Wikipedia nds_nlwiki https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6%C3%A4rblad MediaWiki 1.39.0-wmf.22 first-letter Media Spesiaal Overleg Gebruker Overleg gebruker Wikipedia Overleg Wikipedia Bestaand Overleg bestaand MediaWiki Overleg MediaWiki Mal Overleg mal Hulpe Overleg hulpe Kategorie Overleg kategorie TimedText TimedText talk Module Overleg module Uitbreiding Overleg uitbreiding Uitbreidingsdefinitie Overleg uitbreidingsdefinitie 0 3947 321301 256264 2022-07-29T05:33:17Z 115.178.249.133 wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1380 tot 1389'''. {{NavJaor|1385}} == Geboren == * [[1383]] - [[Paus Eugenius IV]] (esturven [[1447]]) * [[1386]] - [[Donatello]], [[Italiën|Italiaonse]] artiest (esturven [[1466]]) == Uut de tied == * [[1389]] ** [[Lazar Hrebeljanović|Prins Lazar]], prins of [[Servië]] ** [[Paus Urbanus VI]] (geboren [[1318]]) ** [[Dmitri Donskoi|Dimitri Donskoi]], [[Ruslaand|Russische]] [[tsaar]] [[Kategorie:14e eeuw]] l8mhpa8oixxe905gqjx7b8s693abkcx 0 7201 321299 293194 2022-07-28T22:10:41Z CommonsDelinker 166 [[commons:File:2009-08-31-akt-muehle-046.jpg|2009-08-31-akt-muehle-046.jpg]] is vort-ehaold umdat 't bestaand op Commons vort-edaon is deur [[commons:User:32X|32X]], mit as reden: [[:c:Commons:Deletion requests/Files in category:Fotosession Die Mühle (tem wikitext text/x-wiki n '''Vraauw''' is n [[mense|mìnsk]] mit twij of meer X- (zai onder aander [[triple X-syndroom]]) môr gain Y-[[chromosoom|chromosomen]]. t Symbool veur vraauwliekshaid is ♀. De vraauw is degaine dij n boarmouder en aaierstokken het, woardeur de vraauw degaine is dij n [[kiend|jong]] veurtbrengt. Ien de run van de geschiednis het de vraauw ook aaltied dijent wèst dij de kinder grootbrocht en veur t hoes zörgde. Ien t olle [[Griekenlaand]], woar n hail ìnde [[Man (geslacht)|manluu]] [[Homoseksualiteit|homoseksuweel]] waren, haar de vraauw enkeld de toak kinder te kriegen en veur t hoeshold zörgen, ien tieds dat de mannen zok mit mekoar en t [[leger]] bezeg huilen. Ien t olle [[Olle Egypte|Egypte]] doar ien tegen, haar de vraauw n grotere rol. Summege vraauwen binnen zulfs aan de macht wèst as [[farao]], denk bieveurbeeld aan grote noamen as [[Nefertiti]], [[Hatsjepsoet]] en [[Kleopatra]]. Ien t [[Grunnegs]] wordt t woord ''vraauw'' ook broekt as aanduden veur n vraauwliekse echtegenoot. Dochs is t oorspronkelke woord veur dizze betaikenen ''wief'', môr deurdat t woord ''wijf'' ien t Nederlaands n haile negatieve bieklaank het, wordt dit tegenswoordeg nait meer zo veul zègd. t Meervold van t woord ''vraauw'' is ''vraauwen'', ''vraauwluu'', ''vraauwlie'', ''vruilie''. == Kenmaarken == t Lichoam van n vraauw wordt kenmaarkt deur de volgende [[geslachtsorgoan]]en: * [[Vagina]]. Ien de iengong zit t [[moagdenvlies]] (hymen) en aan t ìnde de [[boarmoudermond]]. * [[Boarmouder]] * [[Aaierstok]]ken (ovarium) en [[aailaaider]]s (tuba) * [[Schoamlip]]pen en [[venusheuvel]] * [[Clitoris]] (kitteloar) [[Secundaire