Wikipedia nnwiki https://nn.wikipedia.org/wiki/Hovudside MediaWiki 1.39.0-wmf.23 first-letter Filpeikar Spesial Diskusjon Brukar Brukardiskusjon Wikipedia Wikipedia-diskusjon Fil Fildiskusjon MediaWiki MediaWiki-diskusjon Mal Maldiskusjon Hjelp Hjelpdiskusjon Kategori Kategoridiskusjon Tema Temadiskusjon TimedText TimedText talk Modul Moduldiskusjon Gadget Gadget talk Gadget definition Gadget definition talk 0 2689 3398394 3396584 2022-08-12T10:49:13Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks regionar i Skottland | namn = Shetland<br />Sealtainn | bilete = Flag of Shetland.svg | biletstorleik = 100px | kart = Wfm shetland no map.png | areal = 1466 | administrasjonsstad = [[Lerwick]] | folketal år = 2008 | folketal = 22000 }} [[Fil:Shetland 1.00851W 60.32053N.jpg|mini|Satellittbilde av Shetlandsøyane. Kjelde: [[NASA]].]] [[Fil:Shetland pony moult1.jpg|mini|Dei hardføre [[shetlandsponni]]ane får lengre hår om [[vinter]]en.]] '''Shetlandsøyane''' er ei øygruppe på 32 øyar nord for [[Skottland]]. Øyane kan verta omtala berre som «Shetland» eller «Zetland», det norrøne namnet var '''Hjaltland'''. Shetlandsøyane ligg mellom [[Orknøyane]] og [[Færøyane]], med eit samla areal på 1466&nbsp;km². Det administrative senteret er [[Lerwick]] (som er ein engelsk versjon av det gamle namnet Leirvik), som ligg på hovudøya [[Shetland Mainland]] med [[ferje]]samband til Orknøyane og Skottland. Shetland er òg ein av 32 [[regionar i Skottland|regionar]] i Skottland og eit tidlegare [[tradisjonelle grevskap i Skottland|grevskap]]. == Geografi og naturtilhøve == [[Fil:Klippen bei Eshaness2 5834.JPG|thumb|Berg ved Eshaness i nordlege Mainland]] Shetland strekkjer seg frå 59'51°N til 61°N og '45°V til 1'45°V. Den nordlegaste øya [[Unst]] ligg på line med [[Anchorage]] i [[Alaska]], [[Bergen]], [[St. Petersburg]] i [[Russland]] og den sørlege delen av [[Grønland]]. Frå hovudstaden Lerwick er det kortare avstand til [[polarsirkel]]en enn til hovudstaden i Storbritannia, [[London]]. Det er òg kortare veg til jarnbana i Bergen enn jarnbana i Aberdeen. Frå nord til sør på Shetland er det 150&nbsp;km og frå aust til vest er det 75&nbsp;km. Kystlina er på 1450&nbsp;km. === Landskap === Sentrale og vestlege [[Mainland i Shetland|Mainland]] er prega av [[sund]], [[innsjø]]ar og tradisjonelle smågardar. Langs kysten ligg landsbyane Whiteness, Weisdale, Aith og Walls. I denne delen av Shetland ligg Tingwalldalen som i den norske perioden var sete for eit årleg parlament kalla Allting, som vart halde på Lawting Holm i innsjøen Tingwall Loch. Kystlina nord på Mainland er prega av takkete, svarte berg, steinhaugar, skjer og [[blåsehol]]. Den smale halvøya som strekkjer seg 40&nbsp;km sør frå [[Lerwick]] er kjend som sørlege Mainland. Landskapet er prega av sjøfuglkoloniar, og området har ein stor konsentrasjon av arkeologiske funnstader. Øya [[Yell]] er prega av forblåsne heiar. [[Unst]] er den nordlegaste folkesette øya i [[Dei britiske øyane]] og har store berg, [[lynghei]]ar og ferskvassjøar, og ein subarktisk steinørken. [[Hermaness]] naturreservat ligg på denne øya. [[Fetlar]] er kjend som Shetlands hage. Namnet kjem truleg frå [[norrønt]] og tyder ''Fettland'' på grunn av dei fruktbare beita og det gode, dyrkbare landet. Øya [[Noss]], som ligg på austsida av [[Bressay]], er eit nasjonalt naturreservat og har store sjøfuglkoloniar om sumrane. [[Foula]], som tyder fugleøya på norrønt, har vorte utpeikt som eit særskild verneområde for fuglar og har den største samlinga av [[storjo]] i verda. Berga på Foula er dei høgaste på Shetland med høgder på opp til 360 meter. Den mest fjerntliggjande av Shetlandsøyane, [[Fair Isle]], (Fridarey - Fredsøya) er kjend for sine strikkeprodukt og for sine store sjøfuglkoloniar med sjeldne trekkfuglar kvar vår og haust. Landskapet på [[Out Skerries]] er sprokne berg, steinhaugar, bukter og strender. [[Papa Stour]] ligg vest for Mainland og har same landskap som [[Out Skerries]]. [[Whalsay]] (Kvaløya) var eit fiskarsentrum før, og er det framleis. Det har budd menneske her i meir enn 4000 år, og det er mange viktige restar etter dei spreidde over øya, inkludert "Standing Stones" ([[Megalittisk monument|megalittiske monument]]). === Øyar === [[Fil:Wfm shetland no map.png|mini|Kart over Shetland]] Øygruppa har omkring 100 øyar og holmar, der berre 15 er busette og ''Mainland'' den mest folkerike. {| border="0" |----- | valign="top" nowrap | ;Andre busette øyar i hovudøygruppa: * [[Bressay]] * [[Bruray]] * [[Burra]] * [[Fetlar]] * [[Foula]] * [[Muckle Roe]] * [[Papa Stour]] * [[Trondra]] * [[Vaila]] * [[Unst]] * [[Whalsay]] * [[Yell]]. | valign="top" nowrap | ;Busette øyar utanfor hovudøygruppa * [[Fair Isle]] * [[Out Skerries]] ([[Housay]] og [[Bruray]]) ;Nokre folketomme øyar: * [[Balta]] * [[Gruney]] * [[Lamba]] * [[Mousa]] * [[Muckle Flugga]] * [[Noss]] * [[Ve Skerries]] * [[Vementry]] |} === Klima === [[Fil:Tombolo St Ninians 5940.JPG|mini|Sand[[tombolo]] mellom Mainland og St. Ninian's Isle]] Shetland har eit [[maritimt klima|temperert atlanterhavsklima]], som medfører at sumrane i regelen er [[yr]]e, lyse og kjølige. Dei mest solfylte månadene er perioden frå april til august, og har på det meste 19 timar med sollys i løpet av eit døger. Vintrane er mørke og milde, og talet på soltimar per dag er under seks. Normal årleg nedbør er 1037&nbsp;mm, som er halvparten av [[Fort William i Skottland|Fort William]] på vestkysten av Skottland. 3/4 av nedbøren kjem om vinteren. Den turraste perioden er frå april til august, og [[skodde]] er vanleg på austkysten av Mainland om sumaren. {| {{prettytable}} |Gjennomsnittstemperatur i kaldaste månad<ref>[http://www.visitshetland.com/about-shetland/climate/ Shetlands turistbyrå], 8. november 2006</ref> |4,9&nbsp;°C (februar) |- |Gjennomsnittstemperatur i varmaste månad |14&nbsp;°C (august) |- |Dagar i året med kuldegrader |33 dagar |- |Årleg nedbør |1037&nbsp;mm |- |Dagar i året med snøfall |70 dagar |- |Nedbørdøger i året |269 døgn |} '''Klimatabell for Lerwick''': {| {{prettytable}} ! Måned !! Jan !!Feb !!Mar !!Apr !!Mai !!Jun !!Jul !!Aug !!Sep !!Okt !!Nov !!Des !!År |- | Maks. temperatur °C || 4 || 4 || 6 || 9 || 12 || 13 || 15 || 15 || 12 || 10 || 7 || 5 || 9,3 |- | Min. temperatur °C || 1 || 0 || 1 || 3 || 5 || 7 || 9 || 9 || 7 || 5 || 2 || 1 || 4,1 |- | Soltimar per dag || 1 || 2 || 3 || 4 || 5 || 6 || 6 || 5 || 4 || 2 || 1 || 0 || 3,2 |- |Regndøger per månad || 22 || 19 || 16 || 15 || 14 || 15 || 16 || 17 || 18 || 20 || 23 || 21 || 216 |- | Havtemperatur °C || 5 || 5 || 5 || 6 || 7 || 9 || 11 || 12 || 11 || 10 || 8 || 6 || 8 |} === Flora === [[Fil:Myrull.jpg|mini|Myrull.]] Landskapet på Shetland er prega av [[tamsau|sauer]] som beiter og få [[tre]]. Plantelivet på Shetland er prega av arktisk-alpine planter, villblomar, [[bladmoser|bladmosar]] og [[lav]]. Landskapet på nordlege Mainland og Unst er prega av fjellmark, der vegetasjonen er sparsam og dominert av stein. Plantene som veks her er jamnast arktiske og nokre er stadeigne, slik som [[Cerastium nigrescens|''Cerastium nigrescens'' var. ''nigrescens'']]. Rundt halvparten av Shetland er dekt av [[torv]], nokre stader opp til over ein meter tjukk. Desse områda er jamnast [[våtmark]] og manglar næringsstoff, slik at berre eit fåtal planteartar har vekstgrunnlag. Døme på slike planter er [[myrull]], [[rome]], [[blåfjør]] og [[tepperot]]. === Fauna === Shetland har nokre av dei største fuglekoloniane i Nord-Atlanteren og over ein million fuglar frå 21 sjøfuglartar hekkar i øygruppa kvar sumar. Dei fleste held til i store koloniar på [[Hermaness]], [[Foula]], [[Mousa]], [[Noss]], [[Sumburgh Head]] og [[Fair Isle]]. Nokre av fuglane er [[havsule]] (54&nbsp;000), [[lomvi]] (175&nbsp;000), [[lundefugl]] (200&nbsp;000), [[havhest]] (360&nbsp;000), [[stormsvale]], [[vipe]] og [[gjerdesmett]]. Mange arktiske fuglar overvintrar på Shetland, mellom anna [[songsvane]] og [[islom]]. [[Fil:Fulmarus glacialis 1 2.jpg|mini|Havhesten er den mest vanlege fuglen på Shetland.]] Det er store koloniar av havsule, lundefugl og andre [[alke]]fuglar på Noss og Hermaness og nokre mindre på Foula og Fair Isle. Mange av den aggressive fuglen [[storjo]] og eit mindre tal av [[tjuvjo]] hekkar på Hermaness og Foula. Setnaden av [[raudnebbterne]] har i dei seinare åra gått ned, men når fuglane kjem, reknar øybuarane det som eit signal om at sumaren er komen. Andre vanlege fuglar er [[måse]], [[ærfugl]] og [[skarv]], men desse setnadene er små i høve til havhestsetnaden på 360&nbsp;000. [[Stormsvale]] hekkar i store koloniar på Mousa. Etter at hekkesesongen er avslutta, vert fuglekoloniane tomme, [[terne]]ne dreg sørover, medan alkene og svalene dreg til havs. Sjøfuglsetnaden har i dei seinare åra auka både i talet på individ og talet på artar, som til dømes havsule, havhest, storjo og alkefuglar. Nokre arter har likevel gått attende, som til dømes terner og [[krykkje]]. Alle landpattedyra på Shetland er introduserte av mennesket. Ein reknar med at [[oter]], [[Småskogmus|skogmus]] og [[husmus]] kom til øyane med dei fyrste norske busetjarane. Alle andre landpattedyr, utanom [[brunrotte]] er innført i løpet av dei siste hundreåra. [[Kval]] er eit vanleg syn langs kysten med [[nise]] som den mest vanlege arten. Større kvalar ser ein ved ytterkanten av [[kontinentalsokkel]]en og desse kan koma inn mot land om sumaren, særleg ved [[Sumburgh Head]]. Dei mest vanlege artane av større kvalar er [[vågekval]] og [[knølkval]] som fylgjer straumen av makrell og sild. Delfinar av typen [[kvitskjeving]] (''Lagenorhynchus acutus''), [[kvitnos]] (''Lagenorhynchus albirostris''), [[arrdelfin|rissodelfin]] (''Grampus griseus'') er ofte sett langs austkysten, samt at fleire flokkar av [[spekkhoggar]]ar har fast tilhald rundt øygruppa. [[Fil:Seehund2cele4.jpg|mini|Steinkobbe er eit av tre pattedyr som føder på Shetland.]] Otrane held for det meste til på folketomme stader og setnaden utgjer 800 individ. Strendene på Shetland og dei skjerma sunda er tilfluktsstader for både [[havert|gråsel]] og [[steinkobbe]]. Selsetnaden er på 3500 gråsel og 6200 steinkobbe. Dei største koloniane for steinkobbe er på Mousa og utanfor Lerwick, medan gråselen held til på folketomme øyar der den største kolonien er på [[Ve Skerries]]. Saman med [[nise]]r er selane dei einaste [[pattedyr|sjøpattedyra]] som føder på Shetland. I tillegg har Shetland den største setnaden av [[oter]] i Storbritannia, der dei fleste held til på [[Yell]]. Shetland har fleire stadeigne og sjeldne rasar, slik som [[shetlandsponni]], [[shetlandsku]], [[shetlandsgås]], [[shetlandsand]] og [[shetlandssau]]. Setnaden av shetlandssau utgjer over 330&nbsp;000 og finst i 50 fargevariasjonar. [[Sølvkre|Sølvfisk]] finst langs kysten, spesielt ved dei mange skipsvraka ved Shetland. I tillegg er det [[klassiske delfinar|delfinar]] og [[spekkhoggar]]ar langs kysten, spesielt på sørspissen av [[Mainland i Shetland|Mainland]]. == Folkesetnad == [[Fil:Shetland ponies ca 1900.jpg|mini|To damer med [[shetlandsponni]]. Biletet er teke i 1900 på Shetland]] Shetland hadde ein folkesetnad før [[piktarar|piktarane]] kom til øyane, men det er lite ein veit om denne folkegruppa. Historiske, arkeologiske og lingvistiske tilhøve og stadnamn indikerer ein sterk norrøn kulturell dominans på øyane i vikingtida<ref>Jones G. (1984) A History of the Vikings Oxford University, Forlag: Oxford.</ref>. Det er ukjent om piktarane vart tekne opp i den norrøne folkesetnaden eller drivne bort. Nokre få stadnamn kan ha piktarisk opphav, men dette er omstridd. Fleire genetiske undersøkingar er gjorde på dagens folkesetnad for å søkja å finna opphavet deira. Øyfolket har tilnærma identiske delar av skandinaviske mannlege og kvinnelege genar (44%), noko som tyder på at øyane vart folkesett av både skandinaviske menn og kvinner. Desse funna gjeld òg for Orknøyane og den nordlege og vestlege kysten i Skottland. Stader på dei britiske øyane som ligg lenger frå Skandinavia enn Shetland og Orknøyane viser teikn til å vera koloniserte av skandinaviske menn som stifta familie med lokale kvinner.<ref>[http://www.nature.com/hdy/journal/v95/n2/full/6800661a.html#bib14 Artikkel i Nature: Genetic evidence for a family-based Scandinavian settlement of Shetland and Orkney during the Viking periods]</ref> Etter at Shetland vart overført til Skottland emigrerte tusenvis av skotske familiar til øyane på 1500- og 1600-talet. Kontakt med tyskarar og nederlendarar gjennom fiskehandelen førte til ein mindre immigrasjon frå desse landa. [[Den andre verdskrigen]] og funn av [[olje]] har òg ført til auke i folketalet på grunn av immigrasjon.<ref>[http://www.visitshetland.com/about-shetland/people/ Visit Shetland si side om folkesetnaden]</ref> === Folketalsutvikling === Folkeveksten på Shetland har i tidlegare tider vorte påverka av dødsfall på sjøen og [[epidemi]]ar. [[Kopper]] råka øygruppa hardt på 1600- og 1700-talet. Men etter at [[vaksine]]ring vart utbreidd etter 1760, auka folketalet til 40&nbsp;000 i 1861. Folkeauken førte til mangel på mat og mange unge menn drog ut for å tenestgjera i den britiske handelsflåten. 100 år seinare var folkesetnaden på øyane meir enn halvert. Folketalsnedgangen skuldast at mange av dei mannlege innbyggjarane på Shetland omkom i [[torpedo|torpederte]] handelsfartøy under dei to verdskrigane og at mange utvandra på 1920- og 1930-talet. Det er no fleire med shetlandsk bakgrunn som bur i Canada, Australia og New Zealand enn på Shetland. {| class="sortable wikitable" border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 0.5em 1em 0.5em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 88%;" !Distrikt||Folkesetnad 1961||Folkesetnad 1971||Folkesetnad 1981||Folkesetnad 1991 ||Folkesetnad 2001 |- |[[Bound Skerry]] (& [[Gruney|Grunay]])||3||3||0||0||0 |- |[[Bressay]]||269||248||334||352||384 |- |[[Bruray]]||34||35||33||27||26 |- |[[Burra|East Burra]]||92||64||78||72||66 |- |[[Fair Isle]]||64||65||58||67||69 |- |[[Fetlar]]||127||88||101||90||86 |- |[[Foula]]||54||33||39||40||31 |- |[[Housay]]||71||63||49||58||50 |- |[[Mainland i Shetlandsøyane|Mainland]]||13&nbsp;282||12&nbsp;944||17&nbsp;722||17&nbsp;562||17&nbsp;550 |- |[[Muckle Flugga]]||3||3||0||0||0 |- |[[Muckle Roe]]||103||94||99||115||104 |- |[[Noss]]||0||3||0||0||0 |- |[[Papa Stour]]||55||24||33||33||25 |- |[[Trondra]]||20||17||93||117||133 |- |[[Unst]]||1&nbsp;148||1&nbsp;124||1&nbsp;140||1&nbsp;055||720 |- |[[Vaila]]||9||5||0||1||2 |- |[[Burra|West Burra]]||561||501||767||817||753 |- |[[Whalsay]]||764||870||1031||1041||1034 |- |[[Yell]]||1155||1143||1191||1075||957 |- |Totalt||17&nbsp;814||17&nbsp;327||22&nbsp;768||22&nbsp;522||21&nbsp;990 |} <small>Kjelde: [http://www.scottishislands.org.uk/Population.html Scottishislands.org.uk], 18. november 2006</small> === Busetnadsmønster === På den austlege delen av hovudøya [[Mainland i Shetlandsøyane|Mainland]] ligg den einaste byen i øygruppa, [[Lerwick]]. Åtte kilometer vest for Lerwick ligg den gamle hovudstaden på Shetland, [[Scalloway]], som er dominert av det gamle slottet med same namn. Fem kilometer sør for Scalloway ligg fiskarlandsbyen [[Hamnavoe]]. På den vestlege delen av Mainland ligg tettstadene [[Walls]], [[Sandness]], [[Sandwick]], [[Aith]] og [[Emilie Marie Nereng|Voe]]. På den nordaustlege delen av Mainland ligg tettstaden [[Vidlin]]. På øya Unst ligg tettstadene [[Haroldswick]], [[Baltasound]] og [[Uyeasound]]. == Samfunn == === Lokalstyre === Shetland vert administrert av [[Shetland Islands Council]] (SIC), som mellom anna har ansvaret for miljø, vegar, sosialtenester, renovasjon, brannvesen og hamnevesen. SIC har rett til å krevja inn [[council tax]]. SIC har 22 folkevalde. Dagens råd er sett saman av 19 menn og 3 kvinner. Shetland vart frå 2007 delt opp i sju valkrinsar, mot tidlegare 22. Hovudøygruppa er delt inn i fire valkrinsar (Nord-, Sør-, Vest og Aust-Shetland) der alle har tre mandat kvar, i tillegg er hovudstaden delt inn i to valkrinsar med totalt sju mandat. Den siste valkrinsen er øyane som ikkje ligg i hovudøygruppa, denne har òg tre mandat. Kostnadene til SIC, som omfattar alle kostnadene til offentlege tenester på Shetland, var for året 2005/2006 [[Britisk pund|£]] 182 millionar. Inntektene frå avgifter, council tax og overføringar frå [[Scottish Executive]] utgjorde £ 130 millionar. Skilnaden på £ 52 millionar vart dekt opp av avkasting og overføringar frå ulike oljefond på Shetland. Dei største kostnadene er knytt til utdanning, sosial- og omsorgstenester, vegar og transport og drift av oljeterminalhamna i [[Sullom Voe]]. 31. mars 2006 var oljefondet til Shetland på £ 292 millionar, tilsvarande £ 13&nbsp;000 per innbyggjar (163&nbsp;000 kroner per innbyggjar). Den økonomiske retningslina til rådet er at fondet aldri skal koma under £ 250 millionar. Oljeinntektene har m.a. ført til at mange lokalsamfunn på øyane har nye og velutstyrte "leisure centers", dvs. bygg med symjebasseng, lokale for scenekunst og andre aktivitetar. === Rettsvesen === [[Fil:Md apr2004 4.jpg|mini|Side frå Magnus Lagabøte si landslov. Eksemplar frå ca.1590. Med løyve frå [[Riksarkivet]].]] Det er meir enn 500 år sidan Orknøyane og Shetland vart overførte frå norsk til skotsk herredøme, men øyane er framleis prega av ei norrøn [[Odelsrett|odelslovgjeving]], [[Udal law]], som kan førast heilt attende til 1200-talet eller før<ref>Senter for grunnforskning ved Det Norske Videnskaps-Akademi, Informasjonsblad nr. 1 side 4, utgjeven i mars 2003</ref>. Historisk forsking har vist at Udal law har opphavet sitt i sedvanar og rettsreglar som kan førast tilbake til [[Gulatingslova]] og den norske kongen [[Magnus Lagabøte]] si landslov frå 1200-talet. Først i [[1611]] vart Udal law for det meste avskaffa og skift ut med den skotske lovgjevnaden. Dei norrøne lovene som regulerte eigedomsretten til jord har etterlate seg spor heilt opp til våre dagar, mellom anna ved at eigedomsretten til strandlina og strandsona er regulert annleis på Orknøyane og Shetland enn i resten av Storbritannia. I Storbritannia gjeld prinsippet om at området mellom høg- og lågvatn høyrer til staten eller krona, men tidleg på 1900-talet slo den skotske høgsteretten fast at i Shetland høyrer dette området til den tilgrensande grunneigaren<ref>Senter for grunnforskning ved Det Norske Videnskaps-Akademi, Informasjonsblad nr. 1 side 4, utgjeve i mars 2003</ref>. På midten av 1970-talet skulle oljeselskapet [[Occidental Petroleum]] byggja ei oljerøyrleidning til [[Flotta]] og hadde betalt for rettane til bygging av oljerøyrleidninga til [[The Crown Estate|Crown Estate]]. Grunneigarane tok saka til retten og vann denne med vising til Udal law<ref>[http://thescotsman.scotsman.com/s2.cfm?id=220792003/ The Scotsman: Norse Landing]</ref>. Den norrøne lovgjevnaden vart siste gong trekt opp til skotsk høgsterett i 1990, etter ein strid om eigedomsretten til havbotn i samband med den voksande oppdrettsnæringa. I denne saka tapte oppdrettsnæringa, då høgsteretten meinte at den skotske suvereniteten i dette tilfellet hadde førerang føre Udal Law. Eigaren av [[Forewick Holm]], Stuart Hill, hevdar at Skottland aldri har hatt formell rett til å ta over øyane og innføra skotsk lov. Han har difor erklært holmen sin for sjølvstendig for å setja fokus på dette kravet. Skotsk lov, som i dag er lova på Shetland, er eit system med røter både i oldtida og i romersk lov, og kombinerer eigenskapar frå ei borgarlov som vert datert tilbake til [[Corpus Juris Civilis]] og ei ålmenn lov som har kjelder i [[mellomalderen]]. Vilkåra for [[Acts of Union 1707|Unionstraktaten med England i 1707]] garanterte framleis eksistens av eit separat lovsystem i Skottland. Skotsk lovverk har tre former for domstolar: sivile, kriminal- og heraldiske domstolar. I dei sivile domstolane er høgsteretten (''High Court of Justiciary'') den øvste og avgjerande kriminaldomstolen. Fylkesdomstolen (''Sheriff Court'') er hovuddomstolen for sivile og kriminelle rettstvistar. Det er 60 av desse over heile landet og på Shetland er denne lokalisert i Lerwick. Distriktsdomstolar vart introduserte i [[1975]] for mindre lovbrot. Den heraldiske domstolen (''Court of the Lord Lyon'') regulerer heraldiske spørsmål i Skottland. === Samferdsel === [[Fil:Loganair Islander at Fair Isle.jpg|mini|Fly frå Loganair på Fair Isle, ei øy midtvegs mellom Orknøyane og Shetland]] [[Northlink Ferries]] opererer eit ferjesamband frå [[Lerwick]] til [[Aberdeen]] på det skotske fastlandet. Hovudflyplassen på Shetland ligg ved [[Sumburgh Head|Sumburgh]], 40&nbsp;km sør for Lerwick. [[Loganair]] flyg under [[British Airways]] til det britiske fastlandet sju gonger dagleg. Destinasjonane er Kirkwall, Aberdeen, [[Inverness]], [[Glasgow]] og [[Edinburgh]]. I sumarmånadene er det òg flygingar til [[London]] (Stansted) og [[Færøyane]] med det færøyske flyselskapet [[Atlantic Airways]]. Tidlegare hadde [[Widerøe]] ei sumarrute frå Bergen, men ho er lagd ned (2007). Loganair flyg òg til øyar i øygruppa frå Tingwall flyplass 11&nbsp;km vest for Lerwick. Destinasjonane er Fair Isle, Foula og Out Skerries. === Utdanning === På Shetland er det i dag totalt 34 skular, av desse er to [[vidaregåande skule|vidaregåande skular]], sju [[ungdomsskule|ungdomsskular]] og 25 [[barneskule|barneskular]]. På skulane må elevane bruka skuleuniform og varme måltid vert serverte. Born av foreldre som er økonomisk vanskelegstilte kan søkja om å få gratis skuleklede og -mat<ref>[http://www.shetland.gov.uk/education/SchoolMeals.asp Shetland Islands Counsil si side om utdanning]</ref>. I tillegg har alle born mellom tre og fire år krav på førskuleplass. Førskulen er finansiert av dei lokale styresmaktene og er jamnast sam-lokaliserte med anten ein barne- eller ungdomsskule. Skuleetaten fekk i 2001 støtte av [[Den europeiske unionen|EU]] for å starta eit prosjekt saman med Utdanningsdepartementet i [[Bremen]], ([[Tyskland]]), Institutt for utdanning i [[Trieste]] ([[Italia]]) og [[Ovieda]]-universitetet i [[Spania]]. COSPRAS-prosjektet tar sikte på å få foreldra til å erobra ei meir aktiv rolle for å få til eit betre undervisningstilbod<ref>[http://www.shetland.gov.uk/education/cospras/default.asp Shetland Islands Councils side om COSPRAS-prosjektet]</ref>. Hamnavoe barneskule var den fyrste forsøksskulen som starta opp med den nye undervisningsplanen i september 2004 og han deltok i prosjektet i tre år<ref>[http://www.hamnavoe.shetland.sch.uk/ Hamnavoe barneskule si heimeside]</ref>. === Media === Shetland har to lokalaviser, ''Shetland News'' og ''Shetland Times''. Shetland Times vart skipa i 1872 og kjem ut kvar fredag med eit opplag på 11&nbsp;273. Shetland News vert berre publisert på internett og vart lansert i 1996. Shetland har òg to lokale radiostasjonar, ''Radio Shetland'' og ''SIBC''. Radio Shetland høyrer til [[BBC]] og SIBC er ein lokalt ått radiokanal som starta opp 26. november 1987. === Språk === [[Fil:Faroe stamp 047 europe (jakob jakobsen).jpg|mini|[[Jakob Jakobsen]] var ein [[Færøyane|færøysk]] språkforskar og sentral i å dokumentere [[Norn]]]] Det tydelegaste sporet etter norsk kultur på Shetland er språket. Nesten alle stadnamn som framleis er i bruk kan sporast attende til [[gammalnorsk|gamalnorsk]]<ref>Julian Richards, ''Vikingblod'' (2002), side 236, Hermon Forlag, ISBN 82-302-0016-5</ref>. Folket på øyane snakka lenge sin eigen versjon av norrønt, [[norn]]. Språket overlevde fram til 1700-talet i ein modifisert form, då det vart trengt bort av innflyttarar frå Skottland. Norn vart snakka på Shetland i hundrevis av år, men det er ikkje mange skriftlege dokument på norrønt som vi kan vita heilt sikkert er skrivne på Shetland. Difor er norn litt vanskeleg å utforska og skilja frå andre former av norrønt. Norn er no eit utdøydd språk, men shetlandsk, dvs. den shetlandske varianten av skotsk, inneheld framleis mange ord frå norrønt. I tillegg er låglandsskotsk og engelsk vanlege talemål på øyane i dag. Døme på [[Fader vår]] på norn frå Shetland: :''Fy vor or er i Chimeri. Halaght vara nam dit. '' :''La Konungdum din cumma. La vill din vera guerde '' :''i vrildin sinda er i chimeri. '' :''Gav vus dagh u dagloght brau. '' :''Forgive sindor wara '' :''sin vi forgiva gem ao sinda gainst wus. '' :''Lia wus ikè o vera tempa, but delivra wus fro adlu idlu. '' :''For do i ir Kongungdum, u puri, u glori, Amen. '' ==== Korleis Hjaltland vart til Shetland ==== [[Fil:1796 Hilt.JPG|thumb|left|Detalj av eit hjalt.]] Det opphavlege namnet for Shetland var Hjaltland. Namnet er eit samanlikningsnamn, forma på øygruppa minner om eit ''hjalt'', handtaket på eit [[sverd]] eller tverrstanga mellom handtaket og sjølve sverdet. Først gjekk ''ja'' over til ''je'' som i norrønt hjalpa, no hjelpa. Så vart lydsambandet ''hj-'' uttalt ''sj-''. Jamfør at ordet hjå (bokmål: «hos») vert uttalt ''sjå'' i nokre dialektar og at [[Hjerkinn]] i [[Dovre kommune|Dovre i Gudbrandsdalen]] heiter Sjerkjinn. Til sist fall ''l''-en bort føre ''t''-en<ref>[http://www.xn--sprkrdet-c0ac.no/Leik/Ord_4/Stadnamn_paa_-a,_hjalt,_Leirv/ Språkrådet: Stadnamn på -a, hjalt, Leirvik, vin i stadnamn]</ref>. === Flagg === [[Fil:Shetland Flag.jpg|mini|Shetlands flagg]] Roy Grönneberg stifta den lokale avdelinga av SNP ([[Scottish National Party]]) i 1966 og var aktiv i kampen for auka [[autonomi]] for Shetland. I 1969 utforma han flagget til Shetland saman med Bill Adams, for å markera 500-årsdagen for overføringa av Shetland frå Noreg til Skottland<ref>[http://www.crwflags.com/fotw/flags/gb-shetl.html Flags of the World si side om flagget til Shetland]</ref>. Bakgrunnen for utforminga til flagget var ynsket om å syna at Shetland har vore ein del av Noreg i 500 år og ein del av Skottland i 500 år. Fargane åt flagget er identiske med [[det skotske flagg]], men utforminga er som ein [[nordisk krossflagg|nordisk kross]]. Flagget åt Shetland er identisk med det tidlegare [[det islandske flagget|uoffisielle flagget til Island]] (hvítbláinn), som vart nytta av islandske nasjonalistar frå 1890-åra til tida omkring den fyrste verdskrigen. I 1975 vart dei to lokale styresmaktene på Shetland, Lerwick Town Council og Zetland County Council, slegne saman til Shetland Islands Council. Grönneberg ynskte at flaggframlegget hans skulle verta det offisielle flagget til Shetland, men vann ikkje fram. Heller ikkje ei folke-røysting i 1985 førte fram. Flagget vart godkjent som offisielt flagg av [[Lord Lyon King of Arms|Lord Lyon]] i «The heraldic authority of Skottland» i byrjinga av 2005. == Næringsliv == [[Fil:Maquereaux etal.jpg|mini|85% av fangsten (67&nbsp;000 tonn) på Shetland er [[sild]] og [[makrell]] og utgjer 52% av fangstverdien. [[Hyse]], [[atlanterhavstorsk|torsk]] og [[breiflabb]] oppnår høgare prisar og utgjer resten av fangstverdien, sjølv om desse fiskesortane utgjer 15% av fangsten. På bilete: makrell.]] På grunn av klimaet har Shetland ikkje vore sjølvberga med jordbruksvarer, og handel med den råvara øyane har mykje av, fisk, har vore der til alle tider. Etter tilbakegangen til vikingane kom fire hundreår der Shetland selde den salta fisken sin til omverda via [[Hansaen|hansakjøp-mennene]] i [[Bergen]], [[Bremen]], [[Lübeck]] og [[Hamburg]]. Kvar sumar fram til den økonomiske krisa på slutten av 1600-talet henta hanseatane ut skip lasta med salta torsk og [[lange]] og tilførte øybuarane kontantar, [[korn]], [[klede]], [[øl]] og andre varer i byte.<ref>[http://www.visitshetland.com/about-shetland/history/ Visit Shetland si historieside]</ref> Før 1971 var næringslivet heilt dominert av dei naturlege, fornybare ressursane til Shetland. Dei viktigaste næringane var fiske og fiskeindustri, småbruk og sauehald, tekstilindustri og husflid, med strikking som dominerande yrke. Kombinasjonsnæringar har ein særs sterk posisjon og vanlegvis er småbruk kjernen i yrkeskombinasjonar. Somme kan ha opptil fire til fem ulike inntektskjelder.<ref name="npd.no">[http://www.npd.no/Norsk/Emner/Ytre+miljo/Miljo/Omr%C3%A5destudier/Barentshavet+sor+1988/Samfunn/Shetland+og+oljevirksomheten140.htm Oljedirektoratet - Shetland og oljeverksemda]</ref> [[Fil:04 North Sea oil rig May 1975.jpg|mini|venstre|Oljeplattform i Nordsjøen]] På same tid som det vart funne olje og gass på norsk sokkel, fann ein òg dette aust for Shetland. Austshetlandsbassenget er eit av dei største oljefelta i Europa og olja herifrå vert send til oljeterminalen i [[Sullom Voe]] (norrønt: ''Solheimvágr''). Sullom Voe-terminalen opna i 1978 og er den største oljeeksporthamna i Storbritannia med eit volum på 25 millionar tonn årleg. Skatteinntektene frå oljeverksemda har ført til auka satsing på sosial velferd, kunst, sport, miljøtiltak og vidare økonomisk utvikling. Tre firedelar av arbeidsstyrken på øygruppa arbeider i sørvissektoren. Men sjølv om olje utgjer 15% av økonomien til øygruppa, £ 116 millionar årleg, så genererer fiskeindustrien dobbelt så store inntekter og sysselsetter tre gonger så mange<ref>[http://www.visitshetland.com/about-shetland/economy/ Visit Shetland si økonomiside]</ref>. Hovudnæringsvegane i dag er jordbruk, [[akvakultur]], [[fiske]] og [[petroleum]]sverksemd. Jordbruket er knytt til saueavl og dyrking av [[havre]] og [[kornsorten bygg|bygg]]. Næringslivet er lite variert og det er til dømes ikkje skipsverft eller skipsbyggeri på øygruppa. For større reparasjonar må fiskeflåten gå anten til det britiske fastlandet, Noreg, eller til kontinentet. Berre 10% av fangsten frå felta utanfor Shetland vert teken opp av shetlendarar.<ref name="npd.no"/> Frå 1980-talet har arbeidsløysa vore under fem prosent,ho var i 2004 to prosent, men prissvingingane i marknaden for [[oppdrettslaks]] og [[kvitkval|kvitfisk]] fanga av [[trålar]]ar fører til svingingar i arbeidsløysa frå sesong til sesong. == Historie == Shetland har vore busett sidan 3000 f.Kr. Folkesetnaden levde av kveg- og landbruk og bygde [[Megalittisk monument|megalittiske monument]]. Omkring år 297 e.Kr. fortel romerske skrifter om det keltiske folket [[piktarar]], som på 800-talet vart drive bort av [[vikingane]]. På slutten av 800-åra endra [[vikingane]] fokus frå plyndring til kolonisering. Endringa skuldast at Noreg byrja å verta overfolka etter målestokken på den tida og tilgjenget til ledige naturressursar og dyrkbar jord minka. [[Vikingskip|Skipa deira]] frakta no i tillegg nybyggjarar og naudsynt utstyr for å byrja på nytt ein annan stad. Vikingane drog til [[Orknøyane]], Hjaltland, [[Island]] og [[Grønland]] og seinare òg til [[Vinland]]. Hjaltland (Shetland) vart kolonisert av norske vikingar på slutten av 800-talet og nybyggjarane slo seg ned der med eigne lover og språk. Språket utvikla seg til det vestnordiske språket [[norn]], eit språk som døydde ut fyrst på [[1800-talet]]. Etter at [[Harald Hårfagre]] hadde samla Noreg til eitt rike, flydde mange av motstandarane hans og nokre av dei slo seg ned på Orknøyane og Hjaltland. Med desse øyane som basar, dreiv dei plyndringstokt mot Skottland og Noreg. Dette resulterte i at Harald Hårfagre samla ein stor flåte og rundt år [[875]] kom flåten hans til det som i dag er den vesle tettstaden [[Haroldswick]] på øya [[Unst]] og annekterte både Orknøyane og Hjaltland. [[Fil:HakonTheOldAndSkule-Flateyjarbok.jpg|mini|Etter å ha forsvart Hebridane, døyr Håkon IV Håkonsson i Kirkwall same år. <br /><small>Bilete frå [[Flateyjarbók]]</small>]] === Strid med Noreg === I [[1194]] då kong [[Sverre Sigurdsson]] var konge i Noreg og [[Harald Maddadsson]] var jarl over Orknøyane og Shetland, samla lendmannen Hallkjell Jonsson og svogeren til jarlen, Olav, ein hærstyrke som vart kalla [[øyskjeggane]] (''eyjarskeggjar'') på Orknøyane og sigla mot Noreg. Opprøret vart slege ned og Sverre tok jarldømet over Shetland frå Harald jarl og la det direkte under den norske trona. Makta til jarldømet var kraftig svekt og det vart dimed trekt nærare under skotsk påverknad. Skottland låg knappe 16&nbsp;km unna Orknøyane og Harald Maddadsson kjempa for å halda på sjølvstendet sitt. === Auka skotsk interesse === Då [[Aleksander III av Skottland]] fylte 21 år i [[1262]] og vart myndig, kynte han at han hadde ynske om å halda fram politikken andsynes dei vestlege og nordlege øyane som far hans hadde byrja, men som hadde stogga då han døydde 13 år tidlegare. Han sende eit formelt krav til den mektige norske kongen [[Håkon Håkonsson]]. At Håkon døydde i 1263 hindra vidare norsk ekspansjon i Skottland. Kong [[Magnus Lagabøte]] braut med ekspansjonspolitikken til far sin. Han innleidde fredstingingar med kong Aleksander. Ved [[Perthtraktaten]] i [[1266]] oppgav kong Magnus dei mest fjerntliggjande norske områda og gav frå seg øya [[Man]] i [[Irskesjøen]] og Sudreyar ([[Hebridane]]) til Skottland for 4000 mark sterling og mot ei årleg avgift på 100 mark (som skottane snart lét vera å betala). Som motytingar vart det norske herredømet over Orknøyane og Hjaltland respektert av Skottland. Magnus ville ha fred med Skottland for å kunna oppfylla krav i ein ny handelstraktat med England. I 1223 kravde engelskmennene at Noreg slutta fred med Skottland. I 1269 vart avtala utvida til gjensidig frihandel. [[Fil:Christian 1 of Denmark.jpg|mini|[[Kristian I av Danmark-Noreg|Kong Kristian I]] pantsette øyane som betaling av medgift.]] I [[1397]] vart Noreg ein del av [[Kalmarunionen]]. Etter kvart kom Noreg under dansk overherredøme. Kong [[Kristian I av Danmark-Noreg|Kristian I]] var i pengenaud og då dotter hans, Margaret, i [[1468]] vart trulova med [[Jakob III av Skottland]] trong han pengar til betaling av [[medgift]]. Utan at det norske riksrådet visste om det, inngjekk han 8. september 1468 ein kontrakt med skottekongen om pantsetjing av [[Orknøyane]] for 50 000 rhinske gylden og 28. mai året etter Shetland for 8000 rhinske gylden. For å vera på den sikre sida sytte han for ein klausul om innløysingshøve for framtidige norske kongar. Fleire kongar av [[Danmark-Noreg|dobbeltriket]] prøvde på 1600- og 1700-talet fånyttes å innløysa øyane, men vart kvar gong avvist. === Hansatida === Etter vikingtida kom fire hundreår der Shetland selde varene sine til omverda via [[Hansaen]] i Bergen, [[Bremen]], [[Lübeck]] og [[Hamburg]]. Hanseatane henta ut skip lasta med salta [[atlanterhavstorsk|torsk]] og [[lange]] og tilførte øybuarane kontantar, [[korn]], [[klede]], [[øl]] og andre varer i byte. Denne handelen varte fram til [[Acts of Union 1707|unionsavtalen mellom Skottland og England i 1707]] då hansaen ikkje lenger fekk løyve til å handla med Shetland. Som fylgje av utestenginga av hanseatane gjekk Shetland inn i ein økonomisk depresjon, då skottane og dei lokale kjøpmennene ikkje var like dyktige i saltfiskhandel. For dei sjølvstendige bøndene på Shetland førte den økonomiske depresjonen til at dei kom inn i ein negativ spiral. === Den andre verdskrigen === Under [[den andre verdskrigen]] vart ei norsk marineavdeling med tilnamnet [[Shetlandsgjengen]] etablert av [[Special Operations Executive|SOE]], Norwegian Section, hausten [[1940]] med base i [[Scalloway]] på Shetland, for operasjonar mot [[Noreg]]. På Shetland hadde det etter kvart samla seg kring 30 fiskeskøyter som norske flyktningar hadde sigla over. Ein del av desse skøytene vart no leigde og norske fiskarar vart verva som friviljug mannskap. Shetlandsgjengen sigla i løynde oppdrag mellom Noreg og Shetland og frakta [[Kompani Linge|Linge-karar]], [[etterretning]]sfolk, [[flyktning]]ar, instruktørar for motstandsrørsla og militære forsytingar. I alt gjorde Shetlandsgjengen over 200 turar, der den mest kjende personen [[Leif Andreas Larsen]] (Shetlands-Larsen) var skipper for 52 av turane<ref>[http://www.kulturnett.no/hordaland/kulturminner/kulturminne.jsp?id=T8461534&lang=no_NO Kulturnett Hordaland om Shetlands-Larsen]</ref>. === Shetland i dag === I same tidsperiode som det vart funne olje og gass på norsk sokkel, fann ein òg dette utanfor Shetland. Austshetlandsbassenget er eit av dei største oljefelta i Europa og olja som vert vunnen ut her vert send til oljeterminalen i [[Sullom Voe]] (norrønt: ''Solheimavagr''). Sullom Voe-terminalen opna i 1978 og er den største oljeeksporthamna i Storbritannia med eit volum på 25 millionar tonn årleg. Shetland har ein unik folkerettsleg situasjon i og med historia som pantsett frå Noreg og teken opp i det skotske territoriet, som no er ein del av Storbritannia. Mange har stilt spørsmål ved kva rettsstilling øyane skal ha under krona og det britiske statsstyret, men den fyrste som verkeleg har sett saka på kartet, er Stuart Hill. Han erklærte 21. juni 2008 den vesle [[Forewick Holm]] ved Papa Stour for sjølvstendig<ref>http://www.forvik.com/</ref>, ved å visa til den spesielle og uavklarte statusen til øyane. To år seinare, 21. juni 2010, erklærte han og eit tjuetals sympatisørar heile Shetland for sjølvstendig<ref>http://www.sovereignshetland.com/index.htm</ref>. == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:nb:Shetland|Shetland]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 22. mars 2010.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} {{wikivoyage|Shetland}} * [http://www.shetland.gov.uk/ Shetland Islands Council] * [http://visit.shetland.org Visit.Shetland.org - offisiell turistside] * [http://www.shetland.org Shetland.org] * [http://www.shetland.gov.uk/council/documents/sins2005.pdf Statistikk frå Shetland] (pdf-fil) * [http://www.wirhoose.co.uk/ Shetland dialekt] * [http://www.shetlink.com/ Shetlink] * [http://www.undiscoveredscotland.co.uk/areashet/index.html Undiscovered Scotland - Shetlandsøyane] * [http://www.shetlandscenes.co.uk/ Shetland Scenes] * [http://www.originart.eu/oa/frame.html Virtuell rundtur på Shetland] * [http://www.shetlopedia.com Shetlopedia.com - The Shetland Encyclopedia] * [http://www.shetlanddictionary.com/ ShetlandDictionary.com] {{Shetland}} {{Regionar i Skottland}} {{Dei britiske øyane}} {{Øyar i Skottland}} {{Tidlegare norske område}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Shetlandsøyane| ]] [[Kategori:Øyar i Skottland]] [[Kategori:Northern Isles]] [[Kategori:Tradisjonelle grevskap i Skottland]] [[Kategori:Tidlegare norske kronkoloniar]] [[Kategori:Statthaldarskap i Skottland]] [[Kategori:Stadnamn av norrønt opphav i Skottland]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2010]] kuhe6pha4qa30ofvbfmpl2j5mn64zl6 2 5119 3398305 39696 2022-08-11T20:11:29Z Chepry 75 update wikitext text/x-wiki My name is Andrzej, I work mainly on [[:pl:Strona_główna|Polish Wikipedia]] as [[:pl:Wikipedysta:Chepry|Chepry]]; on New-Norwegian Wikipedia I usually adding/updating [[:en:Wikipedia:Interlanguage links|interlanguage links]]... [[ar:user:Chepry]][[bg:user:Chepry]][[ca:user:Chepry]][[cs:user:Chepry]] [[da:user:Chepry]][[de:user:Chepry]][[el:user:Chepry]][[en:user:Chepry]] [[eo:user:Chepry]][[es:user:Chepry]][[et:user:Chepry]][[fi:user:Chepry]] [[fr:user:Chepry]][[he:user:Chepry]][[hr:user:Chepry]][[hu:user:Chepry]] [[id:user:Chepry]][[it:user:Chepry]][[ja:user:Chepry]][[ko:user:Chepry]] [[la:user:Chepry]][[lt:user:Chepry]][[ms:user:Chepry]][[nl:user:Chepry]] [[pl:user:Chepry]][[no:user:Chepry]][[pt:user:Chepry]][[ro:user:Chepry]] [[ru:user:Chepry]][[simple:user:Chepry]][[sl:user:Chepry]][[sr:user:Chepry]] [[sv:user:Chepry]][[ta:user:Chepry]][[uk:user:Chepry]][[zh:user:Chepry]] h4upggws8pa3okdk9ityvvhui6403zr 0 6604 3398363 3275862 2022-08-12T08:29:24Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Heckert GNU white.svg|mini|høgre|GNU-logoen]] '''GNU Free Documentation License''' ('''GFDL''', '''GNU fri dokumentasjonslisens''' omsett til [[norsk]]) er ein «[[copyleft]]» [[lisens]] for [[fritt innhald]] laga av [[Free Software Foundation]] (FSF) for [[GNU]]-prosjektet. Den aktuelle versjonen av lisensen er versjon 1.2 som er å finna på [http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html GNU si vevside]. Lisensen er laga for [[programvaredokumentasjon]] og anna referanse og intruksjonsmateriell. Den slår fast at alle kopiar av innhaldet, sjølv om det er endra, skal ha den same lisensen. Kopiane kan seljast, men dersom dei blir produsert i større mengder skal ein original gjerast tilgjengeleg som gjer vidare endringar enkelt. [[Wikipedia]] er det største dokumentasjonsprosjektet som brukar lisensen. Mange personar og grupper, t.d [[Debian]]prosjektet (basert på deira [[Debian Free Software Guidelines|retningsliner]]), ser på GFDL som ein ikkje-fri lisens. Grunnane til dette er at GFDL tillet «invariant» tekst som ikkje kan endrast eller fjernast og at forbodet mot [[DRM]]system hindrar gyldig bruk også. == Secondary Sections == Lisensen skil mellom ein «Document»-del og ein «Secondary Sections»-del. «Secondary Sections»-delane skal ikkje vera samanvevd med «Document»-delen., men er der som «forheng og vedheng» (forside, appendiks). «Secondary sections»-delar kan innehalda informasjon om [[forfattar]]en eller [[utgjevar]]en sitt forhold til innhaldet, men ikkje innhald i seg sjølv. Medan dokumentet i seg sjølv er fullt ut redigerbart, og er i alt vesentleg dekt av (men ukompatibel med) ein [[GNU General Public License|GNU GPL]]-tilsvarande lisens, har nokon av «Secondary sections»-delane ulike restriksjonar hovudsakleg for å sikra skikkeleg godkriving av tidlegare forfattarar. Forfattarane av tidlegare versjonar skal godskrivast og «invariant»-deler spesifisert av originalforfattaren som handlar om denne sitt forhold til innhaldsemnet skal ikkje endrast. Dersom innhaldet ''blir'' endra så må tittelen på dokumentet også endrast. Lisensen har også reglar for framside og bakside på [[bok|bøker]], og «History», «Acknowledgements»-, «Dedications»- og «Endorsements»-delar. == Kritikk mot GFDL == Det er fleire argument mot GNU FDL, og nokre kritikarar tilrår andre lisensar som t.d [[Creative Commons]]-lisensar eller til og med [[GNU GPL]]. === Brei [[Digital Rights Management|DRM]]-klausul === Lisensen seier: :''You may not use technical measures to obstruct or control the reading or further copying of the copies you make or distribute.'' Kritikken går ut på at denne «klausulen» er for brei fordi den også gjeld for private kopiar som ikkje er vidaredistribuert. Dette kan såleis tolkast til å bety at ein ikkje kan [[zip]]pa, [[kryptering|kryptera]], eller til og med lagra GNU FDL kopiar i eit [[lukka filformat]] sidan det hindrar lett lesing/tilgang av/til innhaldet, utan å bryta lisensvilkåra. I tillegg er 'technical measures' undefinert og kan difor tolkast breitt. Nokon former for [[lagringsmedium]] og filformat kan ha DRM-funksjonar innebygd. Dette kan bety at ein ikkje kan bruka slike medium uta å bryta lisensvilkåra, sjølv om ein gjer det mogleg å få tilgang på kjeldedokumentet på andre måtar. === Invariant sections === Eit GNU FDL lisensiert verk kan fort bli «overbelasta» av «invariant»-delar som alltid må takast vare på. Dette kan føra til at det samlar seg opp ei rad med tittelsider og dedikeringar som må vera med i kvar einaste kopi av verket (også kopiar på [[papir]]), dersom det har ei lang redigeringshistorie med ulike forfattarar. Slike sider kan ikkje fjernast før verket ikkje er dekt av [[opphavsrett]] lenger (noko kan ta langt over 100 år). === Ikkje kompatibel med [[GPL]] === GNU FDL er ikkje «kompatibel» med GPL-lisensen: GFDL-lisensiert innhald kan ikkje leggjast inn i GPL-lisensiert [[programkode]], og tekst frå GPL-lisensiert porgramkode kan ikkje leggjast inn i GFDL-lisensiert innhald. Av den grunn blir ofte programkode-eksempel dobbeltlisensiert under både GPL og GFDL, slik at den både kan brukast i programkoden og dokumentasjonen til den. == Historie == Ein [[kladd]] til GFDL vart publisert seint i [[1999]] for å få tilbakemeldingar. Etter endringar vart versjon 1.1 publisert i [[mars 2000]], og versjon 1.2 i [[November 2002]]. == Sjå og == * [[Fri programvare]] * [[Ope innhald]] * [[Fritt innhald]] * [[Creative Commons]] * [[Ope maskinvare]] * [[Public domain]] == Bakgrunnsstoff == Here are resources discussing the appropriateness of the GFDL: * [http://www.fsf.org/licenses/fdl.html fsf.org] - GNU Free Documentation License * [http://people.debian.org/~srivasta/Position_Statement.xhtml people.debian.org] - Draft of Debian position statement about the GFDL * [http://home.twcny.rr.com/nerode/neroden/fdl.html home.twcny.rr.com] - Why You Shouldn't Use the GNU FDL * [https://en.wikivoyage.org/wiki/Wikivoyage:Why_Wikivoyage_isn%27t_GFDL Wikivoyage.org] - Why Wikivoyage isn't GFDL: Problems with using the GFDL for short printed texts (historic) * [http://www.gnu.org/encyclopedia/ gnu.org] - The Free Universal Encyclopedia And Learning Resources [[Kategori:GNU]] [[Kategori:Fritt innhald-lisensar]] 8vdypy0ln82tovtmi4v0c990wqudy9u 0 8726 3398395 3393684 2022-08-12T10:51:15Z Ranveig 39 Fjerna utdatert oppl. om amerikansk ambassade. using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{om|landet|namnet|namnet Israel}} {{Fakta om Israel}} '''Israel''', offisielt '''Staten Israel''' ([[hebraisk]] מְדִינַת יִשְׂרָאֵל, ''Medīnat Yisrā'el''; [[arabisk]] دولة إِسرائيل, ''Dawlat Isrāʼīl'') er eit land i [[Vest-Asia]] ved søraustkysten av [[Middelhavet]]. Det grensar mot [[Libanon]] i nord, [[Syria]] i nordaust, [[Jordan]] i aust og [[Dei palestinske territoria]] som består av [[Vestbreidda]] og [[Gazastripa]] i høvesvis aust og sørvest, [[Egypt]] og [[Aqababukta]] i [[Raudehavet]] i sør. Landet er geografisk variert sjølv om det har relativt lita utstrekning.<ref name="cia">{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html |title=Israel |date=20. november 2012 |work=The World Factbook |publisher=Central Intelligence Agency |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{Harvard citation no brackets|Skolnik|2007|pp=132–232}}</ref> I grunnlova si definerer Israel seg som ein [[jødedom|jødisk]] og [[demokrati]]sk stat, og det er det einaste landet i verda med ein jødisk majoritet.<ref name=freedomhouse2008>{{cite web |url=http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2008/israel |work=Freedom i World |title=Israel |publisher=Freedom House |år=2008 |accessdate=26. september 2014}}</ref> Den 29. november 1947, tilrådde [[SNs generalforsamling]] at ein implementerte [[SNs delingsplan for Palestina|delingsplanen]] deira for [[Palestinamandatet]]. Den 14. mai 1948 erklærte [[David Ben-Gurion]], leiaren for [[World Zionist Organization|Sionistorganisasjonen]] og [[Jødisk byrå for Israel|Jødisk byrå for Palestina]] «opprettinga av ein jødisk stat i [[Israels land]], som skal heite Staten Israel», ein sjølvstendig stat som enda Palestinamandatet 15. mai 1948.<ref>{{cite web |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace+Process/Guide+to+the+Peace+Process/Declaration+of+Establishment+of+State+of+Israel.htm |publisher=Israelsk utanriksdepartement |title=Declaration of Establishment of State of Israel |date=14. mai 1948 |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite book|last1=Brenner|first1=Michael| last2=Frisch|first2=Shelley|title=Zionism: A Brief Historie|publisher=Markus Wiener Publishers|date=April 2003|år=2003|page=184}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Historie/Modern+History/Centenary+of+Zionism/Zionist+Leaders-+David+Ben-Gurion.htm|title=Zionist Leaders: David Ben-Gurion 1886–1973|accessdate=26. september 2014|publisher=Israelsk utanriksdepartement}}</ref> Arabiske armear frå nabolanda [[den arabisk-israelske krigen i 1948|invaderte]] Palestina dagen etter og kjempa mot dei israelske styrkane.<ref>[[Yoav Gelber]], ''Palestina 1948'', 2006 — Chap.8 «The Arabs Regular Armies' Invasion of Palestine».</ref> Israel har sidan kjempa [[Midtausten-konflikten|fleire krigar]] med dei nærliggjande arabarlanda,<ref name=RoutledgeAtlas>{{Harvnb|Gilbert|2005|p=1}}</ref> og har i løpet av desse stridane [[israelskokkuperte territorium|okkupert]] Vestbreidda, [[Sinaihalvøya]] (mellom 1967 og 1982), delar av [[Sør-Libanon]] (mellom 1982 og 2000), Gazastripa og [[Golanhøgdene]]. Staten har annektert delar av desse territoria, mellom anna [[Aust-Jerusalem]], men grensa til Vestbreidda er omstridd.<ref>{{cite book|title=The Question of Palestine & the United Nations|publisher=United Nations Department of Public Information|chapter=The status of Jerusalem|chapter-url=http://www.un.org/Depts/dpi/palestine/ch12.pdf}}</ref><ref name="Olmertquote">{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4856762.stm |title=Analysis: Kadima's big plans |author=BBC News |accessdate=26. september 2014 |date=29. mars 2006}}</ref><ref name="HomelandSecurityBorders">{{cite web |url=http://www.hstoday.us/index.php?id=483&cHash=081010&tx_ttnews%5Btt_news%5D=873 |title=Israel’s Hard-Learned Lessons |last1=Kessner |first1=BC |date=2. april 2006 |publisher=Homeland Security Today |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref name="TelAvivNotes">{{cite web |url=http://www.inss.org.il/publications.php?cat=21&incat=&read=203 |title=The Legacy of Undefined Borders |last=Kumaraswamy |first=P. R. |date=5. juni 2002 |publisher=Tel Aviv Notes |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref name="Epokeborders">{{cite news |url=http://www.theepoketimes.com/n2/world/israel-journal-a-land-without-borders-34590.html |title=Israel Journal: A Land Without Borders |newspaper=The Epoke Times |accessdate=26. september 2014}}</ref> Israel har signert fredsavtalar med [[Egypt]] og [[Jordan]], men forsøk på å løyse den israelske–palestinske konflikten har så langt ikkje ført til fred. Det økonomiske senteret i Israel er [[Tel Aviv]],<ref name="lboro.ac.uk">{{cite web |title= GaWC&nbsp;– The World I følgje GaWC 2008 |work=Globalization and World Cities Research Network |accessdate=1. mars 2009 |url= http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html}}</ref> medan [[Jerusalem]] er den mest folkerike byen og hovudstaden i landet, sjølv om han internasjonalt ikkje vert rekna som ein del av Israel.<ref>Victor Kattan, «Competing claims, contested city: the sovereignty of Jerusalem in international law" states on page 2, paragraph 2 that no country recognizes Israeli sovereignty in West or East Jerusalem.</ref><ref group=merk>[[Jerusalemlova]] seier «Jerusalem, heil og samla, er hovudstaden i Israel» og byen tener som setet for regjeringa, heimstaden til presidenten, regjeringskontora, høgsteretten og [[Knesset|parlamentet]]. [[Tryggingsrådet]] i [[Dei sameinte nasjonane]] sin resolusjon 478 (20. august 1980) erklærte Jerusalemlova «ugyldig» og bad medlemslanda trekkje attende diplomatar frå Jerusalem. Dei sameinte nasjonane og alle medlemsslanda har nekta å godta Jerusalemlova (sjå {{Harvard citation no brackets|Kellerman|1993|p=140) og har halde ambassadane sine i andre byar som Tel Aviv, [[Ramat Gan]] og [[Herzliya]] (sjå [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/is.html CIA Factbook] og [http://www.un.org/Depts/Cartographic/map/profile/israel.pdf Kart over Israel]). Dei palestinske styresmaktene ser [[Aust-Jerusalem]] som hovudstaden i ein framtidig palestinsk stat. Den endelege statusen til byen må avgjerast i forhandlingar mellom Israel og palestinske styresmakter. (sjå [http://www.pij.org/details.php?id=460 «Negotiating Jerusalem,» Palestine–Israel Journal]).</ref><ref>{{cite web|url=http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/basic10_eng.htm |title='&#39;Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel'&#39; |publisher=Knesset.gov.il |accessdate=26. september 2014}}</ref> Av etniske grupper i Israel finn ein [[askenasiske jødar]], [[mizrahiske jødar]], [[palestinarar]], [[sefardiske jødar]], [[jemenittiske jødar]], [[etiopiske jødar]], [[bahrainarar|bahrainske jødar]], [[beduinar]], [[israelske drusarar|drusarar]], og mange andre grupper.<ref name="Service to Israel Tugs at Identity of Arab Citizens">{{cite web|last=Rudoren|first=Jodi|title=Service to Israel Tugs at Identity of Arab Citizens|url=http://www.nytimes.com/2012/07/13/world/middleeast/service-to-israel-tugs-at-arab-citizens-identity.html?hpw&_r=0|publisher=New York Times}}</ref> Folketalet i Israel, som talt av [[Israelsk statistisk sentralbyrå]], var i 2014 estimert til 8&nbsp;146&nbsp;300&nbsp;innbyggjarar, og av desse var 6&nbsp;110&nbsp;600 [[israelske jødar|jødiske]], mange av blanda etnisk bakgrunn. Den nest største folkegruppa i landet er [[arabiske borgarar i Israel|arabarar]], med 1&nbsp;686&nbsp;000 innbyggjarar (inkludert [[drusarar]] og dei fleste arabarane i Aust-Jerusalem).<ref name="cbsmonth">{{cite web |url=http://www1.cbs.gov.il/webpub/pub/text_page_eng.html?publ=93 |title=Monthly Bulletin of Statistics for Population |date=7 August 2013 |publisher=[[Israel Central Bureau of Statistics]] |accessdate=24. august 2013}}</ref><ref name="population_stat">{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_&_Culture/newpop.html |title=Latest Population Statistics for Israel |date=April 2013 |publisher=Jewish Virtual Library |accessdate=26. september 2014}}</ref> Dei fleste israelske arabarane er [[Islam i Israel|muslimar]], inkludert delvis fastbuande beduinar. Resten er [[kristendom i Israel|kristne]] og [[israelske drusarar|drusarar]]. Andre minoritetar er [[maronittar i Israel|maronittar]], [[samaritanarar]], [[afrikansk-hebraiske israelittar i Jerusalem|svarte hebraiske israelittar]], andre [[afrikanar]]ar,<ref>{{cite news |title=The Black hebraiskes of Israel |first=Stephanie |last=Rice |url=http://www.globalpost.com/dispatch/israel-and-palestine/090430/israels-black-hebrews |newspaper=GlobalPost |date=4. mai 2009 |accessdate=26. september 2014}}</ref> [[armenarar i Israel|armenarar]], [[tsjerkessarar i Israel|tsjerkessarar]], [[romfolk#Israel|romfolk]] og andre. Det er òg mange utanlandske arbeidarar og asylsøkjarar i Israel frå Afrika og Asia. Israel er eit [[representativt demokrati]] med eit parlamentarisk system, [[høvestalsval]] og [[allmenn røysterett]].<ref>{{Harvard citation no brackets|Rummel|1997|p=257}}. «A current list of liberal democracies includes: Andorra, Argentina, ... , Kypros, ... , Israel, ...»</ref><ref>{{cite web|url= http://www.freedomhouse.org/article/global-survey-2006-middle-east-progress-amid-global-gains-freedom |title=Global Survey 2006: Middle East Progress Amid Global Gains in Freedom |accessdate=26. september 2014 |date=19. desember 2005 |publisher=Freedom House}}</ref> [[statsminister i Israel|Statsministeren]] er regjeringssjef medan presidenten har ei heller seremoniell stilling, og [[Knesset]] er det einkamra lovgjevande organet i Israel. Israel er eit [[industriland]] og [[Organisasjonen for økonomisk samarbeid og utvikling|OECD]]-medlem,<ref name="OECD">{{cite web |url=http://www.oecd.org/israel/israelsaccessiontotheoecd.htm |title=Israel's accession to the OECD |publisher=Organisasjonen for økonomisk samarbeid og utvikling |accessdate=26. september 2014}}</ref> med den 43. største økonomien i verda etter nominell BNP i 2012. Israel har den høgaste levestandarden i Midtausten og den tredje høgaste i Asia,<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf |title=Human development indices |publisher=United Nations Development Programme |accessdate=26. september 2014}}</ref> og av dei høgaste forventa levealdrane i verda.<ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/news/who-life-expectancy-in-israel-among-highest-in-the-world-1.276618 |title=WHO: Life expectancy in Israel among highest in the world |newspaper=Haaretz |date=24. mai 2009}}</ref> ==Etymologi== [[Fil:Merneptah Israel Stele Cairo.JPG|mini|upright|[[Merneptah-stelen]]. Det finst alternative omsetjingar, men dei fleste bibelske arkeologane set om hieroglyfane som Israel, som gjer dette til den eldste historiske nedteikninga av namnet Israel.]] Då sjølvstendet kom i 1948, tok landet namnet «Staten Israel» (''Medinat Yisrael'') etter at forslag om andre historiske og religiøse namn som ''Eretz Israel'' («[[Israels land]]»), [[Zion]] og [[Judea]], vart avslått.<ref>{{cite news |work=The Palestina Post |location =Jerusalem |date=7. desember 1947 |page=1 |title=Popular Opinion |url= http://www.jpress.org.il/Repository/getFiles.asp?Style=OliveXLib:LowLevelEntityToSaveGifMSIE_TAUEN&Type=text/html&Locale=english-skin-custom&Path=PLS/1947/12/07&ChunkNum=-1&ID=Ar00105&PageLabel=1}}</ref> Namna Israels land og barn av Israel har historisk synt til høvesvis det bibelske [[Kongedømet Israel]] og heile den jødiske nasjonen.<ref name=levine>{{cite news | last = Levine |first = Robert A. |title = See Israel as a Jewish Nation-State, More or Less Democratic |work=The New York Times |date = 7. november 2000 |accessdate =26. september 2014 |url= http://www.nytimes.com/2000/11/07/opinion/07iht-edlevine.t.html}}</ref> [[Namnet Israel]] viser til patriarken [[Jakob]] ([[moderne hebraisk]]&nbsp;''{{Unicode|Yisraʾel}}'', ''{{Unicode|Isrāʾīl}}''; [[gresk]] Ἰσραήλ ''Israēl''; «kamp med Gud»<ref>{{cite book |title=Longman pronunciation dictionary |first=John C. |last=Wells |publisher=Longman |location=Harlow, England |år=1990 |isbn=0-582-05383-8 |page=381}} om «Jakob».</ref>) som i følgje [[Bibelen]] vart gjeven dette namnet etter at han vann ein kamp med ein engel.<ref>«Då sa mannen: «Du skal ikkje lenger heita Jakob. Israel skal vera namnet ditt, for du har kjempa med Gud og menneske og vunne.».» ([[1. mosebok]], 32:28, 35:10). Sjå òg [http://www.mechon-mamre.org/p/pt/pt1312.htm Hosea 12:5].</ref> Dei tolv sønene til Jakob var stamfedrar for [[israelittane]], òg kalla «dei tolv stammene i Israel» eller «barn av Israel». Jakob og sønene hans hadde budd i [[Kanaan]], men vart tvinga av svelt til å dra til Egypt i fire generasjonar, før [[Moses]], eit tippoldebarn av Jakob,<ref>[http://www.bibel.no/Nettbibelen?query=utY2AwCVpP5hb7pn9FUBs/PWR82Mp3b+DpjdqKWTu8T9C/ZOJSiTItdG6Z1wyDfq 2. Mos 6:16–20]</ref> førte israelittane tilbake til Kanaan under [[flukta frå Egypt]]. Første gongen ordet «Israel» er nemnt er på [[Merneptah-stelen]] i [[Det gamle Egypt]] (datert til 1200-talet fvt.).<ref>{{Harvard citation no brackets|Barton|Bowden|2004|p=126}}. «The Merneptah Stele ... is arguably the oldest evidence outside the Bible for the existence of Israel as early as the 13th Century BC.»</ref> Området vert òg kalla [[Det heilage landet]], og er heilag for alle [[abrahamske religionar]] inkludert jødedom, kristendom, islam og [[bahai]]trua. Frå 1920 vart heile regionen kalla [[Palestinamandatet|Palestina (under Det britiske mandatet)]] fram til Israel erklærte sjølvstende i 1948. Gjennom historia har området hatt forskjellige namn, som Judea, [[Samaria]], [[Sør-Syria]], [[Syria Palestina]], [[kongedømet Jerusalem]], [[provinsen Judea]], [[Coele-Syria]], [[Retjenu]] og [[Kanaan]]. ==Historie== ===Tidlegast historie=== [[Fil:Kingdom of Israel 1020 map.svg|venstre|mini|upright|[[Kongedømet Israel]] på 1000-talet fvt.]] Namnet «[[Israels land]]», på hebraisk kalla ''Eretz Yisrael'', har vore viktig og heilag for jødane sidan bibelsk tid. I følgje [[Toraen]], [[Det forjetta landet|lovde Gud landet]] til dei tre [[patriark i Bibelen|patriarkane]] for det jødiske folket.<ref>«Herren din Gud vil føra deg til det landet fedrane dine tok, og du skal ta det på nytt. Og han skal gjera vel imot deg og gjera deg endå meir talrik enn fedrane dine..» [http://www.bibel.no/Nettbibelen?query=tSvxRhJI9Wr8xkfTy7PG4KmNvFd9eXGq2pus1XUcOcvaxbXX2pWqkMLEEvl+a3hG 5. MOS 30:5].</ref><ref>«Men vender de om til meg og held boda mine og lever etter dei, om de så er drivne bort der himmelen endar, skal eg samla dykk og føra dykk til den staden eg har valt til bustad for namnet mitt.» [http://www.bibel.no/Nettbibelen?query=3mfEuKgB50lBYi9N052YQDZb/XrwmmfE5beFBPaGrprGBib+rg2VFnXO0g2B1fFf Nehemja 1:9].</ref> På grunnlag av Skrifta har dei tre patriarkane blitt plassert til ein stad tidleg på 1000-talet fvt.,<ref>{{cite journal |url=http://www.pbs.org/walkingthebible/timeline.html |publisher=Public Broadcast Television |title=Walking the Bible Timeline |work=Walking the Bible |accessdate=26. september 2014 }}</ref> og det første [[Kongedømet Israel]] vart oppretta kring 1000-talet fvt. Etterfølgjande israelittiske kongedøme og statar vart styrt periodisk over dei neste fire hundre åra, og er kjend frå forskjelilge utanombibelske kjelder.<ref>{{Harvard citation no brackets|Friedland|Hecht|2000|p=8}}. «For a thousand years Jerusalem was the seat of Jewish sovereignty, the household site of kings, the location of its legislative councils and courts.»</ref><ref>{{Harvard citation no brackets|Ben-Sasson|1985}}</ref><ref>{{cite book |title=A Brief Historie of Ancient Israel |last=Matthews |first=Victor H. |år=2002 |publisher=Westminster John Knox Press |isbn=978-0-664-22436-3 |page=192 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite book |title=A Historie of Ancient Israel and Judah |last=Miller |first=J. Maxwell |author2=Hayes, John Haralson |år=1986 |publisher=Westminster John Knox Press |isbn=978-0-664-21262-9 |page=523 |ref=harv}}</ref> Det nordlege kongedømet Israel, i tillegg til filistiske bystatar, fall i 722 fvt., medan det sørlege [[Kongedømet Judea]] og fleire [[Fønikia|fønikiske]] bystatar framleis eksisterte då regionen kom under [[Assyria]]. Då [[Babylonia|babylonarane]] kom til, vart Judea til slutt erobra i 586 fvt. ===Antikken=== Med det påfølgjande [[Akkamenidane|persiske styret]] vart regionen, som var delt mellom provinsen Syria-Coele og seinare det sjølvstendige [[Yehud Medinata]], gradvis utvikla attende til eit bysamfunn, stort sett dominert av judearar. Den [[Hellenistisk Hellas|greske]] erobringa gjekk stort sett føre seg utan motstand og interesse. Det vart innlemma i det ptolemaiske og seinare [[Selevkideriket]], og det sørlege [[Levanten]] vart kraftig [[Hellenisering|hellenisert]], medan spaninga voks mellom judearane og grekarane. Det braut ut strid i 167 fvt. med [[Makkabearopprøret]], som førte til at det sjølvstendige hashmoneiske kongedømet i Judea vart oppretta, som seinare utvida seg over det meste av det moderne Israel, medan selevkidane gradvis mista kontroll i området. [[Fil:Rom, Titusbogen, Triumphzug.jpg|mini|venstre|Skattar, inkludert [[Menoraen]], ført i ein [[romersk triumf]] etter [[omleiringa av Jerusalem (70)|omleiringa av Jerusalem i år 70]] (original [[relieff]] frå [[Titusboge]] i [[Roma]]).]] [[Romarriket]] invaderte regionen i 63 fvt., og tok først kontroll over Syria, og gjekk så inn i den hashmoneiske borgarkrigen. Kampen mellom pro-romersk og pro-parthiske fraksjonar i Judea førte til at [[Herodes den store]] tok over makta og til opprettinga av [[det herodiske kongedømet]] som ein judeisk vasallstat under Roma. Då dette kongedømet forsvann vart Judea omgjort til ein romersk provins, og ein valdeleg strid mellom jødane og gresk-romarane kulminerte i [[dei jødisk-romerske krigane]], og endra i omfattande øydelegging, utdriving og folkemord. Det jødiske nærværet i regionen vart kraftig svekt då [[Bar Kokhba-opprøret]] mot romarane mislukkast i år 132.<ref>Oppenheimer, A'haron and Oppenheimer, Nili. ''Between Rome and Babylon: Studies in Jewish Leadership and Society''. Mohr Siebeck, 2005, s. 2.</ref> Det var likevel eit lite jødisk nærvær og [[Galilea]] vart eit religiøst senter.<ref>{{cite book |title=Atlas of Jewish History |last=Cohn-Sherbok |first=Dan |år=1996 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-08800-8 |page=58 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite web |url=http://sunburst.usd.edu/~clehmann/erp/Palestina/palestin.htm |title=Palestine |last=Lehmann |first=Clayton Miles |date=18. januar 2007 |work=Encyclopedia of the Roman Provinces |publisher=University of South Dakota |accessdate=26. september 2014}}</ref> [[Mishnah]] og ein del av [[Jerusalem Talmud|Talmud]], sentrale jødiske tekstar, vart skrivne på 100- til 300-talet i Tiberias og Jerusalem.<ref>{{Harvard citation no brackets|Morçöl|2006|p=304}}</ref> Regionen vart busett av hovudsakleg av gresk-romarar på kysten og [[samaritanarar]] i åsane. Kristendommen utvikla seg gradvis på kostnad av romersk heidenskap då området var under [[Austromarriket|bysantinsk]] styre og vart omgjort til eit bispedøme for austen i provinsane Palaestina Prima og Palaestina Secunda. Gjennom 400- og 500-talet forma [[samaritanaropprøra]] landet med store øydeleggingar av bysantinsk-kristne og samaritanske samfunn, og ein minke i folketalet. Etter persarane erobra landet og grunnla [[det jødiske opprøret mot Heraklios|det jødiske samveldet]] i 614, tok [[Austromarriket]] igjen over styret i 625 og forfallet og øydeleggingane i regionen heldt fram. ===Mellomalderen=== I 635 vart regionen, inkludert Jerusalem, erobra av [[arabarar]]. Det var verande under muslimsk kontroll med hovudsakleg muslimske folkesetnader dei neste 1300 åra.<ref name="MosheGil">{{cite book |title=A Historie of Palestine, 634–1099 |last=Gil |first=Moshe |år=1997 |publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-59984-9 |url= |ref=harv}}</ref> Kontrollen over regionen gjekk frå [[omajadane]],<ref name="MosheGil"/> [[abbasidane]],<ref name="MosheGil"/> og [[krossfararstatar|krossfararar]] dei neste seks hundreåra,<ref name="MosheGil"/> før området vart erobra i 1260 av [[mamelukkane|Mamelukk-sultanatet]].<ref name="GudrunKramer">{{cite book |title=A Historie of Palestine: From Ottoman Conquest to the Founding of the State of Israel |last=Kramer |first=Gudrun |år=2008 |publisher=Princeton University Press |isbn=978-0-691-11897-0 |page=376|url= |ref=harv}}</ref> I 1516 vart regionen erobra av [[Det osmanske riket]] og vart verande under [[Osmansk Syria|tyrkisk styre]] fram til slutten av [[første verdskrigen]], då Storbritannia slo dei osmanske styrkane og sette opp ein militær administrasjon i det tidlegare Osmanske Syria, som Israel då var ein del av. I 1920 vart området delt under [[mandat i Folkeforbundet|mandatsystemet]] og vart ein del av [[Palestinamandatet]].<ref name="GudrunKramer"/><ref>{{cite web |url=http://avalon.law.yale.edu/20th_century/leagcov.asp#art22 |title=The Covenant of the League of Nations |work=Article 22 |accessdate=18. oktober 2012}}</ref><ref>"Mandate for Palestine," ''Encyclopedia Judaica,'' Vol. 11, s. 862, Keter Publishing House, Jerusalem, 1972</ref> ===Sionisme og det britiske mandatet=== Sidan byrjinga av [[jødisk diaspora|eksilet]] hadde somme jødar håpa å vende attende til «Sion» og «Israels land»,<ref>{{Harvard citation no brackets|Rosenzweig|1997|p=[http://books.google.com.ph/books?id=wKuU3ZBS7gEC&pg=PA1 1]}} «Zionism, the urge of the Jewish people to return to Palestine, is almost as ancient as the Jewish diaspora itself. Some Talmudic statements ... Almost a millennium later, the poet and philosopher Yehuda Halevi ... In the 1700th Century...»</ref> men det var omstridt kor mykje krefter ein skulle bruke på å nå eit slikt mål.<ref name="Return_to_Zion">{{cite journal |url=http://www.answers.com/topic/return-to-zion |title= Return to Zion |author=Geoffrey Wigoder, G.G. (ed.) |work=The New Encyclopedia of Judaism (via Answers.Com) |publisher=The Jerusalem Publishing House |accessdate=27. september 2014 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/959229.html |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100418192523/http://www.haaretz.com/hasen/spages/959229.html |archivedate=127. september 2014 |title=An invention called 'the Jewish people' |newspaper=Haaretz |accessdate=26. september 2014}}</ref> Håpet og lengselen til jødane som levde i eksil vart formulert i den hebraiske Bibelen,<ref>«Herren din Gud vil på nytt samla deg frå alle dei folka han har spreidd deg ut iblant ... Herren din Gud vil føra deg til det landet fedrane dine tok, og du skal ta det på nytt. Og han skal gjera vel imot deg og gjera deg endå meir talrik enn fedrane dine.» (5. Mos 30:1–5).</ref> og er eit viktig tema i jødisk tru.<ref name="Return_to_Zion"/> Etter at jødane vart [[Alhambra-resolusjonen|forviste frå Spania]] i 1492, slo somme samfunn seg ned i Palestina.<ref>{{Harvard citation no brackets|Gilbert|2005|p=2}}. «Jødar søkte eit nytt heimland etter forvisinga frå Spania (1492)&nbsp;...»</ref> På 1500-talet slo jødiske samfunn seg ned i [[Dei fire heilage byane]]—[[Jerusalem]], [[Tiberias]], [[Hebron]] og [[Safed]]— og i 1697 leia rabbinaren Yehuda Hachasid ei gruppe på 1&nbsp;500 jødar til Jerusalem.<ref>{{cite book |title=Miraculous journey: a complete history of the Jewish people from creation to the present |last=Eisen |first=Yosef |år=2004 |publisher=Targum Press |isbn=1-56871-323-1 |page=700 |ref=harv}}</ref> På andre halvdel av 1700-talet slo austeuropeiske [[Misnagdim|motstandarar]] av [[hasidisk jødedøm|hasidismen]], kjend som [[perushim]], seg ned i Palestina.<ref>{{cite book |title=Hastening redemption: Messianism and the resettlement of the land of Israel |last=Morgenstern |first=Arie |år=2006 |publisher=Oxford University Press |location=USA |isbn=978-0-19-530578-4 |page=304 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_&_Culture/israel_palestine_pop.html |title=Jewish and Non-Jewish Population of Palestine-Israel (1517–2004) |publisher=Jewish Virtual Library |accessdate=26. september 2014 }}</ref><ref>{{cite book |title=The Jews in Palestine in the Eighteenth Century: Under the Patronage of the Istanbul committee of Officials for Palestina |last=Barnai |first=Jacob |år=1992 |publisher=universitet Alabama Press |isbn=978-0-8173-0572-7 |page=320 |ref=harv}}</ref> [[Fil:Theodor Herzl.jpg|mini|upright|[[Theodor Herzl]], visjonær for den jødiske staten.]] Den første bølgja av moderne jødisk innvandring til det osmansk-styrte Palestina, kjend som [[den første aliyahen]], byrja i 1881, då jødar flykta [[pogrom]]ar i Aust-Europa.<ref name="aliyot">{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Immigration/immigtoc.html |publisher=Jewish Virtual Library |accessdate=26. september 2014 |title=Immigration to Israel}} {{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Immigration/Aliyah_during_war.html |title=Aliyah During Second World War and its Aftermath}}</ref> Sjølv om sionistrørsla alt eksisterte, er det den [[Austerrike–Ungarn|austerriksk-ungarske]] journalisten [[Theodor Herzl]] som har fått æra for å starte den politiske [[sionisme]]n.<ref>{{Harvard citation no brackets|Kornberg|1993}} «How did Theodor Herzl, an assimilated German nationalist in the 1880s, suddenly in the 1890s become the founder of Zionism?"</ref> Denne rørsla prøvde å opprette ein jødisk stat i Israels land ved å heve [[det jødiske spørsmålet]] opp på eit internasjonalt nivå.<ref>{{Harvard citation no brackets|Herzl|1946|p=11}}</ref> I 1896 gav Herzl ut ''[[Der Judenstaat]]'' (''Jødestaten''), der han skreiv om visjonen sin for ein framtidig jødisk stat. Året etter leia han den første sionistkongressen.<ref>{{cite journal|url=http://www.jewishagency.org/JewishAgency/English/Jewish+Education/Compelling+Content/Eye+on+Israel/120/Chapter+One+The+Heralders+of+Zionism.htm |publisher=Jewish Agency for Israel |title=Chapter One: The Heralders of Zionism |accessdate=26. september 2014}}</ref> [[Den andre aliyahen]] (1904–14) byrja etter [[Chișinău-pogromen]]. 40&nbsp;000 jødar slo seg ned i Palestina, men nesten halvparten av dei flytta seinare ut att.<ref name="aliyot"/> Både den første og den andre bølgja av immigrantar var hovudsakleg [[ortodoks jødedom|ortodokse jødar]],<ref>{{Harvard citation no brackets|Stein|2003|p=88}}.</ref> sjølv om den andre aliyahen inkluderte [[arbeidarsionisme|sosialistiske]] grupper som grunnla [[kibbutz]]-rørsla.<ref>{{Harvard citation no brackets|romersko|2003|p=30}}</ref> Under fyrste verdskrigen sendte [[Det britiske utanriksdepartementet|utanriksminsteren]] [[Arthur Balfour]] eit [[Balfour-erklæringa frå 1917|brev]] som sa:<ref name=macintyre>{{cite news |last=Macintyre |first=Donald |title=The birth of modern Israel: A scrap of paper that changed history |work=The Independent |accessdate=26. september 2014 |date=26. mai 2005 |url=http://maof.rjews.net/english/37-english/19351-the-birth-of-modern-israel-a-scrap-of-paper-that-changed-history}}</ref> {{sitat4|Regjeringa til hans majestet ser med velvilje på opprettinga av ein nasjonalheim for det jødiske folket i Palestina, og vil gjere sitt ytste for å gjere det mogeleg å oppnå dette målet, men på ein slik måte at det ikkje skadar dei sivile og religiøse rettane til det eksisterande ikkje-jødiske samfunnet i Palestina, eller rettane og den politiske statusen til jødar i andre land.»<ref>{{cite book|title=The Making of the Modern Near East 1792–1923 |last=Yapp |first=M.E. |author-link=Malcolm Yapp| year=1987 |publisher=Longman |location=Harlow, England |isbn=0-582-49380-3 |page=290 }}</ref>}} [[Den jødiske legionen]], ei gruppe hovudsakleg sionistiske frivillige, støtta britane i erobringa av Palestina i 1917. Den arabiske motstanden mot det britiske styret og den jødiske innvandringa førte til [[Palestinaopprøra i 1920]] og skipinga av ein jødisk milits kalla [[Haganah]] (som tyder «Forsvaret» på hebraisk), som [[Irgun]] og [[Lehi-gruppa|Lehi]], eller ''Stern Gang'', paramilitære grupper som seinare vart skilt ut.<ref>{{Harvard citation no brackets|Scharfstein|1996|p=269}}.</ref> I 1922 gav [[Folkeforbundet]] Storbritannia [[Palestinamandatet|mandat over Palestina]] under vilkår som likna Balfour-erklæringa.<ref>{{cite journal |url=http://www.fordham.edu/halsall/mod/1922mandate.html |publisher=Fordham universitet |title=League of Nations: The Mandate for Palestine, July 24, 1922 |work=Modern History Sourcebook |date=24. juli 1922 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Innbyggjarane var på denne tida hovudsakleg arabarar og muslimar, og jødane utgjorde kring 11 %<ref>{{cite book |last1=Shaw |first1=J. V. W. |title=A Survey of Palestine |edition=Reprint |volume=Volume I: Prepared in December 1945 and January 1946 for the information of the Anglo-American Committee of Inquiry |date=January 1991 |origyear=1946 |publisher=Institute for Palestine Studies |location=Washington, D.C. |isbn=978-0-88728-213-3 |oclc=22345421 |page=148 |chapter=Chapter VI: Population |laysummary=http://www.palestine-studies.org/books.aspx?id=543&href=details}}</ref> og kristne 9,5 %.<ref>{{cite web|title=Report to the League of Nations on Palestina and Transjordan, 1937|publisher=British Government|år=1937|accessdate=2013-07-14|url=http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/7BDD2C11C15B54C2052565D10057251E}}</ref> [[Den tredje aliyahen|Den tredje]] (1919–1923) og [[Den fjerde aliyahen|fjerde aliyahen]] (1924–1929) førte kring 100&nbsp;000 jødar til Palestina.<ref name="aliyot"/> Til slutt førte framgangen til [[nazisme]]n og den aukande forfølginga av jødane i 1930-åra til [[den femte aliyahen]], med kring 250&nbsp;000 innvandrande jødar. Dette var ei stor årsak til [[Arabaropprøret i Palestina i 1936–1939]] og førte til at britane innførte restriksjonar på jødisk immigrasjon til Palestina med [[Det kvite papiret i 1939]]. Då land verda rundt avviste jødiske flyktningar frå [[Holocaust]] hjelpte ei hemmeleg rørsle kalla [[Aliyah Bet]] jødar å kome seg til Palestina.<ref name="aliyot"/> Mot slutten av andre verdskrigen hadde den jødiske folkesetnaden i Palestina auka til 33 % av den totale folkesetnaden.<ref>{{cite web |url=http://www.mideastweb.org/palpop.htm |title=The Population of Palestine Prior to 1948 |publisher=MidEastWeb |accessdate=27. september 2014}}</ref> ===Sjølvstende og dei første åra=== Etter andre verdskrigen hamna Storbritannia i ein hard [[Jødisk opprør i Palestina|kamp]] med [[Yishuv|det jødiske samfunnet]], då [[Haganah]] slo seg saman med [[Irgun]] og [[Lehi-gruppa|Lehi]] i ein væpna strid mot det britiske styret.<ref>{{Harvard citation no brackets|Fraser|2004|p=27}}</ref> Samstundes søkte hundretusenvis av overlevande jødar frå Holocaust eit nytt liv langt unna dei øydelegde samfunna i Europa. Yishuv prøvde å føre desse flyktningane til Palestina, men mange vart avviste eller vart henta inn og plassert i interneringsleirar i [[Atlit interneringsleir|Atlit]] og [[Kypros interneringsleir|Kypros]] av britane. I 1947 annonserte den britiske regjeringa at dei kom til å trekkje seg frå [[Palestinamandatet]], og sa at dei ikkje klarte å kome fram til ei løysing som var akseptabel for både arabarar og jødar. Den 15. mai 1947 avgjorde [[Generalforsamlinga til Dei sameinte nasjonane]] at ein komité, [[Dei sameinte nasjonane spesialkomité for Palestina]] (UNSCOP), skulle «skulle førebu ein rapport for Generalforsamlinga om Palestinaspørsmålet».<ref>{{cite web |url=http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/F5A49E57095C35B685256fvt.F0075D9C2 |title=A/RES/106 (S-1) |date=15. mai 1947 |work=General Assembly resolution |publisher=Dei sameinte nasjonane |accessdate=26. september 2014}}</ref> I rapporten føreslo det meste av komiteen ein plan for å erstatta det britiske mandatet med «ein sjølvstendig arabisk stat, ein sjølvstendig jødisk stat og byen Jerusalem ... den site under eit internasjonalt tilsynssystem.<ref>{{cite journal|url=http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/2248AF9A92B498718525694B007239C6 |publisher=Dei sameinte nasjonane |date=20. april 1949 |accessdate=27. september 2014 |title=Background Paper No. 47 (ST/DPI/SER.A/47)}}</ref> Den 29. november 1947 vedktok [[SNs generalforsamling|Generalforsamlinga]] ein resolusjon som tilrådde ein delingsplan.<ref>{{cite web |url= http://domino.un.org/unispal.nsf/0/7f0af2bd897689b785256c330061d253 |title=A/RES/181(II) of 29. november 1947 |publisher=Dei sameinte nasjonane |år=1947 |accessdate=27. september 2014}}</ref> [[Det jødiske byrået]], som representerte jødane, aksepterte planen, men [[Den arabiske ligaen]] og [[Den arabiske høgare komiteen]] i Palestina avslo planen.<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|pp=40–41}}</ref> Den 1. desember 1947, erklærte den arabiske høgare komiteen ein tre dagar lang streik, og arabarar byrja å gå til åtak på jødiske mål.<ref>{{cite book |title=Palestina 1948 |last=Gelber |first=Yoav |år=2006 |publisher=Sussex Academic Press |location=Brighton |isbn=978-1-902210-67-4 |page=17 |ref=harv}}</ref> Jødane var i starten på defensiven då [[Borgarkrigen i Palestinamandatet 1947–1948|borgarkrig]] braut ut, men kom gradvis meir på offensiven.<ref>{{cite book |title=War in Palestina, 1948: Israeli and Arabic Strategy and Diplomacy |last=Tal |first=David |år=2003 |publisher=Routledge |isbn=978-0-7146-5275-7 |page=471 |ref=harv}}</ref> Den palestinsk-arabisk økonomien kollapsa og 250&nbsp;000 palestinsk-arabarar flykta eller vart drivne ut.<ref>{{cite book|last=Morris |first=Benny |title=1948: A Historie of the First Arabic-Israeli War |publisher=Yale University Press |location=New Haven, Conn. |år=2008 |isbn=0-300-15112-8|ref=harv}}</ref> [[Fil:Declaration of State of Israel 1948 2.jpg|mini|venstre|[[David Ben-Gurion]] erklærer israelsk sjølvstende den 14. mai 1948, under eit portrett av [[Theodor Herzl]]]] Den 14. mai 1948, dagen før Det britiske mandatet gjekk ut, erklærte [[David Ben-Gurion]], leiaren for Det jødiske byrået, «opprettinga av ein jødisk stat i [[Eretz-Israel]], som skal kallast Staten Israel».<ref>{{cite web |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace+Process/Guide+to+the+Peace+Process/Declaration+of+Establishment+of+State+of+Israel.htm |title=Declaration of Establishment of State of Israel |publisher=Israelsk utanriksdepartement |date=14. mai 1948}}</ref><ref>Clifford, Clark, «Counsel to the President: A Memoir», 1991, s. 20.</ref> Den einaste referansen i tekst av landegrensene til den nye staten er bruken av omgrepet ''Eretz-Israel''.<ref>{{cite news |url=http://opinionator.blogs.nytimes.com/2012/08/07/the-elephant-in-the-map-room/ |title=The Elephant in the Map Room |last=Jacobs |first=Frank |date=7. august 2012 |work=Borderlines |publisher=The New York Times |accessdate=27. september 2014}}</ref> Dagen etter gjekk armeane til fire arabiske land, Egypt, Syria, Transjordan og Irak, inn i det som hadde vore det britiske Palestinamandatet, og starta [[den arabisk-israelske krigen i 1948]];<ref>{{cite book |title=The Arabic-Israeli conflict: The Palestine War 1948 |last=Karsh |first=Efraim |år=2002 |publisher=Osprey Publishing |isbn=978-1-84176-372-9|page=50 |ref=harv}}</ref><ref>{{Harvard citation no brackets|Ben-Sasson|1985|p=1058}}</ref> Saudi-Arabia sendte ein militær kontingent som vart leia av egyptarane. Jemen erklærte krig, men deltok ikkje i nokre militære handlingar.<ref>{{cite book |title=Israel in the Middle East: Documents and Readings on Society, Politics, and Foreign Relations, Pre-1948 to the Present |last=Rabinovich|first=Itamar |author2=Reinharz, Jehuda |år=2007 |publisher=Brandeis |page=74 |isbn=978-0-87451-962-4 |ref=harv}}</ref> I introduksjonen til kabelgrammet<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/Docs/journal/asp/ws.asp?m=S/745 |title=PDF copy of Cablegram from the Secretary-General of the League of Arabic States to the Secretary-General of the United Nations: S/745: 15. mai 1948 |publisher=Un.org |date=2002-09-09 |accessdate=27. september 2014}}</ref> frå Generalsekretæren i Den arabiske ligaen til SN sin generalsekretær den 15. mai 1948, gav Den arabiske ligaen årsaker for at dei gjekk til krig, «I høve inngripinga til arabiske land i Palestina for å gjenopprette lov og orden og for å hindre forstyrringar som rår i Palestina frå å spreie seg til sine territorium og hindre ytterlegare strid». Etter eit år med kampar, vart det erklært våpenkvile i 1949 og midlertidige grenser, kjende som [[Den grøne linja i Israel|Den grøne linja]], vart oppretta.<ref>{{cite book |title=The Arabic-Israeli conflict: The Palestine War 1948 |last=Karsh |first=Efraim |år=2002 |publisher=Osprey Publishing |isbn=978-1-84176-372-9 |ref=harv}}</ref> [[Jordansk okkupasjon av Vestbreidda|Jordan annekterte]] det som vart kjent som [[Vestbreidda]], inkludert [[Aust-Jerusalem]] og [[Den egyptiske okkupasjonen av Gazastripa|Egypt tok kontroll]] over [[Gazastripa]]. Dei sameinte nasjonane estimerte at meir enn 700&nbsp;000 palestinarar vart [[den palestinske utflyttinga i 1948|kasta ut eller flykta]] under krigen frå det som vart Israel.<ref>{{cite book|last=Morris|first=Benny|author-link=Benny Morris|title=The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited|isbn=978-0-521-00967-6|publisher=Cambridge University Press|page=602|ref=harv}}</ref> Israel vart teken opp som medlem av [[Dei sameinte nasjonane]] etter ei avstemming den 11. mai 1949.<ref>{{cite journal |url=http://domino.un.org/UNISPAL.NSF/1ce874ab1832a53e852570bb006dfaf6/0b3ab8d2a7c0273d8525694b00726d1b |publisher=Dei sameinte nasjonane |title=Two Hundred and Seventh Plenary Meeting |date=11. mai 1949 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Dei første åra til staten, dominerte [[Arbeidarsionisme|arbeidarsionist]]rørsla leia av statsminister David Ben-Gurion israelsk politikk.<ref>{{Harvard citation no brackets|Lustick|1988|pp=37–39}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/iltoc.html |publisher=Library of Congress |title=Israel (Labor Zionism) |work=Country Studies |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Desse åra var markert av ein [[Aliyah|tilstrøyming]] av [[Holocaust]]-overlevande og jødar frå arabiske og muslimske land. Mange av dei hadde vorte forfølgde eller kasta ut av dei opphavlege landa sine.<ref>{{cite book |title=The Forgotten Millions: The Modern Jewish Exodus from Arabic Lands |last=Shulewitz |first=Malka Hillel |år=2001 |publisher=Continuum |isbn=978-0-8264-4764-7 |ref=harv}}</ref> Folketalet i Israel auka derfor frå 800&nbsp;000 til to millionar mellom 1948 og 1958.<ref>{{cite journal |url=http://www1.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_01&CYear=2006 |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014 |år=2006 |title=Population, by Religion and Population Group }}</ref> I denne perioden vart mat, klede og møblar rasjonerte i det som vart kalla nøysemdstida. Mellom 1948 og 1970, flytta kring 1&nbsp;151&nbsp;029 jødiske flyktningar til Israel.<ref name=bard>{{cite book|last=Bard|first=Mitchell|title=The Founding of the State of Israel|år=2003|publisher=Greenhaven Press|page=15}}</ref> Somme kom som flyktningar utan nokon eigedelar og vart plasserte i midlertidige leirar kalla ''[[ma'abarot]]''. I 1952 levde over 200&nbsp;000 emigrantar i slike teltbyar.<ref>{{cite book |title=Immigrants in Turmoil: Mass Immigration to Israel and Its Repercussions i the 1950s and After |last=Hakohen |first=Devorah |år=2003 |publisher=Syracuse University Press|isbn=978-0-8156-2969-6 |ref=harv}}; om ma'abarot, sjå s. 269.</ref> Behovet for å løyse krisa førte til at Ben-Gurion signerte ein [[oppreisingsavtale mellom Israel og Vest-Tyskland|oppreisingsavtale med Vest-Tyskland]] som førte til masseprotestar av jødar som var sinte for at Israel ønskte å aksepterte ein økonomisk kompensasjon for Holocaust.<ref>{{Harvard citation no brackets|Shindler|2002|pp=49–50}}</ref> Emigrantar kom til Israel av forskjellige årsaker. Somme trudde på sionistideologien, andre flytta for å unngå forfølging. Andre flytta med håp om eit betre liv i Israel og mange vart kasta ut frå heimlandet sitt, som Irak.<ref>Segev p 161-166</ref> Flyktningane vart ofte handsama forskjellig etter kvar dei kom frå. Jødar av europeisk ætt vart rekna som viktige for å styrke og folkesetje Israel, så ei fekk generelt lov å kome inn i Israel først og fekk dei fråflytta arabiske husa som nye heimar. Jødar frå Midtausten og Nord-Afrika vart av mange askenasiske jødar rekna som late, fattige og kulturelt og religiøst tilbakeståande, og ein trugsel mot det etablerte samfunnet i Israel, og vart verande i transittleirane i lengre tid.<ref>Segev p 155-157</ref> I 1950-åra auka levestandarden mellom dei askenatiske og mizrahiske jødane så mykje at det utvikla seg spaningar mellom dei to gruppene. Spaninga flytta seg ført til fiendskap under [[Wadi Salib-opprøra]] i 1959. Det var òg andre opprør dei følgjande tiåra.<ref>Massad, Joseph. «Zionism's Internal Others: Israel and the Oriental Jews.» Journal of Palestine Studies 25.4 (1996): 53-68. PDF. s. 59-64</ref> Immigrasjonen til Israel seint i 1940-åra og tidleg i 1950-åra vart støtta av Det israelske immigrasjonsdepartementet og den ikkje-statlege Organisasjonen for ulovleg immigrasjon, kalla ''Mossad le-aliyah bet''. Begge gruppene hjelpte vanlege immigrantar med ting som transport, medan sistnemnde òg utførte løynde operasjonar i forskjellige land, særleg i Midtausten og Aust-Europa, der ein meinte livet til jødane var i fare og det vanskeleg å flytte ut. Organisasjonen for ulovleg innvandring heldt fram til dei vart oppløyst i 1953.<ref>Segev, Tom. 1949: The First Israelites. «The First Million». Trans. Arlen N. Weinstein. New York: The Free Press, 1986. Print. s. 105-107</ref> I 1950-åra vart Israel ofte angripen av [[palestinsk fedayeen]], hovudsakleg frå den egyptiskokkuperte Gazastripa,<ref>{{Harvard citation no brackets|Gilbert|2005|p=58}}</ref> som førte til fleire israelske hemnåtak. Egypt lukka i 1950 [[Suezkanalen]] for israelsk skipsfart og spaninga auka då småtrefningar fann stad langs grensa til Israel. I 1956 vart Israel med [[Sèvresprotokollen|ein løynd allianse]] med Storbritannia og Frankrike med mål om få kontroll over [[Suezkanalen]], som egyptarane hadde nasjonalisert (sjå [[Suezkrisa]]). Israel tok kontroll over [[Sinaihalvøya]], men vart pressa til å trekkje seg attende av Dei sameinte nasjonane mot ein garanti for retten til israelsk skipsfart i [[Raudehavet]] og kanalen.<ref>{{cite web |url=http://sunnycv.com/steve/20th/suez.html |title=The Suez Crisis |last=Schoenherr |first=Steven |date=15. desember 2005 |accessdate=27. september 2014}}</ref><ref>{{cite book |title=The Suez Crisis |last=Gorst |first=Anthony |author2=Johnman, Lewis |år=1997 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-11449-3 |ref=harv}}</ref> Tidleg i 1960-åra fanga Israel den nazistiske krigsforbrytaren [[Adolf Eichmann]] i Argentina og førte han til Israel for ei rettssak.<ref>{{cite journal |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Holocaust/eichmann.html |title=Adolf Eichmann |publisher=Jewish Virtual Library |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Rettssaka hadde stor innverknad ved å setje søkjelyset på Holocaust.<ref>{{Harvard citation no brackets|Cole|2003|p=27}}. «...&nbsp;the Eichmann trial, which did so much to raise public awareness of the Holocaust&nbsp;...»</ref> Eichmann vart den einaste personen som vart avretta etter å ha blitt dømd i det israelske rettssystemet.<ref>{{cite journal | author = Shlomo Shpiro | title = No place to hide: Intelligence and civil liberties in Israel | journal = Cambridge Review of International Affairs | volume = 19 | issue = 44 | pages = 629–648 | url = http://dx.doi.org/10.1080/09557570601003361 |år = 2006}}</ref> ===Konfliktar og fredsavtalar=== {{detaljar|Midtausten-konflikten}} [[Fil:Six Day War Territories.svg|mini|upright|Områda haldne av Israel: {{legend|#ffffd0|før [[seksdagarskrigen]]}} {{legend|#f7d3aa|etter krigen}} [[Sinaihalvøya]] vart gjeven attende til [[Egypt]] i 1982.]] Sidan 1964 har arabiske land, som var uroa over dei israelske planane om å leie vatn frå [[Jordanelva]] til kystslettene sine,<ref>"The Politics of Miscalculation in the Middle East», av Richard B. Parker (1993 Indiana University Press) s. 38</ref> prøvt å leie vasskjeldene til elva bort, for å hindre Israel tilgang til denne vassressursen, og provosert [[Krigen om vatnet i Jordanelva|strid]] mellom Israel på den eine sida, og Syria og Libanon på den andre. I følgje Dei sameinte nasjonane har striden om palestinske vassrettar, etter den israelske okkupasjonen av Vestbreidda og Gazastripa i 1967, vore ein av dei vanskelegaste konfliktane å løyse gjennom forhandlingane. Vassressursar har blitt konfiskert for israelske busetnader i Ghor, palestinsk pumper i Jordanelva er øydelagde eller konfiskert, og palestinarar hindra dei frå å nytte vatn frå Jordanvassdraget eller bore nye brunnar for kunstig vatning. Israel har derimot gjeve ferskt vatn og løyve til brunnar i dei jødiske busetjingane på Vestbreidda og Gazastripa. Ei endeleg semje om vassressurane er blitt utsett til dei endelege forhandlingane mellom dei to sidene finn stad.<ref>{{cite web |url=http://www.fao.org/nr/water/aquastat/countries_regions/israel/index.stm |title=Israel |år=2008 |work=Aquastat |publisher=Food and Jordbruk Organization of the Dei sameinte nasjonane |accessdate=26. september 2014}}</ref> [[Arabisk nasjonalisme|Arabiske nasjonalistar]] leia av den egyptiske presidenten [[Gamal Abdel Nasser]] nekta å anerkjenne Israel, og kravde at det skulle øydeleggjast.<ref name=RoutledgeAtlas/><ref>{{cite book |title=Syria and Israel: From War to Peacemaking |last=Maoz |first=Moshe |år=1995 |publisher=Oxford University Press |location=USA |isbn=978-0-19-828018-7 |page=70 |url= |ref=harv}}</ref><ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/june/5/newsid_2654000/2654251.stm |title=On This Day 5 Jun |date= 5. juni 1967|publisher=Bfvt. |accessdate=27. september 2014}}</ref> I 1966 hadde det israelske-arabiske forholdet vorte så dårleg at det oppstod kampar mellom israelske og arabiske styrkar.<ref>{{Harvard citation no brackets|Segev|2007|p=178}}</ref> I 1967 kasta Egypt ut [[United Nations Emergency Force|fredsbevarande styrkar frå SN]], som var stasjonert på Sinaihalvøya sidan 1957, og annonserte ein delvis blokade av Israel sin tilkomst til Raudehavet. I mai 1967 byrja fleire arabarland å mobilisere styrkane sine.<ref>{{Harvard citation no brackets|Segev|2007|p=289}}</ref> Israel såg på desse handlingane som ein ''[[casus belli]]''. Den 5. juni 1967 gjekk Israel til eit [[preventiv krig|preventivt åtak]] mot Egypt, Jordan, Syria og Irak. I [[seksdagarskrigen]] synte det israelske militæret at det var overlegent mot dei meir talrike arabiske fiendane. Israel klarte å erobre Vestbreidda, Gazastripa, [[Sinaihalvøya]] og [[Golanhøgdene]].<ref>{{Harvard citation no brackets|Smith|2006|p=126}}. «Nasser, the Egyptian president, decided to mass solider in Sinai ... ''casus belli'' by Israel.»</ref> Grensene til Jerusalem vart utvida og innlemma [[Aust-Jerusalem]], og [[Den grøne linja i Israel|Den grøne linja]] frå 1949 vart den administrative grensa mellom Israel og dei [[israelskokkuperte territorium|okkuperte territorium]]. Året etter møtte Israel mykje indre motstand frå palestinarar og egyptarar på Sinai. Den viktigaste gruppa blant dei forskjellige palestinske og arabiske gruppene var [[Palestinsk frigjeringsorganisasjon]] (PLO), oppretta i 1964, som i starten forplikta seg til «væpna kamp som den einaste måten frigjere heimlandet».<ref>{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2005/03/13/magazine/13PALESTINIANS.html?pagewanted=2 |title=The Interregnum |last=Bennet |first=James |date=13. mars 2005 |work=The New York Times Magazine |accessdate=27. september 2014 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Foreign+Relations/Israels+Foreign+Relations+since+1947/1947-1974/33+The+palestinsk+National+Covenant-+July+1968.htm |title=Israelsk utanriksdepartement&nbsp;– The Palestinian National Covenant- July 1968 |publisher=Mfa.gov.il |accessdate=27. september 2014}}</ref> Seint i 1960- og tidleg i 1970-åra gjekk [[palestinske fedayeen|palestinske grupper]] til ei rekkje åtak<ref>{{cite book |title=Research on Terrorism: Trends, Achievements and Failures |last=Silke |first=Andrew |år=2004 |publisher=Routledge |isbn=978-0-7146-8273-0 |page=149 (256 pages) |url=http://books.google.com/?id=rSpfNJQ4CbAC&pg=PA149&dq=palestinian+terror+1970-åra&cd=1#v=onepage&q= |accessdate=27. september 2014 |ref=harv}}</ref><ref>{{cite book |title=The Routledge Atlas of the Arabic-Israeli Conflict: The Complete History of the Struggle and the Efforts to Resolve It |last=Gilbert|first=Martin |år=2002 |publisher=Routledge |isbn=978-0-415-28116-4 |page=82 |url=http://books.google.com/?id=UNvJ1FOwiAwC&pg=PA82&dq=palestinian+terror+1970-åra&cd=4#v=onepage&q= |accessdate=27. september 2014 |ref=harv}}</ref> mot israelske og jødiske mål verda rundt,<ref>{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2008/01/27/world/middleeast/27habash.html?pagewanted=all |title=George Habash, Palestinian Terrorism Tactician, Dies at 82 |first=Edmund |last=Andrews |authorlink=Edmund Andrews (reporter) |first2=John |last2=Kifner |authorlink2=John Kifner |newspaper=The New York Times |date=27. januar 2008 |accessdate=26. september 2014}}</ref> inkludert [[Münchenmassakren|ein massakre av israelske idrettsutøvarar]] under [[sommar-OL i 1972]] i München. Den israelske regjeringa svarte med fleire [[operasjon Wrath of God|attentat]] mot dei som organiserte massakren, ei [[israelske flytokt i Syria og Libanon i 1972|bombing]] og eit [[Det israelske raidet i Libanon i 1973|raid mot hovudkvareteret til PLO i Libanon]]. Den 6. oktober 1973, medan jødar feira [[Jom kippúr]], gjekk egyptarane og syrarane til [[Yom Kippur-krigen|eit overraskande åtak]] mot israelske styrkar på Sinaihalvøya og Golanhøgdene. KRigen enda den 26. oktober med at Israel klarte å drive dei egyptiske og syriske styrkane ut, men med store tap.<ref>{{cite journal|url=http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/october/6/newsid_2514000/2514317.stm |publisher=The Bfvt. |title=1973: Arabic states attack Israeli forces |work=On This Day |accessdate=27. september 2014 | date=6. oktober 1973}}</ref> Ei intern gransking frikjende regjeringa for ansvaret for å ha mislukkast før og under krigen, men sinne frå ålmenta tvang statsministeren [[Golda Meir]] til å gå av.<ref>{{cite journal|url=http://www.knesset.gov.il/lexicon/eng/agranat_eng.htm |title=Agranat Commission |publisher=Knesset |år=2008 |accessdate=27. september 2014}}</ref> I juli 1976 utførte israelske kommandosoldatar ein [[operasjon Entebbe|redningsoperasjon]] der 102 gislar vart redda frå ein palestinsk gerilja ved [[Entebbe internasjonale lufthamn]] nær [[Kampala]] i [[Uganda]]. [[Fil:1973 sinai war maps2.jpg|mini|venstre|''Operasjon Gazelle'', bakkemanøveren til Israel kring den tredje egyptiske armeen i oktober 1973.]] Valet til Knesset i 1977 markerte eit stort vendepunkt i israelsk politisk historie då [[Likud]]partiet leia av [[Menachem Begin]] tok kontrollen frå [[Arbeidarpartiet i Israel|Arbeidarpartiet]].<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|pp=169–170}} «In hindsight we can say that 1977 was a turning point&nbsp;...»</ref> Seinare det året, reiste den egyptiske presidenten [[Anwar El Sadat]] til Israel og talte føret [[Knesset]] og for første gongen anerkjende ein arabisk statsleiar Israel.<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|pp=171–174}}</ref> Dei neste to åra signerte Sadat og Begin [[Camp David-avtalen]] (1978) og [[Den israelsk-egyptiske fredsavtalen]] (1979).<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|pp=186–187}}</ref> Israel trekte seg attende frå Sinaihalvøya og gjekk med på å gå i forhandlingar om sjølvstyre for palestinarar på Vestbreidda og Gazastripa.<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|pp=186}}</ref> Den 11. mars 1978 førte eit PLO-geriljaraid frå Libanon til [[Kystvegmassakren]], der 38 israelske sivile vart drepne og 71 skadde. Israel svarte med å [[Sør-Libanonkonflikten i 1978|invadere Sør-Libanon]] for å øydeleggje PLO-basar sør for [[Litani]]. Dei fleste PLO-soldatane trekte seg attende, men Israel klarte å sikre sørlege Libanon fram til ein SN-styrke og den libanesiske hæren kunne ta over. PLO fortsette snart [[det palestinske opprøret i Sør-Libanon|åtaka]] mot Israel. Dei neste åra infiltrerte PLO dei sørlege områda og bombarderte sporadisk den andre sida av grensa. Israel utførte mange hemnåtak frå lufta og bakken. Samstundes gav regjeringa til Begin løyve til israelarane til å [[israelsk busetnadar|busetje seg]] på den okkuperte Vestbreidda, og auka spaningar med palestinarane i området.<ref>{{cite book |title=A history of the modern Middle East |last=Cleveland |first=William L. |år=1999 |publisher=Westview Press |isbn=978-0-8133-3489-9 |page=356 |ref=harv}}</ref> [[Jerusalemlova]] vart vedteken i 1980 og vart av somme trudd å på ny stadfeste annekteringa til Israel frå 1967 av Jerusalem via eit regjeringsvedtak, og tente på ny den internasjonale striden om statusen til byen. Ingen israelske lover har definert området til Israel og inga lov nemner spesifikt Aust-Jerusalem som ein del av Israel.<ref>{{cite journal |last=Lustick |first=Ian |år=1997 |title=Has Israel Annexed East Jerusalem? |journal=Middle East Policy |volume=V |issue=1 |pages=34–45 |location=Washington, D.C. |publisher=Wiley-Blackwell |issn=10611924 |oclc=4651987544 |doi=10.1111/j.1475-4967.1997.tb00247.x |url=https://www.sas.upenn.edu/polisci/sites/www.sas.upenn.edu.polisci/files/Lustick_Has%20Israel%20Annexed%20Jerusalem_1997.pdf |accessdate=27. september 2014 |ref=harv}}</ref> Posisjonen til dei fleste medlemslanda i SN kjem til syne i dei mange resolusjonane som erklærer handlingane til Israel om å busetje folk på Vestbreidda, og pålegginga lovene sine og administrasjonen sin i Aust-Jerusalem, som ulovlege eller ugyldige.<ref>Sjå til dømes resolusjon 63/30 {{cite web |url=http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/79A7B2136E555A5B852575520052B339 |title=Resolution adopted by the General Assembly |date=23. januar 2009}}</ref> I 1981 annekterte Israel [[Golanhøgdene]], men dette har aldri blitt godkjent internasjonalt.<ref name='bbc_golan_profile'>BBC News. [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/middle_east/country_profiles/3393813.stm Regions and territories: The Golan Heights].</ref> Den 7. juni 1981 [[operasjon Opera|øydela]] det israelske flyvåpenet den einaste [[Osirak|kjernereaktoren]] i Irak, som vart bygd like utafor [[Bagdad]]. Etter ei rekkje PLO-åtak i 1982, [[den libanesiske krigen i 1982|invaderte]] Israel Libanon for å øydeleggje basane som PLO nytta til å angripe og sende missil inn i nordlege Israel.<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|p=199}}</ref> Dei første seks dagane av krigen, øydela israelarane dei militære styrkane til PLO i Libanon og slo òg syrarane i landet. Ei israelsk undersøking&nbsp;– [[Kahankomisjonen]]&nbsp;– heldt seinare Begin, Sharon og fleire israelske generalar som indirekte ansvarleg for [[Sabra- og Shatilamassakren]]. I 1985 svarte Israel på eit palestinsk [[Achille Lauro-kapringa|terroriståtak]] på Kypros med å [[operasjon Wooden Leg|bombe]] PLO-hovudkvarteret i [[Tunis]]. Israel trekte seg for det meste ut av Libanon i 1986, men opprettheldt ei [[israelske tryggleikssone|buffersone i grensesona]] i [[Sør-Libanonkonflikten 1982–2000|Sør-Libanon]] fram til 2000. [[Den første intifadaen]], eit palestinsk opprør mot det israelske styret,<ref>{{cite book |title=A History of the Israeli-Palestine conflict |last=Tessler |first=Mark A. |år=1994 |publisher=Indiana University Press |isbn=978-0-253-20873-6 |page=677 |ref=harv}}</ref> braut ut i 1987, med bølgjer av ukoordinerte demonstrasjonar og vald på den okkuperte Vestbreidda og Gaza. Dei neste seks åra, vart intifadaen meir organiserte og omfatta økonomiske og kulturelle metodar for å hindre den israelske okkupasjonen. Meir enn tusen menneske vart drepne i valden, mange av dei steinkastande palestinsk ungdom.<ref>{{Harvard citation no brackets|Stone|Zenner|1994|p=246}}.</ref> Som svar på stadige PLO-raid inn i nordlege Israel, svarte Israel med ny raid det sørlege Libanon i 1988. Med stigande spaningar med Kuwaitkrisa, avfyrte israelske grensevakter mot palestinske demonostrantar nær Al-Aqsa-moskéen i Jerusalem. 20 menneske vart drepne og kring 150 vart skadde. Under [[Golfkrigen]] i 1991, støtta PLO [[Saddam Hussein]] og irakiske Scud-rakettar vart avfyrt mot Israel. Trass i offentleg raseri, tok Israel omsyn til amerikanarane som bad dei ikkje å slå tilbake og delta i krigen.<ref>{{cite news |url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE7DB173EF93AA35751C1A967958260 |title=After 4 Years, Intifada Still Smolders |work=The New York Times |date=9. desember 1991 |accessdate=27. september 2014 |last=Haberman |first=Clyde |ref=harv}}</ref><ref>{{Harvard citation no brackets |Mowlana |Gerbner |Schiller |1992 |p=111}}</ref> [[Fil:Flickr - Government Press Office (GPO) - PM YITZHAK RABIN AND JORDAN'S KING HUSSEIN SIGN THE PEACE TREATY.jpg|mini|venstre|[[Bill Clinton]] ser kong [[Hussein av Jordan]] (venstre) og den israelske statsministeren [[Yitzhak Rabin]] (høgre) signere [[Den israelsk-jordanske fredsavtalen]].]] I 1992 vart [[Yitzhak Rabin]] statsminister etter eit val der partiet hans bad om kompromiss med naboane til Israel.<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|p=236}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.bc.edu/dam/files/research_sites/cjl/texts/cjrelations/resources/education/Israel_Palestina/cold_war_ends.htm |publisher=Boston College |title=From End of the Cold War to 2001 |accessdate=26. september 2014}}</ref> Året etter signerte [[Shimon Peres]] på vegner av Israel, og [[Mahmoud Abbas]] for PLO, [[Osloavtalen]], som gav [[Dei palestinske sjøvstyresmaktene]] rett til å styre delar av Vestbreidda og Gazastripa.<ref>{{cite journal |url=http://history.state.gov/milestones/1990-2000/Oslo |publisher=U.S. Department of State |title=Osloavtalen, 1993 |accessdate=27. september 2014}}</ref> PLO anerkjende òg Israels rett til å eksistere, og bad om ein slutt på terrorismen.<ref>{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Peace%20Process/Guide%20to%20the%20Peace%20Process/Israel-PLO%20Recognition%20-%20Exchange%20of%20Letters%20betwe |publisher=Det israelske utanriksdepartmentet|title=Israel-PLO Recognition&nbsp;– Exchange of Letters between PM Rabin and Chairman Arafat&nbsp;– Sept 9- 1993 |accessdate=27. september 2014 }}</ref> I 1994 vart [[Den israelsk-jordanske fredsavtalen]] signert, og Jordan vart det andre arabiske landet som normaliserte forholdet til Israel.<ref>{{Harvard citation no brackets|Harkavy|Neuman|2001|p=270}}.</ref> Arabisk offentleg støtte til avtalen vart øydelagd av at israelarane fortsette [[israelsk busetnad|busetjingane]]<ref>{{cite web |url=http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/sources-of-population-growth-total-israeli-population-and-settler-population-1991-2003 |title=Sources of Population Growth: Total Israeli Population and Settler Population, 1991–2003 |accessdate=26. september 2014 |publisher=Foundation for Middle East Peace |work=Settlements information}}</ref> og [[israelske kontrollpostar|kontrollpostar]], og dei dårlegare økonomiske tilhøva.<ref>{{cite book |title=Negotiating Arabis-Israeli peace: American leadership in the Middle East |last=Kurtzer |first=Daniel |author2=Lasensky,Scott |år=2008 |publisher=USA Institute of Peace Press |isbn=978-1-60127-030-6 |page=44 |ref=harv}}</ref> Den israelske offentlege støtta til avtalen minka då Israel vart råka av ei rekkje palestinske sjølvmordsåtak.<ref>{{cite book |title=A history of the modern Middle East |last=Cleveland |first=William L. |år=1999 |publisher=Westview Press |isbn=978-0-8133-3489-9 |page=494 |ref=harv}}</ref> Til slutt, då han var på veg heim frå ein fredsmøte i november 1995, vart Yitzhak Rabin myrda av ein høgrevridd jøde som var i mot avtalen.<ref>{{cite news |title=Israel marks Rabin assassination |newspaper=BBC News |date=12. november 2005 |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4431728.stm}}</ref> Mot slutten av 1990-åra, trekte Israel, leia av [[Benjamin Netanyahu]], set ut av [[Hebron]],<ref>{{Harvard citation no brackets|Bregman|2002|p=257}}</ref> og signerte [[Wye-avtalen]], som gav større kontroll til Dei palestinske sjøvstyresmaktene. [[Ehud Barak]] vart vald til statsminister i 1999, og eit nytt millenium starta med at Israel [[Sør-Libanonkonflikten 1982–2000|trekte styrkar ut av Sør-Libanon]] og starta forhandlingar med leiaren for Dei palestinske sjøvstyresmaktene [[Yasser Arafat]] og den amerikanske presidenten Bill Clinton ved [[Camp David-toppmøtet i 2000]]. Under møtet foreslo Barak ein plan for opprettinga av ein palestinsk stat, men Yasser Arafat avslo forslaget.<ref>{{Harvard citation no brackets|Gelvin|2005|p=240}}</ref> Etter at forhandlingane kollapsa og [[Likud]]-leiaren [[Ariel Sharon]] på kontroversielt vis vitja [[Tempelhøgda]], byrja [[Den andre intifaden]], som visstnok var planlagd på førehand av Yasser Arafat.<ref name=toameh>{{cite web|accessdate=29. mars 2006|url=http://www.mafhoum.com/press3/111P55.htm|title=How the war began|author=Khaled Abu Toameh}}</ref><ref name=jewishweek>{{cite web |url=http://jewishweek.org/news/newscontent.php3?artid=3846 |title=PA: Intifada Was Planned |last=Ain |first=Stewart |date=20. desember 2000 |publisher=The Jewish Week |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071013083338/http://jewishweek.org/news/newscontent.php3?artid=3846 |archivedate=13. oktober 2007}}</ref><ref name=atlantic>{{cite news |title=In a Ruined Country |first=David |last=Samuels |url=http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2005/09/in-a-ruined-country/304167/ |newspaper=The Atlantic |date=1. september 2005 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Sharon vart statsminister i valet i 2001. I perioden sin utførte Sharon planen sin om å einsidig trekkje seg ut av Gazastripa og byggje [[Israel si sperring på Vestbreidda]],<ref>{{cite news |title=Vestbreidda barrier route disputed, Israeli missil kills 2 |url=http://usatoday30.usatoday.com/news/world/2004-07-29-west-bank_x.htm |newspaper=USA Today |date=29. juli 2004 |accessdate=27. september 2014}}</ref> for å stoppe Intifadaen.<ref>{{cite news |title=Years of rage |first=Amos |last=Harel |first2=Avi |last2=Issacharoff |url=http://www.haaretz.com/weekend/week-s-end/years-of-rage-1.316603 |newspaper=Haaretz |date=1. oktober 2010 |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite news |title=Losing Faith in the Intifada |first=Laura |last=King |url=http://articles.latimes.com/2004/sep/28/world/fg-intifada28 |newspaper=Los Angeles Times |date=28. september 2004 |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A52801-2004Sep26.html |title=From Jenin To Fallujah? |last=Diehl |first=Jackson |date=27. september 2004 |publisher=The Washington Post |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.jcpa.org/text/Amidror-perspectives-2.pdf |title=Winning Counterinsurgency War: The israelske Experience |last=Amidror |first=Yaakov |work=Strategic Perspectives |publisher=Jerusalem Center for Public Affairs |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.danielpipes.org/5893/must-counterinsurgency-wars-fail |title=Must Counterinsurgency Wars Fail? |last=Pipes |first=Daniel |date=14. september 2008 |publisher=The Washington Times |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.biu.ac.il/SOC/besa/perspectives57.html |title=The Need for a Decisive Israeli Victory Over Hamas |last=Frisch |first=Hillel |date=12. januar 2009 |work=Perspectives Papers on Current Affairs |publisher=Begin-Sadat Center for Strategic Studies |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?Location=U2&doc=GetTRDoc.pdf&AD=ADA449421 |title=The «Defensive Shield" Operation as a Turning Point in Israel's National Security Strategy |last=Buchris |first=Ofek |date=9. mars 2006 |work=Strategy Research Project |publisher=USA Army War College |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A50910-2004Jun17.html |title=Israel's Intifada Victory |last=Krauthammer |first=Charles |date=18. juni 2004 |publisher=The Washington Post |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.ynetnews.com/articles/0&nbsp;7340,L-3558676,00.html |title=2nd Intifada forgotten |last=Plocker |first=Sever |date=22. juni 2008 |publisher=Ynetnews |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/pubs/PolicyFocus64.pdf |title=Lessons from the Palestinian 'War' against Israel |last=Ya'alon |first=Moshe |date=January 2007 |work=Policy Focus |publisher=Washington Institute for Near East Policy |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.ynetnews.com/articles/1&nbsp;7340,L-3957131,00.html |title=Letting the IDF win |last=Hendel |first=Yoaz |date=20. september 2010 |publisher=Ynetnews |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite book|author1=Zvi Shtauber|author2=Yiftah Shapir|title=The Midtausten strategic balance, 2004–2005|url=http://books.google.com/books?id=t7C-ZDXrfOgC&pg=PA7|accessdate=27. september 2014|år=2006|publisher=Sussex Academic Press|isbn=978-1-84519-108-5|page=7}}</ref> I juli 2006 gjekk [[Hizbollah]] til åtak på dei nordlege områda av Israel med artilleri og bortførte to israelske soldatar, noko som førte til den månad lange [[Libanonkrigen i 2006]].<ref name="UN1701">{{cite web |url=http://www.un.org/News/Press/docs/2006/sc8808.doc.htm |title=Security Council Calls for End to Hostilities between Hizbollah, Israel, Unanimously Adopting Resolution 1701 (2006) |work=United Nations Security Council Resolution 1701 |date=11. august 2006}}</ref><ref name="HRTZ_Harel">{{cite news |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/hezbollah-kills-8-soldiers-kidnaps-two-in-offensive-on-northern-border-1.192965 |title=Hizbollah kills 8 soldiers, kidnaps two in offensive on northern border |accessdate=26. september 2014 |last=Harel |first=Amos |date=13. juli 2006 |newspaper=Haaretz}}</ref> Den 28. september 2014 [[operasjon Orchard|øydela]] det israelske luftforsvaret ein atomreaktor i Syria. I mai 2008 stadfesta Israel at dei var i fredsforhandlingar med Syria med Tyrkia som meklar.<ref>{{cite news |first = Peter |last = Walker |title = Olmert confirms peace talks with Syria |url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/may/21/israelandthepalestinians.syria |work=The Guardian |location=London |date = 21. mai 2008 |accessdate =21. mai 2008 |quote = Israel and Syria are holding indirect peace talks, with Turkey acting as a mediator&nbsp;... |ref = harv}}</ref> Men mot slutten av året gjekk Israel inn i nok ein konflikt då våpenkvila mellom [[Hamas]] og Israel kollapsa. [[Gazakrigen]] varte tre veker og enda etter Israel einsidig annonserte våpenkvile.<ref>{{cite news |first = Jason |last = Koutsoukis |title = Battleground Gaza: Israeli ground forces invade the strip |url = http://www.smh.com.au/news/world/battleground-gaza/2009/01/04/1231003847085.html |work=Sydney Morning Herald |date = 27. september 2014 |accessdate =27. september 2014 |ref = harv}}</ref><ref name=ravid>{{cite news |last=Ravid |first=Barak |title=IDF begins Gaza troop withdrawal, hours after ending 3-week offensive |newspaper=Haaretz |accessdate=26. september 2014 |date=18. januar 2009 |url=http://www.haaretz.com/news/idf-begins-gaza-troop-withdrawal-hours-after-ending-3-week-offensive-1.268326}}</ref> Hamas annonserte si eiga våpenkvile, med sine eigne vilkår om total tilbaketrekking av og opning av grenseovergangane. Trass i at verken rakettutskytingane og dei israelske hemnåtaka stoppa heilt, held den skjøre våpenkvila seg.<ref>{{cite news |first=Yuval |last=Azoulay |url=http://www.haaretz.com/news/two-idf-soldiers-civilian-lightly-hurt-as-gaza-mortars-hit-negev-1.266841 |title=Two IDF soldiers, civilian lightly hurt as Gaza mortars hit Negev |newspaper=Haaretz |date=1. januar 2009 |accessdate=26. september 2014}}</ref> I det som vart sagt å vere svar på meir enn hundre palestinske rakettåtak mot sørisraelske byar,<ref name="pound">{{cite news |title=Gaza groups pound Israel with over 100 rockets |first1=Yaakov |last1=Lappin |first2=Tovah |last2=Lazaroff |url=http://www.jpost.com/Defense/Gaza-groups-pound-Israel-with-over-100-rockets |newspaper=The Jerusalem Post |date=12. november 2012 |accessdate=27. september 2014}}</ref> byrja Israel ein [[operasjon Pillar of Defense|operasjon]] i Gaza den 14. november 2012, som varte åtte dagar.<ref>{{cite news|author=Stephanie Nebehay |url=http://www.reuters.com/article/2012/11/20/palestinians-israel-humanitarian-idUSL5E8MK6MG20121120 |title=UN rights boss, Red Cross urge Israel, Hamas to spare civilians |publisher=Reuters |date=20. november 2012 |accessdate=20. november 2012}}</ref><ref>{{cite news |title=Hamas leader defiant as Israel eases Gaza curbs |first=Nidal |last=al-Mughrabi |url=http://www.reuters.com/article/2012/11/24/us-palestinians-israel-hamas-idUSBRE8AD0WP20121124 |newspaper=Reuters |date=24. november 2012 |accessdate=8. februar 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.jpost.com/Defense/Article.aspx?id=291779|title=Israeli air strike kills top Hamas commander Jabari|work=The Jerusalem Post|accessdate=14. november 2012}}</ref> ==Geografi og klima== {{detaljar|israelsk geografi}} [[Fil:Satellite image of Israel in January 2003.jpg|venstre|mini|upright|Satellittbilete av Israel.]] Israel ligg heilt aust i [[Middelhavet]], og grensar til Libanon i nord, Syria i nordaust, Jordan og Vestbreidda i aust, og Egypt og Gazastripa i sørvest. Det ligg mellom breiddegradene [[29. nordlege breiddegraden|29°]] og [[34. nordlege breiddegraden|34° N]], og lengdegradene [[34. austlege lengdegraden|34°]] og [[36. austlege lengdegraden|36° E]]. Det suverene området til Israel, utanom alle territoria erobra av Israel under [[seksdagarskrigen]] i 1967, har eit areal kring {{areal|20770}} der 2&nbsp;prosent er vatn.<ref name="cia"/> Israel er så smalt at den [[eksklusiv økonomisk sone|eksklusive økonomiske sona]] i Middelhavet er dobbelt så stor som landarealet.<ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/israel-navy-to-devote-majority-of-missil-boats-to-secure-offshore-drilling-rafts-1.406203 |title=Israel Navy to devote majority of missil boats to secure offshore drilling rafts |first=Gili |last=Cohen |date=9. januar 2012 |newspaper=Haaretz}}</ref> Det samla arealet etter israelske lov, inkludert [[Aust-Jerusalem]] og [[Golanhøgdene]], er {{areal|22072}},<ref>{{cite web |url=http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st01_01&CYear=2012 |title=Area of Districts, Sub-Districts, Natural Regions and Lakes |date=22. september 2014 |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014}}</ref> og det samla arealet under israelsk kontroll, inkludert dei militært kontrollerte og delvis [[Dei palestinske sjøvstyresmaktene|palestinskstyrte]] territoria på [[Vestbreidda]] er {{areal|27799}}.<ref name="loc-geo">{{cite journal |url=http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/iltoc.html |publisher= Library of Congress |date=7. mai 2009 |title=Israel (Geografi) |work=Country Studies |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Trass i det vesle arealet har Israel eit variert landskap frå [[Negev]]ørkenen i sør til den indre, frodige [[Jezreeldalen]], fjella i [[Galilea]], [[Karmelberget]] og mot [[Golanhøgdene|Golan]] i nord. [[Den israelske kystsletta]] ved Middelhavet er heim for 57 % av innbyggjarane i landet.<ref>{{cite web | url=http://library.thinkquest.org/26823/georegions.htm | title=Geographic Regions | accessdate=14. januar 2008}}</ref><ref>{{cite web | url=http://news.eteacherhebrew.com/es/node/1344 | title=Issue #130. november 2011 - Regions in Israel}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.tau.ac.il/lifesci/zoology/members/dayan_files/articles/after_20_years.pdf | title=‘‘After 20 Years’’: A Taphonomic Re-evaluation of Nahal Hadera V, an Epipalaeolithic Site on the Den israelske kystsletta}}</ref> Aust for det sentrale høglandet ligg [[Jordandalen]], som dannar ein liten del av den 6500&nbsp;km lange [[Riftdalen]]. [[Fil:Israel-2013-Aerial 00-Negev-Makhtesh Ramon.jpg|mini|[[Ramonkrateret]], eit unikt krater som berre finst i Israel og Sinaihalvøya.]] [[Fil:Dover tverya17.jpg|mini|[[Genesaretsjøen]] og [[Tiberias]].]] [[Jordanelva]] renn langs Jordandalen, frå [[Hermon]] gjennom [[Hulahdalen]] og [[Genesaretsjøen]] til [[Daudehavet]], det lågaste punktet på jordoverflata.<ref>{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/1990_1999/1999/4/FOCUS%20on%20Israel-%20The%20Living%20Dead%20Sea |publisher=Israelsk utanriksdepartement |accessdate=27. september 2014 |date=1. april 1999 |title=The Living Dead Sea|isbn=0-8264-0406-5 }}</ref> Lenger sør ligg [[Arabah]], som endar med [[Aqababukta|Eilatbukta]], ein del av [[Raudehavet]]. Noko som berre finst i Israel og på [[Sinaihalvøya]] er [[makhtesh]]im, eller erosjonsbotnar.<ref>{{cite book |url=http://whc.unesco.org/en/tentativelists/1486/ |publisher=UNESCO |title=Makhteshim Country |accessdate=27. september 2014 |isbn=954-642-135-9 }}</ref> Den største makhtesh i verda er [[Ramonkrateret]] i Negev, som måler 40 gonger 8&nbsp;km.<ref>{{cite journal |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vie/Ramon.html |publisher=Jewish Virtual Library |title=Makhtesh Ramon |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Ein rapport om naturtilhøva i Middelhavet fann at Israel har flest planteartar per kvardratmeter av alle Middelhavslanda.<ref name=rinat>{{cite news |last=Rinat |first=Zafrir |title=More endangered than rain forests? |newspaper=Haaretz |location=Tel Aviv |accessdate=26. september 2014 |date=26. juli 2014 |url=http://www.haaretz.com/print-edition/features/more-endangered-than-rain-forests-1.246839}}</ref> Sjølv om Israel er eit forholdsvis lite land, har det ganske så variert [[vêr]]. Kystområda har [[middelhavsklima]] med [[nedbør]] om vinteren. Den årlege nedbørsmengda minkar derimot når ein flyttar seg sørover. [[Haifa]]området i nord får om lag 630&nbsp;mm, medan områda nær grensa til [[Egypt]] ikkje har meir enn rundt 200&nbsp;mm i året. Kysten av [[Eilatbukta]], heilt sør i Israel, får derimot nesten aldri nedbør ([[Eilat]] som ligg her har ein normal årsnedbør på 29&nbsp;mm), og dette er òg det varmaste området i Israel. Her har ein vanlegvis rundt 20&nbsp;°C om ettermiddagen i løpet av vinteren, og godt over 30&nbsp;°C frå april til november. Åsane rundt [[Jerusalem]] er kjølige og forholdsvis fuktige i periodar om vinteren og kan få litt snø eit par gonger i året (av og til kraftig), men òg lange periodar med sol. Den tørre delen av året varer frå mai til oktober og har behagelege [[temperatur]]ar både på dagtid og nattestid. Jerusalem har ein årleg nedbørsnormal på 529&nbsp;mm, men frå mai til og med september er normalen berre 3&nbsp;mm, og alt dette kjem normalt i mai. Av og til, særleg seint på våren eller tidleg på hausten, kan ein austleg [[vind]] sende temperaturane opp mot 40&nbsp;°C over heile landet. På kysten av [[Daudehavet]], verdas lågastliggande område, er det som regel mykje varmare enn dei omliggande områda. Vinteren er mild og solrik, men om sommaren kan ein få svært høge temperaturar her, og dei fuktige sommarnettene kan vere trykkjande. Den høgaste temperaturen målt i Asia (53,7&nbsp;°C) vart registrert i 1942 i [[Tirat Zvi]] kibbutz nord i Jordandalen.<ref name=watzman>{{cite news |last=Watzman |first=Haim |title=Left for dead |accessdate=26. september 2014 |date=8. februar 1997 |url=http://www.newscientist.com/article/mg15320684.400-left-for-dead.html |newspaper=New Scientist |location=London}}</ref> Det finst forskjellige fytogeografisk regionar i Israel, på grunn av plasseringa til landet mellom tempererte og tropiske soner, ved grensa til Middelhavet i vest og ørkenen i aust. Dyre- og plantelivet i Israel er derfor særs variert. Det finst 2&nbsp;867 kjende planteartar i Israel. Av desse er er minst 253 artar innførte eller ikkje naturlege.<ref>{{cite web |url=http://flora.huji.ac.il/browse.asp?action=browse&name=1070 |title=Flora of Israel Online |publisher=Flora.huji.ac.il |accessdate=27. september 2014}}</ref> Det er 380 israelske naturreservat.<ref>{{cite web |url=http://www.goisrael.com/Turisme_Eng/Articles/Attractions/Pages/National%20Parks%20and%20Nature%20Reserves.aspx |title=National Parks and naturreservats, Israel |publisher=Israel Ministry of Turisme |accessdate=27. september 2014}}</ref> <gallery mode="packed"> Fil:Colorful-Anemone-coronaria-Zachi-Evenor.jpg|''[[Anemone coronaria]]'' - nasjonalblomen til Israel Fil:Nubian Ibex in Negev.JPG|[[Nubisk steinbukk]] i [[Negev]] Fil:Eshtaol Forest 3.jpg|Furuskog i [[Eshtaol]] planta av [[Det jødiske nasjonalfundet]] Fil:Chartziot-Rishonn001.jpg|[[Kronkrage]] i vårbløming i [[Rishon LeZion]] Fil:PikiWiki Israel 14899 Cyclamen.JPG|''[[Alpefiol]]'' og ''[[kappgjøksyre]]'' Fil:Hulah Valley, Israel, Buffalo.jpg|Bøffel i [[Hulahdalen]] reservat i [[Nord-Israel]] Fil:JerusalemMountains.jpg|[[Judeafjella|Jerusalemfjella]] Fil:Nahal arugot.jpg|Nahal Arugot Fil:HaTachna fall2.JPG|Tahanafossen i [[Nahal Ayun]] Fil:Mount-Arbel-189.jpg|[[Har Arbel]], [[Nedre Galilea]] Fil:RoshHanikra01 ST 07.JPG|[[Rosh HaNikra-grotter]] Fil:Gulf of Eilat.jpg|[[Eilatbukta]] </gallery> ==Politikk== [[Fil:PikiWiki Israel 7260 Knesset-Room.jpg|mini|[[Knesset]], det israelske parlamentet.]] Israel vert styrt under eit [[parlamentarisk system]] som ein demokratisk republikk med [[allmenn stemmerett]].<ref name="cia"/> Eit parlamentsmedlem støtta av eit parlamentarisk fleirtal vert [[statsminister i Israel|statsminister]]—vanlegvis frå det største partiet. Statsministeren er regjeringsleiar og leiaren av [[det israelske kabinettet|kabinettet]].<ref name="cia2"/><ref>I 1996 vart det innført direkte val av statsministeren, men ein var ikkje nøgd med systemet, og ein gjekk attende til det gamle. Sjå {{cite journal|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2683259.stm |publisher=BBC News |title=Israel's election process explained |accessdate=27. september 2014 |date=23. januar 2003}}</ref> Israel vert styrt av eit 120 mann stort parlament, kalla [[Knesset]]. Folk i Knesset blir valt basert på [[høvestalsval]] av politiske parti,<ref>{{cite journal |url=http://www.knesset.gov.il/description/eng/eng_mimshal_beh.htm |publisher=The Knesset |accessdate=8. august 2007 |title=The Electoral System in Israel }}</ref> med ei valgrense på 2 %, som i praksis har ført til koalisjonsregjeringar. Parlamentariske val vert halde kvart fjerde år, men ustabile koalisjonar eller [[mistillitsforslag]] av Knesset kan oppløyse ei regjering tidlegare. Dei grunnleggjande lovene fungerer som ein [[uskreven konstitusjon]]. I 2003 byrja Knesset ei offisiell grunnlov basert på desse lovene.<ref name="cia"/><ref>{{Harvard citation no brackets|Mazie|2006|p=34}}</ref> Presidenten i Israel er statsleiar med avgrensa og stort sett seremonielle oppgåver.<ref name="cia2">{{cite journal |url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2077.html |publisher=Central Intelligence Agency |work=The World Factbook |title=Field Listing&nbsp;— Executive Branch |accessdate=27. september 2014 |date=19. juni 2007 }}</ref> ===Rettssystem=== [[Fil:Israel Supreme Court.jpg|mini|venstre|Høgsteretten i Israel, Givat Ram i Jerusalem.]] Israel har eit tredelt rettssystem. På det lågaste nivået er [[lagmann]]sretten, som finst i dei fleste byar i landet. Over dei er [[tingrett]]en, som tener både som ankerett og domstol. Dei finst i fem av dei seks [[distrikt i Israel|distrikta]]. Det tredje og øvste nivået er [[høgsterett]]en, som ligg i Jerusalem. Han tener både som øvste ankerett og høgsterett.<ref name="judiciary">{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Branches%20of%20Government/Judicial/The%20Judiciary-%20The%20Court%20System |publisher=Israelsk utanriksdepartement |accessdate=5. august 2007 |date=1. august 2005 |title=The Judiciary: The Court System }}</ref><ref>{{cite news |title=Israel's high court unique in region |url=http://bostonherald.com/news_opinion/opinion/editorials/2007/09/israel%E2%80%99s_high_court_unique_region |newspaper=Boston Herald |date=9. september 2007 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Sjølv om Israel støttar måla til [[den internasjonale straffedomstolen]], men har ikkje ratifisert [[Roma-vedtektene for Den internasjonale straffedomstolen|Roma-vedtekene]], på grunn av uro for høvet til å vere fri frå politisk upartiskheit. ===Administrativ inndeling=== {{detaljar|distrikt i Israel}} <imagemap> Fil:Israel districts.png|220px|right|A clickable map of Israel. rect 303 61 346 100 [[Golanhøgdene]] rect 191 84 277 137 [[Det nordlege distriktet i Israel]] rect 147 133 186 159 [[Haifa distrikt]] rect 131 195 186 219 [[Haifa distrikt]] rect 123 252 164 282 [[Det sentrale distriktet i Israel]] rect 101 340 151 365 [[Det sentrale distriktet i Israel]] rect 64 283 126 325 [[Tel Aviv distrikt]] rect 86 540 179 603 [[Det sørlege distriktet i Israel]] rect 134 377 201 417 [[Jerusalem distrikt]] rect 182 237 258 324 [[Judea- og Samaria-området]] rect 182 329 262 350 [[Vestbreidda]] desc top-left </imagemap> Staten Israel er delt inn i seks administrative distrikt, kjend som ''mehozot'' (מחוזות; eintal ''mahoz'')&nbsp;– [[Det sentrale distriktet i Israel|Sentral]], [[Haifa distrikt|Haifa]], [[Jerusalem distrikt|Jerusalem]], [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord]], [[Det sørlege distriktet i Israel|Sør]] og [[Tel Aviv distrikt]], i tillegg til [[Judea- og Samaria-området]] på [[Vestbreidda]]. Heile Judea- og Samaria-området og delar av Jerusalem og Det nordlege distriktet er ikkje anerkjent internasjonalt som ein del av Israel. Distrikta er vidare delt inn i femte underdistrikt kalla ''nafot'' (נפות; eintal: ''nafa''), som igjen er delt inn i femti naturlege regionar.<ref>{{cite journal |publisher=Statistisk sentralbyrå |title=Introduction to the Tables: Geophysical Characteristics |url=http://www.cbs.gov.il/shnaton53/download/st_eng01.doc |format=doc |accessdate=27. september 2014 }}</ref> {| class="wikitable sortable" style="text-align: center" |- ! Distrikt ! Adm. senter ! Underdistrikt ! Folketal |- | '''[[Det nordlege distriktet i Israel|Nord]]''' | [[Nasaret]] | [[Yam Kinneret|Kinneret]], [[Safed]], [[Akko]], [[Golanhøgdene|Golan]], [[Jezreeldalen]] | 1&nbsp;242&nbsp;100 |- | '''[[Haifa distrikt|Haifa]]''' | [[Haifa]] | [[Haifa]], [[Hadera]] | 880&nbsp;000 |- | '''[[Det sentrale distriktet i Israel|Senter]]''' | [[Ramla]] | [[Rishon LeZion]], [[Sharonsletta|Sharon]] ([[Netanya]]), [[Petah Tikva]], [[Ramla]], [[Rehovot]] | 1&nbsp;770&nbsp;200 |- | '''[[Tel Aviv distrikt|Tel Aviv]]''' | [[Tel Aviv]] | [[Bat Yam]], [[Bnei Brak]], [[Giv'atayim]], [[Holon]], [[Ramat Gan]], [[Tel Aviv]] | 1&nbsp;227&nbsp;000 |- | '''[[Jerusalem distrikt|Jerusalem]]''' | [[Jerusalem]] | [[Jerusalem]] | 910&nbsp;300 (omtrent 200&nbsp;000 israelske busetjarar og 208&nbsp;000 palestinarar.<ref>{{cite news| title=Population of Jewish settlements i West Bank up 15&nbsp;000 in a year | url=http://www.guardian.co.uk/world/2012/jul/26/jewish-population-west-bank-up | location=London | work=The Guardian | first=Harriet | last=Sherwood | date=26. juli 2012}}</ref><ref name="ap2008-02-09">{{cite web | title = palestinarar grow by a million in decade| publisher = The Jerusalem Post/AP | date = 2008-02-09 | url = http://www.jpost.com/MiddleEast/Article.aspx?id=91497 | accessdate = 27. september 2014}}</ref><ref name="fmep1972-2010">{{cite web| title=Comprehensive Settlement Population 1972-2010 | url=http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/comprehensive-settlement-population-1972-2006| publisher=Foundation for Midtausten Peace| accessdate=27. september 2014}}</ref>) |- | '''[[Det sørlege distriktet i Israel|Sør]]''' | [[Beer Sheva]] | [[Ashkelon]], [[Beer Sheva]] | 1&nbsp;053&nbsp;600 |- | '''[[Judea- og Samaria-området|Judea og Samaria]]''' ([[Vestbreidda]]) | [[Modi'in Illit]] | [[Judea- og Samaria-området|Judea og Samaria]] | 375&nbsp;000 israelske innbyggjarar<ref>{{cite web |url=http://www.jewishpress.com/news/breaking-news/the-jewish-demographic-bomb-judea-and-samaria-up-4-3-in-2013/2014/02/25/| title=The Jewish Demographic Bomb: Judea og Samaria Up 4.3% in 2013}}</ref> |} For statistiske årsaker vart landet delt inn i tre storbyområde: [[Tel Aviv storbyområde]] (folketal 3&nbsp;206&nbsp;400), [[Haifa storbyområde]] (folketal 1&nbsp;021&nbsp;000) og [[Beer Sheva storbyområde]] (folketal 559&nbsp;700).<ref>{{cite web | url=http://www.cbs.gov.il/shnaton60/st02_16.pdf |format=PDF| title=Localities, Population, and Density | accessdate=27. september 2014 | ref=harv}}</ref> Den største kommunen i Israel, både i folketal og areal,<ref name="cbs_localities">{{cite journal |url=http://www.cbs.gov.il/population/new_2010/table3.pdf |publisher=Statistisk sentralbyrå |title=Population of localities numbering above 2&nbsp;000 residents and other rural population |date=30. september 2009 |accessdate=19. februar 2010 |format=PDF }}</ref> er [[Jerusalem]] med 773&nbsp;800 innbyggjarar i eit område på 126&nbsp;km² (2009). Israelsk statistikk for Jerusalem omfattar òg [[Aust-Jerusalem]], som internasjonalt vert rekna som ein del av [[Dei palestinske territoria]] under [[israelskokkuperte territorium|israelske okkupasjon]].<ref>{{Harvard citation no brackets|Roberts|1990|p=60}} Sjølv om Aust-Jerusalem og Golanhøgdene har vore ført inn under direkte israelske lov, er desse områda internasjonalt rekna som okkuperte, og statusen deira er i høve internasjonale lover den same som for Vestbreidda og Gaza.</ref> [[Tel Aviv]], [[Haifa]] og [[Rishon LeZion]] er dei nest mest folkerike byane i Israel med høvesvis 393&nbsp;900, 265&nbsp;600 og 227&nbsp;600 innbyggjarar.<ref name="cbs_localities"/> ===Israelskokkuperte territorium=== {{detaljar|israelskokkuperte territorium}} [[Fil:Is-wb-gs-gh v3.png|mini|upright|venstre|Kart over Israel som syner Vestbreidda, Gazastripa og Golanhøgdene.]] I 1967, som følgje av [[seksdagarskrigen]], tok Israel kontroll over [[Vestbreidda]], inkludert [[Aust-Jerusalem]], [[Gazastripa]] og [[Golanhøgdene]]. Israel tok òg kontroll over [[Sinaihalvøya]], men gav det attende til Egypt som ein del av fredsavtalen dei i mellom i 1979.<ref>{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Peace/peace_with_Egypt.html |title=Israel Makes Peace With Egypt |last=Bard |first=Mitchell |work=Jewish Virtual Library |publisher=American-Israeli Cooperative Enterprise |accessdate=27. september 2014}}</ref> Mellom 1982 og 2000 okkuperte Israel ein del av [[Sør-Libanon]], i det som vart kalla [[Sør-Libanon tryggleikssone|tryggleikssona]]. Etter Israel erobra desse områda og fram til i dag har det vorte bygd [[israelsk busetnad|busetnader]] (jødiske sivile samfunn) og militære installasjonar. Israel innførte sivilrett i Golanhøgdene og Aust-Jerusalem og gjeve innbyggjarane permanent borgarstatus og valet om å søkje om statsborgarskap. Vestbreidda har vore under militær okkupasjon og palestinarar i området har ikkje fått bli borgarar. Gazastripa er sjølvstendig frå Israel utan israelske militære eller sivile, men Israel har framleis kontroll over luftrommet og farvatnet utafor. Tryggingsrådet i SN har erklært annekteringa av Golanhøgdene og Aust-Jerusalem som ugyldig og ser på territoria som okkupert.<ref>{{cite web |url=http://unispal.un.org/UNISPAL.NSF/0/73D6B4C70D1A92B7852560DF0064F101 |title=Resolution 497 (1981) |år=1981 |publisher=Dei sameinte nasjonane |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://domino.un.org/UNISPAL.NSF/0/dde590c6ff232007852560df0065fddb?OpenDocument |title=Aust-Jerusalem: UNSC Res. 478 |år=1980 |publisher=UN |accessdate=27. september 2014 }}</ref> === Hovudstad === I [[1950]] innførte Israel at [[Jerusalem]] var landets [[hovudstad]]. [[Regjering]]sbygga og andre sentrale kontor vart lagde til delar av Jerusalem kontrollerte av Israel. I [[1980]] vart det gjort vedtak i det israelske [[parlament]]et, [[Knesset]], ([[hebraisk]] כנסת knéset 'forsamling, [[arabisk]] كنيست kanīsat) at Jerusalem var Israel sin "ævelege og udelelege« hovudstad med full [[religionsfridom]] for alle. Ei rekkje land motset seg Israels val av hovudstad, og meiner at Israel okkuperer byen etter [[seksdagarskrigen]] i 1967. Dei meiner at den endelege avklåringa av Jerusalem sin status fyrst kan eiga rom etter opprettinga av ein palestinsk stat. Desse landa har difor i protest oppretta sine ambassadar i andre større byar, som [[Tel-Aviv]], [[Ramat-Gan]] eller [[Herzliya]]. Det finst korso nokre få land som har sine ambassadar i Jerusalem. [[SNs Tryggingsråd]] tok samstundes fråstand frå denne lova i [[resolusjon]] 478. I tråd med tidlegare praksis har dei fleste land med diplomatiske samband med Israel difor etablert sine ambassadar i [[Tel-Aviv]], den største byen i Israel, og den fyrste og mellombelse hovudstaden inntil den israelske nasjonalforsamlinga fyrste gongen vedtok at Jerusalem var landets hovudstad i 1950. Medan det vert hevda at Jerusalem er tilknytt alle dei «tre monoteistiske religionane» [[islam]], [[kristendom]] og [[jødedom]] er det berre dei to sistnemnde som har byen nemnt ved namn i sine religiøse skrift. Jerusalem er aldri nemnd i Koranen, og det er diskutert innan islamske grupper kor «haram al-sharif», «den ytste heilagdomen» i røynda låg, staden der Muhammed etter islamsk erveminne reid til himmels på vengjehesten, Buraqen [[al-Buraq]]. [[Jerusalem]] er [[residensby]] for [[president]], [[regjering]] og [[parlamentet]] ([[Knesset]]). ===Militærvesen=== {{detaljar|Det israelske forsvaret}} [[Fil:IAI-Lavi-B-2-hatzerim-2.jpg|mini|venstre|[[IAI Lavi]].]] Israel har det største forsvarsbudsjettet i forhold til BNP av alle industriland.<ref>{{cite news |url=http://www.economist.com/node/13808801 |title=Military spending: Arming up |newspaper=The Economist |accessdate=26. september 2014 |date=8. juni 2009}}</ref><ref>{{cite news |title=Defense budget to grow, education spending to shrink |first=Moti |last=Bassok |url=http://www.haaretz.com/print-edition/business/defense-budget-to-grow-education-spending-to-shrink-1.6974 |newspaper=Haaretz |date=30. september 2009 |accessdate=26. september 2014}}</ref> Det israelske forsvaret består av hæren, luftforsvaret og marinen. Det vart grunnlagt under [[den arabisk-israelske krigen i 1948]].<ref>{{cite journal|url=http://dover.idf.il/IDF/English/about/History/40s/1948/default.htm |publisher=Det israelske forsvaret |accessdate=27. september 2014 |title=Historie: 1948 |år=2007}}</ref> Forsvaret nyttar seg òg av [[Det militære etteretningsdirektoratet i Israel|Det militære etteretningsdirektoratet]] (''Aman''), som arbeidar med [[Mossad]] og [[Shin Bet|Shabak]].<ref>{{Harvard citation no brackets |Henderson |2003 |p=97}}</ref> Det israelske militæret har vore involvert i fleire store krigar og grensekonfliktar i løpet av den korte historia si, og er ein av dei mest erfarne væpna styrkane i verda.<ref>{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts+About+Israel/State/THE+STATE-+Israel+Defense+Forces+-IDF-.htm |publisher=Israelsk utanriksdepartement |title=The State: Det israelske forsvaret (IDF) |accessdate=27. september 2014 |date=27. september 2014 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.globalsecurity.org/military/world/israel/idf.htm |publisher=GlobalSecurity.org |title=Det israelske forsvaret |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Dei fleste israelarane innkalt til militærteneste då dei er 18 år gamle. Menn tener tre år og kvinner to til tre år.<ref>{{cite journal|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Facts%20About%20Israel/State/The%20Israel%20Defense%20Forces |title=The Det israelske forsvaret |publisher=Israelsk utanriksdepartement |accessdate=27. september 2014}}</ref> [[Arabiske borgarar i Israel]] (utanom [[drusarar]]) og dei som held på med fulltids religiøse studiar er slepp militærtenesta.<ref>{{Harvard citation no brackets|Stendel|1997|pp=191–192}}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/news/cool-law-for-wrong-population-1.220687 |date=16. mai 2007 |accessdate=27. september 2014 |title=Cool law, for wrong population |last=Shtrasler |first=Nehemia |newspaper=Haaretz}}</ref> Militæret nytta seg av høgteknologiske våpensystem designa og produsert i Israel, i tillegg til noko utanlandsk import. Sidan 1967 har USA vore ein vesentleg leverandør av militærstøtte til Israel. Det er venta at USA gjev landet 3,15&nbsp;milliardar [[dollar]] kvart år frå 2013 til 2018.<ref>{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/US-Israel/foreign_aid.html |title=U.S. Aid To Israel |publisher=Jewishvirtuallibrary.org |accessdate=27. september 2014}}</ref><ref name="nyt">{{cite news |url=http://www.nytimes.com/2007/08/17/world/middleeast/17israel.html |work=The New York Times |title=Israel to Get $30&nbsp;Billion in Military Aid From U.S |date=127. september 2014 |accessdate=23. september 2007 |last=Erlanger |first=Steven }}</ref> [[Arrow-missil]]et er eitt av dei få operasjonelle [[anti-ballistisk missil|anti-ballistiske missil]]systema i verda.<ref>{{cite news |url=http://www.jpost.com/Israel/Article.aspx?id=56544 |newspaper=The Jerusalem Post |title='Arrow can fully protect against Iran' |last=Katz |first=Yaakov |date=30. mars 2007 |accessdate=26. september 2014}}</ref> Sidan [[Jom kippúr-krigen]] har Israel utvikla eit nettverk av [[overvakingssatellitt]]ar.<ref>{{cite web |url=https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/kent-csi/vol44no5/html/v44i5a04p.htm |publisher=Central Intelligence Agency |title=Israel's Quest for Satellite Intelligence |last=Zorn |first=E. L. |date=8. mai 2007 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Ein trur at Israel har [[kjernevåpen og Israel|kjernevåpen]]<ref>{{cite web |url=http://www.iaea.org/newscenter/transcripts/2004/alahram27072004.html |title=Transcript of the Director General's Interview with Al-Ahram News |first=Mohamed |last=ElBaradei |authorlink=Mohamed ElBaradei |publisher=International Atomic Energy Agency |date=27. juli 2004 |accessdate=26. september 2014}}</ref> i tillegg til kjemiske og biologiske våpen.<ref>{{cite web |url=http://www.vaccines.mil/documents/library/proliferation.pdf |title=Proliferation of Weapons of Mass Destruction: Assessing the Risks |publisher=Office of Technology Assessment |date=August 1993 |accessdate=26. september 2014 |pages=65, 84}}</ref> Israel har ikkje signert [[ikkje-spreiingsavtalen for kjernevåpen]]<ref>{{cite web |url=http://www.un.org/en/conf/npt/2005/background.html |title=Background Information |date=27. mai 2005 |work=2005 Review Conference of the Parties to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons (NPT) |publisher=Dei sameinte nasjonane |accessdate=9. april 2012}}</ref> Sidan [[Golfkrigen]] i 1991, då Israel vart angripen av irakiske [[Scud-rakettar]] vart det krav for alle heimar i Israel om eit forsterka bomberom. Israel er konstant lågt på [[Global fredsindeks]], der dei er rangert på 145. plass av 153 nasjonar for fredlegheit i 2011.<ref>{{cite web|author=Share this Email Twitter FacebookRankCountryScore |url=http://www.visionofhumanity.org/gpi-data/#/2011/scor |title=Rankings & Results « Vision of Humanity |publisher=Visionofhumanity.org |accessdate=15. september 2011}}</ref> ==Økonomi== [[Fil:Money IL WV.JPG|mini|[[Israelsk ny shekel]]]] [[Fil:Tel Aviv P5280003.JPG|mini|venstre|Flyfoto over [[Tel Aviv storbyområde]]]] Israel vert rekna som eit av dei mest økonomisk og industrielt utvikla landa i Sørvest-Asia. I 2010 vart det medlem av [[OECD]].<ref name="OECD"/><ref>{{cite web |url=http://www.oecd.org/general/listofoecdmembercountries-ratificationoftheconventionontheoecd.htm |title=List of OECD Member countries&nbsp;— Ratification of the Convention on the OECD |publisher=Organisasjonen for økonomisk samarbeid og utvikling |accessdate=26. september 2014}}</ref> Landet er rangert på tredjeplass i regionen og på 38. plass i verda på lista til [[Verdsbanken]] over kor lett det er å gjere forretningar i landet<ref>{{cite web |url=http://www.doingbusiness.org/rankings |publisher=World Bank |title=Economy Rankings |work=Ease of Doing Business |accessdate=27. september 2014}}</ref> Landet har dei fleste [[NASDAQ]]-oppførte føretaka i verda utafor Nord-Amerika.<ref>{{cite news |title=NASDAQ Appoints Asaf Homossany as New Director for Israel |date=6. februar 2005 |newspaper=NASDAQ OMX Group |accessdate=27. september 2014 |url=http://ir.nasdaqomx.com/releasedetail.cfm?ReleaseID=177065}}</ref> I 2010 var Israel rangert på 17. plass på lista over dei mest økonomisk utvikla landa i verda.<ref name=ynet>{{cite web |url=http://www.ynetnews.com/articles/0&nbsp;7340,L-3891801,00.html |title='Israel's economy most durable in face of crises', Ynet 20. mai 2010 |publisher=Ynetnews.com |date=20. juni 1995 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Bank of Israel er den største banken i Israel og har ein [[valutareserve]] på 78 mrd. dollar.<ref>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/np/sta/ir/IRProcessWeb/colist.aspx |title=Data Template on International Reserves and Foreign Currency Liquidity&nbsp;– Reporting Countries |publisher=Imf.org |date=5. januar 2001 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Israel er eit leiande land i utviklinga av [[solenergi]].<ref name=NPR>{{cite news |url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=15503716 |title=Israel Pushes Solar Energy Technology |newspaper=NPR |first=Linda |last=Gradstein |authorlink=Linda Gradstein |date=22. oktober 2007}}</ref> Israel er ein global leiar i [[vasskonservering]] og [[geotermisk energi]],<ref>{{cite news |url=http://pqasb.pqarchiver.com/jrep/access/1271587481.html?FMT=ABS |publisher=The Jerusalem Report |date=28. mai 2007 |accessdate=26. september 2014 |title=A Hotter Holy Land |last=Ginsburg |first=Mitch}}</ref> og er langt framme når det gjeld teknologiar i software og kommunikasjon.<ref>{{cite news |title=Israel keen on IT tie-ups |date=10. januar 2001 |newspaper=Business Line |url=http://www.hindu.com/businessline/2001/01/11/stories/151139ue.htm |accessdate=27. september 2014 |location=Chennai, India}}</ref><ref>{{cite news |title=Israel's technology industry: Punching above its weight |date=10. november 2005 |newspaper=The Economist |url=http://www.economist.com/node/5149411 |accessdate=26. september 2014}}</ref> ===Samferdsle=== [[Fil:Tel Aviv, Ben Gurion Airport, Departure Hall.jpg|mini|Taxfree på [[Ben Gurion lufthamn]] i [[Tel Aviv]].]] Israel har 18&nbsp;096&nbsp;kilometer med asfalterte vegar,<ref>{{cite journal |url=http://www.cbs.gov.il/shnaton60/st24_12.pdf |title=Roads(1)(2), By Length and Area |år=2008 |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014 }}</ref> og 2,4&nbsp;millionar køyretøy.<ref name="cbs_2.4mv">{{cite journal |url=http://www.cbs.gov.il/reader/newhodaot/hodaa_template.html?hodaa=200927133 |title=2008&nbsp;– 2.4&nbsp;Million motor vehicles in Israel |date=29. juni 2009 |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014 }}</ref> Talet på kjøretøy per 1&nbsp;000 personar var 324, som er relativt lågt i eit industriland.<ref name="cbs_2.4mv"/> Israel har 5&nbsp;715 rutebussar,<ref>{{cite journal |url=http://www.cbs.gov.il/shnaton60/st24_04.pdf |title=Bus Services on Scheduled Routes | year=2009 |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014 }}</ref> drivne av fleire selskap og det største er [[Egged]], som har ruter over det meste av landet. Jernbanelinjene strekkjer seg over 949&nbsp;kilometer og vert berre drivne av det statseigde [[Israel Railways]]<ref name="cbs_rails">{{cite journal |url=http://www.cbs.gov.il/shnaton60/st24_05.pdf |title=israelske Railway Services | year=2009 | publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=27. september 2014 }}</ref> (alle tala er frå 2008). Etter store investeringar tidleg til midten av 1990-åra har talet på togpassasjerar auka frå 2,5&nbsp;millionar i 1990 til 35&nbsp;millionar i 2008. Jernbanen transporterer òg 6,8&nbsp;million tonn last per år.<ref name="cbs_rails"/> Israel har to internasjonale flyplassar, [[Ben Gurion internasjonale lufthamn]], som er hovudflyplassen nær [[Tel Aviv-Yafo]] og [[Ovda lufthamn]] i sør, og fleire mindre innanlandsflyplassar. Ben Gurion, som er den største flyplassen, hadde 12,1&nbsp;million passasjerar i 2010.<ref name="IAAstats">{{cite web |url=http://www.iaa.gov.il/Rashat/en-US/Airports/BenGurion/AbouttheAirport/Statistics |title=Official airport statistics for Ben Gurion Airport |publisher=IAA |date=25. mai 2009 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Ved kysten av [[Middelhavet]] er [[Haifa]] den største og eldste hamna i byen, medan [[Ashdod]] er ei av få djupvasshamner i verda som er bygd ut mot det opne havet. I tillegg til desse er det ei mindre hamn i [[Eilat]] ved [[Raudehavet]] som hovudsakleg vert nytta til handel med resten av Asia. ===Turisme=== Turisme, særleg [[religiøs turisme]], er ein viktig industri i Israel. Landet har temperert klima, strender, arkeologisk stader og andre historiske og bibelske stader, i tillegg til ein unik geografi, som trekkjer til seg mange turistar. Dei mange tryggleiksproblema har derimot gått ut over industrien, men talet på turistar er aukande.<ref>{{cite news |url=http://www.jpost.com/LandedPages/PrintArticle.aspx?id=71992 |newspaper=The Jerusalem Post |title=Tourist visits above pre-war level |last=Burstein |first=Nathan |date=28. september 2014 |accessdate=26. september 2014}}</ref> I 2013 vart det registrert 3,54 million turistar i Israel. Det mest populære turistmålet er [[Vestmuren]] som 68% av turistane vitjar.<ref>{{cite news| url=http://www.timesofisrael.com/2013-record-year-for-tourism-government-says/ | title=2013 'record year' for tourism, government says | work=Times of Israel | date=10. januar 2014 | accessdate=27. september 2014 | author=Yifa Yaakov}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.ynetnews.com/articles/0&nbsp;7340,L-4475168,00.html |work=Ynetnews| title=2013: Record year for incoming tourism | date=10. januar 2014 | accessdate=27. september 2014 | author=Ziv Reinstein}}</ref> Israel har det høgaste talet på museum per innbyggjar i verda.<ref>{{cite web |url=http://www.jfns.org/page.aspx?id=43769 |title=Interesting Facts About Israel |publisher=Jewish Federation of the North Shore |accessdate=26. september 2014}}</ref> ==Demografi== [[Fil:Population of Israel.png|venstre|mini|Prosentdel av dei største [[Religion i Israel|religiøse gruppene]] i åra 1949–2008.]] Tidleg i 2014 var folketalet i Israel estimert til 8&nbsp;146&nbsp;300&nbsp;innbyggjarar, og av desse var 6&nbsp;110&nbsp;600 [[israelske jødar|jødar]].<ref name="cbsmonth"/> [[Arabiske borgarar i Israel]] utgjer 20,7 % av det totale innbyggjartalet.<ref name="population_stat"/> Dei site tiåra har mange emigrantar kome frå Romania, Thailand, Kina, Afrika og Sør-Amerika. Dei eksakte tala er usikre, sidan mange lever ulovleg i landet,<ref>{{cite news |url=http://www.irinnews.org/Report/85270/ISRAEL-Crackdown-on-illegal-migrants-and-visa-bratsjtors |title=ISRAEL: Crackdown on illegal migrants and visa bratsjtors |newspaper=IRIN |date=14. juli 2009}}</ref> men estimata er i området kring 203&nbsp;000.<ref>Adriana Kemp, «Labour migration and racialisation: labour market mechanisms and labour migration control policies i Israel», ''Social Identities'' 10:2, 267–292, 2004</ref> Kring 92 % av israelarane bur i urbane område.<ref>{{cite web |url=http://mfa.gov.il/MFA/AboutIsrael/Land/Pages/THE%20LAND-%20Urban%20Life.aspx |publisher=Israelsk utanriksdepartement |title=THE LAND: Urban Life}}</ref> I 2009 budde over 300&nbsp;000 israelske borgarar i busetnader på [[Vestbreidda]]<ref>{{cite web |url=http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-west-bank-1 |title=Settlements in the West Bank |accessdate=26. september 2014 |publisher=Foundation for Midtausten Peace |work=Settlement Information}}</ref> som i [[Ma'ale Adumim]] og [[Ariel]], og samfunn som eksisterte før staten vart oppretta, men som vart gjenoppretta etter [[seksdagarskrigen]], i byar som [[Hebron]] og [[Gush Etzion]]. 20&nbsp;000 israelarar bur i busetjingar i [[Golanhøgdene]].<ref name="bbc_golan_profile"/> I 2011 budde 250&nbsp;000 jødar i [[Aust-Jerusalem]].<ref>{{cite news |url=http://blogs.jpost.com/content/president-obama%E2%80%99s-hostility-israel-continues |title=President Obama’s hostility to Israel continues |accessdate=26. september 2014 |newspaper=The Jerusalem Post}}</ref> Det totale talet på israelske busetjarar er over 500&nbsp;000 (6,5% av den israelske folkesetnaden). Kring 7&nbsp;800 israelarar budde i busetjingar på [[Gazastripa]], før dei vart evakuerte av styresmaktene i 2005.<ref>{{cite journal |url=http://www.fmep.org/settlement_info/settlement-info-and-tables/stats-data/settlements-in-the-gaza-strip-1 |title=Settlements in the Gaza Strip|accessdate=28. september 2014 |publisher=Foundation for Middle East Peace |work=Settlement Information }}</ref> Israel vart oppretta som eit heimland for jødane og vert ofte omtalt som Den jødiske staten. Landet gjev alle jødar og dei som er av jødisk ætt rett til israelsk borgarskap.<ref>{{cite journal |url=http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/return.htm |publisher=Knesset |title=The Law of Return |accessdate=28. september 2014 }}</ref> Over tre fjerdedelar, eller 75,5 %, av folkesetnaden er jødar. Kring 4 % av israelarane (300&nbsp;000) er etnisk definert som andre, og er etterkomarar av russiske jødar eller familiar som ikkje er jødiske etter rabbinsk lov, men likevel kvalifisert for israelsk borgarskap.<ref name="DellaPergola, Sergio 2011">{{cite web | url=http://jppi.org.il/uploads/Jewish_Demographic_Policies.pdf | title=Jewish Demographic Policies | publisher=The Jewish People Policy Institute |år=2011 | author=DellaPergola, Sergio}}</ref><ref name="Israel people">{{cite web | url=http://www.encyclopedia.com/topic/Israel_(people).aspx | title=Israel (people) | publisher=Encyclopedia.com |år=2007}}</ref><ref>{{cite news|author=Yoram Ettinger|title=Defying demographic projections|url=http://www.israelhayom.com/site/newsletter_opinion.php?id=3913|accessdate=29. oktober 2013|newspaper=[[Israel Hayom]]|date=April 5, 2013}}</ref> Kring 73% av [[israelske jødar]] er israelskfødde, medan 18,4% er emigrantar frå Europa og Amerika, og 8,6 % er emigrantar frå Asia og Afrika (inkludert [[Den arabiske verda]]).<ref>{{cite web |url=http://www.cbs.gov.il/reader/shnaton/templ_shnaton_e.html?num_tab=st02_25&CYear=2012 |title=Jews, by Continent of Origin, Continent of Birth and Period of Immigration |date=22. september 2014 |work=Statistical Abstract of Israel |publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå |accessdate=28. september 2014}}</ref><ref name=Aharoni>{{cite web |url=http://www.hsje.org/forcedmigration.htm |title=The Forced Migration of Jews From Arab Countries and Peace |first=Ada |last=Aharoni |publisher=Historical Society of Jews From Egypt |accessdate=26. september 2014}}</ref> Jødar frå Europa og det tidlegare [[Sovjetunionen]] og deira israelskfødde etterkomarar, inkludert ''[[ashkenazi]]''-jødar, utgjer kring halvparten av dei jødiske israelarane. Jødar som flykta eller vart kasta ut av arabiske og muslimske land, og etterkomarane deira, inkludert både ''[[mizrahi]]'' og ''[[sefardisk]]e'' jødar,<ref>{{cite web |url=http://muse.jhu.edu/journals/jss/summary/v015/15.1.goldberg.html |title=From Sephardic to Mizrahi and Back Again: Changing Meanings of "Sephardic" in Its Social Environments}}</ref> utgjer det meste av resten av den jødiske folkesetnaden.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2009/apr/03/israel-arab-jewish-mizrahi |title=The myth of the Mizrahim |work=The Guardian |date=3. april 2009 |location=London}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Historie/jewref.html |title=Jewish Refugees from Arab Countries |last=Shields |first=Jacqueline |publisher=Jewish Virtual Library |accessdate=26. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.jewcy.com/post/missing_mizrahim |title= Missing Mizrahim}}</ref> {{Største byar i Israel}} ===Språk=== [[Fil:Shave Ziyyon (Shavei Tzion) sign.jpg|mini|upright|Vegskilt på [[hebraisk]], [[arabisk]] og [[engelsk]].]] Israel har to offisielle språk, [[hebraisk]] og [[arabisk]].<ref name="cia"/> Hebraisk er hovudspråket i staten og vert snakka av dei fleste innbyggjarane, medan arabisk vert snakka av den arabiske minoriteten. Mange israelske samfunn snakkar engelsk ganske godt, og mange fjernsynsprogram vert sendte på engelsk, i tillegg til at engelsk vert lært frå tidleg alder i skulen. Sidan landet har mange emigrantar, kan ein høyre mange språk i gatene. På grunn av masseimmigrasjon frå det tidlegare Sovjetunionen og [[Aliyah frå Etiopia|Etiopia]] (kring 130&nbsp;000 [[Beta Israel|etiopiske jødar]] lever i Israel),<ref name="The Etiopian Population In Israel">[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]: [http://www.cbs.gov.il/reader/newhodaot/hodaa_template.html?hodaa=201211307 The Ethiopian Community i Israel]</ref><ref>{{cite news |url=http://www.reuters.com/article/2009/07/16/us-israel-ethiopia-jews-sb-idUSTRE56F4ZY20090716 |title=Israel may admit 3&nbsp;000 Ethiopia migrants if Jews |newspaper=Reuters |date=16. juli 2009}}</ref> Russisk og [[amharisk]] vert mykje snakka.<ref>{{cite news |title=Israel's welcome for Ethiopian Jews wears thin |first=Bill |last=Meyer |url=http://www.cleveland.com/world/index.ssf/2008/08/israels_welcome_for_ethiopian.html |newspaper=The Plain Dealer |date=17. august 2008 |accessdate=27. september 2014}}</ref> Meir enn ein million russisktalande emigrantar kom til Israel frå det tidlegare Sovjetunionen mellom 1990 og 2004.<ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/news/study-soviet-emigrantar-outperform-israeli-students-1.238970 |title=Study: Soviet emigrantar outperform israelske students |newspaper=Haaretz |date=10. februar 2008}}</ref> Fransk vert snakka av kring 700&nbsp;000 israelarar,<ref>{{cite news |url=http://www.ynetnews.com/articles/0&nbsp;7340,L-4156781,00.html |title=French radio station RFI makes aliyah |newspaper=Ynetnews |date=5. desember 2011}}</ref> dei fleste frå Frankrike og Nord-Afrika. ===Religion=== [[Fil:Westernwall2.jpg|mini|[[Klippedomen]] og [[Vestmuren]] i Jerusalem.]] [[Fil:Old Jerusalem Hurva Synagogue Morning Prayer.jpg|venstre|mini|upright|[[Hurvasynagoga]] i [[Jerusalem]].]] [[Fil:Golgotha (Church of the Holy Sepulchre).jpg|mini|upright|[[Den heilage grav-kyrkja]], tilbede av kristne som [[gravstaden til Jesus]].<ref>{{cite|title=Catholic Encyclopedia |title=Holy Sepulchre |first=Arthur. L. |last=McMahon}}</ref>]] [[Fil:Archives and the port.jpg|mini|venstre|Bahai-arkivet i [[Haifa]].]] Israel og [[Dei palestinske territoria]] utgjer ein stor del av [[Det heilage landet]], ein region som vert rekna som viktig i alle dei [[abrahamsk religion|abrahamske religionane]]&nbsp;– jødar, kristne, muslimar og [[Bahá'í-trua|Baha'istar]]. Den religiøse tilhøyrsla til [[israelske jødar]] varierer stort: ei undersøking for dei over 20 år synte at 55 % seier dei er «tradisjonelle», medan 20 % reknar seg sjølv som «sekulære jødar», 17 % definerer seg sjølv som «[[religiøs zionisme|religiøse zionistar]]»; 8 % definerer seg sjølv som «[[Ḥaredisk jødedom|harediske]] jødar».<ref>{{cite journal |url=http://www.jcpa.org/dje/articles2/relinisr-consensus.htm |title=Religion in Israel: A Consensus for Jewish Tradition |last=Elazar |first=Daniel J. |publisher=Jerusalem Center for Public Affairs |accessdate=28. september 2014 }}</ref> Sjølv om dei ultraortodokse, eller haredim, berre representerer 5 % av den israelske folkesetnaden i 1990,<ref>{{cite news |url=http://www.csmonitor.com/World/Middle-East/2010/0709/The-other-israelske-conflict-with-itself |title=The other Israeli conflict: with itself |newspaper=The Christian Science Monitor |date=9. juli 2010}}</ref> er dei venta å representere meir enn ein femtedel av den jødiske folkesetnaden i Israel innan 2028.<ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/print-edition/opinion/at-the-edge-of-the-abyss-1.3538 |title=At the edge of the abyss |newspaper=Haaretz |date=24. november 2009}}</ref> Med 16 % av folkesetnaden utgjer muslimar den største religiøse minoriteten i Israel. Kring 2 % av innbyggjarane er kristne og 1,5% er [[drusarar]].<ref>{{cite web |url=http://www1.cbs.gov.il/shnaton56/st02_01.pdf |title=Population, by religion and population group |accessdate=6. august 2007 |first=Government of Israel |last=Statistisk sentralbyrå |format=PDF| ref=harv}}</ref> Byen [[Jerusalem]] er særskild viktig for både jødar, muslimar og kristne, sidan det ligg stader her som er sentrale i den religiøse trua deira, som den israelskkontrollerte [[Gamlebyen i Jerusalem|Gamlebyen]] der [[Vestmuren]] og [[Tempelhøgda]], [[Al-Aqsa-moskéen]] og [[Den heilage grav-kyrkja]] ligg.<ref>{{cite book |title=Jerusalem: its sanctity and centrality to Judaism, kristendom, and Islam |last=Levine |first=Lee I. |år=1999 |publisher=Continuum International Publishing Group |isbn=978-0-8264-1024-5 |page=516 |ref=harv}}</ref> Andre religiøst viktige stader i Israel er [[Nasaret]] (heilag for kristendommen som staden der [[jomfru Maria]] fekk bodskapen om at ho bar Jesus i magen), [[Tiberias]] og [[Safed]] (to av [[Dei fire heilage byane]] i jødedomen), [[Den kvite moskéen i Ramla|Den kvite moskéen]] i [[Ramla]] (heilag i islam som heilagdomen til profeten [[Saleh]]), og [[St. Georg-kyrkja i Lod|St. Georg-kyrkja]] i [[Lod]] (heilag i kristendom og islam som grava til [[St. Georg]] eller [[Al Khidr]]). Fleire andre religiøse landemerke ligg på [[Vestbreidda]], som [[Josefsgrava]] i [[Shechem]], [[Fødselskyrkja|fødestaden til Jesus]] og [[Rakelgrava]] i [[Betlehem]], og [[Patriarkgrotta]] i [[Hebron]]. Det administrative senteret for [[bahai]]trua og [[Báb-heilagdomen]] ligg i [[Haifa]] og leiaren for trua er gravlagd i [[Akko]]. ===Utdanning=== [[Fil:Brain research labs-Bar Ilan university.jpg|mini|Hjerneforskingssenteret ved [[Bar-Ilan universitet]].]] Israel har ei forventa skuletid på 15,5 år<ref>{{cite web |url=http://www.uis.unesco.org/Library/Documents/global_education_digest_2011_en.pdf |title=Global Education Digest 2011 |år=2011 |work=UNESCO Institute for Statistics |publisher=Dei sameinte nasjonane Educational, Scientific and Cultural Organization |page=223 |accessdate=18. oktober 2012}}</ref> og ein lesekunne på 97,1% i følgje Dei sameinte nasjonane.<ref>{{cite web |url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2009_EN_Complete.pdf |format=PDF |publisher=United Nations Development Programme |title=Human Development Report 2009 |accessdate=26. september 2014 |år=2009}}</ref> Det finst fem skuletypar i landet: statlege sekulære, statleg religiøse, ultraortodokse, kommunale busetjingsskular, og arabiske skular. Dei offentlege sekulære skulane er den største skulegruppa, og dei fleste jødiske og ikkje-arabiske elevane i Israel går på desse. Dei fleste arabarane sender barna sine på skular der arabisk er lærespråk.<ref>{{cite web |url=http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/detailmini.jsp?ERICExtSearch_SearchValue_0=ED250227&ERICExtSearch_SearchType_0=no&accno=ED250227 |title=Israeli Schools: Religious and Secular Problems |publisher=Education Resources Information Center |date=10. oktober 1984 |accessdate=26. september 2014}}</ref> Utdanning er [[obligatorisk utdanning|obligatorisk]] i Israel for barn mellom tre og 18.<ref>{{cite news |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/knesset-raises-school-dropout-age-to-18-1.225752 |newspaper=Haaretz |accessdate=26. september 2014 |date=18. juli 2007 |title=Knesset raises school dropout age to 18 |first=Or |last=Kashti |first2=Shahar |last2=Ilan}}</ref> Skulane er delt inn i tre trinn med grunnskule (1.-6. klasse), ungdomsskule (7.-9. klasse) og vidaregåande skule (10.-12. klasse), og endar med ''[[Bagrut]]'', eit vitnemål etter ein eksamen. Det hebraiske universitetet i Jerusalem og Tel Aviv universitet er rangert blant dei 100 beste universiteta i verda.<ref>{{cite news |title=Two Israeli universities named among world's best |url=http://www.jpost.com/NationalNews/Article.aspx?id=262037 |newspaper=The Jerusalem Post |date=15. mars 2012}}</ref> Israel er rangert på tredjeplass i verda når det gjeld akademiske grader per innbyggjar (20 % av folkesetnaden).<ref name="consulate">{{cite web |url=http://bombay.mfa.gov.il/mfm/web/main/Print.asp?DocumentID=111093 |title=Top Ten Reasons to Invest i Israel |publisher=Israelsk utanriksdepartement |accessdate=26. september 2014}}</ref> ==Kultur== Den mangfaldige kulturen i Israel kjem frå den mangfaldige folkestanden. Jødar frå diasporaer verda over har ført med seg kulturane og dei religiøse tradisjonane til Israel, og skapt ein smeltedigel av jødiske tru og vanar.<ref>{{cite web |url=http://www.hse.ru/en/news/28331917.html |publisher=National Research universitet Higher School of Economics |title=Asian Studies: Israel as a ‘Melting Pot’ |accessdate=126. september 2014}}</ref> Israel er det einaste landet i verda som nyttar [[hebraisk kalender]]. Offentlege fridagar og skuleferiar vert styrt av dei jødiske heilagdagane, og den offisielle kviledagen er laurdag, [[sabbat]]en. Den arabiske minoriteten i Israel har òg påverka israelsk kultur i område som arkitektur,<ref>{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/MFA+Publications/Photo+exhibits/Encounters-+The+Vernacular+Paradox+of+israeli+Arch-+Intro.htm |publisher=Ministry of Foreign Affairs |title=Encounters: The Vernacular Paradox of Israeli Architecture |last=Ran |first=Ami |accessdate=28. september 2014 |date=25. august 1998 }}</ref> musikk,<ref>{{cite news |url=http://www.israel21c.org/culture/israeli-palestinian-and-jordanian-djs-create-bridge-for-peace |title=Israeli, Palestinian and Jordanian DJs create bridge for peace |last=Brinn |first=David |date=23. oktober 2005 |accessdate=26. september 2014 |newspaper=ISRAEL21c}}</ref> og mat.<ref>{{cite journal |url=http://www.mfa.gov.il/MFA/Historie/Modern%20Historie/Israel%20at%2050/The%20International%20israelske%20Table |publisher=Israelsk utanriksdepartement |title=The International Israeli Table |accessdate=26. juni 2009 }}</ref> ===Litteratur=== [[Fil:Amos Oz by Kubik.JPG|mini|upright|[[Amos Oz]] sine bøker er omsette til 36 språk, meir enn nokon annan israelsk forfattar.<ref>{{cite news |url=http://www.ynetnews.com/articles/0&nbsp;7340,L-3668919,00.html |title=Amos Oz is most translated Israeli author |newspaper=Ynetnews |date=10. februar 2009}}</ref>]] [[Israelsk litteratur]] består hovudsakleg av dikt og prosa skriven på hebraisk, som ein del av den [[hebraisk]]e renessansen som talespråk sidan midten av 1800-talet, sjølv om ein liten del av litteraturen òg vert publisert på andre språk, som engelsk. Etter lova må det trykkast to kopiar av alle trykte materiale i Israel, som skal lagrast i [[Det israelske nasjonalbiblioteket]] ved [[Det hebraiske universitetet i Jerusalem]]. Frå 2001 gjeld lova òg lyd- og videoinnspelingar, og andre ikkje-trykte media.<ref>{{cite journal |url=http://jnul.huji.ac.il/eng/lgd.html |publisher=Jewish National and University Library |title=Depositing Books to The Jewish National & universitet Library |accessdate=28. september 2014 }}</ref> I 1966 delte [[Shmuel Yosef Agnon]] [[nobelprisen i litteratur]] med den tysk-jødiske forfattaren [[Nelly Sachs]].<ref>{{cite journal |url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/laureates/1966/index.html |publisher=Nobel Foundation |title=Nobelprisen i litteratur 1966 |accessdate=28. september 2014 }}</ref> Leiane israelske diktarar har vore [[Yehuda Amichai]], [[Nathan Alterman]] og [[Rachel Bluwstein]]. Internasjonale kjende romanforfattarar frå Israel er mellom andre [[Amos Oz]], [[Etgar Keret]] og [[David Grossman]]. Den israelske-arabiske satirikaren [[Sayed Kashua]] (som skriv på hebraisk) er òg internasjonalt kjend. ===Musikk og dans=== [[Israelsk musikk]] er påverka av musikk frå heile verda: [[sefardisk musikk]], [[hasdisk jødedom|hasidiske]] melodiar, [[magedans]]musikk, [[gresk musikk]], [[jazz]] og [[poprock]] er alle ein del av musikkmiljøet.<ref>{{Harvard citation no brackets |Broughton |Ellingham |Trillo |1999 |pp=365–369}}</ref> [[Fil:PikiWiki Israel 3019 Jewish holidays חג ביכורים גן-שמואל 2009.JPG|mini|venstre|[[Shavuot]]-feiringa i [[Gan Shmuel]].]] Sirkeldansen [[dansen Hora|hora]] vart introdusert av dei første jødiske busetjarane, og var tidleg populær i kibbutzar og utanforliggande samfunn. Han vart eit symbol på sionismen og høvet til å oppleve glede under enkle kår. Han spelar i dag ei viktig rolle i moderne israelsk folkedans og vert ofte framført ved bryllaup og andre feiringar, og i gruppedansar over heile Israel. [[Fil:Israel Philharmonic Orchestra.jpg|mini|[[Israel filharmoniske orkester]] dirigert av [[Zubin Mehta]].]] Av dei verdskjende orkestera i Israel<ref>{{Harvard citation no brackets|Ben-Sasson|1985|p=1095}}</ref><ref>{{cite book |title=Whose Master's Voice?: The Development of Popular Music in Thirteen Cultures |last=Ewbank |first=Alison J. |author2=Papageorgiou, Fouli T. |år=1997 |publisher=Greenwood Press |isbn=978-0-313-27772-6 |page=117 |ref=harv}}</ref> finn ein [[Israel filharmoniske orkester]], som har vore i drift i over 70 år og som i dag spelar meir enn 200 konsertar i året. Mange kjende musikarar kjem frå Israel, og somme har blitt internasjonale stjerner. [[Itzhak Perlman]], [[Pinchas Zukerman]] og [[Ofra Haza]] er av dei mest internasjonalt kjende musikarane som er fødde i Israel. Israel har delteke i [[Eurovision Song Contest]] nesten kvart år sidan 1973, og vunne konkurransen tre gonger, og vore vertsland to gonger.<ref>{{cite web |url=http://www.eurovision.tv/page/history/by-country/country?country=18 |title=Israel |work=Eurovision Song Contest |publisher=European Broadcasting Union |accessdate=27. september 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.eurovision.tv/page/history/year |title=Historie |work=Eurovision Song Contest |publisher=European Broadcasting Union |accessdate=27. september 2014}}</ref> [[Eilat]] har sin eigen internasjonale musikkfestival, [[Raudehavet jazzfestival]], kvar sommar sidan 1987.<ref>{{cite web |url=http://www.redseajazzeilat.com/en/about/ |publisher=Raudehavet Jazz Festival |title=About the Raudehavet Jazz Festival |accessdate=26. september 2014}}</ref> Israel er heimstad for mange palestinske musikarar, som den internasjonalt kjende [[oud]]spelaren og fiolinvirtuosen Taiseer Elias, songaren [[Amal Murkus]], og brørne Samir og [[Wissam Joubran]]. ===Kino og teater=== Ti israelske filmar har vore nominerte til [[Oscarprisen]] for beste utanlandske film.<ref>{{cite news |title='Ajami' nominated for Oscar |first=Hannah |last=Brown |newspaper=Jerusalem Post |date=2. februar 2010 |url=http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Entertainment/Article.aspx?id=167582 |ref=harv}}</ref> Teateret står sterkt i Israel med tradisjonar som [[jiddisk teater]] frå Aust-Europa. [[Habima teater]] i Tel Aviv vart bygd i 1918 og er det eldste teaterselskapet i Israel og nasjonalteater.<ref>{{cite journal|language=hebraisk |url=http://www.habima.co.il/ |title=התיאטרון הלאומי הבימה |publisher=Habima National Theatre |accessdate=13. august 2007 }}</ref> Palestinsk israelske filmskaparar har laga mange filmar om Midtausten-konflikta og statusen til palestinarar i Israel, som [[Mohammed Bakri]]-filmen ''[[Jenin, Jenin]]'' frå 2002 og ''[[The Syrian Bride]]''. ===Mat=== [[Fil:Classic Hanukkah sufganiyot.JPG|mini|venstre|''[[Sufganiyah|Sufganiyot]]'' servert under [[hanukkah]].]] Det israelske kjøkenet består av lokale rettar i tillegg til rettar ført til landet av jødiske emigrantar. Sidan landet vart oppretta i 1948, og særleg sidan slutten av 1970-åra, har israelsk [[fusjonsrett]]ar blitt utvikla. Det meste av den israelske maten er [[kosher]] og tilberedt i høve jødisk [[halakha]]. Det meste av folkesetnaden er anten jødiske eller muslimar og [[svin]] vert derfor særs sjeldan ete i Israel. ===Idrett=== [[Fil:Ramat Gan Stadium.jpg|mini|venstre|[[Ramat Gan stadion]], det største stadionet i Israel.]] [[Makkabiaden]], ein olympiske leikar-aktig konkurranse for jødiske og israelske idrettsfolk, vart starta i 1930-åra og har vorte halde kvart fjerde år sidan den gong. I 1964 var Israel vertskap for og vann [[den asiatiske meisterskapen i fotball]]. I 1970 klarte [[det israelske herrelandslaget i fotball]] å kvalifisere seg for [[verdsmeisterskapen i fotball]], som vert rekna som den største bragda innan israelsk fotball. [[Asialeikane i 1974]] vart halden i Teheran og var dei siste Asialeikane som Israel deltok i, sidan mange av dei arabiske landa nekta å konkurrere med Israel.<ref>{{cite news |url=http://www.guardian.co.uk/football/2008/feb/27/worldcup2010 |work=The Guardian |location=London |date=27. februar 2008 |title=Time is right for Israel to return to its Asian roots |last=Montague |first=James |accessdate=4. mai 2010 }}</ref> Israel vart ekskludert frå Asialeikane i 1978 på grunn av dei høge tryggleikskostnadane om dei skulle delta.<ref>{{cite web|url=http://www.jta.org/1976/07/26/archive/israel-barred-from-asian-games |title=Israel Barred from Asian Games |publisher=Jewish Telegraphic Agency |date=1976-07-26 |accessdate=28. september 2014}}</ref> I 1994 let [[UEFA]] Israel og alle israelske idrettsorganisasjonar få konkurrere i Europa. Dei mest populære idrettane i Israel er fotball og basketball.<ref>{{Harvard citation no brackets|Torstrick|2004|p=141}}</ref> [[Maccabi Haifa F.C.|Maccabi Haifa]], [[Maccabi Tel Aviv F.C.|Maccabi Tel Aviv]], [[Hapoel Tel Aviv F.C.|Hapoel Tel Aviv]] og [[Beitar Jerusalem F.C.|Beitar Jerusalem]] er dei største idrettsklubbane. Maccabi Tel Aviv, Maccabi Haifa and Hapoel Tel Aviv har delteke i [[UEFA Champions League]] og Hapoel Tel Aviv nådde kvartfinalen i [[UEFA-cupen]]. [[Maccabi Tel Aviv BC]] har vunne Europacupen i basketball seks gonger.<ref>http://www.euroleague.net/final-four/milan-2014/maccabi-electra-tel-aviv</ref> Den israelske tennisstjerna [[Shahar Pe'er]] var i 2011 rangert på 11. plass i verda. [[Fil:BorisGelfandSicilianDefence.jpg|mini|Sjakkstormeisteren [[Boris Gelfand]].]] Sjakk er ein stor sport i Israel. Det finst mange israelske stormeisterar.<ref>{{cite web | url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/pawn-stars-shine-in-new-national-sport-1.317002 | title=Pawn stars shine in new 'national sport' | publisher=Haaretz | accessdate=28. september 2014}}</ref> Israel er vertskap for ein årleg internasjonal [[Israeli Chess Championship|sjakkonkurranse]] og var vertskap for [[verdsmeisterskapen i sjakk]] i 2005. Sjakk står på timeplanen på somme skular i Israel.<ref>{{cite web | url=http://www.fide.com/component/content/article/1-fide-news/5656-chess-in-schools-in-israel-a-progress-report.html | title=Chess In Schools in Israel&nbsp;– A progress report | publisher=FIDE | accessdate=28. september 2014}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/ashdod-schools-to-incorporate-chess-into-curriculum-1.282917 | title=Ashdod schools to incorporate chess into curriculum | publisher=Haaretz | accessdate=28. september 2014}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.fide.com/component/content/article/1-fide-news/4947-israel-is-introducing-chess-to-the-school-curriculum.html | title=Israel is introducing chess to the school curriculum | publisher=FIDE | accessdate=28. september 2014}}</ref> Byen [[Beersheba]] har vorte eit nasjonalt [[sjakk]]senter. På grunn av dei mange sovjetiske immigrantane har byen fleire stormeistrar i sjakk enn nokon annan by i verda.<ref>{{cite news |title=Chess masters set to blitz Rishon Letzion |first=Eitan |last=Bekerman |newspaper=Haaretz |date=4. september 2006 |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/chess-masters-set-to-blitz-rishon-letzion-1.196475}}</ref><ref>{{cite journal |url=http://www.fide.com/component/content/article/9-other/2182-673-world-team-championship-in-beer-sheva-israel|title=World Team Championship in Beer Sheva, Israel |publisher=World Chess Federation |accessdate=27. september 2014 |date=1. november 2005 }}</ref> Den israelske stormeisteren [[Boris Gelfand]] vann verdsmeisterskapen i 2009<ref>{{cite news |title=Israeli grand master Boris Gelfand wins Chess World Cup |first=Eli |last=Shvidler |newspaper=Haaretz |date=15. desember 2009 |url=http://www.haaretz.com/news/israeli-grand-master-boris-gelfand-wins-chess-world-cup-1.2120}}</ref> og i 2012 var han tapande finalist mot [[Viswanathan Anand|Anand]]. I 2014 hadde Israel vunne [[Israel i olympiske leikar|sju]] olympiske medaljar sidan den første i [[Sommar-OL i 1992|1992]], inkludert ein gullmedalje i [[segling i sommar-OL 2004|brettsegling]] i [[sommar-OL 2004]].<ref>{{cite web |url=http://www.olympic.org/israel |publisher=International Olympic Committee |title=Israel |accessdate=26. september 2014}}</ref> Israel har vunne over 100 gullmedaljar i [[Paralympics]]. ===Media=== Det finst israelske media på over ti ulike språk,<ref>{{cite web |title=Recorded Programs |url=http://www.iba.org.il/world/ |publisher=[[Israel Broadcasting Authority]] |accessdate=24 January 2014}}</ref> med hebraisk som det viktigaste. Nokre kjende aviser er ''[[Yedioth Ahronoth]]'', ''[[Israel HaYom]]'', ''[[Maariv]]'', ''[[Haaretz]]'', ''[[The Jerusalem Post]]'', russiskspråklege ''[[avisa Vesti|Vesti]]'' og arabiskspråklege ''[[Al-Ittihad]]'' og ''[[Kul al-Arab]]''. Landet har fleire private tv-kanalar og ein statskringkastar, [[Israel Broadcasting Authority]]. I 2014 vart Israel rangert på 96. plass av 180 land av [[Reporters Without Borders]]' på [[pressefridomsindeks]]en, nummer to etter [[Kuwait]] (91) i regionen Midtausten og Nord-Afrika.<ref>{{cite web |url=http://rsf.org/index2014/en-index2014.php |publisher=Reporters Without Borders |accessdate=26. februar 2014 |title=Press Freedom Index 2014}}</ref> == Sjå òg == * [[Israel/Palestina-konflikten]] * [[Jødedommen]] * [[Samaritansk religion]] * [[Sionisme]] ==Fotnotar== {{fotnoteliste|group=merk}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Israel|Israel]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 28. september 2014.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *{{cite book|title=Israel's Quest for Recognition and Acceptance in Asia: Garrison State Diplomacy|last=Abadi|first=Jacob|isbn=0-7146-5576-7|publisher=Routledge|year=2004|ref=harv}} *{{cite book|title=The Original Story: God, Israel and the World|last=Barton|first=John|last2=Bowden|first2=Julie |authorlink=John Barton (theologian)|isbn=0-8028-2900-7|publisher=Wm. B. Eerdmans Publishing Company|year=2004|ref=harv}} *{{cite book |title=A History of the Jewish People |last=Ben-Sasson |first=Hayim |year=1985 |publisher=Harvard University Press |isbn=978-0-674-39731-6 |ref=harv}} *{{cite book|title=A History of Israel|last=Bregman|first=Ahron|isbn=0-333-67631-9|publisher=Palgrave Macmillan|year=2002|authorlink=Ahron Bregman|ref=harv}} *{{cite book|title=World Music: The Rough Guide|last=Broughton|first=Simon|last2=Ellingham|first2=Mark|last3=Trillo|first3=Richard|isbn=1-85828-635-2|publisher=Rough Guides|year=1999|ref=harv}} *{{cite book|title=Holocaust City: The Making of a Jewish Ghetto|last=Cole|first=Tim|isbn=0-415-92968-7|year=2003|publisher=Routledge|ref=harv}} *{{cite book|last=Fraser|first=T. G.|title=The Arab-Israeli Conflict|url=http://books.google.com/books?id=IBJrQgAACAAJ|accessdate=12 May 2013|year=2004|publisher=Palgrave Macmillan Limited|isbn=9781403913388|ref=harv}} *{{cite book|title=To Rule Jerusalem|last=Friedland|first=Roger|last2=Hecht|first2=Richard|publisher=University of California Press|year=2000|isbn=0-520-22092-7|ref=harv}} *{{cite book|title=The Israel-Palestine Conflict: One Hundred Years of War|last=Gelvin|first=James L.|authorlink=James L. Gelvin|publisher=Cambridge University Press|year=2005|isbn=0-521-85289-7|ref=harv}} *{{cite book|title=The Routledge Atlas Of The Arab–Israeli conflict|last=Gilbert|first=Martin|isbn=0-415-35900-7|year=2005|publisher=Routledge|edition=8th|ref=harv}} *{{cite book|title=The Climate of Israel: Observation, Research and Application|last=Goldreich|first=Yair|isbn=0-306-47445-X|year=2003|publisher=Springer|ref=harv}} *{{cite book|title=Warfare and the Third World|last=Harkavy|first=Robert E.|last2=Neuman|first2=Stephanie G.|year=2001|publisher=Palgrave Macmillan|isbn=0-312-24012-0|ref=harv}} *{{cite book|title=Brassey's International Intelligence Yearbook|edition=2003|last=Henderson|first=Robert D'A.|publisher=Brassey's Inc.|year=2003|isbn=1-57488-550-2|ref=harv}} *{{cite book|title=The Jewish State|last=Herzl|first=Theodor|authorlink=Theodor Herzl|publisher=American Zionist Emergency Council|year=1946|isbn=0-486-25849-1|ref=harv}} *{{cite book|title=Israel and the Palestinian Territories: The Rough Guide|last=Jacobs|first=Daniel|publisher=Rough Guides|edition=2nd revised|year=1998|isbn=1-85828-248-9|ref=harv}} *{{cite book|title=Society and Settlement: Jewish Land of Israel in the Twentieth Century|last=Kellerman|first=Aharon|year=1993|publisher=State University of New York Press|isbn=0-7914-1295-4|ref=harv}} *{{cite book|title=Theodor Herzl: From Assimilation to Zionism|last=Kornberg|first=Jacques|isbn=0-253-33203-6|publisher=Indiana University Press|year=1993|ref=harv}} *{{cite book|title=For the Land and the Lord: Jewish Fundamentalism in Israel|last=Lustick|first=Ian|isbn=0-87609-036-6|publisher=Council on Foreign Relations Press|year=1988|ref=harv}} *{{cite book|title=Israel's Higher Law: Religion and Liberal Democracy in the Jewish State|last=Mazie|first=Steven|publisher=Lexington Books|year=2006|isbn=0-7391-1485-9|ref=harv}} *{{cite book|title=Handbook of Decision Making|last=Morçöl|first=Göktuğ|isbn=1-57444-548-0|publisher=CRC Press|year=2006|ref=harv}} *{{cite book|title=Triumph of the File: The Media's War in the Persian Gulf&nbsp;— A Global Perspective|last=Mowlana|first=Hamid|last2=Gerbner|first2=George|last3=Schiller|first3=Herbert I.|year=1992|publisher=Westview Press|isbn=0-8133-1610-3|ref=harv}} *{{cite journal|last=Roberts|first=Adam|author-link=Adam Roberts (scholar)|title=Prolonged Military Occupation: The Israeli-Occupied Territories Since 1967|journal=The American Journal of International Law|volume=84|issue=1|year=1990|pages= 44–103|publisher=American Society of International Law|ref=CITEREFRoberts1990|doi=10.2307/2203016|jstor=2203016}} *{{cite book|title=A Historical Atlas of Israel|last=Romano|first=Amy|publisher=The Rosen Publishing Group|year=2003|isbn=0-8239-3978-2|ref=harv}} *{{cite book|title=The Economic Consequences of Zionism|last=Rosenzweig|first=Rafael|year=1997|publisher=T Brill Academic Publishers|isbn=90-04-09147-5|ref=harv}} *{{cite book|title=Power Kills: Democracy As a Method of Nonviolence|last=Rummel|first=Rudolph J.|year=1997|publisher=Transaction Publishers|authorlink=R. J. Rummel|isbn=0-7658-0523-5|ref=harv}} *{{cite book|title=Understanding Jewish History|last=Scharfstein|first=Sol|isbn=0-88125-545-9|year=1996|publisher=KTAV Publishing House|ref=harv}} *{{cite book|title=1967: Israel, the War, and the Year that Transformed the Middle East|last=Segev|first=Tom|isbn=9780805070576|year=2007|publisher=Henry Holt and Company|ref=harv}} *{{cite book|title=The Land Beyond Promise: Israel, Likud and the Zionist Dream|last=Shindler|first=Colin |isbn=1-86064-774-X|year=2002|publisher=I.B.Tauris Publishers|ref=harv}} *{{cite book|title=Encyclopedia Judaica|last=Skolnik|first=Fred|isbn=0-02-865928-7|publisher=Macmillian|year=2007|volume=9|edition=2nd|ref=harv}} *{{cite book|title=Deterring America: Rogue States and the Proliferation of Weapons of Mass Destruction|isbn=0-521-86465-8|publisher=Cambridge University Press|year=2006|last=Smith|first=Derek|ref=harv}} *{{cite book|title=The Hope Fulfilled: The Rise of Modern Israel|last=Stein|first=Leslie|year=2003|publisher=Greenwood Press|isbn=0-275-97141-4|ref=harv}} *{{cite book|title=The Arabs in Israel|last=Stendel|first=Ori|isbn=1-898723-23-0|year=1997|publisher=Sussex Academic Press|ref=harv}} *{{cite book|title=Critical Essays on Israeli Social Issues and Scholarship|last=Stone|first=Russell A.|last2=Zenner|first2=Walter P.|isbn=0-7914-1959-2|publisher=SUNY Press|year=1994|ref=harv}} *{{cite book|title=Culture and Customs of Israel|last=Torstrick|first=Rebecca L.|isbn=0-313-32091-8|year=2004|publisher=Greenwood Press|ref=harv}} {{refslutt}} <br /> {{fotnoteliste|3}} {{refopning}} *''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:en:Media of Israel|Media of Israel]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. mars 2015.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons}} {{wikivoyage}} * [http://www.gov.il/firstgov/english Den israelske regjeringa] * [http://www.goisrael.com/Turisme_Eng/Pages/home.aspx Offisiell nettstad for turisme i Israel] * [http://www.cbs.gov.il/reader/cw_usr_view_Folder?ID=141 Israelsk statistisk sentralbyrå] * [https://www.youtube.com/user/Israel/ Israel sin offisielle YouTube-kanal] *{{Wikiatlas|Israel}} * [http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/is.html CIA World Factbook] {{Vest-Asia}} {{OECD}} {{Midtausten}} {{Middelhavsland}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Israel| ]] [[Kategori:Skipingar i 1948]] [[Kategori:1948 i Israel]] [[Kategori:Arabisktalande land]] [[Kategori:Hebraiske ord og uttrykk]] [[Kategori:Levanten]] [[Kategori:Liberale demokrati]] [[Kategori:Medlemsland i Unionen for Middelhavet]] [[Kategori:Land i Midtausten]] [[Kategori:Republikkar]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2015]] ilj6ubqwzqy213dwhwlhrwn0pki1w6r 0 9686 3398361 3336181 2022-08-12T08:29:08Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|dal}} [[Fil:Lom stavkyrkje.jpeg|mini|[[Lom stavkyrkje]] i Gudbrandsdalen. {{foto|Axel Lindahl, 1880-åra}}]] [[Fil:Seter.jpg|mini|Seter i [[Lesja]].]] '''Gudbrandsdalen''' er eit av de store dalføra på [[Austlandet]] i Noreg, mellom [[Valdres]] i vest og [[Østerdalen]] i aust. Heile Gudbrandsdalen ligg i [[Innlandet fylke]] (før 2020 [[Oppland fylke|Oppland]]). Dalen strekkjer seg 230&nbsp;km frå [[Lesjaskogsvatnet]] i nordvest, langsetter elva [[Gudbrandsdalslågen]] som renn gjennom dalen, og ned til [[Mjøsa]] i søraust. Til vanleg reknar ein både hovuddalen og sidedalane til å vera Gudbrandsdalen.<ref>''Aschehoug og Gyldendals lille norske leksikon''. Oslo: Kunnskapsforlaget, 1998.</ref> Viktige sidedalar er [[Gausdal]] og [[Ottadalen]], som begge ligg vest for hovuddalføret. Vest for Gudbrandsdalen ligg dalføret [[Valdres]], og austanfor ligg dalføret [[Østerdalen]]. Kommunane i Gudbrandsdalen er [[Lesja kommune|Lesja]], [[Dovre kommune|Dovre]], [[Sel kommune|Sel]], [[Nord-Fron kommune|Nord-Fron]], [[Sør-Fron kommune|Sør-Fron]], [[Ringebu kommune|Ringebu]], [[Øyer kommune|Øyer]] og [[Lillehammer kommune|Lillehammer]] rekna frå nord, og [[Skjåk kommune|Skjåk]], [[Lom kommune|Lom]], [[Vågå kommune|Vågå]] og [[Gausdal kommune|Gausdal]] vest for dette. Til saman utgjer kommunane om lag 71 000 innbyggjarar og ei flatevidd på 15 340&nbsp;km². Administrativt utgjer Gudbrandsdalen politidistriktet Gudbrandsdal og dei to tingrettsdistrikta og prostia Sør-Gudbrandsdal og Nord-Gudbrandsdal, som svarar til kommunene nemnt over. Det er tre regionråd for interkommunalt samarbeid i Gudbrandsdalen: Sør-Gudbrandsal med kommunane Lillehammer, Gausdal og Øyer, Midt-Gudbrandsdal med kommunane Ringebu, Sør-Fron og Nord-Fron, og Nord-Gudrandsdalen med kommunane Sel, Dovre, Lesja, Skjåk, Lom og Vågå. Det er to byar i Gudbrandsdalen: [[Lillehammer]] og [[Otta]]. Rekna frå nord er andre større tettstader i dalføret [[Lesja]], [[Dombås]], [[Bismo]], [[Fossbergom|Lom]], [[Vågåmo]], [[Kvam i Gudbrandsdalen|Kvam]], [[Vinstra]], [[Hundorp]], [[Harpefoss]], [[Ringebu]], [[Fåvang]], [[Granrudmoen]], [[Tretten]] og [[Fåberg]] == Dalane == Gudbrandsdalen startar likt med Gausdalen, nord i Lillehammer kommune. Gausdalen går rett nordover og vrir seg austover, og endar opp midt på dalsida i Gudbrandsdalen, i Ringebu kommune. Den største sidedalen i Gausdal, [[Espedalen]], startar midt i Gausdalen, og vrir seg rett vest, før han går nordvest til [[Skåbu]]. I Skåbu kjem elva Vinstre ned i dalen, og dalen går austover til [[Vinstra]] i Nord-Fron, i Gudbrandsdalen. I Ringebu og Fron munnar det ut fleire dalar som startar i [[Rondane]]. På [[Sjoa]] i Sel startar [[Heidal]]en, som er den nedre delen av Sjodalen, som startar på [[Valdresflyi]]. På [[Otta]] i Sel startar [[Ottadalen]], som går rett vestover til [[Strynefjellet]]. === Historie === Gudbrandsdalen er forma av den siste [[istid]]a og frå elvar frå breområda i [[Jotunheimen]] og [[Dovrefjell]]. Dalen har fått namn etter den mektige [[Gudbrand]]ætta som heldt til på [[Hundorp]]. === Kultur === Gudbrandsdalen har ein rik folketradisjon, og har òg inspirert mange moderne kunstnarar. Kampen mot den skotske leiehæren under George Sinclair som marsjerte gjennom dalen i [[1612]], men blei stogga ved hjelp av [[lur]]en til [[Prillar-Guri]], er blitt gjenfortald mange gonger i folkemusikken. Den historiske personen Per Gynt frå [[Vinstra]] gav namn til hovudpersonen i [[Henrik Ibsen|Ibsenstykket]] ''[[Peer Gynt]]'', og komponisten [[David Monrad Johansen]] kalla den andre klaversuiten sin «Fra Gudbrandsdalen». == Samferdsel == [[Fil:Dombaas rail.jpg|mini|Dombås stasjon, der Raumabana møter Dovrebana. Raumabana frå Åndalsnes kjem gjennom den venstre tunnelen på fotografiet, Dovrebana frå Trondheim gjennom den høgre tunnelen.]] [[Dovrebanen]] mellom [[Trondheim]] og [[Oslo]] over Dombås går gjennom Gudbrandsdalen frå Lillehammer i sør til [[Hjerkinn]] i Nord. På jarnbaneknutepunktet [[Dombås]] greiner [[Raumabanen]] av frå Dovrebanen og går nordvestover over Lesja og ned [[Romsdalen]] til [[Åndalsnes]]. Det er togbyte for reisande med Dovrebanens tog til Raumabanens tog. Medan Dovrebanen har elektrisk drift, har Raumabanen dieseldrift di han ikkje er elektrisifisert. [[Europaveg 6]] går gjennom Gudbrandsdalen, frå Lillehammer til Dombås, der han går opp til [[Hjerkinn]] og [[Oppdal]]. [[Europaveg 136]] Startar på Dombås og fortset nordover Gudbrandsdalen gjennom Lesja, og går nedover [[Romsdalen]] til [[Åndalsnes]]. [[Riksveg 15]] Startar på Otta, går vestover gjennom Ottadalen og nedover [[Strynefjellet]] til [[Nordfjord]] og fortset til [[Måløy]]. Denne vegen er òg særs viktig for nesten all busstrafikk i dalen, bortsett frå lokalrutane og [[Dag- og nattekspressen]]. [[Fylkesveg 27]] Startar på [[Frya]], mellom Ringebu og Fron, og går over Venabygdsfjellet til [[Folldalen]] i [[Hedmark]]. [[Riksveg 63]] Startar på Riksveg 15 Strynefjellet, og går vidare nedover [[Breidalen]] til Geirangen. Vegen er vinterstengt, og einaste vegen frå aust, til verdskjente [[Geirangerfjorden]] Lokale medium er mellom anna [[lokalradio]] og regionalavisa [[Gudbrandsdølen Dagningen]]. == Kjelder == {{refstart}} {{snl|av=Geir Thorsnæs}} {{refslutt}} == Sjå òg == * [[Dale-Gudbrand]] * [[Dølahest]] * [[Dølafe]] * [[Gudbrandsdalsost]] == Bakgrunnsstoff == {{commonskat|Gudbrandsdalen}} {{Wikivoyage|Gudbrandsdalen}} [[Kategori:Gudbrandsdalen| ]] [[Kategori:Dalar i Innlandet]] [[Kategori:Distrikt i Noreg]] 6ggikgegencibtb2qfmsvb8yrsuk0b6 0 10721 3398369 3095809 2022-08-12T08:31:31Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Fakta om Monaco}} '''Fyrstedømmet Monaco''' (''Munegu'' på det lokale talemålet) er den nest minste sjølvstendige staten i verda. Berre [[Vatikanstaten]] er mindre. Monaco ligg mellom [[Frankrike]] og [[Middelhavet]] på den franske [[Den franske rivieraen|rivieraen]] (''Cote d'Azur''). Landet er hovudsakleg ein [[bystat]]. Monaco er det tettast folkesette landet i verda med litt over 32&nbsp;500 innbyggjarar fordelt på berre 1,96&nbsp;km². == Historie == [[Fil:Monte Carlo, evening.jpg|mini|venstre|Monte Carlo]] [[Fil:Whole Monaco.jpg|mini|Fyrstedømet Monaco]] Monaco har opphavet sitt som ein [[Fønikia|fønikisk]] gresk koloni på [[500-talet fvt.]] og kolonien vart kalla Monoikos frå det [[gresk]]e Μόνοικος som tyder «enkelt hus». I følgje ei myte i antikken passerte [[Herkules]] gjennom Monaco. Det vart reist eit tempel her av fønikarane ti ære for Herkules, kalla Herkules Monoikos<ref>''Strabios, Geografi, Gaul, 4.6.3'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Strabo/4F*.html på LacusCurtious]</ref>. Keisar [[Henrik VI av Det tysk-romerske riket]] gav landområdet til [[Republikken Genova]] i [[1191]], som grunnla staden på nytt i [[1228]] som ein koloni. Monaco har vore styrt av [[Huset Grimaldi]] sidan [[1297]], då [[François Grimaldi]] («''Malizia''», italiensk for «den vondskapsfulle») kledde seg ut som ein fransiskanarmunk, fekk snike seg inn i festninga på den kjende [[Roche de Monaco]] og opna portane for soldatane sine. Frå [[1793]] til [[1814]] var Monaco under [[Frankrike|fransk]] kontroll. [[Wienerkongressen]] gav Monaco som eit [[protektorat]] til [[Kongedømet Sardinia]] frå [[1815]] og fram til [[1860]] då området rundt [[Nice]] (og [[Savoie]]) etter [[Torinotraktaten]] vart avstått til [[Frankrike]]. På denne tida var det uro i byane [[Menton]] og [[Roquebrune]], som erklærte seg sjølvstendige og håpa på annektering frå Sardinia. Uroa heldt fram til den herskande fyrsten gav opp kravet sitt over dei to byane (om lag 95 % av landet) mot ei betaling på fire millionar franc. Denne overføringa og suvereniteten til Monaco vart respektert gjennom [[den fransk-monegaskiske avtalen i 1861]] Fram til grunnlova i [[1911]] var [[fyrstane av Monaco]] [[eineherskar]]ar. I juli [[1918]] vart det signert ein avtale om avgrensa fransk vern av Monaco. Avtalen, ein del av [[Versaillestraktaten]], gjorde at den monegaskiske utanrikspolitikken vart styrt av franske politiske, militære og økonomisk interesser. I [[1943]] invaderte og okkuperte den italienske hæren Monaco og innførte ein [[fascisme|fascistisk]] administrasjon. Kort tid etter kollapsa styret til [[Mussolini]] i [[Italia]] og [[Nazi-Tyskland]] okkuperte Monaco og deporterte kort tid etter dei jødiske innbyggjarane, mellom anna [[René Blum]] (Paris, 13. mars 1878 - Auschwitz, 30. april 1943), som grunnla Ballet de l'Opera i Monte Carlo. [[Rainier III av Monaco]] tok over trona etter at bestefaren [[Ludvig II av Monaco|Ludvig II]] døydde i [[1949]]. Ei ny grunnlov, erklært i [[1962]], avskaffa [[dødsstraff]], gav kvinnene stemmerett og oppretta ein [[høgsterett]] for å garantere for fundamentale fridomar. I [[1993]] vart Monaco eit medlemsland i [[Dei sameinte nasjonane]] med full stemmerett. I [[2002]] vart det signert ein ny avtale mellom Frankrike og Monaco som avklarte at om alle arvingar til fyrstedømet skulle falle bort, skulle fyrstedømet bli verande sjølvstendig og ikkje gå tilbake til Frankrike. Forsvaret av Monaco vart framleis verande Frankrike sitt ansvar. [[31. mars]] [[2005]] hadde fyrst Rainier III vorte for sjuk til å halde fram oppgåvene sine og gav dei vidare til son sin [[Albert II av Monaco|fyrst Albert, marki av Baux]]. [[6. april]] [[2005]] døydde fyrst Rainier. Fyrst Albert II av Monaco tok formelt over trona den 12. juli 2005. Albert II er son av den avlidne skodespelarinna og fyrstinna [[Grace Kelly]]. == Politikk == Sidan [[1911]] har Monaco vorte styrt som eit [[konstitusjonelt monarki]] med fyrsten som statsoverhovud. Statsministeren er den utøvande makta, han styrar ei regjering på fire personar. Statsministeren er ein fransk statsborgar utnemnd av Fyrsten blant kandidatar føreslått av dei franske styresmaktene. Etter 1962-grunnlova deler fyrsten makta si med det tokamra nasjonalrådet, som vert vald for fem år av gongen. Byen Monaco vert styrt av kommunestyret med 15 valde representantar leia av [[borgarmeister]]en. == Geografi == [[Fil:Monaco aerial view.jpg|mini|Flyfoto av Monaco]] {{detaljar|Monegaskisk geografi}} Monaco er etter [[Vatikanstaten]] det minste landet i verda. Det ligg ved [[Middelhavet]], nær grensa til [[Italia]] og er omringa av [[Frankrike]] på tre sider. Monaco består nesten berre av byområde. Monaco er delt inn i fire bydelar (''quartiers''), Monaco-Ville (gamlebyen), La Condamine (hamneområdet), [[Monte Carlo]] (det viktigaste bustadområdet og kasinoet) og Fontvieille (nybygd). Det høgaste punktet i Monaco (161 m.o.h.) ligg langs gangvegen [[Chemin des Révoires]]. === ''Quartiers'' === ''Areal og folkemengd (ved folketeljinga 23. juli 2000)'' * [[Monte Carlo]]: 0,821&nbsp;km² - 15&nbsp;507 * [[La Condamine]]: 0,606&nbsp;km² - 12&nbsp;187 * [[Monaco-Ville]]: 0,193&nbsp;km² - 1&nbsp;034 * [[Fontvieille]]: 0,327&nbsp;km² - 3&nbsp;292 Heile Monaco: 1,948&nbsp;km² - 32&nbsp;020 innb. == Bakgrunnsstoff == {{commons|Monaco}} {{wikivoyage|Monaco}} * [http://www.gouv.mc/devwww/wwwnew.nsf/HomeGb Offisiell side] * [http://www.palais.mc/ Fyrstepalasset si offisielle side] * [http://www.visitmonaco.com/ Offisiell turistside] * [http://www.monte-carlo.mc/ Monte Carlo] * [http://www.somerset3d.co.uk/logos%20&%20pictures/town%20&%20village%20pages/monaco/monaco.htm Tredimensjonale bilete av Monaco] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Monaco|Monaco]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:nb:Monaco|Monaco]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}} den 5. februar 2008.'' {{refslutt}} {{fotnotar}} {{Middelhavsland}} {{Schengenlanda}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Monaco| ]] [[Kategori:Land i Europa]] [[Kategori:Mikrostatar]] [[Kategori:Hovudstader i Europa]] [[Kategori:Fyrstedøme]] [[Kategori:Schengen-land]] tckh217m7um9nvs1wrdvp14qz8znjn2 0 13476 3398406 3336194 2022-08-12T11:01:29Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Midt-Noreg''' er ei nyare nemning på ein region som i snevraste tyding utgjer fylket [[Trøndelag]], oftast òg inkludert i det minste delar av Møre og Romsdal. Omgrepet er ofte brukt i ei vidare tyding som kan inkludere delar av [[Nordland]] (Helgeland) og [[Hedmark]] (Nord-Østerdalen). Historisk sett har Midt-Noreg røter i [[Frostating lagdømme]], [[Nidaros bispedømme]] og [[Trondheims len]] &mdash; som alle har hatt [[Nord-Trøndelag]], [[Sør-Trøndelag]], [[Nordmøre]] og [[Romsdal]] som sitt kjerneområde. I den offentlege forvaltinga frå slutten av 1900-talet av svarar Midt-Noreg med eitt unntak til Nord-Trøndelag, Sør-Trøndelag og [[Møre og Romsdal]]. Etter at Sør- og Nord-Trøndelag vart slått saman er nemninga Midt-Noreg mindre brukt.{{kjelde manglar}} == Offentleg forvalting == * [[Frostating lagdømme]] * [[Helse Midt-Noreg]] (RHF) * [[Arbeidstilsynet Midt-Noreg]] * [[Skatt Midt-Noreg]] [http://www.skatteetaten.no/Templates/Artikkel.aspx?id=60748&epslanguage=NO] * [[Statens vegvesen, region midt]] [http://www.vegvesen.no/cs/Satellite?c=Page&cid=1047990961263&pagename=vegvesen%2FPage%2FSVVsubSideInnholdMal] * [[Utlendingsdirektoratet, regionkontor Midt-Noreg]] [http://www.udi.no/templates/Page.aspx?id=4216] * [[Integrerings- og mangfaldsdirektoratet Midt-Noreg]] [http://www.imdi.no/templates/Lokalkontor____4752.aspx] * [[Kystverket Midt-Noreg]] [http://www.kystverket.no/?aid=9030586] * [[Regionale forskningsfond - Midt-Noreg]] [http://www.regionaleforskningsfond.no/prognett-midtnorge/Forside/1253953730477] Unntaket frå regelen er [[NVE Region Midt]], som dekkjer [[Helgeland]], Trøndelag og Nordmøre.[http://www.nve.no/modules/module_109/publisher_view_product.asp?iEntityId=11047] == Organisasjonar == * [[Kreftforeningen, Seksjon Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal [http://www.kreftforeningen.no/om_kreftforeningen/kontaktinformasjon/seksjoner/seksjon_midt_norge__nord_tr_ndelag__s_r_tr_ndelag__m_re_og_romsdal__1952] * [[Norges Motorsportforbund, Region Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal [http://www.nmfmidtnorge.no/index.php?option=com_content&task=view&id=32&Itemid=52] * [[Operasjon Dagsverk Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal [http://www.od.no/Ditt_distrikt/Midt_Norge/index.html] ===Trussamfunn=== * [[Trondheim katolske stift]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal [http://www.katolsk.no/mn/] == Næringsliv == * [[SpareBank1 Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og delvis Møre og Romsdal<ref>[https://www2.sparebank1.no/smn/kontakt-oss/ia1189635505993 SpareBank1 Midt-Norge]</ref> * [[Folkeuniversitetet Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal<ref>[http://www.folkeuniversitetet.no/folkeuniversitetet-midt-norge/side-id-10025/ Folkeuniversitetet Midt-Norge]</ref> * [[Folkeakademiet Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal<ref>[http://www.folkeakademiet.no/?pageID=142 Folkeakademiet Midt-Norge]</ref> * [[TINE Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag, Nordmør og Romsdal, og i tillegg [[Bindal]]<ref>[http://www.tine.no/page?id=118 TINE Midt-Norge]</ref> * [[OIKOS Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal<ref>[http://www.oikos.no/newsread/news.asp?N=5132 OIKOS Midt-Norge]</ref> * [[Husbanken, region Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag og Møre og Romsdal<ref>[http://www.husbanken.no/Toppmeny/Om%20Husbanken/Organisasjon%20og%20ledelse/Organisasjonskart%20Region%20Midt%20Norge.aspx/ Husbanken, region Midt-Norge]</ref> * [[RIKS]] &mdash; ei samanslutning av 13 breibandsselskap i Møre og Romsdal, Sør-Trøndelag og Nord-Trøndelag.<ref>[http://www.riks.no/index.php?option=com_content&task=view&id=15&Itemid=62 Riks.no]</ref> * [[AOF Midt-Norge]] dekkjer Trøndelag, og [[AOF Møre og Romsdal]] dekkjer Møre og Romsdal<ref>[http://www.aof.no/ AOF.no]</ref> == Kjelder == {{snl|Midt-Norge|Midt-Norge}} * [[Svein Tore Dahl|Dahl, Svein Tore]]: ''Embetsmenn i Midt-Norge i tiden 1536-1660 : en liste over de forskjellige lensherrer, lagmenn, borgermestre, rådmenn, byfogder, tollere, fogder, sorenskrivere etc som var i funksjon i Midt-Norge i tiden 1536-1660.'' [Trondheim] : Svein Tore Dahl, 1999. [[Kategori:Midt-Noreg| ]] cppcitd4bgdge66xv2zxeqv6glxzu9s 0 13879 3398344 3387207 2022-08-12T08:21:00Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Fakta om Bahrain}} '''Bahrain''' ([[arabisk]] البحرين, ''al-Baḥrayn''), offisielt '''kongedømet Bahrain''' ([[arabisk]] مملكة البحرين, ''Mamlakat al-Baḥrayn'') er ein liten [[øystat]] nær vestkysten av [[Persiabukta]]. Det er ei [[øygruppe]] med øya Bahrain, som er den største landmassen med ei lengd på 55&nbsp;km og ei breidd på 18&nbsp;km. [[Saudi-Arabia]] ligg i vest og er knytt til Bahrain via [[King Fahd Causeway]], medan [[Iran]] ligg 200&nbsp;km mot nord på andre sida av Persiabukta. Halvøya [[Qatar]] ligg i søraust, tvers over [[Bahrainbukta]]. Folketalet etter folketeljinga i 2010 var 1&nbsp;234&nbsp;571, medrekna 666&nbsp;172 utlendingar.<ref name="2010-census">{{cite web |title=General Tables |url=http://www.census2010.gov.bh/results_en.php |publisher=Bahraini Census 2010 |accessdate=1. april 2017}}</ref> [[Dilmun-sivilisasjonen]] heldt til i Bahrain i oldtida.<ref>[http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198303/oman-the.lost.land.htm Saudi Aramco World : Oman: The Lost Land]</ref> Bahrain var eit av dei fyrste områda som konverterte til [[islam]] i 628&nbsp;evt. Etter ein periode under [[arabarar|arabisk]] styre, vart Bahrain okkupert av [[Portugal|portugisarane]] i 1521, før dei vart drivne bort i 1602 av [[sjah]] [[Abbas I av Persia|Abbas I]] av [[Safavidedynastiet]] under [[Persia]]. I 1783 tok [[Bani Utbah]]-klanen Bahrain frå [[Nasr Al-Madhkur]] og har sidan vorte styrt av [[huset Khalifa|kongefamilien Al Khalifa]], med [[Ahmed ibn Muhammed ibn Khalifa|Ahmed al Fateh]] som den fyrste [[hakim]]en i Bahrain. Seint på 1800-talet, etter fleire avtaler med [[Storbritannia|britane]], vart Bahrain eit [[proktektorat]] under Storbritannia. I 1971 vart Bahrain [[den bahrainske sjølvstendedagen|erklært sjølvstendig]]. Bahrain var opphavleg eit [[staten Bahrain|emirat]], men vart i 2002 erklært eit [[monarki|kongedøme]]. Sidan tidleg i 2011 har landet opplevd [[det bahrainske opprøret i 2011|stadige demonstrasjonar og uro]] inspirert av [[den arabiske våren]], særleg blant den større [[sjiaislam|sjia]]-folkesetnaden.<ref>{{cite news|last=CNN Wire Staff|title=Bahrain says ban on protests is response to rising violence|url=http://www.cnn.com/2012/10/31/world/meast/bahrain-amnesty-protests/index.html|publisher=CNN|accessdate=1. april 2017|date=1. november 2012}}</ref> Bahrain har den fyrste post-oljebaserte økonomien i Persiabukta.<ref>{{Cite news|title=Bahrain: Reform-Promise and Reality|url=http://www.jepeterson.net/sitebuildercontent/sitebuilderfiles/Peterson_Bahrain_Reforms.pdf|publisher=J.E. Peterson|page=157}}</ref> Sidan slutten av 1900-talet har Bahrain investert i [[bankvesen]] og [[turisme]].<ref name=EDB>{{cite web|title=Bahrain's economy praised for diversity and sustainability|url=http://www.bahrainedb.com/EDBInBahrain.aspx?id=2134|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101228154653/http://www.bahrainedb.com/EDBInBahrain.aspx?id=2134|archivedate=2010-12-28|publisher=Bahrain Economic Development Board|accessdate=1. april 2017}}</ref> Hovudstaden i landet, [[Manama]], har fleire finansorganisasjonar. Bahrain har ei høg rangering på [[Human Development Index]] (47. i verda i 2016) og er rekna som ein [[høg-inntektsøkonomi]] av [[Verdsbanken]]. ==Namnesoge== [[Fil:Bellin - Karte von der Küste von Arabien c.1745 (crop).png|mini|Eit kart frå 1745 av [[Jacques-Nicolas Bellin|Bellin]] av den historiske regionen Bahrain]] På arabisk er ''Bahrayn'' dobbelforma av ''bahr'' («sjø»), slik at ''al-Bahrayn'' tyder «dei to sjøane», sjølv om ein ikkje er sikker på kva to sjøar namnet opphavleg viste til.<ref name="EoI"/> Namnet dukkar opp fem gonger i [[Koranen]], men referer ikkje til den moderne øya, som av arabarane opphavleg vart kalla ''Awal'', men i staden til heile Aust-Arabia (hovudsakleg [[al-Katif]] og [[al-Hasa]]).<ref name="EoI">{{cite encyclopedia|last=Houtsma |first=M. Th |authorlink=Martijn Theodoor Houtsma|title=Baḥrayn|encyclopedia=Encyclopedia of islam|year=1960|publisher=E.J. Brill|location=Leiden|volume=I|page=941}}</ref> I dag vert dei «to sjøane» til Bahrain hovudsakleg rekna som den austlege og vestlege sida av øya,<ref>{{Cite book |last=Room |first=Adrian |year=2006 |title=Placenames of the World: Origins and Meanings of the Names for 6,600 Countries, Cities, Territories, Natural Features, and Historic Sites |url=https://books.google.com/?id=M1JIPAN-eJ4C |publisher=McFarland |isbn=978-0-7864-2248-7 }}</ref> nord- og sørsida av øya,<ref>{{Cite book|publisher=E.J. Brill|title=First encyclopaedia of islam 1913–1936|isbn=978-90-04-09796-4|page=584|url=https://books.google.com/?id=rezD7rvuf9YC&pg=PA584|year=1993}}</ref> eller salt- og ferskvatnet som finst over og under bakken.<ref name="Faroughy">Faroughy, Abbas. ''The Bahrein Islands (750–1951): A Contribution to the Study of Power Politics in Persiabukta.'' Verry, Fisher & Co. (New York), 1951.</ref> I tillegg til brunnar, er det område av sjøen nord for Bahrain der ferskvatn piplar opp i midten av saltvatnet, noko som har vore kjent sidan antikken.<ref>{{Cite book |last=Rice |first=Michael |year=1994 |title= The Archaeology of the Arabian Gulf, c. 5000–323 BC |url=https://books.google.com/?id=kWRfe7AdVaYC |publisher=Routledge |isbn=0-415-03268-7 }}</ref> Ein alternativ teori er at opphavet til namnet Bahrain syner til regionen al-Ahsa, som indikerer at dei to sjøane var havet og ein fredleg innsjø på det arabiske fastlandet. Fram til seint i [[mellomalderen]] vart «Bahrain» nytta om [[Aust-Arabia|regionen Aust-Arabia]] som omfatta Sør-Irak, Kuwait, Al-Hasa, Qatif og Bahrain. Regionen strekte seg frå [[Basra]] i Irak til [[Hormuzsundet]] i [[Oman]]. Når «Bahrain» byrja berre å verte nytta om Awal-øygruppa er ukjent.<ref name=Rentz/> Heile kyststripa av Aust-Arabia vart kalla «Bahrain» i tusen år.<ref name="maj">{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=bJLjAKH7-rIC&pg=PR16&lpg=PR16&dq|title=Dialect, Culture, and Society in Aust-Arabia: Glossary|work=Clive Holes|year=2001|pages=XIX}}</ref> ==Historie== ===Tidlegaste kjende historie=== [[Fil:AncientTombsOfBahrain.svg|mini|Kart som syner plasseringa til [[Dilmun-gravhaugane|gamle gravhaugar]]. Det er estimert i alt 350&nbsp;000 gravhaugar.]] [[Fil:SassanianEmpireHistoryofIran.png|mini|[[Sassanidane|Persia i sassanide-tida]] på sitt største under regjeringstida til [[Khosrau II]] (590–628).]] [[Dilmun-sivilisasjonen]] heldt til i Bahrain, og var eit viktig handelssenter i [[bronsealderen]] som knytte [[Mesopotamia]] til [[Indus]]dalen.<ref>{{cite web |url=http://whc.unesco.org/en/list/1192 |title=Qal'at al-Bahrain – Ancient Harbour and Hovudstaden i Dilmun |publisher=UNESCO |accessdate=1. april 2017}}</ref> Bahrain vart seinare styrt av [[assyrarar]] og [[Babylonia|babylonarar]].<ref>{{cite book |title=Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society |last=Larsen |first=Curtis E. |year=1984 |publisher=University of Chicago Press |isbn=978-0-226-46906-5 |pages=52–55 |url=https://books.google.com/?id=Q65mRSPPU6UC&pg=PA52}}</ref> Frå 500- til 200-talet fvt. vart Bahrain underlagd [[Persia]] av [[Akamenide-dynastiet]]. Kring 250 fvt. fekk [[Partia]] kontroll over Persiabukta og strekte makta si så langt som til [[Oman]]. Partarane oppretta garnisonar langs sørkysten av Persiabukta for å kontrollere handelsrutene.<ref>{{Cite book |last=Federal Research Division|year=2004 |title=Bahrain |url=https://books.google.com/?id=OsSPaxEpUS4C|publisher=Kessinger Publishing |isbn=978-1-4191-0874-7 }}</ref> I [[antikken]] vart Bahrain av [[Hellas i antikken|dei gamle grekarane]] kalla ''[[Tylos]]'', senteret for perlehandel, då den greske admiralen [[Nearkhos]], som tente under [[Aleksander den store]], oppdaga Bahrain.{{sfn|Larsen|1983|p=13}} Ein trur at Nearkhos var den fyrste av kommandantane til Aleksander som vitja øya, og han fann eit fraudig land som ein del av eit breitt handelsnettverk. Han skreiv: «På øya Tylos, i Persiabukta, er det store plantasjar med bomullstre, og frå desse vert det produsert klede kalla ''sindones'', som varierer i kvalitet frå dyre til mindre dyre. Desse vert ikkje berre nytta i India, men over heile Arabia.»<ref>Arnold Hermann Ludwig Heeren, Historical Researches Into the Politics, Intercourse, and Trade of the Principal Nations of Antiquity, Henry Bohn, 1854 p38</ref> Den greske historikaren [[Theofrastos]] skreiv at mykje av Bahrain var dekt av desse bomullstrea og at Bahrain var kjend for å eksportere stokkar med inngraverte emblem som var vanleg å gå med i Babylon.<ref>Arnold Heeren, ibid, p441</ref> Aleksander hadde planar om å flytte greske kolonistar til Bahrain, og sjølv om det ikkje er klårt om dette skjedde i så stor grad som han hadde sett føre seg, var Bahrain i stor grad ein del av den greske verda. Språket til dei øvre klassane var gresk (sjølv om arameisk vart nytta i daglegtale), medan [[Zevs]] vart dyrka i form av den arabiske solguden Shams.<ref>Phillip Ward, Bahrain: A Travel Guide, Oleander Press p68</ref> Bahrain var til og med vertskap for greske idrettskonkurransar.<ref>W. B. Fisher et al. The Cambridge History of Iran, Cambridge University Press 1968 p40</ref> Den greske historikaren [[Strabon]] trudde at [[fønikarane]] opphavleg kom frå Bahrain.<ref>{{cite web|author=Ju. B. Tsirkin|title=Canaan. Phoenicia. Sidon. |url=http://www.aulaorientalis.org/AuOr%20escaneado/AuOr%2019-2001/2/7.pdf|page=274}}</ref> [[Herodotos]] hadde same oppfatning.<ref>{{cite book|author=R. A. Donkin|title=Beyond Price: Pearls and Pearl-fishing : Origins to the Age of Discoveries, Volume 224 |url=https://books.google.com/books?id=leHFqMQ9mw8C&pg=PA48&dq|page=48}}</ref><ref>{{cite book|author=Michael Rice|title=Bahrain Through The Ages - Archa |url=https://books.google.com/books?id=2hmbc9evgB0C&pg=PA401&dq|pages=401–402}}</ref> Denne teorien vart godteken av den tyske historikaren Arnold Heeren på 1800-talet, som sa at: «I dei greske geografiverka kan ein til dømes lese om to øyar, kalla Tyrus eller [[Tylos]], og [[Arad i Bahrain]], som hevda å vere heimlandet til fønikarane, og har spor etter fønikiske tempel.»<ref>Arnold Heeren, p441</ref> Folket i [[Tyr i Libanon|Tyr]] har lenge hevda å stamme frå [[Persiabukta]], og ein har merka seg likskapen mellom orda «Tylos» og «Tyr».<ref>{{cite book | title=The Archaeology of the Arabian Gulf | publisher=Routledge | author=Rice, Michael | year=1994 | page=20 | isbn=978-0-415-03268-1}}</ref> Ein har derimot ikkje funne spor etter busetnader i Bahrain på den tida då ei slik folkevandring visstnok skal ha funne stad.<ref>{{cite book | title=The Archaeology of the Arabian Gulf | publisher=Routledge | author=Rice, Michael | year=1994 | page=21 | isbn=978-0-415-03268-1}}</ref> Ein trur at namnet Tylos er ei hellenisering av det semittiske namnet Tilmun (frå [[Dilmun]]).