002. Muzium itu menyatakan: "Pemain Perancis yang berenigma ialah salah satu pemain paling Liga Perdana paling kontroversi".<ref name="hall of fame">{{cite web|title=Eric Cantona|url=http://www.nationalfootballmuseum.com/halloffame/eric-cantona|website=National Football Museum|accessdate=5 February 2015}}</ref> Di Anugerah Premier League 10 Seasons pada tahun 2003 Cantona dipilih sebagai Pemain Luar Negeri Sepanjang Dekad.<ref name="Independent Burt">{{Cite news |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/cantonas-world-of-sardines-fat-managers-and-early-retirement-594521.html |title=Cantona's world of sardines, fat managers and early retirement |work=The Independent |first=Jason |last=Burt |date=15 April 2003 |accessdate=1 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100818010515/http://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/cantonas-world-of-sardines-fat-managers-and-early-retirement-594521.html |archivedate= 18 August 2010 |location=London }}</ref> Pada tahun 2004 beliau dinamakan oleh [[Pelé]] dalam senarai pemain terhebat dunia [[FIFA 100]].<ref name="FIFA 100">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3533891.stm |title=Pele's list of the greatest |publisher=BBC Sport |date=4 March 2004 |accessdate=28 September 2018 }}</ref> ==Penghargaan== ===Kelab=== '''Marseille'''<ref name="Goal">{{cite news|url=http://www.goal.com/en-india/news/2292/editorials/2012/02/12/2901303/legends-manchester-uniteds-fearsome-frenchman-eric-cantona|title=LEGENDS: MANCHESTER UNITED'S FEARSOME FRENCHMAN - ERIC CANTONA|work=Goal.com|accessdate=25 January 2018|first=Shravan |last=Manghani}}</ref> *[[Ligue 1|Division 1]]: 1988–89, 1990–91 '''Montpellier'''<ref name="Goal"/> *[[Coupe de France]]: 1989–90 '''Leeds United'''<ref name="Goal"/> *[[Football League First Division]]: 1991–92 *[[FA Community Shield|FA Charity Shield]]: 1992 '''Manchester United'''<ref name="PL">{{cite web |url=https://www.premierleague.com/players/342/Eric-Cantona/overview |title=Eric Cantona: Overview |publisher=Premier League |accessdate=24 January 2018}}</ref><ref name="Goal"/> *[[Premier League]]: 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1996–97 *[[FA Charity Shield]]: 1993, 1994, 1996 *[[FA Cup]]: 1993–94, 1995–96 ===Antarabangsa=== '''France U21'''<ref name="Goal"/> *UEFA European Under-21 Championship: 1988 '''France Beach'''<ref name="Goal"/> *Euro Beach Soccer League: 2004 *FIFA Beach Soccer World Cup: 2005 ===Individu=== *Division 1 Rookie of the Year: 1987<ref>{{cite web |title=France – Footballer of the Year |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/franpoy.html |publisher=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |date=18 January 2018 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> *[[Ballon d'Or (1956–2009)|Ballon d'Or]] – Third Place: 1993<ref>{{cite web |title=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 1993 |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy93.html |publisher=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |accessdate=23 June 2015 }}</ref> *Premier League top assist provider: [[1992–93 Premier League|1992–93]],<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/history/1992-93|title=1992/93 Season Review|publisher=Premier League|accessdate=5 December 2018|archive-date=2018-11-10|archive-url=https://www.webcitation.org/73pUmNQ5o?url=https://www.premierleague.com/history/1992-93|url-status=dead}}</ref> [[1996–97 Premier League|1996–97]]<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/history/1996-97|title=1996/97 Season Review|publisher=Premier League|accessdate=5 December 2018|archive-date=2019-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923120139/https://www.premierleague.com/history/1996-97|url-status=dead}}</ref> *[[BBC Goal of the Month|BBC Sport Goal of the Month]]: February 1994, December 1996 *[[PFA Team of the Year|PFA Premier League Team of the Year]]: 1993–94 *[[PFA Players' Player of the Year]]: 1993–94<ref name="Goal"/> *FWA Footballer of the Year: 1995–96<ref name="Goal"/> *Premier League Player of the Month: March 1996<ref name="PL"/> *Sir Matt Busby Player of the Year: 1993–94, 1995–96<ref>{{cite news|first=Mark |last=Froggatt|title=Vote for United's Player of the Year |url=http://www.manutd.com/en/News-And-Features/Football-News/2017/May/Voting-open-for-Manchester-United-Sir-Matt-Busby-Player-of-the-Year-award.aspx |work=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=6 May 2017 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> *[[Onze d'Or]]: 1996<ref>{{cite web|url=https://as.com/diarioas/2012/09/28/english/1348783202_850210.html|title=Lionel Messi wins the 'Onze d'Or' for third consecutive year |publisher=Diario AS|date=28 September 2012|accessdate=25 January 2018}}</ref> *ESM Team of the Year: 1995–96 *Premier League 10 Seasons Awards (1992–93 to 2001–02)<ref name="Independent Burt"/><ref name="Goal"/> **Overseas and Overall Team of the Decade **Overseas Player of the Decade *Dimasukkan dalam Dewan Kemasyhuran Bola Sepak Inggeris: 2002 *UEFA Golden Jubilee Poll: No. 42 *[[FIFA 100|FIFA 100 Greatest Living Footballers]]: 2004<ref name="FIFA 100"/> *PFA Team of the Century (1907–2007): **Team of the Century 1997–2007<ref>{{cite news|title=Team of the Century: 1997–2007 – the Premiership's finest of the last decade |url=http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/team-of-the-century-1997-2007 |work=GiveMeFootball.com |publisher=Give Me Football |date=5 September 2007 |accessdate=18 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081021032411/http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/team-of-the-century-1997-2007 |archivedate=21 October 2008 }}</ref> **Overall Team of the Century<ref>{{cite news|title=Your overall Team of the Century: the world's greatest-ever XI revealed! |url=http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/your-overall-team-of-the-century |work=GiveMeFootball.com |publisher=Give Me Football |date=6 September 2007 |accessdate=18 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081021032441/http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/your-overall-team-of-the-century |archivedate=21 October 2008}}</ref> *Football League 100 Legends *Golden Foot Legends Award: 2012<ref>{{cite web|url=http://goldenfoot.com/player/eric-cantona/|title=Éric Cantona|publisher=Golden Foot|accessdate=4 October 2016|archive-date=2019-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923120139/http://goldenfoot.com/player/eric-cantona/|url-status=dead}}</ref> *French Player of the Century: No.10 *UEFA President's Award: 2019<ref>{{cite news|url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=2618837.html|title=Eric Cantona to receive UEFA President's Award|website=UEFA.com|date=27 August 2019|accessdate=27 August 2019}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class = "wikitable sortable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! class = "unsortable" | Catatan |- | 1995 |''[[Happiness Is in the Field]]'' | Lionel | |- | 1998 |''[[Elizabeth (filem)|Elizabeth]]'' | Paul de Foix | |- | 1998 |''Mookie'' | Antoine Capella | |- | 1999 |''[[The Children of the Marshland]]'' | Jo Sardi | |- | 2001 |''The High Life'' | Joueur de pétanque 2 | |- | 2003 |''[[The Overeater]]'' | Séléna | |- | 2003 |''[[The Car Keys]]'' | Pelawak | |- | 2005 |''[[It's Our Life!]]'' | Pierre | |- | 2005 |''Une belle histoire'' | | |- | 2006 |''Lisa et le pilote d'avion'' | Fando | |- | 2007 |''[[The Second Wind]]'' | Alban | |- | 2008 |''[[Jack Says]]'' | Man At Bar | |- | 2008 |''[[French Film]]'' | Thierry Grimandi | |- | 2009 |''[[Looking for Eric]]'' | Dirinya sendiri | Juga sebagai penerbit eksekutif |- | 2010 |''Together Is Too Much'' | Gérard | |- | 2011 |''[[Switch (filem)|Switch]]'' | Damien Forgeat | |- | 2011 |''De Force'' | Manuel Makarov | |- | 2011 |''Etreinte'' | Eric | |- | 2012 |''[[Porn in the Hood]]'' | Jurulatih bola sepak | |- | 2012 |''Hip Moves'' | Michel | |- | 2013 |''[[You and the Night]]'' | The Stallion | |- | 2014 |''[[The Salvation]]'' | The Corsican | |- | 2015 |''[[Les Rois du monde|The Mad Kings]]'' | Jacky Chichinet | |- | 2016 |''Marie & the Misfits'' | Antoine | |- | 2017 |''Anka'' | Brazilijanac | |- |2018 |''[[Ulysses & Mona]]'' | | |} ===Televisyen=== {| class = "wikitable sortable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! class = "unsortable" | Catatan |- | 1995 |''Eleven Men Against Eleven'' | Pemain | Filem televisyen |- | 2008 |''Black Butterfly'' | Jack | Filem televisyen |- | 2009 |''La liste'' | Michaël Lombardi | Filem televisyen |- |} ===Dokumentari=== * ''Les rebelles du foot'' (2012)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt2229708/?ref_=nm_flmg_prd_1 ''Les rebelles du foot'' (2012)]</ref> * ''Looking for Istanbul'' (2012)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt2271467/?ref_=nm_flmg_prd_2 ''Looking for Istanbul'' (2012)]</ref> * ''Foot et immigration, 100 ans d'histoire commune'' (2014)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt4212700/?ref_=nm_flmg_dr_1 ''Foot et immigration, 100 ans d'histoire commune'' (2014)]</ref> * ''Looking for Rio'' (2014)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt4767566/?ref_=nm_flmg_slf_3 ''Looking for Rio'' (2014)]</ref> * ''Looking for Athènes'' (2013)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt3599044/?ref_=nm_flmg_slf_5 ''Looking for Athènes'' (2013)]</ref> * ''The Stone Roses: Made of Stone'' (2013) <ref>[https://www.imdb.com/title/tt2126403/?ref_=nm_flmg_slf_6 ''The Stone Roses: Made of Stone'']</ref> * ''The Class of 92'' (2013)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt3311384/?ref_=nm_flmg_slf_4 ''The Class of 92'' (2013)]</ref> * ''Manchester United: The Official History 1878–2002'' (2002)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt0410292/?ref_=nm_flmg_slf_29 ''Manchester United: The Official History 1878–2002'' (2002)]</ref> ===Pentas=== *''Face au paradis'' – 2010 (penerbitan pentas arahan [[Rachida Brakni]]) ==Bibliografi== *{{Cite book |last=Auclair |first=Philippe |title=Cantona: The Rebel Who Would Be King |year=2009 |publisher=Macmillan|isbn=978-0-230-74430-1 }} *{{Cite book |last1=Blacker |first1=Terence |last2=Donaldson |first2=William |title=The Meaning of Cantona: Meditations on Life, Art and Perfectly Weighted Balls |year=1997 |publisher=Mainstream Publishing |isbn=978-1-85158-950-0 }} *{{Cite book |last=Cantona |first=Eric |title=Cantona on Cantona: Reflections of a sporting legend |year=1996 |publisher=Andre Deutsch |isbn=978-0-233-99045-3 }} *{{Cite book |last=Robinson |first=Michael |title=La Philosophie De Cantona |year=1995 |publisher=Prentice Hall |isbn=978-1-898051-39-8}} *{{Cite book |last=Wightman |first=Rob |title=FourFourTwo Great Footballers: Eric Cantona |year=2002 |publisher=Virgin Books |isbn=978-0-7535-0662-2}} *{{Cite book |last1=Worrall |first1=Frank |title=The Magnificent Sevens |year=2008 |publisher=John Blake Publishing |location=London |isbn=978-1-84454-609-1 |page=103 |chapter=Chapter 7: From Caveman to Cavemen }} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== {{commons category}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name}} *[https://www.manutd.com/en/players-and-staff/detail/eric-cantona Profil] di ManUtd.com {{in lang|en}} *[http://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.career-history.html/eric-cantona Profil] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130912032849/http://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.career-history.html/eric-cantona |date=2013-09-12 }} di premierleague.com {{in lang|en}} {{Skuad Perancis UEFA Euro 1992}} {{Kawalan kewibawaan}} {{DEFAULTSORT:Cantona, Eric}} [[Kategori:Kelahiran 1966]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Perancis]] [[Kategori:Pelakon lelaki Perancis]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1992]] [[Kategori:Pemain Montpellier HSC]] [[Kategori:Pemain Girondins de Bordeaux]] [[Kategori:Pemain Olympique de Marseille]] [[Kategori:Pemain Leeds United A.F.C.]] [[Kategori:Pemain Manchester United F.C.]] [[Kategori:Pemain AJ Auxerre]] [[Kategori:Pemain Ligue 1]] [[Kategori:Liga Perdana Inggeris]] 30l7mj2hhg9m0004p9rethtqzqzu78v 5650641 5650640 2022-08-21T20:38:49Z 193.161.216.9 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Eric Cantona | image = Eric Cantona Cannes 2009.jpg | image_size = 220 | caption = Cantona di Festival Filem Cannes 2009 | birth_name = Eric Daniel Pierre Cantona<ref>{{cite book |first=Rob |last=Wightman |title=Eric Cantona |series=FourFourTwo Great Footballers |year=2004 |origyear=2002 |publisher=Virgin Books |location=London |isbn=9-780753-508923 |page=5}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1966|5|24|df=y}}<ref>{{cite web |url=https://uk.soccerway.com/players/eric-cantona/221788/ |title=E. Cantona: Summary |website=Soccerway |publisher=Perform Group |accessdate=5 June 2019}}</ref> | birth_place = [[Marseille]], [[Perancis]] | occupation = Pelakon, bekas pemain bola sepak profesional | height = 1.87 m<ref>{{cite news |url=https://www.lequipe.fr/Football/FootballFicheJoueur11506.html |title=Eric Cantona |newspaper=L'Équipe |location=Paris |accessdate=5 June 2019 |language=French}}</ref> | spouse = {{marriage|Isabelle Ferrer|1987|2003|reason=divorced}}<br>{{marriage|[[Rachida Brakni]]|2007}} | children = 4 | parents = Albert Cantona<br>Éléonore Raurich | module = {{Infobox football biography | embed = yes | position = [[Pemain]] | youthyears1 = 1980–1981 |youthclubs1 = SO Les Caillols | youthyears2 = 1981–1983 |youthclubs2 = [[AJ Auxerre|Auxerre]] | years1 = 1983–1988 |clubs1 = [[AJ Auxerre|Auxerre]] |caps1 = 82 |goals1 = 23 | years2 = 1985–1986 |clubs2 = → [[FC Martigues|Martigues]] (loan) |caps2 = 15 |goals2 = 4 | years3 = 1988–1991 |clubs3 = [[Olympique de Marseille|Marseille]] |caps3 = 40 |goals3 = 13 | years4 = 1989 |clubs4 = → [[FC Girondins de Bordeaux|Bordeaux]] (loan) |caps4 = 11 |goals4 = 6 | years5 = 1989–1990 |clubs5 = → [[Montpellier HSC|Montpellier]] (loan) |caps5 = 33 |goals5 = 10 | years6 = 1991 |clubs6 = [[Nîmes Olympique|Nîmes]] |caps6 = 17 |goals6 = 2 | years7 = 1992 |clubs7 = [[Leeds United F.C.|Leeds United]] |caps7 = 28 |goals7 = 9 | years8 = 1992–1997 |clubs8 = [[Manchester United F.C.|Manchester United]] |caps8 = 143 |goals8 = 64 | totalcaps = 369 |totalgoals = 131<!-- LEAGUE ONLY --> | nationalyears1 = 1987–1995 |nationalteam1 = [[France national football team|France]] |nationalcaps1 = 45 |nationalgoals1 = 20 | nationalyears2 = 1997–2006 |nationalteam2 = [[France national beach soccer team|France (beach)]] |nationalcaps2 = |nationalgoals2 = | manageryears1 = 1997–2011 |managerclubs1 = [[France national beach soccer team|France (beach)]] | manageryears2 = 2011–2012 |managerclubs2 = [[New York Cosmos (2010)|New York Cosmos]] (Director of Soccer) }} }} '''Eric Daniel Pierre Cantona''' ({{IPA-fr|eʁik kɑ̃tona}}; lahir 24 Mei 1966) ialah seorang pelakon dan bekas pemain bola sepak Perancis. Beliau bermain untuk [[AJ Auxerre|Auxerre]], [[FC Martigues|Martigues]], [[Olympique de Marseille|Marseille]], [[FC Girondins de Bordeaux|Bordeaux]], [[Montpellier HSC|Montpellier]], [[Nîmes Olympique|Nîmes]] dan [[Leeds United F.C.|Leeds United]] sebelum menamatkan kerjayanya di [[Manchester United F.C.|Manchester United]] di mana beliau memenangi empat gelaran [[Liga Perdana]] dalam tempoh lima tahun dan dua Liga dan Berganda [[Piala FA]]. Beliau memenangi kejuaraan liga dalam tujuh lapan musim penuh yang terakhir sebagai seorang pemain profesional. Di peringkat antarabangsa, beliau bermain untuk pasukan kebangsaan Perancis. Cantona sering dianggap sebagai memainkan peranan utama dalam kebangkitan semula Manchester United sebagai pasukan bola sepak pada tahun 1990-an dan kemahiran teknikal dan kreativiti dengan kuasa dan mencetak gol keupayaan. mempunyai status ikonik di kelab.<ref>{{cite web|url=http://www.gq-magazine.co.uk/entertainment/articles/2011-07/05/gq-sport-eric-cantona-interview-manchester-united-football/viewall |title=When GQ met Eric Cantona |publisher=GQ Magazine |first=Simon |last=Emmett |date=5 July 2011 |accessdate=1 September 2015 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150118223112/http://www.gq-magazine.co.uk/entertainment/articles/2011-07/05/gq-sport-eric-cantona-interview-manchester-united-football/viewall |archivedate=18 January 2015 |df=dmy }}</ref> Beliau memakai kemeja jersi nombor 7 di Manchester United dengan kolar terbentang yang tersendiri.<ref name="hall of fame"/> Cantona diberi gelaran oleh peminat Manchester United sebagai "King Eric", dan diundi sebagai pemain terhebat Manchester United oleh majalah ''[[Inside United]]''.<ref>Ganguly, Aubrey (March 2001). Ganguly, Aubrey. ed. "Eric and us". United (Manchester: Future Publishing) (100): 42–48</ref> Menetapkan pencapaiannya dalam bola sepak ialah rekod disiplin yang buruk untuk banyak kerjayanya, termasuk pada tahun 1995 yang disabitkan dengan serangan terhadap peminat yang mana beliau menerima penggantungan selama lapan bulan.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/0/football/30916435|title=Eric Cantona's kung-fu kick: The moment that shocked football|publisher=BBC Sport|date=22 January 2015|accessdate=1 September 2015}}</ref> Selepas bersara dari kerjaya bola sepak pada 1997, beliau beralih ke bidang lakonan dan mendapat peranan dalam filem 1998 ''[[Elizabeth (filem)|Elizabeth]]'', lakonan [[Cate Blanchett]], filem 2008 ''[[French Film]]'', dan filem 2009 ''[[Looking for Eric]]''. Pada tahun 2010, beliau muncul sebagai pelakon pentas dalam sandiwara ''Face au Paradis'' arahan isterinya [[Rachida Brakni]].<ref>{{cite news |first=Lizzy |last=Davies |title=Eric Cantona and Rachida Branki are toast of Paris as ex-footballer makes stage debut |url=https://www.theguardian.com/world/2010/jan/10/eric-cantona-theatre-rachida-brakni |work=The Guardian |publisher=Guardian News and Media |date=10 January 2010 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> Cantona juga terlibat dalam sukan bola sepak pantai, dan sebagai pengurus pemain pasukan kebangsaan Perancis, beliau memenangi Piala Dunia Bola Sepak Pantai FIFA 2005.<ref>{{cite web|title=Eric Cantona: We deserved it|url=https://www.fifa.com/beachsoccerworldcup/news/y=2005/m=5/news=eric-cantona-deserved-97609.html|publisher=FIFA|date=16 May 2005|accessdate=17 October 2017}}</ref> Cantona ialah penerima sulung bagi Dewan Kemasyhuran Bola Sepak Inggeris pada 2002. Muzium itu menyatakan: "Pemain Perancis yang berenigma ialah salah satu pemain paling Liga Perdana paling kontroversi".<ref name="hall of fame">{{cite web|title=Eric Cantona|url=http://www.nationalfootballmuseum.com/halloffame/eric-cantona|website=National Football Museum|accessdate=5 February 2015}}</ref> Di Anugerah Premier League 10 Seasons pada tahun 2003 Cantona dipilih sebagai Pemain Luar Negeri Sepanjang Dekad.<ref name="Independent Burt">{{Cite news |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/cantonas-world-of-sardines-fat-managers-and-early-retirement-594521.html |title=Cantona's world of sardines, fat managers and early retirement |work=The Independent |first=Jason |last=Burt |date=15 April 2003 |accessdate=1 April 2010 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100818010515/http://www.independent.co.uk/sport/football/premier-league/cantonas-world-of-sardines-fat-managers-and-early-retirement-594521.html |archivedate= 18 August 2010 |location=London }}</ref> Pada tahun 2004 beliau dinamakan oleh [[Pelé]] dalam senarai pemain terhebat dunia [[FIFA 100]].<ref name="FIFA 100">{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/3533891.stm |title=Pele's list of the greatest |publisher=BBC Sport |date=4 March 2004 |accessdate=28 September 2018 }}</ref> ==Penghargaan== ===Kelab=== '''Marseille'''<ref name="Goal">{{cite news|url=http://www.goal.com/en-india/news/2292/editorials/2012/02/12/2901303/legends-manchester-uniteds-fearsome-frenchman-eric-cantona|title=LEGENDS: MANCHESTER UNITED'S FEARSOME FRENCHMAN - ERIC CANTONA|work=Goal.com|accessdate=25 January 2018|first=Shravan |last=Manghani}}</ref> *[[Ligue 1|Division 1]]: 1988–89, 1990–91 '''Montpellier'''<ref name="Goal"/> *[[Coupe de France]]: 1989–90 '''Leeds United'''<ref name="Goal"/> *[[Football League First Division]]: 1991–92 *[[FA Community Shield|FA Charity Shield]]: 1992 '''Manchester United'''<ref name="PL">{{cite web |url=https://www.premierleague.com/players/342/Eric-Cantona/overview |title=Eric Cantona: Overview |publisher=Premier League |accessdate=24 January 2018}}</ref><ref name="Goal"/> *[[Premier League]]: 1992–93, 1993–94, 1995–96, 1996–97 *[[FA Charity Shield]]: 1993, 1994, 1996 *[[FA Cup]]: 1993–94, 1995–96 ===Antarabangsa=== '''France U21'''<ref name="Goal"/> *UEFA European Under-21 Championship: 1988 '''France Beach'''<ref name="Goal"/> *Euro Beach Soccer League: 2004 *FIFA Beach Soccer World Cup: 2005 ===Individu=== *Division 1 Rookie of the Year: 1987<ref>{{cite web |title=France – Footballer of the Year |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/franpoy.html |publisher=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |date=18 January 2018 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> *[[Ballon d'Or (1956–2009)|Ballon d'Or]] – Third Place: 1993<ref>{{cite web |title=European Footballer of the Year ("Ballon d'Or") 1993 |url=http://www.rsssf.com/miscellaneous/europa-poy93.html |publisher=Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation |accessdate=23 June 2015 }}</ref> *Premier League top assist provider: [[1992–93 Premier League|1992–93]],<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/history/1992-93|title=1992/93 Season Review|publisher=Premier League|accessdate=5 December 2018|archive-date=2018-11-10|archive-url=https://www.webcitation.org/73pUmNQ5o?url=https://www.premierleague.com/history/1992-93|url-status=dead}}</ref> [[1996–97 Premier League|1996–97]]<ref>{{cite web|url=https://www.premierleague.com/history/1996-97|title=1996/97 Season Review|publisher=Premier League|accessdate=5 December 2018|archive-date=2019-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923120139/https://www.premierleague.com/history/1996-97|url-status=dead}}</ref> *[[BBC Goal of the Month|BBC Sport Goal of the Month]]: February 1994, December 1996 *[[PFA Team of the Year|PFA Premier League Team of the Year]]: 1993–94 *[[PFA Players' Player of the Year]]: 1993–94<ref name="Goal"/> *FWA Footballer of the Year: 1995–96<ref name="Goal"/> *Premier League Player of the Month: March 1996<ref name="PL"/> *Sir Matt Busby Player of the Year: 1993–94, 1995–96<ref>{{cite news|first=Mark |last=Froggatt|title=Vote for United's Player of the Year |url=http://www.manutd.com/en/News-And-Features/Football-News/2017/May/Voting-open-for-Manchester-United-Sir-Matt-Busby-Player-of-the-Year-award.aspx |work=ManUtd.com |publisher=Manchester United |date=6 May 2017 |accessdate=25 January 2018 }}</ref> *[[Onze d'Or]]: 1996<ref>{{cite web|url=https://as.com/diarioas/2012/09/28/english/1348783202_850210.html|title=Lionel Messi wins the 'Onze d'Or' for third consecutive year |publisher=Diario AS|date=28 September 2012|accessdate=25 January 2018}}</ref> *ESM Team of the Year: 1995–96 *Premier League 10 Seasons Awards (1992–93 to 2001–02)<ref name="Independent Burt"/><ref name="Goal"/> **Overseas and Overall Team of the Decade **Overseas Player of the Decade *Dimasukkan dalam Dewan Kemasyhuran Bola Sepak Inggeris: 2002 *UEFA Golden Jubilee Poll: No. 42 *[[FIFA 100|FIFA 100 Greatest Living Footballers]]: 2004<ref name="FIFA 100"/> *PFA Team of the Century (1907–2007): **Team of the Century 1997–2007<ref>{{cite news|title=Team of the Century: 1997–2007 – the Premiership's finest of the last decade |url=http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/team-of-the-century-1997-2007 |work=GiveMeFootball.com |publisher=Give Me Football |date=5 September 2007 |accessdate=18 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081021032411/http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/team-of-the-century-1997-2007 |archivedate=21 October 2008 }}</ref> **Overall Team of the Century<ref>{{cite news|title=Your overall Team of the Century: the world's greatest-ever XI revealed! |url=http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/your-overall-team-of-the-century |work=GiveMeFootball.com |publisher=Give Me Football |date=6 September 2007 |accessdate=18 May 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081021032441/http://www.givemefootball.com/pfa-legends/teams-of-the-century/your-overall-team-of-the-century |archivedate=21 October 2008}}</ref> *Football League 100 Legends *Golden Foot Legends Award: 2012<ref>{{cite web|url=http://goldenfoot.com/player/eric-cantona/|title=Éric Cantona|publisher=Golden Foot|accessdate=4 October 2016|archive-date=2019-09-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20190923120139/http://goldenfoot.com/player/eric-cantona/|url-status=dead}}</ref> *French Player of the Century: No.10 *UEFA President's Award: 2019<ref>{{cite news|url=https://www.uefa.com/insideuefa/news/newsid=2618837.html|title=Eric Cantona to receive UEFA President's Award|website=UEFA.com|date=27 August 2019|accessdate=27 August 2019}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class = "wikitable sortable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! class = "unsortable" | Catatan |- | 1995 |''[[Happiness Is in the Field]]'' | Lionel | |- | 1998 |''[[Elizabeth (filem)|Elizabeth]]'' | Paul de Foix | |- | 1998 |''Mookie'' | Antoine Capella | |- | 1999 |''[[The Children of the Marshland]]'' | Jo Sardi | |- | 2001 |''The High Life'' | Joueur de pétanque 2 | |- | 2003 |''[[The Overeater]]'' | Séléna | |- | 2003 |''[[The Car Keys]]'' | Pelawak | |- | 2005 |''[[It's Our Life!]]'' | Pierre | |- | 2005 |''Une belle histoire'' | | |- | 2006 |''Lisa et le pilote d'avion'' | Fando | |- | 2007 |''[[The Second Wind]]'' | Alban | |- | 2008 |''[[Jack Says]]'' | Man At Bar | |- | 2008 |''[[French Film]]'' | Thierry Grimandi | |- | 2009 |''[[Looking for Eric]]'' | Dirinya sendiri | Juga sebagai penerbit eksekutif |- | 2010 |''Together Is Too Much'' | Gérard | |- | 2011 |''[[Switch (filem)|Switch]]'' | Damien Forgeat | |- | 2011 |''De Force'' | Manuel Makarov | |- | 2011 |''Etreinte'' | Eric | |- | 2012 |''[[Porn in the Hood]]'' | Jurulatih bola sepak | |- | 2012 |''Hip Moves'' | Michel | |- | 2013 |''[[You and the Night]]'' | The Stallion | |- | 2014 |''[[The Salvation]]'' | The Corsican | |- | 2015 |''[[Les Rois du monde|The Mad Kings]]'' | Jacky Chichinet | |- | 2016 |''Marie & the Misfits'' | Antoine | |- | 2017 |''Anka'' | Brazilijanac | |- |2018 |''[[Ulysses & Mona]]'' | | |} ===Televisyen=== {| class = "wikitable sortable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! class = "unsortable" | Catatan |- | 1995 |''Eleven Men Against Eleven'' | Pemain | Filem televisyen |- | 2008 |''Black Butterfly'' | Jack | Filem televisyen |- | 2009 |''La liste'' | Michaël Lombardi | Filem televisyen |- |} ===Dokumentari=== * ''Les rebelles du foot'' (2012)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt2229708/?ref_=nm_flmg_prd_1 ''Les rebelles du foot'' (2012)]</ref> * ''Looking for Istanbul'' (2012)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt2271467/?ref_=nm_flmg_prd_2 ''Looking for Istanbul'' (2012)]</ref> * ''Foot et immigration, 100 ans d'histoire commune'' (2014)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt4212700/?ref_=nm_flmg_dr_1 ''Foot et immigration, 100 ans d'histoire commune'' (2014)]</ref> * ''Looking for Rio'' (2014)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt4767566/?ref_=nm_flmg_slf_3 ''Looking for Rio'' (2014)]</ref> * ''Looking for Athènes'' (2013)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt3599044/?ref_=nm_flmg_slf_5 ''Looking for Athènes'' (2013)]</ref> * ''The Stone Roses: Made of Stone'' (2013) <ref>[https://www.imdb.com/title/tt2126403/?ref_=nm_flmg_slf_6 ''The Stone Roses: Made of Stone'']</ref> * ''The Class of 92'' (2013)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt3311384/?ref_=nm_flmg_slf_4 ''The Class of 92'' (2013)]</ref> * ''Manchester United: The Official History 1878–2002'' (2002)<ref>[https://www.imdb.com/title/tt0410292/?ref_=nm_flmg_slf_29 ''Manchester United: The Official History 1878–2002'' (2002)]</ref> ===Pentas=== *''Face au paradis'' – 2010 (penerbitan pentas arahan [[Rachida Brakni]]) ==Bibliografi== *{{Cite book |last=Auclair |first=Philippe |title=Cantona: The Rebel Who Would Be King |year=2009 |publisher=Macmillan|isbn=978-0-230-74430-1 }} *{{Cite book |last1=Blacker |first1=Terence |last2=Donaldson |first2=William |title=The Meaning of Cantona: Meditations on Life, Art and Perfectly Weighted Balls |year=1997 |publisher=Mainstream Publishing |isbn=978-1-85158-950-0 }} *{{Cite book |last=Cantona |first=Eric |title=Cantona on Cantona: Reflections of a sporting legend |year=1996 |publisher=Andre Deutsch |isbn=978-0-233-99045-3 }} *{{Cite book |last=Robinson |first=Michael |title=La Philosophie De Cantona |year=1995 |publisher=Prentice Hall |isbn=978-1-898051-39-8}} *{{Cite book |last=Wightman |first=Rob |title=FourFourTwo Great Footballers: Eric Cantona |year=2002 |publisher=Virgin Books |isbn=978-0-7535-0662-2}} *{{Cite book |last1=Worrall |first1=Frank |title=The Magnificent Sevens |year=2008 |publisher=John Blake Publishing |location=London |isbn=978-1-84454-609-1 |page=103 |chapter=Chapter 7: From Caveman to Cavemen }} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== {{commons category}} {{Wikiquote}} *{{IMDb name}} *[https://www.manutd.com/en/players-and-staff/detail/eric-cantona Profil] di ManUtd.com {{in lang|en}} *[http://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.career-history.html/eric-cantona Profil] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130912032849/http://www.premierleague.com/en-gb/players/profile.career-history.html/eric-cantona |date=2013-09-12 }} di premierleague.com {{in lang|en}} {{Skuad Perancis UEFA Euro 1992}} {{Kawalan kewibawaan}} {{DEFAULTSORT:Cantona, Eric}} [[Kategori:Kelahiran 1966]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Pemain bola sepak Perancis]] [[Kategori:Pelakon lelaki Perancis]] [[Kategori:Pemain UEFA Euro 1992]] [[Kategori:Pemain Montpellier HSC]] [[Kategori:Pemain Girondins de Bordeaux]] [[Kategori:Pemain Olympique de Marseille]] [[Kategori:Pemain Leeds United A.F.C.]] [[Kategori:Pemain Manchester United F.C.]] [[Kategori:Pemain AJ Auxerre]] [[Kategori:Pemain Ligue 1]] [[Kategori:Pemain Liga Perdana Inggeris]] r5xek0fexmyba17se1a3xske1a8px2j 0 989395 5650561 5645007 2022-08-21T14:52:52Z 121.123.247.125 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan | image = | alt = | caption = | director = [[Syamsul Yusof]] | producer = {{plainlist| * Abdul Rahman Dali * Shahruddin Dali }} | screenplay = {{plainlist| * Shahruddin Dali * Syamsul Yusof }} | based on = | starring = {{plainlist| * [[Adi Putra]] * [[Beto Kusyairy]] * [[Fattah Amin]] * [[Johan As'ari]] * Ali Karimie * [[Khir Rahman]] * [[Yayan Ruhian]] * [[Rahim Razali]] * [[Nam Ron|Namron]] * [[A. Galak]] * [[Wan Hanafi Su]] * [[Jalaluddin Hassan]] }} | music = Santosh Logandran | cinematography = Rahimi Maidin | editing = Syamsul Yusof | studio = [[Studio Kembara]] | distributor = | released = {{film date|2022|6|23|Malaysia|2022|8|31|Indonesia}} | runtime = 117 minit | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]]<br/>[[Bahasa Inggeris|Inggeris]]<br/>[[Bahasa Gujarati|Gujarati]] | budget = RM8 juta | gross = RM96 juta }} '''''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan''''' ialah sebuah filem biografi epik sejarah Malaysia 2022 arahan [[Syamsul Yusof]] dengan skrip oleh Syamsul dan Shahruddin Mt Dali terbitan [[Studio Kembara]].<ref name="ismaweb">{{cite news|url=https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|title=‘Mat Kilau’ angkat industri filem negara ke tahap lebih tinggi|date=29 Mac 2018|accessdate=20 April 2018|publisher=Ismaweb|archive-date=12 Jun 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612135820/https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/07/15/filem-mat-kilau-bukti-rakyat-malaysia-hargai-karya-tempatan/|title=Filem Mat Kilau bukti rakyat Malaysia hargai karya tempatan|author=Nur Emira Saizali|publisher=[[Kosmo!]]|date=15 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Dibintangi oleh [[Adi Putra]] sebagai watak tajuk, filem ini diilhamkan dari tokoh epik sejarah Malaysia, [[Mat Kilau]]. Ia mengisahkan tentang Mat Kilau bersama dengan ayahandanya, [[Tok Gajah]] dan sahabatnya berjuang bermati-matian menentang penjajahan British satu ketika dahulu. [[Beto Kusyairy]], [[Fattah Amin]], [[Yayan Ruhian]] dan [[Johan As'ari]] menjayakan watak sebagai pelakon pembantu.<ref>{{cite news|url=https://www.hotfm.audio/diinspirasikan-daripada-kisah-benar-netizen-teruja-mahu-tonton-filem-mat-kilau-di-pawagam|title=Diinspirasikan Daripada Kisah Benar, Netizen Teruja Mahu Tonton Filem Mat Kilau Di Pawagam|date=16 Mei 2022|accessdate=27 Jun 2022|website=Hot FM|author=Mimieyuzi}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/973913/filem-mat-kilau-paling-laris|title=Filem Mat Kilau paling laris|publisher=[[Berita Harian]]|date=7 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://harakahdaily.net/index.php/2022/07/02/fenomena-mat-kilau/|title=Fenomena Mat Kilau|publisher=[[Harakah|Harakah Daily]]|date=2 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Idea untuk mengarahkan filem ini mula diutarakan oleh Syamsul pada 2017 setelah menerima tawaran daripada Studio Kembara untuk menghasilkan filem ini selepas pengarah terdahulu menarik diri. Penggambaran dijalankan di [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Pahang]], [[Melaka]] dan [[Selangor]] selama 100 hari pada 2018 dengan kos pembikinan sebanyak RM8 juta. Filem ini telah ditayangkan di pawagam seluruh negara, Singapura dan Brunei pada 23 Jun 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/filem-mat-kilau-sarat-dengan-mesej-patriotisme-367608|title=Filem Mat Kilau sarat dengan mesej patriotisme|publisher=[[Astro Awani]]|date=22 Jun 2022|access-date=25 Jun 2022}}</ref> ''Mat Kilau'' menerima ulasan yang sangat positif dan menggalakkan daripada penonton dan pengkritik filem dan telah meraih kutipan tertinggi sebanyak RM90 juta hanya dalam tempoh 33 hari ditayangkan, menjadikannya filem dengan kutipan tertinggi di Malaysia (termasuk [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan tertinggi|filem-filem tempatan]] dan antarabangsa) bagi tahun 2022,<ref name="33 hari awani" /> sekaligus mengatasi ''[[Avengers: Endgame]]'' (2019, kutipan RM87.5 juta) sebagai filem dengan kutipan tertinggi keseluruhan dalam sejarah tayangan pawagam Malaysia, di samping mengatasi rekod ''[[Munafik 2]]'' (2018, kutipan RM48 juta), juga arahan Syamsul sendiri, sebagai filem tempatan paling laris.<ref>{{cite news|url=https://utusantv.com/2022/07/12/filem-mat-kilau-jadi-penanda-aras/|title=Filem Mat Kilau jadi penanda aras|author=Anna Mohammed|publisher=Utusan TV|date=12 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://premium.sinarharian.com.my/article/208471/mediasi-kritis/cetusan/di-mana-hebatnya-filem-mat-kilau|title=Di mana hebatnya filem Mat Kilau?|author=Norden Mohamed|work=Sinar Premium|publisher=[[Sinar Harian]]|date=29 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.budiey.com/ulasan-pendapat-penonton-tentang-filem-mat-kilau/|title=Ulasan & Pendapat Penonton Tentang Filem MAT KILAU|author=Budiey|publisher=Sensasi Selebriti|date=9 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://deadline.com/2022/07/mat-kilau-malaysian-action-movie-from-syamsul-yusof-highest-grossing-local-film-1235059317/|title=Syamsul Yusof’s Action Movie ‘Mat Kilau’ Becomes Malaysia’s Highest-Grossing Local Film Ever|author=Liz Shackleton|publisher=[[Deadline Hollywood]]|date=7 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Filem ini juga turut mengundang pelbagai kritikan dan kontroversi semasa ditayangkan.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/news/627962|title=Why the fuss over ‘Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan’?|author=Indra Sathiabalan|publisher=[[Malaysiakini]]|date=12 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/opinion/columnists/2022/07/810507/mat-kilau-success-due-people-wanting-hero-troubled-times|title='Mat Kilau' success due to people wanting a hero in troubled times|author=Rizal Hamdan|publisher=[[New Straits Times]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/rencana/2022/07/mat-kilau-jangan-hanya-hidup-di-layar-perak/|title=Mat Kilau jangan hanya ‘hidup’ di layar perak|author=Abdul Razak Idris|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=16 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> == Plot == Filem ini berlatar akhir abad ke-19 di sebuah petempatan di Pahang. Ketika ini, sekumpulan pihak British yang diketuai pembesar British, Kapten Syers sambil diiringi oleh Toga, seorang pembunuh upahan British asal Borneo serta sekumpulan [[Tentera India British|tentera British Sikh]] sedang memburu tiga orang pahlawan atas kesalahan khianat. Akan tetapi, serbuan ini bertukar ganas, dengan para tentera membunuh penduduk begitu sahaja, memaksa ketiga-tiga pahlawan untuk menyerah diri sebelum dihantar ke tahanan. Pada masa ini, pihak British mula mengeksploitasi sumber bumi Pahang, dan merancang untuk meluaskan kuasa mereka. Tujuan dan cara perluasan kuasa British yang disifatkan melampau merisaukan para pembesar tempatan, dan dengan itu, mula menentang British. Di [[Pulau Tawar]], [[Mat Kilau]] dan rakan-rakannya sedang menjalani latihan bersama rakan-rakannya. Kerana skil pertempuran yang hebat,ini menandakan bahawa Mat Kilau dan rakan-rakannya bersedia untuk menentang British. Mereka kemudian datang ke rumah Usup untuk mempelawa Usup menyertai pasukan mereka, tetapi ditolak kerana ingin menjaga ayahnya yang keuzuran. Sementara itu, di sebuah kawasan perlombongan emas [[Kuala Tembeling]], para pahlawan ditahan dibawa ke penjara British. Perbincangan para pembesar Melayu untuk melantik ketua pahlawan Melayu menentang pihak British menjadi tegang, sehingga Mufti Bottoqh membuat keputusan untuk mengadakan perlawanan satu lawan satu antara Mat Kilau dan Mat Lela. Setelah usai perlawanan, Mat Kilau, anak [[Tok Gajah]], dipilih para pembesar sebagai ketua pahlawan, tetapi rakannya, Awang naik angin kerana tidak dipilih. Bertitik tolak daripada itu, Mat Kilau dan Awang mula bertengkar dan berpisah. Ketika berpisah, Awang terserempak dengan pihak tentera British yang sedang memunggah bekalan senapang. Sementera itu, Wahid pula mengalami konflik dengan isterinya, Rokiah yang sarat mengandung kerana ingin berdamping dengan Mat Kilau berbanding isteri. Sementara itu, pihak British mula melaksanakan sistem percukaian baharu di kawasan taklukan, dengan kutipan dilakukan para tentera. Namun begitu, kadar percukaian adalah di luar kemampuan mereka sehingga para tentera bertindak memeras ugut penduduk. Ketika itu, Mat Kilau datang lalu menyerang para tentera seorang demi seorang. Akan tetapi, Awang pula tiba dan bertengkar dengan Mat Kilau sehingga Syers kepeningan atas apa yang terjadi. Syers kemudian mempelawa rakan saudagar, Goh Hoi untuk memujuk seorang pembesar tempatan, Pak Deris, bapa Mamat yang ditahan British, untuk menjadi pengintip British, dengan jaminan bahawa anaknya akan dibebaskan. Toga mendapat maklumat bahawa orang yang membuat kacau di jeti adalah Mat Kilau dan beliau berasal dari pulau Tawar. Selepas kejadian di jeti, British mula memburu Mat Kilau, tetapi membawa kepada konflik yang mengorbankan warga tempatan. Mat Kilau muncul sekali lagi dan menyerang tentera sehingga Syers dan Toga hampir dibunuh. Walau bagaimanapun, Awang pula datang lalu menyuruh Mat Kilau untuk melepaskan Syers, dengan hujah bahawa membunuhnya hanya akan memburukkan keadaan. Kemudian, sedar akan kelengkapan persenjataan British, Awang dan rakannya berhasrat untuk merampas senjata mereka secara sulit untuk memperoleh kelebihan, tetapi ditentang Mat Kilau oleh kerana risiko lanjut yang boleh melanda. Meskipun begitu, rampasan tetap dilakukan dan berjaya. Rampasan itu membuatkan Syers naik angin, dan dengan ini, satu serangan besar-besaran dilancarkan, dengan jeti dan petempatan berdekatan dibakar. Tentera British kemudian menyerbu rumah Wahid, dan Rokiah terbunuh dalam serbuan itu. Menyesal atas impak serangan balas tersebut, Awang memohon maaf kepada Mat Kilau atas perselisihan selama ini, dan mereka pun bersatu semula. Wahid menyerang dan membunuh beberapa tentera British, tetapi tidak berjaya akibat ditumpaskan tentera-tentera lain. Usup datang ke persembunyian Mat Kilau dan membuat keputusan untuk menyertainya. Kemudian, Mat Kilau dan rakannya menyerbu senyap-senyap pada waktu malam ke sebuah kem British untuk selamatkan rakannya yang ditahan Toga. Gaya serbuan pada awalnya bersifat selinap lalu bertukar menjadi serangan terbuka. Para tentera cuba menyerang, tetapi sukar mengalahkan mereka disebabkan oleh gaya pertempuran mereka. Wahid yang dilepaskan bertempur dengan orang kanan Toga. Di luar pula, pahlawan lain sedang berusaha menumpaskan para tentera, tetapi Usup telah menjadi tawanan kepada Toga, menarik perhatian Mat Kilau dan rakannya yang lain. Toga kemudiannya membunuh Usup dengan mengelar lehernya. Setelah seketika, mereka berundur ketika lebih banyak tentera British tiba. Mat Kilau, rakannya serta beberapa orang penduduk tempatan bersembunyi di sebuah gua untuk melakukan persiapan pertempuran serta berjanji sumpah. Sementara itu, Mat Kilau cuba memujuk penduduk tempatan untuk menyertai perjuangannya, tetapi ditentang kuat oleh kerana kacau-bilau yang terbit susulan perjuangannya. Pada masa itu juga, kesangsian timbul bahawa ada pembelot dalam kalangan mereka, dengan Pak Deris akhirnya disyaki, sehingga Pak Deris dikepung para pahlawan sebelum dipujuk sesuatu. Pak Deris kemudiannya dilihat dibawa ke pangkuan British, dan memberitahu tempat persembunyian pihak Mat Kilau. Mat Kilau menasihati Yang Chik untuk menjaga anaknya dan bersembunyi di dalam gua sehingga semua selesai. Selepas itu, Syers dan tenteranya tiba di tempat persembunyian Mat Kilau, dengan para tentera diarahkan masuk ke belantara dan mencari para pahlawan. Namun begitu, setiap tentera terbunuh oleh perangkap sulit pihak Mat Kilau, dengan tentera tunggal yang terselamat berjaya pulang ke Syers untuk melaporkan hal ini. Dengan itu, Syers memulakan pertempuran terbuka terhadap mereka. Tanpa disangka, banyak penduduk tempatan tiba-tiba muncul melawan lalu mewujudkan pertempuran besar. Ketika itu, Pak Deris membongkar bahawa beliau telah memperdaya Syers ke dalam perangkap mereka, dengan Syers naik angin sebelum menembaknya. Selepas seketika, Syers melarikan diri daripada pertempuran itu. Sementara itu, Mat Kilau bertarung satu-lawan-satu dengan Toga, dan disertai rakannya kemudian sebelum akhirnya dibunuh jua. Pada akhirnya, pertempuran dimenangi warga tempatan, dan selepas itu, Mat Kilau berpesan kepada yang masih hidup bahawa kekuatan sebenar orang Melayu bukanlah pada kebudayaan mereka, tetapi pada [[Allah]]. ==Pelakon== {{cast listing| * [[Adi Putra]] sebagai [[Mat Kilau]] * [[Beto Kusyairy]] sebagai Wahid * [[Fattah Amin]] sebagai Awang * [[Johan As'ari]] sebagai Yassin * Ali Karimi sebagai Brahim * [[Yayan Ruhian]] sebagai Toga * [[Geoff Andre Feyaerts]] sebagai Kapten Syers * [[Wan Hanafi Su]] sebagai [[Tok Gajah]] * [[Khir Rahman]] sebagai Usup * [[Farid Amirul]] sebagai Goh Hoi * [[A. Galak]] sebagai Pak Deris * [[Zarina Zainoordin]] sebagai Rokiah * [[Farah Ahmad]] sebagai Yang Chik * [[Jalaluddin Hassan]] sebagai Dato Haji Muhammad * [[Rahim Razali]] sebagai Mufti Botok Haji Uthman * [[Nam Ron|Namron]] sebagai Haji Sulong Semantan * [[Shaharuddin Thamby]] sebagai [[Dato' Bahaman]] * [[Ellie Suriati]] sebagai ibu Yassin (Salmah) (kameo) * [[Mubarak Majid]] sebagai bapa Yassin (kameo) * [[Z. Zamri]] sebagai Hitam }} Pelakon-pelakon lain yang turut membintangi termasuk: Ahmad Hilmi Ishak sebagai Pembunuh Upahan British/Pembantu Toga, Qadaffy MT Aidala sebagai Buyung, Wan Suhaimi sebagai Kelubi, Megat Terawis sebagai Mat Hassan, Awie Bakri sebagai Haji Ali, Harith Haziq sebagai Omar, Mark Geoffrry sebagai JP Rodger, David Abraham sebagai Sir Hugh Cilfford, Dennis Arthur sebagai Profesor Cameron, Ravi Pattel sebagai Ghuram Singh, Fadil Mofadd sebagai Jumaat, Yus Simurai sebagai Tun Lela, Siraj Alsagoff sebagai Shidu, Muhamad Abd Hafiz sebagai Belalai, Abe Lagun sebagai Sukun, Kuetlaw sebagai Andak, Datuk Das sebagai Bapa Usup, Nizam J sebagai Mamat, Hilmee Alwi sebagai Lazim, Ahmad Hilmee sebagai Thong, Masher sebagai Sahak, Fudalillah sebagai Seman, [[Razib Salimin]] sebagai pelanggan warung dan Jobot sebagai pengikut Dato Bahaman (tidak dinamakan). ==Penerbitan== ===Pembangunan=== [[Fail:Syamsul Yusof on MeleTOP.jpg|thumb|upright|Filem ini diarahkan oleh [[Syamsul Yusof]] (gambar pada 2016) dan merupakan filem pertama arahannya yang mana beliau tidak berlakon.]] ''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan'' ialah filem pertama terbitan [[Studio Kembara]]. Ia merupakan filem ke-11 arahan Syamsul Yusof dan menjadi filem pertama arahannya yang mana beliau tidak berlakon dan juga filem pertama arahannya di bawah syarikat penerbitan lain, bukannya [[Skop Productions]] milik keluarganya.<ref>{{Cite web|url=https://www.boom-malaysia.com/saya-terpaksa-tolak-ulas-syamsul-tatkala-kali-pertama-tiada-dalam-filem-sendiri/|title=“Saya Terpaksa Tolak” – Ulas Syamsul Tatkala Kali Pertama Tiada Dalam Filem Sendiri|last=Deegun Rahman|date=23 Jun 2022|website=BOOM Malaysia|url-status=live|access-date=2 Julai 2022}}</ref> Pada Ogos 2017, beliau mengumumkan hasratnya untuk mengarahkan sebuah filem epik mengenai sejarah pahlawan negara.<ref name="Filem pahlawan negara">{{cite news|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/syamsul-yusof-mahu-hasilkan-filem-pahlawan-negara-151112|title=Syamsul Yusof mahu hasilkan filem pahlawan negara|author=Azyyati Ahmad|publisher=[[Astro Awani]]|date=1 Ogos 2017|accessdate=2 Ogos 2017}}</ref> Beliau dipetik oleh [[Astro Awani]] sebagai berkata, "... perancangan masa hadapan, saya akan hasilkan satu filem berbajet besar, berkisarkan pejuang-pejuang bangsa seperti Mat Kilau dan Hang Tuah."<ref name="Filem pahlawan negara"/> Syamsul menegaskan bahawa filem itu bukan diadaptasi daripada kisah sebenar Mat Kilau sewaktu menentang penjajah tetapi lebih berupakan inspirasi perjuangannya, sekaligus disuntik dengan unsur-unsur cereka dan konflik tambahan bagi memberi lebih warna terhadap jalan cerita sedia ada.<ref name="Ada aura">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2018/04/332788/adi-putra-ada-aura-mat-kilau|title=Adi Putra ada aura Mat Kilau|author=Najiy Jefri|date=22 April 2018|accessdate=19 September 2018|publisher=[[Harian Metro]]}}</ref> Beliau sebelum ini telah menyahut cabaran bagi menggarap naskhah itu selepas beberapa syarikat penerbitan dan pengarah dikatakan gagal menyiapkan penggambaran filem sejarah serta perjuangan Mat Kilau.<ref name="Penggambaran">{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/wayang/2018/07/449016/penggambaran-mat-kilau-terpaksa-dihentikan|title=Penggambaran Mat Kilau terpaksa dihentikan|author=Raja Nurfatimah Mawar Mohamed|publisher=[[Berita Harian]]|date=14 Julai 2018|accessdate=2 November 2018}}</ref> Menurut Syamsul, Studio Kembara telah menghubunginya untuk mengarahkan filem biografi itu selepas projek itu terhenti. Beliau berkata: "Tetapi saya terpaksa bermula dari awal dan menjalankan penyelidikan sendiri. Saya akan menulis semula skrip juga. Nama saya dilampirkan pada ini, jadi saya mahu memberikan yang terbaik dan fokus pada cerita itu."<ref name="Syamsul to direct">{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2018/03/342804/syamsul-direct-mat-kilau-biopic|title=Syamsul to direct Mat Kilau biopic|author=Aref Omar|date=8 Mac 2018|accessdate=14 Mac 2018|publisher=[[New Straits Times]]}}</ref> Pada malam gala filem ''[[KL Special Force]]'' di [[Petaling Jaya]], Selangor pada 8 Mac 2018, Syamsul mengumumkan pengarahan filem biografi sejarah yang berkisarkan tentang pahlawan Melayu, [[Mat Kilau]].<ref name="Syamsul to direct"/> Beliau berkata, bersyukur kerana diberi peluang untuk membawa nama tokoh besar yang kian dilupakan dalam filem epik pertama arahannya, namun mengakui filem ini tak boleh dibuat main-main, kerana ia merupakan tanggungjawab lebih besar buatnya.<ref name="Tahap lebih tinggi">{{cite news|url=https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|title=‘Mat Kilau’ angkat industri filem negara ke tahap lebih tinggi|date=29 Mac 2018|accessdate=20 April 2018|publisher=Ismaweb|archive-date=12 Jun 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612135820/https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|url-status=dead}}</ref> Studio Kembara, syarikat penerbitan yang diasaskan pada 2013 oleh pasangan adik-beradik – Haji Abdul Rahman Mt Dali<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/06/30/siapa-sangka-penerbit-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-bukan-orang-filem-30-tahun-tak-jejak-panggung-wayang|title=Siapa sangka penerbit ‘Mat Kilau Kebangkitan Pahlawan’ bukan orang filem, 30 tahun tak jejak panggung wayang|author=Farol Hadi|publisher=[[mStar Online]]|date=30 Jun 2022|accessdate=31 Julai 2022}}</ref> dan Shaharuddin Mt Dali, diberi tanggungjawab untuk menerbitkan filem ini selepas beberapa syarikat produksi menarik diri, sekaligus menjadi filem pertama terbitannya selepas hampir 10 tahun penubuhannya. Shahruddin berkhidmat sebagai penerbit dan penulis skrip. Menurut Syamsul Yusof, sebanyak 90 peratus jalan cerita dan dialog filem ''Mat Kilau'' telah diolah dan ditulis kembali oleh beliau dan [[Rizal Ashreff]]; rombakan besar juga dilakukan untuk mengikut kehendaknya sebagai pengarah dan penulis.<ref>{{cite news|url=https://murai.my/2022/148255/syamsul-yusof-jelas-tentang-skrip-filem-mat-kilau/|title=Ada Yang Kurang Senang Dengan Filem Mat Kilau? Ini Komen Syamsul Yusof|author=Naddy Joe|publisher=Murai.my|date=17 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Shahruddin berkata, pihaknya juga mendapat sokongan daripada [[Perbadanan Kemajuan Filem Nasional]] (FINAS) dan [[Skop Productions]] untuk menjayakan filem ini. Majlis pelancaran filem ini diadakan di Dataran Karyawan Finas pada 29 Mac 2018 dan disempurnakan oleh Tengku Puteri Seri Lela Manja Pahang, Tengku Dato’ Hajjah Nong Fatimah Sultan Haji Ahmad dengan paluan gong sebanyak tiga kali.<ref name="Tahap lebih tinggi"/> Sebelum ini, Studio Kembara cuba menerbitkan ''Mat Kilau'' sebagai telefilem untuk siaran TV, namun gagal. Untuk projek ini, studio itu juga mengupah pengarah yang berbeza sebelum mengambil Syamsul sebagai pengarah. Studio Kembara juga telah membuat kajian mengenai filem ini selama 2 tahun, manakala Syamsul juga pernah berbincang dengan ahli sejarah yang pakar dalam sejarah Mat Kilau.<ref name="More than just a martial arts movie">{{cite news|url=https://sg.style.yahoo.com/mat-kilau-more-just-martial-040600611.html|title="Mat Kilau" will be more than just a martial arts movie|author=Florey DM|date=3 April 2018|accessdate=20 April 2018|publisher=[[Yahoo! News]]}}</ref> Menurut pengasas Studio Kembara, Shahruddin, pihaknya juga sudah bertemu beberapa waris Mat Kilau dan [[Tok Gajah]] yang memberikan sokongan mereka sepanjang kajian untuk menghasilkan filem epik itu sebelum ini, sekaligus menepis dakwaan yang mengatakan ia dihasilkan tanpa merujuk kepada ahli keluarga serta keturunan Mat Kilau dan Tok Gajah. Shahruddin dipetik oleh ''[[Harian Metro]]'' sebagai berkata: "Kami bersama penulis skrip asal sudah membuat kajian selama dua tahun untuk menghasilkan filem ini. Jadi, adalah tidak benar jika ada pihak menganggap filem ini dihasilkan tanpa kajian."<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/02/423490/penerbit-sudah-berjumpa-waris-mat-kilau|title=Penerbit sudah berjumpa waris Mat Kilau|author=Ramlah Zainal|publisher=[[Harian Metro]]|date=15 Februari 2019|accessdate=9 Julai 2019}}</ref> Mohd Alhamadi Abu Bakar, cucu kepada Mat Kilau kemudian menjelaskan bahawa beliau berharap pihak menghasilkan filem Mat Kilau dapat menghasilkan cerita yang bukan sahaja terbaik dan bermutu, tetapi lebih penting mengikut jalan cerita sebenar dilalui datuknya, dan berharap supaya mereka lebih berhati-hati bagi mengelakkan kesilapan fakta.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2019/02/423665/tiada-pihak-rujuk-mengenai-mat-kilau|title='Tiada pihak rujuk mengenai Mat Kilau'|author=Mohd Rafi Mamat|publisher=[[Harian Metro]]|date=16 Februari 2019|accessdate=9 Julai 2019}}</ref> ===Pemilihan pelakon=== Pelakon Singapura, [[Adi Putra]] dipilih menjayakan watak Mat Kilau, pejuang Melayu yang menentang pentadbiran [[British]] di [[Pahang]].<ref name="More than just a martial arts movie"/><ref>{{cite news|url=https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|title=‘Mat Kilau’ angkat industri filem negara ke tahap lebih tinggi|author=|date=29 Mac 2018|accessdate=20 April 2018|publisher=Ismaweb|archive-date=12 Jun 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180612135820/https://www.ismaweb.net/2018/03/29/mat-kilau-angkat-industri-filem-negara-ke-tahap-lebih-tinggi/|url-status=dead}}</ref> Kata Syamsul, Adi dipilih bagi watak Mat Kilau oleh kerana "dia mampu menjiwai watak tersebut dan saya yakin dia sebagai pelakon berpengalaman akan membawakan watak ini dengan baik."<ref name="Layak jadi">{{cite news|url=http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/03/31/syamsul-yusof/|title=Adi Putra layak jadi Mat Kilau: Syamsul Yusof|author=Qarami Hashim|date=31 Mac 2018|accessdate=20 April 2018|publisher=[[mSTAR Online]]|archive-date=28 Ogos 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180828173155/http://www.mstar.com.my/hiburan/berita-hiburan/2018/03/31/syamsul-yusof/|url-status=dead}}</ref><ref name="Ada aura"/> Syamsul mengakui pengalaman bekerjasama dengan Adi dalam karya sebelum ini membuatkan beliau lebih yakin dengan kemampuan Adi.<ref name="Layak jadi"/> Adi Putra kemudian berkata kepada ''[[mStar Online]]'' pada Jun 2022 bahawa beliau pernah menolak tawaran membintangi filem ini sebanyak dua kali, akhirnya bersetuju menerima tawaran tersebut selepas melihat kesungguhan Syamsul dan mahu mencabar dirinya untuk membawa nama tokoh tersohor itu. Beliau turut berterima kasih kepada Syamsul kerana memberinya peluang.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/06/17/dua-kali-tolak-tawaran-akhirnya-adi-putra-setuju-bawa-watak-mat-kilau|title=Dua kali tolak tawaran, akhirnya Adi Putra setuju bawa watak Mat Kilau|author=Farol Hadi|publisher=[[mStar Online]]|date=17 Jun 2022|accessdate=9 Julai 2022}}</ref> Adi juga mengakui menerima bayaran paling mahal untuk melakonkan watak Mat Kilau.<ref>{{cite news|url=https://inforakyat.net/adi-putra-akui-dibayar-mahal-untuk-filem-mat-kilau/|title=Adi Putra akui dibayar mahal untuk filem Mat Kilau|publisher=Info Rakyat|date=5 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Syamsul menjelaskan, beliau turut melamar [[M. Nasir]] dan [[Eman Manan]] untuk membintangi filem ini.<ref name="Syamsul to direct"/> Pelakon dan artis seni bela diri Indonesia, [[Yayan Ruhian]]—yang terkenal dengan filem lakonannya seperti [[John Wick: Chapter 3 – Parabellum]], ''[[Star Wars: The Force Awakens]]'', ''[[Beyond Skyline]]'' dan ''[[The Raid]]''—melakonkan watak sebagai Toga, pengawal peribadi Kapten Syers dalam filem itu. Beliau juga membuat koreografi adegan pergaduhan bersama Akmal dari Malaysia, yang mahir dalam silat dan pernah bekerja dalam filem Skop Productions yang lain.<ref name="More than just a martial arts movie"/> Barisan pelakon lain termasuk [[Fattah Amin]] sebagai Awang, [[Beto Kusyairy]] sebagai Wahid, [[Johan As'ari]] sebagai Yasin, [[A. Galak]] sebagai Pak Deris, pendatang baharu, Ali Karimie sebagai Berahim,<ref name="More than just a martial arts movie"/> [[Jalaluddin Hassan]] sebagai Hj. Muhammad, [[Rahim Razali]] sebagai Imam Bottoqh, [[Namron]] sebagai Hj. Sulong, [[Shaharuddin Thamby]] sebagai Datuk Bahaman dan [[Ellie Suriati]] sebagai Ibu Yassin. Watak Yang Chik pada asalnya ingin diberikan kepada [[Nadiya Nisaa]], namun menarik diri kerana jadual kerjanya yang padat. Watak itu diberikan kepada [[Farah Ahmad]], balu kepada pengarah dan penulis skrip, [[Pitt Hanif]]. ===Penggambaran=== Penggambaran dijalankan pada 1 April 2018 dengan geran Dana Produksi sebanyak RM1.5 juta dan Dana Pemasaran sebanyak RM300,000 yang diperuntukkan oleh FINAS,<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/973104/finas-beri-filem-mat-kilau-dana-rm18-juta|title=FINAS beri filem Mat Kilau dana RM1.8 juta|author=Serimah Mohd Sallehuddin|publisher=[[Berita Harian]]|date=5 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> manakala selebih bakinya ialah daripada Studio Kembara. Menurut Syamsul, pihak produksi telah menghabiskan sedikit masa untuk membina jeti, pangkalan British dan lombong serta tapak pasar, di kawasan padang ragut di persisiran Sungai Perak di Kampung Teluk Bakong, Lambor Kanan, Bota, Perak.<ref name="More than just a martial arts movie"/> Beliau menjelaskan: "Kita jangkakan penggambaran mengambil masa selama dua bulan dan melibatkan hampir 500 pelakon tambahan dan saya boleh katakan filem ini merupakan karya terbesar yang akan saya arahkan."<ref name="Layak jadi"/> Pada Ogos, penggambaran filem telah dihentikan akibat masalah dalaman sebelum bersambung semula dalam bulan Oktober.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/wayang/2018/07/449016/penggambaran-mat-kilau-terpaksa-dihentikan|title=Penggambaran Mat Kilau terpaksa dihentikan|author=Raja Nurfatimah Mawar Mohamed|date=14 Julai 2018|website=[[Berita Harian|BH Online]]|others=Foto oleh Nurul Syazana Rose Razman|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200607091453/https://www.bharian.com.my/hiburan/wayang/2018/07/449016/penggambaran-mat-kilau-terpaksa-dihentikan|archive-date=7 Jun 2020|access-date=7 Jun 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://gempak.com/artikel/30628/gempakonz2020-filem-tempatan-bakal-tayang-2020|title=#GempakOnz2020: Filem Tempatan Bakal Tayang 2020|last=Zulhilmi Jalil|date=1 Januari 2020|website=[[Astro Gempak|Gempak]]|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200711070727/https://gempak.com/artikel/30628/gempakonz2020-filem-tempatan-bakal-tayang-2020|archive-date=7 Julai 2020|access-date=7 Julai 2020}}</ref> Pada Jun 2020, dilaporkan bahawa penggambaran filem ini telah hampir selesai,<ref>{{Citeweb|url=https://www.cinema.com.my/bm/articles/news_details.aspx?search=2020.n_filemmatkilau_55828|title=Filem "Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan" sudah hampir siap|author=Ashraf Nasser|date=25 Jun 2020|website=Cinema Online|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200711070809/https://www.cinema.com.my/bm/articles/news_details.aspx?search=2020.n_filemmatkilau_55828|archive-date=11 Julai 2020|access-date=11 Julai 2020}}</ref> dan pada Februari 2021, filem ini telah dilaporkan siap, tetapi penayangannya terpaksa ditangguhkan angkara [[Wabak COVID-19 di Malaysia|wabak COVID-19 yang melanda Malaysia]].<ref>{{Cite web|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/02/670423/syamsul-reda-kena-simpan-lagi-dua-filemnya|title=Syamsul reda kena 'simpan' lagi dua filemnya|date=2021-02-02|access-date=2021-05-22|website=[[Harian Metro|myMetro]]|author=Norhayati Nordin}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/02/789164/yusof-haslam-risau-masa-depan-industri-filem|title=Yusof Haslam risau masa depan industri filem|date=2021-02-23|access-date=2021-05-22|website=[[Berita Harian|BH Online]]|author=Serimah Mohd Sallehuddin}}</ref> Pada 15 Mei 2022, kos sebenar untuk menyiapkan filem ini didedahkan menelan belanja RM8 juta. Filem ''Mat Kilau'' menjalani penggambaran selama 100 hari dengan sebahagiannya dijalankan di Perak dan beberapa lokasi lain termasuk Pahang, Melaka dan Selangor.<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/05/16/mat-kilau-bakal-jadi-biopik-terhebat-alaf-ini|title=Mat Kilau bakal jadi biopik terhebat alaf ini|date=16 Mei 2022|access-date=27 Jun 2022|publisher=[[Kosmo!]]|archive-date=24 Mei 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220524043740/https://www.kosmo.com.my/2022/05/16/mat-kilau-bakal-jadi-biopik-terhebat-alaf-ini/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://murai.my/2022/145765/kos-8-juta-filem-arahan-syamsul-yusof-mat-kilau-bakal-jadi-biopik-terhebat-alaf-ini/|title=Kos 8 Juta! Filem Arahan Syamsul Yusof, Mat Kilau Bakal Jadi Biopik Terhebat Alaf Ini|author=Aphit J.|publisher=Murai.my|date=14 Mei 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://inforakyat.net/filem-mat-kilau-arahan-syamsul-yusof-telan-belanja-rm8-juta-paling-mahal-setakat-ini/|title=Filem Mat Kilau arahan Syamsul Yusof telan belanja RM8 Juta, paling mahal setakat ini|publisher=Info Rakyat|date=15 Mei 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/210193/EDISI/Telok-Bakong-Perak-sedia-iktiraf-lokasi-penggambaran-Mat-Kilau|title=Telok Bakong: Perak sedia iktiraf lokasi penggambaran Mat Kilau|author=Normawati Adnan|publisher=[[Sinar Harian]]|date=6 Julai 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> ==Tema dan gaya== Pengkaji filem, Bilal Jailani berpandangan bahawa ''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan'' mampu membangkitkan rasa cinta kepada agama dan bangsa setanding filem dari [[Turkiye]], ''[[Fetih 1453]]'' (2012) kerana terdapat persamaan dari segi genre dan tema, namun mengakui ia "akan meniup rasa bangga dan patriotisme dalam diri penonton Malaysia" dan yakin "banyak mutiara kata dalam dialog filem itu yang menusuk kalbu dan berunsurkan nasihat yang membakar jiwa."<ref name="Sarat mesej">{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/hiburan/625596|title=Filem Mat Kilau sarat mesej patriotisme|author=Mohd Afiq Zulkifli|publisher=[[Malaysiakini]]|date=22 Jun 2022|accessdate=9 Julai 2022}}</ref><ref name="Pride and patriotism">{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2022/06/28/malaysian-warrior-movie-039mat-kilau039-laden-with-patriotic-messages|title=Warrior movie 'Mat Kilau' will 'inspire pride and patriotism' in Malaysians|publisher=[[The Star Online]]|date=28 Jun 2022|accessdate=17 Julai 2022}}</ref> Penulis buku, Nisah Haron pula berkata antara mesej yang jelas ingin disampaikan dalam filem ini ialah mengenai kepimpinan berkualiti dan bertindak bukan dengan terburu-buru dalam melawan pihak musuh. Beliau yang merupakan penerima Hadiah Sasterawan Muda Mastera 2017 itu juga berpendapat penerbitan filem ''Mat Kilau'' sekurang-kurangnya memberikan sedikit dokumentasi masyarakat dahulu kala dan menggambarkan Mat Kilau ialah "wira kepada agama, bangsa dan tanah air."<ref name="Sarat mesej"/><ref name="Pride and patriotism"/> Daniyal Kadir, menulis untuk ''[[SelangorKini]]'' berpendapat bahawa "apa yang berlaku kepada filem ''Mat Kilau'' bukan sesuatu yang pelik kerana beliau membikin filem berasaskan peristiwa sejarah dan tokoh penting. Apa yang dijelmakan pengarah mungkin visi dan ilhamnya dalam menilai perjuangan Mat Kilau." Beliau turut berpandangan bahawa elemen seperti penggunaan senjata termasuk keris dan busana tidak melambangkan pahlawan Pahang dan dikatakan tidak memiliki jati diri yang diharapkan.<ref>{{cite news|url=https://selangorkini.my/2022/06/bukan-keris-pahang-filem-mat-kilau-hilang-jati-diri/|title=Bukan keris Pahang, filem Mat Kilau hilang jati diri?|author=Daniyal Kadir|publisher=[[SelangorKini]]|date=17 Jun 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Bekas wartawan ''[[New Straits Times]]'', Rohiman Haroon melihat filem ini sebagai sebuah naskhah aksi yang kekurangan fakta sejarah kerana "tidak menjejaki sejarah peribadi Mat Kilau dan perjuangannya." Beliau berpandangan bahawa filem itu "gagal menggambarkan eksploitasinya dalam memerangi tuan penjajah. Lebih penting lagi, filem itu tidak menyelidiki bagaimana Mat Kilau terselamat daripada pukat British sehingga kematiannya pada tahun 1970." Menurutnya, ''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan'' hanyalah "sebuah filem aksi" dan juga berpendapat bahawa ia "tidak lebih, tidak kurang — sama seperti filem-filem Syamsul sebelum ini, ''[[Evolusi KL Drift]]'' dan ''[[KL Gangster]]'', yang memperoleh pelbagai pujian dalam industri perfileman."<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/opinion/columnists/2022/07/812179/mat-kilau-%E2%80%94-action-flick-lacks-historical-facts|title='Mat Kilau' — an action flick that lacks historical facts|author=Rohiman Haroon|publisher=[[New Straits Times]]|date=10 Julai 2022|accessdate=17 Julai 2022}}</ref> Timbalan Menteri Komunikasi dan Multimedia, [[Zahidi Zainul Abidin]] berpendapat bahawa mesej yang dibawa dalam filem ini membawa makna yang besar tentang kesusahan para pejuang kemerdekaan membebaskan negara daripada cengkaman penjajah dan "menyuntik kembali semangat patriotik semua lapisan masyarakat [[Keluarga Malaysia]],".<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/216178/berita/semasa/filem-mat-kilau-suntik-semangat-rakyat-bebas-cengkaman-covid-19|title=Filem Mat Kilau suntik semangat rakyat bebas cengkaman Covid-19|publisher=[[Sinar Harian]]|date=13 Ogos 2022|accessdate=15 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/filem-mat-kilau-suntik-semangat-rakyat-malaysia-bebaskan-negara-daripada-cengkaman-covid-19-375874|title=Filem Mat Kilau suntik semangat rakyat Malaysia bebaskan negara daripada cengkaman COVID-19|publisher=[[Astro Awani]]|date=13 Ogos 2022|accessdate=15 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thesundaily.my/local/mat-kilau-film-inspires-fighting-spirit-against-colonialism-zahidi-AN9582637|title=Mat Kilau film inspires fighting spirit against colonialism: Zahidi|publisher=[[The Sun, Malaysia|The Sun Daily]]|date=13 Ogos 2022|accessdate=15 Ogos 2022}}</ref> ==Keluaran== ===Tayangan=== ''Mat Kilau'' dikeluarkan pada 23 Jun 2022 di 90 pawagam seluruh Malaysia,<ref>{{cite news|url=https://dewanbudaya.jendeladbp.my/2022/05/17/filem-mat-kilau-ditayangkan-pada-23-jun-2022/|title=Filem Mat Kilau Ditayangkan pada 23 Jun 2022|work=Dewan Budaya|publisher=Jendela DBP|date=17 Mei 2022|accessdate=27 Jun 2022}}</ref> dengan pembukaan tayangan perdana filem ini di kebanyakan pawagam di seluruh negara mencatatkan penjualan tiket penuh.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/06/854825/syamsul-yusof-lega-jualan-tiket-mat-kilau-full-house|title=Syamsul Yusof lega jualan tiket Mat Kilau 'full house'|author=Norhayati Nordin|publisher=[[Harian Metro]]|date=23 Jun 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Poster rasmi filem ini telah dipamerkan pada 13 Mei,<ref>{{cite web|url=https://kakimuvee.net/poster-rasmi-goda-tarikh-tayangan-mat-kilau-pada-23-jun-ini|title=Poster Rasmi Goda Tarikh Tayangan “Mat Kilau” Pada 23 Jun Ini|publisher=Kakimuvee|date=13 Mei 2022|accessdate=27 Jun 2022}}</ref> manakala treler rasminya telah dipertontonkan pada 16 Mei di saluran YouTube rasmi Studio Kembara.<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/05/30/mat-kilau-jangan-hebat-pada-trailer-saja/|title=Mat Kilau jangan hebat pada trailer saja|publisher=[[Kosmo!]]|date=30 Mei 2022|accessdate=27 Jun 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.buzzkini.com/trending/2022/05/17/power-kot-trailer-mat-kilau-dapat-pujian-pengkritik-filem-buat-ramai-tak-sabar-nak-tonton-video/|title=“Power kot!” – Trailer Mat Kilau Dapat Pujian Pengkritik Filem, Buat Ramai Tak Sabar Nak Tonton|author=Ahmad Faez|publisher=BuzzKini|date=17 Mei 2022|accessdate=9 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://himpunanceritalawak.com/2022/05/17/trailer-filem-mat-kilau-gempak-habis-meremang-tengok/|title=Trailer Filem Mat Kilau Gempak Habis!, “Meremang Tengok”|author=Ain Mahthir|publisher=Himpunan Cerita Lawak|date=17 Mei 2022|accessdate=9 Julai 2022}}</ref> Majlis pratonton filem ini diadakan di [[Golden Screen Cinemas]] (GSC), The Starling Mall, [[Petaling Jaya]], pada tarikh sama. Syamsul bagaimanapun, tidak hadir di majlis pratonton filem itu.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/wayang/2022/06/18/bukan-biasa-biasa-filem-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-tunjuk-sisi-sebenar-tokoh-pejuang-angkat-aras-pemikiran-penonton|title=Bukan biasa-biasa! Filem ‘Mat Kilau Kebangkitan Pahlawan’ tunjuk sisi sebenar tokoh pejuang... Angkat aras pemikiran penonton|author=Farol Hadi|publisher=[[mStar Online]]|date=18 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/syamsul-yusof-tak-muncul-tayangan-perdana-filem-mat-kilau-rupanya-disebabkan-72933|title=Syamsul Yusof tak muncul tayangan perdana, rupanya disebabkan...|date=17 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022|website=[[Astro Gempak|Gempak]]|author=Hanafis Haris|archive-date=17 Jun 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220617050510/https://gempak.com/berita-terkini/syamsul-yusof-tak-muncul-tayangan-perdana-filem-mat-kilau-rupanya-disebabkan-72933|url-status=live}}</ref> Filem ini dipertontonkan secara percuma pada 24 Julai 2022 di Kompleks Yayasan Kemiskinan Kelantan (YKK) Melor, [[Kota Bharu]], [[Kelantan]] sempena Jelajah Aspirasi Keluarga Malaysia (AKM) dan dihadiri seramai 2,000 penonton.<ref>{{cite news|url=https://harakahdaily.net/index.php/2022/07/21/tayangan-filem-mat-kilau-percuma-di-kelantan/|title=Tayangan filem Mat Kilau percuma di Kelantan|publisher=[[Harakah|Harakah Daily]]|date=21 Julai 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/hiburan/629490|title=Annuar bawa Mat Kilau 'berpencak' di Kota Bharu|author=N. Faizal Ghazali|publisher=[[Malaysiakini]]|date=25 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.therakyatpost.com/news/malaysia/2022/07/23/free-screening-of-mat-kilau-in-kelantan-cinema-experience-for-2000-lucky-audiences/|title=Free Screening Of Mat Kilau In Kelantan, Cinema Experience For 2,000 Lucky Audiences|author=Fernando Fong|publisher=[[The Rakyat Post]]|date=23 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/07/815681/showbiz-free-screening-mat-kilau-kota-baru-tomorrow|title=#Showbiz: Free screening of 'Mat Kilau' in Kota Baru tomorrow|author=Tahir Alhamzah|publisher=[[New Straits Times]]|date=22 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022}}</ref> Filem ini juga akan ditayangkan di 200 pawagam di Indonesia bermula 31 Ogos 2022 bertepatan dengan sambutan ulang tahun kemerdekaan Malaysia yang ke-65.<ref name="awani20220811">{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/filem-mat-kilau-ke-indonesia-selepas-kutip-hampir-rm100-juta-375564|title=Filem Mat Kilau ke Indonesia selepas kutip hampir RM100 juta|author=Fareez Azman|publisher=[[Astro Awani]]|date=11 Ogos 2022|accessdate=11 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaysianow.com/my/news/2022/08/11/selepas-kutipan-hampir-rm100-juta-filem-mat-kilau-ke-indonesia|title=Selepas kutipan hampir RM100 juta, filem Mat Kilau ke Indonesia|author=Nur Hasliza Mohd Salleh|publisher=Malaysia Now|date=11 Ogos 2022|accessdate=11 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.msn.com/en-my/news/berita/mat-kilau-ditayangkan-di-200-pawagam-di-indonesia/ar-AA10AkkL|title=Mat Kilau ditayangkan di 200 pawagam di Indonesia|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=11 Ogos 2022|accessdate=12 Ogos 2022|via=MSN News}}</ref><ref>{{cite news|url=https://berita.mediacorp.sg/hiburan/filem-mat-kilau-bakal-ditayangkan-di-indonesia-mulai-31-ogos-681741|title=Filem Mat Kilau bakal ditayangkan di Indonesia mulai 31 Ogos|publisher=Berita Mediacorp|date=12 Ogos 2022|accessdate=12 Ogos 2022}}</ref> ===Pemasaran=== Pada 8 Julai 2022, ''[[New Straits Times]]'' melaporkan bahawa filem ''Mat Kilau'' akan dipasarkan di negara luar menerusi projek Road To Oscars. Timbalan Menteri Komunikasi dan Multimedia, [[Zahidi Zainul Abidin]] berkata kementerian sedang merancang untuk menerbitkan lebih banyak filem berdasarkan sejarah negara untuk pasaran antarabangsa.<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/07/811872/showbiz-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-be-marketed-globally|title=#Showbiz: 'Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan' to be marketed globally|author=Tahir Alhamzah|publisher=[[New Straits Times]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Syarikat perkhidmatan penstriman A.S. [[Netflix]] dikatakan telah memberi tawaran membeli hak penyiaran filem ''Mat Kilau'' dengan jumlah RM7 juta.<ref>{{Cite news|url=https://sinarplus.sinarharian.com.my/hiburan/netflix-hendak-beli-mat-kilau-7-juta-syamsul-yusof/|title=“Netflix hendak beli Mat Kilau 7 juta.” – Syamsul Yusof|author=Azma ML|date=14 Julai 2022|access-date=16 Julai 2022|work=Sinar Plus}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.mediahiburan.my/netflix-nak-beli-mat-kilau-rm7-juta-syamsul-yusof/|title="Netflix Nak Beli Mat Kilau RM7 Juta" - Syamsul Yusof|author=Aizam Manaf|publisher=[[Media Hiburan]]|date=13 Julai 2022|accessdate=17 Julai 2022}}</ref> Bagaimanapun, Penerbit dan pengarah urusan Studio Kembara, Abdul Rahman Mt Dali, menafikan perkara itu. Menurutnya, pihaknya masih dalam proses perbincangan dengan Netflix.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/863333/penjualan-filem-mat-kilau-pada-netflix-belum-muktamad|title=Penjualan filem Mat Kilau pada Netflix belum muktamad|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=20 Julai 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> ==Sambutan== ===Kutipan pecah panggung=== {|class="wikitable" style="float:right; margin:1em; margin-top:0; font-size:90%" ! style="background:tan;" colspan="2"|Jadual kutipan pawagam<br>''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan''<br>(23 Jun – 1 Ogos) |- !Tempoh Tayangan !Kutipan kumulatif |- |1 hari (23 Jun) |RM1 juta |- |4 hari (hingga 26 Jun) |RM12.2 juta<ref name="Kebangkitan penonton">{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/06/27/kebangkitan-penonton-4-hari-tayang-mat-kilau-kutip-rm12-2-juta|title=Kebangkitan penonton, 4 hari tayang Mat Kilau kutip RM12.2 juta|author=Sairul Zamri Misrani|date=27 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022|publisher=[[Kosmo!]]}}</ref> |- |7 hari (hingga 29 Jun) |RM23 juta<ref name="Kutip RM23 juta">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/06/856984/mat-kilau-kutip-rm23-juta|title=Mat Kilau kutip RM23 juta|author=Sudrimah Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=30 Jun 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> |- |11 hari (hingga 3 Julai) |RM47 juta<ref name="RM47 juta dikutip">{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/mat-kilau-rm47-juta-dikutip-dalam-11-hari-bukti-filem-tempatan-ada-masa-depan-syamsul-369504|title=Mat Kilau: RM47 juta dikutip dalam 11 hari, bukti filem tempatan ada masa depan - Syamsul|author=Saharudin Musthafa|publisher=[[Astro Awani]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> |- |13 hari (hingga 5 Julai) |RM51.3 juta<ref name="Kutipan">{{cite news|url=https://malaysiadateline.com/kutipan-mat-kilau-kini-melebihi-rm50-juta-dalam-tempoh-13-hari-tayangan/|title=Kutipan Mat Kilau kini melebihi RM50 juta dalam tempoh 13 hari tayangan|publisher=Malaysia Dateline|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> |- |17 hari (hingga 9 Julai) |RM61 juta<ref name="Lonjak">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/859959/mat-kilau-lonjak-rm61-juta-dalam-tempoh-17-hari-tayangan|title=Mat Kilau lonjak RM61 juta dalam tempoh 17 hari tayangan|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=9 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> |- |21 hari (hingga 13 Julai) |RM71.27 juta<ref name="Selepas 21 hari">{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/975534/selepas-21-hari-mat-kilau-raih-rm71-juta|title=Selepas 21 hari, Mat Kilau raih RM71 juta|author=Serimah Mohd Sallehuddin|publisher=[[Berita Harian]]|date=12 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> |- |23 hari (hingga 15 Julai) |RM80 juta<ref name="Kumpul RM80 juta">{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/filem-mat-kilau-berjaya-kutip-rm80-juta-selepas-25-hari-tayangan-371395|title=Filem 'Mat Kilau' berjaya kumpul RM80 juta selepas 25 hari tayangan|author=Fareez Azman|publisher=[[Astro Awani]]|date=16 Julai 2022|accessdate=17 Julai 2022}} Walaupun ditulis 25 hari tetapi sebenarnya 23 hari telah berlalu sejak hari pembukaan.</ref> |- |27 hari (hingga 19 Julai) |RM84 juta<ref name="27 hari">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/863386/mat-kilau-kutip-rm84-juta-selepas-27-hari-ditayangkan|title=Mat Kilau kutip RM84 juta selepas 27 hari ditayangkan|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=20 Julai 2022|accessdate=22 Julai 2022}}</ref> |- |33 hari (hingga 24 Julai) |RM90 juta<ref name="33 hari awani">{{cite news|url=http://www.astroawani.com/berita-hiburan/mat-kilau-cecah-rm90-juta-syamsul-yusof-akui-filemnya-tidak-sempurna-372791|title=Mat Kilau cecah RM90 juta, Syamsul Yusof akui filemnya tidak sempurna|date=25 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022|publisher=[[Astro Awani]]}}</ref> |- |40 hari (hingga 1 Ogos) |RM96 juta |} Filem ini memperoleh sambutan hangat awal di Malaysia dengan kutipan terbesar sebanyak RM1 juta pada hari pembukaan bagi filem tempatan selepas dua tahun, sekaligus muncul sebagai filem genre epik pertama mencapai kutipan pecah panggung sebaik dipertontonkan.<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/gaya/2022/06/mat-kilau-pecah-rekod-filem-epik-melayu-pertama-kutipan-tertinggi-dalam-sejarah|title=Mat Kilau raih kutipan tertinggi dalam sejarah|date=24 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022|publisher=[[Utusan Malaysia]]|author=Fathullah Abu Bakar|archive-date=27 Jun 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220627191158/https://www.utusan.com.my/gaya/2022/06/mat-kilau-pecah-rekod-filem-epik-melayu-pertama-kutipan-tertinggi-dalam-sejarah/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/06/855201/hari-pertama-mat-kilau-cipta-sejarah-kutip-rm1-juta|title=Hari pertama Mat Kilau cipta sejarah kutip RM1 juta|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 Jun 2022|accessdate=25 Jun 2022}}</ref> ''Mat Kilau'' terus meledak apabila berjaya meraih kutipan RM7 juta dalam tempoh tiga hari ditayangkan di pawagam, berdasarkan maklumat terkini diperoleh penerbit.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/06/970251/baru-3-hari-tayang-dah-dapat-rm7-juta|title='Baru 3 hari tayang, dah dapat RM7 juta'|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=26 Jun 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Filem ini berjaya melakar sejarah tersendiri apabila meraih kutipan panggung lebih RM11 juta pada hari keempat tayangan sekaligus mengatasi kutipan filem ''[[Jurassic World Dominion]]'' dan ''[[Top Gun: Maverick]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/06/855941/filem-mat-kilau-atasi-jurassic-world-top-gun-maverick|title=Filem Mat Kilau atasi Jurassic World, Top Gun Maverick|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=27 Jun 2022|accessdate=9 Julai 2022}}</ref><ref name="kembara">{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/gaya/hiburan/2022/06/sokongan-menggila-filem-mat-kilau-penerbit-luah-rasa-terharu|title=Sokongan ‘menggila’ filem Mat Kilau, penerbit luah rasa terharu|date=27 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022|publisher=[[Utusan Malaysia]]|author=Siti Athirah Dzulkifly}}</ref><ref name="skop">{{cite news|url=https://www.nst.com.my/amp/lifestyle/groove/2022/06/808494/showbiz-mat-kilau-rakes-rm11-mil-after-4-days-screening|title='Mat Kilau' rakes in RM11 mil after 4 days of screening|date=27 Jun 2022|accessdate=27 Jun 2022|publisher=[[New Straits Times]] (NST)|author=NST Entertainment}}</ref> Kutipan pecah panggung kemudian meningkat sebanyak RM12.2 juta hanya pada minggu pertama ditayangkan di pawagam seluruh negara.<ref name="Kebangkitan penonton"/><ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2022/06/27/malaysian-film-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-earns-rm122mil-at-box-office-in-4-days|title=Malaysian film ‘Mat Kilau Kebangkitan Pahlawan’ earns RM12.2mil at box office in 4 days|date=27 Jun 2022|access-date=27 Jun 2022|website=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|author=Mumtaj Begum}}</ref> Selepas 5 hari tayangan, filem ini memperoleh kutipan sebanyak RM16 juta.<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/06/28/mat-kilau-terus-cipta-magis-rm16-juta-5-hari-tayangan/|title=Mat Kilau terus cipta magis, RM16 juta 5 hari tayangan|author=Mohd Haikal Isa|publisher=[[Kosmo!]]|date=28 Jun 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Pada hari ketujuh tayangannya, ''Mat Kilau'' berjaya mencatat kutipan lebih RM23 juta, sekaligus menjadikannya sebagai filem epik Melayu pertama yang pecah panggung.<ref name="Kutip RM23 juta"/><ref>{{cite news|url=https://selangorkini.my/2022/07/mat-kilau-atasi-kutipan-filem-hollywood-raih-rm23-3-juta-dalam-seminggu/|title=Mat Kilau atasi kutipan filem Hollywood, raih RM23.3 juta dalam seminggu|publisher=[[SelangorKini]]|date=1 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thepatriots.asia/kutipan-dah-rm23-juta-kenapa-filem-mat-kilau-baru-balik-modal/|title=Kutipan Dah RM23 Juta, Kenapa Filem Mat Kilau Baru Balik Modal?|author=Moustapha Abas|publisher=The Patriots|date=1 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://aksiz.com/202272498/|title=Mat Kilau Menjadi Filem Terlaris Dengan Kutipan RM23 Juta Dalam Masa Seminggu|author=Izzat Aziz|publisher=Aksiz|date=1 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Dalam tempoh 10 hari ditayangkan di seluruh negara, Singapura dan Brunei, ''Mat Kilau'' berjaya memperoleh kutipan pecah panggung tertinggi sebanyak RM39.2 juta.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/972534/10-hari-kutip-rm392-juta|title=Filem Mat Kilau raih kutipan RM39.2 juta dalam 10 hari|author=Farihad Shalla Mahmud|publisher=[[Berita Harian]]|date=3 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://sinarplus.sinarharian.com.my/hiburan/mat-kilau-pecah-rekod-munafik-2-kutip-rm39-juta-top-5-filem-malaysia/|title=Mat Kilau pecah rekod Munafik 2, kutip RM39 juta, top 5 filem Malaysia|author=Azma ML|work=Sinar Plus|publisher=[[Sinar Harian]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://berita.mediacorp.sg/hiburan/filem-mat-kilau-raih-kutipan-rm392-juta-dalam-10-hari-671556|title=Filem Mat Kilau raih kutipan RM39.2 juta dalam 10 hari|publisher=Berita Mediacorp|date=3 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2022/07/04/mat-kilau-cipta-fenomena-pecah-rekod-kutipan-rm39-juta/|title=Mat Kilau cipta fenomena, pecah rekod kutipan RM39 juta|publisher=[[Free Malaysia Today]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Syamsul dilaporkan berkata beliau berterima kasih kepada penonton "kerana masih percaya dengan sentuhan saya dan pasukan produksi."<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/858018/mat-kilau-dah-kutip-rm392-juta-bakal-cantas-munafik-2|title=Mat Kilau dah kutip RM39.2 juta, bakal 'cantas' Munafik 2|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Hujung minggu kedua menyaksikan kutipan mencecah RM47 juta; ketika ini, Syamsul Yusof dilaporkan gembira mengakui bahawa kejayaan Mat Kilau perlu dikongsi oleh semua pembikin filem negara dengan mengulas, "Saya sendiri teruja dengan rekod yang dibuat Mat Kilau. Pelbagai perasan bercampur dalam diri. Barangkali, formula memenuhi kehendak dan selera penonton adalah rahsia utama kejayaan Mat Kilau." Pada 5 Julai, diumumkan bahawa kutipan sudah mengatasi rekod lepas filem tempatan kutipan tertinggi yang dipegang oleh ''[[Munafik 2]]'' (RM48 juta) yang juga diarah oleh Syamsul.<ref name="RM47 juta dikutip"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/858294/mat-kilau-dah-cantas-munafik-2|title=Mat Kilau dah 'cantas' Munafik 2|author=Norhayati Nordin|publisher=[[Harian Metro]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/07/04/filem-syamsul-yusof-box-office-lagi-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-kutip-rm47-juta-dalam-masa-11-hari-bakal-atasi-munafik-2|title=Filem Syamsul Yusof box office lagi! ‘Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan’ kutip RM47 juta dalam masa 11 hari, bakal atasi ‘Munafik 2’|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/972913/mat-kilau-kutip-rm47-juta-tewaskan-rekod-munafik-2|title=Mat Kilau kutip RM47 juta, tewaskan rekod Munafik 2|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/209916/BERITA/Nasional/Filem-Mat-Kilau-cecah-RM47-juta-selepas-11-hari-tayangan|title=Filem Mat Kilau cecah RM47 juta selepas 11 hari tayangan|publisher=[[Sinar Harian]]|date=4 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Filem ini berjaya mengungguli senarai filem tempatan paling laris pernah diterbitkan dalam sejarah perfileman negara sejak filem ''[[Laila Majnun (filem 1933)|Laila Majnun]]'' yang diterbitkan pada 1933.<ref>{{cite news|url=https://mykmu.net/2022/07/07/filem-mat-kilau-paling-laris-sejak-1933/|title=Filem Mat Kilau paling laris sejak 1933|publisher=MyKMU|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Media melaporkan bahawa kutipan ''Mat Kilau'' melonjak dengan jumlah terbaru dilaporkan lebih RM51.8 juta selepas 13 hari tayangan.<ref>{{cite news|url=https://selangorkini.my/2022/07/filem-mat-kilau-raih-rm51-8-juta-lepas-13-hari-tayangan/|title=Filem Mat Kilau raih RM51.8 juta lepas 13 hari tayangan|publisher=[[SelangorKini]]|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Ditanya mengenai sambutan terhadap filem ini, penerbit Studio Kembara, Abdul Rahman Mt Dali berkata: "Jumlah kutipan filem Mat Kilau sudah mencecah RM51.8 juta. Saya nak ambil kesempatan mengucapkan jutaan terima kasih kepada penonton yang memberi sokongan menonton filem yang mengetengahkan pahlawan terbilang, Allahyarham Mat Kilau Iman Rasu ini. Paling mengujakan, pelbagai lapisan masyarakat datang menonton. Ini termasuklah makcik dan pakcik, ada antaranya bertongkat serta berkerusi roda. Ia sekali gus menyuntik semangat untuk menghasilkan filem bergenre epik dan ikonik pada masa hadapan."<ref name="Kutipan"/><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/973621/13-hari-kutip-rm518-juta|title=13 hari kutip RM51.8 juta|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Namun selepas tayangan pada hari ke-13 sahaja, sambutan peminat semakin hangat serta berjaya mengutip kutipan pecah panggung tertinggi dalam sejarah perfileman Malaysia iaitu sebanyak RM53 juta. Syamsul dinyatakan berkata: "Dalam 13 hari, Mat Kilau menjadi filem tempatan yang mencatat kutipan 'box office' tertinggi. Alhamdulillah dan terima kasih kepada semua penonton."<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/859134/kutipan-box-office-mat-kilau-terus-meningkat|title=Kutipan 'box office' Mat Kilau terus meningkat|author=Norhayati Nordin|publisher=[[Harian Metro]]|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://sinarplus.sinarharian.com.my/hiburan/mat-kilau-paling-tinggi-kutipan-dalam-sejarah-malaysia-53-juta-dalam-13-hari/|title=Mat Kilau paling tinggi kutipan dalam sejarah Malaysia, 53 juta dalam 13 hari!|author=Azma ML|work=Sinar Plus|publisher=[[Sinar Harian]]|date=7 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/210407/BERITA/Nasional/Filem-Mat-Kilau-kutip-RM53-juta-dalam-tempoh-13-hari|title=Filem Mat Kilau kutip RM53 juta dalam tempoh 13 hari|author=Raja Nur Faznie Aida|publisher=[[Sinar Harian]]|date=7 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thevocket.com/raih-rm53-juta-dalam-13-hari-mat-kilau-muncul-filem-tempatan-dengan-jumlah-kutipan-tertinggi/|title=Raih RM53 Juta Dalam 13 Hari, Mat Kilau Muncul Filem Tempatan Dengan Jumlah Kutipan Tertinggi|author=Hairi Ariff|publisher=The Vocket|date=6 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/hiburan/627525|title=Kutipan Mat Kilau melonjak ke RM53 juta|publisher=[[Malaysiakini]]|date=7 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Pada hari ke-17 tayangan perdana rasminya, ''Mat Kilau'' berjaya meraih kutipan pecah panggung sebanyak RM61 juta, sekaligus melebihi sasaran yang dijangkakan.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/07/09/terus-cipta-sejarah--mat-kilau-cecah-rm61-juta-syamsul-yusof-yakin-dapat-capai-kutipan-rm70-juta|title=Terus cipta sejarah... ‘Mat Kilau’ cecah RM61 juta, Syamsul Yusof yakin dapat capai kutipan RM70 juta|author=Nurul Fadila Awaludin|publisher=[[mStar Online]]|date=9 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/974776/mat-kilau-lepasi-sasaran-kutip-rm61-juta|title=Mat Kilau lepasi sasaran, kutip RM61 juta|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=9 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://malaysiagazette.com/2022/07/09/filem-mat-kilau-kutip-rm61-juta/|title=Filem Mat Kilau kutip RM61 juta|publisher=Malaysia Gazette|date=9 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> ''[[Harian Metro]]'' melaporkan bahawa Syamsul menyasarkan bahawa filem arahannya boleh mencatat kutipan maksimum RM60 juta walaupun ada mendakwa ia boleh memperoleh kutipan RM80 juta hingga RM100 juta, sekaligus berjaya mengatasi rekod kutipan filem antarabangsa yang ditayangkan di Malaysia dalam carta All Time International Malaysia Box Office.<ref name="Lonjak"/> ''Mat Kilau'' berjaya meraih kutipan tertinggi sebanyak RM71.27 juta pada ke-21 tayangan perdananya selepas ditolak cukai hiburan sebanyak 25 peratus oleh kerajaan dan caj 50 peratus yang dikenakan pawagam.<ref name="Selepas 21 hari"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/860601/mat-kilau-dah-cecah-rm71-juta-syamsul-yusof-hilang-kata-kata|title=Mat Kilau dah cecah RM71 juta, Syamsul Yusof hilang kata-kata|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=11 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/860811/mat-kilau-dah-balik-modal-bakal-dapat-bonus|title=Mat Kilau dah balik modal, bakal dapat bonus|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=12 Julai 2022|accessdate=14 Julai 2022}}</ref> Pada hari ke-23 tayangan perdananya, jualan tiket filem ''Mat Kilau'' meningkat lebih RM80 juta.<ref name="Kumpul RM80 juta"/><ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/07/16/luar-biasa-mat-kilau-cecah-kutipan-rm80-juta-syamsul-yusof-seru-semua-pihak-lestarikan-karya-anak-tempatan|title=Luar biasa! ‘Mat Kilau’ cecah kutipan RM80 juta, Syamsul Yusof seru semua pihak lestarikan karya anak tempatan|publisher=[[mStar Online]]|date=16 Julai 2022|accessdate=18 Julai 2022}}</ref> Syamsul berkata, sudah tiba masanya industri filem tanah air untuk bangkit. Beliau berkata: "Kepada yang memberi komen positif untuk filem saya, syukur dan terima kasih. Saya amat terharu dan hargai anda. Kepada yang katakan filem saya kali ini sampah dan lemah, juga saya terima dengan berlapang dada, kerana tidak ada filem yang sempurna." Ditanya mengenai jangkaan filem itu mampu mencecah kutipan RM100 juta, Syamsul berkata, beliau mensasarkan RM90 juta.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/862130/mat-kilau-dah-cecah-rm80-juta-syamsul-yusof-sasar-rm90-juta|title=Mat Kilau dah cecah RM80 juta, Syamsul Yusof sasar RM90 juta|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=16 Julai 2022|accessdate=18 Julai 2022}}</ref> Pada hari ke-27 tayangannya, kutipan meningkat ke RM84 juta.<ref name="27 hari"/> Pada 24 Julai 2022, 33 hari selepas ditayangkan, kutipan mencapai paras RM90 juta, sekali gus mengatasi ''[[Avengers: Endgame]]'' sebagai filem dengan kutipan paling tinggi keseluruhan dalam sejarah tayangan pawagam Malaysia.<ref name="33 hari awani"/><ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/07/25/kutipan-mat-kilau-cecah-rm90-juta-padam-rekod-avengers-endgame/|title=Kutipan Mat Kilau cecah RM90 juta, padam rekod Avengers: Endgame|author=Hanisah Selamat|publisher=[[Kosmo!]]|date=25 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2022/07/25/mat-kilau-earns-rm90mil-in-33-days-remains-at-no1-in-cinema-listing-for-5-weeks-in-a-row|title=‘Mat Kilau’ earns RM90mil in 33 days, remains at No.1 in cinema listing for 5 weeks in a row|author=Mumtaj Begum|publisher=[[The Star Online]]|date=25 Julai 2022|accessdate=26 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/news/showbiz/2022/07/25/one-month-in-mat-kilau-rakes-in-rm90m/19213|title=One month in, ‘Mat Kilau’ rakes in RM90m|publisher=[[The Malay Mail]]|date=25 Julai 2022|accessdate=31 Julai 2022}}</ref> Kutipan tayangan meningkat lagi ke paras RM96 juta pada hari ke-40 tayangannya.<ref name="awani20220811" /> ===Ulasan kritis=== Filem ini menerima pelbagai ulasan yang rata-ratanya positif dan juga bercampur-campur. Ahmad Fariszuan dari portal filem, Kakimuvee memuji Syamsul Yusof dan Studio Kembara kerana "berani menerbitkan sebuah filem berunsurkan perjuangan Melayu yang diinspirasikan daripada pahlawan kemerdekaan tanah air iaitu Mat Kilau." Beliau menulis, "Walaupun ada beberapa perkara yang boleh ditingkatkan lagi dalam filem Mat Kilau ini akan tetapi saya mengakui bahawa filem ini adalah filem yang wajib ditonton oleh kebanyakan rakyat Malaysia dan tontonan harus dilakukan di pawagam." Untuk filem ini, beliau memberikan penarafan 4.5 bintang.<ref>{{cite news|url=https://kakimuvee.net/review-filem-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-2022/|title=Review Filem: Mat Kilau – Kebangkitan Pahlawan (2022)|author=Ahmad Fariszuan|publisher=Kakimuvee|date=26 Jun 2022|accessdate=14 Jun 2022}}</ref> Rafzan Tomomi dalam ulasan retrospektifnya mengenai filem ini berpendapat bahawa filem ''Mat Kilau'' "sangat menarik untuk ditonton." Beliau turut memuji barisan pelakon yang membawakan watak masing-masing dengan baik.<ref>{{cite news|url=http://www.rafzantomomi.com/2022/07/review-filem-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan.html|title=Review Filem - Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan|publisher=Rafzan Tomomi|date=2 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Menulis untuk [[Astro Gempak]], Hanafis Haris menyatakan kepujiannya terhadap filem ini sambil berpuas hati dengan penghasilan filem ini. Beliau memberi penarafan 7.5/10.<ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/review-sindir-siapa-tu-filem-biografi-epik-sejarah-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-masterpiece-atau-73038|title=Review: Sindir Siapa Tu? Filem Biografi Epik Sejarah, Mat Kilau Kebangkitan Pahlawan! Masterpiece Atau...|author=Hanafis Haris|publisher=[[Astro Gempak]]|date=21 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Portal filem, Rollo de Pelicula memuji keseluruhan filem ini sambil menulis, "Secara keseluruhan filem ini masih menghiburkan dan paling penting berjaya membuatkan kami sebagai orang Melayu bangga dengan perjuangan dan keberanian nenek moyang kami yang berterusan menentang penjajah tanpa gentar dan penuh dengan keimanan."<ref>{{cite news|url=https://www.rollodepelicula.com/2022/06/review-filem-mat-kilau-kebangkitan.html|title=Review Filem Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan|author=Hans Hanis|publisher=Rollo de Pelicula|date=16 Jun 2022|accessdate=15 Jun 2022}}</ref> Sembang Filem pula mengulas bahawa filem ini "berjaya mengajak penonton temnpatan beramai-ramai ke pawagam, membawa ahli keluarga masing-masing untuk menghayati sendiri perjuangan anak bangsa membebaskan tanah air dari penjajahan British." Portal filem itu turut memberi penarafan 48.5 bintang untuk filem ini.<ref>{{cite news|url=https://www.sembangfilem.com/2022/07/review-filem-mat-kilau-kebangkitan.html|title=Review Filem Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan (2022) - Membangkitkan Semangat!|publisher=Sembang Filem|date=3 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Noel Wong dari ''[[Free Malaysia Today]]'' mengulas bahawa ''Mat Kilau'' ialah sebuah filem aksi sejarah yang "memerlukan doktor skrip." Dalam ulasannya, beliau berkata: "Tambahan pula, filem ini menjadi berat, dengan watak-watak yang melepaskan baris tentang patriotisme, penghormatan dan pengorbanan setiap beberapa minit [...] Secara keseluruhannya, walaupun filem ini mungkin telah menawan hati sebilangan rakyat Malaysia, mempunyai doktor skrip di tangan sudah tentu akan membantu mengukuhkannya sebagai sebuah karya sinematik yang mantap."<ref>{{cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/leisure/entertainment/2022/07/03/mat-kilau-a-historical-action-film-in-need-of-a-script-doctor/|title=‘Mat Kilau’: a historical action film in need of a script doctor|author=Noel Wong|work=FMT Lifestyle|publisher=[[Free Malaysia Today]]|date=3 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Hafizal Mahat dari Oh! Media pula menyatakan kepujiannya terhadap filem ini sambil berpendapat ia "berjaya membangkitkan semangat anak Melayu."<ref>{{cite news|url=https://ohmedia.my/ohartis/review-filem-mat-kilau-berjaya-naikkan-semangat-anak-melayu/|title=Filem Mat Kilau Berbaloi Dan Berjaya Bangkitkan Semangat Anak Melayu, Tapi...|author=Hafizal Mahat|publisher=Oh! Media|date=24 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Menulis untuk Sensasi Selebriti, Budiey dalam ulasan retrospektif mengenai filem ini berkata: "''Mat Kilau'' berjaya untuk membawa mesej terbesar kepada penonton iaitu Melayu dan perpecahan yang akhirnya membawa kepada penjajahan. Mesej ini besar dan boleh dikatakan sebagai baju kepada filem ini." Beliau turut beranggapan bahawa "menonton ''Mat Kilau'' nampak seperti menonton filem aksi ''[[KL Gangster]]'' tetapi diubah eranya dan wataknya. Ianya menghiburkan. Penuh aksi. Padat dengan babak yang cukup lasak dan mantap."<ref>{{cite news|url=https://www.budiey.com/ulasan-filem-mat-kilau-kebangkitan-pahlawan-arahan-syamsul-yusof/|title=Ulasan Filem MAT KILAU, KEBANGKITAN PAHLAWAN Arahan Syamsul Yusof|author=Budiey|publisher=Sensasi Selebriti|date=23 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Wafa Aula dari portal Getaran pula menulis: "Namun begitu, kita tidak boleh menafikan bahawa ''Mat Kilau'' ialah sebuah filem yang penting bukan sahaja untuk membawa kembali semangat kepahlawanan, tetapi menambah koleksi genre filem epik sejarah dalam industri perfileman negara. Mesejnya jelas bahawa kemenangan akan selalu berpihak kepada mereka yang bersatu hati dan yakin dengan keesaan Tuhan. Kemenangan tidak berpihak kepada orang yang hanya menikus dan ketakutan."<ref>{{cite news|url=https://www.getaran.my/artikel/filem-tv/25726/ulasan-mat-kilau-kita-ini-janganlah-buta-pilih-senjata|title=Ulasan 'Mat Kilau': Kita Ini Janganlah Buta Pilih Senjata|author=Wafa Aula|publisher=Getaran|date=23 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Mohd Haikal Isa dari ''[[Kosmo!]]'' menulis: "Paling penting, mesej sampai kepada penonton dengan baik biarpun jalan cerita agak bercelaru, namun secara keseluruhan, ''Mat Kilau'' sebuah filem yang seronok untuk ditonton. Koreografi silat, senjata dan babak aksi yang ditunjukkan semuanya menjadi."<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/07/07/khutbah-perjuangan-nilai-komersial-mat-kilau/?utm_source=dable|title=‘Khutbah’ perjuangan, nilai komersial Mat Kilau|author=Mohd Haikal Isa|publisher=[[Kosmo!]]|date=7 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Pengkritik filem, Mansor Puteh berpendapat "Mat Kilau dalam filem dengan tajuk ''Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan'' tak sama dengan Mat Kilau dalam sejarah" sambil berkata: "''Mat Kilau'' hanya kisah tokoh tempatan dan filemnya juga hanya filem hiburan ringan dengan gerak aksi berlebihan dan ungkapan dialog yang penuh perasaan yang semuanya ini hanya boleh menarik perhatian penonton tempatan sahaja".<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/212784/KHAS/Pendapat/Di-mana-hebatnya-filem-Mat-Kilau|title=Di mana hebatnya filem Mat Kilau?|author=Mansor Puteh|publisher=[[Sinar Harian]]|date=24 Julai 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> ===Maklum balas=== ''Mat Kilau'' turut menerima banyak maklum balas positif semasa ditayangkan. Ketua Aktivis Persatuan Pengguna Islam Malaysia (PPIM), Nadzim Johan menyifatkan filem ini ditayangkan tepat pada masanya. Beliau berkata: "Tayangan filem ''Mat Kilau'' adalah tepat pada masanya, sama ada dirancang atau tidak, kita harus akui tarikan aura filem hasil sentuhan pengarah muda, Syamsul Yusof berjaya menarik perhatian jutaan rakyat Malaysia menonton dan mendalami jalan cerita yang menarik."<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/210658/BERITA/Nasional/Filem-Mat-Kilau-ditayang-tepat-pada-masanya-PPIM|title=Filem Mat Kilau ditayang tepat pada masanya: PPIM|publisher=[[Sinar Harian]]|date=8 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Mohammad Sufian Abdul Manan, Penolong Pendaftar Kanan di Institut Pemikiran dan Kepimpinan Melayu, Bahagian Hal Ehwal Pelajar, [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM) mengakui bahawa dengan menonton filem ''Mat Kilau'', ia merupakan kaedah yang kreatif secara visual untuk mahasiswa mendapat isi manfaat daripada filem tersebut. Meskipun ada yang berpendapat filem ini hanya filem hiburan yang menginspirasikan perjuangan pahlawan Mat Kilau menentang Inggeris di Pahang dan bukan filem dokumentari sejarah,<ref>{{cite news|url=https://www.bernama.com/bm/tintaminda/news.php?id=2097736|title=Mat Kilau: Kebangkitan Pahlawan - Pemangkin Semangat Patriotisme Mahasiswa|publisher=[[BERNAMA]]|date=6 Julai 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Ketua Pegawai Eksekutif [[Perbadanan Kemajuan Filem Nasional Malaysia]] (FINAS), Md Nasir Ibrahim berkata filem ''Mat Kilau'' merupakan antara penerima sokongan dan galakan daripada kerajaan. Menurut Md Nasir, prestasi memberangsangkan filem ini dengan kutipan pecah panggung memberi sinar kepada industri perfileman negara, sekali gus membuktikan kekuatan jenama filem tempatan dalam meraih kepercayaan penonton ke pawagam setelah berhadapan cabaran [[pandemik COVID-19]].<ref>{{cite news|url=https://www.getaran.my/artikel/filem-tv/26451/kejayaan-filem-mat-kilau-bukti-dasar-kerajaan-tepat-bantu-penerbit-tempatan?utm_source=dable|title=Kejayaan Filem Mat Kilau Bukti Dasar Kerajaan Tepat, Bantu Penerbit Tempatan|publisher=Getaran|date=5 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theedgemarkets.com/article/mat-kilaus-success-proves-govt-policy-works-helps-local-film-producers|title=Mat Kilau's success proves govt policy works, helps local film producers|publisher=The Edge Markets|date=5 Julai 2022|accessdate=17 Julai 2022}}</ref> [[Sultan Selangor]], [[Sultan Sharafuddin Idris Shah]], yang telah menonton filem ini, bertitah: "Beta menggalakkan rakyat bangsa ini khususnya orang Melayu untuk menonton filem ''Mat Kilau'' untuk dijadikan contoh dan pengajaran bagaimana sesebuah tamadun dan bangsa itu boleh runtuh sekiranya tiada perpaduan dan kerjasama."<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/07/04/selangor-ruler-let-039mat-kilau039-movie-open-our-eyes-to-the-dangers-of-disunity|title=Selangor Ruler: Let 'Mat Kilau' movie open our eyes to the dangers of disunity|author=Wani Muthiah|publisher=[[The Star Online]]|date=4 Julai 2022|accessdate=17 Julai 2022}}</ref> ===Reaksi oleh waris Mat Kilau=== Filem ini juga menerima reaksi positif daripada waris-waris Mat Kilau.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/858589/waris-mat-kilau-terjah-panggung|title=Waris Mat Kilau 'terjah' panggung|publisher=[[Harian Metro]]|date=5 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/862013/bangga-filem-mat-kilau-berjaya-kumpulkan-waris|title=Bangga filem Mat Kilau berjaya kumpulkan waris|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=16 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Salah seorang daripada waris Mat Kilau, pensyarah, Dr. Siti Shukhaila Shaharuddin, memuji usaha dilakukan penerbit, Studio Kembara untuk mengangkat kisah kepahlawanan Mat Kilau. Beliau yang bertugas di Fakulti Teknologi Kreatif dan Warisan, [[Universiti Malaysia Kelantan]] (UMK) dengan kepakaran dalam bidang Komunikasi Visual, menganggap filem ini membuka mata ramai terhadap kisah Mat Kilau. Beliau berkata: "Saya ucap syabas kepada Syamsul [Yusof] dan penerbit [Studio Kembara] kerana berjaya menghasilkan naskhah yang baik dan menarik. Mungkin selama ini, kami dan orang lain hanya tahu dan lihat ia sebagai penceritaan dalam fakta sejarah. Namun, sentuhan emas Syamsul dengan acuannya tersendiri berjaya menghasilkan filem fiksyen dan epik dalam sejarah perjuangan Mat Kilau yang mampu menarik minat golongan muda hingga dewasa."<ref name="Ambil iktibar">{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/976818/ambil-iktibar-daripada-filem-mat-kilau|title=Ambil iktibar daripada filem Mat Kilau|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=16 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Seorang lagi waris Mat Kilau, Marliza Zain berkata: "Sejarah dan filem itu sendiri membuktikan semua bangsa dipergunakan untuk kepentingan penjajah British. Tetapi, realitinya hingga kini, antara sedar atau tidak, kita ibarat terus dipergunakan untuk kepentingan tertentu biarpun sudah mencapai kemerdekaan. Filem dan sejarah ini memang boleh disesuaikan dengan situasi sekarang. Bahkan, kita boleh adaptasi perjuangan figura sejarah ini dalam pelbagai aspek kehidupan semasa."<ref name="Ambil iktibar"/> Cucu kepada Mat Kilau, Mohd. Alhamadi Abu Bakar menyifatkan filem arahan Syamsul dihasilkan berkisar perjuangan datuknya sebagai mempunyai daya tarikan dan kekuatan tersendiri selain membangkitkan semangat jati diri dalam kalangan masyarakat Melayu. Beliau berkata kepada ''[[Utusan Malaysia]]'': "Pada pandangan saya, ia satu kerja yang baik kerana dapat membangkitkan semangat jati diri Melayu Islam selain mengembalikan semula zaman kegemilangan orang-orang Melayu yang jati dirinya semakin pudar. Penerimaan filem yang menggunakan nama tokoh Mat Kilau ini juga mempunyai kekuatan yang tersendiri sehingga ia berjaya membuat kutipan yang sebegitu."<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/berita/2022/07/cucu-bangga-filem-mat-kilau-laris-popular/|title=Cucu bangga filem Mat Kilau laris, popular|author=Kamariah Khalidi|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=13 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> ==Kontroversi== ''Mat Kilau'' menjadi subjek kontroversi apabila poster filem itu yang menampilkan [[Jalaluddin Hassan]] mendapat perhatian Presiden Pertubuhan Kebajikan Adat Budaya Malaysia, Pak Li. Dalam perkongsiannya di [[Facebook]], individu tersebut mengkritik keris yang terselit di pinggang watak lakonan Jalaluddin dalam poster filem itu. Menurutnya, keris tersebut ialah Keris Jawa, bukannya Keris Pahang, sepertimana yang digunakan pahlawan Melayu, khususnya Mat Kilau. Menurut Pak Li: "Indahnya Alam Melayu yang mengamalkan sesuatu penuh adab, penuh maksud, kerana disitulah akan menunjukkan jatidiri dan identiti si pemakai."<ref>{{cite news|url=https://www.mhdaily.net/filem-mat-kilau-dilanda-kontroversi-walaupun-belum-ditayang/|title=Filem Mat Kilau dilanda kontroversi walaupun belum ditayang|publisher=MH Daily|date=14 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref> Filem ini turut menjadi mangsa cetak rompak apabila salah seorang pelakon utama filem ini, [[Beto Kusyairy]] meluahkan rasa kecewanya terhadap segelintir penonton yang tidak bertanggungjawab merakam babak klimaks dan berkongsi ke platform [[TikTok]]. Menerusi hantaran di laman Facebook, beliau memberitahu mereka bukan sahaja merakam aksi tersebut untuk dikongsikan di media sosial malah memetik akaun TikTok miliknya tanpa rasa bersalah. Beto turut menyeru pengguna media sosial supaya padam sebelum tindakan saman diambil.<ref>{{cite news|url=https://ohmymedia.cc/padam-sebelum-kena-saman-beto-kusyairy-syamsul-yusof-bengang-penonton-rakam-babak-filem-mat-kilau/|title=“Padam sebelum kena saman!” - Beto Kusyairy, Syamsul Yusof bengang penonton rakam babak filem Mat Kilau|publisher=Oh! My Media|date=25 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://kakimuvee.net/muat-naik-klip-mat-kilau-di-tiktok-syamsul-yusof-beri-amaran-padam-atau-dikenakan-tindakan-saman/|title=Muat Naik Klip “Mat Kilau” Di TikTok, Syamsul Yusof Beri Amaran – Padam Atau Dikenakan Tindakan Saman|publisher=Kakimuvee|date=25 Jun 2022|accessdate=15 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://lobakmerah.com/boleh-saman-1-juta-sorang-ramai-pengguna-tiktok-muat-naik-scene-mat-kilau-dalam-wayang/|title=“Boleh saman 1 juta sorang” – Ramai Pengguna TikTok Muat Naik Scene Mat Kilau Dalam Wayang?|author=Syaida Ismail|publisher=Lobak Merah|date=29 Jun 2022|accessdate=15 Jun 2022}}</ref> ''Mat Kilau'' turut menerima kecaman daripada kumpulan penganut [[Sikhisme|agama Sikh]] apabila mereka meluahkan rasa kecewa dengan gambaran buruk ke atas komuniti mereka dalam filem itu. Menurut kenyataan rasmi United Sikhs Malaysia, mereka bimbang komponen dalam filem ''Mat Kilau'' boleh mencetus salah faham agama dan perkauman.<ref>{{cite news|url=https://www.themalaysianinsight.com/bahasa/s/390264|title=Pertubuhan kecewa imej buruk Sikh dalam filem Mat Kilau|publisher=The Malaysian Insight|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.therakyatpost.com/news/2022/07/08/local-sikh-group-calls-out-msian-film-mat-kilau-for-portraying-minority-races-in-negative-light/|title=Local Sikh Group Calls Out M’sian Film ‘Mat Kilau’ For Portraying Minority Races In Negative Light|author=Adeline Leong|publisher=[[The Rakyat Post]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Mereka dinyatakan berkata: "United Sikh Malaysia menggesa industri filem Malaysia tidak menghasilkan filem yang memberi kesan pada sentimen agama dan kaum dan berpotensi menimbulkan salah faham agama dan kaum. Kami percaya ini boleh membawa kepada ketidakharmonian kaum."<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/hiburan/627625|title=Persatuan kesal Mat Kilau papar askar Sikh cederakan orang tua, kanak-kanak|publisher=[[Malaysiakini]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2022/07/08/sikh-group-regrets-villainous-portrayal-of-non-muslims-in-mat-kilau-film-claims-may-create-interracial-interreligious-tensions/16394|title=Sikh group regrets villainous portrayal of non-Muslims in 'Mat Kilau' film; claims may create interracial, interreligious tensions|author=Shahrin Aizat Noorshahrizam|publisher=[[The Malay Mail]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2022/07/811737/sikhs-raise-concerns-over-scenes-mat-kilau-movie|title=Sikhs raise concerns over scenes in Mat Kilau movie|author=Dhesegaan Bala Krishnan|publisher=[[New Straits Times]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> FINAS dilaporkan berkata bahawa susulan isu Sikh dalam filem ''Mat Kilau'', penguatkuasaan garis panduan untuk semua kandungan penerbitan terletak di bawah bidang kuasa [[Lembaga Penapis Filem]] (LPF) di [[Kementerian Dalam Negeri Malaysia|Kementerian Dalam Negeri]] (KDN).<ref>{{cite news|url=https://www.getaran.my/artikel/semasa/26694/isu-sikh-dalam-filem-mat-kilau-garis-panduan-bawah-lpf-finas?utm_source=dable|title=Isu Sikh Dalam Filem Mat Kilau: Garis Panduan Bawah LPF - FINAS|author=Rubini Nagarajah|publisher=Getaran|date=9 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Abdul Rahman Mt Dali, pengasas dan pengarah urusan Studio Kembara kemudian berkata bahawa gambaran Sikh dalam filem itu berdasarkan daripada fakta sejarah.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/columns/628067|title=Sikhs in Mat Kilau film based on historical facts?|author=Ranjit Singh Malhi|publisher=[[Malaysiakini]]|date=13 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Pada 1 Ogos 2022, ''[[Kosmo!]]'' melaporkan bahawa salinan filem ini didakwa telah bocor di aplikasi [[Telegram]] sejak beberapa minggu lalu dan turut mempromosikan kegiatan perjudian. Pengarah Urusan Studio Kembara, Abdul Rahman Mt. Dali berkata, be­liau mengetahui insiden itu serta sedang berusaha untuk membuangnya daripada apli­kasi ter­sebut. Beliau berkata: "Sedang berusaha buang dan laporan juga telah dibuat kepada [[Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Malaysia|Kementerian Perdaga­ngan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna]] (KPDNHEP) dan [[Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] (SKMM),".<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/08/01/filem-mat-kilau-bocor-di-telegram/|title=Filem Mat Kilau ‘bocor’ di Telegram|publisher=[[Kosmo!]]|date=1 Ogos 2022|accessdate=2 Ogos 2022}}</ref> Filem ini sekali lagi dihimpit dengan kontroversi apabila ahli akademik dan pensyarah [[Universiti Putra Malaysia]] (UPM), Hafidzi Mohd Noor mendakwa filem itu tidak memberikan gambaran yang tepat tentang peranan yang dimainkan oleh pelbagai kaum pada zaman penjajah. Beliah berkata ia perlu ada naratif yang jujur ​​supaya penonton dapat memahami bahawa bukan hanya satu komuniti yang memainkan peranan dalam membantu British menguasai Tanah Melayu. Menurutnya: "Bukan sahaja tentera Sikh yang berkhidmat untuk empayar British ketika itu, tidak seperti dalam filem, tetapi juga (pengawal) Melayu,".<ref>{{cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2022/08/02/mat-kilau-inaccurate-says-academic-who-wants-honest-narrative/|title=‘Mat Kilau’ inaccurate, says academic who wants honest narrative|author='Ainin Wan Salleh|publisher=[[Free Malaysia Today]]|date=2 Ogos 2022|accessdate=3 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2022/08/03/filem-mat-kilau-tak-tepat-kata-ahli-akademik/|title=Filem ‘Mat Kilau’ tak tepat, kata ahli akademik|author='Ainin Wan Salleh|publisher=[[Free Malaysia Today]]|date=3 Ogos 2022|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> ==Perancangan kesinambungan== Berikutan kejayaan filem ''Mat Kilau'', Syamsul Yusof tidak menolak kemungkinan akan mengarahkan kesinambungan filem ini.<ref>{{cite news|url=https://www.xtra.com.my/hiburan/netizen-minta-sekuel-filem-mat-kilau-ini-respons-syamsul-yusof-semestinya-akan-ada-tapi/|title=Netizen Minta Sekuel Filem Mat Kilau, Ini Respons Syamsul Yusof – “Semestinya Akan Ada, Tapi…”|author=Aqilah Paharuzi|publisher=XTRA|date=30 Jun 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.mediahiburan.my/filem-mat-kilau-2-setakat-ini-perancangan-sekuel-ini-reaksi-syamsul-yusof/|title="Filem Mat Kilau 2, Setakat Ini..." - Perancangan Sekuel, Ini Reaksi Syamsul Yusof|publisher=[[Media Hiburan]]|date=30 Jun 2022|accessdate=31 Julai 2022}}</ref> Beliau berkata kepada ''[[Harian Metro]]'': "Filem ''Mat Kilau 2'', setakat ini kalau dari bahagian saya sudah semestinya akan ada. Cuma, perkara ini tak boleh gopoh. Dalam berkarya ini tak boleh gopoh. Kalau inginkan sesuatu yang berkualiti kena ambil masa, kajian dan sudah tentu nak tingkatkan dan tambah baik untuk selepas ini. Tidak kira sama ada filem ''Mat Kilau'' atau apa saja pahlawan dan apa jua filem sekalipun kena perbaiki daripada sebelumnya, insya-Allah."<ref name="Kutip RM23 juta"/> Pengarah Urusan Studio Kembara, Abdul Rahman Mt. Dali kemudian mengesahkan akan menerbitkan kesinambungan filem ''Mat Kilau''. Menurutnya, skrip filem ini juga telah disiapkan.<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2022/07/penerbit-rancang-hasilkan-sekuel-mat-kilau/|title=Penerbit rancang hasilkan sekuel Mat Kilau|author=Mohammad Al Faizal Abdul Karim|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nme.com/en_asia/news/film/mat-kilau-sequel-and-spin-off-film-in-the-works-at-kembara-studio-3264773|title=‘Mat Kilau’ sequel and spin-off film in the works at Kembara Studio|author=A. Azim Idris|publisher=[[NME]]|date=8 Julai 2022|accessdate=16 Julai 2022}}</ref> Adi Putra kemudian memberitahu bahawa beliau tidak menolak untuk membintangi kesinambungan filem ''Mat Kilau'', namun beliau perlu mempertimbangkan dan mengkaji daripada banyak sudut sebelum memberikan kata persetujuan jika tawaran diberikan.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/07/981210/adi-tak-tolak-jika-syamsul-arah-sekuel-mat-kilau|title=Adi tak tolak jika Syamsul arah sekuel Mat Kilau|author=Farihad Shalla Mahmud|publisher=[[Berita Harian]]|date=28 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/866303/adi-putra-pertimbangkan-penampilan-dalam-sekuel-mat-kilau|title=Adi Putra pertimbangkan penampilan dalam sekuel Mat Kilau|author=Syafil Syazwan Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=29 Julai 2022|accessdate=31 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2022/08/09/adi-putra-says-he039d-immediately-agree-to-star-in-039mat-kilau039-sequel-if-syamsul-yusof-was-directing-it|title=Adi Putra would '100%' star in 'Mat Kilau' sequel if Syamsul Yusof directs it|author=Mumtaj Begum|publisher=[[The Star Online]]|date=9 Ogos 2022|accessdate=10 Ogos 2022}}</ref> Penerbit Studio Kembara, Abdul Rahman Mt Dali mengesahkan bahawa akan ada filem kedua ''Mat Kilau'' sambil berkata bahawa ia bakal bertaraf antarabangsa.<ref>{{cite news|url=https://www.melakahariini.my/akan-ada-mat-kilau-2/|title=Akan ada Mat Kilau 2|author=Faiz Hasan|publisher=[[Melaka Hari Ini]]|date=16 Julai 2022|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/08/07/mat-kilau-2-bakal-bertaraf-antarabangsa/|title=Mat Kilau 2 bakal bertaraf antarabangsa – Abdul Rahman Mt Dali|author=Muhammad Farid Ahmad Tarmiji|publisher=[[Kosmo!]]|date=7 Ogos 2022|accessdate=8 Ogos 2022}}</ref> ==Lihat juga== * [[Senarai filem Malaysia berdasarkan kutipan tertinggi]] ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|tt11347146}} * {{Instagram|filem_matkilau}} * {{TikTok|filem_matkilau}} * {{Twitter|Filem_MatKilau}} * {{Facebook|Filem-Mat-Kilau-324216361284843}} {{Kawalan kewibawaan}} {{Syamsul Yusof}} [[Kategori:Filem arahan Syamsul Yusof]] [[Kategori:Filem Malaysia tahun 2022]] [[Kategori:Filem sejarah Malaysia]] [[Kategori:Filem biografi Malaysia]] m95sfdftabtpoqs0btf9hwef8vghk6k 0 992255 5650741 5650442 2022-08-22T00:29:17Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Kotak info parti politik|country=Malaysia|national=|website=[https://www.facebook.com/InQuestOfIndependence/?ref=page_internal Party Bumi Kenyalang Official Facebook]|flag=|seats3={{Composition bar|0|587|hex=maroon}}|seats3_title=[[Dewan Undangan Negeri]]:|seats2={{Composition bar|0|222|hex=maroon}}|seats2_title=[[Dewan Rakyat]]:|seats1={{Composition bar|0|70|hex=maroon}}|seats1_title=[[Dewan Negara]]:|colorcode=darkorange|regional=[[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini)|national=|international=|position=[[Politik haluan kanan|Berhaluan kanan]]|name=Parti Bumi Kenyalang|ideology=[[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Patriotisme|Semangat kenegerian]]<br>[[Nasionalisme|Radikalisme negeri]]<br>[[Masyarakat|Penyatuan semua kaum]]<br>[[Agama|Penyatuan semua agama]]<br>[[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia|Membanteras rasuah]]<br>[[Demokrasi sosial|Demokrasi sosial negeri]]<br>[[Sarawak|Kebajikan rakyat Sarawak]]<br>[[Orang Dayak|Hak bangsa Dayak]]<br>[[Cina Malaysia|Hak bangsa Cina]]<br>[[Agama Kristian|Hak agama Kristian]]<br>[[Agama Buddha|Hak agama Buddha]]<br>[[Ekonomi|Hal ehwal ekonomi negeri]]<br>[[Hari Sarawak|Kemerdekaan Sarawak]] |membership=|membership_year=|student_wing=|youth_wing=Pergerakan Pemuda PBK|womens_wing=Pergerakan Wanita PBK|headquarters=[[Bintulu]], [[Sarawak]] (ibu pejabat utama) <br> [[Kuching]], [[Sarawak]] (ibu pejabat baru)|slogan=|foundation=|leader=Voon Lee Shan|logo=|native_name=Land of the Hornbill Party<br />肯雅兰全民党|footnotes=}} '''Parti Bumi Kenyalang''' ('''PBK''') adalah sebuah [[parti politik|parti politik berhaluan kanan]] yang didaftarkan secara rasmi pada tahun 2013 dan berpusat di [[Bintulu]] dan juga di [[Kuching]]. Parti politik ini masih berkhidmat secara aktif di seluruh negeri Sarawak. Dan parti politik ini juga didominasi oleh semua golongan masyarakat dari pelbagai kaum di Sarawak.<ref>{{Cite news|url=http://www.fz.com/content/ros-approves-20-new-political-parties|title=ROS approves 20 new political parties|last=Bernama|date=2 September 2013|access-date=9 April 2016|archive-url=https://archive.is/20160409200245/http://www.fz.com/content/ros-approves-20-new-political-parties|archive-date=9 April 2016|work=fz.com}}</ref> Parti politik ini ditubuhkan oleh golongan profesional, para pemimpin tempatan, serta golongan ahli politik yang terdiri daripada pelbagai kaum, agama, bangsa, dan umur di Sarawak. Mereka juga turut memperjuangkan hak dan kebajikan semua rakyat Sarawak demi mencapai keadilan, keseimbangan ekonomi, dan peluang dalam sistem sedia ada dengan mewujudkan satu masyarakat makmur, stabil dan saksama sekali gus memperjuangkan sepenuhnya hak-hak rakyat Sarawak. Idea, aspirasi, objektif, dan matlamat penubuhan [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) kini dipengaruhi serta dicetuskan sepenuhnya melalui ideologi, idea, dan matlamat [[Parti Republikan (Amerika Syarikat)|Republican Party]] (GOP) di Amerika Syarikat serta ideologi & perjuangan [[Parti Buruh Australia|Australian Labor Party]] (ALP) di Australia. Namun kesemua ideologi, objektif dan matlamat Parti Bumi Kenyalang (PBK) diterjemahkan secara menyeluruh dalam konteks penyatuan semua bangsa, kaum dan agama di Sarawak, kesejahteraan dan keharmonian rakyat Sarawak, hak kebajikan rakyat Sarawak, semangat nasionalisme & patriotisme negeri Sarawak, hak politik belia & wanita Sarawak, serta perjuangan hak pemerintahan sendiri di Sarawak. Kini [[Parti Bumi Kenyalang]] merupakan sebuah parti politik tempatan Sarawak yang sah dan bebas menyokong atau menentang mana-mana pihak, sama ada melalui idea atau kenyataan dari pihak [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN) atau melalui kenyataan dari pihak [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS). == Organisasi kepimpinan Parti Bumi Kenyalang (PBK) == === Majlis Tertinggi Parti Bumi Kenyalang === * '''Presiden''': ** Voon Lee Shan * '''Timbalan Presiden''': ** Michael Teo Yu Keng ** Dato' Masir anak Kujat ** Peli Aron * '''Naib Presiden''': ** Dadi @ Tiap anak Juul ** Peter Asut ** Dato George Martin ** Ali anak Adap ** Joseph Entulu anak Belaun ** Abdul Raafidin bin Majidi * '''Setiausaha Agung''': ** Priscilla Lau * '''Timbalan Setiausaha Agung''': ** Annie Lau Siew Ching * '''Ketua Penerangan''': ** Eddie Loh Chen Tze * '''Timbalan Ketua Penerangan''': ** Arthur Wong Yuk Chu * '''Bendahari Agung''': ** Jamie Tiew Yen Houng * '''Timbalan Bendahari Agung''': ** Ralikrishnan Wong * '''Pengerusi Tetap''': ** Yu Chin Liik * '''Pengarah Strategik Parti''': ** Datuk Dr. Tekhee @ Tiki anak Lafe * '''Pengarah Pilihanraya''': ** Dato' Robert Jamal Yapik * '''Setiausaha Organisasi''': ** Pelly Lee Oui Lea * '''Timbalan Setiausaha Organisasi''': ** Devora Chung Siew Yen * '''Ahli-ahli Jawatankuasa (Dipilih)''': ** Moh Hiong King ** Ang Hui Lee ** Alyssa Lai Fung Sieng ** Wong Chin King ** Lau Chik Tiing ** Johnny Ting Kok Soon ** Jenny Voon Chun Yin ** Su Wei Leong ** Fung Kok Yeu ** Ting Meng Choon ** Richard Chiong Swee Sin ** Wong Hau Ming ** Lau Ing Siong ** Iana anak Akam ** Roland anak Bangu ** Wel @ Maxwel anak Rojis ** Gemong anak Datu ** ** ** ** ** ** ** * '''Ahli-ahli Jawatankuasa (Dilantik)''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Lihat juga == * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) * [[Parti Rakyat Bersatu Sarawak]] (SUPP) * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Gagasan Rakyat Sarawak]] (GAGASAN) * [[Senarai parti politik di Malaysia]] * [[Politik Malaysia]] == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2013 di Malaysia]] qowzstwalu4raz2a5c5npfn9qn5mzi7 0 992455 5650888 5319355 2022-08-22T06:59:26Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox television | show_name = Keluarga Iskandar | image = | image_size = | caption = | show_name_2 = | genre = Drama keluarga (Musim 1)<br />Komedi keluarga (Musim 2) | creator = | director = Syed Khairul Fariz Syed Khairuldin | developer = | writer = Wan Hasliza Wan Zainuddin | presenter = | starring = {{plainlist| * [[Kismah Johar]] * [[Hilal Azman]] * [[Zain Hamid]] * [[Sobri Anuar]] * [[Susan Lankester]] * [[Azhar Sulaiman]] * [[Anita Baharom]] * Tengku Sariwani * Hiera Hassan }} | voices = | narrated = | theme_music_composer = | opentheme = | endtheme = | composer = | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | num_seasons = 2 | num_episodes = 32 | list_episodes = | executive_producer = {{plainlist| * Wan Hasliza Wan Zainuddin (musim 1) * Jamal Hj. Ismail (musim 1) * [[M. Zulkifli Abdul Jalil]] (musim 2) * Khadijah Sharin (musim 2) }} | producer = Jamaludin Karim | asst_producer = | editor = Ain Ab Rahman | company = [[KL Motion Pictures]] <br> Nilam Rajawali Productions | location = [[Daerah Johor Bahru|Johor Bahru]] dan [[Daerah Kulai|Kulaijaya]], [[Johor]] | camera = | runtime = 45 minit | network = [[Astro Prima]] (musim 1) <br> [[Astro Warna]] (musim 2) | picture_format = {{plainlist| * [[480i]] ([[SDTV]]) * [[1080i]] ([[HDTV]]) }} | audio_format = [[Dolby Digital]] | first_run = | first_aired = 3 Julai 2012 | status = | last_aired = 12 Januari 2015 | preceded_by = | followed_by = | related = | website = }} '''''Keluarga Iskandar''''' ialah sebuah siri drama televisyen Malaysia arahan Syed Khairul Fariz Syed Khairuldin dengan idea dan konsep asal oleh Wan Hasliza Wan Zainuddin terbitan [[KL Motion Pictures]].<ref>[http://admya.blogspot.com/2012/07/keluarga-iskandar-astro-prima.html Keluarga Iskandar] Admya (30 Julai 2012). Dicapai pada 21 Disember 2012.</ref><ref name="Keluarga Iskandar The Movie"/> Barisan pelakon terdiri daripada [[Kismah Johar]], [[Hilal Azman]], [[Zain Hamid]], [[Susan Lankester]], [[Azhar Sulaiman]], [[Anita Baharom]], Tengku Sariwani dan Hiera Hassan. Siri ini berkisar tentang keluarga sederhana dalam masyarakat Malaysia moden di [[Johor Bahru]], [[Johor]].<ref name="Keluarga Iskandar The Movie"/> Buat kali pertama dalam sejarah [[Televisyen di Malaysia|televisyen Malaysia]], siri ini dipersembahkan dengan elemen mokumentari dan memaparkan setiap watak bercerita dan menjelaskan apa yang berlaku kepada keluarga Iskandar. Siri ini disiarkan di [[Astro Prima]] dari 3 Julai 2012 hingga 9 Oktober 2012, dan di [[Astro Warna]] dari 22 September 2014 hingga 12 Januari 2015.<ref name="Keluarga Iskandar The Movie"/> Sebuah filem adaptasi sitkom ini, ''Keluarga Iskandar The Movie'' ditayangkan pada 16 Julai 2020.<ref name="Keluarga Iskandar The Movie"/> ==Sinopsis== Mengisahkan tentang seorang ibu yang tegas dan penyayang bernama Khalijah Ali (Mak Jah) yang berusaha sedapa upaya untuk menyatukan anak-anak, menantu dan cucu-cucunya yang dilanda perpecahan. ==Pelakon dan watak== ===Watak ahli keluarga utama=== * [[Kismah Johar]] sebagai Khalijah Ali (Mak Jah) * [[Hilal Azman]] sebagai Aziz Iskandar (Abang Long) * [[Sobri Anuar]] sebagai Azman Iskandar (Abang Ngah) * [[Zain Hamid]] sebagai Azlan Iskandar (Ayah Chik) * [[Susan Lankester]] sebagai Kamariah Abdullah (Kak Ngah) * [[Azhar Sulaiman]] sebagai Mohd Kamarul Ishak (Abang Teh) * [[Anita Baharom]] sebagai Azura Iskandar (Kak Teh) * Hiera Hassan sebagai Adibah Iskandar (Acu) ===Watak ahli keluarga yang lain=== * sebagai Musa Marzuki (anak sulung Aziz Iskandar) * sebagai Marzuki Musa (anak kedua Aziz Iskandar) * Sittee Khayrishah Kemal sebagai Amalina Aziz (anak bongsu Aziz Iskandar) * Danish Adam sebagai Salahudin Azman (anak sulung Azman Iskandar) * Izz Ilham sebagai Omar Sharifudin Azman (anak kedua Azman Iskandar) * Syifa Dhia Nurina sebagai Rania Mohd Kamarul (anak sulung Azura Iskandar) * Dhia Iskandar Ismadi sebagai Iskandar Mohd Kamarul (anak bongsu Azura Iskandar) * Rafael Elarash sebagai Jojo (anak Nurin, anak tiri Azlan Iskandar) ===Pelakon pembantu=== ;Musim 1 * [[Lia Natalia]] sebagai Norlina * [[Taqim Zaki|Mustaqim Mohamed]] sebagai Faris * Feaa Atidah Amran sebagai Beeda * Amy Haruza Hamsa sebagai Radiah * Suhanaliza Abdul Aziz sebagai Bibik * Marup Mustapah sebagai Rakan Kongsi * Tengku Zariman sebagai Jurujual * Badarulzzaman Deraman sebagai Rahman Basit ;Musim 2 * [[Mak Wan]] sebagai Cek Yah * [[Effa Nareesha]] sebagai Yunny * Maria Adoracion sebagai Aunty May * [[Raja Ema]] sebagai Huzairah * Susila Dewi sebagai Aunty Lechumy * Aida Ruyati sebagai Kakak Huzairah * Samsuri Shahrom sebagai Abang Huzairah * Kairunissa Ismail sebagai Moly * Syazliana Shuhaimi sebagai Cek Sue ==Penerbitan== Sebanyak 70 peratus penggambaran ''Keluarga Iskandar'' dijalankan di luar studio dan dibuat di lokasi-lokasi dalam [[Iskandar Malaysia|Wilayah Iskandar]] seperti [[Johor Bahru]], Kota Iskandar, [[Lapangan Terbang Antarabangsa Senai]], [[Nusajaya]], [[Teluk Danga]], Puteri Harbour, Horizon Hills dan [[Pelabuhan Tanjung Pelepas]].<ref>Budiey (18 Jun 2012). [https://www.budiey.com/drama-bersiri-keluarga-iskandar/ Drama Bersiri Keluarga Iskandar] Sensasi Selebriti. Dicapai pada 19 Jun 2014.</ref> ==Adaptasi filem== Sebuah filem adaptasi sitkom ini telah diumumkan pada Februari 2019.<ref>Dennis Chua (22 Februari 2019). [https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2019/02/462709/showbiz-meet-family-iskandar-puteri #Showbiz: Meet the family from Iskandar Puteri] ''[[New Straits Times]]''. Dicapai pada 21 Februari 2019.</ref> Adaptasi filem ''Keluarga Iskandar'' turut disokong penuh oleh Pihak Berkuasa Wilayah Pembangunan Iskandar (IRDA) yang bertanggungjawab merancang, mempromosi dan memudahkan pembangunan [[Iskandar Malaysia]] yang terletak di selatan tanah air.<ref name="Keluarga Iskandar The Movie">Budiey (15 Februari 2019). [https://www.budiey.com/keluarga-iskandar-the-movie/ Akhirnya Filem Keluarga Iskandar The Movie Bakal Ubati Rindu Peminat] Sensasi Selebriti. Dicapai pada 21 Disember 2019.</ref> Dalam adaptasi filem, sebahagian besar barisan pelakon asal sitkom ''Keluarga Iskandar'' telah menjayakan kembali watak mereka.<ref name="Keluarga Iskandar The Movie"/> Penggambaran dijalankan di Johor Bahru dan di sekitar [[Lembah Klang]]. Filem ini pada asalnya dijadualkan untuk tayangan pada September 2019,<ref>[https://www.koolfm.com.my/keluarga-iskandar-the-movie-ditayang-september-ini/ Keluarga Iskandar The Movie Ditayang September Ini!] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20191221093800/https://www.koolfm.com.my/keluarga-iskandar-the-movie-ditayang-september-ini/ |date=2019-12-21 }} [[Kool FM]] (7 Mei 2019). Dicapai pada 21 Disember 2019.</ref> namun ditunda. Ia telah diumumkan pada Jun 2020 bahawa ''Keluarga Iskandar The Movie'' akan ditayangkan pada 16 Julai 2020 di Astro First.<ref>Serimah Mohamad Salehuddin (21 Jun 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/06/702505/tayang-selepas-5-tahun-perap Tayang selepas 5 tahun perap] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 21 Jun 2020.</ref> ==Anugerah== {| class="wikitable sortable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Penerima ! Keputusan ! Ruj. |- |rowspan=2|2013 | [[Anugerah Skrin 2013]] | Drama Komedi Terbaik | rowspan=3|''Keluarga Iskandar'' | {{nom}} | |- | [[Anugerah Lawak Warna 2013]] | Siri TV Komedi Terbaik | {{won}} | <ref>Budiey (17 Ogos 2013). [https://www.budiey.com/senarai-pemenang-anugerah-lawak-warna-2013/ Senarai Pemenang Anugerah Lawak Warna 2013] Sensasi Selebriti. Dicapai pada 21 Disember 2013.</ref> |- | 2015 | [[Anugerah Lawak Warna 2015]] | Rancangan Drama TV Komedi Terbaik (Bersiri) | {{won}} | <ref>Budiey (22 Ogos 2015). [https://www.budiey.com/senarai-pemenang-anugerah-lawak-warna-2015/ Senarai Pemenang Anugerah Lawak Warna 2015] Sensasi Selebriti. Dicapai pada 21 Disember 2015.</ref> |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{laman web rasmi|http://www.keluargaiskandar.com/}} [[Kategori:Drama bahasa Melayu]] [[Kategori:Siri televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan Astro Prima]] [[Kategori:Rancangan Astro Warna]] [[Kategori:Siri komedi televisyen Malaysia]] 7ejojrufg50pgrp77u0f1mhsxoy5tal 0 992758 5650567 5648313 2022-08-21T14:55:18Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Hun Haqeem | image = | image_size = | caption = | birth_name = Haqeem bin Hermy | birth_date = {{birth date and age|1998|1|7}} | birth_place = [[Kuching]], [[Sarawak]], [[Malaysia]] | nationality = | home_town = | education = Perakaunan & Kewangan | other_name = | spouse = | children = | relatives = | parents = | alma_mater = Kolej Universiti Poly-Tech MARA Kuala Lumpur | occupation = Pelakon, model, pengacara | years_active = 2018–kini }} '''Hun Haqeem''' (lahir '''Haqeem Hermy'''; 7 Januari 1998) merupakan seorang pelakon dan model lelaki [[Malaysia]].<ref>Sudirman Mohd Tahir (19 Februari 2020). [https://www.hmetro.com.my/utama/2020/02/545970/tak-terkejut-dengan-populariti Tak terkejut dengan populariti] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref><ref>Zaidi Mohamad (23 Februari 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/01/649215/makin-laris-hun-tidur-dua-jam Makin laris, Hun tidur dua jam] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref> Beliau terkenal dengan melakonkan watak sebagai Ariff dalam drama ''[[Cari Aku Di Syurga]]'', Qhalish dalam ''[[Cinta Belum Tamat Tempoh]]''<ref>Najiy Jefri (12 November 2019). [https://www.hmetro.com.my/rap/2019/11/516293/hun-haqeem-pendam-impian Hun Haqeem pendam impian] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 29 Disember 2019.</ref> dan Jaafar dalam ''[[Kampung People]]''.<ref>Zaidi Mohamad (6 Januari 2020). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/01/644386/kampung-people-lonjak-bakat-hun-haqeem Kampung People lonjak bakat Hun Haqeem] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 8 Januari 2020.</ref><ref>[https://erinsakura.com/kacak-persis-pelakon-thai-watak-jaafar-dalam-kampung-people-pikat-penonton/ Kacak persis pelakon Thai, watak Jaafar dalam Kampung People pikat penonton] Erin Sakura (27 Disember 2019). Dicapai pada 31 Disember 2019.</ref> ==Kerjaya== Pada tahun 2018, beliau pada mulanya bekerja di sebuah Jabatan Komunikasi Korporat, [[New Straits Times Press]].<ref>Zaidi Mohamad (21 Oktober 2019). [https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2019/10/619974/hun-haqeem-tak-gelojoh Hun Haqeem tak gelojoh] ''[[Berita Harian]]''. Dicapai pada 29 Disember 2019.</ref> serta menjadi pekerja sambilan di Starbucks, Sunway Velocity Mall. Namun, beliau tidak merasakan bahawa beliau akan meneruskan kerjaya beliau dalam bidang tersebut. Lalu beliau cuba mencari ''job'' ''casting'' di laman web dan memohon beberapa watak tetapi tidak berjaya. Pada satu hari di bulan Ramadan, beliau tergerak hati untuk mesej seorang direktor. Tuah manusia siapa yang tahu, beberapa hari kemudian Hun telah dilamar untuk pergi ke uji bakat lakonan milik kawan kepada direktor tersebut. Semasa beliau sedang bekerja sambilan, beliau telah menerima panggilan daripada pihak lakonan tersebut mengatakan bahawa pihak pengurusan suka akan uji bakat lakonan beliau dan menerima beliau untuk berlakon dalam telefilem pertama beliau iaitu ''Tasbih Usang''. Beliau juga telah dilamar untuk bernaung di bawah syarikat [[Metrowealth Pictures|Metrowealth International Group (MIG)]]. Pada tahun '''2019''', beliau telah menerima beberapa watak lakonan yang menjadi batu loncatan dalam bidang lakonannya. Antara drama awal yang dibintanginya seperti ''[[Cari Aku Di Syurga]],'' ''[[Cinta Belum Tamat Tempoh]]'' dan ''[[Kampung People]]''. Pada tahun '''2020''', Hun Haqeem telah menerima lebih banyak tawaran sebagai pelakon dalam drama-drama seperti ''[[Seindah Tujuh Warna Pelangi (drama)|Seindah Tujuh Warna Pelangi]]'' sebagai Arjuna'','' drama ''[[The Gadis]]'' sebagai Mika, sambungan kepada musim pertama'', [[Kampung People 2]]'' sebagai Jaafar dan ''[[Angkara Cinta]]'' sebagai Luqman, gandingan bersama [[Wanna Ali]] dan [[Meerqeen]]. Beliau juga berlakon dalam telefilem berjudul ''Pemuja Rahsia'' sebagai Adam. Pada tahun ini juga Hun Haqeem telah membuat penampilan muzik video pertamanya menerusi muzik video lagu "Hapus" oleh [[Masya Masyitah]], kemudian diikuti oleh muzik video "[[Siapa Tak Mahu]]" oleh [[Siti Nurhaliza]].<ref>Sudirman Mohd Tahir (15 Oktober 2020). [https://www.hmetro.com.my/rap/2020/10/631037/hun-haqeem-tak-percaya-berlakon-dalam-muzik-video-tok-ti Hun Haqeem tak percaya berlakon dalam muzik video Tok Ti] [[Harian Metro]]. Dicapai pada 16 Februari 2021.</ref> Pada tahun '''2021''', beliau telah ditawarkan untuk berlakon dalam drama ''[[Sihir (drama)|Sihir]]'' sebagai Hud, gandingan bersama [[Kamal Adli]] dan juga drama ''[[Dayang Senandung (drama)|Dayang Senandung]]'' sebagai Fannan. Dalam bulan Ramadan, telefilem ''Tentang Alif'' juga meraih perhatian orang ramai terhadap beliau yang melakonkan watak sebagai Mat, digandingkan bersama Wanna Ali. Hun Haqeem masih lagi aktif dalam bidang lakonan pada tahun '''2022''', dengan drama ''[[Ulya & Dini]]'' sebagai watak Dini, ''Hantu Raya Pergi Perang'' sebagai watak Kadir Osman dan Kadir Raya, serta paling terbaharu drama yang bakal disiarkan, ''Nenek Bongkok Tiga''. Selain berlakon, beliau juga bergiat aktif dalam pengacara rancangan Gempak TV bersama ''Isha Norsham, Daniel Cheang'' dan [[Riena Diana]], sejak tahun 2020. Pelakon Hun Haqeem pernah berkata bahawa beliau teruja untuk berlakon dalam satu siri bergenre seram. Tambahan pula, beliau tidak pernah terfikir untuk berlakon dengan [[Kamal Adli]]. "Saya macam tak percaya. Sebab saya tak pernah bawa watak yang mendapat anugerah istimewa." Kata Hun juga drama bergenre seram yang bertajuk Sihir itu berharap agar mendapat pengajaran tentang sihir yang berlaku pada masyarakat kini. ==Kehidupan Peribadi== Hun Haqeem dilahirkan pada 7 Januari 1998 dan dibesarkan di Kuala Lumpur, namun banyak mengisi masa remajanya di [[Kuching]], [[Sarawak]]. Beliau berdarah kacukan Melayu-Cina dan beragama Islam.<ref>Farhan Ikram (6 Januari 2020). [https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2020/01/06/hun-haqeem Ini 5 fakta menarik tentang Hun Haqeem, pelakon kacak ‘Jekfer’ dalam Kampung People] ''[[mStar Online]]''. Dicapai pada 16 Mac 2020.</ref> Beliau merupakan anak bongsu daripada 4 orang adik-beradik. Kelab peminat beliau, ''Huniverse'' telah ditubuhkan pada 8 Mac 2020 dan masih bergiat aktif di laman sosial media sehingga kini. Minat beliau dalam bidang lakonan tidak dapat disangkal lagi apabila beliau berazam untuk mencuba pelbagai watak dalam bidang lakonan dan sikap sentiasa ingin belajar yang membuatkan beliau teruskan niat beliau untuk buat yang terbaik dalam apa jua watak yang diberikan. Pada 1 Mac 2020, Hun dimasukkan ke [[Pusat Perubatan Universiti Kebangsaan Malaysia]] kerana terlibat dalam kemalangan jalan raya yang mengakibatkan kecederaan serius di tumit kaki kanan dan ligamen.<ref>Ridzwan Abd Rahman (1 Mac 2020). [https://www.hmetro.com.my/rap/2020/03/550051/jekfer-cedera-kemalangan-motosikal 'Jekfer' cedera kemalangan motosikal] ''[[Harian Metro]]''. Dicapai pada 2 Mac 2020.</ref><ref>Nur Asyikin Mayudin (1 Mac 2020). [https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2020/03/01/hun-haqeem Hun Haqeem terlibat kemalangan motosikal, cedera teruk di tumit] [[mStar Online]]. Dicapai pada 2 Mac 2020.</ref><ref>Aqmar Mustaza (2 Mac 2020). [https://www.sinarharian.com.my/article/72198/HIBURAN/Alhamdulillah-saya-ok-kata-Hun-Haqeem Alhamdulillah saya ok, kata Hun Haqeem] ''[[Sinar Harian]]''. Dicapai pada 22 Mac 2020.</ref> Kecederaan beliau tidak menjadi punca untuk beliau berhenti berlakon kerana beliau mempunyai semangat yang luar biasa untuk meneruskan watak beliau dalam drama tersebut walaupun dalam kesakitan. Selain itu, 7 hari selepas beliau kemalangan, beliau juga telah hadir ''Meet & Greet'' bersama peminat beliau, ''Huniverse''. Ini membuktikan bahawa beliau sentiasa ingin memberikan yang terbaik kepada semua orang yang menghargainya. ==Filemografi== ===Drama=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | rowspan="3"|2019 | ''[[Cari Aku Di Syurga]]'' | Ariff | [[TV3]] |- | ''[[Cinta Belum Tamat Tempoh]]'' | Qhalish | [[Astro Ria]] |- | ''[[Kampung People]]'' | Jaafar | rowspan="4"|[[TV3]] |- | rowspan="4"|2020 | ''[[Seindah Tujuh Warna Pelangi (drama)|Seindah Tujuh Warna Pelangi]]'' | Arjuna |- | ''[[The Gadis]]'' | Mika |- | ''[[Kampung People 2]]'' | Jaafar |- | ''[[Angkara Cinta]]'' | Luqman | [[Astro Prima]] |- | rowspan="2"|2021 | ''[[Sihir (drama)|Sihir]]'' | Hud | [[Astro Ria]] |- | ''[[Dayang Senandung (drama)|Dayang Senandung]]'' | Fannan | [[TV Okey]] |- | rowspan="3" |2022 | ''[[Ulya & Dini]]'' | Dini | [[Astro Ria]] |- | ''Hantu Raya Pergi Perang'' | Kadir | [[Sooka]] |- |''Nenek Bongkok Tiga'' | |Viu |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV |- | 2019 | ''Tasbih Usang'' | Tidak diketahui | [[HyppTV]] |- | 2020 | ''Pemuja Rahsia'' | Adam | [[TV3]] |- | 2021 | ''Tentang Alif'' | Mat | [[Astro Ria]] |- |} === Televisyen === {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2020–kini | ''[[Gempak TV]]'' | Pengacara bersama | [[Astro Ria]] |Gandingan bersama dengan Isha Norsham, Daniel Cheang & [[Riena Diana]] |- |} ===Muzik video=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Penyanyi |- | rowspan="2"| 2020 | "Hapus" | [[Masya Masyitah]] |- | "[[Siapa Tak Mahu]]" | [[Siti Nurhaliza|Dato' Seri Siti Nurhaliza]] |- |} == Anugerah dan pencalonan == {| class="wikitable" ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Keputusan |- | 2020 | [[Anugerah Bintang Popular Berita Harian ke-33]] | Artis Baharu Lelaki Popular | {{nom}} |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm11247212|Hun Haqeem}} * {{Facebook|HunHaqeem}} * {{Twitter|HunHaqeem}} * {{Instagram|HunHaqeem}} * {{TikTok|hunhaqeem}} [[Kategori:Kelahiran 1998]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Cina]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Siam]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Sarawak]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Peragawan Malaysia]] 6gl0qus58mgevawqx0od8an80uzzsra 0 997270 5650746 5632388 2022-08-22T01:37:35Z Surijeal 266841 /* Sejarah */ Swivel gun is not adopted from Mongol-Chinese weapon, instead it is developed much later after the Ottoman prangi guns wikitext text/x-wiki [[Fail:Indonesian_matchlock_19th_century.jpg|thumb|300x300px| Senapang ''matchlock'' abad ke-19 [[Indonesia]], senjata ini lebih kecil dan lebih pendek daripada arquebus Jawa, tetapi dengan mekanisme serupa. ]] '''Arquebus Jawa''' merujuk [[senjata api]] yang panjang dari kepulauan [[Nusantara]], yang asalnya dapat dikesan kembali ke suku terakhir abad ke-15. Senjata ini digunakan oleh tentera tempatan, walaupun dalam jumlah yang rendah berbanding dengan jumlah askar keseluruhan,<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Southeast Asia|last=Tarling|first=Nicholas|publisher=Cambridge University Press|year=1999|isbn=9780521663700|location=|pages=}}</ref>{{Rp|43}} sebelum kedatangan penjelajah Iberia ([[Portugis]] dan [[Sepanyol]]) pada abad ke-16. Dalam rekod sejarah, senjata ini boleh diklasifikasikan sebagai arquebus atau musket.<ref group="Catatan">Musket pada asalnya merujuk kepada varian arquebus yang lebih berat, mampu menembus baju besi yang berat (lihat Arnold, 2001, ''The Renaissance at War'', hlm. 75-78). Arquebus Jawa lebih besar daripada arquebus biasa dan mempunyai kemampuan penembusan yang baik.</ref> == Etimologi == Istilah "arquebus Jawa" (arquebus adalah sinonim senapang sundut) adalah terjemahan perkataan Cina 爪哇銃 (Zua Wa Chong).<ref name=":0">{{Cite book|title=South Vietnamese Notes|last=Tiaoyuan|first=Li|publisher=Guangju Book Office|year=1969}}</ref> Dalam bahasa tempatan, senjata itu dikenali dengan pelbagai nama, bedil atau bedhil ialah yang lebih biasa digunakan. Walau bagaimanapun, istilah ini mempunyai makna yang luas - boleh merujuk kepada pelbagai jenis senjata api dan senjata ubat bedil, dari pistol kecil hingga meriam besar pengepungan. Istilah ''bedil'' berasal dari kata ''wedil'' (atau ''wediyal'') dan ''wediluppu'' (atau ''wediyuppu'') dari [[bahasa Tamil]].<ref name=":1">{{Cite journal|last=Kern|first=H.|date=January 1902|title=Oorsprong van het Maleisch Woord Bedil|url=|journal=Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia|volume=54|pages=311–312}}</ref> Dalam bentuk aslinya, kata-kata ini masing-masing merujuk kepada letupan [[ubat bedil]] dan niter ([[kalium nitrat]]). Tetapi setelah diserap menjadi bedil dalam [[bahasa Melayu]], dan dalam beberapa budaya lain di Nusantara, perbendaharaan kata Tamil itu digunakan untuk merujuk kepada semua jenis senjata yang menggunakan ubat bedil. Dalam istilah bahasa [[Bahasa Jawa|Jawa]] dan [[Bahasa Bali|Bali]] istilah ''bedil'' dan ''bedhil'' diketahui, dalam istilah [[Bahasa Sunda|Sunda]] adalah ''bedil'', di [[bahasa Batak]] sebagai ''bodil'', di [[bahasa Makassar]], ''badili'', di [[bahasa Bugis]], ''balili'', di bahasa Dayak, ''badil'', dalam [[bahasa Tagalog]], ''baril'', dalam bahasa Bisaya, ''bádil'', dalam rumpun bahasa Bikol, ''badil'', dan [[orang Melayu]] memanggilnya sebagai ''badel'' atau ''bedil''.<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=https://jantungmelayu.com/2018/08/kitab-ilmu-bedil-melayu/|title=Kitab Ilmu Bedil Melayu|last=Syahri|first=Aswandi|date=6 August 2018|website=Jantung Melayu|archive-url=|archive-date=|access-date=10 February 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Rahmawati|first=Siska|date=2016|title=Peristilahan Persenjataan Tradisional Masyarakat Melayu di Kabupaten Sambas|url=http://jurnal.untan.ac.id/index.php/jpdpb/article/view/15615|journal=Jurnal Pendidikan dan Pembelajaran Khatulistiwa|volume=5|pages=}}</ref> == Sejarah == Pengetahuan untuk membuat senjata berasaskan senjata api di kepulauan itu diketahui selepas [[Serangan Mongol ke atas Jawa|serangan Mongol ke Jawa]] (1293 M).<ref name="Schlegel">Schlegel, Gustaaf (1902). "On the Invention and Use of Fire-Arms and Gunpowder in China, Prior to the Arrival of European". ''T'oung Pao''. 3: 1–11.</ref>{{Rp|1–2}}<ref name=":3">{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=fNZBSqd2cToC&pg=PA224&lpg=PA224&dq=muhammad,+the+king+of+java,+has+8000+cannon&source=bl&ots=VpOdV3xt0G&sig=ACfU3U2GIinrhq2PGIduAOkNmI2a8mOGeA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjxg-vphKzpAhWWf30KHR8EDa8Q6AEwAHoECAcQAQ#v=onepage&q=java&f=false|title=A History of Greek Fire and Gunpowder|last=Partington|first=J. R.|date=1999|publisher=JHU Press|isbn=978-0-8018-5954-0|language=en}}</ref>{{Rp|244-245}}<ref>Lombard, Denys (2005). ''Nusa Jawa: Silang Budaya, Bagian 2: Jaringan Asia''. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama. m/s. 208.</ref><ref>Reid, Anthony (2011). ''Asia Tenggara dalam Kurun Niaga 1450-1680 Jilid II: Jaringan Perdagangan Global''. Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia. m/s. 255.</ref> Meriam galah ([[bedil tombak]]) dicatat digunakan oleh Jawa pada tahun 1413.<ref>Mayers (1876). "Chinese explorations of the Indian Ocean during the fifteenth century". ''The China Review''. '''IV''': p. 178.</ref><ref name=":7">{{Cite journal|last=Manguin|first=Pierre-Yves|date=1976|title=L'Artillerie legere nousantarienne: A propos de six canons conserves dans des collections portugaises|url=|journal=Arts Asiatiques|volume=32|pages=233-268|via=}}</ref>{{Rp|245}} Tetapi ilmu tentang membuat senjata api sebenar datang kemudian, selepas pertengahan abad ke-15. Ia dibawa oleh negara Islam di Asia Barat, kemungkinan besar oleh [[orang Arab]]. Tahun pengenalan yang tepat tidak diketahui, tetapi ia dapat disimpulkan dengan selamat tidak lebih awal daripada tahun 1460.<ref name=":2">{{Cite book|url=https://archive.org/details/adescriptivedic00crawgoog/page/n8/mode/2up?q=|title=A Descriptive Dictionary of the Indian Islands and Adjacent Countries|last=Crawfurd|first=John|publisher=Bradbury and Evans|year=1856|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|23}} === Jawa === Kerajaan Majapahit mempelopori penggunaan senjata berasaskan ubat bedil di nusantara. Catatan tentang penggunaan senjata api dalam pertempuran melawan tentera Giri pada sekitar tahun 1500-1506:<ref>{{Cite book|title=Kerajaan-kerajaan Islam di Jawa|last=de Graaf|first=Hermanus Johannes|publisher=Temprint|year=1985|isbn=|location=Jakarta|pages=180}}</ref><blockquote>"... ''wadya Majapahit ambedili, dene wadya Giri pada pating jengkelang ora kelar nadhahi tibaning mimis'' ..." "... tentera Majapahit menembaki (''bedil''=senjata api), manakala tentera Giri berguguran kerana mereka tidak kuat dihujani peluru (''mimis''=peluru bulat)..." - Serat Darmagandhul</blockquote> [[Fail:Indonesian_matchlock_firing_mechanism.jpg|thumb|300x300px|Detail dari mekanisme pencucuh.]] Arquebus ini mempunyai persamaan dengan arquebus Vietnam pada abad ke-17. Senjata ini sangat panjang, boleh mencapai 2.2 m panjang, dan mempunyai bipod yang dapat dibengkokkan.<ref name=":0"/> Catatan [[Tome Pires]] tahun 1515 menyebut pasukan tentara Gusti Pati, wakil raja Batara Brawijaya, berjumlah 200,000 orang, 2,000 diantaranya adalah tentera berkuda dan 4,000 adalah [[musketir]].<ref name=":32">{{Cite book|url=https://archive.org/details/McGillLibrary-136385-182|title=The Suma oriental of Tomé Pires : an account of the East, from the Red Sea to Japan, written in Malacca and India in 1512-1515 ; and, the book of Francisco Rodrigues, rutter of a voyage in the Red Sea, nautical rules, almanack and maps, written and drawn in the East before 1515 volume I|last=Cortesão|first=Armando|publisher=The Hakluyt Society|year=1944|isbn=9784000085052|location=|publication-place=London|pages=}} {{PD-notice}}</ref>{{Rp|176}} Duarte Barbosa sekitar tahun 1516 mengatakan bahawa orang Jawa sangat pandai membuat artileri dan merupakan penembak artileri yang baik. Mereka membuat banyak meriam 1 pon (cetbang atau rentaka), [[senapang lantak]] panjang, ''spingarde'' (arquebus), ''schioppi'' (meriam tangan), api Yunani, ''gun'' (bedil besar atau meriam), dan senjata api atau mercun lainnya. Setiap tempat disana dianggap sangat baik dalam pembinaan artileri, dan juga dalam ilmu penggunaanya.<ref name=":14">{{Cite book|url=https://archive.org/details/travelsofludovic00vartrich/page/254/mode/2up?q=|title=The travels of Ludovico di Varthema in Egypt, Syria, Arabia Deserta and Arabia Felix, in Persia, India, and Ethiopia, A.D. 1503 to 1508|last=Jones|first=John Winter|publisher=Hakluyt Society|year=1863|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|254}}<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/descriptionofcoa00barbrich/page/n7/mode/2up|title=A Description of the Coasts of East Africa and Malabar in the Beginning of the Sixteenth Century by Duarte Barbosa|last=Stanley|first=Henry Edward John|publisher=The Hakluyt Society|year=1866|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|198}}<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=fNZBSqd2cToC&pg=PA224&lpg=PA224&dq=muhammad,+the+king+of+java,+has+8000+cannon&source=bl&ots=VpOdV3xt0G&sig=ACfU3U2GIinrhq2PGIduAOkNmI2a8mOGeA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjxg-vphKzpAhWWf30KHR8EDa8Q6AEwAHoECAcQAQ#v=onepage&q=java&f=false|title=A History of Greek Fire and Gunpowder|last=Partington|first=J. R.|date=1999|publisher=JHU Press|isbn=978-0-8018-5954-0|language=en}}</ref>{{Rp|224}} [[Orang Cina]] memuji senjata api negara Selatan:<blockquote>Liuxianting (劉獻廷 - ahli geografi era Qing awal) dari [[dinasti Ming]] dan [[Dinasti Qing|Qing]] mengatakan: "Orang selatan pandai berperang senjata api, dan senjata api selatan adalah yang terbaik di bawah langit". Qu Dajun (屈大均) berkata: "Arquebus selatan, terutama arquebus Jawa (爪哇銃) disamakan dengan ''[[crossbow]]'' yang kuat. Mereka digantung dari bahu mereka dengan tali, dan mereka akan dihantar bersama ketika bertemu musuh. Mereka dapat menembusi beberapa [[baju zirah]] berat".<ref>{{Cite book|url=https://books.google.de/books?id=zEe5DwAAQBAJ&hl=vi&source=gbs_navlinks_s|title=火槍與帳簿：早期經濟全球化時代的中國與東亞世界 (Guns and Account Books: China and the East Asian World in the Era of Early Economic Globalization)|author1=Lý Bá Trọng|first=|date=2019|publisher=聯經出版事業公司 (Lianjing Publishing Company)|year=|isbn=978-957-08-5393-3|location=|page=142|pages=|language=zh-TW|quote=明清之際人劉獻廷說：「交善火攻，交槍為天下最。」屈大均則說：「有交槍者，其日爪哇銃者，形如強弩，以繩懸絡肩上，遇敵萬統齊發，貫甲數重。」