Wikipedia
niawiki
https://nia.wikipedia.org/wiki/Olayama
MediaWiki 1.39.0-wmf.22
first-letter
Media
Si tohude
Huhuo
Sangoguna
Huhuo zangoguna
Wikipedia
Huhuo Wikipedia
Berkas
Huhuo berkas
MediaWiki
Huhuo MediaWiki
Templat
Huhuo templat
Fanolo
Huhuo wanolo
Kategori
Huhuo kategori
Portal
Huhuo portal
TimedText
TimedText talk
Modul
Pembicaraan Modul
Gadget
Gadget talk
Gadget definition
Gadget definition talk
Fökhö waosa
0
3773
17426
17425
2022-07-31T15:38:45Z
Edison Zega A.Lewi
702
wikitext
text/x-wiki
'''''Fökhö waosa''' ''
Fökhö waosa ma (Li Indonesia bisul, Li ilmiah ''furunkel'') ya’ia da’ö fökhö samuto ba guli sangowulo ba mbörö mbu (Li Indonesia ''folikel rambut'') ma tögi si tumbu mbu.<ref>https://www.viva.co.id/gaya-hidup/kesehatan-intim/1486375-ciri-ciri-bisul</ref> Ba mbalö ziföföna uli sanuge waosa ha mogötu ba tagoyomö, ba mamuto hulö ndreŵa ma deŵa sebua, ba aukhu sifao we’ötö-ötö ba wa’afökhö. Itugu ara ba itugu mangebua mo baya ba mo’ösi nana, irege dumanö wa’atedou we’ötö-ötönia. Ba na ahou wodadaluni ba tola mangebua irege aboto ba kalua mbaya sifao nana.
== Nahia zasese tumbu waosa ba mboto niha ==
Waosa si to’ölönia tumbu ba guli si so bu sesolo ma bu sise-ise, uli zasese kalua mböböi, ma ba guli zasese fadekha ba nukha simane ba waha<ref>https://www.sehatq.com/penyakit/bisul</ref>, taro’o, sola, ölu-ölu, alogo, haru-haru, hulu, tötö’a, bagi, ba tola göi tumbu ia banahia tanöbö’ö simane ba högö, dangi-dangi, ta’io, ahe, ba ba nahia tanöbö’ö ba mboto niha.
==Tandra nirasoi ma ni’ila na motuge waosa==
Na motuge waosa ba mboto niha so nirasoi ma sitola oroma dandrania, ya’ia da’ö:
* Mofa’aukhu;
* Alua zogötu zi hulö ndreŵa ba guli si tugu mangebua, tagoyomö sifao we’ötö-ötö;
* So göi waosa situmbu tenga ha sambua mbawania ba zisambua nahia, asese lafotöi ia waosa sifaraha (Li Indonesia ''bisul sabut'');
* Abao mari mbagi (Li Indonesia kelenjar getah bening membengkak) asese lafotöi tika;
* So göi waosa si lö ila oköli, na no atöla ia ba kalu-kalua manö nana, ba itugu mangebua mbawania. Asese alua na mofökhö gulo niha sigöna waosa simane da’ö;
* Ba tanöbö’önia.
== Hawisa wofaehusi waosa ba deŵa? ==
* Ato niha zasese elungu wofaehusi wa’atohare ba mbotonia hadia faosa ma deŵa. Alua da’e börö wa’atohare ndreŵa ba waosa fagölö ha mogötu ide-ide moroi ba wamobörö. Na tohare ndreŵa ma waosa fagölö mogötu wa’obu’unia ba guli ba fagölö tagoyomö ba afökhö na todekha ma na mubabaya. Ba hiza’i fabö’ö hadia mbörö wa so ndrewa ba hadia mbörö wa alua waosa, simanö göi fabö’ö lala wodadaluni waosa ba fabö’ö lala wodadaluni ndreŵa.<ref>https://hellosehat.com/penyakit-kulit/infeksi-kulit/bisul/</ref> Wa so ndreŵa börö wa’ateduhö dögi mbörö mbu ba wanikha salua baguli sifao wilo-iwlo guli si no mate ma soköli. Fa’atohare ndreŵa fagölö wa’atoharera waosa ha mogötu ba mobaya ba hiza’i lö mangebua. Bö’ö na tohare waosa ba mböröta ide-ide ba lö ara aefa da’ö mangebua, ba abölö afökhö wo’ötö-ötönia moroi ba ndreŵa. Amaehuta tanöbö’ö deŵa ba faosa, ya’ia da’ö nahia wa’atumbu ma wa’amotugenia. Deŵa asese tumbu ba guli sofanikha simane ba mbawa, tötö’a, ma ba hulu. Bö’ö göi nahia wa’amotuge waosa, sito’ölönia ba nahia zasese aböböi ma zui ba zasese fadekha nukha simane ba waha, sola, taro’o, ölu-ölu, alogo, bagi, ba tanöbö’önia.