geslachtskenmaarken]] veur de vraauw binnen: * drijhoukeg [[Schoamhoar]] * [[borst]]ontwikkelen * verbraiden van de [[bekken (anatomie)|bekken]] == Leegsaksisch == * [[Drèents]]: ** ''vraauw'' ** ''vrouw{{small()|e}}'' ** ''mèens{{small()|e}}'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''mèensk'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''minsk'' <small>(informeel/negatief)</small> ** ''wief'' <small>(informeel/negatief)</small> * [[Grunnegs]]: ** ''vraauw'' ** ''wief'' (ook voak broekt om ''vraauwliekse echtgenoot'' mit aan te duden) ** ''mìnsk'' (negoatief; voak bedould as ''olle vraauw'') * [[Stellingwarfs]]: ''vrouw'' * [[Tweants]]: ** ''vrouwe'' ** ''meanske'' (euldere vrouwe, mangs ook negatief) ** ''wief'' (negatief, mangs nog as grèpken bedoold) ** ''vrommes'' * [[Urkers]]: ''vrouw, weef'' * [[Veluws]]: ** ''vrouw{{small()|e}}'' ** ''vrouwmense'' ** ''frommes'' ** ''wief, weef'' <small>(negetief)</small> [[Kategorie:Grunnegs artikel]] [[Kategorie:Meenske]] 5a46hqu375ct2xvi0n0uf6yxyxa2rdo 0 9655 321300 321227 2022-07-29T05:32:47Z 115.178.249.133 wikitext text/x-wiki De volgende gebeurtenissen vunnen plaose van '''1350 tot 1359'''. == Gebeurtenissen == * De [[Ottomaanse Turken]] trekken Europa in * De [[Hanze]] kump bie mekaar * [[Stefan Dušan]] keizer van Servië kump uut de tied [[Kategorie:14e eeuw]] 5souskuv9m4q7dgubdl8m8i5namffba 0 31566 321296 320928 2022-07-28T15:34:22Z Ni'jluuseger 73 Veurbeelden van Jan Dijkslag wikitext text/x-wiki {{Zie dv|Zie ok [[Tweantse skeeldnaamns]], [[Nedersaksische veurnamen]] en [[Nedersaksische achternamen]].}} [[Ofbeelding:Bennie_Jolink.jpg|350px|thumb|''Buizen-Beernd'' is de bijname van [[Bennie Jolink]]]] '''Nedersaksische bijnamen''' bint informele, vake beschrievende en vake ok grappig bedoelde namen die veur mèensen, gebouwen, streken, plaatsen of de bewoners daorvan, enzowieder gebruukt wördt en die evörmd bint op basis van de [[Nedersaksisch|Nedersaksische taal]]. As de namen niet biester vleiend bint, wördt ok wal espreuken van ''scheldnamen'' of ''schimpnamen'', al wördt dizze leste termen hier en daor ok in meer neutrale zin gebruukt. Zo'n informele (niet deur de börgerlijke staand gebruukte) name is of was niet altied bedoeld um iene de gek mit an te stikken. Een bepaold naampetroon kan ok stammen uut de tied det der miest nog gien vaste achternamen waren en mèensen daorumme op aandere, beschrievende menieren uut mekaar ehaald mussen wörden. ==Bijnamen veur personen== ===Vörmen=== ====Beschrievend begrip + (veur)name==== In dizze vörm wördt een beschrievend begrip (vake in 't meervold) veur de veurname of de hiele name ezet. Bekende bijnamen van dizze vörm bint '''Buizen-Beernd''' veur Bennie Jolink, zanger van rockgroep [[Normaal]], en '''Brekken-Jan Schampschot''' veur Jan Manschot, drummer van de groep. In 't leste geval is 't darde element een woordspeling op de achtername. Wiedere veurbielden bint historische [[Zwolle|Zwolse]] stadstypes as '''Bokken Miene''' (een vrouwgien det altied de geur van heur bokken mitdreug), '''Klokken Manusien''' en '''Bollen Miene''' (een veeverkoopster, waorbij Bollen verwis naor ''bolle'' (stier), mar ok mit inegeven ewest kan hebben deur heur stevige postuur). In zien ''Zwolsche Sketsies'' gef [[Willem Kloeke]] de veurbielden '''Èzel-Willem''' (een stalholder die ezelinnenmelk verkocht), '''Eier-Mannus''' (handelaar in eier) en '''Skelandieke''', veur een Dieke wie heur bijname ofeleid was van de bijname van heur moeder, '''Skele-Anne'''. In de schrieverije van [[Karl Naber]] uut de [[Graofschop Benthem]] vien ie de hasies '''Knieptangen Harmtien ut'n Pallert''' en '''Krüsstatts Fritz ut'n Stubbenbrook'''. ====Veurname + beschrievend begrip==== Een veurbield hiervan is '''Harm Dreum''' veur de [[Drenthe|Drèentse]] schriever [[Harm Tiesing]]. De Drèentse schriever [[Peter van der Velde]] ondertiekende zien stokkies veur Drèents letterkundig tiedschrift ''[[Roet (tiedschrift)|Roet]]'' mit '''Bastiaan Brobbel''', een schrieversname die op de liest van een bijname eschoeid is (zie '''brobbel''' wiederop). ====Veurname + "van" + name van partner of familie(lid)==== Veurbielden van dizze vörm bint '''Wimken van Dientje''' veur bassist Willem Terhorst van de rockgroep [[Normaal]], en '''Meine van Meintien''' veur de [[Aoveriessel|Aoveriesselse]] törfmeter Meine Veen, die etrouwd was mit Meintje (Meintien) Bijkerk. ====Riege namen die 't femilieverbaand angeeft==== Mit een riege namen, mangs vrij uutebreid, kan anegeven wörden van wie iene der is. Dizze gewoonte kan stammen uut de tied det achternamen nog niet vastestunden en der minder veurnamen in ummeloop waren, waordeur mèensen uut mekaar ehaald mussen wörden deur de femilieverbaanden uut te spellen. Mèensen kwamen dan vake bekend te staon onder een specifieke riege namen, waor ok scheldnamen en geografische plekken in emengd kunden wörden. In [[Lucas Jonker]] zien roman ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' (1929) koomt beveurbield veur: '''Jan Mulders Aorends Geu''' (Geu, zeune van Aorend, zeune van Jan Mulders) en '''Klaos van die van Jan Mulders Aorend''' (Klaos, ien van de kiender van Aorend, zeune van Jan Mulders.) Buteruut bij [[Amingen]] in de gemiente [[Stappest (gemiente)|Stappest]] woonde '''Jan Redderties Klaos''', dus een Klaos van iene die op zich weer de bijname Jan Redderties had (uut een artikel van Klaos Russcher in ''Staphorsts verleden''). Ok in de roman ''Luuks Hilbers jonges'' (1935) deur [[Hendrik van Dijk]] uut [[Runerwold]] koomt verscheiden namen van dit type veur. De titel van de roman zölf is de collectieve bijname van de zeuns van Luuks Hilbers, aover wie de roman giet. Ok wördt der onder aandern enuumd: *'''Jan Hilbers Jantien''' (Jantien, dochter van Jan Hilbers) *'''Jan Hilbers volk''' ('t gezin van Jan Hilbers - vergeliekt [[Gerrit Kuipers]] zien bundel ''Belevenissen van Luuks Battelings