|accessdate=2020-07-12}}</ref></blockquote> === Semenanjung Melayu === Portugis menemui pelbagai senjata ubat bedil selepas [[Penaklukan Melaka (1511)|penaklukan Melaka]] pada tahun 1511. Adalah diketahui bahawa orang Melayu mendapat senjata dari Jawa.<ref name=":2"/>{{Rp|21-22}} Walaupun memiliki banyak artileri dan senjata api, senjata [[kesultanan Melaka]] kebanyakannya dan terutamanya dibeli dari orang Jawa dan Gujarat, di mana orang Jawa dan Gujarat adalah juru senjata tersebut. Pada awal abad ke-16, sebelum kedatangan Portugis, orang Melayu adalah bangsa tanpa bedil. [[Sejarah Melayu]] menyebutkan bahawa pada tahun 1509 mereka tidak memahami "mengapa peluru membunuh", yang menunjukkan mereka tidak biasa menggunakan senjata api dalam pertempuran, jika tidak dalam upacara.<ref>Charney, Michael (2012). Iberians and Southeast Asians at War: the Violent First Encounter at Melaka in 1511 and After. Di ''Waffen Wissen Wandel: Anpassung und Lernen in transkulturellen Erstkonflikten''. Hamburger Edition.</ref>{{Rp|3}} Buku ''Asia Portuguesa'' oleh Manuel de Faria y Sousa mencatat kisah serupa, walaupun tidak sehebat yang digambarkan dalam Sejarah Melayu.<ref>{{Cite journal|last=Koek|first=E.|date=1886|title=Portuguese History of Malacca|url=https://archive.org/details/portuguese-history-of-malacca/page/n1/mode/2up|journal=Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society|volume=17|pages=117–149}}</ref>{{Rp|120–121}} [[Fail:Toeschouwers kijken naar de Baris Bedil op Bali, KITLV 117158.tiff|thumb|Persembahan ''Baris Bedil'' (tarian senjata api) di Bali, Indonesia.]] Dalam ''The Commentaries of the Great Afonso Dalboquerque'' "senapang ''matchlock'' besar"<ref group="Catatan">Ditulis sebagai ''espingardões'' (majmuk) atau ''espingardão'' (tunggal).</ref> sering disebut di buku itu. Semasa serangan pertama ke Melaka, orang-orang Portugis yang menghampiri ditembak oleh orang-orang muslim di Melaka:<ref name=":5">{{Cite book|url=https://archive.org/details/commentariesgre02unkngoog/page/n7/mode/2up?q|title=The Commentaries of the Great Afonso Dalboquerque, Second Viceroy of India, translated from the Portuguese edition of 1774 volume 3|last=Birch|first=Walter de Gray|publisher=The Hakluyt Society|year=1875|isbn=|location=London|pages=}}</ref>{{rp|103}}<blockquote>"Dua jam sebelum subuh, Afonso Dalboquerque memerintahkan sangkakala diletupkan, untuk membangunkan mereka, dan mereka segera berangkat dengan semua orang bersenjata dan menaiki kapalnya, dan ketika pengakuan umum telah dibuat, semua berangkat bersama dan sampai di muara sungai tepat pada waktu pagi, dan menyerang jambatan, masing-masing batalion mengikut urutan yang ditetapkan kepadanya. Kemudian orang Moor (muslim) mulai menembak mereka dengan artileri mereka, dipasang di kubu-kubu, dan dengan senapang ''matchlock'' besar mereka mencederakan beberapa orang kita."</blockquote>Mereka juga digunakan ketika orang Portugis mundur dalam serangan pertama:<ref name=":5" />{{rp|108}}<blockquote>"Ketika orang Moor menyedari bahawa mereka menarik diri, mereka mulai melepaskan tembakan dengan senapang ''matchlock'' besar, anak panah, dan sumpitan, dan melukai beberapa orang kami, namun dengan tergesa-gesa mereka membuat Afonso Dalboquerque memerintahkan orang-orang itu untuk membawa bersamanya lima puluh bombard besar<ref group="Catatan">Bombard adalah sejenis meriam berkaliber besar dan berlaras pendek. Orang Melayu Melaka mempunyai bombard yang melemparkan tembakan plumbum sebesar ''espera'' - artileri lama yang besar.</ref> yang telah ditangkap di kubu-kubu di jambatan"</blockquote>[[João de Barros|Joao de Barros]] menerangkan suatu kejadian saat penaklukan di buku ''Da Asia'':<ref name=":2" />{{rp|22}}<ref>{{Cite book|title=Primeira decada da Asia|last=De Barros|first=João|publisher=|year=1552|isbn=|location=Lisboa|pages=}}</ref><blockquote>"Sebaik sahaja jong melintasi pinggir pasir dan membuang jangkar, tidak jauh dari jambatan itu, artileri Muslim melepaskan tembakan ke arahnya. Beberapa senjata menembak peluru timah pada jarak waktu tertentu, yang menembusi kedua-dua belah kapal, melakukan banyak pembunuhan di kalangan kru. Dalam panas tindakan itu Antonio d'Abreu, si komander, ditembak di pipi oleh sebuah ''fusil'' (''espingardão''), yang membawa banyak giginya." </blockquote>Senapang-senapang ''matchlock'' yang menembak menembus melalui kedua sisi kapal mereka, memiliki laras yang sangat panjang dan kaliber 18&nbsp;mm.<ref>{{Cite web|url=https://www.mandarinmansion.com/item/fine-malay-matchlock-musket|title=Fine Malay matchlock musket {{!}} Mandarin Mansion|website=www.mandarinmansion.com|language=en|access-date=2020-02-10}}</ref> Ahli sejarah [[Fernão Lopes de Castanheda]] menyebutkan senapang ''matchlock'' (''espingardão'' - ''espingarda'' / arquebus besar), dia mengatakan bahawa mereka menembak mimis (peluru bundar), beberapa terbuat dari batu, dan sebagian dari besi yang ditutupi timah.<ref name=":2"/>{{Rp|22}}<ref>{{Cite book|title=História do descobrimento & conquista da India pelos portugueses|last=De Castanheda|first=Fernão Lopes|publisher=|year=1552|isbn=|location=Coimbra|pages=}}</ref> Putra [[Afonso de Albuquerque]] menyebutkan persenjataan Malaka: Ada senapang ''matchlock'' besar, sumpitan beracun, busur, panah, baju berlapis besi (''[[Baju lamina|laudeis de laminas]]''), tombak Jawa, dan jenis senjata lainnya.<ref name=":5" />{{rp|127}}<ref>{{Cite book|title=Comentários de Afonso de Albuquerque|last=Brás de Albuquerque|first=|publisher=|year=1557|isbn=|location=Lisboa|pages=}}</ref> Selepas Melaka ditaklukan Portugis, mereka menangkap 3,000 daripada 5,000 senapang yang telah diberikan oleh Jawa.<ref name=":4">{{Cite book|title=An Illustrated Handbook of Indian Arms|last=Egerton|first=W.|publisher=W.H. Allen|year=1880|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|96}} === Indochina === [[Fail:Vietnam_matchlock_of_Qing_period.jpg|thumb|300x300px|Arquebus Jiaozhi dari tahun 1739. Perhatikan mekanisme sederhananya.]] [[Dai Viet|Đại Việt]] disebut oleh dinasti Ming China telah menghasilkan senapang ''matchlock'' yang sangat maju pada abad ke-16-17, melebihi senjata api Uthmaniyah, [[Jepun]], dan Eropah. Pemerhati Eropah dari perang Lê–Mạc dan perang Trịnh–Nguyễn juga menyatakan kebolehan untuk membuat ''matchlock'' oleh orang Vietnam. Senapang ''matchlock'' Vietnam dikatakan dapat menembusi beberapa lapisan baju besi, membunuh dua hingga lima orang dalam satu tembakan, tetapi juga menembak dengan senyap untuk senjata sekalibernya. Orang China memanggil senjata ini sebagai Jiao Chong (交銃, bermaksud arquebus Jiaozhi), dan mencatat kesamaannya dengan Zhua Wa Chong / arquebus Jawa.<ref name=":0" /><ref group="Catatan">Perlu diketahui bahawa arquebus Vietnam (Jiaozhi) dapat merujuk kepada beberapa jenis senjata ''matchlock'': Arquebus dalam model istinggar, arquebus dengan bipod di bawah laras, arquebus dengan tripod dan dudukan pusing, dan arquebus bergaya jinjal.</ref> == Catatan == <references group="Catatan" /> == Lihat pula == * [[Tanegashima (senapang)]] * [[Istinggar]] * [[Punt gun]] *[[Senapang gajah]] * [[Bedil]] == Rujukan == <references />{{Senjata Indonesia}} [[Kategori:Senjata]] [[Kategori:Reka cipta Indonesia]] [[Kategori:Senjata api mengikut jenis]] [[Kategori:Senjata api]] 6by38mxx4qinehepgkqm35omtt9hzeq 5650747 5650746 2022-08-22T01:39:00Z Surijeal 266841 /* Jawa */ Mistaken dates, see the English and Indonesian page for correction wikitext text/x-wiki [[Fail:Indonesian_matchlock_19th_century.jpg|thumb|300x300px| Senapang ''matchlock'' abad ke-19 [[Indonesia]], senjata ini lebih kecil dan lebih pendek daripada arquebus Jawa, tetapi dengan mekanisme serupa. ]] '''Arquebus Jawa''' merujuk [[senjata api]] yang panjang dari kepulauan [[Nusantara]], yang asalnya dapat dikesan kembali ke suku terakhir abad ke-15. Senjata ini digunakan oleh tentera tempatan, walaupun dalam jumlah yang rendah berbanding dengan jumlah askar keseluruhan,<ref>{{Cite book|title=The Cambridge History of Southeast Asia|last=Tarling|first=Nicholas|publisher=Cambridge University Press|year=1999|isbn=9780521663700|location=|pages=}}</ref>{{Rp|43}} sebelum kedatangan penjelajah Iberia ([[Portugis]] dan [[Sepanyol]]) pada abad ke-16. Dalam rekod sejarah, senjata ini boleh diklasifikasikan sebagai arquebus atau musket.<ref group="Catatan">Musket pada asalnya merujuk kepada varian arquebus yang lebih berat, mampu menembus baju besi yang berat (lihat Arnold, 2001, ''The Renaissance at War'', hlm. 75-78). Arquebus Jawa lebih besar daripada arquebus biasa dan mempunyai kemampuan penembusan yang baik.</ref> == Etimologi == Istilah "arquebus Jawa" (arquebus adalah sinonim senapang sundut) adalah terjemahan perkataan Cina 爪哇銃 (Zua Wa Chong).<ref name=":0">{{Cite book|title=South Vietnamese Notes|last=Tiaoyuan|first=Li|publisher=Guangju Book Office|year=1969}}</ref> Dalam bahasa tempatan, senjata itu dikenali dengan pelbagai nama, bedil atau bedhil ialah yang lebih biasa digunakan. Walau bagaimanapun, istilah ini mempunyai makna yang luas - boleh merujuk kepada pelbagai jenis senjata api dan senjata ubat bedil, dari pistol kecil hingga meriam besar pengepungan. Istilah ''bedil'' berasal dari kata ''wedil'' (atau ''wediyal'') dan ''wediluppu'' (atau ''wediyuppu'') dari [[bahasa Tamil]].<ref name=":1">{{Cite journal|last=Kern|first=H.|date=January 1902|title=Oorsprong van het Maleisch Woord Bedil|url=|journal=Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia|volume=54|pages=311–312}}</ref> Dalam bentuk aslinya, kata-kata ini masing-masing merujuk kepada letupan [[ubat bedil]] dan niter ([[kalium nitrat]]). Tetapi setelah diserap menjadi bedil dalam [[bahasa Melayu]], dan dalam beberapa budaya lain di Nusantara, perbendaharaan kata Tamil itu digunakan untuk merujuk kepada semua jenis senjata yang menggunakan ubat bedil. Dalam istilah bahasa [[Bahasa Jawa|Jawa]] dan [[Bahasa Bali|Bali]] istilah ''bedil'' dan ''bedhil'' diketahui, dalam istilah [[Bahasa Sunda|Sunda]] adalah ''bedil'', di [[bahasa Batak]] sebagai ''bodil'', di [[bahasa Makassar]], ''badili'', di [[bahasa Bugis]], ''balili'', di bahasa Dayak, ''badil'', dalam [[bahasa Tagalog]], ''baril'', dalam bahasa Bisaya, ''bádil'', dalam rumpun bahasa Bikol, ''badil'', dan [[orang Melayu]] memanggilnya sebagai ''badel'' atau ''bedil''.<ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url=https://jantungmelayu.com/2018/08/kitab-ilmu-bedil-melayu/|title=Kitab Ilmu Bedil Melayu|last=Syahri|first=Aswandi|date=6 August 2018|website=Jantung Melayu|archive-url=|archive-date=|access-date=10 February 2020}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Rahmawati|first=Siska|date=2016|title=Peristilahan Persenjataan Tradisional Masyarakat Melayu di Kabupaten Sambas|url=http://jurnal.untan.ac.id/index.php/jpdpb/article/view/15615|journal=Jurnal Pendidikan dan Pembelajaran Khatulistiwa|volume=5|pages=}}</ref> == Sejarah == Pengetahuan untuk membuat senjata berasaskan senjata api di kepulauan itu diketahui selepas [[Serangan Mongol ke atas Jawa|serangan Mongol ke Jawa]] (1293 M).<ref name="Schlegel">Schlegel, Gustaaf (1902). "On the Invention and Use of Fire-Arms and Gunpowder in China, Prior to the Arrival of European". ''T'oung Pao''. 3: 1–11.</ref>{{Rp|1–2}}<ref name=":3">{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=fNZBSqd2cToC&pg=PA224&lpg=PA224&dq=muhammad,+the+king+of+java,+has+8000+cannon&source=bl&ots=VpOdV3xt0G&sig=ACfU3U2GIinrhq2PGIduAOkNmI2a8mOGeA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjxg-vphKzpAhWWf30KHR8EDa8Q6AEwAHoECAcQAQ#v=onepage&q=java&f=false|title=A History of Greek Fire and Gunpowder|last=Partington|first=J. R.|date=1999|publisher=JHU Press|isbn=978-0-8018-5954-0|language=en}}</ref>{{Rp|244-245}}<ref>Lombard, Denys (2005). ''Nusa Jawa: Silang Budaya, Bagian 2: Jaringan Asia''. Jakarta: Gramedia Pustaka Utama. m/s. 208.</ref><ref>Reid, Anthony (2011). ''Asia Tenggara dalam Kurun Niaga 1450-1680 Jilid II: Jaringan Perdagangan Global''. Jakarta: Yayasan Pustaka Obor Indonesia. m/s. 255.</ref> Meriam galah ([[bedil tombak]]) dicatat digunakan oleh Jawa pada tahun 1413.<ref>Mayers (1876). "Chinese explorations of the Indian Ocean during the fifteenth century". ''The China Review''. '''IV''': p. 178.</ref><ref name=":7">{{Cite journal|last=Manguin|first=Pierre-Yves|date=1976|title=L'Artillerie legere nousantarienne: A propos de six canons conserves dans des collections portugaises|url=|journal=Arts Asiatiques|volume=32|pages=233-268|via=}}</ref>{{Rp|245}} Tetapi ilmu tentang membuat senjata api sebenar datang kemudian, selepas pertengahan abad ke-15. Ia dibawa oleh negara Islam di Asia Barat, kemungkinan besar oleh [[orang Arab]]. Tahun pengenalan yang tepat tidak diketahui, tetapi ia dapat disimpulkan dengan selamat tidak lebih awal daripada tahun 1460.<ref name=":2">{{Cite book|url=https://archive.org/details/adescriptivedic00crawgoog/page/n8/mode/2up?q=|title=A Descriptive Dictionary of the Indian Islands and Adjacent Countries|last=Crawfurd|first=John|publisher=Bradbury and Evans|year=1856|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|23}} === Jawa === Kerajaan Majapahit mempelopori penggunaan senjata berasaskan ubat bedil di nusantara. Catatan tentang penggunaan senjata api dalam pertempuran melawan tentera Giri pada sekitar tahun 1500-1506:<ref>{{Cite book|title=Kerajaan-kerajaan Islam di Jawa|last=de Graaf|first=Hermanus Johannes|publisher=Temprint|year=1985|isbn=|location=Jakarta|pages=180}}</ref><blockquote>"... ''wadya Majapahit ambedili, dene wadya Giri pada pating jengkelang ora kelar nadhahi tibaning mimis'' ..." "... tentera Majapahit menembaki (''bedil''=senjata api), manakala tentera Giri berguguran kerana mereka tidak kuat dihujani peluru (''mimis''=peluru bulat)..." - Serat Darmagandhul</blockquote> [[Fail:Indonesian_matchlock_firing_mechanism.jpg|thumb|300x300px|Detail dari mekanisme pencucuh.]] Arquebus ini mempunyai persamaan dengan arquebus Vietnam pada abad ke-17. Senjata ini sangat panjang, boleh mencapai 2.2 m panjang, dan mempunyai bipod yang dapat dibengkokkan.<ref name=":0"/> Catatan [[Tome Pires]] tahun 1513 menyebut pasukan tentara Gusti Pati, wakil raja Batara Brawijaya, berjumlah 200,000 orang, 2,000 diantaranya adalah tentera berkuda dan 4,000 adalah [[musketir]].<ref name=":32">{{Cite book|url=https://archive.org/details/McGillLibrary-136385-182|title=The Suma oriental of Tomé Pires : an account of the East, from the Red Sea to Japan, written in Malacca and India in 1512-1515 ; and, the book of Francisco Rodrigues, rutter of a voyage in the Red Sea, nautical rules, almanack and maps, written and drawn in the East before 1515 volume I|last=Cortesão|first=Armando|publisher=The Hakluyt Society|year=1944|isbn=9784000085052|location=|publication-place=London|pages=}} {{PD-notice}}</ref>{{Rp|176}} Duarte Barbosa sekitar tahun 1514 mengatakan bahawa orang Jawa sangat pandai membuat artileri dan merupakan penembak artileri yang baik. Mereka membuat banyak meriam 1 pon (cetbang atau rentaka), [[senapang lantak]] panjang, ''spingarde'' (arquebus), ''schioppi'' (meriam tangan), api Yunani, ''gun'' (bedil besar atau meriam), dan senjata api atau mercun lainnya. Setiap tempat disana dianggap sangat baik dalam pembinaan artileri, dan juga dalam ilmu penggunaanya.<ref name=":14">{{Cite book|url=https://archive.org/details/travelsofludovic00vartrich/page/254/mode/2up?q=|title=The travels of Ludovico di Varthema in Egypt, Syria, Arabia Deserta and Arabia Felix, in Persia, India, and Ethiopia, A.D. 1503 to 1508|last=Jones|first=John Winter|publisher=Hakluyt Society|year=1863|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|254}}<ref>{{Cite book|url=https://archive.org/details/descriptionofcoa00barbrich/page/n7/mode/2up|title=A Description of the Coasts of East Africa and Malabar in the Beginning of the Sixteenth Century by Duarte Barbosa|last=Stanley|first=Henry Edward John|publisher=The Hakluyt Society|year=1866|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|198}}<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.id/books?id=fNZBSqd2cToC&pg=PA224&lpg=PA224&dq=muhammad,+the+king+of+java,+has+8000+cannon&source=bl&ots=VpOdV3xt0G&sig=ACfU3U2GIinrhq2PGIduAOkNmI2a8mOGeA&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjxg-vphKzpAhWWf30KHR8EDa8Q6AEwAHoECAcQAQ#v=onepage&q=java&f=false|title=A History of Greek Fire and Gunpowder|last=Partington|first=J. R.|date=1999|publisher=JHU Press|isbn=978-0-8018-5954-0|language=en}}</ref>{{Rp|224}} [[Orang Cina]] memuji senjata api negara Selatan:<blockquote>Liuxianting (劉獻廷 - ahli geografi era Qing awal) dari [[dinasti Ming]] dan [[Dinasti Qing|Qing]] mengatakan: "Orang selatan pandai berperang senjata api, dan senjata api selatan adalah yang terbaik di bawah langit". Qu Dajun (屈大均) berkata: "Arquebus selatan, terutama arquebus Jawa (爪哇銃) disamakan dengan ''[[crossbow]]'' yang kuat. Mereka digantung dari bahu mereka dengan tali, dan mereka akan dihantar bersama ketika bertemu musuh. Mereka dapat menembusi beberapa [[baju zirah]] berat".<ref>{{Cite book|url=https://books.google.de/books?id=zEe5DwAAQBAJ&hl=vi&source=gbs_navlinks_s|title=火槍與帳簿：早期經濟全球化時代的中國與東亞世界 (Guns and Account Books: China and the East Asian World in the Era of Early Economic Globalization)|author1=Lý Bá Trọng|first=|date=2019|publisher=聯經出版事業公司 (Lianjing Publishing Company)|year=|isbn=978-957-08-5393-3|location=|page=142|pages=|language=zh-TW|quote=明清之際人劉獻廷說：「交善火攻，交槍為天下最。」屈大均則說：「有交槍者，其日爪哇銃者，形如強弩，以繩懸絡肩上，遇敵萬統齊發，貫甲數重。」|accessdate=2020-07-12}}</ref></blockquote> === Semenanjung Melayu === Portugis menemui pelbagai senjata ubat bedil selepas [[Penaklukan Melaka (1511)|penaklukan Melaka]] pada tahun 1511. Adalah diketahui bahawa orang Melayu mendapat senjata dari Jawa.<ref name=":2"/>{{Rp|21-22}} Walaupun memiliki banyak artileri dan senjata api, senjata [[kesultanan Melaka]] kebanyakannya dan terutamanya dibeli dari orang Jawa dan Gujarat, di mana orang Jawa dan Gujarat adalah juru senjata tersebut. Pada awal abad ke-16, sebelum kedatangan Portugis, orang Melayu adalah bangsa tanpa bedil. [[Sejarah Melayu]] menyebutkan bahawa pada tahun 1509 mereka tidak memahami "mengapa peluru membunuh", yang menunjukkan mereka tidak biasa menggunakan senjata api dalam pertempuran, jika tidak dalam upacara.<ref>Charney, Michael (2012). Iberians and Southeast Asians at War: the Violent First Encounter at Melaka in 1511 and After. Di ''Waffen Wissen Wandel: Anpassung und Lernen in transkulturellen Erstkonflikten''. Hamburger Edition.</ref>{{Rp|3}} Buku ''Asia Portuguesa'' oleh Manuel de Faria y Sousa mencatat kisah serupa, walaupun tidak sehebat yang digambarkan dalam Sejarah Melayu.<ref>{{Cite journal|last=Koek|first=E.|date=1886|title=Portuguese History of Malacca|url=https://archive.org/details/portuguese-history-of-malacca/page/n1/mode/2up|journal=Journal of the Straits Branch of the Royal Asiatic Society|volume=17|pages=117–149}}</ref>{{Rp|120–121}} [[Fail:Toeschouwers kijken naar de Baris Bedil op Bali, KITLV 117158.tiff|thumb|Persembahan ''Baris Bedil'' (tarian senjata api) di Bali, Indonesia.]] Dalam ''The Commentaries of the Great Afonso Dalboquerque'' "senapang ''matchlock'' besar"<ref group="Catatan">Ditulis sebagai ''espingardões'' (majmuk) atau ''espingardão'' (tunggal).</ref> sering disebut di buku itu. Semasa serangan pertama ke Melaka, orang-orang Portugis yang menghampiri ditembak oleh orang-orang muslim di Melaka:<ref name=":5">{{Cite book|url=https://archive.org/details/commentariesgre02unkngoog/page/n7/mode/2up?q|title=The Commentaries of the Great Afonso Dalboquerque, Second Viceroy of India, translated from the Portuguese edition of 1774 volume 3|last=Birch|first=Walter de Gray|publisher=The Hakluyt Society|year=1875|isbn=|location=London|pages=}}</ref>{{rp|103}}<blockquote>"Dua jam sebelum subuh, Afonso Dalboquerque memerintahkan sangkakala diletupkan, untuk membangunkan mereka, dan mereka segera berangkat dengan semua orang bersenjata dan menaiki kapalnya, dan ketika pengakuan umum telah dibuat, semua berangkat bersama dan sampai di muara sungai tepat pada waktu pagi, dan menyerang jambatan, masing-masing batalion mengikut urutan yang ditetapkan kepadanya. Kemudian orang Moor (muslim) mulai menembak mereka dengan artileri mereka, dipasang di kubu-kubu, dan dengan senapang ''matchlock'' besar mereka mencederakan beberapa orang kita."</blockquote>Mereka juga digunakan ketika orang Portugis mundur dalam serangan pertama:<ref name=":5" />{{rp|108}}<blockquote>"Ketika orang Moor menyedari bahawa mereka menarik diri, mereka mulai melepaskan tembakan dengan senapang ''matchlock'' besar, anak panah, dan sumpitan, dan melukai beberapa orang kami, namun dengan tergesa-gesa mereka membuat Afonso Dalboquerque memerintahkan orang-orang itu untuk membawa bersamanya lima puluh bombard besar<ref group="Catatan">Bombard adalah sejenis meriam berkaliber besar dan berlaras pendek. Orang Melayu Melaka mempunyai bombard yang melemparkan tembakan plumbum sebesar ''espera'' - artileri lama yang besar.</ref> yang telah ditangkap di kubu-kubu di jambatan"</blockquote>[[João de Barros|Joao de Barros]] menerangkan suatu kejadian saat penaklukan di buku ''Da Asia'':<ref name=":2" />{{rp|22}}<ref>{{Cite book|title=Primeira decada da Asia|last=De Barros|first=João|publisher=|year=1552|isbn=|location=Lisboa|pages=}}</ref><blockquote>"Sebaik sahaja jong melintasi pinggir pasir dan membuang jangkar, tidak jauh dari jambatan itu, artileri Muslim melepaskan tembakan ke arahnya. Beberapa senjata menembak peluru timah pada jarak waktu tertentu, yang menembusi kedua-dua belah kapal, melakukan banyak pembunuhan di kalangan kru. Dalam panas tindakan itu Antonio d'Abreu, si komander, ditembak di pipi oleh sebuah ''fusil'' (''espingardão''), yang membawa banyak giginya." </blockquote>Senapang-senapang ''matchlock'' yang menembak menembus melalui kedua sisi kapal mereka, memiliki laras yang sangat panjang dan kaliber 18&nbsp;mm.<ref>{{Cite web|url=https://www.mandarinmansion.com/item/fine-malay-matchlock-musket|title=Fine Malay matchlock musket {{!}} Mandarin Mansion|website=www.mandarinmansion.com|language=en|access-date=2020-02-10}}</ref> Ahli sejarah [[Fernão Lopes de Castanheda]] menyebutkan senapang ''matchlock'' (''espingardão'' - ''espingarda'' / arquebus besar), dia mengatakan bahawa mereka menembak mimis (peluru bundar), beberapa terbuat dari batu, dan sebagian dari besi yang ditutupi timah.<ref name=":2"/>{{Rp|22}}<ref>{{Cite book|title=História do descobrimento & conquista da India pelos portugueses|last=De Castanheda|first=Fernão Lopes|publisher=|year=1552|isbn=|location=Coimbra|pages=}}</ref> Putra [[Afonso de Albuquerque]] menyebutkan persenjataan Malaka: Ada senapang ''matchlock'' besar, sumpitan beracun, busur, panah, baju berlapis besi (''[[Baju lamina|laudeis de laminas]]''), tombak Jawa, dan jenis senjata lainnya.<ref name=":5" />{{rp|127}}<ref>{{Cite book|title=Comentários de Afonso de Albuquerque|last=Brás de Albuquerque|first=|publisher=|year=1557|isbn=|location=Lisboa|pages=}}</ref> Selepas Melaka ditaklukan Portugis, mereka menangkap 3,000 daripada 5,000 senapang yang telah diberikan oleh Jawa.<ref name=":4">{{Cite book|title=An Illustrated Handbook of Indian Arms|last=Egerton|first=W.|publisher=W.H. Allen|year=1880|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{Rp|96}} === Indochina === [[Fail:Vietnam_matchlock_of_Qing_period.jpg|thumb|300x300px|Arquebus Jiaozhi dari tahun 1739. Perhatikan mekanisme sederhananya.]] [[Dai Viet|Đại Việt]] disebut oleh dinasti Ming China telah menghasilkan senapang ''matchlock'' yang sangat maju pada abad ke-16-17, melebihi senjata api Uthmaniyah, [[Jepun]], dan Eropah. Pemerhati Eropah dari perang Lê–Mạc dan perang Trịnh–Nguyễn juga menyatakan kebolehan untuk membuat ''matchlock'' oleh orang Vietnam. Senapang ''matchlock'' Vietnam dikatakan dapat menembusi beberapa lapisan baju besi, membunuh dua hingga lima orang dalam satu tembakan, tetapi juga menembak dengan senyap untuk senjata sekalibernya. Orang China memanggil senjata ini sebagai Jiao Chong (交銃, bermaksud arquebus Jiaozhi), dan mencatat kesamaannya dengan Zhua Wa Chong / arquebus Jawa.<ref name=":0" /><ref group="Catatan">Perlu diketahui bahawa arquebus Vietnam (Jiaozhi) dapat merujuk kepada beberapa jenis senjata ''matchlock'': Arquebus dalam model istinggar, arquebus dengan bipod di bawah laras, arquebus dengan tripod dan dudukan pusing, dan arquebus bergaya jinjal.</ref> == Catatan == <references group="Catatan" /> == Lihat pula == * [[Tanegashima (senapang)]] * [[Istinggar]] * [[Punt gun]] *[[Senapang gajah]] * [[Bedil]] == Rujukan == <references />{{Senjata Indonesia}} [[Kategori:Senjata]] [[Kategori:Reka cipta Indonesia]] [[Kategori:Senjata api mengikut jenis]] [[Kategori:Senjata api]] dyrc7an43n1u05uzl8mtu2qevjt1g2x 0 1001518 5650867 5395829 2022-08-22T05:14:15Z Nadeyaa 300678 wikitext text/x-wiki {{prose|date=November 2020}} {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Rujukan kehormat#Yang Berhormat|Yang Berhormat]] [[Senator]] [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Kedoktoran|Dr.]] | name = | image_upright= | native_name=احمد مصريزال محمد | native_name_lang=Jawi | honorific-suffix = <small> [[Darjah kebesaran negeri Pahang|DIMP]] (Pahang) </small> | image = YB Senator Dato' Dr. Ahmad Masrizal Muhammad.jpg | imagesize = 150 | smallimage = | caption = | office4 = | term_start4 = | term_end4 = | monarch4 = | primeminister4 = | predecessor4 = | successor4 = | office5 = [[Timbalan Menteri Pengajian Tinggi Malaysia|Timbalan Menteri Pengajian Tinggi]] | term_start5 = 30 Ogos 2021 | term_end5 = | primeminister5 = [[Ismail Sabri Yaakob|Dato' Sri Ismail Sabri Yaakob]] | minister5 = [[Noraini Ahmad|Datuk Seri Dr. Noraini Ahmad]] | monarch5 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | predecessor5 = [[Mansor Othman|Dato' Dr. Mansor Othman]] | successor5 = | office6 = Ahli [[Dewan Negara Malaysia]] | term_start6 = 10 Mac 2020 | term_end6 = | successor6 = | monarch6 = [[Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister6 = [[Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | office7 = [[Timbalan Menteri Alam Sekitar dan Air Malaysia|Timbalan Menteri Alam Sekitar dan Air]] | term_start7 = 10 Mac 2020 | term_end7 = 16 Ogos 2021 | monarch7 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister7 = {{PN PPBM}} [[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Dato' (Dr) Haji Muhyiddin bin Haji Muhammad Yassin]] | minister7 = [[Tuan Ibrahim Tuan Man|Yang Berhormat Dato' Sri Tuan Ibrahim Tuan Man]] | predecessor7 = {{ubl|[[Isnaraissah Munirah Majilis]]|[[Tengku Zulpuri Shah Raja Puji]]}} | successor7 = [[Mansor Othman]] |office8=Setiausaha Politik kepada <br>[[Timbalan Perdana Menteri Malaysia]] |monarch8=[[Sultan Muhammad V]] |primeminister8=[[Najib Razak]] |term_start8 = 2015 |term_end8 =2018 |1blankname8 = Timbalan Perdana Menteri |1namedata8 = [[Ahmad Zahid Hamidi]] |alongside8 = [[Abdul Fatah Iskandar]] | birth_name = | birth_date = | birth_place = | death_date = | death_place = | resting_place = | nationality = | party = {{BN UMNO}} [[UMNO]] | otherparty = | parents = | spouse = Datin Suriani Shamsuddin | relations = | children = | salary = RM32,347.65 sebulan<ref name="SPRM">{{cite web|url=https://mydeclaration.sprm.gov.my/|title=Portal Pengisytiharan Harta|website=[[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia]]|access-date=15 Oktober 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200817042419/https://mydeclaration.sprm.gov.my/|archive-date=24 Ogos 2020}}</ref> | net_worth = Kurang RM1 juta<ref name="SPRM /> | residence = | alma_mater = [[Universiti Sains Malaysia]] <br /> [[Universiti Malaya]] <br /> [[Universiti Kebangsaan Malaysia]] | occupation = [[Ahli politik]] | profession = | signature = | website = | footnotes = }} [[Senator]] [[Datuk (gelaran)|Dato']] [[Kedoktoran|Dr.]] '''Ahmad Masrizal Muhammad''' ialah [[Menteri Pengajian Tinggi Malaysia|Timbalan Menteri Pengajian Tinggi Malaysia]] berkuatkuasa 30 Ogos 2021. Beliau sebelum ini merupakan Timbalan Menteri Alam Sekitar yang telah dilantik pada 10 Mac 2020 melalui pembentukan Kerajaan Perikatan Nasional. Beliau merupakan individu yang mempunyai latar belakang pendidikan, pengalaman serta pengetahuan yang luas di dalam pendidikan, latihan dan politik sebelum di angkat menjadi Timbalan Menteri dan Senator. Pada 3 Oktober 2020, beliau disahkan positif COVID-19 dan menerima rawatan di Hospital Sungai Buloh, Selangor. Sumber melaporkan beliau telah dimasukkan ke hospital tersebut sejak 1 Oktober 2020 selepas mengalami gejala-gejala virus tersebut. Keadaan beliau dilaporkan stabil.<ref>[https://www.themalaysianinsight.com/s/276161?utm_source=dlvr.it&utm_medium=twitter Deputy minister down with Covid-19, Dicapai pada 3 Oktober 2020]</ref> == Pendidikan == Ahmad Masrizal merupakan graduan di dalam bidang Kepimpinan Strategik. 2012 - Doktor Falsafah ''Strategic Leadership'', Universiti Kebangsaan Malaysia 2003 - ''MA in Education'' Perancangan Pendidikan dan Pengurusan, Universiti Malaya 1996 - ''Bachelor of Arts'' (Kepujian) Pendidikan Geografi, Universiti Sains Malaysia == Pengalaman Kerjaya == === Politik === 2018 - 2020 : Setiausaha Eksekutif Barisan Nasional 2015 - 2018 : Setiausaha Politik kepada YAB Timbalan Perdana Menteri === Profesional === 2014 - 2015 : Ketua Jabatan, ''Policy Management & Planning'', Institut Aminuddin Baki (IAB), Kementerian Pendidikan Malaysia 2003 - 2014 : Pensyarah Kanan, Institut Aminuddin Baki (IAB) Kementerian Pendidikan Malaysia 1999 - 2001 : Guru, Sekolah Menengah di Perak 1996 - 1999 : Guru, Sekolah Menengah di Sabah === Panel Pemikir === 2014 : Ketua Unit, Biro Pendidikan UMNO 2007 : Panel INMIND 2005 : Pembentang Sektor Politik di Institut Integriti Malaysia. === Perwakilan === 2015 : Ahli Panel Indek Syariah Malaysia 2015 : Wakil UMNO untuk ''Political Strategy of the Leadership'' United Bangsa Moro Justice Party (UBJO), MILF 2009 : Wakil Malaysia ke ''Roundtable ASEAN Educational Meeting'', Bali Indonesia 2008/2009 : Ahli Majlis Tertinggi Kementerian Pendidikan untuk Sekretariat "Blue Ocean Strategy (BOS)" 2004 : Setiausaha Debat Guru Kebangsaan, Kementerian Pendidikan Malaysia 1995/1996 : Presiden Majlis Perwakilan Pelajar (MPP) Universiti Sains Malaysia <br /> === Kursus Profesional === * Delivered Visionary Leadership, Australia (2007) * Powerful Presentation Course, Canada * Leadership and Empowerment Strategies, Malaysian Institute of Management * Master Trainers Course, National Integrity System, United Nations Development Program (UNDP) <br /> === Pembentangan Kertas Kerja === # ''Effective Personal Leadership, Senior'' Army Officer ''of'' Ministry of Defense  Malaysia (MOD), Port Dickson (2005). # ''Effective Organization Leadership,'' Assembly of the Kelantan Secondary Principals, Kuala Lumpur (2005). # ''Strategic Leadership'', Malaysian Headmasters Association, Pahang (2005). # ''School and Community Effectiveness,'' Parents and Teachers Association- Tengku Kudin Secondary School, Pahang (2005). # ''Application of  strategic planning toward to enhance the quality of  the education system '' , University of Technology Malaysia, Johore (2003). # ''Strategic Leadership: An Alternative to Strengthen School Leaders'', University of Education Sultan Idris, Negeri Sembilan (2006). # ''The Functions of Parents Teachers Association to Strengthen School'', Former Senior Education Officer Association, Negeri Sembilan (2006). # ''Strategic Leadership as an Alternative to Enhance School Leader’s Capacity'', Principal Institute of University Malaya, Kuala Lumpur (2007). # ''Strategic Leadership'' to the Top Senior Officer of Islamic Education Division, Ministry of Education Malaysia (MOE), 2009. # ''Pembangunan Nilai Strategik Dimensi kepimpinan Kepala Sekolah dan kaitannya dengan pembangunan karekter bangsa.'' Seminar Serantau Malaysia-Indonesia (2011) # Several paper works were presented in local universities related to the leadership & management area in 2012-2013 # Several journal articles were published in 2012/13 <br /> === Rencana di Media Massa (Akhbar) === * Beberapa rencana mengenai analisa politik yang diterbitkan di dalam akhbar Utusan Malaysia dan Mingguan Malaysia pada 2012-2013 * ''Signifikankah Perjuangan Pas'' (Mei 2011) * ''Selesaikan konflik Istana secara muafakat ( Mac 2010)'' * ''Misi Membela Islam (Januari 2010)'' * ''Wakil rakyat dan politik berintegriti (November 2009)'' * ''Kesediaan UMNO untuk berubah (Oktober 2009)'' * ''Demonstrasi Bukan Budaya Kita (Januari 2009)'' * ''Peralihan Budaya di Parlimen (November 2008)'' * ''Kejayaan Matematik, Sains UPSR bukti kegigihan murid dan guru ( November 2008)'' * ''Kemampuan Generasi Kecil ( November 2008)'' * ''UNESCO kagum pendidikan kita ( Oktober 2008)'' * ''Guru dan Keperluan Pengurusan Stres. ( Ogos 2005)'' * ''Penguasaan Ilmu boleh Membantu Islam. ( Mac 2003).'' * ''Cabaran Siswa/I menggunakan Bahasa Inggeris di Universiti. (Mei 2002)'' * ''Proaktif  Terhadap Dasar Penempatan Bukan Bumi di MRSM. ( Jun 2002)'' * ''Meritokrasikan Jiwa Bangsa Melayu ( Jun 2002)'' * ''Cabaran Guru dan Ibubapa dalam Menghadapi Era Penggunaan Bahasa Inggeris dalam Sains dan Matematik di Sekolah. (Julai 2002)'' * ''Antara Rayuan dan Harapan Pesakit Kronik. ( Julai 2002)'' * ''Meritokrasi Mencabar Jiwa Guru. (September 2002)'' <br /> === Penampilan di Media Massa (Televisyen) === * Panel Mengupas Ucapan Timbalan Presiden UMNO dalam PAU 2014, AGENDA KHAS PAU AWANI. * ''Guru Penjana Transformasi Pendidikan Negara,'' AGENDA KHAS (Jun 2011) * ''Pendemokrasian Politik'' , U-Wartawan, ASTRO AWANI (Mac 2011) * ''Pemikiran Politik Orang Muda'', U-Wartawan, ASTRO AWANI (September 2010) * ''Analisis Khas Pilihanraya Kecil Hulu Selangor'', AGENDA ASTRO AWANI, (April 2010) * ''Politik Kampus: Pro Aspirasi vs Pro Mahasiswa'', AGENDA ASTRO AWANI, (Februari 2010) * ''Penilaian Semula ISA'', ASTRO AWANI (2009) * ''Analisis Budget 2010'', ASTRO AWANI (2009) * ''Cabaran Guru abad ke 21'', ASTRO AWANI (2009) * ''Menilai KPI Menteri'', ASTRO AWANI (2009) * ''Memperkasakan IPTA'', ASTRO AWANI (2009) * ''Halatuju Parti GERAKAN selepas Persidangan Khas''. ASTRO AWANI (2009) == Anugerah dan Darjah Kebesaran == * {{Bendera|Pahang}} ** [[File:MY-PAH Order of the Crown of Pahang - Knight Companion - DIMP.svg|alt=|51x51px]] Darjah Indera Mahkota Pahang (D.I.M.P.) - '''Dato'''' - 2017 == Rujukan == {{reflist}} {{Kabinet Malaysia Kluster Ismail 2021}} {{Kabinet Malaysia Kluster 2021}} {{Senator Malaysia}} {{Barisan Nasional}} {{Kawalan kewibawaan}} [[Kategori:Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-14]] [[Kategori:Timbalan Menteri Kabinet Muhyiddin Yassin pertama]] auz592bz1opmz2p90k7qtfmmbbxi7kd 0 1002213 5650559 5565731 2022-08-21T14:51:12Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki '''Berita Alhijrah''' merupakan rancangan berbentuk berita dan informasi terkini dari dalam dan luar negara yang disiarkan di [[TV AlHijrah]]. Berita Alhijrah bersiaran pada jam 8:00 malam (Setiap Hari). ==Penyampai berita== <!-- Tolong jangan cipta rencana mengenai penyampai berita biasa, kecuali memenangi anugerah atau telah meninggal dunia. Tidak cukup terkenal dan tidak memenuhi syarat kelayakan. --> ===Terkini=== * [[Adi Akmal bin Sehrom|Adi Akmal Sehrom]] * Al Muhsin Mohamad Nor * Ardi Herman Mohd Mardzi * [[Azizah Ariffin]] * Fazida Mustafa * Nadzirah Sharingat * Wan Kamaruddin Wan Ibrahim ===Terdahulu=== * Naufal Hatta * Nur Sarah Aliah Foong * Syafinaz Yunus * Syed Mohammad Khair Syed Hussein ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook|beritaalhijrah}} * {{Instagram|beritaalhijrah}} * {{Twitter|beritaalhijrah}} * {{YouTube|channel=UCOAuss9DWuPsJrIwFtUnWkQ}} {{Siaran berita waktu perdana di Malaysia}} [[Kategori:Rancangan televisyen Malaysia]] [[Kategori:Rancangan berita televisyen Malaysia]] b1v38v4rwg4vrf0j6ajewrzzjjnu366 0 1004805 5650914 5560620 2022-08-22T08:48:51Z 180.75.252.83 /* Pelakon */ wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | show_name = Korban Kasih | genre = Air Mata<br>Cinta<br>Pengorbanan<br>Kekeluargaan<br>Kasih Sayang | creator = | based on = Adaptasi novel ''Korban Kasih 1&2'' karya Fatimah Saidin | writer = Farhana Fauri | director = Mohd Fazli Yahya | assistant_director = | starring = {{plainlist| * [[Saharul Ridzwan]] * [[Azrel Ismail]] * [[Zara Zya]] * [[Ummi Nazeera]] * [[Dynas Mokhtar]] * [[Ezzaty Abdullah]] * [[Hasnul Rahmat]] }} | editor = | opentheme = '''Sampai Syurga''' - [[Idayu]] feat [[Ezad Lazim]] | endtheme = '''Sampai Syurga''' - [[Idayu]] feat [[Ezad Lazim]] | company = Mache All Star United Sdn Bhd | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Malaysia|Melayu]] | production_manager = | executive_producer = Irene Qistina D<br>Nurul Izzah D | executive_associate_producer = | associate_producer = | producer = Norley Aimi Nadiah Sharri | runtime = 45 minit<br/>Isnin-Ahad<br/>7 Malam | channel = [[TV1]] ([[Slot Widuri]]) | num_episodes = 30 | status = | first_aired = 24 April 2020 | last_aired = 23 Mei 2020 | preceded_by = Isteriku 120KG | followed_by = [[Memoir Kamila]] }} '''''Korban Kasih''''' merupakan sebuah siri drama televisyen Malaysia 2020 arahan Mohd Fazli Yahya <ref>[https://www.myinfotaip.com/2020/02/korban-kasih.html Drama Korban Kasih (TV1)] My Infotaip. (23 April 2020). Dicapai Pada 24 April 2020.</ref><ref>[https://www.hmetro.com.my/node/572974/amp Drama Korban Kasih Kene Kecam] Harian Metro. Dicapai Pada 30 April 2020. </ref> . Siri ini memulakan tayangan perdana di [[Slot Widuri]] [[TV1]] bermula 24 April 2020 Hingga 23 Mei 2020 menggantikan ''Isteriku 120KG''. == Sinopsis == Sebuah kisah kekeluargaan yang dirakamkan melalui pandangan Fatimah ([[Zara Zya]]) yang melihat perselisihan dan pilih kasih dalam keluarganya. Dia tidak mengerti mengapa ibunya membenci Abang Jalil ([[Saharul Ridzwan]]) sehingga abangnya itu tersingkir setelah kematian ayahnya ([[Hasnul Rahmat]]). Dia juga melihat kejayaan kak long dan abang ngahnya belajar di sekolah berasrama penuh. Semua pergolakan ini dilihat secara positif oleh penulis sehingga menemukan semula secara harmoni semua ahli keluarga ini yang kini sudah pun dewasa. Sebuah kisah yang sangat memikat serta sarat dengan nilai-nilai murni. Fatimah anak bongsu dari empat beradik, menyelami isi hati abang Jalil yang disisihkan oleh ibunya sendiri. Seluruh ahli keluarga menyayanginya, kecuali ibu Norizah ([[Dynas Mokhtar]]) yang mencurah kasih sayang pada anaknya yang lain. Walaupun dilayan seperti orang asing oleh ibu sendiri, Jalil banyak berkorban untuk kebahagiaan ibu, kembarnya Jamil ([[Azrel Ismail]]), adiknya Fatimah dan Kak Longnya ([[Ezzaty Abdullah]]). Kasihankan Jalil, ayah telah membawa Jalil keluar dari rumah dan tinggal bersama Nek Limah. Suatu hari ditakdirkan ayah telah meninggal dunia dan Jalil tetap dipersalahkan, tetapi Jalil tetap bersabar dan reda dengan dugaannya. Adik beradik turut bersempati dengan nasib Jalil namun tidak mampu berbuat apa-apa. Langit tidak selalu cerah, Nek Limah pula meninggal dunia. Jalil tiada pilihan selain terpaksa tinggal semula di rumah ibunya. Sekali lagi, Jalil terpaksa berhadapan dengan sikap marah ibu terhadap dirinya. Jalil tetap sabar dan tidak pernah membalas perbuatan ibunya. Jalil tetap meneruskan tanggungjawabnya menguruskan keluarga. Walaupun mendapat keputusan peperiksaan yang bagus, Jalil sanggup tidak meneruskan pelajaran demi memberi peluang kepada Kak Long dan Jamil meneruskan cita-cita mereka. Tekanan demi tekanan, jiwa Jalil rapuh akhirnya. Dia mengambil keputusan meninggalkan rumah tanpa pengetahuan Fatimah dan ibunya. Fatimah sebagai adik yang rapat dengan Jalil terpaksa mengambil alih tugas Jalil menguruskan keluarga. Jamil pula dilihat tidak biasa memikul tanggungjawab mengurus keluarga. Ternyata, keadaan tidak sama sewaktu Jalil ada. Kehidupan Sang ibu mula rasa pincang tanpa Jalil dan timbul rasa insaf dan sesal kerana membenci Jalil hingga Jalil pergi tanpa berita. Setelah beberapa tahun menghilangkan diri, Jalil kembali ke kampung bersama datuknya. Kepulangan Jalil sangat dirai oleh ibu dan adik-beradiknya. Mereka hidup bahagia bersama. Keadaan keluarga tegang semula apabila Jamil yang dikahwinkan dengan Aisya ([[Ummi Nazeera]]) oleh ibu telah menghilangkan diri di hari perkahwinannya. Jamil hilang tanpa pesan. Ibu merasa sangat menyesal mengaturkan jodoh Jamil dengan Aisya. Namun Aisya sebagai isteri yang baik sanggup menunggu walau Jamil sudah bertahun meninggalkannya. Fatimah yang kasihan Aisya telah memujuk Jalil agar mengahwini Aisya. Demi kebahagiaan ibu, Fatimah dan Aisya, Jalil akhirnya bersetuju mengahwini Aisya. Mereka hidup bahagia sebagai suami isteri. Kebahagiaan mereka diuji apabila Jamil secara tiba-tiba muncul untuk mendapatkan Aisya kembali tanpa dia ketahui yang Aisya sudah menjadi isteri kepada Jalil. Bagaimana harus Jalil dan Aisya berhadapan dengan Jamil? == Pelakon == * [[Saharul Ridzwan]] sebagai Jalil * [[Azrel Ismail]] sebagai Jamil * [[Zara Zya]] sebagai Fatimah * [[Ummi Nazeera]] sebagai Aisha * [[Dynas Mokhtar]] sebagai Norizah *[[Ezzaty Abdullah]] sebagai Aziah (Kak Long) * [[Hasnul Rahmat]] sebagai Fauzi * [[Ahmad Tarmimi Siregar]] sebagai Dato Ismail * [[Sheila Mambo]] sebagai Datin Hasnah * [[Nadiyah Shahab]] sebagai Fika * Elnisa Ryun sebagai Farah * [[Riz Amin]] sebagai Fuad * [[Meor Mohd]] sebagai Hassan * [[Sam Suhaid]] sebagai Nasir * Haziq Fadhullah sebagai Rafizal * [[Anne Abdullah]] sebagai ibu Fika == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Drama Melayu 2020]] [[Kategori:Drama adaptasi novel di Malaysia]] [[Kategori:Rancangan TV1]] l9vp1m1ajq03ckrnggu838hlc3aqmzw 2 1005302 5650639 4778144 2022-08-21T20:32:18Z 777sms 43584 ([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:The streets...jpg]] → [[File:Northwest corner of Yonge and College Streets, Toronto, Canada 2006.jpg]] [[c:COM:FR#FR2|Criterion 2]] (meaningless or ambiguous name) wikitext text/x-wiki {{Infobox road |province=ON |name= College Street |maint= [[Toronto|City of Toronto]] |alternate_name= |marker_image= |established= |length_km= |length_ref= |map=College St map.png |direction_a=West |terminus_a=[[Dundas Street West]] |direction_b=East |terminus_b= [[Yonge Street]] |junction= [[Dufferin Street]]<br />[[Ossington Avenue]]<br />[[Bathurst Street (Toronto)|Bathurst Street]]<br />[[Spadina Avenue]]<br />[[University Avenue (Toronto)|University Avenue]] |cities= [[Toronto]] |browse={{on-exp browse |title= Nearby arterial roads |next_link= [[Bloor Street]]| route= College Street |previous_link = [[Dundas Street]] }} }} [[File:Northwest corner of Yonge and College Streets, Toronto, Canada 2006.jpg|thumb|Northwest corner of Yonge and College Streets]] '''College Street''' is a principal [[arterial thoroughfare]] in downtown [[Toronto]], Canada, connecting former [[streetcar suburbs]] in the west with the [[Downtown Toronto|city centre]]. The street is home to an ethnically diverse population in the western residential reaches, and institutions like the [[Legislative Assembly of Ontario|Ontario Legislature]] and the [[University of Toronto]] in the [[Downtown Toronto|downtown core]]. At [[Yonge Street]], College continues to the east as [[Carlton Street]]. == History == [[File:View of College Street.jpg|thumb|View of College Street, 1897]] [[File:CarltonViewofCollegeStreetStoreUnderConstruction.jpg|thumb|[[College Park (Toronto)|Eaton's College Street Store]] under construction, 1930; until June 1931, Carlton Street ended at Yonge Street]] College Street takes its name from the [[University of Toronto]], originally King's College. Between [[Spadina Avenue]] and Yonge Street, College marks the southern boundary of the original 1827 land grant for the college. The street was immediately proposed as an east-west route along the boundary, although the section was not built until 1859. The first section built was to the west of Spadina Avenue, through the estate of [[Robert Baldwin]], who laid out the route. This section was built with the {{Convert|100|ft|m}} that was also used for Spadina. The section through Baldwin's estate was laid out in 1842, and the wide section was extended to Manning Avenue through the Denison and Crookshank estates.<ref>Fram(2006), pp. 44-46</ref> After [[John George Howard|John Howard]] made the 1873 land grant which would become [[High Park]], the Denison family proposed that the city extend College Street west as a sort of 'driving park' to access the new public lands. The path to the west of Manning Avenue was blocked by William Wakefield, who owned the land beyond and was holding out for a high sale price. The purchase of Wakefield's land did not take place until 1879. The right-of-way purchased through Wakefield's land was the standard {{Convert|66|ft|m}} width, rather than the 100&nbsp;ft width to the east.<ref>Fram(2006), pp. 50-53</ref> The cost of the land may have been a factor. Building the route west of [[Little Italy, Toronto|Clinton Street]] was a challenge in the 1880s. At the time, a direct line west would have traveled through the ravines of [[Garrison Creek (Ontario)|Garrison]] and Brewery Creeks as far as [[Dufferin Street]], the western city limit at the time. Instead, the road was rerouted along a north-western crescent running parallel to the creeks. The route then proceeded straight as far west as Havelock Street, just east of Dufferin.<ref name="fram-53">Fram(2006), p. 53</ref> At Havelock Street, the right-of-way intersected the property of Charles Lindsay. The alignment of College Street would have bisected his property, leaving unsaleable lot sizes on the south side of College. Lindsay was able to convince the city to reroute around his property to the north, with a 'kink' that exists to this day.<ref name="fram-53"/> After the suburb of [[Brockton Village|Brockton]] was annexed in the 1880s, the final section of College Street was built to [[Lansdowne Avenue]] in 1886.<ref name="fram-53"/> It was expected that College would be extended further, but just west of Lansdowne the rail lines created a barrier. A precursor to an extended College Street, called Grenadier Road, was laid out in the Roncesvalles district, and on the west side of High Park in Swansea (now Morningside) as well as a section in Etobicoke (now Berry Road), but connections to those streets were never made. Streetcar service extended as far west as Dufferin by 1889, and (via Dundas Street) to High Park by 1893. Sunday operation of the line to High Park did not begin until 1897, after a citywide plebiscite was held on the issue of Sunday streetcar operation. The streetcar led to the development of residential sub-divisions on both sides, with street frontages actually empty. The frontages were used for billboards, with development on the street only filling up the lots on both sides by [[World War I]], although some vacant lots existed into the 1920s.<ref>Fram(2006), pp. 58-59</ref> == Route description == [[File:College street sign Toronto.jpeg|thumb|A typical College street sign in [[Little Italy, Toronto|Little Italy]], [[Toronto]]]] [[File:Toronto 1118 - Diner.jpg|thumb|[[Fran's Restaurant]], a 24-hour diner on College Street]] The intersection at [[Yonge Street]] is dominated by the landmark [[College Park (Toronto)|College Park]] complex, which once housed an [[Eaton's]] [[department store]]. This historic building is now used for retail, office, and residential purposes. At [[University Avenue (Toronto)|University Avenue]], College traverses a major institutional district, with the [[Legislative Assembly of Ontario|Ontario Legislature]], the [[University of Toronto]], and the [[MaRS Discovery District]] marking one of the city's most important and historic intersections. The district also features a concentration of teaching hospitals, including [[Toronto General Hospital]], the [[The Hospital for Sick Children, Toronto|Hospital for Sick Children]], [[Princess Margaret Cancer Centre]], [[Mount Sinai Hospital (Toronto)|Mount Sinai Hospital]], and [[Toronto Rehab]]. Between University and [[Spadina Avenue]], the street bounds the [[Grange Park (neighbourhood)|Grange Park neighbourhood]] to the south, a mixed-residential area with student housing and historic residences such as [[George Brown House (Toronto)|George Brown House]]. The intersection at Spadina Avenue represents the northern boundary of the city's [[Chinatown, Toronto|principal Chinatown]], as well as the western boundary of the university. The intersection is marked by the focal point of [[1 Spadina Crescent]] in a [[roundabout]] to the north, and a complex rail interchange where the busy [[510 Spadina]] streetcar route, running on a dedicated [[Right-of-way (transportation)|right-of-way]], meets the [[506 Carlton]] route. The section of College west of Spadina is home to a variety of computer stores, known as a destination for cheap computer parts. This stretch of College also forms the northern border of [[Kensington Market]]. West of [[Bathurst Street, Toronto|Bathurst Street]], College is the heart of Toronto's [[Little Italy, Toronto|Little Italy]] and is dotted with restaurants and trendy bars. Further west, College is primarily residential. ===Public transit=== The [[Toronto Transit Commission]]'s [[506 Carlton]] [[Toronto streetcar system|streetcar route]] runs along College and Carlton Streets. College is served by [[Queen's Park (TTC)|Queen's Park station]] and [[College (TTC)|College station]] on the [[University Avenue (Toronto)|University]] and [[Yonge Street|Yonge]] branches, respectively, of the [[Yonge–University–Spadina line|Yonge-University-Spadina subway line]]. == Major intersection == The following is a list of major intersections along College Street * [[Dundas Street]] * [[Lansdowne Avenue]] * [[Ossington Avenue]] * [[Bathurst Street (Toronto)|Bathurst Street]] * [[Spadina Avenue]] * [[University Avenue (Toronto)|University Avenue]] (south) / [[Queen's Park, Toronto|Queen's Park]] Crescent (north) * [[Bay Street]] * [[Yonge Street]] == References == {{commons category|College Street, Toronto}} {{Reflist}} * {{cite book |title=College Street, Little Italy: Toronto's Renaissance Strip |editor1=De Kerck, Denis |editor2=Paina, Corrado |year=2006 |publisher=Mansfield Press |location=Toronto, Ontario |isbn=1-894469-27-5}} * {{citation |author=Fram, Mark |contribution=19th-century Suburbia 21st-century Cool (or How to Build a City Street) |title=College Street, Little Italy: Toronto's Renaissance Strip |year=2006 |publisher=Mansfield Press |location=Toronto, Ontario |isbn=1-894469-27-5}} {{Streets in Toronto}} [[Category:Roads in Toronto]] 0k2n985y1k9qmx08cxczu7fux58yeyz 0 1030127 5651017 5648883 2022-08-22T11:18:09Z 183.78.114.98 wikitext text/x-wiki {{rujukan|date=Jun 2012}} {{Infobox programming block | name = Bananana! | image = | image_size = | alt = | caption = | formerly_known = Bananana? (June 2012) | premiered = | closed = | channel = [[TV3]]<br>[[ntv7]]<br>[[8tv]] | division = | country = [[Malaysia]] | key_people = | headquarters = | major_contracts = | parent = | sister = [[Nickelodeon Bananana!]] | format = Slot kanak-kanak | runtime = | website = | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]]<br>[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | footnotes = }} '''Bananana!''' ialah sebuah slot rancangan kanak-kanak di [[TV3]] dan [[NTV7|ntv7]]. [[8tv]] Di TV3 (setakat Jun 2012), slot ini disiarkan bermula 10:30 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang (5:00 - 6:00 petang pada hari Jumaat) dari Isnin - Jumaat. Manakala pada hujung minggu, ia disiarkan bermula 10:00 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang. Di [[ntv7]] (setakat Februari 2013), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 5.00 petang hingga 7.00 malam. Di [[8tv]] (setakat 28 Mei 2012), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 1:30 tengah hari hingga 2.00 petang dan ulang dari pukul 7.00 hingga 7.30 malam. Slot Bananana! pernah dihentikan siaran di NTV7 dan TV9 ditambah semula. Pada 13 Mei 2021, slot ini telah direhatkan bagi memberi laluan kepada rancangan-rancangan sempena [[Hari Raya Aidilfitri]]. Pada 9 September 2021, slot ini telah direhatkan sementara bagi memberi laluan kepada siaran langsung pembentangan Rancangan Malaysia Ke 12 (RMK12) oleh Perdana Menteri [[Ismail Sabri Yaakob]]. Pada Februari 2022, slot ini TV9 digantikan dengan slot kanak-kanak baharu, [[Jaguh Kartun]]. == Rancangan == === [[ntv7]] === *[[Alif & Sofia]] * [[Boboiboy]] * [[Ejen Ali]] * [[The Amazing Awang Khenit]] === '''[[TV9]]''' === * [[SpongeBob SquarePants]] * [[Rabbids Invasion]] (Akan Datang) * [[ICarly (siri TV 2021)]] (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] === [[TV3]] === * Kamp Koral (SpongeBob) (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] == Tidak Disiarkan Lagi == === [[Nickelodeon Bananana! TV3]] === * [[Blaze and the Monster Machines]] (TV3/ntv7) * Deer Squad (TV3) * [[PAW Patrol]] (TV3/TV9) * [[Top Wing]] (TV3) * [[SpongeBob SquarePants|Spongebob Squarepants]] (TV3/TV9) * Bunsen is a Beast (TV3) * [[Rabbids Invasion]] (TV3) * [[Dora The Explorer]] (TV3) * [[Shimmer and Shine]] (TV3) * The Adventures of Kid Danger (TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV3/TV9) === [[Nickelodeon Bananana! TV9|Nickelodeon Bananana? TV9]] === * Ahhh! Real Monsters (TV9) * [[All Grown Up!]] (TV9) * Avatar: The Legend Of Korra (TV9) * [[CatDog]] (TV9) * Catscratch (TV9) * [[Chalkzone]] (TV9) * [[Danny Phantom]] (TV9) * [[Dora The Explorer]] (TV9) * El Tigre: The Adventures of Manny Rivera (TV9) * Go Diego Go (TV9) * [[Hey Arnold!]] (TV9) * [[iCarly]] (TV9) * [[Kappa Mikey]] (TV9) * [[Paw Patrol]] (TV9) * Robot And Monster (TV9) * [[The Adventures of Jimmy Neutron: Boy Genius]] (TV9) * The Fairly Oddparents (TV9/TV3) * [[The Mighty B!]] (TV9) * [[Victorious]] (TV9) * [[Winx Club]] (TV9) * [[Wonderpets]] (TV9) * [[Avatar: The Last Airbender]] (TV9) * [[Spongebob Squarepants]] (TV9/TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV9/TV3) ===[[TV3]]=== * [[Alif & Sofia]] *Bakugan Battle Planet (Tamat) * [[Beyblade Burst]] (Tamat) * [[Detective Conan]] * Generasi Z *Maggie & Bianca Fashion Friends (Tamat) * [[Kamen Rider Build]] * [[Kamen Rider Zi-O]] * Knowsy Nina (Tamat) * [[Larva]] * Lego Ninjago (Tamat) * Lego Monkie Kid * My Little Pony: Pony Life * [[My Little Pony: Friendship Is Magic]] * Pokemon Sun & Moon (Tamat) * [[Postman Pat|Postman Pat Special Delivery Service]] * [[Rimba Racer]] * [[The Amazing Awang Khenit]] * [[thomas and friends]] * Trolls: The Beat Goes On! (Ditayangkan di TV2) *44 Cats ===[[TV9]]=== * Flash & Dash * [[Kochikame]] * The Amazing Awang Khenit * Ummi Ceritalah Pada Kami * [[Upin & Ipin]] *Naruto Shipudden *Legends of Dawn: The Sacred Stone *Planet Of The Reban ===[[ntv7]]=== * Shin Chan * [[Doraemon]] == Jadual Waktu Slot == ===[[TV3]]=== * Isnin - Khamis, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 petang *Jumaat, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 & 5.30 petang *Sabtu, 10.00 - 11.30 pagi *Ahad, 10.00 - 11.30 pagi, 5.00 petang ==Nota== {{notelist}} ==Rujukan== {{reflist}} == Lihat juga == * [[Nickelodeon Bananana! TV3]] * [[Nickelodeon Bananana! TV9]] *[[Astro Ceria]] *[[Jaguh Kartun]] nbu22c1yexrv5zbi3itbjakc18r8aoe 5651020 5651017 2022-08-22T11:19:31Z 183.78.114.98 wikitext text/x-wiki {{rujukan|date=Jun 2012}} {{Infobox programming block | name = Bananana! | image = | image_size = | alt = | caption = | formerly_known = Bananana? (June 2012) | premiered = | closed = | channel = [[TV3]]<br>[[ntv7]] | division = | country = [[Malaysia]] | key_people = | headquarters = | major_contracts = | parent = | sister = [[Nickelodeon Bananana!]] | format = Slot kanak-kanak | runtime = | website = | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]]<br>[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | footnotes = }} '''Bananana!''' ialah sebuah slot rancangan kanak-kanak di [[TV3]] dan [[NTV7|ntv7]]. [[8tv]] Di TV3 (setakat Jun 2012), slot ini disiarkan bermula 10:30 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang (5:00 - 6:00 petang pada hari Jumaat) dari Isnin - Jumaat. Manakala pada hujung minggu, ia disiarkan bermula 10:00 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang. Di [[ntv7]] (setakat Februari 2013), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 5.00 petang hingga 7.00 malam. Di [[8tv]] (setakat 28 Mei 2012), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 1:30 tengah hari hingga 2.00 petang dan ulang dari pukul 7.00 hingga 7.30 malam. Slot Bananana! pernah dihentikan siaran di NTV7 dan TV9 ditambah semula. Pada 13 Mei 2021, slot ini telah direhatkan bagi memberi laluan kepada rancangan-rancangan sempena [[Hari Raya Aidilfitri]]. Pada 9 September 2021, slot ini telah direhatkan sementara bagi memberi laluan kepada siaran langsung pembentangan Rancangan Malaysia Ke 12 (RMK12) oleh Perdana Menteri [[Ismail Sabri Yaakob]]. Pada Februari 2022, slot ini TV9 digantikan dengan slot kanak-kanak baharu, [[Jaguh Kartun]]. == Rancangan == === [[ntv7]] === *[[Alif & Sofia]] * [[Boboiboy]] * [[Ejen Ali]] * [[The Amazing Awang Khenit]] === '''[[TV9]]''' === * [[SpongeBob SquarePants]] * [[Rabbids Invasion]] (Akan Datang) * [[ICarly (siri TV 2021)]] (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] === [[TV3]] === * Kamp Koral (SpongeBob) (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] == Tidak Disiarkan Lagi == === [[Nickelodeon Bananana! TV3]] === * [[Blaze and the Monster Machines]] (TV3/ntv7) * Deer Squad (TV3) * [[PAW Patrol]] (TV3/TV9) * [[Top Wing]] (TV3) * [[SpongeBob SquarePants|Spongebob Squarepants]] (TV3/TV9) * Bunsen is a Beast (TV3) * [[Rabbids Invasion]] (TV3) * [[Dora The Explorer]] (TV3) * [[Shimmer and Shine]] (TV3) * The Adventures of Kid Danger (TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV3/TV9) === [[Nickelodeon Bananana! TV9|Nickelodeon Bananana? TV9]] === * Ahhh! Real Monsters (TV9) * [[All Grown Up!]] (TV9) * Avatar: The Legend Of Korra (TV9) * [[CatDog]] (TV9) * Catscratch (TV9) * [[Chalkzone]] (TV9) * [[Danny Phantom]] (TV9) * [[Dora The Explorer]] (TV9) * El Tigre: The Adventures of Manny Rivera (TV9) * Go Diego Go (TV9) * [[Hey Arnold!]] (TV9) * [[iCarly]] (TV9) * [[Kappa Mikey]] (TV9) * [[Paw Patrol]] (TV9) * Robot And Monster (TV9) * [[The Adventures of Jimmy Neutron: Boy Genius]] (TV9) * The Fairly Oddparents (TV9/TV3) * [[The Mighty B!]] (TV9) * [[Victorious]] (TV9) * [[Winx Club]] (TV9) * [[Wonderpets]] (TV9) * [[Avatar: The Last Airbender]] (TV9) * [[Spongebob Squarepants]] (TV9/TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV9/TV3) ===[[TV3]]=== * [[Alif & Sofia]] *Bakugan Battle Planet (Tamat) * [[Beyblade Burst]] (Tamat) * [[Detective Conan]] * Generasi Z *Maggie & Bianca Fashion Friends (Tamat) * [[Kamen Rider Build]] * [[Kamen Rider Zi-O]] * Knowsy Nina (Tamat) * [[Larva]] * Lego Ninjago (Tamat) * Lego Monkie Kid * My Little Pony: Pony Life * [[My Little Pony: Friendship Is Magic]] * Pokemon Sun & Moon (Tamat) * [[Postman Pat|Postman Pat Special Delivery Service]] * [[Rimba Racer]] * [[The Amazing Awang Khenit]] * [[thomas and friends]] * Trolls: The Beat Goes On! (Ditayangkan di TV2) *44 Cats ===[[TV9]]=== * Flash & Dash * [[Kochikame]] * The Amazing Awang Khenit * Ummi Ceritalah Pada Kami * [[Upin & Ipin]] *Naruto Shipudden *Legends of Dawn: The Sacred Stone *Planet Of The Reban ===[[ntv7]]=== * Shin Chan * [[Doraemon]] == Jadual Waktu Slot == ===[[TV3]]=== * Isnin - Khamis, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 petang *Jumaat, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 & 5.30 petang *Sabtu, 10.00 - 11.30 pagi *Ahad, 10.00 - 11.30 pagi, 5.00 petang ==Nota== {{notelist}} ==Rujukan== {{reflist}} == Lihat juga == * [[Nickelodeon Bananana! TV3]] * [[Nickelodeon Bananana! TV9]] *[[Astro Ceria]] *[[Jaguh Kartun]] 6iqqyzw2r6s7g559m93orwcxa4sfe60 5651021 5651020 2022-08-22T11:21:14Z 183.78.114.98 wikitext text/x-wiki {{rujukan|date=Jun 2012}} {{Infobox programming block | name = Bananana! | image = | image_size = | alt = | caption = | formerly_known = Bananana? (June 2012) | premiered = | closed = | channel = [[TV3]]<br>[[ntv7]] | division | country = [[Malaysia]] | key_people = | headquarters = | major_contracts = | parent = | sister = [[Nickelodeon Bananana!]] | format = Slot kanak-kanak | runtime = | website = | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]]<br>[[Bahasa Inggeris|Inggeris]] | footnotes = }} '''Bananana!''' ialah sebuah slot rancangan kanak-kanak di [[TV3]] dan [[NTV7|ntv7]]. [[8tv]] Di TV3 (setakat Jun 2012), slot ini disiarkan bermula 10:30 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang (5:00 - 6:00 petang pada hari Jumaat) dari Isnin - Jumaat. Manakala pada hujung minggu, ia disiarkan bermula 10:00 - 11:30 pagi dan 5:00 - 5:30 petang. Di [[ntv7]] (setakat Februari 2013), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 5.00 petang hingga 7.00 malam. Di [[8tv]] (setakat 28 Mei 2012), slot ini disiarkan setiap hari dari pukul 1:30 tengah hari hingga 2.00 petang dan ulang dari pukul 7.00 hingga 7.30 malam. Slot Bananana! pernah dihentikan siaran di NTV7 dan TV9 ditambah semula. Pada 13 Mei 2021, slot ini telah direhatkan bagi memberi laluan kepada rancangan-rancangan sempena [[Hari Raya Aidilfitri]]. Pada 9 September 2021, slot ini telah direhatkan sementara bagi memberi laluan kepada siaran langsung pembentangan Rancangan Malaysia Ke 12 (RMK12) oleh Perdana Menteri [[Ismail Sabri Yaakob]]. Pada Februari 2022, slot ini TV9 digantikan dengan slot kanak-kanak baharu, [[Jaguh Kartun]]. == Rancangan == === [[ntv7]] === *[[Alif & Sofia]] * [[Boboiboy]] * [[Ejen Ali]] * [[The Amazing Awang Khenit]] === '''[[TV9]]''' === * [[SpongeBob SquarePants]] * [[Rabbids Invasion]] (Akan Datang) * [[ICarly (siri TV 2021)]] (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] === [[TV3]] === * Kamp Koral (SpongeBob) (Akan Datang) * [[Ejen Ali]] == Tidak Disiarkan Lagi == === [[Nickelodeon Bananana! TV3]] === * [[Blaze and the Monster Machines]] (TV3/ntv7) * Deer Squad (TV3) * [[PAW Patrol]] (TV3/TV9) * [[Top Wing]] (TV3) * [[SpongeBob SquarePants|Spongebob Squarepants]] (TV3/TV9) * Bunsen is a Beast (TV3) * [[Rabbids Invasion]] (TV3) * [[Dora The Explorer]] (TV3) * [[Shimmer and Shine]] (TV3) * The Adventures of Kid Danger (TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV3/TV9) === [[Nickelodeon Bananana! TV9|Nickelodeon Bananana? TV9]] === * Ahhh! Real Monsters (TV9) * [[All Grown Up!]] (TV9) * Avatar: The Legend Of Korra (TV9) * [[CatDog]] (TV9) * Catscratch (TV9) * [[Chalkzone]] (TV9) * [[Danny Phantom]] (TV9) * [[Dora The Explorer]] (TV9) * El Tigre: The Adventures of Manny Rivera (TV9) * Go Diego Go (TV9) * [[Hey Arnold!]] (TV9) * [[iCarly]] (TV9) * [[Kappa Mikey]] (TV9) * [[Paw Patrol]] (TV9) * Robot And Monster (TV9) * [[The Adventures of Jimmy Neutron: Boy Genius]] (TV9) * The Fairly Oddparents (TV9/TV3) * [[The Mighty B!]] (TV9) * [[Victorious]] (TV9) * [[Winx Club]] (TV9) * [[Wonderpets]] (TV9) * [[Avatar: The Last Airbender]] (TV9) * [[Spongebob Squarepants]] (TV9/TV3) * [[Teenage Mutant Ninja Turtles]] (TV9/TV3) ===[[TV3]]=== * [[Alif & Sofia]] *Bakugan Battle Planet (Tamat) * [[Beyblade Burst]] (Tamat) * [[Detective Conan]] * Generasi Z *Maggie & Bianca Fashion Friends (Tamat) * [[Kamen Rider Build]] * [[Kamen Rider Zi-O]] * Knowsy Nina (Tamat) * [[Larva]] * Lego Ninjago (Tamat) * Lego Monkie Kid * My Little Pony: Pony Life * [[My Little Pony: Friendship Is Magic]] * Pokemon Sun & Moon (Tamat) * [[Postman Pat|Postman Pat Special Delivery Service]] * [[Rimba Racer]] * [[The Amazing Awang Khenit]] * [[thomas and friends]] * Trolls: The Beat Goes On! (Ditayangkan di TV2) *44 Cats ===[[TV9]]=== * Flash & Dash * [[Kochikame]] * The Amazing Awang Khenit * Ummi Ceritalah Pada Kami * [[Upin & Ipin]] *Naruto Shipudden *Legends of Dawn: The Sacred Stone *Planet Of The Reban ===[[ntv7]]=== * Shin Chan * [[Doraemon]] == Jadual Waktu Slot == ===[[TV3]]=== * Isnin - Khamis, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 petang *Jumaat, 10.30 - 11.30 pagi, 5.00 & 5.30 petang *Sabtu, 10.00 - 11.30 pagi *Ahad, 10.00 - 11.30 pagi, 5.00 petang ==Nota== {{notelist}} ==Rujukan== {{reflist}} == Lihat juga == * [[Nickelodeon Bananana! TV3]] * [[Nickelodeon Bananana! TV9]] *[[Astro Ceria]] *[[Jaguh Kartun]] 4sjsm512v057si5ae3149zrkm9vp180 3 1030559 5651042 5644628 2022-08-22T11:47:11Z MediaWiki message delivery 124389 /* Wikipedia translation of the week: 2022-34 */ bahagian baru wikitext text/x-wiki == Wikipedia translation of the week: 2020-25 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Te Araroa Trail]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Te_Araroa_logo_sign.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Te Araroa''' (The Long Pathway) is New Zealand's long distance tramping route, stretching circa 3,000 kilometres (1,900 mi) along the length of the country's two main islands from Cape Reinga to Bluff. It is made up of a mixture of older tracks and walkways, new tracks, and link sections alongside roads. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:21, 15 Jun 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20170853 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Vessel (structure)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Hudson Yards Plaza March 2019 18.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Vessel''' (TKA) is a structure and landmark which was built as part of the Hudson Yards Redevelopment Project in Manhattan, New York City, New York. Construction began in April 2017; it opened on March 15, 2019. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:42, 22 Jun 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20199070 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Punt (boat)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Boats on the river Cam.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> A '''punt''' is a flat-bottomed boat with a square-cut bow, designed for use in small rivers or other shallow water. Punting is boating in a punt. The punter generally propels the punt by pushing against the river bed with a pole. A punt should not be confused with a gondola, a shallow draft vessel that is structurally different, and which is propelled by an oar rather than a pole. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:20, 29 Jun 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20201444 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:The Cobbler]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Ben Arthur, Arrochar Alps, Scotland 02.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''The Cobbler''' (Scottish Gaelic: Beinn Artair) is a mountain of 884 metres (2,900 ft) height located near the head of Loch Long in Scotland. Although only a Corbett, it is "one of the most impressive summits in the Southern Highlands" </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:06, 6 Julai 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20246150 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Coraline Ada Ehmke]]'''</span><br /><small>''([[:fr:Coraline Ada Ehmke]]) ([[:nl:Coraline Ada Ehmke]]) ([[:zh:珂若蘭·愛達·安姆琪]]) ''</small> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Coraline Ada Ehmke.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Coraline Ada Ehmke''' is a software developer and open source advocate based in Chicago, Illinois. She began her career as a web developer in 1994 and has worked in a variety of industries, including engineering, consulting, education, advertising, healthcare, and software development infrastructure. She is known for her work in Ruby, and in 2016 earned the Ruby Hero award at RailsConf, a conference for Ruby on Rails developers. She is also known for her social justice work and activism, the creation of Contributor Covenant, and promoting the widespread adoption of codes of conduct for open source projects and communities. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:12, 13 Julai 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20259959 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Amabie]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Higo Amabie.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Amabie''' (アマビエ) is a legendary Japanese mermaid or merman with three legs, who allegedly emerges from the sea and prophesies either an abundant harvest or an epidemic. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:12, 20 Julai 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20275748 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Child soldiers in the Democratic Republic of the Congo]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:DRC- Child Soldiers.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> During the first and second civil conflicts which took place in the Democratic Republic of the Congo (DRC), all sides involved in the war actively recruited child soldiers, known locally as Kadogos which is a Swahili term meaning "little ones". It has been estimated that the militia led by Thomas Lubanga Dyilo was 30 percent children. In 2011 30,000 children were still operating with armed groups. The United Nations Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo (MONUSCO), released a report in 2013 which stated that between 1 January 2012 and 31 August 2013 up to 1,000 children had been recruited by armed groups, and described the recruitment of child soldiers as "endemic". </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:28, 3 Ogos 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20316345 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Child soldiers in the Democratic Republic of the Congo]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:DRC- Child Soldiers.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> During the first and second civil conflicts which took place in the Democratic Republic of the Congo (DRC), all sides involved in the war actively recruited child soldiers, known locally as Kadogos which is a Swahili term meaning "little ones". It has been estimated that the militia led by Thomas Lubanga Dyilo was 30 percent children. In 2011 30,000 children were still operating with armed groups. The United Nations Organization Stabilization Mission in the Democratic Republic of the Congo (MONUSCO), released a report in 2013 which stated that between 1 January 2012 and 31 August 2013 up to 1,000 children had been recruited by armed groups, and described the recruitment of child soldiers as "endemic". </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 05:24, 3 Ogos 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20316345 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:HelloFresh]]'''</span><br /><small>''([[:es:HelloFresh]]) ''</small> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''HelloFresh''' SE is an international publicly traded meal-kit company based in Berlin, Germany. It is the largest meal-kit provider in the United States, and also has operations in Canada, Western Europe (including Luxembourg, Germany, Belgium, France, and the Netherlands), New Zealand and Australia. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:08, 10 Ogos 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20351012 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:GRS 1915+105]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Merlin-GRS1915.gif|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''GRS 1915+105''' or V1487 Aquilae is an X-ray binary star system which features a regular star and a black hole. It was discovered on August 15, 1992 by the WATCH all-sky monitor aboard Granat. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:13, 17 Ogos 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20354098 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-36 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Trick film]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Le Chaudron infernal (1903).webm|center|300px|]] <span style="text-align:left;> In the early history of cinema, '''trick films''' were short silent films designed to feature innovative special effects </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:06, 31 Ogos 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20407768 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-37 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Margerie Glacier]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Glaciar Margerie, Parque Nacional Bahía del Glaciar, Alaska, Estados Unidos, 2017-08-19, DD 33.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''Margerie Glacier''' is a 21 mi (34 km) long tidewater glacier in Glacier Bay, Alaska, United States within the boundaries of Glacier Bay National Park and Preserve. The glacier begins on the southern slopes of Mount Root, elevation 12,860 feet (3,920 m), on the Alaska–Canada border flowing southeast down the valley, then turning to the northeast toward its terminus in Tarr Inlet. Margerie Glacier is one of the most active and frequently-visited glaciers in Glacier Bay, which was declared a National Monument in 1925, a National Park and Preserve in 1980, a UNESCO World Biosphere Reserve in 1986 and a World Heritage Site in 1992. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:06, 7 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20407768 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-38 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Tepexpan man]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Tepexpan 1.Homo Sapiens 4,700 Years Old.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> The '''Tepexpan Man''' is a Pre-Columbian-era woman skeleton, discovered by archaeologist Helmut de Terra in February 1947, on the shores of the former Lake Texcoco in central Mexico. The skeleton was found near mammoth remains and thought to be at least 10,000 years old. It was fancifully hailed by Time magazine as the oldest Mexican soldier. The skeleton was found lying face down with the arms under the chest and the legs drawn up to the stomach. The body most likely sunk into the mud surrounding it, leaving the shoulder, back, and hips exposed, which might explain why those elements are missing. It is possible that the body was originally deposited in the lake. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:18, 14 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20433998 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-38 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Tepexpan man]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Tepexpan 1.Homo Sapiens 4,700 Years Old.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> The '''Tepexpan Man''' is a Pre-Columbian-era woman skeleton, discovered by archaeologist Helmut de Terra in February 1947, on the shores of the former Lake Texcoco in central Mexico. The skeleton was found near mammoth remains and thought to be at least 10,000 years old. It was fancifully hailed by Time magazine as the oldest Mexican soldier. The skeleton was found lying face down with the arms under the chest and the legs drawn up to the stomach. The body most likely sunk into the mud surrounding it, leaving the shoulder, back, and hips exposed, which might explain why those elements are missing. It is possible that the body was originally deposited in the lake. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 09:09, 14 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20433998 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-39 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Cradleboard]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Cradleboard.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''Cradleboards''' (Cheyenne: pâhoešestôtse, Northern Sami: gietkka, Skolt Sami: ǩiõtkâm) are traditional protective baby-carriers used by many indigenous cultures in North America and throughout northern Scandinavia amongst the Sámi. There are a variety of styles of cradleboard, reflecting the diverse artisan practises of indigenous cultures. Some indigenous communities in North America still use cradleboards. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 21 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20459445 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-40 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:White Fawn's Devotion]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:White Fawn's Devotion (1910).webm|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''''White Fawn's Devotion: A Play Acted by a Tribe of Red Indians in America''''' is a 1910 American short dramatic silent film. Although a few writers believe the film features Young Deer's wife, Lillian St. Cyr, otherwise known as Princess Red Wing as "White Fawn", the lead woman does not fit St. Cyr's description. The movie was shot in New Jersey at 24fps </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:17, 28 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20478024 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-40 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:White Fawn's Devotion]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:White Fawn's Devotion (1910).webm|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''''White Fawn's Devotion: A Play Acted by a Tribe of Red Indians in America''''' is a 1910 American short dramatic silent film. Although a few writers believe the film features Young Deer's wife, Lillian St. Cyr, otherwise known as Princess Red Wing as "White Fawn", the lead woman does not fit St. Cyr's description. The movie was shot in New Jersey at 24fps </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 05:42, 28 September 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20478024 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-42 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Arctic ice pack]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Une partie de l'hémisphère nord de la Terre avec la banquise, nuage, étoile et localisation de la station météo en Alert.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> The '''Arctic ice pack''' is the sea ice cover of the Arctic Ocean and its vicinity. The Arctic ice pack undergoes a regular seasonal cycle in which ice melts in spring and summer, reaches a minimum around mid-September, then increases during fall and winter. Summer ice cover in the Arctic is about 50% of winter cover </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:10, 12 Oktober 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20489711 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-43 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Layshaft]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Gearbox (Autocar Handbook, 13th ed, 1935).jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> A '''layshaft''' is an intermediate shaft within a gearbox that carries gears, but does not transfer the primary drive of the gearbox either in or out of the gearbox. Layshafts are best known through their use in car gearboxes, where they were a ubiquitous part of the rear-wheel drive layout. With the shift to front-wheel drive, the use of layshafts is now rarer. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:21, 19 Oktober 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20542239 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-44 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Daisy (advertisement)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Daisy (1964).webm|center|300px|]] <span style="text-align:left;> "'''Daisy'''", sometimes known as "Daisy Girl" or "Peace, Little Girl", was a controversial political advertisement aired on television during the 1964 United States presidential election by incumbent president Lyndon B. Johnson's campaign. Though only officially aired once by the campaign, it is considered to be an important factor in Johnson's landslide victory over Barry Goldwater and an important turning point in political and advertising history. It remains one of the most controversial political advertisements ever made </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:33, 26 Oktober 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20542239 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-45 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Central and Wan Chai Reclamation]]'''</span><br /> <small>''([[:zh:中環及灣仔填海計劃]]) ''</small> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Central and Wan Chai Reclamation aerial view 2018.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''Central and Wan Chai Reclamation''' is a project launched by the government of Hong Kong since the 1990s to reclaim land for different purposes. This includes transportation improvements such as the Hong Kong MTR Station, Airport Express Railway & Central-Wanchai Bypass, as well as public recreation space such as the Central Harbourfront Event Space, Tamar Park and the Hong Kong Observation Wheel. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:39, 2 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20600348 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-46 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:2001 Kunlun earthquake]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> The '''2001 Kunlun earthquake''' also known as the 2001 Kokoxili earthquake, occurred on 14 November 2001 at 09:26 UTC (17:26 local time), with an epicenter near Kokoxili, close to the border between Qinghai and Xinjiang in a remote mountainous region. With a magnitude of 7.8 Mw it was the most powerful earthquake in China for 5 decades. No casualties were reported, presumably due to the very low population density and the lack of high-rise buildings. This earthquake was associated with the longest surface rupture ever recorded on land, ~450 km </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:06, 9 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20607800 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-47 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:George C. Stoney]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''George Cashel Stoney''' (July 1, 1916 – July 12, 2012) was an American documentary filmmaker, an educator, and the "father of public-access television." Among his films were All My Babies (1953), How the Myth Was Made (1979) and The Uprising of '34 (1995). All My Babies was entered into the National Film Registry in 2002 </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:55, 16 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20638437 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-48 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Acids in wine]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:HomemadeTartaric.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> The '''acids in wine''' are an important component in both winemaking and the finished product of wine. They are present in both grapes and wine, having direct influences on the color, balance and taste of the wine as well as the growth and vitality of yeast during fermentation and protecting the wine from bacteria. During the course of winemaking and in the finished wines, acetic, butyric, lactic and succinic acids can play significant roles. Most of the acids involved with wine are fixed acids with the notable exception of acetic acid, mostly found in vinegar, which is volatile and can contribute to the wine fault known as volatile acidity. Sometimes, additional acids, such as ascorbic, sorbic and sulfurous acids, are used in winemaking. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 04:03, 23 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20638437 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-49 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Ludu Daw Amar]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Ludu Daw Amar portrait.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Ludu Daw Amar''' (also Ludu Daw Ah Mar; Burmese: လူထုဒေါ်အမာ, pronounced [lùdṵ dɔ̀ ʔəmà]; 29 November 1915 – 7 April 2008) was a well known and respected leading dissident writer and journalist in Mandalay, Burma. She was married to fellow writer and journalist Ludu U Hla and was the mother of popular writer Nyi Pu Lay. She is best known for her outspoken anti-government views and radical left wing journalism besides her outstanding work on traditional Burmese arts, theatre, dance and music, and several works of translation from English, both fiction and non-fiction. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 30 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20716278 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-50 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Sistema Ox Bel Ha]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''Sistema Ox Bel Ha''' (from Mayan meaning "Three Paths of Water"; short Ox Bel Ha) is a cave system in Quintana Roo, Mexico. It is the longest explored underwater cave in the world and ranks fourth including dry caves. As of May 2017 the surveyed length is 270.2 kilometers (167.9 mi) of underwater passages. There are more than 140 cenotes in the system. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:50, 7 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20716278 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-52 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Merlion Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Merlion statue, Merlion Park, Singapore - 20110723.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> The '''Merlion Park''' is a Singaporean landmark and a major tourist attraction located in the Downtown Core district of Singapore, near its Central Business District (CBD). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 21 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20843458 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-53 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Azov-Syvash National Nature Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:О. Куюк-Тук - 1.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> '''Azov-Syvash National Nature Park''' is a national park of Ukraine, located on Byriuchyi island in the northwestern Azov Sea. The park was created to protect the unique coastal environment of the northwestern Azov. It is particularly important as a stop on the flyway for migratory birds, with over a million birds visiting each year. It is located in Henichesk Raion of Kherson Oblast in Ukraine. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:54, 28 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20898361 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-01 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Waimakariri River]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Waimakariri03 gobeirne.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> The '''Waimakariri River''' is one of the largest rivers in Canterbury, on the eastern coast of New Zealand's South Island. It flows for 151 kilometres (94 mi) in a generally southeastward direction from the Southern Alps across the Canterbury Plains to the Pacific Ocean. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:56, 4 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20917158 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-02 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Simon von Stampfer]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Simon Stampfer Litho.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> '''Simon Ritter von Stampfer''' (26 October 1792 (according to other sources 1790)), in Windisch-Mattrai, Archbishopric of Salzburg today called Matrei in Osttirol, Tyrol – 10 November 1864 in Vienna) was an Austrian mathematician, surveyor and inventor. His most famous invention is that of the stroboscopic disk which has a claim to be the first device to show moving images. Almost simultaneously similar devices were produced independently in Belgium (the phenakistiskop), and Britain (the Dædaleum, years later to appear as the Zoetrope). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:44, 11 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20931094 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-03 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Sophia Williams-De Bruyn]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''Sophia Theresa Williams-de Bruyn''' (born 1938) is a former South African anti-apartheid activist. She was the first recipient of the Women's Award for exceptional national service. She is the last living leader of the Women's March. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:16, 18 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20974651 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-04 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Craigieburn Range]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:View from Foggy Peak to Craigieburn Range, New Zealand.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> The '''Craigieburn Range''' forms part of the Southern Alps in New Zealand's South Island. The range is located on the south banks of the Waimakariri River, south of Arthur's Pass and west of State Highway 73. The Craigieburn locality is adjacent to the Craigieburn Forest Park. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:10, 25 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20980516 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-05 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Karoly Grosz (illustrator)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Frankenstein (1931) by Karoly Grosz - detail from teaser poster.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Karoly Grosz''' (1896–after 1938) was a Hungarian–American illustrator of Classical Hollywood–era film posters. As art director at Universal Pictures for the bulk of the 1930s, Grosz oversaw the company's advertising campaigns and contributed hundreds of his own illustrations. He is especially recognized for his dramatic, colorful posters for classic horror films. Grosz's best-known posters advertised early Universal Classic Monsters films such as Dracula (1931), Frankenstein (1931), The Mummy (1932), The Invisible Man (1933), and Bride of Frankenstein (1935). Beyond the horror genre, his other notable designs include posters for the epic war film All Quiet on the Western Front (1930) and the screwball comedy My Man Godfrey (1936). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:47, 1 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21032280 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-06 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Zambezi National Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Victoria Falls 2012 05 24 1629 (7421900826).jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Zambezi National Park''' is a national park located upstream from Victoria Falls on the Zambezi River in Zimbabwe. It was split off from Victoria Falls National Park in 1979 and is 56,000 hectares (140,000 acres) in size. The park is bisected by a road to Kazungula, dividing it into a riverine side and a Chamabonda Vlei side. Most of the park is within the ecoregion of Zambezian and Mopane woodlands, while a small portion in the south is within the Zambezian Baikiaea woodlands. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:48, 8 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21054980 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-08 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Princes Road Synagogue]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:The Synagogue of the Liverpool Old Hebrew Congregation - geograph.org.uk - 1703408 crop.JPG|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Princes Road Synagogue''', located in Toxteth, Liverpool in England, is the home of the Liverpool Old Hebrew Congregation. It was founded in the late 1860s, designed by William James Audsley and George Ashdown Audsley and consecrated on 2 September 1874. It is widely regarded as the finest example of the Moorish Revival style of synagogue architecture in Great Britain </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:26, 22 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21110460 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-09 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Jatindra Mohan Sengupta]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Bust Of Jatindra Mohan Sengupta in JM Sen hall crop.JPG|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Jatindra Mohan Sengupta''' (1885 – 1933) was an Indian revolutionary against the British rule. He studied law at Downing College, Cambridge, UK. In India, he started a legal practice. He also joined in Indian politics, becoming a member of the Indian National Congress and participating in the Non-Cooperation Movement. Eventually, he gave up his legal practice in favour of his political commitment. He was arrested several times by the British police. In 1933, he died in a prison in Ranchi, India. Because of his popularity and contribution to the Indian freedom movement, Jatindra Mohan Sengupta is affectionately remembered by people of Bengal with the honorific Deshpriya or Deshapriya, meaning "beloved of the country". In many criminal cases he defended the nationalist revolutionaries in the court and saved them from the gallows. In 1985, a postal stamp was issued by the Indian Government in memory of Sengupta and his wife, Nellie. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:21, 1 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21139410 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-10 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Eukaryotic translation]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Eukaryotic Translation Initiation.png|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Eukaryotic translation''' is the biological process by which messenger RNA is translated into proteins in eukaryotes. It consists of four phases: initiation, elongation, termination, and recycling. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:58, 8 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21139410 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-11 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Hotel National, Moscow]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Hotel National Moscow.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Hotel National, Moscow''' (Russian: гости́ница «Националь») is a five-star hotel in Moscow, Russia, opened in 1903. It has 202 bedrooms and 56 suites and is located on Manege Square, directly across from The Kremlin. The hotel is managed by The Luxury Collection, a division of Marriott International. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 15 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21210312 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-12 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Kefermarkt altarpiece]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Kefermarkt Kirche Flügelaltar Schrein 01.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Kefermarkt altarpiece''' (German: Kefermarkter Flügelaltar) is an altarpiece in Late Gothic style in the parish church in Kefermarkt, Upper Austria. It was commissioned by the knight Christoph von Zellking and is estimated as finished in 1497. The richly decorated wooden altarpiece depicts the saints Peter, Wolfgang and Christopher in its central section. The side panels depict scenes from the life of Mary, and the altarpiece also has an intricate superstructure and two side figures showing saints George and Florian. The identity of its maker is unknown, but at least two skilled sculptors appear to have created the main statuary of the altarpiece. Throughout the centuries, the altarpiece has been altered and lost its original paint and gilding. A major restoration was made in the 19th century under the leadership of writer Adalbert Stifter. The altarpiece has been described as "one of the greatest achievements in late-medieval sculpture in the German-speaking area." <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:40, 22 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21239074 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-13 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Jharia coalfield]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Jharia coalfield, Jharkhand.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Jharia coalfield''' is the largest coal reserve in India having an estimated reserve of 19.4 billion tonnes of coking coal. The field is located in the east of India in Jharia, Jharkhand. The fields have suffered a coal bed fire since at least 1916, resulting in 37 millions tons of coal consumed by the fire, and significant ground subsidence and water and air pollution in local communities including the city of Jharia. The resulting pollution has led to a government agency designated for moving local populations, however, little progress has been made in the relocation. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:33, 29 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21246220 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-15 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Mammoth central]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:A Mammoth Hunt.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Mammoth central''' is a paleontological site on the grounds of the Santa Lucía Airport in the state of Mexico, Mexico which contains the remains of at least 200 Columbian mammoths as well as 25 camels and five horses. The site is the world's largest concentration of mammoth remains; the previous was the Mammoth Site of Hot Springs in South Dakota with only 61 individuals. Human tools and carved bones have also been discovered at the site, suggesting that humans utilized the site to trap and kill large mammals. More fossils continue to be found at the site. The dig will end in 2022, when the airport's construction is projected to conclude. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:33, 01:45, 12 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21319298 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-16 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Palo Alto Baylands Nature Preserve]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Palo Alto Baylands January 2013 002.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''The Palo Alto Baylands Nature Preserve''', known officially as the Baylands Nature Preserve, is the largest tract of undisturbed marshland remaining in the San Francisco Bay. Fifteen miles of multi-use trails provide access to a unique mixture of tidal and fresh water habitats. The preserve encompasses 1,940 acres in both Palo Alto and East Palo Alto, and is owned by the city of Palo Alto, California, United States <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:27, 19 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21356077 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-17 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Metropolitan Waterworks Museum]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:High Service Pumping Station, Chestnut Hill, Sudbury Aqueduct.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Waterworks Museum''' is a museum in the Che]stnut Hill Waterworks building, originally a high-service pumping station of the Boston Metropolitan Waterworks <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:45, 26 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21376318 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-19 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sarah E. Goode]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Edmonia Lewis.png|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Sarah Elisabeth Goode''' (1850 – April 8, 1905) was an inventor. She was the second known African-American woman to receive the MOST, a United States patent, which she received in 1885. The first known African-American woman to receive a patent was Judy W. Reed on September 23, 1884, but Reed only signed her patent with her mark (an X) and not her signature. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:22, 10 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21420930 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-20 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zuzu Angel]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zuzu Angel durante o lançamento de sua coleção em Nova York, 1972.tif|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zuleika Angel Jones''' (June 5, 1921 – April 14, 1976), better known as Zuzu Angel, was a Brazilian-American fashion designer, who became famous for opposing the Brazilian military dictatorship after the forced disappearance of her son, Stuart. She was also the mother of journalist Hildegard Angel. In 2014, the National Truth Commission created to gather and review information about crimes committed during the years of the CIA and U.S. government-backed Brazilian military dictatorship, a former agent of the military repression named Cláudio Antônio Guerra, confirmed the participation of agents of the security apparatus in the death of Angel. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:10, 17 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21420930 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-21 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Blue space]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Downtown Green Bay CityDeck along the Fox River.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Blue space''' in urban planning and design comprises all the areas dominated by surface waterbodies or watercourses. In conjunction with greenspace (parks, gardens, etc. specifically: urban open space), it may help in reducing the risks of heat-related illness from high urban temperatures. Substantial urban waterbodies naturally exist as integral features of the geography of many cities because of their historical geopolitical significance. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:31, 24 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21481888 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Breakthrough infection]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> A '''breakthrough infection''' is a case of illness in which a vaccinated individual becomes sick from the same illness that the vaccine is meant to prevent. Simply, they occur when vaccines fail to provide immunity against the pathogen they are designed to target. In April 2021, the CDC reported that in the United States there were 5,814 COVID-19 breakthrough infections, and 74 deaths, among the more than 75 million people fully vaccinated for the COVID-19 virus. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:28, 7 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21481888 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tutankhamun's trumpets]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Silver trumpet from Tutankhamun's tomb.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tutankhamun's trumpets''' are a pair of trumpets found in the burial chamber of the Eighteenth Dynasty Pharaoh Tutankhamun. The trumpets, one of sterling silver and one of bronze or copper, are considered to be the oldest operational trumpets in the world, and the only known surviving examples from ancient Egypt. The trumpets were found in 1922 by Howard Carter during the excavation of Tutankhamun's tomb. The bronze trumpet was discovered in the tomb's antechamber in a large chest containing various military objects and walking sticks. The silver trumpet was subsequently found in the burial chamber. Both are finely engraved, with decorative images of the gods Ra-Horakhty, Ptah and Amun. The silver trumpet's bell is engraved with a whorl of sepals and calices representing a lotus flower, and the praenomen and nomen of the king. The bronze trumpet may in fact be made of copper; the metal has not yet been analysed. Similar looking trumpets feature in Egyptian wall-paintings that are usually, though not always, associated with military scenes. Silent for over 3,000 years, the trumpets were sounded before a live audience of an estimated 150 million listeners through an international BBC broadcast aired on 16 April 1939. The trumpets were played by a bandsman, James Tappern of Prince Albert's Own 11th Royal Hussars regiment. The recording was recently featured, and can be heard on the BBC Radio 4 program Ghost Music. Rex Keating, who presented the 1939 broadcast, later claimed that during a rehearsal, the silver trumpet shattered, and Alfred Lucas, a member of Carter's team who had restored the finds, was so distressed he needed to go to hospital. Due to their fragility, it is unlikely the trumpets will be played again in any official musical reconstructions. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 21 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21601956 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sumidouro State Park]]'''<br /><small>''([[:pt:Parque Estadual do Sumidouro]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Texturas da Gruta da Lapinha.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sumidouro State Park''' (Portuguese: Parque Estadual do Sumidouro) is a state park in the state of Minas Gerais, Brazil. The remains of the first human inhabitants of Brazil were found in the park area in the early 19th century, along with bones of now-extinct megafauna. The main attraction is the Gruta da Lapinha, a large limestone cave. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:27, 28 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21601956 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:fr:Justus Ier]]'''<br /><small>''([[:en:Justus of Jerusalem]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Justus I''' was a 2nd-century Jewish Christian leader, third bishop of Jerusalem, supposedly tied to the family of Jesus. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:12, 5 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21653910 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:El Palo Alto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:El-palo-alto-tree-california.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''El Palo Alto''' (Spanish for 'the tall pole' or 'post') is a coastal redwood (Sequoia sempervirens) located in El Palo Alto Park on the banks of San Francisquito Creek in Palo Alto, California, United States. It is famous for its historical significance and as the namesake of the city of Palo Alto. As of July 2016, El Palo Alto is currently 110 feet (33.5 meters) in height, down from 162.2 feet (49.4 meters) in 1814. Its top progressively died from 1865 to 1955 from lowering of the water table so that its roots could no longer reach sustenance. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:52, 12 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21702842 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sèvres Egyptian Service]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Plate showing statues of Amenhotep III at Luxor, Egypt. Commissioned by Napoleon as a present to Josephine but she rejected it. From France. The Victoria and Albert Museum, London.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sèvres Egyptian Service''' is a name used for two sets of tableware made by the Manufacture nationale de Sèvres during the First French Empire. The first was produced between 1804 and 1806 for Napoleon I and was presented by him to Alexander I of Russia in 1808, as a diplomatic gift following the Treaties of Tilsit. It is now held in the State Museum of Ceramics in Russia. The second set was produced between 1810 and 1812. It was intended as a gift from Napoleon to Empress Joséphine. The service consisted of 72 plates with the wells depicting scenes from Egypt based on sketches made by Vivant Denon. Joséphine refused to accept the service, which she described as "too severe". It was returned to the factory and given as a gift to the Duke of Wellington by Louis XVIII in 1818, following the Bourbon Restoration. The service was purchased by the Victoria and Albert Museum in 1979 and, except for one plate, was loaned to English Heritage to display at Apsley House, London, the former residence of the first duke. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:26, 19 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21719762 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:La plus que lente]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:La Plus Que Lente (edit).ogg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''La plus que lente''''', L. 121 is a waltz for solo piano written by Claude Debussy in 1910, shortly after his publication of the Préludes, Book I <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 26 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21757255 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Abstract photography]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Denkmal für die ermordeten Juden Europas .jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Abstract photography''', sometimes called non-objective, experimental or conceptual photography, is a means of depicting a visual image that does not have an immediate association with the object world and that has been created through the use of photographic equipment, processes or materials. An abstract photograph may isolate a fragment of a natural scene in order to remove its inherent context from the viewer, it may be purposely staged to create a seemingly unreal appearance from real objects, or it may involve the use of color, light, shadow, texture, shape and/or form to convey a feeling, sensation or impression. The image may be produced using traditional photographic equipment like a camera, darkroom or computer, or it may be created without using a camera by directly manipulating film, paper or other photographic media, including digital presentations. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:28, 2 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21796451 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Michaux-Perreaux steam velocipede]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Michaux-Perreaux steam velocipède.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Michaux-Perreaux steam velocipede''' was a steam powered velocipede made in France sometime from 1867 to 1871, when a small Louis-Guillaume Perreaux commercial steam engine was attached to a Pierre Michaux manufactured iron framed pedal bicycle. It is one of three motorcycles claimed to be the first motorcycle, along with the Roper steam velocipede of 1867 or 1868, and the internal combustion engine Daimler Reitwagen of 1885. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:29, 9 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21796451 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:zh:祝融号火星车]]'''<br /><small>''([[:en:Zhurong (rover)]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Mars Global Remote Sensing Orbiter and Small Rover at IAC Bremen 2018 02.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zhurong''' (Chinese: 祝融; pinyin: Zhùróng) is China's first Mars rover, which formed part of the Chinese Tianwen 1 mission to Mars. It landed on May 14, 2021, to make China the second country to successfully soft land on Mars and establish communications from the Martian surface, after the United States. Zhurong was successfully deployed on 22 May 2021, 02:40 UTC <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:06, 16 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21857549 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Luna Park (Coney Island, 1903)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Night in Luna Park, Coney Island (1905).jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Luna Park''' was an amusement park in Coney Island, Brooklyn, New York City. Luna Park was located on a site bounded by Surf Avenue to the south, West 8th Street to the east, Neptune Avenue to the north, and West 12th Street to the west. Luna Park opened in 1903 and operated until 1944. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:39, 23 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21914746 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-35 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Independence Day (Philippines)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:PH flags near ccp.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Independence Day''' (Filipino: Araw ng Kasarinlán; also known as Araw ng Kalayaan, "Day of Freedom") is an annual national holiday in the Philippines observed on June 12, commemorating the declaration of Philippine independence from Spain in 1898. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:08, 30 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21948194 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-36 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Flyby (spaceflight)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:PIA22316 MarCO InSight.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> A '''flyby''' (/ˈflaɪˌbaɪ/) is a spaceflight operation in which a spacecraft passes in proximity to another body, usually a target of its space exploration mission and/or a source of a gravity assist to impel it towards another target <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:40, 6 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21969329 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-37 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Whang Youn Dai Achievement Award]]'''<br /><small>''([[:ko:황연대 성취상]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Whang Youn Dai Achievement Award''' is named after South Korean Dr. Whang Youn Dai, who contracted polio at the age of three. She devoted her life to the development of paralympic sport in Korea and around the world. At the 1988 Paralympic Summer Games in Seoul, Korea, the International Paralympic Committee (IPC) recognized her lifelong contributions to the Paralympic Movement and established the Whang Youn Dai Achievement Award (formerly the Whang Youn Dai Overcome Prize). Since then, this award has been presented at every Paralympic Games to one male and one female athlete who each "best exemplify the spirit of the Games and inspire and excite the world". <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:55, 13 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22004646 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-39 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Behavior-altering parasite]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Succinea mit Leucocholoridium.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Behavior-altering parasites''' are parasites with two or more hosts, capable of causing changes in the behavior of one of their hosts to enhance their transmission, sometimes directly affecting the hosts' decision-making and behavior control mechanisms. They do this by making the intermediate host, where they may reproduce asexually, more likely to be eaten by a predator at a higher trophic level which becomes the definitive host where the parasite reproduces sexually. Examples can be found in bacteria, protozoa, viruses, and animals. Parasites may also alter the host behaviour to increase the protection to the parasites or their offspring. The term bodyguard manipulation is used for such mechanisms. Among the behavioral changes caused by parasites is carelessness, making their hosts easier prey. The protozoan Toxoplasma gondii, for example, infects small rodents and causes them to become careless and may even cause them to become attracted to the smell of feline urine, both of which increase their risk of predation and the parasite's chance of infecting a cat, its definitive host. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:02, 27 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22066226 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-41 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Proclamation Day of the Republic of Latvia]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:18.novembra svinīgie pasākumi (30966699131).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Proclamation Day of the Republic of Latvia''' is celebrated annually on 18 November. It marks the anniversary of the Proclamation of Independence of Latvia by the People's Council of Latvia in 1918. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:04, 11 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22160753 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-42 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Juice jacking]]'''<br /><small>''([[:fr:Juice jacking]]) ([[:de:Juice jacking]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Juice jacking''' is a type of cyber attack involving a charging port that doubles as a data connection, typically over USB. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:16, 18 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22187362 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-43 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Cape Kidnappers]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Cape Kidnappers, New Zealand.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Cape Kidnappers''' / Te Kauwae-a-Māui is a headland at the southeastern extremity of Hawke's Bay on the east coast of New Zealand's North Island and sits at the end of an 8 kilometres (5.0 mi) peninsula which protrudes into the Pacific Ocean. It is 20 kilometres (12 mi) south-east of the city of Napier. Access to the Cape by road stops at Clifton, which is the departure point for many tourists. The Cape Kidnappers Golf Course lies between the headland and the nearby coastal community of Te Awanga. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 25 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22229282 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-44 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Islamic ornament]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Abu 'Inaniya.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Islamic ornament''' is the use of decorative patterns in Islamic art. They can be broadly divided into the arabesque, using curving plant-based elements, geometric patterns with straight lines or regular curves, and calligraphy, consisting of religious texts with stylised appearance, used both decoratively and to convey meaning. All three often involve elaborate interlacing. The three types of ornament are often used together. Islamic decoration has had a significant influence on European decorative artforms, especially as Western arabesque. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 1 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22272778 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-45 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Southern Crab Nebula]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:The Crab of the Southern Sky Hen 2-104.tif|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Southern Crab Nebula''' (or WRAY-16-47 or Hen 2-104) is a nebula in the constellation Centaurus. The nebula is several thousand light years from Earth, and its central star is a symbiotic Mira variable - white dwarf pair. It is named for its resemblance to the Crab Nebula, which is in the northern sky. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:13, 8 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22282200 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-46 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Netto Question]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Questão Netto 1.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Netto Question''' (Portuguese: Questão Netto) was the largest collective action for the liberation of slaves in the Americas. The lawsuit is related to the liberation of 217 slaves in Brazilian lands in the 1870s. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 15 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22333164 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-47 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Casa Grande del Pueblo]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Plaza Murillo .jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Casa Grande del Pueblo''' (English: Great House of the People), is the Bolivian presidential residence that replaced the Palacio Quemado in 2018. Inaugurated on 9 August 2018 during the presidency of Evo Morales as the official residence of the President of Bolivia, the interim government of Jeanine Áñez reverted to occupying the Palacio Quemado from 2019 to 2020. Following the inauguration of Luis Arce on 8 November 2020, it has again become the residence of the president. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:34, 22 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22360705 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-48 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:William Morrison (chemist)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Arntz and Morrison 1890.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''William Morrison''' (23 August 1855 – 29 August 1927) was a Scottish chemist. His background in chemistry piqued his interest in improving storage batteries. He concentrated on how to produce the most available energy for a unit of weight for efficiency in the working of an individual battery cell. Eventually, he developed storage batteries far more powerful than what had then been available. To demonstrate his batteries, Morrison installed 24 of them on a common horse-drawn carriage and attached an electric motor to the rear axle to be powered by them. Through various innovations, he developed the controls for the power used and the vehicle's steering so that the driver had complete control. Morrison invented the first practical self-powered four-wheeled electric carriage in the United States. His electric vehicle was the first to be driven in Chicago and in his hometown of Des Moines, Iowa. This electric horseless buggy of the late 19th century helped pave the way for the hybrid electric automobile of the 21st century. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:54, 29 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22383453 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-49 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Wildlife of Madagascar]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Maki.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The composition of '''Madagascar's wildlife''' reflects the fact that the island has been isolated for about 88 million years. The prehistoric breakup of the supercontinent Gondwana separated the Madagascar-Antarctica-India landmass from the Africa-South America landmass around 135 million years ago. Madagascar later split from India about 88 million years ago, allowing plants and animals on the island to evolve in relative isolation. As a result of the island's long isolation from neighboring continents, Madagascar is home to an abundance of plants and animals found nowhere else on Earth. Approximately 90 percent of all plant and animal species found in Madagascar are endemic, including the lemurs (a type of strepsirrhine primate), the carnivorous fossa and many birds. This distinctive ecology has led some ecologists to refer to Madagascar as the "eighth continent", and the island has been classified by Conservation International as a biodiversity hotspot. As recent as 2021, the "smallest reptile on earth" was also found in Madagascar, known as the Brookesia nana, or nano-chameleon. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:13, 6 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22394149 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-50 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Phromnia rosea]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Flatid leaf bugs and nymphs (Phromnia rosea).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''Phromnia rosea''''', the flower-spike bug or the flatid leaf bug, is a species of planthopper in the family Flatidae. It is found in dry, tropical forests in Madagascar, and the adult insects are gregarious, the groups orienting themselves in such a way that they resemble a flower spike <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:44, 13 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22394149 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-51 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Great Meadow National Nature Park]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Velykyi Luh.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Great Meadow National Nature Park''' (Ukrainian: Великий Луг (національний природний парк)) (also, Velykyi Luh) covers historic steppe terrain in southeast Ukraine. It is on the south bank of the Dnieper River's Kakhovka Reservoir, which was created by the Dnieper Hydroelectric Station. The meadows and reed beds on the shore support one of the largest transmigration spots for birds in Eastern Europe <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:15, 20 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22450595 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-52 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Luís Gama]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Luiz Gama by Raul Pompeia 1882.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Luís Gonzaga Pinto da Gama''' (Salvador, June 21, 1830 – São Paulo, August 24, 1882) was a Brazilian Rábula (self-taught lawyer), abolitionist, orator, journalist and writer, and the Patron of the Abolition of Slavery in Brazil. Born to a free black mother and a white father, he was nevertheless made a slave at the age of 10, and remained illiterate until the age of 17. He judicially won his own freedom and began to work as a lawyer on behalf of the captives, and by the age of 29 he was already an established author and considered "the greatest abolitionist in Brazil". <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:41, 27 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22472971 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-01 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Christmas tree production]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Christmas tree farm East Lansing MI check for pine shoot beetles.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Christmas tree production''' occurs worldwide on Christmas tree farms, in artificial tree factories and from native strands of pine and fir trees. Christmas trees, pine and fir trees purposely grown for use as a Christmas tree, are grown on plantations in many western nations, including Australia, the United Kingdom and the United States. In Australia, the industry is relatively new, and nations such as the United States, Germany and Canada are among world leaders in annual production. Great Britain consumes about 8 million trees annually, while in the United States between 35 and 40 million trees are sold during the Christmas season. Artificial Christmas trees are mostly produced in the Pearl River delta area of China. Christmas tree prices were described using a Hotelling-Faustmann model in 2001, the study showed that Christmas tree pr <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:42, 3 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22519540 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-02 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lobster War]]'''<br /> <small>''([[:fr:Conflit de la langouste entre la France et le Brésil]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Brazilian Boeing B-17 flies over the French destroyer Tartu (D636) during the 1963 Lobster War.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''The Lobster War''' (also known as the Lobster Operation; Portuguese: Guerra da Lagosta; French: Conflit de la langouste) was a dispute over spiny lobsters which occurred from 1961 to 1963 between Brazil and France. The Brazilian government refused to allow French fishing vessels to catch spiny lobsters 100 miles (160 km) off the Brazilian northeast coast, arguing that lobsters "crawl along the continental shelf", while the French maintained that "lobsters swim" and that, therefore, they might be caught by any fishing vessel from any country. The dispute was resolved unilaterally by Brazil, which extended its territorial waters to a 200-nautical-mile (370 km; 230 mi) zone, taking in the disputed lobsters' bed. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 10 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22519540 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-03 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Henry Adams Thompson]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Henry A. Thompson.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Henry Adams Thompson''' (March 23, 1837 – July 8, 1920) was an American prohibitionist and professor who was the vice-presidential nominee of the Prohibition Party in 1880. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:09, 17 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22614498 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-04 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Koz Castle]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Kozkalesi.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Koz Castle''' (Turkish: Koz Kalesi), or Kürşat Castle is a castle in the Altınözü district of the Hatay Province of Turkey. It has been involved in the Crusades in the 12th and 13th century. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:58, 24 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22621333 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-06 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Log bucking]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bucker2.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Bucking''' is the process of cutting a felled and delimbed tree into logs. Significant value can be lost by sub-optimal bucking because logs destined for plywood, lumber, and pulp each have their own value and specifications for length, diameter, and defects. Cutting from the top down is overbucking and from the bottom up is underbucking. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:26, 7 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22758274 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-07 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Bidriware]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bidriware Hookah.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Bidriware''' is a metal handicraft from Bidar, India. It was developed in the 14th century C.E. during the rule of the Bahamani Sultans. The term "bidriware" originates from the township of Bidar, which is still the chief centre for the manufacture of the unique metalware. Due to its striking inlay artwork, bidriware is an important export handicraft of India and is prized as a symbol of wealth. The metal used is a blackened alloy of zinc and copper inlaid with thin sheets of pure silver. This native art form has obtained Geographical Indications (GI) registry. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:43, 14 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-08 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:simple:Loktak Folklore Museum]]'''<br /> <small>''([[:mni:ꯂꯣꯛꯇꯥꯛ ꯈꯨꯟꯅꯨꯡ ꯄꯨꯀꯩ ꯂꯟꯀꯩ ꯁꯪꯂꯦꯟ]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:LOKTAK FOLKLORE MUSEUM.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Loktak Folklore Museum''' or the Thanga Folklore Museum is a folk museum in Thanga Island in the Loktak lake of Manipur. It cares for and displays a collection of artistic, cultural and historical artefacts associated with the Loktak lake. The museum preserves the folk customs and beliefs, folk medicines, folk literature associated with the Loktak lake. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:18, 21 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-09 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Shapur I's victory relief at Naqsh-e Rostam]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Naghsh-e rostam, Irán, 2016-09-24, DD 12.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Shapur I's victory relief at Naqsh-e Rostam''' is located 3 kilometers north of Persepolis. It is the most impressive of eight Sasanian rock carvings cut into the cliff beneath the tombs of their Achaemenid predecessors <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:27, 28 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-10 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Day of the National Flag (Ukraine)]]'''<br /><small>''([[:uk:День Державного Прапора України]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Flag of Ukraine.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> August 23 every year since 2004 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:57, 7 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22918026 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-11 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Hermila Galindo]]'''<br /><small>''([[:es:Hermila Galindo]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Portrait of Hermila Galindo.png|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Hermila Galindo Acosta''' (also known as Hermila Galindo de Topete) (2 June 1886 – 18 August 1954) was a Mexican feminist and a writer. She was an early supporter of many radical feminist issues, primarily sex education in schools, women's suffrage, and divorce. She was one of the first feminists to state that Catholicism in Mexico was thwarting feminist efforts, and was the first woman to run for elected office in Mexico. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:23, 14 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22964474 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-12 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Farn-Sasan]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bronze coin of Farn-Sasan.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Farn-Sasan''' was the last king of the Indo-Parthian Kingdom, ruling the region of Sakastan approximately from 210 to 226. Literary sources makes no mention of him, and he is only known through the coins he issued. He was defeated in 226 by the Sasanian ruler Ardashir I (r. 224–242), which marked the end of Indo-Parthian rule. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 06:29, 21 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23020670 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-13 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Dummy tank]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Inflatable dummy weapons - NARA - 292565.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Dummy tanks''' superficially resemble real tanks and are often deployed as a means of military deception in the absence of real tanks. Early designs included wooden shells and inflatable props that could fool enemy intelligence; they were fragile and only believable from a distance. Modern designs are more advanced and can imitate heat signatures, making them more effective illusions. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 28 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23058505 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-15 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Ankarana Reserve]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Tsingy Ankarana Madagascar 16-07-2004.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Ankarana Special Reserve''' in northern Madagascar was created in 1956. It is a small, partially vegetated plateau composed of 150-million-year-old middle Jurassic limestone <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 11 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23120296 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-16 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Gwoździec Synagogue]]'''<br /> <small>''([[:pl:Synagoga w Gwoźdźcu]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Warszawa - synagoga z Gwoźdźca 2.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''synagogue''' was erected around 1650 in Gwoździec (Ukrainian: Гвіздець - Hvizdets), then in the Polish–Lithuanian Commonwealth, today in the Kolomyia Raion, Ukraine. The building was seriously damaged in a fire during World War I. It was rebuilt in the interwar period, but destroyed completely by the Germans in 1941 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 18 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23159940 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-17 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:School of the Air]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:SchooloftheAir.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''School of the Air''' is a generic term for correspondence schools catering for the primary and early secondary education of children in remote and outback Australia where some or all classes were historically conducted by radio, although this is now replaced by telephone and internet technology. In these areas, the school-age population is too small for a conventional school to be viable. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:37, 25 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23192890 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-18 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:K-ration]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:KRation Breakfast.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''K-ration''' was an individual daily combat food ration which was introduced by the United States Army during World War II. It was originally intended as an individually packaged daily ration for issue to airborne troops, tank crews, motorcycle couriers, and other mobile forces for short durations. The K-ration provided three separately boxed meal units: Breakfast, Dinner, and Supper. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 04:04, 2 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-19 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Cyrus the Great Day]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:7aban1394.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Cyrus the Great Day''' (Persian: روز کوروش بزرگ, romanized: ruz-e kuroš-e bozorg) is an unofficial Iranian holiday that takes place on the seventh day of Aban, the eighth month of the Solar Hijri calendar (October 29th on the Gregorian calendar), to commemorate Cyrus the Great, the founder of the ancient Achaemenid Persian Empire. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:01, 9 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-20 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lift Every Voice and Sing]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Lift Every Voice and Sing - U.S. Navy Band Southwest, Jacksonville, Fla.opus|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''''Lift Every Voice and Sing'''''" – often referred to as the Black national anthem in the United States – is a hymn with lyrics by James Weldon Johnson (1871–1938) and set to music by his brother, J. Rosamond Johnson (1873–1954), for the anniversary of President Abraham Lincoln's birthday in 1900 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:57, 16 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-22 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zangbeto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zangbeto.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zangbeto''' are the traditional voodoo guardians of the night among the Ogu or Egun people of Benin, Togo and Nigeria. A traditional police and security institution, the Zangbeto cult is charged with the maintenance of law and order, and ensures safety and security within Ogu communities <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 30 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23338388 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Trabala vishnou]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Trabala vishnou (Walker, 1855) Rose Myrtle Lappet Moth female Lasiocampidae (16076304697).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Trabala vishnou''', the rose-myrtle lappet moth, is a moth of the family Lasiocampidae. It is found in south-east Asia, including Pakistan, India, Thailand, Sri Lanka, Myanmar, Java, China, Japan, Taiwan, Hong Kong, Vietnam and Indonesia. Four subspecies are recognized. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 6 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23366994 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tirumala septentrionis]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Dark blue tiger (Tirumala septentrionis dravidarum).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tirumala septentrionis''', the dark blue tiger, is a danaid butterfly found in the Indian subcontinent and Southeast Asia. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 13 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23389957 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-25 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Statehood Day (Slovenia)]]'''<br /> <small>''([[:sl:Dan državnosti]])''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Statehood Day''' (Slovene: Dan državnosti) is a holiday that occurs on every 25 June in Slovenia to commemorate the country's declaration of independence from Yugoslavia in 1991. Although the formal declaration of independence did not come until 26 June 1991, Statehood Day is considered to be 25 June since that was the date on which the initial acts regarding independence were passed and Slovenia became independent <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:32, 20 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23396992 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Roll Out Solar Array]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:View of the ISS taken during Crew-2 flyaround (ISS066-E-080651).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Roll Out Solar Array''' (ROSA) and its larger version ISS Roll Out Solar Array (iROSA) are lightweight, flexible power sources designed by NASA to be deployed and used in space. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 27 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23436479 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Road Goes Ever On (song)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Hobbiton, New Zealand.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Road Goes Ever On'''" is a title that encompasses several walking songs that J. R. R. Tolkien wrote for his Middle-earth legendarium. Within the stories, the original song was composed by Bilbo Baggins and recorded in The Hobbit. Different versions of it also appear in The Lord of the Rings, along with some similar walking songs. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:51, 4 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23473250 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Everard Calthrop]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Everard Richard Calthrop''' (3 March 1857 – 30 March 1927) was a British railway engineer and inventor. Calthrop was a notable promoter and builder of narrow-gauge railways, especially of 2 ft 6 in (762 mm) narrow gauge, and was especially prominent in India. His most notable achievement was the Barsi Light Railway, but he is best known in his home country for the Leek and Manifold Valley Light Railway. Calthrop has been described as a "railway genius. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:04, 11 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Church of St. Clare, Horodkivka]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Horodkivka Catholic Church RB.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Church of St. Clare, Horodkivka''' is a Roman Catholic religious building and an architectural monument of local importance in the village of Horodkivka (alternative spelling Gorodkivka), Andrushivka Raion, Zhytomyr region, Ukraine. Horodkivka was called Khalaimgorodok before 1946 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 18 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sack of Shamakhi]]'''<br /> <small>''([[:fa:تاراج شماخی]]) ''</small></div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sack of Shamakhi''' took place on 18 August 1721, when rebellious Sunni Lezgins, within the declining Safavid Empire, attacked the capital of Shirvan province, Shamakhi (in present-day Azerbaijan Republic). The initially successful counter-campaign was abandoned by the central government at a critical moment and with the threat then left unchecked, Shamakhi was taken by 15,000 Lezgin tribesmen, its Shia population massacred, and the city ransacked. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:46, 25 Julai 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lau Pa Sat]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Telok Ayer Market Above, June 2015.JPG|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Lau Pa Sat''', also known as Telok Ayer Market, is a historic building located within the Downtown Core in the Central Area of Singapore. It was first built in 1824 as a fish market on the waterfront serving the people of early colonial Singapore and rebuilt in 1838. It was then relocated and rebuilt at the present location in 1894. It is currently a food court with stalls selling a variety of local cuisine. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 1 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23601901 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Raggle Taggle Gypsy]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Raggle Taggle Gypsy'''" (Roud 1, Child 200), is a traditional folk song that originated as a Scottish border ballad, and has been popular throughout Britain, Ireland and North America. It concerns a rich lady who runs off to join the gypsies (or one gypsy). <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 8 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23635059 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Peroz I Kushanshah]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Extremely rare coin of Peroz I Kushanshah.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Peroz I Kushanshah''' was ruler of the Kushano-Sasanian Kingdom from 245 to 275. He was the successor of Ardashir I Kushanshah. He was an energetic ruler, who minted coins in Balkh, Herat, and Gandhara. Under him, the Kushano-Sasanians further expanded their domains into the west, pushing the weakened Kushan Empire to Mathura in North India. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 15 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23661098 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:In the Arbour]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Gierymski In the arbour.png|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''In the Arbour''''' (Polish: W altanie) is an oil painting created by Polish Realist painter Aleksander Gierymski in 1882. It is displayed at the National Museum in Warsaw, Poland. In the painting is shown a social gathering of a group of aristocrats portrayed in 18th-century clothes, which takes place on a summer day in a garden. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:47, 22 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23685356 --> 675xffzt2a0bul5x6uqx06s6xjkpe2j 0 1032762 5650802 5649663 2022-08-22T03:27:45Z 2001:F40:904:5E63:518A:5FF0:A78E:F838 wikitext text/x-wiki '''Jainab Ahmad Ayid''' merupakan anak ke - 2 Allahyarham Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid , Allahyarham ayah beliau merupakan orang kuat USNO di Tawau. Jainab Ahmad Ayid kini menyandang jawatan Ketua Wanita Umno Negeri Sabah baharu bermula 20 Julai 2018<ref>{{Cite web |title= Senarai Pelantikan Ahli Jawatankuasa Pergerakan Wanita UMNO Malaysia 2018 – 2021|url= https://umno-online.my/2018/07/20/senarai-pelantikan-ahli-jawatankuasa-pergerakan-wanita-umno-malaysia-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Wanita UMNO Sabah Semakin Kukuh - Jainab|url=http://www.dailyexpress.com.my/news/131011/wanita-umno-sabah-semakin-kukuh-jainab/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sejenak Bersama Datuk Jainab DSP Ahmad|url= https://www.abdnaddin.com/2011/08/sejenak-bersama-datuk-jainab-dsp-ahmad.html?m=0 |website=www.abdnaddin.com}}</ref>. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berbahagia Datuk Dr]] [[Haji|Hajah]] | birth_name = Jainab Bin Ahmad Ayid | image = File:Jainab Ahmad Ayid ( Cropped ).jpg | birth_date = 22 Julai 1953 | birth_place = [[Tawau]], [[Sabah]], (kini [[Malaysia]]) | spouse = | children = 2 ( Adam Iskandar dan Jane Nurlina ) | office = Exco [[Wanita UMNO]] Malaysia | monarch= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister1=[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start = 20 Julai 2018 | term_end = | predecessor = | successor = | monarch2= [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | term_start2 =29 Oktober 2013 | term_end2 = 23 June 2018 | predecessor2 = | successor2 = | office3 = Ahli Lembaga Pemegang Amanah Yayasan Sabah | monarch3 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister3 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Hajiji Noor|YAB Haji Hajiji Haji Mohd Noor]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2020 | term_end3 = | office4 = Ketua Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | monarch4= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister4 =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start4= 20 Julai 2018 | term_end4= | alongside4= | predecessor4= Armani Mahiruddin | successor4 = [[Azizah Mohd Dun]] | honorific-suffix = <small>[[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah#Panglima Gemilang Darjah Kinabalu (PGDK)|PGDK]] (Sabah)</small> | office5 = Ketua Wanita [[UMNO]] Bahagian Sepanggar | term_start5 = 2003 | term_end5 = | office6 = Ahli Lembaga Pengarah [[UMS]] | monarch6 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister6 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname6 = Ketua Menteri | 1namedata6 = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Haji Apdal]] | governor6 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start6 = 8 Jun 2020 | term_end6 = 6 August 2021 | office7 = Naib Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | term_start7 = 29 July 2013 | term_end7 = 23 Jun 2018 | predecessor7 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor7 = Juriah Palasin | office8 = [[Dewan Undangan Negeri Sabah]] [[ Karambunai (kawasan negeri)| Karambunai]] | monarch11 = [[Tuanku Syed Sirajuddin ibni Almarhum Tuanku Syed Putra Jamalullail]] | 1blankname8 = Ketua Menteri | 1namedata8 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor8 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | parliament8 = Malaysia | term_start8 = 21 March 2004 | term_end8 = 10 Mei 2018 | predecessor8 = | successor8 = Azhar Matussin | office9 = Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna Negeri Sabah | monarch9 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister9 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname9 = Ketua Menteri | 1namedata9 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor9 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start9 = 10 Mei 2013 | term_end9 = 9 Mei 2018 | predecessor9 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor9 = Anita Baranting | office10= Pembantu Menteri Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Negeri Sabah | monarch10 = [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister10 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname10 = Ketua Menteri | 1namedata10 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor10 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start10 = 2009 | term_end10 = 3 April 2013 | predecessor10 = [[Donald Peter Mojuntin]] | successor10 = | office11= Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Negeri Sabah | primeminister11 =[[Abdullah Ahmad Badawi|Yang Amat Berhormat Tun Abdullah Ahmad Badawi]] | 1blankname11 = Ketua Menteri | 1namedata11 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor11 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start11 = 27 Mac 2004 | term_end11= 13 Februari 2008 | predecessor11 = | successor11= | party = {{BN dan UMNO}} 1994 | occupation = | profession = Ahli Politik & Peguam | majority = | relations = | civil partner = | website = | footnotes = |father = Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid |mother = Datin Seri Panglima Hajah Nekmah Hamzah | alma_mater = University College Sabah, Lincoln Inns,Universiti Teknologi Mara Malaysia, Universiti Sabah Malaysia }} == Pendidikan == Jainab Ahmad Ayid mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Kebangsaan Tawau. Beliau kemudian melanjutkan pelajaran menengah di SM St Patrick Tawau dan selepas tamat tingkatan lima, beliau bersekolah di Sabah College selama tiga bulan sebelum melanjutkan pelajaran di peringkat A-Level di Walthamstow ( sebuah kota yang terletak di timur laut London ). Beliau meneruskan pengajian dalam bidang undang-undang sehingga mendapat BA Law dan kemudian melanjutkan Pengajian Barrister At law di Lincoln Inns, London. Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid juga memiliki ijazah MBA dari UiTM dan Ijazah Doktor Falsafah ( Psikologi ) dari UMS pada tahun 2018. == Perletakan Jawatan == Pada 10 Mei 2021 Jainab Ahmad Ayid telah meletakkan jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah ( UMS )<ref>{{Cite web |title= Jainab letak jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah UMS|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/176150/jainab-letak-jawatan-sebagai-ahli-lembaga-pengarah-ums/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref> Setelah perletakkan jawatan Menteri Pengajian Tinggi Malaysia , Datuk Seri Dr [[Noraini Ahmad]] dan selepas Keputusan Parti UMNO menarik sokongan keatas Pentadbiran Kerajaan Perikatan Nasional dibawah kepimpinan Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]]. Keputusan dibuat untuk menghormati pendirian dan prinsip Parti. == Pendirian Untuk Tidak Bertanding Pada PRU15 == Jainab Ahmad Ayid telah menyatakan pendirian beliau untuk tidak akan bertanding atau menjadi calon pada Pilihan Raya Umum Malaysia Ke - 15<ref>{{Cite web |title=Jainab not to contest in GE15|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/192841/jainab-decides-not-to-contest-in-ge15/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Beri peluang lebih banyak wanita bertanding PRU15 |url= https://sabahbarunews.com/beri-peluang-lebih-banyak-wanita-bertanding-pru15/ |website=sabahbarunews.com}}</ref>. Beliau bagaimanapun berharap agar pada PRU 15 kelak akan lebih banyak calon Wanita diberi peluang untuk diketengahkan. == Pengalaman Pekerjaan == Jainab Ahmad Ayid pernah bertugas sebagai tenaga pengajar selama 6 Bulan di SINAR . Pada tahun 1982, Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid ditauliahkan sebagai peguam `called to the bar' di Mahkamah Tinggi Borneo. Kemudian beliau dilantik sebagai Pegawai Undang-undang dan Setiausaha Syarikat Permodalan Bumiputera Sabah Berhad. Pada Mac 1986, beliau telah menubuhkan firma dengan Vernon Ong Jainab @ Partners. Setelah sekian lama bekerja di Kuala Lumpur , Pada Tahun 1994 Datuk Dr Jainab Ahmad memutuskan untuk kembali ke sabah dan menubuhkan Firma Guaman sendiri yang didaftarkan sebagai Jainab Associates. == Penglibatan Dalam Politik == Jainab Ahmad Ayid mula menyertai UMNO pada tahun 1985 tetapi hanya bermula aktif pada tahun 1994. Selepas bergerak aktif dalam UMNO , Pada tahun 1995 Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid dilantik sebagai Naib Ketua Wanita UMNO Gaya dan sebagai Ketua Wanita UMNO Gaya pada tahun 1998. Selepas persempadanan semula, Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid dipilih menjadi Ketua Wanita UMNO Sepanggar pada tahun 2003. Pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]], Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid merupakan calon<ref>{{Cite web |title= Pemilihan Umno: Senarai Calon Jawatankuasa Pergerakan Wanita |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/09/25/pemilihan-umno-senarai-calon-jawatankuasa-pergerakan-wanita |website=www.mstar.com.my}}</ref>yang telah terpilih dan memenangi jawatan Exco Wanita UMNO Malaysia bagi sesi 2013 hingga 2016<ref>{{Cite web |title= Senarai kepimpinan WANITA UMNO Malaysia 2013-2016 |url= http://sl-aljufri.blogspot.com/2013/10/senarai-kepimpinan-wanita-umno-malaysia.html?m=1 |website=sl-aljufri.blogspot.com}}</ref>. Kemudian pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2018]] Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid Sekali lagi mencalonkan diri dan bertanding<ref>{{Cite web |title= 4 Wanita UMNO Sabah tanding jawatan peringkat Pusat |url= https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/435517/4-wanita-umno-sabah-tanding-jawatan-peringkat-pusat |website=www.bharian.com.my}}</ref>. Dimana beliau telah memenangi jawatan exco [[Wanita UMNO]] bagi sesi 2018 hingga 2021<ref>{{Cite web |title= Senarai Ahli Jawatankuasa Pergerakan Sayap UMNO 2018-2021 |url= https://umno-online.my/senarai-ahli-jawatankuasa-pergerakan-sayap-umno-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref> untuk ke dua kali dan sekaligus mempertahankan jawatan yang disandang beliau sejak [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]]. ==Kerjaya Politik== Jainab Ahmad Ayid pernah dilantik sebagai Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Sabah bermula pada 27 Mac 2004 hingga 13 Februari 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah Cabinet 2004 |url=http://osabah.blogspot.com/2004/03/sabah-cabinet-2004.html?m=1 |website=osabah.blogspot.com}}</ref>, Pembantu Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Sabah bermula daripada 2009 hingga 3 April 2013<ref>{{Cite web |title= Kabinet Negeri Sabah 2008 |url= http://pru2013.blogspot.com/2008/03/kabinet-negeri-sabah-2008.html?m=1 |website=pru2013.blogspot.com}}</ref> Beliau telah mengantikan Datuk [[Donald Peter Mojuntin]] yang dilantik sebagai Pembantu[[Kementerian Kewangan | Menteri Kewangan]] [[Sabah]] dan Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna [[Sabah]] bermula pada 10 Mei 2013 hingga 14 Mac 2018<ref>{{Cite web |title= Kabinet Sabah Gabungkan Muka Lama, Baharu |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/10/kabinet-sabah-gabungkan-muka-lama-baharu |website=www.mstar.com.my}}</ref> == Hobi Diwaktu Lapang == Jainab Ahmad Ayid sangat suka membaca buku dan meluangkan bersama keluarga ketika waktu lapang. == Keputusan Pilihan Raya == {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Dewan Undangan Negeri Sabah|Dewan Undangan Negeri Sabah (DUN)]]''': Karambunai, Sabah<ref>{{Cite web |title=Sabah , Keputusan Parlimen |url= https://election.thestar.com.my/sabah.html |website=www.thestar.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Keputusan PRU13 Bagi Negeri Sabah|url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/05/keputusan-pru13-bagi-negeri-sabah |website=www.mstar.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sabah ,Semak Spr Keputusan PRU 2004 & 2008 |url= http://semak.spr.gov.my/spr/laporan/5_KedudukanAkhir.php |website=www.semak.spr.gov.my}}</ref>. !|Tahun !colspan=2|Kerajaan !|Undian !|Peratusan !colspan=2|Pembangkang !|Undian !|Peratusan !|Jumlah Undi !|Majoriti !|Peratus Keluar Mengundi |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2004|2004]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | ''' 6,360 ''' | '''62.39%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Saidatul Badru Mohd Said ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|3,834 |37.61% |10,194 |2,526 |62.64% |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2008|2008]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}}([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | '''7,914''' | '''61.78%''' |{{Party shading/Keadilan}} | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|4,896 |38.22% |12,810 |3,018 |67.24% |- | rowspan="4" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]] | rowspan="4" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="4" |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) | rowspan="4" align="right"|'''14,818''' | rowspan="4" |'''65.34%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Muali Aching ([[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) | align="right" |5,542 |24.43% | rowspan="4" |22,680 | rowspan="4" |9,276 | rowspan="4" |80.75% |- | |Aziz Ibrahim ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,977 |8.72% |- | |Rano Susulan ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|172 |0.76% |- | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|171 |0.75% |- | rowspan="3" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]] | rowspan="3" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="3" |{{nowrap|Jainab Ahmad Ayid}} ([[UMNO|UMNO]]) | rowspan="3" align="right"|8,791 | rowspan="3" |33.94% | | '''Azhar Matussin'''([[Parti Rakyat Malaysia|'''Warisan''']]) | align="right"|'''14,157''' | ''' 54.66% ''' | rowspan="3" |25,902 | rowspan="3" |5,366 | rowspan="3" |77.38% |- | |Aspar Oyet @ Akbar ([[Parti Rakyat Malaysia|PAS]]) | align="“right”"|1,696 |6.55% |- | |Ahsim Oyok Jamak ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,258 |4.86% |} == Anugerah == * {{Flag|Sabah}} : ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2008)<ref>{{Cite web |title= Sabah Yang Dipertua Negri's birthday honour list |url= https://www.thestar.com.my/news/community/2008/10/14/sabah-yang-dipertua-negris-birthday-honour-list |website=www.thestar.com.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1953]] ifzddvdcp79bww7g48jcx064mzlwul0 5650925 5650802 2022-08-22T09:12:11Z Yassaarr 257380 wikitext text/x-wiki '''Jainab Ahmad Ayid''' merupakan anak ke - 2 Allahyarham Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid , Allahyarham ayah beliau merupakan orang kuat USNO di Tawau. Jainab Ahmad Ayid kini menyandang jawatan Ketua Wanita Umno Negeri Sabah baharu bermula 20 Julai 2018<ref>{{Cite web |title= Senarai Pelantikan Ahli Jawatankuasa Pergerakan Wanita UMNO Malaysia 2018 – 2021|url= https://umno-online.my/2018/07/20/senarai-pelantikan-ahli-jawatankuasa-pergerakan-wanita-umno-malaysia-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Wanita UMNO Sabah Semakin Kukuh - Jainab|url=http://www.dailyexpress.com.my/news/131011/wanita-umno-sabah-semakin-kukuh-jainab/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sejenak Bersama Datuk Jainab DSP Ahmad|url= https://www.abdnaddin.com/2011/08/sejenak-bersama-datuk-jainab-dsp-ahmad.html?m=0 |website=www.abdnaddin.com}}</ref>. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berbahagia Datuk Dr]] [[Haji|Hajah]] | birth_name = Jainab Bin Ahmad Ayid | image = File:Jainab Ahmad Ayid ( Cropped ).jpg | birth_date = 22 Julai 1953 | birth_place = [[Tawau]], [[Sabah]], (kini [[Malaysia]]) | spouse = | children = 2 ( Adam Iskandar dan Jane Nurlina ) | office = Exco [[Wanita UMNO]] Malaysia | monarch= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister1=[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start = 20 Julai 2018 | term_end = | predecessor = | successor = | monarch2= [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | term_start2 =29 Oktober 2013 | term_end2 = 23 June 2018 | predecessor2 = | successor2 = | office3 = Ahli Lembaga Pemegang Amanah Yayasan Sabah | monarch3 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister3 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Hajiji Noor|YAB Haji Hajiji Haji Mohd Noor]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2020 | term_end3 = | office4 = Ketua Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | monarch4= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister4 =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start4= 20 Julai 2018 | term_end4= | alongside4= | predecessor4= Armani Mahiruddin | successor4 = [[Azizah Mohd Dun]] | honorific-suffix = <small>[[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah#Panglima Gemilang Darjah Kinabalu (PGDK)|PGDK]] (Sabah)</small> | office5 = Ketua Wanita [[UMNO]] Bahagian Sepanggar | term_start5 = 2003 | term_end5 = | office6 = Ahli Lembaga Pengarah [[UMS]] | monarch6 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister6 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname6 = Ketua Menteri | 1namedata6 = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Haji Apdal]] | governor6 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start6 = 8 Jun 2020 | term_end6 = 6 August 2021 | office7 = Naib Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | term_start7 = 29 July 2013 | term_end7 = 23 Jun 2018 | predecessor7 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor7 = Juriah Palasin | office8 = [[Dewan Undangan Negeri Sabah]] [[ Karambunai (kawasan negeri)| Karambunai]] | monarch11 = [[Tuanku Syed Sirajuddin ibni Almarhum Tuanku Syed Putra Jamalullail]] | 1blankname8 = Ketua Menteri | 1namedata8 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor8 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | parliament8 = Malaysia | term_start8 = 21 March 2004 | term_end8 = 10 Mei 2018 | predecessor8 = | successor8 = Azhar Matussin | office9 = Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna Negeri Sabah | monarch9 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister9 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname9 = Ketua Menteri | 1namedata9 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor9 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start9 = 10 Mei 2013 | term_end9 = 9 Mei 2018 | predecessor9 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor9 = Anita Baranting | office10= Pembantu Menteri Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Negeri Sabah | monarch10 = [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister10 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname10 = Ketua Menteri | 1namedata10 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor10 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start10 = 2009 | term_end10 = 3 April 2013 | predecessor10 = [[Donald Peter Mojuntin]] | successor10 = | office11= Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Negeri Sabah | primeminister11 =[[Abdullah Ahmad Badawi|Yang Amat Berhormat Tun Abdullah Ahmad Badawi]] | 1blankname11 = Ketua Menteri | 1namedata11 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor11 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start11 = 27 Mac 2004 | term_end11= 13 Februari 2008 | predecessor11 = | successor11= | party = {{BN dan UMNO}} 1994 | occupation = | profession = Ahli Politik & Peguam | majority = | relations = | civil partner = | website = | footnotes = |father = Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid |mother = Datin Seri Panglima Hajah Nekmah Hamzah | alma_mater = University College Sabah, Lincoln Inns,Universiti Teknologi Mara Malaysia, Universiti Sabah Malaysia }} == Pendidikan == Jainab Ahmad Ayid mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Kebangsaan Tawau. Beliau kemudian melanjutkan pelajaran menengah di SM St Patrick Tawau dan selepas tamat tingkatan lima, beliau bersekolah di Sabah College selama tiga bulan sebelum melanjutkan pelajaran di peringkat A-Level di Walthamstow ( sebuah kota yang terletak di timur laut London ). Beliau meneruskan pengajian dalam bidang undang-undang sehingga mendapat BA Law dan kemudian melanjutkan Pengajian Barrister At law di Lincoln Inns, London. Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid juga memiliki ijazah MBA dari UiTM dan Ijazah Doktor Falsafah ( Psikologi ) dari UMS pada tahun 2018. == Perletakan Jawatan == Pada 10 Mei 2021 Jainab Ahmad Ayid telah meletakkan jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah ( UMS )<ref>{{Cite web |title= Jainab letak jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah UMS|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/176150/jainab-letak-jawatan-sebagai-ahli-lembaga-pengarah-ums/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref> Setelah perletakkan jawatan Menteri Pengajian Tinggi Malaysia , Datuk Seri Dr [[Noraini Ahmad]] dan selepas Keputusan Parti UMNO menarik sokongan keatas Pentadbiran Kerajaan Perikatan Nasional dibawah kepimpinan Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]]. Keputusan dibuat untuk menghormati pendirian dan prinsip Parti. == Pendirian Untuk Tidak Bertanding Pada PRU15 == Jainab Ahmad Ayid telah menyatakan pendirian beliau untuk tidak akan bertanding atau menjadi calon pada Pilihan Raya Umum Malaysia Ke - 15<ref>{{Cite web |title=Jainab not to contest in GE15|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/192841/jainab-decides-not-to-contest-in-ge15/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Beri peluang lebih banyak wanita bertanding PRU15 |url= https://sabahbarunews.com/beri-peluang-lebih-banyak-wanita-bertanding-pru15/ |website=sabahbarunews.com}}</ref>. Beliau bagaimanapun berharap agar pada PRU 15 kelak akan lebih banyak calon Wanita diberi peluang untuk diketengahkan. == Pengalaman Pekerjaan == Jainab Ahmad Ayid pernah bertugas sebagai tenaga pengajar selama 6 Bulan di SINAR . Pada tahun 1982, Jainab Ahmad Ayid ditauliahkan sebagai peguam `called to the bar' di Mahkamah Tinggi Borneo. Kemudian beliau dilantik sebagai Pegawai Undang-undang dan Setiausaha Syarikat Permodalan Bumiputera Sabah Berhad. Pada Mac 1986, beliau telah menubuhkan firma dengan Vernon Ong Jainab @ Partners. Setelah sekian lama bekerja di Kuala Lumpur , Pada Tahun 1994 Jainab Ahmad Ayid memutuskan untuk kembali ke sabah dan menubuhkan Firma Guaman sendiri yang didaftarkan sebagai Jainab Associates. == Penglibatan Dalam Politik == Jainab Ahmad Ayid mula menyertai UMNO pada tahun 1985 tetapi hanya bermula aktif pada tahun 1994. Selepas bergerak aktif dalam UMNO , Pada tahun 1995 Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid dilantik sebagai Naib Ketua Wanita UMNO Gaya dan sebagai Ketua Wanita UMNO Gaya pada tahun 1998. Selepas persempadanan semula, Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid dipilih menjadi Ketua Wanita UMNO Sepanggar pada tahun 2003. Pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]], Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid merupakan calon<ref>{{Cite web |title= Pemilihan Umno: Senarai Calon Jawatankuasa Pergerakan Wanita |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/09/25/pemilihan-umno-senarai-calon-jawatankuasa-pergerakan-wanita |website=www.mstar.com.my}}</ref>yang telah terpilih dan memenangi jawatan Exco Wanita UMNO Malaysia bagi sesi 2013 hingga 2016<ref>{{Cite web |title= Senarai kepimpinan WANITA UMNO Malaysia 2013-2016 |url= http://sl-aljufri.blogspot.com/2013/10/senarai-kepimpinan-wanita-umno-malaysia.html?m=1 |website=sl-aljufri.blogspot.com}}</ref>. Kemudian pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2018]] Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid Sekali lagi mencalonkan diri dan bertanding<ref>{{Cite web |title= 4 Wanita UMNO Sabah tanding jawatan peringkat Pusat |url= https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/435517/4-wanita-umno-sabah-tanding-jawatan-peringkat-pusat |website=www.bharian.com.my}}</ref>. Dimana beliau telah memenangi jawatan exco [[Wanita UMNO]] bagi sesi 2018 hingga 2021<ref>{{Cite web |title= Senarai Ahli Jawatankuasa Pergerakan Sayap UMNO 2018-2021 |url= https://umno-online.my/senarai-ahli-jawatankuasa-pergerakan-sayap-umno-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref> untuk ke dua kali dan sekaligus mempertahankan jawatan yang disandang beliau sejak [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]]. ==Kerjaya Politik== Jainab Ahmad Ayid pernah dilantik sebagai Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Sabah bermula pada 27 Mac 2004 hingga 13 Februari 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah Cabinet 2004 |url=http://osabah.blogspot.com/2004/03/sabah-cabinet-2004.html?m=1 |website=osabah.blogspot.com}}</ref>, Pembantu Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Sabah bermula daripada 2009 hingga 3 April 2013<ref>{{Cite web |title= Kabinet Negeri Sabah 2008 |url= http://pru2013.blogspot.com/2008/03/kabinet-negeri-sabah-2008.html?m=1 |website=pru2013.blogspot.com}}</ref> Beliau telah mengantikan Datuk [[Donald Peter Mojuntin]] yang dilantik sebagai Pembantu[[Kementerian Kewangan | Menteri Kewangan]] [[Sabah]] dan Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna [[Sabah]] bermula pada 10 Mei 2013 hingga 14 Mac 2018<ref>{{Cite web |title= Kabinet Sabah Gabungkan Muka Lama, Baharu |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/10/kabinet-sabah-gabungkan-muka-lama-baharu |website=www.mstar.com.my}}</ref> == Hobi Diwaktu Lapang == Jainab Ahmad Ayid sangat suka membaca buku dan meluangkan bersama keluarga ketika waktu lapang. == Keputusan Pilihan Raya == {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Dewan Undangan Negeri Sabah|Dewan Undangan Negeri Sabah (DUN)]]''': Karambunai, Sabah<ref>{{Cite web |title=Sabah , Keputusan Parlimen |url= https://election.thestar.com.my/sabah.html |website=www.thestar.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Keputusan PRU13 Bagi Negeri Sabah|url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/05/keputusan-pru13-bagi-negeri-sabah |website=www.mstar.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sabah ,Semak Spr Keputusan PRU 2004 & 2008 |url= http://semak.spr.gov.my/spr/laporan/5_KedudukanAkhir.php |website=www.semak.spr.gov.my}}</ref>. !|Tahun !colspan=2|Kerajaan !|Undian !|Peratusan !colspan=2|Pembangkang !|Undian !|Peratusan !|Jumlah Undi !|Majoriti !|Peratus Keluar Mengundi |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2004|2004]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | ''' 6,360 ''' | '''62.39%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Saidatul Badru Mohd Said ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|3,834 |37.61% |10,194 |2,526 |62.64% |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2008|2008]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}}([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | '''7,914''' | '''61.78%''' |{{Party shading/Keadilan}} | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|4,896 |38.22% |12,810 |3,018 |67.24% |- | rowspan="4" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]] | rowspan="4" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="4" |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) | rowspan="4" align="right"|'''14,818''' | rowspan="4" |'''65.34%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Muali Aching ([[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) | align="right" |5,542 |24.43% | rowspan="4" |22,680 | rowspan="4" |9,276 | rowspan="4" |80.75% |- | |Aziz Ibrahim ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,977 |8.72% |- | |Rano Susulan ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|172 |0.76% |- | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|171 |0.75% |- | rowspan="3" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]] | rowspan="3" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="3" |{{nowrap|Jainab Ahmad Ayid}} ([[UMNO|UMNO]]) | rowspan="3" align="right"|8,791 | rowspan="3" |33.94% | | '''Azhar Matussin'''([[Parti Rakyat Malaysia|'''Warisan''']]) | align="right"|'''14,157''' | ''' 54.66% ''' | rowspan="3" |25,902 | rowspan="3" |5,366 | rowspan="3" |77.38% |- | |Aspar Oyet @ Akbar ([[Parti Rakyat Malaysia|PAS]]) | align="“right”"|1,696 |6.55% |- | |Ahsim Oyok Jamak ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,258 |4.86% |} == Anugerah == * {{Flag|Sabah}} : ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2008)<ref>{{Cite web |title= Sabah Yang Dipertua Negri's birthday honour list |url= https://www.thestar.com.my/news/community/2008/10/14/sabah-yang-dipertua-negris-birthday-honour-list |website=www.thestar.com.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1953]] n8g9g51kmytd62wlgb1nesflohp0rfe 5650926 5650925 2022-08-22T09:13:17Z Yassaarr 257380 /* Penglibatan Dalam Politik */ wikitext text/x-wiki '''Jainab Ahmad Ayid''' merupakan anak ke - 2 Allahyarham Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid , Allahyarham ayah beliau merupakan orang kuat USNO di Tawau. Jainab Ahmad Ayid kini menyandang jawatan Ketua Wanita Umno Negeri Sabah baharu bermula 20 Julai 2018<ref>{{Cite web |title= Senarai Pelantikan Ahli Jawatankuasa Pergerakan Wanita UMNO Malaysia 2018 – 2021|url= https://umno-online.my/2018/07/20/senarai-pelantikan-ahli-jawatankuasa-pergerakan-wanita-umno-malaysia-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Wanita UMNO Sabah Semakin Kukuh - Jainab|url=http://www.dailyexpress.com.my/news/131011/wanita-umno-sabah-semakin-kukuh-jainab/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sejenak Bersama Datuk Jainab DSP Ahmad|url= https://www.abdnaddin.com/2011/08/sejenak-bersama-datuk-jainab-dsp-ahmad.html?m=0 |website=www.abdnaddin.com}}</ref>. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berbahagia Datuk Dr]] [[Haji|Hajah]] | birth_name = Jainab Bin Ahmad Ayid | image = File:Jainab Ahmad Ayid ( Cropped ).jpg | birth_date = 22 Julai 1953 | birth_place = [[Tawau]], [[Sabah]], (kini [[Malaysia]]) | spouse = | children = 2 ( Adam Iskandar dan Jane Nurlina ) | office = Exco [[Wanita UMNO]] Malaysia | monarch= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister1=[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start = 20 Julai 2018 | term_end = | predecessor = | successor = | monarch2= [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | term_start2 =29 Oktober 2013 | term_end2 = 23 June 2018 | predecessor2 = | successor2 = | office3 = Ahli Lembaga Pemegang Amanah Yayasan Sabah | monarch3 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister3 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Hajiji Noor|YAB Haji Hajiji Haji Mohd Noor]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2020 | term_end3 = | office4 = Ketua Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | monarch4= [[Sultan Muhammad V]] | primeminister4 =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | term_start4= 20 Julai 2018 | term_end4= | alongside4= | predecessor4= Armani Mahiruddin | successor4 = [[Azizah Mohd Dun]] | honorific-suffix = <small>[[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah#Panglima Gemilang Darjah Kinabalu (PGDK)|PGDK]] (Sabah)</small> | office5 = Ketua Wanita [[UMNO]] Bahagian Sepanggar | term_start5 = 2003 | term_end5 = | office6 = Ahli Lembaga Pengarah [[UMS]] | monarch6 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister6 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname6 = Ketua Menteri | 1namedata6 = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Haji Apdal]] | governor6 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start6 = 8 Jun 2020 | term_end6 = 6 August 2021 | office7 = Naib Wanita [[UMNO]] Negeri Sabah | term_start7 = 29 July 2013 | term_end7 = 23 Jun 2018 | predecessor7 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor7 = Juriah Palasin | office8 = [[Dewan Undangan Negeri Sabah]] [[ Karambunai (kawasan negeri)| Karambunai]] | monarch11 = [[Tuanku Syed Sirajuddin ibni Almarhum Tuanku Syed Putra Jamalullail]] | 1blankname8 = Ketua Menteri | 1namedata8 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor8 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | parliament8 = Malaysia | term_start8 = 21 March 2004 | term_end8 = 10 Mei 2018 | predecessor8 = | successor8 = Azhar Matussin | office9 = Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna Negeri Sabah | monarch9 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister9 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname9 = Ketua Menteri | 1namedata9 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor9 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start9 = 10 Mei 2013 | term_end9 = 9 Mei 2018 | predecessor9 = [[Azizah Mohd Dun]] | successor9 = Anita Baranting | office10= Pembantu Menteri Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Negeri Sabah | monarch10 = [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister10 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname10 = Ketua Menteri | 1namedata10 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor10 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start10 = 2009 | term_end10 = 3 April 2013 | predecessor10 = [[Donald Peter Mojuntin]] | successor10 = | office11= Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Negeri Sabah | primeminister11 =[[Abdullah Ahmad Badawi|Yang Amat Berhormat Tun Abdullah Ahmad Badawi]] | 1blankname11 = Ketua Menteri | 1namedata11 = [[Musa Aman|YAB Tan Sri Musa Aman]] | governor11 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start11 = 27 Mac 2004 | term_end11= 13 Februari 2008 | predecessor11 = | successor11= | party = {{BN dan UMNO}} 1994 | occupation = | profession = Ahli Politik & Peguam | majority = | relations = | civil partner = | website = | footnotes = |father = Datuk Seri Panglima Haji Ahmad Bin Haji Ayid |mother = Datin Seri Panglima Hajah Nekmah Hamzah | alma_mater = University College Sabah, Lincoln Inns,Universiti Teknologi Mara Malaysia, Universiti Sabah Malaysia }} == Pendidikan == Jainab Ahmad Ayid mendapat pendidikan awal di Sekolah Rendah Kebangsaan Tawau. Beliau kemudian melanjutkan pelajaran menengah di SM St Patrick Tawau dan selepas tamat tingkatan lima, beliau bersekolah di Sabah College selama tiga bulan sebelum melanjutkan pelajaran di peringkat A-Level di Walthamstow ( sebuah kota yang terletak di timur laut London ). Beliau meneruskan pengajian dalam bidang undang-undang sehingga mendapat BA Law dan kemudian melanjutkan Pengajian Barrister At law di Lincoln Inns, London. Datuk Dr Hajah Jainab Ahmad Ayid juga memiliki ijazah MBA dari UiTM dan Ijazah Doktor Falsafah ( Psikologi ) dari UMS pada tahun 2018. == Perletakan Jawatan == Pada 10 Mei 2021 Jainab Ahmad Ayid telah meletakkan jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah ( UMS )<ref>{{Cite web |title= Jainab letak jawatan sebagai Ahli Lembaga Pengarah UMS|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/176150/jainab-letak-jawatan-sebagai-ahli-lembaga-pengarah-ums/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref> Setelah perletakkan jawatan Menteri Pengajian Tinggi Malaysia , Datuk Seri Dr [[Noraini Ahmad]] dan selepas Keputusan Parti UMNO menarik sokongan keatas Pentadbiran Kerajaan Perikatan Nasional dibawah kepimpinan Tan Sri [[Muhyiddin Yassin]]. Keputusan dibuat untuk menghormati pendirian dan prinsip Parti. == Pendirian Untuk Tidak Bertanding Pada PRU15 == Jainab Ahmad Ayid telah menyatakan pendirian beliau untuk tidak akan bertanding atau menjadi calon pada Pilihan Raya Umum Malaysia Ke - 15<ref>{{Cite web |title=Jainab not to contest in GE15|url= https://www.dailyexpress.com.my/news/192841/jainab-decides-not-to-contest-in-ge15/ |website=www.dailyexpress.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Beri peluang lebih banyak wanita bertanding PRU15 |url= https://sabahbarunews.com/beri-peluang-lebih-banyak-wanita-bertanding-pru15/ |website=sabahbarunews.com}}</ref>. Beliau bagaimanapun berharap agar pada PRU 15 kelak akan lebih banyak calon Wanita diberi peluang untuk diketengahkan. == Pengalaman Pekerjaan == Jainab Ahmad Ayid pernah bertugas sebagai tenaga pengajar selama 6 Bulan di SINAR . Pada tahun 1982, Jainab Ahmad Ayid ditauliahkan sebagai peguam `called to the bar' di Mahkamah Tinggi Borneo. Kemudian beliau dilantik sebagai Pegawai Undang-undang dan Setiausaha Syarikat Permodalan Bumiputera Sabah Berhad. Pada Mac 1986, beliau telah menubuhkan firma dengan Vernon Ong Jainab @ Partners. Setelah sekian lama bekerja di Kuala Lumpur , Pada Tahun 1994 Jainab Ahmad Ayid memutuskan untuk kembali ke sabah dan menubuhkan Firma Guaman sendiri yang didaftarkan sebagai Jainab Associates. == Penglibatan Dalam Politik == Jainab Ahmad Ayid mula menyertai UMNO pada tahun 1985 tetapi hanya bermula aktif pada tahun 1994. Selepas bergerak aktif dalam UMNO , Pada tahun 1995 Jainab Ahmad Ayid dilantik sebagai Naib Ketua Wanita UMNO Gaya dan sebagai Ketua Wanita UMNO Gaya pada tahun 1998. Selepas persempadanan semula, Jainab Ahmad Ayid dipilih menjadi Ketua Wanita UMNO Sepanggar pada tahun 2003. Pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]], Jainab Ahmad Ayid merupakan calon<ref>{{Cite web |title= Pemilihan Umno: Senarai Calon Jawatankuasa Pergerakan Wanita |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/09/25/pemilihan-umno-senarai-calon-jawatankuasa-pergerakan-wanita |website=www.mstar.com.my}}</ref>yang telah terpilih dan memenangi jawatan Exco Wanita UMNO Malaysia bagi sesi 2013 hingga 2016<ref>{{Cite web |title= Senarai kepimpinan WANITA UMNO Malaysia 2013-2016 |url= http://sl-aljufri.blogspot.com/2013/10/senarai-kepimpinan-wanita-umno-malaysia.html?m=1 |website=sl-aljufri.blogspot.com}}</ref>. Kemudian pada [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2018]] Jainab Ahmad Ayid Sekali lagi mencalonkan diri dan bertanding<ref>{{Cite web |title= 4 Wanita UMNO Sabah tanding jawatan peringkat Pusat |url= https://www.bharian.com.my/berita/politik/2018/06/435517/4-wanita-umno-sabah-tanding-jawatan-peringkat-pusat |website=www.bharian.com.my}}</ref>. Dimana beliau telah memenangi jawatan exco [[Wanita UMNO]] bagi sesi 2018 hingga 2021<ref>{{Cite web |title= Senarai Ahli Jawatankuasa Pergerakan Sayap UMNO 2018-2021 |url= https://umno-online.my/senarai-ahli-jawatankuasa-pergerakan-sayap-umno-2018-2021/ |website=umno-online.my}}</ref> untuk ke dua kali dan sekaligus mempertahankan jawatan yang disandang beliau sejak [[Pemilihan kepimpinan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu 2013]]. ==Kerjaya Politik== Jainab Ahmad Ayid pernah dilantik sebagai Pembantu Menteri Pembangunan Perindustrian Sabah bermula pada 27 Mac 2004 hingga 13 Februari 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah Cabinet 2004 |url=http://osabah.blogspot.com/2004/03/sabah-cabinet-2004.html?m=1 |website=osabah.blogspot.com}}</ref>, Pembantu Pembangunan Sumber dan Kemajuan Teknologi Maklumat Sabah bermula daripada 2009 hingga 3 April 2013<ref>{{Cite web |title= Kabinet Negeri Sabah 2008 |url= http://pru2013.blogspot.com/2008/03/kabinet-negeri-sabah-2008.html?m=1 |website=pru2013.blogspot.com}}</ref> Beliau telah mengantikan Datuk [[Donald Peter Mojuntin]] yang dilantik sebagai Pembantu[[Kementerian Kewangan | Menteri Kewangan]] [[Sabah]] dan Menteri Pembangunan Masyarakat dan Hal Ehwal Pengguna [[Sabah]] bermula pada 10 Mei 2013 hingga 14 Mac 2018<ref>{{Cite web |title= Kabinet Sabah Gabungkan Muka Lama, Baharu |url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/10/kabinet-sabah-gabungkan-muka-lama-baharu |website=www.mstar.com.my}}</ref> == Hobi Diwaktu Lapang == Jainab Ahmad Ayid sangat suka membaca buku dan meluangkan bersama keluarga ketika waktu lapang. == Keputusan Pilihan Raya == {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Dewan Undangan Negeri Sabah|Dewan Undangan Negeri Sabah (DUN)]]''': Karambunai, Sabah<ref>{{Cite web |title=Sabah , Keputusan Parlimen |url= https://election.thestar.com.my/sabah.html |website=www.thestar.com}}</ref><ref>{{Cite web |title=Keputusan PRU13 Bagi Negeri Sabah|url= https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2013/05/05/keputusan-pru13-bagi-negeri-sabah |website=www.mstar.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title=Sabah ,Semak Spr Keputusan PRU 2004 & 2008 |url= http://semak.spr.gov.my/spr/laporan/5_KedudukanAkhir.php |website=www.semak.spr.gov.my}}</ref>. !|Tahun !colspan=2|Kerajaan !|Undian !|Peratusan !colspan=2|Pembangkang !|Undian !|Peratusan !|Jumlah Undi !|Majoriti !|Peratus Keluar Mengundi |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2004|2004]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | ''' 6,360 ''' | '''62.39%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Saidatul Badru Mohd Said ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|3,834 |37.61% |10,194 |2,526 |62.64% |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2008|2008]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}}([[UMNO|'''UMNO''']]) |align="right" | '''7,914''' | '''61.78%''' |{{Party shading/Keadilan}} | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Pakatan Rakyat|PR]]-[[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) |align="right"|4,896 |38.22% |12,810 |3,018 |67.24% |- | rowspan="4" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]] | rowspan="4" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="4" |{{nowrap|'''Jainab Ahmad Ayid'''}} ([[UMNO|'''UMNO''']]) | rowspan="4" align="right"|'''14,818''' | rowspan="4" |'''65.34%''' | {{Party shading/Keadilan}} | |Muali Aching ([[Parti Keadilan Rakyat|PKR]]) | align="right" |5,542 |24.43% | rowspan="4" |22,680 | rowspan="4" |9,276 | rowspan="4" |80.75% |- | |Aziz Ibrahim ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,977 |8.72% |- | |Rano Susulan ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|172 |0.76% |- | |Ag. Maidin Ag. Apong ([[Parti Rakyat Malaysia|BEBAS]]) | align="“right”"|171 |0.75% |- | rowspan="3" |[[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]] | rowspan="3" {{Party shading/Barisan Nasional}} | | rowspan="3" |{{nowrap|Jainab Ahmad Ayid}} ([[UMNO|UMNO]]) | rowspan="3" align="right"|8,791 | rowspan="3" |33.94% | | '''Azhar Matussin'''([[Parti Rakyat Malaysia|'''Warisan''']]) | align="right"|'''14,157''' | ''' 54.66% ''' | rowspan="3" |25,902 | rowspan="3" |5,366 | rowspan="3" |77.38% |- | |Aspar Oyet @ Akbar ([[Parti Rakyat Malaysia|PAS]]) | align="“right”"|1,696 |6.55% |- | |Ahsim Oyok Jamak ([[Sabah Progressive Party|SAPP]]) | align="“right”"|1,258 |4.86% |} == Anugerah == * {{Flag|Sabah}} : ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2008)<ref>{{Cite web |title= Sabah Yang Dipertua Negri's birthday honour list |url= https://www.thestar.com.my/news/community/2008/10/14/sabah-yang-dipertua-negris-birthday-honour-list |website=www.thestar.com.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1953]] 1ihqfip8ne5n6j5qvble36bj1giu8h7 3 1039061 5651043 5644626 2022-08-22T11:47:12Z MediaWiki message delivery 124389 /* Wikipedia translation of the week: 2022-34 */ bahagian baru wikitext text/x-wiki {|align="center" |{{divbox|simar|[[Pengguna:SNN95|Laman pengguna]]}} || {{divbox|simar|[[Perbincangan pengguna:SNN95|Perbincangan]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/Tech News|Tech News]]}}<br/>{{divbox|grayh|[[Perbincangan pengguna:SNN95/TOW|Translation of the Week]]}} || {{divbox|simar|[[Khas:Sumbangan/SNN95|Sumbangan]]}} |} {{Clear}} <div style="padding: 8px; background: #6e0b74; border: 2px solid #000000; {{Round corners}}; font-family: Calibri (Body), sans-serif; font-size: 10pt;"> <div style="float:left;">Laman perbincangan ini kali terakhir <s>diconteng</s> <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk%3ASNN95&diff=cur&oldid=prev disunting] [{{SERVER}}{{LOCALURL:{{FULLPAGENAME}}|action=purge}} {{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }} {{PLURAL:{{#expr: ({{#time: U | {{LOCALTIMESTAMP}} }} - {{#time: U | {{REVISIONTIMESTAMP}} }}) / 60 round 0 }}|minit}}]</span> lalu oleh [[pengguna:{{REVISIONUSER}}|{{REVISIONUSER}}]]^{[[User talk:{{REVISIONUSER}}|P]] / [[Khas:Sumbangan/{{REVISIONUSER}}|S]]} dan mempunyai '''<font face="Verdana" color="green">{{formatnum:{{#expr: {{formatnum:{{PAGESIZE:{{FULLPAGENAME}}}}|R}}/1024 round 0}}}} [[Kilobait|kb]].</font>''' Tinggalkan pesanan anda di <span class="plainlinks">[http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=User_talk:SNN95&action=edit&section=new bawah]</span> dan tandanya dengan <nowiki>~~~~</nowiki>. Saya akan membalasnya dalam beberapa minit <small>[[:en:Patience|atau lebih lama]].</small></div> <br> <br> <div style="background-color:#f5f5f5; border:solid 1px #aaa; padding:1em; margin:0em; margin-top:1em"> <!--Footer (Don't Remove)--> <div style="position: fixed; left:5px; bottom:210px; display:block; height:210px; width:150px;"> <br /><br /> <div style="position: relative; width: 150px; height: 40px;"> <div style="position: absolute; top: 5px; right: 5px; z-index: 2; background: white; border: 2px solid skyblue; -moz-border-radius: 5px;"> {| |- |{{Jam digital|+8|25px|red|5px|bottom}} |- |_{<center>{{purge| &#91;perbarui&#93;}}</center>} |} </div> </div> </div> == Wikipedia translation of the week: 2020-43 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Layshaft]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Gearbox (Autocar Handbook, 13th ed, 1935).jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> A '''layshaft''' is an intermediate shaft within a gearbox that carries gears, but does not transfer the primary drive of the gearbox either in or out of the gearbox. Layshafts are best known through their use in car gearboxes, where they were a ubiquitous part of the rear-wheel drive layout. With the shift to front-wheel drive, the use of layshafts is now rarer. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:21, 19 Oktober 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20542239 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-44 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Daisy (advertisement)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Daisy (1964).webm|center|300px|]] <span style="text-align:left;> "'''Daisy'''", sometimes known as "Daisy Girl" or "Peace, Little Girl", was a controversial political advertisement aired on television during the 1964 United States presidential election by incumbent president Lyndon B. Johnson's campaign. Though only officially aired once by the campaign, it is considered to be an important factor in Johnson's landslide victory over Barry Goldwater and an important turning point in political and advertising history. It remains one of the most controversial political advertisements ever made </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:33, 26 Oktober 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20542239 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-45 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2019 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Central and Wan Chai Reclamation]]'''</span><br /> <small>''([[:zh:中環及灣仔填海計劃]]) ''</small> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Central and Wan Chai Reclamation aerial view 2018.jpg|center|300px|]] <span style="text-align:left;> '''Central and Wan Chai Reclamation''' is a project launched by the government of Hong Kong since the 1990s to reclaim land for different purposes. This includes transportation improvements such as the Hong Kong MTR Station, Airport Express Railway & Central-Wanchai Bypass, as well as public recreation space such as the Central Harbourfront Event Space, Tamar Park and the Hong Kong Observation Wheel. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:39, 2 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20600348 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-46 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:2001 Kunlun earthquake]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> The '''2001 Kunlun earthquake''' also known as the 2001 Kokoxili earthquake, occurred on 14 November 2001 at 09:26 UTC (17:26 local time), with an epicenter near Kokoxili, close to the border between Qinghai and Xinjiang in a remote mountainous region. With a magnitude of 7.8 Mw it was the most powerful earthquake in China for 5 decades. No casualties were reported, presumably due to the very low population density and the lack of high-rise buildings. This earthquake was associated with the longest surface rupture ever recorded on land, ~450 km </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:06, 9 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20607800 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-47 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:George C. Stoney]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''George Cashel Stoney''' (July 1, 1916 – July 12, 2012) was an American documentary filmmaker, an educator, and the "father of public-access television." Among his films were All My Babies (1953), How the Myth Was Made (1979) and The Uprising of '34 (1995). All My Babies was entered into the National Film Registry in 2002 </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:55, 16 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20638437 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-48 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Acids in wine]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:HomemadeTartaric.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> The '''acids in wine''' are an important component in both winemaking and the finished product of wine. They are present in both grapes and wine, having direct influences on the color, balance and taste of the wine as well as the growth and vitality of yeast during fermentation and protecting the wine from bacteria. During the course of winemaking and in the finished wines, acetic, butyric, lactic and succinic acids can play significant roles. Most of the acids involved with wine are fixed acids with the notable exception of acetic acid, mostly found in vinegar, which is volatile and can contribute to the wine fault known as volatile acidity. Sometimes, additional acids, such as ascorbic, sorbic and sulfurous acids, are used in winemaking. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 04:03, 23 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20638437 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-49 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Ludu Daw Amar]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Ludu Daw Amar portrait.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Ludu Daw Amar''' (also Ludu Daw Ah Mar; Burmese: လူထုဒေါ်အမာ, pronounced [lùdṵ dɔ̀ ʔəmà]; 29 November 1915 – 7 April 2008) was a well known and respected leading dissident writer and journalist in Mandalay, Burma. She was married to fellow writer and journalist Ludu U Hla and was the mother of popular writer Nyi Pu Lay. She is best known for her outspoken anti-government views and radical left wing journalism besides her outstanding work on traditional Burmese arts, theatre, dance and music, and several works of translation from English, both fiction and non-fiction. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 30 November 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20716278 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-50 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Sistema Ox Bel Ha]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''Sistema Ox Bel Ha''' (from Mayan meaning "Three Paths of Water"; short Ox Bel Ha) is a cave system in Quintana Roo, Mexico. It is the longest explored underwater cave in the world and ranks fourth including dry caves. As of May 2017 the surveyed length is 270.2 kilometers (167.9 mi) of underwater passages. There are more than 140 cenotes in the system. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:50, 7 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20716278 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-52 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Merlion Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Merlion statue, Merlion Park, Singapore - 20110723.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> The '''Merlion Park''' is a Singaporean landmark and a major tourist attraction located in the Downtown Core district of Singapore, near its Central Business District (CBD). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 21 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20843458 --> == Wikipedia translation of the week: 2020-53 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2020 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Azov-Syvash National Nature Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:О. Куюк-Тук - 1.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> '''Azov-Syvash National Nature Park''' is a national park of Ukraine, located on Byriuchyi island in the northwestern Azov Sea. The park was created to protect the unique coastal environment of the northwestern Azov. It is particularly important as a stop on the flyway for migratory birds, with over a million birds visiting each year. It is located in Henichesk Raion of Kherson Oblast in Ukraine. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:54, 28 Disember 2020 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20898361 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-01 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Waimakariri River]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Waimakariri03 gobeirne.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> The '''Waimakariri River''' is one of the largest rivers in Canterbury, on the eastern coast of New Zealand's South Island. It flows for 151 kilometres (94 mi) in a generally southeastward direction from the Southern Alps across the Canterbury Plains to the Pacific Ocean. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:56, 4 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20917158 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-02 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Simon von Stampfer]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Simon Stampfer Litho.jpg|300px|center]] <span style="text-align:left;> '''Simon Ritter von Stampfer''' (26 October 1792 (according to other sources 1790)), in Windisch-Mattrai, Archbishopric of Salzburg today called Matrei in Osttirol, Tyrol – 10 November 1864 in Vienna) was an Austrian mathematician, surveyor and inventor. His most famous invention is that of the stroboscopic disk which has a claim to be the first device to show moving images. Almost simultaneously similar devices were produced independently in Belgium (the phenakistiskop), and Britain (the Dædaleum, years later to appear as the Zoetrope). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:44, 11 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20931094 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-03 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Sophia Williams-De Bruyn]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- <span style="text-align:left;> '''Sophia Theresa Williams-de Bruyn''' (born 1938) is a former South African anti-apartheid activist. She was the first recipient of the Women's Award for exceptional national service. She is the last living leader of the Women's March. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:16, 18 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20974651 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-04 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Craigieburn Range]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:View from Foggy Peak to Craigieburn Range, New Zealand.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> The '''Craigieburn Range''' forms part of the Southern Alps in New Zealand's South Island. The range is located on the south banks of the Waimakariri River, south of Arthur's Pass and west of State Highway 73. The Craigieburn locality is adjacent to the Craigieburn Forest Park. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:10, 25 Januari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=20980516 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-05 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Karoly Grosz (illustrator)]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Frankenstein (1931) by Karoly Grosz - detail from teaser poster.jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Karoly Grosz''' (1896–after 1938) was a Hungarian–American illustrator of Classical Hollywood–era film posters. As art director at Universal Pictures for the bulk of the 1930s, Grosz oversaw the company's advertising campaigns and contributed hundreds of his own illustrations. He is especially recognized for his dramatic, colorful posters for classic horror films. Grosz's best-known posters advertised early Universal Classic Monsters films such as Dracula (1931), Frankenstein (1931), The Mummy (1932), The Invisible Man (1933), and Bride of Frankenstein (1935). Beyond the horror genre, his other notable designs include posters for the epic war film All Quiet on the Western Front (1930) and the screwball comedy My Man Godfrey (1936). </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:47, 1 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21032280 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-06 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Zambezi National Park]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Victoria Falls 2012 05 24 1629 (7421900826).jpg|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Zambezi National Park''' is a national park located upstream from Victoria Falls on the Zambezi River in Zimbabwe. It was split off from Victoria Falls National Park in 1979 and is 56,000 hectares (140,000 acres) in size. The park is bisected by a road to Kazungula, dividing it into a riverine side and a Chamabonda Vlei side. Most of the park is within the ecoregion of Zambezian and Mopane woodlands, while a small portion in the south is within the Zambezian Baikiaea woodlands. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:48, 8 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21054980 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-08 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Princes Road Synagogue]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:The Synagogue of the Liverpool Old Hebrew Congregation - geograph.org.uk - 1703408 crop.JPG|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Princes Road Synagogue''', located in Toxteth, Liverpool in England, is the home of the Liverpool Old Hebrew Congregation. It was founded in the late 1860s, designed by William James Audsley and George Ashdown Audsley and consecrated on 2 September 1874. It is widely regarded as the finest example of the Moorish Revival style of synagogue architecture in Great Britain </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:26, 22 Februari 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21110460 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-09 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; padding:2px;" ! <div style="margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding-left:0.4em; padding-top: 0.4em; padding-bottom: 0.4em; padding-right: 0.4em; font-weight:normal;text-align:left;"> <div style="text-align:center;"> The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <span style="font-size:140%;">'''[[:en:Jatindra Mohan Sengupta]]'''</span><br /> Please be bold and help to translation this article! </div> ---- [[File:Bust Of Jatindra Mohan Sengupta in JM Sen hall crop.JPG|center|300px]] <span style="text-align:left;> '''Jatindra Mohan Sengupta''' (1885 – 1933) was an Indian revolutionary against the British rule. He studied law at Downing College, Cambridge, UK. In India, he started a legal practice. He also joined in Indian politics, becoming a member of the Indian National Congress and participating in the Non-Cooperation Movement. Eventually, he gave up his legal practice in favour of his political commitment. He was arrested several times by the British police. In 1933, he died in a prison in Ranchi, India. Because of his popularity and contribution to the Indian freedom movement, Jatindra Mohan Sengupta is affectionately remembered by people of Bengal with the honorific Deshpriya or Deshapriya, meaning "beloved of the country". In many criminal cases he defended the nationalist revolutionaries in the court and saved them from the gallows. In 1985, a postal stamp was issued by the Indian Government in memory of Sengupta and his wife, Nellie. </span> <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:21, 1 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21139410 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-10 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Eukaryotic translation]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Eukaryotic Translation Initiation.png|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Eukaryotic translation''' is the biological process by which messenger RNA is translated into proteins in eukaryotes. It consists of four phases: initiation, elongation, termination, and recycling. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:58, 8 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21139410 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-11 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Hotel National, Moscow]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Hotel National Moscow.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Hotel National, Moscow''' (Russian: гости́ница «Националь») is a five-star hotel in Moscow, Russia, opened in 1903. It has 202 bedrooms and 56 suites and is located on Manege Square, directly across from The Kremlin. The hotel is managed by The Luxury Collection, a division of Marriott International. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 15 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21210312 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-12 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Kefermarkt altarpiece]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Kefermarkt Kirche Flügelaltar Schrein 01.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Kefermarkt altarpiece''' (German: Kefermarkter Flügelaltar) is an altarpiece in Late Gothic style in the parish church in Kefermarkt, Upper Austria. It was commissioned by the knight Christoph von Zellking and is estimated as finished in 1497. The richly decorated wooden altarpiece depicts the saints Peter, Wolfgang and Christopher in its central section. The side panels depict scenes from the life of Mary, and the altarpiece also has an intricate superstructure and two side figures showing saints George and Florian. The identity of its maker is unknown, but at least two skilled sculptors appear to have created the main statuary of the altarpiece. Throughout the centuries, the altarpiece has been altered and lost its original paint and gilding. A major restoration was made in the 19th century under the leadership of writer Adalbert Stifter. The altarpiece has been described as "one of the greatest achievements in late-medieval sculpture in the German-speaking area." <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:40, 22 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21239074 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-13 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Jharia coalfield]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Jharia coalfield, Jharkhand.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Jharia coalfield''' is the largest coal reserve in India having an estimated reserve of 19.4 billion tonnes of coking coal. The field is located in the east of India in Jharia, Jharkhand. The fields have suffered a coal bed fire since at least 1916, resulting in 37 millions tons of coal consumed by the fire, and significant ground subsidence and water and air pollution in local communities including the city of Jharia. The resulting pollution has led to a government agency designated for moving local populations, however, little progress has been made in the relocation. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:33, 29 Mac 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21246220 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-15 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Mammoth central]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:A Mammoth Hunt.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Mammoth central''' is a paleontological site on the grounds of the Santa Lucía Airport in the state of Mexico, Mexico which contains the remains of at least 200 Columbian mammoths as well as 25 camels and five horses. The site is the world's largest concentration of mammoth remains; the previous was the Mammoth Site of Hot Springs in South Dakota with only 61 individuals. Human tools and carved bones have also been discovered at the site, suggesting that humans utilized the site to trap and kill large mammals. More fossils continue to be found at the site. The dig will end in 2022, when the airport's construction is projected to conclude. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:33, 01:45, 12 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21319298 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-16 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Palo Alto Baylands Nature Preserve]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:Palo Alto Baylands January 2013 002.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''The Palo Alto Baylands Nature Preserve''', known officially as the Baylands Nature Preserve, is the largest tract of undisturbed marshland remaining in the San Francisco Bay. Fifteen miles of multi-use trails provide access to a unique mixture of tidal and fresh water habitats. The preserve encompasses 1,940 acres in both Palo Alto and East Palo Alto, and is owned by the city of Palo Alto, California, United States <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:27, 19 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21356077 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-17 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Metropolitan Waterworks Museum]]'''</div> Please be bold and help to translation this article! ---- [[File:High Service Pumping Station, Chestnut Hill, Sudbury Aqueduct.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Waterworks Museum''' is a museum in the Che]stnut Hill Waterworks building, originally a high-service pumping station of the Boston Metropolitan Waterworks <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:45, 26 April 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21376318 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-19 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sarah E. Goode]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Edmonia Lewis.png|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Sarah Elisabeth Goode''' (1850 – April 8, 1905) was an inventor. She was the second known African-American woman to receive the MOST, a United States patent, which she received in 1885. The first known African-American woman to receive a patent was Judy W. Reed on September 23, 1884, but Reed only signed her patent with her mark (an X) and not her signature. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:22, 10 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21420930 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-20 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zuzu Angel]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zuzu Angel durante o lançamento de sua coleção em Nova York, 1972.tif|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zuleika Angel Jones''' (June 5, 1921 – April 14, 1976), better known as Zuzu Angel, was a Brazilian-American fashion designer, who became famous for opposing the Brazilian military dictatorship after the forced disappearance of her son, Stuart. She was also the mother of journalist Hildegard Angel. In 2014, the National Truth Commission created to gather and review information about crimes committed during the years of the CIA and U.S. government-backed Brazilian military dictatorship, a former agent of the military repression named Cláudio Antônio Guerra, confirmed the participation of agents of the security apparatus in the death of Angel. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:10, 17 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21420930 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-21 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Blue space]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Downtown Green Bay CityDeck along the Fox River.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Blue space''' in urban planning and design comprises all the areas dominated by surface waterbodies or watercourses. In conjunction with greenspace (parks, gardens, etc. specifically: urban open space), it may help in reducing the risks of heat-related illness from high urban temperatures. Substantial urban waterbodies naturally exist as integral features of the geography of many cities because of their historical geopolitical significance. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:31, 24 Mei 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21481888 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Breakthrough infection]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> A '''breakthrough infection''' is a case of illness in which a vaccinated individual becomes sick from the same illness that the vaccine is meant to prevent. Simply, they occur when vaccines fail to provide immunity against the pathogen they are designed to target. In April 2021, the CDC reported that in the United States there were 5,814 COVID-19 breakthrough infections, and 74 deaths, among the more than 75 million people fully vaccinated for the COVID-19 virus. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:28, 7 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21481888 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tutankhamun's trumpets]]'''</div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Silver trumpet from Tutankhamun's tomb.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tutankhamun's trumpets''' are a pair of trumpets found in the burial chamber of the Eighteenth Dynasty Pharaoh Tutankhamun. The trumpets, one of sterling silver and one of bronze or copper, are considered to be the oldest operational trumpets in the world, and the only known surviving examples from ancient Egypt. The trumpets were found in 1922 by Howard Carter during the excavation of Tutankhamun's tomb. The bronze trumpet was discovered in the tomb's antechamber in a large chest containing various military objects and walking sticks. The silver trumpet was subsequently found in the burial chamber. Both are finely engraved, with decorative images of the gods Ra-Horakhty, Ptah and Amun. The silver trumpet's bell is engraved with a whorl of sepals and calices representing a lotus flower, and the praenomen and nomen of the king. The bronze trumpet may in fact be made of copper; the metal has not yet been analysed. Similar looking trumpets feature in Egyptian wall-paintings that are usually, though not always, associated with military scenes. Silent for over 3,000 years, the trumpets were sounded before a live audience of an estimated 150 million listeners through an international BBC broadcast aired on 16 April 1939. The trumpets were played by a bandsman, James Tappern of Prince Albert's Own 11th Royal Hussars regiment. The recording was recently featured, and can be heard on the BBC Radio 4 program Ghost Music. Rex Keating, who presented the 1939 broadcast, later claimed that during a rehearsal, the silver trumpet shattered, and Alfred Lucas, a member of Carter's team who had restored the finds, was so distressed he needed to go to hospital. Due to their fragility, it is unlikely the trumpets will be played again in any official musical reconstructions. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 21 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21601956 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sumidouro State Park]]'''<br /><small>''([[:pt:Parque Estadual do Sumidouro]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Texturas da Gruta da Lapinha.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sumidouro State Park''' (Portuguese: Parque Estadual do Sumidouro) is a state park in the state of Minas Gerais, Brazil. The remains of the first human inhabitants of Brazil were found in the park area in the early 19th century, along with bones of now-extinct megafauna. The main attraction is the Gruta da Lapinha, a large limestone cave. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:27, 28 Jun 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21601956 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:fr:Justus Ier]]'''<br /><small>''([[:en:Justus of Jerusalem]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Justus I''' was a 2nd-century Jewish Christian leader, third bishop of Jerusalem, supposedly tied to the family of Jesus. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:12, 5 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21653910 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:El Palo Alto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:El-palo-alto-tree-california.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''El Palo Alto''' (Spanish for 'the tall pole' or 'post') is a coastal redwood (Sequoia sempervirens) located in El Palo Alto Park on the banks of San Francisquito Creek in Palo Alto, California, United States. It is famous for its historical significance and as the namesake of the city of Palo Alto. As of July 2016, El Palo Alto is currently 110 feet (33.5 meters) in height, down from 162.2 feet (49.4 meters) in 1814. Its top progressively died from 1865 to 1955 from lowering of the water table so that its roots could no longer reach sustenance. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:52, 12 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21702842 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sèvres Egyptian Service]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Plate showing statues of Amenhotep III at Luxor, Egypt. Commissioned by Napoleon as a present to Josephine but she rejected it. From France. The Victoria and Albert Museum, London.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sèvres Egyptian Service''' is a name used for two sets of tableware made by the Manufacture nationale de Sèvres during the First French Empire. The first was produced between 1804 and 1806 for Napoleon I and was presented by him to Alexander I of Russia in 1808, as a diplomatic gift following the Treaties of Tilsit. It is now held in the State Museum of Ceramics in Russia. The second set was produced between 1810 and 1812. It was intended as a gift from Napoleon to Empress Joséphine. The service consisted of 72 plates with the wells depicting scenes from Egypt based on sketches made by Vivant Denon. Joséphine refused to accept the service, which she described as "too severe". It was returned to the factory and given as a gift to the Duke of Wellington by Louis XVIII in 1818, following the Bourbon Restoration. The service was purchased by the Victoria and Albert Museum in 1979 and, except for one plate, was loaned to English Heritage to display at Apsley House, London, the former residence of the first duke. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:26, 19 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21719762 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:La plus que lente]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:La Plus Que Lente (edit).ogg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''La plus que lente''''', L. 121 is a waltz for solo piano written by Claude Debussy in 1910, shortly after his publication of the Préludes, Book I <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 26 Julai 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21757255 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Abstract photography]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Denkmal für die ermordeten Juden Europas .jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Abstract photography''', sometimes called non-objective, experimental or conceptual photography, is a means of depicting a visual image that does not have an immediate association with the object world and that has been created through the use of photographic equipment, processes or materials. An abstract photograph may isolate a fragment of a natural scene in order to remove its inherent context from the viewer, it may be purposely staged to create a seemingly unreal appearance from real objects, or it may involve the use of color, light, shadow, texture, shape and/or form to convey a feeling, sensation or impression. The image may be produced using traditional photographic equipment like a camera, darkroom or computer, or it may be created without using a camera by directly manipulating film, paper or other photographic media, including digital presentations. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:28, 2 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21796451 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Michaux-Perreaux steam velocipede]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Michaux-Perreaux steam velocipède.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Michaux-Perreaux steam velocipede''' was a steam powered velocipede made in France sometime from 1867 to 1871, when a small Louis-Guillaume Perreaux commercial steam engine was attached to a Pierre Michaux manufactured iron framed pedal bicycle. It is one of three motorcycles claimed to be the first motorcycle, along with the Roper steam velocipede of 1867 or 1868, and the internal combustion engine Daimler Reitwagen of 1885. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:29, 9 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21796451 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:zh:祝融号火星车]]'''<br /><small>''([[:en:Zhurong (rover)]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Mars Global Remote Sensing Orbiter and Small Rover at IAC Bremen 2018 02.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zhurong''' (Chinese: 祝融; pinyin: Zhùróng) is China's first Mars rover, which formed part of the Chinese Tianwen 1 mission to Mars. It landed on May 14, 2021, to make China the second country to successfully soft land on Mars and establish communications from the Martian surface, after the United States. Zhurong was successfully deployed on 22 May 2021, 02:40 UTC <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:06, 16 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21857549 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Luna Park (Coney Island, 1903)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Night in Luna Park, Coney Island (1905).jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Luna Park''' was an amusement park in Coney Island, Brooklyn, New York City. Luna Park was located on a site bounded by Surf Avenue to the south, West 8th Street to the east, Neptune Avenue to the north, and West 12th Street to the west. Luna Park opened in 1903 and operated until 1944. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:39, 23 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21914746 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-35 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Independence Day (Philippines)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:PH flags near ccp.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Independence Day''' (Filipino: Araw ng Kasarinlán; also known as Araw ng Kalayaan, "Day of Freedom") is an annual national holiday in the Philippines observed on June 12, commemorating the declaration of Philippine independence from Spain in 1898. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:08, 30 Ogos 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21948194 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-36 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Flyby (spaceflight)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:PIA22316 MarCO InSight.jpg|center|300px]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> A '''flyby''' (/ˈflaɪˌbaɪ/) is a spaceflight operation in which a spacecraft passes in proximity to another body, usually a target of its space exploration mission and/or a source of a gravity assist to impel it towards another target <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:40, 6 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=21969329 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-37 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Whang Youn Dai Achievement Award]]'''<br /><small>''([[:ko:황연대 성취상]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Whang Youn Dai Achievement Award''' is named after South Korean Dr. Whang Youn Dai, who contracted polio at the age of three. She devoted her life to the development of paralympic sport in Korea and around the world. At the 1988 Paralympic Summer Games in Seoul, Korea, the International Paralympic Committee (IPC) recognized her lifelong contributions to the Paralympic Movement and established the Whang Youn Dai Achievement Award (formerly the Whang Youn Dai Overcome Prize). Since then, this award has been presented at every Paralympic Games to one male and one female athlete who each "best exemplify the spirit of the Games and inspire and excite the world". <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:55, 13 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22004646 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-39 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Behavior-altering parasite]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Succinea mit Leucocholoridium.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Behavior-altering parasites''' are parasites with two or more hosts, capable of causing changes in the behavior of one of their hosts to enhance their transmission, sometimes directly affecting the hosts' decision-making and behavior control mechanisms. They do this by making the intermediate host, where they may reproduce asexually, more likely to be eaten by a predator at a higher trophic level which becomes the definitive host where the parasite reproduces sexually. Examples can be found in bacteria, protozoa, viruses, and animals. Parasites may also alter the host behaviour to increase the protection to the parasites or their offspring. The term bodyguard manipulation is used for such mechanisms. Among the behavioral changes caused by parasites is carelessness, making their hosts easier prey. The protozoan Toxoplasma gondii, for example, infects small rodents and causes them to become careless and may even cause them to become attracted to the smell of feline urine, both of which increase their risk of predation and the parasite's chance of infecting a cat, its definitive host. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:02, 27 September 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22066226 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-41 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Proclamation Day of the Republic of Latvia]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:18.novembra svinīgie pasākumi (30966699131).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Proclamation Day of the Republic of Latvia''' is celebrated annually on 18 November. It marks the anniversary of the Proclamation of Independence of Latvia by the People's Council of Latvia in 1918. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:04, 11 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22160753 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-42 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Juice jacking]]'''<br /><small>''([[:fr:Juice jacking]]) ([[:de:Juice jacking]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Juice jacking''' is a type of cyber attack involving a charging port that doubles as a data connection, typically over USB. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:16, 18 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22187362 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-43 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Cape Kidnappers]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Cape Kidnappers, New Zealand.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Cape Kidnappers''' / Te Kauwae-a-Māui is a headland at the southeastern extremity of Hawke's Bay on the east coast of New Zealand's North Island and sits at the end of an 8 kilometres (5.0 mi) peninsula which protrudes into the Pacific Ocean. It is 20 kilometres (12 mi) south-east of the city of Napier. Access to the Cape by road stops at Clifton, which is the departure point for many tourists. The Cape Kidnappers Golf Course lies between the headland and the nearby coastal community of Te Awanga. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 25 Oktober 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22229282 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-44 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Islamic ornament]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Abu 'Inaniya.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Islamic ornament''' is the use of decorative patterns in Islamic art. They can be broadly divided into the arabesque, using curving plant-based elements, geometric patterns with straight lines or regular curves, and calligraphy, consisting of religious texts with stylised appearance, used both decoratively and to convey meaning. All three often involve elaborate interlacing. The three types of ornament are often used together. Islamic decoration has had a significant influence on European decorative artforms, especially as Western arabesque. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 1 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22272778 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-45 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Southern Crab Nebula]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:The Crab of the Southern Sky Hen 2-104.tif|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Southern Crab Nebula''' (or WRAY-16-47 or Hen 2-104) is a nebula in the constellation Centaurus. The nebula is several thousand light years from Earth, and its central star is a symbiotic Mira variable - white dwarf pair. It is named for its resemblance to the Crab Nebula, which is in the northern sky. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:13, 8 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22282200 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-46 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Netto Question]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Questão Netto 1.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Netto Question''' (Portuguese: Questão Netto) was the largest collective action for the liberation of slaves in the Americas. The lawsuit is related to the liberation of 217 slaves in Brazilian lands in the 1870s. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:08, 15 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22333164 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-47 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Casa Grande del Pueblo]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Plaza Murillo .jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Casa Grande del Pueblo''' (English: Great House of the People), is the Bolivian presidential residence that replaced the Palacio Quemado in 2018. Inaugurated on 9 August 2018 during the presidency of Evo Morales as the official residence of the President of Bolivia, the interim government of Jeanine Áñez reverted to occupying the Palacio Quemado from 2019 to 2020. Following the inauguration of Luis Arce on 8 November 2020, it has again become the residence of the president. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:34, 22 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22360705 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-48 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:William Morrison (chemist)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Arntz and Morrison 1890.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''William Morrison''' (23 August 1855 – 29 August 1927) was a Scottish chemist. His background in chemistry piqued his interest in improving storage batteries. He concentrated on how to produce the most available energy for a unit of weight for efficiency in the working of an individual battery cell. Eventually, he developed storage batteries far more powerful than what had then been available. To demonstrate his batteries, Morrison installed 24 of them on a common horse-drawn carriage and attached an electric motor to the rear axle to be powered by them. Through various innovations, he developed the controls for the power used and the vehicle's steering so that the driver had complete control. Morrison invented the first practical self-powered four-wheeled electric carriage in the United States. His electric vehicle was the first to be driven in Chicago and in his hometown of Des Moines, Iowa. This electric horseless buggy of the late 19th century helped pave the way for the hybrid electric automobile of the 21st century. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:54, 29 November 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22383453 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-49 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Wildlife of Madagascar]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Maki.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The composition of '''Madagascar's wildlife''' reflects the fact that the island has been isolated for about 88 million years. The prehistoric breakup of the supercontinent Gondwana separated the Madagascar-Antarctica-India landmass from the Africa-South America landmass around 135 million years ago. Madagascar later split from India about 88 million years ago, allowing plants and animals on the island to evolve in relative isolation. As a result of the island's long isolation from neighboring continents, Madagascar is home to an abundance of plants and animals found nowhere else on Earth. Approximately 90 percent of all plant and animal species found in Madagascar are endemic, including the lemurs (a type of strepsirrhine primate), the carnivorous fossa and many birds. This distinctive ecology has led some ecologists to refer to Madagascar as the "eighth continent", and the island has been classified by Conservation International as a biodiversity hotspot. As recent as 2021, the "smallest reptile on earth" was also found in Madagascar, known as the Brookesia nana, or nano-chameleon. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:13, 6 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22394149 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-50 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Phromnia rosea]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Flatid leaf bugs and nymphs (Phromnia rosea).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''Phromnia rosea''''', the flower-spike bug or the flatid leaf bug, is a species of planthopper in the family Flatidae. It is found in dry, tropical forests in Madagascar, and the adult insects are gregarious, the groups orienting themselves in such a way that they resemble a flower spike <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:44, 13 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22394149 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-51 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Great Meadow National Nature Park]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Velykyi Luh.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Great Meadow National Nature Park''' (Ukrainian: Великий Луг (національний природний парк)) (also, Velykyi Luh) covers historic steppe terrain in southeast Ukraine. It is on the south bank of the Dnieper River's Kakhovka Reservoir, which was created by the Dnieper Hydroelectric Station. The meadows and reed beds on the shore support one of the largest transmigration spots for birds in Eastern Europe <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:15, 20 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22450595 --> == Wikipedia translation of the week: 2021-52 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Luís Gama]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Luiz Gama by Raul Pompeia 1882.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Luís Gonzaga Pinto da Gama''' (Salvador, June 21, 1830 – São Paulo, August 24, 1882) was a Brazilian Rábula (self-taught lawyer), abolitionist, orator, journalist and writer, and the Patron of the Abolition of Slavery in Brazil. Born to a free black mother and a white father, he was nevertheless made a slave at the age of 10, and remained illiterate until the age of 17. He judicially won his own freedom and began to work as a lawyer on behalf of the captives, and by the age of 29 he was already an established author and considered "the greatest abolitionist in Brazil". <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:41, 27 Disember 2021 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22472971 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-01 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2021 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Christmas tree production]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Christmas tree farm East Lansing MI check for pine shoot beetles.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Christmas tree production''' occurs worldwide on Christmas tree farms, in artificial tree factories and from native strands of pine and fir trees. Christmas trees, pine and fir trees purposely grown for use as a Christmas tree, are grown on plantations in many western nations, including Australia, the United Kingdom and the United States. In Australia, the industry is relatively new, and nations such as the United States, Germany and Canada are among world leaders in annual production. Great Britain consumes about 8 million trees annually, while in the United States between 35 and 40 million trees are sold during the Christmas season. Artificial Christmas trees are mostly produced in the Pearl River delta area of China. Christmas tree prices were described using a Hotelling-Faustmann model in 2001, the study showed that Christmas tree pr <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:42, 3 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22519540 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-02 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lobster War]]'''<br /> <small>''([[:fr:Conflit de la langouste entre la France et le Brésil]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Brazilian Boeing B-17 flies over the French destroyer Tartu (D636) during the 1963 Lobster War.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''The Lobster War''' (also known as the Lobster Operation; Portuguese: Guerra da Lagosta; French: Conflit de la langouste) was a dispute over spiny lobsters which occurred from 1961 to 1963 between Brazil and France. The Brazilian government refused to allow French fishing vessels to catch spiny lobsters 100 miles (160 km) off the Brazilian northeast coast, arguing that lobsters "crawl along the continental shelf", while the French maintained that "lobsters swim" and that, therefore, they might be caught by any fishing vessel from any country. The dispute was resolved unilaterally by Brazil, which extended its territorial waters to a 200-nautical-mile (370 km; 230 mi) zone, taking in the disputed lobsters' bed. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 10 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22519540 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-03 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Henry Adams Thompson]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Henry A. Thompson.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Henry Adams Thompson''' (March 23, 1837 – July 8, 1920) was an American prohibitionist and professor who was the vice-presidential nominee of the Prohibition Party in 1880. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:09, 17 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22614498 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-04 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Koz Castle]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Kozkalesi.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Koz Castle''' (Turkish: Koz Kalesi), or Kürşat Castle is a castle in the Altınözü district of the Hatay Province of Turkey. It has been involved in the Crusades in the 12th and 13th century. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:58, 24 Januari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22621333 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-06 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Log bucking]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bucker2.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Bucking''' is the process of cutting a felled and delimbed tree into logs. Significant value can be lost by sub-optimal bucking because logs destined for plywood, lumber, and pulp each have their own value and specifications for length, diameter, and defects. Cutting from the top down is overbucking and from the bottom up is underbucking. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:26, 7 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22758274 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-07 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Bidriware]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bidriware Hookah.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Bidriware''' is a metal handicraft from Bidar, India. It was developed in the 14th century C.E. during the rule of the Bahamani Sultans. The term "bidriware" originates from the township of Bidar, which is still the chief centre for the manufacture of the unique metalware. Due to its striking inlay artwork, bidriware is an important export handicraft of India and is prized as a symbol of wealth. The metal used is a blackened alloy of zinc and copper inlaid with thin sheets of pure silver. This native art form has obtained Geographical Indications (GI) registry. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:43, 14 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-08 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:simple:Loktak Folklore Museum]]'''<br /> <small>''([[:mni:ꯂꯣꯛꯇꯥꯛ ꯈꯨꯟꯅꯨꯡ ꯄꯨꯀꯩ ꯂꯟꯀꯩ ꯁꯪꯂꯦꯟ]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:LOKTAK FOLKLORE MUSEUM.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Loktak Folklore Museum''' or the Thanga Folklore Museum is a folk museum in Thanga Island in the Loktak lake of Manipur. It cares for and displays a collection of artistic, cultural and historical artefacts associated with the Loktak lake. The museum preserves the folk customs and beliefs, folk medicines, folk literature associated with the Loktak lake. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:18, 21 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-09 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Shapur I's victory relief at Naqsh-e Rostam]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Naghsh-e rostam, Irán, 2016-09-24, DD 12.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Shapur I's victory relief at Naqsh-e Rostam''' is located 3 kilometers north of Persepolis. It is the most impressive of eight Sasanian rock carvings cut into the cliff beneath the tombs of their Achaemenid predecessors <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:27, 28 Februari 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22779496 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-10 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Day of the National Flag (Ukraine)]]'''<br /><small>''([[:uk:День Державного Прапора України]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Flag of Ukraine.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> August 23 every year since 2004 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:57, 7 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22918026 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-11 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Hermila Galindo]]'''<br /><small>''([[:es:Hermila Galindo]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Portrait of Hermila Galindo.png|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Hermila Galindo Acosta''' (also known as Hermila Galindo de Topete) (2 June 1886 – 18 August 1954) was a Mexican feminist and a writer. She was an early supporter of many radical feminist issues, primarily sex education in schools, women's suffrage, and divorce. She was one of the first feminists to state that Catholicism in Mexico was thwarting feminist efforts, and was the first woman to run for elected office in Mexico. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:23, 14 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=22964474 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-12 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Farn-Sasan]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Bronze coin of Farn-Sasan.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Farn-Sasan''' was the last king of the Indo-Parthian Kingdom, ruling the region of Sakastan approximately from 210 to 226. Literary sources makes no mention of him, and he is only known through the coins he issued. He was defeated in 226 by the Sasanian ruler Ardashir I (r. 224–242), which marked the end of Indo-Parthian rule. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 06:29, 21 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23020670 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-13 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Dummy tank]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Inflatable dummy weapons - NARA - 292565.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Dummy tanks''' superficially resemble real tanks and are often deployed as a means of military deception in the absence of real tanks. Early designs included wooden shells and inflatable props that could fool enemy intelligence; they were fragile and only believable from a distance. Modern designs are more advanced and can imitate heat signatures, making them more effective illusions. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 28 Mac 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23058505 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-15 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Ankarana Reserve]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Tsingy Ankarana Madagascar 16-07-2004.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Ankarana Special Reserve''' in northern Madagascar was created in 1956. It is a small, partially vegetated plateau composed of 150-million-year-old middle Jurassic limestone <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 11 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23120296 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-16 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Gwoździec Synagogue]]'''<br /> <small>''([[:pl:Synagoga w Gwoźdźcu]]) ''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Warszawa - synagoga z Gwoźdźca 2.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''synagogue''' was erected around 1650 in Gwoździec (Ukrainian: Гвіздець - Hvizdets), then in the Polish–Lithuanian Commonwealth, today in the Kolomyia Raion, Ukraine. The building was seriously damaged in a fire during World War I. It was rebuilt in the interwar period, but destroyed completely by the Germans in 1941 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 18 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23159940 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-17 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:School of the Air]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:SchooloftheAir.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''School of the Air''' is a generic term for correspondence schools catering for the primary and early secondary education of children in remote and outback Australia where some or all classes were historically conducted by radio, although this is now replaced by telephone and internet technology. In these areas, the school-age population is too small for a conventional school to be viable. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:37, 25 April 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23192890 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-18 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:K-ration]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:KRation Breakfast.JPG|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''K-ration''' was an individual daily combat food ration which was introduced by the United States Army during World War II. It was originally intended as an individually packaged daily ration for issue to airborne troops, tank crews, motorcycle couriers, and other mobile forces for short durations. The K-ration provided three separately boxed meal units: Breakfast, Dinner, and Supper. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 04:04, 2 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-19 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Cyrus the Great Day]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:7aban1394.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Cyrus the Great Day''' (Persian: روز کوروش بزرگ, romanized: ruz-e kuroš-e bozorg) is an unofficial Iranian holiday that takes place on the seventh day of Aban, the eighth month of the Solar Hijri calendar (October 29th on the Gregorian calendar), to commemorate Cyrus the Great, the founder of the ancient Achaemenid Persian Empire. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:01, 9 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-20 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lift Every Voice and Sing]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Lift Every Voice and Sing - U.S. Navy Band Southwest, Jacksonville, Fla.opus|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''''Lift Every Voice and Sing'''''" – often referred to as the Black national anthem in the United States – is a hymn with lyrics by James Weldon Johnson (1871–1938) and set to music by his brother, J. Rosamond Johnson (1873–1954), for the anniversary of President Abraham Lincoln's birthday in 1900 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:57, 16 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23227238 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-22 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Zangbeto]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Zangbeto.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Zangbeto''' are the traditional voodoo guardians of the night among the Ogu or Egun people of Benin, Togo and Nigeria. A traditional police and security institution, the Zangbeto cult is charged with the maintenance of law and order, and ensures safety and security within Ogu communities <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:05, 30 Mei 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23338388 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-23 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Trabala vishnou]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Trabala vishnou (Walker, 1855) Rose Myrtle Lappet Moth female Lasiocampidae (16076304697).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Trabala vishnou''', the rose-myrtle lappet moth, is a moth of the family Lasiocampidae. It is found in south-east Asia, including Pakistan, India, Thailand, Sri Lanka, Myanmar, Java, China, Japan, Taiwan, Hong Kong, Vietnam and Indonesia. Four subspecies are recognized. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 6 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23366994 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-24 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Tirumala septentrionis]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Dark blue tiger (Tirumala septentrionis dravidarum).jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Tirumala septentrionis''', the dark blue tiger, is a danaid butterfly found in the Indian subcontinent and Southeast Asia. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:35, 13 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23389957 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-25 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Statehood Day (Slovenia)]]'''<br /> <small>''([[:sl:Dan državnosti]])''</small> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Statehood Day''' (Slovene: Dan državnosti) is a holiday that occurs on every 25 June in Slovenia to commemorate the country's declaration of independence from Yugoslavia in 1991. Although the formal declaration of independence did not come until 26 June 1991, Statehood Day is considered to be 25 June since that was the date on which the initial acts regarding independence were passed and Slovenia became independent <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 03:32, 20 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23396992 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-26 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Roll Out Solar Array]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:View of the ISS taken during Crew-2 flyaround (ISS066-E-080651).jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Roll Out Solar Array''' (ROSA) and its larger version ISS Roll Out Solar Array (iROSA) are lightweight, flexible power sources designed by NASA to be deployed and used in space. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:24, 27 Jun 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23436479 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-27 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Road Goes Ever On (song)]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Hobbiton, New Zealand.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Road Goes Ever On'''" is a title that encompasses several walking songs that J. R. R. Tolkien wrote for his Middle-earth legendarium. Within the stories, the original song was composed by Bilbo Baggins and recorded in The Hobbit. Different versions of it also appear in The Lord of the Rings, along with some similar walking songs. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 00:51, 4 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23473250 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-28 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Everard Calthrop]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Everard Richard Calthrop''' (3 March 1857 – 30 March 1927) was a British railway engineer and inventor. Calthrop was a notable promoter and builder of narrow-gauge railways, especially of 2 ft 6 in (762 mm) narrow gauge, and was especially prominent in India. His most notable achievement was the Barsi Light Railway, but he is best known in his home country for the Leek and Manifold Valley Light Railway. Calthrop has been described as a "railway genius. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 02:04, 11 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-29 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Church of St. Clare, Horodkivka]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Horodkivka Catholic Church RB.jpg|300px|center]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Church of St. Clare, Horodkivka''' is a Roman Catholic religious building and an architectural monument of local importance in the village of Horodkivka (alternative spelling Gorodkivka), Andrushivka Raion, Zhytomyr region, Ukraine. Horodkivka was called Khalaimgorodok before 1946 <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:45, 18 Julai 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-30 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Sack of Shamakhi]]'''<br /> <small>''([[:fa:تاراج شماخی]]) ''</small></div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> The '''Sack of Shamakhi''' took place on 18 August 1721, when rebellious Sunni Lezgins, within the declining Safavid Empire, attacked the capital of Shirvan province, Shamakhi (in present-day Azerbaijan Republic). The initially successful counter-campaign was abandoned by the central government at a critical moment and with the threat then left unchecked, Shamakhi was taken by 15,000 Lezgin tribesmen, its Shia population massacred, and the city ransacked. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:46, 25 Julai 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23502841 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-31 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Lau Pa Sat]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Telok Ayer Market Above, June 2015.JPG|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Lau Pa Sat''', also known as Telok Ayer Market, is a historic building located within the Downtown Core in the Central Area of Singapore. It was first built in 1824 as a fish market on the waterfront serving the people of early colonial Singapore and rebuilt in 1838. It was then relocated and rebuilt at the present location in 1894. It is currently a food court with stalls selling a variety of local cuisine. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 1 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23601901 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-32 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:The Raggle Taggle Gypsy]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- <div style="text-align:left; padding: .4em;"> "'''The Raggle Taggle Gypsy'''" (Roud 1, Child 200), is a traditional folk song that originated as a Scottish border ballad, and has been popular throughout Britain, Ireland and North America. It concerns a rich lady who runs off to join the gypsies (or one gypsy). <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:51, 8 Ogos 2022 (UTC) </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23635059 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-33 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:Peroz I Kushanshah]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Extremely rare coin of Peroz I Kushanshah.jpg|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''Peroz I Kushanshah''' was ruler of the Kushano-Sasanian Kingdom from 245 to 275. He was the successor of Ardashir I Kushanshah. He was an energetic ruler, who minted coins in Balkh, Herat, and Gandhara. Under him, the Kushano-Sasanians further expanded their domains into the west, pushing the weakened Kushan Empire to Mathura in North India. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 01:47, 15 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23661098 --> == Wikipedia translation of the week: 2022-34 == {| class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr" style="width:100%; margin:0; background:#DDDDDD; border:1px solid #BBBBBB; color:#000000; padding .4em;" |- |style="text-align:center;"| The winner this [[m:Translation of the week/2022 translations|Translation of the week]] is <div style="font-size:140%;">'''[[:en:In the Arbour]]'''<br /> </div> Please be bold and help translate this article! ---- [[File:Gierymski In the arbour.png|center|300px|]] <div style="text-align:left; padding: .4em;"> '''''In the Arbour''''' (Polish: W altanie) is an oil painting created by Polish Realist painter Aleksander Gierymski in 1882. It is displayed at the National Museum in Warsaw, Poland. In the painting is shown a social gathering of a group of aristocrats portrayed in 18th-century clothes, which takes place on a summer day in a garden. <small>(Please update the interwiki links on [[d:|Wikidata]] of your language version of the article after each week's translation is finished so that all languages are linked to each other.)</small> ---- [[File:TOTW.svg|24px|]] ''[[m:Translation of the week|About]] · '''[[m:Translation of the week/Translation candidates|Nominate/Review]]''' · [[m:Translation of the week/MassMessage|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] 11:47, 22 Ogos 2022 (UTC)'' </div> |} <!-- Pesanan dihantar oleh Pengguna:Shizhao@metawiki yang menggunakan senarai di https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Translation_of_the_week/MassMessage&oldid=23685356 --> lq4u1ljzqimruzr3mqr5ya5mspxf76x 0 1039230 5650911 5647218 2022-08-22T08:32:12Z 42.153.133.66 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | name = Mechamato | image = Mechamato.png | caption = Logo siri animasi Mechamato | genre = {{ubl|[[Cereka aksi|Aksi]]|[[Komedi]]|[[Adiwira]]|[[Cereka sains]]}} | creator = [[Nizam Razak]] | developer = [[Animonsta Studios]] | writer = Anas Abdul Aziz | director = Dzubir Mohammed Zakaria<br>Raja Nukman Raja Mohd Noordin | creative_director = | voices = Armand Ezra<br>Adzlan Nazir<br> Ielham Iskandar<br>Marissa Balqis<br>Daniel Cartes | opentheme = "Armored Hero Mechamato", ditulis dan digubah oleh Nur Sharmine Md Bakri<br>{{small|Dipersembahkan oleh Nil Cardoso}} | endtheme = | composer = Nur Sharmine Md Bakri<br>Mohd Rizdzuwan Md Jusoh | country = Malaysia | language = [[Bahasa Melayu]], [[Bahasa Inggeris]], [[Bahasa Mandarin]], [[Bahasa Jepun]] | num_seasons = 3<!--(only update when that season aired/premiered)--> | num_episodes = <onlyinclude>26</onlyinclude><ref name=tbi /> | list_episodes = | producer = Nizam Razak | editor = Dzubir Mohammed Zakaria<br>Raja Nukman Raja Mohd Noordin | runtime = 21min/episod | company = [[Animonsta Studios]] | distributor = [[WarnerMedia]] (Asia-Pasifik, tidak termasuk Jepun)<br>[[DreamWorks Animation Television]] (Asia)<br >Jetpack Distribution (luar Asia)<br>[[Bandai Namco Arts]] (Jepun) | network = [[Cartoon Network Asia|CN Malaysia]] | picture_format = [[1080i]] ([[HDTV]]) | audio_format = 5.1 | first_aired = {{start date|2021|12|4|df=y}} | last_aired = | followed_by = | related = | website = | story = }} '''''Mechamato''''' atau '''''MechAmato''''', ialah siri animasi Malaysia yang diterbitkan oleh [[Animonsta Studios]], memfokuskan kepada seorang budak lelaki bernama Amato dan rakan robotnya Mechabot, yang melawan robot jahat. Siri animasi ini telah ditayangkan di [[Cartoon Network Asia|CN Malaysia]] pada 4 Disember 2021. Mechamato ialah sebahagian daripada francais ''[[BoBoiBoy]]''. ==Ringkasan== ===Latar=== Siri animasi Mechamato berlatarkan Kota Hilir, sebuah bandar fiksyen yang diinspirasikan dari [[Bandar Hilir]] di [[Bandaraya Melaka]] dalam dunia sebenar, yang juga merupakan kampung halaman penciptanya.<ref name="melaka">{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/showbiz/2021/11/29/malaysian-made-cartoon-network-animation-series-mechamato-showcases-melakas/2024526|title=Malaysian-made Cartoon Network animation series ‘Mechamato’ showcases Melaka’s charm, diversity (VIDEO)|last=Melanie Chalil|date=29 November 2021|website=[[Malay Mail]]|url-status=live|access-date=25 Mac 2022|language=en}}</ref> Ia menampilkan keunikan budaya Malaysia seperti silat, [[Baba dan Nyonya|budaya peranakan]] dan makanan tempatan, tetapi disulami elemen futuristik seperti robot dan kapal angkasa.<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/10/872912/mechamato-tembusi-21-negara-asia-pasifik|title=Mechamato tembusi 21 negara Asia Pasifik|last=Serimah Mohd Sallehuddin|date=6 Oktober 2021|website=[[Berita Harian]]|url-status=live|access-date=17 Januari 2022|language=ms}}</ref> Binaan bersejarah seperti [[bangunan Stadthuys]], kapal [[Mendam Berahi]], [[A Famosa]], serta tempat rekreasi seperti [[Persiaran Jonker]] dan jeti pelayaran sungai Melaka pernah muncul dalam siri animasi ini.<ref>{{Cite web|url=https://siakapkeli.my/2022/04/21/lah-dekat-jer-sini-rupanya-kampung-boboiboy/|title=Lah Dekat Jer.. Sini Rupanya Kampung BoBoiBoy|date=April 2022|website=Siakap Keli|url-status=live|access-date=16 Julai 2022|language=ms}}</ref> ===Plot=== Seorang remaja muda yang berani dan baik hati, Amato menjumpai kapal angkasa penjara yang mengandungi robot-robot jahat yang terhempas di Bumi. Salah satu robot itu ialah MechaBot yang mempunyai kebolehan untuk bergabung dan menjadikan objek seharian sebagai alat berteknologi tinggi. Amato berjaya mengatasi MechaBot dan kini menjadi tuan MechaBot. Sejak itu, MechaBot dan Amato sentiasa bekerjasama untuk mengesan dan menangkap robot-robot jahat.<ref>{{cite web|title=Mechamato|url=https://monsta.com/mechamato/|website=[[Animonsta Studios|Monsta]]|access-date=5 Disember 2021|language=en}}</ref> ==Watak== ;Amato / Mechamato :Disuarakan oleh: Armand Ezra<ref name=pelakonsuara>{{cite web|title=Pelakon Suara Mechamato didedahkan!|url=https://www.youtube.com/watch?v=gtLsawFa-kg|website=YouTube|access-date=1 Mac 2022|date=1 Mac 2022|language=ms}}</ref> (Bahasa Melayu); Alexander Machado<ref name=voiceactor>{{cite web|title=Mechamato English Voice Actor Revealed!|url=https://www.youtube.com/watch?v=PndaNVii0B0|website=YouTube|access-date=25 Mac 2022|date=6 Mac 2022|language=en}}</ref> (Bahasa Inggeris); [[Ayumu Murase]]<ref name=jepun /> (Bahasa Jepun) :Seorang budak lelaki yang baik, kreatif dan imaginatif yang menjadi tuan MechaBot selepas dia berjaya mengakali MechaBot. ;MechaBot :Disuarakan oleh: Adzlan Nazir<ref name=pelakonsuara/> (Bahasa Melayu); Alex Teixeira<ref name = voiceactor /> (Bahasa Inggeris); [[Yoshitsugu Matsuoka]]<ref name=jepun /> (Bahasa Jepun) :Power Sphera yang merupakan robot pemusnah paling berkuasa di galaksi. Ia mempunyai kuasa untuk menggabungkan mana-mana item dengan kuasa Mekanisasinya. Namun, ia perlu mematuhi arahan Amato kerana Amato telah menjadi tuan barunya. ;Pian :Disuarakan oleh: Ielham Iskandar<ref name=pelakonsuara/> (Bahasa Melayu); Katherine Clare Clavelo<ref name = voiceactor /> (Bahasa Inggeris); [[Ryoko Shiraishi]]<ref name=jepun /> (Bahasa Jepun) :Kawan baik Amato yang sangat kaya dan pencipta yang bijak. Dia seorang sahaja yang memahami lukisan buruk Amato. ;Mara :Disuarakan oleh: Marissa Balqis<ref name=pelakonsuara/> (Bahasa Melayu); Katherine Clare Clavelo<ref name = voiceactor /> (Bahasa Inggeris); [[Emiri Katō]]<ref name=jepun /> (Bahasa Jepun) :Seorang kawan perempuan Amato yang duduk di atas kerusi roda. Dia seorang yang berjiwa seni, dan juga berdikari, berani dan tidak berputus asa. Dia sentiasa membantu Amato dan rakan-rakannya dalam menyelesaikan masalah. ;Deep :Disuarakan oleh: Syabil Syamin<ref name=pelakonsuara/> (Bahasa Melayu); Daniel Cortes<ref name = voiceactor /> (Bahasa Inggeris); Satomi Ōtani<ref name=jepun /> (Bahasa Jepun) :Kawan Amato yang sentiasa happy-go-lucky. Dia suka bermain permainan dan mempunyai kreativiti yang tinggi, yang lebih tinggi daripada Amato sendiri. ;Bula ;Bili ==Produksi== ''Mechamato'' dicipta oleh [[Animonsta Studios]] yang terkenal dengan siri [[BoBoiBoy]]. Siri ini sendiri adalah prekuel tidak langsung untuk [[BoBoiBoy]] apabila watak utama, Amato didedahkan sebagai bapa kepada BoBoiBoy,<ref>{{cite web|title=Monsta Memperlihatkan Siri Animasi Mechamato Secara Rasmi – Pengembaraan Baharu Buat Power Sphera Universe|url=https://aksiz.com/202040318/|website=Aksiz|access-date=5 Disember 2021|date=8 April 2020|language=ms}}</ref> yang berada di bawah Power Sphera Universe.<ref name=awn>{{cite web|title=Cartoon Network Picks-Up Monsta’s ‘Mechamato’ for Asia Pacific|url=https://www.awn.com/news/cartoon-network-picks-monstas-mechamato-asia-pacific|website=Animation World Network|access-date=8 Disember 2021|date=9 Oktober 2020|language=en}}</ref> Idea untuk siri ini muncul pada tahun 2018 apabila Animonsta Studios melontarkan idea mereka kepada CN Malaysia. Studio itu mahukan cerita rakan robot yang mewakili imaginasi kebudak-budakan yang boleh dikaitkan dengan setiap kanak-kanak, seperti membuat kostum robot daripada kotak kadbod.<ref name=melaka/> Pencipta [[Nizam Razak]] mahu ''Mechamato'' memberi inspirasi kepada kanak-kanak untuk membayangkan kemungkinan, menggunakan teknologi secara bertanggungjawab.<ref>{{cite web|title=Digerati 50 – Animonsta’s Nizam Razak is a man of characters|url=https://www.digitalnewsasia.com/digerati50/digerati-50-animonstas-nizam-razak-man-characters|website=Digital News Asia|access-date=25 Mac 2022|date=20 November 2021|language=en}}</ref> Dia dan pasukan kreatifnya pada mulanya membayangkan Amato dan MechaBot sebagai duo wira yang menunggang motosikal futuristik dan melawan penjahat super yang lebih besar daripada mereka. Konsep-konsep tersebut telah dilakarkan lima tahun sebelum siri ini dikeluarkan dan ia kelihatan lebih mudah daripada yang ternyata. Berdasarkan konsep awal, rakan animator dan rakan mereka di Jepun, Hong Kong, Singapura dan Perancis memberi maklum balas yang positif.<ref>{{cite web|title=#Showbiz: 'Foreign animators had strong faith in Mechamato' - Animonsta Studios|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/02/769373/showbiz-foreign-animators-had-strong-faith-mechamato-animonsta|last=Dennis Chua|website=[[New Straits Times]]|access-date=25 Mac 2022|date=7 Februari 2022|language=en}}</ref> Amato yang sudah dewasa memakai sut MechaBot, yang menyimpan foto lamanya bersama bayi BoBoiBoy dan satu lagi gambar dia menghantar BoBoiBoy ke stesen kereta api, telah dipaparkan dalam adegan pasca kredit ''[[BoBoiBoy Movie 2]]'', dengan studio memberikan petunjuk untuk siri ini. Versi lanjutan episod pertama siri ''BoBoiBoy'' juga telah dikeluarkan di saluran YouTube rasmi [[Animonsta Studios|Monsta]] pada 14 Mac 2021, menambah adegan baharu Amato menghantar anaknya BoBoiBoy ke stesen kereta api di permulaan episod.<ref>{{cite web|title="Menangis Weh Scene Tu, Sedih Kena Berpisah" - Ayah BoBoiBoy Akhirnya Muncul, Filem Mechamato Dijangka Tayang Hujung Tahun Ni?|url=https://gempak.com/berita-terkini/menangis-weh-scene-tu-sedih-kena-berpisah-ayah-boboiboy-akhirnya-muncul-filem-mechamato-dijangka-tayang-hujung-tahun-ni-47949|last=Hanafis Haris|website=[[Astro Gempak|Gempak.com]]|access-date=25 Mac 2022|date=15 Mac 2021|language=ms}}</ref> Nama siri ini telah didedahkan seawal 2019 apabila Animonsta Studios mengumumkan siri ini pada video untuk rancangan 2020 mereka.<ref>{{cite web|title=MONSTA 2020 - A NEW ERA!|url=https://www.youtube.com/watch?v=wgFtH1bCeEU|website=YouTube|access-date=5 Disember 2021|date=27 Disember 2020}}</ref> Penampilan pertama siri ini didedahkan pada 8 April 2020 apabila teaser pertama dikeluarkan di saluran YouTube rasmi [[Animonsta Studios|Monsta]].<ref>{{cite web|title=Mechamato™ Series - Teaser Exclusive First Look TOMORROW! (8.4.2020) #ANewEra|url=https://www.youtube.com/watch?v=QnRMOP_ILyw|website=YouTube|access-date=5 Disember 2021|date=7 April 2021}}</ref> ==Media== ===Filem=== Filem siri ini, yang diberi nama "Mechamato Movie", pada asalnya dirancang untuk dikeluarkan pada 2020, tetapi ditunda ke 2021.<ref>{{cite web|title='BoBoiBoy Movie 3' due in 2022, after 'Mechamato Movie' in 2021 say Animonsta Studios|url=https://www.thestar.com.my/lifestyle/entertainment/2020/09/15/animonsta-studios-to-release-039mechamato-movie039-in-2021-and-039boboiboy-movie-3039-in-2022|website=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|access-date=5 Disember 2021|date=15 September 2020|language=en}}</ref> Treler rasmi telah dikeluarkan pada 1 Januari 2021 untuk tayangan 2021. Filem ini akan diedarkan oleh [[Astro Shaw]].<ref>{{cite web|title=MECHAMATO MOVIE - OFFICIAL TRAILER [HD]|url=https://www.youtube.com/watch?v=m4gfp-8uGSY|website=YouTube|access-date=5 Disember 2021|date=1 Januari 2021}}</ref> Bagaimanapun, disebabkan ketidaktentuan situasi dan vaksinasi wabak COVID-19, filem tersebut telah ditangguhkan beberapa kali, dari November atau Disember 2020 kepada Mac 2021 kepada Mei atau Jun 2021 dan akhirnya hingga akhir tahun 2021.<ref>{{cite web|title=Enggan rugi, filem animasi Mechamato tangguh tayangan|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/01/772766/enggan-rugi-filem-animasi-mechamato-tangguh-tayangan|website=[[Berita Harian]]|access-date=5 Disember 2021|date=6 Januari 2021|language=ms}}</ref> Bagaimanapun, rancangan untuk mengeluarkan filem ini lebih awal daripada siri animasi dibatalkan kerana pandemik COVID-19 dan siri animasi tersebut telah pun dibangunkan mengikut jadual yang ditetapkan untuk dikeluarkan pada Disember 2021.<ref name=ubah>{{cite web|title=Mechamato Bakal Mengubah Industri Animasi Tempatan – Kenapa?|url=https://aksiz.com/202164835/|website=Aksiz|access-date=5 Disember 2021|date=24 November 2020|language=ms}}</ref> Filem ini akan dikeluarkan selepas musim pertama siri animasi atau lebih lewat, berdasarkan situasi COVID-19.<ref name=twitincikboss /> Pada Mac 2022, pencipta [[Nizam Razak]] berkata berikutan perubahan dalam urutan tayangan, jalan cerita akan berubah sedikit berbanding rancangan asal dan yakin mereka boleh mengeluarkan filem itu menjelang 2022, manakala perbincangan dengan pihak pawagam untuk mendapatkan slot terbaik dan tarikh tayangan telah pun bermula.<ref>{{cite tweet|user=nizamabdrazak|number=1507274655341879296|title=Tayangan Mechamato Movie telah ditunda disebabkan pandemic. Kami menggantikan Mechamato Movie dengan Series S1. Disebabkan perubahan ini, kami perlu mengolah sedikit jalan cerita dalam Mechamato Movie dan ianya melibatkan proses produksi dan perlu mengambil sedikit masa.|date=25 March 2022|language=ms}}</ref> Pada 8 Julai 2022, Monsta mengeluarkan video pendedahan poster rasmi di saluran YouTube mereka.<ref>{{cite web|title=MECHAMATO MOVIE OFFICIAL POSTER REVEAL 2022|url=https://www.youtube.com/watch?v=O8AsfAZP6Bk|website=YouTube|access-date=12 Julai 2022|date=8 Julai 2022}}</ref> Selepas video itu dikeluarkan, Nizam mengumumkan bahawa Monsta sedang berusaha mendapatkan tarikh keluaran dan akan dikeluarkan semasa cuti sekolah akhir tahun di Malaysia, Indonesia dan Brunei. Mereka juga sedang berusaha untuk mendapatkan filem itu dialih suara dalam bahasa Jepun, Korea dan Inggeris.<ref>{{cite tweet|user=nizamabdrazak|number=1545380757958701057|title=(THREAD) Salam dan Hi semua. MONSTA sedang berusaha untuk mendapatkan tarikh tayangan Mechamato Movie pada 2022. Jika tiada aral melintang, Mechamato Movie akan ditayangkan pada cuti sekolah akhir tahun ini di Malaysia, Indonesia dan Brunei.|date=8 Julai 2022|language=ms}}</ref> ===Siri animasi=== Siri animasi, bernama "Mechamato: The Animated Series" diumumkan akan disiarkan di [[Cartoon Network Asia|CN Malaysia]] di bawah [[WarnerMedia]] untuk rantau Asia-Pasifik.<ref name=awn /> Ia telah ditayangkan pada 4 Disember 2021, dengan episod sneak peek khas pada 6 November 2021.<ref>{{cite web|title=‘Mechamato The Animated Series’ arriving on Cartoon Network this Disember|url=https://www.animationxpress.com/animation/mechamato-the-animated-series-arriving-on-cartoon-network-this-december/|website=Animation Xpress|access-date=5 Disember 2021|date=23 September 2020|language=en}}</ref> Walaupun siri ini dikeluarkan sebelum Mechamato Movie, ia adalah sekuel kepada filem tersebut.<ref name=ubah /><ref name=twitincikboss>{{cite tweet|user=nizamabdrazak|number=1467685777102422017|title=In term of timeline, Mechamato series come after Mechamato Movie. Mechamato Movie will focus on Amato's 1st encounter with MechaBot. However, due to the Omicron variant, we are still unsure when we can release Mechamato Movie. After 1st season or maybe even later🙃 #Mechamato|date=6 Disember 2021|language=en}}</ref> Tema pembukaan bertajuk "Armored Hero Mechamato!", digubah oleh Nur Sharmine Md Bakri dan dibawakan oleh Shah daripada kumpulan indie Modescape untuk versi Melayu dan Nil Cardoso untuk versi Inggeris, yang dirakamkan di AS.<ref>{{cite web|title=#Showbiz: Empowering kids with creativity|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2021/12/750894/showbiz-empowering-kids-creativity|last=Aref Omar|website=[[New Straits Times]]|access-date=25 Mac 2022|date=3 Disember 2021|language=en}}</ref> Bagi versi Jepun pula, tema pembukaan dinyanyikan oleh [[:ja:吉田達彦|Tatsuhiko Yoshida]].<ref name=opjapan>{{cite tweet|user=MechamatoJP|number=1508063639772688387|title=#メカアマト OP - 日本語版 🎵 歌　吉田達彦 @tatsuhiko_hiko|date=27 Mac 2022|language=ja}}</ref> Siri ini akan tersedia di 21 negara dengan alih suara dalam bahasa Inggeris, Melayu, Indonesia, Kantonis, Vietnam, Mandarin, Tagalog dan Thai untuk negara masing-masing pada 4 Disember 2021.<ref name = dub>{{cite tweet|user=mechamato|number=1445984733700055042|title=Mechamato series officially dubbed into Japanese and Korean on Cartoon Network!🇲🇾🇯🇵🇰🇷 More languages to be added soon!🔊🌏|date=7 Oktober 2021|language=en}}</ref> Untuk bahasa Korea, ia akan tersedia mulai 11 Disember 2021 di Korea Selatan<ref name = dub/>, manakala untuk bahasa Jepun, ia mula ditayangkan mulai 27 Mac 2022 di Jepun. Pelakon suara untuk versi Jepun telah diumumkan oleh [[Cartoon Network (saluran TV Jepun)|Cartoon Network Japan]] pada 31 Januari 2021, yang menampilkan [[Ayumu Murase]] dan [[Yoshitsugu Matsuoka]].<ref name=jepun>{{cite web|title=カートゥーン スペシャル メカアマト|url=https://www.cartoonnetwork.jp/cn_programs/view/01617|website=[[Cartoon Network (saluran TV Jepun)|Cartoon Network Jepun]]|access-date=31 Januari 2022|date=31 Januari 2022|language=ja}}</ref> Untuk luar Asia, Jetpack Distribution telah memperoleh hak seluruh dunia, yang mana ia termasuk musim pertama.<ref name=tbi>{{cite web|title=‘Mechamato The Animated Series’ arriving on Cartoon Network this December|url=https://tbivision.com/2021/09/22/sales-round-up-discovery-nine-network-ink-factual-deals-jetpack-takes-mechamato-rights-globoplay-gulli-brazil-take-pinguim-shows/|website=Television Business International|access-date=5 Disember 2021|date=22 September 2020|language=en}}</ref> Pada 23 Jun 2022, ia diumumkan bahawa ''Mechamato: The Animated Series'' sedang distrim di HBO GO.<ref>{{cite tweet|user=mechamato|number=1539901858851868672|title= 📢Mechamato The Animated Series is now available on HBO GO‼️ Subscribe and watch now!|date=23 Jun 2022|language=en}}</ref> Untuk pasaran Malaysia, siri ini turut disiarkan di [[Astro Prima]], bermula 16 Julai 2022 di mana ia akan disiarkan setiap Sabtu dan Ahad jam 7 malam.<ref>{{cite tweet|user=mechamato|number=1546813743019204608|title= Siri Animasi Mechamato akan datang tidak lama lagi ke Astro Prima! #Mechamato #Mechanize! Best kaaannn 👍 Nantikan pada 16 Julai ini, setiap Sabtu dan Ahad jam 7 malam~!|date=12 Julai 2022|language=ms}}</ref> ====Senarai episod==== {{Episode table |background=#AE1111 | overall=4 | title=18 | director=35 | writer=16 | airdate=14 | episodes= {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title = Out of Cone-trol | DirectedBy = Hafiz Ashraf Saipul Islam & Dzubir Mohammed Zakaria | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|4}} | ShortSummary = Dalam perjalanan ke sekolah, Amato dan MechaBot baru sahaja bertemu dengan robot berbentuk kon bernama Konchos yang telah mengamuk di Kota Hilir. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title = King of the Chill | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|5}} | ShortSummary = Apabila Amato, MechaBot, dan Pian pergi ke pantai, robot seperti peti sejuk bernama Sejukku mempunyai keupayaan untuk membekukan seluruh Kota Hilir. Jadi terpulang kepada Amato dan MechaBot untuk menghalangnya. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title = Rubika Defense System | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria, Hafiz Ashraf Saipul Islam & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Nizam Razak & Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|11}} | ShortSummary = Selepas menangkap robot seperti angsa bernama Goosar, MechaBot yang telah kehabisan bateri telah dibawa oleh Amato dan Pian ke kapal angkasa yang terhempas di mana mereka perlu berurusan dengan robot gergasi berbentuk kiub bernama Rubika. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title = Amazeey's Labyrinth Challenge | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|12}} | ShortSummary = Cikgu Jamie telah diculik oleh robot yang terlalu yakin dan mencabar bernama Amazeey yang telah mengubah seluruh sekolah menjadi labirin, jadi terpulang kepada Amato, MechaBot, Mara dan Deep untuk menyelamatkannya sebelum terlambat. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title = Don't Mess with the Janitor | DirectedBy = Hafiz Ashraf Saipul Islam, Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|18}} | ShortSummary = Apabila robot jahat bernama Janitoor merempuh rumah Pian, terkejut dengan keadaannya yang tidak bersih, Pian sedang bersendirian di rumah. Apabila Amato dan MechaBot tiba untuk membantu, MechaBot yang ketakutan menjelaskan bahawa Janitoor ialah salah satu robot paling berbahaya di Penjara Angkasa dan Juara Arena Angkasa lima kali. Dia kini mengejar mereka. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 6 | Title = Social Media Ninja | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|19}} | ShortSummary = Orang ramai terperangkap dalam gelung masa yang janggal tanpa sebab yang jelas, dan rakaman mereka dikongsi dalam talian. Amato mendapati bahawa Ninjamera, robot jahat licik yang suka menyelinap ke atas orang yang tidak curiga dan merakam mereka dalam saat-saat paling memalukan mereka, adalah pelakunya. Video mangsanya kemudian dikongsi di media sosial. Sebelum lebih ramai orang menjadi mangsa keaiban dalam talian Ninjamera, Amato dan rakannya mesti mencari jalan untuk menjejakinya. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 7 | Title = The Art Thief | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|25}} | ShortSummary = Amato telah menyiapkan lukisan ciptaan barunya, lukisan yang tidak dapat difahami oleh sesiapa kecuali Pian. Mereka mendapati dalam perjalanan ke sekolah bahawa Paintasso, robot jahat, telah mencuri karya seni dari sebuah tadika yang dia anggap sebagai karya seni yang menarik. Amato tidak mempunyai pilihan selain mengejar Paintasso apabila dia kembali untuk menculik salah seorang kanak-kanak berbakat untuk menghasilkan lebih banyak lukisan untuknya. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 8 | Title = Off-Key Karaoke | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria, Hafiz Ashraf Saipul Islam & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2021|12|26}} | ShortSummary = Amato sedang belajar untuk peperiksaannya apabila dia dikejutkan dengan nyanyian yang kuat dan mengerikan di tengah malam. Karok, robot jahat yang disumbat ke dalam Penjara Angkasa kerana menyanyi di dalam Perpustakaan Angkasa, adalah pemilik suara yang mengerikan itu. Setiap malam, nyanyiannya semakin kuat, dan ia mula mengganggu tidur dan pelajaran Amato. Dia mesti menghentikan Karok sebelum dia gagal dalam peperiksaannya akibat robot jahat itu. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 9 | Title = Retro Tech | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2022|02|12}} | ShortSummary = Secara tidak sengaja, Amato dan MechaBot diangkut ke dunia permainan video retro, dan satu-satunya jalan keluar adalah untuk mengalahkan permainan tersebut. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 10 | Title = Arsonist | DirectedBy = Raja Nukman Raja Mohd Noordin & Dzubir Mohammed Zakaria | WrittenBy = Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2022|02|13}} | ShortSummary = Amato dan rakan-rakan bergegas memadamkan api, tetapi mereka mengesyaki seseorang atau sesuatu mungkin berada di belakangnya. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 11 | Title = A Sore Winner | DirectedBy = Raja Nukman Raja Mohd Noordin & Dzubir Mohammed Zakaria | WrittenBy = Khairil Azwa & Nizam Razak | OriginalAirDate = {{Start date|2022|02|19}} | ShortSummary = Ia adalah Hari Sukan di sekolah, dan Amato mensasarkan hadiah utama, tetapi seorang pencabar robot nampaknya melenyapkan harapannya. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 12 | Title = Block World | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Khairil Azwa & Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2022|02|20}} | ShortSummary = Semasa berkhemah di dalam hutan, Amato dan rakan-rakan terserempak dengan rumah agam misteri yang diperbuat daripada blok mainan. | LineColor = #AE1111 }} {{Episode list | EpisodeNumber = 13 | Title = The Legend of Sumorai | DirectedBy = Dzubir Mohammed Zakaria & Raja Nukman Raja Mohd Noordin | WrittenBy = Raja Faisal Raja Ihsanmuddin & Anas Abdul Aziz | OriginalAirDate = {{Start date|2022|02|26}} | ShortSummary = Selepas sebuah robot jahat merompak kedai Uncle Gobi, Amato dan rakan-rakannya pergi mencarinya dengan mengikuti jejak kemusnahannya. | LineColor = #AE1111 }} }} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{Facebook | Mechamato | Mechamato}} {{Animasi Malaysia}} [[Kategori:Siri televisyen animasi 2020]] [[Kategori:Debut siri televisyen Malaysia 2021]] [[Kategori:Siri televisyen aksi animasi kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Siri televisyen pengembaraan animasi kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Siri televisyen cereka sains komik animasi kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Siri televisyen adiwira animasi kanak-kanak Malaysia]] [[Kategori:Siri televisyen terbitan Animonsta Studios]] [[Kategori:Wira kanak-kanak]] [[Kategori:Mechamato| ]] [[Kategori:Siri televisyen dalam Dunia Power Sphera]] [[Kategori:Siri televisyen animasi Malaysia]] fgeulk8qhby1ieph3wq4uuncoklz8oy 0 1041236 5650553 5583576 2022-08-21T14:34:19Z Aminproton 289197 /* Mac */ wikitext text/x-wiki {{Tahun Di Malaysia|2021}} {{C21 year in topic|2021}} '''2021 di Malaysia, 64 tahun kemerdekaan'''. <br/> 2021 akan menjadi ulang tahun ke-58 penubuhan Malaysia. == Perjawatan == === Peringkat Persekutuan === * [[Yang di-Pertuan Agong]]: ** [[Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah]], [[Pahang]] * [[Raja Permaisuri Agong]] ** [[Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah|Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah binti Almarhum Sultan Iskandar]], [[Pahang]] * [[Yang di-Pertuan Agong|Timbalan Yang di-Pertuan Agong]]: ** [[Sultan Nazrin Muizuddin Shah ibni Sultan Azlan Muhibbuddin Shah|Sultan Nazrin Shah]], [[Negeri Perak|Perak]] * [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]]: ** [[Muhyiddin Yassin|Tan Sri Dato' (Dr.) Haji Muhyiddin bin Haji Muhammad Yassin]] (sehingga 21 Ogos) ** [[Ismail Sabri Yaakob|Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob]] (dari 21 Ogos) * [[Timbalan Perdana Menteri Malaysia|Timbalan Perdana Menteri]] ** [[Ismail Sabri Yaakob|Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob]] (sehingga 21 Ogos) ** Kosong (dari 21 Ogos) === Peringkat Negeri === * {{Flag|Johor}} : ** [[Sultan Johor]]: [[Ibrahim Ismail dari Johor|Sultan Ibrahim Ismail]] ** [[Menteri Besar Johor]]: *** [[Hasni Mohammad|Dato' Ir. Hasni Mohammad]] * {{Flag|Kedah}} : ** [[Sultan Kedah]]: [[Sultan Sallehuddin]] ** [[Menteri Besar Kedah]]: *** [[Muhammad Sanusi Md Nor|Dato' Seri Muhammad Sanusi Md Nor]] * {{Flag|Kelantan}} : ** [[Sultan Kelantan]]: [[Sultan Muhammad V]] ** [[Menteri Besar Kelantan]]: [[Ahmad Yakob|Dato' Bentara Kanan Ustaz Dato' Ahmad Yakob]] * {{Flag|Perlis}} : ** [[Raja Perlis]]: [[Tuanku Syed Sirajuddin]] ** [[Menteri Besar Perlis]]: [[Azlan Man|Dato' Seri Azlan Man]] * {{Flag|Perak}} : ** [[Sultan Perak]]: [[Sultan Nazrin Muizuddin Shah ibni Sultan Azlan Muhibbuddin Shah|Sultan Nazrin Shah]] ** [[Menteri Besar Perak]]: [[Saarani Mohamad|Dato' Seri Saarani Mohamad]] * {{Flag|Pahang}} : ** [[Sultan Pahang]]: [[Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shah]] (Pemangku Raja Pahang) ** [[Menteri Besar Pahang]]: [[Wan Rosdy Wan Ismail|Dato' Sri Wan Rosdy Wan Ismail]] * {{Flag|Selangor}} : ** [[Sultan Selangor]]: [[Sultan Sharafuddin Idris Shah]] ** [[Menteri Besar Selangor]]: [[Amirudin Shari|Dato' Seri Amirudin Shari]] * {{Flag|Terengganu}} : ** [[Sultan Terengganu]]: [[Sultan Mizan Zainal Abidin]] ** [[Menteri Besar Terengganu]]: [[Ahmad Samsuri Mokhtar|Dato' Seri Ahmad Samsuri Mokhtar]] * {{Flag|Negeri Sembilan}} : ** [[Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan]]: [[Tuanku Muhriz ibni Almarhum Tuanku Munawir|Tuanku Muhriz]] ** [[Menteri Besar Negeri Sembilan]]: [[Aminuddin Harun|Dato' Seri Aminuddin Harun]] * {{Flag|Pulau Pinang}} : ** [[Yang Dipertua Negeri Pulau Pinang]]: ***[[Abdul Rahman Abbas|Tun Dato' Seri Utama Abdul Rahman Abbas]] (sehingga 30 April) ***[[Ahmad Fuzi Abdul Razak|Tun Dato' Seri Utama Ahmad Fuzi Abdul Razak]] (dari 01 Mei) ** [[Ketua Menteri Pulau Pinang]]: [[Chow Kon Yeow|Tuan Chow Kon Yeow]] * {{Flag|Melaka}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Melaka]]: ***[[Mohd Ali bin Mohd Rustam|Tun Seri Setia Mohd Ali Mohd Rustam]] ** [[Ketua Menteri Melaka]]: ***[[Sulaiman Md Ali|Datuk Seri Utama Sulaiman Md Ali]] * {{Flag|Sarawak}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Sarawak]]: [[Abdul Taib Mahmud|Tun Pehin Seri Abdul Taib Mahmud]] ** [[Ketua Menteri Sarawak]]: [[Abang Johari Tun Openg|Datuk Patinggi Tan Sri Abang Johari Tun Abang Openg]] * {{Flag|Sabah}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Sabah]]: [[Juhar Mahiruddin|Tun Datuk Seri Panglima Juhar Mahiruddin]] **[[Ketua Menteri Sabah]]: [[Hajiji Noor|Datuk Seri Panglima Hajiji Noor]] ==Peristiwa== ===Januari=== * 1 Januari – ** Projek [[Kereta Api Berkelajuan Tinggi Kuala Lumpur–Singapura]] dihentikan selepas kegagalan untuk mencapai persetujuan pada 31 Disember tahun sebelumnya.<ref>{{cite web |last1=Tham |first1=Yuen-C |title=KL-Singapore High Speed Rail terminated after both countries fail to reach agreement on M'sia's proposed changes to project |url=https://www.straitstimes.com/singapore/politics/kl-singapore-high-speed-rail-terminated-after-singapore-and-malaysia-fail-to |website=The Straits Times |access-date=1 Januari 2021 |date=1 Januari 2021 |archive-date=2021-01-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210101025919/https://www.straitstimes.com/singapore/politics/kl-singapore-high-speed-rail-terminated-after-singapore-and-malaysia-fail-to |url-status=live }}</ref> ** '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': Menteri Kanan Pertahanan [[Ismail Sabri Yaakob]] mengumumkan pelanjutan [[Perintah Kawalan Pergerakan Malaysia 2020|Perintah Kawalan Pergerakan Pemulihan]] (PKPP) sehingga 31 Mac 2021.<ref>{{cite web |title=COVID-19: Malaysia’s recovery movement control order extended again to Mar 31 |url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/malaysia-covid-19-rmco-extended-mar-31-restrictions-13877484 |website=CNA |access-date=2 Januari 2021 |date=1 Januari 2021 |archive-date=2021-01-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210101102729/https://www.channelnewsasia.com/news/asia/malaysia-covid-19-rmco-extended-mar-31-restrictions-13877484 |url-status=live }}</ref> * 2 Januari – ** Sembilan mati lemas setelah kenderaan 4WD terjunam dalam sungai Batang Lupar di [[Kemalangan feri Triso|feri Triso]], Sarawak.<ref>{{cite web |last1=Tawie |first1=Sulok |title=Nine drowned after 4WD vehicle rolled off ferry in Triso, Sarawak |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/01/01/nine-drowned-after-4wd-vehicle-rolled-off-ferry-in-triso-sarawak/1936541 |website=malaymail |access-date=2 Januari 2021 |date=2 Januari 2021 |archive-date=2021-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210111204806/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/01/01/nine-drowned-after-4wd-vehicle-rolled-off-ferry-in-triso-sarawak/1936541 |url-status=live }}</ref> * 3 Januari – **'''[[Banjir Malaysia 2020-21]]''' ***Hujan lebat berlaku di Pahang dan Johor.<ref>{{cite web |url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/01/03/heavy-rains-continue-in-pahang-johor-as-residents-brace-for-more-floods/ |website=Free Malaysia Today |title=Heavy rains continue in Pahang and Johor as residenys brace for more floods |access-date=2021-01-10 |archive-date=2021-01-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210103030015/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/01/03/heavy-rains-continue-in-pahang-johor-as-residents-brace-for-more-floods/ |url-status=dead }}</ref> ***Banjir di [[Lebuh Raya Pantai Timur]] Fasa 1 mengganggu keadaan trafik.<ref>{{cite web |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/01/03/flooding-at-east-coast-highway-phase-1-disrupts-road-travel-in-east-coast/1936930 |website=malaymail |title=Flooding at east coast highway phase 1 disrupts road travel in east coast |access-date=2021-01-10 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045626/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/01/03/flooding-at-east-coast-highway-phase-1-disrupts-road-travel-in-east-coast/1936930 |url-status=live }}</ref> * 4 Januari – ** '''[[Banjir Malaysia 2020-21]]''' ***Banjir di Pahang ragut nyawa pertama: Bapa lemas, anak hilang.<ref>{{cite web |title=Banjir Pahang ragut nyawa pertama: Bapa lemas, anak hilang |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/01/771869/banjir-pahang-ragut-nyawa-pertama-bapa-lemas-anak-hilang |website=Berita Harian |access-date=4 Januari 2021 |date=4 Januari 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045641/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/01/771869/banjir-pahang-ragut-nyawa-pertama-bapa-lemas-anak-hilang |url-status=live }}</ref> ***Banjir di Johor ragut nyawa kedua selepas kenderaan milik seorang lelaki berusia 20 tahun dihanyutkan arus deras.<ref>{{cite web|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/04/johor-floods-claim-second-victim-after-20-year-old039s-car-swept-away-by-strong-currents|title=Johor floods claim second victim after 20 year old, car swept away by strong currents|access-date=2021-01-10|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045628/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/04/johor-floods-claim-second-victim-after-20-year-old039s-car-swept-away-by-strong-currents|url-status=live}}</ref> ***Banjir di 6 negeri, lebih 20,000 mangsa telah dipindahkan.<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/01/772072/banjir-di-6-negeri-lebih-20000-mangsa-dipindahkan|title=Banjir di 6 negeri, lebih 20,000 mangsa dipindahkan|access-date=2021-01-10|archive-date=2021-01-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20210109055917/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/01/772072/banjir-di-6-negeri-lebih-20000-mangsa-dipindahkan|url-status=live}}</ref> **[[Nora Anne Quoirin]] mati kerana nahas menurut koroner.<ref>{{cite web |title=Nora Quoirin's family express dismay as coroner rules out others' involvement |url=https://www.theguardian.com/world/2021/jan/04/nora-quoirin-inquest-coroner-rules-out-involvement-of-others-in-teenagers-death-malaysia |website=TheGuardian |access-date=4 Januari 2021 |date=4 Januari 2021 |archive-date=2021-01-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210109234753/https://www.theguardian.com/world/2021/jan/04/nora-quoirin-inquest-coroner-rules-out-involvement-of-others-in-teenagers-death-malaysia |url-status=live }}</ref> *5 Januari **Tan Sri [[Annuar Musa]] dipecat dari jawatan setiausaha agung BN dan UMNO.<ref>{{cite web |title=Annuar Musa sacked as BN sec-gen. Whats going on? |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/annuar-musa-sacked-as-bn-secgen-whats-going-on-276238 |website=Astro Awani |access-date=5 Januari 2021 |date=5 Januari 2021 |archive-date=2021-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112021753/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/annuar-musa-sacked-as-bn-secgen-whats-going-on-276238 |url-status=live }}</ref> **[[Pihak Berkuasa Penerbangan Awam Malaysia]] menggantung lesen My Heli Club untuk 6 bulan.<ref>{{cite web |title=CAAM issues temporarily suspension notice to My Heli Club |url=https://www.malaysiakini.com/news/557718 |website=MalaysiaKini |access-date=5 Januari 2021 |date=5 Januari 2021 |archive-date=2021-01-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210111195703/https://www.malaysiakini.com/news/557718 |url-status=live }}</ref> **[[Shalin Zulkifli]] bersara dari kerjaya boling.<ref>{{Cite web |url=https://www.malaymail.com/news/sports/2021/01/05/malaysian-bowling-legend-shalin-zulkifli-retires-from-national-team/1937632 |title=Malaysian bowling legend Shalin Zulkifli retires from national team |access-date=2021-01-11 |archive-date=2021-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210112090431/https://www.malaymail.com/news/sports/2021/01/05/malaysian-bowling-legend-shalin-zulkifli-retires-from-national-team/1937632 |url-status=live }}</ref> *6 Januari - ** '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': 85% katil hospital di Malaysia dipenuhi pesakit COVID-19.<ref>{{cite web |title=85% of Malaysia's hospital beds for Covid-19 patients filled, as new daily cases hit high |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/malaysias-new-covid-19-cases-hit-high-of-2593-hospital-beds-fill-up |website=The Straits Times |access-date=6 Januari 2021 |date=6 Januari 2021}}</ref> *7 Januari - ** '''[[Kemelut politik Malaysia 2020]]''': [[Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia|Jabatan Pendaftaran Pertubuhan]] menolak permohonan [[Parti Pejuang Tanah Air]] (PEJUANG) dan Parti [[Ikatan Demokratik Malaysia]] (MUDA) untuk didaftarkan sebagai parti-parti politik.<ref>{{cite web |title=RoS rejects applications from Pejuang to be registered as political party |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/07/ros-rejects-pejuang039s-application-to-be-registered-as-political-party |website=The Star |access-date=7 January 2021 |date=7 January 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045629/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/07/ros-rejects-pejuang039s-application-to-be-registered-as-political-party |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Muda confirms ROS rejects application to register as party |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/07/muda-confirms-ros-rejects-application-to-register-as-party |website=The Star |access-date=7 Januari 2021 |date=7 Januari 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045629/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/07/muda-confirms-ros-rejects-application-to-register-as-party |url-status=live }}</ref> ** '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': Malaysia merekodkan kes baharu COVID-19 tertinggi iaitu 3,027 kes. **[[Ketua Menteri Pulau Pinang]], [[Chow Kon Yeow]] terima Mercedes-Benz bernilai RM 458,000.