<ref>Jean Francois Salles in Traces of Paradise: The Archaeology of Bahrain, 2500BC-300AD in Michael Rice, Harriet Crawford Ed, IB Tauris, 2002 p132</ref> Omgrepet Tylos vart ofte nytta om øyane fram til [[Klaudios Ptolemaios]] sitt ''[[Geografia av Klaudios Ptolemaios|Geografia]]'' då innbyggjarane vart kalla 'thilouanoi'.<ref name="Jean Francois Salles p132">Jean Francois Salles p132</ref> Somme stadnamn i Bahrain går attende til Tylos-tida, til dømes forstaden Arad i [[Muharraq]], som ein trur kjem frå «Arados», det gamle greske namnet på Muharraq.{{sfn|Larsen|1983|p=13}} ===Før-islamsk tid=== På 200-talet evt. marsjerte [[Ardashir I]], den fyrste herskaren i [[Sassanide-dynastiet]], mot Oman og Bahrain, der han slo Sanatruq, herskaren i Bahrain.<ref name="books.google">{{cite book |title=Arabia and the Arabs: From the Bronze Age to the Coming of Islam |last=Hoyland |first=Robert G. |year=2001 |publisher=Routledge|isbn=978-0-415-19535-5 |page=28 |url=https://books.google.com/?id=mZb9g1tSeXYC&pg=PA28}}</ref> På den tida vart Bahrain kalla [[Mishmahig]].<ref name=Yoma>Yoma 77a and Rosh Hashbanah, 23a</ref> Det vart dyrka ein hai-guddom på Bahrain kalla [[Awal]]. Tilbedarane bygde ein stor statue til Awal i [[Muharraq]], men denne har sidan gått tapt. I mange hundreår etter ''Tylos'', vart Bahrian kalla ''[[Awal]]''. På 400-talet vart Bahrain eit senter for [[nestoriansk kristendom]], med landsbyen [[Samahij]]<ref>From Persian sa-mahij (سه ماهی) meaning Three Fish.</ref> som sete for biskopane. I 410 vart, ifylgje kyrkjebøkene til den austsyriske kyrkja, ein biskop kalla Batai lyst i bann frå kyrkja i Bahrain.<ref name="Jean Francois Salles p132"/> Som ei sekt vart nesstorianarane ofte jaga som heidningar av [[Austromarriket]], men Bahrain var for langt borte til at aust-romarane nådde dei, så dei var etter måten trygge. Namnet på fleire av landsbyane kring [[Muharraq]] syner spor av den kristne historia i Bahrain, og [[Al Dair]] tyder til dømes «klosteret». Den førislamske folkesetnaden i Bahrain var [[arabiske kristne]] (hovudsakleg [[Abd al-Qays]]), persarar ([[Parsisme|parsistar]]), [[Jødar i Bahrain|jødar]]<ref name="orig">{{cite web|url=http://etheses.dur.ac.uk/7942/1/7942_4940.PDF?+UkUDh:CyT|title=Social and political change in Bahrain since the fyrste verdskrigen|pages=46–47|work=[[Durham University]]|year=1973}}</ref> og [[arameisk]]-talande bønder.<ref name="ram">{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=bJLjAKH7-rIC&pg=PR24&dq|title=Dialect, Culture, and Society in East Arabia: Glossary|work=Clive Holes|year=2001|pages=XXIV-XXVI.}}</ref><ref name="om">{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=W8glrgh87kEC&pg=PA305&dq|title=Tradition and Modernity in Arabian Language And Literature|work=J R Smart, J. R. Smart|year=2013}}</ref><ref>{{cite web|url=https://books.google.com/books?id=Va6oSxzojzoC&pg=PA98&dq|title=E.J. Brill's First Encyclopaedia of islam, 1913-1936, Volume 5|work= M. Th. Houtsma|page=98|year=1993}}</ref> Ifylgje [[Robert Bertram Serjeant]], kan [[baharna]] vere [[arabisert]]e «etterkomarar av konvertittar frå dei opphavlege kristne (arameiske), jødiske og persiske innbyggjarane busette på øya og dyrka kystprovinsane i [[Aust-Arabia]] i tida under [[den muslimske invasjonen]]».<ref name="ram"/><ref name="Robert Bertram Serjeant 1968 488">{{cite web|url=http://www.jstor.org/discover/10.2307/614301?uid=2&uid=4&sid=21103732479057|title=Fisher-folk and fish-traps in al-Bahrain|author=[[Robert Bertram Serjeant]]|publisher=[[SOAS]]|page=488|year=1968}}</ref> Dei fastbuande i det førislamske Bahrain var [[arameisk]]-talande og til ein viss grad persisk-talande, medan [[gammalsyrisk]] verka som [[liturgisk språk]].<ref name="om"/> ===Muhammed-tida=== [[Fil:Muhammad Bahrain letter facsimile.png|mini|[[Faksimile]] av eit brev sendt av [[Muhammed]] til [[Munzir ibn-Sawa al-Tamimi]], guvernøren i Bahrain i 628 evt.]] Den fyrste samhandlinga til [[Muhammed]] med folket i Bahrain var [[Al Kudr-invasjonen]]. Muhammed gav ordre om eit overraskingsåtak mot Banu Salim-stamma fordi dei visstnok planla eit åtak mot [[Medina]]. Han hadde fått meldingar om at somme stammer samla saman ein hær for å marsjere frå Bahrain. Men stammemennene trekte seg attende då dei fekk vite at Muhammed leia ein armé for å møte dei.<ref>Yahiya Emerick, [https://books.google.com/books?id=GAxh0K8-BVgC&pg=PA185 Critical Lives: Muhammad], s. 185, Penguin, 2002</ref><ref>Mubarakpuri, The Sealed Nectar, s. 147. ([http://www.webcitation.org/60tWdFK8C online])</ref> Ifylgje tradisjonelle islamske soger, skal [[Al-ʿAlāʾ Al-Haḍrami]] ha vorte sendt som eit sendebod under [[ekspedisjonen til Zaid ibn Haritha (Hisma)]]<ref>Safiur-Rahman Mubarakpuri, [https://books.google.com/books?id=-ppPqzawIrIC&pg=PA222 The Sealed Nectar], s. 226</ref><ref name=history>Akbar Shāh Ḵẖān Najībābādī, [https://books.google.com/books?ei=L8VHVM-lPNT77Aaiw4CICw&id=Pi5tAAAAMAAJ&dq=kalbi History of islam, Volume 1], s. 194.</ref> til [[regionen Bahrain|Bahrain-regionen]] av profeten [[Muhammed]] i 628 evt. og at [[Munzir ibn-Sawa al-Tamimi]], den lokale herskaren, svarte med å konvertere heile området.<ref>Eit brev som gjev seg ut for å vere sendt frå Muhammed til al-Tamimi er bevart i [[Beit al-Qur'an museum]] i [[Hoora]] i Bahrain.</ref> ===Islamsk tid=== I 899 tok [[qarmatarar]], ei [[millenarianisme|millenarisk]]-[[ismailsisme|ismailsk]] muslimsk sekt Bahrain, og prøvde å skape eit utopisk samfunn basert på fornuft og byting av eigedom mellom initiativtakarane. Etter dette kravde qarmatarane skatt frå kalifen i [[Bagdad]], og i 930 evt. plyndra dei [[Mekka]] og [[Medina]], og tok med seg den heilage svarte steinen i [[Kaba]] attende til basen sin i [[regionen Bahrain|Ahsa]] i Bahrain, for å få løysepengar. Ifylgje historikaren [[Al-Juwayni]], vart steinen gjeven attende 22 år seinare i 951, under mystiske omstende. Innpakka i ein sekk, vart steinen kasta inn i [[Den store moskeen i Kufa]] i Irak, i lag med ei melding som sa «Me vart kommanderte til å ta han, og me vart kommanderte til å gje han attende.» Tjuveriet og fjerninga av den svarte steinen gjorde at han braut sundt i sju bitar.<ref name=autogenerated4>{{cite web|url=http://philtar.ucsm.ac.uk/encyclopedia/islam/shia/qarma.html | title=Qarmatiyyah|publisher=St. Martin's College|work=Overview of World Religions|accessdate=4. mai 2007| archiveurl= https://web.archive.org/web/20070428055134/http://philtar.ucsm.ac.uk/encyclopedia/islam/shia/qarma.html| archivedate= 28. april 2007 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref><ref name="glasse">Cyril Glasse, ''New Encyclopedia of islam'', s. 245. Rowman Altamira, 2001. ISBN 0-7591-0190-6</ref><ref>[http://www.britannica.com/eb/article-9015514 «Black Stone of Mekka»]. ''Encyclopædia Britannica''. 2007. Encyclopædia Britannica Online. 25. juni 2007.</ref> Etter å ha tapt for [[abbasidane]] i 976 evt.,<ref name="autogenerated2">{{Cite book |last=Cole |first=Juan |year=2002 |title=Sacred Space And Holy War: The Politics, Culture and History of Shi'ite islam |url=https://books.google.com/?id=ntarP5hrza0C |publisher=I. B. Tauris |isbn=978-1-86064-736-9}}</ref> vart qarmatarane styrta av det arabiske [[ujunidane|Ujunide]]-dynastiet i [[al-Hasa]], som tok over heile Bahrain-regionen i 1076.<ref>Smith, G.R. «Uyūnids». ''[[Encyclopaedia of islam]]''. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. 16. mars 2008 [http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-7786]</ref> Ujunidane kontrollerte Bahrain fram til 1235, då øygruppa ei kort stund vart okkupert av den persiske herskaren av [[Fars-provinsen|Fars]]. I 1253 styrta dei [[beduin]]ske [[usfuridane]] Ujunide-dynastiet, og fekk slik kontroll over det austlege [[Arabia]], inkludert øyane i Bahrain. I 1330 vart øygruppa underordna herskarane i [[Ormus|Hormuz]],<ref name=Rentz>Rentz, G. «al- Baḥrayn». ''[[Encyclopaedia of islam]]''. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. 7. juni 2016 [http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_COM-0089]</ref> men lokalt vart øyane kontrollerte av det sjiamuslimske [[jarwanidane|Jarwanide]]-dynastiet i [[Qatif]].<ref>Cole, Juan R. I. «Rival Empires of Trade and Imami Shiism in Aust-Arabia, 1300–1800», ''International Journal of Middle East Studies'', Vol. 19, No. 2. (May 1987), s. 177–203, at s. 179, through JSTOR. [http://links.jstor.org/sici?sici=0020-7438%28198705%2919%3A2%3C177%3AREOTAI%3E2.0.CO%3B2-X]</ref> Midt på 1400-talet kom øygruppa under styret til [[jabridane]], eit beduindynasti basert i Al-Ahsa som styrte det meste av det austlege Arabia. ===Portugisisk kontroll=== [[Fil:AradFort.jpg|mini|[[Arad fort]] i [[Arad i Bahrain|Arad]]; bygd før portugisarane tok over kontrollen.]] I 1521 hærtok [[Det portugisiske imperiet|portugisarane]], som var alliert med Hormuz, Bahrain frå jabride-herskaren [[Migrin ibn Zamil]], som vart drepen under land-vininga. Portugisarane styrte området i kring 80 år, men var i denne tida i stor grad avhengig av [[sunniislam|sunnimuslimske]] persiske guvernørar.<ref name=Rentz/> Portugisarane vart drivne bort frå øyane i 1602 av [[Abbas I av Persia|Abbas I]] av [[safavidane|Safavide]]-dynastiet i [[Persia]],<ref>Cole, Juan R. I. «Rival Empires of Trade and Imami Shiism in Aust-Arabia, 1300–1800», s. 186, through JSTOR. [http://links.jstor.org/sici?sici=0020-7438%28198705%2919%3A2%3C177%3AREOTAI%3E2.0.CO%3B2-X]</ref> som gav drivkraft til [[sjiaislam]].<ref>Cole, Juan R. I. «Rival Empires of Trade and Imami Shiism in Aust-Arabia, 1300–1800», s. 198.</ref> Dei neste to hundreåra fekk persiske herskarar kontroll over øygruppa, avbroten i 1717 og 1738 av invasjonane til [[ibadhidane]] i Oman.<ref name="cole">Cole, Juan R. I. ''Rival Empires of Trade and Imami Shiism in East Arabia, 1300–1800'', s. 194</ref> I det meste av denne perioden, tydde dei til å styre Bahrain omveges, anten gjennom byen [[Bushehr]] eller gjennom [[immigrant|immigrerande]] sunni-arabiske klanar. Desse klanane var stammer som kom attende til den arabiske sida av Persiabukta frå dei persiske områda i nord, som vart kalla ''[[Huwala]]'' (som tyder: dei som har endra seg eller flytta).<ref name=Rentz /><ref>Cole, Juan R. I. «Rival Empires of Trade and Imami Shiism in Aust-Arabia, 1300–1800», s. 187</ref><ref name=McCoy/> I 1753, invaderte Huwala-klanen i [[Nasr Al-Madhkur]] Bahrain på vegner av den iranske [[Zand-dynastiet|Zand]]-leiaren [[Karim Khan Zand]] og innførte beinveges iransk styre att.<ref name=McCoy>{{Cite book |last=McCoy |first=Eric Andrew |year=2008 |title=Iranians in Bahrain and Dei sameinte arabiske emirata: Migration, Minorities, and Identities in Persiabukta Arab States |url=https://books.google.com/?id=hsU798UPaeYC |publisher=ProQuest |page=73 |isbn=978-0-549-93507-0}}</ref> ===1782–1783 – uro i Bahrain=== I 1783 tapte [[Nasr Al-Madhkur]], herskaren i Bahrain og Bushire, øyane i Bahrain etter nederlaget sitt mot [[Bani Utbah]]-stamma i slaget ved [[Zubarah]] i 1782. Bahrain var ikkje nytt territorium for Bani Utbah, sidan dei hadde vore der sidan 1600-talet.<ref>{{Cite book |last=Slot |first=B. |year=1991 |title=The Origins of Kuwait |url=https://books.google.com/?id=zoTsorEN_yEC |publisher=BRILL |page=110 |isbn=978-90-04-09409-3}}</ref> På denne tida byrja dei å kjøpe daddelpalmehagar i Bahrain. Eit dokument syner at 81 år før Al-Khalifa kom til Bahrain, hadde ein av sjeikane i [[Al Bin Ali]]-stamma (ei grein av Bani Utbah) kjøpt ein palmehage frå Mariam bint Ahmed Al Sindi på øya [[Sitra]].<ref>[http://www.albdoo.info/imgcache2008/3af882fe7cb2511eb935435895e1a566.gif Skøyte] for palmehage på øya Sitra i Bahrain, datert 1699–1111 Hijri,</ref> Al Bin Ali var den dominerande gruppa som kontrollerte byen Zubarah på Qatarhalvøya,<ref name="Arabia's Frontiers p44">{{Cite book |last=Wilkinson |first=John Craven |year=1991 |title=Arabia's frontiers: the story of Britain's boundary drawing in the desert |publisher=I.B. Tauris |page=44}}</ref><ref>{{Cite book |last=Rihani |first=Ameen Fares |authorlink=Ameen Rihani |year=1930 |title=Around kystens of Arabia |publisher=Houghton Mifflin Company |page=297}}</ref> opphavleg maktsenterert til Bani Utbah. Etter at Bani Utbah fekk kontroll over Bahrain, var Al Bin Ali i røynda sjølvstendig. Dei brukte eit flagg med fire raude og tre kvite striper, kalla [[Al-Sulami-flagget]]<ref>''Gazetteer of Gulf av Persia, Oman, and Central Arabia'', Geographical, Volume 1, 1905</ref> i Bahrain, Qatar, [[Kuwait]] og den austlege provinsen av kongedømet Saudi-Arabia. Seinare flytte ulike arabiske familieklanar og stammer frå Qatar til Bahrain for å slå seg ned der, etter fallet til Nasr Al-Madhkur i [[Bushehr]]. Desse familiane var mellom andre [[Al Khalifa]], Al-Ma'awdah, Al-Fadhil, Al-Mannai, Al-Noaimi, Al-Sulaiti, Al-Sadah, Al-Thawadi og andre familiar og stammer.<ref>{{Cite book|title=Background Notes: Mideast, March, 2011|year=2011|publisher=US State Department|isbn=1-59243-126-7|url=https://books.google.com/?id=bLRoWtwJnZQC}}</ref> Al Khalifa-familien flytte til Bahrain i 1797. Opphavleg budde dei i [[Umm Qasr]] der dei plyndra karavanar frå Basra og skip i [[Shatt al-Arab]] før tyrkarane dreiv dei bort til Kuwait, der dei vart verande til 1766.<ref>''Gazetteer of Gulf av Persia, Oman, and Central Arabia'', John Gordon Lorimer, Volume 1 Historical, Part 1, p1000, 1905</ref> Tidleg på 1800-talet vart Bahrain invadert av både omanarane og [[saudiarabarar]]. I 1802 vart han styrt av eit tolv år gamalt barn, då den omanske herskaren Sayyid Sultan sette inn sin eigen son, Salim, som guvernør i [[Arad fort]].<ref>Onley, James. ''[http://exeter.academia.edu/JamesOnley/Papers/335321/_The_Politics_of_Protection_in_the_Gulf_The_Arab_Rulers_and_the_British_Resident_in_the_Nineteenth_Century_2004_ The Politics of Protection in Gulf of Persia: The Arab Rulers and the British Resident in the Nineteenth Century]'', Exeter University, 2004 p44</ref> I 1820 vart Al Khalifa-stamma godtekne av Storbritannia som herskarane («Al-Hakim» på arabisk) i Bahrain etter å ha skrive under ei [[General Maritime Treaty of 1820|avtale]].<ref>{{Cite book|last=Al-Baharna|first=Husain|title=Legal Status of the Arabian Gulf States: A Study of Their Treaty Relations and Their International Problems|year=1968|publisher=Manchester University Press|isbn=0-7190-0332-6|page=31|url=https://books.google.com/?id=BH27AAAAIAAJ}}</ref> Ti år seinare vart dei tvinga til å betale ein årleg skatt til Egypt, trass i at dei søkte persisk og britisk vern.<ref name=NAS>{{Cite book |last3=Pridham |first3=B. R. |last2=Smith |first2=G. Rex |last1=Smart |first1=J. R. |year=2004 |title=New Arabian Studies |url=https://books.google.com/?id=mu3tEPkVBpIC |publisher=University of Exeter Press |pages=51, 52, 53, 67, 68 |isbn=978-0-85989-706-8}}</ref> [[Fil:Bahrainharbor.jpg|mini|Bahrain hamn, kring 1870.]] I 1860 brukte Al Khalifa-familien same taktikk då britane freista å ta over makta i Bahrain. Dei skreiv brev til persarane og [[Det osmanske riket|osmanane]], og Al Khalifa gjekk med på å setje Bahrain under osmansk vern i mars, sidan dei gav betre vilkår. Til slutt tok [[British Raj|styret i Britisk India]] over makta i Bahrain då persarane nekta å verne området. Oberst [[Lewis Pelly|Pelly]] skreiv under ei ny avtale med Al Khalifa, der Bahrain kom under britisk styre og vern.<ref name=NAS/> Etter [[den qatarsk-bahrainske krigen]] i 1868, signerte britiske representantar ei ny avtale med Al Khalifa. Denne spesifiserte at herskaren ikkje kunne seie frå seg nokre av territoria sine utanom til Storbritannia og kunne heller ikkje gå inn i avtaler med andre utanlandske regjeringar utan britisk samtykke.<ref>{{Cite book |last2=University of Exeter. Centre for Arab Gulf Studies |last1=Pridham |first1=B. R.|year=1985 |title=The Arab Gulf and the West |url=https://books.google.com/?id=vpIOAAAAQAAJ |publisher=Taylor & Francis |page=7 |isbn=978-0-7099-4011-1 }}</ref><ref name=TPG/> Til attergjeld skulle britane love å verne Bahrain frå alle åtak til sjøs og gje dei støtte i tilfelle dei vart åtekne på land.<ref name=TPG/> Endå viktigare var det at britane lova å støtte styret til Al Khalifa i Bahrain, og sikra den ustabile stillinga som herskarar i landet. Andre avtaler i 1880 og 1892 sikra protektoratstatusen til Bahrain under britane.<ref name=TPG>{{Cite book |last=Wilson |first=Arnold T. |year=2011 |title=The Persiabukta: A historical sketch from the earliest times to the beginning of the twentieth century |url=https://books.google.com/?id=FocirvdZKjcC |publisher=Routledge |isbn=978-1-136-84105-7}}</ref> Det vart uro blant innbyggjarane i Bahrain då britane offisielt oppretta total dominans over territoriet i 1892. Det fyrste og omfattande opprøret fann stad i mars 1895 mot sjeik Issa bin Ali, som då var herskar i Bahrain.{{sfn | Mojtahed-Zadeh | | 1999 | p=130}} Sjeik Issa var den fyrste av Al Khalifa-familien som styrte utan persiske relasjonar. [[Arnold Wilson|Sir Arnold Wilson]], den britisk representanten i Persiabukta og forfattar av ''The Gulf of Persia'', kom til Bahrain frå Flugat denne gongen.{{sfn | Mojtahed-Zadeh | | 1999 | p=130}} Opprøret utvikla seg vidare og somme av demonstrantane vart drepne av britiske styrkar.{{sfn | Mojtahed-Zadeh | | 1999 | p=130}} I 1903 vitja den tyske eventyraren [[Hermann Burchardt]] Bahrain og tok mange fotografi av historiske stader, mellom anna den gamle ''Qaṣr es-Sheik''. Desse bileta ligg i dag i [[Etnologisk museum i Berlin]].<ref>[http://www.smb-digital.de/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=collection&objectId=625685&bt=europeanaapi Den gamle Qaṣr es-Sheik] (klikk på biletet for å forstørre).</ref> ===Tidleg på 1900-talet=== I 1911 kravde ei gruppe bahrainske kjøpmenn restriksjonar mot den britiske makta i landet. Leiarane for gruppa vart arresterte og sende i eksil til India. I 1923 innførte britane administrative reformer og bytte sjeik Issa bin Ali ut med sonen hans. Somme motstandarar i prestestanden og familiar som [[Dawasir|al Dossari]] flytte bort, eller vart sende i eksil, til Saudi-Arabia og Iran.<ref>{{cite news |title=Bahrain's Re-Reform Movement |first=Jane |last=Kinninmont |url=http://www.foreignaffairs.com/articles/67553/jane-kinninmont/bahrains-re-reform-movement |newspaper=Foreign Affairs |date=28. februar 2011 |accessdate=2. april 2017}}</ref> Tre år seinare sette britane ''[[de facto]]'' landet under styret til [[Charles Belgrave]], som verka som rådgjevar for herskaren fram til 1957.<ref name="All at sea over 'the Gulf'">{{cite news |title=All at sea over 'the Gulf' |first=Mahan |last=Abedin |url=http://atimes.com/atimes/Middle_East/FL09Ak03.html |work=Asia Times Online |date=9. desember 2004 |accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="archiveeditions">{{cite web |url=http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=8 |title=Near & Middle East Titles: Bahrain Government Annual Reports 1924–1970 |publisher=Cambridge Archives Editions |archivedate=2. oktober 2012 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8hiC1qB |accessdate=2. oktober 2012}}</ref> Belgrave innførte ei rekkje reformer, som å opprette den fyrste moderne skulen i landet i 1919, den fyrste jenteskulen i Persiabukta i 1928<ref>{{cite web|title=Bahrain Education|url=http://looklex.com/e.o/bahrain.education.htm|accessdate=2. april 2017|archivedate=3. oktober 2012|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8l8HHzV|publisher=looklex.com}}</ref> og avskaffa [[Arabisk slavehandel|slaveriet]] i 1937.<ref>"[http://gulfnews.com/opinions/columnists/treasure-troves-of-history-and-diversity-1.1137150 Treasure troves of history and diversity]". ''[[Gulf News]]''. January 25, 2013</ref> Samstundes utvikla perledykkarindustrien seg kjapt. I 1927 kravde [[Rezā Shāh]], som då var [[sjah i Iran]], suverenitet over Bahrain i eit brev til [[Folkeforbundet]], noko som fekk Belgrave til å setje i gang harde tiltak, mellom anna å oppfordre til konfliktar mellom [[sjiaislam|sjia-]] og sunnimuslimar for å stogge opprøra og avgrense påverknaden til Iran.<ref name=ICB>{{cite web|title=Bahrain:"How was separated from Iran" ?|url=http://www.iranchamber.com/geography/articles/mishmahig_islands_bahrain.php|publisher=Iran Chamber Society|accessdate=2. april 2017}} Basert på utdrag frå {{cite journal | title=Bahrain: the land of political movements | last=Mojtahedzadeh | first=Piruz | journal=Rahavard, a Persian Journal of Iranian Studies | year=1995 | volume=XI | issue=39}}</ref> Belgrave gjekk til og med endå lenger og kom med framlegg om å omdøype [[Persiabukta]] til «Arabiabukta», men dette framlegget vart avslege av den britiske regjeringa.<ref name="All at sea over 'the Gulf'"/> Interessa til Storbritannia i utviklinga til Bahrain kom av uro over ambisjonane til Saudi-Arabia og Iran i regionen. [[Bahrain Petroleum Company]] (Bapco), eit dotterselskap av [[Standard Oil Company]] frå California (Socal),<ref>{{cite news |url=http://www.nytimes.com/1991/01/13/business/forum-the-incessant-lure-of-kuwait-s-oil.html?pagewanted=all&src=pm |title=The Incessant Lure of Kuwait's Oil |date=13. januar 1991 |work=The New York Times |accessdate=5. oktober 2012 |first1=Daniel |last1=Yergin}}</ref> oppdaga olje i 1931 og produksjonen kom i gang året etter. Dette førte til snøgg modernisering av Bahrain. Tilhøvet til Storbritannia vart tettare, noko ein kan sjå ved at britiske [[Royal Navy]] flytte heile kommandoen sin i Midtausten frå [[Bushehr]] i Iran til Bahrain i 1935.<ref name="TBE">{{cite web|url=http://www.britishempire.co.uk/maproom/bahrain.htm|title=Bahrain|publisher=britishempire.co.uk|accessdate=22. mars 2011|archivedate=3. oktober 2012|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8hVQcMU}}</ref> Tidleg i 1930-åra vart Bahrain lufthamn utvikla. [[Imperial Airways]] flaug dit, mellom anna med flyet [[Handley Page HP42]]. Seinare på tiåret vart Bahrain sjølufthamn oppretta, for flygebåtar og sjøfly.<ref>''Old Days'' Bahrain 1986 s.108-113</ref> Bahrain deltok i den [[andre verdskrigen]] på [[dei allierte i andre verdskrigen|dei allierte]] si side, og gjekk inn i krigen 10. september 1939. Den 19. oktober 1940, bomba fire italienske [[Savoia-Marchetti SM.82|SM.82]]-bombefly [[Bombing av Bahrain i andre verdskrigen|Bahrain]] i tillegg til [[Dhahran]]-oljefelta til Saudi-Arabia,<ref>{{cite web |url=http://www.saudiaramcoworld.com/issue/197604/air.raid.a.sequel.htm |title=Air Raid! A Sequel |author=Mulligan, William E. |date=July–August 1976 |work=Saudi Aramco World |archivedate=2. oktober 2012 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8hzCA4d |accessdate=2. oktober 2012}}</ref> med mål om råke dei alliertdrivne oljeraffineria.<ref name=Hamza/> Det vart minimalt med skade på båe stader, men tvinga dei allierte til å oppgradere forsvaret av Bahrain, noko som tøygde militærressurane til dei allierte.<ref name=Hamza>{{Cite book|last=Hamza|first=Abdul Aziz|title=Tears on an Island: A History of Disasters in the kongedømet Bahrain|year=2009|publisher=Al Waad|isbn=99901-92-22-7|page=165}}</ref> Etter den andre verdskrigen auka den anti-britisk stemninga gjennom den arabiske verda og førte til opprør i Bahrain. Opprøra fokuserte seg mot det jødiske samfunnet. I 1948, etter [[Manama-pogromen i 1948|stadige kampar og plyndringar]],<ref name="israelnationalnews.com">{{cite web |url=http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/127201#.UGxDIk3A-So |title=The King of Bahrain Wants the Jews Back |author=Ratzlav-Katz, Nissan |date=14. august 2008 |work=Israel National News |archivedate=2. oktober 2012 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8hGebLV |accessdate=2. oktober 2012}}</ref> flydde dei fleste jødane i Bahrain frå heimane og eigedomane sine og drog til [[Bombay]], før dei slo seg ned i [[Israel]] ([[Pardes Hanna-Karkur]]) og Storbritannia. I 2008 var det 37 jødar att i landet.<ref name="israelnationalnews.com"/> I 1950-åra kravde [[National Union Committee]], danna av reformistar etter sekteriske kampar, eit folkevalt råd, og at Belgrave skulle fjernast. For å få dette til vart det skipa ei rekkje demonstrasjonar og generalstreikar. I 1965 braut ein månad langt [[Marsintifadaen|opprør]] ut etter at hundrevis av arbeidarar i Bahrain Petroleum Company vart oppsagde.<ref name="BBC 11.5.2012"/> ===Sjølvstende=== [[Fil:Manama Souq 1965.JPG|mini|[[Manama souq]] i 1965.]] 15. august 1971,<ref>[http://www.nationsonline.org/oneworld/bahrain.htm kongedømet Bahrain]</ref><ref>[http://didyouknow.org/lists/independence/ Country independence dates]</ref> sa Bahrain seg sjølvstendig og skreiv under ei ny venskapsavtale med Storbritannia. Bahrain kom inn i Dei sam-einte nasjonane og [[Den arabiske ligaen]] seinare på året.<ref>{{Cite book|title=The Middle East and North Africa 2004|year=2003|publisher=Routledge|isbn=1-85743-184-7|page=225|url=https://books.google.com/?id=pP315Mw3S9EC&pg=PA225}}</ref> Bahrain nytte godt av oljeboomen i 1970-åra, men den påfylgjande ned-gangen gjekk ut over økonomien. Landet hadde alt byrja å diversifisere økonomien sin og fekk føremon av [[den libanesiske borgarkrigen]] i 1970- og 1980-åra, då Bahrain tok over etter [[Beirut]] som finanssenter i Midtausten etter at banksektoren i Libanon vart driven ut av landet av krigen.<ref name="autogenerated3">{{cite web |url=http://www.nationalpost.com/story.html?id=9be313d4-b349-40e2-a5f0-05fe3ee3a17a |title=Bahrain |work=National Post |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BD7GLZiL |accessdate=2. april 2017}}</ref> Etter [[den iranske revolusjonen|den islamske revolusjonen]] i [[Iran]] i 1979, freista bahrainske sjiamuslimar å gjennomføre eit [[det mislukka statskuppet i Bahrain i 1981|statskupp i 1981]] med hjelp av ein frontorganisasjon, [[Islamsk front for frigjeringa av Bahrain]], men det mislukkast. Hadde kuppet lukkast hadde ein sett inn ein sjia-geistleg som var i eksil i Iran, [[Hojatoleslam|Hujjatu l-Islām]] [[Hadi al-Modarresi|Hādī al-Mudarrisī]], som øvste leiar i ei [[teokrati|teokratisk regjering]].<ref>{{cite news |url=http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,953597-4,00.html |title=Gulf States: Stay Just on the Horizon, Please |author=Talbott, Strobe |date=25. oktober 1982 |work=Time |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8jCN2LD |accessdate=2. april 2017}}</ref> I desember 1994 kasta ei gruppe ungdomar steinar mot kvinnelege løparar i ein internasjonal maraton, fordi dei sprang med nakne lår. Konflikten som så oppstod med politiet voks til indre uro i landet.<ref>{{cite web |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-55237347.html |title=Bahrain remains stable despite arson attacks that took place in the country |author=Darwish, Adel |date=1. mars 1999 |work=The Middle East |publisher= [[HighBeam Research]]|accessdate=2. april 2017}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.highbeam.com/doc/1G1-83925934.html |title=The Rich/Poor & Sunni/Shiite Rift |date=18. mars 2002 |work=APS Diplomat |publisher=[[HighBeam Research]]|accessdate=2. april 2017}}</ref> Eit [[opprør i Bahrain i 1990-åra|folkeopprør]] pågjekk mellom 1994 og 2000, der venstrefolk, liberale og islamistar gjekk saman.<ref>{{cite journal |url=http://meria.idc.ac.il/journal/1999/issue1/jv3n1a7.html |title=Rebellion in Bahrain |author=Darwish, Adel |date=March 1999 |work=Middle East Review of International Affairs|volume=3 |issue=1 |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8jqQOh2 |accessdate=2. april 2017}}</ref> Opprøra førte til at kring førti personar miste livet og enda etter [[Hamad ibn Isa Al Khalifa]] vart emir i Bahrain i 1999.<ref>{{cite web|title=Bahrain's monarch opens parliament after a span of nearly 30 years|author=Malik, Adnan|publisher=Associated Press (via [[HighBeam Research]])|url=http://www.highbeam.com/doc/1P1-70367092.html|archivedate=4. oktober 2012|date=14. desember 2002}}</ref> Han sette i gang parlamentsval, gav kvinner stemmerett og sleppte fri alle politiske fangar.<ref name="AI_Bahr_promising"/> Ei folkerøysting 14–15. februar 2001 gav massiv støtte til [[nasjonalt handlingsplan for Bahrain|Nasjonal handlingsplan]].<ref name="UNDP-POGAR">{{cite web| title =Country Theme: Elections: Bahrain|publisher =[[Dei sameinte nasjonane Development Program|UNDP]]-Programme on Governance in the Arab Region| year =2011| url =http://www.pogar.org/countries/theme.aspx?t=3&cid=2| accessdate =9. februar 2011 |archiveurl= http://www.webcitation.org/5wNSNDw42 |archivedate=9. februar 2011 |deadurl=no }}</ref> Då planen sett i verk 14. februar 2002 endra Bahrain formelt namn frå Staten (''dawla'') Bahrain til Kongedømet Bahrain. [[Fil:Protesters gathering in Pearl roundabout.jpg|mini|venstre|Demonstrantar ved [[Pearl-rundkøyringa]] for fyrste gongen 15. februar 2011.]] Landet deltok i [[Krigen i Afghanistan (2001–)|militærhandlingane]] mot [[Taliban]] i oktober 2001 ved å sende ut ein [[fregatt]] i Arabiahavet for rednings- og humanitære operasjonar.<ref name=Europa/> På grunn av dette erklærte den amerikanske presidenten [[George W. Bush]] Bahrain som ein «viktig [[NATO]]-alliert».<ref name=Europa/> Bahrain var imot [[invasjonen av Irak]] og tilbaud [[Saddam Hussein]] asyl i dagane før invasjonen.<ref name=Europa>{{Cite book|title=The Middle East and North Africa 2004|year=2003|publisher=Europa Publications|isbn=1-85743-184-7|page=232|url=https://books.google.com/?id=pP315Mw3S9EC&pg=PA232}}</ref> Tilhøvet til nabolandet [[Qatar]] betra seg etter ein grensestrid om [[Hawarøyane]] vart løyst i [[Den internasjonale domstolen]] i [[Haag]] i 2001. Etter den politiske frigjeringa av landet har Bahrain tinga fram ein frihandelsavtale med USA i 2004.<ref>{{cite web|title=To Implement the United States-Bahrain Free Trade Agreement, and for Other Purposes|url=http://georgewbush-whitehouse.archives.gov/news/releases/2006/07/20060727-14.html|publisher=White House Archives|accessdate=2. april 2017}}</ref> ===Bahrainske opprør=== Den sjiamuslimske majoriteten i Bahrain var inspirert av [[den arabiske våren]] og sette i gang store demonstrasjonar mot dei sunnimuslimske leiarane tidleg i 2011 Bahrain's Shia majority .<ref name="reutbahsoe">{{Cite news|title=Bahrain declares state of emergency after unrest |url=http://uk.reuters.com/article/2011/03/15/us-bahrain-emergency-idUKTRE72E3E620110315|publisher=Reuters|date=15. mars 2011|accessdate=2. april 2017|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8fpjNiK}}</ref><ref name="bici">{{cite web|url=http://www.bici.org.bh/|title=Report of the Bahrain Independent Commission of Inquiry |publisher=BICI}}</ref>{{rp|162–3}} Regjeringa tillét i starten demonstrasjonane etter eit tidleg raid mot demonstrantar som slo leir ved [[Pearl-rundkøyringa]].<ref name="bici" />{{rp|73–4, 88}} Ein månad seinare bad dei om tryggingsstøtte frå [[Saudi-Arabia]] og andre land i [[Golfrådet]] og kunngjorde ein tre månader lang statleg unnatakstilstand.<ref name="bici" />{{rp|132–9}} Regjeringa sette så i gang ei rekkje handlingar mot opposisjonen, mellom anna tusenvis av arrestasjonar og systematisk [[tortur]].<ref name="BBC News">Law, Bill (6. april 2011). [http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-12975832 «Police Brutality Turns Bahrain Into 'Island of Fear']. ''[[Crossing Continents]]'' (via [[BBC News]]). Henta 2. april 2017.</ref><ref>[[Press release]] (30. mars 2011). [http://www.scoop.co.nz/stories/WO1103/S01049/usa-emphatic-support-to-saudi-arabia.htm »USA Emphatic Support to Saudi-Arabia"]. [[Zayd Alisa]] (via [[Scoop (website)|Scoop]]). Henta 2. april 2017.</ref><ref>[[Patrick Cockburn|Cockburn, Patrick]] (18. mars 2011). [http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/the-footage-that-reveals-the-brutal-truth-about-bahrains-crackdown-2245364.html «The Footage That Reveals the Brutal Truth About Bahrain's Crackdown&nbsp;– Seven Protest Leaders Arrested as Video Clip Highlights Regime's Ruthless Grip on Power»]. ''[[The Independent]]''. Henta 2. april 2017.</ref><ref name="aljazeera">{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2011/11/20111123125645404851.html |title=Bahrain inquiry confirms rights abuses |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8lMge2D |publisher=Al Jazeera English |date=23. november 2011 |accessdate=2. april 2017}}</ref><ref>{{cite news |title=Applying pressure on Bahrain |url=http://www.washingtonpost.com/opinions/applying-pressure-on-bahrain/2011/05/09/AF3sV6bG_story.html |newspaper=The Washington Post |date=10. mai 2011 |accessdate=2. april 2017 |archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8lU6de1}}</ref> Nesten daglege trefningar mellom demonstrantar og tryggingsstyrkane førte til at mange vart drepne.<ref name="AJE 23.4.2012">Carlstrom, Gregg (23. april 2012). [http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2012/04/20124231124916976.html «Bahrain court delays ruling in activists case»]. Al Jazeera English. Henta 2. april 2017.</ref> Det vert framleis utført demonstrasjonar, stundom sett i gang av opposisjonspartia.<ref name="reutbahral">{{Cite news|title=Thousands rally for reform in Bahrain|url=http://www.reuters.com/article/2011/06/11/us-bahrain-idUSTRE75A19G20110611|publisher=Reuters|author=Solomon, Erika|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8ljEYJm|date=11. juni 2011}}</ref><ref name="bbcbahmar">{{Cite news|title=Bahrain protesters join anti-government march in Manama|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-17309839|publisher=BBC News|date=9. mars 2012|accessdate=2. april 2017|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8mVdKZU}}</ref><ref name="reutbahmass">{{Cite news|title=Mass pro-democracy protest rocks Bahrain|url=http://uk.reuters.com/article/2012/03/09/uk-bahrain-protest-idUKBRE82816T20120309|publisher=Reuters|date=9. mars 2012|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8lu27Ku|archivedate=2. april 2017}}</ref><ref name="JSC live blog 25. januar 2012">{{cite news | title = Bahrain live blog 25 Jan 2012 | date=25. januar 2012 | publisher=Al Jazeera| url = http://blogs.aljazeera.com/liveblog/bahrain-jan-25-2012-1836 | accessdate=17. februar 2012}}</ref><ref name="JSC 112. juli 2016">{{Cite news| title = Heavy police presence blocks Bahrain protests | date=112. juli 2016 | publisher=Al Jazeera| url = http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2012/02/201221415146400277.html | accessdate=17. februar 2012|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8lzfhTJ}}</ref> Meir enn 80 sivile og 13 politimenn vart drepne fram til mars 2014.<ref>{{cite news|title=Bomb blast kills three Bahrain policemen|publisher=BBC|date=3. mars 2014|accessdate=6. mars 2014|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-26421744}}</ref> ==Geografi== {{detaljar|bahrainsk geografi}} [[Fil:Bahrain map - 2.png|mini|Kart over Bahrain i 2014]] [[Fil:Bahrain14.JPG|venstre|mini|Ei strand i [[Muharraq]].]] Bahrain er ei generell flat og turr [[øygruppe]] i Persiabukta, aust for Saudi-Arabia. Øyane har låge ørkensletter som stig slakt opp til ein låg, sentral skrent, der det høgaste punktet er [[Jabal ad Dukhan]] (Røykfjellet) på 134 meter over havet.<ref>{{cite web|title=Bahrain Geography and Population|url=http://countrystudies.us/persian-gulf-states/34.htm|accessdate=2. april 2017|publisher=countrystudies.us|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8mF8wBS}}</ref><ref name= Britannica/> Bahrain har tradisjonelt hatt eit samla areal på 665&nbsp;km², men på grunn av [[landvinning]], har arealet auka til 765&nbsp;km², som er litt større enn Hamburg eller [[Isle of Man]].<ref name= Britannica>{{cite web|title=Bahrain|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/49072/Bahrain|publisher=Britannica Online Encyclopedia|accessdate=2. april 2017}}</ref> Øygruppa vert ofte sagt å ha 33 øyar,<ref>{{cite report| title=kongedømet Bahrain National Report |publisher=[[International Hydrographic Organization]] |year=2013 |url=http://www.iho.int/mtg_docs/rhc/RSAHC/RSAHC5/RSAHC%205-7.1%20-%20Bahrain%20National%20Report.pdf |accessdate=11. juni 2013 |page=1}}</ref> men omfattande landvinning har endra dette. I august 2008 hadde talet på øyar og mindre øygrupper auka til 84.<ref>{{cite book| title=تاريخ البحرين الحديث (1500–2002) | trans_title=Modern History of Bahrain (1500–2002) | isbn=978-99901-06-75-6 |year=2009 |last1=Abdulla |first1=Muhammed Ahmed |last2=Zain al-'Abdeen |first2=Bashir |location=Bahrain |publisher=Historical Studies Centre, [[University of Bahrain]] |pages=26, 29, 59}}</ref> Bahrain deler ikkje landegrense med andre land, men har ei 161&nbsp;km lang kystline. Landet har òg gjort krav på 22&nbsp;km [[territorialfarvatn]] og ein 44&nbsp;km stor [[tilstøytande sone]]. Den største øya i Bahrain er [[øya Bahrain]], [[Hawarøyane]], [[Muharraq]], [[Umm an Nasan]] og [[Sitrah]]. Naturressursane i landet omfattar store mengder olje- og naturgass, i tillegg til fisk i farvatnet kring øyane. Den dyrkbare marka utgjer berre 2,82&nbsp;%<ref name="CIA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ba.html |title=CIA World Factbook, «Bahrain» |publisher=Cia.gov |accessdate=25. januar 2011| archiveurl= https://web.archive.org/web/20101229005328/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ba.html| archivedate= 29. desember 2010 | deadurl= no}}</ref> av den samla flatevidda. 92&nbsp;% av Bahrain er ørken med periodevis [[tørke]] og sandstormar som dei viktigaste naturfarane i landet.<ref name=TR/> Av miljøfarar finn ein ørkenspreiing på grunn av forvitring av avgrensa jordbruk, kystforvitring (øydelegging av kystliner, korallrev og sjøvegetasjon) på grunn av oljeutslepp og andre utslepp frå store tankskip, oljeraffineri, fordelingsstasjonar og ulovleg landvinning på stader som [[Tublibukta]]. Jordbruks- og innanrikssektorane driv overforbruk av [[Dammamvatnet]], den viktigaste, underjordiske vasskjelda til Bahrain, og dette har ført til [[saltinnhald i jord|forsalting]] frå tilstøytande brakkvtn og saltvatn.<ref>{{Cite book |last=Alsharhan |first=A. S. |year=2001 |title=Hydrogeology of an Arid Region: The Arabian Gulf and Adjoining Areas |url=https://books.google.com/?id=NT38_2MNqdQC |publisher=Elsevier |pages=188–190 |isbn=978-0-444-50225-4}}</ref> === Klima === Bahrain har svært høg luftråme året rundt, sett bort frå når varm og turr luft blæs frå landområda kring. [[Zagrosfjella]] på andre sida av Persiabukta i Iran skapar ein lågtliggjande vind som er rett rett mot Bahrain. Sandstormar frå Irak og Saudi-Arabia vert førte inn i Bahrain av nordvestlege vindar, heimleg kalla [[shamal]]vinden, og dette kan føre til redusert sikt i juni og juli.<ref>{{cite web|last=Hasanean|first=H.M|title=Middle East Meteorology|url=http://www.iprc.soest.hawaii.edu/~yqwang/Middle-east-meteorology.doc|publisher=International Pacific Research Center|accessdate=2. april 2017}}</ref> Det kjem likevel lite nedbør, berre litt under 100&nbsp;mm på eit normalt år. Det vesle som kjem fell som regel mellom november og mars. Landet har likevel store [[grunnvatn|grunnvassreservoar]]. Sumrane er særs varme. Havområdet kring Bahrain er særs grunt, og vert raskt varma opp om sumaren og skapar høg [[råme]], særleg om natta. Høge [[temperatur]]ar frå april til oktober fører til svært trykkjande varme som kan kjennast fæl. Vintertemperaturane er meir til å halde ut, men av og til kan ein kjølig nordleg [[vind]] frå [[Iran]] føre til lågare temperaturar. [[Middeltemperatur]]en er 17&nbsp;°C i januar, 34&nbsp;°C i august. August og september er dei varmaste månadene og temperaturen kan då stige til over 40&nbsp;°C. Om sumaren kan temperaturen nå 50&nbsp;°C under dei rette tilhøva.<ref>Martin-King, Philippa (June 2011). [http://www.iec.ch/etech/2011/etech_0611/tech-1.htm «Intelligent buildings»]. [[International Electrotechnical Commission]]. Henta 5. juli 2012.</ref> <div style="width:70%"> {{Vêrboks |stad = Manama |metric first = Y |single line = Y |Jan maks C = 20.0 |Feb maks C = 21.2 |Mar maks C = 24.7 |Apr maks C = 29.2 |Mai maks C = 34.1 |Jun maks C = 36.4 |Jul maks C = 37.9 |Aug maks C = 38.0 |Sep maks C = 36.5 |Okt maks C = 33.1 |Nov maks C = 27.8 |Des maks C = 22.3 |år maks C= 30.1 |Jan min C = 14.1 |Feb min C = 14.9 |Mar min C = 17.8 |Apr min C = 21.5 |Mai min C = 26.0 |Jun min C = 28.8 |Jul min C = 30.4 |Aug min C = 30.5 |Sep min C = 28.6 |Okt min C = 25.5 |Nov min C = 21.2 |Des min C = 16.2 |år min C = 23.0 |Jan nedbør mm = 14.6 |Feb nedbør mm = 16.0 |Mar nedbør mm = 13.9 |Apr nedbør mm = 10.0 |Mai nedbør mm = 1.1 |Jun nedbør mm = 0 |Jul nedbør mm = 0 |Aug nedbør mm = 0 |Sep nedbør mm = 0 |Okt nedbør mm = 0.5 |Nov nedbør mm = 3.8 |Des nedbør mm = 10.9 |år nedbør mm = 70.8 |Jan nedbørsdagar = 2.0 |Feb nedbørsdagar = 1.9 |Mar nedbørsdagar = 1.9 |Apr nedbørsdagar = 1.4 |Mai nedbørsdagar = 0.2 |Jun nedbørsdagar = 0 |Jul nedbørsdagar = 0 |Aug nedbørsdagar = 0 |Sep nedbørsdagar = 0 |Okt nedbørsdagar = 0.1 |Nov nedbørsdagar = 0.7 |Des nedbørsdagar = 1.7 |kjelde 1 = [[World Meteorological Organisation]] ([[Dei sameinte nasjonane|UN]]) <ref name= WMO >{{cite web|url = http://worldweather.wmo.int/051/c00220.htm|title= World Weather Information Service&nbsp;– Bahrain/Manama |date=23. juli 2012|publisher=World Meteorological Organization}}</ref> |date=August 2010 }} </div> {{clear}} ===Natur=== [[Fil:Birds in Al-Areen Wildlife Park.jpg|mini|[[Storflamingo]]ar (''Phoenicopterus roseus'') lever naturleg i Bahrain.]] Det er blitt registrert meir enn 330 fuglearter i Bahrain, 26 arter som hekkar i landet. Millionar av trekkfuglar flyg gjennom Persiabukta om vinteren og hausten.<ref name=Fuller/> Ei globalt utryddingstruga art, ''[[Chlamydotis undulata]]'', er å sjå på hausten.<ref name=Fuller/> Dei mange øyane og grunne farvatna kring Bahrain er viktige hekkeområde for ''[[Phalacrocorax nigrogularis]]'', og det er registrert opp til 100&nbsp;000 fuglepar på Hawarøyane.<ref name=Fuller/> Berre 18 pattedyrarter er registrerte i Bahrain, og dyr som [[gasellar]], ørkenkanin og [[pinnsvin|piggsvin]] er vanlege, men [[arabisk oryx]] er vorten utrydda frå øyane på grunn av jakt.<ref name=Fuller/> Det er registrert 25 arter [[amfibium]] og [[reptil]], i tillegg til 21 arter med [[sommarfugl|sumarfugl]]ar og 307 plantearter.<ref name=Fuller>{{Cite book|title=Towards a Bahrain National Report to the konvensjonen for biologisk mangfald|year=2005|publisher=Fuller & Associates|pages=22, 23, 28|url=http://www.fuller-imc.com/images/Bahrain%20CBD%20Final%20Report.pdf}}</ref> Det marine plante- og dyrelivet er mangfelt og omfattar store område med sjøgrasbotn og gjørmete strender og nokre [[korallrev]]. Sjøgrasbotnen er viktige furasjeringsområde for somme utryddingstruga arter som [[sjøkyr]] og [[suppeskjelpadde]].<ref name=CBD/> I 2003 forbaud Bahrain jakt på [[sjøkyr]], [[havskjelpadder]] og [[delfinar]] innanfor territorialfarvatnet sitt.<ref name=Fuller/> Hawarøyane verneområde er eit viktig fôr- og hekkeområde for mange trekkfuglar, og er ein internasjonalt hylla stad for [[fugletrekk]]. Hekkekoloniane av [[sokotraskarv]] på Hawarøyane er dei største i verda, og sjøkyr et kring øyane. Dette er den nest største gruppa sjøkyr i verda etter Australia.<ref name=CBD>{{cite web|title=Country profile: Bahrain|url=http://www.cbd.int/countries/profile.shtml?country=bh#status|publisher=konvensjonen for biologisk mangfald|accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain har fem [[verneommråde]], fire av dei marine.<ref name=Fuller/> Desse er: *[[Hawarøyane]] *[[Mashtan]], ei øy utanfor kysten av Bahrain. *[[Arad i Bahrain|Arad]]bukta i Muharraq. *[[Tublibukta]] *[[Al Areen dyrepark]], som er ein dyrepark og avlssenter for utryddingstruga dyrearter..<ref name=Fuller/> ==Politikk== [[Fil:Hamad-Bin-Isa-Al-Khalifa.jpg|mini|Sjeik Hamad bin Isa Al Khalifa, kongen av Bahrain.]] Bahrain hevdar under Al-Khalifa-regimet å vere eit [[konstitusjonelt monarki]] leia av ein [[kongen av Bahrain|konge]], [[Hamad bin Isa Al Khalifah|sjeik Hamad bin Isa Al Khalifa]], men på grunn av diktatorisk undertrykking, mangel på parlamentarisk makt og mangel på sjølvstendig rettsvesen, er dei fleste observatørar samde om at Bahrain er eit absolutt monarki. Kong Hamad har stor utøvande makt som omfattar å utpeike [[statsminister i Bahrain|statsministeren]] og [[den bahrainske regjeringa|ministrane]], kommandere [[det bahrainske forsvaret|hæren]], leie [[den bahrainske domstolen|høgsteretten]], utpeike [[Rådgjevingsutvalet i Bahrain|øvre helvta]] av [[Nasjonalrådet i Bahrain|parlamentet]] og oppløyse den valde [[Representantrådet i Bahrain|nedre helvta]].<ref name="bici"/>{{rp|page=15}} Statsleiaren er den utvalde statsministeren, [[Khalifah bin Salman Al Khalifa|sjeik Khalīfa bin Salman Al Khalifa]], onkelen til den noverande kongen, som har hatt denne stillinga sidan 1971. Det gjer han til den lengstsitjande statsministeren i verda.<ref>[http://topics.nytimes.com/top/news/international/countriesandterritories/bahrain/index.html «Bahrain News — The Protests»]. ''New York Times''. 2. april 2017. Henta 2. juli 2012.</ref> I 2010 var kring halvparten av [[den bahrainske regjeringa|regjeringa]] personar frå [[Al Khalifa-familien]].<ref>[http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2010/03/2010356756685605.html «Bahrain Shia demand cabinet change»]. Al Jazeera English. 5. mars 2010. Henta 2. april 2017.</ref> Bahrain har eit to-kamra Nasjonalforsamling (''al-Jam'iyyah al-Watani'') som er samansett av Shura-rådet (''Majlis Al-Shura'') med 40 seter og Representantrådet (''Majlis Al-Nuwab'') med 40 seter. Dei 40 medlemene i Shuraen vert utpeikte av kongen. I Representantrådet vert dei 40 medlemene valde ved absolutt fleirtal medlem for medlem for ein periode på fire år.<ref>{{cite web|url=http://www.electionguide.org/country.php?ID=18|title=Bahrain|date=26. juli 2010|publisher=[[International Foundation for Electoral Systems]]|accessdate=2. april 2017}}</ref> Det utpeikte rådet «utøver ''[[de facto]]'' veto» over dei valde, sidan lovforslag må godkjennast av dei før det vert ei lov. Etter godkjenninga kan kongen ratifisere og utstede lova, eller sende ho attende i løpet av seks månader til Nasjonalrådet, der ho berre kan verte vedteken ved to tredels fleirtal.<ref name="bici"/>{{rp|page=15}} I 1973 heldt landet det fyrste parlamentsvalet sitt, men to år seinare oppløyste [[Isa bin Salman Al Khalifa|den avdøde emiren]] parlamentet og stogga grunnlova, etter at parlamentet hadde avvist ei statleg tryggleikslov.<ref name="BBC 11.5.2012">[[Adam Curtis|Curtis, Adam]] (11. mai 2012). [http://www.bbc.co.uk/blogs/adamcurtis/2012/05/if_you_take_my_advice_-_id_rep.html «If you take my advice – I'd repress them»]. [[BBC News]]. Henta 2. april 2017.</ref> I perioden mellom 2002 og 2010 var det tre parlamentsval. Det fyrste, i 2002, vart boikotta av opposisjonen, [[Al Wefaq]], som vann eit fleirtal i det andre valet i 2006 og det tredje i 2010.<ref>[http://www.electionguide.org/country-news.php?ID=18 «Bahrain – News Archive»]. Election Guide. 24. september 2011. Henta 2. juli 2012.</ref> Suppleringsvalet i 2011 skulle skifte ut 18 medlemer av Al Wefaq som sa opp i protest mot strenge restriksjonar frå regjeringa.<ref name="ThReut_boycott">{{cite news | title= Bahrain holds vote to fill seats vacated during unrest| date=24. september 2011 | publisher=[[Al-Ahram]]/[[Thomson Reuters]] | url=http://english.ahram.org.eg/~/NewsContent/2/8/22324/World/Region/Bahrain-holds-vote-to-fill-seats-vacated-during-un.aspx |accessdate=24. september 2011 |archiveurl=http://www.webcitation.org/61wiRwqtU |archivedate=24. september 2011 |deadurl=no }}</ref><ref name="NYT_violence">{{cite news | first=Ethan | last=Bronner |title=Bahrain Vote Erupts in Violence | date=24. september 2011 |url=http://www.nytimes.com/2011/09/25/world/middleeast/bahrain-protesters-and-police-clash-during-election.html |accessdate=24. september 2011 |archiveurl=http://www.webcitation.org/61wiSVRmj |archivedate=24. september 2011 |deadurl=no | work=The New York Times}}</ref> Då politikken vart friare gjorde både sjia- og sunni-[[islamist]]ar store framsteg i vala, noko som gav dei ei parlamentarisk plattform for politikken sin.<ref>{{Cite news|title=islamists Dominate Bahrain Elections|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/11/26/AR2006112600280.html|accessdate=2. april 2017|newspaper=Washington Post|date=26. november 2006|first=Jim|last=Krane |archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8pASEj5}}</ref> Det gav nye framspring for dei geistlege i det politiske systemet, og den øvste religiøse leiaren til sjiamuslimane, sjeik [[Isa Qassim]], spelte ei viktig rolle. Dette kom særleg til syne i 2005 då regjeringa avlyste sjia-greina av «Familielova» etter over 100&nbsp;000 sjiamuslimar tok til gatene. Islamistar var imot lova fordi «korkje valde parlamentsmedlemer eller regjeringa har makt til å endre lova fordi desse institusjonane kan mistolke Guds ord». Lova vart støtta av kvinnelege aktivistar som sa dei «leid i det stille». Dei klarte å organisere eit demonstrasjonstog med 500 medlemer.<ref>Sandy Russell Jones (2007). [http://www.jstor.org/discover/10.2307/25164777?uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&sid=56291959703 «The Battle over Family Law in Bahrain»]. [[Middle East Research and Information Project]]. Henta 2. april 2017.</ref><ref>Hamada, Suad (5. juni 2009). [http://www.ipsnews.net/2009/06/religion-new-family-law-for-sunni-women-in-bahrain-not-for-shiites/ «Religion: New Family Law for Sunni Women in Bahrain Not for Shiites»]. [[Inter Press Service]]. Henta 2. april 2017.</ref><ref>{{Cite report |author=[[Human Rights Without Frontiers]] |date=28. oktober 2011 |title=Which Future For Bahrain? |url=http://www.religlaw.org/content/blurb/files/bahrain%20preliminary%20report.pdf |publisher=[[International Center for Law and Religion Studies]] |pages=8–9 |accessdate=2. april 2017 }}</ref> [[Ghada Jamsheer]], ein leiande kvinneleg aktivist<ref>MacLeod, Scott (14. mai 2006). [http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1193998,00.html «Ghada Jamsheer: Activist»]. ''[[Time (magazine)|Time]]''. Henta 2. april 2017.</ref> sa regjeringa brukte lova som «eit forhandlingsverktøy med islamske grupper i opposisjonen».<ref name="GJ 18.12.2006">[[Ghada Jamsheer]] (18. desember 2006). [http://www.wluml.org/sites/wluml.org/files/Bahraini%20activist%20Ghada%20Jamsheer's%20speech%20to%20the%20House%20of%20Lords%202006.pdf «Women in Bahrain and the Struggle Against Artificial Reforms»]. Women Living Under Muslim Laws. Henta 2. april 2017.</ref> ===Menneskerettar=== [[Fil:Abdulredha Buhmaid on floor.jpeg|mini|Bahrainske demonstrantar skotne av tryggingsstyrkar, februar 2011.]] Perioden mellom 1975 og 1999 vert kalla tryggleikslov-tida, der det var ei rekkje brot på menneskerettane, som tilfeldige arrestasjonar, fengsling utan rettssaker, tortur og tvinga eksil.<ref name="Amnesty 27.9.1995">{{cite news| title = Bahrain Sa'id 'Abd al-Rasul al-Iskafi | date=27. september 1995 | publisher=[[Amnesty International]] | url = http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE11/019/1995/en/ae21a4fd-eb34-11dd-92ac-295bdf97101f/mde110191995en.html | accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="HRW 1.6.1997">{{cite news | title = Routine abuse, routine denial | date=1. juni 1997 | publisher=Human Rights Watch | url = http://www.hrw.org/legacy/reports/1997/bahrain/ | accessdate=2. april 2017}}</ref> Etter at emiren Hamad Al Khalifa (no konge) tok over etter faren Isa Al Khalifa i 1999, innførte han mange reformer og menneskerettane betra seg kraftig.<ref>[http://www.state.gov/j/drl/rls/hrrpt/2001/nea/8246.htm «Country Reports on Human Rights Practices»]. [[United States Department of State]]. 4. mars 2002. Henta 2. april 2017.</ref> Dette vart av [[Amnesty International]] skildra som «ei historisk tid for menneskerettar».<ref name="AI_Bahr_promising">{{Cite journal| title =Bahrain: Promising human rights reform must continue|publisher =[[Amnesty International]]| date =13. mars 2001| url=http://www.amnesty.org/en/library/asset/MDE11/005/2001/en/d76b504c-f84c-11dd-a0a9-2bd73ca4d38a/mde110052001en.pdf |format =PDF| accessdate =9. februar 2011 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5wNVoYKJs |archivedate=9. februar 2011 |deadurl=no }}</ref> Tilhøva for menneskerettane vart verre att i 2007, då Bahrain byrja å nytte tortur igjen.<ref name="HRW Torture Redux">[http://www.hrw.org/node/88200/section/2 Summary, «Torture Redux: The Revival of Physical Coercion during Interrogations in Bahrain»], published by [[Human Rights Watch]] 8. februar 2010, ISBN 1-56432-597-0, henta 2. april 2017</ref> I 2011 skildra [[Human Rights Watch]] menneskerettstilhøva i landet som «triste».<ref>{{cite web |url=http://www.hrw.org/en/world-report-2011/world-report-2011-bahrain |title=World Report 2011: Bahrain |year=2011 |publisher=Human Rights Watch |accessdate=2. april 2017}}</ref> På grunn av dette miste Bahrain fleire høge plasseringar landet hadde hatt på internasjonale rangeringar.<ref name="Freedom in the World 2012">{{cite news| title = Freedom in Bahrain 2011 | year=2011 | publisher=[[Freedom House]] | url = http://www.freedomhouse.org/report/freedom-world/2011/bahrain | accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="FH FotN 2011">{{cite report |title=Freedom of the Net 2011 – Bahrain part |publisher=[[Freedom House]] |url=http://freedomhouse.org/sites/default/files/inline_images/Bahrain_FOTN2011.pdf |year=2011}}</ref><ref name="RWB 2002">{{cite news | title = RWB Press Freedom Index 2002 | year=2002 | publisher=[[Reporters Without Borders]] | url = http://en.rsf.org/spip.php?page=classement&id_rubrique=297 | accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="RWB 2010">{{cite news| title = RWB Press Freedom Index 2010 | year=2010 | publisher=[[Reporters Without Borders]] | url = http://en.rsf.org/spip.php?page=classement&id_rubrique=1034 | accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="FH Press Freedom 2011">{{cite news|title = FH Press Freedom Index 2011 | year=2011 | publisher=[[Freedom House]] | url = http://www.freedomhouse.org/report/freedom-press/2011/bahrain | accessdate=2. april 2017}}</ref> I 2011 vart Bahrain kritisert for dei strenge reaksjonane mot opprøra under den arabiske våren. I september stadfeste eit statleg råd rapportar om alvorlege brot på menneskerettane, inkludert systematisk tortur. Staten lova å innføre reformer for å unngå å gjenta desse «smertefulle hendingane».<ref>Elizabeth Dickinson (23. november 2011). [http://www.csmonitor.com/World/Middle-East/2011/1123/Bahrain-commission-issues-brutal-critique-of-Arab-Spring-crackdown?cmpid=ema:nws:Daily%20Custom%202%20%2811232011%29&cmpid=ema:nws:NzQ4MDU5MzY0OQS2 «Bahrain commission issues brutal critique of den arabiske våren crackdown»]. ''The Christian Science Monitor''. Henta 2. april 2017.</ref> Men rapportar frå menneskerettsorganisasjonane Amnesty International og Human Rights Watch i april 2012 sa at dei same brota framleis pågjekk.<ref>{{cite news |title=Amnesty report: Bahrain reforms are 'flawed,' 'inadequate' |first=Ed |last=Payne |url=http://articles.cnn.com/2012-04-17/middleeast/world_meast_bahrain-unrest_1_amnesty-report-reforms-human-rights?_s=PM:MIDDLEEAST |publisher=CNN |date=17. april 2012 |accessdate=2. april 2017}}</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-17887731 «Bahrain police 'continue to torture detainees'»]. BBC. 29. april 2012. Henta 2. april 2017.</ref> [[Fil:4bahrain22011.jpg|mini|Bahrainske demonstrantar mot den regjerande Al Khalifa-familien.]] Dokumentarfilmen ''[[Bahrain: Shouting in the Dark]]'', laga av den qatarske kanalen [[Al Jazeera]], snakkar om dei bahrainske demonstrasjonane i 2011. Denne TV-filmen syner alle brota som er vortne utførte mot bahrainske borgarar under opprøret. Dette skapte somme problem mellom den bahrainske og qatarske regjeringa.<ref>{{språkikon|en}} {{cite web |url=http://www.huffingtonpost.com/2011/08/05/shouting-in-the-dark-bahr_n_918944.html |title= Shouting In The Dark: Al Jazeera Bahrain Documentary Shows The Bloody Fight For Democracy |date=5. august 2011 |author=Gordts, Eline |publisher=''[[The Huffington Post]]'' |accessdate=2. april 2017}}</ref><ref name="AJStream">{{språkikon|en}} {{cite web |url=https://www.youtube.com/watch?v=6HnvaiUweGc |title=The Stream - Bahrain Foreign Minister Criticizes Al Jazeera Documentary on Twitter |date=8. august 2011 |author=AJStream |accessdate=2. april 2017}}</ref> Tilhøvet mellom Bahrain og Qatar betra seg etter eit møte med Golfrådet i november 2014, der det vart annonsert at bahrainske diplomatar skulle vende attende til Qatar.<ref>{{språkikon|en}} {{cite web |url=http://www.reuters.com/article/2014/11/16/us-gulf-summit-ambassadors-idUSKCN0J00Y420141116 |title= Saudi-Arabia, UAE and Bahrain end rift with Qatar, return ambassadors |date=13. juni 2016 |publisher=''[[Reuters]]'' |accessdate=2. april 2017}}</ref> ===Kvinnerettar=== Dei politiske rettane til kvinner i Bahrain vart betra då kvinner fekk stemmerett og kunne veljast i nasjonalrådet for fyrste gongen i 2002.<ref>{{cite news |title=In Bahrain, Women Run, Women Vote, Women Lose |first=Neil |last=MacFarquhar |url=http://www.nytimes.com/2002/05/22/world/in-bahrain-women-run-women-vote-women-lose.html?pagewanted=all&src=pm |newspaper=The New York Times |date=22. mai 2002 |accessdate=2. april 2017}}</ref> Så langt er det ingen kvinner som er valde in. I staden har sjia- og sunni-islamistar dominert vala, og i lag vunne majoriteten av setene.<ref>{{cite news |url=http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/bahrain/1411342/islamists-gain-majority-in-Bahrain.html |title=islamists gain majority in Bahrain |author=Darwish, Adel |date=26. oktober 2002 |work=The Telegraph |accessdate=2. april 2017 |location=London}}</ref> Som svar til at det ikkje vart valt inn kvinnelege kandidatar, vart seks utpeikte til Sjura-rådet, som òg inneheld representantar frå dei jødiske og kristne samfunna i landet.<ref>[http://www.middle-east-online.com/english/?id=18635 Jew and Christian amongst 10 women in Shura council] ''Middle East Online''</ref> Dr. [[Nada Haffadh]] vart den fyrste kvinnelege statsråden i landet, då ho vart vald til helseminister i 2004. Den delvis statlege kvinnegruppa, [[Øvsterådet for kvinner]], lærte kvinnelege kandidatar til å ta del i valet i 2006. Då Bahrain vart vald til å leie [[Generalforsamlinga til SN]] i 2006 utpeikte dei advokaten og kvinnerettsaktivisten [[Haya Rashed Al-Khalifa|Haya bint Rashid Al Khalifa]] som leiar for Generalforsamlinga, den fyrste kvinna i historia som leia dette organet.<ref>[http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=18797&Cr=general&Cr1=assembly 'UN General Assembly to be headed by its third-ever woman president'], Dei sameinte nasjonane, 8. juni 2006</ref> Kvinneaktisten Ghada Jamsheer sa at «Regjeringa nytta kvinnerettar som eit dekorativt verktøy på internasjonalt nivå.» Ho kalla reformene «kunstige og marginale» og skulda regjeringa for å «hindre ikkje-statlege kvinnelege samfunn».<ref name="GJ 18.12.2006"/> I 2006 vart [[Lateefa Al Gaood]] vart det fyrste kvinnelege parlamentsmedlemet som vart valt inn i parlamentet.<ref>Toumi, Habib (27. november 2006). [http://gulfnews.com/news/gulf/bahrain/women-fail-to-add-to-the-seat-won-unopposed-1.267190 «Women fail to add to the seat won unopposed»]. ''Gulf News''. Henta 2. april 2017.</ref> Talet auka til fire etter supperlingsvalet i 2011.<ref>Toumi, Habib (8. oktober 2011). [http://gulfnews.com/news/gulf/bahrain/bahrain-women-mps-set-to-make-a-difference-as-parliament-reconvenes-1.887965 «Bahrain women MPs set to make a difference as parliament reconvenes»]. ''Gulf News''. Henta 2. april 2017.</ref> I 2008 vart [[Houda Nonoo]] utpeikt som ambassadør til USA og vart den fyrste jødiske ambassadøren frå eit arabisk land..<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7426806.stm «Bahrain names Jewish ambassador»]. BBC News. 29. mai 2008. Henta 2. april 2017.</ref> I 2011 vart [[Alees Samaan|Alice Samaan]], ei kristen kvinne, utpeikt til ambassadør i Storbritannia.<ref>Toumi, Habib (27. mai 2012). [http://gulfnews.com/news/gulf/bahrain/bahrain-urges-greater-global-religious-tolerance-1.1028303 «Bahrain urges greater global religious tolerance»]. ''Gulf News''. Henta 2. april 2017.</ref> ===Media=== Bahrainske journalistar risikerer å verta forfylgd for brot som omfattar å «undergrave» regjeringa og religion. [[Sjølvsensur]] er utbreidd. Journalistar vart mål av embetsfolk under dei anti-statlege demonstrasjonane i 2011. Tre redaktørar frå opposisjonsavisa [[Al-Wasat i Bahrain|Al-Wasat]] fekk sparken og vart seinare bøtlagde for å ha publisert «falske nyhende». Fleire utanlandske korrespondentar vart utviste frå landet.<ref name="ReferenceB">{{cite news| url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-14541053 | work=BBC News | title=Bahrain profile | date=29. januar 2013}}</ref> Dei fleste innanlandske kringkastarar er statlege. Ein sjølvstendig kommisjon, som vart oppretta for å undersøkje uro, fann at den statlege mediadekninga stundom var opphissande. Dei sa at opposisjonsgrupper leid på tilgang til breiare media, og rådde til at regjeringa burde «vurdere å roe ned sensuren». Bahrain er vertskap for den saudiarabisk-finansierte [[Alarab News Channel]], som kom i gang i 2012. I juni 2012 hadde Bahrain 961&nbsp;000 internettbrukarar.<ref name=BBC>{{cite web|title=Bahrain profile - Media|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-14541053|publisher=BBC News|accessdate=2. april 2017}}</ref> Plattforma «skapar eit velkome friområde for journalistar, men eit som vert stadig meir overvaka», ifylgje [[Reporters Without Borders]]. Streng filtrering retter seg mot politikk, menneskerettar og religiøst innhald og innhald rekna som obskønt. Bloggarar og andre nettbrukarar var blant dei som vart fengsla under demonstrasjonane i 2011.<ref name="ReferenceB"/> ===Forsvaret=== [[Fil:RBNS Sabha (FFG 90) Bahrain.jpg|mini|«Sabha» i [[den kongelege bahrainske marinen]] i ei multilateral øving til havs.]] Kongedømet har eit lite, men velutrusta forsvar kalla det bahrainske forsvaret (BDF), som tel kring 13&nbsp;000 mann.<ref>{{cite web|title=Bahrain|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/26414.htm|work=The 2011 US Department of State Background Notes|publisher=[[United States Department of State]]|accessdate=2. mars 2012|quote=The Bahrain Defense Force (BDF) numbers about 13&nbsp;000 personnel.}}</ref> Den øvste leiaren for det bahrainske militæret er kong [[Hamad bin Isa Al Khalifa]] og nestkommandanten er kronprinsen, [[Salman bin Hamad bin Isa Al Khalifa]].<ref>{{cite web|title=Crown Prince Biography|url=http://www.mofa.gov.bh/AboutBahrain/Goverment/HHtheCrownPrince/tabid/139/language/en-US/Default.aspx|publisher=Ministry of Foreign Affairs, Bahrain|accessdate=2. april 2017}}</ref><ref>{{Cite news|title=HRH Prince Salman Exchanges Letters With BDF Chief Commander|url=http://www.bna.bh/portal/en/news/459401|accessdate=6. oktober 2012|newspaper=Bahrain News Agency|date=4. juni 2011}}</ref> Forsvaret vert hovudsakleg amerikansk utstyrt, som [[F-16 Fighting Falcon|F16 Fighting Falcon]], [[F-5 Freedom Fighter|F5 Freedom Fighter]], [[UH-60 Blackhawk|UH60 Blackhawk]], [[M60 Patton|M60A3-stridsvogner]], og den tidlegare amerikanske fregatten «Jack Williams», som no heiter «Sabha».<ref>{{Cite book|last=Singh Singh|first=Ravi Shekhar|title=Asian Strategic And Military Perspective|year=2005|publisher=Lancer Publishers|isbn=978-81-7062-245-1|page=368|url=https://books.google.com/?id=LVjhy7I2lDAC&pg=PA368}}</ref><ref>{{cite web|title=USS Jack Williams (FFG 24)|url=http://www.navsource.org/archives/07/0724.htm|publisher=Navsource Online|accessdate=2. april 2017}}</ref> Den bahrainske regjeringa har tette band til [[USA]], og har signert ei samarbeidsavtale med det amerikanske forsvaret. USA har fått ein base i [[Juffair]], som dei har hatt sidan tidleg i 1990-åra, sjølv om den amerikanske marinen har vore i landet sidan 1948.<ref>{{cite web|title=NSA Bahrain History|url=http://www.cnic.navy.mil/Bahrain/About/History/index.htm|publisher=Naval Support Activity Bahrain|accessdate=2. april 2017}}</ref> Kring 6&nbsp;000 amerikanske militære er stasjonerte her.<ref>{{cite web |url=http://www.cnic.navy.mil/bahrain/ |title=Welcome to Naval Support Activity Bahrain |publisher=Commander, Navy Installations Command |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BD7cjS5H |accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain deltok i [[saudiarabiske-leia intervensjonen i Jemen]] mot dei [[sjiaislam|sjiamuslimske]] [[houthiane]] og styrkar lojale til den tidlegare presidenten [[Ali Abdullah Saleh]],<ref>"[http://www.bloomberg.com/news/articles/2015-03-26/yemeni-bombing-led-by-saudis-is-backed-by-u-s-logistics-spying U.S. Backs Saudi-Led jemenittiske Bombing With Logistics, Spying]". [[Bloomberg News|Bloomberg]]. 26. mars 2015.</ref> som vart avsett i 2011 under opprøra i [[den arabiske våren]].<ref>"[http://edition.cnn.com/2015/03/26/middleeast/yemen-saudi-arabia-airstrikes/ Saudi-led coalition strikes rebels in Jemen, inflaming tensions in region]". [[CNN]]. 27. mars 2015.</ref> ===Utanrikspolitikk=== [[Fil:King Hamad of Bahrain Greets Secretary Kerry Before Meeting Amid Egyptian Development Conference.jpg|mini|Kong [[Hamad bin Isa Al Khalifa]] tek imot den amerikanske utanriks-ministeren [[John Kerry]], 14. mars 2015.]] [[Fil:US Navy 061105-N-3455P-002 USS Boxer (LHD 4) and ships assigned to Boxer Expeditionary Strike Group (BOXESG) steam alongside while transiting to U.S. 5th Fleet's area of responsibility.jpg|mini|Bahrain er hovudkvarteret til den femte flåten til [[U.S. Navy]], som er ansvarleg for marinestyrkane i [[Persiabukta]].]] Bahrain har [[bilateralt forhold|bilateralt tilhøve]] til 190 land verda over.<ref>{{cite web|title=Bilateral Relations|url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=73&language=en-US|publisher=Ministry of Foreign Affairs, Bahrain|accessdate=2. april 2017}}</ref> I 2012 hadde Bahrain eit nettverk av 25 [[ambassade|ambassadar]], tre [[konsulat]] og fire permanente bod til Den arabiske ligaen, Dei sameinte nasjonane og [[Den europeiske unionen]].<ref>{{cite web|title=Ministry of Foreign Affairs, Bahrain|url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=40&language=en-US|accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain er òg vertskap for 36 ambassadar. Bahrain speler ei mindre, modererande rolle i politikken i regionen og sluttar seg til synet til Den arabiske ligaen om fred i Midtausten og [[Palestina|palestinske]] rettar med å støtte ei [[tostatsløysing]].<ref>{{cite web|title=Palestine Peace Process|url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=112&language=en-US|publisher=Ministry of Foreign Affairs, Bahrain|accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain var òg med på å starte opp [[Golfrådet]].<ref>{{cite web|title=Member States of the GCC|url=http://www.gcc-sg.org/eng/indexc64c.html?action=GCC|publisher=GCC|accessdate=2. april 2017}}</ref> Tilhøvet til Iran er ofte spent på grunn av eit [[det bahrainske statskuppsforsøket i 1981|mislukka kupp]] i 1981 som Bahrain skuldar Iran for, og stundom krav på iransk suverenitet over Bahrain frå [[konservatisme|ultrakonservative]] element i den iranske ålmenta.<ref>{{Cite news|title=A Bahraini Hunger Strike And An Inhumane Argument Read more: A Bahraini Hunger Strike And An Inhumane Argument|url=http://nyulocal.com/national/2012/04/13/a-bahraini-hunger-strike-and-an-inhumane-argument/|accessdate=2. april 2017|newspaper=NYU Local|date=28. mai 2016}}</ref><ref>{{Cite news|title=Bahrain slams Iran's claims, suspends gas deal talks|url=http://news.xinhuanet.com/english/2009-02/20/content_10852316.htm|accessdate=2. april 2017|newspaper=Xinhua News Agency|date=20. februar 2009|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B90mKoBH}}</ref> Det vart sende [[den saudiarabiske hæren|saudiarabiske soldatar]] inn i Bahrain for å slå ned pro-demokratiske demonstrasjonar i 2011.<ref>"[http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/saudiarabia/8536037/Saudi-troops-sent-to-crush-Bahrain-protests-had-British-training.html Saudi troops sent to crush Bahrain protests 'had British training']". ''[[The Daily Telegraph]]''. 25. mai 2011</ref> ===Guvernement=== {{detaljar|guvernement i Bahrain}} Den første [[kommune]]n i Bahrain var Manama kommune som vart grunnlagd i juli 1919.<ref name=MMAUP>{{cite web|title=History of Municipalities|url=http://websrv.municipality.gov.bh/mun/pages/History_en.jsp|publisher=Ministry of Municipalities Affairs and Urban Planning – kongedømet Bahrain|accessdate=2. april 2017}}</ref> Medlemer av kommunestyret vart valde kvart år. Kommunen vart sagt å vere den fyrste kommunen som vart oppretta i [[den arabiske verda]].<ref name=MMAUP/> Kommunen hadde ansvar for å reinske vegar og leige ut bygg til leigebuarar og butikkar. I 1929 fekk han òg ansvar for å utvide vegar og opne marknader og [[slaktehus]].<ref name=MMAUP/> I 1958 starta kommunen prosjekt for [[vassreinsking]].<ref name=MMAUP/> I 1960 hadde Bahrain av kommunar: Manama, Hidd, Al Muharraq og Riffa.<ref name=Statoids>{{cite web|title=guvernement i Bahrain|url=http://www.statoids.com/ubh.html|publisher=Statoids|accessdate=2. april 2017}}</ref> På dei neste 30 åra vart dei fire kommunane delte inn i 12 kommunar, og busetnader som [[Hamad by]] og [[Isa by]] voks.<ref name=Statoids/> Desse kommunane vart administrerte frå Manama under eit sentralt kommunestyre, der medlemene vart utpeikte av kongen. Dei fyrste kommunevala i Bahrain etter sjølvstendet i 1971 vart haldne i 2002.<ref>{{cite web|title=Three Polls, Three Different Approaches|url=http://www.theestimate.com/public/051702.html|publisher=The Estimate|accessdate=2. april 2017|date=17. mai 2002|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B90vbRba}}</ref> Det siste var i 2010. Kommunane er: {| class="wikitable" |- ! Kart !! Tidlegare kommune |- | rowspan="13" | [[Fil:Bahrain municipalities numbered.png|200px]] |- | | '''1.''' [[Al Hidd]] |- | | '''2.''' [[Manama]] |- | | '''3.''' [[Den vestlege regionen i Bahrain|Den vestlege regionen]] |- | | '''4.''' [[Den sentrale regionen i Bahrain|Den sentrale regionen]] |- | | '''5.''' [[Den nordlege regionen i Bahrain|Den nordlege regionen]] |- | | '''6.''' [[Muharraq]] |- | | '''7.''' [[Rifa og Den sørlege regionen]] |- | | '''8.''' [[Jidd Haffs]] |- | | '''9.''' [[Hamad by]] (ikkje vist) |- | | '''10.''' [[Isa by]] |- | | '''11.''' [[Hawarøyane]] |- | | '''12.''' [[Sitra]] |} Etter 3. juli 2002 vart Bahrain delt inn i fem administrative [[guvernement]], som kvar har sin eigen [[guvernør]].<ref>{{cite web|title=Decree No.17 for 2002|url=http://www.capital.gov.bh/pages/pdf/govlawe.pdf|publisher=Hovudstadguvernementet|accessdate=2. april 2017|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B91At0mJ|format=PDF}}</ref> Desse guvernementa er: {| class="wikitable" |- ! Kart !! Tidlegare guvernement |- | rowspan="6" | [[Fil:Governorates of Bahrain.svg|256px]] |- | | '''1.''' [[Hovudstadsguvernementet i Bahrain|Hovudstadguvernementet]] |- | | '''2.''' [[Sentralguvernementet i Bahrain|Sentralguvernementet]] |- | | '''3.''' [[Muharraq guvernement]] |- | | '''4.''' [[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]] |- | | '''5.''' [[Sørguvernementet i Bahrain|Sørguvernementet]] |} {{clear}} Sentralguvernementet vart nedlagd i september 2014, og området vart delt mellom [[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]], [[Sørguvernementet i Bahrain|Sørguvernementet]], og [[Hovudstadsguvernementet i Bahrain|Hovudstadguvernementet]].<ref>[http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=386389 The Gulf Daily News]</ref> {| class="wikitable" |- ! Kart !! Noverande guvernement |- | rowspan="6" | [[Fil:New Governorates of Bahrain 2014.svg|256px]] |- | | <span style="background:yellow"> 1 </span> – '''[[Hovudstadsguvernementet i Bahrain|Hovudstadguvernementet]]''' |- | | <span style="background:#F0DC82"> 2 </span> – '''[[Muharraq guvernement]]''' |- | | <span style="background:#77BBFF"> 3 </span> – '''[[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]]''' |- | | <span style="background:pink"> 4 </span> – '''[[Sørguvernementet i Bahrain|Sørguvernementet]]''' |} ==Økonomi== {{panoramabilete|Manama Skyline.jpg|900px|Manama}} Ifylgje ein rapport frå januar 2006 av [[SNs økonomiske og sosiale kommisjon for Vest-Asia]], har Bahrain den snøggast veksande økonomien i Den arabiske verda.<ref name="Ref_2008">[http://www.arabianbusiness.com/index.php?option=com_content&view=article&id=7116 Bahrain expected to bustle] Arabian Business, 1. februar 2007</ref> Bahrain har òg den friaste økonomien i Midtausten og den tolvte mest frie i verda basert på [[Indeks for økonomisk fridom]], publisert av [[Heritage Foundation]]/''[[Wall Street Journal]]'' i 2011.<ref name="Ref_2011">[http://www.heritage.org/index/ Index of Economic Freedom] Heritage Foundation</ref> I 2008 vart Bahrain kåra til det snøggast veksande finanssenteret i verda av City of London sin [[Global Financial Centres Index]].<ref name=hedgefundsreview>[http://www.hedgefundsreview.com/public/showPage.html?page=744774 Hedge Funds Review] 18. mars 2008</ref><ref name=autogenerated1>[http://www.gulf-daily-news.com/Story.asp?Article=211833&Sn=BNEW&IssueID=30364 ''Gulf Daily News''] 18. mars 2008</ref> Bank- og finanstenestesektoren i Bahrain, særleg [[islamsk bankvesen]], har note godt av den regionale oppgangen driven av etterspurnaden etter olje.<ref name=autogenerated5>{{cite web|url=http://www.arabianbusiness.com/517455-bahrain-calling |title=Bahrain calling&nbsp;– Banking & Finance |publisher=ArabianBusiness.com |date=25. april 2008 |accessdate=3. april 2017}}</ref> Produksjon og handsaming av petroleum er den viktigaste eksportartikkelen til Bahrain, og står for kring 60&nbsp;% av eksportinntektene, 70&nbsp;% av statlege inntekter og 11&nbsp;% av [[bruttonasjonalprodukt|BNP]].<ref name="CIA"/> [[Aluminium]] er den nest viktigaste eksportartikkelen, etterfylgd av finans og byggmateriale.<ref name="CIA"/> [[Fil:Manama, Bahrain Decembre 2014.jpg|mini|Manama frå [[Juffair]].]] Dei økonomiske tilhøva har svinga i takt med oljeprisen sidan 1985, til dømes under og etter [[Golfkrigen]] i 1990-1991. Med godt utvikla kommunikasjon og transportanlegg, er Bahrain vertskap for fleire multinasjonale føretak. Ein stor del av eksporten er petroleum produsert av importert råolje, og dette utgjer 51&nbsp;% av importen i landet i 2007.<ref name=TR>{{Cite book|title=The Report: Bahrain 2010|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-907065-22-4|pages=12–25|url=https://books.google.com/?id=jipEf3jnyIoC&pg=PA25}}</ref> Bahrain er sterkt avhengig av importerte matvarer, særleg kjøtimport frå [[Australia]], i tillegg til at dei importerer 75&nbsp;% av det totale fruktbehovet.<ref>{{Cite news|title=Bahrain fully stocked for Eid al-Adha: official|url=http://al-shorfa.com/en_GB/articles/meii/features/main/2011/11/03/feature-03|accessdate=2. april 2017|newspaper=Al Shorfa|date=3. november 2011}}</ref> Sidan berre 2,9&nbsp;% av landet er mogeleg å dyrka opp, utgjer [[jordbruk]] berre 0,5&nbsp;% av Bahrain sitt BNP. I 2004 skreiv Bahrain under ei frihandelsavtale med USA.<ref name="autogenerated8">{{cite news |url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-14541322 |title=Bahrain profile: Timeline |date=2. april 2017 |publisher=BBC News |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BD7MX6BI |accessdate=2. april 2017}}</ref> Ein kombinasjon av [[den globale finanskrisa]] og dei nylege opprøra har gjort vekstraten har minka med 2,2&nbsp;%, som er den lægste vekstraten sidan 1994.<ref>{{Cite news|title=Bahrain economy slows to 1.3 pct q/q growth in Q4|url=http://www.reuters.com/article/2012/03/21/bahrain-gdp-idUSL6E8EL12B20120321|accessdate=2. april 2017|publisher=Reuters|date=21. mars 2012|first=Martin|last=Dokoupil}}</ref> Arbeidsløyse, særleg blant dei unge, og utarming av både olje og grunnvatn er store langsiktige, økonomiske problem. I 2008 var arbeidsløysa 4&nbsp;%,<ref name="Ref_2008a">{{cite web |url=http://www.gulf-daily-news.com/Story.asp?Article=225349&Sn=BNEW&IssueID=31137 |title=Local News » JOBLESS RATE 3.8PC |publisher=Gulf Daily News |date=4. august 2008 |accessdate=3. april 2017}}</ref> der 85&nbsp;% av desse er kvinner.<ref name="Ref_2008b">{{cite web|url=http://www.khaleejtimes.com/darticlen.asp?xfile=data/middleeast/2008/August/middleeast_August80.xml&section=middleeast&col= |title=Khaleej Times Online&nbsp;– 85pc unemployed in Bahrain are females |publisher=Khaleejtimes.com |date=4. august 2008 |accessdate=3. april 2017}}</ref> I 2007 vart Bahrain det fyrste arabiske landet som sette i gang [[arbeidsløysetrygd]] som ein del av ei rekkje arbeidarreformer under arbeidsministeren dr. [[Majeed Al Alawi]].<ref>[http://archive.gulfnews.com/articles/07/06/22/10134049.html Minister lashes out at parties opposed to unemployment benefit scheme] ''Gulf News'', 22. juni 2007</ref> ===Turisme=== [[Fil:Muharraq and Manama.jpg|mini|350px|venstre|Byane [[Muharraq]] (framgrunnen) og [[Manama]] (bakgrunn).]] Som turistmål tok Bahrain i mot over åtte millionar turistar i 2008, men det nøyaktige talet har variert frå år til år. Dei fleste av desse kjem frå dei omliggjande arabiske landa, men stadig fleire kjem frå andre stader, særleg etter [[Bahrain Grand Prix]], eit [[formel 1]]-løp, byrja å gå i Bahrain. Kongedømet kombinerer moderne arabisk kultur og den arkeologiske arva etter fem tusen år med sivilisasjon. Øya har fleire fort, som [[Qalat Al Bahrain]] som står på [[UNESCO]] si [[verdsarv]]liste. [[Bahrain nasjonalmuseum]] har gjenstandar frå landet som går attende til dei fyrste menneska som etterlét seg spor her, for 9000 år sidan, og [[Beit Al Qur'an]] (arabisk: بيت القرآن, tyder: huset Qur'an) er eit museum med islamske gjenstandar frå [[Koranen]]. Somme av dei populære historiske turistmåla i kongedømet er [[Al Khamis-moskeen]], som er ein av dei eldste moskeane i regionen, [[Arad fort]] i Muharraq, [[Barbartempelet]], som er eit tempel frå oldtida frå dilmunitt-tida i Bahrain, i tillegg til [[Dilmun-gravhaugane|A'ali-gravhaugane]] og [[Sar i Bahrain|Saar]]tempelet.<ref>{{cite web|title=Popular Attractions|url=http://www.bahrainguide.org/BG2/popularattractions.html|publisher=Bahrain Guide|accessdate=2. april 2017}}</ref> [[Livstreet i Bahrain|Livstreet]], eit 400 år gamalt tre som veks i [[Sakhir]]ørkenen, utan noko vatn i nærleiken, er òg eit populært turistmål.<ref>{{cite web|title=Tree of Life, Bahrain|url=http://www.wondermondo.com/Countries/As/Bahrain/Southern/TreeOfLife.htm|publisher=Wondermondo|accessdate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8zQzRGp|archivedate=2. april 2017}}</ref> [[Fuglekikking]] (særleg på [[Hawarøyane]]), [[dykking]] og [[hesteriding]] er populære turistaktivitetar i Bahrain. Mange turistar kjem frå Saudi-Arabia for å vitje [[kjøpesenter]]a i Manama, som [[Bahrain City Centre]] og [[Seef Mall]] i [[Seef]] i Manama. [[Manama Souq]] og ''Gold Souq'' i den gamle delen av Manama er òg popuære for turistar.<ref name=MoFA>{{cite web|title=Tourism|url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=134|publisher=Bahraini Ministry of Foreign Affairs|accessdate=2. april 2017}}</ref> ==Samferdsel og kommunikasjon== Bahrain har ei [[internasjonal lufthamn]], [[Bahrain internasjonale lufthamn]] (BIA), som ligg på øya Muharraq, i nordaust. Flyplassen tok seg av meir enn 100&nbsp;000 flyreiser og meir enn åtte millionar passasjerar i 2010. Det nasjonale flyselskapet til Bahrain, [[Gulf Air]], har basen sin her. [[Fil:King Fahd causeway satellite.png|mini|King Fahd Causeway sett frå rommet]] Bahrain har eit godt utvikla vegnettverk, særleg i Manama. Då det vart oppdaga olje i 1930-åra, førte det til kraftig utbygging av vegar og motorvegar i Bahrain, og fleire isolerte landsbyar vart knytte saman, som [[Budaiya]], med Manama.<ref name=Yasser>{{Cite book |last=Elsheshtawy |first=Yasser |year=2008 |title=The evolving Arab city: tradition, modernity and urban development |url=https://books.google.com/?id=O8Zz-2AtuIwC|publisher=Routledge |isbn=978-1-134-12821-1 |page=198}}</ref> I aust går det sidan 1929 ei bru frå Manama til Muharraq, og ei ny vegfylling vart bygd i 1941 for å ta over for den gamle trebrua.<ref name=Yasser/> I dag går det tre moderne bruer mellom dei to stadene.<ref>{{cite web |url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=326003 |title=Seaview blow for Manama |author=Al A'Ali, Muhammed |date=18. mars 2012 |work=Gulf Daily News |archivedate=2. april 2017 |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BA6e17yY |accessdate=2. april 2017}}</ref> Trafikken mellom dei to øyane auka kraftig då Bahrain internasjonale lufthamn vart bygd i 1932.<ref name=Yasser/> [[Ringveg]]ar og motorvegar vart seinare bygde for å knyte Manama til landsbyane i [[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]] og mot byane sentralt og sør i Bahrain. Dei fire hovudøyane og alle byane og landsbyane er knytte saman via eit godt vegnettverk. Det var 3&nbsp;164&nbsp;km med vegar i 2002, 2&nbsp;433&nbsp;km med asfalt. Ei [[vegfylling]] strekkjer seg over 2,8&nbsp;km mellom Manama og [[Muharraq]], og ei anna bru knyter [[Sitra]] til hovudøya. [[King Fahd Causeway]], som er 24&nbsp;km lang, går frå Bahrain til det saudiarabiske fastlandet, via øya [[Umm an-Nasan]]. Ho stod ferdig i desember 1986 og var finansiert av [[Saudi-Arabia]]. I 2008 køyrde nesten 18 millionar passasjerar over vegfyllinga.<ref>{{cite web|title=Passenger Statistics|url=http://www.kfca.com.sa/en/pages.aspx?pageid=288|publisher=King Fahd Causeway Authority|accessdate=2. april 2017}}</ref> Hovudhamna til Bahrain er [[Mina Salman]] i landet, og betår av 15 kaiplassar. I 2001 hadde Bahrain ein handelsflåte med åtte skip på over tusen [[bruttoregistertonn|BRT]] eller meir, totalt 270&nbsp;784 [[bruttoregistertonn|BRT]].<ref>{{cite web|title=Bahrain – Transportation|url=http://www.nationsencyclopedia.com/Asia-and-Oceania/Bahrain-TRANSPORTATION.html|publisher=Encyclopedia of the Nations|accessdate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8zpqnUA|archivedate=2. april 2017}}</ref> Private køyretøy og taxiar er einaste transportmiddel i byen.<ref>{{cite web|title=Getting around Bahrain|url=http://www.lonelyplanet.com/bahrain/manama/transport/getting-around|publisher=Lonely Planet|accessdate=2. april 2017}}</ref> ===Telekommunikasjon=== [[Telekommunikasjon]]ssektoren i Bahrain starta offisielt i 1981 då det fyrste telekommunikasjonsselskapet vart skipa i Bahrain, [[Batelco]]. Fram til 2004 hadde føretaket monopol i sektoren. I 1981 var det meir enn 45&nbsp;000 telefonar i landet. I 1999 hadde Batelco meir enn 100&nbsp;000 mobilavtaler.<ref name=RE>{{Cite book|title=Report: Bahrain 2008|year=2008|page=153|url=https://books.google.com/?id=HHmo2jjjb2AC&pg=PA153|isbn=9781902339979|author1=Group|first1=Oxford Business}}</ref> I 2002, etter press frå internasjonale organ, sette Bahrain i verk ei telekommunikasjonslov som omfatta at det vart skipa eit sjølvstendig tilsynsorgan (TRA).<ref name=RE/> I 2004 byrja [[Zain-gruppa|Zain]] (ein ny variant av [[MTC Vodafone]]) drift i Bahrain og i 2010 vart [[VIVA Bahrain|VIVA]] (eigd av [[Saudi Telecom Company|STC]]-gruppa) den tredje aktøren på mobilmarknaden.<ref>{{Cite news|title=VIVA subscribers surge|url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=273916|work=Gulf Daily News|accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain har vore knytt til Internett sidan 1995 og domenesuffikset til landet er [[.bh]]. Talet på bahrainske nettbrukarar har auka frå 40&nbsp;000 i 2000<ref>{{cite web|title=ITU Internet Indicators 2000|url=http://www.itu.int/ITU-D/icteye/Reporting/ShowReportFrame.aspx?ReportName=/WTI/InformationTechnologyPublic&ReportFormat=HTML4.0&RP_intYear=2000&RP_intLanguageID=1&RP_bitLiveData=False|publisher=[[International Telecommunications Union]]|accessdate=3. april 2017}}</ref> til 250&nbsp;000 i 2008,<ref>{{cite web|title=ITU Internet Indicators 2008|url=http://www.itu.int/ITU-D/icteye/Reporting/ShowReportFrame.aspx?ReportName=/WTI/InformationTechnologyPublic&ReportFormat=HTML4.0&RP_intYear=2008&RP_intLanguageID=1&RP_bitLiveData=False|publisher=[[International Telecommunications Union]]|accessdate=3. april 2017}}</ref> eller frå 5,95 til 33&nbsp;% av innbyggjarane. I august 2013 var det 22 godkjende internettilbydarar i landet. ==Demografi== [[Fil:Joining in prayer - Flickr - Al Jazeera English.jpg|mini|Bahrainarar i Manama.]] I 2010 hadde folketalet i Bahrain vakse til 1,2 millionar, og av dette var 568&nbsp;399 var bahrainarar og 666&nbsp;172 var ikkje-nasjonale.<ref name="2010-census" /> Dette hadde auka frå 1,05 millionar (517&nbsp;368 ikkje-nasjonale) i 2007, året då Bahrain gjekk over millionmerket.<ref name="Ref_2008c">{{cite web|url=http://gulfnews.com/news/gulf/bahrain/bahrain-s-population-crossed-1m-in-december-1.86848|title=Bahrain's population crossed 1m in December|publisher=Gulfnews.com|date=28. februar 2008|accessdate=3. april 2017}}</ref> Sjølv om dei fleste av innbyggjarane er frå Midtausten, kjem det òg mange frå Sør-Asia. I 2008 var kring 290&nbsp;000 indarar som budde i Bahrain, og gjorde dei til den største utanlandske folkegruppa i landet.<ref name="Ref_2008d">{{cite web|url=http://www.gulf-daily-news.com/NewsDetails.aspx?storyid=222148 |title=290&nbsp;000 Indians in Bahrain |publisher=Gulf-daily-news.com |date=5. juli 2008 |accessdate=3. april 2017}}</ref><ref name="IndEmb">{{cite web |url=http://www.indianembassybahrain.com/indian_community.html |title=Indian Community |publisher=Indian Embassy |accessdate=6. mars 2012}}</ref> Bahrain er det fjerde mest folketette landet i verda, med ein folketettleik på 1&nbsp;646 innbyggjarar per km² i 2010.<ref name="2010-census" /> Dei einaste suverene statane med høgare folketettleik er [[bystat]]ar. Mykje av folkesetnaden er konsentrert nord i landet, medan [[Sørguvernementet i Bahrain|Sørguvernementet]] er den tynnast folkesette delen av landet.<ref name="2010-census"/> Landet er så urbanisert at somme reknar det som eitt einskilt [[storbyområde]].<ref>{{cite web |url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&des=wg&geo=-33&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&va=&pt=a |title= Bahrain: storbyområdes |publisher=World Gazetteer}}</ref> ===Folkegrupper=== Bahrainarane er etnisk mangfelte. Den sjiamuslimske delen av bahrainarane er delt inn to hovudgrupper: [[baharna]] og [[ajam i Bahrain|ajam]]. Dei fleste sjia-bahrainarane er etniske [[baharna]]. Ajam er etniske persiske sjiaer. Sjia-persarar utgjer store samfunn i Manama og Muharraq. Ein liten minoritet sjia-bahrainarar er etniske hasawiar frå [[Al-Hasa]]. Sunni-bahrainarar er hovudsakleg delt i to folkegrupper: Arabarar (al arab) og [[huwala]]. Sunni-arabarar er den viktigaste folkegruppa i Bahrain, og dei har dei fleste statlege stillingane, i tillegg til at [[Al Khalifa|den bahrainske kongefamilien]] er sunni-arabarar. Sunni-arabarar har tradisjonelt budd i område som Zallaq, Muharraq, Riffa og Hawarøyane. Huwala er etterkomarar etter sunni-iranarar, somme av dei sunni-persarar,<ref name=mig>{{cite web |url=https://theses.ncl.ac.uk/dspace/bitstream/10443/730/1/Taqi10.pdf |title=Two ethnicities, three generations: Phonological variation and change in Kuwait |work=[[Newcastle University]] |year=2010 |page=11}}</ref><ref>[https://books.google.com/books?id=bJLjAKH7-rIC&pg=PA135&dq Dialect, Culture, and Society in Aust-Arabia: Glossary]. Clive Holes. 2001. Page 135. ISBN 90-04-10763-0</ref> medan andre er sunni-arabarar.<ref>Rentz, «al- Baḥrayn.»:</ref><ref>Rentz, G. «al- Kawāsim.» Encyclopaedia of islam. Edited by: P. Bearman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2008. Brill Online. 7. juni 2016 [http://www.brillonline.nl/subscriber/entry?entry=islam_SIM-4036]</ref> Her er òg sunniar frå [[baloch]]. Dei fleste bahrainarar er av afrikansk opphav som kjem frå Aust-Afrika og tradisjonelt har budd i Muharraq og Riffa.<ref>[http://www.hoteltravel.com/bahrain/manama/bahrains-rainbow-nation.htm Bahrain's Rainbow Nation in Manama - HotelTravel.com]</ref> ===Religion=== Statsreligionen i Bahrain er islam og dei fleste bahrainske borgarar er muslimar. Det er ingen offisielle tal for kor mange som er sjia- og sunnimuslimar i Bahrain, men kring 65–75&nbsp;% av dei bahrainske muslimane er sjia.<ref name="nyp">{{Cite news|url=http://www.nypost.com/p/news/opinion/opedcolumnists/why_bahrain_blew_up_NkYx4h4E1m80WGe2tXfsrI |title=Why Bahrain blew up |archiveurl=http://www.webcitation.org/6BA6ukktF|archivedate=2. april 2017|work=New York Post |date=28. mai 2016 |accessdate=3. april 2017 |first=Amir |last=Taheri}}</ref><ref name="bw">{{cite news | url=http://www.bloomberg.com/news/2011-02-15/bahrain-shiites-may-rally-after-funeral-for-sekund-person-killed-in-unrest.html |title=Bahrain Shiites Mai Rally After Funeral for Protester |publisher=Bloomberg |date=16. februar 2011 |accessdate=3. april 2017 |first1=Glen |last1=Carey |first2=Muhammed |last2=Hatem}}</ref><ref name="c4">{{cite web|url=http://www.channel4.com/news/bahrain-it-may-be-small-but-it-matters |title=Bahrain: it may be small, but it matters – Channel 4 News |publisher=Channel4.com |date=28. mai 2016 |accessdate=3. april 2017}}</ref><ref>|title= Mapping the Global Muslim Population |href="http://www.pewforum.org/2009/10/07/mapping-the-global-muslim-population/" target="_blank">Mapping the Global Muslim Population|date= October 7, 2009|</ref> Det finst eit innfødd [[kristendom i Bahrain|kriste samfunn i Bahrain]]. Ikkje-muslimske bahrainske borgarar utgjer berre kring tusen personar, og dei fleste er kristne.<ref name=2010Census>{{cite web|url=http://www.census2010.gov.bh/results_en.php|title=folketeljinga i 2010 Results|accessdate=3. april 2017}}</ref> Utanlandske kristne utgjer mesteparten av kristne i Bahrain, medan innfødde kristne bahrainarar (som har bahrainsk nasjonalitet) utgjer eit mindre samfunn. [[Alees Samaan]], den noverande bahrainske ambassadøren i [[Storbritannia]] er ein innfødd kristen. Bahrain har òg eit innfødd [[jødisk]] samfunn som berre utgjer 37 bahrainske borgarar.<ref name="Yaar">{{cite news |url=http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/140873 |title=King of Bahrain Appoints Jewish Woman to Parliament |author=Chana Ya'ar |publisher=Arutz Sheva |date=3. april 2017 |accessdate=3. april 2017}}</ref> Ulike kjelder gjev talet på innfødde jødar i Bahrain frå 36 til 50 folk.<ref>{{cite web |title= Bahrain defends contacts with US Jewish body |author=Habib Toumi |url=http://www.gulfnews.com/region/Bahrain/10115853.html |publisher=gulfnews.com |date=2007-04-04 }}</ref> [[Fil:Gudaibiya Mosque.jpg|mini|[[Gudaibiya]]-moskéen i Manama.]] På grunn av mange innflyttarar og gjestearbeidarar frå sørasiatiske land, som India, [[Filippinane]] og [[Sri Lanka]], har den samla prosentdelen av muslimar i landet falle i nyare år.<ref>{{Cite journal|last=Kettani|first=Houssain|title=Muslim Population in Asia 1950–2020|journal=International Journal of Environmental Science and Development|date=June 2010|volume=1|issue=2|pages=143–144|url=http://www.ijesd.org/papers/28-D437.pdf|accessdate=2. april 2017|doi=10.7763/IJESD.2010.V1.28}}</ref> Ifylgje ei folketeljing i 2001 var 81,2&nbsp;% av innbyggjarane i Bahrain muslimar, 10&nbsp;% var kristne og 9,8&nbsp;% praktiserte hinduisme eller andre religionar.<ref name = "CIA"/> I 2010 hadde delen muslimar i landet falle til 70,2&nbsp;% (folketeljinga i 2010 skilde ikkje mellom dei andre religionane i landet).<ref name="2010-census"/> ===Språk=== [[Arabisk]] er det offisielle språket i Bahrain, men engelsk vert òg mykje nytta.<ref name=BO>{{cite web|title=Bahrain: Languages|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/49072/Bahrain/256652/Languages|publisher=Britannica Online|accessdate=3. april 2017}}</ref> [[Bahrainsk-arabisk]] er den mest talde dialekten av arabisk, men skil seg ikkje stort frå standard arabisk. Arabisk speler ei stor rolle i det politiske livet, og ifylgje den bahrainske grunnlova må eit parlamentsmedlem snakke flytande arabisk for å kunne verta valt inn.<ref>{{cite web|title=Bahrain 2002 (rev. 2012)|url=https://www.constituteproject.org/constitution/Bahrain_2012?lang=en|website=Constitute|accessdate=3. april 2017}}</ref> Blant bahrainarar og ikkje-bahrainske innbyggjarar er det mange som snakkar [[persisk]], det offisielle språket i Iran, eller [[urdu]], det offisielle språket i [[Pakistan]].<ref name=BO/> [[Nepalsk]] vert òg mykje tala av [[Gurkha|nepalske arbeidarar og gurkha-soldatar]]. [[Malayalam]], [[tamilsk]] og hindi vert mykje nytta i dei indiske samfunna.<ref name=BO/> Mange kommersielle institusjonar og vegskilt er tospråklege, og har tekst på både engelsk og arabisk.<ref>{{cite web|title=Living in Bahrain|url=http://www.britishschoolbahrain.com/default.asp?action=category&id=132|publisher=BSB|accessdate=3. april 2017}}</ref> ===Utdanning=== [[Fil:University students Bahrain.jpg|mini|Kvinnelege studentar ved [[Universitetet i Bahrain]] kledde i tradisjonelle klede.]] Utdanning er obligatorisk for barn mellom seks og 14.<ref>{{cite web|title=Bahrain's Education System|url=http://www.mofa.gov.bh/Default.aspx?tabid=7741|publisher=Ministry of Foreign Affairs|accessdate=2. april 2017}}</ref> Utdanning er gratis for bahrainske borgarar på offentlege skular og alle elevane her får gratis lærebøker. [[Fellesundervisning]] er ikkje berre nytta i offentlege skular, og gutar og jenter går på eigne skular.<ref>{{cite web|title=Education in Bahrain|url=http://www.moe.gov.bh/en/education/general.aspx|publisher=Ministry of Education Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref> På byrjinga av 1900-talet var koranskular (''kuttab'') den einaste utdanningsforma i Bahrain.<ref name=MoE/> Dei var tradisjonelle skular med mål om lære born og ungdom [[Koranen]]. Etter den fyrste verdskrigen vart Bahrain meir open for vestleg påverknad og det dukka opp eit krav om moderne utdanning. I 1919 starta det moderne skulesystemet i Bahrain då [[Al-Hidaya Al-Khalifia skule]] for gutar opna i [[Muharraq]].<ref name=MoE/> I 1926 opna utdanningskommiteen ein offentleg skule til for gutar i [[Manama]], og i 1928 vart den fyrste offentlege skulen for jenter opna i Muharraq.<ref name=MoE>{{cite web|title=History of Education in Bahrain|url=http://www.moe.gov.bh/en/history/Index.aspx|publisher=Ministry of Education, Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref> I 2011 var det i alt 126&nbsp;981 elevar på offentlege skular.<ref>{{cite web|title=Statistics for the academic year 2011/2012|url=http://www.moe.gov.bh/archive/statistics/2011/st_class_gov.pdf|publisher=Ministry of Education, Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref>. [[Universitetet i Bahrain]] vart skipa for standard lægregrads- og høgaregrads studium, og [[King Abdulaziz medisinske universitet]] driv utdanning av lækjarar, sjukepleiarar, farmasøytar og akuttmedisin. Den nasjonale planen i 2001 bana veg for dat det kunne skipast private universitet som [[Ahlia universitet]] i Manama og [[Høgskulen i Bahrain]] i [[Saar i Bahrain|Saar]]. Det kongelege universitetet for kvinner (RUW) vart skipa i 2005 og var det fyrste private universitetet i landet for å utdanne kvinner. ===Helse=== Bahrain har eit [[ålment helsevesen]] som går attende til 1960.<ref>{{cite web|title=Health Care Financing and Expenditure|url=http://gis.emro.who.int/HealthSystemObservatory/PDF/Bahrain/Health%20care%20financing%20and%20expenditure.pdf|publisher=WHO|accessdate=3. april 2017}}</ref> Det statlege helsevesenet er gratis for bahrainske borgarar og kraftig subsidert for ikkje-bahrainarar. Utgiftene for helsevesenet utgjer 4,5&nbsp;% av bruttonasjonalproduktet til Bahrain, ifylgje [[Verdas helseorganisasjon]]. Bahrainske legar og sjukepleiarar utgjer størstedelen av arbeidsstyren i landet innanfor helsevesenet, motsetnad til grannelanda kring Persiabukta.<ref>{{cite web|title=Healthcare in the kongedømet Bahrain|url=http://www.gepa2.de/files/Bahrain-Health-Care1.pdf|publisher=Ministry of Health, Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref> Det fyrste [[sjukehus]]et i Bahrain var [[American Mission Hospital]], som opna i 1893 som ei medisin-utlevering.<ref>{{cite web|title=Bahrain Society|url=http://www.bahrainsociety.org/|publisher=American Bahraini Friendship Society|accessdate=3. april 2017|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8oqhEFy}}</ref> Det fyrste offentlege sjukehuset i Bahrain var [[Salmaniya medisinske kompleks]] i [[Salmaniya]] i Manama i 1957.<ref>{{cite web|title=SMC admissions|url=http://www.moh.gov.bh/PDF/SMC/SMC_admission.pdf|publisher=Ministry of Health, Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref> Det finst òg fleire private sjukehus kring i landet, som [[International Hospital of Bahrain]]. [[Forventa levealder|Venta levealder]] i Bahrain er 73 for menn og 76 for kvinner. Samanlikna med andre land i regionen er det lite førekomst av [[AIDS]] og [[HIV]].<ref name=UNDP>{{cite web|title=Combatting HIV/AIDS and other diseases in Bahrain |url=http://www.undp.org.bh/Files/MDG03/Goal6.pdf |publisher=United Nations Development Program |accessdate=26 June 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130117000029/http://www.undp.org.bh/Files/MDG03/Goal6.pdf |archivedate=17 January 2013 }}</ref> [[Malaria]] og [[tuberkulose]] utgjer ikkje noko stort problem i Bahrain, sidan ingen av desse sjukdomane har vore vanlege å finne i landet. Helsevesenet betalar for regelmessig tuberkulosevaksinasjon og vaksinasjon for andre sjukdomar som [[hepatitt B]].<ref>{{cite web|title=Immunization Profile – Bahrain|url=http://apps.who.int/immunization_monitoring/en/globalsummary/countryprofileresult.cfm?C=bhr|publisher=Verdas helseorganisasjon|accessdate=3. april 2017}}<!--dead link?--></ref> Mange i Bahrain vert rekna som [[overvekt]]ige, 28,9&nbsp;% av alle menn og 38,2&nbsp;% av alle kvinner.<ref>{{cite web|title=Country Profile- Bahrain|url=http://www.who.int/gho/countries/bhr.pdf|publisher=WHO|accessdate=3. april 2017}}</ref> Bahrain har òg ein av dei høgaste førekomstane av [[diabetes]] i verda (5. plass) og meir enn 15&nbsp;% av innbyggjarane lid av diabeters, og er årsaka til 5&nbsp;% av dødsfalla i landet.<ref>{{cite web|title=Diabetes in Bahrain|url=http://www.timeoutbahrain.com/bodyandmind/features/18066-diabetes-in-bahrain|publisher=TimeOut Bahrain|accessdate=3. april 2017}}</ref> [[Hjarte-karsjukdom]]ar er årsaka til 32&nbsp;% av alle dødsfall i Bahrain, og er den viktigaste dødsårsaka i landet, med [[kreft]] på andreplass.<ref>{{cite web|title=Noncommunicable diseases in Bahrain|url=http://www.who.int/nmh/countries/bhr_en.pdf|publisher=Verdas helseorganisasjon|accessdate=3. april 2017}}</ref> [[Sigdcelleanemi|Sigdselleanemi]] og [[talassemi]] er òg vanlege i landet, og kring 18&nbsp;% av bahrainarane har sigdselleanemi, medan 24&nbsp;% er berarar av talassemi.<ref>{{cite web|title=Features of sickle-cell disease in Bahrain|url=http://www.ggc-inh.com/Bahrain/main/Medical_Paper/?for=VDFSalBRPT0%253D|publisher=Gulf Genetic Centre|accessdate=3. april 2017}}</ref> ==Kultur== [[Fil:Muharram procession 2, Manama, Bahrain (Feb 2005).jpg|mini|Sjiamuslimar i Bahrain slår seg på brystet under ''[[Mourning of Muharram|Muharram]]'' til minne om [[Imam Hussain]].]] Bahrain vert stundom skildra som eit «Midtausten light»<ref>{{cite web|url=http://www.gz2010.cn/photoset/19EG0078/1132.html|title=Bahrain: Middle East Lite|accessdate=2. april 2017}}</ref> på grunn av kombinasjonen av moderne infrastruktur med ein identitet frå Persiabukta. Sjølv om islam er hovudreligionen, er bahrainarane kjende for ein tolerans overfor andre trusretningar. Reglar som omhandlar korleis kvinner skal kle seg er meir avslappa enn i nabolanda. Dei tradisjonelle kvinnekleda er vanlegvis ein [[hijab]] eller [[abaya]].<ref name=Britannica/> Sjølv om dei tradisjonelle herrekleda er [[thobe]], som òg omfattar tradisjonelle hovudplagg som [[keffiyeh]], [[ghutra]] og [[agal]], er vestlege klede vanleg i landet.<ref name=Britannica/> Sjølv om Bahrain legaliserte [[homoseksualitet]] i 1976, inkludert [[sodomi]] med same kjønn, har mange homoseksuelle sidan vortne arresterte.<ref>{{cite web|url=http://old.ilga.org/Statehomophobia/ILGA_State_Sponsored_Homophobia_2013.pdf|title=2013 State Sponsored Homophobia Report |work=[[International Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Intersex Association]] |page=20 |accessdate=8. august 2013}}</ref><ref>[http://www.arabianbusiness.com/two-bahraini-men-jailed-for-dressing-in-drag-542549.html Two Bahraini men jailed for dressing in drag - Culture & Society - ArabianBusiness.com]</ref><ref>[http://gulfnews.com/news/gulf/bahrain/bahrain-arrests-scores-in-raid-on-gay-party-1.757328 Bahrain arrests scores in raid on gay party | GulfNews.com]</ref> ===Kunst=== [[Fil:Bahrain wind tower.jpg|mini|Eit vindtårn i Bahrain.]] Den moderne kunstrørsla i landet dukka offisielt opp i 1950-åra, og kulminerte med at det vart skipa ein kunstsamskipnad. [[Ekspresjonisme]] og [[surrealisme]], i tillegg til [[kalligrafi|kalligrafisk kunst]] er populære kunstformer i landet. [[Abstrakt ekspresjonisme]] har vorte populært i nyare år.<ref name=TGE>{{Cite book|last=Bloom|first=Jonathan M.|title=The Grove Encyclopedia of islamic Art and Architecture, Volume 2|year=2009|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-530991-X|page=253|url=https://books.google.com/?id=un4WcfEASZwC&pg=PA253}}</ref> [[Keramikk]] og [[veving]] er òg populært på landsbygda.<ref name=TGE/> Arabisk kalligrafi vart meir populært då den bahrainske staten fremja [[islamsk kunst]], og det vart skipa eit islamsk museum , [[Beit Al Quran]].<ref name=TGE/> [[Bahrain nasjonalmuseum]] hyser ei permanent [[samtidskunst]]sutstilling.<ref>{{cite web|last=Fattouh|first=Mayssa|title=Bahrain's Art and Culture Scenes|url=http://universes-in-universe.org/eng/nafas/articles/2009/bahrain_art_scene/|publisher=Nafas|accessdate=4. april 2017}}</ref> [[Arkitektur]]en i Bahrain liknar arkitekturen i nabolanda kring Persiabukta. Vindtårna, som skapar naturleg ventilasjon i eit hus, er vanlege å sjå på gamle bygg, særleg i dei eldre bydelane i Manama og [[Muharraq]].<ref name=Ali>{{Cite book|last=Aldosari|first=Ali|title=Middle East, Western Asia, and Northern Africa|year=2006|publisher=Marshall Cavendish Corporation|page=39|url=https://books.google.com/?id=j894miuOqc4C&pg=PA39|isbn=9780761475712}}</ref> ===Litteratur=== Litteratur har ein sterk tradisjon i landet. Dei fleste tradisjonelle forfattarane og poetane skriv i [[klassisk arabisk]] stil. I nyare år har ei rekkje yngre poetar påverka av [[vestleg litteratur]] auka, og dei fleste skriv i [[frie vers]] og ofte med politisk eller personleg innhald.<ref name=EC>{{cite web|title=Bahrain – The Arts and the Humanities|url=http://www.everyculture.com/A-Bo/Bahrain.html|publisher=EveryCulture.com|accessdate=4. april 2017}}</ref> [[Ali Al Shargawi]], ein dekorert poet med lang løpetid, vart skildra i 2011 av ''[[Al Shorfa]]'' som eit diktarikon i Bahrain.<ref name=AS>{{Cite news|last=al-Jayousi|first=Muhammed|title=Bahraini poet Ali al-Sharqawi looks to explore 'cosmic spirit' in his works|url=http://al-shorfa.com/en_GB/articles/meii/features/entertainment/2011/02/07/feature-03|accessdate=4. april 2017|newspaper=Al Shorfa|date=7. februar 2011|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8qsS3VS|archivedate=2. april 2017}}</ref> I litteraturen var Bahrain oldtidslandet [[Dilmun]] som er nemnt i [[Gilgamesj]]. Soga skriv òg at det var her [[Edens hage]] låg.<ref name=NYT>{{Cite news|last=Lewis|first=Paul|title=Eden on the isle of Bahrain|url=http://www.nytimes.com/1984/11/18/travel/eden-on-the-isle-of-bahrain.html?pagewanted=all|accessdate=4. april 2017|newspaper=New York Times|date=18. november 1984|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8q9pHqj}}</ref><ref name=LAT>{{Cite news|last=Meixler|first=Louis|title=An Ancient Garden of Eden Is Unearthed in Persiabukta's Bahrain|url=http://articles.latimes.com/1998/sep/20/news/mn-24573|accessdate=4. april 2017|newspaper=Los Angeles Times|date=20. september 1998|archivedate=2. april 2017|archiveurl=http://www.webcitation.org/6B8qByzox}}</ref> ===Musikk=== Musikkstilen i Bahrain liknar musikken i nabolanda. Musikkstilen [[khaliji]], ein [[folkemusikk]]stil, er populær i landet. [[Sawt]], som omfattar komplekse former for urban musikk, framført på ein [[oud]] (ein lutt), ei [[fiolin|fele]] og [[mirwas]] (ei tromme), er òg populær i Bahrain.<ref name=AUC>{{Cite book|first=Michael |last=Frishkopf|title=Music and Media in the Arab World|year=2010|publisher=American University in Kairo|isbn=977-416-293-5|pages=114–116|url=https://books.google.com/?id=KANOAYzkhA8C&pg=PA116}}</ref> [[Ali Bahar]] var ein av dei mest kjende songarane i Bahrain. Han framførte musikken sin med bandet ''Al-Ekhwa'' (''Brørne''). Det fyrste [[platestudio]]et i landa kring Persiabukta vart skipa i Bahrain.<ref name=AUC/> ===Idrett=== [[Fotball]] er den mest populære idretten i Bahrain.<ref name=Sport>{{cite web|title=Bahrain – Sports and Recreation|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/49072/Bahrain/256665/Housing|publisher=Britannica Online Encyclopedia|accessdate=2. april 2017}}</ref> Det bahrainske herrelandslaget i fotball har delteke fleire gonger i [[Asiacupen]], [[Arabiacupen]] og spelt i kvalifiseringa til [[fotball-VM]].<ref>{{cite web|title=Bahrain Football Association|language=arabisk|url=http://www.bahrainfootball.org/index.php|publisher=Bahrainfootball.org|accessdate=2. april 2017}}</ref> Bahrain har sin eigen eliteserie i fotball. Andre populære idrettar er [[basketball]], [[rugby]] og [[hesteveddeløp]].<ref name=Sport/> [[Fil:2007 Bahrain GP podium.jpg|mini|Podiet under [[Bahrain Grand Prix 2007]].]] Bahrain har ein [[Bahrain International Circuit|Formel 1-bane]], som vart innvigd under [[Bahrain Grand Prix]] den 4. april 2004, den fyrste i eit arabisk land. Løpet har gått kvart år sidan den gongen utanom i 2011, då det vart avlyst på grunn av opprøra i landet.<ref name="autosport89525">{{cite news | title = Bahrain GP2 Asia race cancelled |url = http://www.autosport.com/news/report.php/id/89525 | author = Noble, Jonatha | publisher = Autosport | date = 28. mai 2016 | accessdate = 23. april 2017}}</ref> I 2012 vart det halde løp, trass i at det framleis var uro i landet.<ref>{{Cite news|title=Bahrain circuit boss: Race not a big risk|url=http://edition.cnn.com/2012/04/18/sport/motorsport/motorsport-bahrain-f1race/index.html?iid=article_sidebar|first=Frederik|last=Pleitgen|publisher=CNN|date=18. april 2012|accessdate=4. april 2017}}</ref> Denne avgjerda vart rekna som kontroversiell av fleire media, som [[Al Jazeera English]],<ref>{{Cite news|title=Clashes in Bahrain ahead of F1 race|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2012/04/201242073436819990.html|work=[[Al Jazeera]] |date=20. april 2012|accessdate=4. april 2017}}</ref> [[CNN]],<ref>{{Cite news|author=[[Frederik Pleitgen|Pleitgen, Frederik]]|title=Bahrain circuit boss: Race not a big risk|url=http://edition.cnn.com/2012/04/18/sport/motorsport/motorsport-bahrain-f1race/index.html|work=CNN|date=18. april 2012|accessdate=30. juni 2012}}</ref> [[Agence Frankrike-Presse|AFP]]<ref>{{Cite news|author=News Wires|title=Bahrain security, protesters clash ahead of Grand Prix|url=http://www.france24.com/en/20120420-bahrain-formula-one-protests-arab-spring|agency=[[Agence Frankrike-Presse|AFP]]|work=[[Frankrike 24]]|date=4. april 2017|accessdate=30. juni 2012}}</ref> og [[Sky News]].<ref>{{Cite news|title=Protests As Anger Over Bahrain F1 Race Grows|url=http://news.sky.com/home/world-news/article/16212342|work=[[Sky News|Sky News Online]]|date=20. april 2012|accessdate=4. april 2017}}</ref> ''[[The Independent]]'' omtalte det som «ein av dei mest kontroversielle i idrettshistoria».<ref>{{Cite news|title=Rage against the Formula One machine|url=http://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/rage-against-the-formula-one-machine-7665991.html|first1=Jerome|last1=Taylor|first2=David|last2=Tremayne|work=[[The Independent]]|date=4. april 2017|accessdate=4. april 2017|location=London}}</ref> ===Heilagdagar=== 1. september 2006 endra Bahrain helga si frå å vere torsdag og fredag til å vere fredag og laurdag, for å dele minst ein helgedag med resten av verda. Heilagdagar i landet er : {| class="wikitable sortable" |- ! Dato !! Norsk namn !! Lokalt ([[arabisk]]) namn !! Skildring |- | 1. januar || [[Nyårsdagen]] || رأس السنة الميلادية || Den fyrste dagen i den gregorianske kalenderen |- | 1. mai || [[Arbeidardagen]] || يوم العمال || Lokalt kalla «Eid Al Oumal». |- | 16. desember || [[Nasjonaldag]] || اليوم الوطني || Den bahrainske nasjonaldagen |- | 17. desember || Tiltredingsdagen || يوم الجلوس || Dagen då den avlidne amiren ''Sh. Isa Bin Salman Al Khalifa'' byrja regjeringstida si |- | 1. ''[[muharram]]'' || [[islamsk nyår]] || رأس السنة الهجرية || Nyårsdagen i den [[islamsk kalender|islamske kalenderen]] |- | 9.-10. ''muharram'' || [[Ashuradagen]] || عاشوراء || Samstundes til minne om martyriet til [[Imam Hussein]]. |- | 12. ''[[rabi' al-awwal|rabiul awwal]]'' || [[Mawlid|Fødselsdagen til profeten Muhammed]] || المولد النبوي || Til minne om årmålsdagen til profeten [[Muhammed]], som vert feira dei fleste stader i den muslimske verda. |- | 1.-3. ''[[shawwal]]'' || [[Eid ul-Fitr|Eid]] || عيد الفطر || Feirar slutten på [[ramadan]]. |- | 9. ''[[Dhu al-Hijjah|zulhijjah]]'' || [[Arafatdagen]] || يوم عرفة || Til minne om den siste preika til Muhammad og fullføringa av den islamske meldinga |- | 10.-13. ''[[Dhu al-Hijjah|zulhijjah]]'' || [[Eid ul-Adha|offerfesten]] || عيد الأضحى || Til minne om [[Abraham|Ibrahim]] som var viljug til å ofre sonen sin. |} == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Bahrain|Bahrain]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 1. april 2017.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene: '' *{{Cite book |last=Mojtahed-Zadeh |first=Pirouz |year=1999 |title=Security and Territoriality in the Gulf of Persia: A Maritime Political Geography |url=https://books.google.com/?id=P4g6iRcZIKIC |publisher=Routledge |ref=harv |isbn=978-0-7007-1098-0}} {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Bahrain}} {{wikivoyage|Bahrain}} * {{Offisiell nettside|www.e.gov.bh}} * {{wikiatlas|Bahrain}} * [http://www.ifs.du.edu/ifs/frm_CountryProfile.aspx?Country=BH Key Development Forecasts for Bahrain] from [[International Futures]] {{Vest-Asia}} {{Midtausten}} {{Den arabiske ligaen}} {{Organisasjonen for islamsk samarbeid}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Bahrain| ]] [[Kategori:Medlemsland i Den arabiske ligaen]] [[Kategori:Den arabiske halvøya]] [[Kategori:Konstitusjonelle monarki]] [[Kategori:Øystatar]] [[Kategori:Land i Midtausten]] [[Kategori:Medlemsland i Organisasjonen for islamsk samarbeid]] [[Kategori:Land i Vest-Asia]] [[Kategori:Statar og territorium skipa i 1971]] [[Kategori:Medlemsland i Golfrådet]] [[Kategori:Medlemsland i Dei sameinte nasjonane]] [[Kategori:Arabisktalande land]] 2i1mavyngp9xez3b7y22xhwtn0yy6v0 0 15721 3398389 3287459 2022-08-12T10:47:01Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Fakta om Aserbajdsjan}} '''Aserbajdsjan''', offisielt '''Republikken Aserbajdsjan''' ([[aserbajdsjansk]] ''Azərbaycan Respublikası'') er ein [[republikk]] i den søraustlege delen av [[Kaukasia]], og det største landet i denne regionen. Mesteparten av landet ligg i [[Asia]], men ein liten del ligg på [[Europa|europeisk]] side nord for [[Kaukasus]]. Aserbajdsjan grensar til [[Armenia]], [[Georgia]], [[Iran]], [[Russland]], [[Tyrkia]] og [[Kaspihavet]]. [[Eksklave]]n [[Nakhitsjevan]] grensar til Armenia i nord og aust, Iran i sør og vest og har ei kort grense mot Tyrkia i nordvest. Aserbajdsjan har ei eldgamal og historisk [[aserbajdsjansk kultur|kulturarv]]. Landet var av fødestadene til mennesket og ligg i hjartet av dei gamle sivilisasjonane.<ref>{{cite book | title = The Middle East: Abstracts and index, Volume 29, Part 3 | publisher = Library Information and Research Service | year = 2005 | pages = }}</ref> Landet er kjent for å vere blant dei mest progressive og sekulære islamske samfunna i verda. I tillegg til å vere det første muslimske landet til å byggje operaer, setje opp teaterstykke og vere ein demokratisk republikk, er Aserbajdsjan i dag av dei muslimske landa der støtta for sekularisme og toleranse er høgast.<ref name="E.Cornell">{{cite book | last = E. Cornell | first = Svante | title = The Politicization of Islam in Azerbaijan | publisher = Silk Road Paper | year = 2006 | pages = 124, 222, 229, 269–270 }}</ref> [[Den demokratiske republikken Aserbajdsjan]] var den første [[demokrati]]ske og [[sekulær]]e [[republikk]]en i [[den muslimske verda]],<ref>{{cite web| title =93 years pass since establishment of first democratic republic in the east – Azerbaijan Democratic Republic | work = | publisher = Azerbaijan Press Agency| date = | url = http://en.apa.az/news.php?id=148210| doi = | accessdate = 28. mai 2011}}</ref><ref name="kazemzadeh">{{cite book | last = Kazemzadeh | first = Firuz | title = The Struggle for Transcaucasia: 1917–1921 | publisher = The New York Philosophical Library | year = 1951 <!--| isbn = 0-8305-0076-6--> | pages = 124, 222, 229, 269–270 }}</ref><ref name="Swietochowski2">{{cite book | last = Swietochowski | first = Tadeusz | title = Russian Azerbaijan, 1905–1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community | url = http://books.google.com/books?id=cozSOSsv7ZsC&printsec=frontcover&dq=Russian+Azerbaijan,+1905-1920:+The+Shaping+of+a+National+Identity+in+a+Muslim+Community#v=snippet&q=129&f=false | publisher = Cambridge University Press | year = 2004 | isbn = 0521522455 | pages = 129 }}</ref> vart oppretta i 1918, men vart innlemma i [[Sovjetunionen]] i 1920.<ref name="Swietochowski Borderland">{{cite book |last=Swietochowski|first=Tadeusz |year=1995|location= |title=Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition|pages= 69, 133 |publisher=[[Columbia University Press]] |url= http://books.google.com/books?id=FfRYRwAACAAJ&dq=Russia+and+Iran+in+the+great+game:+travelogues+and+orientalism|isbn=978-0-231-07068-3}}</ref><ref>{{cite book |last=Pipes|first=Richard | year=1997|location=Cambridge, Massachusetts|title=The Formation of the Soviet Union: Communism and Nationalism 1917–1923|pages= 218–220, 229 |edition=2nd |publisher=Harvard University Press |doi= |isbn=0674309510}}</ref> Aserbajdsjan vart anerkjend som sjølvstendig nasjon i 1991. Kort tid etter, under [[Nagorno-Karabakh-krigen]], okkuperte nabolandet Armenia [[Nagorno-Karabakh]], [[armenskkontrollerte territorium kring Nagorno Karabakh|omliggjande område]] og [[enklaven|enklavane]] [[Karki i Aserbajdsjan|Karki]], [[Yuxarı Əskipara|Yukhary Askipara]], [[Barxudarlı|Barkhudarly]] og [[Sofulu i Qazakh|Sofulu]]. [[Republikken Nagorno-Karabakh]], som oppstod som følgje av dette, er framleis ikkje diplomatisk anerkjend av andre land, og regionen er framleis ''[[de jure]]'' rekna som ein del av Aserbajdsjan, trass i at det ''[[de facto]]'' har vore sjølvstendig sidan slutten av krigen.<ref>{{cite web|url=http://www.un.org/russian/documen/scresol/res1993/res822.htm |title=Резолюция СБ ООН № 822 от 30 апреля 1993 года |publisher=United Nations |date= |accessdate=12. april 2012|archiveurl=https://archive.is/fers|archivedate=2012-05-30}} (russisk); {{cite web|url=http://www.un.org/russian/documen/scresol/res1993/res853.htm |title=Резолюция СБ ООН № 853 от 29 июля 1993 года |publisher=United Nations |accessdate=12. april 2012|archiveurl=https://archive.is/Ey2N|archivedate=2012-05-30}} (russisk);{{cite web|url=http://www.un.org/russian/documen/scresol/res1993/res874.htm |title=Резолюция СБ ООН № 874 14 октября 1993 года |publisher=United Nations |date= |accessdate=12. april 2012|archiveurl=https://archive.is/3TD8|archivedate=2012-05-30}} (russisk); {{cite web|url=http://www.un.org/russian/documen/scresol/res1993/res884.htm |title=Резолюция СБ ООН № 884 от 12 ноября 1993 года |publisher=United Nations |date= |accessdate=12. april 2012|archiveurl=https://archive.is/teft|archivedate=2012-05-30}} (russisk)</ref> Aserbajdsjan er ein sekulær og [[unitarisme|unitær]] [[republikk]]. Han er ein av dei seks sjølvstendige tyrkiske statane, og ein aktivt medlem av [[Det tyrkiske rådet]] og [[TÜRKSOY]]-samfunnet. Aserbajdsjan har diplomatiske tilhøve med 158 land og er medlem i minst 38 internasjonale organisasjonar.<ref name="FCO">{{cite web| title =Azerbaijan: Membership of international groupings/organisations: | publisher = British Foreign & Commonwealth Office| date = | url = http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1019233781986| accessdate = 12. april 2012|archiveurl=http://web.archive.org/web/20030731063022/http://www.fco.gov.uk/servlet/Front?pagename=OpenMarket/Xcelerate/ShowPage&c=Page&cid=1007029394365&a=KCountryProfile&aid=1019233781986|archivedate=2003-07-31}}</ref> Han er ein av dei grunnleggjande medlemene av [[GUAM]], [[organisasjonen for forbod mot kjemiske våpen]] og [[Samveldet av uavhengige statar]] (SUS).<ref>{{cite book |last=Europa Publications Limited|year=1998|title=Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States|page= 154|edition= |publisher=Routledge |doi= |isbn=1857430581}}</ref> Den 9. mai 2006 vart Aserbajdsjan vald som medlem i det nyoppretta [[Menneskerettsrådet]] av [[SNs generalforsamling]].<ref name="Un.org">{{cite web|url=http://www.un.org/ga/60/elect/hrc/ |title=Elections & Appointments – Human Rights Council |publisher=United Nations|date= |accessdate=12. april 2012}}</ref> Ei spesialutsending frå [[Europakommisjonen]] held til i landet, som òg er medlem av [[Dei sameinte nasjonane]], [[Organisasjonen for tryggleik og samarbeid i Europa|OSSE]], [[Europarådet]], og [[NATO]] sitt [[Partnarskap for fred]]-program. Aserbajdsjan er medlem av [[Organisasjonen av alliansefrie nasjonar]], korrespondent i [[International Telecommunication Union]] og har observasjonsstatus i [[Verdshandelsorganisasjonen]].<ref name="FCO"/><ref>{{cite web|title=The non-aligned engagement|url=http://www.thejakartapost.com/news/2011/05/24/the-non-aligned-engagement.html|publisher=The Jakarta Post|accessdate=12. april 2012}}</ref> 1. januar 2012 vart landet medlem av [[Tryggingsrådet i SN]] for to år.<ref>{{Cite news|url=http://www.reuters.com/article/2011/10/24/us-un-council-idUSTRE79N7PV20111024|title=Azerbaijan wins U.N. council seat, Slovenia withdraws|publisher=Reuters|date=24 October 2011|first=Louis|last=Charbonneau|first2=Patrick|last2=Worsnip}}</ref> [[Den aserbajdsjanske grunnlova]] nemner ikkje ein offisiell religion, men flesteparten av innbyggjarane er [[sjiamuslimar]]. Den muslimske identiteten er meir basert på kultur og etnisitet enn religion, og Aserbajdsjan er rekna som ein av dei mest liberale av dei større muslimske nasjonane.<ref>[http://www.southtravels.com/middleeast/azerbaijan/culture.html South Travels - Azerbaijan]; [http://www.safaritheglobe.com/culture_azerbaijan.aspx Culture of Azerbaijan - Safari The Globe]</ref> Etter å ha fått sjølvstende har Aserbajdsjan nådd eit høgt nivå av [[Human Development Index|samfunnsutvikling]], [[økonomisk utvikling]], [[levestandard]] og [[lesekunne]] saman med låg [[arbeidsløyse]] og [[sjølvmordsrate]] samanlikna med andre austeuropeiske og SUS-land.<ref>{{cite web| title =Human Development Index and its components| publisher = United Nations Development Programme| date = | url = http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Table1.pdf|format=PDF }}; {{cite web| title = Employment statistics in Azerbaijan | publisher = The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan| url = http://www.azstat.org/publications/azfigures/2010/en/005.shtml| accessdate = 12. april 2012}}; {{cite web|title =Azerbaijan has one of the lowest crime rates per 100,000 residents in CIS | publisher = Today.Az | date = February 9, 2011| url = http://www.today.az/news/society/80598.html }}; {{cite web|url=http://www.newsweek.com/2010/08/15/interactive-infographic-of-the-worlds-best-countries.html |title=Interactive Infographic of the World’s Best Countries|publisher=Newsweek.com |date=2010-08-15 |accessdate=12. april 2012}}; [http://www.news.az/articles/society/47727 Literacy rate among schoolchildren in Azerbaijan is 100% - UN report]; [http://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html Central Intelligence Agency - The World Factbook - Azerbaijan]</ref> På den andre sida er [[korrupsjon]] utbreidd, særleg i det offentlege.<ref>[http://www.parliament.uk/briefing-papers/sn06650.pdf ''Azerbaijan and the 2013 presidential election'' UK Parliament briefing paper, 25 October 2013]; [http://www.transparency.org/cpi2012/results Transparency International CORRUPTION PERCEPTIONS INDEX 2012]</ref> == Geografi == [[Fil:Azerbajiani landscape - Another version.jpg|mini|Aserbajdsjansk landskap.]] {{detaljar|Aserbajdsjansk geografi}} Aserbajdsjan ligg i sørvestlege område av [[Asia]] med [[Kaspihavet]] i aust, [[Iran]] i sør, [[Russland]] og [[Georgia]] i nord, og [[Armenia]] i vest. Tre geografiske trekk dominerer Aserbajdsjan: [[Kaspihavet]], der kystlina dannar den naturlege grensa mot aust, [[Store Kaukasus]] i nord, og eit utstrekt lågland i sentrale område. Aserbajdsjan har eit totalt landareal på om lag 86&nbsp;000 [[kvadratkilometer]], mindre enn 1 % av arealet til tidlegare [[Sovjetunionen]], som landet var ein del av. Av dei tre transkaukasiske statane har Aserbajdsjan det største landarealet. Aserbajdsjan har to [[autonom]]e republikkar, [[Nakhitsjevan]] som ligg sørvest for [[Armenia]] og [[Nagorno-Karabakh]], som ligg innanfor Aserbajdsjan. Ein liten del av Nakitsjevan har òg grense til [[Tyrkia]] i nordvest. Hovudstaden i Aserbajdsjan er den eldgamle byen [[Baku]], som har den største og beste hamna i Kaspihavet, og som lenge har vore senteret for republikken sin oljeindustri. == Klima == Klimaet i landet er nesten tropisk om sommaren i låglandet, medan vintrane er milde. Ein kan derimot få periodar med kulde frå nord. Fjellområda mot vest er derimot kalde og snørike. Nedbøren varierer frå under 200&nbsp;mm ved munningen til Kura, til mellom 1200 og 1400&nbsp;mm i låglandet kring [[Lenkoran]]. [[Absjeronhalvøya]], der hovudstaden Baku ligg, har ofte kraftig vind, og området her har kring 40-50 kulingdagar i året, hyppigast om vinteren. Dei høge Kauakasusfjella gjer at luftstraumen frå nord vert drenert søraustover mot halvøya, der fjellrekkja endar, og ein får ein hjørneeffekt her som styrkjer vinden. Vind opp mot 40&nbsp;m/s ([[orkan]]) er ikkje uvanleg. == Historie == {{detaljar|aserbajdsjansk historie}} === Antikken === [[Fil:Ancient Azerbaijan 4.jpg|mini|[[Helleristing]]ar i [[Gobustan]] er daterte til 10&nbsp;000&nbsp;fvt. og indikerer ein blømande kultur. Det er ein [[verdsarv]]stad og vert rekna for å ha «eineståande universell verdi».]] Dei tidlegaste spora etter menneskelege busetnader i området til Aserbajdsjan er frå [[eldre steinalder]] og er knytt til [[Guruchay-kulturen]] i [[Azykh-grotta]].<ref>{{cite web| last =Azakov | first =Siyavush | title =National report on institutional landscape and research policy Social Sciences and Humanities in Azerbaijan | work = Institute of Physics| publisher = Azerbaijan National Academy of Sciences | url = http://www.globalsocialscience.org/uploads/c_GlobalSSH%20-%20Azerbaijan%20institutional%20report%20FINAL.pdf| doi = | accessdate = 12. april 2012}}</ref> Kulturane frå [[yngre steinalder]] og [[bronsealderen]] finn ein spor etter i grotter i [[Tağılar]], [[Damcılı]], [[Zar i Azerbaijan|Zar]], Yataq-yeri og i gravplassane i Leylatepe og Saraytepe. Tidlege busetnader omfatta [[Skytia|skytarane]] på 800-talet fvt.<ref name="Library of Congres">{{cite web| title =Azerbaijan: Early History: Persian and Greek Influences | work = | publisher = U.S. Library of Congres| date = | url = http://lcweb2.loc.gov/cgi-bin/query/r?frd/cstdy:@field(DOCID+az0014)| doi = | accessdate = 12. april 2012}}</ref> Etter skytarane dominerte iranske [[medarar]] området sør for elva [[Aras]].<ref name="dictionary">{{cite book |last=Swietochowski|first=Tadeusz |year=1999|location= Lanham, Maryland|title=Historical Dictionary of Azerbaijan |publisher=The Scarecrow Press |isbn=978-0-8108-3550-4}}</ref> Mederane danna ei vidt rike mellom 900–700&nbsp;fvt., som vart ein del av [[Akamenide-riket]] kring 550&nbsp;fvt. Området vart erobra av akamenidane og førte til [[zoroastrismen]] spreidde seg.<ref>{{Cite book|last=Chaumont|first=M. L.|chapter=Albania|title=Encyclopaedia Iranica|volume= |year=1984|location= |publisher= |chapter-url=http://www.iranicaonline.org/articles/albania-iranian-aran-arm}}</ref> Seinare vart området erobra av [[Aleksander den store]] og det etterfølgjande riket til [[sevklidane]]. Dei opphavlege innbyggjarane i området var [[kaukasiske albanarar]], som oppretta eit sjølvstendig kongedøme kalla Albania (som ikkje må forvekslast med landet på Balkan) kring 300-talet fvt. I denne perioden spreidde [[zoroastrismen]] seg i Kaukasus og [[Atropatene]]. === Føydaltida === [[Fil:Maidentt.jpg|mini|[[Jomfrutårnet i Baku|Jomfrutårnet]] i [[Gamle Baku]] er ein verdsarvstad bygd på 1000-talet.]] [[Sassanidane]] gjorde Albania til ein [[vasall]]stat i år 252, medan kong Urnayr offisielt gjorde [[kristendom]]en til statsreligion på 300-talet. Trass i fleire erobringar av sassanidane og [[Austromarriket|austromarane]], vart Albania verande ein stat i regionen fram til 800-talet. Det islamske [[Umayyad-kalifatet]] dreiv attende både sassanidane og austromarane frå regionen og gjorde Albania til ein vasallstat etter at den kristne motstanden leia av prins [[Javanshir]], vart slegen ned i 667. Maktvakuumet som var att etter at [[Abbasid-kalifatet]] vart svekt, vart fylt av fleire lokale dynasti, som dei til [[sallaridane]], [[sajidane]], [[shaddadid]]ane, [[rawadid]]ane og [[Buyid-dynastiet|buyidane]]. På byrjinga av 1000-talet vart området gradvis erobra av [[tyrkarar|tyrkiske]] [[Oghuz-tyrkarar|Oghuz]]-folk frå [[Sentral-Asia]]. Det første av desse tyrkiske dynastia vart oppretta av [[Ghaznavid-riket|ghaznavidane]], som kom til området i 1030. Dei før-tyrkiske aserbajdsjanarane talte eit [[iransk språk]] kalla [[gammalazari]], som gradvis vart erstatta av eit [[tyrkiske|tyrkisk språk]], i dag kjent som [[aserbajdsjansk]], frå 1000-talet og frametter til det gamle språket døydde heilt ut på 1500-talet.<ref>{{Cite book|last=Yarshater|first=E.|chapter=The Iranian Language of Azerbaijan|title=Encyclopaedia Iranica|volume=III/2|year=1987|chapter-url=http://www.iranicaonline.org/articles/azerbaijan-vii}}</ref> Lokalt vart områda til dei etterfølgjande [[seldsjukkane]] styrt av [[Atabegar i Aserbajdsjan|atabegar]], som teknisk sett var vasallar under dei seldsjukkiske sultanane, men som i røynda styrte seg sjølve. Under seldsjukkane var lokale diktarar som [[Nizami Ganjavi]] og [[Khaqani|Khagani Shirvani]] med på den blømande [[persisk litteratur|persiske litteraturen]] i det som i dag er Aserbajdsjan. Dei neste herskarane var [[jalayiridane]], men vart etter kort tid erobra av [[Timur Lenk]]. Det lokale dynastiet til [[shirvanshah|shirvansjah]]ane vart ein vasallstat under [[Timurid-dynastiet|riket til Timur]] og støtta han i krigen hans mot [[Den gylne horden]] styrt av [[Tokhtamysh]]. Etter at Timur døydde oppstod to sjølvstendige og rivaliserande statar: [[Kara Koyunlu]] og [[Ak Koyunlu]]. Shirvansjahane vendte attende og var i stor grad sjølvstendige som lokale herskarar og vasallar frå 861 til 1539. Dei vart etterfølgde av [[Safavid-dynastiet|safavidane]] som tvinga [[sunnimuslimane]] i området til å omvende seg til [[sjiamuslim]]ar,<ref>{{cite book |last=R. Ward|first=Steven |year=2009 |title=Immortal: a military history of Iran and its armed forces|page= 43 |publisher=Georgetown University Press |isbn=1589012585}}</ref><ref>{{cite book |last=Malcolm Wagstaff|first=John |year=1985|location= |title=The evolution of middle eastern landscapes: an outline to A.D. 1840, Part 1840|page= 205 |publisher=Rowman & Littlefield | url=http://books.google.com.au/books?id=tcPWhU10mGMC&pg=PA205&dq=safavid+persia+conversion&cd=116#v=onepage&q=safavid%20persia%20conversion&f=false|isbn=038920577X}}</ref><ref>{{cite book |last=L. Altstadt|first=Audrey |year=1992| title=The Azerbaijani Turks: power and identity under Russian rule|page= 5 |publisher=Hoover Press |doi= |url=http://books.google.com/?id=sZVN2MwWZVAC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false | isbn=0817991824}}</ref> sidan dei kjempa mot det sunnimuslimske [[Det osmanske riket|osmanske riket]].<ref>{{cite book |last=Akiner|first=Shirin |year=2004|location= |title=The Caspian: politics, energy and security|page= 158 |publisher=RoutledgeCurzon |url=http://books.google.com.au/books?id=N8IKR0oqdRkC&pg=PA158&dq=safavid+persia+conversion&cd=201#v=onepage&q=&f=false |isbn=0700705015}}</ref> === Moderne tid === [[Fil:Khanates of the Caucasus in the 18th-19th centuries.png|mini|upright|venstre|Områda til dei nordlege og sørlege khanata (og sultanata) til Aserbajdsjan i Iran på 1700- og 1800-talet<ref>«In Safavi times, Azerbaijan was applied to all the muslim-ruled khanates of the eastern Caucasian as well as to the area south of the Araz River as fas as the Qezel Uzan River, the latter region being approximately the same as the modern Iranian ostans of East and West Azerbaijan.» {{cite book |last=Atkin|first=Muriel |year=1980 |title=Russia and Iran, 1780–1828|page=xi |publisher=University of Minnesota Press |doi= |url=http://books.google.com/?id=swXiVZjonCQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|isbn=0816656975}}</ref>]] Etter safavidane vart området styrt av dei iranske dynastia til [[Afsharid-dynastiet|Afshar]] og [[Zand-dynastiet|Zand]] og ei kort stund av [[Qajar-dynastiet|qajarane]]. Meir eller mindre sjølvstendige [[khanat]]<ref name="bertsch297">{{Cite book | last = Bertsch | first = Gary Kenneth | title = Crossroads and Conflict: Security and Foreign Policy in the Caucasus and Central Asia | publisher = Routledge | year = 2000 | page = 297 | url = http://books.google.com/?id=tIvJ9X4ankgC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false | quote = Shusha became the capital of an independent "Azeri" khanate in 1752 (Azeri in the sense of Muslims who spoke a version of the Turkic language we call Azeri today) | isbn = 978-0-415-92273-9}}</ref><ref>{{Cite book | author = Nafziger, E. Wayne | author2 = Stewart, Frances | author3 =Väyrynen, Raimo | title = War, Hunger, and Displacement: Analysis | publisher = Oxford University press | year = 2000 | page = 406 | url = http://books.google.com/books?id=Vv6Q3NIKFP4C | isbn = 978-0-19-829739-0}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Kashani-Sabet |first=Firoozeh |year=1997 |date=May |title=Fragile Frontiers: The Diminishing Domains of Qajar Iran |journal=International Journal of Middle East Studies |volume=29 |issue=2 |page=210 |quote=In 1795, Ibrahim Khalil Khan, the wali of Qarabagh, warned Sultan Selim III of Aqa Muhammad Khan's ambitions. Fearing for his independence, he informed the Sultan of Aqa Muhammad Khan's ability to subdue Azerbaijan and later Qarabagh, Erivan, and Georgia.}}</ref><ref>{{Cite book|last=Baddeley |first=John Frederick |title=The Russian Conquest of the Caucasus |origdate= |origyear= |origmonth= |url= http://books.google.com/books?id=vRyN9YK21v4C&printsec=frontcover&dq=The+Russian+Conquest+of+the+Caucasus#v=onepage&q=Pagina%2071&f=false|accessdate= |edition= |series= |date= |year=1908 |month= |publisher=Routledge |location=Harvard University |language= |isbn= 0700706348|quote=Potto sums up Tsitsianoff's achievements and character as follows: 'In the short time he passed there (in Transcaucasia) he managed to completely alter the map of the country. He found it composed of minutely divided, de facto independent Muhammadan States leaning upon Persia, namely, the khanates of Baku, Shirvan, Shekeen, Karabagh, Gandja, and Erivan...'}}</ref><ref>{{Cite book|last=Avery |first=Peter |author2=Hambly, Gavin |title=The Cambridge History of Iran |year=1991 |publisher=Cambridge University Press |language=en |isbn=978-0-521-20095-0 |page=126 |quote=Agha Muhammad Khan could now turn to the restoration of the outlying provinces of the Safavid kingdom. Returning to Tehran in the spring of 1795, he assembled a force of some 60,000 cavalry and infantry and in Shawwal Dhul-Qa'da/May, set off for Azarbaijan, intending to conquer the country between the rivers Aras and Kura, formerly under Safavid control. This region comprised a number of khanates of which the most important was ''Qarabagh'', with its capital at Shusha; Ganja, with its capital of the same name; Shirvan across the Kura, with its capital at Shamakhi; and to the north-west, on both banks of the Kura, Christian Georgia (Gurjistan), with its capital at Tiflis.}}</ref> oppstod i området, særleg etter at Zand-dynastiet braut saman og tidleg i Qajar-tida. Det korte og suksessrike russiske felttoget i 1812 vart avslutta med [[freden i Gulistan]], der sjahen sine krav på somme av khanata i Kaukasus vart avslegne av [[Russland]] sidan dei hadde vore meir eller mindre sjølvstendige lenge før den russiske okkupasjonen.<ref>{{cite book |last=Swietochowski|first=Tadeusz |year=2004 |title=Russian Azerbaijan, 1905–1920: The Shaping of a National Identity in a Muslim Community|page= 5 |publisher=Cambridge University Press | url= http://books.google.com/?id=cozSOSsv7ZsC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|doi= |isbn=0521522455}}</ref> Khanata utøvde kontroll over forretningane sine via internasjonale handelsruter mellom Sentral-Asia og Vesten.<ref>{{cite book |last=King|first=Charles |year=2008 |title=The ghost of freedom: a history of the Caucasus|page= 10 |publisher=University of Michigan | url= http://books.google.com/books?id=HyJpAAAAMAAJ&q=The+ghost+of+freedom:+a+history+of+the+Caucasus&dq=The+ghost+of+freedom:+a+history+of+the+Caucasus|isbn=0195177754}}</ref> Desse khanata var i konstant krig med kvarandre og vart til slutt innlemma i [[Det russiske imperiet]] i 1813, etter to [[den russisk-persiske krigen (1804–1813)|russisk-persiske krigar]]. Området nord for elva [[Arax]], i dagens Aserbajdsjan, var iranske område fram til dei vart okkuperte av Russland.<ref name="Swietochowski Borderland2">{{cite book |last=Swietochowski|first=Tadeusz|year=1995 |title=Russia and Azerbaijan: A Borderland in Transition|pages= 69, 133 |edition= |publisher=Columbia University Press |url= http://books.google.com/books?id=FfRYRwAACAAJ&dq=Russia+and+Iran+in+the+great+game:+travelogues+and+orientalism|isbn=978-0-231-07068-3}}</ref><ref>{{cite book |last=L. Batalden|first=Sandra |year=1997 |title=The newly independent states of Eurasia: handbook of former Soviet republics|page= 98|edition= |publisher=Greenwood Publishing Group |url= http://books.google.com/books?id=WFjPAxhBEaEC&dq=The+newly+independent+states+of+Eurasia:+handbook+of+former+Soviet+republics|isbn=0897749405}}</ref><ref>{{cite book |author=E. Ebel, Robert|author2=Menon, Rajan |year=2000 |title=Energy and conflict in Central Asia and the Caucasus|page= 181 |edition= |publisher=Rowman & Littlefield |doi= |url= http://books.google.com/books?id=-sCpf26vBZ0C&dq=Energy+and+conflict+in+Central+Asia+and+the+Caucasus|isbn=0742500632}}</ref><ref>{{cite book |last=Andreeva|first=Elena |year=2010|location= |title=Russia and Iran in the great game: travelogues and orientalism|page= 6 |edition= reprint |publisher=Taylor & Francis | url= http://books.google.com/books?id=FfRYRwAACAAJ&dq=%3DRussia+and+Iran+in+the+great+game:+travelogues+and+orientalism|isbn=0415781531}}</ref><ref>{{cite book |last=Çiçek, Kemal|first=Kuran, Ercüment |authorlink= |year=2000|location= |title=The Great Ottoman-Turkish Civilisation|volume= |edition= |publisher=University of Michigan |doi= |url=http://books.google.com/books?id=c5VpAAAAMAAJ&q=The+Great+Ottoman-Turkish+Civilisation&dq=The+Great+Ottoman-Turkish+Civilisation|isbn=9756782188}}</ref><ref>{{cite book |author=Ernest Meyer, Karl |author2=Blair Brysac, Shareen |year=2006|location= |title=Tournament of Shadows: The Great Game and the Race for Empire in Central Asia|page= 66 |edition= |publisher=Basic Books |doi= |url=http://books.google.com/books?id=Ssv-GONnxTsC&dq=Tournament+of+Shadows:+The+Great+Game+and+the+Race+for+Empire+in+Central+Asia|isbn=0465045766}}</ref> Med [[freden i Turkmenchay]] i [[Persia]] tok Russland over [[khanatet Erivan]], [[khanatet Nakhitsjivan]] og resten av [[khanatet Lankaran]]. I 2007, under bygginga av eit stadion, vart det oppdaga ei [[massegrava i Guba|massegrav i Guba]]. Etterforsking synte at dette var lokale innbyggjarar av forskjellige nasjonalitetar, inkludert [[jødar]] og [[lezginar]] som vart drepne i ein massakre i 1918 utført av armenarar.<ref name="apa.az">{{cite web|title=Bodies found in Guba prove Armenian massacre in 1918, expedition chief says|url=http://en.apa.az/news.php?id=31470|publisher=Azerbaijan Press Agency|accessdate=12. april 2012}}</ref> Så langt har ein funne leivningane etter 600 menneske, mellom dei 50 barn og 100 kvinner.<ref name="Day.az">{{cite web|title=Турецкие тележурналисты посетили массовое захоронение в Губе|url=http://www.day.az/news/society/199357.html|publisher=Day.az|accessdate=12. april 2012}} (russisk)</ref> [[Fil:1ST AZ REP.GIF|mini|venstre|Kart over Aserbajdsjan frå [[Fredskonferansen i Paris 1919]].]] Etter at [[Det russiske imperiet]] braut saman under [[første verdskrigen]] vart Aserbajdsjan i lag med [[Armenia]] og [[Georgia]] ein del av den kortvarige [[Den transkaukasiske demokratiske sambandsrepublikken|Transkaukasiske demokratiske sambandsrepublikken]]. Då republikken vart oppløyst i mai 1918, erklærte Aserbajdsjan sjølvstende som [[Den demokratiske republikken Aserbajdsjan]] (ADR). ADR var den førte moderne republikken i den muslimske verda.<ref name="kazemzadeh"/><ref name="Swietochowski Borderland" /><ref>Schulze, Reinhard. A Modern History of the Islamic World. I.B.Tauris, 2000. ISBN 978-1-86064-822-9, 9781860648229.</ref> Kvinner fekk stemmerett og Aserbajdsjan vart det først muslimske landet som gav kvinner same politiske rettar som menn.<ref name="kazemzadeh" /> Faktisk var Aserbajdsjan tidlegare ute enn Storbritannia og USA med dette. I tillegg vart [[Baku statsuniversitet]] oppretta, som var det første moderne universitetet oppretta i det muslimske austen.<ref name="kazemzadeh1">{{Cite book| last = Kazemzadeh | first = Firuz | title = The Struggle for Transcaucasia: 1917–1921 | publisher = The New York Philosophical Library | year= 1951 | location = | isbn = 978-0-8305-0076-5 | pages = 124, 222, 229, 269–270 }}</ref> I mars 1920 var det opplagt av Sovjet-Russland kom til å gå til åtak mot Baku. [[Vladimir Lenin]] sa at invasjonen var berettiga sidan Sovjet-Russland ikkje kunne overleve utan olja frå Baku.<ref>{{cite web| last =Горянин | first = Александр | title =Очень черное золото| work = | publisher = GlobalRus| date = August 28, 2003| url = http://www.globalrus.ru/print_this/134413/| accessdate = 12. april 2012}} (russisk)</ref><ref>{{cite web| last =Горянин | first = Александр | title =История города Баку. Часть 3.| publisher = Window2Baku| url = http://www.window2baku.com/001history_3.htm| doi = | accessdate = }} (russisk)</ref> Sjølvstendet til Aserbajdsjan varte berre 23 månader før [[den raude armeen]] invaderte landet og oppretta [[Den aserbajdsjanske sovjetiske sosialistrepublikken]] den 28. april 1920. Mesteparten av det nyoppretta aserbajdsjanske forsvaret var oppteken av å slå ned eit opprør av armenarar i [[Karabakh]], men aserbajsjanarane overgav seg ikkje lett. Så mange som 20 000 aserbajdsjanske soldatar døydde i motstanden mot den russiske gjenerobringa<ref>{{cite book |last=Pope|first=Hugh |year=2006|location= |title=Sons of the conquerors: the rise of the Turkic world|page= 116 |publisher=New York: The Overlook Press |isbn=978-1-58567-804-4}}</ref> 13. oktober 1921 signerte sovjetrepublikkane Russland, Armenia, Aserbajdsjan og Georgia ein avtale med Tyrkia kalla [[Kars-traktaten]]. Det tidlegare sjølvstendige Nakhitsjevan SSR vart ein sjølvstendig ASSR som ein del av Aserbajdsjan SSR med Kars-traktaten. Armenia fekk derimot regionen [[provinsen Syunik|Zangezur]] og Tyrkia gav attende [[Gyumri]] (då kjend som Aleksandropol). Under [[andre verdskrigen]] spelte Aserbajdsjan ei nøkkelrolle i den strategiske energipolitikken i Sovjetunionen og det meste av olja som vart levert til austfronten kom frå Baku. I februar 1942 fekk meir enn 500 arbeidarar og tilsette i oljeindustrien i Aserbajdsjan utdelt ordenen og medaljar. [[Operasjon Edelweiss]] som vart utført av tyske [[Wehrmacht]] hadde Baku og dei store petroleumsressursane der som mål.<ref name="Swietochowski Borderland" /> Ein femtedel av alle aserbajdsjanarar kjempa i den andre verdskrigen frå 1941 til 1945. Om lag 681 000 innbyggjarar, over 100 000 av dei kvinner, kjempa ved fronten. Aserbajdsjan hadde på denne tida 3,4 millionar innbyggjarar.<ref>{{cite news |url= http://www.contact.az/topics_en.asp?id=4902&pb=2&vr=en&yr=2011&mdn=1 | title = Azerbaijan celebrates day of victory over fascism|date=May 9, 2011|publisher="Contact.az" | accessdate = 12. april 2012}}</ref> Om lag 250&nbsp;000 aserbajdsjanarar mista livet i fronten. Meir enn 130 aserbajdsjanarar vart [[heltar av Sovjetunionen]]. Den aserbajdsjanske generalmajoren [[Azi Aslanov]] vart to gonger kåra til helt av Sovjetunionen.<ref>{{cite news |url= http://www.azernews.az/en/Nation/20409-Victory_over_Nazis_%E2%80%98was_impossible_without_Baku_oil%E2%80%99 | title = Victory over Nazis ‘was impossible without Baku oil’|date=May 8, 2010|publisher="AzerNEWS"|accessdate=12. april 2012}}</ref> === Republikktida === Etter ''[[glasnost]]'', som vart starta av [[Mikhail Gorbatsjov]], auka sivil uro og etniske stridar i forskjellige området av Sovjetunionen, mellom anna [[Nagorno-Karabakh]],<ref name=Croissant>{{Cite book | first = Croissant | last = Michael P. | title = The Armenia-Azerbaijan Conflict: causes and implications | place = United States of America | publisher = Praeger Publishers | year = 1998 | pages = 36, 37 | url= http://books.google.com/?id=ZeP7OZZswtcC&pg=PP1&dq=Michael+P.+Croissant&cd=3#v=onepage&q=17000 | isbn = 0-275-96241-5 }}</ref> ein region i Aserbajdsjan SSR. Uroa i Aserbajdsjan som oppstod då Moskva ikkje gjorde noko i denne alt opphissa konflikten, førte til rop om sjølvstende og lausriving, noko som enda med [[Svart januar]] i Baku.<ref>{{cite news |url= http://hrw.org/reports/1995/communal|title=Playing the "Communal Card": Communal Violence and Human Rights|publisher=[[Human Rights Watch]]}}</ref> Seint i 1990 fjerna Øvste sovjet i Aserbajsjan SSR orda «sovjetisk sosialistisk» frå namnet sitt og tok flagget til Den demokratiske republikken Aserbajdsjan som sitt eige statsflagg.<ref name="Meclis">{{cite web| url=http://www.meclis.gov.az/?/az/content/70 |title= Milli Məclisin tarixi. Azərbaycan SSR Ali Soveti (1920–1991-ci illər) |trans_title= The history of Milli Majlis. Supreme Soviet of Azerbaijan SSR (1920–1991) |accessdate=12. april 2012}}</ref> Den 18. oktober 1991 godtok øvsterådet i Aserbajdsjan sjølvstendeerklæringa som vart stadfesta av ei landsdekkjande folkerøysting i desember 1991, då Sovjetunionen vart offisielt oppløyst.<ref name="Meclis"/> Dei første åra med sjølvstende vart dominert av [[Nagorno-Karabakh-krigen]] med nabolandet [[Armenia]]. Mot slutten av krigen i 1994 kontrollerte armenarane 16 % av landområda til Aserbajdsjan, inkludert sjølve [[Nagorno-Karabakh]].<ref name="cia">{{cite web| title=Azerbaijan | url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/aj.html | work=World Factbook | publisher=CIA | year=2009 | accessdate= 12. april 2012}}</ref><ref name="DeWaal">Thomas De Waal. ''Black Garden: Armenia And Azerbaijan Through Peace and War''. New York: New York University Press, s. 286. ISBN 978-0-8147-1945-9.</ref> Det er estimert at 30 000 menneske vart drepne og meir enn ein million menneske vart forflytta.<ref>[http://belfercenter.ksg.harvard.edu/publication/1283/conflict_that_can_be_resolved_in_time.html A Conflict That Can Be Resolved in Time: Nagorno-Karabakh]. ''International Herald Tribune.'' November 29, 2003.</ref> [[SN]] har gjeve ut fire resolusjonar med krav om at dei armenske styrkane må ut av dei okkuperte aserbajdsjanske områda.<ref>{{cite web| title =General Assembly adopts resolution reaffirming territorial integrity of Azerbaijan, demanding withdrawal of all Armenian forces | work = | publisher = United Nations General Assembly | date = March 14, 2008 | url = http://www.un.org/News/Press/docs/2008/ga10693.doc.htm| doi = | accessdate = 12. april 2012}}</ref> Mange russar og armenarar drog frå Aserbajdsjan i 1990-åra.<ref>[http://www.eurasianet.org/departments/insight/articles/pp083003.shtml Southern Caucasus: Facing Integration Problems, Ethnic Russians Long For Better Life]. EurasiaNet.org. August 30, 2003.</ref> Ifølgje ei folketeljing i 1970 var det 510 000 etniske russarar og 484 000 armenarar i Aserbajdsjan.<ref>[http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Azerbaijan+Soviet+Socialist+Republic «Azerbaijan Soviet Socialist Republic»]. ''The Great Soviet Encyclopedia'' (1979).</ref> I 1993 vart den demokratisk valde presidenten [[Abulfaz Elchibey]] kasta av eit militæropprør leia av oberst [[Surat Huseynov]], noko som førte til at den tidlegare leiaren av Sovjet Aserbajdsjan, [[Heydər Əliyev]], kom til makta.<ref>{{cite web|url=http://www.nationsencyclopedia.com/World-Leaders-2003/Azerbaijan-RISE-TO-POWER.html |title=Azerbaijan: Rise to power |publisher=Encyclopedia of the Nations |date= 3. oktober 1993 |accessdate= 12. april 2012}}</ref> I 1994 prøvde Surat Huseynov, som då var statsminister, eit nytt militærkupp mot Heydar Aliyev, men Huseynov vart arrestert og skulda for svik.<ref>{{cite news| title = Timeline: Azerbaijan A chronology of key events: | publisher = [[BBC]] | date = 31. mars 2011| url = http://news.bbc.co.uk/2/mobile/europe/country_profiles/1235740.stm|}}</ref> I 1995 var det eit nytt kuppforsøk mot Aliyev, av kommandanten av spesialeininga [[OMON]], [[Rovshan Javadov]]. Dette førte til at Javadov vart drepen og OMON-einingane i Aserbajdsjan vart nedlagde.<ref name="bbc">{{cite news|url=http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=NewsLibrary&p_multi=BBAB&d_place=BBAB&p_theme=newslibrary2&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0F97DB500B7A486B&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM|title=Azeri rights activist says 35 imprisoned special police unit members very sick|date=June 2, 2000 |publisher=BBC Archive|accessdate= 15. august 2009}}</ref><ref name="lt">{{cite news|url=http://pqasb.pqarchiver.com/latimes/access/22723287.html?dids=22723287:22723287&FMT=ABS&FMTS=ABS:FT&type=current&date=Mar+18,+1995&author=SONNI+EFRON&pub=Los+Angeles+Times+(pre-1997+Fulltext)&desc=Azerbaijan+Coup+Attempt+Crushed+Caucasus:+Loyal+forces+storm+a+building+and+overcome+mutinous+police+units,+president+reports.&pqatl=google|title=Azerbaijan Coup Attempt Crushed Caucasus: Loyal forces storm a building and overcome mutinous police units, president reports.|date=March 18, 1995|publisher=Los Angeles Times|accessdate=August 15, 2009 | first=Sonni | last=Efron}}</ref> Som president klarte Aliyev å redusere arbeidsløysa i landet, tøyle kriminelle grupper og opprette dei grunnleggjande institusjonane eit sjølvstendig land treng. Han fekk landet inn i stabilitet og fred og utlendingar starta å gjere store investeringar. Samstundes vart landet prega av stor korrupsjon i byråkratiet.<ref>{{cite news |url= http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3191598.stm|title=Aliyev and son keep it in the family |date=14. oktober 2003|publisher=BBC|accessdate=14. oktober 2003|first=Stephen|last=Mulvey}}</ref> I oktober 1998 vart Aliyev attvald for ein ny periode. Trass i betra økonomi, særleg på grunn av petroleumsutvinninga til havs, vart Aliyev kritisert på grunn av mistanke om svindel og korrupsjon.<ref>{{cite news |url= http://www.chinadaily.com.cn/en/doc/2003-12/16/content_290650.htm|title= Azerbaijan's Geidar Aliev dies at 80|date=16. desember 2003|publisher=ChinaDaily|accessdate=12. april 2012}}</ref> == Administrativ inndeling == Administrativt er Aserbajdsjan inndelt i den autonome republikken [[Nakhitsjevan]], som er ein [[eksklave]] sørvest for [[Armenia]], det autonome området [[Nagorno-Karabakh]], der den armenske masjoritetsfolkesetnaden prøver å opprette ein sjølvstendig stat, 11 sjølvstendige byar og 65 distrikt. == Plante- og dyreliv == [[Fil:Şəmkir təbiəti (1).jpg|mini|Landskap i Sjamkir.]] {{detaljar|Aserbajdsjansk natur}} Vegetasjonen i Aserbajdsjan er jamnast sparsam, med [[steppe]] og [[halvørken]] i store område. Fjella og låglandet kring [[Lenkoran]] er derimot skogkledde. Pattedyrfaunaen omfattar mellom anna [[villsvin]], [[hjort]], [[steinbukk]], [[gullsjakal]] og [[raudrev]]. Mange [[andefuglar|ande-]] og [[vadefuglar]] overvintrar ved [[Kaspihavet]], medan [[trekkfuglar]] rastar her under trekket om våren og hausten. == Folkesetnad== Folketalet vart i 2012 estimert til 9,4 millionar innbyggjarar med ein årleg folketilvekst på 0,72 %. [[Venta levealder]] ved fødsel er 71 år for kvinner og 62,2 år for menn. Utviklinga etter folketeljinga i 1959 viser at mengda aserbajdsjanarar har auka, samstundes som mengda [[russarar]] og [[armenarar]] (Nagorno-Karabakh) har minka. Denne utviklinga har akselerert. I 2008 var kring 90 % av folkesetnaden aserbajdsjanarar (eller aseri), 2,5 % russarar og 2 % armenarar. Folketettleiken er størst i [[Kurasenkninga]], særleg i og kring hovudstaden Baku. Andre større byar er [[Gandsja]] og [[Sumqayit]]. == Religion == Landet vart [[islam]]isert tidleg på 600-talet under dei første [[arabarar|arabiske]] erobringane. Aserbajdsjan kom under russisk kontroll på 1800-talet og var unionsrepublikk i Sovjetunionen i åra 1936–91. Av innbyggjarane i landet er 93,4 % [[sjiamuslimar]] (ithna ashariyya), men mindre [[sunnimuslimar|sunnimuslimske]] grupper lever i nord. 1,1 % av innbyggjarane er russisk ortodokse kristne, og 1,1 % tilhøyrer [[den armenske kyrkja]] (Nagorno-Karabakh). Andre grupper, inkludert ikkje-religiøse, utgjer 4,4 %. == Språk == Nasjonalspråket er [[aserbajdsjansk]] (aseri, azeri), som vert talt som [[morsmål]] av kring 89 % av folkesetnaden (1995). Elles snakkar ein [[russisk]], [[lesgisk]], [[armensk]] (Nagorno-Karabakh) og andre [[kaukasiske språk]]. == Næringsliv == [[Fil:Sumgayit Technologies Park - Mechanical engineering plant 01.jpg|mini|Frå Sumgayit teknologipark.]] Under sovjettida var Aserbajdsjan mindre industrialisert enn Armenia og Georgia og produserte mest [[råvare]]r for eksport til andre sovjetrepublikkar. Dei første åra etter sjølvstendet bar preg av mange problem, i første rekkje kostnadene av [[Nagorno-Karabakh-krigen]]. Levestandarden fall og BNP vart halvert under første halvdel av 1990-åra. Den økonomiske utviklinga skaut fart i siste halvdel av 1990–åra, då utanlandske selskap kom for å delta i utnyttinga av olje og naturgass. I 2008 var den økonomiske veksten over 23 %. Ei av dei største utfordringane i økonomien er høg grad av [[korrupsjon]]. Olja har skapt ei lita gruppe nyrike menneske. Trass i oljeinntektene lever ein stor del av folkesetnaden under fattigdomsgrensa. I kjølvatnet av oljeindustrien har byggesektoren òg opplevd ein stor boom, særskild i Baku. Landbruksprodukta held god kvalitet, men [[foredling]] og [[marknadsføring]] er lite utvikla. === Industri === Petroleumsindustrien i landet har vore i sterk utvikling sidan sjølvstendet i 1991. Industrien (inkludert bergverk og kraftproduksjon) stod i 2008 for 63,3 % av BNP og sysselsette 7 % av yrkesfolkesetnaden. I Baku finst [[raffineri]], [[etylen]]fabrikkar og store kjemiske anlegg som alle har tilknyting til petroleumsverksemda. I [[Sumqayit]] vert det produsert stålrøyr, aluminium og diverse [[kjemikaliar]]. Elles er det ein del [[tekstil]]- og nærings- og nytingsmiddelindustri. ==== Bergverk og petroleum ==== Aserbajdsjan har særs verdifulle [[mineral]]førekomstar. Det vert i hovudsak produsert [[olje]] og [[naturgass]], men òg [[jernmalm]], [[aluminium]], [[kopar]], [[bly]], [[sink]], [[salt]] og [[svovel]]. Kring 1900 kom kring halvparten av oljeproduksjonen i verda frå Aserbajdsjan, men produksjonen gjekk seinare sterkt tilbake, særleg på grunn av forelda produksjonsteknologi. Styresmaktene oppmoda frå 1997 til utanlandske investeringar i petroleumssektoren. Dette har ført til ein sterk auke i oljeutvinningstempoet. Omkring 80 % av olje- og naturgassførekomstane ligg langs vestbreidda av Kaspihavet, nord og sør for hovudstaden. === Energi === I 2003 vart 72 % den elektriske energien i landet generert frå petroleumsprodukt, og 19,8 % frå naturgass. Resten er houvdsakleg [[vasskraft]]. === Jordbruk === Jordbruket medverka med 6 % av [[bruttonasjonalprodukt]]et i 2008 og sysselsette 41 % av yrkesfolkesetnaden. Næringa vart etter 1991 omstrukturert frå [[kollektiv drift]] til privatdrivne gardsbruk. I løpet av 2001 var alle dei statsdrivne bruka overførte til private brukarar. Omtrent halvparten av arealet til landet er dyrkbart, men lite [[nedbør]] og stor [[fordamping]] i innlandsstroka hemmar jordbruksnæringa. Kring 70 % av jordbruksarealet blir [[kunstig vatning|kunstig vatna]]. Fjellområda og det frodige [[Lenkoran]]-området ved Kaspihavet får nok nedbør. Hovudavlinga er [[kveite]], men i seinare år har det vore sterk auke i [[bomull]]sdyrkinga. Dessuten vert det dyrka [[sitrusfrukt]], [[mais]], [[grønsaker]], [[tobakk]], [[te]], [[ris]] og [[silke]]. Husdyrhaldet er stort, særleg i fjellstroka og det vert halde mest [[sau]] og [[geit]]. === Utanrikshandel === Dei viktigaste eksportvarene i Aserbajdsjan er [[petroleumsprodukt]] (90 % av total eksport), og elles [[tekstilar]], [[maskin]]ar og [[næringsmiddel]]. Det vert importert mellom anna råvarer til industrien, maskinar og matvarer. Dei viktigaste handelspartnarane er [[Russland]], [[Italia]], [[Tyrkia]], [[Frankrike]], [[Tyskland]] og [[USA]]. == Samferdsel == Det er til saman kring 60 000&nbsp;km veg i Aserbajdsjan (2008). Det er [[jernbane]]samband til [[Russland]], [[Georgia]], [[Ukraina]] og [[Armenia]]. Jernbanesambandet til Armenia har i periodar vore ute av drift på grunn av konflikten mellom dei to landa. Det går ferjesamband mellom Baku og [[Astrakhan]] i Russland lenger nord og mellom Baku og [[Krasnovodsk]] i [[Turkmenistan]] på austsida av Kaspihavet. == Styresett og politisk system == [[Fil:Ilham Aliyev attended the first session of the Azerbaijani Parliament's fifth convocation 06.jpg|mini|[[İlham Əliyev]] i det aserbajdsjanske parlamentet i 2015.]] [[Domstolsvesen]]et i Aserbajdsjan vert leia av ein [[høgsterett]]. [[Mynteining]]a i landet er [[aserbajdsjansk manat|manat]] med [[valuta]]kode AZN. 1 manat er delt inn i 100 qepik. Mynteininga erstatta i 1992/93 den russiske [[rubel]]en. Valutaen blei innført 1. januar 2006 og erstatta den tidlegare manaten som blei innført 15. august 1992. Ein første manat eksisterte i åra 1919–1923. Kursen var 1 AZN = 5000 manat ved det seinaste skiftet. Mål og vekt er [[metrisk]]e. === Politikk === Aserbajdsjan er sidan 1991 i prinsippet ein [[demokratisk republikk]]. [[Grunnlov]]a frå 1995 legg den [[lovgjevande makt]]a til ei folkevald nasjonalforasmling, Milli Majlis. Ho har 125 medlemer som blir valde i direkte val for fem år. Etter 2002 vert alle mandata valde i éinmannskrinsar. Den utøvande makta ligg hjå [[presidenten av Aserbajdsjan|presidenten]], som vert vald i direkte val for fem år. Røysterettsalderen i landet er 18 år. Politikken er særs ustabil og den utbreidde [[korrupsjon]]en gjer landet vanskeleg å styre både politisk og økonomisk. Aserbadsjan har etter prinsippet eit fleirpartisystem, men partia spelar ei avgrensa rolle. Det dominerande partiet sidan sjølvstendet har vore partiet til presidenten, [[Det nye aserbajdsjanske partiet]], som fekk 61 av dei 125 plassane ved valet i 2005. Ei grunnlovsendring i 2002 sikra at presidentetembetet i praksis gjekk i «arv» frå [[Heidar Alijev]] til sonen hans [[Ilham Alijev]]. === Internasjonale forhold === Aserbajdsjan er medlem av mellom anna [[SN]] og dei fleste av særorganiasajonane til SN, [[Verdsbanken]], [[Europarådet]], [[Organisasjonen for tryggleik og samarbeid i Europa]] (OSSE) og og [[ECO]] (den økonomiske samarbeidsorganisasjonen for muslimske land i området). Landet deltok ved opprettinga av [[Samveldet av uavhengige statar]], men vart først medlem av organisasjonen i 1993. Aserbajdsjan ingjekk i 1994 [[Partnerskap for fred]]-avtale med NATO. Aserbajdsjan er representert i Noreg med ambassaden sin i [[Stockholm]], medan Noreg er representert i Aserbajdsjan ved ambassaden i Baku. === Forsvar === {{detaljar|det aserbajdsjanske forsvaret}} Aserbajdsjan har ålmenn [[verneplikt]] for både kvinner og menn frå fylte 18 år med [[førstegongsteneste]] frå 17 til 24 månader. Dei samla militære styrkane talde i 2006 kring 126&nbsp;000, der kring 95&nbsp;000 høyrde til [[hæren]], kring 5000 i [[marine]]n og kring 3500 i [[flyvåpen]]et. I hærstrukturen inngår 22 [[brigade]]r med mellom anna kring 600 [[stridsvogn]]er og kring 500 [[pansra køyretøy]]. Marinen har [[patruljefartøy]], [[minefartøy]] og [[landgangsfartøy]]. Flyvåpenet har [[kampfly]] av typen [[Mikojan-Gurevitsj MiG-21|MiG-21]] og [[Mikojan-Gurevitsj MiG-29|MiG-29]], [[Su-24]] og [[Su-25]] og [[kamphelikopter]]. Det er uklårt kor mange fly som er operative. == Samfunn == === Utdanning === Det er 11-årig obligatorisk skulegang, delt i 4-årig [[barneskule]] og 7-årig [[ungdomsskule]]. === Massemedia === I 1996 hadde Aserbajdsjan 257 registrerte [[dagsavis]]er, dei aller fleste på aserbajdsjansk. I tillegg hadde ein kring 50 veke- og månadspublikasjonar. På grunn av økonomiske, tekniske og politiske vanskar har mange av publikasjonane hatt store problem og fallande opplagstal. Militær sensur vart innført i 1993, men oppheva i 1998, då president Heidar Alijev utferda eit [[dekret]] om opphevinga av [[sensur]]en og innføring av statleg støtte til sjølvstendige media. Det statlege kringkastingsselskapet produserer og sender i to radiokanalar og to fjernsynskanalar på aserbajdsjansk, formidlar russisk radio og fjernsyn frå Moskva og har sendingar på engelsk. Den eine kanalen er nasjonal og den andre er ein lokal-TV-kanal. Ein privat fjernsynsstasjon sender program på aserbajdsjansk og russisk. Tyrkisk fjernsyn vert formidla frå ein sendar i Baku. Det statlege kringkastingsselskapet sine radiosendingar starta i 1926 og TV-sendingar kom i gang i 1956. == Kultur == [[Fil:Azerigirl.jpg|mini|portrett|Aserbajdsjansk jente i tradisjonelle klede med eit [[novruz]]-fat.]] {{detaljar|aserbajdsjansk kultur}} === Litteratur === {{detaljar|aserbajdsjansk litteratur}} På 1200- og 1300-talet levde diktarar som [[Nesimi]], som skreiv [[sufi]]ske dikt på både [[aserbajdsjansk]] og [[persisk]]. Denne tradisjonen heldt fram i gullalderen på 1400- og 1500-talet med [[Fuzuli]] og [[Sjah Ismail]]. Samstundes oppstod det ein sterk [[folkelitteratur]] med romantiske [[epos]] som ''[[Köroglu]]''. Dei viktigaste forfattarane i moderne tid er dramatikaren [[Mirza Ahundzade]] (1812-1878) og i sovjetrepublikken Aserbajdsjan romanforfattaren [[Dsjafar Dsjabbarli]] (1899-1934) og poeten [[Samed Vurgun]] (1906-1956). === Musikk === {{detaljar|aserbajdsjansk musikk}} Det er dokumentert aserbajdsjansk song og spel på musikkinstrument frå antikken, og musikarar på den tida og i mellomalderen hadde høg status. Av dei mange instrumenta kjende i mellomalderen er fleire framleis i bruk, som fløytene [[ney]] og [[tutek]], [[skalmeie]]typane [[balaman]] og [[zurna]], sekkepipa [[tulum]], strengeinstrumenta [[saz]] og [[tār]], strykeinstrumentet [[kemanche]], sylindertromma [[nagara]] og [[pauke]]typen [[kyos]]. I den urbane kulturen i mellomalderen utvikla det seg ein syklisk vokal og instrumental musikkform, [[mugam]], med tekstar frå dei klassiske dikta i landet. Omgrepet mugam er nærskyldt med det arabiske [[makam]] og syner til at musikken blir improvisert på grunnlag av reglar for toneutval, omfang, obligatoriske melodiske og rytmiske motiv og tempo. Den tradisjonelle musikaren, [[ashug]], har status som diktar og komponist. Mot slutten av 1800-talet vart musikalske impulsar frå Austen og Midtausten avløyst av russisk påverknad med innføring av europeiske musikkformer og institusjonar som [[symfoniorkester]], [[opera]], [[teater]], og seinare etablering av konservatorium i Baku (1921). === Nasjonalsong === Nasjonalsongen i landet er [[Aserbajdsjan-marsjen]] «Aserbajdsjan! Aserbajdsjan! Du er landet til heltane!» med tekst av Ahmad Javad og melodi av Uzeyir Hadsjibejov. Han vart komponert i 1919 og nytta som nasjonalsong i [[Den demokratiske republikken Aserbajdsjan]] til 1922, og vart offisielt teken som nasjonalsongen for Aserbadjsjan i 1992. === Teater === Tidleg [[teater]] i dette kulturområdet var prega av forteljartradisjonar som vart borne fram av songarar og musikarar. [[Koskosa]] er eit slags folkeleg, teatralt spel, og ein kan finne restar av tradisjonar i slekt med den dionysiske. Eit europeisk prega moderne teater vart grunnlagd av [[Mirza Fatali Akhundov]] (1812-1878), som var ein sterk beundrar av [[europeisk kultur]]. Han skreiv [[komedie|komediar]] i vestleg stil - dei første i den islamske kulturkrinsen - og han vart omsett til fleire europeiske språk. [[Tagiev-teateret]] og [[Mailov-teateret]] i Baku vart starta i andre halvdelen av 1800-talet og dei vart på byrjinga av 1900-talet sterkt påverka av [[russisk teater]]. Mailov-teateret vart nasjonalisert i 1919. I 1922 vart eit statleg dramateater grunnlagt, med status som [[Aserbadsjans akademiske dramateater]] (GAT). Mange vestlege klassikarar vart etter kvart spelt der. [[Dramateateret i Sheki]] vart opna i 1975 og eit breitt utval av moderne europeisk dramatikk frå Brecht til Dürrenmatt vart vist. Sidan sjølvstendet i 1991 har ein sett at nyare teater- og dramaformer har utvikla seg i Aserbadsjan. Men på same måte som for teatera i andre tidlegare Sovjet-republikkar, har ein måtte finne nye måtar å finansiere teaterdrifta på utan statleg støtte. == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:en:Azerbaijan|Azerbaijan]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 12. april 2012.'' ---- {{fotnoteliste|2}} * [http://snl.no/Aserbajdsjan/befolkning «Aserbajdsjan – befolkning»]. I ''[[Store norske leksikon]]''. * [http://snl.no/Aserbajdsjan/næringsliv «Aserbajdsjan – næringsliv»]. I ''Store norske leksikon''. * [http://snl.no/Aserbajdsjan/natur «Aserbajdsjan – natur»]. I ''Store norske leksikon''. * [http://snl.no/Aserbajdsjan/Aserbajdsjans_politiske_system «Aserbajdsjan – politisk system»]. I ''Store norske leksikon''. * [http://snl.no/Aserbajdsjan/Samfunn_og_kultur_i_Aserbajdsjan «Aserbajdsjan – samfunn og kultur»]. I ''Store norske leksikon''. {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Azerbaijan}} * [http://AZER.com Azerbaijan International] * [http://www.azerbaijan.az Heydar Aliyev Foundation] * [http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/country_profiles/1235976.stm Profil] frå [[BBC]] * [http://www.president.az/?locale=en Den aserbajdsjanske presidenten] * [http://www.azstat.org/indexen.php Azstat] * [http://today.az/ Azerbaijan Today] * [http://en.trend.az/ Trend News Agency] * [http://www.news.az/ News.Az] * [http://azerbaijan.tourism.az/?/en/ Turisme i Aserbajdsjan] * {{wikiatlas|Azerbaijan}} {{wikivoyage|Azerbaijan}} {{Aust-Europa}} {{Sentral-Asia}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Aserbajdsjan| ]] [[Kategori:Land i Europa]] [[Kategori:Land i Asia]] [[Kategori:Fleirkontinentale land]] [[Kategori:Kaukasia]] [[Kategori:Republikkar]] [[Kategori:Russisktalande land og område]] [[Kategori:Skipingar i 1991]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2015]] pdbqh74jx1iaz4xrd7ld7gqz5vy7z89 0 15958 3398372 3188749 2022-08-12T08:33:54Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks kommune Sveits | namn = Genève | bilete=Views of Geneva.jpg | bilettekst= '''Øvst til venstre:'''[[SN]]-bygningen, '''Miden venstre:''' [[CERN]]-laboratoriet, '''Høgre:''' [[Jet d'Eau]], '''Botn:''' Utsyn over Genève og [[Genfersjøen|innsjøen]]. | kommunevåpen = Wappen Genf matt.svg | språk = fransk | kanton = Genève | isokode= CH-GE | distrikt = ingen | latd=46|latm=12|longd=6|longm=09 | postnummer = 1200 | kommunenummer = 6621 | areal = 15.86 | høgd = 375 | innbyggjarar = 1240000 | nettside = ville-geneve.ch | borgarmeister = Pierre Maudet }} '''Genève''' er den nest største byen i [[Sveits]] (etter [[Zürich]]) og den største byen i den fransktalande delen av landet. Han ligg der elva [[Rhônen]] renn ut frå [[Genfersjøen]] (fransk: ''Lac Léman'', men innbyggjarane i Genève liker å kalle han ''Lac de Genève'') og er hovudstad i [[kantonen Genève]]. Namnet på byen er på [[fransk]] ''Genève'', [[tysk]] ''Genf'', [[italiensk]] ''Ginevra'' og på [[retoromansk]] ''Genevra''. På [[engelsk]] blir byen kalla ''Geneva''. Sjølve kommunen ''(ville de Genève)'' har {{Sveitsisk folketal|CH-GE|6621}} ({{Sveitsisk folketal YM|CH-GE}}), medan kanton Genève (''République et Kanton de Genève'', som omfattar byen) has 464&nbsp;677 (juli 2011).<ref>[http://www.are.admin.ch/themen/agglomeration/00667/00673/index.html?lang=fr Office fédéral du développement territorial ARE – Genève]. Are.admin.ch.</ref> I 2007 hadde storbyområde, Stor-Genève, 1 240 000 innbyggjarar, fordelt på 189 kommunar i Sveits og [[Frankrike]]. Genève er ein [[global by]], eit finanssenter og eit verdssenter for [[diplomati]], og det viktigaste senteret for [[Dei sameinte nasjonane]] i lag med [[New York]]. Mange internasjonale organisasjonar held til her, og mange av SN-organisasjonane<ref>{{cite web|author=Paul Hofmann|title= Staying on the Safe Side; Genève|work=[[The New York Times]]|work=[[The New York Times Company]]|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C0CEEDE133EF937A15755C0A966958260&scp=7&sq=Kanton+of+Genève&st=nyt|date=1990-06-24|accessdate=18. mars 2011}}</ref> og [[Raude krossen]] har hovudkontora sine her.<ref>{{cite web|author=Finn-Olaf Jones|title=36 Hours in Genève|work=[[The New York Times]]|url=http://travel.nytimes.com/2007/09/16/travel/16hours.html?scp=1&sq=Genève+Sveits&st=nyt|date=2007-09-16|accessdate=18. mars 2011}}</ref> Det er òg staden der [[Genèvekonvensjonane]] vart signerte, som hovudsakleg omhandlar handsaminga av sivile i krig og krigsfangar. Genève var rangert som det 13. viktigaste finanssenteret i verda,<ref>{{cite web|author=Mark Yeandle, Jeremy Horne, Nick Danev|title=The Global Financial Centres Index 4|url=http://213.86.34.248/NR/rdonlyres/102CD2E5-FB72-4B9B-A30C-56FD592B5B61/0/BC_RS_GFCI4.pdf|format=PDF|work= Z/Yen Group|publisher=City of London|date=September 2008|accessdate=18. mars 2012|archiveurl=http://web.archive.org/web/20081218040957/http://213.86.34.248/NR/rdonlyres/102CD2E5-FB72-4B9B-A30C-56FD592B5B61/0/BC_RS_GFCI4.pdf|archivedate=2008-12-18}}</ref> og i 2009 vart Genève kåra til byen med tredje høgast [[levestandard]] i verda (like bak [[Zürich]]).<ref>{{cite web |title=Mercer's 2009 Quality of Living survey highlights |url=http://www.mercer.com/qualityofliving |publisher=mercer.com}}, last updated 28 April 2009.</ref> I 2009 og 2011 vart Genève rangert som høvesvis den fjerde og femte dyraste byen i verda.<ref name="mercer.com">{{cite web|url=http://www.mercer.com/costoflivingpr#Top_50 |title=Cost of Living survey 2010 – City rankings |publisher=Mercer.com |date=2010-06-29 |accessdate=18. mars 2012}}</ref> == Historie == [[Fil:1998genevajetdeau.jpg|mini|venstre|Den berømte [[Jet d'Eau]] i Genfersjøen.]] ''Genava'' var namnet på ein av busetnadene til [[keltarane]] i [[Allobrogane]], og namnet ''Genava'' (eller ''Genua'') på [[latin]] dukka første gongen opp i skriftene til [[Julius Caesar]] i [[De Bello Gallico]], mellom kommentarane hans til [[gallarkrigane]]. Namnet har truleg same opphav som det til byen ''Genua'' (moderne italiensk: [[Genova]]), som betyr «kne», dvs. «vinkel». Dette viser til byen si geografiske plassering. Etter romarane sine erobringar, vart han del av ''Provincia Romana''. I det niande hundreåret vart han hovudstad i [[Bourgogne]]. Sjølv om burgundarane, frankarane og dei romerske keisarane striddest om Genève, vart han i praksis styrt av biskopane i byen, fram til [[Reformasjonen]], da Genève vart ein [[republikk]]. På grunn av arbeidet til reformatorar som [[Jean Calvin]], vart Genève ofte kalla ''det protestantiske Roma''. I det sekstande hundreåret vart Genève sentrum for [[kalvinismen]]; St. Peterskatedralen i gamlebyen var Jean Calvin si eiga kyrkje. Eit av dei viktigaste tidspunkta i historia til Genève er [[Eskaladen]]. For folket i Genève er Eskaladen symbolet på uavhengigheita deira. Eskaladen markerer det siste av ein serie åtak opp gjennom det sekstande hundreåret frå [[Savoy]], som ønskte å annektere Genève som sin hovudstad nord for [[Alpane]]. Dette siste åtaket utspelte seg natta 11.-12. desember 1602 og blir enno feira i Genève, mellom anna med skodespel med uniformerte menn, kanonar og hestar i gamlebyen. Genève, også i dag framleis kalla ''kantonen og republikken Genève'', vart [[kanton]] i Sveits i [[1815]]. Den første av [[Genève-konvensjonane]] vart underskrive i [[1864]], for å verne om dei som vart sjuke og såra i krig. == Byen i dag == [[Fil:Flags onu geneva2.jpg|mini|venstre|Flaggparade utanfor [[SN]]-bygningen.]] Genève er truleg den mest internasjonale byen i Europa, rundt 40 % av innbyggjarane er fødde ikkje-sveitsarar. Mykje av dette kjem av at byen er sete for svært mange internasjonale organisasjonar. Mellom andre ligg det europeiske hovudsetet til [[SN|Dei sameinte nasjonane]] (SN) her, og av underorganisasjonane til SN med hovudsete i byen, kan vi nemne [[WHO|Verdas helseorganisasjon]] (WHO), Den Internasjonale Arbeidarorganisasjonen (ILO), SNs høgkommisær for flyktningar (UNHCR), SNs barnefond (UNICEF) og SNs konferanse for handel og utvikling (UNCTAD). I Genève finn vi også [[CERN]], [[WTO|Verdas Handelsorganisasjon]] (WTO), Den Internasjonale Organisasjonen for Standardisering, Verdas Kyrkjeråd, og Den Internasjonale [[Raudekrossen]] (som vart grunnlagt av genèvaren [[Henri Dunant]]). Verdt å sjå i Genève er ''Blomsterklokka'', ''Museet for Kunst og Historie'' og ''Museet for Raudekrossen og Raude halvmåne''. Det mest kjende landemerket i Genève er likevel ein [[fontene]]: [[Jet d'Eau]] i Genève-sjøen kan sjåast i det meste av byen pga. den 140 meter høge vass-spruten. Flyplassen til Genève heiter [[Geneva Cointrin International Airport]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:en:Geneva|Geneva]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. mars 2012.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.ville-ge.ch/ Byen Genève si heimeside] * [http://www.geneva-tourism.ch Turistinformasjon om Genève] * [http://wwww.tpg.ch Kollektivtransport i Genève] * [http://www.unige.ch Université de Genève] * [http://hei.unige.ch Institut Universitaire de Hautes Études Internationales] {{wikivoyage|Geneva}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Genève| ]] [[Kategori:Byar i Sveits]] [[Kategori:Kommunar i Genève]] [[Kategori:Byar grunnlagde på 1000-talet fvt.]] [[Kategori:Statar i Det tysk-romerske riket]] [[Kategori:Tidlegare teokrati]] [[Kategori:Stader ved Rhône]] [[Kategori:Stader ved Genfersjøen]] otm6qoanz4edqxcjsvxwx1t1tj6e6xv 0 16592 3398336 3244415 2022-08-12T07:12:34Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Storøya på Tustna]] til [[Storøya i Aure]]: Flettar wikitext text/x-wiki {{koord|63|15|10|N|8|10|49|E|vising=tittel}} {{infoboks geografi}} '''Storøya''' er ei øy i [[Aure kommune]] på [[Nordmøre]]. Ho ligg på sørsida av [[Edøyfjorden]], like nordom [[Solskjelsøya]]. Øya har eit areal på 351 dekar. Høgaste punktet når 32 [[moh.]] {{spire|geografi|Møre og Romsdal}} [[Kategori:Tustna]] [[Kategori:Øyar på Nordmøre]] [[Kategori:Geografi i Aure]] o21pirq9jpq02imi42hy3en7wxj9yj7 3398338 3398336 2022-08-12T07:14:10Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{koord|63|15|10|N|8|10|49|E|vising=tittel}} {{geoboks|øy|namn=Storøya |kommune=Aure|fylke=Møre og Romsdal}} '''Storøya''' er ei øy i [[Aure kommune]] på [[Nordmøre]]. Ho ligg på sørsida av [[Edøyfjorden]], like nordom [[Solskjelsøya]]. Øya har eit areal på 351 dekar. Høgaste punktet når 32 [[moh.]] Ho låg tidlegare i [[Tustna kommune]]. Kommunane blei slegne saman 1. januar 2006. {{spire|geografi|Møre og Romsdal}} [[Kategori:Tustna]] [[Kategori:Øyar på Nordmøre]] [[Kategori:Geografi i Aure]] avbby5sui7qc94yem6jusol9l9ywfwy 0 19979 3398349 3393675 2022-08-12T08:23:39Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Indonesia |offisielt_namn = Daerah Khusus Ibukota Jakarta |kallenamn = Den store durianen |motto = Jaya Raya |motto_norsk = Sigrande og stor |bilet_horisont =Jakarta.jpg |bilet_byvåpen = Coat of arms of Jakarta.svg |provins = Jakarta |leiar_tittel = Guvernør |leiar_namn = {{#statements:P6}} |totalareal = 750,28 |innbyggjarar_i_år = 2008 |innbyggjarar_kjelder = <ref name=DKCS>[http://www.kependudukancapil.go.id/index.php?option=com_content&view=article&id=4&Itemid=63 Penduduk Provinsi DKI Jakarta: Penduduk Provinsi DKI Jakarta Januari 2008 (Demographics and Civil Records Service: Population of the Province of Jakarta January 2008]</ref> |innbyggjarar_totalt = 8 489 910 |folketettleik = 11315,7 |innbyggjarar_omegn = |innbyggjarar_urbant = 13 194 000 | latd=6 | latm=12 | lats=0 | latNS=S | longd=106 | longm=49 | longs=0 | longEW=E|coordinates_display=d |høgd = 4 |postnummer = |retningsnummer = +6221 |nettstad = www.jakarta.go.id }} '''Jakarta''' (også '''DKI Jakarta''') er [[hovudstaden]] og den [[storby|største byen]] i [[Indonesia]]. Jakarta ligg på nord-vest kysten av [[Java]], har ei landflate på 661,52km2 og eit innbyggjartal på 8,489,910.<ref name="DKCS" /> Byen er økonomisk, kulturelt og politisk sentrum for Indonesia, den største byen i [[Søraust-Asia]] og [[byar etter innbyggjartal|den tolvte største byen]] i verda. [[Storby]]området, kalla [[Jabodetabek]], er det [[byområde etter innbyggjartal|sjette største]] i verda. Byen har tidlegare heitt '''Sunda Kelapa''' (397-1527), '''Jayakarta''' (1527-1619), '''Batavia''' (1619-1942) og '''Djakarta''' (1942-1972). Etter tuftinga på 300-talet, vart Jakarta ein viktig hamne- og handelsby for [[Sunda-kongedømet]]. Som [[Batavia]] voks den seg stor som hovudstaden for [[Nederlandsk Austindia]]. Byen fekk namnet Jakarta i 1942 under den japanske okkupasjonen av Java, og vart hovudstaden i Indonesia då landet vart sjølvstendig etter [[Den andre verdskrigen]]. Viktige landemerke i Jakarta er mellom anna [[Den indonesiske børsen]], [[Indonesias Bank]], og [[Monumen Nasional|Nasjonalmonumentet]] ((''Tugu Monas'')). Byen er sete for [[ASEAN]]-sekretariatet. Han har to internasjonale flyplassar, [[Soekarno-Hatta internasjonale flyplass|Soekarno-Hatta]] og [[Halim Perdanakusuma internasjonale flyplass|Halim Perdanakusuma]], og hamna [[Tanjung Priok]]. Byen har fleire intercity- og pendlar-toglinjer og fleire bussruter som fer på særskilte [[bussveg]]ar. == Geografi == Jakarta ligg på nordvestkysten av [[Java]], ved munningen av [[Ciliwungelva]] i [[Jakarta-bukta]], som er eit inntak frå [[Javasjøen]]. Den nordlege delen av Jakarta ligg på sletteland, om lag åtte [[meter over havet]]. Dette bidreg til jamleg flaum. Dei sørlege delane av byen er prega av åsar. Det er om lag tretten elvar som flyt gjennom Jakarta, der stordelen flyt frå åslandskapet i den sørlege delen nordover mot Javasjøen. Den viktigaste elva er [[Ciliwungelva]] som delar byen i vestlege og austlege administrative område. Byen grensar mot provinsen [[Vest-Java]] i aust og provinsen [[Banten]] i vest. [[Dei tusen øyane i Indonesia|Dei tusen øyane]], som administrativt er del av Jakarta, ligg i Jakartabukta nord for byen. === Klima === Jakarta har eit varmt og fuktig [[Ekvatorialt klima|ekvatorialt/tropisk klima]] (Af) etter [[Köppens system for klassifisering av klima]]. Plasseringa i den vestlege delen av Indonesia gjer at toppen av regntida er i Januar, med eit gjennomsnittleg nedbør på 350&nbsp;mm, og tørketida sitt botnpunkt er i august med eit månadleg gjennomsnitt på 60&nbsp;mm.<ref> {{cite book | last = Turner | first = Peter | title = Java | edition = 1. | publisher = Lonely Planet Publications | year=1997 | location = Melbourne | pages = 37 | isbn = 0-86442-314-4 }}</ref> Byen er fuktig gjennom året med daglege temperaturar mellom 25° og 38&nbsp;°C.<ref name="crick">{{cite web |url=http://www.lonelyplanet.com/worldguide/indonesia/jakarta/when-to-go |work=Lonely Planet |title=Jakarta: When to Go |publisher=Lonely Planet Publications |year=2008 |accessdate=2008-10-06}}</ref> == Soge == {{detaljar|Soga til Jakarta}} [[Fil:Stadhuis Batavia, Jakarta.jpg|mini|Det tidlegare ''Stadhuis'' i Batavia, setet til Generalguvernøren av [[Det nederlandske austindiakompaniet|VOC]]. Bygningen vert no nytta som Jakarta historiske museum i [[Gamlebyen i Jakarta|gamlebyen]].]] Det gamle namnet på Jakarta var [[Sunda Kelapa]]. Den første nedteikninga som gjer dette området som ein hovudstad kan sporast til det [[indianiserte kongedøme]]t [[Tarumanagara]] så tidleg som 300-talet. I år 39 skipa kong [[Purnawarman]] Sunda Pura som ein ny hovudstad for kongedømet, liggjande på nordkysten av Java.<ref>{{cite book|publisher=Yayasan Pustaka Jaya, Jakarta|title=Sundakala: cuplikan sejarah Sunda berdasarkan naskah-naskah “Panitia Wangsakerta” Cirebon|year=2005}}</ref> Purnawarman let sju minnesteinar med innskriberingar med hans namn spreidd ut over området, inkludert noverande [[Banten]] og [[Vest-Java]] provinsane. Tugu innskrifta er rekna for å vere den eldste av dei.<ref>{{cite book|publisher=Yayasan Cipta Loka Caraka|title=The Sunda Kingdom of West Java From Tarumanagara to Pakuan Pajajaran with the Royal Center of Bogor|year=2007}}</ref> Etter at makta til Tarumanagara vart svekka, blei alle av dei mange territoria, under dei Sunda Pura, del av [[Sunda-kongedømet]]. Hamneområdet vart gjeve nytt namn som Sunda Kelapa etter det som er skrive i ein [[hindu]]munk sine palmebladmanuskript, som no er å finn i [[Bodleian-biblioteket]] ved [[Oxford-universitetet]] i [[England]], og ferdnotatar frå prins Bujangga Manik.<ref>{{cite book|publisher=KITLV Press|title=Three Old Sundanese Poems|year=2007}}</ref> Innan det fjortande århundret var Sunda Kelapa blitt ei viktig handelshamn for kongedømet. Den første europeiske flåten; fire portugisiske skip frå [[Malacca]], kom fram i 1513, då portugisarane var på jakt etter ei rute for å transportere [[krydder]], særleg [[pepar|svart pepar]].<ref>{{cite book|publisher=Cipta Loka Caraka|title=Sumber-sumber asli sejarah Jakarta, Jilid I: Dokumen-dokumen sejarah Jakarta sampai dengan akhir abad ke-16|year=1999}}</ref> Sunda-kongedømet gjekk inn i ein fredsavtale med Portugal, gjennom å gje portugisarane løyve til å byggje ei hamn i 1522 for å skydde mot den aukande makta til [[Sultanatet av Demak]] frå sentral-Java.<ref name="autogenerated2">{{cite web |url=http://www.beritajakarta.com/english/AboutJakarta/HistoryofJakarta.asp |title=History of Jakarta |work=BeritaJakarta}}</ref> I 1527 gjekk [[Fatahillah]], ein sumatra-malaysisk krigar frå Demak, til åtak på Sunda-kongedømet og lykkast i å overta hamna den 22. juni 1527. Etter dette vart Sunda Kelapa omdøypt til Jayakarta, [[gammaljavanesisk]] for 'sigershandling' eller 'full siger'.<ref name="autogenerated2" /> I 1628 og igjen i 1629 prøvde sultanen av [[Mataram]] å ta byen frå nederlendarane utan å lukkast. [[Fil:Andries Beeckman - The Castle of Batavia.jpg|mini|venstre|''Batavia-slottet, sett frå Vestlege Kali Besar'' av Andries Beeckman om lag 1656-58]] [[Fil:COLLECTIE TROPENMUSEUM Kaart voorstellende het Kasteel en de Stad Batavia in het jaar 1667 TMnr 496-2.jpg|mini|Kart over Batavia frå 1667.]] === Nederlandske Batavia === Gjennom tilhøvet med prins [[Jayawikarta]] frå [[Banten-sultanatet]], kom nederlandske skip til Jayakarta i 1596. I 1602 kom dei første farande frå det [[Britiske austindiske kompaniet]], leia av [[James Lancaster]] fram til [[Aceh]], og sigla vidare til Banten der dei fekk løyve til å tufte ein handelspost. Staden vart sentrum for britisk handel i Indonesia fram til 1682.<ref name="RICKLEFSp29">{{cite book |last=Ricklefs |first=M.C. |title=A History of Modern Indonesia Since c.1300 |edition=2nd edition |publisher=MacMillan |year=1993 |location=London |pages=p.29 |url= |doi= |isbn=0-333-57689-6}}</ref> Tydelegvis gjorde Jayawikarta også handelsband med dei engelske handelsfarande, som var i konkurranse med nederlendarane, gjennom å late dei byggje hus på motsett side av dei nederlandske bygningane i 1615.<ref name='1596to1619'>{{cite book |last=Heuken |first=Adolf |title=Sumber-sumber asli sejarah Jakarta Jilid II: Dokumen-dokumen Sejarah Jakarta dari kedatangan kapal pertama Belanda (1596) sampai dengan tahun 1619 (Authentic sources of History of Jakarta part II: Documents of history of Jakarta from the first arrival of Dutch ship (1596) to year 1619) |publisher=Yayasan Cipta Loka Caraka |year=2000 |location=Jakarta }}</ref> Då tilhøvet mellom prins Jayawikarta og nederlendarane forverra seg, gjekk Jayawikarta sine soldatar til åtak på den nederlandske festninga. Men sjølv med støtte frå femten britiske skip, var ikkje prins Jayakarta sin hær i stand til å nedkjempe nederlendarane, dels grunna den godt tima ankomsten av [[Jan Pieterszoon Coen]] (J.P. Coen). Nederlendarane brende det engelske fortet, og tvinga englendarane i retrett til skipa sine. Med denne sigeren vart den nederlandske maktbasen i området konsolidert. I 1619 gav dei Jayawikarta namnet «Batavia». [[Fil:Batavia harbour canal.jpg|mini|Batavia om lag 1870]] Handelsmoglegheiter i hovudstaden til den nederlandske kolonien trekte til seg indonesiske og særskilt kinesiske immigrantar. Det aukande talet på immigrantar førte til byrdar for byen. Spenninga auka då kolonistyret prøvde avgrense kinesisk innvandring gjennom deporteringar. Den 9. oktober 1740 vart 5 000 kinesarar massakrerte og dei etterfølgjande åra var kinesiske innbyggjarar flytt til [[Glodok]] utanfor bymurane.<ref name="LONELYPLANETp138-139">{{cite book |last=Witton |first=Patrick |title=Indonesia |publisher=Lonely Planet Publications |year=2003 |location=Melbourne |pages=138–139|isbn=1-74059-154-2}}</ref> Byen byrja flytte vidare sørover etterkvart som epidemiane i 1835 og 1870 leidde folk til å flytte langt sør frå hamna. Koningsplein, no [[Merdekaplassen]] vart ferdigbygt i 1818, husvereparken [[Menteng]] var påbyrja i 1913,<ref>[http://www.bapekojakartapusat.go.id/node/42]</ref> og [[Kebayoran Baru]] var det siste Nederlandsk-bygte bustadstrøket.<ref name="LONELYPLANETp138-139"/> Byen vart gjenoppkalla «Jakarta» av japanarane under [[den japanske okkupasjonen av Indonesia|deira okkupasjon av Indonesia]] under [[den andre verdskrigen]]. Etter verdskrigen trekte indonesiske republikanarar seg ut av alliert-okkuperte Jakarta under [[Den Indonesiske Nasjonalrevolusjonen|kampen deira for Indonesisk sjølvstende]] og etablerte hovudstaden deira i Yogyakarta. I 1950, etter at sjølvstende var sikra, vart Jakarta atter ein gong gjort til den nasjonale hovudstaden.<ref name="LONELYPLANETp138-139"/> Indonesias skipande president, [[Sukarno]], såg føre seg Jakarta som ein stor internasjonal by. Han var pådrivaren bak store stats-finansierte prosjekt formgjeve i openlys nasjonalistisk og [[modernistisk ariktektur]].<ref>{{cite book |last=Kusno |first=Abidin |year=2000 |title=Behind the Postcolonial: Architecture, Urban Space and Political Cultures |location=New York City |publisher=Routledge |isbn=0415236150}}</ref><ref>{{cite book |first=P. |last=Schoppert |author2=Damais, S. |title=Java Style |year=1997 |publisher=Didier Millet |location=Paris |isbn= 962-593-232-1}}</ref> Prosjekt i Jakarta omfatta mellom anna ein kløver-forma motorveg, ein stor bulevard (Jalan MH Thamrin-Sudirman), monument som [[Monas|Nasjonalmonumentet]], store hotell, kjøpesenter, og ei ny parlamentsbygning. I oktober 1965 var Jakarta staden for [[30. september-rørsla|eit feilslått kuppforsøk]] der 6 høgare generalar vart drepne. Kuppforsøke leidde endeleg til at [[Overgang til den nye ordninga|Sukarto fall]] og byrjinga på [[Suharto]] si [[Den nye ordninga i Indonesia|«Nye ordning»]]. Eit propagandamonument står ved [[Lubang Buaya|staden der lika av generalane vart dumpa]]. Jakarta vart i 1966 erklært eit «særskilt hovudstadsområde» (''daerah khusus ibukota''), og fekk slik status om lag på line med ein stat eller ein provins.<ref>{{cite web |title=Jakarta |work=Encyclopedia Britannica Online |date= |url=http://www.britannica.com/eb/article-9106450/Jakarta#13148.toc |format= |doi= |accessdate=2007-09-17 |publisher=Encyclopædia Britannica, Inc}}</ref> Generalløytnant [[Ali Sadikin]] tente som Guvernør frå byrjinga av «den Nye Ordninga» på midten av 1960-talet til 1977. Han fornya vegar og bruer, fremja kunstartane, bygte fleire sjukehus og eit stort tal nye skular. Han fjerna også ut slum-busettarar for nye utviklingsprosjekt—nokre til føremon for Suharto-familien<ref>{{cite journal |first=M. |last=Douglas |year=1989 |title=The Environmental Sustainability of Development. Coordination, Incentives and Political Will in Land Use Planning for the Jakarta Metropolis |journal=Third World Planning Review |volume=11 |number=2 |pages=211-238}}</ref><ref>{{cite journal |first=M. |last=Douglas |year=1992 |title=The Political Economy of Urban Poverty and Environmental Management in Asia: Access, Empowerment and Community-based Alternatives |journal=Environment and Urbanization |volume=4 |number=2 |pages=9–32}}</ref>—og prøvde å fjerne rickshawar og forby gatehandlarar. Han byrja ta kontroll med migrasjon til byen for å demme overfolkinga og fattigdom.<ref> {{cite book | last = Turner | first = Peter | title = Java (1st edition) | publisher = Lonely Planet | year=1997 | location=Melbourne | pages=315 | isbn=0-86442-314-4 }}</ref> Omfordeling av land, strukturell justering og utanlandsk investering bidrog til ein eigedoms-boom som endra byens ytre framtoning.<ref>{{cite journal |first=Edsel E. |last=Sajor |year=2003 |url=http://www.blackwell-synergy.com/doi/abs/10.1111/1467-7660.00325?cookieSet=1&journalCode=dech |title=Globalization and the Urban Property Boom in Metro Cebu, Philippines |journal=Development and Change |volume=34 |number=4 |pages=713–742 |doi=10.1111/1467-7660.00325?cookieSet=1}}</ref> Boomen slutta med den [[Den austasiatiske finanskrisa|austasiatiske finanskrisa i 1997/98]], noko som gjorde Jakarta til eit sentrum for vald, protestar og politisk manøvrering. Den lengeverande presidenten, [[Suharto]], byrja miste grepet på makta. Spenningane nådde ein topp ved [[Jakartaopprøra i mai 1998]], der fire studentar vart skotne og drepne ved [[Trisakti universitet]] av tryggingsstyrkar; fire dagar med opprør og vald følgde, noko som leidde til eit estimert tal på 1&nbsp;200 tapte liv og 6&nbsp;000 skadde eller øydelagde bygningar.<ref>{{cite book |last=Friend |first=Theodore |title=Indonesian Destinies |publisher=Harvard University Press |year=2003 |isbn=0-674-01137-6 |page=329}}</ref> Suharto trekte seg som president, og Jakarta har heldt fram som eit sentrum for demokratiske endringar i Indonesia.<ref>{{cite book |last=Friend |first=T. |title=Indonesian Destinies |publisher=Harvard University Press |year=2003 |isbn=0-674-01137-6}}</ref> Det har vore fleire bombeåtak i byen, knytt til [[Jemaah Islamiah]], sidan 2000.<ref name="LONELYPLANETp138-139"/> == Styre == Offisielt er Jakarta ikkje ein by, men ein [[Provinsar i Indonesia|provins]] med særskilt stode som hovudstaden i Indonesia. Den vert styrt mykje på same vis som andre indonesiske provinsar. Til dømes har Jakarta ein guvernør (i staden for ein borgarmeister), og er delt opp i fleire under-regionar med deira eigne styresett. Jakarta, som ein provins, er delt opp i fem [[Byar i Indonesia|byar]] (''[[kota]]''), tidlegare [[bykommune|bykommunar]], der kvar av dei er leia av ein borgarmeister, og eit [[Regentskap i Indonesia|regentskap]] (''kabupaten'') leia av ein [[regent]]. Det første frie valet av Jakartas guvernør vart heldt i august 2007; valet vart vunne av Fauzi Bowo. Guvernørane har tidlegare vorte utpeika av det lokale parlamentet. Valet er del av ei landsomfattande desentraliseringsprosess som opnar for direte lokalval i fleire område.<ref>{{citation|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6936276.stm |title=Jakarta holds historic election |work=BBC News |publisher=BBC |date=2007-08-08}}</ref> [[Fil:Jakarta Skyline (Resize).jpg|mini|Horisont i Jakarta.]] Liste over byar i Jakarta: * [[Sentral-Jakarta]] (''Jakarta Pusat'': Folkesetnad 889,448)<ref>{{cite web |url = http://www.datastatistik-indonesia.com/component/option,com_tabel/task,show/Itemid,164/|title= Jumlah Penduduk dan Rasio Jenis Kelamin menurut Provinsi dan Kabupaten/Kota, 2005 (''Number of Population and Sex Ratio by Province and District, 2005''))|work=|publisher=Statistics Indonesia|accessdate=12. februar 2009|language = indonesisk}}</ref> er det tettast folkesette distriktet og heimen til fleirtalet av skyskraparane i Jakarta. Distriktet er også sete for sentrale styringsorgan, Bank Indonesia, den store [[Istiqlal]]-moskeen, det store [[Grand Indonesia]] kjøpesenteret og eit stort tal museum. * [[Aust-Jakarta]] (''Jakarta Timur'': Folkesetnad 2,391,166) * [[Nord-Jakarta]] (''Jakarta Utara'': Folkesetnad 1,445,623 ) * [[Sør-Jakarta]] (''Jakarta Selatan'': Folkesetnad 2,001,353 ) <!-- Image with unknown copyright status removed: [[File:Photo lg jakarta.jpg|Skyscrapers in downtown Jakarta frame a lone [[mosque]]. [http://www3.nationalgeographic.com/places/photos/photo_jakarta_jakarta.html]|thumb|right]] --> * [[Vest-Jakarta]] (''Jakarta Barat'': Folkesetnad 2,093,013) Det einaste regentskapet i Jakarta er: * [[Dei tusen øyane i Indonesia|Dei tusen øyane]] (''Kepulauan Seribu'', folkesetnad 18 644), tidlegare eit [[Underdistrikt i Indonesia|underdistrikt]] av Nord-Jakarta. == Kultur == [[Fil:Museum Nasional Indonesia.jpg|mini|[[Nasjonalmuseet i Indonesia]].]] Som den økonomiske og politiske hovudstaden i Indonesia tiltrekk Jakarta seg mange utanlandske såvel som innanlandske innvandrarar. Mange av innvandrarane er frå dei andre delane av Java, noko som bidreg til ei blanding av båe dialektar frå [[javanesisk]] og [[sundanesisk]], og deira tradisjonelle matrettar og sedvaner. Eit kallenamn for Jakarta er «Den store [[durianen]]». [[Betawifolket]] (''Orang Betawi'', eller 'Batavia-folket') er eit omgrep som vert nytta om etterkomarane av folka som var busette rundt [[Batavia]] og vart kjend som ein stamme frå rundt 1700- til 1800-talet. Betawifolket er i hovudsak etterkomarar frå ulike [[søraustasia]]tiske etniske grupper leia eller drege til Batavia for å møte behovet for arbeidskraft, og omfatta folk frå ulike delar av [[Indonesia]].<ref>The Betawi - due to their diverse origins - play a major role concerning ethnic and national identity in contemporary Jakarta; see Knörr, Jacqueline: ''Kreolität und postkoloniale Gesellschaft. Integration und Differenzierung in Jakarta'', Campus Verlag: Frankfurt a.M. & New York, 2007, ISBN 978-3-593-38344-6</ref> Språket og kulturen til desse immigrantane er særskilt frå dei sundanesiske eller javanesiske. Språket er meir tufta på ein aust-[[Gamal melanesisk|malaysisk]] dialekt og styrkja med lånord frå javanesisk, kinesisk og arabisk. No til dags er Jakarta-dialektane laust baserte på Betawi-språket. Det har også vore eit viktig [[Kinesisk-indonesarar|kinesisk]] samfunn i Jakarta over fleire hundreår. Offisielt utgjer dei 6 % av folkesetnaden i Jakarta, men dette talet kan vere underrapportert.<ref name='BBC'>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/4312805.stm |title=Chinese diaspora: Indonesia |work=BBC News |publisher=BBC |author=Johnston, Tim |date=2005-03-03}}</ref> [[Fil:Irian Barat Statue.JPG|mini|venstre|Ein av dei mange statuane i Jakarta frå [[Sukarno]]-tida.]] Jakarta har fleire kultursenter, som til dømes [[Senayan]]-senteret. Ein finn ofte tradisjonell musikk i hotell for dei høgare stendene, mellom anna [[wayang]] og [[gamelan]]-framsyningar. Som landets største by og hovudstad, har Jakarta lokka mange nasjonale og regionale kløpparar som håpar på å få eit større publikum og fleire høve til å skape landeplager. Ironisk nok finn ein sjeldan Betawi-kunstartar i Jakarta, grunna deira vidgjetne låge-profil, og fleirtalet av dei har flytt til utkantstrøka av Jakarta, overvelma av immigrantbølga. Det er enklare å finne javanesiske eller minang-baserte brudlaups-seremoniar i staden for betawi-typen. Likeeins er det enklare å finne javanesisk gamelan enn ''gambang kromong'' (ei blanding av betawi- og kinesisk musikk. eller ''tanjidor'' (blanding av betawi- og portugisisk musikk) eller ''marawis'' (ei blanding av betawi- og yamansk musikk). Jamvel har nokre festivalar som ''Jalan Jaksa Festival'' eller ''Kemang Festival'' prøvd å ta vare på betawi-kunsten gjennom å invitere artistar til å gjere framsyningar.<ref>{{cite book |last=Knörr |first=Jacqueline |title=Kreolität und postkoloniale Gesellschaft. Integration und Differenzierung in Jakarta |publisher=Campus Verlag |location=Frankfurt |year=2007 |isbn=978-3-593-38344-6}}</ref> == Økonomi == Økonomien er nært knytt til finansiell tenesteyting, handel og industriproduksjon. Industriproduksjonen er spreidd over fleire felt, med større sektorar innan produksjon av elektronikk, bilar, kjemikaliar, mekanisk ingeniørverksemd og biomedisinske vitskapar.<ref>[http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/uu11ee/uu11ee15.htm]</ref> Jakarta er den mest luksuriøse og travlaste byen i Indonesia. I 2009 hadde 13 % av folkesetnaden i Jakarta ei inntekt per hovud på meir enn {{formatnum:108000000}} rupiyah (10&nbsp;000 [[US-dollar]]).<ref>{{cite book | publisher=kompas.com | title =Tak ada Krisis untuk Konsumtivisme | date =1. mai 2009}}</ref> == Transport == [[Fil:Central Jakarta.JPG|mini|Jalan Thamrin, ein hovudveg i Sentral-Jakarta]] Som ein av dei mest folkesette byane i verda, slit Jakarta med transportproblem.<ref name="bbc_20070606">{{cite news | work=BBC News | title=Jakarta begins river boat service | author=Williamson, Lucy | date=6. juni 2007 | url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6725843.stm }}</ref> Stordelen av kollektivtrafikken i Indonesia er såkalla [[mikrolet]]ar, som er private minibussar. === Vegtransport === Trass at det finst fleire vide vegar, slit Jakarta med trafikkorker grunna tung trafikk, særleg i det sentrale forretningsstrøket. For å redusere talet på trafikkorker, har nokre av dei største vegane i Jakarta ein 'tre i ein' regel i rush-tida. Denne regelen vart introdusert i 1992, og gjer forbod mot å ha færre enn tre passasjerar i kvar bil på visse vegar. [[Fil:Jakarta bajaj.jpg|mini|venstre|Motorisert ''[[Auto rickshaw|bajaj]]'']] [[Tuktuk]]ar, kalla ''bajaj'', syter for lokal transport i bakgatene i somme delar av byen. Frå tidleg på 1940-talet til 1991 var dei ei vanleg form for lokal transport i byen. I 1966 vart det estimert at det opererte 160 000 rickshawar i byen; så mykje som 15% av Jakartas arbeidstakarar heldt på med rickshaw køyring. I 1971 vart rickshawar forbode frå hovudvegane, og kort tid seinare prøva styresmaktene å gjennomføre eit totalforbod. Dette reduserte tale deira vesentleg, men fjerna dei ikkje heilt frå trafikkbiletet. Ei særleg aggressiv kampanje for å fjerne dei vart vellukka i 1990 og 1991, men under den økonomiske krisa i 1998, returnerte nokre under mindre effektive kontrollforsøk frå styresmaktene.<ref name="azuma2003">Azuma, Yoshifumi (2003). ''Urban peasants: beca drivers in Jakarta''. Jakarta: Pustaka Sinar Harapan.</ref> [[Fil:JakartaTransjakartaBusspurInDerJalanSudirman.jpg|mini|[[TransJakarta]] bussteneste i Jakarta]] [[TransJakarta]] [[hurtigbuss]]-tenesta opererer på sju reserverte hurtigbuss korridorar i byen; den første frå [[Blok M]] til [[Jakarta Kota Station|Jakarta Kota]] opna i januar, 2004. Ein ytre ringveg er under konstruksjon og er delvis i bruk frå [[Cilincing]]-[[Cakung]]-[[Pasar Rebo]]-[[Pondok Pinang]]-[[Daan Mogot]]-[[Cengkareng]]. Ein bomveg knyter Jakarta til [[Soekarno-Hatta Internasjonale Flyplass]] i norddelen av Jakarta. Vidare er det tilknytingar via bomvegar til hamna [[Merak i Indonesia|Merak]] og [[Tangerang]] i vest og Bekasi, [[Cibitung]] og Karawang, [[Purwakarta]] og [[Bandung]] i aust. === Jernbane og vassvegar === Fleire jernbaner tener Jakarta, og koplar byen til naboregionane; [[Depok]] og [[Bogor]] i sør, [[Tangerang]] og [[Serpong]] i vest, og [[Bekasi]], [[Karawang]], og [[Cikampek]] i aust. Dei viktigaste togstasjonane er [[Gambir stasjon|Gambir]], [[Jatinegara stasjon|Jatinegara]], [[Pasar Senen stasjon|Pasar Senen]], [[Manggarai stasjon|Manggarai]], [[Tanah Abang stasjon|Tanah Abang]], og [[Jakarta Kota stasjon|Jakarta Kota]]. I rushtida overstig talet på passasjerar i vesentleg mon systemets kapasitet, og opphoping er vanleg. To linjer i [[Jakarta Monorail]] er under bygging: den grøne lina som tener [[Semanggi]]-Casablancavegen-[[Kuningan, Jakarta|Kuningan]]-[[Semanggi]] og den blå lina som tener [[Kampung Melayu]]-Casablancavegen-[[Tanah Abang]]-[[Roxy, Jakarta|Roxy]]. I tillegg er det planar for eit [[Jakarta Mass Rapid Transit|to liners system av undergrunnsbaner]], med ei nord-sør line mellom Kota og Lebak Bulus, med tilknytingar til begge monorail-linene; og ei aust-vest line, som vil møte nord-sør lina ved Sawah Besar stasjonen. Det noverande prosjektet, som byrja i 2005, har vorte utsett grunna pengemangel, og prosjektet vart forlate av utviklaren PT Jakarta Monorail i mars 2008. Den 30. november 2007 opna KRL (pendlartog) Ciliwung blå linje.<ref>{{cite web |title=KRL Dalam Kota "Ciliwung Blue Line" Dioperasikan |work=ANTARA News |language=indonesisk|url=http://www.antara.co.id/arc/2007/11/23/krl-dalam-kota-ciliwung-blue-line-dioperasikan/ |date=2007-11-23 |publisher=ANTARA}}</ref> Den tenar Jakartas sirkel line, som vart nytt på 1980-talet. Bilettprisen er Rp 5000,00 . Den tenar [[Manggarai]], Mampang, Karet, Jend. [[Sudirman]] Road, Duri, Angke, Kampung Bandan, Rajawali, [[Kemayoran]], Pasar [[Senen]], Gang Sentiong, Kramat, Pondok Jati, og Jatinegara. Toget har ein kapasitet på 400 passasjerar.<ref>{{cite web |work=Berita Aktual |url=http://beritadotcom.blogspot.com/2007/12/kereta-lingkar-jakarta-resmi-meluncur.html |title=KRL Dalam Kota Akan Terintegrasi dengan Moda Transportasi Lain |date=2007-12-01}} </ref> Den 6. juni 2007 byrjar bystyret å introdusere Vassvegen, ei ny båtteneste langs Ciliwung-elva.<ref name="bbc_20070606" /><ref name="waterway2">{{cite web |url=http://www.bangkokpost.net/breaking_news/breakingnews.php?id=119260 |title=Jakarta gets its first klong taxis |work=Bangkok Post |publisher=The Post Publishing Public Co}}</ref> === Lufttransport === [[Soekarno-Hatta internasjonale flyplass]] (CGK) er den viktigaste flyplassen i Jakarta, og Indonesias hovudport til omverda. Den vert nytt båe av private og kommersielle flyfraktarar, og koplar Jakarta med andre indonesiske byar og internasjonale reisemål, og er Indonesias travlaste flyplass. Ein vidare flyplass, [[Halim Perdanakusuma internasjonale flyplass]] (HLP) tener mest private og presidentale flygningar. [[Fil:Universidad Indonesia Edificio Administrativo.JPG|mini|Administrasjonsbygning ved [[Universitas Indonesia]].]] == Utdanning == I Jakarta finst fleire universitet, der det eldste er det statlege [[Universitas Indonesia]] (UI)<ref>[http://www.ui.ac.id Universitas Indonesia | The University with world class perspectives | Posts<!--Bot-generated title-->]</ref> og det private [[Universitas Nasional]] (UNAS)<ref>[http://www.unas.ac.id:1949/sejarah.do Web Universitas Nasional 1949<!--Bot-generated title-->]</ref>. Det er også fleire andre private universitet i Jakarta, som Universitas Trisakti<ref>[http://www.trisakti.ac.id ]</ref> og Universitas Tarumanagara, som er to av dei største private universiteta i Jakarta. Som den største byen og hovudstaden, husar jakarta eit stort tal studentar frå ulike delar av Indonesia. Mange av desse bur i studentbustader eller i hybelrom hjå lokale familiar. Eins med andre store byar i utviklingsland finst det mange yrkesskular. For grunnleggande skulegang er det eit stort utval av borne- og ungdomsskular, merka som offentlege (''national''), private (''national and bi-lingual national plus'') og internasjonale skular. To av dei viktigaste internasjonale skulane i Jakarta er [[Jakarta International School]] og [[British International Schoool, Jakarta]]. BIS er ein [[SEASAC]] og [[FOBISSEA]]-skule. == Sport == Sidane Soekarno-tida har Jakarta ofte blitt vald som staden for internasjonale sportsarrangement som dei [[Dei asiatiske leikane, 1962|Asiatiske leikane i 1962]], [[Asia-cupen 2007]] og fleire gonger som vert for dei regionale Sjø-spela (''Sea Games''). Jakarta er også heimen til fleire profesjonelle [[fotball]]-klubbar. Den mest populære av dei er [[Persija Jakarta|Persija]], som regelmessig spelar kampar i [[Lebak Bulus]]-stadion. Eit anna lokalt eliteserielag er [[Persitara Jakarta Utara|Persitara]]. Vinnarane av Galatama-konkurransen, Warna Agung og Jayakarta fotballklubb, har også base i Jakarta. Den største stadionen i Jakarta er [[Bung Karno Stadium]] med ein kapasitet på 100 000 tilskodarar<ref>[http://www.fussballtempel.net/afc/IDN.html Football stadiums of the world - Stadiums in Indonesia<!--Bot-generated title-->]</ref>. For basketball er [[Kelapa Gading Sport Mall]] i [[Kelapa Gading]], Nord Jakarta, med ein kapasitet på 7000 tilskodarar, heimearenaen til det nasjonale basketballaget. Mange internasjonale basketballkampar vert spela i på denne stadionen. Senayan sportskomplekset er sett saman av fleire sportsarenaer, mellom dei Bung Karno fotballstadion, [[Madya Stadion]], Istora Senayan, ei skytebane, ei tennisbanne og eit treningsområde for golf. Senayan-komplekset vart bygt i 1959 med sikte på Dei asiatiske liekane i 1962. Jakarta, saman med Bandung, skal igjen vere vert for Søraust-Asia-leikane i 2011. Førebuingane for å halde leikane har heldt på sidan avslutninga av Søraust-asia leikane i Thailand i 2007. [[Den indonesiske polosameininga]], som det styrande organet for polo i Indonesia, har uttrykt sitt ønske om å vere vert for polo turneringa under Søraust-asia leikane i 2009, etter at det var stadfesta at polo ikkje vart med i Søraust-Asia-leikane 2009 i Laos. Det indonesiske pololaget kom på sisteplass i [[Søraust-Asia-leikane i 2007]]. == Media == Jakarta har fleire dagsaviser, som ''[[Bisnis Indonesia]]'', ''Investor Daily'', ''Jakarta Globe'', ''[[The Jakarta Post]]'', ''Indo Pos'', ''[[Seputar Indonesia]]'', ''[[Kompas]]'', ''[[Media Indonesia]]'', ''[[Republika (Indonesian newspaper)|Republika]]'', ''Pos Kota'', ''Warta Kota'', ''Lampu Merah'' og''Suara Pembaruan''. Innbyggjarane i byen kan ta inn statleg fjernsyn, [[TVRI]], fleire private indonesiske fjernsynskanalar: [[TPI i Indonesia|TPI]], [[RCTI]], [[Metro TV]], [[Indosiar]], [[ANTV|StarANTV]], [[SCTV i Indonesia|SCTV]], [[Trans TV]], [[TV ONE i Indonesia|TV ONE]] (tidlegare Lativi), [[Trans 7]], og [[Global TV i Indonesia|Global TV]] og lokalfjernsynskanalane Jak-TV, O-Channel og Space-Toon. Tilgjengeleg kabelfjernsyn er [[First Media]] og [[TelkomVision]] og satellittfjernsyn er [[Indovision]], [[Astro Nusantara]], [[TelkomVision]] og [[Aora TV]]. == Landemerke == Nasjonalmonumentet (eller Monumen Nasjonal/Monas i lokal nemning9, Nasjonalmuseet, Presidentpalasset, Gambir-togstasjonen, Taman Mini Indonesia Indah, Bung Karno Stadium. == Problem == [[Fil:Jakarta slumlife71.JPG|mini|Ei søppelfylling i Bantar Gebang i [[Bekasi]].]] Som mange storbyar i utviklingsland slit Jakarta med store utfordringar knytt til kraftig [[urbanisering]]. Folkesetnaden har auka dramatisk frå 1,2 millionar i 1960 til 8.8 millionar i 2004, om ein berre tel dei folkeregistrerte innbyggjarane. Folkesetnaden til Stor-Jakarta er rekna å vere 23 millionar, noko som svarar til det nest største urbane området i verda. Den snøgge folkesetnadsveksten har vokse forbi styresmaktene sin evne til å bidra med grunnleggande tenester til innbyggjarande. Som den tredje største økonomien i Indonesia, har Jakarta trekt til seg eit stort tal med gjestar. Folketalet på vekedagar er om lag dobbelt så høgt som i helgene, på grunn av alle innbyggjarane frå [[Jabodetabek]]-området som kjem inn til Jakarta. Då styresmaktene ikkje klarar å syte for ei nødvendig transportløysing for det store innbyggjartalet, lir Jakarta også av alvorlege trafikkorker nærast kvar dag. [[Luftforureining]] og [[avfallshandtering]] er også store problem. Innan 2025 kan folkesetnaden ha nådd 24,9 millionar, utan at ein tel millionane i dei kringliggjande områda.<ref>''Far Eastern Economic Review,'' Asia 1998 Yearbook, p. 63.</ref> === Sanitære tilhøve === Spørreundersøkingar syner at «mindre enn ein firdel av folksetnaden kan fullt ut nytte utbetra drikkekjelder» Resten nyttar ei utval av kjelder, mellom dei elver, innsjøar og private vannselgarar. Om lag 7,2 millionar personar er [utan reint vatn]».<ref>[http://hdr.undp.org/hdr2006/pdfs/report/HDR06-complete.pdf United Nations Human Development Report 2006, p. 39]</ref> === Flaum === Under [[regntid]]a lir Jakarta av flaum, grunna tette kloakkrør og vassvegar, [[avskoging]] nær snøgt urbaniserande [[Bogor]] og [[Depok]], og det faktum at 40 % av byen er under sjønivå, Store flaumar fann stad i 1996<ref>[http://www.asiaviews.org/?content=153499ym32dddw4&headline=20070215014241 Asiaviews - Asian News<!--Bot-generated title-->]</ref><ref>{{cite web |url=http://www.reliefweb.int/rw/RWB.NSF/db900SID/VBOL-6YPCN6?OpenDocument |title=Floods in DKI Jakarta Province, updated 19 Feb 2007 Emergency Situation Report No. 6 |date=2007-02-19 |publisher=ReliefWeb}}</ref> då 5000 hektar land vart overflauma,<ref>{{cite web |url=http://www.dartmouth.edu/~floods/Archives/1996sum.htm |title=2007 Global Register of Major Flood Events |work=Dartmouth Flood Observatory |publisher=Dartmouth College}}</ref> og 2007.<ref>[http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601080&sid=aEZkmZ6LCTrM Bloomberg.com: Asia<!--Bot-generated title-->]</ref> Tap frå skade på infrastruktur og statleg inntening var minst på 5,2 trillionar rupiah (572 millionar amerikanske dollar) og minst 85 personar miste livet.<ref>[http://news.yahoo.com/s/afp/indonesiaweatherfloods;_ylt=Au4qmNPoAyVq_HQ.qLCeyB3aHXcA Three killed, 90,000 evacuated in Jakarta floods: officials - Yahoo! News<!--Bot-generated title-->]</ref> og om lag 350.000 personar vart tvungne å forlate heimane sine.<ref name='jakartafloods'>[http://www.telegraph.co.uk/news/main.jhtml?xml=/news/2007/02/05/windo05.xml Disease fears as floods ravage Jakarta]</ref> Om lag 70&nbsp;% av Jakartas areal vart overflauma av vatn opp til fire meter djupt i delar av byen.<ref>[http://web.archive.org/20070602053408/hadip.wordpress.com/2007/02/10/jakarta-flood-feb-2007/ Jakarta Flood Feb 2007 « (Geo) Information for All<!--Bot-generated title-->]</ref><ref>http://www.dartmouth.edu/~floods/Archives/2007sum.htm</ref> === Uformell føretaksverksemd === I september 2007 vart ei ny lov gjeldande som hadde til føremål å regulere delar av den offentlege orden. Han gav forbod mot å gje pengar til [[tiggar]]ar, [[gateartist]]ar eller [[gateseljar]]ar. Vidare gjer den forbod mot ulovlege busettingar på elvebreiddar og langs motorvegar, og forbyr spytting og røyking på offentlege transportmiddel. Personar som vaskar bilvindauge og styrar trafikken i travle kryss utan løyve vil også verte straffa. Kritikarar av dei nye reglane har hevada at ei slik lov vil vere vanskelege å handheve, og at han ikkje la vekt på den store fattigdomen mange av innbyggjarane lever i.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/asia-pacific/6989211.stm «Condemned Communities: Forced Evictions in Jakarta»] ''[[Human Rights Watch]]'' Sep 2006.