volk en aner verhalen'' (1960), en de roman ''De Leestinkleu'' (1949) deur [[Klaas Jassies]]) *'''Karst Karsiesvolk''' ('t gezin van Karst Karsies) *'''Karst Karsiesen Zwaane''' (Zwaane, de vrouwe of dochter van Karst Karsies) *'''Freerk Oorns Appien''' (Appien, zeune van Freerk Oorns [Aorends]) *'''Oome Luuk's Fömmechien van 't Vèène''' (Fömmechien die op 't Vèène woont, de vrouwe of dochter van Oome Luuk) *'''Jan Beerns Kleussies volk uut De Schippers''' ('t gezin van Kleussien, dochter van Jan Beerns, det woont in De Schippers) *'''Hillichien van Poesten Klaos mit Eûle''' (Hillichien, dochter van Poesten Klaos, ok Klaos de Poeste, en die zien vrouwe Eûle) *'''Jenne van Woltertien van Jan Barties Maaie''' (Jenne, dochter van Woltertien, dochter van Maaie, dochter van Jan Barties) ====Veurname + van/uut de/'t/'n + geografische verwiezing==== Hier wördt verwezen naor de streek waor iene woont; vake giet 't um een klein gebied det onder een onofficiële name bekendstiet. Veurbielden uut [[Lucas Jonker]] zien roman ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'' (1939): '''Grote Klaos van 't Zaand''', '''Triene van de Oldenkaamp''', '''Marre van de Maot''', '''Derk van de Braombarg'''. In Jonker zien ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' (1929) hej een '''Mannes uut de Tute'''. De [[Stellingwarf|Stellingwarver]] schriever [[Wiebe Jager]] (1912-2001) gebruukte as schrieversname '''Wube Lamers van de Kuunderwal'''. In de schrieverije van [[Karl Naber]] uut de [[Graofschop Benthem]] vien ie de hasies '''Knieptangen Harmtien ut'n Pallert''' en '''Krüsstatts Fritz ut'n Stubbenbrook'''. Van de [[Veluwe|Veluwse]] schriever [[Lambertus Bosch]] (1875-1954) verschenen in de jaoren twintig van de twintigste ieuw ''Twintig Riempies van '''Bât achter de Meule''' ''en ''Riempies van Bât achter de Meule en Zien Massepant''. Een aandere Veluwse schriever is '''[[Gait van de Renderklippen]]''' (de [[Renderklippen]] is een heidegebied tussen [[Epe]] en [[Heerde]]). ====Veurname + "mit de" + beschrievend begrip==== In dizze vörm volgt op de veurname de toevoeging "mit/met de(n)" en dan 't beschrievende begrip. 't Begrip verwis dan oftewal naor iets wat typisch an iene is, of een attribuut det een persoon vake bij hum hef of drag. Veurbielden bint [[Zwolle|Zwolse]] stadstypes as '''Anton met de bienties''' (die op kroeme bienen leup), '''Diene met de musse''', '''Jan met de bellegies''' en '''Trui met de päppen''' (''päppen'' bint de titten van een koe, een verwiezing naor Trui heur fikse börsten). Een feguur uut de [[Nedersaksische sagen en legendes|Nedersaksische mythologie]] wie zien name dizze strucuur hef, is '''[[Derk med den bear|Derk mit de (zeuven) hundties]]''', ok wal '''Derk met den beer'''. Aover de winkelier '''Jôpik met de konte''' schreef [[Willem Kloeke]] in zien ''Zwolsche Sketsies'': :'' 'k Eb 'm vaeke e-ziien, diie Jôpik; meestal liep-e in of biej zien winkel in zien boezeroen met 'n