<ref>{{cite web|title=Penang CM gets new RM458,000 Mercedes-Benz|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/01/07/penang-cm-gets-new-rm458000-mercedes-benz/|website=Free Malaysia Today|access-date=7 Januari 2021|date=7 Januari 2021}}{{Pautan putus|date=Ogos 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> *8 Januari - ** '''[[Banjir Malaysia 2020-21]]''' ***Banjir di Maran ibarat tsunami, yang paling terburuk dalam tempoh 20 tahun<ref>{{cite web |title=Floods in Maran likened to tsunami, worst in 20 years |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/floods-in-maran-likened-to-tsunami-worst-in-20-years-276627 |website=Astro Awani |access-date=8 Januari 2021 |date=8 Januari 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045628/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/floods-in-maran-likened-to-tsunami-worst-in-20-years-276627 |url-status=live }}</ref> ***Situasi banjir bertambah buruk, hampir 50,000 dipindahkan<ref>{{cite web |title=Flood situation worsens, almost 50,000 evacuated|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/flood-situation-worsens-almost-50000-evacuated-276648 |website=Astro Awani |access-date=8 Januari 2021 |date=8 Januari 2021}}</ref> ** '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': Malaysia rekod kes kematian baharu COVID-19 tertinggi iaitu 16 kes.<ref>{{cite web |title=Malaysia rekod kes kematian COVID-19 tertinggi, 2,643 kes baharu |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-rekod-kes-kematian-covid19-tertinggi-2643-kes-baharu-276729 |website=Astro Awani |access-date=8 January 2021 |date=8 January 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045737/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-rekod-kes-kematian-covid19-tertinggi-2643-kes-baharu-276729 |url-status=live }}</ref> **Pejabat KWSP di Miri dilempar bom petrol.<ref>{{cite web |title=Pejabat KWSP Miri dilempar bom petrol |url=https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/01/773988/pejabat-kwsp-miri-dilempar-bom-petrol |website=Berita Harian |access-date=8 Januari 2021 |date=8 Januari 2021 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045630/https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/01/773988/pejabat-kwsp-miri-dilempar-bom-petrol |url-status=live }}</ref> * 12 Januari - ** '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': Perdana Menteri [[Muhyiddin Yassin]] mengisytiharkan [[darurat]] di seluruh negara hingga Ogos dengan perkenan [[Yang di-Pertuan Agong]] untuk mengekang gelombang baharu pandemik COVID-19.<ref>{{cite web|title=Malaysia's king declares state of emergency to curb spread of COVID-19|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/malaysia-king-declares-state-emergency-curb-spread-covid-19-13941968|website=CNA|access-date=12 January 2021|date=12 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045629/https://www.channelnewsasia.com/asia/malaysia-king-declares-state-emergency-curb-spread-covid-19-402346|url-status=live}}</ref> ***Menteri Dalam Negeri [[Hamzah Zainuddin]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Malaysian Home Affairs Minister Hamzah Zainudin tests positive for COVID-19; third Cabinet case in 4 days|url=https://www.channelnewsasia.com/news/asia/malaysia-minister-covid-19-positive-hamzah-zainudin-home-affairs-13942880|website=[[CNN]]|access-date=12 January 2021|date=12 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045643/https://www.channelnewsasia.com/asia/malaysia-minister-covid-19-positive-hamzah-zainudin-home-affairs-402131|url-status=live}}</ref> ***Malaysia mencatatkan kes tertinggi COVID-19 dalam sehari sebanyak 3,309 kes.<ref>{{cite news|title=Covid-19: New record high of 3,309 cases, four more fatalities bring death toll to 559|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/12/covid-19-3309-new-cases-4-more-fatalities-bring-total-to-559|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=12 January 2021|date=12 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045631/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/12/covid-19-3309-new-cases-4-more-fatalities-bring-total-to-559|url-status=live}}</ref> * 13 Januari **Kebakaran di Hotel Andaman di [[Langkawi]] dalam keadaan terkawal.<ref>{{cite news|title=Fire at Andaman Hotel in Langkawi brought under control|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/13/fire-at-andaman-hotel-in-langkawi-brought-under-control|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=13 January 2021|date=13 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045632/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/13/fire-at-andaman-hotel-in-langkawi-brought-under-control|url-status=live}}</ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Timbalan Menteri Komunikasi dan Multimedia [[Zahidi Zainul Abidin]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite news|title=Deputy comms minister tests positive for Covid-19|url=https://www.malaysiakini.com/news/558792|website=[[Malaysiakini]]|access-date=13 January 2021|date=13 January 2021}}</ref> *14 Januari **[[Banjir Malaysia 2020-21]] ***Seramai 1800 mangsa banjir di Sarawak telah dipindahkan sehingga jam 1 petang.<ref>{{cite news|title=Banjir Sarawak: Lebih 1,800 mangsa dipindahkan setakat 1 petang|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/banjir-sarawak-lebih-1800-mangsa-dipindahkan-setakat-1-petang-277727|website=Astro Awani|access-date=1 January 2021|date=14 January 2021}}></ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Ahli Parlimen [[Gua Musang]] [[Tengku Razaleigh Hamzah]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Ku Li tests positive for Covid-19|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/14/ku-li-tests-positive-for-covid-19|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=14 January 2021|date=15 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045656/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/14/ku-li-tests-positive-for-covid-19|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Ku Li tests positive for Covid-19|url=https://www.malaysiakini.com/news/558931|website= [[Malaysiakini]]|access-date=14 January 2021|date=14 January 2021}}</ref> ***Malaysia mencatatkan kes tertinggi COVID-19 sehari sebanyak 3,337 kes.<ref>{{cite news|title=Highest daily Covid-19 cases, at 3,337|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/01/657419/highest-daily-covid-19-cases-3337|website=New Starits Times|access-date=14 January 2021|date=14 January 2021|archive-date=2021-01-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210116032029/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/01/657419/highest-daily-covid-19-cases-3337|url-status=live}}</ref> ***Bekas Ketua Hakim Negara [[Salleh Abas]] disahkan positif Covid-19.<ref>{{cite web|title=Tun Salleh Abas tests positive for Covid-19|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/14/tun-salleh-abas-tests-positive-for-covid-19|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=15 January 2021|date=14 January 2021|archive-date=2021-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20210129033619/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/14/tun-salleh-abas-tests-positive-for-covid-19|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Former chief justice Salleh Abas tests positive for Covid-19|url=https://www.malaysiakini.com/news/559007|website=[[Malaysiakini]]|access-date=15 January 2021|date=14 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045630/https://www.malaysiakini.com/news/559007|url-status=live}}</ref> ***Senator [[Yaakob Sapari]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Senator Yaakob Sapari positif Covid-19|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2021/01/14/senator-yaakob-sapari-positif-covid-19/|website=[[Free Malaysia Today]]|access-date=15 January 2021|date=14 January 2021|archive-date=2021-01-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210114180551/https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2021/01/14/senator-yaakob-sapari-positif-covid-19/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|title=Senator Yaakob Sapari tests positive for Covid-19|url=https://www.malaysiakini.com/news/558995|website=[[Malaysiakini]]|access-date=15 January 2021|date=14 January 2021|archive-date=2021-01-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210128113132/https://www.malaysiakini.com/news/558995|url-status=live}}</ref> *15 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Malaysia mencatatkan 3,211 kes baru, 1,710 pulih, lapan kematian.<ref>{{cite news|title=Malaysia records 3,211 new cases, 1,710 recoveries, eight deaths|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-malaysia-records-3211-new-cases-1710-recoveries-eight-deaths-277991|website=Astro Awani|access-date=15 January 2021|date=15 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045631/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-malaysia-records-3211-new-cases-1710-recoveries-eight-deaths-277991|url-status=live}}</ref> ***Perkhidmatan feri Langkawi-Kuala Perlis ditamatkan.<ref>{{cite news|title=MCO: Langkawi-Kuala Perlis ferry services suspended|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/mco-langkawikuala-perlis-ferry-services-suspended-277872|website=Astro Awani|access-date=15 January 2021|date=15 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045649/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/mco-langkawikuala-perlis-ferry-services-suspended-277872|url-status=live}}</ref> **[[Sultan Ibrahim Ismail|Sultan Ibrahim]] bersetuju menamakan 'Johor Cricket Academy Oval' di Mutiara Rini kepasa 'Dato' Dr Harjit Singh Johor Cricket Academy Oval' sempena mendiang Dr Harjit.<ref>{{cite web|title=Sultan Ibrahim namakan semula 'Johor Cricket Academy Oval' sempena mendiang Dr Harjit|url=https://www.astroawani.com/berita-sukan/sultan-ibrahim-namakan-semula-johor-cricket-academy-oval-sempena-mendiang-dr-harjit-277856|website=Astro Awani|access-date=15 January 2021|date=15 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821045632/https://www.astroawani.com/berita-sukan/sultan-ibrahim-namakan-semula-johor-cricket-academy-oval-sempena-mendiang-dr-harjit-277856|url-status=live}}</ref> **[[Banjir Malaysia 2020-21]] ***4,222 mangsa telah dipindahkan di Sarawak.<ref>{{cite web|title=Banjir: 4,222 mangsa dipindahkan di Sarawak|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/banjir-4222-mangsa-dipindahkan-di-sarawak-277869|website=Astro Awani|access-date=15 January 2021|date=15 January 2021}}</ref> *16 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Senator [[Idris Ahmad]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=PAS veep positive for Covid-19|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/01/657941/pas-veep-positive-covid-19|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=16 January 2021|date=16 January 2021}}</ref> ***Malaysia mencatatkan kes tertinggi COVID-19 sehari dengan 4,029 kes.<ref>{{cite news|title=Covid-19: New record of 4,029 daily cases, eight fatalities bring death toll to 594|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/16/covid-19-a-new-record-of-4029-new-cases-eight-new-fatalities-bring-total-to-594|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=16 January 2021|date=16 January 2021}}</ref> *18 Januari **Perdana Menteri [[Muhyiddin Yassin]] mengumumkan pakej rangsangan Permai RM15 bilion.<ref>{{cite web|title=Muhyiddin announces new RM15b Permai stimulus package|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/01/18/muhyiddin-announces-new-rm15b-permai-stimulus-package/1941589|website=Malaymail|access-date=19 January 2021|date=18 January 2021}}</ref> *19 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Ahli Parlimen [[Padang Rengas]] [[Nazri Aziz|Mohamed Nazri Abdul Aziz]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Nazri Aziz tests positive for Covid-19|url=https://www.malaysiakini.com/news/559550|website=[[Malaysiakini]]|access-date=19 January 2021|date=19 January 2021}}</ref> ***Menteri Perpaduan Negara [[Halimah Mohamed Sadique]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=National Unity Minister Halimah Mohamed Sadique tests positive for COVID-19|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/19/national-unity-minister-halimah-mohamed-sadique-tests-positive-for-covid-19|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=19 January 2021|date=19 January 2021}}</ref> ***Bekas Menteri Besar Terengganu [[Ahmad Said]] dan isterinya disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Ahmad Said, wife test positive for COVID-19|url=https://www.bernama.com/en/news.php?id=1923654|website=[[Bernama]]|access-date=20 January 2021|date=19 January 2021}}</ref> *20 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Ahli Parlimen [[Pasir Salak]] [[Tajuddin Abdul Rahman]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite news|url=https://www.thesundaily.my/local/pasir-salak-mp-tajuddin-rahman-positive-for-covid-19-CX6220361|title=Pasir Salak MP Tajuddin Rahman positive for COVID-19|author=|date=January 20, 2021|publisher=[[The Sun (Malaysia)|The Sun Daily]]|access-date=January 20, 2021}}</ref> **Usahawan kosmetik Muhammad Sajjad (Nur Sajat) mengaku tidak bersalah ke berpakaian mencolok mata.<ref>{{cite news|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/20/cosmetics-entrepreneur-nur-sajat-pleads-not-guilty-to-cross-dressing|title=Cosmetics entrepreneur Nur Sajat pleads not guilty to cross-dressing|author=|date=January 20, 2021|publisher=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=January 20, 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050326/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/20/cosmetics-entrepreneur-nur-sajat-pleads-not-guilty-to-cross-dressing|url-status=live}}</ref> **Selangor mengumumkam pakej bantuan RM73.87 juta.<ref>{{cite web|title=Selangor announces RM73.87 mil aid package|url=https://www.theedgemarkets.com/article/mco-selangor-announces-rm7387-mil-aid-package|website=The Edge Market|accessdate=20 January 2021|date=20 January 2021|archive-date=2021-01-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210120110728/https://www.theedgemarkets.com/article/mco-selangor-announces-rm7387-mil-aid-package|url-status=dead}}</ref> *23 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Pesuruhjaya Pas Terengganu disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Terengganu Pas Commissioner tests positive for COVID-19|url=https://english.astroawani.com/malaysia-news/terengganu-pas-commissioner-tests-positive-covid-19-279449|website=Astro Awani|accessdate=23 January 2021|date=23 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050331/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/terengganu-pas-commissioner-tests-positive-covid-19-279449|url-status=live}}</ref> *24 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Seorang kakitangan [[Express Rail Link|ERL]] disahkan positif COVID-19.<ref>{{cite web|title=Seorang pekerja ERL positif COVID-19|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/seorang-pekerja-erl-positif-covid19-279457|website=Astro Awani|accessdate=23 January 2021|date=24 January 2021|archive-date=2021-01-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20210131083928/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/seorang-pekerja-erl-positif-covid19-279457|url-status=live}}</ref> ***Rakyat Malaysia ialah antara 7 pakar dipilih sebagai ahli untuk menerajui badan kesihatan ulung di Jepun<ref>{{cite web|title=Rakyat Malaysia antara 7 pakar dipilih anggotai badan kesihatan ulung di Jepun|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/rakyat-malaysia-antara-7-pakar-dipilih-anggotai-badan-kesihatan-ulung-di-jepun-279459|website=Astro Awani|accessdate=24 January 2021|date=24 January 2021|archive-date=2021-01-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20210130005300/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/rakyat-malaysia-antara-7-pakar-dipilih-anggotai-badan-kesihatan-ulung-di-jepun-279459|url-status=live}}</ref> **Aaron - Wooi Yik mara ke pusingan akhir Terbuka Thailand.<ref>{{cite web|title=Aaron - Wooi Yik mara ke final Terbuka Thailand|url=https://www.astroawani.com/berita-sukan/aaron-wooi-yik-mara-ke-final-terbuka-thailand-279489|website=Astro Awani|accessdate=24 January 2021|date=24 January 2021}}</ref> *25 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***PKPD di Kuarters Kakitangan & Penjara Taiping<ref>{{cite web|url=https://t.me/MKNRasmi/10290|title=PKPD di Penjara Taiping & Kuarters Pekerja}}</ref> **AGC membantah permohonan MUDA untuk mencabar keputusan RoS untuk mengemukakan pendaftaran<ref>{{cite web|title=AGC objects to MUDA's application to challenge RoS' decision to reject its registration|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/agc-objects-to-mudas-application-to-challenge-ros-decision-to-reject-its-registration-279692|website=Astro Awani|accessdate=25 January 2021|date=25 January 2021}}</ref> *26 Januari **Pasangan berkahwin jarak jauh dibenarkan merentas negeri bermula esok<ref>{{cite web|title=MCO: Long-distance married couples allowed interstate travel from tomorrow - Ismail Sabri|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/mco-longdistance-married-couples-allowed-interstate-travel-from-tomorrow-ismail-sabri-279863|website=Astro Awani|accessdate=26 January 2021|date=26 January 2021}}</ref> **Rancangan [[TV Pendidikan]] bermula 27 Januari<ref>{{cite web|title=PdPR: Program TV Pendidikan mulai 27 Januari ini - KPM|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pdpr-program-tv-pendidikan-mulai-27-januari-ini-kpm-279888|website=Astro Awani|accessdate=26 January 2021|date=26 January 2021|archive-date=2021-02-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20210203055755/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pdpr-program-tv-pendidikan-mulai-27-januari-ini-kpm-279888|url-status=live}}</ref> *29 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Malaysia mencatatkan kes tertinggi COVID-19 sehari sebanyak 5,725 kes.<ref>{{cite news|title=Covid-19: Record 5,725 new cases reported, 16 deaths bring death toll to 733|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/29/covid-19-record-5725-new-cases-reported-16-deaths-bring-death-toll-to-733|website=[[The Star (Malaysia)]]|access-date=29 January 2021|date=29 January 2021|archive-date=2021-01-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20210130100329/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/01/29/covid-19-record-5725-new-cases-reported-16-deaths-bring-death-toll-to-733|url-status=live}}</ref> *30 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Malaysia mencatatkan kes tertinggi COVID-19 sehari sebanyak 5,728 kes.<ref>{{cite news|title=Malaysia reports new record of 5,728 Covid-19 cases, 13 more deaths|url=https://www.theedgemarkets.com/article/malaysia-reports-new-record-5728-covid19-cases-today-3285-selangor-13-more-deaths-recorded|website=The Edge Markets|access-date=30 January 2021|date=30 January 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050400/https://www.theedgemarkets.com/article/malaysia-reports-new-record-5728-covid19-cases-today-3285-selangor-13-more-deaths-recorded|url-status=live}}</ref> **Pasangan suami isteri ditahan reman selama tujuh minggu bagi membantu siasatan kes dera sehingga menyebabkan kematian seorang kanak-kanak lelaki berusia tujuh tahun.<ref>{{Cite web |url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/01/669440/suami-isteri-disyaki-dera-anak-sampai-mati-direman |title=salinan arkib |access-date=2021-01-31 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050350/https://www.hmetro.com.my/utama/2021/01/669440/suami-isteri-disyaki-dera-anak-sampai-mati-direman |url-status=live }}</ref> *31 Januari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Majlis Keselamatan Negara mencadangkan pertimbangan untuk perlanjutan PKP.<ref>{{Cite web |url=https://www.kosmo.com.my/2021/01/31/mkn-akan-umum-lanjutan-pkp-atau-tidak/ |title=salinan arkib |access-date=2021-02-03 |archive-date=2021-01-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210131102932/https://www.kosmo.com.my/2021/01/31/mkn-akan-umum-lanjutan-pkp-atau-tidak/ |url-status=live }}</ref> ===Februari=== *1 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Malaysia mencatatkan 4,214 kes dengan 10 kematian. ***Kem PLKN Sri Ledang PLKN dijadikan sebagai PKRC kedua di Johor.<ref>{{cite web|title=Kem PLKN Sri Ledang akan dijadikan PKRC kedua di Johor|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kem-plkn-sri-ledang-akan-dijadikan-pkrc-kedua-di-johor-280686|website=Astro Awani|access-date=1 February 2021|date=1 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050326/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kem-plkn-sri-ledang-akan-dijadikan-pkrc-kedua-di-johor-280686|url-status=live}}</ref> **Mangsa gelombang kedua banjir di Sarawak meningkat kepada 186 orang. **Talian telefon bimbit MB Perak telah digodam. **Gabenor P. Pinang, Sabah, Melaka mengurniakan penerima darjah kebesaran Wilayah Persekutuan *2 Februari **[[Nicol David]] telah dinamakan Atlet Terulung Sepanjang Zaman.<ref>{{cite web|title=Nicol David named Greatest Athlete of All Time in The World|url=https://www.thesundaily.my/home/nicol-david-named-greatest-athlete-of-all-time-in-the-world-CY6450774|website=TheSunDaily|access-date=2 February 2021|date=2 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050338/https://www.thesundaily.my/home/nicol-david-named-greatest-athlete-of-all-time-in-the-world-CY6450774|url-status=live}}</ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***PKP dilanjutkan sehingga 18 Februari.<ref>{{cite web|title=MCO 2.0 extended with stricter measures|url=https://www.malaysiakini.com/news/561364|website=malaysia kini|access-date=2 February 2021|date=2 February 2021|archive-date=2021-02-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20210213115530/https://www.malaysiakini.com/news/561364|url-status=live}}</ref> *** Selangor kekal dengan kes tertinggi terbaharu dengan 1,145 diikuti oleh Johor (708) sementara Sabah (276) dan Sarawak (121). *3 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***382 pelatih, 46 kakitangan [[Pulapol]] disahkan positif.<ref>{{cite web|title=382 pelatih PULAPOL positif COVID-19 |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/02/782387/382-pelatih-pulapol-positif-covid-19|website=Berita Harian|access-date=3 February 2021|date=3 February 2021}}</ref> **[[Isa Samad]] dihukum penjara enam tahun, didemda RM15.4 juta kerana rasuah.<ref>{{cite web|title=Isa Samad sentenced to six years jail, fined RM15.4mil for graft|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/02/03/isa-samad-sentenced-to-six-years-jail-fined-rm145mil-for-graft|website=The Star|access-date=3 February 2021|date=3 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050332/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/02/03/isa-samad-sentenced-to-six-years-jail-fined-rm145mil-for-graft|url-status=live}}</ref> *6 Februari ** [[TV Sarawak|TVS]] mula bersiaran secara rasmi melalui terestrial percuma [[MYTV Broadcasting|myFreeview]] di saluran 122.<ref>{{Cite web |url=https://m.facebook.com/tvstvmy/photos/a.855163694557201/5076934095713452/?type=3&source=48&__tn__=EH-R |title=Berita baik buat anda semua! TVS kini bersiaran melalui saluran 122 di myFreeview. |access-date=2021-02-13 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050358/https://m.facebook.com/tvstvmy/photos/a.855163694557201/5076934095713452/?type=3&source=48&__tn__=EH-R |url-status=live }}</ref> * 8 Februari ** Pelakon [[Farid Kamil]] dan [[Boy Iman]] telah dilucutkan gelaran Datuk oleh [[Sultan Pahang]].<ref>{{Cite web |url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/673263/farid-kamil-boy-iman-ditarik-balik-gelaran-datuk |title=Farid Kamil, Boy Iman ditarik balik gelaran Datuk |access-date=2021-02-15 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050354/https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/673263/farid-kamil-boy-iman-ditarik-balik-gelaran-datuk |url-status=live }}</ref> *12 Februari **SKMM menyekat Sugarbook.<ref>{{cite web|title=SKMM sekat laman sesawang Sugarbook|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/skmm-sekat-laman-web-sugarbook-283066|date=15 February 2021|access-date=15 February 2021|archive-date=2021-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216052006/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/skmm-sekat-laman-web-sugarbook-283066|url-status=live}}</ref> * 13 Februari ** Menteri Kanan (Keselamatan), [[Ismail Sabri Yaakob]] membuat laporan polis berhubung dua rakaman video tular yang didakwa memfitnah beliau.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/02/ismail-sabri-buat-laporan-berhubung-video-fitnah/ |title=Ismail Sabri buat laporan berhubung video fitnah |access-date=2021-02-15 |archive-date=2021-02-13 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210213055116/https://www.utusan.com.my/berita/2021/02/ismail-sabri-buat-laporan-berhubung-video-fitnah/ |url-status=live }}</ref> *17 Februari **NTV7 menghentikan siaran sementara waktu untuk memberi laluan kepada [[DidikTV KPM]].<ref>{{cite web|title=Ntv7 has not ceased operations, says Media Prima|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/666307/ntv7-has-not-ceased-operations-says-media-prima|website=NST|date=17 February 2021|access-date=16 February 2021|archive-date=2021-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20210217092517/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/666307/ntv7-has-not-ceased-operations-says-media-prima|url-status=live}}</ref> **15 keluarga melibatkan 50 penduduk di Kg Pohon Celagi, di Pasir Mas telah dipindahkan suslan tanah runtuh lebih 300 kaki persegi.<ref>{{cite web|title=15 Keluarga membabitkan 50 penghuni di Kg Pohon Celagi, dalam kawasan bandar Pasir Mas dipindahkan berikutan berlaku runtuhan tebing seluas lebih 300 meter kaki persegi.|url=https://t.me/astroawani/127030|website=Astro Awani|date= 17 February 2021|access-date=17 February 2021}} </ref> **[[Sultan Perak]] menzahirkan penghargaan kepada Cikgu Ismail kerana membersihkan Sungai Balun.<ref>{{cite web|title=Bersih Sungai Balun: Sultan Perak zahir penghargaan kepada Cikgu Ismail|website=Suara Perak|url=https://www.suaraperak.my/bersih-sungai-balun-sultan-perak-zahir-penghargaan-kepada-cikgu-ismail/?utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=bersih-sungai-balun-sultan-perak-zahir-penghargaan-kepada-cikgu-ismail|date=17 February 2021|access-date=17 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050339/https://www.suaraperak.my/bersih-sungai-balun-sultan-perak-zahir-penghargaan-kepada-cikgu-ismail/|url-status=live}}</ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Malaysia bakal menerima ventilator Alpha lebih RM2 juta.<ref>{{cite web|title=COVID-19: Malaysia to receive Alpha ventilators worth RM2 million|website=Bernama|url=https://bernama.com/en/general/news.php?id=1932213|date=17 February 2021|access-date=17 February 2021|archive-date=2021-02-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20210217034802/https://www.bernama.com/en/general/news.php?id=1932213|url-status=live}}</ref> ***2,720 kes Covid-19, mencatatkan lebih 5,718 discaj.<ref>{{cite web|title=2,720 Covid-19 cases, record high 5,718 discharged|website=FMT|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/02/16/2720-covid-19-cases-record-high-5718-discharged/|date=17 February 2021|access-date=17 February 2021|archive-date=2021-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216102717/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/02/16/2720-covid-19-cases-record-high-5718-discharged/|url-status=dead}}</ref> **Bayaran one-off RM100 diberikan kepada kanak-kanak sekolah Johor.<ref>{{cite web|title=Johor salur bantuan persekolahan RM20.5 juta|website=Utusan Malaysia|url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/02/johor-salur-bantuan-persekolahan-rm20-5-juta/|date=18 February 2021|access-date=17 February 2021|archive-date=2021-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210221223013/https://www.utusan.com.my/berita/2021/02/johor-salur-bantuan-persekolahan-rm20-5-juta/|url-status=live}}</ref> **SPRM tahan timbalan pengerusi PKR Perak.<ref>{{cite web|title=SPRM tahan timbalan pengerusi PKR Perak|website=MalaysiaKini|url=https://www.malaysiakini.com/news/563198|date=17 February 2021|access-date=16 February 2021|archive-date=2021-02-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210216101910/https://www.malaysiakini.com/news/563198|url-status=live}}</ref> *18 Februari **Pengasas Sugarbook ditahan.<ref>{{cite web|title=BREAKING: "We've lost the battle" Sugarbook Founder Arrested|website=World of Buzz|url=https://worldofbuzz.com/breaking-weve-lost-the-battle-sugarbook-founder-arrested/|date=18 February 2021|access-date=18 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050330/https://worldofbuzz.com/breaking-weve-lost-the-battle-sugarbook-founder-arrested/|url-status=live}}</ref> **Kerajaan Pahang memperuntukkan RM9.4 juta untuk 18,726 mangsa banjir.<ref>{{cite web|title=Pahang govt allocates RM9.4 mln for 18,726 flood victims - MB|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pahang-govt-allocates-rm94-mln-for-18726-flood-victims-mb-283477|date=18 February 2021|access-date=18 February 2021}}</ref> **Mahkamah Tinggi mengarahkan isteri bekas Perdana Menteri, [[Rosmah Mansor]] untuk membela diri terhadap tiga pertuduhan pecah amanah.<ref>{{cite web|title=High Court orders Rosmah to enter defence on all three graft charges|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/high-court-orders-rosmah-to-enter-defence-on-all-three-graft-charges-283487|date=18 February 2021|access-date=18 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050408/https://platform.twitter.com/widgets/widget_iframe.f88235f49a156f8b4cab34c7bc1a0acc.html?origin=https%3A%2F%2Fwww.astroawani.com|url-status=live}}</ref> *21 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Vaksin Covid-19 pertama tiba.<ref>{{cite web|title=Vaksin Covid-19 pertama untuk Malaysia tiba pagi ini|website=Sinar Harian|url=https://www.sinarharian.com.my/article/124926/KHAS/Covid-19/Vaksin-Covid-19-pertama-untuk-Malaysia-tiba-pagi-ini|date=21 February 2021|access-date=21 February 2021|archive-date=2021-02-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210221040846/https://www.sinarharian.com.my/article/124926/KHAS/Covid-19/Vaksin-Covid-19-pertama-untuk-Malaysia-tiba-pagi-ini|url-status=live}}</ref> ***Seorang ahli Jawatankuasa UMNO positif COVID-19<ref>{{cite web|title=Seorang ahli Majlis Kerja Tertinggi UMNO positif COVID-19|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/seorang-ahli-majlis-kerja-tertinggi-umno-positif-covid19-283972|date=21 February 2021|access-date=21 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050340/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/seorang-ahli-majlis-kerja-tertinggi-umno-positif-covid19-283972|url-status=live}}</ref> **KASA memperuntukkan RM15 juta untuk mengatasi banjir di Pengerang<ref>{{cite web|title=KASA allocates RM15 million to overcome floods in Pengerang|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kasa-allocates-rm15-million-to-overcome-floods-in-pengerang-283944|date=21 February 2021|access-date=20 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050347/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kasa-allocates-rm15-million-to-overcome-floods-in-pengerang-283944|url-status=live}}</ref> **Sultan Ibrahim memberi penghormata kepada masyarakat Cina untuk pembangunan Johor<ref>{{cite web|title=Sultan Ibrahim pays tribute to Chinese community for Johor development|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sultan-ibrahim-pays-tribute-to-chinese-community-for-johor-development-283950|date=21 February 2021|access-date=21 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050348/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sultan-ibrahim-pays-tribute-to-chinese-community-for-johor-development-283950|url-status=live}}</ref> ** Kuantan diisytihar sebagai bandar.<ref>{{cite web|title=Kuantan is now a city|website=New Starits Times|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/667607/kuantan-now-city|date=21 February 2021|access-date=21 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050341/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/667607/kuantan-now-city|url-status=live}}</ref> *23 Februari **Anak Orang Asli, Jome Cheng, berjaya melanjutkan pelajaran di Jepun<ref>{{cite web|title=Anak Orang Asli, Jome Cheng, berjaya lanjut pengajian dalam bidang kejuruteraan di Jepun|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/anak-orang-asli-jome-cheng-berjaya-lanjut-pengajian-dalam-bidang-kejuruteraan-di-jepun-284408|date=23 February 2021|accessdate=23 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050335/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/anak-orang-asli-jome-cheng-berjaya-lanjut-pengajian-dalam-bidang-kejuruteraan-di-jepun-284408|url-status=live}}</ref> *24 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***[[Muhyiddin Yassin]] dan [[Noor Hisham Abdullah|KP Hisham]] menerima dos pertama vaksin Covid-19<ref>{{cite web|title=Muhyiddin receives first dose of Covid-19 vaccine|website=TheStar|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/02/24/muhyiddin-receives-first-dose-of-covid-19-vaccine|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050414/https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/02/24/muhyiddin-receives-first-dose-of-covid-19-vaccine|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Muhyiddin, Dr Noor Hisham terima suntikan vaksin Covid-19 Rabu ini|website=HarianMetro|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/02/676648/muhyiddin-dr-noor-hisham-terima-suntikan-vaksin-covid-19-rabu-ini-metrotv|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021}}</ref> ***Persediaan dijalankan untuk pemvaksinan di beberapa Negeri<ref>{{cite web|title=Preparations underway for vaccinations in several States|website=TheEdgeMarket|url=https://www.theedgemarkets.com/article/preparations-underway-vaccinations-several-states|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-03-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20210306150127/https://www.theedgemarkets.com/article/preparations-underway-vaccinations-several-states|url-status=dead}}</ref> ***465,081 berdaftar dengan MySejahtera untuk menerima vaksin<ref>{{cite web|title=465,081 daftar dengan MySejahtera untuk terima vaksin|website=Harian Metro|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/02/677886/465081-daftar-dengan-mysejahtera-untuk-terima-vaksin-metrotv|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-02-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20210225095434/https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/02/677886/465081-daftar-dengan-mysejahtera-untuk-terima-vaksin-metrotv|url-status=live}}</ref> **Mohd Daud dilantik sebagai Pengerusi MAIWP<ref>{{cite web|title=Mohd Daud dilantik Pengerusi MAIWP|website=Harian Metro|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/02/677655/mohd-daud-dilantik-pengerusi-maiwp|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224160431/https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/02/677655/mohd-daud-dilantik-pengerusi-maiwp|url-status=live}}</ref> ** Yang di-Pertuan Agong menzahirkan pandangan Parlimen boleh bersidang semasa darurat<ref>{{cite web|title=Agong zahir pandangan Parlimen boleh bersidang ketika darurat|website=myMetro|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/677828/agong-zahir-pandangan-parlimen-boleh-bersidang-ketika-darurat|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-02-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210228233403/https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/677828/agong-zahir-pandangan-parlimen-boleh-bersidang-ketika-darurat|url-status=live}}</ref> **Kerajaan meluluskan peruntuka RM1.259b di bawah skim kewangan Penjana SME<ref>{{cite web|title=Govt approves RM1.259b under Penjana SME financing scheme — Tengku Zafrul|website=The Edge Market|url=https://www.theedgemarkets.com/article/govt-approves-rm1259b-under-penjana-sme-financing-scheme-%E2%80%94-tengku-zafrul|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-02-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210224152208/https://www.theedgemarkets.com/article/govt-approves-rm1259b-under-penjana-sme-financing-scheme-%E2%80%94-tengku-zafrul|url-status=dead}}</ref> **2.54 juta orang menerima fasa pertama pembayaran BPR<ref>{{cite web|title=2.54 juta rakyat terima bayaran fasa pertama BPR bermula hari ini - Tengku Zafrul|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/254-juta-rakyat-terima-bayaran-fasa-pertama-bpr-bermula-hari-ini-tengku-zafrul-284558|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050348/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/254-juta-rakyat-terima-bayaran-fasa-pertama-bpr-bermula-hari-ini-tengku-zafrul-284558|url-status=live}}</ref> **Pakaian seragam sekolah tidak dikenakan mandatori sehingga 26 Mac<ref>{{cite web|title=School uniforms not mandatory till March 26|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/school-uniforms-not-mandatory-till-march-26-284523|date=24 February 2021|accessdate=24 February 2021}}</ref> *26 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***[[Ismail Sabri Yaakob]], [[Zulkifli Mohamad Al-Bakri|Dr. Zulkifli]], [[Ronald Kiandee]] menerima dos pertama vaksin Covid-19.<ref>{{cite web|title=Ismail Sabri gets first dose of COVID-19 vaccine today|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/ismail-sabri-gets-first-dose-covid19-vaccine-today-284861|date=26 February 2021|access-date=26 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050414/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/ismail-sabri-gets-first-dose-covid19-vaccine-today-284861|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Zulkifli, Kiandee receive COVID-19 vaccine|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/zulkifli-kiandee-receive-covid19-vaccine-284981|date=26 February 2021|accessdate=26 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050353/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/zulkifli-kiandee-receive-covid19-vaccine-284981|url-status=live}}</ref> ***[[Ketua Menteri Sarawak]], [[Abang Johari Tun Openg]] menerima vaksin pertama COVID-19 di Sarawak.<ref>{{cite web|title=Abang Johari among first in Sarawak to be injected with Pfizer-BioNTech Covid-19 vaccine|website=The Borneo Post|url=https://www.theborneopost.com/2021/02/26/abang-johari-among-first-in-sarawak-to-be-injected-with-pfizer-biontech-covid-19-vaccine/|date=26 February 2021|accessdate=26 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050400/https://www.theborneopost.com/2021/02/26/abang-johari-among-first-in-sarawak-to-be-injected-with-pfizer-biontech-covid-19-vaccine/|url-status=live}}</ref> ***130 barisan hadapan termasuk pengamal media menerima vaksin di KK Kota Samarahan<ref>{{cite web|title=130 'frontliners' termasuk pengamal media terima vaksin di KK Kota Samarahan hari ini|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/130-frontliners-termasuk-pengamal-media-terima-vaksin-di-kk-kota-samarahan-hari-ini-284869|date=26 February 2021|accessdate=26 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050416/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/130-frontliners-termasuk-pengamal-media-terima-vaksin-di-kk-kota-samarahan-hari-ini-284869|url-status=live}}</ref> ***Kes-kes Covid19 **** Kes disembuhkan: 3.085 kes (266.846 kes kumulatif, 90.2%); **** Kes baru: 2,253 kes (295,951 kes kumulatif); **** Kes import: 7 kes (3 warganegara; 4 bukan warganegara) **** Kes tempatan: 2,246 kes [1,324 warganegara (58,9%); 922 bukan warganegara (41.1%)]; **** Kes aktif: 27,994 kes; **** Kes yang memerlukan rawatan di Unit Rawatan Rapi (ICU): 201 kes; **** Kes yang memerlukan bantuan pernafasan: 93 kes; dan **** Kes kematian: 11 kes (1,111 kes kumulatif, 0,38%). ** Individu yang menentang SOP COVID-19 akan dikenakan denda RM10,000 mulai 11 Mac 2021 ** Mahkamah Persekutuan memutuskan pegawai pemerintah boleh menuntut fitnah dalam kes Guan Eng terhadap Ibrahim Ali Perkasa ** Raja dan Ratu mengucapkan salam Chap Goh Meh ** Harga bahan bakar terkini: petrol RON95 mencecah had harga maksimum RM2.05 / liter, RON97 pada harga RM2.35 / liter * 27 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***Vaksin Sinovac tiba<ref>{{cite web|title=Vaksin Sinovac tiba di Malaysia|website=Berita Harian|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/02/790663/vaksin-sinovac-tiba-di-malaysia|date=27 February 2021|accessdate=27 February 2021|archive-date=2021-05-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20210502121908/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/02/790663/vaksin-sinovac-tiba-di-malaysia|url-status=live}}</ref> **Duta Besar AS yang baharu [[Brian D. McFeeters]] tiba di Malaysia<ref>{{cite web|title=New US ambassador McFeeters arrives in Malaysia|website=NST|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/669499/new-us-ambassador-mcfeeters-arrives-malaysia|date=27 February 2021|accessdate=27 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050419/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/669499/new-us-ambassador-mcfeeters-arrives-malaysia|url-status=live}}</ref> *28 Februari **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***[[Chow Kon Yeow|Ketua Menteri Pulau Pinang]] dan [[Muhammad Sanusi Md Nor|Menteri Besar Kedah]] menerima vaksin COVID-19.<ref>{{cite web|title=Penang's vaccination drive kicks off with CM Chow receiving first jab|website=NST|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/669731/penangs-vaccination-drive-kicks-cm-chow-receiving-first-jab|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050350/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/02/669731/penangs-vaccination-drive-kicks-cm-chow-receiving-first-jab|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|title=Kedah MB gets his Covid-19 vaccination, urges public to have positive attitude to immunisation programme|website=The Star|url=https://www.thestar.com.my/index.php/news/nation/2021/02/28/kedah-mb-gets-his-covid-19-vaccination-urges-public-to-have-positive-attitude-to-immunisation-programme|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021}}</ref> ***Kes COVID-19<ref>{{cite web|title=Situasi Terkini COVID-19 di Malaysia 28 Februari 2021|website=Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM)(MOH)|url=http://covid-19.moh.gov.my/terkini/2021/feb/situasi-terkini-covid-19-di-malaysia-28022021|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021|archive-date=2021-02-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20210228104200/http://covid-19.moh.gov.my/terkini/2021/feb/situasi-terkini-covid-19-di-malaysia-28022021|url-status=live}}</ref> **** Kes yang disembuhkan = 3,251 **** Jumlah kes yang disembuhkan = 273,417 kes **** Kes baru positif = 2.437 kes (2.435 tempatan, 2 import) **** Nombor positif = 300,752 **** Kes kematian = 9 **** Jumlah kematian = 1.130 kes **** Kes yang dirawat di ICU = 202 kes **** Bantuan Pernafasan = 93 ** Dua ahli parlimen dari pembangkang berjanji akan menyokong [[Muhyiddin Yassin]]<ref>{{cite web|title=Larry Sng, Steven Choong defect to support Muhyiddin|website=malaysia kini|url=https://www.malaysiakini.com/news/564667|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050401/https://www.malaysiakini.com/news/564667|url-status=live}}</ref> **Dato Hamidin Amin Presiden FAM Presiden untuk penggal 2021-2025<ref>{{cite web|title=Kongres FAM: Hamidin kekal penggal 2021-2025|website=Stadium Astro|url=https://www.stadiumastro.com/sukan/liga-super-malaysia/artikel/kongres-fam-hamidin-kekal-penggal-2021-2025/185614|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050349/https://www.stadiumastro.com/sukan/liga-super-malaysia/artikel/kongres-fam-hamidin-kekal-penggal-2021-2025/185614|url-status=live}}</ref> **[[Muhyiddin Yassin|Perdana Menteri]] melancarkan 'Pelan Pemerkasaan Kepimpinan Komuniti Rukun Tetangga'<ref>{{cite web|title=Pelan Pemerkasaan Kepimpinan Komuniti Rukun Negara 2021-2030 dilancarkan|website=BERNAMA|url=https://bernama.com/bm/am/news.php?id=1935952|date=28 February 2021|accessdate=28 February 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050351/https://bernama.com/bm/am/news.php?id=1935952|url-status=live}}</ref> ===Mac=== * 1 Mac - Sekolah rendah dan menengah mula dibuka semula. * 3 Mac - [[Perodua]] melancarkan SUV terbaharu, [https://perodua.autodeal.my/harga-ativa-baru-2022/ Ativa].<ref>{{Cite web |url=https://paultan.org/2021/03/03/2021-perodua-ativa-suv-launched-in-malaysia-x-h-av-specs-1-0l-turbo-cvt-from-rm61500/ |title=salinan arkib |access-date=2021-03-15 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050337/https://paultan.org/2021/03/03/2021-perodua-ativa-suv-launched-in-malaysia-x-h-av-specs-1-0l-turbo-cvt-from-rm61500/ |url-status=live }}</ref> * 8 Mac - Ulang tahun ke-7 tragedi [[Penerbangan 370 Penerbangan Malaysia]]. *9 Mac **195,923 individu divaksinkan setakat 9 Mac<ref>{{cite web|title=195,923 individuals vaccinated as of March 9|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/195923-individuals-vaccinated-march-9-287162|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050350/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/195923-individuals-vaccinated-march-9-287162|url-status=live}}</ref> *10 Mac **Malaysia dapat tambahan 10,000 kuota jemaah haji<ref>{{cite web|title=Malaysia dapat tambahan 10,000 kuota haji|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-dapat-tambahan-10000-kuota-haji-287112|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050347/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-dapat-tambahan-10000-kuota-haji-287112|url-status=live}}</ref> **[[Muhyiddin Yassin|Perdana Menteri]] tiba di Abu Dhabi untuk lawatan rasmi selama 2 hari<ref>{{cite web|title=Perdana Menteri tiba di Abu Dhabi untuk lawatan rasmi 2 hari|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/perdana-menteri-tiba-di-abu-dhabi-untuk-lawatan-rasmi-2-hari-287114|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050354/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/perdana-menteri-tiba-di-abu-dhabi-untuk-lawatan-rasmi-2-hari-287114|url-status=live}}</ref> **Google Doodle meraikan ulang tahun kelahiran [[Wu Lien-teh]].<ref>{{cite web|title=Sumbangan doktor kelahiran Pulau Pinang Dr Wu Lien-teh dirai di Google Doodle|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sumbangan-doktor-kelahiran-pulau-pinang-dr-wu-lienteh-dirai-di-google-doodle-287105|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050353/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sumbangan-doktor-kelahiran-pulau-pinang-dr-wu-lienteh-dirai-di-google-doodle-287105|url-status=live}}</ref> **Mahkamah Tinggi membenarkan bukan-Islam menggunakan kalimah Allah<ref>{{cite web|title=High Court rules use of word Allah by non-Muslims allowed|website=The Edge|url=https://www.theedgemarkets.com/article/high-court-rules-use-word-allah-nonmuslims-all-over-malaysia-allowed|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20210317234828/https://www.theedgemarkets.com/article/high-court-rules-use-word-allah-nonmuslims-all-over-malaysia-allowed|url-status=live}}</ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***1448 kes baru, 2137 pulih dan 6 kematian<ref>{{cite web|title=COVID-19: 1,448 kes baharu, 2,137 sembuh dan 5 kematian|website=Astro awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-1448-kes-baharu-2137-sembuh-dan-5-kematian-287259|date=10 March 2021|accessdate=10 March 2021|archive-date=2021-03-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20210310124646/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid19-1448-kes-baharu-2137-sembuh-dan-5-kematian-287259|url-status=live}}</ref> *11 Mac **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***223,923 individu divaksinkan setakat 10 !ac<ref>{{cite web|title=COVID: 223,923 individuals vaccinated as at March 10|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid-223923-individuals-vaccinated-march-10-287377|date=11 March 2021|accessdate=11 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050347/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid-223923-individuals-vaccinated-march-10-287377|url-status=live}}</ref> *16 Mac **Raja melawat Pusat Vaksinasi Klinik Kesihatan KL<ref>{{cite web|title=King visits KL Health Clinic vaccination centre|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/king-visits-kl-health-clinic-vaccination-centre-288332|date=17 March 2021|accessdate=16 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050358/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/king-visits-kl-health-clinic-vaccination-centre-288332|url-status=live}}</ref> **PKPB di Kedah, Perak dan Negeri Sembilan ditukar ke PKPP<ref>{{cite web|title=PKPB di Kedah, Perak dan Negeri Sembilan ditukar ke PKPP - Ismail Sabri|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pkpb-di-kedah-perak-dan-negeri-sembilan-ditukar-ke-pkpp-ismail-sabri-288354|date=17 March 2021|accessdate=16 March 2021|archive-date=2021-03-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20210316104800/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pkpb-di-kedah-perak-dan-negeri-sembilan-ditukar-ke-pkpp-ismail-sabri-288354|url-status=live}}</ref> **[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ***1,063 kes baharu pada 16 Mac, terendah untuk tahun ini<ref>{{cite web|title=COVID: 1,063 new cases on March 16, lowest for the year - Health DG|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid-1063-new-cases-march-16-lowest-year-health-dg-288153|date=17 March 2021|accessdate=16 March 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050410/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid-1063-new-cases-march-16-lowest-year-health-dg-288153|url-status=live}}</ref> **Malaysia menandatangani Konvensyen Persatuan Antarabangsa Bantuan Marin untuk Navigasi<ref>{{cite web|title=Malaysia tandatangan Konvensyen Persatuan Antarabangsa Bantuan Marin untuk Navigasi|website=Astro Awani|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-tandatangan-konvensyen-persatuan-antarabangsa-bantuan-marin-untuk-navigasi-288396|date=17 March 2021|accessdate=17 March 2021|archive-date=2021-03-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20210319144433/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/malaysia-tandatangan-konvensyen-persatuan-antarabangsa-bantuan-marin-untuk-navigasi-288396|url-status=live}}</ref> * 20 Mac - Korea Utara [[Hubungan Korea Utara–Malaysia|memutuskan hubungan diplomatik]] dengan Malaysia.<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/129184/GLOBAL/Korea-Utara-putuskan-hubungan-dengan-Malaysia |title=salinan arkib |access-date=2021-03-22 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050342/https://www.sinarharian.com.my/article/129184/GLOBAL/Korea-Utara-putuskan-hubungan-dengan-Malaysia |url-status=live }}</ref> * 27 Mac - Sebuah protes dijalankan di hadapan Parlimen Malaysia sebagai membantah keputusan [[Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia]] (SPR) untuk tidak melaksanakan penurunan umur mengundi kepada 18 tahun menjelang [[Pilihan raya umum Malaysia ke-15|pilihan raya umum negara ke-15]].<ref>{{cite web|url=https://malaysiagazette.com/2021/03/27/kerajaan-gagal-laksana-undi18-alasan-covid-19-tak-munasabah-calvin/|title=Kerajaan gagal laksana Undi18, alasan Covid-19 tak munasabah – Calvin|author=Kumara Sabapatty|website=Malaysia Gazette|date=27 Mac 2021|access-date=27 Mac 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050400/https://malaysiagazette.com/2021/03/27/kerajaan-gagal-laksana-undi18-alasan-covid-19-tak-munasabah-calvin/|url-status=live}}</ref> * 31 Mac - [[Radio Televisyen Malaysia]] (RTM) menamatkan siaran analog sepenuhnya. ===April=== * 1 April - Penyiar negara [[Radio Televisyen Malaysia|Radio RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-100, [[Radio Televisyen Malaysia|Radio Televisyen Malaysia (RTM)]] meraikan ulangtahunnya yang ke-75 dan [[Orkestra RTM]] meraikan ulangtahunnya yang ke-60 dengan rasmi melancarkan logo baharu dan saluran sukannya serta menjenamakan semula kesemua stesen radio tempatannya.<ref>{{Cite web |url=https://berita.rtm.gov.my/index.php/semasa/26495-75-tahun-rtm-terus-unggul-meneraju-industri-penyiaran-negara |title=salinan arkib |access-date=2021-04-05 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050400/https://berita.rtm.gov.my/index.php/semasa/26495-75-tahun-rtm-terus-unggul-meneraju-industri-penyiaran-negara |url-status=live }}</ref> * 9 April - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Malaysia merekodkan kes positif Covid-19 mencecah hampir 2,000 iaitu 1,854 kes sekali gus mengatasi jumlah sembuh Covid-19 iaitu 1,247 kes.{{cn}} * 10 April - [[Jabatan Kebajikan Masyarakat]] (JKM) akan melalui penstrukturan semula.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/jkm-distruktur-semula-pm/ |title=salinan arkib |access-date=2021-04-12 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050355/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/jkm-distruktur-semula-pm/ |url-status=live }}</ref> * 15 April - Ahli perniagaan dalam buruan, Datuk Seri Nicky Liow Soon Hee, yang disyaki mendalangi sebuah kumpulan jenayah terancang di negara ini disenaraikan dalam individu dikehendaki dan dikenakan notis merah oleh Polis Antarabangsa (Interpol).<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/nama-nicky-liow-diletakkan-dalam-notis-merah/ |title=salinan arkib |access-date=2021-04-26 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050355/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/nama-nicky-liow-diletakkan-dalam-notis-merah/ |url-status=live }}</ref> * 16 April - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kes harian baharu meningkat kepada 2,551 kes.<ref>{{Cite web |url=https://harakahdaily.net/index.php/2021/04/16/covid-19-malaysia-kini-di-ambang-gelombang-keempat/ |title=salinan arkib |access-date=2021-04-26 |archive-date=2021-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210426060359/https://harakahdaily.net/index.php/2021/04/16/covid-19-malaysia-kini-di-ambang-gelombang-keempat/ |url-status=live }}</ref> * 19 April - [[Siti Nurhaliza]] selamat melahirkan bayi lelaki.<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/134270/BERITA/Nasional/Siti-Nurhaliza-selamat-melahirkan-bayi-lelaki |title=salinan arkib |access-date=2021-04-26 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050415/https://www.sinarharian.com.my/article/134270/BERITA/Nasional/Siti-Nurhaliza-selamat-melahirkan-bayi-lelaki |url-status=live }}</ref> * 20 April - 1 maut, 4 cedera kereta betembung dengan treler dalam kejadian kemalangan di [[Kluang]].<ref>https://origin.bharian.com.my/berita/kes/2021/04/809039/1-maut-4-cedera-kereta-tembung-treler</ref> * 23 April - Satirawan [[Fahmi Reza]] ditahan reman bagi membantu siasatan kes hina [[Raja Permaisuri Agong]].<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/fahmi-reza-akan-direman-bantu-siasatan-kes-hina-permaisuri-agong/ |title=salinan arkib |access-date=2021-04-24 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050411/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/04/fahmi-reza-akan-direman-bantu-siasatan-kes-hina-permaisuri-agong/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/04/hina-permaisuri-agong-fahmi-reza-biadap/ |title=salinan arkib |access-date=2021-04-24 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050413/https://www.utusan.com.my/berita/2021/04/hina-permaisuri-agong-fahmi-reza-biadap/ |url-status=live }}</ref> * 26 April - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** 79 sekolah di Selangor diarah tutup.<ref>{{Cite web |url=https://origin.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/810809/79-sekolah-di-selangor-diarah-tutup-2-hari |title=salinan arkib |access-date=2021-04-26 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050406/https://origin.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/810809/79-sekolah-di-selangor-diarah-tutup-2-hari |url-status=live }}</ref> * 26 April - Kerajaan Pahang menarik balik gelaran Datuk yang diberikan kepada ahli perniagaan dalam buruan, Nicky Liow.<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/810909/pahang-tarik-balik-gelaran-datuk-seri-nicky-liow |title=salinan arkib |access-date=2021-04-29 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050416/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/810909/pahang-tarik-balik-gelaran-datuk-seri-nicky-liow |url-status=live }}</ref> * 27 April - [[Neelofa]] dan suami, [[PU Riz]] serta 20 ahli keluarga dikenakan denda RM60,000 kerana melanggar SOP COVID-19.<ref>{{cite web|url=https://m.malaysiakini.com/hiburan/572350|title=Neelofa, suami, 20 ahli keluarga kena kompaun RM60,000|website=Malaysiakini|date=27 April 2021|access-date=27 April 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050416/https://m.malaysiakini.com/hiburan/572350|url-status=live}}</ref> * 28 April - [[UPSR]] dimansuhkan, [[Pentaksiran Tingkatan Tiga]] (PT3) dibatalkan.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/135885/BERITA/Nasional/UPSR-mansuh-sepenuh-PT3-dibatalkan-tahun-ini</ref> * 30 April - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]] ** Kes positif hampir 4,000; 9 negeri catat kes hampir positif.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/04/kes-positif-hampir-4000-9-negeri-catat-lebih-100-kes-positif/ |title=salinan arkib |access-date=2021-05-01 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050412/https://www.utusan.com.my/berita/2021/04/kes-positif-hampir-4000-9-negeri-catat-lebih-100-kes-positif/ |url-status=live }}</ref> ===Mei=== * 1 Mei - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Perdana Menteri Muhyiddin Yassin berkata kerajaan akan menilai semula perintah kawalan pergerakan (PKP) di negeri-negeri dengan peningkatan kes COVID-19.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/pkp-dinilai-semula-di-negeri-negeri-kes-mendadak-pm/ |title=salinan arkib |access-date=2021-05-02 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050353/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/pkp-dinilai-semula-di-negeri-negeri-kes-mendadak-pm/ |url-status=live }}</ref> * 3 Mei - [[Acryl Sani Abdullah Sani]] dilantik sebagai Ketua Polis Negara (KPN) ke-13 menggantikan [[Abdul Hamid Bador]].<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/136210/BERITA/Nasional/Acryl-Sani-dilantik-Ketua-Polis-Negara-baharu |title=salinan arkib |access-date=2021-05-07 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050402/https://www.sinarharian.com.my/article/136210/BERITA/Nasional/Acryl-Sani-dilantik-Ketua-Polis-Negara-baharu |url-status=live }}</ref> * 4 Mei - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** 6 daerah di [[Selangor]] dikenakan [[Perintah Kawalan Pergerakan]] (PKP).<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/05/813687/6-daerah-di-selangor-kena-pkp</ref> * 6 Mei - Bekas Ketua Hakim Negara, [[Arifin Zakaria]] dilantik sebagai Pengerusi [[Permodalan Nasional Berhad]] (PNB) baharu.<ref>{{Cite web |url=https://www.thestar.com.my/business/business-news/2021/05/06/former-chief-justice-tun-arifin-zakaria-appointed-as-pnb-group-chairman |title=salinan arkib |access-date=2021-05-07 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050408/https://www.thestar.com.my/business/business-news/2021/05/06/former-chief-justice-tun-arifin-zakaria-appointed-as-pnb-group-chairman |url-status=live }}</ref> * 10 Mei - Kerajaan mengumumkan perlaksanaan perintah kawalan pergerakan (PKP) 3.0 bermula 12 Mei hingga 27 Jun. * 13 Mei - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** 4,855 kes positif, 3,347 kes sembuh dan 27 kes kematian telah dilaporkan.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/05/4855-kes-positif-3347-kes-sembuh-27-kematian/ |title=salinan arkib |access-date=2021-05-15 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050403/https://www.utusan.com.my/berita/2021/05/4855-kes-positif-3347-kes-sembuh-27-kematian/ |url-status=live }}</ref> ** Selangor catat 2,000 kes.<ref>https://www.utusan.com.my/berita/2021/05/selangor-cecah-2000-kes/</ref> * 15 Mei - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Jangkitan baharu kes COVID-19 meningkat kepada 4,140 kes.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/covid-19-jangkitan-baharu-4140/ |title=salinan arkib |access-date=2021-05-15 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050404/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/covid-19-jangkitan-baharu-4140/ |url-status=live }}</ref> * 20 Mei - [[Neelofa]] dan suaminya, [[PU Riz]] mengaku tidak bersalah di atas kesalahan perlanggaran SOP COVID-19, dan diberi [[Jaminan|ikat jamin]] sebanyak RM10,000 (PU Riz) dan RM5,000 (Neelofa) dengan sebutan semula kes pada 5 Jun.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.nst.com.my/news/crime-courts/2021/05/691558/neelofa-husband-plead-not-guilty-violating-sop-nsttv|title=Neelofa, husband plead not guilty to violating SOP [NSTTV]|date=20 Mei 2021|website=New Straits Times|language=en|url-status=live|access-date=24 Mei 2021|archive-date=2021-05-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20210524080024/https://www.nst.com.my/news/crime-courts/2021/05/691558/neelofa-husband-plead-not-guilty-violating-sop-nsttv}}</ref> * 24 Mei **Mahkamah Tinggi menangguhkan perbicaraan kes berhubung penyelewengan dana [[1Malaysia Development Berhad]] (1MDB) berjumlah RM2.28 bilion selepas bekas perdana menteri [[Najib Razak]] dilaporkan tidak sihat.<ref>[https://www.astroawani.com/berita-malaysia/1mdb-perbicaraan-ditangguh-najib-alami-hematoma-selepas-pembedahan-mata-299544 1MDB: Perbicaraan ditangguh, Najib alami hematoma selepas pembedahan mata]</ref> **[[Pertembungan LRT Kelana Jaya 2021|Dua tren LRT Laluan Kelana Jaya bertembung]], menyebabkan beberapa penumpang mengalami kecederaan dalam kejadian pada jam 9:15 malam.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/140298/BERITA/Semasa/Dua-tren-LRT-bertembung-penumpang-cedera</ref> * 26 Mei - [[Tajuddin Abdul Rahman]] telah ditamatkan perkhidmatannya sebagai pengerusi [[Prasarana Malaysia]] berkuatkuasa serta-merta.<ref>{{cite news|url=https://www.malaysiakini.com/news/576265|title=Perkhidmatan Tajuddin sebagai pengerusi Prasarana ditamatkan|publisher=[[Malaysiakini]]|date=26 Mei 2021|accessdate=26 Mei 2021|archive-date=2021-05-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20210526121144/https://www.malaysiakini.com/news/576265|url-status=live}}</ref> * 28 Mei - Perdana Menteri Muhyiddin mengumumkan 'total lockdown'' bermula 1 Jun hingga 14 Jun.<ref>{{Cite web |url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/05/694006/malaysia-goes-under-full-lockdown-again-tuesday |title=salinan arkib |access-date=2021-06-01 |archive-date=2021-06-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210603160649/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/05/694006/malaysia-goes-under-full-lockdown-again-tuesday |url-status=live }}</ref> * 31 Mei - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Jangkitan COVID-19 menurun kepada 6,824 kes.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/jangkitan-covid-19-menurun-6824-kes-hari-ini/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-01 |archive-date=2021-05-31 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210531120513/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/05/jangkitan-covid-19-menurun-6824-kes-hari-ini/ |url-status=live }}</ref> ===Jun=== * 1 Jun - [[TV3]] meraikan ulang tahun ke-37. * 1 Jun - [[Disney+ Hotstar]] dilancarkan di Malaysia. * 7 Jun - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** 7,548 kes sembuh; 5,271 kes positif dan 82 kematian telah dilaporkan.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/06/7548-kes-sembuh-5271-kes-positif-82-kematian/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-08 |archive-date=2021-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210608021213/https://www.utusan.com.my/berita/2021/06/7548-kes-sembuh-5271-kes-positif-82-kematian/ |url-status=live }}</ref> * 9 Jun - Beberapa pemimpin politik negara termasuk dari pihak kerajaan mahupun pembangkang mengadap Yang di-Pertuan Agong, Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/pengamal-media-berkumpul-di-pintu-2-istana-negara/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-14 |archive-date=2021-06-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210609111552/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/pengamal-media-berkumpul-di-pintu-2-istana-negara/ |url-status=live }}</ref> * 11 Jun - PKP 3.0 dilanjutkan sehingga 28 Jun berikutan peningkatan kes COVID-19 yang melebihi 5,000.<ref>https://origin.bharian.com.my/berita/nasional/2021/06/826677/pkp-30-disambung-hingga-28-jun</ref> * 13 Jun - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** 8,163 kes sembuh, 5,304 kes positif dan 64 kematian dilaporkan.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/8163-kes-sembuh-5304-kes-positif-64-kematian/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-14 |archive-date=2021-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210614011345/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/8163-kes-sembuh-5304-kes-positif-64-kematian/ |url-status=live }}</ref> * 18 Jun - Sebutan semula kes pendakwaan [[Neelofa]] dan [[PU Riz]] ditangguhkan kepada Julai.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/sebutan-semula-kes-pendakwaan-neelofa-suami-tangguh-bulan-depan/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-20 |archive-date=2021-06-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210618072707/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/sebutan-semula-kes-pendakwaan-neelofa-suami-tangguh-bulan-depan/ |url-status=live }}</ref> * 19 Jun - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kes positif COVID-19 turun kepada 5,911 kes.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/06/kes-turun-5911/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-20 |archive-date=2021-06-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210624203022/https://www.utusan.com.my/berita/2021/06/kes-turun-5911/ |url-status=live }}</ref> * 21 Jun - Beberapa saluran TV [[ASTRO]] terjejas akibat masalah gangguan satelit.<ref>{{Cite web |url=https://www.bernama.com/bm//news.php?id=1974345 |title=salinan arkib |access-date=2021-06-22 |archive-date=2021-06-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210624202154/https://www.bernama.com/bm//news.php?id=1974345 |url-status=live }}</ref> * 22 Jun - Akronim dan logo [[Perbadanan Nasional Berhad]] dijenamakan semula dari PNS kepada PERNAS.<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/145402/BISNES/PNS-dijenamakan-semula-dengan-nama-baharu-Pernas |title=salinan arkib |access-date=2021-06-26 |archive-date=2021-06-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210626003835/https://www.sinarharian.com.my/article/145402/BISNES/PNS-dijenamakan-semula-dengan-nama-baharu-Pernas |url-status=live }}</ref> * 29 Jun - 3 lokaliti di Daerah Petaling dikenakan Perintah Kawalan Pergerakan Diperketatkan (PKPD).<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/3-lokaliti-di-daerah-petaling-kena-pkpd/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-30 |archive-date=2021-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210629134916/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/3-lokaliti-di-daerah-petaling-kena-pkpd/ |url-status=live }}</ref> * 30 Jun - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Malaysia mencatatkan kes positif COVID-19 melebihi 6,000 iaitu 6,726 sekaligus mengatasi 4,929 kes sembuh.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/6276-kes-positif-4929-kes-sembuh-62-kematian/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-30 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050412/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/06/6276-kes-positif-4929-kes-sembuh-62-kematian/ |url-status=live }}</ref> * 30 Jun - Saman pengundi Gombak terhadap [[Azmin Ali]] dibicara pada Jun 2022.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/06/langkah-sheraton-saman-pengundi-gombak-terhadap-azmin-dibicara-jun-2022/ |title=salinan arkib |access-date=2021-06-30 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050407/https://www.utusan.com.my/nasional/2021/06/langkah-sheraton-saman-pengundi-gombak-terhadap-azmin-dibicara-jun-2022/ |url-status=live }}</ref> ===Julai=== * 1 Julai - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kes melonjak kepada 6,988 kes.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/kes-covid-19-melonjak-6988/ |title=salinan arkib |access-date=2021-07-03 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050407/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/kes-covid-19-melonjak-6988/ |url-status=live }}</ref> ** Selangor dan Kuala Lumpur dikenakan perintah kawalan pergerakan bersyarat (PKPD). * 7 Julai - ** [[Ismail Sabri Yaakob]] dilantik sebagai Timbalan Perdana Menteri selain kekal memegang jawatan Menteri Pertahanan.<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/148616/BERITA/Nasional/Ismail-Sabri-dilantik-Timbalan-Perdana-Menteri-Pejabat-PM |title=salinan arkib |access-date=2021-07-07 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050421/https://www.sinarharian.com.my/article/148616/BERITA/Nasional/Ismail-Sabri-dilantik-Timbalan-Perdana-Menteri-Pejabat-PM |url-status=live }}</ref> * 8 Julai - UMNO hilang sokongan terhadap Muhyiddin, mendesak Perdana Menteri untuk melepaskan jawatan. ** [[Hishamuddin Hussein]] dilantik sebagai Menteri Kanan Luar Negeri.<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/ismail-sabri-dilantik-tpm-hishammuddin-menteri-kanan-luar-negeri/ |title=salinan arkib |access-date=2021-07-07 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050408/https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/ismail-sabri-dilantik-tpm-hishammuddin-menteri-kanan-luar-negeri/ |url-status=live }}</ref> * 15 Julai - Lelaki tumbuk polis dan conteng tembok istana maut kemalangan di Bedong, Sungai Petani.<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/07/839912/lelaki-tumbuk-polis-conteng-tembok-istana-maut-kemalangan |title=salinan arkib |access-date=2021-07-18 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050422/https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/07/839912/lelaki-tumbuk-polis-conteng-tembok-istana-maut-kemalangan |url-status=live }}</ref> * 17 Julai - Ulang tahun ke-7 nahas pesawat [[Penerbangan 17 Penerbangan Malaysia]]. * 18 Julai - Pelumba basikal negara, [[Azizulhasni Awang]] dikurniakan gelaran Datuk.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/07/732034/azizulhasni-lima-doktor-dikurnia-gelaran-datuk|title=Azizulhasni, lima doktor dikurnia gelaran Datuk|access-date=18 July 2021|publisher=[[Harian Metro]]|date=18 July 2021|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821050408/https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/07/732034/azizulhasni-lima-doktor-dikurnia-gelaran-datuk|url-status=live}}</ref> * 22 Julai - Bekas Menteri Belia dan Sukan, [[Syed Saddiq Syed Abdul Rahman]] disabitkan atas dua kesalahan pecah amanah wang milik BERSATU serta dana sumbangan berjumlah RM1.1 juta. Syed Saddiq mengaku tidak bersalah atas kedua-dua sabitan.<ref>{{cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/syed-saddiq-mengaku-tidak-bersalah-atas-dua-tuduhan-pecah-amanah-309668|title=Syed Saddiq mengaku tidak bersalah atas dua tuduhan pecah amanah|website=[[Astro Awani]]|date=22 Julai 2021|access-date=23 Julai 2021|author=Umavathi Ramayah}}</ref> * 27 Julai - [[MySejahtera]] catat 27.7 pengguna aktif.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/mysejahtera-catat-27-7-pengguna-aktif/</ref> * 28 Julai: ** [[Jabatan Perkhidmatan Kuarantin dan Pemeriksaan Malaysia]] Selangor tahan kontena bawa 25 tan daging sejuk beku.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/maqis-selangor-tahan-kontena-bawa-25-tan-daging-lembu-sejuk-beku/</ref> ** Ibu Yati dan dua individu mengaku tidak bersalah atas 7 pertuduhan persenda al-Quran.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/07/persenda-ayat-al-quran-ibu-yati-dua-individu-mengaku-tidak-bersalah-atas-tujuh-pertuduhan/</ref> * 31 Julai - [[Tunjuk perasaan Kuala Lumpur 2021|Protes #Lawan]] dianjurkan di bandar raya Kuala Lumpur.<ref>{{cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/protes-lawan-berlangsung-aman-311473?amp=1&__twitter_impression=true|title=Protes #LAWAN berlangsung aman|first=Eton|last=Khir|website=[[Astro Awani]]|date=31 Julai 2021|access-date=31 Julai 2021}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/protesters-gather-in-downtown-kuala-lumpur-to-demand-pm-muhyiddin-to-step-down|title=Protesters in downtown Kuala Lumpur demand PM Muhyiddin's resignation|website=[[The Straits Times]]|date=31 Julai 2021|access-date=31 Julai 2021|lang=en|first=Hazlin|last=Hassan|archive-date=2021-08-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20210801071518/https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/protesters-gather-in-downtown-kuala-lumpur-to-demand-pm-muhyiddin-to-step-down|url-status=live}}</ref> ===Ogos=== * 1 Ogos - Darurat ditamatkan.<ref>{{Cite web |url=https://www.sinarharian.com.my/article/151944/BERITA/Nasional/Darurat-ditamatkan-1-Ogos |title=salinan arkib |access-date=2021-08-08 |archive-date=2021-08-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210808064049/https://www.sinarharian.com.my/article/151944/BERITA/Nasional/Darurat-ditamatkan-1-Ogos |url-status=live }}</ref> * 2 Ogos ** Para ahli blok pembangkang [[Dewan Rakyat]] berkumpul di Dataran Merdeka untuk memprotes penangguhan sidang Parlimen selama dua minggu susulan pengesanan jangkitan COVID-19 dalam kalangan kakitangan Parlimen. Kumpulan blok pembangkang kemudian berarak ke bangunan Parlimen sungguhpun ditutup dan dihalang pihak polis.<ref>{{cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/08/02/opposition-lawmakers-gather-at-merdeka-square-as-authorities-shut-parliamen/1994492?utm_source=pocket_mylist|title=Opposition lawmakers gather at Merdeka Square as authorities shut Parliament|website=Malay Mail|date=2 Ogos 2021|access-date=3 Ogos 2021|lang=en|archive-date=2021-08-03|archive-url=https://web.archive.org/web/20210803124312/https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/08/02/opposition-lawmakers-gather-at-merdeka-square-as-authorities-shut-parliamen/1994492?utm_source=pocket_mylist|url-status=live}}</ref> ** Penjenamaan semula rangkaian radio [[Media Prima Berhad]]. One FM bertukar nama kepada [[8FM]] dan Kool FM bertukar nama kepada [[Buletin FM]]. [[Fly FM]] dan [[Hot FM]] masih mengekalkan jenamanya.<ref>{{Cite web |url=https://ohbulan.com/media-prima-audio-tampil-serba-baharu-bakal-ceriakan-hari-rakyat-malaysia |title=salinan arkib |access-date=2021-08-03 |archive-date=2021-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210803093617/https://ohbulan.com/media-prima-audio-tampil-serba-baharu-bakal-ceriakan-hari-rakyat-malaysia |url-status=live }}</ref> * 3 Ogos - [[Shamsul Anuar Nasarah]] melepaskan jawatan sebagai Menteri Tenaga dan Sumber Asli.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/08/shamsul-anuar-letak-jawatan-menteri/</ref> * 6 Ogos - [[Noraini Ahmad]] melepaskan jawatan sebagai Menteri Pengajian Tinggi.<ref>{{Cite web |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/noraini-ahmad-resigns-higher-education-minister-312656 |title=salinan arkib |access-date=2021-08-15 |archive-date=2021-08-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210806172955/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/noraini-ahmad-resigns-higher-education-minister-312656 |url-status=live }}</ref> * 16 Ogos - '''[[Tan Sri Muhyiddin Yassin]] melepaskan jawatan sebagai [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-[[8]]. Sementara menunggu pelantikan Perdana Menteri baharu, beliau dilantik sebagai Perdana Menteri Kerajaan Persekutuan.'''<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/08/851958/muhyiddin-letak-jawatan-perdana-menteri |title=Tan Sri Muhyiddin letak jawatan Perdana Menteri |access-date=2021-09-07 }}</ref> * 19 Ogos **Banjir kilat melanda kawasan kaki [[Gunung Jerai]] di Kedah, terutamanya kawasan [[Yan, Kedah|Yan]], menyebabkan sekurang-kurangnya empat orang maut. Kejadian didakwa berlaku akibat hujan lebat dan kepala air dari kawasan puncak berbanding dengan masalah pembalakan.<ref>{{cite web|url=https://www.sinarharian.com.my/article/156352/BERITA/Semasa/Tiada-aktiviti-pembalakan-di-Hutan-Simpan-Gunung-Jerai-MB-Kedah|title=Tiada aktiviti pembalakan di Hutan Simpan Gunung Jerai: MB Kedah|first=Nurul Hidayah|last=Hamid|website=Sinar Harian|date=18 Ogos 2021|access-date=19 Ogos 2021}}</ref> **[[Tunjuk perasaan Kuala Lumpur 2021]] ***Pada malam 19 Ogos, penunjuk perasaan menganjurkan suatu perhimpunan memperingati mereka yang maut dalam pandemik COVID-19 di perkarangan Dataran Merdeka, menyebabkan para penunjuk perasaan ditahan pihak polis atas pelbagai sebab.<ref>{{Cite web|url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/08/20/cops-say-attendees-of-lawan-candlelight-vigil-under-probe-fined-rm2000-each/1999013?utm_source=pocket_mylist|title=Cops say attendees of #Lawan candlelight vigil under probe, fined RM2,000 each (VIDEO)|last=Choong|first=Jerry|date=20 Ogos 2021|website=Malay Mail|language=en|url-status=live|access-date=20 Ogos 2021}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.malaysiakini.com/news/587862|title=31 peserta himpunan kenang korban Covid-19 diangkut polis|last=Alhadjri|first=Alya|date=19 Ogos 2021|website=[[Malaysiakini]]|language=en|url-status=live|access-date=20 Ogos 2021|archive-date=2021-08-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210820104016/https://www.malaysiakini.com/news/587862}}</ref> *20 Ogos - [[Ismail Sabri Yaakob]] disahkan sebagai Perdana Menteri Malaysia ke-9 oleh pihak Istana Negara setelah mendapat sokongan majoriti sebanyak 114 orang Ahli Parlimen menerusi perakuan ahli. * 22 Ogos - [[Keluarga Malaysia]] dilancarkan.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/08/745692/konsep-keluarga-malaysia-hargai-kebersamaan|title=Konsep Keluarga Malaysia hargai kebersamaan|author=Muhaamad Hafis Nawawi|publisher=[[Harian Metro]]|date=22 Ogos 2021|accessdate=28 November 2021}}</ref> *28 Ogos - [[Malaysia di Sukan Paralimpik Musim Panas 2020|Sukan Paralimpik 2020]] - Atlet ''powerlifting'' [[Bonnie Bunyau Gustin]] merangkul pingat emas pertama negara dalam acara 72&nbsp;kg lelaki sambil mencatat rekod Paralimpik baharu. * 31 Ogos - Malaysia menyambut [[Hari Kebangsaan Malaysia|Hari Kebangsaan]] ke-64 disambut di [[Dataran Pahlawan Negara]], [[Putrajaya]] dengan temanya, Malaysia Prihatin. ===September=== * 1 September - [[Sukan Olimpik Musim Panas 2020]] di Tokyo, Jepun: ** Chew Wei Lun memenangi pingat perak kedua untuk Malaysia dalam kumpulan Campuran BC1 individu di Boccia. * 4 September - Sukan Olimpik Musim Panas 2020 di Tokyo, Jepun: ** Cheah Liek Hou memenangi pingat emas kedua untuk Malaysia dalam Perseorangan Lelaki SU5 di Badminton, sementara Abdul Latif Romly memenangi pingat emas ketiga untuk Malaysia dalam acara Lompat jauh T20 Lelaki di Atletik. * 4 September - Bekas [[Perdana Menteri Malaysia]] ke-8, [[Tan Sri Muhyiddin Yassin]] telah diumumkan oleh [[Ketua Setiausaha Negara]] merangkap Setiausaha Jemaah Menteri, [[Mohd Zuki Ali]] untuk mengetuai [[Majlis Pemulihan Negara]] sebagai Pengerusi bertaraf Menteri, sebuah majlis pemulihan yang telah beliau asaskan dan pengerusikan sebelum meletakkan jawatan sebagai Perdana Menteri ke-8 pada 16 Ogos 2021 lalu selepas mendapat persetujuan [[Jemaah Menteri]] dan mendapat perkenan [[Yang di-Pertuan Agong]] setelah disembah maklum mulai 1 September 2021 lalu.<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/09/859815/muhyiddin-dilantik-pengerusi-majlis-pemulihan-negara-ksn |title=Tan Sri Muhyiddin dilantik Pengerusi Majlis Pemulihan Negara - KSN |access-date=2021-09-07 }}</ref> * 5 September - Sukan Paralimpik Musim Panas 2020 di Tokyo, Jepun secara rasmi berakhir dengan Malaysia memperoleh 3 pingat emas dan 2 perak. * 10 September ** [[Krisis politik Malaysia 2020-21]] ***Kabinet bersetuju untuk melaksanakan pembaharuan utama kepada reformasi parlimen dan pemerintah. Pembangkang mengumumkan penerimaannya pada hari berikutnya.<ref>{{cite web |last1=Tan |first1=Vincent |title=Malaysia Cabinet agrees to table anti-hopping law, implement parliamentary reforms ahead of Lower House sitting |url=https://www.channelnewsasia.com/asia/malaysia-cabinet-anti-hopping-law-ismail-sabri-yaakob-2169716 |website=CNA |access-date=17 September 2021 |date=10 September 2021}}</ref><ref>{{cite web |last1=Yusof |first1=Amir |title=Pakatan Harapan 'inclined to accept' Malaysia PM Ismail Sabri's offer of parliamentary reforms |url=https://www.channelnewsasia.com/asia/malaysia-pakatan-harapan-pm-ismail-sabri-parliamentary-reforms-offer-2172336 |website=CNA |access-date=17 September 2021 |date=12 September 2021}}</ref> * 12 September ** [[Krisis politik Malaysia 2020-21]] ***Kerajaan dan pembangkang mencapai kesepakatan untuk menandatangani Memorandum Persefahaman (MoU) mengenai kerjasama dan pembaharuan dua pihak.<ref>{{cite web |last1=Teoh |first1=Shannon |title=Malaysian govt and opposition reach deal on confidence-and-supply agreement |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/malaysian-govt-and-opposition-reach-deal-on-a-confidence-and-supply-agreement |website=The Straits Times |access-date=17 September 2021 |date=12 September 2021}}</ref> * 13 September ** [[Krisis politik Malaysia 2020-21]] ***MoU itu ditandatangani dengan enam bidang utama yang diliputi dalam perjanjian, dan pilihan raya tidak dijangka sebelum 31 Julai 2022 paling awal.<ref>{{cite web |last1=Tan |first1=Vincent |title=Malaysian government and opposition Pakatan Harapan ink ‘historic’ MOU on bipartisan cooperation |url=https://www.channelnewsasia.com/asia/malaysian-government-and-opposition-pakatan-harapan-ink-historic-mou-bipartisan-cooperation-2174116 |website=CNA |access-date=17 September 2021 |date=13 September 2021}}</ref> * 16 September - Malaysia menyambut Hari Malaysia ke-58 * 27 September - Pembentangan Rancangan Malaysia ke-12 (RMK12). ===Oktober=== * 1 Oktober - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Malaysia mencatatkan kematian sebenar akibat Covid-19 (purata tujuh hari) iaitu 89 kes berbanding kelmarin yang dilaporkan, 88 kes sebelum ia berubah kepada 109 kes.<ref>https://www.utusan.com.my/berita/2021/10/kes-kematian-dilaporkan-bawah-200/</ref> * 11 Oktober - Pelakon, [[Niezam Zaidi]], pengarah, Mohd Latiff Zami, dan penolong pengarah, Saiful Zaidrin mengaku bersalah di Mahkamah Majistret Kuala Kangsar, atas tuduhan memiliki dadah.<ref>https://www.rotikaya.com/niezam-zaidi-pengarah-pembantu-mengaku-miliki-dadah/</ref> * 13–16 Oktober - 998 kawasan di sekitar Lembah Klang akan mengalami gangguan bekalan air berjadual.<ref>https://www.astroawani.com/berita-malaysia/998-kawasan-lembah-klang-akan-alami-gangguan-bekalan-air-322900</ref> * 20 Oktober &ndash; Rakyat Malaysia dilantik sebagai profesor urologi pertama di [[Universiti Cambridge]].<ref>{{cite web |last1=Ibrahim |first1=Junaid |title=Malaysian becomes first professor of urology at Cambridge in its 800-year history |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/10/20/malaysian-becomes-first-professor-of-urology-at-cambridge-in-its-800-year-history |website=The Star |access-date=24 October 2021 |date=20 October 2021}}</ref> * 23 Oktober - Yayasan Keluarga Malaysia dilancarkan.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/10/pm-lancar-yayasan-keluarga-malaysia/</ref> * 29 Oktober - [[Belanjawan Malaysia 2022]] dibentangkan.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/10/881431/intipati-bajet-2022</ref> * 31 Oktober - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Sebanyak 4,979 kes positif baharu COVID-19 dicatatkan, berbanding 5,854 kes pada hari sebelumnya.<ref>https://www.utusan.com.my/covid-19/2021/10/4979-kes-baharu-covid-19/</ref> ===November=== * 1 November - Rentas negeri di Sabah bermula.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/10/875676/rentas-negeri-sabah-1-november-ini</ref> * 9 November - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kes harian meningkat kepada 5,403 kes.<ref>https://www.astroawani.com/berita-malaysia/covid-19-kes-meningkat-kepada-5-403-329897</ref> * 14 November - Pihak kerajaan Kedah berkeputusan untuk menghentikan pengeluaran lesen premis kegiatan [[judi]] serta mengehadkan penjualan [[minuman keras]].<ref>{{cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/11/887354/kedah-henti-keluar-lesen-judi-had-penjualan-arak-muhammad-sanusi|title=Kedah henti keluar lesen judi, had penjualan arak - Muhammad Sanusi|website=Berita Harian|date=14 November 2021|access-date=18 November 2021|first=Noorazura|last=Abdul Rahman}}</ref> * 16 November - Sebuah pesawat Hawk MK 108 milik [[Tentera Udara Diraja Malaysia]] terhempas di Butterworth, Pulau Pinang ketika latihan penerbangan, menyebabkan seorang kru terkorban sementara seorang lagi cedera.<ref>{{cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/pesawat-pejuang-tudm-terhempas-seorang-juruterbang-terkorban-seorang-cedera-hishammuddin-331305?utm_source=embed-news-keyword&utm_medium=data-embed&utm_campaign=20211117%20Embed%20Berita%20Popular|title=Pesawat pejuang TUDM terhempas: Seorang juruterbang terkorban, seorang cedera - Hishammuddin|website=Astro Awani|date=17 November 2021|access-date=18 November 2021}}</ref> * 20 November - [[Pilihan raya negeri Melaka 2021]] diadakan. Pihak [[Barisan Nasional]] menang dengan majoriti mudah, dengan 21 daripada 28 kerusi yang dipertandingkan, diikuti dengan [[Pakatan Harapan]] (5 kerusi) dan [[Perikatan Nasional]] (2 kerusi). * 28 November - [[Jamil Khir Baharom]] dilantik sebagai Penasihat Agama Perdana Menteri.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/11/jamil-khir-dilantik-penasihat-agama-pm/</ref> ===Disember=== * 2 Disember - Jualan [[Keluarga Malaysia]] dilancarkan bagi menangani isu harga barang.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894245/jualan-keluarga-malaysia-tangani-isu-harga-barang</ref> * 2 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kerajaan tidak bercadang menjadikan pengambilan dos penggalak sebagai syarat wajib buat masa ini untuk melengkapkan dos vaksin COVID-19 bagi rakyat negara ini.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894420/kerajaan-tidak-cadang-wajibkan-dos-penggalak-sebagai-syarat-lengkap</ref> ** Sebanyak 5,806 kes baharu COVID-19 telah dilaporkan. Pertambahan jangkitan baharu itu menjadikan jumlah terkumpul kes di negara ini mencecah 2,644,027.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894386/5806-kes-baharu-covid-19-dilapor</ref> * 3 Disember - Perarakan [[Piala Malaysia 2021]] dibatalkan.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894646/perarakan-piala-malaysia-dibatalkan</ref> * 3 Disember - Menteri Luar, Datuk [[Saifuddin Abdullah]], mengadakan lawatan rasmi selama dua hari ke China, atas undangan Menteri Luar China yang juga Ahli Dewan Negara, [[Wang Yi]].<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894740/saifuddin-adakan-lawatan-rasmi-ke-china</ref> * 3 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Malaysia mencatatkan pertambahan kes baharu COVID-19 melebihi 5,000 untuk dua hari berturut-turut apabila sebanyak 5,551 jangkitan baharu dicatatkan.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/894767/5551-kes-jangkitan-covid-19</ref> * 4 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Malaysia kembali mencatat penurunan jangkitan baharu COVID-19, iaitu sebanyak 4,896 kes, setakat jam 12 tengah hari tadi.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/895101/kes-baharu-covid-19-catat-penurunan</ref> * 5 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Kementerian Kesihatan (KKM) melaporkan sebanyak 4,298 kes positif baharu COVID-19, setakat tengah hari tadi, menurun menurun berbanding 4,896 kes.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/895461/kes-positif-turun-kepada-4298-pesakit</ref> ** Kadar kebolehjangkitan atau R-naught (Rt) COVID-19 bagi seluruh negara adalah 0.97 semalam, dengan kebanyakan negeri melepasi nilai itu.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/895377/covid-19-perlis-catat-kadar-kebolehjangkitan-tertinggi</ref> * 8 Disember - Bekas Perdana Menteri, [[Najib Razak]] gagal dalam rayuannya untuk mengenepikan sabitan dan hukuman kes penyelewengan dana Syarikat SRC International Sdn Bhd.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/176677/BERITA/Nasional/Najib-kekal-bersalah</ref> * 9–12 Disember - 100 Hari Aspirasi Keluarga Malaysia diadakan.<ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2021/12/08/debaran-program-100-hari-aspirasi-keluarga-malaysia-makin-terasa-macam-macam-aktiviti-ada-proton-x50-bakal-jadi-milik-pengunjung-bertuah</ref> * 14 Disember - Pindaan perlembagaan yang memulihkan Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi yang sama dengan Malaya diluluskan di [[Parlimen Malaysia|Parlimen]] sebulat suara dengan 199 menyokong, dan 21 tidak hadir.<ref>{{Cite web|last=Zulkifli|first=Ahmad Mustakim|date=2021-12-14|title=MPs unanimously vote for constitutional amendments to empower Sabah, Sarawak|url=https://www.malaysianow.com/news/2021/12/14/mps-unanimously-vote-for-constitutional-amendments-to-empower-sabah-sarawak/|access-date=2021-12-14|website=MalaysiaNow|language=en-GB}}</ref> * 15 Disember - Penjenayah Rohingnya, Abd Hamim Ab Hamid (Long Tiger) meloloskan diri dari lokap Mahkamah Majistret Tangkak.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/178070/BERITA/Semasa/Long-Tiger-lolos-dari-lokap-mahkamah</ref> * 16 Disember - Bekas Perdana Menteri, Tun Dr [[Mahathir Mohamad]] dimasukkan ke [[Institut Jantung Negara]] (IJN) bagi menjalani pemeriksaan kesihatan dan pemantauan selanjutnya.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/899753/dr-mahathir-dimasukkan-ke-ijn</ref> * 17 Disember **[[Banjir Malaysia Disember 2021]] *** Lembah Klang (Pelabuhan Klang, Klang, Setia Alam, Puncak Alam, Kota Kemuning, Shah Alam, Kuala Lumpur, Ampang, Cheras, Hulu Langat, Puchong, Dengkil) dilanda banjir kilat paling teruk pernah dilihat dalam tempoh 50 tahun akibat Kemelesetan Tropika 29W. Laporan lain termasuk Lubok Cina, Kuantan, Bentong, Gua Musang, Kuala Linggi, Seremban, Teluk Intan turut mengalami banjir kilat.<ref>{{cite web |title=Hujan berterusan sejak semalam, beberapa negeri dilanda banjir |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/hujan-berterusan-sejak-semalam-beberapa-negeri-dilanda-banjir-336946 |website=Astro Awani |access-date=20 December 2021 |date=18 December 2021}}</ref> * 18 Disember - [[Pilihan raya negeri Sarawak 2021]]. * 22 Disember - [[Suriani Kempe & Ors lwn Kerajaan Malaysia & Ors]] **[[Mahkamah Rayuan Malaysia|Mahkamah Rayuan]] sebulat suara menolak permohonan Kerajaan untuk menggantung pemberian kerakyatan kepada kanak-kanak yang dilahirkan di luar negara kepada ibu Malaysia.<ref>{{cite web |last1=Lim |first1=Ida |title=Government loses bid to delay giving citizenship papers to kids born abroad to Malaysian mums |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2021/12/22/government-loses-bid-to-delay-giving-citizenship-papers-to-kids-born-abroad/2030265 |website=Malay Mail |access-date=26 December 2021 |date=22 December 2021}}</ref> * 25 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Sebanyak 3,160 kes Covid-19 dilaporkan dengan menunjukkan penurunan berbanding 3,528 kes yang direkodkan pada hari sebelumnya.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2021/12/3160-kes-covid-19-hari-ini-selangor-tertinggi/</ref> * 28 Disember - Long Tiger ditangkap semula.<ref>https://www.hmetro.com.my/utama/2021/12/793731/long-tiger-dicekup-akhirnya</ref> * 31 Disember - [[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]: ** Jumlah kematian naik kepada 26 kes, melibatkan 10 daripada 16 negeri dan Wilayah Persekutuan.<ref>https://www.agendadaily.com/isu-semasa/26-kematian-hari-pertama-2022/</ref> == Hari Kebangsaan == === Tema utama === '''Malaysia Prihatin''' ==Sukan== ==Kematian== ===Januari=== * 10 Januari - [[Mustaffa Mohammad]] - bekas Menteri Kebajikan Masyarakat * 16 Januari - [[Mohamed Salleh Abas|Tun Mohamed Salleh Abas]] - bekas [[Ketua Hakim Negara]] * 22 Januari - Hajah Santanina - ibu mentua [[Ako Mustapha]]<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/666830/ibu-mentua-ako-mustapha-meninggal-dunia-akibat-covid-19 Ibu mentua Ako Mustapha meninggal dunia akibat Covid-19]</ref> * 25 Januari - Wan Abu Bakar Sidek - bapa pelakon [[Zalif Sidek]]<ref>[https://gempak.com/berita-terkini/takziah-bapa-zalif-sidek-meninggal-dunia-46286 Takziah.. Bapa Zalif Sidek Meninggal Dunia]</ref> * 28 Januari - Mohamed Sam - bapa Datuk [[M. Nasir]]<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/668854/bapa-m-nasir-meninggal-dunia Bapa M Nasir meninggal dunia]</ref> * 31 Januari - Norazlina A Rahman - Isteri [[Ahmad bin Syafie|Rahmat]] [[Rabbani]]<ref>{{Cite web |url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/669750/isteri-rahmat-rabbani-meninggal-dunia |title=Isteri Rahmat Rabbani meninggal dunia |access-date=2021-01-31 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051238/https://www.hmetro.com.my/rap/2021/01/669750/isteri-rahmat-rabbani-meninggal-dunia |url-status=live }}</ref> ===Februari=== * 3 Februari - [[Jamali Shadat]] - pelakon dan pelawak * 3 Februari - Dato' [[Ismail Kijo]] - bekas ahli [[Dewan Negeri Selangor]] * 3 Februari - [[Petai (kartunis)|Petai]] - kartunis * 5 Februari - Muhammad Aizat Adnan - artis alih suara<ref>{{Cite web |url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/671451/muhammad-aizat-sudah-tiada |title=Muhammad Aizat sudah tiada |access-date=2021-02-05 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051313/https://www.hmetro.com.my/utama/2021/02/671451/muhammad-aizat-sudah-tiada |url-status=live }}</ref> * 11 Februari - Dato' Abu Sujak Mahmud - bekas Datuk Bandar [[Majlis Bandaraya Shah Alam|Shah Alam]] dan Timbalan [[Menteri Besar Selangor]]<ref>{{cite news|title=Bekas Timbalan MB Selangor meninggal dunia|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2021/02/785434/bekas-timbalan-mb-selangor-meninggal-dunia|access-date=2021-02-12|archive-date=2021-02-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210211154900/https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2021/02/785434/bekas-timbalan-mb-selangor-meninggal-dunia|url-status=live}}</ref> ===Mac=== * 2 Mac - Mohd Afiq Ikmal Muhammad Zaini - penerima hati pertama negara<ref>{{Cite web |url=https://gulapop.com/penerima-hati-pertama-afiq-ikmal-meninggal-dunia/ |title=Penerima Hati Pertama, Afiq Ikmal Meninggal Dunia |access-date=2021-03-03 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051313/https://gulapop.com/penerima-hati-pertama-afiq-ikmal-meninggal-dunia/ |url-status=live }}</ref> * 6 Mac - [[Abdul Ghani Gilong]] - bekas menteri persekutuan dan veteran politik negeri [[Sabah]]<ref>{{cite news|url=https://www.sinarharian.com.my/article/127129/BERITA/Nasional/Veteran-politik-Abdul-Ghani-Gilong-meninggal-dunia|title=Veteran politik Abdul Ghani Gilong meninggal dunia|publisher=Sinar Harian|date=6 Mac 2021|access-date=2021-03-07|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051249/https://www.sinarharian.com.my/article/127129/BERITA/Nasional/Veteran-politik-Abdul-Ghani-Gilong-meninggal-dunia|url-status=live}}</ref> ===April=== * 7 April - [[Noryati Taib]] - pelakon * 13 April - [[Subarma Mokhtaruddin]] - penyampai radio * 16 April - [[Abu Bakar Omar]] - pelakon * 20 April - Abdul Rahman Baba - ayahanda Tengku Permaisuri Selangor * 27 April - [[Shamsudin Baslah]] - pelakon [[Bukit Kepong (filem)|Bukit Kepong]] * 30 April - Dr. [[Md Yusnan Yusof]] - ADUN [[Melor (kawasan negeri)|Melor]], [[Dewan Undangan Negeri Kelantan|DUN Kelantan]]<ref>{{cite news|title=ADUN Melor, Kelantan meninggal dunia|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/812173/adun-melor-kelantan-meninggal-dunia|website=[[Berita Harian]]|access-date=2021-04-29|archive-date=2021-08-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051304/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/04/812173/adun-melor-kelantan-meninggal-dunia|url-status=live}}</ref> ===Mei=== * 14 Mei - [[Haziq Kamaruddin]] - atlet [[memanah]] negara<ref>{{cite news|title=Pemanah negara Haziq Kamaruddin meninggal dunia|url=https://www.astroawani.com/berita-sukan/pemanah-negara-haziq-kamaruddin-meninggal-dunia-298007|access-date=14 May 2021|website=[[Astro Awani]]|date=14 May 2021|archive-date=2021-05-14|archive-url=https://web.archive.org/web/20210514145604/https://www.astroawani.com/berita-sukan/pemanah-negara-haziq-kamaruddin-meninggal-dunia-298007|url-status=live}}</ref> * 14 Mei - Wong Sai Wan - Ketua Pengarang ''[[The Malay Mail]]''<ref>{{Cite web |url=https://www.utusan.com.my/berita/2021/05/ketua-pengarang-malay-mail-meninggal-dunia/ |title=salinan arkib |access-date=2021-05-15 |archive-date=2021-05-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210515093335/https://www.utusan.com.my/berita/2021/05/ketua-pengarang-malay-mail-meninggal-dunia/ |url-status=live }}</ref> * 20 Mei - Dato' Seri Rizuan Abd Hamid - Timbalan Pengerusi Tetap [[UMNO]]<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/timb-pengerusi-tetap-umno-meninggal-dunia-ketika-dirawat-akibat-covid-19-299029?amp=|title=Timb. Pengerusi Tetap UMNO meninggal dunia akibat COVID19|access-date=21 Mei 2021|website=[[Astro Awani]]|archive-date=2021-05-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20210520162436/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/timb-pengerusi-tetap-umno-meninggal-dunia-ketika-dirawat-akibat-covid-19-299029?amp=|url-status=live}}</ref> * 24 Mei - [[Sharifah Aminah|Sharifah Aminah Syed Abdullah]] - pelakon, penerbit * 26 Mei - [[R. Ramasundran|Ramassuntran Rengan]] - pelakon dan pelawak * 30 Mei - [[Harussani Zakaria|Tan Sri Harussani Zakaria]] - [[Mufti Negeri Perak]] ===Jun=== * 1 Jun - [[Lim Kok Wing]] - pengasas [[Universiti Teknologi Kreatif Limkokwing]] * 7 Jun - [[Abd Rahman Yusof]] - bekas [[Dewan Rakyat|Ahli Parlimen]] [[Kemaman (kawasan persekutuan)|Kemaman]] * 7 Jun - [[Sahak Md Yasin]] - pemain sepak takraw<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/sukan/lain-lain/2021/06/825274/legenda-sepak-takraw-meninggal-dunia |title=salinan arkib |access-date=2021-06-08 |archive-date=2021-06-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210608011505/https://www.bharian.com.my/sukan/lain-lain/2021/06/825274/legenda-sepak-takraw-meninggal-dunia |url-status=live }}</ref> * 10 Jun - [[Rajemah Sheikh Ahmad]] - atlet olahraga<ref>{{Cite web |url=https://www.astroawani.com/berita-sukan/bekas-ratu-pecut-rajemah-sheikh-ahmad-meninggal-dunia-302616?amp=1 |title=Bekas ratu pecut Rajemah Sheikh Ahmad meninggal dunia |access-date=2021-06-11 |archive-date=2021-06-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210611061950/https://www.astroawani.com/berita-sukan/bekas-ratu-pecut-rajemah-sheikh-ahmad-meninggal-dunia-302616?amp=1 |url-status=live }}</ref> * 11 Jun - [[Husin Din]] - bekas ADUN [[Selinsing (kawasan negeri)|Selinsing]], [[Dewan Undangan Negeri Perak|DUN Perak]]<ref>{{Cite web |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/bekas-adun-selinsing-meninggal-dunia-302725 |title=Bekas ADUN Selinsing meninggal dunia |access-date=2021-06-12 |archive-date=2021-06-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210612023336/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/bekas-adun-selinsing-meninggal-dunia-302725 |url-status=live }}</ref> * 15 Jun - Tan Sri Dr. [[K.S. Nijhar]] - bekas Naib Presiden [[Kongres India Malaysia]] dan bekas Ahli Parlimen [[Subang (kawasan persekutuan)|Subang]]<ref>{{cite web|url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/06/18/ks-nijhar-bullock-cart-boy-to-political-corporate-leader/|title=KS Nijhar: ‘Bullock cart boy’ to political, corporate leader|website=Free Malaysia Today|date=18 Jun 2021|access-date=24 Jun 2021|archive-date=2021-06-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20210617230402/https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2021/06/18/ks-nijhar-bullock-cart-boy-to-political-corporate-leader/|url-status=dead}}</ref> * 15 Jun - Dato' Ir. Haji Harun Ahmad Saruji - bapa [[Khairul Azwan Harun]] * 28 Jun - [[Aie]] - kartunis * 30 Jun - [[Tony Iskandar]] - bekas pemain gitar bass [[Kumpulan Spider]] ===Julai=== * 7 Julai - [[Mohd Ghazali bin Che Mat|Tan Sri Mohd Ghazali Che Mat]] - bekas [[Panglima Angkatan Tentera]]<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/07/836807/tan-sri-mohd-ghazali-meninggal-dunia|title=Tan Sri Mohd Ghazali meninggal dunia|access-date=7 Julai 2021|publisher=[[Berita Harian]]|date=7 Julai 2021|archive-date=2021-07-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20210707135119/https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/07/836807/tan-sri-mohd-ghazali-meninggal-dunia|url-status=live}}</ref> * 11 Julai - [[Benjy]] - Pelakon<ref>{{Cite web |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/benjy-meninggal-dunia-di-medan-307854 |title=Benjy meninggal dunia di Medan |access-date=2021-07-11 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051253/https://www.astroawani.com/berita-malaysia/benjy-meninggal-dunia-di-medan-307854 |url-status=live }}</ref> * 18 Julai - [[Leong Chee Woh]] - bekas pegawai kanan polis<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/07/709581/elite-f-team-covert-ops-mastermind-leong-dies|title=Elite F-Team covert ops mastermind Leong dies|access-date=18 July 2021|publisher=[[New Straits Times]]|date=18 July 2021|language=En|archive-date=2021-07-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20210718225533/https://www.nst.com.my/news/nation/2021/07/709581/elite-f-team-covert-ops-mastermind-leong-dies|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/07/840872/pahlawan-memburu-komunis-meninggal-dunia|title=Pahlawan memburu komunis meninggal dunia|access-date=19 July 2021|publisher=[[Berita Harian]]|date=18 July 2021|archive-date=2021-07-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20210718225848/https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/07/840872/pahlawan-memburu-komunis-meninggal-dunia|url-status=live}}</ref> * 22 Julai - Mat Yusoff Ismail - bekas pengarah drama bersiri Opah pada tahun 1980-an * 24 Julai - [[Baharuddin Omar]] - pelakon veteran yang dikenali sebagai Anjang Aki * 29 Julai - Abdul Rahman Mohamad - bekas pemain badminton kebangsaan<ref>[https://www.bharian.com.my/sukan/raket/2021/07/845031/abdul-rahman-meninggal-dunia Abdul Rahman meninggal dunia]</ref> ===Ogos=== * 6 Ogos - [[Shazni Munir Mohd Ithnin]] - Ketua Pemuda [[Pakatan Harapan]] dan [[AMANAH]] Nasional * 9 Ogos - [[Siti Sarah Raisuddin]] - penyanyi<ref>{{Cite web |url=https://www.mediahiburan.my/siti-sarah-meninggal-dunia/?dc_data=2049725_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |title=Siti Sarah Meninggal Dunia |access-date=2021-08-09 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051335/https://www.mediahiburan.my/siti-sarah-meninggal-dunia/?dc_data=2049725_vivo-browser-malaysia-malay&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |url-status=live }}</ref> * 9 Ogos - Ishak Alwi - bekas pelumba basikal kebangsaan, adik Rosman Alwi * 9 Ogos - Datuk Haji Jaimin Haji Samitah - Pegawai Tugas Tugas Khas Timbalan Menteri Pelancongan, Kesenian dan Kebudayaan, Senator Datuk [[Guan Dee Koh Hoi]] * 9 Ogos - [[Zairani Sarbini]] - peminjam suara bagi watak animasi penyiasatan terkenal Detektif Conan<ref>{{Cite web |url=https://iamlejen.com/derita-akibat-kanser-peminjam-suara-detektif-conan-hembus-nafas-terakhir/?utm_source=taboola&utm_medium=referral&dc_data=5609712_vivo-browser-malaysia-malay#.YRSawXdyjqA |title=Derita Akibat Kanser, Peminjam Suara ‘Detektif Conan’ Hembus Nafas Terakhir |access-date=2021-08-12 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051306/https://iamlejen.com/#.YRSawXdyjqA |url-status=live }}</ref> * 11 Ogos - Reni Bakar - Ibu penyanyi [[Ebi Kornelis]]<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/08/850154/ibu-ebi-meninggal-dunia-akibat-covid-19 |title=Ibu Ebi meninggal dunia akibat COVID-19 |access-date=2021-08-15 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051321/https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/08/850154/ibu-ebi-meninggal-dunia-akibat-covid-19 |url-status=live }}</ref> * 17 Ogos - Datuk Seri Abdul Ghafar Rajab - Bekas pengarah pengurusan Bukit Aman<ref>{{Cite web |url=https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/08/743480/bekas-pengarah-pengurusan-bukit-aman-meninggal-dunia?dc_data=9761651_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |title=Bekas pengarah pengurusan Bukit Aman meninggal dunia |access-date=2021-08-20 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051255/https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/08/743480/bekas-pengarah-pengurusan-bukit-aman-meninggal-dunia?dc_data=9761651_vivo-browser-malaysia-malay&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |url-status=live }}</ref> * 18 Ogos - Nurul Airawani Nazira @ Wani Comel - Tidak diketahui<ref>{{Cite web |url=https://ohbulan.com/wani-comel-meninggal-dunia?dc_data=2049757_vivo-notification-malaysia-malay&utm_source=inventory.taboola.com&utm_medium=BasicInventory |title=Wani Comel Meninggal Dunia |access-date=2021-08-19 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051313/https://ohbulan.com/wani-comel-meninggal-dunia?dc_data=2049757_vivo-notification-malaysia-malay |url-status=live }}</ref> * 21 Ogos - [[Mimi Loma]] - Pelakon dan penyanyi era 1960-an<ref>{{Cite web |url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/08/853925/mimi-loma-meninggal-dunia-dalam-tidur?dc_data=9738405_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |title=Mimi Loma meninggal dunia dalam tidur |access-date=2021-08-21 |archive-date=2021-08-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210821051308/https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/08/853925/mimi-loma-meninggal-dunia-dalam-tidur?dc_data=9738405_vivo-browser-malaysia-malay&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 |url-status=live }}</ref> * 24 Ogos - [[Ghazali Mohd Seth|Tan Sri Mohd Ghazali Mohd Seth]] - mantan [[Panglima Angkatan Tentera]]<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/08/855471/agong-raja-permaisuri-zahir-ucapan-takziah-kepada-keluarga-pat-ke-7|title=Agong, Raja Permaisuri zahir ucapan takziah kepada keluarga PAT ke-7|website=[[Berita Harian]]|access-date=24 Ogos 2021|date=24 Ogos 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2021/08/720823/recruit-turned-general-gary-ghazali-dies|title=Recruit-turned General Gary Ghazali dies|website=[[New Straits Times]]|access-date=24 Ogos 2021|date=24 Ogos 2021|language=en}}</ref> * 26 Ogos - Farah Shila Mazlan - Isteri kepada pelakon Badrol Shah<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/08/747187/isteri-bad-pergi-jua Isteri Bad pergi jua...]</ref> * 26 Ogos - [[Wan Ismail Wan Jusoh]] - Bekas Ahli Dewan Undangan Negeri (Adun) Melor<ref>[https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/08/747360/bekas-adun-melor-wan-ismail-wan-jusoh-meninggal-dunia-tengah-hari-tadi?dc_data=9761651_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Bekas Adun Melor, Wan Ismail Wan Jusoh meninggal dunia tengah hari tadi]</ref> * 26 Ogos - Muhammad Amin Salleh Abdullah @ Aming - Tidak diketahui<ref>[https://www.remaja.my/kanak-kanak-yang-pernah-tular-di-media-sosial-aming-meninggal-dunia-di-usia-8-tahun/?dc_data=1994473_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Kanak-Kanak Yang Pernah Tular Di Media Sosial, Aming Meninggal Dunia Di Usia 8 Tahun]</ref> * 27 Ogos - [[Mukhyuddin Ibrahim|Dato' Mukhyuddin Ibrahim]] - bekas Ketua Hakim Syarie Malaysia * 28 Ogos - [[Ahmad Sarji Abdul Hamid|Tun Ahmad Sarji Abdul Hamid]] - mantan [[Ketua Setiausaha Negara]]<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/08/negarawan-tun-ahmad-sarji-meninggal-dunia/|title=Negarawan, Tun Ahmad Sarji meninggal dunia|website=[[Utusan Malaysia]]|access-date=28 Ogos 2021|date=28 Ogos 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/08/856892/ahmad-sarji-meninggal-dunia|title=Ahmad Sarji meninggal dunia|website=[[Berita Harian]]|access-date=28 Ogos 2021|date=28 Ogos 2021}}</ref> * 28 Ogos - Lolanopita Sadi - Ibu kepada remaja orang kurang upaya (OKU) Allahyarham Muhammad Firdaus Dullah<ref>[https://www.astroawani.com/berita-malaysia/lolanopita-meninggal-dunia-316475?dc_data=9761643_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Lolanopita meninggal dunia]</ref> * 29 Ogos - [[Lajim Ukin|Datuk Seri Panglima Lajim Ukin]] - Pengerusi Eksekutif Amanah Ikhtiar Malaysia (AIM)<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/08/857199/lajim-meninggal-dunia-akibat-covid-19|title=Lajim meninggal dunia akibat COVID-19|last=Izwan Abdullah|date=29 Ogos 2021|website=BHarian|url-status=live|access-date=29 Ogos 2021}}</ref> * 29 Ogos - Shakiera Zulkifli - kakitangan [[Kementerian Kesihatan Malaysia]] (KKM)<ref>[https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/08/748294/covid-19-kakitangan-kkm-meninggal-dunia Covid-19: Kakitangan KKM meninggal dunia]</ref> * 29 Ogos - Mohamed Atan - Bapa kepada pengacara dan penyampai radio [[Muaz Mohamed]]<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/08/748543/bapa-muaz-meninggal-dunia-dalam-tidur?dc_data=9588245_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Bapa Muaz meninggal dunia dalam tidur]</ref> * 30 Ogos - [[Sakaran Dandai|Tun Sakaran Dandai]] - mantan [[Yang di-Pertua Negeri Sabah]]<ref>{{Cite web|date=30 Ogos 2021|title=Tun Sakaran Dandai meninggal dunia akibat Covid-19|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/08/tun-sakaran-dandai-meninggal-dunia-akibat-covid-19/|url-status=live|access-date=30 Ogos 2021|website=[[Utusan Malaysia]]}}</ref><ref>{{Cite web|date=30 Ogos 2021|title=Former Sabah TYT Sakaran Dandai passes away due to Covid-19|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2021/08/30/former-sabah-tyt-sakaran-dandai-passes-away-due-to-covid-19|url-status=live|access-date=30 Ogos 2021|website=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|language=en}}</ref> * 30 Ogos - [[Idris Tulis]] - bekas penerbit akhbar tabloid [[Era Baru]] * 31 Ogos - [[Siddiq Fadzil|Profesor Dato' Dr. Siddiq Fadzil]] - Pengerusi Lembaga Pengarah [[Universiti Sains Islam Malaysia|USIM]] dan mantan Presiden [[Angkatan Belia Islam Malaysia|ABIM]]<ref>{{Cite web|date=31 Ogos 2021|title=Bekas Presiden ABIM, Dr. Siddiq meninggal dunia|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2021/08/bekas-presiden-abim-dr-siddiq-meninggal-dunia/|url-status=live|access-date=31 Ogos 2021|website=[[Utusan Malaysia]]}}</ref> ===September=== * 2 September - Kamaruddin Ahmad - bekas penyampai di [[Berita Perdana]] [[TV1]] [[Radio Televisyen Malaysia]] * 8 September - Datuk Baharom Othman - Bekas Ketua Penolong Pengarah (Pelucutan Harta), Jabatan Siasatan Jenayah Narkotik (JSJN) Bukit Aman<ref>[https://www.bharian.com.my/berita/kes/2021/09/861243/bekas-ketua-penolong-pengarah-bukit-aman-meninggal-dunia Bekas Ketua Penolong Pengarah Bukit Aman meninggal dunia]</ref> * 10 September - Datuk Gapar Gurrohu - Bekas Timbalan Speaker Dewan Negara<ref>[https://www.hmetro.com.my/mutakhir/2021/09/753350/bekas-timbalan-speaker-dewan-negara-meninggal-dunia?dc_data=9761651_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Bekas Timbalan Speaker Dewan Negara meninggal dunia]</ref> * 11 September - [[Mohd Zaman Khan|Tan Sri Mohd Zaman Khan Rahim Khan]] - Mantan Pengarah Jabatan Siasatan Jenayah (JSJ) [[Bukit Aman]] dan [[Ketua Pengarah Penjara]] (1994-1997)<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/amp/berita/nasional/2021/09/862486/zaman-khan-meninggal-dunia|title=Zaman Khan meninggal dunia|website=[[Berita Harian]]|access-date=11 September 2021|date=11 September 2021}}</ref> * 15 September - [[Ahmad Mohd Nor|Tuan Guru Dato' Haji Ahmad Haji Muhammad Noor]] - Tokoh ulama' solihin negeri Kedah ===Oktober=== * 3 Oktober - Dato' Seri [[Zolkples Embong]] - bekas Ketua Pengarah Majlis Sukan Negara<ref>[https://www.sinarharian.com.my/article/164829/BERITA/Nasional/Bekas-Ketua-Pengarah-MSN-meninggal-dunia Bekas Ketua Pengarah MSN meninggal dunia]</ref> * 24 Oktober - [[Mamat Khalid]] - Penerbit dan Pengarah tersohor negara<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/10/mamat-khalid-meninggal-dunia/|title=Mamat Khalid meninggal dunia|website=[[Utusan Malaysia]]|access-date=24 Oktober 2021|date=24 Oktober 2021}}</ref> * 26 Oktober - [[Guan Dee Koh Hoi|Datuk Seri Guan Dee bin Kohoi]] - bekas timbalan Menteri Perlancongan, Kesenian dan Kebudayaan<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/ahli-dewan-negara-senator-guan-dee-meninggal-dunia-327454|title= Ahli Dewan Negara Senator Guan Dee meninggal dunia|website=[[Astro Awani]]|access-date=26 Oktober 2021|date=26 Oktober 2021}}</ref> *27 Oktober - [[Ahmad Kamal Abdullah|Dato' Dr. Ahmad Kamal Abdullah]] (Kemala) - [[Sasterawan Negara Malaysia|Sasterawan Negara]]<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/10/880660/sasterawan-negara-kemala-meninggal-dunia|title=Sasterawan Negara, Kemala meninggal dunia|website=[[Berita Harian]]|access-date=27 Oktober 2021|date=27 Oktober 2021}}</ref> *30 Oktober - Maisy Yao - Pengurus Besar Recording Performers Malaysia *31 Oktober - [[James Jemut Masing|Tan Sri Datuk Amar Dr. James Jemut Masing]] - Timbalan Ketua Menteri Sarawak<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-politik/james-jemut-masing-meninggal-dunia-328306|title=James Jemut Masing meninggal dunia|website=[[Astro Awani]]|access-date=31 Oktober 2021|date=31 Oktober 2021}}</ref> ===November=== * 4 November - Datuk Noordin Md Noor - Bekas Ketua Pergerakan Pemuda UMNO [[Pulau Pinang]]<ref>[https://www.sinarharian.com.my/article/170550/BERITA/Politik/Bekas-Ketua-Pemuda-UMNO-Pulau-Pinang-meninggal-dunia?dc_data=1623405_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Bekas Ketua Pemuda UMNO Pulau Pinang meninggal dunia]</ref> * 6 November - Tan Sri [[J.J. Raj (Jr.)]] - bekas Pengarah Pengurusan [[Polis Diraja Malaysia]] dan bekas Ketua Polis Daerah Muar semasa [[Peristiwa Bukit Kepong]]<ref>[https://www.sinarharian.com.my/article/170786/BERITA/Nasional/Pesara-polis-Tan-Sri-J-J-Raj-meninggal-dunia-pada-usia-100-tahun Pesara polis Tan Sri J J Raj meninggal dunia pada usia 100 tahun]</ref> * 9 November - Muhammad Hafez Hezmi - Ketua Pemuda UMNO Bahagian [[Tampin]]<ref>[https://www.astroawani.com/berita-malaysia/ketua-pemuda-umno-tampin-meninggal-dunia-329845?dc_data=9761643_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=referral&ui=1f2e2d4036e1d088d130ba7f4ec52344 Ketua Pemuda UMNO Tampin meninggal dunia]</ref> * 17 November - [[Abdul Ghafar Atan]] - bekas EXCO Negeri Melaka<ref>[https://www.sinarharian.com.my/article/172925/BERITA/Semasa/Bekas-Exco-Melaka-meninggal-dunia Bekas Exco Melaka meninggal dunia]</ref> * 18 November - [[Fetty Dzul]] - bekas pelakon<ref>[https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/11/888865/pelakon-fetty-dzul-meninggal-dunia-akibat-covid-19 Pelakon Fetty Dzul meninggal dunia akibat COVID-19]</ref> ===Disember=== *4 Disember - [[Sabbaruddin Chik|Tan Sri Sabbaruddin Chik]] - bekas Menteri Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2021/12/895231/sabbaruddin-chik-meninggal-dunia|title=Bekas menteri, Setiausaha Agung UMNO meninggal dunia|website=[[Berita Harian]]|access-date=4 Disember 2021|date=4 Disember 2021}}</ref> *7 Disember - Hindun Sani - Ibu kepada penyanyi terkenal Datuk [[Hattan]]<ref>[https://www.hmetro.com.my/rap/2021/12/785999/ibu-hattan-meninggal-dunia Ibu Hattan meninggal dunia]</ref> *10 Disember - [[G-Mie (Screen)]] - penyanyi, bekas vokalis kumpulan [[Screen]]<ref>https://www.hmetro.com.my/utama/2021/12/786870/gmie-screen-meninggal-dunia</ref> *21 Disember - [[Osman Sapian|Dato' Osman Sapian]] - Bekas [[Menteri Besar Johor]] merangkap [[Ahli Dewan Undangan Negeri|ADUN]] [[Kempas (kawasan negeri)|Kempas]]<ref>{{cite news|url=https://www.bernama.com/bm/am/news.php?id=2036352|title=Osman Sapian meninggal dunia|website=[[Pertubuhan Berita Nasional Malaysia|BERNAMA]]|access-date=22 Disember 2021|date=22 Disember 2021}}</ref> ==Lihat juga== * [[2021]] * [[2020 di Malaysia]] * [[Senarai tahun di Malaysia]] ==Rujukan== {{Reflist}} {{Tahun di Malaysia}} [[Kategori:2021 di Malaysia]] [[Kategori:2020-an di Malaysia]] 4a61qgbv0m8v1o5musdayq5i36zfzm3 0 1046442 5650922 5649245 2022-08-22T09:07:52Z Atas Nama Cinta 219256 wikitext text/x-wiki <!-- Sila letak tarikh mula bagi rancangan yang disiarkan supaya tidak perlu untuk membuat senarai bahagian yang asing bagi rancangan yang tidak disiarkan lagi, sedang disiarkan dan akan disiarkan. Kalau tidak ada tarikh mula bagi rancangan-rancangan, senarai bahagian yang perlu dikemaskini memang mengambil masa yang lebih. --> Berikut adalah senarai rancangan yang disiarkan atau pernah disiarkan di [[Awesome TV]]. <ref>https://content.astro.com.my/channels/Awesome-TV-433</ref> ==Rancangan asal oleh Awesome TV== ===Berita=== *Berita 7:57 ===Hiburan=== * A! Ketawa * Alamak * Anugerah Malam Ini * Awesome Mart * Awesome Minggu Ini * Cer Teka * Chit Chat Ustaz * Debat Bukan Gaduh * Glam Ke Tenggelam * Fans VS Fanatik * Ha Ha Ha * Hantu Van Sewa * Ihsan Kita * Jaman Tori * Janda Kosmopolitan * Jawapan Panas * Keringat Selebriti * Keringat Selebriti 2 * Langit Bakal Cerah * Macam-Macam Show * Masaklah Kaw!!! * Masak Ni Senang! * Mic On! * Mummy Oja * Ohsem!!! * Oops Terkena! * On X On * One Two Hantu * One Two Hantu 2 * Pop Yeah Yeah * Rollex Kata * Riuh Family * Riuh Family 2 * Rumah Rara * Shuk Nak Tanya * Shuk Nak Tanya 2 * Transparensi * Ujian Menantu * Warung Wak * Warung Wak 2 * Warung Wak 3 * You Kat...? ; Telemovie Melayu * Ah How Putus Cinta * Kuba Guling, Karipap Pusing * Next Station Jodoh * #SampaiSyurga * Sally Boss ==Asian Horror== Asian Horror disiarkan Setiap Sabtu, jam 10 Malam. ===2022=== * ''[[Congkak (filem)|Congkak]]'' (4 Jun) * ''Bhoothnath'' (11 Jun) * ''[[Minyak Dagu]]'' (18 Jun) * ''[[Jangan Pandang Belakang Congkak]]'' (23 Jun) * ''[[Jangan Tegur]]'' (2 Jul) * ''[[Santau (filem)|Santau]]'' (9 Jul) * ''[[Sumpahan Kum Kum]]'' (16 Jul) * ''[[Mistik (filem)|Mistik]]'' (23 Jul) * ''[[Nongkrong]]'' (30 Jul) * ''[[Gudang Kubur]]'' (6 Ogs) * ''[[Mantra (filem)|Mantra]]'' (13 Ogs) * ''[[Potret Mistik]]'' (20 Ogs) ==Filem Kita== Filem Kita disiarkan setiap Rabu, jam 9 malam. ===2021=== * ''[[Mami Jarum]]'' (1 Dis) * ''[[Mami Jarum Junior]]'' (8 Dis) * ''[[Papa I Love You]]'' (22 Dis) * ''[[Anak Mami Kembali]]'' (29 Dis) ===2022=== * ''[[Cinta Kolestrol]]'' (5 Jan) * ''[[I'm Not Single]]'' (19 Jan) * ''[[Hingga Hujung Nyawa]]'' (16 Feb) * ''[[7 Perhentian]]'' (2 Mac) * ''[[Lagenda Budak Hostel]]'' (9 Mac) * ''[[V3 Samseng Jalanan]]'' (16 Mac) * ''[[Ngangkung]]'' (23 Mac) * ''[[Jutawan Fakir]]'' (30 Mac) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (8 Apr) * ''[[Semerah Cinta Stilleto]]'' (15 Apr) * ''[[Syurga Cinta]]'' (22 Apr) * ''[[Aku Terima Nikahnya]]'' (30 Apr) * ''[[Adnan Sempit]]'' (11 Mei) * ''[[Adnan Sempit 2]]'' (18 Mei) * ''[[Adnan Sempit 3]]'' (25 Mei) * ''[[Sekali Lagi]]'' (1 Jun) * ''[[Suamiku Jatuh Dari Langit]]'' (22 Jun) * ''[[Kembar Siang]]'' (29 Jun) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (6 Jul) * ''[[Tangkai Jering]]'' (13 Jul) * ''[[Longkai]]'' (20 Jul) * ''Ustaz Mu Tunggu Aku Datang'' (27 Jul) * ''[[KL Special Force]]'' (3 Ogs) * ''[[8 Jam]]'' (10 Ogs) * ''[[Ajiboy]]'' (17 Ogs) * ''[[Tentang Bulan]]'' (24 Ogs) * ''[[Embun (filem)|Embun]]'' (31 Ogs) ==Malar Segar== Malar Segar disiarkan setiap Isnin, jam 9:00 malam. ===2021=== * ''[[Kami (filem)|Kami]]'' (17 Apr) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (18 Apr) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (24 Apr) * ''[[Yes, Tuan!]]'' (25 Apr) * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (1 Mei) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (2 Mei) * ''[[Da Di Du]]'' (8 Mei) * ''[[Sikit Punya Gila]]'' (9 Mei) * ''[[Sembilu]] '' (15 Mei) * ''[[Sembilu II]]'' (16 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (23 Mei) * ''[[Maria Mariana II]]'' (30 Mei) * ''[[Bas Konduktor]]'' (6 Jun) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (13 Jun) * ''[[Puteri Impian]]'' (20 Jun) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (27 Jun) * ''[[XX Ray]]'' (7 Jul) * ''[[XX Ray 2]]'' (14 Jul) * ''[[Awang Spanar]]'' (21 Jul) * ''[[Da Di Du]]'' (28 Jul) * ''[[Ali Setan]]'' (4 Ogo) * ''[[Main-main Hantu]]'' (5 Ogo) * ''[[Abang 92]]'' (10 Ogo) * ''[[Ali Setan]]'' (11 Ogo) * ''[[Femina]]'' (12 Ogo) * ''[[Gila-Gila Pengantin Remaja]]'' (17 Ogo) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (ulangan) (18 Ogo) * ''[[Ringgit Kasorrga]]'' (19 Ogo) * ''[[Konstabel Mamat]]'' (24 Ogo) * ''[[Aku Yang Berhormat]]'' (25 Ogo) * ''[[Prebet Lapok]]'' (26 Ogo) * ''[[Malay Regiment]]'' (Filem Khas Merdeka) (31 Ogo) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (ulang tayang) (1 Sep) * ''[[Tuan Badul (filem)|Tuan Badul]]'' (2 Sep) * ''[[Keluarga 99]]'' (7 Sep) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (8 Sep) * ''[[Di Ambang Kasih]]'' (9 Sep) * ''[[Adik]]'' (14 Sep) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (ulang tayang) (15 Sep) * ''[[Leftenan Adnan (filem)|Leftenan Adnan]]'' (Filem Khas Hari Malaysia) (16 Sep) * ''[[Jejaka Perasan]] (22 Sep) * ''[[Sembilu]] (ulang tayang)(23 Sep) * ''[[Sembilu II]] (ulang tayang) (24 Sep) * ''[[Sayang Salmah]] (28 Sep) * ''[[Yes, Tuan!]] (29 Sep) * ''[[Mat Gelap]] (30 Sep) * ''[[Suci Dalam Debu]] (5 Okt) * ''[[Maria Mariana]] (ulang tayang) (6 Okt) * ''[[Maria Mariana II]] (ulang tayang) (7 Okt) * ''[[Gila-Gila (filem)|Gila-Gila]]'' (12 Okt) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (ulang tayang) (13 Okt) * ''[[Toyol (filem)|Toyol]]'' (14 Okt) * ''[[Selubung]]'' (19 Okt) (Filem Khas Maulidur Rasul) * ''[[Bas Konduktor]]'' (ulang tayang) (20 Okt) * ''Pening pening Lalat'' (21 Okt) * ''[[Kanta Serigala]]'' (26 Okt) * ''[[Puteri Impian]]'' (ulang tayang) (27 Okt) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (ulang tayang) (28 Okt) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (2 Nov) * ''Ghazal Untuk Rabiah'' (3 Nov) * ''[[Talak (filem)|Talak]]'' (9 Nov) * ''[[Awang Spanar]]'' (10 Nov) * ''[[Mawar Merah (filem)|Mawar Merah]]'' (16 Nov) * ''[[Kolej 56]]'' (17 Nov) * ''[[Oh Fatimah (filem)|Oh Fatimah]]'' (23 Nov) * ''[[Kembar Siam (filem)|Kembar Siam]]'' (24 Nov) * ''[[Pelumba Malam]]'' (30 Nov) * ''[[Ragam Pemandu]]'' (7 Dis) * ''Imigran'' (14 Dis) * ''[[Si Jantung Hati]]'' (21 Dis) * ''Driving School'' (28 Dis) ===2022=== * ''[[Perempuan Melayu Terakhir]]'' (4 Jan) * ''Setinggan'' (8 Jan) * ''[[Ribut Barat]]'' (11 Jan) * ''[[Jeritan Batinku]]'' (18 Jan) * ''[[Bujang Selamat]]'' (25 Jan) * ''[[Suara Kekasih]]'' (29 Jan) * ''[[Adik Manja]]'' (8 Feb) * ''[[Mat Gelap]]'' (12 Feb) * ''[[Cinta Kita]]'' (15 Feb) * ''Jejaka Perasaan'' (20 Feb) * ''[[Panglima Badol]]'' (22 Feb) * ''[[Penyamun Tarbus]]'' (1 Mac) * ''[[Bila Hati Telah Retak]]'' (8 Mac) * ''Abang'' (15 Mac) * ''Esok Untuk Siapa'' (22 Mac) * ''Hantu Siang'' (29 Mac) * ''Ali Setan'' (10 Mei) * ''Ali Setan 2'' * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (21 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (24 Mei) * ''[[Maria Mariana 2]]'' (31 Mei) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (6 Jun) * ''[[Imigran (filem)|Imigran]]'' (13 Jun) * ''Bertunang'' (20 Jun) * ''Suci Dalam Debu'' (27 Jun) * ''Tak Kisahlah Beb'' (4 Jul) * ''Puteri Impian 2'' (18 Jul) * ''Selubung'' (25 Jul) ==Ohsem Lejen== Ohsem Lejen disiarkan setiap Khamis jam 9.00 malam. ===2021=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (11 Nov) * ''[[Anak Bapak]]'' (18 Nov) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (25 Nov) * ''[[Bujang Lapok]]'' (2 Dis) * ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (9 Dis) * ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (16 Dis) * ''[[Ahmad Albab]]'' (23 Dis) * ''[[Tiga Abdul]]'' (30 Dis) ===2022=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (6 Jan) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (13 Jan) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (20 Jan) * ''[[Anak-ku Sazali|Anakku Sazali]]'' (27 Jan) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (3 Feb) * ''[[Antara Dua Darjat]]'' (10 Feb) * ''[[Keluarga 69]]'' (17 Feb) * ''[[Penarek Becha]]'' (24 Feb) * ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' (3 Mac) * ''[[Ibu Mertuaku]]'' (10 Mac) * ''[[Labu dan Labi]]'' (17 Mac) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (24 Mac) * ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' (31 Mac) * ''[[Do Re Mi]]'' (7 Apr) * ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (14 Apr) * ''[[Laxmana Do Re Mi]]'' (21 Apr) * ''[[Masam-Masam Manis]]'' (28 Apr) * ''[[Madu Tiga]]'' (5 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (12 Mei) * ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (19 Mei) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (ulangan) (26 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (ulangan) (2 Jun) * ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' (9 Jun) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (16 Jun) * ''[[Labu dan Labi]]'' (ulangan) (23 Jun) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (ulangan) (30 Jun) * ''[[Tiga Abdul]]'' (ulangan) (7 Jul) * ''[[Ahmad Albab]]'' (14 Jul) * ''[[Keluarga 69]]'' (ulangan) (21 Jul) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (ulangan) (28 Jul) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (ulangan) (4 Ogs) * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (11 Ogs) ==Ohsem Tele== Ohsem Tele disiarkan setiap Ahad, jam 9.30 Malam. ===2020=== * ''Next Station, Jodoh'' (3 Ogo) * ''Ah How Putus Cinta'' (9 Ogo) * ''Sally Boss'' (16 Ogo) * ''#SampaiSyurga'' (23 Ogo) * ''Perang Dingin'' (6 Sep) * ''Brownies Lobak Untuk Papa'' (13 Sep) * ''Isa & Bella'' (20 Sep) * ''Janin Tak Berdosa'' (27 Sep) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak'' (19 Okt) * ''Hello, Itu Bf I (11 Okt) * ''Crush Next Door'' (25 Okt) * ''Sucinya Ratna'' (15 Nov) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (22 Nov) * ''Ijam'' (13 Dis) * ''Jefri Haji Muda'' (27 Dis) ===2021=== * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (24 Jan) * ''Hello Suria!'' (14 Feb) *''Janda Si Ayob'' (21 Feb) * ''Kembar Keliru'' (28 Feb) * ''[[Ali Setan]]'' (7 Mac) * ''[[Ali Setan 2]]'' (21 Mac) * ''[[XX Ray]]'' (28 Mac) * ''[[XX Ray 2]]'' (4 Apr) * ''Bibik Kayangan'' (11 Apr) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (18 Apr) * ''Pang Pokok Ketapang!'' (25 Apr) * ''Mak...Adib Pulang'' (2 Mei) * ''Musafir Ke?'' (9 Mei) * ''Raya Pukul 7'' (12 Mei) * ''Rompak Raya'' (16 Mei) * ''Janin Tak Berdosa (Ulangan)'' (23 Mei) * ''Takbir Semalam'' (30 Mei) * ''Perang Dingin (Ulangan)'' (6 Jun) * ''Cikgu Timah Sekolah Bandar'' (13 Jun) * ''Ah How Putus Cinta (Ulangan)'' (20 Jun) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak (Ulangan)'' (27 Jun) * ''Duit Kawin'' (4 Jul) * ''Sally Boss (Ulangan)'' (11 Jul) * ''Satu Tahun Lagi'' (1 Ogo) * ''Janda Si Ayob (Ulangan)'' (8 Ogo) * ''Jefri Haji Muda (Ulangan)'' (15 Ogo) * ''Rindu Atok'' (22 Ogo) * ''Holiday Aji Tom'' (29 Ogo) * ''Hello Suria!'' (Ulangan) (5 Sep) * ''#SampaiSyurga'' (ulangan) (12 Sep) * ''Isa dan Bella'' (ulangan) (19 Sep) * ''Ayah Den Lapeh'' (26 Sep) * ''Sucinya Ratna'' (ulangan) (3 Okt) * ''Crush Next Door'' (ulangan) (10 Okt) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (ulangan) (17 Okt) * ''Gulai Kawah Empulung Pisang'' (24 Okt) * ''Ayah Untuk Disewa'' (31 Okt) * ''Mak, Adib Pulang'' (7 Nov) * ''Pang Pokok Ketapang'' (14 Nov) * ''Ijam'' (ulangan) (21 Nov) * ''Bibik Kayangan'' (ulangan) (28 Nov) * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (ulangan) (5 Dis) * ''Rindu Atok'' (ulangan) (12 Dis) ===2022=== * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (2 Jan) * ''Kembar Keliru'' (ulangan) (9 Jan) * ''Duit Kahwin'' (ulangan) (16 Jan) * ''Janda Si Ayob'' (ulangan) (23 Jan) * ''Perang Dingin'' (ulangan) (6 Feb) * ''Hello Suria'' (ulangan) * ''#Sampai Syurga'' (ulangan) (20 Feb) * ''Permintaan Terakhir Abah'' (10 Apr) * ''Hud'' (17 Apr) * ''Mat Ri Ye Pak Din'' (8 Mei) * ''Nawfal Nak Raya'' (15 Mei) * ''Syurga Nur Muhammad'' (22 Mei) * ''Kasih Yang Ternoda'' (29 Mei) * ''Bini Gua Solehah'' (8 Jun) * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (15 Jun) * ''Menantu Mek'' (10 Jul) * ''Suri Rumah Terfeeling'' (17 Jul) * ''1 Untuk Hati, 2 Untuk Rindu'' (24 Jul) * ''Derhaka Seorang Ibu'' (31 Jul) * ''Mempelai Panda'' (7 Ogs) * ''Kami Blackpinky'' (14 Ogs) * ''Rumah Tok Wie'' (21 Ogs) ==Drama Ohsem== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2020 |- |1. |''[[Janda Kosmopolitan]]'' !3 Ogos 2020 |Hariss Fadzillah |{{hlist|[[Ziana Zain]]|[[Rozita Che Wan]]|[[Marissa Yasmin]]|[[Liza Abdullah]]|Ifa Razidah|[[Norman Hakim]]|[[Aprena Manrose]]|Zarynn Min|[[Anne Abdullah]]|[[Azar Azmi]]|[[Diana Danielle]]}} |'''Halimunan'''- [[Masya Masyitah]] | | |- |2. |''[[One Two Hantu]]'' !3 Ogos 2020 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Laila Nasir]]|[[Safwan Nazri]]|[[Wan Sharmila]]|[[Bell Ngasri]]|[[Azlee Senario]]|[[Reen Rahim]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Intan Ladyana]]|[[Syazwan Zulkifli]]|[[Marsha Milan]]|[[Ieda Moin]]|[[Tasha Shilla]]|[[Azizah Mahzan]]|}} | | | |- |3. |''[[Halim Halima]]'' !27 Oktober 2020 |Azri |{{hlist|[[Azrel Ismail]]|[[Wanna Ali]]|[[Safwan Nazri]]|[[Natasya Mahyan]]|[[Azhar Amir]]|[[Chacha Maembong]]}} | | | |- |4. |''[[U-Turn Ke Syurga]]'' !30 Oktober 2020 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Idris Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Sheila Mambo]]|[[Intan Ladyana]]|[[Aleza Shadan]]|Zalfa Zain|Shawal Osman}} | | | |- |5. |''[[Mummy Oja]]'' !16 November 2020 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Fauziah Nawi]]|[[Azhan Rani]]|[[Tasha Shilla]]|[[Shiqin Kamal]]|[[Ali Puteh]]|Shatirah Amanda|Harun Hashim|Zainab Othman}} |'''Louva''' - Royal City Teachers | | |- |6. |''[[You Kat...?]]'' !24 November 2020 |Amor Rizan |{{hlist|[[Ashraf Muslim]]|[[Nabila Huda]]|[[Vicha Saywho]]|[[Noorkhiriah]]|[[Uchee Fukada]]|[[Fatin Afeefa]]|[[Sheila Mambo]]}} | | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Sis Stars Hotel]]'' !8 Mac 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Emma Maembong]]|[[Chacha Maembong]]|[[Farahdhiya]]|Wan Raja|[[Bell Ngasri]]|[[Azhan Rani]]|[[Zain Saidin]]|Yaya Maembong|[[Haeriyanto Hassan]]}} | | | |- |2. |''[[Yang Bakal Mati Ramadan Ini]]'' !12 April 2021 |Eoon Suhaini |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Liza Abdullah]]|[[Keith Foo]]|[[Jaja Iliyes]]|[[Beego]]|[[Bella Astillah]]|[[Amar Asyraf]]|[[Nazeera Sardi]]|Norreen Iman|Isaac Iman|Hannah Qiasatinna|Beayqaa|Nurul Fatihah|[[Zalfa Zin]]}} |'''Terakhir Buat Teman''' - [[Hazama]] & [[Siti Sarah]] | | |- |3. |''Isolasi'' !16 April 2021 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Hisyam Hamid]]|[[Reen Rahim]]|[[Mustaqim Bahadon]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Hamid]]|[[Aishah Ilias]]|Amir|[[Jasper Supayah]]}} | | | |- |4. |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' !17 Mei 2021 |Rahim Zali |{{hlist|[[Intan Ladyana]]|[[Azlee Khairi]]|[[Oktovia Manrose]]|[[Gambit Saifullah]]|[[Azza Zawari]]|[[Lydiawati]]|[[Zainol MacWilson]]|[[Mas Anizan]]}} |'''Kuasa Cintamu'''- [[Siti Nurhaliza]] | |Adaptasi Novel [[Hari Kita Jatuh Cinta]] Karya Shera Zulghafar |- |6. |''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !28 Jun 2021 |{{hlist|Hadith Omar||[[Michael Ang]]}} |{{hlist|[[Alif Satar]]||[[Siti Nordiana]]||[[Hairul Azreen]]||[[Dafi]]||[[Nina Juren]]||[[Aleza Shadan]]||[[Zainol MacWilson]]||[[Nadya Syahera]]}} |'''Memori Berkasih''' - [[Achik Spin]] Feat [[Siti Nordiana]] | |Adaptasi Novel '''[[Dia Semanis Honey]]''' Karya Dila Dyna |- |7. | ''[[Misteri Jenazah]]'' (Ulangan Dari [[Astro Oasis]]) ! 7 Disember 2021 | Rashid Sibir |{{hlist|[[Kazar Saisi]]||[[Bell Ngasri]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Liyana Jasmay]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Amir Raja Lawak]]||[[Ruminah Sidek]]||[[Watie Sadali]]||[[Amira Othman]]||[[Wan Sharmila]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Kilafairy]]||[[Ku Faridah]]}} | | |Drama ini ditayang setiap hari Selasa dan Rabu jam 11.00 malam. |- |} ==Dramatix== "Dramatix" disiarkan Setiap Isnin Hingga Khamis, jam 7 Malam. ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Kiblat Yang Hilang]]'' !12 April 2021 |Azri Izhar |{{hlist|[[Azhan Rani]]|[[Neera Azizi]]|[[Sweet Qismina]]|[[Zul Huzaimy]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Laila Nasir]]|[[Badrul Muhayat]]|[[Kartina Aziz]]|[[Farisha Irwayu]]|Sefik Khair|[[Riz Amin]]|[[Zain Saidin]]}} | |23 Episod | |- |2. |''[[Diva Popular (drama)|Diva Popular]]'' !17 Mei 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Fazlina Ahmad Daud]]|[[Iqram Dinzly]]|[[Azwan Ali]]|[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|Jabir Meftah|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |21 Episod | |- |3. |''[[My Darling, Inspektor Daniel]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !29 Jun 2021 |Aziz M. Osman |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Siti Elizad]]||[[Erra Fazira]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Dazrin Kamarudin]]}} |'''Darling''' - [[Elizabeth Tan]] |20 Episod | |- |4. |''[[Cik Serba Tahu]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !27 Julai 2021 |Shuhaimi Zulkefli |{{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Sari Yanti]]||[[Zairulkefli Husin]]||[[Iedil Putra]]||[[Aishah Ilias]]||[[Isyariana Che Azmi]]|| [[Syazuwan Hassan]]|| [[Nadia Brian]]}} |'''Cinta Apa Adanya''' - Tasha Manshahar |16 Episod |Adaptasi daripada novel '''Cik Serba Tahu''' karya Syamnuriezmil. |- |5. |''[[Urusan Hati Cik Drama Queen]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !18 Ogos 2021 |Hadith Omar <br> Michael Ang |{{hlist|[[Scha Al-Yahya]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Randy Pangalila]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Ungku Hariz]]||[[Nazrief Nazri]]||[[Adriana Adnan]]||[[Shalma Ainaa]]||Nurul Haziatul Syah||[[Isyariana Che Azmi]]||[[Ziha Salleh]]}} |'''Urusan Hati''' - Sarah Fazny |16 Episod | Adaptasi Novel '''Urusan Hati Cik Drama Queen''' Karya Areila Sahimi |- |6. |''[[Black Belt Kaler Pink]]'' (Ulangan dari [[Astro Warna]]) !9 September 2021 | Riza Baharudin | {{hlist||[[Farali Khan]]||[[Aaron Aziz]]||[[Kamal Adli]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Aedy Ashraf]]||[[Gadaffi bin Ismail Sabri|Dafi]]||[[Shahz Jaszle]]||Ekin Kamarudin|| [[Mia Nasir]]||[[Kay Khydir]]}} |'''Menggegar Dunia''' - Stacy & Adam |24 Episod | |- |7. | ''[[Awak Sangat Nakal]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 27 September 2021 |[[Azmi Hatta]] |{{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Afiq Muiz]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Tash Yong]]||[[Aleza Shadan]]||[[Rahim Jailani]]||[[Gbob Raja Lawak]]||[[Farouk Hussain]]||[[Ku Faridah]]||[[Erry Putra]]}} | '''Nakal Nakal Nakal'''- [[Ayda Jebat]] |16 Episod |Adaptasi Novel '''Awak Sangat Nakal''' Karya Syamnuriezmil |- |8. | ''[[Isteri Tuan Ihsan]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 19 Oktober 2021 |Raja Ahmad Alauddin (arwah) |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Amyra Rosli]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Gambit Saifullah]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Mardiana Alwi]]||[[Nadia Mustafar]]||[[Harris Baba]]||[[Shah Rezza]]||[[Abu Bakar Juah]]||[[Doria Rachel Jolly]]||[[Livonia Ricky Guing]]}} | '''Bukan Yang Pertama''' - [[Faizal Tahir]] |20 Episod |Adaptasi Novel '''Isteri Tuan Ihsan''' Karya Sara Kyoko |- |9. |''[[Lafazkan Kalimah Cintamu]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]] ! 12 November 2021 |[[Along Kamaludin]] |{{hlist|[[Farid Kamil]]||[[Nelydia Senrose]]||[[Nadiyah Shahab]]||[[Adriana Adnan]]||Imam Shah||[[Azri Iskandar]]||[[Fathil Dani]]||Farez Ridzwan||[[Anne Abdullah]]||[[Azhar Sulaiman]]||[[Liza Abdullah]]||[[Adibah Noor]]||[[Nadia Mustafar|Nazia Mustafar]]}} |'''Kesilapanku Keegoaanmu'''- Dato Sri Siti Nurhaliza |32 Episod |Adaptasi novel '''[[Lafazkan Kalimah Cintamu (novel)|Lafazkan Kalimah Cintamu]]''' karya Siti Rosmizah |- |10. |''[[Suamiku Encik Sotong]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 14 Disember 2021 |Eoon Shuhaini |{{hlist||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Amyra Rosli]]||[[Amar Baharin]]|[[Hanis Zalikha]]||[[Tunku Hanis]]||[[Roy Azman]]||[[Zulkifli Ismail]]||Helvera Susanti Basri||Salimah Mahmood}} |'''Perempuan''' - Faizul Sany |20 Episod |Adaptasi Novel '''Suamiku Encik Sotong''' karya Syikin Zainal |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Jodoh Itu Milik Kita (drama)|Jodoh Itu Milik Kita]]'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) ! 5 Januari 2022 |Jamal Khan |{{hlist|[[Tiz Zaqyah]]|[[Farid Kamil]]||[[Syazwan Zulkifli]]||[[Nabila Huda]]||[[Ziela Jalil]]||[[Haeriyanto Hassan]]||[[Zul Ariffin]]||[[Keith Foo]]}} |'''Takkan Terpisah''' - Black |40 Episod |Adaptasi Novel '''Jodoh Itu Milik Kita ''' karya Sara Aisha |- |2. | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) ! 2 Februari 2022 | {{hlist||Zamri Zakaria||Bahri Uma Bajuri}} | {{hlist|[[Siti Elizad|Elizad Sharifuddin]]||[[Zairulkefli Husin|Zarul Husin]]||[[Fasha Sandha]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Mohd Aszerul bin Nizam|Beego]]||[[Afifah Nasir]]}} | '''Takdir''' - [[Dayang Nurfaizah]] |70 Episod | Adaptasi daripada siri sinetron Indonesia, '''[[:id:Surga yang Kedua|Surga Yang Kedua]]''' |- |3. |''[[Antara Ikhlas & Kaca]]'' !4 April 2022 |Along Kamaludin |{{hlist|[[Aleza Shadan]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Wanna Ali]]||[[Nina Smith]]||[[Elly Arifin]]||[[Hamdan Ramli]]|[[Esma Daniel]]|[[Zain Hamid]]|[[Sera Melissa]]|[[Shah Khan]]}} | |24 Episod | |- |4. |''[[Impian Lara]]'' !22 Jun 2022 |Johan Bahar |{{hlist|[[Reen Rahim]]||[[Fikry Ibrahim]]||[[Hanna Aqeela]]||[[Mustaqim Bahadon]]||[[Didi Astillah]]||[[Shakilla Khoriri]]||[[Qi Razali]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Riz Amin]]||[[Anas Ridzuan]]}} | |18 Episod | |- |5. |''[[Epilog 3 Naga]]'' !3 Ogos 2022 |Razif 'Ajiboy' Rashid |{{hlist|[[Hazama]]||Shafiq Rosli||Atyka Jalil||Syarul Ezani||[[Juliana Evans]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Sahronizam Noor]]||Rasydan Zackaria||[[Along Eyzendy|Eyzendy Aziz]]||[[Aman Nassim]]}} |'''Mantera Beradu''' - [[Malique]] feat. Dato' [[M. Nasir]] |24 Episod |Adaptasi novel '''Epilog 3 Naga''' karya Kaz Ishak |} ==Dramedi== "Dramedi" disiarkan Setiap Jumaat hingga Ahad, jam 8:30 Malam ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''Hantu Van Sewa'' ! 8 Januari 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Reen Rahim]]|[[Azhan Rani]]|[[Roy Azman]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Azlee Senario]]|Nur Dhia Irdina}} | | | |- |2. |''[[One Two Hantu 2]]'' !21 Februari 2021 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Aleza Shadan]]|[[Dottie]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Chacha Maembong]]|[[Beego]]|[[Fimie Don]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Zila Bakarin]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Saidin]]|[[Nazeera Sardi]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Riz Amin]]}} | | | |- |3. |''Alif Ba Ta'' !19 April 2021 |Mohd Latiff Zami |{{hlist|[[Mamak Puteh]]|[[Opie Zami]]|[[Luqman Hafidz]]|[[Adriana Adnan]]|[[Kuna Muzani]]|Salena Sulaiman|Shenna|Ezzudin|Pak Mail|Azim Yusop|Iskandar|Julia}} | | | |- |4. |''Man Transform'' !20 Mei 2021 | |{{hlist|[[Hafidz Roshdi]]|[[Liza Abdullah]]|Amir Raja Lawak|Putri Hanan |[[Sheila Mambo]]|[[PU Azman]]|[[Adibah Noor]]|[[Delimawati]]}} | | | |- |5. |''[[Keluarga Instafamous]]'' !13 Jun 2021 |Muhd Adlan Shaharir |{{hlist|[[Ajak Shiro]]|[[Reen Rahim]]|[[Nur Qistina Raisha]]|[[Kazar Saisi]]|Riesha Aslan|[[Ezzrin Loy]]}} | | | |- |6. |''[[Penghulu Interim]]'' !31 Julai 2021 |Jamal Khan |{{hlist|[[Beto Kusyairy]]|[[Nadiya Nisaa]]|[[Rosli Rahman Adam]]|[[Roy Azman]]|[[Issey Fazlisham]]|Nizam Kama|Kamarool Hj Yusoff|[[Natasha Charmaine Rickson]]|[[Dayang Areeda]]|Rayza Mukmin|Kechik Azri|Amy Nawari|Silfeny Osman|[[Qazem Nor]]|Izzy Reef|Chemat|[[Ebby Yus]]}} | |24 Episod | |- |7. |''[[Diva Popular 2]]'' !25 September 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Didie Alias]]|[[Iqram Dinzly]]||[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|[[Jalaluddin Hassan]]|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |13 Episod | |- |8. |''Mr London Ms Langkawi'' (ulangan dari [[Astro Warna]]) !24 Oktober 2021 |Nizam Zakaria |{{hlist|[[Zul Ariffin]]||[[Izara Aishah]]||[[Amar Baharin]]||Zahirah Macwilson||Yaya Zahir||[[Shah Rezza]]||[[Liza Abdullah]]||Sharonizam||[[Watie Sadali]]||Ghazali Abu Noh||[[Kismah Johar]]||Wan Wala}} |'''Istimewa''' - Aman feat Daiyan Trisha |16 Episod |Adaptasi novel '''Mr London Ms Langkawi''' karya Herna Diana |- |9. |''[[Cik Bunga dan Encik Sombong (drama)|Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) !25 November 2021 |Keoi Hj. Khalid |{{hlist|[[Amar Baharin]]||[[Amyra Rosli]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Afiq Muiz]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Roy Azman]]||[[Sura Sojangi]]||[[Farisha Irwayu]]||[[Rahim Jailani]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Idris Md Diah]]||[[Rosnah Johari]]||[[Syaffiq Sahli]]}} |'''Marry Me''' - [[Mark Adam]] |16 Episod |Adaptasi novel ''[[Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' karya Airisz |- |10. |''Keluarga Karaoke'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) !23 Disember 2021 |Wan Hasliza Wan Zainuddin |{{hlist|[[Sherry Ibrahim]]||[[Elyana]]||[[Raja Ema]]||El Faeza Ul- Haq||[[Beego]]||[[Aidil Aziz]]||[[Zarina Zainuddin]]||Haeriyanto Hassan||[[Dazrin Kamarudin]]||Razak Ahmad||[[Janna Nick]]}} |'''Aku Keliru''' - Raja Ema & Lawa Nie Geng |60 Episod | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Sudin Dah Kaya]]'' !2 April 2022 |Razif Ajiboy Rashid |{{hlist|[[Awie]]||[[Zalif Sidek]]||Umar Dzariff||[[Marissa Yasmin]]||Puteri Lofea}} | | | |- |2. |''Hantu Van Sewa 2'' ! 12 Mei 2022 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Beego]]||[[Fathil Dani]]||[[Shakilla Khoriri]]}} | |24 Episod | |- |3. |''Reen Putus Cinta'' ! 1 Julai 2022 |Zul Huzaimy |{{hlist|[[Reen Rahim]]||Yulia Mic On||[[Maria Farida]]||Beego||Natasha}} | |12 Episod | |- |4. |''Gangster Ker?'' ! 12 Ogos 2022 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|Mustaqim Bahadon||Wafariena Roslan||Kazar Saisi||Acong Sweetchild||Zarul Imran||Afiq Fikri||Mohd Farid Amin Mahat||Fadzil Hamdan}} | |24 Episod | |} ==Program Tempatan dan Luar Negara== ===Kanak-Kanak=== ====Sedang Disiarkan==== * Beyblade Burst * Beyblade Burst Evolution * Beyblade Burst Turbo * Beyblade Burst Rise (Pada 9 Julai 2022) * Beyblade Burst Surge * Beyblade Burst QuadDrive * Baby Riki * Cam & Leon * Captain Biceps * Captain Tsubasa * Megaman: Fully Charged * [[Mr. Bean (siri animasi TV)|Siri animasi Mr. Bean]] * [[Oggy and the Cockroaches]] ====Pernah Bersiaran==== * Chronokids * Crafty Kids * Drakers * Heroes Of The City * Sissi: The Young Empress (Animasi) * [[Ganbare, Kickers!]] (Malay Dub) ===Go Asean=== * Go Explore * Go Travel (25 Dis 2021 bermula) (Sabtu 5:00pm sehingga 5:30pm) * Supper Heroes * The Eco Traveller * The Halal Foodie ===Komedi=== * [[Pi Mai Pi Mai Tang Tu]] ==Monday Movie== Monday Movie disiarkan setiap Isnin pukul 9 Malam. ===2022=== * ''The Mad Monk'' (1 Ogs) * ''Goliyon Ki Raasleela Ram-Leela'' (8 Ogs) * ''Look Out, Officer'' (15 Ogs) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (22 Ogos) ==Awesome Movie (Pawagam Hollywood Amerika Syarikat)== Awesome Movie disiarkan setiap Selasa pukul 9:00 malam - 11:00 tengah malam. ===2020=== * ''[[The Mask]]'' (22 Ogo) * ''Dumb and Dumber'' (29 Ogo) * ''[[Batman]]'' (5 Sep) * ''Batman Returns'' (12 Sep) * ''[[Batman Forever]]'' (19 Sep) * ''Batman & Robin'' (26 Sep) * ''Richie Rich'' (3 Okt) * ''Dennis the Menace'' (10 Okt) * ''Two Weeks Notice'' (17 Okt) * ''Ocean's Eleven'' (24 Okt) * ''First Strike'' (31 Okt) * ''[[Space Cowboys]]'' (14 Nov) * ''Gremlins'' (21 Nov) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (28 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (5 Dis) * ''[[Contagion]]'' (12 Dis) * ''[[The Meg]]'' (19 Dis) * ''Outbreak'' (26 Dis) ===2021=== * ''I Am Legend'' (2 Jan) * ''Ocean's Twelve'' (9 Jan) * ''[[The Mask]]'' (siaran ulang) (11 Jan) * ''[[Back to the Future]]'' (16 Jan) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (23 Jan) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (30 Jan) * ''[[Gladiator (filem)]]'' (6 Mac) * ''[[Shrek]]'' (13 Mac) * ''[[Mr. Bean's Holiday]]'' (27 Mac) * ''[[The Bourne Identity]]'' (3 Apr) * ''[[Johnny English Reborn]]'' (10 Apr) * ''Jurassic Park'' (17 Apr) * ''[[The Lost World: Jurassic Park]]'' (24 Apr) * ''Jurassic Park 3'' (1 Mei) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (8 Mei) * ''Bad Boys'' (22 Mei) * ''Bad Boys 2'' (29 Mei) * ''Blue Streak'' (5 Jun) * ''Real Genius'' (12 Jun) * ''Hollow Man'' (19 Jun) * ''Jupiter Ascending'' (21 Jun) * ''Fun With Dick And Jane'' (26 Jun) * ''[[Last Action Hero]]'' (3 Jul) * ''Richie Rich'' (5 Jul) * ''Dennis the Menace'' (12 Jul) * ''[[The Matrix]]'' (17 Jul) * ''[[The Matrix Reloaded]]'' (24 Jul) * ''Two Weeks Notice'' (26 Jul) * ''[[The Matrix Revolutions]]'' (31 Jul) * ''[[Batman]]'' (2 Ogo) * ''[[Catwoman]]'' (7 Ogo) * ''Batman Returns'' (9 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (14 Ogo) * ''[[Batman Forever]]'' (16 Ogo) * ''[[2 Fast 2 Furious]]'' (21 Ogo) * ''Batman & Robin'' (23 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (28 Ogo) * ''Ocean's Eleven'' (30 Ogo) * ''Paddington'' (4 Sep) * ''Gremlins'' (6 Sep) * ''Paddington 2'' (11 Sep) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (13 Sep) * ''Street Fighter'' (18 Sep) * ''Beverly Hills Ninja'' (25 Sep) * ''[[Space Cowboys]]'' (27 Sep) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (2 Okt) * ''Wild Wild West'' (9 Okt) * ''[[Back to the Future]]'' (11 Okt) * ''Paul Blart : Mall Cop'' (16 Okt) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (18 Okt) * ''Double Team'' (23 Okt) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (25 Okt) * ''[[The Goonies]]'' (30 Okt) * ''Dumb and Dumber'' (1 Nov) * ''[[A Knight's Tale]]'' (6 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (8 Nov) * ''Ocean's Twelve'' (15 Nov) * ''[[Wonder Woman (filem 2017)|Wonder Women]]'' (20 Nov) * ''[[Contagion]]'' (22 Nov) * ''[[Man of Steel]] (27 Nov) * ''I Am Legend'' (29 Nov) * ''[[Justice League (filem)|Justice League]]'' (4 Dis) * ''Bad Boys'' (6 Dis) * ''Brick Mansions'' (11 Dis) * ''Bad Boys 2 (13 Dis) * ''[[Speed Racer (filem)|Speed Racer]]'' (18 Dis) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (20 Dis) * ''[[London Has Fallen]]'' (Filem Khas Krismas) (25 Dis) * ''[[The Meg]]'' (27 Dis) ===2022=== * ''[[Stuart Little (filem)|Stuart Little]]'' (Filem Khas Tahun Baru) (1 Jan) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (3 Jan) * ''[[Stuart Little 2]]'' (8 Jan) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (10 Jan) * ''Spy Game'' (15 Jan) * ''[[Dances with Wolves]]'' (22 Jan) * ''Hollow Man'' (24 Jan) * ''G.I Jane'' (29 Jan) * ''Blue Streak'' (31 Jan) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (7 Feb) * ''[[Gladiator (filem)|Gladiator]]'' (ulang tayang) (13 Feb) * ''Last Action Hero'' (27 Feb) * ''Real Genius'' (28 Feb) * ''Mr. Bean's Holiday'' (6 Mac) * ''The Bourne Identity'' (7 Mac) * ''Johny English Reborn'' (13 Mac) * ''The Matrix'' (14 Mac) * ''The Expandable'' (20 Mac) * ''The Matrix Reloaded'' (21 Mac) * ''The Expandable 2'' (27 Mac) * ''Paddington'' (4 Apr) * ''Paddington 2'' (11 Apr) * ''Fun With Dick and Jane'' (18 Apr) * ''Real Genius'' (25 Apr) * ''Big Game'' (16 Mei) * ''Catwoman'' (23 Mei) * ''Drive Angry'' (30 Mei) * ''Paul Blart: Mall Cop'' (7 Jun) * ''Double Team'' (14 Jun) * ''The Goonies'' (21 Jun) * ''London Has Fallen'' (28 Jun) * ''The Lost World: Jurassic Park'' (19 Jul) * ''Speed Racer'' (26 Jul) * ''Wild Card'' (2 Ogs) * ''Redemption'' (9 Ogs) * ''Point Break'' (16 Ogs) ==Hindi Special== Hindi Special disiarkan setiap hari Jumaat jam 9:00 malam. ===2021=== * ''Kabhi Alvida Naa Kehna'' (5 Feb) * ''Kal Ho Naa Ho'' (12 Feb) * ''Har Dil Jo Pyar Karega'' (19 Feb) * ''Chalte Chalte'' (26 Feb) * ''Om Shanti Om'' (5 Mac) * ''Phir Bhi Dil Hai Hindustani'' (12 Mac) * ''Kabhi Khushi Kabhie Gham'' (14 Mac) (Tayangan Istimewa) * ''Dil Se'' (19 Mac) * ''Ashoka'' (26 Mac) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (2 Apr) * ''Bajirao Mastani'' (9 Apr) * ''Raja Hindustani'' (17 Apr) * ''Koi Mil Gaya'' (24 Apr) * ''Mann'' (1 Mei) * ''Kaho Naa... Pyaar Hai'' (8 Mei) * ''Kuch Kuch Hota Hai'' (15 Mei) (Siaran pada jam 8:00 malam sehingga 11:30 malam) * ''Main Hoon Na'' (21 Mei) * ''Jaan -E-Maan'' (28 Mei) * ''Paheli'' (4 Jun) * ''Kaabil'' (11 Jun) * ''Raid'' (18 Jun) * ''Mujhse Shaadi Karogi'' (25 Jun) * ''Naseeb'' (2 Jul) * ''Bobby'' (9 Jul) * ''[[Soldier (filem 1998)|Soldier]]'' (16 Jul) * ''Dhadkan'' (20 Jul) (Aidiladha Hindi Special) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (23 Jul) * ''[[Kal Ho Naa Ho]]'' (24 Jul) * ''Rishtey'' (30 Jul) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (31 Jul) * ''[[Baadshah]]'' (6 Ogo) * ''Hello Brother'' (13 Ogo) * ''Hum Saath Saath Hain'' (20 Ogo) * ''Main Prem Ki Diwani Hoon'' (3 Sep) * ''Chal Mere Bhai'' (10 Sep) * ''Josh'' (17 Sep) * ''Yes Boss'' (24 Sep) * ''[[Duplicate]]'' (1 Okt) * ''[[Singh Is Kinng]]'' (8 Okt) * ''Rangeela'' (15 Okt) * ''Andaz Apna Apna'' (22 Okt) * ''Kambakkht Ishq (29 Okt) * ''Dulhan Hum Le Jayenge'' (5 Nov) * ''Soldier'' (7 Nov) * ''[[Milenge Milenge]]'' (12 Nov) * ''Hum Saath Saath Hain'' (14 Nov) * ''Trimurti'' (19 Nov) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (21 Nov) * ''Mera Noom Joker'' (26 Nov) * ''Dhadkan'' (28 Nov) * ''Pyaar to Hona Hi Tha'' (3 Dis) * ''[[Baadshah]]'' (5 Dis) * ''Yaadein'' (10 Dis) * ''Hello Brother'' (12 Dis) * ''Sangam'' (17 Dis) * ''Ek Rishtaa'' (19 Dis) * ''Bhoothnath'' (24 Dis) * ''Chal Mere Bhai'' (26 Dis) * ''Happy New Year'' (31 Dis) ===2022=== * ''Haathi Mere Saathi'' (7 Jan) * ''Yes Boss'' (9 Jan) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (14 Jan) * ''Andaz Apna Apna'' (16 Jan) * ''[[Duplicate]]'' (30 Jan) * ''No Entry'' (5 Feb) * ''Khushi'' (12 Feb) * ''Hum Tumhare Hain Sanam'' (19 Feb) * ''Pyar Kiya to Darna Kiya'' (26 Feb) * ''Raju Chacha'' (5 Mac) * ''Baabul'' (12 Mac) * ''Bewafaa'' (19 Mac) * ''Koyla'' (26 Mac) * ''Kaabil'' (9 Apr) * ''Raaz'' (16 Apr) * ''Shakti:The Power'' (23 Apr) * ''Mere Jeevan Sathi'' (29 April) * ''[[Chori Chori Chupke Chupke]]'' (6 Mei) * ''Aa Ab Laut Chalen'' (13 Mei) * ''Na Tum Jaano Na Hum'' (20 Mei) * ''Tere Naam'' (27 Mei) * ''Ghulam'' (3 Jun) * ''Golmaal: Fun Unlimited'' (10 Jun) * ''Dushman'' (17 Jun) * ''Aap Mujhe Achche Lagne Lage'' (24 Jun) * ''Dil'' (1 Jul) * ''Koi..Mil Gaya'' (8 Jul) * ''Gupt'' (15 Jul) * ''Kal Ho Na Pyar Hai'' (22 Jul) * ''Bobby'' (30 Jul) * ''Simmba'' (5 Ogs) * ''Blackmail'' (12 Ogs) * ''Wanted'' (19 Ogs) ==Rancangan Drama Barat== Rancangan Drama Barat disiarkan setiap hari Selasa hingga Khamis pukul jam 7:00 - 8:00 Malam. ===2022=== * ''[[:en:Knight Rider (1982 TV series)|Knight Rider]]'' (Musim 1) (4 Jan) * ''[[:en:The A-Team|The A-Team]]'' (29 Mac) == Rancangan Drama Hindi == {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Bilangan Episod''' | '''Catatan''' |- |1. | ''[[:en:Silsila Badalte Rishton Ka|Silsila Badalte Rishton Ka]]'' | 17 Mei 2021 - 22 Disember 2021 | Ravi Bhushan | {{hlist|Aditi Sharma|Shakti Arora|Drashti Dhami|Abhinav Shukla|Kinshuk Mahajan|Tejasswi Prakash|Aneri Vajani}} | |196 Episod | |} ==Rancangan Drama Indonesia== * ''[[:id:Orang Ketiga (sinetron)|Orang Ketiga]]'' * ''[[:id:Dewi (sinetron 2019)|Dewi]]'' * ''[[:id:Rindu tanpa Cinta|Rindu tanpa Cinta]]'' * ''[[:id:Dua Dunia Salma|Dua Dunia Salma]] (Sinetron Tengah Hari)'' * ''[[:id:Tuhan Beri Kami Cinta|Tuhan Beri Kami Cinta]] (Sinetron Ramadan)'' * ''[[:id:Putri untuk Pangeran|Putri untuk Pangeran]]'' ==Rancangan Drama Korea== * ''[[Love in the Moonlight]]'' * ''[[:en:Welcome (TV series)|Meow, The Secret Boy]]'' * ''[[:en:The Good Witch|The Good Witch]]'' * ''[[Oh My Venus]]'' * ''[[:en:My Fellow Citizens!