== Böröta wökhö waosa ==
Sofatumbuö wa’alua waosa ya’ia da’ö börö wa’aukhu mbawa dungö sifa’usu ba guli (Li Indonesia ''infeksi bakteri Staphylococcus aureus pada kulit''). So ha'uga ngawalö mböröta wa tola göna waosa niha, ya'ia da'ö:
* Fatöfa ba niha si no mofökhö waosa, simane si sambua omo
* Si no mangalö wa'owaöri mboto, simane si no göna fökhö ''HIV'', no lafatörö khönia ''kemoterapi'' ma zui si no mofökhö gulo.
* Zasese göna fökhö guli, simane sondreŵa kara ma scabies
* Sareu wamalua fangehao mboto, simane sareu mondri, ba sareu wangehao nahia wa'atoröi
* Sambö-ambö mamaulugö wangoguna'ö ŵe gö (Li Indonesia ''kurang gizi''), ma zui sifalawu ŵe gö (Li Indonesia ''gizi berlebihan, obesitas'')
* Sigöna mbiso lato-lato samakiko uli (Li Indonesia ''terpapar senyawa kimia berbahaya yang dapat menyebabkan iritasi pada kulit'')
* Ba tanöbö'önia.
== Möli-möli nitöngöni na göna waosa ==
Sito'ölönia na göna ma na manuge waosa ba niha ba lö i'enemai la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö, börö me faosa andrö oya zitola döhö samösa. He wa'ae simanö abölö sökhi na möi ita khö doto ma ba nomo zofökhö wamareso na alua simane:
* Waosa situgu mangebua ba simaulu wo'ötö-ötö wa'afökhö
* Tenga ha sambua waosa situmbu ba zi sambua nahia ma faosa soraha (''bisul sabut''), na alua zimane da'e böi mutaha la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö
* Waosa sanuge ba dögi nikhu, ma zui ba hogu doyo
* Manuge ba dete nikhu, ma ba dangi-dangi, ba zinga wiso ma ba du'i-tu'i
* Waosa si lö i'ila döhö töra moroi ba zi 14 ngaluo wa'ara
* Waosa sangandrauli manuge ba nahia zawena döhö<ref>https://www.halodoc.com/kesehatan/bisul</ref>
Na alua zimanö ba böi taha, ohe ba wamareso khö doto ma ba nomo zofökhö.
== Umbu ==
[[Kategori:Bohou tesura]]
jds2hfst4dmfwi09mz5pg4jurhrif97
17427
17426
2022-07-31T15:57:36Z
Edison Zega A.Lewi
702
Fonönö gambara
wikitext
text/x-wiki
'''''Fökhö waosa''' ''
[[Berkas:Waosa.jpg|jmpl|166x166px|Gambara Waosa]]
Fökhö waosa ma (Li Indonesia bisul, Li ilmiah ''furunkel'') ya’ia da’ö fökhö samuto ba guli sangowulo ba mbörö mbu (Li Indonesia ''folikel rambut'') ma tögi si tumbu mbu.<ref>https://www.viva.co.id/gaya-hidup/kesehatan-intim/1486375-ciri-ciri-bisul</ref> Ba mbalö ziföföna uli sanuge waosa ha mogötu ba tagoyomö, ba mamuto hulö ndreŵa ma deŵa sebua, ba aukhu sifao we’ötö-ötö ba wa’afökhö. Itugu ara ba itugu mangebua mo baya ba mo’ösi nana, irege dumanö wa’atedou we’ötö-ötönia. Ba na ahou wodadaluni ba tola mangebua irege aboto ba kalua mbaya sifao nana.