</ref> == Søsterbyar == Jakarta har fleire [[søsterbyar]] rundt om i verda: {| cellpadding="10" |- style="vertical-align:top;" | * '''[[Beijing]]''' i [[Kina]] * '''[[Berlin]]''' i [[Tyskland]] * '''[[Budapest]]''' i [[Ungarn]] * '''[[Istanbul]]''' i [[Tyrkia]] * '''[[Jeddah]]''' i [[Saudi-Arabia]] || || * '''[[Los Angeles]]''' i [[USA]] * '''[[Manchester]]''' i [[Storbritannia]] * '''[[New Mumbai]]''' i [[India]] * '''[[New South Wales]]''' (stat) i [[Australia]] * '''[[Paris]]''' i [[Frankrike]] || || * '''[[Rotterdam]]''' i [[Nederland]] * '''[[Seoul]]''' i [[Sør-Korea]] * '''[[Tokyo]]''' i [[Japan]] * '''[[Pyongyang]]''' i [[Nord-Korea]] |} == Kjelder == {{reflist|2}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat}} {{wikivoyage|Jakarta}} * [http://www.jakarta.go.id/v21/home/default.asp?lg=2 Official nettstad] * [http://www.jakartatour.com Turistguide for Jakarta] {{Jakarta}} {{Indonesiske provinsar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Hovudstader i Asia]] [[Kategori:Jakarta| ]] [[Kategori:Provinsar i Indonesia]] [[Kategori:Kystbyar i Indonesia]] [[Kategori:Byar i Indonesia]] [[Kategori:Hamnebyar i Asia]] [[Kategori:Hamnebyar i Indiahavet]] d6pf6hhlcqdxtgo9v6jo0qc08bo9mno 0 20357 3398375 3186709 2022-08-12T08:35:50Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia |bilet_horisont = Leedsnight.jpg |bilettekst = The Headrow, sentrum av Leeds på kveldstid |kallenamn = Knightsbridge of the North |motto = Pro rege et lege - For king and the law |motto_norsk = For konge og rett |land = England |region = Sameint styresmakt |seremonielt grevskap = [[West Yorkshire]] |etablert_tittel = Bystatus |etablert_dato = 1207 |areal = 551.72 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar = 460459 |innbyggjarar_omegn = 770800 |latd=53 |latm=47 |lats=59 |longd=1 |longm=32 |longs=57 |longEW=W |høgd = 10 - 340 |postnummer =LS |retningsnummer =0113 |nettside = www.leeds.gov.uk }} '''Leeds''' er ein by i [[Storbritannia]] i [[West Yorkshire]] i den nordlege delen av [[England]]. Byen har omkring 430&nbsp;000 innbyggjarar medan storbyområdet ([[City of Leeds]]) har omkring 770&nbsp;000 innbyggjarar. Leeds er kjernen i den [[sameint styresmakt|sameinte styresmakta]] City of Leeds, som òg inkluderer forstadene [[Craven]], [[Harrogate]], [[Bradford]], [[Selby]], [[Calderdale]], [[Kirklees]], [[Wakefield]] og [[Barnsley]]. Elva [[Aire]] renn gjennom byen. Byen voks kraftig frå 1600-talet og framover, og overtok etterkvart [[York]] si stilling som den dominerande byen i regionen. Dette var hovudsakleg på grunn av den veksande [[ull]]industrien. I dag arbeider dei fleste i Leeds i service- og finanssektoren som er ein av dei største i landet. Det offisielle slagordet til byen er ''The UK's Favourite City''. == Historie == I Leeds fanst det under [[Romersk Britannia|romartida]] ein festning kalla ''Cambodunum''. Då Romarriket fall vart byen ein av del av det britiske kongeriket [[Elmet]]. Seinare høyrde han òg til [[Deira]] og [[Northumbria]]. Den første gongen ein sikkert kan seia at Leeds er nemnd er i [[Domesday Book]]. Byen unngjekk herjingane til [[Vilhelm I av England|Vilhelm erobraren]], men fleire av dei omkringliggande byane vart lagde i ruinar. I mellomalderen var Leeds ein marknadsby for jordbruksprodukt. Han fekk bystatus i 1207. Byen vart delvis industrialisert på 1300-talet då flamske innvandrarar starta ullforedling her. Industriveksten i byen auka ytterlegare med [[Leeds og Liverpoolkanalen|kanalsamband]] til [[Liverpool]] i 1816 og jarnbanen i 1848. == Politikk == {|align=right class="wikitable" ! colspan=2 | Styrande parti i bystyret |- |1842-1895 |[[Det liberale partiet i Storbritannia|Dei Liberale]] |- |1895-1904 |[[Det konservative partiet i Storbritannia|Dei Konservative]] |- |1904-1907 |Liberalar |- | |Ingen parti hadde majoriteten, men i praksis styrte dei konservative |- |1928-1930 |[[Arbeidarpartiet i Storbritannia|Labour]] |- |1930-1933 |Dei konservative |- |1933-1935 |Labour |- |1935-[[1945]] |Dei konservative |- |1945-[[1951]] |Labour |- |1951-[[1953]] |Dei konservative |- |1953-[[1967]] |Labour |- |1967-[[1972]] |Dei konservative |- |1972-[[1976]] |Labour |- |1976-[[1980]] |Dei konservative |- |1980-[[2004]] |Labour |- |2004- |Koalisjon av [[liberaldemokratane|liberaldemokratar]], konservative og [[Green Party of England and Wales|dei grøne]] |} På [[1800-talet]] var Leeds eit sterkt [[Det liberale partiet i Storbritannia|liberalt]] feste, men som i det øvrige Storbritannia byrja [[Arbeidarpartiet i Storbritannia|Labour]] å erstatte dei liberale som hovudkonkurrenten til [[Det konservative partiet i Storbritannia|dei konservative]] på byrjinga av 1900-talet. Dei politiske skiljelinjene mellom partia har ofte vore mindre i Leeds enn på riksplanet. Bystyret består av 99 mandat. Byen er inndelt i 33 valkretsar der dei tre kandidatane som får flest stemmar får mandatet. Sidan lokalvalet i 2004 styrer ein allianse av [[liberaldemokratane]], dei konservative og [[Green Party of England and Wales|dei grøne]]. Det konservative partiet står sterkast i den nordlege delen av Leeds, med unntak av Moortown. Moortown var ved det siste valet, liksom dei studenttette områda nærare sentrum og dessutan Rothwell i det sørlege Leeds, det sterkaste festet til liberaldemokratane. ''Morley Borough Independents'' tok, logisk nok, alle av mandata sine i [[Morley]], der dei vart dei einaste som tok mandat. Dei grøne tok alle av mandata sine i valkretsen ''Farnley and Wortley'' der dei tok alle mandat. I dei øvrige delane av byen vann Labour. Med unntak av ein periode under [[Den engelske borgarkrigen]] vart ikkje Leeds representert i parlamentet før parlamentsreformen [[1832]]. For val til det britiske parlamentet er byen delt opp i åtte valkretser: ''Leeds West, Leeds Central, Leeds North West, Leeds North East, Leeds East, Elmet, Morley and Rothwell'' og ''Pudsey''. Sju av åtte parlamentsrepresentantar frå byen høyrer til Labour: [[John Battle]] (Leeds West), [[Hilary Benn]] (Leeds Central), [[Fabian Hamilton]] (Leeds North East), [[George Mudie]] (Leeds East), [[Colin Burgon]] (Elmet), [[Colin Challen]] (Morley and Rothwell) og [[Paul Truswell]] (Pudsey). Den einaste representanten for eit anna parti er [[Greg Mulholland]] (Leeds North West), som representerer liberaldemokratane. I mange år var alle parlamentsrepresentanter frå Labour. Historisk sett har alle valkretser med unntak av ''North East'' og ''North West'' vore labourdominert, medan i dei seinare åra har vanlegvis det konservative partiet teke desse. [[Fil:Leeds Rathaus.jpg|mini|Rådhuset, bygt 1858]] {|align=left class="wikitable" |- ! colspan=2 | Samansetnaden til bystyret |- !Parti !Mandat |- |Labour |40 |- |Liberaldemokratane |26 |- |Dei konservative |24 |- |Morley Borough Independents |6 |- |Dei grøne |3 |} == Busetnad == [[Fil:Holborn_Tower,_Leeds.jpg|mini|venstre|''Holborn Tower'' er eit av [[høghus]]a som finst spreitt utover byen og som skil seg frå den elles ganske låge busetnaden.]] Bykjernen blir prega av moderne busetnad og omfattande nybygging. Byen er kjend for sine mange [[kjøpesenter]], dei fleste rett austom jernbanestasjonen. Kjøpesentera vart bygd på slutten av 1800-talet, og har seinare vorte til nye store shoppingkompleks. I aust-vestleg retning gjennom sentrum går gata [[Headrow]] og i nord-sørleg [[Briggate]]. Desse kan seiast å utgjere hovudgatene i byen. Både Headrow og Briggate har lege der frå gamalt av. Briggate vart bygd på 1200-talet, medan Headrow vart bygd på 1500-talet. Bytorget ligg i sentrum, like ved jernbanestasjonen, og vart bygd på byrjinga av 1900-talet. I den nordlege delen av sentrum ligg rådhuset, teikna av [[Cuthbert Brodrick]] og innvigd i 1858 av [[Victoria av Storbritannia|dronning Victoria]], og dessutan folkets hus, teikna av [[Vincent Harris]] og innvigd i 1933. Ein del av [[Leeds Metropolitan University]] ligg òg her. Rett nord for sentrum ligg [[University of Leeds]], og rett nord for dette igjen ligg [[Hyde Park i Leeds|Hyde Park]], ein park som når vêret tillèt det, ofte er full av studentar. Rett sør for sentrum, i [[Beeston i West Yorkshire|Beeston]] ligg [[Elland Road]], heimebanen til [[Leeds United]]. I alle retningar ut frå sentrum breier bustadområda seg ut. Vanlegvis er desse bygd opp av rekkehus i typisk engelsk stil, medan det i dei ytre delane av byen endå finst ein mykje villabusetnad. Fleire større [[høghus]] finst òg spreitt rundt om i byen. Dei fleste av bydelane har sitt eige shoppingstrøk og det finst fleire større shoppingkompleks, slik som f.eks i [[Seacroft]]. I den nordaustlege delen av Leeds ligg [[Roundhay Park]], ein stor park innkjøpt av byen på slutten av 1800-talet. Vest og sør finst det fleire byar som er meir eller mindre samanvoksen med Leeds; blant anna [[Yeadon]], [[Morley]] og [[Rothwell]]. Det finst tre større sjukehus i byen, ''Leeds General Infirmary'', ''St James's University Hospital'' og ''Seacroft Hospital''. === Bydelar === {|width=100%| |align=top| * [[Adel i Leeds|Adel]] * [[Alwoodley]] * [[Aireborough]] * [[Armley]] * [[Barwick-in-Elmet|Barwick]] & [[Kippax]] * [[Beeston i West Yorkshire|Beeston]] * [[Beeston Hill]] * [[Bramley]] * [[Burmantofts]] * [[City i Leeds|City]] & [[Holbeck]] * [[Chapel Allerton]] * [[Cookridge]] |align=top| * [[Garforth]] * [[Gipton]] * [[Halton]] * [[Harehills]] * [[Headingley]] * [[Horsforth]] * [[Hunslet]] * [[Hyde Park i Leeds|Hyde Park]] * [[Kirkstall]] * [[Middleton]] * [[Moorside]] * [[Moortown]] * [[North i Leeds|North]] |align=top| * [[Pudsey]] * [[Richmond Hill]] * [[Rothwell]] * [[Roundhay]] * [[Seacroft]] * [[Stanningley]] * [[Swillinton]] * [[Swinnow]] * [[Weetwood]] * [[Wetherby]] * [[Whinmoor]] * [[Wortley]] | [[Fil:Hyde Park Leeds.jpg|mini|''Hyde Park'', ein relativt sentralt bydel i Leeds]] |} == Folkesetnad == Byen er relativt typisk for Storbritannia i både etnisk og religiøs samanheng. Dei største minioritetsgruppene er pakistanarar (2,1 %), indarar (1,7 %), øvrige kvite (1,5 %) og irlendarar (1,2 %). I samband med [[den industrielle revolusjonen]] skjedde det ein stor innflytting til byen. På 1800-talet flytta blant anna irar og jødar til byen, dei sistnemnde som flyktningar frå [[pogrom]]ar i Aust-Europa. Av folkesetnaden er 25,5 % under 20 år, 30,5 % mellom 20 og 39 år, 24,1 % mellom 40 og 59 år, 8,9 % mellom 60 og 79 år og 11,0 % over 80 år. Folkesetnadsfordelinga i alderssamanheng er typisk for Storbritannia, med unntak av at delen på rundt 20 år og noko eldre er større på grunn av dei mange studentane. [[Forventa levealder]] i Leeds er 80,7 år for kvinner og 75,5 år for menn. Frå byen skjer det ein nettoutflytting til dei omliggande byane, til ein del kystbyar og dessutan til London. Utflyttninga til omliggande byar skjer primært fordi høva til å pendle har vorte kraftig forbetra, medan utflyttinga til kysten hovudsakleg skuldast pensjonistar som flyttar ut. Utflyttinga til London blir skuldast nok dei mange med høgtløna jobbar som finst der og som ikkje finst i Leeds. Frå øvrige delar av landet skjer ei nettoinnflytting, hovudsakleg fordi byen har vore i stor økonomisk vekst. Dei nordlege delane av byen dominerast av rike personar og ein del eldre menneske. Dei vestlege og sørvestlege delane blir dominert av den kvite arbeidarklassen. I områda rett vest for sentrum utgjer studentane den største delen. Områda rett nord for sentrum har den største ikkje-britiske folkesetnaden. === Religion === Med tanke på religiøs tilhøyrsle er fordelinga slik: 68,8 % kristen, 16,8 % ikkje-religiøse, 3,0 % muslimar, 1,2 % jødar og 1,1 % sikhar. I byen finst det, omfram mange kyrkjer, fire [[synagoge]]r, fire [[moské]]ar og tre sikhtempel. Sidan 1878 har Leeds hatt eit katolsk [[bispesete]]. == Økonomi == {| align=right class="wikitable" ! colspan="2" | Føretak med over 1000 tilsette i Leeds (2004) |- |'''Leeds rådhus''' |[[British Library]] |- |'''[[NHS]]''' |[[Centrica]] |- |'''[[BT Group|BT]]''' |[[GE Capital]] |- |'''[[BUPA]]''' |[[Leeds City Link]] |- |'''[[Direct Line Group]]''' |[[Moores Furniture Group]] |- |'''[[First Direct]]''' |[[PricewaterhouseCoopers]] |- |'''[[føretaket Halifax|Halifax]]''' |[[Reality Group]] |- |'''[[Leeds Metropolitan University]]''' |[[Ventura]] |- |'''[[University of Leeds]]''' |[[Yorkshire Bank]] |- |'''[[Royal Mail]]''' |[[Yorkshire Post Newspapers]] |- |[[ASDA]] |[[Yorkshire Power]] |- |colspan=2|''Føretak med feit skrift har over 2000 tilsette'' |} Leeds hadde i 1998 ein [[Bruttonasjonalprodukt|BNP]] på 9,7 milliardar pund (tilsvarande drygt 100 milliardar kroner). Byen er kjend for det varierande næringslivet sitt. Det finst drygt 17&nbsp;000 momsregistrerte føretak i byen. I Leeds finst den nest største produksjonsindustrien utanfor London, det same gjer den største pressebransjen og den tredje største finanssektoren. Nærare 100&nbsp;000 personar arbeider innan offentleg sektor. Fordelinga mellom dei ulike sektorane skil seg ikkje i noka større grad frå det britiske gjennomsnittet. Kommunen har ein omsetnad på rundt ein milliard pund og har ca. 35&nbsp;000 tilsette. === Infrastruktur === Leeds har verken [[tunnelbane]] eller [[trikk]], noko som er uvanleg for ein by på denne storleiken. Det finst endå planar om å gjeninnføre trikkedrifta. Det planlagde trikkenettet kjem til å innehalde tre linjer, ''Sør'', ''Nord'' og ''Aust'' og strekkje seg ut til utkantane av byen. Bussnettet i Leeds er omfattande med over hundre ulike linjer. Heilt nordvest i byen ligg [[Leeds Bradford International Airport]], som òg tener [[Bradford]]. Sentralstasjonen har ei sentral plassering. Utover denne finst det omkring ti mindre stasjonar i byen. [[Motorveg]]ane [[vegen M1|M1]] og [[vegen M62|M62]] knyter Leeds til [[Sheffield]] og [[London]] og til [[Liverpool]], [[Manchester]] og [[Kingston upon Hull|Hull]]. Talet på personar som pendlar til byen er på ca. 80&nbsp;000. Leeds har retningsnummer ''0113'' og postadresser i Leeds byrjar med ''LS''. === Media === I Leeds finst lokalavisene [[Yorkshire Evening Post]] og [[Yorkshire Post]] som begge er eigd av [[Johnston Press]]. Både [[BBC]] og [[ITV]]/[[Yorkshire Television]] har [[TV]]-studio i byen. Det finst òg fleire radiostasjonar i byen: ''BBC Radio Leeds'', ''Radio Aire'', ''Magic 828'', ''Galaxy 105'' og ''Real Radio''. == Utdanning == [[Fil:Leeds_Metropolitan_University.jpg|mini|venstre|Leeds Metropolitan University]] Leeds har to universitet, [[University of Leeds]] med 28&nbsp;000 studentar og [[Leeds Metropolitan University]] med 26&nbsp;000 studentar; totalt bur ca. 70&nbsp;000 studentar i byen. Leeds Metropolitan University har først og fremst [[Yorkshire]] og [[Lancashire]] som sine opptaksområde, medan University of Leeds i større grad har studentar frå heile landet. Utover desse har [[Open University]] sitt regionkontor i byen. Open University er eit statleg universitet basert på [[fjernundervisning]]. Det finst ni [[college]] i byen: ''Leeds College of Art & Designar'', ''Leeds College of Building'', ''Leeds College of Music'', ''Joseph Priestley College'', ''Northern School of Contemporary Dance'', ''Notre Dame Sixth Form College'', ''Park Lane College'', ''The Leeds College of Technology'' og ''Thomas Danby College''. [[Leeds College of Technology]] har 5&nbsp;000 studentar og har i all hovudsak yrkesrelaterte studium. På tilsvarande gymnasnivå finnast blant anna [[Leeds Grammar School]], oppretta 6. mars 1547. Det finst totalt 294 offentlege skular i Leeds (2003). Utdanningsgraden til folkesetnaden ligg på nivå med gjennomsnittet for landet. == Geologi, klima og miljø == {| align=left class="wikitable" |rowspan=2 style="background:#ffdead;"|'''Månad''' |colspan=2 style="background:#ffdead;"|'''Temperatur''' |style="background:#ffdead;"|'''Nedbør''' |- |style="background:#ffdead;"|'''Min.(°C)''' |style="background:#ffdead;"|'''Max.(°C)''' |style="background:#ffdead;"|'''(mm)''' |- |'''[[januar]]''' |0,3 |5,8 |61 |- |'''[[februar]]''' |0,2 |5,9 |45 |- |'''[[mars]]''' |1,6 |8,7 |52 |- |'''[[april]]''' |3,1 |11,3 |48 |- |'''[[mai]]''' |5,5 |15,0 |54 |- |'''[[juni]]''' |8,5 |18,2 |54 |- |'''[[juli]]''' |10,4 |19,9 |51 |- |'''[[august]]''' |10,5 |19,9 |65 |- |'''[[september]]''' |8,7 |17,3 |57 |- |'''[[oktober]]''' |6,3 |13,4 |55 |- |'''[[november]]''' |2,9 |8,8 |57 |- |'''[[desember]]''' |1,2 |6,7 |61 |- |colspan=4| |} Leeds har, slik som resten Storbritannia, eit meir utprega kystklima enn [[Sverige]] og [[Finland]]. Vintertid er det noko varmare enn i Sør-Noreg og langt varmare enn i Nord-Noreg. Om sommaren er det stort sett like varmt eller noko mildare enn største delen av Noreg. Brorparten av Leeds ligg på kolager frå [[karbontida]] då det voks [[regnskog]] på plassen. Rett nord for byen består [[berggrunn]]en av [[sandstein]] og [[skifer]] og austom byen er [[kalkstein]] dominerande. Mengda dagar med mellomstore eller høge verdiar av forureining er veldig lik med gjennomsnittet av britiske byar. Det finst mest svevestøv rundt sentrum, Beeston, Richmond Hill og Hunslet, der det er rundt 40 [[mikrogram|mikro;g]]/m³, medan i utkanten av byen ligg det på rundt 30 mikro;g/m³. == Sport og kultur == === Uteliv === Byen er kjend for det omfattande nattlivet med mange nattklubbar, mykje pga alle studentane her. Nattklubbane har ofte eit kort livslengd og dekadente namn. «Hanna og Dea» heiter ein av mange nattklubbar som er populær blant ungdomar. === Kultur === I byen finst ''Leeds Grand Theatre'' som er ein stor [[opera]]scene. ''The Henry Moore Institute'' inneheld både sentralbiblioteket og eit galleri. Forutan hovudbiblioteket finn sin det omkring 50 lokale bibliotek i dei ulike bydelane og forstadene. === Musikk === I likskap med andre britiske byar på same storleik har Leeds hatt fleire artistar som har slått igjennom internasjonalt. Blant dei som har lukkast er [[Chumbawamba]], [[Melanie Brown]] ([[Spice Girls]]) og [[The Sisters of Mercy]]. I august kvart år blir [[Leeds Festival]] halden i [[Bramham Park]] austom byen. === Idrett === Dei store idrettane i Leeds er dei same som i Storbritannia som heilskap; [[fotball]], [[rugby]] og [[cricket]]. [[Fotball]]laget [[Leeds United FC|Leeds United]] spelar på [[Elland Road]] og har tidvis hatt mange store periodar. Laget vann den engelske ligaen 1968/69, 1973/74 og 1991/92. Dei nådde semifinalen i [[Champions League]] i 2001. Ein økonomisk og sportsleg nedtur på 2000-talet førte til nedrykk, først til [[Football League Championship|The Championship]] i 2004 og deretter til det tredje nivået i ligasystemet, [[League One]] i 2007. Etter tre sesongar der klarte klubben i mai 2010 å rykke opp att til The Championship. Desto betre har det gått for [[rugby]]laget [[Leeds Rhinos]] som vann [[Syp League i Europa|Syp League]] for første gongen i [[2004]] og [[World Club Challenge]] i 2005. Dei spelar den varianten av rugby som blir kalla ''rubgy league'' og har relativt avgrensa internasjonal utbreiing. Det andre rugbylaget, [[Leeds Tykes]] spelar den internasjonelt meir populære varianten ''rugby union'' og høyrer til botnsiktet i den øvste ligaen. Laga deler både eige og stadion. Dei felles stadiona deira ligg i [[Headingley]]. Det finst fleire golfbanar rundt byen. På ein av desse, ''Moortown Golf Club'', vart det spelt [[Ryder Cup]] i [[1929]]. I [[Wetherby]], rett nordaust av byen ligg ein kjend travbane. ''Leeds International Pool'' vart opna i [[1967]] med høge ambisjonar, men han har ikkje vorte vedlikehalde i nok grad slik at det no har vorte avgjort at det skal byggjast eit nytt basseng. Det nye bassenget kjem til å utgjere ein del av ''South Leeds Stadium'' som òg kjem til å innehalde ein rugbybane, friidretts- og tennisbanar, og dessutan høve for å spele [[boule]]. Vinterstid er det vanleg å sette opp ein skøytebane på torget ved rådhuset. === Museum og attraksjonar === Blant dei historiske attraksjonane i byen finst [[Kirkstall Abbey]], ein klosterruin med anar frå [[1100-talet]] og [[Temple Newsam]], tidlegare eigd av [[tempelriddarar]]. Frå byrjinga av den industrielle revolusjonen finst [[Armley Mills]], tidlegare den største ullfabrikken i verda, no eit museum, og ''Middleton Railway'', ein ca. 250 år gammal jarnbane. [[Leeds City Museum]] handlar om historia til Yorkshire. Sidan 1996 har [[Royal Armouries Museum|Royal Armouries]] hatt eit museum i byen, med ei stor samling av rustningar og anna krigsutrustning frå store delar av verda. Det finst òg fleire lokalhistoriske museum som kvar gjenspeglar si eiga lokalhistorie, blant anna i [[Horsforth]] og [[Otley]]. I [[Roundhay Park]] finst eit tropisk senter. == Venskapsbyar == * {{flaggikon|Tsjekkia}} [[Brno]], [[Tsjekkia]] * {{flaggikon|Tyskland}} [[Dortmund]], [[Tyskland]] * {{flaggikon|Sør-Afrika}} [[Durban]], [[Sør-Afrika]] * {{flaggikon|Folkerepublikken Kina}} [[Hangzhou]], [[Kina]] * {{flaggikon|Frankrike}} [[Lille]], [[Frankrike]] * {{flaggikon|Tyskland}} [[Siegen]], [[Tyskland]] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Leeds|Leeds]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 8. juli 2011.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' * ''The Leeds Economy Handbook 2001'' * ''Twenty-first Century Leeds : Geographies of a regional city'', Unsworth, Rachael & Stillwell, John. 2004. Somerset: Butler & Tanner Limited. ISBN 0-85316-242-5 * http://www.britishsurvey.org/Leeds/ * [http://www.leedsinitiative.org/ the Leeds Initiative] * ''Visit Leeds 2004, Leeds City Council'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Leeds}} * [http://www.leeds.gov.uk/ Leeds City (Metropolitan) Council] * [http://www.leedsliveitloveit.com 'Leeds, Live it, Love it'] Official city website, for visitors, business, students and residents. * [http://www.leeds-city-guide.com Leeds City Guide] The Official Leeds City Guide. * [http://www.leeds.ac.uk/ University of Leeds] * [http://www.leedsmet.ac.uk Leeds Metropolitan University] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Leeds| ]] [[Kategori:Byar i West Yorkshire]] cbasjj33ntdph59sdm1gzfgcjo713lj 0 21372 3398391 3393676 2022-08-12T10:47:22Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Om}} {{geoboks|by |namn=Jerusalem |andre namn=<span style="line-height:1.5em">[[hebraisk]] {{lang|he|יְרוּשָׁלַיִם}} (Yerushalayim)<br>[[arabisk]] {{arabisk|القُدس}} (al-Quds)<br>[[arameisk]]: יְרוּשְׁלֶם (Yərushəlem)<!--arameisk--></span> |kategori=by |flagg=Flag of Jerusalem.svg{{!}}border |symbol=Jerusalem-coat-of-arms.svg |kallenamn=''Ir ha-Kodesh'' (Den heilage byen), ''Bayt al-Maqdis'' (Det heilage huset) |lat_d=31|lat_m=47|lat_s=|lat_NS=N |long_d=35|long_m=13|long_s=|long_EW=E |koordinates_display=inline,title |regiontype=Kravd av |region=[[Israel]]<br>[[Staten Palestina|Palestina]] ([[Aust-Jerusalem|Aust]]) |distrikttype =Administrert av |distrikt=Israel |kommunetype=[[distrikt i Israel|Israelsk distrikt]] |kommune=[[Jerusalem distrikt|Jerusalem]] |bytype=[[Guvernement i Palestina|Palestinsk guvernement]] |by=[[Jerusalem guvernement|Jerusalem]] |leiar tittel=Israelsk borgarmeister |leiar=[[Nir Barkat]] |leiar1tittel=Palestinsk borgarmeister ([[Aust-Jerusalem|Aust]]) |leiar1=[[Zaki al-Ghul]] |areal=125.156 |areal_storbyområde=652 |høgdenivå=754 |folketal=890428 |folketal_merknad =<ref>http://www.moin.gov.il/Subjects/Bchirot/Documents/num-member.pdf</ref> |folketal_storby=1029300 |folketal_i_år=2013 |folketettleik=6400 |tidssone=&#8202; |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=&#8202; |utc_skilnad_sommartid=+3 |retningsnummer=Internasjonalt: +972-2<br>Lokalt: 02 |nettstad=[http://www.jerusalem.muni.il/jer_main/defaultnew.asp?lng=2 jerusalem.muni.il]{{ref label|muni-site|iv|}} |kartposisjon = Israel |kart = {{posisjonskart|Israel}} |land = Israel |land1 = Palestina }} '''Jerusalem''' er ein [[by]] i [[Midtausten]] i det historiske landskapet [[Israel]]/[[Judea]]/[[Palestina]]. Byen ligg på [[vasskilje]]t mellom [[Middelhavet]] og [[Dødehavet]], på eit høgdedrag frå 650 til 840 meter. Jerusalem ligg aust for [[Tel Aviv]], sør for [[Ramallah]], vest for [[Jeriko]] og nord for [[Betlehem]]. Jerusalem har opp gjennom åra vore ein omstridd by. Byen har ei fortid som hovudstad i det sjølvstendige Israel under David si ætt, [[Israel]]/[[Judea]], seinare hovudstad for Hasmonearane sitt rike og for Herodes sitt kongerike, noko som gjer byen viktig for [[jødane]] og for dei [[kristne]]. Byen er òg religiøst viktig for [[muslimar|muslimane]] då det var her [[profeten Muhammed]] skal ha utført si [[Lailat al miraj|himmelreise]] frå. Jerusalem har sidan [[1950]] vore [[de facto]] hovudstad i staten [[Israel]]. Fram til [[1967]] var berre [[Vest-Jerusalem]] ein del av Israel. Sidan [[Seksdagarskrigen]] i 1967 har Israel òg styrt over [[Aust-Jerusalem]]. [[Israel]] gjer krav på heile byen som sin hovudstad, men det er ikkje internasjonalt anerkjent. Nesten alle ambassadar ligg difor i [[Tel Aviv]]. [[Palestinarane]] gjer krav på Aust-Jerusalem som hovudstad for [[dei palestinske sjølvstyresmaktene]] i ein framtidig palestinsk stat. Etter [[SN]] sin delingsplan frå [[1947]] skal Jerusalem vera ein [[internasjonal]] [[by]] under SN-styre. Israel vedtok ei lov der det vart slege fast at Jerusalem var Israel sin «evige og udelelege hovudstad». I Jerusalem ligg mellom anna den jødiske heilagdommen [[Vestmuren]], òg kjend som «Klagemuren» blant ikkje-jødar, [[Gravkyrkja]], som etter tradisjonen er bygd over Jesu grav, og den muslimske [[Klippedomen]] frå 700-talet. == Namn == [[Fil:Houghton WKR 10.2.7 - Registrum huius operis Libri cronicarum, XVII.jpg|mini|venstre|«Hierosolima». Stikk frå 1493.]] Ein by kalla Rušalimum eller Urušalimum er omtalt i egyptiske tekstar frå ca. 2000 f.Kr. og 1330 f.Kr. Namnet tyder truleg 'grunnen åt [[Sjalim]]', der Sjalim er ein semittisk gud.<ref name=Britannica>«Jerusalem.» ''Encyclopædia Britannica''. Encyclopædia Britannica Ultimate Reference Suite. Chicago: Encyclopædia Britannica, 2011.</ref> Jødisk tradisjon knyter namnet til hebraiske ''sjalom'', 'fred'. [[Fyrste Mosebok]] nemner [[Salem]], som truleg er den same byen. [[Klassisk hebraisk]] {{lang|he|יְרֽוּשָׁלִַֽם}} [jərūšā'laim] er ei seinare fom av namnet. På moderne israelsk hebraisk ''Yerushalayim'' {{he|יְרוּשָׁלַיִם}} [jərūšā'lajim]. ''Ūršalīm'' er ei arabifisert form av dette namnet. På [[arabisk]] er byen mest kjend som ''Al-Quds'' القدس [al-qūds], 'den heilage', eller ''Bayt al-Muqaddas'', 'heilag stad'.<ref name=Britannica/> På bibelsk [[gresk]] blir byen kalla Ιερουσαλήμ, Hierousalēm/Ierousalēm eller Ιεροσόλυμα Hierosolyma/Ierosolyma, som har påverka europeiske namn på byen. Eit [[norrønt]] namn på byen er ''[[Jorsal]]'', kjend frå kongsnamnet [[Sigurd Jorsalfare]].<ref>[http://nbl.snl.no/Sigurd_1_Magnusson_Jorsalfare SNL/NBL]</ref> ==Historie== Med tanke på den sentrale stillinga byen har i både jødisk nasjonalisme ([[sionisme]]) og [[palestinsk nasjonalisme]] vert oppsummeringa av den meir enn 5&nbsp;000 år gamle historia til Jerusalem ofte<ref name="bishara">{{cite web|url=http://weekly.ahram.org.eg/2010/995/focus.htm|title=A brief note on Jerusalem|author=[[Azmi Bishara]]|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> påverka av ideologiske fordommar eller bakgrunn. Til dømes er dei jødiske periodane av byhistoria viktige for sionistane, som snakkar om at dei moderne jødane ættar frå [[israelittane]] og [[makkabearane]],<ref>«Ingen by i verda, ikkje ein gong Aten eller Roma, har spelt ei så stor rolle i livet til ein nasjon over så lang tid, som Jerusalem har gjort i livet til det jødiske folket.» [[David Ben-Gurion]], 1947</ref><ref>«I tre tusen år har Jerusalem vore eit senter for jødisk håp og lengsel. Ingen annan by har spelt ei så dominerande rolle i historie, kultur, religion og medvit for eit folk som Jerusalem har i livet til jødar og jødedomen. Gjennom hundrevis av år i eksil har Jerusalem levd i hjarta til jødar alle stader som midtpunktet for jødisk historie, symbol på gammal prakt, åndeleg oppfylling og moderne fornying. Dette hjartet og sjela i det jødiske folket skaper tanken på at om du vil ha eit enkelt ord for å symbolisere alt av jødisk historie, ville det ordet vere 'Jerusalem'.» [[Teddy Kollek]] (DC: Washington Institute For the Near East Policy, 1990), s. 19–20.</ref> medan islamske, kristne og andre ikkje-jødiske periodar i byen har vore viktig for palestinsk nasjonalisme, som snakkar om at moderne [[palestinarar]] ættar frå alle dei forskjellige folkegruppene som har levd i regionen.<ref>«Gjennom historia har eit mangfald av folk flytta inn i regionen og gjort Palestina til heimlandet sitt: [[kanaanittar]], [[jebusittar]], [[filistrane]] frå [[Kreta]], anatoliske og [[Lydia i antikken|lydiske]] grekarar, [[hebrearar]], [[amorittar]], [[edomittar]], [[nabatearar]], [[aramenarar]], [[Romarriket|romarar]], arabarar og europeiske [[krosstoga|krossfararar]], for å nemne nokre få. Kvar av dei har gjennom tidene kjempa for suverenitet og land. Andre, som [[Det gamle Egypt|egyptarane]], [[hetittane]], [[Akkamenidane|persarane]], [[babylonarar]] og [[mongolane]], var historiske «hendingar» som med dei påfølgjande okkupasjonane skapte like store øydeleggingar som eit stort jordskjelv... Som stjerneskot skein desse kulturane i ein kort periode før dei forsvann ut av dei offisielle historiske og kulturelle kjeldene i Palestina. Folket overlevde likevel. I skikkane og kulturen sin, overlevde fossil av desse gamle sivilisasjonane fram til moderne tider - rettnok kamuflert under ferniss av islam og [[arabisk kultur]].» Ali Qleibo, palestinsk antropolog</ref><ref>«(Med referanse til [[Det osmanske riket|osmansk]] tid) Sjølv om dei er stolte av den [[arabarar|arabiske]] arva og ætta si, reknar [[palestinarane]] seg sjølv som etterkomarar ikkje berre av arabiske erobrarar frå 600-talet, men òg frå folket som då alt var der på den tida, som dei gamle [[hebrearane]] og [[kanaanittane]] før dei. Fullstendig klar over eigenarten i palestinsk historie, såg palestinarane seg sjølv som arvingar av dei rike assosiasjonane.» [[Walid Khalidi]], 1984, ''Before Their Diaspora: A Photographic Historie of the Palestinians, 1876–1948''. Institute for Palestine Studies</ref> Som følgje av dette, hevdar begge sider at historia til byen har blitt politisert av den andre for å styrke sine eigne krav på byen,<ref name="bishara"/><ref name="bishara"/><ref>{{cite web|url=http://hnn.us/articles/7257.html|title=How Jews and Arabs Use (and Misuse) the History of Jerusalem to Score Points|author=[[Eric H. Cline]]|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.mythsandfacts.com/conflict/3/jerusalem.pdf|title=One Nation’s Capital Throughout Historie|author=Eli E. Hertz|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> og at ho er boren fram av fokuset kvar forfattar har på forskjellige hendingar og epokar i byhistoria. ===Den første tida=== [[Fil:Jebusite Jerusalem.jpg|mini|upright|venstre|Steinstruktur i Davidsbyen.]] Keramiske funn indikerer at [[Davidsbyen]], som ligg innafor dagens Jerusalem, var busett så langt attende som [[koparalderen]] (ca. 3000-talet fvt.),<ref name="aice">{{cite web|url=https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Peace/jerutime.html|title=Timeline for the History of Jerusalem|work=Jewish Virtual Library|accessdate=16. april 2007|publisher=American-Israeli Cooperative Enterprise}}</ref><ref name="freedman2000">{{Cite book|title=Eerdmans Dictionary of The Bible|last=Freedman|first=David Noel|publisher=Wm B. Eerdmans Publishing|isbn=0-8028-2400-5|date=1. januar 2000|pages=694–95}}</ref> med bevis for ei permanent busetnad tidleg i [[bronsealderen]] (ca. 3000–2800 fvt.).<ref name="freedman2000"/><ref name="mfa-40th">{{cite web|url=http://www.cbs.gov.il/population/new_2009/table3.pdf|format=PDF|publisher=Israelsk statistisk sentralbyrå|title=TABLE 3. – POPULATION(1) OF LOCALITIES NUMBERING ABOVE 2&nbsp;000 RESIDENTS AND OTHER RURAL POPULATION ON 31/12/2008|accessdate=7. oktober 2014}}cal Assessment" in Andrew G. Vaughn and Ann E. Killebrew, eds., «Jerusalem in Bible and Archeology: The First Temple Period" (SBL Symposium Series 18; Atlanta: Society of Biblical Literature, 2003)</ref> [[Forbanningstekstane]] (ca.&nbsp;1800-talet fvt.), som referer til ein by kalla ''rwš3lmm,'' transkribert på forskjellige måtar som ''Rušalimum''/''Urušalimum''/''Rôsh-ramen''<ref name="freedman2000"/><ref>Nadav Na'aman, op.cit s.178–179.</ref> og [[Amarnabreva]] (ca.&nbsp;1300-talet fvt.) kan vere første gongen byen er nemnt.<ref name="vaughn">{{Cite book|title=Jersalem in Bible and Archeology: the First Temple Period|author=Vaughn, Andrew G.|author2=Ann E. Killebrew|date=1. august 2003|chapter=Jerusalem at the Time of the United Kingdom of Israel|isbn=1-58983-066-0|pages=32–33|publisher=Society of Biblical Literature|location=Atlanta}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.biu.ac.il/JS/rennert/history_2.html|publisher=Bar-Ilan University Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies|title=History of Jerusalem from Its Beginning to David|work=Jerusalem: Life Throughout the Ages in a Holy City|accessdate=7. oktober 2014|last=Shalem|first=Yisrael|date=3. mars 1997}}</ref> Somme arkeologar, inkludert [[Kathleen Kenyon]], meiner Jerusalem vart grunnlagd av [[nordvestsemittisk|nordvestlege semittar]] med organiserte busetnader frå kring 2600 fvt. Nadav Na'aman hevdar at festningsverka var senteret i eit kongedøme datert til kring 1700-talet fvt.<ref>Nadav Naʼaman, ''Kanaan in the 2nd Millennium fvt.,'' s.180.</ref> Den første busetnaden låg på [[Ophel]]høgda.<ref>Jerome Murphy-O'Connor, ''Keys to Jerusalem: Collected Essays,'' Oxford University Press, 2012 s.4.</ref> Bibelen nemner først Jerusalem («Salem») som styrt av [[Melkisedek]], ein alliert av [[patriarken Abraham|Abraham]]. Seint i bronsealderen var Jerusalem hovudstaden i ein bystat som var [[vasall]] under egyptarane,<ref>Jane M. Cahill, «Jerusalem at the time of the United Kingdom of Israel», i Andrew G. Vaughn, Ann E. Killebrew (eds.)''Jerusalem in Bible and Archeology: The First Temple Period,'' Society of Biblical Literature, 2003 s.33.</ref> og var då ein liten busetnad som styrte over eit par kringliggande landsbyar og beitemarker, med ein liten egyptisk garnison styrt av herskarar utpeikt av kong [[Abdi-Heba]],<ref>[[Israel Finkelstein]], Neil Asher Silberman,''The Bible Unearthed: Archeology's New Vision of Ancient Israel and the Origin of Sacred Texts,'' Simon and Schuster 2002 s.239.</ref> På tida til [[Seti I]] og [[Ramses II]] vart det gjort store utbyggingar medan velstanden auka.<ref name="Jerome Murphy-O'Connor s.5-6">Jerome Murphy-O'Connor, ''Keys to Jerusalem: Collected Essays,'' Oxford University Press, 2012 s.5–6.</ref> Denne perioden, då Kanaan var ein del av det egyptiske riket, samsvarar i Bibelen med invasjonen til [[Josva]].<ref>K.L. Noll, ''Kanaan and Israel in Antiquity: An Introduction,'' Continuum Publishing, 2002 s.78.</ref> I Bibelen vert det skrive at Jerusalem låg i området som høyrte til [[Benjamin-stamma]]<ref>[http://www.bibel.no/Nettbibelen?query=KQfHFhrKM9emwlaEh/eJOFxP5n0VuNhKCOCXE7+F7AJpPDMhLjuftBz8sZfGoLmf Josva 18:28]</ref><ref>Nadav Naʼaman, ''Kanaan in the 2nd Millennium fvt.,'' s.189: 'Josva kan ikkje reknast som ei truverdig kjelde for rekonstruksjonen av nettverket av kanaanittiske byar. Heller ikkje kongane i Jeriko, Ai, Bethel, Hebron og Debir, eller presentasjonen av Jerusalem som leiar for ein kanaanittisk koalisjon kan reknast som bevis for rekonstruksjon av røyndomen i sein bronsealder. Ein bør ikkje velje ut tilfeldige bevis frå bibelske kjelder for å støtte ein teori. Konklusjonane må trekkjast på grunn av tidlege kjelder og arkeologiske funn’.</ref> men var okkupert av [[jebusittane]]. [[Kong David]] er sagt å ha erobra desse i [[omleiringa av Jebus]], og flytta hovudstaden sin frå [[Hebron]] til Jerusalem, som då vart hovudstaden i eit samla [[Det sameinte Kongedømet Israel|Kongedømet Israel]],<ref>Nadav Naʼaman ''Kanaan in the 2nd Millennium fvt.,'' s.183.</ref> og eit av fleire religiøse senter.<ref>Israel Finkelstein, Neil Asher Silberman,''The Bible Unearthed,'' s.238.</ref> Valet kom kanskje av at Jerusalem ikkje var ein del av stammesystemet i Israel, og dermed høvde godt som eit senter for føderasjonen.<ref name="Jerome Murphy-O'Connor s.5-6"/> Meiningane er delte om ein stor stein struktur og ein nærliggande trappeforma steinstruktur kan ha vore ein del av palasset til kong David, eller er datert til ein seinare periode.<ref name="nytimes">{{Cite news|title=King David's Palace Is Found, Archaeologist Says|last=Erlanger|first=Steven|date=5. august 2005|accessdate=7. oktober 2014|url=http://www.nytimes.com/2005/08/05/international/middleeast/05jerusalem.html?ex=1280894400&en=3c435bc7bd0cd531&ei=5088|work=The New York Times}}</ref><ref>Israel Finkelstein, Amihay Mazar, Brian B. Schmidt, (eds.) ''The Quest for the Historical Israel,'' Society of Biblical Literature, 2007 s.104&nbsp;113, 125–8&nbsp;165,174.</ref> I følgje Bibelen regjerte [[kong David]] i 40 år.<ref>1 Samuel 31:1–13:2 Samuel 5:4–5; Finkelstein, Silberman, op.cit.s.20.</ref> Det generelt aksepterte estimatet for slutten av regjeringstida hans er 970 fvt.{{treng kjelde}} Bibelen skriv at David vart etterfølgd av sonen sin [[Salomo]],<ref name="wwbible">{{Cite book|title=The Complete Book of When and Where: In The Bible And Throughout History|last=Michael|first=E.|author2=Sharon O. Rusten |author3=Philip Comfort |author4=Walter A. Elwell |publisher=Tyndale House Publishers, Inc.|isbn=0-8423-5508-1|date=28. februar 2005|pages=20–1, 67}}</ref> som bygde [[Tempelet i Jerusalem|Det heilage tempelet]] på [[Moriafjellet]]. [[Salomotempelet]] (seinare kjend som ''Det første tempelet'') spelte ei sentral rolle i [[jødisk historie]] som staden der [[Paktarken]] låg.<ref>{{cite web|url=http://www.andrews.edu/ARCHAEOLOGY/archive/merling/newpage3.htm|publisher=Andrew's universitet|title=Where is the Ark of the Covenant?|author=[http://www.andrews.edu/ARCHAEOLOGY/archive/merling/ Merling, David]|accessdate=7. oktober 2014|date=26. august 1993}}</ref> Så langt er det ikkje funne arkeologiske bevis for at Salomotempelet har eksistert og det er ikkje nemnt i andre kjelder enn Bibelen.<ref name="BBC Science and Nature">[http://www.bbc.co.uk/sn/tvradio/programmes/horizon/solomon_qa.shtml BBC Science and Nature]</ref> Då Salomo døydde, braut ti av dei nordlege [[stammene i Israel]] ut av Det samla kongedømet Israel og danna sine eigne nasjonar, kongar, profetar, prestar, tradisjonar knytte til religion, hovudstader og tempel nord i Israel. Dei sørlege stammene, i lag med det [[Kohen|aaronidske presteskapet]], vart verande i Jerusalem, og byen vart hovudstaden i [[Kongedømet Judea]].<ref>Richard A. Freund,[http://books.google.com.au/books?id=3EWWup0o-o4C&pg=PA9 ''Digging Through The Bible: Modern Archeology and the Ancient Bible,''] Rowman & Littlefield, 2009p.9.</ref><ref name=autogenerated1>{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Jerusalem/p/period2-2.htm|publisher=Boston universitet|title=Capital of Judah (930–586)|last=Zank|first=Michael|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Frå den gamle [[israelittisk]]e perioden er det òg gjort arkeologiske funn av [[Hiskiatunnelen]], ein akvedukt bygd av den judeiske kongen [[Hiskia]] og dekorert med gamle hebraiske inskripsjonar, kjend som [[Siloaminskripsjonen]],<ref>Robb Andrew Young, Hezekiha in History and Tradition, s. 49</ref> [[Breidmuren i Jerusalem|Breidmuren]], eit forsvarsverk bygd på 700-talet fvt., òg av Hiskia,<ref>{{cite web|url=http://www.gojerusalem.com/discover/item_11470/The-Broad-Wall |title=The Broad Wall – Jerusalem Attractions, Israel |publisher=GoJerusalem.com |date=26. september 2014 |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> [[Silwanmonolitten]], grava til den kongelege statthaldaren, som var dekorert med monumentale [[hebraisk]]e inskripsjonar,<ref>{{cite web|url=http://www.tau.ac.il/humanities/archeology/projects/proj_past_silwan.html |title=Department of Arcehology – Silwan, Jerusalem: The Survey of the Iron Age Necropolis |publisher=Tau.ac.il |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> og [[Israelittartårnet]], restar av eit gammalt festningsverk, bygd av store, kraftige steinar med utskorne hjørnesteinar, finst òg frå denne perioden.<ref>{{cite web|url=http://www.jewish-quarter.org.il/atar-migd.asp |title=The Israelite Tower |publisher=The Jewish Quarter |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Eit stort vassreservaoar datert til denne perioden vart oppdaga i 2012 nær [[Robinsonbogen]], og indikerte at det fanst eit tettbygd kvarter i området like vest for Tempelhøgda under det judeiske kongedømet.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/History/Early+History+-+archeology/Water-cistern-6. september 2012.htm |title=The First Temple period public water reservoir uncovered in Jerusalem-6. september 2012 |publisher=Mfa.gov.il |date=6. september 2012 |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Då [[Assyria|assyrarane]] erobra Kongedømet Israel i 722 fvt., vart Jerusalem styrkt ved at mange flyktningar drog hit frå dei nordlege kongedøma. Perioden med Det første tempelet enda kring 586 fvt., då babylonarane erobra Judea og Jerusalem, og la Salomotempelet i ruinar.<ref name="bu2-2">{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Jerusalem/p/period2-2-1.htm|publisher=Boston universitet|last=Zank|first=Michael|title=Capital of Judah I (930–722)|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> ===Antikken=== I 538 fvt. inviterte [[Akamenidane|persar]]-[[kongar av Persia|kongen]] [[Kyros den store]] [[det babylonske fangenskapet|jødane i Babylon]] attende til Judea for å bygge opp att Tempelet.<ref>{{cite web|url=http://www.biblegateway.com/passage/?search=Ezra%201:1-4;%206:1-5&version=51;|title=Ezra 1:1–4; 6:1–5|publisher=Biblegateway.com|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Bygginga av [[Det andre tempelet i Jerusalem|Det andre tempelet]] var ferdig i 516 fvt., under regjeringstida til [[Darius I av Persia|Darius den store]], 70 år etter øydelegginga av Det første tempelet.<ref>{{Cite book|title=Between Rome and Jerusalem: 300 Years of Roman-Judean Relations|last=Sicker|first=Martin|isbn=0-275-97140-6|publisher=Praeger Publishers|date=30. januar 2001|page=2 }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Jerusalem/p/period2-3.htm|publisher=Boston University|title=Center of the Persian Satrapy of Judah (539–323)|last=Zank|first=Michael|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Kring 445 fvt. skriv kong [[Artaxerxes I av Persia]] eit skriv som tillet at ein kunne bygge byen (og bymurane) opp att.<ref>{{cite web|url=http://www.biblegateway.com/passage/?search=Nehemiah%201:3;%202:1-8;&version=51;|title=Nehemiah 1:3; 2:1–8|publisher=Biblegateway.com|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Jerusalem tok igjen rolla som hovudstad i Judea og senter for jødisk tilbeding. [[Fil:Jerusalem Modell BW 2.JPG|mini|venstre|Rekonstruksjon av korleis Jerusalem såg ut i det første hundreåret evt., basert på arkeologiske funn.]] Det er oppdaga mange jødiske graver frå [[Den andre tempelperioden]] i Jerusalem. Eit døme, oppdaga nord for [[Gamlebyen i Jerusalem|Gamlebyen]], har restar av menneske i eit [[ossarium]] dekorert med den arameiske inskripsjonen «Simon tempelbyggjaren.»<ref name="jewishvirtuallibrary.org">{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/archeology/jerburial.html |title=Jerusalem – Burial Sites and Tombs of the Second Temple Period |publisher=Jewishvirtuallibrary.org |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Abbagrava, som òg ligg nord for Gamlebyen, har ein arameisk inskripsjon med [[paleo-hebraisk]]e bokstavar som seier: «Eg, Abba, son av presten Eleaz(ar), son av Aaron den høge (presten), Abba, den undertrykte og forfølgde, som var fødd i Jerusalem og reiste i eksil i Babylonia og ført (attende til Jerusalem) Mattathi(ah), son av Jud(ah), og gravlagd i ei grotte som eg kjøpte eit skøyte for»<ref>[http://www.mfa.gov.il/MFA/History/Early%20History%20-%20Archeology/Archaeological%20Sites%20in%20Israel%20-%20Jerusalem-%20Burial Archaeological Sites in Israel-Jerusalem- Burial Sites and Tombs of the Second Temple Period]</ref> [[Benei Hezir-grava]] ligg i [[Kidrondalen]] og er dekorert med monumentale [[doriske søyler]] og hebraiske inskripsjonar, og er indentifisert som gravstaden til prestar frå [[Det andre tempelet]].<ref name="jewishvirtuallibrary.org"/> [[Sanhedrin-gravene]] er eit underjordisk kompleks av 63 graver skore ut i fjellet, som ligg i ein offentleg park nord i Jerusalem i bydelen [[Sanhedria]]. Desse gravene, som truleg var for medlemmar av [[Sanhedrin]]<ref>{{cite book|url=http://books.google.co.il/books?id=9Z2cFY9iGqgC&pg=PA107&lpg=PA107&dq=sanhedrin+tomb&source=bl&ots=oNlYD2A71w&sig=DeCa31FtmXW4wqYGCYPqYy1Kpak&hl=en&sa=X&ei=abN5ULrUMYO40QXB5ICgBw&redir_esc=y#v=onepage&q=sanhedrin%20tomb&f=false |title=Golden Jerusalem By Menashe Har-El |publisher=Books.google.co.il |accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref>{{cite book|url=http://books.google.co.il/books?id=7MK_spizMQwC&pg=PA79&lpg=PA79&dq=tomb+of+the+sanhedrin&source=bl&ots=seJ7KD9qJp&sig=J7QKQlnkyrTyq1tP5EzzUb4N8qs&hl=en&sa=X&ei=ev91UMiOI8Or0QWc7oDgCw&ved=0CDkQ6AEwAg#v=onepage&q=tomb%20of%20the%20-Sanhedrin&f=false |title=Jerusalem, Part 1: 1–704 redigert av Hannah M. Cotton, Leah Di Segni, Werner Eck, Benjamin Isaac, Alla Kushnir-Stein, Haggai Misgav, Jonathan Price, Israel Roll, Ada Yardeni s. 79 |publisher=Books.google.co.il |date=23. desember 2010 |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> og gravert med gamle hebraiske og arameiske skriveri, er datert til mellom 100 fvt. og 100 evt. Då [[Aleksander den store]] erobra Persia, kom Jerusalem og [[Judea]] under makedonsk kontroll, og etter kvart under [[Det ptolemaiske dynastiet]] under [[Ptolemaios I Soter|Ptolemaios I]]. I 198 fvt. tapte [[Ptolemaios V Epiphanes]] Jerusalem og Judea til [[Selevkideriket|selevkidane]] under [[Antiokhos III den store|Antiokhos III]]. [[Selevkideriket|Selevkidane]] prøvde å gjere om Jerusalem til ein [[Hellenistisk sivilisasjon|hellenisert]] [[polis|bystat]], men det tilspissa seg i 168 fvt. då [[makkabearane|makkabearen]] [[Mattathias]] og fem av sønene hans gjorde opprør mot [[Antiokhos IV Epiphanes]] og opprettinga deira av eit [[Det hasmonske dynastiet|hasmonsk]] kongedøme i 152 fvt. med Jerusalem som hovudstad. I 63 fvt. gjekk [[Pompeius den store]] inn i ein kamp om den hasmonske trona og erobra Jerusalem, og [[Den romerske republikken]] fekk eit tak over Judea.<ref>{{Cite book|last=Schiffman|first=Lawrence H.|title=From Text to Tradition: A History of Second Temple and Rabbinic Judaism|publisher=Ktav Publishing House|år=1991|isbn=0-88125-371-5|pages=60–79}}</ref> Etter ein kort invasjon av parthiarar, som støytta dei rivaliserande hashmoneiske herskarane, var Judea åstad for kampar mellom pro-romerske og pro-parthiske styrkar, noko som etter kvart førte til at ein [[edom]]itt kalla Herodes steig fram. [[Fil:Ercole de Roberti Destruction of Jerusalem Fighting Fleeing Marching Slaying Burning Chemical reactions b.jpg|mini|venstre|Den romerske kringsetjinga og øydelegginga av Jerusalem (David Roberts, 1850).]] Etter kvart som [[Romarriket|Roma]] vart sterkare, sette dei inn [[Herodes den store|Herodes]] som ein jødisk [[satellittstat|vasallkonge]]. Herodes den store, som han vart kjend som, vigde seg sjølv til å utvikle byen og gjere han vakrare. Han bygde murar, tårn og palass, og [[Herodes-tempelet|utvida Tempelhøgda]], støtta opp tempelplassen med steinblokker som vog opp mot 100 tonn. Under Herodes vart området kring Tempelhøgda dobbelt så stort.<ref name="wwbible"/><ref>{{Cite book|title=This Is Jerusalem|last=Har-el|first=Menashe|publisher=Kanaan Publishing House|pages=68–95|år=1977|isbn=0-86628-002-2}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Michael_Zank/Jerusalem/tempelmount.html|title=The Temple Height|last=Zank|first=Michael|publisher=Boston University|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Kort tid etter Herodes døydde, i år 6 evt., kom Judea direkte under romersk styre som [[Judea provins]],<ref>{{Cite book|title=The Historical Jesus: the life of a Meditteranean Jewish peasant|last=Crossan|first=John Dominic|authorlink=John Dominic Crossan|isbn=0-06-061629-6|publisher=HarperCollins|location=San Francisco|date=26. februar 1993|edition=Reprinted|page=92}}</ref> sjølv om det herodiske dynastiet gjennom [[Agrippa II]] vart verande vasallkongar i naboområda fram til 96 evt. Det romerske styret over Jerusalem og regionen vart utfordra i [[den første jødisk-romerske krigen]], som enda med ein romersk siger. Det andre tempelet vart øydelagd i 70 evt., og heile byen vart øydelagd i krigen. Den jødiske historikaren [[Josefus]] som levde på denne tida, skreiv at byen «var så grundig jamna med jorda at det ikkje var noko att som kunne overtyde vitjande til å tru at det ein gong hadde vore ein busetnad.»<ref>Josefus, Jewish War, 7:1:1</ref> Det romerske styret vart igjen utfordra under [[Bar Kokhba-opprøret]] frå 132 evt. til det vart slått ned av romarane i 135 evt. Etter Bar Kokhba-opprøret, slo keisar [[Hadrian]] [[Judea provins]] saman med naboprovinsane under det nye namnet ''[[Syria Palaestina]]'', og erstatta namnet Judea.<ref>Elizabeth Speller, [http://books.google.com/books?id=3c8kB3m0r8kC&pg=PT218 Following Hadrian: A Second-Century Journey Through the Roman Empire], Oxford University Press, 2004, s. 218</ref> Byen fekk namnet [[Aelia Capitolina]],<ref>{{cite web|url=http://www.usd.edu/erp/Palestine/people&p.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080310053409/http://www.usd.edu/erp/Palestine/people&p.htm|archivedate=10. mars 2008|title=Palestine: People and Places|accessdate=7. oktober 2014|last=Lehmann|first=Clayton Miles|work=The On-line Encyclopedia of the romersk Provinces|publisher=The University of South Dakota}}</ref> og bygd opp att i stil som ein typisk romersk by. Det var dødsstraff for jødar å dra inn i byen, utanom ein dag i året, under feiringa av [[tisj‘á beáb]]. Samla sett førte desse tiltaka<ref name="Schäfer2003">{{cite book|author=Peter Schäfer|title=The Bar Kokhba war reconsidered: new perspectives on the second Jewish revolt against Rome|url=http://books.google.com/books?id=1TA-Fg4wBnUC&pg=PA36|accessdate=4. desember 2011|år=2003|publisher=Mohr Siebeck|isbn=978-3-16-148076-8|pages=36–}}</ref><ref name="erp-places">{{cite web|url=http://www.usd.edu/erp/Palestine/history.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080310053428/http://www.usd.edu/erp/Palestina/history.htm|archivedate=10. mars 2008|title=Palestine: History|accessdate=7. oktober 2014|date=22. februar 2007|last=Lehmann|first=Clayton Miles|work=The On-line Encyclopedia of the Roman Provinces|publisher=The University of South Dakota}}</ref><ref>{{Cite book|last=Cohen|first=Shaye J. D.|chapter=Judaism to Mishnah: 135–220 C.E|title=Christianity and Rabbinic Judaism: A Parallel History of their Origins and Early Development|editor=Hershel Shanks|år=1996|location=Washington DC|page=196|publisher=Biblical Archeology Society}}</ref> (som òg omfatta jødiske kristne)<ref>Emily Jane Hunt,''[http://books.google.com.au/books?id=Dn5ERgK0djMC&pg=PA7 Christianity in the second century: the case of Tatian,]'' Psychology Press, 2003, s. 7</ref> i røynda til at byen vart «sekularisert».<ref>E. Mary Smallwood [http://books.google.com/books?id=nw0VAAAAIAAJ&pg=PA460 The Jews under Roman rule: from Pompeius to Diocletian : a study in political relations ] BRILL, 1981, s. 460.</ref> Forbodet for jødar vart opprettheldt til 600-talet,<ref>{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Jerusalem/p/period3-2.htm|last=Zank|first=Michael|publisher=Boston University|title=Byzantian Jerusalem|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> men kristne fekk etter kort tid lov til å dra inn i byen. På 300-talet gav den romerske keisaren [[Konstantin I]] ordre om å byggje kristne, heilage stader i byen, inkludert [[Den heilage grav-kyrkja]]. Graver frå den bysantinske tida er utelukkande kristne, og indikerer at folkesetnaden i Jerusalem i bysantinsk tid truleg berre bestod av kristne.<ref>Gideon Avni,[http://books.google.com.au/books?id=ZLucAgAAQBAJ&pg=PA144 ''The Byzantine-Islamic Transition in Palestine: An Archaeological Approach,''] Oxford University Press 2014 s.144.</ref> På 400-talet heldt den austlege vidareføringa av [[Romarriket]], [[Austromarriket]], styrt frå [[Konstantinopel]], framleis kontroll over byen. I løpet av få tiår gjekk Jerusalem frå bysantinsk til persisk styre og så attende til romersk-bysantinsk styre. Etter den [[Sasanide-dynastiet|sassanidiske]] [[Khosrau II]] tidleg på 600-talet pressa seg gjennom Syria, gjekk generalane hans [[Shahrbaraz]] og [[Shahin Vahmanzadegan|Shahin]] til åtak på Jerusalem med hjelp av jødar frå [[Palaestina Prima]], som hadde gjort opprør mot bysantinarane.<ref name="AntiokhosStrategos">{{Cite book|last=Conybeare|first=Frederick C.|authorlink=Frederick Cornwallis Conybeare|title=The Capture of Jerusalem by the persarane in 614 AD|series=English Historical Review 25|år=1910|pages=502–517 |isbn=}}</ref> I [[omleiringa av Jerusalem i 614|omleiringa av Jerusalem]] i 614, etter 21 dagar med nådelaus omleiring, vart Jerusalem erobra. Bysantinske krøniker skriv at sassanidane og jødane slakta ned tusenvis av kristne i byen, mange ved [[Mamillabassenget]], og øydela monumenta og kyrkjene deira, inkludert [[Den heilage grav-kyrkja]]. Denne episoden er mykje omdiskutert blant historikarar.<ref>{{cite web|url=http://www.jstor.org/discover/10.2307/4467519?uid=3738936&uid=2129&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21104765812127|last=Horowitz|first=Elliot|publisher=Jewish Social Studies|title=Modern Historians and the Persian Conquest of Jerusalem in 614|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Den erobra byen vart verande under sassanidane i femten år, før den bysantinske keisaren [[Heraklios]] erobra han attende i 629.<ref>Rodney Aist,''The Christian Topography of Early Islamic Jerusalem,''Brepols Publishers, 2009 s.56:'Persian control of Jerusalem lasted from 614 to 629'.</ref> Jerusalem nådde størst storleik og folketal på slutten av Den andre tempel-peiorden, då byen dekte to kvadratkilometer og hadde eit folketal på 200&nbsp;000.<ref name="erp-places"/><ref>{{Cite book|title=This Is Jerusalem|last=Har-el|first=Menashe|publisher=Kanaan Publishing House|pages=68–95|isbn=0-86628-002-2|år=1977}}</ref> ===Mellomalderen=== [[Fil:Dome of the Rock viewed through Bab al-Qattanin.jpg|mini|upright|[[Klippedomen]] sett gjennom Bomullsporten.]] Den bysantinske Jerusalem vart erobra av arabiske armear under [[Umar ibn al-Khattab]] i 634 evt. Blant [[muslimar]] i den tidlegaste islamtida, vart han kalla ''Madinat bayt al-Maqdis'' («Tempelbyen»)<ref>Ben-Dov, M. ''Historical Atlas of Jerusalem''. Omsett av David Louvish. New York: Continuum, 2002, s. 171</ref> som var avgrensa til Tempelhøgda. Resten av byen «...&nbsp;vart kalla Iliya, og syner til det romerske namnet gjeve til byen etter øydelegginga i 70 evt.: ''Aelia Capitolina''».<ref>Linquist, J.M., ''The Temple of Jerusalem'', Praeger, London, 2008, s. 184</ref> Seinare vart Tempelhøgda kalla ''al-Haram al-Sharif'', «Den edle heilagdomen», medan byen kring vart kjend som ''Bayt al-Maqdis'',<ref>Grabar, Oleg. The Shape of the Holy: Early Islamic Jerusalem. With Contributions by Mohammad al-Asad, Abeer Audeh, Said Nuseibeh. Princeton: Princeton University Press, 1996, s. 112</ref> og seinare ''al-Quds al-Sharif'' «Den edle byen». [[Islamisering]]a av Jerusalem byrja i det første året [[den muslimske kalenderen|A.H.]] (623 evt.), då muslimar vart instruert til å vende seg mot byen, medan dei utførte den daglege [[prostrasjon]]en og i følgje muslimsk religiøs tradisjon, var det her [[Muhammed]] si nattreise og himmelfart fann stad. Etter 13 år, vart retninga for bøna flytta til Mekka.<ref>''In the Lands of the Prophet'', Time-Life, s. 29</ref><ref name="Watt1974">{{cite book|author=William Montgomery Watt|title=Muhammad: prophet and statesman|url=http://books.google.com/books?id=zLN2hNidLw4C&pg=PA113|accessdate=7. oktober 2014|date=7. februar 1974|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-881078-0|pages=112–113}}</ref> I 638 evt. strekte det islamske [[kalifat]]et seg til Jerusalem.<ref>''Jerusalem: Illustrated History Atlas'' Martin Gilbert, Macmillan Publishing, New York, 1978, s. 7</ref> Med den [[den muslimske erobringa av Syria|arabiske erobringa]] fekk jødar lov å vende attende til byen.<ref>{{Cite book|title=A Palestinian History, 634–1099|last=Gil|first=Moshe|publisher=Cambridge University Press|date=February 1997|isbn=0-521-59984-9|pages=70–71 }}</ref> [[Rashidun]]-kalifen [[Umar|Umar ibn al-Khattab]] signerte ein avtale med den [[monofysittisme|monofysittiske]] kristne patriarken [[Sofronios av Jerusalem|Sofronios]], og forsikra han om at dei kristne heilage stadane og folkesetnaden i Jerusalem var trygge under muslimsk styre.<ref>{{Cite book|title=A Historie of the Crusades: The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem|last=Runciman|first=Steven|publisher=Penguin Books|år=1951|pages=Vol.1, s. 3–4|nopp=true|isbn=0-521-34770-X}}</ref> I følgje ein kristen-arabisk tradisjon, skal kalifen Umar, då han vart ført til Den heilage grav-kyrkja, den heilagaste staden for dei kristne, ha nekta å be der, slik at muslimane ikkje sidan skulle gjere krav om å få kyrkja ombygd til ein moské.<ref>[[Steven Runciman]], ''A History of the Crusades,'' (3 vols.1951–1954, Cambridge University Press), Penguin Books, 1965 vol. 1, s. 3–4, citing [[patriark Eutykhios av Alexandria|Eutykhios]], [[Mikael syraraen]] og Elias av Nisibin. Dei mange kjeldene om denne historia er oppsummert i Hugues Vincent, F. M. Abel, [http://books.google.com/books/about/J%25C3%25A9rusalem_nouvelle.html Jérusalem Nouvelle], 1914 tome 2, s. 930–932,</ref> Han bad utafor kyrkja, der [[Omarmoskéen i Jerusalem|Umarmoskéen (Omar)]] framleis står i dag, ovanfor inngangen til Den heilage grav-kyrkja. I følgje den galliske biskopen [[Arculf]], som budde i Jerusalem frå 679 til 688, var Umarmoskéen ein rektangulær trestruktur bygd over nokre ruinar og kunne ta 3&nbsp;000 folk.<ref name="Yisrael Shalem">{{cite web|url=http://www.biu.ac.il/js/rennert/history_8.html|last=Shalem|first=Yisrael|publisher=Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies, [[Bar-Ilan universitet]]|title=The Early Arabic Period – 638–1099|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Då muslimane gjekk til ''Bayt Al-Maqdes'' for første gong, søkte dei etter ein stad for [[Al-Masjed Al-Aqsa|Al-Aqsa-moskéen]] («Den fjernaste moskéen») som var nemnt i [[Koranen]] og [[Hadith]] i følgje islam. Arabiske og hebraiske kjelder frå den tida skriv at staden var full av søppel, og at arabarane og jødane rydda opp i området.<ref>Rivka Gonen, ''Contested holiness: Jewish, Muslim, and Christian perspectives on the Temple Height in Jerusalem,'' Ktav Publishing House, 2003, s. 85.</ref> [[Omajadane|Omajade-kalifen]] [[Abd al-Malik ibn Marwan|Abd al-Malik]] bestilte bygginga av [[Klippedomen]] seint på 600-talet.<ref>{{Cite book|title=The Holy City: Jerusalem in Theology of the Old Testament|last=Hoppe|first=Leslie J.|publisher=Michael Glazier Books|date=August 2000|isbn=0-8146-5081-3|page=15 }}</ref> Historikaren [[al-Muqaddasi]] frå 900-talet skreiv at Abd al-Malik bygde heilagdomen for å konkurrere med stordomen til dei monumentale kyrkjene i Jerusalem.<ref name="Yisrael Shalem"/> Dei neste fire hundre åra vart Jerusalem mindre viktig då arabarar kjempa om kontroll over området.<ref>{{cite web|url=http://www.bu.edu/mzank/Jerusalem/p/period4-3.htm|last=Zank|first=Michael|publisher=Boston University|title=Abbasid Period and fatimidane Rule (750–1099)|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Ei messianisk [[karaittisk jødedom|karaittisk]] rørsle samla seg i Jerusalem kring tusenårsskiftet, og førte til ein «gullalder» for karaittisk vitskap der, som enda då krossfararne kom til området.<ref>David E. Sklare, 'Yūsuf al-Bașīr:Theological Aspects of his Halakhic Works,' in Daniel Frank (ed.) ''The Jews of Medieval Islam: Community, Society & Identity,'' E. J. Brill, 1995, s. 249–270. s. 249.</ref> [[Fil:1099jerusalem.jpg|mini|upright|Mellomalderillustrasjon som syner erobringa av Jerusalem under det første krosstoget i 1099.]] I 1099 dreiv [[Fatimidekalifatet|fatimidane]] ut dei innfødde kristne innbyggjarane, før Jerusalem vart [[omleiringa av Jerusalem i 1099|erobra]] av [[krosstoga|krossfararar]], som massakrerte dei fleste muslimske og jødiske innbyggjarane då dei forsvarte åtaket mot byen, etter ein kort periode med omleiring. Byen stod då folketom. Seinare danna krossfararane [[kongedømet Jerusalem]]. Byen stod i røynda heilt tom og vart kolonisert på ny av forskjellige folk som [[grekarar]], [[bulgararar]], [[ungararar]], [[georgiarar]], [[armenarar]], [[syrarar]], [[egyptarar]], [[nestorianarar]], [[maronittar]], [[Jacob Baradeus|jakobittiske]] monofysittar, [[koptarar]] og andre, for å hindre overlevande muslimar og jødar å vende attende. Det nordaustlege kvarteret vart busett på ny av austlege kristne frå [[Transjordan]].<ref>Adrian J. Boas, ''Jerusalem in the Time of the Crusades,'' Routledge 2001, s. 14,35.</ref> Som følgje av dette hadde folketalet i Jerusalem i 1099 klatra attende til 30&nbsp;000.<ref>{{Cite journal|last=Hull|first=Michael D.|date=June 1999|title=First Crusade: Siege of Jerusalem|journal=Military History|url=http://www.historynet.com/historical_conflicts/3028446.html?page=4&c=y|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> I 1187 vart byen erobra frå krossfararane av [[Saladin]] som tillet jødar og muslimar å vende attende og slå seg ned i byen.<ref name="century1">{{cite web|url=http://www.centuryone.com/hstjrslm.html|publisher=The CenturyOne Foundation|title=Main Events in the History of Jerusalem|accessdate=7. oktober 2014|år=2003|work=Jerusalem: The Endless Crusade}}</ref> Under overgjevingsvilkåra vart 60&nbsp;000 frankarar utviste. Den austleg kristne folkesetnaden fekk lov å bli verande.<ref>Adrian J. Boas, ''Jerusalem in the Time of the Crusades,'' Routledge 2001, s. 16,19</ref> Under [[Ajjubide-dynastiet]] til Saladin, vart det investert mykje i bygging av hus, marknader, offentlege bad og pilegrimsherberge, i tillegg til religiøse gåver. Gjennom det meste av 1200-talet minka statusen til Jerusalem til ein landsby, sidan han ikkje lenger hadde strategisk verdi og ajjubidane sleit med krig.<ref>{{Cite book|title=Cities of the Middle East and Northern Africa: A Historical Encyclopedia |url=http://books.google.com/?id=3SapTk5iGDkC&printsec=frontcover&dq=Cities+of+the+Middle+East#PPA156,M1|first1=Janet L.|last1=Abu-Lughod|first2=Michael|last2=Dumper|år=2007|publisher=Afvt.-CLIO|isbn=978-1-57607-919-5|page=209|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Frå 1229 til 1244 kom Jerusalem på fredleg vis igjen under kristen kontroll etter ein avtale frå 1229 mellom krossfararen [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|den tysk-romerske keisaren Fredrik II]] og [[al-Kamil]], ein ajjubide-[[sultan]] frå [[Egypt]], som enda [[det sjette krosstoget]].<ref name=Addington01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=4CBEesvW2okC&pg=PA59&dq=from+1229+to+1244+jerusalem+returned+to+Christian+control&hl=en&sa=X&ei=byyIU5yRKYuq7Qbf6oCwBA&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=from%201229%20to%201244%20jerusalem%20returned%20to%20Christian%20control&f=false |title=The Patterns of War Through the Eighteenth Century|series=Midland book|publisher=[[Indiana University Press]]|author=[[Larry H. Addington]]|page=59 | date=1990|isbn=9780253205513|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref name=Pringle01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=X0jH6VPi4-gC&pg=PA5&dq=from+1229+to+1244+jerusalem+returned+to+Christian+control&hl=en&sa=X&ei=byyIU5yRKYuq7Qbf6oCwBA&ved=0CDsQ6AEwAg#v=onepage&q=from%201229%20to%201244%20jerusalem%20returned%20to%20Christian%20control&f=false |title=The Churches of the Crusde Kingdom of Jerusalem: Volume 3, The City of Jerusalem: A Corpus|series=[https://www.google.ie/search?tbo=p&tbm=bks&q=bibliogroup:%22The+Churches+of+the+krossfarar+Kingdom+of+Jerusalem%22&source=gbs_metadata_r&cad=8 The Churches of the Crusde Kingdom of Jerusalem]|publisher=[[Cambridge University Press]]|author=[[Denys Pringle]]|page=5 | date=2007|isbn=9780521390385|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref name=Wharton01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=P1_BBK-LsesC&pg=PA106&dq=from+1229+to+1244+jerusalem+returned+to+Christian+control&hl=en&sa=X&ei=byyIU5yRKYuq7Qbf6oCwBA&ved=0CDUQ6AEwAQ#v=onepage&q=from%201229%20to%201244%20jerusalem%20returned%20to%20Christian%20control&f=false |title=Selling Jerusalem: Relics, Replicas, Theme Parks|publisher=[[University of Chicago Press]]|author=[[Annabel Jane Wharton]]|page=106 | date=2006|isbn=9780226894225|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref name=Askari01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=U6REAgAAQBAJ&pg=PA52&dq=from+1229+to+1244+jerusalem+returned+to+Christian+control&hl=en&sa=X&ei=byyIU5yRKYuq7Qbf6oCwBA&ved=0CEUQ6AEwBA#v=onepage&q=from%201229%20to%201244%20jerusalem%20returned%20to%20Christian%20control&f=false |title=Conflicts in the Gulf of Persia: Origins and Evolution|publisher=[[Palgrave Macmillan]]|author=[[Hossein Askari]]|page=52 | date=2013|isbn=9781137358387|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref name=Maoz01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=o6YuXfFUwBgC&pg=PA3&dq=from+1229+to+1244+jerusalem+returned+to+Christian+control&hl=en&sa=X&ei=byyIU5yRKYuq7Qbf6oCwBA&ved=0CEAQ6AEwAw#v=onepage&q=from%201229%20to%201244%20jerusalem%20returned%20to%20Christian%20control&f=false |title=The Meeting of Civilizations: Muslim, Christian, and Jewish|publisher=[[Sussex Academic Press]]|editor=[[Moshe Ma'oz]]|page=3 | date=2009|isbn=9781845193959|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Ajjubidane fekk ha kontroll over dei muslimske heilage stadane, og arabiske kjelder indikerer at Fredrik ikkje fekk lov å bygge opp att festningsverka i Jerusalem. I 1244 vart Jerusalem plyndra av [[tartarar]] frå [[Khwarazmi-dynastiet]], som tok livet av den kristne folkesetnaden i byen og dreiv ut jødane.<ref>''Jerusalem: Illustrated Historie Atlas'' Martin Gilbert, Macmillan Publishing, New York, 1978, s. 25.</ref> Khwarezmi-tartarane vart drivne ut av ajjubidane i 1247. Frå 1260<ref name=Grove01a>{{cite book |url=http://books.google.ie/books?id=un4WcfEASZwC&pg=RA1-PA348&dq=After+1260+Jerusalem+was+incorporated+into+the+domains+of+the+Mamluk+Sultans&hl=en&sa=X&ei=SGKIU76sHI_d7Qb5o4DgBA&ved=0CC8Q6AEwAA#v=onepage&q=After%201260%20Jerusalem%20was%20incorporated%20into%20the%20domains%20of%20the%20Mamluk%20Sultans&f=false |title=Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set|publisher=[[Oxford University Press]]|page=348 |isbn=9780195309911|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> til 1517 vart Jerusalem styrt av [[mamelukkane]]. I denne perioden var det mange kampar mellom mamelukkane på den eine sida og krossfararne og [[mongolane]] på den andre. Området vart òg råka av fleire [[jordskjelv]] og [[svartedauden]].{{treng kjelde}} Somme europeiske kristne vart verande i byen for [[Ridderordenen av Den heilage grava i Jerusalem]]. ===1500–1800-talet − Osmansk styre=== [[Fil:DavtowerS.jpg|mini|Davidborga og dei osmanske murane]] I 1517 kom Jerusalem og området rundt under [[Det osmanske riket|osmanske tyrkarar]], som generelt heldt kontrollen over området fram til 1917.<ref name="century1"/> Jerusalem opplevde ei blømande tid med fred under [[Suleiman den store]] – og dei storslåtte murane kring [[Gamlebyen i Jerusalem|Gamlebyen]] vart bygd opp att. Gjennom det meste av osmansk styre, vart Jerusalem verande ein provinsby, men likevel eit viktig religiøst senter, men låg ikkje langs hovudvegen mellom [[Damaskus]] og [[Kairo]].<ref>Amnon Cohen. «Economic Life in Ottoman Jerusalem"; Cambridge University Press, 1989</ref> Den engelske referanseboka ''Modern history or the present state of all nations'' skriven i 1744 skriv at «Jerusalem vert framleis rekna som hovudstaden i Palestina».<ref>{{cite book|title=Modern history or the present state of all nations|last=Salmon|first=Thomas|authorlink=Thomas Salmon (historian)|page=461|år=1744|url=http://books.google.com/?id=f7I-AAAAcAAJ&pg=PA534|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Osmanarane førte med seg mange nyskapingar. Moderne postsystm styrt av forskjellige konsular og faste skysstenester var av dei første teikna på modernisering i byen.<ref name="multiref1">[http://jeru.huji.ac.il/eh1.htm The Jerusalem Mosaic], Hebraisk universitet, 2002</ref> Midt på 1800-talet byde osmanarane den første asfalterte vegen frå Jaffa til Jerusalem, og i 1892 hadde jernbanen kome til byen.<ref name="multiref1"/> Med annekteringa av Jerusalem av [[Muhammad Ali av Egypt]] i 1831, vart det oppretta ambassadar og konsulat i byen. I 1836 tillet [[Ibrahim Pasha av Egypt|Ibrahim Pasha]] dei jødiske innbyggjarane i Jerusalem å få bygge opp att fire store synagoger, mellom anna [[Hurvasynagoga|Hurva]].<ref name="multiref2">''Jerusalem: Illustrated Historie Atlas'' Martin Gilbert, Macmillan Publishing, New York, 1978, s. 37</ref> I [[arabaropprøret i Palestina i 1834]] leia Qasim al-Ahmad styrkane sine frå [[Nablus]] og gjekk til åtak på Jerusalem og med hjelp av [[Abu Ghosh]]-klanen gjekk han inn i byen den 31. mai 1834. The kristne and jødar of Jerusalem were subjected to attacks. Ibrahim's Egyptian army routed Qasim's forces in Jerusalem the following month.<ref>1834 Palestinan Arabic Revolt * Joel Beinin (2001) Workers and peasants in the modern Middle East - Cambridge University Press, ISBN 0-521-62903-9, s. 33 * Beshara, Doumani. (1995). ''[http://www.escholarship.org/editions/view?docId=ft896nb5pc&chunk.id=s1.1.6&toc.depth=1&toc.id=s1.1.6&brand=eschol;query=Qasim#1 Rediscovering Palestine: Egyptian rule, 1831–1840]'' University of California Press.</ref> [[Fil:Ben Zakai.jpg|mini|Ben-Zakai-synagoga i 1893.]] Det osmanske styret vart sett inn att i 1840, men mange egyptiske muslimar vart verande i Jerusalem og jødar frå [[Alger]] og Nord-Afrika byrja å slå seg ned i byen i stadig større tal.<ref name="multiref2"/> I 1840- og 1850-åra byrja dei internasjonale maktene ein dragkamp i Palestina der dei prøvde å verne dei religiøse minoritetane i regionen, ein kamp som hovudsakleg vart utført av konsulane i Jerusalem.<ref>''Encyclopaedia Judaica'', Jerusalem, Keter, 1978, Volume 9, «State of Israel (Historical Survey)», s. 304–306</ref> I følgje den prøyssiske konsulen, var folkesetnaden i 1845 16&nbsp;410, med 7&nbsp;120 jødar, 5&nbsp;000 muslimar, 3&nbsp;390 kristne, 800 tyrkiske soldagar og 100 europearar.<ref name="multiref2"/> Mengda kristne pilegrimar aukar under osmanarane, og dobla folketalet i byen kring [[påske]]tid.<ref>''Jerusalem: Illustrated Historie Atlas'' Martin Gilbert, Macmillan Publishing, New York, 1978, s. 35</ref> I 1860-åra oppstod det nye bydelar utafor murane til Gamlebyen for å huse pilegrimar og utbetre dei dårlege sanitære tilhøva inne i byen. [[Migraš ha-Rusim]] og [[Mishkenot Sha'ananim]] vart grunnlagde i 1860,<ref>{{cite web|last=Eylon|first=Lili|title=Jerusalem: Architecture in the Late Ottoman Period|work=Focus on Israel|publisher=Israelsk utanriksdepartement|date=April 1999|url=http://www.mfa.gov.il/mfa/mfaarchive/1990_1999/1999/4/focus%20on%20israel-%20jerusalem%20-%20architecture%20in%20the%20l|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> etterfølgd av mange andre som [[Mahane Israel]] (1868), [[Nahalat Shiv'a]] (1869), [[HaMoshava HaGermanit]] (1872), [[Beit David]] (1873), [[Mea Shearim]] (1874), [[Shimon HaTzadik|Shimon HaZadiq]] (1876), [[Beit Ya'akov i Jerusalem|Beit Ya'aqov]] (1877), [[Abu Tor]] (1880-åra), [[Den amerikanske kolonien i Jerusalem|Den svensk-amerikanske kolonien]] (1882), [[Yemin Moshe]] (1891) og [[Mamilla]], [[Wadi al-Joz]] kring hundreårsskiftet. I 1867 rapporterte amerikanske misjonærar at det estimerte folketalet i Jerusalem var 'over' 15&nbsp;000, med 4&nbsp;000 til 5&nbsp;000 jødar og 6&nbsp;000 muslimar. Kvart år var det 5&nbsp;000 til 6&nbsp;000 russiske, kristne pilegrimar.<ref>Ellen Clare Miller, ''Eastern Sketches – notes of scenery, schools and tent life in Syria and Palestine''. Edinburgh: William Oliphant and Company. 1871. s. 126</ref> I 1874 vart Jerusalem senteret i eit spesielt administrativt distrikt, sjølvstendig frå [[Syria vilayet]] og direkte underlagt [[Istanbul]], kalla [[Jerusalem mutasarrifat]].<ref>{{cite book|first=James P.|last=Jankowski|title=Rethinking Nationalism i arabarar Midtausten|url=http://books.google.com/?id=f3axNF2GdCkC&dq=Jerusalem+1874+Ottoman|publisher=Columbia University Press|år=1997|page=174|isbn=0231106955}}</ref> Fram til 1880-åra var det ingen formell [[barneheim]]ar i Jerusalem, sidan familiar generelt tok vare på kvarandre. I 1881 vart [[Diskin barneheim]] grunnlagd i Jerusalem då foreldrelause jødiske barn etter ein russisk [[pogrom]] kom til byen. Fleire barneheimar vart grunnlagd i Jerusalem på byrjinga av 1900-talet som [[Zion Blumenthal barneheim]] (1900) og [[Den generelle israelske barneheimen for jenter]] (1902).<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/?id=eLgOAAAAQAAJ&pg=PA3&dq=zion+orphanage+jerusalem#v=onepage&q=zion%20orphanage%20jerusalem&f=false|title=israelarar in Institutions: Studies in child placement, practice, and policy|first=Eliezer David|last=Jaffe|år=1983|publisher=Taylor & Francis|isbn=0-677-05960-4|page=3}}</ref> ===1917–1948 − Det britiske mandatet=== {{detaljar|Palestinamandatet}} [[Fil:Allenby enters Jerusalem 1917.jpg|mini|[[Edmund Allenby, 1. vicomte Allenby|General Edmund Allenby]] går inn i [[Gamlebyen i Jerusalem]] (11. desember 1917).]] I 1917 etter [[slaget ved Jerusalem i 1917|slaget ved Jerusalem]], vart byen erobra av [[den britiske arméen]], leia av [[Edmund Allenby, 1. vicomte Allenby|general Edmund Allenby]].<ref>{{Cite book|last=Fromkin|first=David|publisher=Owl Books e|edition=2nd reprinted|isbn=0-8050-6884-8|date=1. september 2001|title=A Peace to End All Peace: The Fall of The Ottman Empire and the Creation of the Modern Middle East|pages=312–3}}</ref> I 1922 gav [[Folkeforbundet]] ved [[Lausannekonferansen]] Storbritannia styret over [[Palestinamandatet]], nabomandatet [[emiratet Transjordan|Transjordan]] i aust på andre sida av [[Jordanelva]], og [[Det britiske mandatet for Mesopotamia|Irakmandatet]] bortafor der. Frå 1922 til 1948 vart forholdet mellom dei arabiske kristne og muslimane og den aukande jødiske folkesetnaden i Jerusalem dårlegare, og det førte til mykje uro. I Jerusalem var det [[Palestinaopprøra i 1920|arabiske opprør i 1920]] og [[Palestinaopprøra i 1929|i 1929]]. Under britane vart det bygd nye hagebydelar i vest og nord i byen<ref>{{Cite journal|last=Tamari|first=Salim|authorlink=Salim Tamari|år=1999|title=Jerusalem 1948: The Phantom City|journal=Jerusalem Quarterly File|issue=3|format=Reprint|url=http://www.library.cornell.edu/colldev/mideast/tamjer.htm|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060909050148/http://www.library.cornell.edu/colldev/mideast/tamjer.htm|archivedate=9. september 2006|accessdate=7. oktober 2014}}</ref><ref name="ingeborg-mandate">{{cite web|url=http://www.biu.ac.il/JS/rennert/history_12.html|publisher=Bar-Ilan universitet Ingeborg Rennert Center for Jerusalem Studies|title=Det britiske mandatet|work=Jerusalem: Life Throughout the Ages in a Holy City|accessdate=7. oktober 2014|last=Eisenstadt|first=David|date=26. august 2002}}</ref> og institusjonar for høgare utdanning, som [[Det hebraiske universitetet i Jerusalem|Hebraisk universitet]] vart grunnlagd.<ref name="huji-history">{{cite web|url=http://www.huji.ac.il/huji/eng/aboutHU_history_e.htm|publisher=Det hebraiske universitetet i Jerusalem|title=Historie|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> ===Etter 1948=== [[Fil:PikiWiki Israel 20755 The Palmach.jpg|mini|venstre|[[Palmach]]-soldatar går til åtak på San Simon-klosteret i Katamon i Jerusalem i april 1948 (rekonstruksjon).]] Då Palestinamandatet gjekk mot slutten, tilrådde [[Dei sameinte nasjonane]] ein delingsplan som skapte «eit særskild internasjonalt regime i Jerusalem som består av eit ''[[corpus separatum i Jerusalem|Corpus separatum]]'' styrt av SN.»<ref>{{cite web|url=http://domino.un.org/unispal.nsf/52b7d0e66142a40e85256dc70072b982/6362111f689724d705256601007063f2!OpenDocument|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080126145437/http://domino.un.org/unispal.nsf/52b7d0e66142a40e85256dc70072b982/6362111f689724d705256601007063f2!OpenDocument|archivedate=28. september 2014|publisher=The Dei sameinte nasjonane|date=22. januar 1948|accessdate=7. oktober 2014|title=Considerations Affecting Certain of the Provisions of the General Assembly Resolution on the «Future Government of Palestine»: The City of Jerusalem}}</ref> Det internasjonale regimet (som òg omfatta byen Betlehem) skulle vare i ti år, før det skulle haldast ei [[folkeavstemming]] som skulle avgjere framtida til byen. Planen vart ikkje sett i verk, sidan [[den arabisk–israelske krigen i 1948|det braut ut krig i 1948]], medan britane trekte seg attende frå Palestina og Israel erklærte sjølvstende.<ref name="lapidoth">{{cite web |last=Lapidoth |first=Ruth |title=Jerusalem: Legal and Political Background |work=Israel Ministry of Foreign Affairs |accessdate=22 July 2008 |date=30 June 1998 |url=http://www.israel-mfa.gov.il/mfa/peace%20process/guide%20to%20the%20peace%20process/jerusalem-%20legal%20and%20political%20background |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070807025057/http://www.israel-mfa.gov.il/mfa/peace+process/guide+to+the+peace+process/jerusalem-+legal+and+political+background |archivedate=7 August 2007 }}</ref> Etter krigen 1948–49 blei byen delt mellom [[Jordan]] og Israel. I 1949 proklamerte Israel Jerusalem som hovudstad. Dette førte til protestar frå SN og mange land, som ikkje anerkjende proklamasjonen. Under krigen i 1967 okkuperte Israel resten av Jerusalem og erklærte at den jordanske delen av byen var integrert i israelsk område, noko som førte til nye protestar frå SN. Sidan 1967 har konflikten om Jerusalem vore eit kjernepunkt i [[Midtausten-konflikten]]. Israel har i praksis annektert Aust-Jerusalem, og inga israelsk regjering har vore villig til å gje opp byen. I [[Oslo-avtala]] frå 1993 utsette ein Jerusalem-spørsmålet, og seinare fredsforhandlingar har ikkje ført saka vidare. I 2000 sprakk forhandlingane i Camp David nettopp på statusen til Jerusalem. Om lag 170&nbsp;000 israelarar bur i busetjingar innanfor dei illegalt utvida grensene til Aust-Jerusalem (berekna tal for 2005).<ref name="JerusalemModerneSNL">[http://snl.no/Jerusalem/moderne_historie «Jerusalem - moderne historie»] i ''Store Norske Leksikon''</ref> {{panoramabilete|Panorámica de Jerusalén desde el Monte de los Olivos.jpg|1300px|Jerusalem med [[Klippemoskeen]] i forgrunnen.}} ==Geografi== [[Fil:Jerusalem, Israel.JPG|mini|Astronautfoto av Jerusalem]] [[Fil:Mount of Olives Jerusalem.jpg|mini|[[Oljeberget]]]] Jerusalem ligg på ein sørleg utstikkar av eit platå i [[Judeafjella]], som omfattar [[Oljeberget]] (aust) og [[Skopusfjellet]] (nordaust). Høgda til Gamlebyen er kring 760 meter over havet.<ref>{{Cite book|title=Drought Management Planning in Water Supply Systems|last=Cabrera|first=Enrique|author2=Jorge García-Serra|date=31. desember 1998|isbn=0-7923-5294-7|publisher=Springer|page=304 }}</ref> Heile Jerusalem er omgjeve av dalar og tørre [[Wadi|elveleie]] (''[[wadi]]ar''). [[Kidrondalen|Kidron]], [[Gehenna|Hinnom]] og [[Tyropoeondalen]] kryssar området sør for Gamlebyen i Jerusalem.<ref name="bergsohn">{{cite web|url=http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/nes263/spring06/scb48/Final%20Website/geography%20Page.html|last=Bergsohn|first=Sam|date=15. mai 2006|accessdate=7. oktober 2014|title=Geografi|publisher=Cornell universitet|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070714134629/http://instruct1.cit.cornell.edu/courses/nes263/spring06/scb48/Final+Website/Geografi+Page.html|archivedate=14. juli 2007}}</ref> [[Kidrondalen]] går aust for Gamlebyen og skil [[Oljeberget]] frå sjølve byen. Langs sørsida av det gamle Jerusalem ligg [[Gehenna|Hinnomdalen]], ei bratt kløft knytt til Bibelen med konseptet om [[Gehenna]] eller [[Helvetet]].<ref>{{Cite book|title=Four Views on Hell|last=Walvoord|first=John|publisher=Zondervan|date=7. januar 1996|author2=Zachary J. Hayes |author3=Clark H. Pinnock |author4=William Crockett |author5=Stanley N. Gundry |isbn=0-310-21268-5|page=58|chapter=The Metaphorical View}}</ref> [[Tyropoeondalen]] ligg i nordvest nær [[Damaskusporten]], og går sør-søraustover gjennom sentrum av Gamlebyen og ned til [[Siloambassenget]], og deler den nedre delen av to åsar, [[Tempelhøgda]] i aust, og resten av byen i vest (den lågare og den øvre byen er skildra av [[Josefus]]). I dag er denne dalen gøymd av avfall som har samla seg opp i løpet av hundreåra.<ref name="bergsohn"/> I bibelsk tid var Jerusalem omgjeve av skogar av mandel, oliven og furu. Hundrevis av år med krigføring og vanskjøtte, har øydelagd desse skogane. Bøndene i Jerusalem-området bygde steinterrassar langs åssidene for å halde fast på jorda, noko ein framleis kan sjå spor av i landskapet.{{treng kjelde}} Vassforsyning har alltid vore eit problem i Jerusalem, som ein kan sjå på nettverket av gamle [[akvedukt]]er, tunnelar, basseng og [[cisterne]]r i byen. Jerusalem ligg 60&nbsp;km<ref>{{Cite book|title=Taking Space Seriously: Law, Space and Society in Contemporary Israel|last=Rosen-Zvi|first=Jissakar|isbn=0-7546-2351-3|date=June 2004|publisher=Ashgate Publishing|page=37}}</ref> aust for [[Tel Aviv]] og [[Middelhavet]]. På motsett side av byen, kring 35&nbsp;km<ref>{{Cite news|url=http://www.msnbc.msn.com/id/5750610/|publisher=AP via MSNBC|date=18. august 2004|title=Debate flares anew over Dead Sea Rolls|accessdate=7. oktober 2014|last=Federman|first=Josef}}</ref> ligg [[Daudehavet]], det lågaste punktet på jorda. Nabobyar er mellom andre [[Betlehem]] og [[Beit Jala]] i sør, [[Abu Dis]] og [[Ma'ale Adumim]] i aust, [[Mevaseret Zion]] i vest og [[Ramallah]] og [[Giv'at Ze'ev]] i nord.<ref>{{cite web |url=http://faculty.biu.ac.il/~maeira/About%20us/Introduction/Introduction.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080205182616/http://faculty.biu.ac.il/~maeira/About+us/Introduction/Introduction.html |archivedate=5. februar 2008|work=The Tell es-Safi/Gath Archaeological Expedition|publisher=Bar Ilan universitet|accessdate=7. oktober 2014|title=Introduction}} (Image located here {{Wayback |date=20080307052847 |url=http://faculty.biu.ac.il/~maeira/About+us/Introduction/Map_Jerusalem_K_Menahem_small.jpg )</ref><ref name="map">{{cite web|url=http://www.eyeonisrael.com/Israel-touring-map.html |publisher=Eye On Israel|accessdate=7. oktober 2014|title=Map of Israel}} (See map 9 for Jerusalem)</ref><ref>{{Cite news|title="One more Obstacle to Peace" – A new israelske Neighborhood on the lands of Jerusalem city|url=http://www.poica.org/editor/case_studies/view.php?recordID=1025|publisher=The Applied Research Institute – Jerusalem|date=7. oktober 2014|accessdate=7. oktober 2014}} (Image located here [http://www.poica.org/editor/case_studies/GJ_2006.jpg])</ref> [[Herzlfjellet]] ligg på vestsida av byen nær [[Jerusalemskogen]] og er nasjonalgravplassen i Israel. ===Klima=== Byen har eit [[middelhavsklima]] ([[Köppen si klimaklassifisering|Köppen]]: ''Csa''), med varme, tørre somrar og milde, våte vintrar. Ein kan som regel sjå snøflag i lufta eit par gonger om vinteren, men kraftige snøfall går det gjerne 3-4 år mellom. Januar er den kaldaste månaden av året, med ein normal temperatur på 9,1&nbsp;°C; juli og august er dei varmaste månadane med ein normal temperatur på 24,2&nbsp;°C, og sommaren er vanlegvis heilt utan regn. Årsmiddelnedbøren er kring 550&nbsp;mm, og nesten alt regnet kjem mellom oktober og mai.<ref name="weather">{{cite web |url=http://www.weather.com/outlook/travel/businesstraveler/wxclimatology/monthly/graph/ISXX0010?from=month_bottomnav_business|publisher=The Weather Channel|accessdate=7. oktober 2014|title=Mean Daily Sunshine on each month for Jerusalem, Israel}}</ref> {{vêrboks|stad=Jerusalem (1881–2007) |metric first=Y |single line=Y |Jan maks C =11.8 |Feb maks C =12.6 |Mar maks C =15.4 |Apr maks C =21.5 |Mai maks C =25.3 |Jun maks C =27.6 |Jul maks C =29.0 |Aug maks C =29.4 |Sep maks C =28.2 |Okt maks C =24.7 |Nov maks C =18.8 |Des maks C =14.0 |år maks C=21.5 |Jan normal C = 9.1 |Feb normal C = 9.5 |Mar normal C =11.9 |Apr normal C =17.1 |Mai normal C =20.5 |Jun normal C =22.7 |Jul normal C =24.2 |Aug normal C =24.5 |Sep normal C =23.4 |Okt normal C =20.7 |Nov normal C =15.6 |Des normal C =11.2 |Jan min C= 6.4 |Feb min C= 6.4 |Mar min C= 8.4 |Apr min C=12.6 |Mai min C=15.7 |Jun min C=17.8 |Jul min C=19.4 |Aug min C=19.5 |Sep min C=18.6 |Okt min C=16.6 |Nov min C=12.3 |Des min C= 8.4 |år min C=13.5 |Jan varmerekord C =23.4 |Feb varmerekord C =25.3 |Mar varmerekord C =27.6 |Apr varmerekord C =35.3 |Mai varmerekord C =37.2 |Jun varmerekord C =36.8 |Jul varmerekord C =40.6 |Aug varmerekord C =44.4 |Sep varmerekord C =37.8 |Okt varmerekord C =33.8 |Nov varmerekord C =29.4 |Des varmerekord C =26.0 |år varmerekord C=44.4 |Jan kulderekord C= -6.7 |Feb kulderekord C= -2.4 |Mar kulderekord C= -0.3 |Apr kulderekord C= 0.8 |Mai kulderekord C= 7.6 |Jun kulderekord C= 11.0 |Jul kulderekord C= 14.6 |Aug kulderekord C= 15.5 |Sep kulderekord C= 13.2 |Okt kulderekord C= 9.8 |Nov kulderekord C= 1.8 |Des kulderekord C= 0.2 |år kulderekord C= -6.7 |Jan regn mm =133.2 |Feb regn mm =118.3 |Mar regn mm = 92.7 |Apr regn mm = 24.5 |Mai regn mm = 3.2 |Jun regn mm = 0 |Jul regn mm = 0 |Aug regn mm = 0 |Sep regn mm = 0.3 |Okt regn mm = 15.4 |Nov regn mm = 60.8 |Des regn mm =105.7 |år regn mm=554.1 |Jan regndagar =12.9 |Feb regndagar =11.7 |Mar regndagar = 9.6 |Apr regndagar = 4.4 |Mai regndagar = 1.3 |Jun regndagar = 0 |Jul regndagar = 0 |Aug regndagar = 0 |Sep regndagar = 0.3 |Okt regndagar = 3.6 |Nov regndagar = 7.3 |Des regndagar =10.9 |år regndagar=62.0 |Jan fukt=72 |Feb fukt=69 |Mar fukt=63 |Apr fukt=58 |Mai fukt=41 |Jun fukt=44 |Jul fukt=52 |Aug fukt=57 |Sep fukt=58 |Okt fukt=56 |Nov fukt=61 |Des fukt=69 |Jan sol=192.2 |Feb sol=243.6 |Mar sol=226.3 |Apr sol=267.0 |Mai sol=331.7 |Jun sol=381.0 |Jul sol=384.4 |Aug sol=365.8 |Sep sol=309.0 |Okt sol=275.9 |Nov sol=228.0 |Des sol=192.2 |år sol= |kjelde 1=Israelsk meteorologiske institutt<ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE/LongTermInfo |title=Long Term Climate Information for Israel|date=June 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE/TopClimetIsrael/ |title=Record Data i Israel}}</ref> |kjelde 2=[[Hong Kong Observatory]] for data of sunshine hours<ref>{{cite web |url=http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/gr_tu/jerusalem_e.htm|title=Climatological Information for Jerusalem i Israel|publisher=Hong Kong Observatory}}</ref>|date=August 2010}} == Demografi == {| class="wikitable" align="right" style="margin-left:1em;" |+Folketal i Jerusalem |-!! Total |- align="right" | 1844 || 15 510 |- align="right" | 1876 || 25 030 |- align="right" | 1896 || 45 420 |- align="right" | 1922 || 62 578 |- align="right" | 1931 || 90 053 |- align="right" | 1944 || 157 000 |- align="right" | 1948 || 165 000 |- align="right" | 1967 || 263 307 |- align="right" | 1980 || 407 100 |- align="right" | 1985 || 457 700 |- align="right" | 1990 || 524 400 |- align="right" | 1995 || 617 000 |- align="right" |- align="right" | 2000 || 657 500 |- align="right" |- align="right" | 2005 || 706 400 |} I mai 2007 hadde Jerusalem eit folketal på {{formatnum:743000}}, av dette var 68 % [[jødedom|jødar]], 30 % var [[Islam|muslimar]] og 2 % var [[kristendom|kristne]], og [[folketettleik]]en var på {{formatnum:5750.4}} innbyggjarar pr. kvadratkilometer ({{formatnum:14893.5}}/km²)<ref name=cbs>{{kjelde www |url = http://www.cbs.gov.il/hodaot2006n/11_06_106e.pdf |tittel = Press Release: Jerusalem Day |vitja = 7. oktober 2014 |utgjeve = 24. mai 2006 |utgjevar = Israel statistiske sentralbyrå}}</ref><ref>{{kjelde www |url = http://www1.cbs.gov.il/shnaton57/st02_14.pdf |tittel = Population and Density per km² in Localities Numbering Above 5,000 Residents on 31 XII 2005 |vitja = 7. oktober 2014 |år = 2006 |format = pdf |utgjevar = [[Israels statistiske sentralbyrå]]}}</ref> I 2005 kom det {{formatnum:2850}} immigrantar til Jerusalem, av dette nesten tre fjerdedeler av dei frå [[USA]] og [[Frankrike]], i tillegg til tidlegare innbyggjarar i [[Sovjetunionen]]. Innan Israel overgjekk emigrantar frå Jerusalem innvandrarar til byen. I 2005 emigrerte over ti tusen israelarar til Jerusalem, medan seksten tusen forlét byen.<ref name="cbs" /> Folketalet i Jerusalem held likevel fram å stige på grunn av høge [[fødselsrate]]r, særskild blant arabarane og [[Haredisk jødedom|harediske jødiske]] samfunn (der fødselsraten er høgare enn gjennomsnittet i Israel). På grunn av dette er den totale fødselsraten i Jerusalem (4,02) mykje høgare enn andre byar i regionen, som [[Tel Aviv]] (1,98) og òg ganske mykje høgare enn landsgjennomsnittet på 2,90. På same måte er den gjennomsnittlege storleiken på hushaldningane i Jerusalem {{formatnum:180000}} 3,8 menneske.<ref name="cbs" /> I 2005 hadde det totale talet busette i Jerusalem auka med omtrent {{formatnum:13000}} (1,8 %, like mykje som det israelske gjennomsnittet. Medan byen har fortsett å vekse, har den religiøse og etniske samansetnaden i Jerusalem likevel framleis endra seg. Sjølv om jødane utgjer majoriteten i Jerusalem, tilhøyrer berre kring 31 % av barna under 15 denne gruppa.<ref name="cbs" /> Dette stadfester observasjonar om at den jødiske prosentdelen i Jerusalem har falle dei siste fire tiåra. I 2004 utgjorde jødar 66 % av folkesetnaden, mot 74 % i 1967 då [[Seksdagarskrigen]] fann stad.<ref>{{cite news |url=http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3254277,00.html |publisher=YNet |title=Jerusalem: More tourists, fewer Jews |date=23. mai 2006|accessdate=7. oktober 2014|last=Sel |first=Neta}}</ref> Denne nedgangen blir forklart med den stiande bukostnaden i Jerusalem, den mindre jobbmarknaden og den aukande religiøse karakteren av byen. Mange unge menneske flyttar til forstadene for å skaffe seg billigare bustader og meir verdsleg livsstil, som ein finn i andre byer.<ref name="Jewish-drop">{{cite news|url=http://www.library.cornell.edu/colldev/mideast/jerus.htm |publisher=The Washington Post via Cornell University |title=Jewish Drop In Jerusalem Worries Israel |last=Hockstader |first=Lee |date=16. august 1998|accessdate=7. oktober 2014}}</ref> Demografi og skiljet mellom den jødisk-arabiske folkesetnaden spelar framleis ei stor rolle i striden om Jerusalem. I 1998 foreslo utviklingsinstansen i Jerusalem å utvide bygrensene mot vest for å inkludere fleire område med høg jødisk folkesetnad.<ref>{{cite news|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/12/02/AR2006120200463_pf.html |title=Jerusalem Barrier Causes Major Upheaval |date=2. desember 2006|publisher=The Associated Press via The Washington Post |last=Laub |first=Karin |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> == Lokalstyre == [[Bystyre]]t i Jerusalem (i Israel) har 31 valde medlemmer, og av dette er ein av dei borgarmeisteren. Borgarmeisteren har vervet i ein periode på fem år, og peikar ut seks varamenn. Guvernøren for palestinsk Jerusalem er [[Adnan al-Husayni]]. Utanom borgarmeisteren og varamennene, får medlemmene av bystyret inga løn og jobbar frivillig. [[Teddy Kollek]] er borgarmeisteren i Jerusalem som har innehatt vervet lengst, i 28 år – i seks periodar. Dei fleste av møta i bystyret til Jerusalem er private, men kvar månad vert det halde eit møte som er open for ålmenta. Innan kommunestyret utgjer religiøse politiske parti ein særskild sterk faktor, og desse utgjer ein stor del av kommunestyret.<ref>{{cite news|title=Jerusalem Becomes A Battleground Over Gay Rights Vs. Religious Beliefs |url=http://www.coxwashington.com/hp/content/reporters/stories/2006/11/11/BC_ISRAEL_GAYS10_COX.html |last=Coker |first=Margaret |accessdate=7. oktober 2014 |date=2006-11-11 |publisher=Cox Newspapers}}</ref> Det israelske kommunestyret og kontoret til borgarmeisteren i Jerusalem er på [[Safraplassen]] (''Kikar Safra'') ved [[Jaffa-gata]]. Det nye rådhuset består av to moderne bygg og ti renoverte historiske bygninger som ligg kring ein stor plass, og vart opna i 1993.<ref>{{kjelde www |url =http://www.jerusalem.muni.il/jer_sys/picture/atarim/site_form_atar_eng.asp?site_id=147&pic_cat=2&icon_cat=6&york_cat=7 |tittel = Safra Square - City Hall |vitja = 7. oktober 2014 |utgjevar = The Municipality of Jerusalem}}</ref> Byen fell under [[Jerusalem-distriktet]] (i Israel) og [[Jerusalem guvernement]] (i dei palestinske områda), med Jerusalem som administrasjonssenter i distriktet. == Samferdsle == Jerusalem er i gang med bygginga av første del av eit [[bybane]]system (hebraisk {{hebraisk|רכבת קלה}}, Rakevet kala) som i alt vil omfatte åtte linjer med 75 stasjonar fordelt på eit banenett på 50&nbsp;km om utbygginga blir fullført. Den første linja, frå Pisgat Ze'ev i nord til [[Herzlfjellet]] passerer nær Gamlebyen (Damaskusporten) og opna 19. august 2011. Traséen er 13,9&nbsp;km lang med 23 stasjonar. ==Idrett== [[File:Teddy Kollek Stadium - Inside.JPG|thumb|250px|[[Teddy Stadion]] i [[Malha]].]] Dei to mest populære idrettsgreinene i Jerusalem er [[fotball]] og [[basketball]].<ref>{{Cite book|title=Culture and Customs of Israel|last=Torstrick|first=Rebecca L.|isbn=0-313-32091-8|date=30. juni 2004|publisher=Greenwood Press|page=141|quote=The two most popular spectator sports in Israel are football and basketball.}}{{språkikon|en}}</ref> [[Beitar Jerusalem|Beitar Jerusalem Football Club]] er eit av dei mest kjende fotballaga i Israel. Blant Beitar Jerusalem sine tilhengjarar er det kjende politikarar, som ofte er tilskodarar til fotballkampane til klubben.<ref>{{Cite news|url=http://www.israel-mfa.gov.il/MFA/Israel%20beyond%20the%20conflict/Betar%20Jerusalem-%20A%20Local%20Sports%20Legend%20Exports%20Tal|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071231081639/http://www.israel-mfa.gov.il/MFA/Israel+beyond+the+conflict/Betar+Jerusalem-+A+Local+Sports+Legend+Exports+Tal|archivedate=31. desember 2007|publisher=Israel Magazine via the Israel Ministry of Foreign Affairs|last=Griver|first=Simon|year=1997|accessdate=7. oktober 2014|title=Betar Jerusalem: A Local Sports Legend Exports Talent to Europe's Top Leagues}}{{språkikon|en}}</ref> Det andre store fotballageti byen, og ein av dei største rivalane til Beitar Jerusalem, er [[Hapoel Jerusalem FC|Hapoel Jerusalem]]. Medan Beitar Jerusalem har vunne [[israelske cupen|den israelske cupen]] sju gonger,<ref>{{cite web|url=http://bjerusalem.co.il/|title=בית"ר ירושלים האתר הרשמי – דף הבית|publisher=Bjerusalem.co.il|accessdate=11. september 2010}}{{språkikon|he}}</ref> har Hapoel Jerusalem berre vunne cupen ein gong. Beitar Jerusalem har vunne den israelske serien seks gonger, medan Hapoel Jerusalem aldri har vunne denne. Sidan [[Teddy Stadion]] vart opna i 1992, har denne vore den største fotballstadionen i Jerusalem med ein tilskodarkapasitet på 21&nbsp;600.<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/mfa/mfaarchive/2000_2009/2001/12/focus%20on%20israel-%20jerusalem%20-%20architecture%20since%2019|publisher=Israeli Ministry of Foreign Affairs|date=1. desember 2001|accessdate=7. oktober 2014|last=Eldar|first=Yishai|title=Jerusalem: Architecture Since 1948}}</ref> Den mest populære palestinske fotballklubben er [[Jabal Al Mukaber]], som spelar i [[Vestbreidda Premier League]]. Klubben, med base på [[Skopusfjellet]] i Jerusalem, og er ein del av [[Asian Football Confederation]]. Dei spelar heimekampane sine ved [[Faisal Al-Husseini Internasjonale Stadion]] i [[Al-Ram]], på andre sida av [[Israel si sperring på Vestbreidda]].<ref name="pfa">{{cite web|url=http://www.pfa.ps/clubdetails.aspx?clubid=13|title=Palestinian Football Association, Jabal Al-Mokaber|publisher=Pfa.ps|date=|accessdate=7. oktober 2014}}{{språkikon|en}}</ref><ref name="James Montague, CNN">[http://edition.cnn.com/2010/SPORT/football/09/14/football.israel.palestine.beitar/index.html Football and the wall: The divided soccer community of Jerusalem], by James Montague, [[CNN]] 17 September 2010 {{språkikon|en}}</ref> I basketball spelar [[Hapoel Jerusalem BC|Hapoel Jerusalem]] i [[Ligat HaAl|den øvste divisjonen]], Ligat HaAl. Klubben har vunne den israelske cupen i basketball tre gonger, og vann òg europaligaen i basketball i 2004.<ref>{{cite web|url=http://www.hapoel.co.il/hapoel.asp|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080102043627/http://www.hapoel.co.il/hapoel.asp|archivedate=2. januar 2008|publisher=Hapoel Migdal Jerusalem|title=Home|accessdate=7. oktober 2014}} {{språkikon|he}}</ref> Jerusalem maraton er ei årleg hending med løparar frå heile verda i ei løype som passerer nokre av dei mest kjende stadane i byen.I tillegg til maraton vert det arrangert ein halvmaraton på 21,0975&nbsp;km, ti kilometer og fem kilometers løp.<ref>[http://www.jerusalem-marathon.com/ Jerusalem Marathon - Offisielt nettsted] <small>Vitja 7. oktober 2014</small></ref> == Heilage stader == I Jerusalem ligg mellom anna heilagdomane: * [[Den heilage grav-kyrkja]] * [[Gordons Golgata]] * [[Al-Aqsa]]-moskeen * [[Klippedomen]] * [[Vestmuren]] * [[Sion]] ==Venskapsbyar== *{{flaggikon|Tsjekkia}} [[Praha]] i Tsjekkia<ref name="Prague twinnings">{{cite web|url=http://zahranicnivztahy.praha.eu/jnp/cz/partnerska_mesta/index.html#|title=Partnerská města HMP|accessdate=5. august 2013|date=18. juli 2013|work = Portál „Zahraniční vztahy“ [Portal «Foreign Affairs"]|language=tsjekkisk|trans_title=Prague – Twin Cities HMP|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130625205859/http://zahranicnivztahy.praha.eu/jnp/cz/partnerska_mesta/index.html|archivedate =25. juni 2013}}</ref> *{{flaggikon|Japan}} [[Ayabe]] i Japan<ref>{{cite web|url=http://www.pref.kyoto.jp/en/01-04-03.html |title=International Exchange: List of Sister Cities / Kyoto prefecture Multilingual Site |publisher=Pref.kyoto.jp |accessdate=7. oktober 2014}}</ref> *{{flaggikon|Marokko}} [[Fez (by)|Fez]] i Marokko{{treng kjelde}} *{{flaggikon|USA}} [[New York City]] i USA <small>''(sidan 1993)''<ref>{{cite web|url=http://www.sci-icrc.org/icrc/directory/MiddleEast/Israel|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080117184923/http://www.sci-icrc.org/icrc/directory/MiddleEast/Israel|archivedate=17. januar 2008|publisher=Sister Cities International|accessdate=5. april 2007|title=Online Directory: Israel, Midtausten}}</ref><ref name="New York sisters">{{cite web|url=http://www.nyc.gov/html/ia/gp/html/partner/partner.shtml|title=NYC's Partner Cities|publisher=The City of New York|accessdate=16. desember 2012}}</ref></small> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Jerusalem|Jerusalem]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:no:|Jerusalem]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}} den 7. oktober 2014.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons|Jerusalem}} {{wikivoyage|Jerusalem}} *[http://www.jerusalem.muni.il/jer_main/defaultnew.asp?lng=2 Offisiell nettstad for Jerusalem kommune] *[http://www.imj.org.il/ Israel Museum] *[http://www.yadvashem.org/ Yad Vashem] *[http://www.jerusalem.muni.il/jer_sys/map2000_eng/first1.asp Moderne kart for Jerusalem] *[http://maps-of-jerusalem.huji.ac.il/ Gamle kart over Jerusalem] {{Jerusalem distrikt}} {{Jerusalem guvernement}} {{Største byar i Israel}} {{Byar i Dei palestinske territoria}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Jerusalem| ]] [[Kategori:Hovudstader i Asia]] [[Kategori:Byar i Israel]] [[Kategori:Byar i Jerusalem distrikt]] [[Kategori:Byar i Dei palestinske territoria]] [[Kategori:Jerusalem distrikt]] [[Kategori:Jerusalem guvernement]] [[Kategori:Omstridde område i Asia]] [[Kategori:Den fruktbare halvmånen]] [[Kategori:Stader i Bibelen]] [[Kategori:Islamsk historie]] [[Kategori:Heilage byar]] [[Kategori:Jødiske heilage stader]] [[Kategori:Islamske heilage stader]] [[Kategori:Israel–Palestina-konflikten]] [[Kategori:Stader i det nye testamentet]] [[Kategori:Stader i Amarnabreva]] [[Kategori:Blanda israelske samfunn]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2016]] 9hvgdu8xxfuocwdkclw45aoz63g0bsu 0 25237 3398408 3056581 2022-08-12T11:02:11Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Image:Ventricular Septal Defect.jpg|mini|300px|[[Ekkokardiografi|Ultralydbilete]] av ein moderat stor '''''ventrikkelseptumdefekt''''' midt i det muskulære septum. Plassering og storleik er typisk for ein VSD hos ein nyfødd unge, som veks igjen med tida. Fargane viser blodstraumen gjennom holet. Hjartespissen er opp, toppen av hjarte ned, høgre hjartekammer til venstre i biletet. ''(Ekkokardiogram: [[Brukar:Ekko|Kjetil Lenes]])]] Ein '''ventrikkelseptumdefekt''' (eller '''VSD''') er eit hòl i [[ventrikkelseptum]], skiljeveggen mellom [[hjartekammer]]a. Dette er ein av dei mest vanlege [[medfødde hjartefeil]]a. Ulike kjelder seier at frå 16 til 60 prosent<ref name="Valdes-Cruz LM 1998">Valdes-Cruz LM, Cayre RO: ''Echocardiographic diagnosis of congenital heart disease.'' Philadelhia, 1998.</ref><ref>Gersony WM, Rosenbaum MS: Congenital heart disease in the adult. New York, 2002.</ref><ref name="ReferenceA">Meberg A, et al: ''Increasing incidence of ventricular septal defects caused by improved detection rate''. Acta Pædiatrica 1994; 83: 653-657.</ref> av alle medfødde hjartefeil er VSDar. VSDar er som regel medfødde, men ein kan òg sjå dei etter [[hjarteinfarkt]] i skiljeveggen mellom hjartekammera. Det er store skilje mellom kor store konsekvensar ein VSD har for pasienten. == Patofysiologi == Hos friske menneske er det eit høgare trykk i kammera på venstre side i hjarte enn i dei på høgre side. Dette skuldast at det venstresida krinsøpet har høg motstand (heile [[kapillær]]nettet i kroppen), mens det høgresida har låg motstand (lungekarsenga). Er det ein opning mellom hjartekammera vil [[blod]]et strøyme frå venstre hjartekammer til høgre. Dette blir kalla ein [[høgre til venstre-shunt]]. Felles for alle slike [[shunt]]ar er auka blodmengd i [[lungekrinsløp]]et. I tilfellet med VSDar blir det og ei auka volumlast i venstre for- og hjartekammer. Kor mykje blod som renn over kjem an på kor stort holet er og trykkskilnaden mellom hjartekammera. Alle prosessar som aukar trykket på venstresida av hjarte vil derfor gje større shuntvolum, til dømes høgt systemisk [[blodtrykk]] og [[koronarsjukdom]]. Venstresida av hjarte må pumpe meir blod på grunn av shunten gjennom holet. Dette gjer at desse kammera kan vekse for å kompensera for den auka blodmengda. Ein kan òg få ei rask utvikling av [[hjartesvikt]]. Heile lungekarsenga blir òg utsett for overlast. Ein kan få auka førekomst av [[luftvegsinfeksjon]]ar, men etter kvart kan [[blodåre]]ne i utvikle auka motstand for å minske blodstraumen til lungene. Ein får da [[pulmonal hypertensjon]], eit auka trykk i lungekrinsløpet. Etter kvart som trykket stig vil trykket på høgre side av hjarte auke. Denne trykkauken kan føre til høgresida [[hjartesvikt]]. Det auka trykket vil òg føre til at blodstraumen gjennom holet blir mindre, kanskje borte, etter kvart som trykkskilnaden mellom hjartekammera blir mindre. Prosessen i lungekarsenga kan likevel halde fram når han først har starta. Det høge trykket i lungekrinsløpet kan derfor halde fram med å auke. Etter kvart blir det høgare enn i resten av kroppen (suprasystemisk trykk). Blodstraumen mellom hjartekammera blir då snudd og går frå høgre til venstre, me har ein [[høgre til venstre-shunt]]. Dette er kjend som [[Eisenmengers syndrom]]. Oksygenfattig blod (som skulle gått til lungene) blir då sendt ut i kroppen frå venstre hjartekammer, og ein får teikn på [[cyanose]]. === Kvifor veks venstresida og ikkje høgresida? === Ein skulle tru at når ei ekstra blodmengd går frå venstre til høgre hjartekammer så er det det høgre kammeret som blir forstørra. Slik er det ikkje. Den største blodmengda går over når hjarte trekker seg saman, i [[systolen]]. Då er høgre hjartekammer også samantrekt og er nærast som eit solid røyr. Det ekstra blodet går derfor rett ut i [[lungekrinsløpet]] og det første som blir forstørra er derfor [[lungepulsåre|lungepulsåra]]. Blodet gjev overlast i lungene før det kjem attende til hjarte. Og då gjev det forstørra lungevener, forstørra venstre framkammer og eit forstørra venstre hjartekammer som aktivt må pumpe eit ekstra volum. Difor kan pasienten få symptom på venstresidig hjartesvikt. == Førekomst == VSDar blir nokon stader sagt å vera den vanlegaste forma for medfødd hjartefeil. Andre stader blir bikuspid [[aorta]]klaff rekna som meir vanleg. Det blir sagt at opp mot 60 prosent av medfødde hjartefeil er VSDar, og at dei er til stades i 5,6 tilfelle per 1000 fødslar. Andre undersøkingar gjev tal så høgt som 53 tilfelle per 1000 fødslar<ref>Roguin N, Du ZD, Barak M, Nasser N, Hershkowitz S, Milgram E. High prevalence of muscular ventricular septal defect in neonates. J Am Coll Cardiol 1995 November 15;26(6):1545-8</ref>. Det er like vel eit spørsmål om alle desse skal reknast som hjartefeil. Mange av dei er små og lukkast spontant i fyrste leveår og skal kanskje difor reknast som ein normalvariant i hjartet og ein del av den naturlege utiklinga.<ref name="ReferenceA"/><ref>Hiraishi S, Agata Y, Nowatari M, Oguchi K, et. al. Incidence and natural course of trabecular ventricular septal defect: Two-dimensional echocardiography and color Doppler flow image study. J Pediatr 1992;120:409-15.</ref> Dersom alle ventrikkelseptumdefektar blir rekna som medfødde feil, må ein endre talet på nyfødde med medfødde hjartefeil frå rundt ein prosent som er vanleg, til nærare seks. VSDar kan også bli danna nokre dagar etter eit hjarteinfarkt, før det blir danna arrvev. == Diagnose == Ein kan oppdage VSDar med å høyre på pasienten med eit [[stetoskop]], [[auskultasjon]]. Som oftast kan ein høyre ein systolisk bilyd. Ein kan stadfesta diagnosen med ein [[ultralyd]]undersøking, [[ekkokardiografi]]. Gjev han ikkje endeleg svar, vil som regel [[hjartekateterisering]] vera naudsynt. == Typar av ventrikkelseptumdefektar == [[Fil:Ventricular septal defect (schematic drawing).png|mini|høgre|300px|Prinsippskisse av skilde typar av VSDar. 1: perimembranøs med utviing til utøpet 2: perimembranøs med utviing til trabeklane 3: perimembranøs med utviding til innløpet 4: muskulær i innløpsseptum 5: sentral muskulær 6: apikal muskulær 7: muskulær i utløpet 8: suprakristal. IVC og SVC: nedre og øvre holvene, PV: klaffen i lungepulsåra. ''(Teikning: [[Brukar:Ekko|Kjetil Lenes]])'']] Klassifisering og namngjeving av ventrikkelseptumdefektar er ikkje ein presis vitskap, og ofte omstridt. Mange namn er òg i bruk, ofte om ein annan. Mykje av dette skuldast at skiljeveggen mellom hjartekammera er ein samansett struktur. Det er derfor ikkje mogeleg å gje ei ålmeint godkjend framstilling, mellom anna nyttar ein ikkje omgrepa subaortal og «doubly comitted» i denne framstillinga. For ei nærare utgreiing visast til litteraturen.<ref name="Valdes-Cruz LM 1998"/> === Perimembranøse === Det membranøse septum sit mellom treseglsklaffen og aortaklaffen. Defektar i det membranøse septum er derfor i nærleiken av desse klaffane. Dei er som oftast større enn sjølve det membranøse septum. Me seier då at dei har utløp eller ekstensjonar mot anten utløp, trabeklar eller innløp. Aortaklaffen og trikuspidalklaffen vil vera i kanten av alle desse defektane. Dei utgjer frå 60% til 75 % av alle ventrikkelseptumdefektar. Holet kan bli meir eller mindre dekt av vev frå trikuspidalklaffen. Nokre av defektane kan gje skade på aortaklaffen, med ein veksande lekkasje og øydelegging av klaffen. === Muskulære === Dei muskulære sit i muskeldelen av skiljeveggen. Er dei små nok kan dei difor gro saman av seg sjølv. Ein kan gjerne ha meir enn ein defekt. Når ein skil mellom skilde plasseringar som, innløpsdefektar, midtmuskulære og apikale, er det mest av omsyn til den kirurgiske tilnærminga. === I utløpsseptum === Desse defektane er muskulære, dei har muskelvev heile vegen rundt seg, men dei sit temmeleg langt opp i utløpa frå hjartekammera. men det er altså muskelvev mellom holet og alle klaffane. === Suprakristal === I dette tilfellet har hjarteanatomien endra seg noko. Resultatet er at klaffane i lungepulsåra og hovudpulsåra ligg side om side, med defekten rett under. === Malalignement === Her har øvre og nedre del av skiljeveggen ikkje møttest heilt. Dette er ein del av andre hjartefeil, til dømes [[Fallots tetrade]]. Ofte vil klaffen i livpulsåra ri over skiljeveggen, dette vil seie at han tek blod frå båe hjartekammera. == Behandling == Ein kan anten lukka holet (kirurgisk eller intervensjonelt) eller velje konservativ behandling. Konservativ behandling vil oftast tyde behandling av hjartesvikt. Det siste er særleg aktuelt dersom ein trur holet kan gro att. Dersom ein ikkje kan gjera noko med holet på grunn av plasseringa eller andre feil, eller for å utsette operasjonen, kan ein strupe lungepulsåra. Ein syr då fast eit band på utsida av åra og minskar diameteren. Lungekrinsløpet blir då beskytta mot overlast. Kirurgisk lukking skjer med bruk av [[hjarte-lunge-maskin]]. Ein komplikasjon til kirurgi er mogleg skade på ledningssystemet i hjartet, med [[hjarteblokk]] som resultat. ledningssystemet går ofte i kanten på defekten. Den første lukkinga av ein ventrikkelseptumdekt var i 1954, av den norsk-amerikanske kirurgen [[Walter Lillehei]]. [[Fil:VSD_plug.jpg|mini|høgre|300px|Eit implantat av nitinol, 4 mm diameter i senter. Det er montert på eit kateter og berekna på lukking av muskulære ventrikkelseptumdefektar. <small>''(Foto: Kjetil Lenes)''</small>]] Intervensjonell lukking skjer under hjartekateterisering. Ein propp blir ført inn gjennom eit [[hjartekateterisering|kateter]] og blir plassert under ultralydrettleing. Ein vanleg propp-konstruksjon er av [[nitinol]]-netting med ein flens i kvar ende. Proppen kan komprimerast under innføring og er fylt med [[Dacron]]. Langtidsverknaden av [[nikkel]]-legeringar som nitinol i kroppen er ukjend. Intervensjonell lukking av VSDar har blitt gjort sidan 1988 for muskulære VSDar, sidan 1998 for perimembranøse. Også intervensjonell lukking har ein risiko for hjarteblokk, om lag 2 % av pasientane får slik blokk (2007-tal)<ref>Butera G, M Chessa, M Carminati: ''Percutaneous closure of ventricular septal defects''. Cardiology in the young 2007; 17: 243-253.</ref> === Kjelder === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=11066 Ventricular septal defect] - [[American Heart Association]] * [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001099.htm Ventricular septal defect] - medlineplus.org * [http://www.emedicine.com/ped/topic2544.htm Perimembranous VSD] - emedicine.com * [http://www.emedicine.com/ped/topic2545.htm Supracristal VSD] - emedicine.com [[Kategori:Medfødde hjartefeil]] 3za5pwa0dxzflszyp5wnf6bacckkm88 3398415 3398408 2022-08-12T11:06:07Z Ranveig 39 /* Kjelder */ wikitext text/x-wiki [[Image:Ventricular Septal Defect.jpg|mini|300px|[[Ekkokardiografi|Ultralydbilete]] av ein moderat stor '''''ventrikkelseptumdefekt''''' midt i det muskulære septum. Plassering og storleik er typisk for ein VSD hos ein nyfødd unge, som veks igjen med tida. Fargane viser blodstraumen gjennom holet. Hjartespissen er opp, toppen av hjarte ned, høgre hjartekammer til venstre i biletet. ''(Ekkokardiogram: [[Brukar:Ekko|Kjetil Lenes]])]] Ein '''ventrikkelseptumdefekt''' (eller '''VSD''') er eit hòl i [[ventrikkelseptum]], skiljeveggen mellom [[hjartekammer]]a. Dette er ein av dei mest vanlege [[medfødde hjartefeil]]a. Ulike kjelder seier at frå 16 til 60 prosent<ref name="Valdes-Cruz LM 1998">Valdes-Cruz LM, Cayre RO: ''Echocardiographic diagnosis of congenital heart disease.'' Philadelhia, 1998.</ref><ref>Gersony WM, Rosenbaum MS: Congenital heart disease in the adult. New York, 2002.</ref><ref name="ReferenceA">Meberg A, et al: ''Increasing incidence of ventricular septal defects caused by improved detection rate''. Acta Pædiatrica 1994; 83: 653-657.</ref> av alle medfødde hjartefeil er VSDar. VSDar er som regel medfødde, men ein kan òg sjå dei etter [[hjarteinfarkt]] i skiljeveggen mellom hjartekammera. Det er store skilje mellom kor store konsekvensar ein VSD har for pasienten. == Patofysiologi == Hos friske menneske er det eit høgare trykk i kammera på venstre side i hjarte enn i dei på høgre side. Dette skuldast at det venstresida krinsøpet har høg motstand (heile [[kapillær]]nettet i kroppen), mens det høgresida har låg motstand (lungekarsenga). Er det ein opning mellom hjartekammera vil [[blod]]et strøyme frå venstre hjartekammer til høgre. Dette blir kalla ein [[høgre til venstre-shunt]]. Felles for alle slike [[shunt]]ar er auka blodmengd i [[lungekrinsløp]]et. I tilfellet med VSDar blir det og ei auka volumlast i venstre for- og hjartekammer. Kor mykje blod som renn over kjem an på kor stort holet er og trykkskilnaden mellom hjartekammera. Alle prosessar som aukar trykket på venstresida av hjarte vil derfor gje større shuntvolum, til dømes høgt systemisk [[blodtrykk]] og [[koronarsjukdom]]. Venstresida av hjarte må pumpe meir blod på grunn av shunten gjennom holet. Dette gjer at desse kammera kan vekse for å kompensera for den auka blodmengda. Ein kan òg få ei rask utvikling av [[hjartesvikt]]. Heile lungekarsenga blir òg utsett for overlast. Ein kan få auka førekomst av [[luftvegsinfeksjon]]ar, men etter kvart kan [[blodåre]]ne i utvikle auka motstand for å minske blodstraumen til lungene. Ein får da [[pulmonal hypertensjon]], eit auka trykk i lungekrinsløpet. Etter kvart som trykket stig vil trykket på høgre side av hjarte auke. Denne trykkauken kan føre til høgresida [[hjartesvikt]]. Det auka trykket vil òg føre til at blodstraumen gjennom holet blir mindre, kanskje borte, etter kvart som trykkskilnaden mellom hjartekammera blir mindre. Prosessen i lungekarsenga kan likevel halde fram når han først har starta. Det høge trykket i lungekrinsløpet kan derfor halde fram med å auke. Etter kvart blir det høgare enn i resten av kroppen (suprasystemisk trykk). Blodstraumen mellom hjartekammera blir då snudd og går frå høgre til venstre, me har ein [[høgre til venstre-shunt]]. Dette er kjend som [[Eisenmengers syndrom]]. Oksygenfattig blod (som skulle gått til lungene) blir då sendt ut i kroppen frå venstre hjartekammer, og ein får teikn på [[cyanose]]. === Kvifor veks venstresida og ikkje høgresida? === Ein skulle tru at når ei ekstra blodmengd går frå venstre til høgre hjartekammer så er det det høgre kammeret som blir forstørra. Slik er det ikkje. Den største blodmengda går over når hjarte trekker seg saman, i [[systolen]]. Då er høgre hjartekammer også samantrekt og er nærast som eit solid røyr. Det ekstra blodet går derfor rett ut i [[lungekrinsløpet]] og det første som blir forstørra er derfor [[lungepulsåre|lungepulsåra]]. Blodet gjev overlast i lungene før det kjem attende til hjarte. Og då gjev det forstørra lungevener, forstørra venstre framkammer og eit forstørra venstre hjartekammer som aktivt må pumpe eit ekstra volum. Difor kan pasienten få symptom på venstresidig hjartesvikt. == Førekomst == VSDar blir nokon stader sagt å vera den vanlegaste forma for medfødd hjartefeil. Andre stader blir bikuspid [[aorta]]klaff rekna som meir vanleg. Det blir sagt at opp mot 60 prosent av medfødde hjartefeil er VSDar, og at dei er til stades i 5,6 tilfelle per 1000 fødslar. Andre undersøkingar gjev tal så høgt som 53 tilfelle per 1000 fødslar<ref>Roguin N, Du ZD, Barak M, Nasser N, Hershkowitz S, Milgram E. High prevalence of muscular ventricular septal defect in neonates. J Am Coll Cardiol 1995 November 15;26(6):1545-8</ref>. Det er like vel eit spørsmål om alle desse skal reknast som hjartefeil. Mange av dei er små og lukkast spontant i fyrste leveår og skal kanskje difor reknast som ein normalvariant i hjartet og ein del av den naturlege utiklinga.<ref name="ReferenceA"/><ref>Hiraishi S, Agata Y, Nowatari M, Oguchi K, et. al. Incidence and natural course of trabecular ventricular septal defect: Two-dimensional echocardiography and color Doppler flow image study. J Pediatr 1992;120:409-15.</ref> Dersom alle ventrikkelseptumdefektar blir rekna som medfødde feil, må ein endre talet på nyfødde med medfødde hjartefeil frå rundt ein prosent som er vanleg, til nærare seks. VSDar kan også bli danna nokre dagar etter eit hjarteinfarkt, før det blir danna arrvev. == Diagnose == Ein kan oppdage VSDar med å høyre på pasienten med eit [[stetoskop]], [[auskultasjon]]. Som oftast kan ein høyre ein systolisk bilyd. Ein kan stadfesta diagnosen med ein [[ultralyd]]undersøking, [[ekkokardiografi]]. Gjev han ikkje endeleg svar, vil som regel [[hjartekateterisering]] vera naudsynt. == Typar av ventrikkelseptumdefektar == [[Fil:Ventricular septal defect (schematic drawing).png|mini|høgre|300px|Prinsippskisse av skilde typar av VSDar. 1: perimembranøs med utviing til utøpet 2: perimembranøs med utviing til trabeklane 3: perimembranøs med utviding til innløpet 4: muskulær i innløpsseptum 5: sentral muskulær 6: apikal muskulær 7: muskulær i utløpet 8: suprakristal. IVC og SVC: nedre og øvre holvene, PV: klaffen i lungepulsåra. ''(Teikning: [[Brukar:Ekko|Kjetil Lenes]])'']] Klassifisering og namngjeving av ventrikkelseptumdefektar er ikkje ein presis vitskap, og ofte omstridt. Mange namn er òg i bruk, ofte om ein annan. Mykje av dette skuldast at skiljeveggen mellom hjartekammera er ein samansett struktur. Det er derfor ikkje mogeleg å gje ei ålmeint godkjend framstilling, mellom anna nyttar ein ikkje omgrepa subaortal og «doubly comitted» i denne framstillinga. For ei nærare utgreiing visast til litteraturen.<ref name="Valdes-Cruz LM 1998"/> === Perimembranøse === Det membranøse septum sit mellom treseglsklaffen og aortaklaffen. Defektar i det membranøse septum er derfor i nærleiken av desse klaffane. Dei er som oftast større enn sjølve det membranøse septum. Me seier då at dei har utløp eller ekstensjonar mot anten utløp, trabeklar eller innløp. Aortaklaffen og trikuspidalklaffen vil vera i kanten av alle desse defektane. Dei utgjer frå 60% til 75 % av alle ventrikkelseptumdefektar. Holet kan bli meir eller mindre dekt av vev frå trikuspidalklaffen. Nokre av defektane kan gje skade på aortaklaffen, med ein veksande lekkasje og øydelegging av klaffen. === Muskulære === Dei muskulære sit i muskeldelen av skiljeveggen. Er dei små nok kan dei difor gro saman av seg sjølv. Ein kan gjerne ha meir enn ein defekt. Når ein skil mellom skilde plasseringar som, innløpsdefektar, midtmuskulære og apikale, er det mest av omsyn til den kirurgiske tilnærminga. === I utløpsseptum === Desse defektane er muskulære, dei har muskelvev heile vegen rundt seg, men dei sit temmeleg langt opp i utløpa frå hjartekammera. men det er altså muskelvev mellom holet og alle klaffane. === Suprakristal === I dette tilfellet har hjarteanatomien endra seg noko. Resultatet er at klaffane i lungepulsåra og hovudpulsåra ligg side om side, med defekten rett under. === Malalignement === Her har øvre og nedre del av skiljeveggen ikkje møttest heilt. Dette er ein del av andre hjartefeil, til dømes [[Fallots tetrade]]. Ofte vil klaffen i livpulsåra ri over skiljeveggen, dette vil seie at han tek blod frå båe hjartekammera. == Behandling == Ein kan anten lukka holet (kirurgisk eller intervensjonelt) eller velje konservativ behandling. Konservativ behandling vil oftast tyde behandling av hjartesvikt. Det siste er særleg aktuelt dersom ein trur holet kan gro att. Dersom ein ikkje kan gjera noko med holet på grunn av plasseringa eller andre feil, eller for å utsette operasjonen, kan ein strupe lungepulsåra. Ein syr då fast eit band på utsida av åra og minskar diameteren. Lungekrinsløpet blir då beskytta mot overlast. Kirurgisk lukking skjer med bruk av [[hjarte-lunge-maskin]]. Ein komplikasjon til kirurgi er mogleg skade på ledningssystemet i hjartet, med [[hjarteblokk]] som resultat. ledningssystemet går ofte i kanten på defekten. Den første lukkinga av ein ventrikkelseptumdekt var i 1954, av den norsk-amerikanske kirurgen [[Walter Lillehei]]. [[Fil:VSD_plug.jpg|mini|høgre|300px|Eit implantat av nitinol, 4 mm diameter i senter. Det er montert på eit kateter og berekna på lukking av muskulære ventrikkelseptumdefektar. <small>''(Foto: Kjetil Lenes)''</small>]] Intervensjonell lukking skjer under hjartekateterisering. Ein propp blir ført inn gjennom eit [[hjartekateterisering|kateter]] og blir plassert under ultralydrettleing. Ein vanleg propp-konstruksjon er av [[nitinol]]-netting med ein flens i kvar ende. Proppen kan komprimerast under innføring og er fylt med [[Dacron]]. Langtidsverknaden av [[nikkel]]-legeringar som nitinol i kroppen er ukjend. Intervensjonell lukking av VSDar har blitt gjort sidan 1988 for muskulære VSDar, sidan 1998 for perimembranøse. Også intervensjonell lukking har ein risiko for hjarteblokk, om lag 2 % av pasientane får slik blokk (2007-tal)<ref>Butera G, M Chessa, M Carminati: ''Percutaneous closure of ventricular septal defects''. Cardiology in the young 2007; 17: 243-253.</ref> == Kjelder == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.americanheart.org/presenter.jhtml?identifier=11066 Ventricular septal defect] - [[American Heart Association]] * [http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001099.htm Ventricular septal defect] - medlineplus.org * [http://www.emedicine.com/ped/topic2544.htm Perimembranous VSD] - emedicine.com * [http://www.emedicine.com/ped/topic2545.htm Supracristal VSD] - emedicine.com [[Kategori:Medfødde hjartefeil]] 5ke3e8k62dvspiwk31c9cmfdzx0152d 0 27245 3398392 3290209 2022-08-12T10:47:48Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn = Amman |andre namn = {{arabisk|عمّان}} |flagg = Amman Jordan Flag.svg |regiontype = [[guvernement i Jordan|guvernement]] |region = [[Amman guvernement]] |borgarmeister = Akel Biltaji |grunnlagd = 7000 fvt. |grunlagd1type = Kommune sidan |grunnlagd1 = 1909 |folketettleik = auto | areal = 1680 |folketal_i_år = 2010 |folketal merknad=<ref>{{cite web|url=http://www.frendy.de/north-africa-middle-east/jordan/amman.12967.html |title=Amman (Jordanien) - Infos, Sehenswürdigkeiten und Klima |publisher=Frendy.de |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref><ref name="trueknowledge.com">{{cite web|url=http://www.trueknowledge.com/q/amman_population_in_2011 |title=Amman population in 2011 - Evi |publisher=Trueknowledge.com |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> |folketal = 1919000 |folketal_storby = 2125000 |lat_d=31 |lat_m=56 |lat_s= 59 |lat_NS=N |long_d=35 |long_m=55 |long_s= 58|long_EW=E |postnummer = 11110-17198 | retningsnummer = +962(6) |nettstad = [http://www.ammancity.gov.jo/en/gam/index.asp Amman City] |land = Jordan |kartposisjon = Jordan | kart = {{posisjonskart|Jordan}} }} '''Amman''' ([[arabisk]] عمّان ''ʿAmmān'') er hovudstaden og den største byen i [[Jordan]]. Han er det politiske, kulturelle og kommersielle senteret i yben og ein av dei eldste, kontinuerleg busette byane i verda. Stor-Amman har eit folketal på 2&nbsp;842&nbsp;629 (2010).<ref name="trueknowledge.com"/> Amman har i nyare år hatt ein økonomisk vekst som har vore langt større enn andre arabiske byar utanfor området kring [[Persiabukta]]. Amman er òg det administrative senteret i [[Amman guvernement]]. Amman er eit stort turistmål i regionen og er særleg populær blant innbyggjarar rundt Persiabukta.<ref>{{cite news|title=Abu Dhab duke City' in MENA region|author=IANS/WAM|newspaper=sify news|date=2010-11-26|url=http://sify.com/news/abu-dhabi-voted-best-city-in-mena-region-news-international-kl0wuhjcbdc.html}}</ref> ==Historie== [[Fil:Amman BW 2.JPG|mini|venstre|Herkulestempelet med romerske søyler ved [[Jabal al-Qal'a]].]] [[Fil:Amman downtown 1970.jpg|mini|venstre|Amman seint i 1960-åra.]] ===Arkeologi=== Gjennom den lange historia si har Amman vore busett av mange sivilisasjonar. Den første kulturen som er registrert her var under [[førkeramisk yngre steinalder B]], kring 7250 fvt.. Arkeologiske funn i [['Ain Ghazal]], aust i Amman, synte både spor etter busetnad og kunstnarisk arbeid, som indikerer at det var ein godt utvikla kultur som budde i området.<ref name="Cordova2007">{{cite book|author=Carlos E. Cordova|title=Millennial Landscape Change in Jordan: Geoarkeologi and Cultural Ecology|url=http://books.google.com/books?id=1eWaveyEIlcC&pg=PA135|accessdate=5. oktober 2012|date=17. mai 2007|publisher=University of Arizona Press|isbn=978-0-8165-2554-6|pages=135–}}</ref> Ein har funne ein [[megalitt]]isk [[menhir]] i Amman ved [[Wadi Saqra]].<ref>[http://www.archaeopress.com/ArchaeopressShop/Public/defaultAll.asp?SubSeries=Maison+de+l%92Orient+M%E9diterran%E9en BAR S2317, Maison de l’Orient Méditerranéen, ''"Pierres levées, stèles anthropomorphes et dolmens / Standing stones, anthropomorphic stelae and dolmens"'' edited by Tara Steimer-Herbet; Maison de l’Orient et de la Méditerranée Jean Pouilloux. ISBN 9781407309002, 210 pages; illustrated throughout; papers in English and French, 2011]</ref> ===Oldtida=== På 1200-talet fvt. vart Amman kalla '''Rabbath Ammon''' eller '''Rabat Amon''' av [[ammon]]ittane . I [[Det gamle testamentet]] vart han kalla '''Rabbat ʿAmmon'''. Han vart seinare erobra av [[assyrarane]], etterfølgd av [[persarane]], og så av [[Makedonia i antikken|gresk makedonarar]]. [[Ptolemaios II Filadelfos]], den makedonske herskaren av Egypt, gav byen namnet '''Filadelfia''' ([[gammalgresk]] Φιλαδέλφεια). Byen vart ein del av det [[nabatearane|nabateiske]] kongedømet fram til 106 evt. då Filadelfia vart ein del av [[Romarriket]] og [[Dekapolis]].<ref>{{cite web|url=http://www.magicjordan.net/en/sites/details/17/Amman |title=Amman |publisher=Magicjordan.net |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> ===Nyare tid=== Byen vart øydelagd av fleire jordskjelv og naturkatastrofar og var ein liten landsby i ein haug med ruinar fram til [[tsjerkessarar]] slo seg ned her i 1878.<ref>{{cite web|url=http://ammancity100.gov.jo/en/content/story-amman/end-ummayad-era-till-1878 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100212032543/http://ammancity100.gov.jo/en/content/story-amman/end-ummayad-era-till-1878 |archivedate=2010-02-12 |title=Amman Centennial &#124; Frå end of the Ummayad era till 1878 |publisher=Web.archive.org |date=2010-02-12 |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> Byen byrja å utvikle seg då den [[Det osmanske riket|osmanske]] [[sultan]] valde å leggje [[Hejazbanen]], mellom [[Damaskus]] og [[Medina]] innom Amman, og med dei mange pilegrimsfarande og handelen dette medførte, voks byen raskt.{{treng kjelde}} I 1921 valde [[Abdullah I av Jordan|Abdullah I]] Amman føre [[As-Salt]] som sete for regjeringa i den nye staten han oppretta, [[emirate]]t [[emiratet Transjordan|Transjordan]], og seinare vart han hovudstaden i det hashimittiske kongedømet Jordan. Sidan det ikkje var noko palassbygning her, byrja han å styre frå stasjonen, og hadde kontoret sitt i ei togvogn. Amman var ein liten by fram til 1948, då det strøymde til med [[palestinsk flyktning|palestinske flyktning]]ar frå [[Palestina]] etter [[den arabisk-israelske krigen i 1948]]. I 1970 var Amman åstad for store samanstøytar mellom [[Palestinsk frigjeringsorganisasjon]] (PLO) og [[den jordanske hæren]]. Alt kring Kongepalasset fekk store granatskadar. Folketalet i byen fortsette å vokse raskt (med stadig fleire flyktningar frå [[Vestbreidda]] og [[Irak]]). Etter 1948 vart den neste bølgja med flyktningar etter [[seksdagarskrigen]] i 1967. Ei tredjebølgje av palestinske, jordanske og [[Søraust-Asia|søraustasiatar]], kom til Amman frå [[Kuwait]] etter [[Golfkrigen]] i 1991. Den første bølgja med irakiske flyktningar slo seg ned i byen etter den første Golfkrigen, og den andre bølgja kom etter [[Irakkrigen i 2003]]. Dei siste ti åra er det bygd mange nye bygg i byen, og nye bydelar har oppstått raskt, særleg vest i byen. Dette har ført til stort press på dei alt knappe vassressuraane i området. Den 9. november 2005 råka [[Amman-bombene i 2005|koordinerte eksplosjonar]] tre hotell i Amman, der 60 personar mista livet og 115 andre vart skadde. [[Al-Qaida]] tok på seg ansvaret for handlinga, trass i at fødestaden til den dåverande terroristleiaren [[Abu Musab al-Zarqawi]] var byen [[Zarqa]], som ligg mindre enn 30&nbsp;km frå Amman. Brutaliteten i åtak, mellom anna retta mot eit bryllaup på eit av hotella, gørte til omfattande sinne hos jordanarane. Store demonstrasjonar følgde etter åtaka. ==Geografi== [[Fil:Amman 1940.jpg|mini|venstre|Amman i 1940.]] [[Fil:SPRING IN AMMAN 1.JPG|mini|Kjelde i eit velståande nabolag i hovudstaden.]] [[Fil:Orthodox church in Amman1.jpg|mini|venstre|Ei [[kristendom i Jordan|ortodoks kyrkje]] med snø i Amman.]] Amman ligg i eit åslandskap nordvest i Jordan. Byen var opphavleg bygd over sju åsar, men dekkjer no eit område på 19 åsar (kvar av dei med Jabal eller Tál i namnet). Hovudområda til Amman er kalla opp etter desse åsane. Byen ligg i ei høgd frå 700 til 1100&nbsp;meter over havet. ===Klima=== Plasseringa til Amman i fjella og relativt nær Middelhavet gjer at det har eit [[kaldt halvtørt klima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]]: BSk) Byen har varme til steikande, tørre somrar, medan det kjem noko nedbør om vinteren og temperaturen er frå mild til kjølig.<ref>{{cite web|url=http://weatherspark.com/averages/32846/10/Amman-Jordan |title=Average Weather In oktober For Amman, Jordan |publisher=WeatherSpark |date=2012-10-26 |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> Våren er kort, mild og varer mindre enn ein månad, frå april til mai, med noko regn om morgonen og ettermiddagen. Maks.temperaturane er kring 15 til 20&nbsp;°C og min.temperaturane under 10&nbsp;°C og fleire gonger nær 0&nbsp;°C, slik at det blir frost. Sommaren i Amman startar i midten av juni og varer til midten av september. Om sommaren er dagtemperaturen frå 25&nbsp;°C til 30&nbsp;°C, vanlegvis med låg til moderat fukt, og ein bris som kjøler ned. Dei fleste somrane er heilt utan regn med skyfri himmel, men med utrygt for korte regnbyer eller tåke om natta. Vinteren starta vanlegvis seint i november eller tidleg i desember og varer til seint i april. Temperaturane er vanlegvis nær eller under 10&nbsp;°C, med snø vanlegvis nokre gonger kvart år.<ref name="cityscape.jo">{{cite web|url=http://cityscape.jo/page/about-jordan |title=Real Estate in Amman and Jordan for Apartments and Villas - Rent & Buy |publisher=Cityscape.jo |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> Det er ofte tåke om vinteren, kring 120 dagar av året.<ref name="cityscape.jo"/> Snøtunge dagar skjer fleire gonger i året, men på grunn av høgdeskilnader kjem det meir snø nord og vest i Amman (der høgda er over 1000 moh) medan det samstundes kan vere regn i sentrum av byen, som ligg 776 moh. Det kan snø heilt frå november til slutten av mars. {{vêrboks |stad = Amman |Jan varmerekord C = 23.6 |Feb varmerekord C = 28.9 |Mar varmerekord C = 30.4 |Apr varmerekord C = 36.2 |Mai varmerekord C = 37.9 |Jun varmerekord C = 40.3 |Jul varmerekord C = 44.0 |Aug varmerekord C = 43.8 |Sep varmerekord C = 40.0 |Okt varmerekord C = 38.2 |Nov varmerekord C = 34.6 |Des varmerekord C = 26.3 |Jan maks C = 12.3 |Feb maks C = 13.7 |Mar maks C = 17.2 |Apr maks C = 22.6 |Mai maks C = 27.8 |Jun maks C = 30.8 |Jul maks C = 32.0 |Aug maks C = 32.4 |Sep maks C = 30.7 |Okt maks C = 27.1 |Nov maks C = 20.4 |Des maks C = 14.4 |Jan min C= 3.6 |Feb min C= 4.2 |Mar min C= 6.1 |Apr min C= 9.5 |Mai min C= 13.5 |Jun min C= 16.6 |Jul min C= 18.5 |Aug min C= 18.6 |Sep min C= 16.6 |Okt min C= 13.8 |Nov min C= 9.3 |Des min C= 5.2 |Jan kulderekord C= -10.0 |Feb kulderekord C= -9.5 |Mar kulderekord C= -8.2 |Apr kulderekord C= -2.6 |Mai kulderekord C= -0.9 |Jun kulderekord C= 3.2 |Jul kulderekord C= 7.0 |Aug kulderekord C= 5.4 |Sep kulderekord C= 0.0 |Okt kulderekord C= -1.8 |Nov kulderekord C= -4.5 |Des kulderekord C= -7.8 |år maks C= 23.5 |år min C= 11.3 |Jan nedbør mm = 63.4 |Feb nedbør mm = 61.7 |Mar nedbør mm = 43.1 |Apr nedbør mm = 13.7 |Mai nedbør mm = 3.3 |Jun nedbør mm = 0 |Jul nedbør mm = 0 |Aug nedbør mm = 0 |Sep nedbør mm = 0.3 |Okt nedbør mm = 6.6 |Nov nedbør mm = 28.0 |Des nedbør mm = 49.2 |år nedbør mm= 269 |Jan nedbørdagar = 11.0 |Feb nedbørdagar = 10.9 |Mar nedbørdagar = 8.0 |Apr nedbørdagar = 4.0 |Mai nedbørdagar = 1.6 |Jun nedbørdagar = 0.1 |Jul nedbørdagar = 0 |Aug nedbørdagar = 0 |Sep nedbørdagar = 0.1 |Okt nedbørdagar = 2.3 |Nov nedbørdagar = 5.3 |Des nedbørdagar = 8.4 |år nedbørdagar= 52 |Jan sol = 179.8 |Feb sol = 182.0 |Mar sol = 226.3 |Apr sol = 266.6 |Mai sol = 328.6 |Jun sol = 369.0 |Jul sol = 387.5 |Aug sol = 365.8 |Sep sol = 312.0 |Okt sol = 275.9 |Nov sol = 225.0 |Des sol = 179.8 |år sol= |kjelde 1 = [[World Meteorological Organization]]<ref name= WMO>{{cite web | url = http://worldweather.wmo.int/069/c00215.htm | title = World Weather Information Service&nbsp;– Amman | publisher = World Meteorological Organization | accessdate = 5. oktober 2015}}</ref> |kjelde 2 = [[Hong Kong Observatory]](sun, 1961–1990)<ref name= HKO>{{cite web | url = http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/gr_tu/amman_e.htm | title = Climatological Information for Amman, Jordan | publisher = Hong Kong Observatory | accessdate = 5. oktober 2015}}</ref> |date=May 2013}} ==Bydelar== Byen vert styrt som [[Stor-Amman kommune]] (GAM) og dekkjer 27 bydelar som omfattar:<ref name="ammancity.gov.jo">{{cite web|url=http://www.ammancity.gov.jo/en/interactive/districts.asp |title=Greater Amman Muncipality - GAM Interactive |publisher=Ammancity.gov.jo |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> {| class="wikitable" |- |'''1''' || [[Al Abdali|Âbdali]] || '''4''' || Qwésmé, [[Al Juwayyidah|Jwaydé]], Abu Âlanda og Raqim || '''7''' || [[Al Muwaqqar|Müwaqar]] || '''10''' || Bader è Jadida|| '''13'''|| [[Al Jubayhah|Jbeyha]] || '''16''' || Mārka || '''19''' || Ohod || '''22''' || Şhafa Badran || '''25''' || Tlaâ’l Âli |- | '''2''' || Abu Nsér|| '''5''' || Yarmuk|| '''8''' || [[Al Muqabalayn|Mqabalayen]] || '''11''' || Basmān|| '''14''' || Khraybet essouq || '''17''' || Médina|| '''20''' || Rās ıl Êyn || '''23''' || [[Suwaylih|Swéyleh]] || '''26''' || [[Vādi'l Sér]] |- | '''3''' || Um-Ožayna|| '''6''' || Jizah|| '''9''' || Bader|| '''12''' || Hüsbān|| '''15''' || [[Marj Al-hamam|Marj ıl Hamām]] || '''18''' || [[Naour i Jordan|Naûr]] || '''21''' || [[Sahab i Jordan|Sahāb]] || '''24''' || Tariq || '''27''' || Zahrān |} [[Fil:Aerial photograph of Amman (3).JPG|mini|Flyfoto av Amman]] [[Fil:Amman Streets.JPG|mini|Rundkøyring i Amman]] ==Samferdsle== [[Fil:Bus.JPG|mini|venstre|Bybuss]] Den største flyplassen i byen er [[Queen Alia internasjonale lufthamn]], og ligg kring 30&nbsp;km sør for Amman. Dette er den største [[internasjonal flyplass|internasjonale flyplassen]] i Jordan og hovudbasen til [[Royal Jordanian]], det nasjonale flyselskapet. Flyplassen vart nyleg utvida og oppgradert og kan ta i mot over 12 million passasjerar i året. [[Amman sivile lufthamn]] er ein flyplass med ein terminal som hovudsakleg tar seg av innanlandsruter, nærliggande internasjonale ruter og det militære.<ref>{{cite web|url=http://www.albawaba.com/accelerating-passenger-growth-jordan%E2%80%99s-qaia-suggests-confidence-returning-386395 |title=Accelerating passenger growth at Jordan’s QAIA suggests confidence returning |publisher=Al Bawaba |date=2011-08-01 |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> [[Abdounbrua]] går over [[Wadi Abdoun]] og knyter den 4. ringvegen til Abdoun-ringvegen. Han vert rekna som eit av dei mange landemerka i Amman. Det var den første boga hengebrua som vart bygd. Det er planar om å utvide bussnettverket i byen og byggje ein undergrunnsbane med tre linjer. ==Økonomi== [[Fil:Ammanview.JPG|mini|Amman]] [[Fil:Souk Jara 4 Jul 2008 (7).JPG|mini|[[Souk JARA]].]] Amman er eit senter for forretningar og nye høghus endrar stadig bybiletet. Etter [[Irak-krigen i 2003]], har mange forretningsverksemder med Irak gått via Amman. Amman og Jordan tar i mot mange turistar, særleg medisinske turistar. Amman tar i mot 250&nbsp;000 utanlandske pasientar kvart år og får på dette inn over 1 mrd. dollar i året.<ref>{{cite web|url=http://jordantimes.com/jordan-remains-medical-turisme-hub-despite-regional-unrest |title=‘Jordan remains medical turisme hub despite regional unrest’ |publisher=The Jordan Times |date=2012-03-18 |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> [[Rubicon Group Holding]] og [[Maktoob]], to store IT-selskap i regionen, er basert i Amman. ===Turisme=== Amman er den åttande mest vitja byen av turistar og forretningsfolk i Midtausten og Afrika. 1,8 million turistar vitja Amman i 2011 og la att 1,3 mrd. dollar i byen.<ref>{{cite web|author=MasterCard Worldwide |url=http://www.slideshare.net/MasterCardNews/global-destination-cities-index-slideshare-final |title=MasterCard Worldwide's Global Destination Cities Index |publisher=Slideshare.net |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> ==Utdanning== I 2010 var det så mange som 14 universitet i Amman. [[Universitetet i Jordan]] er det største universitetet i Amman, [[Applied Science Private University]] vart rangert som det største pirvate universitetet. {| class="wikitable" |- | *[[Universitetet i Jordan]] *[[Applied Science Private University|Applied Science University]] *[[Balqa tekniske universitet]]&nbsp;– Polyteknisk fakultet for ingeniørteknologi *[[Balqa tekniske universitet]]&nbsp;– Amman universitet for økonomi og finans *[[Amman arabiske universitet]] *[[Midtausten universitet]] *[[Arabiske opne universitet]] *Arabisk akademi for finans *[[Al-Isra universitet]] *[[Columbia universitet]]: Amman Sentral *[[DePaul universitet]]: Amman Sentral || *[[Det tysk-jordanske universitetet]] *Jordan musikkakademi *[[New York Institute of Technology]], [[Jordan]] *Institute of Banking Studies: Amman-greina *[[Princess Sumaya teknologiske universitet]] *[[Petra universitet]] *Queen Noor sivil luftfartscollege *[[Al-Zaytoonah universitet i Jordan]] *Al Quds College * Jordan akademi for maritime studiar |} [[Fil:Jabel Webdeh Cafe Mbareh.JPG|mini|Ein historisk bygning i Jabel Webdeh]] [[Fil:Moabite Sarcophagus.jpg|mini|Ein moabittisk sarkofag i Jordan arkeologiske museum.]] ==Idrett== Dei Amman-baserte fotballklubbane [[Al-Wehdat]] og [[Al-Faisaly i Amman|Al-Faisaly]] har vunne nasjonale titlar mange gonger. Amman er vertskap for [[Jordan rally]], som er ein del av [[FIA]] [[World Rally Championship]], og dette vart den største idrettshendinga som har blitt halde i [[Jordan]]. ==Media== Det er mange [[radio]]stasjonar i Jordan, og dei fleste er baserte i Amman, og det same er dei fleste jordanske avisene og nyhendestasjonane. Av jordanske dagsaviser i Amman finn ein ''[[Alghad]]'',<ref name="alghad.com">{{cite web|url=http://www.alrai.com |title=الرأي الأردنية &#124; أخبار الأردن والشرق الأوسط والعالم&#124;صحيفة يومية تصدر في عمان الأردن |publisher=Alrai.com |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> ''[[Ad-Dustour i Jordan|Ad-Dustour]]'',<ref>{{cite web|url=http://www.addustour.com |title=:: جريدة الدستور :: |publisher=Addustour.com |date= |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> og ''[[The Jordan Times]]''.<ref name="alghad.com"/> ==Turistmål== [[Fil:Amman Citadel.jpg|mini|Omajadepalasset på toppen av [[Jabal al-Qal']].]] Mange av turistmåla i Amman ligg i gamlebyen, med senter kring den gamle marknaden og Kong Hussein-moskeen. Dei største turistmåla i byen er : * Sentrumsområdet (lokalt kalla ''al-Balad'') har framleis ein gammal karaketer, sjølv om området rundt er eit moderne byområde. [[Jabal Amman]] er ein kjend turistattraksjon i gamle Amman, med dei største marknadane i hovudstaden, fine museum, gamle bygg, monument og kulturstader. * Citadellåsen i Amman, kalla [[Jabal al-Qal'a]], med Herkulestempelet, som er sagt å ha blitt bygd under den [[romersk keisar|romerske keisaren]] [[Marcus Aurelius]] som regjerte frå 161 til 180&nbsp;evt, og minnar om [[Artemistempelet]] i [[Efesos]]. Det har vore busett i hundreår og er ein viktig militær og religiøs stad. Han er datert attende til romersk og bysantinsk tid, og seinare er det gjort endringar her i tidleg islamsk tid. Det er grave fram ruinar i nord- og austenden av citadellet, som kanskje er datert attende til [[bronsealderen]]. * Det [[romersk forum|romerske forumet]] og [[romersk teater|romerske teateret]]&nbsp;— det største teateret i Jordan&nbsp;— med plass til 6&nbsp;000 tilskodarar. Ein trur at det vart bygd mellom 138 og 161 evt. av den romerske keisaren [[Antoninus Pius]], og vert i dag framleis nytta til forskjellige kulturføremål. I [[Jordan arkeologiske musem]] finn ein mange funn frå oldtida frå heile landet. Den nyaste moskeen er den enorme [[Kong Abdullah I-moskeen]], som vart bygd mellom 1982 og 1989. På toppen har han ein stor blå mosaikk-kuppel med plass til 3000 bedande muslimar under. Den mest uvanlege moskeen i Amman er [[Abu Darweesh-moskeen]] på toppen av Jabal Ashrafieh (det høgaste punktet i byen). Det er dekt med svart og kvitt rutemønster, som er unikt i Jordan. Han er synleg frå lang avstand. [[Fil:Wakalat street.jpg|mini|Wakalat-gata]] ==Uteliv== Amman vert rekna som ein av dei mest «vestlege» og liberale byane i [[den arabiske verda]]. Amman har blitt eit populært mål for «vestlege» utlendingar og studentar som ønskjer å bu, arbeide eller studere i [[Midtausten]]. Her finst restaurantar med alle typar mat frå heile verda, og det vert servert alkohol på restaurantar, barar, nattklubbar og til og med supermarknader.<ref name="travel.nytimes.com">{{cite news| url=http://travel.nytimes.com/2009/11/22/travel/22next.html?pagewanted=1 | work=The New York Times | title=A Newly Stylish Amman Asserts Itself | first=Andrew | last=Ferren | date=2009-11-22 | accessdate=1. oktober 2015}}</ref> Det finst mange [[nattklubb]]ar og barar i byen, særleg i Vest-Amman. I 2011 var det registrert 77 nattklubbar i Jordan (utanom barar og pubar), dei fleste av dei i Amman.<ref>{{cite web|url=http://en.ammonnews.net/article.aspx?articleNO=11349#.UpAderQTvow |title=3% of Nightclub women are jordanske &#124; Editor's Choice &#124; Ammon News |publisher=En.ammonnews.net |date=2011-01-19 |accessdate=1. oktober 2015}}</ref> ==Venskapsbyar== Amman er venskapsby med:<ref>{{cite web|url=http://www.ammancity.gov.jo/english/relations/r12.asp|title=Amman’s Relations with Other Cities|publisher=Ammancity.gov.jo|accessdate=1. oktober 2015|archivedate=2005-03-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050307063658/http://www.ammancity.gov.jo/english/relations/r12.asp}}</ref> {| class="wikitable" |- valign="top" | *{{flaggikon|OMA}} [[Muscat i Oman|Muscat]] i Oman (1986) *{{flaggikon|AZE}} [[Baku]] i Aserbajdsjan *{{flaggikon|KSA}} [[Jeddah]] i Saudi-Arabia (1988) *{{flaggikon|EGY}} [[Kairo]] i Egypt (1988) *{{flaggikon|MAR}} [[Rabat]] i Marokko (1988) *{{flaggikon|BAN}} [[Sylhet]] i Bangladesh *{{flaggikon|YEM}} [[Sana'a]] i Jemen (1989) *{{flaggikon|PAK}} [[Islamabad]] i Pakistan (1989) *{{flaggikon|PRC}} [[Beijing]] i Kina (1990)<ref name="Beijing">{{cite web|url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/|title=Sister Cities|publisher=Beijing Municipal Government|accessdate=1. oktober 2015}}</ref> *{{flaggikon|TUR}} [[Ankara]] i Tyrkia (1992) *{{flaggikon|SDN}} [[Khartoum]] i Sudan (1993) *{{flaggikon|US}} [[Miami]] i USA (1995) || *{{flaggikon|QAT}} [[Doha]] i Qatar (1995) *{{flaggikon|TUR}} [[Istanbul]] i Tyrkia (1997) *{{flaggikon|BRA}} [[São Paulo]] i Brasil i (1997)<ref name="São Paulo twinnings">{{cite web|url=http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000|title = Pesquisa de Legislação Municipal - No 14471|accessdate=1. oktober 2015|work=Prefeitura da Cidade de São Paulo [kommune of the City of São Paulo]|language=Portuguese|trans_title=Research Municipal Legislation - No 14471|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111018123138/http://www3.prefeitura.sp.gov.br/cadlem/secretarias/negocios_juridicos/cadlem/integra.asp?alt=11072007L%20144710000|archivedate = 2011-10-18}}</ref><ref>[http://pt.wikisource.org/wiki/Lei_Municipal_de_S%C3%A3o_Paulo_14471_de_2007 Lei Municipal de São Paulo 14471 de 2007] WikiSource</ref><ref name="São Paulo2">{{cite web|url=http://www.prefeitura.sp.gov.br/cidade/secretarias/relacoes_internacionais/cidadesirmas/index.php?p=1066 |title=International Relations&nbsp;– São Paulo City Hall&nbsp;– Official Sister Cities |publisher=Prefeitura.sp.gov.br |accessdate=5. oktober 2015}}</ref> *{{flaggikon|ALG}} [[Alger]] i Algerie (1998) *{{flaggikon|ROU}} [[Bucuresti]] i Romania (1999) *{{flaggikon|MTN}} [[Nouakchott]] i Mauritania (1999) *{{flaggikon|TUN}} [[Tunis]] i Tunisia (1999) *{{flaggikon|BUL}} [[Sofia]] i Bulgaria (2000) *{{flaggikon|LIB}} [[Beirut]] i Libanon (2000) *{{flaggikon|RSA}} [[Pretoria]] i Sør-Afrika (2002) *{{flaggikon|HON}} [[Tegucigalpa]] i Honduras (2002) *{{flaggikon|US}} [[Chicago]] i USA (2004)<ref>{{cite book | title=2010 Annual Report | author=Chicago Commission on Human Relations | year=2010 | page=22 | url=http://www.cityofchicago.org/content/dam/city/depts/cchr/supp_info/2010AnnualReport.pdf | format=PDF}}</ref> || *{{flaggikon|SUI}} [[Genève]] i Sveits (2005) *{{flaggikon|ITA}} [[Milano]] i Italia (2005)<ref name="Milan">{{cite web|url=http://www.comune.milano.it/portale/wps/portal/CDM?WCM_GLOBAL_CONTEXT=/wps/wcm/connect/ContentLibrary/In%20Comune/In%20Comune/Citt%20Gemellate|title=''Milano&nbsp;– Città Gemellate''|publisher=[[copy©]] 2008 kommune of Milan (Comune di Milano)|accessdate=1. oktober 2015}}</ref> *{{flaggikon|ITA}} [[Calabria]] i Italia (2005) *{{flaggikon|BIH}} [[Sarajevo]] i Bosnia and Herzegovina (2005)<ref name="Sarajevo">{{cite web|url=http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=160 |title=Sarajevo Official Web Site: Venskapsbyar |publisher=Sarajevo.ba |accessdate=16. oktober 2014| archiveurl= https://web.archive.org/web/20090412141407/http://www.sarajevo.ba/en/stream.php?kat=160| archivedate= 12. april 2009 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> *{{flaggikon|RUS}} [[Moskva]] i Russland (2005) *{{flaggikon|BIH}} [[Mostar]] i [[Bosnia and Herzegovina]] (2006)<ref name="Mostar twinnings">{{cite web|url=http://www.mostar.ba/gradovi-prijatelji.html|title=Mostar Gradovi prijatelji|accessdate=1. oktober 2015|work=Grad Mostar [Mostar Official City Website]|language = makedonske|trans_title=Mostar Twin Towns|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131030103002/http://www.mostar.ba/gradovi-prijatelji.html|archivedate = 2013-10-30}}</ref> *{{flaggikon|BHR}} [[Det sentrale guvernementet i Bahrain|Det sentrale guvernementet]] i Bahrain (2006) *{{flaggikon|KGZ}} [[Bishkek]] i Kirgisistan (2006) *{{flaggikon|US}} [[San Francisco]] i USA (2010)<ref>{{cite press_release | url=http://www.sfmayor.org/ftp/archive/209.126.225.7/press-room/press-releases/press-release-newsom-signs-sister-city-agreements-with-amman-jordan/index.html | title=Borgarmeister Newsom Signs New Sister City Agreements with City of Amman i Jordan | publisher=San Francisco Office of the Mayor | date=April 23 i 2010 | accessdate=September 16 i 2012}}</ref> *{{flaggikon|JPN}} [[Tokyo]] i Japan (2011) *{{flaggikon|GER}} [[Düsseldorf]] i Tyskland |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Amman|Amman]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 5. oktober 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== {{Wikivoyage}} {{Amman guvernement}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Amman| ]] [[Kategori:Busetnader i Amman guvernement]] [[Kategori:Byar i Jordan]] [[Kategori:Hovudstader i Asia]] [[Kategori:Turisme i Jordan]] [[Kategori:Stader i Det gamle testamentet]] [[Kategori:Den fruktbare halvmånen]] rwq0iszt9oea9fspsv8vpz4v5adz5dk 0 28472 3398352 3187109 2022-08-12T08:26:05Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Pisa | bilet_horisont =Pisa-vista02.jpg | bilettekst =Pisa sett frå Det skeive tårnet | bilet_byvåpen = | region = Toscana | provins = Pisa | totalareal = 185 | innbyggjarar_i_år = 2006 | innbyggjarar_totalt = 90482 | folketettleik = 462 | latd= 43 |latm= 43 |lats= | longd= 10 |longm= 24 |longs= | høgd = 4 | postnummer = 56100 | retningsnummer =050 | nettside = www.comune.pisa.it }} '''Pisa''' er ein by i [[Italia]] ved elva [[Arno]] og [[Liguriahavet]]. Han er hovudstad i [[provinsen Pisa]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Toscana]] og har om lag 90&nbsp;000 innbyggjarar. Turisme er viktig i byen, særleg på grunn av [[Det skeive tårnet i Pisa|det skeive tårnet]] som står her. Pisa har òg eit kjent universitet, ''[[Università di Pisa]]'', grunnlagd i [[1343]], som særleg har hevda seg innan det [[jus|juridiske]] området. Under mellomalderen var Pisa ein av de fire maritime republikkane, dei andre var [[Republikken Genova|Genova]], [[Amalfi]] og [[Republikken Venezia|Venezia]]. Dessutan var byen eit særs viktig og mektig handelssentrum. == Historie == [[Fil:Leaning tower of pisa 2.jpg|mini|venstre|Det skeive tårnet i Pisa]] === Antikken === Opphavet til Pisa er ukjent. Byen ligg der dei to elvane [[Arno]] og [[Auser]] (i dag borte) renn saman og ut i [[Liguriahavet]] der dei dannar ein [[lagune]]. [[Pelasgarar]], [[grekarar]], [[etruskarar]] og [[ligurarar]] har alle vore føreslått som grunnleggjarar av byen. Arkeologiske funn frå 400-talet fvt. viser at innbyggjarane gjorde handel med både grekarar og [[gallarar]]. I 1991 vart det funne restane av ein etruskisk gravplass. [[Antikkens Roma|Romarane]] omtalar òg byen som gammal. Den maritime rolla til Pisa var viktig alt i denne tida, og i følgje antikke forfattarar vart [[rostrum]], den spisse [[stamn]]en på krigsskipa deira, funnen opp her. Han var då den einaste hamnebyen langs kysten frå Genova, som då berre var ein liten landsby, til [[Ostia]]. Pisa var base for den romerske marinen då dei kriga mot ligurarane, gallarane og [[Kartago|kartagarane]]. I [[-180|180 fvt.]] vart han ein romersk koloni under romersk lov. I [[-89|89 fvt.]] vart ''Portus Pisanus'' ein ''[[municipium]]''. Keisar [[Augustus]] bygde festningsverk her og endra namnet til ''Colonia Iulia obsequens''. Frå [[313]] vart han sete for ein biskop. === Seinantikken og tidleg mellomalder === [[Fil:PisaViewFromTower20020323.JPG|mini|Utsyn over Pisa frå Det skeive tårnet.]] [[Fil:Pisa.Campo.wall.jpg|mini|Bymurar i Pisa]] Dei siste åra under [[Romarriket]] forfall truleg ikkje Pisa i same grad som mange andre byar i Italia, truleg på grunn av at det omfattande elvesystemet gjorde han relativt lett å forsvare. På 600-talet hjelpte Pisa [[pave Gregorius I]] med mange skip i krigen hans mot [[Austromarriket]] i [[Eksarkatet Ravenna]]. Pisa kom under austromarane og var den einaste av byane deira i Italia som gjekk over til [[langobardane]] utan kamp. Pisa utvikla seg som handels- og hamneby og vart det største handelssenteret mellom Toscana, [[Korsika]], [[Sardinia]] og sørkysten av [[Frankrike]] og [[Spania]]. Etter at [[Karl den store]] hadde slått langobrarande under [[Desiderius]] i [[774]] gjekk Pisa gjennom ei krise, men kom seg snart på fote att. Politisk vart han underlagt hertugdømet [[Lucca]]. I 930 vart Pisa senteret i eit grevskap (ein status han hadde fram til [[Otto I av Det tysk-romerske riket|Otto I]]) i grenselandet [[Tuscia]]. Lucca var hovudstad, men Pisa var den viktigaste byen og på midten av 900-talet kalla [[Liutprand av Cremona]], biskop i [[Cremona]], Pisa for ''Tusciae provinciae caput'' («hovudstad i provinsen Tuscia»), og hundre år seinare vart markien Tuscia stort sett berre kalla «markien Pisa». I 1003 starta Pisa ein av dei første kommunale krigane i Italia, mot Lucca. På 800-talet var [[sarasenarar]] stadig på plyndringstokt i farvatnet og Pisa såg seg nøydd til å utvide flåten sin. Dei neste åra gjorde den store flåten deira at dei kunne utvide områda sine. I [[828]] gjekk skipa til Pisa til åtak på kysten av [[Nord-Afrika]]. I [[871]] var dei med på å forsvare [[Salerno]] mot sarasenarane. I [[970]] gav dei sterk støtte til [[Otto I av Det tysk-romerske riket|Otto I]] sine krigstokt, som slo den austromerske flåten ved kysten av [[Calabria]]. === 1000-talet === {{detaljar|Republikken Pisa}} Makta til Pisa som ein sjøfartsnasjon voks og voks og nådde toppen på 1000-talet då dei vart ein av dei fire historiske marine republikkane i Italia (''[[Repubbliche Marinare]]''). På denne tida var byen eit særs viktig handelssenter og kontrollerte ein stor del av handelsflåten og marinen i [[Middelhavet]]. Han utvida makta si med å plyndre [[Reggio Calabria]] i 1005. Pisa var i stadig konflikt med sarasenarane, som hadde basane sine på Sardinia og Korsika, om kontrollen over Middelhavet. I 1017 tok dei [[Sardinia]] i ein allianse med [[Genova]] ved å slå den sarasenske kongen Mugahid. Denne sigeren gav Pisa overmakta i [[Tyrrenhavet]]. Då Pisa så kasta ut genuesarane frå Sardinia hamna dei i ein ny konflikt og det starta ei rivalisering mellom dei to mektige republikkane. Mellom 1030 og 1035 slo Pisa fleire rivaliserande byar på Sicilia og erobra [[Kartago]] i Nord-Afrika. I 1051–1052 erobra admiral Jacopo Ciurini [[Korsika]], og Genova følte seg ytterlegare krenkt. I 1063 støtta admiral Giovanni Orlando [[normannarar|normannaren]] [[Roger I av Sicilia|Roger I]] som tok [[Palermo]] frå dei sarasenske sjørøvarane. Gullet dei fekk frå sarasenarane i Palermo gjorde at Pisa kunne byggje domkyrkja si og andre monument som den kjende ''[[Piazza dei Miracoli]]''. I 1060 måtte Pisa ut i det første slaget deira mot Genova. Pisa sigra og stadfesta posisjonen sin i Middelhavet. [[Pave Gregor VII]] respekterte i 1077 dei nye «Lover og skikkar for havet» som Pisa la fram og keisar [[Henrik IV av Det tysk-romerske riket|Henrik IV]] gav dei rettar til å opprette eit eige råd, styrt av eit Eldsteråd. Dette var berre ei stadfesting av makta til Pisa sidan markiane på denne tida alt var fråtatt all makt. I 1092 gav [[pave Urban II]] Pisa styret over Korsika og Sardinia, og samstundes vart Pisa erkebispesete. Pisa plyndra den [[Tunisia|tunisiske]] byen [[Mahdia]] i 1088. Fire år seinare hjelpte skip frå Pisa og Genova [[Alfonso VI av Castilla]] til å drive ut [[El Cid]] frå [[Kongedømet Valencia|Valencia]]. 120 skip frå Pisa tok òg del i [[Det første krosstoget]] og folk frå Pisa medverka i erobringa av [[Jerusalem]] i 1099. På veg til [[Det heilage landet]] nytta pisarane òg høve til å plyndre nokre austromerske øyar. Krossfararane frå Pisa var leia av erkebiskop [[Daibert]], den framtidige [[patriarken av Jerusalem]]. Pisa og dei andre maritime republikkane i Italia nytta krosstoga til å opprette handelsstasjonar og koloniar i dei austlege kystbyane i [[Syria]], [[Libanon]] og [[Palestina]]. Pisa grunnla koloniar i [[Antiokia]], [[Akko]], [[Jaffa]], [[Tripoli]], [[Tyros]], [[Joppa]], [[Lattakia]] og [[Accone]]. Dei hadde òg eigedomar i [[Jerusalem]] og [[Caesarea]], i tillegg til mindre koloniar i [[Kairo]], [[Alexandria]] og [[Konstantinopel]], der keisar [[Alexius I Comnenus]] gav dei faste kaiplassar og handelsrettar. I alle desse byane fekk Pisa særskilde privilegia og var friteke for skatt, men måtte medverke med forsvar i tilfelle åtak. I ein periode på nokre år var Pisa den viktigaste allierte til [[Austromarriket]] innan handel og militærvesen og overgjekk til og med [[Republikken Venezia]]. === 1100-talet === [[Fil:PisaBaptistry20020323.JPG|mini|venstre|[[Dåpskapellet i Pisa|Dåpskapellet i domkyrkja]].]] I 1113 starta Pisa [[pave Paschalis II]], i lag med greven av [[Barcelona]] og andre kontingentar frå [[Provence]] og [[Italia]] (bortsett frå Genova), ein krig for å frigjere [[Balearane]] frå [[maurarane]]. Dronninga og kongen av [[Mallorca]] vart ført i lenkjer til Toscana. Sjølv om [[almoravidane]] snart gjenerobra øya førte krigsutbyttet til at Pisa kunne byggje mange flotte bygg, som [[Campo dei Miracoli|domkyrkja]] og Pisa fekk eit fortrinn i det vestlege Middelhavet. Dei neste åra dreiv den mektige flåten til Pisa, leia av erkebiskop [[Pietro Moriconi]], bort sarasenarane etter harde kampar. Suksessen til Pisa i Spania førte til auka misnøye i Genova. Pisa sin handel med [[Languedoc]] og [[Provence]] ([[Noli]], [[Savona]], [[Fréjus]] og [[Montpellier]]) var til hinder for Genova sine interesser i andre franske byar som [[Hyerés]], [[Fos]], [[Antibes]] and [[Marseille]]. Krigen byrja i 1119 då Genova gjekk til åtak på fleire galleiar på veg heim til Pisa og varte til 1133. Dei to byane kjempa mot kvarandre til lands og til sjøs, men krigføringa avgrensa seg til tokt og sjørøvarliknande åtak. I juni 1135 tok [[Bernard av Clairvaux]] den leiande rolla i rådet i Pisa og forfekta krava til [[pave Innocens II]] mot [[motpave Kletus|pave Anakletus II]], som vart vald til pave i 1130 med støtte frå [[normannarar|normannarane]], men som ikkje var respektert utanfor [[Roma]]. Innocent II løyste konflikten med Genova og oppretta ein buffersone mellom Pisa og Genova. Pisa kunne då uhindra delta i konflikten til Innocens II mot kong [[Roger II av Sicila]]. [[Amalfi]], ein av dei maritime republikkane (men som alt var i tilbakegang under det normanniske styret), vart erobra [[6. august]] [[1136]] og pisarane øydela alle skipa i hamna, gjekk til åtak på borgene og dei omliggande områda og dreiv tilbake ein hær sendt av Roger frå [[Aversa]]. Denne sigeren førte Pisa tilbake til makttoppen og berre [[Republikken Venezia]] kunne måle seg. To år seinare plyndra Pisa sine soldatar [[Salerno]]. Dei neste åra var Pisa ein av dei mest trufaste støttespelarane til [[ghibellinarane]]. Dette fall i god jord hos [[Fredrik Barbarossa]]. Han gav i 1162 og 1165 ut to viktige dokument som gav følgjande rettar: Bortsett frå domsmakt over det omliggande området, fekk Pisa handelsrettar i heile [[Det tysk-romerske riket]], kysten frå [[Civitavecchia]] til [[Portovenere]], halve [[Palermo]], [[Messina]], [[Salerno]] og [[Napoli]], heile [[Gaeta]], [[Mazzarri]] og [[Trapani]], og ei gate med hus for handelsmennene i kvar by i [[Kongedømet Sicilia]]. Nokre av desse rettane vart seinare stadfesta av [[Henrik VI av Det tysk-romerske riket|Henrik VI]], [[Otto IV av Det tysk-romerske riket|Otto IV]] og [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]]. Dette markerte toppen på makta til Pisa, men førte og til misnøye i byar som [[Lucca]], [[Massa]], [[Volterra]] og [[Firenze]], som følte at måla deira om å utvide områda sine mot sjøen vart hindra. Striden med [[Lucca]] omfatta òg eigarskapet av borga [[Montignoso]] og kontrollen over [[Via Francigena]], hovudvegen mellom [[Roma]] og Firenze. Sist men ikkje minst førte ei slik brå maktauke for Pisa til ein ny krig med Genova. Genova dominerte etter kvart handelen på marknadene i Sør-Frankrike. Krigen byrja truleg i 1165 ved elva [[Rhône]], då skip frå Pisa vart angripe av Genova og deira allierte, greven av [[Toulouse]]. Genova tapte åtaket. Pisa var på si side alliert med [[Provence]]. Krigen heldt fram til 1175 utan at nokon fekk overtaket. På [[Sicilia]] fekk byane privilegium av [[Henrik VI av Det tysk-romerske riket|Henrik VI]]. I 1192 klarte Pisa å erobre [[Messina]]. Denne episoden vart etterfølgd av ei rekkje kampar som kulminerte med at Genova erobra [[Siracusa]] i 1204. Seinare mista Pisa handelspostane sine på Sicilia då den nye [[pave Innocent III]] allierte seg med [[guelfarane]] i [[Firenze]]. Snart gjekk han inn i ein avtale med Genova og makta til Pisa i Sør-Italia var svekt. Som ei motvekt til Genova sin dominans i det sørlege Tyrrenhavet styrkte Pisa banda sine til dei [[Spania|spanske]] og [[Frankrike|franske]] basane ([[Marseille]], [[Narbonne]], [[Barcelona]], osv.) og prøvde å utfordre [[Venezia]] si makt i [[Adriahavet]]. I 1180 inngjekk dei to byane ein ikkje-åtaksavtale i Tyrrenhavet og Adriahavet, men dette endra seg då keisar [[Manuel Comnenus]] døydde i [[Konstantinopel]]. Snart vart det åtak på venetianske konvoiar. Pisa signerte handelsmessige og politiske avtalar med [[Ancona]], [[Pula]], [[Zadar|Zara]], [[Split]] og [[Brindisi]]. I 1195 nådde ein flåte frå Pisa fram til Pola for å forsvare sjølvstyret deira mot Venezia, men [[La Serenissima]] klarte å gjenerobre hamnebyen. Eit år seinare signerte dei to byane på ny ein fredsavtale som gav gode vilkår for Pisa. I 1199 braut derimot Pisa avtalen ved å blokkere hamna i [[Brindisi]] i [[Puglia]] og i det påfølgjande sjøslaget vart dei slått av venetianarane. Krigen som følgde enda i 1206 med ein avtale som tok frå Pisa alt håp om å utvide områda sine til Adriahavet. Dei fekk derimot halde handelsstasjonane dei alt hadde i området. Frå den tid stod dei to byane samla mot den aukande makta til Genova og stundom samarbeidde dei om handelen i Konstantinopel. === 1200-talet === I 1209 og 1217 var det to råd i [[Lerici]] for å finne ei endeleg løysing på striden med Genova. Det vart signert ein tjue år lang fredsavtale, men i 1220 stadfesta [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]] makta si langs kysten av Tyrrenhavet frå [[Civitavecchia]] til [[Portovenere]] og misnøyen til Genova og resten av Toscana mot Pisa auka igjen. Dei neste åra var Pisa i strid med [[Lucca]] i [[Garfagnana]] og vart slått av [[Firenze|florentinarane]] ved [[Castel del Bosco]]. Den sterke [[ghibellinar]]-rørsla i Pisa førte til at byen fekk paven mot seg, som var i strid med [[Det tysk-romerske riket]]. Paven prøvde mellom anna å ta byane til Pisa på Nord-Sardinia. I 1238 danna [[pave Gregor IX]] ein allianse mellom [[Genova]] og [[Venezia]] mot Riket, og til slutt mot Pisa i tillegg. Eit år seinare bannlyste han [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]] og kalla inn til eit råd mot riket i Roma i 1241. 3. mai 1241 gjekk ein samla flåte med skip frå Pisa og Sicilia, leia av [[Enzo]], sonen til keisaren, til åtak på ein genuesisk konvoi ved [[Isola del Giglio]]. Genova mista 25 skip og om lag tusen sjømenn, to kardinalar og ein biskop vart tatt til fange. Etter dette mislukkast rådet i Roma, men Pisa vart bannlyst. Bannlysinga vart først heva i 1257. Pisa prøvde å utnytte situasjonen med å erobre [[Aleria]] på [[Korsika]] og la til og med ei omleiring på Genova i 1243. Den liguriske republikken Genova klarte å kome raskt tilbake og gjenerobra [[Lerici]], som Pisa hadde tatt nokre år tidlegare. Den store utvidinga i Middelhavet og den mektige handelsklassen som voks fram i byen, førte til at det gamle systemet med eit byråd vart avskaffa i 1230 og erstatta av ein ny leiar kalla ''Capitano del Popolo'' («Kaptein over folket»). Trass i desse reformene sleit byen med rivaliseringa mellom dei to familiane [[Della Gherardesca]] og [[Visconti]]. I 1237 gjekk erkebiskopen og keisar Fredrik II inn mellom dei to familiane, men striden gav seg ikkje. I 1254 gjorde innbyggjarane opprør og sette inn tolv ''Anziani del Popolo'' («Folket sitt eldreråd») for å styre byen. Dei innførte òg ei lovgjevande forsamling av adelsmenn. === Nedgangen === Nedgangen byrja [[6. august]] [[1284]], då den overtalige flåten til Pisa under [[Albertino Morosini]] sin kommando vart slått av den mindre genuesiske flåten [[Benedetto Zaccaria]] og [[Oberto Doria]] sin kommando ved hjelp av slu taktikk i det dramatiske [[slaget ved Meloria i 1284|sjøslaget ved Meloria]]. Dette nederlaget enda den maritime makta til Pisa og byen kom seg aldri tilbake att. I 1290 øydela Genova hamna i Pisa og dekte områda med salt, som [[Scipio Aemilianus|Scipio]] hadde gjort med Kartago under [[punarkrigane]]. Området rundt Pisa gav ikkje byen fleire sjømenn, medan [[Liguria]] garanterte nok sjømenn til Genova. Handelen heldt fram, men no i mindre grad enn før. Slutten kom då elva [[Arno]] byrja å endre løp slik at galeiane ikkje kunne nå hamna i byen langs elva. Det nærliggjande området var òg plaga av [[malaria]]. I 1324 mista Pisa heile [[Sardinia]] til [[Aragon]]. Pisa prøvde å få tilbake makta si i løpet av 1300-talet og klarte til og med å slå Firenze i [[slaget ved Montecatini]] (1315) under [[Uguccione della Faggiuola]] sin kommando. Til slutt førte indre stridar og den svekka handelen til at Pisa vart erobra av Firenze i [[1406]]. På 1400-talet vart det stadig vanskelegare å nå byen frå sjøen sidan hamna vart tilmudra. Då [[Karl VIII av Frankrike]] i 1494 invaderte dei italienske statane og gjorde krav på [[Kongedømet Napoli]] nytta Pisa sjansen og erklærte seg sjølv sjølvstendig med Den andre Republikken Pisa. Den nye fridomen varte ikkje lenge. Etter femten år med slag og omleiringar vart Pisa gjenerobra i 1509 av troppar frå Firenze under [[Antonio da Filicaja]], [[Averardo Salviati]] og [[Niccolò Capponi]]. Rolla som den viktigaste hamna i [[Toscana]] flytta så til [[Livorno]]. Pisa fekk etter kvart ei kulturell rolle med [[Universitetet i Pisa]], som vart grunnlagd i 1343. Pisa var fødestaden til den viktige fysikaren [[Galileo Galilei]]. Han er framleis sete for ein erkebiskop og har vorte eit senter for lettindustri og eit jernbaneknutepunkt. Han vart hardt råka under [[den andre verdskrigen]]. == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Pisa}} {{wikivoyage|Pisa}} * [http://www.unipi.it Universitetet i Pisa] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Pisa|Pisa]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. januar 2008.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Toscana]] [[Kategori:Byar i Italia]] [[Kategori:Pisa| ]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2014]] [[Kategori:Italienske hamnebyar ved Middelhavet]] cohz11fi5cto1zzhz5jc3ajapnldedv 0 33235 3398307 3394874 2022-08-11T20:17:03Z MLeonH 38085 /* Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945[1] */ wikitext text/x-wiki '''Troms og Finnmark mållag''' er fylkeslaget for [[Noregs Mållag]] for [[Troms]] og [[Finnmark]]. I 2020 hadde laget 238 medlemmar. == Historie == === 1860-1915 === Organisert målarbeid i Troms og Finnmark går tilbake til før [[Noregs Mållag]] blei skipa i [[1906]]. Dei første målfolka finn vi ved [[Tromsø Seminarium]] alt i 1860-åra. [[Elias Blix]] hadde gått ut her i 1855, men møtte ikkje landsmålet før han kom til Kristiania. Det same gjaldt [[John Klæbo]] som gjekk ut i 1861. I 1860-62 var [[Karl Akre]] elev her. I 1872-74 var [[Ananias Brune]] seminarist, og saman gav desse to ut bladet ''[[Finnmarkingen]]'' i [[Vadsø]] i 1875, på landsmål og finnmarksmål. [[Olaus J. Myrnes]] (1870-72), [[Jens Riksheim]] (1871-73), [[Peter Karl Eberg Pedersen]] (1872-74) og [[Leonhard Næss]] (1872-74) var også ivrige målfolk mens dei gjekk på [[Tromsø Seminarium]]. [[17. april]] [[1898]] blei mållaget [[Heimhug]] skipa ved lærarskolen i [[Tromsø]]. Det første forsøket på å skipe eit regionalt mållag, blei gjort i 1899. 16. juli 1899 blei [[Nordmannalaget]] skipa i [[Tromsø]]. Det skulle vere eit landsdelslag for [[Nord-Noreg]] på line med [[Austmannalaget]] og [[Vestmannalaget]]. Til leiar blei T. Eidem, Tromsø, valt. Men Nordmannalaget fekk kort levetid. === 1915-1921 === «Trums Fylkesmaallag» blei skipa på eit ungdomsstemna som [[Troms ungdomsfylking]] heldt på [[Finnsnes]] 12. juli 1915. Til styre blei vald lærar [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]], formann, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], fylkeskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], Mikal Jakobsen, [[Årstein]] i [[Gratangen]], og lærar [[Peder Johan Hartviksen]], [[Skånland]]. 29 medlemmar teikna seg straks. 31. juli 1915 heldt fylkesmållaget det første ordinære årsmøtet sitt på [[Harstad]]. Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei vald til formann. Med seg i styret fekk han sanitetsmajor [[Ingjald Reichborn-Kjennerud]], som heldt til på [[Harstad]] i åra 1911-1918, og sorenskrivar [[Harald Thomas]], som var på [[Ibestad]] frå 1915 til 1930. I styret sat i tillegg også [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], som var skoledirektør i [[Troms]] frå 1915 til 1930, og [[Hans Nicolai Osnes]], som var skoleinspektør i [[Tromsø]] frå 1914 til 1918. Det neste ordinære årsmøte med stemna blei halde i [[Bardu]] 29. og 30. juli 1916. Styret blei i stor monn attvalt: Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei attvalt til formann. Skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], blei vald til varaformann. Til styremedlemmar blei vald skoleinspektør [[Hans Nicolai Osnes]], Tromsø, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], og sorenskrivar [[Harald Thomas]], [[Ibestad]]. Dei fem første åra blei det halde fleire stemne: eitt stemne i Bardu, to på [[Finnsnes]], eitt i [[Kvæfjord]], eitt på [[Trondenes]], eitt i [[Sørvika]], to i [[Tromsø]] og eitt stemne i [[Øverbygd]]. På stemna møtte det jamleg 2-300 menneske. Det var alltid gudsteneste på [[landsmål]] og eit eller fleire foredrag om målsaka. Dei første fem åra blei det halde rundt 75 foredrag med 9-10.000 tilhøyrarar. Dei første åra blei det skipa fleire mållag: Finnsnes mållag (1914), mållaget Heimferd, Sørreisa (1914), Måltrasten, [[Fauskevåg]] (1917), mållaget Trollvasstind, [[Svensby]] (1917), Kvedfjord maallag (1917), mållaget Ruten, [[Øverbygd]] (1920). Kvedfjord og Heimferd sovna straks inn. I tillegg meldte fleire ungdomslag seg inn i fylkesmållaget i åra 1915-20: ungdomslaget Fram, [[Grøtavær]], ungdomslaget Soleia, Buvikvoll, Bondeungdomslaget i [[Tromsø]], elevlaget Solhov, [[Lyngseidet]]. Skolestyrar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], var formann i 1920, og med seg i styret dette året hadde han skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], overlærar [[Vilhjelm Riksheim]], [[Tromsø]], lærar [[Oluf Nymoen]], [[Fauskevåg]], og fylkesskolelærar [[Ove Normann]], [[Ibestad]]. Det blei ikkje kalla inn til årsmøte i fylkesmållaget i 1921, og i praksis blei laget dermed lagt ned. I staden blei [[Hålogalands målkontor]] skipa 12. september 1922 skipa, og det var i drift fram til 1940. === 1932-1940 === I samband med årsmøtet i [[Troms ungdomsfylking]] på Bjarkøya 9.juli 1932 blei arbeidet i Troms fylkesmållag tatt opp att, og nytt styre blei valt. Til formann blei vald [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg. I 1933 tok [[Norvald Dyrvik]] over som formann, og deretter var [[Edvard Ruud]], Elgsnes, formann frå 1936. I praksis slutta fylkesmållaget å fungere i 1940. === 1947-i dag === Troms fylkesmållag blei oppattskipa på eit møte i Tromsø i 1947, og laget har sidan vore i jamnt arbeid. I samband med at det blei skipa mållag i Finnmark, og desse blei ein del av fylkesmållaget, endra laget i 1992-93 namnet sitt til Troms og Finnmark mållag. == Leiarar == === Formenn i Trums fylkesmaallag 1915-1921 === # 1915: [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]] #1915-1921: [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]] === Formenn i Troms fylkesmållag 1932-1940 === # 1932-1933: [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg # 1933-1936: [[Norvald Dyrvik]], Evenskjer #1936-1940: [[Edvard Ruud]], Elgsnes === Leiarar i Troms fylkesmållag frå 1947 til 1992 === # 1947-1954: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på Måltinget 31.10.1947 og attvald på årsmøta 14.4.1949, 24.6.1951 og 29.6.1952.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/bba062a6740358ff56119d2df770e036?page=3&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Tromsø, lørdag 1. november 1947: "Troms mållag"]</ref> # 1954-1964: [[Jens Heim]], Balsfjord/Tromsø<ref>Jens Heim blei vald til formann på årsmøte 13.6.1954 og attvald på årsmøta 2.7.1955, 30.6.1956, 29.6.1957 og 5.7.1958.</ref><ref>Nordlys, onsdag 6. juli 1955, side 3: "Jens Heim attvald som form. i Fylkesmållaget" [https://www.nb.no/items/83db762b39eb30f66f6d5a8c517bccfd?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> # 1964-1971: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på årsmøte 12.9.1964 og attvald på årsmøta hausten 1966, 4.2.1968 og 4.5.1969</ref><ref>[https://www.nb.no/items/33334d843b80cd14315e035be5d30a1a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Fremover, torsdag 17. september 1964, side 3]: "Troms fylkesmållag reorganisert. Rektor Olav Løkse, Finnfjordbotn, ble valgt til ny formann i Troms Fylkesmållag under et møte i Tromsø laurdag. (…)"</ref> # 1971-1973: [[Johan Nymo]], Målselv<ref>Johan Nymo blei vald til formann på årsmøte 26.6.1971.</ref> # 1973-1975: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Herolv Olsen blei vald til formann på årsmøte 17.6.1973 og attvald på årsmøte 3.6.1974.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/c4a865957718b1fbd8d17e3126d8d109?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 20. juni 1973: "Formannsskifte i Troms Fylkesmållag"]</ref> # 1975-1977: [[Kjellaug Jetne]], Tromsø<ref>Kjellaug Jetne blei vald til formann på årsmøte 9.3.1975 og attvald på årsmøte 4.4.1976.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/37f1fd8b4c4e766b0f114eec3435821a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, lørdag 22. mars 1975, side 3]: "Interessa for målarbeid aukar. (…) Forkvinne: Kjellaug Jetne, (…)"</ref> # 1977-1981: [[Ørjan B. Dahl]], Tromsø (Målselv)<ref>Ørjan B. Dahl blei vald til formann på årsmøte 17.4.1977 og attvald på årsmøta 18.6.1978, 1979 og 7.6.1980.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/390e675cf3623a9572aa166f891717ed?page=0&searchText=m%C3%A5lungdom Nye Troms, lørdag 17. juni 1978: "Troms fylkesmållag: 10% medlemsauke]</ref><ref>[https://www.nb.no/items/77abed9b6fbe97a541d1ec87952a1576?page=21&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, fredag 13. juni 1980: "Årsmøtet i Troms fylkesmållag"]</ref> # 1981-1982: [[Kurt Reinhardt]], Målselv (?) #1982-1984: manglar namn # 1984-1987: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Nordlys, torsdag 27. september 1984, side 11: "(Herolv Olsen) er for tida formann i Troms Fylkesmållag." [https://www.nb.no/items/ff3531fe9bf3ab664eb7f4bed8493b0b?page=9&searchText=%22Herolv%20Olsen%22]</ref> # 1987-1989: [[Liv Ingebrigtsen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 1987 nr 2, 30. april, side 20: "Jenter tek over: (…) I Troms har Liv Ingebrigtsen teke over som leiar etter Herolv Olsen." [https://www.nb.no/items/936e931eda8574d580982d057134c3da?page=19&searchText=Troms]</ref> #1989-1992: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø<ref>Nordlys, fredag 7. april 1989, side 5: "Årsmøtet i Troms og Finnmark Fylkesmållag valgte Bjørnar Østgård, Tromsø. til ny leiar. Leiaren Liv Ingebrigtsen hadde fråsagt seg attval." [https://www.nb.no/items/616a5bd451028f79fd24b1582dd949d9?page=3&searchText=%22Bj%C3%B8rnar%20%C3%98stg%C3%A5rd%22]</ref> === Leiarar i Troms og Finnmark mållag frå 1992 til i dag === # 1992-1994: [[Aud-Kirsti Pedersen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. juli 1992: "Aud Kirsti Pedersen ny leiar i Troms og Finnmark" [https://www.nb.no/items/d54c301c6f40ec24fe7187aef6cfcb76?page=1&searchText=Troms]</ref> # 1994-1998: [[Steinar Aas]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/2aa67956dd4dd75e37d89746cc9e31b7?page=3&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, torsdag 24. mars 1994: "Ny mållags-leder"]</ref> # 1998-1999: [[Trond Trosterud]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/219f84fdf614822428120a99f40c90f9?page=17&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 10. juni 1998: "Årsmøte i Troms og Finnmark Mållag"]</ref> # 1999-2004: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø # 2004-2006: [[Trond Trosterud]], Tromsø # 2006-2008: [[Olaug Husabø]], Tromsø # 2008-2010: [[Sigrun Høgetveit Berg]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 2008 Nr. 3: "Ny leiar i aust og nord" [https://www.nb.no/items/59896b9302aa5ad4bc9f460d1a95b9af?page=1&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22]</ref> # 2010-2011: [[Inger Johanne Sæterbakk]], Tromsø # 2011-2013: [[Øystein Vangsnes]], Tromsø # 2013-2015: styret i Tromsø mållag # 2015-2017: [[Sæmund Stokstad]], Tromsø # 2017-2022: [[Magne Heide|Magne Leon Heide]], Harstad<ref>i Tromsø, 6. mai 2019: "Stor medlemsvekst i mållaget i Troms og Finnmark" [https://www.itromso.no/nyheter/2019/05/06/Stor-medlemsvekst-i-m%C3%A5llaget-i-Troms-og-Finnmark-18917658.ece]</ref> == Medlemslag og lokale mållag == * [[Balsfjord Mållag]] * [[Harstad og omland mållag]] * [[Målselv Mållag]] * [[Senjamållaget]] *[[Studentmållaget i Tromsø]] * [[Tromsø mållag]] * [[Varanger mållag]] == Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945<ref>Lockertsen 1982, side 250-252 [https://www.nb.no/items/dac428f6152ef05ae6991e19eb7b5949?page=251&searchText=Kjellaug%20Jetne nb.no]</ref>== * [[Vardø mållag]] skipa vinteren 1898<ref>Den 17de Mai 13. april 1898: "Fraa Vardøy" [https://www.nb.no/items/6b30087ce293fc9514032f5bf94a30fd?page=1&searchText=maallag nb.no]</ref>. * [[Mållaget Heimhug]] ved Tromsø lærarskole, skipa 17. april 1898.<ref>Mållaget Heimhug 1898-1923. Festskrift [https://www.nb.no/items/52a0fcf0eb9a3c29b320cf7a93c33c1a?page=0&searchText=M%C3%A5llaget%20Heimhug nb.no]</ref> * [[Nordmannalaget]], skipa 16. juli 1899.<ref>Den 17de Mai 25. juli 1899: "Nordmannalaget" [https://www.nb.no/items/58091440b8b589fa81f3c488345036c4?page=1&searchText=%22Nordmannalaget%22 nb.no]</ref> * [[Trumsøy maallag]], skipa 13. desember 1899.<ref>[https://www.nb.no/items/de87f8b094d10978cd55cf1d35ac9c33?page=1&searchText=«Maallag%20i%20Trumsøy» Den 17de Mai 15- desember 1899: "Maallag i Trumsøy"]</ref> * [[Ibestad mållag]], skipa i [[1908]] og lagt ned etter kort tid. * [[Salangen mållag]], skipa i [[1909]] eller [[1911]] i drift til 1930-talet.<ref name="nb.no">Troms Folkeblad 20. november 1979: "Nytt mållag i Salangen" [https://www.nb.no/items/04c3d6add7ce21f656a3e3229d9e555e?page=1&searchText=%22Salangen%20m%C3%A5llag%22 nb.no]; "Årsmelding 1933, Salangen mållag": laget skipa 1933, leiar Olav Løkse, Øvre Salangen (i NM-arkivet)</ref> * [[Mållaget "Heimferd"]] i Sørreisa, skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref name="nb.no">"Eit utdrag av femaarsmeldinga til Troms fylkesmållag 1915-1920", Mål og Makt nr 3, 1976, side, 19 [https://www.nb.no/items/d267ad23aee819481bfdad390a7dc22d?page=19&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> * [[Finnsnes mållag]], skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref name="nb.no"/> * [[Lyngseidet mållag]], skipa i 1914 og lagt ned etter kort tid. * [[Mållaget "Trollvasstind"]], Svensby i Ullsfjord, skipa i 1917.<ref name="nb.no"/> Laget gjekk etter kort tid til å bli ungdomslag. Formann 1918: Lærar A.B.Botholfsen; Svensby, ifl. "Aarsmelding for maallaget Trollvasstind 1918" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * "[[Måltrasten]]" i [[Fauskevåg]], tidlegare [[Sandtorg]] kommune, skipa i [[1917]]<ref>Den 17de Mai 12. februar 1919: "Eit lite mønstermaallag" [https://www.nb.no/items/693c8f16bed2cf55084c1c31fd8c0750?page=3&searchText=%22Maaltrasten%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1950-åra. * [[Kvedfjord mållag]], skipa i 1917<ref>Den 17de Mai 25. april 1940: "Maalvoksteren" [https://www.nb.no/items/f0a79348aa7583ff8e690e3e4247863a?page=1&searchText=%22Kvedfjord%20maallag%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1920-åra.<ref name="nb.no"/> * [[Ungdoms- og mållaget "Solleia"]], Buvika på Kvaløya, skipa i 1919<ref name="nb.no"/>, og i drift ut 1930-talet. * [[Mållaget "Ruten"]] i Øverbygd, skipa i 1920<ref name="nb.no"/> og lagt ned etter kort tid. * [[Bondeungdomslaget i Tromsø]] var også medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920.<ref name="nb.no"/> * [[Elevlaget Solhov]] ved Solhov ungdomsskole, Lyngseidet, var medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920.<ref name="nb.no"/> * [[Bardu mållag]], skipa i 1924, i vekslande verksemd til 2000-talet. * [[Sandtorg mållag]], skipa i [[1930]]<ref>Aarsmelding 1933 (i NM-arkivet), leiar: Bendiks Heide</ref> og lagt ned før 1950. * [[Straumsbukta mållag]] skipa i 1931 og lagt ned før 1940. * [[Hålogaland lærarmållag]], skipa 7. juli 1932, gjekk inn i [[Noregs Lærarmållag]]. * [[Hillesøy mållag]], skipa 14. mai 1936.<ref>Brev 23.5.1936 frå Aksel Strand, Tulleng til Noregs Mållag:" Den 14 d.m. blei det her i Sommarøy skipa eit mållag med namnet Hillesøy mållag. Laget er på 24 lagsmenner. Som formann blei underskrivne vald" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * [[Sør-Lenvik mållag]], skipa i 1936.<ref>Harstad Tidende 6. mars 1936</ref> * [[Berg mållag]], Berg i Senja, skipa i 1936. * [[Trondenes mållag]], skipa i [[1938]] og lagt ned under 2. verdskrig.<ref>[https://www.nb.no/items/3c66d38555636a0d82dcb6cf33333fb3?page=9&searchText=%22Trondenes%20m%C3%A5llag%22&subSite= Troms Folkeblad, tirsdag 19. august 1980]</ref> == Andre lokale mållag i Troms og Finnmark etter 1945 == * [[Lenvik mållag]], blei skipa 25. mars 1957 <ref>Årsmelding for 1959, i NM-arkivet</ref> <ref>Nordlys 17. februar 1959</ref>, og laget var særleg aktivt på 1970-talet<ref>Troms Folkeblad, 10. februar 1977: "Lenvik mållag har møte" [https://www.nb.no/items/49b8e211feea105ddcd5e43975b96249?page=9&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> og 1980-talet. Laget var i verksemd til sist på 1990-talet<ref>Troms Folkeblad 26. mars 1993: ""Kulturtilskiping på Finnsnes hotell" [https://www.nb.no/items/ca29661561e4b8f6b0377a1ef26adce3?page=17&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>, lagt ned i 2002.<ref name="nm.no">Noregs Mållag: Årsmelding 2001-2002, side 62 [http://files.zetta.no/www-nm-no/_filer/aarsmelding_2001-2002.pdf nm.no]</ref> * [[Bardu mållag]], blei prøvd starta i 1947<ref>Norsk Tidend 14.8.1947: "Det har meldt seg kring 40 interesserte"</ref>, men laget blei først skipa 21. oktober 1956 <ref>Årsmelding 1957 og 1958, NM-arkivet</ref>, Laget har gjeve ut fleire bøker<ref>Nordlys 21.9.1961: "Bardu mållag hedrer Reinert Vikland"</ref> og "''Jul i Bardu- og Målselvdalen''" saman med Målselv mållag<ref>Tromsø 28. november 1963: "Julehefte for Bardu og Målselv" [https://www.nb.no/items/06e7a84cc1bb0db0f833b20e4233c392?page=7&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>. Laget blei lagt ned utpå 2000-talet.<ref>Nye Troms 19.11.1998, reportasje om "Jul i Bardu- og Målselvdalen" utgitt av [[Bardu mållag]] og [[Målselv mållag]] [https://www.nb.no/items/f38e36bd72213b73d4e3205143d5bb03?page=35&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22]</ref> * [[BUL Tromsø]] meldte seg inn i Troms fylkesmållag i 1953 <ref>Bladet Midnattsol 26. februar 1953: "BUL Tromsø med i Noregs Mållag", kollektiv innmelding i Troms fylkesmållag på årsmøte 31.1.1953</ref> * [[Hammerfest mållag]], skipa 8. juni 1977.<ref>[https://www.nb.no/items/04121bb20963f3669f41bbe7efae8e30?page=9&searchText=%22Hammerfest%20m%C3%A5llag%22 Finnmark Dagblad 14.6.1977: "Hammerfest mållag skipa"]</ref>. laget var i drift ein tiårs periode. * [[Nordreisa mållag]], skipa 11. september 1979<ref>Nordlys 18.9.1979</ref><ref>[https://www.nb.no/items/b7f0cc51e001dd6e6ad6c1d6032d5e9e?page=3&searchText=%22M%C3%A5l%20og%20meining%22 Nye Troms, 20. september 1979]</ref> , laget var i drift til slutten av 1990-talet<ref>Nordlys 16.11.1995: Nordreisa mållag støttar det kvenske miljøet</ref>, men gjekk gradvis ut av drift etter 2000.<ref name="nm.no"/> * [[Salangen mållag]], oppattskipa 12. november 1979<ref name="nb.no"/> i drift eit tiårs tid. * [[Alta mållag]], skipa 29. november 1979<ref>Altaposten 11.desember 1979: "Mållag danna i Alta" [https://www.nb.no/items/8b8b39917df6a91570bf4937a7aa2847?page=3&searchText=%22Alta%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> i drift til utpå 2000-talet.<ref name="nm.no"/> === Elev- og studentmållag: === * [[Mållaget Heimhug]] <ref name="Allkunne">Grepstad, Jon. (13. mars 2012). [https://www.allkunne.no/framside/tema-nynorsk/institusjonar-organisasjonar-med-meir/mallaget-heimhug/29/3676/ Mållaget Heimhug]. I ''Allkunne''.</ref> vart skipa ved [[Tromsø Seminarium|lærarskolen i Tromsø]] i 1898, som eit av dei aller første studentmållaga. Laget var i verksemd til 1958 og ein kort periode på 1970-talet. * [[Mållaget "Bivrost"]] blei skipa på Troms Landsgymnas 5. februar 1950 med Mikal Bendiksen til formann <ref>Bladet Midnattsol, 26. april 1951</ref>. Landsgymnaset starta på Setermoen i 1946 og flytta til Finnfjordbotn i 1949, skolen endra seinare namn til Finnfjordbotn vidaregåande skole. Mållaget "Bivrost" var i verksemd til utpå 1950-talet.<ref name=":0">Tromsø 1. juli 1952: "Årsmøte i Troms Fylkesmållag" [https://www.nb.no/items/effacf298fcd9dba2faf5c5e8f02cdd4?page=5&searchText=M%C3%A5llaget%20%22Bivrost%22 nb.no]</ref> * [[Tromsø Student- og Elevmållag]] blei skipa i 1972<ref>Sjå ''Målfront, organ for Norsk Målungdom'', nr 4-1975, side 4: "Mens Tromsø Målungdom (tidl. Tromsø Student- og Elevmållag) berre har rukke å bli 3 år.". [https://www.nb.no/items/753f7feee99f11ad14efe9d61e277a1c?page=3&searchText=%22Troms%C3%B8%20Student-%20og%20Elevm%C3%A5llag%22]</ref> og endra namn til [[Tromsø Målungdom]] i 1975<ref>[https://www.nb.no/items/c28bc792dc7db334e56fd4d170198f74?page=7&searchText=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22 Sjå innlegg i avisa Tromsø, tysdag 25. mars 1975]</ref>. [[Tromsø Målungdom]] var i verksemd til rundt 2000.<ref>Siste avisoppslag er i Dag og Tid 16.04.1998: "Brysame lag som Studentmållaget i Bergen, Hallingdal Målungdom, Tromsø Målungdom og Studentmållaget i Tromsø fekk alle merke der lite velkomne dei var med sine meiningar." [https://www.nb.no/search?q=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22&mediatype=aviser&sort=datedesc]</ref> Laget rekrutterte medlemmar både frå vidaregåande skolar, høgskole og universitet. * [[Studentmållaget i Tromsø]] blei skipa rundt 1990<ref>I oktober 1990 bed Studentmållaget inn til Skolemålskonferanse, sjå avisa Tromsø, tysdag 16. oktober 1990 [https://www.nb.no/items/c62b218927f294f110c6d490e58c5e5e?page=1&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref>, og laget var i varierande verksemd fram til 2000.<ref>Siste avisinnlegg frå Studentmållaget i Tromsø, "Nynorsk på Høgskulen" er i avisa Tromsø, fredag 14. april 2000 [https://www.nb.no/items/6ac6d4befea751a797076a992fc4dd6f?page=35&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref> Studentmållaget vart skipa opp att i 2014.<ref>Brønnøysundregistra. [https://w2.brreg.no/enhet/sok/detalj.jsp?orgnr=914947928 Nøkkelopplysninger fra Enhetsregisteret] . Lese den 31. mars 2019.</ref> * [[Harstad Målungdom]] blei skipa i 1974<ref>Lofotposten, tirsdag 9. april 1974 : "Målungdom i Harstad har organisert seg" [https://www.nb.no/items/18c2abf8d88165f4f3f2fb0c4e7ef492?page=11&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22]</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/8ba2171dad3c0cda1bbc214baa3b0146?page=7&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22 Harstad Tidende, fredag 25. oktober 1985: "Kva er Harstad Målungdom?"]</ref> * [[Målselv Målungdom]] blei skipa i 1976<ref>Nye Troms, laurdag 14. februar 1976 : "No har ein del ungdomar skipa til Målselv Målungdom"</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>Nye Troms, laurdag 7. januar 1984: Reidun L. Traasdahl er leiar</ref> * [[Lenvik Målungdom]] blei skipa i 1976.<ref>Nye Troms, laurdag 8. april 1976 : "Dessutan er desse ungdomsmållaga knytte til TF: (…) Lenvik Målungdom"</ref><ref>NMU-nytt (Norsk målungdom). 1977 Nr. 5.side 8: "I haust har det vorte starta 7 nye lag i NMU: (...) i Finnfjordbotn i Troms (...)" [https://www.nb.no/items/f179f2eaed9dd46a499fade511e27e8c?page=7&searchText=M%C3%A5lungdom]</ref> Laget heldt til ved Finnfjordbotn vidaregåande skole, og i åra 1979-1981 var [[Finnfjordbotn skolemållag]] i verksemd her.<ref>Målfront : organ for Norsk målungdom. 1979. årgang 8, nr. 8, side 3: "Målungdommen på Finnfjordbotn vidaregåande skole" [https://www.nb.no/items/9eca4dc53c50bb606255a758a7fd6399?page=1&searchText=Troms]</ref><ref>Troms Folkeblad, torsdag 9. april 1981: "Meir dialekt i radio og fjernsyn" [https://www.nb.no/items/8bcee252be3e653fc3e0669db3f38e94?page=3&searchText=%22Finnfjordbotn%20skolem%C3%A5llag%22]</ref> * [[Nordnorsk Målungdom]] blei skipa 7.-8. mai 1977 som ein distriktsorganisasjon for [[Norsk Målungdom]] sine lokale målungdomslag i Nord-Noreg<ref>Nye Troms, tysdag 28. juni 1977 : "Skipingsmøte av Nordnorsk Målungdom i Vågan 7. og 8. mai 1977"</ref>. Organisasjonen var i verksemd til utpå 1990-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/0be60ee81159c3e22b87b41d76c20ccf?page=9&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22 Altaposten, mandag 24. februar 1992: "Kulturkveld for språkfolk"]</ref><ref>Mål og Makt nr 3-1992, "Språk på Nordkalotten" har med dei fire innleiinga som blei halde på eit seminar som Nordnorsk Målungdom skipa i Alta 22.-23. februar 1992. [https://www.nb.no/items/32d8a8ebd8298763763ddafadae5508a?page=1&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22%22]</ref> == Kjelder == * Lockertsen, Roger 1984: ''Målreising i Nord-Noreg 1898-1940 : organisering av målstriden og striden for skolemålet''. (289 s.). Hovudoppgåve - Universitetet i Tromsø. * ''Trums fylkesmaallag. Femaarsmelding 1915-1920.'' 62 sider. * [https://spraakinord.blogspot.no/ Språk i nord] (blogg drive av Troms og Finnmark mållag) * Aviser, blad og tidsskrift på [https://nb.no nb.no]. == Referansar == {{reflist}} {{Noregs Mållag}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Noregs Mållag]] [[Kategori:Kultur i Troms og Finnmark]] [[Kategori:Nordnorske mållag]] [[Kategori:Nynorsk i Nord-Noreg]] fvcx0k6i8ihdckk8sz4h3um6czgmc75 3398308 3398307 2022-08-11T20:30:06Z MLeonH 38085 /* Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945[1] */Oppretting wikitext text/x-wiki '''Troms og Finnmark mållag''' er fylkeslaget for [[Noregs Mållag]] for [[Troms]] og [[Finnmark]]. I 2020 hadde laget 238 medlemmar. == Historie == === 1860-1915 === Organisert målarbeid i Troms og Finnmark går tilbake til før [[Noregs Mållag]] blei skipa i [[1906]]. Dei første målfolka finn vi ved [[Tromsø Seminarium]] alt i 1860-åra. [[Elias Blix]] hadde gått ut her i 1855, men møtte ikkje landsmålet før han kom til Kristiania. Det same gjaldt [[John Klæbo]] som gjekk ut i 1861. I 1860-62 var [[Karl Akre]] elev her. I 1872-74 var [[Ananias Brune]] seminarist, og saman gav desse to ut bladet ''[[Finnmarkingen]]'' i [[Vadsø]] i 1875, på landsmål og finnmarksmål. [[Olaus J. Myrnes]] (1870-72), [[Jens Riksheim]] (1871-73), [[Peter Karl Eberg Pedersen]] (1872-74) og [[Leonhard Næss]] (1872-74) var også ivrige målfolk mens dei gjekk på [[Tromsø Seminarium]]. [[17. april]] [[1898]] blei mållaget [[Heimhug]] skipa ved lærarskolen i [[Tromsø]]. Det første forsøket på å skipe eit regionalt mållag, blei gjort i 1899. 16. juli 1899 blei [[Nordmannalaget]] skipa i [[Tromsø]]. Det skulle vere eit landsdelslag for [[Nord-Noreg]] på line med [[Austmannalaget]] og [[Vestmannalaget]]. Til leiar blei T. Eidem, Tromsø, valt. Men Nordmannalaget fekk kort levetid. === 1915-1921 === «Trums Fylkesmaallag» blei skipa på eit ungdomsstemna som [[Troms ungdomsfylking]] heldt på [[Finnsnes]] 12. juli 1915. Til styre blei vald lærar [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]], formann, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], fylkeskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], Mikal Jakobsen, [[Årstein]] i [[Gratangen]], og lærar [[Peder Johan Hartviksen]], [[Skånland]]. 29 medlemmar teikna seg straks. 31. juli 1915 heldt fylkesmållaget det første ordinære årsmøtet sitt på [[Harstad]]. Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei vald til formann. Med seg i styret fekk han sanitetsmajor [[Ingjald Reichborn-Kjennerud]], som heldt til på [[Harstad]] i åra 1911-1918, og sorenskrivar [[Harald Thomas]], som var på [[Ibestad]] frå 1915 til 1930. I styret sat i tillegg også [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], som var skoledirektør i [[Troms]] frå 1915 til 1930, og [[Hans Nicolai Osnes]], som var skoleinspektør i [[Tromsø]] frå 1914 til 1918. Det neste ordinære årsmøte med stemna blei halde i [[Bardu]] 29. og 30. juli 1916. Styret blei i stor monn attvalt: Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei attvalt til formann. Skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], blei vald til varaformann. Til styremedlemmar blei vald skoleinspektør [[Hans Nicolai Osnes]], Tromsø, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], og sorenskrivar [[Harald Thomas]], [[Ibestad]]. Dei fem første åra blei det halde fleire stemne: eitt stemne i Bardu, to på [[Finnsnes]], eitt i [[Kvæfjord]], eitt på [[Trondenes]], eitt i [[Sørvika]], to i [[Tromsø]] og eitt stemne i [[Øverbygd]]. På stemna møtte det jamleg 2-300 menneske. Det var alltid gudsteneste på [[landsmål]] og eit eller fleire foredrag om målsaka. Dei første fem åra blei det halde rundt 75 foredrag med 9-10.000 tilhøyrarar. Dei første åra blei det skipa fleire mållag: Finnsnes mållag (1914), mållaget Heimferd, Sørreisa (1914), Måltrasten, [[Fauskevåg]] (1917), mållaget Trollvasstind, [[Svensby]] (1917), Kvedfjord maallag (1917), mållaget Ruten, [[Øverbygd]] (1920). Kvedfjord og Heimferd sovna straks inn. I tillegg meldte fleire ungdomslag seg inn i fylkesmållaget i åra 1915-20: ungdomslaget Fram, [[Grøtavær]], ungdomslaget Soleia, Buvikvoll, Bondeungdomslaget i [[Tromsø]], elevlaget Solhov, [[Lyngseidet]]. Skolestyrar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], var formann i 1920, og med seg i styret dette året hadde han skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], overlærar [[Vilhjelm Riksheim]], [[Tromsø]], lærar [[Oluf Nymoen]], [[Fauskevåg]], og fylkesskolelærar [[Ove Normann]], [[Ibestad]]. Det blei ikkje kalla inn til årsmøte i fylkesmållaget i 1921, og i praksis blei laget dermed lagt ned. I staden blei [[Hålogalands målkontor]] skipa 12. september 1922 skipa, og det var i drift fram til 1940. === 1932-1940 === I samband med årsmøtet i [[Troms ungdomsfylking]] på Bjarkøya 9.juli 1932 blei arbeidet i Troms fylkesmållag tatt opp att, og nytt styre blei valt. Til formann blei vald [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg. I 1933 tok [[Norvald Dyrvik]] over som formann, og deretter var [[Edvard Ruud]], Elgsnes, formann frå 1936. I praksis slutta fylkesmållaget å fungere i 1940. === 1947-i dag === Troms fylkesmållag blei oppattskipa på eit møte i Tromsø i 1947, og laget har sidan vore i jamnt arbeid. I samband med at det blei skipa mållag i Finnmark, og desse blei ein del av fylkesmållaget, endra laget i 1992-93 namnet sitt til Troms og Finnmark mållag. == Leiarar == === Formenn i Trums fylkesmaallag 1915-1921 === # 1915: [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]] #1915-1921: [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]] === Formenn i Troms fylkesmållag 1932-1940 === # 1932-1933: [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg # 1933-1936: [[Norvald Dyrvik]], Evenskjer #1936-1940: [[Edvard Ruud]], Elgsnes === Leiarar i Troms fylkesmållag frå 1947 til 1992 === # 1947-1954: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på Måltinget 31.10.1947 og attvald på årsmøta 14.4.1949, 24.6.1951 og 29.6.1952.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/bba062a6740358ff56119d2df770e036?page=3&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Tromsø, lørdag 1. november 1947: "Troms mållag"]</ref> # 1954-1964: [[Jens Heim]], Balsfjord/Tromsø<ref>Jens Heim blei vald til formann på årsmøte 13.6.1954 og attvald på årsmøta 2.7.1955, 30.6.1956, 29.6.1957 og 5.7.1958.</ref><ref>Nordlys, onsdag 6. juli 1955, side 3: "Jens Heim attvald som form. i Fylkesmållaget" [https://www.nb.no/items/83db762b39eb30f66f6d5a8c517bccfd?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> # 1964-1971: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på årsmøte 12.9.1964 og attvald på årsmøta hausten 1966, 4.2.1968 og 4.5.1969</ref><ref>[https://www.nb.no/items/33334d843b80cd14315e035be5d30a1a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Fremover, torsdag 17. september 1964, side 3]: "Troms fylkesmållag reorganisert. Rektor Olav Løkse, Finnfjordbotn, ble valgt til ny formann i Troms Fylkesmållag under et møte i Tromsø laurdag. (…)"</ref> # 1971-1973: [[Johan Nymo]], Målselv<ref>Johan Nymo blei vald til formann på årsmøte 26.6.1971.</ref> # 1973-1975: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Herolv Olsen blei vald til formann på årsmøte 17.6.1973 og attvald på årsmøte 3.6.1974.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/c4a865957718b1fbd8d17e3126d8d109?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 20. juni 1973: "Formannsskifte i Troms Fylkesmållag"]</ref> # 1975-1977: [[Kjellaug Jetne]], Tromsø<ref>Kjellaug Jetne blei vald til formann på årsmøte 9.3.1975 og attvald på årsmøte 4.4.1976.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/37f1fd8b4c4e766b0f114eec3435821a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, lørdag 22. mars 1975, side 3]: "Interessa for målarbeid aukar. (…) Forkvinne: Kjellaug Jetne, (…)"</ref> # 1977-1981: [[Ørjan B. Dahl]], Tromsø (Målselv)<ref>Ørjan B. Dahl blei vald til formann på årsmøte 17.4.1977 og attvald på årsmøta 18.6.1978, 1979 og 7.6.1980.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/390e675cf3623a9572aa166f891717ed?page=0&searchText=m%C3%A5lungdom Nye Troms, lørdag 17. juni 1978: "Troms fylkesmållag: 10% medlemsauke]</ref><ref>[https://www.nb.no/items/77abed9b6fbe97a541d1ec87952a1576?page=21&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, fredag 13. juni 1980: "Årsmøtet i Troms fylkesmållag"]</ref> # 1981-1982: [[Kurt Reinhardt]], Målselv (?) #1982-1984: manglar namn # 1984-1987: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Nordlys, torsdag 27. september 1984, side 11: "(Herolv Olsen) er for tida formann i Troms Fylkesmållag." [https://www.nb.no/items/ff3531fe9bf3ab664eb7f4bed8493b0b?page=9&searchText=%22Herolv%20Olsen%22]</ref> # 1987-1989: [[Liv Ingebrigtsen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 1987 nr 2, 30. april, side 20: "Jenter tek over: (…) I Troms har Liv Ingebrigtsen teke over som leiar etter Herolv Olsen." [https://www.nb.no/items/936e931eda8574d580982d057134c3da?page=19&searchText=Troms]</ref> #1989-1992: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø<ref>Nordlys, fredag 7. april 1989, side 5: "Årsmøtet i Troms og Finnmark Fylkesmållag valgte Bjørnar Østgård, Tromsø. til ny leiar. Leiaren Liv Ingebrigtsen hadde fråsagt seg attval." [https://www.nb.no/items/616a5bd451028f79fd24b1582dd949d9?page=3&searchText=%22Bj%C3%B8rnar%20%C3%98stg%C3%A5rd%22]</ref> === Leiarar i Troms og Finnmark mållag frå 1992 til i dag === # 1992-1994: [[Aud-Kirsti Pedersen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. juli 1992: "Aud Kirsti Pedersen ny leiar i Troms og Finnmark" [https://www.nb.no/items/d54c301c6f40ec24fe7187aef6cfcb76?page=1&searchText=Troms]</ref> # 1994-1998: [[Steinar Aas]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/2aa67956dd4dd75e37d89746cc9e31b7?page=3&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, torsdag 24. mars 1994: "Ny mållags-leder"]</ref> # 1998-1999: [[Trond Trosterud]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/219f84fdf614822428120a99f40c90f9?page=17&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 10. juni 1998: "Årsmøte i Troms og Finnmark Mållag"]</ref> # 1999-2004: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø # 2004-2006: [[Trond Trosterud]], Tromsø # 2006-2008: [[Olaug Husabø]], Tromsø # 2008-2010: [[Sigrun Høgetveit Berg]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 2008 Nr. 3: "Ny leiar i aust og nord" [https://www.nb.no/items/59896b9302aa5ad4bc9f460d1a95b9af?page=1&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22]</ref> # 2010-2011: [[Inger Johanne Sæterbakk]], Tromsø # 2011-2013: [[Øystein Vangsnes]], Tromsø # 2013-2015: styret i Tromsø mållag # 2015-2017: [[Sæmund Stokstad]], Tromsø # 2017-2022: [[Magne Heide|Magne Leon Heide]], Harstad<ref>i Tromsø, 6. mai 2019: "Stor medlemsvekst i mållaget i Troms og Finnmark" [https://www.itromso.no/nyheter/2019/05/06/Stor-medlemsvekst-i-m%C3%A5llaget-i-Troms-og-Finnmark-18917658.ece]</ref> == Medlemslag og lokale mållag == * [[Balsfjord Mållag]] * [[Harstad og omland mållag]] * [[Målselv Mållag]] * [[Senjamållaget]] *[[Studentmållaget i Tromsø]] * [[Tromsø mållag]] * [[Varanger mållag]] == Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945<ref>Lockertsen 1982, side 250-252 [https://www.nb.no/items/dac428f6152ef05ae6991e19eb7b5949?page=251&searchText=Kjellaug%20Jetne nb.no]</ref>== * [[Vardø mållag]] skipa vinteren 1898<ref>Den 17de Mai 13. april 1898: "Fraa Vardøy" [https://www.nb.no/items/6b30087ce293fc9514032f5bf94a30fd?page=1&searchText=maallag nb.no]</ref>. * [[Mållaget Heimhug]] ved Tromsø lærarskole, skipa 17. april 1898.<ref>Mållaget Heimhug 1898-1923. Festskrift [https://www.nb.no/items/52a0fcf0eb9a3c29b320cf7a93c33c1a?page=0&searchText=M%C3%A5llaget%20Heimhug nb.no]</ref> * [[Nordmannalaget]], skipa 16. juli 1899.<ref>Den 17de Mai 25. juli 1899: "Nordmannalaget" [https://www.nb.no/items/58091440b8b589fa81f3c488345036c4?page=1&searchText=%22Nordmannalaget%22 nb.no]</ref> * [[Trumsøy maallag]], skipa 13. desember 1899.<ref>[https://www.nb.no/items/de87f8b094d10978cd55cf1d35ac9c33?page=1&searchText=«Maallag%20i%20Trumsøy» Den 17de Mai 15- desember 1899: "Maallag i Trumsøy"]</ref> * [[Ibestad mållag]], skipa i [[1908]] og lagt ned etter kort tid. * [[Salangen mållag]], skipa i [[1909]] eller [[1911]] i drift til 1930-talet.<ref>Troms Folkeblad 20. november 1979: "Nytt mållag i Salangen" [https://www.nb.no/items/04c3d6add7ce21f656a3e3229d9e555e?page=1&searchText=%22Salangen%20m%C3%A5llag%22 nb.no]; "Årsmelding 1933, Salangen mållag": laget skipa 1933, leiar Olav Løkse, Øvre Salangen (i NM-arkivet)</ref> * [[Mållaget "Heimferd"]] i Sørreisa, skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref>"Eit utdrag av femaarsmeldinga til Troms fylkesmållag 1915-1920", Mål og Makt nr 3, 1976, side, 19 [https://www.nb.no/items/d267ad23aee819481bfdad390a7dc22d?page=19&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> * [[Finnsnes mållag]], skipa i 1914 og lagt ned før 1920.</ref> * [[Lyngseidet mållag]], skipa i 1914 og lagt ned etter kort tid. * [[Mållaget "Trollvasstind"]], Svensby i Ullsfjord, skipa i 1917.<ref> Laget gjekk etter kort tid til å bli ungdomslag. Formann 1918: Lærar A.B.Botholfsen; Svensby, ifl. "Aarsmelding for maallaget Trollvasstind 1918" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * "[[Måltrasten]]" i [[Fauskevåg]], tidlegare [[Sandtorg]] kommune, skipa i [[1917]]<ref>Den 17de Mai 12. februar 1919: "Eit lite mønstermaallag" [https://www.nb.no/items/693c8f16bed2cf55084c1c31fd8c0750?page=3&searchText=%22Maaltrasten%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1950-åra. * [[Kvedfjord mållag]], skipa i 1917<ref>Den 17de Mai 25. april 1940: "Maalvoksteren" [https://www.nb.no/items/f0a79348aa7583ff8e690e3e4247863a?page=1&searchText=%22Kvedfjord%20maallag%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1920-åra. * [[Ungdoms- og mållaget "Solleia"]], Buvika på Kvaløya, skipa i 1919, og i drift ut 1930-talet. * [[Mållaget "Ruten"]] i Øverbygd, skipa i 1920 og lagt ned etter kort tid. * [[Bondeungdomslaget i Tromsø]] var også medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920. * [[Elevlaget Solhov]] ved Solhov ungdomsskole, Lyngseidet, var medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920. * [[Bardu mållag]], skipa i 1924, i vekslande verksemd til 2000-talet. * [[Sandtorg mållag]], skipa i [[1930]]<ref>Aarsmelding 1933 (i NM-arkivet), leiar: Bendiks Heide</ref> og lagt ned før 1950. * [[Straumsbukta mållag]] skipa i 1931 og lagt ned før 1940. * [[Hålogaland lærarmållag]], skipa 7. juli 1932, gjekk inn i [[Noregs Lærarmållag]]. * [[Hillesøy mållag]], skipa 14. mai 1936.<ref>Brev 23.5.1936 frå Aksel Strand, Tulleng til Noregs Mållag:" Den 14 d.m. blei det her i Sommarøy skipa eit mållag med namnet Hillesøy mållag. Laget er på 24 lagsmenner. Som formann blei underskrivne vald" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * [[Sør-Lenvik mållag]], skipa i 1936.<ref>Harstad Tidende 6. mars 1936</ref> * [[Berg mållag]], Berg i Senja, skipa i 1936. * [[Trondenes mållag]], skipa i [[1938]] og lagt ned under 2. verdskrig.<ref>[https://www.nb.no/items/3c66d38555636a0d82dcb6cf33333fb3?page=9&searchText=%22Trondenes%20m%C3%A5llag%22&subSite= Troms Folkeblad, tirsdag 19. august 1980]</ref> == Andre lokale mållag i Troms og Finnmark etter 1945 == * [[Lenvik mållag]], blei skipa 25. mars 1957 <ref>Årsmelding for 1959, i NM-arkivet</ref> <ref>Nordlys 17. februar 1959</ref>, og laget var særleg aktivt på 1970-talet<ref>Troms Folkeblad, 10. februar 1977: "Lenvik mållag har møte" [https://www.nb.no/items/49b8e211feea105ddcd5e43975b96249?page=9&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> og 1980-talet. Laget var i verksemd til sist på 1990-talet<ref>Troms Folkeblad 26. mars 1993: ""Kulturtilskiping på Finnsnes hotell" [https://www.nb.no/items/ca29661561e4b8f6b0377a1ef26adce3?page=17&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>, lagt ned i 2002.<ref name="nm.no">Noregs Mållag: Årsmelding 2001-2002, side 62 [http://files.zetta.no/www-nm-no/_filer/aarsmelding_2001-2002.pdf nm.no]</ref> * [[Bardu mållag]], blei prøvd starta i 1947<ref>Norsk Tidend 14.8.1947: "Det har meldt seg kring 40 interesserte"</ref>, men laget blei først skipa 21. oktober 1956 <ref>Årsmelding 1957 og 1958, NM-arkivet</ref>, Laget har gjeve ut fleire bøker<ref>Nordlys 21.9.1961: "Bardu mållag hedrer Reinert Vikland"</ref> og "''Jul i Bardu- og Målselvdalen''" saman med Målselv mållag<ref>Tromsø 28. november 1963: "Julehefte for Bardu og Målselv" [https://www.nb.no/items/06e7a84cc1bb0db0f833b20e4233c392?page=7&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>. Laget blei lagt ned utpå 2000-talet.<ref>Nye Troms 19.11.1998, reportasje om "Jul i Bardu- og Målselvdalen" utgitt av [[Bardu mållag]] og [[Målselv mållag]] [https://www.nb.no/items/f38e36bd72213b73d4e3205143d5bb03?page=35&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22]</ref> * [[BUL Tromsø]] meldte seg inn i Troms fylkesmållag i 1953 <ref>Bladet Midnattsol 26. februar 1953: "BUL Tromsø med i Noregs Mållag", kollektiv innmelding i Troms fylkesmållag på årsmøte 31.1.1953</ref> * [[Hammerfest mållag]], skipa 8. juni 1977.<ref>[https://www.nb.no/items/04121bb20963f3669f41bbe7efae8e30?page=9&searchText=%22Hammerfest%20m%C3%A5llag%22 Finnmark Dagblad 14.6.1977: "Hammerfest mållag skipa"]</ref>. laget var i drift ein tiårs periode. * [[Nordreisa mållag]], skipa 11. september 1979<ref>Nordlys 18.9.1979</ref><ref>[https://www.nb.no/items/b7f0cc51e001dd6e6ad6c1d6032d5e9e?page=3&searchText=%22M%C3%A5l%20og%20meining%22 Nye Troms, 20. september 1979]</ref> , laget var i drift til slutten av 1990-talet<ref>Nordlys 16.11.1995: Nordreisa mållag støttar det kvenske miljøet</ref>, men gjekk gradvis ut av drift etter 2000.<ref name="nm.no"/> * [[Salangen mållag]], oppattskipa 12. november 1979<ref name="nb.no"/> i drift eit tiårs tid. * [[Alta mållag]], skipa 29. november 1979<ref>Altaposten 11.desember 1979: "Mållag danna i Alta" [https://www.nb.no/items/8b8b39917df6a91570bf4937a7aa2847?page=3&searchText=%22Alta%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> i drift til utpå 2000-talet.<ref name="nm.no"/> === Elev- og studentmållag: === * [[Mållaget Heimhug]] <ref name="Allkunne">Grepstad, Jon. (13. mars 2012). [https://www.allkunne.no/framside/tema-nynorsk/institusjonar-organisasjonar-med-meir/mallaget-heimhug/29/3676/ Mållaget Heimhug]. I ''Allkunne''.</ref> vart skipa ved [[Tromsø Seminarium|lærarskolen i Tromsø]] i 1898, som eit av dei aller første studentmållaga. Laget var i verksemd til 1958 og ein kort periode på 1970-talet. * [[Mållaget "Bivrost"]] blei skipa på Troms Landsgymnas 5. februar 1950 med Mikal Bendiksen til formann <ref>Bladet Midnattsol, 26. april 1951</ref>. Landsgymnaset starta på Setermoen i 1946 og flytta til Finnfjordbotn i 1949, skolen endra seinare namn til Finnfjordbotn vidaregåande skole. Mållaget "Bivrost" var i verksemd til utpå 1950-talet.<ref name=":0">Tromsø 1. juli 1952: "Årsmøte i Troms Fylkesmållag" [https://www.nb.no/items/effacf298fcd9dba2faf5c5e8f02cdd4?page=5&searchText=M%C3%A5llaget%20%22Bivrost%22 nb.no]</ref> * [[Tromsø Student- og Elevmållag]] blei skipa i 1972<ref>Sjå ''Målfront, organ for Norsk Målungdom'', nr 4-1975, side 4: "Mens Tromsø Målungdom (tidl. Tromsø Student- og Elevmållag) berre har rukke å bli 3 år.". [https://www.nb.no/items/753f7feee99f11ad14efe9d61e277a1c?page=3&searchText=%22Troms%C3%B8%20Student-%20og%20Elevm%C3%A5llag%22]</ref> og endra namn til [[Tromsø Målungdom]] i 1975<ref>[https://www.nb.no/items/c28bc792dc7db334e56fd4d170198f74?page=7&searchText=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22 Sjå innlegg i avisa Tromsø, tysdag 25. mars 1975]</ref>. [[Tromsø Målungdom]] var i verksemd til rundt 2000.<ref>Siste avisoppslag er i Dag og Tid 16.04.1998: "Brysame lag som Studentmållaget i Bergen, Hallingdal Målungdom, Tromsø Målungdom og Studentmållaget i Tromsø fekk alle merke der lite velkomne dei var med sine meiningar." [https://www.nb.no/search?q=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22&mediatype=aviser&sort=datedesc]</ref> Laget rekrutterte medlemmar både frå vidaregåande skolar, høgskole og universitet. * [[Studentmållaget i Tromsø]] blei skipa rundt 1990<ref>I oktober 1990 bed Studentmållaget inn til Skolemålskonferanse, sjå avisa Tromsø, tysdag 16. oktober 1990 [https://www.nb.no/items/c62b218927f294f110c6d490e58c5e5e?page=1&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref>, og laget var i varierande verksemd fram til 2000.<ref>Siste avisinnlegg frå Studentmållaget i Tromsø, "Nynorsk på Høgskulen" er i avisa Tromsø, fredag 14. april 2000 [https://www.nb.no/items/6ac6d4befea751a797076a992fc4dd6f?page=35&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref> Studentmållaget vart skipa opp att i 2014.<ref>Brønnøysundregistra. [https://w2.brreg.no/enhet/sok/detalj.jsp?orgnr=914947928 Nøkkelopplysninger fra Enhetsregisteret] . Lese den 31. mars 2019.</ref> * [[Harstad Målungdom]] blei skipa i 1974<ref>Lofotposten, tirsdag 9. april 1974 : "Målungdom i Harstad har organisert seg" [https://www.nb.no/items/18c2abf8d88165f4f3f2fb0c4e7ef492?page=11&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22]</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/8ba2171dad3c0cda1bbc214baa3b0146?page=7&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22 Harstad Tidende, fredag 25. oktober 1985: "Kva er Harstad Målungdom?"]