|My Fellow Citizens!]]'' * ''[[:en:Liver or Die|Liver or Die]]'' * ''[[:en:The Tale of Nokdu|A Tale of Nokdu]]'' * ''[[:en:Temperature of Love|Temperature of Love]]'' * ''[[:en:The Last Empress (TV series)|The Last Empress]]'' * ''[[:en:The Secret Life of My Secretary|The Secret Life Of My Secretary]]'' ==Rancangan Drama Thailand== * ''[[:th:Princess Hours Thailand รักวุ่น ๆ เจ้าหญิงจอมจุ้น|Princess Hours]]'' * ''[[:th:ลิขิตรักข้ามดวงดาว|My Love From Another Star]]'' * ''[[:en:Fabulous 30: The Series|Fabulous 30: The Series]]'' ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Senarai siri televisyen mengikut rangkaian|Awesome TV]] gr5dkbrfc0xx8a6rnvmzwvr9j5kc1p1 5650923 5650922 2022-08-22T09:08:48Z Atas Nama Cinta 219256 /* 2022 */ wikitext text/x-wiki <!-- Sila letak tarikh mula bagi rancangan yang disiarkan supaya tidak perlu untuk membuat senarai bahagian yang asing bagi rancangan yang tidak disiarkan lagi, sedang disiarkan dan akan disiarkan. Kalau tidak ada tarikh mula bagi rancangan-rancangan, senarai bahagian yang perlu dikemaskini memang mengambil masa yang lebih. --> Berikut adalah senarai rancangan yang disiarkan atau pernah disiarkan di [[Awesome TV]]. <ref>https://content.astro.com.my/channels/Awesome-TV-433</ref> ==Rancangan asal oleh Awesome TV== ===Berita=== *Berita 7:57 ===Hiburan=== * A! Ketawa * Alamak * Anugerah Malam Ini * Awesome Mart * Awesome Minggu Ini * Cer Teka * Chit Chat Ustaz * Debat Bukan Gaduh * Glam Ke Tenggelam * Fans VS Fanatik * Ha Ha Ha * Hantu Van Sewa * Ihsan Kita * Jaman Tori * Janda Kosmopolitan * Jawapan Panas * Keringat Selebriti * Keringat Selebriti 2 * Langit Bakal Cerah * Macam-Macam Show * Masaklah Kaw!!! * Masak Ni Senang! * Mic On! * Mummy Oja * Ohsem!!! * Oops Terkena! * On X On * One Two Hantu * One Two Hantu 2 * Pop Yeah Yeah * Rollex Kata * Riuh Family * Riuh Family 2 * Rumah Rara * Shuk Nak Tanya * Shuk Nak Tanya 2 * Transparensi * Ujian Menantu * Warung Wak * Warung Wak 2 * Warung Wak 3 * You Kat...? ; Telemovie Melayu * Ah How Putus Cinta * Kuba Guling, Karipap Pusing * Next Station Jodoh * #SampaiSyurga * Sally Boss ==Asian Horror== Asian Horror disiarkan Setiap Sabtu, jam 10 Malam. ===2022=== * ''[[Congkak (filem)|Congkak]]'' (4 Jun) * ''Bhoothnath'' (11 Jun) * ''[[Minyak Dagu]]'' (18 Jun) * ''[[Jangan Pandang Belakang Congkak]]'' (23 Jun) * ''[[Jangan Tegur]]'' (2 Jul) * ''[[Santau (filem)|Santau]]'' (9 Jul) * ''[[Sumpahan Kum Kum]]'' (16 Jul) * ''[[Mistik (filem)|Mistik]]'' (23 Jul) * ''[[Nongkrong]]'' (30 Jul) * ''[[Gudang Kubur]]'' (6 Ogs) * ''[[Mantra (filem)|Mantra]]'' (13 Ogs) * ''[[Potret Mistik]]'' (20 Ogs) ==Filem Kita== Filem Kita disiarkan setiap Rabu, jam 9 malam. ===2021=== * ''[[Mami Jarum]]'' (1 Dis) * ''[[Mami Jarum Junior]]'' (8 Dis) * ''[[Papa I Love You]]'' (22 Dis) * ''[[Anak Mami Kembali]]'' (29 Dis) ===2022=== * ''[[Cinta Kolestrol]]'' (5 Jan) * ''[[I'm Not Single]]'' (19 Jan) * ''[[Hingga Hujung Nyawa]]'' (16 Feb) * ''[[7 Perhentian]]'' (2 Mac) * ''[[Lagenda Budak Hostel]]'' (9 Mac) * ''[[V3 Samseng Jalanan]]'' (16 Mac) * ''[[Ngangkung]]'' (23 Mac) * ''[[Jutawan Fakir]]'' (30 Mac) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (8 Apr) * ''[[Semerah Cinta Stilleto]]'' (15 Apr) * ''[[Syurga Cinta]]'' (22 Apr) * ''[[Aku Terima Nikahnya]]'' (30 Apr) * ''[[Adnan Sempit]]'' (11 Mei) * ''[[Adnan Sempit 2]]'' (18 Mei) * ''[[Adnan Sempit 3]]'' (25 Mei) * ''[[Sekali Lagi]]'' (1 Jun) * ''[[Suamiku Jatuh Dari Langit]]'' (22 Jun) * ''[[Kembar Siang]]'' (29 Jun) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (6 Jul) * ''[[Tangkai Jering]]'' (13 Jul) * ''[[Longkai]]'' (20 Jul) * ''Ustaz Mu Tunggu Aku Datang'' (27 Jul) * ''[[KL Special Force]]'' (3 Ogs) * ''[[8 Jam]]'' (10 Ogs) * ''[[Ajiboy]]'' (17 Ogs) * ''[[Tentang Bulan]]'' (24 Ogs) * ''[[Embun (filem)|Embun]]'' (31 Ogs) ==Malar Segar== Malar Segar disiarkan setiap Isnin, jam 9:00 malam. ===2021=== * ''[[Kami (filem)|Kami]]'' (17 Apr) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (18 Apr) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (24 Apr) * ''[[Yes, Tuan!]]'' (25 Apr) * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (1 Mei) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (2 Mei) * ''[[Da Di Du]]'' (8 Mei) * ''[[Sikit Punya Gila]]'' (9 Mei) * ''[[Sembilu]] '' (15 Mei) * ''[[Sembilu II]]'' (16 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (23 Mei) * ''[[Maria Mariana II]]'' (30 Mei) * ''[[Bas Konduktor]]'' (6 Jun) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (13 Jun) * ''[[Puteri Impian]]'' (20 Jun) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (27 Jun) * ''[[XX Ray]]'' (7 Jul) * ''[[XX Ray 2]]'' (14 Jul) * ''[[Awang Spanar]]'' (21 Jul) * ''[[Da Di Du]]'' (28 Jul) * ''[[Ali Setan]]'' (4 Ogo) * ''[[Main-main Hantu]]'' (5 Ogo) * ''[[Abang 92]]'' (10 Ogo) * ''[[Ali Setan]]'' (11 Ogo) * ''[[Femina]]'' (12 Ogo) * ''[[Gila-Gila Pengantin Remaja]]'' (17 Ogo) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (ulangan) (18 Ogo) * ''[[Ringgit Kasorrga]]'' (19 Ogo) * ''[[Konstabel Mamat]]'' (24 Ogo) * ''[[Aku Yang Berhormat]]'' (25 Ogo) * ''[[Prebet Lapok]]'' (26 Ogo) * ''[[Malay Regiment]]'' (Filem Khas Merdeka) (31 Ogo) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (ulang tayang) (1 Sep) * ''[[Tuan Badul (filem)|Tuan Badul]]'' (2 Sep) * ''[[Keluarga 99]]'' (7 Sep) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (8 Sep) * ''[[Di Ambang Kasih]]'' (9 Sep) * ''[[Adik]]'' (14 Sep) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (ulang tayang) (15 Sep) * ''[[Leftenan Adnan (filem)|Leftenan Adnan]]'' (Filem Khas Hari Malaysia) (16 Sep) * ''[[Jejaka Perasan]] (22 Sep) * ''[[Sembilu]] (ulang tayang)(23 Sep) * ''[[Sembilu II]] (ulang tayang) (24 Sep) * ''[[Sayang Salmah]] (28 Sep) * ''[[Yes, Tuan!]] (29 Sep) * ''[[Mat Gelap]] (30 Sep) * ''[[Suci Dalam Debu]] (5 Okt) * ''[[Maria Mariana]] (ulang tayang) (6 Okt) * ''[[Maria Mariana II]] (ulang tayang) (7 Okt) * ''[[Gila-Gila (filem)|Gila-Gila]]'' (12 Okt) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (ulang tayang) (13 Okt) * ''[[Toyol (filem)|Toyol]]'' (14 Okt) * ''[[Selubung]]'' (19 Okt) (Filem Khas Maulidur Rasul) * ''[[Bas Konduktor]]'' (ulang tayang) (20 Okt) * ''Pening pening Lalat'' (21 Okt) * ''[[Kanta Serigala]]'' (26 Okt) * ''[[Puteri Impian]]'' (ulang tayang) (27 Okt) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (ulang tayang) (28 Okt) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (2 Nov) * ''Ghazal Untuk Rabiah'' (3 Nov) * ''[[Talak (filem)|Talak]]'' (9 Nov) * ''[[Awang Spanar]]'' (10 Nov) * ''[[Mawar Merah (filem)|Mawar Merah]]'' (16 Nov) * ''[[Kolej 56]]'' (17 Nov) * ''[[Oh Fatimah (filem)|Oh Fatimah]]'' (23 Nov) * ''[[Kembar Siam (filem)|Kembar Siam]]'' (24 Nov) * ''[[Pelumba Malam]]'' (30 Nov) * ''[[Ragam Pemandu]]'' (7 Dis) * ''Imigran'' (14 Dis) * ''[[Si Jantung Hati]]'' (21 Dis) * ''Driving School'' (28 Dis) ===2022=== * ''[[Perempuan Melayu Terakhir]]'' (4 Jan) * ''Setinggan'' (8 Jan) * ''[[Ribut Barat]]'' (11 Jan) * ''[[Jeritan Batinku]]'' (18 Jan) * ''[[Bujang Selamat]]'' (25 Jan) * ''[[Suara Kekasih]]'' (29 Jan) * ''[[Adik Manja]]'' (8 Feb) * ''[[Mat Gelap]]'' (12 Feb) * ''[[Cinta Kita]]'' (15 Feb) * ''Jejaka Perasaan'' (20 Feb) * ''[[Panglima Badol]]'' (22 Feb) * ''[[Penyamun Tarbus]]'' (1 Mac) * ''[[Bila Hati Telah Retak]]'' (8 Mac) * ''Abang'' (15 Mac) * ''Esok Untuk Siapa'' (22 Mac) * ''Hantu Siang'' (29 Mac) * ''Ali Setan'' (10 Mei) * ''Ali Setan 2'' * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (21 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (24 Mei) * ''[[Maria Mariana 2]]'' (31 Mei) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (6 Jun) * ''[[Imigran (filem)|Imigran]]'' (13 Jun) * ''Bertunang'' (20 Jun) * ''Suci Dalam Debu'' (27 Jun) * ''Tak Kisahlah Beb'' (4 Jul) * ''Puteri Impian 2'' (18 Jul) * ''Selubung'' (25 Jul) ==Ohsem Lejen== Ohsem Lejen disiarkan setiap Khamis jam 9.00 malam. ===2021=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (11 Nov) * ''[[Anak Bapak]]'' (18 Nov) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (25 Nov) * ''[[Bujang Lapok]]'' (2 Dis) * ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (9 Dis) * ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (16 Dis) * ''[[Ahmad Albab]]'' (23 Dis) * ''[[Tiga Abdul]]'' (30 Dis) ===2022=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (6 Jan) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (13 Jan) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (20 Jan) * ''[[Anak-ku Sazali|Anakku Sazali]]'' (27 Jan) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (3 Feb) * ''[[Antara Dua Darjat]]'' (10 Feb) * ''[[Keluarga 69]]'' (17 Feb) * ''[[Penarek Becha]]'' (24 Feb) * ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' (3 Mac) * ''[[Ibu Mertuaku]]'' (10 Mac) * ''[[Labu dan Labi]]'' (17 Mac) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (24 Mac) * ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' (31 Mac) * ''[[Do Re Mi]]'' (7 Apr) * ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (14 Apr) * ''[[Laxmana Do Re Mi]]'' (21 Apr) * ''[[Masam-Masam Manis]]'' (28 Apr) * ''[[Madu Tiga]]'' (5 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (12 Mei) * ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (19 Mei) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (ulangan) (26 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (ulangan) (2 Jun) * ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' (9 Jun) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (16 Jun) * ''[[Labu dan Labi]]'' (ulangan) (23 Jun) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (ulangan) (30 Jun) * ''[[Tiga Abdul]]'' (ulangan) (7 Jul) * ''[[Ahmad Albab]]'' (14 Jul) * ''[[Keluarga 69]]'' (ulangan) (21 Jul) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (ulangan) (28 Jul) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (ulangan) (4 Ogs) * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (11 Ogs) ==Ohsem Tele== Ohsem Tele disiarkan setiap Ahad, jam 9.30 Malam. ===2020=== * ''Next Station, Jodoh'' (3 Ogo) * ''Ah How Putus Cinta'' (9 Ogo) * ''Sally Boss'' (16 Ogo) * ''#SampaiSyurga'' (23 Ogo) * ''Perang Dingin'' (6 Sep) * ''Brownies Lobak Untuk Papa'' (13 Sep) * ''Isa & Bella'' (20 Sep) * ''Janin Tak Berdosa'' (27 Sep) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak'' (19 Okt) * ''Hello, Itu Bf I (11 Okt) * ''Crush Next Door'' (25 Okt) * ''Sucinya Ratna'' (15 Nov) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (22 Nov) * ''Ijam'' (13 Dis) * ''Jefri Haji Muda'' (27 Dis) ===2021=== * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (24 Jan) * ''Hello Suria!'' (14 Feb) *''Janda Si Ayob'' (21 Feb) * ''Kembar Keliru'' (28 Feb) * ''[[Ali Setan]]'' (7 Mac) * ''[[Ali Setan 2]]'' (21 Mac) * ''[[XX Ray]]'' (28 Mac) * ''[[XX Ray 2]]'' (4 Apr) * ''Bibik Kayangan'' (11 Apr) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (18 Apr) * ''Pang Pokok Ketapang!'' (25 Apr) * ''Mak...Adib Pulang'' (2 Mei) * ''Musafir Ke?'' (9 Mei) * ''Raya Pukul 7'' (12 Mei) * ''Rompak Raya'' (16 Mei) * ''Janin Tak Berdosa (Ulangan)'' (23 Mei) * ''Takbir Semalam'' (30 Mei) * ''Perang Dingin (Ulangan)'' (6 Jun) * ''Cikgu Timah Sekolah Bandar'' (13 Jun) * ''Ah How Putus Cinta (Ulangan)'' (20 Jun) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak (Ulangan)'' (27 Jun) * ''Duit Kawin'' (4 Jul) * ''Sally Boss (Ulangan)'' (11 Jul) * ''Satu Tahun Lagi'' (1 Ogo) * ''Janda Si Ayob (Ulangan)'' (8 Ogo) * ''Jefri Haji Muda (Ulangan)'' (15 Ogo) * ''Rindu Atok'' (22 Ogo) * ''Holiday Aji Tom'' (29 Ogo) * ''Hello Suria!'' (Ulangan) (5 Sep) * ''#SampaiSyurga'' (ulangan) (12 Sep) * ''Isa dan Bella'' (ulangan) (19 Sep) * ''Ayah Den Lapeh'' (26 Sep) * ''Sucinya Ratna'' (ulangan) (3 Okt) * ''Crush Next Door'' (ulangan) (10 Okt) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (ulangan) (17 Okt) * ''Gulai Kawah Empulung Pisang'' (24 Okt) * ''Ayah Untuk Disewa'' (31 Okt) * ''Mak, Adib Pulang'' (7 Nov) * ''Pang Pokok Ketapang'' (14 Nov) * ''Ijam'' (ulangan) (21 Nov) * ''Bibik Kayangan'' (ulangan) (28 Nov) * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (ulangan) (5 Dis) * ''Rindu Atok'' (ulangan) (12 Dis) ===2022=== * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (2 Jan) * ''Kembar Keliru'' (ulangan) (9 Jan) * ''Duit Kahwin'' (ulangan) (16 Jan) * ''Janda Si Ayob'' (ulangan) (23 Jan) * ''Perang Dingin'' (ulangan) (6 Feb) * ''Hello Suria'' (ulangan) * ''#Sampai Syurga'' (ulangan) (20 Feb) * ''Permintaan Terakhir Abah'' (10 Apr) * ''Hud'' (17 Apr) * ''Mat Ri Ye Pak Din'' (8 Mei) * ''Nawfal Nak Raya'' (15 Mei) * ''Syurga Nur Muhammad'' (22 Mei) * ''Kasih Yang Ternoda'' (29 Mei) * ''Bini Gua Solehah'' (8 Jun) * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (15 Jun) * ''Menantu Mek'' (10 Jul) * ''Suri Rumah Terfeeling'' (17 Jul) * ''1 Untuk Hati, 2 Untuk Rindu'' (24 Jul) * ''Derhaka Seorang Ibu'' (31 Jul) * ''Mempelai Panda'' (7 Ogs) * ''Kami Blackpinky'' (14 Ogs) * ''Rumah Tok Wie'' (21 Ogs) ==Drama Ohsem== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2020 |- |1. |''[[Janda Kosmopolitan]]'' !3 Ogos 2020 |Hariss Fadzillah |{{hlist|[[Ziana Zain]]|[[Rozita Che Wan]]|[[Marissa Yasmin]]|[[Liza Abdullah]]|Ifa Razidah|[[Norman Hakim]]|[[Aprena Manrose]]|Zarynn Min|[[Anne Abdullah]]|[[Azar Azmi]]|[[Diana Danielle]]}} |'''Halimunan'''- [[Masya Masyitah]] | | |- |2. |''[[One Two Hantu]]'' !3 Ogos 2020 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Laila Nasir]]|[[Safwan Nazri]]|[[Wan Sharmila]]|[[Bell Ngasri]]|[[Azlee Senario]]|[[Reen Rahim]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Intan Ladyana]]|[[Syazwan Zulkifli]]|[[Marsha Milan]]|[[Ieda Moin]]|[[Tasha Shilla]]|[[Azizah Mahzan]]|}} | | | |- |3. |''[[Halim Halima]]'' !27 Oktober 2020 |Azri |{{hlist|[[Azrel Ismail]]|[[Wanna Ali]]|[[Safwan Nazri]]|[[Natasya Mahyan]]|[[Azhar Amir]]|[[Chacha Maembong]]}} | | | |- |4. |''[[U-Turn Ke Syurga]]'' !30 Oktober 2020 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Idris Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Sheila Mambo]]|[[Intan Ladyana]]|[[Aleza Shadan]]|Zalfa Zain|Shawal Osman}} | | | |- |5. |''[[Mummy Oja]]'' !16 November 2020 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Fauziah Nawi]]|[[Azhan Rani]]|[[Tasha Shilla]]|[[Shiqin Kamal]]|[[Ali Puteh]]|Shatirah Amanda|Harun Hashim|Zainab Othman}} |'''Louva''' - Royal City Teachers | | |- |6. |''[[You Kat...?]]'' !24 November 2020 |Amor Rizan |{{hlist|[[Ashraf Muslim]]|[[Nabila Huda]]|[[Vicha Saywho]]|[[Noorkhiriah]]|[[Uchee Fukada]]|[[Fatin Afeefa]]|[[Sheila Mambo]]}} | | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Sis Stars Hotel]]'' !8 Mac 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Emma Maembong]]|[[Chacha Maembong]]|[[Farahdhiya]]|Wan Raja|[[Bell Ngasri]]|[[Azhan Rani]]|[[Zain Saidin]]|Yaya Maembong|[[Haeriyanto Hassan]]}} | | | |- |2. |''[[Yang Bakal Mati Ramadan Ini]]'' !12 April 2021 |Eoon Suhaini |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Liza Abdullah]]|[[Keith Foo]]|[[Jaja Iliyes]]|[[Beego]]|[[Bella Astillah]]|[[Amar Asyraf]]|[[Nazeera Sardi]]|Norreen Iman|Isaac Iman|Hannah Qiasatinna|Beayqaa|Nurul Fatihah|[[Zalfa Zin]]}} |'''Terakhir Buat Teman''' - [[Hazama]] & [[Siti Sarah]] | | |- |3. |''Isolasi'' !16 April 2021 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Hisyam Hamid]]|[[Reen Rahim]]|[[Mustaqim Bahadon]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Hamid]]|[[Aishah Ilias]]|Amir|[[Jasper Supayah]]}} | | | |- |4. |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' !17 Mei 2021 |Rahim Zali |{{hlist|[[Intan Ladyana]]|[[Azlee Khairi]]|[[Oktovia Manrose]]|[[Gambit Saifullah]]|[[Azza Zawari]]|[[Lydiawati]]|[[Zainol MacWilson]]|[[Mas Anizan]]}} |'''Kuasa Cintamu'''- [[Siti Nurhaliza]] | |Adaptasi Novel [[Hari Kita Jatuh Cinta]] Karya Shera Zulghafar |- |6. |''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !28 Jun 2021 |{{hlist|Hadith Omar||[[Michael Ang]]}} |{{hlist|[[Alif Satar]]||[[Siti Nordiana]]||[[Hairul Azreen]]||[[Dafi]]||[[Nina Juren]]||[[Aleza Shadan]]||[[Zainol MacWilson]]||[[Nadya Syahera]]}} |'''Memori Berkasih''' - [[Achik Spin]] Feat [[Siti Nordiana]] | |Adaptasi Novel '''[[Dia Semanis Honey]]''' Karya Dila Dyna |- |7. | ''[[Misteri Jenazah]]'' (Ulangan Dari [[Astro Oasis]]) ! 7 Disember 2021 | Rashid Sibir |{{hlist|[[Kazar Saisi]]||[[Bell Ngasri]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Liyana Jasmay]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Amir Raja Lawak]]||[[Ruminah Sidek]]||[[Watie Sadali]]||[[Amira Othman]]||[[Wan Sharmila]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Kilafairy]]||[[Ku Faridah]]}} | | |Drama ini ditayang setiap hari Selasa dan Rabu jam 11.00 malam. |- |} ==Dramatix== "Dramatix" disiarkan Setiap Isnin Hingga Khamis, jam 7 Malam. ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Kiblat Yang Hilang]]'' !12 April 2021 |Azri Izhar |{{hlist|[[Azhan Rani]]|[[Neera Azizi]]|[[Sweet Qismina]]|[[Zul Huzaimy]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Laila Nasir]]|[[Badrul Muhayat]]|[[Kartina Aziz]]|[[Farisha Irwayu]]|Sefik Khair|[[Riz Amin]]|[[Zain Saidin]]}} | |23 Episod | |- |2. |''[[Diva Popular (drama)|Diva Popular]]'' !17 Mei 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Fazlina Ahmad Daud]]|[[Iqram Dinzly]]|[[Azwan Ali]]|[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|Jabir Meftah|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |21 Episod | |- |3. |''[[My Darling, Inspektor Daniel]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !29 Jun 2021 |Aziz M. Osman |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Siti Elizad]]||[[Erra Fazira]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Dazrin Kamarudin]]}} |'''Darling''' - [[Elizabeth Tan]] |20 Episod | |- |4. |''[[Cik Serba Tahu]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !27 Julai 2021 |Shuhaimi Zulkefli |{{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Sari Yanti]]||[[Zairulkefli Husin]]||[[Iedil Putra]]||[[Aishah Ilias]]||[[Isyariana Che Azmi]]|| [[Syazuwan Hassan]]|| [[Nadia Brian]]}} |'''Cinta Apa Adanya''' - Tasha Manshahar |16 Episod |Adaptasi daripada novel '''Cik Serba Tahu''' karya Syamnuriezmil. |- |5. |''[[Urusan Hati Cik Drama Queen]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !18 Ogos 2021 |Hadith Omar <br> Michael Ang |{{hlist|[[Scha Al-Yahya]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Randy Pangalila]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Ungku Hariz]]||[[Nazrief Nazri]]||[[Adriana Adnan]]||[[Shalma Ainaa]]||Nurul Haziatul Syah||[[Isyariana Che Azmi]]||[[Ziha Salleh]]}} |'''Urusan Hati''' - Sarah Fazny |16 Episod | Adaptasi Novel '''Urusan Hati Cik Drama Queen''' Karya Areila Sahimi |- |6. |''[[Black Belt Kaler Pink]]'' (Ulangan dari [[Astro Warna]]) !9 September 2021 | Riza Baharudin | {{hlist||[[Farali Khan]]||[[Aaron Aziz]]||[[Kamal Adli]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Aedy Ashraf]]||[[Gadaffi bin Ismail Sabri|Dafi]]||[[Shahz Jaszle]]||Ekin Kamarudin|| [[Mia Nasir]]||[[Kay Khydir]]}} |'''Menggegar Dunia''' - Stacy & Adam |24 Episod | |- |7. | ''[[Awak Sangat Nakal]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 27 September 2021 |[[Azmi Hatta]] |{{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Afiq Muiz]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Tash Yong]]||[[Aleza Shadan]]||[[Rahim Jailani]]||[[Gbob Raja Lawak]]||[[Farouk Hussain]]||[[Ku Faridah]]||[[Erry Putra]]}} | '''Nakal Nakal Nakal'''- [[Ayda Jebat]] |16 Episod |Adaptasi Novel '''Awak Sangat Nakal''' Karya Syamnuriezmil |- |8. | ''[[Isteri Tuan Ihsan]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 19 Oktober 2021 |Raja Ahmad Alauddin (arwah) |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Amyra Rosli]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Gambit Saifullah]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Mardiana Alwi]]||[[Nadia Mustafar]]||[[Harris Baba]]||[[Shah Rezza]]||[[Abu Bakar Juah]]||[[Doria Rachel Jolly]]||[[Livonia Ricky Guing]]}} | '''Bukan Yang Pertama''' - [[Faizal Tahir]] |20 Episod |Adaptasi Novel '''Isteri Tuan Ihsan''' Karya Sara Kyoko |- |9. |''[[Lafazkan Kalimah Cintamu]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]] ! 12 November 2021 |[[Along Kamaludin]] |{{hlist|[[Farid Kamil]]||[[Nelydia Senrose]]||[[Nadiyah Shahab]]||[[Adriana Adnan]]||Imam Shah||[[Azri Iskandar]]||[[Fathil Dani]]||Farez Ridzwan||[[Anne Abdullah]]||[[Azhar Sulaiman]]||[[Liza Abdullah]]||[[Adibah Noor]]||[[Nadia Mustafar|Nazia Mustafar]]}} |'''Kesilapanku Keegoaanmu'''- Dato Sri Siti Nurhaliza |32 Episod |Adaptasi novel '''[[Lafazkan Kalimah Cintamu (novel)|Lafazkan Kalimah Cintamu]]''' karya Siti Rosmizah |- |10. |''[[Suamiku Encik Sotong]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 14 Disember 2021 |Eoon Shuhaini |{{hlist||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Amyra Rosli]]||[[Amar Baharin]]|[[Hanis Zalikha]]||[[Tunku Hanis]]||[[Roy Azman]]||[[Zulkifli Ismail]]||Helvera Susanti Basri||Salimah Mahmood}} |'''Perempuan''' - Faizul Sany |20 Episod |Adaptasi Novel '''Suamiku Encik Sotong''' karya Syikin Zainal |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Jodoh Itu Milik Kita (drama)|Jodoh Itu Milik Kita]]'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) ! 5 Januari 2022 |Jamal Khan |{{hlist|[[Tiz Zaqyah]]|[[Farid Kamil]]||[[Syazwan Zulkifli]]||[[Nabila Huda]]||[[Ziela Jalil]]||[[Haeriyanto Hassan]]||[[Zul Ariffin]]||[[Keith Foo]]}} |'''Takkan Terpisah''' - Black |40 Episod |Adaptasi Novel '''Jodoh Itu Milik Kita ''' karya Sara Aisha |- |2. | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) ! 2 Februari 2022 | {{hlist||Zamri Zakaria||Bahri Uma Bajuri}} | {{hlist|[[Siti Elizad|Elizad Sharifuddin]]||[[Zairulkefli Husin|Zarul Husin]]||[[Fasha Sandha]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Mohd Aszerul bin Nizam|Beego]]||[[Afifah Nasir]]}} | '''Takdir''' - [[Dayang Nurfaizah]] |70 Episod | Adaptasi daripada siri sinetron Indonesia, '''[[:id:Surga yang Kedua|Surga Yang Kedua]]''' |- |3. |''[[Antara Ikhlas & Kaca]]'' !4 April 2022 |Along Kamaludin |{{hlist|[[Aleza Shadan]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Wanna Ali]]||[[Nina Smith]]||[[Elly Arifin]]||[[Hamdan Ramli]]|[[Esma Daniel]]|[[Zain Hamid]]|[[Sera Melissa]]|[[Shah Khan]]}} | |24 Episod | |- |4. |''[[Impian Lara]]'' !22 Jun 2022 |Johan Bahar |{{hlist|[[Reen Rahim]]||[[Fikry Ibrahim]]||[[Hanna Aqeela]]||[[Mustaqim Bahadon]]||[[Didi Astillah]]||[[Shakilla Khoriri]]||[[Qi Razali]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Riz Amin]]||[[Anas Ridzuan]]}} | |18 Episod | |- |5. |''[[Epilog 3 Naga]]'' !3 Ogos 2022 |Razif 'Ajiboy' Rashid |{{hlist|[[Hazama]]||Shafiq Rosli||Atyka Jalil||Syarul Ezani||[[Juliana Evans]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Sahronizam Noor]]||Rasydan Zackaria||[[Along Eyzendy|Eyzendy Aziz]]||[[Aman Nassim]]}} |'''Mantera Beradu''' - [[Malique]] feat. Dato' [[M. Nasir]] |24 Episod |Adaptasi novel '''Epilog 3 Naga''' karya Kaz Ishak |} ==Dramedi== "Dramedi" disiarkan Setiap Jumaat hingga Ahad, jam 8:30 Malam ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''Hantu Van Sewa'' ! 8 Januari 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Reen Rahim]]|[[Azhan Rani]]|[[Roy Azman]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Azlee Senario]]|Nur Dhia Irdina}} | | | |- |2. |''[[One Two Hantu 2]]'' !21 Februari 2021 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Aleza Shadan]]|[[Dottie]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Chacha Maembong]]|[[Beego]]|[[Fimie Don]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Zila Bakarin]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Saidin]]|[[Nazeera Sardi]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Riz Amin]]}} | | | |- |3. |''Alif Ba Ta'' !19 April 2021 |Mohd Latiff Zami |{{hlist|[[Mamak Puteh]]|[[Opie Zami]]|[[Luqman Hafidz]]|[[Adriana Adnan]]|[[Kuna Muzani]]|Salena Sulaiman|Shenna|Ezzudin|Pak Mail|Azim Yusop|Iskandar|Julia}} | | | |- |4. |''Man Transform'' !20 Mei 2021 | |{{hlist|[[Hafidz Roshdi]]|[[Liza Abdullah]]|Amir Raja Lawak|Putri Hanan |[[Sheila Mambo]]|[[PU Azman]]|[[Adibah Noor]]|[[Delimawati]]}} | | | |- |5. |''[[Keluarga Instafamous]]'' !13 Jun 2021 |Muhd Adlan Shaharir |{{hlist|[[Ajak Shiro]]|[[Reen Rahim]]|[[Nur Qistina Raisha]]|[[Kazar Saisi]]|Riesha Aslan|[[Ezzrin Loy]]}} | | | |- |6. |''[[Penghulu Interim]]'' !31 Julai 2021 |Jamal Khan |{{hlist|[[Beto Kusyairy]]|[[Nadiya Nisaa]]|[[Rosli Rahman Adam]]|[[Roy Azman]]|[[Issey Fazlisham]]|Nizam Kama|Kamarool Hj Yusoff|[[Natasha Charmaine Rickson]]|[[Dayang Areeda]]|Rayza Mukmin|Kechik Azri|Amy Nawari|Silfeny Osman|[[Qazem Nor]]|Izzy Reef|Chemat|[[Ebby Yus]]}} | |24 Episod | |- |7. |''[[Diva Popular 2]]'' !25 September 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Didie Alias]]|[[Iqram Dinzly]]||[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|[[Jalaluddin Hassan]]|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |13 Episod | |- |8. |''Mr London Ms Langkawi'' (ulangan dari [[Astro Warna]]) !24 Oktober 2021 |Nizam Zakaria |{{hlist|[[Zul Ariffin]]||[[Izara Aishah]]||[[Amar Baharin]]||Zahirah Macwilson||Yaya Zahir||[[Shah Rezza]]||[[Liza Abdullah]]||Sharonizam||[[Watie Sadali]]||Ghazali Abu Noh||[[Kismah Johar]]||Wan Wala}} |'''Istimewa''' - Aman feat Daiyan Trisha |16 Episod |Adaptasi novel '''Mr London Ms Langkawi''' karya Herna Diana |- |9. |''[[Cik Bunga dan Encik Sombong (drama)|Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) !25 November 2021 |Keoi Hj. Khalid |{{hlist|[[Amar Baharin]]||[[Amyra Rosli]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Afiq Muiz]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Roy Azman]]||[[Sura Sojangi]]||[[Farisha Irwayu]]||[[Rahim Jailani]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Idris Md Diah]]||[[Rosnah Johari]]||[[Syaffiq Sahli]]}} |'''Marry Me''' - [[Mark Adam]] |16 Episod |Adaptasi novel ''[[Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' karya Airisz |- |10. |''Keluarga Karaoke'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) !23 Disember 2021 |Wan Hasliza Wan Zainuddin |{{hlist|[[Sherry Ibrahim]]||[[Elyana]]||[[Raja Ema]]||El Faeza Ul- Haq||[[Beego]]||[[Aidil Aziz]]||[[Zarina Zainuddin]]||Haeriyanto Hassan||[[Dazrin Kamarudin]]||Razak Ahmad||[[Janna Nick]]}} |'''Aku Keliru''' - Raja Ema & Lawa Nie Geng |60 Episod | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Sudin Dah Kaya]]'' !2 April 2022 |Razif Ajiboy Rashid |{{hlist|[[Awie]]||[[Zalif Sidek]]||Umar Dzariff||[[Marissa Yasmin]]||Puteri Lofea}} | | | |- |2. |''Hantu Van Sewa 2'' ! 12 Mei 2022 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Beego]]||[[Fathil Dani]]||[[Shakilla Khoriri]]}} | |24 Episod | |- |3. |''Reen Putus Cinta'' ! 1 Julai 2022 |Zul Huzaimy |{{hlist|[[Reen Rahim]]||Yulia Mic On||[[Maria Farida]]||Beego||Natasha}} | |12 Episod | |- |4. |''Gangster Ker?'' ! 12 Ogos 2022 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|Mustaqim Bahadon||Wafariena Roslan||Kazar Saisi||Acong Sweetchild||Zarul Imran||Afiq Fikri||Mohd Farid Amin Mahat||Fadzil Hamdan}} | |24 Episod | |} ==Program Tempatan dan Luar Negara== ===Kanak-Kanak=== ====Sedang Disiarkan==== * Beyblade Burst * Beyblade Burst Evolution * Beyblade Burst Turbo * Beyblade Burst Rise (Pada 9 Julai 2022) * Beyblade Burst Surge * Beyblade Burst QuadDrive * Baby Riki * Cam & Leon * Captain Biceps * Captain Tsubasa * Megaman: Fully Charged * [[Mr. Bean (siri animasi TV)|Siri animasi Mr. Bean]] * [[Oggy and the Cockroaches]] ====Pernah Bersiaran==== * Chronokids * Crafty Kids * Drakers * Heroes Of The City * Sissi: The Young Empress (Animasi) * [[Ganbare, Kickers!]] (Malay Dub) ===Go Asean=== * Go Explore * Go Travel (25 Dis 2021 bermula) (Sabtu 5:00pm sehingga 5:30pm) * Supper Heroes * The Eco Traveller * The Halal Foodie ===Komedi=== * [[Pi Mai Pi Mai Tang Tu]] ==Monday Movie== Monday Movie disiarkan setiap Isnin pukul 9 Malam. ===2022=== * ''The Mad Monk'' (1 Ogs) * ''Goliyon Ki Raasleela Ram-Leela'' (8 Ogs) * ''Look Out, Officer'' (15 Ogs) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (22 Ogos) ==Awesome Movie (Pawagam Hollywood Amerika Syarikat)== Awesome Movie disiarkan setiap Selasa pukul 9:00 malam - 11:00 tengah malam. ===2020=== * ''[[The Mask]]'' (22 Ogo) * ''Dumb and Dumber'' (29 Ogo) * ''[[Batman]]'' (5 Sep) * ''Batman Returns'' (12 Sep) * ''[[Batman Forever]]'' (19 Sep) * ''Batman & Robin'' (26 Sep) * ''Richie Rich'' (3 Okt) * ''Dennis the Menace'' (10 Okt) * ''Two Weeks Notice'' (17 Okt) * ''Ocean's Eleven'' (24 Okt) * ''First Strike'' (31 Okt) * ''[[Space Cowboys]]'' (14 Nov) * ''Gremlins'' (21 Nov) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (28 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (5 Dis) * ''[[Contagion]]'' (12 Dis) * ''[[The Meg]]'' (19 Dis) * ''Outbreak'' (26 Dis) ===2021=== * ''I Am Legend'' (2 Jan) * ''Ocean's Twelve'' (9 Jan) * ''[[The Mask]]'' (siaran ulang) (11 Jan) * ''[[Back to the Future]]'' (16 Jan) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (23 Jan) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (30 Jan) * ''[[Gladiator (filem)]]'' (6 Mac) * ''[[Shrek]]'' (13 Mac) * ''[[Mr. Bean's Holiday]]'' (27 Mac) * ''[[The Bourne Identity]]'' (3 Apr) * ''[[Johnny English Reborn]]'' (10 Apr) * ''Jurassic Park'' (17 Apr) * ''[[The Lost World: Jurassic Park]]'' (24 Apr) * ''Jurassic Park 3'' (1 Mei) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (8 Mei) * ''Bad Boys'' (22 Mei) * ''Bad Boys 2'' (29 Mei) * ''Blue Streak'' (5 Jun) * ''Real Genius'' (12 Jun) * ''Hollow Man'' (19 Jun) * ''Jupiter Ascending'' (21 Jun) * ''Fun With Dick And Jane'' (26 Jun) * ''[[Last Action Hero]]'' (3 Jul) * ''Richie Rich'' (5 Jul) * ''Dennis the Menace'' (12 Jul) * ''[[The Matrix]]'' (17 Jul) * ''[[The Matrix Reloaded]]'' (24 Jul) * ''Two Weeks Notice'' (26 Jul) * ''[[The Matrix Revolutions]]'' (31 Jul) * ''[[Batman]]'' (2 Ogo) * ''[[Catwoman]]'' (7 Ogo) * ''Batman Returns'' (9 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (14 Ogo) * ''[[Batman Forever]]'' (16 Ogo) * ''[[2 Fast 2 Furious]]'' (21 Ogo) * ''Batman & Robin'' (23 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (28 Ogo) * ''Ocean's Eleven'' (30 Ogo) * ''Paddington'' (4 Sep) * ''Gremlins'' (6 Sep) * ''Paddington 2'' (11 Sep) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (13 Sep) * ''Street Fighter'' (18 Sep) * ''Beverly Hills Ninja'' (25 Sep) * ''[[Space Cowboys]]'' (27 Sep) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (2 Okt) * ''Wild Wild West'' (9 Okt) * ''[[Back to the Future]]'' (11 Okt) * ''Paul Blart : Mall Cop'' (16 Okt) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (18 Okt) * ''Double Team'' (23 Okt) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (25 Okt) * ''[[The Goonies]]'' (30 Okt) * ''Dumb and Dumber'' (1 Nov) * ''[[A Knight's Tale]]'' (6 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (8 Nov) * ''Ocean's Twelve'' (15 Nov) * ''[[Wonder Woman (filem 2017)|Wonder Women]]'' (20 Nov) * ''[[Contagion]]'' (22 Nov) * ''[[Man of Steel]] (27 Nov) * ''I Am Legend'' (29 Nov) * ''[[Justice League (filem)|Justice League]]'' (4 Dis) * ''Bad Boys'' (6 Dis) * ''Brick Mansions'' (11 Dis) * ''Bad Boys 2 (13 Dis) * ''[[Speed Racer (filem)|Speed Racer]]'' (18 Dis) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (20 Dis) * ''[[London Has Fallen]]'' (Filem Khas Krismas) (25 Dis) * ''[[The Meg]]'' (27 Dis) ===2022=== * ''[[Stuart Little (filem)|Stuart Little]]'' (Filem Khas Tahun Baru) (1 Jan) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (3 Jan) * ''[[Stuart Little 2]]'' (8 Jan) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (10 Jan) * ''Spy Game'' (15 Jan) * ''[[Dances with Wolves]]'' (22 Jan) * ''Hollow Man'' (24 Jan) * ''G.I Jane'' (29 Jan) * ''Blue Streak'' (31 Jan) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (7 Feb) * ''[[Gladiator (filem)|Gladiator]]'' (ulang tayang) (13 Feb) * ''Last Action Hero'' (27 Feb) * ''Real Genius'' (28 Feb) * ''Mr. Bean's Holiday'' (6 Mac) * ''The Bourne Identity'' (7 Mac) * ''Johny English Reborn'' (13 Mac) * ''The Matrix'' (14 Mac) * ''The Expandable'' (20 Mac) * ''The Matrix Reloaded'' (21 Mac) * ''The Expandable 2'' (27 Mac) * ''Paddington'' (4 Apr) * ''Paddington 2'' (11 Apr) * ''Fun With Dick and Jane'' (18 Apr) * ''Real Genius'' (25 Apr) * ''Big Game'' (16 Mei) * ''Catwoman'' (23 Mei) * ''Drive Angry'' (30 Mei) * ''Paul Blart: Mall Cop'' (7 Jun) * ''Double Team'' (14 Jun) * ''The Goonies'' (21 Jun) * ''London Has Fallen'' (28 Jun) * ''The Lost World: Jurassic Park'' (19 Jul) * ''Speed Racer'' (26 Jul) * ''Wild Card'' (2 Ogs) * ''Redemption'' (9 Ogs) * ''Point Break'' (16 Ogs) ==Hindi Special== Hindi Special disiarkan setiap hari Jumaat jam 9:00 malam. ===2021=== * ''Kabhi Alvida Naa Kehna'' (5 Feb) * ''Kal Ho Naa Ho'' (12 Feb) * ''Har Dil Jo Pyar Karega'' (19 Feb) * ''Chalte Chalte'' (26 Feb) * ''Om Shanti Om'' (5 Mac) * ''Phir Bhi Dil Hai Hindustani'' (12 Mac) * ''Kabhi Khushi Kabhie Gham'' (14 Mac) (Tayangan Istimewa) * ''Dil Se'' (19 Mac) * ''Ashoka'' (26 Mac) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (2 Apr) * ''Bajirao Mastani'' (9 Apr) * ''Raja Hindustani'' (17 Apr) * ''Koi Mil Gaya'' (24 Apr) * ''Mann'' (1 Mei) * ''Kaho Naa... Pyaar Hai'' (8 Mei) * ''Kuch Kuch Hota Hai'' (15 Mei) (Siaran pada jam 8:00 malam sehingga 11:30 malam) * ''Main Hoon Na'' (21 Mei) * ''Jaan -E-Maan'' (28 Mei) * ''Paheli'' (4 Jun) * ''Kaabil'' (11 Jun) * ''Raid'' (18 Jun) * ''Mujhse Shaadi Karogi'' (25 Jun) * ''Naseeb'' (2 Jul) * ''Bobby'' (9 Jul) * ''[[Soldier (filem 1998)|Soldier]]'' (16 Jul) * ''Dhadkan'' (20 Jul) (Aidiladha Hindi Special) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (23 Jul) * ''[[Kal Ho Naa Ho]]'' (24 Jul) * ''Rishtey'' (30 Jul) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (31 Jul) * ''[[Baadshah]]'' (6 Ogo) * ''Hello Brother'' (13 Ogo) * ''Hum Saath Saath Hain'' (20 Ogo) * ''Main Prem Ki Diwani Hoon'' (3 Sep) * ''Chal Mere Bhai'' (10 Sep) * ''Josh'' (17 Sep) * ''Yes Boss'' (24 Sep) * ''[[Duplicate]]'' (1 Okt) * ''[[Singh Is Kinng]]'' (8 Okt) * ''Rangeela'' (15 Okt) * ''Andaz Apna Apna'' (22 Okt) * ''Kambakkht Ishq (29 Okt) * ''Dulhan Hum Le Jayenge'' (5 Nov) * ''Soldier'' (7 Nov) * ''[[Milenge Milenge]]'' (12 Nov) * ''Hum Saath Saath Hain'' (14 Nov) * ''Trimurti'' (19 Nov) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (21 Nov) * ''Mera Noom Joker'' (26 Nov) * ''Dhadkan'' (28 Nov) * ''Pyaar to Hona Hi Tha'' (3 Dis) * ''[[Baadshah]]'' (5 Dis) * ''Yaadein'' (10 Dis) * ''Hello Brother'' (12 Dis) * ''Sangam'' (17 Dis) * ''Ek Rishtaa'' (19 Dis) * ''Bhoothnath'' (24 Dis) * ''Chal Mere Bhai'' (26 Dis) * ''Happy New Year'' (31 Dis) ===2022=== * ''Haathi Mere Saathi'' (7 Jan) * ''Yes Boss'' (9 Jan) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (14 Jan) * ''Andaz Apna Apna'' (16 Jan) * ''[[Duplicate]]'' (30 Jan) * ''No Entry'' (5 Feb) * ''Khushi'' (12 Feb) * ''Hum Tumhare Hain Sanam'' (19 Feb) * ''Pyar Kiya to Darna Kiya'' (26 Feb) * ''Raju Chacha'' (5 Mac) * ''Baabul'' (12 Mac) * ''Bewafaa'' (19 Mac) * ''Koyla'' (26 Mac) * ''Kaabil'' (9 Apr) * ''Raaz'' (16 Apr) * ''Shakti:The Power'' (23 Apr) * ''Mere Jeevan Sathi'' (29 April) * ''[[Chori Chori Chupke Chupke]]'' (6 Mei) * ''Aa Ab Laut Chalen'' (13 Mei) * ''Na Tum Jaano Na Hum'' (20 Mei) * ''Tere Naam'' (27 Mei) * ''Ghulam'' (3 Jun) * ''Golmaal: Fun Unlimited'' (10 Jun) * ''Dushman'' (17 Jun) * ''Aap Mujhe Achche Lagne Lage'' (24 Jun) * ''Dil'' (1 Jul) * ''Koi..Mil Gaya'' (8 Jul) * ''Gupt'' (15 Jul) * ''Kal Ho Na Pyar Hai'' (22 Jul) * ''Bobby'' (30 Jul) * ''Simmba'' (5 Ogs) * ''Blackmail'' (12 Ogs) * ''Wanted'' (19 Ogs) * ''Kya Kehna'' (26 Ogs) ==Rancangan Drama Barat== Rancangan Drama Barat disiarkan setiap hari Selasa hingga Khamis pukul jam 7:00 - 8:00 Malam. ===2022=== * ''[[:en:Knight Rider (1982 TV series)|Knight Rider]]'' (Musim 1) (4 Jan) * ''[[:en:The A-Team|The A-Team]]'' (29 Mac) == Rancangan Drama Hindi == {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Bilangan Episod''' | '''Catatan''' |- |1. | ''[[:en:Silsila Badalte Rishton Ka|Silsila Badalte Rishton Ka]]'' | 17 Mei 2021 - 22 Disember 2021 | Ravi Bhushan | {{hlist|Aditi Sharma|Shakti Arora|Drashti Dhami|Abhinav Shukla|Kinshuk Mahajan|Tejasswi Prakash|Aneri Vajani}} | |196 Episod | |} ==Rancangan Drama Indonesia== * ''[[:id:Orang Ketiga (sinetron)|Orang Ketiga]]'' * ''[[:id:Dewi (sinetron 2019)|Dewi]]'' * ''[[:id:Rindu tanpa Cinta|Rindu tanpa Cinta]]'' * ''[[:id:Dua Dunia Salma|Dua Dunia Salma]] (Sinetron Tengah Hari)'' * ''[[:id:Tuhan Beri Kami Cinta|Tuhan Beri Kami Cinta]] (Sinetron Ramadan)'' * ''[[:id:Putri untuk Pangeran|Putri untuk Pangeran]]'' ==Rancangan Drama Korea== * ''[[Love in the Moonlight]]'' * ''[[:en:Welcome (TV series)|Meow, The Secret Boy]]'' * ''[[:en:The Good Witch|The Good Witch]]'' * ''[[Oh My Venus]]'' * ''[[:en:My Fellow Citizens!|My Fellow Citizens!]]'' * ''[[:en:Liver or Die|Liver or Die]]'' * ''[[:en:The Tale of Nokdu|A Tale of Nokdu]]'' * ''[[:en:Temperature of Love|Temperature of Love]]'' * ''[[:en:The Last Empress (TV series)|The Last Empress]]'' * ''[[:en:The Secret Life of My Secretary|The Secret Life Of My Secretary]]'' ==Rancangan Drama Thailand== * ''[[:th:Princess Hours Thailand รักวุ่น ๆ เจ้าหญิงจอมจุ้น|Princess Hours]]'' * ''[[:th:ลิขิตรักข้ามดวงดาว|My Love From Another Star]]'' * ''[[:en:Fabulous 30: The Series|Fabulous 30: The Series]]'' ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Senarai siri televisyen mengikut rangkaian|Awesome TV]] f64b9k9n3ycal7n4kxcgonr0w58uf6x 5650924 5650923 2022-08-22T09:09:53Z Atas Nama Cinta 219256 /* 2022 */ wikitext text/x-wiki <!-- Sila letak tarikh mula bagi rancangan yang disiarkan supaya tidak perlu untuk membuat senarai bahagian yang asing bagi rancangan yang tidak disiarkan lagi, sedang disiarkan dan akan disiarkan. Kalau tidak ada tarikh mula bagi rancangan-rancangan, senarai bahagian yang perlu dikemaskini memang mengambil masa yang lebih. --> Berikut adalah senarai rancangan yang disiarkan atau pernah disiarkan di [[Awesome TV]]. <ref>https://content.astro.com.my/channels/Awesome-TV-433</ref> ==Rancangan asal oleh Awesome TV== ===Berita=== *Berita 7:57 ===Hiburan=== * A! Ketawa * Alamak * Anugerah Malam Ini * Awesome Mart * Awesome Minggu Ini * Cer Teka * Chit Chat Ustaz * Debat Bukan Gaduh * Glam Ke Tenggelam * Fans VS Fanatik * Ha Ha Ha * Hantu Van Sewa * Ihsan Kita * Jaman Tori * Janda Kosmopolitan * Jawapan Panas * Keringat Selebriti * Keringat Selebriti 2 * Langit Bakal Cerah * Macam-Macam Show * Masaklah Kaw!!! * Masak Ni Senang! * Mic On! * Mummy Oja * Ohsem!!! * Oops Terkena! * On X On * One Two Hantu * One Two Hantu 2 * Pop Yeah Yeah * Rollex Kata * Riuh Family * Riuh Family 2 * Rumah Rara * Shuk Nak Tanya * Shuk Nak Tanya 2 * Transparensi * Ujian Menantu * Warung Wak * Warung Wak 2 * Warung Wak 3 * You Kat...? ; Telemovie Melayu * Ah How Putus Cinta * Kuba Guling, Karipap Pusing * Next Station Jodoh * #SampaiSyurga * Sally Boss ==Asian Horror== Asian Horror disiarkan Setiap Sabtu, jam 10 Malam. ===2022=== * ''[[Congkak (filem)|Congkak]]'' (4 Jun) * ''Bhoothnath'' (11 Jun) * ''[[Minyak Dagu]]'' (18 Jun) * ''[[Jangan Pandang Belakang Congkak]]'' (23 Jun) * ''[[Jangan Tegur]]'' (2 Jul) * ''[[Santau (filem)|Santau]]'' (9 Jul) * ''[[Sumpahan Kum Kum]]'' (16 Jul) * ''[[Mistik (filem)|Mistik]]'' (23 Jul) * ''[[Nongkrong]]'' (30 Jul) * ''[[Gudang Kubur]]'' (6 Ogs) * ''[[Mantra (filem)|Mantra]]'' (13 Ogs) * ''[[Potret Mistik]]'' (20 Ogs) * ''[[Pontianak Harum Sundal Malam]]'' (27 Ogs) ==Filem Kita== Filem Kita disiarkan setiap Rabu, jam 9 malam. ===2021=== * ''[[Mami Jarum]]'' (1 Dis) * ''[[Mami Jarum Junior]]'' (8 Dis) * ''[[Papa I Love You]]'' (22 Dis) * ''[[Anak Mami Kembali]]'' (29 Dis) ===2022=== * ''[[Cinta Kolestrol]]'' (5 Jan) * ''[[I'm Not Single]]'' (19 Jan) * ''[[Hingga Hujung Nyawa]]'' (16 Feb) * ''[[7 Perhentian]]'' (2 Mac) * ''[[Lagenda Budak Hostel]]'' (9 Mac) * ''[[V3 Samseng Jalanan]]'' (16 Mac) * ''[[Ngangkung]]'' (23 Mac) * ''[[Jutawan Fakir]]'' (30 Mac) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (8 Apr) * ''[[Semerah Cinta Stilleto]]'' (15 Apr) * ''[[Syurga Cinta]]'' (22 Apr) * ''[[Aku Terima Nikahnya]]'' (30 Apr) * ''[[Adnan Sempit]]'' (11 Mei) * ''[[Adnan Sempit 2]]'' (18 Mei) * ''[[Adnan Sempit 3]]'' (25 Mei) * ''[[Sekali Lagi]]'' (1 Jun) * ''[[Suamiku Jatuh Dari Langit]]'' (22 Jun) * ''[[Kembar Siang]]'' (29 Jun) * ''[[7 Petala Cinta]]'' (6 Jul) * ''[[Tangkai Jering]]'' (13 Jul) * ''[[Longkai]]'' (20 Jul) * ''Ustaz Mu Tunggu Aku Datang'' (27 Jul) * ''[[KL Special Force]]'' (3 Ogs) * ''[[8 Jam]]'' (10 Ogs) * ''[[Ajiboy]]'' (17 Ogs) * ''[[Tentang Bulan]]'' (24 Ogs) * ''[[Embun (filem)|Embun]]'' (31 Ogs) ==Malar Segar== Malar Segar disiarkan setiap Isnin, jam 9:00 malam. ===2021=== * ''[[Kami (filem)|Kami]]'' (17 Apr) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (18 Apr) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (24 Apr) * ''[[Yes, Tuan!]]'' (25 Apr) * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (1 Mei) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (2 Mei) * ''[[Da Di Du]]'' (8 Mei) * ''[[Sikit Punya Gila]]'' (9 Mei) * ''[[Sembilu]] '' (15 Mei) * ''[[Sembilu II]]'' (16 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (23 Mei) * ''[[Maria Mariana II]]'' (30 Mei) * ''[[Bas Konduktor]]'' (6 Jun) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (13 Jun) * ''[[Puteri Impian]]'' (20 Jun) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (27 Jun) * ''[[XX Ray]]'' (7 Jul) * ''[[XX Ray 2]]'' (14 Jul) * ''[[Awang Spanar]]'' (21 Jul) * ''[[Da Di Du]]'' (28 Jul) * ''[[Ali Setan]]'' (4 Ogo) * ''[[Main-main Hantu]]'' (5 Ogo) * ''[[Abang 92]]'' (10 Ogo) * ''[[Ali Setan]]'' (11 Ogo) * ''[[Femina]]'' (12 Ogo) * ''[[Gila-Gila Pengantin Remaja]]'' (17 Ogo) * ''[[Azura (filem 1984)|Azura]]'' (ulangan) (18 Ogo) * ''[[Ringgit Kasorrga]]'' (19 Ogo) * ''[[Konstabel Mamat]]'' (24 Ogo) * ''[[Aku Yang Berhormat]]'' (25 Ogo) * ''[[Prebet Lapok]]'' (26 Ogo) * ''[[Malay Regiment]]'' (Filem Khas Merdeka) (31 Ogo) * ''[[Tak Kisahlah Beb]]'' (ulang tayang) (1 Sep) * ''[[Tuan Badul (filem)|Tuan Badul]]'' (2 Sep) * ''[[Keluarga 99]]'' (7 Sep) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (8 Sep) * ''[[Di Ambang Kasih]]'' (9 Sep) * ''[[Adik]]'' (14 Sep) * ''[[Mr. Os (filem)|Mr. Os]]'' (ulang tayang) (15 Sep) * ''[[Leftenan Adnan (filem)|Leftenan Adnan]]'' (Filem Khas Hari Malaysia) (16 Sep) * ''[[Jejaka Perasan]] (22 Sep) * ''[[Sembilu]] (ulang tayang)(23 Sep) * ''[[Sembilu II]] (ulang tayang) (24 Sep) * ''[[Sayang Salmah]] (28 Sep) * ''[[Yes, Tuan!]] (29 Sep) * ''[[Mat Gelap]] (30 Sep) * ''[[Suci Dalam Debu]] (5 Okt) * ''[[Maria Mariana]] (ulang tayang) (6 Okt) * ''[[Maria Mariana II]] (ulang tayang) (7 Okt) * ''[[Gila-Gila (filem)|Gila-Gila]]'' (12 Okt) * ''[[Fenomena (filem)|Fenomena]]'' (ulang tayang) (13 Okt) * ''[[Toyol (filem)|Toyol]]'' (14 Okt) * ''[[Selubung]]'' (19 Okt) (Filem Khas Maulidur Rasul) * ''[[Bas Konduktor]]'' (ulang tayang) (20 Okt) * ''Pening pening Lalat'' (21 Okt) * ''[[Kanta Serigala]]'' (26 Okt) * ''[[Puteri Impian]]'' (ulang tayang) (27 Okt) * ''[[Puteri Impian 2]]'' (ulang tayang) (28 Okt) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (2 Nov) * ''Ghazal Untuk Rabiah'' (3 Nov) * ''[[Talak (filem)|Talak]]'' (9 Nov) * ''[[Awang Spanar]]'' (10 Nov) * ''[[Mawar Merah (filem)|Mawar Merah]]'' (16 Nov) * ''[[Kolej 56]]'' (17 Nov) * ''[[Oh Fatimah (filem)|Oh Fatimah]]'' (23 Nov) * ''[[Kembar Siam (filem)|Kembar Siam]]'' (24 Nov) * ''[[Pelumba Malam]]'' (30 Nov) * ''[[Ragam Pemandu]]'' (7 Dis) * ''Imigran'' (14 Dis) * ''[[Si Jantung Hati]]'' (21 Dis) * ''Driving School'' (28 Dis) ===2022=== * ''[[Perempuan Melayu Terakhir]]'' (4 Jan) * ''Setinggan'' (8 Jan) * ''[[Ribut Barat]]'' (11 Jan) * ''[[Jeritan Batinku]]'' (18 Jan) * ''[[Bujang Selamat]]'' (25 Jan) * ''[[Suara Kekasih]]'' (29 Jan) * ''[[Adik Manja]]'' (8 Feb) * ''[[Mat Gelap]]'' (12 Feb) * ''[[Cinta Kita]]'' (15 Feb) * ''Jejaka Perasaan'' (20 Feb) * ''[[Panglima Badol]]'' (22 Feb) * ''[[Penyamun Tarbus]]'' (1 Mac) * ''[[Bila Hati Telah Retak]]'' (8 Mac) * ''Abang'' (15 Mac) * ''Esok Untuk Siapa'' (22 Mac) * ''Hantu Siang'' (29 Mac) * ''Ali Setan'' (10 Mei) * ''Ali Setan 2'' * ''[[Gila-Gila Remaja]]'' (21 Mei) * ''[[Maria Mariana]]'' (24 Mei) * ''[[Maria Mariana 2]]'' (31 Mei) * ''[[Rahsia (filem)|Rahsia]]'' (6 Jun) * ''[[Imigran (filem)|Imigran]]'' (13 Jun) * ''Bertunang'' (20 Jun) * ''Suci Dalam Debu'' (27 Jun) * ''Tak Kisahlah Beb'' (4 Jul) * ''Puteri Impian 2'' (18 Jul) * ''Selubung'' (25 Jul) ==Ohsem Lejen== Ohsem Lejen disiarkan setiap Khamis jam 9.00 malam. ===2021=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (11 Nov) * ''[[Anak Bapak]]'' (18 Nov) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (25 Nov) * ''[[Bujang Lapok]]'' (2 Dis) * ''[[Ali Baba Bujang Lapok]]'' (9 Dis) * ''[[Seniman Bujang Lapok]]'' (16 Dis) * ''[[Ahmad Albab]]'' (23 Dis) * ''[[Tiga Abdul]]'' (30 Dis) ===2022=== * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (6 Jan) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (13 Jan) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (20 Jan) * ''[[Anak-ku Sazali|Anakku Sazali]]'' (27 Jan) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (3 Feb) * ''[[Antara Dua Darjat]]'' (10 Feb) * ''[[Keluarga 69]]'' (17 Feb) * ''[[Penarek Becha]]'' (24 Feb) * ''[[Abu Hassan Penchuri]]'' (3 Mac) * ''[[Ibu Mertuaku]]'' (10 Mac) * ''[[Labu dan Labi]]'' (17 Mac) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (24 Mac) * ''[[Si Tanggang (filem)|Si Tanggang]]'' (31 Mac) * ''[[Do Re Mi]]'' (7 Apr) * ''[[Nasib Do Re Mi]]'' (14 Apr) * ''[[Laxmana Do Re Mi]]'' (21 Apr) * ''[[Masam-Masam Manis]]'' (28 Apr) * ''[[Madu Tiga]]'' (5 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (12 Mei) * ''[[Sumpah Orang Minyak]]'' (19 Mei) * ''[[6 Jahanam|Enam Jahanam]]'' (ulangan) (26 Mei) * ''[[Musang Berjanggut]]'' (ulangan) (2 Jun) * ''[[Singapura Dilanggar Todak (filem)|Singapura Dilanggar Todak]]'' (9 Jun) * ''[[Anak Bapak]]'' (ulangan) (16 Jun) * ''[[Labu dan Labi]]'' (ulangan) (23 Jun) * ''[[Nasib Si Labu Labi]]'' (ulangan) (30 Jun) * ''[[Tiga Abdul]]'' (ulangan) (7 Jul) * ''[[Ahmad Albab]]'' (14 Jul) * ''[[Keluarga 69]]'' (ulangan) (21 Jul) * ''[[Kanchan Tirana]]'' (ulangan) (28 Jul) * ''[[Nujum Pak Belalang]]'' (ulangan) (4 Ogs) * ''[[Pendekar Bujang Lapok]]'' (ulangan) (11 Ogs) ==Ohsem Tele== Ohsem Tele disiarkan setiap Ahad, jam 9.30 Malam. ===2020=== * ''Next Station, Jodoh'' (3 Ogo) * ''Ah How Putus Cinta'' (9 Ogo) * ''Sally Boss'' (16 Ogo) * ''#SampaiSyurga'' (23 Ogo) * ''Perang Dingin'' (6 Sep) * ''Brownies Lobak Untuk Papa'' (13 Sep) * ''Isa & Bella'' (20 Sep) * ''Janin Tak Berdosa'' (27 Sep) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak'' (19 Okt) * ''Hello, Itu Bf I (11 Okt) * ''Crush Next Door'' (25 Okt) * ''Sucinya Ratna'' (15 Nov) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (22 Nov) * ''Ijam'' (13 Dis) * ''Jefri Haji Muda'' (27 Dis) ===2021=== * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (24 Jan) * ''Hello Suria!'' (14 Feb) *''Janda Si Ayob'' (21 Feb) * ''Kembar Keliru'' (28 Feb) * ''[[Ali Setan]]'' (7 Mac) * ''[[Ali Setan 2]]'' (21 Mac) * ''[[XX Ray]]'' (28 Mac) * ''[[XX Ray 2]]'' (4 Apr) * ''Bibik Kayangan'' (11 Apr) * ''[[Ghazal Untuk Rabiah]]'' (18 Apr) * ''Pang Pokok Ketapang!'' (25 Apr) * ''Mak...Adib Pulang'' (2 Mei) * ''Musafir Ke?'' (9 Mei) * ''Raya Pukul 7'' (12 Mei) * ''Rompak Raya'' (16 Mei) * ''Janin Tak Berdosa (Ulangan)'' (23 Mei) * ''Takbir Semalam'' (30 Mei) * ''Perang Dingin (Ulangan)'' (6 Jun) * ''Cikgu Timah Sekolah Bandar'' (13 Jun) * ''Ah How Putus Cinta (Ulangan)'' (20 Jun) * ''Isteriku Bukan Tukang Masak (Ulangan)'' (27 Jun) * ''Duit Kawin'' (4 Jul) * ''Sally Boss (Ulangan)'' (11 Jul) * ''Satu Tahun Lagi'' (1 Ogo) * ''Janda Si Ayob (Ulangan)'' (8 Ogo) * ''Jefri Haji Muda (Ulangan)'' (15 Ogo) * ''Rindu Atok'' (22 Ogo) * ''Holiday Aji Tom'' (29 Ogo) * ''Hello Suria!'' (Ulangan) (5 Sep) * ''#SampaiSyurga'' (ulangan) (12 Sep) * ''Isa dan Bella'' (ulangan) (19 Sep) * ''Ayah Den Lapeh'' (26 Sep) * ''Sucinya Ratna'' (ulangan) (3 Okt) * ''Crush Next Door'' (ulangan) (10 Okt) * ''B.O.B (Bukan Orang Buta)'' (ulangan) (17 Okt) * ''Gulai Kawah Empulung Pisang'' (24 Okt) * ''Ayah Untuk Disewa'' (31 Okt) * ''Mak, Adib Pulang'' (7 Nov) * ''Pang Pokok Ketapang'' (14 Nov) * ''Ijam'' (ulangan) (21 Nov) * ''Bibik Kayangan'' (ulangan) (28 Nov) * ''Kuba Guling, Karipap Pusing'' (ulangan) (5 Dis) * ''Rindu Atok'' (ulangan) (12 Dis) ===2022=== * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (2 Jan) * ''Kembar Keliru'' (ulangan) (9 Jan) * ''Duit Kahwin'' (ulangan) (16 Jan) * ''Janda Si Ayob'' (ulangan) (23 Jan) * ''Perang Dingin'' (ulangan) (6 Feb) * ''Hello Suria'' (ulangan) * ''#Sampai Syurga'' (ulangan) (20 Feb) * ''Permintaan Terakhir Abah'' (10 Apr) * ''Hud'' (17 Apr) * ''Mat Ri Ye Pak Din'' (8 Mei) * ''Nawfal Nak Raya'' (15 Mei) * ''Syurga Nur Muhammad'' (22 Mei) * ''Kasih Yang Ternoda'' (29 Mei) * ''Bini Gua Solehah'' (8 Jun) * ''Ayah Untuk Disewa'' (ulangan) (15 Jun) * ''Menantu Mek'' (10 Jul) * ''Suri Rumah Terfeeling'' (17 Jul) * ''1 Untuk Hati, 2 Untuk Rindu'' (24 Jul) * ''Derhaka Seorang Ibu'' (31 Jul) * ''Mempelai Panda'' (7 Ogs) * ''Kami Blackpinky'' (14 Ogs) * ''Rumah Tok Wie'' (21 Ogs) ==Drama Ohsem== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2020 |- |1. |''[[Janda Kosmopolitan]]'' !3 Ogos 2020 |Hariss Fadzillah |{{hlist|[[Ziana Zain]]|[[Rozita Che Wan]]|[[Marissa Yasmin]]|[[Liza Abdullah]]|Ifa Razidah|[[Norman Hakim]]|[[Aprena Manrose]]|Zarynn Min|[[Anne Abdullah]]|[[Azar Azmi]]|[[Diana Danielle]]}} |'''Halimunan'''- [[Masya Masyitah]] | | |- |2. |''[[One Two Hantu]]'' !3 Ogos 2020 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Laila Nasir]]|[[Safwan Nazri]]|[[Wan Sharmila]]|[[Bell Ngasri]]|[[Azlee Senario]]|[[Reen Rahim]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Intan Ladyana]]|[[Syazwan Zulkifli]]|[[Marsha Milan]]|[[Ieda Moin]]|[[Tasha Shilla]]|[[Azizah Mahzan]]|}} | | | |- |3. |''[[Halim Halima]]'' !27 Oktober 2020 |Azri |{{hlist|[[Azrel Ismail]]|[[Wanna Ali]]|[[Safwan Nazri]]|[[Natasya Mahyan]]|[[Azhar Amir]]|[[Chacha Maembong]]}} | | | |- |4. |''[[U-Turn Ke Syurga]]'' !30 Oktober 2020 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Idris Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Sheila Mambo]]|[[Intan Ladyana]]|[[Aleza Shadan]]|Zalfa Zain|Shawal Osman}} | | | |- |5. |''[[Mummy Oja]]'' !16 November 2020 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Fauziah Nawi]]|[[Azhan Rani]]|[[Tasha Shilla]]|[[Shiqin Kamal]]|[[Ali Puteh]]|Shatirah Amanda|Harun Hashim|Zainab Othman}} |'''Louva''' - Royal City Teachers | | |- |6. |''[[You Kat...?]]'' !24 November 2020 |Amor Rizan |{{hlist|[[Ashraf Muslim]]|[[Nabila Huda]]|[[Vicha Saywho]]|[[Noorkhiriah]]|[[Uchee Fukada]]|[[Fatin Afeefa]]|[[Sheila Mambo]]}} | | | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Sis Stars Hotel]]'' !8 Mac 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Emma Maembong]]|[[Chacha Maembong]]|[[Farahdhiya]]|Wan Raja|[[Bell Ngasri]]|[[Azhan Rani]]|[[Zain Saidin]]|Yaya Maembong|[[Haeriyanto Hassan]]}} | | | |- |2. |''[[Yang Bakal Mati Ramadan Ini]]'' !12 April 2021 |Eoon Suhaini |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Liza Abdullah]]|[[Keith Foo]]|[[Jaja Iliyes]]|[[Beego]]|[[Bella Astillah]]|[[Amar Asyraf]]|[[Nazeera Sardi]]|Norreen Iman|Isaac Iman|Hannah Qiasatinna|Beayqaa|Nurul Fatihah|[[Zalfa Zin]]}} |'''Terakhir Buat Teman''' - [[Hazama]] & [[Siti Sarah]] | | |- |3. |''Isolasi'' !16 April 2021 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|[[Hisyam Hamid]]|[[Reen Rahim]]|[[Mustaqim Bahadon]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Hamid]]|[[Aishah Ilias]]|Amir|[[Jasper Supayah]]}} | | | |- |4. |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' !17 Mei 2021 |Rahim Zali |{{hlist|[[Intan Ladyana]]|[[Azlee Khairi]]|[[Oktovia Manrose]]|[[Gambit Saifullah]]|[[Azza Zawari]]|[[Lydiawati]]|[[Zainol MacWilson]]|[[Mas Anizan]]}} |'''Kuasa Cintamu'''- [[Siti Nurhaliza]] | |Adaptasi Novel [[Hari Kita Jatuh Cinta]] Karya Shera Zulghafar |- |6. |''[[Dia Semanis Honey (drama)|Dia Semanis Honey]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !28 Jun 2021 |{{hlist|Hadith Omar||[[Michael Ang]]}} |{{hlist|[[Alif Satar]]||[[Siti Nordiana]]||[[Hairul Azreen]]||[[Dafi]]||[[Nina Juren]]||[[Aleza Shadan]]||[[Zainol MacWilson]]||[[Nadya Syahera]]}} |'''Memori Berkasih''' - [[Achik Spin]] Feat [[Siti Nordiana]] | |Adaptasi Novel '''[[Dia Semanis Honey]]''' Karya Dila Dyna |- |7. | ''[[Misteri Jenazah]]'' (Ulangan Dari [[Astro Oasis]]) ! 7 Disember 2021 | Rashid Sibir |{{hlist|[[Kazar Saisi]]||[[Bell Ngasri]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Liyana Jasmay]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Amir Raja Lawak]]||[[Ruminah Sidek]]||[[Watie Sadali]]||[[Amira Othman]]||[[Wan Sharmila]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Kilafairy]]||[[Ku Faridah]]}} | | |Drama ini ditayang setiap hari Selasa dan Rabu jam 11.00 malam. |- |} ==Dramatix== "Dramatix" disiarkan Setiap Isnin Hingga Khamis, jam 7 Malam. ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''[[Kiblat Yang Hilang]]'' !12 April 2021 |Azri Izhar |{{hlist|[[Azhan Rani]]|[[Neera Azizi]]|[[Sweet Qismina]]|[[Zul Huzaimy]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Laila Nasir]]|[[Badrul Muhayat]]|[[Kartina Aziz]]|[[Farisha Irwayu]]|Sefik Khair|[[Riz Amin]]|[[Zain Saidin]]}} | |23 Episod | |- |2. |''[[Diva Popular (drama)|Diva Popular]]'' !17 Mei 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Fazlina Ahmad Daud]]|[[Iqram Dinzly]]|[[Azwan Ali]]|[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|Jabir Meftah|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |21 Episod | |- |3. |''[[My Darling, Inspektor Daniel]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !29 Jun 2021 |Aziz M. Osman |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Siti Elizad]]||[[Erra Fazira]]||[[Elizabeth Tan]]||[[Dazrin Kamarudin]]}} |'''Darling''' - [[Elizabeth Tan]] |20 Episod | |- |4. |''[[Cik Serba Tahu]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !27 Julai 2021 |Shuhaimi Zulkefli |{{hlist|[[Remy Ishak]]||[[Sari Yanti]]||[[Zairulkefli Husin]]||[[Iedil Putra]]||[[Aishah Ilias]]||[[Isyariana Che Azmi]]|| [[Syazuwan Hassan]]|| [[Nadia Brian]]}} |'''Cinta Apa Adanya''' - Tasha Manshahar |16 Episod |Adaptasi daripada novel '''Cik Serba Tahu''' karya Syamnuriezmil. |- |5. |''[[Urusan Hati Cik Drama Queen]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) !18 Ogos 2021 |Hadith Omar <br> Michael Ang |{{hlist|[[Scha Al-Yahya]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Randy Pangalila]]||[[Ozlynn Waty]]||[[Ungku Hariz]]||[[Nazrief Nazri]]||[[Adriana Adnan]]||[[Shalma Ainaa]]||Nurul Haziatul Syah||[[Isyariana Che Azmi]]||[[Ziha Salleh]]}} |'''Urusan Hati''' - Sarah Fazny |16 Episod | Adaptasi Novel '''Urusan Hati Cik Drama Queen''' Karya Areila Sahimi |- |6. |''[[Black Belt Kaler Pink]]'' (Ulangan dari [[Astro Warna]]) !9 September 2021 | Riza Baharudin | {{hlist||[[Farali Khan]]||[[Aaron Aziz]]||[[Kamal Adli]]||[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Aedy Ashraf]]||[[Gadaffi bin Ismail Sabri|Dafi]]||[[Shahz Jaszle]]||Ekin Kamarudin|| [[Mia Nasir]]||[[Kay Khydir]]}} |'''Menggegar Dunia''' - Stacy & Adam |24 Episod | |- |7. | ''[[Awak Sangat Nakal]]'' (Ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 27 September 2021 |[[Azmi Hatta]] |{{hlist|[[Ayda Jebat]]||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Afiq Muiz]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Tash Yong]]||[[Aleza Shadan]]||[[Rahim Jailani]]||[[Gbob Raja Lawak]]||[[Farouk Hussain]]||[[Ku Faridah]]||[[Erry Putra]]}} | '''Nakal Nakal Nakal'''- [[Ayda Jebat]] |16 Episod |Adaptasi Novel '''Awak Sangat Nakal''' Karya Syamnuriezmil |- |8. | ''[[Isteri Tuan Ihsan]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 19 Oktober 2021 |Raja Ahmad Alauddin (arwah) |{{hlist|[[Aaron Aziz]]||[[Amyra Rosli]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Gambit Saifullah]]||[[Ruzana Ibrahim]]||[[Mardiana Alwi]]||[[Nadia Mustafar]]||[[Harris Baba]]||[[Shah Rezza]]||[[Abu Bakar Juah]]||[[Doria Rachel Jolly]]||[[Livonia Ricky Guing]]}} | '''Bukan Yang Pertama''' - [[Faizal Tahir]] |20 Episod |Adaptasi Novel '''Isteri Tuan Ihsan''' Karya Sara Kyoko |- |9. |''[[Lafazkan Kalimah Cintamu]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]] ! 12 November 2021 |[[Along Kamaludin]] |{{hlist|[[Farid Kamil]]||[[Nelydia Senrose]]||[[Nadiyah Shahab]]||[[Adriana Adnan]]||Imam Shah||[[Azri Iskandar]]||[[Fathil Dani]]||Farez Ridzwan||[[Anne Abdullah]]||[[Azhar Sulaiman]]||[[Liza Abdullah]]||[[Adibah Noor]]||[[Nadia Mustafar|Nazia Mustafar]]}} |'''Kesilapanku Keegoaanmu'''- Dato Sri Siti Nurhaliza |32 Episod |Adaptasi novel '''[[Lafazkan Kalimah Cintamu (novel)|Lafazkan Kalimah Cintamu]]''' karya Siti Rosmizah |- |10. |''[[Suamiku Encik Sotong]]'' (ulangan dari [[Astro Ria]]) ! 14 Disember 2021 |Eoon Shuhaini |{{hlist||[[Sharnaaz Ahmad]]||[[Amyra Rosli]]||[[Amar Baharin]]|[[Hanis Zalikha]]||[[Tunku Hanis]]||[[Roy Azman]]||[[Zulkifli Ismail]]||Helvera Susanti Basri||Salimah Mahmood}} |'''Perempuan''' - Faizul Sany |20 Episod |Adaptasi Novel '''Suamiku Encik Sotong''' karya Syikin Zainal |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Jodoh Itu Milik Kita (drama)|Jodoh Itu Milik Kita]]'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) ! 5 Januari 2022 |Jamal Khan |{{hlist|[[Tiz Zaqyah]]|[[Farid Kamil]]||[[Syazwan Zulkifli]]||[[Nabila Huda]]||[[Ziela Jalil]]||[[Haeriyanto Hassan]]||[[Zul Ariffin]]||[[Keith Foo]]}} |'''Takkan Terpisah''' - Black |40 Episod |Adaptasi Novel '''Jodoh Itu Milik Kita ''' karya Sara Aisha |- |2. | ''[[Syurga Yang Kedua (drama)|Syurga Yang Kedua]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) ! 2 Februari 2022 | {{hlist||Zamri Zakaria||Bahri Uma Bajuri}} | {{hlist|[[Siti Elizad|Elizad Sharifuddin]]||[[Zairulkefli Husin|Zarul Husin]]||[[Fasha Sandha]]||[[Azizah Mahzan]]||[[Jalaluddin Hassan]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Mohd Aszerul bin Nizam|Beego]]||[[Afifah Nasir]]}} | '''Takdir''' - [[Dayang Nurfaizah]] |70 Episod | Adaptasi daripada siri sinetron Indonesia, '''[[:id:Surga yang Kedua|Surga Yang Kedua]]''' |- |3. |''[[Antara Ikhlas & Kaca]]'' !4 April 2022 |Along Kamaludin |{{hlist|[[Aleza Shadan]]||[[Luqman Hafidz]]||[[Wanna Ali]]||[[Nina Smith]]||[[Elly Arifin]]||[[Hamdan Ramli]]|[[Esma Daniel]]|[[Zain Hamid]]|[[Sera Melissa]]|[[Shah Khan]]}} | |24 Episod | |- |4. |''[[Impian Lara]]'' !22 Jun 2022 |Johan Bahar |{{hlist|[[Reen Rahim]]||[[Fikry Ibrahim]]||[[Hanna Aqeela]]||[[Mustaqim Bahadon]]||[[Didi Astillah]]||[[Shakilla Khoriri]]||[[Qi Razali]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Riz Amin]]||[[Anas Ridzuan]]}} | |18 Episod | |- |5. |''[[Epilog 3 Naga]]'' !3 Ogos 2022 |Razif 'Ajiboy' Rashid |{{hlist|[[Hazama]]||Shafiq Rosli||Atyka Jalil||Syarul Ezani||[[Juliana Evans]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Sahronizam Noor]]||Rasydan Zackaria||[[Along Eyzendy|Eyzendy Aziz]]||[[Aman Nassim]]}} |'''Mantera Beradu''' - [[Malique]] feat. Dato' [[M. Nasir]] |24 Episod |Adaptasi novel '''Epilog 3 Naga''' karya Kaz Ishak |} ==Dramedi== "Dramedi" disiarkan Setiap Jumaat hingga Ahad, jam 8:30 Malam ===Senarai Drama=== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Senarai Episod''' | '''Catatan''' |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2021 |- |1. |''Hantu Van Sewa'' ! 8 Januari 2021 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Reen Rahim]]|[[Azhan Rani]]|[[Roy Azman]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Azlee Senario]]|Nur Dhia Irdina}} | | | |- |2. |''[[One Two Hantu 2]]'' !21 Februari 2021 |Opie Zami |{{hlist|[[Roy Azman]]|[[Nynaa Harizal]]|[[Mamak Puteh]]|[[Aleza Shadan]]|[[Dottie]]|[[Wafariena Roslan]]|[[Chacha Maembong]]|[[Beego]]|[[Fimie Don]]|[[Mustaqim Bahadon]]|[[Zila Bakarin]]|Siti Khadijah Halim|[[Zain Saidin]]|[[Nazeera Sardi]]|[[Hanna Aqeela]]|[[Riz Amin]]}} | | | |- |3. |''Alif Ba Ta'' !19 April 2021 |Mohd Latiff Zami |{{hlist|[[Mamak Puteh]]|[[Opie Zami]]|[[Luqman Hafidz]]|[[Adriana Adnan]]|[[Kuna Muzani]]|Salena Sulaiman|Shenna|Ezzudin|Pak Mail|Azim Yusop|Iskandar|Julia}} | | | |- |4. |''Man Transform'' !20 Mei 2021 | |{{hlist|[[Hafidz Roshdi]]|[[Liza Abdullah]]|Amir Raja Lawak|Putri Hanan |[[Sheila Mambo]]|[[PU Azman]]|[[Adibah Noor]]|[[Delimawati]]}} | | | |- |5. |''[[Keluarga Instafamous]]'' !13 Jun 2021 |Muhd Adlan Shaharir |{{hlist|[[Ajak Shiro]]|[[Reen Rahim]]|[[Nur Qistina Raisha]]|[[Kazar Saisi]]|Riesha Aslan|[[Ezzrin Loy]]}} | | | |- |6. |''[[Penghulu Interim]]'' !31 Julai 2021 |Jamal Khan |{{hlist|[[Beto Kusyairy]]|[[Nadiya Nisaa]]|[[Rosli Rahman Adam]]|[[Roy Azman]]|[[Issey Fazlisham]]|Nizam Kama|Kamarool Hj Yusoff|[[Natasha Charmaine Rickson]]|[[Dayang Areeda]]|Rayza Mukmin|Kechik Azri|Amy Nawari|Silfeny Osman|[[Qazem Nor]]|Izzy Reef|Chemat|[[Ebby Yus]]}} | |24 Episod | |- |7. |''[[Diva Popular 2]]'' !25 September 2021 |Rashid Sibir |{{hlist|[[Ben Amir]]|[[Tiz Zaqyah]]|[[Kaka Azraff]]|[[Nabila Huda]]|[[Erma Fatima]]|[[Ogy Ahmad Daud]]|Ucop Dubsmash|[[Didie Alias]]|[[Iqram Dinzly]]||[[Nasz Sally]]|[[Zee Zainal]]|Ashraf Jamaludin|[[Amir Nafis]]|[[Jalaluddin Hassan]]|[[Ellie Suriati|Ellie Suriaty]]|[[Zul Ariffin]]|[[Syafiq Kyle]]}} |'''Chikadun'''- [[Floor 88]] |13 Episod | |- |8. |''Mr London Ms Langkawi'' (ulangan dari [[Astro Warna]]) !24 Oktober 2021 |Nizam Zakaria |{{hlist|[[Zul Ariffin]]||[[Izara Aishah]]||[[Amar Baharin]]||Zahirah Macwilson||Yaya Zahir||[[Shah Rezza]]||[[Liza Abdullah]]||Sharonizam||[[Watie Sadali]]||Ghazali Abu Noh||[[Kismah Johar]]||Wan Wala}} |'''Istimewa''' - Aman feat Daiyan Trisha |16 Episod |Adaptasi novel '''Mr London Ms Langkawi''' karya Herna Diana |- |9. |''[[Cik Bunga dan Encik Sombong (drama)|Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' (ulangan dari [[Astro Prima]]) !25 November 2021 |Keoi Hj. Khalid |{{hlist|[[Amar Baharin]]||[[Amyra Rosli]]||[[Sasqia Dahuri]]||[[Afiq Muiz]]||[[Jasmin Hamid]]||[[Roy Azman]]||[[Sura Sojangi]]||[[Farisha Irwayu]]||[[Rahim Jailani]]||[[Fadilah Mansor]]||[[Idris Md Diah]]||[[Rosnah Johari]]||[[Syaffiq Sahli]]}} |'''Marry Me''' - [[Mark Adam]] |16 Episod |Adaptasi novel ''[[Cik Bunga dan Encik Sombong]]'' karya Airisz |- |10. |''Keluarga Karaoke'' (ulangan dari [[Astro Mustika HD]]) !23 Disember 2021 |Wan Hasliza Wan Zainuddin |{{hlist|[[Sherry Ibrahim]]||[[Elyana]]||[[Raja Ema]]||El Faeza Ul- Haq||[[Beego]]||[[Aidil Aziz]]||[[Zarina Zainuddin]]||Haeriyanto Hassan||[[Dazrin Kamarudin]]||Razak Ahmad||[[Janna Nick]]}} |'''Aku Keliru''' - Raja Ema & Lawa Nie Geng |60 Episod | |- ! colspan="8" style=" background:grey; color:back; text-align:center;"|Tahun 2022 |- |1. |''[[Sudin Dah Kaya]]'' !2 April 2022 |Razif Ajiboy Rashid |{{hlist|[[Awie]]||[[Zalif Sidek]]||Umar Dzariff||[[Marissa Yasmin]]||Puteri Lofea}} | | | |- |2. |''Hantu Van Sewa 2'' ! 12 Mei 2022 |Nazir Jamaluddin |{{hlist|[[Nasir Bilal Khan]]|[[Bell Ngasri]]|[[Adam Shah]]|[[Beego]]||[[Fathil Dani]]||[[Shakilla Khoriri]]}} | |24 Episod | |- |3. |''Reen Putus Cinta'' ! 1 Julai 2022 |Zul Huzaimy |{{hlist|[[Reen Rahim]]||Yulia Mic On||[[Maria Farida]]||Beego||Natasha}} | |12 Episod | |- |4. |''Gangster Ker?'' ! 12 Ogos 2022 |Wan Saiful Shahrizan |{{hlist|Mustaqim Bahadon||Wafariena Roslan||Kazar Saisi||Acong Sweetchild||Zarul Imran||Afiq Fikri||Mohd Farid Amin Mahat||Fadzil Hamdan}} | |24 Episod | |} ==Program Tempatan dan Luar Negara== ===Kanak-Kanak=== ====Sedang Disiarkan==== * Beyblade Burst * Beyblade Burst Evolution * Beyblade Burst Turbo * Beyblade Burst Rise (Pada 9 Julai 2022) * Beyblade Burst Surge * Beyblade Burst QuadDrive * Baby Riki * Cam & Leon * Captain Biceps * Captain Tsubasa * Megaman: Fully Charged * [[Mr. Bean (siri animasi TV)|Siri animasi Mr. Bean]] * [[Oggy and the Cockroaches]] ====Pernah Bersiaran==== * Chronokids * Crafty Kids * Drakers * Heroes Of The City * Sissi: The Young Empress (Animasi) * [[Ganbare, Kickers!]] (Malay Dub) ===Go Asean=== * Go Explore * Go Travel (25 Dis 2021 bermula) (Sabtu 5:00pm sehingga 5:30pm) * Supper Heroes * The Eco Traveller * The Halal Foodie ===Komedi=== * [[Pi Mai Pi Mai Tang Tu]] ==Monday Movie== Monday Movie disiarkan setiap Isnin pukul 9 Malam. ===2022=== * ''The Mad Monk'' (1 Ogs) * ''Goliyon Ki Raasleela Ram-Leela'' (8 Ogs) * ''Look Out, Officer'' (15 Ogs) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (22 Ogos) ==Awesome Movie (Pawagam Hollywood Amerika Syarikat)== Awesome Movie disiarkan setiap Selasa pukul 9:00 malam - 11:00 tengah malam. ===2020=== * ''[[The Mask]]'' (22 Ogo) * ''Dumb and Dumber'' (29 Ogo) * ''[[Batman]]'' (5 Sep) * ''Batman Returns'' (12 Sep) * ''[[Batman Forever]]'' (19 Sep) * ''Batman & Robin'' (26 Sep) * ''Richie Rich'' (3 Okt) * ''Dennis the Menace'' (10 Okt) * ''Two Weeks Notice'' (17 Okt) * ''Ocean's Eleven'' (24 Okt) * ''First Strike'' (31 Okt) * ''[[Space Cowboys]]'' (14 Nov) * ''Gremlins'' (21 Nov) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (28 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (5 Dis) * ''[[Contagion]]'' (12 Dis) * ''[[The Meg]]'' (19 Dis) * ''Outbreak'' (26 Dis) ===2021=== * ''I Am Legend'' (2 Jan) * ''Ocean's Twelve'' (9 Jan) * ''[[The Mask]]'' (siaran ulang) (11 Jan) * ''[[Back to the Future]]'' (16 Jan) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (23 Jan) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (30 Jan) * ''[[Gladiator (filem)]]'' (6 Mac) * ''[[Shrek]]'' (13 Mac) * ''[[Mr. Bean's Holiday]]'' (27 Mac) * ''[[The Bourne Identity]]'' (3 Apr) * ''[[Johnny English Reborn]]'' (10 Apr) * ''Jurassic Park'' (17 Apr) * ''[[The Lost World: Jurassic Park]]'' (24 Apr) * ''Jurassic Park 3'' (1 Mei) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (8 Mei) * ''Bad Boys'' (22 Mei) * ''Bad Boys 2'' (29 Mei) * ''Blue Streak'' (5 Jun) * ''Real Genius'' (12 Jun) * ''Hollow Man'' (19 Jun) * ''Jupiter Ascending'' (21 Jun) * ''Fun With Dick And Jane'' (26 Jun) * ''[[Last Action Hero]]'' (3 Jul) * ''Richie Rich'' (5 Jul) * ''Dennis the Menace'' (12 Jul) * ''[[The Matrix]]'' (17 Jul) * ''[[The Matrix Reloaded]]'' (24 Jul) * ''Two Weeks Notice'' (26 Jul) * ''[[The Matrix Revolutions]]'' (31 Jul) * ''[[Batman]]'' (2 Ogo) * ''[[Catwoman]]'' (7 Ogo) * ''Batman Returns'' (9 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (14 Ogo) * ''[[Batman Forever]]'' (16 Ogo) * ''[[2 Fast 2 Furious]]'' (21 Ogo) * ''Batman & Robin'' (23 Ogo) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (28 Ogo) * ''Ocean's Eleven'' (30 Ogo) * ''Paddington'' (4 Sep) * ''Gremlins'' (6 Sep) * ''Paddington 2'' (11 Sep) * ''Gremlins 2: The New Batch'' (13 Sep) * ''Street Fighter'' (18 Sep) * ''Beverly Hills Ninja'' (25 Sep) * ''[[Space Cowboys]]'' (27 Sep) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (2 Okt) * ''Wild Wild West'' (9 Okt) * ''[[Back to the Future]]'' (11 Okt) * ''Paul Blart : Mall Cop'' (16 Okt) * ''[[Back to the Future Part II]]'' (18 Okt) * ''Double Team'' (23 Okt) * ''[[Back to the Future Part III]]'' (25 Okt) * ''[[The Goonies]]'' (30 Okt) * ''Dumb and Dumber'' (1 Nov) * ''[[A Knight's Tale]]'' (6 Nov) * ''[[Get Smart]]'' (8 Nov) * ''Ocean's Twelve'' (15 Nov) * ''[[Wonder Woman (filem 2017)|Wonder Women]]'' (20 Nov) * ''[[Contagion]]'' (22 Nov) * ''[[Man of Steel]] (27 Nov) * ''I Am Legend'' (29 Nov) * ''[[Justice League (filem)|Justice League]]'' (4 Dis) * ''Bad Boys'' (6 Dis) * ''Brick Mansions'' (11 Dis) * ''Bad Boys 2 (13 Dis) * ''[[Speed Racer (filem)|Speed Racer]]'' (18 Dis) * ''[[Hotel Transylvania]]'' (20 Dis) * ''[[London Has Fallen]]'' (Filem Khas Krismas) (25 Dis) * ''[[The Meg]]'' (27 Dis) ===2022=== * ''[[Stuart Little (filem)|Stuart Little]]'' (Filem Khas Tahun Baru) (1 Jan) * ''[[The Fast and the Furious]]'' (3 Jan) * ''[[Stuart Little 2]]'' (8 Jan) * ''[[The Fast and the Furious: Tokyo Drift]]'' (10 Jan) * ''Spy Game'' (15 Jan) * ''[[Dances with Wolves]]'' (22 Jan) * ''Hollow Man'' (24 Jan) * ''G.I Jane'' (29 Jan) * ''Blue Streak'' (31 Jan) * ''[[Robin Hood: Prince of Thieves]]'' (7 Feb) * ''[[Gladiator (filem)|Gladiator]]'' (ulang tayang) (13 Feb) * ''Last Action Hero'' (27 Feb) * ''Real Genius'' (28 Feb) * ''Mr. Bean's Holiday'' (6 Mac) * ''The Bourne Identity'' (7 Mac) * ''Johny English Reborn'' (13 Mac) * ''The Matrix'' (14 Mac) * ''The Expandable'' (20 Mac) * ''The Matrix Reloaded'' (21 Mac) * ''The Expandable 2'' (27 Mac) * ''Paddington'' (4 Apr) * ''Paddington 2'' (11 Apr) * ''Fun With Dick and Jane'' (18 Apr) * ''Real Genius'' (25 Apr) * ''Big Game'' (16 Mei) * ''Catwoman'' (23 Mei) * ''Drive Angry'' (30 Mei) * ''Paul Blart: Mall Cop'' (7 Jun) * ''Double Team'' (14 Jun) * ''The Goonies'' (21 Jun) * ''London Has Fallen'' (28 Jun) * ''The Lost World: Jurassic Park'' (19 Jul) * ''Speed Racer'' (26 Jul) * ''Wild Card'' (2 Ogs) * ''Redemption'' (9 Ogs) * ''Point Break'' (16 Ogs) ==Hindi Special== Hindi Special disiarkan setiap hari Jumaat jam 9:00 malam. ===2021=== * ''Kabhi Alvida Naa Kehna'' (5 Feb) * ''Kal Ho Naa Ho'' (12 Feb) * ''Har Dil Jo Pyar Karega'' (19 Feb) * ''Chalte Chalte'' (26 Feb) * ''Om Shanti Om'' (5 Mac) * ''Phir Bhi Dil Hai Hindustani'' (12 Mac) * ''Kabhi Khushi Kabhie Gham'' (14 Mac) (Tayangan Istimewa) * ''Dil Se'' (19 Mac) * ''Ashoka'' (26 Mac) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (2 Apr) * ''Bajirao Mastani'' (9 Apr) * ''Raja Hindustani'' (17 Apr) * ''Koi Mil Gaya'' (24 Apr) * ''Mann'' (1 Mei) * ''Kaho Naa... Pyaar Hai'' (8 Mei) * ''Kuch Kuch Hota Hai'' (15 Mei) (Siaran pada jam 8:00 malam sehingga 11:30 malam) * ''Main Hoon Na'' (21 Mei) * ''Jaan -E-Maan'' (28 Mei) * ''Paheli'' (4 Jun) * ''Kaabil'' (11 Jun) * ''Raid'' (18 Jun) * ''Mujhse Shaadi Karogi'' (25 Jun) * ''Naseeb'' (2 Jul) * ''Bobby'' (9 Jul) * ''[[Soldier (filem 1998)|Soldier]]'' (16 Jul) * ''Dhadkan'' (20 Jul) (Aidiladha Hindi Special) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (23 Jul) * ''[[Kal Ho Naa Ho]]'' (24 Jul) * ''Rishtey'' (30 Jul) * ''Bajrangi Bhaijaan'' (31 Jul) * ''[[Baadshah]]'' (6 Ogo) * ''Hello Brother'' (13 Ogo) * ''Hum Saath Saath Hain'' (20 Ogo) * ''Main Prem Ki Diwani Hoon'' (3 Sep) * ''Chal Mere Bhai'' (10 Sep) * ''Josh'' (17 Sep) * ''Yes Boss'' (24 Sep) * ''[[Duplicate]]'' (1 Okt) * ''[[Singh Is Kinng]]'' (8 Okt) * ''Rangeela'' (15 Okt) * ''Andaz Apna Apna'' (22 Okt) * ''Kambakkht Ishq (29 Okt) * ''Dulhan Hum Le Jayenge'' (5 Nov) * ''Soldier'' (7 Nov) * ''[[Milenge Milenge]]'' (12 Nov) * ''Hum Saath Saath Hain'' (14 Nov) * ''Trimurti'' (19 Nov) * ''[[Dil Kya Kare]]'' (21 Nov) * ''Mera Noom Joker'' (26 Nov) * ''Dhadkan'' (28 Nov) * ''Pyaar to Hona Hi Tha'' (3 Dis) * ''[[Baadshah]]'' (5 Dis) * ''Yaadein'' (10 Dis) * ''Hello Brother'' (12 Dis) * ''Sangam'' (17 Dis) * ''Ek Rishtaa'' (19 Dis) * ''Bhoothnath'' (24 Dis) * ''Chal Mere Bhai'' (26 Dis) * ''Happy New Year'' (31 Dis) ===2022=== * ''Haathi Mere Saathi'' (7 Jan) * ''Yes Boss'' (9 Jan) * ''Hamara Dil Aapke Paas Hai'' (14 Jan) * ''Andaz Apna Apna'' (16 Jan) * ''[[Duplicate]]'' (30 Jan) * ''No Entry'' (5 Feb) * ''Khushi'' (12 Feb) * ''Hum Tumhare Hain Sanam'' (19 Feb) * ''Pyar Kiya to Darna Kiya'' (26 Feb) * ''Raju Chacha'' (5 Mac) * ''Baabul'' (12 Mac) * ''Bewafaa'' (19 Mac) * ''Koyla'' (26 Mac) * ''Kaabil'' (9 Apr) * ''Raaz'' (16 Apr) * ''Shakti:The Power'' (23 Apr) * ''Mere Jeevan Sathi'' (29 April) * ''[[Chori Chori Chupke Chupke]]'' (6 Mei) * ''Aa Ab Laut Chalen'' (13 Mei) * ''Na Tum Jaano Na Hum'' (20 Mei) * ''Tere Naam'' (27 Mei) * ''Ghulam'' (3 Jun) * ''Golmaal: Fun Unlimited'' (10 Jun) * ''Dushman'' (17 Jun) * ''Aap Mujhe Achche Lagne Lage'' (24 Jun) * ''Dil'' (1 Jul) * ''Koi..Mil Gaya'' (8 Jul) * ''Gupt'' (15 Jul) * ''Kal Ho Na Pyar Hai'' (22 Jul) * ''Bobby'' (30 Jul) * ''Simmba'' (5 Ogs) * ''Blackmail'' (12 Ogs) * ''Wanted'' (19 Ogs) * ''Kya Kehna'' (26 Ogs) ==Rancangan Drama Barat== Rancangan Drama Barat disiarkan setiap hari Selasa hingga Khamis pukul jam 7:00 - 8:00 Malam. ===2022=== * ''[[:en:Knight Rider (1982 TV series)|Knight Rider]]'' (Musim 1) (4 Jan) * ''[[:en:The A-Team|The A-Team]]'' (29 Mac) == Rancangan Drama Hindi == {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid back" border="0" cellpadding"1" cellspadding"1" | '''No.''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Bilangan Episod''' | '''Catatan''' |- |1. | ''[[:en:Silsila Badalte Rishton Ka|Silsila Badalte Rishton Ka]]'' | 17 Mei 2021 - 22 Disember 2021 | Ravi Bhushan | {{hlist|Aditi Sharma|Shakti Arora|Drashti Dhami|Abhinav Shukla|Kinshuk Mahajan|Tejasswi Prakash|Aneri Vajani}} | |196 Episod | |} ==Rancangan Drama Indonesia== * ''[[:id:Orang Ketiga (sinetron)|Orang Ketiga]]'' * ''[[:id:Dewi (sinetron 2019)|Dewi]]'' * ''[[:id:Rindu tanpa Cinta|Rindu tanpa Cinta]]'' * ''[[:id:Dua Dunia Salma|Dua Dunia Salma]] (Sinetron Tengah Hari)'' * ''[[:id:Tuhan Beri Kami Cinta|Tuhan Beri Kami Cinta]] (Sinetron Ramadan)'' * ''[[:id:Putri untuk Pangeran|Putri untuk Pangeran]]'' ==Rancangan Drama Korea== * ''[[Love in the Moonlight]]'' * ''[[:en:Welcome (TV series)|Meow, The Secret Boy]]'' * ''[[:en:The Good Witch|The Good Witch]]'' * ''[[Oh My Venus]]'' * ''[[:en:My Fellow Citizens!|My Fellow Citizens!]]'' * ''[[:en:Liver or Die|Liver or Die]]'' * ''[[:en:The Tale of Nokdu|A Tale of Nokdu]]'' * ''[[:en:Temperature of Love|Temperature of Love]]'' * ''[[:en:The Last Empress (TV series)|The Last Empress]]'' * ''[[:en:The Secret Life of My Secretary|The Secret Life Of My Secretary]]'' ==Rancangan Drama Thailand== * ''[[:th:Princess Hours Thailand รักวุ่น ๆ เจ้าหญิงจอมจุ้น|Princess Hours]]'' * ''[[:th:ลิขิตรักข้ามดวงดาว|My Love From Another Star]]'' * ''[[:en:Fabulous 30: The Series|Fabulous 30: The Series]]'' ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Senarai siri televisyen mengikut rangkaian|Awesome TV]] 49fmrbm18010atubc0zuma4iytu0qxg 0 1049098 5650570 5647994 2022-08-21T14:57:17Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = Meerqeen | birth_name = Muhammad Shameer Shauqeen bin Saiful Izam | birth_date = {{birth date and age|2001|6|4|df=yes}} | birth_place = [[Ampang]], [[Selangor]], [[Malaysia]] | nationality = | spouse = | education = Diploma Jurusan Insurans | alma_mater = Kolej Vokasional Gombak | occupation = Pelakon dan model | years_active = 2020–kini | family = [[Safura Yaacob]] (ibu saudara) }} '''Muhammad Shameer Shauqeen Saiful Izam''' ([[Tulisan Jawi|Jawi]]: محمد شاميار شوقاين صيفول ايزام; lahir 4 Jun 2001) atau lebih dikenali sebagai '''Meerqeen''' merupakan seorang pelakon lelaki [[Malaysia]] yang berasal dari [[Ampang]], [[Selangor]]. Kerjayanya bermula apabila beliau dipilih sebagai salah seorang peserta [[Hero Remaja|Hero Remaja 2019/2020]].<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2020/09/623756/meerqeen-mahu-asah-bakat|title=Meerqeen mahu asah bakat|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=24 September 2020|accessdate=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20201002014236/https://www.hmetro.com.my/rap/2020/09/623756/meerqeen-mahu-asah-bakat|archive-date=2 Oktober 2020}}</ref><ref name="Sudah sedia">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2021/01/663406/meerqeen-sudah-sedia|title=Meerqeen sudah sedia|author=Sudirman Mohd Tahir|publisher=[[Harian Metro]]|date=13 Januari 2021|accessdate=2 April 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210116121337/https://www.hmetro.com.my/utama/2021/01/663406/meerqeen-sudah-sedia|archive-date=16 Januari 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://murai.my/2020/86321/semakin-popular-meerqeen-nafi-guna-kabel/|title=Semakin popular, Meerqeen nafi guna 'kabel'|author=Khai Azfar|publisher=Murai.my|date=1 September 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> Meerqen mula mendapat perhatian dalam bidang lakonan apabila beliau membawa watak Haqeem di dalam drama ''[[Angkara Cinta]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2021/02/07/meerqeen-pertaruh-bakat-buru-julang-trofi-anugerah/|title=Meerqeen pertaruh bakat, buru julang trofi|author=Sairul Zamri Misrani|publisher=[[Kosmo!]]|date=7 Februari 2021|accessdate=2 April 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.remaja.my/pilih-bunga-matahari-sebab-meerqeen-terkejut-dapat-soalan-qa-di-pentas-final-hero-remaja/|title=Cepat sangat dapat 'job', pemenang tempat ketiga Meerqeen guna kabel|author=Nana|publisher=[[Remaja (majalah)|Remaja]]|date=17 Julai 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> ==Kerjaya== Meerqeen terpilih sebagai salah seorang daripada 15 peserta [[Hero Remaja|Hero Remaja 2019/2020]] yang turut disertai oleh [[Nadhir Nasar]] dan [[Aniq Suhair]] dan berjaya memenangi tempat ketiga.<ref name="Sudah sedia"/><ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2020/09/07/pelakon-baharu-meerqeen-hadap-kecaman-demi-nak-popular---lagi-suka-kalau-orang-benci-saya-maksudnya-satu-bonus|title=Pelakon baharu, Meerqeen terima kritikan demi nak timba ilmu - "Lagi suka kalau orang benci saya, maksudnya satu bonus"|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=7 September 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://sinarplus.sinarharian.com.my/hiburan/meerqeen-hero-remaja-2020/|title=Meerqeen rela dibenci...|author=Izyan Liyana|publisher=[[Sinar Harian]]|date=16 September 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> Penyertaannya dalam Hero Remaja pada mulanya mendapat tentangan daripada keluarganya. Selepas tamat pertandingan itu, beliau menerima banyak tawaran pekerjaan termasuk bidang lakonan. Sebelum menyertai Hero Remaja, Meerqeen pernah menghadiri sesi ujibakat semasa menduduki Tingkatan 3, namun hanya menerima satu tawaran sahaja, iaitu membintangi sebuah iklan pada tahun 2017.<ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/gaya/2020/10/tidak-mahu-harapkan-wajah/|title=Tidak mahu harapkan wajah|author=Aida Rismariza Kamaruddin |publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=8 Oktober 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/wah-dah-berlakon-ramainya-tak-sabar-nak-tengok-lakonan-meerqeen-41822|title="Wah dah berlakon" - Ramainya tak sabar nak tengok lakonan Meerqeen|author=Mya Amri|publisher=[[Astro Gempak]]|date=23 September 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> Kerjaya lakonan Meerqeen bermula apabila beliau dipilih membintangi filem pertamanya, ''Kelaster'' arahan Razif Rashid yang ditayangkan di [[Astro (televisyen satelit)|Astro First]] dengan memegang watak sebagai Usop. Meerqeen mula mendapat perhatian dalam bidang lakonan menerusi drama sulung lakonannya, ''[[Angkara Cinta]]'' lakonan bersama [[Wanna Ali]] dan [[Hun Haqeem]] yang mana beliau memegang watak sebagai Haqeem.<ref name="Ganti pelakon senior">{{cite news|url=https://origin.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2020/08/725752/meerqeen-ganti-pelakon-senior|title=Meerqeen ganti pelakon senior|author=Fatin Farhana Ariffin|publisher=[[Berita Harian]]|date=29 Ogos 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> <ref>{{cite news|url=https://origin.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/01/781239/meerqeen-simpan-cerita-peribadi|title=Meerqeen simpan cerita peribadi|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=30 Januari 2021|accessdate=2 April 2021}}</ref> Diadaptasi daripada drama Filipina, ''[[Tayong Dalawa]]'' terbitan [[ABS-CBN]], ''Angkara Cinta'' mencapai kejayaan komersial apabila disambung kepada 45 episod sekaligus memperkenalkan nama Meerqeen kepada perhatian media dan peminat. Beliau kemudiannya berlakon di samping [[Janna Nick]] dan [[Dini Schatzmann]] menerusi drama adaptasi novel karya Suri Ryana, ''[[Marry Me Senorita]]'' dengan memegang watak sebagai Ammar. Ia turut dibintangi oleh juara [[Dewi Remaja| Dewi Remaja 2019/2020]], [[Shaza Bae]].<ref name="Sudah sedia"/> Pada tahun 2022, beliau digandingkan bersama [[Anna Jobling]] dalam drama Melur Untuk Firdaus dengan melakonkan watak Firdaus Iskandar. ==Inspirasi== Salah satu inspirasi beliau dalam bidang seni ialah ibu saudaranya, penyanyi terkenal [[Safura Ya'cob]]. Meerqeen mengakui banyak belajar daripada pengalaman dan meminta pandangan, selain berpegang kepada pesanan Safura untuk terus berusaha dan tidak meletakkan harapan tinggi dalam hiburan.<ref>{{cite news|url=https://www.mediahiburan.my/apa-yang-kita-ada-dan-miliki-sekarang-ini-bersyukur-sahaja-finalis-hero-remaja-2020-meerqeen-ingat-pesan-ibu-saudara-penyanyi-safura-yacob/|title="Apa yang kita ada dan miliki sekarang ini, bersyukur sahaja" - Finalia Hero Remaja 2020, Meerqeen ingat pesan ibu saudara, penyanyi Safura Ya'cob|author=Rafiq Mazlan|publisher=[[Media Hiburan]]|date=7 Julai 2020|accessdate=2 April 2021}}</ref> Dalam temu ramahnya bersama ''[[Berita Harian]]'', Meerqeen mengatakan: "Saya mahu jadi seperti [[Hun Haqeem]] yang disebut-sebut namanya sekarang" sambil menjadikan pelakon senior [[Bront Palarae]] sebagai idolanya dalam bidang lakonan.<ref name="Ganti pelakon senior"/> ==Kehidupan peribadi== Meerqeen dilahirkan di [[Ampang]], [[Selangor]]. Nama pentasnya ialah gabungan daripada nama sebenarnya, Sha'''meer''' Shau'''qeen'''. Beliau ialah anak saudara kepada penyanyi era 1990-an, [[Safura Yaacob]].<ref>{{cite news|url=https://origin.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/03/793904/meerqeen-bukan-budak-liar|title=Merqeen bukan budak liar|author=Farihad Shalla Mahmud|publisher=[[Berita Harian]]|date=8 Mac 2021|accessdate=2 April 2021}}</ref> Meerqeen ialah pelajar jurusan insurans di Kolej Vokasional Gombak.<ref name="Ganti pelakon senior"/> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Pengarah ! Catatan |- | 2020 ! ''[[Kelaster]]'' | Usop | rowspan="2"|Razif Rashid | Filem pertama |- | 2021 ! ''[[Frontliner]]'' | Dirinya sendiri | |} ===Drama=== {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV ! Catatan |- | 2020 | ''[[Angkara Cinta]]'' | Haqeem | [[Astro Prima]] | |- | rowspan="3" | 2021 | ''[[Marry Me Senorita]]'' | Ammar | rowspan="3" | [[Astro Ria]] | |- | ''Bila Syaitan Berbisik'' | Wan | Episod: “Penunggang Agama” |- | ''[[Malaysian Ghost Stories]]'' | Akram | Episod: “Rumah Sewa RM100” |- | rowspan="2" |2022 | ''[[Melur Untuk Firdaus]]'' | Firdaus Iskandar | [[TV3]] | |- | ''[[Ash & Aish]]'' | Ash (Ashrafi) | [[Astro Ria]] | |- |} ===Web Drama=== {|class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Rangkaian !Catatan |- |TBA | ''Nenek Bongkok Tiga'' | |[[Viu]] | |} ===Televisyen=== {|class="wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Peranan ! Saluran TV !Catatan |- |2020 | [[Hero Remaja|''Hero Remaja 2019/2020'']] | Peserta |[[Astro Ria]] | |- | rowspan="4" |2022 | ''Lazada: Super Party'' | rowspan="4" | Artis jemputan |[[TV3]] | |- | ''Brownis'' | rowspan="2" |Trans TV | rowspan="3" |Bersama [[Anna Jobling]] |- |''Ketawa Itu Berkah'' |- |''Lapor Pak!'' |[[Trans7]] |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{Laman web rasmi|https://www.remaja.my/profilhero/hero-meerqeen/}} * {{IMDb name|nm12299271}} * {{Facebook|shameer.shauqeen}} * {{Instagram|meerqeen}} * {{Twitter|meltqeen}} * {{TikTok|meerqeen}} {{Hero Remaja}} [[Kategori:Kelahiran 2001]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Selangor]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia]] [[Kategori:Pelakon lelaki Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Pelakon televisyen Malaysia]] [[Kategori:Pelakon filem Malaysia]] [[Kategori:Peragawan Malaysia]] [[Kategori:Peserta Hero Remaja]] 9vt3jtxtsmgcajrsxzbonvvvozimn5v 0 1055113 5650492 5650217 2022-08-21T11:59:08Z 2001:E68:542E:88EE:5D90:875B:ADF2:E977 wikitext text/x-wiki {{Infobox television | image = | show_name = Anugerah Cinta Aisyah | genre = [[Drama]], [[cinta]], [[konflik]], [[keluarga]] | creator = | based on = | writer = Syed Mohamad Taufik | director = Khairul Anwar | assistant_director = | starring = [[Ruhainies]]<br>[[Idris Khan]] | editor = | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Malaysia|Melayu]] | production_manager = | executive_producer = | executive_associate_producer = | associate_producer = | producer = | runtime = 42 minit | channel = [[TV Okey]] | num_episodes = 13 | status = | first_aired = 8 Mei 2019 | last_aired = 20 Mei 2019 | opentheme = "Sulit" - Aman Aziz }} '''''Anugerah Cinta Aishah''''' merupakan sebuah siri drama televisyen Malaysia 2019 arahan Khairul Anwar lakonan [[Ruhainies]] dan [[Idris Khan]].<ref>[https://www.myinfotaip.com/2019/05/anugerah-cinta-aisyah.html?|title= Drama Anugerah Cinta Aisyah]. MyInfoTaip (11 Ogos 2017). Dicapai pada 12 September 2017.</ref> Siri ini memulakan tayangan perdana di [[Drama Okey (Slot TV)]] bermula 8 Mei 2019. == Sinopsis == Mengisahkan Aisyah graduan dari Mesir dan bertugas sebagai ustazah guru sandaran sekembalinya ke Malaysia. Aisyah kemudian mengambil alih tugas ayahnya, Ustaz Saleh menggantikan tempatnya mengajar agama di rumah Dato’ Khaleed dan Datin Zariah. Mereka pernah ‘hanyut’ dan berhasrat untuk kembali bertaubat. Anak mereka, Zahril bersikap liar dan mempunyai teman wanita bernama Serena, penyanyi di kelab. Sementara itu Aisyah sebenarnya menunggu kepulangan Syazwan, kekasihnya ketika mereka belajar bersama di Mesir dan berjanji akan berkahwin dengannya. Sikap liar Zahril ditegur oleh ayah ibunya yang mahukannya bertaubat. Ibunya meminta Zahril memutuskan hubungannya dengan Serena. Situasi tersebut telah mencetuskan konflik dalam keluarga Dato’ Khaleed. Kedatangan Aisyah disambut mesra oleh Datin yang sukakan keperibadian Aisyah dengan ciri-ciri gadis muslimah. Serena mula bertekak dengan Zahril yang tidak menyokong tawaran nyanyian yang diterimanya ke Budapest. Perbalahan Zahril dengan ayah dan ibunya berterusan ditambah dengan kehadiran Aisyah yang tidak disukainya. Perbalahan tercetus kerana keluarganya melarang Zahril menemani Serena ke Budapest bagi mengembangkan karier nyanyiannya. Serena meneruskan niatnya ke Budapest dan meninggalkan Zahril yang kecewa dengan keputusan Serena. Aisyah menasihati Zahril sebaliknya ia menaikkan lagi kemarahan Zahril padanya. Selepas insiden tersebut, Zahril mula membenci Aisyah dan akan bertekak apabila mereka bertemu di rumahnya. Syazwan tiba di Malaysia setelah menamatkan pengajiannya di Mesir. Mak Yan, ibunya merancang menjodohkan Syazwan dengan Nadihah, sepupu yang menumpang di rumahnya. Nadihah sememangnya menyintai Syazwan. Datin meminta bantuan Aisyah untuk cuba mengubah sikap Zahril yang membuatkannya serba salah. Zahril memberi amaran kepada Aisyah agar jangan datang lagi ke rumahnya. Zahril menyalahkan Aisyah tentang sikap ayah dan ibunya yang dikatakan berubah selepas kehadiran Aisyah mengajar ibunya mengaji agama di rumah. Zahril sering bergaduh dengan Aisyah selepas tertekan akibat terlalu memikirkan Serena yang ditemani Andre di Budapest. Mak Yan kecewa apabila Syazwan menganggap Nadihah sebagai adik sahaja. Zahril panik apabila menerima panggilan telefon Serena dengan nada yang cemas sebelum talian telefon terputus. Serena cuba melarikan diri daripada Andre selepas merasakan ada sesuatu yang tidak kena. Datin dan Dato’ semakin menyenangi sikap dan peribadi Aisyah yang banyak membantu keluarga mereka. Zahril yang memandu dalam keadaan mabuk telah terlanggar Aisyah menyebabkannya lumpuh separuh badan apabila kakinya tidak dapat bergerak. Zahril segera menuduh Aisyah mereka cerita untuk mendapatkan wang pampasan. Zahril terkejut apabila keluarganya tidak menghiraukannya lagi. Sementara itu, Andre memaksa Serena terlibat dalam kegiatan pelacuran yang didalangi olehnya. Aisyah mula menjalani rawatan fisioterapi dan Zahril sering menjenguknya atas arahan Datin. Semasa di hospital, Zahril mula membantu Aisyah bergerak. Syazwan hairan apabila Aisyah tidak bercakap panjang dengannya. Nadihah menjadi jururawat diupah oleh Datin untuk menjaga Aisyah. Aisyah terkejut apabila tiba-tiba Datin melamarnya untuk Zahril. Datin mahu Zahril bertanggungjawab dengan apa yang berlaku pada Aisyah. Aisyah tidak bersetuju untuk berkahwin dengan Zahril dan masih memikirkan Syazwan. Zahril cuba memujuk Aisyah agar berkahwin dengannya. Dia berjanji menjaga Aisyah sebaiknya. Akhirnya Aisyah bersetuju dan pernikahan dilangsungkan di hospital. Sebenarnya Zahril merancang untuk menceraikan Aisyah sebaik sahaja beliau sembuh. Datin mengharapkan agar Zahril berubah dengan perkahwinan bersama Aisyah. Datin dan Dato’ gembira apabila melihat Zahril mula berbaik dengan Aisyah dan kaki Aisyah telah pun sembuh. Nadihah berkongsi kisah dengan Aisyah tentang perasaannya pada Syazwan dan begitu juga halnya dengan Aisyah tanpa mengetahui identiti sebenar lelaki yang dimaksudkan mereka. Datin terkejut apabila melihat Zahril membantu Aisyah di dapur dan beliau juga mula bersolat. Syazwan yang pada mulanya setuju berkahwin dengan Nadihah berubah fikiran sebaik bertemu semula dengan Aisyah. Syazwan kembali mengharapkan cinta Aisyah walaupun beliau sudah menjadi isteri Zahril. Aisyah mahukan Syazwan melupakan dirinya. Zahril terkejut apabila melihat Aisyah bertemu dengan Syazwan dan fikirannya mula terganggu. Zahril bertekak dengan Aisyah mengenai sikap curang beliau di belakangnya. Aisyah cuba menerangkan keadaan sebenar namun tidak dipedulikan Zahril. Aisyah mengambil keputusan mengajak Zahril ke Budapest untuk mencari Serena tetapi Zahril tidak bersetuju dan menuduh Aisyah merancang untuk berkahwin dengan Syazwan selepas berjaya bertemu dengan Serena. Akhirnya Zahril akur dan mereka ke Budapest dengan misi mencari Serena. Syazwan terkejut apabila mendapat berita daripada Ustaz Saleh bahawa Aisyah berada di Budapest bersama Zahril. Syazwan turut ke Budapest untuk membawa Aisyah pulang. Hubungan Zahril dengan Aisyah terus dingin ketika mereka berada di Budapest. Zahril mengajak Aisyah pulang ke Malaysia namun tidak dipersetujui Aisyah yang tetap mahu mencari Serena. Nadihah berkongsi dengan Dato’ dan Datin tentang rancangan Syazwan untuk mencari Aisyah. Zahril terkejut dan kecewa apabila Aisyah akhirnya mengaku yang dirinya mencintai Syazwan. Pengakuan Aisyah jelas memberi tamparan buat dirinya dan beliau mula terasa kehilangan cinta Aisyah. Antara Zahril dan Syazwan, siapakah yang menjadi pilihan Aisyah? == Pelakon == * [[Idris Khan|'''Idris Khan''']] sebagai '''Zahril''' * [[Ruhainies Farehah|'''Ruhainies Farehah''']] sebagai '''Aisyah''' * [[Rahim Jailani|'''Rahim Jailani''']] sebagai '''Khaleed''' * [[Aida Aris|'''Aida Aris''']] sebagai '''Zariah''' * [[Hanna Aqeela|'''Hanna Aqeela''']] sebagai '''Nadiha''' * '''[[Lydiawati]]''' sebagai '''Mak Su''' * [[Haris Ismail|'''Haris Ismail''']] sebagai '''Syazwan''' * '''Fendi seman''' sebagai '''Ustaz Salleh''' * [[Mak Jah|'''Maimunah Ahmad''']] Sebagai '''Mak Munah''' * '''Ali Reza''' sebagai '''Andrea''' * [[Puteri Khareeza|'''Puteri Khareeza''']] sebagai '''Salena''' * '''Areshia''' sebagai '''lly''' == Rujukan == {{reflist}} ba163c2pbta37obsxwdwr5u19whmn95 0 1057778 5650581 5649545 2022-08-21T15:41:44Z Harimua Thailand 180295 wikitext text/x-wiki Berikut merupakan saluran-saluran yang terdapat di '''[[Astro NJOI]]'''. == Saluran televisyen == {{colorbox|#faebd7}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] |- ! 103 | [[TV3]] |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah|TV AlHijrah]] |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TVS (saluran TV)|TVS]] |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV|Awesome TV]] |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] |- ! 148 | [[8TV]] |- ! 149 | [[TV9]] |- ! 502 | [[Bernama TV]] |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |} === Aneka India === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[STAR Vijay|Star Vijay]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thangathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[Chung T'ien Television|CTi Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel|Phoenix InfoNews Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 354 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-Plus]] | {{na}} | {{ya}} |} === Filem === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{na}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{na}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria|Astro Ceria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon (saluran TV Malaysia)|Nickelodeon]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia|Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712_HD | [[Warner TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{na}} | {{ya}} |} === Sukan === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena|Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[SPOTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 472_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 487_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Portal Prabayar NJOI |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === Saluran khas === *Dipertontonkan secara percuma atau berbayar untuk masa yang terhad. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Tempoh siaran !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 100_HD | [[Gemilang]] | 21 Ogo - 18 Sep 2022 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 808_HD | [[eGG Network|eGG Plus]] | 18 Ogo - 28 Ogo 2022 | {{ya}} | {{na}} |} === NJOI Lama Eksklusif === *Saluran-saluran ini percuma untuk pelanggan NJOI lama sahaja. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 125 | [[Astro Prima]] |- ! 126 | [[Astro Oasis]] |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] |- ! 346 | [[Astro AEC]] |- ! 375 | [[CCTV-4]] |- ! 531 | [[Astro Awani]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] |- ! 831 | [[Astro Arena]] |} == Saluran radio == === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Rujukan == == Pautan luar == *[https://www.njoi.com.my/bm-home Laman web NJOI] *[https://www.njoi.com.my/bm-channels-packs/njoi-hd Laman web NJOI HD] {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Televisyen definisi tinggi]] [[Kategori:Astro]] 1it24mursdsnqzjcs9ayqe0jez0k1nj 5650875 5650581 2022-08-22T06:21:56Z 27.125.250.227 /* Aneka Asia */ wikitext text/x-wiki Berikut merupakan saluran-saluran yang terdapat di '''[[Astro NJOI]]'''. == Saluran televisyen == {{colorbox|#faebd7}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] |- ! 103 | [[TV3]] |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah|TV AlHijrah]] |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TVS (saluran TV)|TVS]] |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV|Awesome TV]] |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] |- ! 148 | [[8TV]] |- ! 149 | [[TV9]] |- ! 502 | [[Bernama TV]] |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |} === Aneka India === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[STAR Vijay|Star Vijay]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thangathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[Chung T'ien Television|CTi Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel|Phoenix InfoNews Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 354 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-Plus]] | {{na}} | {{ya}} |} === Filem === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{na}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{na}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria|Astro Ceria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon (saluran TV Malaysia)|Nickelodeon]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia|Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712_HD | [[Warner TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{na}} | {{ya}} |} === Sukan === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena|Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[SPOTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 472_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 487_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Portal Prabayar NJOI |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === Saluran khas === *Dipertontonkan secara percuma atau berbayar untuk masa yang terhad. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Tempoh siaran !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 100_HD | [[Gemilang]] | 21 Ogo - 18 Sep 2022 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 808_HD | [[eGG Network|eGG Plus]] | 18 Ogo - 28 Ogo 2022 | {{ya}} | {{na}} |} === NJOI Lama Eksklusif === *Saluran-saluran ini percuma untuk pelanggan NJOI lama sahaja. {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 125 | [[Astro Prima]] |- ! 126 | [[Astro Oasis]] |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] |- ! 346 | [[Astro AEC]] |- ! 375 | [[CCTV-4]] |- ! 531 | [[Astro Awani]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] |- ! 831 | [[Astro Arena]] |} == Saluran radio == === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Rujukan == == Pautan luar == *[https://www.njoi.com.my/bm-home Laman web NJOI] *[https://www.njoi.com.my/bm-channels-packs/njoi-hd Laman web NJOI HD] {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Televisyen definisi tinggi]] [[Kategori:Astro]] ncbkk700pcond4d5cyfwdc14at86swj 5650953 5650875 2022-08-22T09:50:56Z 27.125.250.179 /* Saluran televisyen */ wikitext text/x-wiki Berikut merupakan saluran-saluran yang terdapat di '''[[Astro NJOI]]'''. == Saluran televisyen == {{colorbox|#faebd7}} Saluran-saluran yang disorotkan dengan warna ini adalah saluran HD. === Siaran terestrial digital === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |-style="background:#faebd7" ! 101_HD | [[TV1]] |-style="background:#faebd7" ! 102_HD | [[TV2]] |- ! 103 | [[TV3]] |-style="background:#faebd7" ! 114_HD | [[TV AlHijrah|TV AlHijrah]] |-style="background:#faebd7" ! 122_HD | [[TVS (saluran TV)|TVS]] |-style="background:#faebd7" ! 123_HD | [[Awesome TV|Awesome TV]] |-style="background:#faebd7" ! 146_HD | [[TV Okey]] |- ! 147 | [[DidikTV|DidikTV KPM]] |- ! 148 | [[8TV]] |- ! 149 | [[TV9]] |- ! 502 | [[Bernama TV]] |} === Aneka Melayu === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 104_HD | [[Astro Ria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 105_HD | [[Astro Prima]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 106_HD | [[Astro Oasis]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 107_HD | [[Astro Warna]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 108_HD | [[Astro Citra]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 111_HD | GO Shop Baaru | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 112_HD | [[Astro Rania]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 113_HD | [[Astro Aura]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 116_HD | [[Colors HD|Colors Hindi]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 118_HD | GO Shop Ruuma | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 120_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |- ! 140 | [[NJOI TV]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 150_HD | GO Shop Gaaya | {{ya}} | {{na}} |} === Aneka India === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 201_HD | [[Astro Vaanavil]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 202_HD | [[Astro Vinmeen HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 203_HD | [[Astro Vellithirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 211_HD | [[Sun TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 212_HD | [[Sun Music]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 213 | [[Chutti TV]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 214 | [[:en:Adithya TV|Adithya TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 221_HD | [[STAR Vijay|Star Vijay]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 223_HD | [[:en:Zee Tamil|Zee Tamil]] | {{na}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 241_HD | [[ABO Movies Thangathirai|Astro Box Office Movies Thangathirai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 251_HD | [[Astro BollyOne HD|Astro Box Office BollyOne HD]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Asia === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 303_HD | GO Shop Chinese | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 304_HD | [[Astro Xiao Tai Yang]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 305_HD | [[TVB Classic Channel|TVB Classic]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 306_HD | [[Astro AEC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 307_HD | [[Astro Shuang Xing]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 308_HD | [[Astro Quan Jia HD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 309_HD | [[Celestial Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 310_HD | [[TVB Jade]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 311_HD | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 316_HD | [[Chung T'ien Television|CTi Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 317_HD | [[TVB Entertainment|TVB Entertainment News]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 319_HD | [[TVB Xing He]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 320_HD | [[TVBS-Asia|TVBS Asia]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] | {{ya}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 325_HD | [[Phoenix Television|Phoenix Chinese Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 326_HD | [[Phoenix InfoNews Channel|Phoenix InfoNews Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 333_HD | [[Astro Hua Hee Dai]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 335_HD | [[CCTV-4]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 352 | rowspan="2" | [[Astro AOD]] | {{na}} | {{ya}} |- ! 354 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 392_HD | [[KBS World]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 393_HD | [[ONE HD|ONE]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 395_HD | [[TVN (Asia)|tvN Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 396_HD | [[:en:K-Plus|K-Plus]] | {{na}} | {{ya}} |} === Filem === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 401_HD | HITS Movies | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 404_HD | BOO | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 411_HD | [[HBO]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 412_HD | [[Cinemax]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 413_HD | [[Showcase Movies]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 416_HD | tvN Movies | {{na}} | {{ya}} |} === Berita === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 501_HD | [[Astro Awani]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 503_HD | [[CGTN]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 513_HD | [[Al Jazeera English]] | {{na}} | {{ya}} |} === Pembelajaran === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 550_HD | [[Nat Geo Wild|Nat Geo WILD]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 552_HD | [[Discovery Channel|Discovery]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 553_HD | [[:en:Discovery Asia|Discovery Asia]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 555_HD | [[History (saluran TV Asia Tenggara)|History]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 556_HD | [[Animal Planet]] | {{na}} | {{ya}} |} === Kanak-kanak === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 601_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 603_HD | [[Astro Tutor TV|Astro Tutor TV SMK]] | {{ya}} | {{na}} |-style="background:#faebd7" ! 611_HD | [[Astro Ceria|Astro Ceria]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 612_HD | [[TA-DAA!]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 615_HD | [[Cartoon Network Malaysia|Cartoon Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 616_HD | [[Nickelodeon (saluran TV Malaysia)|Nickelodeon]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 617_HD | [[Nick Jr.]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 618_HD | [[Moonbug Kids]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 619_HD | [[Boomerang (saluran TV)|Boomerang]] | {{na}} | {{ya}} |} === Aneka Inggeris === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 704_HD | [[PRIMEtime (saluran TV Astro)|PRIMEtime]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 706_HD | HITS | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 707_HD | [[:en:TLC (TV network)|TLC]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 708_HD | [[Food Network Asia|Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 709_HD | [[Asian Food Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 712_HD | [[Warner TV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 714_HD | [[Crime & Investigation Network (Asia Tenggara)|Crime + Investigation]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 715_HD | [[:en:HGTV|HGTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 716_HD | [[:en:DMAX (Asian TV channel)|DMAX]] | {{na}} | {{ya}} |} === Sukan === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 801_HD | [[Astro Arena|Astro Arena]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 802_HD | [[Astro Arena|Astro Arena 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 811_HD | [[Astro SuperSport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 812_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 813_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 814_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 4]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 815_HD | [[Astro SuperSport|Astro SuperSport 5]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 816_HD | [[SPOTV]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 817_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 2]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 818_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 819_HD | [[:en:beIN Sports|beIN Sports 3]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 820_HD | [[Eurosport]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 821_HD | [[WWE|WWE Network]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 822_HD | [[Golf Channel]] | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 823_HD | Premier Sports | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 824_HD | [[Astro Cricket]] | {{na}} | {{ya}} |} === Saluran tambahan === {| class="wikitable sortable" ! Saluran !! Nama !! Catatan |-style="background:#faebd7" ! 472_HD - 479_HD | Astro First | Perlu menempah filem di Portal Astro First (480) |-style="background:#faebd7" ! 482_HD - 487_HD | Astro Best | Perlu menempah filem di Portal Astro Best (481) |} === Perkhidmatan interaktif === {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 200 | Portal Prabayar NJOI |-style="background:#faebd7" ! 480 | Portal Astro First |-style="background:#faebd7" ! 481 | Portal Astro Best |} === Saluran khas === *Dipertontonkan secara percuma atau berbayar untuk masa yang terhad. {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama !! Tempoh siaran !! Percuma !! Prabayar |-style="background:#faebd7" ! 100_HD | [[Gemilang]] | 21 Ogo - 18 Sep 2022 | {{na}} | {{ya}} |-style="background:#faebd7" ! 808_HD | [[eGG Network|eGG Plus]] | 18 Ogo - 28 Ogo 2022 | {{ya}} | {{na}} |} === NJOI Lama Eksklusif === *Saluran-saluran ini percuma untuk pelanggan NJOI lama sahaja. {| class="wikitable sortable" |+ ! Saluran !! Nama |- ! 125 | [[Astro Prima]] |- ! 126 | [[Astro Oasis]] |- ! 261 | [[Astro Vaanavil]] |- ! 321 | [[Celestial Movies|Celestial Classic Movies]] |- ! 344 | [[Astro Xiao Tai Yang]] |- ! 346 | [[Astro AEC]] |- ! 375 | [[CCTV-4]] |- ! 531 | [[Astro Awani]] |-style="background:#faebd7" ! 800_HD | [[eGG Network]] |- ! 831 | [[Astro Arena]] |} == Saluran radio == === Stesen radio milik [[Radio Televisyen Malaysia|RTM]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa |- ! 869 | [[Nasional FM]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] |- ! 870 | [[Sabah V FM]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]] |- ! 871 | Wai FM || [[Bahasa Iban|Iban]] |- ! 872 | [[TraXX FM]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] |- ! 873 | [[Minnal FM]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] |- ! 874 | [[Ai FM]] || [[Bahasa Cina|Cina]] |- ! 875 | [[Asyik FM]] || [[Orang Asal|Asal]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] |} === Stesen radio milik [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] === {| class="wikitable" |+ ! Saluran !! Nama !! Bahasa !! Aplikasi SYOK |- ! 852 | [[Hitz (stesen radio)|HITZ]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 853 | [[My (stesen radio)|MY]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |- ! 854 | [[Lite (stesen radio)|Lite]] || rowspan="2" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 855 | [[Mix (stesen radio)|Mix]] || {{ya}} |- ! 856 | [[Era (stesen radio)|ERA]] || rowspan="2" | [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 857 | [[Sinar (stesen radio)|Sinar]] || {{ya}} |- ! 858 | [[Melody (stesen radio)|Melody]] || [[Bahasa Mandarin|Mandarin]] || {{ya}} |- ! 859 | [[Raaga (stesen radio)|Raaga]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 860 | [[Astro Radio|SYOK Classic Rock]] || rowspan="3" | [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 861 | [[Astro Radio|SYOK Gold]] || {{ya}} |- ! 862 | [[Astro Radio|SYOK Opus]] || {{ya}} |- ! 863 | [[Gegar (stesen radio)|Gegar]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 864 | [[Astro Radio|SYOK India Beat]] || [[Bahasa Hindi|Hindi]] || {{ya}} |- ! 865 | [[Astro Radio|SYOK Jazz]] || [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] || {{ya}} |- ! 866 | [[Astro Radio|SYOK Osai]] || [[Bahasa Tamil|Tamil]] || {{ya}} |- ! 867 | [[Radio Bayu|SYOK Bayu]] || [[Bahasa Kadazan|Kadazan]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 868 | [[Radio Kenyalang|SYOK Kenyalang]] || [[Bahasa Iban|Iban]], [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 876 | [[Zayan (stesen radio)|Zayan]] || [[Bahasa Melayu|Melayu]] || {{ya}} |- ! 877 | [[GoXuan (stesen radio)|GO Xuan]] || [[Bahasa Cina|Cina]] || {{ya}} |} === SYOK Eksklusif === {| class="wikitable" |+ ! Nama |- | [[Astro Awani|Astro Awani Radio]] |- | You Streaming! |- | [[KBS World|KBS World Radio]] |- | Boom! Radio |- | Red Radio |- | Rakita |- | AFO Radio |- | AFO Radio - Chinese |} == Rujukan == == Pautan luar == *[https://www.njoi.com.my/bm-home Laman web NJOI] *[https://www.njoi.com.my/bm-channels-packs/njoi-hd Laman web NJOI HD] {{Astro All Asia Networks}} [[Kategori:Televisyen di Malaysia]] [[Kategori:Televisyen definisi tinggi]] [[Kategori:Astro]] 0zlnhteqji617c42lqn73rf3bzbm6ja 0 1062157 5651024 5624851 2022-08-22T11:33:09Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5624850 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{Taxobox |image = Alocasia lowii1.jpg |name = Birah hitam<br>Birah kilang<!-- Jangan letak Jawi di sini --> |image_caption = Birah hitam atau birah kilang. | regnum = [[Tumbuhan]] | unranked_divisio = [[Trakeofit]] | unranked_phylum = [[Angiosperma]] | unranked_classis = [[Monokot]] | ordo = [[Alismatales]] | familia = [[Araceae]] |genus = ''[[Alocasia]]'' |genus_authority = |species = '''''A. longiloba''''' |binomial = ''Alocasia longiloba'' |binomial_authority = Miq. | synonyms = *''Caladium veitchii'' <small>Lindl.</small> *''Alocasia korthalsii'' <small>Schott</small> *''Alocasia lowii'' <small>Hook.f.</small> *''Alocasia veitchii'' <small>(Lindl.) Schott</small> *''Alocasia lowii'' var. ''reticulata'' <small>W.Bull</small> *''Alocasia veitchii'' var. ''supurba'' <small>Veitch</small> *''Alocasia lowii'' var. ''picta'' <small>Hook.f.</small> *''Alocasia singaporensis'' <small>Linden</small> *''Alocasia grandis'' <small>Clemenc.<small/> *''Alocasia intermedia'' <small>H.Laurentius</small> *''Alocasia gigantea'' <small>Jacob-Makoy</small> *''Alocasia amabilis'' <small>W.Bull</small> *''Alocasia thibantiana'' <small>Mast.</small> *''Alocasia denudata'' <small>Engl.</small> *''Alocasia lowii'' var. ''veitchii'' <small>(Lindl.) Engl.</small> *''Alocasia putzeysii'' <small>N.E.Br.</small> *''Alocasia eminens'' <small>N.E.Br.</small> *''Alocasia lucianii'' <small>Pucci ex Rodigas</small> *''Alocasia pucciana'' <small>André</small> *''Alocasia argyrea'' <small>Mast.</small> *''Alocasia watsoniana'' <small>Sander</small> *''Alocasia curtisii'' <small>N.E.Br.</small> *''Alocasia gibba'' <small>André</small> *''Alocasia cuspidata'' <small>Engl.</small> *''Alocasia lowii'' var. ''grandis'' <small>(Clemenc.) G.Nicholson</small> *''Alocasia cochinchensis'' <small>Pierre ex Engl. & K.Krause</small> *''Alocasia denudata'' var. ''elongata'' <small>Engl.</small> *''Alocasia leoniae'' <small>Engl. & K.Krause</small> *''Alocasia longifolia'' <small>Engl. & K.Krause</small> *''Alocasia spectabilis'' <small>Engl. & K.Krause</small> | synonyms_ref = <ref name="WCSP">{{cite web|url=https://wcsp.science.kew.org/namedetail.do?name_id=6770|title=''Alocasia longiloba''|work= World Checklist of Selected Plant Families|publisher=[[Taman Botani Diraja, Kew]]|access-date=2022-05-26}}</ref> }} '''Birah hitam''', '''birah kilang''', '''birah kijang''', '''keladi cali''', '''keladi cantik''', '''keladi hitam''', '''keladi rimau''', '''keladi ular''', '''keladi candik''' atau '''keladi muka rusa''',<ref>{{cite dictionary|title=birah|url=https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=Birah|dictionary=Kamus Dewan|publisher=[[Dewan Bahasa dan Pustaka]]|date=2017|edition=ke-4}}</ref><ref>{{cite dictionary|title=keladi|url=https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=Keladi|dictionary=Kamus Dewan|publisher=[[Dewan Bahasa dan Pustaka]]|date=2017|edition=ke-4}}</ref><ref>{{cite web |url=https://www.mybis.gov.my/sp/45839 |author= |title=Alocasia longiloba |website=Malaysia Biodiversity Information System (MyBIS) |accessdate=2022-05-27 }}</ref> dengan nama saintifik ''Alocasia longiloba'' (sin. ''A. denudata'') ialah [[spesies]] tumbuhan dalam [[keluarga (biologi)|keluarga]] talas-talasan, Araceae. Spesies ini ditemukan di kawasan meliputi selatan [[Yunnan]] dan [[Guangdong]] hingga ke barat dan tengah [[Malesia]].<ref name="WCSP"/> == Penerangan == [[File:Alocasia denudata.jpg|thumb|Daun birah hitam.]] [[File:Buahkeladi.jpg|thumb|Buah birah berwarna merah.]] Tumbuhan [[pokok herba|herba]] dengan ketinggian sekitar 150 cm ini mempunyai [[rimpang]] atau [[umbi]] yang terbenam dalam tanah, dan [[akar]] yang berselirat. [[Tangkai daun]]nya sepanjang 30-120 cm tumbuh menegak, licin berdebu, berkeratan rentas bulat dan berwarna ungu keperangan hingga ke hijau gelap. Tangkai daun tersebut bersambung di celah belahan atas [[daun]] dengan lai daun berukuran 27–85 x 14–40cm; berwarna hijau cerah tersusun semacam pola tulang ikan. Daunnya pula berbentuk anak panah tajam dengan warna hijau gelap di bahagian bawah dan bercabang tumpul di atas.<ref name=POWO/> [[Perbungaan]]nya pula muncul di atas [[jambak bunga#Ciri-ciri umum|tangkai bunga]] sepanjang 8-18 cm. [[Seludang]]nya mempunyai panjang sekitar 7-15 cm, berwarna hijau pucat dan berbentuk [[perahu]]. [[Tongkol]]nya yang bersaiz lebih pendek tersembunyi di dalam seludang, berbentuk runcing; pistilnya berwarna hijau manakala stigma pula berwarna putih pucat. [[Buah]] yang telah ranum berwarna merah jingga dan berukuran sekitar 1.5 × 0.75 cm.<ref name=POWO>{{cite web |author=POWO |date=2022 |title= ''Alocasia longiloba'' Miq. |website=Plants of the World Online. |publisher=[[Taman Botani Diraja, Kew]] |url=https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:84195-1 |accessdate=26 Mei 2022}}</ref> Buah ini sering menjadi makanan [[burung]] dan [[biji benih|benih]]nya dipencarkan ke tempat baru untuk hidup. Birah ini sesuai ditanam untuk tujuan [[lanskap]] dan hiasan laman. Birah hitam adalah jenis tumbuhan yang hidup di kawasan redup, meminati tanah yang subur dan memerlukan banyak air.<ref>[https://planthelp.me/wiki/Alocasia_longiloba Alocasia longiloba] dicapai pada 2022-05-27</ref> == Lihat juga == * [[Birah badak]] * [[Birah hijau]] * [[Birah kelawar]] * [[Birah keris hitam]] * [[Birah negeri]] == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Araceae]] [[Kategori:Alocasia]] ==Pautan luar== * [https://www.mybis.gov.my/sp/45839 Profil spesies] di Sistem Maklumat Biokepelbagaian Malaysia * [https://www.nparks.gov.sg/florafaunaweb/flora/1/6/1633 Profil spesies] di Flora and Fauna Web Lembaga Taman Negara Singapura {{Tunas-tumbuhan}} 590od4udwvmfvw77l7rps4rnj4vb2so 0 1062972 5650982 5626325 2022-08-22T10:34:01Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 Membatalkan semakan 5626325 oleh [[Special:Contributions/林孝導|林孝導]] ([[User talk:林孝導|Perbincangan]]) wikitext text/x-wiki {{short description|Sejenis burung}} {{taxobox | auto = yes | name = Merak<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | fossil_range = {{Fossil range|3|0}}<small>[[Pliocene]] Akhir – kini</small> | image = Peacock Plumage.jpg | image_upright = 1.2 | image_caption = [[Merak India|Burung merak India]] jantan mengembangkan ekornya |regnum = [[Animalia]] |phylum=[[Chordata]] |classis=[[Aves]] |ordo=[[Galliformes]] |familia=[[Phasianidae]] |subfamilia=[[Pavoninae]] |tribus = '''Pavonini''' | subdivision_ranks = Spesies | subdivision = ''[[Pavo cristatus]]''<br />''[[Pavo muticus]]''<br>''[[Congo peafowl|Afropavo congensis]]'' }} '''Merak''' ({{small|disebut}} [mĕ.rak], {{Jawi|مرق}}) adalah nama biasa untuk tiga spesies burung dalam [[genus|genus-genus]] ''[[Pavo (genus)|Pavo]]'' dan ''[[Afropavo]]'' dari keluarga [[Phasianidae]].<ref>{{cite encyclopedia |url=http://www.britannica.com/eb/article-9058859/peacock |title=Peacock (bird) |encyclopedia=Britannica Online Encyclopedia}}</ref> Burung-burung ini dikenali kerana penampilan jantan burungnya yang meneriak nyaring serta bulu ekor yang sangat menarik. Ekor yang menarik hanya terdapat pada spesies merak Asiatik, yang mana mempunyai ekor dengan titik-titik mata atau jajaran bulu-bulu yang terlindung yang mana akan dikembangkan semasa hendak mengawan. Perkataan ''merak'' menyerap dari suatu bahasa dalam [[Bahasa-bahasa Asli|rumpun bahasa Asli]] yang pada awalnya mengkhusus kepada burung [[merak hijau]] (''Pavo muticus'') sebelum diluas maknanya.<ref name="Teckwyn">{{Cite journal|last=Lim|first=Teckwyn|date=Jun 2020|title=An Aslian origin for the word gibbon|url=http://journals.openedition.org/lexis/4291|journal=Lexis. Journal in English Lexicology|language=en|issue=15|doi=10.4000/lexis.4291|issn=1951-6215}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Geoffrey|first=Benjamin|year=2012|title=The Aslian languages of Malaysia and Thailand: An assessment|url=https://www.elpublishing.org/itempage/131|journal=Language Documentation and Description|volume=11|pages=136-230}}</ref>{{Rp|152-153}} Terdapat tiga spesies yang wujud dalam jenis burung bernama demikian termasuk: * [[Merak India]], ''Pavo cristatus'' di [[subbenua India|tanah India]] * [[Merak hijau]], ''Pavo muticus'' di [[Asia Tenggara]] * [[Merak Kongo]], ''Afropavo congensis'' di [[Lembah Congo]] == Ciri umum == [[File:Eggs of Peafowl at Aravath Kasaragod.jpg|thumb|Telur merak]] [[File:Baby Peacock (18131813108).jpg|thumb|Anak merak]] [[File:Peacock-JS.jpg|thumb|Kepala seekor merak dewasa]] [[File:Paon blanc Madère 2008.jpg|thumb|Satu [[leusistik]] oleh merak India]] [[File:Biomechanics-of-the-Peacocks-Display-How-Feather-Structure-and-Resonance-Influence-Multimodal-pone.0152759.s002.ogv|thumb|Analisis video akan mekanisme di belakang ekor merak.]] [[File:Peacock by Nihal jabin.jpg|thumb|Merak dari bahagian belakang.]] Merak India mempunyai warna bulu hijau dan biru yang berkilat, kebanyakannya hijau dan biru metalik, akan tetapi bagi merak hijau ia mempunyai bulu badan berwarna tembaga dan hijau. Pada kedua-dua spesies, saiz dan rentang sayap merak betina lebih kecil berbanding merak jantan, serta merak jantan juga lebih panjang di sebabkan oleh ekornya.<ref>{{cite web|url=https://animals.sandiegozoo.org/animals/peafowl|title=Peafowl|publisher=San Diego Zoo|website=sandiegozoo.org|access-date=13 March 2021}}</ref> Ekor merak tidak hanya terdiri dari bulu-bulu ekor "quill" tetapi juga bulu ekor yang mencanak naik. Bulu-bulu ini juga memiliki tanda seperti bebola mata, yang mana dapat dilihat dengan jelas apabila merak jantan mengembangkan atau mengipaskan ekornya. Kedua-dua jantina juga memiliki jampul di atas kepala. Merak India betina mempunyai gabungan warna bulu kelabu pudar, perang dan hijau. Merak betina juga mengembangkan bulunya untuk mengusir persaingan dari merak betina lain atau memberi isyarat bahaya kepada anak-anaknya. [[Merak Hijau]] berbeza dengan merak India di mana merak jantan mempunyai bulu berwarna hijau dan emas, serta sayap hitam dengan kilauan biru. Tidak seperti merak India, merak Hijau betina serupa dengan merak jantan, tetapi ekor menegak yang lebih pendek, warna tembaga pada leher yang lebih pudar dan kilauan warna yang lebih kurang. Merak Congo jantan biasanya tidak mengembangkan ekornya, tetapi menggunakan ekornya semasa hendak mengawan. Bulu ekornya lebih pendek berbanding merak India dan Hijau. Merak betina bagi spesies India dan Afrika mempunyai bulu kelabu pucat dan/atau perang. == Rujukan== {{reflist|30em}} == Pautan luar == * {{wikiquote-inline}} * {{Commons and category-inline|Pavo cristatus|Pavo cristatus}} * {{wikispecies-inline|Pavo}} {{Tunas-burung}} {{Phasianidae}} {{Birds in culture}} {{Authority control}} {{Taxonbar|from1=Q974811|from2=Q61865|from3=Q254636|from4=Q338996}} [[Category:Merak| ]] [[Category:Burung dari Asia| ]] f4x1nlfx2r1ab4dhox230kc18ps9g0f 0 1063607 5650961 5626803 2022-08-22T10:04:39Z 2001:D08:DF:6DC2:B588:A967:654A:62BA wikitext text/x-wiki '''Cempaka''' ialah sebuah drama bersiri Malaysia yang disiarkan pada jam 8:00 - 9:00 pagi, Isnin - Jumaat, di [[TV3]]. bermula 2 Ogos 2021. Mulai 2 Julai 2022, Slot Cempaka ditayangkan pada setiap hari, jam 8:00 pagi menggantikan [[Borak Kopitiam]] yang telah ditamatkan penyiarannya pada 26 Jun 2022. ==Sejarah Waktu Siaran Slot Cempaka== ==Senarai Drama== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Bilangan Episod''' | '''Nota''' |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;"|2021 |- |1. | ''[[Lelakimu Yang Dulu]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 2 Ogos 2021 - 9 September 2021 | Eoon Shuhaini | {{hlist|[[Sharnaaz Ahmad]]|[[Nelydia Senrose]]|||||[[Nadia Brian]]||[[Ungku Hariz]]||[[Reen Rahim]]||||||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Dian P. Ramlee]]||[[Rosnah Johari]]||[[Azizah Mahzan]]}} |'''Takdir Tercipta''' - [[Hafiz Suip]] ft. [[Adira]] |28 Episod |Adaptasi daripada novel '''Lelakimu Yang Dulu''' karya Farah Darianna. |- |2. | ''[[Dia Menantu Rahsia]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) |10 September 2021 - 19 Oktober 2021 |Mohd Fazli Yahya | {{hlist|[[Ashraf Muslim]]|[[Raysha Rizrose]]|[[Mona Allen]]|[[Raja Hakim]]|||||||[[Aisya Hasnaa]]|[[Wilma Muhammad]]|}} |'''Kisah Cinta Kita - [[Hafiz Suip]]''' |28 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Dia Menantu Rahsia (novel)|Dia Menantu Rahsia]]''' karya Indah Hairani. |- |3. | ''[[Cinta Tanpa Henti]]'' (ulangan dari [[Slot Samarinda]]) | 21 Oktober 2021 - 16 November 2021 | Zamri Zakaria | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Elizad Sharifuddin]]||[[Nadia Brian]]||[[Arash Mohamad]]||[[Farahdhiya]]||[[Isa Khan]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Nynaa Harizal]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Noniswara]]||[[Zaefrul Nordin]]}} | '''Teristimewa''' - Erul |20 Episod | |- |4. | ''[[Aku Cinta Dia (drama)|Aku Cinta Dia]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 17 November 2021 - 14 Disember 2021 | Bahri Uma | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Hannah Delisha]]||[[Nadia Brian]]||[[Ikmal Amry]]||[[Fahad Iman]]|||| [[Elly Mazlein]]||[[Fauzi Nawawi]]}} | '''Hingga Akhir Nanti''' - Neon Band |20 Episod | |- |5. | ''[[Cinta Sekali Lagi]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 15 Disember 2021 - 21 Januari 2022 | Pali Yahya | {{hlist|[[Nelydia Senrose]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Hannah Delisha]]||[[Raja Afiq]]||[[Ezzaty Abdullah]]||Haziq Fadhullah||[[Dilla Ahmad]]||[[Haleeda|Haleeda Mazlin]]||[[Arash Mohamad]]||[[Luqman Hafidz]]||Elnisa Ryun||[[Mustaqim Bahadon]]||Iman Zulkarnain||Isaac Iman||[[Tengku Zara Eryna]]||Zara Shelby||Alessandra Alyssa}} |'''[[Tanpa Rela (lagu 2020)|Tanpa Rela]]''' - [[Misha Omar]] |28 Episod | |- ! Colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;"|2022 |- |1. | ''[[Adellea Sofea]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 24 Januari 2022 - 2 Mac 2022 | [[Shahrulezad Mohameddin]] | {{hlist|[[Mira Filzah]]||[[Ungku Ismail Aziz]]||[[Bella Dally]]||[[Jasmine Suraya]]||[[Fizo Omar]]||[[Josiah Hogan]]||Iman Zulkarnain||[[Roy Azman]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||Cassia Iman||[[Kazar Saisi]]||Sharisa Haris||[[Uchee Fukada]]||Remy Maghrib||Fadzly Fuad}} | '''Tentang Rahsia''' - [[Shila Amzah]] & Judika | 28 Episod | |- |2. | ''[[Ryan Aralyn]]'' (Ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 3 Mac 2022 - 11 April 2022 | Riza Baharudin | {{hlist|[[Zul Ariffin]]||[[Raysha Rizrose]]||[[Fify Azmi]]||[[Shah Iskandar]]||[[Sharifah Husna]]||[[Kodi Rasheed]]||[[Raja Azura]]||[[Arash Mohamad]]||[[Aishah Atan]]||Ummar Dzariff||[[Nabil Aqil]]}} | '''Penat''' - [[Andi Bernadee]] |28 Episod | |- | 3. | ''[[Tak Sempurna Mencintaimu]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 12 April 2022 - 20 Mei 2022 | Emi Suffian | {{hlist|[[Redza Rosli]]||[[Intan Najuwa]]||Rita Nadira||[[Fendy Bakry]]||[[Nafiez Zaidi]]||Aniq Suhair||[[Wan Maimunah]]||[[Azza Zawari]]||Lydia Saimon||Ali Reza||Shah Khan||[[Scha Elinnea]]|| Naim Shamshol}} | '''Durja''' - [[Khai Bahar]] |28 Episod | Adaptasi daripada novel '''Tak Sempurna Mencintaimu''' karya Rehan Makhtar |- | 4. | ''[[Ayahanda (drama)|Ayahanda]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 23 Mei 2022 - 8 Jun 2022 | Dato' [[Ahmad Tarmimi Siregar]] | {{hlist|[[Jalil Hamid]]|[[Fauziah Ahmad Daud]]|[[Fikry Ibrahim]]|[[Shahz Jaszle]]|[[Noorkhiriah]]|[[Hairi Safwan]]|[[Sherry Ibrahim]]|[[Mimi Ernida]]|Anuar Hamizan}} |'''Coretan Pilu''' - [[Awie]] |13 Episod |Adaptasi novel '''Ayahanda''' karya [[Azizi Abdullah|Azizi Haji Abdullah]] |- | 5. | ''[[Diari Seorang Suami]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 9 Jun 2022 - 27 Jun 2022 | Johan Bahar | {{hlist|[[Afieq Shazwan]]||[[Yuna Rahim]]||[[Keith Foo]]||[[Fimie Don]]||Aida Othman|Sani Sudin||June Lojong||Khal Isyaf}} |'''Kemelut''' - Pasya |13 Episod | |- | 6. | ''[[Jangan Benci Cintaku]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 28 Jun 2022 - 26 Julai 2022 | Mohd Fazli Yahya | {{hlist|[[Zahirah MacWilson]]|| [[Saharul Ridzwan]]||[[Niena Baharun]]||[[Azizah Mahzan]]|| [[Izzue Islam]]||[[Daler Yusuf]]|| [[Amelia Henderson]]||[[Luqman Hafidz]]|| [[Catriona Ross]]|| [[Dilla Ahmad]]||[[Esma Daniel]]}} | '''[[Sampai Bila (lagu 2018)|Sampai Bila]]''' - [[Misha Omar]] | 28 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Jangan Benci Cintaku (novel)|Jangan Benci Cintaku]]''' karya Emy Roberto |- | 7. | ''[[Pengantin Satu Malam]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 27 Julai 2022 - 23 Ogos 2022 | Eoon Shuhaini | {{hlist|[[Amelia Henderson]]||[[Nazim Othman]]||[[Fizo Omar]]||[[Afifah Nasir]]||[[Mustapha Kamal]]||[[Susan Manen]]||[[Edika Yusof]]||[[Sharifah Shahora]]||[[Norish Karman]]||[[Farisha Irwayu]]}} | '''Satu Malam''' - Qody | 28 Episod | Adaptasi daripada novel '''Pengantin Satu Malam''' karya Sophilea |- |8. |Halalkan Hatiku Yang Ku Curi (ulangan dari Slot Akasia) |24 Ogos 2022 - | | |Semakin - Siti Sarah | | |} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Slot Drama Melayu Televisyen]] [[Kategori:Drama Melayu]] jgyc67r3eq6bft5gyu98h6fk4gwdlwz 5650977 5650961 2022-08-22T10:25:06Z 2001:D08:DF:6DC2:B588:A967:654A:62BA wikitext text/x-wiki '''Cempaka''' ialah sebuah drama bersiri Malaysia yang disiarkan pada jam 8:00 - 9:00 pagi, Isnin - Jumaat, di [[TV3]]. bermula 2 Ogos 2021. Mulai 2 Julai 2022, Slot Cempaka ditayangkan pada setiap hari, jam 8:00 pagi menggantikan [[Borak Kopitiam]] yang telah ditamatkan penyiarannya pada 26 Jun 2022. ==Sejarah Waktu Siaran Slot Cempaka== ==Senarai Drama== {| class="wikitable sortable" style="border:1px solid black" border="0" cellpadding="1" cellspacing="1" |- bgcolor="#99ccff" | '''Bil''' | '''Judul''' | '''Tarikh Tayangan''' | '''Pengarah''' | '''Pelakon Utama''' | '''Lagu Tema''' | '''Bilangan Episod''' | '''Nota''' |- ! colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;"|2021 |- |1. | ''[[Lelakimu Yang Dulu]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 2 Ogos 2021 - 9 September 2021 | Eoon Shuhaini | {{hlist|[[Sharnaaz Ahmad]]|[[Nelydia Senrose]]|||||[[Nadia Brian]]||[[Ungku Hariz]]||[[Reen Rahim]]||||||[[Dato' Jalaluddin Hassan]]||[[Dian P. Ramlee]]||[[Rosnah Johari]]||[[Azizah Mahzan]]}} |'''Takdir Tercipta''' - [[Hafiz Suip]] ft. [[Adira]] |28 Episod |Adaptasi daripada novel '''Lelakimu Yang Dulu''' karya Farah Darianna. |- |2. | ''[[Dia Menantu Rahsia]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) |10 September 2021 - 19 Oktober 2021 |Mohd Fazli Yahya | {{hlist|[[Ashraf Muslim]]|[[Raysha Rizrose]]|[[Mona Allen]]|[[Raja Hakim]]|||||||[[Aisya Hasnaa]]|[[Wilma Muhammad]]|}} |'''Kisah Cinta Kita - [[Hafiz Suip]]''' |28 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Dia Menantu Rahsia (novel)|Dia Menantu Rahsia]]''' karya Indah Hairani. |- |3. | ''[[Cinta Tanpa Henti]]'' (ulangan dari [[Slot Samarinda]]) | 21 Oktober 2021 - 16 November 2021 | Zamri Zakaria | {{hlist|[[Aeril Zafrel]]||[[Elizad Sharifuddin]]||[[Nadia Brian]]||[[Arash Mohamad]]||[[Farahdhiya]]||[[Isa Khan]]||[[Shahz Jaszle]]||[[Nynaa Harizal]]||[[Hafidz Roshdi]]||[[Sherie Merlis]]||[[Marissa Yasmin]]||[[Noniswara]]||[[Zaefrul Nordin]]}} | '''Teristimewa''' - Erul |20 Episod | |- |4. | ''[[Aku Cinta Dia (drama)|Aku Cinta Dia]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 17 November 2021 - 14 Disember 2021 | Bahri Uma | {{hlist|[[Aiman Hakim Ridza]]||[[Hannah Delisha]]||[[Nadia Brian]]||[[Ikmal Amry]]||[[Fahad Iman]]|||| [[Elly Mazlein]]||[[Fauzi Nawawi]]}} | '''Hingga Akhir Nanti''' - Neon Band |20 Episod | |- |5. | ''[[Cinta Sekali Lagi]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 15 Disember 2021 - 21 Januari 2022 | Pali Yahya | {{hlist|[[Nelydia Senrose]]||[[Saharul Ridzwan]]||[[Hannah Delisha]]||[[Raja Afiq]]||[[Ezzaty Abdullah]]||Haziq Fadhullah||[[Dilla Ahmad]]||[[Haleeda|Haleeda Mazlin]]||[[Arash Mohamad]]||[[Luqman Hafidz]]||Elnisa Ryun||[[Mustaqim Bahadon]]||Iman Zulkarnain||Isaac Iman||[[Tengku Zara Eryna]]||Zara Shelby||Alessandra Alyssa}} |'''[[Tanpa Rela (lagu 2020)|Tanpa Rela]]''' - [[Misha Omar]] |28 Episod | |- ! Colspan="8" style="background:grey; color:black; text-align:center;"|2022 |- |1. | ''[[Adellea Sofea]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 24 Januari 2022 - 2 Mac 2022 | [[Shahrulezad Mohameddin]] | {{hlist|[[Mira Filzah]]||[[Ungku Ismail Aziz]]||[[Bella Dally]]||[[Jasmine Suraya]]||[[Fizo Omar]]||[[Josiah Hogan]]||Iman Zulkarnain||[[Roy Azman]]||[[Fazlina Ahmad Daud]]||Cassia Iman||[[Kazar Saisi]]||Sharisa Haris||[[Uchee Fukada]]||Remy Maghrib||Fadzly Fuad}} | '''Tentang Rahsia''' - [[Shila Amzah]] & Judika | 28 Episod | |- |2. | ''[[Ryan Aralyn]]'' (Ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 3 Mac 2022 - 11 April 2022 | Riza Baharudin | {{hlist|[[Zul Ariffin]]||[[Raysha Rizrose]]||[[Fify Azmi]]||[[Shah Iskandar]]||[[Sharifah Husna]]||[[Kodi Rasheed]]||[[Raja Azura]]||[[Arash Mohamad]]||[[Aishah Atan]]||Ummar Dzariff||[[Nabil Aqil]]}} | '''Penat''' - [[Andi Bernadee]] |28 Episod | |- | 3. | ''[[Tak Sempurna Mencintaimu]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 12 April 2022 - 20 Mei 2022 | Emi Suffian | {{hlist|[[Redza Rosli]]||[[Intan Najuwa]]||Rita Nadira||[[Fendy Bakry]]||[[Nafiez Zaidi]]||Aniq Suhair||[[Wan Maimunah]]||[[Azza Zawari]]||Lydia Saimon||Ali Reza||Shah Khan||[[Scha Elinnea]]|| Naim Shamshol}} | '''Durja''' - [[Khai Bahar]] |28 Episod | Adaptasi daripada novel '''Tak Sempurna Mencintaimu''' karya Rehan Makhtar |- | 4. | ''[[Ayahanda (drama)|Ayahanda]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 23 Mei 2022 - 8 Jun 2022 | Dato' [[Ahmad Tarmimi Siregar]] | {{hlist|[[Jalil Hamid]]|[[Fauziah Ahmad Daud]]|[[Fikry Ibrahim]]|[[Shahz Jaszle]]|[[Noorkhiriah]]|[[Hairi Safwan]]|[[Sherry Ibrahim]]|[[Mimi Ernida]]|Anuar Hamizan}} |'''Coretan Pilu''' - [[Awie]] |13 Episod |Adaptasi novel '''Ayahanda''' karya [[Azizi Abdullah|Azizi Haji Abdullah]] |- | 5. | ''[[Diari Seorang Suami]]'' (ulangan dari [[Slot Lestary]]) | 9 Jun 2022 - 27 Jun 2022 | Johan Bahar | {{hlist|[[Afieq Shazwan]]||[[Yuna Rahim]]||[[Keith Foo]]||[[Fimie Don]]||Aida Othman|Sani Sudin||June Lojong||Khal Isyaf}} |'''Kemelut''' - Pasya |13 Episod | |- | 6. | ''[[Jangan Benci Cintaku]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 28 Jun 2022 - 26 Julai 2022 | Mohd Fazli Yahya | {{hlist|[[Zahirah MacWilson]]|| [[Saharul Ridzwan]]||[[Niena Baharun]]||[[Azizah Mahzan]]|| [[Izzue Islam]]||[[Daler Yusuf]]|| [[Amelia Henderson]]||[[Luqman Hafidz]]|| [[Catriona Ross]]|| [[Dilla Ahmad]]||[[Esma Daniel]]}} | '''[[Sampai Bila (lagu 2018)|Sampai Bila]]''' - [[Misha Omar]] | 28 Episod | Adaptasi daripada novel '''[[Jangan Benci Cintaku (novel)|Jangan Benci Cintaku]]''' karya Emy Roberto |- | 7. | ''[[Pengantin Satu Malam]]'' (ulangan dari [[Slot Akasia]]) | 27 Julai 2022 - 23 Ogos 2022 | Eoon Shuhaini | {{hlist|[[Amelia Henderson]]||[[Nazim Othman]]||[[Fizo Omar]]||[[Afifah Nasir]]||[[Mustapha Kamal]]||[[Susan Manen]]||[[Edika Yusof]]||[[Sharifah Shahora]]||[[Norish Karman]]||[[Farisha Irwayu]]}} | '''Satu Malam''' - Qody | 28 Episod | Adaptasi daripada novel '''Pengantin Satu Malam''' karya Sophilea |- |8. |Halalkan Hatiku Yang Ku Curi (ulangan dari Slot Akasia) |24 Ogos 2022 - |Mufid Suhaimi |Aliff Aziz . Farah Nabilah . Mimi Lana . Shah Iskandar . Normah Damanhuri . Jasmin Hamid . Azri Iskandar . Afique Hussain . Azhan Rani . Anne Abdullah . Alex Yanz |Semakin - Siti Sarah |27 Episod | |} [[Kategori:Rancangan TV3]] [[Kategori:Slot Drama Melayu Televisyen]] [[Kategori:Drama Melayu]] kv3x4br2uj5cvuiqx4y3oxvr18x1x34 0 1069231 5650861 5638988 2022-08-22T04:34:08Z Hasrolhashim 26989 wikitext text/x-wiki {{infobox politician | honorific-prefix = | honorific-suffix = | image = | constituency_MP4 = | parliament4 = | term_start4 = | term_end4 = | predecessor4 = | successor4 = | office5 = Ketua PKR Cabang [[Bakri (kawasan persekutuan)|Bakri]] | term_start5 = 2022 | term_end5 = | predecessor5 = | successor5 = | office6 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Bukit Naning}} | term_start6 = 28 Jun 2018 | term_end6 = 22 Januari 2022 | predecessor6 = {{BN UMNO}} Saipolbahari Suib | successor6 = [[Mohd Fuad Tukirin]] | birth_name = | birth_place = [[Batu Pahat]], [[Johor]] | birth_date = {{bda|1979|9|23}} | death_date = | death_place = | resting_place = | party = {{PH PKR}} [[PKR]] | otherparty = | spouse = Azlinah Kasmin | children = {{ubl|Mohd Azam|Mohd Akimi|Nurul Ain|Aleesya}} | occupation = Ahli politik | profession = | alma_mater = }} YB '''Md Ysahruddin Kusni''' adalah merupakan Ahli [[Dewan Negeri Johor]] untuk [[Bukit Naning (kawasan negeri)|Bukit Naning]] yang memenangi [[Pilihan raya negeri Johor 2018]] lalu.<ref>[https://dewannegeri.johor.gov.my/ahli/n14/ Bukit Naning]</ref> ==Rujukan== <references /> {{Ahli Dewan Negeri Johor ke-14}} {{tunas-ahlipolitik-Malaysia}} [[Kategori:Anggota Parti Keadilan Rakyat]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Ahli politik Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Ahli Dewan Negeri Johor ke-14]] 836prckd66f40tz7v5tn4m49ojhp3po 0 1069233 5650860 5638993 2022-08-22T04:33:46Z Hasrolhashim 26989 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | honorific-prefix = Yang Berhormat Puan Hajah | name = Zaiton Ismail | honorific-suffix = {{small|PPN; PIS (Johor)}} | native_name = زايتون بنت إسماعيل | native_name_lang = | image = | imagesize = 150 | caption = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1957|2|23}} | birth_place = [[Muar]], [[Johor]], [[Persekutuan Tanah Melayu]] (kini [[Malaysia]]) | death_date = | death_place = | resting_place = | office1 = Pengerusi Jawatankuasa Wanita, Keluarga dan Pembangunan Masyarakat <br> [[Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Johor]] | monarch1 = [[Sultan Ibrahim Ismail]] | 1blankname1 = Menteri Besar | 1namedata1 = [[Hasni Mohammad]] | term_start1 = 6 Mac 2020 | term_end1 = 22 Januari 2022 | predecessor1 = [[Liow Cai Tung]] | successor1 = [[Khairin Nisa|Khairin-Nisa Ismail]] | constituency1 = [[Sungai Balang (kawasan negeri)|Sungai Balang]] | office3 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Sungai Balang}} | majority3 = 1,635 ([[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]]) <br/> 174 ([[Pilihan raya umum Malaysia 2018|2018]]) | term_start3 = 5 Mei 2013 | term_end3 = 22 Januari 2022 | predecessor3 = [[Robia Kosai]] ([[United Malays National Organisation|UMNO]]–[[Barisan Nasional|BN]]) | successor3 = [[Selamat Takim]] | citizenship = | party = [[United Malays National Organisation]] (UMNO) | otherparty = [[Barisan Nasional]] (BN)<br/>[[Perikatan Nasional]] (PN) | relations = | occupation = Ahli politik | profession = | education = | alma_mater = | spouse = Abdul Rahim Ismail | children = 1 | website = | footnotes = }} YB '''Zaiton Ismail''' adalah merupakan Ahli [[Dewan Negeri Johor]] untuk [[Sungai Balang (kawasan negeri)|Sungai Balang]] yang memenangi [[Pilihan raya umum Malaysia 2018]] lalu.<ref>[https://dewannegeri.johor.gov.my/ahli/n16/ Sungai Balang]</ref> ==Keputusan pilihan raya== {| class="wikitable" style="margin:0.5em ; font-size:95%" |+ '''[[Dewan Negeri Johor]]'''<ref name="GE14 results">{{cite web|url=https://keputusan.spr.gov.my/|title=SEMAKAN KEPUTUSAN PILIHAN RAYA UMUM KE - 14|publisher=[[Election Commission of Malaysia]] |language=ms|access-date=17 May 2018}} Percentage figures based on total turnout.</ref><ref name="The Star GE14">{{cite web|url=https://election.thestar.com.my/|title=The Star Online GE14|work=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|access-date=24 May 2018}} Percentage figures based on total turnout.</ref> !|Tahun !|Konstituensi !colspan=2|Calon !|Undian !|% !colspan=2|Lawan !|Undian !|% !|Jumlah Undian !|Majoriti !|Keluar mengundi |- |[[Pilihan raya umum Malaysia 2013|2013]] |rowspan=3|N16 [[Sungai Balang (kawasan negeri)|Sungai Balang]], P146 [[Muar (kawasan persekutuan)|Muar]] |{{Party shading/Barisan Nasional}} | | '''Zaiton Ismail''' ([[United Malays National Organisation|'''UMNO''']]) | align="right"| '''9,716''' | '''54.59%''' |{{Party shading/PAS}} | |Malik Mohamed Diah ([[Pan-Malaysian Islamic Party|PAS]]) |align="right" | 8,081 | 45.41% | 18,205 | 1,635 | 86.21% |- |rowspan=2|[[Pilihan raya negeri Johor 2018|2018]] |rowspan=2 {{Party shading/Barisan Nasional}} | |rowspan=2| '''Zaiton Ismail''' ([[United Malays National Organisation|'''UMNO''']]) |rowspan=2 align="right"| '''8,022''' |rowspan=2| '''42.19%''' |{{Party shading/Keadilan}} | |Na'im Jusri ([[People's Justice Party (Malaysia)|PKR]]) |align="right" | 7,848 | 41.27% |rowspan=2| 19,470 |rowspan=2| 174 |rowspan=2| 84.90% |- |{{Party shading/PAS}} | |Cheman Yusoh ([[Pan-Malaysian Islamic Party|PAS]]) |align="right" | 3,146 | 16.54% |} ==Rujukan== <references /> {{EXCO Hasni 2020}} {{Ahli Dewan Negeri Johor ke-14}} {{Barisan Nasional}} {{Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu}} [[Kategori:Anggota wanita Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu]] [[Kategori:Orang dari Johor]] [[Kategori:Orang dari Muar]] [[Kategori:Ahli Dewan Negeri Johor ke-13]] [[Kategori:Ahli Dewan Negeri Johor ke-14]] ehd7rhp4qze40ar0129uj4lb5s37bnu 0 1069517 5650868 5511168 2022-08-22T05:22:15Z 180.4.243.144 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Swift Xi Inc. | native_name = スウィフト・エックスアイ株式会社 | logo = SWIFT-XI_Logo.jpg | logo_size = 250px | image = File:Swift Xi Corporate Ofiice.jpg | image_size = 250px | image_caption = Swift Xi Inc ialah ibu pejabat | type = [[Syarikat berhad]], [[Joint ventures]] | founded = {{Start date and age|2018|04|13}}<br>[[Hyogo]], [[Kobe]] | location = [[Kobe]],[[Hyogo]], [[Jepun]] | key_people = {{unbulleted list |[[Hiro Matsushita]] ([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])<ref>{{Cite news|title=NASA共同プロジェクト"SULE (Swift Ultra-Long-Endurance)”初フライト成功|work=PRTIMES|url=https://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000005.000036071.html|access-date=2021-09-16|language=ja}}</ref> a |[[#Nick. Barua| Nick Barua]] ([[Chief operating Officer|COO]])<ref>{{Cite news|url=https://workinkobe.lg.jp/interview/576/?lang=en|title= INTERVIEW People Working in Kobe - Nick Barua|access-date=2021-09-16|website= City of Kobe|language=en}}</ref> }} | industry = {{flatlist| * [[Aerospace engineering|Aerospace/Aviation]] }} | parent = [[Swift Engineering]] Inc.<ref>{{cite web |title=Swift Engineering Inc. successfully flies VTOL drone Swift020 in Kobe, Japan.|url=https://www.suasnews.com/2018/11/swift-engineering-inc-successfully-flies-vtol-drone-swift020-in-kobe-japan/|website=sUASNews|access-date=2021-09-16|language=en}}</ref> | subsid = International Drone Academy (IDAC) <ref>{{Cite news|url=https://japan.cnet.com/release/30604820/?ref=rss|title=インターナショナルドローンアカデミー (IDAC)の第一期ドローン講習を実施しました|work=CNET Japan|access-date=2021-10-19|language=ja}}</ref> | products = {{unbulleted list | [[Autonomous]] & [[Robotik]] technology | [[Pesawat udara tanpa pemandu|UAV]] }} | area_served = Worldwide | num_employees = | homepage = {{URL|swift-xi.com}} }} {{Nihongo|'''Swift-Xi''' Inc.|スウィフト・エックスアイ株式会社|}} ialah sebuah syarikat [[usaha sama]] antara Amerika - Jepun iaitu [[Swift Engineering | Swift Engineering Inc.]] dan [[Kobe Institute of Computing]] yang terletak di [[Kobe]], [[Jepun]].<ref>{{Cite news|url=http://news.kobekeizai.jp/blog-entry-2213.html|title=スウィフト・エックスアイがＶＴＯＬ型ドローンの飛行デモ　メリケンパーク|last=kobekeizai|work=神戸経済ニュース|access-date=2021-09-16|language=ja}}</ref> == Orang penting == ===Hiro Matsushita=== Bekas pemandu perlumbaan dan ahli perniagaan Hiro Matsushita ialah Pengerusi/CEO syarikat itu. ==={{anchors|Nick Barua|Nick Barua}}Nick Barua=== Seorang ahli perniagaan dan ahli fizik, Nick Barua telah menjadi COO syarikat itu sejak 2018. Selepas memperoleh ijazah BSc dalam Fizik dari [[Universiti Yale]], Nick menghadiri [[Institut Teknologi California]] dan menerima MSc dalam Astrofizik sebelum menyertai [[Pusat Angkasa Johnson]] (JSC) sebagai seorang Ahli Fizik. Beliau kini menetap di Jepun dan memegang beberapa jawatan eksekutif dalam industri Aeroangkasa, Teleperubatan dan Pendidikan. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * {{Facebook|SWIFTXiInc|Swift Xi}} * {{Instagram|idac.jp|IDAC}} * [https://japan.cnet.com/article/35122856/ VTOL型ドローン「Swift020」が神戸市でデモを披露--強風でも安定飛行] - C-Net Japan {{Commons category|Swift Xi}} {{Authority control}} [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 2018]] [[Kategori:Syarikat Jepun]] {{Swift Xi}} gay2y5l867d8i9w8iz3lyw8vr50c3ra 5650871 5650868 2022-08-22T05:34:09Z 180.4.243.144 wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Swift Xi Inc. | native_name = スウィフト・エックスアイ株式会社 | logo = SWIFT-XI_Logo.jpg | logo_size = 250px | image = File:Swift Xi Corporate Ofiice.jpg | image_size = 250px | image_caption = Swift Xi Inc ialah ibu pejabat | type = [[Syarikat berhad]], [[Joint ventures]] | founded = {{Start date and age|2018|04|13}}<br>[[Hyogo]], [[Kobe]] | location = [[Kobe]],[[Hyogo]], [[Jepun]] | key_people = {{unbulleted list |[[Hiro Matsushita]] ([[Chairman]] & [[Chief executive officer|CEO]])<ref>{{Cite news|title=NASA共同プロジェクト"SULE (Swift Ultra-Long-Endurance)”初フライト成功|work=PRTIMES|url=https://prtimes.jp/main/html/rd/p/000000005.000036071.html|access-date=2021-09-16|language=ja}}</ref> a |[[#Nick. Barua| Nick Barua]] ([[Chief operating Officer|COO]])<ref>{{Cite news|url=https://workinkobe.lg.jp/interview/576/?lang=en|title= INTERVIEW People Working in Kobe - Nick Barua|access-date=2021-09-16|website= City of Kobe|language=en}}</ref> }} | industry = {{flatlist| * [[Aerospace engineering|Aerospace/Aviation]] }} | parent = [[Swift Engineering]] Inc.<ref>{{cite web |title=Swift Engineering Inc. successfully flies VTOL drone Swift020 in Kobe, Japan.|url=https://www.suasnews.com/2018/11/swift-engineering-inc-successfully-flies-vtol-drone-swift020-in-kobe-japan/|website=sUASNews|access-date=2021-09-16|language=en}}</ref> | subsid = International Drone Academy (IDAC) <ref>{{Cite news|url=https://japan.cnet.com/release/30604820/?ref=rss|title=インターナショナルドローンアカデミー (IDAC)の第一期ドローン講習を実施しました|work=CNET Japan|access-date=2021-10-19|language=ja}}</ref> | products = {{unbulleted list | [[Autonomous]] & [[Robotik]] technology | [[Pesawat udara tanpa pemandu|UAV]] }} | area_served = Worldwide | num_employees = | homepage = {{URL|swift-xi.com}} }} {{Nihongo|'''Swift-Xi''' Inc.|スウィフト・エックスアイ株式会社|}} ialah sebuah syarikat [[usaha sama]] antara Amerika - Jepun iaitu [[Swift Engineering | Swift Engineering Inc.]] dan [[Kobe Institute of Computing]] yang terletak di [[Kobe]], [[Jepun]].<ref>{{Cite news|url=http://news.kobekeizai.jp/blog-entry-2213.html|title=スウィフト・エックスアイがＶＴＯＬ型ドローンの飛行デモ　メリケンパーク|last=kobekeizai|work=神戸経済ニュース|access-date=2021-09-16|language=ja}}</ref> == Orang penting == ===Hiro Matsushita=== Bekas pemandu perlumbaan dan ahli perniagaan Hiro Matsushita ialah Pengerusi/CEO syarikat itu. ==={{anchors|Nick Barua|Nick Barua}}Nick Barua=== Seorang ahli perniagaan dan ahli fizik, Nick Barua telah menjadi COO syarikat itu sejak 2018. Selepas memperoleh ijazah BSc dalam Fizik dari [[Universiti Yale]], Nick menghadiri [[Institut Teknologi California]] dan menerima MSc dalam Astrofizik sebelum menyertai [[Pusat Angkasa Johnson]] (JSC) sebagai seorang Ahli Fizik. Beliau kini menetap di Jepun dan memegang beberapa jawatan eksekutif dalam industri Aeroangkasa, Teleperubatan dan Pendidikan.<ref>{{Cite news|url=https://www.apac-insider.com/winners/nick-barua/|title=Most Innovative Executive/CEO (Japan): Nick Barua|access-date=2022-05-15|language=en}}</ref> == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * {{Facebook|SWIFTXiInc|Swift Xi}} * {{Instagram|idac.jp|IDAC}} * [https://japan.cnet.com/article/35122856/ VTOL型ドローン「Swift020」が神戸市でデモを披露--強風でも安定飛行] - C-Net Japan {{Commons category|Swift Xi}} {{Authority control}} [[Kategori:Syarikat yang ditubuhkan pada 2018]] [[Kategori:Syarikat Jepun]] {{Swift Xi}} gf4fpkzy9u7az91441h1s15svmcjs6s 0 1071507 5650584 5336261 2022-08-21T16:09:46Z RiniX 189832 svg logo wikitext text/x-wiki {{Infobox company | name = Studio Bind Inc. | logo = Studio Bind logo.svg | native_name = 株式会社スタジオバインド | native_name_lang = ja | type = [[Kabushiki gaisha]]<br>[[usaha sama]] | foundation = {{Start date and age|2018|11}} | founder = | hq_location_city = [[Suginami]], [[Tokyo]] | hq_location_country = Jepun | owner = [[Egg Firm]]<br>[[White Fox]] | key_people = Toshiya Otomo {{small|(presiden)}} | num_employees = | subsid = | industry = [[anime|Animasi Jepun]] | equity = [[Yen Jepun|¥]] 5,000,000 | revenue = | website = {{url|http://st-bind.jp}} }} {{nihongo|'''Studio Bind Inc.'''|株式会社スタジオバインド|Kabushiki gaisha Sutajio Baindo|lead=yes}}, adalah studio [[anime|animasi Jepun]] yang ditubuhkan pada bulan November 2018 sebagai [[usaha sama]] oleh [[White Fox]] dan [[Egg Firm]]. ==Sejarah== Syarikat ini ditubuhkan pada November 2018 sebagai [[usaha sama]] antara studio animasi [[White Fox]] dan syarikat produksi, perancangan dan pengurusan [[Egg Firm]]. Karya pertama studio adalah pada anime ''[[Karakuri Circus]]'' untuk episod 22 dan 31, sementara karya pertama syarikat sebagai studio animasi utama adalah ''[[Mushoku Tensei]]'', yang memulakan debutnya pada tahun 2021.<ref name=animation/><ref>{{cite web |last1=Hodgkins |first1=Crystalyn |title=White Fox, Egg Firm Invest in New Anime Company Studio Bind |url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2019-10-19/white-fox-egg-firm-invest-in-new-anime-company-studio-bind/.152399 |website=Anime News Network |access-date=19 Oktober 2019|language=en}}</ref> Pada 31 Januari 2021, Ketua Pegawai Eksekutif Egg Firm dan ketua pengeluar "Mushoku Tensei" Nobuhiro Osawa menyatakan bahawa dia membina studio produksi baru untuk "Mushoku Tensei".<ref>{{cite web|title=アニメ質問状：「無職転生」 ファンタジー世界の大河ドラマ 新スタジオ設立の裏側|url=https://mantan-web.jp/article/20210130dog00m200002000c.html|website=Mantan Web|date=31 Januari 2021|access-date=20 Mac 2021|language=ja}}</ref> Pada bulan Oktober 2019, syarikat produksi Egg Firm menjelaskan alasan mereka untuk mendirikan studio yang terpisah dari studio White Fox yang ada, dengan menyatakan bahawa mereka "memerlukan sistem yang akan membolehkan kita maju dengan projek ini secara berterusan, jangka panjang, dan cara yang sistematik" sehingga mereka "dapat lebih menumpukan perhatian pada produksi ''Mushoku Tensei''." Egg Firm menyatakan bahawa "Studio Bind akan menggunakan "Mushoku Tensei" sebagai peluncur untuk perniagaan produksi animasi berskala penuh."<ref name=animation>{{cite web|title=WHITE FOXとEGG FIRMが共同出資で設立 制作会社スタジオバインド|url=http://animationbusiness.info/archives/8655|website=Animation Business Journal|date=19 Oktober 2019|access-date=20 Mac 2021|language=ja}}</ref> ==Karya== ===Siri televisyen=== {|class="wikitable sortable" style="text-align:center; margin=auto; " !scope="col"| Tajuk !scope="col"| Pengarah !scope="col"| Tarikh mula siaran pertama !scope="col"| Tarikh akhir siaran pertama !scope="col" class="unsortable"| Ep. !scope="col" class="unsortable"| Nota !scope="col" class="unsortable"| Ruj. |- |''[[Mushoku Tensei|Mushoku Tensei: Jobless Reincarnation]]'' |Manabu Okamoto |{{dts|11 Januari 2021}}||{{TableTBA}} |23 |style="text-align:left;" | Berdasarkan siri novel ringan yang ditulis oleh Rifujin na Magonote. |<ref>{{cite web|last1=Sherman|first1=Jennifer|title=Mushoku Tensei: Jobless Reincarnation Anime's Promo Unveils Staff, 2020 Premiere|url=https://www.animenewsnetwork.com/news/2019-10-18/mushoku-tensei-jobless-reincarnation-anime-promo-unveils-staff-2020-premiere/.152382|website=Anime News Network|date=18 Oktober 2019|access-date=19 Oktober 2019|language=en}}</ref> |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== {{portal|anime and manga}} * {{Official website|http://st-bind.jp}} {{in lang|ja}} {{Industri animasi di Jepun}} [[Kategori:Studio animasi di Tokyo]] [[Kategori:Studio animasi Jepun]] [[Kategori:Syarikat Jepun ditubuhkan pada 2018]] [[Kategori:Syarikat media massa yang ditubuhkan pada 2018]] [[Kategori:Suginami]] q2w63ycgogopimmobhwf4lhjmosnzb8 0 1073989 5651028 5648174 2022-08-22T11:39:20Z Hasrolhashim 26989 /* Ogos */ wikitext text/x-wiki {{Tahun Di Malaysia|2022}} {{C21 year in topic|2022}} '''2022 di Malaysia, 65 tahun kemerdekaan'''. <br/> 2022 akan menjadi ulang tahun ke-59 penubuhan Malaysia. == Perjawatan == === Peringkat Persekutuan === * [[Yang di-Pertuan Agong]]: ** [[Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah Ri'ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah]], [[Pahang]] * [[Raja Permaisuri Agong]] ** [[Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah|Tunku Azizah Aminah Maimunah Iskandariah binti Almarhum Sultan Iskandar]], [[Pahang]] * [[Yang di-Pertuan Agong|Timbalan Yang di-Pertuan Agong]]: ** [[Sultan Nazrin Muizuddin Shah ibni Sultan Azlan Muhibbuddin Shah|Sultan Nazrin Shah]], [[Negeri Perak|Perak]] * [[Perdana Menteri Malaysia|Perdana Menteri]]: ** [[Ismail Sabri Yaakob|Dato' Sri Ismail Sabri bin Yaakob]] === Peringkat Negeri === * {{Flag|Johor}} : ** [[Sultan Johor]]: [[Ibrahim Ismail dari Johor|Sultan Ibrahim Ismail]] ** [[Menteri Besar Johor]]: *** [[Hasni Mohammad|Dato' Ir. Hasni Mohammad]] * {{Flag|Kedah}} : ** [[Sultan Kedah]]: [[Sultan Sallehuddin]] ** [[Menteri Besar Kedah]]: *** [[Muhammad Sanusi Md Nor|Dato' Seri Muhammad Sanusi Md Nor]] * {{Flag|Kelantan}} : ** [[Sultan Kelantan]]: [[Sultan Muhammad V]] ** [[Menteri Besar Kelantan]]: [[Ahmad Yakob|Dato' Bentara Kanan Ustaz Dato' Ahmad Yakob]] * {{Flag|Perlis}} : ** [[Raja Perlis]]: [[Tuanku Syed Sirajuddin]] ** [[Menteri Besar Perlis]]: [[Azlan Man|Dato' Seri Azlan Man]] * {{flagcountry|Perak}} : ** [[Sultan Perak]]: [[Sultan Nazrin Muizuddin Shah ibni Sultan Azlan Muhibbuddin Shah|Sultan Nazrin Shah]] ** [[Menteri Besar Perak]]: [[Saarani Mohamad|Dato' Seri Saarani Mohamad]] * {{Flag|Pahang}} : ** [[Sultan Pahang]]: [[Tengku Hassanal Ibrahim Alam Shah]] (Pemangku Raja Pahang) ** [[Menteri Besar Pahang]]: [[Wan Rosdy Wan Ismail|Dato' Sri Wan Rosdy Wan Ismail]] * {{Flag|Selangor}} : ** [[Sultan Selangor]]: [[Sultan Sharafuddin Idris Shah]] ** [[Menteri Besar Selangor]]: [[Amirudin Shari|Dato' Seri Amirudin Shari]] * {{Flag|Terengganu}} : ** [[Sultan Terengganu]]: [[Sultan Mizan Zainal Abidin]] ** [[Menteri Besar Terengganu]]: [[Ahmad Samsuri Mokhtar|Dato' Seri Ahmad Samsuri Mokhtar]] * {{Flag|Negeri Sembilan}} : ** [[Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan]]: [[Tuanku Muhriz ibni Almarhum Tuanku Munawir|Tuanku Muhriz]] ** [[Menteri Besar Negeri Sembilan]]: [[Aminuddin Harun|Dato' Seri Aminuddin Harun]] * {{Flag|Pulau Pinang}} : ** [[Yang Dipertua Negeri Pulau Pinang]]: *** [[Ahmad Fuzi Abdul Razak|Tun Dato' Seri Utama Ahmad Fuzi Abdul Razak]] ** [[Ketua Menteri Pulau Pinang]]: [[Chow Kon Yeow|Tuan Chow Kon Yeow]] * {{Flag|Melaka}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Melaka]]: *** [[Mohd Ali bin Mohd Rustam|Tun Seri Setia Mohd Ali Mohd Rustam]] ** [[Ketua Menteri Melaka]]: *** [[Sulaiman Md Ali|Datuk Seri Utama Sulaiman Md Ali]] * {{Flag|Sarawak}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Sarawak]]: [[Abdul Taib Mahmud|Tun Pehin Seri Abdul Taib Mahmud]] ** [[Ketua Menteri Sarawak]]: [[Abang Johari Tun Openg|Datuk Patinggi Tan Sri Abang Johari Tun Abang Openg]] * {{Flag|Sabah}} : ** [[Yang di-Pertua Negeri Sabah]]: [[Juhar Mahiruddin|Tun Datuk Seri Panglima Juhar Mahiruddin]] ** [[Ketua Menteri Sabah]]: [[Hajiji Noor|Datuk Seri Panglima Hajiji Noor]] ==Peristiwa== ===Januari=== * 1 Januari - [[Jabatan Meteorologi Malaysia]] (MetMalaysia) menjangkakan luruan monsun berterusan sehingga 4 Januari.