== Nahia zasese tumbu waosa ba mboto niha ==
[[Berkas:Furoncle evolution J+4.JPG|jmpl|200x200px|Waosa ba galogo]]
Waosa si to’ölönia tumbu ba guli si so bu sesolo ma bu sise-ise, uli zasese kalua mböböi, ma ba guli zasese fadekha ba nukha simane ba waha<ref>https://www.sehatq.com/penyakit/bisul</ref>, taro’o, sola, ölu-ölu, galogo, haru-haru, hulu, tötö’a, bagi, ba tola göi tumbu ia banahia tanöbö’ö simane ba högö, dangi-dangi, ta’io, ahe, ba ba nahia tanöbö’ö ba mboto niha.
==Tandra nirasoi ma ni’ila na motuge waosa==
Na motuge waosa ba mboto niha so nirasoi ma sitola oroma dandrania, ya’ia da’ö:
* Mofa’aukhu;
* Alua zogötu zi hulö ndreŵa ba guli si tugu mangebua, tagoyomö sifao we’ötö-ötö;
* So göi waosa situmbu tenga ha sambua mbawania ba zisambua nahia, asese lafotöi ia waosa sifaraha (Li Indonesia ''bisul sabut'');
* Abao mari mbagi (Li Indonesia kelenjar getah bening membengkak) asese lafotöi tika;
* So göi waosa si lö ila oköli, na no atöla ia ba kalu-kalua manö nana, ba itugu mangebua mbawania. Asese alua na mofökhö gulo niha sigöna waosa simane da’ö;
* Ba tanöbö’önia.
== Hawisa wofaehusi waosa ba deŵa? ==
* Ato niha zasese elungu wofaehusi wa’atohare ba mbotonia hadia faosa ma deŵa. Alua da’e börö wa’atohare ndreŵa ba waosa fagölö ha mogötu ide-ide moroi ba wamobörö. Na tohare ndreŵa ma waosa fagölö mogötu wa’obu’unia ba guli ba fagölö tagoyomö ba afökhö na todekha ma na mubabaya. Ba hiza’i fabö’ö hadia mbörö wa so ndrewa ba hadia mbörö wa alua waosa, simanö göi fabö’ö lala wodadaluni waosa ba fabö’ö lala wodadaluni ndreŵa.<ref>https://hellosehat.com/penyakit-kulit/infeksi-kulit/bisul/</ref> Wa so ndreŵa börö wa’ateduhö dögi mbörö mbu ba wanikha salua baguli sifao wilo-iwlo guli si no mate ma soköli. Fa’atohare ndreŵa fagölö wa’atoharera waosa ha mogötu ba mobaya ba hiza’i lö mangebua. Bö’ö na tohare waosa ba mböröta ide-ide ba lö ara aefa da’ö mangebua, ba abölö afökhö wo’ötö-ötönia moroi ba ndreŵa. Amaehuta tanöbö’ö deŵa ba faosa, ya’ia da’ö nahia wa’atumbu ma wa’amotugenia. Deŵa asese tumbu ba guli sofanikha simane ba mbawa, tötö’a, ma ba hulu. Bö’ö göi nahia wa’amotuge waosa, sito’ölönia ba nahia zasese aböböi ma zui ba zasese fadekha nukha simane ba waha, sola, taro’o, ölu-ölu, alogo, bagi, ba tanöbö’önia.
== Böröta wökhö waosa ==
Sofatumbuö wa’alua waosa ya’ia da’ö börö wa’aukhu mbawa dungö sifa’usu ba guli (Li Indonesia ''infeksi bakteri Staphylococcus aureus pada kulit''). So ha'uga ngawalö mböröta wa tola göna waosa niha, ya'ia da'ö:
* Fatöfa ba niha si no mofökhö waosa, simane si sambua omo
* Si no mangalö wa'owaöri mboto, simane si no göna fökhö ''HIV'', no lafatörö khönia ''kemoterapi'' ma zui si no mofökhö gulo.
* Zasese göna fökhö guli, simane sondreŵa kara ma scabies
* Sareu wamalua fangehao mboto, simane sareu mondri, ba sareu wangehao nahia wa'atoröi
* Sambö-ambö mamaulugö wangoguna'ö ŵe gö (Li Indonesia ''kurang gizi''), ma zui sifalawu ŵe gö (Li Indonesia ''gizi berlebihan, obesitas'')
* Sigöna mbiso lato-lato samakiko uli (Li Indonesia ''terpapar senyawa kimia berbahaya yang dapat menyebabkan iritasi pada kulit'')
* Ba tanöbö'önia.