paer stèvege [[galgen|ulpzeels]] over de skolders en dan att-e 'n brooek an met piepen, diie 'n paer andenbreed te kört waeren en met 'n bôvenstuk, dät vaste twiie andenbreed te lang was, zoo dä-k maer zeggen wil, dät zien kleermaeker niiet onskuldig was an zien lilleke naeme.'' ====Niks aanders as 't beschrievend begrip==== Een veurbield hiervan is''' 't Spittertien''' veur de archeoloog [[A.E. van Giffen]], bekend van 't in kaorte brengen van de [[hunebed|hunebedden]]. Veurbielden onder twintigste-ieuwse Zwolse stadstypes bint '''de Boeklappe''', '''de Skele''', '''de Bosape''' en '''de Kalkenneuze'''. Bepaolde woorden, mangs zunder dudelijke betiekenis, bint in vaste ummeloop as woorden die vake as bijname van personen gebruukt wördt. Veurbielden uut 't ''Stellingwarfs - Nederlands Verklarend Handwoordenboek'' bint '''bofferd''' of '''pofferd''' (zunder bezundere betiekenis), '''maelpoede''' (bijname veur een [[mulder]]) en '''brobbel''' (veur iene die brabbelt, muite hef mit de ''r'' of slecht verstaonber prat). ====Bijnamen op basis van wat iene vake zeg==== As iene bekendstiet um een bepaolde uutspraoke kan det de basis van zien bijname vörmen. In zien ''Zwolsche Sketsies'' gef [[Willem Kloeke]] de veurbielden '''Weet iej?''', '''Za-k maer zeggen''', '''Biej veurbeeld''' en '''Ma-'k bärsten'''. De leste was een harbargier die bij 't opdissen van starke verhalen vake zee: "Ma'k bärsten, as 't niiet woeur is!" Ok '''de olde Verdikkemij''', uut [[Lucas Jonker]] zien roman ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' (1929), lek hiervan een veurbield te wezen. In een verhaal van Willem Haandrikman in Drèents letterkundig tiedschrift ''Roet'' wördt '''Jobk Goffedomme''' opevoerd, die nogal ies löp te schelden. ====Huusnamen==== As soortement femiliename wördt ok wal de huusname (hoesnaom, ezw.) gebruukt, die slat op 't huus (vanolds de boerderije) van herkomst. Een veurbield uut [[Barger-Oosterveld]], gemiente Emmen: een femilie die de femiliename Gerdes annaamp, stund eerder bekend as '''Botkes''', naor heur boerderije, 't '''Botkeshoes'''. 't Begrip huusname kan ok in briedere zin gebruukt wörden veur de bijname. ==Nedersaksisch== {| | * [[Drèents]] ** ''bijname'', ''bijnaeme'', ''bijnaom'' ** ''hoesnaam'', ''hoesnaom(e)'', ''huusname'', ''huusnaeme'' ** ''scheldname'', ''scheldnaeme'', ''scheldnaom(e)'' (uutspraok mangs ''sk-'') ** ''schempnaom'' ** ''schimpname'', ''schimpnaeme'', ''schimpnaom(e)'' (uutspraok mangs ''sk-'') * [[Sallaans]]: ** ''biename'', ''bienäme'' (ook ''bi'j''-) ** ''scheldname'', ''scheldnäme'' (uutspraok mangs ''sk-'') ** ''schimpname'', ''schimpnäme'' (uutspraok mangs ''sk-'') * [[Stellingwarfs]]: ** ''bi'jnaeme'' ** ''schelnaeme'' (uutspraok ''sk-'') ** ''schimpnaeme'' (uutspraok ''sk-'') * [[Twèents]]: ** ''bienaam'' ** ''hoesnaam'' ** ''[[Tweantse skeeldnaamns|skeeldnaam]]'' |} ==Bronnen== *[https://www.geheugenvandrenthe.nl/bijnamen Artikel "Bijnamen" op de Digitale