<ref>{{Cite news|title=Luruan monsun dijangka berterusan hingga Selasa|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2022/01/luruan-monsun-dijangka-berterusan-hingga-selasa/|last=Ahmad Fadhlullah Adnan|date=1 Januari 2022|work=[[Utusan Malaysia]]|access-date=25 Februari 2022}}</ref> * 2 Januari - [[Molek FM]] memulakan siaran percubaan sebelum 8 hari bagi pendengar negeri pantai timur [[Semenanjung Malaysia]] di [[Kelantan]] dan [[Terengganu]]. * 2 Januari - Ketua Polis Johor, Datuk Ayob Khan Mydin Pitchay menamatkan tugas beliau di Johor setelah mengetuai Jabatan Siasatan Jenayah Narkotik (JSJN) Bukit Aman.<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2022/01/ayob-khan-akhiri-tugas-di-johor-sempat-titip-pesanan-kepada-kontinjen-negeri/|title=Ayob Khan akhiri tugas di Johor, sempat titip pesanan kepada kontinjen negeri|date=2022-01-02|access-date=2022-03-02|website=[[Utusan Malaysia]]|last=Mohamad Faizal Hashim}}</ref> * 3 Januari – Ayob Khan Mydin Pitchay dilantik sebagai pesuruhjaya JSJ Narkotik Bukit Aman.<ref>{{cite web |last1=Zolkepli |first1=Farik |title=Ayob Khan officially takes over as Bukit Aman's top drug buster |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/01/03/ayob-khan-officially-takes-over-as-bukit-aman039s-top-drug-buster |website=The Star |access-date=6 Januari 2022 |date=3 Januari 2022 | lang = en}}</ref> * 8 Januari - 8TV meraikan ulangtahunnya yang ke-18. * 9 Januari - [[Molek FM]] disiarkan secara rasmi buat kali pertama hari ini bagi pendengar negeri Pantai Timur [[Semenanjung Malaysia]], menggantikan frekuensi [[Hot FM]] di [[Kelantan]] dan [[Buletin FM]] di [[Terengganu]].<ref>{{cite web |title=#Showbiz: Molek FM to serve East Coast radio listeners |url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2022/01/760436/showbiz-molek-fm-serve-east-coast-radio-listeners |website=New Straits Times |access-date=6 Januari 2022 |date=5 Januari 2022|lang =en}}</ref> * 9 Januari - Satu kejadian kereta api tidak berhenti berlaku di [[Kuala Krai]], [[Kelantan]], menyebabkan semua 100 pelajar [[Sekolah Menengah Kebangsaan Dabong|Sekolah Menengah Kebangsaan (SMK) Dabong]] untuk ke sekolah pada hari pertama penggal ketiga 2021/2022 tidak dapat ke sekolah dan pulang ke rumah masing-masing.<ref>{{Cite news|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/01/909502/kereta-api-tak-berhenti-pelajar-tidak-pergi-sekolah|title=Kereta api tak berhenti, pelajar tidak pergi sekolah|date=2022-01-09|access-date=2022-03-02|website=[[Berita Harian]]|last=Nor Fazlina Abdul Rahim|publisher=[[New Straits Times Press]]}}</ref> * 15 Januari - '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': ** Varian Omicron COVID-19 dikesan di empat bahagian di Sarawak iaitu Kuching, Samarahan, Sibu dan Kapit dengan jumlah terkumpul setakat ini sebanyak 36.<ref>{{Cite news|title=36 kes Omicron dikesan di Sarawak|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/01/911863/36-kes-omicron-dikesan-di-sarawak|last=Mohd Roji Kawi|date=15 Januari 2022|work=[[Berita Harian]]|access-date=2 Mac 2022|publisher=[[New Straits Times Press]]}}</ref> * 19 Januari - Pemain badminton, [[Lee Zii Jia]] meninggalkan [[Persatuan Badminton Malaysia]] (BAM) sebagai pemain bebas.<ref name="Quit">{{cite web |last1=Lee |first1=Seng Foo |title=Malaysia No.1 men's singles shuttler Zii Jia to leave BAM |url=https://www.stadiumastro.com/sukan-badminton/malaysia-no1-mens-singles-shuttler-zii-jia-leave-bam-208010 |website=Stadium Astro |access-date=19 January 2022|lang=en}}</ref> * 21 Januari - Zii Jia telah diharamkan selama dua tahun daripada menyertai mana-mana kejohanan antarabangsa yang memerlukan kelulusan BAM serta mana-mana kejohanan yang dibenarkan [[Persekutuan Badminton Dunia]] (BWF).<ref name="Ban">{{cite web |title=Badminton: Malaysia's top star Lee Zii Jia banned after quitting national team |url=https://www.straitstimes.com/sport/badminton-malaysias-top-star-banned-after-quitting-national-team |website=The Straits Times |access-date=21 January 2022 |date=21 January 2022}}</ref> * 22 Januari - Bekas Perdana Menteri, Tun Dr [[Mahathir Mohamad]] dirawat di unit rawatan koronari [[Institut Jantung Negara]].<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/01/914456/dr-mahathir-dirawat-di-unit-rawatan-koronari-ijn</ref> * 25 Januari - Lima kenderaan rosak akibat kejadian tanah mendap di Lestari Perdana, Seri Kembangan. Bagaimanapun, tiada kemalangan jiwa dilaporkan.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/01/915659/5-kereta-rosak-akibat-tanah-mendap</ref> * 26 Januari – Puting beliung melanda [[Bukit Kayu Hitam]], Kedah dan menyebabkan kerosakan.<ref>{{cite web |last1=Leong |first1=Adeline |title=[Watch] Tornado Rips Through Kedah Town, Leaves Behind A Dusty Mess |url=https://www.therakyatpost.com/news/2022/01/27/watch-tornado-rips-through-kedah-town-leaves-behind-a-dusty-mess/ |publisher=[[The Rakyat Post]] |access-date=28 January 2022}}</ref> * 28 Januari - Syarikat penerbangan tambang murah, [[AirAsia]] telah bertukar nama kepada Capital A.<ref>https://www.thestar.com.my/business/business-news/2022/01/28/airasia-changes-name-to-capital-a-to-reflect-new-core-business-strategy</ref><ref>https://www.theedgemarkets.com/article/capital-not-only-aviation-also-investment-holding-company-aviation-logistics-lifestyle-and</ref> * 30 Januari – Puting beliung melanda [[Ipoh]], Perak dan menyebabkan kerosakan.<ref>{{cite web |title=Ipoh, Perak |url=https://twitter.com/jnmalaysia/status/1487758348569047041 |website=[[Twitter]] |publisher=Jabatan Netizen Malaysia |access-date=31 January 2022}}</ref><ref>{{cite web |title=‘Mini tornado’ in Ipoh leaves dozens of homes damaged |url=https://www.freemalaysiatoday.com/category/nation/2022/01/30/mini-tornado-in-ipoh-leaves-dozens-of-homes-damaged/ |publisher=[[Free Malaysia Today]] |access-date=31 January 2022}}</ref><ref>{{cite web |title=Looks like yesterday, we had a tornado went through Ipoh, #Perak in #Malaysia. Many people have reported this likely tornado in the region. Roofs & many structures were blown around. It's unclear if anyone died from this as of now. #severewx |url=https://twitter.com/VortixWx/status/1488153904646868993?s=20&t=zw0-CavXXAoE06LCPHQmfA |website=[[Twitter]] |publisher=Vortix |access-date=31 January 2022}}</ref> ===Februari=== * 1 Februari - Berita liputan [[Awesome TV]], [[Awesome TV|Berita 7:57]] mula disiarkan secara langsung dari 33, Jalan Rakyat, [[Brickfields]], 50470 [[Kuala Lumpur]] bagi kawasan metropolitan [[Lembah Klang]].<ref>[https://m.facebook.com/berita757/videos/berita-757-pertama-kali-bersiaran-1-februari-2022-jam-757-malam-ini-hanya-di-awe/460302645678324/?__so__=permalink&__rv__=related_videos&locale=ms_MY&_rdr&_se_imp=0Mn4m7jvQZbk7hN9U Berita 757 pertama kali bersiaran, 1 Februari 2022 jam 7:57 malam ini hanya di @awesometvmalaysia.]</ref> * 1 Februari - [[Kuala Lumpur]] meraikan 50 tahun status sebagai bandar raya.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/168576/BERITA/Nasional/1-Februari-2022-Jubli-Emas-Bandar-Raya-Kuala-Lumpur</ref> * 9 Februari - Harga runcit petrol RON95 dan diesel kekal pada harga RM2.05 seliter serta RM2.15 seliter bagi tempoh bermula esok sehingga 16 Februari ini.<ref>https://www.utusan.com.my/terkini/2022/02/harga-runcit-petrol-ron97-rm3-21-seliter-naik-9-sen/</ref> * 11 Februari **[[Ikatan Demokratik Malaysia]] dilancarkan sebagai parti politik.<ref>{{cite web |last1=Razak |first1=Radzi |title=Syed Saddiq: Muda to announce candidates, ‘offerings’ to Johor voters next week |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2022/02/11/syed-saddiq-muda-to-announce-candidates-offerings-to-johor-voters-next-week/2041064 |website=Malay Mail |access-date=11 February 2022 |date=11 February 2022}}</ref> **Pindaan perlembagaan yang memulihkan Sabah dan Sarawak sebagai rakan kongsi yang sama dengan Tanah Melayu kini berkuat kuasa.<ref>{{cite web |title=Admendments to Federal Constitution come into force on Feb 11, says Wan Junaidi |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/02/11/admendments-to-federal-constitution-come-into-force-on-feb-11-says-wan-junaidi |website=The Star |access-date=12 February 2022 |date=11 February 2022}}</ref> * 15 Februari ** Perdana Menteri, Datuk Seri [[Ismail Sabri Yaakob]] menghadap Sultan Brunei, Sultan Hassanal Bolkiah di Istana Nurul Iman di Bandar Seri Begawan.<ref>https://www.utusan.com.my/berita/2022/02/pm-menghadap-sultan-brunei-bincang-pelbagai-isu-teroka-kerjasama-kedua-dua-negara/</ref> ** Dewan Undangan Negeri Sarawak meluluskan RUU untuk menamakan semula gelaran ketua cabang eksekutif negeri daripada 'Ketua Menteri' kepada 'Premier'.<ref>{{Cite web|date=2022-02-15|title=Sarawak Legislative Assembly passes Bill to re-name 'Chief Minister' as 'Premier'|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/02/15/sarawak-legislative-assembly-passes-bill-to-re-name-039chief-minister039-as-039premier039|access-date=2022-02-19|website=The Star}}</ref> * 23 Februari – Saksi dalam perbicaraan rasuah bekas jurubank [[Goldman Sachs]] Group Inc Roger Ng memberi keterangan bahawa bekas ketua Goldman [[Lloyd Blankfein]] bertemu pada 2009 dengan perdana menteri Malaysia ketika itu [[Najib Razak]] mendahului AS$6.5 bilion (RM27.2bil) dalam urus niaga bon untuk dana kekayaan negara - dan mesyuarat itu datang dengan agenda. Sebagai balasan untuk perniagaan yang menguntungkan itu, Goldman adalah untuk mendapatkan pekerjaan tiga anak Najib di bank.<ref>{{Cite web|title=Meeting was to get Goldman jobs for Najib's children, star witness tells 1MDB jury in the US|url=https://www.thestar.com.my/news/world/2022/02/23/meeting-was-to-get-goldman-jobs-for-najib039s-children-star-witness-tells-1mdb-jury-in-the-us|access-date=|website=The Star|language=en}}</ref> * 24 Februari – Anak perempuan Najib, Nooryana Najwa Najib telah mengesahkan bahawa dia cuba memohon pekerjaan di Goldman Sachs. Dia berkata dia pernah bertemu dengan dua bekas pekerja Goldman Sachs, Roger Ng dan Tim Leissner sebagai sebahagian daripada usaha rangkaiannya untuk mendapatkan "pekerjaan yang kompetitif".<ref>{{Cite web|title=Nooryana says Leissner helped her get intern job at London firm, but was only PowerPoint, coffee girl|url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/02/24/nooryana-says-leissner-helped-her-get-intern-job-at-london-firm-but-was-powerpoint-girl-coffee-girl|access-date=2022-02-24|website=The Star|language=en}}</ref> * 26 Februari - [[Suruhanjaya Pencegahan Rasuah Malaysia]] (SPRM) mengeluarkan perintah pembekuan aset dan akaun bank milik bekas Ketua Pegawai Eksekutif (CEO) [[Astro Malaysia Holdings]] Bhd (ASTRO), Datuk [[Rohana Rozhan]]. Ia berikutan siasatan oleh SPRM selepas bekas pegawai bank Goldman Sachs Group Inc, Tim Leissner mendakwa diperas ugut dalam pembelian sebuah rumah di London menggunakan wang [[1Malaysia Development Berhad]] (1MDB).<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/02/927227/sprm-beku-aset-rohana-rozhan</ref> ===Mac=== * 1 Mac - Jawatan Ketua Menteri Sarawak telah dinamakan semula sebagai [[Premier Sarawak]].<ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/03/928683/gelaran-premier-sarawak-ganti-ketua-menteri-berkuat-kuasa-hari-ini|title=Gelaran 'Premier Sarawak' ganti Ketua Menteri, berkuat kuasa hari ini|last=Mohd Roji Kawi|date=Mac 1, 2022|website=BHarian|url-status=live|access-date=1 Mac 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.astroawani.com/berita-politik/dun-sarawak-luluskan-ruu-gantikan-ketua-menteri-kepada-premier-346892|title=DUN Sarawak luluskan RUU gantikan Ketua Menteri kepada 'Premier'|last=Astro Awani|date=Februari 15, 2022|website=Astro Awani|url-status=live|access-date=Februari 16, 2022}}</ref> * 2 Mac - Mahkamah Persekutuan menolak permohonan bekas perdana menteri [[Najib Razak]] untuk menangguhkan prosiding rayuan berkaitan bukti baru dalam usahanya untuk mengetepikan sabitan kes melibatkan dana SRC International Sdn Bhd, yang dijadualkan pada 15 dan 16 Mac ini.<ref>[https://www.malaysiakini.com/news/612797 Kes SRC: Permohonan Najib tangguh rayuan berkaitan bukti baru ditolak]</ref> * 3 Mac - Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur menolak permohonan Najib Razak dan bekas Ketua Setiausaha Perbendaharaan Mohd Irwan Serigar Abdullah, untuk dilepaskan tanpa dibebaskan daripada enam pertuduhan pecah amanah berjumlah RM6.6 bilion membabitkan International Petroleum Investment Company (IPIC) yang dihadapi mereka.<ref>[https://www.malaysiakini.com/news/612912 Mahkamah tolak permohonan Najib, Irwan supaya dilepaskan]</ref> * 8 Mac: ** Malaysia akan memasuki Fasa Peralihan Endemik bermula 1 April.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/03/931668/malaysia-masuk-fasa-peralihan-endemik-covid-19-bermula-1-april</ref> ** Ulang tahun ke-8 kehilangan [[MH370]].<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/191380/BERITA/Nasional/8-tahun-berlalu-Malaysia-teruskan-usaha-kesan-MH370</ref> * 9 Mac – Bekas perdana menteri [[Mahathir Mohamad]] mengesahkan beliau tidak akan bertanding atau mempertahankan kerusinya untuk parlimen [[Langkawi]] pada pilihan raya umum akan datang.<ref>{{Cite web |last=Zulkifli |first=Adie |date=2022-03-09 |title=Tun Mahathir not defending Langkawi seat in GE15 |url=https://www.nst.com.my/news/nation/2022/03/778306/tun-mahathir-not-defending-langkawi-seat-ge15 |access-date=2022-03-09 |website=NST Online |language=en}}</ref> * 10 Mac - Seorang selamat, 3 tertimbus dan 15 rumah rosak akibat tanah runtuh di Taman Bukit Permai, [[Ampang]], [[Selangor]].<ref>https://www.mstar.com.my/lokal/semasa/2022/03/10/4-disyaki-tertimbus-15-rumah-rosak-akibat-tanah-runtuh-di-taman-bukit-permai</ref> * 12 Mac – '''[[Pilihan raya negeri Johor 2022|Pilihan raya negeri Johor ke-15]]''' **[[Barisan Nasional]] menang pilihan raya negeri dengan memperoleh 40 kerusi.<ref>{{Cite web |last=Anand|first=Ram |date=2022-03-12 |title=Umno-led BN wins two-thirds majority in Johor polls|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/johor-polls-umno-led-barisan-nasional-pulls-ahead-in-31-seats-as-vote-count-begins|access-date=2022-03-13 |website=The Straits Times}}</ref> * 15 Mac **[[Onn Hafiz Ghazi]] dilantik sebagai [[Menteri Besar Johor]] ke-19, menggantikan [[Hasni Mohammad]].<ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/news/nation/2022/03/780262/onn-hafiz-sworn-new-johor-mb|title=Onn Hafiz sworn in as new Johor MB|date=15 March 2022|accessdate=15 March 2022|website=[[New Straits Times]]|first=Rizalman|last=Hammim}}</ref> **Ejen Biro Siasatan Persekutuan (FBI) yang bertugas bagi kes 1MDB memberi keterangan di mahkamah bahawa bekas perdana menteri [[Mohd Najib bin Abdul Razak|Najib Razak]] menerima AS$756 juta (RM3.18 bilion) dana 1MDB yang diselewengkan.<ref>[https://www.malaysiakini.com/news/614402 FBI: Najib terima AS$756 juta dari dana 1MDB yang diseleweng]</ref> * 16 Mac – Panel lima hakim Mahkamah Persekutuan yang diketuai oleh Ketua Hakim Negara, [[Tengku Maimun Tuan Mat]], telah sebulat suara menolak rayuan bekas perdana menteri [[Najib Razak]] untuk mengemukakan lebih banyak bukti kepada kes rasuah SRC International Sdn Bhd dalam usaha untuk membatalkan sabitan dan hukuman terhadapnya..<ref>{{Cite web |last=Rashid |first=Hidir Reduan Abdul |date=2022-03-16 |title=Apex court rejects Najib's bid to adduce fresh SRC evidence |url=https://www.malaysiakini.com/news/614603 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref> * 20 Mac: ** Presiden Pas, Tan Sri [[Abdul Hadi Awang]] disahkan positif [[COVID-19]] dan menjalani kuarantin di rumah.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/abdul-hadi-positif-covid-19-alami-gejala-ringan/</ref> ** Bekas Penasihat DAP, [[Lim Kit Siang]] mengumumkan beliau bersara dalam politik selepas hampir 60 tahun dan tidak akan mempertahan kerusinya di Parlimen Iskandar Puteri pada pilihan raya umum (PRU) akan datang.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/l-lim-kit-siang-umum-bersara-daripada-politik/</ref> * 26 Mac - Dua lelaki ditangkap polis selepas berlagak samseng tahan ambulans di Jalan Tepi Sungai ketika dalam perjalanan ke sebuah hospital di [[Klang]], [[Selangor]].<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/dua-lelaki-ditangkap-polis-selepas-berlagak-samseng-tahan-ambulans/</ref> * 31 Mac - Penyanyi nasyid dan komposer, [[Yasin Sulaiman|Muhammad Yasin Sulaiman]] didakwa di Mahkamah Sesyen dan Majistret atas dua pertuduhan menanam 17 pokok disyaki ganja dan mengedar dadah jenis sama.<ref>https://www.sinarharian.com.my/article/195608/BERITA/Semasa/Yasin-Sulaiman-berdepan-hukuman-gantung-sampai-mati</ref> ===April=== * 1 April - Radio Televisyen Malaysia menyambut ulangtahunnya yang ke-76. * 3 April - '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': ** Seramai 52,449 kanak-kanak berusia lima hingga 11 tahun sudah mendapatkan suntikan vaksin di Pahang menerusi Program Imunisasi COVID-19 Kebangsaan Kanak-kanak (PICKids) sehingga 30 Mac.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/04/941807/52449-kanak-kanak-di-pahang-terima-vaksin</ref> * 4 April - Amanat Lebuhraya Rakyat Berhad (ALR) mengumumkan akan mengambil alih empat konsesi lebuh raya Lebuhraya Shah Alam (KESAS), Sistem Pengurusan Air Banjir dan Terowong (SMART), Lebuhraya Skim Penyuraian Trafik Kuala Lumpur Barat (SPRINT) dan Lebuhraya Damasara-Puchong (LDP).<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/04/942285/alr-ambil-alih-konsesi-4-lebuh-raya</ref> * 6 April - Penyanyi nombor satu negara, [[Siti Nurhaliza]], sohor kini di Twitter apabila namanya tersenarai Top 100 Most Awarded Musicians of All-Time oleh The Artist Museum, dengan berjaya menduduki tempat ke-27 dengan jumlah 329 anugerah yang pernah diterimanya sepanjang berada dalam industri muzik tanah air.<ref>https://www.utusan.com.my/gaya/2022/04/siti-nurhaliza-gembira-hargai-nama-tersenarai-top-100-most-awarded-musicians-of-all-time/</ref> * 18 April - Kerani, Sam Ke Ting dibenar oleh Mahkamah Rayuan untuk merayu keputusan Mahkamah Tinggi yang menjatuhkan hukuman penjara enam tahun dan denda RM6,000 kerana memandu secara melulu yang menyebabkan kematian lapan remaja menaiki basikal lajak pada 2017.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/04/basikal-lajak-ke-ting-dibenar-merayu-bebas-dengan-jaminan-rm10000/</ref> * 20 April - Presiden Umno [[Ahmad Zahid Hamidi]] telah memfailkan saman fitnah terhadap bekas perdana menteri [[Mahathir Mohamad]].<ref>{{Cite web |last=Lim |first=Ida |date=2022-04-27 |title=Zahid sues Dr Mahathir for defamation, insists never met to discuss court case before latter became PM again |url=https://www.malaymail.com/news/malaysia/2022/04/27/zahid-sues-dr-m-for-defamation-insists-never-met-to-discuss-court-cas/2055873 |access-date= |website=www.malaymail.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-04-27 |title=Zahid sues Dr M for defamation over lobbying claim |url=https://www.malaysiakini.com/news/619413 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-04-27 |title=UMNO president Ahmad Zahid sues former Malaysia PM Mahathir for defamation |url=https://www.channelnewsasia.com/asia/umno-ahmad-zahid-hamidi-sues-dr-mahathir-defamation-2650496 |access-date= |website=CNA |language=en}}</ref> * 23 April - Seramai 709 bekas kakitangan [[Perwaja Steel]] menerima pampasan secara keseluruhan sebanyak RM8.645 juta selepas ditamatkan perkhidmatan pada November 2014.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/04/949044/bekas-pekerja-kilang-perwaja-steel-dibayar-pampasan</ref> * 25 April - Bekas perdana menteri [[Najib Razak]] telah mengemukakan 94 alasan dalam petisyen rayuannya tentang mengapa beliau harus dibebaskan daripada tuduhan menyeleweng RM42 juta dana SRC International Sdn Bhd.<ref>{{Cite web |last=Rashid |first=Hidir Reduan Abdul |date=2022-04-26 |title=SRC case: Najib’s full 94-ground petition of appeal |url=https://www.malaysiakini.com/news/619302 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref> * 29 April – [[Bank Negara Malaysia]] menganugerahkan lesen bank digital kepada lima konsortia, iaitu Boost Holdings dan [[RHB Bank]], GXS Bank dan Kuok Brothers, Sea Limited dan YTL Digital Capital untuk bank utama, dan AEON Financial Service, AEON Credit Service and MoneyLion, KAF Investment Bank untuk bank-bank Islam.<ref>{{cite web |title=Five successful applicants for the digital bank licences |url=https://www.bnm.gov.my/-/digital-bank-5-licences |website=BNM |access-date=3 May 2022 |date=29 April 2022}}</ref><ref>{{cite web |last1=Seah |first1=Eu Hen |title=BNM awards digital banking licences to Boost-RHB, GXS Bank-Kuok Brothers, YTL-SEA, AEON-MoneyLion, KAF Consortium |url=https://www.theedgemarkets.com/article/flash-bnm-awards-digital-banking-licence-rhbboost-gxs-bankkuok-brothers-ytlsea-aeon-credit |website=The Edge Malaysia |access-date=3 May 2022 |date=29 April 2022}}</ref> * 30 - Johor Darul Ta’zim (JDT) melakar sejarah mara ke pusingan 16 terbaik Liga Juara-juara Asia (ACL) setelah menewaskan juara dua kali, Ulsan Hyundai 2-1 di Stadium Sultan Ibrahim.<ref>https://www.utusan.com.my/sukan/2022/04/jdt-lakar-sejarah-ke-peringkat-kalah-mati-acl/</ref> ===Mei=== * 1 Mei - Jaguh berbasikal trek negara, [[Azizulhasni Awang]] semakin pulih selepas menjalani pembedahan jantung terbuka.<ref>https://www.utusan.com.my/sukan/2022/05/azizulhasni-semakin-pulih-selepas-jalani-pembedahan-jantung/</ref> * 6 Mei - Hujan lebat berterusan menyebabkan sembilan kawasan sekitar daerah [[Melaka Tengah]] dinaiki air.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/05/952469/hujan-lebat-sejak-awal-pagi-ini-melaka-tengah-mulai-banjir</ref> * 8 Mei - Atlet terjun wanita elit negara, [[Nur Dhabitah Sabri]] menjadi penyumbang pertama pingat emas buat negara di [[Sukan Asia Tenggara 2021]] dengan pungutan mata keseluruhan 290.45 mata jauh meninggalkan peserta lain.<ref>https://www.hmetro.com.my/utama/2022/05/839729/dhabitah-sumbang-emas-pertama-metrotv</ref> * 9 Mei - Mahkamah Persekutuan telah menetapkan 10 hari pada bulan Ogos untuk mendengar bidaan terakhir bekas perdana menteri [[Najib Razak]] terhadap sabitan dan hukuman penjara atas kesalahan penyelewengan RM42 juta dalam dana SRC International Sdn Bhd.<ref>{{Cite web |last=Bernama |date=2022-05-09 |title=Apex Court sets 10 days in August for Najib's final SRC appeal |url=https://www.malaysiakini.com/news/620578 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-05-09 |title=Apex court sets 10 days in August to hear Najib's final bid to set aside SRC conviction |url=https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/05/09/apex-court-sets-10-days-in-august-to-hear-najib039s-final-bid-to-set-aside-src-conviction |access-date= |website=The Star |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Achariam |first=Timothy |first2=Tarani |last2=Palani |date=2022-05-09 |title=Federal Court fixes Aug 15 to 26 for Najib’s final appeal against SRC jail sentence and RM210m fine |url=http://www.theedgemarkets.com/article/federal-court-fixes-aug-15-26-najibs-final-appeal-against-src-jail-sentence-and-rm210m-fine |access-date= |website=The Edge Markets}}</ref> * 10 Mei - Bekas perdana menteri [[Najib Razak]] dan anaknya [[Nazifuddin Najib]] boleh merayu di Mahkamah Persekutuan berhubung penghakiman ringkas yang dibuat terhadap mereka berhubung pembayaran cukai pendapatan berjumlah RM1.69 bilion dan RM37.6 juta masing-masing kepada [[Lembaga Hasil Dalam Negeri Malaysia]] (LHDN).<ref>{{Cite web |last=Bernama |date=2022-05-10 |title=Najib, son get leave to appeal RM1.7b tax bill |url=https://www.malaysiakini.com/news/620728 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref> * 26 Mei - [[Zuraida Kamaruddin]] mengumumkan meletak jawatan sebagai Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi serta keluar BERSATU untuk sertai Parti Bangsa Malaysia (PBM).<ref>https://www.hmetro.com.my/utama/2022/05/845776/zuraida-letak-jawatan-menteri</ref> * 26 Mei - Ahli Parlimen Ampang, [[Zuraida Kamaruddin]] mengumumkan keputusannya meletak jawatan sebagai Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi dan turut mengumumkan keputusannya meninggalkan Parti Pribumi Bersatu Malaysia (Bersatu) dan menyertai Parti Bangsa Malaysia (PBM).<ref>https://www.astroawani.com/berita-politik/zuraida-kamaruddin-letak-jawatan-menteri-umum-tinggalkan-bersatu-sertai-pbm-363202</ref> ===Jun=== * 1 Jun - TV3 menyambut ulang tahunnya yang ke-38. * 8 Jun - Pasukan peguam bekas perdana menteri [[Najib Razak]] telah memfailkan bidaan baharu untuk membatalkan perbicaraan SRC International. Pemfailan kepada Mahkamah Persekutuan bertujuan untuk membatalkan kelayakan hakim Mohd Nazlan Mohd Ghazali berhubung konflik kepentingan.<ref>{{Cite web |last=Tong |first=Geraldine |date=2022-06-07 |title=Najib seeks to nullify SRC trial, cites judge’s conflict of interest |url=https://www.malaysiakini.com/news/623865 |access-date= |website=Malaysiakini}}</ref> * 3–12 Jun - Pesta Buku Antarabangsa Kuala Lumpur 2022 berlangsung di [[World Trade Centre Kuala Lumpur|Pusat Dagangan Dunia Kuala Lumpur]] selepas 2 tahun tidak dianjurkan. * 17 Jun - Pengerusi Jawatankuasa Perumahan, Kerajaan Tempatan dan Perancangan Bandar dan Desa negeri, [[Jagdeep Singh Deo]] mengalami kecederaan selepas didakwa diserang seorang lelaki dalam kejadian jam 8:30 malam.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/06/jagdeep-cedera-selepas-didakwa-diserang-seorang-lelaki-dipercayai-mabuk/</ref> * 19 Jun - [[Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia]] (SKMM) meluluskan penggabungan [[Celcom]] dan [[DiGi]].<ref>https://www.nst.com.my/business/2022/06/809138/mcmc-approves-digi-celcom-merger</ref> * 21 Jun - Samirah Muzaffar dan dua remaja berusia 16 dan 19 tahun dibebaskan daripada pertuduhan membunuh bekas CEO [[Cradle Fund]], [[Nazrin Hassan]] pada tahun 2018.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/06/samirah-dua-remaja-bebas-pertuduhan-bunuh-ceo-cradle-fund/</ref> * 22 Jun - Presiden Persatuan Penyair Malaysia, Datuk [[Rahman Shaari]] diumumkan sebagai penerima Anugerah Sastera Negara Ke-15.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/06/rahman-shaari-diumum-penerima-anugerah-sastera-negara-ke-15/</ref> * 22 Jun - Harga runcit petrol RON97 naik sebanyak 1 sen kepada paras RM4.84 berbanding RM4.83 seliter bagi tempoh bermula 23 sehingga 29 Jun.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/06/harga-runcit-petrol-ron97-rm4-84-seliter-naik-1-sen/</ref> * 23 Jun - Roket satelit Measat-3d selamat berlepas tepat pada jam 5.50 pagi waktu Malaysia.<ref>https://www.kosmo.com.my/2022/06/23/measat-3d-selamat-berlepas/</ref> * 23 Jun - Pemain perseorangan lelaki badminton profesional negara, [[Lee Zii Jia]] membuat keputusan mengejut apabila mengumumkan untuk tidak mewakili Malaysia pada Sukan Komanwel Birmingham yang berlangsung 28 Julai hingga 8 Ogos.<ref>https://www.utusan.com.my/sukan/2022/06/zii-jia-tarik-diri-sukan-komanwel-2022/</ref> ===Julai=== * 1 Julai - Subsidi minyak masak tulen botol dua hingga lima kilogram dimansuhkan.<ref>https://www.astroawani.com/berita-malaysia/kerajaan-hapus-subsidi-minyak-masak-tulen-berbotol-mulai-1-julai-367495</ref> * 6 Julai - Penyanyi nasyid dan komposer, [[Yasin Sulaiman]] terlepas hukuman gantung sampai mati atas pertuduhan mengedar dadah jenis Kanabis seberat 214 gram di Mahkamah Majistret Petaling Jaya.<ref>https://www.kosmo.com.my/2022/07/06/yasin-sulaiman-terlepas-pertuduhan-edar-hukuman-gantung-sampai-mati/</ref> * 7 Julai - Rakyat Malaysia, Kalwant Singh, dikenakan hukuman gantung di Penjara Changi, Singapura.<ref>https://www.utusan.com.my/luar-negara/2022/07/rakyat-malaysia-jalani-hukuman-gantung-di-singapura/</ref> * 9 Julai - Malaysia melakar sejarah tersendiri apabila buat julung kali terpilih menduduki kerusi dalam [[UNESCO|Pertubuhan Pendidikan, Saintifik dan Kebudayaan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu]] (UNESCO).<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/07/malaysia-julung-kali-dipilih-anggotai-jawatankuasa-unesco/</ref> * 10 Julai - Bekas Perdana Menteri, [[Mahathir bin Mohamad]] meraikan ulang tahun kelahirannya ke-97.<ref>{{Cite web |date=2022-07-10 |title=Double celebrations as Tun M celebrates 97th birthday and Hari Raya Aidiladha |url=https://www.astroawani.com/berita-malaysia/double-celebrations-tun-m-celebrates-97th-birthday-and-hari-raya-aidiladha-370263 |access-date= |website=www.astroawani.com}}</ref> * 15 Julai - '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': ** Angka kes harian baharu Covid-19 mencecah 5,230 yang tertinggi sepanjang tempoh seminggu ini (9 Julai - 15 Julai).<ref>https://www.hmetro.com.my/utama/2022/07/862049/5230-kes-baharu-covid-19-tertinggi-minggu-ini</ref> * 27 Julai - Beberapa kawasan di [[Lembah Klang]] dan beberapa negeri di Semenanjung Malaysia mengalami gangguan bekalan elektrik.<ref>https://www.astroawani.com/berita-malaysia/gangguan-bekalan-elektrik-besarbesaran-di-lembah-klang-beberapa-negeri-373145</ref> ===Ogos=== * 1 Ogos - Seramai 99 penerima dianugerahkan darjah kebesaran dan pingat Pahang sempena Ulang Tahun Hari Keputeraan Ke-63 Sultan Pahang Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/08/dollah-zainal-abidin-francissca-peter-siti-fairus-terima-anugerah-datuk/</ref> * 2 Ogos - Speaker Dewan Perwakilan AS, [[Nancy Pelosi]] dan delegasi kongresnya tiba di Malaysia sebagai sebahagian daripada pusingan kedua jelajah Indo-Pasifik mereka.<ref>{{Cite web |date=2 August 2022 |title=US congressional delegation led by Nancy Pelosi, arrives in Malaysia |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/us-congressional-delegation-led-by-nancy-pelosi-arrives-in-malaysia |access-date=6 Ogos 2022|website=The Strait Times}}</ref> * 5 Ogos - Mahkamah Rayuan dalam keputusan majoriti 2-1 memutuskan bahawa lanak-kanak dilahirkan di luar negara oleh ibu warganegara Malaysia yang berkahwin dengan warga asing tidak berhak mendapat kerakyatan Malaysia dari segi undang-undang.<ref>https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/08/984721/anak-lahir-di-luar-negara-oleh-wanita-malaysia-tidak-layak-dapat</ref> * 9 Ogos - Beberapa kawasan di [[Hulu Selangor]] mengalami gangguan bekalan air.<ref>https://www.kosmo.com.my/2022/08/05/188-kawasan-di-selangor-bakal-hadapi-gangguan-air/</ref><ref>https://www.freemalaysiatoday.com/category/bahasa/tempatan/2022/08/09/188-kawasan-di-hulu-selangor-alami-gangguan-bekalan-air/</ref> * 10 Ogos - '''[[Pandemik COVID-19 di Malaysia]]''': ** Malaysia merekodkan sedikit peningkatan kes positif COVID-19 dengan mencatatkan sebanyak 3,083 kes berbanding kelmarin, 2,863 kes sekali gus diatasi 4,229 kes sembuh.<ref>https://www.utusan.com.my/nasional/2022/08/covid-19-kes-positif-melebih-3000-kl-negeri-tertinggi/</ref> ===September=== ===Oktober=== ===November=== ===Disember=== ==Hari Kebangsaan== ===Tema utama=== '''Keluarga Malaysia Teguh Bersama''' ==Sukan== ==Kematian== === Januari === *5 Januari – [[Hamid Ramli]], penjaga gol *12 Januari – [[Shebby Singh]], bekas pemain [[Kuala Lumpur FA]] *26 Januari – Mohd Rafik Abdul Rahman (Pian Cecupak), pelawak dan pelakon *28 Januari – [[Abang Muhammad Salahuddin Abang Barieng|Tun Abang Muhammad Salahuddin Abang Barieng]], mantan [[Yang di-Pertua Negeri Sarawak]].<ref>{{Cite web|date=29 Januari 2022|url=https://www.bernama.com/bm/am/news.php?id=2047794|title=Bekas TYT Sarawak Tun Salahuddin meninggal dunia|website=[[Pertubuhan Berita Nasional Malaysia|BERNAMA]]|url-status=live|access-date=29 Januari 2022}}</ref> === Februari === *12 Februari – [[Jit Murad]], pelakon, pengarah, aktivis teater === Mac === *28 Mac – Raja Dato' Seri Izuddin Chulan Raja Zainal Azman Shah - Raja Kechil Bongsu Perak *31 Mac – [[Rudy Imran Shamsudin]] - wartawan, penulis lirik<ref>https://www.hmetro.com.my/rap/2022/03/826964/bekas-wartawan-harian-metro-dan-penulis-lirik-rudy-imran-shamsudin-meninggal</ref> === April === *21 April – [[Ali Hamsa|Tan Sri Dr. Ali Hamsa]], mantan [[Ketua Setiausaha Negara]].<ref>{{cite news|url= https://www.thestar.com.my/news/nation/2022/04/21/ex-chief-secretary-to-the-government-ali-hamsa-passes-away|title=Ex-chief secretary to the government Ali Hamsa passes away|language=en|publisher=[[The Star (Malaysia)|The Star]]|access-date=21 April 2022|date=21 April 2022}}</ref> *29 April – [[Tengku Ahmad Rithauddeen Ismail|Tengku Tan Sri Ahmad Rithauddeen Tengku Ismail]], bekas [[Menteri Pertahanan Malaysia|Menteri Pertahanan]] dan [[Menteri Luar Negeri Malaysia|Menteri Luar Negeri]].<ref>{{Cite web |date=30 April 2022 |title=Tengku Ahmad Rithauddeen dies at 94 |url=http://www.theedgemarkets.com/article/tengku-ahmad-rithauddeen-dies-94 |access-date=30 April 2022 |website=The Edge Markets|language=en}}</ref> === Mei === *25 Mei - Muhammad Husni bin Idrus - Pemain Bola Sepak Remaja Selangor<ref>[https://www.remaja.my/pemain-bola-sepak-remaja-meninggal-dunia-selepas-rebah-di-restoran/?dc_data=1994473_vivo-browser-malaysia-malay&utm_source=taboola&utm_medium=taboola_news&ui=8ed82c363dcbf3b6a787c17469417e50 Pemain Bola Sepak Remaja Meninggal Dunia Selepas Rebah Di Restoran]</ref> ===Jun=== *14 Jun - Tun [[Arshad Ayub]] - tokoh pendidikan negara dan bapa pengasas [[Universiti Teknologi MARA]] *14 Jun - Sabree Salleh - bekas Presiden [[Persekutuan Taekwon-Do Global Malaysia]] *14 Jun - [[Hamid Gurkha]] - Pelakon dan pelawak *18 Jun - [[Adibah Noor]] - penyanyi, pelakon dan pengacara ===Julai=== *9 Julai - [[Ahmad Lutfi Othman]] - bekas Pengarang [[Harakah]] *16 Julai - [[Sieh Kok Chi]] - tokoh sukan negara <ref>{{Cite web |url=https://www.stadiumastro.com/sukan-lain/bekas-setiausaha-agung-mom-datuk-sieh-kok-chi-meninggal-dunia-218565 |title=Bekas Setiausaha Agung MOM Datuk Sieh Kok Chi meninggal dunia |access-date=20 Julai 2022 |archive-date=19 Julai 2022 |website=Stadium Astro }}</ref> *25 Julai - Tan Sri Mustapha Kamal Abu Bakar - tokoh korporat, pemilik Kumpulan EmKay *29 Julai - [[Mohd Noor Kadir]] - penerbit drama [[Kuasatek Pictures]] *29 Julai - Tok Puan Zainon Hussein, adik Tun [[Abdul Razak Hussein]], balu Tan Sri [[Hamzah Abu Samah]] *31 Julai - Tan Sri [[Abdul Khalid Ibrahim]] - mantan [[Menteri Besar Selangor]] ===Ogos=== *3 Ogos - [[Ng Boon Bee]] - bekas juara [[Piala Thomas]] 1967 *15 Ogos - Datuk Wira Gan Boon Leong - bekas Mr Universe dan EXCO Melaka *17 Ogos - [[Chen Man Hin]] - bekas Ahli Parlimen [[Seremban (kawasan persekutuan)|Seremban]] *18 Ogos - Toh Puan Zurina Kassim - isteri mantan [[Yang di-Pertua Negeri Melaka]], Tun [[Mohd Khalil Yaakob]] *22 Ogos - [[Abdul Halim Abdul Rahman]] - bekas Timbalan Menteri Besar Kelantan == Lihat juga == * [[2022]] * [[2021 di Malaysia]] * [[Senarai tahun di Malaysia]] == Rujukan == {{Reflist}} {{Tahun di Malaysia}} [[Kategori:2022 di Malaysia| ]] [[Kategori:2020-an di Malaysia]] pb3ngcf37acalg5hj4canjaflsf1nbe 0 1078668 5650822 5648621 2022-08-22T03:55:52Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party|name_english=|national=|website={{url|https://www.partisedar.com/}}|symbol=|flag=|seats4=|seats4_title=|seats3={{Composition bar|0|82|hex=}}|seats3_title=[[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]:|seats2={{Composition bar|0|31|hex=}}|seats2_title=[[Dewan Rakyat]] (Sarawak):|seats1={{Composition bar|0|70|hex=}}|seats1_title=[[Dewan Negara]]:|colors=|national=[[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini)|international=|ideology=[[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal infrastruktur negeri]]<br>[[Patriotisme|Semangat patriotik negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak ekonomi & budaya Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal Islam Sarawak]]<br>[[Malaysia Timur|Hal ehwal Sarawak & Sabah]]<br>[[Pendidikan vokasional|Pendidikan TVET]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hal ehwal pendidikan negeri]]|position=[[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]]|name_native=|membership=|membership_year=|youth_wing=|newspaper=|headquarters=Tingkat 1, Lot 254, SL17, Seksyen 8, Jalan Haji Taha, 93400 Kuching, Sarawak|successor=|dissolution=|legalised=28 Mei 2019|foundation=Jun 2018|founder=Dato' Othman Abdullah|leader=Dato' Othman Abdullah|colorcode=#fff44f|logo=|footnotes=}}'''Parti Sedar Rakyat Sarawak''' atau '''SEDAR''' ialah sebuah [[parti politik|parti politik tempatan berhaluan kanan]], dan lebih memfokuskan mengenai hal ehwal pembangunan infrastruktur asas negeri, sistem pendidikan negeri, pemerkasaan ekonomi negeri, dan kebajikan masyarakat Melayu Sarawak. Parti politik tempatan ini diasaskan pada Jun 2018 oleh Dato' Othman Abdullah<ref>{{Cite web|url=https://kamekmiaksarawak.com/parti-baharu-sarawak-sedar-akan-ditubuhkan-hari-ini/|title=Parti baharu Sarawak SEDAR akan ditubuhkan hari ini 0 2987|date=19 Jun 2018|website=Kamek Miak Sarawak|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Parti politik ini telah diluluskan pendaftarannya pada 28 Mei 2019 oleh [[Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia|Pendaftar Pertubuhan Malaysia]] (RoS)<ref>{{Cite web|url=https://www.utusanborneo.com.my/2019/07/08/sedar-tekad-tawan-sarawak-prn12|title=SEDAR tekad tawan Sarawak PRN12|date=8 Julai 2019|website=Utusan Borneo Online|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. == Penyertaan dalam pilihan raya == SEDAR buat julung-julung kalinya telah menyertai pilihan raya dalam [[pilihan raya negeri Sarawak 2021]]. Dalam pilihan raya tersebut, SEDAR telah menghantar 5 orang calon<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/12/23-bakal-calon-parti-sedar-lari-gagal-hadir-penamaan-calon/|title=23 bakal calon Parti Sedar ‘lari’ gagal hadir penamaan calon|last=OMAR ZIN|date=10 Disember 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Kesemua calon tewas dan hilang deposit. == Rujukan == {{Reflist}}{{Parti-parti_politik_Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2019 di Malaysia]] 8esj33bpdavhtj8n3p3bnhhfik6oa98 5650824 5650822 2022-08-22T03:57:27Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party|name_english=|national=|website={{url|https://www.partisedar.com/}}|symbol=|flag=|seats4=|seats4_title=|seats3={{Composition bar|0|82|hex=}}|seats3_title=[[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]:|seats2={{Composition bar|0|222|hex=}}|seats2_title=[[Dewan Rakyat]]:| seats1={{Composition bar|0|70|hex=}}|seats1_title=[[Dewan Negara]]:|colors=|national=[[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini)|international=|ideology=[[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal infrastruktur negeri]]<br>[[Patriotisme|Semangat patriotik negeri]]<br>[[Sosialisme|Hak ekonomi & budaya Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal Islam Sarawak]]<br>[[Malaysia Timur|Hal ehwal Sarawak & Sabah]]<br>[[Pendidikan vokasional|Pendidikan TVET]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hal ehwal pendidikan negeri]]|position=[[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]]|name_native=|membership=|membership_year=|youth_wing=|newspaper=|headquarters=Tingkat 1, Lot 254, SL17, Seksyen 8, Jalan Haji Taha, 93400 Kuching, Sarawak|successor=|dissolution=|legalised=28 Mei 2019|foundation=Jun 2018|founder=Dato' Othman Abdullah|leader=Dato' Othman Abdullah|colorcode=#fff44f|logo=|footnotes=}}'''Parti Sedar Rakyat Sarawak''' atau '''SEDAR''' ialah sebuah [[parti politik|parti politik tempatan berhaluan kanan]], dan lebih memfokuskan mengenai hal ehwal pembangunan infrastruktur asas negeri, sistem pendidikan negeri, pemerkasaan ekonomi negeri, dan kebajikan masyarakat Melayu Sarawak. Parti politik tempatan ini diasaskan pada Jun 2018 oleh Dato' Othman Abdullah<ref>{{Cite web|url=https://kamekmiaksarawak.com/parti-baharu-sarawak-sedar-akan-ditubuhkan-hari-ini/|title=Parti baharu Sarawak SEDAR akan ditubuhkan hari ini 0 2987|date=19 Jun 2018|website=Kamek Miak Sarawak|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Parti politik ini telah diluluskan pendaftarannya pada 28 Mei 2019 oleh [[Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia|Pendaftar Pertubuhan Malaysia]] (RoS)<ref>{{Cite web|url=https://www.utusanborneo.com.my/2019/07/08/sedar-tekad-tawan-sarawak-prn12|title=SEDAR tekad tawan Sarawak PRN12|date=8 Julai 2019|website=Utusan Borneo Online|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. == Penyertaan dalam pilihan raya == SEDAR buat julung-julung kalinya telah menyertai pilihan raya dalam [[pilihan raya negeri Sarawak 2021]]. Dalam pilihan raya tersebut, SEDAR telah menghantar 5 orang calon<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/12/23-bakal-calon-parti-sedar-lari-gagal-hadir-penamaan-calon/|title=23 bakal calon Parti Sedar ‘lari’ gagal hadir penamaan calon|last=OMAR ZIN|date=10 Disember 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Kesemua calon tewas dan hilang deposit. == Rujukan == {{Reflist}}{{Parti-parti_politik_Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2019 di Malaysia]] eture95m7dmd5a1l44qu6qewv208q2z 5650828 5650824 2022-08-22T03:59:56Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party|name_english=|national=|website={{url|https://www.partisedar.com/}}|symbol=|flag=|seats4=|seats4_title=|seats3={{Composition bar|0|82|hex=}}|seats3_title=[[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]:|seats2={{Composition bar|0|222|hex=}}|seats2_title=[[Dewan Rakyat]]:| seats1={{Composition bar|0|70|hex=}}|seats1_title=[[Dewan Negara]]:|colors=|national=[[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini)|international=|ideology=[[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Liberalisme|Liberalisme negeri]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal infrastruktur negeri]]<br>[[Bumiputera (Malaysia)|Hak bangsa Bumiputera]]<br>[[Sosialisme|Hak ekonomi Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal Islam Sarawak]]<br>[[Malaysia Timur|Hal ehwal Sabah & Sarawak]]<br>[[Pendidikan vokasional|Pendidikan TVET]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hal ehwal pendidikan negeri]]|position=[[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]]|name_native=|membership=|membership_year=|youth_wing=|newspaper=|headquarters=Tingkat 1, Lot 254, SL17, Seksyen 8, Jalan Haji Taha, 93400 Kuching, Sarawak|successor=|dissolution=|legalised=28 Mei 2019|foundation=Jun 2018|founder=Dato' Othman Abdullah|leader=Dato' Othman Abdullah|colorcode=#fff44f|logo=|footnotes=}}'''Parti Sedar Rakyat Sarawak''' atau '''SEDAR''' ialah sebuah [[parti politik|parti politik tempatan berhaluan kanan]], dan lebih memfokuskan mengenai hal ehwal pembangunan infrastruktur asas negeri, sistem pendidikan negeri, pemerkasaan ekonomi negeri, dan kebajikan masyarakat Melayu Sarawak. Parti politik tempatan ini diasaskan pada Jun 2018 oleh Dato' Othman Abdullah<ref>{{Cite web|url=https://kamekmiaksarawak.com/parti-baharu-sarawak-sedar-akan-ditubuhkan-hari-ini/|title=Parti baharu Sarawak SEDAR akan ditubuhkan hari ini 0 2987|date=19 Jun 2018|website=Kamek Miak Sarawak|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Parti politik ini telah diluluskan pendaftarannya pada 28 Mei 2019 oleh [[Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia|Pendaftar Pertubuhan Malaysia]] (RoS)<ref>{{Cite web|url=https://www.utusanborneo.com.my/2019/07/08/sedar-tekad-tawan-sarawak-prn12|title=SEDAR tekad tawan Sarawak PRN12|date=8 Julai 2019|website=Utusan Borneo Online|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. == Penyertaan dalam pilihan raya == SEDAR buat julung-julung kalinya telah menyertai pilihan raya dalam [[pilihan raya negeri Sarawak 2021]]. Dalam pilihan raya tersebut, SEDAR telah menghantar 5 orang calon<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/12/23-bakal-calon-parti-sedar-lari-gagal-hadir-penamaan-calon/|title=23 bakal calon Parti Sedar ‘lari’ gagal hadir penamaan calon|last=OMAR ZIN|date=10 Disember 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Kesemua calon tewas dan hilang deposit. == Rujukan == {{Reflist}}{{Parti-parti_politik_Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2019 di Malaysia]] cbptwgd17pfq799o8a3iqgvzufjzil2 5650830 5650828 2022-08-22T04:01:11Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox Political party|name_english=|national=|website={{url|https://www.partisedar.com/}}|symbol=|flag=|seats4=|seats4_title=|seats3={{Composition bar|0|82|hex=}}|seats3_title=[[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]:|seats2={{Composition bar|0|222|hex=}}|seats2_title=[[Dewan Rakyat]]:| seats1={{Composition bar|0|70|hex=}}|seats1_title=[[Dewan Negara]]:|colors=|national=[[Gagasan Rakyat Sarawak]] (2022–kini)|international=|ideology=[[Nasionalisme|Nasionalisme Sarawak]]<br>[[Liberalisme|Liberalisme negeri]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal infrastruktur negeri]]<br>[[Bumiputera (Malaysia)|Hak bangsa Bumiputera]]<br>[[Sosialisme|Hak ekonomi Sarawak]]<br>[[Sarawak|Hal ehwal Islam Sarawak]]<br>[[Malaysia Timur|Hal ehwal Sabah & Sarawak]]<br>[[Pendidikan vokasional|Pendidikan TVET]]<br>[[Pendidikan di Malaysia|Hal ehwal pendidikan negeri]]|position=[[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]]|name_native=|membership=|membership_year=|youth_wing=|newspaper=|headquarters=Tingkat 1, Lot 254, SL17, Seksyen 8, Jalan Haji Taha, 93400 Kuching, Sarawak|successor=|dissolution=|legalised=28 Mei 2019|foundation=Jun 2018|founder=Dato' Othman Abdullah|leader=Dato' Othman Abdullah|colorcode=#fff44f|logo=|footnotes=}}'''Parti Sedar Rakyat Sarawak''' atau '''SEDAR''' ialah sebuah [[parti politik|parti politik tempatan berhaluan kanan]], dan lebih memfokuskan mengenai hal ehwal pembangunan infrastruktur asas negeri, sistem pendidikan negeri, pemerkasaan ekonomi negeri, dan hal ehwal kebajikan masyarakat Bumiputera Sarawak. Parti politik tempatan ini diasaskan pada Jun 2018 oleh Dato' Othman Abdullah<ref>{{Cite web|url=https://kamekmiaksarawak.com/parti-baharu-sarawak-sedar-akan-ditubuhkan-hari-ini/|title=Parti baharu Sarawak SEDAR akan ditubuhkan hari ini 0 2987|date=19 Jun 2018|website=Kamek Miak Sarawak|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Parti politik ini telah diluluskan pendaftarannya pada 28 Mei 2019 oleh [[Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia|Pendaftar Pertubuhan Malaysia]] (RoS)<ref>{{Cite web|url=https://www.utusanborneo.com.my/2019/07/08/sedar-tekad-tawan-sarawak-prn12|title=SEDAR tekad tawan Sarawak PRN12|date=8 Julai 2019|website=Utusan Borneo Online|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. == Penyertaan dalam pilihan raya == SEDAR buat julung-julung kalinya telah menyertai pilihan raya dalam [[pilihan raya negeri Sarawak 2021]]. Dalam pilihan raya tersebut, SEDAR telah menghantar 5 orang calon<ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/terkini/2021/12/23-bakal-calon-parti-sedar-lari-gagal-hadir-penamaan-calon/|title=23 bakal calon Parti Sedar ‘lari’ gagal hadir penamaan calon|last=OMAR ZIN|date=10 Disember 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=19 Disember 2021}}</ref>. Kesemua calon tewas dan hilang deposit. == Rujukan == {{Reflist}}{{Parti-parti_politik_Malaysia}} [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] [[Kategori:Penubuhan 2019 di Malaysia]] auxwyd67747f7ab1nwa4jt024k5hx6q 0 1078717 5650654 5398094 2022-08-21T22:09:28Z Mohzaidin18 292278 wikitext text/x-wiki {{Infobox single |Name = Akan Ku Tunggu |Cover = |Alt = |Border = |Artist = [[Candy (kumpulan muzik)|Candy]] |Album = [[Candy (album)|Candy]] |Released = 20 Januari 1997 |Format = {{ublist|[[Single (muzik)|Single CD]]}} |Recorded = |B-side = |Genre = {{flatlist| * Rock alternatif * pop rock }} |Length = 5:13 |Label = [[LIFE Records]] |Writer = [[Edrie Hashim]], Jijie Hashim |Producer = Edrie Hashim |Chronology = Kronologi single [[Candy (kumpulan muzik)|Candy]] |Last single = |This single = '''"Akan Ku Tunggu"''' <br> (1997) |Next single = "Persada Harapan" <br> (1997) |Misc = {{Extra track listing |Album = [[Candy (album)|Candy]] |Type = Studio |prev_track = |prev_no = |this_track = '''"Akan Ku Tunggu"''' |track_no = Trek 1 |next_track = "Persada Harapan" |next_no = Trek 2 }} }} '''"Akan Ku Tunggu"''' ialah lagu yang dirakamkan dan dipersembahkan oleh kumpulan wanita Malaysia, [[Candy (kumpulan muzik)|Candy]], dikeluarkan pada 1998 sebagai single pertama untuk album sulung mereka [[Candy (album)|bertajuk sama]]. Lagu ini ialah hasil nukilan sepenuhnya oleh [[Edrie Hashim]] dan Jijie Hashim.<ref>{{cite news|url=https://www.klik.com.my/item/story/3016556/candy-adu-nasib|title=Candy adu nasib|author=Roslen Fadzil|publisher=[[Harian Metro]]|date=13 Jun 1997|accessdate=20 Disember 2019|url-access=subscription}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.klik.com.my/item/story/3015990/candy-bukan-boneka-muzik|title=Candy bukan boneka muzik|author=Saniboey Mohd Ismail|publisher=[[Harian Metro]]|date=16 Julai 1997|accessdate=20 Disember 2019|url-access=subscription}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.klik.com.my/item/story/3014747/rezeki-candy|title=Rezeki Candy|author=Saniboey Mohd Ismail|publisher=[[Harian Metro]]|date=13 Oktober 1997|accessdate=20 Disember 2019|url-access=subscription}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.klik.com.my/item/story/652802/sweet-music-from-candy|title=Sweet music from Candy|publisher=[[The Malay Mail]]|date=21 Februari 1997|accessdate=20 Disember 2019|language=en|url-access=subscription}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.klik.com.my/item/story/655455/hot-stuff-by-candy|title=Hot stuff by Candy|author=Azman Ahmad|publisher=[[The Malay Mail]]|date=20 Mac 2000|accessdate=20 Disember 2019|url-access=subscription}}</ref> ==Senarai runut== {{Tracklist | title1 = Akan Ku Tunggu | length1 = 5:13 }} ==Sejarah keluaran== {|class=wikitable ! Negara ! Tarikh ! Format ! Label |- | Malaysia | 20 Januari 1997 | [[Single (muzik)|Single CD]] | [[LIFE Records]] |- |} ==Pencapaian== ===Separuh Akhir Muzik Muzik 12=== {|class="wikitable" !Tahun !Karya tercalon !Kategori !Keputusan |- |1997 |"Akan Ku Tunggu" |Pop Rock |{{nom}} |- {{end}} ==Rujukan== {{Reflist}} [[Kategori:Lagu 1997]] [[Kategori:Single 1997]] [[Kategori:Lagu Malaysia tahun 1997]] sppf3qbjqnu48i8jf8v2jeua4o1legs 0 1079277 5650880 5636839 2022-08-22T06:37:52Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox television | name = Dukun Diva: They Put The Sham In Shaman | image = | genre = [[Drama (filem dan televisyen)|Drama]], [[komedi]], [[seram]] | based on = | writer = Alfie Palermo | director = Ariff Zulkarnain | assistant_director = | starring = {{plainlist| * [[Nadia Aqilah]] * [[Eyka Farhana]] * [[Emelda Rosmila]] * [[Tony Eusoff]] * [[Siti Khadijah Halim]] * Kahoe Hon * Aloy Paradoks * [[Adlin Aman Ramlie]] }} | editor = | opentheme = "[[Jangan Terlepas Pandang]]" oleh [[Wani Kayrie]] | endtheme = "Jangan Terlepas Pandang" oleh Wani Kayrie | company = {{plainlist| * [[Astro Shaw]] * Act 2 Pictures }} | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | production_manager = | executive_producer = Raja Jastina Raja Arshad | executive_associate_producer = | associate_producer = | producer = {{plainlist| * Alfie Palermo * Amirr Shahlen * [[Adrian Teh]] }} | runtime = 42 minit | channel = [[Astro Citra]] | audio_format = [[Dolby Digital]] | picture_format = {{plainlist| * [[480i]] ([[SDTV]]) * [[1080i]] ([[HDTV]]) }} | location = | camera = Tetapan multi-kamera | num_episodes = 8 | status = | first_aired = 6 Disember 2021 | last_aired = 24 Januari 2022 | preceded_by = | followed_by = | website = }} '''''Dukun Diva: They Put The Sham In Shaman''''' ialah sebuah siri drama televisyen Malaysia 2021 arahan Ariff Zulkarnain dengan idea dan skrip asal oleh Alfie Palermo, dibintangi oleh [[Nadia Aqilah]], [[Eyka Farhana]], [[Emelda Rosmila]], [[Tony Eusoff]], [[Adlin Aman Ramlie]], [[Siti Khadijah Halim]], Kahoe Hon dan Aloy Paradoks.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/12/784258/dukun-diva-ada-kelainan|title=Dukun Diva ada kelainan|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Disember 2021|accessdate=6 Januari 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.getaran.my/artikel/filem-tv/15785/dukun-diva-menghiburkan|title='Dukun Diva' Menghiburkan!|author=Helmi Anuar|publisher=Getaran|date=7 Disember 2021|accessdate=6 Januari 2022}}</ref> ''Dukun Diva'' telah diuar-uarkan sebagai drama Melayu pertama yang membawakan kisah ‘female con artist’ dan 'anti-wira'.<ref name="Seribu kelainan">{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/dukun-diva-tampil-seribu-kelainan-papar-kisah-female-con-artist-pertama-di-malaysia-334242|title='Dukun Diva' tampil seribu kelainan, papar kisah 'female con artist' pertama di Malaysia|publisher=[[Astro Awani]]|date=3 Disember 2021|accessdate=27 Disember 2021|type=Kenyataan media}}</ref><ref>{{cite news|url=https://gempak.com/rojakdaily/entertainment/astro-originals-brings-anti-hero-story-featuring-malaysia-s-first-female-con-artists-dukun-diva-68645|title=Astro Originals Brings An Anti-Hero Story Featuring Malaysia's First Female Con Artists With 'Dukun Diva'|author=RD Minion|work=Rojak Daily|publisher=[[Astro Gempak]]|date=6 Disember 2021|accessdate=27 Disember 2021}}</ref> Ia diterbitkan di bawah jenama Astro Originals dan disiarkan di [[Astro Citra]] bermula 6 Disember 2021 sehingga 24 Januari 2022.<ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/siapa-yang-terkena-mengena-semuanya-terjawab-dalam-episod-akhir-dukun-diva-malam-ini-69938|title=Siapa Yang Terkena & Mengena? Semuanya Terjawab Dalam Episod Akhir Dukun Diva Malam Ini|author=Azwa Rahman|publisher=[[Astro Gempak]]|date=24 Januari 2022|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> ==Sinopsis== Mengisahkan tentang Rubiah Samsudin atau gelaran popularnya Che Yah gagal menjadi pelakon terkenal dan kini bekerja sebagai wanita pelayan pelanggan (GRO) di sebuah kelab malam. Hakikat tersebut menyebabkan Che Yah sangat malu untuk pulang menemui keluarganya di kampung. Satu hari, Che Yah menerima panggilan daripada hospital memaklumkan kakaknya, Aishah sedang nazak. Di sini bermulanya perubahan dalam hidup Che Yah bila mengetahui dia bakal menjaga anak saudaranya, Lola seorang remaja yang bermasalah. Ketegangan mula berlaku di antara Che Yah dan Lola. Dalam pada masa yang sama mereka telah didatangi didatangi oleh Abang Long yang mengugut untuk membunuh Che Yah jika tidak membayar hutangnya. Mereka terpaksa mencari jalan bagi menyelesaikan hutang Che Yah serta menyelamatkan nyawa mereka. ==Pelakon== ===Pelakon utama=== * [[Nadia Aqilah]] sebagai Rubiah Samsudin (Che Yah) * [[Eyka Farhana]] sebagai Norlela Hashim (Lola) * [[Emelda Rosmila]] sebagai Dahlia Deela Idrus (Dato' DD) * [[Tony Eusoff]] sebagai Zulkarnain Lim Abdullah (Zul) * [[Siti Khadijah Halim]] sebagai Sabriena Lim Zulkarnain Lim (Baby Riena) * Kahoe Hon sebagai Daniel Lim Zulkarnain Lim (Daniel) * [[Adlin Aman Ramlie]] sebagai Muhd Saddiq Jermal (Dato' Saddiq) * Aloy Paradoks sebagai Hanif Zulkifli (Sarjan Anep) ===Pelakon undangan=== * [[Juliana Evans]] * [[Douglas Lim]] * [[Aziz M. Osman]] * Sanjana Suri * [[Anas Ridzuan]] * Mat London * Fadhli Masoot * Dee Al-Hadi * [[Hamdan Ramli]] ==Penerbitan== ''Dukun Diva'' merupakan idea asal oleh pemenang anugerah Skrip Terbaik di Anugerah International Motivational Film Festival Bridge of Arts (IMFF), Rusia pada tahun 2016 dan Lakon Layar Terbaik di [[Anugerah Lawak Warna 2015]], Alfie Palermo. Ia diarahkan oleh Ariff Zulkarnain yang pernah mengarahkan telefilem ''Shiba Shiba Doo'', ''Cerai'' dan ''Rompak Raya''.<ref name="Seribu kelainan"/><ref>{{cite news|url=https://www.farizasaidin.com/2021/12/dukun-diva-diinspirasikan-dari-isu-isu.html|title=DUKUN DIVA DIINSPIRASIKAN DARI ISU ISU SEBENAR BERLAKU DI MALAYSIA|publisher=Fariza Saidin|date=13 Disember 2021|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.ruby.my/2021/12/drama-bersiri-dukun-diva.html|title=DRAMA BERSIRI DUKUN DIVA, MENGETENGAHKAN NORMALISASI MASYARAKAT DENGAN KEUNIKAN TERSENDIRI|publisher=Ruby.my|date=1 Disember 2021|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> ==Siaran== ''Dukun Diva'' memulakan tayangan perdana di [[Astro Citra]] pada 6 Disember 2021 menggantikan ''[[i-Tanggang|i-Tanggang: Mother of All Lies]]''.<ref>{{cite news|url=https://himpunanceritalawak.com/2021/12/10/dukun-diva-ganti-i-tanggang-baru-episod-1-dah-raih-perhatian/|title=Dukun Diva Ganti I-Tanggang, Baru Episod 1 Dah Raih Perhatian!|author=Ain Mahthir|publisher=Himpunan Cerita Lawak|date=10 Disember 2021|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|tt16305066}} [[Kategori:Drama Melayu 2021]] [[Kategori:Drama Melayu 2022]] [[Kategori:Rancangan Astro Citra]] 0c2a0k5dunyfnwody6mx2fjyky5t15z 0 1114924 5650972 5647738 2022-08-22T10:19:28Z WestHamFC91 297341 /* Program khas (Siaran Langsung) */ wikitext text/x-wiki <!-- Sila letak tarikh mula bagi rancangan yang disiarkan supaya tidak perlu untuk membuat senarai bahagian yang asing bagi rancangan yang tidak disiarkan lagi, sedang disiarkan dan akan disiarkan. Kalau tidak ada tarikh mula bagi rancangan-rancangan, senarai bahagian yang perlu dikemaskini memang mengambil masa yang lebih. --> Berikut adalah senarai rancangan yang sama ada kini bersiaran, bakal disiarkan atau pernah disiarkan di saluran [[TVS (saluran TV)|TVS]]. <ref>https://tvstv.my/</ref> ==Penerbitan asal (Rancangan terbitan TVS)== ===Rancangan yang sedang bersiaran=== *3L (Lifelong Learning) *Bario VLOG *Beauty Tips *Cooking Orang Bujang *ECON Roundtable *Fashion Of The Day *Design Nation *Hobi Kamek *Kayoh Kayo Weekend *Kedey Kitak *Pusak *Remarkable Living *A Golden Journey (SEDC) *Misteri Kedai Gunting *PUSAKA *Inovasi Sarawak *Sine Siti Makan *Siney Tempat Best *Staycation With Fattah *TVS Soundtraxx *Tembawai Kanyuk *Pemerindang Borneo *Cuti-Cuti Sarawak Tersayang Kamek ===Rancangan terdahulu=== *Anugerah *A Day with Champion *Above & Beyond *Afiq Kai D.I.Y. *Agritek *Anda Bahagia *Anda Sihat *Biz Chat with Charles Liew *Bornean Stories *Borneo from Above *Borak Teh C Peng *Brand Pulse *Bual R&D *Bujang & Broke *Bujang Berani *Chef @ Home *Citra Warisan *Cover Lagu *Culturally Sarawak *Director's Cut *D'Man Cafe *Dunia Insan Kreatif *Femina *Getaran Jiwa *Ghazpirasi *H-Capital with Balqis *Hias *Hustle Hasil *Iban Global *Inovasi Pertiwiku *It Must Be Nice *Jaguh Kedak Kenyalang *Just Wanna Dance *Kalan Tambang *Kamek LIVE *Kamek Sarawak *Keringat Usahawan *Khemah Kita Bah *Khazanah Kenyalang *Kuching Old Bazaar *Lagu Saya Suka *Lensa Kenyalang *Lucu Eh *Merami Cinta *Muda & Bijak *Menghilir Rajang *Nadi Seni *Nang Nyaman! *Nembiak Takorang Tok *Ninjao *Nota di Kota *OKSHE *Osha & ... *Panggau Kitai *Potret *Past, Present & Future *Pepper in Hornbill's Land *Pertiwi: From Sarawak with Love *Randau *Randau Jalai Pemansang *Raon Ngan Kamek *Rezeki Air *Rezeki Tanah *Rhythm of Borneo *Sada Kenyalang *Sarawak Nutrition *Sarawak Diva *Sarawak Energy Berhad *Sarawak Panorama *Saya Pelajar Sekolah Cina *Sembang Kencang *Shirly vs Nomi *SME di Zaman Ini *So You Think You Can Cook? *Story Kuching *Suara Wanita *Take Me to Sarawak *Tauk Sik *The Cloth Story *The Last Highlanders Of Borneo *The Groove Factory *The JayC Show *The Magic Box *The Craft Of Story *Thought Leadership Series *Tony Lapar *TVS Prihatin *TVSTARZ *Twenty30 *Undiscovered Creatives *Visi *Weekend Vibes == Drama tempatan TVS == * Alibi * Boss John * Hope Finds Love * Ram Ram Rep * Sayang Celorot si Kuih Cincin * Tilit-tilit Cinta * Halyn Bukan Cinderella * CCTV == Bual bicara & borak santai == * Sejahtera Asia - bersiaran langsung setiap hari, Isnin hingga Ahad, jam 7:45 hingga jam 9:00 pagi. * Borneo Matter - program bual bicara mengenai isu-isu ekonomi & kewangan global di Sarawak, Sabah, Australia, Indonesia, & Singapura. {{small|(Akan datang)}} * Borak Kenyalang - program borak santai mengenai isu-isu terkini, peristiwa-peristiwa penting, dan acara-acara terkini di Sarawak & Sabah. {{small|(Akan datang)}} * Bicara Sarawak - program bual bicara mengenai isu-isu politik, parti politik, dan pelbagai masalah yang dihadapi rakyat di Sarawak, dan seluruh Malaysia secara amnya. {{small|(Akan datang)}} * Menjelang Bajet 2023 - program bual bicara mengenai isu-isu semasa ekonomi negara dan ramalan ekonomi negara pada tahun 2023. {{small|(Akan datang)}} == Telefilem == *Atok dan Alex *Bukan Salahku *Iris Sofiya *Kasut *Maria Mariana *Sembilu *Sembilu II *Avakas *[[Mukhsin]] *[[:id:Sang Kiai|Sang Kiai]] *[[:id:Soekarno: Indonesia Merdeka|Soekarno: Indonesia Merdeka]] *To Love Some Buddy *Attached *[[:en:PASKAL: The Movie|Paskal: The Movie]] *[[Hantu Kak Limah Balik Rumah]] *[[Husin, Mon dan Jin Pakai Toncit|Hantu Kak Limah 2: Husin, Mon & Jin Pakai Toncit]] *[[Hantu Kak Limah|Hantu Kak Limah 3]] *[[Nongkrong]] *[[Jangan Pandang Belakang Congkak]] *[[Ngangkung]] *[[Talentime]] *[[:en:Vanguard (film)|Vanguard (2020)]] *[[:en:Ne Zha (2019 film)|Ne Zha (2019)]] *[[:en:Peter Rabbit (film)|Peter Rabbit (2018)]] *[[:en:Terminator: Dark Fate |Terminator: Dark Fate]] *[[:en:The Expendables (2010 film)|The Expendables]] *[[:en:The Expendables 2|The Expendables 2]] *[[:en:The Expendables 3|The Expendables 3]] *[[:en:I Am Legend (film)|I Am Legend]] *[[:en:Black Panther (film)|Black Panther]] *[[:en:Olympus Has Fallen|Olympus Has Fallen]] *[[:en:London Has Fallen|London Has Fallen]] ==Berita== ====Bahasa Malaysia==== *Menarik Sepuluh *Ringkas TVS *Utama TVS ====Bahasa Inggeris==== *Global News *TVS News *TVS Nightline ====Bahasa Cina==== * TVS Re Bao ====Bahasa Iban==== * Berita TVS ==Hal Ehwal Semasa== *Ino-Tek TVS *Inspirasi TVS *Jendela Global *Koresponden TVS *Karpet Merah *Padah Jenayah *Tempat Kita *TVS Correspondent == Variasi @ TVS == * [[:en:The Great British Bake Off (series 10)|The Great British Bake Off (Season 10)]] {{small|(Akan datang)}} * SIR SPOOKS <ref> https://youtube.com/channel/UCGgdhMFHiKym-z4G7IB4BYw </ref> {{small|(Akan datang)}} ==Hiburan== * Sinema (daripada [[Perbadanan Kemajuan Filem Nasional|FINAS]]) *Spotlight (daripada FINAS) ==''Homeshopping''== * Astro GO Shop (khusus untuk siaran di [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] sahaja) ==Kanak-kanak== *Buck and Buddy *Chuck Chicken Power Up *Combat Q *Harry and Bunnie *Medic Kid *Sherazade: 1001 Nights The Untold Stories *Super Spin Combiner *Time Traveler Luke *Shaun The Sheep {{small|(akan datang)}} *Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness {{small|(akan datang)}} * * * * * == Drama antarabangsa == * [[:id:Cinta dari Surga|Cinta Dari Surga (]][[Sinetron]] [[Indonesia]]) * Empresses in the Palace (Drama [[China]]) * [[:en:Diriliş: Ertuğrul|Ertugrul]] (Drama [[Turki]]) * [[:en:Diriliş: Ertuğrul|Ertugrul Season 2]] (Drama [[Turki]]) * [[:en:Extraordinary You|Extraordinary You]] (Drama [[Korea]]) * [[:id:I Love You Baby|I Love You Baby]] ([[Sinetron]]) * Instageram (Drama [[Singapura]]) * [[:en:Love Destiny (TV series)|Love Destiny]] (Drama [[Thailand]]) * My Husband In Law (Drama [[Thailand]]) *[[:id:Seleb (sinetron)|Seleb]] (Sinetron Indonesia) * [[:id:Semua Indah karena Cinta|Semua Indah Karena Cinta]] (Sinetron Indonesia) * Sultan (Drama Turki) * [[:id:Love is Pink|Love is Pink]] (Drama Indonesia) * [[:en:Siyah Beyaz Aşk |Siyah Beyaz Aşk (Price of Passion)]] (Drama [[Turki]]) {{small|(Akan datang)}} * [[Kampong Pisang Bersiri-siri]] (Drama [[Malaysia]]) {{small|(Akan datang)}} * [[:en:Tale of the Nine Tailed|Tale of the Nine Tailed]] (Drama [[Korea]]) {{small|(Akan datang)}} * [[:en:Alice (South Korean TV series)|Alice]] (Drama [[Korea]]) {{small|(Akan datang)}} * [[:en:Grid (South Korean TV series)|Grid]] (Drama [[Korea]]) {{small|(Akan datang)}} * == Rancangan khas == * A Simple Life of Saloma * A Taste of Chinese New Year * Baram Bunch: The Story Hunters * Bayuh: Vaie Segaan * Bersama CM Abang Jo * Cow Your Luck! * Sarbanun Merican * The Last Ring Ladies * TVS Christmas Musical Special * TVS 2nd Anniversary: Inspiring Sarawak {{small|(Akan datang)}} ==Program khas (Siaran Langsung) == *Pembentangan Bajet 2022 *Pilihan Raya DUN Sarawak 2021 *Citrawarna 2022 *Konsert Sape 2022 *Majlis Perasmian Tilawah Al-Quran *Perasmian Hari Wanita 2022 *Sambutan Hari Sarawak 2022 *Sambutan Hari Malaysia (Peringkat Negeri Sarawak) 2022 <ref>https://www.utusanborneo.com.my/2022/08/22/bintulu-tuan-rumah-sambutan-hari-malaysia-peringkat-sarawak</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Senarai siri televisyen mengikut rangkaian|TVS]] r7rhdzbx31k1mlbaba09rl9zkph89kf 0 1114955 5650909 5633126 2022-08-22T08:15:27Z Surijeal 266841 /* Sejarah */ Pindah catatan wikitext text/x-wiki {|{{Infobox ship begin }} {{Infobox ship image | Ship image = | Ship caption = }} {{Infobox ship career | Hide header = | Ship country = | Ship flag = | Ship name = ''K'un-lun po'', ''Kun-lun po'', ''Kunlun po'', ''K'un-lun bo'', ''Kun-lun bo'', ''Kunlun bo'', ''kolandiapha'', ''kolandiapha onta'', ''kolandiaphonta'', ''kolandia'', ''colandia''<ref name=":1">{{Cite book|last=Coedès|first=George|title=The Indianized States of South-East Asia|publisher=University of Hawaii Press|year=1968|isbn=9780824803681|page=29, 273}}</ref> | Ship namesake = | Ship ordered = | Ship builder = | Ship laid down = | Ship launched = | Ship acquired = | Ship commissioned = | Ship decommissioned = | Ship in service = | Ship out of service = | Ship struck = | Ship reinstated = | Ship honours = | Ship fate = | Ship status = | Ship notes = }} {{Infobox ship characteristics | Hide header = | Header caption = | Ship type = Kapal layar | Ship displacement = | Ship length = Lebih daripada {{convert|50|m|ft|2}} atau {{convert|60|m|ft|2}} | Ship beam = | Ship draft = | Ship propulsion = | Ship speed = | Ship range = | Ship complement = | Ship sensors = | Ship EW = | Ship armament = | Ship armor = | Ship aircraft = | Ship aircraft facilities = | Ship notes = | Ship sail plan = [[Layar tanja]] }} |} '''K'un-lun po''' (juga dipanggil '''Kun-lun po''', '''Kunlun po''', atau '''K'un-lun bo''') ialah kapal layar kuno yang digunakan oleh pelayar Nusantara. Pada milenium pertama Masihi, kapal-kapal ini menghubungkan laluan perdagangan antara India dan China. Kapal jenis ini masih digunakan sehingga sekurang-kurangnya abad ke-14. == Sejarah == Buku bertarikh 260 CE yang ditulis oleh Kang Tai (康泰) dari China juga menggambarkan kapal-kapal yang mempunyai 7 layar yang dipanggil K'un-lun po yang boleh belayar sejauh Pakistan. Ahli geografi Greek, Claudius Ptolemaeus tahun 150 AD dalam karyanya "Geography" menyebut tentang kapal-kapal besar yang datang dari tempat yang lebih timur dari India. Ini juga disahkan oleh buku Periplus Marae Erythraensis. Kedua-duanya menyebut sejenis kapal yang dipanggil ''kolandiaphonta'' (juga dikenal sebagai ''kolandia'', ''kolandiapha'', dan ''kolandiapha'' ''onta''),<ref name=":1" /><ref name=":162">{{Cite book|title=The Phantom Voyagers: Evidence of Indonesian Settlement in Africa in Ancient Times|last=Dick-Read|first=Robert|publisher=Thurlton|year=2005|isbn=|location=|pages=}}</ref>{{rp|41}} berkemungkinan terjemahan kepada perkataan yang digunakan orang Cina ''K'un-lun po'', yang berarti kapal "Kun-lun", nama Cina untuk Sumatra dan/atau Jawa.<ref group="catatan">Makna K'un-lun berbeza mengikut konteks dan tahun penggunaannya. Dalam kes ini dia merujuk kepada penduduk Asia Tenggara.</ref><ref>{{Cite journal|last=Dick-Read|first=Robert|date=July 2006|title=Indonesia and Africa: questioning the origins of some of Africa's most famous icons|journal=The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa|volume=2|issue=1|pages=23–45|doi=10.4102/td.v2i1.307|doi-access=free}}</ref>{{rp|27-28}} Buku abad ke-3 Perkara Aneh di Selatan (南 州 異物 志) oleh Wan Chen (萬 震) menerangkan kapal yang mampu membawa 600–700 orang bersama-sama dengan lebih dari 10,000 ''hu'' (斛) kargo (250–1000 tan mengikut pelbagai tafsiran<ref name=":6">{{Cite journal|last=Manguin|first=Pierre-Yves|date=September 1980|year=|title=The Southeast Asian Ship: An Historical Approach|url=https://archive.org/details/the-southeast-asian-ship-an-historical-approach|journal=Journal of Southeast Asian Studies|volume=11|issue=|pages=266-276|doi=|via=}}</ref>{{Rp|275}}—600 tan berat mati menurut Manguin).<ref name=":22">Manguin, Pierre-Yves (1993). Trading Ships of the South China Sea. ''Journal of the Economic and Social History of the Orient''. 253-280.</ref>{{Rp|262}} Kapal-kapal ini berasal dari K'un-lun. Kapal-kapal itu disebut K'un-lun po (atau K'un-lun bo), panjangnya lebih dari 50 meter dan memiliki [[lambung bebas]] 5.2–7.8 meter.<ref group="catatan">Dalam skrip asal, panjang kapal ditulis sebagai 20 ''chang'' atau lebih dan badan bebas ialah 2–3 ''chang''. Di sini 1 ''chang'' (atau ''zhang'') diambil sebagai 2.6 meter.</ref> Apabila dilihat dari atas, mereka menyerupai galeri tertutup.<ref name=":112">{{Cite journal|last=Christie|first=Anthony|date=1957|title=An Obscure Passage from the "Periplus: ΚΟΛΑΝΔΙΟϕΩΝΤΑ ΤΑ ΜΕΓΙΣΤΑ"|url=|journal=Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London|volume=19|pages=345-353|via=JSTOR}}</ref>{{rp|347}} Wan Chen menerangkan reka bentuk layar kapal seperti berikut: <blockquote>Keempat-empat layar kapal itu tidak menghadap ke depan secara langsung tetapi diatur secara condong supaya semuanya dapat diperbaiki ke arah yang sama untuk menerima angin. Layar-layar yang berada di belakang paling banyak menerima tekanan angin. Jika sedang badai, para pelaut mengurangkan atau membesarkan permukaan layar sesuai dengan keadaan. Layar serong ini membolehkan layar menerima angin dari satu sama lain, mengelakkan kebimbangan yang berlaku apabila ia mempunyai tiang tinggi. Dengan demikian kapal-kapal ini belayar tanpa mengelak angin kencang dan ombak besar, dengan itu mereka dapat mencapai kelajuan tinggi.<ref>"''Strange Things of the South''", Wan Chen, dari Robert Temple</ref><ref name=":22" />{{rp|262}}</blockquote> Buku bertarikh 260 CE oleh K'ang T'ai (康泰) menerangkan kapal dengan tujuh layar dipanggil ''po'' atau ''ta po'' (kapal besar atau jung besar) yang boleh mengembara sejauh [[Syam|Syria]] (大秦—Ta-chin, Syria [[Republik Rom|Rom]]). Kapal-kapal ini digunakan oleh pedagang [[Indo-Scythia]] (月支—Yuezhi) untuk mengangkut kuda. Dia juga merujuk kepada perdagangan monsun antara pulau-pulau (atau kepulauan), yang mengambil masa sebulan dan beberapa hari dalam ''po'' besar.<ref name=":112" />{{rp|347}}<ref name="needham volume 4 part 3 464222" />{{rp|602}} Perkataan "po" mungkin berasal daripada perkataan Jawa ''prau'' atau perkataan Melayu ''perahu''.<ref>{{Cite book|last=Sunyoto|first=Agus|url=https://archive.org/details/atlaswalisongo/page/n43/mode/2up?q=kun-lun|title=Atlas Walisongo|publisher=Pustaka IIMaN|year=2017|location=South Tangerang}}</ref>{{rp|21}} Perhatikan bahawa perkataan "perahu" sebelum abad ke-17 merujuk kepada kapal besar.<ref>{{Cite journal|last=Rafiek|first=M.|date=December 2011|title= Kapal dan Perahu dalam Hikayat Raja Banjar: Kajian Semantik|url=|journal=Borneo Research Journal|volume=5|pages=187–200}}</ref>{{rp|193}} [[Faxian]] (Fa-Hsien) dalam perjalanan pulangnya ke China dari India (413–414) menaiki kapal yang membawa 200 penumpang dan kelasi dari K'un-lun yang menunda kapal yang lebih kecil. Taufan melanda dan memaksa penumpang untuk bergerak ke dalam kapal yang lebih kecil. Anak-anak kapal yang lebih kecil itu takut bahawa kapal akan terlebih muatan, oleh itu mereka memutuskan tali dan dipisahkan dari kapal besar. Nasib baik kapal yang lebih besar terselamat, para penumpang terkandas di Ye-po-ti (Yawadwipa—Jawa). Selepas 5 bulan, anak kapal dan penumpang menaiki kapal lain yang setanding saiznya untuk belayar pulang ke China.<ref>Groeneveldt, Willem Pieter (1876). "[https://archive.org/details/notes-on-the-malay-archipelago/page/n7/mode/2up?q= Notes on the Malay Archipelago and Malacca, Compiled from Chinese Sources]". Batavia: W. Bruining.</ref>{{rp|6-7}}<ref>{{Cite book|last=Micheal Jacq-Hergoualc'h|year=2002|url=https://archive.org/details/malaypeninsulacr00jacq|title=The Malay Peninsula: Crossroads of the Maritime Silk-Road (100 BC-1300 AD)|location=|publisher=BRILL|isbn=|pages=[https://archive.org/details/malaypeninsulacr00jacq/page/n90 51]–52|url-access=limited}}</ref> Champa diserang oleh kapal Jawa atau Kunlun pada tahun 774 dan 787.<ref name="(Japan)1972">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=D5nWAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Memoirs of the Research Department|author=Tōyō Bunko (Japan)|year=1972|page=6}}{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=gBkkAQAAIAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Memoirs of the Research Department of the Toyo Bunko (the Oriental Library)|author=Tōyō Bunko (Japan)|publisher=Toyo Bunko|year=1972|page=6}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=D9vaAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Proceedings of the Symposium on 100 Years Development of Krakatau and Its Surroundings, Jakarta, 23-27 August 1983|publisher=Indonesian Institute of Sciences|year=1985|page=8}}</ref><ref name="Society1934">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=onEZAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Journal|author=Greater India Society|year=1934|page=69}}</ref> Pada tahun 774 serangan dilancarkan ke atas Po-Nagar di Nha-trang di mana lanun merobohkan kuil, manakala pada tahun 787 serangan dilancarkan ke Phang-rang.<ref name="Smith1979">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=_lJuAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Early South East Asia: essays in archaeology, history, and historical geography|author=Ralph Bernard Smith|publisher=Oxford University Press|year=1979|page=447}}</ref><ref name="Fisher1964">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=LLhAAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=South-east Asia: a social, economic, and political geography|author=Charles Alfred Fisher|publisher=Methuen|year=1964|page=108}}</ref><ref name="RenardFund1986">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=sZVuAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Anuson Walter Vella|author1=Ronald Duane Renard|author2=Mahāwitthayālai Phāyap|publisher=University of Hawaii at Manoa. Center for Asian and Pacific Studies|others=Walter F. Vella Fund, Payap University|year=1986|page=121}}</ref> Beberapa bandar pantai Champa mengalami serbuan tentera laut dan serangan dari Jawa. Armada Jawa dipanggil ''Javabala-sanghair-nāvāgataiḥ'' (angkatan laut dari Jawa) yang tercatat dalam epigraf Champa.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=QKFhAAAAMAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Bulletin de l'École française d'Extrême-Orient|publisher=L'Ecole|year=1941|page=263}}</ref><ref name="HallNguyễn1968">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=caMLAAAAIAAJ&q=774+787+srivijaya|title=Đông Nam Á sử lược|author1=Daniel George Edward Hall|author2=Phút Tấn Nguyễn|publisher=Pacific Northwest Trading Company|year=1968|page=136}}</ref> Pada tahun 1178 pegawai kastam Guangzhou, China bernama Zhou Qufei menulis di dalam Lingwai Daida tentang kapal-kapal dari negara Selatan: <blockquote>Kapal-kapal yang belayar di Lautan Selatan dan lebih selatan darinya adalah seperti rumah-rumah gergasi. Bila layar-layar mereka dikembangkan mereka seperti awan-awan besar di langit. Alat kemudi mereka mencapai puluhan kaki panjang. Sebuah kapal membawa beberapa ratus orang dan ada di dalam stor simpanannya bekalan bijirin (beras) untuk setahun. Babi diberi makan di dalamnya dan wain<ref group="catatan">''Wine'' (wain atau khamar) tidak terdapat di Nusantara. Kemungkinan yang dimaksudkan di sini ialah ''palm wine'' atau [[tuak nira]].</ref> ditapai semasa belayar. Tidak ada laporan daripada orang yang hidup atau mati, bahawa mereka tidak akan kembali ke darat apabila mereka telah belayar ke laut biru. Pada waktu subuh, apabila gong berbunyi di atas kapal, haiwan boleh minum, anak kapal dan penumpang sama-sama melupakan semua bahaya. Kepada sesiapa yang naik semuanya tersembunyi dan hilang di langit, gunung, tanah, dan negeri asing. Pemilik kapal mungkin berkata "Untuk sampai ke tanah ini, dengan angin yang baik, dalam beberapa hari, kita mesti melihat gunung, dan kapal ini mesti dikemudi ke arah mereka". Tetapi jika angin perlahan, dan tidak cukup kuat untuk dapat melihat gunung dalam masa yang ditetapkan; dalam kes itu galas mungkin perlu ditukar. Dan kapal itu boleh bergerak jauh di atas darat dan kehilangan kedudukannya. Angin kencang mungkin timbul, kapal boleh dibawa ke sana ke mari, ia mungkin bertemu beting atau ditolak di atas batu-batu yang tersembunyi, kemudian ia boleh merosakkan sehingga ke bumbung rumah di atas geladak. Kapal besar dengan muatan berat tidak perlu takut dengan laut yang berombak, tetapi di dalam air cetek ia bersedih.<ref name="needham volume 4 part 3 464222">Needham, Joseph (1971). ''[https://books.google.co.id/books?id=l6TVhvYLaEwC&pg=PA464&dq=#v=onepage&q&f=false Science and Civilisation in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3, Civil Engineering and Nautics]''. Cambridge University Press.</ref>{{rp|464}}</blockquote> Buku Wang Dayuan pada tahun 1349 ''Daoyi Zhilüe Guangzheng Xia'' ("Penerangan tentang Orang Barbarian Pulau-Pulau") menggambarkan apa yang dipanggil "perahu kuda" di tempat yang dipanggil Gan-mai-li di Asia Tenggara. Kapal-kapal ini lebih besar daripada kapal perdagangan biasa, dengan bahagian tepinya dibina daripada pelbagai papan. Kapal-kapal itu tidak menggunakan paku atau mortar untuk menyambungnya, sebaliknya mereka menggunakan sabut kelapa. Kapal-kapal itu mempunyai dua atau tiga dek, dengan geladak di atas dek atas. Di pegangan bawah mereka membawa kemenyan yang ditekan, di atasnya mereka membawa beberapa ratus ekor kuda. Wang menyebut secara khusus kapal-kapal ini kerana lada, yang juga diangkut oleh mereka, dibawa ke tempat yang jauh dengan kuantiti yang banyak. Kapal perdagangan biasa membawa kurang daripada 1/10 daripada kargo mereka.<ref>Kwee, H. K. (1997). ''Dao Yi Zhi Lue as a maritime traders’ guidebook''. Unpublished honour’s thesis, National University of Singapore.</ref>{{rp|33}}<ref>{{Cite book|title=Singapore and the Silk Road of the Sea, 1300-1800|last=Miksic|first=John M.|publisher=NUS Press|year=2013|isbn=9789971695583|location=|pages=}}</ref>{{rp|170}} == Lihat pula == * [[Kapal Borobudur]] * [[Jong]] ==Catatan== {{Reflist|group=catatan}} ==Rujukan== {{Reflist}} {{Kapal dan perahu tradisional Indonesia}} [[Kategori:Kapal laut]] [[Kategori:Kapal penumpang]] [[Kategori:Perahu]] [[Kategori:Kapal]] nyhg9dsiqw2lqlysah2q0aluitzc893 0 1117880 5650990 5625051 2022-08-22T10:45:32Z 2001:E68:5409:3784:E507:FBE:407E:2AC5 wikitext text/x-wiki {{taxobox | name = Dahlia<!-- Jangan letak Jawi di sini --> | image = Dahlia_x_hybrida.jpg | image_caption = nama lainnya ialah Bunga sarang tebuan. | regnum = [[Tumbuhan]] | unranked_divisio = [[Trakeofit]] | unranked_phylum = [[Angiosperma]] | unranked_classis = [[Monokot]] | unranked_ordo = [[Asterid]] | ordo = [[Asterales]] | familia = [[Asteraceae]] | tribus = [[Coreopsideae]] | genus = ''Dahlia'' | genus_authority = [[Antonio José Cavanilles|Cav.]]<ref name=Cavanilles>Cavanilles, A. J. 1791. Icones et Descriptiones Plantarum 1: 57. Madrid</ref> | synonyms = ''Georgina'' <small>[[Carl Ludwig Willdenow|Willd.]]</small> | synonyms_ref = <ref>{{cite web |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?3362 |title=''Dahlia'' Cav. |work=Germplasm Resources Information Network |publisher=United States Department of Agriculture |date=17 September 1996 |access-date=15 Oktober 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090506222455/http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/genus.pl?3362 |archive-date=6 Mei 2009 |url-status=dead }}</ref> nom. illeg. | subdivision_ranks = [[Seksyen (botani)|Ceraian]] | subdivision = * ''Dahlia'' * ''Entemophyllon'' * ''Epiphytum'' * ''Pseudodendron'' }} '''Dahlia''' ({{Jawi|دهليا}}) atau '''bunga sarang tebuan'''<ref>{{cite dictionary |url=https://prpm.dbp.gov.my/Cari1?keyword=Bunga+sarang+tebuan&d=394756&#LIHATSINI |title=bunga sarang tebuan |dictionary=Kamus Inggeris-Melayu Dewan |publisher=Dewan Bahasa dan Pustaka |date=2012}}</ref> adalah [[genus]] tumbuhan [[herba]] [[umbi|berumbi]] dalam [[famili (biologi)|keluarga]] [[dikotiledon]] [[Asteraceae]] yang tumbuh asal di [[Mexico]] dan [[Amerika Tengah]]. Saudara sekebunnya termasuk [[bunga matahari]], [[daisi]], [[kekwa]] dan [[zinnia]]. Terdapat 42 [[spesies]] dalam genus ini<ref>{{cite web |title=Dahlia |url=http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Compositae/Dahlia/ |website=The Plant List |archive-url=https://web.archive.org/web/20190413220709/http://www.theplantlist.org/1.1/browse/A/Compositae/Dahlia/ |archive-date=13 April 2019}}</ref> termasuk [[kacukan]] yang selalu ditanam sebagai [[tanaman hiasan]]. Bunga dahlia diisytiharkan sebagai bunga kebangsaan [[Mexico]] pada 1963.<ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=n2EWryQkeXYC |title=Mexican Crafts and Craftspeople |first=Marian |last=Harvey |publisher=Associated University Presses |year=1987 |isbn=978-0-87982-512-6 |page=19}}</ref> [[Umbi]]nya ditanam sebagai tanaman makanan oleh [[orang Aztek]], tetapi pengetahuan ini banyak menghilang selepas [[Penaklukan Sepanyol]]. Di [[Eropah]], cubaan memperkenalkan umbi dahlia sebagai tanaman makanan tidak berjaya. == Etimologi == Nama genus tumbuhan ini diberikan memperingati [[Anders Dahl]], seorang ahli botani Sweden didikan [[Carl Linnaeus]].<ref>{{cite book|last1=Stafleu |first1=, F. A. |last2= Cowan, |first2=R. S. Cowan|title= Taxonomic literature, vol. 1: A-G |publisher=Utrecht|year= 1976}}</ref> == Botani == {{multiple image | perrow = 2 | total_width = 300 | align = | direction = | width = | image1 = Dahlia Blooming.jpg | caption1 = | image2 = Dahlia Blooming Bud.jpg | caption2 = | image3 = Dahlia Almost Bloomed (2).jpg | image4 = Dahlia flower buds 1.jpg | image5 = Dahlia flower plant.jpg | image6 = Dahlia flower buds 2.jpg | footer = '''''Tahap lengkap bunga sarang tebuan:''''' (berpangkal dari baris ke-2 gambar 1 ikut jam) bunga mekar, kudup kembang, kudup, kudup pada pokok, pokok sarang tebuan; diambil di [[Institut Teknologi Kebangsaan Agartala|NIT Agartala]], [[India]].}} Dahlia adalah [[tumbuhan saka]] berakar umbi, tetapi boleh ditanam menjadi [[pokok semusim]] di beberapa kawasan [[musim sejuk]]. Ada beberapa spesies dahlia yang berbatang umbi, ada yang lainnya berbatang dikeraskan tanpa tisu kedua dan bertunas ulang selepas terbantut pada musim sejuk membolehkan ia tumbuh lebih lama.<ref name=Saar/> [[Batang]]nya berdaun dan tinggi dari serendah 30 sm (12 in) hingga melebihi 1.8-2.4 m (6-8 ka). === Bunga === Tumbuhan dahlia ber[[bunga]] satu kuntum setiap tangkai; kuntum ini boleh datang sekecil 5 sm (2 in) atau melebihi 30 sm (1 ka) garis pusat (sebesar pinggan makan). Kuntum bunga dahlia terdiri daripada jambak [[anak bunga]] ceper (''disc floret'') memusat dikelilingi anak bunga ruji (''ray floret''). Setiap anak bunga ini merupakan unit bunga tunggal, tapi kerap kalinya tersilap dikenali sebagai [[ranggi]], lebih-lebih lagi oleh pakar hortikultur. Kebanyakan spesies bunga ini tidak mengeluarkan haruman yang boleh menarik serangga [[pendebunga]] tetapi menunjukkan pelbagai warna berona terang kecuali warna biru. <!--Keragaman agung ini dapatan dari dahlia yang [[oktoploid|dioktoploid]] – oleh itu, bunga dahlia mempunyai lapan set [[kromosom homolog]], sedangkan kebanyakan tumbuhan hanya ada dua. Tambahan lagi, dahlia turut mengandungi banyak [[transposon]] – serpih genetik yang bergerak dari tempat ke tempat pada [[alel]] – yang menyumbang kepada menjelma suatu kepelbagaian yang agung mereka.--> == Taburan dan habitat == Dahlia banyak dijumpai di Mexico, tetapi ada beberapa spesies dijumpai menjulat sejauh selatan utara Amerika Selatan. ''[[Dahlia australis|D. australis]]'' ditemukan sejauh selatan barat daya [[Guatemala]], manakala ''[[Dahlia coccinea|D. coccinea]]'' dan ''[[Dahlia imperialis|D. imperialis]]'' turut ditemukan di sebahagian Amerika Tengah dan utara Amerika Selatan. Bunga spesies Dahlia dijumpai di tanah tinggi dan pergunungan pada ketinggian antara 1,500 dan 3,700 meter, kawasan tinggi ini dikenali sebagai zon pertumbuhan "hutan jarang tusam-oak". Kebanyakan spesies mempunyai batas julat yang berselerak di sepanjang [[banjaran]] gunung di Mexico. == Rujukan == {{Reflist|3|refs= <ref name=Saar>{{Cite journal|doi=10.1043/01-78.1|jstor=25063902|title=A Phylogenetic Analysis of the Genus Dahlia (Asteraceae) Based on Internal and External Transcribed Spacer Regions of Nuclear Ribosomal DNA|journal=Systematic Botany|volume=28|issue=3|pages=627–639|last1=Saar|first1=Dayle E.|last2=Polans|first2=Neil O.|last3=Sørensen|first3=Paul D.|year=2003|doi-broken-date=31 Oktober 2021}}</ref> }} bd5gvexjpghzxcur8gw0s98rr8eqbl0 0 1117885 5650651 5518370 2022-08-21T22:03:51Z Mohzaidin18 292278 wikitext text/x-wiki {{tajuk condong}} {{Kotak info lagu|Nama={{ASASNAMALAMAN}}|Bahasa=Bahasa Melayu|No lagu selepas=9|Lagu selepas="Shanti"|No runut=8|No lagu sebelum=7|Lagu sebelum="Gerhana"|Penerbit=Bert Poncet|Penulis=Fazleena Hishamuddin|Penggubah=Raja Nazrin Shah|Label=S.O.G. Production|Durasi={{Duration|m=03|s=51}}|Genre=Gothic metal, rock alternatif, pop tradisional|Border=|Dirakamkan=|Format=[[Muat turun digital]], [[media penstriman]]|Dilancarkan=18 September 2019|Diterbitkan=|Sebelah A=|Album=Second Voyage|Artis alt=|Jenis=|Artis=[[Sekumpulan Orang Gila]] dan [[Shila Amzah]]|Kulit=|Misc={{External music video|{{YouTube|B2vnFJx8_yg|"''Pelukan Angkasa''"}}}}}} '''{{ASASNAMALAMAN}}''' ialah lagu yang dirakamkan dan dipersembahkan oleh kumpulan penyanyi muzik bebas Malaysia, [[Sekumpulan Orang Gila]] (S.O.G.) bersama-sama seorang penyanyi wanita Malaysia, [[Shila Amzah]]. Lagu ini dicipta oleh Raja Nazrin Shah dan ditulis oleh Fazleena Hishamuddin.<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/03/930925/pelukan-angkasa-ungguli-ajl36|title=Pelukan Angkasa ungguli AJL36|last=Zaidi Mohamad|date=7 Mac 2022|website=Berita Harian|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> Lagu ini mula disiarkan menerusi saluran [[YouTube|Youtube]] rasmi S.O.G. pada 18 September 2019. Ia menjadi runut bunyi bagi filem ''[[KL Vampires]]''<ref>{{cite web|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/11/514367/serlah-nama-di-layar-perak|title=Serlah nama di layar perak|author=Ramlah Zainal|date=6 November 2019|work=[[Harian Metro]]|url-status=live|accessdate=7 Mac 2022}}</ref> yang ditayangkan pada 14 November 2019. Lagu ini juga dimuatkan dalam album ketiga S.O.G. berjudul ''Second Voyage.''<ref>{{Cite web|url=https://www.getaran.my/artikel/indie/12653/second-voyage-harapan-sekumpulan-orang-gila-sog-berlayar-lebih-jauh|title='Second Voyage', Harapan Sekumpulan Orang Gila (SOG) Berlayar Lebih Jauh|last=Sara Mack Lubis|date=8 Oktober 2021|website=Getaran|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/gaya/2021/10/second-voyage-tanda-kematangan-sog-sedia-bergerak-lebih-jauh/|title=Second Voyage tanda kematangan SOG, sedia bergerak lebih jauh|last=Ku Syafik Ku Fozi|date=3 Oktober 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> Lagu ini dinobatkan sebagai pemenang [[Anugerah Juara Lagu ke-36]] yang dianjurkan oleh [[TV3|TV3 Malaysia]] pada 6 Mac 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.kosmo.com.my/2022/03/07/lagu-indie-pelukan-angkasa-juara-ajl36|title=Lagu ‘indie’ Pelukan Angkasa ungguli AJL36|last=Mohd Haikal Isa dan Mohammad Shahemy Azmi|date=7 Mac 2022|website=Kosmo|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> == Rujukan == {{reflist}}{{Tunas-lagu}} [[Kategori:Lagu ciptaan Raja Nazrin Shah]] [[Kategori:Single 2019]] qqb0wholi0r80mjiscd8k566bzg573d 5650656 5650651 2022-08-21T22:11:45Z Mohzaidin18 292278 wikitext text/x-wiki {{tajuk condong}} {{Kotak info lagu|Nama={{ASASNAMALAMAN}}|Bahasa=Bahasa Melayu|No lagu selepas=9|Lagu selepas="Shanti"|No runut=8|No lagu sebelum=7|Lagu sebelum="Gerhana"|Penerbit=Bert Poncet|Penulis=Fazleena Hishamuddin|Penggubah=Raja Nazrin Shah|Label=S.O.G. Production|Durasi={{Duration|m=03|s=51}}|Genre= {{flatlist| * Gothic metal * rock alternatif }}|Border=|Dirakamkan=|Format=[[Muat turun digital]], [[media penstriman]]|Dilancarkan=18 September 2019|Diterbitkan=|Sebelah A=|Album=Second Voyage|Artis alt=|Jenis=|Artis=[[Sekumpulan Orang Gila]] dan [[Shila Amzah]]|Kulit=|Misc={{External music video|{{YouTube|B2vnFJx8_yg|"''Pelukan Angkasa''"}}}}}} '''{{ASASNAMALAMAN}}''' ialah lagu yang dirakamkan dan dipersembahkan oleh kumpulan penyanyi muzik bebas Malaysia, [[Sekumpulan Orang Gila]] (S.O.G.) bersama-sama seorang penyanyi wanita Malaysia, [[Shila Amzah]]. Lagu ini dicipta oleh Raja Nazrin Shah dan ditulis oleh Fazleena Hishamuddin.<ref>{{Cite web|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/03/930925/pelukan-angkasa-ungguli-ajl36|title=Pelukan Angkasa ungguli AJL36|last=Zaidi Mohamad|date=7 Mac 2022|website=Berita Harian|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> Lagu ini mula disiarkan menerusi saluran [[YouTube|Youtube]] rasmi S.O.G. pada 18 September 2019. Ia menjadi runut bunyi bagi filem ''[[KL Vampires]]''<ref>{{cite web|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2019/11/514367/serlah-nama-di-layar-perak|title=Serlah nama di layar perak|author=Ramlah Zainal|date=6 November 2019|work=[[Harian Metro]]|url-status=live|accessdate=7 Mac 2022}}</ref> yang ditayangkan pada 14 November 2019. Lagu ini juga dimuatkan dalam album ketiga S.O.G. berjudul ''Second Voyage.''<ref>{{Cite web|url=https://www.getaran.my/artikel/indie/12653/second-voyage-harapan-sekumpulan-orang-gila-sog-berlayar-lebih-jauh|title='Second Voyage', Harapan Sekumpulan Orang Gila (SOG) Berlayar Lebih Jauh|last=Sara Mack Lubis|date=8 Oktober 2021|website=Getaran|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.utusan.com.my/gaya/2021/10/second-voyage-tanda-kematangan-sog-sedia-bergerak-lebih-jauh/|title=Second Voyage tanda kematangan SOG, sedia bergerak lebih jauh|last=Ku Syafik Ku Fozi|date=3 Oktober 2021|website=Utusan Malaysia|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> Lagu ini dinobatkan sebagai pemenang [[Anugerah Juara Lagu ke-36]] yang dianjurkan oleh [[TV3|TV3 Malaysia]] pada 6 Mac 2022.<ref>{{Cite web|url=https://www.kosmo.com.my/2022/03/07/lagu-indie-pelukan-angkasa-juara-ajl36|title=Lagu ‘indie’ Pelukan Angkasa ungguli AJL36|last=Mohd Haikal Isa dan Mohammad Shahemy Azmi|date=7 Mac 2022|website=Kosmo|url-status=live|access-date=7 Mac 2022}}</ref> == Rujukan == {{reflist}}{{Tunas-lagu}} [[Kategori:Lagu ciptaan Raja Nazrin Shah]] [[Kategori:Single 2019]] 3qgfd20gbto831dzw5h4vth83orvw5g 0 1118319 5650516 5559924 2022-08-21T13:09:12Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Amen Khalid | birth_name = Mohd Khalid Amen bin Mohamad | birth_date = {{birth year and age|1995}} | birth_place = [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]] | occupation = Penyunting, pengarah filem | years_active = 2013–kini | parents = {{plainlist| * Allahyarham [[Mamat Khalid]] (bapa) * Datuk Hasmah Hassan (ibu) }} | relatives = {{plainlist| * Mohd Khalid Zaffa (abang) * Nor Sara (kakak) * Mohd Khalid Adam (abang) * Nor Hasanah (adik) }} | family = [[Lat|Mohd Nor Khalid]] (bapa saudara) }} '''Mohd Khalid Amen Mohamad''' (lahir 1995 di [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]]) ialah seorang penyunting dan pengarah filem Malaysia. Beliau ialah anak kepada pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]].<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/wayang/2022/03/03/amen-khalid-menangis-duduk-di-kerusi-pengarah-terdengar-suara-arwah-mamat-khalid|title=Amen Khalid menangis di kerusi pengarah sekuel Kampong Pisang... Kadang-Kadang Dengar Suara Arwah Mamat Khalid|author=Qarami Hashim|publisher=[[mStar Online]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/amen-meneruskan-legasi-mamat-khalid/|title=Amen meneruskan legasi Mamat Khalid|author=Fathullah Abu Bakar|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=10 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kerjaya== Beliau memulakan kerjayanya sebagai penyunting untuk beberapa filem arahan bapanya, Allahyarham [[Mamat Khalid]] termasuk ''[[Rock Oo!]]'' (2013) dan ''[[Hantu Kak Limah]]'' (2018). Amen juga pernah berlakon dalam filem ''[[Apokalips X]]'' (2014), filem cereka sains pasca-apokaliptik arahan Allahyarham [[Mamat Khalid]]. Kerjayanya sebagai pengarah bermula apabila beliau diberi tanggungjawab mengarahkan filem ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' yang tidak sempat diarahkan oleh bapanya yang meninggal dunia pada 24 Oktober 2021 akibat penyakit jantung.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/12/896722/tahan-air-mata-di-lokasi|title=Tahan air mata di lokasi|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=8 Disember 2021|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> Ditayangkan di [[Astro (televisyen satelit)|Astro First]] pada 3 Mac 2022, filem ini menerima kejayaan meluas dan beliau sendiri menerima pujian sebagai pengarah.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/03/816658/emosi-amen-khalid-terganggu-di-kerusi-pengarah|title=Emosi Amen Khalid terganggu di kerusi pengarah|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Amen Khalid ialah anak keempat daripada lima beradik. Bapanya ialah pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]] dan ibunya ialah Hasmah Hassan. Adik-beradiknya yang lain ialah Khalid Zaffa, Khalid Adam, Nor Sara dan Nor Hasanah.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|title=Keluarga pengikat kasih Mamat|last=Shazryn Mohd. Faizal|date=1 Oktober 2008|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180825213811/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|archive-date=2018-08-25|access-date=26 Ogos 2018|via=Utusan Online|url-status=live}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2013 | ''[[Rock Oo!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2014 | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Apokalips X]]'' | {{no}} | {{no}} | {{yes}} | Amen | |- ! 2016 | ''[[Rock Bro!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2018 | ''[[Hantu Kak Limah]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2020 | ''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Manap Karaoke]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2021 | ''[[18 Puasa Di Kampong Pisang]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | | Filem arahan pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2017 | ''[[16 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2019 | ''[[17 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Tahun ! rowspan="2" |Tajuk ! colspan="3" |Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" |Peranan ! rowspan="2" |Catatan |- ! width="65"|Penyunting ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 2020 | ''[[Kampong Pisang Bersiri-siri]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''Warong Pak Jabit'' | {{no}} | {{yes}} | {{yes}} | Dirinya sendiri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm10007650}} [[Kategori:Kelahiran 1995]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Perak]] [[Kategori:Penyunting filem Malaysia]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] cexefbmz5zk2hvn2xk67x8kkduqgd8j 5650517 5650516 2022-08-21T13:09:44Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Amen Khalid | birth_name = Mohd Khalid Amen bin Mohamad | birth_date = {{birth year and age|1995}} | birth_place = [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]] | occupation = Penyunting, pengarah filem | years_active = 2013–kini | parents = {{plainlist| * Allahyarham [[Mamat Khalid]] (bapa) * Datuk Hasmah Hassan (ibu) }} | relatives = {{plainlist| * Mohd Khalid Zaffa (abang) * Nor Sara (kakak) * Mohd Khalid Adam (abang) * Nor Hasanah (adik) }} | family = [[Lat|Mohd Nor Khalid]] (bapa saudara) }} '''Mohd Khalid Amen Mohamad''' (lahir 1995 di [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]]) ialah seorang penyunting dan pengarah filem Malaysia. Beliau ialah anak kepada pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]].<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/wayang/2022/03/03/amen-khalid-menangis-duduk-di-kerusi-pengarah-terdengar-suara-arwah-mamat-khalid|title=Amen Khalid menangis di kerusi pengarah sekuel Kampong Pisang... Kadang-Kadang Dengar Suara Arwah Mamat Khalid|author=Qarami Hashim|publisher=[[mStar Online]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/amen-meneruskan-legasi-mamat-khalid/|title=Amen meneruskan legasi Mamat Khalid|author=Fathullah Abu Bakar|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=10 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kerjaya== Beliau memulakan kerjayanya sebagai penyunting untuk beberapa filem arahan bapanya, Allahyarham [[Mamat Khalid]] termasuk ''[[Rock Oo!]]'' (2013) dan ''[[Hantu Kak Limah]]'' (2018). Amen juga pernah berlakon dalam filem ''[[Apokalips X]]'' (2014), filem cereka sains pasca-apokaliptik arahan Allahyarham [[Mamat Khalid]]. Kerjayanya sebagai pengarah bermula apabila beliau diberi tanggungjawab mengarahkan filem ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' yang tidak sempat diarahkan oleh bapanya yang meninggal dunia pada 24 Oktober 2021 akibat penyakit jantung.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/12/896722/tahan-air-mata-di-lokasi|title=Tahan air mata di lokasi|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=8 Disember 2021|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> Ditayangkan di [[Astro (televisyen satelit)|Astro First]] pada 3 Mac 2022, filem ini menerima kejayaan meluas dan beliau sendiri menerima pujian sebagai pengarah.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/03/816658/emosi-amen-khalid-terganggu-di-kerusi-pengarah|title=Emosi Amen Khalid terganggu di kerusi pengarah|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Amen Khalid ialah anak keempat daripada lima beradik. Bapanya ialah pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]] dan ibunya ialah Hasmah Hassan. Adik-beradiknya yang lain ialah Khalid Zaffa, Khalid Adam, Nor Sara dan Nor Hasanah.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|title=Keluarga pengikat kasih Mamat|last=Shazryn Mohd. Faizal|date=1 Oktober 2008|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180825213811/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|archive-date=2018-08-25|access-date=26 Ogos 2018|via=Utusan Online|url-status=live}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2013 | ''[[Rock Oo!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2014 | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Apokalips X]]'' | {{no}} | {{no}} | {{yes}} | Amen | |- ! 2016 | ''[[Rock Bro!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2018 | ''[[Hantu Kak Limah]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2020 | ''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Manap Karaoke]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2021 | ''[[18 Puasa di Kampong Pisang]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | | Filem arahan pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2017 | ''[[16 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2019 | ''[[17 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Tahun ! rowspan="2" |Tajuk ! colspan="3" |Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" |Peranan ! rowspan="2" |Catatan |- ! width="65"|Penyunting ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 2020 | ''[[Kampong Pisang Bersiri-siri]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''Warong Pak Jabit'' | {{no}} | {{yes}} | {{yes}} | Dirinya sendiri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm10007650}} [[Kategori:Kelahiran 1995]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Perak]] [[Kategori:Penyunting filem Malaysia]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] hwincu4onz0keaskgx4b1ia5spjwgni 5650518 5650517 2022-08-21T13:10:02Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Amen Khalid | birth_name = Mohd Khalid Amen bin Mohamad | birth_date = {{birth year and age|1995}} | birth_place = [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]] | occupation = Penyunting, pengarah filem | years_active = 2013–kini | parents = {{plainlist| * Allahyarham [[Mamat Khalid]] (bapa) * Hasmah Hassan (ibu) }} | relatives = {{plainlist| * Mohd Khalid Zaffa (abang) * Nor Sara (kakak) * Mohd Khalid Adam (abang) * Nor Hasanah (adik) }} | family = [[Lat|Mohd Nor Khalid]] (bapa saudara) }} '''Mohd Khalid Amen Mohamad''' (lahir 1995 di [[Perak Darul Ridzuan|Perak]], [[Malaysia]]) ialah seorang penyunting dan pengarah filem Malaysia. Beliau ialah anak kepada pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]].<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/wayang/2022/03/03/amen-khalid-menangis-duduk-di-kerusi-pengarah-terdengar-suara-arwah-mamat-khalid|title=Amen Khalid menangis di kerusi pengarah sekuel Kampong Pisang... Kadang-Kadang Dengar Suara Arwah Mamat Khalid|author=Qarami Hashim|publisher=[[mStar Online]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.utusan.com.my/nasional/2022/03/amen-meneruskan-legasi-mamat-khalid/|title=Amen meneruskan legasi Mamat Khalid|author=Fathullah Abu Bakar|publisher=[[Utusan Malaysia]]|date=10 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kerjaya== Beliau memulakan kerjayanya sebagai penyunting untuk beberapa filem arahan bapanya, Allahyarham [[Mamat Khalid]] termasuk ''[[Rock Oo!]]'' (2013) dan ''[[Hantu Kak Limah]]'' (2018). Amen juga pernah berlakon dalam filem ''[[Apokalips X]]'' (2014), filem cereka sains pasca-apokaliptik arahan Allahyarham [[Mamat Khalid]]. Kerjayanya sebagai pengarah bermula apabila beliau diberi tanggungjawab mengarahkan filem ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' yang tidak sempat diarahkan oleh bapanya yang meninggal dunia pada 24 Oktober 2021 akibat penyakit jantung.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2021/12/896722/tahan-air-mata-di-lokasi|title=Tahan air mata di lokasi|author=Zaidi Mohamad|publisher=[[Berita Harian]]|date=8 Disember 2021|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> Ditayangkan di [[Astro (televisyen satelit)|Astro First]] pada 3 Mac 2022, filem ini menerima kejayaan meluas dan beliau sendiri menerima pujian sebagai pengarah.<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/03/816658/emosi-amen-khalid-terganggu-di-kerusi-pengarah|title=Emosi Amen Khalid terganggu di kerusi pengarah|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=3 Mac 2022|accessdate=11 Mac 2022}}</ref> ==Kehidupan peribadi== Amen Khalid ialah anak keempat daripada lima beradik. Bapanya ialah pengarah filem, Allahyarham [[Mamat Khalid]] dan ibunya ialah Hasmah Hassan. Adik-beradiknya yang lain ialah Khalid Zaffa, Khalid Adam, Nor Sara dan Nor Hasanah.<ref>{{cite news|url=http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|title=Keluarga pengikat kasih Mamat|last=Shazryn Mohd. Faizal|date=1 Oktober 2008|newspaper=[[Utusan Malaysia]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180825213811/http://ww1.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&dt=1001&pub=Utusan_Malaysia&sec=Keluarga&pg=ke_01.htm|archive-date=2018-08-25|access-date=26 Ogos 2018|via=Utusan Online|url-status=live}}</ref> ==Filemografi== ===Filem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2013 | ''[[Rock Oo!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2014 | ''[[Zombie Kilang Biskut]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Apokalips X]]'' | {{no}} | {{no}} | {{yes}} | Amen | |- ! 2016 | ''[[Rock Bro!]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2018 | ''[[Hantu Kak Limah]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! rowspan="2" | 2020 | ''[[Rock 4: Rockers Never Dai]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- | ''[[Manap Karaoke]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2021 | ''[[18 Puasa di Kampong Pisang]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''[[Kampong Pisang Berbuah Dua Kali]]'' | {{yes}} | {{yes}} | {{no}} | | Filem arahan pertama |- |} ===Telefilem=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" | Tahun ! rowspan="2" | Tajuk ! colspan="3" | Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" | Peranan ! rowspan="2" | Catatan |- ! width="65" | Penyunting ! width="65" | Pengarah ! width="65" | Pelakon |- ! 2017 | ''[[16 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2019 | ''[[17 Puasa]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- |} ===Televisyen=== {| class="wikitable" ! rowspan="2" |Tahun ! rowspan="2" |Tajuk ! colspan="3" |Dikreditkan sebagai ! rowspan="2" |Peranan ! rowspan="2" |Catatan |- ! width="65"|Penyunting ! width="65"|Pengarah ! width="65"|Pelakon |- ! 2020 | ''[[Kampong Pisang Bersiri-siri]]'' | {{yes}} | {{no}} | {{no}} | | |- ! 2022 | ''Warong Pak Jabit'' | {{no}} | {{yes}} | {{yes}} | Dirinya sendiri | |- |} ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb name|nm10007650}} [[Kategori:Kelahiran 1995]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Perak]] [[Kategori:Penyunting filem Malaysia]] [[Kategori:Pengarah filem Malaysia]] cnlknr0ofol2xnfmx9d6e7hv38m4jp8 10 1121115 5650690 5537061 2022-08-21T23:32:07Z Muhammad Aliff1999 295485 wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- # The first step is to check whether this is a category page -->{{Category other<!-- -->|<!-- ############### It is a category ############################### # So check that it matches the required format: "YYYY crimes in countryname" -->{{#ifeq: {{#invoke:String|match|{{PAGENAME}}|^%d%d%d%d crimes in %a.+$|1|1|false|%%NOMATCH%%}}<!-- -->|%%NOMATCH%%<!-- -->|<!-- # Tidak sepadan -->{{Error|Nama halaman tidak sah.<br />[[Templat:YYYY crimes in countryname category header] adalah untuk digunakan hanya pada halaman kategori yang tajuknya dalam bentuk {{nowrap|"YYY0s crimes in countryname"}}, di mana "countryname" " ialah nama sebuah negara (cth. "Latvia" atau "the&nbsp;United&nbsp;States") dan "YYYY" ialah tahun 4 digit (cth. "1937")}}<!-- -->[[Kategori:Ralat yang dilaporkan oleh templat pengepala kategori lain]]<!-- -->|<!-- -->{{YYYY crimes in countryname category header/outer core<!-- -->|diagnose={{yesno-no|{{{diagnose}}}}}<!-- -->|country={{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|^%d%d%d%d crimes in (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->|lookupnationality={{GetAdjectiveFromCountryName|<!-- -->{{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|^%d%d%d%d crimes in (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->}}<!-- -->|parentcountry={{{parentcountry|}}}<!-- -->|nationalityparam={{{nationality|}}}<!-- -->|year={{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|^(%d%d%d%d) .+$|%1|1|false}}<!-- -->|continentparam1={{{continent1|}}}<!-- -->|continentparam2={{{continent2|}}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->|<!-- ############### Not a category ############################### -->{{Error|Halaman ini tiada dalam [[Wikipedia:Namespace|ruang nama kategori]].<br />[[Templat:YYYY crimes in countryname category header]] adalah untuk digunakan hanya pada halaman kategori yang tajuknya dalam bentuk {{nowrap|"YYYY crimes in countryname"}}, dengan "countryname" ialah nama sebuah negara (cth. "Latvia" atau "the&nbsp;United&nbsp;States") dan "YYYY" ialah tahun 4 digit (mis. "1937")}}<!-- -->[[Category:Errors reported by other category header templates]]<!-- -->}}</includeonly><!-- # Nota {{CatAutoTOC}} perlu tersedia sama ada halaman templat ini telah ditransklusikan atau tidak -->{{CatAutoTOC}}<!-- --><noinclude><!-- -->{{Documentation}}<!-- --></noinclude> b87e2pt4b2o2omj6fuf54wd2hvm3zda 5650691 5650690 2022-08-21T23:33:03Z Muhammad Aliff1999 295485 wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- # The first step is to check whether this is a category page -->{{Category other<!-- -->|<!-- ############### It is a category ############################### # So check that it matches the required format: "YYYY crimes in countryname" -->{{#ifeq: {{#invoke:String|match|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di %a.+$|1|1|false|%%NOMATCH%%}}<!-- -->|%%NOMATCH%%<!-- -->|<!-- # Doesn't match -->{{Error|Nama tidak sah.<br />[[Templat:YYYY crimes in countryname category header]] hanya bagi kategori dengan bentuk tajuk {{nowrap|"Jenayah [tahun] di [negara]"}}}}<!-- -->[[Kategori:Ralat dilaporkan oleh templat muka kategori lain]]<!-- -->|<!-- -->{{YYYY crimes in countryname category header/outer core<!-- -->|diagnose={{yesno-no|{{{diagnose}}}}}<!-- -->|country={{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->|lookupnationality={{GetAdjectiveFromCountryName|<!-- -->{{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->}}<!-- -->|parentcountry={{{parentcountry|}}}<!-- -->|nationalityparam={{{nationality|}}}<!-- -->|year={{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|^(%d%d%d%d) .+$|%1|1|false}}<!-- -->|continentparam1={{{continent1|}}}<!-- -->|continentparam2={{{continent2|}}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->|<!-- ############### Not a category ############################### -->{{Error|Halaman ini tidak tergolong dalam bidang kategori.<br />[[Template:YYYY crimes in countryname category header]] is for use only on category pages whose title is of the form {{nowrap|"YYYY crimes in countryname"}}, where "countryname" is the name of a country (e.g. "Latvia" or "the&nbsp;United&nbsp;States") and "YYYY" is a 4-digit year (e.g. "1937")}}<!-- -->[[Category:Errors reported by other category header templates]]<!-- -->}}</includeonly><!-- # Note {{CatAutoTOC}} needs to be available whether or not this template page has been transcluded -->{{CatAutoTOC}}<!-- --><noinclude><!-- -->{{Documentation}}<!-- --></noinclude> e2ccxt9aqndh7wxk3dxcnsf6n1s5qpy 5650692 5650691 2022-08-21T23:34:57Z Muhammad Aliff1999 295485 wikitext text/x-wiki <includeonly><!-- # The first step is to check whether this is a category page -->{{Category other<!-- -->|<!-- ############### Ia adalah kategori ############################### # So check that it matches the required format: "YYYY crimes in countryname" -->{{#ifeq: {{#invoke:String|match|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di %a.+$|1|1|false|%%NOMATCH%%}}<!-- -->|%%NOMATCH%%<!-- -->|<!-- # Doesn't match -->{{Error|Nama tidak sah.<br />[[Templat:YYYY crimes in countryname category header]] hanya bagi kategori dengan bentuk tajuk {{nowrap|"Jenayah [tahun] di [negara]"}}}}<!-- -->[[Kategori:Ralat dilaporkan oleh templat muka kategori lain]]<!-- -->|<!-- -->{{YYYY crimes in countryname category header/outer core<!-- -->|diagnose={{yesno-no|{{{diagnose}}}}}<!-- -->|country={{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->|lookupnationality={{GetAdjectiveFromCountryName|<!-- -->{{#invoke:String|replace<!-- -->|{{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|Jenayah %d%d%d%d di (%a.+)$|%1|1|false}}<!-- -->|^[tT]he ||1|false}}<!-- -->}}<!-- -->|parentcountry={{{parentcountry|}}}<!-- -->|nationalityparam={{{nationality|}}}<!-- -->|year={{#invoke:String|replace|{{PAGENAME}}|^(%d%d%d%d) .+$|%1|1|false}}<!-- -->|continentparam1={{{continent1|}}}<!-- -->|continentparam2={{{continent2|}}}<!-- -->}}<!-- -->}}<!-- -->|<!-- ############### Not a category ############################### -->{{Error|Halaman ini tidak tergolong dalam bidang kategori.<br />[[Template:YYYY crimes in countryname category header]] is for use only on category pages whose title is of the form {{nowrap|"YYYY crimes in countryname"}}, where "countryname" is the name of a country (e.g. "Latvia" or "the&nbsp;United&nbsp;States") and "YYYY" is a 4-digit year (e.g. "1937")}}<!-- -->[[Category:Errors reported by other category header templates]]<!-- -->}}</includeonly><!-- # Note {{CatAutoTOC}} needs to be available whether or not this template page has been transcluded -->{{CatAutoTOC}}<!-- --><noinclude><!-- -->{{Documentation}}<!-- --></noinclude> b9eljhrcls42ehc9jp4owmmnfu7azjo 0 1121786 5650886 5581813 2022-08-22T06:45:17Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox television | name = Kuasa: One Throne. Three Heirs. No Mercy | image = | genre = {{hlist|[[Drama (filem dan televisyen)|Drama]]|[[konflik]]}} | editor = | based on = | creator = {{plainlist| * Syamin Yusof * Zahir Omar }} | writer = {{ublist|Sharmaine Othman|Leysha Al-Yahya}} | director = Kroll Azry | starring = {{plainlist| * [[Nazim Othman]] * [[Nadia Brian]] * [[Ridzuan Hashim]] * [[Ning Baizura]] * [[Dazrin Kamarudin]] * [[Izzy Zulkhazreef|Izzy Reef]] * Nia Atasha * [[Alicia Amin]] }} | opentheme = "Kuasa" oleh [[Joe Flizzow]] & [[Azlan & The Typewriter]] | endtheme = "Kuasa" oleh Joe Flizzow & Azlan & The Typewriter | company = {{plainlist| * [[Astro Shaw]] * [[Skop Productions]] }} | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | executive_producer = {{plainlist| * Raja Jastina Raja Arshad * [[Yusof Haslam]] }} | associate_producer = | producer = {{plainlist| * Syamin Yusof * Geniey Majid }} | cinematography = Zulkefli Mat Zin | runtime = 40–45 minit | channel = [[Astro Citra]] | audio_format = [[Dolby Digital|Dolby Digital Plus]] | picture_format = [[1080i]] ([[HDTV]]) | num_episodes = 8 | first_aired = 11 April 2022 | status = | last_aired = 30 Mei 2022 | preceded_by = | followed_by = | related = }} '''''Kuasa: One Throne. Three Heirs. No Mercy''''' ialah sebuah siri drama televisyen Malaysia 2022 arahan Kroll Azry dengan idea asal oleh Syamin Yusof terbitan bersama [[Astro Shaw]] dan [[Skop Productions]].<ref name="Kuasa">{{cite web|url=https://www.myinfotaip.com/2022/03/kuasa-series.html|title=Drama Kuasa (Astro Citra)|publisher=My Infotaip|date=5 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/kuasa-taruhan-terbaharu-dua-penerbit-filem-blockbusters-354533|title=KUASA: Taruhan terbaharu dua penerbit filem blockbusters|publisher=[[Astro Awani]]|date=31 Mac 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> Ia mengisahkan tentang kehidupan sebuah keluarga penerbit terkemuka yang amat berpengaruh dan hidup dalam kemegahan, bersama tiga orang anak yang bakal mewarisi legasinya. Setiap ahli keluarga mempunyai agenda masing-masing demi menguasai empayar. Dibintangi oleh [[Nazim Othman]], [[Nadia Brian]], [[Ridzuan Hashim]], [[Ning Baizura]], [[Dazrin Kamarudin]], [[Izzy Zulkhazreef|Izzy Reef]], Nia Atasha dan [[Alicia Amin]], siri ini diterbitkan di bawah jenama Astro Originals dan memulakan tayangan perdana di [[Astro Citra]] bermula 11 April sehingga 30 Mei 2022 menggantikan ''Gossip Girl Indonesia''.<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/kuasa-tonjol-kelainan-bongkar-sisi-gelap-penerbitan-filem-356073|title=KUASA tonjol kelainan, bongkar sisi gelap penerbitan filem|publisher=[[Astro Awani]]|date=10 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> ==Premis== Mengisahkan tentang seorang yang amat dikenali didalam industri hiburan, Tan Sri Dhameer. Selama 35 tahun di dalam industri, beliau telah membina sebuah empayar terbesar yang meliputi daripada menghasilkan filem-filem tempatan dan juga platform pelaburan. Tiga anaknya, Delilah, Darius dan Dharma, yang merebut untuk menjadi waris tunggal syarikatnya. Tan Sri Dhameer cuba untuk mendidik anak-anaknya bahawa terdapat musuh yang jauh lebih besar yang perlu mereka atasi daripada keluarga mereka sendiri. ==Pelakon== * [[Ridzuan Hashim]] sebagai Tan Sri Dhameer<ref name="Kuasa"/> * [[Ning Baizura]] sebagai Puan Sri Lily<ref name="Kuasa"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/04/827471/ning-baizura-okay-ja-bawa-watak-mak|title=Ning Baizura okay ja bawa watak mak|author=Zaara Talita|publisher=[[Harian Metro]]|date=1 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> * [[Nazim Othman]] sebagai Darius<ref name="Kuasa"/><ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/04/02/menduda-sendirian-tapi-tak-kesunyian-nazim-othman/|title=Menduda, sendirian tapi tak kesunyian – Nazim Othman|author=Mohd Haikal Isa|publisher=[[Kosmo!]]|date=2 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> * [[Nadia Brian]] sebagai Delilah<ref name="Kuasa"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/utama/2022/04/828877/hikmah-pengalaman-lalu|title=Hikmah pengalaman lalu|author=Zaara Talita|publisher=[[Harian Metro]]|date=6 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> * [[Izzy Zulkhazreef|Izzy Reef]] sebagai Dharma<ref name="Kuasa"/> * [[Dazrin Kamarudin]] sebagai Arman<ref name="Kuasa"/> * [[Alicia Amin]] sebagai Emma<ref name="Kuasa"/> * Nia Atasha sebagai Natalie<ref name="Kuasa"/> * [[Azri Iskandar]] sebagai Tan Sri Aziz<ref name="Kuasa"/> * [[Syanie]] sebagai Kak Bah<ref name="Kuasa"/> * [[Farid Amirul]] sebagai Dr. Jason<ref name="Kuasa"/> * Kahoe Hon sebagai James Too * [[Anna Jobling]] sebagai Atikah * [[Remy Ishak]] sebagai Dayyan * [[Linda Onn]] sebagai Zameera ==Penerbitan== ''Kuasa'' ialah terbitan bersama [[Astro Shaw]] dan [[Skop Productions]] yang sebelum ini pernah bekerjasama dengan menerbitkan filem ''[[Abang Long Fadil 2]]'' (2017) dan ''[[Misteri Dilaila]]'' (2019).<ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/tampil-berbeza-2-penerbit-filem-blockbuster-muncul-dengan-drama-kuasa-71259|title=Tampil Berbeza! 2 Penerbit Filem Blockbuster Muncul Dengan Drama KUASA|author=Syafiqah Jalal|publisher=[[Astro Gempak]]|date=30 Mac 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> Selaku penerbit drama ini, [[Yusof Haslam]] menafikan drama itu bersangkut paut dengan kisah keluarganya.<ref name="Bukan kisah">{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/04/827329/bukan-kisah-keluarga-saya|title='Bukan kisah keluarga saya'|author=Zaara Talita|publisher=[[Harian Metro]]|date=1 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.kopiplanet.com/yusof-haslam-nafi-drama-kuasa-berkisar-tentang-kisah-kehidupan-keluarganya/|title=Yusof Haslam Nafi Drama Kuasa Berkisar Tentang Kisah Kehidupan Keluarganya|publisher=Kopiplanet|date=15 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> Dipetik dari ''[[Harian Metro]]'', Yusof dinyatakan berkata: {{quote|"Saya tidak menulis sendiri, Shamin iaitu adik kepada [[Syamsul Yusof|Syamsul]] yang mencetuskan idea untuk drama premium ini. Jangan salah anggap kerana ia bukan kisah daripada keluarga [saya]. Tidak dinafikan konflik dalam keluarga adalah perkara biasa. Malah, saya sendiri tidak boleh lari daripada persepsi orang ramai. Mereka berhak untuk meletakkan penilaian masing-masing. Ini adalah rekaan dan fantasi, namun dicantikkan lagi dengan kreativiti pengarah iaitu Kroll Azry,".<ref name="Bukan kisah"/>}} Menurut Yusof, pada mulanya beliau mahu berlakon dalam drama ini, namun tidak dapat berbuat demikian kerana komitmen lain.<ref>{{cite news|url=https://www.astroawani.com/berita-hiburan/sepatutnya-saya-berlakon-dalam-cerita-ini-tapi-kuasa-kisah-keluarga-yusof-haslam-355410|title='Sepatutnya saya berlakon dalam cerita ini tapi...' - KUASA kisah keluarga Yusof Haslam?|publisher=[[Astro Awani]]|date=6 April 2022|accessdate=22 April 2022}}</ref> ==Rujukan== {{Reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|tt19388822}} {{Skop Productions}} [[Kategori:Drama Melayu 2022]] [[Kategori:Drama terbitan Skop Productions]] [[Kategori:Rancangan Astro Citra]] leulkvh72u179v74vii4kjgv5f2uzzp 0 1122567 5650793 5650306 2022-08-22T03:06:04Z Rich Malaysia 292132 Suntingan artikel wikitext text/x-wiki '''Datuk Wira Hj Azizan bin Osman''' adalah jurulatih [[keusahawanan]] dan pakar [[pemasaran]] yang berasal dari [[Malaysia]]. Azizan dilahirkan di [[Kota Bharu]], [[Kelantan]] di sebabkan ayahnya merupakan kakitangan kerajaan di [[Jabatan Pengairan dan Saliran]] (JPS) yang perlu bekerja di pelbagai negeri. Namun Azizan dibesarkan di [[Pontian]], [[Johor]] sebelum berpindah ke kampung halaman ibunya di [[Melaka]]. Ayahnya berasal dari [[Jeram, Kuala Selangor|Jeram]], [[Selangor]]. {{Infobox biography|name=Azizan bin Osman|honorific prefix=Datuk Wira Hj|birth_place=Kota Bharu, Kelantan|status=Berkahwin|occupation=Pengasas, Pengerusi, Ahli Lembaga Pengarah Richworks International Pemegang Saham Terbesar ManagePay Berhad (MPay) tersenarai di Bursa Malaysia Pakar Strategi Pengembangan Bisnes dan Pemasaran Usahawan, Mentor & Jurulatih Kejayaan Digelar Mentor Bisnes & Pakar Pemasaran No.1 Asia|organization=Richworks International|known for=|website=https://richworks.com/dao/|image=Datuk-Wira-Dr-Azizan-Osman.jpg|birth_date=14 November 1974|homepage=linkedin.com/in/azizanosmanofficial}} == Kehidupan Awal == Azizan telah bergiat dengan pelbagai aktiviti keusahawanan sepanjang hidup beliau. Sejak dari usia remaja, beliau telah mula berniaga dengan apa sahaja yang ada di tangan dari sekolah rendah hingga ke bilik asrama kolej beliau. Beliau melalui pendidikan asas di [[Sekolah jenis kebangsaan|Sekolah Jenis Kebangsaan]] Cina (SJKC), Pontian, Johor dan juga di [[Sekolah Agama Kerajaan Johor|Sekolah Agama Johor]]. Keduanya menjadi teras kepada pembentukan asas perjalanan bisnes Azizan dan menjadi teras hidup beliau sebelum menyambung pendidikan sekolah menengah di Sekolah Menengah Cina (Swasta) Pay Fong, Melaka. == Pendidikan/ Alma Mater / Alumni == Beliau kemudiannya menyambung pembelajaran di [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM) Johor dalam Diploma Analisis Pelaburan. Sebagai seorang yang cintakan ilmu, beliau terus menyambung pelajaran di sepanjang kerjaya beliau dengan meneruskan pembelajaran di dalam ijazah sarjana dan kedoktoran dan mendapatkan kelayakan professional [[:en:Chartered_Institute_of_Management_Accountants|Chartered in Management Accountant]] (CIMA, UK)^[1] dan merupakan ahli Fellowship Chartered in Marketing (FCIM, UK). Azizan mendaftar untuk beberapa program ijazah sarjana dan kedoktoran tahun demi tahun untuk mengikuti perkembangan teknologi dan dunia perniagaan yang berkembang yang membantunya memperoleh maklumat yang luas, meningkatkan kerjaya, pengetahuan dan pengalaman profesionalnya. Beliau telah melanjutkan pelajarannya di ·        [[:en:Salford_Business_School|Salford Business School]], University of Salford, Manchester, UK ·        [[:en:Kellogg_School_of_Management|Kellogg School of Management]], Northwestern University, USA ·        [[:en:Columbia_Business_School|Columbia Business School]], Columbia University, New York, USA ·        Southwestern State University, Kursk, Russia ·        [[:en:Asia_e_University|Asia e University]], Malaysia Hari ini, Azizan telah berjaya mendapatkan beberapa sijil bertaraf antarabangsa dan dikenali dalam bidang sains manusia, neuro-semantic dan pemograman neuro-linguistic, [[:en:Hypnotherapy|hypnotherapy]], pakar dalam latihan, pengurusan kepimpinan, pemasaran geruila, kejurulatihan motivasi dan kehidupan yang diiktiraf. == Kerjaya == Sebagai pengasas dan pengerusi kepada [[Richworks International]], beliau telah mewujudkan dan mencipta pelbagai program peningkatan diri dan latihan keusahawanan yang telah membantu jutaan peserta dari pelbagai peringkat umur sejak dari tahun 2008. Misi dan semangat beliau untuk membantu rakyat Malaysia lahir daripada pengalaman beliau dalam mencari Mentor lebih 20 tahun dahulu semasa beliau dilanda krisis kewangan dan mempunyai jumlah hutang yang sangat besar. Sejak penubuhan Richworks International, Azizan telah menghabiskan kebanyakan masa beliau melatih dan menjadi mentor kepada usahawan di setiap seminar beliau. Sehingga hari ini, beliau telah membina ramai usahawan jutawan, di mana mereka telah berjaya menguasai ilmu untuk mencapai jualan 1 juta yang pertama dan menjadikan langkah pertama untuk mereka mencapai status bebas kewangan. Pengalaman pertama Azizan  di dalam dunia korporat adalah di sebuah firma broker saham. Dari situ, beliau telah jatuh cinta dengan pelaburan stok semasa beliau masih di universiti. Setahun kemudian, beliau telah memulakan karier dalam bidang jualan. Dalam usaha beliau membina semula kehidupan pada tahun 2001, beliau telah bekerja sebagai seorang Eksekutif di [[:en:The_Cobra_Group|Appco Group]] (UK), salah sebuah syarikat jualan dan pemasaran terbesar dan terluas di dunia. Rekodnya dalam bidang pemasaran yang memberangsangkan dan luar biasa telah membantu beliau mencapai pelbagai kejayaan di syarikat tersebut. Oleh kerana itu, beliau ditawarkan untuk menubuhkan syarikat beliau sendiri yang ditaja oleh pengurusan atasan beliau pada masa itu. Beliau telah membentuk kumpulan yang pakar dalam pemasaran dipimpin oleh beliau sendiri sebagai Pengarah Urusan & Ketua Organisasi untuk Malaysia. Semasa beliau masih dalam bidang korporat, beliau telah memimpin lebih 1,500 orang pekerja dengan kepakaran beliau dalam pemasaran dan pengiklanan untuk mengurus kempen pemasaran berskala besar di seluruh negara dari perusahaan kecil dan sederhana (PKS) sehingga ke syarikat korporat gergasi. Sepanjang tahun beliau berkhidmat dengan syarikat yang berpusat di London tersebut, beliau telah menerima 14 anugerah kerana prestasi yang luar biasa dan kejayaan dalam bidang kepimpinan, pengurusan, [[pengurusan sumber manusia]], pengiklanan dan pemasaran yang mana beliau amat cintai. Beliau kemudian dianugerahkan dengan anugerah yang tertinggi di syarikat itu iaitu ‘Chairman’s International Platinum Award’ hanya selepas 2 tahun beliau berkhidmat. Sebagai pakar pemasaran bertaraf antarabangsa, Azizan merupakan pakar pemasaran gerila beriktiraf yang dimentor oleh [[:en:Jay_Conrad_Levinson|Jay Conrad Levinson]] dan 2 lagi pakar jurulatih kehidupan dan bisnes, [[:en:Robin_Sharma|Robin Sharma]] dan [[:en:Tony_Robbins|Tony Robbins]]. Pada tahun 2008, Azizan mengambil langkah berani untuk mencapai cita-cita beliau untuk menubuhkan syarikatnya sendiri iaitu Richworks International. Dengan berbekalkan pengalaman beliau yang luas dalam bidang pemasaran, beliau ingin berkongsi ilmu tersebut dengan lebih ramai orang. Pengalaman beliau sendiri dalam jatuh bangun sesebuah bisnes dan menghadapi kegagalan menjadikan Azizan seorang yang kental menghadapi cabaran. Beliau mula mengenalpasti apa faktor-faktor yang menentukan jatuh bangun sesebuah syarikat. Teori dan pengalaman beliau menjadikan batu loncatan kepada bisnes juta-juta beliau yang seterusnya membawa beliau kejayaan dari segi kewangan dan kehidupan. Sejak 2021, Azizan merupakan pemegang saham utama dalam syarikat ManagePay Systems Bhd (MPay). Beliau memperolehi saham tersebut pada 18 Jun 2021 dengan 5.762 peratus kepentingan<ref>[https://www.bharian.com.my/bisnes/korporat/2021/06/829389/azizan-osman-muncul-pemegang-saham-utama-mpay Azizan Osman muncul pemegang saham utama MPay]</ref> dan menambah lagi pegangan beliau sebanyak 5.35 peratus menerusi RichWorks International Capital Holdings Sdn Bhd (RiCH)<ref>[https://www.bharian.com.my/bisnes/korporat/2021/07/838127/azizan-osman-tambah-saham-dalam-mpay Azizan Osman tambah saham dalam MPay]</ref>. Pada 28 April 2022, Azizan telah menjalinkan kerjasama dengan Asia e-University <ref>[https://dagangnews.com/richworks-bekerjasama-dengan-aeu-sediakan-pengajian-eksekutif-untuk-usahawan-15091 Richworks bekerjasama dengan AeU sediakan pengajian eksekutif untuk usahawan]</ref>yang bertujuan untuk menyediakan program pembelajaran eksekutif dan memberi peluang kepada usahawan-usahawan menyambung pelajaran ke tahap yang lebih tinggi dengan memperolehi sijil akademik secara pendidikan formal.   Usaha ini juga untuk membantu usahawan mengembangkan ilmu yang dapat membantu mereka membangunkan bisnes. == Pencapaian == Hari ini, sebagai jurulatih dan penulis buku (bestseller), Azizan telah melatih lebih 700,000 peserta sepanjang program bersemuka (live event) dan lebih 800,000 peserta melalui program secara online sepanjang 2 tahun pandemik (2020-2021) yang membantu peserta beliau untuk meneruskan kelangsungan hidup dan bisnes dengan ilmu yang diajar oleh beliau. Beliau telah membantu banyak perniagaan kecil dan sederhana mencapai jualan jutaan Ringgit Malaysia. Secara umum, Azizan dikenali sebagai Jurulatih Kejayaan dan Pakar Pemasaran No.1 Asia. Sebagai penganjur program terbesar di Asia untuk seminar dan program latihan dalam pembinaan sumber manusia dan keusahawanan, pada tahun 2012, [[The Malaysia Book of Records]] telah menganugerahkan Azizan dan pasukan beliau pengiktirafan sebagai penganjur program dan seminar terbesar di Malaysia dalam bidang pembinaan usahawan, pemasaran dan motivasi. Pada tahun 2014, lebih dari 140,000 peserta telah menghadiri seminar roadshow keusahawanan. Pada tahun 2020, lebih 11,000 peserta telah hadir ke program Nak Ubah Hidup di mana program ini telah disantuni dengan kehadiran Mantan Perdana Menteri Tun Dr [[Mahathir bin Mohamad|Mahathir Mohamad]], menjadikan ianya rekod terbesar untuk jumlah peserta paling ramai dalam satu program pada satu masa. Azizan meneruskan usahanya untuk memberi inspirasi dan mewujudkan fenomena luar biasa di Malaysia dengan meneruskan misi pembelajaran seumur hidup untuk mencapai kejayaan, kekayaan, kebahagiaan, kasih sayang, ketenangan dan kesihatan dengan mengenali potensi diri dan keusahawanan. Kita telah lihat beberapa tahun ini, peningkatan minat rakyat Malaysia dalam menceburi bidang bisnes, pembinaan kekayaan dan peluang pelaburan yang berada di pasaran dalam dan luar negara. Sebagai penulis yang diiktiraf, beliau telah menulis 10 buku terlaris iaitu * Magnet Kekayaan dan Kejayaan * Kuasai Pemasaran Rahsia Menarik Pelanggan * Kuasai Pemasaran Facebook * 25 Formula Hidup Luar Biasa * Kenapa Saya Mahu Anda Berjaya * Mudahnya Berniaga * Zero Kos Marketing * 100 Usahawan Jutawan – Satu Misi Bantu The Nation dan * Bangkit Bisnes Dari Krisis – Solusi Bisnes dan Pemasaran Digital Azizan juga telah menulis buku bersama [[:en:Brian_Tracy|Brian Tracy]], seorang speaker bertaraf antarabangsa, penulis dengan rekod jualan terbaik, usahawan dan pakar kejayaan. Mereka menulis buku “Beat The Curve” yang telah dilancarkan pada 21 Januari 2016<ref>[https://www.pressnewsroom.com/azizan-osman-hits-amazon-best-seller-lists-with-beat-the-curve/ Azizan Osman Hits Amazon Best-Seller Lists with “Beat the Curve”]</ref> di [[Amazon (syarikat)|Amazon.com]]. Azizan juga telah menghasilkan sendiri formula konsep pemasaran dan strategi bisnes yang dinamakan “M.E.S.T.I” di mana beliau berkongsi secara terperinci dengan peserta seminar. == Sumbangan/ Kerja Amal == Sumbangan beliau dalam kerja amal sama banyak dengan tugas beliau mendidik masyarakat. Azizan sebagai pengasas RICHWELL, sebuah pertubuhan kebajikan yang mengumpul sumbangan untuk membantu masyarakat yang mengalami masalah kemiskinan, kurang bernasib baik, orang kelainan upaya, wanita dan kanak-kanak dan pelbagai lagi masalah sosial yang memberi kesan kepada masyarakat dalam dan luar negara termasuk banjir dan mangsa peperangan. Kejayaan Azizan telah didokumentasikan oleh media tempatan oleh kerana kehendak dan usaha beliau untuk membantu masyarakat dan usahawan untuk mencapai potensi sepenuhnya dalam kehidupan dan dalam industri bisnes mereka. Bantuan beliau ada dalam bentuk ceramah, ucapan, seminar, latihan individu, latihan online, blog, buku dan video, interaksi harian di media sosial dan segmen artikel yang kerap di dalam akhbar terkenal di Malaysia di samping kemunculan di televisyen dan radio. == Anugerah & Pengiktirafan == Pada Oktober 2020, sempena Hari Keputeraan Ke-71 Yang di-Pertua Negeri [[Melaka]], Tun Seri Setia Dr [[Mohd Ali bin Mohd Rustam|Mohd Ali Bin Mohd Rustam]], Datuk Wira Dr Azizan Osman telah menerima anugerah Darjah Cemerlang Seri Melaka (D.C.S.M) yang membawa gelaran 'Datuk Wira'. Pada tahun 2017, Azizan mendapat pengiktirafan Master Coach Bertaraf Dunia dan berprestij oleh International Coach Guild (ICG) Australia atas pengalaman dan kerja beliau dalam latihan dan bimbingan selain kejayaannya untuk mengubah individu dan perniagaan melalui strategi hasil yang berkesan dan metodologi kejurulatihan yang inovatif. Beliau juga menerima pengiktirafan berikut sepanjang kerjaya beliau: • Nona Superhero Award – Nona Men’s Business Mentor Award 2021<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=2PHZHhsbzIo Dulu Individu 'Introvert', Kini Lahirkan Ribuan Jutawan!]</ref> • The Brand Laureate e-Branding Brand Leadership Awards 2020<ref>https://www.thebrandlaureate.com/e-branding-awards-2020/</ref> • Top 50 Marketing & Advertising Leaders Award by MADCon Marketing and Advertising Conference 2019<ref>[https://www.prlog.org/12810230-madcon-honors-mr-azizan-osman-with-the-top-50-marketing-and-advertising-leaders-award.html MADcon Honors Mr. Azizan Osman with the "Top 50 Marketing and Advertising Leaders" Award]</ref> • Entrepreneur Influencer of the Year by Malaysia SME & Entrepreneurs Business Awards 2019<ref>[https://vulcanpost.com/681391/malaysia-entrepreneurs-of-the-year-seba-2019/ Meet The 17 M’sian ‘Entrepreneurs Of The Year’ Who Were Recognised At SEBA 2019]</ref> • Master Entrepreneur Creators by Malaysia SME & Entrepreneurship Business Award 2017-2018 Premier Edition • The 100 Most Influential Young Entrepreneur Award by Entrepreneur Insight 2017<ref>[https://www.tatlerasia.com/the-scene/people-parties/empowering-the-enterprising-100-most-influential-young-entrepreneurs-2017 Empowering The Enterprising At The 100 Most Influential Young Entrepreneurs Of 2017]</ref> • Best Business Mentorship Provider for Regional Brands by Asia Halal Brand Awards 2017 == Pautan Media == [https://ceoworld.biz/2021/04/29/business-growth-for-smes-azizan-osman-discusses-three-acquisition-strategies-for-erp-and-cloud-platforms/ Business Growth for SMEs: Azizan Osman Discusses Three Acquisition Strategies For ERP And Cloud Platforms] [https://www.forbes.com/sites/piasilva/2021/04/30/why-attitude-affects-everything-especially-when-looking-to-improve-your-bottom-line/ Why Attitude Affects Everything (Especially When Looking To Improve Your Bottom-Line)] [https://finance.yahoo.com/news/richworks-mentoring-programme-participants-generate-201500858.html RichWorks Mentoring Programme Participants Generate More than $533 Million in Sales] [https://www.bloomberg.com/press-releases/2021-06-21/richworks-international-impacting-the-landscape-of-businesses-and-smes-across-asia RichWorks International: Impacting the Landscape of Businesses and SMEs Across Asia] [https://www.bharian.com.my/bisnes/usahawan/2022/03/931508/usahawan-bimbingan-richworks-raih-jualan-rm37-bilion Usahawan bimbingan RichWorks raih jualan RM3.7 bilion] [https://www.kosmo.com.my/2022/03/13/strategi-berkesan-bisnes-kencang/ Strategi berkesan bisnes kencang] [https://www.kosmo.com.my/2022/03/06/332-usahawan-jutawan-richworks-sertai-icm/ 332 usahawan jutawan RichWorks sertai ICM] == Rujukan == <references /> emtdpchnkqltp9cafw9bntcb74p5w1r 0 1122967 5650873 5580386 2022-08-22T06:10:59Z Izzet sabrie 285732 Menambah binaan bangunan tertinggi wikitext text/x-wiki {{multiple issues| {{notability|date=Mei 2022}} {{one source|date=Mei 2022}} {{original research|date=Mei 2022}} {{unreferenced|date=Mei 2022}} }} Berikut merupakan senarai pencakar langit yang tertinggi di Kuching. Bangunan tertinggi di Kuching terkini adalah Menara Kuching Civic Centre. [[File:Kuching Skyline.jpg|350px|thumb|Gambar pusat bandar Kuching]] == Senarai bangunan tertinggi dan di bawah bangunan pembinaan == [[File:Wisma Bapa Malaysia.jpg|150px|thumb|Wisma Bapa Malaysia bangunan tertinggi pertama di Kuching]] [[File:Kuching Civic Centre.jpg|150px|thumb|Menara Kuching Civic Centre bangunan tertinggi kedua di Kuching]] [[File:Menara Pelita Sarawak Energy HQ.jpg|150px|thumb|Menara Pelita bersamaan sebelah Wisma SESCO]] [[File:Merdeka Palace Hotel, Kuching, Malaysia.JPG|150px|thumb|Merdeka Palace Hotel & Suites]] [[File:Baitul Makmur II, Petra Jaya, Kuching.jpg|150px|thumb|Baitul Makmur]] [[File:Skyline of Kuching.jpg|150px|thumb|Ariva Gateway Commercial Office]] [[File:Kuching, Sarawak at dawn panorama.jpg|150px|thumb|Bangunan Tun Jugah bersamaan sebelah Bangunan Lembaga Hasil Negeri Sarawak]] {| class="wikitable sortable" |+ ! Kedudukan ! Nama ! Gambar ! Ketinggian<br><small>ft / m </small> ! Aras ! Tahun ! class="unsortable" | Notes |- | 1 | [[Wisma Bapa Malaysia]] | | 83.61 meter | 21 | 1976 | Bangunan tertinggi di Bandaraya Kuching |- | 2 | [[Wisma Saberkas]] | | | 6 (Bersamaan 22 tingkat) | 1985 | Bangunan ke-2 tertinggi di Kuching |- | 3 | Kuching Civic Centre | | 42.0 meter | 5 (Bersamaan 30 tingkat) | 1988 | Bangunan ke-3 tertinggi di Kuching |- | 4 | Bangunan Sultan Iskandar | | 82.63 meter | 18 | {{c.|1970an}} | |- | 5 | Riverside Majestic Hotel | | 76.63 meter | 20 | 1992 | |- | 6 | Wisma Sumber Alam | | 76.63 meter | 20 | | |- | 7 | Menara Pelita | | 85.65 meter | 22 | | |- | 8 | Merdeka Palace Hotel & Suites | | 79.65 meter | 20 | 1997 | |- | 9 | Wisma SESCO | | | 15 | 1985 | |- | 10 | Chonglin Plaza Apartment | | 83.61 meter | 21 | | |- | 11 | Ariva Gateway Commercial Office | | 95.55 meter | 24 | | |- | 12 | Baitul Makmur | | 79.63 meter | 20 | | |- | 13 | Pullman Hotel & The Hills Shopping Centre | | 91.57 meter | 23 | | |- | 14 | Imperial Apartments & Hotel | | 83.61 meter | 21 | 2014 | |- | 15 | Hock Lee Centre | | 87.59 meter | 22 | | |- | 16 | Riverine Kompleks | | 91.57 meter | 23 | | |- | 17 | Baitulmal Sarawak & Majma Mall | | | 18 |2013 | |- | 18 | Wisma Naim | | | 22 | | |- | 19 | Four Points Hotel by Sheraton | | | 20 | 2010 | |- | 20 | UCSI Hotel | | 46.00 meter | 16 | 2017 | |- | 21 | Lembaga Hasil Negeri Sarawak | | | 25 | | |- | 22 | Imperial Riverbank | | | 16 | 1996 | |- | 23 | Bangunan Tun Jugah | | | 14 | 2000 | |- | 24 | Menara Zecon | | | 17 | | |- | 25 | [[Sarawak Plaza|Menara SEDC & Sarawak Plaza]] | | | 4 & 19 | 1987 | |- | 26 | Menara Berkembar The Gateway SEDC Isthmus & Bangunan Pelita LCDA | | | 16 | 2015 | |- | 27 | Bangunan AmBank Group Satok | | | 11 | | |- | 28 | Jabatan Kastam Diraja Malaysia Sarawak | | | 12 | | |- | 29 | Pejabat KWSP Kuching | | | 13 | | |- | 30 | Wisma STA | | | 15 | | |- | 31 | Menara MAA | | | 19 | | |- | 32 | Bangunan Binamas & HSBC | | | 18 | | |- | 33 | Hotel Grand Continental | | | 17 | | |- | 34 | Menara Azan Masjid Jamek Negeri Sarawak | | 39.67 meter | 2 (Bersamaan 29 tingkat) | 1990 | |- | 35 | Wisma Satok | | | 4 & 13 | 1991 | |- | 36 | Dewan Bandaraya Kuching Selatan | | | 8 | 1988 | |- | 37 | [[Bangunan Dewan Undangan Negeri Sarawak Baru|Dewan Undangan Negeri Sarawak]] | | 114.00 meter | 9 | 2009 | |- | 38 | Bangunan Yayasan Sarawak | | | 15 | {{c.|1970an}} | |- | 39 | Harbour View hotel | | | 16 | | |- | 40 | Titanium | | | 12 | | |- | 41 | Citadines Uplands & ST3 Shopping Kompleks | | | 13 | 2014 | |- | 42 | Sapphire On The Park Batu Lintang | | | 14 & 19 | 2019 | |- | 43 | TT3 SOHO Apartment & Commercial | | | 14 | 2019 | |- | 44 | Jazz Suite & Vivacity Megamall | | | 21 | 2015 | |- | 45 | Kozi Square | | | 12 | 2019 | |- | 46 | Urban Residences Jalan Central Timur | | 45.7 meter | 19 | 2022 | |- | 47 | Wisma PERKESO Negeri Sarawak | | | 9 | | |- | 48 | Metrocity Square Apartment | | 90.18 meter | 22 | 2020 | |- | 49 | [[Universiti Malaysia Sarawak|UNIMAS Business School Kuching]] | | | 10 | | |} ==Bangunan dalam pembinaan== {| class="wikitable sortable" ! Rank ! Name ! Photo ! Height<br><small>ft / m </small> ! Floors ! Year ! class="unsortable"| Notes |- | 1 | Sheraton Hotel | | | | | Under planning |- | 2 | Hikmah Exchange | | | | | Under planning |- | 3 | Vivacity 2 Tower | | | | | Under planning |- | 4 | Roxy Impiana Sky Bar Hotel | | | | | Under planning |- |} ==Sumber== ==Lihat lagi== gf4klplzrab1s5p6d2s5pu59vw9shq2 0 1123313 5650898 5641347 2022-08-22T07:54:02Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 /* Senarai artis dunia Arab */ wikitext text/x-wiki [[Fail:Aleppomusic.jpg|thumb|Pemuzik di Aleppo Uthmaniyah, abad ke-18.]] '''Muzik Arab''' ({{lang-ar|الموسيقى العربية|al-mūsīqā al-ʿArabīyyah}}) ialah muzik [[dunia Arab]] dengan semua gaya dan [[genre]] muziknya yang pelbagai. Negara-negara Arab mempunyai banyak gaya muzik yang kaya dan pelbagai dan juga banyak [[keragaman bahasa Arab|dialek]] linguistik, dengan setiap negara dan wilayah mempunyai [[muzik tradisional]] mereka sendiri. Muzik Arab mempunyai sejarah interaksi yang panjang dengan banyak gaya dan genre muzik serantau yang lain. Ia mewakili muzik semua orang yang membentuk [[dunia Arab]] hari ini, semua 22 negeri. == Senarai artis dunia Arab == {{Div col|2}} * [[Abdallah Al Rowaished]] ({{bendera|Kuwait}}) * [[Abdul Majeed Abdullah]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Ahlam]] ({{bendera|Emiriah Arab Bersatu}}; {{bendera|Bahrain}}) * [[Ahmed Rebai]] ({{bendera|Tunisia}}) * [[Aline Khalaf]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Amal Hijazi]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Amal Maher]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Amani Swissi]] ({{bendera|Tunisia}}) * [[Amr Diab]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Angham]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Aseel Omran]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Asma Lmnawar]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Asmahan]] ({{bendera|Syria}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Assala Nasri]] ({{bendera|Syria}}; {{bendera|Bahrain}}) * [[Assi El Hallani]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Ayman Alatar]] ({{bendera|Libya}}) * [[Aziza Jalal]] ({{bendera|Maghribi}}; {{bendera|Arab Saudi}}) * [[Balqees Ahmed Fathi]] ({{bendera|Yaman}}; {{bendera|Emiriah Arab Bersatu}}) * [[Khaled|Cheb Khaled]] ({{bendera|Algeria}}) * [[Cheb Mami]] ({{bendera|Algeria}}) * [[Clauda Chemaly]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Cyrine Abdelnour]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Dalia Mubarak]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Diana Haddad]] ({{bendera|Lubnan}}; {{bendera|Emiriah Arab Bersatu}}) * [[Diana Karazon]] ({{bendera|Kuwait}}; {{bendera|Jordan}}) * [[Dounia Batma]] ({{bendera|Maghribi}}; {{bendera|Bahrain}}) * [[Ehab Tawfik]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Elissa]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Fadel Chaker]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Fadwa Al Malki]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Fairuz]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Fayçal Azizi]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Fayza Ahmed]] ({{bendera|Mesir}}; {{bendera|Syria}}) * [[Fella El Djazairia]] ({{bendera|Algeria}}) * [[George Wassouf]] ({{bendera|Syria}}) * [[Hala Al Turk]] ({{bendera|Bahrain}}) * [[Hatim Ammor]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Hisham Abbas]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Ibrahim El Hakami]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Jannat]] ({{bendera|Maghribi}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Kadim Al Sahir]] ({{bendera|Iraq}}; {{bendera|Maghribi}}) * [[Khalid Abdulrahman]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Latifa]] ({{bendera|Tunisia}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Mai Selim]] ({{bendera|Jordan}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Mais Hamdan]] ({{bendera|Jordan}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Majid Al Mohandis]] ({{bendera|Iraq}}; {{bendera|Arab Saudi}}) * [[Majida El Roumi]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[May Kassab]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Mohammed Abdel Wahab]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Najwa Karam]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Nancy Ajram]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Nawal El Kuwaitia]] ({{bendera|Kuwait}}) * [[Nawal El Zoghbi]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Omar Al-Abdallat]] ({{bendera|Jordan}}) * [[Pascale Machaalani]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Ragheb Alama]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Rahma Riad]] ({{bendera|Iraq}}) * [[Ramy Sabry]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Rashed Al-Majed]] ({{bendera|Arab Saudi}}; {{bendera|Bahrain}}) * [[Rida Al Abdullah]] ({{bendera|Iraq}}) * [[Rouwaida Attieh]] ({{bendera|Syria}}) * [[Ruby (penyanyi Mesir)|Ruby]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Ruwaida al-Mahrouqi]] ({{bendera|Emiriah Arab Bersatu}}) * [[Saad Lamjarred]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Saber Rebaï]] ({{bendera|Tunisia}}) * [[Salma Rachid]] ({{bendera|Maghribi}}) * [[Samira Said]] ({{bendera|Maghribi}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Shadia]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Shams (penyanyi)|Shams]] ({{bendera|Arab Saudi}}; {{bendera|Kuwait}}) * [[Shatha Hassoun]] ({{bendera|Maghribi}}; {{bendera|Iraq}}) * [[Shayma Helali]] ({{bendera|Tunisia}}) * [[Sherine]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Talal Maddah]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Talal Salamah]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Tamer Hosny]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Thekra]] ({{bendera|Tunisia}}; {{bendera|Mesir}}) * [[Umm Kulthum]] ({{bendera|Mesir}}) * [[Waed]] ({{bendera|Arab Saudi}}) * [[Wael Kfoury]] ({{bendera|Lubnan}}) * [[Warda Al-Jazairia]] ({{bendera|Algeria}}; {{bendera|Mesir}}) {{Div col end}} == Lihat juga == * [[Durood]] * [[Kesufian]] * [[Maulidur Rasul]] * [[Muzik Islam]] * [[Nasyid]] == Pautan luar == {{portal bar|Muzik|Muzik klasikal|Seni|Dunia Arab|Arab Saudi|Maghribi|Algeria|Bahrain|Chad|Comoros|Djibouti|Emiriah Arab Bersatu|Eritrea|Iraq|Jordan|Kuwait|Libya|Lubnan|Mauritania|Mesir|Oman|Qatar|Somalia|Sudan|Sudan Selatan|Syria|Tunisia|Yaman}} {{Tunas-muzik}} {{Arabic Pop}} [[Kategori:Muzik Arab| ]] ogve1nni1l4ezo1nd56gdp8qgz2eafw 2 1123737 5650568 5609264 2022-08-21T14:56:13Z Heraldrist 295428 wikitext text/x-wiki {{Babel|en||id|ms-3|fr-2|es-1|jv-1|it-1|pt-1|ru-0|lt-0}} 362kvdisy4dk25ml9p3vh52gq7c0bri 5650569 5650568 2022-08-21T14:56:46Z Heraldrist 295428 wikitext text/x-wiki {{Babel|en|id|ms-3|fr-2|es-1|jv-1|it-1|pt-1|ja-1|de-1|ru-0|lt-0}} fzlmlfge6bme01anjghuq57sn4wqrj8 5650571 5650569 2022-08-21T14:57:25Z Heraldrist 295428 wikitext text/x-wiki {{Babel|en|id|ms-3|fr-2|es-1|jv-1|ja-1|de-1|ru-0}} 8toc07e2nvimlwwgfm5ebhifbtgwu55 2 1127356 5650920 5646821 2022-08-22T09:01:08Z Yassaarr 257380 /* Individu */ wikitext text/x-wiki Senarai sumbangan sepanjang 2022 === Individu === {| class="wikitable" !Individu Malaysia !Individu Luar Negara |- |[[Jainab Ahmad Ayid]] |[[Tetsuya Yamagami]] |- |[[Wendy Wong]] | |- |[[Malianah Ugau]] | |- |[[Christoper Mandut]] | |- |[[Hajah Dayang Normaliza Awang Tambi]] | |- |[[Dayang Juliana Awang Tambi]] | |- |[[Tah Nia Binti Jaman]] | |- |[[Mohd Sofian Alfian Nair]] | |- |[[Juliah Salag]] | |- |[[Mohammad Ghazali Hajiji]] | |- |[[Dayang Normala Binti Haji Pengiran Tambi]] | |- |[[Jo-anna Sue Henley Rampas]] | |- |[[Rita T. Jaafar]] | |- |[[Tarsiah TZ Taman]] | |- |[[Ceasar Mandela Malakun]] | |- |[[Armizan Mohd Ali]] | |- |[[Na’im Brundage]] | |- |[[Muhammad Saiful Bahari Sahari]] | |- |[[Nor Hizwan Bin Ahmad]] | |- |[[Rahimah Majid]] | |- |[[Syahrin Samsir]] | |- |[[Tawfiq Abu Bakar Titingan]] | |- |[[Fadilah Sarbi]] | |- |[[Safar Untong]] | |- |} === Entiti === * [[Parti Bersatu Sabah]] * [[Parti Cinta Malaysia]] * [[Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu]] *[[Parti Pribumi Bersatu Malaysia]] *[[Angkatan Bersatu Anak Muda]] *[[Parti Bangsa Malaysia]] * [[Parti Warisan]] * [[Angkatan Bersatu Anak Muda]] ‎ * [[Perkhidmatan awam di Malaysia]] * [[Penerbit filem]] * [[Institut Pendidikan Guru Kampus Gaya]] *[[Setiausaha Politik (Malaysia)]] === Kategori === *[[:Kategori:Parti politik di Malaysia| Kategori:Parti politik di Malaysia]] * [[:Kategori:Kelahiran 1953|Kategori:Kelahiran 1953]] * [[:Kategori:Kelahiran 1955|Kategori:Kelahiran 1955]] * [[:Kategori:Kelahiran 1960|Kategori:Kelahiran 1960]] * [[:Kategori:Kelahiran 1962|Kategori:Kelahiran 1962]] * [[:Kategori:Kelahiran 1963|Kategori:Kelahiran 1963]] * [[:Kategori:Kelahiran 1976|Kategori:Kelahiran 1976]] * [[:Kategori:Kelahiran 1978|Kategori:Kelahiran 1978]] * [[:Kategori:Kelahiran 1983|Kategori:Kelahiran 1983]] * [[:Kategori:Kelahiran 1986|Kategori:Kelahiran 1986]] * [[:Kategori:Kelahiran 1989|Kategori:Kelahiran 1989]] * [[:Kategori:Kelahiran 1992|Kategori:Kelahiran 1992]] * [[:Kategori:Orang dari Sarawak|Kategori:Orang dari Sarawak]] *[[:Kategori:Orang dari Sabah|Kategori:Orang dari Sabah]] * [[:Kategori:Orang dari Selangor|Kategori:Orang dari Selangor]] * [[:Kategori:Orang dari Johor|Kategori:Orang dari Johor]] * [[:Kategori:Orang dari Pulau Pinang|Kategori:Orang dari Penang]] *[[:Kategori:Perkhidmatan awam mengikut negara]] *[[:Kategori:Syarikat penerbitan filem Malaysia]] * [[:Kategori:Setiausaha Politik (Malaysia)]] 8yjs3bnp0xckssopj0nhq4j1tva4faz 0 1127662 5650874 5621016 2022-08-22T06:11:21Z 125.165.111.33 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | honorific_prefix = | name = Indro Warkop | honorific_suffix = | image = Indro Warkop.jpg | alt = | caption = Indro pada 2014 | birth_name = Mahatkarta Indrodjojo Kusumonegoro<ref>{{cite web|url=https://tirto.id/sejarah-intelkam-polri-dan-peran-oemargatab-bapaknya-indro-warkop-dagP|title=Sejarah Intelkam Polri dan Peran Oemargatab Bapaknya Indro Warkop|first=Petrik|last=Matanasi|website=tirto.id|date=21 November 2018}}</ref> | birth_date = {{birth date and age|1958|05|8}} | birth_place = {{flagicon|Indonesia}} Purbalingga, [[Indonesia]] | burial_place = | residence = | other_names = Indro Warkop | alma_mater = [[Universitas Pancasila]] | occupation = {{hlist|[[Pelakon]]|[[pelawak]]}} | years_active = 1978—kini | agent = | known_for = Ahli [[Warkop|Warkop DKI]] | notable_works = | spouse = {{marriage|Dra. Hj. Nita Octobijanthy Saleh|1981|2018|reason=died}} | children = 3 | parents = | relatives = | awards = | signature = }} Drs. [[Haji (gelaran)|H.]] '''Indrodjojo Kusumonegoro''' ({{kelahirankematian|Purbalingga|8|05|1958}}), yang lebih dikenali dengan mononim '''Indro''', merupakan seorang [[pelakon]] [[lelaki]] dan [[pelawak]] [[Indonesia]] keturunan [[Suku Jawa|Jawa]]. Indro merupakan satu-satunya ahli kumpulan komedi [[Warkop]] yang masih hidup. == Kehidupan peribadi == Indro merupakan anak kepada Moehammad Oemargatab<ref>{{Cite web|date=23 Oktober 2021|title=Ayahnya Mantan Kepala Intelijen, Indro Warkop Sejak Awal Diwanti-wanti Tak Ikut Jejak|url=https://www.kompas.com/hype/read/2021/10/23/154508666/ayahnya-mantan-kepala-intelijen-indro-warkop-sejak-awal-diwanti-wanti-tak|website=Kompas.com|language=id|access-date=9 Mei 2022}}</ref> dan Soeselia Kartanegara.