== Möli-möli nitöngöni na göna waosa ==
Sito'ölönia na göna ma na manuge waosa ba niha ba lö i'enemai la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö, börö me faosa andrö oya zitola döhö samösa. He wa'ae simanö abölö sökhi na möi ita khö doto ma ba nomo zofökhö wamareso na alua simane:
* Waosa situgu mangebua ba simaulu wo'ötö-ötö wa'afökhö
* Tenga ha sambua waosa situmbu ba zi sambua nahia ma faosa soraha (''bisul sabut''), na alua zimane da'e böi mutaha la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö
* Waosa sanuge ba dögi nikhu, ma zui ba hogu doyo
* Manuge ba dete nikhu, ma ba dangi-dangi, ba zinga wiso ma ba du'i-tu'i
* Waosa si lö i'ila döhö töra moroi ba zi 14 ngaluo wa'ara
* Waosa sangandrauli manuge ba nahia zawena döhö<ref>https://www.halodoc.com/kesehatan/bisul</ref>
Na alua zimanö ba böi taha, ohe ba wamareso khö doto ma ba nomo zofökhö.
== Umbu ==
[[Kategori:Bohou tesura]]
s044dnlmtnf9wra7n0u2cag88i7bjz0
17428
17427
2022-07-31T16:23:24Z
Edison Zega A.Lewi
702
wikitext
text/x-wiki
'''''Fökhö waosa''' ''
[[Berkas:Waosa.jpg|jmpl|166x166px|Gambara Waosa]]
Fökhö waosa ma (Li Indonesia bisul, Li ilmiah ''furunkel'') ya’ia da’ö fökhö samuto ba guli sangowulo ba mbörö mbu (Li Indonesia ''folikel rambut'') ma tögi si tumbu mbu.<ref>https://www.viva.co.id/gaya-hidup/kesehatan-intim/1486375-ciri-ciri-bisul</ref> Ba mbalö ziföföna uli sanuge waosa ha mogötu ba tagoyomö, ba mamuto hulö ndreŵa ma deŵa sebua, ba aukhu sifao we’ötö-ötö ba wa’afökhö. Itugu ara ba itugu mangebua mo baya ba mo’ösi nana, irege dumanö wa’atedou we’ötö-ötönia. Ba na ahou wodadaluni ba tola mangebua irege aboto ba kalua mbaya sifao nana.
== Nahia zasese tumbu waosa ba mboto niha ==
[[Berkas:Furoncle evolution J+4.JPG|jmpl|200x200px|Waosa ba galogo]]
Waosa si to’ölönia tumbu ba guli si so bu sesolo ma bu sise-ise, uli zasese kalua mböböi, ma ba guli zasese fadekha ba nukha simane ba waha<ref>https://www.sehatq.com/penyakit/bisul</ref>, taro’o, sola, ölu-ölu, galogo, haru-haru, hulu, tötö’a, bagi, ba tola göi tumbu ia banahia tanöbö’ö simane ba högö, dangi-dangi, ta’io, ahe, ba ba nahia tanöbö’ö ba mboto niha.
==Tandra nirasoi ma ni’ila na motuge waosa==
Na motuge waosa ba mboto niha so nirasoi ma sitola oroma dandrania, ya’ia da’ö:
* Mofa’aukhu;
* Alua zogötu zi hulö ndreŵa ba guli si tugu mangebua, tagoyomö sifao we’ötö-ötö;
* So göi waosa situmbu tenga ha sambua mbawania ba zisambua nahia, asese lafotöi ia waosa sifaraha (Li Indonesia ''bisul sabut'');
* Abao mari mbagi (Li Indonesia kelenjar getah bening membengkak) asese lafotöi tika;
* So göi waosa si lö ila oköli, na no atöla ia ba kalu-kalua manö nana, ba itugu mangebua mbawania. Asese alua na mofökhö gulo niha sigöna waosa simane da’ö;
* Ba tanöbö’önia.