</ref> * [[Målselv Målungdom]] blei skipa i 1976<ref>Nye Troms, laurdag 14. februar 1976 : "No har ein del ungdomar skipa til Målselv Målungdom"</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>Nye Troms, laurdag 7. januar 1984: Reidun L. Traasdahl er leiar</ref> * [[Lenvik Målungdom]] blei skipa i 1976.<ref>Nye Troms, laurdag 8. april 1976 : "Dessutan er desse ungdomsmållaga knytte til TF: (…) Lenvik Målungdom"</ref><ref>NMU-nytt (Norsk målungdom). 1977 Nr. 5.side 8: "I haust har det vorte starta 7 nye lag i NMU: (...) i Finnfjordbotn i Troms (...)" [https://www.nb.no/items/f179f2eaed9dd46a499fade511e27e8c?page=7&searchText=M%C3%A5lungdom]</ref> Laget heldt til ved Finnfjordbotn vidaregåande skole, og i åra 1979-1981 var [[Finnfjordbotn skolemållag]] i verksemd her.<ref>Målfront : organ for Norsk målungdom. 1979. årgang 8, nr. 8, side 3: "Målungdommen på Finnfjordbotn vidaregåande skole" [https://www.nb.no/items/9eca4dc53c50bb606255a758a7fd6399?page=1&searchText=Troms]</ref><ref>Troms Folkeblad, torsdag 9. april 1981: "Meir dialekt i radio og fjernsyn" [https://www.nb.no/items/8bcee252be3e653fc3e0669db3f38e94?page=3&searchText=%22Finnfjordbotn%20skolem%C3%A5llag%22]</ref> * [[Nordnorsk Målungdom]] blei skipa 7.-8. mai 1977 som ein distriktsorganisasjon for [[Norsk Målungdom]] sine lokale målungdomslag i Nord-Noreg<ref>Nye Troms, tysdag 28. juni 1977 : "Skipingsmøte av Nordnorsk Målungdom i Vågan 7. og 8. mai 1977"</ref>. Organisasjonen var i verksemd til utpå 1990-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/0be60ee81159c3e22b87b41d76c20ccf?page=9&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22 Altaposten, mandag 24. februar 1992: "Kulturkveld for språkfolk"]</ref><ref>Mål og Makt nr 3-1992, "Språk på Nordkalotten" har med dei fire innleiinga som blei halde på eit seminar som Nordnorsk Målungdom skipa i Alta 22.-23. februar 1992. [https://www.nb.no/items/32d8a8ebd8298763763ddafadae5508a?page=1&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22%22]</ref> == Kjelder == * Lockertsen, Roger 1984: ''Målreising i Nord-Noreg 1898-1940 : organisering av målstriden og striden for skolemålet''. (289 s.). Hovudoppgåve - Universitetet i Tromsø. * ''Trums fylkesmaallag. Femaarsmelding 1915-1920.'' 62 sider. * [https://spraakinord.blogspot.no/ Språk i nord] (blogg drive av Troms og Finnmark mållag) * Aviser, blad og tidsskrift på [https://nb.no nb.no]. == Referansar == {{reflist}} {{Noregs Mållag}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Noregs Mållag]] [[Kategori:Kultur i Troms og Finnmark]] [[Kategori:Nordnorske mållag]] [[Kategori:Nynorsk i Nord-Noreg]] qqfkx2ejbw15ewr4q3m62n4ppkeac5l 3398309 3398308 2022-08-11T20:32:07Z MLeonH 38085 /* Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945[1] */ wikitext text/x-wiki '''Troms og Finnmark mållag''' er fylkeslaget for [[Noregs Mållag]] for [[Troms]] og [[Finnmark]]. I 2020 hadde laget 238 medlemmar. == Historie == === 1860-1915 === Organisert målarbeid i Troms og Finnmark går tilbake til før [[Noregs Mållag]] blei skipa i [[1906]]. Dei første målfolka finn vi ved [[Tromsø Seminarium]] alt i 1860-åra. [[Elias Blix]] hadde gått ut her i 1855, men møtte ikkje landsmålet før han kom til Kristiania. Det same gjaldt [[John Klæbo]] som gjekk ut i 1861. I 1860-62 var [[Karl Akre]] elev her. I 1872-74 var [[Ananias Brune]] seminarist, og saman gav desse to ut bladet ''[[Finnmarkingen]]'' i [[Vadsø]] i 1875, på landsmål og finnmarksmål. [[Olaus J. Myrnes]] (1870-72), [[Jens Riksheim]] (1871-73), [[Peter Karl Eberg Pedersen]] (1872-74) og [[Leonhard Næss]] (1872-74) var også ivrige målfolk mens dei gjekk på [[Tromsø Seminarium]]. [[17. april]] [[1898]] blei mållaget [[Heimhug]] skipa ved lærarskolen i [[Tromsø]]. Det første forsøket på å skipe eit regionalt mållag, blei gjort i 1899. 16. juli 1899 blei [[Nordmannalaget]] skipa i [[Tromsø]]. Det skulle vere eit landsdelslag for [[Nord-Noreg]] på line med [[Austmannalaget]] og [[Vestmannalaget]]. Til leiar blei T. Eidem, Tromsø, valt. Men Nordmannalaget fekk kort levetid. === 1915-1921 === «Trums Fylkesmaallag» blei skipa på eit ungdomsstemna som [[Troms ungdomsfylking]] heldt på [[Finnsnes]] 12. juli 1915. Til styre blei vald lærar [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]], formann, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], fylkeskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], Mikal Jakobsen, [[Årstein]] i [[Gratangen]], og lærar [[Peder Johan Hartviksen]], [[Skånland]]. 29 medlemmar teikna seg straks. 31. juli 1915 heldt fylkesmållaget det første ordinære årsmøtet sitt på [[Harstad]]. Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei vald til formann. Med seg i styret fekk han sanitetsmajor [[Ingjald Reichborn-Kjennerud]], som heldt til på [[Harstad]] i åra 1911-1918, og sorenskrivar [[Harald Thomas]], som var på [[Ibestad]] frå 1915 til 1930. I styret sat i tillegg også [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], som var skoledirektør i [[Troms]] frå 1915 til 1930, og [[Hans Nicolai Osnes]], som var skoleinspektør i [[Tromsø]] frå 1914 til 1918. Det neste ordinære årsmøte med stemna blei halde i [[Bardu]] 29. og 30. juli 1916. Styret blei i stor monn attvalt: Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei attvalt til formann. Skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], blei vald til varaformann. Til styremedlemmar blei vald skoleinspektør [[Hans Nicolai Osnes]], Tromsø, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], og sorenskrivar [[Harald Thomas]], [[Ibestad]]. Dei fem første åra blei det halde fleire stemne: eitt stemne i Bardu, to på [[Finnsnes]], eitt i [[Kvæfjord]], eitt på [[Trondenes]], eitt i [[Sørvika]], to i [[Tromsø]] og eitt stemne i [[Øverbygd]]. På stemna møtte det jamleg 2-300 menneske. Det var alltid gudsteneste på [[landsmål]] og eit eller fleire foredrag om målsaka. Dei første fem åra blei det halde rundt 75 foredrag med 9-10.000 tilhøyrarar. Dei første åra blei det skipa fleire mållag: Finnsnes mållag (1914), mållaget Heimferd, Sørreisa (1914), Måltrasten, [[Fauskevåg]] (1917), mållaget Trollvasstind, [[Svensby]] (1917), Kvedfjord maallag (1917), mållaget Ruten, [[Øverbygd]] (1920). Kvedfjord og Heimferd sovna straks inn. I tillegg meldte fleire ungdomslag seg inn i fylkesmållaget i åra 1915-20: ungdomslaget Fram, [[Grøtavær]], ungdomslaget Soleia, Buvikvoll, Bondeungdomslaget i [[Tromsø]], elevlaget Solhov, [[Lyngseidet]]. Skolestyrar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], var formann i 1920, og med seg i styret dette året hadde han skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], overlærar [[Vilhjelm Riksheim]], [[Tromsø]], lærar [[Oluf Nymoen]], [[Fauskevåg]], og fylkesskolelærar [[Ove Normann]], [[Ibestad]]. Det blei ikkje kalla inn til årsmøte i fylkesmållaget i 1921, og i praksis blei laget dermed lagt ned. I staden blei [[Hålogalands målkontor]] skipa 12. september 1922 skipa, og det var i drift fram til 1940. === 1932-1940 === I samband med årsmøtet i [[Troms ungdomsfylking]] på Bjarkøya 9.juli 1932 blei arbeidet i Troms fylkesmållag tatt opp att, og nytt styre blei valt. Til formann blei vald [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg. I 1933 tok [[Norvald Dyrvik]] over som formann, og deretter var [[Edvard Ruud]], Elgsnes, formann frå 1936. I praksis slutta fylkesmållaget å fungere i 1940. === 1947-i dag === Troms fylkesmållag blei oppattskipa på eit møte i Tromsø i 1947, og laget har sidan vore i jamnt arbeid. I samband med at det blei skipa mållag i Finnmark, og desse blei ein del av fylkesmållaget, endra laget i 1992-93 namnet sitt til Troms og Finnmark mållag. == Leiarar == === Formenn i Trums fylkesmaallag 1915-1921 === # 1915: [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]] #1915-1921: [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]] === Formenn i Troms fylkesmållag 1932-1940 === # 1932-1933: [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg # 1933-1936: [[Norvald Dyrvik]], Evenskjer #1936-1940: [[Edvard Ruud]], Elgsnes === Leiarar i Troms fylkesmållag frå 1947 til 1992 === # 1947-1954: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på Måltinget 31.10.1947 og attvald på årsmøta 14.4.1949, 24.6.1951 og 29.6.1952.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/bba062a6740358ff56119d2df770e036?page=3&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Tromsø, lørdag 1. november 1947: "Troms mållag"]</ref> # 1954-1964: [[Jens Heim]], Balsfjord/Tromsø<ref>Jens Heim blei vald til formann på årsmøte 13.6.1954 og attvald på årsmøta 2.7.1955, 30.6.1956, 29.6.1957 og 5.7.1958.</ref><ref>Nordlys, onsdag 6. juli 1955, side 3: "Jens Heim attvald som form. i Fylkesmållaget" [https://www.nb.no/items/83db762b39eb30f66f6d5a8c517bccfd?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> # 1964-1971: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på årsmøte 12.9.1964 og attvald på årsmøta hausten 1966, 4.2.1968 og 4.5.1969</ref><ref>[https://www.nb.no/items/33334d843b80cd14315e035be5d30a1a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Fremover, torsdag 17. september 1964, side 3]: "Troms fylkesmållag reorganisert. Rektor Olav Løkse, Finnfjordbotn, ble valgt til ny formann i Troms Fylkesmållag under et møte i Tromsø laurdag. (…)"</ref> # 1971-1973: [[Johan Nymo]], Målselv<ref>Johan Nymo blei vald til formann på årsmøte 26.6.1971.</ref> # 1973-1975: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Herolv Olsen blei vald til formann på årsmøte 17.6.1973 og attvald på årsmøte 3.6.1974.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/c4a865957718b1fbd8d17e3126d8d109?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 20. juni 1973: "Formannsskifte i Troms Fylkesmållag"]</ref> # 1975-1977: [[Kjellaug Jetne]], Tromsø<ref>Kjellaug Jetne blei vald til formann på årsmøte 9.3.1975 og attvald på årsmøte 4.4.1976.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/37f1fd8b4c4e766b0f114eec3435821a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, lørdag 22. mars 1975, side 3]: "Interessa for målarbeid aukar. (…) Forkvinne: Kjellaug Jetne, (…)"</ref> # 1977-1981: [[Ørjan B. Dahl]], Tromsø (Målselv)<ref>Ørjan B. Dahl blei vald til formann på årsmøte 17.4.1977 og attvald på årsmøta 18.6.1978, 1979 og 7.6.1980.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/390e675cf3623a9572aa166f891717ed?page=0&searchText=m%C3%A5lungdom Nye Troms, lørdag 17. juni 1978: "Troms fylkesmållag: 10% medlemsauke]</ref><ref>[https://www.nb.no/items/77abed9b6fbe97a541d1ec87952a1576?page=21&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, fredag 13. juni 1980: "Årsmøtet i Troms fylkesmållag"]</ref> # 1981-1982: [[Kurt Reinhardt]], Målselv (?) #1982-1984: manglar namn # 1984-1987: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Nordlys, torsdag 27. september 1984, side 11: "(Herolv Olsen) er for tida formann i Troms Fylkesmållag." [https://www.nb.no/items/ff3531fe9bf3ab664eb7f4bed8493b0b?page=9&searchText=%22Herolv%20Olsen%22]</ref> # 1987-1989: [[Liv Ingebrigtsen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 1987 nr 2, 30. april, side 20: "Jenter tek over: (…) I Troms har Liv Ingebrigtsen teke over som leiar etter Herolv Olsen." [https://www.nb.no/items/936e931eda8574d580982d057134c3da?page=19&searchText=Troms]</ref> #1989-1992: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø<ref>Nordlys, fredag 7. april 1989, side 5: "Årsmøtet i Troms og Finnmark Fylkesmållag valgte Bjørnar Østgård, Tromsø. til ny leiar. Leiaren Liv Ingebrigtsen hadde fråsagt seg attval." [https://www.nb.no/items/616a5bd451028f79fd24b1582dd949d9?page=3&searchText=%22Bj%C3%B8rnar%20%C3%98stg%C3%A5rd%22]</ref> === Leiarar i Troms og Finnmark mållag frå 1992 til i dag === # 1992-1994: [[Aud-Kirsti Pedersen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. juli 1992: "Aud Kirsti Pedersen ny leiar i Troms og Finnmark" [https://www.nb.no/items/d54c301c6f40ec24fe7187aef6cfcb76?page=1&searchText=Troms]</ref> # 1994-1998: [[Steinar Aas]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/2aa67956dd4dd75e37d89746cc9e31b7?page=3&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, torsdag 24. mars 1994: "Ny mållags-leder"]</ref> # 1998-1999: [[Trond Trosterud]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/219f84fdf614822428120a99f40c90f9?page=17&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 10. juni 1998: "Årsmøte i Troms og Finnmark Mållag"]</ref> # 1999-2004: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø # 2004-2006: [[Trond Trosterud]], Tromsø # 2006-2008: [[Olaug Husabø]], Tromsø # 2008-2010: [[Sigrun Høgetveit Berg]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 2008 Nr. 3: "Ny leiar i aust og nord" [https://www.nb.no/items/59896b9302aa5ad4bc9f460d1a95b9af?page=1&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22]</ref> # 2010-2011: [[Inger Johanne Sæterbakk]], Tromsø # 2011-2013: [[Øystein Vangsnes]], Tromsø # 2013-2015: styret i Tromsø mållag # 2015-2017: [[Sæmund Stokstad]], Tromsø # 2017-2022: [[Magne Heide|Magne Leon Heide]], Harstad<ref>i Tromsø, 6. mai 2019: "Stor medlemsvekst i mållaget i Troms og Finnmark" [https://www.itromso.no/nyheter/2019/05/06/Stor-medlemsvekst-i-m%C3%A5llaget-i-Troms-og-Finnmark-18917658.ece]</ref> == Medlemslag og lokale mållag == * [[Balsfjord Mållag]] * [[Harstad og omland mållag]] * [[Målselv Mållag]] * [[Senjamållaget]] *[[Studentmållaget i Tromsø]] * [[Tromsø mållag]] * [[Varanger mållag]] == Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945<ref>Lockertsen 1982, side 250-252 [https://www.nb.no/items/dac428f6152ef05ae6991e19eb7b5949?page=251&searchText=Kjellaug%20Jetne nb.no]</ref>== * [[Vardø mållag]] skipa vinteren 1898<ref>Den 17de Mai 13. april 1898: "Fraa Vardøy" [https://www.nb.no/items/6b30087ce293fc9514032f5bf94a30fd?page=1&searchText=maallag nb.no]</ref>. * [[Mållaget Heimhug]] ved Tromsø lærarskole, skipa 17. april 1898.<ref>Mållaget Heimhug 1898-1923. Festskrift [https://www.nb.no/items/52a0fcf0eb9a3c29b320cf7a93c33c1a?page=0&searchText=M%C3%A5llaget%20Heimhug nb.no]</ref> * [[Nordmannalaget]], skipa 16. juli 1899.<ref>Den 17de Mai 25. juli 1899: "Nordmannalaget" [https://www.nb.no/items/58091440b8b589fa81f3c488345036c4?page=1&searchText=%22Nordmannalaget%22 nb.no]</ref> * [[Trumsøy maallag]], skipa 13. desember 1899.<ref>[https://www.nb.no/items/de87f8b094d10978cd55cf1d35ac9c33?page=1&searchText=«Maallag%20i%20Trumsøy» Den 17de Mai 15- desember 1899: "Maallag i Trumsøy"]</ref> * [[Ibestad mållag]], skipa i [[1908]] og lagt ned etter kort tid. * [[Salangen mållag]], skipa i [[1909]] eller [[1911]] i drift til 1930-talet.<ref>Troms Folkeblad 20. november 1979: "Nytt mållag i Salangen" [https://www.nb.no/items/04c3d6add7ce21f656a3e3229d9e555e?page=1&searchText=%22Salangen%20m%C3%A5llag%22 nb.no]; "Årsmelding 1933, Salangen mållag": laget skipa 1933, leiar Olav Løkse, Øvre Salangen (i NM-arkivet)</ref> * [[Mållaget "Heimferd"]] i Sørreisa, skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref>"Eit utdrag av femaarsmeldinga til Troms fylkesmållag 1915-1920", Mål og Makt nr 3, 1976, side, 19 [https://www.nb.no/items/d267ad23aee819481bfdad390a7dc22d?page=19&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> * [[Finnsnes mållag]], skipa i 1914 og lagt ned før 1920. * [[Lyngseidet mållag]], skipa i 1914 og lagt ned etter kort tid. * [[Mållaget "Trollvasstind"]], Svensby i Ullsfjord, skipa i 1917.<ref> Laget gjekk etter kort tid til å bli ungdomslag. Formann 1918: Lærar A.B.Botholfsen; Svensby, ifl. "Aarsmelding for maallaget Trollvasstind 1918" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * "[[Måltrasten]]" i [[Fauskevåg]], tidlegare [[Sandtorg]] kommune, skipa i [[1917]]<ref>Den 17de Mai 12. februar 1919: "Eit lite mønstermaallag" [https://www.nb.no/items/693c8f16bed2cf55084c1c31fd8c0750?page=3&searchText=%22Maaltrasten%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1950-åra. * [[Kvedfjord mållag]], skipa i 1917<ref>Den 17de Mai 25. april 1940: "Maalvoksteren" [https://www.nb.no/items/f0a79348aa7583ff8e690e3e4247863a?page=1&searchText=%22Kvedfjord%20maallag%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1920-åra. * [[Ungdoms- og mållaget "Solleia"]], Buvika på Kvaløya, skipa i 1919, og i drift ut 1930-talet. * [[Mållaget "Ruten"]] i Øverbygd, skipa i 1920 og lagt ned etter kort tid. * [[Bondeungdomslaget i Tromsø]] var også medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920. * [[Elevlaget Solhov]] ved Solhov ungdomsskole, Lyngseidet, var medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920. * [[Bardu mållag]], skipa i 1924, i vekslande verksemd til 2000-talet. * [[Sandtorg mållag]], skipa i [[1930]]<ref>Aarsmelding 1933 (i NM-arkivet), leiar: Bendiks Heide</ref> og lagt ned før 1950. * [[Straumsbukta mållag]] skipa i 1931 og lagt ned før 1940. * [[Hålogaland lærarmållag]], skipa 7. juli 1932, gjekk inn i [[Noregs Lærarmållag]]. * [[Hillesøy mållag]], skipa 14. mai 1936.<ref>Brev 23.5.1936 frå Aksel Strand, Tulleng til Noregs Mållag:" Den 14 d.m. blei det her i Sommarøy skipa eit mållag med namnet Hillesøy mållag. Laget er på 24 lagsmenner. Som formann blei underskrivne vald" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * [[Sør-Lenvik mållag]], skipa i 1936.<ref>Harstad Tidende 6. mars 1936</ref> * [[Berg mållag]], Berg i Senja, skipa i 1936. * [[Trondenes mållag]], skipa i [[1938]] og lagt ned under 2. verdskrig.<ref>[https://www.nb.no/items/3c66d38555636a0d82dcb6cf33333fb3?page=9&searchText=%22Trondenes%20m%C3%A5llag%22&subSite= Troms Folkeblad, tirsdag 19. august 1980]</ref> == Andre lokale mållag i Troms og Finnmark etter 1945 == * [[Lenvik mållag]], blei skipa 25. mars 1957 <ref>Årsmelding for 1959, i NM-arkivet</ref> <ref>Nordlys 17. februar 1959</ref>, og laget var særleg aktivt på 1970-talet<ref>Troms Folkeblad, 10. februar 1977: "Lenvik mållag har møte" [https://www.nb.no/items/49b8e211feea105ddcd5e43975b96249?page=9&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> og 1980-talet. Laget var i verksemd til sist på 1990-talet<ref>Troms Folkeblad 26. mars 1993: ""Kulturtilskiping på Finnsnes hotell" [https://www.nb.no/items/ca29661561e4b8f6b0377a1ef26adce3?page=17&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>, lagt ned i 2002.<ref name="nm.no">Noregs Mållag: Årsmelding 2001-2002, side 62 [http://files.zetta.no/www-nm-no/_filer/aarsmelding_2001-2002.pdf nm.no]</ref> * [[Bardu mållag]], blei prøvd starta i 1947<ref>Norsk Tidend 14.8.1947: "Det har meldt seg kring 40 interesserte"</ref>, men laget blei først skipa 21. oktober 1956 <ref>Årsmelding 1957 og 1958, NM-arkivet</ref>, Laget har gjeve ut fleire bøker<ref>Nordlys 21.9.1961: "Bardu mållag hedrer Reinert Vikland"</ref> og "''Jul i Bardu- og Målselvdalen''" saman med Målselv mållag<ref>Tromsø 28. november 1963: "Julehefte for Bardu og Målselv" [https://www.nb.no/items/06e7a84cc1bb0db0f833b20e4233c392?page=7&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>. Laget blei lagt ned utpå 2000-talet.<ref>Nye Troms 19.11.1998, reportasje om "Jul i Bardu- og Målselvdalen" utgitt av [[Bardu mållag]] og [[Målselv mållag]] [https://www.nb.no/items/f38e36bd72213b73d4e3205143d5bb03?page=35&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22]</ref> * [[BUL Tromsø]] meldte seg inn i Troms fylkesmållag i 1953 <ref>Bladet Midnattsol 26. februar 1953: "BUL Tromsø med i Noregs Mållag", kollektiv innmelding i Troms fylkesmållag på årsmøte 31.1.1953</ref> * [[Hammerfest mållag]], skipa 8. juni 1977.<ref>[https://www.nb.no/items/04121bb20963f3669f41bbe7efae8e30?page=9&searchText=%22Hammerfest%20m%C3%A5llag%22 Finnmark Dagblad 14.6.1977: "Hammerfest mållag skipa"]</ref>. laget var i drift ein tiårs periode. * [[Nordreisa mållag]], skipa 11. september 1979<ref>Nordlys 18.9.1979</ref><ref>[https://www.nb.no/items/b7f0cc51e001dd6e6ad6c1d6032d5e9e?page=3&searchText=%22M%C3%A5l%20og%20meining%22 Nye Troms, 20. september 1979]</ref> , laget var i drift til slutten av 1990-talet<ref>Nordlys 16.11.1995: Nordreisa mållag støttar det kvenske miljøet</ref>, men gjekk gradvis ut av drift etter 2000.<ref name="nm.no"/> * [[Salangen mållag]], oppattskipa 12. november 1979<ref name="nb.no"/> i drift eit tiårs tid. * [[Alta mållag]], skipa 29. november 1979<ref>Altaposten 11.desember 1979: "Mållag danna i Alta" [https://www.nb.no/items/8b8b39917df6a91570bf4937a7aa2847?page=3&searchText=%22Alta%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> i drift til utpå 2000-talet.<ref name="nm.no"/> === Elev- og studentmållag: === * [[Mållaget Heimhug]] <ref name="Allkunne">Grepstad, Jon. (13. mars 2012). [https://www.allkunne.no/framside/tema-nynorsk/institusjonar-organisasjonar-med-meir/mallaget-heimhug/29/3676/ Mållaget Heimhug]. I ''Allkunne''.</ref> vart skipa ved [[Tromsø Seminarium|lærarskolen i Tromsø]] i 1898, som eit av dei aller første studentmållaga. Laget var i verksemd til 1958 og ein kort periode på 1970-talet. * [[Mållaget "Bivrost"]] blei skipa på Troms Landsgymnas 5. februar 1950 med Mikal Bendiksen til formann <ref>Bladet Midnattsol, 26. april 1951</ref>. Landsgymnaset starta på Setermoen i 1946 og flytta til Finnfjordbotn i 1949, skolen endra seinare namn til Finnfjordbotn vidaregåande skole. Mållaget "Bivrost" var i verksemd til utpå 1950-talet.<ref name=":0">Tromsø 1. juli 1952: "Årsmøte i Troms Fylkesmållag" [https://www.nb.no/items/effacf298fcd9dba2faf5c5e8f02cdd4?page=5&searchText=M%C3%A5llaget%20%22Bivrost%22 nb.no]</ref> * [[Tromsø Student- og Elevmållag]] blei skipa i 1972<ref>Sjå ''Målfront, organ for Norsk Målungdom'', nr 4-1975, side 4: "Mens Tromsø Målungdom (tidl. Tromsø Student- og Elevmållag) berre har rukke å bli 3 år.". [https://www.nb.no/items/753f7feee99f11ad14efe9d61e277a1c?page=3&searchText=%22Troms%C3%B8%20Student-%20og%20Elevm%C3%A5llag%22]</ref> og endra namn til [[Tromsø Målungdom]] i 1975<ref>[https://www.nb.no/items/c28bc792dc7db334e56fd4d170198f74?page=7&searchText=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22 Sjå innlegg i avisa Tromsø, tysdag 25. mars 1975]</ref>. [[Tromsø Målungdom]] var i verksemd til rundt 2000.<ref>Siste avisoppslag er i Dag og Tid 16.04.1998: "Brysame lag som Studentmållaget i Bergen, Hallingdal Målungdom, Tromsø Målungdom og Studentmållaget i Tromsø fekk alle merke der lite velkomne dei var med sine meiningar." [https://www.nb.no/search?q=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22&mediatype=aviser&sort=datedesc]</ref> Laget rekrutterte medlemmar både frå vidaregåande skolar, høgskole og universitet. * [[Studentmållaget i Tromsø]] blei skipa rundt 1990<ref>I oktober 1990 bed Studentmållaget inn til Skolemålskonferanse, sjå avisa Tromsø, tysdag 16. oktober 1990 [https://www.nb.no/items/c62b218927f294f110c6d490e58c5e5e?page=1&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref>, og laget var i varierande verksemd fram til 2000.<ref>Siste avisinnlegg frå Studentmållaget i Tromsø, "Nynorsk på Høgskulen" er i avisa Tromsø, fredag 14. april 2000 [https://www.nb.no/items/6ac6d4befea751a797076a992fc4dd6f?page=35&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref> Studentmållaget vart skipa opp att i 2014.<ref>Brønnøysundregistra. [https://w2.brreg.no/enhet/sok/detalj.jsp?orgnr=914947928 Nøkkelopplysninger fra Enhetsregisteret] . Lese den 31. mars 2019.</ref> * [[Harstad Målungdom]] blei skipa i 1974<ref>Lofotposten, tirsdag 9. april 1974 : "Målungdom i Harstad har organisert seg" [https://www.nb.no/items/18c2abf8d88165f4f3f2fb0c4e7ef492?page=11&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22]</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/8ba2171dad3c0cda1bbc214baa3b0146?page=7&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22 Harstad Tidende, fredag 25. oktober 1985: "Kva er Harstad Målungdom?"]</ref> * [[Målselv Målungdom]] blei skipa i 1976<ref>Nye Troms, laurdag 14. februar 1976 : "No har ein del ungdomar skipa til Målselv Målungdom"</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>Nye Troms, laurdag 7. januar 1984: Reidun L. Traasdahl er leiar</ref> * [[Lenvik Målungdom]] blei skipa i 1976.<ref>Nye Troms, laurdag 8. april 1976 : "Dessutan er desse ungdomsmållaga knytte til TF: (…) Lenvik Målungdom"</ref><ref>NMU-nytt (Norsk målungdom). 1977 Nr. 5.side 8: "I haust har det vorte starta 7 nye lag i NMU: (...) i Finnfjordbotn i Troms (...)" [https://www.nb.no/items/f179f2eaed9dd46a499fade511e27e8c?page=7&searchText=M%C3%A5lungdom]</ref> Laget heldt til ved Finnfjordbotn vidaregåande skole, og i åra 1979-1981 var [[Finnfjordbotn skolemållag]] i verksemd her.<ref>Målfront : organ for Norsk målungdom. 1979. årgang 8, nr. 8, side 3: "Målungdommen på Finnfjordbotn vidaregåande skole" [https://www.nb.no/items/9eca4dc53c50bb606255a758a7fd6399?page=1&searchText=Troms]</ref><ref>Troms Folkeblad, torsdag 9. april 1981: "Meir dialekt i radio og fjernsyn" [https://www.nb.no/items/8bcee252be3e653fc3e0669db3f38e94?page=3&searchText=%22Finnfjordbotn%20skolem%C3%A5llag%22]</ref> * [[Nordnorsk Målungdom]] blei skipa 7.-8. mai 1977 som ein distriktsorganisasjon for [[Norsk Målungdom]] sine lokale målungdomslag i Nord-Noreg<ref>Nye Troms, tysdag 28. juni 1977 : "Skipingsmøte av Nordnorsk Målungdom i Vågan 7. og 8. mai 1977"</ref>. Organisasjonen var i verksemd til utpå 1990-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/0be60ee81159c3e22b87b41d76c20ccf?page=9&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22 Altaposten, mandag 24. februar 1992: "Kulturkveld for språkfolk"]</ref><ref>Mål og Makt nr 3-1992, "Språk på Nordkalotten" har med dei fire innleiinga som blei halde på eit seminar som Nordnorsk Målungdom skipa i Alta 22.-23. februar 1992. [https://www.nb.no/items/32d8a8ebd8298763763ddafadae5508a?page=1&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22%22]</ref> == Kjelder == * Lockertsen, Roger 1984: ''Målreising i Nord-Noreg 1898-1940 : organisering av målstriden og striden for skolemålet''. (289 s.). Hovudoppgåve - Universitetet i Tromsø. * ''Trums fylkesmaallag. Femaarsmelding 1915-1920.'' 62 sider. * [https://spraakinord.blogspot.no/ Språk i nord] (blogg drive av Troms og Finnmark mållag) * Aviser, blad og tidsskrift på [https://nb.no nb.no]. == Referansar == {{reflist}} {{Noregs Mållag}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Noregs Mållag]] [[Kategori:Kultur i Troms og Finnmark]] [[Kategori:Nordnorske mållag]] [[Kategori:Nynorsk i Nord-Noreg]] gu6glvotljpqoatr412b14x6fngvp17 3398311 3398309 2022-08-11T20:43:16Z Ranveig 39 Rulla attende endringar som berre ser ut til å ha laga referansefeil. wikitext text/x-wiki '''Troms og Finnmark mållag''' er fylkeslaget for [[Noregs Mållag]] for [[Troms]] og [[Finnmark]]. I 2020 hadde laget 238 medlemmar. == Historie == === 1860-1915 === Organisert målarbeid i Troms og Finnmark går tilbake til før [[Noregs Mållag]] blei skipa i [[1906]]. Dei første målfolka finn vi ved [[Tromsø Seminarium]] alt i 1860-åra. [[Elias Blix]] hadde gått ut her i 1855, men møtte ikkje landsmålet før han kom til Kristiania. Det same gjaldt [[John Klæbo]] som gjekk ut i 1861. I 1860-62 var [[Karl Akre]] elev her. I 1872-74 var [[Ananias Brune]] seminarist, og saman gav desse to ut bladet ''[[Finnmarkingen]]'' i [[Vadsø]] i 1875, på landsmål og finnmarksmål. [[Olaus J. Myrnes]] (1870-72), [[Jens Riksheim]] (1871-73), [[Peter Karl Eberg Pedersen]] (1872-74) og [[Leonhard Næss]] (1872-74) var også ivrige målfolk mens dei gjekk på [[Tromsø Seminarium]]. [[17. april]] [[1898]] blei mållaget [[Heimhug]] skipa ved lærarskolen i [[Tromsø]]. Det første forsøket på å skipe eit regionalt mållag, blei gjort i 1899. 16. juli 1899 blei [[Nordmannalaget]] skipa i [[Tromsø]]. Det skulle vere eit landsdelslag for [[Nord-Noreg]] på line med [[Austmannalaget]] og [[Vestmannalaget]]. Til leiar blei T. Eidem, Tromsø, valt. Men Nordmannalaget fekk kort levetid. === 1915-1921 === «Trums Fylkesmaallag» blei skipa på eit ungdomsstemna som [[Troms ungdomsfylking]] heldt på [[Finnsnes]] 12. juli 1915. Til styre blei vald lærar [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]], formann, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], fylkeskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], Mikal Jakobsen, [[Årstein]] i [[Gratangen]], og lærar [[Peder Johan Hartviksen]], [[Skånland]]. 29 medlemmar teikna seg straks. 31. juli 1915 heldt fylkesmållaget det første ordinære årsmøtet sitt på [[Harstad]]. Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei vald til formann. Med seg i styret fekk han sanitetsmajor [[Ingjald Reichborn-Kjennerud]], som heldt til på [[Harstad]] i åra 1911-1918, og sorenskrivar [[Harald Thomas]], som var på [[Ibestad]] frå 1915 til 1930. I styret sat i tillegg også [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], som var skoledirektør i [[Troms]] frå 1915 til 1930, og [[Hans Nicolai Osnes]], som var skoleinspektør i [[Tromsø]] frå 1914 til 1918. Det neste ordinære årsmøte med stemna blei halde i [[Bardu]] 29. og 30. juli 1916. Styret blei i stor monn attvalt: Fylkesskolelærar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], blei attvalt til formann. Skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], blei vald til varaformann. Til styremedlemmar blei vald skoleinspektør [[Hans Nicolai Osnes]], Tromsø, bladstyrar [[Rasmus Larsen Eide]], [[Harstad]], og sorenskrivar [[Harald Thomas]], [[Ibestad]]. Dei fem første åra blei det halde fleire stemne: eitt stemne i Bardu, to på [[Finnsnes]], eitt i [[Kvæfjord]], eitt på [[Trondenes]], eitt i [[Sørvika]], to i [[Tromsø]] og eitt stemne i [[Øverbygd]]. På stemna møtte det jamleg 2-300 menneske. Det var alltid gudsteneste på [[landsmål]] og eit eller fleire foredrag om målsaka. Dei første fem åra blei det halde rundt 75 foredrag med 9-10.000 tilhøyrarar. Dei første åra blei det skipa fleire mållag: Finnsnes mållag (1914), mållaget Heimferd, Sørreisa (1914), Måltrasten, [[Fauskevåg]] (1917), mållaget Trollvasstind, [[Svensby]] (1917), Kvedfjord maallag (1917), mållaget Ruten, [[Øverbygd]] (1920). Kvedfjord og Heimferd sovna straks inn. I tillegg meldte fleire ungdomslag seg inn i fylkesmållaget i åra 1915-20: ungdomslaget Fram, [[Grøtavær]], ungdomslaget Soleia, Buvikvoll, Bondeungdomslaget i [[Tromsø]], elevlaget Solhov, [[Lyngseidet]]. Skolestyrar [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]], var formann i 1920, og med seg i styret dette året hadde han skoledirektør [[Tøger Hagemann]], [[Tromsø]], overlærar [[Vilhjelm Riksheim]], [[Tromsø]], lærar [[Oluf Nymoen]], [[Fauskevåg]], og fylkesskolelærar [[Ove Normann]], [[Ibestad]]. Det blei ikkje kalla inn til årsmøte i fylkesmållaget i 1921, og i praksis blei laget dermed lagt ned. I staden blei [[Hålogalands målkontor]] skipa 12. september 1922 skipa, og det var i drift fram til 1940. === 1932-1940 === I samband med årsmøtet i [[Troms ungdomsfylking]] på Bjarkøya 9.juli 1932 blei arbeidet i Troms fylkesmållag tatt opp att, og nytt styre blei valt. Til formann blei vald [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg. I 1933 tok [[Norvald Dyrvik]] over som formann, og deretter var [[Edvard Ruud]], Elgsnes, formann frå 1936. I praksis slutta fylkesmållaget å fungere i 1940. === 1947-i dag === Troms fylkesmållag blei oppattskipa på eit møte i Tromsø i 1947, og laget har sidan vore i jamnt arbeid. I samband med at det blei skipa mållag i Finnmark, og desse blei ein del av fylkesmållaget, endra laget i 1992-93 namnet sitt til Troms og Finnmark mållag. == Leiarar == === Formenn i Trums fylkesmaallag 1915-1921 === # 1915: [[Ingvald M. Rødvik]], [[Lenvik]] #1915-1921: [[Inggjald Leigland]], [[Lyngseidet]] === Formenn i Troms fylkesmållag 1932-1940 === # 1932-1933: [[Sigurd Fauskevåg]], Sandtorg # 1933-1936: [[Norvald Dyrvik]], Evenskjer #1936-1940: [[Edvard Ruud]], Elgsnes === Leiarar i Troms fylkesmållag frå 1947 til 1992 === # 1947-1954: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på Måltinget 31.10.1947 og attvald på årsmøta 14.4.1949, 24.6.1951 og 29.6.1952.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/bba062a6740358ff56119d2df770e036?page=3&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Tromsø, lørdag 1. november 1947: "Troms mållag"]</ref> # 1954-1964: [[Jens Heim]], Balsfjord/Tromsø<ref>Jens Heim blei vald til formann på årsmøte 13.6.1954 og attvald på årsmøta 2.7.1955, 30.6.1956, 29.6.1957 og 5.7.1958.</ref><ref>Nordlys, onsdag 6. juli 1955, side 3: "Jens Heim attvald som form. i Fylkesmållaget" [https://www.nb.no/items/83db762b39eb30f66f6d5a8c517bccfd?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22]</ref> # 1964-1971: [[Olav Løkse]], Finnfjordbotn<ref>Olav Løkse blei vald til formann på årsmøte 12.9.1964 og attvald på årsmøta hausten 1966, 4.2.1968 og 4.5.1969</ref><ref>[https://www.nb.no/items/33334d843b80cd14315e035be5d30a1a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Fremover, torsdag 17. september 1964, side 3]: "Troms fylkesmållag reorganisert. Rektor Olav Løkse, Finnfjordbotn, ble valgt til ny formann i Troms Fylkesmållag under et møte i Tromsø laurdag. (…)"</ref> # 1971-1973: [[Johan Nymo]], Målselv<ref>Johan Nymo blei vald til formann på årsmøte 26.6.1971.</ref> # 1973-1975: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Herolv Olsen blei vald til formann på årsmøte 17.6.1973 og attvald på årsmøte 3.6.1974.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/c4a865957718b1fbd8d17e3126d8d109?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 20. juni 1973: "Formannsskifte i Troms Fylkesmållag"]</ref> # 1975-1977: [[Kjellaug Jetne]], Tromsø<ref>Kjellaug Jetne blei vald til formann på årsmøte 9.3.1975 og attvald på årsmøte 4.4.1976.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/37f1fd8b4c4e766b0f114eec3435821a?page=1&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22 Nordlys, lørdag 22. mars 1975, side 3]: "Interessa for målarbeid aukar. (…) Forkvinne: Kjellaug Jetne, (…)"</ref> # 1977-1981: [[Ørjan B. Dahl]], Tromsø (Målselv)<ref>Ørjan B. Dahl blei vald til formann på årsmøte 17.4.1977 og attvald på årsmøta 18.6.1978, 1979 og 7.6.1980.</ref><ref>[https://www.nb.no/items/390e675cf3623a9572aa166f891717ed?page=0&searchText=m%C3%A5lungdom Nye Troms, lørdag 17. juni 1978: "Troms fylkesmållag: 10% medlemsauke]</ref><ref>[https://www.nb.no/items/77abed9b6fbe97a541d1ec87952a1576?page=21&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, fredag 13. juni 1980: "Årsmøtet i Troms fylkesmållag"]</ref> # 1981-1982: [[Kurt Reinhardt]], Målselv (?) #1982-1984: manglar namn # 1984-1987: [[Herolv Olsen]], Tromsø<ref>Nordlys, torsdag 27. september 1984, side 11: "(Herolv Olsen) er for tida formann i Troms Fylkesmållag." [https://www.nb.no/items/ff3531fe9bf3ab664eb7f4bed8493b0b?page=9&searchText=%22Herolv%20Olsen%22]</ref> # 1987-1989: [[Liv Ingebrigtsen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 1987 nr 2, 30. april, side 20: "Jenter tek over: (…) I Troms har Liv Ingebrigtsen teke over som leiar etter Herolv Olsen." [https://www.nb.no/items/936e931eda8574d580982d057134c3da?page=19&searchText=Troms]</ref> #1989-1992: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø<ref>Nordlys, fredag 7. april 1989, side 5: "Årsmøtet i Troms og Finnmark Fylkesmållag valgte Bjørnar Østgård, Tromsø. til ny leiar. Leiaren Liv Ingebrigtsen hadde fråsagt seg attval." [https://www.nb.no/items/616a5bd451028f79fd24b1582dd949d9?page=3&searchText=%22Bj%C3%B8rnar%20%C3%98stg%C3%A5rd%22]</ref> === Leiarar i Troms og Finnmark mållag frå 1992 til i dag === # 1992-1994: [[Aud-Kirsti Pedersen]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. juli 1992: "Aud Kirsti Pedersen ny leiar i Troms og Finnmark" [https://www.nb.no/items/d54c301c6f40ec24fe7187aef6cfcb76?page=1&searchText=Troms]</ref> # 1994-1998: [[Steinar Aas]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/2aa67956dd4dd75e37d89746cc9e31b7?page=3&searchText=m%C3%A5llag Tromsø, torsdag 24. mars 1994: "Ny mållags-leder"]</ref> # 1998-1999: [[Trond Trosterud]], Tromsø<ref>[https://www.nb.no/items/219f84fdf614822428120a99f40c90f9?page=17&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22 Nordlys, onsdag 10. juni 1998: "Årsmøte i Troms og Finnmark Mållag"]</ref> # 1999-2004: [[Bjørnar Østgård]], Tromsø # 2004-2006: [[Trond Trosterud]], Tromsø # 2006-2008: [[Olaug Husabø]], Tromsø # 2008-2010: [[Sigrun Høgetveit Berg]], Tromsø<ref>Norsk tidend: medlemsblad for Noregs mållag. 2008 Nr. 3: "Ny leiar i aust og nord" [https://www.nb.no/items/59896b9302aa5ad4bc9f460d1a95b9af?page=1&searchText=%22Troms%20og%20Finnmark%20m%C3%A5llag%22]</ref> # 2010-2011: [[Inger Johanne Sæterbakk]], Tromsø # 2011-2013: [[Øystein Vangsnes]], Tromsø # 2013-2015: styret i Tromsø mållag # 2015-2017: [[Sæmund Stokstad]], Tromsø # 2017-2022: [[Magne Heide|Magne Leon Heide]], Harstad<ref>i Tromsø, 6. mai 2019: "Stor medlemsvekst i mållaget i Troms og Finnmark" [https://www.itromso.no/nyheter/2019/05/06/Stor-medlemsvekst-i-m%C3%A5llaget-i-Troms-og-Finnmark-18917658.ece]</ref> == Medlemslag og lokale mållag == * [[Balsfjord Mållag]] * [[Harstad og omland mållag]] * [[Målselv Mållag]] * [[Senjamållaget]] *[[Studentmållaget i Tromsø]] * [[Tromsø mållag]] * [[Varanger mållag]] == Lokale mållag i Troms og Finnmark før 1945<ref>Lockertsen 1982, side 250-252 [https://www.nb.no/items/dac428f6152ef05ae6991e19eb7b5949?page=251&searchText=Kjellaug%20Jetne nb.no]</ref>== * [[Vardø mållag]] skipa vinteren 1898<ref>Den 17de Mai 13. april 1898: "Fraa Vardøy" [https://www.nb.no/items/6b30087ce293fc9514032f5bf94a30fd?page=1&searchText=maallag nb.no]</ref>. * [[Mållaget Heimhug]] ved Tromsø lærarskole, skipa 17. april 1898.<ref>Mållaget Heimhug 1898-1923. Festskrift [https://www.nb.no/items/52a0fcf0eb9a3c29b320cf7a93c33c1a?page=0&searchText=M%C3%A5llaget%20Heimhug nb.no]</ref> * [[Nordmannalaget]], skipa 16. juli 1899.<ref>Den 17de Mai 25. juli 1899: "Nordmannalaget" [https://www.nb.no/items/58091440b8b589fa81f3c488345036c4?page=1&searchText=%22Nordmannalaget%22 nb.no]</ref> * [[Trumsøy maallag]], skipa 13. desember 1899.<ref>[https://www.nb.no/items/de87f8b094d10978cd55cf1d35ac9c33?page=1&searchText=«Maallag%20i%20Trumsøy» Den 17de Mai 15- desember 1899: "Maallag i Trumsøy"]</ref> * [[Ibestad mållag]], skipa i [[1908]] og lagt ned etter kort tid. * [[Salangen mållag]], skipa i [[1909]] eller [[1911]] i drift til 1930-talet.<ref name="nb.no">Troms Folkeblad 20. november 1979: "Nytt mållag i Salangen" [https://www.nb.no/items/04c3d6add7ce21f656a3e3229d9e555e?page=1&searchText=%22Salangen%20m%C3%A5llag%22 nb.no]; "Årsmelding 1933, Salangen mållag": laget skipa 1933, leiar Olav Løkse, Øvre Salangen (i NM-arkivet)</ref> * [[Mållaget "Heimferd"]] i Sørreisa, skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref name="ReferenceA">"Eit utdrag av femaarsmeldinga til Troms fylkesmållag 1915-1920", Mål og Makt nr 3, 1976, side, 19 [https://www.nb.no/items/d267ad23aee819481bfdad390a7dc22d?page=19&searchText=%22Troms%20fylkesm%C3%A5llag%22] Formann 1918: Lærar A.B.Botholfsen; Svensby, ifl. "Aarsmelding for maallaget Trollvasstind 1918" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * [[Finnsnes mållag]], skipa i 1914 og lagt ned før 1920.<ref name="ReferenceA"/> * [[Lyngseidet mållag]], skipa i 1914 og lagt ned etter kort tid. * [[Mållaget "Trollvasstind"]], Svensby i Ullsfjord, skipa i 1917.<ref name="ReferenceA"/> Laget gjekk etter kort tid til å bli ungdomslag. * "[[Måltrasten]]" i [[Fauskevåg]], tidlegare [[Sandtorg]] kommune, skipa i [[1917]]<ref>Den 17de Mai 12. februar 1919: "Eit lite mønstermaallag" [https://www.nb.no/items/693c8f16bed2cf55084c1c31fd8c0750?page=3&searchText=%22Maaltrasten%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1950-åra. * [[Kvedfjord mållag]], skipa i 1917<ref>Den 17de Mai 25. april 1940: "Maalvoksteren" [https://www.nb.no/items/f0a79348aa7583ff8e690e3e4247863a?page=1&searchText=%22Kvedfjord%20maallag%22 nb.no]</ref> og lagt ned i 1920-åra.<ref name="ReferenceA"/> * [[Ungdoms- og mållaget "Solleia"]], Buvika på Kvaløya, skipa i 1919<ref name="ReferenceA"/>, og i drift ut 1930-talet. * [[Mållaget "Ruten"]] i Øverbygd, skipa i 1920<ref name="ReferenceA"/> og lagt ned etter kort tid. * [[Bondeungdomslaget i Tromsø]] var også medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920.<ref name="ReferenceA"/> * [[Elevlaget Solhov]] ved Solhov ungdomsskole, Lyngseidet, var medlem i Troms fylkesmållag frå rundt 1920.<ref name="ReferenceA"/> * [[Bardu mållag]], skipa i 1924, i vekslande verksemd til 2000-talet. * [[Sandtorg mållag]], skipa i [[1930]]<ref>Aarsmelding 1933 (i NM-arkivet), leiar: Bendiks Heide</ref> og lagt ned før 1950. * [[Straumsbukta mållag]] skipa i 1931 og lagt ned før 1940. * [[Hålogaland lærarmållag]], skipa 7. juli 1932, gjekk inn i [[Noregs Lærarmållag]]. * [[Hillesøy mållag]], skipa 14. mai 1936.<ref>Brev 23.5.1936 frå Aksel Strand, Tulleng til Noregs Mållag:" Den 14 d.m. blei det her i Sommarøy skipa eit mållag med namnet Hillesøy mållag. Laget er på 24 lagsmenner. Som formann blei underskrivne vald" (Kjelde: NM-arkivet)</ref> * [[Sør-Lenvik mållag]], skipa i 1936.<ref>Harstad Tidende 6. mars 1936</ref> * [[Berg mållag]], Berg i Senja, skipa i 1936. * [[Trondenes mållag]], skipa i [[1938]] og lagt ned under 2. verdskrig.<ref>[https://www.nb.no/items/3c66d38555636a0d82dcb6cf33333fb3?page=9&searchText=%22Trondenes%20m%C3%A5llag%22&subSite= Troms Folkeblad, tirsdag 19. august 1980]</ref> == Andre lokale mållag i Troms og Finnmark etter 1945 == * [[Lenvik mållag]], blei skipa 25. mars 1957 <ref>Årsmelding for 1959, i NM-arkivet</ref> <ref>Nordlys 17. februar 1959</ref>, og laget var særleg aktivt på 1970-talet<ref>Troms Folkeblad, 10. februar 1977: "Lenvik mållag har møte" [https://www.nb.no/items/49b8e211feea105ddcd5e43975b96249?page=9&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> og 1980-talet. Laget var i verksemd til sist på 1990-talet<ref>Troms Folkeblad 26. mars 1993: ""Kulturtilskiping på Finnsnes hotell" [https://www.nb.no/items/ca29661561e4b8f6b0377a1ef26adce3?page=17&searchText=%22Lenvik%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>, lagt ned i 2002.<ref name="nm.no">Noregs Mållag: Årsmelding 2001-2002, side 62 [http://files.zetta.no/www-nm-no/_filer/aarsmelding_2001-2002.pdf nm.no]</ref> * [[Bardu mållag]], blei prøvd starta i 1947<ref>Norsk Tidend 14.8.1947: "Det har meldt seg kring 40 interesserte"</ref>, men laget blei først skipa 21. oktober 1956 <ref>Årsmelding 1957 og 1958, NM-arkivet</ref>, Laget har gjeve ut fleire bøker<ref>Nordlys 21.9.1961: "Bardu mållag hedrer Reinert Vikland"</ref> og "''Jul i Bardu- og Målselvdalen''" saman med Målselv mållag<ref>Tromsø 28. november 1963: "Julehefte for Bardu og Målselv" [https://www.nb.no/items/06e7a84cc1bb0db0f833b20e4233c392?page=7&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref>. Laget blei lagt ned utpå 2000-talet.<ref>Nye Troms 19.11.1998, reportasje om "Jul i Bardu- og Målselvdalen" utgitt av [[Bardu mållag]] og [[Målselv mållag]] [https://www.nb.no/items/f38e36bd72213b73d4e3205143d5bb03?page=35&searchText=%22Bardu%20m%C3%A5llag%22]</ref> * [[BUL Tromsø]] meldte seg inn i Troms fylkesmållag i 1953 <ref>Bladet Midnattsol 26. februar 1953: "BUL Tromsø med i Noregs Mållag", kollektiv innmelding i Troms fylkesmållag på årsmøte 31.1.1953</ref> * [[Hammerfest mållag]], skipa 8. juni 1977.<ref>[https://www.nb.no/items/04121bb20963f3669f41bbe7efae8e30?page=9&searchText=%22Hammerfest%20m%C3%A5llag%22 Finnmark Dagblad 14.6.1977: "Hammerfest mållag skipa"]</ref>. laget var i drift ein tiårs periode. * [[Nordreisa mållag]], skipa 11. september 1979<ref>Nordlys 18.9.1979</ref><ref>[https://www.nb.no/items/b7f0cc51e001dd6e6ad6c1d6032d5e9e?page=3&searchText=%22M%C3%A5l%20og%20meining%22 Nye Troms, 20. september 1979]</ref> , laget var i drift til slutten av 1990-talet<ref>Nordlys 16.11.1995: Nordreisa mållag støttar det kvenske miljøet</ref>, men gjekk gradvis ut av drift etter 2000.<ref name="nm.no"/> * [[Salangen mållag]], oppattskipa 12. november 1979<ref name="nb.no"/> i drift eit tiårs tid. * [[Alta mållag]], skipa 29. november 1979<ref>Altaposten 11.desember 1979: "Mållag danna i Alta" [https://www.nb.no/items/8b8b39917df6a91570bf4937a7aa2847?page=3&searchText=%22Alta%20m%C3%A5llag%22 nb.no]</ref> i drift til utpå 2000-talet.<ref name="nm.no"/> === Elev- og studentmållag: === * [[Mållaget Heimhug]] <ref name="Allkunne">Grepstad, Jon. (13. mars 2012). [https://www.allkunne.no/framside/tema-nynorsk/institusjonar-organisasjonar-med-meir/mallaget-heimhug/29/3676/ Mållaget Heimhug]. I ''Allkunne''.</ref> vart skipa ved [[Tromsø Seminarium|lærarskolen i Tromsø]] i 1898, som eit av dei aller første studentmållaga. Laget var i verksemd til 1958 og ein kort periode på 1970-talet. * [[Mållaget "Bivrost"]] blei skipa på Troms Landsgymnas 5. februar 1950 med Mikal Bendiksen til formann <ref>Bladet Midnattsol, 26. april 1951</ref>. Landsgymnaset starta på Setermoen i 1946 og flytta til Finnfjordbotn i 1949, skolen endra seinare namn til Finnfjordbotn vidaregåande skole. Mållaget "Bivrost" var i verksemd til utpå 1950-talet.<ref name=":0">Tromsø 1. juli 1952: "Årsmøte i Troms Fylkesmållag" [https://www.nb.no/items/effacf298fcd9dba2faf5c5e8f02cdd4?page=5&searchText=M%C3%A5llaget%20%22Bivrost%22 nb.no]</ref> * [[Tromsø Student- og Elevmållag]] blei skipa i 1972<ref>Sjå ''Målfront, organ for Norsk Målungdom'', nr 4-1975, side 4: "Mens Tromsø Målungdom (tidl. Tromsø Student- og Elevmållag) berre har rukke å bli 3 år.". [https://www.nb.no/items/753f7feee99f11ad14efe9d61e277a1c?page=3&searchText=%22Troms%C3%B8%20Student-%20og%20Elevm%C3%A5llag%22]</ref> og endra namn til [[Tromsø Målungdom]] i 1975<ref>[https://www.nb.no/items/c28bc792dc7db334e56fd4d170198f74?page=7&searchText=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22 Sjå innlegg i avisa Tromsø, tysdag 25. mars 1975]</ref>. [[Tromsø Målungdom]] var i verksemd til rundt 2000.<ref>Siste avisoppslag er i Dag og Tid 16.04.1998: "Brysame lag som Studentmållaget i Bergen, Hallingdal Målungdom, Tromsø Målungdom og Studentmållaget i Tromsø fekk alle merke der lite velkomne dei var med sine meiningar." [https://www.nb.no/search?q=%22Troms%C3%B8%20M%C3%A5lungdom%22&mediatype=aviser&sort=datedesc]</ref> Laget rekrutterte medlemmar både frå vidaregåande skolar, høgskole og universitet. * [[Studentmållaget i Tromsø]] blei skipa rundt 1990<ref>I oktober 1990 bed Studentmållaget inn til Skolemålskonferanse, sjå avisa Tromsø, tysdag 16. oktober 1990 [https://www.nb.no/items/c62b218927f294f110c6d490e58c5e5e?page=1&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref>, og laget var i varierande verksemd fram til 2000.<ref>Siste avisinnlegg frå Studentmållaget i Tromsø, "Nynorsk på Høgskulen" er i avisa Tromsø, fredag 14. april 2000 [https://www.nb.no/items/6ac6d4befea751a797076a992fc4dd6f?page=35&searchText=%22Studentm%C3%A5llaget%20i%20Troms%C3%B8%22]</ref> Studentmållaget vart skipa opp att i 2014.<ref>Brønnøysundregistra. [https://w2.brreg.no/enhet/sok/detalj.jsp?orgnr=914947928 Nøkkelopplysninger fra Enhetsregisteret] . Lese den 31. mars 2019.</ref> * [[Harstad Målungdom]] blei skipa i 1974<ref>Lofotposten, tirsdag 9. april 1974 : "Målungdom i Harstad har organisert seg" [https://www.nb.no/items/18c2abf8d88165f4f3f2fb0c4e7ef492?page=11&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22]</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/8ba2171dad3c0cda1bbc214baa3b0146?page=7&searchText=%22Harstad%20m%C3%A5lungdom%22 Harstad Tidende, fredag 25. oktober 1985: "Kva er Harstad Målungdom?"]</ref> * [[Målselv Målungdom]] blei skipa i 1976<ref>Nye Troms, laurdag 14. februar 1976 : "No har ein del ungdomar skipa til Målselv Målungdom"</ref>, og laget var i verksemd til slutten av 1980-talet.<ref>Nye Troms, laurdag 7. januar 1984: Reidun L. Traasdahl er leiar</ref> * [[Lenvik Målungdom]] blei skipa i 1976.<ref>Nye Troms, laurdag 8. april 1976 : "Dessutan er desse ungdomsmållaga knytte til TF: (…) Lenvik Målungdom"</ref><ref>NMU-nytt (Norsk målungdom). 1977 Nr. 5.side 8: "I haust har det vorte starta 7 nye lag i NMU: (...) i Finnfjordbotn i Troms (...)" [https://www.nb.no/items/f179f2eaed9dd46a499fade511e27e8c?page=7&searchText=M%C3%A5lungdom]</ref> Laget heldt til ved Finnfjordbotn vidaregåande skole, og i åra 1979-1981 var [[Finnfjordbotn skolemållag]] i verksemd her.<ref>Målfront : organ for Norsk målungdom. 1979. årgang 8, nr. 8, side 3: "Målungdommen på Finnfjordbotn vidaregåande skole" [https://www.nb.no/items/9eca4dc53c50bb606255a758a7fd6399?page=1&searchText=Troms]</ref><ref>Troms Folkeblad, torsdag 9. april 1981: "Meir dialekt i radio og fjernsyn" [https://www.nb.no/items/8bcee252be3e653fc3e0669db3f38e94?page=3&searchText=%22Finnfjordbotn%20skolem%C3%A5llag%22]</ref> * [[Nordnorsk Målungdom]] blei skipa 7.-8. mai 1977 som ein distriktsorganisasjon for [[Norsk Målungdom]] sine lokale målungdomslag i Nord-Noreg<ref>Nye Troms, tysdag 28. juni 1977 : "Skipingsmøte av Nordnorsk Målungdom i Vågan 7. og 8. mai 1977"</ref>. Organisasjonen var i verksemd til utpå 1990-talet.<ref>[https://www.nb.no/items/0be60ee81159c3e22b87b41d76c20ccf?page=9&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22 Altaposten, mandag 24. februar 1992: "Kulturkveld for språkfolk"]</ref><ref>Mål og Makt nr 3-1992, "Språk på Nordkalotten" har med dei fire innleiinga som blei halde på eit seminar som Nordnorsk Målungdom skipa i Alta 22.-23. februar 1992. [https://www.nb.no/items/32d8a8ebd8298763763ddafadae5508a?page=1&searchText=%22Nordnorsk%20m%C3%A5lungdom%22%22]</ref> == Kjelder == * Lockertsen, Roger 1984: ''Målreising i Nord-Noreg 1898-1940 : organisering av målstriden og striden for skolemålet''. (289 s.). Hovudoppgåve - Universitetet i Tromsø. * ''Trums fylkesmaallag. Femaarsmelding 1915-1920.'' 62 sider. * [https://spraakinord.blogspot.no/ Språk i nord] (blogg drive av Troms og Finnmark mållag) * Aviser, blad og tidsskrift på [https://nb.no nb.no]. == Referansar == {{reflist}} {{Noregs Mållag}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Noregs Mållag]] [[Kategori:Kultur i Troms og Finnmark]] [[Kategori:Nordnorske mållag]] [[Kategori:Nynorsk i Nord-Noreg]] t7o7p79r7mx9btuv0l133hka1hnoeu0 0 34081 3398346 3353661 2022-08-12T08:21:55Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn = Doha |andre namn = الدوح, ''ad-Dawḥa'' |kategori = by og [[kommunar i Qatar|kommune]] |bilete = Qatar, Katar Doha.jpg |kart = Doha in Qatar.svg |karttekst = Kart over kommunen Doha i [[Qatar]]. |land = Qatar |regiontype = [[kommunar i Qatar|Municipality]] |region = [[Ad Dawhah]] |grunnlagd = 1825 |areal = 132 |folketal_i_år = 2014 |folketal merknad = <ref name="Population">{{cite web| url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/Populations.aspx| title=Census 2010| publisher=Qatar Statistics Authority| year=2010| accessdate=2013-07-25| archiveurl= http://web.archive.org/web/20100709192746/http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/Populations.aspx| archivedate= 9. juli 2013 | deadurl= no}}</ref> |folketal = 900545 |folketettleik = auto |lat_d=25 |lat_m=17 | lat_s=12 |lat_NS=N |long_d=51|long_m=32 | long_s=0| long_EW=E |utc_skilnad = +3 }} '''Doha''' ([[arabisk]] الدوحة, ''ad-Dawḥa'' eller ''ad-Dōḥa'') er [[hovudstad]] og den mest folkerike [[Qatar]]. Doha har kring 900&nbsp;000 innbyggjarar i sjølve byen.<ref name="Population"/> Byen ligg på kysten av [[Persiabukta]], aust i landet og er den raskast veksande byen i Qatar. Over 60&nbsp;% av innbyggjarane i landet bur i Doha eller [[forstad]]ane kring byen, og er det økonomiske senteret i landet. Han utgjer ein av [[kommunar i Qatar|kommunane i Qatar]]. Doha vart grunnlagd i 1820-åra som ein avstikkar av [[Al Bidda]]. Han vart offisielt erklært hovudstaden i landet i 1971, då Qatar fekk sjølvstendet sitt.<ref name="autogenerated2"/> Som den kommersielle hovudstaden i Qatar og ein av dei store finanssentera i [[Midtausten]], vert Doha rekna som ein [[Global by|verdsby]] av [[Globalization and World Cities Research Network]]. [[Education City]], eit område tileigna forsking og utdanning, ligg i Doha. Byen har vore vertsby for mange idrettsarrangement, som [[Asialeikane i 2006]], [[Dei panarabiske leikane i 2011]] og dei fleste kampane i [[Asiacupen i 2011]]. I desember 2011 heldt [[World Petroleum Council]] det 20. konferansen sin i Doha.<ref>{{cite web|url=http://www.20wpc.com/ |title=Welcome to the 20th World Petroleum Congress |publisher=20wpc.com |date= |accessdate=23. januar 2017}}</ref> I tillegg skal byen ha fleire kampar under [[fotball-VM i 2022]]. ==Namnesoge== Namnet «Doha» kan ha kome frå det [[arabisk]]e ''Ad-Dawḥa'', «det store treet».<ref>{{cite book|last=Graham|first=Helga|title=Arabian time machine: self-portrait of an oil state|url=https://books.google.com/books?id=2PsbAAAAMAAJ|publisher=William Heinemann Ltd|år=1978|page=26|quote=The word Doha itself is said to mean 'the place of the big tree', as eloquent a comment as any on the sparsity of the vegetation in Qatar, indeed throughout the Gulf generally, in former times.|isbn=978-0434303502}}</ref> Dette kan vise til eit markant tre som stod på staden der den opphavlege fiskelandsbyen låg, på austkysten av Qatarhalvøya. Alternativt kan det kome frå «dohat» — arabisk for bukt - og syne til [[Dohabukta]] kring [[Doha-cornichen|cornichen]]. ==Historie== [[Fil:Doha, Qatar Astronaut Imagery.JPG|mini|Satellittbilete av Doha.]] ===Grunnlegginga av Al Bidda=== Doha vart grunnlagd då staden vart skild frå ein annan lokal busetnad kalla [[Al Bidda]]. Dei tidlegaste skriftlege kjeldene med Al Bidda er frå 1681, av [[Karmelitt]]arklosteret, i eit dokument som omhandlar fleire busetjingar i Qatar. I dokumentet vert det nemnt ein herskar og eit fort i Al Bidda.<ref name="origins1">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=1|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>{{cite book|last=Billecocq|first=Xavier Beguin|title=Le Qatar et les Français: cinq siècles de récits de voyage et de textes d'érudition|publisher=Collection Relations Internationales & Culture|isbn=9782915273007|år=2003}}</ref> [[Carsten Niebuhr]], ein europeisk reisande som vitja [[Den arabiske halvøya]], laga eit av dei første karta som viste buetjinga i 1765, der han vart kalla 'Guttur'.<ref name="origins1"/><ref>{{cite book|ref=Rahman|last=Rahman|first=Habibur|title=The Emergence Of Qatar|publisher=Routledge|år=2006|page=34|isbn=978-0710312136}}</ref> David Seaton, ein britisk [[politisk innbyggjar]] i [[Flugat]], skreiv den første engelskspråklege kjelda om Al Bidda i 1801. Han kalla byen 'Bedih' og skildra geografien og forsvarsverka i området.<ref>{{cite web|url=http://www.academia.edu/5144073/Origins_of_Doha_Season_1_Archive_Report|title=Origins of Doha Season 1 Archive Report|publisher=academia.edu|last=Carter|first=Robert|page=11|accessdate=23. januar 2017}}</ref> Han skreiv at byen nyleg hadde blitt busett av den sudanske stamma Al-Suwaidi, som han rekna som sjørøvarar. Seaton prøvde å bombardere byen med [[krigsskip]]et sitt, men vendte attende til Flugat då han fann ut at farvatnet var for grunt til at krigsskipet hans kunne kome nærare.<ref name="origins2">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=2|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>{{cite book|last=Al-Qasimi|first=Sultan Muhammed|title=The journals of David Seton in the Gulf 1800-1809|publisher=Exeter University Press|år=1995}}</ref> I 1820 vitja den britiske landmålaren R.H. Colebrook Al Bidda, og skreiv at byen nyleg var blitt avfolka. Han skreiv:<ref name="origins2"/><ref>H. Rahman (2006), s. 36.</ref> {{quotation |''Guttur – eller Ul Budee var ein gong ein viktig by, verna av to firkanta Ghurries [fort] nær kysten; men utan ferskvasskjelder klarar dei ikkje å forsvare staden, utanom brå åtak frå beduinar. Ein annan ghurry ligg 3 km inn i landet og har ferskvatn. Denne kan ha to hundre mann. Det er kring 250 mann att i Ul Budee, men dei opphavlege innbyggjarane, som kan kome attende frå Bahrain, utgjer 900 eller 1&nbsp;000 mann, og Doasir-stamma, som ofte vitjar staden som dykkarar, utgjer 600 til 800 menneske.''}} Same året vart ein maritim avtale signert mellom [[Det britiske austindiske kompaniet]] og sjeikane i fleire busetjingar i Persiabukta (og somme av desse vart seinare kjend som [[Traktatkysten]]). Avtalen anerkjende [[Det britiske imperiet|britisk]] styre i Persiabukta og prøvde å få ein slutt på sjørøververksemda og [[Arabisk slavehandel|slavehandelen]]. Bahrain vat ein del av avtalen, og ein trur at Qatar, som av britane vart rekna som ein koloni under Bahrain, var ein del av avtalen.<ref name=cs>Toth, Anthony. «Qatar: Historical Background.» [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/qatoc.html ''A Country Study: Qatar''] (Helen Chapin Metz, editor). [[Library of Congress]] [[Federal Research Division]] (January 1993). ''Denne artikkelen inneheld tekst frå denne kjelda, som er i [[offentleg eige]]''.</ref> Qatar vart derimot ikkje beden om å heise Traktatflagget.<ref>{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=3|accessdate=23. januar 2017}}</ref> Som straff for at innbyggjarane i Al Bidda vart skulda for å ha delteke i sjørøververksemd, bombarderte eit fartøy frå Det britiske austindiske kompaniet byen i 1821. Dei raserte byen og tvang mellom 300 og 400 innbyggjarar på flykt, og dei måtte for ei stund søke ly på øyane mellom Qatar og Traktatkysten.<ref>{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023575945.0x000095|title='Gazetteer of Gulf of Persia. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [793] (948/1782)|publisher=qdl.qa|accessdate=23. januar 2017}}</ref> ===Danninga av Doha=== Doha vart grunnlagd nær Al Bidda ein gong i 1820-åra.<ref name="origins3">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=4|accessdate=23. januar 2017}}</ref> I januar 1823 vitja den politiske innbyggjarane John MacLeod Al Bidda for å møte herskaren og grunnleggjaren av Doha, Buhur bin Jubrun, som òg var høvding i [[Al-Buainain]]-stamma.<ref name="origins3"/><ref>H. Rahman (2006), s. 63.</ref> MacLeod skreiv at Al Bidda var den einaste større kjøpstaden på halvøya på den tida. Etter Doha vart grunnlagd, blanda dei skriftlege kjeldene ofte Al Bidda og Doha, sidan dei låg så nær kvarandre.<ref name="origins3"/> Seinare et året kartla og skildra løytnant Guy og løytnant Brucks dei to busetjingane. Trass i at dei vart kartlagd som to forskjellige busetjingar, vart dei begge kalla Al Bidda i dokumenta.<ref>{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=5|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>{{cite book|last=Brucks|first=G.B.|title=Memoir descriptive of the Navigation of the Gulf of Persia in R.H. Thomas (ed) Selections from the records of the Bombay Government No XXIV (1829)|publisher=New York: Oleander press|år=1985}}</ref> {{panoramabilete|Trigonometricalalbidda.jpg|650px|<center>Trigonometrisk planteikning av Al Bidda i 1823.</center> |alt=Map of Al Bidda}} I 1828 var Muhammed bin Khamis, eit viktig medlem av Al-Buainain-stamma og etterkomaren til Buhur bin Jubrun som høvding i Al Bidda, innvikla i kontroversar. Han hadde myrda ein mann frå [[Bahrain]], og [[huset Khalifa|Al Khalifa]]-sjeiken sette han i fengsel. Som svar gjorde Al-Buainain-stamma opprør, slik at Al Khalifa øydela fortet til stamma og dreiv dei bort til [[Fuwayrit]] og [[Ar Ru'ays]]. Denne hendinga let Al Khalifa få styre over byen.<ref>{{cite book|ref=Zahlan|last=Zahlan|first=Rosemarie Said|title=The creation of Qatar|publisher=Barnes & Noble Books|edition=print|år=1979|page=33|isbn=978-0064979658}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023575945.0x000096|title='Gazetteer of Gulf of Persia. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [794] (949/1782)|publisher=qdl.qa|accessdate=23. januar 2017}}</ref> Sidan Al Bidda og Doha i røynda ikkje hadde ein leiar, vart staden ein tilfluktsstad for sjørøvarar og lovlause.<ref name="origins6"/> I november 1839 søkte ein lovlaus frå [[Abu Dhabi]] kalla Ghuleta tilflukt i Al Bidda, og dette skapte eit kraftig reaksjon hos britane. A.H. Nott, ein britisk marinekaptein, kravde at Salemin bin Nasir Al-Suwaidi, høvdingen for Sudan-stamma i Al Bidda, tok Ghuleta til fange og åtvara han om konsekvensane om han ikkje følgde kravet. Al-Suwaidi gjorde som britane bad om i februar 1840 og arresterte òg sjørøvaren [[Jasim bin Jabir]] og kompanjongane hans. Trass i at dei gjorde som dei fekk beskjed om, gav britane dei ei bot på 300 tyske [[austerriksk-ungarsk krone|kroner]] som kompensasjon for skadane som sjørøvarane hadde gjort ved kysten av Al Bidda. I februar 1841 kom ein britisk marineskvadron til Al Bidda og gav Al-Suwaidi ordre om å oppfylle det britiske kravet, og truga med at det kom til å få konsekvensar om han avslo. Al-Suwaidi avslo til slutt fordi han meinte han ikkje var involvert i handlingane til bin Jabir. Den 26. februar lausna britane eld mot Al Bidda, og råka eit fort og fleire hus. Al-Suwaidi betalte så bota etter britane truga med ytterlegare handlingar.<ref name="origins6">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|pages=5–6|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>H. Rahman (2006), s. 90–92.</ref> [[Isa bin Tarif]], ein mektig stammehøvding frå [[Al Bin Ali]]-stamma, flytta til Doha i mai 1843. Han kasta så ut den regjerande Sudan-stamma og sette inn stammene [[Al-Maadeed]] og Al-Kuwari i maktstillingane.<ref name="origins4">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=6|accessdate=23. januar 2017}}</ref> Bin Tarif hadde vore lojale til Al Khalifa, men kort tid etter at det vart sett inn ein ny herskar i Bahrain, vart bin Tarif stadig meir mistenksam mot dei regjerande Al Khalifa og byta truskap til den avsette herskaren i Bahrain, [[huset Khalifa|Abdullah bin Khalifa]], som han tidlegare hadde vore med på å styrte. Bin Tarif døydde i [[Fuwayrit#slaget ved Fuwayrit|slaget ved Fuwayrit]] mot den regjerande familien i Bahrain i 1847.<ref name="origins4"/> ===Al Thani=== [[huset Thani|Al Thani]] flytta til Doha frå [[Fuwayrit]] kort tid etter Bin Tarif døydde i 1847, leia av [[Muhammed bin Thani]].<ref name="origins5">{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=7|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref>{{cite news|title=Line of succession: The Al Thani rule in Qatar|url=http://gulfnews.com/news/gulf/qatar/line-of-succession-the-al-thani-rule-in-qatar-1.1201210|date=20. oktober 2015|newspaper=Gulf News|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Dei neste åra tok Al Thani kontroll over byen. Til forskjellige tider byta dei truskap mellom dei to rådande maktene i området: Al Khalifa og saudiarabarane.<ref name="origins5"/> I 1867 vart det sendt mange skip og soldatar frå Bahrain for å angripe byane [[Al Wakrah]] og Doha etter ei rekkje stridar. [[Abu Dhabi]] slo seg saman med Bahrain fordi dei meinte Al Wakrah var tilfluktsstad for flyktningar frå [[Oman]]. Seinare på året plyndra desse styrkane dei to qatarske byane med 2&nbsp;000 mann i det som seinare er blitt kalla [[den qatarsk-bahrainske krigen]].<ref>{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023462215.0x000024|title=‘A collection of treaties, engagements and sanads relating to India and neighbouring countries [...] Vol XI containing the treaties, & c., relating to Aden and the southwest coast of Arabia, the Arab principalities in Gulf of Persia, Flugat (Oman), Balutsjistan and the North-West Frontier Province’ [113v] (235/822)|publisher=Qatar Digital Library|accessdate=24. januar 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023636219.0x000010|title='File 19/243 IV Zubarah' [8r] (15/322)|publisher=Qatar Digital Library|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Britiske dokument sa seinare: ''«at byane Doha og Wakrah vart, mot slutten av 1867, mellombels utsletta, husa rivne ned og innbyggjarane deporterte»"''.<ref>{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023575945.0x00009d|title='Gazetteer of Gulf of Persia. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [801] (956/1782)|publisher=Qatar Digital Library|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[Fil:Olddoha2-771x410.jpg|mini|venstre|Doha i januar 1904.]] Det samla åtaket frå Bahrain og Abu Dhabi og påfølgjande motåtak frå Qatar fekk den britiske politiske agenten, oberst [[Lewis Pelly]], til å tvinge fram ein fredsavtale i 1868. Oppdraget til Pelly til Bahrain og Qatar og fredsavtalen som følgde, vert rekna som milepålar i den qatarske historia. Dette anerkjende implisitt at Qatar var fråskild Bahrain og eksplisitt stillinga til Muhammed bin Thani som ein viktig representant for stammene på halvøya.<ref>H. Rahman (2006), s. 123.</ref> [[Fil:Doha1908.jpg|mini|Doha i 1908]] Kort tid etter krigen, tok [[Det osmanske riket|osmanarane]] nominell kontroll over landet, og bygde ein base i Doha, etter samtykke frå [[Jassim bin Muhammed Al Thani|Jassim Al Thani]] som ønskte å forsterke kontrollen sin over området. Før dette var Dohan ein skanse for beduinsoldatar som motsette seg det osmanske styret.<ref>H. Rahman (2006), s. 138–139.</ref> I desember 1871 gav Jassim Al Thani osmanarane løyve til å sende 100 soldatar og utstyr til Al Bidda.<ref>H. Rahman (2006), s. 140.</ref> Usemje om skattar og innblanding i interne saker førte til slutt til [[slaget ved Al Wajbah]] i mars 1893. Al Bidda fort var den siste staden dei osmanske soldatane trekte seg attende til. Medan dei var i garnison i fortet, avfyrte [[korvett]]en deira eld mot byen, og tok livet av fleire sivile.<ref>{{cite book|ref=Zahlan|last=Zahlan|first=Rosemarie Said|title=The creation of Qatar|publisher=Barnes & Noble Books|edition=print|page=53|år=1979|isbn=978-0064979658}}</ref> Osmanarane måtte til slutt overgje seg etter soldatane til Jassim Al Thani stoppa vassforsyninga til byen.<ref>H. Rahman (2006), s. 152.</ref> Ein osmansk rapport som vart kom same året sa at Al Bidda og Doha i lag hadde kring 6&nbsp;000 innbyggjarar, og kalla begge byane for 'Katar'. Doha vart klassifisert som den austlege delen av Katar.<ref>{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=11|accessdate=23. januar 2017}}</ref><ref name="zekeriya">{{cite book|last=Kurşun|first=Zekeriya|title=The Ottomans in Qatar : a history of Anglo-Ottoman conflicts in Gulf of Persia|publisher=Istanbul : Isis Press|år=2002|isbn=9789754282139}}</ref> Osmanarane heldt ei passiv rolle i qatarsk politikk frå 1890-åra og frametter, før dei mista kontrollen over området under [[fyrste verdskrigen]].<ref name="cs"/> ===1900-talet=== [[Fil:OldDistrictDoha.jpg|mini|Ein gammal bydel i Doha.]] [[Perledykking]] vart ein viktig industri i Doha på 1900-talet. Folketalet auka til kring 12&nbsp;000 innbyggjarar på første halvdel av 1900-talet på grunn av den blømande perlehandelen.<ref name="urbanevolution">{{cite web|authors=Florian Wiedmann, Ashraf M. Salama, Alain Thierstein|url=http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/35-61.pdf|title=Urban evolution of byen of Doha: an investigation into the impact of economic transformations on urban structures|page=38|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Ein britisk, politisk innbyggjar skreiv at om perlesalet skulle svikte, så kom Qatar «i røynda til å forsvinne».<ref name="leader">{{cite book|last=Althani|first=Mohamed|title=Jassim the Leader: Founder of Qatar|url=https://books.google.com/books?id=X_J9kiBRdIgC|publisher=Profile Books|år=2013|page=35|isbn=978-1781250709}}</ref> I 1907 hadde byen 350 perlebåtar med eit samla mannskap på 6300 mann. På denne tida hadde snittprisen på perler meir enn dobla segg sidan 1877.<ref>{{cite book|ref=Casey & Vine|last1=Casey|first1=Paula|last2=Vine|first2=Peter|title=The heritage of Qatar|publisher=Immel Publishing|år=1991|edition=print|pages=49–50|isbn=978-0907151500}}</ref> Perlemarknaden kollapsa det året, og tvang Jassim Al Thani til å selje perleinnhaustinga det året for halv verdi. Etterverknaden av kollapsen førte til at den første [[tollbu]]a i landet vart oppretta i Doha.<ref name="leader"/> I april 1913 gjekk osmanarane med på britane sitt krav om å trekkje attende alle soldatane sine frå Qatar. I august 1915 vart det osmanske fortet i Al Bidda evakuert kort tid etter starten av fyrste verdskrigen.<ref>M. Althani (2013), p, 134.</ref> Eit år seinare gjekk Qatar med på å bli eit britisk [[proktektorat]] med Doha som den offisielle hovudstaden.<ref>H. Rahman (2006), s. 291.</ref><ref>{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/03/a-history-of-doha-and-bidda1.pdf|title=Historical references to Doha and Bidda before 1850|publisher=The Origins of Doha Project|page=16|accessdate=23. januar 2017}}</ref> Bygningane på denne tida var enkle bustader med eitt eller to rom, bygde av leire, stein og korall. Oljekonsesjonar i 1920- og 1930-ra, og den første oljeboringa i 1939, var starten på ein langsam økonomisk og samfunnsmessig utvikling i landet. Men inntektene gjekk noko ned fordi perlehandelen i bukta forsvann då [[kulturperle]]ne vart funnen opp og på grunn av [[den store depresjonen]].<ref>{{cite web|title=Pearl Diving in Qatar|url=http://traveltips.usatoday.com/pearl-diving-qatar-100698.html|publisher=USA Today|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Kollapsen til perlehandelen førte til eit kraftig fall i folketalet gjennom heile landet.<ref name="urbanevolution"/> Det var ikkje før i 1950- og 1960-åra at landet igjen fekk store inntekter, denne gongen frå olja.<ref name="cs"/> [[Fil:Doha.jpg|mini|Doha i 1980-åra.]] Det tok ikkje lang tid før Qatar utnytta den nye rikdomen frå oljekonsesjonane, og slumområda vart raskt fjerna og erstatta av meir moderne bygg. Dei første formelle guteskulane vart grunnlagde i Doha i 1952, og tre år seinare kom dei første jenteskulane.<ref>{{cite book|last=Abu Saud|first=Abeer|title=Qatari Women: Past and Present|date=1984|publisher=Longman Group|isbn=978-0582783720|page=173}}</ref> Historisk sett hadde Doha vore ei lokal handelshamn. Det grunne vatnet i bukta hindra større skip frå å nå hamna før 1970-åra, då det vart bygde ei djupvasshamn. Fleire endringar følgde med omfattande landvinning, som førte til utviklinga av den halvmåneforma bukta.<ref>{{cite web|url=https://famdliflc.lingnet.org/products/cip/qatar/qatar.pdf|title=Qatar in perspective: an orientation guide|publisher=Defense League Institute Foreign Language Center|år=2010|page=8}}</ref> Frå 1950- til 1970-åra voks folketalet i Doha frå kring 14&nbsp;000 innbyggjarar til over 83&nbsp;000, der utanlendingar utgjorde to tredjedelar av det samla folketalet.<ref>{{cite web|authors=Florian Wiedmann, Ashraf M. Salama, Alain Thierstein|url=http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/35-61.pdf|title=Urban evolution of byen of Doha: an investigation into the impact of economic transformations on urban structures|page=41|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ===Etter sjølvstendet=== Qatar vart offisielt sjølvstendig i 1971, og Doha vart hovudstaden i landet.<ref name="autogenerated2"/> I 1973 opna [[Universitetet i Qatar]] etter ein resolusjon frå emiren,<ref>{{cite web|url=http://www.qu.edu.qa/theuniversity/history.php|title=Our history|publisher=Qatar University|accessdate=24. januar 2017}}</ref> og i 1975 vart Qatar nasjonalmuseum oopna i det som tidlegare var palasset til herskaren.<ref>{{cite web|url=http://dohanews.co/qatars-national-museum-eyeing-2016-opening/|title=Qatar’s nasjonalmuseum eyeing 2016 opening|publisher=Doha News|date=6. juli 2014|accessdate=24. januar 2017}}</ref> I 1970-åra vart alle dei gamle bydelane i Doha jamna med jorda og innbyggjarane flytta inn i nye forstader, som [[Al Rayyan]], Madinat Khalifa og Al Gharafa. Folketalet i storbyområdet voks frå 89&nbsp;000 i 1970-åra til over 434&nbsp;000 i 1997. I tillegg førte landvinninga til at det samla landområdet auka til over 7&nbsp;100 mål i 1995, ein auke frå 130 mål på midten av 1900-talet.<ref name="urbanevolution2">{{cite web|authors=Florian Wiedmann, Ashraf M. Salama, Alain Thierstein|url=http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/35-61.pdf|title=Urban evolution of byen of Doha: an investigation into the impact of economic transformations on urban structures|pages=44–45|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[Fil:DOHA CORNISH JUNE 07 2011.JPG|mini|Nyare utvikling i Doha.]] I 1983 vart det utvikla eit hotell- og konferansesenter i nordenden av [[Doha-cornichen|cornichen]]. Det 15 etasjar høge [[Sheraton Hotels and Resorts|Sheraton hotel]] i sentrum av området var den høgaste bygningen i Doha fram til 1990-åra.<ref name="urbanevolution2"/> I 1993 vart [[Qatar Open i tennis|Qatar Open]] det første store idrettsarrangementet i byen.<ref name="urbanevolution3">{{cite web|authors=Florian Wiedmann, Ashraf M. Salama, Alain Thierstein|url=http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/35-61.pdf|title=Urban evolution of byen of Doha: an investigation into the impact of economic transformations on urban structures|page=47|accessdate=24. januar 2017}}</ref> To år seinare var Qatar vertsland for ungdomsfotball-VM i 1995 og alle kampane vart spelte i Doha.<ref name="1995fifa">{{cite web|url=http://www.fifa.com/u20worldcup/archive/qatar1995/matches/index.html|title=FIFA World Youth Championship Qatar 1995 - matches|publisher=FIFA|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Den arabiske nyhendekanalen [[Al Jazeera]] byrja sendingane frå Doha i 1996.<ref>{{cite web|url=http://allied-media.com/aljazeera/jazeera_history.html|title=AL JAZEERA TV: The Historie på Controversial Middle East News Station arabisk News Satellite Channel Historie på Controversial Station|publisher=Allied-media|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Seint i 1990-åra planla regjeringa bygginga av [[Education City]], eit 2500 ml stort kompleks for utdanningsinstitusjonar i Doha.<ref>{{cite web|authors=Florian Wiedmann, Ashraf M. Salama, Alain Thierstein|url=http://jfa.arch.metu.edu.tr/archive/0258-5316/2012/cilt29/sayi_2/35-61.pdf|title=Urban evolution of byen of Doha: an investigation into the impact of economic transformations on urban structures|page=49|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Frå byrjinga av 2000-talet har Doha vore mykje i media som vertsby for fleire globale hendingar og store byggprosjekt.<ref name="demystifying">{{cite book|last1=Wiedmann|first1=Florian|last2=Salama|first2=Ashraf M|title=Demystifying Doha: On Architecture and Urbanism in an Emerging City|url=https://books.google.com/books?id=fk6iAgAAQBAJ|publisher=Ashgate|år=2013|isbn=9781409466345}}</ref> Doha var vertsby for [[Asialeikane i 2006]], og eit 250 mål stort idrettsanlegg, kalla [[Aspire Zone]], vart utbygd.<ref name="urbanevolution3"/> På denne tida vart det bygd nye kulturattraksjonar i byen, og dei eldre vart restaurert. I 2006 sette regjeringa gang eit restaureringsprosjekt av [[Souq Waqif]]. Delar som var bygde etter 1950-åra vart øydelagd, medan dei eldre vart restaurerte. Dette stod ferdig i 2008.<ref>{{cite book|last1=Exell|first1=Karen|last2=Rico|first2=Trinidad|title=Cultural Heritage in the Den arabiske halvøya: Debates, Discourses and Practices|publisher=Ashgate|år=2014|isbn=978-1-4094-7009-0|page=199}}</ref> [[Katara kulturlandsby]] opna i byen i 2010, og har vore vertskap for [[Doha Tribeca filmfestival]] sidan då.<ref>{{cite web|url=http://theculturetrip.com/middle-east/qatar/articles/katara-the-cultural-village/|author=Elspeth Black|title=Katara: The Cultural Village|publisher=The Culture Trip|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ==Geografi== Doha ligg sentralt og aust i Qatar, ved [[Persiabukta]]. Han grensar til [[Al Wakrah|Al Wakrah kommune]] i sør, [[Al Rayyan|Al Rayyan kommune]] i vest, [[Al Daayen|Al Daayen kommune]] i nord og [[Umm Salal|Umm Salal kommune]] i nordwest. Høgda er 10 meter over havet.<ref>{{cite web|url=http://www.qatar.climatemps.com/map.php|title=Map of Doha, Qatar|publisher=Climatemps.com|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Doha er særs urbanisert. Landvinning av kysten har lagt til 400 mål med land og 30&nbsp;km med kystlinje.<ref>{{cite web|url=https://www.iadc-dredging.com/ul/cms/fck-uploaded/documents/PDF%20Articles/article-new-land-by-the-sea.pdf|title=New land by the sea: Economically and socially, land reclamation pays|page=4|publisher=International Association of Dredging Companies|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Halvparten av det 22&nbsp;km² store arealet som [[Hamad internasjonale lufthamn]] ligg på, er på gjenvunne land.<ref>{{cite web|url=http://www.dredgingtoday.com/2014/06/03/deme-doha-airport-built-on-reclaimed-land-becomes-fully-operational/|title=DEME: Doha Airport Built on Reclaimed Land Becomes Fully Operational|publisher=Dredging Today|date=3. juni 2014|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Geologien i Doha består hovudsakleg av forvitra [[diskordans]] over Dammam-formasjonen frå [[eocen]], av [[dolomitt|dolomittisk kalkstein]].<ref>{{cite web|url=https://originsofdoha.files.wordpress.com/2015/06/2015090-7235-bidda-gpr-report.pdf|title=Geophysical GPR Survey|author=Ed Blinkhorn|publisher=The Origins of Doha Project|date=April 2015|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[Fil:ThePearlQatarCoastline.jpg|mini|180px|[[The Pearl-Qatar|The Pearl]], ei menneskeskapt øy utafor kysten av Doha.]] [[The Pearl-Qatar|The Pearl]] er ei [[kunstig øy]] i Doha med ei flate på nesten 4&nbsp;km².<ref>{{cite web|url=http://www.gluckman.com/ArtificialIslands.html|author=Ron Gluckman|title=Artificial Islands: In Dubai, a world, and universe of new real estate|publisher=Gluckman|date=May 2008|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Det totale prosjektet har ein estimert pris på 15 milliardar dollar når det er ferdig.<ref>{{cite web|url=http://wonderfulengineering.com/say-hello-to-pearl-qatar-the-worlds-most-luxurious-artificial-island/|title=Say Hello To Pearl Qatar – The World’s Most Luxurious Artificial Island|publisher=Wonderful Engineering|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Andre øyar utafor kysten av Doha er Palm Tree Island, Shrao, Al Safia og Alia.<ref>{{cite web|url=http://www.onlineqatar.com/attractions/islands-qatar.aspx|title=Qatar islands|publisher=Online Qatar|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ===Klima=== Doha har eit [[varmt ørkenklima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]] ''BWh''). Sommare er særs lang, frå mai til september, når temperaturen i snitt er over 38&nbsp;°C og ofte opp mot 45&nbsp;°C. Råma er vanlegvis lågast i mai og juni. [[Doggpunkt]]temperaturen kan ofte stige over 25&nbsp;°C om sommaren. Gjennom sommaren er det neste ingen nedbør i det heile i byen, og mindre enn 20&nbsp;mm kjem dei andre månadane.<ref>{{cite web|url=http://www.wunderground.com/NORMS/DisplayIntlNORMS.asp?CityCode=41170&Units=both |title=Doha weather information |publisher=Wunderground.com |date=2010-06-10 |accessdate=24. januar 2017}}</ref> Her kjem lite regn, kring 75&nbsp;mm i året, som kjem på isolerte dagar mellom oktober og mars. Vintrane er varme og temperaturen går sjeldan under 7&nbsp;°C.<ref name= NOAA/> {{Vêrboks |stad = Doha |Jan varmerekord C = 31.2 |Feb varmerekord C = 36.0 |Mar varmerekord C = 39.0 |Apr varmerekord C = 46.0 |Mai varmerekord C = 47.7 |Jun varmerekord C = 49.0 |Jul varmerekord C = 48.2 |Aug varmerekord C = 48.0 |Sep varmerekord C = 45.5 |Okt varmerekord C = 43.4 |Nov varmerekord C = 38.0 |Des varmerekord C = 32.2 |år varmerekord C = 49.0 |Jan maks C = 21.7 |Feb maks C = 23.0 |Mar maks C = 26.8 |Apr maks C = 31.9 |Mai maks C = 38.2 |Jun maks C = 41.2 |Jul maks C = 41.5 |Aug maks C = 40.7 |Sep maks C = 38.6 |Okt maks C = 35.2 |Nov maks C = 29.5 |Des maks C = 24.1 |år maks C = 32.7 |Jan normal C = 17.0 |Feb normal C = 17.9 |Mar normal C = 21.2 |Apr normal C = 25.7 |Mai normal C = 31.0 |Jun normal C = 33.9 |Jul normal C = 34.7 |Aug normal C = 34.3 |Sep normal C = 32.2 |Okt normal C = 28.9 |Nov normal C = 24.2 |Des normal C = 19.2 |år normal C = 26.7 |Jan min C = 12.8 |Feb min C = 13.7 |Mar min C = 16.7 |Apr min C = 20.6 |Mai min C = 25.0 |Jun min C = 27.7 |Jul min C = 29.1 |Aug min C = 28.9 |Sep min C = 26.5 |Okt min C = 23.4 |Nov min C = 19.5 |Des min C = 15.0 |år min C = 21.6 |Jan kulderekord C = 3.8 |Feb kulderekord C = 5.0 |Mar kulderekord C = 8.2 |Apr kulderekord C = 10.5 |Mai kulderekord C = 15.2 |Jun kulderekord C = 21.0 |Jul kulderekord C = 23.5 |Aug kulderekord C = 22.4 |Sep kulderekord C = 20.3 |Okt kulderekord C = 16.6 |Nov kulderekord C = 11.8 |Des kulderekord C = 6.4 |år kulderekord C = 3.8 |Jan nedbør mm = 13.2 |Feb nedbør mm = 17.1 |Mar nedbør mm = 16.1 |Apr nedbør mm = 8.7 |Mai nedbør mm = 3.6 |Jun nedbør mm = 0.0 |Jul nedbør mm = 0.0 |Aug nedbør mm = 0.0 |Sep nedbør mm = 0.0 |Okt nedbør mm = 1.1 |Nov nedbør mm = 3.3 |Des nedbør mm = 12.1 |år nedbør mm = 75.2 |Jan fukt = 71 |Feb fukt = 70 |Mar fukt = 63 |Apr fukt = 52 |Mai fukt = 44 |Jun fukt = 41 |Jul fukt = 49 |Aug fukt = 55 |Sep fukt = 62 |Okt fukt = 63 |Nov fukt = 66 |Des fukt = 71 |år fukt = 59 |eining nedbørsdagar = 1.0 mm |Jan nedbørsdagar = 1.7 |Feb nedbørsdagar = 2.1 |Mar nedbørsdagar = 1.8 |Apr nedbørsdagar = 1.4 |Mai nedbørsdagar = 0.2 |Jun nedbørsdagar = 0.0 |Jul nedbørsdagar = 0.0 |Aug nedbørsdagar = 0.0 |Sep nedbørsdagar = 0.0 |Okt nedbørsdagar = 0.1 |Nov nedbørsdagar = 0.2 |Des nedbørsdagar = 1.3 |år nedbørsdagar = 8.8 |Jan sol = 244.9 |Feb sol = 224.0 |Mar sol = 241.8 |Apr sol = 273.0 |Mai sol = 325.5 |Jun sol = 342.0 |Jul sol = 325.5 |Aug sol = 328.6 |Sep sol = 306.0 |Okt sol = 303.8 |Nov sol = 276.0 |Des sol = 241.8 |år sol = 3432.9 |kjelde 1 =NOAA (1962-1992) <ref name= NOAA>{{cite web |url = ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-II/QR/41170.TXT |title = Doha internasjonale lufthamn Climate Normals 1962-1992 |publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration]] |accessdate = 24. januar 2017}}</ref> |date=January 1, 2015}} ==Demografi== {{Historiske folketal |type = |footnote = c-census; e-estimate |1820<ref name="origins2"/>| 250 |1893<ref name="zekeriya"/>| 6000 |1970<ref name="kobaisi">{{cite web|url=http://etheses.dur.ac.uk/1856/1/1856.pdf|title=The Development of Education in Qatar, 1950–1970|author=Abdulla Juma Kobaisi|publisher=Durham University|page=11|accessdate=17. juni 2015}}</ref>| 80000 |1986<ref name="autogenerated2">{{cite web|author=Encyclopædia Britannica |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/168027/Doha |title=Doha – Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=24. januar 2017}}</ref> | 217294 |2001<ref>{{cite web|url=http://www.tiscali.co.uk/reference/encyclopaedia/hutchinson/m0003599.html |title=Doha |publisher=Tiscali.co.uk |date=1984-02-21 |accessdate=24. januar 2017}}</ref> | 299300 |2004<ref name="autogenerated2"/> | 339847 |2005<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://www.hotelrentalgroup.com/Qatar/Sheraton%20Doha%20Hotel%20&%20Resort.htm |title=Sheraton Doha Hotel & Resort &#124; Hotel discount bookings in Qatar |publisher=Hotelrentalgroup.com |date= |accessdate=24. januar 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.hotelsdoha.eu/ |title=hotelsdoha.eu |publisher=hotelsdoha.eu |date= |accessdate=12. august 2016}}</ref> | 400051 |2010<ref>{{cite web|url=http://www.geohive.com/cntry/qatar.aspx|title=Qatar population statistics|publisher=geohive.com|accessdate=24. januar 2017}}</ref> | 796947 }} Ein stor del av innbyggjarane i Qatar bur i Doha og [[storbyområde]]t kring. Bydelane med høagste folketettleik er sentrumsområdet Al Najada, med den høgaste folketettleiken i landet. Folketettleiken i Stor-Doha varierer frå 20&nbsp;000 menneske per km² til 25 menneske per km².<ref>{{cite web|url=http://www.lusail.com/English/Background/Pages/Facts-and-Figures.aspx|title=Facts and figures|publisher=lusail.com|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ''Den følgjande tabellen syner det samla folketalet i Stor-Doha''.<ref name="qix">{{cite web|url=http://www.qix.gov.qa/portal/page/portal/qix/subject_area?subject_area=176 |title=Population statistics |publisher=Qatar Information Exchange |accessdate=15 June 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150701123930/http://www.qix.gov.qa/portal/page/portal/qix/subject_area?subject_area=176 |archivedate=1 July 2015 |df= }}</ref> {| class="wikitable" |- ! År ! Folketal |- |'''1997''' |align="center"|434&nbsp;000<ref name="urbanevolution2"/> |- | '''2004''' |align="center"|644&nbsp;000<ref>{{cite book|title=World and Its Peoples|publisher=Marshall Cavendish|page=61|url=https://books.google.com/books?id=j894miuOqc4C|år=2006}}</ref> |- |'''2008''' |align="center"|998&nbsp;651<ref name="Doha 2016 Summer Olympic Games Bid">{{cite web|url=http://www.gamesbids.com/english/bids/dha2016.shtml |title=Doha 2016 Summer Olympic Games Bid |publisher=Gamesbids.com |date= |accessdate=2010-06-27}}</ref> |} ===Folkesetnad og språk=== Folkesetnaden i Doha er i stor grad utlendingar, og dei qatarske nasjonale er ein minoritet. Den største delen av utlendingane i Qatar kjem frå Søraust- og Sør-Asia, som [[India]], [[Pakistan]], [[Sri Lanka]], [[Nepal]], [[Filippinane]], [[Bangladesh]] og [[Indonesia]], men mange kjem òg frå dei arabiske landa, Nord-Afrika og [[Aust-Asia]]. Doha er òg heimstaden til mange utanlandske arbeidarar frå [[Europa]], [[Nord-America]], [[Sør-Afrika]] og [[Australia]].<ref name="qcri"/> [[Fil:Bilingual traffic sign qatar.jpg|mini|[[Tospråkleg]] trafikkskilt i Doha.]] [[Arabisk]] er det offisielle språket i Qatar. [[Engelsk]] vert ofte brukt som andrespråk,<ref>{{cite book|last1=Baker|first1=Colin|last2=Jones|first2=Sylvia Prys|title=Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education|url=https://books.google.com/books?id=YgtSqB9oqDIC|publisher=Multilingual Matters|år=1998|page=429|isbn=978-1853593628}}</ref> og i aukande grad [[fellesspråk]], særleg innan handel.<ref>{{cite news|last=Guttenplan|first=D. D.|title=Battling to Preserve arabisk From English's Onslaught|url=http://www.nytimes.com/2012/06/11/world/middleeast/11iht-educlede11.html|work=The New York Times|accessdate=6. juni 2016|date=24. januar 2017}}</ref> Sidan det finst mange utlendingar i Doha, vert det òg tala mykje [[tagalog]], [[spansk]], [[fransk]] og [[hindi]].<ref name="qcri">{{cite web|url=http://www.qcri.com/app/media/2222|title=Socio-geographic map of Doha|publisher=Qatar Computing Research Institute|authors=Humaira Tasnim, Abhay Valiyaveettil, Dr. Ingmar Weber, Venkata Kiran Garimella|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ===Religion=== Dei fleste innbyggjarane i Doha er [[islam|muslimar]].<ref>{{cite web|url=http://globalreligiousfutures.org/countries/qatar/religious_demography.pdf|title=Religious demography of Qatar|publisher=US Department of State|accessdate=24. januar 2017}}</ref> medan [[katolisisme|katolikkane]] utgjer over 90&nbsp;% av dei 150&nbsp;000 [[kristendom|kristne]] i Doha.<ref>{{cite web|url=http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2008/03/2008525173738882540.html|title=Qatar opens first church, quietly|publisher=Al Jazeera|author=Shabina Khatri|date=20. juni 2008|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Etter [[emir]]en sende resolusjonar som tildelte land for bygging av kyrkjer, vart den første katolske kyrkja opna i Doha i mars 2008. ==Administrasjon== [[Fil:Qatar municipalities map after 2004 reorganization english.svg|mini|185px|Kart over kommunar i Qatar.]] I følgje Kommunaldepartementet,<ref>{{cite web|url=http://www.baladiya.gov.qa/portal/page?_pageid=135,231041&_dad=portal&_schema=PORTAL&subTabIndex=4550&branchIndex=0&tabIndex=8000 |title=وزارة البلدية والتخطيط العمراني |publisher=Baladiya.gov.qa |date=2013-01-04 |accessdate=12. august 2016}}</ref> var Qatar kommune den første kommunen som vart grunnlagd i 1963. Seinare på året vart namnet endra til ''Doha kommune''. The country has been divided into seven municipalities sidan 2006.<ref>{{cite web| title = Qatar Municipalities| publisher = Qatar Ministry of Municipality and Urban Planning| url = http://www.baladiya.gov.qa/cui/view.dox?id=585&siteID=2| archiveurl = http://www.webcitation.org/648BEr4aA| archivedate = 2011-12-22}}</ref> Doha er den mest folkerike kommunen i landet med eit folketal på 796&nbsp;947 i 2010.<ref name="Population"/> ===Bydelar=== Det finst meir enn 60 bydelar i Doha kommune.<ref name="Population"/> Somme av bydelane i Doha er: {{kolonner}} *[[Al Bidda]] (arabisk البدع) *[[Al Dafna]] (arabisk الدفنة) *[[Al Ghanim]] (arabisk الغانم) *[[Al Markhiya]] (arabisk المرخية) *[[Al Sadd i Qatar|Al Sadd]] (arabisk السد) *[[Al Waab]] (arabisk الوعب}}) *[[Bin Mahmoud]] (arabisk فريج بن محمود) *[[Madinat Khalifa]] (arabisk مدينة خليفة) *[[Mushayrib|Musheireb]] (arabisk مشيرب}}) *[[Najma i Doha|Najma]] (arabisk نجمه}}) *[[Old Airport i Doha|Old Airport]] (arabisk المطار القديم) *[[West Bay Lagoon|Qutaifiya]] (arabisk القطيفية) *[[Ras Abu Aboud]] (arabisk راس أبو عبود) *[[Rumeilah]] (arabisk الرميلة) *[[Umm Ghuwailina]] (arabisk ام غو يلينه}}) *[[West Bay i Doha|West Bay]] (arabisk الخليج الغربي) ==Økonomi== [[Fil:Doha City, UNCTAD XIII (7115124733).jpg|mini|Handelsdistriktet i Doha.]] Doha er det økonomiske senteret i Qatar. Byen er hovudkvarteret for mange nasjonale og internasjonale organisasjonar, mellom anna dei største olje- og gassføretaka i landet, [[Qatar Petroleum]], [[Qatargas]] og [[RasGas]]. Økonomien i Doha er i hovudsak bygd på inntektene frå petroleumsindustrien.<ref name="dumper">{{cite book|title=Cities of the Middle East and North Africa: A Historical Encyclopedia|authors=Michael Dumper, Bruce E. Stanley|publisher=ABC-CLIO|url=https://books.google.com/books?id=3SapTk5iGDkC&pg=PA138|år=2006|isbn=978-1576079195|page=138}}</ref> [[Doha internasjonale lufthamn]] vart bygd for å auke turistindustrien i byen.<ref name="dumper"/> Denne vart erstatta av [[Hamad internasjonale lufthamn]] i 2014. Den nye flyplassen er ensten dobbel så stor som den førre, og har to av dei lengste rullebanane i verda.<ref>{{cite web|url=http://aasarchitecture.com/2014/05/hamad-international-airport-hok.html|title=Hamad internasjonale lufthamn by Hok|publisher=aasarchitecture.com|author=Marco Rinaldi|date=5. mai 2014|accessdate=24. januar 2017}}</ref> På grunn av rask folkevekst og stor etterspurnad etter bustader, har bustadprisane auka kraftig.<ref name="housingdohanews">{{cite web|url=http://dohanews.co/reports-suggest-looming-housing-shortages-qatar/|title=Reports: Housing supply not keeping up with population rise|publisher=Doha News|author=Peter Kovessy|date=23. juni 2014|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Det er venta at bustadprisane i Qatar vil fortsette å auke fram mot fotball-VM i 2022.<ref>{{cite web|url=http://www.bqdoha.com/2013/05/real-estate-prices-in-qatar-skyrocket|title=Real estate prices in Qatar skyrocket|publisher=BQ Doha|date=13. mai 2013|author=Rohan Soman|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ==Arkitektur== Den mest tradisjonelle arkitekturen i Gamle Doba er blitt øydelagd for å gje plass til nye byggverk.<ref name="bouassa">{{cite web|url=http://www.academia.edu/7412457/Al_Asmakh_historic_district_in_Doha_Qatar_from_an_urban_slum_to_living_heritage_PLEASE_SCROLL_DOWN_FOR_ARTICLE_Al_Asmakh_historic_district_in_Doha_Qatar_from_an_urban_slum_to_living_heritage|title=Al Asmakh historic district in Doha, Qatar: from an urban slum to living heritage|website=academia.edu|author=Djamel Bouassa|accessdate=10 July 2015}}</ref> Det er derfor gjort mykje dei seinare åra for å bevare kultur- og arkitektarva i byen.<ref>{{cite web|url=http://marhaba.qa/the-winners-of-the-old-doha-prize-competition-announced/|title=The Winners of the Old Doha Prize Competition Announced|publisher=Marhaba|date=26. november 2013|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[Katara kulturlandsby]] er ein liten landsby i Doha oppretta av sjeik [[Tamim bin Hamad Al Thani|Tamim Al Thani]] for å bevare kulturidentiteten i landet.<ref>{{cite web|url=http://www.katara.net/english/about-katara/about-us/|title=About us|publisher=Katara|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[Fil:DohaSkylineAtNight.jpg|mini|Doha nær [[Doha-cornichen]].]] I 2011var meir enn 50 skyskraparar under bygging i Doha,<ref name="bullivant">{{cite book|last=Bullivant|first=Lucy|title=Masterplanning Futures|publisher=Routledge|url=https://books.google.com/books?id=7xal23QYDW4C&pg=PA59|år=2012|page=59|isbn=978-0415554473}}</ref> og det største var [[Doha Convention Center Tower]].<ref>{{cite web|url=http://www.bloomberg.com/ss/08/10/1015_tallest_buildings/14.htm|title=The World's Tallest Buildings|publisher=Bloomberg|år=2010|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Bygginga vart stoppa i 2012 då ein var uroa over at tårnet kunne hindre flytrafikken.<ref>{{cite web|url=http://www.constructionweekonline.com/article-15481-flight-concerns-stop-550m-doha-tower-development/ |title=Flight concerns stop 550m Doha tower development |publisher=Construction Week Online|date=31. januar 2012 |accessdate=24. januar 2017}}</ref> ==Samferdsle== Sidan 2004 er det gjort enorme forbetringar i transportnettverket i Doha, mellom anna nye motorvegar, opninga av ein [[Nye Doha internasjonale lufthamn|ny flyplass]] i 2014, og for tida bygginga av eit 85&nbsp;km langt [[Doha Metro|metro]]system. Dette har kome som følgje av ein massiv vekst i Doha i løpet av kort tid, som har ført til store trafikkproblem. Den første fasen av metroutbygginga er venta å vere i drift i 2019.<ref>{{cite web|url=http://www.constructionweekonline.com/article-19113-qatars-key-infrastructure-projects/|title=Qatar's key infrastructure projects|publisher=Construction Week Online|author=William Skidmore|date=24. oktober 2012|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ==Utdanning== [[Fil:Texas A&M University at Qatar.jpg|mini|Education City]] Doha er utdanningssenteret i landet og har flest skular og høgskular.<ref name="kobaisi"/> I 1952 vart den første formelle guteskulen opna i Doha. Tre år seinare kom den første jenteskulen.<ref>{{cite book|last=Abu Saud|first=Abeer|title=Qatari Women: Past and Present|date=1984|isbn=978-0582783720|page=173|publisher=Longman Group}}</ref> Det første universitetet i landet, [[Qatar universitet]], vart opna i 1973.<ref>{{cite web|url=http://portal.www.gov.qa/wps/portal/!ut/p/a0/RYyxDsIwDES_hSFzUtjYKoTECqICupnUaqxSO0rcIv6epkun0717Otvap20ZZupBSRg-S399_XiMoMFUh9q4yzSIjGSqvXvgu8RJWJF1m9xdIvls3Lmb_HpUNOCuxA0zQvJh0akPmArbPHcFhZU1TDOmTPqzcah3f7UCsOE!/|title=Qatar University|publisher=Qatar e-government|accessdate=27. mai 2015}}</ref> Dette har fråskilde fakultet for både kvinner og menn.<ref>Abu Saud (1973), s. 173</ref> Bygginga av [[Education City]], eit 14&nbsp;km² stort utdanningskompleks utbygd av den ideelle organisasjonen [[Qatar Foundation]], starta i 2000.<ref name="fteducation">{{cite web|url=http://www.ft.com/cms/s/0/b2fff52c-1711-11e3-9ec2-00144feabdc0.html#axzz3gD8oJryK|title=Doha’s Education City is a boost for locals|publisher=Financial Times|author=Simeon Kerr|date=20. oktober 2013|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Dette husar åtte universitet, dei beste høgskulane i landet og kontora til [[JeemTV|Al Jazeera sin barnekanal]].<ref name="fteducation"/> ==Idrett== ===Fotball=== Fotball er den mest populære idretten i Doha. Det finst seks fotballklubbar i Doha i den qatarske ligane. Desse er [[Al Ahli SC i Doha|Al Ahli]], [[Al-Arabi SC i Doha|Al Arabi]], [[Al Sadd SC|Al Sadd]], [[El Jaish SC|El Jaish]], [[Lekhwiya SC|Lekhwiya]] og [[Qatar SC]].<ref>{{cite web|url=http://www.worldfootball.net/players/qat-qatar-stars-league-2014-2015/|title=Qatar Stars League 2014/2015 » Teams|publisher=worldfootball.net|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Al Sadd, Al Arabi og Qatar SC er dei tre mest suksessrike laga i historien til ligaen.<ref>{{cite web|url=http://www.worldfootball.net/winner/qat-qatar-stars-league/|title=Qatar Stars League » Champions|publisher=worldfootball.net|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Det er blitt halde fleire fotballturneringar i Doha. Dei viktigaste har våre Asia-cupen i 1988 og 2011<ref>{{cite web|url=http://www.afcasiancup.com/about/en/e8cj5pyl9r3q1mnhvnallamdh|title=AFC Asian Cup history|publisher=AFC Asian Cup|accessdate=24. januar 2017}}</ref> og ungdoms-VM i fotball i 1995.<ref name="1995fifa"/> I desember 2010 vann Qatar rettane til å få halde [[fotball-VM 2022]].<ref>{{cite news |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/9250585.stm |title= 2018 and 2022 FIFA World Cup Hosts Announced |date= 24. januar 2017 |accessdate= 24. januar 2017 |work=BBC News}}</ref> Tre av ni nye stadion skal byggast ut i Doha, inkludert [[Sports City Stadium]], [[Doha hamn stadion]] og [[Qatar universitet stadion]]. I tillegg skal [[Khalifa internasjonale stadion]] utvidast.<ref>{{cite news|url=http://www.fifa.com/mm/document/tournament/competition/01/33/59/45/bidevaluationreport.pdf|title=2022 FIFA World Cup Bid Evaluation Report: Qatar|publisher=FIFA|date=2. august 2016}}</ref> ===Anna idrett=== I 2001 vart Qatar det første landet i Midtausten som heldt ei tennisturnering for kvinner.<ref>{{cite web|url=http://www.sonyericssonwtatour.com/3/newsroom/stories/?ContentID=1482 |title="Season to End in Doha 2008–2010" on the Sony Ericsson WTA Tour website |publisher=Sonyericssonwtatour.com |date= |accessdate=23. januar 2017}}</ref>). [[Fil:Relekta (6989973445).jpg|mini|Båtløp i Dohabukta.]] Doha var vertsby for [[Asialeikane i 2006]].<ref>{{cite web|url=http://www.globalchange.com/qatar.htm|title=The Future Of Qatar - Rapid Growth|publisher=globalchange.com|author=Patrick Dixon|accessdate=24. januar 2017}}</ref> Byen søkte om å få halde sommar-OL i 2016 og<ref>{{cite web|url=http://www.gamesbids.com/english/bids/2016.shtml |title=Information on 2016 Olympic Games Bids |publisher=Gamesbids.com |date= |accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[sommar-OL 2020]].<ref>{{cite web|url=http://espn.go.com/olympics/story/_/id/6898802/doha-bid-right-host-2020-summer-olympics |title=Doha to bid for 2020 Olympics |publisher=Espn.go.com |date=2011-08-26 |accessdate=23. januar 2017}}</ref> [[MotoGP]] har løp kvart år i Doha ved [[Losail International Circuit]], like utafor byen.<ref>{{cite web|url=http://www.motogp.com/en/event/Qatar|title=About the circuit|publisher=MotoGP|accessdate=24. januar 2017}}</ref> [[F1 Powerboat-VM]] har òg kvart år eit løp kring [[Dohabukta]].<ref>{{cite web|url=http://www.oryxinflightmagazine.com/middle-east/power-boats.html|title=Power boats|publisher=Oryx in-flight magazine|accessdate=24. januar 2017}}</ref> ==Venskapsbyar== {| class="wikitable" |- valign="top" | *{{flaggikon|ALG}} [[Alger]] i Algerie *{{flaggikon|JOR}} [[Amman]] i Jordan (sidan 1995) *{{flaggikon|PRC}} [[Beijing]] i Kina (sidan 2008)<ref>{{cite web|url=http://www.ebeijing.gov.cn/Sister_Cities/Sister_City/|title=Sister cities|publisher=eBeijing|accessdate=131. juli 2016}}</ref> *{{flaggikon|SOM}} [[Bosaso]] i Somalia (sidan 1994) *{{flaggikon|BRA}} [[Brasília]] i Brasil<ref>{{cite web|url=http://marhaba.qa/doha-and-brasilia-become-sister-cities-2014/|title=Doha and Brasilia Become Sister Cities 2014|publisher=Marhaba|date=25. februar 2014|accessdate=24. januar 2017}}</ref> *{{flaggikon|USA}} [[Houston]] i Texas i USA *{{flaggikon|BHR}} [[Manama]] i Bahrain *{{flaggikon|ESP}} [[Marbella]] i Spania || *{{flaggikon|MEX}} [[Mexico City]] i Mexico *{{flaggikon|MRI}} [[Port Louis]] i Mauritius *{{flaggikon|UK}} [[Stratford-upon-Avon]] i Storbritannia *{{flaggikon|GEO}} [[Tbilisi]] i Georgia (sidan 2012) *{{flaggikon|ALB}} [[Tirana]] i Albania<ref>[http://www.tvklan.al/lajmi.php?id=22195 Tirana binjakëzohet me Dohan], TV Klan 2012-02-12 (in Albanian)</ref> *{{flaggikon|TUN}} [[Tunis]] i Tunisia *{{flaggikon|SGP}} [[Singapore]] i Singapore *{{flaggikon|GRE}} [[Aten]] i Hellas |} ==Galleri== <gallery perrow="5"> Fil:Souq Waqif, Doha, Catar, 2013-08-05, DD 82.JPG|Souq Waqif i Doha Fil:Doha 2007.jpg|Doha Marina i 2007. Fil:Doha Palace.jpg|Emiri Diwan i Al Bidda. Fil:Modern Doha.jpg|Post moderne bygningar i Doha |Doha City Center Mall. Fil:Doha, Qatar.JPG|gamle og nye soner i Doha sett frå [[Den internasjonale romstasjonen]]. Fil:Msheireb Enrichment Centre moored off Doha Corniche.jpg|Msheireb Enrichment Centre ankra utafor Doha-cornichen. Fil:Aspire Park Fountain.jpg|Aspire Park i Al Waab. Fil:Doha skyline from the Museum of Islamic Art, Doha, Qatar.jpg|Doha frå Museum for islamsk kunst, Doha Fil:Doha Qatar skyline at night Sept 2012.jpg|Doha i Qatar på kveldstid. Fil:DOha corniche view1.jpg|[[Doha-cornichen]] Fil:Al Bidda Park.jpg|Al Bidda Park Fil:SkylineOfDoha2015.jpg|Flyfoto av Doha </gallery> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Doha|Doha]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. januar 2017.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons}} {{wikivoyage}} {{Qatar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Doha| ]] [[Kategori:Hovudstader i Asia]] [[Kategori:Kommunar i Qatar]] [[Kategori:Kystbusetnader i Qatar]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1825]] [[Kategori:Busetnader i Qatar]] [[Kategori:1825 i Qatar]] ffzghz4izj45ruqos3ftbxp2claqs9h 0 40349 3398433 2806656 2022-08-12T11:58:24Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''Hizbollah''' ([[arabisk språk|arabisk]] ‮حزب الله‬, 'partiet åt [[Gud]] ([[Allah]])'), er ei [[sjia]]muslimsk gruppering med ein militær og ein politisk del. Hizbollah (òg skrive '''Hezbollah''' eller '''Hizballah''') vart grunnlagd i [[1982]] for å kjempa mot [[Israel]] sin okkupasjon av sørlege delar av [[Libanon]]. Israel okkuperte ei tid ein såkalla tryggingssone sør i Libanon. Hizbollah er i Libanon eit [[politisk parti]], som har representantar i regjeringa. Samstundes er det ei [[gerilja]]gruppe eller [[milits]]. Sommaren [[2006]] gjekk Israel til åtak på Libanon, med mål om å minska Hizbollah si slagkraft. Hizbollah hadde skote rakettar mot byar i Israel. Hizbollah er rekna å ha tette band til [[Syria]] og [[Iran]]. I store delar av [[arabiske land]] og folk med [[islam]]sk tru, vert Hizbollah sett på som ein legitim militant, sjiamuslimsk politisk organisasjon. Til dels vert dei sett på som ei [[frigjeringsrørsle]]. Mellom anna styresmaktene i Israel, [[USA]], [[Storbritannia]] og [[Australia]] har utpeika gruppa som ein [[islamistisk]] [[terrorist]]organisasjon. == Historikk == Hizbollah vart grunnlagd i 1982 som ei geriljagruppe av libanesiske prestar, med finansiering og stønad frå [[Iran]]. Eit mål var å driva Israelske styrkar ut av Libanon. Eit anna mål kunne vera at Iran ville nytta Hizbollah til å spreia den [[iranske revolusjonen]] til andre delar av arabarverda. Hizbollah har bygd opp væpna styrkar, ein [[milits]]. Etter at israelske styrkar i mai 2000 drog seg ut av Libanon, heldt Hizbollah fram med å kjempa mot okkupasjonen av [[Sheba-området]]. [[SN]] ser på Sheba-området som syrisk territorium, Hizbollah meiner det er libanesisk. Syria har sagt att Sheba-området tillhøyrer Libanon men har ikkje skriftleg gjeve melding som dette til SN, trass i oppmoding. Sheba-området vart okkupert av Israel i løpet av [[seksdagarskrigen]]. Hizbollah si væpna grein vert mistenkt for å stå bak [[bombe]]åtak mot [[fredsbevarande styrkar]] i løpet av [[den libanesiske borgarkrigen]], [[bombing]]a av den israelske ambassaden i [[Buenos Aires]] og [[flykapring]]a av [[TWA Flight 847]] den 14. juni 1985. På sida av den militære rørsla har Hizbollah ei [[sivil]] grein, som driv med ulike former for sosial verksemd. Det vert drive [[sjukehus]], [[skule|skular]], [[barneheim]]ar og ein [[fjernsynsstasjon]]. Den politiske delen av Hizbollah har åtte representantar i [[det libanesiske parlamentet]]. Politisk er oppslutnaden sterkast i [[Bekaadalen]], i sørlege utkantar av [[Beirut]] og sørlege Libanon. Organisasjonen vert leia av [[sjeik]] [[Hassan Nasrallah]], med finansiering frå Iran og Syria. Elles kjem det inn gåver og innkomer gjennom forretningsverksemd. Frå [[12. juli]] 2006 sette Israel i verk [[Operasjon Sommarregn]], med [[flybombing]] og åtak på sørlege delar av Libanon. Det erklærte målet med operasjonen var å avvæpna Hizbollah, og få slutt på åtak på Israel frå Libanon. == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Islamistar]] [[Kategori:Geriljagrupper]] [[Kategori:Libanon]] [[Kategori:Skipingar i 1982]] nv9ageav6a3fobjcuh80t9sgw899zgf 0 42685 3398292 3302493 2022-08-11T17:57:56Z 2001:464B:7BAD:0:68F2:FC7B:7FE1:1157 Kilder wikitext text/x-wiki {{manglar kjelder}} {{Infoboks musikkartist| |namn= Atle Pettersen |bakgrunn = soloartist |bilete= |biletstorleik= |bilettekst= |verkeleg namn= Atle Pettersen |alias= Atle |fødd= [[5. september]] [[1989]] |fødestad = [[Skien]] i [[Telemark fylke|Telemark]] i [[Noreg]] |død= |dødsstad = |aktive år= 2003 – i dag |instrument= Vokal |periode= |sjanger= |yrke= Songar |selskap= |tilknytta artistar= |nettstad= }} '''Atle Pettersen''' ({{fødd|5. september|1989|Pettersen, Atle}}) er ein [[Noreg|norsk]] songar. Pettersen deltok i [https://www.ta.no/pulsen/klare-for-junior-grand-prix/s/1-111-681187 Melodi Grand Prix Junior 2003] med songen «Hekta på brett» som han hadde skrive sjølv. I 2006 deltok han i ''[[Kjempesjansen]]'' på [[NRK]]. Han kom på 2. plass i ''[[X Factor 2010 Noreg|X Factor]]'' på [[TV 2]] hausten 2010. 4. desember 2010 framførte han låten [https://www.tv2.no/a/3358131 Lean on me] saman med [https://no.m.wikipedia.org/wiki/Annsofi_Pettersen Annsofi Pettersen] og [[Mohamed Abdi Farah]] på ''TV 2s Artistgalla''. Pettersen er òg kjend som vokalist i bandet [[Above Symmetry]] som spelar melodiøs progressiv metal. 12. november 2011 vann han [[Skal vi danse]] på TV 2. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.seher.no/882613/skal-vi-danse-vinneren-er-kaaret Atle Pettersen «Skal vi danse» 2011] {{Skal vi danse}} {{musikkspire}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Norske songarar]] [[Kategori:Deltakarar i Melodi Grand Prix Junior]] [[Kategori:Folk frå Skien]] [[Kategori:Norske X Factor-deltakarar]] [[Kategori:Norske Skal vi danse-deltakarar]] [[Kategori:Melodi Grand Prix 2021-deltakarar]] ptfnza8cgpljwnmza3zaymkqx04acds 3398293 3398292 2022-08-11T18:09:33Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/2001:464B:7BAD:0:68F2:FC7B:7FE1:1157|2001:464B:7BAD:0:68F2:FC7B:7FE1:1157]] ([[User talk:2001:464B:7BAD:0:68F2:FC7B:7FE1:1157|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:90sveped|90sveped]] wikitext text/x-wiki {{manglar kjelder}} {{Infoboks musikkartist| |namn= Atle Pettersen |bakgrunn = soloartist |bilete= |biletstorleik= |bilettekst= |verkeleg namn= Atle Pettersen |alias= Atle |fødd= [[5. september]] [[1989]] |fødestad = [[Skien]] i [[Telemark fylke|Telemark]] i [[Noreg]] |død= |dødsstad = |aktive år= 2003 – i dag |instrument= Vokal |periode= |sjanger= |yrke= Songar |selskap= |tilknytta artistar= |nettstad= }} '''Atle Pettersen''' ({{fødd|5. september|1989|Pettersen, Atle}}) er ein [[Noreg|norsk]] songar. Pettersen deltok i [[Melodi Grand Prix Junior 2003]] med songen «Hekta på brett» som han hadde skrive sjølv. I 2006 deltok han i ''[[Kjempesjansen]]'' på [[NRK]]. Han kom på 2. plass i ''[[X Factor 2010 Noreg|X Factor]]'' på [[TV 2]] hausten 2010. 4. desember 2010 framførte han låten «Lean on me» saman med [[Annsofi Pettersen]] og [[Mohamed Abdi Farah]] på ''TV 2s Artistgalla''. Pettersen er òg kjend som vokalist i bandet [[Above Symmetry]] som spelar melodiøs progressiv metal. 12. november 2011 vann han [[Skal vi danse]] på TV 2. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.seher.no/882613/skal-vi-danse-vinneren-er-kaaret Atle Pettersen «Skal vi danse» 2011] {{Skal vi danse}} {{musikkspire}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Norske songarar]] [[Kategori:Deltakarar i Melodi Grand Prix Junior]] [[Kategori:Folk frå Skien]] [[Kategori:Norske X Factor-deltakarar]] [[Kategori:Norske Skal vi danse-deltakarar]] [[Kategori:Melodi Grand Prix 2021-deltakarar]] pk53o9ih1tpnwfwgcz1ot8xj5irmm0l 3398294 3398293 2022-08-11T18:12:27Z Ranveig 39 La inn ref. wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist| |namn= Atle Pettersen |bakgrunn = soloartist |bilete= |biletstorleik= |bilettekst= |verkeleg namn= Atle Pettersen |alias= Atle |fødd= [[5. september]] [[1989]] |fødestad = [[Skien]] i [[Telemark fylke|Telemark]] i [[Noreg]] |død= |dødsstad = |aktive år= 2003 – i dag |instrument= Vokal |periode= |sjanger= |yrke= Songar |selskap= |tilknytta artistar= |nettstad= }} '''Atle Pettersen''' ({{fødd|5. september|1989|Pettersen, Atle}}) er ein [[Noreg|norsk]] songar. Pettersen deltok i [[Melodi Grand Prix Junior 2003]] med songen «Hekta på brett», som han hadde skrive sjølv.<ref>{{Citation|title=Klare for Junior-Grand Prix|url=https://www.ta.no/1-111-681187|website=Telemarksavisa|date=2003-06-02|accessdate=2022-08-11|language=no|first=Anette|last=Håkonsen}}</ref> I 2006 deltok han i ''[[Kjempesjansen]]'' på [[NRK]]. Han kom på 2. plass i ''[[X Factor 2010 Noreg|X Factor]]'' på [[TV 2]] hausten 2010. 4. desember 2010 framførte han låten «Lean on me» saman med [[Annsofi Pettersen]] og [[Mohamed Abdi Farah]] på ''TV 2s Artistgalla''.<ref>{{Citation|title=Her gjør Mo TV-comeback|url=https://www.tv2.no/a/12890470/|website=TV 2|date=2010-12-04|accessdate=2022-08-11|language=no|first=TV 2|last=AS}}</ref> Pettersen er òg kjend som vokalist i bandet [[Above Symmetry]] som spelar melodiøs progressiv metal. 12. november 2011 vann han [[Skal vi danse]] på TV 2. == Kjelder == {{Fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.seher.no/882613/skal-vi-danse-vinneren-er-kaaret Atle Pettersen «Skal vi danse» 2011] {{Skal vi danse}} {{musikkspire}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Norske songarar]] [[Kategori:Deltakarar i Melodi Grand Prix Junior]] [[Kategori:Folk frå Skien]] [[Kategori:Norske X Factor-deltakarar]] [[Kategori:Norske Skal vi danse-deltakarar]] [[Kategori:Melodi Grand Prix 2021-deltakarar]] mcz7rkdp7nbga8alec8uls3xyvfudh1 10 48166 3398341 3387239 2022-08-12T07:28:53Z Ranveig 39 Singlar under "ymse" wikitext text/x-wiki {| class="toccolours" style="float:right; clear:right; width:250px; margin-left: 1em; font-size=small;" |colspan="3" style="text-align:center; background: {{#ifeq:{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}|khaki|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar}}|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}}};"|'''''{{{tittel|{{SIDENAMN}}}}}''''' <br> {{{format|}}} av {{#if:{{{gruppe|}}}|{{{gruppe}}}}}{{#if:{{{artist|}}}|{{{artist}}}}}{{#if:{{{album|}}}| <br>frå albumet ''{{{album|}}}''}} |- |colspan="3" style="text-align:center;"| {{#if:{{{omslag|}}}|<!--then:-->[[Fil:{{{omslag}}}|{{#if:{{{biletstorleik|}}}|<!--then:-->{{{biletstorleik}}}|<!--else:-->235px}}| ]]<br/><small>{{{bilettekst|}}}</small> }} |- valign="top" {{#if:{{{A-side|}}} | ! scope="row" style="width: 5.2em; text-align: left;" {{!}} [[A- og B-side|A-side]] {{!}} colspan="2" style="width: 14em;" {{!}} {{{A-side}}} {{!}}- }} {{#if:{{{B-side|}}} | ! scope="row" style="width: 5.2em; text-align: left;" {{!}} [[A- og B-side|B-side]] {{!}} colspan="2" style="width: 14em;" {{!}} {{{B-side}}} {{!}}- }} {{Infoboks/valfritt felt|Land|{{{land|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Språk|{{{språk|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Utgjeve|{{{utgjeve|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Innspelt|{{{innspeling|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Innspelt|{{{innspelt|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Studio|{{{studio|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Studio|{{{Studio|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Spelestad|{{{spelestad|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Sjanger|{{{sjanger|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Lengd|{{{lengd|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Selskap|{{{selskap|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Komponist|{{{komponist|}}}}} {{Infoboks/valfritt felt|Tekstforfattar|{{{tekstforfattar|}}}}} {{#if:{{{låtskrivar|}}} | ! scope="row" style="width: 5.2em; text-align: left;" {{!}} [[Låtskrivar|Låtskrivar(ar)]] {{!}} colspan="2" style="width: 14em;" {{!}} {{{låtskrivar|}}} {{!}}- }} {{Infoboks/valfritt felt|Produsent|{{{produsent|}}}}} {{#if:{{{kritikk|}}}| <tr> <th colspan="3" scope="col" style="text-align: center; background: {{#ifeq:{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}|khaki|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar}}|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}}};">Kritikk</th> </tr> <tr> <td colspan="3"> {{{kritikk}}} </td> </tr> }} |- valign="top" {{#if:{{{førre|}}}{{{neste|}}}| <!-- -->! style="background: {{#ifeq:{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}|khaki|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar}}|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}}};" colspan="3" {{!}}}} {{#if:{{{kronologi|}}}{{{førre|}}}{{{neste|}}} | {{#if:{{{artist kronologi|}}}|{{{artist kronologi}}}-kronologi|{{#if:{{{gruppe|}}}|{{{gruppe}}}-kronologi}} {{#if:{{{artist|}}}|{{{artist}}}-kronologi}}}} <!-- -->{{!-}} style="text-align: center; font-size: 0.8em;" <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{førre|}}}{{#if:{{{førre år|}}}|</br>({{{førre år|}}})}} <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}''{{{tittel|{{SIDENAMN}}}}}'' <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{neste|}}}{{#if:{{{neste år|}}}|</br>({{{neste år|}}})}} }} {{#if:{{{førre2|}}}{{{neste2|}}}| {{!}}- valign="top" <!-- -->! style="background: {{#ifeq:{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}|khaki|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar}}|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}}};" colspan="3" {{!}}}} {{#if:{{{kronologi2|}}}{{{førre2|}}}{{{neste2|}}} | {{{artist kronologi2|}}}-kronologi <!-- -->{{!-}} style="text-align: center; font-size: 0.8em;" <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{førre2|}}}{{#if:{{{førre2 år|}}}|</br>({{{førre2 år|}}})}} <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}''{{{tittel|{{SIDENAMN}}}}}'' <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{neste2|}}}{{#if:{{{neste2 år|}}}|</br>({{{neste2 år|}}})}} }} {{#if:{{{førre3|}}}{{{neste3|}}}| {{!}}- valign="top" <!-- -->! style="background: {{#ifeq:{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}|khaki|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar}}|{{Mal:Infoboks musikkalbum/fargar|{{{format|}}}}}}};" colspan="3" {{!}}}} {{#if:{{{kronologi3|}}}{{{førre3|}}}{{{neste3|}}} | {{{artist kronologi3|}}}-kronologi <!-- -->{{!-}} style="text-align: center; font-size: 0.8em;" <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{førre3|}}}{{#if:{{{førre3 år|}}}|</br>({{{førre3 år|}}})}} <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}''{{{tittel|{{SIDENAMN}}}}}'' <!-- -->{{!}}style="width: 33%;" valign="top"{{!}}{{{neste3|}}}{{#if:{{{neste3 år|}}}|</br>({{{neste3 år|}}})}} }} {{#if:{{{ymse|}}}| <!-- -->{{!-}} style="text-align: center; font-size: 0.8em;" {{!}}{{{ymse|}}}}} |}<noinclude> For bruk i ein artikkel kan du kopiera dette og fylla inn etter er lik-teikna: <pre><nowiki> {{infoboks musikkalbum| |tittel= |format= |artist= |land= |språk= |utgjeve= |innspeling= |studio= |sjanger= |lengd= |selskap= |kritikk= |produsent= |artist kronologi =(dersom ulikt artist/gruppe) |førre= |førre år = |neste= |neste år= |artist kronologi2 =(dersom ulikt artist/gruppe) |førre2= |førre2 år = |neste2= |neste2 år= |ymse= {{singlar |namn= |format= |singel 1= |singel 1 dato= |singel 2= |singel 2 dato= |singel 3= |singel 3 dato= |singel 4= |singel 4 dato= }} }} </nowiki></pre> Malen kan òg nyttast for singlar: <pre><nowiki> {{infoboks musikkalbum| |tittel= |format= Singel |A-side= <!-- om artikkelen omhandlar ei B-side --> |B-side= <!-- om artikkelen omhandlar ei A-side --> |gruppe= |album = |land= |språk= |utgjeve= |innspeling= |studio= |sjanger= |lengd= |selskap= |kritikk= |produsent= |låtskrivar= |artist kronologi =(dersom ulikt artist/gruppe) |førre= |førre år = |neste= |neste år= |artist kronologi2 =(dersom ulikt artist/gruppe) |førre2= |førre2 år = |neste2= |neste2 år= }}</nowiki></pre> [[Kategori:Infoboksar musikk|Musikkalbum]] [[en:Template:Album infobox]] </noinclude> nfylasmtu8xockeaahuned9a0lr4oux 0 53078 3398262 3244790 2022-08-11T14:27:18Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn=Dubai |andre namn=دبي |styreform=[[Konstitusjonelt monarki]]<ref name=constmonarchy>{{cite web|title=UAE Constitution |url=http://www.helplinelaw.com/law/uae/constitution/constitution01.php |publisher=Helplinelaw.com |accessdate=21. juli 2008}}</ref> |land = Dei sameinte arabiske emirata |regiontype = [[Emirat i Dei sameinte arabiske emirata|Emirat]] | region = [[emiratet Dubai|Dubai]] |leiartype=[[Emir]] |leiar=[[Muhammed bin Rashid Al Maktoum]] |areal=4114 |areal_urban=1287.4 |areal merknad=<ref>Area of [[emirat i Dei sameinte arabiske emirata|"Dubai emirate"]], includes artificial islands.</ref> |folketal_i_år= 2013 |folketal=2106177 |folketettleik=auto |utc_skilnad=+4 |tidssone=[[Time in Dei sameinte arabiske emirata|UAE standardtid]] |lat_d=24 |lat_m=57 |lat_s= |lat_NS=N |long_d=55 |long_m=20 |long_s= |long_EW=E |nettstad=[http://www.dubai.ae/en/pages/default.aspx Dubai Emirate]<br/>[http://www.dm.gov.ae/wps/portal/MyHomeEn Dubai kommune]<br/>[http://www.visitdubai.com Dubai Tourism] |kartposisjon = Dei sameinte arabiske emirata | kart = {{posisjonskart|Dei sameinte arabiske emirata}} }} '''Dubai''' ([[arabisk]] دبي, ''Dubayy'') er [[byar i Dei sameinte arabiske emirata|den største]] [[by]]en i [[Dei sameinte arabiske emirata]] (UAE).<ref name=dxbpopulation>{{cite web|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=&men=gcis&lng=en&dat=32&geo=-12&srt=pnan&col=aohdq&va=&pt=a |title=Dei sameinte arabiske emirata: storbyområde |publisher=World-gazetteer.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Han ligg på søraustkysten av [[Persiabukta]] og er eit av dei sju emirata som utgjer landet. [[Abu Dhabi]] og Dubai er dei einaste to emierata som har vetomakt i viktige nasjonale saker.<ref name=dxbshj>The Government and Politics of the Middle East and Nord-Afrika. D Long, B Reich. p.157</ref> Byen Dubai ligg på nordkysten av emiratet i [[Dubai-Sharjah-Ajman storbyområde]]. Dubai har utvikla seg til å bli ein [[global by]] og storsenter for forretningar i [[Midtausten]].<ref>{{cite web|url=http://www.foreignpolicy.com/articles/2008/10/15/the_2008_global_cities_index?page=0,0|title=The 2008 Global Cities Index|date=15. oktober 2008|work=Foreign Policy|accessdate=7. juni 2016}}</ref> Han er òg eit stort transportknutepunkt for passasjerar og varer. I 1960-åra var økonomien i Dubai basert på handel, og til ein viss grad, oljekonsesjonar, men det vart ikkje oppdaga olje før i 1966. Oljeinntektene byrja først å strøyme inn i 1969.<ref name=":1">{{Cite book|title = Sand to Silicon|last = Sampler & Eigner|first = |publisher = Motivate|år = 2008|isbn = 9781860632549|location = UAE|pages = 11}}</ref> Oljeinntektene sette i gang den første utviklinga av byen, men reservane var små og produksjonsnivået lågt, så i dag kjem mindre enn 5&nbsp;% av inntektene i emiratet frå olje.<ref>{{Cite news|url = http://www.bloomberg.com/news/2010-09-28/dubai-gets-2-gdp-from-oil-after-diversifying-revenue-prospectus-shows.html|title = Dubai gets 2&nbsp;% BNP from oil|last = DiPaola|first = Anthony|date = 2010-09-28|work = Bloomberg |accessdate =7. juni 2016}}</ref> Den vestlege forretningsmodellen i emiratet driv økonomien og dei største inntektene er no turisme, luftfart, eigedom og finanstenester.<ref name="oilrev">[http://www.ameinfo.com/122863.html Oil share dips in Dubai BNP] ''[[AMEInfo]]'' (9. juni 2007) Henta 7. juni 2016.</ref><ref name="ArBusEcon">[http://www.arabianbusiness.com/dubai-economy-set-treble-by-2015-149721.html Dubai economy set to treble by 2015] ''ArabianBusiness.com'' (3. februar 2007) Henta 7. juni 2016.</ref><ref name="Ddooo">{{cite web|title=Dubai diversifies out of oil |url=http://www.ameinfo.com/66981.html |publisher=[[AMEInfo]] |date=7. september 2005 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Dubai har fått mykje merksemd i verda gjennom nyskapande, store byggeprosjekt og idrettsarrangement. Byen har blitt symbolsk for skyskraparane sine, særleg den høgaste bygningen i verda, [[Burj Khalifa]]. Dubai har blitt kritisert for brot på [[menneskerettar]], særleg mot den sørasiatiske arbeidsstyrken i landet.<ref>[[Mike Davis (scholar)|Mike Davis]] (2006) [http://newleftreview.org/?page=article&view=2635 Fear and Money in Dubai], ''[[New Left Review]]'' 41, s. 47–68</ref> Eigedomsmarknaden i Dubai opplevde eit fall i 2008-2009 etter [[finanskrisa i 2007–2008]],<ref name="Propertywire.com">{{cite web|url=http://www.propertywire.com/news/middle-east/job-losses-property-decline-dubai-200812032193.html |title=Job losses hasten property decline in Dubai but medium-long term outlook upbeat |publisher=Propertywire.com |date=3. desember 2008 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> men økonomien i emiratet er igjen i vekst og går sidan 2015 med overskot.<ref>{{Cite web|title = Mohammad Bin Rashid approves Dubai’s budget for 2015|url = http://gulfnews.com/business/economy/mohammad-bin-rashid-approves-dubai-s-budget-for-2015-1.1435488|website = gulfnews.com|accessdate = 2015-05-25}}</ref> I 2012 var Dubai den 22. dyraste byen i verda og den dyraste i Midtausten.<ref>{{cite web|author=Lucy Barnard |url=http://www.thenational.ae/thenationalconversation/industry-insights/economics/cost-of-living-in-dubai-rising-rapidly |title=Cost of living in Dubai rising rapidly - The National |publisher=Thenational.ae |date=2013-03-06 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> I 2014 var hotellrom i Dubai rangert som dei nest dyraste i verda, etter [[Geneve]].<ref>{{cite web|url=http://www.thenational.ae/uae/turisme/dubai-second-most-expensive-city-to-stay-in-report-says|title=Dubai second-most expensive city to stay in, report says|publisher=|accessdate=7. juni 2016}}</ref> Dubai var rangert som den beste staden å bu i Midtausten av det amerikanske globale rådgjevingsselskapet Mercer.<ref>{{cite web|author=Gillian Duncan |url=http://www.thenational.ae/business/economy/abu-dhabi-and-dubai-are-best-places-to-live-in-the-middle-east-survey-says |title=Abu Dhabi and Dubai are best places to live in the Middle East, survey says - The National |publisher=Thenational.ae |date=2013-03-08 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> ==Namnesoge== Det er mange teoriar om opphavet til ordet Dubai. Ein teori er at ordet vart nytta til å skildre marknaden, ''[[souq]]'', som likna på marknaden i [[Ba i Dei sameinte arabiske emirata|Ba]].<ref name=jundi>{{cite journal|last=Alkaabi |first=Alyazya |date=July 2011 |script-title=ar:مسميات مناطق دبي قديماً |trans_title=Old names areas of Dubai |language=arabisk |journal=Al Jundi |publisher=Ministry of Defense |volume=444|page=76}}</ref> Ein annan teori er at namnet kjem frå ordet for «pengar», sidan folk frå Dubai vart rekna som rike. Eit arabisk ordtak er «''Daba Dubai''» ([[arabisk]] دبا دبي), som tyder «Dei kom med mykje pengar.»<ref name=MBR>{{cite web |url = http://www.sheikhmohammed.ae/vgn-ext-templating/v/index.jsp?vgnextoid=13d94c8631cb4110VgnVCM100000b0140a0aRCRD |title = Old Dubai |accessdate= 7. juni 2016}}</ref> I følgje Fedel Handhal, ein emiratarabisk historiskar, kan ordet Dubai ha kome frå ordet ''daba'' ([[arabisk]] دبا) (fortid av ''yadub'' ([[arabisk]] يدب), som tyder «å krype»), som viser til den langsame straumen i [[Dubaivika]] inn i landet. Forskaren Ahmad Mohammad Obaid meiner ordet kjem frå ein «ung [[grashoppe]]» ([[arabisk]] جراد) på grunn av mange grashopper i området før det vart utbygd.<ref name=UAEI>{{cite web |url =http://www.uaeinteract.com/news/rss-news.asp?ID=24335 |title = How Did Dubai, Abu Dhabi and other Cities Get Their Names? Experts Reveal All |date = 30. mars 2007 |website = UAE Interact |accessdate= 7. juni 2016}}</ref> ==Historie== Sjølv om ein har funne mange steinreiskap i arkeologiske funn, kjenner ein lite til dei første innbyggjarane i Emirata, sidan ein berre har funne få busetnader.<ref name=hist_trad/> Mange gamle byar i området var handelsselter mellom den austlege og vestlege verda. Restane av ein eldgammal [[mangrovesump]] er datert til 7000 fvt. og vart oppdaga under bygginga av kloakkrøyr i Dubai. Området vart dekt av sand kring 5&nbsp;000 år sidan då kysten trekte seg innover, og vart ein del av dagens kystlinje.<ref name=hist_trad>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/uaeint_misc/pdf_2006/English_2006/eyb4.pdf |title=History and Traditions of the UAE |format=PDF |accessdate=7. juni 2016}}</ref><ref>{{cite web|title=The old&nbsp;... turned new |url=http://dubai.travel-culture.com/articles/old_new.shtml |publisher=[[Travel & Culture]] |date=25. oktober 2001 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Ein har funne førislamsk keramikk frå 200- og 300-talet.<ref name=preislam/> Før islam vart innført i området, dyrka folket i regionen ''[[Bajir]]'' (eller ''Bajar'').<ref name=preislam>{{Cite book|url=https://books.google.com/?id=QcMz3zV0qAMC&pg=PA79 |title=Dei sameinte arabiske emirata: A perspective|last=Ibrahim Al Abed, Peter Hellyer|år=2001|publisher=Trident Press |accessdate=7. juni 2016|isbn=978-1-900724-47-0}}</ref> Etter islam kom til området, invaderte kalifane frå [[omajadane]] området søraust i Arabia, og dreiv bort [[sassanidane]]. Utgravingar gjort av [[Dubai museum]] i regionen kring ''Al-Jumayra'' ([[Jumeirah]]) fann fleire lekamar frå omajadane.<ref name=balbi>{{cite web|url=http://www.uaeinteract.com/uaeint_misc/pdf/perspectives/03.pdf |title=The Coming of islam and the islamic Period in the UAE. King, Geoffrey R. |format=PDF |date= |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Den tidlegaste kjelda som nemner Dubai er frå 1095 i ''Geografibok'' av den [[Al-Andalus|andalusisk]]-arabiske [[geograf]]en [[Abu Abdullah al-Bakri]].{{treng kjelde}} Den [[Venezia|venetianske]] perlehandlaren Gaspero Balbi vitja området i 1580 og nemner Dubai (''Dibei'') for [[perledykking|perle]]industrien sin.<ref name=balbi/> Ein trur Dubai vart grunnlagd som ein fiskelandsby tidleg på 1700-talet<ref name=":0">{{Cite book|title = Frå Traktatstatane til Dei sameinte arabiske emirata|last = Heard-Bey|first = Frauke|publisher = Longman|år = 1990|isbn = 0582277280|location = UK|pages = 238}}</ref> og var innan 1822 ein by med 7-800 innbyggjarar frå Baniyas-stamma og underlagt styret til sjeik Tahnoon av Abu Dhabi.<ref>{{Cite book|title = Islands and Maritime Boundaries of the Gulf 1798–1960|last = Schofield|first = R|publisher = Archive Editions|år = 1990|isbn = 9781852072759|location = UK|pages = 545}}</ref> Etter stammestridar i 1833, kutta medlemmar av Al Bu Falasa banda til Abu Dhabi og etablerte seg sjølv i Dubai. Utvandringa frå Abu Dhabi var leia av Ubaid bin Saeed og Maktum bin Butti som leia Dubai i lag fram til Ubaid døydde i 1836, og Maktum grunnla Maktoum-dynastiet.<ref name=":0" /> Dubai signerte ein avtale i lag med resten av [[Traktatstatane]] med [[Storbritannia]], som tok ansvaret for tryggleiken til emiratet i 1892. To katastrofar råka byen på 1800-talet. I 1841 braut det ut ein [[kopper]]epidemi i [[Bur Dubai]], og tvang innbyggjarane til å flytte aust til [[Deira i Dubai|Deira]]. I 1894 braut det ut brann i Deira og dei fleste husa brann ned.<ref name="hist_karim">{{cite web|url=http://www.alshindagah.com/september99/architecture.htm |title=Modernity and tradition in Dubai architecture. Karim, Luiza |publisher=Alshindagah.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Den geografiske plasseringa til byen fortsette å trekkje til seg kjøpmenn frå heile regionen. Emiren av Dubai ønskte å trekkje til seg utanlandske kjøpmenn og senka skattane. Dette trekte til seg kjøpmenn frå [[emiratet Sharjah|Sharjah]] og [[Bandar Lengeh]], og byen vart ein av handelssentera i regionen på den tida. Persiske kjøpmenn kryssa Persiabukta og slo seg etter kvart ned i Dubai. Dei fortsette å handle med Lingah, og dei kalla bydelen sin Bastakiya, etter Bastak-regionen sør i Persia.<ref name="hist_karim" /><ref name="asianaffairs">Davidson, Christopher, ''The Emirates of Abu Dhabi and Dubai: Contrasting Roles in the International System''. March 2007.</ref> ===Dubai før olja=== Dubai ligg nær [[Iran]] og gjorde han til ein viktig handelsstad. Byen Dubai var ein viktig hamneby for utanlandske kjøpmenn, hovudsakleg dei frå Iran, og mange slo seg etter kvart ned i byen. På byrjinga av 1900-talet var Dubai blitt ein viktig hamneby.<ref name="britannica">[http://concise.britannica.com/dday/print?articleId=31319&fullArticle=true&tocId=9031319 "Dubayy"]. Encyclopædia Britannica. 2008</ref> Dubai var kjend for eksport av [[perle]]r fram til 1930-åra. Perlehandelen vart øydelagd under [[den store depresjonen]] i 1930-åra og oppfinninga av [[kulturperle]]r. Då perleindustrien kollapsa, vart det store økonomiske vanskar i Dubai og mange innbyggjarar svelta eller flytta til andre stader i Persiabukta.<ref name="hist_trad" /> [[Fil:AlRas Deira Mid1960s.jpg|mini|[[Al Ras]]-distriktet i [[Deira i Dubai|Deira]] i Dubai i 1960-åra.]] Sidan tidlege tider rivaliserte Dubai alltid med [[Abu Dhabi]]. I 1947 oppstod det ein grensestrid mellom Dubai og Abu Dhabi i nord, og det eskalerte til krig.<ref name=dxbadconflict>{{cite web|url=http://www.archiveeditions.co.uk/titledetails.asp?tid=120 |title=The UAE: Internal Boundaries And The Boundary With Oman. Archived Editions. Walker, J |publisher=Archiveeditions.co.uk |date=1969-02-18 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Britane gjekk gjennom og skapte ei buffergrense som gjekk søraustover frå kysten ved Ras Hasian og dette stoppa fiendskapen for ei stund.<ref name=rashasian>The Middle East and Nord-Afrika. Schofield, C. p 175</ref> Trass i mangel på olje, brukte regenten i Dubai frå 1948, [[Rashid bin Saeed Al Maktoum|sjeik Rashid bin Saeed Al Maktoum]], inntekter frå handelsverksemda til å byggje infrastruktur. Det vart utbygd elektrisitet, telefon og ein flyplass i Dubai i 1950-åra, og i 1959 vart det første hotellet i emiratet, Airlines Hotel, bygd. Dette vart følgd opp av Ambassador og Carlton Hotel i 1968.<ref name=":2">{{Cite book|title = Father of Dubai|last = Wilson|first = Graeme|publisher = Media Prima|år = 1999|isbn = 9789948856450|location = UAE|pages = 126}}</ref> Den 7. april 1961 var den Dubai-baserte MV «Dara», eit 5000 tonn stort britisk fartøy, som segla mellom [[Basra]] (Irak), [[Kuwait]] og [[Bombay]] (India), ute i uvanleg hardt vêr utafor Dubai. Tidleg neste morgon i tung sjø utafor Umm Al Qawain vart det ein eksplosjon i andreklasse-lugarane og det starta brannar. Kapteinen gav ordre om å foralte skipet men to livbåtar kvelva og det oppstod ein ny eksplosjon på båten. Ein flotilje av småbåtar frå Dubai, Sharjah, Ajman og Umm Al Qawain plukka opp overlevande, men i alt 238 menneske mista livet. Den asfalterte rullebanen vart bygd i 1965, og opna Dubai for både regional og internasjonal trafikk. I 1970 vart det bygd ein ny terminalbygning med den første [[tax free-butikk]]en i Dubai.<ref>{{Cite book|title = Fly Buy Dubai|last = Wilson|first = Graeme|publisher = Media Prima|år = 2008|isbn = 9789948859437|location = UAE|pages = 58}}</ref> ===Oljetida=== Fleire år etter det vart funne olje i naboemiratet Abu Dhabi, vart det oppdaga olje i farvatnet utafor Dubai i 1966, men i mindre mengder. Det første feltet fekk namnet Fateh eller «god lagnad». Dette førte til at emiratet gav ut konsesjonar til internasjonale oljeselskap, og dette sette i gang ein massiv innvandring av utanlandske arbeidarar, særleg indarar og pakistanarar. Mellom 1968 og 1975 tredobla folketalet seg i byen.<ref name="pop7">{{cite web|url=http://www.ite.org/traffic/documents/AB00H5001.pdf |title=Historic population statistics |format=PDF |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Ein del av infrastrukturen for å pumpe og transportere olje frå Fateh-feltet, som ligg utafor kysten i Jebel Ali-området i Dubai, var store lagringstankar, som lokalt vart kalla «kazzans».<ref>{{Cite web|url = http://dubaiasitusedtobe.com/pagesnew/ChicagoBeachDubai.shtm#.VCOn_JSSy-4|title = How Chicago Beach got its name...then lost it!|date = |accessdate =7. juni 2016|website = Dubai As It Used To Be|publisher = |last = Chapman|first = Len}}</ref> Desse vart sveiste saman på stranda og så grov ein dei ut og flaut dei ut, før dei slapp dei ned på havbotnen på Fateh-feltet. Desse vart bygde av [[Chicago Bridge & Iron Company|Chicago Bridge and Iron Company]], som gav stranda det lokale namnet (Chicago Beach) fram til Chicago Beach Hotel vart rive ned og erstatta av [[Jumeirah Beach Hotel]] i 1997. Dubai hadde alt byrja å utvikle infrastrukturen sin og utvide byen. Oljeinntektene, som byrja å kome i 1969, støtta ein vekstperiode der sjeik Rashid fokuserte på infrastruktur og å diversifisere handelsøkonomien før dei avgrensa oljeressursane til emiratet gjekk tom. Olja stod for 24&nbsp;% av BNP i 1990, men var redusert til 7&nbsp;% av BNP i 2004.<ref name=":1" /> Noko av dei første store prosjekta sjeik Rashid sette i gang då oljeinntektene kom, var å byggje Port Rashid, ei djupvasshamn og frihamn, bygd av britiske [[Halcrow Group|Halcrow]]. Prosjektet vart ein eineståande suksess, og skipa stod i kø inn til det nye anlegget. Hamna vart innvigd den 5. oktober 1972. Port Rashid vart vidare utvida i 1975 med ytterlegar 35 kaiplassar, i tillegg til dei 16 som var der frå før, før den større hamna i Jebel Ali vart bygd.<ref name=":1" /> Port Rashid var det første steget i å skape ein moderne infrastruktur for handel, inkludert vegar, bruer, skular og sjukehus.<ref>{{Cite book|title = Father of Dubai|last = Wilson|first = Graeme|publisher = Media Prima|år = 1999|isbn = 9789948856450|location = UAE|pages = 151}}</ref> ===Dei sameinte arabiske emirata=== Dubai og dei andre [[Traktatstatane]] hadde lenge vore eit britisk [[proktektorat]] der britane tok seg av utanrikspolitikken og forsvaret, i tillegg til å mekle mellom regentane i emirata. Dette endra seg då statsminister [[Harold Wilson]] den 16. januar 1968 annonserte at alle britiske soldatar skulle trekke seg ut av området.<ref>{{Cite book|title = Spirit of the Union|last = Al Maktoum|first = Muhammed bin Rashid|publisher = Motivate|år = 2012|isbn = 9781860633300|location = UAE|pages = 27–39}}</ref> Den 2. desember 1971 gjekk Dubai saman med Abu Dhabi, [[Sharjah]], [[Ajman]], [[Umm Al Qawain]] og [[Fujairah]] og danna [[Dei sameinte arabiske emirata]]. Det sjuande emiratet, [[Ras al-Khaimah|Ras Al Khaimah]], kom med i unionen den 10. februar 1972, etter at nabolandet [[Iran]] hadde annektert øyane [[Tunbs]], som tidlegare hadde høyrt til emiratet. ===Moderne Dubai=== I 1970-åra fortsette veksten i Dubai med inntekter frå olje og handel. Grensestridane mellom emirata fortsette sjølv etter unionen var oppretta, men i 1979 vart dei endelege grensene fastsette.<ref name="lonelyplanet">Dubai. Carter, T and Dunston, L. ''Lonely Planet Publications''</ref> [[Jebel Ali]]-hamna vart grunnlagd i 1979. JAFZA ([[Jebel Ali frisone]]) vart bygd kring hamna i 1985 og gav utanlandske selskap uavgrensa import av arbeidskraft og eksportkapital.<ref name="UAEFreeZones">{{cite web|url=http://www.uaefreezones.com/fz_jebel_ali.html|title=Free Zones in the UAE|publisher=uaefreezones.com|accessdate=7. juni 2016}}</ref> [[Golfkrigen]] i 1990 hadde ein negativ økonomisk effekt på byen, sidan innskyttarar trekte pengane sine ut og handelsfolk slutta å handle. Byen kom seg raskt att og blømde. Seint i 1990-åra flytta mange utanlandske handelsselskap, først frå [[Kuwait]] under Golfkrigen, og sidan [[Bahrain]], under sjiaopprøret, til Dubai.<ref name="asianaffairs"/> Dubai var forsyningsbase for allierte styrkar ved Jebel Ali frisone under Golfkrigen, og igjen under [[invasjonen av Irak i 2003]]. Auken i oljeprisane etter Golfkrigen gjorde at Dubai framleis kunne fokusere på frihandel og turisme.<ref>{{Cite book|title = Sand to Silicon: Going Global|last = Sampler & Eigner|first = |publisher = Motivate|år = 2008|isbn = 9781860632549|location = UAE|pages = 15}}</ref> ==Geografi== [[Fil:Dubai's Rapid Growth.ogv|mini|Denne videoen syner veksten i Dubai frå 2000 til 2011.]] [[Fil:Dubai map city.svg|mini|Bykart over Dubai]] [[Fil:City of Dubai at Night, United Arab Emirates.jpg|mini|[[Dubai-Sharjah-Ajman storbyområde]] om kvelden.]] Dubai ligg ved [[Persiabukta]] i Dei sameinte arabiske emirata, omtrent 16 meter over havet. Emiratet Dubai deler grense med Abu Dhabi i sør, [[emiratet Sharjah|Sharjah]] i nordaust og [[sultanatet Oman]] i søraust. [[Hatta i Dei sameinte arabiske emirata|Hatta]], er ein mindre [[eksklave]] i emiratet, som grensa til Oman på tre sider og emirata [[Ajman]] (i vest) og [[Ras Al Khaimah]] (i nord). Persiabukta ligg på vestkysten av emiratet. Dubai ligg innafor [[Den arabiske ørkenen]], men topografien skil seg frå den sørlege delen av landet, og mykje av landskapet i Dubai består av flekkar av sandørken, medan grusørkenar dominerer mykje av landet elles.<ref name=geo1>[http://uaeinteract.com/uaeint_misc/pdf/perspectives/14.pdf Environmental Development and Protection in the UAE]. Aspinall, Simon</ref> Sanden består hovudsakleg av kunste skjel og korallar og er fin, rein og kvit. Aust for byen ligg det [[saltsletter]] eller ''[[sabkha]]'', som går over i sanddyner. Lenger aust vert sanddynene større og er farga raud av jernoksid.<ref name=pop7/> Den flate sandørkenen går over i dei vestlege [[Hajarfjella]], som går langs grensa av Dubai med Oman ved Hatta. Hajarfjella har tørre, spisse fjelltoppar, med høgder opp til 1300 meter somme stader. Dubai har ingen naturlege elvar eller oasar, men har ei stor vik, [[Dubaivika]], som er oppmudra nok til at store fartøy kan gå inn. Dubai har òg mange kløfter og vasshol, som ligg ved foten av Hajarfjella. Eit stort område med sanddyner dekkjer mykje av det sørlege Dubai og glir etter kvart over i ørkenen [[Rub' al Khali]]. Seismisk setter er Dubai i ein stabil sone og den nærmaste forkastinga, Zagrosforkastinga, ligg 200&nbsp;km frå landet, og vil truleg ikkje ha noko innverknad på Dubai.<ref name=seismic>[http://www.thenational.ae/news/uae-news/science/a-straight-line-to-disaster Far enough from the fault lines.] The National, 23. april 2008</ref> Ekspertar meiner òg at faren for ein [[tsunami]] i regionen er liten, fordi Persiabukta ikkje er djup nok til å utløyse ein tsunami.<ref name=seismic/> I sandørkenen kring byen veks det villgras og stundom daddelpalmar. Ørken-hyasintar veks på ''sabkha''-slettene aust for byen, medan [[akasie]] og [[prosopis cineraria|ghaf]]-tre veks på dei flate slettene i nærleiken av Al Hajar-fjella. [[Kragetrappe]], [[stripete hyene]], [[karakal]], [[ørkenrev]], falk og [[arabisk oryx]] er vanlege i Dubai-ørkenen. Mange trekkfuglar som fyk mellom Europa, Asia og Afrika stoppar i emiratet om våren og hausten, og ein har talt meir enn 320 forskjellige trekkfugl i området. I farvatnet utafor Dubai er det meir enn 300 fiskeartar. Ein finn mykje tropisk fisk, manetar, korallar, [[sjøku]],d elfinar, kvalar og haiar i sjøen. Her finst òg somme skjelpadder, som [[karett]] og [[suppeskjelpadde]], som begge er utryddingstrua.<ref>[http://www.gowealthy.com/gowealthy/wcms/en/home/articles/entertainment/events-and-festivals/Flora-fauna-of-Dubai-B0odU6b3Lu.html Flora and fauna of Dubai] gowealthy.com</ref><ref>[http://www.uaeinteract.com/nature/default.asp Natural UAE] UAE Interact Henta 7. juni 2016</ref> [[Dubaivika]] går noraust-sørvest gjennom byen. Den austlege delen avbyen dannar [[Deira i Dubai|Deira]] og grensar til emiratet [[emiratet Sharjah|Sharjah]] i aust og byen [[Al Aweer]] i sør. [[Dubai internasjonale lufthamn]] ligg sør for Deira, medan [[Palm Deira]] ligg nord for Deira i [[Persiabukta]]. Det meste av utbygginga i Dubai skjer vest for Dubaivika, langs [[Jumeirah]]-kysten. [[Port Rashid]], [[Jebel Ali]], [[Burj Al Arab]], [[Palm Jumeirah]] og temabaserte frisoner, som [[Business Bay]], ligg alle i dette området. ===Klima=== Dubai har eit [[varmt ørkenklima]]. Somrane i Dubai er ekstremt heite, vindfulle og med høg luftfukt. På dagen er den gjennomsnittlege temperaturen rundt 41&nbsp;°C og om natta ned mot 30&nbsp;°C i den varmaste månade, august. Dei fleste dagane av året er solrike. Vintrane er varme med temperaturar kring 24&nbsp;°C på dagen og 14&nbsp;°C om natta i januar, som er den kaldaste månaden. Nedbørsmengdene er kring 94,3&nbsp;mm i året.<ref>{{cite web|url=http://www.dubaiairport.com/dubaimet/MET/Climate.aspx |title=Climate in Dubai across the year. Dubai Meteorological office |publisher=Dubaiairport.com |date= |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Dubai-somrane er kjende for moderat til høg luftfukt, som kan vere ubehageleg for mange.<ref>{{cite web|url=http://www.godubai.com/explore/whatshot.asp |title=Temperature and Humidity in Dubai |publisher=Godubai.com |date= |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Den høgaste temperaturen som er målt i Dubai er 49&nbsp;°C, i juli 2002.<ref name="thenational.ae">{{cite web|url=http://www.thenational.ae/news/uae-news/uae-weather-temperature-soars-to-near-record-level |title=UAE weather: Temperature soars to near record level |publisher=thenational.ae |date= |accessdate=7. juni 2016}}</ref> {{vêrboks |stad = Dubai |metric first = yes |single line = yes |Jan varmerekord C = 31.6 |Feb varmerekord C = 37.5 |Mar varmerekord C = 41.3 |Apr varmerekord C = 43.5 |Mai varmerekord C = 47.0 |Jun varmerekord C = 46.7 |Jul varmerekord C = 49.0 |Aug varmerekord C = 48.7 |Sep varmerekord C = 45.1 |Okt varmerekord C = 42.0 |Nov varmerekord C = 41.0 |Des varmerekord C = 35.5 |Jan maks C = 23.9 |Feb maks C = 25.4 |Mar maks C = 28.4 |Apr maks C = 33.0 |Mai maks C = 37.7 |Jun maks C = 39.5 |Jul maks C = 40.9 |Aug maks C = 41.3 |Sep maks C = 38.9 |Okt maks C = 35.4 |Nov maks C = 30.6 |Des maks C = 26.2 |år maks C= 33.4 |Jan min C = 14.3 |Feb min C = 15.5 |Mar min C = 17.7 |Apr min C = 21.0 |Mai min C = 25.1 |Jun min C = 27.3 |Jul min C = 30.0 |Aug min C = 30.4 |Sep min C = 27.7 |Okt min C = 24.1 |Nov min C = 20.1 |Des min C = 16.3 |år min C= 22.5 |Jan kulderekord C = 6.1 |Feb kulderekord C = 6.9 |Mar kulderekord C = 9.0 |Apr kulderekord C = 13.4 |Mai kulderekord C = 15.1 |Jun kulderekord C = 18.2 |Jul kulderekord C = 20.4 |Aug kulderekord C = 23.1 |Sep kulderekord C = 16.5 |Okt kulderekord C = 15.0 |Nov kulderekord C = 11.8 |Des kulderekord C = 8.2 |Jan nedbør mm = 18.8 |Feb nedbør mm = 25.0 |Mar nedbør mm = 22.1 |Apr nedbør mm = 7.2 |Mai nedbør mm = 0.4 |Jun nedbør mm = 0.0 |Jul nedbør mm = 0.8 |Aug nedbør mm = 0.0 |Sep nedbør mm = 0.0 |Okt nedbør mm = 1.1 |Nov nedbør mm = 2.7 |Des nedbør mm = 16.2 |Jan nedbørsdagar = 5.4 |Feb nedbørsdagar = 4.7 |Mar nedbørsdagar = 5.8 |Apr nedbørsdagar = 2.6 |Mai nedbørsdagar = 0.3 |Jun nedbørsdagar = 0.0 |Jul nedbørsdagar = 0.5 |Aug nedbørsdagar = 0.5 |Sep nedbørsdagar = 0.1 |Okt nedbørsdagar = 0.2 |Nov nedbørsdagar = 1.3 |Des nedbørsdagar = 3.8 |Jan fukt = 65 |Feb fukt = 65 |Mar fukt = 63 |Apr fukt = 55 |Mai fukt = 53 |Jun fukt = 58 |Jul fukt = 56 |Aug fukt = 57 |Sep fukt = 60 |Okt fukt = 60 |Nov fukt = 61 |Des fukt = 64 |Jan sol = 254.2 |Feb sol = 229.6 |Mar sol = 254.2 |Apr sol = 294.0 |Mai sol = 344.1 |Jun sol = 342.0 |Jul sol = 322.4 |Aug sol = 316.2 |Sep sol = 309.0 |Okt sol = 303.8 |Nov sol = 285.0 |Des sol = 254.2 |kjelde 1 = Dubai Meteorological Office<ref name=weather>{{cite web |url=http://web.archive.org/web/20131004223556/https://services.dubaiairports.ae/dubaimet/MET/Climate.aspx |title=Climate (Average Temperatures:1984-2009;Precipitation:1967-2009) |accessdate=20 December 2008 |publisher=Dubai Meteorological Office }}</ref> |kjelde 2 = climatebase.ru (extremes, sun),<ref name="climatebase">{{cite web |title=Dubai, Emirates |url=http://climatebase.ru/station/41194/?lang=en |publisher=Climatebase.ru |accessdate=10 February 2013}}</ref> NOAA (fukt, 1974–1991)<ref name="NOAA">{{cite web |title=Climate Normals for Dubai |url=ftp://ftp.atdd.noaa.gov/pub/GCOS/WMO-Normals/RA-II/UE/41194.TXT |publisher=[[National Oceanic and Atmospheric Administration]] |accessdate=10 February 2013}}</ref> |date=August 2010 }}<noinclude> ==Demografi== {{historiske folketal |type = |footnote = c-census; e-estimate |1822<ref name="pophist1">{{cite web|url=http://www.alshindagah.com/september99/architecture.htm|title=Modernity and tradition in Dubai architecture by Luiza Karim|last=Karin|first=Luiza|date=September 1999|publisher=alshindagah.com|accessdate=7. juni 2016}}</ref>| 1200 |1900<ref name="pophist2">{{cite web|url=http://web.archive.org/web/19960101-re_/http://cipa.icomos.org/fileadmin/papers/antalya/143.pdf|title=3D Modelling and Visualisation OF Al Baskita in Dubai IN Dubai, United Arab Emerites|last=Hadjari|first=Karim|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 10000 |1930<ref name="pophist3">{{cite web|url=http://web.archive.org/web/19960101-re_/http://www.uae-embassy.de/DeutschHome/Tourismus/4DubaiGuide.pdf|title=Tourism in Dubai|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 20000 |1940<ref name=pophist1/> | 38000 |1960<ref>{{cite web|url=http://www.populstat.info/Asia/unarabet.htm|title=The United Arab Emigrates – Historical demographical data of the urban centers|last=Lahmeyer |first=Jan |år=2001|publisher=.populstat|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 40000 |1968<ref name="pophist5">{{cite web|url=http://www.uaeinteract.com/uaeint_misc/pdf/perspectives/04.pdf|title=The Tribal Society of the UAE and its Traditional Economy|last=Heard-Bey|first=Frauke |publisher=uaeinteract.com|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 58971 |1975<ref name="pophist6">{{cite web|url=http://tedad.ae/english/about_census/background.html|title=Census 2005 U.A.E.|publisher=tedad.ae|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 183000 |1985<ref name="pophist7">{{cite web|url=http://www.ite.org/traffic/documents/AB00H5001.pdf|title=Roundabouts vs. Intersections: The Tale of Three UAE Cities|last=Younes|first=Bassem |publisher=ite.org|accessdate=7. juni 2016}}</ref> | 370800 |1995<ref name=pophist7/> | 674000 |2005 | 1204000 |2014 | 2250000 }} I 2013 var det berre 10-15&nbsp;% av folkesetanden som var emiratarabarar,<ref>{{cite web|title=Dubai population jumps 4.8 per cent to 2.17m|url=http://www.uaeinteract.com/docs/Dubai_population_jumps_4.8_per_cent_to_2.17m/56733.htm|publisher=UAE interact|accessdate=2014-09-04}}</ref> medan resten er utlendingar som anten har vore i landet i generasjonar eller var fødde i Emirata.<ref>{{cite web|url=http://uk.reuters.com/article/2013/10/10/uk-emirates-citizenship-feature-idUKBRE99904J20131010|title=Call to naturalise some expats stirs anxiety in the UAE|work=Reuters UK}}</ref><ref>{{cite web|url=http://gulfbusiness.com/2014/01/gcc-citizenship-debate-a-place-to-call-home/#.VKfqDxA4Lw8|title=GCC Citizenship Debate: A Place To Call Home|work=Gulf Business}}</ref> Kring 85&nbsp;% av utledingane (og 71&nbsp;% totalt) var asiat, hovudsakleg indarar og pakistanarar.<ref name=migrationinformation>[http://www.migrationinformation.org/dataHub/GCMM/Dubaidatasheet.pdf «Country and Metropolitan Stats in Brief]. MPI Data Hub</ref> ==Økonomi== Dubai har ein av dei raskast veksande økonomiane i verda,<ref>{{Cite news|url = http://www.thenational.ae/business/economy/dubai-enters-top-five-ranked-fastest-growing-economies|title = Dubai enters top five ranked fastest growing economies|last = Everington|first = John|date = 27. mai 2016|work = The National|access-date = 7. juni 2016}}</ref> og bruttonasjonalprodukt var 107,1 mrd. dollar, med ein vekstrate på 6,1&nbsp;% i 2014.<ref>{{Cite news|url = https://www.zawya.com/story/Dubai_BNP_growth_seen_at_61_in_2014-ZAWYA20140604041903/|title = Dubai's gross domestic product is expected to reach USD 107.1 billion, posting a growth rate of 6.1&nbsp;% i 2014 and exceeding Dubai government's estimates of 5%, according to Citibank.|last = |first = |date = 14. juni 2014|work = Zawya Thomson Reuters|access-date = 7. juni 2016}}</ref> Sjølv om mykje av infrastrukturen vart med oljeinntekter,<ref name=oilgas2>{{cite news|url=http://www.usatoday.com/marketplace/ibi/dubai.htm |title=Dubai – Overview |work=USA Today |accessdate=22. juli 2007}}</ref> står inntekter frå olje og naturgass i dag for mindre enn 5&nbsp;% av inntektene til emiratet.<ref name="oilrev"/> Det er estimert at Dubai produserer 50&nbsp;000 til 70&nbsp;000 fat olje per dag<ref>{{cite web|url=http://www.moneycontrol.com/news/business/dubais-oil-discoverydubais-debt_440035.html |title=Dubai's oil discovery and Dubai's debt |publisher=Moneycontrol.com |date=2010-02-05 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> og store mengder gass frå offshore-felta. Emiratet bidreg med kring 2&nbsp;% av dei samla gassinntektene i landet. Oljereservane til Dubai har minka kraftig og er venta å vere tom innan 20 år.<ref name=oilgas>{{cite web|url=http://www.uae.gov.ae/Government/oil_gas.htm#Dubai|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080705161411/http://www.uae.gov.ae/Government/oil_gas.htm#Dubai|archivedate=5. juli 2008 |title=UAE Oil and Gas |publisher=Uae.gov.ae |date=19. juni 1999 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Eigedom, bygg og anlegg (22,6&nbsp;%),<ref name="Ddooo"/> handel (16&nbsp;%), ''[[entrepôt]]'' (15&nbsp;%) og finanstenester (11&nbsp;%) bidreg mest til økonomien i Dubai.<ref name=dubchamber>[http://www.dcci.gov.ae/content/Bulletin/Issue10/SectorMonEn_ISSUE10.pdf Prospects of Dubai Economic Sectors]. Dubai Chamber of Commerce. 2003</ref> ===Turisme=== Turisme er ein viktig del av økonomien i Dubai. Turistane kjem hovudsakleg for shopping,<ref>{{cite web | title=Bargain-hunting Fashionistas Descend onto Dubai | url=http://drshem.com/2012/01/05/bargain-hunting-fashionistas-descend-onto-dubai/ | work=Bargain-hunting Fashionistas Descend onto Dubai | date=17. mars 2012 | accessdate=17. mars 2012}}</ref><ref>{{cite web | title=Shopping in Dubai | url=http://www.gateway-dubai.com/lifestyle-dubai/shopping/shopping-in-dubai/ | work=Shopping Galore in Dubai | date=17. oktober 2013 | accessdate=17. oktober 2013}}</ref> men òg for å få med seg gamle og moderne attraksjonar. I 2013 var Dubai den 7. mest vitja byen i verda basert på lufttrafikk og vekst.<ref name="TourismCities">{{cite news|title=Most Visited Cities In The World 2013|url=http://www.forbes.com/pictures/efik45iifi/most-visited-cities-in-the-world-2013-27/|accessdate=19. mars 2014|publisher=''[[Forbes]]''|first=Deborah L.|last=Jacobs}}</ref> Dubai tok i mot over 15&nbsp;million turistar i 2015.<ref>{{cite web|author=Raj |url=http://www.arabianbusiness.com/548543-dubai-can-achieve-15m-tourist-target-by-2015---expert |title=Dubai can achieve 15m tourist target by 2015 – expert |publisher=Arabianbusiness.com |date=2009-03-03 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Dubai har blitt kalla «shopping-hovudstaden i Midtausten».<ref>{{cite news|url=http://www.forbes.com/pictures/efik45ljkd/most-visited-cities-in-the-world-2012-8/ |title=Most Visited Cities In The World 2012 |work=forbes |accessdate=2. desember 2013 |first=Deborah L. |last=Jacobs}}</ref> Dubai aleine har meir enn 70 kjøpesenter, inkludert det største kjøpesenteret i verda, [[Dubai Mall]]. Dubai er òg kjend for sine tradisjonelle marknader, [[souk]]ar, som ligg på begge sider av vika. Ein finn mange butikkar og gullsmedar i byen. Dubai er blitt kalla «gullbyen» på grunn av dei mange gullsmedane.<ref>{{Cite book|last=Krane|first=Jim|title=City of Gold: Dubai and the Dream of Capitalism|publisher=St. Martin's Press|date=September 2009|isbn=978-0-312-53574-2}}</ref> Dubai Creek Park i Dubaivina pelar ei viktig rolle for turismen i Dubai med mangen attraksjonar.<ref>[http://www.capturedubai.com/dubai-creek-park/ «Dubai Creek Park»]</ref> {{panoramabilete|Dubai banner 2.jpg|1600px|alt=Dubai skyline|align-cap=center|Dubai-horisonten.}} ===Arkitektur=== Dubai har mange byggverk innan forskjellige arkitekturstilar. Ein finn mange moderne tolkingar av [[islamsk arkitektur]]. Arkitekteuren har bokstavleg talt blitt tatt til nye høgder og har fleire høge skyskraparar enn noko anna by i verda, mellom anna med den høgaste bygningen i verda, [[Burj Khalifa]] frå 2010, som er 829,8 meter høgt.<ref>{{cite web|url=http://www.burjkhalifa.ae/language/en-us/the-tower/design.aspx |title=Design of Burj Khalifa |publisher=Burjkhalifa.ae |date= |accessdate=7. juni 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110228235427/http://www.burjkhalifa.ae/language/en-us/the-tower/design.aspx |archivedate= 28. februar 2011}}</ref> På toppen av Burj Khalifa ligg det høgaste observasjonsdekket i verda med ein utandørs terrasse som er ein av dei mest populære turistmåla i Dubai, med over 1,87 millionar vitjande i 2013.<ref>{{cite web |title=Burj Khalifa records over 1.87 million visitors i 2013.|publisher=khaleejtimes.com |date= |accessdate=7. juni 2016}}</ref> Andre bygg i Dubai er til dømes [[Burj Al Arab]], eit luksushotell som ofte vert skildra som det einaste 7-stjernes hotellet i verda.<ref name="The National">{{cite news|title=Hotel star ratings standards long overdue|url=http://www.thenational.ae/business/travel-turisme/hotel-star-ratings-standards-long-overdue|accessdate=10. desember 2010|newspaper=[[The National (Abu Dhabi)|The National]] |date=2009-07-14}}</ref> [[Dubai Miracle Garden]] er ein 72&nbsp;000 kvadratmeter stor blomsterhage, som opna i [[Dubailand]]. Det er i dag den største blomsterhagen i verda med over 45 millionar blomar. Hagen er stengd på sommartida, frå seint i mai til september.<ref>{{cite web |url=http://www.weather.com/travel/dubai-miracle-garden-20130305 |title=World's Largest Natural Flower Garden Opens in Dubai |date=13. mars 2013}}</ref> ==Samferdsle== Samferdsla i Dubai vert kontrollert av Roads and Transport Authority (RTA), eit statleg byrå i Dubai, som vart skipa i 2005.<ref>http://www.rta.ae</ref> Det er gjort store investeringa innan kollektivtrafikk dei siste åra.<ref>{{cite web|url=http://archive.gulfnews.com/articles/07/12/14/10174695.html |title=Gulfnews: Dubai traffic woes inflict losses of Dh4.6b a year |publisher=Archive.gulfnews.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> I 2009 vart det estimert at det var litt over 1 million bilar i Dubai.<ref>{{cite web|url=http://gulfnews.com/news/gulf/uae/environment/public-transport-regains-allure-as-car-free-day-gets-under-way-1.584210 |title=Gulfnews: Public transport regains allure as Car-free Day gets under way |publisher=Archive.gulfnews.com |date=128. juni 2016 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> [[Dubai internasjonale lufthamn]] er heimeflyplassen til [[Emirates Airlines]] og [[flydubai]], og tener byen Dubai og andre emirat i landet. Flyplassen var den 7. mest travle i verda i 2014 med 70,4&nbsp;millionar passasjerar. Flyplassen var òg den travlaste flyplassen i verda etter internasjonal flytrafikk. [[Dubai Metro]] har i dag to linjer som går mellom dei store finans- og bustadområda i byen. Metrosystemet vart delvis opna i september 2009.<ref>{{cite web|title=Dubai RTA – Dubai Metro – Blue Line|date=11. september 2009|publisher=zawya|url=http://www.zawya.com/projects/project.cfm/pid151106013921?cc}}</ref> Metrosystemet har 49 stasjonar i alt fordelt på to linjer. Det er planlagt to linjer til. Dubai Metro er det første urbane tognettverket på [[Den arabiske halvøya]].<ref name="autogenerated1">{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8247330.stm|title=Will metro change Dubai car culture?|date=11. september 2009|publisher=BBC News}}</ref> ===Høgsnøggleikstog=== Dubai har annonsert at dei vil byggje eit høgsnøggleikstogsystem i landet, som etter kvart vil bli bygd ut i heile [[Golfrådet]]-området, og kanskje til Europa.<ref>{{cite web|title=GCC Rail Network |url=http://www.zawya.com/projects/project.cfm/pid190607012406 |publisher=zawya projects |date=14. april 2010 |accessdate=7. juni 2016}}</ref> ==Kultur== [[Fil:Deira Souk on 9 May 2007 Pict 2.jpg|mini|Ein tradisjonell ''[[souk]]'' i [[Deira i Dubai|Deira]].]] Kulturen i Emirata er hovudsakleg basert på islam og tradisjonell arabisk kultur. Påverknaden av islam og arabisk kultur er stor i arkitektur, musikk, klede, mat og livsstil. Fem gonger kvar dag vert alle muslimar bede om å be frå [[minaret]]ane i moskéar som er spreidde over heile landet. Sidan 2006 har helga vore fredag og laurdag, sidan fredagen er heilage for muslimar, i motsetnad til helga som er laurdag og søndag i Vesten.<ref>{{cite web|author=Jonathan sjeik-Miller |url=http://www.ameinfo.com/95027.html |title=UAE Weekend Switchover |publisher=AMEinfo |accessdate=7. juni 2016}}</ref> [[Arabisk mat]] er særs populær og tilgjengeleg i heile byen, frå små ''[[shawarma]]''-kafear i [[Deira i Dubai|Deira]] og [[Al Karama i Dubai|Al Karama]] til restaurantane på Dubai-hotella. Ein finn snøggmat, sørasiatisk og kinesisk mat over heile byen. Sal og konsum av svin er lovleg, men regulert og berre seld til ikkje-muslimar i somme område av byen. Det same gjeld sal av alkohol. ''[[Hookah|Shisha]]'' og ''[[kaffi|qahwa]]'' er populære i Dubai. Dubai er kjend for nattelivet. Klubbar og barar finst på dei fleste hotell på grunn av alkohollovene. ===Idrett=== [[Fil:DTC1.jpg|mini|[[Aviation Club Tennis Centre|Dubai Tennis stadoin]].]] Fotball og cricket er dei mest populære idrettane i Dubai. Fem lag ([[Al Wasl FC]], [[Al-Ahli Dubai]], [[Al Nasr SC i Dubai|Al Nasr SC]], [[Al Shabab Al Arabi Club]] og [[Dubai Club]]) representerer Dubai i [[den emiratarabiske eliteserien]]. Al-Wasl har vunne meisterskapen i Emiratane nest flest gonger, etter Al Ain. Dubai er vertskap for den årlege [[Dubai Tennis Championships]] og The Legends Rock Dubai, i tillegg til golfturneringa Dubai Desert Classic og Dubai World Championship, som trekkjer til seg stjerner frå heile verda. [[Dubai World Cup]], er eit hesteløp som vert halde kvart år i [[Meydan Racecourse]]. Billøp er ein stor idrett i Dubai og det vert arrangert mange løp i [[Dubai Autodrome]] kvart år. ===Venskapsbyar=== {{Colbegin|3}} *{{flaggikon|IRQ}} [[Bagdad]] i Irak *{{flaggikon|ESP}} [[Barcelona]] i Spania<ref>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/docs/Twinning_agreement_brings_a_taste_of_Spania_to_Dubai/21927.htm |title=Twinning agreement brings a taste of Spania to Dubai UAE – The Official Web Site – News |publisher=Uaeinteract.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|LIB}} [[Beirut]] i Libanon<ref name="international-travel-tours.com">International Travel Tours (n.d) «Dubai Sister Cities» http://www.international-travel-tours.com/dubai/sister-cities.html</ref> *{{flaggikon|AUS}} [[Brisbane]] i Australia *{{flaggikon|KOR}} [[Busan]] i Sør-Korea *{{flaggikon|VEN}} [[Caracas]] i Venezuela *{{flaggikon|USA}} [[Detroit]] i [[Michigan]] i USA<ref>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/docs/Dubai_Detroit_ink_sister-city_accord/9548.htm |title=Dubai, Detroit ink sister-city accord UAE – The Official Web Site – News |publisher=Uaeinteract.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|UK}} [[Dundee]] i [[Skottland]] i Storbritannia *{{flaggikon|SYR}} [[Damaskus]] i Syria *{{flaggikon|GER}} [[Frankfurt]] i Tyskland, sidan 2005<ref>{{cite web |url=http://www.rgre.de/rgre-partnerschaften/?dt_orgname=Frankfurt+am+Main&dt_plz=&dt_einwohnerzahl_min=&dt_einwohnerzahl_max=&dt_bundesland=&aus_orgname=&aus_plz=&aus_land=&aus_kontinent=&partner_seit_von=&partner_seit_bis=&partner_form=&submit=Suche&order_by=partner_seit&direction=asc Online-Datenbank |publisher=Rat der Gemeinden und Regionen Europas |title=Frankfurt am Main |language=German |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|AUS}} [[Gold Coast i Queensland]] i Australia<ref name="international-travel-tours.com"/> *{{flaggikon|ESP}} [[Granada]] i Spania<ref>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/docs/Dubai,_Granada_discuss_cooperation/34149.htm |title=Dubai, Granada discuss cooperation UAE – The Official Web Site – News |publisher=Uaeinteract.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|PRC}} [[Guangzhou]] i Kina<ref name="Guangzhou twinnings">{{cite web|url=http://www.gzwaishi.gov.cn/Kategori_121/Index.aspx|archiveurl=http://web.archive.org/web/20121024091437/http://www.gzwaishi.gov.cn/Kategori_121/Index.aspx|title=Guangzhou Sister Cities'' [via WaybackMachine.com]''|publisher=Guangzhou Foreign Affairs Office|archivedate=24. oktober 2012|accessdate=2013-07-21}}</ref> *{{flaggikon|PRC}} [[Shanghai]] i Kina *{{flaggikon|TUR}} [[Istanbul]] i Tyrkia *{{flaggikon|IRN}} [[Kishøya]] i Iran *{{flaggikon|KWT}} [[Kuwait by]] i Kuwait *{{flaggikon|USA}} [[Los Angeles]] i [[California]] i USA<ref>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/docs/Los_Angeles_cultural_body_takes_Dubai_as_sister_city/11860.htm |title=Los Angeles cultural body takes Dubai as sister city UAE – The Official Web Site – News |publisher=Uaeinteract.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|MEX}} [[Monterrey]] i [[Nuevo León]] i Mexico *{{flaggikon|RUS}} [[Moskva]] i Russland *{{flaggikon|JPN}} [[Osaka]] i Japan *{{flaggikon|USA}} [[Phoenix i Arizona|Phoenix]] i [[Arizona]] i USA<ref name="Phoenix sisters">{{cite web|url=http://www.phoenixsistercities.org|title = Phoenix Sister Cities|accessdate=2013-08-06|publisher=Phoenix Sister Cities|archiveurl=http://web.archive.org/web/20130724085207/http://www.phoenixsistercities.org/|archivedate = 2013-07-24}}</ref><ref>{{cite web|url=http://uaeinteract.com/docs/Dubai_partners_with_the_U.S._city_of_Phoenix_/35613.htm |title=Dubai partners with the U.S. city of Phoenix UAE – The Official Web Site – News |publisher=Uaeinteract.com |accessdate=7. juni 2016}}</ref> *{{flaggikon|PUR}} [[San Juan på Puerto Rico|San Juan]] på Puerto Rico i [[USA]] *{{flaggikon|IRN}} [[Teheran]] i [[Iran]] *{{flaggikon|LBY}} [[Tripoli]] i Libya *{{flaggikon|PAK}} [[Karachi]] i [[Pakistan]] *{{flaggikon|IND}} [[Gandhinagar]] i India {{Colend}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dubai|Dubai]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. juni 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * Syed Ali. ''Dubai: Gilded Cage'' (Yale University Press; 2010) 240 pages. Focuses on the Arab emirate's treatment of foreign workers. * Heiko Schmid: ''Economy of Fascination: Dubai and Chicago as Themed Urban Landscapes'', Berlin, Stuttgart 2009, ISBN 978-3-443-37014-5. * John M. Smith: ''Dubai The Maktoum Story'', Norderstedt 2007, ISBN 3-8334-4660-9. {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} ==Bakgrunnsstoff== {{wikivoyage|Dubai}} *[http://www.dubai.ae/en.portal www.Dubai.ae] – offisiell nettstad {{emirat i Dei sameinte arabiske emirata}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Dubai| ]] [[Kategori:Byar i Dei sameinte arabiske emirata]] [[Kategori:Persiabukta]] [[Kategori:Kystbusetnader i Dei sameinte arabiske emirata]] [[Kategori:Hamnebyar på Den arabiske halvøya]] lojdy9rbeghzght1l9oubko7hicfyae 0 53097 3398373 3246067 2022-08-12T08:34:21Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn =Riyadh |land = Saudi-Arabia |borgarmeister = Abdullah bin Abdulrahman Almogbel |leiartype = Guvernør i [[Riyadh-provinsen]] |leiar = [[Faisal bin Bandar Al Saud]] |areal = 1300 |høgdenivå = 612 |folketal_i_år = 2010 |folketal = 5700000 |folketettleik = auto |folketal merknad =<ref name=syb>{{cite web|title=Population|url=http://www.cdsi.gov.sa/yb47/Pages/MixChapter2.htm|work=Statistical Yearbook 47 (2011)|publisher=Central Department of Statistics & Information|accessdate=15. november 2013}}</ref> |tidssone = [[Arabisk standardtid|AST]] |utc_skilnad = +3 |tidssone_sommartid = [[Arabisk standardtid|AST]] |utc_skilnad_sommartid = +3 |retningsnummer = +966-11 |nettstad = www.arriyadh.com/eng/ |lat_d= 24|lat_m= 38|lat_s=|lat_NS=N |long_d= 46|long_m= 43|long_s=|long_EW=E |kartposisjon = Saudi-Arabia | kart = {{posisjonskart|Saudi-Arabia}} }} '''Riyadh''' ([[arabisk]] الرياض, ''ar-Riyāḍ'') er hovudstaden og den største byen i [[Saudi-Arabia]]. Han er òg hovudstad i [[Riyadh-provinsen]] og ligg i dei historiske regionane [[Nejd|Najd]] og [[Al-Yamama]]. Byen ligg midt på [[Den arabiske halvøya]] på ei stor høgslette, og har 5,7 millionar innbyggjarar. Medrekna storbyområdet rundt byen bur det nær 7,3&nbsp;millionar innbyggjarar her. Byen er delt inn i 15 kommunale bydelar. Riyadh husar det største kvinneuniversitetet i verda, [[Prinsesse Nora bint Abdulrahman universitet]].<ref>{{cite web|last=Miller|first=David|title=Saudi-Arabia opens world's largest women's university|url=http://www.jpost.com/MiddleEast/Article.aspx?id=220949|work=[[The Jerusalem Post]]|accessdate=17. januar 2012}}</ref> Riyadh har status som ein [[global by]]. ==Historie== ===Tidleg historie=== I før-islamsk tid var staden der byen ligg kalla ''Hajr'' ([[arabisk]] حجر), og skal ha blitt grunnlagd av stamma [[Banu Hanifa]].{{sfn|Sonbol|2012|p=99}} Hajr var hovudstaden i provinsen [[al-Yamamah|Al Yamamah]], og frå her styrte guvernørane det meste av det sentrale og austlege [[Arabia]] under [[omajadane]] og [[abbasidane]]. Al-Yamamah braut ut av [[Abbasideriket]] i 866 og området kom under styret til [[ukhaydhirittane]], som flytta hovudstaden frå Hajr til nærliggande [[al-Kharj|Al Kharj]]. Byen hamna så i ei lang nedgangstid. På 1300-talet skreiv den nordafrikanske reisande [[Ibn Battuta]] om då han vitja Hajr, og skildra han som «hovudbyen i Al-Yamamah, og namnet er Hajr». Ibn Battuta skildra vidare kanalane og trea i byen og at dei fleste innbyggjarane høyrte til [[Bani Hanifa]]-stamma. Han skal ha reist vidare med leiaren deira til [[Mekka]] for [[hajj]]. Seinare vart Hajr broten opp i fleire mindre busetnader og eigedomar. Den mest kjende av desse var ''Migrin'' (eller ''Muqrin'') og ''Mi'kal'', men namnet ''Hajr'' fortsette å dukke opp i lokale folkeviser. Den tidlegaste kjende referansen til området som ''Riyadh'' kom frå eit dokument frå 1600-talet som skildra ei hending her frå 1590. I 1737 tok [[Deham ibn Dawwas]], ein flyktning frå nabobyen [[Manfuha]], kontroll over Riyadh.{{sfn|Cybriwsky|2013|p=258}} Ibn Dawwas bygde ein enkel mur kring dei forskjellige delane av Riyadh, og gjorde dei slik til ein enkel by att. ===Dei tre saudiarabiske statane=== I 1744 danna [[Muhammed ibn Abdel Wahhab]] ein allianse med [[Muhammed ibn Saud]], herskaren i den nærliggande byen [[Diriyah]]. Ibn Saud tok så til å erobre dei omliggande områda, for å bringe dei inn under styret til ein enkel, islamsk stat. Ibn Dawwas frå Riyadh ytte hard motstand, alliert med styrkar frå [[al-Kharj|Al Kharj]], [[Al-Hasa|Al Ahsa]] og [[Banu Yam]]-klanen frå [[Najran]]. Ibn Dawwas flykta og Riyadh kapitulerte til saudiarabarane i 1774, og enda fleire år med krig. Dette førte til opprettinga av [[Den første saudiarabiske staten]] med Riyadh som hovudstad.{{sfn|Cybriwsky|2013|p=258}} Den første saudiarabiske staten vart øydelagd av styrkar sende av [[Muhammed Ali av Egypt]], som handla på vegner av [[Det osmanske riket]]. Osmanske styrkar raserte den saudiarabiske hovudstaden [[Diriyah]] i 1818.{{sfn|Cybriwsky|2013|p=258}} Dei hadde heldt ein garnison i [[Najd]]. Dette markerte ein nedgang for huset Sa'ud for ein kort stund.{{sfn|Farsy|1990|p=14}} [[Turki ibn Abdallah|Turk bin Sa'ud]] vart amiren av saudiarane og var syskenbarn av Sau'd bin Sau'd. Han styrte i 19 år fram til 1834, og førte til ei forsterking av området, sjølv om dei framleis var underlagt Muhammed Ali, statthaldaren i Egypt.{{sfn|Farsy|1990|p=14}} I 1823 valde Turki ibn Abdallah, som grunnla [[Den andre saudiarabiske staten]], Riyadh som den nye hovudstaden sin.<ref name=Report>{{cite book|title=The Report: Saudi-Arabia 2008|url=http://books.google.com/books?id=gMPjxHzG1xQC&pg=PA208|publisher=Oxford Business Group|isbn=978-1-902339-00-9|page=208}}</ref> Etter attentatet på Turki i 1834, tok den eldste sonen hans, Faisal, livet av attentatsmannen og tok kontroll. Han nekta å bli kontrollert av [[statthaldaren av Egypt]]. Najd vart så invadert og Faisal vart teken til fange og ført til [[Kairo]]. Då [[Egypt]] vart sjølvstendig frå Det osmanske riket, rømde Faisal etter å ha sete fanga i fem år. Han kom attende til Najd og tok attende kontrollen, og regjerte fram til 1865.{{sfn|Farsy|1990|p=14}} Etter Faisal døydde, var det rivalisering mellom sønene hans, og dette vart utnytta av [[Rashidi-dynastiet|Muhammed bin Rashid]] som tok det meste av Najd, signerte ein avtale med [[Tyrkia]] og erobra [[Al-Hasa|Hasa]] i 1871. I 1889 fekk [[Abdul Rahman bin Faisal]], den tredje sonen til Faisal igjen kontroll over Najd og styrte til 1891, før Muhammed bin Rashid igjen tok over kontrollen.{{sfn|Farsy|1990|p=14}} Harde kampar mellom sonesønene til Turki førte ti at Den andre saudiarabiske staten fall i 1891 til den rivaliserande [[Rashidi-dynastiet|Al Rashid]]-klanen, som styrte frå den nordlege byen [[Ha'il]]. [[Al-Masmak]]-fortet er datert frå denne tida.<ref name=Report/> Abdul Rahman bin Faisal Al-Saud søkte tilflukt hos eit stammesamfunn i utkanten av Najd og drog så i eksil til [[Kuwait]] med familien. SOnen hans, [[Ibn Saud|Abdul Aziz]], tok igjen kontroll over Najd i 1902 og forsterka styret sitt i 1926 då han utvida kongedømet sitt til å dekke nesten «heile Den arabiske halvøya».{{sfn|Farsy|1990|p=15}} Han kalla kongedømet sitt [[Saudi-Arabia]] i september 1932{{sfn|Farsy|1990|p=15}} med Riyadh som hovudstad{{sfn|Facey|1992|p=271}}. Kong Abdul Aziz døydde i 1953 og sonen Saud tok over. ===Moderne historie=== Frå 1940-åra spreidde Riyadh seg utover frå ein relativt, smal og isolert by til ein vidstrekt metropol.{{sfn|Elsheshtawy|2008|p=124}} Då kong Saud kom til makta, hadde han som mål om å modernisere Riyadh og byrja å utvikle Annasriyyah, kongedistriktet i 1950.{{sfn|Elsheshtawy|2008|p=124}} Han følgde dømet frå amerikanske byar og nye busetnader og heile bydelar vart laga i eit rutenett og knytte hovudvegar til indre område. Rutenettet i byen vart introdusert i 1953.{{sfn|Elsheshtawy|2008|p=124}} Folkeveksten i byen frå 1974 til 1992 var i snitt 8,2 prosent i året. Sidan 1990-åra har det vore ei rekkje terroriståtak mot lokale og utlendingar, i tillegg til demonstrasjonar mot kongefamilien. Den 13. november 1995 detonerte ei bilbombe utafor eit klasserom for den saudiarabiske nasjonalgarden, og seks personar omkom, medan over 60 vart såra.{{sfn|Sloan|Anderson|2009|p=605}}<ref>{{cite web|url=http://edition.cnn.com/WORLD/9511/saudi_blast/11am/|title=Ambassador: Car bomb destroyed military building|publisher=[[CNN]]|date=13. november 1995|accessdate=25. mai 2016}}</ref> Den 12. mai 2003 døydde 34 personar i eit sjølvmordsåtak mot amerikanske sivile. Den 8. november 2003 gjekk ein sjølvmordsbombar på ein lastebil av i bustadområde Muhiya der saudiarabarar og arabiske utlendingar tok ansvaret for å ta livet av 18 personar, medan 122 vart såra.{{sfn|Sloan|Anderson|2009|p=606}} [[al-Qaida]] tok på seg skulda får åtaket.{{sfn|Sloan|Anderson|2009|p=606}} Den 23. juni 2006 storma saudiarabiske tryggingsstyrkar det dei meinte var ein gøymestad for al-Qaida i bydelen al-Nakhil. Det oppstod blodige kampar der seks ekstremistar og ein politimann mista livet.{{Sfn|Craze|2009|p=41}}<ref>{{cite book|title=MEED|url=http://books.google.com/books?id=4uhHAAAAYAAJ|år=2006|publisher=Economic East Economic Digest, Limited|page=3}}</ref> ==Geografi og kliam== ===Bydelar=== Riyadh er delt inn i femten underkommunar,<ref name="a">{{cite web|url=https://www.alriyadh.gov.sa/en/riyadh/riyadhmunic/Pages/home.aspx|title=Interactive Map of Riyadh's branch municipalities|publisher=Riyadh Municipal Government|language=arabisk}}</ref> i tillegg til det diplomatiske kvarteret. Kvar underkommune er igjen delt inn i fleire bydelar, i alt 130, men somme av bydelane er delt mellom meir enn ein underkommune. Underkommunane er Al-Shemaysi, [[Irqah]], Al-Ma'athar, Al-Olayya, Al-Aziziyya, Al-Malaz, Al-Selayy, Nemar, Al-Neseem, Al-Shifa, Al-'Urayja, Al-Bat'ha, Al-Ha'ir, Al-Rawdha og Al-Shimal («Nord»). [[Olaya i Riyadh|Olaya-distriktet]] er det kommersielle hjartet i byen,<ref>{{cite book|title=MEED|url=http://books.google.com/books?id=8-NHAAAAYAAJ|år=2004|publisher=Economic East Economic Digest, Limited|page=4}}</ref> med hotell, underhaldning, restaurantar og shopping. [[Kingdom Center]], [[Al Faisaliyah Center|Al Faisalyah]] og Al-Tahlya-gata er dei mest kjende landemerka. Sentrum av byen, [[Al-Bathaa]] og Al-Dirah, er òg den eldste delen. Somme av hovudbydelane i Ryadh er: {{Col-begin}} {{Col-4}} *'''Al-Bat'ha'''<ref name="alriyadh.gov.sa">{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=1093|title=Al-Bat'ha|publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Dirah (gamle Riyadh) **Mi'kal **[[Manfuha]] **Manfuha Al-Jadidah (منفوحة الجديدة – «nye Manfuha») **Al-'Oud **Al-Mansorah **Al-Margab **Salam **Jabrah **Al-Yamamah **'Otayyigah *'''Al-'Olayya & Sulaymaniyyah'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=303 |title=Nemar|publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-'Olayya **Al-Sulaymaniyyah **Al Izdihar **King Fahd District **Al-Masif **Al-Murooj **Al-Mugharrazat **Al-Wurood *'''Nemar'''<ref name="alriyadh.gov.sa"/> **Nemar **Dharat Nemar **Tuwaiq **Hazm **Deerab *'''Irqah'''<ref name="a"/> **[[Irqah]] **Al-Khozama *'''Det diplomatiske kvarteret''' {{Col-4}} *'''Al-Shemaysi'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/page.aspx?Type=8&PageObjectId=275|title=Al-Shemaysi|publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Shemaysi **Eleyshah **Al-Badi'ah **Syah **Al-Nasriyyah **Umm Sleym **Al-Ma'athar **Umm Al-Hamam (Aust) *'''Al-Ma'athar'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=305|title=Al-Ma'athar |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Olayya **Al-Nakheel **[[Kong Saud universitet]] **Umm Al-Hamam (East) **Umm Al-Hamam (West) **Al-Ma'athar Al-Shimali («Nord Ma'athar») **Al-Rahmaniyya **Al-Muhammediyya **Al-Ra'id *'''Al-Ha'ir'''<ref name="a"/> **Al-Ha'ir **Al-Ghannamiyyah **Uraydh *'''Al-'Aziziyyah'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=766 |title=Al-Aziziyya |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Ad Dar Al Baida **Taybah **Al Mansouriyah {{Col-4}} *'''Al-Malaz'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=304|title=Al-Malaz |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Malaz **Al-Rabwah **Jarir **Al-Murabba' *'''Al-Shifa'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=1088|title=Al-Shifa |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Masani' **Al-Shifa **Al-Mansuriyya **Al-Marwah *'''Al-Urayja'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=1314|title=Al-'Urayja |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Urayja **Al-Urayja Al-Wusta («Midt-Urayja») **Al-Urayja (Vest) **Shubra **Dharat Laban **Hijrat Laban **[[As-Suwaidi i Riyadh|As-Suwaidi]] **As-Suwaidi (Vest) **Sultanah *'''Al-Shemal'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=1099|title= Al-Shemal |publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Malga **Al-Sahafa **Hittin **Al-Wadi **Al-Ghadir **Al-Nafil **[[Imam Muhammed ibn Saud universitet]] **Al-Qayrawan **Al-Aqiq {{Col-4}} *'''Al-Naseem'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=1080|title=Al-Naseem|publisher=Riyadh Municipal Government|accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Naseem (Aust) **Al-Naseem (Vest) **As-Salam **Al-Manar **Al-Rimayah **Al-Nadheem **Al-Rayyan *'''Al-Rawdhah'''<ref name="a"/> **Al-Rawdhah **Al-Qadisiyah **Al-M'aizliyyah **Al-Nahdhah **Gharnatah (Granada) **Qortubah (Cordoba) **Al-Hamra **Al-Qouds *'''Al-Selayy'''<ref>{{cite web|url=http://www.alriyadh.gov.sa/amanat/web/pages/Page.aspx?Type=8&pageobjectid=265 |title=Al-Selayy |publisher=Riyadh Municipal Government |date= |accessdate=26. mai 2016}}</ref> **Al-Selayy **Ad Difa' **Al Iskan **Khashm Al-'Aan **Al-Sa'adah **Al-Fayha **Al-Manakh *'''Kong Abdullah finansdistrikt''' {{Col-end}} ===Klima=== Klimaet i byen er klassifisert som [[varmt ørkenklima]] ([[Köppen si klimaklassifisering|Köppen]]: BWh), og temperaturane om sommaren vert ekstremt høge. Den normale maksimumstemperaturen i august er 43,6&nbsp;°C. Vintrane er varme, med kjølige, vindfulle netter. I alt er klimaet tørt og byen får særs lite regn, særleg om sommaren, men kan få noko regn i mars og april. Byen er òg kjend for å få mange [[sandstorm]]ar. Støvet er ofte så tjukt at sikta er under 10 meter. I april 2015 råka ein massiv sandstorm Riyadh og førte til at mange skular vart stengde og hundrevis av flyavgangar vart kansellerte. {{Vêrboks|stad = Riyadh |metric first = 1 |single line = 1 |Jan varmerekord C = 31.5 |Feb varmerekord C = 34.8 |Mar varmerekord C = 38 |Apr varmerekord C = 42 |Mai varmerekord C = 45.1 |Jun varmerekord C = 47.2 |Jul varmerekord C = 48 |Aug varmerekord C = 47.8 |Sep varmerekord C = 45 |Okt varmerekord C = 41 |Nov varmerekord C = 38 |Des varmerekord C = 31 |Jan maks C = 20.2 |Feb maks C = 23.4 |Mar maks C = 27.7 |Apr maks C = 32.4 |Mai maks C = 38.4 |Jun maks C = 41.5 |Jul maks C = 42.5 |Aug maks C = 42.2 |Sep maks C = 40.4 |Okt maks C = 34.5 |Nov maks C = 27.3 |Des maks C = 22.0 |Jan normal C = 14.4 |Feb normal C = 16.3 |Mar normal C = 21.4 |Apr normal C = 25.9 |Mai normal C = 31.0 |Jun normal C = 34.0 |Jul normal C = 35.0 |Aug normal C = 34.7 |Sep normal C = 32.5 |Okt normal C = 26.4 |Nov normal C = 21.0 |Des normal C = 16.0 |Jan min C = 8.4 |Feb min C = 10.4 |Mar min C = 14.5 |Apr min C = 19.4 |Mai min C = 23.9 |Jun min C = 25 |Jul min C = 27.0 |Aug min C = 26.2 |Sep min C = 23.9 |Okt min C = 18.2 |Nov min C = 14.0 |Des min C = 9.6 |Jan kulderekord C = -2.2 |Feb kulderekord C = 0.5 |Mar kulderekord C = 4.5 |Apr kulderekord C = 11 |Mai kulderekord C = 18 |Jun kulderekord C = 16 |Jul kulderekord C = 23.6 |Aug kulderekord C = 22.7 |Sep kulderekord C = 16.1 |Okt kulderekord C = 14 |Nov kulderekord C = 7 |Des kulderekord C = 1.4 |Jan nedbør mm = 11.9 |Feb nedbør mm = 6.4 |Mar nedbør mm = 21 |Apr nedbør mm = 23.8 |Mai nedbør mm = 4.9 |Jun nedbør mm = 0 |Jul nedbør mm = 0 |Aug nedbør mm = 0.4 |Sep nedbør mm = 0 |Okt nedbør mm = 0.8 |Nov nedbør mm = 8.7 |Des nedbør mm = 14.6 |år nedbør mm = |Jan fukt = 47 |Feb fukt = 36 |Mar fukt = 32 |Apr fukt = 28 |Mai fukt = 17 |Jun fukt = 11 |Jul fukt = 10 |Aug fukt = 12 |Sep fukt = 14 |Okt fukt = 20 |Nov fukt = 36 |Des fukt = 47 |år fukt = |Jan nedbørsdagar = 6.1 |Feb nedbørsdagar = 4.3 |Mar nedbørsdagar = 9.4 |Apr nedbørsdagar = 11.3 |Mai nedbørsdagar = 3.3 |Jun nedbørsdagar = 0.0 |Jul nedbørsdagar = 0.1 |Aug nedbørsdagar = 0.2 |Sep nedbørsdagar = 0.0 |Okt nedbørsdagar = 0.5 |Nov nedbørsdagar = 3.3 |Des nedbørsdagar = 6.3 |år nedbørsdagar = |Jan sol = 212.4 |Feb sol = 226.6 |Mar sol = 219.8 |Apr sol = 242.3 |Mai sol = 287.7 |Jun sol = 328.2 |Jul sol = 332.1 |Aug sol = 309.2 |Sep sol = 271.6 |Okt sol = 311.4 |Nov sol = 269.2 |Des sol = 214.3 |år sol = |kjelde 1 = {{cite web | url = http://jrcc.sa/climate_data_observatory_sa.php | title = Jidda Regional Climate Center South West Asia }} <ref name=pme >{{cite web|url =http://jrcc.sa/reports_files/1985_2010Reports/Riyadh-Air-Base.RTF|title=Surface annual climatological report|publisher=PME}}</ref> |date = Mai 2015 }} ==Demografi== {{historisk folketal |kjelde = Folketeljingar |1918 |18000 |1924 |30000 |1944 |50000 |1952 |80000 |1960 |150000 |1972 |500000 |1978 |760000 |1987 |1389000 |1992 |2776000 |1997 |3100000 |2009 |4873723 |2013 |5899528 }} Folketalet i byen var 40&nbsp;000 i 1935 og 83&nbsp;000 i 1949.{{sfn|Elsheshtawy|2008|p=122}} Byen har vokse særs raskt, frå 150&nbsp;000 innbyggjarar i 1960-åra til over fem millionar i nyare tid. I folketeljinga i 2010 bestod folkesetnaden i byen av 65&nbsp;% saudiarabiske familiar , medan resten av ikkje-saudiarabiske.<ref>{{cite web|title=Riyadh City|url=http://www.riyadh.gov.sa/en/pages/riyadhcity.aspx|publisher=Saudi-Arabia- Ministry of Interior|accessdate=2014-04-09}}</ref> ==Landemerke og arkitektur== ===Tradisjonell arkitektur i Gamle Riyadh=== Gamlebyen i Riyadh innafor bymurane var ikkje større enn 1&nbsp;km², så særs få viktige arkitektoniske element få den originale oasebyen finst i dag. Det mest tydelege er [[Masmak-fortet]] og somme delar av den originale bymuren, der ein port er restaurert og rekonstruert. Det finst òg fleire tradisjonelle leirsteinshus innafor gamlebyen, men dei er i stor grad forfalne. Utvidinga av byen utafor bymurane gjekk treigt til å byrje med, men det var nokre mindre oasar og busetjingar kring Riyadh. Den første store utbygginga utafor murane var [[Murabba-palasset]] til kong Abdulaziz. Det vart bygd frå 1936 til 1938 og ein hushaldning på 800 menneske flytta inn i 1938. Palasset er i dag ein del av eit større kompleks kalla «[[Kong Abdul Aziz historiske senter]]». Det er andre tradisjonelle landsbyar og byar i området kring den tradisjonell Riyadh, som den urbane utvidinga har vokse rundt. Desse er mellom andre [[Diriyah]], Manfuha og Wadi Laban. I motsetnad til dei tidlege åra, då utviklinga av Riyadh ikkje tok omsyn til dei gamle bygningane, som vart rivne ned, er set ein i dag pris på å ta vare på tradisjonell arkitektur. Det saudiarabiske rådet for turistme og antikvitetar prøver å revitalisere den historiske arkitekturen i Riyadh og andre delar av landet.<ref>http://www.scta.gov.sa/en/Pages/default.aspx</ref> Riyadh er stort sett ein låg by utan eit virrvar av skyskraparar. Det er likevel to skyskraparar som er kjende for den flotte arkitekturen, Al Faisaliyah Tower og Kingdom Tower.{{sfn|Jordan|2011|p=98}} ==Idrett== [[Fil:King Fahd International Stadium, Riyadh, Saudi Arabia, April 2014.jpg|mini|Kong Fahd internasjonale stadion.]] [[Fotball]] er den mest populære idretten i Riyadh. Byen har fire store fotballklubbar. [[Al-Hilal]], som er den mest populære klubben i Saudi-Arabia, vart skipa i 1957 og har vunne tretten meisterskap i [[den saudiarabiske eliteserien]].<ref>{{cite web|url=http://uk.soccerway.com/teams/saudi-arabia/al-hilal-riyadh/|title=Al Hilal (Riyadh)|publisher=Soccerway.com|accessdate=25. mai 2016}}</ref> [[Al-Nasr]] er eit anna lag i den øvste divisjonen med mange fans kring landet. Han vart skipa i 1955 og har vunne serien sju gonger. Ein annan kjend klubb er [[Al Shabab FC i Riyadh|Al Shabab]], som vart grunnlagd i 1947 og har seks meisterskap. Den siste er [[Al-Riyadh]] Club, som vart skipa i 1954. I tillegg finst det fleire mindre klubbar.<ref name="Ri sports">{{cite web|url=http://www.riyadh.com/Page/Sport/33/|title=Sports|publisher=Riyadh.com|accessdate=25. mai 2016}}</ref> Byen har òg fleire store stadion, som [[Kong Fahd internasjonale stadion]] med setekapasitet til 70&nbsp;000.<ref name="Ri sports"/> Stadionet har vore verstskap for [[FIFA Confederations Cup]] tre gonger, i 1992, 1995 og 1997. Det har òg vore vertskap for verdsmeisterskapen i fotball for U-20 i 1989.<ref name="Ri sports"/> ==Samferdsle== ===Flyplass=== [[Kong Khalid internasjonale lufthamn]] ligg 35&nbsp;kilometer nord for sentrum av byen og er hovudflyplassen til byen. Han tener over 17&nbsp;millionar passasjerar i året.<ref name="AN">{{cite web|url=http://www.arabnews.com/news/452856|title=Expansion to up Riyadh airport capacity to 35 m|publisher=''Arab News''|accessdate=24. november 2013}}</ref> Planane er å utvide flyplassen til å ta hand om 35 millionar passasjerar, sidan den noverande berre var bygd for å ta hand om 12 million i året.<ref name="AN"/> ===Vegar=== Byen har eit moderne motorvegsystem. Den austlege ringvegen knyter sørlege og nordlege delar av byen saman, medan den nordlege ringvegen knyter dei austlege og vestlege delane av byen saman. Kong Fahd-vegen går gjennom sentrum av byen frå nord til sør {{Sfn|Ham|2004|p=81}} parallelt til den austlege ringvegen. Mekka-vegen går gjennom sentrum av byen frå aust til vest. [[Saudi Railway Authority]] driv to passasjer- og transportlinjer mellom Riyadh og [[Dammam]] og går gjennom [[Hofuf]] og [[Haradh]]. ===Jernbane og metro=== To framtidige jernbaneprosjekt skal knyte saman Riyadh med [[Jidda]] og [[Mekka]] i vest og [[Buraidah]], [[Ha'il]] og det nordlege Saudi-Arabia.<ref>{{cite web|url=http://www.arabnews.com/makkah-madinah-train-set-roll-january-2014|title=Mekka-Madinah train set to roll by January 2014|publisher=''Arab News''|accessdate=24. november 2013}}</ref> Ein [[Riyadh metro|metro]] er òg godkjend og seks linjer er planlagt opna i 2019.<ref name=rgi20120803>{{cite news | url=http://www.railwaygazette.com/news/urban-rail/single-view/view/four-consortia-prequalify-for-riyadh-metro-contract.html |title=Four consortia prequalify for Riyadh metro contract | date=3. august 2012|publisher=[[Railway Gazette International]]}}</ref> ==Media== Det 170 meter høge [[Riyadh TV-tårn]] vert driven av informasjonsdepartementet og vart bygd mellom 1978 og 1991. Dei nasjonale saudiarabiske fjernsynskanalane Saudi TV1, Saudi TV2, [[Saudi TV Sports]], Al-Ekhbariya, [[Arab Radio and Television Network|ART channels network]] vert drivne frå her.<ref name="Ri media">{{cite web|url=http://www.riyadh.com/Page/Media/34/|title=Media|publisher=Riyadh.com|accessdate=25. mai 2016}}</ref> Fjernsynssendingane er hovudsakleg på arabisk, men somme radiosendingar er på engelsk eller fransk. Riyadh har fire arabiskspråklege aviser; ''[[Asharq Al-Awsat]]'' (som er eigd av guvernøren i byen), ''Al-Riyadh'', [[Al-Jazeera]] og ''[[Al-Watan i Saudi-Arabia|Al-Watan]]'', to engelskspråklege aviser; ''Saudi Gazette'' og ''Arab News'', og ei [[malayalam]]språkleg avis, ''Gulf Madhyamam''.<ref name="Ri media"/> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Riyadh|Riyadh]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 26. mai 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene: '' *{{cite book|last=Craze|first=Joshua|title=The Kingdom: Saudi-Arabia and the Challenge of the 21st Century|url=http://books.google.com/books?id=tkqzb-k7qGYC&pg=PA41|år=2009|publisher=Hurst Publishers|isbn=978-1-85065-897-9|ref=harv}} *{{cite book|last=Cybriwsky|first=Roman A.|title=Capital Cities around the World: An Encyclopedia of Geography, History, and Culture|url=http://books.google.com/books?id=qb6NAQAAQBAJ&pg=PA258|date=23. mai 2013|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-61069-248-9|ref=harv}} *{{cite book|last=Elsheshtawy|first=Yasser|title=The Evolving Arab City: Tradition, Modernity and Urban Development|url=http://books.google.com/books?id=O8Zz-2AtuIwC&pg=PA124|date=27. mai 2008|publisher=Routledge|isbn=978-1-134-12821-1|ref=harv}} *{{cite book|last=Facey|first=William|title=Riyadh, the Old City: From Its Origins Until the 1950s|url=http://books.google.com/books?id=dITBAAAAIAAJ|date=1. januar 1992|publisher=Immel Publishing|isbn=978-0-907151-32-6|ref=harv}} *{{cite book|last=Farsy|first=Fouad|title=Modernity and Tradition: The Saudi Equation|url=http://books.google.com/books?id=-D-moQTu5v8C&pg=PA22|år=1990|publisher=Routledge|isbn=978-0-7103-0395-0|ref=harv}} *{{cite book|last=Ham|first=Anthony|title=Saudi-Arabia|url=http://books.google.com/books?id=PddTr1X7hEgC&pg=PA81|år=2004|publisher=Lonely Planet|isbn=978-1-74059-667-1|ref=harv}} *{{cite book|last=Jordan|first=Craig |title=The Travelling Triathlete: A Middle – Aged Man's Journey to Fitness|url=http://books.google.com/books?id=6loHxdxxqBEC&pg=PA88|år=2011|publisher=AuthorHouse|isbn=978-1-4670-0081-9|ref=harv}} *{{cite book|last1=Sloan|first1=Stephen|last2=Anderson|first2=Sean K.|title=Historical Dictionary of Terrorism|url=http://books.google.com/books?id=aVcG7EkuPgAC&pg=PA605|date=3. august 2009|publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-6311-8|ref=harv}} *{{cite book|last=Sonbol|first=Amira|title=Gulf Women (English edition)|url=http://books.google.com/books?id=a2BtIjMscqcC&pg=PT99|date=29. mars 2012|publisher=Bloomsbury Qatar Foundation Publishing|isbn=978-99921-94-84-3|ref=harv}} {{refslutt}} {{fotnoteliste|2}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonscat|Riyadh}} *[http://www.arriyadh.com/eng/ Offisiell nettside] *[http://www.splendidarabia.com/ Oppdag Saudi-Arabia] *[http://www.eyeofriyadh.com/ Ein byportal for Riyadh] *[https://daleli.sa Riyadh City Guide] {{wikivoyage}} {{Byar i Saudi-Arabia}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Riyadh| ]] [[Kategori:Hovudstader i Asia]] [[Kategori:Busetnader i Riyadh-provinsen]] [[Kategori:Provinshovudstader i Saudi-Arabia]] [[Kategori:Byar i Saudi-Arabia]] ol74cuh8qh2ztd7bateykuwl8o801xa 0 56240 3398257 2477717 2022-08-11T14:21:46Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Geoboks|elv | namn = Veleka | bilete = Veleka-river-dinev.jpg | bilettekst = Veleka | kjelde = Fjellet [[Strandzja]] | kjelde_stad = Tyrkia | kjelde_høgd = 710 | munning = Svartehavet | munning stad = Sinemorets | munning land = Bulgaria | land = Bulgaria | land1 = Tyrkia | munning lat_d = 42| munning lat_m =2 | munning lat_s =5 | munning lat_NS =N | munning long_d =27 | munning long_m = 41| munning long_s =44 | munning long_EW =E | lengd = 147 | vassføring = | nedslagsfelt = 995 }} [[Fil:Veleka-sinemorets-mouth-dinev.jpg|mini|Munningen av Veleka ved [[Sinemorets]] i Bulgaria]] '''Veleka''' ([[bulgarsk skrift|bulgarsk]] Велека) er ei elv i søraustlege delar av [[Bulgaria]] og nordaust i den europeiske delen av [[Tyrkia]]. Ho er 147 km lang, der 123 km renn i Bulgaria, og har sitt utspring i fleire [[karst]]kjelder i den tyrkiske delen av fjellet [[Strandzja]] (İstranca) og munnar ut i [[Svartehavet]] ved den bulgarske landsbyen [[Sinemorets]]. Nær kjelda er elva frå 8 til 10 meter brei, og har eit djup på 2 til 4 meter. Ved munningen er Veleka 50 meter brei og opp til 7-8 meter djup. Området nær Veleka har rikt dyre- og planteliv, med meir enn 30 artar av ferskvassfisk, der den viktigaste er [[årbuk]]. Fem utryddingstrua dyreartar held til i elva, i tillegg til fleire regionalt viktige planteartar. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Veleka|Veleka]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. mars 2007.'' {{refslutt}} [[Kategori:Elvar i Bulgaria]] [[Kategori:Elvar i Tyrkia]] [[Kategori:Provinsen Burgas]] [[Kategori:Internasjonale elvar i Europa]] owfst07gjfltntrqpobjm9pho5ijqaw 0 57080 3398411 3058638 2022-08-12T11:04:22Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks fjell | bilete =Fruška_Gora_mountain,_Serbia.jpg | bilettekst = Fruška Gora frå sør. | høgd = 539 | land = Serbia | land1 = Kroatia | koordinatar ={{coor dm|45|10|N|19|40|E}} }} [[Fil:Fruška Gora satellite photo.jpg|mini|Satellittbilete av Fruška Gora]] '''Fruška Gora''' ([[serbisk]] ''Фрушка Гора'' eller ''Fruška Gora'', [[kroatisk]] ''Fruška Gora'', [[ungarsk]] ''Tarcal'', [[latin]] ''Alma Mons'') er eit fjell nord i [[Syrmia]] i [[Serbia]], stundom kalla, «juvelen i [[Vojvodina]]» på grunn av det vakre landskapet, naturen og landsbygda. Ein mindre del av fjellet i vest ligg i [[Kroatia]]. ==Namn== Fjellet har fått namnet sitt etter det gamle [[serbokroatisk]] namnet for det [[frankarar|frankiske folket]], Fruzi (frug=frankar, fruzi=frankarar, fruški=frankisk). Oversetjinga av Fruška Gora vil dermed verte «Det frankiske fjellet». Fjellet fekk dette namnet fordi det var ei naturleg grense under frankarane sitt felttog. I [[Romarriket]] vart fjellet kalla Alma Mons (''frodig fjell''). ==Geografi== Det meste av fjellet ligg i [[Vojvodina]] i [[Serbia]], og ein mindre del i vest ligg i Kroatia. Fjellet grensar mot [[Donau]] i nord. Det er om lag 80&nbsp;km langt frå aust til vest, og om lag 15&nbsp;km frå nord til sør. Den høgaste toppen er Crveni Čot på 539 m. Fjellsidene i Fruška Gora er godt egna for [[drue]]r, og mange vindyrkarar produserer [[Traminer]], [[Riesling]] og andre vinar i området. Det frodige og vakre området har trekt til seg folk gjennom lange tider, og gjer det framleis i dag. Det har vorte kjend for det fredfulle og rike livet til innbyggjarane, og ein stad der vitjande kan nyte ro og fred i vakre omgivnadar. Ein stor del av området (25&nbsp;525 kvadratkilometer) har vore ein [[nasjonalpark]] i Serbia sidan [[1960]]. ==Kloster== [[Fil:Krušedol monastery.jpg|mini|250px|[[Krušedol kloster]]]] [[Fil:Jezero01.jpg|mini|250px|[[Ledincisjøen]]]] Det ligg meir enn seksten [[serbisk-ortodoks]]e kloster ved Fruška Gora på grunn av dei gjestfrie, naturlege omgivnadane. I følgje historiske kjelder oppstod desse klostera på byrjinga av 1500-talet. Segner skal derimot ha det til at dei vart oppretta mellom 1100- og 1400-talet. Alle klostera ligg innanfor eit 50x10 km stort område, og gjennom hundreåra har klostera opprettheldt det andelege og politiske livet i Serbia. Liste over klostera: *Beočin - Tyrkarane nemner først klosteret i 1566/1567. *Bešenovo - I følgje segna vart klosteret grunnlagd av den serbiske kongen [[Stefan Dragutin]] på slutten av [[1200-talet]]. Dei tidlegaste historiske kjeldene om klosteret er frå [[1545]]. *Velika Remeta - Tradisjonelt er Kong Dragutin nytta til grunnlegginga. Dei tidlegaste historiske kjeldene er derimot frå [[1562]]. *Vrdnik-Ravanica - Kjelder indikerer at kyrkja vart bygd rundt tida til [[Metropolitan Serafim]], den andre halvdelen av 1500-talet. *Grgeteg - I følgje tradisjonen vart klosteret grunnlagd av Zmaj Ognjeni Vuk ([[Despot]] [[Vuk Grgurević]]) i [[1471]]. Dei tidlegaste historiske kjeldene går derimot berre tilbake til 1545/[[1546]]. *Divša - Ein meiner at klosteret vart grunnlagd av Despot [[Jovan Branković]] seint på [[1400-talet]]. Dei tidlegaste historiske kjeldene om klosteret går tilbake til andre halvdel av 1500-talet. *Jazak - Klosteret vart grunnlagd i [[1736]]. *Krušedol - Klosteret vart grunnlagd mellom [[1509]] og [[1516]], av biskop Maksim (Despot [[Đorđe Branković]]) og mor hans Angelina. *Kuveždin - Tradisjonelt meiner ein at klosteret vart grunnlagd av [[Stefan Štiljanović]]. Den første historiske kjelda er derimot frå 1566/[[1569]]. *Mala Remeta - Ein meiner det var kong Dragutin som grunnla klosteret. Dei tidlegaste historiske kjeldene går tilbake til midten av 1500-talet. *Novo Hopovo - I følgje segner vart klosteret bygd av despotar frå [[Huset Branković]]. Dei første pålitelege kjeldene er derimot frå [[1641]]. *Privina Glava - Segna seier det var ein mann kalla [[Priva]] som på [[1100-talet]] grunnla klosteret. Dei tidlegaste kjeldene går tilbake til [[1566]]/1567. *Petkovica - Det var visstnok enkja av Stefan Štiljanović, despotessa Jelena, som grunnla dette klosteret. Dei tidlegaste historiske kjeldene nemner først klosteret i 1566/1567. *Rakovac - I følgje ei segn skriven ned i [[1704]], vart Rakovac grunnlagd av ein mann kalla Raka, hoffmann hos Despot Jovan Branković. Segna seier at Raka reiste klosteret i [[1498]]. Dei tidlegaste sikre kjeldene nemner klosteret i 1545/1546. *Staro Hopovo - I følgje segna vart klosteret grunnlagd av biskop Maksim (Despot Đorđe Branković). Dei første nedskrivne kjeldene går tilbake til 1545/1546. *Šišatovac - Klosteret vart visstnok grunnlagd av flyktande munkar frå det serbiske klosteret [[Žiča]]. Historiske kjelder går tilbake til midten av 1500-talet. ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.npfruskagora.co.yu/ Nasjonalparken Fruška Gora] * [http://www.psdzeleznicarns.org.yu/frmanastiri/fruskogorski_manastiri.htm Klostera i Fruška Gora] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fjell i Serbia]] [[Kategori:Nasjonalparkar i Serbia]] [[Kategori:Fjell i Kroatia]] [[it:Parco nazionale della Fruška Gora]] g136fr38q0eb72df77zwzve6424ozv4 0 60807 3398379 3059020 2022-08-12T08:38:30Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Siviløkonom''' er ein tittel for ein person som har avlagt høgare utdanning innan [[økonomi]] av 4 års lengd, eller eksamen frå godkjent utanlandsk universitet. Tittelen ''siviløkonom'' (og ''[[sivilingeniør]]'') var tidlegare verna i Noreg. Etter gjennomføring av [[Kvalitetsreformen]] for utdanning i Noreg med innføring av 3-årig [[bachelorgrad]] og deretter 2-årig [[mastergrad]] vert ''siviløkonom'' gjeve som sidetittel til graden ''Master i økonomi og leiing'' ved BI Oslo eller ''Master i økonomi og administrasjon'' ved [[NHH]] ([[Norges Handelshøyskole]]). Dei med fireårig siviløkonomutdanning kan ta eittårig vidareutdanning for å oppnå mastergraden ved mellom andre [[Høgskulen i Bodø]] og [[Handelshøgskulen BI]]. Tittelen ''Siviløkonom'' vert no forvalta av [[Fagforbundet Økonomene|Økonomene]] (tilknytt [[Akademikarane]]) som er ein medlemsorganisasjon med 14&nbsp;000 medlemmer. Utdanningsinstitusjonar som tilbyr godkjent siviløkonomutdanning i Noreg: * [[Universitetet i Stavanger]] * [[Handelshøyskolen BI]] i [[Oslo]] * [[Norges Handelshøyskole]] i [[Bergen]] * [[Universitetet i Agder]] (Kristiansand) * [[Høgskolen i Molde]] * [[Høgskulen i Bodø]] * [[Universitetet for miljø- og biovitenskap]] (UMB) på Ås * [[Høgskolen i Buskerud]] (HIBU) * [[Universitetet i Tromsø]]/ [[Norges fiskerihøgskole]] * [[Høgskolen i Sør-Trøndelag]] {{økonomispire}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Utdanning]] [[Kategori:Titlar]] 9i6vv5jukau75mnqsybgy3l5d4ifaap 0 61138 3398367 2858091 2022-08-12T08:30:53Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by |offisielt_namn = Vannes |bilet_horisont = Vannes lavoir.jpg |bilet_byvåpen = COA fr Vannes 56.svg |underinndeling_type = Land <br />[[regionar i Frankrike|Region]] <br /> [[departement i Frankrike|Departement]] |underinndeling_namn = [[Frankrike]] <br /> [[Bretagne]]<br /> [[Morbihan]] |totalareal = 32,3 |innbyggjarar_i_år = 1999 |innbyggjarar_totalt = 51&nbsp;759 |folketettleik = 1&nbsp;602 |latd=47 |latm=39 |lats=21 |latNS=N |longd=02 |longm=45 |longs=37 |longEW=W |høgd = 22 |tidssone = CET |utc_skilnad = +1 |nettside = [http://www.mairie-vannes.fr/ www.mairie-vannes.fr] }} '''Vannes''' ([[bretonsk]] ''Gwened'') er ein by og kommune vest i [[Frankrike]]. Han er ''[[préfecture]]'' (administrasjonsstad) i [[departement i Frankrike|departementet]] [[Morbihan]] i [[Bretagne]], med om lag 50&nbsp;000 innbyggjarar. Han vart grunnlagd for over 2000 år sidan. Vannes ligg i [[Morbihanbukta]] der elva [[elva Vannes|Vannes]] munnar ut i sjøen. == Historie == I antikken stod innbyggjarane i dagens Vannes, [[galliske venetarar]] (''veneti''), imot den [[Romarriket|romerske]] invasjonen leia av [[Julius Cæsar]]. Desse innbyggjarane var med på å inspirere til stamma ein følgjer i teikneserien [[Asterix]]. Venetarane var òg flinke sjømenn, og hadde handelsband med [[øya Storbritannia|Storbritannia]] og Midtausten.<ref name=Cunliffe>{{cite book|last1=Cunliffe|first1=Barry|title=Britain and the continent: networks of interaction. A Companion to Roman Britain|date=2008|publisher=John Wiley & Sons|pages=1–11}}; {{cite web|last1=Balter|first1=Michael|title=DNA recovered from underwater British site may rewrite history of farming in Europe|url=http://news.sciencemag.org/archaeology/2015/02/dna-recovered-underwater-british-site-may-rewrite-history-farming-europe?intcmp=highwire|website=Science News|publisher=Science|accessdate=16 March 2015}}; {{cite book|last1=Cunliffe|first1=Barry|title=Britain and the continent: networks of interaction." A Companion to Roman Britain|date=2008|publisher=John Wiley & Sons|isbn=9780470998854|pages=528|url=http://books.google.com/books?id=PPfZCqRytugC&dq=Cotentin+Peninsula+trade+Isle+of+Wight&lr=&source=gbs_navlinks_s|accessdate=16 March 2015}}</ref> Cæsar såg at han måtte dominere dei omliggande sjøområda om han nokon gong skulle legge dei under seg. Han allierte seg med nabostamma [[namnete]] (som har gjeve namn til byen [[Nantes]]) for å oppnå denne fordelen, og klarte å erobre byen i [[56 f.Kr.]] Venetarane blei drepne eller selde som slavar. Under romersk styre var Vannes kjend som '''Darioritum'''. [[Bispedømet Vannes]] vart oppretta på 400-talet. Rådet i Vannes vart halde her i [[461]]. Frå 400- til 600-talet slo [[britonarar]] frå Storbritnnia seg ned her som følgje av det [[den angelsaksiske busettinga av Storbritannia|angelsaksiske inntoget på øya]]. Dei gjenverande gallarane blei assimilerte i denne bretonske folkesetnaden. På [[bretonsk]] blei byen kjend som '''Gwened'''. Den første historiske herskaren av Vannes var [[Waroch]], som døyde på midten av 500-talet. ==Kjelder== {{refstart}} {{refslutt}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Vannes|Vannes]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 27. oktober 2015.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Vannes}} * [http://france-for-visitors.com/brittany/south/vannes.html Reiseguide for Vannes] * [http://www.somerset3d.co.uk/logos%20&%20pictures/town%20&%20village%20pages/france/vannes.htm Tredimensjonale bilete av Vannes] * [http://catholique-vannes.cef.fr/ Bispedømet Vannes] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Morbihan]] [[Kategori:Byar i Frankrike]] [[Kategori:Byar i Bretagne]] gcwsgsuwjs93dkkld1ag9yrim3ewv46 0 64462 3398368 3398169 2022-08-12T08:31:13Z Ranveig 39 /* Bakgrunnsstoff */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Tyskland |offisielt_namn = Kassel |bilet_horisont = Kassel Schloss WAllee f Herkules f w.jpg |bilettekst = Wilhelmshöher Allee |bilet_byvåpen = Coat of arms of Kassel.svg |delstat = Hessen |region = [[Regionen Kassel|Kassel]] |landkreis = [[Kreisfri by]] |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = [[1862]] |totalareal = 106,79 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar_kjelder = |innbyggjarar_totalt = 198&nbsp;589 |folketettleik = 1&nbsp;812 |latd=51 |latm=19 |lats=0 |longd=9 |longm=30|longs=0 |høgd = 139 |postnummer =34117-34134 |retningsnummer =0561 |bilnummer =KS |nettstad = www.kassel.de }} '''Kassel''' (fram til 1926 offisielt '''Cassel''') er ein by i [[Tyskland]] ved elva [[elva Fulda|Fulda]] nord i [[delstatar i Tyskland|delstaten]] [[Hessen]] med om lag 200&nbsp;000 innbyggjarar. Byen ligg ved ei av dei to kjeldene til elva [[Weser]]. Han er det administrative setet i [[Regierungsbezirk|regionen]] [[Regionen Kassel|Kassel]] == Historie == Namnet på byen har opphav i det antikke ''Castellum Cattorum'', eit slott bygd av den germanske stamma [[catti]], som budde her i [[Romarriket|romartida]]. Kassel vart først nemnd i [[913]], som ein stad der to dokument vart signert av kong [[Konrad I]]. Staden vart kalla ''Chasella'' og var ei festning ved ei bru over elva Fulda. Eit dokument frå 1189 viser at Kassel hadde byrettar, men datoen han fekk desse rettane er ukjend. [[Fil:Kassel-merian.jpg|mini|venstre|Kart over Kassel i 1648.]] I [[1567]] vart landgrevskapet Hessen, som fram til då hadde senter i [[Marburg]], delt mellom fire søner, der [[Hessen-Kassel]] vart ein av statane. Kassel vart hovudstad og senter for [[kalvinisme|kalvinistisk]] [[protestantisme]] i Tyskland. Kraftige festningsverk vart bygd for å verne protestantane mot katolske fiendar. I [1685 vart Kassel tilfluktsstad for 1&nbsp;700 [[hugenottar]] som busette seg i den nye bydelen Oberneustadt. Landgreve Karl, som var ansvarleg for denne humanitære gjerninga, gav òg ordre om å byggje «Oktogon» og «Orangerie». Seint på 1700-talet vart grevskapet berykta for å selje leigesoldatar ([[hessarar]]) til den britiske krona for å hjelpe til under [[den amerikanske revolusjonen]] og for å finansiere bygginga av palass og landgreven sin overdådige livsstil. Tidleg på 1800-talet budde [[Grimm-brørne]] i Kassel og samla saman og skreiv sine mest kjende [[eventyr]]. I 1803 vart landgrevskapet forfremma til eit kurfyrstedøme. Kort tid etter vart området annektert av [[Napoleon I]] og [[Frankrike]], og i [[1807]] vart han hovudstad i det kortvarige [[Kongedømet Westfalen]] under Napoleon sin bror [[Jérôme Bonaparte|Jérôme]]. Kurfyrstedømet vart gjenoppretta i 1813. [[Fil:Kassel-orangerie-von-schoene-aussicht-v-no.jpg|mini|venstre|Orangerie]] Sidan dei valde [[Austerrike]] si side under [[den austerriksk-prøyssiske krigen]] vart fyrstedømet annektert av [[Preussen]] i 1866. Den prøyssiske administrasjonen slo saman [[Hertugdømet Nassau|Nassau]], [[Frankfurt]] og Hesse-Kassel til den nye prøyssiske provinsen [[Hesse-Nassau]]. Kassel utvikla seg kort tid etter til eit stort industrisenter, og vart eit viktig jernbaneknutepunkt. I 1870, etter [[slaget ved Sedan]], vart [[Napoleon III]] send som fange til slottet Wilhelmshöhe ovanfor byen. Under [[den andre verdskrigen]] låg ein underleir frå [[Dachau konsentrasjonsleir]] her. Dette gav [[slave]]arbeidarar for [[Henschel]]. Natt til 23. oktober 1943 øydela 569 [[Storbritannia|britiske]] bombefly Kassel, og om lag 90&nbsp;% av bysentrumet. 10&nbsp;000 innbyggjarar mista livet og 150&nbsp;000 vart heimlause i ein kraftig [[brannstorm]] som oppstod. Åtaket vart utført med krigslist, der ein først gjekk til åtak på [[Frankfurt am Main]] i om lag fem minutt før ein heldt fram mot Kassel. Dei fleste som omkom var sivile eller skada soldatar på lokale sjukehus, medan våpenfabrikkane stort sett stod uskada. Britane introduserte her [[Operasjon Corona]] for å forvirre dei tyske kampflya, noko som gjorde toktet til ein stor suksess for britane, medan den regionale [[Gauleiter]], [[Karl Weinrich]] vart fjerna frå posisjonen sin kort tid etter og erstatta av [[Karl Gerland]]. [[Den amerikanske hæren]] erobra Kassel 3. april 1945. Kort tid etter krigen vart byen bygd opp att, men lite av han slik han såg ut før krigen. Berre eit par historiske bygningar vart rekonstruert, medan resten vart bygd opp med bygningar i 1950-talsstil. == Kjelder == {{reflist}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Kassel|Kassel]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. juni 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Kassel}} * [http://www.stadtpanoramen.de/en/kassel/kassel.html Panoramabilete av Kassel] {{wikivoyage|Kassel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Tyskland]] [[Kategori:Byar i Hessen]] djxrre8wmyuksu5z2i04j1nq1cfa8us 0 65189 3398399 3270748 2022-08-12T10:52:16Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Slovakia |offisielt_namn = Bratislava |kallenamn = Den vakre ved Donau, Store vesle byen |bilet_horisont = Bratislava Panorama R01.jpg |bilettekst = Gamlebyen i Bratislava |bilet_flagg = Flag of Bratislava.svg |bilet_byvåpen = Coat of Arms of Bratislava.svg |kraj = Bratislava kraj |leiar_tittel = Borgarmeister |leiar_namn = Andrej Ďurkovský |etablert_tittel = Først nemnd i |etablert_dato = [[907]] |totalareal = 367.58 |areal_urbant = 853.15 |areal_omegn = 2053 |innbyggjarar_i_år = 2010 |innbyggjarar_totalt = 432.801 |innbyggjarar_omegn =616578 |innbyggjarar_urbant = 546300 |latd=48 |latm=8 |lats=41 |longd=17 |longm=6 |longs=46 |høgd = 126 - 514 |postnummer = 8XX XX |retningsnummer = 421-2 |bilnummer = BA |nettside = [http://www.bratislava.sk/ www.bratislava.sk] }} '''Bratislava''' er hovudstaden og den største byen i [[Slovakia]].<ref name="stats2006">{{cite web |publisher=Statistisk sentralbyrå i Slovakia|url=http://portal.statistics.sk/showdoc.do?docid=6772 |title=Folketal 31. desember 2006|date=23. juli 2007}}</ref> Her er det om lag 430&nbsp;000 innbyggjarar (2009). Byen ligg heilt sørvest i landet, rett ved grensa til [[Austerrike]] og [[Ungarn]]. Byen er delt i to av [[Donau]]. Bratislava og [[Wien]] er dei to hovudstadane i Europa som ligg nærast kvarandre, mindre enn 60&nbsp;km. Bratislava er det politiske, kulturelle og økonomiske senteret i Slovakia. Den slovakiske presidenten sit her i lag med parlamentet og andre greiner av regjeringa. Her ligg fleire universitet, museum, teater, galleri og andre viktige kultur- og utdanningsinstitusjonar.<ref name="Welcomebrochure">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/VismoOnline_ActionScripts/File.aspx?id_org=700014&id_dokumenty=1059 |title=Brosjyre - Welcome to Bratislava |year=2006 |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> Mange av dei største føretaka og finansinstitusjonane har hovudkvarter i Bratislava. Historia til byen, som lenge var kjend under det tyske namnet '''Pressburg''' og det ungarske '''Pozsony''', har vore sterkt påverka av forskjellige nasjonar, nemleg [[austerrikarar]], [[tsjekkarar]], [[tyskarar]], [[ungarar]], [[jødar]] og [[slovakar]].<ref name="culturebrochure">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/VismoOnline_ActionScripts/File.aspx?id_org=700014&id_dokumenty=1080 |title=Brosjyre - Culture and Attractions |year=2006 |format=[[Portable Document Format|PDF]]}}</ref> Byen var hovudstad i [[Kongedømet Ungarn]] under [[Habsburgmonarkiet]]<ref name=NYT>{{cite web|last=Gruber|first=Ruth E.|title=Charm and Concrete in Bratislava|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9D0CE7D9103DF933A25750C0A967958260&sec=&spon=&pagewanted=1|work=[[The New York Times]]|publisher=[[The New York Times Company]]|date=10. mars 1991}}</ref> frå 1536 til 1783, og har vore heimstad for mange slovakiske, ungarske og tyske historiske personar. Det mest dominerande bygget er ''Bratislavský hrad'' - Bratislava slott - som ligg på ei høgd med utsikt over byen. Bratislava har ein gamleby med mange kulturelle institusjonar. == Namn == Bratislava fekk det noverande namnet sitt 6. mars 1919, men har vore kjend under mange andre namn på forskjellige språk gjennom historia. Det første nedskrivne namnet, på 900-talet i [[Annales Iuvavenses]], var ''Brezalauspurc''. Andre kjende alternative namn er [[tysk]]e ''Pressburg'' eller ''Preßburg'' (framleis nytta av tysktalande land i dag, hovudsakleg Austerrike, og ikkje så ofte i Tyskland), [[ungarsk]]e ''Pozsony''<ref name=NYT/> (framleis nytta i Ungarn i dag) og det tidlegare [[slovakisk]]e namnet ''Prešporok''.