<ref>{{Cite web|title=Beri Ucapan Sang Ibu Yang Berulang Tahun, Indro Warkop Sekaligus Titip Mendiang Istri|url=https://www.grid.id/read/041605476/beri-ucapan-sang-ibu-yang-berulang-tahun-indro-warkop-sekaligus-titip-mendiang-istri|website=Grid.id|language=id|access-date=9 Mei 2022}}</ref> Bapanya seorang pegawai polis manakala ibunya seorang ahli perniagaan katering. Sewaktu kecil, Indro ingin mengikut jejak ayahnya untuk menjadi pegawai tetapi kemudiannya meninggalkan hasratnya selepas ibu bapanya tidak bersetuju. Ayah Indro meninggal dunia pada 1968. Selepas kematian ayahnya, Indro membantu ibunya yang menjalankan perniagaan katering dengan menjadi pembeli di pasar.<ref>{{cite web |url=https://www.kompas.com/hype/read/2021/11/30/081657266/indro-bicara-soal-kehidupan-masa-kecil-hingga-warkop-dki-terjun-ke-sinetron?page=all |title=Indro Bicara soal Kehidupan Masa Kecil hingga Warkop DKI Terjun ke Sinetron |last=Riandi |first=Ady Prawira |date=30 November 2021 |website=kompas.com |publisher= |access-date=28 Jun 2022 |quote=}}</ref> Indro berkahwin dengan Nita Octobijanthy pada 1981.<ref>{{cite web |url=https://www.liputan6.com/showbiz/read/4480630/kenang-mendiang-istri-indro-warkop-kalau-lo-masih-ada-kita-ulang-tahun-pernikahan-yang-ke-40 |title=Kenang Mendiang Istri, Indro Warkop: Kalau Lo Masih Ada, Kita Ulang Tahun Pernikahan yang ke-40 |last=Anggie |first=Hernowo |date=11 Februari 2021 |website=liputan6.com |publisher=Surya Citra Media |access-date=28 Jun 2021 |quote=}}</ref> Pasangan ini mempunyai tiga anak iaitu Handika Indrajanthy Putri, Satya Paramita Hada Dwinita dan Harleyano Triandro.<ref>{{cite web |url=https://www.merdeka.com/jabar/5-potret-kebersamaan-indro-warkop-dan-anak-cucunya.html |title=5 Potret Kebersamaan Indro Warkop dan Anak Cucunya, Selalu Kompak |last=Arifin |first=Miftahul |date=27 Mei 2020 |website=merdeka.com |publisher= |access-date=28 Jun 2022 |quote=}}</ref> Anak kedua Indro iaitu Hada Dwinita pernah menjadi ahli pasukan [[Pasukan Pengibar Bendera Pusaka|Paskibraka]] Nasional pada 2001 mewakili Provinsi [[DKI Jakarta]].<ref>{{cite web |url=https://www.genpi.co/seleb/131208/putri-indro-warkop-memesona-anggota-paskibraka-nasional-2001 |title=Putri Indro Warkop Memesona, Anggota Paskibraka Nasional 2001 |last=Teti Cordina |first=Linda |date=27 Ogos 2021 |website=genpi.co |publisher= |access-date=28 Jun 2022 |quote=}}</ref> Pada 9 Oktober 2018, isteri Indro meninggal dunia akibat kanser paru-paru.<ref>{{Cite web|last=Kumampung|first=Dian Reinis|date=9 Oktober 2018|editor-last=Kistyarini|title=Istri Indro Warkop Meninggal Dunia|url=https://entertainment.kompas.com/read/2018/10/09/211154910/istri-indro-warkop-meninggal-dunia|website=Kompas|language=id|archive-url=https://web.archive.org/web/20200815171720/https://entertainment.kompas.com/read/2018/10/09/211154910/istri-indro-warkop-meninggal-dunia|archive-date=15 Ogos 2020|access-date=8 Disember 2021}}</ref> Jenazahnya dikebumikan di Taman Pemakaman Umum Tanah Kusir, [[Jakarta Selatan]].<ref>{{cite web |url=https://hot.detik.com/celeb/d-4250639/pemakaman-istri-indro-warkop |title=Pemakaman Istri Indro 'Warkop' |author=<!--Not stated--> |date=10 Oktober 2018 |website=detik.com |publisher= |access-date=28 Jun 2022 |quote=}}</ref> == Filemografi == === Filem === {| class="wikitable sortable" ! Tahun !! Tajuk !! Watak !! Catatan |- | 2011 || ''Semesta Mendukung'' || Cak Kumis || |- | 2012 || ''Sule, Ay Need You'' || Rozak Tambunan || |- | rowspan="2"|2014 || ''Comic 8'' || Pemimpin Comic 8 || |- | ''Crush'' || Kakek Andre || |- | rowspan="2"|2015 || ''Comic 8: Casino Kings part 1'' || Pemimpin Comic 8 || |- | ''Komedi Moderen Gokil'' || Indro || |- | rowspan="4"|2016 || ''Comic 8: Casino Kings part 2'' || Pemimpin Comic 8 || |- | ''Get Up Stand Up'' || Juri || |- | ''Komedi Gokil 2'' || Indro || |- | ''Warkop DKI Reborn: Jangkrik Boss! Part 1'' || Indro dari masa depan || Juga sebagai penerbit eksekutif |- | rowspan="2"|2017 || ''Security Ugal-ugalan'' || Komandan Indro || |- | ''Warkop DKI Reborn: Jangkrik Boss! Part 2'' || Indro dari masa depan || Juga sebagai penerbit eksekutif |- | 2018 || ''Gila Lu Ndro!'' || Al/El || |- | rowspan="2"|2019 || ''Warkop DKI Reborn 3'' || rowspan="3" | Komandan Cok || |- | ''Sin'' || Filem pendek |- | 2020 || ''Warkop DKI Reborn 4'' || Filem asal [[Disney+ Hotstar]]. Juga sebagai penerbit eksekutif |- | rowspan=2|2021 || ''Pintu Surga Terakhir'' || Ayah Irma || |- |''Kapan Pindah Rumah'' || Gusti || Filem asal KlikFilm |- | rowspan=5|2022 || ''[[Cinta Subuh]]'' || Rofiq || |- | ''Miracle in Cell No. 7'' || Kepala napi || |- | ''Hello Ghost'' || Kuatno || |- |''Yang Patah Tumbuh, Yang Hilang Berganti'' || || |- | ''Warkop DKI Kartun'' || Komandan Cok || |- |} === Siri web === {| class="wikitable sortable" ! Tahun !! Tajuk !! Saluran !! Catatan |- |2021 || ''Warkop DKI Kartun the Series'' || [[Disney+ Hotstar]] || Sebagai penerbit |} === Televisyen === {| class="wikitable sortable" ! Tahun !! Tajuk !! Watak !! Catatan |- |1995 || ''Ngelaba'' || || |- |2004 || ''Cewek Ok Cowok Ok'' || || |- |2009 || ''Raja Sulap'' || || |- |rowspan="2"|2011 || ''Awas Ada Sule 2'' || Babe || |- |''Stand Up Comedy Show'' || Juri || Persembahan komedi tunggal |- |2012 || ''Naik Enak Turun Ogah'' || || |- |2014 || ''Ini Sahur'' || Ko-presenter || |- |rowspan="2"|2014—2015 || ''Ada Ba-Sho di Warung Kopi'' || rowspan="2"|Pakde Indro || |- |''Comic Story'' || |- |2015 || ''Ngabuburit'' || Pengisi acara || |- |2021 || ''Lapor Pak! the Movie: Hilangnya Mahkota Atlantis'' || || Telefilem |} == Anugerah dan pencalonan == {| class="wikitable sortable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Calon ! Keputusan |- | rowspan="2" | 2016 | SCTV Awards | colspan= "2" | ''Lifetime Achievement Award'' | {{won}} |- | Indonesia Box Office Movie Awards | Pemeran Pendukung Pria Terbaik | ''Comic 8: Casino Kings part 1'' | {{nom}} |- | rowspan= "2" | 2017 | Indonesian Choice Awards | colspan= "2" | ''Actor of the Year'' | {{nom}} |- | Festival Film Bandung | colspan= "2" | ''Lifetime Achievement Award'' | {{won}} |- |} == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{portal|Indonesia}} * {{Instagram|indrowarkop_asli}} {{Tunas-pelakon-Indonesia}} {{tunas-bio-Indonesia}} {{kawalan kewibawaan}} {{DEFAULTSORT:Indro}} [[Kategori:Pelakon lelaki Indonesia]] [[Kategori:Pelakon filem Indonesia]] [[Kategori:Pelakon televisyen Indonesia]] [[Kategori:Pelawak Indonesia]] [[Kategori:Orang Jawa]] amiup741bg3iskshm0ybiguctga0mc3 0 1127817 5650881 5647496 2022-08-22T06:38:58Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=Siti Khadijah Halim|birth_name=Siti Khadijah binti Abdul Halim|birth_date={{birth date and age|1997|3|27|df=yes}}|birth_place=[[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]|occupation=Pelakon, model|years_active=2019&ndash;kini|alma mater=[[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM)}} '''Siti Khadijah Abdul Halim''' (lahir 27 Mac 1997) merupakan seorang pelakon dan model wanita [[Malaysia]], berasal dari [[Kuala Lumpur]]. Beliau mula mendapat perhatian dalam bidang lakonan apabila beliau membawa watak Lara Andrew di dalam drama ''[[Dia Yang Ku Cinta]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/02/927654/biarlah-nama-tak-komersil|title='Biarlah nama tak komersil...'|author=Fatin Farhana Ariffin|publisher=[[Berita Harian]]|date=27 Februari 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Kehidupan peribadi == Beliau dilahirkan di Kuala Lumpur serta mempunyai 4 orang adik-beradik. Khadijah mendapat pendidikan di [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM), kampus [[Lendu]], [[Melaka]] dan slepas tamat pengajian, beliau terus menjadi seorang pelakon.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/02/05/kerap-bawa-watak-wanita-bertudung-siti-khadijah-jaga-imej-sopan-tidak-berpakaian-terbuka-ketika-di-luar|title=Siti Khadijah mahu pelihara nama baik, pakaian tak terlalu terbuka walaupun belum bertudung|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=5 Februari 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Kerjaya == Beliau pernah dinobatkan sebagai juara Gadis Panca NR 2017 dan kerjaya seninya pula diuruskan oleh syarikat Aaida.<ref>{{cite news|url=https://malaysiagazette.com/2018/01/14/siti-khadijah-juara-gadis-panca-2017/|title=Siti Khadijah juara Gadis Panca 2017|publisher=Malaysia Gazette|date=14 Januari 2018|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Filemografi == === Drama === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran TV !Catatan |- | rowspan="2" |2019 |''[[Rumah Siti Khadijah]]'' |Didi | rowspan="3" |[[TV3]] |Episod: "Mangsa Rogol" |- |''[[Dia Yang Ku Cinta]]'' |Lara Andrew | |- |2020 |[[Bidadari Salju|''Bidadari Salju'']] |Marissa | |- | rowspan="4" |2021 |[[The Maid (drama)|''The Maid'']] |Citra | rowspan="2" |[[Astro Ria]] | |- |''[[Marry Me Senorita]]'' |Tina | |- |''Isolasi'' |Erra |[[Awesome TV]] | |- |''[[Dukun Diva]]'' |Sabriena Lim Zulkarnain Lim (Baby Riena) |[[Astro Citra]] | |- | rowspan="2" |2022 |''[[Ash & Aish]]'' |Aish (Aisha) |[[Astro Ria]] | |- |[[Sekali Lagi Cinta Kembali|''Sekali Lagi Cinta Kembali'']] |Aira |[[TV3]] | |- |} === Telefilem === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran TV !Catatan |- | rowspan="2" |2020 |''Pengantin 3 Hari'' |Maya |Salam HD | |- |''Cerai'' |Farah |[[Astro Citra]] | |- |} === Televisyen === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Peranan !Saluran TV !Catatan |- |2019 |''Buletin113 (Musim 3)'' | rowspan="2" |Pengacara | rowspan="2" |Salam HD |Menggantikan [[Nazrief Nazri]] |- | rowspan="2" |2020 |''Buletin113 (Musim 4)'' | |- |''Ujian Menantu'' |Dirinya sendiri |[[Awesome TV]] | |- |2021 |''Buletin113 (Musim 5)'' |Pengacara |Salam HD | |- |} ===Iklan=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Iklan ! Catatan |- |2022 |''McDonald's: Kak Long Balik Muar'' | bersama [[Nadiya Nisaa]] & [[Aniq Suhair]] sebagai Wawa (Kak Chik) |- |} == Videografi == {| class="wikitable" |+Muzik Video !Tahun !Tajuk lagu !Penyanyi |- | style="text-align:center;" |2018 |"Bicaramu" |[[Amir Hasan]] |- | style="text-align:center;" |2018 |"Bunga" |[[Kugiran Masdo]] |} == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * {{Instagram|sitikhadijahhalim}} * {{Facebook|skh273}} * {{TikTok|oishiramen}} * [https://www.youtube.com/user/Sitikhadijahalim Siti Khadijah Halim] on [[YouTube]] [[Kategori:Kelahiran 1997]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Teknologi MARA]] ob5ac1x19yux2rtq8g5fhz33ppi1okl 5650883 5650881 2022-08-22T06:39:36Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=Siti Khadijah Halim|birth_name=Siti Khadijah binti Abdul Halim|birth_date={{birth date and age|1997|3|27|df=yes}}|birth_place=[[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]]|occupation=Pelakon, model|years_active=2019&ndash;kini|alma mater=[[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM)}} '''Siti Khadijah Abdul Halim''' (lahir 27 Mac 1997) merupakan seorang pelakon dan model wanita [[Malaysia]], berasal dari [[Kuala Lumpur]]. Beliau mula mendapat perhatian dalam bidang lakonan apabila beliau membawa watak Lara Andrew di dalam drama ''[[Dia Yang Ku Cinta]]''.<ref>{{cite news|url=https://www.bharian.com.my/hiburan/selebriti/2022/02/927654/biarlah-nama-tak-komersil|title='Biarlah nama tak komersil...'|author=Fatin Farhana Ariffin|publisher=[[Berita Harian]]|date=27 Februari 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Kehidupan peribadi == Beliau dilahirkan di Kuala Lumpur serta mempunyai 4 orang adik-beradik. Khadijah mendapat pendidikan di [[Universiti Teknologi MARA]] (UiTM), kampus [[Lendu]], [[Melaka]] dan selepas tamat pengajian, beliau terus menjadi seorang pelakon.<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2022/02/05/kerap-bawa-watak-wanita-bertudung-siti-khadijah-jaga-imej-sopan-tidak-berpakaian-terbuka-ketika-di-luar|title=Siti Khadijah mahu pelihara nama baik, pakaian tak terlalu terbuka walaupun belum bertudung|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=5 Februari 2022|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Kerjaya == Beliau pernah dinobatkan sebagai juara Gadis Panca NR 2017 dan kerjaya seninya pula diuruskan oleh syarikat Aaida.<ref>{{cite news|url=https://malaysiagazette.com/2018/01/14/siti-khadijah-juara-gadis-panca-2017/|title=Siti Khadijah juara Gadis Panca 2017|publisher=Malaysia Gazette|date=14 Januari 2018|accessdate=25 Julai 2022}}</ref> == Filemografi == === Drama === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran TV !Catatan |- | rowspan="2" |2019 |''[[Rumah Siti Khadijah]]'' |Didi | rowspan="3" |[[TV3]] |Episod: "Mangsa Rogol" |- |''[[Dia Yang Ku Cinta]]'' |Lara Andrew | |- |2020 |[[Bidadari Salju|''Bidadari Salju'']] |Marissa | |- | rowspan="4" |2021 |[[The Maid (drama)|''The Maid'']] |Citra | rowspan="2" |[[Astro Ria]] | |- |''[[Marry Me Senorita]]'' |Tina | |- |''Isolasi'' |Erra |[[Awesome TV]] | |- |''[[Dukun Diva]]'' |Sabriena Lim Zulkarnain Lim (Baby Riena) |[[Astro Citra]] | |- | rowspan="2" |2022 |''[[Ash & Aish]]'' |Aish (Aisha) |[[Astro Ria]] | |- |[[Sekali Lagi Cinta Kembali|''Sekali Lagi Cinta Kembali'']] |Aira |[[TV3]] | |- |} === Telefilem === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Watak !Saluran TV !Catatan |- | rowspan="2" |2020 |''Pengantin 3 Hari'' |Maya |Salam HD | |- |''Cerai'' |Farah |[[Astro Citra]] | |- |} === Televisyen === {| class="wikitable" !Tahun !Tajuk !Peranan !Saluran TV !Catatan |- |2019 |''Buletin113 (Musim 3)'' | rowspan="2" |Pengacara | rowspan="2" |Salam HD |Menggantikan [[Nazrief Nazri]] |- | rowspan="2" |2020 |''Buletin113 (Musim 4)'' | |- |''Ujian Menantu'' |Dirinya sendiri |[[Awesome TV]] | |- |2021 |''Buletin113 (Musim 5)'' |Pengacara |Salam HD | |- |} ===Iklan=== {| class="wikitable" ! Tahun ! Iklan ! Catatan |- |2022 |''McDonald's: Kak Long Balik Muar'' | bersama [[Nadiya Nisaa]] & [[Aniq Suhair]] sebagai Wawa (Kak Chik) |- |} == Videografi == {| class="wikitable" |+Muzik Video !Tahun !Tajuk lagu !Penyanyi |- | style="text-align:center;" |2018 |"Bicaramu" |[[Amir Hasan]] |- | style="text-align:center;" |2018 |"Bunga" |[[Kugiran Masdo]] |} == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * {{Instagram|sitikhadijahhalim}} * {{Facebook|skh273}} * {{TikTok|oishiramen}} * [https://www.youtube.com/user/Sitikhadijahalim Siti Khadijah Halim] on [[YouTube]] [[Kategori:Kelahiran 1997]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Orang Malaysia berketurunan Melayu]] [[Kategori:Muslim Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Kuala Lumpur]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia]] [[Kategori:Pelakon wanita Malaysia abad ke-21]] [[Kategori:Peragawati Malaysia]] [[Kategori:Alumni Universiti Teknologi MARA]] 6oepdqt2whq44g9dno01i82xp1ibw85 0 1128286 5650556 5642060 2022-08-21T14:39:50Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox television | name = Murder By Moonlight: A Getaway To Die For | image = | genre = {{hlist|[[Drama (filem dan televisyen)|Drama]]|[[Thriller (genre)|Thriller]]}} | editor = | based on = Cerita asal oleh Mien.Ly dan Bani Hamid | creator = {{plainlist| * Mien.Ly * Mohd Rabani Abd Hamid }} | writer = {{plainlist| * Honey Ahmad * Hadi M. Nor * Keeta Brennan * Ashraf Modee Zain }} | director = {{plainlist| * Mien.Ly * Khairil M. Bahar * Gavin Yap * Tony Pietra Arjuna }} | starring = {{plainlist| * [[Sara Ali]] * [[Wan Hanafi Su]] * [[Riz Amin]] * [[Radhi Khalid]] * [[Ruzana Ibrahim]] * [[Sharifah Amani]] * [[Thanuja Ananthan]] }} | opentheme = "Murder By Moonlight" | endtheme = "Murder By Moonlight" | composer = Ashwin Gobinath | company = {{plainlist| * [[Astro Shaw]] * Iron Hill Media * Passion Pictures }} | country = [[Malaysia]] | language = {{plainlist| * [[Bahasa Melayu|Melayu]] * [[Bahasa Inggeris|Inggeris]] }} | executive_producer = {{plainlist| * Raja Jastina Raja Arshad * Michael Chen }} | associate_producer = | producer = {{plainlist| * Jaan Kit Chung * Mien.Ly * Mohd Rabani Abdul Hamid }} | editor = {{plainlist| * Soo Mun Thye * Sharon Chong }} | cinematography = Hafiz Rashid | location = [[Port Dickson]], [[Negeri Sembilan]] | runtime = 45 minit | channel = [[Astro Citra]] | audio_format = [[Dolby Digital|Dolby Digital Plus]] | picture_format = [[1080i]] ([[HDTV]]) | num_episodes = 8 | first_aired = 1 Ogos 2022 | status = | last_aired = kini | preceded_by = | followed_by = | related = }} '''''Murder By Moonlight: A Getaway To Die For''''' ialah sebuah siri drama televisyen Malaysia 2022 arahan bersama Mien.Ly, Khairil M. Bahar, Gavin Yap dan Tony Pietra Arjuna dengan cerita asal oleh Mien.Ly dan Bani Hamid dan skrip oleh Honey Ahmad, Hadi M. Nor, Keeta Brennan dan Ashraf Modee Zain. Dibintangi oleh [[Sara Ali]], [[Wan Hanafi Su]], [[Riz Amin]], [[Radhi Khalid]], [[Ruzana Ibrahim]], [[Sharifah Amani]] dan [[Thanuja Ananthan]], siri ini diterbitkan di bawah jenama Astro Originals dan memulakan tayangan perdana di [[Astro Citra]] bermula 1 Ogos 2022.<ref name="Murder By Moonlight">{{cite news|url=https://www.myinfotaip.com/2022/07/murder-by-moonlight.html|title=Drama Murder By Moonlight|publisher=My Infotaip|date=28 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref><ref name="Detektif Wannabe">{{cite news|url=https://www.budiey.com/astro-originals-persembahkan-murder-by-moonlight-kisah-detektif-wannabe/|title=Astro Originals Persembahkan Murder By Moonlight, Kisah Detektif Wannabe|author=Budiey|publisher=Sensasi Selebriti|date=29 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref><ref>{{cite news|url=https://gempak.com/berita-terkini/tampilkan-pelakon-hebat-sharifah-amani-wan-hanafi-su-murder-moonlight-bawa-kisah-penyiasatan-dengan-detektif-wanabe-73792|title=Tampilkan Pelakon Hebat Sharifah Amani, Wan Hanafi Su - Murder By Moonlight Bawa Kisah Penyiasatan Dengan Detektif 'Wannabe'!|author=Syafiqah Jalal|publisher=[[Astro Gempak]]|date=26 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref> ==Premis== Kisah bermula apabila seorang novelis jenayah dan misteri ditemui mati di sebuah resort di pulau terpencil, seorang pengurus hotel, Ameera bertindak sebagai detektif 'wannabe' dan telah mengesyaki antara 12 tetamu hotel. Disebabkan terperangkap di pulau, jadi semua orang yang ada di situ tidak boleh ke mana-mana, mahupun keluar dari pulau tersebut. Mereka bukan hanya bimbang kehabisan bekalan makanan tetapi mereka mungkin terperangkap bersama dengan pembunuh yang dicari. ==Pelakon== * [[Sara Ali]] sebagai Ameera<ref name="Murder By Moonlight"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/865598/pelakon-pun-berhak-pilih-pengarah-sara-ali|title='Pelakon pun berhak pilih pengarah' - Sara Ali|author=Syafil Syazwan Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=27 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref> * [[Wan Hanafi Su]] sebagai Tuan Osman<ref name="Murder By Moonlight"/> * [[Riz Amin]] sebagai Chef Jit<ref name="Murder By Moonlight"/> * Hana Nadira sebagai Afie Mastura<ref name="Murder By Moonlight"/> * [[Radhi Khalid]] sebagai Dato Karnain<ref name="Murder By Moonlight"/> * [[Ruzana Ibrahim]] sebagai Datin Saloma<ref name="Murder By Moonlight"/> * [[Thanuja Ananthan]] sebagai Dr. Sangeetha<ref name="Murder By Moonlight"/><ref name="SYOK Interviu">{{cite news|url=https://bm.syok.my/tengok-sini/syok-interviu-murder-by-moonlight?page=10|title=SYOK Interviu: Drama Murder by Moonlight (Sharifah Amani & Thanuja Ananthan)|publisher=SYOK|date=5 Ogos 2022|accessdate=7 Ogos 2022}}</ref> * [[Sharifah Amani]] sebagai Bella<ref name="Murder By Moonlight"/><ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2022/07/865372/sharifah-amani-tempuhi-fasa-bahagia|title=Sharifah Amani tempuhi fasa bahagia|author=Syafil Syazwan Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=26 Julai 2022|accessdate=29 Julai 2022}}</ref><ref name="SYOK Interviu"/> * Tiara Anchant sebagai Julia<ref name="Murder By Moonlight"/> * Amanda Ang sebagai Mindy<ref name="Murder By Moonlight"/> * Brian Chan sebagai Ben<ref name="Murder By Moonlight"/> * Amir Ameezan sebagai Ali<ref name="Murder By Moonlight"/> ===Pelakon undangan=== * [[Bella Rahim]] sebagai Datin Rafidah * [[Fatimah Abu Bakar]] sebagai ibu Ameera ==Episod== {{Episode table |background=#6B8E23 |overall= |title= |director= |airdate= |released=y |episodes= {{Episode list |EpisodeNumber = 1 |Title = We Plan, God Laughs |RTitle = |DirectedBy = Mien.Ly |OriginalAirDate = {{Start date|2022|8|1|df=yes}} |ShortSummary = Malam sebelum PKP pertama, hotel memutuskan untuk mengadakan parti untuk tetamu yang ada. Keesokan harinya, Tuan Osman ditemui mati dalam keadaan yang mencurigakan. |LineColor = 64544C }} {{Episode list |EpisodeNumber = 2 |Title = A Den of Thieves |RTitle = |DirectedBy = Mien.Ly |OriginalAirDate = {{Start date|2022|8|8|df=yes}} |ShortSummary = Bella dan Julia tiba di hotel dengan identiti palsu. Pada masa yang sama, Ameera mula menyiasat kematian Tuan Osman. Di samping itu, Jit Sangeetha dan Datuk Karnain juga sangat mencurigakan. |LineColor = 64544C }} {{Episode list |EpisodeNumber = 3 |Title = Revenge, The Best Medicine |RTitle = |DirectedBy = Gavin Yap |OriginalAirDate = {{Start date|2022|8|15|df=yes}} |ShortSummary = Sangeetha mempunyai motif tetapi tidak ingat apa yang berlaku pada malam Tuan Osman meninggal. Ameera pula sedang mendalami penyiasatannya sendiri. Dia percaya Tuan Osman pasti dibunuh!. |LineColor = 64544C }} }} ==Penerbitan== ''Murder By Moonlight'' menampilkan genre Witty Murder Mystery "Whodunnit",<ref>{{cite news|url=https://www.kosmo.com.my/2022/08/10/bukan-kisah-penyiasatan-klise-angkat-wanita-jadi-hero/|title=Bukan kisah penyiasatan klise, angkat wanita jadi hero|author=Nur Emira Saizali|publisher=[[Kosmo!]]|date=10 Ogos 2022|accessdate=10 Ogos 2022}}</ref> yang mana ia dipersembahkan dengan kisah penyiasatan dengan elemen komedi dan lebih menarik iaitu detektif ‘wannabe’ dan digerakkan oleh watak wanita.<ref name="Detektif Wannabe"/><ref>{{cite news|url=https://kitareporters.com/gaya/4oeElOvld0|title=Pelakon drama Murder By Moonlight pening kepala? Dah kenapa pulak? 1 drama, 4 pengarah!|author=Fariza Saidin|publisher=Kita Reporters|date=29 Julai 2022|accessdate=2 Ogos 2022}}</ref> Penggambaran dijalankan selama 44 hari di Hotel Lexus Hibiscus, [[Port Dickson]], [[Negeri Sembilan]]. Setiap dua episod diarahkan oleh empat pengarah berbeza.<ref name="Detektif Wannabe"/> ==Siaran== Episod pengenalan ''Murder By Moonlight'' bersiaran serentak di [[Astro Citra]] dan [[Astro Ria]] bermula 1 Ogos 2022 jam 9 malam. Episod seterusnya bersiaran di Astro Citra pada minggu berikut.<ref name="Detektif Wannabe"/> ==Rujukan== {{Reflist}} [[Kategori:Drama Melayu 2022]] [[Kategori:Rancangan Astro Citra]] cs92k11hzsv8g8ayqd791hi4x3lt2k4 2 1128753 5650578 5634812 2022-08-21T15:27:16Z Fab1442006 250417 /* Musim 2022 */ wikitext text/x-wiki Berikut adalah senarai episod bagi [[Majalah 3]]. ==Musim 2003== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2003}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = Penghantaran Rentas Benua | Title_2 = Patin Termeloh | Title_3 = Mandi Herba | Title_4 = Longan Sekinchan | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|5|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2021== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2021}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Selaju Abe Yu | Title_2 = Sesuci Sushi | Title_3 = Ketam Klasik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|4}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2022== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2022}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Di Mana Ada Banjir, Di Situ Ada Saya | Title_2 = Wira Pasca Banjir | Title_3 = Penanda Laluan Gunung | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|3}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title_1 = Kota Di Dasar Bidong | Title_2 = Karun Samudera Bidong | Title_3 = Istiadat Kerja Buapak | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|10}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title_1 = Kafe Senyap | Title_2 = Salarong | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title_1 = Nelayan Di Pinggir Tambak | Title_2 = Milo Sayang Bumi | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|24}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title_1 = Di Sebalik Gerbang Chinatown | Title_2 = Johor Bahru, Johor Darul Takzim | Title_3 = Ipoh, Perak Darul Redzuan | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|31}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 6 | Title = Kapsul Masa Haiwan Purba | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 7 & 8 | Title = Kapsul Masa: Misi ke Tokyo {{efn|Episod istimewa yang disiarkan secara dua episod pada hari berlainan}} | NumParts = 2 | OriginalAirDate_1 = {{Tarikh mula|2022|2|14}} <ref name="ep7">https://utusantv.com/2022/02/14/tonton-majalah-3-istimewa-kapsul-masa-misi-ke-tokyo-malam-ini/</ref> | OriginalAirDate_2 = {{Tarikh mula|2022|2|15}} <ref name="ep7"></ref> | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 9 | Title_1 = Hero Dunia Rel | Title_2 = Menyantuni Naskhah Yang Musnah | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 10 | Title_1 = Juadah Jarang Jumpa: Ubi Telampong | Title_2 = Juadah Jarang Jumpa: Lepat Bunga Chicha | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 11 | Title_1 = Warisan Akhir Mambong | Title_2 = Revolusi Pembatikan | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 12 | Title_1 = Mencari Pelangi | Title_2 = Soldadu Nyamuk | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|14}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 13 | Title_1 = Burung Busa Pembelah Langit | Title_2 = Penjaga Khazanah Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 14 | Title_1 = Orkid Rimba Baling | Title_2 = Irama Rezeki Cengkerik | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 15 | Title_1 = Aroma Kambing Buluh | Title_2 = Rahsia Berembang Bakau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 16 | Title_1 = Berkatea Poso | Title_2 = Kenduri Dulu-Dulu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 17 | Title = Bacalah... Dengan Mata Atau Hati | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 18 | Title_1 = Kisah Lagu Raya | Title_2 = Lemang Dua Dunia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|2}} {{efn|Tiada siaran pada 25 April bagi memberi laluan kepada Jualan Shoppe <ref>https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=697851878081863&id=262044791166&_rdr</ref>}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 19 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|6}} {{efn |name=raya|Istimewa Hari Raya, veri dipendekkan. Siaran asal 11 Januari 2021.}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 20 | Title = Makcik Besi Chow Kit | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|7}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 21 | Title = Jelita & Teman 50CC | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|8}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 22 | Title_1 = Ilmu Jalanan | Title_2 = Badai Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|16}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 23 | Title_1 = Desa Lestari | Title_2 = Rumbia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|23}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 24 | Title_1 = Kisah Disebalik Skrin: Tragedi Highland Towers | Title_2 = Kisah Disebalik Skrin: Debu Duka Merapi | Title_3 = Galah Ranting Sungai Gersik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|30}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 25 | Title_1 = Jinak-Jinak Si Murai Batu | Title_2 = Tebaloi Melanau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|06}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 26 | Title_1 = Si’et Yang Nyaman | Title_2 = Demi Warga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|13}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 27 | Title_1 = Dome Nikong: Saintis Rakyat | Title_2 = Roti Dapur Kayu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|20}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 28 | Title = Laut China Selatan: Memugar Biodiversiti | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|27}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 29 | Title = Dari Alor Setar Ke Dunia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 30 | Title = Belantara Warisan Makmur | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 31 | Title_1 = Durian Buangan, Resipi Kayangan | Title_2 = Pesta Mengoca | Title_3 = Demi Abah | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 32 | Title_1 = 100 Tahun Entiti Cemerlang | Title_2 = Buah Syurga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 33 | Title = Kemakmuran Bersama | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|01}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 34 | Title_1 = Cinta Indah Si Gajah Denak | Title_2 = Kemilau Lansykar Laut | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|08}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 35 | Title = Visi Kemakmuran Pahang | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|15}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Nota== {{notelist}} tk0uph4d1rw0763u3fl128xj2ztlt33 5650580 5650578 2022-08-21T15:36:16Z Fab1442006 250417 wikitext text/x-wiki Berikut adalah senarai episod bagi [[Majalah 3]]. ==Musim 2003== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2003}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = Penghantaran Rentas Benua | Title_2 = Patin Termeloh | Title_3 = Mandi Herba | Title_4 = Longan Sekinchan | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|5|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2021== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2021}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Selaju Abe Yu | Title_2 = Sesuci Sushi | Title_3 = Ketam Klasik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|4}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2022== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2022}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Di Mana Ada Banjir, Di Situ Ada Saya | Title_2 = Wira Pasca Banjir | Title_3 = Penanda Laluan Gunung | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|3}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title_1 = Kota Di Dasar Bidong | Title_2 = Karun Samudera Bidong | Title_3 = Istiadat Kerja Buapak | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|10}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title_1 = Kafe Senyap | Title_2 = Salarong | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title_1 = Nelayan Di Pinggir Tambak | Title_2 = Milo Sayang Bumi | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|24}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title_1 = Di Sebalik Gerbang Chinatown | Title_2 = Johor Bahru, Johor Darul Takzim | Title_3 = Ipoh, Perak Darul Redzuan | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|31}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 6 | Title = Kapsul Masa Haiwan Purba | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 7 & 8 | Title = Kapsul Masa: Misi ke Tokyo {{efn|Episod istimewa yang disiarkan secara dua episod pada hari berlainan}} | NumParts = 2 | OriginalAirDate_1 = {{Tarikh mula|2022|2|14}} <ref name="ep7">https://utusantv.com/2022/02/14/tonton-majalah-3-istimewa-kapsul-masa-misi-ke-tokyo-malam-ini/</ref> | OriginalAirDate_2 = {{Tarikh mula|2022|2|15}} <ref name="ep7"></ref> | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 9 | Title_1 = Hero Dunia Rel | Title_2 = Menyantuni Naskhah Yang Musnah | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 10 | Title_1 = Juadah Jarang Jumpa: Ubi Telampong | Title_2 = Juadah Jarang Jumpa: Lepat Bunga Chicha | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 11 | Title_1 = Warisan Akhir Mambong | Title_2 = Revolusi Pembatikan | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 12 | Title_1 = Mencari Pelangi | Title_2 = Soldadu Nyamuk | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|14}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 13 | Title_1 = Burung Busa Pembelah Langit | Title_2 = Penjaga Khazanah Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 14 | Title_1 = Orkid Rimba Baling | Title_2 = Irama Rezeki Cengkerik | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 15 | Title_1 = Aroma Kambing Buluh | Title_2 = Rahsia Berembang Bakau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 16 | Title_1 = Berkatea Poso | Title_2 = Kenduri Dulu-Dulu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 17 | Title = Bacalah... Dengan Mata Atau Hati | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 18 | Title_1 = Kisah Lagu Raya | Title_2 = Lemang Dua Dunia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|2}} {{efn|Tiada siaran pada 25 April bagi memberi laluan kepada Jualan Shoppe <ref>https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=697851878081863&id=262044791166&_rdr</ref>}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 19 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|6}} {{efn |name=raya|Istimewa Hari Raya, veri dipendekkan. Siaran asal 11 Januari 2021.}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 20 | Title = Makcik Besi Chow Kit | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|7}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 21 | Title = Jelita & Teman 50CC | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|8}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 22 | Title_1 = Ilmu Jalanan | Title_2 = Badai Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|16}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 23 | Title_1 = Desa Lestari | Title_2 = Rumbia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|23}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 24 | Title_1 = Kisah Disebalik Skrin: Tragedi Highland Towers | Title_2 = Kisah Disebalik Skrin: Debu Duka Merapi | Title_3 = Galah Ranting Sungai Gersik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|30}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 25 | Title_1 = Jinak-Jinak Si Murai Batu | Title_2 = Tebaloi Melanau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|06}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 26 | Title_1 = Si’et Yang Nyaman | Title_2 = Demi Warga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|13}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 27 | Title_1 = Dome Nikong: Saintis Rakyat | Title_2 = Roti Dapur Kayu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|20}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 28 | Title = Laut China Selatan: Memugar Biodiversiti | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|27}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 29 | Title = Dari Alor Setar Ke Dunia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 30 | Title = Belantara Warisan Makmur | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 31 | Title_1 = Durian Buangan, Resipi Kayangan | Title_2 = Pesta Mengoca | Title_3 = Demi Abah | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 32 | Title_1 = 100 Tahun Entiti Cemerlang | Title_2 = Buah Syurga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 33 | Title = Kemakmuran Bersama | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|01}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 34 | Title_1 = Cinta Indah Si Gajah Denak | Title_2 = Kemilau Lansykar Laut | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|08}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 35 | Title = Visi Kemakmuran Pahang | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|15}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Nota== {{notelist}} 84byyoolm4g8j617zq4g7mqx5hbczbb 5650582 5650580 2022-08-21T15:54:22Z Fab1442006 250417 /* Musim 2021 */ wikitext text/x-wiki Berikut adalah senarai episod bagi [[Majalah 3]]. ==Musim 2003== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2003}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = Penghantaran Rentas Benua | Title_2 = Patin Termeloh | Title_3 = Mandi Herba | Title_4 = Longan Sekinchan | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|5|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2021== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2021}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Selaju Abe Yu | Title_2 = Sesuci Sushi | Title_3 = Ketam Klasik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|4}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title = Menelusuri 100 Tahun Perancang Bandar Malaysia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title = 'Lautan Teh' 2021 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title = | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2022== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2022}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Di Mana Ada Banjir, Di Situ Ada Saya | Title_2 = Wira Pasca Banjir | Title_3 = Penanda Laluan Gunung | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|3}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title_1 = Kota Di Dasar Bidong | Title_2 = Karun Samudera Bidong | Title_3 = Istiadat Kerja Buapak | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|10}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title_1 = Kafe Senyap | Title_2 = Salarong | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title_1 = Nelayan Di Pinggir Tambak | Title_2 = Milo Sayang Bumi | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|24}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title_1 = Di Sebalik Gerbang Chinatown | Title_2 = Johor Bahru, Johor Darul Takzim | Title_3 = Ipoh, Perak Darul Redzuan | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|31}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 6 | Title = Kapsul Masa Haiwan Purba | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 7 & 8 | Title = Kapsul Masa: Misi ke Tokyo {{efn|Episod istimewa yang disiarkan secara dua episod pada hari berlainan}} | NumParts = 2 | OriginalAirDate_1 = {{Tarikh mula|2022|2|14}} <ref name="ep7">https://utusantv.com/2022/02/14/tonton-majalah-3-istimewa-kapsul-masa-misi-ke-tokyo-malam-ini/</ref> | OriginalAirDate_2 = {{Tarikh mula|2022|2|15}} <ref name="ep7"></ref> | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 9 | Title_1 = Hero Dunia Rel | Title_2 = Menyantuni Naskhah Yang Musnah | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 10 | Title_1 = Juadah Jarang Jumpa: Ubi Telampong | Title_2 = Juadah Jarang Jumpa: Lepat Bunga Chicha | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 11 | Title_1 = Warisan Akhir Mambong | Title_2 = Revolusi Pembatikan | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 12 | Title_1 = Mencari Pelangi | Title_2 = Soldadu Nyamuk | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|14}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 13 | Title_1 = Burung Busa Pembelah Langit | Title_2 = Penjaga Khazanah Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 14 | Title_1 = Orkid Rimba Baling | Title_2 = Irama Rezeki Cengkerik | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 15 | Title_1 = Aroma Kambing Buluh | Title_2 = Rahsia Berembang Bakau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 16 | Title_1 = Berkatea Poso | Title_2 = Kenduri Dulu-Dulu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 17 | Title = Bacalah... Dengan Mata Atau Hati | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 18 | Title_1 = Kisah Lagu Raya | Title_2 = Lemang Dua Dunia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|2}} {{efn|Tiada siaran pada 25 April bagi memberi laluan kepada Jualan Shoppe <ref>https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=697851878081863&id=262044791166&_rdr</ref>}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 19 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|6}} {{efn |name=raya|Istimewa Hari Raya, veri dipendekkan. Siaran asal 11 Januari 2021.}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 20 | Title = Makcik Besi Chow Kit | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|7}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 21 | Title = Jelita & Teman 50CC | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|8}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 22 | Title_1 = Ilmu Jalanan | Title_2 = Badai Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|16}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 23 | Title_1 = Desa Lestari | Title_2 = Rumbia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|23}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 24 | Title_1 = Kisah Disebalik Skrin: Tragedi Highland Towers | Title_2 = Kisah Disebalik Skrin: Debu Duka Merapi | Title_3 = Galah Ranting Sungai Gersik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|30}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 25 | Title_1 = Jinak-Jinak Si Murai Batu | Title_2 = Tebaloi Melanau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|06}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 26 | Title_1 = Si’et Yang Nyaman | Title_2 = Demi Warga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|13}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 27 | Title_1 = Dome Nikong: Saintis Rakyat | Title_2 = Roti Dapur Kayu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|20}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 28 | Title = Laut China Selatan: Memugar Biodiversiti | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|27}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 29 | Title = Dari Alor Setar Ke Dunia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 30 | Title = Belantara Warisan Makmur | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 31 | Title_1 = Durian Buangan, Resipi Kayangan | Title_2 = Pesta Mengoca | Title_3 = Demi Abah | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 32 | Title_1 = 100 Tahun Entiti Cemerlang | Title_2 = Buah Syurga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 33 | Title = Kemakmuran Bersama | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|01}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 34 | Title_1 = Cinta Indah Si Gajah Denak | Title_2 = Kemilau Lansykar Laut | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|08}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 35 | Title = Visi Kemakmuran Pahang | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|15}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Nota== {{notelist}} tdl65qm9lqky3wzvrx6ul9x7hw3iymh 5650587 5650582 2022-08-21T16:28:27Z Fab1442006 250417 wikitext text/x-wiki Berikut adalah senarai episod bagi [[Majalah 3]]. ==Musim 1991== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 1991}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = ― | Title_2 = ― | Title_3 = ― | Title_4 = ― | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|1991|10|29}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 1993== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 1993}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title = Putera R.M.C. | OriginalAirDate = Tidak diketahui | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title = ― (Farmasi Chia) | OriginalAirDate = Tidak diketahui | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 1998== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 1998}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title = Guru Di Pulau | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|1998|5|16}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2003== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2003}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title = Segmen Bankcard (MEPS) | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|1|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title = Waris Megat Terwaris | OriginalAirDate = Tidak Diketahui | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = Penghantaran Rentas Benua | Title_2 = Patin Termeloh | Title_3 = Mandi Herba | Title_4 = Longan Sekinchan | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|5|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = ― | Title_1 = Penghantaran Rentas Benua | Title_2 = Patin Termeloh | Title_3 = Mandi Herba | Title_4 = Longan Sekinchan | NumParts = 4 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2003|5|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2021== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2021}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Selaju Abe Yu | Title_2 = Sesuci Sushi | Title_3 = Ketam Klasik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|4}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title = Menelusuri 100 Tahun Perancang Bandar Malaysia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title = 'Lautan Teh' 2021 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title = | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2021|1|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Musim 2022== {|class="wikitable" style="width:100%; margin:auto; background:#fff;" |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# {{efn|Nombor episod bagi musim 2022}} ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = 1 | Title_1 = Di Mana Ada Banjir, Di Situ Ada Saya | Title_2 = Wira Pasca Banjir | Title_3 = Penanda Laluan Gunung | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|3}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 2 | Title_1 = Kota Di Dasar Bidong | Title_2 = Karun Samudera Bidong | Title_3 = Istiadat Kerja Buapak | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|10}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 3 | Title_1 = Kafe Senyap | Title_2 = Salarong | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|17}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 4 | Title_1 = Nelayan Di Pinggir Tambak | Title_2 = Milo Sayang Bumi | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|24}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 5 | Title_1 = Di Sebalik Gerbang Chinatown | Title_2 = Johor Bahru, Johor Darul Takzim | Title_3 = Ipoh, Perak Darul Redzuan | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|1|31}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 6 | Title = Kapsul Masa Haiwan Purba | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 7 & 8 | Title = Kapsul Masa: Misi ke Tokyo {{efn|Episod istimewa yang disiarkan secara dua episod pada hari berlainan}} | NumParts = 2 | OriginalAirDate_1 = {{Tarikh mula|2022|2|14}} <ref name="ep7">https://utusantv.com/2022/02/14/tonton-majalah-3-istimewa-kapsul-masa-misi-ke-tokyo-malam-ini/</ref> | OriginalAirDate_2 = {{Tarikh mula|2022|2|15}} <ref name="ep7"></ref> | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 9 | Title_1 = Hero Dunia Rel | Title_2 = Menyantuni Naskhah Yang Musnah | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 10 | Title_1 = Juadah Jarang Jumpa: Ubi Telampong | Title_2 = Juadah Jarang Jumpa: Lepat Bunga Chicha | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|2|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 11 | Title_1 = Warisan Akhir Mambong | Title_2 = Revolusi Pembatikan | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|7}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 12 | Title_1 = Mencari Pelangi | Title_2 = Soldadu Nyamuk | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|14}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 13 | Title_1 = Burung Busa Pembelah Langit | Title_2 = Penjaga Khazanah Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|21}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 14 | Title_1 = Orkid Rimba Baling | Title_2 = Irama Rezeki Cengkerik | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|3|28}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 15 | Title_1 = Aroma Kambing Buluh | Title_2 = Rahsia Berembang Bakau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 16 | Title_1 = Berkatea Poso | Title_2 = Kenduri Dulu-Dulu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 17 | Title = Bacalah... Dengan Mata Atau Hati | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|4|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 18 | Title_1 = Kisah Lagu Raya | Title_2 = Lemang Dua Dunia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|2}} {{efn|Tiada siaran pada 25 April bagi memberi laluan kepada Jualan Shoppe <ref>https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=697851878081863&id=262044791166&_rdr</ref>}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 19 | Title = Cik Kiah... Gergasi 7 Meter | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|6}} {{efn |name=raya|Istimewa Hari Raya, veri dipendekkan. Siaran asal 11 Januari 2021.}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 20 | Title = Makcik Besi Chow Kit | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|7}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 21 | Title = Jelita & Teman 50CC | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|8}} {{efn |name=raya}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 22 | Title_1 = Ilmu Jalanan | Title_2 = Badai Alam | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|16}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 23 | Title_1 = Desa Lestari | Title_2 = Rumbia | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|23}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 24 | Title_1 = Kisah Disebalik Skrin: Tragedi Highland Towers | Title_2 = Kisah Disebalik Skrin: Debu Duka Merapi | Title_3 = Galah Ranting Sungai Gersik | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|5|30}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 25 | Title_1 = Jinak-Jinak Si Murai Batu | Title_2 = Tebaloi Melanau | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|06}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 26 | Title_1 = Si’et Yang Nyaman | Title_2 = Demi Warga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|13}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 27 | Title_1 = Dome Nikong: Saintis Rakyat | Title_2 = Roti Dapur Kayu | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|20}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 28 | Title = Laut China Selatan: Memugar Biodiversiti | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|6|27}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 29 | Title = Dari Alor Setar Ke Dunia | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|04}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 30 | Title = Belantara Warisan Makmur | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|11}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 31 | Title_1 = Durian Buangan, Resipi Kayangan | Title_2 = Pesta Mengoca | Title_3 = Demi Abah | NumParts = 3 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|18}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 32 | Title_1 = 100 Tahun Entiti Cemerlang | Title_2 = Buah Syurga | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|7|25}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 33 | Title = Kemakmuran Bersama | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|01}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 34 | Title_1 = Cinta Indah Si Gajah Denak | Title_2 = Kemilau Lansykar Laut | NumParts = 2 | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|08}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = 35 | Title = Visi Kemakmuran Pahang | OriginalAirDate = {{Tarikh mula|2022|8|15}} | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Episod waktu tidak diketahui== {| |- style="border-bottom:8px solid #0800ff" ! style="width:3em;" | EM# ! Tajuk {{efn|Majalah 3 membahagikan tajuk episod kepada bahagian. Kesemua bahagian akan disenaraikan}} ! style="width:12em;" | Anggaran tarikh siaran asal {{Episode list | EpisodeNumber = — | Title = Life Enzyme | OriginalAirDate = 1997-2002 | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} {{Episode list | EpisodeNumber = — | Title = Mamalia Sangkar | OriginalAirDate = 2004-2008 | ShortSummary = | LineColor = #0800ff }} |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Nota== {{notelist}} 6y562x2reogo8vizkceuljj5lxkmlac 0 1128846 5650870 5649086 2022-08-22T05:29:41Z 2001:E68:5453:B313:2977:BDF7:C042:FCEC wikitext text/x-wiki {{Infobox television | show_name = Ash & Aish | image = | caption = | based on = Adaptasi novel '''Ash & Aish''' karya Maya Adira | genre = {{hlist|[[Drama]]||[[Cinta]]||[[Fantasi]]||[[Keluarga]]||[[Konflik]]}} | director = [[Helmi Yusof]] | writer = Nieza Nahar | starring = {{plainlist| * [[Meerqeen]] * [[Siti Khadijah Halim]] }} | opentheme = '''Halusinasi''' - [[Fieya Julia]] | endtheme = '''Halusinasi''' - [[Fieya Julia]] | editor = | executive_producer = Julia Juhasu | producer = {{plainlist| * Datuk [[Rosyam Nor]] * Datin Runika Mohd Yusof }} | company = [[Suhan Movies & Trading]] Sdn Bhd | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | location = | channel = [[Astro Ria]] ([[Slot MegaDrama]]) | runtime = 42 minit | num_seasons = | num_episodes = 28 | audio_format = [[Dolby Digital]] | picture_audio = [[1080i]] ([[HDTV]]) | first_aired = 10 Ogos 2022 | last_aired = 27 September 2022 | preceded_by =[[Jodohku Babysitter]] | followed_by = | website = }} '''Ash & Aish''' ialah sebuah siri drama televisyen melayu tahun 2022 arahan [[Helmi Yusof]]. Dibintangi oleh [[Meerqeen]] dan [[Siti Khadijah Halim]]. Siri drama ini memulakan tayangan perdana di [[Slot MegaDrama]], [[Astro Ria]] bermula 10 Ogos 2022 menggantikan [[Jodohku Babysitter]]. <ref> [https://www.myinfotaip.com/2021/09/ash-dan-aish.html?|title= Drama Ash & Aish]. MyInfoTaip. Dicapai 10 Ogos 2022 </ref> == Sinopsis == Mengisahkan tentang seorang gadis kampung yang tabah bernama Aisha. Aisha atau Aish, kehilangan keluarganya dalam satu kemalangan. Oleh sebab itu, dia pernah hampir dicabul oleh bapa saudaranya sendiri kerana mahukan harta keluarga. Aish melarikan diri ke Kuala Lumpur untuk memulakan kehidupan baharu. Ketika sedang bekerja di sebuah kedai serbaneka, Aish bertemu dengan Ashrafi (Ash), seorang lelaki misteri yang sering membeli lolipop dan makanan kucing di kedai tersebut. Selepas mengetahui tentang Aish yang menghadapi kesempitan hidup untuk menyara diri di kota raya, Ash mempelawa Aish untuk bekerja di kafe miliknya sendiri. Pekerja-pekerja di kafe Ash iaitu Sanctuary Café mempunyai kisah hitam masing-masing. Mereka diberi peluang oleh Ash untuk membina kehidupan yang baharu sebagai pekerja di kafenya. Aish yang turut mempunyai impian yang sama seperti pekerja-pekerja yang lain terus menerima tawaran Ash. Ash sering membantu Aish untuk menyesuaikan diri di Kuala Lumpur. Pada suatu hari, Aish menawarkan diri untuk menjadi isteri Ash sebagai gurauan supaya dia tidak perlu membantunya lagi untuk mencari tempat tinggal. Namun guaraun itu diambil serius oleh Ash dan mereka akhirnya disatukan menjadi suami isteri. Perkahwinan mereka pada awalnya agak kekok namun bibit-bibit percintaan kian berputik apabila Ash sering mengambil berat tentang Aish. Malangnya Ash ditimpa kemalangan dan berada dalam keadaan koma. Sewaktu berada di hospital, Aish terkejut apabila dia boleh melihat Ash bangun dan bercakap seperti biasa. Namun apa yang dilihat ternyata hanyalah roh Ash sahaja. Keupayaan istimewa Aish yang boleh melihat roh manusia kembali setelah beberapa tahun terhenti. Oleh sebab itu, Ash bertekad untuk meminta Aish menolongnya sedar daripada koma. == Pelakon == ===Watak Utama=== * [[Meerqeen]] Sebagai Ashrafi/Ash * [[Siti Khadijah Halim]] Sebagai Aisha/Aish ===Penampilan Khas=== * [[Rosyam Nor]] sebagai Aziz Irfan ===Watak Pembantu=== * Andy Teh sebagai Assad * [[Anna Jobling]] sebagai Delila * Harissa Adlynn sebagai Amni * [[Nadhir Nasar]] sebagai Izhan * [[Asha Merican]] sebagai Izma * Zizi Hazirah sebagai Juita * Muhammad Irsyadi sebagai Rudy * Syahir Shaffein sebagai Eddy * [[Jaja Iliyes]] sebagai Nadia * [[Norreen Iman]] sebagai Kak Wati * [[Arash Mohamad|Arash Mohd]] sebagai Hj Adnan * [[Kuza|Kuza Muzani]] sebagai Hajah Zarina * [[Zainol MacWilson]] sebagai Encik Mukhtar * [[Zarina Zainuddin]] sebagai Puan Suraya * [[Nada Nursyuhada]] sebagai Jihan * [[Idzham Ismail]] sebagai Anwar * [[Rahhim Omar]] sebagai Haji Rahim * Maya Jaffar sebagai Suriyati * Kiky Hannah sebagai Lily * Jimi sebagai Geeburah ===Pelakon sampingan=== * Rosli Madzin sebagai Pak Jais * Samsulfais Ahmad sebagai Abang Zul * Mardhiah Nasir sebagai Jiran Aish * [[Adibah Yunus]] sebagai Kak Iza * Nur Arissa Safiyah Mohd Helmy, Nur Affrina Mardiha Mohd Helmy, Nur Mia Adawiyah Mohd Helmy, Muhammad Hasif Omar, Emir Khayr Hashim Khairul sebagai Kanak-kanak Mengaji * Siti Maizua Salleh, Muhammad Haikal Ismail, Zulfakar Sharudin, Mohd Helmy Harun, Muhd Nur Fitri Lot, Masdura Selamat, Putri Eva Wirdani Wilizanto, Mohd Noorhazreen Abd Jalil, Rabiatul Adawiyah Sulaiman, Siti Marlia Salleh, Haidir Rahmat Wilizanto, Faris Haziq Kamarudin, Muhammad Edham Ibrahim, Ahmad Muslim Ahmad Azmi, Na'im Akmal Abd Halim, Fatin Nurjannah Wahid, Paisal bin Saleh, Mohd Amin, Muhammad Norhalim Abd Halim, Hussin Othman, Mawar Putih, Ab Rahim Ab Rauf & Mohd Fadzil Abdullah sebagai Orang Kampung * Kamsani Ismail sebagai Ayah Aish * Syarifah Aiesyah Al Boharie sebagai Ibu Aish * Khairil Fadzly Rosli sebagai Amar / Abang Aish * Nur Syamiera Anuar sebagai Gadis Remaja * Masdura Selamat sebagai Hajah Noor * Amirul Ashraff Mohd Hatta, Mohd Khairul Musa, Ab Aziz Ab Salam & Khairuldin Ruslan sebagai Ah Long * Anwar Jaafar sebagai Tokey Warung * Muhamad Aizat Haiqal Don Shahidan sebagai Pelanggan Hotel * Aishah Sudin sebagai Tok Mek * Hku Mohd Firdaus sebagai Abang Zul * Syafiq Ahmad & Mohd Nizam Idrus sebagai Roh * Yasmine Kimberly, Zuraini Salleh, Noraini Muhammad, Emellia Mohd Zaini & Neny Suria sebagai Nurse * Muhammad Iqbal Rusli sebagai Roh Pemuda * Mohammad Rafdie Sahari sebagai Roh Ash * Siti Latifah, Mohammed Iskhandar Mokhtar & Aaina Damirah sebagai Doktor * Nizam Kahar sebagai Shah * Azizan Azaman sebagai Joe * Adil Qayyum Rosli sebagai Solah * Shamielia Shamsul sebagai Munirah * Emerlia Feronica sebagai Mimi * Anis Atikah Zakaria sebagai Nina * Putera Muhamad Ameerullah sebagai Fuad * Nashhafizi Wan Chik sebagai Ajis * Syamiera Sapri & Nadia Abd Rahim sebagai Gadis * Siti Mili Supina sebagai Ibu Izhan * Nur Shahidah Ahmad, Suraya Kaderi, Chock Kam Fui, Nur Atherah Sargawi, Nurul Nur Shafikah Rahim, Nur Shahida Gini, Syarifah Rizq Ulya, Wan Nuha Wan Mohd Dom, Nur Hidayah Amut, Azreen Jamal, Nurul Nahdirah Mohd Nor, Nurul Huda Abdullah, Aallan Chock, Mohd Jefri Mansoe, Felicia Bhaskran sebagai Pelanggan Kafe * Muhammad Zahin Naufal & Nik Mohamad Shafiq sebagai Budak * Rashimah Bee sebagai Ibu * Badrul Sham Harun sebagai Benjy * Amer Hassan & Rafique Maradona Romaini sebagai Kuncu Benjy * Muhammad Hakim Azlan sebagai Peragut * Jamil Abd Manap sebagai Tauke Warung * Nur Aqilah Nadiah Ahmad Kamal Arifin sebagai Pekerja Kedai Handphone * Noor Aznilawati Azman & Natashaa Masnon sebagai Polis * Azaharuddin Hashim sebagai Kadi * Nor Amin Mohd Isa & Tuan Mohd Syafiq sebagai Saksi * Wan Mohd Fardlullah, Nik Ahmad Syafiq, Muhammad Hafiz A. Aziz & Mohamed Fauzi Idris sebagai Pencari * Mustari Munawar, Muhammad Afif Fakhri, Nurkhairunnisa Abd Rahaman, Nur An-Nisa Idris & Ahmad Kamal Arifin sebagai Orang Awam == Runut Bunyi == * "Halunasi" - [[Fieya Julia]] * "Goodbye, Hello" - [[Syamel]] ft [[Ernie Zakri]] * "Beku" - [[Elizabeth Tan]] ft [[Hazama]] * "Nafas Cinta" - [[Khai Bahar]] ft [[Aina Abdul]] * "Luka Baru" - Margosa * "Sembah" - [[Naim Daniel]] ft Man Kidal == Rujukan == {{reflist}} [[Kategori:Drama Melayu 2022]] [[Kategori:Drama adaptasi novel di Malaysia]] [[Kategori:Rancangan Astro Ria]] 8wfa0s3hn9al8452jhfkei610ps4uml 0 1129292 5650566 5649106 2022-08-21T14:54:54Z 175.142.219.68 wikitext text/x-wiki {{Infobox TV|show_name= Kids Nowadays| genre=[[Drama]], [[Komedi]]| director= Ejump Mohd| starring={{plainlist| * Datuk [[Awie]] * [[Wanna Ali]] * [[Alvin Chong]] * [[Wan Sharmila]] * Marisa Yasmin * [[Nafiez Zaidi]] }}| opentheme= Payung Pelangi - Noki & Mk K-Clique| endtheme= | producer= * Datuk [[Rosyam Nor]] * Datin Runika Mohd Yusof |executive_producer= Julia Juhasu |company=[[Suhan Movies & Trading]] Sdn Bhd| country=[[Malaysia]]| language=[[Bahasa Melayu|Melayu]]| runtime=40 minit| channel=[[Astro Ria]]| num_episodes=20| first_aired= 15 Ogos 2022| last_aired=15 September 2022 |{{plainlist| }}||preceded_by=[[Ratu Ten Pin 2]]}} '''''Kids Nowadays''''' merupakan drama bersiri terbaharu terbitan [[Suhan Movies & Trading]] Sdn Bhd pada tahun 2022. drama ini memulakan tayangan perdana di [[Astro Ria]] bermula 15 Ogos 2022 menggantikan ''[[Ratu Ten Pin 2]]''. == Pelakon == === Pelakon Utama === * [[Awie|Datuk Awie]] sebagai Jaafar * [[Wanna Ali]] sebagai Hanna * [[Alvin Chong]] sebagai Eddy * [[Wan Sharmila]] sebagai Najiha * [[Marissa Yasmin]] * [[Nafiez Zaidi]] sebagai Nadzwan smk54jh3k0hd6rxa7n3wr1ty2ooxezi 0 1129588 5650887 5646265 2022-08-22T06:53:55Z 2001:E68:5425:2C9B:59D5:93EF:EB9E:219B wikitext text/x-wiki {{Infobox television | name = Keluarga Baha Don | image = | creator = Fairul Nizam Ablah | genre = Komedi, drama | writer = {{plainlist| * Wan Shahidi Abdullah * [[Taqim Zaki|Mustaqim Mohamed]] * Bainun Waheeda * Syed Fariz Syed Khairuddin * Fikhry Ibrahim * Zain Hamid * Aziz Salim * Farah Rani * Dawn Cheong }} | director = Syed Fariz Syed Khairuddin | starring = {{plainlist| * [[Remy Ishak]] * [[Khir Rahman]] * [[Susan Lankester]] * Sharifah Aleysha * [[Jihan Muse]] * [[Mark Adam]] * [[Namron]] * [[Othman Hafsham]] }} | country = [[Malaysia]] | language = [[Bahasa Melayu|Melayu]] | num_seasons = 3 | num_episodes = 30 | executive_producer = {{plainlist| * Kingsley Warner (Viu) * Sahana Kamath (Viu) }} | producer = {{plainlist| * Wan Shahidi * Fairul Nizam Ablah * Syed Fariz * Mustaqim Mohamed (penolong) * Taqi Osman (bersekutu) * [[Susan Lankester]] (penyelaras) }} | cinematography = {{plainlist| * Tan Teck Zee * Michael Lourdes }} | editor = {{plainlist| * Chulat * Safwan Salleh * Zan * Anand R. * Irwan Ahmad }} | opentheme = "Cadillac 45" oleh James Homes dan Robert Homes | endtheme = "Cadillac 45" oleh James Homes dan Robert Homes | company = Anomalous Films | channel = [[Viu]] | audio_format = [[Dolby Digital]] | picture_format = [[1080i]] ([[HDTV]]) | location = [[Malaysia]] | camera = Tetapan multi-kamera | runtime = 30–35 minit | status = | first_aired = 11 Julai 2019 | last_aired = 26 Ogos 2021 | preceded_by = | followed_by = | website = https://www.viu.com/ott/my/en/all/playlist-keluarga_baha_don-playlist-25971110 }} '''''Keluarga Baha Don''''' ialah sebuah siri drama televisyen Malaysia 2019 arahan Syed Fariz dengan skrip oleh Fairul Nizam Ablah. Dibintangi oleh [[Remy Ishak]], [[Khir Rahman]], [[Susan Lankester]], Sharifah Aleysha, [[Jihan Muse]], [[Mark Adam]], [[Namron]] dan [[Othman Hafsham]] dengan penampilan khas oleh selebriti ternama Malaysia, ia berkisarkan tentang sebuah keluarga unik dan pelik yang mempunyai bisnes kulinari dan jenayah terancang. Siri ini disiarkan di platform penstriman [[Viu]] bermula 11 Julai 2019 dan berakhir pada 26 Ogos 2021. Ia telah diiktiraf sebagai siri drama keluarga mafia pertama di Malaysia.<ref name="Keluarga Mafia">{{cite news|url=https://murai.my/2019/62743/keluarga-baha-don-drama-keluarga-mafia-pertama-malaysia/|title=Keluarga Baha Don Drama Keluarga Mafia Pertama Malaysia!|author=Khai Azfar|publisher=Murai.my|date=27 Jun 2019|accessdate=14 Ogos 2019}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2019/05/489098/showbiz-meet-joe-and-dons|title=#Showbiz: Meet Joe and the Dons|author=Dennis Chua|publisher=[[New Straits Times]]|date=17 Mei 2019|accessdate=15 Ogos 2019|language=en}}</ref> ==Sinopsis== ===Musim 1 (2019)=== Mengisahkan tentang Jo Don (Remy Ishak), seorang chef yang bercita-cita untuk mengejar kemahiran memasaknya di [[Eropah]]. Jo Don mengalami dilema setelah kematian bapanya, Baha Don (Othman Hafsham) yang telah meninggalkan wasiat yang meminta Jo untuk mewarisi perniagaan keluarga. Tanpa dia sedari, ayahnya menggunakan perniagaan makanannya sebagai perantara untuk urusan haram dalam industri makanan. Drama ini turut diselitkan dengan kisah percintaan di antara Jo dan Kesuma (Jihan Muse), namun ibunya, Mama Don (Susan) mahukan dia berkahwin dengan anak kenalannya, Suzi Faye (Melissa Campbell). Adakah Jo mengambil alih perniagaan bapanya atau teruskan impiannya untuk bergelar chef seperti yang dicita-citakannya selama ini?. ===Musim 2 (2020)=== Berkisarkan tentang sebuah keluarga unik dan pelik yang mempunyai perniagaan kulinari dan jenayah terancang. Musim kedua siri ini bakal mengikuti kisah mereka yang tergantung dalam episod akhir musim pertama, dimana Jo menyedari bahawa ayahnya, Baha Don, mungkin masih hidup.  Jo Don dan Mat Don berjaya melepaskan diri dari penculik mereka, tetapi pada masa itu juga, munculnya seorang pesaing misteri yang mula menggiatkan rancangannya untuk menjatuhkan keluaraga Baha Don. Mampukah Jo melepaskan diri lantas mengubah sikapnya yang begitu jujur dan tulus demi mejadi seorang gengster yang mampu menghapuskan ancaman baru ini?. ===Musim 3 (2021)=== Jo Don terpaksa menghadapi cabaran terbesarnya apabila musuhnya Bobby Bachan cuba musnahkan keluarga Baha Don. Orang yang dicintai meninggal dunia dan ‘Migellin Stars’ ditarik balik, sementara tekanan dari dalam keluarga juga menaik. Adakah Mat Don akhirnya berpeluang untuk mengambil alih pemerintahan? Adakah Ucu Don akan mengambil perniagaan teh haramnya selangkah lebih jauh? Dan adakah Kesuma mencintai Mat sebenarnya atau adakah dia mempunyai agenda yang lain?. ==Pelakon== ===Pelakon utama=== * [[Remy Ishak]] sebagai Jo Don {{small|(musim 1–3)}}<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2019/07/472845/lakon-watak-komedi|title=Lakon watak komedi|author=Syanty Octavia Amry|publisher=[[Harian Metro]]|date=7 Julai 2019|accessdate=15 Ogos 2019}}</ref> * [[Susan Lankester]] sebagai Mama Don {{small|(musim 1–3)}} * [[Khir Rahman]] sebagai Mat Don {{small|(musim 1–3)}} * Sharifah Aleysha sebagai Ucu Don {{small|(musim 1–3)}} * Indi Nadarajah sebagai Secretary Hui {{small|musim 1–2)}} * Melissa Campbell sebagai Suzi Faye {{small|(musim 1–2)}} * [[Jihan Muse]] sebagai Kesuma {{small|(musim 1–3)}} * [[Othman Hafsham]] sebagai Baha Don {{small|(musim 1–3)}} * [[Sabri Yunus]] sebagai Abe Wan Katok {{small|(musim 1–3)}} * [[Nam Ron]] sebagai Awang Kebas {{small|(musim 1–3)}} * [[Ayu Azhari]] sebagai Bundo Sari {{small|(musim 1)}} * Alvin Wong sebagai Little Kok {{small|(musim 1–3)}} * Douglas Wong sebagai Harry Kok {{small|(musim 1–3)}} * Junji Delfino sebagai Madame Mendoza {{small|(musim 1–3)}} * [[Razak Ahmad]] sebagai Talal Al-Halal {{small|(musim 1–3)}} * [[Mark Adam]] sebagai Angelito Pepito Jericho {{small|(musim 1–3)}} * [[Taqim Zaki|Mustaqim Mohamed]] sebagai pembantu Abe Wan Katok {{small|(musim 1–2)}} * [[Aziz M. Osman]] sebagai Pesuruhjaya {{small|(musim 2–3)}} * [[Tony Eusoff]] sebagai Bah Botani {{small|(musim 2–3)}}<ref>{{cite news|url=https://www.mstar.com.my/spotlight/hiburan/2021/08/02/demam-denggi-punca-penampilan-tony-eusoff-berbeza-dalam-keluarga-baha-don-musim-ketiga|title=Demam denggi punca penampilan Tony Eusoff berbeza dalam Keluarga Baha Don musim ketiga|author=Nur Asyikin Mayudin|publisher=[[mStar Online]]|date=2 Ogos 2021|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref> * [[Kenji Sawahi]] sebagai Cao Cao {{small|(musim 2–3)}} * [[Fikry Ibrahim]] sebagai Bobby Bs Bachan {{small|(musim 3)}}<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/08/738758/ancaman-bobby-bachan|title=Ancaman 'Bobby Bachan'|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=5 Ogos 2021|accessdate=15 Ogos 2021}}</ref> ===Pelakon undangan=== * Bulan Terry sebagai orang gaji {{small|(musim 1–3)}} * [[Kim Fukazawa]] sebagai penari Head Belly {{small|(musim 1)}} * [[Sherie Merlis]] sebagai Beh Botani {{small|(musim 2)}} * Azman Hassan sebagai Ketua La Polizia {{small|(musim 2–3)}} * [[Marsha Milan]] sebagai Pembantu Ketua La Polizia {{small|(musim 2–3)}} * [[Zain Hamid]] sebagai Cangkuk {{small|(musim 2–3)}} * [[Chelsia Ng]] sebagai pakar psikiatri {{small|(musim 2–3)}} * [[Anas Ridzuan]] sebagai Lil' Bunz {{small|(musim 2–3)}} * [[Patrick Teoh]] sebagai Profesor Jack D. {{small|(musim 2–3)}} * [[Soo Wincci]] sebagai Mama San {{small|(musim 2)}} * [[Azad Jasmin]] sebagai tukang cuci {{small|(musim 3)}} * [[Amy Mastura]] sebagai Dewi Buah-Buahan {{small|(musim 3)}} * [[Tiara Jacquelina]] sebagai Ivana Balkanich {{small|(musim 3)}}<ref>{{cite news|url=https://www.hmetro.com.my/rap/2021/07/736845/ivana-bikin-tiara-teruja|title='Ivana' bikin Tiara teruja|author=Najiy Jefri|publisher=[[Harian Metro]]|date=31 Julai 2021|accessdate=15 Ogos 2021}}</ref> * [[Ungku Hariz]] sebagai pemberi maklumat {{small|(musim 3)}} * [[Angeline Tan]] sebagai Nyonya Wang {{small|(musim 3)}} * [[Elizabeth Tan]] sebagai Krazie {{small|(musim 3)}} * [[Alicia Amin]] sebagai Norazah {{small|(musim 3)}} * [[Fatimah Abu Bakar]] sebagai Che Puan Mona {{small|(musim 3)}} * Jo Kukathas sebagai Madam Nair {{small|(musim 3)}} * [[Jalaluddin Hassan]] sebagai Pengacara {{small|(musim 3)}} * [[Vicha Saywho]] sebagai pemilik Hotel Ibliss {{small|(musim 3)}} ==Penerbitan== ''Keluarga Baha Don'' diarahkan oleh Syed Fariz Syed Khairuddin yang sebelum ini pernah mengarahkan filem ''[[Busker (filem)|Busker]]'' (2018).<ref name="Culinary finery">{{cite news|url=https://malaysia.news.yahoo.com/keluarga-baha-don-culinary-finery-012600800.html|title="Keluarga Baha Don": When culinary finery meets organised crime|author=Florey DM|publisher=[[Yahoo! News]]|date=2 September 2019|accessdate=15 Ogos 2020|language=en}}</ref> Ini merupakan drama online pertama yang dibintangi oleh [[Remy Ishak]]. Untuk menjayakan watak Jo Don, Remy belajar bertutur bahasa Perancis. Pengarahnya, Syed Fariz juga membawa masuk seorang rakan warga Perancis di set untuk mengajar Remy cara bertutur bahasa Perancis, belajar selama dua hingga tiga jam untuk memantapkan dialognya.<ref name="Culinary finery"/> ==Keluaran== ''Keluarga Baha Don'' memulakan siaran di [[Viu]] bermula 11 Julai 2019 dengan 2 episod disiarkan berturut-turut.<ref name="Keluarga Mafia"/> Musim kedua siri ini memulakan tayangan perdana pada 3 Disember 2020,<ref>{{cite news|url=https://www.utusanborneo.com.my/2020/12/15/siri-viu-original-keluarga-baha-don-musim-kedua-lebih-mengujakan|title=Siri Viu Original ‘Keluarga Baha Don’ musim kedua lebih mengujakan|publisher=[[Utusan Borneo]]|date=15 Disember 2020|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://murai.my/2020/93645/keluarga-baha-don-kini-kembali-bagi-musim-kedua/|title=Keluarga Baha Don Kini Kembali Bagi Musim Kedua|author=Khai Azfar|publisher=Murai.my|date=4 Disember 2020|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref> kemudian diikuti ol3h musim ketiga yang disiarkan pada 29 Julai 2021.<ref>{{cite news|url=https://www.budiey.com/drama-bersiri-keluarga-baha-don-musim-ke-3/|title=Drama Bersiri KELUARGA BAHA DON Musim Ke-3, Gandingan Pelakon & Plot Lebih Mantap|author=Budiey|publisher=Sensasi Selebriti|date=5 Ogos 2021|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.femagonline.com/2021/07/keluarga-baha-don-musim-3.html|title=VIU ORIGINAL KELUARGA BAHA DON KINI KEMBALI BAGI MUSIM 3|publisher=Femag Online|date=29 Julai 2021|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref><ref>{{cite news|url=https://ohmedia.my/trending/kerana-dendam-kesumat-keluarga-mafia-baha-don-diancam-bahaya/|title=Kerana Dendam Kesumat, Keluarga Mafia Baha Don Diancam Bahaya?|author=Muhammad Faris|publisher=Oh! Media|date=30 Julai 2021|accessdate=16 Ogos 2021}}</ref> == Anugerah == {| class="wikitable" |- ! Tahun ! Anugerah ! Kategori ! Penerima/Karya tercalon ! Keputusan ! {{Abbr|Ruj.|Rujukan}} |- | rowspan="2" | 2019 | rowspan="2" | Asian Academy Creative Awards 2019 | Rancangan Komedi Terbaik (Malaysia) | ''Keluarga Baha Don'' | {{won}} | <ref>{{cite news|url=https://www.projekmm.com/news/berita/2019/12/08/drama-keluarga-baha-don-raih-dua-anugerah-asian-academy-creative-awards-vid/1817216|title=Drama ‘Keluarga Baha Don’ raih dua anugerah Asian Academy Creative Awards|author=Aliff Fikri Aziz|publisher=Projek MM|date=8 Disember 2019|accessdate=14 Ogos 2020}}</ref> |- | rowspan="2" | Persembahan Komedi Terbaik | Jihan Muse | {{won}} | <ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2019/10/530578/showbiz-jihan-wins-top-asian-comedy-prize|title=#Showbiz: Jihan wins top Asian comedy prize|author=Dennis Chua|publisher=[[New Straits Times]]|date=16 Oktober 2019|accessdate=16 Ogos 2020|language=en}}</ref> |- | 2021 | Asian Academy Creative Awards 2021 | Susan Lankester | {{won}} | <ref>{{cite news|url=https://www.nst.com.my/lifestyle/groove/2021/12/751771/showbiz-susan-lankester-wins-award-asian-academy-creative-award-2021|title=#Showbiz: Susan Lankester wins award at Asian Academy Creative Award 2021|work=NST Entertainment|publisher=[[New Straits Times]]|date=6 Disember 2021|accessdate=16 Ogos 2022|language=en}}</ref> |- |} ==Rujukan== {{reflist}} ==Pautan luar== * {{IMDb title|tt10738570}} * [https://www.viu.com/ott/my/en/all/playlist-keluarga_baha_don-playlist-25971110 ''Keluarga Baha Don''] di [[Viu]] [[Kategori:Drama Melayu 2019]] [[Kategori:Drama Melayu 2020]] [[Kategori:Drama Melayu 2021]] [[Kategori:Rancangan asal Viu]] rs1rztktfgncm2ha7op0vs8ag1mrrti 0 1129602 5650771 5650236 2022-08-22T02:15:54Z Md Nur Hanif 281507 wikitext text/x-wiki {{Infobox television channel | name = Gemilang | logofile = Gemilang.png | logo_size = 200px | logo_caption = | logoalt = | logo2 = | established = | airdate = | launch_date = {{Start date and age|2022|8|21|df=yes}} | closed_date = {{End date and age|2022|9|19|df=yes}} | picture_format = [[16:9]] [[1080i]] ([[HDTV]]) | share = | share as of = | share source = | network = [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] | owner = [[Astro Malaysia Holdings]] | parent = | slogan = | motto = | country = {{flagcountry|Malaysia}} | language = [[Melayu]]<br>[[Inggeris]]<br>[[Mandarin]]<br>[[Tamil]] | area = {{MAS}} | affiliates = | headquarters = [[Bukit Jalil]], [[Kuala Lumpur]], [[Malaysia]] | former names = | replaced =*[[Oppa-Mania]] (01.07.2022 - 31.07.2022) | replaced_by = | sister names = | timeshift names = | web = {{url|www.astro.com.my}} | terr serv 1 = | terr chan 1 = | sat_serv_1 = {{flagicon|MAS}} [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] | sat_chan_1 = Saluran 100 (HD) | sat_serv_2 = {{flagicon|MAS}} [[Astro NJOI|NJOI]] | sat_chan_2 = Saluran 100 (HD) | cable serv 1 = | cable chan 1 = | sat radio serv 1 = | sat radio chan 1 = | iptv serv 1 = | iptv chan 1 = | online_serv_1 = {{flagicon|MAS}} [[Astro (televisyen satelit)|Astro]] | online_chan_1 = Astro GO / On Demand | 3gmobile serv 1 = |former_names=* [[Astro Malaysiaku]] (30.08.2019 - 17.09.2019)}} '''Gemilang''' merupakan saluran televisyen berkonsepkan istimewa Malaysia yang terdiri daripada hiburan, filem, telemovie, dokumentari, drama dan sebagainya yang beroperasi selama 24 jam setiap hari bagi perkhidmatan satelit rangkaian [[Astro (televisyen satelit)|Astro]]. Saluran ini telah mula bersiaran pada tarikh 21 Ogos 2022 hingga 18 September 2022, saluran ini telah diikuti sempena [[Hari Kebangsaan Malaysia|Hari Kebangsaan]] dan [[Hari Malaysia]]. Gemilang tersedia dalam HD di Saluran 100 (HD) untuk semua penonton di Astro, NJOI, On Demand dan juga di Astro GO.<ref>[https://corporate.astro.com.my/mediaroom-releases/complimentary-gemilang-channel-100-for-astro-customers-21-august-18-september Complimentary Gemilang Channel 100 For Astro Customers, 21 August - 18 September]</ref> ==Rancangan== ===Filem layar lebar=== ===Telemovie=== ===Dokumentari=== ===Siri drama=== ===Siri animasi=== ===Konsert khusus=== ===Rancangan khusus=== ==Rujukan== {{Reflist}} 4fa2cuj0eclq1k50e35x16ncjkpnyzh 0 1129760 5650607 5648411 2022-08-21T17:47:32Z YiFeiBot 141951 Bot: Memindahkan 1 pautan interwiki, kini disediakan oleh [[d:|Wikidata]] di [[d:q55849612]] wikitext text/x-wiki {{Infobox University |name = Université Paris Cité<br />''Paris Cité University'' |image = |motto = |mottoeng = |established = 2019 |type = awam |calendar = |president = Christine Clerici |chancellor = |provost = |city = [[Paris]] |state = [[Île-de-France]] |country = Perancis |students = 64,100 |undergrad = |postgrad = |faculty = 7,250 |campus = |mascot = |athletics = |free_label = |free = |website = [https://u-paris.fr/ u-paris.fr] |colors = |endowment = |logo = |affiliations = }} '''Université Paris Cité''' ([[bahasa Inggeris]]: ''Paris Cité University'') ialah sebuah [[universiti]] yang terletak di [[Paris]], [[Île-de-France]], dan merupakan hasil penggabungan Universiti ''Paris Descartes'' dan ''Diderot''<ref>{{fr}}[https://www.legifrance.gouv.fr/WAspad/UnTexteDeJorf?numjo=ESRS1904013D Décret n° 2019-209 du 20 mars 2019 portant création de l'université de Paris et approbation de ses statuts]</ref>. Universiti Paris mempunyai tiga fakulti: * Fakulti Sains Kesihatan (''la Faculté de Santé'') * Fakulti Sains Sosial dan Kemanusiaan (''la Faculté des Sociétés et Humanités'') * Fakulti Sains (''la Faculté des Sciences'') == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [https://u-paris.fr/ Tapak web rasmi] {{tunas}} [[Kategori:Universiti dan kolej di Perancis]] [[Kategori:Paris]] 0fgalbxl0mmjltgl459ui199in99dva 0 1129777 5650742 5650465 2022-08-22T00:32:37Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 150,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Mempertahankan hak-hak rakyat [[Sarawak]], seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuhkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa pentadbiran awam wilayah, seiring dengan kuasa autonomi wilayah Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah dihormati & diyakini oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta melahirkan lebih ramai atlet-atlet profesional dari negeri Sarawak. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] p5i0lzr65jmvgfgyc4l6x3exzhzdye3 5650743 5650742 2022-08-22T00:35:02Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 200,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Mempertahankan hak-hak rakyat [[Sarawak]], seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuhkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa pentadbiran awam wilayah, seiring dengan kuasa autonomi wilayah Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah dihormati & diyakini oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta melahirkan lebih ramai atlet-atlet profesional dari negeri Sarawak. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] h2sdqut9bfsn4154yf6j5qfuvd30uzl 5650744 5650743 2022-08-22T00:35:47Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 250,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Mempertahankan hak-hak rakyat [[Sarawak]], seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuhkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa pentadbiran awam wilayah, seiring dengan kuasa autonomi wilayah Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah dihormati & diyakini oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta melahirkan lebih ramai atlet-atlet profesional dari negeri Sarawak. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] gmmv83rst37geprgw3h1ez77471hylc 5650745 5650744 2022-08-22T01:18:25Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 285,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Mempertahankan hak-hak rakyat [[Sarawak]], seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuhkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa pentadbiran awam wilayah, seiring dengan kuasa autonomi wilayah Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah dihormati & diyakini oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta melahirkan lebih ramai atlet-atlet profesional dari negeri Sarawak. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] b78rnt9a75naxm9lfdyydkftnaiedgt 5650748 5650745 2022-08-22T01:43:50Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat perjuangan GAGASAN */ wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 285,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional & dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] ac9opj4di1psgjlsxo5mukwshuskixq 5650749 5650748 2022-08-22T01:44:21Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat perjuangan GAGASAN */ wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 285,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 6x5yhjqjjyyh9z8ff8ojbquhrfil1o7 5650750 5650749 2022-08-22T01:46:25Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 350,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 5sg1wizsnmq9ipu0yu3i3stgymh99se 5650753 5650750 2022-08-22T01:54:00Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat perjuangan GAGASAN */ wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 350,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] confxvr4k9wn7b3s05cageazz37hwhe 5650754 5650753 2022-08-22T01:55:48Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat perjuangan GAGASAN */ wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 350,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] qsamr9bxiwb7yf7xt5a8pwpz67kzp1p 5650755 5650754 2022-08-22T01:56:51Z WestHamFC91 297341 /* Matlamat perjuangan GAGASAN */ wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 350,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] svn96p6n4l90kx6nfbe1ot7wr8i6bg8 5650773 5650755 2022-08-22T02:16:52Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 450,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] p766uk0c0r0m5n3m0tgxcryzugr2r7w 5650775 5650773 2022-08-22T02:18:14Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 540,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 1hbyfet90jjwa62ev5d0ghiig8m4ui1 5650776 5650775 2022-08-22T02:18:58Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 450,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] p766uk0c0r0m5n3m0tgxcryzugr2r7w 5650777 5650776 2022-08-22T02:20:55Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 345,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 1p1hf3d5aay298s5pixev4dxjac1dex 5650779 5650777 2022-08-22T02:39:26Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 385,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 28eo4ne9wdd4vpea9vlus4bajjotz5k 5650815 5650779 2022-08-22T03:49:55Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 390,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 7qfvsus3eodsjfedvpyx43yyu093yps 5650816 5650815 2022-08-22T03:50:50Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 295,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[Politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] 76v0twl9ve7jgny1il8nwlhvgmg84f7 5650818 5650816 2022-08-22T03:52:39Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 295,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] piqdyzsw9x433sof0tws1bwpfejoqin 5650866 5650818 2022-08-22T05:05:25Z WestHamFC91 297341 wikitext text/x-wiki {{Infobox political party | country = Malaysia | name = Gagasan Rakyat Sarawak | native_name = | abbreviation = GAGASAN | logo = | logo_size = | slogan = | anthem = | president = | leader1_title = | leader1_name = | leader2_title = | leader2_name = | leader3_title = | leader3_name = | secretary_general= | predecessor = | founder = | founded = {{start date|df=yes|2022|8|18}} | legalised = | dissolution = | headquarters = [[Kuching]], [[Sarawak]] | newspaper = | think_tank = | youth_wing = | student_wing = | womens_wing = | membership = 285,000 | membership_year = | ideology = [[Nasionalisme]] <br> [[Liberalisme]] <br> [[Sosialisme|Perpaduan rakyat]] <br> [[Sosialisme|Kerajaan prihatin]] <br> [[Patriotisme|Semangat kenegerian]] <br> [[Demokrasi sosial]] <br> [[Sarawak|Perjuangan hak negeri]] <br> [[Hak sivil|Kuasa politik rakyat]] <br> [[Hak sivil|Hak politik belia]] <br> [[Wanita|Hak golongan wanita]] | position = [[Sentrisme|Tengah]] ke [[politik haluan kanan|kanan]] | national = | international = | colours = | colorcode = #800000 | symbol = | flag = | seats1_title = [[Dewan Negara]]: | seats1 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats2_title = [[Dewan Rakyat]]: | seats2 = {{Composition bar|0|222|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats3_title = [[Dewan Undangan Negeri Sarawak]]: | seats3 = {{Composition bar|0|70|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} | seats4_title = [[Premier Sarawak]]: | seats4 = {{Composition bar|0|20|hex={{Gagasan Rakyat Sarawak/meta/color}}}} {{small|(hanya di Sarawak)}} | website = | footnotes = }} '''Gagasan Rakyat Sarawak''' (atau lebih dikenali sebagai '''GAGASAN''') merupakan sebuah gabungan parti politik tempatan Sarawak yang baharu dan akan didaftarkan secara rasmi oleh [[Pendaftar Pertubuhan]] (RoS). Gabungan parti politik ini ditubuhkan hasil kerjasama antara tiga parti politik tempatan utama di Sarawak, iaitu [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru), [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI), dan [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/gagasan-formed-to-avoid-multi-cornered-contests-in-ge15-sets-sights-on-31-parliamentary-seats/|title=Gagasan formed to avoid multi cornered contests in GE15 sets sights on 31 parliamentary seats}}</ref> Selain daripada itu, dijangka banyak lagi parti politik tempatan lain akan menyertai [[Gagasan Rakyat Sarawak|GAGASAN]], termasuk penyertaan dua parti politik tempatan Sarawak iaitu [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) dan [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB). <ref> {{cite web|url=https://dayakdaily.com/sedar-aspirasi-and-pbds-join-forces-to-form-new-alliance-gagasan/|title=SEDAR, Aspirasi and PBDS join forces to form new alliance Gagasan}} </ref> == Senarai parti-parti komponen GAGASAN == ===Komponen parti politik asal GAGASAN=== * [[Parti Bansa Dayak Sarawak Baru]] (PBDS Baru) * [[Parti Aspirasi Rakyat Sarawak]] (ASPIRASI) * [[Parti Sedar Rakyat Sarawak]] (SEDAR) ===Komponen parti politik baharu GAGASAN=== * [[Parti Bumi Kenyalang]] (PBK) * [[Parti Sarawak Bersatu]] (PSB) == Matlamat perjuangan GAGASAN == * Memperjuangkan hak kemerdekaan wilayah, hak pemerintahan sendiri Sarawak, serta kuasa tadbir residen wilayah, seiring dengan pelaksanaan kuasa autonomi Sarawak seperti yang termaktub dalam [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Mempertahankan hak peribumi Dayak Sarawak, hak imigresen Sarawak, hak tanah adat wilayah, hak royalti minyak & gas Sarawak, kuasa politik rakyat, dan hak budaya & warisan pelbagai kaum, selaras dengan termeterainya [[Perjanjian Malaysia|Perjanjian Malaysia 1963]] (MA63). * Memperkukuh keamanan dan keselamatan wilayah [[Sarawak]], agar terus terpelihara, makmur, dan sejahtera. * Mengekalkan keharmonian, kesejahteraan dan kedamaian semua kaum, agama, dan bangsa masing-masing di [[Sarawak]]. * Kebebasan beragama untuk agama-agama lain, hak kebebasan media tempatan & antarabangsa, serta hak kebebasan bersuara rakyat Sarawak, mestilah diutamakan & dihormati oleh semua pihak. * Memfokuskan amalan-amalan nilai murni, budaya budi bahasa, serta amalan hormat menghormati di kalangan seluruh rakyat Sarawak. * Mengutamakan hak kebajikan & kesejahteraan seluruh rakyat [[Sarawak]] (termasuk bantuan kewangan rakyat & bantuan perumahan rakyat), hak pendidikan untuk anak-anak [[Sarawak]], hak pengajian tinggi untuk semua kaum, serta peluang pekerjaan yang lebih baik untuk golongan belia dari semua kaum di [[Sarawak]]. * Mengutamakan hak khusus untuk golongan belia serta golongan wanita di Sarawak, melalui pelbagai pelaksanaan seperti bantuan-bantuan kewangan khas, bantuan perniagaan, bantuan pendidikan & pengajian tinggi, serta bantuan khas usahawan belia & usahawan wanita di Sarawak. * Menghapuskan sepenuhnya amalan budaya rasuah, membanteras budaya politik wang & penggubahan wang haram, membanteras sindiket pemalsuan dokumen kerajaan Sarawak, serta menghapuskan amalan lompat parti di kalangan semua ahli & para pemimpin GAGASAN. * Membanteras serta menghapuskan sebarang aktiviti-aktiviti jenayah serta aktiviti-aktiviti penyeludupan bahan-bahan terlarang yang kian berleluasa di Sarawak. * Mengutamakan corak pemerintahan kerajaan Sarawak yang lebih adil, liberal, jujur, amanah, ikhlas, cepat bertindak, berintegriti tinggi, berwibawa, dan bermaruah tinggi. * Mengutamakan kestabilan ekonomi negeri, kestabilan politik negeri, serta memantapkan sektor kesenian & kebudayaan di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak pembangunan infrastruktur asas wilayah, pembangunan sains & teknologi Sarawak, serta pembangunan projek-projek mesra rakyat, yang bersesuaian dengan aspirasi pembangunan wilayah di Sarawak. * Memantapkan lagi sektor teknologi & inovasi Sarawak, serta menggalakkan semua anak-anak Sarawak mendalami ilmu sains & teknologi, ilmu kejuruteraan mekanikal, kejuruteraan aeroangkasa & eksplorasi alam semesta, dan ilmu perniagaan & keusahawanan digital. * Memperkasa pembangunan teknologi hijau di Sarawak, termasuk pembangunan tenaga hidrogen, kepakaran teknologi janakuasa hidroelektrik, teknologi berasaskan tenaga biogas hidrokarbon (BioNG), dan pembangunan tenaga elektrik solar di Sarawak. * Melaksanakan lebih banyak projek menaiktaraf & menyelenggara kemudahan sukan serta fasiliti-fasiliti sukan sedia ada di Sarawak. * Melaksanakan sepenuhnya pembangunan dalam bidang sukan di Sarawak, serta dapat melahirkan lebih ramai atlet-atlet Sarawak bertaraf profesional serta dikagumi oleh seluruh persatuan sukan antarabangsa. == Barisan kepimpinan GAGASAN == ===Majlis Tertinggi GAGASAN=== *'''Presiden''': ** *'''Timbalan Presiden''': ** ** ** *'''Naib Presiden''': ** ** ** ** ** ** *'''Setiausaha Agung''': ** *'''Timbalan Setiausaha Agung''': ** *'''Bendahari Agung''': ** *'''Timbalan Bendahari Agung''': ** *'''Jurucakap Parti''': ** Dr. John Brian Anthony *'''Setiausaha Organisasi''': ** *'''Pengarah Pilihanraya''': ** *'''Penasihat Khas (Pengurusan Am)''': ** *'''Penasihat Khas (Undang-Undang)''': ** *'''Penasihat Khas (Keahlian)''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Jawatankuasa Pusat''': ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Pemuda GAGASAN=== *'''Ketua Pemuda''': ** *'''Timbalan Ketua Pemuda''': ** ** ** *'''Naib Ketua Pemuda''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Pemuda GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ===Pergerakan Wanita GAGASAN=== *'''Ketua Wanita''': ** *'''Timbalan Ketua Wanita''': ** ** ** *'''Naib Ketua Wanita''': ** ** ** ** ** *'''Setiausaha''': ** *'''Timbalan Setiausaha''': ** *'''Bendahari''': ** *'''Timbalan Bendahari''': ** *'''Ketua Penerangan''': ** *'''Timbalan Ketua Penerangan''': ** *'''Ahli-Ahli Wanita GAGASAN''': ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** == Senarai perwakilan GAGASAN (mengikut kawasan Parlimen masing-masing) == ===P.192 Mas Gading=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.193 Santubong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.194 Petra Jaya=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.195 Bandar Kuching=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.196 Stampin === * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.197 Kota Samarahan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.198 Puncak Borneo=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.199 Serian=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.201 Batang Lupar=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.202 Sri Aman=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.203 Lubok Antu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.204 Betong=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.205 Saratok=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.207 Igan=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.208 Sarikei=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.209 Julau=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.210 Kanowit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.211 Lanang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.212 Sibu=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.215 Kapit=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.216 Hulu Rajang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.219 Miri=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.220 Baram=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): ===P.221 Limbang=== * Pengerusi: * Timb. Pengerusi: * Naib Pengerusi (1): * Naib Pengerusi (2): * Naib Pengerusi (3): == Lihat juga == * [[Gabungan Parti Sarawak]] (GPS) * [[Parti Bangsa Malaysia]] (PBM) * [[Parti Rakyat Sarawak]] (PRS) == Rujukan == {{reflist}} {{Parti-parti politik Malaysia}} [[Kategori:Gabungan parti politik di Malaysia]] [[Kategori:Penubuhan 2022 di Malaysia]] [[Kategori:Parti politik di Sarawak]] d19m47j6jzfgqyutg9owd86lmjq7oix 0 1129872 5650520 5650279 2022-08-21T13:11:24Z 2001:E68:542E:88EE:5D90:875B:ADF2:E977 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1994|3|24}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 24 Mac 1994) Ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} === Lagu === Duka Sebalik Tawar Ost ''[[Melur Untuk Firdaus]]'' == Rujukan == 94bzw5ojij2a5qim3gy1e71nt4ie6q6 5650897 5650520 2022-08-22T07:52:00Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} === Lagu === Duka Sebalik Tawar Ost ''[[Melur Untuk Firdaus]]'' == Rujukan == nfehvvjvtwerfp6ac6esbitli55wcrc 5650900 5650897 2022-08-22T07:56:26Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} == Rujukan == j1r40qj8y3yex3skip5x1v8vapo48it 5650903 5650900 2022-08-22T08:03:09Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Diskografi == {| Class="Wikitable" |+single |- ! Tahun ! Tajuk ! Catatan |- | Style="Text-align:Center;" roswpan="1" | '''2022''' | {{Center|"Duka Sebalik Tawar"}} == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} == Rujukan == de3nbcktsdi0yeyl1mo8hmn5oipxwhj 5650904 5650903 2022-08-22T08:03:58Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Diskografi == {| Class="Wikitable" |+single |- ! Tahun ! Tajuk ! Catatan |- | Style="Text-align:Center;" roswpan="1" | '''2022''' | {{Center|"Duka Sebalik Tawar"}} == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} == Rujukan == |} j8fr16dstmuaueyy18qtuof2t41m0ij 5650906 5650904 2022-08-22T08:04:32Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} == Rujukan == |} rxswt39oqoqe0v8jwbc7da9gjs7o5nr 5650907 5650906 2022-08-22T08:10:59Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} ==Diskografi== {| class="wikitable Wikitable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Catatan |- | yle="text-align:Center <nowiki>|</nowiki>'''2022''' | {{Center|"Duka Sebalik Tawar"}} | ''[[Melur Untuk Firdaus]]'' |- |} lsyb3p5rkp8p36gezfja3csfitpe70p 5650908 5650907 2022-08-22T08:11:24Z 2001:E68:542E:88EE:A879:9575:3635:8101 wikitext text/x-wiki {{Infobox actor | name = | birth_name = Puteri Aszfaryna Khareeza binti Arif | birth_date = {{Birth date and age|1998|4|17}} | birth_place = [[Kuala Lumpur]] | nationality = | Spouse = | education = | alma_mater = | occupation = Pelakon | years_active = 2008-Kini | family = }} '''Puteri Aszfaryna Khareeza Arif''' (lahir 17 April 1998) ialah Seorang Pelakon Dan penyanyi Wanita [[Malaysia]]. == Filemografi == === Televisyen === {| class="wikitable Wikitable" ! Tahun ! Tajuk ! Watak ! Saluran TV !Catatan |- | rowspan="3" |2019 |''[[Diari Ramadhan Rafique Reunion]]'' |Zara |[[TV3]] | |- | ''[[Anugerah Cinta Aisyah]]'' | Salena | [[TV Okey]] | |- |''[[Mimpi Sabrina]]'' |Cat |[[TV3]] | |- |2020 |''[[Alergi Mamat Romantik]]'' | |[[TV Okey]] |'''''Alergi Mamat Romantik''''' Karya Ezza Maysara |- |2021 |''[[Hari Kita Jatuh Cinta]]'' |Aishah |[[Awesome TV]] |'''''Hari Kita Jatuh Cinta''''' Karya Shera Zulghafar |- | rowspan="2" |2022 |''[[Air Mata Allisya]]'' |Maria |[[TV9]] |Adaptasi Novel ''Air Mata Allisya'' Karya Ain Zanowi |- |''[[Cinta Hilang Kata]]'' |Farah |[[Astro Prima]] |Diadaptasi Dari Novel '''C''inta Hilang Kata''''' Karya Lily Haslina Nasir |} ==Diskografi== {| class="wikitable Wikitable" |- ! Tahun ! Tajuk ! Catatan |- | 2022 | {{Center|"Duka Sebalik Tawar"}} | ''[[Melur Untuk Firdaus]]'' |- |} s96m951n8cnkvvi46nyck76846bp7g3 14 1129888 5650579 2022-08-21T15:32:03Z 31.200.16.107 Mencipta laman baru dengan kandungan '[[Kategori:Sejarah mengikut lokasi|Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah geografi Azerbaijan|Lokasi]]' wikitext text/x-wiki [[Kategori:Sejarah mengikut lokasi|Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah geografi Azerbaijan|Lokasi]] sx9l9b281ca79x0zq4vztm0p7dk8p5l 0 1129889 5650586 2022-08-21T16:24:41Z Surat Layang 279524 Laman baru wikitext text/x-wiki [[File:Bananavarieties.jpg|thumb|right|Dari kiri ke kanan: [[pisang masakan|punti]], [[pisang merah]], [[pisang rastali]], dan [[pisang Cavendish]].]] Berikut '''senarai kultivar pisang''' dan kumpulan dari mana ia dikelaskan. Hampir kesemua kelainan moden [[pisang|pisang dan punti]] makan yang ditanam ([[kultivar]]) ialah [[kacukan]] dan [[poliploid]] bagi dua jenis liar, ''[[pisang hutan|Musa acuminata]]'' dan ''[[pisang batu|Musa balbisiana]]''. Pisang yang ditanam selalunya tak berbiji ([[partenokarpi]]) dan dengan itu mandul, jadi ia [[pembiakan tampang|dibiakkan secara tampang]] ([[pengklonan|diklonkan]]). ==Kultivar== ===Bahagian ''Musa''=== [[Musa × paradisiaca|''Musa'' × ''paradisiaca'']] ialah nama kacukan bagi ''[[Musa acuminata]]'' (A) dan ''[[Musa balbisiana]]'' (B). Deduanya ada dalam ''Musa'' bahagian ''Musa''. ====Kumpulan AA==== ''[[Musa acuminata]]'' diploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar. *[[Pisang Chingan]] *[[Pisang berangan]] (''Lacatan banana'') *[[Pisang emas]] (''Lady finger banana'') *[[Pisang jari buaya]] (''Crocodile fingers banana'') *[[Pisang empat puluh hari]] (''Señorita banana'', ''Monkoy'', ''Cariñosa'')<ref name="delacruz">{{cite book |author1=FS dela Cruz Jr. |author2=LS Gueco |author3=OP Damasco |author4=VC Huelgas |author5=FM dela Cueva |author6=TO Dizon |author7=MLJ Sison |author8=IG Banasihan |author9=VO Sinohin |author10=AB Molina, Jr. |name-list-style=amp |title=Farmers' Handbook on Introduced and Local Banana Cultivars in the Philippines |publisher=Bioversity International |year=2008 |isbn=9789719175186 |url=http://www.musalit.org/pdf/IN090373_en.pdf |access-date=2013-01-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714183408/http://www.musalit.org/pdf/IN090373_en.pdf |archive-date=2014-07-14 |url-status=dead }}</ref> *[[Pisang Sinwobogi]] *[[Pisang lilin]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3">{{cite book | last1=Molina | first1=A.B. | last2=Roa | first2=V.N. | title=Advancing Banana and Plantain R and D in Asia and the Pacific | publisher=International Plant Genetic Resources Institute | year=2000 | isbn=978-971-91751-3-1 | url=https://books.google.com/books?id=lV4k4j85r2AC&pg=PA3 | access-date=2021-12-08 | page=3}}</ref> *[[Pisang Muli]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang kapas]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> ====Kumpulan AAA==== ''[[Musa acuminata]]'' triploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar. *[[pisang Cavendish|Subkumpulan Cavendish]] (Ambon Putih) **[[Pisang serendah]] (''Dwarf Cavendish'') **[[Pisang cina]] (''Giant Cavendish'') ***Formosana (GCTCV-218), kelainan dengan ketahanan pada beberapa layu ''Fusarium'' TR4 **'[[Grand Nain]]' (''Chiquita'') **[[Pisang masak hijau]] **[[Pisang Robusta]] *Azman<ref>{{cite journal | title = Genetic characterization of banana clones grown in Turkey based on nuclear DNA content and SRAP markers | author1= Hasan Pinar | author2= Mustafa Unlu | author3= Mustafa Bircan | author4= Filiz Baysal | author5= Gulsemin Savas Tuna | author6= Metin Tuna | author7= Sezai Ercisli | journal = Journal of Applied Botany and Food Quality | volume = 88 | pages = 222–227 | year = 2015 | issue= 2015 | doi=10.5073/JABFQ.2015.088.032 }}</ref> (ditanam di [[Turki]])<!-- I could not track whether Azman cultivar should also be placed in the Cavendish subgroup --> *[[Pisang merah]] *[[Pisang merah kerdil]] *[[Flhorban 920]] *[[Pisang Gros Michel]] *[[Pisang Tanah Tinggi Afrika Timur]] (subkumpulan AAA-EA) *[[Pisang susu]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang ampyang]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang kelat]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> ====Kumpulan AAAA==== ''[[Musa acuminata]]'' tetraploid dengan kededua pokok liar dan kultivar. *[[Pisang Bodles Altafort]] *[[Pisang Golden Beauty]] ====Kumpulan AAAB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Atan]] *[[Pisang Goldfinger]] ====Kumpulan AAB==== Kultivar triploid ''Musa'' × ''paradisiaca''. Kumpulan ini mengandungi subkumpulan Punti, terdiri daripada [[punti betul]] (pisang tanduk) ataupun punti Afrika. Pusat kerencaman Kumpulan AAB ialah di Afrika Barat dan Tengah, di mana sebilangan besar kultivar ditanam sesuai pengenalan punti leluhur dari Asia, boleh jadi 2000–3000 tahun lalu.<ref name="promusa.org">{{cite web | url=http://www.promusa.org/Plantain+subgroup | title=Plantain subgroup}}</ref> Subkumpulan Iholena dan Maoli-Popo'ulu dirujuk sebagai punti Pasifik.<ref name=PloeKeplDaniNels07/> *Subkumpulan Iholena - ''subkumpulan pisang masakan yang ditanam di kawasan Pasifik''<ref name="ReferenceA">{{cite web | url=http://www.promusa.org/Iholena+subgroup | title=Iholena subgroup}}</ref> *Subkumpulan Maoli-Popo'ulu - ''subkumpulan pisang masakan yang ditanam di kawasan Pasifik''<ref name="ReferenceA"/> **[[Pisang Maqueño]] **[[Pisang Popoulu]] *Subkumpulan Mysore - ''pisang masakan dan pembasuh mulut''<ref>[https://c7ffb518-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/12themadrasagriculturaljournal/home/97-4-6/97-4-6-106-109.pdf?attachauth=ANoY7cpomQo8R1YfJTfOVUr7ZwXVBRJyyBCflqDZ_uf_BafG0YhQX2Vfu0pNrxN4WN79H-jNQLKfOTe_UhdIZYv-eYMMOs4p4p5tuPIsuVPTOvyLIXcH90kuMN2lL0LnPkTr-tbvk9qY76I7k9KazrOO8sz7o6g3H7BO-JQkEXwxiV5UwLuAaRVb4Ed262ZjdMKc3y3lteZUEzIjPiJrnQZi7AGk2ZqoU5hvhQMZuLTsfGN1tctnGscPeEqa8bGwwdpCsFQB9MiM&attredirects=0 C. Rajamanickam. K. Rajmohan - Genetic Diversity in Banana (''Musa'' spp.)]</ref> **[[Pisang keling]] (''Mysore banana'') *Subkumpulan Pisang Raja **[[Pisang raja]] *[[Punti betul|Subkumpulan Plantain]] (atau Punti)<ref name="promusa.org"/> **[[Punti French]] <!--**[[Pisang masakan]]--> **[[Punti French hijau]] **[[Punti Horn]] (pisang tanduk)<!-- & [[Pisang Rhino Horn|Rhino Horn]]--> **[[Punti French dadu]] **[[Pisang Nendran]] **[[Pisang harimau]] *Subkumpulan Pome **[[Pisang Pome]] **[[Pisang Prata-anã]] *Subkumpulan Silk **[[Pisang rastali]] (''Silk banana'') *Lain-lain **[[Pisang seribu]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> **[[Pisang Plu]] ====Kumpulan AABB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Kalamagol]] *[[Pisang awak]] (''Ducasse banana'') ====Kumpulan AB==== Kultivar diploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Ney Poovan]] ====Kumpulan ABB==== Kultivar triploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Jawa biru]] (''Blue Java banana'') *Subkumpulan Bluggoe :*[[Pisang abu keling]] (''Bluggoe banana''; turut disebut ''orinoco'' dan ''burro'')<ref name="BananasWikiOrinoco">{{cite web | title=Musa Orinoco | website=Bananas Wiki | date=2021-12-28 | url=http://www.bananas.org/wiki/Musa_Orinoco | access-date=2021-12-28}}</ref> :*[[Pisang abu keling perak]] *[[Pisang Pelipita]] (''Pelipia'', ''Pelipia'') *Subkumpulan Saba :*[[Pisang Saba]] (''Cardaba'') :*[[Pisang Cardaba]] :*[[Pisang Benedetta]] ====Kumpulan ABBB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Tiparot]] ====Kumpulan BB==== ''[[Musa balbisiana]]'' diploid, pisang liar ===Bahagian ''Callimusa''=== Kultivar ''[[Musa lolodensis]]'', ''[[Musa maclayi]]'' dan ''[[Musa peekelii]]'' dalam ''Musa'' bahagian ''Callimusa''. *[[Pisang Fe'i]] == Lihat juga == * ''[[Musa (genus)|Musa]]'' * [[Punti betul]] * [[Senarai hidangan pisang]] ==Rujukan== {{Reflist |refs= <ref name=PloeKeplDaniNels07>{{cite book |last1=Ploetz |first1=R.C. |last2=Kepler |first2=A.K. |last3=Daniells |first3=J. |last4=Nelson |first4=S.C. |year=2007 |editor-last=Elevitch |editor-first=C.R<!--.--> |contribution=Banana and Plantain: An Overview with Emphasis on Pacific Island Cultivars |title=Species Profiles for Pacific Island Agroforestry |location=Hōlualoa, Hawai'i |publisher=Permanent Agriculture Resources (PAR) |url=http://www.agroforestry.net/tti/Banana-plantain-overview.pdf|access-date=2013-01-10 |name-list-style=amp }}</ref> }} rw6yiwh39p94b4w1z40bw3arfuvp1pt 5650595 5650586 2022-08-21T16:57:17Z Surat Layang 279524 /* Kultivar */Suntingan wikitext text/x-wiki [[File:Bananavarieties.jpg|thumb|right|Dari kiri ke kanan: [[pisang masakan|punti]], [[pisang merah]], [[pisang rastali]], dan [[pisang Cavendish]].]] Berikut '''senarai kultivar pisang''' dan kumpulan dari mana ia dikelaskan. Hampir kesemua kelainan moden [[pisang|pisang dan punti]] makan yang ditanam ([[kultivar]]) ialah [[kacukan]] dan [[poliploid]] bagi dua jenis liar, ''[[pisang hutan|Musa acuminata]]'' dan ''[[pisang batu|Musa balbisiana]]''. Pisang yang ditanam selalunya tak berbiji ([[partenokarpi]]) dan dengan itu mandul, jadi ia [[pembiakan tampang|dibiakkan secara tampang]] ([[pengklonan|diklonkan]]). ==Kultivar== ===Bahagian ''Musa''=== [[Musa × paradisiaca|''Musa'' × ''paradisiaca'']] ialah nama kacukan bagi ''[[pisang hutan|Musa acuminata]]'' (A) dan ''[[pisang batu|Musa balbisiana]]'' (B). Deduanya ada dalam ''Musa'' bahagian ''Musa''. ====Kumpulan AA==== ''[[Pisang hutan|Musa acuminata]]'' diploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar. *[[Pisang Chingan]] *[[Pisang berangan]] (''Lacatan banana'') *[[Pisang emas]] (''Lady finger banana'') *[[Pisang jari buaya]] (''Crocodile fingers banana'') *[[Pisang empat puluh hari]] (''Señorita banana'', ''Monkoy'', ''Cariñosa'')<ref name="delacruz">{{cite book |author1=FS dela Cruz Jr. |author2=LS Gueco |author3=OP Damasco |author4=VC Huelgas |author5=FM dela Cueva |author6=TO Dizon |author7=MLJ Sison |author8=IG Banasihan |author9=VO Sinohin |author10=AB Molina, Jr. |name-list-style=amp |title=Farmers' Handbook on Introduced and Local Banana Cultivars in the Philippines |publisher=Bioversity International |year=2008 |isbn=9789719175186 |url=http://www.musalit.org/pdf/IN090373_en.pdf |access-date=2013-01-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140714183408/http://www.musalit.org/pdf/IN090373_en.pdf |archive-date=2014-07-14 |url-status=dead }}</ref> *[[Pisang Sinwobogi]] *[[Pisang lilin]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3">{{cite book | last1=Molina | first1=A.B. | last2=Roa | first2=V.N. | title=Advancing Banana and Plantain R and D in Asia and the Pacific | publisher=International Plant Genetic Resources Institute | year=2000 | isbn=978-971-91751-3-1 | url=https://books.google.com/books?id=lV4k4j85r2AC&pg=PA3 | access-date=2021-12-08 | page=3}}</ref> *[[Pisang Muli]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang kapas]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> ====Kumpulan AAA==== ''[[Pisang hutan|Musa acuminata]]'' triploid dengan kededua pokok pisang liar dan kultivar. *[[pisang Cavendish|Subkumpulan Cavendish]] (Ambon Putih) **[[Pisang serendah]] (''Dwarf Cavendish'') **[[Pisang cina]] (''Giant Cavendish'') ***Formosana (GCTCV-218), kelainan dengan ketahanan pada beberapa layu ''Fusarium'' TR4 **'[[Grand Nain]]' (''Chiquita'') **[[Pisang masak hijau]] **[[Pisang Robusta]] *Azman<ref>{{cite journal | title = Genetic characterization of banana clones grown in Turkey based on nuclear DNA content and SRAP markers | author1= Hasan Pinar | author2= Mustafa Unlu | author3= Mustafa Bircan | author4= Filiz Baysal | author5= Gulsemin Savas Tuna | author6= Metin Tuna | author7= Sezai Ercisli | journal = Journal of Applied Botany and Food Quality | volume = 88 | pages = 222–227 | year = 2015 | issue= 2015 | doi=10.5073/JABFQ.2015.088.032 }}</ref> (ditanam di [[Turki]])<!-- I could not track whether Azman cultivar should also be placed in the Cavendish subgroup --> *[[Pisang merah]] *[[Pisang merah kerdil]] *[[Flhorban 920]] *[[Pisang Gros Michel]] *[[Pisang Tanah Tinggi Afrika Timur]] (subkumpulan AAA-EA) *[[Pisang susu]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang ampyang]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> *[[Pisang kelat]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> ====Kumpulan AAAA==== ''[[Pisang hutan|Musa acuminata]]'' tetraploid dengan kededua pokok liar dan kultivar. *[[Pisang Bodles Altafort]] *[[Pisang Golden Beauty]] ====Kumpulan AAAB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Atan]] *[[Pisang Goldfinger]] ====Kumpulan AAB==== Kultivar triploid ''Musa'' × ''paradisiaca''. Kumpulan ini mengandungi subkumpulan Punti, terdiri daripada [[punti betul]] (pisang tanduk) ataupun punti Afrika. Pusat kerencaman Kumpulan AAB ialah di Afrika Barat dan Tengah, di mana sebilangan besar kultivar ditanam sesuai pengenalan punti leluhur dari Asia, boleh jadi 2000–3000 tahun lalu.<ref name="promusa.org">{{cite web | url=http://www.promusa.org/Plantain+subgroup | title=Plantain subgroup}}</ref> Subkumpulan Iholena dan Maoli-Popo'ulu dirujuk sebagai punti Pasifik.<ref name=PloeKeplDaniNels07/> *Subkumpulan Iholena - ''subkumpulan pisang masakan yang ditanam di kawasan Pasifik''<ref name="ReferenceA">{{cite web | url=http://www.promusa.org/Iholena+subgroup | title=Iholena subgroup}}</ref> *Subkumpulan Maoli-Popo'ulu - ''subkumpulan pisang masakan yang ditanam di kawasan Pasifik''<ref name="ReferenceA"/> **[[Pisang Maqueño]] **[[Pisang Popoulu]] *Subkumpulan Mysore - ''pisang masakan dan pembasuh mulut''<ref>[https://c7ffb518-a-62cb3a1a-s-sites.googlegroups.com/site/12themadrasagriculturaljournal/home/97-4-6/97-4-6-106-109.pdf?attachauth=ANoY7cpomQo8R1YfJTfOVUr7ZwXVBRJyyBCflqDZ_uf_BafG0YhQX2Vfu0pNrxN4WN79H-jNQLKfOTe_UhdIZYv-eYMMOs4p4p5tuPIsuVPTOvyLIXcH90kuMN2lL0LnPkTr-tbvk9qY76I7k9KazrOO8sz7o6g3H7BO-JQkEXwxiV5UwLuAaRVb4Ed262ZjdMKc3y3lteZUEzIjPiJrnQZi7AGk2ZqoU5hvhQMZuLTsfGN1tctnGscPeEqa8bGwwdpCsFQB9MiM&attredirects=0 C. Rajamanickam. K. Rajmohan - Genetic Diversity in Banana (''Musa'' spp.)]</ref> **[[Pisang keling]] (''Mysore banana'') *Subkumpulan Pisang Raja **[[Pisang raja]] *[[Punti betul|Subkumpulan Plantain]] (atau Punti)<ref name="promusa.org"/> **[[Punti French]] <!--**[[Pisang masakan]]--> **[[Punti French hijau]] **[[Punti Horn]] (pisang tanduk)<!-- & [[Pisang Rhino Horn|Rhino Horn]]--> **[[Punti French dadu]] **[[Pisang Nendran]] **[[Pisang harimau]] *Subkumpulan Pome **[[Pisang Pome]] **[[Pisang Prata-anã]] *Subkumpulan Silk **[[Pisang rastali]] (''Silk banana'') *Lain-lain **[[Pisang seribu]]<ref name="Molina Roa 2000 p. 3"></ref> **[[Pisang Plu]] ====Kumpulan AABB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Kalamagol]] *[[Pisang awak]] (''Ducasse banana'') ====Kumpulan AB==== Kultivar diploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Ney Poovan]] ====Kumpulan ABB==== Kultivar triploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Jawa biru]] (''Blue Java banana'') *Subkumpulan Bluggoe :*[[Pisang abu keling]] (''Bluggoe banana''; turut disebut ''orinoco'' dan ''burro'')<ref name="BananasWikiOrinoco">{{cite web | title=Musa Orinoco | website=Bananas Wiki | date=2021-12-28 | url=http://www.bananas.org/wiki/Musa_Orinoco | access-date=2021-12-28}}</ref> :*[[Pisang abu keling perak]] *[[Pisang Pelipita]] (''Pelipia'', ''Pelipia'') *Subkumpulan Saba :*[[Pisang Saba]] (''Cardaba'') :*[[Pisang Cardaba]] :*[[Pisang Benedetta]] ====Kumpulan ABBB==== Kultivar tetraploid ''Musa'' × ''paradisiaca'' *[[Pisang Tiparot]] ====Kumpulan BB==== ''[[Pisang batu|Musa balbisiana]]'' diploid, pisang liar ===Bahagian ''Callimusa''=== Kultivar ''[[Musa lolodensis]]'', ''[[Musa maclayi]]'' dan ''[[Musa peekelii]]'' dalam ''Musa'' bahagian ''Callimusa''. *[[Pisang Fe'i]] == Lihat juga == * ''[[Musa (genus)|Musa]]'' * [[Punti betul]] * [[Senarai hidangan pisang]] ==Rujukan== {{Reflist |refs= <ref name=PloeKeplDaniNels07>{{cite book |last1=Ploetz |first1=R.C. |last2=Kepler |first2=A.K. |last3=Daniells |first3=J. |last4=Nelson |first4=S.C. |year=2007 |editor-last=Elevitch |editor-first=C.R<!--.--> |contribution=Banana and Plantain: An Overview with Emphasis on Pacific Island Cultivars |title=Species Profiles for Pacific Island Agroforestry |location=Hōlualoa, Hawai'i |publisher=Permanent Agriculture Resources (PAR) |url=http://www.agroforestry.net/tti/Banana-plantain-overview.pdf|access-date=2013-01-10 |name-list-style=amp }}</ref> }} sypwjhkixvade4zr4sstj21f0zzj6v7 0 1129890 5650592 2022-08-21T16:48:56Z 31.200.16.107 Mencipta laman baru dengan kandungan ''''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ({{lang|ru|Нагорно-Карабахская автономная область}}, {{lang|az|Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти}}, {{lang|hy|Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ}}) ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti o...' wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ({{lang|ru|Нагорно-Карабахская автономная область}}, {{lang|az|Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти}}, {{lang|hy|Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ}}) ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=1991-10|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] nc4c5khtjq78etamdff8vjxfieo7jy8 5650593 5650592 2022-08-21T16:53:43Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ({{lang|ru|Нагорно-Карабахская автономная область}}, {{lang|az|Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти}}, {{lang|hy|Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ}}) ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=1991-10|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] 5nwg1g053d5etvaxua7qnqcu5l7i6qh 5650594 5650593 2022-08-21T16:57:07Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=1991-10|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] 78kf9qsoa2ckhpuu3k0oyrb7t1pymwt 5650596 5650594 2022-08-21T17:05:33Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] lymeeg6roafjksdb26jvgr5vkmww9z4 5650597 5650596 2022-08-21T17:06:13Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] evdf2vr46kn07rteqvsz53z6lungmtb 5650598 5650597 2022-08-21T17:07:30Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 Mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=10 Juni 2007}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] rn8blnhzo21xgnk5thbd3sqxw95gl1g 5650599 5650598 2022-08-21T17:08:53Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|last=|first=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 Mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=2007-06-10}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] mlwglenrz40wmb7umghzq4ameze0yqg 5650600 5650599 2022-08-21T17:09:41Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|name=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 Mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik Ketenteraan Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=2007-06-10}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] 0nwf1d74ahf1cyvaozu91comck2h432 5650601 5650600 2022-08-21T17:11:02Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|name=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 Mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live}}</ref> == Konflik ketenteraan == Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=2007-06-10}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] jlrf0zlt464zo6151v1iju63z3p2pma 5650602 5650601 2022-08-21T17:17:54Z 31.200.16.107 wikitext text/x-wiki '''Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh (NKAO)''' ([[Bahasa Rusia]]: ''Нагорно-Карабахская автономная область'', [[Bahasa Azeri]]: ''Дағлыг Гарабағ Мухтар Вилајәти'', [[Bahasa Armenia]]: ''Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ'') ialah sebuah [[Wilayah Autonomi Kesatuan Soviet|wilayah autonomi]] yang terletak di sempadan [[Kesatuan Soviet|Republik Sosialis Kesatuan Soviet]] yang didiami oleh majoriti [[orang Armenia]].<ref>{{Cite journal|last=Ardillier-Carras|first=Françoise|date=2006|title=Sud-Caucase : conflit du Karabagh et nettoyage ethnique (South Caucasus : Nagorny Karabagh conflict and ethnic cleansing)|url=https://www.persee.fr/doc/bagf_0004-5322_2006_num_83_4_2527|journal=Bulletin de l'Association de géographes français|language=fr|volume=83|issue=4|pages=409–432|doi=10.3406/bagf.2006.2527|issn=0004-5322}}</ref><ref>{{Cite web|publisher=United Nations High Commissioner for Refugees|date=1 Mei 1996|title=UNHCR publication for CIS Conference (Displacement in the CIS) - Conflicts in the Caucasus|url=https://www.unhcr.org/publications/refugeemag/3b5583fd4/unhcr-publication-cis-conference-displacement-cis-conflicts-caucasus.html|website=UNHCR|language=en|access-date=2020-10-18}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Yamskov|first=A.N.|date=September 1991|title=Ethnic conflict in the Transcausasus: The case of Nagorno-Karabakh|url=https://www.researchgate.net/publication/226599298_Ethnic_conflict_in_the_Transcaucasus|journal=Theory and Society|language=en|volume=20|issue=5|pages=|doi=10.1007/BF00232663|issn=0304-2421|language=en}}</ref> Negara ini dibahagikan kepada 5 daerah pentadbiran: * [[Daerah Mardakert]] * [[Daerah Martuni]] * [[Daerah Shusha]] * [[Daerah Askeran]] * [[Daerah Hadrut]] == Sejarah == [[Fail:Nagorno_Karabakh03.png|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Nagorno_Karabakh03.png|thumb|359x359px|Ibu Kota Wilayah]] Menurut Robert Service, [[Josef Stalin]], yang berkhidmat sebagai [[Komisar Rakyat Kebangsaan]], memaksa biro parti komunis Kaukasia untuk memindahkan [[Republik Sosialis Autonomi Nakhichevan]] dan [[Nagorno-Karabakh]] daripada sistem pemerintahan bebas nominal Negara Armenia untuk menjadi di bawah kawalan [[Republik Sosialis Soviet Azerbaijan]] untuk memujuk [[Turki]] membantu [[Rusia]] menentang kuasa Barat. Sekiranya bukan kerana masalah dengan Turki, Stalin mungkin telah meninggalkan Karabakh di bawah pemerintahan Armenia.<ref>{{Cite book|last=Service|first=Robert|date=2005|url=https://archive.org/details/stalinbiography00serv_0/page/n5/mode/2up|title=Stalin : a biography|location=Cambridge, Massachusetts|publisher=Harvard University Press|isbn=978-0-674-02258-4|pages=204|oclc=802292165|url-status=live|language=en}}</ref> Akibatnya, Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh telah dirasmikan di sempadan Republik Sosialis USSR pada 7 Julai 1923. Menurut Karl R. DeRouen, negara itu dibentuk sebagai [[enklaf]] supaya kawasan tanah yang sempit akan memisahkannya daripada [[Republik Sosialis Soviet Armenia]].<ref>{{Cite book|last=DeRouen|first=Karl R|date=2007|url=|title=Civil wars of the world. Major conflicts since World War II|location=Santa Barbara, California|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-85109-920-7|volume=1|pages=146|others=|oclc=124074437|url-status=live|language=en}}</ref> Menurut Audrey L. Altstadt, sempadan wilayah itu termasuk kawasan luar bandar Armenia dan tidak termasuk kawasan luar bandar Azerbaijan sehingga kawasan itu didiami oleh majoriti orang Armenia.<ref>{{Cite book|last=Altstadt, Audrey L|first=|date=1992|url=https://www.worldcat.org/oclc/24846708|title=The Azerbaijani Turks : power and identity under Russian rule|location=Stanford, Calif.|publisher=Hoover Institution Press, Stanford University|isbn=0-8179-9181-6|pages=|oclc=24846708|url-status=live|language=en}}</ref> == Konflik ketenteraan == Konflik antara orang Armenia yang tinggal di wilayah itu dan kerajaan Republik Sosialis Soviet Azerbaijan bermula pada tahun 1987. Konflik bertambah buruk semasa [[Perang Nagorno-Karabakh]] pada akhir tahun 1991. Pada 26 November 1991, parlimen Republik Sosialis Soviet Azerbaijan membatalkan status autonomi wilayah.<ref>{{Cite journal|last=Cornell|first=Svante E.|date=1998-01-01|title=Turkey and the conflict in Nagorno Karabakh: a delicate balance|url=http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|journal=Middle Eastern Studies|volume=34|issue=1|pages=51–72|doi=10.1080/00263209808701209|issn=0026-3206|archive-url=https://web.archive.org/web/20070610030840/http://www.pcr.uu.se/publications/cornell_pub/tfopol.pdf|archive-date=2007-06-10|language=en}}</ref> Sebagai tindak balas kepada pembatalan itu, orang Armenia yang tinggal di wilayah itu mengisytiharkan kemerdekaan mereka dengan bantuan Armenia sebagai [[Republik Nagorno-Karabakh|Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]].<ref>{{Cite web|last=Minasyan|first=Karen|date=2 Oktober 2020|title=Why Nagorno-Karabakh? The history (both ancient and modern) that fuels the deadly conflict between Armenia and Azerbaijan|url=https://meduza.io/en/feature/2020/10/01/why-nagorno-karabakh|website=meduza.io|access-date=2020-10-19|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|last=Oskanian|first=Kevork|date=29 September 2020|title=Nagorno-Karabakh: are Armenia and Azerbaijan sliding towards all-out war?|url=http://theconversation.com/nagorno-karabakh-are-armenia-and-azerbaijan-sliding-towards-all-out-war-147066|website=The Conversation|language=en|access-date=2020-10-19}}</ref> == Status semasa == [[Fail:Ani_Location_Artsakh_en.gif|pra=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ani_Location_Artsakh_en.gif|thumb|Lokasi Wilayah Autonomi Nagorno-Karabakh yang dituntut oleh Republik Nagorno-Karabakh (Artsakh)]] Wilayah bekas NKAO kini berada di bawah kawalan [[de facto]] Republik Artsakh, walaupun status negerinya tidak diiktiraf oleh mana-mana negara. [[Azerbaijan]] mengisytiharkan bahawa wilayah ini adalah bahagian [[de jure]] dari negerinya.<ref>{{Cite journal|last=Naz|first=Afshan|last2=Farooq|first2=Sadaf|last3=Bukhari|first3=Syeda Saiqa|date=April 2018|title=Nagorno-Karabakh Conflict Resolution: Role of Major Powers and Organizations|url=https://ijbssnet.com/journals/Vol_9_No_4_April_2018/13.pdf|journal=International Journal of Business and Social Science|volume=9|issue=4|pages=88-96|doi=10.30845/ijbss.v9n4p13|language=en}}</ref> ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Nagorno-Karabakh]] [[Kategori:Subdivisyen Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah RSS Azerbaijan]] [[Kategori:Sejarah Azerbaijan mengikut lokasi]] cwmq79ya01fw4zwbbyqq3xou7s7nwpz 0 1129891 5650619 2022-08-21T19:15:09Z Abvdj 300664 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1105720838|Combined malonic and methylmalonic aciduria]]" wikitext text/x-wiki '''Gabungan malonik dan asiduria metilmalonik''' (Bahasa Inggeris: Combined malonic and methylmalonic aciduria, '''CMAMMA'''), atau dikenali sebagai '''gabungan malonik dan asidemia metilmalonik'''. Ia merupakan [[Gangguan metabolik|penyakit metabolik]] keturunan yang bercirikan peningkatan tahap [[asid malonik]] dan [[asid metilmalonik]].<ref name=":0">de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016), Morava, Eva; Baumgartner, Matthias; Patterson, Marc; Rahman, Shamima (eds.), "A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA", JIMD Reports, Volume 30, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, vol. 30, pp. 15–22, doi:10.1007/8904_2016_531, <nowiki>ISBN 978-3-662-53680-3</nowiki>, PMC 5110436, <nowiki>PMID 26915364</nowiki></ref> Beberapa penyelidik telah membuat hipotesis bahawa ia adalah berkemungkinan CMAMMA merupakan salah satu jenis asidemia metilmalonik yang paling umum dan juga mungkin merupakan cacat metabolisme bawaan yang paling umum. Namun, disebabkan ia jarang didiagnosis, ia sering tidak dikesan. <ref name=":1">NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R; O'Brien, Kevin; Hauser, Natalie S (2011). "Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria". Nature Genetics. 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. <nowiki>PMID 21841779</nowiki>.</ref><ref>Sniderman, Lisa C.; Lambert, Marie; Giguère, Robert; Auray-Blais, Christiane; Lemieux, Bernard; Laframboise, Rachel; Rosenblatt, David S.; Treacy, Eileen P. (1999). "Outcome of individuals with low-moderate methylmalonic aciduria detected through a neonatal screening program". The Journal of Pediatrics. 134 (6): 675–680. doi:10.1016/S0022-3476(99)70280-5. <nowiki>PMID 10356133</nowiki>.</ref> == Gejala dan tanda-tanda == Fenotip klinikal bagi CMAMMA adalah ia sangat heterogen dan mempunyai tahap gejala yang berbeza daripada tanpa gejala ke gejala yang ringga hingga teruk.<ref name=":2">Wang, Ping; Shu, Jianbo; Gu, Chunyu; Yu, Xiaoli; Zheng, Jie; Zhang, Chunhua; Cai, Chunquan (2021). "Combined Malonic and Methylmalonic Aciduria Due to ACSF3 Variants Results in Benign Clinical Course in Three Chinese Patients". Frontiers in Pediatrics. 9: 751895. doi:10.3389/fped.2021.751895. ISSN 2296-2360. PMC 8658908. <nowiki>PMID 34900860</nowiki>.</ref><ref name=":3">Alfares, A.; Nunez, L. D.; Al-Thihli, K.; Mitchell, J.; Melancon, S.; Anastasio, N.; Ha, K. C. H.; Majewski, J.; Rosenblatt, D. S.; Braverman, N. (2011). "Combined malonic and methylmalonic aciduria: exome sequencing reveals mutations in the ACSF3 gene in patients with a non-classic phenotype". Journal of Medical Genetics. 48 (9): 602–605. doi:10.1136/jmedgenet-2011-100230. ISSN 0022-2593. <nowiki>PMID 21785126</nowiki>. S2CID 19352176.</ref> Patofisiologi asas penyakit ini masih belum difahami lagi.<ref name=":4">Wehbe, Zeinab; Behringer, Sidney; Alatibi, Khaled; Watkins, David; Rosenblatt, David; Spiekerkoetter, Ute; Tucci, Sara (2019). "The emerging role of the mitochondrial fatty-acid synthase (mtFASII) in the regulation of energy metabolism". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular and Cell Biology of Lipids. 1864 (11): 1629–1643. doi:10.1016/j.bbalip.2019.07.012. <nowiki>PMID 31376476</nowiki>. S2CID 199404906.</ref> Namun, berikut adalah gejala yang telah dilaporkan: * [[Asidosis metabolisme|asidosis metabolik]] <ref name=":5">Levtova, Alina; Waters, Paula J.; Buhas, Daniela; Lévesque, Sébastien; Auray‐Blais, Christiane; Clarke, Joe T.R.; Laframboise, Rachel; Maranda, Bruno; Mitchell, Grant A.; Brunel‐Guitton, Catherine; Braverman, Nancy E. (2019). "Combined malonic and methylmalonic aciduria due to ACSF3 mutations: Benign clinical course in an unselected cohort". Journal of Inherited Metabolic Disease. 42 (1): 107–116. doi:10.1002/jimd.12032. ISSN 0141-8955. <nowiki>PMID 30740739</nowiki>. S2CID 73436689.</ref><ref name=":3" /><ref name=":6">Gregg, A. R.; Warman, A. W.; Thorburn, D. R.; O'Brien, W. E. (1998). "Combined malonic and methylmalonic aciduria with normal malonyl-coenzyme A decarboxylase activity: A case supporting multiple aetiologies". Journal of Inherited Metabolic Disease. 21 (4): 382–390. doi:10.1023/A:1005302607897. <nowiki>PMID 9700595</nowiki>. S2CID 20212973.</ref> * [[Koma (perubatan)|koma]] <ref name=":1" /><ref name=":4" /> * [[Hipoglisemia|hipoglikemia]] <ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /> * [[sawan]] <ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * penyakit gastrousus <ref name=":3" /><ref name=":6" /> * masalah lewat dalam perkembagan <ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * masalah lambat bercakap <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> * gagal untuk berkembang <ref name=":1" /> * [[Penyakit mental|penyakit psikiatri]] <ref name=":1" /> * [[Amnesia|masalah ingatan]] <ref name=":1" /> * kemerosotan kognitif <ref name=":1" /> * ensefalopati <ref name=":2" /> * [[kardiomiopati]] <ref name=":5" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * ciri-ciri dismorfik <ref name=":3" /><ref name=":6" /> Apabila gejala pertama mula muncul pada kanak-kanak, mereka adalah lebih cenderung kepada masalah metabolik perantaraan. Manakala jika gelaja muncul pada orang dewasa, ia biasanya merupakan gejala neurologi.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> Punca CMAMMA boleh dibahagikan kepada dua jenis gangguan keturunan yang berasignan: satu adalah kekurangan enzim [[Mitokondrion|mitokondria]] acyl-CoA synthetase family member 3 yang dikodkan oleh gen [[ACSF3]] (OMIM#614265); dan gangguan yang lain adalah kekurangan dekarboksilase malonyl-CoA yang dikodkan oleh gen [[MLYCD]] (OMIM#248360).<ref name=":0" /><ref>Witkowski, Andrzej; Thweatt, Jennifer; Smith, Stuart (2011). "Mammalian ACSF3 Protein Is a Malonyl-CoA Synthetase That Supplies the Chain Extender Units for Mitochondrial Fatty Acid Synthesis". Journal of Biological Chemistry. 286 (39): 33729–33736. doi:10.1074/jbc.M111.291591. PMC 3190830. <nowiki>PMID 21846720</nowiki>.</ref> == Diagnosis == Disebabkan terdapat kepelbagaian gejala klinikal dan sebahagian besar bayi baru lahir tidak diberi saringan untuk penyakit ini, CMAMMA dianggap sebagai satu keadaan yang kurang dikenali dan diiktiraf.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> === Program saringan bayi baru lahir === Oleh kerana CMAMMA yang disebabkan oleh ACSF3 tidak mengakibatkan pengumpulan methylmalonyl-CoA, malonyl-CoA, atau propionyl-CoA, dan juga keabnormalan yang dapat dilihat dalam profil acylcarnitine, CMAMMA tidak dapat dikesan melalui program saringan bayi baru lahir standard yang berasaskan darah.<ref name=":3" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> == Rujukan == <references /> o06of1fxt4rfexv010wkwtyam6ifu2d 5650620 5650619 2022-08-21T19:20:58Z Abvdj 300664 Diagnosis wikitext text/x-wiki '''Gabungan malonik dan asiduria metilmalonik''' (Bahasa Inggeris: Combined malonic and methylmalonic aciduria, '''CMAMMA'''), atau dikenali sebagai '''gabungan malonik dan asidemia metilmalonik'''. Ia merupakan [[Gangguan metabolik|penyakit metabolik]] keturunan yang bercirikan peningkatan tahap [[asid malonik]] dan [[asid metilmalonik]].<ref name=":0">de Sain-van der Velden, Monique G. M.; van der Ham, Maria; Jans, Judith J.; Visser, Gepke; Prinsen, Hubertus C. M. T.; Verhoeven-Duif, Nanda M.; van Gassen, Koen L. I.; van Hasselt, Peter M. (2016), Morava, Eva; Baumgartner, Matthias; Patterson, Marc; Rahman, Shamima (eds.), "A New Approach for Fast Metabolic Diagnostics in CMAMMA", JIMD Reports, Volume 30, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, vol. 30, pp. 15–22, doi:10.1007/8904_2016_531, <nowiki>ISBN 978-3-662-53680-3</nowiki>, PMC 5110436, <nowiki>PMID 26915364</nowiki></ref> Beberapa penyelidik telah membuat hipotesis bahawa ia adalah berkemungkinan CMAMMA merupakan salah satu jenis asidemia metilmalonik yang paling umum dan juga mungkin merupakan cacat metabolisme bawaan yang paling umum. Namun, disebabkan ia jarang didiagnosis, ia sering tidak dikesan. <ref name=":1">NIH Intramural Sequencing Center Group; Sloan, Jennifer L; Johnston, Jennifer J; Manoli, Irini; Chandler, Randy J; Krause, Caitlin; Carrillo-Carrasco, Nuria; Chandrasekaran, Suma D; Sysol, Justin R; O'Brien, Kevin; Hauser, Natalie S (2011). "Exome sequencing identifies ACSF3 as a cause of combined malonic and methylmalonic aciduria". Nature Genetics. 43 (9): 883–886. doi:10.1038/ng.908. ISSN 1061-4036. PMC 3163731. <nowiki>PMID 21841779</nowiki>.</ref><ref>Sniderman, Lisa C.; Lambert, Marie; Giguère, Robert; Auray-Blais, Christiane; Lemieux, Bernard; Laframboise, Rachel; Rosenblatt, David S.; Treacy, Eileen P. (1999). "Outcome of individuals with low-moderate methylmalonic aciduria detected through a neonatal screening program". The Journal of Pediatrics. 134 (6): 675–680. doi:10.1016/S0022-3476(99)70280-5. <nowiki>PMID 10356133</nowiki>.</ref> == Gejala dan tanda-tanda == Fenotip klinikal bagi CMAMMA adalah ia sangat heterogen dan mempunyai tahap gejala yang berbeza daripada tanpa gejala ke gejala yang ringga hingga teruk.<ref name=":2">Wang, Ping; Shu, Jianbo; Gu, Chunyu; Yu, Xiaoli; Zheng, Jie; Zhang, Chunhua; Cai, Chunquan (2021). "Combined Malonic and Methylmalonic Aciduria Due to ACSF3 Variants Results in Benign Clinical Course in Three Chinese Patients". Frontiers in Pediatrics. 9: 751895. doi:10.3389/fped.2021.751895. ISSN 2296-2360. PMC 8658908. <nowiki>PMID 34900860</nowiki>.</ref><ref name=":3">Alfares, A.; Nunez, L. D.; Al-Thihli, K.; Mitchell, J.; Melancon, S.; Anastasio, N.; Ha, K. C. H.; Majewski, J.; Rosenblatt, D. S.; Braverman, N. (2011). "Combined malonic and methylmalonic aciduria: exome sequencing reveals mutations in the ACSF3 gene in patients with a non-classic phenotype". Journal of Medical Genetics. 48 (9): 602–605. doi:10.1136/jmedgenet-2011-100230. ISSN 0022-2593. <nowiki>PMID 21785126</nowiki>. S2CID 19352176.</ref> Patofisiologi asas penyakit ini masih belum difahami lagi.<ref name=":4">Wehbe, Zeinab; Behringer, Sidney; Alatibi, Khaled; Watkins, David; Rosenblatt, David; Spiekerkoetter, Ute; Tucci, Sara (2019). "The emerging role of the mitochondrial fatty-acid synthase (mtFASII) in the regulation of energy metabolism". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular and Cell Biology of Lipids. 1864 (11): 1629–1643. doi:10.1016/j.bbalip.2019.07.012. <nowiki>PMID 31376476</nowiki>. S2CID 199404906.</ref> Namun, berikut adalah gejala yang telah dilaporkan: * [[Asidosis metabolisme|asidosis metabolik]] <ref name=":5">Levtova, Alina; Waters, Paula J.; Buhas, Daniela; Lévesque, Sébastien; Auray‐Blais, Christiane; Clarke, Joe T.R.; Laframboise, Rachel; Maranda, Bruno; Mitchell, Grant A.; Brunel‐Guitton, Catherine; Braverman, Nancy E. (2019). "Combined malonic and methylmalonic aciduria due to ACSF3 mutations: Benign clinical course in an unselected cohort". Journal of Inherited Metabolic Disease. 42 (1): 107–116. doi:10.1002/jimd.12032. ISSN 0141-8955. <nowiki>PMID 30740739</nowiki>. S2CID 73436689.</ref><ref name=":3" /><ref name=":6">Gregg, A. R.; Warman, A. W.; Thorburn, D. R.; O'Brien, W. E. (1998). "Combined malonic and methylmalonic aciduria with normal malonyl-coenzyme A decarboxylase activity: A case supporting multiple aetiologies". Journal of Inherited Metabolic Disease. 21 (4): 382–390. doi:10.1023/A:1005302607897. <nowiki>PMID 9700595</nowiki>. S2CID 20212973.</ref> * [[Koma (perubatan)|koma]] <ref name=":1" /><ref name=":4" /> * [[Hipoglisemia|hipoglikemia]] <ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /> * [[sawan]] <ref name=":1" /><ref name=":5" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * penyakit gastrousus <ref name=":3" /><ref name=":6" /> * masalah lewat dalam perkembagan <ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * masalah lambat bercakap <ref name=":0" /> <ref name=":1" /> <ref name=":2" /> * gagal untuk berkembang <ref name=":1" /> * [[Penyakit mental|penyakit psikiatri]] <ref name=":1" /> * [[Amnesia|masalah ingatan]] <ref name=":1" /> * kemerosotan kognitif <ref name=":1" /> * ensefalopati <ref name=":2" /> * [[kardiomiopati]] <ref name=":5" /><ref name=":3" /><ref name=":6" /> * ciri-ciri dismorfik <ref name=":3" /><ref name=":6" /> Apabila gejala pertama mula muncul pada kanak-kanak, mereka adalah lebih cenderung kepada masalah metabolik perantaraan. Manakala jika gelaja muncul pada orang dewasa, ia biasanya merupakan gejala neurologi.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> Punca CMAMMA boleh dibahagikan kepada dua jenis gangguan keturunan yang berasignan: satu adalah kekurangan enzim [[Mitokondrion|mitokondria]] acyl-CoA synthetase family member 3 yang dikodkan oleh gen [[ACSF3]] (OMIM#614265); dan gangguan yang lain adalah kekurangan dekarboksilase malonyl-CoA yang dikodkan oleh gen [[MLYCD]] (OMIM#248360).<ref name=":0" /><ref>Witkowski, Andrzej; Thweatt, Jennifer; Smith, Stuart (2011). "Mammalian ACSF3 Protein Is a Malonyl-CoA Synthetase That Supplies the Chain Extender Units for Mitochondrial Fatty Acid Synthesis". Journal of Biological Chemistry. 286 (39): 33729–33736. doi:10.1074/jbc.M111.291591. PMC 3190830. <nowiki>PMID 21846720</nowiki>.</ref> == Diagnosis == Disebabkan terdapat kepelbagaian gejala klinikal dan sebahagian besar bayi baru lahir tidak diberi saringan untuk penyakit ini, CMAMMA dianggap sebagai satu keadaan yang kurang dikenali dan diiktiraf.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> === Program saringan bayi baru lahir === Oleh kerana CMAMMA yang disebabkan oleh ACSF3 tidak mengakibatkan pengumpulan methylmalonyl-CoA, malonyl-CoA, atau propionyl-CoA, dan juga keabnormalan yang dapat dilihat dalam profil acylcarnitine, CMAMMA tidak dapat dikesan melalui program saringan bayi baru lahir standard yang berasaskan darah.<ref name=":3" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> Kes istemewa di wilayah [[Quebec]], dimana ujian darah serta ujian air kencing dilakukan pada hari ke-21 selepas kelahiran melalui Program Saringan Darah dan Urin Neonatal Quebec. Ini menjadikan wilayah Quebec menarik untuk penyelidikan CMAMMA kerana ia mewakili kumpulan pesakit di dunia tanpa sebarang pemilihan bias.<ref name=":5" /> === Nisbah asid malonik kepada asid metilmalonik === Dengan mengira nibah asid malonik/asid metilmalonik dalam plasma, CMAMMA jelas dapat dibezakan daripada asidemia metilmalonik klassik. Ini adalah benar pada kedua-dua penindak balas vitamin B₁₂ dan asidemia metilmalonik yang tidak bertindak balas. Kegunaan nilai asid malonik dan nilai asid metilmalonik daripada air kencing tidak sesuai dalam mengira nisbah ini.<ref name=":0" /> CMAMMA akibat daripada ACSF3 mempunyai tahap asid metilmalonik yang lebih tinggi daripada asid malonik. Ia adalah sebaliknya untuk CMAMMA akibat daripada kekurangan dekarboksilase malonyl-CoA.<ref name=":6" /><ref name=":5" /> === Ujian genetik === CMAMMA boleh didiagnosis dengan Analisa gen ACSF3 dan MLYCD. Pemeriksaan lanjutan pembawa semasa rawatan kesuburan juga boleh mengenal pasti pembawa mutasi dalam gen ACSF3.<ref>Gabriel, Marie Cosette; Rice, Stephanie M.; Sloan, Jennifer L.; Mossayebi, Matthew H.; Venditti, Charles P.; Al‐Kouatly, Huda B. (2021). "Considerations of expanded carrier screening: Lessons learned from combined malonic and methylmalonic aciduria". Molecular Genetics & Genomic Medicine. 9 (4): e1621. doi:10.1002/mgg3.1621. ISSN 2324-9269. PMC 8123733. <nowiki>PMID 33625768</nowiki>.</ref> == Rujukan == <references /> kvov69xn29hyxr6rsnl7jmo66bl0fgj 2 1129892 5650621 2022-08-21T19:21:39Z Abvdj 300664 Mencipta laman baru dengan kandungan 'Abvdj' wikitext text/x-wiki Abvdj e5v2uehojkgihneasoxn7ux0bj628vq 7 1129893 5650631 2022-08-21T19:42:32Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki Laman ini hanya untuk, membincangkan Perubahan pada Atribut di Imej ini. rkq39xhhjk75wc658uc6bj4bu94txof 7 1129894 5650632 2022-08-21T19:42:38Z Meandkancil2020 254549 kemas kini Maklumat wikitext text/x-wiki Laman ini hanya untuk, membincangkan Perubahan pada Atribut di Imej ini. rkq39xhhjk75wc658uc6bj4bu94txof 3 1129895 5650648 2022-08-21T20:49:51Z Vincent Vega 218859 Vincent Vega telah memindahkan laman [[Perbincangan pengguna:方的1P]] ke [[Perbincangan pengguna:CatOnMars]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/方的1P|方的1P]]" to "[[Special:CentralAuth/CatOnMars|CatOnMars]]" wikitext text/x-wiki #LENCONG [[Perbincangan pengguna:CatOnMars]] {{R from move}} d9xk4708ur4bo4gusapkinnaykcjoyu 0 1129897 5650675 2022-08-21T23:07:25Z Muhammad Aliff1999 295485 Rencana tentang kes pembunuhan berprofil tinggi di Indonesia. wikitext text/x-wiki {{Short description|pembunuhan pegawai polis Indonesia pada 2022}} {{Use dmy dates|date=Ogos 2022}} {{Infobox civilian attack | title = Pembunuhan Yosua Hutabarat | image = Brigadir Novriansyah Yosua Hutabarat.jpg | caption = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | map = | location = Duren Tiga, [[Jakarta Selatan]], [[Indonesia]] | coordinates = | target = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | date = {{start date|2022|7|8|df=yes}} | time = {{circa|17:00 PM&nbsp;[[Waktu Indonesia Barat|WIB]]}} | type = [[Penembakan]] | fatalities = 1 (Nofriansyah Yosua Hutabarat) | perpetrators = <!-- Biarkan kosong buat masa ini --> | motive = | accused = * [[Ferdy Sambo|Irjen. Pol. Ferdy Sambo]]<ref name="kompasfs">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=9 Ogos 2022|title=Kronologi Pembunuhan Brigadir J, Kapolri: Penembakan atas Perintah Ferdy Sambo|url=https://www.kompas.com/tren/read/2022/08/09/192603465/kronologi-pembunuhan-brigadir-j-kapolri-penembakan-atas-perintah-ferdy|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=2022-08-09}}</ref> * Bharada Richard Eliezer Pudihang Lumiu<ref name="jpee">{{Cite web|last=JawaPos.com|date=2022-08-04|title=Jadi Tersangka, Bharada E Kena Pasal Pembunuhan dan Persekongkolan|url=https://www.jawapos.com/nasional/04/08/2022/jadi-tersangka-bharada-e-kena-pasal-pembunuhan-dan-persekongkolan/|website=JawaPos.com|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref> * Bripka Ricky Rizal<ref name="Berita-Harian" /> * Kuwat Ma'ruf<ref name="km">{{Cite web|last1=Rizqo|first1=Kanavino Ahmad|last2=Ramadhan|first2=Azhar Bagas|title=Inisial KM Sopir Istri Sambo Tersangka Kasus Brigadir J: Kuat Ma'ruf|url=https://news.detik.com/berita/d-6226527/inisial-km-sopir-istri-sambo-tersangka-kasus-brigadir-j-kuat-marufv|website=Detikcom|language=id|access-date=10 Ogos 2022}}</ref> * Putri Candrawati (istri Ferdy Sambo)<ref name="kompaspc">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=2022-08-19|title=BREAKING NEWS: Istri Irjen Ferdy Sambo Putri Candrawathi Ditetapkan sebagai Tersangka|url=https://nasional.kompas.com/read/2022/08/19/14120631/breaking-news-istri-irjen-ferdy-sambo-putri-candrawathi-ditetapkan-sebagai|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=19 Ogos 2022}}</ref> | weapons = [[Senjata api]] }} '''Penembakan Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat''' (kadangkala juga dinamakan sebagai '''Joshua''' Hutabarat), seorang pegawai [[Kepolisian Negara Republik Indonesia]] berusia 27 tahun, pada 8 Julai 2022, diikuti dengan siasatan kontroversi yang termasuk dakwaan hubungan sulit, kehilangan rakaman [[Televisyen litar tertutup|CCTV]], dan cubaan bersembunyi. Pada Ogos 2022, bekas bos Hutabarat, Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalaman POLRI, bersama isterinya dan tiga yang lain, didakwa atas pembunuhan Hutabarat. ==Penembakan== Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat ditembak di rumah Inspektor Jeneral Ferdy Sambo di [[Jakarta]], ketua hal ehwal dalaman Kepolisian Negara Republik Indonesia, pada 8 Julai 2022 kira-kira jam 17:00 [[Waktu Indonesia Barat]]. Hutabarat, seorang pengawal peribadi dan pemandu Sambo, dikatakan maut selepas berbalas tembak dengan seorang lagi anggota pasukan perlindungan, 'Bharada E', didakwa selepas Hutabarat mengganggu isterinya Putri Candrawathi [[Gangguan seksual|secara seksual]].<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref><ref name="Barrett-26Jul2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=The general, his wife and their dead bodyguard: A suspicious shooting grips a nation |url=https://www.smh.com.au/world/asia/the-general-his-wife-and-their-dead-bodyguard-a-suspicious-shooting-grips-a-nation-20220725-p5b4gj.html |access-date=15 August 2022 |work=Sydney Morning Herald |date=26 July 2022}}</ref> Selepas penembakan itu, Hutarabat diangkut dengan ambulans ke hospital di mana beliau disahkan meninggal dunia, namun berita tentang kejadian itu ditangguhkan sehingga 11 Julai 2022.<ref>{{Cite web|date=11 Julai 2022|title=Polisi Tewas Ditembak Polisi di Duren Tiga Jaksel|url=https://www.inews.id/news/megapolitan/polisi-tewas-ditembak-polisi-di-duren-tiga-jaksel|website=iNews.ID|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022">{{cite news |last1=Correspondent |title=Indonesia Police Revenge Shooting Shakes Force to the Core |url=https://www.asiasentinel.com/p/indonesia-police-revenge-shooting-shakes-force |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Sentinel |language=en |date=8 Ogos 2022}}</ref> ===Kejadian yang dipertikaikan=== [[Fail:Irjen Ferdy Sambo di Mapolda Jawa Tengah.jpg|thumb|Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, 2022]] Keluarga Hutabarat membantah laporan polis tentang kejadian, mendakwa beliau dibunuh dalam suatu "pembunuhan terancang"<ref name="JP-19Jul2022">{{cite news |title=Slain cop family alleges premeditated murder in fatal shootout |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/19/slain-cop-family-alleges-premeditated-murder-in-fatal-shootout.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=19 Julai 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022" /> selepas diseksa atas dakwaan hubungan sulit dengan isteri Sambo. Selepas mayat Hutabarat diangkut dari Jakarta ke rumah keluarga di [[Jambi]], saudara-mara dilaporkan menemui pelbagai kesan lebam, hirisan muka, kesan melecur dan kecederaan jari pada badannya.<ref name="Barrett-26Jul2022" /><ref name="Harian-Metro" /> Akaun polis mengenai penembakan itu juga disoal oleh pasukan undang-undang keluarga itu, meragui bahawa Hutabarat, seorang penembak jitu terlatih, akan terlepas dengan kesemua tujuh das tembakan yang dilepaskannya semasa pertempuran itu, dan mempersoalkan mengapa dia ditembak dengan pistol [[Glock 17]], sesuatu yang jarang bagi senjata untuk pegawai rendah. Hutabarat juga dikatakan menerima ugutan bunuh,<ref name="Suhenda-25Jul2022">{{cite news |last1=Suhenda |first1=Dio |title=Family says slain cop received death threats as premeditated-murder probe begins |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/25/family-says-slain-cop-received-death-threats-as-premeditated-murder-probe-begins.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=25 Julai 2022}}</ref> termasuk sehari sebelum dibunuh. Kenalan dan mesej dari telefon bimbitnya juga telah dipadamkan, manakala kamera [[Televisyen litar tertutup|CCTV]] di rumah itu pada mulanya dikatakan rosak sebelum rakaman ditemui dari sekitar tempat kejadian.<ref name="Barrett-26Jul2022" /> Kontroversi itu mendorong polis kebangsaan untuk campur tangan, dengan ketua polis Jeneral [[Listyo Sigit Prabowo]] mengambil alih siasatan, membentuk pasukan khas termasuk anggota [[Komisi Nasional Hak Asasi Manusi]]a dan Komisi Kepolisian.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Sambo digantung kerja mulai 18 Julai 2022,<ref name="Harian-Metro" /><ref name="STimes-18Jul2022">{{cite news |last1=Soeriaatmadja |first1=Wahyudi |title=Bodyguard’s death: Indonesian police general suspended |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/family-of-slain-cop-allegedly-involved-with-police-generals-wife-claim-he-was-murdered |access-date=21 Ogos 2022 |work=The Straits Times |language=en |date=18 Julai 2022}}</ref> manakala tiga jeneral polis dan 25 pegawai dilaporkan dipindahkan kerana mengganggu siasatan.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Pada penghujung Julai, mayat Hutabarat telah digali dan menjalani [[bedah siasat]] kedua yang diperiksa secara bebas di Ruma Sakit Umum Sungai Bahar di [[Muara Jambi]].<ref name="JP-28Jul2022">{{cite news |title=Slain cop's second autopsy result available in 4-8 weeks |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/28/slain-cops-second-autopsy-result-available-in-4-8-weeks.html |access-date=18 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=28 Julai 2022}}</ref> Presiden Indonesia [[Joko Widodo]] berminat untuk pihak berkuasa bersikap terbuka tentang apa yang berlaku: "Buka ia seadanya. Tiada selindung. Telus. Itu sahaja. Ini penting supaya rakyat tidak ragu-ragu dengan kejadian yang berlaku. Ini yang kena jaga. Kepercayaan orang ramai terhadap polis mesti dijaga."<ref name="Barrett-26Jul2022" /> ===Tuduhan pembunuhan=== Pada 4 Ogos 2022, seorang lagi pembantu Sambo, peronda kedua Eliezer Pudihang Lumliu, didakwa membunuh selepas penjelasan awal mempertahankan diri ditolak dan ia dilihat sebagai pembunuhan yang disengajakan.<ref name="Wijaya-04Aug2022">{{cite news |last1=Wijaya |first1=Stefani |title=Police General Breaks His Silence after Assistant Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/police-general-breaks-his-silence-after-assistant-named-murder-suspect |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |date=4 Ogos 2022}}</ref> Kemudian, pada 9 Ogos 2022, Sambo telah ditahan dan, bersama dua lelaki lain, didakwa dengan pembunuhan terancang, yang membawa hukuman mati atau penjara seumur hidup; peronda itu menghadapi pertuduhan membunuh (dan telah memohon perlindungan di bawah program perlindungan saksi dan mangsa Indonesia). Jeneral Listyo memberitahu sidang akhbar bahawa Sambo telah melepaskan beberapa das tembakan pistol ke dinding dalam percubaan untuk menunjukkan pertempuran telah menyebabkan kematian Hutabarat; tidak ada tembak-menembak, Sambo telah mendalangi pembunuhan Hutabarat.<ref name="Barrett-10Aug2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=General charged with murder in new twist to case of bodyguard |url=https://www.theage.com.au/world/asia/general-charged-with-murder-in-new-twist-to-case-of-bodyguard-20220810-p5b8pq.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=The Age |language=en |date=10 Ogos 2022}}</ref><ref name="McBeth-11Aug2022">{{cite news |last1=McBeth |first1=John |title=Cop-on-cop killing rocks and roils Indonesia |url=https://asiatimes.com/2022/08/cop-on-cop-killing-rocks-and-roils-indonesia/ |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Times |language=en |date=11 Ogos 2022}}</ref> Pada 9 Ogos 2022, seorang lagi suspek didakwa telah ditahan. Brigadier Ricky Rizal yang juga ketika itu berkhidmat sebagai pembantu kem dan pemandu kepada Putri Candrawathi. Beliau merupakan suspek kedua selepas Richard Eliezer yang ditahan pada 3 Ogos 2022.<ref name="Berita-Harian">{{cite news |title=Pegawai polis Indonesia didakwa terbabit pembunuhan rakan sekerja |url=https://www.bharian.com.my/dunia/asean/2022/08/986781/pegawai-polis-indonesia-didakwa-terbabit-pembunuhan-rakan-sekerja |access-date=22 ogos 2022 |work=Berita Harian |date=9 Ogos 2022}}</ref> Pada 19 Ogos 2022, dilaporkan bahawa isteri Sambo, Putri Candrawati, juga menghadapi pertuduhan utama pembunuhan terancang,<ref name="JP-20Aug2022">{{cite news |title=Ferdy’s wife charged with premeditated murder |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/08/20/ferdys-wife-charged-with-premeditated-murder.html |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=20 Ogos 2022}}</ref><ref name="Globe-19Aug2022">{{cite news |title=Ferdy Sambo’s Wife Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/ferdy-sambos-wife-named-murder-suspect |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |language=en |date=19 Ogos 2022}}</ref> dan pertuduhan kedua iaitu pembunuhan. ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Jenayah 2022 di Indonesia]] [[Kategori:Mangsa pembunuhan Indonesia]] [[Kategori:Pegawai polis Indonesia]] rq487z2du1j07t3wz8s0hg1y2ie5h5u 5650676 5650675 2022-08-21T23:07:47Z Muhammad Aliff1999 295485 /* Tuduhan pembunuhan */ wikitext text/x-wiki {{Short description|pembunuhan pegawai polis Indonesia pada 2022}} {{Use dmy dates|date=Ogos 2022}} {{Infobox civilian attack | title = Pembunuhan Yosua Hutabarat | image = Brigadir Novriansyah Yosua Hutabarat.jpg | caption = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | map = | location = Duren Tiga, [[Jakarta Selatan]], [[Indonesia]] | coordinates = | target = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | date = {{start date|2022|7|8|df=yes}} | time = {{circa|17:00 PM&nbsp;[[Waktu Indonesia Barat|WIB]]}} | type = [[Penembakan]] | fatalities = 1 (Nofriansyah Yosua Hutabarat) | perpetrators = <!