== Hawisa wofaehusi waosa ba deŵa? ==
* Ato niha zasese elungu wofaehusi wa’atohare ba mbotonia hadia faosa ma deŵa. Alua da’e börö wa’atohare ndreŵa ba waosa fagölö ha mogötu ide-ide moroi ba wamobörö. Na tohare ndreŵa ma waosa fagölö mogötu wa’obu’unia ba guli ba fagölö tagoyomö ba afökhö na todekha ma na mubabaya. Ba hiza’i fabö’ö hadia mbörö wa so ndrewa ba hadia mbörö wa alua waosa, simanö göi fabö’ö lala wodadaluni waosa ba fabö’ö lala wodadaluni ndreŵa.<ref>https://hellosehat.com/penyakit-kulit/infeksi-kulit/bisul/</ref> Wa so ndreŵa börö wa’ateduhö dögi mbörö mbu ba wanikha salua baguli sifao wilo-iwlo guli si no mate ma soköli. Fa’atohare ndreŵa fagölö wa’atoharera waosa ha mogötu ba mobaya ba hiza’i lö mangebua. Bö’ö na tohare waosa ba mböröta ide-ide ba lö ara aefa da’ö mangebua, ba abölö afökhö wo’ötö-ötönia moroi ba ndreŵa. Amaehuta tanöbö’ö deŵa ba faosa, ya’ia da’ö nahia wa’atumbu ma wa’amotugenia. Deŵa asese tumbu ba guli sofanikha simane ba mbawa, tötö’a, ma ba hulu. Bö’ö göi nahia wa’amotuge waosa, sito’ölönia ba nahia zasese aböböi ma zui ba zasese fadekha nukha simane ba waha, sola, taro’o, ölu-ölu, alogo, bagi, ba tanöbö’önia.
== Böröta wökhö waosa ==
Sofatumbuö wa’alua waosa ya’ia da’ö börö wa’aukhu mbawa dungö sifa’usu ba guli (Li Indonesia ''infeksi bakteri Staphylococcus aureus pada kulit''). So ha'uga ngawalö mböröta wa tola göna waosa niha, ya'ia da'ö:
* Fatöfa ba niha si no mofökhö waosa, simane si sambua omo
* Si no mangalö wa'owaöri mboto, simane si no göna fökhö ''HIV'', no lafatörö khönia ''kemoterapi'' ma zui si no mofökhö gulo.
* Zasese göna fökhö guli, simane sondreŵa kara ma ''scabies''
* Sareu wamalua fangehao mboto, simane sareu mondri, ba sareu wangehao nahia wa'atoröi
* Sambö-ambö mamaulugö wangoguna'ö ŵe gö (Li Indonesia ''kurang gizi''), ma zui sifalawu ŵe gö (Li Indonesia ''gizi berlebihan, obesitas'')
* Sigöna mbiso lato-lato samakiko uli (Li Indonesia ''terpapar senyawa kimia berbahaya yang dapat menyebabkan iritasi pada kulit'')
* Ba tanöbö'önia.
Baero zi ha'uga ngawalö mböröta wa tola göna waosa niha, ato göi niha mbanua zi faduhu tödö wa na oya mu'a gadulo tola ifatumbu'ö wa'agöna waosa ba niha, he wa'ae da'e irugi ia da'e lö mu honogöi ba hiza'i moguna mufalua wamareso (''Melakukan penelitian'')
== Möli-möli nitöngöni na göna waosa ==
Sito'ölönia na göna ma na manuge waosa ba niha ba lö i'enemai la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö, börö me faosa andrö oya zitola döhö samösa. He wa'ae simanö abölö sökhi na möi ita khö doto ma ba nomo zofökhö wamareso na alua simane:
* Waosa situgu mangebua ba simaulu wo'ötö-ötö wa'afökhö
* Tenga ha sambua waosa situmbu ba zi sambua nahia ma faosa soraha (''bisul sabut''), na alua zimane da'e böi mutaha la'ohe khö doto ma ba nomo zofökhö
* Waosa sanuge ba dögi nikhu, ma zui ba hogu doyo
* Manuge ba dete nikhu, ma ba dangi-dangi, ba zinga wiso ma ba du'i-tu'i
* Waosa si lö i'ila döhö töra moroi ba zi 14 ngaluo wa'ara
* Waosa sangandrauli manuge ba nahia zawena döhö<ref>https://www.halodoc.com/kesehatan/bisul</ref>
Na alua zimanö ba böi taha, ohe ba wamareso khö doto ma ba nomo zofökhö.
== Umbu ==
[[Kategori:Bohou tesura]]
nt4te5u098rgmti6sjrzymez2qj3ucb