Drentse Encyclopedie] *J.P. van den Berg c.s. (1986), ''Van Reestdal tot Beentjesgraven. Van Kievitshaar tot Kievitsnest'', Zwolle: Natuur en Milieu Federatie Overijssel *Henk Bloemhoff (2005), ''Stellingwarfs - Nederlands Verklarend Handwoordenboek'', Berkoop/Oldeberkoop: Stichting Stellingwarver Schrieversronte *Hendrik van Dijk (1935), ''Luuks Hilbers jonges (Dialectschetsen uit het Drentsche dorpsleven)'', Dèventer: Æ. E. Kluwer *Jan Dijkslag (2006), 'Binnenstad Zwolle', uut: ''De Kringe'', sketsies deur leden van de Zwolse Dialektkringe binnen de Dialektkringe Salland en Oost-Veluwe *Willem Haandrikman (2022), 'In de marge', in Drèents letterkundig tiedschrift ''Roet'', veurjaor 2022 *Lucas Jonker (1929), ''Harm Boer'nlèv'n an de Riest'' *Lucas Jonker (1939), ''Harm, de boer van 't Hoogelaand'', Möppelt: Boom *Heufdstok 'Skeldnaemen' uut W. Kloeke (1931), ''Zwolsche Sketsies'', Zutphen: W.J. Thieme & Cie *Minke Kraijer, Henk Mulder, Dick Visscher en Philomène Bloemhoff-de Bruijn (2008), ''Op zien Zwols: Woordenboek van de Zwolse taal'', Kampen: Iesselakkedemie ==Kiekt ok bij== *[[Tweantse skeeldnaamns]] *[[Nedersaksische veurnamen]] *[[Nedersaksische achternamen]] {{Dia|Dit stok is eschreven in 't [[Zuudwest-Drèents]].}} [[Kategorie:Drèents artikel]] [[Kategorie:Nedersaksiese kultuur]] [[Kategorie:Naam]] lxiv4apmqqrafgebfelmk4dn916vct0 2 33813 321297 321242 2022-07-28T18:43:34Z MdsShakil 23124 MdsShakil hevt de syde [[Gebruker:MMessine19]] hernöömd nå [[Gebruker:LissajousCurve]]: Automatisch hernoemd bij het hernoemen van gebruiker "[[Special:CentralAuth/MMessine19|MMessine19]]" naar "[[Special:CentralAuth/LissajousCurve|LissajousCurve]]" wikitext text/x-wiki [[file:Wikicat.png|100px]] [[als:benutzer:MMessine19]] [[alt:Туружаачы:MMessine19]] [[ar:مستخدم:MMessine19]] [[be:Удзельнік:MMessine19]] [[bg:Потребител:MMessine19]] [[bn:ব্যবহারকারী:MMessine19]] [[ca:usuari:MMessine19]] [[ce:Декъашхо:MMessine19]] [[cs:wikipedista:MMessine19]] [[da:Bruger:MMessine19]] [[de:User:MMessine19]] [[dsb:Wužywaŕ:MMessine19]] [[el:Χρήστης:MMessine19]] [[en:user:MMessine19]] [[es:usuario:MMessine19]] [[eu:lankide:MMessine19]] [[fa:کاربر:MMessine19]] [[fi:Käyttäjä:MMessine19]] [[fr:User:MMessine19]] [[gl:usuario:MMessine19]] [[hsb:Wužiwar:MMessine19]] [[it:utente:MMessine19]] [[ja:利用者:MMessine19]] [[pl:wikipedysta:MMessine19]] [[pt:Usuário(a):MMessine19]] [[ro:utilizator:MMessine19]] [[roa-rup:utilizator:MMessine19]] [[ru:Участник:MMessine19]] [[te:వాడుకరి:MMessine19]] [[ty:utilisateur:MMessine19]] tc5yjrsqvv13fl6zb91js41x4uju8n3 2 33814 321298 2022-07-28T18:43:34Z MdsShakil 23124 MdsShakil hevt de syde [[Gebruker:MMessine19]] hernöömd nå [[Gebruker:LissajousCurve]]: Automatisch hernoemd bij het hernoemen van gebruiker "[[Special:CentralAuth/MMessine19|MMessine19]]" naar "[[Special:CentralAuth/LissajousCurve|LissajousCurve]]" wikitext text/x-wiki #DEURVERWIEZING [[Gebruker:LissajousCurve]] 3kf9xuh1nct092dgwdietxrdn2vem1y