-- Biarkan kosong buat masa ini --> | motive = | accused = * [[Ferdy Sambo|Irjen. Pol. Ferdy Sambo]]<ref name="kompasfs">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=9 Ogos 2022|title=Kronologi Pembunuhan Brigadir J, Kapolri: Penembakan atas Perintah Ferdy Sambo|url=https://www.kompas.com/tren/read/2022/08/09/192603465/kronologi-pembunuhan-brigadir-j-kapolri-penembakan-atas-perintah-ferdy|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=2022-08-09}}</ref> * Bharada Richard Eliezer Pudihang Lumiu<ref name="jpee">{{Cite web|last=JawaPos.com|date=2022-08-04|title=Jadi Tersangka, Bharada E Kena Pasal Pembunuhan dan Persekongkolan|url=https://www.jawapos.com/nasional/04/08/2022/jadi-tersangka-bharada-e-kena-pasal-pembunuhan-dan-persekongkolan/|website=JawaPos.com|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref> * Bripka Ricky Rizal<ref name="Berita-Harian" /> * Kuwat Ma'ruf<ref name="km">{{Cite web|last1=Rizqo|first1=Kanavino Ahmad|last2=Ramadhan|first2=Azhar Bagas|title=Inisial KM Sopir Istri Sambo Tersangka Kasus Brigadir J: Kuat Ma'ruf|url=https://news.detik.com/berita/d-6226527/inisial-km-sopir-istri-sambo-tersangka-kasus-brigadir-j-kuat-marufv|website=Detikcom|language=id|access-date=10 Ogos 2022}}</ref> * Putri Candrawati (istri Ferdy Sambo)<ref name="kompaspc">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=2022-08-19|title=BREAKING NEWS: Istri Irjen Ferdy Sambo Putri Candrawathi Ditetapkan sebagai Tersangka|url=https://nasional.kompas.com/read/2022/08/19/14120631/breaking-news-istri-irjen-ferdy-sambo-putri-candrawathi-ditetapkan-sebagai|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=19 Ogos 2022}}</ref> | weapons = [[Senjata api]] }} '''Penembakan Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat''' (kadangkala juga dinamakan sebagai '''Joshua''' Hutabarat), seorang pegawai [[Kepolisian Negara Republik Indonesia]] berusia 27 tahun, pada 8 Julai 2022, diikuti dengan siasatan kontroversi yang termasuk dakwaan hubungan sulit, kehilangan rakaman [[Televisyen litar tertutup|CCTV]], dan cubaan bersembunyi. Pada Ogos 2022, bekas bos Hutabarat, Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalaman POLRI, bersama isterinya dan tiga yang lain, didakwa atas pembunuhan Hutabarat. ==Penembakan== Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat ditembak di rumah Inspektor Jeneral Ferdy Sambo di [[Jakarta]], ketua hal ehwal dalaman Kepolisian Negara Republik Indonesia, pada 8 Julai 2022 kira-kira jam 17:00 [[Waktu Indonesia Barat]]. Hutabarat, seorang pengawal peribadi dan pemandu Sambo, dikatakan maut selepas berbalas tembak dengan seorang lagi anggota pasukan perlindungan, 'Bharada E', didakwa selepas Hutabarat mengganggu isterinya Putri Candrawathi [[Gangguan seksual|secara seksual]].<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref><ref name="Barrett-26Jul2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=The general, his wife and their dead bodyguard: A suspicious shooting grips a nation |url=https://www.smh.com.au/world/asia/the-general-his-wife-and-their-dead-bodyguard-a-suspicious-shooting-grips-a-nation-20220725-p5b4gj.html |access-date=15 August 2022 |work=Sydney Morning Herald |date=26 July 2022}}</ref> Selepas penembakan itu, Hutarabat diangkut dengan ambulans ke hospital di mana beliau disahkan meninggal dunia, namun berita tentang kejadian itu ditangguhkan sehingga 11 Julai 2022.<ref>{{Cite web|date=11 Julai 2022|title=Polisi Tewas Ditembak Polisi di Duren Tiga Jaksel|url=https://www.inews.id/news/megapolitan/polisi-tewas-ditembak-polisi-di-duren-tiga-jaksel|website=iNews.ID|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022">{{cite news |last1=Correspondent |title=Indonesia Police Revenge Shooting Shakes Force to the Core |url=https://www.asiasentinel.com/p/indonesia-police-revenge-shooting-shakes-force |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Sentinel |language=en |date=8 Ogos 2022}}</ref> ===Kejadian yang dipertikaikan=== [[Fail:Irjen Ferdy Sambo di Mapolda Jawa Tengah.jpg|thumb|Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, 2022]] Keluarga Hutabarat membantah laporan polis tentang kejadian, mendakwa beliau dibunuh dalam suatu "pembunuhan terancang"<ref name="JP-19Jul2022">{{cite news |title=Slain cop family alleges premeditated murder in fatal shootout |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/19/slain-cop-family-alleges-premeditated-murder-in-fatal-shootout.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=19 Julai 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022" /> selepas diseksa atas dakwaan hubungan sulit dengan isteri Sambo. Selepas mayat Hutabarat diangkut dari Jakarta ke rumah keluarga di [[Jambi]], saudara-mara dilaporkan menemui pelbagai kesan lebam, hirisan muka, kesan melecur dan kecederaan jari pada badannya.<ref name="Barrett-26Jul2022" /><ref name="Harian-Metro" /> Akaun polis mengenai penembakan itu juga disoal oleh pasukan undang-undang keluarga itu, meragui bahawa Hutabarat, seorang penembak jitu terlatih, akan terlepas dengan kesemua tujuh das tembakan yang dilepaskannya semasa pertempuran itu, dan mempersoalkan mengapa dia ditembak dengan pistol [[Glock 17]], sesuatu yang jarang bagi senjata untuk pegawai rendah. Hutabarat juga dikatakan menerima ugutan bunuh,<ref name="Suhenda-25Jul2022">{{cite news |last1=Suhenda |first1=Dio |title=Family says slain cop received death threats as premeditated-murder probe begins |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/25/family-says-slain-cop-received-death-threats-as-premeditated-murder-probe-begins.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=25 Julai 2022}}</ref> termasuk sehari sebelum dibunuh. Kenalan dan mesej dari telefon bimbitnya juga telah dipadamkan, manakala kamera [[Televisyen litar tertutup|CCTV]] di rumah itu pada mulanya dikatakan rosak sebelum rakaman ditemui dari sekitar tempat kejadian.<ref name="Barrett-26Jul2022" /> Kontroversi itu mendorong polis kebangsaan untuk campur tangan, dengan ketua polis Jeneral [[Listyo Sigit Prabowo]] mengambil alih siasatan, membentuk pasukan khas termasuk anggota [[Komisi Nasional Hak Asasi Manusi]]a dan Komisi Kepolisian.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Sambo digantung kerja mulai 18 Julai 2022,<ref name="Harian-Metro" /><ref name="STimes-18Jul2022">{{cite news |last1=Soeriaatmadja |first1=Wahyudi |title=Bodyguard’s death: Indonesian police general suspended |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/family-of-slain-cop-allegedly-involved-with-police-generals-wife-claim-he-was-murdered |access-date=21 Ogos 2022 |work=The Straits Times |language=en |date=18 Julai 2022}}</ref> manakala tiga jeneral polis dan 25 pegawai dilaporkan dipindahkan kerana mengganggu siasatan.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Pada penghujung Julai, mayat Hutabarat telah digali dan menjalani [[bedah siasat]] kedua yang diperiksa secara bebas di Ruma Sakit Umum Sungai Bahar di [[Muara Jambi]].<ref name="JP-28Jul2022">{{cite news |title=Slain cop's second autopsy result available in 4-8 weeks |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/28/slain-cops-second-autopsy-result-available-in-4-8-weeks.html |access-date=18 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=28 Julai 2022}}</ref> Presiden Indonesia [[Joko Widodo]] berminat untuk pihak berkuasa bersikap terbuka tentang apa yang berlaku: "Buka ia seadanya. Tiada selindung. Telus. Itu sahaja. Ini penting supaya rakyat tidak ragu-ragu dengan kejadian yang berlaku. Ini yang kena jaga. Kepercayaan orang ramai terhadap polis mesti dijaga."<ref name="Barrett-26Jul2022" /> ===Tuduhan pembunuhan=== Pada 4 Ogos 2022, seorang lagi pembantu Sambo, peronda kedua Eliezer Pudihang Lumliu, didakwa membunuh selepas penjelasan awal mempertahankan diri ditolak dan ia dilihat sebagai pembunuhan yang disengajakan.<ref name="Wijaya-04Aug2022">{{cite news |last1=Wijaya |first1=Stefani |title=Police General Breaks His Silence after Assistant Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/police-general-breaks-his-silence-after-assistant-named-murder-suspect |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |date=4 Ogos 2022}}</ref> Kemudian, pada 9 Ogos 2022, Sambo telah ditahan dan, bersama dua lelaki lain, didakwa dengan pembunuhan terancang, yang membawa hukuman mati atau penjara seumur hidup; peronda itu menghadapi pertuduhan membunuh (dan telah memohon perlindungan di bawah program perlindungan saksi dan mangsa Indonesia). Jeneral Listyo memberitahu sidang akhbar bahawa Sambo telah melepaskan beberapa das tembakan pistol ke dinding dalam percubaan untuk menunjukkan pertempuran telah menyebabkan kematian Hutabarat; tidak ada tembak-menembak, Sambo telah mendalangi pembunuhan Hutabarat.<ref name="Barrett-10Aug2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=General charged with murder in new twist to case of bodyguard |url=https://www.theage.com.au/world/asia/general-charged-with-murder-in-new-twist-to-case-of-bodyguard-20220810-p5b8pq.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=The Age |language=en |date=10 Ogos 2022}}</ref><ref name="McBeth-11Aug2022">{{cite news |last1=McBeth |first1=John |title=Cop-on-cop killing rocks and roils Indonesia |url=https://asiatimes.com/2022/08/cop-on-cop-killing-rocks-and-roils-indonesia/ |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Times |language=en |date=11 Ogos 2022}}</ref> Pada 9 Ogos 2022, seorang lagi suspek didakwa telah ditahan. Brigadier Ricky Rizal yang juga ketika itu berkhidmat sebagai pembantu kem dan pemandu kepada Putri Candrawathi. Beliau merupakan suspek kedua selepas Richard Eliezer yang ditahan pada 3 Ogos 2022.<ref name="Berita-Harian">{{cite news |title=Pegawai polis Indonesia didakwa terbabit pembunuhan rakan sekerja |url=https://www.bharian.com.my/dunia/asean/2022/08/986781/pegawai-polis-indonesia-didakwa-terbabit-pembunuhan-rakan-sekerja |access-date=22 Ogos 2022 |work=Berita Harian |date=9 Ogos 2022}}</ref> Pada 19 Ogos 2022, dilaporkan bahawa isteri Sambo, Putri Candrawati, juga menghadapi pertuduhan utama pembunuhan terancang,<ref name="JP-20Aug2022">{{cite news |title=Ferdy’s wife charged with premeditated murder |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/08/20/ferdys-wife-charged-with-premeditated-murder.html |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=20 Ogos 2022}}</ref><ref name="Globe-19Aug2022">{{cite news |title=Ferdy Sambo’s Wife Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/ferdy-sambos-wife-named-murder-suspect |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |language=en |date=19 Ogos 2022}}</ref> dan pertuduhan kedua iaitu pembunuhan. ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Jenayah 2022 di Indonesia]] [[Kategori:Mangsa pembunuhan Indonesia]] [[Kategori:Pegawai polis Indonesia]] iau8x4yr68aylb9rw1wig5dg23jh7q4 5650677 5650676 2022-08-21T23:08:41Z Muhammad Aliff1999 295485 wikitext text/x-wiki {{Short description|pembunuhan pegawai polis Indonesia pada 2022}} {{Use dmy dates|date=Ogos 2022}} {{Infobox civilian attack | title = Pembunuhan Yosua Hutabarat | image = Brigadir Novriansyah Yosua Hutabarat.jpg | caption = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | map = | location = Duren Tiga, [[Jakarta Selatan]], [[Indonesia]] | coordinates = | target = Brigadier Polis Nofriansyah Yosua Hutabarat | date = {{start date|2022|7|8|df=yes}} | time = {{circa|17:00 PTG&nbsp;[[Waktu Indonesia Barat|WIB]]}} | type = [[Penembakan]] | fatalities = 1 (Nofriansyah Yosua Hutabarat) | perpetrators = <!-- Biarkan kosong buat masa ini --> | motive = | accused = * [[Ferdy Sambo|Irjen. Pol. Ferdy Sambo]]<ref name="kompasfs">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=9 Ogos 2022|title=Kronologi Pembunuhan Brigadir J, Kapolri: Penembakan atas Perintah Ferdy Sambo|url=https://www.kompas.com/tren/read/2022/08/09/192603465/kronologi-pembunuhan-brigadir-j-kapolri-penembakan-atas-perintah-ferdy|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=2022-08-09}}</ref> * Bharada Richard Eliezer Pudihang Lumiu<ref name="jpee">{{Cite web|last=JawaPos.com|date=2022-08-04|title=Jadi Tersangka, Bharada E Kena Pasal Pembunuhan dan Persekongkolan|url=https://www.jawapos.com/nasional/04/08/2022/jadi-tersangka-bharada-e-kena-pasal-pembunuhan-dan-persekongkolan/|website=JawaPos.com|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref> * Bripka Ricky Rizal<ref name="Berita-Harian" /> * Kuwat Ma'ruf<ref name="km">{{Cite web|last1=Rizqo|first1=Kanavino Ahmad|last2=Ramadhan|first2=Azhar Bagas|title=Inisial KM Sopir Istri Sambo Tersangka Kasus Brigadir J: Kuat Ma'ruf|url=https://news.detik.com/berita/d-6226527/inisial-km-sopir-istri-sambo-tersangka-kasus-brigadir-j-kuat-marufv|website=Detikcom|language=id|access-date=10 Ogos 2022}}</ref> * Putri Candrawati (istri Ferdy Sambo)<ref name="kompaspc">{{Cite web|last=Media|first=Kompas Cyber|date=2022-08-19|title=BREAKING NEWS: Istri Irjen Ferdy Sambo Putri Candrawathi Ditetapkan sebagai Tersangka|url=https://nasional.kompas.com/read/2022/08/19/14120631/breaking-news-istri-irjen-ferdy-sambo-putri-candrawathi-ditetapkan-sebagai|website=KOMPAS.com|language=id|access-date=19 Ogos 2022}}</ref> | weapons = [[Senjata api]] }} '''Penembakan Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat''' (kadangkala juga dinamakan sebagai '''Joshua''' Hutabarat), seorang pegawai [[Kepolisian Negara Republik Indonesia]] berusia 27 tahun, pada 8 Julai 2022, diikuti dengan siasatan kontroversi yang termasuk dakwaan hubungan sulit, kehilangan rakaman [[Televisyen litar tertutup|CCTV]], dan cubaan bersembunyi. Pada Ogos 2022, bekas bos Hutabarat, Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, ketua hal ehwal dalaman POLRI, bersama isterinya dan tiga yang lain, didakwa atas pembunuhan Hutabarat. ==Penembakan== Brigedier Nofriansyah Yosua Hutabarat ditembak di rumah Inspektor Jeneral Ferdy Sambo di [[Jakarta]], ketua hal ehwal dalaman Kepolisian Negara Republik Indonesia, pada 8 Julai 2022 kira-kira jam 17:00 [[Waktu Indonesia Barat]]. Hutabarat, seorang pengawal peribadi dan pemandu Sambo, dikatakan maut selepas berbalas tembak dengan seorang lagi anggota pasukan perlindungan, 'Bharada E', didakwa selepas Hutabarat mengganggu isterinya Putri Candrawathi [[Gangguan seksual|secara seksual]].<ref name="Harian-Metro">{{cite news |last1=Mariska |first1=Diana |title=Ferdy Sambo digantung tugas |url=https://www.hmetro.com.my/global/asia/2022/08/873844/ferdy-sambo-digantung-tugas |access-date=22 Ogos 2022 |work=Harian Metro |date=21 Ogos 2022}}</ref><ref name="Barrett-26Jul2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=The general, his wife and their dead bodyguard: A suspicious shooting grips a nation |url=https://www.smh.com.au/world/asia/the-general-his-wife-and-their-dead-bodyguard-a-suspicious-shooting-grips-a-nation-20220725-p5b4gj.html |access-date=15 August 2022 |work=Sydney Morning Herald |date=26 July 2022}}</ref> Selepas penembakan itu, Hutarabat diangkut dengan ambulans ke hospital di mana beliau disahkan meninggal dunia, namun berita tentang kejadian itu ditangguhkan sehingga 11 Julai 2022.<ref>{{Cite web|date=11 Julai 2022|title=Polisi Tewas Ditembak Polisi di Duren Tiga Jaksel|url=https://www.inews.id/news/megapolitan/polisi-tewas-ditembak-polisi-di-duren-tiga-jaksel|website=iNews.ID|language=id|access-date=6 Ogos 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022">{{cite news |last1=Correspondent |title=Indonesia Police Revenge Shooting Shakes Force to the Core |url=https://www.asiasentinel.com/p/indonesia-police-revenge-shooting-shakes-force |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Sentinel |language=en |date=8 Ogos 2022}}</ref> ===Kejadian yang dipertikaikan=== [[Fail:Irjen Ferdy Sambo di Mapolda Jawa Tengah.jpg|thumb|Inspektor Jeneral Ferdy Sambo, 2022]] Keluarga Hutabarat membantah laporan polis tentang kejadian, mendakwa beliau dibunuh dalam suatu "pembunuhan terancang"<ref name="JP-19Jul2022">{{cite news |title=Slain cop family alleges premeditated murder in fatal shootout |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/19/slain-cop-family-alleges-premeditated-murder-in-fatal-shootout.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=19 Julai 2022}}</ref><ref name="Sentinel-08Aug2022" /> selepas diseksa atas dakwaan hubungan sulit dengan isteri Sambo. Selepas mayat Hutabarat diangkut dari Jakarta ke rumah keluarga di [[Jambi]], saudara-mara dilaporkan menemui pelbagai kesan lebam, hirisan muka, kesan melecur dan kecederaan jari pada badannya.<ref name="Barrett-26Jul2022" /><ref name="Harian-Metro" /> Akaun polis mengenai penembakan itu juga disoal oleh pasukan undang-undang keluarga itu, meragui bahawa Hutabarat, seorang penembak jitu terlatih, akan terlepas dengan kesemua tujuh das tembakan yang dilepaskannya semasa pertempuran itu, dan mempersoalkan mengapa dia ditembak dengan pistol [[Glock 17]], sesuatu yang jarang bagi senjata untuk pegawai rendah. Hutabarat juga dikatakan menerima ugutan bunuh,<ref name="Suhenda-25Jul2022">{{cite news |last1=Suhenda |first1=Dio |title=Family says slain cop received death threats as premeditated-murder probe begins |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/25/family-says-slain-cop-received-death-threats-as-premeditated-murder-probe-begins.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=25 Julai 2022}}</ref> termasuk sehari sebelum dibunuh. Kenalan dan mesej dari telefon bimbitnya juga telah dipadamkan, manakala kamera [[Televisyen litar tertutup|CCTV]] di rumah itu pada mulanya dikatakan rosak sebelum rakaman ditemui dari sekitar tempat kejadian.<ref name="Barrett-26Jul2022" /> Kontroversi itu mendorong polis kebangsaan untuk campur tangan, dengan ketua polis Jeneral [[Listyo Sigit Prabowo]] mengambil alih siasatan, membentuk pasukan khas termasuk anggota [[Komisi Nasional Hak Asasi Manusi]]a dan Komisi Kepolisian.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Sambo digantung kerja mulai 18 Julai 2022,<ref name="Harian-Metro" /><ref name="STimes-18Jul2022">{{cite news |last1=Soeriaatmadja |first1=Wahyudi |title=Bodyguard’s death: Indonesian police general suspended |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/family-of-slain-cop-allegedly-involved-with-police-generals-wife-claim-he-was-murdered |access-date=21 Ogos 2022 |work=The Straits Times |language=en |date=18 Julai 2022}}</ref> manakala tiga jeneral polis dan 25 pegawai dilaporkan dipindahkan kerana mengganggu siasatan.<ref name="Sentinel-08Aug2022" /> Pada penghujung Julai, mayat Hutabarat telah digali dan menjalani [[bedah siasat]] kedua yang diperiksa secara bebas di Ruma Sakit Umum Sungai Bahar di [[Muara Jambi]].<ref name="JP-28Jul2022">{{cite news |title=Slain cop's second autopsy result available in 4-8 weeks |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/07/28/slain-cops-second-autopsy-result-available-in-4-8-weeks.html |access-date=18 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=28 Julai 2022}}</ref> Presiden Indonesia [[Joko Widodo]] berminat untuk pihak berkuasa bersikap terbuka tentang apa yang berlaku: "Buka ia seadanya. Tiada selindung. Telus. Itu sahaja. Ini penting supaya rakyat tidak ragu-ragu dengan kejadian yang berlaku. Ini yang kena jaga. Kepercayaan orang ramai terhadap polis mesti dijaga."<ref name="Barrett-26Jul2022" /> ===Tuduhan pembunuhan=== Pada 4 Ogos 2022, seorang lagi pembantu Sambo, peronda kedua Eliezer Pudihang Lumliu, didakwa membunuh selepas penjelasan awal mempertahankan diri ditolak dan ia dilihat sebagai pembunuhan yang disengajakan.<ref name="Wijaya-04Aug2022">{{cite news |last1=Wijaya |first1=Stefani |title=Police General Breaks His Silence after Assistant Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/police-general-breaks-his-silence-after-assistant-named-murder-suspect |access-date=15 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |date=4 Ogos 2022}}</ref> Kemudian, pada 9 Ogos 2022, Sambo telah ditahan dan, bersama dua lelaki lain, didakwa dengan pembunuhan terancang, yang membawa hukuman mati atau penjara seumur hidup; peronda itu menghadapi pertuduhan membunuh (dan telah memohon perlindungan di bawah program perlindungan saksi dan mangsa Indonesia). Jeneral Listyo memberitahu sidang akhbar bahawa Sambo telah melepaskan beberapa das tembakan pistol ke dinding dalam percubaan untuk menunjukkan pertempuran telah menyebabkan kematian Hutabarat; tidak ada tembak-menembak, Sambo telah mendalangi pembunuhan Hutabarat.<ref name="Barrett-10Aug2022">{{cite news |last1=Barrett |first1=Chris |last2=Rompies |first2=Karuni |title=General charged with murder in new twist to case of bodyguard |url=https://www.theage.com.au/world/asia/general-charged-with-murder-in-new-twist-to-case-of-bodyguard-20220810-p5b8pq.html |access-date=15 Ogos 2022 |work=The Age |language=en |date=10 Ogos 2022}}</ref><ref name="McBeth-11Aug2022">{{cite news |last1=McBeth |first1=John |title=Cop-on-cop killing rocks and roils Indonesia |url=https://asiatimes.com/2022/08/cop-on-cop-killing-rocks-and-roils-indonesia/ |access-date=15 Ogos 2022 |work=Asia Times |language=en |date=11 Ogos 2022}}</ref> Pada 9 Ogos 2022, seorang lagi suspek didakwa telah ditahan. Brigadier Ricky Rizal yang juga ketika itu berkhidmat sebagai pembantu kem dan pemandu kepada Putri Candrawathi. Beliau merupakan suspek kedua selepas Richard Eliezer yang ditahan pada 3 Ogos 2022.<ref name="Berita-Harian">{{cite news |title=Pegawai polis Indonesia didakwa terbabit pembunuhan rakan sekerja |url=https://www.bharian.com.my/dunia/asean/2022/08/986781/pegawai-polis-indonesia-didakwa-terbabit-pembunuhan-rakan-sekerja |access-date=22 Ogos 2022 |work=Berita Harian |date=9 Ogos 2022}}</ref> Pada 19 Ogos 2022, dilaporkan bahawa isteri Sambo, Putri Candrawati, juga menghadapi pertuduhan utama pembunuhan terancang,<ref name="JP-20Aug2022">{{cite news |title=Ferdy’s wife charged with premeditated murder |url=https://www.thejakartapost.com/indonesia/2022/08/20/ferdys-wife-charged-with-premeditated-murder.html |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Post |language=en |date=20 Ogos 2022}}</ref><ref name="Globe-19Aug2022">{{cite news |title=Ferdy Sambo’s Wife Named Murder Suspect |url=https://jakartaglobe.id/news/ferdy-sambos-wife-named-murder-suspect |access-date=21 Ogos 2022 |work=Jakarta Globe |language=en |language=en |date=19 Ogos 2022}}</ref> dan pertuduhan kedua iaitu pembunuhan. ==Rujukan== {{reflist}} [[Kategori:Jenayah 2022 di Indonesia]] [[Kategori:Mangsa pembunuhan Indonesia]] [[Kategori:Pegawai polis Indonesia]] jzgwpznec2b9k58oqyrzgz6ay3rf80r 0 1129898 5650679 2022-08-21T23:11:45Z Muhammad Aliff1999 295485 Lencongan wikitext text/x-wiki #Lencong [[Pembunuhan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]] 4rljmpkv3d6204je1vvh4t92g2imkoc 0 1129899 5650680 2022-08-21T23:12:19Z Muhammad Aliff1999 295485 Lencongan wikitext text/x-wiki #Lencong [[Pembunuhan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]] 4rljmpkv3d6204je1vvh4t92g2imkoc 0 1129900 5650681 2022-08-21T23:13:47Z Muhammad Aliff1999 295485 Lencongan wikitext text/x-wiki #Lencong [[Pembunuhan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]] 4rljmpkv3d6204je1vvh4t92g2imkoc 0 1129901 5650687 2022-08-21T23:24:20Z Muhammad Aliff1999 295485 Lencongan wikitext text/x-wiki #Lencong [[Pembunuhan Brigadier Nofriansyah Yosua Hutabarat]] 4rljmpkv3d6204je1vvh4t92g2imkoc 14 1129902 5650688 2022-08-21T23:26:24Z Muhammad Aliff1999 295485 Kategori pembersihan wikitext text/x-wiki {{Monthly clean-up category}} ss3euq6e3g1edy4fq17yysdo41h3414 14 1129903 5650689 2022-08-21T23:28:27Z Muhammad Aliff1999 295485 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{YYYY crimes in countryname category header}}' wikitext text/x-wiki {{YYYY crimes in countryname category header}} glpy0gl0fho936w8tynp5vnk4ja00iz 0 1129904 5650693 2022-08-21T23:36:05Z Azraai1511 8219 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1101223993|Marsha Ivins]]" wikitext text/x-wiki '''Marsha Sue Ivins''' (lahir 15 April 1951) merupakan seorang pesara [[angkasawan]] Amerika Syarikat dan veteran bagi lima misi [[Pesawat ulang-alik|Ulang-alik Angkasa]] . Ivins, dilahirkan pada 15 April 1951, di [[Baltimore|Baltimore, Maryland]], lulusan dari Nether Providence High School di Wallingford, Pennsylvania pada tahun 1969, dan memperoleh [[Sarjana Muda Sains|ijazah Sarjana Muda Sains]] dalam [[Kejuruteraan ruang angkasa|Kejuruteraan Aeroangkasa]] dari Universiti Colorado di Boulder pada tahun 1973. Beliau merupakan Yahudi-Amerika. <ref>Jewish Faith in America By Shelley M. Buxbaum, Sara E. Karesh, p.71</ref> Beliau telah bekerja untuk [[Pusat Angkasa Johnson|Pusat Angkasa Johnson NASA]][[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|,]] terutamanya pada paparan dan kawalan orbit, sebelum ditugaskan sebagai jurutera penerbangan pada tahun 1980 dan juruterbang bersama pada pesawat pentadbiran NASA. Pada tahun 1984, Ivins telah dipilih sebagai calon angkasawan. Beliau telah terbang menaiki lima misi angkasa lepas: STS-32 (1990), STS-46 (1992), STS-62 (1994), STS-81 (1997), dan STS-98 (2001). <ref>{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/ivins_marsha.pdf|title=Astronaut Bio: Marsha S. Ivins|last=|first=|date=January 2011|website=www.nasa.gov|access-date=April 2, 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/ivins_marsha.htm|title=Astronaut Biography: Marsha Ivins|last=Becker|first=Joachim|website=www.spacefacts.de}}</ref> Ivins bersara dari NASA pada 31 Disember 2010. [[Fail:Weightless_hair.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Weightless_hair.jpg/200px-Weightless_hair.jpg|kanan|thumb|303x303px| Marsha Ivins melakukan pengalaman [[Kenirberatan|tanpa berat badan]] semasa STS-98]] == Pautan luar == * [https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/ivins_marsha.pdf Biografi NASA] == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1951]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] trfnnx26yzzpmuu3xayl5orw4smo0dc 5650694 5650693 2022-08-21T23:37:21Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Infobox astronaut | name = Marsha Sue Ivins | image = Marsha Ivins.jpg | caption = Ivins, 1996 | type = Angkasawan [[NASA]] | status = Bersara | birth_date = {{Birth date and age|1951|04|15|mf=y}} | birth_place = [[Baltimore, Maryland]], A.S. | occupation = [[Jurutera]] | alma_mater = Universiti Colorado di Boulder, B.S. 1973 | selection = Kumpulan 10 NASA 1984 | time = 55 hari, 21 jam, 48 minit | mission = [[STS-32]], [[STS-46]], [[STS-62]], [[STS-81]], [[STS-98]] | insignia = [[Image:STS-32 patch.png|40px]] [[Image:Sts-46-patch.png|40px]] [[Image:Sts-62-patch.png|40px]] [[Image:Sts-81-patch.png|48px]] [[Image:Sts-98-patch.png|40px]] |}} '''Marsha Sue Ivins''' (lahir 15 April 1951) merupakan seorang pesara [[angkasawan]] Amerika Syarikat dan veteran bagi lima misi [[Pesawat ulang-alik|Ulang-alik Angkasa]] . Ivins, dilahirkan pada 15 April 1951, di [[Baltimore|Baltimore, Maryland]], lulusan dari Nether Providence High School di Wallingford, Pennsylvania pada tahun 1969, dan memperoleh [[Sarjana Muda Sains|ijazah Sarjana Muda Sains]] dalam [[Kejuruteraan ruang angkasa|Kejuruteraan Aeroangkasa]] dari Universiti Colorado di Boulder pada tahun 1973. Beliau merupakan Yahudi-Amerika. <ref>Jewish Faith in America By Shelley M. Buxbaum, Sara E. Karesh, p.71</ref> Beliau telah bekerja untuk [[Pusat Angkasa Johnson|Pusat Angkasa Johnson NASA]][[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|,]] terutamanya pada paparan dan kawalan orbit, sebelum ditugaskan sebagai jurutera penerbangan pada tahun 1980 dan juruterbang bersama pada pesawat pentadbiran NASA. Pada tahun 1984, Ivins telah dipilih sebagai calon angkasawan. Beliau telah terbang menaiki lima misi angkasa lepas: STS-32 (1990), STS-46 (1992), STS-62 (1994), STS-81 (1997), dan STS-98 (2001). <ref>{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/ivins_marsha.pdf|title=Astronaut Bio: Marsha S. Ivins|last=|first=|date=January 2011|website=www.nasa.gov|access-date=April 2, 2021}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/ivins_marsha.htm|title=Astronaut Biography: Marsha Ivins|last=Becker|first=Joachim|website=www.spacefacts.de}}</ref> Ivins bersara dari NASA pada 31 Disember 2010. [[Fail:Weightless_hair.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Weightless_hair.jpg/200px-Weightless_hair.jpg|kanan|thumb|303x303px| Marsha Ivins melakukan pengalaman [[Kenirberatan|tanpa berat badan]] semasa STS-98]] == Pautan luar == * [https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/ivins_marsha.pdf Biografi NASA] == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1951]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] 0pq0q932t76h2sndl3wgedhph86pa06 0 1129905 5650696 2022-08-21T23:40:02Z Azraai1511 8219 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1096156559|Aleksandr Samokutyaev]]" wikitext text/x-wiki '''Aleksandr Mikhailovich Samokutyaev''' ( {{Lang-ru|Александр Михайлович Самокутяев}} ; lahir 13 Mac 1970 di Penza, SFSR Rusia, USSR) merupakan seorang ahli politik Rusia dan bekas angkasawan. Samokutyaev berkhidmat sebagai Jurutera Penerbangan untuk misi Ekspedisi 27/28 Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS) jangka panjang. Beliau juga berkhidmat sebagai komander [[Soyuz (kapal angkasa lepas)|Soyuz TMA-21]] . <ref>{{Cite news|url=https://uk.reuters.com/article/us-russia-space-docking/soyuz-docks-50-years-after-gagarins-voyage-idUKTRE7361DT20110408|title=Soyuz docks 50 years after Gagarin's voyage|last=de Carbonnel|first=Alissa|date=8 April 2011|access-date=14 April 2018|publisher=Reuters}}</ref> Beliau baru-baru ini berkhidmat dengan kru [[Soyuz TMA-14M]] Ekspedisi 41 / 42 di atas ISS. Beliau telah diupah sebagai angkasawan pada musim panas 2003. Sejak 2020, beliau telah mewakili kawasan Lermontovsky di [[Duma Negara|Duma Negeri]] . <ref>{{Cite web|url=https://rg.ru/2021/09/24/spisok.html|title=Список избранных депутатов Государственной Думы РФ восьмого созыва|website=Российская газета|language=ru|access-date=2022-01-30}}</ref> Samokutyayev berkahwin dengan Oksana Nikolaevna Samokutyaeva. Mereka mempunyai seorang anak perempuan bernama Anastasiya Alexandrovna Samokutyaeva. == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.spacefacts.de/bios/cosmonauts/english/samokutyayev_aleksandr.htm Biografi Spacefacts Aleksandr Samokutyayev] * [http://www.astronaut.ru/index/in_pers/14_011.htm di Astronaut.ru] [[Kategori:Angkasawan Rusia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1970]] [[Kategori:Ahli politik Rusia]] qefiw8jevhbm2aap9h8m3vox0ya68vq 5650697 5650696 2022-08-21T23:41:57Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Infobox astronaut | image = Aleksandr Samokutyayev 2011.jpg | caption = | name =Aleksandr Mikhailovich Samokutyaev | type = [[Angkaswan]] [[Roscosmos]] | status =Bersara | nationality =Rusia | birth_date ={{Birth date and age|df=yes|1970|03|13}} | birth_place = [[Penza]], [[Republik Sosialis Persekutuan Soviet Rusia| RSPSR]], [[Kesatuan Soviet]] | occupation =[[Juruterbang]] | rank = Kolonel (bersata) | selection =Kumpulan TsPK 2003 | time = 331 hari, 11 jam, 25 minit | eva1 = 2 | eva2 = 10 jam, 1 minit | mission = [[Soyuz TMA-21]] ([[Expedition 27]]/[[Expedition 28|28]]), [[Soyuz TMA-14M]] ([[Expedition 41]]/[[Expedition 42|42]]) | insignia = [[File:ISS Expedition 27 Patch.png|50px]] [[File:ISS Expedition 28 Patch.png|50px]] [[File:ISS Expedition 41 Patch.svg|50px]] [[File:ISS Expedition 42 Patch.svg|50px]] | awards = |}} '''Aleksandr Mikhailovich Samokutyaev''' ( {{Lang-ru|Александр Михайлович Самокутяев}} ; lahir 13 Mac 1970 di Penza, SFSR Rusia, USSR) merupakan seorang ahli politik Rusia dan bekas angkasawan. Samokutyaev berkhidmat sebagai Jurutera Penerbangan untuk misi Ekspedisi 27/28 Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS) jangka panjang. Beliau juga berkhidmat sebagai komander [[Soyuz (kapal angkasa lepas)|Soyuz TMA-21]] . <ref>{{Cite news|url=https://uk.reuters.com/article/us-russia-space-docking/soyuz-docks-50-years-after-gagarins-voyage-idUKTRE7361DT20110408|title=Soyuz docks 50 years after Gagarin's voyage|last=de Carbonnel|first=Alissa|date=8 April 2011|access-date=14 April 2018|publisher=Reuters}}</ref> Beliau baru-baru ini berkhidmat dengan kru [[Soyuz TMA-14M]] Ekspedisi 41 / 42 di atas ISS. Beliau telah diupah sebagai angkasawan pada musim panas 2003. Sejak 2020, beliau telah mewakili kawasan Lermontovsky di [[Duma Negara|Duma Negeri]] . <ref>{{Cite web|url=https://rg.ru/2021/09/24/spisok.html|title=Список избранных депутатов Государственной Думы РФ восьмого созыва|website=Российская газета|language=ru|access-date=2022-01-30}}</ref> Samokutyayev berkahwin dengan Oksana Nikolaevna Samokutyaeva. Mereka mempunyai seorang anak perempuan bernama Anastasiya Alexandrovna Samokutyaeva. == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.spacefacts.de/bios/cosmonauts/english/samokutyayev_aleksandr.htm Biografi Spacefacts Aleksandr Samokutyayev] * [http://www.astronaut.ru/index/in_pers/14_011.htm di Astronaut.ru] [[Kategori:Angkasawan Rusia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1970]] [[Kategori:Ahli politik Rusia]] 4vb7x60j199027iqu3tpo1xyafizfpx 5650699 5650697 2022-08-21T23:42:43Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Infobox astronaut | image = Aleksandr Samokutyayev 2011.jpg | caption = | name =Aleksandr Mikhailovich Samokutyaev | type = [[Angkasawan]] [[Roscosmos]] | status =Bersara | nationality =Rusia | birth_date ={{Birth date and age|df=yes|1970|03|13}} | birth_place = [[Penza]], [[Republik Sosialis Persekutuan Soviet Rusia| RSPSR]], [[Kesatuan Soviet]] | occupation =[[Juruterbang]] | rank = Kolonel (bersata) | selection =Kumpulan TsPK 2003 | time = 331 hari, 11 jam, 25 minit | eva1 = 2 | eva2 = 10 jam, 1 minit | mission = [[Soyuz TMA-21]] ([[Expedition 27]]/[[Expedition 28|28]]), [[Soyuz TMA-14M]] ([[Expedition 41]]/[[Expedition 42|42]]) | insignia = [[File:ISS Expedition 27 Patch.png|50px]] [[File:ISS Expedition 28 Patch.png|50px]] [[File:ISS Expedition 41 Patch.svg|50px]] [[File:ISS Expedition 42 Patch.svg|50px]] | awards = |}} '''Aleksandr Mikhailovich Samokutyaev''' ( {{Lang-ru|Александр Михайлович Самокутяев}} ; lahir 13 Mac 1970 di Penza, SFSR Rusia, USSR) merupakan seorang ahli politik Rusia dan bekas angkasawan. Samokutyaev berkhidmat sebagai Jurutera Penerbangan untuk misi Ekspedisi 27/28 Stesen Angkasa Antarabangsa (ISS) jangka panjang. Beliau juga berkhidmat sebagai komander [[Soyuz (kapal angkasa lepas)|Soyuz TMA-21]] . <ref>{{Cite news|url=https://uk.reuters.com/article/us-russia-space-docking/soyuz-docks-50-years-after-gagarins-voyage-idUKTRE7361DT20110408|title=Soyuz docks 50 years after Gagarin's voyage|last=de Carbonnel|first=Alissa|date=8 April 2011|access-date=14 April 2018|publisher=Reuters}}</ref> Beliau juga berkhidmat dengan kru [[Soyuz TMA-14M]] Ekspedisi 41 / 42 di atas ISS. Beliau telah dipilih sebagai angkasawan pada musim panas 2003. Sejak 2020, beliau telah mewakili kawasan Lermontovsky di [[Duma Negara|Duma Negeri]] . <ref>{{Cite web|url=https://rg.ru/2021/09/24/spisok.html|title=Список избранных депутатов Государственной Думы РФ восьмого созыва|website=Российская газета|language=ru|access-date=2022-01-30}}</ref> Samokutyayev berkahwin dengan Oksana Nikolaevna Samokutyaeva. Mereka mempunyai seorang anak perempuan bernama Anastasiya Alexandrovna Samokutyaeva. == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.spacefacts.de/bios/cosmonauts/english/samokutyayev_aleksandr.htm Biografi Spacefacts Aleksandr Samokutyayev] * [http://www.astronaut.ru/index/in_pers/14_011.htm di Astronaut.ru] [[Kategori:Angkasawan Rusia]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1970]] [[Kategori:Ahli politik Rusia]] bokds4y90vqnycrm97mhgg9qn47gvku 0 1129906 5650700 2022-08-21T23:45:19Z Azraai1511 8219 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1096156563|Barry E. Wilmore]]" wikitext text/x-wiki '''Barry Eugene "Butch" Wilmore''' (lahir 29 Disember 1962) merupakan seorang [[angkasawan]] [[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|NASA]] dan [[juruterbang ujian]] [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf "Astronaut Bio: Barry E. Wilmore"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. </cite></ref> Beliau mempunyai dua [[penerbangan angkasa lepas]], yang pertama ialah misi [[Pesawat ulang-alik|Ulang-alik Angkasa Lepas]] selama 11 hari pada November 2009, ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa|Stesen Angkasa Antarabangsa.]]. Wilmore telah dilantik sebagai juruterbang dengan lima anak kapal lain di Space Shuttle [[Bolak-balik angkasa lepas Atlantis|''Atlantis'']] untuk misi STS-129 . Beliau baru-baru ini berkhidmat sebagai sebahagian daripada Ekspedisi 41 ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]] . Sebelum dipilih sebagai angkasawan NASA pada Julai 2000, Wilmore adalah juruterbang ujian Tentera Laut yang berpengalaman. Beliau juga mengambil bahagian dalam pembangunan jet jurulatih [[T-45 Goshawk]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/wilmore-be.html Biodata NASA] * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/wilmore_barry.htm Biografi Spacefacts Barry E. Wilmore] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1962]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] hh33rw9q1it9ufalmvf2psi6a5qpmhy 5650701 5650700 2022-08-21T23:47:55Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Infobox astronaut | name = Barry Eugene Wilmore | image = Barry Wilmore.jpg | caption = Wilmore, Ogos 2009 | type = [[Angkasawan]] [[NASA]] | nationality = Amerika | status = Aktif | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1962|12|29}} | birth_place = [[Murfreesboro, Tennessee]], A.S. | death_date = | death_place = | alma_mater = [[Universiti Teknologi Tennessee]],<br>[[Universiti Tennessee]] | occupation = [[Juruterbang ujian]] | current_occupation = [[Angkawasan]] | previous_occupation = [[Juruterbang ujian]] | evas = 4 | eva_time = 25 jam, 36 minit <ref name=NASA-bio/> | rank = Kapten [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] | space_time = 178 hari, 01 jam, 00 minit <ref>{{Cite web|url=http://www.spacefacts.de/english/e_tis.htm|title=Astronauts and Cosmonauts (Sorted by "Time in Space")}}</ref> | selection = Kumpulan NASA 2000 | missions = [[STS-129]],<ref name="Melvin Will Get Another Flight Into Space">{{cite news|author=Jim Hodges|title=Melvin Will Get Another Flight Into Space |url=http://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/rn_melvin09.html|publisher=NASA|date=1 October 2008|access-date=9 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002212327/http://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/rn_melvin09.html|archive-date=2 October 2008|url-status=live}} {{PD-notice}}</ref><br/>[[Soyuz TMA-14M]]<br/>([[Expedition 41]]/[[Expedition 42|42]]), [[Boeing Crewed Flight Test]] | retirement = | insignia = [[File:STS-129 patch.png|40px]] [[File:ISS Expedition 41 Patch.svg|48px]] [[File:ISS Expedition 42 Patch.svg|48px]] }} '''Barry Eugene "Butch" Wilmore''' (lahir 29 Disember 1962) merupakan seorang [[angkasawan]] [[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|NASA]] dan [[juruterbang ujian]] [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf "Astronaut Bio: Barry E. Wilmore"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. </cite></ref> Beliau mempunyai dua [[penerbangan angkasa lepas]], yang pertama ialah misi [[Pesawat ulang-alik|Ulang-alik Angkasa Lepas]] selama 11 hari pada November 2009, ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa|Stesen Angkasa Antarabangsa.]]. Wilmore telah dilantik sebagai juruterbang dengan lima anak kapal lain di Space Shuttle [[Bolak-balik angkasa lepas Atlantis|''Atlantis'']] untuk misi STS-129 . Beliau baru-baru ini berkhidmat sebagai sebahagian daripada Ekspedisi 41 ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]] . Sebelum dipilih sebagai angkasawan NASA pada Julai 2000, Wilmore adalah juruterbang ujian Tentera Laut yang berpengalaman. Beliau juga mengambil bahagian dalam pembangunan jet jurulatih [[T-45 Goshawk]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/wilmore-be.html Biodata NASA] * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/wilmore_barry.htm Biografi Spacefacts Barry E. Wilmore] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1962]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] i4z8iv2ae9ng37ddvh4j6dhp09y67le 5650702 5650701 2022-08-21T23:48:16Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Infobox astronaut | name = Barry Eugene Wilmore | image = Barry Wilmore.jpg | caption = Wilmore, Ogos 2009 | type = [[Angkasawan]] [[NASA]] | nationality = Amerika | status = Aktif | birth_date = {{Birth date and age|df=yes|1962|12|29}} | birth_place = [[Murfreesboro, Tennessee]], A.S. | death_date = | death_place = | alma_mater = [[Universiti Teknologi Tennessee]],<br>[[Universiti Tennessee]] | occupation = [[Juruterbang ujian]] | current_occupation = [[Angkasawan]] | previous_occupation = [[Juruterbang ujian]] | evas = 4 | eva_time = 25 jam, 36 minit <ref name=NASA-bio/> | rank = Kapten [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] | space_time = 178 hari, 01 jam, 00 minit <ref>{{Cite web|url=http://www.spacefacts.de/english/e_tis.htm|title=Astronauts and Cosmonauts (Sorted by "Time in Space")}}</ref> | selection = Kumpulan NASA 2000 | missions = [[STS-129]],<ref name="Melvin Will Get Another Flight Into Space">{{cite news|author=Jim Hodges|title=Melvin Will Get Another Flight Into Space |url=http://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/rn_melvin09.html|publisher=NASA|date=1 October 2008|access-date=9 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081002212327/http://www.nasa.gov/centers/langley/news/researchernews/rn_melvin09.html|archive-date=2 October 2008|url-status=live}} {{PD-notice}}</ref><br/>[[Soyuz TMA-14M]]<br/>([[Expedition 41]]/[[Expedition 42|42]]), [[Boeing Crewed Flight Test]] | retirement = | insignia = [[File:STS-129 patch.png|40px]] [[File:ISS Expedition 41 Patch.svg|48px]] [[File:ISS Expedition 42 Patch.svg|48px]] }} '''Barry Eugene "Butch" Wilmore''' (lahir 29 Disember 1962) merupakan seorang [[angkasawan]] [[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|NASA]] dan [[juruterbang ujian]] [[Tentera Laut Amerika Syarikat]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf "Astronaut Bio: Barry E. Wilmore"] <span class="cs1-format">(PDF)</span>. </cite></ref> Beliau mempunyai dua [[penerbangan angkasa lepas]], yang pertama ialah misi [[Pesawat ulang-alik|Ulang-alik Angkasa Lepas]] selama 11 hari pada November 2009, ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa|Stesen Angkasa Antarabangsa.]]. Wilmore telah dilantik sebagai juruterbang dengan lima anak kapal lain di Space Shuttle [[Bolak-balik angkasa lepas Atlantis|''Atlantis'']] untuk misi STS-129 . Beliau baru-baru ini berkhidmat sebagai sebahagian daripada Ekspedisi 41 ke [[Stesen Angkasa Antarabangsa]] . Sebelum dipilih sebagai angkasawan NASA pada Julai 2000, Wilmore adalah juruterbang ujian Tentera Laut yang berpengalaman. Beliau juga mengambil bahagian dalam pembangunan jet jurulatih [[T-45 Goshawk]] . <ref name="NASA-bio">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/wilmore-be.pdf|title=Astronaut Bio: Barry E. Wilmore|date=January 2021|publisher=NASA|access-date=July 20, 2021}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/wilmore-be.html Biodata NASA] * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/wilmore_barry.htm Biografi Spacefacts Barry E. Wilmore] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1962]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] t6fbfckd9tx92m7ytm47oxnvs0iawk0 0 1129907 5650763 2022-08-22T02:06:24Z Tofeiku 106751 cipta wikitext text/x-wiki {{Infobox laboratory | name = Institut Penyelidikan Biodiversiti dan Alam Sekitar | native_name = اينستيتوت ڤڽليديقن بيوديۏرسيتي دان عالم سکيتر | image = | caption = | latin_name = | motto = | established = {{start date|2013}} | type = <!--Research type (basic, applied, classified, unclassified, …)--> | budget = | debt = | research_field = Biodiversiti dan alam sekitar | president = | vice-president = | dean = | director = <!--or: | directors = --> | head_label = | head = | faculty = | staff = | students = | alumni = | address = | city = <!--(required if location to be displayed)--> | state = | province = | country = Negara Brunei Darussalam | coor = <!--{{coord|LAT|LON|type:landmark|display=inline,title}}--> | zipcode = | campus = | free_label = | free = | affiliations = | operating_agency = | nobel_laureates = <!--Number and/or names of Nobel laureates associated with the laboratory/institute--> | website = <!--{{URL|example.edu}}--> | logo = | footnotes = }} '''Institut Penyelidikan Biodiversiti dan Alam Sekitar''' ([[Singkatan]]: '''IBER'''; {{lang-en|The Institute for Biodiversity and Environmental Research}}; [[tulisan Jawi|Jawi]]: اينستيتوت ڤڽليديقن بيوديۏرسيتي دان عالم سکيتر) di [[Brunei|Negara Brunei Darussalam]] ([[Borneo]]/[[Asia Tenggara]]) ialah institut penyelidikan [[Universiti Brunei Darussalam]] (UBD) yang dikhususkan untuk penyelidikan dan pendidikan [[biodiversiti]] dan [[sains alam sekitar]]. Lokasi IBER di kawasan panas Borneo barat laut memberi peluang unik untuk pengajian jangka panjang dalam kedua-dua ekosistem tropika darat dan laut. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == * [http://www.ubd.edu.bn Universiti Brunei Darussalam official website] * [http://www.ubd.edu.bn/iber Institute for Biodiversity and Environmental Research official webpage] * [http://www.ubd.edu.bn/research-institutes/institute-for-biodiversity-and-environmental-research/kuala-belalong-field-studies-centre/ Kuala Belalong Field Studies Centre official webpage] [[Kategori:Pertubuhan sains yang ditubuhkan pada 1985]] [[Kategori:Brunei]] [[Kategori:Penyelidikan alam sekitar]] [[Kategori:Penubuhan 1985 di Brunei]] mlpi3x7mjygrwidu08dwc3e2mynjjvd 0 1129908 5650792 2022-08-22T03:03:13Z PeaceSeekers 192823 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1105355959|Guitar tunings]]" wikitext text/x-wiki [[Fail:Range_guitar.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Range_guitar.svg/220px-Range_guitar.svg.png|kiri|thumb| Rangkaian gitar dengan penalaan piawai.]] [[File:Guitar_Standard_Tuning.ogg|kiri|thumb|Audio penalaan piawai]] '''Penalaan gitar''' ialah penetapan [[Pic (muzik)|pic]] kepada [[Buka rentetan (muzik)|tali terbuka]] [[gitar]], termasuk [[gitar akustik]], [[gitar elektrik]] dan [[gitar klasik]]. Penalaan diterangkan oleh nada tertentu yang dihasilkan nota dalam [[Kebudayaan Barat|muzik Barat]]. Mengikut konvensyen, not disusun daripada tali nada terendah (iaitu, not bunyi bes paling dalam) kepada tali nada tertinggi (iaitu, not bunyi tertinggi), atau tali paling tebal kepada yang ternipis, atau yang terendah hingga tertinggi. Ini kadangkala boleh mengelirukan pemain gitar pemula, kerana tali nada tertinggi dirujuk sebagai tali pertama, dan tali nada terendah ialah tali ke-6. [[Penalaan standard|Penalaan piawai]] mentakrifkan pic tali sebagai E, A, D, G, B, dan E, daripada pic terendah (E₂ rendah) ke pic tertinggi (E₄ tinggi). Penalaan piawai digunakan oleh kebanyakan pemain gitar, dan penalaan yang kerap digunakan boleh difahami sebagai variasi pada penalaan piawai. Istilah ''penalaan gitar'' mungkin merujuk kepada set pic selain daripada penalaan piawai, juga dipanggil ''bukan piawai'' atau ''alternatif''.<ref name="guitarworld.com">Brown, J. (2020). 11 alternate tunings every guitarist should know. Retrieved from https://www.guitarworld.com/lessons/11-alternate-tunings-every-guitarist-should-know</ref> Terdapat ratusan talaan ini, selalunya dengan varian kecil talaan yang telah ditetapkan. Komuniti pemain gitar yang berkongsi tradisi muzik yang sama sering menggunakan gaya penalaan yang sama atau serupa. == Standard dan alternatif == {{Imej tinggi|Standard diagonal shifting of C major chord.png|200|600|Dalam penalaan piawai, kord C-major memiliki pelbagai bentuk oleh kerana pertiga major tak sekata di antara tali '''G''' dengan '''B'''. Bentuk-betuk ini ditunjukkan seperti di atas.|right}} === Piawai === Penalaan piawai ialah penalaan yang paling kerap digunakan pada [[gitar]] enam tali, dan pemuzik menganggap penalaan ini secara lalai jika penalaan tertentu (atau [[Scodatura|scordatura]]) tidak disebut. Dalam [[Notasi pic saintifik|tatatanda pic saintifik]],<ref>{{Cite web|url=http://www.theguitarlesson.com/online-guitar-tools/online-guitar-tuner/|title=Online guitar tuner|website=TheGuitarLesson.com|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130824214357/http://www.theguitarlesson.com/online-guitar-tools/online-guitar-tuner/|archive-date=24 August 2013|access-date=27 August 2013}}</ref> talaan piawai gitar terdiri daripada [[Nada muzik|not]] berikut: {{Nowrap|'''E'''₂–'''A'''₂–'''D'''₃–'''G'''₃–'''B'''₃–'''E'''₄ .}} Gitar ialah sebuah [[Alat transpos|alat transposisi]]; yakni muzik gitar dicatatkan satu oktaf lebih tinggi daripada pic sebenar. Ini adalah untuk mengurangkan keperluan [[Garisan lejar|garis lejar]] dalam muzik yang ditulis bagi alat muzik, dan dengan itu, memudahkan pembacaan nota semasa bermain gitar.<ref>{{Cite web|url=https://www.musictheoryacademy.com/how-to-read-sheet-music/transposing-instruments/|title=Transposing Instruments – Music Theory Academy|date=18 January 2013|language=en-US|access-date=24 September 2019}}</ref> Penalaan standard menyediakan penjarian yang agak mudah (pergerakan tangan [[fret]]) untuk memainkan [[Skala (muzik)|skala]] piawai dan [[Kord gitar|kord]] asas dalam semua kekunci utama dan kecil. Pemisahan tali pertama (E) dan kedua (B), serta pemisahan antara tali ketiga (G), keempat (D), kelima (A) dan keenam (E rendah) dengan [[Selang waktu (muzik)|selang]] lima [[Semitone|semiton]] ([[Keempat sempurna|perempat sempurna]]) membolehkan pemain gitar memainkan [[skala kromat|skala kromatik]] dengan setiap empat jari tangan yang bermain mengawal salah satu daripada empat fret pertama (jari telunjuk pada fret 1, jari kelingking pada fret 4, dsb.) hanya apabila tangan berada di kedudukan pertama.<ref>Creativeguitarstudio. (2015). GUITAR THEORY: Chromatic Chord Progressions [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=1DlStHAEg8w</ref> Nota terbuka tali kedua (B) dan ketiga (G) dipisahkan oleh empat semiton ([[Ketiga utama|pertiga major]]). Corak penalaan perempat (rendah), suatu pertiga utama,{{Efn|Sometimes referred to as [[warp refraction]].}} dan satu perempat ini diwarisi oleh gitar daripada instrumen pendahulunya, viol. Pertiga utama yang tidak teratur memecahkan corak penjarian skala dan kord, supaya pemain gitar perlu menghafal pelbagai bentuk kord untuk setiap kord. Skala dan kord dipermudahkan dengan [[Penalaan pertiga utama|penalaan pertiga major]] dan [[Penalaan keempat-empat|semua perempat]], yang merupakan [[penalaan biasa]] yang mengekalkan selang muzik yang sama antara nota tali terbuka berturut-turut.<ref name="guitarworld.com">Brown, J. (2020). 11 alternate tunings every guitarist should know. Retrieved from https://www.guitarworld.com/lessons/11-alternate-tunings-every-guitarist-should-know</ref> === Alternatif === Penalaan alternatif merujuk kepada sebarang susunan nota tali terbuka selain daripada penalaan piawai. Ini menawarkan pelbagai jenis bunyi dalam atau deringan, suara kord dan penjarian pada gitar. Penalaan alternatif adalah lazim dalam [[Lagu kedaerahan|muzik rakyat]], di mana gitar mungkin dipanggil untuk menghasilkan nota atau kord yang berterusan yang dikenali sebagai [[Drone (muzik)|dron]]. Ini sering memberikan muzik rakyat suasana menghantui dan meratap oleh kerana suasana dan sekitaran yang dibuat oleh nota.<ref>{{Cite journal|last=Brennan|first=Maureen|date=2008|title=Linen lites - drThe drones of swedish folk music|journal=Dirty Linen|page=15}}</ref> Penalaan alternatif menukar penjarian kord biasa semasa bermain gitar, dan ini boleh memudahkan permainan kord tertentu sambil meningkatkan kesukaran memainkan kord lain pada masa yang sama. Beberapa penalaan digunakan untuk lagu tertentu, dan mungkin dinamakan sempena tajuk lagu itu. Terdapat ratusan talaan ini, walaupun banyak adalah sedikit variasi daripada talaan alternatif lain. Beberapa penalaan alternatif digunakan secara kerap oleh komuniti pemain gitar yang berkongsi tradisi muzik yang sama, seperti muzik rakyat Amerika atau Celtic.<ref>{{Cite journal|last=Caluda|first=Glenn|date=5 May 2014|title=Open Tunings for Folk Guitar|url=http://www.mtna.org/MTNA/Stay_Informed/American_Music_Teacher/American_Music_Teacher.aspx|journal=The American Music Teacher|volume=63|issue=5|page=54|access-date=1 November 2020}}</ref> == Rujukan petikan == {{Reflist}} [[Kategori:Rencana dengan mikroformat hAudio]] jkzi4hkasyac6tdb4fan0i54qnzb59p 5650794 5650792 2022-08-22T03:11:43Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki [[Fail:Range_guitar.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Range_guitar.svg/220px-Range_guitar.svg.png|kiri|thumb| Rangkaian gitar dengan penalaan piawai.]] [[File:Guitar_Standard_Tuning.ogg|kiri|thumb|Audio penalaan piawai]] '''Penalaan gitar''' ialah penetapan [[Pic (muzik)|pic]] kepada [[Buka rentetan (muzik)|tali terbuka]] [[gitar]], termasuk [[gitar akustik]], [[gitar elektrik]] dan [[gitar klasik]]. Penalaan diterangkan oleh nada tertentu yang dihasilkan nota dalam [[Kebudayaan Barat|muzik Barat]]. Mengikut konvensyen, not disusun daripada tali nada terendah (iaitu, not bunyi bes paling dalam) kepada tali nada tertinggi (iaitu, not bunyi tertinggi), atau tali paling tebal kepada yang ternipis, atau yang terendah hingga tertinggi. Ini kadangkala boleh mengelirukan pemain gitar pemula, kerana tali nada tertinggi dirujuk sebagai tali pertama, dan tali nada terendah ialah tali ke-6. [[Penalaan standard|Penalaan piawai]] mentakrifkan pic tali sebagai E, A, D, G, B, dan E, daripada pic terendah (E₂ rendah) ke pic tertinggi (E₄ tinggi). Penalaan piawai digunakan oleh kebanyakan pemain gitar, dan penalaan yang kerap digunakan boleh difahami sebagai variasi pada penalaan piawai. Istilah ''penalaan gitar'' mungkin merujuk kepada set pic selain daripada penalaan piawai, juga dipanggil ''bukan piawai'' atau ''alternatif''.<ref name="guitarworld.com">Brown, J. (2020). 11 alternate tunings every guitarist should know. Retrieved from https://www.guitarworld.com/lessons/11-alternate-tunings-every-guitarist-should-know</ref> Terdapat ratusan talaan ini, selalunya dengan varian kecil talaan yang telah ditetapkan. Komuniti pemain gitar yang berkongsi tradisi muzik yang sama sering menggunakan gaya penalaan yang sama atau serupa. == Standard dan alternatif == {{Imej tinggi|Standard diagonal shifting of C major chord.png|200|600|Dalam penalaan piawai, kord C-major memiliki pelbagai bentuk oleh kerana pertiga major tak sekata di antara tali '''G''' dengan '''B'''. Bentuk-betuk ini ditunjukkan seperti di atas.|right}} === Piawai === Penalaan piawai ialah penalaan yang paling kerap digunakan pada [[gitar]] enam tali, dan pemuzik menganggap penalaan ini secara lalai jika penalaan tertentu (atau [[Scodatura|scordatura]]) tidak disebut. Dalam [[Notasi pic saintifik|tatatanda pic saintifik]],<ref>{{Cite web|url=http://www.theguitarlesson.com/online-guitar-tools/online-guitar-tuner/|title=Online guitar tuner|website=TheGuitarLesson.com|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130824214357/http://www.theguitarlesson.com/online-guitar-tools/online-guitar-tuner/|archive-date=24 August 2013|access-date=27 August 2013}}</ref> talaan piawai gitar terdiri daripada [[Nada muzik|not]] berikut: {{Nowrap|'''E'''₂–'''A'''₂–'''D'''₃–'''G'''₃–'''B'''₃–'''E'''₄ .}} Gitar ialah sebuah [[Alat transpos|alat transposisi]]; yakni muzik gitar dicatatkan satu oktaf lebih tinggi daripada pic sebenar. Ini adalah untuk mengurangkan keperluan [[Garisan lejar|garis lejar]] dalam muzik yang ditulis bagi alat muzik, dan dengan itu, memudahkan pembacaan nota semasa bermain gitar.<ref>{{Cite web|url=https://www.musictheoryacademy.com/how-to-read-sheet-music/transposing-instruments/|title=Transposing Instruments – Music Theory Academy|date=18 January 2013|language=en-US|access-date=24 September 2019}}</ref> Penalaan standard menyediakan penjarian yang agak mudah (pergerakan tangan [[fret]]) untuk memainkan [[Skala (muzik)|skala]] piawai dan [[Kord gitar|kord]] asas dalam semua kekunci utama dan kecil. Pemisahan tali pertama (E) dan kedua (B), serta pemisahan antara tali ketiga (G), keempat (D), kelima (A) dan keenam (E rendah) dengan [[Selang waktu (muzik)|selang]] lima [[Semitone|semiton]] ([[Keempat sempurna|perempat sempurna]]) membolehkan pemain gitar memainkan [[skala kromat|skala kromatik]] dengan setiap empat jari tangan yang bermain mengawal salah satu daripada empat fret pertama (jari telunjuk pada fret 1, jari kelingking pada fret 4, dsb.) hanya apabila tangan berada di kedudukan pertama.<ref>Creativeguitarstudio. (2015). GUITAR THEORY: Chromatic Chord Progressions [Video]. Youtube. https://www.youtube.com/watch?v=1DlStHAEg8w</ref> Nota terbuka tali kedua (B) dan ketiga (G) dipisahkan oleh empat semiton ([[Ketiga utama|pertiga major]]). Corak penalaan perempat (rendah), suatu pertiga utama, dan satu perempat ini diwarisi oleh gitar daripada instrumen pendahulunya, viol. Pertiga utama yang tidak teratur memecahkan corak penjarian skala dan kord, supaya pemain gitar perlu menghafal pelbagai bentuk kord untuk setiap kord. Skala dan kord dipermudahkan dengan [[Penalaan pertiga utama|penalaan pertiga major]] dan [[Penalaan keempat-empat|semua perempat]], yang merupakan [[penalaan biasa]] yang mengekalkan selang muzik yang sama antara nota tali terbuka berturut-turut.<ref name="guitarworld.com">Brown, J. (2020). 11 alternate tunings every guitarist should know. Retrieved from https://www.guitarworld.com/lessons/11-alternate-tunings-every-guitarist-should-know</ref> === Alternatif === Penalaan alternatif merujuk kepada sebarang susunan nota tali terbuka selain daripada penalaan piawai. Ini menawarkan pelbagai jenis bunyi dalam atau deringan, suara kord dan penjarian pada gitar. Penalaan alternatif adalah lazim dalam [[Lagu kedaerahan|muzik rakyat]], di mana gitar mungkin dipanggil untuk menghasilkan nota atau kord yang berterusan yang dikenali sebagai [[Drone (muzik)|dron]]. Ini sering memberikan muzik rakyat suasana menghantui dan meratap oleh kerana suasana dan sekitaran yang dibuat oleh nota.<ref>{{Cite journal|last=Brennan|first=Maureen|date=2008|title=Linen lites - drThe drones of swedish folk music|journal=Dirty Linen|page=15}}</ref> Penalaan alternatif menukar penjarian kord biasa semasa bermain gitar, dan ini boleh memudahkan permainan kord tertentu sambil meningkatkan kesukaran memainkan kord lain pada masa yang sama. Beberapa penalaan digunakan untuk lagu tertentu, dan mungkin dinamakan sempena tajuk lagu itu. Terdapat ratusan talaan ini, walaupun banyak adalah sedikit variasi daripada talaan alternatif lain. Beberapa penalaan alternatif digunakan secara kerap oleh komuniti pemain gitar yang berkongsi tradisi muzik yang sama, seperti muzik rakyat Amerika atau Celtic.<ref>{{Cite journal|last=Caluda|first=Glenn|date=5 May 2014|title=Open Tunings for Folk Guitar|url=http://www.mtna.org/MTNA/Stay_Informed/American_Music_Teacher/American_Music_Teacher.aspx|journal=The American Music Teacher|volume=63|issue=5|page=54|access-date=1 November 2020}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Rencana dengan mikroformat hAudio]] [[Kategori:Penalaan gitar]] dzsm9emb3wkhwy7oddeno5vyseuhmvq 0 1129909 5650800 2022-08-22T03:23:14Z PeaceSeekers 192823 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1075181875|Rest (music)]]" wikitext text/x-wiki {| align="right" cellspacing="5" |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|bingkai|Rehat panjang/panjang]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|bingkai|Rehat keseluruhan/separa breve]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_06_Crotchet.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|Rehat suku/Crotchet]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An eighth/semiquaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Semikuaver]] |} Tanda '''rehat''' ialah [[tanda]] [[tatatanda muzik|notsi muzik]] yang menunjukkan ketiadaan [[bunyi]]. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu bagi [[panjang]], menunjukkan tempoh senyap harus berlangsung. == Penerangan == Rehat ialah selang waktu senyap dalam [[muzik]], ditandai dengan simbol yang menunjukkan tempoh jeda. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu, menunjukkan tempoh masa senyap itu harus berlangsung, secara amnya sebagai pengganda [[Ukur (muzik)|ukuran]] atau [[Nota keseluruhan|keseluruhan not]]. [[Fail:Music_rests.svg|alt=Rest symbols, names, and lengths|640x640px|Simbol rehat, nama dan panjang]] {| class="wikitable" !Nama ! Pengganda ! Simbol |- | Rehat longa | 4 |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|Rehat panjang/panjang]]</img> |- |Rehat brif | 2 |[[Fail:Rests_on_stave_03_Breve.svg|alt=A double-whole/breve rest|Rehat berganda/Breve]]</img> |- | Rehat semibrif | 1 |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|Rehat keseluruhan/separa breve]]</img> |- | Rehat minim | {{frac|1|2}} |[[Fail:Rests_on_stave_05_Minim.svg|alt=A half/minim rest|Separuh/Minimum rehat]]</img> |- | Rehat krocet | {{frac|1|2}} |[[Fail:Crochet2.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|80x80px|Rehat suku/Crotchet]]</img> |- | Rehat kuaver | {{frac|1|8}} |[[Fail:Rests_on_stave_07_Quaver.svg|alt=An eighth/quaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Quaver]]</img> |- | Rehat semikuaver | {{frac|1|16}} |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An sixteenth/semiquaver rest|bingkai|Rehat keenam belas/Semikuaver]]</img> |- | Rehat demisemikuaver | {{frac|1|32}} |[[Fail:Rests_on_stave_09_Demisemiquaver.svg|alt=A thirty-second/demisemiquaver rest|bingkai|Rehat tiga puluh saat/Demisemiquaver]]</img> |- | Rehat hemidemisemiquaver | {{frac|1|64}} |[[Fail:Rests_on_stave_10_Hemidemisemiquaver.svg|alt=A sixty-fourth/hemidemisemiquaver rest|bingkai|Rehat enam puluh empat/Hemidemisemiquaver]]</img> |} * Tanda rehat suku (krocet) [[Fail:Crotchet_rest_alt_plain-svg.svg|20x20px]] (𝄽) juga boleh didapati sebagai bentuk[[Fail:Crotchet_rest_plain-svg.svg|14x14px]]</img> dalam tulisan muzik lama.<ref name="three">''History of Music Notation'' (1937) by C. Gorden, p. 93.{{Full citation needed|date=January 2012}}</ref><ref>Examples of the older form are found in the work of English music publishers up to the 20th century, e.g., W. A. Mozart ''Requiem Mass'', vocal score ed. W. T. Best, pub. London: Novello & Co. Ltd. 1879.</ref><ref>''Rudiments and Theory of Music'' Associated Board of the Royal Schools of Music, London 1958. I, 33 and III, 25. The former shows both forms without distinction, the latter the "old" form only. The book was the standard theory manual in the UK up until at least 1975. The "old" form was taught as a manuscript variant of the printed form.</ref> * Rehat empat sukat atau rehat [[Longa (muzik)|longa]] hanya digunakan dalam laluan senyap panjang yang tidak dibahagikan kepada bar.{{Citation needed|date=January 2012}} <sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" data-ve-ignore="true" style="white-space:nowrap;">&#x5B; ''<nowiki><span title="This claim needs references to reliable sources. (January 2012)">petikan diperlukan</span></nowiki>'' &#x5D;</sup> * Gabungan rehat yang digunakan untuk menandakan jeda mengikut peraturan yang sama seperti dalam [[nilai not]].<ref name="AB">''AB guide to music theory'' by E. Taylor, chapter 13/1, {{ISBN|978-1-85472-446-5}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-85472-446-5|978-1-85472-446-5]]</ref> === Rehat satu bar === {{Bingkai imej|content=<score sound="1"> { << \new StaffGroup << \new Staff << \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 2 = 66 \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef treble \time 4/2 \relative c' { \clef "treble_8" \time 4/2 \key g \dorian r2 g a1 bes c bes r2 c } \addlyrics { ve -- ni -- re post me, ve -- } >> \new Staff << \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef bass \time 4/2 \key g \dorian \new Voice \relative c { e1 f g f r2 g a1 } \addlyrics { ni -- re post me, ve -- ni -- } >> >> >> } </score>|width=420|caption=Pause on weak interior [[Cadence (music)|cadence]] from [[Lassus]]'s ''Qui vult venire post me'', mm. 3–5}}Apabila keseluruhan [[Bar (muzik)|bar]] tidak mempunyai not, rehat keseluruhan (semibrif) digunakan, tanpa mengira [[tanda masa]] sebenar.<ref name="AB">''AB guide to music theory'' by E. Taylor, chapter 13/1, {{ISBN|978-1-85472-446-5}}</ref> Dari segi sejarah, pengecualian adalah bagi tanda masa {{Music|time|4|2}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|4|2}} (empat not separuh setiap bar), apabila rehat ganda dua penuh (brif) biasanya digunakan bagi rehat bar dan untuk tandatangan masa yang lebih pendek daripada {{Music|time|3|16}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|3|16}}, apabila baki ukuran sebenar akan digunakan.<ref name="two"> ''Music Notation: A Manual of Modern Practice'', second edition, by Gardner Read (Boston: Alyn and Bacon, 1969): 98. (Reprinted, New York: Taplinger Publishing Company, 1979).</ref> Sesetengah muzik yang diterbitkan (biasanya lebih zaman awal) meletakkan angka "1" di atas yang lain untuk mengesahkan tahap yang lain. Kadangkala, dalam autograf manuskrip dan faksimili, bar tanpa not kadangkala dibiarkan kosong sepenuhnya, mungkin juga tanpa tanda. === Tanda rehat bertitik === [[Fail:YB0110_Silences_pointes.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/YB0110_Silences_pointes.png/220px-YB0110_Silences_pointes.png|thumb]] Rehat mungkin juga mempunyai tanda [[Nota bertitik|titik]] selepasnya, meningkatkan [[Tempoh (muzik)|tempohnya]] sebanyak separuh daripada not asal, tetapi ini kurang biasa digunakan berbanding dengan not, kecuali kadang-kadang dalam muzik moden yang dicatatkan dalam [[Meter kompaun (muzik)|meter majmuk]] seperti {{Music|time|6|8}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|6|8}} atau {{Music|time|12|8}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|12|8}}. Dalam meter ini, konvensyen yang telah lama wujud adalah untuk menunjukkan satu rentak rehat sebagai rehat suku diikuti dengan rehat kelapan (bersamaan dengan tiga perlapan). === Jeda umum === Dalam skor untuk karya ensembel, "GP" (''general pause''; "jeda umum") menunjukkan arahan senyap selama satu bar atau lebih untuk keseluruhan ensembel.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 190. Faber Music (publisher), 2011.</ref> Penandaan jeda umum adalah relevan, kerana membuat bising harus dielakkan di sana—contohnya, pusingan halaman dalam muzik helaian dielakkan semasa jeda umum, kerana bunyi pemain yang membelek halaman akan dapat didengari oleh penonton.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 561. Faber Music (publisher), 2011.</ref> == Rujukan == {{Reflist}} kozn3cfu0076iji3m6uguk7e8azwyel 5650804 5650800 2022-08-22T03:29:34Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki {| align="right" cellspacing="5" |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|bingkai|Rehat panjang/panjang]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|bingkai|Rehat keseluruhan/separa breve]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_06_Crotchet.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|Rehat suku/Crotchet]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An eighth/semiquaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Semikuaver]] |} Tanda '''rehat''' ialah [[tanda]] [[tatatanda muzik|notasi muzik]] yang menunjukkan ketiadaan [[bunyi]]. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu bagi [[panjang]], menunjukkan tempoh senyap harus berlangsung. == Penerangan == Rehat ialah selang waktu senyap dalam [[muzik]], ditandai dengan simbol yang menunjukkan tempoh jeda. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu, menunjukkan tempoh masa senyap itu harus berlangsung, secara amnya sebagai pengganda [[Ukur (muzik)|ukuran]] atau [[Nota keseluruhan|keseluruhan not]]. <center> [[Fail:Music_rests.svg|alt=Rest symbols, names, and lengths|640x640px|Simbol rehat, nama dan panjang]] {| class="wikitable" !Nama ! Pengganda ! Simbol |- | Rehat longa | 4 |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|Rehat panjang/Longa]] |- |Rehat brif | 2 |[[Fail:Rests_on_stave_03_Breve.svg|alt=A double-whole/breve rest|Rehat berganda/Brif]] |- | Rehat semibrif | 1 |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|Rehat keseluruhan/Separa brif]] |- | Rehat minim | {{frac|1|2}} |[[Fail:Rests_on_stave_05_Minim.svg|alt=A half/minim rest|Separuh/Minim]] |- | Rehat krocet | {{frac|1|2}} |[[Fail:Crochet2.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|80x80px|Rehat suku/Krocet]] |- | Rehat kuaver | {{frac|1|8}} |[[Fail:Rests_on_stave_07_Quaver.svg|alt=An eighth/quaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Kuaver]] |- | Rehat semikuaver | {{frac|1|16}} |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An sixteenth/semiquaver rest|bingkai|Rehat keenam belas/Semikuaver]] |- | Rehat demisemikuaver | {{frac|1|32}} |[[Fail:Rests_on_stave_09_Demisemiquaver.svg|alt=A thirty-second/demisemiquaver rest|bingkai|Rehat tiga puluh dua/Demisemikuaver]] |- | Rehat hemidemisemiquaver | {{frac|1|64}} |[[Fail:Rests_on_stave_10_Hemidemisemiquaver.svg|alt=A sixty-fourth/hemidemisemiquaver rest|bingkai|Rehat enam puluh empat/Hemidemisemikuaver]] |} </center> * Tanda rehat suku (krocet) [[Fail:Crotchet_rest_alt_plain-svg.svg|20x20px]] (𝄽) juga boleh didapati sebagai bentuk[[Fail:Crotchet_rest_plain-svg.svg|14x14px]]</img> dalam tulisan muzik lama.<ref name="three">''History of Music Notation'' (1937) by C. Gorden, p. 93.{{Full citation needed|date=January 2012}}</ref><ref>Examples of the older form are found in the work of English music publishers up to the 20th century, e.g., W. A. Mozart ''Requiem Mass'', vocal score ed. W. T. Best, pub. London: Novello & Co. Ltd. 1879.</ref><ref>''Rudiments and Theory of Music'' Associated Board of the Royal Schools of Music, London 1958. I, 33 and III, 25. The former shows both forms without distinction, the latter the "old" form only. The book was the standard theory manual in the UK up until at least 1975. The "old" form was taught as a manuscript variant of the printed form.</ref> * Gabungan rehat yang digunakan untuk menandakan jeda mengikut peraturan yang sama seperti dalam [[nilai not]].<ref name="AB">''AB guide to music theory'' by E. Taylor, chapter 13/1, {{ISBN|978-1-85472-446-5}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-85472-446-5|978-1-85472-446-5]]</ref> === Rehat satu bar === {{Bingkai imej|content=<score sound="1"> { << \new StaffGroup << \new Staff << \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 2 = 66 \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef treble \time 4/2 \relative c' { \clef "treble_8" \time 4/2 \key g \dorian r2 g a1 bes c bes r2 c } \addlyrics { ve -- ni -- re post me, ve -- } >> \new Staff << \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef bass \time 4/2 \key g \dorian \new Voice \relative c { e1 f g f r2 g a1 } \addlyrics { ni -- re post me, ve -- ni -- } >> >> >> } </score>|width=420|caption=Pause on weak interior [[Cadence (music)|cadence]] from [[Lassus]]'s ''Qui vult venire post me'', mm. 3–5}}Apabila keseluruhan [[Bar (muzik)|bar]] tidak mempunyai not, rehat keseluruhan (semibrif) digunakan, tanpa mengira [[tanda masa]] sebenar.<ref name="AB"/> Dari segi sejarah, pengecualian adalah bagi tanda masa {{Music|time|4|2}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|4|2}} (empat not separuh setiap bar), apabila rehat ganda dua penuh (brif) biasanya digunakan bagi rehat bar dan untuk tandatangan masa yang lebih pendek daripada {{Music|time|3|16}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|3|16}}, apabila baki ukuran sebenar akan digunakan.<ref name="two"> ''Music Notation: A Manual of Modern Practice'', second edition, by Gardner Read (Boston: Alyn and Bacon, 1969): 98. (Reprinted, New York: Taplinger Publishing Company, 1979).</ref> Sesetengah muzik yang diterbitkan (biasanya lebih zaman awal) meletakkan angka "1" di atas yang lain untuk mengesahkan tahap yang lain. Kadangkala, dalam autograf manuskrip dan faksimili, bar tanpa not kadangkala dibiarkan kosong sepenuhnya, mungkin juga tanpa tanda. === Tanda rehat bertitik === [[Fail:YB0110_Silences_pointes.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/YB0110_Silences_pointes.png/220px-YB0110_Silences_pointes.png|thumb]] Rehat mungkin juga mempunyai tanda [[Nota bertitik|titik]] selepasnya, meningkatkan [[Tempoh (muzik)|tempohnya]] sebanyak separuh daripada not asal, tetapi ini kurang biasa digunakan berbanding dengan not, kecuali kadang-kadang dalam muzik moden yang dicatatkan dalam [[Meter kompaun (muzik)|meter majmuk]] seperti {{Music|time|6|8}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|6|8}} atau {{Music|time|12|8}}<nowiki></br></nowiki> {{Music|time|12|8}}. Dalam meter ini, konvensyen yang telah lama wujud adalah untuk menunjukkan satu rentak rehat sebagai rehat suku diikuti dengan rehat kelapan (bersamaan dengan tiga perlapan). === Jeda umum === Dalam skor untuk karya ensembel, "GP" (''general pause''; "jeda umum") menunjukkan arahan senyap selama satu bar atau lebih untuk keseluruhan ensembel.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 190. Faber Music (publisher), 2011.</ref> Penandaan jeda umum adalah relevan, kerana membuat bising harus dielakkan di sana—contohnya, pusingan halaman dalam muzik helaian dielakkan semasa jeda umum, kerana bunyi pemain yang membelek halaman akan dapat didengari oleh penonton.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 561. Faber Music (publisher), 2011.</ref> == Rujukan == {{Reflist}} bc1akasew09iw9147rsqb5u15xzm63u 5650808 5650804 2022-08-22T03:34:03Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki {| align="right" cellspacing="5" |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|bingkai|Rehat panjang/panjang]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|bingkai|Rehat keseluruhan/separa breve]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_06_Crotchet.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|Rehat suku/Crotchet]] |- |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An eighth/semiquaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Semikuaver]] |} Tanda '''rehat''' ialah [[tanda]] [[tatatanda muzik|notasi muzik]] yang menunjukkan ketiadaan [[bunyi]]. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu bagi [[panjang]], menunjukkan tempoh senyap harus berlangsung. == Penerangan == Rehat ialah selang waktu senyap dalam [[muzik]], ditandai dengan simbol yang menunjukkan tempoh jeda. Setiap simbol dan nama rehat sepadan dengan [[nilai not]] tertentu, menunjukkan tempoh masa senyap itu harus berlangsung, secara amnya sebagai pengganda [[Ukur (muzik)|ukuran]] atau [[Nota keseluruhan|keseluruhan not]]. <center> [[Fail:Music_rests.svg|alt=Rest symbols, names, and lengths|640x640px|Simbol rehat, nama dan panjang]] {| class="wikitable" !Nama ! Pengganda ! Simbol |- | Rehat longa | 4 |[[Fail:Rests_on_stave_02_Longa.svg|alt=A long/longa rest|Rehat panjang/Longa]] |- |Rehat brif | 2 |[[Fail:Rests_on_stave_03_Breve.svg|alt=A double-whole/breve rest|Rehat berganda/Brif]] |- | Rehat semibrif | 1 |[[Fail:Rests_on_stave_04_Semibreve.svg|alt=A whole/semibreve rest|Rehat keseluruhan/Separa brif]] |- | Rehat minim | {{frac|1|2}} |[[Fail:Rests_on_stave_05_Minim.svg|alt=A half/minim rest|Separuh/Minim]] |- | Rehat krocet | {{frac|1|2}} |[[Fail:Crochet2.svg|alt=A quarter/crotchet rest|bingkai|80x80px|Rehat suku/Krocet]] |- | Rehat kuaver | {{frac|1|8}} |[[Fail:Rests_on_stave_07_Quaver.svg|alt=An eighth/quaver rest|bingkai|Rehat kelapan/Kuaver]] |- | Rehat semikuaver | {{frac|1|16}} |[[Fail:Rests_on_stave_08_Semiquaver.svg|alt=An sixteenth/semiquaver rest|bingkai|Rehat keenam belas/Semikuaver]] |- | Rehat demisemikuaver | {{frac|1|32}} |[[Fail:Rests_on_stave_09_Demisemiquaver.svg|alt=A thirty-second/demisemiquaver rest|bingkai|Rehat tiga puluh dua/Demisemikuaver]] |- | Rehat hemidemisemiquaver | {{frac|1|64}} |[[Fail:Rests_on_stave_10_Hemidemisemiquaver.svg|alt=A sixty-fourth/hemidemisemiquaver rest|bingkai|Rehat enam puluh empat/Hemidemisemikuaver]] |} </center> * Tanda rehat suku (krocet) [[Fail:Crotchet_rest_alt_plain-svg.svg|20x20px]] (𝄽) juga boleh didapati sebagai bentuk[[Fail:Crotchet_rest_plain-svg.svg|14x14px]]</img> dalam tulisan muzik lama.<ref name="three">''History of Music Notation'' (1937) by C. Gorden, p. 93.{{Full citation needed|date=January 2012}}</ref><ref>Examples of the older form are found in the work of English music publishers up to the 20th century, e.g., W. A. Mozart ''Requiem Mass'', vocal score ed. W. T. Best, pub. London: Novello & Co. Ltd. 1879.</ref><ref>''Rudiments and Theory of Music'' Associated Board of the Royal Schools of Music, London 1958. I, 33 and III, 25. The former shows both forms without distinction, the latter the "old" form only. The book was the standard theory manual in the UK up until at least 1975. The "old" form was taught as a manuscript variant of the printed form.</ref> * Gabungan rehat yang digunakan untuk menandakan jeda mengikut peraturan yang sama seperti dalam [[nilai not]].<ref name="AB">''AB guide to music theory'' by E. Taylor, chapter 13/1, {{ISBN|978-1-85472-446-5}}[[ISBN (identifier)|ISBN]]&nbsp;[[Special:BookSources/978-1-85472-446-5|978-1-85472-446-5]]</ref> === Rehat satu bar === {{Bingkai imej|content=<score sound="1"> { << \new StaffGroup << \new Staff << \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 2 = 66 \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef treble \time 4/2 \relative c' { \clef "treble_8" \time 4/2 \key g \dorian r2 g a1 bes c bes r2 c } \addlyrics { ve -- ni -- re post me, ve -- } >> \new Staff << \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \clef bass \time 4/2 \key g \dorian \new Voice \relative c { e1 f g f r2 g a1 } \addlyrics { ni -- re post me, ve -- ni -- } >> >> >> } </score>|width=420|caption=Pause on weak interior [[Cadence (music)|cadence]] from [[Lassus]]'s ''Qui vult venire post me'', mm. 3–5}}Apabila keseluruhan [[Bar (muzik)|bar]] tidak mempunyai not, rehat keseluruhan (semibrif) digunakan, tanpa mengira [[tanda masa]] sebenar.<ref name="AB"/> Dari segi sejarah, pengecualian adalah bagi tanda masa {{Music|time|4|2}} (empat not separuh setiap bar), apabila rehat ganda dua penuh (brif) biasanya digunakan bagi rehat bar dan untuk tandatangan masa yang lebih pendek daripada {{Music|time|3|16}}, apabila baki ukuran sebenar akan digunakan.<ref name="two"> ''Music Notation: A Manual of Modern Practice'', second edition, by Gardner Read (Boston: Alyn and Bacon, 1969): 98. (Reprinted, New York: Taplinger Publishing Company, 1979).</ref> Sesetengah muzik yang diterbitkan (biasanya lebih zaman awal) meletakkan angka "1" di atas yang lain untuk mengesahkan tahap yang lain. Kadangkala, dalam autograf manuskrip dan faksimili, bar tanpa not kadangkala dibiarkan kosong sepenuhnya, mungkin juga tanpa tanda. === Tanda rehat bertitik === [[Fail:YB0110_Silences_pointes.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/YB0110_Silences_pointes.png/220px-YB0110_Silences_pointes.png|thumb]] Rehat mungkin juga mempunyai tanda [[Nota bertitik|titik]] selepasnya, meningkatkan [[Tempoh (muzik)|tempohnya]] sebanyak separuh daripada not asal, tetapi ini kurang biasa digunakan berbanding dengan not, kecuali kadang-kadang dalam muzik moden yang dicatatkan dalam [[Meter kompaun (muzik)|meter majmuk]] seperti {{Music|time|6|8}} atau {{Music|time|12|8}}. Dalam meter ini, konvensyen yang telah lama wujud adalah untuk menunjukkan satu rentak rehat sebagai rehat suku diikuti dengan rehat kelapan (bersamaan dengan tiga perlapan). === Jeda umum === Dalam skor untuk karya ensembel, "GP" (''general pause''; "jeda umum") menunjukkan arahan senyap selama satu bar atau lebih untuk keseluruhan ensembel.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 190. Faber Music (publisher), 2011.</ref> Penandaan jeda umum adalah relevan, kerana membuat bising harus dielakkan di sana—contohnya, pusingan halaman dalam muzik helaian dielakkan semasa jeda umum, kerana bunyi pemain yang membelek halaman akan dapat didengari oleh penonton.<ref>Elaine Gould, ''Behind Bars – The Definitive Guide to Music Notation'', p. 561. Faber Music (publisher), 2011.</ref> == Rujukan == {{Reflist}} td2uthptooa69mpl1ymkpw2jaqij262 10 1129910 5650805 2022-08-22T03:30:27Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{serif|{{su|a=c|p='''{{{1}}}'''|b='''{{{2}}}'''|lh=0.85em}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude>' wikitext text/x-wiki {{serif|{{su|a=c|p='''{{{1}}}'''|b='''{{{2}}}'''|lh=0.85em}}}}<noinclude> {{Documentation}} </noinclude> 172wwc4wzew8avq3mel383b2ldgax0z 10 1129911 5650807 2022-08-22T03:32:53Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '<span style="font-family: 'Georgia Pro', Georgia, 'DejaVu Serif', Times, 'Times New Roman', FreeSerif, 'DejaVu Math TeX', 'URW Bookman L', serif; {{{style|}}}" {{#if:{{{class|}}}|class="{{{class}}}"}} {{#if:{{{id|}}}|id="{{{id}}}"}} {{#if:{{{title|}}}|title="{{{title}}}"}}>{{{1}}}</span><noinclude> {{Documentation}} <!--Categories and interwikis go on the /doc sub-page.--> </noinclude>' wikitext text/x-wiki <span style="font-family: 'Georgia Pro', Georgia, 'DejaVu Serif', Times, 'Times New Roman', FreeSerif, 'DejaVu Math TeX', 'URW Bookman L', serif; {{{style|}}}" {{#if:{{{class|}}}|class="{{{class}}}"}} {{#if:{{{id|}}}|id="{{{id}}}"}} {{#if:{{{title|}}}|title="{{{title}}}"}}>{{{1}}}</span><noinclude> {{Documentation}} <!--Categories and interwikis go on the /doc sub-page.--> </noinclude> a8n69pov4ndcb1auxlbns4w5p2gvord 0 1129912 5650809 2022-08-22T03:39:47Z PeaceSeekers 192823 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1105181188|C major]]" wikitext text/x-wiki   '''C major''' (atau '''kunci C''') ialah [[skala major]] berdasarkan [[C]], yang terdiri daripada pic C, [[D (nota muzik)|D]], [[E (nota muzik)|E]], [[F (nota muzik)|F]], [[G (nota muzik)|G]], [[A (nota muzik)|A]] dan [[B (nota muzik)|B]]. C major adalah salah satu [[Kunci (muzik)|kunci]] yang paling biasa digunakan dalam muzik. [[Tandatangan kunci|Tanda utamanya]] tidak mempunyai [[flet|flat]] atau [[tajam|syap]]. [[Kunci relatif|Minor relatifnya]] ialah [[Belum dewasa|A minor]] dan [[Kunci selari|minor selarinya]] ialah [[C kecil|C minor]]. Skala C major ialah: : <score sound="1"> { \override Score.TimeSignature #'stencil = ##f \relative c' { \clef treble \key c \major \time 7/4 c4 d e f g a b c b a g f e d c2 } } </score> Pada piano, skala C major boleh dimainkan dengan memainkan hanya kekunci putih bermula pada C. == Rujukan == {{Reflist|45em}} == Bacaan lanjut == * David Wyn Jones, "Permulaan Simfoni", dalam ''A Guide to the Symphony'' disunting oleh Robert Layton. Oxford University Press. * HC Robbins Landon, ''Haydn Symphonies'', BBC Music Guides 1986 [1966] {{ISBN|9780563205159}}  == Pautan luar == * {{Commonscat-inline|C major}} kf1rqqgbv9p04uewz5uyax9uye72ahj 5650811 5650809 2022-08-22T03:40:54Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical scale | name=C major<br /><score>{ \new Staff \with{ \magnifyStaff #3/2 } << \time 2/16 \override Score.TimeSignature #'stencil = ##f { \clef treble \key c \major s16 \clef bass \key c \major s16 } >> }</score> | relative=[[A minor]] | parallel=[[C minor]] | dominant=[[G major]] | subdominant=[[F major]] | first_pitch=C | second_pitch=D | third_pitch=E | fourth_pitch=F | fifth_pitch=G | sixth_pitch=A | seventh_pitch=B}} '''C major''' (atau '''kunci C''') ialah [[skala major]] berdasarkan [[C]], yang terdiri daripada pic C, [[D (nota muzik)|D]], [[E (nota muzik)|E]], [[F (nota muzik)|F]], [[G (nota muzik)|G]], [[A (nota muzik)|A]] dan [[B (nota muzik)|B]]. C major adalah salah satu [[Kunci (muzik)|kunci]] yang paling biasa digunakan dalam muzik. [[Tandatangan kunci|Tanda utamanya]] tidak mempunyai [[flet|flat]] atau [[tajam|syap]]. [[Kunci relatif|Minor relatifnya]] ialah [[Belum dewasa|A minor]] dan [[Kunci selari|minor selarinya]] ialah [[C kecil|C minor]]. Skala C major ialah: : <score sound="1"> { \override Score.TimeSignature #'stencil = ##f \relative c' { \clef treble \key c \major \time 7/4 c4 d e f g a b c b a g f e d c2 } } </score> Pada piano, skala C major boleh dimainkan dengan memainkan hanya kekunci putih bermula pada C. == Bacaan lanjut == * David Wyn Jones, "Permulaan Simfoni", dalam ''A Guide to the Symphony'' disunting oleh Robert Layton. Oxford University Press. * HC Robbins Landon, ''Haydn Symphonies'', BBC Music Guides 1986 [1966] {{ISBN|9780563205159}}  == Pautan luar == * {{Commonscat-inline|C major}} 0c3wo2a3mrn8e3ezpp5rjs7c3odak2a 5650817 5650811 2022-08-22T03:51:31Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki {{Infobox musical scale | name=C major<br /><score>{ \new Staff \with{ \magnifyStaff #3/2 } << \time 2/16 \override Score.TimeSignature #'stencil = ##f { \clef treble \key c \major s16 \clef bass \key c \major s16 } >> }</score> | relative=[[A minor]] | parallel=[[C minor]] | dominant=[[G major]] | subdominant=[[F major]] | first_pitch=C | second_pitch=D | third_pitch=E | fourth_pitch=F | fifth_pitch=G | sixth_pitch=A | seventh_pitch=B}} '''C major''' (atau '''kunci C''') ialah [[skala major]] berdasarkan [[C]], yang terdiri daripada pic C, [[D (not muzik)|D]], [[E (not muzik)|E]], [[F (not muzik)|F]], [[G (not muzik)|G]], [[A (not muzik)|A]] dan [[B (not muzik)|B]]. C major adalah salah satu [[Nada (muzik)|nada-nada]] yang paling biasa digunakan dalam muzik. [[Tandatangan kunci|Tanda utamanya]] tidak mempunyai [[flet|flat]] atau [[tajam|syap]]. [[Kunci relatif|Minor relatifnya]] ialah [[Belum dewasa|A minor]] dan [[Kunci selari|minor selarinya]] ialah [[C kecil|C minor]]. Skala C major ialah: : <score sound="1"> { \override Score.TimeSignature #'stencil = ##f \relative c' { \clef treble \key c \major \time 7/4 c4 d e f g a b c b a g f e d c2 } } </score> Pada piano, skala C major boleh dimainkan dengan memainkan hanya kekunci putih bermula pada C. == Bacaan lanjut == * David Wyn Jones, "Permulaan Simfoni", dalam ''A Guide to the Symphony'' disunting oleh Robert Layton. Oxford University Press. * HC Robbins Landon, ''Haydn Symphonies'', BBC Music Guides 1986 [1966] {{ISBN|9780563205159}}  == Pautan luar == * {{Commonscat-inline|C major}} [[Kategori:Nada muzik]] [[Kategori:Skala major]] 41ajsbafxwtn4g3if1sspv20daqcspf 10 1129913 5650813 2022-08-22T03:48:42Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{infobox | bodystyle = text-align: center; | headerstyle = background-color: palegoldenrod; | labelstyle = width:7em | title = {{{scale_name|{{{name|}}}}}} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_name|}}}|size={{{image size|{{{image_size|{{{imagesize|}}}}}}}}}|alt={{{image_alt|}}}}} | label1 = [[Nada relatif]] | data1 = {{{relative|}}} | label2 = [[Nada selari]] | data2 = {{{parallel|}}} | label3 = [[Nada dominan]] | da...' wikitext text/x-wiki {{infobox | bodystyle = text-align: center; | headerstyle = background-color: palegoldenrod; | labelstyle = width:7em | title = {{{scale_name|{{{name|}}}}}} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_name|}}}|size={{{image size|{{{image_size|{{{imagesize|}}}}}}}}}|alt={{{image_alt|}}}}} | label1 = [[Nada relatif]] | data1 = {{{relative|}}} | label2 = [[Nada selari]] | data2 = {{{parallel|}}} | label3 = [[Nada dominan]] | data3 = {{{dominant|}}} | label4 = [[Subdominan]] | data4 = {{{subdominant|}}} | label5 = [[Enharmonik]] | data5 = {{{enharmonic|}}} | label6 = [[Mod (muzik)|Mod]] | data6 = {{{modes|}}} | header7 = {{#if:{{{first_pitch|}}}{{{second_pitch|}}}{{{third_pitch|}}}{{{fourth_pitch|}}}{{{fifth_pitch|}}}{{{sixth_pitch|}}}{{{seventh_pitch|}}}|Component pitches}} | data8 = {{#if:{{{first_pitch|}}}|{{{first_pitch}}},}} {{#if:{{{second_pitch|}}}|{{{second_pitch}}},}} {{#if:{{{third_pitch|}}}|{{{third_pitch}}},}} {{#if:{{{fourth_pitch|}}}|{{{fourth_pitch}}},}} {{#if:{{{fifth_pitch|}}}|{{{fifth_pitch}}},}} {{#if:{{{sixth_pitch|}}}|{{{sixth_pitch}}},}} {{#if:{{{seventh_pitch|}}}|{{{seventh_pitch}}}}} | header9 = {{#if:{{{pitch_classes|}}}{{{qualities|}}}{{{forte number|}}}|Qualities}} | label10 = Bilangan [[kelas pic]] | data10 = {{{pitch_classes|}}} | data11 = {{{qualities|}}} | label12 = [[Nombor forte]] | data12 = {{{Forte number|}}} | label13 = [[Pelengkap (muzik)|Pelengkap]] | data13 = {{{complement|}}} | label14 = {{#if:{{{interval_vector|}}}|[[Vektor selangan]]}} | data14 = {{#if:{{{interval_vector|}}}|<{{{interval_vector|}}}>}} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|}}|preview=Rencana menggunakan [[Templat:Kotak info skala muzik]] dengan parameter "_VALUE_" tidak diketahui|ignoreblank=y | name | scale_name | image_name | image size | image_size | imagesize | image_alt | relative | parallel | dominant | subdominant | enharmonic | first_pitch | second_pitch | third_pitch | fourth_pitch | fifth_pitch | sixth_pitch | seventh_pitch | pitch_classes | qualities | Forte number | complement | interval_vector }}<noinclude> {{Documentation}}<!--Please add this template's categories to the /doc subpage, not here - thanks!--> </noinclude> num4aulteuaxbxspocchvpqim97j67e 5650819 5650813 2022-08-22T03:54:07Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki {{infobox | bodystyle = text-align: center; | headerstyle = background-color: palegoldenrod; | labelstyle = width:7em | title = {{{scale_name|{{{name|}}}}}} | image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{image_name|}}}|size={{{image size|{{{image_size|{{{imagesize|}}}}}}}}}|alt={{{image_alt|}}}}} | label1 = [[Nada relatif]] | data1 = {{{relative|}}} | label2 = [[Nada selari]] | data2 = {{{parallel|}}} | label3 = [[Nada dominan]] | data3 = {{{dominant|}}} | label4 = [[Subdominan]] | data4 = {{{subdominant|}}} | label5 = [[Enharmonik]] | data5 = {{{enharmonic|}}} | label6 = [[Mod (muzik)|Mod]] | data6 = {{{modes|}}} | header7 = {{#if:{{{first_pitch|}}}{{{second_pitch|}}}{{{third_pitch|}}}{{{fourth_pitch|}}}{{{fifth_pitch|}}}{{{sixth_pitch|}}}{{{seventh_pitch|}}}|Pic komponen}} | data8 = {{#if:{{{first_pitch|}}}|{{{first_pitch}}},}} {{#if:{{{second_pitch|}}}|{{{second_pitch}}},}} {{#if:{{{third_pitch|}}}|{{{third_pitch}}},}} {{#if:{{{fourth_pitch|}}}|{{{fourth_pitch}}},}} {{#if:{{{fifth_pitch|}}}|{{{fifth_pitch}}},}} {{#if:{{{sixth_pitch|}}}|{{{sixth_pitch}}},}} {{#if:{{{seventh_pitch|}}}|{{{seventh_pitch}}}}} | header9 = {{#if:{{{pitch_classes|}}}{{{qualities|}}}{{{forte number|}}}|Kualiti}} | label10 = Bilangan [[kelas pic]] | data10 = {{{pitch_classes|}}} | data11 = {{{qualities|}}} | label12 = [[Nombor forte]] | data12 = {{{Forte number|}}} | label13 = [[Pelengkap (muzik)|Pelengkap]] | data13 = {{{complement|}}} | label14 = {{#if:{{{interval_vector|}}}|[[Vektor selangan]]}} | data14 = {{#if:{{{interval_vector|}}}|<{{{interval_vector|}}}>}} }}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|}}|preview=Rencana menggunakan [[Templat:Kotak info skala muzik]] dengan parameter "_VALUE_" tidak diketahui|ignoreblank=y | name | scale_name | image_name | image size | image_size | imagesize | image_alt | relative | parallel | dominant | subdominant | enharmonic | first_pitch | second_pitch | third_pitch | fourth_pitch | fifth_pitch | sixth_pitch | seventh_pitch | pitch_classes | qualities | Forte number | complement | interval_vector }}<noinclude> {{Documentation}}<!--Please add this template's categories to the /doc subpage, not here - thanks!--> </noinclude> bnb5tgbeuxr1bn491gfnd27qg3k3tgt 10 1129914 5650814 2022-08-22T03:49:53Z PeaceSeekers 192823 Melencong ke [[Templat:Kotak info skala muzik]] wikitext text/x-wiki #LENCONG [[Templat:Kotak info skala muzik]] lcghl2gzeckjxd8jygvtlnkrujd0say 0 1129915 5650831 2022-08-22T04:01:17Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '[[File:Whole note and rest.svg|thumb|right|250px|Tanda semibrif dan rehat semibrif.]] '''Semibrif''' atau '''not penuh''' dalam notasi muzik ialah satu not yang bersamaan atau berkekalan selama dua not separuh atau empat not suku. == Huraian == Semibrif mempunyai [[not kepala]] dalam bentuk bujur berongga—seperti [[separuh not]] (atau ''minim'')— tetapi tanpa [[nota batang]] (lihat rajah). Oleh kerana ia bersamaan dengan empat not suku, ia mendudu...' wikitext text/x-wiki [[File:Whole note and rest.svg|thumb|right|250px|Tanda semibrif dan rehat semibrif.]] '''Semibrif''' atau '''not penuh''' dalam notasi muzik ialah satu not yang bersamaan atau berkekalan selama dua not separuh atau empat not suku. == Huraian == Semibrif mempunyai [[not kepala]] dalam bentuk bujur berongga—seperti [[separuh not]] (atau ''minim'')— tetapi tanpa [[nota batang]] (lihat rajah). Oleh kerana ia bersamaan dengan empat not suku, ia menduduki keseluruhan panjang ukuran dalam [[tanda masa|masa]] {{muzik|time|4|4}}. Nota lain ialah gandaan atau pecahan daripada semibrif. Sebagai contoh, [[not penuh berganda]] (''brif'') bertahan dua kali tempoh keseluruhan nota, not separuh bertahan setengah tempoh dan [[krocet]] ("not suku") bertahan satu perempat tempoh. Simbol berkaitan ialah '''[[Rehat (muzik)|rehat]] penuh''' yang menandakan rehat untuk tempoh keseluruhan not. Seluruh rehat dilukis sebagai segi empat tepat yang diisi biasanya tergantung di bawah baris kedua dari bahagian atas [[staf muzik]], walaupun kadang-kadang boleh diletakkan di bawah baris yang berbeza (atau [[garis lejar]]) dalam rangkap [[polifonik]], atau apabila dua instrumen atau vokalis ditulis pada satu staf. Keseluruhan nota juga boleh digunakan untuk menandakan keseluruhan ukuran dalam muzik irama bebas, seperti [[lagu Anglican]], tanpa mengira masa ukuran. == Sejarah == Seluruh simbol not pertama kali ditemui dalam notasi muzik dari akhir abad ke-13 {{harv|Morehen and Rastall|2001}}. Ia berasal daripada not bulat tanpa batang {{lang|la|semibrevis}} daripada [[notasi mensural]], oleh itu, asal nama Inggeris (semibrif). == Rujukan == * {{wikicite|ref={{harvid|Morehen and Rastall|2001}} |reference=Morehen, John, dan Richard Rastall. 2001. "Semibreve". ''The New Grove Dictionary of Music and Musicians'', edisi kedua, disunting oleh [[Stanley Sadie]] dan [[John Tyrrell (ahli muzik)|John Tyrrell]]. London: Penerbit Macmillan.}} [[Kategori:Nilai not]] elbc5x59t86717sv0mbuae77mztvb82 0 1129916 5650838 2022-08-22T04:08:25Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '[[File:Half notes and rest.svg|thumb|Not minim dengan batang ke atas serta satu lagi not dengan batang ke bawah, dan not rehat minim.]] '''Minim''' atau '''not separuh''' ialah [[Not muzik|not]] yang dimainkan selama separuh tempoh [[semibrif]] (not penuh) dan dua kali tempoh [[krocet]] (not suku). Ia diberi nama Latin-nya (''minima'', bermaksud "paling kecil atau terkecil") kerana ia merupakan nilai terpendek daripada lima nilai not yang digunakan dal...' wikitext text/x-wiki [[File:Half notes and rest.svg|thumb|Not minim dengan batang ke atas serta satu lagi not dengan batang ke bawah, dan not rehat minim.]] '''Minim''' atau '''not separuh''' ialah [[Not muzik|not]] yang dimainkan selama separuh tempoh [[semibrif]] (not penuh) dan dua kali tempoh [[krocet]] (not suku). Ia diberi nama Latin-nya (''minima'', bermaksud "paling kecil atau terkecil") kerana ia merupakan nilai terpendek daripada lima nilai not yang digunakan dalam [[notasi mensural|notasi muzik zaman pertengahan awal]].<ref>{{cite encyclopedia|last1=Morehen|first1=John|last2=Rastall|first2=Richard|year=2001|title=Minim|encyclopedia=[[Grove Music Online]]|doi=10.1093/gmo/9781561592630.article.18736}}</ref> Separuh not ditandai dengan bujur not berongga seperti nota keseluruhan dan [[batang not]] tanpa [[bendera (muzik)|bendera]] seperti not suku (lihat rajah). '''Rehat separuh''' (atau '''rehat minim''') menandakan tempoh senyap dalam tempoh yang sama. [[Rehat (muzik)|rehat]] minim dilukis sebagai segi empat tepat yang diisi terduduk di atas garis tengah [[staf muzik]], walaupun dalam muzik [[polifonik]] selebihnya mungkin perlu dialihkan ke baris atau [[garis lejar]] berbeza. Seperti semua not berbatang, minim dilukis dengan batang ke atas di sebelah kanan apabila ia berada di bawah garis tengah staf dan batang ke bawah di sebelah kiri apabila ia berada di atas garis tengah atau atasan. Dalam muzik vokal, nota pada garis tengah mempunyai batang ke bawah dan bukannya ke atas. == Lihat juga == * [[Senarai simbol muzik]] ==Rujukan== {{Reflist}} [[Kategori:Nilai not]] qvxn12jkyg58il9lczm2aoanzoze1dp 0 1129917 5650840 2022-08-22T04:09:14Z Hasrolhashim 26989 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{infobox politician | honorific-prefix = YB Datuk Haji | honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan); ADN | office4 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Bukit Naning}} | term_start4 = 20 April 2022 | term_end4 = | predecessor4 = [[Md Ysahruddin Kusni]] | successor4 = | birth_name = Mohd. Fuad bin Tukirin | birth_date = {{bda|1969|1|15}} | birth_place = [[Muar]], [[Johor]] | death_date = | death_place = | resting_place = | party...' wikitext text/x-wiki {{infobox politician | honorific-prefix = YB Datuk Haji | honorific-suffix = <small> PMW (Wilayah Persekutuan); ADN | office4 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Bukit Naning}} | term_start4 = 20 April 2022 | term_end4 = | predecessor4 = [[Md Ysahruddin Kusni]] | successor4 = | birth_name = Mohd. Fuad bin Tukirin | birth_date = {{bda|1969|1|15}} | birth_place = [[Muar]], [[Johor]] | death_date = | death_place = | resting_place = | party = {{BN UMNO}} [[UMNO]] | spouse = | children = 4 | alma_mater = {{ubl|Nottingham Trent University|[[Universiti Malaysia Pahang]]}} | occupation = Ahli politik }} Datuk '''Mohd Fuad Tukirin''' adalah merupakan Ahli [[Dewan Negeri Johor]] untuk {{DUN|Bukit Naning}} yang memenangi kerusi tersebut dalam [[Pilihan raya negeri Johor 2022]]<ref>[https://dashboard.spr.gov.my/#!/dun/01/N.14 Keputusan PRN Johor 2022]</ref> lalu. Beliau telah mengangkat sumpah jawatan pada 20 April 2022 di [[Bangunan Sultan Ismail]], [[Kota Iskandar]], [[Johor]].<ref>[https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/04/948024/56-adun-johor-angkat-sumpah-jawatan-hari-ini 56 ADUN Johor angkat sumpah jawatan hari ini]</ref> ==Politik== Beliau merupakan Pengerusi [[Barisan Nasional]] [[Bakri]] dan Ketua [[UMNO]] Bahagian Bakri merangkap Pengerusi Biro Politik & Pembangunan UMNO Bahagian Bakri selain daripada merupakan salah seorang Ketua UMNO Cawangan. Sebelum memenangi kerusi {{DUN|Bukit Naning}}, Fuad adalah merupakan Pengerusi Jawatankuasa Penyelaras Khas Dewan Negeri {{DUN|Bukit Naning}}. Di peringkat UMNO Negeri pula, Fuad merupakan Ahli Jawatankuasa Badan Perhubungan UMNO Negeri Johor.<ref>[https://pru.sinarharian.com.my/calon/7632/mohd-fuad-tukirin Mohd Fuad Tukirin]</ref> ==Penghargaan== Darjah kebesaran yang diterima<ref>[https://www.istiadat.gov.my/semakan-penerima-darjah-kebesaran-bintang-dan-pingat/ Semakan penerima darjah kebesaran]</ref> * {{flag|Wilayah Persekutuan}} ** [[File:MY-FED Darjah Mahkota Wilayah - Knight Commander - PMW.svg|60px]] [[Darjah kebesaran Wilayah Persekutuan|Panglima Mahkota Wilayah]] (PMW) - '''Datuk''' (2022) ==Rujukan== <references /> {{Ahli Dewan Negeri Johor ke-15}} {{Barisan Nasional}} {{Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu}} {{Kehidupan|1969|}} [[Kategori:Ahli politik Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Muar]] 8fzeq51gy4g5nd3ofu1q83t9y3xt7yz 0 1129918 5650847 2022-08-22T04:18:37Z PeaceSeekers 192823 Mencipta laman baru dengan kandungan '[[File:Demung Saron Peking, STSI Surakarta.jpg|225px|thumb|right|Dari kiri; saron panerus, saron barung, dan demung; dari [[STSI Surakarta]]]] '''Saron''' atau yang biasanya disebut juga '''ricik''', adalah salah satu [[alat musik]] [[gamelan]] yang termasuk keluarga balungan. Saron terbuat dari [[gangsa]] dan dimainkan dengan memukul dengan [[Palu (alat)|palu]].<ref>{{Cite web|title=Gamelan|url=http://www.joglosemar.co.id/gamelan.html|website=www.jogl...' wikitext text/x-wiki [[File:Demung Saron Peking, STSI Surakarta.jpg|225px|thumb|right|Dari kiri; saron panerus, saron barung, dan demung; dari [[STSI Surakarta]]]] '''Saron''' atau yang biasanya disebut juga '''ricik''', adalah salah satu [[alat musik]] [[gamelan]] yang termasuk keluarga balungan. Saron terbuat dari [[gangsa]] dan dimainkan dengan memukul dengan [[Palu (alat)|palu]].<ref>{{Cite web|title=Gamelan|url=http://www.joglosemar.co.id/gamelan.html|website=www.joglosemar.co.id|access-date=2021-04-21|archive-date=2021-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210411010745/http://www.joglosemar.co.id/gamelan.html|dead-url=yes}}</ref> Dalam satu set gamelan gaya [[Kota Surakarta|Surakarta]], set gamelan biasanya mempunyai sepasang saron, laras [[pelog]] dan slendro. Saron menghasilkan nada satu [[oktaf]] lebih tinggi daripada [[demung]] atau saron panembung, dengan ukuran fizikal yang lebih kecil. Pemukul saron biasanya terbuat dari kayu, dengan bentuk seperti palu. Cara pukulannya ada seperti sesuai [[nada]], nada yang imbal, atau memukul berganti-ganti antara saron pertama dan kedua. Cepat lambat atau keras lemahnya pukul tergantung pada ketua daripada kendang dan jenis gendhingnya. Pada gendhing Gangsaran yang menggambarkan situasi peperangan misalnya, ricik dipukul dengan keras dan cepat. Dalam gendhing Gati yang bernuansa ketenteraan, ricik ditabuh lambat tetapi keras. Dalam memainkan saron, tangan kanan memukul wilahan atau lembaran [[logam]] dengan pemukul, lalu tangan kiri menekan wilahan yang dipukul sebelumnya untuk menghilangkan dengungan yang tersisa dari pukulan nada sebelumnya. Teknik ini disebut ''memathet'' (kata dasar ''pathet'' = menolak). == Rujukan == {{Reflist}} {{Authority control}} [[Kategori:Gamelan]] nbfle5zl2jeaos7ykupu01y0nesdda4 5650848 5650847 2022-08-22T04:19:30Z PeaceSeekers 192823 wikitext text/x-wiki [[File:Demung Saron Peking, STSI Surakarta.jpg|225px|thumb|right|Dari kiri; saron panerus, saron barung, dan demung; dari [[STSI Surakarta]]]] '''Saron''' atau yang biasanya disebut juga '''ricik''', adalah salah satu [[alat muzik]] [[gamelan]] yang termasuk keluarga balungan. Saron terbuat dari [[gangsa]] dan dimainkan dengan memukul dengan [[Palu (alat)|palu]].<ref>{{Cite web|title=Gamelan|url=http://www.joglosemar.co.id/gamelan.html|website=www.joglosemar.co.id|access-date=2021-04-21|archive-date=2021-04-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20210411010745/http://www.joglosemar.co.id/gamelan.html|dead-url=yes}}</ref> Dalam satu set gamelan gaya [[Kota Surakarta|Surakarta]], set gamelan biasanya mempunyai sepasang saron, laras [[pelog]] dan slendro. Saron menghasilkan nada satu [[oktaf]] lebih tinggi daripada [[demung]] atau saron panembung, dengan ukuran fizikal yang lebih kecil. Pemukul saron biasanya terbuat dari kayu, dengan bentuk seperti palu. Cara pukulannya ada seperti sesuai [[nada]], nada yang imbal, atau memukul berganti-ganti antara saron pertama dan kedua. Cepat lambat atau keras lemahnya pukul tergantung pada ketua daripada kendang dan jenis gendhingnya. Pada gendhing Gangsaran yang menggambarkan situasi peperangan misalnya, ricik dipukul dengan keras dan cepat. Dalam gendhing Gati yang bernuansa ketenteraan, ricik ditabuh lambat tetapi keras. Dalam memainkan saron, tangan kanan memukul wilahan atau lembaran [[logam]] dengan pemukul, lalu tangan kiri menekan wilahan yang dipukul sebelumnya untuk menghilangkan dengungan yang tersisa dari pukulan nada sebelumnya. Teknik ini disebut ''memathet'' (kata dasar ''pathet'' = menolak). == Rujukan == {{Reflist}} {{Authority control}} [[Kategori:Gamelan]] d3w5fvsed8ixj004rbtuwqn4nh01r2m 0 1129919 5650851 2022-08-22T04:22:17Z Azraai1511 8219 Dicipta dengan menterjemah laman "[[:en:Special:Redirect/revision/1102356627|Mark N. Brown]]" wikitext text/x-wiki '''Mark Neil Brown''' (lahir 18 November 1951) merupakan seorang [[jurutera]] Amerika Syarikat, pesara [[kolonel]] di [[Tentera Udara Amerika Syarikat]] dan bekas [[angkasawan]] [[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|NASA]]. Brown menghabiskan masa selama sepuluh hari di angkasa lepas. Brown dilahirkan pada 18 November 1951, di Valparaiso, Indiana . Minat rekreasi beliau termasuk [[Penangkapan ikan|memancing]], mendaki, berjoging, semua sukan dan [[catur]] . Beliau berkahwin dengan Lynne A. Anderson dari River Grove, Illinois ; mereka mempunyai dua anak perempuan: Kristin Elizabeth (lahir 21 Oktober 1981) dan Karin Alison (lahir 18 Mei 1986). <ref name="NASA">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/brown_mark_1.pdf|title=Biographical Data: Mark N. Brown|website=NASA|location=Texas, USA|access-date=July 24, 2019}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/brown_mark_1.pdf Biografi rasmi NASA Brown] * [https://web.archive.org/web/20020330134027/http://www.astronautix.com/astros/bronmark.htm Biografi Astronautix Mark N. Brown] * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/brown_mark.htm Biografi Spacefacts Mark N. Brown] * [http://www.spaceacts.com/STARSHIP/seh/brown-m.htm Brown di Spaceacts] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1951]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] em92xivmhh20l7rqpy8hvy5rktisw90 5650852 5650851 2022-08-22T04:24:02Z Azraai1511 8219 wikitext text/x-wiki {{Use mdy dates|date=August 2022}} {{Multiple issues| {{One source | date = November 2019 }}{{BLP sources|date=November 2020}} }} {{Infobox astronaut | name = Mark N. Brown | other_names = Mark Neil Brown | image = Mark Brown.jpg | type = [[Angkasawan]] [[NASA]] | status = Bersara | nationality = Amerika | birth_date = {{Birth date and age|1951|11|18}} | birth_place = [[Valparaiso, Indiana]], A.S. | occupation = [[Juruterbang]] | alma_mater = [[Universiti Purdue]], B.S. 1973<br>[[Institut Teknologi Tentera Udara|AFIT]], M.S. 1980 | rank = Kolonel, [[Tentera Udara Amerika Syarikat|USAF]] | selection = Kumpulan 10 NASA 1984 | time = 10 hari, 09 jam, 27 minit | mission = [[STS-28]], [[STS-48]] | insignia = [[File:Sts-28-patch.png|40px]] [[File:Sts-48-patch.png|40px]] | Date of ret = Julai 1993 |}} '''Mark Neil Brown''' (lahir 18 November 1951) merupakan seorang [[jurutera]] Amerika Syarikat, pesara [[kolonel]] di [[Tentera Udara Amerika Syarikat]] dan bekas [[angkasawan]] [[Pentadbiran Aeronautik dan Angkasa Kebangsaan|NASA]]. Brown menghabiskan masa selama sepuluh hari di angkasa lepas. Brown dilahirkan pada 18 November 1951, di Valparaiso, Indiana . Minat rekreasi beliau termasuk [[Penangkapan ikan|memancing]], mendaki, berjoging, semua sukan dan [[catur]] . Beliau berkahwin dengan Lynne A. Anderson dari River Grove, Illinois ; mereka mempunyai dua anak perempuan: Kristin Elizabeth (lahir 21 Oktober 1981) dan Karin Alison (lahir 18 Mei 1986). <ref name="NASA">{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/brown_mark_1.pdf|title=Biographical Data: Mark N. Brown|website=NASA|location=Texas, USA|access-date=July 24, 2019}}</ref> == Rujukan == {{Reflist}} == Pautan luar == * [https://www.nasa.gov/sites/default/files/atoms/files/brown_mark_1.pdf Biografi rasmi NASA Brown] * [https://web.archive.org/web/20020330134027/http://www.astronautix.com/astros/bronmark.htm Biografi Astronautix Mark N. Brown] * [http://www.spacefacts.de/bios/astronauts/english/brown_mark.htm Biografi Spacefacts Mark N. Brown] * [http://www.spaceacts.com/STARSHIP/seh/brown-m.htm Brown di Spaceacts] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1951]] [[Kategori:Angkasawan Amerika Syarikat]] bhzhwoqpfk3ea3dxpv763dupu5s236s 0 1129920 5650858 2022-08-22T04:33:10Z Hasrolhashim 26989 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{infobox politician | honorific-prefix = YB Tuan | honorific-suffix = <small> ADN | office4 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Sungai Balang}} | term_start4 = 20 April 2022 | term_end4 = | predecessor4 = [[Zaiton Ismail]] | successor4 = | birth_name = Selamat bin Takim | birth_date = | birth_place = [[Semerah]], [[Johor]] | death_date = | death_place = | resting_place = | party = {{BN UMNO}} [[UMNO]] | spouse = | children = | alma_...' wikitext text/x-wiki {{infobox politician | honorific-prefix = YB Tuan | honorific-suffix = <small> ADN | office4 = Ahli [[Dewan Negeri Johor]] <br> untuk {{DUN|Sungai Balang}} | term_start4 = 20 April 2022 | term_end4 = | predecessor4 = [[Zaiton Ismail]] | successor4 = | birth_name = Selamat bin Takim | birth_date = | birth_place = [[Semerah]], [[Johor]] | death_date = | death_place = | resting_place = | party = {{BN UMNO}} [[UMNO]] | spouse = | children = | alma_mater = {{ubl|[[Universiti Terbuka Malaysia]]|[[Universiti Tun Hussein Onn Malaysia]]}} | occupation = Ahli politik }} '''Selamat Takim''' adalah merupakan Ahli [[Dewan Negeri Johor]] untuk {{DUN|Sungai Balang}} yang memenangi kerusi tersebut dalam [[Pilihan raya negeri Johor 2022]]<ref>[https://dashboard.spr.gov.my/#!/dun/01/N.16 Keputusan PRN Johor 2022]</ref> lalu. Beliau telah mengangkat sumpah jawatan pada 20 April 2022 di [[Bangunan Sultan Ismail]], [[Kota Iskandar]], [[Johor]].<ref>[https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/04/948024/56-adun-johor-angkat-sumpah-jawatan-hari-ini 56 ADUN Johor angkat sumpah jawatan hari ini]</ref> ==Politik== Beliau pernah menjawat jawatan sebagai Setiausaha Sulit kepada Timbalan Menteri. Selain daripada itu, Selamat merupakan Setiausaha [[Barisan Nasional]] Parlimen Muar dan Setiausaha [[UMNO]] Bahagian Muar.<ref>[https://pru.sinarharian.com.my/calon/7611/selamat-takim Selamat Takim]</ref> ==Rujukan== <references /> {{Ahli Dewan Negeri Johor ke-15}} {{Barisan Nasional}} {{Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu}} [[Kategori:Ahli politik Malaysia]] [[Kategori:Orang dari Johor]] k9opldozi1j7v34qdjo2ckv5q8egfpb 0 1129921 5650869 2022-08-22T05:26:43Z Tofeiku 106751 cipta wikitext text/x-wiki {{Short description|agensi bakat penggiat YouTube maya}} {{Expand Japanese|にじさんじ|date=April 2022}} {{Use dmy dates|date=Januari 2021}} {{Infobox company |name = Nijisanji |logo = Nijisanji logo.svg |logo_caption = Logo Nijisanji |trade_name = NIJISANJI |native_name = にじさんじ |native_name_lang = ja |romanized_name = Niji-sanji |founded = {{Start date|2018|02}} |industry = [[Penggiat Youtube maya]] |products = [[Penstriman langsung]] |parent = AnyColor Inc. |website = {{URL|nijisanji.jp}} }} {{Infobox company | name = AnyColor Inc. | logo = AnyColor logo.svg | former_name = Ichikara Inc. | type = [[Kabushiki-gaisha]] | traded_as={{TYO|5032}} | industry = {{Unbulleted list|Industri hiburan|Perisian [[realiti maya]]}} | founder = Riku Tazumi | founded = {{Start date and age|2017|05|02|df=yes}} | equity = 2,641,914,764 Yen (2021) | parent = | key_people = {{Unbulleted list|Riku Tazumi|([[CEO]] and founder)|Iwanaga|(Manager of Nijisanji)}} | website = {{url|https://www.anycolor.co.jp/en}} | hq_location_city = [[Akasaka, Tokyo]] | hq_location_country = Jepun }} '''Nijisanji''' ([[bahasa Jepun]]: にじさんじ) ialah agensi [[penggiat YouTube maya]] yang dimiliki oleh '''AnyColor Inc.''' (dahulu '''Ichikara Inc.''', diubah pada 17 Mei 2021<ref>{{Cite web|url=https://www.itmedia.co.jp/news/articles/2105/17/news136.html|title=「にじさんじ」のいちから、「ANYCOLOR」に社名変更|date=2021-05-17|accessdate=2022-04-10}}</ref>)<ref>{{Cite web |url=https://mantan-web.jp/article/20220318dog00m200092000c.html|title=新宿アニソンスコープ：にじさんじのVTuber葛葉の初ミニアルバムが首位　「アイマス」SideMも上位に|publisher=[[Mainichi Shimbun]] |date=2022-03-19 |accessdate=2022-04-02}}</ref><ref>{{Cite book |last=Okamoto |first=Ken |title=大学で学ぶゾンビ学～人はなぜゾンビに惹かれるのか～ |publisher=[[Fusosha Publishing]] |year=2020|isbn=978-4594083243 }}</ref><ref>{{Cite book |title=サイゾー 2021年3月号|publisher=[[:ja:サイゾー|Cyzo]] |year=2021|page=71}}</ref><ref>{{Cite book |title=「会社四季報」業界地図 2022年版 |publisher=[[Toyo Keizai]] |year=2021|page=44|isbn=978-4492973301}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://realsound.jp/tech/2022/04/post-999948.html|title=コロナ禍で医療従事者として尽力し、配信者としても成長を続けるVTuber・健屋花那の挑戦|publisher=[[:ja:リアルサウンド|Real Sound]] |date=2022-04-02|accessdate=2022-04-02}}</ref><ref>{{Cite book |title=[[:ja:ユリイカ (雑誌)|ユリイカ]] 2018年7月号 特集=バーチャルYouTuber 2019年3月号 |publisher=[[:ja:青土社|青土社]] |year=2019 |page=80|isbn=978-4791703517}}</ref> Agensi tersebut diasaskan pada tahun 2018 dengan tujuan mempromosikan penggunaan model [[Live2D]] dan penstriman berbanding dengan 3D dan format klip yang dipopularkan oleh [[Kizuna AI]]. Ahli Nijisanji tempatan yang terkenal termasuk Tsukino Mito, Higuchi Kaede, Kuzuha, Kanae, Sasaki Saku, Honma Himawari, dan Hyakumantenbara Salome.<ref>{{Cite web |url=https://panora.tokyo/archives/27767|title=にじさんじ・月ノ美兎がソロアルバム「月の兎はヴァーチャルな夢をみる」のリリースを発表|publisher=[[:ja:パノラプロ|Panora]]|date=2021-06-18|accessdate=2022-04-02}}</ref><ref>{{cite web |last1=Richman |first1=Olivia |title=VTubers taking over Youtube; Salome reaches over 1M subscribers in two weeks |url=https://www.invenglobal.com/articles/17385/vtubers-taking-over-youtube-salome-reaches-over-1-million-subscribers-in-two-weeks |website=Invenglobal |publisher=Invenglobal |date=8 June 2022|access-date=9 July 2022}}</ref> == Rujukan == <!--- See http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Footnotes on how to create references using<ref></ref> tags, these references will then appear here automatically --> {{Reflist}} == Pautan luar == * {{commons category-inline}} * {{Official website|https://www.nijisanji.jp/en}} {{Nijisanji}} <!--- Kategori ---> [[Kategori:Nijisanji| ]] [[Kategori:Rangkaian berbilang saluran]] [[Kategori:Agensi bakat Jepun]] slasrbn38zrgovsw8ml8kejpe44kl7o 0 1129922 5650891 2022-08-22T07:38:54Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{Infobox person | name = Fayza Ahmed<br />فايزة أحمد | image = Faiza Ahmed, 1976-01.jpg | image_size = | caption = | native_name = فايزة أحمد | birth_name = | other_names = | birth_date = {{birth date|1934|12|5}} | birth_place = {{flagicon|Lubnan}} [[Sidon]], [[Lubnan]] | death_date = {{death date and age|1983|09|24|1934|12|5}} | death_place = {{flagicon|Mesir}} [[Kaherah]], [[Mesir]] | death_cause = [[Barah payudara]] | national...' wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Fayza Ahmed<br />فايزة أحمد | image = Faiza Ahmed, 1976-01.jpg | image_size = | caption = | native_name = فايزة أحمد | birth_name = | other_names = | birth_date = {{birth date|1934|12|5}} | birth_place = {{flagicon|Lubnan}} [[Sidon]], [[Lubnan]] | death_date = {{death date and age|1983|09|24|1934|12|5}} | death_place = {{flagicon|Mesir}} [[Kaherah]], [[Mesir]] | death_cause = [[Barah payudara]] | nationality = {{plainlist| * {{bendera|Mesir}} * {{bendera|Syria}} }} | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | genre = [[Muzik Arab]] }} | years_active = | occupation = {{hlist|[[Pelakon]]|[[Penyanyi]]}} }} '''Fayza Ahmed''' ({{lang-ar|'''فايزة أحمد'''}}; {{kelahirankematian|[[Sidon]], [[Lubnan]]|5|12|1934|[[Kaherah]], [[Mesir]]|24|09|1983}}) merupakan seorang [[pelakon]] dan [[penyanyi]] [[wanita]] [[Lubnan]], [[Mesir]], dan [[Syria]]. Semasa kerjayanya, beliau muncul dalam enam filem. == Kehidupan awal == Fayza Ahmed dilahirkan pada 1934 di [[Damsyik]] kepada seorang bapa [[Syria]] dan seorang ibu [[Lubnan]].<ref>[http://en.hibamusic.com/Egypt/fayza-ahmed/fayza-ahmed-150.htm Hibamusic]</ref> Beliau mempunyai lima anak dan sembilan cucu. == Meninggal dunia == Fayza Ahmed meninggal dunia pada 1983 di [[Kaherah]] selepas menghidap [[barah]]. == Filemografi == * Tamr Henna (1957) dengan [[Naima Akef]], [[Ahmed Ramzy]], dan [[Rushdy Abaza]]. * Ana wa Banati (1961) dengan [[Salah Zulfikar]], [[Zaki Rostom]], dan [[Zahrat El-Ola]]. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{portal|Lubnan|Mesir|Syria}} * {{IMDb name}} {{kawalan kewibawaan}} {{Arabic Pop}} {{DEFAULTSORT:Ahmed, Fayza}} o7e8kdozy3eqvor3z5fvq9y2jzxwr6z 5650894 5650891 2022-08-22T07:43:40Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 /* Pautan luar */ wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = Fayza Ahmed<br />فايزة أحمد | image = Faiza Ahmed, 1976-01.jpg | image_size = | caption = | native_name = فايزة أحمد | birth_name = | other_names = | birth_date = {{birth date|1934|12|5}} | birth_place = {{flagicon|Lubnan}} [[Sidon]], [[Lubnan]] | death_date = {{death date and age|1983|09|24|1934|12|5}} | death_place = {{flagicon|Mesir}} [[Kaherah]], [[Mesir]] | death_cause = [[Barah payudara]] | nationality = {{plainlist| * {{bendera|Mesir}} * {{bendera|Syria}} }} | module = {{Infobox musical artist | embed = yes | genre = [[Muzik Arab]] }} | years_active = | occupation = {{hlist|[[Pelakon]]|[[Penyanyi]]}} }} '''Fayza Ahmed''' ({{lang-ar|'''فايزة أحمد'''}}; {{kelahirankematian|[[Sidon]], [[Lubnan]]|5|12|1934|[[Kaherah]], [[Mesir]]|24|09|1983}}) merupakan seorang [[pelakon]] dan [[penyanyi]] [[wanita]] [[Lubnan]], [[Mesir]], dan [[Syria]]. Semasa kerjayanya, beliau muncul dalam enam filem. == Kehidupan awal == Fayza Ahmed dilahirkan pada 1934 di [[Damsyik]] kepada seorang bapa [[Syria]] dan seorang ibu [[Lubnan]].<ref>[http://en.hibamusic.com/Egypt/fayza-ahmed/fayza-ahmed-150.htm Hibamusic]</ref> Beliau mempunyai lima anak dan sembilan cucu. == Meninggal dunia == Fayza Ahmed meninggal dunia pada 1983 di [[Kaherah]] selepas menghidap [[barah]]. == Filemografi == * Tamr Henna (1957) dengan [[Naima Akef]], [[Ahmed Ramzy]], dan [[Rushdy Abaza]]. * Ana wa Banati (1961) dengan [[Salah Zulfikar]], [[Zaki Rostom]], dan [[Zahrat El-Ola]]. == Rujukan == {{reflist}} == Pautan luar == {{portal|Lubnan|Mesir|Syria}} * {{IMDb name}} {{kawalan kewibawaan}} {{Arabic Pop}} {{DEFAULTSORT:Ahmed, Fayza}} [[Kategori:Penyanyi wanita Syria]] [[Kategori:Penyanyi wanita Mesir]] [[Kategori:Pelakon wanita Syria]] [[Kategori:Pelakon wanita Mesir]] [[Kategori:Pelakon filem Syria]] [[Kategori:Pelakon filem Mesir]] m2mx6e575zfuatc44xhx9y6kzgn21vu 1 1129923 5650905 2022-08-22T08:04:00Z 2001:448A:1082:66D0:94FF:3769:9F72:685 Mencipta laman baru dengan kandungan '{{Bincang}} {{WPBiografi|class=mula|priority=rendah}} {{WikiProjek Lubnan|class=mula|importance=rendah}} {{WikiProjek Mesir|class=mula|importance=rendah}} {{WikiProjek Syria|class=mula|importance=rendah}}' wikitext text/x-wiki {{Bincang}} {{WPBiografi|class=mula|priority=rendah}} {{WikiProjek Lubnan|class=mula|importance=rendah}} {{WikiProjek Mesir|class=mula|importance=rendah}} {{WikiProjek Syria|class=mula|importance=rendah}} 5unny0dwwaj4mnu5mjagp8emc2xndab 0 1129924 5650915 2022-08-22T08:50:25Z Yassaarr 257380 Mencipta laman baru dengan kandungan ''''Safar Untong''' berasal dari Sabah. Beliau merupakan penjawat awam kanan Sabah. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berbahagia Datuk Seri Panglima Sr Haji]] | birth_name = Safar Bin Untong | image = File:Datuk Seri Panglima Sr. Haji Safar Untong (Cropped).png | birth_date = 28 Jun 1964 | birth_place = Kampung Banting , Sipitang Sabah Malaysia | spouse = | children...' wikitext text/x-wiki '''Safar Untong''' berasal dari Sabah. Beliau merupakan penjawat awam kanan Sabah. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berbahagia Datuk Seri Panglima Sr Haji]] | birth_name = Safar Bin Untong | image = File:Datuk Seri Panglima Sr. Haji Safar Untong (Cropped).png | birth_date = 28 Jun 1964 | birth_place = Kampung Banting , Sipitang Sabah Malaysia | spouse = | children = | office = [[Ketua Setiausaha Negara| Ketua Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah]] | monarch = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | 1blankname = Ketua Menteri | 1namedata = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Apdal]] | governor = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start = 4 November 2019 | term_end = | office2 = Pengarah Tanah dan Ukur [[Sabah]] | monarch2 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname2 = Ketua Menteri | 1namedata2 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor2 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start2 = 2015 | term_end2 = 2019 | office3 = Pengerusi [[ Lembaga Jurukur Tanah Malaysia | Lembaga Jurukur Tanah Sabah]] | monarch3 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister3 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2015 | term_end3 = 2019 |office4= Ahli Lembaga Pengarah [[Kumpulan Wang Simpanan Pekerja]] | monarch4 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister4 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname4 = Ketua Menteri | 1namedata4 = [[Mohd Shafie Apdal|Yang Amat Berhormat Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Apdal]] | governor4 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start4 = 1 April 2020 | term_end4 = | office5 = Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah | monarch5= [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister5 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname5 = Ketua Menteri | 1namedata5 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor5 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start5 = 1 Januari 2009 | term_end5 = 31 Disember 2009 }} ==Kehidupan Awal== Safar Untong dilahirkan di Kampung Banting, Sipitang Sabah. Beliau mendapat Pendidikan awal di Sekolah Rendah Weston Beaufort, SM St. John Beaufort untuk menengah rendah dan SMK Menggatal Kota Kinabalu untuk menengah atas. Setelah beliau mendapatkan keputusan cemerlang dalam peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia , beliau telah melanjutkan pengajian di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. Beliau mengambil jurusan tanah dan ukur, Selepas memperolehi Sarjana Muda (Kepujian) Tanah dan Ukur. Beliau kemudianya melanjutkan pengajian dalam bidang perniagaan iaitu Sarjana Pentadbiran Perniagaan di Universiti Malaysia Sabah. Namun atas minat dengan ilmu alamiah , beliau kemudianya sekali lagi melanjutkan pengajian Sarjana kedua beliau di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. dalam bidang tanah iaitu Sarjana Sains (Pembangunan dan Pentadbiran Tanah) bermula dari tahun 2007 hingga 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah appoints Safar Untong as new state secretary |url= https://www.malaymail.com/news/malaysia/2019/11/06/sabah-appoints-safar-untong-as-new-state-secretary/1807521 |website=www.malaymail.com}}</ref><ref>{{Cite web |title= Safar dilantik KSN Baharu |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sabah/20191107/281505048029063 |website=www.pressreader.com}}</ref>. == Perkahwinan == Safar Untong berkahwin dengan Datuk Nuinda Alias dan memiliki empat orang anak<ref>{{Cite web |title= Hubungan Sabah-Pulau Pinang beri manfaat bersama |url=https://www.dailyexpress.com.my/news/195686/hubungan-sabah-pulau-pinang-beri-manfaat-bersama-jahid/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. ==Kerjaya Penjawat Awam== Jawatan yang pernah di jawat oleh Safar Untong dalam perkhidmatan awam ialah Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Selatan Sabah, Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Utara Sabah, Ketua Penolong Pengarah Ukur Sabah serta Timbalan Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= TAKLIMAT SISTEM PENTADBIRAN TANAH DI SABAH KEPADA PESERTA BENGKEL PENGURUSAN TANAH PERSEKUTUAN NEGERI SABAH |url= https://moam.info/land-administration-briefing-portal-rasmi-jabatan-tanah-dan-_5a04f9641723ddd7565b9a64.html |website=moam.info}}</ref>. Pada tahun 2015 beliau dilantik sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Program PANTAS ukur 36,137 hektar tanah NCR |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2018/04/408347/program-pantas-ukur-36137-hektar-tanah-ncr |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Gamuda shows interest in Sabah |url= https://gamuda.com.my/2017/01/gamuda-shows-interest-in-sabah/news/ |website=gamuda.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sejarah Jabatan Tanah dan Ukur telah ditubuhkan di Negeri Sabah |url= https://jtu.sabah.gov.my/index.php/ms/mengenai-kami/sejarah |website=jtu.Sabah.gov.my}}</ref>. Selepas empat tahun menjawat jawatan sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah beliau kemudiannya di lantik sebagai Ketua Setiausaha Kerajaan Sabah pada 4 November 2019<ref>{{Cite web |title= Safar dilantik sebagai SKN Sabah |url= http://www.dailyexpress.com.my/news/142957/safar-dilantik-sebagai-skn-sabah/ |website=www.dailyexpress.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah tetapkan majlis fizikal tak lebih 2 jam |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/02/920980/sabah-tetapkan-majlis-fizikal-tak-lebih-2-jam |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah Energy bayar dividen RM9 juta kepada Kerajaan Sabah |url= https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sabah-energy-bayar-dividen-rm9-juta-kepada-kerajaan-sabah-372276 |website=www.astroawani.com}}</ref>. == Kerjaya Korporat == *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Corporation Sdn . Bhd <ref>{{Cite web |title= Board of Directors Sabah Energy Corporation Sdn.Bhd |url= https://www.sabahenergycorp.com/bod/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Qhazanah Sabah Berhad<ref>{{Cite web |title= Board of Directors Qhazanah Sabah Berhad |url= http://qhazanahsabah.com.my/bod |website=www.dailyexpress.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sawit Kinabalu Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS SAWIT KINABALU |url= https://www.sawitkinabalu.com.my/index.php/about/company-structure/ |website=www.sawitkinabalu.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS UMS |url= https://www.ums.edu.my/v5/index.php?option=com_content&view=article&id=9598:board-of-directors&catid=8:general&lang=en |website=www.ums.edu.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Pemegang Amanah Yayasan Sabah<ref>{{Cite web |title= LEMBAGA PEMEGANG AMANAH YAYASAN SABAH |url= http://www.yayasansabahgroup.org.my/bm/board_trustees.cfm |website=www.yayasansabahgroup.org.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Kumpulan Wang Simpanan Pekerja<ref>{{Cite web |title= MEMBERS OF THE BOARD KWSP |url= https://www.kwsp.gov.my/about-epf/corporate-profile/organisation-structure#boardMembers |website=www.kwsp.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Electricity Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= SESB Answers The MACC Call To Pledge The IBR |url= https://www.sprm.gov.my/index.php?page_id=103&contentid=2202&cat=CN&language=en |website=www.sprm.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Warta Kerajaan |url= https://www.sabah.gov.my/gazette/docs/002389.pdf |website=www.sabah.gov.my}}</ref>. == Bergiat Aktif Di Dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains == Safar Untong mula aktif dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains sejak memegang beberapa jawatan antaranya ialah ; * Penasihat 1 Asia Park Kongres<ref>{{Cite web |title= Committee Asia Parks Congress|url= https://2nd-asia-parks-congress.sabahparks.org.my/about/committee |website=congress.sabahparks.org.my}}</ref>. * Pengerusi Lembaga Juruukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Chairman of the Board |url= https://www.ljs.com.my/chairman-board |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. *Ahli Majlis Konfederasi ASEAN (Juru Ukur Tanah dan Geomatik)<ref>{{Cite web |title= Safar teruskan misi tambah baik perkhidmatan awam |url= https://www.borneotoday.net/safar-teruskan-misi-tambah-baik-perkhidmatan-awam/ |website=www.borneotoday.net}}</ref>. == Anugerah == * {{Flag|Malaysia}} : ** [[File:Orde voor Belangrijke Diensten.jpg|50px]] [[Panglima Jasa Negara]] (PJN)<ref>{{Cite web |title=Senarai Nama penerima Darjah Kebesaran, Bintang Dan Pingat Persekutuan Tahun 2020 |url= https://www.istiadat.gov.my/wp-content/uploads/2021/02/4.Senarai-Media-Penerima-DKBPP-Tahun-2020-P.J.N..pdf |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. * {{Flag|Sabah}} : **[[File:MY-SAB Order of Kinabalu - SPDK.svg |50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu| Seri Panglima Darjah Kinabalu]] (SPDK) - '''Datuk Seri Panglima''' (2021)<ref>{{Cite web |title= 17 individu terima pingat, darjah kebesaran Sabah hari ini |url= https://www.bharian.com.my/berita/wilayah/2020/10/737923/17-individu-terima-pingat-darjah-kebesaran-sabah-hari-ini |website=www.bharian.com.my}}</ref>. ** [[File:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2016)<ref>{{Cite web |title= Pengarah JKR Sabah dahului senarai penerima darjah kebesaran |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sarawak/20161103/282411283875971 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ASDK) - (2015)<ref>{{Cite web |title= CJ among four SPDK and 48 PGDK recipients |url= https://www.pressreader.com/malaysia/the-borneo-post-sabah/20151003/281479275232254 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ADK) - (2009)<ref>{{Cite web |title=Warta Kerajaan Keluaran Khas |url= https://www.yumpu.com/id/document/read/44573653/24-10-2009-keluaran-khasp65-sabah |website=www.yumpu.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah| Jasa Perdamai]] (JP) - (2019)<ref>{{Cite web |title= Joseph Lo dahului senarai penerima |url= https://www.utusanborneo.com.my/2019/10/04/joseph-lo-dahului-senarai-penerima |website=www.utusanborneo.com.my}}</ref>. *Gred Utama Turus 1<ref>{{Cite web |title= Setiausaha Kerajaan Negeri mengikut gred |url= https://www.istiadat.gov.my//wp-content/uploads/2021/02/Setiausaha-Kerajaan-Negeri-23.02.2021.pdf |website=www.istiadat.gov.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1964]] 4rxtp9ts9832075t4lfp1l2vb3erva4 5650917 5650915 2022-08-22T08:55:36Z Yassaarr 257380 wikitext text/x-wiki '''Safar Untong''' berasal dari Sabah. Beliau merupakan penjawat awam kanan Sabah. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berhormat Datuk Seri Panglima Sr Haji]] | birth_name = Safar Bin Untong | image = File:Datuk Seri Panglima Sr. Haji Safar Untong (Cropped).png | birth_date = 28 Jun 1964 | birth_place = Kampung Banting , Sipitang Sabah Malaysia | spouse = | children = | office = [[Ketua Setiausaha Negara| Ketua Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah]] | monarch = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | 1blankname = Ketua Menteri | 1namedata = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Apdal]] | governor = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start = 4 November 2019 | term_end = | office2 = Pengarah Tanah dan Ukur [[Sabah]] | monarch2 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname2 = Ketua Menteri | 1namedata2 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor2 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start2 = 2015 | term_end2 = 2019 | office3 = Pengerusi [[ Lembaga Jurukur Tanah Malaysia | Lembaga Jurukur Tanah Sabah]] | monarch3 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister3 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2015 | term_end3 = 2019 |office4= Ahli Lembaga Pengarah [[Kumpulan Wang Simpanan Pekerja]] | monarch4 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister4 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname4 = Ketua Menteri | 1namedata4 = [[Mohd Shafie Apdal|Yang Amat Berhormat Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Apdal]] | governor4 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start4 = 1 April 2020 | term_end4 = | office5 = Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah | monarch5= [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister5 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname5 = Ketua Menteri | 1namedata5 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor5 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start5 = 1 Januari 2009 | term_end5 = 31 Disember 2009 }} ==Kehidupan Awal== Safar Untong dilahirkan di Kampung Banting, Sipitang Sabah. Beliau mendapat Pendidikan awal di Sekolah Rendah Weston Beaufort, SM St. John Beaufort untuk menengah rendah dan SMK Menggatal Kota Kinabalu untuk menengah atas. Setelah beliau mendapatkan keputusan cemerlang dalam peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia , beliau telah melanjutkan pengajian di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. Beliau mengambil jurusan tanah dan ukur, Selepas memperolehi Sarjana Muda (Kepujian) Tanah dan Ukur. Beliau kemudianya melanjutkan pengajian dalam bidang perniagaan iaitu Sarjana Pentadbiran Perniagaan di Universiti Malaysia Sabah. Namun atas minat dengan ilmu alamiah , beliau kemudianya sekali lagi melanjutkan pengajian Sarjana kedua beliau di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. dalam bidang tanah iaitu Sarjana Sains (Pembangunan dan Pentadbiran Tanah) bermula dari tahun 2007 hingga 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah appoints Safar Untong as new state secretary |url= https://www.malaymail.com/news/malaysia/2019/11/06/sabah-appoints-safar-untong-as-new-state-secretary/1807521 |website=www.malaymail.com}}</ref><ref>{{Cite web |title= Safar dilantik KSN Baharu |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sabah/20191107/281505048029063 |website=www.pressreader.com}}</ref>. == Perkahwinan == Safar Untong berkahwin dengan Datuk Nuinda Alias dan memiliki empat orang anak<ref>{{Cite web |title= Hubungan Sabah-Pulau Pinang beri manfaat bersama |url=https://www.dailyexpress.com.my/news/195686/hubungan-sabah-pulau-pinang-beri-manfaat-bersama-jahid/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. ==Kerjaya Penjawat Awam== Jawatan yang pernah di jawat oleh Safar Untong dalam perkhidmatan awam ialah Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Selatan Sabah, Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Utara Sabah, Ketua Penolong Pengarah Ukur Sabah serta Timbalan Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= TAKLIMAT SISTEM PENTADBIRAN TANAH DI SABAH KEPADA PESERTA BENGKEL PENGURUSAN TANAH PERSEKUTUAN NEGERI SABAH |url= https://moam.info/land-administration-briefing-portal-rasmi-jabatan-tanah-dan-_5a04f9641723ddd7565b9a64.html |website=moam.info}}</ref>. Pada tahun 2015 beliau dilantik sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Program PANTAS ukur 36,137 hektar tanah NCR |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2018/04/408347/program-pantas-ukur-36137-hektar-tanah-ncr |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Gamuda shows interest in Sabah |url= https://gamuda.com.my/2017/01/gamuda-shows-interest-in-sabah/news/ |website=gamuda.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sejarah Jabatan Tanah dan Ukur telah ditubuhkan di Negeri Sabah |url= https://jtu.sabah.gov.my/index.php/ms/mengenai-kami/sejarah |website=jtu.Sabah.gov.my}}</ref>. Selepas empat tahun menjawat jawatan sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah beliau kemudiannya di lantik sebagai Ketua Setiausaha Kerajaan Sabah pada 4 November 2019<ref>{{Cite web |title= Safar dilantik sebagai SKN Sabah |url= http://www.dailyexpress.com.my/news/142957/safar-dilantik-sebagai-skn-sabah/ |website=www.dailyexpress.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah tetapkan majlis fizikal tak lebih 2 jam |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/02/920980/sabah-tetapkan-majlis-fizikal-tak-lebih-2-jam |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah Energy bayar dividen RM9 juta kepada Kerajaan Sabah |url= https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sabah-energy-bayar-dividen-rm9-juta-kepada-kerajaan-sabah-372276 |website=www.astroawani.com}}</ref>. == Kerjaya Korporat == *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Corporation Sdn . Bhd <ref>{{Cite web |title= Board of Directors Sabah Energy Corporation Sdn.Bhd |url= https://www.sabahenergycorp.com/bod/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Qhazanah Sabah Berhad<ref>{{Cite web |title= Board of Directors Qhazanah Sabah Berhad |url= http://qhazanahsabah.com.my/bod |website=www.dailyexpress.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sawit Kinabalu Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS SAWIT KINABALU |url= https://www.sawitkinabalu.com.my/index.php/about/company-structure/ |website=www.sawitkinabalu.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS UMS |url= https://www.ums.edu.my/v5/index.php?option=com_content&view=article&id=9598:board-of-directors&catid=8:general&lang=en |website=www.ums.edu.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Pemegang Amanah Yayasan Sabah<ref>{{Cite web |title= LEMBAGA PEMEGANG AMANAH YAYASAN SABAH |url= http://www.yayasansabahgroup.org.my/bm/board_trustees.cfm |website=www.yayasansabahgroup.org.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Kumpulan Wang Simpanan Pekerja<ref>{{Cite web |title= MEMBERS OF THE BOARD KWSP |url= https://www.kwsp.gov.my/about-epf/corporate-profile/organisation-structure#boardMembers |website=www.kwsp.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Electricity Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= SESB Answers The MACC Call To Pledge The IBR |url= https://www.sprm.gov.my/index.php?page_id=103&contentid=2202&cat=CN&language=en |website=www.sprm.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Warta Kerajaan |url= https://www.sabah.gov.my/gazette/docs/002389.pdf |website=www.sabah.gov.my}}</ref>. == Bergiat Aktif Di Dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains == Safar Untong mula aktif dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains sejak memegang beberapa jawatan antaranya ialah ; * Penasihat 1 Asia Park Kongres<ref>{{Cite web |title= Committee Asia Parks Congress|url= https://2nd-asia-parks-congress.sabahparks.org.my/about/committee |website=congress.sabahparks.org.my}}</ref>. * Pengerusi Lembaga Juruukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Chairman of the Board |url= https://www.ljs.com.my/chairman-board |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. *Ahli Majlis Konfederasi ASEAN (Juru Ukur Tanah dan Geomatik)<ref>{{Cite web |title= Safar teruskan misi tambah baik perkhidmatan awam |url= https://www.borneotoday.net/safar-teruskan-misi-tambah-baik-perkhidmatan-awam/ |website=www.borneotoday.net}}</ref>. == Anugerah == * {{Flag|Malaysia}} : ** [[File:Orde voor Belangrijke Diensten.jpg|50px]] [[Panglima Jasa Negara]] (PJN)<ref>{{Cite web |title=Senarai Nama penerima Darjah Kebesaran, Bintang Dan Pingat Persekutuan Tahun 2020 |url= https://www.istiadat.gov.my/wp-content/uploads/2021/02/4.Senarai-Media-Penerima-DKBPP-Tahun-2020-P.J.N..pdf |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. * {{Flag|Sabah}} : **[[File:MY-SAB Order of Kinabalu - SPDK.svg |50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu| Seri Panglima Darjah Kinabalu]] (SPDK) - '''Datuk Seri Panglima''' (2021)<ref>{{Cite web |title= 17 individu terima pingat, darjah kebesaran Sabah hari ini |url= https://www.bharian.com.my/berita/wilayah/2020/10/737923/17-individu-terima-pingat-darjah-kebesaran-sabah-hari-ini |website=www.bharian.com.my}}</ref>. ** [[File:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2016)<ref>{{Cite web |title= Pengarah JKR Sabah dahului senarai penerima darjah kebesaran |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sarawak/20161103/282411283875971 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ASDK) - (2015)<ref>{{Cite web |title= CJ among four SPDK and 48 PGDK recipients |url= https://www.pressreader.com/malaysia/the-borneo-post-sabah/20151003/281479275232254 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ADK) - (2009)<ref>{{Cite web |title=Warta Kerajaan Keluaran Khas |url= https://www.yumpu.com/id/document/read/44573653/24-10-2009-keluaran-khasp65-sabah |website=www.yumpu.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah| Jasa Perdamai]] (JP) - (2019)<ref>{{Cite web |title= Joseph Lo dahului senarai penerima |url= https://www.utusanborneo.com.my/2019/10/04/joseph-lo-dahului-senarai-penerima |website=www.utusanborneo.com.my}}</ref>. *Gred Utama Turus 1<ref>{{Cite web |title= Setiausaha Kerajaan Negeri mengikut gred |url= https://www.istiadat.gov.my//wp-content/uploads/2021/02/Setiausaha-Kerajaan-Negeri-23.02.2021.pdf |website=www.istiadat.gov.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1964]] 7wtf342jhlhsjhbk5kc1bc5bne9aw0v 5650919 5650917 2022-08-22T08:56:50Z Yassaarr 257380 wikitext text/x-wiki '''Safar Untong''' berasal dari Sabah. Beliau merupakan penjawat awam kanan Sabah. {{Infobox officeholder | honorific-prefix = [[Darjah kebesaran Melayu|Yang Berhormat Datuk Seri Panglima Sr Haji]] | birth_name = Safar Bin Untong | image = File:Datuk Seri Panglima Sr. Haji Safar Untong (Cropped).png | birth_date = 28 Jun 1964 | birth_place = Kampung Banting , Sipitang Sabah Malaysia | spouse = | children = | office = [[Ketua Setiausaha Negara| Ketua Setiausaha Kerajaan Negeri Sabah]] | monarch = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister =[[Mahathir Mohamad|Yang Amat Berhormat Tun Dr Mahathir Mohamad]] | 1blankname = Ketua Menteri | 1namedata = [[Mohd Shafie Apdal|YAB Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Apdal]] | governor = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start = 4 November 2019 | term_end = | office2 = Pengarah Tanah dan Ukur [[Sabah]] | monarch2 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister2 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname2 = Ketua Menteri | 1namedata2 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor2 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start2 = 2015 | term_end2 = 2019 | office3 = Pengerusi [[ Lembaga Jurukur Tanah Malaysia | Lembaga Jurukur Tanah Sabah]] | monarch3 = [[Sultan Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah| Al-Sultan Almu'tasimu Billahi Muhibbuddin Tuanku Al-Haj Abdul Halim Mu’adzam Shah ibni Almarhum Sultan Badlishah]] | primeminister3 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname3 = Ketua Menteri | 1namedata3 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor3 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start3 = 2015 | term_end3 = 2019 |office4= Ahli Lembaga Pengarah [[Kumpulan Wang Simpanan Pekerja]] | monarch4 = [[Al-Sultan Abdullah Ri’ayatuddin Al-Mustafa Billah Shah ibni Almarhum Sultan Haji Ahmad Shah Al-Musta’in Billah|Al-Sultan Abdullah]] | primeminister4 =[[Muhyiddin Yassin|Yang Amat Berhormat Tan Sri Muhyiddin Yassin]] | 1blankname4 = Ketua Menteri | 1namedata4 = [[Mohd Shafie Apdal|Yang Amat Berhormat Datuk Seri Panglima Haji Mohd Shafie Bin Apdal]] | governor4 = [[Juhar Mahiruddin|Tuan Yang Terutama Tun Haji Juhar bin Haji Mahiruddin]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start4 = 1 April 2020 | term_end4 = | office5 = Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah | monarch5= [[Sultan Mizan Zainal Abidin ibni Almarhum Sultan Mahmud Al-Muktafi Billah Shah]] | primeminister5 =[[Najib Razak|Yang Amat Berhormat Dato’ Sri Najib Tun Haji Razak]] | 1blankname5 = Ketua Menteri | 1namedata5 = [[Musa Aman|Yang Amat Berhormat Tan Sri Datuk Seri Panglima Musa Aman]] | governor5 = [[Ahmadshah Abdullah | Tuan Yang Terutama Tun Datuk Seri Panglima Ahmadshah Abdullah]] <br/> {{small|Yang di-Pertua Negeri Sabah}} | term_start5 = 1 Januari 2009 | term_end5 = 31 Disember 2009 }} ==Kehidupan Awal== Safar Untong dilahirkan di Kampung Banting, Sipitang Sabah. Beliau mendapat Pendidikan awal di Sekolah Rendah Weston Beaufort, SM St. John Beaufort untuk menengah rendah dan SMK Menggatal Kota Kinabalu untuk menengah atas. Setelah beliau mendapatkan keputusan cemerlang dalam peperiksaan Sijil Pelajaran Malaysia , beliau telah melanjutkan pengajian di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. Beliau mengambil jurusan tanah dan ukur, Selepas memperolehi Sarjana Muda (Kepujian) Tanah dan Ukur. Beliau kemudianya melanjutkan pengajian dalam bidang perniagaan iaitu Sarjana Pentadbiran Perniagaan di Universiti Malaysia Sabah. Namun atas minat dengan ilmu alamiah , beliau kemudianya sekali lagi melanjutkan pengajian Sarjana kedua beliau di Universiti Teknologi Malaysia (UTM) Sekudai, Johor. dalam bidang tanah iaitu Sarjana Sains (Pembangunan dan Pentadbiran Tanah) bermula dari tahun 2007 hingga 2008<ref>{{Cite web |title= Sabah appoints Safar Untong as new state secretary |url= https://www.malaymail.com/news/malaysia/2019/11/06/sabah-appoints-safar-untong-as-new-state-secretary/1807521 |website=www.malaymail.com}}</ref><ref>{{Cite web |title= Safar dilantik KSN Baharu |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sabah/20191107/281505048029063 |website=www.pressreader.com}}</ref>. == Perkahwinan == Safar Untong berkahwin dengan Datuk Nuinda Alias dan memiliki empat orang anak<ref>{{Cite web |title= Hubungan Sabah-Pulau Pinang beri manfaat bersama |url=https://www.dailyexpress.com.my/news/195686/hubungan-sabah-pulau-pinang-beri-manfaat-bersama-jahid/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. ==Kerjaya Penjawat Awam== Jawatan yang pernah di jawat oleh Safar Untong dalam perkhidmatan awam ialah Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Selatan Sabah, Pegawai Juruukur Dearah Pantai Barat Utara Sabah, Ketua Penolong Pengarah Ukur Sabah serta Timbalan Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= TAKLIMAT SISTEM PENTADBIRAN TANAH DI SABAH KEPADA PESERTA BENGKEL PENGURUSAN TANAH PERSEKUTUAN NEGERI SABAH |url= https://moam.info/land-administration-briefing-portal-rasmi-jabatan-tanah-dan-_5a04f9641723ddd7565b9a64.html |website=moam.info}}</ref>. Pada tahun 2015 beliau dilantik sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Program PANTAS ukur 36,137 hektar tanah NCR |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2018/04/408347/program-pantas-ukur-36137-hektar-tanah-ncr |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Gamuda shows interest in Sabah |url= https://gamuda.com.my/2017/01/gamuda-shows-interest-in-sabah/news/ |website=gamuda.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sejarah Jabatan Tanah dan Ukur telah ditubuhkan di Negeri Sabah |url= https://jtu.sabah.gov.my/index.php/ms/mengenai-kami/sejarah |website=jtu.Sabah.gov.my}}</ref>. Selepas empat tahun menjawat jawatan sebagai Pengarah Jabatan Tanah dan Ukur Sabah beliau kemudiannya di lantik sebagai Ketua Setiausaha Kerajaan Sabah pada 4 November 2019<ref>{{Cite web |title= Safar dilantik sebagai SKN Sabah |url= http://www.dailyexpress.com.my/news/142957/safar-dilantik-sebagai-skn-sabah/ |website=www.dailyexpress.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah tetapkan majlis fizikal tak lebih 2 jam |url= https://www.bharian.com.my/berita/nasional/2022/02/920980/sabah-tetapkan-majlis-fizikal-tak-lebih-2-jam |website=www.bharian.com.my}}</ref><ref>{{Cite web |title= Sabah Energy bayar dividen RM9 juta kepada Kerajaan Sabah |url= https://www.astroawani.com/berita-malaysia/sabah-energy-bayar-dividen-rm9-juta-kepada-kerajaan-sabah-372276 |website=www.astroawani.com}}</ref>. == Kerjaya Korporat == *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Corporation Sdn . Bhd <ref>{{Cite web |title= Board of Directors Sabah Energy Corporation Sdn.Bhd |url= https://www.sabahenergycorp.com/bod/ |website=www.dailyexpress.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Qhazanah Sabah Berhad<ref>{{Cite web |title= Board of Directors Qhazanah Sabah Berhad |url= http://qhazanahsabah.com.my/bod |website=www.dailyexpress.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sawit Kinabalu Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS SAWIT KINABALU |url= https://www.sawitkinabalu.com.my/index.php/about/company-structure/ |website=www.sawitkinabalu.com.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Universiti Malaysia Sabah<ref>{{Cite web |title= BOARD OF DIRECTORS UMS |url= https://www.ums.edu.my/v5/index.php?option=com_content&view=article&id=9598:board-of-directors&catid=8:general&lang=en |website=www.ums.edu.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Pemegang Amanah Yayasan Sabah<ref>{{Cite web |title= LEMBAGA PEMEGANG AMANAH YAYASAN SABAH |url= http://www.yayasansabahgroup.org.my/bm/board_trustees.cfm |website=www.yayasansabahgroup.org.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Kumpulan Wang Simpanan Pekerja<ref>{{Cite web |title= MEMBERS OF THE BOARD KWSP |url= https://www.kwsp.gov.my/about-epf/corporate-profile/organisation-structure#boardMembers |website=www.kwsp.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Sabah Electricity Sdn. Bhd<ref>{{Cite web |title= SESB Answers The MACC Call To Pledge The IBR |url= https://www.sprm.gov.my/index.php?page_id=103&contentid=2202&cat=CN&language=en |website=www.sprm.gov.my}}</ref>. *Ahli Lembaga Pengarah Juru Ukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Warta Kerajaan |url= https://www.sabah.gov.my/gazette/docs/002389.pdf |website=www.sabah.gov.my}}</ref>. == Bergiat Aktif Di Dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains == Safar Untong mula aktif dalam bidang Perhutanan, Alam sekitar dan Sains sejak memegang beberapa jawatan antaranya ialah ; * Penasihat 1 Asia Park Kongres<ref>{{Cite web |title= Committee Asia Parks Congress|url= https://2nd-asia-parks-congress.sabahparks.org.my/about/committee |website=congress.sabahparks.org.my}}</ref>. * Pengerusi Lembaga Juruukur Sabah<ref>{{Cite web |title= Chairman of the Board |url= https://www.ljs.com.my/chairman-board |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. *Ahli Majlis Konfederasi ASEAN (Juru Ukur Tanah dan Geomatik)<ref>{{Cite web |title= Safar teruskan misi tambah baik perkhidmatan awam |url= https://www.borneotoday.net/safar-teruskan-misi-tambah-baik-perkhidmatan-awam/ |website=www.borneotoday.net}}</ref>. == Anugerah == * {{Flag|Malaysia}} : ** [[File:Orde voor Belangrijke Diensten.jpg|50px]] [[Panglima Jasa Negara]] (PJN)<ref>{{Cite web |title=Senarai Nama penerima Darjah Kebesaran, Bintang Dan Pingat Persekutuan Tahun 2020 |url= https://www.istiadat.gov.my/wp-content/uploads/2021/02/4.Senarai-Media-Penerima-DKBPP-Tahun-2020-P.J.N..pdf |website=www.Ijs.com.my}}</ref>. * {{Flag|Sabah}} : **[[File:MY-SAB Order of Kinabalu - SPDK.svg |50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu| Seri Panglima Darjah Kinabalu]] (SPDK) - '''Datuk Seri Panglima''' (2021)<ref>{{Cite web |title= 17 individu terima pingat, darjah kebesaran Sabah hari ini |url= https://www.bharian.com.my/berita/wilayah/2020/10/737923/17-individu-terima-pingat-darjah-kebesaran-sabah-hari-ini |website=www.bharian.com.my}}</ref>. ** [[File:MY-SAB Order of Kinabalu - PGDK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Panglima Gemilang Darjah Kinabalu]] (PGDK) - '''Datuk''' (2016)<ref>{{Cite web |title= Pengarah JKR Sabah dahului senarai penerima darjah kebesaran |url= https://www.pressreader.com/malaysia/utusan-borneo-sarawak/20161103/282411283875971 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ASDK) - (2015)<ref>{{Cite web |title= CJ among four SPDK and 48 PGDK recipients |url= https://www.pressreader.com/malaysia/the-borneo-post-sabah/20151003/281479275232254 |website=www.pressreader.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Yang Amat Mulia Kinabalu|Ahli Darjah Kinabalu]] (ADK) - (2009)<ref>{{Cite web |title=Warta Kerajaan Keluaran Khas |url= https://www.yumpu.com/id/document/read/44573653/24-10-2009-keluaran-khasp65-sabah |website=www.yumpu.com}}</ref>. ** [[Fail:MY-SAB Order of Kinabalu - ASDK-ADK-BSK-BK.svg|50px]] [[Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Negeri Sabah| Jasa Perdamai]] (JP) - (2019)<ref>{{Cite web |title= Joseph Lo dahului senarai penerima |url= https://www.utusanborneo.com.my/2019/10/04/joseph-lo-dahului-senarai-penerima |website=www.utusanborneo.com.my}}</ref>. *Gred Utama Turus 1<ref>{{Cite web |title= Setiausaha Kerajaan Negeri mengikut gred |url= https://www.istiadat.gov.my//wp-content/uploads/2021/02/Setiausaha-Kerajaan-Negeri-23.02.2021.pdf |website=www.istiadat.gov.my}}</ref>. == Rujukan == {{Reflist}} [[Kategori:Orang dari Sabah]] [[Kategori:Orang hidup]] [[Kategori:Kelahiran 1964]] q3x7aczlzoltascs63f9q5oqt23wt04 3 1129925 5650992 2022-08-22T10:48:27Z Vladimir Solovjev 153673 Vladimir Solovjev telah memindahkan laman [[Perbincangan pengguna:Kitikov]] ke [[Perbincangan pengguna:Etažy]]: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Kitikov|Kitikov]]" to "[[Special:CentralAuth/Etažy|Etažy]]" wikitext text/x-wiki #LENCONG [[Perbincangan pengguna:Etažy]] {{R from move}} i0jaj6zsxe20q9h7b36x5w58851m4q1