<ref name="Czechreview">{{cite journal |author=Peter Salner |title=Ethnic polarisation in an ethnically homogeneous town|journal=Czech Sociological Review |volume=9 |issue=2 |pages=235–246 |year=2001 |url=http://sreview.soc.cas.cz/upl/archiv/files/171_235SALNE.pdf |format=PDF|archiveurl=http://web.archive.org/web/20090318130025/http://sreview.soc.cas.cz/upl/archiv/files/171_235SALNE.pdf|archivedate=2009-03-18}}</ref> Andre namn er eller var: [[gresk]] ''Istropolis'' (tyder «Donaubyen», Donau heiter Ister på latin), [[tsjekkisk]] ''Prešpurk'', [[fransk]] ''Presbourg'', [[italiensk]] ''Presburgo'', [[latinsk]] ''Posonium'', [[kroatisk]] ''Požun''. == Historie == [[Fil:Web Biatec.jpg|mini|venstre|Ein original [[Biatec]] og etterlikninga på ein moderne 5-[[slovakisk koruna|koruna]]-mynt.]] Den første kjende busetnaden i området byrja med [[Den bandkeramiske kulturen]], rundt 5000 f.Kr. i [[steinalderen]]. Om lag år 200 f.Kr. slo dei [[keltarar|keltiske]] [[boiar|boiane]] seg ned i området og bygde ein festningsby, ein [[oppidum]], der dei prega sine eigne sølv [[mynt]]ar kalla [[biatec]].<ref>{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1005&p1=1569 |title=History - Celtic settlements|year=2005}}</ref> Området kom under [[Romarriket]] i det første hundreåret e.Kr. og fram til 300-talet, og danna ein del av forsvarssystemet [[Limes|Limes Romanus]].<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 73</ref> Romarane introduserte [[vindyrking]] for området og starta ein tradisjon som framleis finst her.<ref>{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1006&p1=1570 |title=History - Bratislava and the Romans|year=2005}}</ref> [[Slavarar|Slavarane]] kom hit mellom 400- og 500-talet under [[folkevandringstida]]<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 90</ref> Som svar på dei kraftige åtaka frå [[avarar|avarane]], gjorde dei lokale slaviske folkegruppene opprør og oppretta [[Samoriket]] (623–658), den første kjende slaviske politiske eininga. På 800-talet vart borgene i Bratislava ''(Brezalauspurc)'' og [[Devín]] ''(Dowina)'' viktige senter for dei slaviske statane [[Fyrstedømet Nitra]] og [[Stor-Mähren]].<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 95</ref> Ein har derimot ikkje funne tydelege spor etter dei to borgene som festningar i Stor-Mähren.<ref name="Encyclopedia">{{cite book | editor-last = Kristó | editor-first = Gyula | title = Korai Magyar Történeti Lexikon - 9-14. század ''(Encyclopedia of the Early Hungarian History - 9-14th centuries)''| publisher = Akadémiai Kiadó | year = 1994 | location = Budapest | pages = 128, 167| url = | doi = | id = | isbn = 963 05 6722 9}}</ref><ref>http://www.uni-bonn.de/~ntrunte/publikationen8.html#dowina_inhalt</ref> Den første skrivne kjelda som nemner byen daterer seg til år 907 og er knytt til [[slaget ved Brezalauspurc|eit slag]] der den [[Bayern|bayerske]] armeen var slått av den [[Ungarn|ungarske]]<ref name="Encyclopedia"/> og er knytt til Stor-Mähren sitt fall under åtaka til ungarane.<ref>Špiesz, «Bratislava v stredoveku», s. 9</ref> [[Fil:Bratislava (Posonium) by Matthaus Merian 1638.jpg|mini|Pressburg/Pozsony på 1600-talet]] På 900-talet vart området rundt Pressburg (som seinare vart [[grevskapet Pozsony]]) ein del av Ungarn (kalla [[Kongedømet Ungarn]] frå 1000) og vart eit viktig økonomisk og administrativt senter ved grensa til kongedømet.<ref name="middleages">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1008&p1=1572 |title=History - Bratislava in the Middle Ages |year=2005}}</ref> Denne strategiske plasseringa gjorde at byen ofte var utsett for åtak og slag, men førte òg med seg økonomisk utvikling og høg politisk status. Pozsony fekk dei første kjende byrettane i 1291 av den ungarske kongen [[Andreas III av Ungarn|Andreas III]],<ref>Špiesz, «Bratislava v stredoveku», s. 43</ref> og vart erklært ein fri kongeleg by i 1405 av kong [[Sigismund av Det tysk-romerske riket|Sigismund av Luxemburg]], som òg gav byen retten til å nytte eit eige [[byvåpen]] i 1436.<ref>Špiesz, «Bratislava v stredoveku», s. 132</ref> Kongedømet Ungarn vart slått av [[Det osmanske riket]] i [[slaget ved Mohács]] i 1526. Etter dette omleira og øydela tyrkarane Pozsony, men klarte ikkje å erobre byen.<ref>Lacika, «Bratislava», s. 30</ref> Etter framrykkingane til osmanarane i ungarske landområde, vart byen den nye hovudstaden i Ungarn i 1536, då han vart ein del av [[Habsburgmonarkiet|det habsburgske (austerrikske) monarkiet]]. Dette markerte starten på ein ny æra. Byen vart kroningsby og sete for kongar, erkebiskopar (1543), adelen og alle store organisasjonar og embete. Mellom 1536 og 1830 vart elleve kongar og dronningar krona i [[St. Martin-katedralen i Bratislava|St. Martin-katedralen]].<ref>Lacika, «Bratislava», s. 62</ref> Likevel var 1600-talet prega av anti-habsburgske opprør, kampar med tyrkarane, flaum, pest og andre katastrofar.<ref>Lacika, «Bratislava», s. 31–34</ref> [[Fil:Bratislava 1787.jpg|venstre|mini|Pozsony på ei teikning frå 1787]] Pozsony blømde på 1700-talet under regjeringstida til [[Maria Teresia av Austerrike]]<ref name=NY>{{cite web|last=Weinberger|first=Jill Knight|title=Rediscovering Old Bratislava|url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C06E5D91138F93AA25752C1A9669C8B63&sec=&spon=&pagewanted=2|work=[[The New York Times]]|publisher=[[The New York Times Company]]|date=19. november 2000}}</ref>, og vart den største og viktigaste byen i området som i dag er Slovakia og Ungarn.<ref>Lacika, «Bratislava», s. 34–36</ref> Folketalet tredobla seg og det vart bygd mange nye palass,<ref name=NY/> [[kloster]], [[våningshus]] og gater. Byen vart eit senter for det sosiale og kulturelle livet i regionen.<ref>Lacika, «Bratislava», s. 35–36</ref> Byen vart likevel mindre viktig under styret til [[Josef II av Det tysk-romerske riket|Josef II]], sonen til Maria Teresia,<ref name=NY/> særleg då [[Dei ungarske kronjuvelane|kronjuvelane]] vart ført til [[Wien]] i 1783 i eit forsøk på å styrke samhaldet mellom Austerrike og Ungarn. Mange sentrale embete flytta då til [[Buda]], i lag med ein stor del av adelen.<ref>{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1010&p1=1574 |title=History - Maria Theresa’s City |year=2005}}</ref> Dei første avisene på ungarsk og slovakisk vart trykte her, ''Magyar hírmondó'' i 1780 og ''Presspurske Nowiny'' i 1783.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 350–351</ref> På 1700-talet vart byen eit senter for den slovakiske nasjonalrørsla. Historia på 1800-talet er tett knytt til store hendingar i Europa. [[Freden i Pressburg]] mellom Austerrike og Frankrike vart signert i Pozsony i 1805.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 384</ref> [[Devín-borga]] vart lagt i ruinar av [[Napoleon I av Frankrike|Napoleon]] sine franske troppar i 1809.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 385</ref> I 1825 vart det ungarske nasjonale læringssamfunnet (dagens ungarske vitskapsakademi) grunnlagd i Pozsony med økonomisk støtte frå [[István Széchenyi]]. I 1843 vart ungarsk det offisielle språket i byen.<ref>Erzsébet Varga, «Pozsony», s. 14 (ungarsk)</ref> Som ein reaksjon på [[den ungarske revolusjonen i 1848|revolusjonane i 1848]] signerte [[Ferdinand I av Austerrike|Ferdinand V]] dei såkalla [[aprillovene]], som mellom anna avskaffa [[liveigenskap]], i [[Primatpalasset]].<ref name="Napoleon">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1011&p1=1575 |title=History - Between the campaigns of the Napoleonic troops and the abolition of bondage |year=2005 }}<br />Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 444</ref> Byen valde den ungarske sida under revolusjonen, men vart erobra av austerrikarane i desember 1848.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 457</ref> Industrien utvikla seg raskt på 1800-talet. Den første hestedregne jernbanen i Kongedømet Ungarn,<ref>{{cite web |publisher=Železničná spoločnosť Cargo Slovakia |url=http://www.zscargo.sk/en/company-profile/history/ |title=History - Austro-Hungarian Empire |date=no date |accessdate=28. mai 2008}}</ref> frå Pozsony til [[Svätý Jur]] ''(då Szentgyörgy)'', vart bygd i 1840.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 426–427</ref> Ei ny linje til Wien med [[damplokomotiv]] opna i 1848, og ei linje til [[Pest i Ungarn|Pest]] i 1850.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 451</ref> Mange nye industri-, finans- og andre institusjonar vart grunnlagde, som til dømes den første banken i dagens Slovakia, som vart grunnlagd i 1842.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 1», s. 430</ref> Den første permanente brua over Donau, [[Starý most i Bratislava|Starý most]], vart bygd i 1891.<ref>Lacika, «Bratislava», s. 41</ref> [[Fil:Apollo bombing damage.jpg|mini|[[Dei allierte under den andre verdskrigen|Allierte]] bombarderte [[Slovnaft|Apolloselskapet]] sitt industriverk i Bratislava, september 1944]] Etter [[den første verdskrigen]] og opprettinga av [[Tsjekkoslovakia]] den 28. oktober 1918, vart byen innlemma i den nye staten, trass i motvilje hos innbyggjarane.<ref name = "peyqxj">Lacika, «Bratislava», s. 42</ref> Den dominerande ungarske og tyske folkesetnaden prøvd å hindre at byen vart annektert av Tsjekkoslovakia, og erklærte han ein friby. [[Den tsjekkoslovakiske legionen]] okkuperte byen 1. januar 1919 og gjorde han så ein del av Tsjekkoslovakia..<ref name = "peyqxj"/> Byen vart sete for slovakiske politiske organ og organisasjonar og var hovudstad i Slovakia 4. februar.<ref>{{cite book|author=Tibenský, Ján et al.|title=Slovensko: Dejiny|publisher=Obzor|year=1971|location=Bratislava}}</ref> Den 12. februar 1919 starta dei tyske og ungarske innbyggjarane opprør mot den tsjekkoslovakiske okkupasjonen, men den tsjekkoslovakiske legionen opna eld mot dei forsvarslause demonstrantane.<ref>Marcel Jankovics, «Húsz esztendő Pozsonyban», s. 65-67 (ungarsk)</ref> Den 27. mars 1919 vart namnet ''Bratislava'' innført offisielt for første gong.<ref>{{cite web |publisher=City of Bratislava|url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1012&p1=1576 |title=History - First Czechoslovak Republic |year=2005}}</ref> Etter at den ungarske armeen trekte seg tilbake, flykta dei mange ungarane, eller dei vart kasta ut.<ref>{{cite web |publisher= |url=http://www.tankonyv.sk/detail.php?chron=1&theme=4 |title=History of Hungarians in the first Czechoslovak Republic (1918-1919 section) |year=2008}}</ref> og tsjekkarar og slovakar tok husa deira og flytte til Bratislava. Utdanninga på ungarsk og tysk vart kraftig redusert.<ref>{{cite web |publisher= |url=http://www.tankonyv.sk/detail.php?docid=93 |title=History of Hungarians in the first Czechoslovak Republic |year=2008}}</ref> I 1930-åra var den ungarske folkesetnaden i Bratislava redusert til 15,8 %. I 1938 annekterte [[Nazi-Tyskland]] nabolandet Austerrike i [[Anschluss]] og seinare same året annekterte dei det framleis sjølvstendige [[Petržalka]] og Devín på etnisk grunnlag.<ref name="WWII"/><ref>Kováč et al., «Bratislava 1939–1945», s. 16–17</ref> Bratislava vart erklært hovudstaden i [[Den slovakiske republikken (1939–1945)|den første slovakiske republikken]] den 14. mars 1939, men staten kom raskt inn under nazistane si påverknad. I 1941–1942 og 1944–1945 dreiv dei nye slovakiske styresmaktene bort dei om lag 15&nbsp;000 jødane i Bratislava,<ref>Lacika, «Bratislava», s. 43. Kováč et al., «Bratislava 1939–1945», s. 174–177</ref> og dei fleste av dei vart send til [[konsentrasjonsleir]]ar.<ref name="post-war">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1015&p1=1579 |title=History - Post-war Bratislava |year=2005}}</ref> Bratislava vart bombardert av [[dei allierte under den andre verdskrigen|dei allierte]], som var okkupert av tyske troppar i 1944, og til slutt teken av den [[Sovjetunionen|sovjetiske]] [[den raude armeen|raude armeen]] den 4. april [[1945]].<ref name="WWII">{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1014&p1=1578 |title=History - Wartime Bratislava |year=2005}}</ref><ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 2», s. 300</ref> Mot slutten av den andre verdskrigen vart dei fleste tyske innbyggjarane i Bratislava evakuert av dei tyske styresmaktene. Nokre få kom tilbake etter krigen, men vart driven bort igjen etter [[Beneš-dekreta]].<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 2», s. 307–308</ref> [[Fil:Slavin memorial, Bratislava.jpg|mini|venstre|[[Slavín]]-krigsminnesmerke for dei falne soldatane under frigjeringa av Slovakia i den andre verdskrigen]] Etter at [[kommunistpartiet i Tsjekkoslovakia|Kommunistpartiet]] tok makta i Tsjekkoslovakia i februar 1948, vart byen ein del av [[Austblokka]]. Nye område vart innlemma i byen, og folketalet voks kraftig, og vart 90 % slovakisk. Store bustadområde med høge bustadblokker, som dei i Petržalka, vart bygd. Kommuniststyret bygde òg store, flotte byggverk som brua ''[[Nový Most]]'' og hovudkvarteret for [[Slovenský rozhlas|slovakisk radio]]. Etter det mislukka [[Prahavåren|tsjekkoslovakiske forsøket]] på å styrte kommunistregimet, vart byen okkupert av troppar frå [[Warszawapakta]]. Kort tid etter vart byen hovudstad i [[Den slovakiske sosialistrepublikken]], ein av to statar i det føderaliserte Tsjekkoslovakia. Dissidentar i Bratislava føresåg fallet til kommunismen med [[stearinlysdemonstrasjonen i Bratislava]] i 1988 og byen vart eit av dei fremste sentera under den anti-kommunistiske [[fløyelsrevolusjonen]] i 1989.<ref>Kováč et al., «Kronika Slovenska 2» s. 498</ref> I 1993 vart byen hovudstad i det nye Slovakia etter oppløysinga av Tsjekkoslovakia.<ref>{{cite web |publisher=City of Bratislava |url=http://www.visit.bratislava.sk/en/vismo/dokumenty2.asp?id_org=700014&id=1016&p1=1580 |title=History - Capital city for second time |year=2005}}</ref> I 1990-åra og tidleg på 2000-talet har økonomien til byen auka kraftig på grunn av utanlandske investeringar. Den blømande byen har vore vertskap for fleire viktige kulturelle og politiske hendingar. == Bakgrunnsstoff == * [http://www.bratislava.sk Nettstaden til Bratislava] * [http://www.bkis.sk/index.php?lang=en Bratislava kultur- og informasjonssenter] {{wikivoyage|Bratislava}} * [http://www.bratislavaguide.com Reiseguide til Bratislava] * [http://www.imhd.sk/ba/?lang=en Offentleg transport i Bratislava] * [http://lamer.yw.sk/webkamery/svk-bratislava.php Webkamera] * [http://www.bratislava-photos.com Bilete frå Bratislava] * [http://www.ba.foxy.sk/ Historiske og nye bilete] == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:en:Bratislava|Bratislava]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. april 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Donau}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Bratislava| ]] [[Kategori:Byar i Slovakia]] [[Kategori:Hovudstader i Europa]] [[Kategori:Byar ved Donau]] [[Kategori:Utvalde artiklar 2013]] iaerur5d70g6ucrhk2clhi42y8ikhlq 0 66387 3398432 3050790 2022-08-12T11:57:54Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki :''For kyrkja med same namn i Selje i Nordfjord, sjå [[Leikanger kyrkje i Selje|Leikanger kyrkje i Nordfjord]].'' :''For kyrkja med same namn i Leikanger i Sogn, sjå [[Leikanger kyrkje i Sogn]].'' {{koord|62|14|57|N|5|46|54|E|type:landmark|vising=tittel}} {{Infoboks kyrkje | namn = Leikanger | bilete = Leikanger_church.JPG | innvigd = 1873 (opphavleg 1807) | endringar = 1960 | kyrkjesamfunn = [[Den norske kyrkja]] | bispedøme = [[Møre bispedømme|Møre]] | prosti = [[Søre Sunnmøre prosti|Søre Sunnmøre]] | prestegjeld = | fellesråd = [[Herøy på Sunnmøre|Herøy]] | sokn = [[Leikanger på Sunnmøre|Leikanger]] | kyrkjegard = Ved kyrkja | type = [[Åttekantkyrkje]] | arkitekt = [[Elling Olsson Valbø]] | teknikk = laft | materiale = Tre | takryttar = Midt over skipet | preikestol = Frå 1642 | altartavle = Av Arne Kinsarvik 1948 (kopi etter original som er i [[Bergen museum]]) | sitjeplassar = 380 }} '''Leikanger kyrkje''' er ei [[oktogon|åttekanta]] trekyrkje på [[Leikong]] i [[Herøy på Sunnmøre|Herøy]] kommune i [[Møre og Romsdal]] fylke. Kyrkja stod opphavleg på [[Sjøholt]] i [[Ørskog]], der ho hadde stått frå 1807, og vart flytt til Leikong i 1872. Den seinare eidsvollsmannen [[Elling Olsson Valbø]] stod bak kyrkja frå Ørskog. [[J.F.L. Dreier]]s bilete frå 1826 viser kyrkjebygget då det stod på Sjøholt, men Dreiers fantasifulle teikning framstiller bygget som ei krosskyrkje. Siste gudstenesta på Sjøholt vart halde 7. april 1872. Deretter vart kyrkja plukka ned og frakta med båt til Leikong. Ørskog fekk 750 specidalar for bygget. Før året var omme var kyrkja reist på dei ny tuftene på Leikong, 26. januar 1873 vart kyrkja på Leikogn vigsla. Bygget var først tekt med spon, nokre år seinare kom det skifter fordi spona ikkje held.<ref>Grimstad, Arnljot (2012): Korleis det kom kyrkje på Leikong. ''Årsskrift 2012'', Ørskog historielag, hefte nr 22.</ref> Tårnet var først sett opp over [[våpenhus]]et, men vart flytta tilbake til sin opphavlege plass midt på taket ved restaureringa i 1960. Frå Sjøholt kom ei inngangsdør og preikestolen frå 1642 med. Preikestolen er dekorert med utskjeringar. Altartavlen er ved [[Bergen Museum]], men i 1948 fekk Leikong ein kopi som er sett opp i kyrkja. Kyrkja har 380 sitjeplassar. ==Bilete== <gallery> File:Altar Leikong.JPG|Alteret i kyrkja. File:Altartavle Lekong.JPG|Altertavla. File:Preikestol Leikong.JPG|Preikestolen er dekorert med [[dei sju dygdene]]. File:Preikestol_Leikong2.JPG|Detalj av preikestolen </gallery> == Kjelder == * [http://www.heroy.kommune.no/source/inter/etat/etat_info.asp?etat=64&mid=979 Nettstaden til Herøy kommune: «Leikanger kyrkje»][http://web.archive.org/web/20070928073547/http://www.heroy.kommune.no/source/inter/etat/etat_info.asp?etat=64&mid=979 Arkivert utgåve] * Redaktør: Alf Henry Rasmussen &ndash; ''Våre kirker : norsk kirkeleksikon''. Vanebo Forlag, Kirkenær 1993. ISBN 82-7527-022-7 {{referansar}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.xn--kyrkjesk-c5a.no/kirker/Leikanger-kyrkje-Heroey Om Leikanger kyrkje i Kyrkjebyggdatabasen] * [http://digitaltmuseum.no/things/litografi/NF/NF.14682-016 JFL Dreiers bilete frå 1826 på Digitalt Museum] * {{kulturminne|84923}} {{Kyrkjer i Søre Sunnmøre prosti}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kyrkjer i Herøy i Møre og Romsdal]] [[Kategori:Kyrkjer i Søre Sunnmøre prosti]] [[Kategori:Norske kyrkjer frå 1800-åra]] [[Kategori:Åttekanta kyrkjer i Noreg]] [[Kategori:Kulturminne i Herøy i Møre og Romsdal]] f8hp4con2nwziuma11mk462xeaurmbi 0 66594 3398376 3260519 2022-08-12T08:36:40Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |bilete =Pontikonisi.jpg |bilettekst =Den vesle øya Pontikonísi i bakgrunnen med klosteret Vlakhernón føre. |kart = 2011 Dimos Kerkyras.png |lokalt namn = Κέρκυρα |lokalt namn språk =gresk språk |stad = [[Det joniske havet]] |koordinatar={{koord|39|37|N|19|49|E|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe = [[Dei joniske øyane]] |areal = 580 |høgaste punkt = [[Pandokrátor]] |høgd = 906 |land = Hellas |land administrativ inndeling tittel= [[Periferi i Hellas|Periferi]] <br /> [[Periferieining i Hellas|Periferieining]] |land administrativ inndeling = [[Periferien Dei joniske øyane|Dei joniske øyane]] <br /> [[Periferieininga Kérkyra|Kérkyra]] |land største by =[[Kérkyra by]] |land største by folketal=24&nbsp;838 |folketal = 102&nbsp;071 |folketal år =2011<ref name=Folketeljing_rev>[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/resident_population_census2011rev.xls Folketeljing 2011, revidert]</ref> |folketettleik =167,1 }} '''Kérkyra''' eller '''Korfu''' ([[gresk]] ''Κέρκυρα'', i antikken ''Κέρκυρα'' eller ''Κόρκυρα'', [[italiensk]] ''Corfu'' (òg nytta på mange andre språk)) er ei øy i [[Det joniske havet]] i [[Hellas]]. Ho ligg utanfor kysten av [[Ípiros]] og [[Albania]], og mellom øya og fastlandet går det eit 3 til 23&nbsp;km breitt sund. Kérkyra, saman med dei tre småøyane [[Erikoússa]], [[Mathráki]] og [[Othoní]] i nordvest, er frå 2019 delt inn i tre [[Kommunar i Hellas|kommunar]]: [[Nord-Kérkyra]], [[Sentral-Kérkyra og dei diapontiske øyane]] og [[Sør-Kérkyra]].<ref name="Kallikratis-endring">[http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wFqnM3eAbJzrXdtvSoClrL87TVLbP6RgP3tIl9LGdkF53UIxsx942CdyqxSQYNuqAGCF0IfB9HI6qSYtMQEkEHLwnFqmgJSA5WIsluV-nRwO1oKqSe4BlOTSpEWYhszF8P8UqWb_zFijAlpmO2Qz8iIx4z6VnSIwLFqCH2wDYcYTJGqv4Na3OZv Endringar i Kallikratis-reforma]</ref> Dei høyrer administrativt til under [[periferieining i Hellas|periferieininga]] [[Periferieininga Kérkyra|Kérkyra]] i [[Periferi i Hellas|periferien]] [[Periferien Dei joniske øyane|Dei joniske øyane]], som òg omfattar periferieininga kommunen [[Paxí]].<ref name="Kallikratis">[http://web.archive.org/web/20101122132403/www.delino.gr/N38522010_KALLIKRATIS_FEKA87_07062010.pdf Kallikratis-reforma]</ref> Hovudbyen på øya og i periferieininga er [[Kérkyra by]]. Her ligg mellom anna [[Det joniske universitetet]]. Øya har ei rik historie, samanvoven med den greske historia heilt frå [[gresk mytologi|mytologisk tid]]. Det greske namnet Kérkyra er knytt til to mektige symbol på vatn: havguden [[Poseidon]] og [[Asopos]], ei viktig elv på det greske fastlandet. I følgje mytane skal Poseidon ha forelska seg i den vakre nymfa [[Korkyra]], dottera til Asopos og elvenymfa [[nymfa Metope|Metope]], og bortførte ho, som var ein vanleg handling for gudar på denne tida. Poseidon førte ho til øya, som enno ikkje hadde namn. Han tilbaud seg å kalla øya opp etter ho, og namnet utvikla seg etter kvart til Kérkyra. Saman fekk dei barnet Faiax, som innbyggjarane på øya skal ha vore kalla opp etter: Faiakarar (på latin ''Phaeacius''). Dette namnet har ikkje vore brukt sidan [[Homer]]s tid. Historia om øya er full av slag og erobringar, noko som har sett djupe spor i alle borgene og festningane på strategiske stader rundt om på øya. To av desse festningane ligg rundt byen. Det er den einaste byen i Hellas som er omgjeve av to festningar på denne måten, og den vert derfor offisielt kalla ein ''Kastrópoli'' (Festningsby) av den greske regjeringa.<ref name="History of Corfu from Corfu City Hall website">[http://www.corfu.gr/en.htm Offisiell nettside]</ref> I [[2007]] vart gamlebyen i Kérkyra by ein del av [[UNESCO]] si [[verdsarv]]liste.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/asia-pacific/6248244.stm BBC-nyhende om UNESCO]</ref> ==Administrativ inndeling== [[Fil:2019 New Municipalities Kerkyra.svg|mini|Dei tre kommunane vart danna i 2019 ved at ein delte opp den tidlegare kommunen Kérkyra.<ref name="Kallikratis-endring" /> {{legend|#FFAAAA|[[Nord-Kérkyra]]}} {{legend|#AAFFAA|[[Sentral-Kérkyra og dei diapontiske øyane]]}} {{legend|#AAAAFF|[[Sør-Kérkyra]]}}]] Den noverande kommunestrukturen kom til i 2019 gjennom ein revisjon av den store kommunereforma i 2011,<ref name="Kallikratis-endring" /> då ein hadde slått saman alle dei tidlegare kommunane på Kérkyra og [[dei diapontiske øyane]] i nordvest til ein kommune, med dei 15 tidlegare kommunane som [[kommunaleiningar i Hellas|kommunaleiningar]].<ref name="Kallikratis"/> Dei tre nye kommunane er: *[[Nord-Kérkyra]] med kommunaleiningane ** [[Ájos Jeórjos på Kérkyra|Ájos Jeórjos]] ** [[Esperíes]] ** [[Thináli]] ** [[Kassopéa]] *[[Sentral-Kérkyra og dei diapontiske øyane]] med kommunaleiningane ** [[Kérkyra by]] ** [[Akhíllio]] ** [[Féakes]] ** [[Paleokastrítsa]] ** [[Parélii]] :og småøyane :* [[Erikoússa]] :* [[Mathráki]] :* [[Othoní]] *[[Sør-Kérkyra]] med kommunaleiningane ** [[Korissía]] ** [[Levkímmi]] ** [[Melitiís]] == Geografi == [[Fil:Corfu town centre bgiu.jpg|mini|venstre|Ein del av gamlebyen sett ovanfrå]] [[Fil:Corfu topographic map-en.svg|mini|Kart over Kérkyra. Øyane rundt er Erikoúsa i nordvest, Othoní i vest-nordvest og Mathráki i vest på eine sida, og Paxí og Andípaxi på søraustsida. I nordaust (til høgre) ligg eit smalt sund mellom øya og den albanske kysten. Den grå linja på kartet viser grensa mellom Hellas og Albania.]] Namnet Corfu er ein italiensk variant av det [[Austromarriket|austromerske]] Κορυφώ (Koryfō), som tyder «byen ved toppane», som igjen kjem av det greske Κορυφαί (Koryfai), som tyder «fjelltopp» og som viser til dei to toppane som festningane står på rundt byen.<ref name="History of Corfu from Corfu City Hall website"/> Øya er om lag 60&nbsp;km lang og på det breiaste 30&nbsp;km. Arealet er om lag 580&nbsp;km². To høge fjellkjeder deler øya i tre område, der det nordlege er fjellkledd, det sentrale område meir bølgjande og det sørlege området er lågtliggande. Den viktigaste av dei to kjedene er Pandokrátor (Παντοκράτωρ) som strekkjer seg frå aust til vest mellom kappa Ájos Ángelos og Ájos Stéfanos, og er kalla opp etter den høgaste toppen i fjellkjeda. I den andre fjellkjeda er Áji Déka høgast. Heile øya består av forskjellige [[kalkstein]]sformasjonar. Ein har strender i Ájos Górdios, [[Koríssilagunen]], Ájos Jeórjos, Marathiá, Kassiópi, Sidári, Róda, Paleokastrítsa og fleire andre stader. Kérkyra ligg nær forkastinga [[Kefaloniá]] og vert derfor stundom råka av jordskjelv. ==== Kyst og strender ==== Kystlinja er om lag 217&nbsp;km inkludert nes. Det høgaste punktet er [[Pantokrátor]] (906 m), og det nest høgaste er [[Stravoskiádi]] (849 m). Av nes og oddar finn ein Ajía Ekateríni og Drástis i nord, Levkímmi og Asprókavos i søraust og Megakhóro i sør. Midt i [[Gouviábukta]] ligg det ei øy, som strekkjer seg langs det meste av austkysten av øya. Øya vert kalla [[Vído]] eller Ptykhío. ==== Flora ==== [[Homer]] nemner sju planter på Kérkyra: villoliven, oljeoliven, [[pære]], [[granateple]], [[eple]], [[fiken]] og [[druer]]. Av desse er i dag eple- og pæretre utbreidd på øya, i tillegg til [[kumquat]], [[mispel]] og [[fikenkatus]]. Somme stader veks det òg [[banan]]er. Andre planter er [[myrt]], [[jordbærtre]], [[laubærtre]] og [[kristtorn]]. ==== Jordbruk ==== Øya har igjen vorte ei viktig anløpshamn og har ein omfattande handel med olivenolje. [[Fil:Kerkyra Dimarheio.jpg|mini|venstre|Rådhuset på Kérkyra]] === Gamlebyen === Byen [[Kérkyra by|Kérkyra]] ligg på ein brei del av halvøya. Gamlebyen har vakse fram mellom festningsverka, der kvar einaste meter var verdifull, og består av ein labyrint av smale brusteinsgater. Desse gatene vert kalla «kantounia» (gresk: καντούνια) og mange av dei er for smale for køyretøy. Det ligg ein promenade ved sjøen mot Garítsabukta (Γαρίτσα), i tillegg til ein vakker [[esplanade]] mellom byen og festingen kalla «Listón» (gresk: Λιστόν) der ein finn restaurantar og kaféar. == Historie == === Tidleg historie === I følgje dei lokale segnene var Korkyra (Κόρκυρα) den [[homer]]ske øya [[Skheria]] (Σχερία), og dei første innbyggjarane var faiakarane (Φαίακες). På eit tidspunkt vart uansett øya kolonisert med folk frå [[Korint]], men det ser ut til at folk frå [[Eretria]] busette seg her på eit tidlegare tidspunkt. Plasseringa til Kérkyra gjorde ho til eit glimrande utgangspunkt for handel mellom Hellas og resten av vesten, noko som førte til raskt vekst, kanskje påverka av andre innbyggjarar enn korintarar, som var ganske fiendtleg innstilt mot moderbyen. Tidleg på 600-talet oppstod dei første slaga mellom dei to flåtane, noko som var det første marine slaget i gresk historie (omkring 664 fvt.) Det heile enda med at den korintiske tyrannen [[Periandros]] (Περίανδρος) erobra øya. Øya fekk derimot snart tilbake sjølvstende sitt og gav seg fullstendig til handelsforhold. Under den [[Persia|persiske]] invasjonen i [[-480|480 fvt]] hadde Kérkyra den nest største greske flåten (60 skip), men tok ikkje aktivt delt i krigen. I [[-435|435 fvt.]] var øya igjen i konflikt med Korint og søkte assistanse hos [[Athen]]. Denne nye alliansen var ein av årsakene til [[den peloponnesiske krigen]] der Kérkyra vart nytta som marinebase av athenarane, men medverka lite med sin eigen flåte. Under felttoget mot [[Sicilia]] fungerte Kérkyra som forsyningsbase for athenarane. Athenarane prøvde fleire gongar å innføre [[oligarki]] på Kérkyra, slik at ho på den måten vart ein del av Athen, men mislukkast ved tre høve. Etter det tredje tilfellet trekte Kérkyra seg frå krigen mot sicilianarane. I [[-375|375 fvt.]] vart Kérkyra igjen med i ein athensk allianse, og to år seinare vart ho omleira av [[Sparta]]. Dei klarte derimot å holde ut fram til dei fekk hjelp utanfrå. I den [[hellenistisk]]e perioden var Kérkyra utsett for åtak frå fleire sider. I [[-303|303 fvt.]] etter ei omleiring av [[Kassander]] som ikkje førte fram, vart øya erobra ein kort periode av general [[Kleonymos]] frå Sparta, men fekk tilbake sjølvstende sitt før ho vart erobra på ny av [[Agathokles]]. Han gav Kérkyra som medgift til dotter si [[Lanassa]] då ho gifta seg med [[Pyrrhus av Epiros|Pyrrhus]], konge av [[Epiros]]. Øya vart så medlem av den epirotiske alliansen. Det var kanskje då at busetnaden Kassiope vart grunnlagd for å fungere som base for kongen av Epiros sine ekspedisjonar. Øya vart verande under epirotisk kontroll fram til [[-255|255 fvt.]] då [[Alexander II av Epiros|Alexander]], den siste kongen av Epiros, døydde. Ho vart så teke av [[illyria|illyriske]] sjørøvarar og i [[-229|229 fvt.]] vart ho ein del av [[Den romerske republikken]]. Romarane gjorde Kérkyra til ein marinebase og gav ho status som fri stat. I [[-31|31 fvt.]] var ho base for keisar [[Augustus]] då han kjempa mot [[Marcus Antonius]]. === Mellomalderen === [[Fil:Corfu citadel.jpg|mini|venstre|Nordsida av den gamle festninga om kvelden.]] Då [[Nikopolis]] vart grunnlagd søraust for Kérkyra vart øya i lang tid uviktig. Då [[normannarar|normannarane]] danna kongedømet på Sicilia og den italienske marinen vart styrkt, vart øya igjen utsett for fleire åtak. I [[1081]]-[[1085]] vart ho halde av [[Robert Guiscard]], i [[1147]]-[[1154]] av [[Roger II av Sicilia]]. Då Austromarriket braut saman vart ho okkupert av [[Genova|genuesiske]] kaparar ([[1197]]-[[1207]]) som igjen vart drive bort [[Venezia|venetianarane]]. I [[1214]]-[[1259]] gjekk ho til dei greske [[despotane av Epiros]], og i [[1267]] til det [[napoli]]tanske huset [[Anjou]]. Det svake styret til Anjou førte til at mange gjorde plyndringstokt på Kérkyra, og i [[1386]] vart dei verna av [[Venezia]], som formelt tok over øya i [[1401]]. ==== Tyrkarane ==== Kérkyra vart verande under Venezia fram til [[1797]], men med omleiringar i [[1537]], [[1571]], [[1573]] og [[1716]] prøvde [[det osmanske riket|osmanarane]] å ta øya, men kvar gong heldt venetianske festningsverka stand. Dei sterke festningsverka rundt om på øya gjorde at osmanarane aldri klarte å ta øya, og Kérkyra vart derfor den siste frie greske bastion fram til [[Konstantinopel]]s fall. ===== Tidleg kontakt ===== Tyrkarane gjorde tidleg forsøk på å ta øya, første gong i [[1431]] då tyrkiske troppar under Ali Bey gjekk i land på øya. Dei prøvde å ta borga og plyndra dei omliggande områda, men vart driven bort.<ref name="History of Corfu">[http://www.corfuweb.gr/gb-history6.htm Kérkyra si historie]</ref> ===== Omleiringa i 1537 ===== Dette var den første store omleiringa av tyrkarane. Ho starta [[29. august]] 1537 då 25&nbsp;000 soldatar frå den tyrkiske flåten gjekk i land, plyndra øya og tok 20&nbsp;000 gislar som slavar. Trass i øydeleggingane av landsbygda heldt festningsverka stand og tyrkarane forlet øya på grunn av dårleg logistikk og ein epidemi som tynna ut troppen deira.<ref name="History of Corfu"/> ===== Omleiringa i 1571 ===== [[Fil:Angelokastro in Corfu.JPG|mini|venstre|Angelókastro på Kérkyra. Dette var austromerske festningsverk som motstod dei tyrkiske åtaka i 1571.]] Trettifire år seinare i august 1571 returnerte tyrkarane i eit nytt forsøk på å erobre øya. Etter å ha erobra [[Parga]] og [[Mourtos]] på det greske fastlandet gjekk dei til åtak på Paxí med drap, plyndring og brann. Etter dette gjekk dei i land på søraustsida av Kérkyra og oppretta eit stor [[bruhovud]] frå sørenden av øya ved Lefkimi til Ipsos midt på den austlege sida av Kérkyra. Desse områda vart grundig plyndra og brend, men igjen stod byfestninga fast. Ein annan festning kalla Angelókastro (gresk: Αγγελόκαστρο), bygd av austromarane, heldt òg stand. Desse tyrkiske nederlaga på aust- og vestsida av øya vart avgjerande og tyrkarane forlet igjen øya. ===== Omleiringa i 1573 ===== To år seinare prøvde tyrkarane seg igjen. Dei kom frå eit vellukka felttog i [[Afrika]] og gjekk i land på Kérkyra der dei igjen raserte landsbygda. Troppane deira var derimot ikkje kjend for sin disiplin, og etter eit mottåtak vart dei tvunge bort nok ein gong.<ref name="History of Corfu"/> ===== Omleiringa i 1716 ===== Dette var den andre store omleiringa av Kérkyra og fann stad i [[1716]] under den siste [[den tyrkisk-venetianske krigen 1714-1718|tyrkisk-venetianske krigen]]. Etter å ha erobra [[Peloponnes]] i 1715 kom den osmanske flåten til Butrinto ovanfor Kérkyra. [[8. juli]] segla den tyrkiske flåten med 33&nbsp;000 soldatar til Kérkyra og oppretta eit bruhovud ved Ipsos.<ref name="History of Corfu"/> Same dag møtte den venetianske flåten den tyrkiske i sundet utanfor Kérkyra og slo dei i det påfølgjande sjøslaget. 19. juli, etter å ha tatt nokre mindre festningsverk, nådde den osmanske hæren Kérkyra by og omleira han. Trass i fleire åtak og kraftige kampar klarte ikkje tyrkarane å slå seg gjennom festningsmurane og trekte seg tilbake etter 22 dagar.<ref name="History of Corfu from Corfu City Hall website"/><ref name="History of Corfu"/><ref name="History of Corfu from xenos website">[http://www.corfuxenos.gr/History/venetian.htm Kérkyra si historie frå corfuxenos.gr]</ref> Desse sigrane kom i stor grad av dei omfattande festningsverka. Dette var svært populær i Europa og Kérkyra vart sett på som ein bastion for den vestlege verda mot [[Det osmanske riket]]. I dag er derimot denne rolla stort sett ukjend eller ignorert. ==== Venetiansk politikk ==== Dei venetianske føydalfamiliane dreiv ein mild, men noko enerverande politikk mot dei innfødde, som byrja å blande sin eigen nasjonalitet med den latinske og brukte det nye namnet Corfu. Innbyggjarane fekk lov å dyrke oliven, men fekk ikkje lov å drive handel i konkurranse med Venezia. Øya fungerte som tilhaldsstad for greske lærde og i 1732 vart det første akademiet i det moderne Hellas oppretta her. === 1800-talet === [[Fil:Music Pavillion in Corfu.JPG|mini|Musikkpavillionen på Kérkyra med Palaia Anaktora i bakgrunnen.]] Etter [[Campo Formio-traktaten]] vart Kérkyra avstått til [[Frankrike]], som okkuperte øya i to år før dei vart drive bort av ein [[Russland|russisk]]-osmansk skvadron under [[Admiral Usjakov]]. Ei kort tid vart Kérkyra by hovudstad i den sjølvstyrte [[Republikken Dei joniske øyane]] under osmansk overhøgd. Etter [[Tilsittraktaten]] i [[1807]] vart regjeringa igjen erstatta med ein fransk administrasjon, og i [[1809]] vart ho omleira av ein britisk flåte, som hadde tatt alle dei andre joniske øyane. Etter [[Paristraktaten i 1815]] vart Dei joniske øyane eit protektorat under [[Storbritannia]] som [[Dei sameinte joniske øyane]] og Kérkyra vart sete for ein britisk høgkommisær. Dei britiske høgkommisærane styrte strengt, noko som førte til materiell framgang, men misnøgde innbyggjarar. [[29. mars]] [[1864]] signerte Storbritannia, Hellas, Frankrike og Russland Londontrakten, som gav Hellas suverenitet, og 28. mai same året vart Dei joniske øyane igjen greske.<ref name="History of Corfu"/> === Den første verdskrigen === Under [[den første verdskrigen]] vart øya ein tilfluktsstad for den [[Serbia|serbiske]] hæren, som trekte seg tilbake her på allierte skip frå heimlandet som var okkupert av [[Austerrike]] og [[Bulgaria]]. Under opphaldet døydde ein stor del av dei serbiske soldatane av utmatting, matmangel og ymse sjukdommar. Dei fleste fekk ei sjøgrav nær øya [[Vído]], ei lita øy utanfor hamna på Kérkyra. Eit minnesmerke er reist av det serbiske folket som takk for den greske hjelpa.<ref name="Serbs in Corfu">[http://www.embassyscg.gr/Krf/KrfEng.htm Serbarar på Kérkyra]</ref> === Den andre verdskrigen === ==== Italiensk okkupasjon ==== [[Fil:Maitland Monument in Corfu.JPG|mini|Maitlandmonumentet på Kérkyra]] Under [[den andre verdskrigen]] bestod det tiande infanteriregimentet i den greske hæren stort sett av soldatar frå Kérkyra,<ref name="Corfu cityhall history page">[http://www.corfu.gr/en/history.htm Historia om Kérkyra frå rådhuset på Kérkyra si nettside]</ref> og fekk i oppgåve å forsvare Kérkyra. Regimentet tok del i Operasjon Latzides, som var eit heltemodig, men til slutt nyttelaust forsøk på å stoppe tyskarane.<ref name="Corfu cityhall history page"/> Etter at Hellas overgav seg til [[Tyskland]] kom øya under italiensk kontroll og vart okkupert.<ref name="Corfu cityhall history page"/> Den første søndagen i november [[1941]] gjorde studentar frå vidaregåande skular frå heile Kérkyra opprør, og var det første sporet til gresk motstandsrørsle i det okkuperte Hellas. Mange innbyggjarar flykta etter dette til [[Epiros]] og melde seg som [[partisanar]]ar i [[Ethnikos Laikos Apeleftherotikos Stratos|ELAS]] og [[Ethnikos Dimokratikos Ellinikos Syndesmos|EDES]] for å hjelpe motstandsrørsla på fastlandet.<ref name="Corfu cityhall history page"/> ==== Tysk okkupasjon og holocaust ==== Etter [[den italienske fascismen]] sitt fall i [[1943]] tok nazistane kontroll over Hellas. [[14. september]] [[1943]] vart Kérkyra bombardert av [[Luftwaffe]], som nytta [[napalm]]liknande brannbomber. Desse øydela kyrkjer, heimar og heile bykvartal, særleg i den jødiske bydelen Evraiki, og mange viktige bygningar, som det joniske parlamentet, kommunetateret og andre.<ref name="Corfu cityhall history page"/> Italienarane kapitulerte og øya kom under tysk okkupasjon. Kérkyra sin borgarmeister på denne tida, Kollas, var kjend for å samarbeide med tyskarane og innførte forskjellige antisemittiske lover.<ref name="USHMM">[http://www.ushmm.org/greece/eng/corfu.htm United States Holocaust Memorial Museum] om jødeutryddinga på Kérkyra.</ref> Tidleg i juni 1944, medan allierte bomba Kérkyra som ei avleiing for [[Operasjon Overlord]] i [[Normandie]], samla [[Gestapo]] saman [[jødar|jødane]] i byen og sperra dei inne i den gamle festninga (Palaio Frourio). 10. juni vart dei sende til [[Auschwitz]] der svært få overlevde.<ref name="USHMM"/><ref name="SHOAH">Intervju av overlevande frå filmen Shoah</ref> Om lag 200 av totalt 1&nbsp;900 klarte å rømme.<ref name="KIS">[http://www.kis.gr/kerkyrahistory_en.html Det jødiske formannskapet i Hellas si nettside]</ref> Mange av dei lokale innbyggjarane gøymde dei 200 jødane som kom seg unna nazistane.<ref name="USMM2">[http://www.ushmm.org/greece/nonflash/eng/corfu.htm United States Holocaust Memorial Museum]</ref> Ein framtredane del av gamlebyen heiter framleis ''Evraiki'' (Εβραική, som tyder «det jødiske kvarteret»). ==== Frigjering ==== Kérkyra vart frigjort av britiske troppar som gjekk i land på Kérkyra den [[14. oktober]] [[1944]], medan tyskarane evakuerte frå øya. Kérkyra vart så ein stad for kvile og reparasjon for dei britiske styrkane mot slutten av krigen. Kérkyrasundet vart sveipa for miner i 1944 og 1945, men ingen vart funne. Eit stort minefelt vart derimot lagt der kort tid etter av det nye kommunistiske Albania. === Det moderne Kérkyra === Etter den andre verdskrigen og [[den greske borgarkrigen]] vart øya bygd opp att og mange element frå den klassiske arkitekturen vart rekonstruert. Økonomien betra seg, men mange innbyggjarar forlet øya. Landsbyane fekk elektrisitet på 1950-talet. [[Det joniske universitet]] vart oppretta i [[1984]]. == Kérkyra i mytologien == Det var på Kérkyra at [[Herkules]], like før han la ut på sine ti oppgåver, låg med [[naiad]]en [[Melite]] og ho gav han sonen [[Hyllos]], leiaren av [[Herakleidane]].<ref name="Heracles">http://www.marvunapp.com/Appendix3/twelvelabors.htm</ref> Kérkyra skal visstnok òg vere staden der [[argonautane]] fann tilflukt frå den hemnlystne [[Kolkhis]]-flåten etter at dei hadde tatt [[Det gylne skinnet]].<ref name="History of Corfu"/> Ei anna kjend sjøsegn er [[Homer]] sin [[Odyssen]]. Kerkyra er øya til [[faiakarane]] der [[Odyssevs]]møter [[Nausikaa]], dottera til kongen [[Alkinoos]]. Bukta [[Palaiokastritsa]] vert rekna som staden der Odyssevs gjekk i land og møtte Nausikaa for første gong. == Turisme == [[Fil:Canal d'amour at Sidari in Corfu.JPG|mini|Den kjende stranda ved Canal D'Amour i Sidari ein vindfull dag.]] Korfiotane har ei lang historie som fiendtlege mot utanlandske innbyggjarar og vitjande. Noko italiensk kultur og matvanar er adoptert, noko ein særleg kan sjå i august då italienske ferierande kjem i store mengder. Nordaustkysten er hovudsakleg utvikla av eit par britiske ferieselskap. Nord- og austkysten har dei fleste feriestadande for pakketuristar, medan dei indre områda har relativt lite turisme. == Klima == {| border="1" cellspacing="1" cellpadding="1" width="567" | style="background: #99CCCC; color: #000080" height="17" | Klima | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jan | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Feb | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Mar | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Apr | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Mai | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jun | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Jul | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Aug | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Sep | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Okt | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Nov | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Des |----- | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Daglege soltimar (normal) | style="background: #FFFF99; color:#000080;" | 4 | style="background: #FFCC66; color:#000080;" | 5 | style="background: #FFCC00; color:#000080;" | 7 | style="background: #FFCC00; color:#000080;" | 7 | style="background: #FFCC00; color:#000080;" | 9 | style="background: #FF9900; color:#000080;" | 10 | style="background: #FF9900; color:#000080;" | 12 | style="background: #FF9900; color:#000080;" | 11 | style="background: #FFCC00; color:#000080;" | 9 | style="background: #FFCC66; color:#000080;" | 6 | style="background: #FFFF99; color:#000080;" | 4 | style="background: #FFFFCC; color:#000080;" | 2 |----- | style="background: #99CCCC; color:#000080;" height="16;" | Maks. temperatur [°C] | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 14 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 15 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 16 | style="background: #FFFF99; color: black;" | 19 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 23 | style="background: #FF9900; color: black;" | 28 | style="background: #FF9900; color: black;" | 31 | style="background: #FF9900; color: black;" | 32 | style="background: #FF9900; color: black;" | 28 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 23 | style="background: #FFFF99; color: black;" | 19 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 16 |----- | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Min. temperatur [°C] | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 13 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 13 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 14 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 15 | style="background: #FFFF99; color: black;" | 18 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 22 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 23 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 24 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 23 | style="background: #FFCC00; color: black;" | 21 | style="background: #FFFF99; color: black;" | 17 | style="background: #FFFFCC; color: black;" | 14 |----- | style="background: #99CCCC; color:#000080;" | Nedbør (mm) | style="background: #009933;" | 13 || style="background: #33CC33;" | 11 | style="background: #00FF99;" | 9 | style="background: #99FFCC;" | 7 || style="background: #99FFCC;" | 5 | style="background: #99FFFF;" | 2 | style="background: #99FFFF;" | 1 || style="background: #99FFFF;" | 1 | style="background: #99FFCC;" | 5 | style="background: #00FF99;" | 9 || style="background: #33CC33;" | 12 | style="background: #009900;" | 15 |} == Kjende personar frå Kérkyra == * [[Prins Philip, hertug av Edinburgh]] * [[Alexia av Hellas og Danmark|Prinsesse Alexia av Hellas og Danmark]] * [[Sakis Rouvas]], songar, skodespelar, programleiar, komponist og tidlegare stavhopper == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Corfu|Corfu]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 29. juli 2007. {{refslutt}} ; Referansar {{fotnoteliste|2}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Corfu}} {{wikivoyage|Corfu}} * [http://www.corfu.gr Offisiell side] * [http://users.otenet.gr/~psailasn/index6.htm Detaljert historie om øya] {{Dei joniske øyane}} {{Periferien Dei joniske øyane}} {{tidlegare utvald|år=2008}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Dei joniske øyane|Kerkyra]] [[Kategori:Periferieininga Kérkyra|Kerkyra]] [[Kategori:Tidlegare kommunar i periferieininga Kérkyra|Kerkyra]] ao0haqj51w21gjkgikr1amiuadu78do 0 66738 3398380 2366162 2022-08-12T08:38:55Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Giro''' (frå [[latin]] ''gyrus'', krets, omløp eller overføring) er ein måte å overføre eit [[pengar|pengebeløp]] mellom [[bankkonto|bankkonti]] til to personar, for eksempel når ein skal betale ei [[rekning]]. På giroen fyller ein ut sitt eige kontonummer og mottakaren sitt, og beløpet som skal betalast. Så sender ein giroen til banken, som tar seg av å overføre pengane. Andre giroformar er brevgiro, telegiro, nettgiro og avtalegiro. Tidlegare hadde posten sitt eige postgiro. Giroar har vore nytta i [[Egypt]] sidan det 1. århundre. I moderne tid var [[Austerrike]] først ute med postgiro i [[1883]]. [[Sveits]] innførte giro i [[1906]], [[Tyskland]] i [[1909]], [[Belgia]] i [[1913]], [[Nederland]] og [[Frankrike]] i [[1918]]. [[Noreg]] fekk først postgiro i [[1943]]. {{økonomispire}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Betaling]] hk16hy3qnrjdxvqkfycj73vebcqx0wy 3398381 3398380 2022-08-12T08:40:59Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''Giro''' (frå [[latin]] ''gyrus'', 'krets, omløp' eller 'overføring') er ein måte å overføre eit [[pengar|pengebeløp]] mellom [[bankkonto|bankkonti]] til to personar, for eksempel når ein skal betale ei [[rekning]]. På giroen fyller ein ut sitt eige kontonummer og mottakaren sitt, og beløpet som skal betalast. Så sender ein giroen til banken, som tar seg av å overføre pengane. Andre giroformar er brevgiro, telegiro, nettgiro og avtalegiro. Tidlegare hadde posten sitt eige postgiro. Giroar har vore nytta i [[Egypt]] sidan det 1. hundreåret. I moderne tid var [[Austerrike]] først ute med postgiro i [[1883]]. [[Sveits]] innførte giro i [[1906]], [[Tyskland]] i [[1909]], [[Belgia]] i [[1913]], [[Nederland]] og [[Frankrike]] i [[1918]]. [[Noreg]] fekk først postgiro i [[1943]]. {{økonomispire}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Betaling]] [[Kategori:Bankverksemd]] 9y2opei0ew6zf9cmlbyt7xq4zanbmak 0 67424 3398359 3057224 2022-08-12T08:28:19Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |bilete =Brainsik-mykonoshora.jpg |bilettekst =Hovudbyen på Mýkonos |kart = 2011 Dimos Mykonou.png |lokalt namn = Mύκονος |lokalt namn språk =gresk språk |stad = [[Egearhavet]] |koordinatar={{koord|37|27|N|25|20|E|vising=pålinje,tittel|region:GR_type:isle}} |øygruppe = [[Kykladane]] |areal = 105,2 |land = Hellas |land administrativ inndeling tittel= [[Periferi i Hellas|Periferi]] <br /> [[Periferieining i Hellas|Periferieining]] |land administrativ inndeling = [[Dei sørlege egeiske øyane]] <br /> Mýkonos |land største by =Mýkonos |land største by folketal=3&nbsp;783 |folketal = 10&nbsp;134 |folketal år =2011<ref name=Folketeljing_rev>[http://www.statistics.gr/documents/20181/1210503/resident_population_census2011rev.xls Folketeljing 2011, revidert]</ref> |folketettleik = 96,3 }} '''Mýkonos''' ([[gresk]] Mύκονος), òg kalla ''Myconos'', er ei øy i [[Hellas]] som høyrer til [[Kykladane]] i [[Egearhavet]]. Øya er ein av dei store turistdestinasjonane i Egearhavet og er kjend for det yrande nattelivet. Øya ligg mellom [[Tínos]], [[Sýros]], [[Páros]] og [[Náxos]]. Sjølve øya Mýkonos har eit areal på 86&nbsp;km² og er 364 meter på det høgaste. Mýkonos er frå 2011 ei [[periferieining i Hellas|periferieining]] i [[periferi i Hellas|periferien]] [[Dei&nbsp;sørlege&nbsp;egeiske&nbsp;øyane]]. Mýkonos er den einaste kommunen i periferieininga.<ref name="Kallikratis">[http://web.archive.org/web/20101122132403/www.delino.gr/N38522010_KALLIKRATIS_FEKA87_07062010.pdf Kallikratis-reforma]</ref> Til kommunen høyrer òg [[Dílos]], [[Rínia]], [[Tragonísi]] og fleire andre små øyar utan busetnad. Ved folketeljinga i 2011 hadde kommunen Mýkonos 10&nbsp;134&nbsp;innbyggjarar, medan tettstaden med same namn hadde 3&nbsp;783&nbsp;innbyggjarar.<ref name=Folketeljing_rev /> Øya består hovudsakleg av [[granitt]]. Ho har lite naturleg ferskvatn og er avhengig av [[avsalting]] av sjøvatn for å dekke behovet. Det bur like over 10&nbsp;000 innbyggjarar på Mýkonos, og den største tettstaden heiter òg Mýkonos, men vert stundom kalla ''Khóra'' (som tyder «byen» på gresk). Mýkonos by ligg på vestkysten. Ein meiner at øya er kalla opp etter ein lokal helt, som vert rekna som eit av barneborna til guden [[Apollon]] og som vart dyrka lokalt i antikken. == Historie == Arkeologiske funn viser at [[Jonia|jonarane]] slo seg ned på Mýkonos tidleg på [[1000-talet fvt.]], men nyare funn har vist spor etter ei steinalderstamme tilbake til år 3000 fvt. I [[gresk mytologi]] var Mýkonos åstad for eit slag mellom [[Zevs]] og [[Gigantar|Gigantane]], og øya vart kalla opp til ære for barnebarnet til Apollon, Mykons. Sidan Mýkonos ligg nær den då tett folkesette øya [[Dílos]], som ligg om lag 2&nbsp;km unna, vart ho ei viktig forsyningsøy og feriestad for innbyggjarane på Dílos. == Mýkonos i dag == Mýkonos har dei siste femti åra vorte eit internasjonalt særs populært reisemål for jet set-folk. Ho er kjend for sitt yrande natteliv og det store talet på barar og nattklubbar. Mange greske og internasjonale kjendisar har sommarhus på Mýkonos. Denne populariteten har ført til at bustadmarket har auka kraftig dei siste åra og det er bygd mange nye private hus, villaer og hotell. Dette har gjort fleire urolege for at øya gradvis kjem til å miste sitt særpreg. For å motverke dette må alle nye bygningar følgje den kykladiske arkitekturstilen. Mýkonos har skular, bankar, kyrkjer, eit postkontor og plassar (''[[plateia|plateies]]''). Øya har òg to hamner, ei «gamal» og ei «ny». ==Byar og tettstader== Dei største byane og tettstadene i kommunen er: {| class="wikitable" ! Tettstad !! Folketal 2011<ref name=Folketeljing_rev /> |- | Mýkonos (Khóra) || 3&nbsp;783 |- | [[Áno Merá]] || 1&nbsp;459 |- | [[Ornós]] || 1&nbsp;025 |- | [[Klouvás]] || 953 |- | [[Platýs Jalós]] || 833 |- | [[Toúrlos]] || 669 |- | [[Plindrí]] || 544 |- |} Andre busetnader på øya er: * Kalafáti (278) * Ájos Ioánnis Diakóftis (259) * Ájos Stéfanos (178) * Fáros Armenistís (109) * Psarroú (20) Småøyar i kommunen: * [[Dílos]] (24) * Ktapódia (0) * Tragonísi (0) * Kávouras (0) * Krommúdi (0) * Marmaronísi (0) * Báos (Ájos Jeórjos) (0) * [[Rínia]] (0) * Sfondíli (0) == Referansar == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.mykonos.gr/ Offisiell side] {{wikivoyage|Mykonos}} * [http://www.tangodiva.com/index.php?page=features&j=1&cat=2&story_id=301#story/Greece: Den blå øya] == Kjelde == {{en|Mykonos}} {{Kykladane}} {{Periferien Dei sørlege egeiske øyane}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kykladane|Mykonos]] [[Kategori:Periferieininga Mýkonos| ]] [[Kategori:Byar og tettstader i periferieininga Mýkonos|Mykonos]] [[Kategori:Kommunar i periferien Dei sørlege egeiske øyane|Mykonos]] [[Kategori:Periferien Dei sørlege egeiske øyane|Mykonos]] [[Kategori:Periferieiningar i Hellas|Mykonos]] rtj49kd2cvtc5rt991qcecy0ja2tafv 0 71879 3398362 3312499 2022-08-12T08:29:15Z Ranveig 39 /* Bakgrunnsstoff */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Vestmannaeyjar |bilete =Cliffs of Heimaey, Vestmannaeyjar, Iceland.jpg |bilettekst =Klipper på Heimaey i Vestmannaeyjar |kart = Vestmannaeyjabaer map.png |stad = [[Atlanterhavet]] |koordinatar={{koord|63|25|N|20|17|W|vising=pålinje,tittel|type:island}} |store øyar = [[Heimaey]], [[Surtsey]] |areal =13 |land =Island |folketal =4&nbsp;075 |folketal år =2006 }} '''Vestmannaeyjar''' (''Vestmannøyane'') er ei lita [[øygruppe]] utanfor sørkysten av [[Island]]. Berre den største øya, [[Heimaey]], er busett. Øyane er kalla opp etter [[Irland|irane]] som vart fanga som [[træl]]ar av [[norrøn-gælarar]]. Det [[gamalnorsk]]e ordet ''vestmann'' vart nytta om irane og, som på den tida var heilt vest i den kjende verda, og ordet har vorte verande igjen på [[islandsk]] sjølv om [[Irland]] ligg lenger aust enn Island. Ikkje lenge etter at [[Ingólfur Arnarson]] kom til Island vart bror hans, [[Hjörleifur Arnarson|Hjörleifur]] myrda av trælane han hadde ført med seg. Ingolfur følgde etter dei ned til Vestmannaeyjar og tok livet av alle som hemn. [[Fil:Landeyjahöfn, view of the Westman islands.jpg|mini|venstre|Vestmannaeyjar]] [[Fil:View from the Eldfell towards the town.jpg|mini|venstre|Heimaey, Vestmannaeyjar]] [[20. juni]] [[1627]] vart øyane erobra av ein flåte på 15 skip frå [[Det osmanske riket]] i lag med [[barbareskpiratar]] frå [[Algerie]] under [[Murat Reis den yngre|Murat Reis]] si leiing. Dei vart verande der i 26 dagar fram til 16. juli 1627. Styrkane til Murat Reis tok 400 menneske som slavar frå øyane og tok dei med til Algerie, ei reise som varte 27 dagar. Her vart dei fleste verande resten av livet sitt i fangenskap. Ein av fangane, Oluf Eigilsson, klarte seinare å kome tilbake til Island og skreiv ei bok om opplevingane. Ein annan, [[Guðríður Símonardóttir]], er også blitt kjend for ettertida. Seinare kom ein tyrkisk [[korsar]] kalla Ali Biçin Reis til øygruppa og Island, der han tok 800 slavar. Området er særs vulkansk aktivt, som andre område på Island. Det var to store utbrot her på 1900-talet. Det mest øydeleggjande var [[Eldfell]]utbrotet på Heimaey i januar [[1973]] som danna eit 230 meter høgt fjell der det tidlegare hadde vore ei flat eng. Dei 5000 innbyggjarane på øya vart mellombels evakuert til fastlandet. Det andre store utbrotet kom i [[1963]] og danna den nye øya [[Surtsey]]. Frå 1998 til 2003 var øyane heimstad for [[spekkhoggar]]en [[Keiko]], stjerna i filmen ''[[Free Willy]]''. Øyane er kjende på Island for den årlege festivalen [[Þjóðhátíð]], som trekkjer til seg mange ungdommar frå resten av landet. Festivalen vart opphavleg halden fordi øybuarane ikkje kunne delta i tusenårsfeiringa av busetjinga av Island, og valde å halde sin eigen festival. Ordet Þjóðhátíð tyder «nasjonalhøgtid». Dei første 70 åra var det hovudsakleg ein familieorientert festival, men dei siste åra har det meir vorte ein [[overgangsrite]] for tenåringar der det vert konsumert store mengder [[alkohol]]. == Sjå òg == * [[Vulkanar på Island]] * [[Islandske øyar]] == Bakgrunnsstoff == * [http://www.visitwestmanislands.com Reiseguide for Vestmannaeyjar] * [http://www.vestmannaeyjar.is Offisiell nettside] * [http://islandsmyndir.is/html_skjol/sudurland/vestmannaeyjar/vestmannaeyjar_forsida.htm Biletgalleri frå www.islandsmyndir.is] * [http://volcano.und.nodak.edu/vwdocs/volc_images/europe_west_asia/heimaey/heimaey.html Om vulkanane på Heimaey] * [http://volcano.und.nodak.edu/vwdocs/volc_images/europe_west_asia/surtsey.html Surtsey] {{wikivoyage|Vestmannaeyjar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar på Island]] [[Kategori:Islandske øyar]] [[Kategori:Vulkanar på Island]] [[Kategori:Undersjøiske vulkanar]] [[Kategori:Aktive vulkanar]] 8ugpeytrvzk27uw44uswa61vn0y1he6 0 73292 3398366 3067182 2022-08-12T08:30:19Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|halvøy}} [[Fil:Dingle Peninsula.png|mini|Plasseringa til Dinglehalvøya]] '''Dinglehalvøya''' ([[irsk]] ''Corca Dhuibhne''), stundom anglisert som ''Corkaguiney'') ligg i [[County Kerry]] og er det vestlegaste punktet i [[Republikken Irland]]. Halvøya vert ofte kalla ''Corca Dhuibhne'', sjølv av engelsktalande innbyggjarar. ''Corca Dhuibhne'', som tyder «Duibhne-stamma» har tatt namnet sitt frå ''[[túath]]'' (folk, nasjon) av ''Corco Dhuibhne'' som heldt til på halvøya i mellomalderen og som eigde område sør og aust for County Kerry. Dinglehalvøya er kalla opp etter byen [[Dingle]]. Det finst mange ruinar frå førhistorisk tid og tidleg mellomalder her, som [[Gallarus bedekammer]] heilt vest på halvøya nær landsbyen [[Ballyferriter]] (''Baile an Fheirtéaraigh'') i ''[[Ard na Caithne]]''. Halvøya består stort sett av [[sandstein]] som har danna fjellkjeda ''[[Slieve Mish]]'' i aust og ei anna fjellkjede sentralt på halvøya lenger vest. Det høgaste fjellet på Irland utanfor [[Macgillycuddy's Reeks]] er [[Mount Brandon]] med ei høgd på 951&nbsp;m. Fjellet er ein del av ein høg rygg med flott utsyn over halvøya og Nord-Kerry. Conor Pass, som går frå [[Dingle]] sør på halvøya mot [[Brandon Bay]] og [[Castlegregory]] i nord, er den høgaste fjellovergangen på Irland. [[Blasketøyane]] ligg utanfor vestkysten. Desse øyane har stått folketomme sidan 1950-åra då styresmaktene flytta innbyggjarane til fastlandet, sidan den grove sjøen ofte gjorde det umogeleg å ha samband med fastlandet. Vestenden av halvøya høyrer til [[Gaeltacht]]-området (irsktalande område) og fleire kjende forfattarar og diktarar har sitt opphav her, som [[Ó Siochfhradha]] og [[Peig Sayers]]. == Galleri == <gallery> Fil:Dingle Peninsula.jpg|Dinglehalvøya sett frå [[Banna Strand]] Fil:Dingle Peninsula Coast.jpg|Kysten av Dinglehalvøya Fil:Minard Castle.jpg|Minard Castle i [[Lispole]] i [[County Kerry]] </gallery> {{panoramabilete|Dingle peninsula panorama crop.jpg|1800px|Dinglehalvøya}} == Sjå òg == * [[Iveragh]] * [[Bearahalvøya]] * [[Munster-irsk]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dingle Peninsula|Dingle Peninsula]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. oktober 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Dingle Peninsula}} * [http://web.archive.org/20080323074132/www.flickr.com/photos/dinglepeninsula/ Bilete frå Dinglehalvøya] * [http://www.dingle-region.com/history.htm Lokalhistorie] * [http://www.britannia-picture.com/search.php?searchstring=dingle&go=Go%21 Bilete] * [http://www.flickr.com/photos/dodingle/ Bilete] {{koord|52|11|36|N|10|05|02|W|vising=tittel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kerry]] [[Kategori:Halvøyar på Irland]] i6l2ithtwte8l1ca4p4odygdoqgh36i 0 74051 3398357 3060636 2022-08-12T08:27:50Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks fjell | bilete = DenglerSW-Stromboli-20040928-1230x800.jpg | høgd = 924 | land = Italia | koordinatar ={{koord|38.789|N|15.213|E|vising=pålinje,tittel|type:mountain}} | type = [[Stratovulkan]] | siste utbrot = 27. februar 2007 | først til topps = | lettrute = Til fots }} [[Fil:Sciara_del_fuoco.jpg|mini|Sciara del fuoco]] '''Stromboli''' er ei lita [[vulkan]]sk øy i [[Tyrrenhavet]], utanfor kysten av [[Sicilia]]. Ho inneheld ein av tre aktive [[vulkanar i Italia]]. Øya høyrer til øygruppa [[Dei eoliske øyane]], ein [[vukanboge]] nord for Sicilia. Namnet på øya er ei forvrenging av det opphavlege [[gresk]]e namnet Στρογγύλη (Stroggúli), som ho fekk på grunn av den runde, svulmande forma. Øya har i dag mellom 400 og 750 innbyggjarar. Stromboli er 924 meter på det høgaste, men stig faktisk over 2&nbsp;000 meter frå djuphavsbotn. Det er tre aktive krater på toppen. Eit geologisk kjennemerke til vulkanen er ''Sciara del Fuoco'' («Eldstraumen»), som er ein stor hesteskoforma søkk som er skapt av fleire kollapsar dei siste 13&nbsp;000 åra på nordvestsida av kjegla. Vulkanen er uvanleg på grunn av den lange tida han nesten kontinuerleg har hatt utbrot. Dei siste 2000 åra har vulkanen hatt det same utbrotsmønsteret, der ein har eksplosjonar på toppen med små til moderate utbrot av glødande [[vulkansk bombe|vulkanske bomber]] med intervall frå minutt til timar. Dette karakteristiske [[strombolisk utbrot|stromboliske utbrotet]], som det vert kalla, vert òg observert hos andre vulkanar andre stader i verda. Utbrot frå kratera på toppen varer vanlegvis berre nokre sekund med små utbrot av oske, glødande lavafragment og steinar opp til eit par hundre meter opp i lufta. Stromboli sine utbrot er nesten berre eksplosive, men ein har hatt tilfelle med [[lavastraum]]. Eit slikt tilfelle hadde ein i [[2002]] for første gong på 17 år, og i februar [[2007]]. [[Fil:Aeolian Islands map.png|mini|venstre|Stromboli og Dei eoliske øyane.]] Stundom får vulkanen derimot mykje større utbrot. Det største utbrotet dei siste hundre åra skjedde i [[1930]] og resulterte i tap av fleire menneskeliv og bygningar på grunn av fallande vulkanske bomber. Større utbrot skjer med mellomrom på år til tiår, og det siste store utbrotet oppstod i 2002, noko som førte til at øya vart stengd for alle bortsett frå dei fastbuande i fleire månader. Utbrotet starta med lavastraumar (29. desember 2002) langs Sciara del Fuoco-sida som raskt nådde sjøen. 30. desember 2002 kollapsa stein frå Sciara del Fuoco og førte til to jordskred og fleire [[tsunami]]ar. Den høgaste bølgja var 10 meter høg og førte til store øydeleggingar i landsbyen Stromboli. 5. april 2003 førte ein kraftig eksplosjon frå krateret på toppen til at stein vart kasta heilt til landsbyen Ginostra og øydela fleire hus. Utbrotet enda i juli 2003. 27. februar [[2007]] opna to nye krater på øya med lavastraumar ut i sjøen frå eitt av dei.<ref>http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/6401701.stm</ref> [[Fil:Eruption of Stromboli.JPG|mini|Utbrot på Stromboli sett frå båt]] == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Stromboli|Stromboli]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 31. oktober 2007.'' {{refslutt}} ; Fotnotar {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Stromboli}} {{wikivoyage|Stromboli}} * [http://stromboli.net/ Stromboli.net] * [http://educatedearth.net/video.php?id=2940 Video av utbrotet i februar 2007] * [http://www.geo-world.org/volcano/stromboli.html Video av utbrot 5. april 2006] * [http://www.areavesuvio.org areavesuvio.org] * [http://www.ssec.wisc.edu/data/volcano/stromboli.gif Oppdaterte satellittbilete av Stromboli (kvart 30. min)] * [http://www.ct.ingv.it/Ufso/Default.asp?Pagina=vulcano.asp&Vulcano=Spv&Refresh=180 Webkamera frå Strobomboli (kvart 3. min)] * [http://www.ct.ingv.it/Ufso/Default.asp?Pagina=vulcano.asp&Vulcano=Spi&Refresh=900 Webkamera frå Strobomboli (kvart 15. min)] * [http://www.terraserver.com/imagery/image_gx.asp?cpx=15.2187496894358&cpy=38.8017325382372&res=15&provider_id=320&t=pan Satellittbilete av Stromboli] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Dei eoliske øyane]] [[Kategori:Stratovulkanar]] [[Kategori:Aktive vulkanar]] [[Kategori:VEI-3-vulkanar]] [[Kategori:Vulkanar i Italia]] 0wecnkru6xmzmov6qyklacql4ezln9y 0 74068 3398390 3266234 2022-08-12T10:47:11Z Ranveig 39 /* Bakgrunnsstoff */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Capri |bilete =Overlooking Capri harbour from the rotunda in Villa San Michele Anacapri BW 2013-05-14 13-55-21.jpg |bilettekst =Hamna på Capri |kart = Capri and Ischia map.png |stad =[[Tyrrenhavet]] |koordinatar={{koord|40|33|N|14|14|E|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe = [[Campanoøyane]] |areal =10,4 |høgaste punkt =[[Monte Solaro]] |høgd =589 |land =Italia |land administrativ inndeling tittel=[[Regionar i Italia|Region]] <br /> [[Provinsar i Italia|Provins]] |land administrativ inndeling =[[Campania]] <br /> [[Provinsen Napoli|Napoli]] |land største by = Capri |land største by folketal= 7&nbsp;728 |folketal =12&nbsp;200 |folketal år =2002 |folketettleik =1&nbsp;170 }} '''Capri''' er ei øy utanfor [[Sorrentinahalvøya]] i [[Italia]] på sørsida av [[Napolibukta]]. Øya har vore kjend for den svært vakre naturen sidan [[Den romerske republikken]]. På øya finn ein Marina Piccola («Den vetle hamna»), Belvedere av Tragara, som er ein høgtliggande spaserveg langs villaene, kalksteinsmassane som står ut i havet (''Faraglioni''), Anacapri, [[Den blå grotta]] (''Grotta Azzurra'') og ruinane av dei keisarlege romerske villaene. Capri ligg i regionen [[Campania]] i [[Provinsen Napoli]]. Byen Capri er senteret på øya. Ho har to hamner, Marina Piccola og Marina Grande. Ein eigen kommune, [[Anacapri]], ligg høgt i åsane mot vest. Namnet til øya kan sporast tilbake til grekarane, dei første kolonistane som busette øya. Dermed kjem namnet truleg ikkje frå det latinske ''Capreae'', som tyder geiter, men frå det greske ''Kapros'' som tyder «villsvin» == Historie == === Antikken og romartida === I følgje den greske geografen [[Strabo]] var Capri ein gong ein del av fastlandet. Dette har ein nyleg stadfesta ved hjelp av geologisk kartlegging og arkeologiske funn. Byen har vore busett i lange tider. Ein har funne spor etter busetnad frå romartida, som fundamentet til villaen til [[Augustus]], gigantiske bein og våpen av stein. Keisaren gav ordre om at desse skulle plasserast i hagen hans til hovudresidensen hans, Havpalasset. Seinare utgravingar har vist at det har vore menneske her sidan [[yngre steinalder]] og [[bronsealderen]]. I «[[Aeniden]]» skriv [[Vergil]] at øya vart busett av grekarar frå Teleboi, som kom frå [[Dei joniske øyane]]. Strabo skriv at «i eldre tider var det to byar på Capri, seinare redusert til ein».<ref>''[[Geographica]]'', 5, 4, 9, 38)</ref> [[Tacitus]] skreiv at det var tolv keisarvillaer på Capri (eller ''Capreae'' som er det latinske namnet). Fram til 1800-talet kunne ein framleis sjå ruinane av ein ved Tragara. Etterfølgjaren til Augustus, [[Tiberius]], bygde fleire villaer på Capri. Den mest kjende av desse er [[Villa Jovis]], ein av dei best bevarte romerske villaene i Italia. I år 27 e.Kr. flytta Tiberius permanent til Capri, og styrte [[Romarriket]] frå øya fram til han døydde i år 37. I følgje Suetonius utførte Tiberius, i lag med grandnevøen og arvingen [[Caligula]], mange brutale og seksuelt perverse handlingar mot slavane sine. [[Fil:Capri funicular railway on the left.jpg|mini|venstre|Utsyn over Capri.]] I 182 forviste [[Commodus]] syster si [[Lucilla]] til Capri. Ho vart avretta kort tid etter. === Mellomalderen og moderne tider === Etter slutten på Vestromarriket vart Capri styrt av [[Napoli]] og vart råka av fleire åtak frå sjørøvarar. I 866 gav keisar [[Ludvig II av Det tysk-romerske riket|Ludvig II]] øya til [[Amalfi]]. I 987 vart den første biskopen på Capri konsekrert av [[pave Johannes XV]]. I 1496 oppretta [[Fredrik IV av Napoli]] lovleg og administrativ likskap mellom dei to busetnadane Capri og Anacapri. Sjørøveriet nådde ein topp under regjeringstida til [[Karl V av Det tysk-romerske riket|Karl V]]. Dei kjende tyrkiske admiralane [[Khair ed-Din]] (kjend som Barbarossa) og [[Turgut Reis]] plyndra øya i høvesvis 1535 og 1553. Den første kjende personen som vitja øya var den franske antikkforhandlaren [[Jean Jacques Bouchard]] på 1600-talet, som vert rekna som den første turisten på Capri. Dagboka hans, som vart funne i 1850, er ei viktig kjelde til korleis Capri var på denne tida. === Nyare historie === I januar 1806, under [[napoleonskrigane]], okkuperte franske troppar øya. Britane kasta dei franske troppane bort frå øya i mai same år og øya vart omgjort til ein mektig marinebase. Utbyggjinga øydela derimot fleire arkeologiske stader. [[Joachim Murat]] gjenerobra Capri i 1808 og franskmennene vart verande der fram til slutten av napoleonstida (1815), då Capri kom tilbake til [[Huset Bourbon]] frå Napoli. [[Fil:Capri harbour from Anacapri 2013.jpg|mini|venstre|Capri hamn, sett frå Anacapri]] På siste halvdel av 1800-talet vart Capri ein populær feriestad for europeiske kunstnarar, forfattarar og andre kjendisar. [[John Singer Sargent]] og [[Frank Hyde]] er av framståande kunstnarar som oppheldt seg på øya seint på 1870-åra. Sargent er mest kjend for ei rekkje portrett av den vakre lokale modellen Rosina Ferrara. [[Norman Douglas]], [[Friedrich Alfred Krupp]], [[Jacques d'Adelswärd-Fersen]], [[Christian Wilhelm Allers]], [[Emil von Behring]], [[Curzio Malaparte]], [[Axel Munthe]] og [[Maxim Gorkij]] skal alle ha eigd bustadar eller ha opphalde seg på øya i meir enn tre månader. Den svenske dronninga [[Viktoria av Baden|Viktoria]], som jadde Axel Munthe som lege, var ofte her. [[Gracie Fields]] hadde ein villa på øya og song to songar, «The Isle of Capri» og «Come Back to Sorrento» om Capri. [[Mariah Carey]] eig ein villa på øya. Boka som førte til den store fascinasjonen for Capri på 1800-talet i Frankrike, Tyskland og England var ''[[Entdeckung der Blauen Grotte auf der Insel Capri]]'' av den [[tyskland|tyske]] målaren og forfattaren [[August Kopisch]], der han skildrar eit besøk til Capri i 1826 og oppdaginga av Den blå grotta. Capri er òg scene for handlinga i «[[The Lotus Eater]]», ei novelle av [[William Somerset Maugham|Somerset Maugham]]. I denne historia reiser hovudpersonen frå [[Boston]] til Capri på ferie og vert så forelska i Capri at han sluttar i jobben og avgjer å leve resten av livet på Capri. [[Claude Debussy]] referer til åsane på øya i tittelen på hans [[Prélude av Debussy|prélude]] ''Les collines d'Anacapri'' (1910). Capri har òg vore ein relativt trygg stad for homofile og lesbiske som ønskte å leve eit meir ope liv. På 1800-talet var diktaren [[August Graf von Platen]] av dei første. [[Jacques d'Adelswärd-Fersen]] skreiv [[nøkkelroman]]en ''Et le feu s’èteignit sur le mer'' (1910) om Capri og innbyggjarane og skapte ein mindre skandale. == Attraksjonar == [[Fil:Capri sights.png|mini|Kart som viser viktige attraksjonar på Capri.]] [[Fil:Anacapri view.jpg|mini|venstre|Utsyn over øya frå Anacapri.]] * [[Villa San Michele]] * [[Grotta Azzurra]], den blå grotta * [[Villa Lysis]] * [[Villa Jovis]] * ''[[La Piazzetta]]'' * [[Via Krupp]] * [[Arco Naturale]] * [[Villa Malaparte]] * [[Torre Materita]] * [[Certosa di San Giacomo]] * [[Faraglioni]] * [[Monte Solaro]] * [[Punta Carena]] * [[Marina Grande]] == Turisme == [[Fil:Taxi Capri.jpg|mini|Typisk taxi på Capri.]] Capri er eit turistmål for både italienarar og utlendingar. I 1950-åra vart Capri ein populær destinasjon for internasjonale [[jet set]]. Den sentrale piazzettaen på Capri, som har halde på den opphavlege landsbyarkitekturen sin, har rekkjer av luksusbutikkar, dyre restaurantar og [[paparazzi]]fotografar som jagar kjendisar. Om sommaren kjem det svært mange turistar til øya, ofte på dagsturar frå Napoli og Sorrento. == Transport == Capri har [[ferje]]- og [[hydrofoil]]samband til Napoli og [[Sorrento i Italia|Sorrento]], i tillegg til mange andre båtsamband til hamner i Napolibukta og på Sorrentinahalvøya. Båtane legg til i Marina Grande, og frå her kan ein ta [[kabelbane]] opp til landsbyen Capri. == Galleri == <gallery> Fil:Wyspa Capri.JPG|Capri Fil:Capri skaly Faraglione.JPG|Faraglione Fil:Grotta Meravigliosa Capri.jpg| Grotta Meravigliosa Fil:Capri naturalny lukJPG.jpg|Ein naturleg boge Fil:Capri BW 2013-05-14 15-06-11 DxO.jpg|San Giacomo Fil:Via Krupp - Capri.jpg|Utsyn frå hagen til Augustus Fil:Marina Piccola from August's Garden, Capri.jpg|Marina Piccola frå hagen til Augustus Fil:Capri Monte Tiberio.JPG|Monte Tiberio Fil:Il Funiculare from Marina Grande to Capri 2013.jpg|Il Funiculare frå Marina Grande til Capri Fil:Capri harbour from Anacapri 2013.jpg|Utsyn over Capri Fil:Capri BW 2013-05-14 15-19-56 DxO.jpg|Utsyn over Capri File:Friedrich Thøming - Den blå grotte på Capri (1833).jpg|Den blå grotta </gallery> == Kjelder == {{refstart}} ---- *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Capri|Capri]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 31. oktober 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{Commons2|Capri}} {{wikivoyage|Capri}} * [http://www.terraserver.com/imagery/image_gx.asp?cpx=14.23074582&cpy=40.55235731&res=15&provider_id=320&t=pan Satellittbilete av Capri] * [http://www.capri.net/caprireview/article.php?cod=63&lang=it&tr=1 Capri i filmar] * [http://www.capri-island.net/ 360º panoramabilete av Capri] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Italia]] 6n417qaofxyt1hhs8xk02xkb134pfxe 0 74432 3398348 3177795 2022-08-12T08:22:36Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|øy}} [[Fil:Tavolara Island map.png|mini|Tavolara]] '''Tavolara''' er ei lita øy nordaust for [[Sardinia]] i [[Italia]] og var ein gong det minste kongedømet i verda. Øya er eit [[kalkstein]]smassiv som er 5&nbsp;km lang og 1&nbsp;km brei med bratte klipper på alle kantar. Det høgaste punktet er 565 meter over havet. I dag bur det berre eit par familiar på øya, som har ein liten gravplass og ein restaurant som er open på sommaren. Området rundt øya er populært for dykking. Den næraste store byen er [[Olbia]], og den litle fiskelandsbyen Porto San Paolo ligg på andre sida av eit lite sund. Øyane [[Molara]] og Molarotto ligg i nærleiken. Dei fleste innbyggjarane på øya vart flytta i [[1962]] då ein [[radiopeiling|radiopeilestasjon]] frå [[NATO]] vart bygd på austsida av øya. Antenna til stasjonen kan ein sjå på lang avstand og heile den austlege halvdelen av øya er militært område. [[Fil:Tavolara_from_South.JPG|mini|venstre|Tavolara sett frå sør]] == Historie == I antikken vart øya kalla ''Hermea''. I følgje segna døydde [[pave Pontian]] på Tavolara etter han abdiserte og reiste i eksil i [[235]]. Ho er truleg den same øya som vart kalla Tolar, som vart nytta av [[arabarar|arabiske]] skip i [[848]]-[[849]] som ein base for åtak på nærliggande byar.<ref>Ferrero della Marmora, Alberto (1860), ''Itinéraire de l'ile de Sardaigne pour faire suite au Voyage en cette contrée,'' s 190-193</ref> Tavolara var ein gong det minste [[kongedøme]]t på jorda, men er i dag ein del av Italia, sjølv om det aldri formelt vart annektert. I [[1836]] vitja kong [[Karl Albert av Sardinia]] øya og godkjende [[Bertoleoni|Giuseppe Bertoleoni]] som ein sjølvstendig eineveldig [[monark]].<ref>[[David Wallechinsky|Wallechinsky, David]] og Amy Wallace (2005), ''The New Book of Lists'', s 383-384, ISBN 1-84195-719-4</ref> Då han døydde i 1840-åra vart den eldste sonen hans [[Bertoleoni|Kong Paolo I]]. Tavolara vart ikkje inkludert i [[samlinga av Italia]] og kong Paolo søkte aktivt og fekk godkjenning av Italia som eigen stat. Under regjeringstida hans byrja dei italienske styresmaktene å operere eit fyr i [[1868]] på nordaustsida av øya.<ref>"Notice to Mariners," ''London Gazette,'' 28. aug, 1868, s 4734</ref> Tavolara sin suverenitet vart stadfesta på ny i [[1903]], då [[Victor Emmanuel III]] av Italia signerte ein venskapsavtale med nasjonen.<ref>"Tiny Republic Signs Treaty," ''Atlanta Constitution'', 22. nov, 1903, s 10</ref> [[Fil:Tavolara_King's_grave.JPG|mini|venstre|Tavolara, den kongelege grava]]. Etter Paolo døydde i [[1886]]<ref>"E morto il Re!" ''La Sardegna'', 8. juni, 1886, s 1</ref> og etter hans eige ønske, vart øya ein republikk med ein president og ei rådsforsamling med seks medlemmar som vart vald ut kvart sjette år av folket, både menn og kvinner.<ref>"Smallest State in the World," ''New York Times'', 19. juni, 1896, s 6</ref> Han vart dermed den første nasjonen i verda som innførte [[alminneleg stemmerett]]. Det tredje presidenten vart vald i [[1896]].<ref>"Tiny Nation to Vote: Smallest Republic in the World to Hold a Presidential Election," ''Lowell Daily Sun'', 17. sep., 1896</ref><ref>"Nation of 55 People: Republic of Tavolara in Its Third Presidential Campaign" ''Boston Globe'', 10. jan, 1897, s 34</ref> Monarkiet vart gjeninnsett i [[1899]]. Sidan den gong har alle kongane på øya kome frå [[Bertoleoni]]-familien, anerkjend som herskarane av Tavolara av [[Huset Savoie|kongane av Sardinia]]. Dokument frå [[1767]] stadfestar at Tavolara aldri hadde vore ein del av Kongedømet Sardinia. Den tredje kongen av Tavolara var [[Bertoleoni|Carlo I]], som vart etterfølgt av son sin [[Bertoleoni|kong Paolo II]] då han døydde i [[1928]].<ref>"Tavolara's King Dies; Ruled Tiniest Realm; Charles Bartoleoni Was Monarch of Small Island Off Sardinia's Coast," ''New York Times'', 1. feb., 1928, s 27</ref> Paolo reiste utanlands og lét Carlo si syster, [[Bertoleoni|Mariangela]], styre nasjonen då han var borte. Dronning Mariangela døydde i [[1934]] og overlét kongedøme til [[Italia]].<ref>"Italy Gets Queen's Island of Tavolara," ''Hartford Courant'', 9. juli, [[1934]], s 15</ref> Nevøen hennar Paolo II kravde derimot framleis kongedømet og styrte over det fram til han døydde i [[1962]]. Dette året vart det oppretta ein [[NATO]]-stasjon på øya og dette sette ein effektiv stoppar på Tavolara sin suverenitet. [[Fil:Tavolara from west.JPG|mini|Tavolara sett frå Sardinia]] Den noverande [[Bertoleoni|kong Tonino]] av Tavolara er den italienske borgaren Tonino Bertoleoni, som driv restauranten «Da Tonino» på øya. Den kongelege grava til Kong Paolo I ligg på gravplassen på øya, med ei krone på toppen. På 1700-talet hevda sardiske segner at geitene på Tavolara hadde gulltenner.<ref>McGrigor, Charles Rhoderick (1866), ''Garibaldi at Home: Notes of a Visit to Caprera'', s 49-51</ref> Geiteflokkane vart flytta til Sardinia då NATO-stasjonen vart bygd og det finst ikkje geiter på øya lenger. == Fotnotar == {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Tavolara}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Sardinia]] [[Kategori:Øyar i Italia]] [[Kategori:Tidlegare land i Europa]] [[Kategori:Mikrostatar]] 67x3idrosw2kl3po68etxrnp9fcmeze 0 76532 3398370 2801014 2022-08-12T08:33:33Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks regionar i Italia | namn = Toscana | fullt namn = Regione Toscana | våpen= Flag_of_Tuscany.svg | kart = Italy Regions Tuscany Map.png | hovudstad = [[Firenze]] | president = {{#statements:P6}} | provins= 10 | kommune = 287 | folketal = 3619872 | folketal år = 2006 est. | folketal rangering = 9. | folketal prosent = 6,1 | areal = 22990 | areal rangering = 5. | areal prosent = 7,6 | heimeside =www.regione.toscana.it }} '''Toscana''' er ein av tjue [[regionar i Italia|regionar]] i [[Italia]]. Hovudstaden er [[Firenze]], det har eit areal på 22&nbsp;990&nbsp;km² og om lag 3,6 millionar innbyggjarar. Toscana er kjend for landskapet sitt og som eit senter for kunst gjennom lange tider. Seks stader i Toscana er på [[UNESCO]] si [[verdsarv]]liste: Det historiske senteret [[Firenze]] (1982), det historiske senteret [[Siena]] (1995), [[Piazza dei Miracoli]] med [[Det skeive tårnet i Pisa]] (1987), det historiske senteret [[San Gimignano]] (1990), det historiske senteret [[Pienza]] (1996) og [[Val d'Orcia]] (2004). == Geografi == '''Toscana''' er ein region sentralt i Italia og grensar til [[Emilia-Romagna]] i nord, [[Liguria]] i nordvest, [[Tyrrenhavet]] i vest, [[Umbria]] og [[Marche]] i aust og [[Lazio]] i søraust. To tredjedelar av regionen er åslendt, medan ein fjerdedel er fjellkledd. Resten består av sletter som dannar dalen til elva [[Arno]]. [[Fil:Provinces of Tuscany map.png|mini|venstre|350px]] Toscana er delt inn i ti provinsar: * [[provinsen Arezzo|Arezzo]] * [[provinsen Firenze|Firenze]] * [[provinsen Grosseto|Grosseto]] * [[provinsen Livorno|Livorno]] * [[provinsen Lucca|Lucca]] * [[provinsen Massa-Carrara|Massa-Carrara]] * [[provinsen Pisa|Pisa]] * [[provinsen Pistoia|Pistoia]] * [[provinsen Prato|Prato]] * [[provinsen Siena|Siena]] == Historie == === Appenninske og villanovanske kulturar === Den før-etruskiske historia til området seint i [[bronsealderen|bronse-]] og [[jernalderen]] går parallelt til historia til dei første grekarane. Toscana-området var busett av folk frå den såkalla [[Den appenniniske kulturen|Appenniniske kulturen]] seint på 1000-talet fvt. (om lag 1350 til 1150 fvt.) som dreiv handel med den [[den minoiske sivilisasjonen|minoiske]] og [[den mykenske sivilisasjonen]] i [[Egearhavet]]. Etter dette tok [[den villanovanske kulturen]] (1100 - 700 fvt.) over Toscana og resten av Estruria vart delt mellom høvdingar. Det utvikla seg [[bystat]]ar seint i den villanovanske perioden før «orientaliseringa» skjedde og [[etruskarane]] kom til makta. === Etruskarane === {{detaljar|Den etruskiske sivilisasjonen}} [[Fil:Castiglioncello2.jpg|mini|[[Castiglioncello]] nær Rosignano Marittimo. Kvar by har sitt eige etruskiske museum.]] Etruskarane var den første store [[sivilisasjon]]en i denne delen av Italia og var stor nok til å bygge vegar, drive [[jordbruk]] og [[gruvedrift]], i tillegg til å produsere livaktig kunst. Folket som danna sivilisasjonen levde i området (kalla [[Etruria]]) langt inn i førhistorisk tid. Sivilisasjonen voks i området mellom elvane [[Arno]] og [[Tiber]] frå [[700-talet fvt.]] og nådde toppen av på [[600-talet|600-]] og [[500-talet]] før dei avstod all makt og alle områda sine til [[Antikkens Roma|romarane]] ved [[1. århundret fvt.]] Medan dei eksisterte mista dei område til dei omliggande sivilisasjonane [[Magna Graecia]], [[Kartago]] og [[Gallia]]. Trass i at grekarane skildra dei som eit folk med eigne skikkar og tradisjonar, vart kulturen seinare påverka av både romarane og grekarane som viska ut skilnadane, og etruskarane oppretta mellom anna ein overklasse slik som romarane hadde. === Romarane === Like etter dei hadde tatt over Estruria grunnla romarane byane [[Lucca]], [[Pisa]], [[Siena]] og [[Firenze]] og gav området ny teknologi og utvikling. Dette inkluderte vegar, [[akvedukt]]er og kloakkanlegg og bygginga av mange nye bygningar, både private og offentlege. [[Romarriket]] kollapsa på [[400-talet]] evt. og [[gotarar]] og andre forlet området utan kontroll. På [[500-talet]] kom [[langobardarane]] kom til området og gjorde [[Lucca]] til hovudstaden i [[hertugdømet Tuscia]]. === Mellomalderen === {{detaljar|Markgrevskapet Toscana}} Mange [[pilegrim]]ar reiste langs [[Via Francigena]] mellom [[Roma]] og [[Frankrike]] og dette førte til velstand og utvikling i [[mellomalderen]]. Dei reisande trengde mat og ly og dette førte til at nye samfunn med kyrkjer og vertshus voks opp. Konflikten mellom [[Welf]] og [[ghibellinarane]], som støtta høvesvis [[Kyrkjestaten]] og [[Det tysk-romerske riket]] sentralt og nord i Italia på [[1100-talet|1100-]] og [[1200-talet]] delte det toskanske folket. Desse to faktorane gav opphav til mektige og rike kommunar i Toscana: [[Arezzo]], [[Firenze]], [[Lucca]], [[Cortona]], [[Pisa]] og [[Siena]]. Balansen mellom desse kommunane av goda dei kvar hadde, Pisa hadde ei hamn, Siena hadde ein bank og Lucca hadde ein bank og [[silke]]. I [[renessansen]] hadde derimot Firenze vorte den kulturelle hovudstaden i Toscana og sikra ei lys og fredeleg framtid for regionen. === Renessansen === Toscana vert rekna som fødestaden til renessansen og den kunstariske arva etter denne perioden finn ein i [[arkitektur]], [[måleri]] og [[skulptur]], samla i dusinvis av [[museum]]ar i byar i heile regionen. Dei mest kjende er kanskje [[Uffizi]] og [[Bargello]] i [[Firenze]]. Toscana var fødestaden til [[Leonardo da Vinci]], [[Michelangelo]] og [[Dante Alighieri]] («faren til [[italiensk språk]]»). === Den moderne perioden === På [[1400-talet]] annekterte herskarane av Firenze, [[Medici]]-familien, dei nærliggjande landområda og oppretta det som i dag er Toscana. [[Den polske arvefølgjekrigen]] i 1730-åra enda med at Toscana vart gjekk frå Medici-familien til Frans, den [[habsburg]]ske [[hertugen av Lorraine]], som vart keisar i [[Det tysk-romerske riket]]. Då [[Napoleon I|Napoleon]] oppløyste dette riket gjekk Toscana til etterfølgjaren [[Det austerrikske riket]]. Etter [[den italienske sjølvstendekrigen]] i 1850-åra var til slutt Toscana overført frå Austerrike til det nyoppretta [[Kongedømet Italia]]. [[Fil:Val D'Orcia1.jpg|mini|center|800px|Typisk landskap frå Val d'Orcia i Toscana]] == Demografi == Byar i Toscana med meir enn 50&nbsp;000 innbyggjarar: {| class="wikitable" |- ! Kommune ! Folketal (2006 est.) |- | [[Firenze]] | 366&nbsp;901 |- | [[Prato]] | 183&nbsp;823 |- | [[Livorno]] | 160&nbsp;534 |- | [[Arezzo]] | 95&nbsp;229 |- | [[Pisa]] | 87&nbsp;737 |- | [[Pistoia]] | 85&nbsp;947 |- | [[Lucca]] | 84&nbsp;422 |- | [[Grosseto]] | 76&nbsp;330 |- | [[Massa]] | 69&nbsp;399 |- | [[Carrara]] | 65&nbsp;125 |- | [[Viareggio]] | 63&nbsp;389 |- | [[Siena]] | 54&nbsp;147 |} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Tuscany}} {{wikivoyage|Tuscany}} * [http://goitaly.about.com/library/bl_tuscany_rail_maps.htm Kart over Toscana] * [http://www.experienceplus.com/reading_room/travel_stories/tuscany_an_introduction_to_the_history_and_geogra.html Historie og geografi i Toscana] === Biletgalleri === * [http://www.borghiditoscana.net/eng/index.html Borghi di Toscana] * [http://www.photoglobe.info/db_tuscany/ PhotoGlobe - Toscana] * [http://www.paradoxplace.com/Perspectives/Italian%20Images/Montages/AA%20Image%20Directory.htm Paradoxplace] {{Regionar i Italia}} {{koord|43|24|36|N|11|00|00|E|vising=tittel|type:adm1st(3619872)|region:IT}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Toscana| ]] [[Kategori:Regionar i Italia]] [[Kategori:Vinområde i Italia]] d4nq92b3semfg49rcjl56qt3lefuonl 3398384 3398370 2022-08-12T08:58:16Z Ranveig 39 /* Biletgalleri */ wikitext text/x-wiki {{Infoboks regionar i Italia | namn = Toscana | fullt namn = Regione Toscana | våpen= Flag_of_Tuscany.svg | kart = Italy Regions Tuscany Map.png | hovudstad = [[Firenze]] | provins= 10 | kommune = 287 | folketal = 3619872 | folketal år = 2006 est. | folketal rangering = 9. | folketal prosent = 6,1 | areal = 22990 | areal rangering = 5. | areal prosent = 7,6 | heimeside =www.regione.toscana.it }} '''Toscana''' er ein av tjue [[regionar i Italia|regionar]] i [[Italia]]. Hovudstaden er [[Firenze]], det har eit areal på 22&nbsp;990&nbsp;km² og om lag 3,6 millionar innbyggjarar. Toscana er kjend for landskapet sitt og som eit senter for kunst gjennom lange tider. Seks stader i Toscana er på [[UNESCO]] si [[verdsarv]]liste: Det historiske senteret [[Firenze]] (1982), det historiske senteret [[Siena]] (1995), [[Piazza dei Miracoli]] med [[Det skeive tårnet i Pisa]] (1987), det historiske senteret [[San Gimignano]] (1990), det historiske senteret [[Pienza]] (1996) og [[Val d'Orcia]] (2004). == Geografi == '''Toscana''' er ein region sentralt i Italia og grensar til [[Emilia-Romagna]] i nord, [[Liguria]] i nordvest, [[Tyrrenhavet]] i vest, [[Umbria]] og [[Marche]] i aust og [[Lazio]] i søraust. To tredjedelar av regionen er åslendt, medan ein fjerdedel er fjellkledd. Resten består av sletter som dannar dalen til elva [[Arno]]. [[Fil:Provinces of Tuscany map.png|mini|venstre|350px]] Toscana er delt inn i ti provinsar: * [[provinsen Arezzo|Arezzo]] * [[provinsen Firenze|Firenze]] * [[provinsen Grosseto|Grosseto]] * [[provinsen Livorno|Livorno]] * [[provinsen Lucca|Lucca]] * [[provinsen Massa-Carrara|Massa-Carrara]] * [[provinsen Pisa|Pisa]] * [[provinsen Pistoia|Pistoia]] * [[provinsen Prato|Prato]] * [[provinsen Siena|Siena]] == Historie == === Appenninske og villanovanske kulturar === Den før-etruskiske historia til området seint i [[bronsealderen|bronse-]] og [[jernalderen]] går parallelt til historia til dei første grekarane. Toscana-området var busett av folk frå den såkalla [[Den appenniniske kulturen|Appenniniske kulturen]] seint på 1000-talet fvt. (om lag 1350 til 1150 fvt.) som dreiv handel med den [[den minoiske sivilisasjonen|minoiske]] og [[den mykenske sivilisasjonen]] i [[Egearhavet]]. Etter dette tok [[den villanovanske kulturen]] (1100 - 700 fvt.) over Toscana og resten av Estruria vart delt mellom høvdingar. Det utvikla seg [[bystat]]ar seint i den villanovanske perioden før «orientaliseringa» skjedde og [[etruskarane]] kom til makta. === Etruskarane === {{detaljar|Den etruskiske sivilisasjonen}} [[Fil:Castiglioncello2.jpg|mini|[[Castiglioncello]] nær Rosignano Marittimo. Kvar by har sitt eige etruskiske museum.]] Etruskarane var den første store [[sivilisasjon]]en i denne delen av Italia og var stor nok til å bygge vegar, drive [[jordbruk]] og [[gruvedrift]], i tillegg til å produsere livaktig kunst. Folket som danna sivilisasjonen levde i området (kalla [[Etruria]]) langt inn i førhistorisk tid. Sivilisasjonen voks i området mellom elvane [[Arno]] og [[Tiber]] frå [[700-talet fvt.]] og nådde toppen av på [[600-talet|600-]] og [[500-talet]] før dei avstod all makt og alle områda sine til [[Antikkens Roma|romarane]] ved [[1. århundret fvt.]] Medan dei eksisterte mista dei område til dei omliggande sivilisasjonane [[Magna Graecia]], [[Kartago]] og [[Gallia]]. Trass i at grekarane skildra dei som eit folk med eigne skikkar og tradisjonar, vart kulturen seinare påverka av både romarane og grekarane som viska ut skilnadane, og etruskarane oppretta mellom anna ein overklasse slik som romarane hadde. === Romarane === Like etter dei hadde tatt over Estruria grunnla romarane byane [[Lucca]], [[Pisa]], [[Siena]] og [[Firenze]] og gav området ny teknologi og utvikling. Dette inkluderte vegar, [[akvedukt]]er og kloakkanlegg og bygginga av mange nye bygningar, både private og offentlege. [[Romarriket]] kollapsa på [[400-talet]] evt. og [[gotarar]] og andre forlet området utan kontroll. På [[500-talet]] kom [[langobardarane]] kom til området og gjorde [[Lucca]] til hovudstaden i [[hertugdømet Tuscia]]. === Mellomalderen === {{detaljar|Markgrevskapet Toscana}} Mange [[pilegrim]]ar reiste langs [[Via Francigena]] mellom [[Roma]] og [[Frankrike]] og dette førte til velstand og utvikling i [[mellomalderen]]. Dei reisande trengde mat og ly og dette førte til at nye samfunn med kyrkjer og vertshus voks opp. Konflikten mellom [[Welf]] og [[ghibellinarane]], som støtta høvesvis [[Kyrkjestaten]] og [[Det tysk-romerske riket]] sentralt og nord i Italia på [[1100-talet|1100-]] og [[1200-talet]] delte det toskanske folket. Desse to faktorane gav opphav til mektige og rike kommunar i Toscana: [[Arezzo]], [[Firenze]], [[Lucca]], [[Cortona]], [[Pisa]] og [[Siena]]. Balansen mellom desse kommunane av goda dei kvar hadde, Pisa hadde ei hamn, Siena hadde ein bank og Lucca hadde ein bank og [[silke]]. I [[renessansen]] hadde derimot Firenze vorte den kulturelle hovudstaden i Toscana og sikra ei lys og fredeleg framtid for regionen. === Renessansen === Toscana vert rekna som fødestaden til renessansen og den kunstariske arva etter denne perioden finn ein i [[arkitektur]], [[måleri]] og [[skulptur]], samla i dusinvis av [[museum]]ar i byar i heile regionen. Dei mest kjende er kanskje [[Uffizi]] og [[Bargello]] i [[Firenze]]. Toscana var fødestaden til [[Leonardo da Vinci]], [[Michelangelo]] og [[Dante Alighieri]] («faren til [[italiensk språk]]»). === Den moderne perioden === På [[1400-talet]] annekterte herskarane av Firenze, [[Medici]]-familien, dei nærliggjande landområda og oppretta det som i dag er Toscana. [[Den polske arvefølgjekrigen]] i 1730-åra enda med at Toscana vart gjekk frå Medici-familien til Frans, den [[habsburg]]ske [[hertugen av Lorraine]], som vart keisar i [[Det tysk-romerske riket]]. Då [[Napoleon I|Napoleon]] oppløyste dette riket gjekk Toscana til etterfølgjaren [[Det austerrikske riket]]. Etter [[den italienske sjølvstendekrigen]] i 1850-åra var til slutt Toscana overført frå Austerrike til det nyoppretta [[Kongedømet Italia]]. [[Fil:Val D'Orcia1.jpg|mini|center|800px|Typisk landskap frå Val d'Orcia i Toscana]] == Demografi == Byar i Toscana med meir enn 50&nbsp;000 innbyggjarar: {| class="wikitable" |- ! Kommune ! Folketal (2006 est.) |- | [[Firenze]] | 366&nbsp;901 |- | [[Prato]] | 183&nbsp;823 |- | [[Livorno]] | 160&nbsp;534 |- | [[Arezzo]] | 95&nbsp;229 |- | [[Pisa]] | 87&nbsp;737 |- | [[Pistoia]] | 85&nbsp;947 |- | [[Lucca]] | 84&nbsp;422 |- | [[Grosseto]] | 76&nbsp;330 |- | [[Massa]] | 69&nbsp;399 |- | [[Carrara]] | 65&nbsp;125 |- | [[Viareggio]] | 63&nbsp;389 |- | [[Siena]] | 54&nbsp;147 |} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Tuscany}} {{wikivoyage|Tuscany}} * [http://goitaly.about.com/library/bl_tuscany_rail_maps.htm Kart over Toscana] * [http://www.experienceplus.com/reading_room/travel_stories/tuscany_an_introduction_to_the_history_and_geogra.html Historie og geografi i Toscana] === Biletgalleri === * [http://www.photoglobe.info/db_tuscany/ PhotoGlobe - Toscana] {{Regionar i Italia}} {{koord|43|24|36|N|11|00|00|E|vising=tittel|type:adm1st(3619872)|region:IT}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Toscana| ]] [[Kategori:Regionar i Italia]] [[Kategori:Vinområde i Italia]] b0qkxas5fdvxj015tektez5xkljegfd 0 76667 3398365 3270807 2022-08-12T08:29:59Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{koord|40|55|20|N|14|44|48|E|vising=tittel|type:adm1st(5790929)|region:IT}} {{Infoboks regionar i Italia | namn = Campania | fullt namn = Regione Campania | våpen= Flag of Campania.svg | kart = Regione Campania 3.svg | hovudstad = [[Napoli]] | president ={{#statements:P6}} | provins= [[provinsen Avellino|Avellino]]<br />[[provinsen Benevento|Benevento]] <br />[[provinsen Caserta|Caserta]]<br />[[provinsen Napoli|Napoli]] <br />[[provinsen Salerno|Salerno]] | kommune = 551 | folketal = 5790929 | folketal år = 2006 est. | folketal rangering = 2. | folketal prosent = 9,8 | areal = 13595 | areal rangering = 12. | areal prosent = 4,5 | heimeside =www.regione.campania.it }} '''Campania''' er ein av tjue [[regionar i Italia|regionar]] sør i [[Italia]]. Han grensar til [[Lazio]] i nordvest, [[Abruzzo]] og [[Molise]] i nord, [[Puglia]] i nordaust og [[Basilicata]] i aust og [[Tyrrenhavet]] i vest. Regionen har eit areal på 13&nbsp;595&nbsp;km² og 5,8 millionar innbyggjarar. Namnet kjem frå [[latin]] og vart av [[Den romerske republikken|romarane]] kalla ''Campania felix'', eit namn som òg vart nytta om den [[Frankrike|franske]] [[provinsar i Frankrike|provinsen]] [[Provinsen Champagne|Champagne]]. Av turistattraksjonar er [[Cumaean Sibyl|Sibylgrotta]] i [[Cumae]], det [[gresk tempel|greske tempelet]] i [[Paestum]], dei romerske ruinane i [[Pompeii]] og [[Herculaneum]], vulkanen [[Vesuv]], [[Campi Flegrei]], [[Amalfikysten]] (''Costiera Amalfitana'') , [[Sorrentinahalvøya]] (''Penisola Sorrentina'') og øyane [[Capri]], [[Ischia]] og [[Procida]]. == Geografi == [[Fil:Campania Provinces.png|mini|venstre]] Campania er delt inn i fem provinsar: * [[provinsen Avellino|Avellino]] * [[provinsen Benevento|Benevento]] * [[provinsen Caserta|Caserta]] * [[provinsen Napoli|Napoli]] * [[provinsen Salerno|Salerno]] == Historie == Campania var ein del av [[Magna Graecia]], den greske kolonien sør i Italia. Den første greske kolonien vart grunnlagd ved [[Cumae]], nord for dagens [[Napoli]] på [[700-talet fvt.]]. [[Etruskarar]] og [[samnittar]] var pressa bort då [[Den romerske republikken]] utvida områda sine. [[Fil:Napoli.jpg|mini|venstre|[[Napoli]].]] I [[-217|217 fvt.]] gjekk [[Hannibal]] inn i Campania under [[den andre punarkrigen]] og brann avlingane i det frodige låglandet. Med det håpa han å provosere den romerske kommandøren [[Fabius Maximus Cunctator]] ut i kamp. Hannibal klarte ikkje lure Fabius og heller ikkje å svekke den romerske prestisjen så pass mykje at nokre av dei campanianske byane gjorde opprør. I [[-216|216 fvt.]], etter Hannibal sin siger i [[slaget ved Cannae]], valka [[Capua]] den førande byen i Campania. Først kravde dei å verte likestilt med Roma og at ein av dei romerske [[konsul]]ane skulle veljast frå Capua. Då Roma avslo dette opna dei forhandlingar med Hannibal som var meir enn villig til å gje dei sjølvstende dei ønska. Dette påverka derimot ikkje dei andre byane i Campania og då Hannibal var andre stader klarte romarane til slutt å byggje omleiringsutstyr rundt byen. Då Hannibal ikkje klarte å bryte omleiringa, svalt Capua slik at dei til slutt underkasta seg romarane i [[-211|211 fvt]]. Campania var kornlaget til Roma fram til dei erobra [[Egypt]], og dette førte til at husmannsplassar i Campania vart omforma til dei karakteristiske [[latifundia]], som varte fram til moderne tider. [[Gotarar]] og [[Austromarriket|austromarar]] kjempa om kontroll over området på 400- og 500-talet, etterfølgt av [[langobardar]], som oppretta [[Hertugdømet Benevento]]. [[Normannarar|Normannarane]] ([[Robert Guiscard]]) erobra og samla Campania på nytt på 1000- og 1100-talet, tok det sørlege Italia frå austromarane og oppretta [[Kongedømet Sicilia]]. Etter at [[Hohenstaufen]] var i stird med [[Kyrkjestaten]] gjekk kongedømet til [[Karl av Anjou]]. Han tapte [[Sicilia]] i [[1282]] og landområda hans på fastlandet vart [[Kongedømet Napoli]]. Dette vart sameina med Sicilia igjen av [[Alfonso V av Aragon]] ([[1442]]), som titulerte seg sjølv Konge av [[Begge Siciliar]], ein tittel som vart tatt i bruk igjen under den spanske perioden ([[1504]] &ndash; [[1713]]). [[Huset Bourbon]] følgde etter i [[1713]] og fram til samlinga av Italia var Campania ein del av det bourbonske Kongedømet [[Begge Siciliar]]. == Demografi == Byar i Campania med meir enn 50&nbsp;000 innbyggjarar: {| class="wikitable" |- ! Kommune ! Innbyggjarar (2006 est.) |- | [[Napoli]] |1&nbsp;004&nbsp;500 |- |[[Salerno]] |138&nbsp;188 |- |[[Giugliano in Campania|Giugliano]] |97&nbsp;999 |- |[[Torre del Greco]] |90&nbsp;607 |- |[[Casoria]] |81&nbsp;888 |- |[[Pozzuoli]] |78&nbsp;754 |- |[[Caserta]] |75&nbsp;208 |- |[[Castellammare di Stabia]] |66&nbsp;929 |- |[[Afragola]] |62&nbsp;319 |- |[[Benevento]] |61&nbsp;791 |- |[[Portici]] |60&nbsp;218 |- |[[Marano di Napoli]] |57&nbsp;448 |- |[[Ercolano]] |56&nbsp;738 |- |[[Aversa]] |53&nbsp;369 |- |[[Avellino]] |52&nbsp;703 |- |[[Cava de' Tirreni]] |52&nbsp;616 |- |[[San Giorgio a Cremano]] |50&nbsp;763 |- |[[Battipaglia]] |50&nbsp;359 |} == Det campanianske kjøkenet == [[Pizza]] slik med kjennar han i dag har sitt opphav i [[Napoli]]. Den historiske og originale pizzaen frå Napoli er [[pizza fritta]] (steikt pizza), anten fylt eller ikkje med [[ricotta]]ost, kalla [[Calzone]] om han er fylt, [[pizza Marinara]] med berre [[olivenolje]], [[tomat]]saus og [[kvitlauk]], og [[pizza Margherita]] med olivenolje, tomatsaus, [[mozzarella]] og nok [[basilikum]]. [[Spaghetti]] er òg ein annan verdskjend rett frå Sør-Italia og Campania. Napolitanarane var av dei første europearane som nytta [[tomat]]er til matlaging og ikkje berre til pynt. Campania er òg heimstaden til [[vin]]ane [[Lacryma Christi]], [[Fiano]], [[Aglianico]], [[Greco di Tufo]], [[Pere 'e palomma]], [[Ischitano]], [[Taburno]], [[Solopaca]] og [[Taurasi]]. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Campania|Campania]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 2. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Campania}} * [http://en.comuni-italiani.it/15/foto/ Biletgaller] * [http://www.dietameridionale.it/ Typiske matprodukt] * [http://www.italy-weather-and-maps.com/maps/italy/campania.gif Kart over Campania] {{Regionar i Italia}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Campania| ]] [[Kategori:Regionar i Italia]] [[Kategori:Vinområde i Italia]] 20kt89u74wzhc20ru3qoih7xwm5szua 0 77545 3398355 3338798 2022-08-12T08:27:05Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Parma | bilet_horisont =Piazza Garibaldi a Parma.jpg | bilettekst =Piazza Garibaldi i Parma | bilet_byvåpen = Coat of arms of Parma.svg | region = Emilia-Romagna | provins = Parma | totalareal = 260 | innbyggjarar_i_år = 2007 | innbyggjarar_totalt = 177069 | folketettleik = 676 | latd= 44 |latm= 48 |lats= | longd= 10 |longm= 20 |longs= | høgd = 55 | postnummer = 43100 | retningsnummer =0521 | nettside = www.comune.parma.it }} '''Parma''' er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Parma]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 180&nbsp;000 innbyggjarar. Byen er kjend for arkitekturen og den flotte landsbygda rundt. [[Universitetet i Parma]] ligg i byen, eit av dei eldste universiteta i Italia. Parma er delt inn i to delar av den litle elva med same namn. Den italienske diktaren [[Attilio Bertolucci]] (fødd i ei grend like utanfor) skreiv: «Som hovudstadsby måtte han ha ei elv. Som ein liten hovudstad fekk han ei lita elv, som ofte er tørr.» == Historie == Byen vart truleg grunnlagd av [[etruskarar]]. [[Antikkens Roma|Romarane]] grunnla ein koloni her i [[-183|183 fvt.]] i lag med [[Modena]]. Parma var eit trafikknutepunkt ved [[Via Aemilia]] og Via Claudia. Han hadde eit forum, som i dag er den sentrale Garibaldi-plassen. I [[-44|44 fvt.]] vart byen øydelagd og August bygde han opp att. Under [[Romarriket]] fekk han tittelen ''Julia'' for lojaliteten han viste til keisaren. Byen vart plyndra av [[Attila]] og seinare gjeve av barbararkongen [[Odoacer]] til venene sine. Under [[den gotiske krigen 535–552|den gotiske krigen]] øydela derimot [[Totila]] byen. Han vart så ein del av det [[Austromarriket|austromerske]] [[eksarkatet Ravenna]] og endra namn til ''Chrysopolis'', «Gullbyen», truleg sidan skatten til hæren låg her. Frå 569 kom han under [[langobardane]]. I mellomalderen var Parma ein viktig stad langs [[Via Francigena]], hovudvegen frå Roma til Nord-Europa, og fleire borger, hospital og gjestgjevarstad vart bygd for å ta imot dei mange [[pilegrim]]ane. [[Fil:Parma, palazzo della pilotta 01.jpg|mini|venstre|Piazza della Pace med Farnese-familien sitt Palazzo della Pilotta.]] Under [[frankarane]] vart Parma hovudstad i eit grevskap (774). Som dei fleste byane i Nord-Italia var han formelt ein del av [[Det tysk-romerske riket]], oppretta av [[Karl den store]], men lokalt vart han styrt av biskopane og den første av desse var Guidobus. I dei påfølgjande kampane mellom [[Kyrkjestaten]] og Keisarriket heldt Parma seg stort sett på keisaren si side. To av biskopane i byen vart [[motpave|motpavar]]: Càdalo, som grunnla domkyrkja vart [[motpave Honorius II|Honorius II]], og Guibert vart [[motpave Clement III|Clement III]]. Ein nesten sjølvstendig kommune vart oppretta rundt 1140. Etter [[freden i Konstanz]] (1183) vart stridane med nabokommunane [[Reggio Emilia]], [[Piacenza]] og [[Cremona]] hardare og målet var kontroll over handelsruta i [[Podalen]]. Byen var ein del av striden mellom [[Welf]] og [[Ghibellini]]. Etter å ha stått på keisaren si side i lang tid, fekk papistfamilane i byen kontroll i 1248. Byen vart så omleira av keisar [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]], som vart knust i [[slaget ved Parma|slaget]] som følgde. Parma kom inn under [[Milano]] i 1341. Etter ein kort periode med sjølvstende under Terzi-familien (1404-1409) tok [[Sforza]] over styret (1440-1449) gjennom dei tilknytte familiane [[Pallavicino]], [[Rossi]], Sanvitale og Da Correggio. Desse oppretta ein slags ny [[føydalisme]] og bygde tårn og borger i byen og landområda rundt. Desse lena utvikla seg til sjølvstendige statar. Landa styrte den øvre [[Taro-elva|Taro]]dalen frå 1257 til 1682. Lensherrevelde Pallavicino strekte seg utover den austlege delen av dagens provinsen Parma med hovudstad i [[Busseto]]. Parma var eit unntak i Nord-Italia sidan den føydale inndelinga heldt fram til nyare tid. Til dømes var Solignano eigedomen til Pallavicino-familien fram til 1805 og [[San Secondo]] høyrte til familien [[Rossi]] langt ut på 1800-talet. [[Fil:Parma nel XV secolo.jpg|mini|venstre|Parma på 1400-talet.]] Mellom 1300- og 1400-talet var Parma senteret i dei italienske krigane. [[Slaget ved Fornovo]] vart utkjempa i nærleiken. [[Frankrike|Franskmennene]] okkuperte byen 1500-1521 og i korte stunder under paven i 1512-1515. Etter at utlendingane var kasta ut høyrte Parma til Kyrkjestaten fram til [[1545]]. Dette året gav pave [[pave Paul III|Paul III]], Parma og [[Piacenza]] som eit hertugdøme til den uekte sonen sin [[Pier Luigi Farnese av Parma|Pier Luigi Farnese]], og etterkomarane hans styrte byen fram til [[1731]], då [[Antonio Farnese]] (1679-1731), den siste mannlege arvingen i Farnese-linja døydde. Staten vart så tatt av [[Ottavio II Farnese]] ([[1547]]-[[1586]]). Han renoverte òg bystrukturen for å skape ein verkeleg hovudstad i det litle, men velståande, riket sitt. I 1731 vart det kombinerte [[Hertugdømet Parma]] og [[Piacenza]] gjeve til [[Huset Bourbon]] i ei diplomatisk omflytting av dei europeiske dynastia i Italia. Under dei nye herskarane vart det ei nedgangstid i byen. I 1734 vart alle dei flotte kunstsamlingane i hertugpalassa i Parma, [[Colorno]] og [[Sala Baganza]], flytta til [[Napoli]]. Parma var under fransk påverknad etter [[freden i Aachen]] ([[1748]]). Parma vart ein moderne stat med den energiske handlingskrafta til statsminister [[Guillaume du Tillot]]. Han la grunnlaget for ein moderne industri og kjempa mot kyrkja sine privilegium. Byen opplevde ein stordomsperiode og det palatinske biblioteket, det arkeologiske museet, biletgalleri og den botaniske hagen vart oppretta. Under [[napoleonskrigane]] (1802-1814) vart Parma ein del av ddet franske departementet [[departementet Taro|Taro]]. Etter [[Wienerkongressen]] i 1814-15 hadde framgangen til [[Risorgimento]] liten påverknad i det rolege hertugdømet. I [[1847]], etter [[Marie Louise av Parma]] døydde, gjekk byen igjen tilbake til [[Huset Bourbon|Bourbon]]. Den siste i familien vart knivdrepen i byen, som vart overlaten til enka, Luisa Maria av Berry. [[15. september]] [[1859]] vart dynastiet avsett og Parma vart ein del av den nyoppretta provinsen Emilia under [[Carlo Farini]]. Etter ei folkeavstemming i [[1860]] vart det tidlegare hertugdømet ein del av Kongedømet Italia. I tida etter følgde ei nedgangstid og ein samfunnskrise i Parma. Det byrja å gå oppover att for byen då industrien vart utvikla då dei fekk samband til Piacenza og [[Bologna]] i [[1859]], og til [[Fornovo]] og [[Suzzara]] i [[1883]]. [[Fagforeining]]a stod sterkt i byen og frå [[1. mai]] til 6. juni 1908 var det [[streik]]. Kampen mot [[fascisme]]n nådde eit dramatisk punkt i august 1922, då regimeoffiseren [[Italo Balbo]] prøvde å gå inn i eit populær bydel. Innbyggjarane organiserte seg i ''Arditi del Popolo'' («Folkets overfallsmenn») og pressa tilbake squadristien. Denne episoden vert rekna som det første dømet på motstandsrørsle i Italia. I [[den andre verdskrigen]] var Parma eit sterkt senter for motstandsrørsla. Området rundt togstasjonen vart bombardert av dei allierte våren [[1944]], men Parma fekk ikkje særleg store øydeleggingar under krigen. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Parma|Parma]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Parma}} {{wikivoyage|Parma}} * [http://www.parmaitaly.com/indexk.html parmaitaly.com] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] 72l4tynz7b94no4xjaqgovgof87fe26 0 77696 3398353 3177808 2022-08-12T08:26:18Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Reggio Emilia | bilet_horisont =Reggio nell'Emilia aerial Italy view.jpg | bilettekst =Reggio Emilia sett frå lufta | region = Emilia-Romagna | provins = Reggio Emilia | totalareal = 231 | innbyggjarar_i_år = | innbyggjarar_totalt = 167013 | folketettleik = 612 | latd= 44 |latm= 42 |lats= | longd= 10 |longm= 38 |longs= | høgd = 58 | postnummer = 42100 | retningsnummer =0522 | nettside = www.municipio.re.it }} '''Reggio Emilia''' ([[latin]] ''Lepidi'', ''Lepidum Regium'', ''Regium Lepidi'' og ''Regium'', offisielt ''Reggio nell'Emilia'') er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Reggio Emilia]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 165&nbsp;000 innbyggjarar. Gamlebyen har ei sekskanta form, som kjem av dei eldgramle bymurane og hovudbygningane er frå 1500- til 1800-talet. Byen ligg på ei slette som elva [[Crostolo]] renn over. == Historie == === Antikken og tidleg mellomalder === Byen var ikkje opphavleg romersk, men vart ein historisk stad etter at romarvegen [[Via Aemilia]] vart lagt til byen, frå [[Piacenza]] til [[Rimini]] ([[-187|187 fvt.]]). Reggio vart eit rettssentrum med eit [[romersk forum]], først kalla ''Lepidi'', så ''Lepidum Regium'' og til slutt berre ''Regium'', som det noverande namnet kjem frå. Byen var ein militærstasjon langs Via Aemilia, men òg ein blømande by og ein ''[[Municipium]]'' med eigne lover, magistratar og kunstskule. [[Apollinaris av Ravenna]] førte [[kristendom]]en til byen i det [[1. hundreåret]] evt og han var eit bispesetet etter [[ediktet i Milano]] i [[313]]. I [[440]] vart bispedømet i Reggio derimot underlagt [[Ravenna]] i [[Vestromarriket]]. Mot slutten av [[300-talet]] hadde Reggio forfalle så mykje at [[Ambrosius av Milano]] rekna han som ein av forsømte byane. Øydeleggingane vart verre av barbarane sine invasjonar. Etter Vestromarriket fall ([[476]]) vart Reggio ein del av [[Odoacer]] sitt rike. I [[489]] vart han ein del av Det [[austgotarar|austgotiske]] kongedømet og seinare, i [[539]], ein del av [[Eksarkatet Ravenna]]. Han vart erobra av [[Alboin]] sine [[langobardar]] i [[569]]. Reggio vart vald som sete i [[Hertugdømet Reggio]]. I [[773]] erobra [[frankarane]] Reggio og [[Karl den store]] gav biskopen kongeleg autoritet over byen og sette grensene til bispedømet i [[781]]. I [[888]] vart Regio gjeve til [[Kongedømet Italia i mellomalderen|Kongedømet Italia]]. I [[889]] gjekk [[madjarane]] til åtak på byen og øydela store delar av han og tok livet av biskop Azzo II. Etter dette vart det bygd nye bymurar. [[3. oktober]] [[900]] gav keisar [[Ludvig III den blinde|Ludvig III]] løyve til å reise ein ''castrum'' (borg) i sentrum av byen. I [[1002]] vart området til Reggio, i lag med [[Parma]], [[Brescia]], [[Modena]], [[Mantova]] og [[Ferrara]], slått saman med grenseområda til [[Toscana]], seinare halde av [[Matilde av Kanossa]]. [[Fil:Corso garibaldi ghiara RE.jpg|mini|venstre|Corso Garibaldi og basilica della Ghiara.]] === Mellomalderen === Reggio vart ein fri kommune rundt slutten av [[1000-talet|1000-]] og byrjinga av [[1100-talet]]. I [[1167]] vart han eit medlem av [[Det lombardiske forbundet]] og tok del i [[slaget ved Legnano]]. I [[1183]] signerte byen [[Konstanz-traktaten]] der byen sin konsul, Rolando della Carità, fekk keisarleg innsettingsrett. Fredstida som følgde var ein periode med velstand. Reggio fekk nye lover, fekk prege eigne myntar, oppretta anerkjende skular og utvikla handelen sin og kunsten. [[Fil:Palazzo del monte RE.jpg|mini|Palazzo del Monte på Piazza del Duomo med fonten til elva Crostolo.]] I [[1152]] var Reggio i krig med Parma og i [[1225]] med Modena, som ledd i striden mellom [[Welf]] og [[Ghibellini]] i Italia. I [[1260]] kom 25&nbsp;000 [[skrifteborn]] ført av ein [[eremitt]] frå [[Perugia]] og denne situasjonen roa ned situasjonen ei stund. Striden ulma derimot opp igjen og så tidleg som [[1265]] tok Ghibellini livet av Welf sin leiar, Caco da Reggio, og tok overtaket. Striden heldt fram mot biskopen og to nye parti, Inferiori og Superiori. Sistnemnde vann til slutt striden. For å hindre misgjeringar frå dei mektige familiane som Sessi, Fogliani og Kanossa, gav Senatet i Reggio byen over til [[Obizzo d'Este]] frå familien [[Este]] for ein treårsperiode. Dette skulle forme framtida til Reggio sidan Obizzo heldt fram med eit ''[[de facto]]'' styre av byen etter at avtalen var gått ut. Sonen hans Azzo vart kasta ut av Reggion i [[1306]], og det vart oppretta ein republikk styrt av 800 vanlege innbyggjarar. I [[1310]] sette keisar [[Henrik VII av Det tysk-romerske riket|Henrik VII]] inn marki [[Spinetto Malaspina]] som statthaldar, men han vart snart jaga bort. Republikken forsvann i [[1326]] då kardinal [[Bertrando del Poggetto]] annekterte Reggio til [[Kyrkjestaten]]. Byen vart så styrt av [[Johan av Böhmen]], Nicolò Fogliani og [[Martino della Scala]], som i [[1336]] gav han til [[Luigi Gonzaga]]. Gonzaga bygde ei festning i byen og øydela 144 hus. I [[1356]] erobra familien [[Visconti]] frå [[Milano]] med hjelp frå 2&nbsp;000 regginarar byen og starta ein forvirrande periode der makta vart delt med Gonzaga-familien. Til slutt selde sistnemnde sin del til Visconti for 5&nbsp;000 [[dukat]]ar. I [[1405]] omleira [[Ottobono Terzi]] av Parma Reggio, men vart drepen av [[Michele Attendolo]], som gav byen til [[Nicolò III d'Este]], som så vart seignor av Reggio. Byen var derimot framleis relativt sjølvstyrt med eigne lover og mynter. Nicclo vart etterfølgt av den uekte sonen [[Lionello d'Este|Lionello]], og frå [[1450]] av [[Borso d'Este]]. === Hertugdømet Reggio === {{detaljar|Hertugdømet Reggio|Hertugdømet Modena og Reggio}} I [[1452]] fekk Borso tittelen hertug av Reggio og Modena av keisar [[Ferdinand III av Det tysk-romerske riket|Ferdinand III]]. Borso sin etterfølgjar var [[Ercole d'Este I|Ercole I]]. I [[1513]] vart Reggio gjeve til [[pave Julius II]]. Byen kom tilbake til Este etter [[pave Hadrian VI|Hadrian VI]] døydde ([[29. september]] [[1523]]). I [[1551]] øydela [[Ercole II d'Este]] forstadane i byen for å byggje ein ny bymur. Mot slutten av hundreåret byrja ein å byggje [[Tempio della Beata Vergine della Ghiara|Basilica della Ghiara]]. [[Fil:San giorgio torre cupola reggio emilia.jpg|mini|Barokkyrkja San Giorgio.]] [[Fil:Sala tricolore reggio.jpg|mini|«Tricolorerommet» i Rådhuset der dei tre fargane i det italienske flagget vart nytta for første gong.]] Este sitt styre varte til [[1796]], med korte unntak i [[1702]] og [[1733]]-[[1734]]. === Napoleontida og gjenopprettinga === [[Den første franske republikken]] sine troppar vart tatt godt imot i byen. I august [[1796]] vart hertugen sin garnison på 600 menn driven bort og senatet tok over styret i Regio og hertugdømet. [[25. september]] slo frivillige i det mellombels styret tilbake ein [[austerrike|austerriksk]] styrke i slaget ved [[Montechiarugolo]]. Sjølv om hendinga var lita var dette samanstøyten rekna som den første i den italienske [[Risorgimento]]. [[Napoleon]] sjølv gav Reggiani 500 [[gevær]] og 4 [[kanon]]er som løn. Han okkuperte seinare Emilia og oppretta ein ny provins, [[Den cispadanske republikken]] proklamert i Reggio [[7. januar]] [[1797]]. [[Wienertraktaten]] førte Reggio tilbake til [[Francesco IV d'Este]] ([[1815]]). I [[1831]] gjorde Modena opprør mot han og Reggio følgde dømet med å opprette eit korps under general [[Carlo Zucchi]]. [[9. mars]] erobra derimot hertugen byen med eskorte frå austerrikske soldatar. I [[1848]] forlet hertug [[Francesco V d'Este|Francesco V]] staten sin i frykt for revolusjon. Reggio erklærte seg annektert av [[Piemonte]], men då dei tapte [[slaget ved Novara]] vart byen ført tilbake til Este. I [[1859]] vart Reggio, under [[diktator]] [[Luigi Carlo Farini]], igjen ein del av Italia og dette vart stadfesta gjennom ei folkeavstemming [[10. mars]] [[1860]]. === Nyare tid === Reggio opplevde ein periode med folkevekst og betre økonomi frå [[1873]]. I [[1911]] hadde han 70&nbsp;000 innbyggjarar. Ei sterk [[sosialist]]rørsle voks fram, og under [[facist]]regimet vart innbyggjarane undertrykt på grunn av dette. == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Reggio Emilia}} {{wikivoyage|Reggio Emilia}} * [http://space.comune.re.it/girareggio Monument og historie] * [http://it.wikipedia.org/wiki/Immagini_di_Reggio_Emilia Bilete av Reggio Emilia] * [http://www.municipio.re.it/IAT/iatre.nsf/schede/8012466CCB7B51E3C1256AD40055A27E?OpenDocument&lng=eng Offisiell turistinformasjon] == Kjelder == {{en|Reggio Emilia}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] 74dh9cmmp7b3oa7hc2a6asc1md81ju3 3398385 3398353 2022-08-12T10:29:15Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Reggio Emilia | bilet_horisont =Reggio nell'Emilia aerial Italy view.jpg | bilettekst =Reggio Emilia sett frå lufta | region = Emilia-Romagna | provins = Reggio Emilia | totalareal = 231 | innbyggjarar_i_år = | innbyggjarar_totalt = 167013 | folketettleik = 612 | latd= 44 |latm= 42 |lats= | longd= 10 |longm= 38 |longs= | høgd = 58 | postnummer = 42100 | retningsnummer =0522 | nettside = www.municipio.re.it }} '''Reggio Emilia''' ([[latin]] ''Lepidi'', ''Lepidum Regium'', ''Regium Lepidi'' og ''Regium'', offisielt ''Reggio nell'Emilia'') er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Reggio Emilia]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Emilia-Romagna]] og har om lag 165&nbsp;000 innbyggjarar. Gamlebyen har ei sekskanta form, som kjem av dei eldgramle bymurane og hovudbygningane er frå 1500- til 1800-talet. Byen ligg på ei slette som elva [[Crostolo]] renn over. == Historie == === Antikken og tidleg mellomalder === Byen var ikkje opphavleg romersk, men vart ein historisk stad etter at romarvegen [[Via Aemilia]] vart lagt til byen, frå [[Piacenza]] til [[Rimini]] ([[-187|187 fvt.]]). Reggio vart eit rettssentrum med eit [[romersk forum]], først kalla ''Lepidi'', så ''Lepidum Regium'' og til slutt berre ''Regium'', som det noverande namnet kjem frå. Byen var ein militærstasjon langs Via Aemilia, men òg ein blømande by og ein ''[[municipium]]'' med eigne lover, magistratar og kunstskule. [[Apollinaris av Ravenna]] førte [[kristendom]]en til byen i det [[1. hundreåret]] evt og han var eit bispesetet etter [[ediktet i Milano]] i [[313]]. I [[440]] vart bispedømet i Reggio derimot underlagt [[Ravenna]] i [[Vestromarriket]]. Mot slutten av [[300-talet]] hadde Reggio forfalle så mykje at [[Ambrosius av Milano]] rekna han som ein av forsømte byane. Øydeleggingane vart verre av barbarane sine invasjonar. Etter Vestromarriket fall ([[476]]) vart Reggio ein del av [[Odoacer]] sitt rike. I [[489]] vart han ein del av Det [[austgotarar|austgotiske]] kongedømet og seinare, i [[539]], ein del av [[Eksarkatet Ravenna]]. Han vart erobra av [[Alboin]] sine [[langobardar]] i [[569]]. Reggio vart vald som sete i [[Hertugdømet Reggio]]. I [[773]] erobra [[frankarane]] Reggio og [[Karl den store]] gav biskopen kongeleg autoritet over byen og sette grensene til bispedømet i [[781]]. I [[888]] vart Regio gjeve til [[Kongedømet Italia i mellomalderen|Kongedømet Italia]]. I [[889]] gjekk [[madjarane]] til åtak på byen og øydela store delar av han og tok livet av biskop Azzo II. Etter dette vart det bygd nye bymurar. [[3. oktober]] [[900]] gav keisar [[Ludvig III den blinde|Ludvig III]] løyve til å reise ein ''castrum'' (borg) i sentrum av byen. I [[1002]] vart området til Reggio, i lag med [[Parma]], [[Brescia]], [[Modena]], [[Mantova]] og [[Ferrara]], slått saman med grenseområda til [[Toscana]], seinare halde av [[Matilde av Kanossa]]. [[Fil:Corso garibaldi ghiara RE.jpg|mini|venstre|Corso Garibaldi og basilica della Ghiara.]] === Mellomalderen === Reggio vart ein fri kommune rundt slutten av1000- og byrjinga av 1100-talet. I [[1167]] vart han eit medlem av [[Det lombardiske forbundet]] og tok del i [[slaget ved Legnano]]. I [[1183]] signerte byen [[Konstanz-traktaten]] der byen sin konsul, Rolando della Carità, fekk keisarleg innsettingsrett. Fredstida som følgde var ein periode med velstand. Reggio fekk nye lover, fekk prege eigne myntar, oppretta anerkjende skular og utvikla handelen sin og kunsten. [[Fil:Palazzo del monte RE.jpg|mini|Palazzo del Monte på Piazza del Duomo med fonten til elva Crostolo.]] I [[1152]] var Reggio i krig med Parma og i [[1225]] med Modena, som ledd i striden mellom [[Welf]] og [[Ghibellini]] i Italia. I [[1260]] kom 25&nbsp;000 [[skrifteborn]] ført av ein [[eremitt]] frå [[Perugia]] og denne situasjonen roa ned situasjonen ei stund. Striden ulma derimot opp igjen og så tidleg som [[1265]] tok Ghibellini livet av Welf sin leiar, Caco da Reggio, og tok overtaket. Striden heldt fram mot biskopen og to nye parti, Inferiori og Superiori. Sistnemnde vann til slutt striden. For å hindre misgjeringar frå dei mektige familiane som Sessi, Fogliani og Kanossa, gav Senatet i Reggio byen over til [[Obizzo d'Este]] frå familien [[Este]] for ein treårsperiode. Dette skulle forme framtida til Reggio sidan Obizzo heldt fram med eit ''[[de facto]]'' styre av byen etter at avtalen var gått ut. Sonen hans Azzo vart kasta ut av Reggion i [[1306]], og det vart oppretta ein republikk styrt av 800 vanlege innbyggjarar. I [[1310]] sette keisar [[Henrik VII av Det tysk-romerske riket|Henrik VII]] inn marki [[Spinetto Malaspina]] som statthaldar, men han vart snart jaga bort. Republikken forsvann i [[1326]] då kardinal [[Bertrando del Poggetto]] annekterte Reggio til [[Kyrkjestaten]]. Byen vart så styrt av [[Johan av Böhmen]], Nicolò Fogliani og [[Martino della Scala]], som i [[1336]] gav han til [[Luigi Gonzaga]]. Gonzaga bygde ei festning i byen og øydela 144 hus. I [[1356]] erobra familien [[Visconti]] frå [[Milano]] med hjelp frå 2&nbsp;000 regginarar byen og starta ein forvirrande periode der makta vart delt med Gonzaga-familien. Til slutt selde sistnemnde sin del til Visconti for 5&nbsp;000 [[dukat]]ar. I [[1405]] omleira [[Ottobono Terzi]] av Parma Reggio, men vart drepen av [[Michele Attendolo]], som gav byen til [[Nicolò III d'Este]], som så vart seignor av Reggio. Byen var derimot framleis relativt sjølvstyrt med eigne lover og mynter. Nicclo vart etterfølgt av den uekte sonen [[Lionello d'Este|Lionello]], og frå [[1450]] av [[Borso d'Este]]. === Hertugdømet Reggio === {{detaljar|Hertugdømet Reggio|Hertugdømet Modena og Reggio}} I [[1452]] fekk Borso tittelen hertug av Reggio og Modena av keisar [[Ferdinand III av Det tysk-romerske riket|Ferdinand III]]. Borso sin etterfølgjar var [[Ercole d'Este I|Ercole I]]. I [[1513]] vart Reggio gjeve til [[pave Julius II]]. Byen kom tilbake til Este etter [[pave Hadrian VI|Hadrian VI]] døydde ([[29. september]] [[1523]]). I [[1551]] øydela [[Ercole II d'Este]] forstadane i byen for å byggje ein ny bymur. Mot slutten av hundreåret byrja ein å byggje [[Tempio della Beata Vergine della Ghiara|Basilica della Ghiara]]. [[Fil:San giorgio torre cupola reggio emilia.jpg|mini|Barokkyrkja San Giorgio.]] [[Fil:Sala tricolore reggio.jpg|mini|«Tricolorerommet» i Rådhuset der dei tre fargane i det italienske flagget vart nytta for første gong.]] Este sitt styre varte til [[1796]], med korte unntak i 1702 og 1733-1734. === Napoleontida og gjenopprettinga === [[Den første franske republikken]] sine troppar vart tatt godt imot i byen. I august [[1796]] vart hertugen sin garnison på 600 menn driven bort og senatet tok over styret i Regio og hertugdømet. [[25. september]] slo frivillige i det mellombels styret tilbake ein [[austerrike|austerriksk]] styrke i slaget ved [[Montechiarugolo]]. Sjølv om hendinga var lita var dette samanstøyten rekna som den første i den italienske [[Risorgimento]]. [[Napoleon]] sjølv gav Reggiani 500 [[gevær]] og 4 [[kanon]]er som løn. Han okkuperte seinare Emilia og oppretta ein ny provins, [[Den cispadanske republikken]] proklamert i Reggio [[7. januar]] [[1797]]. [[Wienertraktaten]] førte Reggio tilbake til [[Francesco IV d'Este]] ([[1815]]). I [[1831]] gjorde Modena opprør mot han og Reggio følgde dømet med å opprette eit korps under general [[Carlo Zucchi]]. 9. mars erobra derimot hertugen byen med eskorte frå austerrikske soldatar. I [[1848]] forlet hertug [[Francesco V d'Este|Francesco V]] staten sin i frykt for revolusjon. Reggio erklærte seg annektert av [[Piemonte]], men då dei tapte [[slaget ved Novara]] vart byen ført tilbake til Este. I [[1859]] vart Reggio, under [[diktator]] [[Luigi Carlo Farini]], igjen ein del av Italia og dette vart stadfesta gjennom ei folkeavstemming 10. mars [[1860]]. === Nyare tid === Reggio opplevde ein periode med folkevekst og betre økonomi frå [[1873]]. I 1911 hadde han 70&nbsp;000 innbyggjarar. Ei sterk [[sosialist]]rørsle voks fram, og under [[facist]]regimet vart innbyggjarane undertrykt på grunn av dette. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Reggio Emilia|Reggio Emilia]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 21. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Reggio Emilia}} {{wikivoyage|Reggio Emilia}} * [http://space.comune.re.it/girareggio Monument og historie] * [http://it.wikipedia.org/wiki/Immagini_di_Reggio_Emilia Bilete av Reggio Emilia] * [http://www.municipio.re.it/IAT/iatre.nsf/schede/8012466CCB7B51E3C1256AD40055A27E?OpenDocument&lng=eng Offisiell turistinformasjon] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Emilia-Romagna]] [[Kategori:Byar i Italia]] to0kn2zw3pcgit2mte66vkne0if3uck 0 77861 3398398 3137358 2022-08-12T10:51:59Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Viterbo | bilet_horisont =Viterbo, palazzo e loggia dei papi, 02.jpg | bilettekst =Pavepalasset i Viterbo | bilet_byvåpen = Viterbo-Stemma.png | region = Lazio | provins = Viterbo | totalareal = 406.28 | innbyggjarar_i_år = | innbyggjarar_totalt = 60537 | folketettleik = 148.63 | latd= 42 |latm= 25 |lats= | longd= 12 |longm= 6 |longs= | høgd = 326 | postnummer = 01100 | retningsnummer =0761 | nettside = www.comune.viterbo.it }} '''Viterbo''' er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Viterbo]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Lazio]] og har om lag 60&nbsp;000 innbyggjarar. Han ligg om lag 100&nbsp;km nord for [[Roma]] langs [[Via Cassia]], og er omringa av [[Monti Cimini]] og [[Monti Volsini]]. Det historiske senteret er omgjeve av mellomaldermurar bygd på 1000- og 1100-talet og som framleis står. Bortsett frå jordbruk er hovudnæringa i Viterbo-området keramikk, marmor og tømmer. Ein del av Italia sine gullreservar ligg i byen, i tillegg til eit akademi for dei skjønne kunstartane, Universitetet Tuscia og fleire varmekjelder som trekkjer til seg turistar frå heile Sentral-Italia. == Historie == Viterbo er svært gamal og ein kjenner ikkje heilt til opphavet. I området vart det uansett oppretta ein liten romersk koloni kalla ''Vicus Elbii'', men om dette er det same senteret som vert kalla ''Vetus Urbs'' («Gamlebyen») i mellomalderen er usikkert. Dei første sikre kjeldene om byen har ein frå 700-talet, då han vart kalla ''Castrum Viterbii''. Det vart bygd festningsverk i byen i 773 av den [[langobardar|langobardiske]] kongen [[Desiderius]] i hans mislukka forsøk på å erobre [[Roma]]. Då paven vart støtta av [[frankarane]] vart Viterbo ein del av [[Kyrkjestaten]], men keisarane i [[Det tysk-romerske riket]] prøvde mange gonger å ta byen. Fram til 1095 vart han ein fri kommune. I ein periode då pavane hadde vanskeleg med å hevde makta si over [[Roma]] vart Viterbo mykje nytta som residensen deira. Den første paven som budde her var [[pave Eugenius III]] (1145-1146). I [[1164]] gjorde [[Fredrik Barbarossa]] Viterbo til sete for [[motpave]]n sin, [[motpave Paschalis III|Paschalis III]]. Tre år seinare gav han staden tittelen by og nytta militsen sin mot Roma. I 1172 vart Viterbo utvida og den gamle byen ''Ferentum'' vart øydelagd. I denne tida var byen ein velståande kommune og ein av dei viktigaste i Sentral-Italia med nesten 60&nbsp;000 innbyggjarar. I 1207 heldt [[pave Innocens III]] eit råd i domkyrkja, men byen vart seinare bannlyst som favorittsetet til den kjetterske [[Patari]] og til og med nedkjempa av romarane. I 1210 klarte Viterbo å slå keisar [[Otto IV av Det tysk-romerske riket|Otto IV]] og vart igjen i krig mot Roma. På 1200-talet vart han vekselsvis styrt av tyrannar frå to familiar, Gatti og [[Di Vico]]. [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket|Fredrik II]] trekte Viterbo inn på [[ghibellini|ghibellinane]] si side i 1240, men då innbyggjarane kasta ut dei viltre tyske troppane hans i [[1243]] kom han tilbake og [[omleirininga av Viterbo|omleira]] byen, men til ingen nytte. Etter dette var Viterbo alltid lojalt mot guelfane. Mellom 1257 og 1261 var han sete for [[pave Alexander IV]], som òg døydde her. Etterkomaren hans [[pave Urban IV|Urban IV]] vart vald i Viterbo. I 1266-1268 valde [[pave Clement IV|Clement IV]] Viterbo som base for den harde kampen hans mot [[Hohenstaufen]]. Frå pavepalasset her bannlyste han hæren til [[Conradin]] av [[Schwaben]] som reiste langs [[Via Cassia]]. Andre pavar som vart vald i Viterbo var [[pave Gregor IX|Gregor IX]] (1271) og [[pave Johan XXI|Johan XXI]] (1276, som døydde i Pavepalasset då golvet i rommet hans fall saman), [[pave Nikolas III|Nikolas III]] og franske [[pave Martin IV|Martin IV]]. Innbyggjarane likte ikkje at [[Kongedømet Napoli|kongen av Napoli]] valde ein utlending til pave og dei invaderte domkyrkja der [[konklave]]n vart halden og arresterte to av kardinalane. Dei vart så lyste i bann, og pavane heldt seg unna Viterbo dei neste 86 åra. Utan pavane kom byen i hendene til [[Di Vico]]-familien. I 1354 vart styret deira knust av kardinal [[Albornoz|Gil de Albornoz]], som vart send av pavane i [[Avignon]] for å gjenopprette [[Kyrkjestaten]]. Han bygde då borga i byen. I 1375 gav folket bynøklane til [[Francesco Di Vico]], sonen til den tidlegare tyrannen, men tretten år seinare tok folket livet av han og gav først byen til [[pave Urban VI]], og så til Giovanni di Sciarra di Vico, søskenbarnet til Francesco. [[Pave Bonifatius IX]] sine troppar dreiv han derimot bort i 1396 og oppretta eit permanent pavestyre over byen. Den siste Di Vico som hadde makta i Viterbo var Giacomo, som vart slått i 1431. Viterbo var så ein del av Kyrkjestaten fram til [[samlinga av Italia]] i 1871. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Viterbo|Viterbo]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 26. desember 2007.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Viterbo}} {{wikivoyage|Viterbo}} * [http://www.infoviterbo.it/ Turistinformasjon] * [http://www.viterboonline.com/ ViterboOnline.Com] * [http://www.festadelleciliegie.it/english/ Festa delle Ciliegie] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Lazio]] [[Kategori:Byar i Italia]] t5du9l9yysqp4jvz67kqj069fly1nmx 0 78698 3398396 3246975 2022-08-12T10:51:30Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Italia | offisielt_namn = Padova | bilet_horisont =Padua - Prato della Valle.jpg | bilettekst =Kanalen Prato della Valle i Padova | region = Veneto | provins = Padova | totalareal = 92 | innbyggjarar_i_år = 2005 | innbyggjarar_totalt = 210821 | folketettleik = 2267 | latd= 45 |latm= 25 |lats= | longd= 11 |longm= 52 |longs= | høgd = 12 | postnummer = 35100 | retningsnummer =049 | nettside = www.comune.padova.it }} '''Padova''' ([[latin]] ''Patavium'', [[venetiansk]] ''Padua'') er ein by i [[Italia]]. Han er hovudstad i [[provinsen Padova]] i [[regionar i Italia|regionen]] [[Veneto]] og har om lag 210&nbsp;000 innbyggjarar. Padova vert stundom rekna som ein del av storbyområdet Padova-Venezia med 1,6 millionar innbyggjarar. Padova ligg ved elvane [[Bacchiglione]] og [[Brenta]], 40&nbsp;km vest for [[Venezia]] og 29&nbsp;km søraust for [[Vicenza]]. Ved byen ligg ''Pianura Veneta'', «Den venetianske sletta», som vert nytta til jordbruk. Sør for byen ligg [[Colli Euganei|Euganaiåsane]], som har vore hylla av [[diktaren Lucan|Lucan]] og [[Martial]], [[Francesco Petrarca]], [[Ugo Foscolo]] og [[Percy Bysshe Shelley|Shelley]]. Byen er pittoresk med mange gater som opnar ut mot store kommunale ''piazze'', og mange bruer som kryssar dei forskjellige greinene av [[Bacchiglione]], som ein gong rann rundt dei gamle bymurane som ei [[vollgrav]]. Padova er staden der det meste av handlinga i [[Shakespeare]] sin komedie ''[[Troll kan temmes]] '' finn stad. == Historie == === Antikken === Padova hevdar sjølv å vere den eldste byen i Nord-Italia. I følgje ei segn vart han grunnlagd i [[-1183|1183 fvt.]] av den [[troja]]nske prinsen [[Antenor]], som visstnok skal ha ført Eneti- eller Veneti-folket frå [[Balkan]] til Italia. Det vart grave opp ein stor steinsarkofag i [[1274]] og det vart erklært at dette var Atenor sine leivningar. Patavium, som han vart kalla av [[Antikkens Roma|romarane]], var busett av [[adriatiske venetarar]]. Dei var kjend for hesteavl og den gode ulla frå sauene deira. Innbyggjarane kjempa for romarane ved [[Cannae]], og byen vart ein romersk ''[[municipium]]'' i [[-45|45 fvt.]] Han vart så mektig i denne tida at han visstnok kunne stille opp med ein hør på to hundretusen mann. Området skal ha vorte kristna av [[St. Prosdocimus]]. Han var den første biskopen i byen. === Seinantikken === Padova i seinantikken følgjer meir eller mindre den same soga som dei fleste andre byane i Nordaust-Italia. Padova vart hardt råka av invasjonen til [[hunarane]] under [[Attila]] ([[452]]). Han gjekk så til den [[gotarar|gotiske]] kongen [[Odoacer]] og så [[Teodorik den store]]. Under [[gotarkrigen 535-554|gotarkrigen]] vart han erobra av [[Austromarriket]] i [[540]]. Byen vart gjenerobra av gotarane under [[Totila]], før [[Narses]] igjen tok han tilbake for austromarane i [[568]]. Kort tid etter erobra [[langobardar]] området. I [[601]] gjorde byen opprør mot den lombardiske kongen [[Agilulf]], og etter ei 12 år lang og blodig omleiring vart byen storma og brend ned av han. Byen vart heilt hamna med jorda, og restar av amfiteateret og nokre brufundament er alt som er igjen av den romerske Padova i dag. Det tok lang tid før byen kom seg på fote att og han var framleis svak då [[frankarane]] fjerna langobardane frå Nord-Italia. === Frankarane og bispedøme === Under [[riksdagen i Aix-la-Chapelle]] ([[828]]) vart hertugdømet [[grensemark|grenseområdet Friuli]], som Padova var ein del av, delt inn i fire grevskap, og Padova vart hovudby i eitt av desse. I perioden då [[den romersk-katolske kyrkja|biskopane]] hadde makta over byane i Nord-Italia ser ikkje Padova ut til å ha vore verken viktig eller særleg aktiv. Det ser ut til at byen støtta keisaren under [[investiturstriden]], og biskopane her var stort sett tyskarar. Den største hendinga i denne perioden var då [[madjarane]] plyndra byen i [[899]]. Igjen tok det mange år før Padova tok seg inn igjen. === Den frie kommunen === På byrjinga av [[1000-talet]] oppretta innbyggjarane ein konstitusjon, som bestod av eit generelt råd eller lovgjevande forsamling, og ein ''credenza'' eller eit styre. Det neste hundreåret var dei i krig med Venezia og Vicenza om rettane til vassvegane på Bacchiglione og Brenta. Dette gjorde at byen fekk meir makt og sjølvtillit. Dei store familiane [[Camposampiero]], [[Este]] og [[Da Romano]] byrja å dukke opp og delte bydelane i Padova mellom seg. Innbyggjarane måtte velje ein [[podestà]] for å verne om fridomen sin. Det første valet deira fall på Este-familien. Padova vart hardt råka av ein bybrann i [[1174]], og dette førte til at så godt som heile byen måtte byggjast opp att. [[Fil:Duomo (Padua) - Facade.jpg|mini|venstre|Domkyrkja i Padova]] Byen fekk hjelp som medlem av [[det lombardiske forbundet]], men indre stridar i byen førte snart til at byen vart svekka igjen. Dette førte til at [[Fredrik II av Det tysk-romerske riket]] møtte liten motstand då han i [[1236]] sette inn den tyranniske statthaldaren [[Ezzelino da Romano]] i Padova og dei omliggande byane der han utførte mange hjartelause handlingar mot innbyggjarane. Ezzelino vart avsett i juni [[1256]] utan at noko form for blodutgyting med hjelp frå [[pave Alexander IV]]. Padova kom så inn ein periode med ro og velstand. Bygginga av basilikaen byrja og Padova fekk styre over Vicenza. [[Universitetet i Padova|Universitetet]] (det tredje i Italia) vart grunnlagd i [[1222]] og blømde gjennom 1200-talet. Framgangen til Padova på 1200-talet førte dei etter kvart i konflikt med [[Can Grande della Scala]], herre i [[Verona]]. I [[1311]] vart Padova underlagt Verona. [[Jacopo da Carrara]] vart vald til herre av Padova i [[1318]]. Frå då og fram til [[1405]] følgde ni medlemmer av den opplyste [[Carraresi]]-familien som herrar av byen, bortsett frå ein kort periode då [[Scaligeri]] styrte mellom [[1328]] og [[1337]] og to år ([[1388]]-[[1390]]) då [[Giangaleazzo Visconti]] heldt byen. Carraresi-perioden var ein rastlaus periode for byen, for dei var stadig ute i krig. I [[1387]] vann [[John Hawkwood]] [[slaget ved Castagnaro]] for Padova mot [[Giovanni Ordelaffi]] av [[Verona]]. Carraresi-perioden tok slutt då Visconti-familien og Venezia fekk meir makt. === Den venetianske styret === [[Fil:Padova-channel.jpg|mini|Tronco Maestro Riviera - ein gangveg langs ein av vassvegane eller ''naviglio interno'' i Padova.]] [[Fil:Exterior of Palazzo della Ragione (Padua).jpg|mini|Palazzo della Ragione.]] Padova vart ein del av [[Republikken Venezia]] frå [[1405]] og stort sett fram til republikken vart oppløyst i [[1797]]. Berre i korte periodar kom byen inn under andre (i [[1509]]) under krigane med [[Cambrai-forbundet]]. [[10. desember]] [[1508]] gav representantar for paven, Frankrike, Det tysk-romerske riket og [[Ferdinand I av Spania]] Cambrai-forbundet sigeren mot Republikken. Avtalen var at Venezia skulle sei frå seg områda sine i Italia og at desse skulle delast opp mellom underskrivarane. [[Maximilian I av Det tysk-romerske riket]] frå Habsburg skulle få Padova i tillegg til [[Verona]] og andre område. I [[1509]] vart Padova underlagt keisaren sine støtte spelarar i eit par veker, men venetianske troppar kom raskt til og tok han tilbake. Keisaren sende troppane sine til byen, men venetianarane klarte å stå imot [[omleiringa av Padova|omleiringa]]. Byen vart så styrt av to venetianske adelsmenn, ein podestà for det sivile og ein kaptein for det militære. Begge vart vald for ein periode på seksten månader. Under desse var det små og store råd som styrte den daglege drifta av kommunen og bylova. Skattekassen vart styrt av to kammerherrar og kvart femte år sende Padova ein av adelsmennene sine som [[nuncio]] i Venezia. Venezia bygde nye bymurar rundt Padova mellom [[1507]] og [[1544]] med ei rekkje monumentale portar. === Austerrikske styre === I [[1797]] vart Republikken Venezia oppløyst ved [[Campo Formio-traktaten]] og Padova vart avstått til [[Det austerrikske riket]]. Etter [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] sitt fall i [[1814]] vart byen ein del av [[Kongedømet Lombardia-Venetia]] Austerikarane var upopulære i Nord-Italia. I Padova oppstod det eit studentopprør under [[1848-revolusjonen]] den [[8. februar]] og universitetet og [[Pedrocchi Café|Caffè Pedrocchi]] vart omvandla til slagmarker der studentar og vanlege innbyggjarar kjempa side om side. Under austerrikarane byrja den industrielle utviklinga av Padova. Ein av dei første jernbanelinjene, mellom Padova og Venezia, vart bygd i [[1845]]. I [[1866]] gav [[slaget ved Koniggratz]] Italia sjansen til å presse austerrikarane ut av den gamle venetianske republikken og Padova og resten av [[Veneto]] vart annektert av det nyleg danna [[Kongedømet Italia]]. === Italiensk styre === Etter 1866 vart Padova senteret i eit av dei fattigaste områda i Nord-Italia, noko Veneto var fram til 1960-åra. Trass i dette blømde byen dei neste tiåra både økonomisk og samfunnsmessig, industrien vart utvikla og han vart eit jordbruks- og kultursenter. === 1900-talet === Då Italia kom med i [[den første verdskrigen]] 24. mai [[1915]] vart Padova vald som hovudkommandosenteret for [[den italienske hæren]]. Kong [[Viktor Emmanuel III av Italia|Vittorio Emanuele III]] og sjefskommandør Cadorna flytta til Padova i krigsperioden. Etter at Italia tapte slaget ved [[Caporetto]] hausten [[1917]] flytta fronten seg til elva Piave, berre 50–60&nbsp;km frå Padova, og byen var no innanfor rekkevidde for dei austerrikske [[artilleri]]a. Byen vart bombardert fleire gonger og om lag 100 sivile mista livet. Eit år seinare vart trugselen for Padova fjerna. Seint i oktober 1918 vann den italienske hæren eit avgjerande slag ved [[Vittorio Veneto]] (nøyaktig eitt år etter Caporetto) og dei austerrikske styrkane kollapsa. Våpenkvilen vart signert i Padova [[3. november]] 1918 og [[Austerrike-Ungarn]] overgav seg til Italia. Etter at Italia sitt tap under [[den andre verdskrigen]], i september [[1943]], vart Padova ein del av [[Den italienske sosialistrepublikken]], som var ein marionettstat under [[Nazi-Tyskland]]. Padova vart bombardert fleire gonger av allierte fly og hardast råka var togstasjonen og dei nordlege områda i Arcella. Den vakre Eremitani-kyrkja med freskar av [[Mantegna]], vart øydelagd og enkelte historikarar meiner at dette var eit av dei største kulturelle tapa til Italia under krigen. Byen vart frigjort av partisanar og britiske troppar den [[28. april]] [[1945]]. Etter krigen voks byen raskt og i lag med Veneto gjekk området frå å vere eit av dei fattigaste i Nord-Italia til å verte eit av dei rikaste og mest aktive i heile Italia. == Bakgrunnsstoff == {{commons2|Padova}} {{wikivoyage|Padova}} * [http://www.padovanet.it/ padovanet.it] * [http://www.genovesato.it/smeraldi/fotopadova.shtml Bilete av Padova] * [http://www.unipd.it/en/ Universitetet i Padova] * [http://www.ortobotanico.unipd.it/ Den botaniske hagen i Padova] * [http://www.sitiunesco.it/index.phtml?id=657 Padova på UNESCO si side] * [http://mappe.regioneveneto.net/node/4 Kart over Padova] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Padua|Padua]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. januar 2008.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Veneto]] [[Kategori:Byar i Italia]] f1wt1b81avm8sg4mnyfdug0r6zkhz0q 0 80717 3398255 3391570 2022-08-11T14:18:54Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv |namn = Dysna |bilete = Рака Дзісна.jpg |bilettekst = Dysna i Belarus, nær byen Dzisna |utspring = [[Ignalina kommune]] |munning = [[Daugava]] |tland = Litauen |land1 = Belarus |lengd = 176 |middelvassføring = 3.59 |nedslagsfelt = 8193 |sideelvar = |byar = }} '''Dysna''' ([[russisk]] Дисна, ''Disna'') er ei elv i [[Litauen]] og [[Belarus]] og ei av sideelvane til [[Daugava]] nær byen Dzisna. Elva spring ut frå innsjøen Parsvėtas, nær [[Dūkštas]] i [[Ignalina kommune]]. Ho renn gjennom innsjøane [[Dysnai]] og Dysnykštis. Nær [[Kačergiškės]] snur ho austover og i 39&nbsp;km renn ho langs grensa mellom dei to landa. Lengda hennar i Litauen åleine er 17&nbsp;km. Ein av innsjøane i nedslagsfeltet er [[Drūkšiai]] som gjev vatn til [[Ignalina atomkraftverk]]. Dei største sideelvane hennar er Birvėta, Golbitsa, Janka, Berezovka og Mnuta. ==Kjelder== {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Dysna|Dysna]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. januar 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' ***{{kjelde www| url=http://aaa.am.lt/VI/index.php#r/1662 |tittel=Dauguvos baseinas |dato=7. april 2003|utgjevar=Environmental Protection Agency at the Ministry of Environment of the Republic of Lithuania}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Elvar i Litauen]] [[Kategori:Elvar i Belarus]] 6mfztv3uiyqs1qtvw7c67e4byx9yg67 0 81798 3398364 3364927 2022-08-12T08:29:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by |offisielt_namn = Ohrid |offisielt_namn2 = Охрид |bilet_horisont = Ohrid $ (24).JPG |bilettekst = Utsyn over Ohrid med [[Ohridsjøen]] til høgre |kart = Map of Ohrid Municipality.svg |karttekst = Plasseringa til Ohrid i Nord-Makedonia |underinndeling_type = Land <br /> Statistisk region |underinndeling_namn = [[Nord-Makedonia]]<br /> [[Statistisk region Sørvest|Sørvest]] |totalareal = 389,93 |innbyggjarar_i_år = 2021 |innbyggjarar_kjelder = <ref name="Folketeljing2021">[https://www.stat.gov.mk/pdf/2022/2.1.22.10Popis-mk-en.pdf Folketeljing 2021]</ref> |innbyggjarar_totalt = 51&nbsp;428 |folketettleik = 131,9 |latd=41 |latm=07 |lats=1 |latNS=N |longd=20 |longm=48 |longs=6|longEW=E |høgd =+695 |tidssone =CET |utc_skilnad =+1 |postnummer =6000 |retningsnummer =389 46 |nettside = [http://www.ohrid.gov.mk ohrid.gov.mk] }} '''Ohrid''' ([[makedonsk]] Охрид) er ein by og ein [[Kommunar i Nord-Makedonia|kommune]] på austkysten av [[Ohridsjøen]] i [[Statistisk region Sørvest|regionen Sørvest]] i [[Nord-Makedonia]]. Kommunen fekk sitt noverande omfang i 2013, då den tidlegare kommunen [[Kosel]] vart innlemma i kommunen. Kommunen har eit areal på 389,93&nbsp;km² og hadde 51&nbsp;428 innbyggjarar ved folketeljinga i 2021.<ref name="Folketeljing2021"/> I 2002 hadde kommunen 55&nbsp;749 innbyggjarar,<ref name="Folketeljing justert">[http://www.stat.gov.mk/pdf/kniga_13.pdf Folketeljing 2002 justert for nye kommunegrenser 2004]</ref> den tidlegare kommunen Ohrid hadde 54&nbsp;380, medan sjølve byen hadde 42&nbsp;033 innbyggjarar.<ref name="Folketeljing detaljert">[http://www.stat.gov.mk/publikacii/knigaX.pdf Folketeljing 2002, detaljerte resultat]</ref> Byen er kjend for ein gong å ha hatt 365 kyrkjer, ei for kvar dag i året, og vart kalla den makedonske [[Jerusalem]]<ref>[http://www.ohridnews.com/index.php?servis=ohrid&lng=mk Informasjonsdatabase for Ohrid]</ref>. Byen har mange vakre hus og monument og turismen er ei viktig næring. Han ligg aust for [[Elbasan]] og [[Tirana]] i [[Albania]], sørvest for [[Skopje]], og nordvest for [[Resen]] og [[Bitola]]. I [[1980]] vart Ohrid og Ohridsjøen innskriven på [[UNESCO]] si [[verdsarv]]liste. I Ohrid finst òg eitt av Nord-Makedonia sine største [[sjukehus]]. == Historie == Byen har eksistert sidan [[antikken]], då som ''Lychnidos''. Den romerske vegen [[Via Egnatia]] gjekk gjennom Lychnidos. Namnet Ohrid vert første gong nemnd i [[879]]. Det er vorte hevda at [[det kyrilliske alfabetet]] vart utvikla i Ohrid av [[Klemens av Ohrid|Sankt Klemens av Ohrid]], men dette er usikkert og det er meir truleg at det vart utvikla av [[den litterære skulen i Preslav|den litterære skulen]] i [[Preslav]]. Ohrid var eit viktig kulturelt sentrum der det vart produsert skrifter ved den litterære skulen her. I år [[1000]] var Ohrid ein kort periode hovudstad i [[Det første bulgarske riket]]. Byen var då òg sete for [[erkebispedømet i Ohrid]] og det vart bygd mange kyrkjer. == Busetnader i kommunen == Dei største busetnadene i kommunen var: {| class="wikitable" ! Busetnad !! Folketal 2002<ref name="Folketeljing detaljert"/> |- | Ohrid || style="text-align:right; border-right:none; padding-right:1;" | 42&nbsp;033 |- | [[Velgosjti]] || style="text-align:right; border-right:none; padding-right:1;" | 3&nbsp;060 |- | [[Leskoets]] || style="text-align:right; border-right:none; padding-right:1;" | 2&nbsp;595 |- | {{ikkjeraud|Pesjtani}} || style="text-align:right; border-right:none; padding-right:1;" | 1&nbsp;326 |- | {{ikkjeraud|Ratsja}} || style="text-align:right; border-right:none; padding-right:1;" | 1&nbsp;043 |- |} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Ohrid}} * [http://www.ohrid.com.mk/ Offisiell turistside] * [http://www.travel-macedonia.net/ travel-macedonia.net] * [http://www.visitohrid.com.mk/ www.visitohrid.com.mk] * [http://sabin.ro/gallery/ohrid Bilete frå Ohrid] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ohrid|Ohrid]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, og «[[:sv:Ohrid|Ohrid]]» frå {{Wikipedia-utgåve|sv}} den 2. februar 2008.'' {{refslutt}} {{fotnotar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Nord-Makedonia]] [[Kategori:Verdsarv i Nord-Makedonia]] [[Kategori:Kommunar i Nord-Makedonia]] [[Kategori:Busetnader i Statistisk region Sørvest]] 0zl4r11be6f1b3h12behclph6xz6yb7 0 94920 3398387 2965694 2022-08-12T10:44:44Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Om||elva i Tinn kommune|Måna}} {{geoboks|elv}} '''Måna''' er ei [[elv]] som renn gjennom [[Måndalen]] i [[Rauma kommune]]. Ho startar i [[Månvatnet]], men fleire sideelvar knyter seg til [[vassdrag]]et før elva renn ut i [[Vollabukta]]. Måna har vore ei god [[laks]]eelv, men har som mange andre elvar i distriktet vore plaga med [[gyrodactylus salaris]]. Fiske har derfor i dei seinare åra gått tilbake. Samtidig har innslaget av [[fiskeoppdrett|oppdrettsfisk]] auka. Den viktigaste sideelva er [[Vemora]] som renn gjennom sidedalen [[Volladalen]]. Det kan gå laks i den nedre delen av [[Vemora]]. {{spire|geografi|Møre og Romsdal}} [[Kategori:Geografi i Rauma]] [[Kategori:Elvar i Møre og Romsdal]] hvq05utx9jzy3sjg7fg1amef9hn6ojr 0 94950 3398388 3010246 2022-08-12T10:44:54Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Graaelva.jpg|mini|Gråelva sett frå ei bru, ikkje langt frå utløpet ved Stjørdalshalsen]] '''Gråelva''' ([[norrønt|gammalnorsk]]: ''grodr'' = svulme opp, flaume) er ei elv i [[Stjørdal kommune]] i [[Trøndelag fylke]]. Elva har utløpet sitt på [[Stjørdalshalsen]] (Halsøen), der ho møter [[Stjørdalsfjorden]]. [[Stjørdalselva]] renn ut ikkje langt unna. {{spire|geografi|Trøndelag}} [[Kategori:Elvar i Trøndelag]] [[Kategori:Geografi i Stjørdal]] lfs7cx5vr7z28umm7jqaax2zf6ine6f 0 98902 3398242 3072092 2022-08-11T14:13:37Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv |namn = Limia |bilete = Rio Lima 2.JPG |bilettekst = Limiabrua over Limia |utspring = [[Talariño]] |munning = [[Atlanterhavet]] |land = Spania |land1 = Portugal |lengd = 108 |høgd_utspring = 975 }} '''Limia''' ([[spansk]]) eller '''Lima''' ([[portugisisk]]) er ei elv i [[Galicia i Spania|Galicia]] i [[Spania]] og [[Portugal]] med ei lengd på 108&nbsp;km. Kjelda til Limia er [[Talariño]] (975 moh.), nær landsbyen Paradiña i kommunen [[Sarreaus]] ([[Ourense]] i Spania). Ho kryssar grensa til Portugal nær landsbyen [[Lindoso]] og munnar ut i [[Atlanterhavet]] nær [[Viana do Castelo]]. Limia vart av [[Romarriket|romarane]] rekna som den mytiske [[Lethe]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Limia River|Limia River]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. juni 2008.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Rio Limia}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Elvar i Spania]] [[Kategori:Elvar i Portugal]] 7x9chkbun1tmq0oi5xwkocpx2geoc7o 0 99849 3398351 3364415 2022-08-12T08:25:10Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Romania |offisielt_namn = Cluj-Napoca |bilet_horisont = CJROCluj-Napoca 19.jpg |fylke = [[Cluj fylke|Cluj]] |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = [[1213]] |totalareal = 179.5 |areal_omland = 782.7 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar_kjelder =<ref>[http://www.insse.ro/cms/rw/resource/populatia_stab_1%20iulie2007.htm Folketal i Romania 1. juli 2007]</ref> |innbyggjarar_totalt = 310243 |innbyggjarar_omland = 352646 | latd = 46 | latm = 46 | longd = 23 | longm = 35 |postnummer =400xyz |retningsnummer =+40 x64 |bilnummer =CJ-N |nettside = www.primariaclujnapoca.ro }} '''Cluj-Napoca''' ({{IPA|/'kluʒ na'poka/}}; [[tysk]] ''Klausenburg''; [[latinsk]] ''Napoca'', ''Castrum Clus'', ''Claudiopolis''; [[ungarsk]] ''Kolozsvár''; [[jiddisk]] קלויזנבורג), fram til 1974 ''Cluj'', er den tredje største byen i [[Romania]],<ref name="populatiaiul07">{{kjelde www| url =http://www.insse.ro/cms/rw/resource/populatia%20la%201%20iulie.htm | tittel =Populația la 1 iulie 2007 pe localități | dato = 1. juli 2007| vitja = 8. juli 2008| utgjevar = Rumensk statistisk nasjonalinstitutt| språk = rumensk}}</ref> og administrasjonssete i [[Cluj fylke]] nordvest i [[Transilvania]]. Geografisk ligg han om lag midt mellom [[București]] (323&nbsp;km), [[Budapest]] (354&nbsp;km) og [[Beograd]] (327&nbsp;km). Byen ligg i dalen til elva [[Someșul Mic]] og var hovudstad i den historiske provinsen Transilvania. Byen har om lag 310&nbsp;000 innbyggjarar,<ref name="populatiaiul07"/> medan storbyområdet har om lag 350&nbsp;000 innbyggjarar. Byen er sentrert rundt [[St. Mikael-kyrkja i Cluj-Napoca|St. Mikael-kyrkja]] på [[Uniriiplassen i Cluj-Napoca|Uniriiplassen]] frå 1300-talet og som er kalla opp etter [[erkeengelen Mikael]], vernehelgenen til Cluj-Napoca.<ref>{{kjelde www | url = http://www.clujonline.com/ro/catedrala_sf_mihail.htm | tittel =Catedrala "Sf. Mihail" | vitja =8. juli 2008| utgjevar = Clujonline.com | språk = rumensk}}</ref> Kommunen har eit areal på {{areal|179.52}}. Cluj-Napoca opplevde ein nedgang i 1990-åra og fekk eit dårleg internasjonalt rykte på grunn av politikken til borgarmeisteren på denne tida, [[Gheorghe Funar]].<ref name="ftimes">{{kjelde www | url = http://www.ft.com/cms/s/97363fb4-ea07-11dc-b3c9-0000779fd2ac.html | tittel =Cluj: Buzz grips university town | dato = 26. mars 2008| vitja = 8. juli 2008 | utgjevar = Financial Times}}</ref> Dei etniske provokasjonane hans mot den ungarsktalande minoriteten i byen hindra investorar i å kome til byen, men dette endra seg etter han vart kasta ut og byen utvikla seg raskt både økonomisk og demografisk. I følgje nylege tal kan innbyggjartalet ha vorte dobla i slutten av 2010-åra.<ref name="ftimes"/> I dag er byen eit av dei viktigaste sentera for utdanning, kultur, industri og handel i Romania. Her ligg mellom anna det største universitetet i landet, [[Babeș-Bolyai universitet]] med den kjende [[den botaniske hagen i Cluj-Napoca|botaniske hagen]]. == Historie == [[Fil:Cluj by Joris Hoefnagel, 1617 (v2).jpg|mini|right|„''Clavdiopolis, Coloswar vulgo Clavsenbvrg, Transiluaniæ ciuitas primaria''“. Djuptrykk av Cluj av Georg Houfnagel (1617)]] [[Romarriket]] erobra [[Dakia]] i [[101]] e.Kr. og 106 e.Kr. under regjeringstida til [[Trajan]] og den romerske busetnaden Napoca vart så grunnlagd. Trajan sine etterfølgjar [[Hadrian]] gav Napoca status som [[municipium]] kalla ''municipium Aelium Hadrianum Napocenses''. Seinare på 100-talet fekk Napoca status som [[romersk koloni]] kalla ''Colonia Aurelia Napoca''.<ref>Lazarovici et al. 1997, p.17 (2.7 Napoca romană)</ref>. Napoca vart så provinshovudstad i Dacia Porolissensis. Romarane reiste frå kolonien i 274.<ref name="roman">Lazarovici et al. 1997, s.202-3 (6.2 Cluj in the Old and Ancient Epochs)</ref> Dei neste tusen åra har ein ikkje funne spor etter busetnader her.<ref>Brubaker eit al. 2006, p.89</ref> I byrjinga av mellomalderen byrja ein ny busetnad å utvikle seg rundt ein trefestning kalla Cluj-Mănăștur (''Kolozsmonostor'').<ref name="medieval">Lazarovici et al. 1997, s.32 (3.1 De la Napoca romană la Clujul medieval)</ref><ref name="alicu">Alicu 2003, s.9</ref> Sjølv om ein ikkje veit nøyaktig kva tid ungararane erobra Transilvania har ein datert dei tidlegaste ungarske funna til første halvdel av 900-talet.<ref>{{kjelde bok |forfattar= Alexandru Madgearu |tittel= Românii în opera Notarului Anonim |utgjeve= 2001 |isbn= 973-577-249-3 }}</ref> Byen vart ein del av [[Kongedømet Ungarn]] og kong [[Stefan I av Ungarn|Stefan I]] gjorde byen til sete for fylket Kolozs og kong [[Ladislaus I av Ungarn]] grunnla klosteret Cluj-Mănăștur ([[Kolozsmonostor]]), som vart øydelagd av [[tatarar]] i 1241 og 1285.<ref name="medieval"/> Den nye landsbyen vart busett av [[transilvanske saksarar]] på 1200-talet.<ref name="sasi">{{kjelde www |url=http://clujnet.com/romana/001_cluj_napoca/istorie/03-colonistii_sasi.htm|tittel= O istorie inedită a Clujului - Cetatea coloniștilor sași | utgjevar= ClujNet.com | vitja = 16. mars 2008| språk=rumensk}}</ref> Busetnaden vart først nemnd i skriftlege kjelder i 1285 i eit dokument frå kong [[Ladislaus IV av Ungarn]], då landsbyen (''Villa Kulusvar'') vart gjeven til biskopen av Transilvania.<ref name="first-mention">Lazarovici et al. 1997, s.204 (6.3 Medieval Cluj)</ref> [[19. august]] [[1316]], under styret til den nye kongen [[Karl I av Ungarn]] fekk Cluj bystatus etter at saksarane i byen var med på å slå opprøret til den transilvanske [[voivod]]en László Kán.<ref name="first-mention"/> [[Fil:Palatul de Justiție din Cluj-Napoca.jpg|mini|[[Justispalasset i Cluj-Napoca|Justispalasset]]]] Mange handverkarar slo seg ned i byen på andre halvdel av 1200-talet og eit aristokrati basert på handel og handverksproduksjon erstatta den eldre eliten som hadde styrt byen.<ref>Brubaker eit al. 2006, s.89-90</ref> Byen fekk privilegium av [[Sigismund av Det tysk-romerske riket|Sigismund av Luxembourg]] i 1405 slik at byen kunne velje eit byråd på 12 personar kvart år.<ref name="free-city">Lazarovici et al. 1997, s .38 (3.1 De la Napoca romană la Clujul medieval)</ref> Etter kvart vart det avgjort at halvparten av byrådet skulle bestå av ungarar og den andre halvparten av saksarar, og at styret av rådet skulle rotere frå år til år.<ref name="centumvirate">Brubaker et al. 2006, s.90-1</ref> I 1541 vart Klausenburg ein del av det sjølvstendige Fyrstedømet Transilvania etter at [[Det osmanske riket]] okkuperte den sentrale delen av Kongedømet Ungarn og byen opplevde ein periode med økonomisk og kulturelt oppsving..<ref name="centumvirate"/> Sjølv om [[Alba Iulia]] var den politiske hovudstaden for fyrstane av Transilvania, fekk Klausenburg mykje støtte av fyrstane og byen hadde band til dei viktigaste byane i Aust-Europa på denne tida, som [[Košice]], [[Kraków]], [[Praha]] og [[Wien]].<ref name="free-city"/> Både [[lutheranisme|lutherske]] og [[calvinisme|calvinistiske]] rørsler oppstod i byen på 1500-talet, men i 1571 vedtok dietten i [[Turda]] den meir radikale [[unitarianisme]]n som hadde ei meir fri tolking av Bibelen og nekting av [[Treeininga]]<ref name="religion-history">Lazarovici et al. 1997, s.205 (6.3 Medieval Cluj)</ref> [[Stephen Báthory]] grunnla eit [[jesuittar|jesiuttakademi]] i Klausenburg som ei motreformasjonsrørsle, men dette hadde lite suksess.<ref name="religion-history"/> I ein periode på eitt år, i 1600–1601, vart Cluj ein del av [[personalunion]]en til [[Mihai Viteazul]].<ref>{{kjelde www| forfattar = Cristina Martâniuc | url = http://www.cnaa.acad.md/files/theses/2007/5770/cristina_martiniuc_thesis.pdf | tittel = Probleme actuale ale calității de subiect de drept internațional public contemporan | utgjevar = CNAA (Republic of Moldova) | vitja=17. mars 2008 | språk = rumensk )}}</ref><ref>{{kjelde bok | forfattar = George Ciorănescu | tittel = Michael the Brave - Evaluations og Revaluations of the Walachian Prince | forlag = Radio Free Europe Research: RAD Background Report/191 | utgjeve = 1976 | vitja = 8. juli 2008| url = http://www.osa.ceu.hu/files/holdings/300/8/3/pdf/52-4-102.pdf}}</ref> Med [[Carlowitztraktaten]] i 1699 vart Klausenburg ein del av [[Habsburgmonarkiet]].<ref>{{kjelde www| url = http://www.britannica.com/eb/article-9020364/Treaty-of-Carlowitz | tittel = Treaty of Carlowitz | forlag = Encyclopædia Britannica |utgjeve = 2008 | vitja = 8. juli 2008}}</ref> [[Fil:Kolozsvár New York-palota.jpg|mini|New York-palasset]] På 1600-talet vart Cluj råka av pest og store brannar.<ref name="religion-history"/> Mot slutten av hundreåret enda suvereniteten til tyrkarane, men byen var utan mykje av rikdomen og priviliegia dei hadde hatt, var lite politisk viktig og hadde få innbyggjarar att.<ref name="17th-century">Brubaker et al. 2006, s.91</ref> Han vart gradvis viktig i Transilvania igjen som hovudkvarteret til Gubernium og diettane mellom 1719 og 1732 og igjen frå 1790 og fram til [[den ungarske revolusjonen i 1848]], då Gubernium flytta til [[Sibiu|Hermannstadt]].<ref name="capital-trans">Lazarovici et al. 1997, s.42,44,68 (3.1 De la Napoca romană la Clujul medieval; 4.1 Centru al mișcării naționale)</ref> Frå 1830 var byen senteret for den ungarske nasjonalrørsla i fyrstedømet.<ref name="national-move">Lazarovici et al. 1997, s.206 (6.4 Cluj in Modern Times)</ref> Dette braut ut med den ungarske revolusjonen i [[1848]], der austerrikarane på eit tidspunkt fekk kontroll over Transilvania og fanga ungararane mellom to flankar. Den ungarske hæren, leia av den [[polen|polske]] generalen [[Józef Bem]], gjekk til åtak på Transilvania og gjenerobra Klausenburg jula 1848.<ref>{{kjelde www| url = http://mek.oszk.hu/03400/03407/html/370.html | tittel = Bem's Campaign in Transylvania; Revolutionary Consolidation og Its Contradictions | utgjevar = MEK (Hungarian Electronic Library) | vitja = 7. juli 2008}}</ref> Etter [[revolusjonane i 1848]] vart det innført eit eineveldig regime, etterfølgd av eit liberalt regime som kom til makta i 1860. Det var i denne perioden at rumenarane fekk like rettar som ungararane, men det var ikkje lenge og i 1865 avskaffa dietten i Cluj lovene som gav dei desse rettane og gjekk tilbake til lovene frå 1848 som omfatta unionen mellom Transilvania og Ungarn.<ref name="national-move"/> Før 1918 var den einaste rumensktalande skulen i byen ein grunnskule styrt av kyrkja og det første rumenske tidsskriftet kom først i 1903.<ref name="17th-century"/> Etter [[det austerriksk-ungarske kompromisset i 1867]] vart Klausenburg og heile Transilvania igjen ein del av [[Kongedømet Ungarn]]. På denne tida var Kolozsvár ein av dei største og viktigaste byane i kongedømet og sete i [[Kolozs]] fylke. Tilhøva for dei etniske rumenarane i Transilvania var derimot dårlege på grunn av undertrykking og forfølging..<ref name="memorandum">Lazarovici et al. 1997, pp.74-5 (6.4 Centru al mișcării naționale)</ref> Dette førte til at det vart sendt ein underskriftskampanje i 1892 av dei rumenske politiske leiarane i Transilvania til den austerrikske keisaren [[Frans Josef I av Austerrike|Frans Josef]] der dei bad om like rettar med ungararane og kravde at forfølgingane og [[madjarisering]]a tok slutt.<ref name="memorandum"/> Keisaren sende dokumentet vidare til [[Budapest]] og forfattarane av dokumentet, mellom anna [[Ioan Rațiu]] og Iuliu Coroianu, vart stilte for retten og dømde til lange fengselsstraffer for «høgforræderi» i Kolozsvár/Cluj i mai 1894.<ref name="elite-popor">{{kjelde www| url = http://www.edrc.ro/docs/docs/transilvania/198-254.pdf | tittel = Relația dintre elite și popor în perioada memorandistă | utgjevar = Centrul de Resurse pentru Diversitate Etnoculturală | stad = Cluj | vitja = 15. mars 2008 | språk = Romanian}}</ref> Under rettssaka kom om lag 20&nbsp;000 menneske til Cluj for å demonstrere i gatene og støtte dei tiltalte.<ref name="elite-popor"/> [[Fil:BCU Cluj-Napoca.jpg|mini|Det sentrale universitetetsbibliotekt]] 26. september [[1895]] vitja keisar Frans Josef den nærliggande Bánffy-Hunyad etter at den ungarske hæren flytta seg ut av Transilvania, og han vart teken godt imot av innbyggjarane, som bygde ein boge til ære for hendinga.<ref>{{kjelde bok | forfattar = Hubmann, Franz, & Wheatcroft, Andrew (redaktør)| tittel = The Habsburg Empire, 1840 – 1916 | stad = London | utgjeve = 1972 | sider= 292–3 | id = ISBN 0-7100-7230-9}}</ref> I 1897 avgjorde den ungarske regjeringa at berre ungarske stadnamn skulle nyttast og forbaud bruk av tyske og rumenske utgåver av bynamn i offisielle dokument.<ref name="castellan89">{{kjelde bok | forfattar = Georges Castellan| tittel = A history of the Romanians | forlag = Boulder: East European Monographs | utgjeve = 1989 | side= 148 | id = ISBN 978-0880331548}}</ref> Hausten 1918 gjekk [[den første verdskrigen]] mot slutten og Cluj vart senter for revolusjonsaktivitet, leia av Amos Frâncu.<ref name="laz-union">Lazarovici et al. 1997, s.207 (6.4 Cluj in Modern Times)</ref> Trettini delegatar vart vald frå Cluj for å delta i kunngjeringa av [[unionen mellom Transilvania og Romania|unionen med Kongedømet Romania]] i Alba-Iulia den 1. desember [[1918]],<ref name="laz-union"/>, seinare anerkjend av [[Trianontraktaten]].<ref>Ernest A. Rockwell: Trianon Politics, 1994-1995, thesis, Central Missouri State University, 1995</ref> I mellomkrigstida utførte dei nye styresmaktene eit «romaniseringsprosjekt». I 1939 dominerte ungararane derimot framleis den lokale økonomien og det var t.d. fem ungarske dagsaviser i Cluj og berre ei rumensk.<ref name="brubaker-interwar">Brubaker et al. 2006, s.100-1</ref> I 1940 vart Cluj i lag med resten av [[Nord-Transilvania]] gjeven tilbake til Ungarn av [[Nazi-Tyskland]] og [[Kongedømet Italia|Italia]].<ref name="ww2">Lazarovici et al. 1997, s.140-1 (5.2 Dictatul de la Viena - 30 august 1940)</ref>. Etter at tyskarane okkuperte Ungarn i mars 1944 og innførte eit marionettstyre under [[Döme Sztójay]] der,<ref>{{kjelde bok | forfattar = Peter Kenez | url = http://assets.cambridge.org/052185/766X/excerpt/052185766X_excerpt.htm | tittel = Hungary from the Nazis to the Soviets - the establishment of the Communist regime in Hungary, 1944-1948| forlag = Cambridge University Press | isbn = 052185766X| utgjeve = Mai 2006 | vitja = 7. juli 2008}}</ref><ref>{{kjelde bok| forfattar = Richard J. Evans| tittel=Lying About Hitler: History, Holocaust og the David Irving Trial| stad=London| forlag =Basic Books| utgjeve=2001| side=95| isbn = 0465021530}}</ref> vart det utført jødeforfølgingar på stor skala i byen, og mange av jødane vart flytta til ein [[getto]] kalla Iris.<ref name="ww2"/> Dei fleste av jødane vart deporterte til [[Auschwitz]] i mai og juni 1944 og 16&nbsp;148 av dei mista livet der.<ref name="ww2"/> Nokre jødar klarte å rømme over grensa til Romania.<ref name="ww2"/> 11. oktober 1944 vart Cluj erobra av rumenske og [[den raude arméen|sovjetiske]] troppar,<ref name="ww2"/><ref>{{kjelde www| url = http://select.nytimes.com/gst/abstract.html?res=F50910FF3555157B93C0A8178BD95F408485F9&scp=2&sq=cluj&st=p | tittel = Russians Smash on; Memel Reported Cut Off as New Drive Reaches German Frontier Szeged, Cluj Seized Soviet Tanks Cross Tisza, Menacing Budapest, Berlin Admits Russians Smash on Near East Prussia | forlag = The New York Times | utgjeve = 12. oktober 1944| vitja = 8. juli 2008}}</ref> og vart formelt ein del av [[Kongdømet Romania]] etter [[Paristraktatane i 1947]]. [[Fil:Strada Regele Ferdinand.jpg|mini|Palass ved elva Someș]] Ungararane vart verande den største folkegruppa i byen fram til 1960-åra, då rumenarane tok over,<ref name="varga-arpad">{{kjelde www| url = http://varga.adatbank.transindex.ro/?pg=3&action=etnik&id=5290 | tittel = Erdély etnikai és felekezeti statisztikája (1850-1992) | forfattar = Varga E. Árpád | vitja = 16. mars 2008 | språk= ungarsk}}</ref> på grunn av stor innflytting som følgje av industrialiseringa av byen.<ref name=industrialisation>Lazarovici et al. 1997, s.154,159 (5.3 Perioada totalitarismului)</ref> I 1974 feira byen 1850-årsjubileum etter første gong Napoca vart nemnd, og kommuniststyret endra namnet på byen til Napoca.<ref name="name-1974">{{kjelde www | url=http://www.clujonline.com/ro/istoric.htm | tittel = Cluj-Napoca. Istoric | utgjevar = Clujonline.com | vitja = 14. mars 2008| språk = rumensk }}</ref> Under [[den rumenske revolusjonen i 1989]] var det store opprør i Cluj-Napoca. 26 menneske mista livet og 170 vart skadd som følgje av opprøret.<ref>{{kjelde www| url = http://www.ceausescu.org/ceausescu_texts/revolution/catavencu.htm | tittel = O mură în gura comisiei "Evenimentele din decembrie" | utgjevar = Academia Cațavencu | dato = 30. januar 1996 |vitja= 21. mars 2008 | språk = rumensk}}</ref> Etter det totalitære regimet enda vart den nasjonalistiske politikaren [[Gheorghe Funar]] borgarmeister og styrte byen i 12 år. Politikken hans var prega av sterk rumensk nasjonalisme og etniske provokasjonar mot dei ungarske minoritetane i byen. Dette hindra utanlandske investorar å slå seg ned i byen;<ref name="ftimes"/>, men i juni 2004 vart ikkje Funar vald inn igjen. Etter dette opplevde byen ein periode med rask vekst, både økonomisk og demografisk..<ref name="ftimes"/> == Galleri == <center><gallery> Fil:Piarista kolozsvar.jpg|[[Piaristkyrkja i Cluj-Napoca]] Fil:Rhedey Palace of Cluj-Napoca2.jpg|Rhédeypalasset Fil:Building on Iuliu Maniu Street Cluj-Napoca.jpg|Ekeltisk arkitektur Fil:Alley Cluj-Napoca.jpg|Ei typisk gate Fil:Statuie Teatrul National.jpg|Statue ved [[Nasjonalteateret i Cluj-Napoca]] Fil:CJROMonumentul Memorandistilor.jpg|Memorandum Signers-monumentet Fil:Sere Gradina Botanica Cluj-Napoca.jpg|Drivhus i den botaniske hagen i Cluj-Napoca Fil:Central Park Cluj-Napoca2.jpg|Den sentrale parken </gallery></center> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Cluj-Napoca|Cluj-Napoca]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. juli 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{kjelde bok | forfattar = Gh. Lazarovici, D. Alicu, C. Pop, I. Hica, P. Iambor, Șt. Matei, E. Glodaru, I. Ciupea, Gh. Bodea | tittel = Cluj-Napoca - Inima Transilvaniei | forlag = Studio | stad = Cluj-Napoca | utgjeve = 1997 | isbn=973-97555-0-X}} * {{kjelde bok | forfattar = Gheorghe Bodea| tittel = Clujul vechi și nou | forlag = ProfImage | stad = Cluj-Napoca | utgjeve = 2002 | id = ISBN 973-0-02539-8 }} * {{kjelde bok | forfattar = Rogers Brubaker |forfattar2 = Margit Feischmidt|forfattar3 = Jon Fox |forfattar4 = Liana Grancea | tittel = Nationalist Politics og Everyday Ethnicity in a Transylvanian Town | forlag = Princeton University Press | stad = Princeton, New Jersey | utgjeve = 2006 | id = ISBN 0691128340 | url=http://press.princeton.edu/chapters/i8312.pdf}} * {{kjelde bok | forfattar = Lukács József| tittel = Povestea orașului-comoară. Scurtă istorie a Clujului și monumentelor sale | forlag = Apostrof | stad = Cluj-Napoca | utgjeve = 2005 | id = ISBN 973-9279-74-0 }} * {{kjelde bok | forfattar = Raoul Șorban| tittel = Invazie de stafii. Însemnări și mărturisiri despre o altă parte a vieții | forlag = Meridiane | stad = Bucharest | utgjeve = 2003 | id = ISBN 973-33-0477-8 }} * {{kjelde bok | forfattar = Dorin Alicu| tittel = Județul Cluj - trecut și prezent | forlag = ProfImage | stad = Cluj-Napoca | utgjeve = 2003 | id = ISBN 973-555-090-3 }} * {{kjelde bok | forfattar = Dorin Alicu, Ion Ciupea, Mihai Cojocneanu, Eugenia Glodariu, Ioana Hica, Petre Iambor, Gheorghe Lazarov| tittel = Cluj-Napoca, de la începuturi până azi | forlag = Clusium | stad = Cluj-Napoca | utgjeve = 1995 | id = ISBN 973-7924-05-3 }} * {{kjelde bok | tittel = Cluj-Napoca = Claudiopolis| forlag = Noi Media Print | stad = Bucharest | utgjeve = 2004}} * {{kjelde bok | tittel = Cluj-Napoca - Ghid | forlag = Sedona | utgjeve = 2002}} * {{kjelde bok | forfattar = Ștefan Pascu, Iosif Pataki, Vasile Popa| tittel = Clujul | utgjeve = 1957}} * {{kjelde bok | forfattar = Ștefan Pascu, Viorica Marica| tittel = Clujul medieval | forlag = Meridiane | stad = Bucharest | utgjeve = 1969}} * {{kjelde bok | forfattar = Ștefan Pascu| tittel = Istoria Clujului | forlag = | stad = Bucharest | utgjeve = 1974}} * {{kjelde bok | forfattar = Aurel Anton, Iuliua Cosma, Vasile Popa, Gheorghe Voișanu | tittel = Cluj. Ghid turistic al județului | utgjevar = Editura pentru Turism | stad = Bucharest |utgjeve = 1973}} * {{kjelde bok | forfattar = Simon András, Gáll Enikõ, Tonk Sandor, Laszlo Tamas, Maxim Aurelian, Jancsik Peter, Coroiu Teodora | tittel = Atlasul localităților județului Cluj | utgjevar= Suncart | stad = Cluj-Napoca |utgjeve = 2003}} * {{cite web | title=Cluj-Napoca, orașul comoară al Transilvaniei, România | publisher= CLUJonline.com | date = | url = http://www.clujonline.com/ro/istoric.htm | accessdate =2007-03-11 }} * {{cite web | title =O istorie inedită a Clujului | publisher= ReMARK ltd | url = http://clujnet.com/romana/001_cluj_napoca/istorie.html | accessdate =2007-03-11 }} * {{cite web | title =Anuarul Institutului de Istorie "George Bariț" din Cluj-Napoca | publisher = "George Bariț" History Institute, Cluj-Napoca / [[Romanian Academy]] | url = http://www.history-cluj.ro/Istorie/anuare/2001/C%20U%20P%20R%20I%20N%20S.htm | accessdate =2007-03-11 }} === Kjelder i teksten === {{fotnoteliste}} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Cluj-Napoca|Cluj-Napoca}} * [http://www.primariaclujnapoca.ro Cluj-Napoca: Offisiell side] * [http://www.flickr.com/photos/tags/clujnapoca/clusters/ Cluj-Napoca på Flickr] [[Fil:Cluj-Napoca panorama.jpg|mini|center|800px|Panorama over western districts, taken from "Tăietura Turcului"]] {{Romania}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Cluj fylke]] [[Kategori:Fylkeshovudstader i Romania]] [[Kategori:Byar i Cluj fylke]] 53nheztbi8qvzrrkts2v6u8kjf4qzw8 0 99926 3398397 3383673 2022-08-12T10:51:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia | bilet_horisont = St. Anne's Church, St. Ann's Crescent, Wandsworth. - geograph.org.uk - 20226.jpg | bilettekst = St Anne's Church, Wandsworth | land = England | region = Stor-London | distrikt =[[London Borough of Wandsworth]] | latd= 51 |latm= 28 |lats= | longd= 0 |longm= 12 |longs= |longEW= W | postnummer = SW18 | retningsnummer = 0 20 }} '''Wandsworth''' er ein indre forstad på sørsida av elva [[Themsen]] i sørvestlege [[London]]. Wandsworth har namnet sitt frå elva [[Wandle]] som går saman med Themsen ved Wandsworth. Området er identifisert i [[London-planen]] som ein av 35 større sentera i [[Stor-London]].<ref>Londons borgarmeister (Februar 2008): [http://www.london.gov.uk/thelondonplan/docs/londonplan08.pdf «London Plan (Consolidated with Alterations since 2004)»]. (PDF) Stor-Londons styresmakter.</ref> Wandsworth blir nemnt i ''[[Domesday Book]]'' frå [[1086]] som «Wandesorde» og «Wendelesorde». Dette tyder «inngjerdinga til (ein mann ved namn) Waendel», viss namn òg er lånt til elva Wandle.<ref>Oxford Dictionary of British Place Names. Side 482.</ref> Området var den gongen ått delvis av ein William, son av Ansculf, og delvis av klostret St Wandrille's Abbey. Aktivuma deira som var lista i ''Domedagsboka'' bestod av 12 [[eininga hide|hider]], med 5 og halv plogar og 22 [[Acre|åkrar]] av engmark, til ein verdi av 9 pund.<ref>[http://www.gwp.enta.net/surrnames.htm Surrey Domesday Book]</ref> Den store franske diktaren [[Voltaire]] budde her på [[1700-talet]] under det engelske eksilet sitt. == Skildring == Sidan minst byrjinga av [[1500-talet]] har Wandsworth tilbode husrom til ei samanhengande bølgje av innvandring, frå [[Nederlanda|hollandske]] [[Protestantisme|protestantiske]] metallarbeidarar som flykta frå forfølging på [[1590-talet]] og til nyare austeuropeiske menneske frå andre medlemsstatar av [[EU]].<ref>''Time Out London for Londoners''. London: Ebury Publishing. 2006. ISBN 978-1-904978-52-7.</ref> Ein tilstrømming av franske [[hugenottar|hugenottiske]] flyktningar tidleg på [[1600-talet]] kan sjåast i mange lokale gatenamn. Det er ei rekkje av små og kostbare terrasserte hus (kjent lokalt som ''Tonsleys'') bak Old York Road, det tidlegare sentrumet av gamle Wandsworth som stig til eit område av større, terrasserte hus langs vegane som er omgjeve av West Side Wandsworth Common, Earlsfield Road og East Hill. I kontrast er den nedre delen av East Hill ei samling av større terrasseblokker og rekkehus. I samsvar med ein artikkel i avisa ''[[The Guardian]]'' i 2004: «Wandsworth har ein større del av menneske viss livsstil, livssyn og trendar har forma tidsanda meir enn nokon annan stad i Storbritannia. Wandsworth er med andre ord kulare enn noko anna stad i Storbritannia.» I samsvar med avisa ''Evening Standard'' er Wandsworth sjølve «hotspot» for dei folka i London som har inntekt over 100 000 pund. I nærleiken ligg [[Wandsworth fengsel]], det største i London, og det nest største i Storbritannia etter Liverpool. [[Fil:HM Wandsworth.jpg|mini|venstre|Wandsworth fengsel]] Mellom bykjernen og elva ligg bryggeriet Young & Co's Ram Brewery i hjartet av Wandsworth. Tradisjonelt [[fatøl]] har vore produsert på denne staden sidan [[1581]], noko som gjer Ram Brewery til den eldste staden i Storbritannia der øl har vorte brygga samanhengande. == Kjende folk == * [[Naveen Andrews]] — skodespelar * [[Marcus Brigstocke]] — komikar * [[Tony Blair]] — tidlegare statsminister * [[Sophie Dahl]] — modell * [[Daniel Defoe]] — forfattar * [[George Eliot]] — forfattar * [[Charles Falconer, baron Falconer av Thoroton|Lord Charlie Falconer]] — politikar * [[Jason Flemyng]] — skodespelar * [[Edward Gibbon]]—engelsk historikar * Francis Grose ( 1731–1791) —oldtidsforskar. * [[Marker Owen]] — songar * [[Keira Knightley]] — skodespelar * [[David Lloyd George]] — tidlegare statsminister * [[Andy Murray]] — tennisspelar * [[Paul Theroux]] : reiseskribent * [[William Makepeace Thackeray]] — romanforfattar * [[Marcus Jones]] — filantrop * [[Thomas Hardy]] — forfattar (ein blå plakett ved vegkryss mellom Trinity Road og Broderick Road minnest bustaden hans) * [[Lesley-Anne Down]] — skodespelar == Stader i nærleiken == * [[Balham i London|Balham]] * [[Battersea]] * [[Clapham]] * [[Earlsfield]] * [[Fulham]] * [[Putney]] * [[Southfields]] * [[Streatham]] * [[Tooting]] * [[Wimbledon i London|Wimbledon]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Wandsworth|Wandsworth]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 21. juli 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|London/Wandsworth|Wandsworth}} *[http://wandsworthsociety.org.uk/ The Wandsworth Society] *[http://www.wandsworth.gov.uk/Home/LeisureandTourism/Museum/default.htm Wandsworth Museum and Local History Service] *[http://www.westcotestudios.co.uk Wandsworth Art Studios] [[Kategori:Byar i Stor-London]] [[Kategori:Wandsworth]] 8wr1lpgm6uwhcb3dqrjgi7gfw6vc50r 0 101412 3398414 2839059 2022-08-12T11:05:34Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Kara sea ZFJ.PNG|mini|Plasseringa til Frans Josefs land]] '''Hofmannøya''' ([[russisk]] Остров Гофмана - Ostrov Gofmana) er ei øy i [[Frans Josefs land]] i [[Russland]]. Hofmannøya er 13&nbsp;km lang og 5&nbsp;km på det breiaste. Ho ligg 8,6&nbsp;km aust for [[Rainerøya]] og har tre mindre øyar nordaust for seg. I dag ligg det ein rullebane av snø på Hofmannøya. Øya er kalla opp etter den russiske mineralogen og utforskaren frå [[Uralfjella]], professor E.K. Hofmann (1801-1871). Nordaust for Hofmannøya ligg ein 45&nbsp;km brei kanal kalla '''Proliv Severo Vostotsjnij''', og på andre sida ligg [[Belaja Zemlja]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hofmann Island|Hofmann Island]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 29. juli 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *** http://islands.unep.ch/CEO.htm *** [http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:ENM9KulNEJgJ:www.repository.naturalis.nl/document/43735+hofmann+urals+mineralogist+E.+K.+Hoffman&hl=en&ct=clnk&cd=3 E.K. Hofmann] {{refslutt}} {{Frans Josefs land}} {{koord|81|17|N|60|13|E|vising=tittel|region:RU_type:isle_source:GNS-enwiki}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Frans Josefs land]] qezby5d4x54u5vq721pwnywasvob93t 0 101962 3398407 2835500 2022-08-12T11:01:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Kara sea ZFJZL.PNG|mini|Plasseringa til Zemlja Zitsjy i Frans Josefs land. Luigiøya er den vestlegaste av desse..]] '''Luigiøya''' ([[russisk]] Остров Луиджи; ''Ostrov Luidzji'') er ei øy i [[Frans Josefs land]] i [[Russland]]. Luigiøya har ei overflate på 371&nbsp;km² og er dekt av [[isbre]]ar. Det høgaste punktet på øya er 442 meter over havet. Luigiøya høyrer til [[Zitsjy Zemlja]], ein undergruppe av Frans Josefs land. Det ligg smale sund mellom [[Salisburyøya i Russland|Salisburyøya]] i nordaust, [[Champøya]] i søraust og Luigiøya. Den breie kanalen i vest vert kalla Markhamkanalen etter den britiske utforskaren admiral sir [[Albert Hastings Markham]]. Luigiøya vart kalla opp etter den italienske fjellklatraraen og utforskaren hertug [[Luigi Amedeo av Abruzzi]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:|en:]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. august 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *** [http://land.worldcitydb.com/arkhangel%C3%A3%C2%A2%C3%A2%E2%82%AC%C3%A2%E2%84%A2skaya_%C3%A3%C2%A2%C3%A2%E2%82%AC%C3%A2%E2%84%A2_in_russisk_federation_state.html Plasseringa] *** [http://islands.unep.ch/CEO.htm islands.unep.ch] *** [http://www.ivki.ru/kapustin/journal/markin22.htm Historiske data] {{refslutt}} {{Frans Josefs land}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Frans Josefs land]] rxs9qwnoawx98jliu44j1vyjjbgog9m 0 107794 3398237 2972351 2022-08-11T14:11:16Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks fjell | namn=Dikij Greben | bilete=Diky Greben.jpg | høgd=1070 | land=Russland | stad=[[Kamtsjatkahalvøya|Kamtsjatka]] | koordinatar = {{koord|51.45|N|156.97|E|vising=tittel,pålinje|type:mountain}} | type=[[Lavadom]]ar | siste utbrot=[[350|350 e.Kr.]] ± 300 år }} '''Dikij Greben''' ([[russisk]] Дикий гребень) er ein [[vulkan]] som ligg sør på [[Kamtsjatkahalvøya]] i [[Russland]]. [[Kaldera]]en [[Kurilesjøen]] ligg like aust for vulkanen. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Diky Greben|Diky Greben]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. september 2008.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *** {{vnum|1000-022}} {{refslutt}} {{spire|geografi|Russland}} [[Kategori:Kamtsjatka kraj]] [[Kategori:Fjell i Russland]] [[Kategori:Vulkanar i Russland]] [[Kategori:Lavadomar]] 0xohf3obfyypdbpo5q2jcgrezuhsot7 0 108516 3398241 3071960 2022-08-11T14:13:13Z Ranveig 39 /* top */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv |land = Russland |lengd = 487 |middelvassføring = 33 |nedslagsfelt = 17200 }} '''Sysola''' ([[russisk]] Сысола) er ei elv nordvest i [[Russland]] i [[Republikken Komi]], men dei to elvane som renn saman og dannar elva har kjeldene sine i [[Kirov oblast]] og [[Perm oblast]]. Sysola er ei sideelv av den større [[Vytsjegda]], som ho møter i [[Syktyvkar]]. Elva er 487&nbsp;km lang og har eit [[nedslagsfelt]] på {{areal|17200}}. {{spire|geografi|Russland}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Elvar i Komi]] [[Kategori:Elvar i Russland]] f9b2cylgbttnwzhr0b1del5vs7kx5i6 0 109414 3398342 3026791 2022-08-12T07:29:53Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikkalbum | tittel = «Please Mr. Postman» | gruppe = [[The Marvelettes]] | album = Please Mr. Postman | utgjeve = 21. august [[1961]] | format = Singel | innspeling = [[Hitsville USA]] (Studio A); 1961 | sjanger = [[Soul]]/[[pop]] | lengd = 2:31 | selskap = [[Motown|Tamla]] <small>T 54046</small> | låtskrivar = Georgia&nbsp;Dobbins, William&nbsp;Garrett, [[Brian Holland|Brian&nbsp;Holland]], Robert&nbsp;Bateman, Freddie&nbsp;Gorman | produsent = Brianbert (Brian Holland & Robert Bateman) | kronologi = ja | førre = --- | neste = «Twistin' Postman»<br /><small>(1961)</small> }} {{infoboks musikkalbum | tittel = «Please Mr. Postman» | gruppe = [[The Carpenters]] | album = [[Horizon av Carpenters|Horizon]] | B-side = «This Masquerade» | utgjeve = 8. november [[1974]] | format = Singel | innspeling = 1974 | sjanger = [[Pop]] | lengd = 2:50 | selskap = [[A&M Records|A&M]] <small>1646</small> | produsent = Richard og Karen Carpenter | kronologi = ja | førre = «[[I Won't Last a Day Without You]]»<br /><small>(1974)</small> | neste = «[[Only Yesterday]]»" <br /><small>(1975)</small> }} «'''Please Mr. Postman'''» var debutsingelen til [[The Marvelettes]] for Tamla ([[Motown]]) og den første Motown-songen som nådde førsteplassen på [[Billboard Hot 100]]-lista i USA. Singelen klarte dette seint i [[1961]]. Songen vart igjen ein hit i [[1975]] og nådde toppen av same liste, denne gongen med [[The Carpenters]], . Tidleg i 1961 prøvespelte The Marvelettes (då kalla «The Marvels») for [[Berry Gordy]] og Tamla/Motown. Marvels-medlem Georgia Dobbins trong ein original song for prøvespelinga og fekk ein bluessong av venen William Garrett, som ho så omarbeidde for gruppa. Dobbins forlet gruppa etter prøvespelinga og vart erstatta. Gordy signerte ein kontrakt med gruppa og leigde inn «Brianbert»&mdash;[[Brian Holland]] og Robert Bateman&mdash;for å skrive om songen ein gong til. Freddie Gorman var òg involvert i omskrivinga. Songen vart spelt inn med [[The Funk Brothers]] som backingband, inkludert [[Marvin Gaye]] på trommer. «Please Mr. Postman» har vorte spelt mange gonger av andre band, mellom anna [[The Beatles]] på albumet deira ''[[With the Beatles]]'' frå 1963. Her er han sunge av [[John Lennon]]. Seinare vart songen ein hitt for [[The Carpenters]], som igjen førte songen til toppen av singellista i USA tidleg i 1975. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Please Mr. Postman|Please Mr. Postman]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. oktober 2008.'' {{refslutt}} [[Kategori:Songar frå 1961]] [[Kategori:Singlar frå 1961]] [[Kategori:Singlar frå 1974]] [[Kategori:The Marvelettes-songar]] [[Kategori:The Beatles-songar]] [[Kategori:Carpenters-songar]] [[Kategori:Songar produserte av George Martin]] [[Kategori:Debutsinglar]] [[Kategori:Songar på toppen av Billboard-lista]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Australia]] [[Kategori:Songar skrivne av Brian Holland]] [[Kategori:Songar produserte av George Martin]] [[Kategori:Songar skrivne av Freddie Gorman]] [[Kategori:Tamla Records-singlar]] [[Kategori:A&M Records-singlar]] [[Kategori:Helen Shapiro-songar]] [[Kategori:Songar skrivne av Robert Bateman]] [[Kategori:Gro Anita Schønn-songar]] [[Kategori:Richard Clayderman-songar]] izdcmn5p8yqyza5icchl0zhswwjz66u 0 112281 3398245 2969396 2022-08-11T14:14:32Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv |namn =Gzjat |bilete = Gjat River.jpg |munning = [[Vazuza]] |land = Russland |lengd = 113 |nedslagsfelt = 2370 }} '''Gzjat''' ([[russisk]] Гжать) er ei [[elv]] i [[Smolensk oblast]] i [[Russland]] og ei av sideelvane til [[Vazuza]] frå høgre. Elva er 113&nbsp;km lang og har eit [[nedslagsfelt]] på {{areal|2370}}. Kjelda til elva ligg fem kilometer sør for landsbyen Pokrov. Byen [[Gagarin]] ligg ved Gzjat. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:ru:Гжать|Гжать]]» frå {{Wikipedia-utgåve|ru}}, den 1. november 2008.'' {{refslutt}} [[Kategori:Elvar i Russland]] [[Kategori:Elvar i Smolensk oblast]] 8y01tw1g9nckojvt7pp2w96dsn7bt9t 0 112299 3398248 2969384 2022-08-11T14:15:26Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv |namn =Izj |munning = [[Kama]] |land = Russland |lengd =259 |nedslagsfelt = 8510 }} '''Izj''' ([[russisk skrift]] Иж, [[udmurtisk]] Оӵ, ''Otš'', [[tatarisk]] Иж, ''İj'') er ei [[elv]] i republikkane [[Udmurtia]] og [[Tatarstan]] i [[Russland]] og ei av sideelvane til [[Kama]] frå høgre. Elva er 259&nbsp;km lang og har eit [[nedslagsfelt]] på {{areal|8510}}. Kjelda hennar er nær Malyj Osjvortsy i Udmurtia, og ho munnar ut i [[Nizjnekamsk-reservoaret]] i Kama. Dei største sideelvane er Agryzka, Tsjazj, Kyrykmas, Varzinka og Varzi. Langs elva ligg byane [[Izjevsk]] og [[Agryz]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Izj|Izj]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 2. november 2008.'' {{refslutt}} [[Kategori:Elvar i Russland]] [[Kategori:Elvar i Tatarstan]] [[Kategori:Elvar i Udmurtia]] ch6unum0lz0jyetwgh8digoj5oy1ky3 0 114179 3398325 3181252 2022-08-12T03:44:18Z CommonsDelinker 1379 [[:commons:User:Orgullobot/commands|Bot]]: Erstattar Kronprinzessin_Cecilie_von_Preussen_1908_2_.jpg med Philip_de_Laszlo_-_Kronprinzessin_Cecilie.jpg wikitext text/x-wiki [[Fil:Nicolas Poussin - Sainte Cécile.jpg|mini|[[Den heilage Cecilia]] måla av [[Nicolas Poussin]].]] '''Cecilia''' og '''Cecilie''' er [[kvinnenamn]] avleidd frå det latinske ''Caecilia'', hokjønnsforma av [[slektsnamn]]et [[Caecilius]]. Slektsnamnet er igjen danna av det latinske adjektivet ''caecus'', '[[blind]]'. Namnet er utbreidd i [[kristne|den kristne verda]] på grunn av den populære [[heilage Cecilia|helgenen Cecilia]], og har også vore mykje brukt blant europeiske kongelege. Cecilie har [[norsk namnedag]] den [[22. november]]. Namna finst med ei rekke skrivemåtar, som Cecillie, Cæcilie, Sesilie, Cesilie og Secilie, og med a-endingar på desse. Den franske forma av namnet er [[Cécile]] og den engelske [[Cecily]]. Namna har ei rekke kortformer, som [[Silje]], [[Sissel]], [[Celia]], [[Sheila]], [[namnet Silke|Silke]] og [[Zilla]]. == Bruk == [[Fil:Philip de Laszlo - Kronprinzessin Cecilie.jpg|mini|Hertuginne [[Cecilie av Mecklenburg-Schwerin]] i 1908.]] Namnet kom til Noreg på 900-talet, og blei vanleg rundt 1300-talet. Bruken av Cecilie tok til å veksa i Noreg på 1950-talet, og voks til over 0,9 % ved byrjinga av 1970-talet. Bruken har deretter gått nokså jamnt nedover. I 2008 var det 8194 norske kvinner som heitte Cecilie, 559 som heitte Cecila og 225 som heitte Cesilie. == Kjende namneberarar == * [[Heilage Cecilia]], kristen helgen som levde i Roma * [[Cecilia av Sverige]], (1807-1844), svensk prinsesse og komponist * [[Cecilie Thoresen]] (1858,-1911), norsk kvinnesaksforkjempar, politikar og den første kvinnelege studenten i Noreg * [[Cecilie av Mecklenburg-Schwerin]] (1886-1954), tysk hertuginne og kronprinsesse * [[Cecilie Løveid]] (f. 1951), norsk forfattar * [[Cecilie Ore]] (f. 1954), norsk komponist * [[Cecilie Enger]] (f. 1963), norsk forfattar * [[Cecilia Bartoli]] (f. 1966), italiensk mezzosopran * [[Cæcilie Lassen]] (f. 1971), dansk fofattar * [[Cecilie Leganger]] (f. 1975), norsk handballspelar * [[Cecilia Brækhus]] (f. 1981), norsk kickboksar == Kjelder == <div class="references-small"> * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Cecilie|Cecilie]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 20. november 2008.'' </div> {{namn ssb}} [[Kategori:Kvinnenamn]] [[Kategori:Førenamn av latinsk opphav]] [[Kategori:Namn knytte til eigenskapar]] [[Kategori:Namn knytte til helgenar]] mgo2x92ia8qdn3me1zikdo5jlekinaf 0 120057 3398404 3190158 2022-08-12T11:01:03Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Russland | offisielt_namn= Tikhvin | russisk namn = Тихвин | bilet_byvåpen= Tikhvin COA (Novgorod Governorate) (1773).png | bilet_flagg = Flag of Tikhvin (Leningrad oblast).png | latd = 59 | latm= 38 | lats= 00 | longd = 33 | longm= 30 | longs= 00 | føderasjonssubjekt = Leningrad oblast | kartposisjon2 = Leningrad oblast | etablert_tittel = Først nemnd i<br />Bystatus | etablert_dato = 1383<br />1773 | totalareal= 24 | høgd= 50 | innbyggjarar_totalt= 60754 | innbyggjarar_i_år= 2008 | utc_skilnad = +3 | retningsnummer = (+7)81367 | postnummer = 18755x | nettside= tikhvin.org }} '''Tikhvin''' ([[russisk]] Ти́хвин, [[finsk]] ''Tihvinä'') er ein by i [[Leningrad oblast]] i [[Russland]] med om lag 60&nbsp;000 innbyggjarar. Han ligg 200&nbsp;km aust for [[Sankt Petersburg]] ved elva [[Tikhvinka]]. Byen er første gong nemnd i skriftlege kjelder i 1383. På 1400&ndash;1500-talet var han eit viktig religiøst senter nordvest i Russland. Bystatus fekk han i 1773. [[Fil:Tixvin-uspenskijsobor.jpg|mini|venstre|Maria himmelfart-katedralen i Tikhvin]] Tikhvin er kanskje mest kjend internasjonalt som fødestaden til komponisten [[Nikolaj Rimskij-Korsakov]] (1844-1908). I [[den andre verdskrigen]] vart byen erobra i november 1941 av styrkar frå den tyske [[Armégruppe Nord]], men dei tapte byen att etter ein månad, då dei sovjetiske motåtaka vart for sterke. Tikhvin markerte den lengste framrykkinga til Armégruppe Nord under heile krigen. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Tikhvin|Tikhvin]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 17. januar 2009.'' {{refslutt}} {{Byar i Leningrad oblast}} enfgsqqf2zpqklx2zyu0e5kfh3028bs 0 121320 3398413 3177470 2022-08-12T11:05:03Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Russland | russisk namn = Карачев | offisielt_namn = | bilet_byvåpen = Karachev COA (Oryol Governorate) (1781).png | bilet_flagg = | latd = 53|latm = 07|lats = 00 | longd = 34|longm = 59|longs = 00 | føderasjonssubjekt = Brjansk oblast | utc_skilnad =+3 | etablert_tittel = Grunnlagd<br />Bystatus | etablert_dato = 1146<br />1779 | innbyggjarar_totalt = 19742 | innbyggjarar_i_år = 2008 | retningsnummer = +7 48335 }} '''Karatsjev''' ([[russisk]] Карачев) er ein by i [[Brjansk oblast]] i [[Russland]] med om lag 20&nbsp;000 innbyggjarar. Han ligg rundt 40&nbsp;km aust for [[Brjansk]]. Karatsjev vart første gong nemnt i skriftlege kjelder i 1146. I mellomalderen var han hovudstad i ein av [[Dei øvre fyrstedøma]], til herskarane her flytta setet til [[Peremysjl]]. Den gamle arkitekturen i byen gjekk tapt under [[den andre verdskrigen]]. == Bakgrunnsstoff == * [http://goroda.novozybkov.ru/karachev/ Nettstad om Karatsjev] == Kjelder == {{refopning}} * ''Delar av denne artikkelen bygger på «[[:nb:Karatsjev|Karatsjev]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 28. januar 2009.'' {{refslutt}} {{Byar i Brjansk oblast}} {{spire|geografi|Russland}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader grunnlagde på 1100-talet]] s7j80qwca13vnejvmttyfcbqcb87kpc 0 122839 3398343 3070799 2022-08-12T07:30:20Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{om|||Hello Goodbye av Erik Segerstedt og Tone Damli}} {{Infoboks musikkalbum | tittel = Hello, Goodbye | artist = [[The Beatles]] | B-side = «[[I Am the Walrus]]» | utgjeve = 24. november 1967 | format = Singel | innspeling = 2. oktober–2. november 1967 | Studio = [[Abbey Road Studios|EMI Studios]], London | sjanger = [[pop]]{{sfn|Spignesi|Lewis|2009|p=234}} | lengd = 3:27 | selskap = [[Parlophone]] <small>(UK)</small><br/>[[Capitol Records|Capitol]] <small>(US)</small> | låtskrivar = [[Lennon–McCartney]] | produsent = [[George Martin]] | førre = «[[All You Need Is Love]]»<br/>(1967) | kronologi = ja | neste = «[[Lady Madonna]]»<br/>(1968) }} «'''Hello Goodbye'''» er ein song av [[The Beatles]]. Songen er tilskriven [[Lennon/McCartney]], men vart i hovudsak skriven av [[Paul McCartney]].<ref name=Turner>Turner, Steve. ''A Hard Day's Write: The Stories Behind Every Beatles Song'', s. 139-140, Harper, New York: 1994, ISBN 0-06-095065-X</ref> «Hello Goodbye» vart gjeven ut på singel i november 1967 og toppa listene i både [[USA]], [[Storbritannia]] og [[Noreg]]. Songen vart gjeven ut på den amerikanske utgåva av ''[[Magical Mystery Tour]]'', som seinare vart den offisielle utgåva av albumet. [[Alistair Taylor]], som arbeidde for Beatles-manager [[Brian Epstein]], spurte ein gong McCartney korleis han skreiv songane sine, og McCartney tok han inn i stova si og gav han ein demonstrasjon på eit [[husorgel]]. Han bad Taylor rope ut det motsette av det han song, medan han spelte. Taylor sa seinare at han lurte på om McCartney berre faktisk fann på songen undervegs eller om han alt hadde ein ide om korleis songen skulle vere. Uansett hadde McCartney snart gjort ferdig ei demoutgåve av songen kalla «Hello Hello».<ref name=Turner/> [[John Lennon]] likte ikkje songen og meinte det var tre minuttar med motseiingar og meiningslause samanstillingar.<ref name="Beatles Bible">{{kjelde www |url=http://www.beatlesbible.com/songs/hello-goodbye/ |tittel=The Beatles Bible: Hello, Goodbye |vitja =8. februar 2009}}</ref> Han mislikte songen enno meir då han vart vald som A-side, medan hans eigen «[[I Am the Walrus]]» vart plassert på B-sida av singelen. Lennon hadde forventa «I Am the Walrus» som A-sida til singelen, men Paul McCartney og [[George Martin]] meinte at «Hello Goodbye» var ein meir kommersiell song. Denne krangelen mellom Lennon og McCartney fekk Lennon til å seie etter The Beatles gjekk frå kvarandre at «eg var lei av å vere støttebandet til Paul». Dei siste linjene av songen, der heile bandet syng «Hela, hey-ba hello-a» kom spontant i studio. Det vart filma minst tre promo-videoar for «Hello Goodbye», men desse vart ikkje vist på [[BBC]] på grunn av dei strenge reglane til [[Musicians Union]] om [[miming]] til musikk. Songen gjekk til topps på listene i både [[USA]], [[Storbritannia]] og [[Noreg]]. ==Medverkande== I følgje Ian MacDonald:{{sfn|MacDonald|1998|p=238}} ;The Beatles *[[Paul McCartney]] &ndash; solovokal, korvokal, piano, bass, [[Bongotrommer|bongo]], [[conga]] *[[John Lennon]] &ndash; korvokal, sologitar, [[Hammondorgel]] *[[George Harrison]] &ndash; korvokal, sologitar *[[Ringo Starr]] &ndash; trommer, [[maracas]], tamburin, korvokal (over coda){{sfn|Womack|2014|p=371}} ;Andre musikarar og produksjon *Kenneth Essex &ndash; [[bratsj]] *Leo Birnbaum &ndash; bratsj *[[George Martin]] &ndash; produsent *[[Geoff Emerick]] &ndash; lydteknikar *[[Ken Scott]] &ndash; lydteknikar ==Salslister og salstrofé== {{col-begin}} {{col-2}} ===Vekeslister=== {|class="wikitable sortable" !Liste (1967–68) !Plassering |- |Australske [[Go-Set|''Go-Set'' National Top 40]]<ref name="AUS charts">{{cite web|url= http://www.poparchives.com.au/gosetcharts/1968/19680117.html |title= 17. januar 1968 |work= [[Go-Set]] |publisher= poparchives.com.au |accessdate= 29. mai 2015}}</ref> |align="center"|1 |- |[[Den austerrikske singellista]]<ref>{{cite web|url=http://austriancharts.at/showitem.asp?interpret=The+Beatles&titel=Hello%2C+Good+Bye&cat=s|title=The Beatles – Hello, Good Bye|publisher=austriancharts.at|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|2 |- |[[Den belgiske singellista]]<ref>{{cite web|url=http://www.ultratop.be/nl/song/4/The-Beatles-Hello,-Good-Bye|title=The Beatles – Hello, Good Bye|publisher=ultratop.be|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|2 |- |Kanadiske [[magasinet RPM|''RPM'' 100]]<ref name="rpm canada weekly">{{cite web|title=Top Singles – Volume 8, No. 18 Dec 30, 1967|url=http://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/item.aspx?IdNumber=837&|work=[[magasinet RPM|RPM]]|publisher=[[Library and Archives Canada]]|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|1 |- |[[Den nederlandske singellista]]<ref>{{cite web|url=http://dutchcharts.nl/showitem.asp?interpret=The+Beatles&titel=Hello%2C+Good+Bye&cat=s|title=The Beatles – Hello, Good Bye|publisher=dutchcharts.nl|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|1 |- |Franske [[Syndicat national de l'édition phonographique|SNEP]]<ref name="frenchChart">{{cite web |url=http://www.infodisc.fr/SongMp_60.php |title=Tous les succès des Années 60 |publisher=InfoDisc |accessdate=9. november 2015 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151018093318/http://www.infodisc.fr/SongMp_60.php |archivedate=18. oktober 2015 |df=dmy-all }}</ref> |align="center"|1 |- |[[Irish Singles Chart]]<ref name="IrishSingles">{{cite web|url=http://irishcharts.ie/search/placement?page=1&placement%5Btitle%5D=Hello+Goodbye|title=Search: 'Hello Goodbye'|publisher=irishcharts.ie|accessdate=26 June 2015}}</ref> |align="center"|2 |- |Norske [[VG-lista]]<ref>{{cite web|url=http://norwegiancharts.com/showitem.asp?interpret=The+Beatles&titel=Hello%2C+Good+Bye&cat=s|title=The Beatles – Hello, Good Bye|publisher=norwegiancharts.com|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|1 |- |Svenske [[Sverigetopplistan|Kvällstoppen]]<ref>{{cite web|title=Swedish Charts 1966–1969/Kvällstoppen – Listresultaten vecka för vecka > December 1967|url=http://www.hitsallertijden.nl/charts/swedish%20charts/SwedishCharts%200366-0969.pdf|publisher=hitsallertijden.nl|language=svensk|accessdate=21. februar 2018}}</ref> |align="center"|1 |- |Sveitsiske [[Hitparade]]<ref>{{cite web|url=http://hitparade.ch/song/The-Beatles/Hello,-Good-Bye-4|title=The Beatles – Hello, Good Bye|publisher=hitparade.ch|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|2 |- |UK [[UK Singles Chart|''Record Retailer'' Chart]]<ref>{{cite web|url=http://www.officialcharts.com/artist/10363/the-beatles/|title=The Beatles |publisher=[[Official Charts Company]]|accessdate=15. mars 2018}}</ref> |align="center"|1 |- |US [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]<ref name="awards">{{cite web|url= http://www.allmusic.com/artist/the-beatles-mn0000754032/awards |title= The Beatles – Awards |publisher= [[AllMusic]] |accessdate= 31. juli 2013}}</ref> |align="center"|1 |- |US [[magasinet Cashbox|''Cash Box'' Top 100]]<ref>{{cite web|url=http://cashboxmagazine.com/archives/60s_files/19671230.html |title=CASH BOX Top 100 Singles – Week ending DECEMBER 30, 1967|publisher=cashboxmagazine.com|accessdate=2015-05-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120930234604/http://cashboxmagazine.com/archives/60s_files/19671230.html |archivedate=30. september 2012 |df=dmy-all }}</ref> |align="center"|1 |- |Vesttyske [[Musikmarkt|''Musikmarkt'' Hit-Parade]]<ref>{{cite web|url=http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/The+Beatles/2278/?type=single |title=The Beatles Single-Chartverfolgung ''(in German)'' |publisher=musicline.de |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131213203848/http://www.musicline.de/de/chartverfolgung_summary/artist/The%2BBeatles/2278/?type=single |archivedate=13. desember 2013 |accessdate=20. september 2015 |deadurl=yes |df=dmy-all }}</ref><ref>{{cite magazine|url=https://books.google.com/books?id=s0UEAAAAMBAJ&pg=PA55&dq=Nirvana+Sitar+and+String+Group&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwi5ppntp4PVAhXEp5QKHX1QDkIQ6AEIKDAA#v=onepage&q=Walzer&f=false |title=Billboard Hits of the World|magazine=[[magasinet Billboard|Billboard]]|date=17. februar 1968|p=46|accessdate=12. juli 2017}}</ref> |align="center"|1 |} {{col-2}} ===Årslister=== {|class="wikitable sortable" !Liste (1968) !Passering |- |Australske ''Go-Set'' National Top 40<ref>{{cite web|url= http://www.poparchives.com.au/gosetcharts/1968/top1968.html |title= Top 40 for 1968 |work= [[Go-Set]] |publisher= poparchives.com.au |accessdate= 15. mars 2018}}</ref> |align="center"|38 |- |Austerrike<ref>{{cite web|url=http://www.austriancharts.at/1968_single.asp |title=Jahreshitparade 1968 |publisher=austriancharts.at |accessdate=15. mars 2018 |language=de |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140905202820/http://www.austriancharts.at/1968_single.asp |archivedate=5. september 2014 |df=dmy-all }}</ref> |align="center"|17 |- |Belgia<ref>{{cite web|url= http://www.ultratop.be/nl/annual.asp?year=1968 |title= Jaaroverzichten 1968 |publisher= [[Ultratop]] |accessdate= 15. mars 2018 |language= nl}}</ref> |align="center"|46 |- |Kanadiske ''RPM'' 100<ref>{{cite web|url= http://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.5867&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.5867.gif&Ecopy=nlc008388.5867 |title= 1968 YearEnd |work= [[magasinet RPM|RPM]] |publisher= [[Library and Archives Canada]] |accessdate= 15. mars 2018}}</ref> |align="center"|30 |- |Nederland<ref>{{cite web|url= http://www.top40.nl/bijzondere-lijsten/top-100-jaaroverzichten/1968 |title= Top 100-Jaaroverzicht van 1968 |publisher= [[Nederlandsk Topp 40]] |accessdate= 15. mars 2018 |language= nl}}</ref> |align="center"|60 |- |Italienske HitParade<ref name="italian charts">{{cite web|title= HitParadeItalia – Top10 del 12 Ottobre 1968 |url= http://www.hitparadeitalia.it/hp_weeks/68/hp681012.htm |publisher= Hit Parade Italia |accessdate= 15. mars 2018 |language= it}}</ref> |align="center"|80 |- |} ===Salstrofé=== {{Certification Table Top}} {{Certification Table Entry|region=United States|artist=The Beatles|title=Hello Goodbye|award=Gull|relyear=1967|certyear=1967|type=single|accessdate=15. mars 2018}} {{Certification Table Bottom}} {{col-end}} == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hello Goodbye|Hello Goodbye]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 8. februar 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} *{{cite book|first=Ian|last=MacDonald|authorlink=Ian MacDonald|year=1998|title=Revolution in the Head: The Beatles' Records and the Sixties'' (1st rev. edn)''|publisher=Pimlico|location=London|isbn=0-7126-6697-4|ref=harv}} * {{cite book | last=Womack | first=Kenneth | year=2014 | authorlink=Kenneth Womack | title=The Beatles Encyclopedia: Everything Fab Four | publisher=ABC-CLIO |location=Santa Barbara, CA | isbn=978-0-313-39171-2 | ref=harv }} {{refslutt}} {{startboks}} {{Verv|Føregjengar=«[[Önskebrunnen]]»<br />[[Sven-Ingvars]]|Kva=Toppen av [[VG-lista]]<br />[[The Beatles]]|Startår=5 veker, Veke 51 [[1967]]|Sluttår= <br />Veke 3 [[1968]]|Etterfylgjar=«[[Lyckliga gatan]]»<br />[[Anna-Lena Löfgren]]}} {{sluttboks}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Singlar frå 1967]] [[Kategori:Songar frå 1967]] [[Kategori:The Beatles-songar]] [[Kategori:Parlophone-singlar]] [[Kategori:Capitol Records-singlar]] [[Kategori:Songar skrivne av Lennon–McCartney]] [[Kategori:Songar produserte av George Martin]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Storbritannia]] [[Kategori:Songar på toppen av Billboard-lista]] [[Kategori:Songar på toppen av VG-lista]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Tyskland]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i New Zealand]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Australia]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Canada]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Nederland]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Frankrike]] [[Kategori:Nummer-ein-singlar i Sverige]] [[Kategori:James Last-songar]] [[Kategori:Allen Toussaint-songar]] [[Kategori:Paul McCartney-songar]] [[Kategori:The Cure-songar]] [[Kategori:Santo & Johnny-songar]] [[Kategori:Nikka Costa-songar]] 2o92fijjj7uhwizivhzfx14qk7biqqa 0 123540 3398318 3095512 2022-08-12T02:57:59Z Chaelrs555 98891 wikitext text/x-wiki [[Fil:Japan-Kyoto-Geisha.jpg|mini|[[Geisha]]er opptrer i kimono i [[Kyoto]].]] [[Fil:Stylish person at Fukuoka City Hall.jpg|mini|alt=A woman standing outside a building wearing a short sleeved light pink kimono with a gold belt.|]] '''Kimono''' er namnet på den [[japan]]ske [[nasjonaldrakt]]a. Nemninga viser i dag til ei ankelsid eller lengre kåpe med vide erme som hovudsakleg blir brukt av kvinner. [[Fil:Kimono parts.png|mini|venstre|350px|Skjematisk teikning av ein kimono med namn på dei ulike delane.]] Ein kimono er utforma med rette linjer som gjev han ei [[T]]-form i utstrekt tilstand. Når ein ber han blir han festa tett til kroppen med eit breitt belte, ''obi'', som vanlegvis blir festa på ryggen. Til ein kimono har ein vanlegvis tradisjonelt fottøy, skor som ''[[zōri]]'' eller ''[[geta]]'' og tåsokkar, ''[[tabi]]''. == Bruk == [[Fil:Tamanoshima 08 Sep.jpg|mini|Sumobrytarar i ''[[yukata]]''.]] [[Fil:Kimono-obicopy.jpg|mini|venstre|Ryggen til ei kimonokledd ungjente med belteknute.]] I det moderne Japan bruker ein helst kimono til høgtidelege høve, som [[giftarmål]], [[japansk teseremoni|teseremoniar]] og liknande. Nokre få eldre kvinner og endå færre menn ber han til dagleg. [[Sumo]]brytarar, som er pålagde å bera tradisjonelle klede offentleg, bruker ofte den enkle bomullskimonoen ''[[yukata]]''.<ref name="Sharnoff">Lorna Sharnoff, ''Grand Sumo''. Weatherhill, 1993. ISBN 0-8348-0283-X (Engelsk Wikipedia)</ref> Mønster og utforminga av kimonoen fortel tradisjonelt noko om den sosiale statusen til beraren. ''Furisode'', ein kimono med erme som når golvet, er til dømes knytt til ugifte kvinner.<ref name=Dalby> Liza Dalby, ''Kimono: Fashioning Culture''. University of Washington Press, 2001. ISBN 0-295-98155-5</ref> == Ordsoge == Ordet kimono ([[japansk]] 着物) tyder bokstaveleg 'noko å ha på seg', frå ''ki'', 'ha på seg' og ''mono'', 'ting',<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/kimono ''kimono'' from Merriam-Webster]</ref> men viser i dag til ein særskild tradisjonell japansk drakttype. == Kjelder == <div class="references-small"> * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Kimono|Kimono]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. februar 2009.'' </div> {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat}} * [http://www.hanamiweb.com/kimono.html Kimono-artikkel på hanamiweb.com] (engelsk) {{spire|Japan}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Japansk kultur]] [[Kategori:Japanske klede]] [[Kategori:Nasjonaldrakter]] [[Kategori:Japanske ord og uttrykk]] qbw0fvixrqjyn3pgegqfa6557mybm75 3398331 3398318 2022-08-12T06:31:54Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/Chaelrs555|Chaelrs555]] ([[User talk:Chaelrs555|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Japan-Kyoto-Geisha.jpg|mini|[[Geisha]]er opptrer i kimono i [[Kyoto]].]] '''Kimono''' er namnet på den [[japan]]ske [[nasjonaldrakt]]a. Nemninga viser i dag til ei ankelsid eller lengre kåpe med vide erme som hovudsakleg blir brukt av kvinner. [[Fil:Kimono parts.png|mini|venstre|350px|Skjematisk teikning av ein kimono med namn på dei ulike delane.]] Ein kimono er utforma med rette linjer som gjev han ei [[T]]-form i utstrekt tilstand. Når ein ber han blir han festa tett til kroppen med eit breitt belte, ''obi'', som vanlegvis blir festa på ryggen. Til ein kimono har ein vanlegvis tradisjonelt fottøy, skor som ''[[zōri]]'' eller ''[[geta]]'' og tåsokkar, ''[[tabi]]''. == Bruk == [[Fil:Tamanoshima 08 Sep.jpg|mini|Sumobrytarar i ''[[yukata]]''.]] [[Fil:Kimono-obicopy.jpg|mini|venstre|Ryggen til ei kimonokledd ungjente med belteknute.]] I det moderne Japan bruker ein helst kimono til høgtidelege høve, som [[giftarmål]], [[japansk teseremoni|teseremoniar]] og liknande. Nokre få eldre kvinner og endå færre menn ber han til dagleg. [[Sumo]]brytarar, som er pålagde å bera tradisjonelle klede offentleg, bruker ofte den enkle bomullskimonoen ''[[yukata]]''.<ref name="Sharnoff">Lorna Sharnoff, ''Grand Sumo''. Weatherhill, 1993. ISBN 0-8348-0283-X (Engelsk Wikipedia)</ref> Mønster og utforminga av kimonoen fortel tradisjonelt noko om den sosiale statusen til beraren. ''Furisode'', ein kimono med erme som når golvet, er til dømes knytt til ugifte kvinner.<ref name=Dalby> Liza Dalby, ''Kimono: Fashioning Culture''. University of Washington Press, 2001. ISBN 0-295-98155-5</ref> == Ordsoge == Ordet kimono ([[japansk]] 着物) tyder bokstaveleg 'noko å ha på seg', frå ''ki'', 'ha på seg' og ''mono'', 'ting',<ref>[http://www.merriam-webster.com/dictionary/kimono ''kimono'' from Merriam-Webster]</ref> men viser i dag til ein særskild tradisjonell japansk drakttype. == Kjelder == <div class="references-small"> * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Kimono|Kimono]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. februar 2009.'' </div> {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{Commonskat}} * [http://www.hanamiweb.com/kimono.html Kimono-artikkel på hanamiweb.com] (engelsk) {{spire|Japan}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Japansk kultur]] [[Kategori:Japanske klede]] [[Kategori:Nasjonaldrakter]] [[Kategori:Japanske ord og uttrykk]] fqbzryazboxgzya4wv4hle0tr75h715 0 123819 3398244 2455871 2022-08-11T14:14:25Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|fjell}} '''Šatorica''' ([[albansk]] ''Shatoricë''; [[serbisk]] Шаторица) er ein fjelltopp sør i [[Kopaonik]]fjella i det nordlege [[Kosovo]]. Med ei høgd på 1750 meter over havet er fjelltoppen den tredje høgaste i den kosoviske delen av fjella. [[Labelva|Lab]] spring ut nær fjelltoppen. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Šatorica|Šatorica]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. februar 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *** {{kjelde bok |forfattar =Миладин ''Буда'' og Јелена Радовић |tittel=Копаоник: водич |utgjeve=2005 |stad=Beograd |språk=serbisk |isbn=86-83249-01-8}} {{refslutt}} {{spire|geografi|Kosovo}} [[Kategori:Fjell i Kosovo|Satorica]] i9yme1osfe9j41fkc2g75kqoro4huh3 0 124361 3398409 3069098 2022-08-12T11:02:22Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks elv | namn = Jerez (Јерез) | utspring = Fjellet [[Cer]] sør for [[Prnjavor i Serbia|Prnjavor]] | munning = [[Sava]] ved [[Šabac]] | land = Serbia | lengd = 56 | nedslagsfelt = 503 }} '''Jerez''' ([[serbisk]] Јерез) er ei elv vest i [[Serbia]], ei 56&nbsp;km lang sideelv til [[Sava]] frå høgre. Jerez spring ut frå vestsida av fjellet [[Cer]] vest i [[Serbia]], nær landsbyen [[Čokešina]]. Elveleiet til Jerez er faktisk eit gammalt elveleie for [[Drina]], som brukte å munne ut i Sava ved [[Šabac]]. Då Drina endre lei fleire kilometer lenger vest, rann kjeldene frå Cer ut i det tomme elveleiet og elva Jerez var skapt. Ho munnar ut i Sava like nord for [[Šabac]], der ho dannar eit lite [[elvedelta|delta]]. Elva har eit nedslagsfelt på 503&nbsp;km², som høyrer til [[Svartehavet]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Jerez River|Jerez River]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. mars 2009.'' {{refslutt}} [[Kategori:Elvar i Serbia]] [[Kategori:Sava]] 3fwcfdptj0oumwtwx6snqaa9vycjsqx 0 127324 3398358 3381801 2022-08-12T08:28:10Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks geografi område |namn = Kosovisk geografi |bilete = Kosovo map-en.svg |bilettekst = |kart = |karttekst = |land = [[Kosovo]] |koordinatar = {{koord|42|35|N|21|00|E|type:country|vising=tittel,pålinje}} |grense =702 |grenseland =[[Albania]] 102 km; [[Nord-Makedonia]] 159 km; [[Montenegro]] 79 km; [[Serbia]] 352 km. |areal =10887 |landareal =10887 |vassareal =0 |kystlinje =0 |høgast = [[Đeravica]] (2565 moh) |lågast = [[Beli Drim]] (297 moh) |elv = [[Kvite Drin]] (122 km) |innsjø = Gazivodasjøen (9,1 km²) |kontinentalsokkel = |økonomisk sone = |territorialfarvatn = |naturressursar =[[Nikkel]], [[bly]], [[sink]], [[magnesium]], [[lignitt]], [[kaolin]], [[krom]], [[bauksitt]] |naturfarar = [[Jordskjelv]] |miljøproblem = |dyrkbar = |avlingar = |beitemark = |skogområde = |anna = |irrigert = }} '''[[Kosovo]]''' er eit omstridd land på [[Balkan]] i [[Europa]]. Det har eit areal på om lag {{areal|10908}} med folketal på om lag 2 millionar innbyggjarar. == Klima == Kosovo ligg mellom [[Middelhavet]] og fjellområde søraust i Europa på [[Balkanhalvøya]]. Denne geografiske plasseringa fører til store årlege temperaturvariasjonar. Sommartemperaturen kan nå over 30&nbsp;°C, medan vintertemperaturen -10&nbsp;°C<ref>[http://www.kosovo-mining.org/kosovoweb/en/kosovo/geography.html Geografi]</ref>. Kosovo har eit [[fuktig kontinentalklima]],<ref>Strahler & Strahler. (2006). Introducing Physical Geography, Boston: John Wiley & Sons Inc.</ref> med varme somrar og kalde, snørike vintrar. == Fjell og fjellkjeder == Det meste av Kosovo har eit fjellterreng. [[Šarfjella]] ligg i sør og søraust og grensar til [[Nord-Makedonia]]. Dette er ein av dei mest populære turist- og skistadene i regionen, med [[Brezovica i Kosovo|Brezovica]] og Prevalac som dei største turistsentra. Det høgaste fjellet i Kosovo er [[Đeravica]] med ei høgd på 2656 moh og ligg sørvest i landet ved grensa til Albania. [[Kopaonik]]fjella ligg i nord. Dei sentrale regionane [[Drenica]], [[Crnoljeva]] og den austlege delen av Kosovo, kalla [[Goljak]], er hovudsakleg åslendte område. == Hydrologi == Kosovo grenser ikkje til sjø, men har fleire kjende elvar og innsjøar innanfor grensene sine. Dei største elvane er [[Kvite Drin]], som renn mot [[Adriahavet]], med [[Erenik]] som den største sideelva, [[Sitnica]], [[Sør-Morava]] i Goljak og [[Ibar]] i nord. Dei strørste innsjøane er [[Gazivodasjøen]] (380 million m³) i nordvest, [[Radonjićkosjøen]] (113 million m³) i sørvest, [[Batlavasjøen]] (40 million m³) og [[Badovacsjøen]] (26 million m³) i nordaust. Andre mindre fjellvatn er [[Liqeni i Zemrës]], [[Đeravicasjøen]] og [[Liqenatsjøen]]. Kosovo har òg nokre fossefall: * Den 25 meter høge [[Drinfossen]] ligg ved munningen til Kvite Drin. * [[Mirušadalla]] er ei rekkje fossefall på Mirušaelva (ei sideelv til Drin) i kommunen [[Mališevo]] vest i Kosovo. == Rugovadalen og kløfta == Ein av dei mest prominente geologiske formasjonane er [[Rugovakløfta]] i [[Prokletije]]. Den 25&nbsp;km lange kløfta nær grensa til [[Montenegro]] vart danna av [[Pećka Bistrica]]. Kløfta vart erklært eit ''verna nasjonamonument'' i 1988, og skal inn i den foreslåtte [[Prokletije nasjonalpark]]. == Sletter == Det er to store sletter i Kosovo. [[Metohija]] ligg vest i Kosovo og Kosovosletta ligg i aust. Mellom desse to er det eit område med låge åsar kalla [[Drenica]]. Kosovosletta er i snitt 100 meter høgare enn sletta i Metohija. Middelhøgda på Kovososletta er 550 meter over havet, medan Metohijasletta er om lag 450 meter. == Bakgrunnsstoff == * {{wikiatlas|Kosovo}} {{wikivoyage|Kosovo}} * [http://www.visitkosova.org/english/index.htm Turistside] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Geography of Kosovo|Geography of Kosovo]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 21. mars 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Europeisk geografi}} [[Kategori:Kosovisk geografi| ]] n03za8iena7a0a50tawqfxz3jzm065k 0 127374 3398378 3389793 2022-08-12T08:37:24Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Serbia |offisielt_namn = Niš |kallenamn = Keisarbyen |bilet_horisont = Nisgradnocu.jpg |bilet_flagg =Flag_of_Niš.gif |bilet_byvåpen = Nis_Coat_of_Arms.png |region = Sør-Serbia |distrikt = [[Nišava distrikt]] |totalareal = 597 |innbyggjarar_i_år = 2002 |innbyggjarar_kjelder =<ref>[http://webrzs.stat.gov.rs/axd/Zip/SN31.pdf SN31]</ref> |innbyggjarar_totalt = 299295 |innbyggjarar_urbant = |latd = 43|latm= 19|lats =09 |longd = 21|longm = 53|longs =46 |høgd = 195 |postnummer =18000 |retningsnummer =(+381) 18 |bilnummer =NI |nettside = www.ni.rs }} '''Niš''' ([[serbisk]] Ниш; [[gresk]] ''Naissòs'', Ναισσος) er ein by i [[Serbia]] i distriktet [[Nišava distrikt]] ved elva [[Nišava]]. Med meir enn 299&nbsp;295 innbyggjarar er han den største byen i [[Sør-Serbia]] og den tredje største byen i landet etter [[Beograd]] og [[Novi Sad]]. Byen dekkjer eit område på 597&nbsp;km², som omfattar sjølve byen Niš, kurstaden [[Niška Banja]] og 68 forstader. Niš er ein av dei eldste byane på Balkan, og frå gammalt av vore ein port mellom [[Austen]] og [[Vesten]]. Han ligg der motorvegane på [[Balkan]] møter motorvegane frå [[Mellom-Europa]], og knyter [[Vesleasia]] til [[Europa]]. [[Niš Konstantin den store lufthamn]] er den internasjonale flyplassen ved byen. I Niš ligg ein av dei eldste kyrkjene i Serbia, frå 300-talet.<ref>http://www.metimes.com/storyview.php?StoryID=20070515-082637-6667r</ref> Byen er òg kjend som fødestaden til [[Konstantin den store]], den første kristne [[romersk keisar|romerske keisaren]] og grunnleggjaren av [[Konstantinopel]],<ref>[http://www.newadvent.org/cathen/04295c.htm Katolsk leksikon: Constantine the Great]</ref> og to andre romerske keisarar, [[Konstantius III]] og [[Justinius I]]. Niš er eit universitetssenter. Det er om lag 30&nbsp;000 studentar på [[Universitetet i Niš]], som består av 13 fakultet. Niš er òg eit av dei viktigaste industrisentera i Serbia, eit senter for elektronikk, maskinteknikk, tekstilindustri og tobakksindustri. == Historie == === Tidleg historie === [[Fil:Medijana mozaik.jpg|mini|venstre|Mosaikk i Mediana]] Under [[Romarriket]] heitte byen ''Naissus'', som er det latinske namnet av det opphavlege ''Naissos'' ('nymfebyen'), ein gammal gresk koloni som vart grunnlagd i [[antikken]]. Då romarane erobra dei greske koloniane var Naissos base for desse operasjonane i området. Naissus vart først nemnd i romerske kjelder på byrjinga av 100-talet e.Kr. og vart nemnd i ''Geografia'' av [[Klaudios Ptolemaios]]. Romarane okkuperte byen i perioden under [[Dardania i Europa|den dardanske krigen]] (75-73 f.Kr.), og byen utvikla seg som ein strategisk korsveg, [[garnison]] og marknadsby i provinsen [[Moesia|Moesia Superior]]. I 268 e.Kr., under «[[krisa på 200-talet]]» då Riket nesten kollapsa, invaderte [[gotarane]] [[Balkan]] i store massar. Gotarane var allierte med [[herular|herulane]] som gav dei flåte som kunne transportere dei store armeane nedover kysten av [[Svartehavet]], der dei raserte kystområda i [[Thrakia]] og [[Makedonia i Romarriket|Makedonia]]. Ein annan stor styrke kryssa [[Donau]] i [[Moesia]]. Invasjonen til gotarane i provinsen [[Pannonia]] førte til katastrofe. I 268 vann keisar [[Gallienus]] nokre viktige sigrar på land og til havs, men det var etterfølgjaren [[Claudius II]] som til slutt slo tilbake fienden i [[slaget ved Naissus]] i 268, eit av dei blodigaste slaga på 200-talet. Fire år seinare i 272 vart son av kommandanten [[Constantius Chlorus]] og krovertdottera [[Helena av Konstantinopel|Flavia Iulia Helena]] fødd i Naissus og vart seinare keisar [[Konstantin den store]]. Ruinane etter keisarvillaen frå 300-talet i [[Mediana]] er ein viktig arkeologisk stad nær Niš. Mosaikkgolvet og andre spor etter luksus er godt bevarte i eit arkeologisk museum på staden. Andre villaer frå same tida ligg like i nærleiken. Den kristne [[basilika]]en frå 300-talet i Niš er eit av dei eldste kristne byggverka. Ein annan romersk keisar, [[Konstantius III]] (421), vart fødd i Naissus. Sjølv om keisar [[Julian den frafalne|Julian]] forsterka murane, gjorde den store velstanden i byen han til eit mål, og han vart øydelagd av [[Attila]] i 443. Hunaren Attila erobra Naissus med rambukkar og rulletårn, som var nye våpenmetodar for hunarane. Etter hunarane erobra byen Naissus massakrerte dei innbyggjarane i byen. Fleire år seinare var elvebreidda utanfor byen framleis dekt av menneskebein. Grunnleggjaren av [[det justinianske dynastiet]], [[Justinius I]] vart fødd i Naissus i 450, og nevøen hans [[Justinian I]] gjorde sitt beste for å bygge opp att byen, men Naissa klarte aldri å verte like stor som han var på 300-talet. === Mellomalderen === På siste halvdel av 500-talet vandra dei første [[slavarane]] og [[avarane]] til området. På 500- og 600-talet gjorde slaviske stammer åtte forsøk på å ta Niš. I det siste åtaket i 615 klarte dei å ta byen, og det meste av den romerske folkesetnaden flykta eller forsvann. Byen og jordbruksområda rundt vart så busett av slavarar. På 800-talet tok bulgarar over området, etterfølgd av ungararar på 1000-talet, og byen stod imot eit åtak under [[folkekrosstoget]] den 3. juli [[1096]]. Austromarane gjenerobra byen nok ein gong i 1173, før han mot slutten av 1100-talet kom inn under den serbiske fyrsten [[Stefan Nemanja]]. I 1375 erobra Det osmanske riket Naissus. Etter ein 25 dagar lang omleiring fall byen til tyrkarane. I 1443 fall Niš til Ludanjin og byen vart gjeven tilbake til serbarane. Den ungarske militærleiaren [[Janos Hunyadi]] i lag med serbaren [[Đurađ Branković]] slo tyrkarane og pressa dei tilbake til Sofia. Eit viktig [[slaget ved Niš|slag]] vart utkjempa nær Niš, som vart verande ein fri by eit år etter det. Det var under dette slaget at den osmansk kommandanten [[Skanderbeg|Gjerg Kastrioti]], kalla Skanderbeg, forlet osmanarane. Han rømde til [[Albania]] med ein stor flokk, der han dreiv [[geriljakrig]] mot osmanarane resten av livet sitt. === Nyare tid === [[Fil:Ćele_kula,_Niš,_Srbija.jpg|mini|Ytre murar i Skalletårnet]] Niš overgav seg til tyrkarane igjen i 1448, og vart verande underlagt tyrkarane dei neste 245 åra. I denne perioden var Niš eit av seta for tyrkisk militære og sivil administrasjon. [[Niš festning]], som vart bygd i denne perioden, er framleis eit av dei vakraste og best bevarte byggverka på Balkan. Den bevarte festninga har tyrkisk opphav og vart bygd på byrjinga av 1700-talet. Festninga vart reist over eit tidlegare festningsverk frå romarane, austromarane og mellomalderfort. I 1737 vart Niš erobra av den austerrikske armeen i felttoget deira mot tyrkarane. Krigen enda i 1739. På byrjinga av 1800-talet var frigjeringa av Niš frå tyrkarane avgjerande for å opprette ein ny serbisk stat. Den serbiske leiaren [[Karađorđe]] påpeikte i samtalar med representantar frå Russland, Napoleon og tyrkarane, at Niš måtte høyre til Serbia. Den serbiske frigjeringshæren gjekk mot Niš for å ta byen og gå vidare mot Gamle Serbia og Kosovo. Byen vart ein del av Serbia etter [[San Stefano-traktaten]] [[Fil:Nis.jpg|mini|venstre|[[Universitetet i Niš]] og Minnekapellet]] Under den tyske okkupasjonen i [[den andre verdskrigen]] vart den første [[konsentrasjonsleir]]en til nazistane i Jugoslavia bygd nær Niš. Byen vart kraftig bombardert av dei allierte i 1944.<ref>http://www.danas.rs/20040417/vikend3.html</ref> I 1996 var Niš den første byen i Serbia som stod opp mot styret til [[Slobodan Milošević]]. Ein koalisjon av demokratiske motstanderparti kalla Zajedno («Saman») vann det lokale valet i Niš i 1996. Den første demokratiske ordføraren i Niš var [[Zoran Živković]], som seinare vart statsminister i Serbia i 2003. 7. mai 1999 vart byen klasebomba av [[NATO]] == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Niš|Niš]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. mars 2009.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.ni.rs/ Offisiell nettside] {{wikivoyage|Nis}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Serbia|Nis]] atpot8mflgw3toducc56ojqv7g98c4o 0 129165 3398265 2819615 2022-08-11T14:58:57Z Sillerkiil 115094 Dronevideo av Loksa frå 2022 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Estland| offisielt_namn=Loksa linn| bilet_flagg =| bilet_byvåpen=Loksa suurvapp.gif| maakond=Harju maakond| borgarmeister=Helle Lootsmann| totalareal =3.8| innbyggjarar_totalt =3454| innbyggjarar_i_år=2007| latd=59|latm=35|longd=25|longm=43| nettside=www.loksa.ee| }} [[Fil:Drone video of Loksa in Estonia (July 2022).webm|mini|Dronevideo av Loksa frå 2022]] '''Loksa''' er ein by og ein kommune nord i [[Estland]], i [[Harju maakond]]. Byen har kring 3500 innbyggjarar. [[Fil:Loksa bussijaam.jpg|venstre|mini|Busstasjonen i Loksa.]] Loksa ligg ved kysten av [[Austersjøen]]. Elva [[Valgejõgi]] renn gjennom byen og renn ut i Hara-bukta her. == Soge == Ein landsby kalla Loksa er først nemnd i 1687. Rundt 1874 tok utviklinga av dagens moderne by til, då landeigarar grunnla eit [[teglverk]] utanfor landsbyen. Rundt verket voks det opp ein marknadsby. I 1903 blei det grunnlagd eit [[verft]] på staden, og ein både skipa ut murstein til [[Tallinn]], [[Helsingfors]] og [[St. Petersburg]], og reparerte skip her. {{Harju fylke}} {{spire|geografi|Estland}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Estland]] [[Kategori:Kommunar i Estland]] [[Kategori:Harju maakond]] sl40m81peuem9q27vkru86kck0qviec 3398266 3398265 2022-08-11T15:00:16Z Ranveig 39 Flytta til venstre wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Estland| offisielt_namn=Loksa linn| bilet_flagg =| bilet_byvåpen=Loksa suurvapp.gif| maakond=Harju maakond| borgarmeister=Helle Lootsmann| totalareal =3.8| innbyggjarar_totalt =3454| innbyggjarar_i_år=2007| latd=59|latm=35|longd=25|longm=43| nettside=www.loksa.ee| }} '''Loksa''' er ein by og ein kommune nord i [[Estland]], i [[Harju maakond]]. Byen har kring 3500 innbyggjarar. [[Fil:Drone video of Loksa in Estonia (July 2022).webm|mini|venstre|Dronevideo av Loksa frå 2022]] [[Fil:Loksa bussijaam.jpg|venstre|mini|Busstasjonen i Loksa.]] Loksa ligg ved kysten av [[Austersjøen]]. Elva [[Valgejõgi]] renn gjennom byen og renn ut i Hara-bukta her. == Soge == Ein landsby kalla Loksa er først nemnd i 1687. Rundt 1874 tok utviklinga av dagens moderne by til, då landeigarar grunnla eit [[teglverk]] utanfor landsbyen. Rundt verket voks det opp ein marknadsby. I 1903 blei det grunnlagd eit [[verft]] på staden, og ein både skipa ut murstein til [[Tallinn]], [[Helsingfors]] og [[St. Petersburg]], og reparerte skip her. {{Harju fylke}} {{spire|geografi|Estland}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Estland]] [[Kategori:Kommunar i Estland]] [[Kategori:Harju maakond]] qtcmr2mj0bl27h7xsn6moa8ujl7wn9d 0 129806 3398400 2862841 2022-08-12T10:52:35Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Slovakia |offisielt_namn = Trenčín |bilet_horisont =Trenčín, pamiatky z mosta 1.jpg |bilettekst = [[Trenčínborga]] frå brua over Váh |kraj = Trenčín kraj |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = Om lag [[150]] e. Kr. |totalareal = 81.996 |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar_totalt = 56760 |latd=48 |latm=53 |lats=31 |longd=18 |longm=02 |longs=12 |høgd = 211 |postnummer =91101 |retningsnummer =+421-32 |bilnummer =TN |nettside = www.trencin.sk }} [[Fil:Trencin hdr 001.jpg|mini|Sentrum av Trenčín]] '''Trenčín''' ([[tysk]] ''Trentschin'', [[ungarsk]] ''Trencsén'') er ein by vest i [[Slovakia]] ved elva [[Váh]] nær grensa til [[Tsjekkia]] og rundt 120&nbsp;km frå [[Bratislava]]. Han har litt over 55&nbsp;000 innbyggjarar og er sete i [[Trenčín kraj]] og [[Trenčín okres]]. På ei klippe ovanfor byen står ei [[Trenčínborga|mellomalderborg]]. == Namn == Byen vart først nemnd med det [[gresk]]e namnet ''Leukaristos'', og vart avteikna på [[verdskartet til Ptolemaios]] rundt 150 e.Kr. Under [[makromannarkrigane]] mellom [[Romarriket]] og dei germanske [[quadar|qaudane]] gjorde romarane ein inskripsjon i 179 e.Kr. i berget under borga som står der i dag. Staden vart då kalla ''Laugaricio''. Byen er det nordlegaste ein veit romarane kom i Sentral-Europa. Den første skriftlege kjelda i mellomalderen er frå 1111 (som ''Treinchen'') og 1113 (adjektivet ''Trenciniensis''). == Historie == Trenčín har vore busett i lange tider. Trenčínborga, ei typisk mellomalderborg, står på ei høg klippe ovanfor byen. Trenčín er ein av fleire mogeleg stader som kan ha vore hovudstad i [[Samoriket]] på 600-talet. Wogastisburg låg truleg ein stad nær elva Vah og var åstad for eit avgjerande slag mellom slavarane og frankarane i 631. Trenčínborga vart truleg bygd i Stor-Mähren-perioden. Mot slutten av 1000-talet hadde byen vorte det administrative senteret i [[Trenčín fylke]]. Som ein av dei få steinborgene i [[Kongedømet Ungarn]], klatre dei å stå imot [[slaget ved Mohi|mongolinvasjonen]] i 1241. I 1263 var Trenčín underlagt [[Jakab Cseszneky]], ein kongeleg sverdberar, men i 1302 tok [[Wenceslaus III av Böhmen|Wenceslas I]] han frå [[Cseszneky]]-brørne, fordi dei støtta rivalen hans [[Karl Robert]]. Han gav i staden byen til [[Matteus Csák]]. Mellom 1302 og 1321 var borga sete for den mektige magnaten Matteus Csák som kontrollerte det meste av dagens Slovakia. Han utfordra makta til kong Karl Robert, hadde eit stort hoff og førte sin eigen utanrikspolitikk. [[Trentschin-traktaten]] mellom Böhmen, Ungarn og Polen vart signert i byen i 1335. Trenčín fekk mange privilegium i [[mellomalderen]]. I 1324 slapp innbyggjarane å betale skatt og byen fekk status som [[fri kongeleg by]] i 1412 av kong [[Sigismund av Det tysk-romerske riket|Sigismund]]. I hundreåra framover vart byen råka av fleire katastrofar og krigar som varte fram til slutten av 1700-talet. I konflikten mellom [[Habsburgmonarkiet]] og dei som støtta rivalen [[János Szapolyai]] vart byen erobra i 1528 av troppane til keisaren. På 1600-talet var [[Det osmanske riket]] ein anna trugsel frå sør, men dei klarte aldri å ta byen. Byen vart så råka av Kuruc-opprøret mot habsburgarane og 3. august 1708 fann [[slaget ved Trenčín]] stad nær byen. To år seinare tok pest livet av 1600 innbyggjarar. I 1790 vart byen brend ned i lag med borga, og borga har vore i ruinar sidan den gong. På 1800-talet blømde Trenčín då jernbanane til [[Žilina]] og [[Bratislava]] vart lagt til byen. Mange nye føretak vart då grunnlagd, særleg innan tekstil-, mat- og maskinindustrien. I 1867 mista Trenčín status som fri kongeleg by og kom under direkte kontroll av leiaren i [[Trenčín fylke]]. Trenčín blømde i den første tida som del av [[Tsjekkoslovakia]] og vart hovudstad i Trenčín fylke igjen mellom 1940-1945 då [[Den slovakiske republikken (1939-1945)|vasallstaten Slovakia]] eksisterte. Kort tid etter [[det slovakiske nasjonalopprøret]] starta, vart Trenčín okkupert av [[Nazi-Tyskland]] og vart hovudkvarteret for [[Sicherheitsdienst]] og [[Gestapo]]. Det låg då ein fengselsleir her. Trenčín vart frigjeve av [[Sovjetunionen|sovjetiske]] troppar den 10. april [[1945]]. Sidan 1990 har det historiske senteret i byen stort sett vorte bygd opp att. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Trenčín|Trenčín]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 14. april 2009.'' {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == {{wikivoyage|Trenčín}} * [http://www.slovakia.org/tourism/trencin.htm Informasjon om Trenčín] * [http://maps.google.com/maps?q=&t=k&om=1&ll=48.894384,18.044508&spn=0.00335,0.007317 Satellittbilete av Trenčínborga] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Slovakia|Trencin]] jxooemqmxvf12lvcs9281hjdblml6cv 0 136957 3398374 2806632 2022-08-12T08:34:57Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Tenerife |bilete = Nasa world wind - teneriffa.jpg |bilettekst = Satellittbilde av Tenerife frå [[NASA]] |kart = Teneriffa map-en.svg |stad =[[Atlanterhavet]] |koordinatar={{koord|28|16|N|16|36|W|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe = [[Kanariøyane]] |areal =2034,38 |kystlengd =342 |høgaste punkt =[[Teide]] |høgd =3718 |land =Spania |land administrativ inndeling tittel=Provins |land administrativ inndeling =[[Provinsen Santa Cruz de Tenerife|Santa Cruz de Tenerife]] |land største by =[[Santa Cruz de Tenerife]] |land største by folketal= 221&nbsp;956 |folketal =906&nbsp;854 |folketal år =2010 |folketettleik =1126 }} '''Tenerife''' er den største øya i dei [[Spania|spanske]] [[Kanariøyane]] som ligg i [[Atlanterhavet]] utfor kysten av [[Afrika]]. Øya har eit areal på 2034,38&nbsp;km². Ho har 886&nbsp;033 innbyggjarar (2008), noko som også gjer henne til den folkerikaste øya i Kanariøyane og Spania. Tenerife er eit viktig [[turistmål]] i Spania. [[Santa Cruz de Tenerife]] er hovudstaden på øya og sete for øyrådet (''cabildo insular''). Han er den nest største byen på Kanariøyane etter [[Las Palmas de Gran Canaria]], og er hovudstad i det autonome området Kanariøyane i lag med Las Palmas de Gran Canaria. Mellom [[1833]] og [[1927]] var Santa Cruz de Tenerife den einaste hovudstaden på Kanariøyane.<ref>[http://es.wikisource.org/wiki/Real_Decreto_de_30_de_noviembre_de_1833 ''Real Decreto de 30 de noviembre de 1833''] ; [http://www.gobiernodecanarias.org/tuestatuto/docs/1833-12-03%20Decreto%20de%20division%20provincial.pdf ''Real Decreto de 30 de noviembre de 1833''] ved Gobierno de Canarias</ref> På øya ligg [[La Laguna universitet]], som vart grunnlagd i 1792. [[Verdsarv]]staden [[San Cristóbal de La Laguna]] er den nest største bye på øya og den tredje største i øygruppa. På Tenerife ligg òg [[Teide]], det høgaste fjellet i Spania og i Atlanterhavet og den tredje høgaste vulkanen i verda målt frå foten av fjellet. Teide er òg ein verdsarvstad.<ref>[http://www.webtenerife.com/PortalTenerife/Home/Disfruta+sin+perderte+nada/Mas+sobre+Tenerife/Naturaleza/Espacios+naturales/Parque+Nacional+de+El+Teide/?Lang=es Parque nacional del Teide: web oficial de Turismo de Tenerife]</ref> == Geologi == Den eldste fjellkjeda på Tenerife steig opp frå Atlanterhavet under eit [[vulkan]]utbrot som skapte øya for rundt tolv millionar år sidan.<ref name="Origin about">{{cite web|url=http://www.abouttenerife.com/tenerife/history.asp|title=Origins of the island|publisher=About Tenerife.com|accessdate=October 15|accessyear=2008}}</ref> Øya som ho er i dag vart forma for tre millionar år sidan då tre øyar vart slått saman, med fjellkjedene [[Anaga]], [[Teno]] og [[Valle de San Lorenzo]].<ref name="Origin about"/> Den vulkanske aktiviteten på Teide var årsaka til denne samanslåinga. Vulkanen er i dag synleg frå dei fleste stader av øya, og krateret er på det største 17&nbsp;km på tvers. [[Fil:Juba II.jpg|mini|venstre|[[Juba II]] som gav namn til Kanariøyane og kalla Tenerife «Nivaria» etter den snødekte Teide.]] == Historie == Den tidlegaste kjende busetnaden på øya er frå rundt 200 f.Kr., eit folk kalla [[guanchar]].<ref name="Nido">{{cite web|url=http://www.nidolanguagetravel.com/destinations/tenerife/history-tenerife.aspx|title=g|publisher=Nido Language Travel|accessdate=20. august|accessyear=2009}}</ref> Dei var høge og kraftig bygd og såg ut som skandinavar med blå augo og langt, lyst hår. Dei hadde lite teknologi, sjølv etter steinalderstandard, og levde i hòler på øya.<ref name="Nido"/> Om lag hundre år før øya vart erobra vart tittelen ''[[mencey]]'' gjeven til monarken eller kongen av guanchane på Tenerife. Denne rolla vart seinare kalla «kapteinskap» av erobrarane. [[Tinerfe el Grande]], son til ''mencey'' Sunta, styrte øya frå Adeje i sør. Då han døydde, gjorde dei ni borna hans opprør og kjempa bittert om korleis øya skulle delast mellom dei. Det vart oppretta to sjølvstendige ''achimenceyatos'' på øya, og ho vart delt inn i ni ''menceyatos'', som liknar kommunane som finst her i dag.<ref>[http://www.canariasacross.com/islas/tenerife/situacion_historia.htm El Portal de las Islas Canarias]</ref> [[Fil:AlonsoFernandezdeLugo2.JPG|mini|[[Alonso Fernandez de Lugo]] presenterer dei innfødde kongane på Tenerife for Ferdinand og Isabella]] Då Tenerife vart erobra av Spania bestod ho dermed av ni små guanchakongedøme. Spanjolane tapte først stort under [[Alonso Fernández de Lugo]] i [[det første slaget ved Acentejo]] i 1494, men guanchane måtte til slutt gje etter for betre teknologi og innførte sjukdommar dei ikkje var immune mot, og overgav øya til [[Castilla]] den 25. desember 1494 etter å ha tapt [[slaget ved Aguere]] og [[det andre slaget ved Acenterjo]].<ref name="rumeu">{{cite book | last = Rumeu de Armas| first = Antonio | title = La conquista de Tenerife 1494-1496 | publisher = Instituto de estudios canarios| year = 2006 | isbn = 978-84-88366-57-3}}</ref> Mange av dei innfødde vart gjort til slavar, særleg dei som hadde ytt stort motstand under erobringa. Ein god del av dei innfødde omkom òg av sjukdommar som [[forkjøling]] og truleg [[koppar]], som dei ikkje hadde [[immunitet]] mot. Etter erobringa vart øya kolonisert og folkesett på ny av immigrantar frå [[Det spanske riket]] ([[Portugal]], [[Flandern]], [[Italia]], [[Tyskland]]). Dei store [[furu]]skogane på øya vart hogd ned for å gjere plass til store [[sukkerrøyr]]plantasjar i 1520-åra. Dei neste hundreåra var hovudnæringa basert på vin og [[kochenille]], eit karminraudt fargestoff, og dyrking av [[banan]]ar. Som med resten av Kanariøyane hadde Tenerife eit nært samband med [[Latin-Amerika]]. Frå koloniseringa av [[Den nye verda]] tok til, stoppa mange ekspedisjonar på øya på veg til Amerika.<ref name="emigracion">[http://www.gobiernodecanarias.org/educacion/culturacanaria/emigracion/La_emigracion_canaria.htm Artikkel om kolonisering av Amerika]</ref> Mange familiar emigrerte òg til Amerika frå Tenerife mot slutten av 1600-talet og på 1700-talet. Utflyttinga heldt fram på 1800- og 1900-talet på grunn av økonomiske problem, mangel på råmateriale og den lange avstanden til Europa. Denne utflyttinga gjekk hovudsakleg mot [[Cuba]] og [[Venezuela]]. I nyare år, etter at turistindustrien vart ei stor næring, har mange flytta til Tenerife igjen, inkludert mange etterkomarar av dei som forlet øya tidlegare.<ref name="emigracion"/> === Britisk invasjon === [[Fil:Sir Horatio Nelson when wounded at Teneriffe.jpg|mini|Admiral Nelson skadd på Tenerife]] Gjennom historia har Tenerife vorte angripen av [[sjørøvar]]ar frå mange nasjonar og ved fleire høve vorte angripe av nasjonar i krig med Spania. [[First Fleet]], leidd av den britiske kapteinen [[Arthur Phillip]], stoppa på Tenerife den 3. juni 1787 for å få ferskvatn, grønsaker og kjøt, før han la ut på ei reise til [[Australia]] der han skapte den første europeiske busetnaden i [[Botany Bay]]. I 1797 invaderte britane Tenerife.<ref>[http://www.ejercito.mde.es/ihycm/index-total.html?http://www.ejercito.mde.es/ihycm/chycm/canarias/museo.htm Instituto de Historia y Cultura Militar de Canarias]</ref> 25. juli 1797 sette admiral [[Horatio Nelson]] i gang eit åtak på hovudstaden Santa Cruz de Tenerife. Etter harde kampar med store tap oppretta general [[Antonio Gutiérrez de Otero y Santayana]] eit forsvar for å slå tilbake invasjonsstyrken. Nelson mista høgrearmen etter han vart råka av [[kanon]]eld då han prøvde å gå i land på Paso Alto-kysten.<ref name="naturaycultura">{{cite book | last = Hernández | first = Pedro | title = Natura y Cultura de las Islas Canarias | publisher = Tafor | year = 2003 | isbn = 978-84-932758-0-8 }}</ref> Den 5. september vart det utført eit nytt forsøk på å invadere øya i Puerto Santiago-regionen, men dette vart slått tilbake av innbyggjarane i [[Santiago del Teide]], som kasta stein på britane frå klippene Acantilados de Los Gigantes. Øya har vorte angripen av mange andre, hovudsakleg engelskmenn, som [[admiral Robert Blake|Robert Blake]], [[Walter Raleigh]], [[John Hawkins]] og [[Woodes Rogers]].<ref>[http://www.vierayclavijo.org/html/paginas/cursos/cursos_2005/0505_masca/masca_05.htm Asociación canaria para la enseñanza de las ciencias- Viera y Clavijo]</ref> === Moderne historie === I 1799 klatra naturalisten [[Alexander von Humboldt]] til toppen av [[Teide]], og skreiv seinare om den vakre øya. Turistar starta å vitje øya i store mengder i 1890-åra, særleg dei nordlege byane [[Puerto de la Cruz på Tenerife|Puerto de la Cruz]] og Santa Cruz de Tenerife.<ref>[http://www.puertodelacruz.es/puerto/front_end/articulo.php?id_Art=123&idioma=1 Página web Ayuntamiento Puerto de la Cruz]</ref> Santa Cruz de Tenerife var den einaste hovudstaden for Kanariøyane frå 1833 til 1027, då stillinga blei delt med Las Palmas ved [[dekret]]. Før [[Francisco Franco]] kom til makta i Spania, var han blitt plassert på Tenerife i mars 1936 av dei republikanske styresmaktene som var vaktsame overfor dei politiske tendensane hans. Franco fekk nyss i dette og på Gran Canaria gjekk han med på å delta i eit militærkupp som resulterte i [[den spanske borgarkrigen]]. Kanariøyane fall til nasjonalistane i juli 1936 og motstandarane av innbyggjarane på øya vart utsett for masseavrettingar av det nye regimet. I 1950-åra førte elendet under regimet til at tusenvis utvandra til [[Cuba]] og andre delar av [[Latin-Amerika]]. === Vulkansk historie === Det er berre dei fire siste hundreåra ein har skriftlege kjelder om vulkanutbrot på Tenerife. Det første av desse skjedde i 1704, då Arafo, Fasnia og Siete Fuentes hadde utbrot samstundes. To år seinare, i 1706, skjedde det største kjende utbrotet på øya ved Trevejo. Denne vulkanen produserte store mengder [[lava]] som gravla byen og hamna [[Garachico]], som i dei dagar av ein av dei viktigaste byane på øya. Det siste utbrotet på 1700-talet skjedde i 1798 frå Cañadas de Teide, i [[Chahorra]]. I 1909 hadde [[Chinyero]] i kommunen [[Santiago del Teide]] utbrot. Det er har ikkje vore nokre utbrot sidan den gong. Ingen av desse fire utbrota førte til tap av menneskeliv.<ref>[http://www.fomento.es/NR/rdonlyres/C916903C-1153-46A3-ADDC-3B78D2AF9EC5/32675/Tablaerupciones_ampliada.pdf Instituto Geográfico Nacional]</ref> == Geografi == [[Fil:Teide from north 2006.jpg|mini|venstre|Teide frå nord i 2006]] Tenerife er ei kupert og vulkansk øy som er forma av dei mange vulkanutbrota gjennom tidene.<ref>[http://www.fomento.es/MFOM/LANG_CASTELLANO/DIRECCIONES_GENERALES/INSTITUTO_GEOGRAFICO/Geofisica/volcanologia/C20_ERUPCIONES_HISTORICAS.htm Áreas volcánicas en España (Instituto Geográfico Nacional)]</ref> Øya ligg mellom 28º og 29º N og 16º og 17º V. Ho ligg litt nord for [[den nordlege vendekretsen]], sentralt i Kanariøyane mellom [[Gran Canaria]], [[La Gomera]] og [[La Palma]]. Ho ligg om lag 300&nbsp;km frå Afrika og 1000&nbsp;km frå [[Den iberiske halvøya]].<ref name=atlas>{{cite book | author = García Rodríguez | title = Atlas interinsular de Canarias | publisher = Editorial interinsular canaria|date = 1990 | isbn = 978-84-86733-09-4 }}</ref> Tenerife er den største øya i Kanariøyane og har eit areal på {{areal|2034.38}}<ref name=extension>[http://www.gobiernodecanarias.org/istac/estadisticas/php/saltarA.php?mid=/istac/estadisticas/territorio_ambiente/area_01_frame.html Estadísticas de la Comunidad Autónoma de Canarias]</ref> og den lengste kystlinja på 342&nbsp;km.<ref name=costa>[http://www.ine.es/daco/daco42/territorio/1.1.2.xls Instituto Nacional de Estadística]</ref> I tillegg ligg det høgaste fjellet i heile Spania på Tenerife, [[Teide]], med ei høgd på 3718 meter over havet.<ref name=teide>[http://reddeparquesnacionales.mma.es/parques/teide/guia_info_mediofisico.htma Red de Parques Nacionales (Ministerio de Medio Ambiente)]</ref> Det ujamne og bratte landskapet på øya har skapt mange forskjellige klima og eit variert landskap, frå [[Parque Nacional del Teide]] med store furuskogar ved sidan av det vulkanske landskapet på toppen av Teide og [[Malpaís de Güímar]], til Acantilados de Los Gigantes («Kjempeklippane») med bratte skrentar. Ein finn halvørkenar i sør og mange naturlege strender, som ved [[El Médano]]. [[Fil:Panorama Teide BW.jpg|680px|mini|center|Panoramabilete av Las Cañadas del Teide]] == Klima == [[Fil:Las Teresitas2a.jpg|mini|Playa ''las Teresitas'' i [[San Andrés, Santa Cruz de Tenerife|San Andrés]] ([[Santa Cruz de Tenerife]]).]] Tenerife er internasjonalt kjend som «Øya med evig vår» (''Isla de la Eterna Primavera'').<ref>[http://www.turismodecanarias.com/en/islas/tenerife Página de Tenerife del Gobierno de Canarias]</ref>. Øya ligg på same breiddegrad som [[Sahara]] og har eit varmt klima året rundt med temperaturar som varierer frå 20-22&nbsp;°C om vinteren til 26-28&nbsp;°C om sommaren, med solskin året rundt. Det moderate klimaet på Tenerife vert i stor grad styrt av [[passatvind]]en og fukta vinden fører med seg vert i stor grad kondensert over dei nordlege og nordaustlege delane av øya. Dette fører til eit skyteppe mellom 600 og 1800 meter høgd i dette området. Dei kalde havstraumane nær Kanariøyane har òg ein avkjølande effekt på kysten og strendene. Temperaturane varierer òg med høgda, og om vinteren kan ein nyte den varme sola på [[strand]]a, og berre nokre kilometer lenger inn i landet oppleve [[snø]] nær toppen av Teide.<ref name=islaaisla>{{cite book | last = González Morales | first = Alejandro | title = Canarias isla a isla (clima) | publisher = Centro de la Cultura Popular Canaria| year = 2000 | isbn = 84-7926-357-1 }}</ref> Det er òg klimaskilnader i lågare høgder, særleg mellom byane [[Santa Cruz de Tenerife]] og [[San Cristóbal de La Laguna]]. Santa Cruz har generelt varmt klima året rundt, medan La Laguna har litt lågare temperatur og større sjanse for regn.<ref>[http://www.webtenerifeuk.co.uk/Sobre-Tenerife/Climatologia/Index.htm?Lang=en&__utma=1.1627609526.1269426882.1274948385.1275408416.21&__utmb=1.5.10.1275408416&__utmc=1&__utmx=-&__utmz=1.1275408416.21.5.utmcsr=nn.wikipedia.org|utmccn=(referral)|utmcmd=referral|utmcct=/wiki/Tenerife&__utmv=-&__utmk=197530415 Information of Tenerife Tourism]</ref> {{infoboks vêr |metrisk først= ja |enkellinje= ja |stad = Tenerife |Jan_varmast_°C = 21 |Feb_varmast_°C = 21 |Mar_varmast_°C = 22 |Apr_varmast_°C = 22 |Mai_varmast_°C = 23 |Jun_varmast_°C = 25 |Jul_varmast_°C = 27 |Aug_varmast_°C = 27 |Sep_varmast_°C = 27 |Okt_varmast_°C = 26 |Nov_varmast_°C = 24 |Des_varmast_°C = 22 |År_varmast_°C = 24 |Jan_kaldast_°C = 15 |Feb_kaldast_°C = 15 |Mar_kaldast_°C = 15 |Apr_kaldast_°C = 16 |Mai_kaldast_°C = 16 |Jun_kaldast_°C = 18 |Jul_kaldast_°C = 20 |Aug_kaldast_°C = 20 |Sep_kaldast_°C = 20 |Okt_kaldast_°C = 20 |Nov_kaldast_°C = 18 |Des_kaldast_°C = 16 |År_kaldast_°C = 18 |kjelde =<ref>{{cite web | url = http://www.canaries-live.com/UK/weather-annual.html | title =Tenerife Annual Averages | dateformat = mdy | accessdate = January 13 2009 |vitja = 20. august 2009}}</ref> }}<!--Infobox ends--> == Kommunar == Tenerife høyrer til [[provinsar i Spania|provinsen]] [[provinsen Santa Cruz de Tenerife|Santa Cruz de Tenerife]], som er delt inn i 31 kommunar. Berre tre kommunar på øya grenser ikkje til havet: [[Tegueste]], [[El Tanque]] og [[Vilaflor]]. Vilaflor er den høgastliggande kommunen i Kanariøyane og setet her ligg 1400 meter over havet. Den største kommunen, med eit areal på 207,31&nbsp;km² er [[La Orotava]], som dekkjer det meste av Teide nasjonalpark. Den minste byen på øya og i øygruppa er [[Puerto de la Cruz]] med eit areal mindre enn 9&nbsp;km².<ref name="extension"/> Kommunane på øya er: [[Fil:Municipios y zonas de Tenerife.svg|mini|Kart over kommunane på Tenerife]] {| |- | valign="top" | * [[Adeje]] * [[Arafo]] * [[Arico]] * [[Arona på Tenerife|Arona]] * [[Buenavista del Norte]] * [[Candelaria]] * [[Fasnia]] * [[Garachico]] * [[Granadilla de Abona]] * [[La Guancha]] * [[Guía de Isora]] * [[Güímar]] * [[Icod de los Vinos]] * [[La Matanza de Acentejo]] * [[La Orotava]] | valign="top" | * [[Puerto de la Cruz]] * [[Los Realejos]] * [[El Rosario]] * [[San Cristóbal de La Laguna]] * [[San Juan de la Rambla]] * [[San Miguel de Abona]] * [[Santa Cruz de Tenerife]] * [[Santa Ursula]] * [[Santiago del Teide]] * [[El Sauzal]] * [[Los Silos]] * [[Tacoronte]] * [[El Tanque]] * [[Tegueste]] * [[La Victoria de Acentejo]] * [[Vilaflor på Tenerife|Vilaflor]] * [[Los Cristianos]] |} == Turisme == [[Fil:Tenerife 048.JPG|mini|venstre|Ei av strendene i Playa de Las Américas]] Turisme er den viktigaste næringa på Kanariøyane og øygruppa er ein av dei store turistdestinasjonane i verda. I 2005 vitja nesten 3,5 millionar menneske Tenerife. Flest turistar vitjar sørsida av øya, som er varmare og tørrare enn det er i nord, med store turistsenter som [[Playa de las Americas]] og [[Los Cristianos]]. Ei ny lov på Kanariøyane har gjort at det no ikkje er lov å byggje fleire hotell på øya med mindre dei er 5-stjernershotell og har tenester som [[golf]]banar eller kongressfasilitetar. Dette vart gjort for å auke turiststandarden og som eit ledd i auka miljømedvit. == Kultur og religion == [[Fil:Tenerife.candelaria.exterior.basilica.jpg|mini|Basílica de Candelaria]] Som i resten av Spania, er det store fleirtalet av øybuarane medlemmer av [[Den katolske kyrkja]], men talet har lenge hatt ein fallande tendens. Av religiøse tradisjonar kan ein merka seg den årlege pilegrimsferda til [[Candelaria]] i august og februar, der truande utfører reisa til den store basilikaen i byen, i nokre høver over 40&nbsp;km, til fots. Hensikten med denne pilegrimsreisa er å feira [[jomfru Maria]] som Vår Frue av Candelaria, [[vernehelgen]]en for Kanariøyane.<ref>[http://www.eldia.es/2009-08-05/SUR/2-Candelaria-pide-siete-cabildos-participen-fiestas-agosto.htm Artículo periodístico de El Día - en Espagnol]</ref> == Galleri == <gallery> Fil:Teide Tenerife.jpg|[[Teide]] Fil:Auditorio de Tenerife Pano.jpg|[[Auditorio de Tenerife]] (Kongress- og konsertsal) Fil:Tenerife 1.JPG|Vegar i Masca-regionen Fil:Las Teresitas2a.jpg|Stranden Las Teresitas Fil:Drago La Orotava.jpg|[[Draketre|Drakeblodstre]] Fil:LaLaguna2.JPG|Terren Fil:Guimar 1.jpg|[[Güímar-pyramidane]] Fil:Guimar 3.jpg|Güímar-pyramidane Fil:LosGigantes2.jpg|Los Gigantes-klippene Fil:NWTFS.jpg|Nordvestsida av Tenerife Fil:LaLagunaF.jpg|La Laguna sett frå mandel- og pinjeskogen Fil:Izana.jpg|Nest høgste punktet det er mogleg å køyre bil oppå fjellryggen </gallery> == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Tenerife|Tenerife]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 20. august 2009.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Tenerife}} {{wikivoyage|Tenerife}} * [http://www.cabtfe.es/ Offisiell heimeside til dei lokale styresmaktene] * [http://www.floradecanarias.com/tenerife.html Planteliv på Tenerife] * {{wikiatlas|the Canary Islands}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Tenerife| ]] [[Kategori:Øyar i Kanariøyane]] [[Kategori:Turisme i Spania]] [[Kategori:Vulkanar på Kanariøyane]] [[Kategori:Aktive vulkanar]] 30q9yt71mwre0rnbtbv6q25ovs7mws1 0 137967 3398295 3009808 2022-08-11T18:18:40Z 46.67.69.6 /* Bakgrunnsstoff */ wikitext text/x-wiki '''Fosen Folkehøgskole''' er ein [[frilynt folkehøgskule]] i [[Indre Fosen kommune]] i [[Trøndelag fylke]]. Skulen tar årleg imot om lag 66 elevar og er eigd av Fosen folkehøgskolelag. Linjefaga ved skulen er: * Båtbygging * [[Økologisk jordbruk|Økologisk småbruk]] * Sjølberging * Tekstil, søm og tradisjonshandverk * Seiling * Minihus == Bakgrunnsstoff == * [http://www.fosen.fhs.no/ Fosen Folkehøgskole] [[Kategori:Indre Fosen kommune]] [[Kategori:Folkehøgskular i Trøndelag]] 31pbtoj92l09760kd0ze9e7a8rwfk7p 0 142107 3398360 3065041 2022-08-12T08:28:38Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Spania |offisielt_namn = Torrevieja |bilet_horisont =Torrevieja alicante.JPG |bilettekst = |bilet_flagg = Bandera de Torrevella.svg |bilet_byvåpen = Escut de Torrevella (2001).svg |region = Regionen Valencia{{!}}Valencia |provins = Provinsen Alicante{{!}}Alicante |totalareal =71.44 |innbyggjarar_i_år = 2008 |innbyggjarar_totalt = 101381 |latd=37|latm=58|lats= |longd=0|longm=41|longs=|longEW=W |høgd = 7 |retningsnummer = 965 og 966 |postnummer = 03181 - 03188 |nettside = www.webtorrevieja.com }} '''Torrevieja''' ([[spansk]]) eller '''Torrevella''' ([[valenciansk]]) er ein kystby og kommune på [[Costa Blanca]] i [[provinsen Alicante]] søraust i [[Spania]]. Torrevieja ligg om lag 50&nbsp;km sør for byen [[Alicante]] og har kring 100&nbsp;000 innbyggjarar. Mange utlendingar bur i byen, men er ikkje registrert her. Torrivieja var opphavleg ein saltgruve- og fiskelandsby som låg mellom havet og to store saltsjøar (''Las Salinas''). == Historie == Fram til 1802 fanst berre Torrevieja som eit gammalt vakttårn, som gav byen namnet sitt (''torre'' og ''vieja'' tyder 'gammalt tårn' på spansk) og nokre arbeidshytter. I 1803 autoriserte [[Karl IV av Spania|Karl IV]] flyttinga av saltgruver frå [[Torre La Mata|La Mata]] til byen og fekk bygd fleire bustadhus her. I 1829 vart byen fullstendig øydelagd av eit [[jordskjelv]], men vart raskt bygd opp at og gruvene opna på ny. I denne perioden var det òg marknad for [[lin]], [[hamp]] og [[bomull]]. På 1800-talet vart salt hovudsakleg frakta frå byen med [[Sverige|svenske]] og [[nederland]]ske skip. På denne tida vart det berre avgrensa saltbehov i andre regionar av Spania. På byrjinga av 1900-talet vart derimot ein fjerdedel av saltet frå Torrevieja seld i Spania, medan resten vart eksportert til utlandet. I dag er saltindustrien framleis stor i Torrevieja. == Bakgrunnsstoff == {{Commons|Torrevieja}} * [http://www.thisistorrevieja.com/ This is Torrevieja] * [http://www.torreviejainformation.com/ Informasjonsside] * [http://ayto.torrevieja.infoville.net/ Offisiell nettstad] * [http://www.spain-travel-guide.net/Torrevieja.htm Reiseguide til Torrevieja] {{wikivoyage|Torrevieja}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Valencia]] 1n0z30uqksssar59v4ypdu97ttmi56f 0 148605 3398249 2391007 2022-08-11T14:15:53Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|øy}} '''Lustymore Island''' (frå [[irsk]] ''Loiste Mór'') er ei øy i ytre [[Lough Erne]] i [[County Fermanagh]] i [[Nord-Irland]]. På den nærliggande [[Boa Island]] ligg Caldragh gravplass med ein utskoren [[Janus i mytologien|Janus]]-liknande figur. Ein annan figur vart ført til Caldragh i 1939 frå Lustymore Island. Tidleg på 1900-talet eigde Lady Hunt frå [[Alberta]] i [[Canada]] Lustymore Island og [[Lustybeg Island]]. Då huset hennar på Lustymore brende ned ved eit uhell, flytta ho til [[Tyskland]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Lustymore Island|Lustymore Island]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. februar 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' **[http://www.culturenorthernireland.org/town_Home.aspx?co=5&to=109&ca=0&sca=0&navID=1 Culture Northern Ireland] {{refslutt}} {{koord|54.50225|N|7.84295|W|type:landmark_region:GB|vising=tittel}} [[Kategori:Øyar i Nord-Irland]] 15ykp9kqnmzesd7omih4mf603cg0cp5 0 150004 3398420 2391221 2022-08-12T11:47:47Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|øy}} [[Fil:Hysgeir island.jpg|mini|Øya i 1892.<ref name="Buckley">frå Harvie-Brown, J.A. og Buckley, T. E. (1892), ''A Vertebrate Fauna of Argyll and the Inner Hebrides.'' Pub. David Douglas., Edinburgh. Facing s. XXIV</ref>]] '''Hyskeir''' ([[skotsk-gælisk]] ''Òigh-sgeir'') eller '''Heyskeir''' er ei lågtliggande øy i [[Indre Hebridane]] i [[Skottland]]. Fyret på øya markerer det sørlege innløpet til [[The Minch]]. Hyskeir ligg 10 km sørvest for øya [[Canna i Skottland|Canna]] og 14 kilometer vest for [[Rùm]].<ref name="gaz">{{cite web| url=http://www.geo.ed.ac.uk/scotgaz/features/featurefirst1625.html| title=Hyskeir | publisher=[[Gazetteer for Scotland]]| accessdate=15. februar 2010}}</ref> [[Garbh Sgeir]] er eit skjer som ligg ved øya og landgangsstaden for Hyskeir ligg i kanalen mellom dei to. Ingen av øyane er busette. ==Etymologi== Hyskeir kjem frå det [[norrønt|norrøne]] ''sker'' som tyder «[[skjer]]». ''Òigh-sgeir'' er gælisk for «jomfruskjeret». ==Fyret== Hyskeir fyr vart bygt i 1904. Det 39 meter høge fyret markerer sørenden av the Minch . Det vart teikna av [[David Alan Stevenson|David]] og [[Charles Alexander Stevenson|Charles Stevenson]]. Fyrlykta står 41 meter over havet. Det kvite tårnet var bemanna fram til mars 1997 og var eit av dei siste fyra i Skottland som vart automatisert. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hyskeir|Hyskeir]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 15. februar 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * [[W.H. Murray|Murray, W.H.]] (1966) ''The Hebrides''. London. Heinemann. {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{koord|56.9709|-6.6763|type:isle_region:GB|vising=tittel}} [[Kategori:Øyar i Indre Hebridane]] [[Kategori:Fyr i Skottland]] [[Kategori:Stadnamn av norrønt opphav i Skottland]] ns3eno0qnzd6lfzylak2wj31zxvzc40 0 150799 3398239 2841575 2022-08-11T14:12:37Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Flodaigh Mòr |kartposisjon = {{kartposisjon|Skottland|lat_grad=57.50|lon_grad=-7.15|flyt=center|karttekst=}} |stad =[[Atlanterhavet]] |koordinatar={{koord|57.50|-7.15|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe =[[Ytre Hebridane]] |areal =0,58 |høgaste punkt ukjend =28 |land =Skottland |land administrativ inndeling tittel=[[Regionar i Skottland|Region]] |land administrativ inndeling =[[Ytre Hebridane]] |folketal =0 }} '''Flodaigh Mòr''' (eller '''Floddaymore''', norrønt ''Flottey meiri'' ) er ei folketom øy i [[Ytre Hebridane]] i [[Skottland]]. Flodaigh Mòr ligg aust for [[North Uist]], nær [[Ronay]]. Det ligg fleire store vatn på øya. Neset Rubha nan Caorach på austsida er nesten heilt frittliggande. I nord ligg skjera så tett at ho nesten er landfast med Floddaybeg.<ref name=Smith>Haswell-Smith, Hamish (2004). ''The Scottish Islands''. Edinburgh: Canongate. ISBN 1841954543.</ref> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Flodaigh Mòr|Flodaigh Mòr]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 26. februar 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Hebridane}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Ytre Hebridane]] [[Kategori:Stadnamn av norrønt opphav i Skottland]] mlufsrtfsrvqhvc0b9jbi7gg5hio8cd 0 151166 3398236 3376184 2022-08-11T14:08:45Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks øy |namn =Vallay |kartposisjon = {{kartposisjon|Skottland|lat_grad=57.40|lon_grad=-07.25|flyt=center|karttekst=}} |lokalt namn = Bhàlaigh |lokalt namn språk =skotsk-gælisk |stad =[[Atlanterhavet]] |koordinatar={{koord|57.40|-07.25|vising=pålinje,tittel|type:island}} |øygruppe =[[Ytre Hebridane]] |areal =2,60 |høgaste punkt ukjend =38 |land =Skottland |land administrativ inndeling tittel=[[Regionar i Skottland|Region]] |land administrativ inndeling =[[Ytre Hebridane]] |folketal =0 }} '''Vallay''' ([[skotsk-gælisk]] ''Bhàlaigh'') er ei folketom [[tidvassøy]] i [[Ytre Hebridane]] i [[Skottland]]. Ho er landfast med [[North Uist]] langs ei lang [[strand]] ved [[lågvatn]]. [[Fil:Vallay Island from shore at low tide.jpg|mini|venstre|Søraustsida av øya sett frå Solas.]] Ein gong hadde øya nesten seksti innbyggjarar, men den mest kjende innbyggjaren var [[arkeolog]]en [[Erskine Beveridge]]. Øya er òg kjend for sjøfugl og førhistoriske monument. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Vallay|Vallay]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. mars 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Ytre Hebridane]] [[Kategori:Tidvassøyar i Skottland]] [[Kategori:Site of Special Scientific Interest i Skottland]] 6l472p85lgnijton9rg3kh2yw6s2dbr 0 152355 3398238 3376132 2022-08-11T14:12:06Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|øygruppe}} '''Pentland Skerries''' ([[norrønt]] ''Pettlandssker''<ref name=Pedersen>Pedersen, Roy (Januar 1992) ''Orkneyjar ok Katanes'' (kart, Inverness, Nevis Print)</ref>) er ei gruppe på fire [[skjer]] i [[Pentland Firth]], nordaust for [[Duncansby Head]] og sør for [[South Ronaldsay]] i [[Skottland]]. Det klårt største av skjera er [[Muckle Skerry]], der det står eit [[fyr]]. Dei andre skjera er Little Skerry, Louther Skerry og Clettack Skerry. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Pentland Skerries|Pentland Skerries]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 20. mars 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Orknøyane}} {{koord|58|40|54|N|2|54|50|W|region:GB_type:isle|vising=tittel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Orknøyane]] [[Kategori:Stadnamn av norrønt opphav i Skottland]] dufjw5csu9375ddkexo9emtswf06s5g 0 152814 3398234 2838408 2022-08-11T14:08:06Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Urielingey.jpg|mini|Urie Lingey med [[Fetlar]] i bakgrunnen.]] '''Urie Lingey''' er ei folketom øy på [[Shetlandsøyane|Shetland]]. Ho ligg mellom [[Fetlar]] og [[Unst]]. [[Yell]] ligg i vest. [[Daaey]] ligg i søraust og [[Sound Gruney]] i vest. [[Wedder Holm]] ligg nordaust for øya. Urie Lingey ligg 1&nbsp;km nord for Urie Ness ved Fetlar, som har gjeve henne namnet.<ref>http://www.geo.ed.ac.uk/scotgaz/features/featurefirst1800.html</ref> Lingey tyder '[[lyng]]øya'. ==Kjelder== {{refopning}} *[http://www.scottish-places.info/features/featurefirst1800.html Urie Lingey] i ''[[Gazetteer for Scotland]]'' *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Urie Lingey|Urie Lingey]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. mars 2010.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' ** [http://shetlopedia.com/Urie_Lingey Shetlopedia] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Shetland}} {{koord|60|38|N|0|55|W|vising=tittel|region:GB_type:isle_source:GNS-enwiki}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Shetlandsøyane]] fy0dvnr36zyk04rktb36bzjkcqcwtl3 0 167086 3398423 3314244 2022-08-12T11:50:46Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Flickr - Rainbirder - Grasshopper Warbler (Locustella naevia).jpg | bilettekst = [[Grashoppesongar]], ''Locustella naevia''{{foto|Steve Garvie}} }} '''Sumpsongarfamilien''', Locustellidae, er ein [[biologisk familie]] av små insektetande «songarar», tidlegare plassert i [[oppsamlingstakson]]et [[Sylviidae]]. Desse fuglane finst hovudsakleg i [[Eurasia]], [[Afrika]], og den [[Australia|australske regionen]].<ref name = alströmetal2006>Alström ''et al.'' (2006)</ref> Artane denne familien er små [[fuglar]], vanlegvis med lang og spiss stjert. Dei er mindre smett-aktige enn dei typiske ''[[Cettia]]''-songarar, men som ''Cettia'' kjedelig brunaktig eller brungul i heile [[fjørdrakt]]a. Vanlegvis er sumpsongarar større og slankare enn ''Cettia'', og mange har kraftige, mørke striper på venger og / eller på undersida. Dei fleste lever i kratt og jaktar ofte bytte ved klatring i tjukke samanfiltra vekstar eller ved å følgje byttet på bakken, dei er kanskje dei mest bakkelevande av alle «songarar». Særs uvanleg for [[Passeriformes]], i somme [[takson]] i denne familien kan ein observere begynnande [[evolusjon]] i retning tap av flygeevne.<ref>del Hoyo ''et al.'' (2006)</ref> Blant alle familiar av «songarar» og [[timalar]] i [[superfamilien]] [[Sylvioidea]], ligg sumpsongarar nærast [[gassarsongarfamilien]], ein annan nyleg anerkjent familie. == Artslista == Dei 60 nolevande, anerkjente medlemmene av sumpsongarfamilien<ref>[http://www.birdlife.no/innhold/bilder/2014/08/07/2867/vedlegg_nye_norske_fuglenavn.pdf Norsk Ornitologisk Forening, ''Vedlegg til norske fuglenavn'', tabell 3. 7. august 2014]</ref> i rekkjefølgje etter [[IOC World Bird List]] V11.1, 2021,<ref name="ioc"/> med norske namn etter ''Norske navn på verdens fugler'':<ref name="nof2017"/> {{Referanse:NorskeFuglenamn‎2017}}</ref> <div class="references" style="-moz-column-count:2; column-count:2;"> ;Slekt ''[[Robsonius]]'' * [[Cordilleramarksongar]], ''Robsonius rabori'', Cordillera Ground Warbler, <small>(Rand, 1960), (VU)</small> * [[Sierramadremarksongar]], ''Robsonius thompsoni'', Sierra Madre Ground Warbler, <small>Hosner, Boggess, Alviola, Sánchez-gonzález, Oliveros, Urriza, & Moyle, 2013, (LC)</small> * [[Bicolmarksongar]], ''Robsonius sorsogonensis'', Bicol Ground Warbler, <small>(Rand & Rabor, 1967), (NT)</small> ;Slekt ''[[Helopsaltes]]'' * [[Urtesongar]], ''Helopsaltes fasciolatus'', Gray's Grasshopper Warbler, <small>(Gray, GR, 1861), ()</small> * [[Sakhalinsongar]], ''Helopsaltes amnicola'', Sakhalin Grasshopper Warbler, <small>(Stepanyan, 1972), ()</small> * [[Strandsongar]], ''Helopsaltes pryeri'', Marsh Grassbird, <small>(Seebohm, 1884), ()</small> * [[Starrsongar]], ''Helopsaltes certhiola'', Pallas's Grasshopper Warbler, <small>(Pallas, 1811), ()</small> * [[Okhotsksongar]], ''Helopsaltes ochotensis'', Middendorff's Grasshopper Warbler, <small>(Middendorff, 1853), ()</small> * [[Engsongar]], ''Helopsaltes pleskei'', Styan's Grasshopper Warbler, <small>(Taczanowski, 1890), ()</small> ;Slekt ''[[Locustella]]'' * [[Stripesongar]], ''Locustella lanceolata'', Lanceolated Warbler, <small>(Temminck, 1840), (LC)</small> * [[Riftsongar]], ''Locustella alfredi'', Bamboo Warbler, <small>(Hartlaub, 1890), ()</small> * [[Elvesongar]], ''Locustella fluviatilis'', River Warbler, <small>(Wolf, 1810), (LC)</small> * [[Sumpsongar]], ''Locustella luscinioides'', Savi's Warbler, <small>(Savi, 1824), (LC)</small> * [[Langnebbsongar]], ''Locustella major'', Long-billed Bush Warbler, <small>(Brooks, WE, 1871), (NT)</small> * [[Lærsongar]], ''Locustella luteoventris'', Brown Bush Warbler, <small>(Hodgson, 1845), (LC)</small> * [[Grashoppesongar]], ''Locustella naevia'', Common Grasshopper Warbler, <small>(Boddaert, 1783), (LC)</small> * [[Smygesongar]], ''Locustella tacsanowskia'', Chinese Bush Warbler, <small>Swinhoe, 1871, (LC)</small> * [[Kinabalusongar]], ''Locustella accentor'', Friendly Bush Warbler, <small>(Sharpe, 1888), (LC)</small> * [[Langhalesongar]], ''Locustella caudata'', Long-tailed Bush Warbler, <small>(Ogilvie-Grant, 1895), (LC)</small> * [[Kastanjeryggsongar]], ''Locustella castanea'', Sulawesi Bush Warbler, <small>(Büttikofer, 1893), (LC)</small> * manglar norsk namn, ''[[Locustella musculus]]'', Seram Bush Warbler, <small>(Stresemann, 1914), ()</small> * manglar norsk namn, ''[[Locustella portenta]]'', Taliabu Bush Warbler, <small>Rheindt, Prawiradilaga, Ashari, Suparno & Gwee, 2020, ()</small> * manglar norsk namn, ''[[Locustella disturbans]]'', Buru Bush Warbler, <small>(Hartert, E, 1900), ()</small> * [[Bajkalsongar]], ''Locustella davidi'', Baikal Bush Warbler, <small>(La Touche, 1923), (LC)</small> * [[Siwaliksongar]], ''Locustella kashmirensis'', West Himalayan Bush Warbler, <small>(Sushkin, 1925), (LC)</small> * [[Flekkbrystsongar]], ''Locustella thoracica'', Spotted Bush Warbler, <small>(Blyth, 1845), (LC)</small> * [[Taiwansongar]], ''Locustella alishanensis'', Taiwan Bush Warbler, <small>(Rasmussen, Round, Dickinson & Rozendaal, 2000), (LC)</small> * [[Smettesongar]], ''Locustella mandelli'', Russet Bush Warbler, <small>(Brooks, WE, 1875), (LC)</small> * [[Dalatsongar]], ''Locustella idonea'', Dalat Bush Warbler, <small>(Riley, 1940), ()</small> * [[Javasongar]], ''Locustella montis'', Javan Bush Warbler, <small>(Hartert, E, 1896), (LC)</small> * [[Taosongar]], ''Locustella chengi'', Sichuan Bush Warbler, <small>Alström, Xia, Rasmussen, Olsson, Dai, Zhao, Leader, Carey, Dong, Cai, Holt, PI, Manh, Song, Liu, Y, Zhang,Y-y, 2015, (LC)</small> * [[Benguetsongar]], ''Locustella seebohmi'', Benguet Bush Warbler, <small>(Ogilvie-Grant, 1895), (LC)</small> ;Slekt ''[[Poodytes]]'' * [[Flomsongar]], ''Poodytes albolimbatus'', Fly River Grassbird, <small>D'Albertis & Salvadori, 1879, (VU)</small> * [[Spinifexsongar]], ''Poodytes carteri'', Spinifexbird, <small>(North, 1900), (LC)</small> * [[Bregnesongar]], ''Poodytes punctatus'', New Zealand Fernbird, <small>(Quoy & Gaimard, 1832), (LC)</small> * [[Tussoksongar]], ''Poodytes gramineus'', Little Grassbird, <small>(Gould, 1845), (LC)</small> ;Slekt ''[[Malia]]'' * [[Malia]], ''Malia grata'', Malia, <small>Schlegel, 1880, (LC)</small> ;Slekt ''[[Cincloramphus]]'' * [[Brunlerkesongar]], ''Cincloramphus cruralis'', Brown Songlark, <small>(Vigors & Horsfield, 1827), (LC)</small> * [[Nybritanniasongar]], ''Cincloramphus rubiginosus'', Rusty Thicketbird, <small>(Sclater, PL, 1881), ()</small> * [[Nakanaisongar]], ''Cincloramphus grosvenori'', New Britain Thicketbird, <small>(Gilliard, 1960), ()</small> * [[Okersongar]], ''Cincloramphus bivittatus'', Buff-banded Thicketbird, <small>(Bonaparte, 1850), ()</small> * [[Rustgumplerkesongar]], ''Cincloramphus mathewsi'', Rufous Songlark, <small>Iredale, 1911, (LC)</small> * [[Nyguineasongar]], ''Cincloramphus macrurus'', Papuan Grassbird, <small>(Salvadori, 1876), (LC)</small> * [[Nymfesongar]], ''Cincloramphus timoriensis'', Tawny Grassbird, <small>(Wallace, 1864), (LC)</small> * [[Melanesiasongar]], ''Cincloramphus whitneyi'', Melanesian Thicketbird, <small>(Mayr, 1933), ()</small> * [[Kanaksongar]], ''Cincloramphus mariae'', New Caledonian Thicketbird, <small>(Verreaux, J, 1869), ()</small> * [[Langbeinsongar]], ''Cincloramphus rufus'', Long-legged Thicketbird, <small>(Reichenow, 1891), ()</small> * [[Bougainvillesongar]], ''Cincloramphus llaneae'', Bougainville Thicketbird, <small>(Hadden, 1983), ()</small> ;Slekt ''[[Megalurus]]'' * [[Vipphalesongar]], ''Megalurus palustris'', Striated Grassbird, <small>Horsfield, 1821, (LC)</small> ;Slekt ''[[Elaphrornis]]'' * [[Veddasongar]], ''Elaphrornis palliseri'', Sri Lanka Bush Warbler, <small>(Blyth, 1851), (NT)</small> ;Slekt ''[[Schoenicola]]'' * [[Breihalesongar]], ''Schoenicola platyurus'', Broad-tailed Grassbird, <small>(Jerdon, 1841), (VU)</small> * [[Børstesongar]], ''Schoenicola striatus'', Bristled Grassbird, <small>(Jerdon, 1841), ()</small> ;Slekt ''[[Catriscus]]'' * [[Storhalesongar]], ''Catriscus brevirostris'', Fan-tailed Grassbird, <small>(Sundevall, 1850), ()</small> ;Slekt ''[[Bradypterus]]'' * [[Musesongar]], ''Bradypterus sylvaticus'', Knysna Warbler, <small>Sundevall, 1860, (VU)</small> * [[Bangwasongar]], ''Bradypterus bangwaensis'', Bangwa Forest Warbler, <small>Delacour, 1943, (LC)</small> * [[Zulusongar]], ''Bradypterus barratti'', Barratt's Warbler, <small>Sharpe, 1876, (LC)</small> * [[Regnskogsongar]], ''Bradypterus lopezi'', Evergreen Forest Warbler, <small>(Alexander, 1903), (LC)</small> * [[Kanelsongar]], ''Bradypterus cinnamomeus'', Cinnamon Bracken Warbler, <small>(Rüppell, 1840), (LC)</small> * [[Gråflishale]], ''Bradypterus seebohmi'', Grey Emutail, <small>(Sharpe, 1879), ()</small> * [[Brunflishale]], ''Bradypterus brunneus'', Brown Emutail, <small>(Sharpe, 1877), (LC)</small> * [[Djasongar]], ''Bradypterus grandis'', Dja River Scrub Warbler, <small>Ogilvie-Grant, 1917, (NT)</small> * [[Bantusongar]], ''Bradypterus baboecala'', Little Rush Warbler, <small>(Vieillot, 1817), (LC)</small> * [[Kvitvengsongar]], ''Bradypterus carpalis'', White-winged Swamp Warbler, <small>Chapin, 1916, (LC)</small> * [[Hutusongar]], ''Bradypterus graueri'', Grauer's Swamp Warbler, <small>Neumann, 1908, (EN)</small> * manglar norsk namn, ''[[Bradypterus centralis]]'', Highland Rush Warbler, <small>Neumann, 1908, (LC)</small> </div> == Kjelder == <div class="references-small"> * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Megaluridae|Megaluridae]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 20. oktober 2010, artikkelen gav følgjande referansar:'' :* Alström, P.; Ericson, P.G.P.; Olsson, U. & Sundberg, P. (2006): ''Phylogeny and classification of the avian superfamily Sylvioidea. Molecular Phylogenetics and Evolution'' 38(2): 381–397. {{doi|10.1016/j.ympev.2005.05.015}} [http://www.nrm.se/download/18.4e1d3ca810c24ddc70380001143/Alström+et+al+Sylvioidea+MPEV+2006.pdf PDF fulltext] :* Beresford, P.; Barker, F.K.; Ryan, P.G.; & Crowe, T.M. (2005): ''African endemics span the tree of songbirds (Passeri): molecular systematics of several evolutionary 'enigmas'. Proceedings of the Royal Society'' 272 (1565): 849–858. {{DOI|10.1098/rspb.2004.2997}}[http://www.tc.umn.edu/~barke042/pdfs/Beresford.et.al05.pdf PDF fulltext] [http://www.journals.royalsoc.ac.uk/media/public/contributionsupplementalmaterials/h/y/b/7/hyb7fme16147k0d3/archive1.pdf Electronic appendix] :* del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew & Sargatal, Jordi (eds.) (2006): ''[[Handbook of the Birds of the World]] Volume 11: Old World Flycatchers to Old World Warblers''. Lynx Edicions, Barcelona. ISBN 84-96553-06-X </div> === Referansar === {{reflist|2|refs= <ref name="nof2017">{{Referanse:NorskeFuglenamn2017‎}}</ref> <ref name="ioc">Gill F, D Donsker & P Rasmussen (Eds). 2021. ''[https://www.worldbirdnames.org/new/ioc-lists/master-list-2/ IOC World Bird List (v11.1)]''. doi : 10.14344/IOC.ML.11.1 Henta 7. mars 2021</ref> }} == Bakgrunnsstoff == * [http://ibc.lynxeds.com/family/old-world-warblers-sylviidae Videoar av songarar] hos Internet Bird Collection [[Kategori:Sumpsongarfamilien| ]] [[Kategori:Sporvefuglar]] 63rd105wsmql98c83vxwag8afs0sytv 0 171850 3398258 2807709 2022-08-11T14:24:24Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by USA |namn = Worcester |offisielt_namn = City of Worcester |kallenamn = The City of the Seven Hills, The Heart of the Commonwealth, Wormtown, Woo-town, The Woo |bilet_horisont = Downtown Worcester, Massachusetts.jpg |bilettekst = Sentrum i Worcester med rådhuset (1898) til høgre |bilet_flagg = Flag of Worcester, Massachusetts.svg |delstat = Massachusetts |fylke = [[Worcester County]] |borgarmeister = Joseph C. O'Brien |etablert_tittel = Grunnlagd |etablert_dato = 1673 |totalareal = 99.9 |landareal = 97.3 |vassareal = 2.6 |innbyggjarar_i_år = 2009 |innbyggjarar_totalt = 182882 |latd = 42 |latm = 16 |lats = |longd = 71 |longm = 48 |longs = |høgd = 146 |tidssone =[[Eastern Standard Time Zone|Eastern]] |tidssone_sommar =[[Eastern Standard Time Zone|Eastern]] |utc_skilnad = -5 |utc_skilnad_sommar = -4 |postnummer =01601–01610, 01612–01615, 01653–01655 |retningsnummer =508, 774 |nettstad = www.worcesterma.gov }} '''Worcester''' er ein by i [[Worcester County i Massachusetts|Worcester County]] i [[Massachusetts]] i [[USA]] ved [[Blackstone River]]. Han er kalla opp etter [[Worcester]] i [[England]] og har litt over 180&nbsp;000 innbyggjarar og den nest største byen i [[New England]].<ref>{{cite news|url=http://www.telegram.com/article/20091120/NEWS/911200390/1003/NEWS03|title=Challenge boosts two cities’ populations|date=2009-11-20|accessdate=24. desember 2010|first=John|last=Monahan|publisher=''[[Telegram & Gazette]]''}}</ref> Worcester ligg om lag 64 km vest for [[Boston]]. Byen er kjend som ein [[mølleby]]. Byen har maskin- metall-, våpen-, tekstil- og papirindustri, samt framstilling av ler- og glasprodukt. Han er sete for [[Clark University]], som vart grunnlagd i 1887, og har fleire høgskular og museum. Byen var eit viktig senter for motstanden mot slavehald på 1800-talet. Ein årleg musikkfestival, som har eksistert sidan 1858, vert halden her kvar oktober. == Kjelder == {{snl|Worcester/Massachusetts|Worcester – Massachusetts}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{commons|Worcester, Massachusetts}} * [http://www.worcesterma.gov/ Offisiell nettstad] {{wikivoyage|Worcester (Massachusetts)}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Massachusetts]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1673]] aje4nsxo4l499k3ur0u3l61cmscul6m 0 173585 3398426 3276244 2022-08-12T11:52:58Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Logrunner male lam jan08.jpg | bilettekst = [[Stripeskraphale]] (hann), ''Orthonyx temminckii'' }} '''Skraphalar''' er tre [[fugl]]eartar som utgjer [[den biologiske slekta]] ''Orthonyx''. Slekta er i dag plassert i sin eigen familie '''Orthonychidae'''. Desse [[sporvefugl]]ane er [[endemisk]]e til [[Australia]] og [[Ny-Guinea]]. Kjenneteiknet for skraphalar er brei, kraftig stjert med stive fjørskaft. Dei stør seg på stjerten når dei tar opp føde. [[Fil:Logrunner.jpg|mini|venstre|Stripeskraphalar.]] [[Stripeskraphale]], ''Orthonyx temminckii'', er frå søraustlege Australia, der arten er veldig lokalt utbreidd, og strengt bakkelevande. [[Veng]]ene har kvite band, og haka, halsen og brystet er heilt kvite hos hannen, men lyst raudoransje hos den hofuglen. [[Tertiærfjør]]ene, ''remiges'', er særs korte, avrunda og mykje innkurva, det syner ein svak [[Flyging|flygar]]. Halefjørene er svært breie, skafta stive, og mot spissen har dei mothakar. Populasjonen som finst lokalt på Ny-Guinea er no generelt rekna som ein eigen art, [[papuaskraphale]], ''Orthonyx novaeguineae''. [[Brilleskraphale]], ''Orthonyx spaldingii'', frå nordaust [[Queensland]] er mykje større enn dei to andre [[art]]ane, med ei blekksvart fjørdrakt, hannen har kvit hals, hoa har oransje til raudbrunt på halsen. Generelt er alle artane bakkelevande fuglar og svake flygarar. Dei byggjer kuppelforma [[Fuglereir|reir]] på eller nær bakken. [[Insekt]] og [[larver]] er den viktigaste matkjelda deira. Hannane kan gjere danseoppvisingar som liknar dei ein finn på spelplass med [[lyrehalar]]. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen byggjer på «[[:en:Orthonychidae|Orthonychidae]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 16. januar 2011'', artikkelen gav følgjande referansar: :*{{Wikisource1911Enc Citation|Orthonyx}} :**{{1911}} :*{{Cite journal | volume = 93 | issue = 1 | pages = 44-49 | last = Boles | first = WE | title = A Logrunner Orthonyx (Passeriformes, Orthonychidae) From the Miocene of Riversleigh, North-western Queensland | journal = EMU | accessdate = 2011-01-16 | date = 1993-01-01 | url = http://www.publish.csiro.au/paper/MU9930044 }} :*{{Referanse:HBW-12}} {{refslutt}} <!-- === Referansar === {{fotnoteliste}}--> == Bakgrunnsstoff == * [http://ibc.lynxeds.com/family/logrunners-orthonychidae Videoar, bilete og lydopptak av skraphalar] hos Internet Bird Collection [[Kategori:Skraphalefamilien| ]] [[Kategori:Sporvefuglar]] [[Kategori:Fuglar i den australske regionen]] age9a57dgu8a1dvce7iesgqxx4l7h8r 0 179132 3398428 3068114 2022-08-12T11:54:13Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = In Through the Out Door | format = Studioalbum | artist = [[Led Zeppelin]] | utgjeve = 15. august 1979 | innspelt = November–desember 1978 | studio = [[Polar Studios|Polar]] i [[Stockholm]] i [[Sverige]] | sjanger = [[Hardrock]]} | lengd = 42:25 | selskap = [[Swan Song Records|Swan Song]] | produsent = [[Jimmy Page]] | førre = ''[[albumet The Song Remains the Same|The Song Remains the Same]]'' | førre år = 1976 | neste = ''[[Coda av Led Zeppelin|Coda]]'' | neste år = 1982 | ymse = {{Singlar | namn = In Through the Out Door | format = Studioalbum | singel 1 = [[Fool in the Rain]]/[[Hot Dog (song)|Hot Dog]] | singel 1 dato = 7. desember 1979 }} }} {{Platemeldingar | MC = 73/100<ref>{{cite web|url=http://www.metacritic.com/music/in-through-the-out-door-remastered/led-zeppelin |title=In Through The Out Door [Remastered] - Led Zeppelin |publisher=[[Metacritic]] |accessdate=22. august 2018}}</ref> | kritikk1 = [[AllMusic]] | kritikk1karakter = {{Rating|3.5|5}}<ref>[{{Allmusic|class=album|id=r11468|pure_url=yes}} lenkje]</ref> | kritikk2 = ''[[magasinet Classic Rock|Classic Rock]]'' |kritikk2karakter = 7/10<ref>{{cite news|last=Batcup|first=Tim|title=Led Zeppelin ''Presence'' / ''In Through The Out Door'' / ''Coda'' |work=[[magasinet Classic Rock|Classic Rock]]|date=August 2015|pp=102–03}}</ref> | kritikk3 = ''[[The Daily Telegraph]]'' |kritikk3karakter = {{Rating|1|5}}<ref>{{cite web|last=McCormick|first=Neil|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/music/rockandpopmusic/10782738/Led-Zeppelins-albums-ranked-from-worst-to-best.html|title=Led Zeppelin's albums ranked from worst to best|work=[[The Daily Telegraph]]|date=23. april 2014|accessdate=22. august 2018}}</ref> | kritikk4 = ''[[Encyclopedia of Popular Music]]'' | kritikk4karakter = {{Rating|3|5}}<ref>{{cite book|last=Larkin|first=Colin|authorlink=Colin Larkin (writer)|year=2006|publisher=MUZE|title=[[The Encyclopedia of Popular Music]]|page=141|isbn=0195313739|edition=4th|volume=5}}</ref> |kritikk5 = ''[[MusicHound|MusicHound Rock]]'' |kritikk5karakter = 4/5<ref>{{cite book|last1=Graff|first1=Gary|last2=Durchholz|first2=Daniel (eds)|title=MusicHound Rock: The Essential Album Guide|publisher=Visible Ink Press|location=Farmington Hills, MI|year=1999|isbn=1-57859-061-2|page=662}}</ref> | kritikk6 = ''[[Pitchfork]]'' | kritikk6karakter = 8.0/10<ref>{{cite web|url=http://pitchfork.com/reviews/albums/20668-presence-in-through-the-out-door-coda/ |last=Richardson|first=Mark |title=Led Zeppelin: Presence / In Through the Out Door / Coda |publisher=[[Pitchfork Media]]|date=28. juli 2015 |accessdate=22. august 2018}}</ref> | kritikk7 = ''[[magasinet Q|Q]]'' | kritikk7karakter = {{Rating|4|5}}<ref>{{cite magazine|author=Anon.|magazine=[[magasinet Q|Q]]|title=Review|page=121|date=September 2015}}</ref> | kritikk8 = ''[[The Rolling Stone Album Guide]]'' |kritikk8karakter = {{Rating|3|5}}<ref>{{cite web|url=https://www.rollingstone.com/music/artists/led-zeppelin/albumguide|title=Led Zeppelin: Album Guide - Rolling Stone Music|date=14. januar 2011|website=Web.archive.org|accessdate=22. august 2018|deadurl=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110114031043/http://www.rollingstone.com/music/artists/led-zeppelin/albumguide|archivedate=14. januar 2011|df=dmy-all}}</ref> | kritikk9 = ''[[Smash Hits]]'' | kritikk9karakter = 7/10<ref>{{cite journal|last=Starr|first=Red|title=Albums|journal=[[Smash Hits]]|issue=20. september – 3. oktober 1979|page=25}}</ref> | kritikk10 = ''[[The Village Voice]]'' | kritikk10karakter = B+<ref name="VV">{{cite news|last=Christgau|first=Robert|authorlink=Robert Christgau|date=31. mars 1980|url=https://www.robertchristgau.com/xg/cg/cgv3-80.php|title=Christgau's Consumer Guide|newspaper=[[The Village Voice]]|accessdate=22. august 2018}}</ref> }} '''''In Through the Out Door''''' er det åttande studioalbumet til det engelske rockebandet [[Led Zeppelin]]. Det vart spelt inn i løpet av tre veker i november og desember 1978 i [[ABBA]] sitt [[Polar Studios]] i [[Stockholm]], og gjeven ut på [[Swan Song Records]] den 15. august 1979. ''In Through the Out Door'' var det sjette og siste albumet deira som nådde toppen av albumlista i USA, og det siste som kom ut før trommeslagaren [[John Bonham]] døydde i 1980. ==Bakgrunn== Albumet vart namngjeven av gruppa for å skildre den tunge tida til [[Robert Plant]] etter at sonen Karac døydde i 1977, og [[skatteeksil]]en som bandet hadde frå Storbritannia. Dette gjorde at bandet ikkje kunne spele i heimlandet i to år, og dei prøvde derfor å komme inn att hos publikum gjennom «ytterdøra».<ref name="CelebrationII">Dave Lewis (2003), ''Led Zeppelin: Celebration II: The 'Tight But Loose' Files'', London: Omnibus Press. ISBN 1-84449-056-4, s. 49, 63, 80.</ref> I motsetnad til tidlegare Led Zeppelin-album har bassist og klaverspelar [[John Paul Jones]] og vokalist [[Robert Plant]] lang meir innverknad på ''In Through the Out Door'', medan trommeslagar [[John Bonham]] og gitarist [[Jimmy Page]] medverka mindre. To songar frå albumet, «South Bound Saurez» og «All My Love», var dei einaste to originale Led Zeppelin-songane som Jimmy Page ikkje var med å skrive. Årsaka til dette var at Page og Bonham ikkje alltid møtte opp i studio, Bonham på grunn av aukande alkoholproblem og Page kjempa med [[heroin]]misbruk.<ref>Aizelwood, John, "Closing Time", ''Q Magazine'' Special Led Zeppelin edition, 2003, s. 94.</ref> Som Jones sa, «det var to fråskild leirar den gongen, og meg og Plant var i den relativt reine leiren.»<ref name=RS2006>{{cite journal |last=Gilmore |first=Mikal |title=The Long Shadow of Led Zeppelin |journal=Rolling Stone |issue=1006 |date=10. august 2006 |url=http://www.rollingstone.com/news/story/11027261/the_long_shadow_of_led_zeppelin/print |accessdate=26. mars 2011}}</ref> Mange av songane vart sett saman av Plant og Jones på dagtid, medan Page og Bonham la til sine delar på natta.<ref name=snow>Snow, Mat, “The Secret Life of a Superstar”, ''[[magasinet Mojo|Mojo]]'', desember 2007.</ref> Etter innspelinga i Polar Studios vart albumet miksa heime hos Page i Plumpton.<ref name = "CelebrationII" /> «[[Wearing and Tearing]]», «[[Ozone Baby]]» og «Darlene» vart alle spelte inn under innspelinga for dette albumet, men det var ikkje plass til dei. Dei kom seinare ut på ''Coda''. ==Plateomslaget== Det originale albumet vart gjeve ut med eit uvanleg påfunn. Det kom pakka inn i noko som likna ein brun papirpose, og det indre omslaget bestod av eit svartkvittbilete som vart permanent farga om ein vaska det med vatn. Det var òg seks forskjellige omslag med forskjellige bilete. Papirposen utapå gjorde det umogeleg for kjøparen å sjå kva utgåve han fekk. Bileta synte alle same scene frå ein bar, men teken frå forskjellige synspunkt. Albumet vart utforma av [[Hipgnosis]] og dei vart nominerte for ein [[Grammy Award]] i kategorien beste plateomslag.<ref>{{cite web | url=http://www.super70s.com/Super70s/Music/1979/Grammys.asp | title=Grammy Award for Best Album Package (Hipgnosis) - 27 February 1980| accessdate=26. mars 2011 | publisher=Grammy}}</ref> ==Utgjeving og mottaking== Albumet var meint å kome ut før dei to konsertane til bandet på [[Knebworth-festivalen i 1979]], men forseinkingar i produksjonen gjorde at det måtte utsetjast til like etter konsertane. Trass i dårlege meldingar,<ref name = "CelebrationII" /><ref name="Welch">Chris Welch (1994) ''Led Zeppelin'', London: Orion Books. ISBN 0-85797-930-3, s. 89-90.</ref> gjekk albumet til førsteplassen på lista i USA. Då det kom ut gjekk heile katalogen til Led Zeppelin inn på lista samstundes. Albumet vart liggande på førsteplassen i sju veker og hadde seld tre millionar eksemplar mot slutten av september 1979.<ref name = "Welch" /> Det vart altså det Led Zeppelin-albumet som låg lengst på toppen (i lag med [[Led Zeppelin II]]). Så langt har albumet seld seks millionar eksemplar berre i USA. Etter det kom ut har både Plant, Page og Bonham uttrykk motvilje mot albumet. I 1990 sa Plant: <blockquote>In Through The Out Door var ikkje det beste albumet i verda, men me prøvde i det minste å variere frå det me gjorde, for integriteten vår si skuld. Av alle platene våre er det interesant, men noko sterilt, for me hadde ikkje vore i bråket og kaoset på lang tid. I 1977 då eg mista guten min, så ønskte eg ikkje og svinge meg på scenen - 'Hey hey mama say the way you move' var ikkje så viktig lenger. In Through The Out Door er meir pliktoppfyllande og mindre animalsk.<ref name="Snow1990">Mat Snow, “Apocalypse Then”, ''[[Musikkmagasinet Q|Q]]'', desember 1990, s. 82.</ref></blockquote> Page sa noko liknande til ''[[Guitar World]]'' i 1998, Page sa at han og Bonham: <blockquote>... begge følte at ''In Through the Out Door'' var litt soft. Eg likte ikkje særleg «All My Love». Eg var litt uroleg for refrenget. Eg såg for meg folk veiva armane sine og alt det. Og eg tenkte, det er ikkje oss. Det er ikkje oss. På rett stad er det ein fin song, men det var ikkje retninga eg ønskte å følgje i framtida.<ref>Brad Tolinski and Greg Di Bendetto, "Light and Shade", ''Guitar World'', januar 1998.</ref></blockquote> Fleire år seinare sa Page at «me ønskte, etter ''In Through the Out Door'', å gjere noko hardtslåande og riffbasert igjen, men me kom sjølvsagt ikkje så langt at me fekk lagd det albumet.»<ref name="CSMUrray">[[Charles Shaar Murray]], “The Guv’nors'”, ''[[magasinet Mojo|Mojo]]'', august 2004, s. 75.</ref> ''In Through the Out Door'' var det siste Led Zeppelin-albumet medan bandet framleis eksiserte. Trommeslagar [[John Bonham]] døydde året etter den 25. september 1980. ===Lovord=== {|class="wikitable sortable" |- !Publikasjon !Land !Lovord !År !align="center"|Rangering |- |[[American Music Award]] |USA |Favorite Pop/Rock Album<ref>{{cite web| url=http://www.rockonthenet.com/archive/1980/amas.htm| title= Favorite Pop/Rock Album - 18 January 1980| publisher=rockonthenet| accessdate=26. mars 2011}}</ref> |1980 |Nominert |} ==Innhald== {{sporliste | overskrift = Side ein | låtskrivar = ja | tittel1 = [[In the Evening]] | låtskrivar1 = [[John Paul Jones|Jones]], [[Jimmy Page|Page]], [[Robert Plant|Plant]] | lengd1 = 6:49 | tittel2 = South Bound Saurez | låtskrivar2 = Jones, Plant | lengd2 = 4:12 | tittel3 = [[Fool in the Rain]] | låtskrivar3 = Jones, Page, Plant | lengd3 = 6:12 | tittel4 = [[Hot Dog av Led Zeppelin|Hot Dog]] | låtskrivar4 = Page, Plant | lengd4 = 3:17 }} {{sporliste | overskrift = Side to | låtskrivar = ja | tittel1 = Carouselambra | låtskrivar1 = Jones, Page, Plant | lengd1 = 10:32 | tittel2 = All My Love | låtskrivar2 = Jones, Plant | lengd2 = 5:51 | tittel3 = I'm Gonna Crawl | låtskrivar3 = Jones, Page, Plant | lengd3 = 5:30 }} ==Albumlister== {| class="wikitable sortable" !Liste (1979) !align="center"|Topplassering |- | Den japanske albumlista<ref name="Japanese albumlista">{{cite web | url = http://www.oricon.co.jp/ | title = Top 100 Albums - 25 August 1979 | publisher = Oricon | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|2 |- | Den svenske albumlista<ref name="Swedish albumlista">{{cite web | url = http://swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Led+Zeppelin&titel=In+Through+The+Outdoor&cat=a | title = Top 60 Albums - 7 September 1979 | publisher = swedishcharts.com | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|17 |- | Den britiske albumlista<ref name="UK albumlista">{{cite web | url = http://www.chartstats.com/albuminfo.php?id=4714 | title = Top 100 Albums - 8 September 1979 | publisher = chartstats.com | accessdate = 26. mars 2011|archiveurl=http://archive.is/GXLXB|archivedate=2013-01-02}}</ref> |align="center"|1 |- | US ''Cash Box'' Top 100 Albums |align="center"|1 |- | US ''Record World'' Album |align="center"|1 |- | US [[Billboard 200]] |align="center"|1 |- | Den norske albumlista<ref name="Norwegian albumlista">{{cite web | url = http://norwegiancharts.com/showitem.asp?interpret=Led+Zeppelin&titel=In+Through+The+Outdoor&cat=a | title = Top 20 Albums - 16 September 1979 | publisher = norwegiancharts.com | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|14 |- | Den austerrikske albumlista<ref name="Austrian album charts">{{cite web | url = http://austriancharts.at/showitem.asp?interpret=Led+Zeppelin&titel=In+Through+The+Outdoor&cat=a | title = Top 75 Albums - 15 October 1979 | publisher = austriancharts.at | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|20 |- | Kanadiske ''RPM'' albumlista<ref name="Canadian rpm chart">{{cite web | url = http://www.collectionscanada.gc.ca/rpm/028020-119.01-e.php?brws_s=1&file_num=nlc008388.6859a&volume=32&issue=6&issue_dt=November%2003%201979&type=1&interval=24&PHPSESSID=hrg50o22lgammqcogv27ve6d95 | title = Top Albums/CDs - Volume 32, nr. 6, November 03 1979 | publisher = ''[[RPM (magazine)|RPM]]'' | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|1 |- | New Zealand Top 50<ref name="New zealand albumlista">{{cite book | author= Scapolo, Dean| title=The Complete New Zealand Music Charts| edition=1st | location=Wellington| publisher=Transpress| year=2007| chapter=Top 50 Albums - November 1979| isbn=1-877443-00-8}}</ref> |align="center"|1 |- | Australske [[Kent Music Report]] |align="center"|3 |- | Den tyske albumlista |align="center"|28 |- | Den spanske albumlista<ref name="Spanish albumlista">{{cite web | url = http://www.promusicae.es/english.html | title = Top 100 Albums - 15 December 1979 | publisher = PROMUSICAE | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|5 |- | Den franske albumlista<ref name="French albumlista">{{cite web | url = http://www.infodisc.fr/B-CD_1979.php | title = Top 100 Albums - 1979 | publisher = infodisc.fr | accessdate = 26. mars 2011}}</ref> |align="center"|7 |- |} ==Salstrofé== {{Certification Table Top}} {{Certification Table Entry|region=Argentina|title=In Through the Out Door|artist=Led Zeppelin|type=album|award=Gull|relyear=1993|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=Australia|title=In Through the Out Door|artist=Led Zeppelin|type=album|award=Platina|number=2|certyear=2007|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=United Kingdom|title=In Through the Out Door|artist=Led Zeppelin|type=album|award=Platina|autocat=yes}} {{Certification Table Entry|region=United States|title=In Through the Out Door|artist=Led Zeppelin|type=album|award=Platina|number=6|autocat=yes}} {{Certification Table Bottom|nosales=yes}} ==Medverkande== ;Led Zeppelin *[[Jimmy Page]]&nbsp;– [[stålstrengsgitar|akustisk]] og [[Elektrisk gitar|elektrisk]] [[gitar]] *[[Robert Plant]]&nbsp;– [[Synging|solovokal]] *[[John Paul Jones]]&nbsp;– [[bassgitar]], [[klaverinstrument]] *[[John Bonham]]&nbsp;– [[trommer]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:In Through the Out Door|In Through the Out Door]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 26. mars 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{Reflist|2}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.ne.jp/asahi/pcyber/pspot/zeppelin/ ''In Through the Out Door'' revisited] {{Led Zeppelin}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Musikkalbum frå 1979]] [[Kategori:Album produserte av Jimmy Page]] [[Kategori:Plateomslag av Hipgnosis]] [[Kategori:Led Zeppelin-album]] [[Kategori:Swan Song Records-album]] [[Kategori:Album spelte inn i Polar Studios]] 298b62t6zrz3e60kq1ws7cw4wy35370 0 181224 3398422 2697564 2022-08-12T11:50:20Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Gaukesyrefamilien''' er ei [[plantefamilie]] i gruppa [[tofrøbladingar]]. Det finst 800-900 [[art]]ar i verda, dei fleste i slekta ''Oxalis''. I [[Noreg]] veks to artar. Begge i slekta oxalis. Medlemane i familien er små fleirårige plantar og tre med trekopla blad og femtalsblomster. Dei har ti mjølberarar og fem griflar. === Norske artar === * [[Gaukesyre]] (''O. acetosella'') * [[Stivgaukesyre]] (''O. fontana'') == Kjelder == {{refstart}} * [[Johannes Lid]]: ''Norsk-svensk-finsk flora''. Det Norske Samlaget, 1985. *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Gaukesyrefamilien|Gaukesyrefamilien]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, og «[[:sv:Harsyreväxter|Harsyreväxter]]» frå {{Wikipedia-utgåve|sv}} den 23. april 2011.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[kategori:Gaukesyrefamilien| ]] [[kategori:Plantefamiliar]] [[kategori:Oxalidales]] [[Kategori:Tofrøbladingar]] er038b0v9lygwpdqmi983rl1gb85rqv 0 189382 3398371 2858882 2022-08-12T08:33:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia |bilet_horisont = Royal.crescent.aerial.bath.arp.jpg |bilettekst = [[Royal Crescent]] i Bath |land = England |region = Somerset |distrikt = Bath and North East Somerset |areal = |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar = 94650 |latd=51 |latm=23 |lats= |longd=2 |longm=21 |longs= |longEW=W |postnummer =BA1, BA2 |retningsnummer =01225 |nettside = }} '''Bath''' er ein by i [[Somerset]] i [[England]]. Han utgjer kjernen i den [[sameint styresmakt|sameinte styresmakta]] [[Bath and North East Somerset]]. Byen vart grunnlagt i samband med eit [[Romersk Britannia|romersk]] kurbad, og har namn etter dette. Frå [[elisabethansk tid]] til [[georgiansk tid]] var han ein kurstad for rike engelskmenn. Byen er ein [[verdsarv]]stad. Bath er heim til to universitet. [[University of Bath]], som blir rekna som eit av dei beste i Englnad, og [[Bath Spa University]]. ==Historie== Kjeldene som ligg i Bath var kjent av [[keltarar|keltarane]], og vart av dei vigde til gudinna [[guden Sulis|Sulis]]. Romarane identifiserte henne med [[Minerva]], men fortsette å bruke det keltiske namnet, slik at byen vart kjent som ''Aquae Sulis'' («Sulis-vatnet»). [[Fil:Bath england roman bath.JPG|mini|venstre|Det romerske badet med Bath Abbey i bakgrunnen]] I løpet av den romerske perioden vart det stadig reist større og flottare tempel og [[romersk terme|badeanlegg]] i Bath. Mot slutten av det [[300-talet]] vart det òg reist forsvarsmurar rundt byen. Etter romarane trekte seg attende frå Britannia forfall bada, men det finst bevis for at dei var i bruk òg i mellomalderen. [[Angelsaksarane]] kalla staden for Badðum, Badðan eller Badðon, som tyder «ved bada», noko som har gjeve dagens namn. I [[577]] stod [[slaget ved Deorham]] i nærleiken. [[Ceawlin av Wessex]] slo seg fram til havet og splitta dei romano-britiske styrkane, slik at Bath fall i hendene hans kort tid etter. Einskilde har fremja teorien om at [[slaget ved Mons Badonicus]] òg stod ved Bath, basert på den angelsaksiske namneforma. Det finst ikkje anna som tyder på at dette er korrekt. I [[675]] etablerte [[Osric av Hwicce]] eit [[kloster]] i Bath. [[Offa av Mercia]] tok byen i [[781]], på eit tidspunkt der han ikkje bestod av så mykje anna enn klostret. Han bygde ei ny kyrkje, vigd til [[apostelen Peter]], og gjorde byen til kongeleg eigedom. Det romerske rettlinja gatenettet forsvann, og kong [[Alfred av England|Alfred den store]] la han ut på nytt med klosterområdet i det søraustlege hjørnet. [[Fil:Bathabbey at night amcm.jpg|mini|venstre|Bath Abbey]] Kong [[Vilhelm Rufus]] gav byen til livlegen sin, [[Jean de Tours]], som vart [[Wells bispedømme|biskop av Wells]] og [[Bath Abbey|abbed av Bath]] i [[1088]]. Han fekk òg løyve til å flytte bispesetet frå [[Wells]] til Bath, og vart dermed første biskopen av Bath. Han bygde ei større kyrkje som [[katedral]], og la eit bispepalass ved sida av han. Det vart òg reist nye bad rundt dei tre kjeldene. Seinare biskopar føretrekte å bu i Wells, og bispedømmet fekk dermed to katedralar og vart kjent som ''Bath og Wells''. I [[1500]] var katedralen i Bath i dårleg stand, og biskop [[Oliver King]] avgjorde seg for å byggje ein ny og noko mindre katedral. Han stod ferdig i [[1539]], berre få år før [[oppløysinga av klostra i England]]. [[Henrik VIII av England|Henrik VIII]] meinte at katedralen ikkje var naudsynt, og lét han forfalle. Under [[Elisabeth I av England|Elisabeth I]] vart han restaurert som soknekyrkje i samband med at byen igjen vart teke i bruk som kurstad. Aristokratiet byrja å reise dit, og i [[1590]] var byen så velståande at han fekk status som ''[[Bystatus#Engelsktalande land|city]]''. I [[stuarttida]] var det mykje byggeaktivitet, og i georgiansk tid endå meir. Byen har ei rekkje døme på [[georgiansk arkitektur]], ikkje minst [[Royal Crescent]]. På 1800-talet minka interessa for eksklusive kurstader. ==Kommunikasjon== Hovudvegen [[vegen A4|A4]] går mellom Bath og [[Bristol]], ei strekning på omkring 25&nbsp;km. Omkring likelangt nord for Bath går motorvegen [[motorvegen M4|M4]]. Hovudjernbanestasjonen [[Bath Spa stasjon]] har samband med blant anna til Bristol, [[Cardiff]] og [[London]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Bath|Bath]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 11. juli 2011.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{wikivoyage|Bath}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Somerset]] [[Kategori:Romersk Britannia]] [[Kategori:Verdsarv i England]] ghvm0sy15yvwsu549turu6lyq1v0r9y 0 189430 3398259 2866752 2022-08-11T14:24:43Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia |bilet_horisont = Weston-Super-Mare view.jpg |bilettekst = Utsyn over Westo-super-Mare |land = England |region = Somerset |distrikt = [[North Somerset]] |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar = 85274 |latd=51 |latm=21 |lats= |longd=2 |longm=59 |longs= |longEW=W |postnummer =BS22–BS24 |retningsnummer =01934 |nettside = www.weston-super-maretowncouncil.gov.uk }} '''Weston-super-Mare''' er ein kystby i [[Somerset]] i [[England]]. Han har kring 85 000 innbyggjarar og ligg ved [[Bristolkanalen]], omkring 28 km sørvest for [[Bristol]]. Byen er kjent for sine sandstrender, som er populære badestader sjølv om det ved lågvatn kan vere dryge halvannan kilometer frå strandlinja til vatnet. Namnet Weston kjem frå [[gammalengelsk språk|angelsaksisk]] «west tun», «vestleg busetjing». Den skildrande delen er uvanleg, då ein har halde forma frå [[mellomalderlatin]], som tyder «på havet», men uttala er endra. Byen voks i [[Viktoria av England|viktoriansk tid]], då det vart populært å reise på ferie til sjøen. Saman med [[Burnham-on-Sea]] tente Weston på plasseringa, nær både Bristol, [[Bath]] og det sørlege [[Wales]]. Då jarnbana kom byrja tusenvis av turistar å kome til byen for kortare opphald. Birnbeck Pier vart ferdigstilt i [[1867]] for å gje eit tilbod til alle dei vitjande i form av spelehallar, teservering, tivoli og eit fotostudio. Den nye piren tydde at mange vitjande ikkje kom inn i sentrum. Dei starta difor bygginga av Grand Pier, som vart opna i [[1904]] nær hovudgatene. Han var opphavleg tenkt å bli 2,4 km lang. Han står enno i forkorta form, men musikkteatret som stod på han er erstatta av kafear og ulike underhaldningstilbod. Den [[28. juli]] [[2008]] brann han ned til grunnen. Etter [[første verdskrigen]] vart det bygd fleire ting for turistane, som ein vinterhage og paviljong, eit utandørs symjebasseng og ein flyplass. Under [[andre verdskrigen]] vart mange som var evakuert frå andre stader innkvartert i byen. Weston vart bomba fleire gonger, og delar av sentrum vart skadd. Etter krigen kom ei nedgangstid for Weston, såvel som for andre kystbyar. Etterkvart kom tilboda om billege utanlandsreiser, og med nedleggingar innan mange industriar kunne færre arbeidarfamiliar, som dei frå gruvebyane i Wales, fere på ferie. Fleire industrinæringar etablerte seg i byen, blant anna flyproduksjon. Med motorvegen M5 i nærleiken vart transporthøva betra, og byen har fått fleire industribedrifter, og mange innbyggjarar pendlar til Bristol. Turisttrafikken har aldri heilt vorte borte, og sørgjer enno for ein del arbeidsplassar i Weston. Eit helikoptermuseum, eit maritimt opplevingssenter og ein miniatyrjernbane gjev nye tilbod til vitjande. Blant kjende personar frå Weston-super-Mare er [[John Cleese]], [[Jeffrey Archer]] og [[Jill Dando]]. ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.weston-super-maretowncouncil.gov.uk/ Weston-super-Mare byråd] * [http://www.somersetcoast.com/ Offisiell turistside] {{wikivoyage|Weston-super-Mare}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Somerset]] [[Kategori:Hamnebyar i England]] lvk1kmldyxnqfbh6sbt39sooxpv5kh2 3398263 3398259 2022-08-11T14:28:16Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks by Storbritannia |bilet_horisont = Weston-Super-Mare view.jpg |bilettekst = Utsyn over Westo-super-Mare |land = England |region = Somerset |distrikt = [[North Somerset]] |innbyggjarar_i_år = 2007 |innbyggjarar = 85274 |latd=51 |latm=21 |lats= |longd=2 |longm=59 |longs= |longEW=W |postnummer =BS22–BS24 |retningsnummer =01934 |nettside = www.weston-super-maretowncouncil.gov.uk }} '''Weston-super-Mare''' er ein kystby i [[Somerset]] i [[England]]. Han har kring 85 000 innbyggjarar og ligg ved [[Bristolkanalen]], omkring 28 km sørvest for [[Bristol]]. Byen er kjent for sine sandstrender, som er populære badestader sjølv om det ved lågvatn kan vere dryge halvannan kilometer frå strandlinja til vatnet. Namnet Weston kjem frå [[gammalengelsk språk|angelsaksisk]] «west tun», «vestleg busetjing». Den skildrande delen er uvanleg, då ein har halde forma frå [[mellomalderlatin]], som tyder «på havet», men uttala er endra. Byen voks i [[viktoriansk tid]], då det vart populært å reise på ferie til sjøen. Saman med [[Burnham-on-Sea]] tente Weston på plasseringa, nær både Bristol, [[Bath]] og det sørlege [[Wales]]. Då jarnbana kom byrja tusenvis av turistar å kome til byen for kortare opphald. Birnbeck Pier vart ferdigstilt i 1867 for å gje eit tilbod til alle dei vitjande i form av spelehallar, teservering, tivoli og eit fotostudio. Den nye piren tydde at mange vitjande ikkje kom inn i sentrum. Dei starta difor bygginga av Grand Pier, som vart opna i 1904 nær hovudgatene. Han var opphavleg tenkt å bli 2,4 km lang. Han står enno i forkorta form, men musikkteatret som stod på han er erstatta av kafear og ulike underhaldningstilbod. Den 28. juli 2008 brann han ned til grunnen. Etter [[første verdskrigen]] vart det bygd fleire ting for turistane, som ein vinterhage og paviljong, eit utandørs symjebasseng og ein flyplass. Under [[andre verdskrigen]] vart mange som var evakuert frå andre stader innkvartert i byen. Weston vart bomba fleire gonger, og delar av sentrum vart skadd. Etter krigen kom ei nedgangstid for Weston, såvel som for andre kystbyar. Etterkvart kom tilboda om billege utanlandsreiser, og med nedleggingar innan mange industriar kunne færre arbeidarfamiliar, som dei frå gruvebyane i Wales, fere på ferie. Fleire industrinæringar etablerte seg i byen, blant anna flyproduksjon. Med motorvegen M5 i nærleiken vart transporthøva betra, og byen har fått fleire industribedrifter, og mange innbyggjarar pendlar til Bristol. Turisttrafikken har aldri heilt vorte borte, og sørgjer enno for ein del arbeidsplassar i Weston. Eit helikoptermuseum, eit maritimt opplevingssenter og ein miniatyrjernbane gjev nye tilbod til vitjande. Blant kjende personar frå Weston-super-Mare er [[John Cleese]], [[Jeffrey Archer]] og [[Jill Dando]]. ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.weston-super-maretowncouncil.gov.uk/ Weston-super-Mare byråd] * [http://www.somersetcoast.com/ Offisiell turistside] {{wikivoyage|Weston-super-Mare}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Somerset]] [[Kategori:Hamnebyar i England]] n1508j01yi3kktz3uuzk2c4fg86nxfd 0 193603 3398253 2407008 2022-08-11T14:18:11Z Ranveig 39 /* Kjelder */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki '''Bayamo''' er ein kraftig [[vind]] som bles frå land på sørkysten av [[Cuba]], særleg nær [[Bayamo]]-bukta. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Bayamo (wind)|Bayamo (wind)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. september 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * [http://ggweather.com/winds.html Winds] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} [[Kategori:Vindar]] [[Kategori:Klima i Nord-Amerika]] 1f632so0ntr5c2rx3dk7jykbzqs9q63 0 198987 3398230 2951642 2022-08-11T14:07:03Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks isbre | namn =Glacier de Tsanfleuron | bilete = Diablerets - Tsanfleuron.jpg | bilettekst = Glacier de Tsanfleuron | land = Sveits | koordinatar = {{koord|46|19|8|N|7|13|21|E|type:glacier_region:CH-VS|vising=pålinje,tittel}} | lengd = 3.5 }} '''Tsanfleuronbreen''' ([[fransk]] ''Glacier de Tsanfleuron'') er ein 3,5&nbsp;km lang [[isbre]] (2005) vest i [[Bern-Alpane]] i kantonane [[Valais]] og [[Vaud]] i [[Sveits]]. I 1973 hadde han eit areal på 3,81&nbsp;km² Det meste av breen vert nytta som eit skiområde og er betre kjend under namnet ''[[Glacier 3000]]'' eller ''[[Glacier des Diablerets]]'' (sistnemnde er i røynda ein mindre bre på toppen av [[Les Diablerets]]). Området har tilkomst frå [[Scex Rouge]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Tsanfleuron Glacier|Tsanfleuron Glacier]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 5. november 2011.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *[[Swisstopo]]-kart *[http://glaciology.ethz.ch/messnetz/glaciers/tsanfleuron.html Swissbreen monitoring network] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} [[Kategori:Isbrear i Valais]] [[Kategori:Geografi i Vaud]] crpppnsa18o2cl4yl6lcwkcjkfyguyw 0 205995 3398243 2858727 2022-08-11T14:13:55Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Geoboks|fjell | namn = Mont Raimeux | bilete = Raimeux01.JPG | høgdenivå = 1302 | primærfaktor merknad = | primærfaktor = | kart = Switzerland location map.svg | land = Sveits | region = [[kantonen Jura|Jura]]| region1 = [[kantonen Bern|Bern]] | regiontype = [[Kantonar i Sveits|Kanton]] | fjellkjede = [[Jurafjella]] | lat_d = 47 | lat_m = 18 | lat_s = 30 | lat_NS = N | long_d = 7 | long_m = 25 | long_s = 45 | long_EW = E | kartposisjon = Sveits | tilkomst = Til fots }} '''Mont Raimeux''' er det høgaste høgast [[fjell]]et i [[kantonen Jura]] i [[Sveits]]. Det ligg i [[Jurafjella]] på grensa mellom kantonane [[kantonen Bern|Bern]] og Jura og har ei høgd på 1302 meter over havet. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Mont Raimeux|Mont Raimeux]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. februar 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * [http://www.swissgeo.ch/index.php?langue=E Swisstopo maps (swissgeo.ch)] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Fjell i Sveits]] [[Kategori:Fjell i Jurafjella]] [[Kategori:Fjell i Bern]] [[Kategori:Geografi i Jura]] kvyj0lmj3u6fyr3jw5l2o5welmfmzno 0 209573 3398250 2413735 2022-08-11T14:16:19Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|verneområde | kategori = naturpark | namn = Parc Ela Piz Ela.jpg | bilettekst = [[Piz Ela]] | land = Sveits | by = [[Tiefencastel]] | areal = 600 }} '''Parc Ela''' er ein [[verneområde|naturpark]] i kantonen [[Graubünden]] i [[Sveits]]. Det er meint å verne den regionale [[biotop]]en og fremme berekraftig bruk av området. I motsetnad til [[Sveits nasjonalpark]], den einaste nasjonalparken i landet, som bevarer naturen aleine, dekkjer Ela naturpark 21 kommunar, mellom andre [[Tiefencastel]], [[Bergün]], [[Savognin]] og [[Bivio]]. Parken har namn etter [[Piz Ela]], eit 3338 meter høgt fjell i midten av parken. [[Fil:Marmorera See.jpg|mini|venstre|[[Marmorerasjøen]] i parken]] ==Bakgrunnsstoff== * [http://www.parc-ela.ch Offisiell nettstad] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Parc Ela|Parc Ela]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 10. mars 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{cite news|title=Nature park opens in eastern Sveits|publisher=[[Swissinfo]]|dato=June 3, 2006|url=http://www.swissinfo.org/eng/front/detail/Nature_park_opens_in_eastern_Sveits.html?siteSect=105&sid=6777207}} {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{koord|46|35|39|N|9|41|35|E|region:CH-GRtype:landemerke_source:kolossus-dewiki|vising=tittel}} [[Kategori:Verneområde i Sveits]] [[Kategori:Geografi i Graubünden]] gfkvgx9th0knbj9hlduty5hriwdx3nt 0 213333 3398430 2837948 2022-08-12T11:56:49Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Geoboks|øy | namn = Hertsön | land = Sverige | regiontype = [[Landskap i Sverige|Landskap]] | region = | distrikttype = [[Len i Sverige|Len]] | distrikt = Norrbottens län | kommunetype = [[Kommunar i Sverige|Kommune]] | kommune = Luleå kommun | stad = [[Bottenviken]] | lat_d =65 | lat_m =35 | lat_s = | lat_NS = N | long_d=22 | long_m=12 | long_s= | long_EW= E | areal = 73.42 | kart = Sweden Norrbotten location map.svg | kartposisjon = Norrbottens län }} '''Hertsön''' er ei [[Sverige|svensk]] øy i [[Bottenviken]] og utgjer dei austlege bydelane av byen [[Luleå]]. På grunn av [[landheving]] har øyane [[Svartön]], [[Mulön]], [[Granön]] og [[Björkön]] vokse saman med øya. Øya er i dag kring 73&nbsp;km² og er den 12. største øya i Sverige.<ref name=scb/> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hertsön|Hertsön]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 6. april 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste|refs=<ref name=scb>{{cite web |url=http://www.scb.se/statistik/_publikationer/OV0904_2011A01_BR_02_A01BR1101.pdf |title=Statistisk årsbok 2011 |publisher=SCB |language=svensk |page=12 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5zxLyViMj |archivedate=5 July 2011 |accessdate=5 July 2011}}</ref>}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Hertson}} [[Kategori:Norrbottens län]] [[Kategori:Øyar i Sverige]] [[Kategori:Luleå]] g9cllevngb1w1io87nrf9rqa5wbvpuq 0 213361 3398431 3072694 2022-08-12T11:57:22Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Geoboks|øy | land = Sverige | bilete = Ljusterö_Kyrka_2008.jpg|bilettekst=Ljusterö kyrkje | distrikttype = [[Len i Sverige|Len]] | distrikt = Stockholms län | kommunetype = [[Kommunar i Sverige|Kommune]] | kommune = Österåker kommun | lat_d =59 | lat_m =31 | lat_s =33 | lat_NS = N | long_d=18 | long_m=37 | long_s=25 | long_EW= E | areal = 62.05 | folketal = 1591 | kart = Ljusterö map 2009.png | karttekst = Ljusterö. }} '''Ljusterö''' er ei [[øy]] i [[Sverige]]. Ho ligg nord i [[Stockholms skjergard]] i [[Österåker kommun]] i [[Stockholms län]]. Øya ligg om lag 65 km nord for sentrum av [[Stockholm]]. Med eit areal på 62&nbsp;km², er den 17. største øya i Sverige.<ref name=scb/> Det går ferjesamband til fastlandet frå [[Östanå]] og båt til sentrum av [[Stockholm]]. Ho har kring 1500 fastbuande, medan 25&nbsp;000-30&nbsp;000 vitjar øya og dei mange sommarhusa her om sommaren. ==Historie== Ljusterö var ein eigen kommune fram til 1967, då han vart ein del av [[Österåker kommun]]. I 1974 vart heile [[Österåker kommun]] ein del av [[Vaxholm kommun]], men sidan 1983, har Ljusterö vore ein del av den nye [[Österåker kommun]]. == Ljusterö vindmøllepark == Det er planlagt ein vindmøllepark på Ljusterö med 23 vindturbinar, som kvar kan produsere to [[megawatt]]. Prosjektet er kraftig kritistert av dei mange sommarturistane. ==Galleri== <gallery> Fil:Ljusterö_Bössarviken_01.jpg|Gammal eik ved Bössarviken, nord på Ljusterö. Fil:Swan Ljusterö 2008.jpg|Knoppsvane med ungsvaner, sør på Ljusterö. Fil:Klintsundet_2008_02.jpg|Klintsundet, «døra til den ytre skjergarden» og brua som går mellom vestlege og austlege Lagnö. Fil:Marums_gård_2008.jpg|Marum gard Fil:Ljusterö_huvud_utsikt.jpg|Utsyn frå Ljusterö huvud, [[Furusundsleden]] mot nord. </gallery> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Ljusterö|Ljusterö]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 6. april 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste|refs= <ref name=scb>{{cite web |url=http://www.scb.se/statistik/_publikationer/OV0904_2011A01_BR_02_A01BR1101.pdf |title=Statistisk årsbok 2011 |publisher=SCB |language=svensk|page=12 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5zxLyViMj |archivedate=5. juli 2011 |accessdate=6. april 2012}}</ref> }} {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.osteraker.se/ Österåker kommune] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Øyar i Sverige]] bnw8j0d48heyawgfdhok6j3ojrf0ked 0 216377 3398310 3274584 2022-08-11T20:40:05Z Roarjo 183 Fiksa daud peikar wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Procellaria aequinoctialis off Kaikoura.jpg | bilettekst = Kvithakepetrell utanfor [[Kaikoura]]{{foto|Wikipedia-brukar Mjobling}} }} '''Kvithakepetrell''', ''Procellaria aequinoctialis'', er ein stor [[sjøfugl]] i [[stormfuglfamilien]] Procellariidae. Han har utbreiing i sørlege hav så langt nord som utanfor [[Sør-Australia]], [[Peru]] og [[Namibia]], og hekkar sirkumpolart i koloniar på øyar i [[Sørishavet]]. __NOTOC__ == Skildring == [[Fil:Procellaria aequinoctialis 1 - SE Tasmania.jpg|mini|høgre|I flukt, utanfor Tasmania, Australia{{foto|JJ Harrison}}]] Ikkje berre er dette den største medlemmen av slekta ''[[Procellaria]]'', men det er òg den største arten i stormfuglfamilien med unnatak for [[kjempepetrellar]].<ref name = "CRC">John B. Dunning Jr. (Editor) ''CRC Handbook of Avian Body Masses'' CRC Press (1992), ISBN 978-0-8493-4258-5.</ref> Kvithakepetrell måler 51-58 cm i lengd, veg 0.97-1.89 kg og har eit vengespenn på 134-147 cm. Denne store [[petrell]]en er sotsvart og har litt kvitt på halsen og haka. [[Fjør|Primærfjørene]] kan ha ein sølvaktig utsjånad på undervengen. Nebbet kan vere lysgrått eller gult, med mørke nasebor. Han har svarte føter. Når han flyg, vekslar han mellom langsame vengeslag og glideflukt. Sjølv om han normalt er stille, læt han lydar som rasling eller stønning inne i kolonien.<ref name="bli">BirdLife International (2022) ''[http://datazone.birdlife.org/species/factsheet/white-chinned-petrel-procellaria-aequinoctialis/text Species factsheet: Procellaria aequinoctialis]''. Henta frå http://www.birdlife.org on 11. august 2022.</ref> Kvithakepetrellen nyttar mange øyar i Sørishavet i hekkeperioden. Største kolonien på 2&nbsp;000&nbsp;000 par hekkar på [[Sør-Georgia]]. Utanom hekkesesongen beitar desse petrellane mellom pakkisen i Antarktis og [[Subtropisk klima|subtropisk område]] på [[den sørlege halvkula]].<ref name="bli"/> Kosthaldet består hovudsakleg av [[kril]] følgt av [[fisk]].<ref>{{cite journal |last1=Berrow|first1= S.| last2=Croxall|first2= J.|author= |year= 1999 |title=The Diet of white-chinned petrels Procellaria aequinoctialis, Linnaeus 1758, in years of contrasting prey availability at South Georgia |journal=Antarctic Science |volume= 11|pages=283–292}}</ref> Kvithakepetrellar beitar på overflata og ved å gjennomføre grunne dukk,<ref>{{cite journal |last1=Huin|first1= N.| last2=|first2= |author= |authorlink= |coauthors= |date= |year= 1994 |month= |day= |title=Diving Depths of White-Chinned Petrels |journal= Condor|volume= 96 |series= |issue= 4|page= |pages= 1111–1113 |publisher= |pmid= |pmc= |doi= 10.2307/1369125|bibcode= |jstor= 1369125}}</ref> og dei vil lett følgje skip for å ta utkast,<ref>{{cite journal |last1=Cherel|first1= Y.| last2=Weimerskirch |first2= H.| last3=Duhamel |first3= G.|author= |authorlink= |coauthors= |date= |year= 1996 |month= |day= |title= Interactions between longline vessels and seabirds in Kerguelen waters and a method to reduce seabird mortality|journal= Biological Conservation|volume= 75 |series= |issue=1 |page= |pages= 63–70 |publisher= |pmid= |pmc= |doi= 10.1016/0006-3207(95)00037-2|bibcode= |url= }}</ref> noko som òg gjer dei sårbare for linefisket. Totalpopulasjonen er estimert til 3 millionar individ og er minkande.<ref name="bli"/> == Kjelder == <div class="references-small"> * ''Denne artikkelen byggjer på «[[:en:White-chinned Petrel|White-chinned Petrel]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 7. juni 2012''</div> === Referansar === {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://ibc.lynxeds.com/species/white-chinned-petrel-procellaria-aequinoctialis Videoar, bilete og lydopptak av kvithakepetrell] hos Internet Bird Collection [[Kategori:Stormfuglfamilien]] fpu6s8k4p6bz766htq5dr91es4l68cd 0 217689 3398405 3093305 2022-08-12T11:01:15Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Geoboks|elv | namn = Ångermanälven | bilete = Ångermanälven.jpg | land = Sverige | munning = [[Bottenviken]] | munning høgd = 0 | munning lat_d =62 | munning lat_m =48 | munning lat_s = | munning lat_NS =N | munning long_d =17 | munning long_m =56 | munning long_s = | munning long_EW =E | lengd = 460 | lengd_merknad = <ref name=ne>{{cite encyclopedia | title=Ångermanälven | encyclopedia=[[Nationalencyklopedin]] | url=http://www.ne.se/%C3%A5ngerman%C3%A4lven | language=Swedish | accessdate=11 July 2010}} {{Subscription required}}</ref> | nedslagsfelt = 31864.0 | nedslagsfelt_merknad =<ref>{{cite web | title=Län och huvudavrinningsområden i Sverige | url=http://www.smhi.se/sgn0102/n0205/lan_haro_huvud.pdf | language=Swedish | publisher=[[SMHI]] | accessdate=11 July 2010}}</ref> | vassføring = 485 | vassføring_merknad = <ref name=ne /> | kart = }} '''Ångermanälven''' er ei 490&nbsp;km lang elv, som renn gjennom nordre [[Sverige]]. Ho er den tredje mest vassrike elva i Sverige (485 m³/s) og har eit nedslagsfelt på 31 864&nbsp;km² Kjeldene til Ångermanälven ligg ved [[Børgefjell]] på grensa til [[Noreg]]. To forskjellige elvar renn saman nordvest for [[Sollefteå]]. Ved den nordre elva ligg stadane [[Åsele]] og [[Vilhelmina]] som to av dei større stadane nær elva. [[Strömsund]] er ein av dei større stadane som ligg ved det søndre løpet til elva. Ho flyt gjennom [[Lappland i Sverige|Lappland]], nordre [[Jämtland]] og [[Ångermanland]] og har mange store kraftverk. Dei viktigaste fossane er [[Forsmoforsen]], [[Nässundforsen]] og [[Granvågsforsen]]. Ho munnar ut i [[Bottenhavet]] nord for [[Härnösand]]. Dei viktigaste sideelvane er [[Vojmån]], [[Fjällsjöälven]] og [[Faxälven]]. Nedstraums [[Junsele]] (ned til Bottenhavet) vert dalføret til Ångermanälven ofte kalla [[Ådalen]]. Nedanfor [[Nyland i Kramfors kommun|Nyland]] i [[Kramfors kommun]] dannar Ångermanälven ei lang, brei [[vik|munningsvik]] med to kjende [[bru]]er: [[Sandöbron]] og [[Högakustenbron]]. [[Fil:Hoga kustenbron Sweden.jpg|mini|400px|Högakustenbron over Ångermanälven i Kramfors kommun {{byline|Tage Olsin}}]] ==Oversikt over sideelvar== Sideelvoversikta nedanfor går frå munningen i havet til kjeldene. Respektive vassdrag sine kjeldeelvar vert skrive med (*): **[[Kramforsån]] ***[[Bodån]]* ***[[Mjövattsån]]* **[[Bollstaån]] ***[[Majaån]]* **[[Loån]] ***[[Sjögarån]]* ***[[Viättån]]* ****[[Mångsån]] **[[Gålsjöån]] **[[Björkån]] ***[[Oldsjöån]] **[[Sollefteån]] ***[[Vallån]]* ***[[Tunsjöån]]* **[[Faxälven]] ***[[Långsjöån]] ****[[Björssjöån]]* ***[[Ledingsån]] ****[[Finnån]] *****[[Runån]]* *****[[Källån]]* ***[[Gröningsån]] ***[[Gideån]] ****[[Stensjöån]] ****[[Jämtmyrån]] ***[[Edslan]] ****[[Björkån]]* ***[[Valasjöån]] ***[[Nässjöån]] ***[[Lafsan]] ****[[Lugnan]]* *****[[Grytån]] ******[[Kvarnbrännån]]* *******[[Kängsjöån]]* ********[[Isbillån]]* *****[[Rensjöån]] *****[[Vikån]]* ***[[Frostan]] ***[[Kvarnån]] ***[[Länglingsån]] ***[[Hostån]] ***[[Nyfloån]] ***[[Edsån]] ****[[Tällån]]* ****[[Renån]]* *****[[Svanavattenån]] *****[[Rusvattenån]] ***[[Klövån]] ***[[Allån]] ***[[Jougdån]] ***[[Ringsjöån]] ***[[Fiskån]] ***[[Dunnerån]] ***[[Hällingsån]] ****[[Tvärån]] ****[[Avansbäcken]] ***[[Muruån]] ****[[Leivbakkelva]] ***[[Blåsjöälven]]* ****[[Bjurälven]]* ****[[Lejarälven]]* **[[Mångmanån]] ***[[Rötsjöån]]* ***[[Gåsbäcken]] **[[Vigdan]] ***[[Skäljån]] ***[[Jansjöån]]* ****[[Rävsjöån]]* ****[[Ottsjöbäcken]]* **[[Fjällsjöälven]] ***[[Vängelälven]] ****[[Grytån]] ****[[Regesjöån]] *****[[Mörtsjöbäcken]] ****[[Äxingsån]] ****[[Malmån]] ***[[Gransjöån]] ***[[Stampån]] ***[[Jansjöån]] ****[[Grössjöån]]* ***[[Kråkån]] ***[[Nagasjöån]] ****[[Hällvattenån]]* ***[[Gessjöån]] ***[[Hotingsån]]* ****[[Flåsjöån]]* *****[[Fånån]]* *****[[Fallån]]* *****[[Kvarnån]]* ******[[Dammån]]* *****[[Järilån]]* ****[[Tåsjöälven]]* *****[[Sjoutälven]]* ******[[Guoutelejukke]]* ******[[Trångmoån]]* *******[[Gierkejukke]] *****[[Saxälven]]* ******[[Lillån]] ******[[Dajmaån]] ******[[Sannarån]]* ***[[Röströmsälven]]* ****[[Bäån]] ****[[Staversån]] ****[[Rensjöån]] ****[[Djupån]] ****[[Ormsjöån]]* *****[[Långselån]]* ******[[Gittsån]] ******[[Stensjöbäcken]] ******[[Korpån]]* *****[[Bergvattenån]]* ******[[Sallsjöån]]* ******[[Fjällån]]* **[[Röån]] ***[[Tarån]] ****[[Sågbäcken]] ****[[Valån]] ***[[Ruskån]]* ***[[Rinnån]]* **[[Kvarnån]] **[[Uman]] ***[[Bysjöån]]* ****[[Juvanån]]* *****[[Tågån]] *****[[Stugusjöån]]* *****[[Kvarnån]]* **[[Kläppsjöbäcken]] **[[Kortingån]] **[[Tärnickån]] ***[[Grossbäcken]] **[[Gulbäcken]] **[[Ässan]] **[[Kultran]] **[[Stavselån]] ***[[Hedvattenbäcken]] **[[Sämsjöån]] **[[Holmträskån]] **[[Insjöån]] ***[[Långvattenån]]* ****[[Mesjöån]]* **[[Stamsjöån]] ***[[Kvarnån]] ***[[Lomsjöån]] ***[[Avasjöån]] ****[[Norrån]]* ****[[Sörån]]* **[[Kvällån]] **[[Torvsjöån]] **[[Vojmån]] ***[[Järvsjöån]] ***[[Bäsksjöån]] ***[[Gråtanån]] ***[[Matskanån]] ***[[Skikkibäcken]] ***[[Dajkanån]] ***[[Dalsån]] ****[[Skansnäsån]] ***[[Krutån]] ****[[Girisån]]* ***[[Grönån]] ***[[Tvärån]] **[[Nästansjöån]] ***[[Ängesbäcken]]* ****[[Krokbäcken]] ***[[Huvudsjöbäcken]] **[[Laxbäcken]] **[[Marsån]] **[[Satsån]] **[[Saxån]] **[[Ransarån]]* ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Ångermanälven|Ångermanälven]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 19. juni 2012.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ångermanälven-vassdraget| ]] [[Kategori:Elvar i Sverige]] 453vltcprus3bm9xdqyo08vziz7k407 0 226396 3398261 3340805 2022-08-11T14:26:41Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |tidssone=[[Eastern European Time|EET]] |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=[[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_skilnad_sommartid=+3 |namn = Antalya |bilete = Yivli Minaret Mosque Antalya.jpg |bilettekst = [[Yivli Minare]] er eit symbol på byen | regiontype=[[Regionar i Tyrkia|Region]] | region = [[Middelhavsregionen i Tyrkia|Middelhavsregionen]] |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] | distrikt = [[provinsen Antalya|Antalya]] | folketal = 994890 | folketal_storby = 1041972 |folketal år =2011 |folketal merknad =<ref>[http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_buyukbelediye.RDF&p_kod=1&p_yil=2011&p_dil=1&desformat=html Büyükşehir belediyeleri ve bağlı belediyelerin nüfusları - 2011]</ref> |folketettleik = auto |areal = 1417 |høgdenivå = 30 | kartposisjon = Tyrkia | kart = Turkey location map.svg |lat_d = 36 |lat_m = 54 |lat_NS = N |long_d = 30 |long_m = 41 |long_EW = E |fritype=[[Postnummer]] |fri = 07x xx |fri1type=Retningsnummer|fri1 = 0242 |borgarmeister = Muhittin Böcek |nettstad = http://www.antalya.bel.tr }} '''Antalya''' er ein by ved kysten av [[Middelhavet]] sørvest i [[Tyrkia]]. Han var den tredje mest vitja byen av utlendingar i verda i 2011, føre New York, og er den største internasjonale feriebyen i Tyrkia. Byen har tett opp under ein million innbyggjarar, men byen kan romme opp til to millionar menneske i den hektiske turistsesongen om sommaren. Byen er plassert i ei bratt klippe, omgjeve av fjell, skogar, Middelhavet og mange antikke ruinar, og har eit anerkjent arkeologisk museum. Utviklinga av turistindustrien, som starta i 1970-åra, har omvandla byen til eit internasjonalt rekreasjonssenter. Flyplassen til byen og den sentrale plasseringa har gjort han til inngangsporten til [[den tyrkiske rivieraen]], og blir ofte omtalt som hovudstaden for turisme i Tyrkia. Den rustikke gamlebyen Kaleici har mange verna historiske hus, både tyrkiske og greske. Dette er den mest populære bydelen i Antalya, med sine tronge, brulagde gater og gamle hus som no er hotell og turistretta butikkar. Spor av [[Lykia|lykisk]], [[gresk]], [[Romarriket|romersk]], [[Austromarriket|bysantinsk]], [[Seldsjukkane|seldsjukisk]] og [[Det osmanske riket|osmansk]] arkitektur og kultur kan enno sjåast. Dessutan husar Antalya museum mange funn frå historia til [[Anatolia]]. [[Konyaalti]]- og [[Lara i Antalya|Lara]]strendene i Antalya er kjent for å ha det reinaste vatnet i heile Middelhavet. == Etymologi== På 100-talet f.Kr beordra kong [[Attalos II]] av [[Pergamon]] undersåttane sine å finne «Himmelen på jorda». Etter ei lang leiting, oppdaga dei dette området og erklærte at «dette må vere Himmelen», og kong Attalos grunnla byen og gav han namnet ''Attaleia'' ([[gresk]]: ''Αττάλεια'') som seinare vart Adalia og deretter Antalya.<ref>[http://www.antalya-ws.com/english/location/antalya/whistory.osp Sitert frå heimesida]</ref> == Historie== [[Fil:Hadrianus gate.jpg|mini|venstre|Hadrianporten]] I [[Karaingrotta]], 30&nbsp;km nord for Antalya, er det funne spor av busetjing frå tidleg [[paleolittisk tid]] (150 000-200 000 år sidan).<ref>Sjå [http://www.turkiye-online.com/travel/mediterranean/antalya/travel/daily.html] and [http://www.antalya-ws.com/turkce/museum/period1.osp]</ref> Andre funn, både frå [[neolittisk tid]] og frå nyare periodar, viser at området har vore folkesett av mange ulike sivilisasjonar opp gjennom tidene. Skrifter frå [[Hettittane|hettittisk]] tid viser til området som ein del av «Lukkalanda» (som er opphavet til namnet «[[Lykia]]») og dokumenterer det livlege samkvemmet mellom provinsane i det andre tusenåret før vår tidsrekning. Som sine etterkomarar var folka i Lukka, eller Lykia, kjent som dugelege sjøfararar (spesielt som piratar) og viste eit gloande uavhengig sinnelag. Korkje hettittane eller kongedømmet [[Arzawa]] på vestkysten kunne halde dei i ro særleg lenge. Historiske dokument viser korleis byane utvikla seg uavhengig, korleis området som heilskap vart kalla [[Pamfylia]] og korleis det i klassisk tid vart danna ein føderasjon av bystatar i provinsen. Det er òg historier om innvandringa av Akha-klanen til området etter [[Trojanarkrigen]]. Området var underlagt kongedømmet [[Lydia]] frå 600-talet f.kr. Herredømet Lydia i Vest-Anatolia tok slutt då dei tapte mot persarane i ''slaget ved Sardis'' i 546 fvt. Styret til persarane vart stoppa av den makedonske hærføraren [[Aleksander den store]] som rundt 334 fvt. erobra byane i området ein etter ein – unntatt [[Termessos]] og [[Sillyon]] som klarte å slå tilbake armeane hans i 333 f.Kr. Etter Alexander døydde i 323 f.Kr. følgde ein periode med strid som varte til 188 f.Kr. [[Fil:View_on_Antalya_city.jpg|mini|venstre|Antalya by]] Etter nederlaget til [[selevkidane]] ved [[Apamea]] byrja herredømet til kongedømet [[Pergamon]]. I 150 f.Kr. grunnla kong [[Attalos II]] av Pergamon byen ''Attalia'' (dagens Antalya) som base for den mektige flåten sin. Då [[Attalos III]], siste kongen av Pergamon, døydde i 133 f.Kr. overlét han kongedømet til [[romarane]]. Etter det starta ein epoke i regionen der piratane og dei små byane til piratane spelte ei viktig rolle. [[Kristendom]]men byrja å bli utbreidd i området etter det 100-talet. Medan Antalya var under [[bysantinsk]] overhøgd hadde byen ei viktig utvikling, fram til 400- og 500-talet, då Antalya hadde spreidd seg utanfor bymurane. Frå 600-talet av byrja [[muslimsk]]e [[arabarar]] å bli dominerande i regionen. Hæren til [[Ludvig VII av Frankrike|Ludvig VII]] sigla dit med kurs for [[Syria]] i 1148, og flåten til [[Rikard Løvehjarte]] av England samla seg der før erobringa av [[Kypros]]. Mellom åra 1120 og 1206 var Antalya igjen under bysantinsk herredømme. Antalya spelte ei viktig rolle i mellomalderhistoria til [[Levanten]]. [[Kilij Arslan I|Kilij Arslan]] hadde eit palass der. Med erobringa til dei [[seldsjukkane|seldsjukkiske tyrkarane]] av [[Konya]] i 1207 og deretter [[Alanya]] i 1220 var det slutten på det bysantinske herredømmet for siste gongen. Antalya vart hovudstad i provinsen [[Tekke]], som etter fallet til seldsjukkane passerte gjennom mange hender, inkludert [[Republikken Venezia|Venezia]] og [[Republikken Genova|Genova]], før den endelege okkupasjonen av dei [[Det osmanske riket|osmanske]] tyrkarane under [[Murad II]] i [[1432]]. [[Fil:Hıdırlık Tower 01.jpg|mini|Hıdırlık-tårna, bygde på 200-talet e.Kr.]] Den arabiske oppdagaren [[Ibn Battuta]] som vitja byen mellom 1335 og 1340 skreiv: :Frå Alaya drog eg til Antaliya [Adalia], ein særs ven by. Han dekker eit veldig område, men er trass storleiken sin ein av dei mest tiltrekkande byane ein kan sjå noko stad, omfram at han er overmåte folkerik og godt planlagt. Kvar seksjon av innbyggjarane bur i det separate kvarteret sitt. Dei kristne handelsmennene bur i eit kvarter som blir kalla Mint [Hamna], som er omgjeve av ein mur viss portar blir lukka mot dei frå utsida om natta og under fredagsbøna. Grekarane, som var dei tidlegare innbyggjarane, bur for seg sjølv i eit anna kvarter av byen, jødane i eit anna, og kongen og hoffet hans og mamelukkar i eit anna, og kvar av desse kvartera er likeeins omslutta av murar. Resten av muslimane bur i hovudbyen. Rundt heile byen og alle kvartera som er nemnt går det endå ein stor mur. Byen rommar frukthagar som produserer utsøkte frukter, herunder ein beundringsverdig svart aprikos, som dei kallar Qamar ad-Din, og som har ein søt mandel i kjernen sin. Frukta blir tørka og eksportert til Egypt, der han blir rekna som ein stor luksus.<ref>[http://www.fordham.edu/halsall/source/batuta.html Sitron vert framleis kalla ''Addaliya'' i Egypt.]</ref> På 1700-talet, i likskap med mesteparten av Anatolia, var byen sin faktiske herskar ein [[De Bey]]. Familien Tekke Oglu med heimstad ved Perga, fortsette, sjølv om dei vart redusert til underkasting i 1812 av Mahmud II, å vere ei rivaliserande makt til den osmanske guvernøren heilt opp til noverande generasjon, og overlevde fallet til Anatolias øvrige store Bey'er med mange år. Arkiva til det engelske [[The Levant Company]], som hadde eit viktig kontor her til 1825, inneheld besynderleg informasjon om dei lokale De Bey'ane. Folkesetnaden i Antalya var i 1911 rundt 25 000, og inkluderte mange kristne og jødar, som i likskap med i mellomalderen budde i separate kvarter, med dei førstnemnde rundt den muromkransede minaen, eller hamna. Hamna vart berre betent av dei kystgåande dampbåtane til dei lokale selskapa. Antalya (som då heitte Adalia) var på den tida eit svært pittoresk, men dårleg bygd og tilbakeståande stad. Det viktigast å sjå på her var bymuren, der det på utsida gjekk ein god og rein promenade som har overlevt til i dag. Kontora til styresmaktene og husa til overklassa var alle på utsida av muren.<ref>Wikisource [http://ein.wikisource.org/wiki/EB1911:Adalia EB1911]</ref> Den korte okkupasjonen til italienarane av området fekk ein brå slutt etter første verdskrigen var over, i og med danninga av den tyrkiske republikken i 1923. Området er no ein provins i republikken Tyrkia. Ein viktig historisk person som vitja Antalya var [[apostelen Paulus]], som skildra i [[Apostelgjerningane]] (14:25-26), der Antalya blir referert til som Attalia. Paulus og St. Barnabas drog til Antalya og sigla derfrå til [[Antakya|Antiokia]] etter å ha preika i regionane [[Pisidia]] og [[Pamfylia]]. {{panoramabilete|Antalya Gulf panaromic.jpg|1200px|Utsikt frå Antalya vestover mot [[Kemer]] og [[Taurusfjella]].}} {{clear|left}} == Klima== [[Fil:LaraAntalya.jpg|thumb|Lara-distriktet i Antalya]] Antalya har [[middelhavsklima]]. Dei milde vêrtilhøva gjer det mogleg å feriere der heile året. Einskilde dagar kan ein i Kemer oppleve fire årstider i løpet av ein dag. 300 dagar av året er solfylte. Dette gjer at Antalya er ein av få byar som nyttar seg av [[solenergi]] for bygningane til byen. Somrane er regnfattige og varme. Om vinteren er det regnfullt og mildt. Det fell aldri snø nær kystlinja. Fjella i nord og den milde vinden frå sør gjer at temperaturen sjeldan fell under 10&nbsp;°C i dette området. Med unntak av einskilde veker med mykje regn, er havstemperaturen vanlegvis alltid over 15&nbsp;°C, kva for eit gjer at ein i prinsippet kan bade året rundt. <div style="width:70%"> {{Vêrboks|stad= Antalya |Jan varmerekord C= 22.1 |Feb varmerekord C= 23.4 |Mar varmerekord C= 28.8 |Apr varmerekord C= 33.2 |Mai varmerekord C= 37.6 |Jun varmerekord C= 44.8 |Jul varmerekord C= 45.0 |Aug varmerekord C= 43.3 |Sep varmerekord C= 42.1 |Okt varmerekord C= 37.7 |Nov varmerekord C= 33.0 |Des varmerekord C= 25.4 |Jan maks C= 15.0 |Feb maks C= 15.4 |Mar maks C= 18.1 |Apr maks C= 21.5 |Mai maks C= 26.1 |Jun maks C= 31.4 |Jul maks C= 34.6 |Aug maks C= 34.4 |Sep maks C= 31.4 |Okt maks C= 26.9 |Nov maks C= 21.0 |Des maks C= 16.4 |Jan min C= 5.5 |Feb min C= 5.8 |Mar min C= 7.5 |Apr min C= 10.7 |Mai min C= 14.6 |Jun min C= 19.1 |Jul min C= 22.3 |Aug min C= 22.1 |Sep min C= 18.7 |Okt min C= 14.7 |Nov min C= 9.9 |Des min C= 6.9 |Jan kulderekord C= -2.0 |Feb kulderekord C= -4.0 |Mar kulderekord C= -1.6 |Apr kulderekord C= 1.4 |Mai kulderekord C= 6.7 |Jun kulderekord C= 11.1 |Jul kulderekord C= 14.8 |Aug kulderekord C= 15.3 |Sep kulderekord C= 10.6 |Okt kulderekord C= 4.9 |Nov kulderekord C= 0.8 |Des kulderekord C= -1.9 |Jan nedbør mm = 226.9 |Feb nedbør mm = 138.6 |Mar nedbør mm = 99.7 |Apr nedbør mm = 61.2 |Mai nedbør mm = 32.0 |Jun nedbør mm = 9.1 |Jul nedbør mm = 5.6 |Aug nedbør mm = 5.1 |Sep nedbør mm = 15.6 |Okt nedbør mm = 85.5 |Nov nedbør mm = 171.5 |Des nedbør mm = 269.0 |Jan regndagar= 11.9 |Feb regndagar= 10.5 |Mar regndagar= 8.8 |Apr regndagar= 7 |Mai regndagar= 5.2 |Jun regndagar= 2.8 |Jul regndagar= 1.5 |Aug regndagar= 1.4 |Sep regndagar= 2.1 |Okt regndagar= 5.8 |Nov regndagar= 7.9 |Des regndagar= 11.3 |Jan fukt = 69 |Feb fukt = 68 |Mar fukt = 65 |Apr fukt = 68 |Mai fukt = 68 |Jun fukt = 63 |Jul fukt = 58 |Aug fukt = 60 |Sep fukt = 58 |Okt fukt = 62 |Nov fukt = 67 |Des fukt = 70 |Jan sol= 167 |Feb sol= 168 |Mar sol= 217 |Apr sol= 270 |Mai sol= 310 |Jun sol= 360 |Jul sol= 403 |Aug sol= 372 |Sep sol= 330 |Okt sol= 279 |Nov sol= 210 |Des sol= 155 |kjelde 1= Turkish State Meteorological Service<ref>{{cite web|url=http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=ANTALYA |title=İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler- Meteoroloji Genel Müdürlüğü |publisher=[[Turkish State Meteorological Service]] |date= |accessdate=2011-09-15}}</ref> |date=February 2011 |kjelde 2= Thomas Cook Turkey Brochure<ref>title=Antalya| date=2011| accessdate=09/05/2011</ref> |kjelde 3= Klima og temperatur<ref>{{cite web|url=http://www.climatetemp.info/turkey/antalya.html |title=Antalya Climate Information - ClimateTemp.info, Making Sense of Average Monthly Temperature & Weather Data with Detailed Climate Graphs That Portray Average Regnfall & Solshine Hours |publisher=Climatetemp.info |date=2011-07-22 |accessdate=2011-09-15}}</ref> }} </div> == Festivalar == * [[Antalyafestivalen]], Antalya, 12.-29. september, 18 dagar * [[Antalya Golden Orange Film Festival]], Antalya, siste veke i september * [[Mediterranean International Music Festival]], Antalya, 5.-11. oktober, 6 dagar * [[Antalya Honey Festival]], Gündogmus, [[15. august]], 1 dag * [[International Folk Music and Dance Festival Competition]], Antalya, siste veke i august * [[International Aspendos Opera and Ballett Festival]], [[Aspendos]], 10. juni, 22. juli * [[Antalya Piano Festival]], Atatürk Kultursenter, 20.-26. oktober * [[Antalya Malerifestival]], Atatürk Kultursenter, 2.-7. september * [[Beachpark Rock Festival]], Antalya Beachpark, 17.-19. oktober * [[Kas-Demre Festival]], Kas-Demre, 4.-8. desember, 5 dagar * [[Mediterranean Golden Orange Wrestling]], Kumluca, 18.-20. mai, 3 dagar == Messer == * [[Anfaş Food Product Fair]], [[Antalya Expo Center]], 21.-24. februar == Natteliv == [[Fil:Antalya dusk.JPG|thumb|right|Antalya i skumringa]] Etter mørket pulserer Antalya med kva som unekteleg er den tyrkiske sørkysten sitt livlegaste utelivet, fokusert på eit breitt utval av klubbar og barar. Dei fleste barar gjer òg teneste som diskotek, og dei fleste hotella tilbyr variert underhaldning, vanlegvis med magedans, som òg er ope for ikkje-gjestar. ===Konyaalti Beach Park og Lara Beach=== Fasilitetane ved Beach Park har mange klubber og barar. Strandklubbene som serverer om dagen blir til nattklubber etter solnedgang. == Transport == * Fly: [[Antalya Airport]][http://www.aytport.com/] har samband til dei fleste hovudstadene i verda. Airport Service Bums opererer mellom lufthamna og bysentret. * Buss: Med buss er det transport til nesten kvar einaste by i Tyrkia, med avgang frå Antalya busstasjon (Otogar). * Ferje: Det er ferjerute frå Antalya til [[Venezia]] i verksemd. Det blir arbeidd med ein ekspansjon av ruter med hurtigferjer. === Transport innan byen === * Buss: Bussrutene dekker stort sett alle dele av byen. * Dolmus: Dolmus tyder direkte omsett «fylt opp». Dolmus er ein stor bil, ein stasjonsvogn, ein vanleg taxi eller ein minibuss som køyrer ei bestemd rute. Dei fleste stasjonane for kollektivtransport har ein dolmusstasjon, der du berre set deg inn i den dolmusen som køyrer den ynskte ruta di. Føraren vil vente til dolmusen er full før han byrjar turen. Passasjerane betalar i samsvar med avstanden dei har reist og dei kan gå av og på når dei ynskjer ved å informere sjåføren. Det er ein veldig praktisk transportmåte, og mykje billegare enn taxi. Dolmusprisene blir fastsett av kommunane. * Taxiar: Taxiar er talrike over heile Tyrkia og har gul farge med opplyste «taxi»-skilt på taket. Alle taxiar har taksameter og det er to ulike prisar. Frå midnatt (24:00) til morgonen (06:00) kostar det 50% meir enn prisen på dagtid. * Trikk: Han eine trikkelinja byrjar ved Antalya Museum, Antalya Beach Park (ved Konyaalti Beach) og hotella Sheraton Voyager og Falez i vest, og går austover langs hovedboulevarden til bysentrum ved Kalekapisi. Deretter snur han til høgre (sørover) og passerer Hadrians Port og Karaalioglu Park før han passerer luksushotellet Talya Oteli og stoppar nær Lara Plaj (Strand) i aust. Det er berre to tog. Dei går langs eit enkeltspor, og passerer kvarandre på ei kort strekning med dobbeltspor ved Kalekapisi. Begge toga har avgang kvar heile og halve timen frå endestasjonane i aust og vest, og er ved Kalekapisi mellom 10 og 15 minutt seinare. Einvegsbilletten kostar under 10 kr == Turistattraksjonar== === Interessante stader i Antalya by=== [[Fil:Yivli Minare Mosque 01.jpg|mini|[[Yivli Minare]], symbolet til byen]] *[[Kaleici]]: Dette er det historiske sentrumet til byen, som har omfamna mange sivilisasjonar opp gjennom tidene. Det er no restaurert og er vorte eit særs attraktivt turistmessig sentrum med hotella sine, barar, klubbar, restaurantar og shopping. Kaleici har halde sine original historiske karakteristikkar. Marinaen i hamna har vorte totalrestaurert. Restaureringsverksmda i Kaleici har vunne «The Golden Apple Prize», turismen sin Oscar. *Bymurane: Hadrianbogen og Klokketårnet er merkverdige, og stammar frå hellenistisk tid. *[http://www.kultur.gov.tr/portal/arkeoloji_en.osp?belgeno=2952 Antalya Museum]: Eit prisløna museum og eit av dei viktigaste arkeologiske musé i verda. Det er òg det einaste museet i Tyrkia med ein eigen barneavdeling, som framstiller forhistoriske monument på ein måte som appellerer til born. *[http://www.kaleicimuseum.org/ Kaleiçi Museum]: Opna av Forskningssenteret for Middelhavssivilisasjoner (Akdeniz Medeniyetleri Araştırma Merkezi). Eit nytt museum som allereie har ein rikhaldig samling. *[[Hadrianporten]]: Denne ornamentale marmorbuen vart konstruert av romarane i det andre hundreåret til ære for keisar Hadrian. *[[Kesik Minare]] (Den brekte minareten): Opphavleg ein bysantinsk Panaglia kyrkje, seinare omdanna til ein moske. *[[Yivli Minare]]: Denne minareten frå det 1200-talet vart bygd av seldsjukkane. Minareten er dekorert med mørkeblå og turkise fliser, og vart etter kvart symbolet til byen. *Karatay Medresesi, Hidirlik-tårna, Ahi Yusuf Mescidi, Iskelemoskeen, Murat Pasamoskeen, Tekeli Mehmet Pasa moske, Balibeymoskeen, Musellimmoskeen, Seyh Sinan Efendi moske og Osman Efendi moske er andre viktige stader i byen. *«Han» er nemninga på seldsjukkiske eller osmanske vertshus med arkitektonisk tyding. Blant desse er Evdir Han, Klrkoz Han, Alara Han, Castle Han og Sarapsu (Serapsu) Han. [[Fil:AntalyaThePort.jpg|thumb|Utsyn frå Kaleiçi]] * [[Lara i Antalya|Lara Beach Park]] * [[Karpuzkaldıran]] * [[Konyaalti|Konyaaltı Beach Park]] * [[Dudenfossane]] * [[Kursunlufossane]] * [[Manavgatfossen]] * [[Oymapinardammen]] * [[Köprülükløfta]] * [[Düzlerskogen]] * [[Saklikent|Saklikent skisenter]] * [[Tünek Tepe]] === Historiske stader og ruinar rundt byen=== *[[Aspendos]]: Ein av dei viktigaste pamfyliske byar. Han ligg ved elvemunningen til [[Kopru]] i havet. Han var ein gong ei viktig hamn og kommersielt senter, og hadde rykte på seg for å ale opp dei beste hestane i verda. Odeon, basilikaen, galleria og fontenene er verd å sjå. *[[Termessos]]: Ein pisidisk by, liggjande høgt oppe på eit fjell, med restar av ein agora (torg), eit teater og ein odion. Han skal etter sigande ha den mest praktfulle nekropolisen i Middelhavet, og ligg 35&nbsp;km nordvest for Antalya. *[[Ariassos]]: I ein avstand av 48&nbsp;km langs motorvegen Antalya Burdur, ta til venstre før du kjem til landsbyen Dag, og Ariassos ligg ein kilometer lengre fram. Ariassos er ein by frå antikken, og vart bygd i ein dal og kunne sjå ut over omgivnadene sine. Byporten, badet, steingravene og mausoleet er nesten heilt intakt. *[[Olympos nasjonalpark]]: Olympos er ein antikk lykisk by 90&nbsp;km sørvest for Antalya, nær byen [[Kemer]]. *[[Perge]]: 18&nbsp;km nordaust for Antalya. Ruinen er spreidd utover to høgder, med teateret på den eine og [[akropolis]] på den andre. I følgje segnet vart byen bygd av tre av heltane frå [[Troja]]. *[[Phaselis]]: Ein lykisk by 54&nbsp;km sørvest for Antalya. *[[Sillyon]]: 34&nbsp;km frå Antalya i retning av Alanya. Han er lokalisert mellom Aspendos og Perge og er datert til 300-talet fvt. *[[Sagalassos]]: Ein pisidisk by 100&nbsp;km nord for Antalya. == Økonomi== Hjørnesteinane i den økonomiske strukturen til Antalya er [[turisme]], [[jordbruk]], [[handel]] og [[industri]]. I dag har byen ein brei jordbruksproduksjon av sitrusfrukter, [[bomull]] og blomar. Dei fleste i arbeidslivet i Antalya er anten tilsett innan turistnæringen eller jordbruket. Hovuddelen av veksten og utviklinga til Antalya starta i republikktida. Naturen til staden og passande klimatiske tilhøve auka tilflyttinga til byen. Folkesetnaden til byen var 17 635 i 1927, 27 515 i 1950, 50 908 i 1960 og nådde 95 616 i 1970. I 1980 var folkesetnaden auka til 258 139, og nådde 603 190 i år 2000. Tilflyttingen har medført bygging av nye distrikt i byen, og har sett byggesektoren i høggir. Jordbrukssektoren har utvikla seg i takt med turistnæringen, som òg har medført stor utvikling av transportsektoren. Antalya er eit sub-regionalt senter som kontrollerer hovudsakleg kommersiell og jordbruksretta økonomisk aktivitet i landområdet rundt. == Venskapsbyer == Antalya har 8 vennskapsbyer: *{{flaggikon|USA}} [[Austin]], [[Texas]], [[USA]] *{{flaggikon|Israel}} [[Bat Yam]], [[Israel]] *{{flaggikon|Russland}} [[Tsjeboksary]], [[Tsjuvasjia]], [[Russland]] *{{flaggikon|Nord-Kypros}} [[Famagusta]], [[Nord-Kypros]] *{{flaggikon|Russland}} [[Kazan]], [[Tatarstan]], [[Russland]] *{{flaggikon|Tyskland}} [[Nürnberg]], [[Tyskland]] *{{flaggikon|Russland}} [[Rostov-na-Donu]], [[Russland]] *{{flaggikon|Kasakhstan}} [[Taldykorgan]], [[Kasakhstan]] == Kjende folk frå Antalya == * [[Tekık Akıltopu]] – arkitekt, historikar, poet, forfattar * [[Cafercan Aksu]] – fotballspelar * [[Nurdan Arca]] – filmregissør * [[Deniz Baykal]] – politikar * [[Turgut Cansever]] – arkitekt * [[Baki Süha Edipoğlu]] – forfattar, poet * [[Şeinar Kökkaya]] – skodespelar * [[Onat Kutlar]] – forfattar * [[Özgürcan Özcan]] – fotballspelar * [[Rüştü Reçber]] – fotballspelar * [[Deniz Seki]] – popmusikar * [[Sümeir Tilmaç]] – skodespelar * [[Menderes Mehmet Tevfik Türel|Menderes Türel]] – politikar, ordførar i Antalya * [[Levent Yüksel]] – musikar, komponist ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Antalya|Antalya]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 21. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|nb}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == *{{offisiell nettstad}} {{commonskat}} {{wikivoyage|Antalya}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Skipingar i 150 fvt.]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde på 100-talet fvt.]] [[Kategori:Byar i den greske antikken]] [[Kategori:Stader i Tyrkia frå gresk antikk]] [[Kategori:Arkeologiske funn i Tyrkia]] [[Kategori:Tyrkiske hamnebyar ved Middelhavet]] [[Kategori:Stader i Bibelen]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Antalya]] [[Kategori:Den tyrkiske rivieraen]] [[Kategori:Antalya| ]] azyz4d5ufrksmrl5bkbhzd0perxr3ra 0 226636 3398251 3376095 2022-08-11T14:17:43Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |tidssone= [[Eastern European Time|EET]] |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=[[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_skilnad_sommartid=+3 |namn = Kırıkkale |bilete = Kırıkkale Saat Kulesi.jpg |bilettekst = |regiontype = [[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = Sentral-Anatolia |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = Kırıkkale |folketal = 192705 |folketal år = 2009 |lat_d = 39 |lat_m = 51 |lat_NS = N |long_d = 33 |long_m = 30 |long_EW = E |høgdenivå = 713 |fritype=[[Postnummer]] |fri = 71xxx |fri1type=Retningsnummer|fri1 = 0318 |fri2 = 71|fri2type=Bilnummer |borgarmeister = Veli Korkmaz |nettstad = [http://www.kirikkale.gov.tr/ www.kirikkale.gov.tr] }} '''Kırıkkale''' er administrasjonssenter i [[provinsen Kırıkkale]] i [[Tyrkia]]. Han ligg 80&nbsp;km aust for [[Ankara]]. Han har kring 190 000 innbyggjarar. Byen ligg ved jernbanen mellom Ankara og [[Kayseri]] nær elva [[Kızıl]] sentralt i Tyrkia. Han var tidlegare ein landsby men voks raskt då det vart bygd stålverk ved byen i 1950-åra. Stålverka er av dei største i landet. Kırıkkale universitet ligg i byen. ==Klima== Kırıkkale har eit [[kontinentalklima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]] ''Dsa'') og [[halvtørt klima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]] ''BSk''), med kalde og snørike vintrar og varme og tørre somrar. Det er mest vanleg med regn om våren og hausten. <div style="width:70%">{{Vêrboks |metric first= Yes |single line= Yes |stad= Kırıkkale |Jan varmerekord C= 17.0 |Feb varmerekord C= 20.8 |Mar varmerekord C= 30.4 |Apr varmerekord C= 32.0 |Mai varmerekord C= 34.4 |Jun varmerekord C= 37.6 |Jul varmerekord C= 41.6 |Aug varmerekord C= 40.4 |Sep varmerekord C= 36.9 |Okt varmerekord C= 33.0 |Nov varmerekord C= 24.8 |Des varmerekord C= 19.0 |Jan maks C= 4.0 |Feb maks C= 6.9 |Mar maks C= 12.6 |Apr maks C= 18.1 |Mai maks C= 23.1 |Jun maks C= 27.5 |Jul maks C= 30.8 |Aug maks C= 30.9 |Sep maks C= 26.8 |Okt maks C= 20.6 |Nov maks C= 12.4 |Des maks C= 5.7 |Jan min C= -3.0 |Feb min C= -1.8 |Mar min C= 1.4 |Apr min C= 6.2 |Mai min C= 10.1 |Jun min C= 13.9 |Jul min C= 16.8 |Aug min C= 16.5 |Sep min C= 12.2 |Okt min C= 7.5 |Nov min C= 2.2 |Des min C= -1.0 |Jan kulderekord C= -22.4 |Feb kulderekord C= -21.3 |Mar kulderekord C= -19.8 |Apr kulderekord C= -5.8 |Mai kulderekord C= 0.4 |Jun kulderekord C= 5.4 |Jul kulderekord C= 7.4 |Aug kulderekord C= 8.0 |Sep kulderekord C= 2.8 |Okt kulderekord C= -2.6 |Nov kulderekord C= -9.7 |Des kulderekord C= -18.0 |Jan nedbør mm = 39.5 |Feb nedbør mm = 29.1 |Mar nedbør mm = 32.3 |Apr nedbør mm = 48.6 |Mai nedbør mm = 49.0 |Jun nedbør mm = 34.9 |Jul nedbør mm = 11.9 |Aug nedbør mm = 9.3 |Sep nedbør mm = 13.8 |Okt nedbør mm = 30.6 |Nov nedbør mm = 33.5 |Des nedbør mm = 43.9 |Jan regndagar= 11.4 |Feb regndagar= 10.5 |Mar regndagar= 9.7 |Apr regndagar= 12.3 |Mai regndagar= 11.4 |Jun regndagar= 8.1 |Jul regndagar= 3.5 |Aug regndagar= 2.9 |Sep regndagar= 4.1 |Okt regndagar= 7.0 |Nov regndagar= 9.0 |Des regndagar= 10.8 |Jan sol= 86.8 |Feb sol= 117.6 |Mar sol= 173.6 |Apr sol= 207 |Mai sol= 272.8 |Jun sol= 318 |Jul sol= 362.7 |Aug sol= 347.2 |Sep sol= 276 |Okt sol= 201.5 |Nov sol= 129 |Des sol= 71.3 |kjelde 1= Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü<ref>http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=KIRIKKALE</ref> |date= March 2011 }} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Kırıkkale|Kırıkkale]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Kirikkale}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Kırıkkale]] h6r5h34i0lgl1kz9qfdlcnh6zxiajuo 0 226813 3398235 3375996 2022-08-11T14:08:23Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |tidssone=[[Eastern European Time|EET]] |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=[[Eastern European Summer Time|EEST]] |land = Tyrkia |regiontype = [[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = |utc_skilnad_sommartid=+3 |namn = Bandırma |bilete = Bandırma harbour 2009-08-17.jpg |folketal = 116319 |folketal år =2010 |folketal merknad =<ref>[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&ENVID=adnksdb2Env&report=idari_yapi_09sonrasi.RDF&p_il1=10&p_yil=2010&p_dil=2&desformat=html Statistical Institute]</ref> |folketettleik = auto |areal = 690 |kartposisjon =Tyrkia |kart = Turkey location map.svg |lat_d = 40 |lat_m = 21 |lat_NS = N |long_d = 27 |long_m = 58 |long_EW = E |fritype=[[Postnummer]]| fri = 10200 or 10220 |fri1type=Retningsnummer|fri1 = 0266 |fri2 = 10|fri2type=Bilnummer | borgarmeister = Sedat Pekel |nettstad = [http://www.bandirma-bld.gov.tr/ http://www.bandirma-bld.gov.tr/] | commons = Bandırma }} '''Bandırma''' (frå [[gresk]] Πάνορμος, ''Panormos'') er ein by nordvest i Tyrkia med 115 000 innbyggjarar (2009). Han ligg ved [[Marmarahavet]] og er eit distrikt i [[provinsen Balıkesir]]. Byen er eit handelssenter og har ei hamn som vert nytta til handel mellom [[Istanbul]] og [[Izmir]]. Det er jordbruk i området kring byen. Byen har veg- og jernbanesamband til andre store byar og [[Balıkesir]] ligg 90&nbsp;km unna, Istanbul er 100&nbsp;km nordaustover, [[Bursa]] 100&nbsp;km mot aust, [[İzmir]] 270&nbsp;km sørvest og [[Canakkale]] 170&nbsp;km vestover. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Bandırma|Bandırma]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.bandirma-bld.gov.tr/ Offisiell heimeside] {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Bandirma}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Kystbusetnader i Tyrkia]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Balıkesir]] b7n37quuyoayomrvp1fyf3rqktf9tma 0 226827 3398231 3377495 2022-08-11T14:07:13Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |tidssone=[[Eastern European Time|EET]] |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=[[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_skilnad_sommartid=+3 |namn = Karabük |commons = Karabük |bilete = Karabük1.jpg |bilettekst = Karabük sentrum |regiontype=[[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = [[Svartehavsregionen]] |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = Karabük |folketal = 108167 |folketal år = 2009 |høgdenivå = 354 |kartposisjon = Tyrkia |kart = Turkey location map.svg |lat_d = 41 |lat_m = 12 |lat_NS = N |long_d = 32 |long_m = 38 |long_EW = E |fritype = [[Postnummer]] |fri = 78xxx |fri2 = 78 |fri2type= Bilnummer |fri1type=Retningsnummer|fri1 = 370 |borgarmeister = Rafet Vergili |nettstad = [http://www.karabuk.bel.tr/ www.karabuk.bel.tr/] }} '''Karabük''' er ein by og det administrative senteret i [[provinsen Karabük]] i [[Svartehavsregionen]] i [[Tyrkia]]. Byen har kring 110 000 innbyggjarar (2009).<ref>[http://tuikapp.tuik.gov]</ref> Byen ligg 354 meter over havet. Karabük er hovudstad i ein av dei nyaste provinsane i Tyrkia og ligg kring 200&nbsp;km nord for [[Ankara]], 115&nbsp;km frå [[Zonguldak]] og 113&nbsp;km frå [[Kastamonu]]. Fram til 1995 var han ein del av [[provinsen Zonguldak|Zonguldak]]. Han vart bygd i 1930-åra som eit senter for jern- og stålindustrien i Tyrkia. Karabük ligg nær elva [[Filyos]]. ==Klima== Karabük har eit [[fuktig subtropisk klima]] med varme og fuktige somrar og kjølige og våte vintrar. <div style="width:70%">{{Vêrboks |stad= Karabük |Jan varmerekord C= 22.1 |Feb varmerekord C= 24.8 |Mar varmerekord C= 32.5 |Apr varmerekord C= 34.3 |Mai varmerekord C= 37.0 |Jun varmerekord C= 40.5 |Jul varmerekord C= 43.0 |Aug varmerekord C= 43.6 |Sep varmerekord C= 40.8 |Okt varmerekord C= 37.2 |Nov varmerekord C= 25.8 |Des varmerekord C= 23.7 |Jan maks C= 7.0 |Feb maks C= 10.1 |Mar maks C= 15.3 |Apr maks C= 20.2 |Mai maks C= 25.3 |Jun maks C= 29.0 |Jul maks C= 32.1 |Aug maks C= 32.7 |Sep maks C= 28.0 |Okt maks C= 21.5 |Nov maks C= 14.2 |Des maks C= 8.6 |Jan min C= -0.8 |Feb min C= 0.3 |Mar min C= 2.8 |Apr min C= 6.6 |Mai min C= 10.1 |Jun min C= 13.7 |Jul min C= 16.2 |Aug min C= 16.2 |Sep min C= 12.7 |Okt min C= 8.8 |Nov min C= 3.5 |Des min C= 0.7 |Jan kulderekord C= -13.9 |Feb kulderekord C= -13.4 |Mar kulderekord C= -9.2 |Apr kulderekord C= -3.3 |Mai kulderekord C= 0.1 |Jun kulderekord C= 4.6 |Jul kulderekord C= 8.9 |Aug kulderekord C= 9.1 |Sep kulderekord C= 4.5 |Okt kulderekord C= -2.5 |Nov kulderekord C= -5.1 |Des kulderekord C= -12.0 |Jan nedbør mm = 53.9 |Feb nedbør mm = 34.3 |Mar nedbør mm = 44.6 |Apr nedbør mm = 47.1 |Mai nedbør mm = 46.6 |Jun nedbør mm = 52.3 |Jul nedbør mm = 32.5 |Aug nedbør mm = 24.7 |Sep nedbør mm = 31.0 |Okt nedbør mm = 38.8 |Nov nedbør mm = 32.1 |Des nedbør mm = 45.5 |Jan regndagar= 12.9 |Feb regndagar= 11.9 |Mar regndagar= 12.2 |Apr regndagar= 12.5 |Mai regndagar= 11.7 |Jun regndagar= 10.2 |Jul regndagar= 6.1 |Aug regndagar= 5.3 |Sep regndagar= 7.0 |Okt regndagar= 9.0 |Nov regndagar= 9.9 |Des regndagar= 12.0 |kjelde 1= Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü<ref>http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=KARABUK</ref> |date= mars 2011 }} {{refslutt}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Karabük|Karabük]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.karabuk.gov.tr/ Offisiell nettstad for distriktet] {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Karabuk}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Karabük]] qio25rjdhjuuj4f9sx24zzqojsvpw5a 3398232 3398231 2022-08-11T14:07:38Z Ranveig 39 /* Klima */ wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |tidssone=[[Eastern European Time|EET]] |utc_skilnad=+2 |tidssone_sommartid=[[Eastern European Summer Time|EEST]] |utc_skilnad_sommartid=+3 |namn = Karabük |commons = Karabük |bilete = Karabük1.jpg |bilettekst = Karabük sentrum |regiontype=[[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = [[Svartehavsregionen]] |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = Karabük |folketal = 108167 |folketal år = 2009 |høgdenivå = 354 |kartposisjon = Tyrkia |kart = Turkey location map.svg |lat_d = 41 |lat_m = 12 |lat_NS = N |long_d = 32 |long_m = 38 |long_EW = E |fritype = [[Postnummer]] |fri = 78xxx |fri2 = 78 |fri2type= Bilnummer |fri1type=Retningsnummer|fri1 = 370 |borgarmeister = Rafet Vergili |nettstad = [http://www.karabuk.bel.tr/ www.karabuk.bel.tr/] }} '''Karabük''' er ein by og det administrative senteret i [[provinsen Karabük]] i [[Svartehavsregionen]] i [[Tyrkia]]. Byen har kring 110 000 innbyggjarar (2009).<ref>[http://tuikapp.tuik.gov]</ref> Byen ligg 354 meter over havet. Karabük er hovudstad i ein av dei nyaste provinsane i Tyrkia og ligg kring 200&nbsp;km nord for [[Ankara]], 115&nbsp;km frå [[Zonguldak]] og 113&nbsp;km frå [[Kastamonu]]. Fram til 1995 var han ein del av [[provinsen Zonguldak|Zonguldak]]. Han vart bygd i 1930-åra som eit senter for jern- og stålindustrien i Tyrkia. Karabük ligg nær elva [[Filyos]]. ==Klima== Karabük har eit [[fuktig subtropisk klima]] med varme og fuktige somrar og kjølige og våte vintrar. {{Vêrboks |stad= Karabük |Jan varmerekord C= 22.1 |Feb varmerekord C= 24.8 |Mar varmerekord C= 32.5 |Apr varmerekord C= 34.3 |Mai varmerekord C= 37.0 |Jun varmerekord C= 40.5 |Jul varmerekord C= 43.0 |Aug varmerekord C= 43.6 |Sep varmerekord C= 40.8 |Okt varmerekord C= 37.2 |Nov varmerekord C= 25.8 |Des varmerekord C= 23.7 |Jan maks C= 7.0 |Feb maks C= 10.1 |Mar maks C= 15.3 |Apr maks C= 20.2 |Mai maks C= 25.3 |Jun maks C= 29.0 |Jul maks C= 32.1 |Aug maks C= 32.7 |Sep maks C= 28.0 |Okt maks C= 21.5 |Nov maks C= 14.2 |Des maks C= 8.6 |Jan min C= -0.8 |Feb min C= 0.3 |Mar min C= 2.8 |Apr min C= 6.6 |Mai min C= 10.1 |Jun min C= 13.7 |Jul min C= 16.2 |Aug min C= 16.2 |Sep min C= 12.7 |Okt min C= 8.8 |Nov min C= 3.5 |Des min C= 0.7 |Jan kulderekord C= -13.9 |Feb kulderekord C= -13.4 |Mar kulderekord C= -9.2 |Apr kulderekord C= -3.3 |Mai kulderekord C= 0.1 |Jun kulderekord C= 4.6 |Jul kulderekord C= 8.9 |Aug kulderekord C= 9.1 |Sep kulderekord C= 4.5 |Okt kulderekord C= -2.5 |Nov kulderekord C= -5.1 |Des kulderekord C= -12.0 |Jan nedbør mm = 53.9 |Feb nedbør mm = 34.3 |Mar nedbør mm = 44.6 |Apr nedbør mm = 47.1 |Mai nedbør mm = 46.6 |Jun nedbør mm = 52.3 |Jul nedbør mm = 32.5 |Aug nedbør mm = 24.7 |Sep nedbør mm = 31.0 |Okt nedbør mm = 38.8 |Nov nedbør mm = 32.1 |Des nedbør mm = 45.5 |Jan regndagar= 12.9 |Feb regndagar= 11.9 |Mar regndagar= 12.2 |Apr regndagar= 12.5 |Mai regndagar= 11.7 |Jun regndagar= 10.2 |Jul regndagar= 6.1 |Aug regndagar= 5.3 |Sep regndagar= 7.0 |Okt regndagar= 9.0 |Nov regndagar= 9.9 |Des regndagar= 12.0 |kjelde 1= Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü<ref>http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=KARABUK</ref> |date= mars 2011 }} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Karabük|Karabük]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 24. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== *[http://www.karabuk.gov.tr/ Offisiell nettstad for distriktet] {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Karabuk}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Karabük]] fvwjquqsrd9n98u52kzytxbpypgeo34 0 226965 3398233 3377521 2022-08-11T14:07:52Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by | bilete = Surp Garabed Vank (Hampikian, 1923).jpg | bilettekst = St. Karapet-klosteret i 1923 nær Muş |land = Tyrkia |regiontype = [[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = [[provinsen Muş|Muş]] |kartposisjon =Tyrkia |kart = Turkey location map.svg |lat_d = 38 |lat_m = 44 |lat_NS = N |long_d = 41 |long_m = 29 |long_EW = E | folketettleik = auto | folketal = 72774 | folketal år = 2008 | folketal merknad =<ref>[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=49&p_yil=2008&p_dil=1&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env Türkisches Institut für Statistik], abgerufen 23. November 2009</ref> | borgarmeister = Necmettin Dede | nettstad = www.mus.bel.tr | areal = 2604 }} '''Muş''' ([[armensk]] Մուշ, ''Mûs'') er administrasjonssenter i [[provinsen Muş]] i [[Tyrkia]]. Byen har kring 75 000 innbyggjarar (2009).<ref>[http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları]</ref> Byen vart grunnlagd i i kongedømet [[Urartu]]. I mellomalderen var han ein av dei viktigaste byane i provinsen Taron i [[mellomalderkongedømet Armenia]]. I dag er byen busett av tyrkarar og [[kurdarar]]. Fram til [[det armenske folkemordet]] i 1915 budde det mange armenarar i byen, og han var eit bispesete for [[den armenske kyrkja]]. ==Klima== Muş har eit [[kontinentalklima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]] ''Dsa'') med frost, snørike vintrar og særs varme somrar. <div style="width:70%">{{Vêrboks |stad= Muş |Jan varmerekord C= 10.2 |Feb varmerekord C= 15.0 |Mar varmerekord C= 22.8 |Apr varmerekord C= 30.0 |Mai varmerekord C= 31.2 |Jun varmerekord C= 37.4 |Jul varmerekord C= 41.6 |Aug varmerekord C= 41.2 |Sep varmerekord C= 37.0 |Okt varmerekord C= 30.6 |Nov varmerekord C= 21.6 |Des varmerekord C= 16.0 |Jan maks C= -3.4 |Feb maks C= -1.4 |Mar maks C= 5.8 |Apr maks C= 14.7 |Mai maks C= 21.3 |Jun maks C= 27.6 |Jul maks C= 33.2 |Aug maks C= 33.3 |Sep maks C= 28.5 |Okt maks C= 20.0 |Nov maks C= 9.8 |Des maks C= 1.0 |Jan min C= -11.6 |Feb min C= -10.1 |Mar min C= -3.4 |Apr min C= 4.0 |Mai min C= 8.5 |Jun min C= 12.4 |Jul min C= 16.6 |Aug min C= 16.5 |Sep min C= 11.8 |Okt min C= 6.5 |Nov min C= 0.1 |Des min C= -6.4 |Jan kulderekord C= -32.6 |Feb kulderekord C= -34.4 |Mar kulderekord C= -31.4 |Apr kulderekord C= -10.2 |Mai kulderekord C= -2.4 |Jun kulderekord C= 5.4 |Jul kulderekord C= 3.6 |Aug kulderekord C= 8.0 |Sep kulderekord C= 2.0 |Okt kulderekord C= -2.1 |Nov kulderekord C= -25.8 |Des kulderekord C= -32.0 |Jan regndagar= 13.0 |Feb regndagar= 12.5 |Mar regndagar= 14.0 |Apr regndagar= 14.7 |Mai regndagar= 14.0 |Jun regndagar= 6.9 |Jul regndagar= 2.3 |Aug regndagar= 2.2 |Sep regndagar= 3.2 |Okt regndagar= 9.1 |Nov regndagar= 10.4 |Des regndagar= 12.5 |Jan nedbør mm = 79.5 |Feb nedbør mm = 101.1 |Mar nedbør mm = 101.2 |Apr nedbør mm = 107.3 |Mai nedbør mm = 68.4 |Jun nedbør mm = 28.7 |Jul nedbør mm = 7.0 |Aug nedbør mm = 6.4 |Sep nedbør mm = 13.7 |Okt nedbør mm = 62.2 |Nov nedbør mm = 95.8 |Des nedbør mm = 85.6 |Jan sol= 65.1 |Feb sol= 86.8 |Mar sol= 148.8 |Apr sol= 198 |Mai sol= 285.2 |Jun sol= 354 |Jul sol= 387.5 |Aug sol= 372 |Sep sol= 315 |Okt sol= 226.3 |Nov sol= 129 |Des sol= 65.1 |kjelde 1= Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü<ref>[http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=MUS İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler- Meteoroloji Genel Müdürlüğü]. Dmi.gov.tr. Henta 2011-04-16.</ref> |date= mars 2011 }} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Muş|Muş]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 25. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} {{DEFAULTSORT:Mus}} [[Kategori:Byar i Tyrkia]] [[Kategori:Busetnader i provinsen Muş]] t0ivlsbt3smkynz6ocx3rnjrkua5oh2 0 227169 3398240 3375999 2022-08-11T14:12:56Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Tyrkia |regiontype = [[Regionar i Tyrkia|Region]] |region = Marmararegionen |distrikttype=[[Provinsar i Tyrkia|Provins]] |distrikt = [[provinsen Bilecik|Bilecik]] |kartposisjon =Tyrkia |kart = Turkey location map.svg |lat_d = 40 |lat_m = 08 |lat_NS = N |long_d = 29 |long_m = 59 |long_EW = E | folketettleik = auto | folketal = 39453 | folketal_i_år = 2008 | folketal merknad =<ref>[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2=&report=idari_yapi_2008.RDF&p_il1=11&p_yil=2008&desformat=html&ENVID=adnksdb2Env Türkisches Institut für Statistik], abgerufen 5. November 2009</ref> | borgarmeister = Selim Yağcı | nettstad = www.bilecik.bel.tr | areal = 840 }} '''Bilecik''' er ein by i [[Tyrkia]] i [[provinsen Bilecik]]. Han har kring 40 000 innbyggjarar (2008). Byen har i aukande grad vorte ein turistad med ei rik arkitekturarv. Bilecik er medlem av [[European Association of Historic Towns and Regions]].<ref>[http://www.historic-towns.org/documents/members/turkey.doc Turkey], HistoricTowns.org</ref> 30&nbsp;km søraust for Bilecik ligg [[Söğüt]], ein liten by der [[Det osmanske riket]] vart grunnlagd i 1299. ==Klima== Bilecik har eit [[middelhavsklima]] nær grensa til [[kontinentalklima]] med kalde og often snørike vintrar og varme og tørre somrar. Somrane er varme og tørre med temperaturar vanlegvis over 30&nbsp;°C midt på sommaren. <div style="width:70%">{{Vêrboks |stad= Bilecik |Jan maks C= 5.9 |Feb maks C= 7.5 |Mar maks C= 11.6 |Apr maks C= 17.0 |Mai maks C= 22.0 |Jun maks C= 26.0 |Jul maks C= 28.5 |Aug maks C= 28.7 |Sep maks C= 24.8 |Okt maks C= 19.3 |Nov maks C= 13.0 |Des maks C= 7.7 |Jan min C= -0.2 |Feb min C= 0.2 |Mar min C= 2.6 |Apr min C= 6.8 |Mai min C= 10.7 |Jun min C= 14.2 |Jul min C= 16.3 |Aug min C= 16.5 |Sep min C= 13.1 |Okt min C= 9.6 |Nov min C= 5.2 |Des min C= 1.9 |Jan regndagar= 13.8 |Feb regndagar= 13.1 |Mar regndagar= 12.5 |Apr regndagar= 11.3 |Mai regndagar= 10.1 |Jun regndagar= 7.6 |Jul regndagar= 4.6 |Aug regndagar= 3.7 |Sep regndagar= 5.3 |Okt regndagar= 8.8 |Nov regndagar= 10.6 |Des regndagar= 13.5 |Jan nedbør mm = 50.5 |Feb nedbør mm = 39.5 |Mar nedbør mm = 43.3 |Apr nedbør mm = 42.3 |Mai nedbør mm = 42.9 |Jun nedbør mm = 35.3 |Jul nedbør mm = 19.3 |Aug nedbør mm = 10.6 |Sep nedbør mm = 22.0 |Okt nedbør mm = 47.5 |Nov nedbør mm = 43.0 |Des nedbør mm = 55.4 |Jan sol= 102.3 |Feb sol= 106.4 |Mar sol= 151.9 |Apr sol= 183 |Mai sol= 254.2 |Jun sol= 294 |Jul sol= 322.4 |Aug sol= 310 |Sep sol= 249 |Okt sol= 179.8 |Nov sol= 126 |Des sol= 93 |kjelde 1= Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü<ref>http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BILECIK</ref> |date= Mai 2011 }} </div> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Bilecik|Bilecik]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 27. august 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader i provinsen Bilecik]] [[Kategori:Byar i Tyrkia]] dyppfvx72o70d6acjp5xnil7ed285dv 0 229328 3398354 3359295 2022-08-12T08:26:48Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |land = Ukraina |tidssone = [[Austeuropeisk tid|EET]] |utc_skilnad = +2 |tidssone_sommartid = [[Austeuropeisk sommartid|EEST]] |utc_skilnad_sommartid = +3 |namn = Mykolajiv |andre namn =[[ukrainsk]] Миколаїв |andre namn1 = [[russisk]] Николаев, Nikolajev |bilete = Здание Горкома в Николаеве.jpg |biletstorleik = 300px |bilettekst = Mykolajiv bystyre. |flagg = Flag of Mykolaiv.svg |symboltype=våpen|symbol = Coat of arms of Nikolayev.svg |kallenamn = Skipsbyggarbyen |kartposisjon = Ukraina | kart = Ukraine location map.svg |land = Ukraina | regiontype = [[Oblast i Ukraina|Oblast]] | region = Mykolajiv oblast | distrikttype = [[Rajon i Ukraina|Rajon]] | distrikt = Mykolajiv bykommune |grunnlagd = 1789 |grunnlagd1type = Byrettar |grunnlagd1 = 1789 |borgarmeister = Volodymyr Tsjaika |areal = 260 |folketal_i_år = 2011 |folketettleik = auto | folketal = 498748 |lat_d = 46 |lat_m = 58 |lat_s = 0 |lat_NS = N |long_d = 32 |long_m = 00 |long_s = 0 |long_EW = E |postnummer = 54000 |retningsnummer = +380 512 |kode = BE |kodetype = Bilnummer |nettstad = [http://www.gorsovet.mk.ua/home.en gorsovet.mk.ua] }} '''Mykolajiv''' ([[ukrainsk]] Миколаїв, [[russisk]] Николаев, ''Nikolajev'') er ein by sør i [[Ukraina]] og det administrative senteret i [[Mykolajiv oblast]]. Mykolajiv er den største [[skipsbygging|skipsbyggarsenteret]] ved [[Svartehavet]] og i heile [[Aust-Europa]]. Byen har òg ei elvehamn og kring ein halv million innbyggjarar. [[Fil:Вид сверху на Николаев.jpg|mini|venstre|Flyfoto av byen.]] Mykolajiv har ein velordna byplan som viser at utvikla var godt planlagt frå grunnlegginga av byen. Hovudgatene er breie avenuar. Ein viktig del av byen er dei vakre parake. Park Pobedy (Siger) er ein stor park på ei halvøy like nord for sentrum av byen, på nordsida av elva [[Inhul]]. == Geografi og klima == Mykolajiv ligg på ei halvøy i steppeområdet i Ukraina, 65&nbsp;km frå [[Svartehavet]] langs [[estuar]]et til elva [[Søndre Buh]] (der ho møter [[Inhul]]).<ref name="beautification">[http://www.gorsovet.mk.ua/beautification/general.ru Благоустройство города], gorsovet.mk.ua</ref> Både Inhul og Søndre Buh følgjer eit svingande løp like før dei renn saman nordaust i Mykolajiv. Dette har skapt lange og smale halvøyar like nord for Mykolajiv og sentrum av byen ligg sjølv på ei halvøy i ein 180 graders sving i Søndre Buh. Byen har eit moderat [[kontinentalklima]] med milde vintrar og varme somrar.<ref name="climate">[http://www.meteoprog.ua/ru/climate/Mikolaiv/ Климат Николаева (meteoprog.ua)]</ref> Årsmiddeltemperaturen i Mykolajiv er 10 °С. Den lågaste middeltemperaturen er i januar (-3,1 °С); og høgast i juli (22,3 °С).<ref name="climate" /> Mykolajiv har ein årsmiddelnedbør på 472&nbsp;mm , med minst nedbør i oktober og mest i juli. Det kjem snø i Mykolajiv kvar vinter, men sjeldan mykje. <div style="width:70%">{{Vêrboks |stad = Mykolajiv | Jan maks C = -1 | Feb maks C = 0 | Mar maks C = 5 | Apr maks C = 14 | Mai maks C = 21 | Jun maks C = 25 | Jul maks C = 27 | Aug maks C = 26 | Sep maks C = 20 | Okt maks C = 14 | Nov maks C = 8 | Des maks C = 2 |år maks C = 14 | Jan normal C = -3.1 | Feb normal C = -1.8 | Mar normal C = 2.6 | Apr normal C = 10.2 | Mai normal C = 16.5 | Jun normal C = 20.4 | Jul normal C = 22.3 | Aug normal C = 21.8 | Sep normal C = 16.9 | Okt normal C = 10.3 | Nov normal C = 4.4 | Des normal C = -0.1 |år normal C = 10.0 | Jan min C = -6 | Feb min C = -5 | Mar min C = 0 | Apr min C = 6 | Mai min C = 11 | Jun min C = 15 | Jul min C = 17 | Aug min C = 16 | Sep min C = 11 | Okt min C = 6 | Nov min C = 0 | Des min C = -2 |år min C = 6 |nedbør colour = green | Jan nedbør mm = 35.7 | Feb nedbør mm = 35.4 | Mar nedbør mm = 29.0 | Apr nedbør mm = 32.3 | Mai nedbør mm = 43.5 | Jun nedbør mm = 54.2 | Jul nedbør mm = 56.2 | Aug nedbør mm = 41.0 | Sep nedbør mm = 39.5 | Okt nedbør mm = 21.5 | Nov nedbør mm = 36.4 | Des nedbør mm = 42.6 | år nedbør mm = |unit nedbørdagar= 1.0 mm |Jan nedbørdagar = 6.4 |Feb nedbørdagar = 6.1 |Mar nedbørdagar = 5.5 |Apr nedbørdagar = 5.5 |Mai nedbørdagar = 6.5 |Jun nedbørdagar = 6.5 |Jul nedbørdagar = 5.1 |Aug nedbørdagar = 4.1 |Sep nedbørdagar = 4.3 |Okt nedbørdagar = 3.3 |Nov nedbørdagar = 5.9 |Des nedbørdagar = 7.4 |år nedbørdagar= |Jan sol = 68.2 |Feb sol = 73.5 |Mar sol = 120.9 |Apr sol = 180.0 |Mai sol = 263.5 |Jun sol = 288.0 |Jul sol = 306.9 |Aug sol = 294.5 |Sep sol = 231.0 |Okt sol = 167.4 |Nov sol = 69.0 |Des sol = 52.7 |år sol = |kjelde 1 = Meteoprog.ua<ref name="climate" /> |kjelde 2= Hong Kong Observatory .<ref name="HKO">[http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/russia/nikolaev_e.htm Climatological Information for Mykolajiv i Ukraina], Hong Kong Observatory. Retrieved 28 June 2012.</ref> |date=June 2012}}</div> == Historie == [[Fil:Алексеев — Вид города Николаева.jpg|mini|venstre|Mykolajiv, måleri av Fjodor Aleksejev, 1799.]] Historia til byen har alltid vore nært knytt til skipsbygging.<ref>http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/olympic_games/world_olympic_dreams/8931237.stm</ref> Byen vart grunnlagd i 1789 av den russiske generalguvernøren prins [[Grigorij Potemkin]], først som eit skipsverft. Etter kvart vart skipsverftet kalla Nikloajev til minne om dagen då [[Otsjakov]] fall til russiske soldatar under hans kommando den 6. desember 1788, nær [[St. Nikolas]]-dagen, den 19. desember i [[den russiske-ortodokse kyrkja]]. Hovudkvarteret til den russiske svartehavsflåten var i over 100 år i Nikolajev før det vart flytta til [[Sevastopol]] på [[Krimhalvøya]]. Under [[Krimkrigen]] vart byen den viktigaste støttebasen til den russiske marinen. Det meste av føretaka i byen var knytt til militærindustrien, så Mykloajiv var lenge lukka for utlendingar.<ref name="history">[http://www.gorsovet.mk.ua/center/history.en History of the city], gorsovet.mk.ua</ref> I 1820 grunnla admiral [[Aleksej Greig]] [[Mykolayiv astronomiske observatorium]] i byen, medan han var guvernør her. Han utvikla òg andre delar av byen og bygde mellom anna hamna her og utover på 1800-talet vart Mykloajiv ei viktig handelshamn. Seint på 1800-talet var hamna i Mykoljaiv den tredje største i Det russiske imperiet etter [[St. Petersburg]] og [[Odessa]]. Mykolajiv var òg eit stort jødisk senter i Det russiske imperiet på 1800-talet. Byen vart underlagt Sovjetunionen i 1920. Mykloajiv vart okkupert av tyskarane under [[andre verdskrigen]] frå 16. august 1941. Under okkupasjonen var det ei motstandsrørsle i byen som dreiv geriljaaktivitet. Byen vart frigjort 28. mars 1944. I etterkrigstida vart Mykolajiv eit skipsbyggingsenter i Sovjetunionen med tre skipsverft. [[Fil:Панорама Миколаєва.jpg|mini|right|Sovjetiske bustadblokker i Mykolajiv.]] I mars 2012 vart Mykolajiv internasjonalt kjend for rettsløyse og korrupsjon i politiet etter at Oksana Makar vart valdteken og myrda.<ref>http://www.heraldsun.com.au/news/breaking-news/teen-dies-after-horror-gang-rape/story-e6frf7jx-1226314071818</ref> Tre personar vart arresterte, men fordi to av dei var i slekt med personar i dei lokale styresmaktene, vart dei sleppte fri. Etter protestar i media og ålmenta vart alle tre skulda for mord. == Kjelder == {{refopning}} * ''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Mykolaiv|Mykolaiv]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 9. september 2012.'' ** ''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.gorsovet.mk.ua/home.en Offisiell nettstad] {{wikivoyage|Mykolaiv}} {{Mykolajiv oblast}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Byar i Mykolajiv oblast]] [[Kategori:Hamnebyar i Ukraina]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1789]] f0k6zccrlk1h0zpobu48v6u9dx50q7i 0 234994 3398427 2876257 2022-08-12T11:53:27Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''New Zealand Antarctic Place-Names Committee''' (NZ-APC) er ein namnekomité som avgjer namn på terrengdetaljar i [[Ross Dependency]] i [[Antarktis]], som [[New Zealand]] gjer krav på. Komiteen består av medlemmar av [[New Zealand Geographic Board]] og av utvalde spesialistar på Antarktis. Han arbeider i samarbeid med liknande namnekomitear i Australia, Storbritannia og USA for å kome fram til einstemmige namn.<ref name=breisemeister_waugh1965/> NZ-APC vart oppretta i 1956.<ref name=evans1968/> ==Sjå òg== *[[New Zealand Geological Survey Antarctic Expedition]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:New Zealand Antarctic Place-Names Committee|New Zealand Antarctic Place-Names Committee]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 29. oktober 2012.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{reflist|refs= <ref name=breisemeister_waugh1965>{{cite book | author=Breisemeister, William A.; Waugh, Douglas V. | title=Antarctica | publisher=Taylor & Francis | page=98 | year=1965 }}</ref> <ref name=evans1968>{{cite journal | title=New Zealand Antarctic Place Names Committee | author=Evans, A. | journal=Antarctic | volume=5–7 | year=1968 | publisher=New Zealand Antarctic Society }}</ref> }} {{refslutt}} [[Kategori:Antarktiske byrå]] [[Kategori:New Zealand og Antarktis]] [[Kategori:Skipingar i 1956]] 1cfbd4d77gu7l4o0c8sb3k4l7eg7s34 0 263180 3398252 3041886 2022-08-11T14:18:00Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki [[Fil:General view, Alesund, Norway.jpg|mini|Bilete av Ålesund frå åra før bybrannen. Aspøya i bakgrunnen]] '''Bybrannen i [[Ålesund]]''' braut ut laurdag [[23. januar]] [[1904]] og er framleis ein av dei største i Noregshistoria. Brannen raserte om lag 850 hus (medan om lag 230 hus stod att). Minst 10&nbsp;000 menneske blei huslause (fleire kjelder oppgir 12&nbsp;000<ref name="ReferenceA">Gustav Bjørbak 1994: Norsk vær i 100 år. Damm & Søn – Teknologisk Forlag; ISBN 82-512-0403- 8</ref>); mange mista alt dei eigde. Brannen kravde eitt menneskeliv, ein 76-årig kvinneleg nabo til brannstasjonen. Det bles sterk [[storm]] med [[orkan]]byger<ref name="ReferenceA"/>), dvs. vind som kan rive av hustak, og gjere det vanskeleg å stå oppreist. Då brannen braut ut, kom vinden frå sørvest, men vende seinare i vestleg og nordvestleg retning.<ref name="bybrann.no">http://bybrann.no/?page_id=100</ref> Dette er ei vanleg vêrutvikling på Nordvestlandet når sterke [[lågtrykk]] går inn i [[Norskehavet]] og vidare mot nordaust. ==Utviklinga av brannen== Brannen starta på [[Aspøya i Ålesund|Aspøya]] i lokala til Aalesund Preserving Co., i ei stor trebygning som stod på tomta der Nedre Strandgate 39 er i dag. Han braut ut ved totida om natta. Kl. 02.15 gjekk det brannalarm frå minst tre stader i nærleiken, og det blei fyra av to brannskot. Fleire meter høge flammer slo allereie ut frå bygningen. Brannvesenet rykte straks ut, men brannfolka blei møtte av massive røykmasser og gneistregn som gjorde at hestane stegla og måtte piskast frametter. Fabrikken stod allereie i brann. Elden og røyken gjorde at brannvesenet med kvart måtte rømme Nedre Strandgate. Knyttnevstore gneistar fauk gjennom lufta. Brannen spreidde seg i rasande fart. Dette skuldtest både vinden, men òg at husa var bygde i tre og at krumme takstein fungerte som gneistfangarar. I Ålesund pleier sørvestleg vind å gi regn, og med nordvesten følgjer ofte [[byge]]vêr. Også under brannatta følgde regnbyer med den kraftige stormen, men utviklinga av brannen tyder på at regnet ikkje klarte å dempe elden i monaleg grad. Normalt ville fjorden danne ei naturleg branngate mot spreiinga vidare til [[Nørvøya]]. Ikkje denne gongen. Allereie ein halv time etter at den første brannen blei meldt, blei det òg meldt brann i H. W. Friis si sjøbu i verpingsvika på Nørvøya bak fjellet. Denne brannen møtte den andre. Brannen let seg ikkje stogge av dei nord–sør-gåande gatene, og på Nørvøya spreidde han seg både mot aust og nordaust. <br />&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;Utpå ettermiddagen nådde brannen heilt aust til Borgundvegen og åt seg vidare mot det som no blir kalla Brusdalshagen, dvs. Borgundvegen 39. Der blei brannen stogga. Då var brorparten av trehusa i byen brunne ned. Då brannvesenet fekk kontroll over elden hadde brannen rasa i 16 timar. Etterslokkinga tok fleire dagar, samstundes som brannvesenet måtte få i stand, eller erstatte, tapt og skada materiell for å vere budd på nye brannar eller at ei ny vindauke kunne få den gamle brannen til å fate i. Det siste og austlegaste huset som brann, stod der Borgundvegen 37 står i dag.<ref name="bybrann.no"/> ==Etter brannen== ===Brannårsaka === Som dei fleste store bybrannar blei også denne etterfølgt av omfattande etterforsking og rettslege avhøyr. Eit 40-tals vitne blei avhøyrt. Interessa retta seg mot Aalesunds Preserving & Co, der brannen starta. Ein maskinist var sentral i etterspelet. Han var mistenkt av fleire vitne, og sikta for «Forbrydelse mod Straffelovens §20». Seinare på året skapte nye opplysningar mistanke om eldpåsetjing og forsikringssvindel.<ref>http://bybrann.no/?page_id=92</ref>. Men ingen blei dømde, og brannen blei ikkje oppklåra. Manglande varsemd med eld blir likevel rekna som sannsynleg brannårsak<ref>http://bybrann.no/?page_id=113</ref>, sjølv om vinter[[torevêr]] med [[lyn]] ikkje er uvanleg i denne delen av landet (ein liknande bybrann i [[Molde]] januar 1916 blei utløyst av eit lynnedslag). Men den grunnleggjande årsaka til katastrofen var at ein hadde bygd ein by av trehus i eit område der storm er ganske vanleg. ===Hjelpearbeidet og atterreisinga=== Etter brannen fekk ålesundarane hjelp frå heile landet – og også frå utlandet, med særleg omfattande hjelp frå keisar av Tyskland, [[Wilhelm II]]. I juli vitja han byen. Bykjernen blei atterreist i form av murbygg i [[jugendstil]]. Det blei ikkje brukt standardteikningar, slik at kvart nye hus fekk individuell utforming. Arbeidet tok om lag tre år. Og i 1910 blei det reist ei statue av keisaren i Ålesund. ==Referanser== {{referanser}} ==Sjå òg== *[[Bybrann]] ==Bakgrunnsstoff== *[http://bybrann.no/ bybrann.no] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Historie i Ålesund]] [[Kategori:Brannar]] [[Kategori:Hendingar i 1904]] [[Kategori:1904 i Noreg]] dduat2m27hjtaozsv9nhkufwg1jsu6k 0 277534 3398424 2863080 2022-08-12T11:51:12Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Atriplex''' er ei [[plante]]slekt i [[amarantfamilien]]. Ho omfattar 200 artar i [[temperert]]e og [[subtropisk]]e strok som ofte er svært [[halofyttar|saltherdige]]. I Noreg er det funna 8 arter, av desse er 6 viltveksande strandplantar. Dei vanlegaste er [[svinemelde]], [[tangmelde]], [[strandmelde]] og [[bruskmelde]]. ==Kjelder== {{refopning}} *[http://snl.no/Atriplex «Atriplex»] (20. desember 2013), ''Store norske leksikon''. Fri artikkel henta 4. april 2014. *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Atriplex|Atriplex]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 5. april 2014.'' {{refslutt}} [[Kategori:Amarantfamilien]] 88bzv3bvihxeim1zvm5qupsbod4dt8i 0 284370 3398403 2656806 2022-08-12T11:00:28Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by | namn = Khenchara | andre namn = خنشارة | land = Libanon| regiontype = [[guvernement i Libanon|Guvernement]] | region = [[Libanonfjella guvernement]] | distrikttype = [[distrikt i Libanon|Distrikt]] | distrikt = [[Matn distrikt]] | areal = 3.28| folketettleik = auto | høgdenivå = 1100 | folketal merknad = | folketal = 3543 | tidssone = [[Eastern European Time|EET]] | utc_skilnad = +2 | tidssone_sommartid = [[Eastern European Summer Time|EEST]] | utc_skilnad_sommartid = +3 | retningsnummer = 04 }} '''Khenchara''' (arabisk الخنشارة) er ein landsby i [[Libanon]]. Han ligg i [[Metn distrikt]] i [[Libanonfjella]] mellom Bologna (بولونيا), [[Bteghrine]] (بتغرين) og [[Dhour El Choueir|Dhour El Choueir - Ain el Sendianeh]] (ضهور الشوير - عين السنديانة). Landsbyen ligg 30&nbsp;km nordaust for Beirut i ei høgd på mellom 1070 og 1200 moh. Landsbyen består av tradisjonelle murhus med raude tak. Kenchara og [[Jouar]] ligg i same kommune. St. Johannes av Chouweir-klosteret, eit melkittisk-katolsk kloster, ligg i Khenchara, grunnlagd i 1696-97. Den eldste av dei tre kyrkjene er tileigna St. Johannes døyparen og er datert til 1100-talet. St. Nikolas-kyrkja er frå 1700-talet og har ein vakker [[ikonostas]] i tre. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Khenchara|Khenchara]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. august 2014.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *[http://www.khencharajwar.webs.com Khencharajwar] <small>(arabisk)</small> *[http://www.lebanon.com/tourism/khenchara.htm Turisme @ Lebanon.com] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Matn distrikt}} [[Kategori:Busetnader i Libanonfjella guvernement]] [[Kategori:Matn distrikt]] o4sqzvds8yypw2vnj5h4ezngk18klrq 0 284646 3398317 3397672 2022-08-11T23:01:38Z Hypuxylun 12595 wikitext text/x-wiki {{infoboks musikkartist | namn = Olivia Newton-John | bakgrunn = soloartist | død = {{Dødsdato og alder|2022|8|8|1948|9|26}} | instrument = Song | sjanger = [[Pop]], [[country]], [[softrock]] | yrke = Songar, låtskrivar, skodespelarinne, entrepenør | aktive år = 1963 til i dag | selskap = [[Uni Records|Uni]], [[MCA Records|MCA]], [[EMI Records|EMI]], [[Pye Records|Pye]], [[Festival Records|Festival]] | tilknytta_artistar = [[Cliff Richard]], [[John Travolta]], [[Electric Light Orchestra]], [[John Farrar]], [[Helen Reddy]], [[Bruce Welch]], [[John Farnham]] | nettstad = www.olivianewton-john.com }} '''Olivia Newton-John''' [[Order of the British Empire|DBE]] ({{datoar}}) var ein britiskfødd, australsk songar, låtskrivar og skodespelar. Ho vann [[Grammyprisen]] fire gonger og har fem førsteplassar og ti andre topp 10-plasseringar på den amerikanske [[Billboard Hot 100]]-lista for singlar<ref name="books.google.com">{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=7Mo7xm-X1r4C&pg=PA334&dq=%22olivia+newton%22&lr=|isbn=978-0-87930-475-1|title=All Music Guide to Country|first=Michael|last=Erlewine|publisher=Miller Freeman Books|location=San Francisco|year=1997|accessdate=25. august 2014|page=334}}</ref> og to album på toppen av [[Billboard 200]]-albumlista. Elleve av singlane hennar (mellom anna to platinaplater) og 14 av albuma hennar (av dei to platina og fire doble platina) har selt til gullplate. Ho har gjort suksess innan fleire sjangrar, som pop, [[country]] og [[adult contemporary]], og har selt kring 100 millionar plater, noko som gjer ho til ein av dei mestseljande artistane gjennom tidene.<ref>{{cite news|url=http://www.heraldsun.com.au/entertainment/choir-buddies-olivia-newton-john-and-daryl-braithwaite-tune-up-again/story-e6frf96f-1226282523511|title=Choir buddies Olivia Newton-John and Daryl Braithwaite tune up again|first=Sally|last=Bennett|publisher=[[Herald Sun]]|date=2012-02-27|accessdate=25. august 2014}}</ref> Ho spelte i lag med [[John Travolta]] i filmutgåva av Broadway-musikalen ''[[filmen Grease|Grease]]'', som gav eit av dei mest suksessrike [[Grease: The Original Soundtrack from the Motion Picture|filmmusikkalbum]] i historia til Hollywood. Newton-John var lenge ein aktivist for miljø og dyrerettar. Etter at ho overlevde brystkreft i 1992,<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=QqtinbjO0oEC&pg=PA172&dq=%22olivia+newton%22&lr=&as_brr=3#PPA173,M1 |title=1001 Australskes You Should Know |publisher=Google Books |accessdate=25. august 2014}}</ref> vart ho ein talsperson for helse, og var involvert i mange veldedige hendingar, helseprodukt og innsamlingsaksjonar. == Diskografi== {{Div col}} *''[[If Not for You av Olivia Newton-John|If Not for You]]'' (1971) *''[[Olivia av Olivia Newton-John|Olivia]]'' (1972) *''[[Let Me Be There av Olivia Newton-John|Let Me Be There]]'' (1973)^a *''[[Long Live Love]]'' (1974) *''[[If You Love Me, Let Me Know]]'' (1974)^b *''[[Have You Never Been Mellow]]'' (1975) *''[[Clearly Love]]'' (1975) *''[[Come on Over av Olivia Newton-John|Come on Over]]'' (1976) *''[[Don't Stop Believin' av Olivia Newton-John|Don't Stop Believin']]'' (1976) *''[[Making a Good Thing Better]]'' (1977) *''[[Totally Hot]]'' (1978) *''[[Physical av Olivia Newton-John|Physical]]'' (1981) *''[[Soul Kiss]]'' (1985) *''[[The Rumour av Olivia Newton-John|The Rumour]]'' (1988) *''[[Warm and Tender av Olivia Newton-John|Warm and Tender]]'' (1989) *''[[Gaia: One Woman's Journey]]'' (1994) *''[[Back with a Heart]]'' (1998) *''[['Tis the Season av Vince Gill og Olivia Newton-John|'Tis the Season]]'' (2000) *''[[(2)]]'' (2002) *''[[Indigo: Women of Song]]'' (2004) *''[[Stronger Than Before]]'' (2005) *''[[Grace and Gratitude]]'' (2006) *''[[Christmas Wish av Olivia Newton-John|Christmas Wish]]'' (2007) *''[[A Celebration in Song]]'' (2008) *''[[This Christmas av John Travolta og Olivia Newton-John|This Christmas]]'' (2012) {{Div col end}} ==Filmar== {| class="wikitable" |- ! År !! Namn !! Rolle !! Merknad |- | 1965 || ''[[Funny Things Happen Down Under]]'' || Olivia || Birolle |- | 1970 || ''[[filmen Toomorrow|Toomorrow]]'' || Olivia || Hovudrolle |- | 1972 || ''The Case'' || Seg sjølv || BBC2 TV-spesial med Cliff Richard & Tim Brooke-Taylor |- | 1976 || ''A Special Olivia Newton-John'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | 1977 || ''Only Olivia'' || Seg sjølv || TV-spesial |- |rowspan="2"| 1978 || ''Olivia'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | ''[[filmen Grease|Grease]]'' || Sandy Olsson || Hovudrolle |- |rowspan="2"| 1980 || ''[[filmen Xanadu|Xanadu]]'' || Kira || Hovudrolle |- | ''Hollywood Nights'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | 1983 || ''[[filmen Two of a Kind (1983)|Two of a Kind]]'' || Debbie Wylder || Hovudrolle |- | 1988 || ''[[She's Having a Baby]]'' || Seg sjølv || Cameo |- | 1989 || ''Mothers & Others'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | 1990 || ''[[A Mom for Christmas]]'' || Amy Miller || Hovudrolle |- | 1991 || ''[[Madonna: Truth or Dare]]'' || Seg sjølv || Cameo |- | 1994 || ''[[A Christmas Romance]]'' || Julia Stonecypher || Hovudrolle |- | 1996 || ''[[filmen It's My Party|It's My Party]]'' || Lina Bingham || Birolle |- | 2000 || ''[[Sordid Lives]]'' || Bitsy Mae Harling || Birolle |- | 2001 || ''The Wilde Girls'' || Jasmine Wilde || Hovudrolle |- | 2002 || ''A Night with Olivia'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | 2003 || ''Live in Japan '03'' || Seg sjølv || TV-spesial |- | 2008 || ''[[Sordid Lives: The Series]]'' || Bitsy Mae Harling || Birolle |- | 2009 || ''Kathy Griffin: My Life On The D-List'' || Seg sjølv || Gjest |- |rowspan="3"| 2010 || ''[[1 a Minute]]'' || Seg sjølv || Dokumentar |- | ''[[Glee]]'' || Seg sjølv || Spesialgjest – 2 episodar |- | ''[[Score: A Hockey Musical]]'' || Hope Gordon || Birolle |- | 2011 || ''[[A Few Best Men]]'' || Barbara Ramme || Birolle |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Olivia Newton-John|Olivia Newton-John]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 25. august 2014.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.olivianewton-john.com Offisiell nettstad] * {{Allmusic|class=artist|id=p5023}} * {{Imdb namn|556}} {{Olivia Newton-John}} {{Olivia Newton-John-singlar}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Folk frå Cambridgeshire]] [[Kategori:Folk frå Melbourne]] [[Kategori:ARIA Award-vinnarar]] [[Kategori:ARIA Hall of Fame]] [[Kategori:Australske countryartistar]] [[Kategori:Australske dansemusikarar]] [[Kategori:Australske songarar]] [[Kategori:Australske skodespelarar]] [[Kategori:Australske popartistar]] [[Kategori:Britiske countryartistar]] [[Kategori:Britiske dansemusikarar]] [[Kategori:Britiske Eurovision Song Contest-deltakarar]] [[Kategori:Britiske songarar]] [[Kategori:Britiske skodespelarar]] [[Kategori:Britiske popartistar]] [[Kategori:Britiske softrock-musikarar]] [[Kategori:Daytime Emmy Award-vinnarar]] [[Kategori:Eurovision Song Contest 1974-deltakarar]] [[Kategori:Grammy-vinnarar]] [[Kategori:Olivia Newton-John| ]] 7iezoubuw75ug0lfbxmermt4uiwy0c8 0 288384 3398393 3346108 2022-08-12T10:48:14Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|kommune|land=Israel |namn=Safed |bilete=Safed 2009.jpg |bilettekst= |symbol=Coat of arms of Safed.svg |andre namn={{hebraisk|צְפַת}} |andre namn2=صفد |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=32 |lat_m=57 |lat_s=57 | lat_NS = N |long_d=35 |long_m=29 |long_s=54| long_EW = E |grunnlagd=[[Kanaan]]ittisk tid |kategori=by |andre namn1=Tz'fat |andre namn3=Tsfat, Tzefat, Zfat, Ẕefat |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] | distrikt =[[Det nordlege distriktet i Israel|Nord]] |høgdenivå=900 |folketal=30100 |folketal merknad=<ref name="cbs populations" /> |folketal_i_år=2010 |borgarmeister=Ilan Shohat |commons = Safed }} '''Safed''' ([[hebraisk]] צְפַת, ''Tzfat'', [[askenasisk hebraisk|askenasisk]] ''Tzfas'', [[Bibelen]]: ''Ṣ'fath''; [[arabisk]] صفد, ''Ṣafad'') er ein by i [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord distrikt]] i [[Israel]]. Han ligg ei høgd over 900 meter over havet, og er den høgastliggande byen i [[Galilea]] og i Israel.<ref>{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vie/Safed.html |title=Safed |publisher=Jewish Virtual Library Article |date= |accessdate=16. oktober 2014}}</ref> På grunn av høgda har Safed varme somrar, og kalde, ofte snørike vintrar.<ref name="vilnai">{{cite book|title=A Guide to Israel|author=Vilnay, Zev|authorlink=Zev Vilnay|publisher=HaMakor Press|location=[[Jerusalem]], Palestina|år=1972|chapter=Tsefat|pages=522–532}}</ref> Sidan 1500-talet har Safed vore rekna som ein av [[Dei fire heilage byane]] i [[jødedom]]men, i lag med [[Jerusalem]], [[Hebron]] og [[Tiberias]].<ref>{{cite web|url=http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=32&letter=P#176#ixzz0RkYTWcVv |title=Tiberias |publisher=Jewish Encyclopedia |date= |accessdate=16. oktober 2014}}</ref> Sidan den gong har byen vore eit senter for [[kabbala]], eller jødisk [[mystisisme]]. På grunn av det milde klimaet og den vakre naturen, er Safed ein populær feriestad blant både israelarar og utlendingar.<ref>{{cite web|url=http://www.planetware.com/israel/Safed-isr-nr-sf.htm |title=Planetware Safed Turisme |publisher=Planetware.com |date= |accessdate=16. oktober 2014}}</ref> ==Historie== ===Bibelen=== I følgje [[Dommarane]] var området der Safed ligg ein del av området til [[Naftali-stammen]].<ref>{{cite web|url=http://www.hadassah.org/news/content/per_hadassah/archive/2004/04_DEC/traveler.asp |title=Hadassah Magazine |publisher=Hadassah.org |date= |accessdate=16. oktober 2014}}</ref> Safed skal ha blitt grunnlagd av ein son av [[Noah]] etter [[Syndfloda]].<ref name="vilnai" /> ===Antikken=== Safed er blitt identifisert som ''Sepph,'' ein jødisk festningsby i [[Øvre Galilea]] nemnt i skriveria til den romersk-jødiske historikaren [[Josefus]] (''Krigar'' 2:573).<ref>{{cite web|title=History of Safed| url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0017_0_17270.html|publisher=Jewish Virtual Library|accessdate=16. oktober 2014}}</ref> Han er nemnt i [[Jerusalem Talmud]] som ein av fem opphøgde stader der det vart fyrt opp eld for å annonsere Nymånen og høgtider under [[Det andre tempelet]].<ref name="judaica">{{cite encyclopedia|encyclopedia=Encyclopedia Judaica|title=Safed|volume=Vol. 14|pages=626|publisher=Keter|location=[[Jerusalem]] i Israel|år=1972}}</ref> ===Krossfarartida=== [[Fil:Safedcitadel.jpg|mini|venstre|Krossfararruinar i Safed.]] Byen er nemnt i jødiske kjelder seint i [[mellomalderen]].<ref name="vilnai" /> På 1100-talet var Safed ein festningsby i [[kongedømet Jerusalem]] kalla ''Saphet''.<ref name="vilnai" /> [[Benjamin av Tudela]] som vitja byen på den tida, nemner ikkje at det budde jødar der.<ref>Howard M. Sachar,[http://books.google.com.au/books?id=2RowAAAAQBAJ&pg=PT190 ''Farewell Espana: The World of the Sefardicm Remembered,''] Random House, 2013 s.190.</ref> [[Maltesarordenen]] bygde ei borg der. I 1240 forhandla [[Theobald I av Navarra]], under sitt eige krosstog til Det heilage landet, med dei muslimske [[ajjubidane]] i [[Damaskus]] og [[Egypt]] og kom fram til ein avtale med dei førstnemnte mot sistnemnde der [[kongedømet Jerusalem]] fekk ha [[Jerusalem]] for seg sjølv, i tillegg til [[Betlehem]], [[Nasaret]], og det meste av regionen [[Galilea]] med mange [[Tempelriddarane|Tempelriddarborger]], som [[Saphet]].<ref>Tyerman. ''God's War''. s. 767.</ref> ===Mamlukk-sultanatet=== I 1260 erklærte [[Mamelukk-sultanatet|mamelukk-sultanen]] [[Baibars]] avtalen ugyldig fordi dei kristne samarbeidde med [[Det mongolske riket]] mot muslimane, og sette i gang fleire åtak på borger i nærleiken, mellom anna Saphet. I 1266 utrydda han dei kristne tempelriddarane i området og gjorde om byen til ein muslimsk by kalla ''Safed'' eller ''Safat''. [[Samuel ben Samson]], som vitja byen på 1200-talet, nemnte at det eksisterte eit jødisk samfunn på minst femti personar der.<ref>Schechter, Salomo. ''Studies in Judaism: Second Series (Jewish Studies Classics 3)'', s. 206. Gorgias Press LLC, 2003. ISBN 1-59333-039-1</ref> I følgje [[Shams al-Din al-Ansari al-Dimashqi|al-Dimashqi]] (som døydde i Safed i 1327), skreiv kring 1300 at Baibars, etter å ha jamna den gamle borga med jorda, bygde eit «rundt tårn og kalla det Kullah..». Tårnet var bygd i tre etasjar og hadde forsyningar, hallar og magasin. Under staden låg ein [[cisterne]] for regnvatn, som var nok til å forsyne garnisonen i festninga frå år til år.<ref>Dimashi, s. 210, quoted in le Strange, s. 524</ref> I følgje [[Abu al-Fida]] var Safed «ein mellomstor by». Han hadde ei solid borg, som dominerte over [[Genesaretsjøen]]. Det var underjordiske elvar, som førte drikkevatn opp til borgporten.<ref>Abu al-Fida, s. 243, quoted in le Strange, s. 525</ref> Seint i mamelukktida frå 1525-6 bestod folkesetnaden i Safed av 633 muslimske familiar, 40 muslimske ungkarar, 26 muslimske religiøse personar, ni muslimske funksjonshemma, 232 jødiske familiar og 60 jundi-familiar.<ref>{{cite journal | author = Bernard Lewis | title = Studies in Ottoman Archives–I | journal = Bulletin of the School of Oriental and African Studies | volume = 16 | number = 3 | year = 1954 | pages = 469–501 | doi=10.1017/s0041977x00086808}}</ref> ===Osmansk tid=== Safed vart kjend på 1500-talet som eit senter for [[kabbala]] eller jødisk mystisisme.<ref name="jvl">{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vie/Safed.html|title=Safed|publisher=[[Jewish Virtual Library]]|accessdate=14. oktober 2014}}</ref> Under osmanarane, var Safed hovudstaden i Safed sanjak, som utgjorde mykje av [[Galillea]] og strekjte seg til kysten av [[Middelhavet]]. Denne sanjaken var ein del av [[Damaskus eyalet]] fram til 1660, då han vart slått saman med [[Sidon]] sanjak til [[Sidon provins i Det osmanske riket|eit eige eyalet]], der han ei kort stund var hovudstaden. Frå midten av 1800-talet var han ein del av [[Sidon]] [[vilayet]]. Ei [[hebraisk]] prentepresse vart bygd i Safed i 1577 av Eliezer Ashkenazi og sonen Isaac frå Praha.<ref name="judaica" /> Det var den første pressa i heile [[Det osmanske riket]].<ref>{{cite web|url=http://coursesa.matrix.msu.edu/~fisher/hst373/chronology/seventeenth.html|title=osmanarane and Safavids 17th Century|publisher=[[Michigan State University]]|accessdate=14. oktober 2014}}</ref> I 1584 var det registrert 32 synagoger i byen.<ref name="DavidOrdan2010">{{cite book|author1=Abraham David|author2=Dena Ordan|title=To Come to the Land: Immigration and Settlement in 16th-Century Eretz-Israel|url=http://books.google.com/books?id=qqy4wqVbSUkC&pg=PA117|accessdate=24. oktober 2011|date=28. mai 2010|publisher=University of Alabama Press|isbn=978-0-8173-5643-9|page=117}}</ref> [[Fil:Seraya - Ottoman fortress - Safed.jpg|mini|Seraya: Ottoman festning]] Etter utdrivinga av alle jødar frå Spania i 1492, fann mange prominente [[rabbina]]ar vegen til Safed, mellom anna kabbalistane [[Isaac Luria]] og [[Moshe Cordovero|Moshe Kordovero]], [[Joseph Caro]], som skreiv [[Shulchan Aruch]] og [[Shlomo Halevi Alkabetz]], og komponerte [[sabbat]]-hymnen «[[Lecha Dodi]]». Inntoget av [[sefardiske jødar]], som nådde ein topp under styret til sultanane [[Suleiman den store|Suleiman I]] og [[Selim II]] - gjorde Safed til eit globalt læresenter for jødedomen og eit regionssenter for handel gjennom 1400- og 1500-talet.<ref name="jvl" /><ref>{{Cite book | publisher = General Council (Vaad leumi) of the Jewish Community of Palestina | last = Keneset Yiśraʼel be-Erets-Yiśraʼel. Ṿaʻad ha-leʼumi | title = Historical memoranda | year = 1947 | page = 56}}</ref> Den [[kurdarar|kurdiske]] bydelen vart grunnlagd i mellomalderen og vart til ut på 1800-talet.<ref name="ADiS">R. Y. Ebied, M. J. L. Young (1976) Some Arabic Legal Documents of the Ottoman Period: From Leeds Manuscript Collection University of Leeds. Dept. of Semitic Studies Brill Archive, ISBN 90-04-04401-9 s. 7</ref> Under overgangen frå egyptisk til osmansk-tyrkisk styre i 1517, vart det lokale jødiske samfunnet utsett for [[Safed-åtaka i 1517|valdelege åtak, mord og plyndring]] av lokale sjeikar, som prøvde å få attende kontrollen dei hadde hatt då dei vart fjerna frå makta av tyrkarane. Økonomisk nedgang etter 1560 og vedtak om å forvise jødane, tynna ut det jødiske samfunnet i 1583. Lokale arabarar gjekk til åtak på dei som var att, og to epidemiar i 1589 og 1594 gjorde ytterlegare skade på det jødiske samfunnet.<ref>Dan Ben Amos,Dov Noy (eds.) ''Folktales of the Jews,'' volume 3 (Tales from Arabic Lands) The Jewish Publication Society, 2011 s.54</ref> I 1628 fall byen til [[drusarar]] og vart fem år seinare erobra attende av osmanarane. I 1660, i oppstanden som oppstod etter Mulhim Ma'an døydde, øydela drusarane [[øydelegginga av Safed i 1660|Safed]] og [[øydelegginga av Tiberias i 1660|Tiberias]], og berre få av dei tidlegare jødiske innbyggjarane flytta attende til Safed i 1662. Sidan den nærliggande [[Tiberias]] vart verande folketom i fleire tiår, vart Safed den fremste av dei jødiske samfunna i Galilea. Pest tynna ut folkesetnaden i 1742 og [[jordskjelvet i Det nære austen i 1759]] la byen i ruinar, og tok livet av 200 innbyggjarar.<ref>Sa'ar H. ''When Israel trembles: former earthquakes.'' Ynet online. 11.05.2012. {{språkikon|he}}</ref> Eit inntog av [[russiske jødar]] i 1776 og 1781, og [[litauiske jødar]] i [[Perushim]] i 1809 og 1810, gav nytt liv til samfunnet.<ref>{{cite book|title=[[Hastening Redemption]]: Messianism and the Resettlement of the Land of Israel|author=Morgenstern, Arie|publisher=Oxford University Press|år=2007|isbn=0-19-530578-7}}</ref> [[Fil:Safed1908.jpg|mini|venstre|Muslimsk bydel i Safed kring 1908.]] I 1812 førte ein ny pest til at store delar av innbyggjarane døydde, og i 119 vart dei atteverande jødiske innbyggjarane halde som gislar av Abdullah Pasha, guvernøren i [[Akko]].{{treng kjelde}} I perioden med egyptisk dominans, var byen i kraftig nedgang, og særleg det jødiske samfunnet vart hardt råka. I [[plyndringa av Safed]] i 1834, vart det meste av det jødiske kvarteret øydelagd av opprørske arabarar, som plyndra byen i fleire veker. [[Jordskjelvet i Galilea i 1837]] gjekk særleg hardt ut over den jødiske foleksetnaden, sidan bydelen låg i åssida. Kring halvparten av dei forsvann, og det samla dødstalet var kring 2&nbsp;000.<ref name="Lieber1992">{{cite book|author=Sherman Lieber|title=Mystics and missionaries: the Jews in Palestine, 1799-1840|url=http://books.google.com/books?id=mrltAAAAMAAJ|year=1992|publisher=University of Utah Press|isbn=978-0-87480-391-4|page=256}}</ref> Av 2&nbsp;158 innbyggjarar drepne, var 1507 osmanar, Den sørlege, muslimske delen av byen vart i langt mindre grad råka.<ref>[http://www.earth-prints.org/bitstream/2122/1595/1/09%20ambraseys.pdf The Earthquake of 1st of January 1837 in South Lebanon and North Israel] av N. N. Ambraseys, i ''Annali di Geofisica'', Aug. 1997, s. 933</ref> I 1838 [[drusarmasskaren i Safed i 1838|vart byen plyndra]] av [[drusarar|drusar-opprørarar]] i løpet av tre dagar, og mange av jødane vart drepne. I 1840 vart det osmanske styret sett inn att. I 1847 vart Safed nok ein gong råka av pest. Den jødiske folkesetnaden auka mot slutten av 1800-talet på grunn av immigrasjon frå [[Qajar-dynastiet|Persia]], [[Marokko]] og [[Algerie]]. [[Moses Montefiore]] vitja Safed sju gonger og finansierte oppbygginga av det meste av byen. Nesten alle dei gamle bygningane i Safed var då øydelagde av jordskjelv.{{treng kjelde}} ===Det britiske mandatet=== [[Fil:Meron 181.jpg|mini|Monument til soldatane som kjempa i den israelske sjølvstendekrigen.]] [[Fil:Safed1.jpg|mini|venstre|Den moderne Safed]] Safed var senter for [[Safad underdistrikt i Palestinamandatet|Safad underdistrikt]]. Safed vart verande ein blanda by under [[Palestinamandatet]] og etniske spaningar mellom jødane og arabarane auka i 1920-åra. Under [[Palestinaopprøra i 1929]] var Safed og Hebron åstad for harde kampar. Under [[Safed-massakren i 1929|Safed-massakren]] vart 20 jødiske innbyggjarar drepne av lokale arabarar.<ref>Arab Attack At Safed, ''The Times'', Saturday, 31. august 1929; s. 10; Issue 45296; col D.</ref> Safad var ein del av Palestina som var tiltenkt ein jødisk stat i delingsplanen til [[Dei sameinte nasjonane]].<ref>[http://domino.un.org/unispal.nsf/0/7f0af2bd897689b785256c330061d253 General Assembly Resolution of 29. november 1947: Henta 3. mars 2014]</ref> I 1948 hadde byen kring 1&nbsp;700 jødar, hovudsakleg religiøse og eldre, og kring 12&nbsp;000 arabarar.<ref name="vilnai" /> I februar 1948, under [[den israelsk-palestinske krigen i 1948]] gjekk muslimske arabarar til åtak på ein jødisk buss på veg til Safed, og den jødiske bydelen vart krigsett av muslimar. Britiske styrkar var til stades, men blanda seg ikkje inn.<ref>Martin Gilbert ''Israel, A history'' William Morrow & Co, NY 1998 ISBN 0-688-12362-7 pg 174</ref> Den 16. april, same dagen som dei britiske styrkane evakuerte Safed, prøvde 200 lokale arabarar, med støtte av 200 soldatar frå [[Den arabiske frigjeringshæren]], å ta over den jødiske bydelen. Dei vart drivne attende av den jødiske garnisonen, som bestod av kring 200 [[Haganah]]-soldatar, menn og kvinner, med støtte frå ein tropp [[Palmach]]-soldatar.<ref>Benny Morris, ''1948, The First Arab-Israeli War'', 2008 Yale University Press, s. 157</ref> Kring 12&nbsp;000 (somme estimerer 15&nbsp;000) flykta frå Safed då Palmach- og Haganah-styrkar inntok byen.<ref>Morris, 2004, s. 224 ''Book of the Palmah II''</ref> Mellom dei var familien til [[President i Dei palestinske sjøvstyresmaktene|den palestinske sjølvstyrepresidenten]] [[Mahmoud Abbas]].<ref>{{cite news |author=[[Sarah Honig]] |newspaper=Jerusalem Post |url=http://fr.jpost.com/servlet/Satellite?cid=1246443837339&pagename=JPost/JPArticle/ShowFull |title=Another Tack: Self-exiled by guilt |date= July 17, 2009 }}''</ref> Byen var under full kontroll av die jødiske paramilitære styrkane den 11. mai 1948.<ref name="vilnai" /> ===Staten Israel=== [[Fil:SafedDSCN4022.JPG|mini|venstre|Dør i Safed]] I 1974 vart 102 jødiske skulebarn frå Safed som var på ein skuletur teken som gislar av ei palestinsk militant gruppe, [[Demokratisk front for frigjering av Palestina]] (DFLP), medan dei sov på ein skule i Maalot. I det som vart kjend som [[Ma'alot-massakren]] vart 22 av desse skulebarna drepne av gisseltakarane. I juli 2006 trefte [[Katyusha-rakett]]ar avfyrt av [[Hizbollah]] frå Sør-Libanon Safed, og ein mann vart drepen, medan mange andre vart skadde. Mange innbyggjarar flykta frå byen.<ref name="Myre">{{cite news|author=Myre, Greg|url=http://www.nytimes.com/2006/07/15/world/middleeast/15voices.html?_r=1&oref=slogin|title=2 More Israeli Are Killed as Rain of Rockets From Lebanon Pushes Thousands South|publisher=New York Times|date=2006-07-15|accessdate=14. oktober 2014}}</ref> Den 22. juli vart fire menneske skadde i eit nytt rakettåtak. Byen har halde status som eit jødisk læresenter.<ref name="safed.co.il">[http://www.safed.co.il/] Retrieved 12 May 2012.</ref> I dag er byen hovudsakleg ein jødisk by, med mindre mengder russiske kristne og [[maronittar i Israel|maronittar]]. Den palestinske presidenten Mahmoud Abbas var fødd i Safed og drog med familien sin då krigen nådde byen i 1948. I 2012 sa han offentleg «Eg har vitja Safed ein gong før. Eg ønskjer å sjå Safed. Det er min rett å sjå han, men ikkje å bu der.»<ref>{{cite news|author=Harriet Sherwood in Jerusalem |url=http://www.guardian.co.uk/world/2012/nov/04/mahmoud-abbas-palestinian-territories |title=Mahmoud Abbas outrages palestinsk flyktnings by waiving his right to return &#124; World news |publisher=The Guardian |date= 2012-11-04|accessdate=12. oktober 2014 |location=London}}</ref> == Demografi == I 2008 hadde Safed 32&nbsp;000 innbyggarar.<ref name="cbs populations">{{cite web|url=http://www.cbs.gov.il/population/new_2009/table3.pdf|format=PDF|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|title=Table 3 - Population of Localities Numbering Above 1&nbsp;000 Residents and Other Rural Population|date=2008-06-30|accessdate=5. oktober 2014}}</ref> I følgje [[Israelsk statistisk sentralbyrå]] sine tal frå 2001, har byen 99,2% [[jødar|jødiske]] og ikkje-arabiske innbyggjarar, og nesten ingen [[arabarar]]. ==Seismologi == Byen ligg over den syrisk-afrikanske [[forkasting]]a, og som følgje av dette er han ein av dei byane i Israel som har størst risiko for [[jordskjelv]] (i lag med [[Tiberias]], [[Beit She'an]], [[Kiryat Shmona]] og [[Eilat]]).<ref>[http://unitedwithisrael.org/experts-warn-major-jordskjelv-could-hit-israel-any-time Experts Warn: Major Earthquakes Could Hit Israel Any Time] av Rachel Avraham, staff writer for United With Israel Date: Oct 22, 2013</ref> Det siste store jordskjelvet som råka Safed var [[jordskjelvet i Galilea i 1837]]. == Klima == Safed har [[middelhavsklima]] med varme, tørre somrar og kalde, regnfulle, og stundom snørike vintrar. Byen har ein årsmiddelnedbør på 682&nbsp;mm. Somrane er heilt utan regn med ein gjennomsnittleg maksimumstemperatur på 29&nbsp;°C og ein minimumstemperatur på 18&nbsp;°C. Vintrane er kalde og våte, og nedbøren kjem ofte i form av snø. Om vinteren varierer den normale temperaturen frå 10&nbsp;°C om dagen til 5&nbsp;°C om natta. {{vêrboks |stad= Safed |metric first = yes |single line = yes |Jan varmerekord C = 21.7 |Feb varmerekord C = 21.2 |Mar varmerekord C = 24.2 |Apr varmerekord C = 32.4 |Mai varmerekord C = 38.1 |Jun varmerekord C = 40.0 |Jul varmerekord C = 39.0 |Aug varmerekord C = 38.7 |Sep varmerekord C = 36.8 |Okt varmerekord C = 33.1 |Nov varmerekord C = 27.5 |Des varmerekord C = 24.4 |år varmerekord C = 40.0 |Jan maks C = 9.4 |Feb maks C = 10.1 |Mar maks C = 13.3 |Apr maks C = 19.5 |Mai maks C = 25.0 |Jun maks C = 28.3 |Jul maks C = 29.8 |Aug maks C = 29.8 |Sep maks C = 28.1 |Okt maks C = 23.7 |Nov maks C = 16.7 |Des maks C = 11.5 |år maks C = 20.4 |Jan min C= 4.5 |Feb min C= 4.3 |Mar min C= 6.3 |Apr min C= 10.6 |Mai min C= 14.3 |Jun min C= 17.0 |Jul min C= 18.8 |Aug min C= 18.8 |Sep min C= 17.7 |Okt min C= 15.1 |Nov min C= 10.3 |Des min C= 6.4 |år min C= 12.0 |Jan kulderekord C= -3.6 |Feb kulderekord C= -9.0 |Mar kulderekord C= -2.2 |Apr kulderekord C= 0.3 |Mai kulderekord C= 5.8 |Jun kulderekord C= 8.7 |Jul kulderekord C= 13.2 |Aug kulderekord C= 14 |Sep kulderekord C= 12 |Okt kulderekord C= 7.2 |Nov kulderekord C= 0.1 |Des kulderekord C= -2.7 |år kulderekord C= -9.0 |Jan nedbør mm = 158.8 |Feb nedbør mm = 129.7 |Mar nedbør mm = 94.9 |Apr nedbør mm = 43.1 |Mai nedbør mm = 5.7 |Jun nedbør mm = 0.0 |Jul nedbør mm = 0.0 |Aug nedbør mm = 0.0 |Sep nedbør mm = 1.5 |Okt nedbør mm = 24.5 |Nov nedbør mm = 85.5 |Des nedbør mm = 138.4 |år nedbør mm = 682.1 |Jan nedbørdagar = 15 |Feb nedbørdagar = 13.1 |Mar nedbørdagar = 11.7 |Apr nedbørdagar = 5.9 |Mai nedbørdagar = 2.7 |Jun nedbørdagar = 0.0 |Jul nedbørdagar = 0.0 |Aug nedbørdagar = 0.0 |Sep nedbørdagar = 0.5 |Okt nedbørdagar = 4.5 |Nov nedbørdagar = 9.0 |Des nedbørdagar = 13.1 |år nedbørdagar = 75.5 |kjelde 1 = Israelsk meteorologiske institutt<ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE |title=Climate data for several places i Israel |language=hebraisk |publisher=Israelsk meteorologiske institutt |date=May 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE/TopClimetIsrael/ |title=Weather Records Israel (Excluding Mt. Hermon) |language=hebraisk |publisher=Israelsk meteorologiske institutt }}</ref> |date=August 2010 }} ==Venskapsbyar== Safed er venskapsby med: *{{flaggikon|ESP}} [[Toledo i Spania|Toledo]] i [[Castile–La Mancha]] i [[Spania]] *{{flaggikon|FRA}} [[Lille i Frankrike|Lille]] i [[Frankrike]] *{{flaggikon|BUL}} [[Nikopol i Bulgaria|Nikopol]] i [[Bulgaria]] [http://www.g-news.co.il/article.asp?news=9574&article=9574] *{{flaggikon|USA}} [[Palm Beach County]] i [[Florida]] i [[USA]] *{{flaggikon|HUN}} [[Erzsébetváros]] i [[Budapest]] i [[Ungarn]] == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Safed|Safed]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 16. oktober 2014.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *{{Cite book|title=The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited|first1=Benny|last1=Morris|authorlink=Benny Morris|år=2004|publisher=Cambridge University Press|isbn=0-521-00967-7}} *{{Cite book|title=Palestina Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500|url=http://books.google.com/?id=ENANAAAAIAAJ&pg=PA493&dq=Lajjun+Guy+le+Strange |first1=Guy|last1=le Strange|år=1890|publisher=Committee of the [[Palestine Exploration Fund]]|isbn=0-404-56288-4}} {{refslutt}} {{reflist|colwidth=30em}} ==Bakgrunnsstoff== {{Wikivoyage}} *[http://www.zefat.net/ zefat.net] {{språkikon|en}} {{språkikon|he}} *[http://www.safed-home.com/WalkingaroundSafed.html Walking around Safed] {{språkikon|en}} *[http://www.safed-home.com/TouristInformation.html Turistinformasjon] {{Det nordlege distriktet i Israel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Safed|*]] [[Kategori:Heilage byar]] [[Kategori:Byar i Det nordlege distriktet i Israel]] [[Kategori:Jødiske pilegrimsstader]] 73j2aq2kt1t8iwddee586nh7cioowz6 0 293760 3398356 3171937 2022-08-12T08:27:31Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|kommune|land=Israel |namn=Metula |symbol= |bilete=Metula_and_Hermon.JPG |bilettekst= | commons = Metula |andre namn={{hebraisk|מְטֻלָּה, מטולה}} |grunnlagd=1896|kategori= [[lokal kommune i Israel|lokal kommune]] |andre namn1=Metulla |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] | distrikt =[[Det nordlege distriktet i Israel|Nord]] |folketal=1466 |folketal merknad=<ref name="cbs-loc" /> |folketal_i_år=2008 |folketettleik = auto | areal =9.4 |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=33 |lat_m=16 |lat_s=44 | lat_NS = N |long_d=35 |long_m=34 |long_s = 28 | long_EW = E |borgarmeister=Herzel Boker |nettstad=http://www.metulla.muni.il/ |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} }} '''Metula''' ([[hebraisk]] מְטֻלָּה) er ein [[by]] i [[Det nordlege distriktet i Israel]]. Metula ligg mellom dei bibelske byane [[Byen Dan|Dan]], [[Abel Bet Maacah]] og [[Byen Ijon|Ijon]] og grensa til [[Libanon]]. ==Historie== ===Tidleg historie=== Det er funne spor etter busetnader frå antikken her, inkludert vinpresser og mosaikkgolv.<ref name="Dauphin">{{cite book | author = Claudine Dauphin | title = La Palestina byzantine, Peuplement et Populations, Vol. III : Catalogue | series = BAR International Series 726 | year = 1998 | publisher = Archeopress | location = Oxford | page = 641 }}</ref> Ein gravstad her som vart undersøkt i 1967 omfatta minst fire graver frå seint på 200-talet til seint på 500-talet.<ref name="Dauphin"/> ===Osmansk tid=== I 1816 vitja den reisande Buckingham «ein stor landsby kalla Metully, hovudsakleg busett av [[drusarar]]».<ref>{{cite book | author = J. S. Buckingham | title = Travels among Arab Tribes inhabiting the countries East of Syria and Palestine ... | location = London | year = 1825 | publisher = Longman, Hurst, Rees, Orme, Brown and Green | page = 407 }}</ref> I 1875 skildra Guérin Methelleh eller Metelleh som ein landsby med ei kjelde, busett av drusarar frå [[Hauran]] som dyrka ein hage i aust.<ref name="GuerinG2">{{cite book | author = M. V. Guérin | title = Description géographique, historique et archéologique de la Palestina | volume = Galilée II | location = Paris | year = 1880 | pages = 345–346}}</ref> Kort tid etter registrerte Survey of Western Palestine «El Mutallah: Ein liten landsby, bygd av stein, busett av kring 100 drusarar, i ei åsside, nær ei elv og omgjeve av dyrkbar mark.»<ref name="SWP1">{{cite book | author = C. R. Conder ad H. H. Kitchener | title = The Survey of Western Palestine | volume = 1 | publisher = Palestine Exploration Fund | location = London | year = 1881 | page = 89}}</ref> ====Grunnlegginga av den jødiske moshava==== Då drusaropprøret i 1895 braut ut, vart mennene i Mutallah med i opprøret. Sidan kvinnene ikkje klarte å drive arbeidet i landsbyen, selde eigaren av landområda, ein kristen frå [[Sidon]] kalla Jabur Bey, 12&nbsp;800 [[dekar]] land til sjefsoffiseren til [[Edmond James de Rothschild|baron de Rothschild]], Josva Ossovetski.<ref>Benny Morris, Righteous Victims. First Vintage 2001 edition, p55.</ref><ref name="Avneri">{{cite book | author = Arieh L. Avneri | title = The Claim of Dispossession | publisher = Transaction Books | location = New Brunswick | year = 1984 | pages = 96–98 | isbn = 0-87855-964-7}}</ref> Landsbyen hadde vore busett og oppdyrka av meir enn 600 [[drusarar]] forpaktarar. Då drusaropprøret vart slege ned, kom mennene attende og kravde forpaktarrettane sine attende.<ref name = "Avneri"/> Ossovetski kalla inn dei tyrkiske styresmaktene, som kom for å arresterte drusarane som desertørar og opprørar, medan Ossovetski gav dei tilbod om ein ussel kompensasjon for å forlate landområdet.<ref name = "Avneri"/> Mange var misnøgde og åtte år med feidar og valdelege samanstøytar følgde.<ref name = "Avneri"/> Til slutt vart det kome fram til ei semje mellom landsbybuarane og [[Jewish Colonization Association]] i 1904 for ein ytterlegare sum på 60&nbsp;000 francs (3&nbsp;000 tyrkiske pund).<ref name = "Avneri"/><ref>Morris, Righteous Victims, s.55.</ref><ref name="Gorny">{{cite book | author = Yosef Gorney | title = Zionism and the Arabs, 1882-1948: a study of ideology | publisher = Oxford University Press | location = USA | year = 1987 | page = 18 | url = http://books.google.com/?id=crHjZnRmWhgC&q=Metulla#v=onepage&q=Metula | isbn = 978-0-19-822721-2 }}</ref> Denne episoden førte til mykje kritikk av metodane til agentane til Rothschild, inkludert somme frå andre sionistar som [[Ahad Ha'am]].<ref name="Avneri"/><ref name="Gorny"/><ref>{{cite journal | author = [[Alan Dowty]] | title = «A Question That Outweighs All Others»: Yitzhak Epstein and Zionist Recognition of the Arabs Issue | journal = Israel Studies | volume = 6 | year = 2001 | pages = 34–54 | doi=10.1353/is.2001.0003}}</ref> Den jødiske busetnaden vart grunnlagd i juni 1896 av 60 bondefamiliar frå meir etablerte samfunn og 20&nbsp;familiar som ikkje var bønder. Dei fleste grunnleggjarane var emigrantar frå Russland. Pionerar (''halutzim'') frå [[Petah Tikva]] slo seg òg ned i Metula, og det same gjorde somme forskarar frå [[Safed]].{{manglar kjelde}} ===Mandattida=== Mot slutten av [[fyrste verdskrigen]] var Metula under fransk okkupasjon.<ref name="Biger">{{cite book | author = Gideon Biger | title = The boundaries of modern Palestina, 1840-1947 | publisher = Routledge | year = 2004 | url = http://books.google.com/?id=jC9MbKNh8GUC | page = 134 | isbn = 978-0-7146-5654-0 }}</ref> Grenseavtalen mellom Storbritannia og Frankrike i 1920 førte til at Metula hamna i Palestina, men det var først i 1924 at britane tok over den fulle kontrollen over området.<ref name="Biger"/> I mellomtida tok innbyggjarane i Metula til og med del i val for det libanesiske parlamentet.<ref name="Biger"/> Den britiske sionisten [[Norman Bentwich]] skreiv i 1919: :«Metullah, den nordlegaste utposten, har fått ein ny funksjon som sommarferiestad for resten av landet. Fjellufta og den flotte staden, høgt over ei kløft og ei elv som renn nedover til Jordan, gjer han til ein favoritt på tørre dagar og dei få gardane her er overfylte i juli og august. Metullah er ein sommarstasjon for djerve menn og kvinner i koloniane. Han ligg frå langt unna vegen til å trekkje til seg turistar, men med tida vil staden verte for jødiske innbyggjarar, det mange av dei høgtliggande landsbyane i Libanon er for syrarane på slettene.»<ref>{{cite book | author = Norman Bentwich | title = Palestina of the jødar | publisher = Kegan Paul, Trench, Trubner &amp; Co | year = 1919 | location = London | page = 96 }}</ref> Ulovlege emigrantar passerte gjennom her mellom 1920–1923, då Metullah vart nytta som stoppe stad på veg inn i [[Palestinamandatet]] frå Det franske mandatområdet i Syria og Libanon. Straumen av ulovlege emigrantar auka i 1933-1934. Ofte vart emigrantar robba langs vegen. Innbyggjarane i Metula gøymde nykomarar i heimane sine, og heldt falske bryllaupsfeiringar der dei «feirande» vart frakta til midten av landet, langt frå grensa. Forsvarsstillingar låg lagns begge sider av hovudvegen, og var ein del av forsvarsnettverket til landsbyen under opprøra i 1936-1939. Byggverka vart laga av sement, med rektangulære skår. Stillingane var bemanna av milits og menn frå Metullah, og var i bruk fram til sjølvstendekrigen.{{treng kjelde}} Brua over Nahal Ayyun vart bygd av britane i 1943-44. Den 17. juni 1946 ([[Bru-natta]]) inntok og øydela dei fire [[Palmach]]-bataljonane (eliteeiningar i [[Haganah]]) for å hindre fiendtlege styrkar å kome inn i landet. Som følgje av dette fengsla dei britiske soldatane mange [[Yishuv]]-leiarar og Palmah-medlemmar, den 29. juni 1946 («Svart Sabbat»). Brua vart sprengd igjen av Palmach under sjølvstendekrigen. Brua vart bygd opp att i 1980-åra.{{treng kjelde}} === Staten Israel === I dagens Israel er Metula kjend som ein velståande by og ein populær turisstad, særleg for israelske skulebarn på sommarferie.<ref name=voa>[http://www.youtube.com/watch?v=gYLUCovhd28 Calm Returns to Israeli Border Town Two Years After War]</ref> Under [[Libanonkrigen i 2006]] vart Metula ein spøkjelsesby då folkesetnaden for ei stund flykta unna for å unngå rakettåtaka til [[Hizbollah]]. Byen vart råka av 120 rakettar under krigen.<ref name=voa/> Safari-ulukka skjedde ein sundagsettermiddag, den 10. mars 1984, då ein konvoi med israelske soldatar på sine «Safari»-lastebilar køyrde frå Metula til den libanesiske byen Marjayoun. Då dei var på brua kom ein raud pickup køyrande mot dei. Soldatane gav pickupen signal om å stoppe for å sleppe konvoien forbi. Då den første jeepen og den første safari-lastebilen hadde passert, eksploderte pickupen i ein enorm eksplosjon. Tolv soldatar mista livet og 14 vart skadde. ==Geografi og klima== Metula ligg heilt nord i Israel, 6&nbsp;km frå den [[Libanon|libanesiske]] grensa, 520 meter over havet. Vintrane er vanlegvis kalde og våte, med ein årsnedbør på 900&nbsp;mm, medan somrane er varme og tørre. Elva Nahal Ayoun har kjelda si i Libanon, kring sju kilometer nord for Metula. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Metula|Metula]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 31. januar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{reflist|refs= <ref name="cbs-loc">{{cite web|title=Locality File|år=2008|url=http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2008/bycode.xls|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|format=XLS|accessdate=10. oktober 2014}}</ref> *[[Claude Reignier Conder|Conder, Claude Reignier]] and [[Herbert Kitchener, 1st Earl Kitchener|H.H. Kitchener]] (1881): ''[http://www.archive.org/details/surveyofwesternp01conduoft The Survey of Western Palestine: memoirs of the topography, orography, hydrography, and archeology].'' London:[[Palestine Exploration Fund|Committee of the Palestine Exploration Fund]]. '''vol 1''' *[[Victor Guérin|Guérin, M. V.]] (1880): ''[http://www.archive.org/stream/descriptiongogr01unkngoog Description Géographique, Historique et Archéologique de la Palestine. Galilea]'' 1 part. *{{Citation|title=Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine|url=http://www.palestineremembered.com/Articles/General-2/Story3150.html|first1=Sami|last1=Hadawi|authorlink=Sami Hadawi|år=1970|publisher=Palestinsk frigjeringsorganisasjon forskingssentral}} }} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Wikivoyage}} *[http://www.metulla.muni.il Metula kommune] *[http://www.govisitisrael.com/metula/160 Stader å vitje i Metula] (engelsk) {{Det nordlege distriktet i Israel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Kommunar i Israel]] [[Kategori:Lokale kommunar i Nord-distriktet i Israel]] br25mis3qz2e8wabl7edpivshp24jvq 0 294546 3398434 2866950 2022-08-12T11:58:48Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Korakan''' (''Eleusine coracana''), også kjend som '''fingerhirse''' og '''ragi''', er ein korntype som blir dyrka i Asia og Afrika. Han er ein meterhøg [[eittårig plante|eittårig]] [[gras]]art med strå som har fleire fingerforma aks i toppen. Korakan er nøysam og hardfør med korn som kan brukast til å framstilla [[mjøl]]. Mjølet kan brukast til å laga brød, pannekaker og annan mat. Planten blir også brukt som [[høy]]. Korakan stammar frå [[Søraust-Asia]]. Han blir også dyrka i [[Sør-Asia]] og store delar av [[Afrika]]. <gallery> Millet fields in Annapurna.png|Korakan-åker i [[Annapurna]]-regionen i Nepal. Harvesting hope after war in the fields of northern Uganda (6721493499).jpg|Korakan-haust i Uganda. Finger millet 3 11-21-02.jpg|Korakan med sprikande «fingrar» A Scene of Ragi.JPG|Korakan-korn </gallery> ==Sjå òg== *[[Hirse]] ==Kjelder== {{refstart}} *[https://snl.no/korakan «Korakan»] (14. februar 2009), ''Store norske leksikon''. Fri artikkel henta 14. februar 2015. {{refslutt}} == Bakgrunnsstoff == * [http://www.fao.org/ag/agp/AGPC/doc/gbase/Safricadata/eleucor.htm 'Eleusine coracana (L.) Gaertn.' ] * [http://economictimes.indiatimes.com/features/corporate-dossier/Ragis-to-Riches/articleshow/5590695.cms '''Rag(i)s to Riches''' ''by Vikram Doctor''] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Grasfamilien]] [[Kategori:Korn]] cyeww3tvc48j5bv53q75cnu319p1jnu 0 295197 3398421 3249761 2022-08-12T11:49:34Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja | status = lc | status_kjelde= <ref name=iucn>{{IUCN2008|assessors=Aulagnier, S., Kranz, A., Lovari, S., Jdeidi, T., Masseti, M., Nader, I., de Smet, K. & Cuzin, F.|year=2008|id=42397|title=Capra ibex|downloaded=5 April 2009}} Database entry includes a brief justification of why this species is of least concern.</ref> }} '''Steinbukk''' (''Capra ibex'') er ein [[geit]]eart i [[oksefamilien]]. [[Fil:Capra ibex Saint-Michel-de-Maurienne, Savoy, France.jpg|mini|venstre|portrett|Steinbukk i [[Savoie]] i Frankrike]] Han er kjenneteikna av tjukke og massive [[horn]] som kan vera opptil 85 cm lange hos [[alpesteinbukk]] og 128–143 cm hos [[sibirsteinbukk]]. Kroppslengda er 115–170 cm og høgda er 65–105 cm. Steinbukkar veg 80–117 kg, og hannar er større enn hoer. Pelsen er oftast brunaktig, men fargen kan variera. Steinbukkar lever i [[høgfjell]]sområde og [[ørken]]strøk i Asia og Sør-Europa. Det finst fleire [[underart]]ar som tidvis blir rekna som eigne artar, til dømes [[sibirsteinbukk]]. ==Kjelder== {{refstart}} *[https://snl.no/steinbukk «Steinbukk»] (2009, 15. februar). I Store norske leksikon. Fri artikkel henta 22. februar 2015. {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Commonskat|Capra ibex}} {{spire|dyr}} [[Kategori:Capra]] [[Kategori:Sauer og geiter]] 4b53zt8s5e7vdqy6tkdmk3ypbz1ageo 0 295442 3398401 3374287 2022-08-12T10:59:08Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|landsby|land=Israel |namn=Merkaz Omen |bilete=10.11.20 20 Omen.JPG |andre namn1= |etymologi= |grunnlagd=1958 |region=[[Ta'anakh]] |kommune=[[Gilboa regionale kommune|Gilboa]] |folketal=304 |folketal merknad = <ref name="cbs-loc">{{cite web|title=Locality File|år=2012|url=http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2012/bycode.xls|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|format=XLS|accessdate=9. oktober 2014}}</ref> |folketal_i_år=2012 |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=32 |lat_m=33 |lat_s = 48.24 | lat_NS = N |long_d=35 |long_m=14 |long_s = 34.08 | long_EW = E |nettstad= |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] |distrikt = [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord distrikt]] }} '''Merkaz Omen''' ([[hebraisk]] מֶרְכָּז אֹמֶן), stundom berre kalla '''Omen''', er ein [[fellesbusetnad i Israel|fellesbusetnad]] i [[Ta'anakh]]-regionen nord i [[Israel]]. Han er ein del av [[Gilboa regionale kommune]]. Han vart grunnlagd i 1958 som eit landsbysamfunn for dei nærliggande [[moshav]]ane [[Nir Yafeh]], [[Meleah]] og [[Gadish]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Merkaz Omen|Merkaz Omen]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 26. februar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Gilboa regionale kommune}} [[Kategori:Fellesbusetnader i Israel]] [[Kategori:Busetnader i Det nordlege distriktet i Israel]] [[Kategori:Busetnader grunnlagde i 1958]] [[Kategori:1958 i Israel]] j2mo10jxrxvgy1lzbcys9lzme411m01 0 295526 3398345 3174844 2022-08-12T08:21:29Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|landsby|kategori= | folketal = | folketal_i_år = | areal = | etymologi = |namn= |bilete=Sepphoris ovedc 48.jpg |bilettekst= |lat_d=32 |lat_m=45 |lat_s=10.4 | lat_NS = N |long_d=35 |long_m=16 |long_s=46.2 | long_EW = E | kommune = Jezreeldalen regionale kommune |land = Israel |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] |distrikt = [[Det nordlege distriktet i Israel|Nord distrikt]] |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} | commons = Tzippori }} '''Sepphoris''' ([[gammalgresk]] Σέπφωρις), òg kalla '''Tzippori''' ([[hebraisk]] צִפּוֹרִי), '''Diokesaraea''' ([[gammalgresk]] Διοκαισάρεια) og '''Saffuriya''' ([[arabisk]] صفورية, ''Safurriya'' og ''Suffurriye'') er ein landsby og ein arkeologisk stad som ligg sentralt i [[Galilea]] i [[Israel]], 6&nbsp;km nord-nordvest for [[Nasaret]].<ref name=Waterman>{{Cite web | title=Sepphoris, Israel | year=1931 | author=Leroy Waterman | publisher=The Kelsey Online | url=http://www.umich.edu/~kelseydb/Excavation/Sepphoris.html}}</ref> Han ligg 286&nbsp;meter over havet og ligg oppom [[Beit Netofa-dalen]]. Staden har ei rik historie med spor frå [[hellenistisk]], [[jødisk]], [[Romarriket|romersk]], [[bysantinsk]], [[islamsk]], [[krosstog]], [[arabisk]] og [[Det osmanske riket|osmansk]] tid. I kristen tradisjon er det trudd å vere fødestaden til [[Jomfru Maria]], og landsbyen der [[St. Anna]] og [[Joachim]] ofte vert sagt å skal ha budd.<ref name=Meyers>{{Cite book | title=Galilea, Confluence of Cultures | year=1999 | author=Eric Meyers ed.| publisher=Eisenbrauns: Winona Lake, Indiana}} s. 396-7</ref> [[Fil:Mona Lisa of the Galilee.jpg|mini|venstre|Often referred to as the ''"Mona Lisa of the Galilea"''. Part of a mosaikk floor in Sepphoris.]] Av kjende bygg på staden finn ein eit [[romersk teater]], to tidlege kristne kyrkjer, ei [[krosstoga|krossfararborg]] som vart renovert av [[Daher el-Omar]] på 1700-talet, og over seksti forskjellige [[mosaikk]]ar, datert frå 200- til 500-talet evt.<ref>Zeev Weiss, 'The Mosaic of the Nile Festival Building at Sepphoris and the legacy of the Antiochene Tradition,' in Katrin Kogman-Appel, Mati Meyer,(eds.) [http://books.google.com.au/books?id=0G81JZir5JcC&pg=PA19 ''Between Jewism and Christianity: Art Historical Essays in Honor of Elisheva (Elizabeth) Revel-Neher,''] BRILL, 2009 s.9-24, s.10.</ref><ref name=Shahin>{{Cite book | title=Palestine: A Guide | year=2005 | author=Mariam Shahin | publisher=Interlink Books: Northhampton, Massachusetts}}</ref> Etter [[Bar Kokhba-opprøret]] i 132&ndash;135, var Sepphoris eit av sentera i Galilea der rabbinarfamiliane frå Judea flytta til.<ref>Stuart S. Miller,''Studies i Historie and Traditions of Sepphoris,'' BRILL 1984 s.132.</ref> Det er avdekt ruinar av ei [[synagoge]] frå 500-talet i dei nedre delane av staden. På 600-talet vart byen erobra av arabiske kalifat, i lag med resten av [[Palestina]]. Dei arabiske og islamske imperia styrte området fram til slutten av første verdskrigen, utanom eit kort avbrot under [[krosstoga]]. Fram til avfolkinga under [[den arabisk-israelske krigen i 1948]],<ref name="Morris2004">{{cite book|author=Benny Morris|title=The birth of the Palestinian refugee problem revisited|url=http://books.google.com/books?id=uM_kFX6edX8C|accessdate=28. august 2011|år=2004|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-00967-6|pages=417, 516–517}}</ref> Saffuriya var ein [[palestinarar|palestinsk arabisk]] landsby. [[Moshav]] Tzippori vart grunnlagd nær staden i 1949. Han er underlagt [[Jezreeldalen regionale kommune]] og hadde i 2006 eit folketal på 616. Landsbyen ligg der den tidlegare arabiske landsbyen låg og vart erklært ein nasjonalpark i 1992 ==Historie== ===Tidleg historie=== Keramikkfunn i Sepphoris indikerer at staden var busett så tidleg som [[jernalderen|jernalderen, 1&nbsp;000-586 fvt.]]. Dei eldste spora etter bygningar på staden er frå 300-talet i [[hellenistisk tid]].<ref>Alysia Fischer, ''Hot Pursuit: Integrating Anthropology in Search of Ancient Glass-blowers,'' Lexington Books 2008, s.40.</ref> [[Gamletestamentet|Bibelen]] nemner ikkje byen.<ref name="Losch" >Richard R. Losch, [http://books.google.com.au/books?id=S5GJaakRvPgC&pg=PA209 ''The Uttermost Part of the Earth: A Guide to Places in the Bible,''] William B. Eerdmans, 2005 s.ix, 209.</ref> I 104 fvt. erobra det judeiske dynastiet til [[hashmonane]] Galilea leia av anten [[Aleksander Jannaeus]] eller [[Aristobulus I]] og på denne tida kan byen ha blitt styrt av ein kvartermeister, truleg jødisk, og midt på det første hundreåret fvt., etter felttoga til [[Pompeius]], kom det under romersk styre i 63 fvt. og vart ein av fem [[synode|synodar]] i det romersk styrte syrisk-palestinske Midtausten. Den romerske vasallkongen [[Herodes den store]] erobra byen i 37 fvt. etter at ein [[partia]]nsk fullmektig, den hashmoneiske [[Antigonus II Mattathias]], hadde sett inn ein garnison der.<ref>Eric M. Meyers,'Sepphoris on the Eve of the Great Revolt (67-68 C.E.): Archeology and Josephus,' in Eric M. Meyers,''Galilee Through the Centuries: Confluence of Cultures,'' Eisenbrauns, 1999 s.109ff., s.113-114.([[Josefus]], Antiquities of the Jews, 14.414-6).</ref> Byen vart kalla Sepphoris frå ordet ''tzippori'', ein variant av det [[hebraisk]]e ordet for ''fugl'', ''tsippor'', kanskje fordi han står «på toppen av eit fjell, som ein fugl».<ref>Ariel Lewin, ''The Archeology of Ancient Judea and Palestine,'' Getty Publications, 2005 s.80.</ref><ref>Steve Mason (ed.) ''Flavius Josefus: Translation and Commentary. Judean war. Vol. 1B. 2,''BRILL 2008 s.1. Cf. [[Talmud#Talmud Bavli .28Babylonian Talmud.29|Bavli]], Megillah, 6, 81.</ref> [[Fil:Ancient Galilee.jpg|mini|Det gamle [[Galilea]]]] Etter Herodes døydde i 4 fvt., skal ein Judas, son av ein lokal banditt, Ezekias, ha angripe Sepphoris, som då var det administrative senteret i Galilea, og plyndra skattkammeret og våpena deira. Han væpna så følgjarane sine i eit opprør mot styret til Herodes. Den romerske guvernøren i Syria, [[Publius Quinctilius Varus|Varus]] skal i følgje Josefus - kanske i ei overdriving, sidan ein har ikkje funne arkeologiske funn som stadfestar dette - ha brend ned byen og seld innbyggjarane som slavar.<ref>Eric M. Meyers,'Sepphoris on the Eve of the Great Revolt (67-68 C.E.): Archeology and Josefus,' in Eric M. Meyers,''Galilee Through the Centuries: Confluence of Cultures,'' Eisenbrauns, 1999 s.109ff., s.114:(Josefus, Ant. 17.271-87; War 2.56-69).</ref> Etter sonen til [[Herodes den store|Herodes]], [[Herodes Antipas]] vart tetrark, eller guvernør, og erklærte at det nye namnet på byen var ''Autocratoris'', og bygde han om som eit «Ornament for [[Galilea]]» (Josefus, Ant. 18.27).<ref>Steve Mason (ed.) ''Flavius Josefus: Translation and Commentary. Judean war. Vol. 1B. 2,''BRILL 2008 s.138.</ref> Ein trur at ein gammal veg mellom Sepphoris og [[Legio]], og vidare sørover til [[Samaria i antikken|Samaria]]-[[Sebastia i Nablus|Sebastia]], vart brulagt av romarane på denne tida<ref name=Richardsonp133>Richardson, 1996, s. 133.</ref> Den nye folkesetnaden var lojale til Roma. På [[Jesus]] si tid var Sepphoris ein stor, romerskpåverka by. [[Reza Aslan]] skildrar han på Jesus si tid som følgjande: <blockquote>Rik, kosmopolitisk, djupt påverka av gresk kultur, med folk av mange rasar og religionar. Jødane i Sepphoris var produktet var den herodiske samfunnsrevolusjonen - dei nyrike som steig til makta etter Herodes massakrerte det gamle prestelege aristokratiet.<ref>[http://books.google.com.au/books?id=TJllAwAAQBAJ&pg=PT44 ''ZEALOT: The Life and Times of Jesus of Nazarerth,''] HarperCollins Publishers 2014 s.44.</ref></blockquote> Det er foreslått at Jesus, medan han budde i [[Nasaret]], kan ha arbeidd som handverkar i Sepphoris,<ref>Craig A. Evans (ed.), [http://books.google.com.au/books?id=StasAgAAQBAJ&pg=PA37 ''The Routledge Encyclopedia of the Historical Jesus,''] Routledge (2010),2014 s.37&nbsp;296.</ref> der det i ungdomen hans gjekk føre seg 'det største restaurasjonsprosjektet' på hans tid.<ref>[[Reza Aslan]], [http://books.google.com.au/books?id=FrK5K4DeDbwC&pg=PA44 ''ZEALOT: The Life and Times of Jesus of Nazarerth,''] s.43.</ref> Arkeologiske undersøkingar av staden har ført til mange debattar om korleis denne byen kan ha påverka Jesus, og kasta lys over skilnader i det galileiske samfunnet. Innbyggjarane i Sepphoris var ikkje med i [[det store jødiske opprøret]] mot det romerske styret i 66 evt. Den romersk [[legat]]en i Syria, [[Cestius Gallus]], tok livet av kring 2&nbsp;000 «røvarar og opprørar» i området, og selde innbyggjarane som slavar.<ref>Shaye J. D. Cohen,''Josefus in Galilea and Rome: His Vita and Development As a Historian,'' BRILL, 2002 s.195.</ref> [[Josefus]], ein son av presteeliten i Jerusalem, vart send nord for å rekruttere folk i Galilea til opprøret, men klarte det berre delvis. Han prøvde to gonger å erobre Sepphoris, men klarte ikkje å erobre byen, første gongen på grunn av hard galileisk mostand, det andre fordi ein garnison kom til for å assistere forsvaret av byen.<ref>Shaye J. D. Cohen,''Josefus in Galilee and Rome: His Vita and Development As a Historian,'' BRILL, 2002 s.152.</ref> Kring opprøret hadde Sepphoris eit romersk teater og frå seinare tid er det funne bad og mosaikkgolv som syner menneskefigurar. Sepphoris og Jerusalem kan ha symbolisert eit kulturelt skilje mellom dei som prøvde å unngå kontakt med den kringliggande romerske kulturen og dei som til ein viss grad tok opp somme aspekt ved denne kulturen. Romarane vart avviste av Sepphoris og vart tvungen til å slå leir utafor byen, og Josefus gjekk vidare til [[Yodfat|Jotapata]], som verka interessert i opprøret. [[omleiringa av Yodfat|Kringsetjinga av Jotapata]] enda den 20. juli 67 evt. Byar og landsbyar som ikkje deltok i opprøret vart sparte og i Galilea gjaldt dette dei fleste.<ref>''Searching for Exile,Truth or Myth?'', Ilan Ziv's film, screened on BBCFour, 3. november 2013</ref> Myntar prega i byen kring det store opprøret, bar inskripsjonen ''Neronias'' og ''Eirenopolis'', «Fredsbyen». Like før [[Bar Kokhba-opprøret]], vart namnet på byen endra til ''Diocaesarea'' på [[Hadrian]] si tid, til ære for [[Zevs]] og [[den romersk keisaren]]. Etter opprøret i 132&ndash;135 slo mange jødiske flyktningar frå det øydelagde Judea seg ned her og gjorde byen til eit senter før jødedom. Rabbi [[prinsen Judah|Yehuda Hanasi]], ein av dei som kompilerte ''[[Mishnah]]'', ein kommentar til ''[[Torah]]'', flytta til Sepphoris, i lag med [[Sanhedrin]], den høgaste jødiske religiøse retten.<ref>{{CathEncy|url=http://www.newadvent.org/cathen/04798b.htm|title=Diocaesarea}}</ref> Før dei flytta til [[Tiberias]] i 150 låg òg nokre jødiske utdanningsakademi, [[Yeshiva|yeshivot]], òg her. Galilea var hovudsakleg busett av jødar frå slutten av 100-talet til til 300-talet evt.<ref>Mordecai Avian, 'Distribution Maps of Archaeological data from the Galilea, in Jürgen Zangenberg, Harold W. Attridge, Dale B. Martin,(eds.) [http://books.google.com.au/books?id=_N56Rnsm1DUC&pg=PA9&lpg=PA9 ''Religion, Ethnicity, and Identity in Ancient Galilea''] Mohr Siebeck 2007 s.115-132, s.132.</ref> Byen utvikla seg òg til ein travel handelsmetropol sidan han låg nær dei viktige handelsrutene gjennom Galilea. Hellenistiske og jødiske folk var blanda saman i dagleglivet, samstundes som jødane, heidningane og dei kristne heldt kvar sin identitet.<ref>Jürgen Zangenberg, Harold W. Attridge, Dale B. Martin, (eds.) [http://books.google.com.au/books?id=_N56Rnsm1DUC&pg=PA9&lpg=PA9''Religion, Ethnicity, and Identity in Ancientr Galilea''] Mohr Siebeck 2007 s.9, 438.</ref> Diocaesarea var øydelagd av [[jordskjelvet i Galilea i 363]], men vart bygd opp etter kort tid, og vart verande eit stort jødisk samfunn i Galilea, både sosialt, kommersielt og andeleg. ===Islamsk erobring og krosstoga=== [[Ya'qubi]] skreiv at Saffuriyyah vart teken under den første erobringa til arabarane i Palestina,<ref>le Strange, 1890, [http://www.archive.org/stream/palestineundermo00lestuoft#page/32/mode/1up s.32]</ref> i 634.<ref name=Khalidip351>Khalidi, 1992, s. 351.</ref> Byen vart ein del av det stadig større kalifatet til [[omajadane]], og ''al-jund''-myntar vart prega av dei nye herskarane.<ref>{{Cite book | title=The Changing Landscape of bysantinsk Sepphoris | author=Melissa M. Aubin | publisher=ASOR Publications | year=2000}}</ref> Saffuriya dreiv handel med andre delar av riket på den tida, til dømes bar folk i [[Medina]] kapper laga i Saffuriyya.<ref name=Cronep102>Crone, 2004, s. 102.</ref> Omajadaestyret vart erstatta av [[abbasidane]] og arabarar og dei islamske dynastia heldt fram å ha kontroll over byen heilt fram til fyrste verdskrigen, utan om eit kort avbrekk under krosstoga. I denne perioden vart byen kjend under det [[semittisk]]e namnet Saffuriya.<ref name=Chanceyp102>Chancey, 2005, s. 102.</ref> Etter dette vart regionen kontrollert av britane som styrte det Det britiske mandatet fram til Staten Israel vart oppretta i 1948. Tidleg på 1100-talet kom [[krossfararane]] til Palestina. Dei bygde ei borg og eit vakttårn på toppen av åsen oppom Saffuriya, og tileigna det til [[St. Anna|Anna]] og [[Joachim]], som skal ha vore foreldra til [[Jomfru Maria]].<ref name="Losch" /> Dette vart ein av dei lokale basane deira i [[kongedømet Jerusalem]] og dei kalla byen La Sephorie. I 1187 vart krossfararane sende ut frå La Sephorie for å kjempe i [[slaget ved Hattin]]. Etter nederlaget til krossfararane for [[Saladin]], sultanen til [[Ajjubide-dynastiet|ajjubidane]], vart byen kalla Saffuriya. På 1400-talet kom Saffuriya under [[Det osmanske riket|osmanarane]]. Det vart verande eit [[bispesete]] for [[den katolske kyrkja]] under namnet Diocaesarea i Palaestina. Dei 1300 åra mellom styret til Herodes Antipas og Det osmanske riket var byen eit blømande senter for læring, med ein mangfaldig, multietnisk og fleirreligiøst folkesetnad på 30&nbsp;000, som levde fredeleg saman.<ref>{{Cite web | title=Interpreting an Ancient mosaikk | year=1998 | author=Kathryn M. Duda | work=Carnegie Magazine Online | url=http://www.carnegiemuseums.org/cmag/bk_issue/1998/sepoct/feat3.htm}}</ref> ===Moderne historie=== Saffuriya kom under styret til [[Det osmanske riket]] etter at dei slo [[mamelukkane]] i [[slaget ved Marj Dabiq]] i 1516. Eit osmansk [[dekret]] frå 1572 skildrar Saffuriyya som ein av fleire landsbyar i Safad [[sanjak]], som var ein del av [[Qaysi]]-fraksjonen og som gjorde opprør mot dei osmanske styresmaktene.<ref name=Heydnp83>Heydn, 1960, s. 83-84. Sitert i Petersen, 2002, s. 269</ref> På slutten av 1500-talet var folketalet 366 familiar og 34 ungkarar, alle muslimar. Saffuriyya var større enn nabobyen Nasaret, men mindre enn [[Kafr Kanna]].<ref name=Hutteroth>Hütteroth, Wolf-Dieter; Abdulfattah, Kamal (1977), ''Historical Geography of Palestine, Transjordan and South Syria in the Late 16th Century'', Erlanger Geographische Arbeiten, Sonderband 5. Erlangen, Tyskland: Vorstand der Fränkischen Geographischen Gesellschaft. Page 188.</ref> Mange viktige vitskapsmenn kom frå landsbyen i denne tida, inkludert [[qadi]], al-Baq'a al-Saffuri (død 1625) og Ahmad al-Sharif (død 1633), ein diktar og qadi.<ref name=Khalidip350>Khalidi, 1992, s. 350-353.</ref> Det er rapportert at [[Daher el-Omar]], som voks opp i byen,<ref>Pappe, Illan (2010) ''The Rise and Fall of a Palestinian Dynasty. The Husaynis 1700-1968''. Saqi, ISBN 978-0-86356-460-4. s.35.</ref> i 1745 bygde ei borg på ein åstopp oppom Saffuriya.<ref name=Khalidip351/> Tidleg på 1800-talet skreiv den britiske reisande [[James Silk Buckingham|J. Buckingham]] at alle innbyggjarane i Saffuriya var muslimar og at huset til St. Anna var heilt øydelagd.<ref name=Khalidip351/><ref name=Buckingham>Buckingham, 1821, [http://books.google.com/books?id=ou-bF_a8a2cC&pg=PA90#v=onepage&q=&f=false s.90]</ref> Seint på 1800-talet vart Saffuriyya skildra som ein landsby av stein og leire, i ei åsside. I landsbyen låg ruinar av St. Anna-kyrkja og eit firkanta tårn, som skal ha blitt bygd midt på 1700-talet. Landsbyen hadde eit estimert folketal på 2&nbsp;500 innbyggjarar, som dyrka oliventre.<ref name=Conder>Conder, Claude Reignier and H.H. Kitchener: ''The Survey of Western Palestine.'' London: [[Palestine Exploration Fund|Committee of the Palestine Exploration Fund]]. (1881) I:279-80. Sitert i Khalidi, 1992, s. 351.</ref> I 1900 vart det bygd ein grunnskule for gutar, og seinare ein skule for jenter. Ein lokal kommune vart grunnlagd i 1923. Sjølv om byen mista statusen som eit viktig kultursenter under osmanarane (1517–1918) og [[Palestinamandatet|Det britiske mandatet]] (1918–1948), blømde jordbruket i landsbyen. [[Granateple]], [[oliven]] og [[kveite]] frå Saffuriyya var kjend i heile Galilea.<ref name=Irani>{{Cite journal|title=Land, Identity and the Limits of Resistance i Galilea|author=Laurie King-Irani|journal=Middle East Report|volume=No. 216|date=Autumn 2000|pages=40–44|år=2000|jstor=1520216|issue=216}}</ref> Sommaren 1931 byrja arkeologen Leroy Waterman dei første utgravingane i Saffuriya, og gravde opp delar av skuleplassen, der den tidlegare krossfararborga låg.<ref name=Waterman/> I 1944/45 vart i alt 21&nbsp;841 [[dekar]] av landområdet til landsbyen nytta til dyrking av korn, 5&nbsp;310 dekar var kunstig vatna eller nytta til hagar, hovudsakleg oliventre.<ref name=Khalidip351/><ref name=Hadawip110>Hadawi, 1970, [http://www.palestineremembered.com/download/VillageStatistics/Table%20II/Nasaret/Page-110.jpg s.110]</ref> I 1948 var Saffuriya den største landsbyen i Galilea både i areal og folketal, og det var estimert at 4&nbsp;000 arabarar budde her.<ref name=IIEDp97/> Den 1. juli 1948, under [[den arabisk-israelske krigen i 1948]], vart landsbyen bomba av israelske fly.<ref name=IIEDp97>IIED, 1994, s. 97.</ref> Den 16. juli vart han erobra av israelske styrkar i lag med resten av nedre Galilea i [[Operasjon Dekel]]. Landsbybuarane gjorde noko motsatnd og klarte å øydeleggje fleire pansra køyretøy i eit bakhaldsåtak.<ref>[[Edgar O'Ballance|O'Ballance, Edgar]] (1956) ''The arabisk-israelske krigen. 1948''. Faber & Faber, London. s.157.</ref> Etter motstanden kollapsa, flykta alle utanom 80 innybggjarar. Somme la i veg nordover mot Libanon, og slo seg til slutt ned i flyktningleirane [[Ain al-Hilweh]] og [[Shatila flyktningleir|Shatila og Sabra]] i [[Libanon]]. Andre flykta sørover til Nasaret og den omliggande landsbygda. Etter åtaket kom landsbybuarane heim att, men vart kasta ut igjen i september 1948.<ref name="Morris2004"/> Den 7. januar 1949 vart 14 innbyggjarar deporterte og dei attverande 550 vart flytta til kringliggande arabiske landsbyar som [['Illut]].<ref name="Morris2004"/> Mange slo seg ned i Nasaret i ein bydel som no heiter al-Safafira då mange folk frå Saffuriyya alt budde der.<ref name=Irani/> Sidan dei israelske styresmaktene reknar dei som fråverande, kan dei ikkje kome attende til dei gamle heimane sine og har ingen løyve til å få dei attende.<ref name=Kacowiczp140>Kacowicz, 2007, s. 140.</ref> Området vart verande i unntakstilstand fram til 1966. Staden der den arabiske landsbyen låg vart planta med furutre.<ref name=IIEDp97/> Den 20. februar 1949 vart den israelske [[moshav]]en Tzippori grunnlagd søraust for den tidlegare landsbyen.<ref name=IIEDp97/> Granateple- og oliventrelundane vart erstatta av åkrar og grassbakkar.<ref name=Benvenistip216>Benvenisti, 2002, s. 216.</ref> Dei fleste ruinane av Saffuriya vart fjerna i 1960-åra i eit prosjekt for å fjerne fråflytta arabiske landsbyar.<ref>{{cite journal | author = Aron Shai | title = The fate of abandoned Arabiske landsbyar i Israel, 1965–1969 | journal = Historie &amp; Memory | volume =18 | number = 2 | year = 2006 | pages = 86–106}}</ref> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Sepphoris|Sepphoris]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 27. februar 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *Batey, Richard A. (1991): ''Jesus and the Forgotten City: New Light on Sepphoris and the Urban World of Jesus'', Grand Rapids, Mich.: Baker Book House. *{{Cite book|title=Sacred landscape: the buried history of the Holy Land since 1948|first1=Mêrôn|last1=Benveniśtî|authorlink=Meron Benvenisti|edition=Illustrated|publisher=University of California Press|år=2002|isbn=9780520234222|url=http://books.google.com/?id=7itq6zYtSJwC&pg=PA216&dq=safuriyya#v=onepage&q=safuriyya}} *[[James Silk Buckingham|Buckingham, James Silk]] (1821): ''[http://books.google.com/books?id=ou-bF_a8a2cC Travels in Palestina Through the Countries of Bashan and Gilead, East of the Jordan River, Including a Visit to the Cities of Geraza and Gamala in the Decapolis]'' *{{Cite book|title=Greco-Roman culture and the Galilee of Jesus|first1=Mark A.|last1=Chancey|edition=Illustrated|publisher=Cambridge University Press|år=2005|isbn=9780521846479|url=http://books.google.com/?id=q4AYezkifKoC&pg=PA102&dq=saffuriyya+history&q=saffuriyya%20history}} *{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=VWL-_hRsm2IC&pg=PA102&dq=saffuriyya+history&q=|title=Mekkan trade and the rise of Islam|first1=Patricia|last1=Crone|publisher=Gorgias Press|år=2004|isbn=9781593331023}} *{{Cite book|title=Evictions - 7010iied|last1=(IIED)|first1=International Institute for Environment & Development|publisher=IIED|år=1994|isbn=9781843690825|url=http://books.google.com/?id=ZsPf0T0nZCYC&pg=PA95&dq=saffuriyya&q=saffuriyya}} *{{Cite book|title=Village Statistics of 1945: A Classification of Land and Area ownership in Palestine|url=http://www.palestineremembered.com/Articles/General-2/Story3150.html|first1=Sami|last1=Hadawi|authorlink=Sami Hadawi|år=1970|publisher=Palestinsk frigjeringsorganisasjon forskingssentral}} *Heyd, Uriel (1960): ''Ottoman Documents on Palestine, 1552-1615'', Oxford University Press, Oxford. Sitert i Petersen (2002) *Horsley, Richard A. (1996): ''Archeology, History and Society in Galilee: The Social Context of Jesus and the Rabbis'',Valley Forge, PA: Trinity Press International. *{{Cite book|title=Population resettlement in international conflicts: a comparative study|first1=Arie Marcelo|last1=Kacowicz|first2=Pawel|last2=Lutomski|edition=Illustrated|publisher=Lexington Books|år=2007|isbn=9780739116074|url=http://books.google.com/?id=ovck_g0xwX0C&pg=PA140&dq=saffuriyya&q=saffuriyya}} *{{Cite book|title=All That Remains: The Palestinian Villages Occupied and Depopulated by Israel in 1948|first1=Walid|last1=Khalidi|authorlink=Walid Khalidi|år=1992|location=Washington, D.C.|publisher=[[Institute for Palestine Studies]]|isbn=0-88728-224-5}} *{{Cite book|title=Palestine Under the Moslems: A Description of Syria and the Holy Land from A.D. 650 to 1500|url=http://www.archive.org/details/palestineundermo00lestuoft |first1=Guy|last1=le Strange|år=1890|publisher=Committee of the [[Palestine Exploration Fund]]}} *{{Cite book|url=http://books.google.com/?id=uM_kFX6edX8C&printsec=frontcover&dq=benny+morris&q |first=Benny |last=Morris |år=2004 |title=The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited|isbn=978-0-521-00967-6 |publisher=Cambridge University Press}} *Petersen, Andrew (2002): ''[http://www.amazon.com/Gazetteer-Buildings-muslim-Palestina-Arkeologi/dp/0197270115/ref=sr_1_1?ie=UTF8&s=books&qid=1238514918&sr=8-1 A Gazetteer of Buildings in Moslem Palestine: Volume I (British Academy Monographs in Archeology)]'' *Reed, Jonathan (2002): ''Archeology and the Galilean Jesus: A Re-Examination of the Evidence'', Harrisburg, PA, Trinity Press International. *{{Cite book|title=Herod: king of the jødar and friend of romarane|first1=Peter|last1=Richardson|edition=Illustrated|publisher=University of South Carolina Press|år=1996|isbn=9781570031366|url=http://books.google.com/?id=MWTakr1BbvkC&pg=PA133&dq=zippori+sepphoris&q=zippori%20-åraepphoris}} *{{Cite book|title=Marketing heritage: archeology and the consumption of the past|first1=Yorke M.|last1=Rowan|first2=Uzi|last2=Baram|edition=Illustrated|publisher=Rowman Altamira|år=2004|isbn=9780759103429|url=http://books.google.com/?id=1W6BWEWdJWQC&pg=PA205&dq=sepphoris+arkeologi&q=sepphoris%20arkeologi}} {{refslutt}} {{fotnoteliste}} == Bakgrunnsstoff == {{Wikivoyage|Zippori}} *[http://arkeologi.huji.ac.il/Zippori/index.htm Tzippori utgravingsprosjekt] - Det hebraiske universitetet i Jerusalem *"[http://netfinity2.palestineremembered.com/Nasaret/Saffuriyya/index.html Saffuriyya] Palestine Remembered *[http://www.jalili48.com/pub/EN_ShowGallary.asp?GName=What_Remained_of_the_destroyed&SuName=Saffuryeh Saffuryeh], frå Dr. Moslih Kanaaneh *[http://cms.hillel.org/Hillel/Israel/Trips+and+Opportunities/BRI+site/About+Israel/Zippori.htm Zippori] Hillel International *[http://www.mfa.gov.il/mfa/history/early+history+-+arkeologi/archaeological+sites+in+israel+-+zippori.htm Zippori] Israelsk utanriksdepartement. *[http://www.pbs.org/wgbh/pages/frontline/shows/religion/jesus/sepphoris.html «The Surprises of Sepphoris»] PBS ''Frontline'' {{Jezreeldalen regionale kommune}} {{Nasjonalparkar i Israel}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Israelsk historie]] [[Kategori:Israel og Judea i antikken]] [[Kategori:Arkeologiske funn i Israel]] [[Kategori:Jødisk historie]] [[Kategori:Krossfararborger]] [[Kategori:Nasjonalparkar i Israel]] [[Kategori:Katolske bispesete i Asia|Diocaesarea in Palaestina]] [[Kategori:Arabiske landsbyar avfolka under den arabisk-israelske krigen i 1948]] [[Kategori:Festningsverk av Daher al-Omar]] [[Kategori:Talmud-stader]] [[Kategori:Busetnader i Det nordlege distriktet i Israel]] [[Kategori:Romerske byar i Israel]] 4ag4bzqlhfq5agwagqidl14d9a9l1er 0 298583 3398425 2925290 2022-08-12T11:52:01Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Om|viruset|informasjon om sjukdommen|Herpes simplex}} {{taksoboksLua |taksonomi_WD=ja }} '''Herpes simplexvirus type 1''' og '''2''' ('''HSV-1''' og '''HSV-2'''), òg kjend som '''humant herpesvirus 1''' og '''2''' ('''HHV-1''' og '''HHV-2'''), er to virus i [[herpesvirus]]familien som valdar infeksjon hjå menneske.<ref name=Sherris>{{cite book| author = Ryan KJ, Ray CG (editors)| title = Sherris Medical Microbiology| edition = 4th| pages = 555–62| publisher = McGraw Hill| year = 2004| isbn = 0-8385-8529-9 }}</ref> HSV-1 plar å føre til [[herpes labialis]], medan HSV-2 plar å føre til [[herpes genitalis]]. Begge virusa er allstadsnærverande og [[infeksjon|smittsame]]. Dei blir spreidde når infiserte personar produserer og [[virusutskiljing|skil ut]] viruset. Herpes simplex kan smitta gjennom kontakt med spytt, til dømes når nokon delar drikke. Symptom på herpes simplex-infeksjon er vassaktige [[blemme]]r i [[hud]]a eller på [[slimhinne]]ne i munnen, på leppene eller på kjønnsorgana.<ref name=Sherris /> Når lesjonane lækjar plar det å oppstå [[koagulasjon|skorper]] som er karakteristiske for herpessjukdom. Somme gonger fører viruset til milde eller atypiske symptom ved utbrot. HSV-1 og -2 står ved lag i kroppen fordi dei blir ''latente'' og gøymer seg frå [[immunsystem]]et. Dette gjer dei i [[celle]]kroppen til [[nervecelle]]ne, på same måte som [[nevrotropt virus|nevrotrope og nevroinvasive virus]]. Etter den fyrste infeksjonen, ''primærinfeksjonen'', er det ikkje uvanleg at det oppstår sporadiske episodar med ''reaktivering'' eller ''utbrot''. Ved utbrot blir viruset aktivt og transportert via [[akson]]ar til huda, der virusreplikasjon og utskiljing fører til nye sår.<ref>{{cite web | title=Herpes simplex | url=http://www.dermnetnz.org/viral/herpes-simplex.html | date=2006-09-16 | publisher=DermNet NZ&nbsp;— New Zealand Dermatological Society | accessdate=15. oktober 2006}}</ref> == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Herpes simplex virus|Herpes simplex virus]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 18. mars 2015.'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} [[Kategori:Seksuelt overførbare sjukdommar]] [[Kategori:Simplexvirus]] nku2vklm582gavwl70utiq62pik8c27 4 298877 3398320 3398086 2022-08-12T03:01:48Z DanmicholoBot 40053 Bot: Oppdaterer liste wikitext text/x-wiki '''Stilleståande sider''' er artiklar som ikkje har blitt redigert på lang tid og som derfor kan trenge ein gjennomgang. Sjå òg [[Wikipedia:Stilleståande sider/utan fleirtydingssider]]. Merk: Det har ingen hensikt å gjera endringer i sjølve lista, da alle endringar automatisk vert overskrivne ved neste botkøyring. Lista vert oppdatert dagleg av [[Brukar:DanmicholoBot|DanmicholoBot]] basert på følgjande [[SQL]]-spørjing: <syntaxhighlight lang="sql"> SELECT page_title AS title, UNIX_TIMESTAMP(rev_timestamp) AS timestamp, cl_to FROM revision, page LEFT JOIN categorylinks ON cl_from = page_id AND cl_to = "Fleirtydingssider" WHERE page_namespace = 0 AND page_is_redirect = 0 AND page_latest = rev_id ORDER BY rev_timestamp ASC LIMIT 0,5000 </syntaxhighlight> Eldste 5000 sider sortert etter dato: <!--=============================================================== -- Stopp! Alle endringar under denne linja vert automatisk overskrivne ================================================================ --> <!--Bot:StartListe--> # [[Bokstaveleg]] (2010-05-29) # [[Fanaflaten]] (2010-06-13) # [[Sageneset]] (2010-06-13) # ''[[Myndigheit]]'' (fleirtydingsside, 2010-06-20) # [[Botnegrenda]] (2010-06-26) # [[Krokeidluren]] (2010-06-26) # [[Svartefjorden]] (2010-06-26) # ''[[Nils Nilsson Skaar]]'' (fleirtydingsside, 2010-07-09) # [[Yrkesfaglege studieretningar]] (2010-08-28) # [[Isokron i geologi]] (2010-09-01) # ''[[Jordkjernen]]'' (fleirtydingsside, 2010-09-05) # [[Korrelasjon i geologi]] (2010-09-05) # [[Variasjonsdiagram i geologi]] (2010-09-10) # [[Postglasial]] (2010-09-11) # ''[[Mattismesse]]'' (fleirtydingsside, 2010-09-20) # ''[[Eksogen]]'' (fleirtydingsside, 2010-09-26) # [[Epigenetisk]] (2010-09-29) # ''[[Erupsjon]]'' (fleirtydingsside, 2010-09-29) # [[Fleksur]] (2010-09-29) # [[Flytegrense i geologi]] (2010-09-29) # [[Gastropodkalk]] (2010-09-29) # [[Wien-traktaten i 1719]] (2010-12-18) # ''[[Kateter]]'' (fleirtydingsside, 2010-12-27) # ''[[Hauges Minde]]'' (fleirtydingsside, 2011-01-27) # ''[[Tokn]]'' (fleirtydingsside, 2011-01-28) # ''[[Dance Tonight]]'' (fleirtydingsside, 2011-02-16) # [[Tindtrollrevyen]] (2011-02-28) # ''[[An Sgurr]]'' (fleirtydingsside, 2011-03-23) # ''[[Savoy]]'' (fleirtydingsside, 2011-04-09) # [[Kvalifisering for handball-EM for kvinner 2006]] (2011-04-17) # [[Langdistansebuss]] (2011-04-28) # [[Stempelmotor med lineær stempelrørsle]] (2011-05-01) # [[Kalifeltspat]] (2011-05-12) # [[Sjåførkort]] (2011-05-20) # [[Ekspressbuss]] (2011-05-20) # [[Rutebuss]] (2011-05-21) # ''[[Raudskjor]]'' (fleirtydingsside, 2011-05-22) # ''[[Nemneform]]'' (fleirtydingsside, 2011-05-28) # [[Programmeringsverktøy]] (2011-06-03) # [[Sandwichkonstruksjon]] (2011-06-09) # [[Opptaksbuss]] (2011-06-11) # [[Alexandritt]] (2011-06-20) # ''[[Sokna (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2011-06-25) # [[Fylkesveg 51 i Akershus]] (2011-06-27) # [[State Law and Order Restoration Council]] (2011-06-29) # [[Woodwarditt]] (2011-06-30) # [[Media Farm]] (2011-08-25) # [[Varmsektor]] (2011-08-28) # ''[[Vaker]]'' (fleirtydingsside, 2011-08-28) # ''[[Trombe]]'' (fleirtydingsside, 2011-08-28) # [[Subboreal tid]] (2011-08-28) # [[Sno]] (2011-08-29) # [[Radioteodolitt]] (2011-08-30) # [[Radarmeteorologi]] (2011-08-30) # [[Middeltemperatur]] (2011-08-30) # [[Landbruksmeteorologi]] (2011-08-31) # [[Kalme]] (2011-09-02) # [[Tidleg trias]] (2011-09-02) # [[Isallobar]] (2011-09-02) # [[Høgfjellsklima]] (2011-09-02) # [[Grasminimum]] (2011-09-03) # ''[[Adiabatisk]]'' (fleirtydingsside, 2011-09-03) # [[Gallegovind]] (2011-09-03) # [[Megagram]] (2011-09-03) # [[Elektrodiafon]] (2011-09-04) # [[Chicagoskulen i meteorologi]] (2011-09-04) # [[Barometrisk høgdemåling]] (2011-09-04) # [[Arid]] (2011-09-05) # [[Anomali i meteorologi]] (2011-09-05) # [[Allotrof]] (2011-09-05) # [[Autokton]] (2011-09-05) # [[Den baltiske straumen]] (2011-09-06) # [[Djupvasstermometer]] (2011-09-06) # [[Fullsirkulasjon]] (2011-09-06) # [[Nehrung]] (2011-09-07) # [[Kalema]] (2011-09-07) # [[Flygel som måleinstrument]] (2011-09-09) # [[Karbonpumpe]] (2011-09-09) # [[Miksotrof innsjø]] (2011-09-09) # [[Oseanografisk stasjon]] (2011-09-09) # [[Oseanografiske instrument]] (2011-09-09) # [[Sprangsjikt]] (2011-09-10) # ''[[Straummålar]]'' (fleirtydingsside, 2011-09-10) # [[Straumsjø]] (2011-09-10) # ''[[Surge]]'' (fleirtydingsside, 2011-09-10) # [[Aggregat i matematikk]] (2011-09-11) # [[Barysentrum]] (2011-09-11) # [[Målefeil]] (2011-09-13) # [[Den guddomlege liturgien]] (2011-09-13) # [[Basisår]] (2011-09-14) # [[Kvantor]] (2011-09-15) # [[Akse i matematikk]] (2011-09-16) # [[Mantisse]] (2011-09-17) # [[Cosinus]] (2011-09-19) # [[Omskrive i matematikk]] (2011-09-20) # [[Vertikalplan]] (2011-09-20) # ''[[Fjerding (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2011-09-23) # [[Pamplemousses]] (2011-10-02) # [[Belte i matematikk]] (2011-10-18) # [[Segment i matematikk]] (2011-10-19) # [[Projeksjonsteikning]] (2011-10-19) # [[Multiplikator]] (2011-10-20) # ''[[Barnetimen]]'' (fleirtydingsside, 2011-10-22) # ''[[Songar]]'' (fleirtydingsside, 2011-10-27) # ''[[Den siste viking (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2011-10-28) # [[Angulær]] (2011-10-29) # [[Antilogaritme]] (2011-10-29) # [[Antinomi i matematikk]] (2011-10-29) # [[Arkimedes-aksiomet]] (2011-10-30) # [[Firda Ungdomslag]] (2011-10-31) # [[Bikvadrat]] (2011-10-31) # [[Binom]] (2011-10-31) # [[Binær i matematikk]] (2011-10-31) # [[OGAE Noreg]] (2011-11-05) # [[OGAE Rest of the World]] (2011-11-05) # [[OGAE Sverige]] (2011-11-05) # [[Direktrise i matematikk]] (2011-11-08) # [[Dobbeltpunkt]] (2011-11-08) # [[Eliminasjon i matematikk]] (2011-11-09) # [[World Packaging Organisation]] (2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 10]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 19]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 23]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 25]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 36]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 59]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # [[European Packaging Federation]] (2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 80]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 88]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 89]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 105]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 127]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 133]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 137]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 140]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 141]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 142]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 145]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 146]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-10) # ''[[Fylkesveg 184]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 188]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 190]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 191]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 192]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 211]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 214]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 223]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 226]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 227]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 230]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 235]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 236]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 248]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 261]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 273]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 275]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 276]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 277]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 278]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 288]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 291]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 317]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 321]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 323]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 329]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 331]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 332]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 335]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 336]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 338]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 341]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 342]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 344]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 345]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 346]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 347]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 349]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 370]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 379]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 385]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 391]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 395]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # ''[[Fylkesveg 396]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-11) # [[Felles faktor]] (2011-11-12) # [[Felles mål]] (2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 431]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 432]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 436]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 440]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 447]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 475]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 477]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 481]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 485]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 491]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 492]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 495]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 502]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 523]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 524]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 533]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 536]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 537]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 538]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 553]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 583]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 590]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 591]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 631]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 632]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 635]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 637]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 641]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 675]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 684]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 685]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 691]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # [[Forkorting i matematikk]] (2011-11-12) # [[Form i matematikk]] (2011-11-12) # [[Formell i vitskap]] (2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 738]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 739]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 742]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 743]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 781]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 783]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 791]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 803]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 840]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 875]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 877]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 910]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 916]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 922]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 928]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 931]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # ''[[Fylkesveg 939]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-12) # [[Samfunnsrekning]] (2011-11-14) # [[Grafisk rekning]] (2011-11-15) # [[Centesimal]] (2011-11-16) # [[Joseph Haydn sine Divertimenti]] (2011-11-18) # [[Hjørne i matematikk]] (2011-11-19) # ''[[Homeomorfisme]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-19) # [[Homogen likning]] (2011-11-19) # ''[[Homolog]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-19) # [[Homolog i matematikk]] (2011-11-19) # ''[[Framtida]]'' (fleirtydingsside, 2011-11-19) # [[Industristatistikk]] (2011-11-27) # [[Fylkesordførarar 2011-2015]] (2011-11-28) # [[Bråtveit]] (2011-11-29) # ''[[Katastrofeteorien]]'' (fleirtydingsside, 2011-12-02) # [[Nordisk våpenforum]] (2011-12-08) # [[The Definitive Simon & Garfunkel]] (2011-12-10) # ''[[Møkkamann]]'' (fleirtydingsside, 2011-12-12) # [[DisneyChannel.com]] (2011-12-25) # [[Full storm]] (2011-12-25) # [[Kaver]] (2011-12-25) # [[Geometrisk stad]] (2012-01-13) # [[Markov-prosess]] (2012-01-13) # [[Mente]] (2012-01-14) # [[Parameter i matematikk]] (2012-01-16) # [[Le-virvel]] (2012-01-16) # [[Periodisk i matematikk]] (2012-01-17) # ''[[Dave Stewart]]'' (fleirtydingsside, 2012-01-23) # ''[[Vevling]]'' (fleirtydingsside, 2012-01-29) # ''[[Pol i matematikk]]'' (fleirtydingsside, 2012-01-31) # [[Positiv i matematikk]] (2012-02-01) # ''[[Breithorn (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-06) # [[Rektifikasjon i matematikk]] (2012-02-08) # [[Segmentboge]] (2012-02-09) # ''[[Schwarzhorn (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-11) # [[Hudkrem]] (2012-02-13) # [[Alkalibergart]] (2012-02-13) # [[Joseph Haydn sine ouverturar]] (2012-02-13) # ''[[Sektor i matematikk]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-14) # ''[[Sentralprojeksjon]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-14) # ''[[Sentrum]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-14) # [[Sfærisk trekant]] (2012-02-14) # [[Sirkeldeling]] (2012-02-14) # [[Sirkelpunkt]] (2012-02-14) # ''[[Spreiing (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-15) # [[Statistisk metodelære]] (2012-02-15) # [[Stråle i matematikk]] (2012-02-15) # [[Styrelinje]] (2012-02-15) # [[Substitusjon i matematikk]] (2012-02-15) # ''[[Syklisk]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-15) # [[Sylinderflate]] (2012-02-15) # ''[[Trapes]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-15) # ''[[Heil i matematikk]]'' (fleirtydingsside, 2012-02-15) # [[Absolutt einingssystem]] (2012-02-16) # [[Akline]] (2012-02-17) # [[Omdreiingsakse]] (2012-02-17) # [[Aktiv straum]] (2012-02-17) # [[Aktivator i fysikk]] (2012-02-17) # [[Quintal]] (2012-02-19) # [[Måltal]] (2012-02-19) # [[Ideal væske]] (2012-02-20) # [[Radiogen]] (2012-02-21) # [[Lågtemperaturtermometri]] (2012-02-23) # [[Eininga kvint]] (2012-02-23) # [[Serenade nr. 1 av Mozart]] (2012-03-01) # [[Serenade nr. 3 av Mozart]] (2012-03-01) # [[Dialogus de musica]] (2012-03-04) # [[Anaklastisk linje]] (2012-03-09) # ''[[Analyse i fysikk]]'' (fleirtydingsside, 2012-03-09) # [[Argonlaser]] (2012-03-27) # ''[[Jónsi]]'' (fleirtydingsside, 2012-03-27) # [[Møkkamann av DumDum Boys]] (2012-03-29) # [[Atmosfærisk emisjon]] (2012-04-08) # [[Avbilding]] (2012-04-09) # [[Avgjeven effekt]] (2012-04-09) # [[Avstemming i fysikk]] (2012-04-09) # [[Avvik i mekanikk]] (2012-04-09) # [[Ballo-elektrisitet]] (2012-04-09) # [[Barile]] (2012-04-09) # [[Barostat]] (2012-04-09) # [[Belastning i fysikk]] (2012-04-10) # [[Rånetto]] (2012-04-20) # [[Eurovision In Concert 2012]] (2012-04-20) # [[Koordinat]] (2012-04-20) # [[Laivorganisasjonen Ravn]] (2012-04-21) # ''[[Bremnes]]'' (fleirtydingsside, 2012-04-24) # [[The Voice Noreg]] (2012-04-27) # [[Presisjonskøyring]] (2012-04-28) # [[Omleiringa av Pizzighettone]] (2012-05-01) # [[Flandersk]] (2012-05-04) # [[Bikonveks]] (2012-05-08) # [[Biletpunkt]] (2012-05-09) # [[Binokular]] (2012-05-09) # ''[[Motstand]]'' (fleirtydingsside, 2012-05-09) # [[Aktiv effekt]] (2012-05-10) # [[Eininga bolk]] (2012-05-10) # ''[[Hotell Drott (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-05-11) # ''[[Hurricane (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-05-11) # [[Normert talemål]] (2012-05-14) # ''[[Alt for Norge (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-05-15) # [[God i ord]] (2012-05-18) # [[Utskriven meinig]] (2012-05-19) # [[Sosialistiske Internasjonalen]] (2012-05-26) # [[Den skånske krigen]] (2012-05-26) # ''[[Without Your Love]]'' (fleirtydingsside, 2012-06-01) # [[Nikkelmessing]] (2012-06-02) # ''[[Paparazzi (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-06-05) # [[Mellomaksel]] (2012-06-09) # [[Eurovision.tv]] (2012-06-11) # [[Sein trias]] (2012-06-13) # [[Grønår]] (2012-06-19) # [[Tørrår]] (2012-06-19) # [[Idbyån]] (2012-06-20) # [[Velferdssamfunn]] (2012-06-24) # [[Biletleg]] (2012-06-25) # [[Vekselplatt]] (2012-06-25) # ''[[Floda (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-01) # [[Tom Hill]] (2012-07-01) # [[Statistisk standard]] (2012-07-01) # [[Andre trollmannskrig]] (2012-07-02) # [[Brukarprogram]] (2012-07-04) # ''[[Signal]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-04) # [[Åndalsnesløpet]] (2012-07-04) # [[Setnesmoen]] (2012-07-04) # [[Romsdal Steinindustri]] (2012-07-05) # [[Møre og Fjordane Heimevernsdistrikt 11]] (2012-07-07) # [[Sørlege e-mål]] (2012-07-07) # [[Christiania Taxi]] (2012-07-07) # [[Centesimalvekt]] (2012-07-10) # [[Hn/Måleblenda]] (2012-07-15) # [[Hn/Nynorsk]] (2012-07-15) # [[Panem]] (2012-07-17) # [[Videospelet Harry Potter and the Philosopher's Stone]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Prisoner of Azkaban]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Goblet of Fire]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Order of the Phoenix]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Half-Blood Prince]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2]] (2012-07-18) # [[Ekstremvêret Ask]] (2012-07-21) # ''[[Øerne]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-22) # ''[[Nordmarka (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-22) # [[Cental]] (2012-07-24) # [[Centigrad]] (2012-07-24) # [[DC Talk av dc Talk]] (2012-07-24) # [[Nøytron-chopper]] (2012-07-24) # [[Corbinoeffekt]] (2012-07-24) # ''[[Christopher Hansteen (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-25) # ''[[Noord]]'' (fleirtydingsside, 2012-07-26) # [[Avmagnetisering]] (2012-07-26) # [[Deltakraft]] (2012-07-26) # [[Desimalvekt]] (2012-07-26) # [[Eurostar Award]] (2012-08-01) # ''[[Sund (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-04) # [[Hn/Lippa]] (2012-08-04) # ''[[Vara]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-04) # [[Centralforlaget]] (2012-08-07) # [[Hn/Leikanger Mållag]] (2012-08-07) # [[I/O-eining]] (2012-08-08) # [[1/f-støy]] (2012-08-09) # [[Djupnemålar]] (2012-08-09) # ''[[RMS]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-11) # [[Romsdalsmarsjen]] (2012-08-11) # [[Isfjordsmarsjen]] (2012-08-11) # [[Vengjedalsmarsjen]] (2012-08-11) # ''[[Forsterkar]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-12) # [[Musikk, dans og drama]] (2012-08-12) # [[Bybuss]] (2012-08-13) # [[Det internasjonale stille solåret]] (2012-08-15) # [[Det Norske Institutt for Kosmisk Fysikk]] (2012-08-15) # [[Diafanometer]] (2012-08-15) # [[Differensialgalvanometer]] (2012-08-15) # [[Dimensjonsstabilitet]] (2012-08-15) # [[Dipolmolekyl]] (2012-08-15) # [[Torsjonsvekt]] (2012-08-15) # [[Effektiv motstand]] (2012-08-15) # [[Eigenspinn]] (2012-08-15) # [[Eigentilstand]] (2012-08-15) # [[Fyllfaktor]] (2012-08-16) # ''[[Sputnik]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-17) # [[Varangeristida]] (2012-08-18) # [[Leikanger Mållag]] (2012-08-18) # [[Vervarslinga for Nord-Noreg]] (2012-08-18) # [[Sarpsborg Mållag]] (2012-08-19) # [[Eksitasjonspotensial]] (2012-08-19) # [[Ekvimolekylær løysing]] (2012-08-19) # ''[[Den lekke heksekjel (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-20) # [[Oslosysle]] (2012-08-20) # [[Binormal]] (2012-08-21) # [[Ekvivalent i fysikk]] (2012-08-21) # [[Elastisk kurve]] (2012-08-21) # [[Elastisk pendel]] (2012-08-21) # [[Elektrisk element]] (2012-08-23) # ''[[Minutt for minutt]]'' (fleirtydingsside, 2012-08-26) # [[Elektrodynamometer]] (2012-08-26) # [[Çekmece]] (2012-08-29) # [[Elektromagnetiske måleiningar]] (2012-08-29) # [[Sahilkent]] (2012-08-31) # [[Bondelensmann]] (2012-08-31) # [[Bostanbaşı]] (2012-09-01) # [[İçeriçumra]] (2012-09-01) # ''[[Trygg]]'' (fleirtydingsside, 2012-09-01) # [[Tempo motorsyklar]] (2012-09-01) # [[Lefstad sykkelfabrikk]] (2012-09-02) # [[Filmmusikken Harry Potter and the Philosopher's Stone]] (2012-09-06) # [[Filmmusikken Harry Potter and the Chamber of Secrets]] (2012-09-06) # [[Ytre lager]] (2012-09-07) # [[Diffus i fysikk]] (2012-09-07) # [[Sykkelmerket Trygg]] (2012-09-07) # [[Graham-topp]] (2012-09-07) # [[Minnemarkeringa under sommar-OL 1972]] (2012-09-08) # [[Gandalv]] (2012-09-11) # [[The First Olympics: Athens 1896]] (2012-09-12) # [[Hypergeometrisk rekkje]] (2012-09-20) # [[Ordklassar i norsk]] (2012-09-21) # [[Smeaheia]] (2012-09-25) # [[Vassårflata]] (2012-09-27) # [[Adresse Düsseldorf]] (2012-10-01) # [[Mannskap på andre «Fram»-ferda]] (2012-10-01) # [[Fonologisk segment]] (2012-10-01) # [[Yrkessjåfør for tunge køyretøy]] (2012-10-01) # ''[[Instrumentering]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-01) # ''[[Tenar]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-01) # [[Krengingsstabilisator]] (2012-10-01) # [[Elektrostatisk felt]] (2012-10-02) # [[Emisjon i fysikk]] (2012-10-02) # [[Einingsladning]] (2012-10-02) # [[Einpola]] (2012-10-02) # [[Grefsheimmeteoritten]] (2012-10-03) # [[Fasestraum]] (2012-10-04) # [[Flammekollektor]] (2012-10-04) # [[Proaudio]] (2012-10-04) # [[USS]] (2012-10-04) # ''[[Petrovskoje]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-04) # [[Fluksmeter]] (2012-10-05) # [[Galvanisk batteri]] (2012-10-06) # [[Skogsbilveg]] (2012-10-07) # [[Ladning]] (2012-10-07) # [[Farga støy]] (2012-10-07) # ''[[Ambelókipi]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-07) # [[Galvanomagnetisk effekt]] (2012-10-09) # [[Lakkelektrisitet]] (2012-10-09) # [[Glaselektrisitet]] (2012-10-09) # [[Gassutladingslampe]] (2012-10-09) # [[Gunneffekt]] (2012-10-09) # ''[[Berlin lufthamn]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-09) # [[Gyromagnetisk effekt]] (2012-10-10) # [[Halvleiarteljar]] (2012-10-10) # [[Horisontalintensitet]] (2012-10-10) # [[Influensmaskin]] (2012-10-10) # [[Interferensspektroskopi]] (2012-10-10) # [[Ionisasjonsmanometer]] (2012-10-10) # [[Byparken i Bergen]] (2012-10-12) # [[Norwood Scarp]] (2012-10-24) # ''[[Endogen]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-24) # ''[[Nesøya]]'' (fleirtydingsside, 2012-10-27) # [[A*G*A*P*I (Crashing Down)]] (2012-10-27) # [[Nasjonal rassikringsgruppe]] (2012-11-07) # [[Eurovision Song Contest Baku 2012]] (2012-11-13) # [[Norges Fjordhestlag]] (2012-11-15) # [[Nynorskmånaden]] (2012-11-16) # ''[[Buk]]'' (fleirtydingsside, 2012-11-18) # [[Tønsberg Cove]] (2012-11-20) # [[Søndeledmålet]] (2012-11-24) # [[Søndeled sokn]] (2012-11-24) # ''[[Ranvik]]'' (fleirtydingsside, 2012-11-26) # [[Kapasitiv belastning]] (2012-11-27) # [[Laivfabrikken Oslo]] (2012-11-28) # [[Romaniotisk jødedom]] (2012-11-28) # [[Botnfjorden i Antarktis]] (2012-12-02) # [[Haydnfjorden]] (2012-12-02) # [[Durrancefjorden]] (2012-12-02) # [[Geikiefjorden]] (2012-12-02) # [[Relieffjorden]] (2012-12-02) # [[Carrollfjorden]] (2012-12-02) # [[Zero Point]] (2012-12-03) # [[Tønsbergs Hvalfangeri]] (2012-12-03) # [[DS «Aasmund Vinje»]] (2012-12-05) # [[DS «Amtmand Aall»]] (2012-12-05) # [[DS «Dyre Vaa»]] (2012-12-05) # [[DS «Henrik Ibsen»]] (2012-12-05) # [[DS «Notodden»]] (2012-12-05) # [[DS «SterkeNils»]] (2012-12-05) # [[DS «Telemarken»]] (2012-12-05) # [[Gryta camping]] (2012-12-07) # [[SEDAK]] (2012-12-08) # [[God damn the war]] (2012-12-12) # [[Maratonkøyring]] (2012-12-12) # ''[[Karma (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2012-12-15) # ''[[You and Me]]'' (fleirtydingsside, 2012-12-16) # [[«Hertha»]] (2012-12-16) # [[All In Your Head]] (2012-12-22) # ''[[Biceps]]'' (fleirtydingsside, 2012-12-23) # [[Lekter nr. 3]] (2012-12-23) # [[MS «Espenes»]] (2012-12-24) # ''[[Rhomboideus]]'' (fleirtydingsside, 2012-12-26) # [[Oslomål]] (2012-12-29) # [[Nelson Strait i Sør-Shetlandsøyane]] (2013-01-09) # [[Carlsonfjorden]] (2013-01-11) # [[Robertsfjorden]] (2013-01-11) # [[Nordvendfjøra]] (2013-01-12) # [[Geologisk datering]] (2013-01-13) # [[Klemmespenning]] (2013-01-13) # [[Møretrygd]] (2013-01-28) # [[Noreg i Eurovision Song Contest 2013]] (2013-02-01) # [[Vindskala]] (2013-02-01) # [[Youngblood av Audrey Horn]] (2013-02-06) # [[Møre og Romsdal Bygdekvinnelag]] (2013-02-07) # [[Kanalar i Noreg]] (2013-02-07) # [[Värmländsk Kultur]] (2013-02-07) # [[Utstyrsentral]] (2013-02-07) # [[Klientmaskin]] (2013-02-07) # [[Kystgeit]] (2013-02-07) # [[Symfoniorkesteret ved Høgskulen i Volda]] (2013-02-07) # [[Kranbil]] (2013-02-07) # [[Dressurkøyring]] (2013-02-07) # [[Utvik sokn]] (2013-02-08) # [[Innvik sokn]] (2013-02-09) # [[Olden sokn]] (2013-02-09) # ''[[Fjellgard]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-10) # [[Tonologien i mandarin]] (2013-02-13) # [[Tonologien i hausa]] (2013-02-13) # [[Tonologien i shanghainesisk]] (2013-02-13) # [[Glasiale danningar]] (2013-02-13) # [[Koherent]] (2013-02-13) # ''[[Kollimator]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-13) # ''[[Kolorimeter]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-13) # [[Elektrisk kompensator]] (2013-02-14) # [[Kontaktpotensial]] (2013-02-14) # [[Kontakttermometer]] (2013-02-14) # ''[[Konduktor]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-14) # [[Lenardeffekt]] (2013-02-14) # [[Luftpotensial]] (2013-02-14) # [[Magnetisk feltstyrke]] (2013-02-14) # [[Magnetisk flukstettleik]] (2013-02-14) # [[Magnetotermisk effekt]] (2013-02-14) # [[Måletransformator]] (2013-02-14) # [[Peltiereffekt]] (2013-02-15) # [[Pol i elektronikk]] (2013-02-15) # [[Polsko]] (2013-02-15) # [[Negativ pol]] (2013-02-15) # [[Positiv pol]] (2013-02-15) # [[Primærvikling]] (2013-02-15) # [[Schottky-effekt]] (2013-02-15) # ''[[Spenning]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-16) # [[Spennings-prøvelampe]] (2013-02-16) # ''[[Sperresjikt]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-16) # [[Spisskollektor]] (2013-02-16) # [[Straumfortrenging]] (2013-02-16) # [[Strøymingsstraum]] (2013-02-16) # [[Termoelektrisitet]] (2013-02-16) # [[Termoelement]] (2013-02-16) # [[Termokross]] (2013-02-16) # [[Termomagnetisk effekt]] (2013-02-16) # [[Teslastraum]] (2013-02-16) # [[Thomsoneffekt]] (2013-02-16) # [[Varmetrådsinstrument]] (2013-02-16) # [[Wattlaus straum]] (2013-02-16) # [[Særskiljemynt]] (2013-02-17) # [[Feltblendar]] (2013-02-17) # [[Aplanatisk linsesystem]] (2013-02-17) # [[Fototeodolitt]] (2013-02-17) # [[Galileisk kikkert]] (2013-02-17) # [[Galleritone]] (2013-02-17) # [[Glødelys]] (2013-02-17) # [[Gråkile]] (2013-02-17) # [[Halvbølgjeplate]] (2013-02-17) # [[Irisblendar]] (2013-02-17) # ''[[Celebrate]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-17) # [[Grensevinkel]] (2013-02-17) # [[Arrangementet Dødslekene]] (2013-02-18) # [[Joseph Haydn sine kanonar]] (2013-02-18) # [[Dedalus Dølg]] (2013-02-18) # [[Handspik]] (2013-02-18) # ''[[Lambert-lova]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-18) # [[Mikrofotometer]] (2013-02-18) # [[Mikroradiografi]] (2013-02-18) # [[Normalspektrum]] (2013-02-18) # [[Objektmikrometer]] (2013-02-18) # [[Optisk flate]] (2013-02-18) # [[Optisk heving]] (2013-02-18) # [[Optisk plan]] (2013-02-19) # [[Planglasplate]] (2013-02-19) # [[Plankonkav og plankonveks]] (2013-02-19) # [[Polarisasjonsapparat]] (2013-02-19) # [[Polarisasjonsfilter]] (2013-02-19) # [[Polariskop]] (2013-02-19) # [[Prismekikkert]] (2013-02-19) # [[Randfarge]] (2013-02-19) # [[Randstråle]] (2013-02-19) # [[Refleksjonsgitter]] (2013-02-19) # [[Reflektor i fysikk]] (2013-02-19) # [[Sentralstråle]] (2013-02-19) # [[Spektral storleik]] (2013-02-19) # ''[[Stråle]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-20) # [[Sylinderspegel]] (2013-02-20) # [[Tubus]] (2013-02-20) # [[Tunnelmikroskop]] (2013-02-20) # [[Undulasjonsteori]] (2013-02-20) # [[Vakuumspektrograf]] (2013-02-20) # [[Albumet Dansk Melodi Grand Prix 2013]] (2013-02-20) # [[Fonometri]] (2013-02-20) # [[Klangfigur]] (2013-02-20) # [[Lågtemperaturakustikk]] (2013-02-20) # [[PNdB]] (2013-02-20) # [[Tonespektrum]] (2013-02-20) # [[Elementærkvant]] (2013-02-21) # [[Gauge i elementærpartikkelfysikk]] (2013-02-22) # [[Kalle Wiltersen]] (2013-02-22) # [[Holteori]] (2013-02-22) # [[Initial State Radiation]] (2013-02-22) # [[Jeff Redfern]] (2013-02-22) # ''[[Kjell Johnsen]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-22) # ''[[Kjernekraft]]'' (fleirtydingsside, 2013-02-23) # [[Hornindal skisenter]] (2013-02-25) # [[Språkåret 2013]] (2013-02-26) # [[Eksplosiv]] (2013-03-03) # [[Mount Dewey]] (2013-03-06) # [[Dolen Peak]] (2013-03-06) # [[Mount Dudley]] (2013-03-06) # [[Mount Eastman]] (2013-03-06) # [[Mount Elliott i Antarktis]] (2013-03-06) # [[Mount Frödin]] (2013-03-06) # [[Mount Gilbert i Antarktis]] (2013-03-06) # [[Glavinitsa Peak]] (2013-03-06) # [[Glen Peak]] (2013-03-06) # [[Mount Goldring]] (2013-03-06) # [[Mount Gunter]] (2013-03-06) # [[Mount Haskell]] (2013-03-06) # [[Mount Hoegh]] (2013-03-07) # [[Kavlak Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Kennett]] (2013-03-07) # [[Kopriva Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Lagado]] (2013-03-07) # [[Laki Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Leo]] (2013-03-07) # [[Mount Lombard]] (2013-03-07) # [[Mount Lupa]] (2013-03-07) # [[Mount Lyttleton]] (2013-03-07) # [[Marash Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Mayhew]] (2013-03-07) # [[Mount Medina]] (2013-03-07) # [[Mount Metcalfe]] (2013-03-07) # [[Mount Mill]] (2013-03-07) # [[Mount Morton]] (2013-03-07) # [[Mount Palsson]] (2013-03-07) # [[Paramun Buttress]] (2013-03-07) # [[Mount Peary]] (2013-03-07) # [[Mount Percy]] (2013-03-07) # [[Budd Peak i Enderby Land]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Callirrhoe]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Megaclite]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Taygete]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Chaldene]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Harpalyke]] (2013-03-07) # [[Zebed habbát]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Kalyke]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Iocaste]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Erinome]] (2013-03-07) # [[Links]] (2013-03-07) # [[Pizzicato]] (2013-03-07) # [[Arco]] (2013-03-07) # [[Peter]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Eurydome]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Praxidike]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Hermippe]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Thyone]] (2013-03-07) # [[Romanifolk]] (2013-03-07) # [[Namnet Wolfram]] (2013-03-07) # [[Randhav]] (2013-03-07) # [[Mount Lowe i Antarktis]] (2013-03-07) # [[Parsarar]] (2013-03-07) # [[Bourne Shell]] (2013-03-08) # [[Nettverkslaget]] (2013-03-08) # [[Mio]] (2013-03-08) # [[De lege ferenda]] (2013-03-08) # ''[[SU]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[Milligram]] (2013-03-08) # [[Pikogram]] (2013-03-08) # [[Mikrosekund]] (2013-03-08) # [[Nanometer]] (2013-03-08) # [[Mikrometer]] (2013-03-08) # [[Hektometer]] (2013-03-08) # [[Terameter]] (2013-03-08) # [[Petameter]] (2013-03-08) # [[Zettameter]] (2013-03-08) # [[Zeptometer]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Euanthe]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Euporie]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Orthosie]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Sponde]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kale]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Pasithee]] (2013-03-08) # [[18 Melpomene]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Hegemone]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Mneme]] (2013-03-08) # [[Letzte Tage - Letzte Nächte]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Aoede]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Thelxinoe]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Arche]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kallichore]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Helike]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Carpo]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Eukelade]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Cyllene]] (2013-03-08) # [[229 Adelinda]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kore]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Herse]] (2013-03-08) # [[Herz aus Glas av Popol Vuh]] (2013-03-08) # [[Cochini-jødar]] (2013-03-08) # [[Brüder des Schattens - Söhne des Lichts]] (2013-03-08) # [[Emil]] (2013-03-08) # [[Die Nacht der Seele]] (2013-03-08) # ''[[MS]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # ''[[Put]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[UTF-8]] (2013-03-08) # [[-1100]] (2013-03-08) # ''[[Stamme]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[Romersk mil]] (2013-03-08) # [[Jewish Renewal]] (2013-03-08) # ''[[Karl IV]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[S/2003 J 2]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 3]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 5]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 10]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 9]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 12]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 15]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 16]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 18]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 19]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 23]] (2013-03-08) # [[S/2010 J 2]] (2013-03-08) # [[S/2010 J 1]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 4]] (2013-03-08) # [[Bezbog Peak i Antarktis]] (2013-03-08) # [[Mount Pierre i Antarktiske Arkipel]] (2013-03-08) # [[Wikibooks]] (2013-03-08) # [[Djapdji Sáhib]] (2013-03-08) # [[Element]] (2013-03-08) # [[Låg jordbane]] (2013-03-08) # [[Talet 211]] (2013-03-08) # [[Jødisk marathi]] (2013-03-08) # [[Hakkespettene]] (2013-03-08) # ''[[FSF]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # ''[[Register]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[Aktiv]] (2013-03-08) # [[ג]] (2013-03-08) # [[ד]] (2013-03-08) # [[ר]] (2013-03-08) # [[ALGOL]] (2013-03-08) # [[Stavingskjerne]] (2013-03-08) # [[Stavingsframlyd]] (2013-03-08) # [[Pedagog]] (2013-03-08) # [[Dialektkontinuum]] (2013-03-08) # [[Det nauriske flagget]] (2013-03-08) # [[Lensherre]] (2013-03-08) # [[S/2011 J 1]] (2013-03-08) # [[S/2011 J 2]] (2013-03-08) # [[Flåte]] (2013-03-08) # [[Rodi]] (2013-03-08) # ''[[House of Wax]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-08) # [[Jamboree on the Air]] (2013-03-08) # [[The Meaning of Liff]] (2013-03-08) # [[Gullfaks C]] (2013-03-08) # [[Pyramide]] (2013-03-08) # [[Bokorm]] (2013-03-08) # [[Mahogni]] (2013-03-08) # [[Grasrotrørsle]] (2013-03-08) # [[Institutt]] (2013-03-08) # [[Tungekyss]] (2013-03-08) # [[Gruve]] (2013-03-08) # [[Mirza]] (2013-03-08) # [[Landemerke]] (2013-03-08) # [[Atomsopp]] (2013-03-08) # [[Judogi]] (2013-03-09) # [[Maskulinum]] (2013-03-09) # [[Ъ]] (2013-03-09) # [[Standard mandarin]] (2013-03-09) # [[Naudrakett]] (2013-03-09) # [[Mariner 2]] (2013-03-09) # [[Mariner 3]] (2013-03-09) # [[Mariner 5]] (2013-03-09) # [[Den yngre futharken]] (2013-03-09) # [[Telefonsal]] (2013-03-09) # [[Tørrtemperatur]] (2013-03-09) # [[Amt i Danmark]] (2013-03-09) # [[Sonal straum]] (2013-03-09) # [[Tørrdis]] (2013-03-09) # [[Meridional straum]] (2013-03-09) # [[Privatskule]] (2013-03-09) # [[Polarsyklon]] (2013-03-09) # ''[[Emisjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-09) # [[Talet 322]] (2013-03-09) # [[Heidning]] (2013-03-09) # [[The Early Singles]] (2013-03-09) # [[Mauser-rifle M98]] (2013-03-09) # [[Tsjeka]] (2013-03-09) # [[Tørris]] (2013-03-09) # [[Ravi]] (2013-03-09) # [[Trollbundet]] (2013-03-09) # [[Hakkespettboka]] (2013-03-09) # [[Dei franske Alpane]] (2013-03-09) # ''[[Karl V]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-09) # [[Mount Rio Branco]] (2013-03-09) # [[Mount Rorqual]] (2013-03-09) # [[Mount Rouge]] (2013-03-09) # [[Mount Searle]] (2013-03-09) # [[Mount Shelby]] (2013-03-09) # [[Mount Solus]] (2013-03-09) # [[Mount Thorarinsson]] (2013-03-09) # [[Mount Touring Club]] (2013-03-09) # [[Mount Tranchant]] (2013-03-09) # [[Trave Peak]] (2013-03-09) # [[Enclosure movement]] (2013-03-09) # [[Volov Peak]] (2013-03-09) # [[Mount Walker]] (2013-03-09) # [[Mount Waugh]] (2013-03-09) # [[Mount Wilson i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Zasele Peak]] (2013-03-09) # [[Kamuflasje]] (2013-03-09) # [[Postindustrielt samfunn]] (2013-03-09) # [[Giro]] (2013-03-09) # [[Pussereke]] (2013-03-09) # [[Jonas]] (2013-03-09) # [[Megye]] (2013-03-09) # [[Juleoratorium]] (2013-03-09) # [[Budd Peak på Heardøya]] (2013-03-09) # [[Mount Dixon på Heardøya]] (2013-03-09) # [[Mount Saw]] (2013-03-09) # [[Mount Treatt]] (2013-03-09) # [[Mount Whiteside]] (2013-03-09) # [[The Early Years, Volume Two]] (2013-03-09) # [[Saturnmånen Kiviuq]] (2013-03-09) # [[Tera]] (2013-03-09) # [[Giga]] (2013-03-09) # [[37 Fides]] (2013-03-09) # [[Handelsflagg]] (2013-03-09) # [[41 Daphne]] (2013-03-09) # [[78 Diana]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 71 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Mount Afflick]] (2013-03-09) # [[Mount Beck]] (2013-03-09) # [[Mount Bloomfield]] (2013-03-09) # [[Mount Bool]] (2013-03-09) # [[Mount Borland]] (2013-03-09) # [[Mount Bunt]] (2013-03-09) # [[Mount Canham]] (2013-03-09) # [[Mount Coates i Mac. Robertson Land]] (2013-03-09) # [[Mount Creighton]] (2013-03-09) # [[Mount Cresswell]] (2013-03-09) # ''[[Balti]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-09) # [[Rolls-Royce]] (2013-03-09) # [[Absurdisme]] (2013-03-09) # [[Mount Dummett]] (2013-03-09) # [[Mount Dwyer]] (2013-03-09) # [[Mount Eather]] (2013-03-09) # [[Mount Gaston]] (2013-03-09) # [[Mount Hayne]] (2013-03-09) # [[Mount Hicks]] (2013-03-09) # [[Mount Hinks]] (2013-03-09) # [[Mount Johansen]] (2013-03-09) # [[Mount Johnston]] (2013-03-09) # [[Mount Kerr i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Mount Lanyon]] (2013-03-09) # [[Mount Lawrence]] (2013-03-09) # [[Mount Lugg]] (2013-03-09) # [[Mount Macey]] (2013-03-09) # [[Mount Macklin]] (2013-03-09) # [[Mount Maguire]] (2013-03-09) # [[Mount Mather]] (2013-03-09) # [[Mount McCarthy i Prince Charles Mountains]] (2013-03-09) # [[Mount McCauley]] (2013-03-09) # [[Mount McGrath]] (2013-03-09) # [[Mount McKenzie]] (2013-03-09) # [[Mount McMahon]] (2013-03-09) # [[Mount Mercer i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Mount Meredith]] (2013-03-09) # [[Mount Mervyn]] (2013-03-09) # [[Mount Moonie]] (2013-03-09) # [[163 Erigone]] (2013-03-09) # [[Mount Newton]] (2013-03-09) # [[Mount Ormay]] (2013-03-09) # [[Mount Parsons]] (2013-03-09) # [[Mount Peter]] (2013-03-09) # [[Mount Pollard]] (2013-03-09) # [[Mount Rubin]] (2013-03-09) # [[Mount Ruker]] (2013-03-09) # [[Mount Scherger]] (2013-03-09) # [[Mount Seaton]] (2013-03-09) # ''[[Ems]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-09) # [[Fylkesveg 261 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 269 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 281 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 282 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 283 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 287 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 12 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 42 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 237 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 253 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Tollar]] (2013-03-09) # [[Cobra Verde av Popol Vuh]] (2013-03-09) # [[Shepherd's Symphony - Hirtensymphonie]] (2013-03-09) # [[Rímac]] (2013-03-09) # [[998 Bodea]] (2013-03-09) # [[999 Zachia]] (2013-03-09) # [[464 Megaira]] (2013-03-09) # ''[[Tveit (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-09) # [[Nummererte småplanetar/4001–5000]] (2013-03-09) # [[Sailor Fuku]] (2013-03-09) # [[Tefra]] (2013-03-09) # [[Mabon]] (2013-03-10) # [[Tusenårsmåla til SN]] (2013-03-10) # [[Tamagotchi]] (2013-03-10) # [[Leonard]] (2013-03-10) # [[Persia]] (2013-03-10) # [[Hajduk]] (2013-03-10) # [[Formstøyping]] (2013-03-10) # [[Google Groups]] (2013-03-10) # [[Mount Seddon]] (2013-03-10) # [[Peak Seven]] (2013-03-10) # [[Mount Small]] (2013-03-10) # [[Mount Stalker]] (2013-03-10) # [[Mount Trott]] (2013-03-10) # [[Mount Turnbull]] (2013-03-10) # [[Mount Twigg]] (2013-03-10) # [[Mount Ware]] (2013-03-10) # [[Skiflyging]] (2013-03-10) # [[Generalsekretærar i Sovjetunionens kommunistiske parti]] (2013-03-10) # [[1638 Ruanda]] (2013-03-10) # [[Den vesle Bibelen]] (2013-03-10) # ''[[Lippe (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # [[Kate]] (2013-03-10) # [[Ludolf]] (2013-03-10) # [[Jeremy]] (2013-03-10) # [[Tilnamn]] (2013-03-10) # [[Gunda]] (2013-03-10) # [[Konvektiv nedbør]] (2013-03-10) # [[Herdis]] (2013-03-10) # [[Simpelt fleirtal]] (2013-03-10) # [[Kvalifisert fleirtal]] (2013-03-10) # [[Saurdal kraftverk]] (2013-03-10) # [[Hylen kraftverk]] (2013-03-10) # [[Edel]] (2013-03-10) # [[Muránska planina]] (2013-03-10) # [[Obec]] (2013-03-10) # [[Julie]] (2013-03-10) # [[Gina]] (2013-03-10) # [[Sweet Children]] (2013-03-10) # [[Live at Gilman Street]] (2013-03-10) # [[Live Tracks]] (2013-03-10) # [[Fylkesveg 37 i Møre og Romsdal]] (2013-03-10) # [[Two More Years EP]] (2013-03-10) # [[Dissonans]] (2013-03-10) # [[Red av Datarock]] (2013-03-10) # [[Arnulf]] (2013-03-10) # [[Oktatonisk skala]] (2013-03-10) # [[Ronald]] (2013-03-10) # [[Kinasjakk]] (2013-03-10) # [[Liss]] (2013-03-10) # [[Debutalbum]] (2013-03-10) # [[Intel Core]] (2013-03-10) # ''[[Daimler]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # [[Tobias]] (2013-03-10) # [[Remi]] (2013-03-10) # [[Lloyd]] (2013-03-10) # [[Frida]] (2013-03-10) # [[Frits]] (2013-03-10) # [[Game Boy Player]] (2013-03-10) # [[Nintendo Entertainment Analysis and Development]] (2013-03-10) # [[Messa di Orfeo]] (2013-03-10) # [[Saftdrikk]] (2013-03-10) # [[Slaget ved Reichenberg]] (2013-03-10) # [[Svart-kvitt]] (2013-03-10) # [[Sigdhøgtida]] (2013-03-10) # [[Vest-Midlands]] (2013-03-10) # [[Administrativt grevskap]] (2013-03-10) # [[Sameint styresmakt]] (2013-03-10) # [[Grand Combin de Valsorey]] (2013-03-10) # [[Combin de la Tsessette]] (2013-03-10) # [[Hohberghorn]] (2013-03-10) # [[Kadi]] (2013-03-10) # ''[[Kambodsjansk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # ''[[Brahma (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # [[Kienzle Computer]] (2013-03-10) # [[PCI-X]] (2013-03-10) # [[Syrisk kristendom]] (2013-03-10) # [[Javadoc]] (2013-03-10) # [[JEdit]] (2013-03-10) # [[JSP]] (2013-03-10) # [[Oppstart]] (2013-03-10) # [[Morgan]] (2013-03-10) # ''[[Lagdeling]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # [[Slaget om Tammerfors]] (2013-03-10) # [[Eigensvinging]] (2013-03-10) # [[Hough-funksjon]] (2013-03-10) # [[Tradisjonelle grevskap i Skottland]] (2013-03-10) # [[Torskekrigen]] (2013-03-10) # [[Kabriolet]] (2013-03-10) # [[Eigenfunksjon]] (2013-03-10) # [[Kabylar]] (2013-03-10) # [[CuteFTP]] (2013-03-10) # [[Ekstinksjonskoeffisienten]] (2013-03-10) # [[Generelle fourierrekkjer]] (2013-03-10) # ''[[Eisbach]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-10) # [[Torrentz]] (2013-03-10) # [[LimeWire]] (2013-03-10) # [[Adobe Reader]] (2013-03-10) # [[Distrikt i Wales]] (2013-03-10) # [[Den russiske hungersnauda 1601-1603]] (2013-03-10) # [[Heilagkåring]] (2013-03-11) # [[Tom]] (2013-03-11) # ''[[Lysvatnet]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Dan]] (2013-03-11) # [[Fostertal]] (2013-03-11) # [[Operand]] (2013-03-11) # [[Robin Hood's Bay]] (2013-03-11) # [[Bevarte grevskap i Wales]] (2013-03-11) # [[British American Racing]] (2013-03-11) # [[Landar]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Tornow]] (2013-03-11) # [[St. Victor-klosteret]] (2013-03-11) # [[Tyrrell Racing]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Kay]] (2013-03-11) # [[Booby's Bay]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Landeshut i 1760]] (2013-03-11) # [[Runde Miljøsenter]] (2013-03-11) # [[Kårde]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Liegnitz i 1760]] (2013-03-11) # [[Mindretalsregjering]] (2013-03-11) # [[Status quo]] (2013-03-11) # [[Overoppheta økonomi]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Hoyerswerda]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Meissen]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Rheinberg]] (2013-03-11) # [[Raidet mot Cherbourg]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Moys]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Breslau i 1757]] (2013-03-11) # [[Stair Hole]] (2013-03-11) # [[Brighstone Bay]] (2013-03-11) # [[Chale Bay]] (2013-03-11) # [[Compton Bay]] (2013-03-11) # [[Binnel Bay]] (2013-03-11) # [[Luccombe Bay]] (2013-03-11) # [[Niese]] (2013-03-11) # [[Aros Bay]] (2013-03-11) # [[Lunderston Bay]] (2013-03-11) # [[Blue Pool Bay]] (2013-03-11) # [[Bull Bay på Anglesey]] (2013-03-11) # [[Cardigan Bay]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 3]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 4]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 5]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 6]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 7]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 8]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 9]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 10]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 11]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 12]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 13]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 14]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 17]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 18]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 19]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 21]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 22]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 23]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 24]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 28]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 30]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 32]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 33]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 34]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 35]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 37]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 39]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 40]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 43]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 44]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 46]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 47]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 49]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 50]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 51]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 52]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 53]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 60]] (2013-03-11) # [[Loch a' Chàirn Bhàin]] (2013-03-11) # [[Krossmesse om våren]] (2013-03-11) # ''[[Henry Kaiser]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Philadelphia (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Binding (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Asterisk]] (2013-03-11) # [[Corrachadh Mòr]] (2013-03-11) # [[Gross]] (2013-03-11) # [[The Wolves]] (2013-03-11) # ''[[Longa]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Vårknipe]] (2013-03-11) # [[USS «Constellation» (CV-64)]] (2013-03-11) # [[USS «Ronald Reagan» (CVN-76)]] (2013-03-11) # [[USS «George H.W. Bush» (CVN-77)]] (2013-03-11) # [[Geografisk mil]] (2013-03-11) # [[Sudan-regionen]] (2013-03-11) # [[Bibeldagen]] (2013-03-11) # [[Hoboken-Verzeichnis]] (2013-03-11) # ''[[Panteon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Zug (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Tartaros]] (2013-03-11) # [[Jim Arvanitis]] (2013-03-11) # [[Burnt Islands]] (2013-03-11) # [[Versefot]] (2013-03-11) # [[Glunimore Island]] (2013-03-11) # [[Transitive verb]] (2013-03-11) # [[Hurunui District]] (2013-03-11) # [[The Cumbraes]] (2013-03-11) # [[Musica enchiriadis]] (2013-03-11) # [[V12-motor]] (2013-03-11) # [[Samkommune]] (2013-03-11) # ''[[Marsvin (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Magic: The Gathering]] (2013-03-11) # [[Samlekortspel]] (2013-03-11) # [[Oblik]] (2013-03-11) # [[Lingvistisk produktivitet]] (2013-03-11) # [[Eilean Dubh Mòr]] (2013-03-11) # [[Eilean Mhic Chrion]] (2013-03-11) # [[Aker Drilling]] (2013-03-11) # [[Hyskeir]] (2013-03-11) # [[Dei olympiske ringane]] (2013-03-11) # [[Maybe I should have]] (2013-03-11) # [[Orsay i Indre Hebridane]] (2013-03-11) # [[Glottokronologi]] (2013-03-11) # [[Agglomerat]] (2013-03-11) # [[Medium]] (2013-03-11) # [[Ex tunc]] (2013-03-11) # [[Ex nunc]] (2013-03-11) # [[TV 4 Fakta]] (2013-03-11) # [[Tanera Beag]] (2013-03-11) # [[Ceabhaigh]] (2013-03-11) # [[Eilean Dòmhnuill]] (2013-03-11) # [[Eilean Glas i Ytre Hebridane]] (2013-03-11) # [[Blokkforkasting]] (2013-03-11) # [[Flodaigh]] (2013-03-11) # [[Aux Armes et cætera]] (2013-03-11) # [[Yoshi]] (2013-03-11) # [[Sgarabhaigh]] (2013-03-11) # [[Sgeotasaigh]] (2013-03-11) # [[Tourfilm]] (2013-03-11) # [[Soay Beag]] (2013-03-11) # [[Northern Isles]] (2013-03-11) # [[Øyar i Orknøyane]] (2013-03-11) # [[Fleirtalsregjering]] (2013-03-11) # [[Departementsråd]] (2013-03-11) # [[Dine-kompensasjonen]] (2013-03-11) # [[Isopyknal]] (2013-03-11) # [[Kringkastingsrådet]] (2013-03-11) # ''[[Tonga (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Rosenrot av Rammstein]] (2013-03-11) # [[Lichtspielhaus]] (2013-03-11) # [[Ramstein-ulukka]] (2013-03-11) # [[Zmuttgletscher]] (2013-03-11) # ''[[Miranda]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[GB-virus C]] (2013-03-11) # [[Pakistansk rupi]] (2013-03-11) # [[Sule Stack]] (2013-03-11) # [[Plaine du Cul-de-Sac]] (2013-03-11) # [[Gruney]] (2013-03-11) # [[Horse Holm]] (2013-03-11) # [[Green Holm]] (2013-03-11) # [[Little Holm ved Scatness]] (2013-03-11) # [[Oxna]] (2013-03-11) # [[Ynys Lochtyn]] (2013-03-11) # [[Emsger]] (2013-03-11) # [[Bluebell Lakes]] (2013-03-11) # [[Henfold Lakes]] (2013-03-11) # [[Indirekte val]] (2013-03-11) # [[Valkollegium]] (2013-03-11) # [[Avtrekkskap]] (2013-03-11) # [[Holburn Lake and Moss]] (2013-03-11) # [[Valliste]] (2013-03-11) # [[Slamsugar]] (2013-03-11) # [[Søppelbil]] (2013-03-11) # [[Canzone]] (2013-03-11) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1951]] (2013-03-11) # [[Programvarebunt]] (2013-03-11) # [[Sinfonia]] (2013-03-11) # [[Sonata da chiesa]] (2013-03-11) # [[Variasjon i musikk]] (2013-03-11) # [[Halvdan Hålegg]] (2013-03-11) # [[Alfagras]] (2013-03-11) # [[Du wahrer Gott und Davids Sohn]] (2013-03-11) # [[Zinke]] (2013-03-11) # [[Musikkverk av Tomaso Albinoni]] (2013-03-11) # [[Stortingets forsvarskomité]] (2013-03-11) # [[Es ist dir gesagt, Mensch, was gut ist]] (2013-03-11) # [[Wer sich selbst erhöhet, der soll erniedriget werden]] (2013-03-11) # [[Ich elender Mensch, wer wird mich erlösen]] (2013-03-11) # [[Ich geh und suche mit Verlangen]] (2013-03-11) # [[Falsche Welt, dir trau ich nicht]] (2013-03-11) # [[Schlage doch, gewünschte Stunde]] (2013-03-11) # [[Selig ist der Mann]] (2013-03-11) # ''[[Katla (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Wer mich liebet, der wird mein Wort halten]] (2013-03-11) # [[Air]] (2013-03-11) # [[Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 61]] (2013-03-11) # [[Baitul Futuh]] (2013-03-11) # [[Sehet, welch eine Liebe hat uns der Vater erzeiget]] (2013-03-11) # [[Sie werden aus Saba alle kommen]] (2013-03-11) # [[Obligat]] (2013-03-11) # [[Der Himmel dacht auf Anhalts Ruhm und Glück]] (2013-03-11) # [[Alles, was von Gott geboren]] (2013-03-11) # [[Der Herr ist mein getreuer Hirt]] (2013-03-11) # [[Das neugeborne Kindelein]] (2013-03-11) # [[Sine qua non]] (2013-03-11) # [[Markusmesse]] (2013-03-11) # [[Annus mirabilis]] (2013-03-11) # [[Ein Herz, das seinen Jesum lebend weiß]] (2013-03-11) # [[Das ist je gewißlich wahr]] (2013-03-11) # [[Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 143]] (2013-03-11) # [[Barokktrompet]] (2013-03-11) # [[Advers]] (2013-03-11) # [[Durchlauchtster Leopold]] (2013-03-11) # [[Ich weiß, daß mein Erlöser lebt]] (2013-03-11) # [[Weichet nur, betrübte Schatten]] (2013-03-11) # [[Amore traditore]] (2013-03-11) # [[Dem Gerechten muß das Licht]] (2013-03-11) # [[Der Herr denket an uns]] (2013-03-11) # [[Gedenke, Herr, wie es uns gehet]] (2013-03-11) # [[Lobt ihn mit Herz und Munde]] (2013-03-11) # [[Wer sucht die Pracht, wer wünscht den Glanz]] (2013-03-11) # [[Mein Odem ist schwach]] (2013-03-11) # [[Meine Seele soll Gott loben]] (2013-03-11) # [[Reißt euch los, bedrängte Sinnen]] (2013-03-11) # [[Non sa che sia dolore]] (2013-03-11) # [[Pasjonsmusikk]] (2013-03-11) # [[Mer hahn en neue Oberkeet]] (2013-03-11) # [[Koralar av Johann Sebastian Bach]] (2013-03-11) # ''[[Karen (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Parodimusikk]] (2013-03-11) # [[Det pakistanske riksvåpenet]] (2013-03-11) # [[Songar og ariar av Johann Sebastian Bach]] (2013-03-11) # ''[[Toccata og fuge]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Stor fantasi og fuge i g-moll, BWV 542]] (2013-03-11) # [[Vekselvarm]] (2013-03-11) # [[Kalfaktor]] (2013-03-11) # ''[[Acre (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Allied Command Transformation]] (2013-03-11) # ''[[Acta]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Partita]] (2013-03-11) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1954]] (2013-03-11) # [[Invensjon i musikk]] (2013-03-11) # [[Luttsuite i g-moll, BWV 995]] (2013-03-11) # [[Luttsuite i e-moll, BWV 996]] (2013-03-11) # [[Milli Surood]] (2013-03-11) # ''[[NN]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Nomen nescio]] (2013-03-11) # [[Strøymingspumpe]] (2013-03-11) # [[Hydraulisk sprang]] (2013-03-11) # [[Hestetagl]] (2013-03-11) # [[Orkestersuitar av Bach]] (2013-03-11) # [[High-End audioutstyr]] (2013-03-11) # [[NKK]] (2013-03-11) # [[Mount Blackburn i Antarktis]] (2013-03-11) # [[Analogi i språkvitskapen]] (2013-03-11) # [[Hemmeleg politi]] (2013-03-11) # [[Mount Burnham i Marie Byrd Land]] (2013-03-11) # [[Mount Carmer]] (2013-03-11) # [[Mount Corey]] (2013-03-11) # [[Mount Crow]] (2013-03-11) # [[Mount Dolber]] (2013-03-11) # [[Mount Fulton]] (2013-03-11) # [[Mount Gester]] (2013-03-11) # [[Mount Getz]] (2013-03-11) # [[Mount González]] (2013-03-11) # [[Mount Hanson]] (2013-03-11) # ''[[Osen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Mount Howe]] (2013-03-11) # [[Mount Huckaby]] (2013-03-11) # [[Emanuel]] (2013-03-11) # [[Ketch]] (2013-03-11) # [[Geodynamikk]] (2013-03-11) # [[Tonton Macoute]] (2013-03-11) # [[Den vestlege halvkula]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Beauséjour]] (2013-03-11) # [[Vallhall Arena]] (2013-03-11) # [[Operation Uphold Democracy]] (2013-03-11) # [[Mount Jones]] (2013-03-11) # [[Realpolitikk]] (2013-03-11) # ''[[Corelli]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Adapsjon (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Čapek]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Sats i musikk]] (2013-03-11) # [[Post mortem]] (2013-03-11) # ''[[Rhea]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Astrogeologi]] (2013-03-11) # [[Guineamynt]] (2013-03-11) # [[Geofon]] (2013-03-11) # [[Malvin]] (2013-03-11) # [[Tilpassar]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Burkersdorf]] (2013-03-11) # [[Solipsisme]] (2013-03-11) # [[Geomatematikk]] (2013-03-11) # [[Tørking]] (2013-03-11) # [[Bjørneteneste]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Lutterberg i 1762]] (2013-03-11) # [[Additiv funksjon]] (2013-03-11) # ''[[Kingston]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Omleiringa av Almeida i 1762]] (2013-03-11) # [[Magistratrett]] (2013-03-11) # [[Djupskjelv]] (2013-03-11) # [[Haitisk økonomi]] (2013-03-11) # [[Haitisk gourde]] (2013-03-11) # [[Assessor]] (2013-03-11) # [[Sandhi]] (2013-03-11) # [[Fonotaks]] (2013-03-11) # [[Geotermometri]] (2013-03-11) # [[Det haitiske riksvåpenet]] (2013-03-11) # [[Høgskuleingeniør]] (2013-03-11) # [[Bachelor i ingeniørfag]] (2013-03-11) # ''[[AD (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Departement i Haiti]] (2013-03-11) # [[Drakebåt]] (2013-03-11) # [[Asylsøkjar]] (2013-03-11) # [[Black Metal av Venom]] (2013-03-11) # [[Du Far og Herre]] (2013-03-11) # ''[[Wollert Konow (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Skiringssal]] (2013-03-11) # [[Norsk Oversetterforening]] (2013-03-11) # [[IRAS]] (2013-03-11) # [[Kantor]] (2013-03-11) # ''[[Avatar (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Den danske Psalmebog]] (2013-03-11) # [[Flytog]] (2013-03-11) # ''[[Klasse]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Den blodige sundagen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Infrared Space Observatory]] (2013-03-11) # ''[[ISO (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Tidsrekning i parsismen]] (2013-03-11) # [[International Ultraviolet Explorer]] (2013-03-11) # [[Operaer av Vivaldi]] (2013-03-11) # [[Opusnummer]] (2013-03-11) # [[Seks solokonsertar, Op. 11]] (2013-03-11) # [[Seks fiolinkonsertar, Op. 12]] (2013-03-11) # [[Ryom-Verzeichnis]] (2013-03-11) # [[Abbetal]] (2013-03-11) # [[Uformell sektor]] (2013-03-11) # [[Haitisk politikk]] (2013-03-11) # [[Nord-Varanger kommune]] (2013-03-11) # [[Black River]] (2013-03-11) # [[Flacq]] (2013-03-11) # [[Grand Port]] (2013-03-11) # [[Idiosynkrasi]] (2013-03-11) # [[Nordjyllands amt]] (2013-03-11) # [[Storstrøms amt]] (2013-03-11) # [[Ringkjøbing amt]] (2013-03-11) # [[Samfunnskontrakt]] (2013-03-11) # [[Københavns amt]] (2013-03-11) # [[Gravimetri]] (2013-03-11) # [[Tyngdeanomali]] (2013-03-11) # [[Geologisk eining]] (2013-03-11) # [[Fairy Lochs]] (2013-03-11) # [[Gytje]] (2013-03-11) # [[Forretningsbank]] (2013-03-11) # [[Straumlinje]] (2013-03-11) # [[Aga Khan]] (2013-03-11) # ''[[Skei (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Ypparsteprest]] (2013-03-11) # ''[[Es]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Karat]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Snøsildre]] (2013-03-11) # ''[[Aquila]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Isograd]] (2013-03-11) # [[Yngleknopp]] (2013-03-11) # [[Ylem]] (2013-03-11) # [[Kompensasjonsdjupne]] (2013-03-11) # [[Matriks i geologi]] (2013-03-11) # [[Kompetanse i hydrologi]] (2013-03-11) # ''[[Tokke (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Konkordans i geologi]] (2013-03-11) # [[Magnetograf]] (2013-03-11) # [[Bandopptakar]] (2013-03-11) # [[Triboelektrisitet]] (2013-03-11) # [[Digital Audio Tape]] (2013-03-11) # [[Yeoman]] (2013-03-11) # ''[[Yellowstone]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Oktaedritt]] (2013-03-11) # ''[[Yazdegird]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Petrogenese]] (2013-03-11) # [[P-bølgje]] (2013-03-11) # [[Alamo-nedslaget]] (2013-03-11) # [[Mount Kohler]] (2013-03-11) # [[Mount Kohnen]] (2013-03-11) # [[Leister Peak]] (2013-03-11) # [[Mount Lockhart]] (2013-03-11) # [[United States Antarctic Service Expedition]] (2013-03-11) # [[Allerød-interstadialen]] (2013-03-11) # [[Azoikum]] (2013-03-11) # [[Diluvium]] (2013-03-11) # [[Kalium–argondatering]] (2013-03-11) # [[Radiometrisk datering]] (2013-03-11) # [[Littorinahavet]] (2013-03-11) # [[Tefrokronologi]] (2013-03-11) # [[Metronome Spartacus]] (2013-03-11) # ''[[Murchison]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Sony Ericsson C902]] (2013-03-11) # [[Den cadomiske orogenesen]] (2013-03-11) # [[Mel-frekvens cepstrum]] (2013-03-11) # [[USRP]] (2013-03-11) # ''[[Dendritt]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Hydrometer]] (2013-03-11) # [[Mille-fleurs]] (2013-03-11) # [[Ambassadør]] (2013-03-11) # [[Dome]] (2013-03-11) # [[Old Red-avsetningane]] (2013-03-11) # [[Karibu]] (2013-03-11) # ''[[Ariel]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Eksplosjonskrater]] (2013-03-11) # [[Ekstrusiv]] (2013-03-11) # [[Greisen]] (2013-03-11) # [[Hårnålssving]] (2013-03-11) # [[Rikskonsertane]] (2013-03-11) # ''[[Madonna]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Jord (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Aspekt]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Kystkommunar i Finland]] (2013-03-11) # [[Krohg]] (2013-03-11) # [[Charta 08]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 806 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 851 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 852 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 501 i Telemark]] (2013-03-11) # ''[[Blondie]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Musikkonservatoriet i Trondheim]] (2013-03-11) # [[Talet 70]] (2013-03-11) # [[Talet 90]] (2013-03-11) # [[Kaplanturbin]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 602 i Telemark]] (2013-03-11) # ''[[Vågen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Symfoni nr. 10 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 160 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 162 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 13 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 14 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 15 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 16 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 17 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 19 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 20 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 21 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 23 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 24 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 25 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 220 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # ''[[Fylkesveg 220]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 218 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 367 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 364 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 357 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 365 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 361 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 330 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Syskenbarn]] (2013-03-11) # ''[[Fylkesveg 330]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 210 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 331 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 329 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 328 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 327 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 326 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 321 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 340 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 341 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 345 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 343 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 344 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Tante]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 342 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 109 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 107 i Telemark]] (2013-03-11) # ''[[Paraná]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 53 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 49 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 48 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 401 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 402 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 404 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 405 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 803 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Yard]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 124 i Buskerud]] (2013-03-11) # [[Grønskifer]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 252 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Skiljepinne]] (2013-03-11) # ''[[Xuanzong]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[X.21]] (2013-03-11) # [[Xenofili]] (2013-03-11) # [[Hornblenditt]] (2013-03-11) # [[Ignimbritt]] (2013-03-11) # [[Nykken]] (2013-03-11) # [[Trolljegeren]] (2013-03-11) # ''[[Hille]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 7 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # ''[[Asheim]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Handtein]] (2013-03-11) # [[Adventsstjerne]] (2013-03-11) # [[Den venetianske skulen]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 5 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort William Henry]] (2013-03-11) # [[Det andre slaget ved Bloody Creek]] (2013-03-11) # [[Åtaket på German Flatts i 1757]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Frontenac]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Ligonier]] (2013-03-11) # [[Slaget ved La Belle-Famille]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Beauport]] (2013-03-11) # [[Svensk Pommern]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Plassey]] (2013-03-11) # ''[[Altranstädt-traktaten]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Eksersis]] (2013-03-11) # [[Norsk Lovtidend]] (2013-03-11) # ''[[Venstre (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 63 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 64 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 805 i Telemark]] (2013-03-11) # ''[[Fylkesveg 810]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 809 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Freden i Stockholm]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 200 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Nysølv]] (2013-03-11) # [[Domstolane i Noreg]] (2013-03-11) # ''[[Teige]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Magisk realisme]] (2013-03-11) # [[Jakobson]] (2013-03-11) # [[Riksrett]] (2013-03-11) # [[Striden mellom Brandenburg og Pommern]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 702 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 39 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 31 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 35 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 36 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 34 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 33 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 4 i Telemark]] (2013-03-11) # ''[[Dei maritime maktene]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 802 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Secret Garden]] (2013-03-11) # [[Strekkstagplattform]] (2013-03-11) # ''[[Ugland]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Dronninga]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Apanasje]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 58 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 57 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 54 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 52 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 59 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 513 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 201 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 653 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 515 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 254 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 215 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 302 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 75 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 447 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 426 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 446 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 411 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 412 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 413 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 410 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 478 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 480 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 471 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 472 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 473 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 474 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 476 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 409 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 445 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 481 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 477 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 398 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 431 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 428 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 435 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 436 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 421 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 404 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 394 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 393 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 402 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 390 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 395 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Grodno i 1706]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 382 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 405 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 406 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 448 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 396 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 443 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 314 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Ösel]] (2013-03-11) # ''[[Russisk-svenske krigar]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # ''[[Dansk-svenske krigar]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Imbrikasjon]] (2013-03-11) # [[Inversjon i geologi]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 349 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 329 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 332 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 330 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 334 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Code geass R2]] (2013-03-11) # [[World Resources Institute]] (2013-03-11) # [[Woods metall]] (2013-03-11) # [[Englespel]] (2013-03-11) # [[Juvenilt vatn]] (2013-03-11) # [[Schwarzschild-radius]] (2013-03-11) # [[Hendingsrand]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 13 av Mozart]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 14 av Mozart]] (2013-03-11) # ''[[Asp (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Daymer Bay]] (2013-03-11) # [[Burgh]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 31 av Mozart]] (2013-03-11) # [[St Olaf's Church i Wasdale Head]] (2013-03-11) # [[Internationaler Volkssportverband]] (2013-03-11) # [[Bassist]] (2013-03-11) # [[Indremisjon]] (2013-03-11) # [[Ulens kvintett]] (2013-03-11) # [[Flintlås]] (2013-03-11) # [[Rentekammer]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 325 i Rogaland]] (2013-03-11) # ''[[Fylkesveg 320]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Fylkesveg 327 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 241 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 319 i Rogaland]] (2013-03-11) # ''[[Driva (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[X Factor Danmark]] (2013-03-11) # [[Hits av Joni Mitchell]] (2013-03-11) # [[Rytmegitar]] (2013-03-11) # [[If I Were a Carpenter]] (2013-03-11) # [[VH1]] (2013-03-11) # [[Magasinet Blender]] (2013-03-11) # ''[[Johann Christoph Bach]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Chess Records]] (2013-03-11) # [[Le Nouvelliste]] (2013-03-11) # [[Le Matin i Haiti]] (2013-03-11) # [[Please Stay]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2008]] (2013-03-11) # ''[[Lehmkuhl]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[Indonesisk]] (2013-03-11) # [[X Factor 2010 Noreg]] (2013-03-11) # [[Live at the L.A. Troubadour]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2009]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2010]] (2013-03-11) # [[Suverenitet]] (2013-03-11) # [[Moat on the Ledge]] (2013-03-11) # ''[[Kongo]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-11) # [[House Full]] (2013-03-11) # [[Galopp]] (2013-03-12) # [[Passgang]] (2013-03-12) # [[Eurovision Song Contest 1974]] (2013-03-12) # [[Butterfly av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Houston]] (2013-03-12) # [[Blackhill Enterprises]] (2013-03-12) # [[Top of the Pops]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Ottawa]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Minneapolis]] (2013-03-12) # [[T-banen i Vancouver]] (2013-03-12) # [[Kloakk i zoologi]] (2013-03-12) # [[Hundreårets 100 bøker etter Le Monde]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 43 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[EMS VCS 3]] (2013-03-12) # ''[[Perth (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 68 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 66 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 85 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Showgirl av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[A Large Ion Collider Experiment]] (2013-03-12) # [[Le plus beau jour de ma vie]] (2013-03-12) # [[So geht das jede Nacht]] (2013-03-12) # [[Les amants de minuit]] (2013-03-12) # [[Norske Hollywoodfruer]] (2013-03-12) # [[Kewang]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 101 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 109 i Hordaland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 130]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 131]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 133 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[X Factor Finland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 266]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[JONAS L.A.]] (2013-03-12) # [[Forvirring]] (2013-03-12) # [[Disney Channel Korea]] (2013-03-12) # [[Orlunda]] (2013-03-12) # [[Ekstremt låg frekvens]] (2013-03-12) # [[Nitritt]] (2013-03-12) # ''[[Ill]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Got to Be Certain]] (2013-03-12) # [[Overtrykk]] (2013-03-12) # [[Regelbau 638]] (2013-03-12) # [[Garnering]] (2013-03-12) # [[Sverigetopplistan]] (2013-03-12) # [[Canadian Albums Chart]] (2013-03-12) # [[UK Singles Chart]] (2013-03-12) # [[Taxi 020]] (2013-03-12) # [[Step Back in Time]] (2013-03-12) # [[Eininga ort]] (2013-03-12) # [[Mark kølnsk]] (2013-03-12) # [[Shooting at the Moon]] (2013-03-12) # [[Skimmel]] (2013-03-12) # [[Mount Maglione]] (2013-03-12) # [[Mount McClung]] (2013-03-12) # [[Mount McCormick]] (2013-03-12) # [[Mount McCoy]] (2013-03-12) # [[Mount McNaughton]] (2013-03-12) # [[Mitchell Peak]] (2013-03-12) # [[Mount Monson]] (2013-03-12) # [[Mount Mooney]] (2013-03-12) # ''[[Derna]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Svanehalshengar]] (2013-03-12) # [[Peugeot 205]] (2013-03-12) # [[Peugeot 104]] (2013-03-12) # [[Mount Nichols]] (2013-03-12) # [[Mount O'Neil]] (2013-03-12) # [[Peugeot 206]] (2013-03-12) # [[Mount Obiglio]] (2013-03-12) # [[Mount Otis]] (2013-03-12) # [[Mount Palombo]] (2013-03-12) # [[It's No Secret]] (2013-03-12) # [[Mount Passel]] (2013-03-12) # [[Mount Peddie]] (2013-03-12) # [[Mount Perkins]] (2013-03-12) # [[Mount Petrides]] (2013-03-12) # [[Voltige]] (2013-03-12) # [[Steppin' Out av Eric Clapton]] (2013-03-12) # [[Time Pieces Vol.II Live in the Seventies]] (2013-03-12) # [[Valkrinsen Toggenburg]] (2013-03-12) # [[Samansett tal]] (2013-03-12) # [[Mount Pool]] (2013-03-12) # [[Mount Ralph]] (2013-03-12) # [[Mount Richardson i Antarktis]] (2013-03-12) # [[Fortaleza Esporte Clube]] (2013-03-12) # [[Ortofoni]] (2013-03-12) # [[Burning of the Midnight Lamp]] (2013-03-12) # [[Spanish Castle Magic]] (2013-03-12) # [[Crosstown Traffic]] (2013-03-12) # ''[[Kongruens]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[LIGO Scientific Collaboration]] (2013-03-12) # [[Tyskland i Eurovision Song Contest 2010]] (2013-03-12) # [[Tyskland i Eurovision Song Contest 2011]] (2013-03-12) # [[Haddington Hill]] (2013-03-12) # [[Grunnflate]] (2013-03-12) # [[Rockefestival]] (2013-03-12) # [[SN sin høgkommissær for menneskerettar]] (2013-03-12) # [[Mount Riley]] (2013-03-12) # [[Mount Roland i Antarktis]] (2013-03-12) # [[Mount Rubin de la Borbolla]] (2013-03-12) # [[Living Loving Maid (She's Just a Woman)]] (2013-03-12) # [[You Shook Me]] (2013-03-12) # [[Your Time Is Gonna Come]] (2013-03-12) # [[A' Chrois]] (2013-03-12) # [[Alport Height]] (2013-03-12) # [[Gog Magog Downs]] (2013-03-12) # [[Little Trees Hill]] (2013-03-12) # [[Axe Edge Moor]] (2013-03-12) # [[Donald-topp]] (2013-03-12) # [[Hewitt]] (2013-03-12) # [[An Sgurr i Lochcarron]] (2013-03-12) # [[What Is and What Should Never Be]] (2013-03-12) # [[Ankle Hill]] (2013-03-12) # [[Aonach Eagach]] (2013-03-12) # [[Beacon Hill i Warnford i Hampshire]] (2013-03-12) # [[Den danske tronfylgja]] (2013-03-12) # [[Beinn a' Chaolais]] (2013-03-12) # [[Faehlmann]] (2013-03-12) # [[Beinn a' Ghlò]] (2013-03-12) # [[Beinn Achaladair]] (2013-03-12) # [[Heiberg]] (2013-03-12) # [[Tangerine]] (2013-03-12) # [[Out on the Tiles]] (2013-03-12) # [[Friends av Led Zeppelin]] (2013-03-12) # [[Tårnet i Babel]] (2013-03-12) # [[Primula]] (2013-03-12) # [[Arkle]] (2013-03-12) # [[Arreton Down]] (2013-03-12) # [[Arrochar Alps]] (2013-03-12) # [[Bangor Mountain]] (2013-03-12) # [[Filmen The Song Remains the Same]] (2013-03-12) # [[Alinea]] (2013-03-12) # [[Gobiørkenen]] (2013-03-12) # ''[[Hekk (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Publius Enigma]] (2013-03-12) # [[Gomme]] (2013-03-12) # [[Beinn an Lochain]] (2013-03-12) # [[Beinn Bheula]] (2013-03-12) # [[Beinn Chorranach]] (2013-03-12) # [[Beinn Chùirn]] (2013-03-12) # [[Beinn Damh]] (2013-03-12) # [[Beinn Dearg Mòr]] (2013-03-12) # [[Svak vind]] (2013-03-12) # [[Japanske regionar]] (2013-03-12) # [[Beinn Luibhean]] (2013-03-12) # [[Japanske prefektur]] (2013-03-12) # [[Beinn na Caillich]] (2013-03-12) # [[Black Hill i Herefordshire]] (2013-03-12) # [[Beinn Ruigh Choinnich]] (2013-03-12) # [[Beinn Shiantaidh]] (2013-03-12) # [[Beinn Spionnaidh]] (2013-03-12) # [[Beinn Tarsuinn]] (2013-03-12) # [[Ben Aigan]] (2013-03-12) # [[Black Mountain South Top]] (2013-03-12) # [[Nantou by]] (2013-03-12) # [[Bogjurgan Hill]] (2013-03-12) # [[Ben Tee]] (2013-03-12) # [[Benyellary]] (2013-03-12) # [[Berwynfjella]] (2013-03-12) # [[Bryn Arw]] (2013-03-12) # [[Bilberry Hill]] (2013-03-12) # [[Burnhope Seat]] (2013-03-12) # [[Burrow i Shropshire]] (2013-03-12) # [[Karroo-avleiringane]] (2013-03-12) # [[Kataklase]] (2013-03-12) # [[Butterdon Hill]] (2013-03-12) # [[Black Chew Head]] (2013-03-12) # [[Black Fell i Pennines]] (2013-03-12) # [[Caer Caradoc]] (2013-03-12) # [[Caer Mote]] (2013-03-12) # [[Cairnie Hill]] (2013-03-12) # [[Dei tretten koloniane]] (2013-03-12) # [[Cirkus Agora]] (2013-03-12) # [[Bulkbil]] (2013-03-12) # [[Primitivisme]] (2013-03-12) # [[Kobe]] (2013-03-12) # [[Mount Shirley]] (2013-03-12) # [[Loving You Is Sweeter Than Ever]] (2013-03-12) # [[Mount Soond]] (2013-03-12) # [[Kapellbil]] (2013-03-12) # [[Never Too Late]] (2013-03-12) # [[Bergingsbil]] (2013-03-12) # [[Persarriket]] (2013-03-12) # [[RS «Sjøfareren»]] (2013-03-12) # [[Digraf]] (2013-03-12) # [[Tenarmaskin]] (2013-03-12) # [[Music for Films Volume 2]] (2013-03-12) # ''[[Kassandra]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Extracts from Music for White Cube]] (2013-03-12) # [[I Dormienti]] (2013-03-12) # [[Music for Onmyo-Ji]] (2013-03-12) # [[Music for Civic Recovery Centre]] (2013-03-12) # [[Beyond Even (1992–2006)]] (2013-03-12) # [[Matebuss]] (2013-03-12) # [[Pengeurtslekta]] (2013-03-12) # [[Slavofil]] (2013-03-12) # ''[[Tandem]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Greenwich (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[V-motor]] (2013-03-12) # [[Velvet Goldmine]] (2013-03-12) # [[A New Career in a New Town]] (2013-03-12) # [[Signet]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 517 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 531 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 534 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 537 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 542 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 543 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Moog]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Pravda]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 576 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 580 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 583 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 612 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Matteusprinsippet]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 618 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 632 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 635 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 637 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Det finske flagget]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 664 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 666 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Damplastebil]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 727 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Hino Nacional Brasileiro]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 741]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 138]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 751 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 144]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 761 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 762 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 763 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 765 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 767 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 783 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 784 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 187]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 189]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 793 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 803 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 805 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 807 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 810 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 811 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 814 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 832 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 842 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 843 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 844 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 850 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 423 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 862 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 864 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 441]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 872 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 471 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 889 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 478 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 892 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 474 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 477 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 495 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 911]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 933 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 937]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 943 i Nordland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 950]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 952 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 960 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 972 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 973 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 975 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 985 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Oodnadatta]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 988 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 989 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 993 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 994 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 995 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 996 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 998 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Arvefølgjerekke]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 999 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Vande Mataram]] (2013-03-12) # [[Leangen gård]] (2013-03-12) # [[Det bulgarske flagget]] (2013-03-12) # [[Kuruş]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 129]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[London-traktaten i 1700]] (2013-03-12) # [[Haag-traktaten i 1701]] (2013-03-12) # [[Planetgir]] (2013-03-12) # [[Israel i Eurovision Song Contest 2011]] (2013-03-12) # [[Impossible Remixes]] (2013-03-12) # [[Det andorranske flagget]] (2013-03-12) # [[Attendekall]] (2013-03-12) # [[Det belgiske flagget]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Bouchain]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Denain]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Rio de Janeiro i 1710]] (2013-03-12) # [[Cassard-toktet]] (2013-03-12) # [[Mixes av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Charles Town-toktet]] (2013-03-12) # [[Den store freden i Montreal]] (2013-03-12) # [[New School for Social Research]] (2013-03-12) # [[Spansk Geldern]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 874]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 876]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 925]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 95]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 128 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 129 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 131 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 136 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 137 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 266 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 268 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 267 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 296 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 305 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 388 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 409 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 421 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 422 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 423 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 32 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 334 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Byte i informatikk]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 93 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 335 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 122 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 339]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 183 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 184 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 362 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 364 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 212 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 367 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 214 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 392 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 272 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 693 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 695 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 697 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 720 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 721 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 722 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 724 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # ''[[Córdoba]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 5 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 6 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 12 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 14 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 15 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 16 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 31 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 32 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 34 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 35 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 37 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 40 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 51 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Pianokonsert K. 107 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 54 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 56 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 57 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 60 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 61 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 63 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 66 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 78 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 79 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 103 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Rondo i C for fiolin og orkester av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 110 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 111 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 112 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 113 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 117 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 205 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 131 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 132 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 206 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 133 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 208 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 141 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 210 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 143 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 211 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 144 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 213 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 145 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 215 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 147 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 216 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 149 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 218 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 219 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 150 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 151 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 152 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 153 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 224 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 154 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 155 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 156 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 243 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 157 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 158 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 247 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 159 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 248 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 249 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 250 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 164 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 252 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 165 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 254 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 255 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 256 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 168 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 258 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 169 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 260 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 170 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 261 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 171 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 172 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 173 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 174 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 177 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 178 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 179 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 180 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 286 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 287 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 288 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 290 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 291 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 315 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 316 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 317 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 318 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 323 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 333 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 335 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 337 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 338 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 340 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 341 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 374 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 375 i Rogaland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 375]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 377 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 378 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 379 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 380 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 407 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 408 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 414 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 415 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 416 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 417 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 418 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 419 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 441 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 449 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 479 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 491 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 495 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 496 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 500 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 512 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 522 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 523 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 525 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 527 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 528 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 529 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 533 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 534 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 552 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 554 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 555 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 561 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 562 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 563 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 567 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 568 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 573 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 574 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 575 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 576 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 577 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 580 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 581 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 582 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 583 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 586 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 602 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 606 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 607 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 617 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 621 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 622 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 623 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 633 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 634 i Rogaland]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 634]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 635 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 637 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 638 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 639 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 640 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Nebbkval]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 647 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 650 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 778 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 651 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 779 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 652 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 780 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 656 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 781 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 782 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Nordspisskval]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 784 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 681 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 785 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 684 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 788 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 685 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 789 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 791 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 792 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 798 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 832 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 833 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 686 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 837 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 687 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 841 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 842 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 843 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 692 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 844 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 845 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 693 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 847 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 699 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 711 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 848 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 849 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 713 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 714 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 852 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 715 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 853 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 719 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 855 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 720 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 856 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 732 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 857 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 735 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 862 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 736 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 865 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 868 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 874 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 738 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 875 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 739 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 742 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 891 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 743 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 892 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 744 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 746 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 897 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 898 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 911 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 751 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 912 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 761 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 913 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 922 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 762 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 923 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 771 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 924 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 926 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 773 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 774 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 928 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 776 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 929 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 931 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 933 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 937 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 938 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Europeisk sumpskjelpadde]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 688]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Andante for fløyte og orkester]] (2013-03-12) # [[Calf Top]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 30 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 42 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 43 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 45 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 101 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 103 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 105 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 106 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 107 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 109 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 110 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 112 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 114 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 115 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 154 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 158 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 159 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Albitt]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 162 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 169 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 170 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 180 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 213 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 215 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 251 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 255 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 260 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 261 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 272 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 275 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 281 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 462 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 468 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 701 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 900 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 910 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 920 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Mount Strange]] (2013-03-12) # [[Mount Swan]] (2013-03-12) # [[Mount Sweatt]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 16 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 19 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 20 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 21 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 22 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 23 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 27 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 29 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 30 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 31 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 34 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 38 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 39 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 61 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 69 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 71 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 83 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 84 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 85 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 86 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 87 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 88 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 96 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Mount Treadwell]] (2013-03-12) # [[Mount Van der Veer]] (2013-03-12) # [[Mount Vance]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 99 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 100 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 117 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 118 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 122 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 123 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 132 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 140 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 141 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 142 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 147 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 148 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 151 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 155 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 156 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 157 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Shonen Knife]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 164 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 168 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 171 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 172 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 173 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 175 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 176 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 178 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 179 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 183 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 184 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 192 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 193 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 203 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 221 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 222 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 223 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 224 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 232 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 233 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 240 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 246 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 247 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 252 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Mount Warner]] (2013-03-12) # [[Mount West]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 74 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Alundaelgen]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 290 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 293 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 294 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 322 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 324 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 326 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 329 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 341 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 368 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 372 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 373 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 376 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 377 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 380 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 381 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 391 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 392 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 393 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 394 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 396 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 401 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 404 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 416 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 432 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 440 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 459 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 536 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 538 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 562 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 563 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 564 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 565 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 567 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 569 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 572 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 577 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 584 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 585 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 611 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 634 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 653 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 663 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 664 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 665 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 667 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 682 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 683 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 684 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 686 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 688 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 689 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 691 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 702 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 704 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 705 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 712 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 714 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 715 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 719 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 730 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 732 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 735 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 737 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 7 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 56 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 57 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 60 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 76 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 77 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 79 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 352 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 104 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 105 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 354 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 106 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 107 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 153 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 162 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Kvit gåseblom]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 426 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Zhoushan]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 205 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 208 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 209 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 231 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 233 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 235 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 240 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 460 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 461 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Catherington Down]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 303 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 304 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 306 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 326 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 327 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Chno Dearg]] (2013-03-12) # [[Cìr Mhòr]] (2013-03-12) # [[Clach Glas]] (2013-03-12) # [[Clent Hills]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 509 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 513 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 600 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 601 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 603 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 604 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 607 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 608 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 609 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 611 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 612 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 613 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 614 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 617 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 618 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 262 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Woodhouseitt]] (2013-03-12) # ''[[Fylkesveg 262]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 263 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 266 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 312 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 313 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Conival]] (2013-03-12) # [[Coombe Hill i East Sussex]] (2013-03-12) # [[Cribyn]] (2013-03-12) # [[Cyrniau Nod]] (2013-03-12) # [[Donald's Hill]] (2013-03-12) # [[Dorset Downs]] (2013-03-12) # [[Drygarn Fawr]] (2013-03-12) # [[Dunsinane Hill]] (2013-03-12) # [[Eildon Hill]] (2013-03-12) # [[Esgeiriau Gwynion]] (2013-03-12) # [[Fan Fawr]] (2013-03-12) # [[Fan Frynych]] (2013-03-12) # [[Farley Mount]] (2013-03-12) # [[Foel Fenlli]] (2013-03-12) # [[Gairich]] (2013-03-12) # [[Goat Fell]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 351 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 358 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 359 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 381 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 388 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 409 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 410 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 413 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 432 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 451 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 454 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 455 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 472 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 474 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 482 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 485 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 491 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 493 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 494 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 496 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Green Hill i Lancashire]] (2013-03-12) # [[High Peak i Devon]] (2013-03-12) # [[Ilkley Moor]] (2013-03-12) # [[Kent Downs]] (2013-03-12) # [[Leum Uilleim]] (2013-03-12) # [[Moffat Hills]] (2013-03-12) # [[Mount Keen]] (2013-03-12) # [[Mynydd y Betws]] (2013-03-12) # [[Parliament Hill i London]] (2013-03-12) # [[Rampisham Down]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 503 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 504 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 506 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 507 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 521 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 523 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 524 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 531 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 536 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 552 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 555 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 558 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 581 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 585 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 590 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 591 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 592 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 593 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 594 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 596 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 598 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 599 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Mamores]] (2013-03-12) # [[Surrey Hills]] (2013-03-12) # [[Swyre Head]] (2013-03-12) # [[Torridon Hills]] (2013-03-12) # [[Trossachs]] (2013-03-12) # [[Watership Down]] (2013-03-12) # [[Weald]] (2013-03-12) # [[Greenwich-halvøya]] (2013-03-12) # [[Roseland-halvøya]] (2013-03-12) # [[Morvern]] (2013-03-12) # [[Point i Ytre Hebridane]] (2013-03-12) # [[Ross of Mull]] (2013-03-12) # [[Sleat]] (2013-03-12) # [[Trotternish]] (2013-03-12) # [[Waternish]] (2013-03-12) # [[Llŷn-halvøya]] (2013-03-12) # [[Dee i Wales]] (2013-03-12) # [[Ouzel]] (2013-03-12) # [[Jubilee River]] (2013-03-12) # [[Clyde]] (2013-03-12) # [[Keekle]] (2013-03-12) # [[Sett i England]] (2013-03-12) # ''[[Tarsus]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Derwent i Nordaust-England]] (2013-03-12) # [[Ching i England]] (2013-03-12) # [[Wallington i Hampshire]] (2013-03-12) # [[Eden i Kent]] (2013-03-12) # ''[[Eden]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Hyndburn-elva]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 601 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 602 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 604 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 622 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 625 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 626 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 642 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 652 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 654 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 655 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 657 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 660 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 663 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Bow Creek]] (2013-03-12) # [[Cray i England]] (2013-03-12) # [[Quaggy]] (2013-03-12) # [[Walbrook]] (2013-03-12) # [[Swale-elva]] (2013-03-12) # ''[[Swale]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Cole i West Midlands]] (2013-03-12) # [[Calder]] (2013-03-12) # ''[[Calder (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Farset]] (2013-03-12) # [[Foyle]] (2013-03-12) # [[Beauly-elva]] (2013-03-12) # [[Aira Force]] (2013-03-12) # [[Kisdon Force]] (2013-03-12) # [[Moss Force]] (2013-03-12) # [[Large Electron–Positron Collider]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 831 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 833 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 838 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 841 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 865 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 889 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 901 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 925 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 926 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 928 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 932 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Byar og landsbyar i Skottland]] (2013-03-12) # ''[[Reading]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Derby]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Preston (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 231 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 232 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 301 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 306 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 317 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 359 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 372 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Elektrisk folk]] (2013-03-12) # ''[[Bangor]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 263 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 267 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 268 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 270 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 275 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 295 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 302 i Oppland]] (2013-03-12) # [[St Germans]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 346 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 375 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 378 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 383 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 386 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Kongsjord]] (2013-03-12) # ''[[Washington (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Filmen Vuk]] (2013-03-12) # [[Vuk]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 402 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 407 i Oppland]] (2013-03-12) # ''[[Winchester (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 418 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 436 i Oppland]] (2013-03-12) # ''[[Canterbury (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Fylkesveg 437 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 439 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 440 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 483 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 484 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 485 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 486 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 490 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 497 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Seaburn]] (2013-03-12) # [[A Serbian Film]] (2013-03-12) # [[Saturnmånen Polydeuces]] (2013-03-12) # [[OFC]] (2013-03-12) # [[High School Musical 2]] (2013-03-12) # [[Gitarstøtte]] (2013-03-12) # [[Jokerteikn]] (2013-03-12) # ''[[Ving]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[White River]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Sognu]] (2013-03-12) # [[Taken by a Stranger]] (2013-03-12) # ''[[Wien-konvensjonane]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[One Life]] (2013-03-12) # ''[[Wimbledon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Paris Hilton's My New BFF]] (2013-03-12) # [[Jan Mayensfield]] (2013-03-12) # [[Reykjavík lufthamn]] (2013-03-12) # [[Nothing in This World]] (2013-03-12) # [[Screwed]] (2013-03-12) # [[Forvaltingsrevisjon]] (2013-03-12) # ''[[Fram]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Williamsburg]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[The Secret Is Love]] (2013-03-12) # [[Verdas sørlegaste]] (2013-03-12) # [[Na inat]] (2013-03-12) # [[Distriktet Lausanne]] (2013-03-12) # [[Libya, Libya, Libya]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2009]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2010]] (2013-03-12) # [[Heksaeder]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2011]] (2013-03-12) # [[Ikosaeder]] (2013-03-12) # [[Avkutta kube]] (2013-03-12) # [[Long Thanh internasjonale lufthamn]] (2013-03-12) # [[Dynamisk trykk]] (2013-03-12) # [[Avkutta ikosaeder]] (2013-03-12) # [[Vindmålar]] (2013-03-12) # [[South Sudan Oyee!]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1957]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1958]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1910 (Lasker-Janowski)]] (2013-03-12) # ''[[Queenstown]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Tunisia i Eurovision Song Contest]] (2013-03-12) # [[Graddag]] (2013-03-12) # [[Bergwind]] (2013-03-12) # [[Patt]] (2013-03-12) # [[Barbaresco]] (2013-03-12) # [[Brickfielder]] (2013-03-12) # [[Lex imperfecta]] (2013-03-12) # [[Gambit]] (2013-03-12) # [[Cersvind]] (2013-03-12) # [[Chubasco]] (2013-03-12) # [[Den asiatiske kringkastingsunionen]] (2013-03-12) # [[Garua]] (2013-03-12) # [[Halny]] (2013-03-12) # [[Halo i meteorologi]] (2013-03-12) # [[Helmvind]] (2013-03-12) # [[Minuano]] (2013-03-12) # [[Distriktet Thun]] (2013-03-12) # [[Nortevind]] (2013-03-12) # [[Bondeforvandling]] (2013-03-12) # [[Scatterometer]] (2013-03-12) # [[Puelchevind]] (2013-03-12) # [[Sarma]] (2013-03-12) # [[Samum]] (2013-03-12) # [[Sudestada]] (2013-03-12) # [[Zondavind]] (2013-03-12) # [[Purpurlys]] (2013-03-12) # [[Rombkuboktaeder]] (2013-03-12) # [[Nefoskop]] (2013-03-12) # [[Eddy i væskedynamikk]] (2013-03-12) # [[Dukting]] (2013-03-12) # [[Dobsoneining]] (2013-03-12) # [[Distriktet Biel/Bienne]] (2013-03-12) # [[Drosometer]] (2013-03-12) # [[Großer Sendesaal des hessischen Rundfunks]] (2013-03-12) # [[Ikosidodekaeder]] (2013-03-12) # [[Meteorologisk rakett]] (2013-03-12) # [[Den Nationale Legion]] (2013-03-12) # [[Vindstille]] (2013-03-12) # [[Flau vind]] (2013-03-12) # [[Leste]] (2013-03-12) # [[Kuldepol]] (2013-03-12) # [[Kornmo]] (2013-03-12) # ''[[Edo]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Iskjerne]] (2013-03-12) # [[Hygrograf]] (2013-03-12) # [[Hydrometeorologi]] (2013-03-12) # [[Ràdio i Televisió d'Andorra]] (2013-03-12) # [[Bøllingtid]] (2013-03-12) # [[Kalaallit Nunaata Radioa]] (2013-03-12) # [[Barograf]] (2013-03-12) # [[Alpeglød]] (2013-03-12) # [[Ellinikós Erythrόs Stayrόs]] (2013-03-12) # [[ACIA-rapporten]] (2013-03-12) # [[Grensestraum]] (2013-03-12) # [[Batygrafisk kart]] (2013-03-12) # [[Batymeter]] (2013-03-12) # [[Biokjemisk oksygenforbruk]] (2013-03-12) # [[Kuboktaeder]] (2013-03-12) # [[Greatest Remix Hits 3]] (2013-03-12) # [[Brasilstraumen]] (2013-03-12) # [[Dimiktisk]] (2013-03-12) # ''[[Harald Sverdrup (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Intergovernmental Oceanographic Commission]] (2013-03-12) # [[Kanaristraumen]] (2013-03-12) # [[Catalansk lekam]] (2013-03-12) # [[Kapp Horn-straumen]] (2013-03-12) # [[Nordbrasilstraumen]] (2013-03-12) # [[Infiltrasjon i hydrologi]] (2013-03-12) # ''[[Kaare Strøm]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Holomiktisk]] (2013-03-12) # [[Einingsrot]] (2013-03-12) # [[Hundreårsbølgje]] (2013-03-12) # [[Hydrografi]] (2013-03-12) # [[Fakultet i matematikk]] (2013-03-12) # [[Nivasjon]] (2013-03-12) # [[Kyrkjeval]] (2013-03-12) # [[Periglasial]] (2013-03-12) # [[Kryosfæren]] (2013-03-12) # [[Karakteristikk]] (2013-03-12) # [[Monomiktisk]] (2013-03-12) # [[Oyashiostraumen]] (2013-03-12) # [[Polymiktisk]] (2013-03-12) # [[Talkropp]] (2013-03-12) # [[Snøgrense]] (2013-03-12) # [[Vinkelhake]] (2013-03-12) # [[Vasstandsmåling]] (2013-03-12) # [[Vendetermometer]] (2013-03-12) # [[Vestspitsbergenstraumen]] (2013-03-12) # [[Kamtsjatkastraumen]] (2013-03-12) # [[Punkt i matematikk]] (2013-03-12) # [[Oval]] (2013-03-12) # [[Høgrehandsregelen]] (2013-03-12) # [[Evolute]] (2013-03-12) # [[Basis i matematikk]] (2013-03-12) # [[A fortiori]] (2013-03-12) # [[Abelsk integral]] (2013-03-12) # [[Nor-Cargo]] (2013-03-12) # [[Lova om store tal]] (2013-03-12) # [[TUI Arena]] (2013-03-12) # [[Give Me Just a Little More Time]] (2013-03-12) # [[Isoperimetrisk ulikskap]] (2013-03-12) # [[PostNord]] (2013-03-12) # [[Rittal Arena Wetzlar]] (2013-03-12) # [[Audi Dome]] (2013-03-12) # [[Cassinis oval]] (2013-03-12) # [[Feil i matematikk]] (2013-03-12) # [[Normalfordeling]] (2013-03-12) # [[Harmonisk gjennomsnitt]] (2013-03-12) # [[Harmonisk i matematikk]] (2013-03-12) # [[Ubestemt uttrykk]] (2013-03-12) # [[Ptolemaios-satsen]] (2013-03-12) # [[MS «Allure of the Seas»]] (2013-03-12) # [[MS «Liberty of the Seas»]] (2013-03-12) # [[MS «Song of Norway»]] (2013-03-12) # [[Paraboloide]] (2013-03-12) # ''[[Parabolsk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Parallell]] (2013-03-12) # ''[[Parallell (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Faktorisering]] (2013-03-12) # [[Verdimengd]] (2013-03-12) # [[Ideal i matematikk]] (2013-03-12) # [[Utjamning]] (2013-03-12) # [[Romgeometri]] (2013-03-12) # [[Norsk matematisk forening]] (2013-03-12) # [[Kanonisk form]] (2013-03-12) # [[«Celebrity Eclipse»]] (2013-03-12) # [[«Celebrity Silhouette»]] (2013-03-12) # ''[[Isometrisk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Isomorfi]] (2013-03-12) # [[Hyposykloide]] (2013-03-12) # [[Hyperkube]] (2013-03-12) # [[Rikslønsnemnda]] (2013-03-12) # [[Tvungen lønsnemnd]] (2013-03-12) # [[Mouillepuntvuurtoring]] (2013-03-12) # [[Municipium]] (2013-03-12) # [[Finer Feelings]] (2013-03-12) # [[Spekepølse]] (2013-03-12) # [[«Dannebrog»]] (2013-03-12) # [[The Very Best of Lou Reed]] (2013-03-12) # [[Parabel]] (2013-03-12) # [[Prøveval]] (2013-03-12) # [[The Creation of the Universe]] (2013-03-12) # [[Trapes i geometri]] (2013-03-12) # [[Likebeint trekant]] (2013-03-12) # [[Avbilding i matematikk]] (2013-03-12) # ''[[Nikolaus Bernoulli]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Reduksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Lucifer's Friend av Lucifer's Friend]] (2013-03-12) # [[Riviera-Pays-d'Enhaut]] (2013-03-12) # [[Freedom av Alice Cooper]] (2013-03-12) # [[Bed of Nails]] (2013-03-12) # [[Kvadraturen til sirkelen]] (2013-03-12) # [[Finsk Wikipedia]] (2013-03-12) # [[Gresk Wikipedia]] (2013-03-12) # [[Grex Vocalis]] (2013-03-12) # [[Rock n' Roll Madonna]] (2013-03-12) # [[From Denver to L.A.]] (2013-03-12) # [[Open Up and Bleed]] (2013-03-12) # [[Live in Detroit av The Stooges]] (2013-03-12) # [[Det somalilandske flagget]] (2013-03-12) # [[Provisorisk anordning]] (2013-03-12) # [[Arcus-funksjon]] (2013-03-12) # [[Aritmetisk middeltal]] (2013-03-12) # [[Manki på Papua Ny-Guinea]] (2013-03-12) # [[Einingssirkel]] (2013-03-12) # [[Genus i matematikk]] (2013-03-12) # [[Glentar]] (2013-03-12) # [[Rettvinkla trekant]] (2013-03-12) # [[Automorf funksjon]] (2013-03-12) # [[Automorfisme]] (2013-03-12) # [[Vintners Quality Alliance]] (2013-03-12) # [[RC Cola]] (2013-03-12) # [[Namnet Palme]] (2013-03-12) # [[Regional Municipality of Niagara]] (2013-03-12) # [[Under My Wheels]] (2013-03-12) # [[City Lights av Lou Reed]] (2013-03-12) # [[Benemning]] (2013-03-12) # [[Arnprior i Stirling]] (2013-03-12) # [[Auchenheath]] (2013-03-12) # [[Let Us All Unite and Celebrate Together]] (2013-03-12) # [[Stenhousemuir]] (2013-03-12) # [[Binomisk fordeling]] (2013-03-12) # [[Biometri]] (2013-03-12) # [[Blandingsrekning]] (2013-03-12) # ''[[Kona]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Algebraisk likning]] (2013-03-12) # [[Spreiingsmål]] (2013-03-12) # [[Albignabreen]] (2013-03-12) # [[Basòdinobreen]] (2013-03-12) # [[Elliptisk funksjon]] (2013-03-12) # [[Boveirebreen]] (2013-03-12) # [[The Kylie Collection]] (2013-03-12) # [[Breathe av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Biggar]] (2013-03-12) # [[Bruneggbreen]] (2013-03-12) # [[Cheilonbreen]] (2013-03-12) # [[Alternerande rekkje]] (2013-03-12) # ''[[Ekvivalens]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[7 and 7 Is]] (2013-03-12) # [[Chelenbreen]] (2013-03-12) # [[Dammabreen]] (2013-03-12) # [[I Am the Future]] (2013-03-12) # [[Teenage Frankenstein]] (2013-03-12) # [[Eigerbreen]] (2013-03-12) # [[Grand Désert]] (2013-03-12) # [[Hüfibreen]] (2013-03-12) # [[Limmernbreen]] (2013-03-12) # [[Ekvivalens i matematikk]] (2013-03-12) # [[Mittelaletschbreen]] (2013-03-12) # [[Momingbreen]] (2013-03-12) # ''[[Eliminasjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Stirling (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Paradiesbreen]] (2013-03-12) # [[ForeFront Records]] (2013-03-12) # [[Rosegbreen]] (2013-03-12) # [[Tschingelbreen]] (2013-03-12) # [[Valsoreybreen]] (2013-03-12) # [[Verstanclabreen]] (2013-03-12) # [[Ferpèclebreen]] (2013-03-12) # [[Episykloide]] (2013-03-12) # [[Diagonal]] (2013-03-12) # [[Culloden]] (2013-03-12) # ''[[Buddy]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Dunnet]] (2013-03-12) # [[Mont Durandbreen]] (2013-03-12) # [[Erlangen-programmet]] (2013-03-12) # [[Oberaletschbreen]] (2013-03-12) # [[Saleinabreen]] (2013-03-12) # [[Trientbreen]] (2013-03-12) # [[Substrat]] (2013-03-12) # [[Kissingen-diktatet]] (2013-03-12) # [[Gitter i matematikk]] (2013-03-12) # [[Monopol express]] (2013-03-12) # [[Elie and Earlsferry]] (2013-03-12) # [[Oslo Analyzer]] (2013-03-12) # [[Felles multiplum]] (2013-03-12) # [[Allanton i North Lanarkshire]] (2013-03-12) # [[Cleland]] (2013-03-12) # [[Grunnlinje]] (2013-03-12) # [[Grunntal]] (2013-03-12) # [[Firfargeproblemet]] (2013-03-12) # [[Fluksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Bredtvet]] (2013-03-12) # [[Flagget til Tenerife]] (2013-03-12) # [[Chapelton]] (2013-03-12) # [[Coalburn]] (2013-03-12) # [[Abel-teoremet]] (2013-03-12) # [[Det Kongelig Allernaadigst Octrojerede Nordske Compagnie]] (2013-03-12) # [[Dølafe]] (2013-03-12) # ''[[Fridomsgrad]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Diorama]] (2013-03-12) # [[Geodetisk kurve]] (2013-03-12) # [[Histogram]] (2013-03-12) # [[Hesse-determinanten]] (2013-03-12) # ''[[Oranjestad]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Kapellag]] (2013-03-12) # [[Aruba Dushi Tera]] (2013-03-12) # [[Sentraltendens]] (2013-03-12) # [[Homologiteori]] (2013-03-12) # [[Homomorfisme]] (2013-03-12) # [[Indreproduktrom]] (2013-03-12) # ''[[Induksjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Infinitesimalrekning]] (2013-03-12) # [[Virtual International Authority File]] (2013-03-12) # [[Hyperbolsk spiral]] (2013-03-12) # [[Samanliknande mytologi]] (2013-03-12) # ''[[Integrasjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Hypergeometrisk fordeling]] (2013-03-12) # [[Interpolasjon]] (2013-03-12) # ''[[Intervall]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Intervall i matematikk]] (2013-03-12) # [[Mytografi]] (2013-03-12) # [[Hyperplan]] (2013-03-12) # [[Hyperreelt tal]] (2013-03-12) # [[Ekstremvêret Berit]] (2013-03-12) # [[Invers funksjon]] (2013-03-12) # ''[[Involusjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Irreduktibilitet]] (2013-03-12) # [[Manouches]] (2013-03-12) # [[I Feel Like a Bullet (In the Gun of Robert Ford)]] (2013-03-12) # [[Bryllaupet mellom fyrst Albert II og Charlene Wittstock]] (2013-03-12) # [[Isokron kurve]] (2013-03-12) # [[Personent hodie]] (2013-03-12) # [[Shire]] (2013-03-12) # [[Møkkamann av Plumbo]] (2013-03-12) # [[The Muse av Elton John]] (2013-03-12) # [[Electricity av Elton John]] (2013-03-12) # [[Baby Let Me Take You Home]] (2013-03-12) # [[I'm the Leader of the Gang (I Am)]] (2013-03-12) # [[Do You Wanna Touch Me]] (2013-03-12) # [[Mann mot natur]] (2013-03-12) # [[Orang asli]] (2013-03-12) # [[Help Me Girl]] (2013-03-12) # [[Flyskrekk]] (2013-03-12) # [[Slaget ved The Lizard]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Cassano i 1705]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Nice i 1705]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Gaeta i 1707]] (2013-03-12) # [[La Une]] (2013-03-12) # [[DR1]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Bloody Creek i 1711]] (2013-03-12) # [[Astrakhan-opprøret]] (2013-03-12) # [[BBC Light Programme]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Barcelona i 1705]] (2013-03-12) # ''[[Omleiringa av Barcelona (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Omleiringa av Barcelona i 1706]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Xàtiva i 1707]] (2013-03-12) # [[Erobringa av Menorca i 1708]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Almenar]] (2013-03-12) # [[Helsingfors stads trafikverk]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av St. John's]] (2013-03-12) # [[Raidet på Haverhill]] (2013-03-12) # ''[[Brecker]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Tlatelolco-traktaten]] (2013-03-12) # ''[[Osmansk-venetianske krigar]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Freden i Haag i 1720]] (2013-03-12) # [[Kollineasjon]] (2013-03-12) # [[Kombinasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[EuroVoice]] (2013-03-12) # [[Kompleksitet i matematikk]] (2013-03-12) # [[Kompleksitetsklasse]] (2013-03-12) # [[Komplement i matematikk]] (2013-03-12) # ''[[Konfigurasjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Konjugert i matematikk]] (2013-03-12) # ''[[Konnektiv]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Kontrollsiffer]] (2013-03-12) # [[Ledd i matematikk]] (2013-03-12) # [[Konvergensradius]] (2013-03-12) # [[Lemma i matematikk]] (2013-03-12) # ''[[Korrespondanse]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Korrespondanse i matematikk]] (2013-03-12) # [[European Soundmix Show 1996]] (2013-03-12) # [[Alla tiders Melodifestival]] (2013-03-12) # ''[[Erýmanthos (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Andrimne]] (2013-03-12) # [[Linjegeometri]] (2013-03-12) # [[Linjekoordinatar]] (2013-03-12) # ''[[Ln]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Operasjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Matematisk operasjon]] (2013-03-12) # ''[[Operator]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Orden i matematikk]] (2013-03-12) # [[Kulekoordinatsystem]] (2013-03-12) # [[Parallell-linjal]] (2013-03-12) # [[Sylinderkoordinatsystem]] (2013-03-12) # [[Kurvetilpassing]] (2013-03-12) # ''[[Periode]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Kvadratur i matematikk]] (2013-03-12) # [[Plan i matematikk]] (2013-03-12) # [[Storalliansen (Augsburgligaen)]] (2013-03-12) # [[Minimalflate]] (2013-03-12) # [[Våpenkvilen i Ratisbon]] (2013-03-12) # [[Multinomisk fordeling]] (2013-03-12) # ''[[Austindiske selskap]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Skarverennet]] (2013-03-12) # [[Hérens]] (2013-03-12) # [[Mellomklassebil]] (2013-03-12) # [[Should've Known Better]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Limerick i 1691]] (2013-03-12) # [[Loddetinn]] (2013-03-12) # [[Konge av romarane]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Steenkerque]] (2013-03-12) # [[6. divisjonskommando]] (2013-03-12) # [[Miquelet]] (2013-03-12) # [[Anti-Counterfeiting Trade Agreement]] (2013-03-12) # [[New Divide]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Staffarda]] (2013-03-12) # [[Cirkumvallasjon]] (2013-03-12) # [[Planimeter]] (2013-03-12) # [[Poincarés førehandstru]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Quebec i 1690]] (2013-03-12) # [[Polsk notasjon]] (2013-03-12) # [[Potensialteori]] (2013-03-12) # [[Forretningsidé]] (2013-03-12) # [[Ringgau]] (2013-03-12) # [[Slaglinje]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Albany]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Albany i 1693]] (2013-03-12) # [[Erobringa av York Factory]] (2013-03-12) # [[Grünsee i Zermatt]] (2013-03-12) # [[Potensrekkje]] (2013-03-12) # [[Primideal]] (2013-03-12) # [[Copyleft]] (2013-03-12) # [[Slaget ved La Prairie]] (2013-03-12) # [[Avalonhalvøya-toktet]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Loyal]] (2013-03-12) # [[Flykasse]] (2013-03-12) # ''[[Hall]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Valkrinsen Rheintal]] (2013-03-12) # [[Baregg]] (2013-03-12) # [[Scholastica]] (2013-03-12) # [[Retningscosinus]] (2013-03-12) # [[Hangendgletscherhorn]] (2013-03-12) # ''[[Fiescherhorn]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Hohgrat]] (2013-03-12) # [[Relasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Refleksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Regula falsi]] (2013-03-12) # [[Reguladetri]] (2013-03-12) # [[Galmihorn]] (2013-03-12) # [[Geissfluegrat]] (2013-03-12) # [[L'Argentine]] (2013-03-12) # [[Sekant]] (2013-03-12) # [[Seksagesimalsystem]] (2013-03-12) # ''[[Stay]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Krog]] (2013-03-12) # [[Rest i matematikk]] (2013-03-12) # [[It's Nice to Be in Love Again]] (2013-03-12) # ''[[Bolinder]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Krogh]] (2013-03-12) # [[Festival OTI de la Canción]] (2013-03-12) # ''[[Krieger]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Boom Boom Boomerang]] (2013-03-12) # [[Translasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Transversal]] (2013-03-12) # [[Tredelinga av ein vinkel]] (2013-03-12) # [[Rankine]] (2013-03-12) # [[Sverige i Eurovision Song Contest 1987]] (2013-03-12) # [[Abbe-refraktometer]] (2013-03-12) # [[Vitskapsår]] (2013-03-12) # [[Ropeteikn]] (2013-03-12) # [[Sentralvinkel]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1709]] (2013-03-12) # [[Simultanlikning]] (2013-03-12) # [[Sommarfugleffekten]] (2013-03-12) # [[Mlungu dalitsani Malawi]] (2013-03-12) # [[Stambrøk]] (2013-03-12) # [[Statistisk forventning]] (2013-03-12) # [[World Geodetic System 1984]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1854]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1868]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1873]] (2013-03-12) # [[Stereologi]] (2013-03-12) # [[Storsirkel]] (2013-03-12) # ''[[Substitusjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Supremum]] (2013-03-12) # [[Sykloide]] (2013-03-12) # [[Sylinder i matematikk]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1896]] (2013-03-12) # ''[[Soma (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Dybwad]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Funksjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Ternær]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Aberrasjon i optikk]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1919]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1920]] (2013-03-12) # [[Absorpsjonskant]] (2013-03-12) # [[Adarme]] (2013-03-12) # [[Laboratoriesystem]] (2013-03-12) # [[Mache]] (2013-03-12) # [[Objektglas]] (2013-03-12) # ''[[Ah]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Akromatisk linsesystem]] (2013-03-12) # ''[[Akselerator]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Va]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Aktinometer]] (2013-03-12) # [[Zamboni-søyle]] (2013-03-12) # ''[[Aktivator]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Xenon høgtrykkslampe]] (2013-03-12) # [[Bahar]] (2013-03-12) # [[MacLeod-manometer]] (2013-03-12) # [[Gyrotron]] (2013-03-12) # [[Eötvös]] (2013-03-12) # [[Ansar al-Islam]] (2013-03-12) # [[Ballistisk galvanometer]] (2013-03-12) # [[D'Alemberts prinsipp]] (2013-03-12) # [[Nøytral straum]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 27 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 28 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 29 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 33 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 35 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Trio for fiolin, bratsj & cello i Ess-dur, K. 563 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # ''[[Ara]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Haydnkvartettane av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 14 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Zenereffekt]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 17 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 20 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Preussenkvartettane av Mozart]] (2013-03-12) # [[Sportpark Eschen-Mauren]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 3 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 6 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fløytekvartett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fløytekvartett nr. 3 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Obokvartett av Mozart]] (2013-03-12) # [[Pianokvartett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Pianokvartett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Klaversonate for fire hender av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 18 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 19 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 20 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Serenade nr. 7 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Severus Slur]] (2013-03-12) # [[Divertimento]] (2013-03-12) # [[Stabat Mater]] (2013-03-12) # [[Personleg læringsnettverk]] (2013-03-12) # [[Semikolon]] (2013-03-12) # [[Valser-Rhinen]] (2013-03-12) # [[Dischma]] (2013-03-12) # [[Fischingertal]] (2013-03-12) # [[Amperetime]] (2013-03-12) # [[Amperevinding]] (2013-03-12) # [[Analysator]] (2013-03-12) # [[Jungfrauregion]] (2013-03-12) # [[Den nye saklegdomen]] (2013-03-12) # [[Schubert]] (2013-03-12) # [[Melchnau]] (2013-03-12) # ''[[Buchs]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[La Praz]] (2013-03-12) # [[Anergi]] (2013-03-12) # [[Eksergi]] (2013-03-12) # [[Antinøytron]] (2013-03-12) # [[Antireflekshinne]] (2013-03-12) # [[Anyon]] (2013-03-12) # [[Apokromat]] (2013-03-12) # ''[[Hamilton]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Yao]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Franglais]] (2013-03-12) # [[Tessar]] (2013-03-12) # [[Contax]] (2013-03-12) # [[Ultsjisk]] (2013-03-12) # [[Dolgansk]] (2013-03-12) # [[Ammerön]] (2013-03-12) # [[Björnö i Haninge]] (2013-03-12) # [[Fälö by]] (2013-03-12) # [[Skurugata]] (2013-03-12) # ''[[Jonisk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Skirö]] (2013-03-12) # [[Södermalm]] (2013-03-12) # ''[[Karlsöøyane]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Lovön]] (2013-03-12) # [[Munsö]] (2013-03-12) # [[Norra Stavsudda]] (2013-03-12) # [[Melpa]] (2013-03-12) # [[Atmolyse]] (2013-03-12) # [[Atla saga Ótryggssonar]] (2013-03-12) # [[Augereffekt]] (2013-03-12) # [[Vevling på fartøy]] (2013-03-12) # [[Autokollimasjon]] (2013-03-12) # [[Vietiske språk]] (2013-03-12) # [[Måleband]] (2013-03-12) # [[Barkhauseneffekt]] (2013-03-12) # [[Barlowlinse]] (2013-03-12) # [[Barn i fysikk]] (2013-03-12) # [[Baryontal]] (2013-03-12) # [[Baumé]] (2013-03-12) # [[Bells teorem]] (2013-03-12) # ''[[Lauk (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Pacte de Famille]] (2013-03-12) # [[Musica reservata]] (2013-03-12) # [[IEEE 802.11]] (2013-03-12) # [[Stylus phantasticus]] (2013-03-12) # [[Erkehertug]] (2013-03-12) # [[Markgreve]] (2013-03-12) # [[Storfyrste]] (2013-03-12) # [[Rayleigh–Bénard-konveksjonen]] (2013-03-12) # [[Hertugdømet Kurland og Semigallen]] (2013-03-12) # [[Berøringselektrisitet]] (2013-03-12) # [[Bestråling]] (2013-03-12) # ''[[Jonas Karlsson]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Slaget ved Kapp Passaro]] (2013-03-12) # [[Erobringa av Vigo]] (2013-03-12) # ''[[Euphoria]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Visp (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Dzikow-forbundet]] (2013-03-12) # [[Suezbukta]] (2013-03-12) # [[Bevatron]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Trarbach]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Gaeta i 1734]] (2013-03-12) # [[Biot]] (2013-03-12) # ''[[The Voice]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Mali-språket]] (2013-03-12) # [[Grappa musikkforlag]] (2013-03-12) # [[Bose–Einstein-statistikk]] (2013-03-12) # [[Kunstindeks Danmark]] (2013-03-12) # [[Reelt bilete]] (2013-03-12) # [[Virtuelt bilete]] (2013-03-12) # [[Bindingsenergi]] (2013-03-12) # [[Binær multippel]] (2013-03-12) # [[The Leaky Cauldron]] (2013-03-12) # [[Elektromekanikk]] (2013-03-12) # [[Bøddel]] (2013-03-12) # [[Eurabia]] (2013-03-12) # [[Apostolisk suksesjon]] (2013-03-12) # [[Hush]] (2013-03-12) # [[Lazy]] (2013-03-12) # [[When a Blind Man Cries]] (2013-03-12) # [[Songen Burn]] (2013-03-12) # [[Call of the Wild]] (2013-03-12) # [[Umetta feitt]] (2013-03-12) # [[Sveisar]] (2013-03-12) # [[Never Before]] (2013-03-12) # [[Lego Harry Potter: Years 1-4]] (2013-03-12) # [[Vendelsöarna]] (2013-03-12) # [[Estados-øya]] (2013-03-12) # [[Kesusjön]] (2013-03-12) # [[Siksjön]] (2013-03-12) # [[Storsjön i Härjedalen]] (2013-03-12) # [[Fisklössjön]] (2013-03-12) # [[Flåsjön i Strömsund]] (2013-03-12) # [[Gåraträsksjön]] (2013-03-12) # [[Hemtjärnen]] (2013-03-12) # [[Hotagssjön]] (2013-03-12) # [[Hällsjön]] (2013-03-12) # [[Juvuln]] (2013-03-12) # [[Vuoggatjålmejaure]] (2013-03-12) # [[Korsvattnet]] (2013-03-12) # [[Kriken]] (2013-03-12) # [[Bredåsjön]] (2013-03-12) # [[Landösjön]] (2013-03-12) # [[Laxsjön]] (2013-03-12) # [[Liten]] (2013-03-12) # [[Locknesjön]] (2013-03-12) # [[Flåsjön i Berg]] (2013-03-12) # [[Lännässjön]] (2013-03-12) # [[Härjeåsjön]] (2013-03-12) # [[Mellsjön]] (2013-03-12) # [[Mussjön]] (2013-03-12) # [[Näldsjön]] (2013-03-12) # [[Oldsjön]] (2013-03-12) # [[Revsundssjön]] (2013-03-12) # [[Rönnösjön]] (2013-03-12) # [[Rörtjärnen]] (2013-03-12) # [[Stor-Sjouten]] (2013-03-12) # [[Tannsjön]] (2013-03-12) # [[Torrön]] (2013-03-12) # [[Trolltjärnen]] (2013-03-12) # [[Tännsjön]] (2013-03-12) # [[Västsjön]] (2013-03-12) # [[Åkersjön]] (2013-03-12) # [[Hermite-øyane]] (2013-03-12) # [[Wollaston-øyane]] (2013-03-12) # [[Ångsjön]] (2013-03-12) # [[Hornos-øya]] (2013-03-12) # [[Ånnsjön]] (2013-03-12) # [[Armasjärvi]] (2013-03-12) # [[Juoksengi]] (2013-03-12) # [[Kannusjärvi]] (2013-03-12) # [[Abelvattnet]] (2013-03-12) # [[Abmoträsk]] (2013-03-12) # [[Abraur]] (2013-03-12) # [[Alggajavrre]] (2013-03-12) # [[Björkvattnet]] (2013-03-12) # [[Blåvikssjön]] (2013-03-12) # [[Båsträsk]] (2013-03-12) # [[Fjosoken]] (2013-03-12) # [[Virihaure]] (2013-03-12) # [[Hammarträsket]] (2013-03-12) # [[Kaitumjaure]] (2013-03-12) # [[Armsjön]] (2013-03-12) # [[Kiltijärvi]] (2013-03-12) # [[Kultsjön]] (2013-03-12) # [[Ladtjojaure]] (2013-03-12) # [[Lillsaivis-sjøen]] (2013-03-12) # [[Lutaure]] (2013-03-12) # [[Malgomaj]] (2013-03-12) # [[Gordon-øya]] (2013-03-12) # [[Långsjön i Hanveden]] (2013-03-12) # [[Malåträsket]] (2013-03-12) # [[Pjesker]] (2013-03-12) # [[Radnejaure]] (2013-03-12) # [[Londonderry-øya]] (2013-03-12) # [[Cook-øya i Eldlandet]] (2013-03-12) # [[Storsaivis-sjøen]] (2013-03-12) # [[Suobbatträsket]] (2013-03-12) # [[Kagghamraån-vassdraget]] (2013-03-12) # [[Vastenjaure]] (2013-03-12) # [[Lundsjön–Dammsjön]] (2013-03-12) # [[Luvsjön]] (2013-03-12) # [[Långsjön i Tyresta]] (2013-03-12) # [[Mörtsjön i Tyresta]] (2013-03-12) # [[Saltskogsfjärden]] (2013-03-12) # [[Ossetisk]] (2013-03-12) # [[Yngern]] (2013-03-12) # [[Gunnarsbosjön]] (2013-03-12) # [[Lillsjön på Djurgården]] (2013-03-12) # [[Vesan]] (2013-03-12) # [[Kiirunavaara]] (2013-03-12) # [[Kaskasatjåkka]] (2013-03-12) # [[Stångån]] (2013-03-12) # [[Tärendö älv]] (2013-03-12) # [[Tynnyrilaki]] (2013-03-12) # [[Vierramvarre]] (2013-03-12) # [[Bårddetjåhkkå]] (2013-03-12) # [[Norra Storfjället]] (2013-03-12) # [[Singitjåkka]] (2013-03-12) # [[Snasahögarna]] (2013-03-12) # [[Åbyälven]] (2013-03-12) # [[Åkers kanal]] (2013-03-12) # [[Alån]] (2013-03-12) # [[Elvar i Sverige]] (2013-03-12) # [[Adakbäcken]] (2013-03-12) # [[Arbogaån]] (2013-03-12) # [[Fettjestadån]] (2013-03-12) # [[Åreälven]] (2013-03-12) # ''[[Fever]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Kynne älv]] (2013-03-12) # [[Blackälven]] (2013-03-12) # [[Lainioälven]] (2013-03-12) # [[Lombälven]] (2013-03-12) # [[Botorpsströmmen]] (2013-03-12) # [[Bräkneån]] (2013-03-12) # [[Broströmmen]] (2013-03-12) # [[Brändängesbäcken]] (2013-03-12) # [[Byälven]] (2013-03-12) # [[Moån]] (2013-03-12) # [[Forsmarksån]] (2013-03-12) # [[Forsån]] (2013-03-12) # [[Fylleån]] (2013-03-12) # [[Gavleån]] (2013-03-12) # [[Genevadsån]] (2013-03-12) # [[Gideälven]] (2013-03-12) # [[Gimån]] (2013-03-12) # [[Hagbyån]] (2013-03-12) # [[Hamrångeån]] (2013-03-12) # [[Husån]] (2013-03-12) # [[Igelbäcken]] (2013-03-12) # [[Jävreån]] (2013-03-12) # [[Jukkasälven]] (2013-03-12) # [[Kålabodaån]] (2013-03-12) # [[Kävlingeån]] (2013-03-12) # [[Skeppträskån]] (2013-03-12) # ''[[Naf]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Leppäälven]] (2013-03-12) # [[Lillpiteälven]] (2013-03-12) # [[Ljungbyån]] (2013-03-12) # [[Mångbyån]] (2013-03-12) # [[Marströmmen]] (2013-03-12) # [[Lapporten]] (2013-03-12) # [[Miellätno]] (2013-03-12) # [[Forsakar]] (2013-03-12) # [[Nianån]] (2013-03-12) # [[Norralaån]] (2013-03-12) # [[The Harry Potter Lexicon]] (2013-03-12) # [[Norrtäljeån]] (2013-03-12) # [[Norsälven]] (2013-03-12) # [[Nybroån]] (2013-03-12) # [[Öreälven]] (2013-03-12) # [[Oreälven]] (2013-03-12) # [[Rautasälven]] (2013-03-12) # [[Betongbil]] (2013-03-12) # [[Sävarån]] (2013-03-12) # [[Selångersån]] (2013-03-12) # [[Tämnarån]] (2013-03-12) # [[Tidan]] (2013-03-12) # [[Prévost Car]] (2013-03-12) # [[Kontainerbil]] (2013-03-12) # [[Abborrberg]] (2013-03-12) # [[Abborrberget]] (2013-03-12) # [[Ålem]] (2013-03-12) # [[Alsike]] (2013-03-12) # [[Bergsbyn]] (2013-03-12) # [[Ämmenäs]] (2013-03-12) # [[Angered]] (2013-03-12) # [[Ardala]] (2013-03-12) # [[Björnö]] (2013-03-12) # [[Björnömalmen och Klacknäset]] (2013-03-12) # [[Blattnicksele]] (2013-03-12) # [[Blåviksjön och Söderfors]] (2013-03-12) # [[Brevikshalvön]] (2013-03-12) # [[Aröd och Timmervik]] (2013-03-12) # [[Ekerö sommarstad]] (2013-03-12) # [[Finkarby]] (2013-03-12) # [[Gimmersta]] (2013-03-12) # [[Åselstad]] (2013-03-12) # [[Hagbyhöjden]] (2013-03-12) # [[Åskilje]] (2013-03-12) # [[Aspeå]] (2013-03-12) # [[Bosnäs]] (2013-03-12) # [[Aspliden]] (2013-03-12) # [[Återvall]] (2013-03-12) # [[Avaträsk]] (2013-03-12) # [[Brattås i Kungsbacka]] (2013-03-12) # [[Bratten]] (2013-03-12) # [[Brattfors]] (2013-03-12) # [[Barsele]] (2013-03-12) # [[Bäsna]] (2013-03-12) # [[Bastansjö]] (2013-03-12) # [[Berg i Gästrikland]] (2013-03-12) # [[Djulö kvarn]] (2013-03-12) # [[Eskilsby och Snugga]] (2013-03-12) # [[Fagerhult i Bohuslän]] (2013-03-12) # [[Fagerhult i Västergötland]] (2013-03-12) # [[Funäsdalen]] (2013-03-12) # [[Gammelstaden i Norrbotten]] (2013-03-12) # [[Gislövs läge och Simremarken]] (2013-03-12) # [[Skjergard]] (2013-03-12) # ''[[Braccio]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Brennglas]] (2013-03-12) # [[Gräsmyr]] (2013-03-12) # [[Gundal och Högås]] (2013-03-12) # [[Gunnarn]] (2013-03-12) # [[Håverud]] (2013-03-12) # [[Hedlunda]] (2013-03-12) # [[Hillerstorp]] (2013-03-12) # [[Häggeby och Vreta]] (2013-03-12) # [[Hallerna]] (2013-03-12) # [[Hällesåker]] (2013-03-12) # [[Hammenhög]] (2013-03-12) # [[Hånger]] (2013-03-12) # [[Husbondliden]] (2013-03-12) # [[Innertavle]] (2013-03-12) # [[Järpliden]] (2013-03-12) # [[Knaften]] (2013-03-12) # [[Korsberga i Västergötland]] (2013-03-12) # ''[[Lagan]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Laiksjö]] (2013-03-12) # [[Karups sommarby]] (2013-03-12) # [[Kattisavan]] (2013-03-12) # [[Kimstad]] (2013-03-12) # [[Lavsjö]] (2013-03-12) # [[Ljungstorp och Jägersbo]] (2013-03-12) # [[Lugnet och Skälsmara]] (2013-03-12) # [[Agön]] (2013-03-12) # [[Mullsjö i Nordmalings kommun]] (2013-03-12) # [[Mångsbodarna]] (2013-03-12) # [[Mysingsö]] (2013-03-12) # [[Naglarby och Enbacka]] (2013-03-12) # [[Marielund]] (2013-03-12) # [[Marmaskogen]] (2013-03-12) # [[Medåker]] (2013-03-12) # [[Norrbyberg]] (2013-03-12) # [[Norrlandet]] (2013-03-12) # [[Norrö]] (2013-03-12) # [[Nybrostrand]] (2013-03-12) # [[Nykulla]] (2013-03-12) # [[Östra Örträsk]] (2013-03-12) # [[Ormaryd]] (2013-03-12) # [[Orsa finnmark]] (2013-03-12) # [[Oxbacken]] (2013-03-12) # [[Rumskulla]] (2013-03-12) # [[Apladalen]] (2013-03-12) # [[Rydebäck]] (2013-03-12) # [[Persön]] (2013-03-12) # [[Ramstalund]] (2013-03-12) # [[Rängs sand]] (2013-03-12) # [[Rentjärn]] (2013-03-12) # [[Programkodebot]] (2013-03-12) # [[Gasherbrum Aust]] (2013-03-12) # [[Rot i Dalarna]] (2013-03-12) # [[Paccar]] (2013-03-12) # [[Carnot-syklus]] (2013-03-12) # [[Måleininga jin]] (2013-03-12) # [[Songen Three of a Perfect Pair]] (2013-03-12) # [[Sleepless]] (2013-03-12) # [[Verdsarv i Europa]] (2013-03-12) # [[Storm Hawthorne]] (2013-03-12) # [[Kairak]] (2013-03-12) # [[Simbali]] (2013-03-12) # [[Bombinga av Centennial Olympic Park]] (2013-03-12) # [[Innavl]] (2013-03-12) # [[Liuhepagoden]] (2013-03-12) # [[Eärendil]] (2013-03-12) # ''[[Calvados]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Ariana Humlesnurr]] (2013-03-12) # [[Novo Lino]] (2013-03-12) # [[Tanque d'Arca]] (2013-03-12) # ''[[Kittelsen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Generalkonferansen for mål og vekt]] (2013-03-12) # [[Chain]] (2013-03-12) # [[Chopine]] (2013-03-12) # ''[[Chopper]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Chopper i elektronikk]] (2013-03-12) # [[Curie]] (2013-03-12) # [[Damptettleik]] (2013-03-12) # [[Clinton-anlegga]] (2013-03-12) # [[Lyntyven]] (2013-03-12) # [[Cosmotron]] (2013-03-12) # [[Coulomb-barriere]] (2013-03-12) # [[Coulomb-lova]] (2013-03-12) # [[Nedbrytingsprodukt]] (2013-03-12) # ''[[Dc]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Cubit]] (2013-03-12) # ''[[Defleksjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Deklinasjon (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Delbrückspreiing]] (2013-03-12) # [[Densitometer]] (2013-03-12) # [[Depolarisator]] (2013-03-12) # ''[[Depresjon (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Sport Vereniging Bubali]] (2013-03-12) # ''[[Palm Island]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Blanda lag under sommar-OL 1896]] (2013-03-12) # [[Schirmer]] (2013-03-12) # [[Chile under sommar-OL 1896]] (2013-03-12) # ''[[Solbakken]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # ''[[Tony Martin]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Skeda udde]] (2013-03-12) # [[Slussfors]] (2013-03-12) # [[Snorrslida]] (2013-03-12) # [[Södra Bergsbyn och Stackgrönnan]] (2013-03-12) # [[Södra Klagshamn]] (2013-03-12) # [[Sätra brunn]] (2013-03-12) # [[Solberga i Uppland]] (2013-03-12) # [[Sjöbo sommarby och Svansjö sommarby]] (2013-03-12) # [[Sjödiken]] (2013-03-12) # [[Spångsholm]] (2013-03-12) # [[Starrkärr och Näs]] (2013-03-12) # [[Stensund och Krymla]] (2013-03-12) # [[Tånga och Rögle]] (2013-03-12) # [[Teckomatorp]] (2013-03-12) # [[Strömsund i Storuman kommune]] (2013-03-12) # [[Tjärnheden]] (2013-03-12) # [[Sund i Södermanland]] (2013-03-12) # [[Sundbyberg]] (2013-03-12) # [[Svanabyn]] (2013-03-12) # [[Svartehallen]] (2013-03-12) # [[Svenstorp]] (2013-03-12) # [[Tosseryd]] (2013-03-12) # [[Svinninge i Uppland]] (2013-03-12) # [[Trulsegården]] (2013-03-12) # [[Tuna]] (2013-03-12) # [[Tuvträsk]] (2013-03-12) # [[Umgransele]] (2013-03-12) # [[Väggarp]] (2013-03-12) # [[Vagnhärad]] (2013-03-12) # [[Väländan]] (2013-03-12) # [[Vänjaurbäck]] (2013-03-12) # [[Värmdö-Evlinge]] (2013-03-12) # [[Värmlandsbro]] (2013-03-12) # [[Värsås]] (2013-03-12) # [[Scherer]] (2013-03-12) # [[Vidöåsen]] (2013-03-12) # [[Västibyn]] (2013-03-12) # [[Västra Örträsk]] (2013-03-12) # [[Vollsjö]] (2013-03-12) # [[Yngsjö]] (2013-03-12) # [[Ytterån]] (2013-03-12) # [[Karacagrotta]] (2013-03-12) # [[Yenisugrotta]] (2013-03-12) # [[Deveboynuneset]] (2013-03-12) # [[Standard C-bibliotek]] (2013-03-12) # [[Yasonneset]] (2013-03-12) # [[Kara Ada i Bodrum]] (2013-03-12) # [[Kara Ada i Izmir]] (2013-03-12) # [[Kargı Adası]] (2013-03-12) # [[Kaşıkøya]] (2013-03-12) # [[Küçük Tavşan Adası]] (2013-03-12) # [[Kuşøya]] (2013-03-12) # [[Salih Ada]] (2013-03-12) # [[STAX]] (2013-03-12) # [[Yılancık Ada]] (2013-03-12) # [[Kara Dağ i Karaman]] (2013-03-12) # [[Karapınarfeltet]] (2013-03-12) # [[Palandöken]] (2013-03-12) # [[Tendürek]] (2013-03-12) # [[Kapıdağhalvøya]] (2013-03-12) # [[Yuntfjella]] (2013-03-12) # [[A Very Potter Musical]] (2013-03-12) # [[Aktas Dağı]] (2013-03-12) # [[Vesle Ararat]] (2013-03-12) # [[Gökırmak]] (2013-03-12) # ''[[Midway]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-12) # [[Kılıçlar Deresi]] (2013-03-12) # [[Thermódon]] (2013-03-12) # [[Dim Çayı]] (2013-03-12) # [[Zamantı]] (2013-03-12) # [[Deli Çay]] (2013-03-12) # [[Bebekbukta]] (2013-03-13) # [[Gemlikbukta]] (2013-03-13) # [[Çandarlıbukta]] (2013-03-13) # ''[[Harry Potter (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[The Lure of the Grand Canyon]] (2013-03-13) # [[Acıgöl]] (2013-03-13) # [[Dielektrisk tap]] (2013-03-13) # ''[[Diffusivitet]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # ''[[Dispersjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Distansestong]] (2013-03-13) # ''[[DL]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[E-laget]] (2013-03-13) # [[Pennyweight]] (2013-03-13) # [[Dødvekttonn]] (2013-03-13) # [[Dyn]] (2013-03-13) # ''[[Dynamikk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Eimer]] (2013-03-13) # [[Einstein–de Haas-effekt]] (2013-03-13) # [[Blue Ridge Mountains]] (2013-03-13) # [[Tekir ambarı]] (2013-03-13) # [[Sentral-Anatolia]] (2013-03-13) # [[Nimboransk]] (2013-03-13) # ''[[Ekspansjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Kemtuik]] (2013-03-13) # [[Gresi]] (2013-03-13) # [[Mlap]] (2013-03-13) # [[Elastisk støyt]] (2013-03-13) # [[Elektret]] (2013-03-13) # ''[[Komposisjon]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Elektrisk forskyving]] (2013-03-13) # [[Elektrojet]] (2013-03-13) # [[Elektromagnetisk kanon]] (2013-03-13) # [[Predikator i lingvistikk]] (2013-03-13) # [[Sosialistisk arbeidshelt]] (2013-03-13) # [[Zeytinli]] (2013-03-13) # [[Elektromagnetisk pumpe]] (2013-03-13) # [[Elektronoptikk]] (2013-03-13) # ''[[Kloakk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Yeşilköy i Hatay]] (2013-03-13) # [[Norges Håndballforbund]] (2013-03-13) # [[Subkategorisering i lingvistikk]] (2013-03-13) # [[Atayurt]] (2013-03-13) # [[Tunçbilek]] (2013-03-13) # [[Cikcilli]] (2013-03-13) # [[Elektronpar]] (2013-03-13) # [[Kulp i Tyrkia]] (2013-03-13) # ''[[Paradis (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Odabaşı i Hatay]] (2013-03-13) # [[Caraula-elva]] (2013-03-13) # ''[[Vangen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Egher-elva i Batár]] (2013-03-13) # [[Falcău-elva ved Suceava]] (2013-03-13) # [[Herţaelva]] (2013-03-13) # [[Kadıkendi]] (2013-03-13) # [[Irpin-elva]] (2013-03-13) # [[Bostaniçi]] (2013-03-13) # [[Berezanestuaret]] (2013-03-13) # [[Mavikent]] (2013-03-13) # [[Ruda-elva i Suceava]] (2013-03-13) # [[Tekebaşı]] (2013-03-13) # [[Bugestuaret]] (2013-03-13) # [[Beyoğlu i Kahramanmaraş]] (2013-03-13) # [[Dneprestuaret]] (2013-03-13) # [[Stuhna]] (2013-03-13) # [[Târnauca-elva]] (2013-03-13) # [[Diamond League]] (2013-03-13) # [[Teteriv]] (2013-03-13) # [[Dofinivkaestuaret]] (2013-03-13) # [[Küçükköy]] (2013-03-13) # [[Tendrabukta]] (2013-03-13) # [[Wiar]] (2013-03-13) # [[Wisznia]] (2013-03-13) # [[Elektronspektroskopi]] (2013-03-13) # [[Karkinitbukta]] (2013-03-13) # [[Tjasmyn]] (2013-03-13) # [[Sukhyj-limanen]] (2013-03-13) # [[Utsjan-su]] (2013-03-13) # [[Budakilagunen]] (2013-03-13) # [[Ladik i Konya]] (2013-03-13) # [[Kugurluj]] (2013-03-13) # [[Kurukovesjøen]] (2013-03-13) # [[Sjatskyjsjøane]] (2013-03-13) # [[Toprakkale]] (2013-03-13) # [[Stryjelva]] (2013-03-13) # [[Akkarzjanka]] (2013-03-13) # [[Batar]] (2013-03-13) # [[Molotsjna]] (2013-03-13) # [[Dnepr-reservoaret]] (2013-03-13) # [[Alyawarr]] (2013-03-13) # [[Fingolfin]] (2013-03-13) # [[Çolaklı]] (2013-03-13) # [[Kapp E]] (2013-03-13) # [[Malyj Fontan-neset]] (2013-03-13) # [[Velykyj Fontan-neset]] (2013-03-13) # [[Şekeroba]] (2013-03-13) # [[Arıtaş]] (2013-03-13) # [[Bilca Mare]] (2013-03-13) # [[Laspipasset]] (2013-03-13) # [[Volovetspasset]] (2013-03-13) # [[Svart september]] (2013-03-13) # [[Rybalskyjhalvøya]] (2013-03-13) # [[Sentral-Ukraina]] (2013-03-13) # [[Det moldovske platået]] (2013-03-13) # [[Sør-Ukraina]] (2013-03-13) # [[Mother Goose]] (2013-03-13) # ''[[Lynnwood (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # ''[[Spirit]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Synkronmotor]] (2013-03-13) # [[Shifting Gears: A Bisexual Transmission]] (2013-03-13) # [[Christiania Bank og Kreditkasse]] (2013-03-13) # [[Magi i Harry Potter-serien]] (2013-03-13) # ''[[Lynwood (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Aredhel]] (2013-03-13) # [[Mykonos: LKP Casting 03]] (2013-03-13) # [[In the Mood av Rush]] (2013-03-13) # [[Songen Fly by Night]] (2013-03-13) # [[Circumstances]] (2013-03-13) # [[Naukisk]] (2013-03-13) # [[Cowboy Style]] (2013-03-13) # [[Bikol]] (2013-03-13) # [[Elektro-optikk]] (2013-03-13) # [[Ottesen]] (2013-03-13) # [[Joner]] (2013-03-13) # [[Fotoluminescens]] (2013-03-13) # [[Storhertugdømet Vestarktika]] (2013-03-13) # [[Elektroskop]] (2013-03-13) # [[PictoChat]] (2013-03-13) # [[Kemp Land]] (2013-03-13) # [[Oates Land]] (2013-03-13) # [[Reiparbane]] (2013-03-13) # [[73. austlege meridianen]] (2013-03-13) # [[46. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[Gassutlading]] (2013-03-13) # [[58. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[G-faktor i fysikk]] (2013-03-13) # [[42. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[Glødekatode]] (2013-03-13) # [[Faradayeffekt]] (2013-03-13) # ''[[Faradaylovene]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Faradays elektrolyselov]] (2013-03-13) # [[Gyroradius]] (2013-03-13) # [[Gyromagnetisk forhold]] (2013-03-13) # [[Idol Hellas]] (2013-03-13) # ''[[Helikon (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Helikon i fysikk]] (2013-03-13) # ''[[Pjatykhatky]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[D'Urvillehavet]] (2013-03-13) # [[Ionekjelde]] (2013-03-13) # [[Ionepumpe]] (2013-03-13) # [[Faradays skivedynamo]] (2013-03-13) # [[Luitpold Coast]] (2013-03-13) # [[Oates Coast]] (2013-03-13) # [[Biscoe Islands]] (2013-03-13) # [[Orville Coast]] (2013-03-13) # [[Wilkins Coast]] (2013-03-13) # [[Cairns Shoal]] (2013-03-13) # [[Fairway Patch]] (2013-03-13) # [[Sherman Island]] (2013-03-13) # [[Den franske antarktisekspedisjonen]] (2013-03-13) # [[Edwards Islands i Enderby Land]] (2013-03-13) # [[Île Laplace]] (2013-03-13) # [[Arikem]] (2013-03-13) # [[Karelin Islands]] (2013-03-13) # [[Composite Gazetteer of Antarctica]] (2013-03-13) # [[Îles Dion]] (2013-03-13) # [[Webb Island]] (2013-03-13) # ''[[D'Urville Island]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[UK Antarctic Place-Names Committee]] (2013-03-13) # [[Black Island i Wilhelm Archipelago]] (2013-03-13) # [[Dobrowolski Island]] (2013-03-13) # [[Discovery Investigations]] (2013-03-13) # [[Hoseason Island]] (2013-03-13) # [[USNS «Eltanin»]] (2013-03-13) # [[Operasjon Deep Freeze]] (2013-03-13) # [[Kolven]] (2013-03-13) # [[Mugge Island]] (2013-03-13) # [[British Australian New Zealand Antarctic Research Expedition]] (2013-03-13) # [[Indrehovdeholmen]] (2013-03-13) # [[Meholmen]] (2013-03-13) # [[Madness av Ívi Adámou]] (2013-03-13) # [[Bluff Island]] (2013-03-13) # [[Kay Island]] (2013-03-13) # [[Antenna]] (2013-03-13) # [[Japanese Antarctic Research Expedition]] (2013-03-13) # [[Juergens Island]] (2013-03-13) # [[Governor Islands]] (2013-03-13) # [[Holmengrå i Sør-Orknøyane]] (2013-03-13) # [[BIOS]] (2013-03-13) # ''[[Rio de Janeiro (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Grassholmen]] (2013-03-13) # ''[[Arntzen]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # ''[[Grande Terre]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Trinityøya]] (2013-03-13) # [[Stéphanie av Stéphanie av Monaco]] (2013-03-13) # [[MIT Club of Norway]] (2013-03-13) # [[IFP School]] (2013-03-13) # [[Cameron Island]] (2013-03-13) # [[Daniel Island]] (2013-03-13) # [[Black Rock i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Black Rocks i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Coal Island]] (2013-03-13) # [[Dot Island]] (2013-03-13) # [[Austfrankarriket]] (2013-03-13) # [[Ski-VM 1984]] (2013-03-13) # [[Lewis Island]] (2013-03-13) # [[Alert Cove]] (2013-03-13) # [[Barber Cove]] (2013-03-13) # [[Brandt Cove]] (2013-03-13) # [[Burton Cove]] (2013-03-13) # [[Cairns Cove]] (2013-03-13) # [[Whistle Cove]] (2013-03-13) # [[Williams Cove]] (2013-03-13) # [[Kraken Cove]] (2013-03-13) # [[Evermann Cove]] (2013-03-13) # [[Joke Cove]] (2013-03-13) # [[Macdonald Cove]] (2013-03-13) # [[Emerald Cove]] (2013-03-13) # [[Retizhe Cove]] (2013-03-13) # [[Scree Cove]] (2013-03-13) # [[Dokkene]] (2013-03-13) # [[Brandy Bay]] (2013-03-13) # [[Erebus and Terror Gulf]] (2013-03-13) # [[Dimitrov Cove]] (2013-03-13) # [[Hovdevika]] (2013-03-13) # [[Marguerite Bay]] (2013-03-13) # [[Mundraga Bay]] (2013-03-13) # [[Square Bay]] (2013-03-13) # [[Payne Creek]] (2013-03-13) # [[Sandebugten]] (2013-03-13) # [[Dallmann Bay]] (2013-03-13) # [[Kvarsnesvika]] (2013-03-13) # [[Rundvika]] (2013-03-13) # [[Twilight Bay]] (2013-03-13) # [[Fliess Bay]] (2013-03-13) # [[Bay of Sails]] (2013-03-13) # [[Brekilen]] (2013-03-13) # [[Djupvika]] (2013-03-13) # [[Bukhta Dublitskij]] (2013-03-13) # [[Bukhta Golubaja]] (2013-03-13) # [[Alsford Bay]] (2013-03-13) # [[Bukta Prosjtsjanija]] (2013-03-13) # [[Bukta Prjamougolnaja]] (2013-03-13) # [[Selbukta]] (2013-03-13) # [[Vestvika]] (2013-03-13) # [[Carlita Bay]] (2013-03-13) # [[Fog Bay]] (2013-03-13) # [[Damien Bay]] (2013-03-13) # ''[[Baumann]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Kanalføring]] (2013-03-13) # [[Kapasimeter]] (2013-03-13) # [[Reaktans]] (2013-03-13) # [[Clothier Harbour]] (2013-03-13) # [[Isfjorden på Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Inner Bay]] (2013-03-13) # [[Colvocoresses Bay]] (2013-03-13) # [[Dennison Reef]] (2013-03-13) # [[Morsa Bay]] (2013-03-13) # [[Ferrero Bay]] (2013-03-13) # [[Glacier Bight]] (2013-03-13) # [[Gould Bay]] (2013-03-13) # [[Herald Reef]] (2013-03-13) # [[Harmon Bay]] (2013-03-13) # [[Medley Rocks]] (2013-03-13) # [[Land Bay]] (2013-03-13) # [[Larvik Harbour]] (2013-03-13) # [[Saint Andrews Bay]] (2013-03-13) # [[Lazarev Bay]] (2013-03-13) # [[Inner Reef]] (2013-03-13) # [[Seraph Bay]] (2013-03-13) # [[Outer Moraine Reef]] (2013-03-13) # [[Wrigley Gulf]] (2013-03-13) # [[West Reef]] (2013-03-13) # [[Jock Point]] (2013-03-13) # ''[[Skyline]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Adventure Point]] (2013-03-13) # [[Alert Point]] (2013-03-13) # [[Lagoon Point]] (2013-03-13) # [[Lucas Point]] (2013-03-13) # [[Markham Point]] (2013-03-13) # [[Begg Point]] (2013-03-13) # [[Morris Point]] (2013-03-13) # [[Bowsprit Point]] (2013-03-13) # [[Mobiloilfjorden]] (2013-03-13) # [[Breakwater Point]] (2013-03-13) # [[Scarfjorden]] (2013-03-13) # [[Briggs Point]] (2013-03-13) # [[Brow Point]] (2013-03-13) # [[Peruque Point]] (2013-03-13) # [[Pio Point]] (2013-03-13) # [[The Pricker]] (2013-03-13) # [[Cave Point]] (2013-03-13) # [[Pull Point]] (2013-03-13) # [[Chaplin Head]] (2013-03-13) # [[Ollivant Point]] (2013-03-13) # [[Point Purvis]] (2013-03-13) # [[Clarity Point]] (2013-03-13) # [[Pyramid Point]] (2013-03-13) # [[Pungent Point]] (2013-03-13) # [[Reek Point]] (2013-03-13) # [[Kirwanfjorden]] (2013-03-13) # [[Razor Point]] (2013-03-13) # [[Rudder Point]] (2013-03-13) # [[Salamander Point]] (2013-03-13) # [[Schubertfjorden]] (2013-03-13) # [[Sarcophagus Point]] (2013-03-13) # [[Dinghy Point]] (2013-03-13) # [[Rookery Point]] (2013-03-13) # [[Sombre Point]] (2013-03-13) # [[Doubtful Point]] (2013-03-13) # [[Scoresby Point]] (2013-03-13) # [[Tilbrook Point]] (2013-03-13) # [[Fine Point]] (2013-03-13) # [[Turmoil Point]] (2013-03-13) # [[Fume Point]] (2013-03-13) # [[Gold Head]] (2013-03-13) # [[Cape Anderson]] (2013-03-13) # [[Hansen Point]] (2013-03-13) # [[Shoemaker Point]] (2013-03-13) # [[Cape Barlas]] (2013-03-13) # [[Gardnerfjorden]] (2013-03-13) # [[Skua Point]] (2013-03-13) # [[Cape Bennett]] (2013-03-13) # [[Squire Point]] (2013-03-13) # [[Hodson Point]] (2013-03-13) # [[Hope Point]] (2013-03-13) # [[Teie Point]] (2013-03-13) # [[Horse Head]] (2013-03-13) # [[Conception Point]] (2013-03-13) # [[Tweeny Point]] (2013-03-13) # [[Tor Point]] (2013-03-13) # [[Cape Davidson]] (2013-03-13) # [[Wood Point]] (2013-03-13) # [[Point Davis]] (2013-03-13) # [[Cape Disappointment på Sør-Orknøyane]] (2013-03-13) # [[Cape Dundas]] (2013-03-13) # [[Bluff Point i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Cape Faraday]] (2013-03-13) # [[Carbon Point]] (2013-03-13) # [[Clapmatch Point]] (2013-03-13) # [[Clear Point]] (2013-03-13) # [[Cone Point]] (2013-03-13) # [[Diver Point]] (2013-03-13) # [[Finger Point på Sør-Sandwichøyane]] (2013-03-13) # [[Pealefjorden]] (2013-03-13) # [[Gony Point]] (2013-03-13) # [[Discovery Committee]] (2013-03-13) # [[Hueca Point]] (2013-03-13) # [[Leeson Point]] (2013-03-13) # [[Longton Point]] (2013-03-13) # [[Point Moreno]] (2013-03-13) # [[Cape Murdoch]] (2013-03-13) # [[Polynesia Point]] (2013-03-13) # [[Cape Hansen]] (2013-03-13) # [[Point Rae]] (2013-03-13) # [[Point Lola]] (2013-03-13) # [[Cape Robertson]] (2013-03-13) # [[Point Martin]] (2013-03-13) # [[The Turret]] (2013-03-13) # [[Brusen Point]] (2013-03-13) # [[Dragash Point]] (2013-03-13) # [[Fort Point på Greenwichøya]] (2013-03-13) # [[Ortiz Point]] (2013-03-13) # [[Riquelme Point]] (2013-03-13) # [[Serrano Point]] (2013-03-13) # [[Spit Point på Greenwichøya]] (2013-03-13) # [[Lions Rump]] (2013-03-13) # [[Plaza Point]] (2013-03-13) # [[Round Point]] (2013-03-13) # ''[[Lierelva]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Point Thomas]] (2013-03-13) # [[Cape Sheffield]] (2013-03-13) # [[Cape Cornish]] (2013-03-13) # [[Cape Ellsworth]] (2013-03-13) # [[Cape Frances]] (2013-03-13) # [[Cape Smyth]] (2013-03-13) # [[Cape Annawan]] (2013-03-13) # [[Cape Braathen]] (2013-03-13) # [[Cape Davies]] (2013-03-13) # [[Dyer Point]] (2013-03-13) # [[Evans Point]] (2013-03-13) # [[Cape Menzel]] (2013-03-13) # [[Cape Walden]] (2013-03-13) # [[Cape Walker]] (2013-03-13) # [[Cape Cockburn]] (2013-03-13) # [[Cape Borley]] (2013-03-13) # [[Hammer Point]] (2013-03-13) # [[Cape Kolosov]] (2013-03-13) # [[Cape Markov]] (2013-03-13) # [[Cape Monakov]] (2013-03-13) # [[Cape Streten]] (2013-03-13) # [[Point Alden]] (2013-03-13) # [[Cape Gordon]] (2013-03-13) # [[Cape Grönland]] (2013-03-13) # [[Cape Freshfield]] (2013-03-13) # [[Cape Gray]] (2013-03-13) # [[Cape Hunter]] (2013-03-13) # [[Cape Kaiser]] (2013-03-13) # [[Cape Hurley]] (2013-03-13) # [[Cape Kemp]] (2013-03-13) # [[Cape Pollock]] (2013-03-13) # [[Cape Webb]] (2013-03-13) # [[Cape Wild]] (2013-03-13) # [[Cape Lancaster]] (2013-03-13) # [[Landauer Point]] (2013-03-13) # [[Cape Yelcho]] (2013-03-13) # [[Cape Fairweather]] (2013-03-13) # [[Esteverena Point]] (2013-03-13) # [[Harmony Point]] (2013-03-13) # [[Navy Point]] (2013-03-13) # [[Cape Neumayer]] (2013-03-13) # [[Neyt Point]] (2013-03-13) # [[Cape Framnes]] (2013-03-13) # [[Cape Possession]] (2013-03-13) # ''[[Love Kills]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Cape Freeman i Graham Land]] (2013-03-13) # [[Cape Garcia]] (2013-03-13) # [[Monroe Point på Sør-Shetlandsøyane]] (2013-03-13) # [[Cape Roux]] (2013-03-13) # [[Ryswyck Point]] (2013-03-13) # [[Strath Point]] (2013-03-13) # [[Cape Wollaston]] (2013-03-13) # [[Kapillarelektrometer]] (2013-03-13) # [[Flatcap Point]] (2013-03-13) # [[Cape Gage]] (2013-03-13) # [[Jefford Point]] (2013-03-13) # [[Jones Point]] (2013-03-13) # [[Cape Burd]] (2013-03-13) # [[Cape Obelisk]] (2013-03-13) # [[Cape Kater]] (2013-03-13) # [[Garvan Point]] (2013-03-13) # [[Sparebanken Møre]] (2013-03-13) # [[Cape Green]] (2013-03-13) # [[Cape Longing]] (2013-03-13) # [[Cape Marsh]] (2013-03-13) # [[Cape Lamb]] (2013-03-13) # [[Cape Lazara]] (2013-03-13) # [[Seal Point i Graham Land]] (2013-03-13) # [[Cape Well-met]] (2013-03-13) # [[Cape Page]] (2013-03-13) # [[Yatrus Promontory]] (2013-03-13) # [[Finger Point i Wilhelmøyane]] (2013-03-13) # [[DS «Orkla» (1869)]] (2013-03-13) # [[Platt Point]] (2013-03-13) # [[Tay Head]] (2013-03-13) # [[Cape Astrup]] (2013-03-13) # [[Cape Rey]] (2013-03-13) # [[Shanty Point]] (2013-03-13) # [[Cape Sobral]] (2013-03-13) # [[Cape Alexander]] (2013-03-13) # [[Cape Anna]] (2013-03-13) # [[Cape Sterneck]] (2013-03-13) # [[Cape Bellue]] (2013-03-13) # [[Biser Point]] (2013-03-13) # [[Vesconte Point]] (2013-03-13) # [[Cape Bickerton]] (2013-03-13) # [[Mapudungun]] (2013-03-13) # [[Oslolosen]] (2013-03-13) # [[Musculus serratus posterior superior]] (2013-03-13) # [[Musculus teres major]] (2013-03-13) # [[Musculus rhomboideus major]] (2013-03-13) # [[TranzAlpine]] (2013-03-13) # [[Musculus serratus posterior inferior]] (2013-03-13) # [[Musculus rhomboideus minor]] (2013-03-13) # [[Cape Casey]] (2013-03-13) # [[Musculus levator scapulae]] (2013-03-13) # [[Aksillehòl]] (2013-03-13) # [[Taubåt]] (2013-03-13) # [[Cape Wilkins]] (2013-03-13) # [[Veteranbåt]] (2013-03-13) # [[Point Appleby]] (2013-03-13) # [[Cape Disappointment]] (2013-03-13) # [[Cape Dalton]] (2013-03-13) # [[Cap Margerie]] (2013-03-13) # [[Cape Daly]] (2013-03-13) # [[Cape Darnley i Mac. Robertson Land]] (2013-03-13) # [[Cape Pepin]] (2013-03-13) # [[Cape Davis]] (2013-03-13) # [[Cape Fletcher]] (2013-03-13) # [[Cape Evensen]] (2013-03-13) # [[Cap Robert]] (2013-03-13) # [[Cape Lockyer]] (2013-03-13) # [[Cape Rouse]] (2013-03-13) # [[Cape Simpson]] (2013-03-13) # [[Point Williams]] (2013-03-13) # [[Cape Torson]] (2013-03-13) # ''[[Antagonist (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Cape Burks]] (2013-03-13) # [[Cape Gerlache]] (2013-03-13) # [[Cape Harrisson]] (2013-03-13) # [[Istunge]] (2013-03-13) # [[Cape Hoadley]] (2013-03-13) # [[Cape Moyes]] (2013-03-13) # [[Bjartodden]] (2013-03-13) # [[Austhovdeneset]] (2013-03-13) # [[Cape Felt]] (2013-03-13) # [[Cape Gates]] (2013-03-13) # [[Cape Leahy]] (2013-03-13) # [[McCarthy Point]] (2013-03-13) # [[Insteodden]] (2013-03-13) # [[Kadoodden]] (2013-03-13) # [[Cape Whitson]] (2013-03-13) # [[Kapp Krasinskij]] (2013-03-13) # [[Hovdeneset]] (2013-03-13) # [[Magokeodden]] (2013-03-13) # [[Kapp Murmanskij]] (2013-03-13) # [[Cape Andreyev]] (2013-03-13) # [[Kapp Omega]] (2013-03-13) # [[Cape Kinsey]] (2013-03-13) # [[Ægehallneset]] (2013-03-13) # [[Sandneset]] (2013-03-13) # [[Cape Roberts]] (2013-03-13) # [[Sedovodden]] (2013-03-13) # [[Cape Ross]] (2013-03-13) # [[Cape Sastrugi]] (2013-03-13) # [[Cape Scott]] (2013-03-13) # [[Seal Point i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Cape Sibbald]] (2013-03-13) # [[Trollkjelneset]] (2013-03-13) # [[Uragannyjodden]] (2013-03-13) # [[Utrinden]] (2013-03-13) # [[Cape Russell]] (2013-03-13) # [[Vesthovde]] (2013-03-13) # [[Cape Brown]] (2013-03-13) # [[Vestkapp i Antarktis]] (2013-03-13) # [[Cape Armitage]] (2013-03-13) # [[Cape Bird]] (2013-03-13) # [[Rossini Point]] (2013-03-13) # [[Cape Williams]] (2013-03-13) # [[Cape Wood]] (2013-03-13) # [[Cape Westbrook]] (2013-03-13) # [[Cape Boggs]] (2013-03-13) # [[Cape MacKay]] (2013-03-13) # [[Cape Brooks]] (2013-03-13) # [[Cape Byrd]] (2013-03-13) # [[Cape Douglas]] (2013-03-13) # [[Casey Point]] (2013-03-13) # [[Cape Tennyson]] (2013-03-13) # [[Cape Collier]] (2013-03-13) # [[Cape Cox]] (2013-03-13) # [[Cape Darlington]] (2013-03-13) # [[Cape Deacon]] (2013-03-13) # [[Cape Fanning]] (2013-03-13) # [[Cape Goldie]] (2013-03-13) # [[Cape Fiske]] (2013-03-13) # [[Cape Hodgson]] (2013-03-13) # [[Cape Healy]] (2013-03-13) # [[Cape Anne]] (2013-03-13) # [[Cape Archer]] (2013-03-13) # [[Cape Howard]] (2013-03-13) # [[Cape Bernacchi]] (2013-03-13) # [[Cape Knowles]] (2013-03-13) # [[Cape May]] (2013-03-13) # [[Hughes Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Little]] (2013-03-13) # [[Cape Murray]] (2013-03-13) # [[Cape MacDonald]] (2013-03-13) # [[Cape Parr]] (2013-03-13) # [[Cape Mawson]] (2013-03-13) # [[Cape Mayo]] (2013-03-13) # [[Cape Christie]] (2013-03-13) # [[Cape Confusion]] (2013-03-13) # [[Cape Selborne]] (2013-03-13) # [[Cape Crossfire]] (2013-03-13) # [[Cape Surprise]] (2013-03-13) # [[Cape Daniell]] (2013-03-13) # [[Cape Day]] (2013-03-13) # [[Cape Wilson i Ross Dependency]] (2013-03-13) # [[Cape Blake]] (2013-03-13) # [[Cape Dunlop]] (2013-03-13) # [[Cape Carr]] (2013-03-13) # [[Cape Cesney]] (2013-03-13) # [[Cape Wheeler]] (2013-03-13) # [[Barison Peninsula]] (2013-03-13) # [[Finger Point i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Cape Elliott]] (2013-03-13) # [[Cape Folger]] (2013-03-13) # [[Cape Goodenough]] (2013-03-13) # [[German Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Keltie]] (2013-03-13) # [[Cape Lewis]] (2013-03-13) # ''[[Drill]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Jason Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Mikhaylov]] (2013-03-13) # [[Cape Morse]] (2013-03-13) # [[Magnier Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Johnson]] (2013-03-13) # [[Cape Jones]] (2013-03-13) # [[Cape Klovstad]] (2013-03-13) # [[Cape King]] (2013-03-13) # [[Cape Waldron]] (2013-03-13) # [[Cape Belsham]] (2013-03-13) # [[Cape Bowles]] (2013-03-13) # [[Cape Main]] (2013-03-13) # [[Cape Moore]] (2013-03-13) # [[Cape North i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Rodman Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Filchner]] (2013-03-13) # [[Cape Garry]] (2013-03-13) # [[Cape Philippi]] (2013-03-13) # [[Bismarck Strait]] (2013-03-13) # [[Cape Phillips]] (2013-03-13) # [[Croker Passage]] (2013-03-13) # [[Plumb Bob Point]] (2013-03-13) # [[Cape Polar Sea]] (2013-03-13) # [[Cape Hooker på Sør-Shetlandsøyane]] (2013-03-13) # [[Hospital Point]] (2013-03-13) # [[Humble Point]] (2013-03-13) # [[Shostakovich Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Reynolds]] (2013-03-13) # [[Cape Irwyn]] (2013-03-13) # [[Dodson Peninsula]] (2013-03-13) # [[French Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Lloyd]] (2013-03-13) # [[Aguirre Passage]] (2013-03-13) # [[Aripleri Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Smith]] (2013-03-13) # [[Stinker Point]] (2013-03-13) # [[Cape Valentine]] (2013-03-13) # [[Cape Wallace]] (2013-03-13) # [[Point Wild]] (2013-03-13) # [[Cape Yevgenov]] (2013-03-13) # [[Kita-malinké]] (2013-03-13) # [[Kitano-seto]] (2013-03-13) # [[Vevdesign]] (2013-03-13) # [[Kiribatisk]] (2013-03-13) # [[Hall Peninsula på Snow Island]] (2013-03-13) # ''[[Sandemose]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Paulstranda]] (2013-03-13) # [[Crystal Sound]] (2013-03-13) # [[Chimaera Flats]] (2013-03-13) # [[Lion Sound]] (2013-03-13) # [[Rohingya]] (2013-03-13) # [[Smalahovesleppet]] (2013-03-13) # ''[[Proteus (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Testimonium Flavianum]] (2013-03-13) # [[Guden Bor]] (2013-03-13) # [[Motu]] (2013-03-13) # [[Kaino-hama]] (2013-03-13) # [[Hiri motu]] (2013-03-13) # [[Klikkelyd]] (2013-03-13) # ''[[Ndebele]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Lassafeber]] (2013-03-13) # [[Koke-daira]] (2013-03-13) # [[Asemusstranda]] (2013-03-13) # [[Kladara Beach]] (2013-03-13) # ''[[Dronning Charlotte]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Mikre Beach]] (2013-03-13) # [[Trondhjems Reformats 1589]] (2013-03-13) # [[Vocoder]] (2013-03-13) # [[Koersitiv feltstyrke]] (2013-03-13) # ''[[Kolorimetri]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # ''[[Kompensator]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Optisk kompensator]] (2013-03-13) # [[Kraftfelt]] (2013-03-13) # [[Kraftlinje]] (2013-03-13) # [[Krystalloptikk]] (2013-03-13) # [[Ladningstettleik]] (2013-03-13) # [[Leclanché-element]] (2013-03-13) # ''[[Leiingsevne]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Lysboge]] (2013-03-13) # [[Magnetisk dipol]] (2013-03-13) # [[Magnetisk energi]] (2013-03-13) # [[Magnetisk moment]] (2013-03-13) # [[Reluktans]] (2013-03-13) # [[Magnetomotorisk spenning]] (2013-03-13) # [[Magnetoresistans]] (2013-03-13) # [[Magnetostatikk]] (2013-03-13) # [[Wheatstone-bru]] (2013-03-13) # [[Motstandstermometer]] (2013-03-13) # [[Telemarksforsking]] (2013-03-13) # [[Permeabilitet i fysikk]] (2013-03-13) # [[Polpapir]] (2013-03-13) # [[Puls i fysikk]] (2013-03-13) # [[Skinneffekt]] (2013-03-13) # [[Spenningsfall]] (2013-03-13) # [[Strålingstrykk]] (2013-03-13) # [[Susceptans]] (2013-03-13) # [[Elektrisk susceptibilitet]] (2013-03-13) # [[Synkroskop]] (2013-03-13) # [[Feltlinse]] (2013-03-13) # [[Fermats prinsipp]] (2013-03-13) # [[Fokometer]] (2013-03-13) # [[Termosøyle]] (2013-03-13) # [[Fotometer]] (2013-03-13) # [[Tonehjul]] (2013-03-13) # [[Fresneldiffraksjon]] (2013-03-13) # [[Transmittans]] (2013-03-13) # [[Fresnelsone]] (2013-03-13) # [[Voltasøyle]] (2013-03-13) # [[Gråskala]] (2013-03-13) # [[Karnasjon]] (2013-03-13) # [[Kromatisk i fysikk]] (2013-03-13) # [[Fonogram]] (2013-03-13) # [[Formant]] (2013-03-13) # [[Infralyd]] (2013-03-13) # [[Kombinasjonstone]] (2013-03-13) # [[Kundts røyr]] (2013-03-13) # [[Newtonringar]] (2013-03-13) # [[Nicolprisme]] (2013-03-13) # [[Numerisk apertur]] (2013-03-13) # [[Feltpartikkel]] (2013-03-13) # [[Optisk tettleik]] (2013-03-13) # [[Absorpsjonsspektrofotometri]] (2013-03-13) # [[Optisk veglengd]] (2013-03-13) # [[Primærfarge]] (2013-03-13) # [[Helisitet]] (2013-03-13) # [[Refraktometer]] (2013-03-13) # [[Sfærisk spegel]] (2013-03-13) # [[Sfærometer]] (2013-03-13) # ''[[ISR]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Stråle i fysikk]] (2013-03-13) # [[Strålingsstyrke]] (2013-03-13) # [[Troland i fysikk]] (2013-03-13) # [[Kjernemagneton]] (2013-03-13) # [[Tisjré]] (2013-03-13) # [[Organist]] (2013-03-13) # [[Rabbanittisk jødedom]] (2013-03-13) # [[Kringkasting]] (2013-03-13) # [[Friluftsloven]] (2013-03-13) # [[Innmark]] (2013-03-13) # [[Utmark]] (2013-03-13) # ''[[Slaget ved Narva]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Norges Socialdemokratiske Arbeiderparti]] (2013-03-13) # [[Sosialistisk Valforbund]] (2013-03-13) # [[Buse]] (2013-03-13) # [[Elevorganisasjonen]] (2013-03-13) # [[Fabeldyret Katla]] (2013-03-13) # [[Kommunenummer]] (2013-03-13) # [[St. Olavsmedaljen med eikegrein]] (2013-03-13) # [[Venstrepartiet dei grøne]] (2013-03-13) # [[Reformpartiet (1974-1975)]] (2013-03-13) # [[Ioneradius]] (2013-03-13) # [[Dekagram]] (2013-03-13) # [[Desigram]] (2013-03-13) # [[Millisekund]] (2013-03-13) # [[Isme]] (2013-03-13) # [[Slashdoteffekten]] (2013-03-13) # [[Prometazin]] (2013-03-13) # [[Cirka]] (2013-03-13) # [[7 Iris]] (2013-03-13) # [[9 Metis]] (2013-03-13) # [[232 Russia]] (2013-03-13) # [[247 Eukrate]] (2013-03-13) # ''[[Fredrik I]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Akutt aksent]] (2013-03-13) # [[Д]] (2013-03-13) # ''[[Tone]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Amfifil]] (2013-03-13) # [[Elektrisk dobbeltlag]] (2013-03-13) # [[Grøn sosialisme]] (2013-03-13) # ''[[Georgia (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Pölsa]] (2013-03-13) # [[Ság panír]] (2013-03-13) # [[Mount Aldrich]] (2013-03-13) # [[Munnleg litteratur]] (2013-03-13) # [[Volve]] (2013-03-13) # [[Kroppkaka]] (2013-03-13) # [[Sauda Smelteverk]] (2013-03-13) # [[National Coalition Government of the Union of Burma]] (2013-03-13) # [[Baños]] (2013-03-13) # [[Є]] (2013-03-13) # [[Dorarar]] (2013-03-13) # ''[[Forbes]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Sonorant]] (2013-03-13) # [[Geostasjonær bane]] (2013-03-13) # [[Snaufjell]] (2013-03-13) # [[Haplologi]] (2013-03-13) # [[Førsteklatring]] (2013-03-13) # [[Hoppvekevinnarar]] (2013-03-13) # [[Egressiv]] (2013-03-13) # ''[[Presse]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Diastole]] (2013-03-13) # [[Gorkij]] (2013-03-13) # [[Fitte]] (2013-03-13) # ''[[Ventrikkel]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Mixteip]] (2013-03-13) # [[Ales stenar]] (2013-03-13) # [[Silkehøns]] (2013-03-13) # [[Týr]] (2013-03-13) # [[Isle of Man-pund]] (2013-03-13) # [[Skråtobakk]] (2013-03-13) # ''[[Sleipner (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Romferja «Pathfinder»]] (2013-03-13) # [[Virga]] (2013-03-13) # [[Auckland City]] (2013-03-13) # [[Hydrostatisk likning]] (2013-03-13) # [[Bourdonrøyr]] (2013-03-13) # [[Strålingsavkjøling]] (2013-03-13) # [[Luftpakke]] (2013-03-13) # [[Isobar prosess]] (2013-03-13) # [[Mount Brooke]] (2013-03-13) # [[Mount Burnham i Oates Land]] (2013-03-13) # [[Mount Chalmers]] (2013-03-13) # [[Hundepest]] (2013-03-13) # [[Talg]] (2013-03-13) # [[Romferja «Atlantis»]] (2013-03-13) # [[Delmengd]] (2013-03-13) # ''[[Eclipse]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Mount Conrad]] (2013-03-13) # [[Mount Dalton]] (2013-03-13) # [[Mount DeWitt]] (2013-03-13) # [[Isokor prosess]] (2013-03-13) # ''[[Notre-Dame]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Bandidos]] (2013-03-13) # [[Antarctic Research Centre]] (2013-03-13) # [[Gabriel]] (2013-03-13) # [[Internatskule]] (2013-03-13) # [[Mount Ester]] (2013-03-13) # [[Mount Exley]] (2013-03-13) # [[Mount Fyfe]] (2013-03-13) # [[Dalar på Island]] (2013-03-13) # [[Elvar på Irland]] (2013-03-13) # [[Nick Drakes diskografi]] (2013-03-13) # [[Binærasteroide]] (2013-03-13) # [[STS-77]] (2013-03-13) # [[STS-72]] (2013-03-13) # [[Jesu omskjering]] (2013-03-13) # ''[[HMS]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Samisk kyrkjeråd]] (2013-03-13) # [[Byar i Kasakhstan]] (2013-03-13) # [[Byar i Moldova]] (2013-03-13) # [[Byar på Malta]] (2013-03-13) # [[Losar]] (2013-03-13) # [[Valmtak]] (2013-03-13) # [[Mount Gregory]] (2013-03-13) # [[Mount Gudmundson]] (2013-03-13) # [[Mount Guyon]] (2013-03-13) # [[Mount Harrison]] (2013-03-13) # [[Mount Hughes]] (2013-03-13) # [[Mount Keltie]] (2013-03-13) # [[Mount Kosko]] (2013-03-13) # [[9836 Aarseth]] (2013-03-13) # [[Kompresjonsforhold]] (2013-03-13) # [[Mount Mathew]] (2013-03-13) # [[Mount McKerrow]] (2013-03-13) # [[Mount Metschel]] (2013-03-13) # [[Kulturminneåret 1997]] (2013-03-13) # [[Eidsivating]] (2013-03-13) # [[Atmosfæremotor]] (2013-03-13) # [[720 Bohlinia]] (2013-03-13) # [[721 Tabora]] (2013-03-13) # [[257 Silesia]] (2013-03-13) # [[554 Peraga]] (2013-03-13) # [[555 Norma]] (2013-03-13) # [[560 Delila]] (2013-03-13) # [[633 Zelima]] (2013-03-13) # [[620 Drakonia]] (2013-03-13) # [[634 Ute]] (2013-03-13) # [[566 Stereoskopia]] (2013-03-13) # [[558 Carmen]] (2013-03-13) # [[637 Chrysothemis]] (2013-03-13) # [[627 Charis]] (2013-03-13) # [[567 Eleutheria]] (2013-03-13) # [[763 Cupido]] (2013-03-13) # [[568 Cheruskia]] (2013-03-13) # [[571 Dulcinea]] (2013-03-13) # [[643 Scheherezade]] (2013-03-13) # [[644 Cosima]] (2013-03-13) # [[635 Vundtia]] (2013-03-13) # [[768 Struveana]] (2013-03-13) # [[665 Sabine]] (2013-03-13) # [[576 Emanuela]] (2013-03-13) # [[647 Adelgunde]] (2013-03-13) # [[826 Henrika]] (2013-03-13) # [[664 Judith]] (2013-03-13) # [[685 Hermia]] (2013-03-13) # [[550 Senta]] (2013-03-13) # [[770 Bali]] (2013-03-13) # [[648 Pippa]] (2013-03-13) # [[784 Pickeringia]] (2013-03-13) # [[666 Desdemona]] (2013-03-13) # [[701 Oriola]] (2013-03-13) # [[551 Ortrud]] (2013-03-13) # [[785 Zwetana]] (2013-03-13) # [[717 Wisibada]] (2013-03-13) # [[552 Sigelinde]] (2013-03-13) # [[650 Amalasuntha]] (2013-03-13) # [[651 Antikleia]] (2013-03-13) # [[772 Tanete]] (2013-03-13) # [[582 Olympia]] (2013-03-13) # [[787 Moskva]] (2013-03-13) # [[773 Irmintraud]] (2013-03-13) # [[722 Frieda]] (2013-03-13) # [[887 Alinda]] (2013-03-13) # [[670 Ottegebe]] (2013-03-13) # [[671 Carnegia]] (2013-03-13) # [[655 Briseïs]] (2013-03-13) # [[775 Lumière]] (2013-03-13) # [[776 Berbericia]] (2013-03-13) # [[789 Lena]] (2013-03-13) # [[913 Otila]] (2013-03-13) # [[777 Gutemberga]] (2013-03-13) # [[541 Deborah]] (2013-03-13) # [[543 Charlotte]] (2013-03-13) # [[586 Thekla]] (2013-03-13) # [[673 Edda]] (2013-03-13) # [[914 Palisana]] (2013-03-13) # [[790 Pretoria]] (2013-03-13) # [[601 Nerthus]] (2013-03-13) # [[791 Ani]] (2013-03-13) # [[674 Rachele]] (2013-03-13) # [[915 Cosette]] (2013-03-13) # [[780 Armenia]] (2013-03-13) # [[916 America]] (2013-03-13) # [[792 Metcalfia]] (2013-03-13) # [[659 Nestor]] (2013-03-13) # [[589 Croatia]] (2013-03-13) # [[988 Appella]] (2013-03-13) # [[822 Lalage]] (2013-03-13) # [[546 Herodias]] (2013-03-13) # [[660 Crescentia]] (2013-03-13) # [[728 Leonisis]] (2013-03-13) # [[781 Kartvelia]] (2013-03-13) # [[989 Schwassmannia]] (2013-03-13) # [[590 Tomyris]] (2013-03-13) # [[806 Gyldenia]] (2013-03-13) # [[917 Lyka]] (2013-03-13) # [[918 Itha]] (2013-03-13) # [[793 Arizona]] (2013-03-13) # [[824 Anastasia]] (2013-03-13) # [[782 Montefiore]] (2013-03-13) # [[936 Kunigunde]] (2013-03-13) # [[990 Yerkes]] (2013-03-13) # [[991 McDonalda]] (2013-03-13) # [[794 Irenaea]] (2013-03-13) # [[714 Ulula]] (2013-03-13) # [[919 Ilsebill]] (2013-03-13) # [[783 Nora]] (2013-03-13) # [[992 Swasey]] (2013-03-13) # [[920 Rogeria]] (2013-03-13) # [[751 Faïna]] (2013-03-13) # [[993 Moultona]] (2013-03-13) # [[922 Schlutia]] (2013-03-13) # [[608 Adolfine]] (2013-03-13) # [[732 Tjilaki]] (2013-03-13) # [[924 Toni]] (2013-03-13) # [[752 Sulamitis]] (2013-03-13) # [[796 Sarita]] (2013-03-13) # [[976 Benjamina]] (2013-03-13) # [[994 Otthild]] (2013-03-13) # [[847 Agnia]] (2013-03-13) # [[609 Fulvia]] (2013-03-13) # [[809 Lundia]] (2013-03-13) # [[733 Mocia]] (2013-03-13) # [[927 Ratisbona]] (2013-03-13) # [[734 Benda]] (2013-03-13) # [[798 Ruth]] (2013-03-13) # [[995 Sternberga]] (2013-03-13) # [[977 Philippa]] (2013-03-13) # [[683 Lanzia]] (2013-03-13) # [[799 Gudula]] (2013-03-13) # [[996 Hilaritas]] (2013-03-13) # [[928 Hildrun]] (2013-03-13) # [[736 Harvard]] (2013-03-13) # [[997 Priska]] (2013-03-13) # [[941 Murray]] (2013-03-13) # [[800 Kressmannia]] (2013-03-13) # [[686 Gersuind]] (2013-03-13) # [[812 Adele]] (2013-03-13) # [[738 Alagasta]] (2013-03-13) # [[687 Tinette]] (2013-03-13) # [[614 Pia]] (2013-03-13) # [[978 Aidamina]] (2013-03-13) # [[850 Altona]] (2013-03-13) # [[930 Westphalia]] (2013-03-13) # [[615 Roswitha]] (2013-03-13) # [[755 Quintilla]] (2013-03-13) # [[813 Baumeia]] (2013-03-13) # [[931 Whittemora]] (2013-03-13) # [[979 Ilsewa]] (2013-03-13) # [[740 Cantabia]] (2013-03-13) # [[980 Anacostia]] (2013-03-13) # [[616 Elly]] (2013-03-13) # [[955 Alstede]] (2013-03-13) # [[943 Begonia]] (2013-03-13) # [[690 Wratislavia]] (2013-03-13) # [[956 Elisa]] (2013-03-13) # [[981 Martina]] (2013-03-13) # [[691 Lehigh]] (2013-03-13) # [[742 Edisona]] (2013-03-13) # [[957 Camelia]] (2013-03-13) # [[946 Poësia]] (2013-03-13) # [[958 Asplinda]] (2013-03-13) # [[982 Franklina]] (2013-03-13) # [[817 Annika]] (2013-03-13) # [[947 Monterosa]] (2013-03-13) # [[908 Buda]] (2013-03-13) # [[983 Gunila]] (2013-03-13) # [[744 Aguntina]] (2013-03-13) # [[693 Zerbinetta]] (2013-03-13) # [[801 Helwerthia]] (2013-03-13) # [[745 Mauritia]] (2013-03-13) # [[948 Jucunda]] (2013-03-13) # [[909 Ulla]] (2013-03-13) # [[984 Gretia]] (2013-03-13) # [[694 Ekard]] (2013-03-13) # [[802 Epyaxa]] (2013-03-13) # [[910 Anneliese]] (2013-03-13) # [[820 Adriana]] (2013-03-13) # [[746 Marlu]] (2013-03-13) # [[949 Hel]] (2013-03-13) # [[985 Rosina]] (2013-03-13) # [[950 Ahrensa]] (2013-03-13) # [[911 Agamemnon]] (2013-03-13) # [[884 Priamus]] (2013-03-13) # [[987 Wallia]] (2013-03-13) # [[952 Caia]] (2013-03-13) # [[697 Galilea]] (2013-03-13) # [[Vietnamesarar]] (2013-03-13) # [[953 Painleva]] (2013-03-13) # [[954 Li]] (2013-03-13) # [[960 Birgit]] (2013-03-13) # [[961 Gunnie]] (2013-03-13) # [[962 Aslög]] (2013-03-13) # [[963 Iduberga]] (2013-03-13) # [[964 Subamara]] (2013-03-13) # [[965 Angelica]] (2013-03-13) # [[966 Muschi]] (2013-03-13) # [[967 Helionape]] (2013-03-13) # [[968 Petunia]] (2013-03-13) # [[969 Leocadia]] (2013-03-13) # [[970 Primula]] (2013-03-13) # [[971 Alsatia]] (2013-03-13) # [[972 Cohnia]] (2013-03-13) # [[973 Aralia]] (2013-03-13) # [[974 Lioba]] (2013-03-13) # [[975 Perseverantia]] (2013-03-13) # [[1172 Äneas]] (2013-03-13) # [[Huron-istida]] (2013-03-13) # [[Mount Morse]] (2013-03-13) # [[Mount Nero]] (2013-03-13) # [[Mount Obruchev]] (2013-03-13) # [[Tidleg ordovicium]] (2013-03-13) # [[Sein ordovicium]] (2013-03-13) # [[Siberia]] (2013-03-13) # [[Tyrrellhavet]] (2013-03-13) # [[Parkinson Peak]] (2013-03-13) # [[NGC 2440]] (2013-03-13) # ''[[Mule]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Mount Rhone]] (2013-03-13) # ''[[Pønk]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Mount Rich]] (2013-03-13) # [[Mount Ritchie]] (2013-03-13) # [[Spirograftåka]] (2013-03-13) # [[Vitim-hendinga]] (2013-03-13) # ''[[Myklebost]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[NGC 520]] (2013-03-13) # [[Arp 298]] (2013-03-13) # [[Arp 182]] (2013-03-13) # [[1057 Wanda]] (2013-03-13) # [[1143 Odysseus]] (2013-03-13) # [[1098 Hakone]] (2013-03-13) # [[1062 Ljuba]] (2013-03-13) # [[1077 Campanula]] (2013-03-13) # [[1078 Mentha]] (2013-03-13) # [[1079 Mimosa]] (2013-03-13) # [[1085 Amaryllis]] (2013-03-13) # [[1090 Sumida]] (2013-03-13) # [[NGC 2371]] (2013-03-13) # ''[[Patrick McCarthy]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[1437 Diomedes]] (2013-03-13) # [[1395 Aribeda]] (2013-03-13) # [[1627 Ivar]] (2013-03-13) # [[1858 Lobachevskij]] (2013-03-13) # [[1916 Boreas]] (2013-03-13) # [[Viktor]] (2013-03-13) # [[Vingardssundagen]] (2013-03-13) # [[Rudi]] (2013-03-13) # [[Elvar i Slovakia]] (2013-03-13) # [[Namnet Nanna]] (2013-03-13) # [[Zymase]] (2013-03-13) # [[Elvar i Slovenia]] (2013-03-13) # [[Nadiža]] (2013-03-13) # [[Love It to Deathpunk]] (2013-03-13) # [[Spellemannprisen 2007]] (2013-03-13) # [[Singapore Grand Prix]] (2013-03-13) # [[Centillion]] (2013-03-13) # [[Mia]] (2013-03-13) # [[Guru purnima]] (2013-03-13) # [[Generalsekretær]] (2013-03-13) # ''[[Sekretær (fleirtyding)]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Simhàt Torá]] (2013-03-13) # [[Amandus]] (2013-03-13) # [[Fond]] (2013-03-13) # [[Naze]] (2013-03-13) # [[Partisipp]] (2013-03-13) # [[Stortingets familie- og kulturkomité]] (2013-03-13) # [[Hywind]] (2013-03-13) # [[Heterofoni]] (2013-03-13) # [[Villanella]] (2013-03-13) # [[Edafologi]] (2013-03-13) # [[Grå eminense]] (2013-03-13) # [[Moka]] (2013-03-13) # [[Plaines Wilhems]] (2013-03-13) # [[Gul te]] (2013-03-13) # [[Orientalske ortodokse kyrkjer]] (2013-03-13) # [[Slaget ved Malatitze]] (2013-03-13) # [[Peugeot 107]] (2013-03-13) # [[Fylkesveg 44 i Nordland]] (2013-03-13) # [[Adular]] (2013-03-13) # ''[[Kanto]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-13) # [[Fylkesveg 206 i Akershus]] (2013-03-13) # [[Rektifikasjon]] (2013-03-13) # [[Dioptrikk]] (2013-03-14) # [[Île Piton]] (2013-03-14) # [[Phils Island]] (2013-03-14) # [[Penguin Bay]] (2013-03-14) # [[Norsk teiknspråk]] (2013-03-14) # [[Mount Stent]] (2013-03-14) # [[Mount Streich]] (2013-03-14) # [[Veksel]] (2013-03-14) # [[Mount Willis]] (2013-03-14) # [[Walkersirkulasjonen]] (2013-03-14) # [[Mount Waterhouse]] (2013-03-14) # [[Mount Wyman]] (2013-03-14) # [[Steinbukken sin vendekrins]] (2013-03-14) # [[Varv]] (2013-03-14) # [[Æra]] (2013-03-14) # [[Gästrikland]] (2013-03-14) # [[Slappy]] (2013-03-14) # [[Formel Renault]] (2013-03-14) # [[Leon]] (2013-03-14) # [[Mount Bayonne]] (2013-03-14) # [[Mount Braun]] (2013-03-14) # [[VXE-6]] (2013-03-14) # [[Mount Cupola]] (2013-03-14) # [[Nun ist das Heil und die Kraft]] (2013-03-14) # [[Le Theil i Orne]] (2013-03-14) # [[Musikkverk av Vivaldi]] (2013-03-14) # [[Mount Hahn]] (2013-03-14) # [[Mount Holt]] (2013-03-14) # [[Mount Lassell]] (2013-03-14) # [[Mount Liszt]] (2013-03-14) # [[Mount Newman]] (2013-03-14) # [[Mount Nicholas]] (2013-03-14) # [[Mount Paris]] (2013-03-14) # [[Mount Morley]] (2013-03-14) # [[Mount Phoebe]] (2013-03-14) # [[Mount Sanderson]] (2013-03-14) # [[Svegssjön]] (2013-03-14) # [[Mount Pinafore]] (2013-03-14) # [[Stadshotell]] (2013-03-14) # [[Mount Tchaikovsky]] (2013-03-14) # [[Mount Tilley]] (2013-03-14) # [[Norrfors]] (2013-03-14) # ''[[Quad]]'' (fleirtydingsside, 2013-03-14) # [[IK Comet Halden]] (2013-03-14) # [[Dystrof innsjø]] (2013-03-14) # [[Portugalstraumen]] (2013-03-14) # [[Omdreiingsflate]] (2013-03-14) # [[Terra Nostra]] (2013-03-14) # [[Nernsteffekt]] (2013-03-14) 1nrz04jq6usq9x2juv788ggb4v0w4bs 0 303821 3398377 3151175 2022-08-12T08:37:05Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by|land=Israel |namn=Beer Sheva |symbol=Coat of arms of Beersheba.svg |bilete=Beersheba City Hall 8.jpg |bilettekst=Beer Sheva rådhus |andre namn=בְּאֵר שֶׁבַע |andre namn1=بئر السبع |etymologi=Eidsbrunnen, eller Dei sju brunnane |kartposisjon = Israel | kart = {{posisjonskart|Israel}} |lat_d=31 |lat_m=14 |lat_s = 59.18 | lat_NS = N |long_d=34 |long_m=47 |long_s = 58.95 | long_EW = E |distrikttype = [[Distrikt i Israel|Distrikt]] | distrikt = [[Det sørlege distriktet i Israel|Det sørlege distriktet]] |høgdenivå = 260 |folketal=197269 |folketal merknad=<ref name="cbs-loc" /> |folketal_i_år=2012 |folketettleik = auto | areal =11.75 |borgarmeister=Ruvik Danilovich |nettstad=[http://www.beer-sheva.muni.il/openning.asp?Lang=1 http://www.beer-sheva.muni.il] }} '''Beer Sheva''' ([[hebraisk skrift]] בְּאֵר שֶׁבַע, ''Be'er Sheva''; [[gresk]] Βηρσαβεε, ''Birsabee''; [[latinsk]] ''Bersabee''; [[arabisk]] بئر السبع, ''Biʾr as-Sabʿ'') er den største byen i [[Negev]]ørkenen sør i [[Israel]]. Han vert ofte kalla «Hovudstaden i Negev» og er den [[Byar i Israel|sjuande største byen i Israel]] med eit folketal på 197&nbsp;269.<ref name="cbs-loc">{{cite web|title=Locality File|år=2012|url=http://www.cbs.gov.il/ishuvim/ishuv2012/bycode.xls|publisher=[[Israelsk statistisk sentralbyrå]]|format=XLS|accessdate=12. april 2015}}</ref> Beer Sheva vart ein viktig by på 1800-talet, då dei [[Det osmanske riket|osmanske tyrkarane]] bygde ein regional [[politistasjon]] der. [[Slaget ved Beersheba i 1917|Slaget ved Beersheba]] var ein del av ein større britisk offensiv i [[fyrste verdskrigen]] retta mot å bryte gjennom den tyrkiske forsvarslinja frå [[Gaza by|Gaza]] til Beer Sheva. I 1947 var ''Bir Seb'a'' ([[arabisk]] بيئر شيبع), som han då vart kalla, ein del av den arabiske staten ifølgje [[delingsplanen til Dei sameinte nasjonane for Palestina]]. Etter Israel erklærte sjølvstende samla den egyptiske hæren styrkane sine i Beer Sheva som ein strategisk og logistisk base. I [[slaget ved Beersheba i 1948|slaget ved Beersheba]] i oktober 1948 vart han erobra av [[det israelske forsvaret]].<ref>''Guide to Israel'', [[Zev Vilnay]], Hamakor Press, Jerusalem, 1972, s.309–14</ref> Beer Sheva har vakse kraftig sidan då. Ein stor del av innbyggjarane er etterkomarar etter [[sefardiske jødar]] og [[mizrahiske jødar]] som [[jødisk utvandring frå arabiske land|immigrerte frå arabiske land]] etter 1948, i tillegg til mindre samfunn av [[Bene Israel]] og [[Cochini-jødar]] frå [[India]]. Andre og tredje bølgjer av immigrasjon har funne stad sidan 1990, med mange [[askenasiske jødar]] frå det tidlegare [[Sovjetunionen]], i tillegg til [[Beta Israel]]-immigrantar frå [[Etiopia]]. Dei sovjetiske immigrantane har gjort [[sjakk]] til ein stor sport i Beer Sheva. Byen er i dag det nasjonale sjakksenteret i Israel, med fleire [[stormeister i sjakk|stormeistrar i sjakk]] per innbyggjar enn nokon annan by i verda.<ref>[http://articles.latimes.com/2005/jan/30/news/adfg-ichess30 «Beersheba Masters Kings, Knights, Pawns"], ''Los Angeles Times,'' 30. januar 2005</ref> ==Etymologi== Det finst fleire teoriar for opphavet til namnet «Beer Sheva»: Eiden til [[Abraham]] og [[Abimelek]] (''eidsbrunnen'') er omtalt i 1 Mos 21,31. Andre er dei sju brunnane som [[Isak]] grov ut (''sju brunnar''), men ein har berre funne tre eller fire av dei. ''Be'er'' er eit hebraisk ord for ''brunn''; ''sheva'' kan tyde «sju» eller «eid» (frå det hebraiske ordet ''shvu'a''). ==Historie== ===Antikken=== Det har budd menneske i området sidan [[koparalderen]]. Innbyggjarane budde i grotter, laga metallreiskap og hadde kvegdrift.<ref>{{cite web|url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/vie/Beersheba.html |title=Beersheba |publisher=Jewishvirtuallibrary.org |date=1948-10-21 |accessdate=12. april 2015}}</ref> [[Tel Be'er Sheva]] er eit arkeologisk funn aust for dagens Beer Sheva, som indikerer at regionen har vore busett sidan 3000-talet fvt.<ref>Z. Herzog. Beer-sheba II: The Early Iron Age Settlements. Arkeologisk institutt, [[Tel Aviv universitet]] og Ramot Publishing Co. Tel Aviv 1984</ref> Byen har sidan blitt øydelagd og bygd opp att mange gonger gjennom hundreåra. ===Israelittisk tid=== [[Fil:Tel Be'er Sheva Overview 2007041.JPG|mini|venstre|Tel Be'er Sheva arkeologiske funn.]] [[Tel Be'er Sheva]] er ein arkeologisk funnstad med ruinar av ein eldgamal by ein trur har vore den bibelske Beer-Sjeba, nokre få kilometer aust for den moderne byen. Byen er datert til tidleg israelittisk tid, kring 900-talet fvt. Staden vart truleg vald ut fordi det var mykje vatn her, som dei mange brunnane i området er eit bevis på. I følgje Bibelen vart brunnane grave ut av [[patriarken Abraham|Abraham]] og [[patriarken Isak|Isak]] då dei kom dit. Gatene vart lagt ut i eit rutenett, med fråskilde område for administrasjon, handel, militærvesen og bustader. Ein trur at det kan ha vore den første planlagde busetnaden i regionen, og han hadde òg eit avanset vassnettverk, særleg den store cisternen som er graven ut i stein under byen. [[Fil:Tel Be'er Sheva Storehouse 2007041.JPG|mini|venstre|Restar av eit lager i Tel Be'er Sheva.]] Beer-Sjeba er nemnt i [[Første Mosebok]] i samband med [[patriarken Abraham|Abraham]] og pakta hans med [[Abimelek]]. [[patriarken Isak|Isak]] bygde eit altar i Beer-Sjeba (1 Mos 26,23–33). [[patriarken Jakob|Jakob]] hadde ein draum om ein stige til himmelen etter han drog frå Beer-Sjeba.(1 Mos 28,10–15 og 46,1–7). Beer-Sjeba låg i området som høyrte til Simon- og Juda-stamma (Josva 15,28 og 19,2). Sønene til profeten [[Samuel i Bibelen|Samuel]] var dommarar i Beer-Sjeba (1 Sam 8,2). Saul, den første kongen i Israel, bygde ei borg der for felttoget sitt mot [[amalek]]itittane (1 Sam 14,48 og 15,2–9). Profeten [[Elia]] søkte tilflukt i Beer-Sjeba då [[Jesabel i Bibelen|Jesabel]] gav drapsordre på han ([[Kongebøkene|1 Kong]] 19,3). Profeten [[profeten Amos|Amos]] nemnte byen i høve avgudsdyrking (Am 5,5 og 8,14).<ref name="autogenerated1"/> Etter at [[Babylonia|babylonarane]] erobra og [[det babylonske fangenskapet|fanga]] mange av israelittane, vart byen fråflytta. Etter at dei israelittiske slavane kom attende frå Babylon, busette dei byen på ny. Ifølgje [[Det gamle testamentet]] var Beer-Sjeba den sørlegaste byen som israelittane busette seg i, og derfor vart omgrepet «[[frå Dan til Beer-Sjeba]]» nytta for å skildre heile kongedømet.<ref name="autogenerated1">{{cite web|url=http://www.jewishmag.com/61mag/beersheva/beersheva.htm |title=Beer Sheva |publisher=Jewishmag.com |accessdate=30. mars 2015| archiveurl= http://web.archive.org/web/20090430054858/http://www.jewishmag.com/61mag/beersheva/beersheva.htm| archivedate= 30. april 2009 <!--DASHBot-->| deadurl= no}}</ref> ===Romersk og bysantinsk tid=== Under [[Romarriket|romersk]] og seinare [[Austromarriket|bysantinsk]] tid, var byen ved frontlinja i forsvaret mot [[nabatearane]]. Dei siste innbyggjarane i Tel Be'er Sheva var bysantinarane, som drog frå byen under den [[arabarar|arabiske]] erobringa av Palestina på 600-talet. ===Osmansk tid=== [[Fil:BersheebaWWI.jpg|mini|venstre|Beersheba i 1917]] [[Fil:Beersheba 1920s.jpg|mini|Beersheba i 1920-åra]] [[Det osmanske riket|Osmanarane]], som hadde kontrollert [[Palestina]] sidan 1500-talet, fanga interesse for Beersheba seint på 1800-talet.<ref>{{cite web|author=Yehuda Gradus|title=Beer-Sheva, Capital of the Negev Desert&nbsp;– Function and internal structure|quote=only at the end of 19th century did Beer-Sheva become the Turkish administrative center for the Negev.|url=http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=30967058u211166t&size=largest|postscript=}}</ref> På byrjinga av 1800-talet kom europeiske [[pilegrim]]ar til Palestina og dei skildra Beersheba som eit aude landskap med ein brunn og nokre få [[beduin]]ar som budde i nærleiken. Mot slutten av 1800-talet bygde osmanarane ein [[politi]]stasjon i Beersheba for å hande beduinane i sjakk.<ref>{{cite book|url={{Google books |id=kEJKW1IaynwC |page=7 |plainurl=yes}}|first=Aref |last=Abu-Rabia |title=A Bedouin Century: Education and Development among the Negev Tribes in the 20th century |publisher=[[Berghahn Books]] |year =2001|accessdate=2013-08-08}}</ref>{{rp|ix}} Dei bygde vegar og fleire små bygningar frå lokale materiale, som framleis står i dag. Ein byplan, skapt av sveitsiske og tyske arkitektar, bestod av eit ruta gatenettverk,<ref name="yishuv hanegev">{{cite book|title=Settlement of the Negev, 1900–1960|chapter=Basis of Beersheba City Planning|author=Gerdos, Yehuda|editor=Mordechai Na'or|publisher=Yad Yitzhak Ben-Zvi|location=Jerusalem|år=1985|pages=167–177}} {{språkikon|he}}</ref> eit mønster som er synleg i Gamlebyen i dag. Alle husa bygde i denne perioden var ein etasje høg, og den to etasjar høge politistasjonen ruva dermed over dei. Dei fleste innbyggjarane på den tida var [[arabarar]] frå [[Hebron]] og [[Gaza by|Gaza]]-området, men [[jødar]] byrja òg å slå seg ned i byen. Mange beduinar gav opp nomadelivet sitt og bygde hus i Beersheba.<ref name="ariel">{{cite encyclopedia|author=Vilnai, Ze'ev|title=Be'er Sheva|encyclopedia=Ariel Encyclopedia|volume=Volume 1|pages=473–515|publisher=Sifriyat HaSadeh|location=Tel Aviv i Israel|år=1969}} {{språkikon|he}}</ref> Under [[fyrste verdskrigen]] bygde osmanarane ein militær jernbane frå [[Hejaz-banen|Hejaz-linja]] til Beersheba, og stasjonen vart innvigd den 30. oktober 1915.<ref name="cotterell-ch3">{{cite book|title=The Railways of Palestine and Israel|author=Cotterell, Paul|publisher=Tourret Publishing|location=Abingdon, UK|isbn=978-0-905878-04-1|år=1986|chapter=Chapter 3|pages=14–31}}</ref> Den osmanske hærkommandanten [[Ahmed Djemal|Jamal Pasha]] og andre embetsmenn var til stades på feiringa. Toglinja var aktiv fram til [[den britiske hæren]] tvinga osmanarane ut i 1917, mot slutten av krigen. ===Det britiske mandatet=== Beersheba spelte ei viktig rolle i [[Sinai- og Palestinafelttoget]] i fyrste verdskrigen. Den 31. oktober 1917, tre månadet etter at [[Rafah]] fall, braut soldatane til [[general Allenby]] gjennom den tyrkiske forsvarslinja mellom [[Gaza by|Gaza]] og Beersheba.<ref>''An Empire in the Holy Land: Historical Geography of the British Administration in Palestine, 1917–1929,'' Gideon Biger, St. Martin's Press, New York, Magnes Press, Jerusalem, 1994, s. 23–24</ref> Åtte hundre soldatar frå det australske 4. og 12. regimentet til den 4. kavaleribrigaden under [[general William Grant|brigadegeneral William Grant]], med berre hestar og bajonettar, gjekk laus mot dei tyrkiske skyttargravene, køyrde over dei og erobra brunnane i Beersheba i det som er blitt kalla «det siste suksessrike kavalieråtaket i britisk militærhistorie.»{{treng kjelde}} I utkanten av Gamlebyen i Beersheba ligg ein kringsgravplass med gravene til australske og britiske soldatar som fall i åtaket. Byen har òg ein minnemark til minne om dei. Under [[Palestinamandatet]]var Beersheba eit stort administrasjonssenter. Dei britiske bygde ein jernbane mellom Rafah og Beersheba i oktober 1917 og denne opna for vanleg trafikk i mai 1918, og tente Negev og busetnadane sør for Hebron-fjellet.<ref>Gideon Biger (1994), ''An Empire in the Holy Land,'' s. 119</ref> I 1928, i byrjinga av striden mellom jødane og arabarane om å få kontroll over [[Palestina]], førte eit stort opprør til at 133 jødar død og 399 vart skadde, og mange jødar flytta frå Beersheba. Etter eit arabisk åtak på ein jødisk buss i 1936, som eskalerte til [[arabararopprøret i Palestina i 1936–1939]], flytta dei gjenverande jødane. ===Staten Israel=== [[Fil:PipesBridge.jpg|mini|Pipes-brua i 2012.]] [[delingsplanen til Dei sameinte nasjonane for Palestina|Delingsplanen til SN frå 1947]] inkluderte Beersheba i området som var førelått for ein arabisk stad, sidan dei 4&nbsp;000 innbyggjarane i byen hovudsakleg var arabarar.<ref>[http://web.archive.org/web/20080324200855/http://domino.un.org/maps/m0103_1b.gif Palestine Plan of Partition Map] - Dei sameinte nasjonane, 1956</ref> [[Den egyptiske hæren]] var stasjonært i Beersheba i mai 1948. Under [[den arabisk-israelske krigen i 1948]], då militær etterretning fanga opp eit telegram frå egyptiske offiserar med planar om å gjenopprette linja frå Beersheba til Gaza , føreslo [[Yigal Allon]] å erobre Beersheba,<ref name="googleil">{{cite book|url=http://books.google.co.il/books?id=iogKjVDKRW4C&pg=PA245&lpg=PA245&dq=ben+gurion+decision+to+cap-ture+beersheba&source=bl&ots=O2qKAIiCBQ&sig=bGNz6lNcMuaP_fJM4pS7jESRnTY&hl=en&sa=X&ei=s8kIUdyABZO10QWEo4DgDw&redir_esc=y#v=onepage&q=ben%20gurion%20decision%20to%20cap-ture%20beersheba&f=true |title='&#39;Yigal Allon: Native Son,'&#39; Anita Shapira |publisher=Books.google.co.il |accessdate=12. april 2015}}</ref> noko som vart godkjend av statsminister [[David Ben-Gurion]]. I følgje den israelske historikaren [[Benny Morris]], gav han ordre om å «erobre Beersheba, utpostar kring han og øydelegg det meste av byen.»<ref name=Morris467>Morris, Benny. ''The Birth of the Palestinian Refugee Problem Revisited'', Cambridge University Press, s. 467.</ref> Målet var å bryte den egyptiske blokaden av israelske konvoiar til Negev. Den egyptiske hæren venta ikkje ein offensiv og flykta ''en masse''.<ref name="googleil"/> Den 21. oktober, kl 4:00 om morgonen, flytta israelarane i inn, medan somme soldatar rykka fram frå [[Mishmar HaNegev]]-krysset, 20&nbsp;km nord for Beersheba, og andre frå den tyrkiske togstasjonen og [[Hatzerim]]. 09:45 var Beersheba på israelske hender. Kring 120 egyptiske soldatar vart tekne til fange. Dei gjenverande arabiske sivile, 200 menn og 150 kvinner og barn, vart tekne til politistasjonen. Den 25. oktober vart kvinner, born, eldre og sjuke køyrde med lastebilar til grensa til Gaza. Dei egyptiske soldatane vart internerte i krigsfangeleirar. Enkelte menn fekk bu i den lokale moskeen og drive med reinhald, men då det vart oppdaga at dei gav informasjon til den egyptiske hæren vart òg desse deporterte.<ref name=Morris467/> Etter operasjon Yoav vart det oppretta ein 10 kilometer vid eksklusjonssone kring Beersheba der ingen beduinar fekk lov å gå inn.<ref>Morris, Benny (1987) ''The birth of the Palestinian refugee problem, 1947-1949.'' Cambridge University Press. ISBN 0-521-33028-9. s.245.</ref> Beersheba vart rekna som strategisk viktig på grunn av plasseringa og den gode vassforsyninga. Han låg ved eit stort kryssingspunkt nordvestover til [[Hebron]] og [[Jerusalem]], aust til [[Daudehavet]] og [[al Karak]], sør til [[Akaba]], vest til [[Gaza by|Gaza]] og sørvest til [[Auja al-Hafir|Al-Auja]] og grensa til [[Egypt]].<ref name="googleil"/> Etter nokre få månader var dei krigsherja husa i byen reparerte. Etter sjølvstendet til Israel byrja ei bølgje med innvandring av jødar til landet, og Beersheba opplevde ein folkevekst på fleire tusen. Byen voks raskt utafor bykjernen, som vart kjend som «Gamlebyen», då nye bydelar vart bygd opp rundt sentrum med bustadhus og blokker, husar med gardsbruk og kjøpesenter og skular. «Gamlebyen» vart omgjort til eit bysentrum med butikkar, restaurantar og tenestekontor. Eit industriområde og eit av dei største kinohusa i Israel vart òg bygd i byen. I 1956 var Beersheba ein raskt veksande by med 22&nbsp;000 innbyggjarar.<ref>[http://news.google.com/newspapers?nid=883&dat=19551007&id=J_JOAAAAIBAJ&sjid=e0wDAAAAIBAJ&pg=3222&nbsp;5341447 Beersheba]</ref><ref>[http://news.google.com/newspapers?nid=1129&dat=19560310&id=9MVaAAAAIBAJ&sjid=B2wDAAAAIBAJ&pg=5992&nbsp;2911747 Beersheba Now Booming City, but It's Ancient Flavor Clings]</ref> I 1968 hadde folketalet vokse til 80&nbsp;000.<ref>[http://news.google.com/newspapers?nid=2206&dat=19680227&id=55AyAAAAIBAJ&sjid=DOoFAAAAIBAJ&pg=823&nbsp;2776659 How Sea of Immigrants Tamed the Negev Wilderness]</ref> [[Soroka sjukehus]] opna dørene i 1960 og Negev universitet, som seinare vart [[Ben-Gurion universitet i Negev]], vart grunnlagd i 1969. ==Geografi== [[Fil:NahalashanS.jpg|mini|Tørt elveleie i Nahal Ashan-parken.]] Beer Sheva ligg langs nordenden av [[Negev]]ørkenen, 115&nbsp;km søraust for [[Tel Aviv]] og 120&nbsp;km sørvest for [[Jerusalem]]. Byen ligg langs hovudruta frå sentrale og nordlege delar av landet til [[Eilat]] lengst sør. Beer Sheva-dalen har vore busett i tusenvis av år, sidan han har tilkomst til vatn. Vatnet renn frå Hebronåsane om vinteren og vert lagre under bakken i store mengder.<ref name="geog">{{cite web |url=http://www.geocities.com/thetropics/harbor/7883/bs-climt.htm |title=The climate of Beer Sheva |accessdate=5. september 2015|archiveurl=//web.archive.org/web/20080325061505/http://www.geocities.com/thetropics/harbor/7883/bs-climt.htm|archivedate=2008-03-25}}</ref> Hovudelva i Beer Sheva er ''Nahal Beersheva'', ein ''[[wadi]]'' som renn om vinteren. Kovshim- og Katef-elvane er andre viktige wadi-elvar, som renn gjennom byen. Det ligg fleire drabantbyar kring Beer Sheva, som [[Omer i Israel|Omer]], [[Lehavim]] og [[Meitar]], og dei beduinske stadane [[Rahat]], [[Tel as-Sabi]] og [[Lakiya]]. ==Klima== Beer Sheva har eit [[varmt halvtørt klima]] ([[Köppen si klimaklassifisering]] ''BSh'') med påverknad frå [[middelhavsklima|Middelhavet]]. Klimaet har både karakteristiske trekk frå middelhavsklima og ørkenklima. Somrane er steikande og tørre, medan vintrane er kjølige med regn. Om sommaren varierer temperaturen normalt frå 32&nbsp;°C på dagtid til 20&nbsp;°C om natta. Om vinteren er temperaturane lågare med ein dagtemperatur på opp mot 18&nbsp;°C og ein minimumstemperatur kring 8&nbsp;°C i snitt. Det kjem sjeldan nedbør på sommaren. Det meste av nedbøren kjem om vinteren mellom september og mai, men årsnedbøren er låg, med 204,1&nbsp;mm. [[Sandstorm]]ar, [[dis]] og [[tåke]], særleg om vinteren, er vanleg, som følgje av høg luftfukt. {{vêrboks |stad = Beer Sheva |Jan varmerekord C = 28.4 |Feb varmerekord C = 31.8 |Mar varmerekord C = 35.5 |Apr varmerekord C = 40.9 |Mai varmerekord C = 41.2 |Jun varmerekord C = 43.6 |Jul varmerekord C = 45.5 |Aug varmerekord C = 44.3 |Sep varmerekord C = 41.8 |Okt varmerekord C = 39.6 |Nov varmerekord C = 34.1 |Des varmerekord C = 31.4 |år varmerekord C = 45.5 |Jan maks C = 15.7 |Feb maks C = 18.5 |Mar maks C = 21.1 |Apr maks C = 26.8 |Mai maks C = 29.4 |Jun maks C = 31.3 |Jul maks C = 33.7 |Aug maks C = 32.8 |Sep maks C = 29.6 |Okt maks C = 25.5 |Nov maks C = 20.2 |Des maks C = 18.1 |år maks C = 25.7 |Jan min C= 6.5 |Feb min C= 8.6 |Mar min C= 11.3 |Apr min C= 14.8 |Mai min C= 15.4 |Jun min C= 18.8 |Jul min C= 21.5 |Aug min C= 20.9 |Sep min C= 18.5 |Okt min C= 14.7 |Nov min C= 12.6 |Des min C= 8.9 |år min C= 14.2 |Jan kulderekord C= -5.3 |Feb kulderekord C= -0.5 |Mar kulderekord C= 3.4 |Apr kulderekord C= 6.6 |Mai kulderekord C= 9.2 |Jun kulderekord C= 12.6 |Jul kulderekord C= 15.8 |Aug kulderekord C= 15.6 |Sep kulderekord C= 12.1 |Okt kulderekord C= 6.2 |Nov kulderekord C= 2.4 |Des kulderekord C= -2.1 |år kulderekord C= -5.3 |Jan nedbør mm = 49.6 |Feb nedbør mm = 38.4 |Mar nedbør mm = 25.7 |Apr nedbør mm = 12.9 |Mai nedbør mm = 2.7 |Jun nedbør mm = 0 |Jul nedbør mm = 0 |Aug nedbør mm = 0 |Sep nedbør mm = 1.4 |Okt nedbør mm = 15.8 |Nov nedbør mm = 29.7 |Des nedbør mm = 41.9 |år nedbør mm = 204.1 |Jan nedbørdagar = 9.2 |Feb nedbørdagar = 7.3 |Mar nedbørdagar = 5.4 |Apr nedbørdagar = 1.6 |Mai nedbørdagar = 0.8 |Jun nedbørdagar = 0 |Jul nedbørdagar = 0 |Aug nedbørdagar = 0 |Sep nedbørdagar = 0.3 |Okt nedbørdagar = 2.4 |Nov nedbørdagar = 5.6 |Des nedbørdagar = 7.5 |år nedbørdagar = 41 |kjelde 1 = Israelsk meteorologiske institutt<ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE/LongTermInfo |title=Averages and Records for Beersheba (Precipitation, Temperatur and Records [Excluding January and June] written i page)|publisher=Israelsk meteorologiske institutt|date=August 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://ims.gov.il/IMS/CLIMATE/TopClimetIsrael |title=Records Data for Israel (Data used only for January and June)|publisher=[[Israelsk meteorologiske institutt]]}}</ref> |date=August 2010 }} ===Venskapsbyar=== Beer Sheva er venskapsby med tolv byar:<ref name="muni-sister">{{cite web|title=International Relations of the City of Beersheba|url=http://www.beer-sheva.muni.il/openning.asp?Lang=1|publisher=Beersheba Municipality|accessdate=5. september 2015}} {{språkikon|he}}</ref> {| class="wikitable" |- valign="top" | *{{flaggikon|GEO}} [[Oni i Georgia]] i <small>(sidan 2000)</small> *{{flaggikon|PHI}} [[Cebu City]] i [[Philippines]] *{{flaggikon|CAN}} [[Montreal]] i [[Canada]] *{{flaggikon|CAN}} [[Winnipeg]] i [[Canada]] <small>(sidan 1983)</small> *{{flaggikon|AUS}} [[Parramatta i New South Wales|Parramatta]] i [[Australia]] *{{flaggikon|ETH}} [[Addis Ababa]] i [[Etiopia]] <small>(sidan 2004)</small> *{{flaggikon|USA}} [[Seattle]] i [[USA]] || *{{flaggikon|TUR}} [[Adana]] i [[Tyrkia]] <small>(sidan 2001)</small> *{{flaggikon|ROU}} [[Cluj-Napoca]] i [[Romania]] *{{flaggikon|ARG}} [[La Plata]] i [[Argentina]] *{{flaggikon|GER}} [[Rosenheim]] i Tyskland *{{flaggikon|GER}} [[Wuppertal]] i [[Tyskland]]<small>(sidan 1977)</small> *{{flaggikon|FRA}} [[Lyon]] i Frankrike <small>(sidan 1977)</small><ref name="Lyon">{{cite web|url=http://www.lyon.fr/vdl/sections/en/villes_partenaires/villes_partenaires_2/?aIndex=1|title=''Partner Cities of Lyon and Greater Lyon'' |publisher=[[copy©]] 2008 Mairie de Lyon|accessdate=5. september 2015}}</ref> *{{flaggikon|SRB}} [[Niš]] i [[Serbia]] |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Beersheba|Beersheba]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 6. september 2015.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene: '' * {{cite journal |last=Thareani-Sussely |first=Yifat |title=The 'Archaeology of the Days of Manasseh' Reconsidered in the Light of Evidence From The Beersheba Valley |journal=Palestine Exploration Quarterly |volume=139 |issue=2 |year=2007 |pages=69–77 |doi=10.1179/003103207x194091}} {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Commons}} {{wikivoyage|Beer Sheva}} * [http://www.beer-sheva.muni.il/ Offisiell nettstad] * [http://www.flickr.com/groups/beer-sheva/ Utvalde bilete frå Beer-Sheva] på [[flickr]] * [http://web.bgu.ac.il/Eng/Home/ Ben-Gurion universitet] * [http://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/alabaster/A4499625 Turistguide] {{Det sørlege distriktet i Israel}} {{Største byar i Israel}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Beer Sheva| ]] [[Kategori:Byar i Israel]] [[Kategori:Byar i Det sørlege distriktet i Israel]] [[Kategori:Sjakk i Israel]] [[Kategori:Stader i Bibelen]] cfc1vetkmd8bwebl9u2ucd0fzb62d3w 0 313150 3398254 3123843 2022-08-11T14:18:25Z Ranveig 39 /* Kjelder */rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks musikar}} '''Billy Livsey''' er ein [[USA|amerikansk]] låtskrivar, [[klaver]]spelar og produsent frå [[Nashville]]. Han har arbeidd med mange musikarar, som [[Tina Turner]], [[Kevin Ayers]], [[musikkgruppa 801|801]], [[Gerry Rafferty]],<ref>{{Allmusic|class=artist|id=p98950| selskap=Billy Livsey: Credits}}</ref> [[Five Star]], [[Gallagher and Lyle]], [[Ronnie Lane]] og [[Kenny Rogers]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Billy Livsey|Billy Livsey]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 21. april 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *[http://billylivseymusic.com/disco.html Diskografi] {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{autoritetsdata}} {{SORTERINGSNYKEL:Livsey, Billy}} [[Kategori:USA-amerikanske klaverspelarar]] [[Kategori:USA-amerikanske countryartistar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:Musikarar frå Nashville]] q3xtv56kl7dq1vcwpxp7r3kar5cw67a 0 314153 3398256 2891764 2022-08-11T14:20:12Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki '''Parallakse''' ([[gresk]] παράλλαξις, ''parállaxis'') er endringa i posisjonen til to stasjonære punkt relativt til kvarandre sett av ein observatør, som følgje av rørsla til observatøren. Det er den tilsynelatande forflyttinga av ein lekam i forhold til ein bakgrunn på grunn av endring i posisjonen til observatøren. == Bruk til avstandsutrekningar == Ved å observere parallakse, måle vinklar og bruke geometri, kan ein finne avstanden til forskjellige lekamar. Når ein nyttar dette i samband med [[stjerne]]r, blir effekten kalla stellar parallakse. Den første målinga av stellar parallakse i nyare tid vart gjort av [[Friedrich Bessel]] i 1838, for stjerna [[61 Cygni]]. Avstandsutrekning ved hjelp av parallakse er eit spesialtilfelle av prinsippet [[triangulering]], der ein kan finne alle sidene og vinklane i eit nettverk av triangel om ein, i tillegg til at ein kjenner alle vinklane i nettverket, veit lengda til berre éi side. Slik kan ein ved ein nøyaktig oppmåling av ei grunnlinje bestemme alle dei andre sidene i nettverket. I ein parallakse er trekanten ekstremt lang og smal, og ved å måle kortsida og den vesle toppvinkelen (dei to andre vinklane er då nær 90 grader) vil ein kunne finne dei lange sidene (som i praksis er like lange). == Den trigonometriske parallaksemetoden == Når ein strekkjer ut armen, held ein finger i vêret og lukkar augo vekselvis, flyttar fingeren seg tilsynelatande i forhold tli bakgrunnen. Dette fenomenet vert kalla parallakse. Årsaka er at vi ser på fingeren med litt forskjellig vinkel om vi ser med høgre eller venstre auga. Flyttar me fingeren nærmare andletet, blir forflyttinga større. Den tilsynelatande forflyttinga blir enno større om ein flyttar hovudet til sidene. Dette prinsippet blir nytta til å finne avstanden til nære stjerner. Augeavstanden er diameteren i jorda sin bane rundt sola. Så gjer ein nøyaktige målingar av vinkelen, p, parallaksen til stjerna, som er halve vinkelen til den observerte forflyttinga. Som referanse ved vinkelmålingane, nyttar ein fjerne stjerer, som ikkje har noko synleg parallakse. <math>\sin p = \frac{a}{r}</math> der p = parallaksevinkelen, a = den store halvaksen i jordas bane rundt solen, r = avstanden til stjerna. Avstanden er då <math>r = \frac {a}{\sin p}</math> Parallaksevinkelen er veldig liten, sjølv for den nærmaste nabostjerna. Jo lengre borte ei stjerne er dess mindre blir parallaksevinkelen. Dette sett avgrensingar for denne metoden for å måle avstandar. ESA-satellitten [[Hipparcos]], som var i drift frå 1989 – 1993, føretok dei mest nøyaktige parallaksemålingane hittil. Målingane vart ikkje forstyrra av stmosfæren, slik at han kunne finne parallaksen med ein nøyaktigheit på 0,002 [[bogesekund]]. I 2012 skaut ESA opp satellitten Gaia, som skal levere langt meir detaljerte data om posisjon og rørsler til enno fjernare lekamar. ==Dagleg parallakse== Det vert skilnad på den apparante eller observerte staden til ein himmellekam på himmelen og den geosentrike staden, det vil sei, der den ville stått, sett frå sentrum av jorda. Den daglege parallaksen har den største verdien sin, horisontalparallaksen, når himmellekamen står i horisonten. Om observasjonsstaden samstundes ligg på ekvator, vert vinkelen kalla ekvatorial-horisontalparallaksen. Dette er den vinkelen ekvatorradiusen til jorda kan sjåast under frå himmelekamen. Dagleg parallakse er berre målbar or himmelekamar som høyrer til [[solsystemet]]. Dagleg parallakse vert òg kalla høgde-parallakse. ==Solparallaksen== Solparallaksen er den vinkelen som ekvatorradien til jorda vert sett under frå sentrum av sola i middelavstanden til jorda frå sola. Denne er lik 8,794148 bogesekund. ==Sjå òg== * [[Astrometri]] ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:no:Parallakse|Parallakse]]» frå {{Wikipedia-utgåve|no}}, den 23. mai 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|no}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} *{{citation|url=https://snl.no/daglig_parallakse.|contribution=Daglig Parallakse|date=14. februar 2009|title=Store norske leksikon|accessdate=21. mars 2015}} *{{citation|url=http://snl.no/solparallaksen.|contribution=Solparallaksen|date=15. februar 2009|title=Store norske leksikon|accessdate=13. august 2014}} {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Optikk]] [[Kategori:Syn]] [[Kategori:Vinkel]] [[Kategori:Geometri]] [[Kategori:Trigonometri]] [[Kategori:Astrometri]] [[Kategori:Greske ord og uttrykk]] qvw0fhdzhxeess3qatq0oxrh7if3kor 0 320599 3398429 3328554 2022-08-12T11:56:22Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = Iron Maiden | format = Studioalbum | artist = [[Iron Maiden]] | utgjeve = 14. april 1980 | innspelt = Januar 1980 i Kingsway Studios i London i England | sjanger = [[Heavy metal]] | lengd = 37:35<ref name="fame"/> | selskap = {{hlist|[[EMI Records|EMI]]|[[Harvest Records|Harvest]]/[[Capitol Records|Capitol]] (North America)}} | produsent = [[Will Malone]] | førre = | kronologi = ja | neste = ''[[Killers av Iron Maiden|Killers]]''<br />(1981) |ymse= {{Singlar | namn = Iron Maiden | format = studio | singel 1 = [[Running Free]] | singel 1 dato = 8. februar 1980 | singel 2 = [[Sanctuary av Iron Maiden|Sanctuary]]* | singel 2 dato = 23 mai 1980 <small>*Ikkje opphavleg på albumet, men lagt til på seinare utgåver</small> }} }} '''''Iron Maiden''''' er debutalbumet til det engelske [[heavy metal]]-bandet [[Iron Maiden]]. Det kom ut på [[EMI]] den 14. april 1980 i Storbritannia. Nokre månader seinare vart det gjeve ut i Nord-Amerika, opphavleg på [[Harvest Records|Harvest]]/[[Capitol Records]] og sidan [[Sanctuary Records]]/[[Columbia Records]] i USA. Den nordamerikanske versjonen inneheldt songen «[[Sanctuary av Iron Maiden|Sanctuary]]», som tidlegare berre var gjeven ut på singel i Storbritannia. I 1998 vart ''Iron Maiden'' og resten av albuma til bandet før 1995 mastra på ny, og «Sanctuary» vart då lagt til albumet i alle land. Det er det einaste albumet til bandet med gitaristen [[Dennis Stratton]]. Sjølv om Iron Maiden har blitt kritisert for kvaliteten på produksjonen på dette albumet, vart albumet kritikarrost og selde godt då det kom ut. Det debuterte på fjerdeplassen på [[UK Albums Chart]], og gjorde bandet kjend i Europa. ==Bakgrunn== ''Iron Maiden'' var det einaste albumet til bandet produsert av [[Will Malone]]. Gruppa hevde han mangla interesse i prosjektet og i røynda lét dei produsere albumet på eiga hand, noko som i følgje bassisten [[Steve Harris]] berre tok 13 dagar.<ref name=irmdmdvg>{{cite web|url=http://www.gitarworld.com/iron-maiden-maiden-voyage?page=0,1|title=Iron Maiden: Maiden Voyage|publisher=''[[Gitar World]]''|date=7 March 2011 |accessdate=22. august 2016}}</ref> Innspelinga fann stad i Kingsway Studios i Vest-London i januar 1980,{{sfn|Wall|2004|p=126}} og bandet tok ein pause frå Metal for Muthas-turneen i 1980 for å mikse albumet ferdig i [[Morgan Studios]] nordvest i London i februar.{{sfn|Wall|2004|p=140}} Før innspelinga med Malone, hadde bandet gjort to forsøk i desember 1979 med to forskjellige produsentar, medan dei framleis var eit firemannsband.{{sfn|Wall|2004|p=126}} Guy Edwards, den første, fekk sparken fordi bandet var misnøgd med den «grautete» kvaliteten i produksjonen hans,{{sfn|Wall|2004|p=126}} medan [[Andy Scott]] fekk sparen etter å han insistert at Harris skule nytte eit [[plekter]] i staden for fingrane.{{sfn|Wall|2004|p=127}} Etter desse forsøka valde bandet å ikkje gje Malone sparken sidan Steve Harris meinte dei følte dei kunne «omgå han og gå til lydteknikaren.»{{sfn|Wall|2004|p=127}} Gruppa kritisierte kvaliteten på produksjone, men somme fans føretrekkjer denne rå kvaliteten på innspelinga.<ref name="irmdmdvg"/>{{sfn|Wall|2004|p=145}}<ref name="earlydaysdvd">{{cite video|date= 23 November 2004|title=[[The History of Iron Maiden – Part 1: The Early Days]]|medium=DVD|publisher=Sony}}</ref> Sjølv om [[AllMusic]] har skrive at stilen «tydelegvis henta element frå [[punkrock]],»<ref name="Allmusic">{{cite web|url=http://www.allmusic.com/album/iron-maiden-mw0000198284|title=Iron Maiden - ''Iron Maiden''|publisher=[[Rovi Corporation]]|work=[[AllMusic]]|first=Steve|last=Huey|accessdate=22. august 2016}}</ref> sa Harris seinare at bandet såg ned på alt som hadde med punk å gjere.<ref>{{cite episode | title = New Wave of British Heavy Metal | series = [[Metal Evolution]] | serieslink = | credits = Dunn, McFadyen (creators, directors) | network = [[VH1 Classic]] | station = | city = | airdate = 10 December 2011}}</ref> [[Fil:IRON MAIDEN - Manchester Apollo - 1980.jpg|mini|venstre|Di'Anno (venstre) og Harris (høgre) på scenen i 1980.]] Dette var det einaste studioalbumet med gitaristen [[Dennis Stratton]], som vart henta inn i siste augneblink. Han fekk sparken på grunn av «musikalske skilnader» etter den europeiske turneen der dei varma opp for [[Kiss]].{{sfn|Wall|2004|p=162}} Dei fekk ein smak av dette under innspelinga av ''Iron Maiden'' då Stratton la på [[Wishbone Ash]]-aktige harmonigitarar og korvokal som minna om [[Queen]] på «Phantom of the Opera», noko som resten av bandet mislikte og fekk fjerna.{{sfn|Wall|2004|p=129}} Stratton har sagt at han ikkje «prøvde å presse bandet i ei ny retning,»{{sfn|Wall|2004|p=129}} medan Harris har sagt at «det synte verkeleg skilnadane mellom Den og oss,»{{sfn|Wall|2004|p=128}} og byrja så å leggje merke til at «Dennis var mykje meir interessert i å spele ting som «Strange World» enn «Iron Maiden» eller «Prowler», fordi songen var meir langsam, melodisk... når han spelte soloar på dei tyngre songarne, så var det ikkje heilt den same lidenskapen.»{{sfn|Wall|2004|p=129}}<ref name="Music Legends">{{cite web |publisher=Music Legends| url=http://musiclegends.ca/interviews/paul-dianno-interview/| title=Paul Di'Anno Interview| accessdate=22. august 2016|date=22 November 2012|last=Saulnier|first=Jason}}</ref> Den remastra utgåva av albumet frå 1998 har med songen «Sanctuary», som fram til då berre hadde vore tilgjengeleg som singel i Storbritannia frå mai 1980,{{sfn|Wall|2004|p=147}} en som vart gjeven ut på den seinare amerikanske versjonen av ''Iron Maiden'', som kom ut i august 1980.<ref>{{cite book | last1 = Daniels | first1 = Neil | authorlink1 = Neil Daniels | title = Iron Maiden: The Ultimate Illustrated History | edition = 1 | publisher = Voyageur Press | date = 25 May 2012 | page = 196 | isbn = 978-0760342213}}</ref> Songen kom ut på samleplata ''[[Metal for Muthas]]'',{{sfn|Wall|2004|p=138}} men vart spelt inn på ny under ''Iron Maiden''-innspelinga.{{sfn|Wall|2004|p=147}} Nyutgjevinga har òg eit anna cover, ei digital gjenskaping av det originale omslaget til [[Derek Riggs]], og ein del av det originale plateomslaget vert i staden nytta på sjølve plata. Bandet la ut på Iron Maiden-turneen etter albumet kom ut, der dei spelte dei første konsertane sine på det europeiske fastlandet,{{sfn|Wall|2004|p=155}} og dei vart overraska over kor suksessrik ''Iron Maiden'' hadde blitt utafor Storbritannia. Steve Harris sa, «Prestisjen det var å gjere det bra i Storbritannia hadde gjort at ryktet vårt spreidde seg, og med dukka opp på stader som Leiden i Holland, stader me ikkje ein gong hadde høyrt om, og dei hadde desse massive plakatane som venta på oss med «Iron Maiden Go Over The Top». Det var uverkeleg.»{{sfn|Wall|2004|p=156}} ==Songar== «[[Running Free]]» vart gjeven ut på singel den 8. februar 1980 og nådde 34. plassen på [[UK Singles Chart]]. Bandet framførte òg songen på det britiske TV-showet ''[[Top of the Pops]]'', og nekta å gjere som vanleg å mime til songane. Dei vart dermed det første gruppa som spelte live på showet sidan [[The Who]] i 1972.{{sfn|Wall|2004|p=131}} Vokalisten [[Paul Di'Anno]], som skreiv teksten til songen, skildra han som «ein særs sjølvbiografisk song, men eg hadde sjølvsagt aldri vore ei natt i eit fengsel i [[Los Angeles|LA]]. Han handlar om å vere 16 og, som songen seier, berre springe løpsk og fritt. Det kom frå dagane mine som skinhead.»{{sfn|Wall|2004|p=132}} I følgje ''[[magasinet Classick Rock|Classic Rock]]''- og ''[[Metal Hammer]]''-journalisten Dave Ling, som skreiv i plateomslaget til CD-utgåva av ''[[Metal for Muthas]]'', var «[[Sanctuary av Iron Maiden|Sanctuary]]» opphavleg skriven av gitaristen Rob Angelo, eit medlem av Iron Maiden i 1977, som fekk betalt £300 for rettane til songen.<ref>{{cite book | last1 = Ling | first1 = Dave | title = [[Metal for Muthas]] | chapter = Liner Notes | date = January 2001 | location = London}}</ref> Singelen «Sanctuary» vart gjeven ut 7. juni 1980 og nådde 29. plassen på lista,{{sfn|Wall|2004|p=147}} med eit sensurert omslag av [[Eddie the Head|Eddie]], maskoten til bandet, som står over [[Margaret Thatcher]]. Dette gav bandet publisitet i britisk presse.{{sfn|Wall|2004|p=148}} Managerane [[Rod Smallwood]] og [[entrepenøren Andy Taylor|Andy Taylor]] sitt [[Sanctuary Records Group|management-selskap]] vart kalla opp etter songen.<ref>{{cite web | url = http://www.blabbermouth.net/news/iron-maiden-manager-comments-on-split-with-sanctuary/ | title = Iron Maiden manager comments on split from Sanctuary | accessdate = 22. august 2016 | date = 4 November 2006 | publisher = [[Blabbermouth.net]]}}</ref> Sjølv om «Strange World» berre er tilskriven Harris, hevda [[Paul Day]], som var den originale vokalisten i bandet frå 1975 til 1976, at han òg medverka til songen.<ref>{{cite web | url = http://www.paulmarioday.com/biography.html | title = Paul Day: My History in Brief | accessdate = 22. august 2016 | publisher = [[Paul Day (musician)|PaulMarioDay.com]]}}</ref> «Charlotte the Harlot», den einaste songen deira som vart skriven av [[Dave Murray]] aleine,{{sfn|Wall|2004|p=145}} er den første av fire Iron Maiden-songar som refererer til den oppdikta [[prostituert]]e 'Charlotte,' men som i følgje Murray var «basert på ei sann historie.»{{sfn|Wall|2004|p=144}} Den sju minuttar lange episke «Phantom of the Opera» er òg ein av dei personlege favorittane til Steve Harris og vert ofte framleis spelt live. Han har mange stemnings- og taktendringar, og er den i følgje Harris «den første songen eg skrive som var litt meir 'proggy'.»<ref name="irmdmdvg"/> «Transylvania» er ein instrumental, skriven av Harris, som seinare vart spelt inn av [[Iced Earth]] på albumet ''[[Horror Show av Iced Earth|Horror Show]]''.<ref>{{cite web | url = http://www.sputnikmusic.com/review/8601/Iced-Earth-Horror-Show/ | title = Sputnikmusic review: Iced Earth- Horror Show |publisher=[[Sputnikmusic]]|first=Mike|last=Stagno|date=7 August 2006| accessdate = 22. august 2016}}</ref> Av songane på albumet er «Phantom of the Opera», «Running Free», «Sanctuary» og «Iron Maiden» dei som vert spelt oftast på turneane til bandet, og sistnemnde er blitt spelt på alle konsertane deira, og annonserer at Eddie kjem på scenen.{{sfn|Wall|2004|p=137}} Alle songane på plata, utanom «Strange World», har blitt spelt inn med [[Bruce Dickinson]] på vokal, anten på konsertalbum, som B-sider av studiopptak eller begge deler.<ref name="Allmusic"/> «Strange World» og «Transylvania» var dei einaste songane som ikkje vart spelt på Eddie Rips Up The World-turneen i 2005. Fire songar («Prowler», «Remember Tomorrow», «Running Free» og «Iron Maiden») vart spelt på hyllestalbumet til Iron Maiden, ''[[Maiden Heaven: A Tribute to Iron Maiden]]'', gjeve ut av magasinet ''[[Kerrang!]]'' i 2008,<ref name="kerrang.com">{{cite web|url=http://www.kerrang.com/blog/2008/07/the_making_of_maiden_heaven.html |title=Kerrang! The making of Maiden Heaven |publisher=Kerrang.com |accessdate=22. august 2016}}</ref> og ei akustisk tolking av «Prowler» vart gjeve ut på ''Across The Seventh Sea'' i 2012 av det akustiske Iron Maiden-prosjektet [[Maiden uniteD]].<ref>{{cite web|title=Maiden United - Across The Seventh Sea Tracklisting, Cover Artwork Revealed|url=http://www.bravewords.com/news/186161|work=[[Brave Words & Bloody Knuckles]]|accessdate=22. august 2016|date=29 June 2012}}</ref> ==Mottaking== {{Platemeldingar | kritikk1 = [[AllMusic]] | kritikk1karakter = {{Rating|4.5|5}}<ref name="Allmusic"/> | kritikk2 =''[[Martin Popoff|Collector's Guide to Heavy Metal]]'' | kritikk2karakter = 9/10<ref name="martin" >{{cite book | last1 = Popoff | first1 = Martin | authorlink1 = Martin Popoff | title = The Collector's Guide to Heavy Metal: Volume 2: The Eighties | publisher = [[Collector's Guide Publishing]] | date = November 1, 2005 | location = [[Burlington, Ontario]], [[Canada]] | pages=169-170|isbn = 978-1-894959-31-5}}</ref> | kritikk3 = ''[[Record Mirror]]'' | kritikk3karakter = {{Rating|5|5}}{{sfn|Wall|2004|p=146}} | kritikk4 = ''[[magasinet Sounds|Sounds]]'' | kritikk4karakter = {{Rating|4|5}}<ref name="Bushell 72">{{cite book | last1 = Bushell | first1 = Garry | authorlink1 = Garry Bushell | last2 = Halfin | first2 = Ross | authorlink2 = Ross Halfin | title = Running Free, The Official Story of Iron Maiden | edition = 2nd | publisher = Zomba Books | year = 1985 | page = 72 | isbn = 0-946391-84-X}}</ref> | kritikk5 = [[Sputnikmusic]] | kritikk5karakter = 4.5/5<ref name="Sputnikmusic">{{cite web | url = http://www.sputnikmusic.com/review/7926/Iron-Maiden-Iron-Maiden/ | title = Sputnikmusic - Iron Maiden av Iron Maiden review |publisher=[[Sputnikmusic]]|first=Mike|last=Stagno|date=27 June 2006| accessdate = 22. august 2016}}</ref> }} Då albumet først kom ut i 1980 fekk det raskt god omtale, og [[Geoff Barton]] skreiv om albumet i ''[[magasinet Sounds|Sounds]]'', «Heavy metal for 1980-åra, med blendande fart og tøyleslaus villskap som gjer at dei fleste plastikk-heavy-rock-songane frå 1960- og 1970-talet høyrest ut som dovendyr og sørgjesong i samanlikning.»{{sfn|Wall|2004|p=145}} Sidan utgjevinga har ''Iron Maiden'' halde fram å få gode meldingar, og [[AllMusic]] skildra det som «eit landemerke» og «ingen betre stad kan ein høyre korleis både punk og progrock påverka [[new wave of British heavy metal]].»<ref name="Allmusic"/> [[Sputnikmusic]] skildra det som «eit av dei beste albuma i heavy metal-verda», med «den rå, aggressive krafta som definerer dei tidlege åra av bandet.»<ref name="Sputnikmusic"/> ''Iron Maiden'' er eit av to Iron Maiden-album som finst i Robert Dimery-boka ''[[1001 Albums You Must Hear Before You Die]]'' ([[The Number of the Beast av Iron Maiden|''The Number of the Beast'']] er det andre).<ref>{{cite book|last=Lydon|first=Michael (preface)|title=1001 albums you must hear before you die|publisher=Cassell Illustrated|location=London|isbn=978-1844036240|url=http://www.rocklistmusic.co.uk/1001Albums.htm|edition=Updated|editor=Dimery, Robert|accessdate=22. august 2016|date=15 October 2008}}</ref> ==Innhald== ===Original release=== {{sporliste | alle songar = [[Steve Harris]], utanom der andre er nemnde | overskrift = Side ein | låtskrivar = ja | tittel1 = Prowler | lengd1 = 3:55 | tittel2 = Remember Tomorrow | låtskrivar2 = Harris, [[Paul Di'Anno]] | lengd2 = 5:27 | tittel3 = [[Running Free]] | låtskrivar3 = Harris, Di'Anno | lengd3 = 3:16 | tittel4 = Phantom of the Opera | lengd4 = 7:20 }} {{sporliste | overskrift = Side to | låtskrivar = ja | tittel1 = Transylvania | merknad1 = [[Instrumental]] | lengd1 = 4:05 | tittel2 = Strange World | lengd2 = 5:45 | tittel3 = Charlotte the Harlot | låtskrivar3 = [[Dave Murray]] | lengd3 = 4:12 | tittel4 = Iron Maiden | lengd4 = 3:35 | total lengd = 37:35 }} ===Den nordamerikanske versjonen frå 1980=== {{sporliste | overskrift =Side ein | låtskrivar = ja | tittel1 = Prowler | lengd1 = 3:56 | tittel2 = Remember Tomorrow | låtskrivar2 = Harris, Di'Anno | lengd2 = 5:30 | tittel3 = Running Free | låtskrivar3 = Harris, Di'Anno | lengd3 = 3:22 | tittel4 = Phantom of the Opera | lengd4 = 7:02 }} {{sporliste | overskrift =Side to | låtskrivar = ja | tittel1 = Transylvania | merknad1 = Instrumental | lengd1 = 4:09 | tittel2 = Strange World | lengd2 = 5:43 | tittel3 = [[Sanctuary av Iron Maiden|Sanctuary]] | låtskrivar3 = Iron Maiden | lengd3 = 3:19 | tittel4 = Charlotte the Harlot | låtskrivar4 = Murray | lengd4 = 4:14 | tittel5 = Iron Maiden | lengd5 = 3:43 | total lengd = 40:58 }} ===CD-utgåve frå 1998=== {{sporliste | låtskrivar = ja | tittel1 = Prowler | lengd1 = 3:56 | tittel2 = Sanctuary | låtskrivar2 = Harris, Murray, Di'Anno | lengd2 = 3:16 | tittel3 = Remember Tomorrow | låtskrivar3 = Harris, Di'Anno | lengd3 = 5:29 | tittel4 = Running Free | låtskrivar4 = Harris, Di'Anno | lengd4 = 3:17 | tittel5 = Phantom of the Opera | lengd5 = 7:08 | tittel6 = Transylvania | lengd6 = 4:19 | tittel7 = Strange World | lengd7 = 5:32 | tittel8 = Charlotte the Harlot | låtskrivar8 = Murray | lengd8 = 4:13 | tittel9 = Iron Maiden | lengd9 = 3:36 | total lengd = 40:46 }} ===Bonusplate frå 1995-utgåva=== {{sporliste | låtskrivar = ja | tittel1 = Sanctuary | låtskrivar1 = Harris, Murray, Di'Anno | lengd1 = 3:14 | tittel2 = Burning Ambition | lengd2 = 2:42 | tittel3 = Drifter | merknad3 = Live | lengd3 = 6:04 | tittel4 = [[I Got the Fire|I've Got the Fire]] | merknad4 = Live [[musikkgruppa Montrose|Montrose]]-cover | låtskrivar4 = [[Ronnie Montrose]] | lengd4 = 3:14 }} *På 1998-utgåva vart avslutninga av «Phantom of the Opera» rediert bort og introen til «Strange World» vart flytta til slutten av «Transylvania». *1998-utgåva har oppført lengda på «Sanctuary» feilaktig som 0:00.<ref name="remastered"/> *Den amerikanske versjonen frå 1995 med bonusplate har ikkje med «Sanctuary». == Medverkande == Henta frå platomslaget.<ref name="fame">{{cite AV media notes |title=Iron Maiden ''Fame CD'' |others=[[Iron Maiden]] |date=1987 |publisher=[[EMI]] }}</ref><ref name="remastered">{{cite AV media notes |title=Iron Maiden ''Remastered'' |others=[[Iron Maiden]] |year=1998 |publisher=[[EMI]] }}</ref><ref>{{cite AV media notes |title=Iron Maiden |others=[[Iron Maiden]] |date=14 April 1980 |publisher=[[EMI]] }}</ref> ;Iron Maiden *[[Paul Di'Anno]]&nbsp;– [[solovokal]] *[[Steve Harris]]&nbsp;– [[bassgitar|bass]], [[korvokal]] *[[Dennis Stratton]]&nbsp;– [[elektrisk gitar|gitar]], korvokal *[[Dave Murray]]&nbsp;– gitar *[[Clive Burr]]&nbsp;– [[trommer]] ;Teknisk personell *[[Will Malone]]&nbsp;– [[plateprodusent|produsent]] *[[Martin Levan]]&nbsp;– [[lydteknikar]] *[[Derek Riggs]]&nbsp;– [[illustrasjon|illustrasjon på omslaget]] *Terry Walker&nbsp;– [[fotografi]] *Yuka Fujii&nbsp;– fotografi *[[Rod Smallwood]]&nbsp;– [[talentspeider|management]] *Simon Heyworth – [[remaster]]ing (1998-utgåva) *Robert Ellis&nbsp;– fotografi (1998-utgåva) *George Chin&nbsp;– fotografi (1998-utgåva) *P.G. Brunelli&nbsp;– fotografi (1998-utgåva) *[[Ross Halfin]]&nbsp;– fotografi (1998-utgåva) *[[Denis O'Regan]]&nbsp;– fotografi (1998-utgåva) ==Lister== {{Col-begin}} {{Col-2}} ;Album {| class="wikitable sortable" border="1" ! Land ! Liste (1980) ! Plassering |- | Sverige | style="text-align:center;"| [[Sverigetopplistan]] | style="text-align:center;"| 36<ref name = "sweden">{{cite web | url = http://swedishcharts.com/showitem.asp?interpret=Iron+Maiden&titel=Iron+Maiden&cat=a | title = Iron Maiden - ''Iron Maiden'' (album) | accessdate = 22. august 2016 | publisher = Swedishcharts.com | work = [[Sverigetopplistan]]}}</ref> |- | Storbritannia | style="text-align:center;"| [[UK Albums Chart|Offisiell albumliste]] | style="text-align:center;"| 4<ref>{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/archive-chart/_/3/1980-04-26/ | title = UK Albums Archive- 26 April 1980 | accessdate = 22. august 2016 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> |- ! Land ! Liste (1985) ! Plassering |- | Storbritannia | style="text-align:center;"| Offisiell albumliste | style="text-align:center;"| 71<ref name="UKlist">{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/artist/_/Iron%20Maiden/ | title = Iron Maiden- Artist Chart History, Official Charts Company | accessdate = 13 November 2011 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> |- ! Land ! Liste (2009) ! Plassering |- | Sverige | style="text-align:center;"| Sverigetopplistan | style="text-align:center;"| 27<ref name = "sweden"/> |- ! Land ! Liste (2010) ! Plassering |- | Hellas | style="text-align:center;"| [[IFPI Hellas]] | style="text-align:center;"| 52<ref>{{cite web|title=Iron Maiden - ''Iron Maiden'' (album)|url=http://greekcharts.com/showitem.asp?interpret=Iron+Maiden&titel=Iron+Maiden&cat=a|work=[[IFPI Hellas]]|publisher=Greekcharts.com|accessdate=22. august 2016|archiveurl=http://web.archive.org/web/20131023060209/http://greekcharts.com/showitem.asp?interpret=Iron+Maiden&titel=Iron+Maiden&cat=a|archivedate=23 October 2013}}</ref> |- ! Land ! Liste (2012) ! Plassering |- | Sverige | style="text-align:center;"| Sverigetopplistan | style="text-align:center;"| 48<ref name = "sweden"/> |- ! Land ! Liste (2013) ! Plassering |- | Frankrike | style="text-align:center;"| [[Syndicat National de l'Édition Phonographique|SNEP]] | style="text-align:center;"| 69<ref>{{cite web|title=Iron Maiden - ''Iron Maiden'' (album)|url=http://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Iron+Maiden&titel=Iron+Maiden&cat=a|work=''[[Syndicat National de l'Édition Phonographique]]''|publisher=Lescharts.com|accessdate=22. august 2016|language=French}}</ref> |} {{Col-2}} ;Singlar {|class="wikitable sortable" |- ! Singel ! Liste (1980) ! Plassering ! Album |- |«[[Running Free]]» |rowspan="2"| [[UK Singles Chart]] | style="text-align:center;"| 34<ref>{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/archive-chart/_/1/1980-03-08/ | title = UK Singles Archive- 8 March 1980 | accessdate = 22. august 2016 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> | rowspan="2" style="text-align:center;"| ''Iron Maiden'' |- |«[[Sanctuary av Iron Maiden|Sanctuary]]» | style="text-align:center;"| 29<ref>{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/archive-chart/_/1/1980-06-14/ | title = UK Singles Archive- 14 June 1980 | accessdate = 22. august 2016 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> |- ! Singel ! Liste (1985) ! Plassering ! Album |- | rowspan="2"|«Running Free (Live)» | [[Irish Singles Chart]] | style="text-align:center;"|12<ref>{{cite web | url = http://www.irishcharts.ie/search/placement | title = Search the Charts| publisher = Irishcharts.ie | work = [[Irish Recorded Music Association]] | accessdate = 22. august 2016}}</ref> | rowspan="2" style="text-align:center;"| ''[[Live After Death]]'' |- | UK Singles Chart | style="text-align:center;"|19<ref>{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/archive-chart/_/1/1985-10-12/ | title = Official UK Singles Archive- 12 October 1985 | accessdate = 13 October 2011 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> |- ! Singel ! Liste (1990) ! Plassering ! Album |- | «Running Free / Sanctuary» | UK Albums Chart<ref group="merk">Nyutgjeving av «Running Free / Sanctuary» som ein dobbel 12"-singel. Han strekte seg over tidsgrensa til UK Singles Chart.</ref> | style="text-align:center;"| 10<ref>{{cite web | url = http://www.officialcharts.com/archive-chart/_/3/1990-02-24/ | title = UK Albums Archive- 24 February 1990 | accessdate = 22. august 2016 | publisher = [[Official Charts Company]]}}</ref> | style="text-align:center;"|— |} {{Col-end}} ===Fotnotar=== <references group="merk"/> ==Salstrofé== {| class="wikitable" !align="left"|Land !align="left"|Salstrofé !align="left"|Salstal |- | [[CRIA|Canada]] | Platina<ref>{{cite web|title=Gold & Platina Certification|url=http://www.cria.ca/gold/1006_g.php|publisher=[[Music Canada|Canadian Recording Industry Association]]|accessdate=22. august 2016|date=October 2006}}</ref> | 100,000 |- | [[Bundesverband Musikindustrie|Tyskland]] | Gull<ref name="BVMI">{{cite certification|region=Germany|title=Iron Maiden}}</ref> | 250,000 |- | [[British Phonographic Industry|United Kingdom]] | Platina<ref name=BPI>{{cite web|url=http://www.bpi.co.uk/certified-awards.aspx|title=BPI: Certified Awards Search|publisher=[[British Phonographic Industry]]|accessdate=22. august 2016}}</ref> | 300,000 |- |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Iron Maiden (album)|Iron Maiden (album)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. august 2016.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * {{Cite book |last = Wall |first = Mick |authorlink=Mick Wall |title = Iron Maiden: Run to the Hills, the Authorised Biography |edition = 3. |publisher = Sanctuary Publishing |year = 2004 |isbn = 1-86074-542-3 |ref = harv }} {{refslutt}} {{fotnoteliste|3}} {{Iron Maiden}} {{DEFAULTSORT:Iron Maiden}} [[Kategori:Debutalbum frå 1980]] [[Kategori:Iron Maiden-album]] [[Kategori:EMI Records-album]] [[Kategori:Album produserte av Wil Malone]] [[Kategori:New Wave of British Heavy Metal-album]] [[Kategori:Engelskspråklege album]] kold437iczq66jkddv6yldo34uu2bqe 0 333966 3398268 3274847 2022-08-11T15:08:40Z CommonsDelinker 1379 [[:commons:User:Orgullobot/commands|Bot]]: Erstattar Chalk-browed_mockingbird_(Mimus_saturninus).JPG med Chalk-browed_Mockingbird_(Mimus_saturninus),_Pantanal,_Brazil.jpg wikitext text/x-wiki {{taksoboksLua|taksonomi_WD=ja | bilete = Chalk-browed Mockingbird (Mimus saturninus), Pantanal, Brazil.jpg | bilettekst = Langbrynspottefugl{{foto|Wikimedia-brukar Charlesjsharp}} }} '''Langbrynspottefugl''' (''Mimus saturninus'') er ein av dei typiske [[spottefuglfamilien|spottefuglane]] i [[den biologiske slekta]] ''[[Mimus]]''. Arten finst i sørlege og austlege [[Sør-Amerika]]. == Skildring == Langbrynspottefuglen har kroppslengd i området 23,5 til 26 centimeter og vekt på rundt 55 til 70 gram. Oversida er brunleg, undersida er lys med tonar av gulbrunt. Andledet og panna er lys, med ei mørk augestripe og mørk krone som formar eit nært kvitt augebryn i mellom. Vengoversida er mørkare brun med utydelege kvite vengband. Dei ytre halefjørene har godt synlege kvite tuppar. Halen blir ofte halden halvvegs oppreist og verke iaugefallande. Beina er lange og gråsvarte, nebbet er svart. Der er mindre variasjonar i både fjørdrakt, nebb og kroppslengd blant underartane.<ref name="cody"/> Arten kan prestere eit repertoar av [[Fuglelæte|læte]], og kan dessutan herme artar som [[vegvåk]] og [[sporvefalk]].<ref name="cody"/> Utbreiingsområdet er i sørlege og austlege Sør-Amerika: søraustlege [[Surinam]], [[Brasil]], [[Argentina]], [[Uruguay]], [[Paraguay]] og søraustlege [[Bolivia]]. Her føretrekker dei låglandshabitat utan tett skog, mellom skogkanten og ut på opne savannar. Dei kan treffast ved busetjingar og inne i parkar og hagar i byane. Dei beitar på bakken og tar det meste av insekt og anna smådyr, frø og småfrukt som bær.<ref name="cody"/> Para får kull på 3 til 4 egg som rugast i 12-15 dagar. Ungane held seg i reiret i opptil 15 dagar og blir deretter fora i ei veke. Nokre par får hjelp til å sute for ungane frå «hjelparar».<ref name="cody"/> Populasjonen er ikkje estimert og er trudd å vere stabil. Arten er klassifisert som globalt livskraftig.<ref name="bli"/> == Kjelder == ;Referansar {{reflist|refs= <ref name="cody">Cody, M. (2017) ''[http://www.hbw.com/node/58191 Chalk-browed Mockingbird (Mimus saturninus)]'' I: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2016). Handbook of the Birds of the World Alive. Lynx Edicions, Barcelona. Henta den 21. februar 2017</ref> <ref name="bli">[[BirdLife International]] (2017) Species factsheet: ''[http://www.birdlife.org/datazone/species/factsheet/22711035 Mimus saturninus]''. Henta frå http://www.birdlife.org den 21. februar 2017</ref>}} == Bakgrunnsstoff == {{commonskat|Mimus saturninus}} [[kategori:spottefuglfamilien]] 08gmit6wdwfaefidlxe6l0g9g58pb68 0 336997 3398402 3211936 2022-08-12T10:59:48Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{infoboks geografi område |namn = Bahrainsk geografi |bilete = BahrainOMCmap.png |bilettekst =Kart over Bahrain |kart =Bahrain Topography.png |karttekst =Topografi |land =Bahrain |koordinatar ={{koord|26|00|N|50|33|E|vising=pålinje,tittel}} |grense =0&nbsp;km |grenseland = |areal =780 |landareal =780 |vassareal =0 |kystlinje =161 |høgast =[[Jabal ad Dukhan]] 103 moh |lågast =[[Persiabukta]] 0 moh |elv = |innsjø = |dyrkbar =2,11 % |avlingar =3,95 % |beitemark =0 % |skogområde =0 % |anna =93,95 % (2012) |irrigert =40,15 km² (2003) |naturressursar =[[olje]], [[naturgass]], [[fisk]], [[perle]]r |naturfarar =periodisk [[tørke]], [[sandstorm]]ar |miljøproblem = ørkenspreiing på grunn av forvitring av avgrensa dyrkbar jord, periodevis tørke og støvstormar, kystforvitring (kystlinje, korallrev og sjøvegetasjon) på grunn av oljeutslepp og andre utslepp frå store tankskip, oljeraffineri og fordelingsstasjonar. Mangel på ferskvatn og auka avhengigheit av avsaltingsanlegg }} '''[[Bahrain]]''' består av ei [[øygruppe]] på 37 [[øy]]ar i [[Persiabukta]], nær kysten av [[Den arabiske halvøya]]. Hovudstaden i Bahrain er [[Manama]]. Øyane ligg kring 24 kilometer frå austkysten av [[Saudi-Arabia]] og 28 kilometer frå [[Qatar]]. Det samla arealet av øyane er kring 780 kvadratkilometer. De største øya, som utgjer 83&nbsp;% av landet, er [[øya Bahrain]] (òg kalla ''Al Bahrayn''), som har eit areal på 590 kvadratkilometer. Frå nord til sør er Bahrain 48 kilometer lang, og vidast i nord, der ho er 16&nbsp;km frå aust til vest. ==Geografisk plassering og øyar== Bahrain består i dag av 33 naturlege øyar (etter at [[Hawarøyane|Janan]] vart gjeven til Qatar i mars 2001). Kring det meste av Bahrain er ei relativ grunn bukt i Persiabukta, kalla [[Bahrainbukta]]. Sjøbotnen nær Bahrain er steinete, hovudsakleg utafor nordsida av øya, og dekt av omfattande korallrev. Det meste av øya er lågtliggande og består av ørken. Frambrot av kalkstein dannar låge åsar, kort klipper og grunne [[ravine]]r. Kalkstein er dekt av salthaldig sand, som berre den mest hardføre vegetasjonen kan gro her - hovudsakleg tornete tre og kratt. Langs nordkysten er det ei frodig, fem kilometer brei stripe med [[daddelpalmar]], [[mandel]], [[fiken]] og [[granateple]] veks. I det indre er det ein skrent som stig til 134 meter over havet på det høgaste. Det høgaste punktet vert kalla [[Jabal ad Dukhan]] (Røykfjellet), og har fått dette namnet fordi det ofte er ein dis kring toppen. Dei fleste oljebrunnane i landet er i nærleiken av Jabal ad Dukhan. ===Andre øyar=== Nokre av dei andre øyane er [[Nabih Saleh]], som ligg nordvest for [[Sitrah]], [[Jiddaøya]] og [[Umm as Sabaan]], nord for [[Umm an Nasan]]; og [[Hawarøyane]], der den største er Hawar, nær kysten av Qatar. Nabih Saleh har fleire ferskvasskjelder som vert nytta til å vatne store område med daddelpalmelundar. Klippeøya [[Jiddaøya|Jiddah]] husa tidlegare det statlege fengselet, men har i dag blitt omgjort til ei ferieøy. [[Hawar]] og dei femten småøyane i nærleiken var tidlegare omstridde, sidan både Bahrain og Qatar gjorde krav på dei. Hawar er nitten kilometer lang og kring 1-1,5&nbsp;km brei. Dei andre øyane er ikkje busette og ligg nær hekkestader for forskjellige trekkfuglar. ==Klima== Bahrain har eit [[tørt klima]]. Bahrain har to årstider: ein ekstrem varm sommar og ein relativ mild vinter. I sommarmånadane, frå april til oktober, er gjennomsnittstemperaturen kring 40&nbsp;°C og kan nå 48&nbsp;°C i juni og juli. Kombinasjonen av intens varme og høg luftfukt gjer denne tida på året ubehageleg. I tillegg bles ein varm, tørr sørvestleg vind, lokalt kalla qaws, i periodar sand over den nakne, sørlege enden av Bahrain og mot Manama om sommaren. Temperaturen er meir moderat om vinteren, frå november til mars, då temperaturen varierer mellom 10 og 20 &nbsp;°C. Luftfukta kan ofte overstige 90&nbsp;% om vinteren. Frå desember til mars er den rådande vinden frå søraust, kalla [[shamal]], og denne føre fuktig luft inn over øyane. Til alle tider av året er temperaturane relativt jamn over heile øygruppa. Bahrain får særs lite nedbør. Årsmiddelnedbøren er 72&nbsp;mm, og det meste av dette kjem om vinteren. Det finst ingen permanente elvar på øyane. Vinterregnet kjem som regel i korte, kraftige regnbyer, som skapar kortvarige elvar i dei grunne [[wadi]]ane, som elles på året er tørrlagde. Lite av regnvatnet vert bevart for [[kunstig vatning]] eller drikkevatn. Det finst fleire naturlege kjelder nord på Bahrain og dei nærliggande øyane. Ferskvatn frå undergrunnen strekkjer seg òg under Persiabukta til den saudiarabiske kysten. Sidan oldtida har desse kjeldene trekt til seg innbyggjarar til øyane. Trass i aukande forsalting, er kjeldene viktige drikkevasskjelder for Bahrain. Sidan tidleg i 1980-åra har [[avsalting]]sanlegg, som gjer at ein kan bruke sjøvatn både heime og i industrien, stått for kring 60&nbsp;% av det daglege vassforbruket. <div style="width:70%"> {{Vêrboks |stad = Bahrain internasjonale lufthamn |Jan varmerekord C = 29.0 |Feb varmerekord C = 34.7 |Mar varmerekord C = 38.0 |Apr varmerekord C = 41.0 |Mai varmerekord C = 46.7 |Jun varmerekord C = 45.7 |Jul varmerekord C = 45.6 |Aug varmerekord C = 44.0 |Sep varmerekord C = 42.8 |Okt varmerekord C = 41.4 |Nov varmerekord C = 35.0 |Des varmerekord C = 29.2 |Jan maks C = 20.0 |Feb maks C = 21.2 |Mar maks C = 24.7 |Apr maks C = 29.2 |Mai maks C = 34.1 |Jun maks C = 36.4 |Jul maks C = 37.9 |Aug maks C = 38.0 |Sep maks C = 36.5 |Okt maks C = 33.1 |Nov maks C = 27.8 |Des maks C = 22.3 |år maks C= 30.1 |Jan normal C = 17.2 |Feb normal C = 18.0 |Mar normal C = 21.2 |Apr normal C = 25.3 |Mai normal C = 30.0 |Jun normal C = 32.6 |Jul normal C = 34.1 |Aug normal C = 34.2 |Sep normal C = 32.5 |Okt normal C = 29.3 |Nov normal C = 24.5 |Des normal C = 19.3 |Jan min C = 14.1 |Feb min C = 14.9 |Mar min C = 17.8 |Apr min C = 21.5 |Mai min C = 26.0 |Jun min C = 28.8 |Jul min C = 30.4 |Aug min C = 30.5 |Sep min C = 28.6 |Okt min C = 25.5 |Nov min C = 21.2 |Des min C = 16.2 |år min C = 23.0 |Jan kulderekord C = 2.7 |Feb kulderekord C = 7.9 |Mar kulderekord C = 10.9 |Apr kulderekord C = 10.8 |Mai kulderekord C = 18.7 |Jun kulderekord C = 22.7 |Jul kulderekord C = 25.3 |Aug kulderekord C = 26.0 |Sep kulderekord C = 24.4 |Okt kulderekord C = 18.8 |Nov kulderekord C = 13.5 |Des kulderekord C = 6.4 |Jan nedbør mm = 14.6 |Feb nedbør mm = 16.0 |Mar nedbør mm = 13.9 |Apr nedbør mm = 10.0 |Mai nedbør mm = 1.1 |Jun nedbør mm = 0 |Jul nedbør mm = 0 |Aug nedbør mm = 0 |Sep nedbør mm = 0 |Okt nedbør mm = 0.5 |Nov nedbør mm = 3.8 |Des nedbør mm = 10.9 |år nedbør mm = 70.8 |Jan nedbørsdagar = 2.0 |Feb nedbørsdagar = 1.9 |Mar nedbørsdagar = 1.9 |Apr nedbørsdagar = 1.4 |Mai nedbørsdagar = 0.2 |Jun nedbørsdagar = 0 |Jul nedbørsdagar = 0 |Aug nedbørsdagar = 0 |Sep nedbørsdagar = 0 |Okt nedbørsdagar = 0.1 |Nov nedbørsdagar = 0.7 |Des nedbørsdagar = 1.7 |Jan sol = 226.3 |Feb sol = 221.2 |Mar sol = 238.7 |Apr sol = 255.0 |Mai sol = 306.9 |Jun sol = 339.0 |Jul sol = 331.7 |Aug sol = 331.7 |Sep sol = 312.0 |Okt sol = 303.8 |Nov sol = 261.0 |Des sol = 226.3 |kjelde 1 = NOAA (1961-1990) <ref name= NOAA>{{cite web |url = ftp://dossier.ogp.noaa.gov/GCOS/WMO-Normals/RA-II/B1/41150.TXT |title = Bahrain internasjonale lufthamn Climate Normals 1961-1990 |publisher = [[National Oceanic and Atmospheric Administration]] |accessdate = December 21, 2012}}</ref> |date=December 2010 }} </div> ==Miljøvern== Bahrain er delaktig i følgjande internasjonale miljøvernsavtalar: [[biologisk mangfald]], [[klimaendringar]], [[Kyotoavtalen]], [[ørkenspreiing]], [[farleg avfall]], [[havrett]], vern av [[ozonlaget]], [[våtmarksområde]] ==Sjå òg== *{{wikiatlas|Bahrain}} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Geography of Bahrain|Geography of Bahrain]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 4. april 2017.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *{{loc}} *{{CIA World Factbook|Bahrain|Bahrain}} {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Asiatisk geografi}} [[Kategori:Bahrainsk geografi| ]] 9hk9loj5nvcjapmd1q0qvnzl3lukta6 4 341509 3398319 3398085 2022-08-12T03:01:43Z DanmicholoBot 40053 Bot: Oppdaterer liste wikitext text/x-wiki '''Stilleståande sider''' er artiklar som ikkje har blitt redigert på lang tid og som derfor kan trenge ein gjennomgang. Denne undersida inkluderer ikkje fleirtydingssider. Merk: Det har ingen hensikt å gjera endringer i sjølve lista, da alle endringar automatisk vert overskrivne ved neste botkøyring. Eldste 5000 sider sortert etter dato: <!--=============================================================== -- Stopp! Alle endringar under denne linja vert automatisk overskrivne ================================================================ --> <!--Bot:StartListe--> # [[Bokstaveleg]] (2010-05-29) # [[Fanaflaten]] (2010-06-13) # [[Sageneset]] (2010-06-13) # [[Botnegrenda]] (2010-06-26) # [[Krokeidluren]] (2010-06-26) # [[Svartefjorden]] (2010-06-26) # [[Yrkesfaglege studieretningar]] (2010-08-28) # [[Isokron i geologi]] (2010-09-01) # [[Korrelasjon i geologi]] (2010-09-05) # [[Variasjonsdiagram i geologi]] (2010-09-10) # [[Postglasial]] (2010-09-11) # [[Epigenetisk]] (2010-09-29) # [[Fleksur]] (2010-09-29) # [[Flytegrense i geologi]] (2010-09-29) # [[Gastropodkalk]] (2010-09-29) # [[Wien-traktaten i 1719]] (2010-12-18) # [[Tindtrollrevyen]] (2011-02-28) # [[Kvalifisering for handball-EM for kvinner 2006]] (2011-04-17) # [[Langdistansebuss]] (2011-04-28) # [[Stempelmotor med lineær stempelrørsle]] (2011-05-01) # [[Kalifeltspat]] (2011-05-12) # [[Sjåførkort]] (2011-05-20) # [[Ekspressbuss]] (2011-05-20) # [[Rutebuss]] (2011-05-21) # [[Programmeringsverktøy]] (2011-06-03) # [[Sandwichkonstruksjon]] (2011-06-09) # [[Opptaksbuss]] (2011-06-11) # [[Alexandritt]] (2011-06-20) # [[Fylkesveg 51 i Akershus]] (2011-06-27) # [[State Law and Order Restoration Council]] (2011-06-29) # [[Woodwarditt]] (2011-06-30) # [[Media Farm]] (2011-08-25) # [[Varmsektor]] (2011-08-28) # [[Subboreal tid]] (2011-08-28) # [[Sno]] (2011-08-29) # [[Radioteodolitt]] (2011-08-30) # [[Radarmeteorologi]] (2011-08-30) # [[Middeltemperatur]] (2011-08-30) # [[Landbruksmeteorologi]] (2011-08-31) # [[Kalme]] (2011-09-02) # [[Tidleg trias]] (2011-09-02) # [[Isallobar]] (2011-09-02) # [[Høgfjellsklima]] (2011-09-02) # [[Grasminimum]] (2011-09-03) # [[Gallegovind]] (2011-09-03) # [[Megagram]] (2011-09-03) # [[Elektrodiafon]] (2011-09-04) # [[Chicagoskulen i meteorologi]] (2011-09-04) # [[Barometrisk høgdemåling]] (2011-09-04) # [[Arid]] (2011-09-05) # [[Anomali i meteorologi]] (2011-09-05) # [[Allotrof]] (2011-09-05) # [[Autokton]] (2011-09-05) # [[Den baltiske straumen]] (2011-09-06) # [[Djupvasstermometer]] (2011-09-06) # [[Fullsirkulasjon]] (2011-09-06) # [[Nehrung]] (2011-09-07) # [[Kalema]] (2011-09-07) # [[Flygel som måleinstrument]] (2011-09-09) # [[Karbonpumpe]] (2011-09-09) # [[Miksotrof innsjø]] (2011-09-09) # [[Oseanografisk stasjon]] (2011-09-09) # [[Oseanografiske instrument]] (2011-09-09) # [[Sprangsjikt]] (2011-09-10) # [[Straumsjø]] (2011-09-10) # [[Aggregat i matematikk]] (2011-09-11) # [[Barysentrum]] (2011-09-11) # [[Målefeil]] (2011-09-13) # [[Den guddomlege liturgien]] (2011-09-13) # [[Basisår]] (2011-09-14) # [[Kvantor]] (2011-09-15) # [[Akse i matematikk]] (2011-09-16) # [[Mantisse]] (2011-09-17) # [[Cosinus]] (2011-09-19) # [[Omskrive i matematikk]] (2011-09-20) # [[Vertikalplan]] (2011-09-20) # [[Pamplemousses]] (2011-10-02) # [[Belte i matematikk]] (2011-10-18) # [[Segment i matematikk]] (2011-10-19) # [[Projeksjonsteikning]] (2011-10-19) # [[Multiplikator]] (2011-10-20) # [[Angulær]] (2011-10-29) # [[Antilogaritme]] (2011-10-29) # [[Antinomi i matematikk]] (2011-10-29) # [[Arkimedes-aksiomet]] (2011-10-30) # [[Firda Ungdomslag]] (2011-10-31) # [[Bikvadrat]] (2011-10-31) # [[Binom]] (2011-10-31) # [[Binær i matematikk]] (2011-10-31) # [[OGAE Noreg]] (2011-11-05) # [[OGAE Rest of the World]] (2011-11-05) # [[OGAE Sverige]] (2011-11-05) # [[Direktrise i matematikk]] (2011-11-08) # [[Dobbeltpunkt]] (2011-11-08) # [[Eliminasjon i matematikk]] (2011-11-09) # [[World Packaging Organisation]] (2011-11-10) # [[European Packaging Federation]] (2011-11-10) # [[Felles faktor]] (2011-11-12) # [[Felles mål]] (2011-11-12) # [[Forkorting i matematikk]] (2011-11-12) # [[Form i matematikk]] (2011-11-12) # [[Formell i vitskap]] (2011-11-12) # [[Samfunnsrekning]] (2011-11-14) # [[Grafisk rekning]] (2011-11-15) # [[Centesimal]] (2011-11-16) # [[Joseph Haydn sine Divertimenti]] (2011-11-18) # [[Hjørne i matematikk]] (2011-11-19) # [[Homogen likning]] (2011-11-19) # [[Homolog i matematikk]] (2011-11-19) # [[Industristatistikk]] (2011-11-27) # [[Fylkesordførarar 2011-2015]] (2011-11-28) # [[Bråtveit]] (2011-11-29) # [[Nordisk våpenforum]] (2011-12-08) # [[The Definitive Simon & Garfunkel]] (2011-12-10) # [[DisneyChannel.com]] (2011-12-25) # [[Full storm]] (2011-12-25) # [[Kaver]] (2011-12-25) # [[Geometrisk stad]] (2012-01-13) # [[Markov-prosess]] (2012-01-13) # [[Mente]] (2012-01-14) # [[Parameter i matematikk]] (2012-01-16) # [[Le-virvel]] (2012-01-16) # [[Periodisk i matematikk]] (2012-01-17) # [[Positiv i matematikk]] (2012-02-01) # [[Rektifikasjon i matematikk]] (2012-02-08) # [[Segmentboge]] (2012-02-09) # [[Hudkrem]] (2012-02-13) # [[Alkalibergart]] (2012-02-13) # [[Joseph Haydn sine ouverturar]] (2012-02-13) # [[Sfærisk trekant]] (2012-02-14) # [[Sirkeldeling]] (2012-02-14) # [[Sirkelpunkt]] (2012-02-14) # [[Statistisk metodelære]] (2012-02-15) # [[Stråle i matematikk]] (2012-02-15) # [[Styrelinje]] (2012-02-15) # [[Substitusjon i matematikk]] (2012-02-15) # [[Sylinderflate]] (2012-02-15) # [[Absolutt einingssystem]] (2012-02-16) # [[Akline]] (2012-02-17) # [[Omdreiingsakse]] (2012-02-17) # [[Aktiv straum]] (2012-02-17) # [[Aktivator i fysikk]] (2012-02-17) # [[Quintal]] (2012-02-19) # [[Måltal]] (2012-02-19) # [[Ideal væske]] (2012-02-20) # [[Radiogen]] (2012-02-21) # [[Lågtemperaturtermometri]] (2012-02-23) # [[Eininga kvint]] (2012-02-23) # [[Serenade nr. 1 av Mozart]] (2012-03-01) # [[Serenade nr. 3 av Mozart]] (2012-03-01) # [[Dialogus de musica]] (2012-03-04) # [[Anaklastisk linje]] (2012-03-09) # [[Argonlaser]] (2012-03-27) # [[Møkkamann av DumDum Boys]] (2012-03-29) # [[Atmosfærisk emisjon]] (2012-04-08) # [[Avbilding]] (2012-04-09) # [[Avgjeven effekt]] (2012-04-09) # [[Avstemming i fysikk]] (2012-04-09) # [[Avvik i mekanikk]] (2012-04-09) # [[Ballo-elektrisitet]] (2012-04-09) # [[Barile]] (2012-04-09) # [[Barostat]] (2012-04-09) # [[Belastning i fysikk]] (2012-04-10) # [[Rånetto]] (2012-04-20) # [[Eurovision In Concert 2012]] (2012-04-20) # [[Koordinat]] (2012-04-20) # [[Laivorganisasjonen Ravn]] (2012-04-21) # [[The Voice Noreg]] (2012-04-27) # [[Presisjonskøyring]] (2012-04-28) # [[Omleiringa av Pizzighettone]] (2012-05-01) # [[Flandersk]] (2012-05-04) # [[Bikonveks]] (2012-05-08) # [[Biletpunkt]] (2012-05-09) # [[Binokular]] (2012-05-09) # [[Aktiv effekt]] (2012-05-10) # [[Eininga bolk]] (2012-05-10) # [[Normert talemål]] (2012-05-14) # [[God i ord]] (2012-05-18) # [[Utskriven meinig]] (2012-05-19) # [[Sosialistiske Internasjonalen]] (2012-05-26) # [[Den skånske krigen]] (2012-05-26) # [[Nikkelmessing]] (2012-06-02) # [[Mellomaksel]] (2012-06-09) # [[Eurovision.tv]] (2012-06-11) # [[Sein trias]] (2012-06-13) # [[Grønår]] (2012-06-19) # [[Tørrår]] (2012-06-19) # [[Idbyån]] (2012-06-20) # [[Velferdssamfunn]] (2012-06-24) # [[Biletleg]] (2012-06-25) # [[Vekselplatt]] (2012-06-25) # [[Tom Hill]] (2012-07-01) # [[Statistisk standard]] (2012-07-01) # [[Andre trollmannskrig]] (2012-07-02) # [[Brukarprogram]] (2012-07-04) # [[Åndalsnesløpet]] (2012-07-04) # [[Setnesmoen]] (2012-07-04) # [[Romsdal Steinindustri]] (2012-07-05) # [[Møre og Fjordane Heimevernsdistrikt 11]] (2012-07-07) # [[Sørlege e-mål]] (2012-07-07) # [[Christiania Taxi]] (2012-07-07) # [[Centesimalvekt]] (2012-07-10) # [[Hn/Måleblenda]] (2012-07-15) # [[Hn/Nynorsk]] (2012-07-15) # [[Panem]] (2012-07-17) # [[Videospelet Harry Potter and the Philosopher's Stone]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Prisoner of Azkaban]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Goblet of Fire]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Order of the Phoenix]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Half-Blood Prince]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 1]] (2012-07-18) # [[Videospelet Harry Potter and the Deathly Hallows: Part 2]] (2012-07-18) # [[Ekstremvêret Ask]] (2012-07-21) # [[Cental]] (2012-07-24) # [[Centigrad]] (2012-07-24) # [[DC Talk av dc Talk]] (2012-07-24) # [[Nøytron-chopper]] (2012-07-24) # [[Corbinoeffekt]] (2012-07-24) # [[Avmagnetisering]] (2012-07-26) # [[Deltakraft]] (2012-07-26) # [[Desimalvekt]] (2012-07-26) # [[Eurostar Award]] (2012-08-01) # [[Hn/Lippa]] (2012-08-04) # [[Centralforlaget]] (2012-08-07) # [[Hn/Leikanger Mållag]] (2012-08-07) # [[I/O-eining]] (2012-08-08) # [[1/f-støy]] (2012-08-09) # [[Djupnemålar]] (2012-08-09) # [[Romsdalsmarsjen]] (2012-08-11) # [[Isfjordsmarsjen]] (2012-08-11) # [[Vengjedalsmarsjen]] (2012-08-11) # [[Musikk, dans og drama]] (2012-08-12) # [[Bybuss]] (2012-08-13) # [[Det internasjonale stille solåret]] (2012-08-15) # [[Det Norske Institutt for Kosmisk Fysikk]] (2012-08-15) # [[Diafanometer]] (2012-08-15) # [[Differensialgalvanometer]] (2012-08-15) # [[Dimensjonsstabilitet]] (2012-08-15) # [[Dipolmolekyl]] (2012-08-15) # [[Torsjonsvekt]] (2012-08-15) # [[Effektiv motstand]] (2012-08-15) # [[Eigenspinn]] (2012-08-15) # [[Eigentilstand]] (2012-08-15) # [[Fyllfaktor]] (2012-08-16) # [[Varangeristida]] (2012-08-18) # [[Leikanger Mållag]] (2012-08-18) # [[Vervarslinga for Nord-Noreg]] (2012-08-18) # [[Sarpsborg Mållag]] (2012-08-19) # [[Eksitasjonspotensial]] (2012-08-19) # [[Ekvimolekylær løysing]] (2012-08-19) # [[Oslosysle]] (2012-08-20) # [[Binormal]] (2012-08-21) # [[Ekvivalent i fysikk]] (2012-08-21) # [[Elastisk kurve]] (2012-08-21) # [[Elastisk pendel]] (2012-08-21) # [[Elektrisk element]] (2012-08-23) # [[Elektrodynamometer]] (2012-08-26) # [[Çekmece]] (2012-08-29) # [[Elektromagnetiske måleiningar]] (2012-08-29) # [[Sahilkent]] (2012-08-31) # [[Bondelensmann]] (2012-08-31) # [[Bostanbaşı]] (2012-09-01) # [[İçeriçumra]] (2012-09-01) # [[Tempo motorsyklar]] (2012-09-01) # [[Lefstad sykkelfabrikk]] (2012-09-02) # [[Filmmusikken Harry Potter and the Philosopher's Stone]] (2012-09-06) # [[Filmmusikken Harry Potter and the Chamber of Secrets]] (2012-09-06) # [[Ytre lager]] (2012-09-07) # [[Diffus i fysikk]] (2012-09-07) # [[Sykkelmerket Trygg]] (2012-09-07) # [[Graham-topp]] (2012-09-07) # [[Minnemarkeringa under sommar-OL 1972]] (2012-09-08) # [[Gandalv]] (2012-09-11) # [[The First Olympics: Athens 1896]] (2012-09-12) # [[Hypergeometrisk rekkje]] (2012-09-20) # [[Ordklassar i norsk]] (2012-09-21) # [[Smeaheia]] (2012-09-25) # [[Vassårflata]] (2012-09-27) # [[Adresse Düsseldorf]] (2012-10-01) # [[Mannskap på andre «Fram»-ferda]] (2012-10-01) # [[Fonologisk segment]] (2012-10-01) # [[Yrkessjåfør for tunge køyretøy]] (2012-10-01) # [[Krengingsstabilisator]] (2012-10-01) # [[Elektrostatisk felt]] (2012-10-02) # [[Emisjon i fysikk]] (2012-10-02) # [[Einingsladning]] (2012-10-02) # [[Einpola]] (2012-10-02) # [[Grefsheimmeteoritten]] (2012-10-03) # [[Fasestraum]] (2012-10-04) # [[Flammekollektor]] (2012-10-04) # [[Proaudio]] (2012-10-04) # [[USS]] (2012-10-04) # [[Fluksmeter]] (2012-10-05) # [[Galvanisk batteri]] (2012-10-06) # [[Skogsbilveg]] (2012-10-07) # [[Ladning]] (2012-10-07) # [[Farga støy]] (2012-10-07) # [[Galvanomagnetisk effekt]] (2012-10-09) # [[Lakkelektrisitet]] (2012-10-09) # [[Glaselektrisitet]] (2012-10-09) # [[Gassutladingslampe]] (2012-10-09) # [[Gunneffekt]] (2012-10-09) # [[Gyromagnetisk effekt]] (2012-10-10) # [[Halvleiarteljar]] (2012-10-10) # [[Horisontalintensitet]] (2012-10-10) # [[Influensmaskin]] (2012-10-10) # [[Interferensspektroskopi]] (2012-10-10) # [[Ionisasjonsmanometer]] (2012-10-10) # [[Byparken i Bergen]] (2012-10-12) # [[Norwood Scarp]] (2012-10-24) # [[A*G*A*P*I (Crashing Down)]] (2012-10-27) # [[Nasjonal rassikringsgruppe]] (2012-11-07) # [[Eurovision Song Contest Baku 2012]] (2012-11-13) # [[Norges Fjordhestlag]] (2012-11-15) # [[Nynorskmånaden]] (2012-11-16) # [[Tønsberg Cove]] (2012-11-20) # [[Søndeledmålet]] (2012-11-24) # [[Søndeled sokn]] (2012-11-24) # [[Kapasitiv belastning]] (2012-11-27) # [[Laivfabrikken Oslo]] (2012-11-28) # [[Romaniotisk jødedom]] (2012-11-28) # [[Botnfjorden i Antarktis]] (2012-12-02) # [[Haydnfjorden]] (2012-12-02) # [[Durrancefjorden]] (2012-12-02) # [[Geikiefjorden]] (2012-12-02) # [[Relieffjorden]] (2012-12-02) # [[Carrollfjorden]] (2012-12-02) # [[Zero Point]] (2012-12-03) # [[Tønsbergs Hvalfangeri]] (2012-12-03) # [[DS «Aasmund Vinje»]] (2012-12-05) # [[DS «Amtmand Aall»]] (2012-12-05) # [[DS «Dyre Vaa»]] (2012-12-05) # [[DS «Henrik Ibsen»]] (2012-12-05) # [[DS «Notodden»]] (2012-12-05) # [[DS «SterkeNils»]] (2012-12-05) # [[DS «Telemarken»]] (2012-12-05) # [[Gryta camping]] (2012-12-07) # [[SEDAK]] (2012-12-08) # [[God damn the war]] (2012-12-12) # [[Maratonkøyring]] (2012-12-12) # [[«Hertha»]] (2012-12-16) # [[All In Your Head]] (2012-12-22) # [[Lekter nr. 3]] (2012-12-23) # [[MS «Espenes»]] (2012-12-24) # [[Oslomål]] (2012-12-29) # [[Nelson Strait i Sør-Shetlandsøyane]] (2013-01-09) # [[Carlsonfjorden]] (2013-01-11) # [[Robertsfjorden]] (2013-01-11) # [[Nordvendfjøra]] (2013-01-12) # [[Geologisk datering]] (2013-01-13) # [[Klemmespenning]] (2013-01-13) # [[Møretrygd]] (2013-01-28) # [[Noreg i Eurovision Song Contest 2013]] (2013-02-01) # [[Vindskala]] (2013-02-01) # [[Youngblood av Audrey Horn]] (2013-02-06) # [[Møre og Romsdal Bygdekvinnelag]] (2013-02-07) # [[Kanalar i Noreg]] (2013-02-07) # [[Värmländsk Kultur]] (2013-02-07) # [[Utstyrsentral]] (2013-02-07) # [[Klientmaskin]] (2013-02-07) # [[Kystgeit]] (2013-02-07) # [[Symfoniorkesteret ved Høgskulen i Volda]] (2013-02-07) # [[Kranbil]] (2013-02-07) # [[Dressurkøyring]] (2013-02-07) # [[Utvik sokn]] (2013-02-08) # [[Innvik sokn]] (2013-02-09) # [[Olden sokn]] (2013-02-09) # [[Tonologien i mandarin]] (2013-02-13) # [[Tonologien i hausa]] (2013-02-13) # [[Tonologien i shanghainesisk]] (2013-02-13) # [[Glasiale danningar]] (2013-02-13) # [[Koherent]] (2013-02-13) # [[Elektrisk kompensator]] (2013-02-14) # [[Kontaktpotensial]] (2013-02-14) # [[Kontakttermometer]] (2013-02-14) # [[Lenardeffekt]] (2013-02-14) # [[Luftpotensial]] (2013-02-14) # [[Magnetisk feltstyrke]] (2013-02-14) # [[Magnetisk flukstettleik]] (2013-02-14) # [[Magnetotermisk effekt]] (2013-02-14) # [[Måletransformator]] (2013-02-14) # [[Peltiereffekt]] (2013-02-15) # [[Pol i elektronikk]] (2013-02-15) # [[Polsko]] (2013-02-15) # [[Negativ pol]] (2013-02-15) # [[Positiv pol]] (2013-02-15) # [[Primærvikling]] (2013-02-15) # [[Schottky-effekt]] (2013-02-15) # [[Spennings-prøvelampe]] (2013-02-16) # [[Spisskollektor]] (2013-02-16) # [[Straumfortrenging]] (2013-02-16) # [[Strøymingsstraum]] (2013-02-16) # [[Termoelektrisitet]] (2013-02-16) # [[Termoelement]] (2013-02-16) # [[Termokross]] (2013-02-16) # [[Termomagnetisk effekt]] (2013-02-16) # [[Teslastraum]] (2013-02-16) # [[Thomsoneffekt]] (2013-02-16) # [[Varmetrådsinstrument]] (2013-02-16) # [[Wattlaus straum]] (2013-02-16) # [[Særskiljemynt]] (2013-02-17) # [[Feltblendar]] (2013-02-17) # [[Aplanatisk linsesystem]] (2013-02-17) # [[Fototeodolitt]] (2013-02-17) # [[Galileisk kikkert]] (2013-02-17) # [[Galleritone]] (2013-02-17) # [[Glødelys]] (2013-02-17) # [[Gråkile]] (2013-02-17) # [[Halvbølgjeplate]] (2013-02-17) # [[Irisblendar]] (2013-02-17) # [[Grensevinkel]] (2013-02-17) # [[Arrangementet Dødslekene]] (2013-02-18) # [[Joseph Haydn sine kanonar]] (2013-02-18) # [[Dedalus Dølg]] (2013-02-18) # [[Handspik]] (2013-02-18) # [[Mikrofotometer]] (2013-02-18) # [[Mikroradiografi]] (2013-02-18) # [[Normalspektrum]] (2013-02-18) # [[Objektmikrometer]] (2013-02-18) # [[Optisk flate]] (2013-02-18) # [[Optisk heving]] (2013-02-18) # [[Optisk plan]] (2013-02-19) # [[Planglasplate]] (2013-02-19) # [[Plankonkav og plankonveks]] (2013-02-19) # [[Polarisasjonsapparat]] (2013-02-19) # [[Polarisasjonsfilter]] (2013-02-19) # [[Polariskop]] (2013-02-19) # [[Prismekikkert]] (2013-02-19) # [[Randfarge]] (2013-02-19) # [[Randstråle]] (2013-02-19) # [[Refleksjonsgitter]] (2013-02-19) # [[Reflektor i fysikk]] (2013-02-19) # [[Sentralstråle]] (2013-02-19) # [[Spektral storleik]] (2013-02-19) # [[Sylinderspegel]] (2013-02-20) # [[Tubus]] (2013-02-20) # [[Tunnelmikroskop]] (2013-02-20) # [[Undulasjonsteori]] (2013-02-20) # [[Vakuumspektrograf]] (2013-02-20) # [[Albumet Dansk Melodi Grand Prix 2013]] (2013-02-20) # [[Fonometri]] (2013-02-20) # [[Klangfigur]] (2013-02-20) # [[Lågtemperaturakustikk]] (2013-02-20) # [[PNdB]] (2013-02-20) # [[Tonespektrum]] (2013-02-20) # [[Elementærkvant]] (2013-02-21) # [[Gauge i elementærpartikkelfysikk]] (2013-02-22) # [[Kalle Wiltersen]] (2013-02-22) # [[Holteori]] (2013-02-22) # [[Initial State Radiation]] (2013-02-22) # [[Jeff Redfern]] (2013-02-22) # [[Hornindal skisenter]] (2013-02-25) # [[Språkåret 2013]] (2013-02-26) # [[Eksplosiv]] (2013-03-03) # [[Mount Dewey]] (2013-03-06) # [[Dolen Peak]] (2013-03-06) # [[Mount Dudley]] (2013-03-06) # [[Mount Eastman]] (2013-03-06) # [[Mount Elliott i Antarktis]] (2013-03-06) # [[Mount Frödin]] (2013-03-06) # [[Mount Gilbert i Antarktis]] (2013-03-06) # [[Glavinitsa Peak]] (2013-03-06) # [[Glen Peak]] (2013-03-06) # [[Mount Goldring]] (2013-03-06) # [[Mount Gunter]] (2013-03-06) # [[Mount Haskell]] (2013-03-06) # [[Mount Hoegh]] (2013-03-07) # [[Kavlak Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Kennett]] (2013-03-07) # [[Kopriva Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Lagado]] (2013-03-07) # [[Laki Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Leo]] (2013-03-07) # [[Mount Lombard]] (2013-03-07) # [[Mount Lupa]] (2013-03-07) # [[Mount Lyttleton]] (2013-03-07) # [[Marash Peak]] (2013-03-07) # [[Mount Mayhew]] (2013-03-07) # [[Mount Medina]] (2013-03-07) # [[Mount Metcalfe]] (2013-03-07) # [[Mount Mill]] (2013-03-07) # [[Mount Morton]] (2013-03-07) # [[Mount Palsson]] (2013-03-07) # [[Paramun Buttress]] (2013-03-07) # [[Mount Peary]] (2013-03-07) # [[Mount Percy]] (2013-03-07) # [[Budd Peak i Enderby Land]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Callirrhoe]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Megaclite]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Taygete]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Chaldene]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Harpalyke]] (2013-03-07) # [[Zebed habbát]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Kalyke]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Iocaste]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Erinome]] (2013-03-07) # [[Links]] (2013-03-07) # [[Pizzicato]] (2013-03-07) # [[Arco]] (2013-03-07) # [[Peter]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Eurydome]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Praxidike]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Hermippe]] (2013-03-07) # [[Jupitermånen Thyone]] (2013-03-07) # [[Romanifolk]] (2013-03-07) # [[Namnet Wolfram]] (2013-03-07) # [[Randhav]] (2013-03-07) # [[Mount Lowe i Antarktis]] (2013-03-07) # [[Parsarar]] (2013-03-07) # [[Bourne Shell]] (2013-03-08) # [[Nettverkslaget]] (2013-03-08) # [[Mio]] (2013-03-08) # [[De lege ferenda]] (2013-03-08) # [[Milligram]] (2013-03-08) # [[Pikogram]] (2013-03-08) # [[Mikrosekund]] (2013-03-08) # [[Nanometer]] (2013-03-08) # [[Mikrometer]] (2013-03-08) # [[Hektometer]] (2013-03-08) # [[Terameter]] (2013-03-08) # [[Petameter]] (2013-03-08) # [[Zettameter]] (2013-03-08) # [[Zeptometer]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Euanthe]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Euporie]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Orthosie]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Sponde]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kale]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Pasithee]] (2013-03-08) # [[18 Melpomene]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Hegemone]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Mneme]] (2013-03-08) # [[Letzte Tage - Letzte Nächte]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Aoede]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Thelxinoe]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Arche]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kallichore]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Helike]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Carpo]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Eukelade]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Cyllene]] (2013-03-08) # [[229 Adelinda]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Kore]] (2013-03-08) # [[Jupitermånen Herse]] (2013-03-08) # [[Herz aus Glas av Popol Vuh]] (2013-03-08) # [[Cochini-jødar]] (2013-03-08) # [[Brüder des Schattens - Söhne des Lichts]] (2013-03-08) # [[Emil]] (2013-03-08) # [[Die Nacht der Seele]] (2013-03-08) # [[UTF-8]] (2013-03-08) # [[-1100]] (2013-03-08) # [[Romersk mil]] (2013-03-08) # [[Jewish Renewal]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 2]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 3]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 5]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 10]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 9]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 12]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 15]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 16]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 18]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 19]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 23]] (2013-03-08) # [[S/2010 J 2]] (2013-03-08) # [[S/2010 J 1]] (2013-03-08) # [[S/2003 J 4]] (2013-03-08) # [[Bezbog Peak i Antarktis]] (2013-03-08) # [[Mount Pierre i Antarktiske Arkipel]] (2013-03-08) # [[Wikibooks]] (2013-03-08) # [[Djapdji Sáhib]] (2013-03-08) # [[Element]] (2013-03-08) # [[Låg jordbane]] (2013-03-08) # [[Talet 211]] (2013-03-08) # [[Jødisk marathi]] (2013-03-08) # [[Hakkespettene]] (2013-03-08) # [[Aktiv]] (2013-03-08) # [[ג]] (2013-03-08) # [[ד]] (2013-03-08) # [[ר]] (2013-03-08) # [[ALGOL]] (2013-03-08) # [[Stavingskjerne]] (2013-03-08) # [[Stavingsframlyd]] (2013-03-08) # [[Pedagog]] (2013-03-08) # [[Dialektkontinuum]] (2013-03-08) # [[Det nauriske flagget]] (2013-03-08) # [[Lensherre]] (2013-03-08) # [[S/2011 J 1]] (2013-03-08) # [[S/2011 J 2]] (2013-03-08) # [[Flåte]] (2013-03-08) # [[Rodi]] (2013-03-08) # [[Jamboree on the Air]] (2013-03-08) # [[The Meaning of Liff]] (2013-03-08) # [[Gullfaks C]] (2013-03-08) # [[Pyramide]] (2013-03-08) # [[Bokorm]] (2013-03-08) # [[Mahogni]] (2013-03-08) # [[Grasrotrørsle]] (2013-03-08) # [[Institutt]] (2013-03-08) # [[Tungekyss]] (2013-03-08) # [[Gruve]] (2013-03-08) # [[Mirza]] (2013-03-08) # [[Landemerke]] (2013-03-08) # [[Atomsopp]] (2013-03-08) # [[Judogi]] (2013-03-09) # [[Maskulinum]] (2013-03-09) # [[Ъ]] (2013-03-09) # [[Standard mandarin]] (2013-03-09) # [[Naudrakett]] (2013-03-09) # [[Mariner 2]] (2013-03-09) # [[Mariner 3]] (2013-03-09) # [[Mariner 5]] (2013-03-09) # [[Den yngre futharken]] (2013-03-09) # [[Telefonsal]] (2013-03-09) # [[Tørrtemperatur]] (2013-03-09) # [[Amt i Danmark]] (2013-03-09) # [[Sonal straum]] (2013-03-09) # [[Tørrdis]] (2013-03-09) # [[Meridional straum]] (2013-03-09) # [[Privatskule]] (2013-03-09) # [[Polarsyklon]] (2013-03-09) # [[Talet 322]] (2013-03-09) # [[Heidning]] (2013-03-09) # [[The Early Singles]] (2013-03-09) # [[Mauser-rifle M98]] (2013-03-09) # [[Tsjeka]] (2013-03-09) # [[Tørris]] (2013-03-09) # [[Ravi]] (2013-03-09) # [[Trollbundet]] (2013-03-09) # [[Hakkespettboka]] (2013-03-09) # [[Dei franske Alpane]] (2013-03-09) # [[Mount Rio Branco]] (2013-03-09) # [[Mount Rorqual]] (2013-03-09) # [[Mount Rouge]] (2013-03-09) # [[Mount Searle]] (2013-03-09) # [[Mount Shelby]] (2013-03-09) # [[Mount Solus]] (2013-03-09) # [[Mount Thorarinsson]] (2013-03-09) # [[Mount Touring Club]] (2013-03-09) # [[Mount Tranchant]] (2013-03-09) # [[Trave Peak]] (2013-03-09) # [[Enclosure movement]] (2013-03-09) # [[Volov Peak]] (2013-03-09) # [[Mount Walker]] (2013-03-09) # [[Mount Waugh]] (2013-03-09) # [[Mount Wilson i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Zasele Peak]] (2013-03-09) # [[Kamuflasje]] (2013-03-09) # [[Postindustrielt samfunn]] (2013-03-09) # [[Giro]] (2013-03-09) # [[Pussereke]] (2013-03-09) # [[Jonas]] (2013-03-09) # [[Megye]] (2013-03-09) # [[Juleoratorium]] (2013-03-09) # [[Budd Peak på Heardøya]] (2013-03-09) # [[Mount Dixon på Heardøya]] (2013-03-09) # [[Mount Saw]] (2013-03-09) # [[Mount Treatt]] (2013-03-09) # [[Mount Whiteside]] (2013-03-09) # [[The Early Years, Volume Two]] (2013-03-09) # [[Saturnmånen Kiviuq]] (2013-03-09) # [[Tera]] (2013-03-09) # [[Giga]] (2013-03-09) # [[37 Fides]] (2013-03-09) # [[Handelsflagg]] (2013-03-09) # [[41 Daphne]] (2013-03-09) # [[78 Diana]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 71 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Mount Afflick]] (2013-03-09) # [[Mount Beck]] (2013-03-09) # [[Mount Bloomfield]] (2013-03-09) # [[Mount Bool]] (2013-03-09) # [[Mount Borland]] (2013-03-09) # [[Mount Bunt]] (2013-03-09) # [[Mount Canham]] (2013-03-09) # [[Mount Coates i Mac. Robertson Land]] (2013-03-09) # [[Mount Creighton]] (2013-03-09) # [[Mount Cresswell]] (2013-03-09) # [[Rolls-Royce]] (2013-03-09) # [[Absurdisme]] (2013-03-09) # [[Mount Dummett]] (2013-03-09) # [[Mount Dwyer]] (2013-03-09) # [[Mount Eather]] (2013-03-09) # [[Mount Gaston]] (2013-03-09) # [[Mount Hayne]] (2013-03-09) # [[Mount Hicks]] (2013-03-09) # [[Mount Hinks]] (2013-03-09) # [[Mount Johansen]] (2013-03-09) # [[Mount Johnston]] (2013-03-09) # [[Mount Kerr i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Mount Lanyon]] (2013-03-09) # [[Mount Lawrence]] (2013-03-09) # [[Mount Lugg]] (2013-03-09) # [[Mount Macey]] (2013-03-09) # [[Mount Macklin]] (2013-03-09) # [[Mount Maguire]] (2013-03-09) # [[Mount Mather]] (2013-03-09) # [[Mount McCarthy i Prince Charles Mountains]] (2013-03-09) # [[Mount McCauley]] (2013-03-09) # [[Mount McGrath]] (2013-03-09) # [[Mount McKenzie]] (2013-03-09) # [[Mount McMahon]] (2013-03-09) # [[Mount Mercer i Antarktis]] (2013-03-09) # [[Mount Meredith]] (2013-03-09) # [[Mount Mervyn]] (2013-03-09) # [[Mount Moonie]] (2013-03-09) # [[163 Erigone]] (2013-03-09) # [[Mount Newton]] (2013-03-09) # [[Mount Ormay]] (2013-03-09) # [[Mount Parsons]] (2013-03-09) # [[Mount Peter]] (2013-03-09) # [[Mount Pollard]] (2013-03-09) # [[Mount Rubin]] (2013-03-09) # [[Mount Ruker]] (2013-03-09) # [[Mount Scherger]] (2013-03-09) # [[Mount Seaton]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 261 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 269 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 281 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 282 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 283 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 287 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 12 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 42 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 237 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Fylkesveg 253 i Hordaland]] (2013-03-09) # [[Tollar]] (2013-03-09) # [[Cobra Verde av Popol Vuh]] (2013-03-09) # [[Shepherd's Symphony - Hirtensymphonie]] (2013-03-09) # [[Rímac]] (2013-03-09) # [[998 Bodea]] (2013-03-09) # [[999 Zachia]] (2013-03-09) # [[464 Megaira]] (2013-03-09) # [[Nummererte småplanetar/4001–5000]] (2013-03-09) # [[Sailor Fuku]] (2013-03-09) # [[Tefra]] (2013-03-09) # [[Mabon]] (2013-03-10) # [[Tusenårsmåla til SN]] (2013-03-10) # [[Tamagotchi]] (2013-03-10) # [[Leonard]] (2013-03-10) # [[Persia]] (2013-03-10) # [[Hajduk]] (2013-03-10) # [[Formstøyping]] (2013-03-10) # [[Google Groups]] (2013-03-10) # [[Mount Seddon]] (2013-03-10) # [[Peak Seven]] (2013-03-10) # [[Mount Small]] (2013-03-10) # [[Mount Stalker]] (2013-03-10) # [[Mount Trott]] (2013-03-10) # [[Mount Turnbull]] (2013-03-10) # [[Mount Twigg]] (2013-03-10) # [[Mount Ware]] (2013-03-10) # [[Skiflyging]] (2013-03-10) # [[Generalsekretærar i Sovjetunionens kommunistiske parti]] (2013-03-10) # [[1638 Ruanda]] (2013-03-10) # [[Den vesle Bibelen]] (2013-03-10) # [[Kate]] (2013-03-10) # [[Ludolf]] (2013-03-10) # [[Jeremy]] (2013-03-10) # [[Tilnamn]] (2013-03-10) # [[Gunda]] (2013-03-10) # [[Konvektiv nedbør]] (2013-03-10) # [[Herdis]] (2013-03-10) # [[Simpelt fleirtal]] (2013-03-10) # [[Kvalifisert fleirtal]] (2013-03-10) # [[Saurdal kraftverk]] (2013-03-10) # [[Hylen kraftverk]] (2013-03-10) # [[Edel]] (2013-03-10) # [[Muránska planina]] (2013-03-10) # [[Obec]] (2013-03-10) # [[Julie]] (2013-03-10) # [[Gina]] (2013-03-10) # [[Sweet Children]] (2013-03-10) # [[Live at Gilman Street]] (2013-03-10) # [[Live Tracks]] (2013-03-10) # [[Fylkesveg 37 i Møre og Romsdal]] (2013-03-10) # [[Two More Years EP]] (2013-03-10) # [[Dissonans]] (2013-03-10) # [[Red av Datarock]] (2013-03-10) # [[Arnulf]] (2013-03-10) # [[Oktatonisk skala]] (2013-03-10) # [[Ronald]] (2013-03-10) # [[Kinasjakk]] (2013-03-10) # [[Liss]] (2013-03-10) # [[Debutalbum]] (2013-03-10) # [[Intel Core]] (2013-03-10) # [[Tobias]] (2013-03-10) # [[Remi]] (2013-03-10) # [[Lloyd]] (2013-03-10) # [[Frida]] (2013-03-10) # [[Frits]] (2013-03-10) # [[Game Boy Player]] (2013-03-10) # [[Nintendo Entertainment Analysis and Development]] (2013-03-10) # [[Messa di Orfeo]] (2013-03-10) # [[Saftdrikk]] (2013-03-10) # [[Slaget ved Reichenberg]] (2013-03-10) # [[Svart-kvitt]] (2013-03-10) # [[Sigdhøgtida]] (2013-03-10) # [[Vest-Midlands]] (2013-03-10) # [[Administrativt grevskap]] (2013-03-10) # [[Sameint styresmakt]] (2013-03-10) # [[Grand Combin de Valsorey]] (2013-03-10) # [[Combin de la Tsessette]] (2013-03-10) # [[Hohberghorn]] (2013-03-10) # [[Kadi]] (2013-03-10) # [[Kienzle Computer]] (2013-03-10) # [[PCI-X]] (2013-03-10) # [[Syrisk kristendom]] (2013-03-10) # [[Javadoc]] (2013-03-10) # [[JEdit]] (2013-03-10) # [[JSP]] (2013-03-10) # [[Oppstart]] (2013-03-10) # [[Morgan]] (2013-03-10) # [[Slaget om Tammerfors]] (2013-03-10) # [[Eigensvinging]] (2013-03-10) # [[Hough-funksjon]] (2013-03-10) # [[Tradisjonelle grevskap i Skottland]] (2013-03-10) # [[Torskekrigen]] (2013-03-10) # [[Kabriolet]] (2013-03-10) # [[Eigenfunksjon]] (2013-03-10) # [[Kabylar]] (2013-03-10) # [[CuteFTP]] (2013-03-10) # [[Ekstinksjonskoeffisienten]] (2013-03-10) # [[Generelle fourierrekkjer]] (2013-03-10) # [[Torrentz]] (2013-03-10) # [[LimeWire]] (2013-03-10) # [[Adobe Reader]] (2013-03-10) # [[Distrikt i Wales]] (2013-03-10) # [[Den russiske hungersnauda 1601-1603]] (2013-03-10) # [[Heilagkåring]] (2013-03-11) # [[Tom]] (2013-03-11) # [[Dan]] (2013-03-11) # [[Fostertal]] (2013-03-11) # [[Operand]] (2013-03-11) # [[Robin Hood's Bay]] (2013-03-11) # [[Bevarte grevskap i Wales]] (2013-03-11) # [[British American Racing]] (2013-03-11) # [[Landar]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Tornow]] (2013-03-11) # [[St. Victor-klosteret]] (2013-03-11) # [[Tyrrell Racing]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Kay]] (2013-03-11) # [[Booby's Bay]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Landeshut i 1760]] (2013-03-11) # [[Runde Miljøsenter]] (2013-03-11) # [[Kårde]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Liegnitz i 1760]] (2013-03-11) # [[Mindretalsregjering]] (2013-03-11) # [[Status quo]] (2013-03-11) # [[Overoppheta økonomi]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Hoyerswerda]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Meissen]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Rheinberg]] (2013-03-11) # [[Raidet mot Cherbourg]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Moys]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Breslau i 1757]] (2013-03-11) # [[Stair Hole]] (2013-03-11) # [[Brighstone Bay]] (2013-03-11) # [[Chale Bay]] (2013-03-11) # [[Compton Bay]] (2013-03-11) # [[Binnel Bay]] (2013-03-11) # [[Luccombe Bay]] (2013-03-11) # [[Niese]] (2013-03-11) # [[Aros Bay]] (2013-03-11) # [[Lunderston Bay]] (2013-03-11) # [[Blue Pool Bay]] (2013-03-11) # [[Bull Bay på Anglesey]] (2013-03-11) # [[Cardigan Bay]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 3]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 4]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 5]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 6]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 7]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 8]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 9]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 10]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 11]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 12]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 13]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 14]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 17]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 18]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 19]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 21]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 22]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 23]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 24]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 28]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 30]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 32]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 33]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 34]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 35]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 37]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 39]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 40]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 43]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 44]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 46]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 47]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 49]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 50]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 51]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 52]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 53]] (2013-03-11) # [[Absolute Music 60]] (2013-03-11) # [[Loch a' Chàirn Bhàin]] (2013-03-11) # [[Krossmesse om våren]] (2013-03-11) # [[Asterisk]] (2013-03-11) # [[Corrachadh Mòr]] (2013-03-11) # [[Gross]] (2013-03-11) # [[The Wolves]] (2013-03-11) # [[Vårknipe]] (2013-03-11) # [[USS «Constellation» (CV-64)]] (2013-03-11) # [[USS «Ronald Reagan» (CVN-76)]] (2013-03-11) # [[USS «George H.W. Bush» (CVN-77)]] (2013-03-11) # [[Geografisk mil]] (2013-03-11) # [[Sudan-regionen]] (2013-03-11) # [[Bibeldagen]] (2013-03-11) # [[Hoboken-Verzeichnis]] (2013-03-11) # [[Tartaros]] (2013-03-11) # [[Jim Arvanitis]] (2013-03-11) # [[Burnt Islands]] (2013-03-11) # [[Versefot]] (2013-03-11) # [[Glunimore Island]] (2013-03-11) # [[Transitive verb]] (2013-03-11) # [[Hurunui District]] (2013-03-11) # [[The Cumbraes]] (2013-03-11) # [[Musica enchiriadis]] (2013-03-11) # [[V12-motor]] (2013-03-11) # [[Samkommune]] (2013-03-11) # [[Magic: The Gathering]] (2013-03-11) # [[Samlekortspel]] (2013-03-11) # [[Oblik]] (2013-03-11) # [[Lingvistisk produktivitet]] (2013-03-11) # [[Eilean Dubh Mòr]] (2013-03-11) # [[Eilean Mhic Chrion]] (2013-03-11) # [[Aker Drilling]] (2013-03-11) # [[Hyskeir]] (2013-03-11) # [[Dei olympiske ringane]] (2013-03-11) # [[Maybe I should have]] (2013-03-11) # [[Orsay i Indre Hebridane]] (2013-03-11) # [[Glottokronologi]] (2013-03-11) # [[Agglomerat]] (2013-03-11) # [[Medium]] (2013-03-11) # [[Ex tunc]] (2013-03-11) # [[Ex nunc]] (2013-03-11) # [[TV 4 Fakta]] (2013-03-11) # [[Tanera Beag]] (2013-03-11) # [[Ceabhaigh]] (2013-03-11) # [[Eilean Dòmhnuill]] (2013-03-11) # [[Eilean Glas i Ytre Hebridane]] (2013-03-11) # [[Blokkforkasting]] (2013-03-11) # [[Flodaigh]] (2013-03-11) # [[Aux Armes et cætera]] (2013-03-11) # [[Yoshi]] (2013-03-11) # [[Sgarabhaigh]] (2013-03-11) # [[Sgeotasaigh]] (2013-03-11) # [[Tourfilm]] (2013-03-11) # [[Soay Beag]] (2013-03-11) # [[Northern Isles]] (2013-03-11) # [[Øyar i Orknøyane]] (2013-03-11) # [[Fleirtalsregjering]] (2013-03-11) # [[Departementsråd]] (2013-03-11) # [[Dine-kompensasjonen]] (2013-03-11) # [[Isopyknal]] (2013-03-11) # [[Kringkastingsrådet]] (2013-03-11) # [[Rosenrot av Rammstein]] (2013-03-11) # [[Lichtspielhaus]] (2013-03-11) # [[Ramstein-ulukka]] (2013-03-11) # [[Zmuttgletscher]] (2013-03-11) # [[GB-virus C]] (2013-03-11) # [[Pakistansk rupi]] (2013-03-11) # [[Sule Stack]] (2013-03-11) # [[Plaine du Cul-de-Sac]] (2013-03-11) # [[Gruney]] (2013-03-11) # [[Horse Holm]] (2013-03-11) # [[Green Holm]] (2013-03-11) # [[Little Holm ved Scatness]] (2013-03-11) # [[Oxna]] (2013-03-11) # [[Ynys Lochtyn]] (2013-03-11) # [[Emsger]] (2013-03-11) # [[Bluebell Lakes]] (2013-03-11) # [[Henfold Lakes]] (2013-03-11) # [[Indirekte val]] (2013-03-11) # [[Valkollegium]] (2013-03-11) # [[Avtrekkskap]] (2013-03-11) # [[Holburn Lake and Moss]] (2013-03-11) # [[Valliste]] (2013-03-11) # [[Slamsugar]] (2013-03-11) # [[Søppelbil]] (2013-03-11) # [[Canzone]] (2013-03-11) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1951]] (2013-03-11) # [[Programvarebunt]] (2013-03-11) # [[Sinfonia]] (2013-03-11) # [[Sonata da chiesa]] (2013-03-11) # [[Variasjon i musikk]] (2013-03-11) # [[Halvdan Hålegg]] (2013-03-11) # [[Alfagras]] (2013-03-11) # [[Du wahrer Gott und Davids Sohn]] (2013-03-11) # [[Zinke]] (2013-03-11) # [[Musikkverk av Tomaso Albinoni]] (2013-03-11) # [[Stortingets forsvarskomité]] (2013-03-11) # [[Es ist dir gesagt, Mensch, was gut ist]] (2013-03-11) # [[Wer sich selbst erhöhet, der soll erniedriget werden]] (2013-03-11) # [[Ich elender Mensch, wer wird mich erlösen]] (2013-03-11) # [[Ich geh und suche mit Verlangen]] (2013-03-11) # [[Falsche Welt, dir trau ich nicht]] (2013-03-11) # [[Schlage doch, gewünschte Stunde]] (2013-03-11) # [[Selig ist der Mann]] (2013-03-11) # [[Wer mich liebet, der wird mein Wort halten]] (2013-03-11) # [[Air]] (2013-03-11) # [[Nun komm, der Heiden Heiland, BWV 61]] (2013-03-11) # [[Baitul Futuh]] (2013-03-11) # [[Sehet, welch eine Liebe hat uns der Vater erzeiget]] (2013-03-11) # [[Sie werden aus Saba alle kommen]] (2013-03-11) # [[Obligat]] (2013-03-11) # [[Der Himmel dacht auf Anhalts Ruhm und Glück]] (2013-03-11) # [[Alles, was von Gott geboren]] (2013-03-11) # [[Der Herr ist mein getreuer Hirt]] (2013-03-11) # [[Das neugeborne Kindelein]] (2013-03-11) # [[Sine qua non]] (2013-03-11) # [[Markusmesse]] (2013-03-11) # [[Annus mirabilis]] (2013-03-11) # [[Ein Herz, das seinen Jesum lebend weiß]] (2013-03-11) # [[Das ist je gewißlich wahr]] (2013-03-11) # [[Lobe den Herrn, meine Seele, BWV 143]] (2013-03-11) # [[Barokktrompet]] (2013-03-11) # [[Advers]] (2013-03-11) # [[Durchlauchtster Leopold]] (2013-03-11) # [[Ich weiß, daß mein Erlöser lebt]] (2013-03-11) # [[Weichet nur, betrübte Schatten]] (2013-03-11) # [[Amore traditore]] (2013-03-11) # [[Dem Gerechten muß das Licht]] (2013-03-11) # [[Der Herr denket an uns]] (2013-03-11) # [[Gedenke, Herr, wie es uns gehet]] (2013-03-11) # [[Lobt ihn mit Herz und Munde]] (2013-03-11) # [[Wer sucht die Pracht, wer wünscht den Glanz]] (2013-03-11) # [[Mein Odem ist schwach]] (2013-03-11) # [[Meine Seele soll Gott loben]] (2013-03-11) # [[Reißt euch los, bedrängte Sinnen]] (2013-03-11) # [[Non sa che sia dolore]] (2013-03-11) # [[Pasjonsmusikk]] (2013-03-11) # [[Mer hahn en neue Oberkeet]] (2013-03-11) # [[Koralar av Johann Sebastian Bach]] (2013-03-11) # [[Parodimusikk]] (2013-03-11) # [[Det pakistanske riksvåpenet]] (2013-03-11) # [[Songar og ariar av Johann Sebastian Bach]] (2013-03-11) # [[Stor fantasi og fuge i g-moll, BWV 542]] (2013-03-11) # [[Vekselvarm]] (2013-03-11) # [[Kalfaktor]] (2013-03-11) # [[Allied Command Transformation]] (2013-03-11) # [[Partita]] (2013-03-11) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1954]] (2013-03-11) # [[Invensjon i musikk]] (2013-03-11) # [[Luttsuite i g-moll, BWV 995]] (2013-03-11) # [[Luttsuite i e-moll, BWV 996]] (2013-03-11) # [[Milli Surood]] (2013-03-11) # [[Nomen nescio]] (2013-03-11) # [[Strøymingspumpe]] (2013-03-11) # [[Hydraulisk sprang]] (2013-03-11) # [[Hestetagl]] (2013-03-11) # [[Orkestersuitar av Bach]] (2013-03-11) # [[High-End audioutstyr]] (2013-03-11) # [[NKK]] (2013-03-11) # [[Mount Blackburn i Antarktis]] (2013-03-11) # [[Analogi i språkvitskapen]] (2013-03-11) # [[Hemmeleg politi]] (2013-03-11) # [[Mount Burnham i Marie Byrd Land]] (2013-03-11) # [[Mount Carmer]] (2013-03-11) # [[Mount Corey]] (2013-03-11) # [[Mount Crow]] (2013-03-11) # [[Mount Dolber]] (2013-03-11) # [[Mount Fulton]] (2013-03-11) # [[Mount Gester]] (2013-03-11) # [[Mount Getz]] (2013-03-11) # [[Mount González]] (2013-03-11) # [[Mount Hanson]] (2013-03-11) # [[Mount Howe]] (2013-03-11) # [[Mount Huckaby]] (2013-03-11) # [[Emanuel]] (2013-03-11) # [[Ketch]] (2013-03-11) # [[Geodynamikk]] (2013-03-11) # [[Tonton Macoute]] (2013-03-11) # [[Den vestlege halvkula]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Beauséjour]] (2013-03-11) # [[Vallhall Arena]] (2013-03-11) # [[Operation Uphold Democracy]] (2013-03-11) # [[Mount Jones]] (2013-03-11) # [[Realpolitikk]] (2013-03-11) # [[Sats i musikk]] (2013-03-11) # [[Post mortem]] (2013-03-11) # [[Astrogeologi]] (2013-03-11) # [[Guineamynt]] (2013-03-11) # [[Geofon]] (2013-03-11) # [[Malvin]] (2013-03-11) # [[Tilpassar]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Burkersdorf]] (2013-03-11) # [[Solipsisme]] (2013-03-11) # [[Geomatematikk]] (2013-03-11) # [[Tørking]] (2013-03-11) # [[Bjørneteneste]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Lutterberg i 1762]] (2013-03-11) # [[Additiv funksjon]] (2013-03-11) # [[Omleiringa av Almeida i 1762]] (2013-03-11) # [[Magistratrett]] (2013-03-11) # [[Djupskjelv]] (2013-03-11) # [[Haitisk økonomi]] (2013-03-11) # [[Haitisk gourde]] (2013-03-11) # [[Assessor]] (2013-03-11) # [[Sandhi]] (2013-03-11) # [[Fonotaks]] (2013-03-11) # [[Geotermometri]] (2013-03-11) # [[Det haitiske riksvåpenet]] (2013-03-11) # [[Høgskuleingeniør]] (2013-03-11) # [[Bachelor i ingeniørfag]] (2013-03-11) # [[Departement i Haiti]] (2013-03-11) # [[Drakebåt]] (2013-03-11) # [[Asylsøkjar]] (2013-03-11) # [[Black Metal av Venom]] (2013-03-11) # [[Du Far og Herre]] (2013-03-11) # [[Skiringssal]] (2013-03-11) # [[Norsk Oversetterforening]] (2013-03-11) # [[IRAS]] (2013-03-11) # [[Kantor]] (2013-03-11) # [[Den danske Psalmebog]] (2013-03-11) # [[Flytog]] (2013-03-11) # [[Infrared Space Observatory]] (2013-03-11) # [[Tidsrekning i parsismen]] (2013-03-11) # [[International Ultraviolet Explorer]] (2013-03-11) # [[Operaer av Vivaldi]] (2013-03-11) # [[Opusnummer]] (2013-03-11) # [[Seks solokonsertar, Op. 11]] (2013-03-11) # [[Seks fiolinkonsertar, Op. 12]] (2013-03-11) # [[Ryom-Verzeichnis]] (2013-03-11) # [[Abbetal]] (2013-03-11) # [[Uformell sektor]] (2013-03-11) # [[Haitisk politikk]] (2013-03-11) # [[Nord-Varanger kommune]] (2013-03-11) # [[Black River]] (2013-03-11) # [[Flacq]] (2013-03-11) # [[Grand Port]] (2013-03-11) # [[Idiosynkrasi]] (2013-03-11) # [[Nordjyllands amt]] (2013-03-11) # [[Storstrøms amt]] (2013-03-11) # [[Ringkjøbing amt]] (2013-03-11) # [[Samfunnskontrakt]] (2013-03-11) # [[Københavns amt]] (2013-03-11) # [[Gravimetri]] (2013-03-11) # [[Tyngdeanomali]] (2013-03-11) # [[Geologisk eining]] (2013-03-11) # [[Fairy Lochs]] (2013-03-11) # [[Gytje]] (2013-03-11) # [[Forretningsbank]] (2013-03-11) # [[Straumlinje]] (2013-03-11) # [[Aga Khan]] (2013-03-11) # [[Ypparsteprest]] (2013-03-11) # [[Snøsildre]] (2013-03-11) # [[Isograd]] (2013-03-11) # [[Yngleknopp]] (2013-03-11) # [[Ylem]] (2013-03-11) # [[Kompensasjonsdjupne]] (2013-03-11) # [[Matriks i geologi]] (2013-03-11) # [[Kompetanse i hydrologi]] (2013-03-11) # [[Konkordans i geologi]] (2013-03-11) # [[Magnetograf]] (2013-03-11) # [[Bandopptakar]] (2013-03-11) # [[Triboelektrisitet]] (2013-03-11) # [[Digital Audio Tape]] (2013-03-11) # [[Yeoman]] (2013-03-11) # [[Oktaedritt]] (2013-03-11) # [[Petrogenese]] (2013-03-11) # [[P-bølgje]] (2013-03-11) # [[Alamo-nedslaget]] (2013-03-11) # [[Mount Kohler]] (2013-03-11) # [[Mount Kohnen]] (2013-03-11) # [[Leister Peak]] (2013-03-11) # [[Mount Lockhart]] (2013-03-11) # [[United States Antarctic Service Expedition]] (2013-03-11) # [[Allerød-interstadialen]] (2013-03-11) # [[Azoikum]] (2013-03-11) # [[Diluvium]] (2013-03-11) # [[Kalium–argondatering]] (2013-03-11) # [[Radiometrisk datering]] (2013-03-11) # [[Littorinahavet]] (2013-03-11) # [[Tefrokronologi]] (2013-03-11) # [[Metronome Spartacus]] (2013-03-11) # [[Sony Ericsson C902]] (2013-03-11) # [[Den cadomiske orogenesen]] (2013-03-11) # [[Mel-frekvens cepstrum]] (2013-03-11) # [[USRP]] (2013-03-11) # [[Hydrometer]] (2013-03-11) # [[Mille-fleurs]] (2013-03-11) # [[Ambassadør]] (2013-03-11) # [[Dome]] (2013-03-11) # [[Old Red-avsetningane]] (2013-03-11) # [[Karibu]] (2013-03-11) # [[Eksplosjonskrater]] (2013-03-11) # [[Ekstrusiv]] (2013-03-11) # [[Greisen]] (2013-03-11) # [[Hårnålssving]] (2013-03-11) # [[Rikskonsertane]] (2013-03-11) # [[Kystkommunar i Finland]] (2013-03-11) # [[Krohg]] (2013-03-11) # [[Charta 08]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 806 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 851 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 852 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 501 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Musikkonservatoriet i Trondheim]] (2013-03-11) # [[Talet 70]] (2013-03-11) # [[Talet 90]] (2013-03-11) # [[Kaplanturbin]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 602 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 10 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 160 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 162 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 13 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 14 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 15 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 16 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 17 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 19 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 20 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 21 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 23 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 24 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 25 av Haydn]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 220 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 218 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 367 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 364 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 357 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 365 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 361 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 330 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Syskenbarn]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 210 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 331 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 329 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 328 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 327 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 326 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 321 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 340 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 341 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 345 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 343 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 344 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Tante]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 342 i Møre og Romsdal]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 109 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 107 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 53 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 49 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 48 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 401 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 402 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 404 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 405 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 803 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Yard]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 124 i Buskerud]] (2013-03-11) # [[Grønskifer]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 252 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Skiljepinne]] (2013-03-11) # [[X.21]] (2013-03-11) # [[Xenofili]] (2013-03-11) # [[Hornblenditt]] (2013-03-11) # [[Ignimbritt]] (2013-03-11) # [[Nykken]] (2013-03-11) # [[Trolljegeren]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 7 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Handtein]] (2013-03-11) # [[Adventsstjerne]] (2013-03-11) # [[Den venetianske skulen]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 5 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort William Henry]] (2013-03-11) # [[Det andre slaget ved Bloody Creek]] (2013-03-11) # [[Åtaket på German Flatts i 1757]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Frontenac]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Fort Ligonier]] (2013-03-11) # [[Slaget ved La Belle-Famille]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Beauport]] (2013-03-11) # [[Svensk Pommern]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Plassey]] (2013-03-11) # [[Eksersis]] (2013-03-11) # [[Norsk Lovtidend]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 63 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 64 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 805 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 809 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Freden i Stockholm]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 200 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Nysølv]] (2013-03-11) # [[Domstolane i Noreg]] (2013-03-11) # [[Magisk realisme]] (2013-03-11) # [[Jakobson]] (2013-03-11) # [[Riksrett]] (2013-03-11) # [[Striden mellom Brandenburg og Pommern]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 702 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 39 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 31 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 35 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 36 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 34 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 33 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 4 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 802 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Secret Garden]] (2013-03-11) # [[Strekkstagplattform]] (2013-03-11) # [[Apanasje]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 58 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 57 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 54 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 52 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 59 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 513 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 201 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 653 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 515 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 254 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 215 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 302 i Telemark]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 75 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 447 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 426 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 446 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 411 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 412 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 413 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 410 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 478 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 480 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 471 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 472 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 473 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 474 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 476 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 409 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 445 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 481 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 477 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 398 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 431 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 428 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 435 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 436 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 421 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 404 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 394 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 393 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 402 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 390 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 395 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Grodno i 1706]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 382 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 405 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 406 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 448 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 396 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 443 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 314 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Slaget ved Ösel]] (2013-03-11) # [[Imbrikasjon]] (2013-03-11) # [[Inversjon i geologi]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 349 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 329 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 332 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 330 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 334 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Code geass R2]] (2013-03-11) # [[World Resources Institute]] (2013-03-11) # [[Woods metall]] (2013-03-11) # [[Englespel]] (2013-03-11) # [[Juvenilt vatn]] (2013-03-11) # [[Schwarzschild-radius]] (2013-03-11) # [[Hendingsrand]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 13 av Mozart]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 14 av Mozart]] (2013-03-11) # [[Daymer Bay]] (2013-03-11) # [[Burgh]] (2013-03-11) # [[Symfoni nr. 31 av Mozart]] (2013-03-11) # [[St Olaf's Church i Wasdale Head]] (2013-03-11) # [[Internationaler Volkssportverband]] (2013-03-11) # [[Bassist]] (2013-03-11) # [[Indremisjon]] (2013-03-11) # [[Ulens kvintett]] (2013-03-11) # [[Flintlås]] (2013-03-11) # [[Rentekammer]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 325 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 327 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 241 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[Fylkesveg 319 i Rogaland]] (2013-03-11) # [[X Factor Danmark]] (2013-03-11) # [[Hits av Joni Mitchell]] (2013-03-11) # [[Rytmegitar]] (2013-03-11) # [[If I Were a Carpenter]] (2013-03-11) # [[VH1]] (2013-03-11) # [[Magasinet Blender]] (2013-03-11) # [[Chess Records]] (2013-03-11) # [[Le Nouvelliste]] (2013-03-11) # [[Le Matin i Haiti]] (2013-03-11) # [[Please Stay]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2008]] (2013-03-11) # [[Indonesisk]] (2013-03-11) # [[X Factor 2010 Noreg]] (2013-03-11) # [[Live at the L.A. Troubadour]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2009]] (2013-03-11) # [[Norske Talenter 2010]] (2013-03-11) # [[Suverenitet]] (2013-03-11) # [[Moat on the Ledge]] (2013-03-11) # [[House Full]] (2013-03-11) # [[Galopp]] (2013-03-12) # [[Passgang]] (2013-03-12) # [[Eurovision Song Contest 1974]] (2013-03-12) # [[Butterfly av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Houston]] (2013-03-12) # [[Blackhill Enterprises]] (2013-03-12) # [[Top of the Pops]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Ottawa]] (2013-03-12) # [[Bybanen i Minneapolis]] (2013-03-12) # [[T-banen i Vancouver]] (2013-03-12) # [[Kloakk i zoologi]] (2013-03-12) # [[Hundreårets 100 bøker etter Le Monde]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 43 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[EMS VCS 3]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 68 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 66 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 85 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Showgirl av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[A Large Ion Collider Experiment]] (2013-03-12) # [[Le plus beau jour de ma vie]] (2013-03-12) # [[So geht das jede Nacht]] (2013-03-12) # [[Les amants de minuit]] (2013-03-12) # [[Norske Hollywoodfruer]] (2013-03-12) # [[Kewang]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 101 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 109 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 133 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[X Factor Finland]] (2013-03-12) # [[JONAS L.A.]] (2013-03-12) # [[Forvirring]] (2013-03-12) # [[Disney Channel Korea]] (2013-03-12) # [[Orlunda]] (2013-03-12) # [[Ekstremt låg frekvens]] (2013-03-12) # [[Nitritt]] (2013-03-12) # [[Got to Be Certain]] (2013-03-12) # [[Overtrykk]] (2013-03-12) # [[Regelbau 638]] (2013-03-12) # [[Garnering]] (2013-03-12) # [[Sverigetopplistan]] (2013-03-12) # [[Canadian Albums Chart]] (2013-03-12) # [[UK Singles Chart]] (2013-03-12) # [[Taxi 020]] (2013-03-12) # [[Step Back in Time]] (2013-03-12) # [[Eininga ort]] (2013-03-12) # [[Mark kølnsk]] (2013-03-12) # [[Shooting at the Moon]] (2013-03-12) # [[Skimmel]] (2013-03-12) # [[Mount Maglione]] (2013-03-12) # [[Mount McClung]] (2013-03-12) # [[Mount McCormick]] (2013-03-12) # [[Mount McCoy]] (2013-03-12) # [[Mount McNaughton]] (2013-03-12) # [[Mitchell Peak]] (2013-03-12) # [[Mount Monson]] (2013-03-12) # [[Mount Mooney]] (2013-03-12) # [[Svanehalshengar]] (2013-03-12) # [[Peugeot 205]] (2013-03-12) # [[Peugeot 104]] (2013-03-12) # [[Mount Nichols]] (2013-03-12) # [[Mount O'Neil]] (2013-03-12) # [[Peugeot 206]] (2013-03-12) # [[Mount Obiglio]] (2013-03-12) # [[Mount Otis]] (2013-03-12) # [[Mount Palombo]] (2013-03-12) # [[It's No Secret]] (2013-03-12) # [[Mount Passel]] (2013-03-12) # [[Mount Peddie]] (2013-03-12) # [[Mount Perkins]] (2013-03-12) # [[Mount Petrides]] (2013-03-12) # [[Voltige]] (2013-03-12) # [[Steppin' Out av Eric Clapton]] (2013-03-12) # [[Time Pieces Vol.II Live in the Seventies]] (2013-03-12) # [[Valkrinsen Toggenburg]] (2013-03-12) # [[Samansett tal]] (2013-03-12) # [[Mount Pool]] (2013-03-12) # [[Mount Ralph]] (2013-03-12) # [[Mount Richardson i Antarktis]] (2013-03-12) # [[Fortaleza Esporte Clube]] (2013-03-12) # [[Ortofoni]] (2013-03-12) # [[Burning of the Midnight Lamp]] (2013-03-12) # [[Spanish Castle Magic]] (2013-03-12) # [[Crosstown Traffic]] (2013-03-12) # [[LIGO Scientific Collaboration]] (2013-03-12) # [[Tyskland i Eurovision Song Contest 2010]] (2013-03-12) # [[Tyskland i Eurovision Song Contest 2011]] (2013-03-12) # [[Haddington Hill]] (2013-03-12) # [[Grunnflate]] (2013-03-12) # [[Rockefestival]] (2013-03-12) # [[SN sin høgkommissær for menneskerettar]] (2013-03-12) # [[Mount Riley]] (2013-03-12) # [[Mount Roland i Antarktis]] (2013-03-12) # [[Mount Rubin de la Borbolla]] (2013-03-12) # [[Living Loving Maid (She's Just a Woman)]] (2013-03-12) # [[You Shook Me]] (2013-03-12) # [[Your Time Is Gonna Come]] (2013-03-12) # [[A' Chrois]] (2013-03-12) # [[Alport Height]] (2013-03-12) # [[Gog Magog Downs]] (2013-03-12) # [[Little Trees Hill]] (2013-03-12) # [[Axe Edge Moor]] (2013-03-12) # [[Donald-topp]] (2013-03-12) # [[Hewitt]] (2013-03-12) # [[An Sgurr i Lochcarron]] (2013-03-12) # [[What Is and What Should Never Be]] (2013-03-12) # [[Ankle Hill]] (2013-03-12) # [[Aonach Eagach]] (2013-03-12) # [[Beacon Hill i Warnford i Hampshire]] (2013-03-12) # [[Den danske tronfylgja]] (2013-03-12) # [[Beinn a' Chaolais]] (2013-03-12) # [[Faehlmann]] (2013-03-12) # [[Beinn a' Ghlò]] (2013-03-12) # [[Beinn Achaladair]] (2013-03-12) # [[Heiberg]] (2013-03-12) # [[Tangerine]] (2013-03-12) # [[Out on the Tiles]] (2013-03-12) # [[Friends av Led Zeppelin]] (2013-03-12) # [[Tårnet i Babel]] (2013-03-12) # [[Primula]] (2013-03-12) # [[Arkle]] (2013-03-12) # [[Arreton Down]] (2013-03-12) # [[Arrochar Alps]] (2013-03-12) # [[Bangor Mountain]] (2013-03-12) # [[Filmen The Song Remains the Same]] (2013-03-12) # [[Alinea]] (2013-03-12) # [[Gobiørkenen]] (2013-03-12) # [[Publius Enigma]] (2013-03-12) # [[Gomme]] (2013-03-12) # [[Beinn an Lochain]] (2013-03-12) # [[Beinn Bheula]] (2013-03-12) # [[Beinn Chorranach]] (2013-03-12) # [[Beinn Chùirn]] (2013-03-12) # [[Beinn Damh]] (2013-03-12) # [[Beinn Dearg Mòr]] (2013-03-12) # [[Svak vind]] (2013-03-12) # [[Japanske regionar]] (2013-03-12) # [[Beinn Luibhean]] (2013-03-12) # [[Japanske prefektur]] (2013-03-12) # [[Beinn na Caillich]] (2013-03-12) # [[Black Hill i Herefordshire]] (2013-03-12) # [[Beinn Ruigh Choinnich]] (2013-03-12) # [[Beinn Shiantaidh]] (2013-03-12) # [[Beinn Spionnaidh]] (2013-03-12) # [[Beinn Tarsuinn]] (2013-03-12) # [[Ben Aigan]] (2013-03-12) # [[Black Mountain South Top]] (2013-03-12) # [[Nantou by]] (2013-03-12) # [[Bogjurgan Hill]] (2013-03-12) # [[Ben Tee]] (2013-03-12) # [[Benyellary]] (2013-03-12) # [[Berwynfjella]] (2013-03-12) # [[Bryn Arw]] (2013-03-12) # [[Bilberry Hill]] (2013-03-12) # [[Burnhope Seat]] (2013-03-12) # [[Burrow i Shropshire]] (2013-03-12) # [[Karroo-avleiringane]] (2013-03-12) # [[Kataklase]] (2013-03-12) # [[Butterdon Hill]] (2013-03-12) # [[Black Chew Head]] (2013-03-12) # [[Black Fell i Pennines]] (2013-03-12) # [[Caer Caradoc]] (2013-03-12) # [[Caer Mote]] (2013-03-12) # [[Cairnie Hill]] (2013-03-12) # [[Dei tretten koloniane]] (2013-03-12) # [[Cirkus Agora]] (2013-03-12) # [[Bulkbil]] (2013-03-12) # [[Primitivisme]] (2013-03-12) # [[Kobe]] (2013-03-12) # [[Mount Shirley]] (2013-03-12) # [[Loving You Is Sweeter Than Ever]] (2013-03-12) # [[Mount Soond]] (2013-03-12) # [[Kapellbil]] (2013-03-12) # [[Never Too Late]] (2013-03-12) # [[Bergingsbil]] (2013-03-12) # [[Persarriket]] (2013-03-12) # [[RS «Sjøfareren»]] (2013-03-12) # [[Digraf]] (2013-03-12) # [[Tenarmaskin]] (2013-03-12) # [[Music for Films Volume 2]] (2013-03-12) # [[Extracts from Music for White Cube]] (2013-03-12) # [[I Dormienti]] (2013-03-12) # [[Music for Onmyo-Ji]] (2013-03-12) # [[Music for Civic Recovery Centre]] (2013-03-12) # [[Beyond Even (1992–2006)]] (2013-03-12) # [[Matebuss]] (2013-03-12) # [[Pengeurtslekta]] (2013-03-12) # [[Slavofil]] (2013-03-12) # [[V-motor]] (2013-03-12) # [[Velvet Goldmine]] (2013-03-12) # [[A New Career in a New Town]] (2013-03-12) # [[Signet]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 517 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 531 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 534 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 537 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 542 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 543 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Moog]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Pravda]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 576 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 580 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 583 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 612 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Matteusprinsippet]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 618 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 632 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 635 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 637 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Det finske flagget]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 664 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 666 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Damplastebil]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 727 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Hino Nacional Brasileiro]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 751 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 761 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 762 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 763 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 765 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 767 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 783 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 784 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 793 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 803 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 805 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 807 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 810 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 811 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 814 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 832 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 842 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 843 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 844 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 850 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 423 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 862 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 864 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 872 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 471 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 889 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 478 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 892 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 474 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 477 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 495 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 933 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 943 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 952 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 960 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 972 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 973 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 975 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 985 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Oodnadatta]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 988 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 989 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 993 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 994 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 995 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 996 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 998 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Arvefølgjerekke]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 999 i Nordland]] (2013-03-12) # [[Vande Mataram]] (2013-03-12) # [[Leangen gård]] (2013-03-12) # [[Det bulgarske flagget]] (2013-03-12) # [[Kuruş]] (2013-03-12) # [[London-traktaten i 1700]] (2013-03-12) # [[Haag-traktaten i 1701]] (2013-03-12) # [[Planetgir]] (2013-03-12) # [[Israel i Eurovision Song Contest 2011]] (2013-03-12) # [[Impossible Remixes]] (2013-03-12) # [[Det andorranske flagget]] (2013-03-12) # [[Attendekall]] (2013-03-12) # [[Det belgiske flagget]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Bouchain]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Denain]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Rio de Janeiro i 1710]] (2013-03-12) # [[Cassard-toktet]] (2013-03-12) # [[Mixes av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Charles Town-toktet]] (2013-03-12) # [[Den store freden i Montreal]] (2013-03-12) # [[New School for Social Research]] (2013-03-12) # [[Spansk Geldern]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 128 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 129 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 131 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 136 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 137 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 266 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 268 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 267 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 296 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 305 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 388 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 409 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 421 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 422 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 423 i Møre og Romsdal]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 32 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 334 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Byte i informatikk]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 93 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 335 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 122 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 183 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 184 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 362 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 364 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 212 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 367 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 214 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 392 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 272 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 693 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 695 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 697 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 720 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 721 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 722 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 724 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 5 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 6 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 12 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 14 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 15 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 16 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 31 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 32 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 34 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 35 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 37 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 40 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 51 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Pianokonsert K. 107 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 54 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 56 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 57 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 60 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 61 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 63 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 66 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 78 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 79 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 103 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Rondo i C for fiolin og orkester av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 110 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 111 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 112 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 113 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 117 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 205 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 131 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 132 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 206 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 133 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 208 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 141 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 210 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 143 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 211 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 144 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 213 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 145 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 215 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 147 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 216 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 149 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 218 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 219 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 150 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 151 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 152 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 153 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 224 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 154 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 155 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 156 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 243 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 157 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 158 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 247 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 159 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 248 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 249 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 250 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 164 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 252 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 165 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 254 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 255 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 256 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 168 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 258 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 169 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 260 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 170 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 261 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 171 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 172 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 173 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 174 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 177 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 178 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 179 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 180 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 286 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 287 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 288 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 290 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 291 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 315 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 316 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 317 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 318 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 323 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 333 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 335 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 337 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 338 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 340 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 341 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 374 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 375 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 377 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 378 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 379 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 380 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 407 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 408 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 414 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 415 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 416 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 417 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 418 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 419 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 441 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 449 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 479 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 491 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 495 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 496 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 500 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 512 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 522 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 523 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 525 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 527 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 528 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 529 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 533 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 534 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 552 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 554 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 555 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 561 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 562 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 563 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 567 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 568 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 573 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 574 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 575 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 576 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 577 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 580 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 581 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 582 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 583 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 586 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 602 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 606 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 607 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 617 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 621 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 622 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 623 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 633 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 634 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 635 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 637 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 638 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 639 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 640 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Nebbkval]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 647 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 650 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 778 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 651 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 779 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 652 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 780 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 656 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 781 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 782 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Nordspisskval]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 784 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 681 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 785 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 684 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 788 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 685 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 789 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 791 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 792 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 798 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 832 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 833 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 686 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 837 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 687 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 841 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 842 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 843 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 692 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 844 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 845 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 693 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 847 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 699 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 711 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 848 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 849 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 713 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 714 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 852 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 715 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 853 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 719 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 855 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 720 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 856 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 732 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 857 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 735 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 862 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 736 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 865 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 868 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 874 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 738 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 875 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 739 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 742 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 891 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 743 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 892 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 744 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 746 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 897 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 898 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 911 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 751 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 912 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 761 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 913 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 922 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 762 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 923 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 771 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 924 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 926 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 773 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 774 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 928 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 776 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 929 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 931 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 933 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 937 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 938 i Rogaland]] (2013-03-12) # [[Europeisk sumpskjelpadde]] (2013-03-12) # [[Andante for fløyte og orkester]] (2013-03-12) # [[Calf Top]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 30 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 42 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 43 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 45 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 101 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 103 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 105 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 106 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 107 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 108 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 109 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 110 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 112 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 114 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 115 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 154 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 158 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 159 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Albitt]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 162 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 169 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 170 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 180 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 213 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 215 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 251 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 255 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 260 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 261 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 272 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 275 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 281 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 462 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 468 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 701 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 900 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 910 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 920 i Vestfold]] (2013-03-12) # [[Mount Strange]] (2013-03-12) # [[Mount Swan]] (2013-03-12) # [[Mount Sweatt]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 16 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 19 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 20 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 21 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 22 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 23 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 27 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 29 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 30 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 31 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 33 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 34 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 38 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 39 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 61 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 65 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 67 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 69 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 70 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 71 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 83 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 84 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 85 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 86 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 87 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 88 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 96 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Mount Treadwell]] (2013-03-12) # [[Mount Van der Veer]] (2013-03-12) # [[Mount Vance]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 99 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 100 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 117 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 118 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 121 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 122 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 123 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 132 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 134 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 135 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 140 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 141 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 142 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 147 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 148 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 151 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 155 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 156 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 157 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 160 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Shonen Knife]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 164 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 166 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 168 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 171 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 172 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 173 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 175 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 176 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 178 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 179 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 181 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 183 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 184 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 192 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 193 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 203 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 221 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 222 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 223 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 224 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 232 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 233 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 240 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 246 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 247 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 252 i Buskerud]] (2013-03-12) # [[Mount Warner]] (2013-03-12) # [[Mount West]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 74 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Alundaelgen]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 290 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 293 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 294 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 322 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 324 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 326 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 329 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 341 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 368 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 372 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 373 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 376 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 377 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 380 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 381 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 391 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 392 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 393 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 394 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 396 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 401 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 404 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 416 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 432 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 440 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 459 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 536 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 538 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 562 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 563 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 564 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 565 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 567 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 569 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 572 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 577 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 584 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 585 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 611 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 631 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 634 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 653 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 663 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 664 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 665 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 667 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 682 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 683 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 684 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 686 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 688 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 689 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 691 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 702 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 704 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 705 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 712 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 714 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 715 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 719 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 730 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 732 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 735 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 737 i Hedmark]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 7 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 53 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 55 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 56 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 57 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 58 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 59 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 60 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 76 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 77 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 79 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 81 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 82 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 102 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 352 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 104 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 105 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 354 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 106 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 107 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 153 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 161 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 162 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 163 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Kvit gåseblom]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 426 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Zhoushan]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 201 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 202 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 205 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 207 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 208 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 209 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 231 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 233 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 235 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 240 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 460 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 461 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Catherington Down]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 303 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 304 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 306 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 326 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 327 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 328 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Chno Dearg]] (2013-03-12) # [[Cìr Mhòr]] (2013-03-12) # [[Clach Glas]] (2013-03-12) # [[Clent Hills]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 509 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 511 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 513 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 600 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 601 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 603 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 604 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 607 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 608 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 609 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 610 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 611 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 612 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 613 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 614 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 616 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 617 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 618 i Akershus]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 262 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Woodhouseitt]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 263 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 264 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 266 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 312 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 313 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Conival]] (2013-03-12) # [[Coombe Hill i East Sussex]] (2013-03-12) # [[Cribyn]] (2013-03-12) # [[Cyrniau Nod]] (2013-03-12) # [[Donald's Hill]] (2013-03-12) # [[Dorset Downs]] (2013-03-12) # [[Drygarn Fawr]] (2013-03-12) # [[Dunsinane Hill]] (2013-03-12) # [[Eildon Hill]] (2013-03-12) # [[Esgeiriau Gwynion]] (2013-03-12) # [[Fan Fawr]] (2013-03-12) # [[Fan Frynych]] (2013-03-12) # [[Farley Mount]] (2013-03-12) # [[Foel Fenlli]] (2013-03-12) # [[Gairich]] (2013-03-12) # [[Goat Fell]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 351 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 358 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 359 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 381 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 388 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 409 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 410 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 413 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 432 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 451 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 454 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 455 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 472 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 474 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 482 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 485 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 491 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 493 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 494 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 496 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Green Hill i Lancashire]] (2013-03-12) # [[High Peak i Devon]] (2013-03-12) # [[Ilkley Moor]] (2013-03-12) # [[Kent Downs]] (2013-03-12) # [[Leum Uilleim]] (2013-03-12) # [[Moffat Hills]] (2013-03-12) # [[Mount Keen]] (2013-03-12) # [[Mynydd y Betws]] (2013-03-12) # [[Parliament Hill i London]] (2013-03-12) # [[Rampisham Down]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 503 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 504 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 506 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 507 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 521 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 523 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 524 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 526 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 531 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 535 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 536 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 552 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 553 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 555 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 558 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 581 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 585 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 590 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 591 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 592 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 593 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 594 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 596 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 598 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 599 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Mamores]] (2013-03-12) # [[Surrey Hills]] (2013-03-12) # [[Swyre Head]] (2013-03-12) # [[Torridon Hills]] (2013-03-12) # [[Trossachs]] (2013-03-12) # [[Watership Down]] (2013-03-12) # [[Weald]] (2013-03-12) # [[Greenwich-halvøya]] (2013-03-12) # [[Roseland-halvøya]] (2013-03-12) # [[Morvern]] (2013-03-12) # [[Point i Ytre Hebridane]] (2013-03-12) # [[Ross of Mull]] (2013-03-12) # [[Sleat]] (2013-03-12) # [[Trotternish]] (2013-03-12) # [[Waternish]] (2013-03-12) # [[Llŷn-halvøya]] (2013-03-12) # [[Dee i Wales]] (2013-03-12) # [[Ouzel]] (2013-03-12) # [[Jubilee River]] (2013-03-12) # [[Clyde]] (2013-03-12) # [[Keekle]] (2013-03-12) # [[Sett i England]] (2013-03-12) # [[Derwent i Nordaust-England]] (2013-03-12) # [[Ching i England]] (2013-03-12) # [[Wallington i Hampshire]] (2013-03-12) # [[Eden i Kent]] (2013-03-12) # [[Hyndburn-elva]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 601 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 602 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 604 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 622 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 625 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 626 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 641 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 642 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 652 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 654 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 655 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 657 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 660 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 661 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 663 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Bow Creek]] (2013-03-12) # [[Cray i England]] (2013-03-12) # [[Quaggy]] (2013-03-12) # [[Walbrook]] (2013-03-12) # [[Swale-elva]] (2013-03-12) # [[Cole i West Midlands]] (2013-03-12) # [[Calder]] (2013-03-12) # [[Farset]] (2013-03-12) # [[Foyle]] (2013-03-12) # [[Beauly-elva]] (2013-03-12) # [[Aira Force]] (2013-03-12) # [[Kisdon Force]] (2013-03-12) # [[Moss Force]] (2013-03-12) # [[Large Electron–Positron Collider]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 831 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 833 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 838 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 840 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 841 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 865 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 889 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 901 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 925 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 926 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 928 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 932 i Østfold]] (2013-03-12) # [[Byar og landsbyar i Skottland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 227 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 231 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 232 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 301 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 306 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 317 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 359 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 361 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 363 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 372 i Hordaland]] (2013-03-12) # [[Elektrisk folk]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 263 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 265 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 267 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 268 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 270 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 275 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 285 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 295 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 302 i Oppland]] (2013-03-12) # [[St Germans]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 346 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 375 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 378 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 383 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 386 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Kongsjord]] (2013-03-12) # [[Filmen Vuk]] (2013-03-12) # [[Vuk]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 402 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 407 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 418 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 420 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 436 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 437 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 439 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 440 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 473 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 483 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 484 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 485 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 486 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 490 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 492 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Fylkesveg 497 i Oppland]] (2013-03-12) # [[Seaburn]] (2013-03-12) # [[A Serbian Film]] (2013-03-12) # [[Saturnmånen Polydeuces]] (2013-03-12) # [[OFC]] (2013-03-12) # [[High School Musical 2]] (2013-03-12) # [[Gitarstøtte]] (2013-03-12) # [[Jokerteikn]] (2013-03-12) # [[Sognu]] (2013-03-12) # [[Taken by a Stranger]] (2013-03-12) # [[One Life]] (2013-03-12) # [[Paris Hilton's My New BFF]] (2013-03-12) # [[Jan Mayensfield]] (2013-03-12) # [[Reykjavík lufthamn]] (2013-03-12) # [[Nothing in This World]] (2013-03-12) # [[Screwed]] (2013-03-12) # [[Forvaltingsrevisjon]] (2013-03-12) # [[The Secret Is Love]] (2013-03-12) # [[Verdas sørlegaste]] (2013-03-12) # [[Na inat]] (2013-03-12) # [[Distriktet Lausanne]] (2013-03-12) # [[Libya, Libya, Libya]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2009]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2010]] (2013-03-12) # [[Heksaeder]] (2013-03-12) # [[Mister Gay World 2011]] (2013-03-12) # [[Ikosaeder]] (2013-03-12) # [[Avkutta kube]] (2013-03-12) # [[Long Thanh internasjonale lufthamn]] (2013-03-12) # [[Dynamisk trykk]] (2013-03-12) # [[Avkutta ikosaeder]] (2013-03-12) # [[Vindmålar]] (2013-03-12) # [[South Sudan Oyee!]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1957]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1958]] (2013-03-12) # [[Verdsmeisterskapen i sjakk 1910 (Lasker-Janowski)]] (2013-03-12) # [[Tunisia i Eurovision Song Contest]] (2013-03-12) # [[Graddag]] (2013-03-12) # [[Bergwind]] (2013-03-12) # [[Patt]] (2013-03-12) # [[Barbaresco]] (2013-03-12) # [[Brickfielder]] (2013-03-12) # [[Lex imperfecta]] (2013-03-12) # [[Gambit]] (2013-03-12) # [[Cersvind]] (2013-03-12) # [[Chubasco]] (2013-03-12) # [[Den asiatiske kringkastingsunionen]] (2013-03-12) # [[Garua]] (2013-03-12) # [[Halny]] (2013-03-12) # [[Halo i meteorologi]] (2013-03-12) # [[Helmvind]] (2013-03-12) # [[Minuano]] (2013-03-12) # [[Distriktet Thun]] (2013-03-12) # [[Nortevind]] (2013-03-12) # [[Bondeforvandling]] (2013-03-12) # [[Scatterometer]] (2013-03-12) # [[Puelchevind]] (2013-03-12) # [[Sarma]] (2013-03-12) # [[Samum]] (2013-03-12) # [[Sudestada]] (2013-03-12) # [[Zondavind]] (2013-03-12) # [[Purpurlys]] (2013-03-12) # [[Rombkuboktaeder]] (2013-03-12) # [[Nefoskop]] (2013-03-12) # [[Eddy i væskedynamikk]] (2013-03-12) # [[Dukting]] (2013-03-12) # [[Dobsoneining]] (2013-03-12) # [[Distriktet Biel/Bienne]] (2013-03-12) # [[Drosometer]] (2013-03-12) # [[Großer Sendesaal des hessischen Rundfunks]] (2013-03-12) # [[Ikosidodekaeder]] (2013-03-12) # [[Meteorologisk rakett]] (2013-03-12) # [[Den Nationale Legion]] (2013-03-12) # [[Vindstille]] (2013-03-12) # [[Flau vind]] (2013-03-12) # [[Leste]] (2013-03-12) # [[Kuldepol]] (2013-03-12) # [[Kornmo]] (2013-03-12) # [[Iskjerne]] (2013-03-12) # [[Hygrograf]] (2013-03-12) # [[Hydrometeorologi]] (2013-03-12) # [[Ràdio i Televisió d'Andorra]] (2013-03-12) # [[Bøllingtid]] (2013-03-12) # [[Kalaallit Nunaata Radioa]] (2013-03-12) # [[Barograf]] (2013-03-12) # [[Alpeglød]] (2013-03-12) # [[Ellinikós Erythrόs Stayrόs]] (2013-03-12) # [[ACIA-rapporten]] (2013-03-12) # [[Grensestraum]] (2013-03-12) # [[Batygrafisk kart]] (2013-03-12) # [[Batymeter]] (2013-03-12) # [[Biokjemisk oksygenforbruk]] (2013-03-12) # [[Kuboktaeder]] (2013-03-12) # [[Greatest Remix Hits 3]] (2013-03-12) # [[Brasilstraumen]] (2013-03-12) # [[Dimiktisk]] (2013-03-12) # [[Intergovernmental Oceanographic Commission]] (2013-03-12) # [[Kanaristraumen]] (2013-03-12) # [[Catalansk lekam]] (2013-03-12) # [[Kapp Horn-straumen]] (2013-03-12) # [[Nordbrasilstraumen]] (2013-03-12) # [[Infiltrasjon i hydrologi]] (2013-03-12) # [[Holomiktisk]] (2013-03-12) # [[Einingsrot]] (2013-03-12) # [[Hundreårsbølgje]] (2013-03-12) # [[Hydrografi]] (2013-03-12) # [[Fakultet i matematikk]] (2013-03-12) # [[Nivasjon]] (2013-03-12) # [[Kyrkjeval]] (2013-03-12) # [[Periglasial]] (2013-03-12) # [[Kryosfæren]] (2013-03-12) # [[Karakteristikk]] (2013-03-12) # [[Monomiktisk]] (2013-03-12) # [[Oyashiostraumen]] (2013-03-12) # [[Polymiktisk]] (2013-03-12) # [[Talkropp]] (2013-03-12) # [[Snøgrense]] (2013-03-12) # [[Vinkelhake]] (2013-03-12) # [[Vasstandsmåling]] (2013-03-12) # [[Vendetermometer]] (2013-03-12) # [[Vestspitsbergenstraumen]] (2013-03-12) # [[Kamtsjatkastraumen]] (2013-03-12) # [[Punkt i matematikk]] (2013-03-12) # [[Oval]] (2013-03-12) # [[Høgrehandsregelen]] (2013-03-12) # [[Evolute]] (2013-03-12) # [[Basis i matematikk]] (2013-03-12) # [[A fortiori]] (2013-03-12) # [[Abelsk integral]] (2013-03-12) # [[Nor-Cargo]] (2013-03-12) # [[Lova om store tal]] (2013-03-12) # [[TUI Arena]] (2013-03-12) # [[Give Me Just a Little More Time]] (2013-03-12) # [[Isoperimetrisk ulikskap]] (2013-03-12) # [[PostNord]] (2013-03-12) # [[Rittal Arena Wetzlar]] (2013-03-12) # [[Audi Dome]] (2013-03-12) # [[Cassinis oval]] (2013-03-12) # [[Feil i matematikk]] (2013-03-12) # [[Normalfordeling]] (2013-03-12) # [[Harmonisk gjennomsnitt]] (2013-03-12) # [[Harmonisk i matematikk]] (2013-03-12) # [[Ubestemt uttrykk]] (2013-03-12) # [[Ptolemaios-satsen]] (2013-03-12) # [[MS «Allure of the Seas»]] (2013-03-12) # [[MS «Liberty of the Seas»]] (2013-03-12) # [[MS «Song of Norway»]] (2013-03-12) # [[Paraboloide]] (2013-03-12) # [[Parallell]] (2013-03-12) # [[Faktorisering]] (2013-03-12) # [[Verdimengd]] (2013-03-12) # [[Ideal i matematikk]] (2013-03-12) # [[Utjamning]] (2013-03-12) # [[Romgeometri]] (2013-03-12) # [[Norsk matematisk forening]] (2013-03-12) # [[Kanonisk form]] (2013-03-12) # [[«Celebrity Eclipse»]] (2013-03-12) # [[«Celebrity Silhouette»]] (2013-03-12) # [[Isomorfi]] (2013-03-12) # [[Hyposykloide]] (2013-03-12) # [[Hyperkube]] (2013-03-12) # [[Rikslønsnemnda]] (2013-03-12) # [[Tvungen lønsnemnd]] (2013-03-12) # [[Mouillepuntvuurtoring]] (2013-03-12) # [[Municipium]] (2013-03-12) # [[Finer Feelings]] (2013-03-12) # [[Spekepølse]] (2013-03-12) # [[«Dannebrog»]] (2013-03-12) # [[The Very Best of Lou Reed]] (2013-03-12) # [[Parabel]] (2013-03-12) # [[Prøveval]] (2013-03-12) # [[The Creation of the Universe]] (2013-03-12) # [[Trapes i geometri]] (2013-03-12) # [[Likebeint trekant]] (2013-03-12) # [[Avbilding i matematikk]] (2013-03-12) # [[Reduksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Lucifer's Friend av Lucifer's Friend]] (2013-03-12) # [[Riviera-Pays-d'Enhaut]] (2013-03-12) # [[Freedom av Alice Cooper]] (2013-03-12) # [[Bed of Nails]] (2013-03-12) # [[Kvadraturen til sirkelen]] (2013-03-12) # [[Finsk Wikipedia]] (2013-03-12) # [[Gresk Wikipedia]] (2013-03-12) # [[Grex Vocalis]] (2013-03-12) # [[Rock n' Roll Madonna]] (2013-03-12) # [[From Denver to L.A.]] (2013-03-12) # [[Open Up and Bleed]] (2013-03-12) # [[Live in Detroit av The Stooges]] (2013-03-12) # [[Det somalilandske flagget]] (2013-03-12) # [[Provisorisk anordning]] (2013-03-12) # [[Arcus-funksjon]] (2013-03-12) # [[Aritmetisk middeltal]] (2013-03-12) # [[Manki på Papua Ny-Guinea]] (2013-03-12) # [[Einingssirkel]] (2013-03-12) # [[Genus i matematikk]] (2013-03-12) # [[Glentar]] (2013-03-12) # [[Rettvinkla trekant]] (2013-03-12) # [[Automorf funksjon]] (2013-03-12) # [[Automorfisme]] (2013-03-12) # [[Vintners Quality Alliance]] (2013-03-12) # [[RC Cola]] (2013-03-12) # [[Namnet Palme]] (2013-03-12) # [[Regional Municipality of Niagara]] (2013-03-12) # [[Under My Wheels]] (2013-03-12) # [[City Lights av Lou Reed]] (2013-03-12) # [[Benemning]] (2013-03-12) # [[Arnprior i Stirling]] (2013-03-12) # [[Auchenheath]] (2013-03-12) # [[Let Us All Unite and Celebrate Together]] (2013-03-12) # [[Stenhousemuir]] (2013-03-12) # [[Binomisk fordeling]] (2013-03-12) # [[Biometri]] (2013-03-12) # [[Blandingsrekning]] (2013-03-12) # [[Algebraisk likning]] (2013-03-12) # [[Spreiingsmål]] (2013-03-12) # [[Albignabreen]] (2013-03-12) # [[Basòdinobreen]] (2013-03-12) # [[Elliptisk funksjon]] (2013-03-12) # [[Boveirebreen]] (2013-03-12) # [[The Kylie Collection]] (2013-03-12) # [[Breathe av Kylie Minogue]] (2013-03-12) # [[Biggar]] (2013-03-12) # [[Bruneggbreen]] (2013-03-12) # [[Cheilonbreen]] (2013-03-12) # [[Alternerande rekkje]] (2013-03-12) # [[7 and 7 Is]] (2013-03-12) # [[Chelenbreen]] (2013-03-12) # [[Dammabreen]] (2013-03-12) # [[I Am the Future]] (2013-03-12) # [[Teenage Frankenstein]] (2013-03-12) # [[Eigerbreen]] (2013-03-12) # [[Grand Désert]] (2013-03-12) # [[Hüfibreen]] (2013-03-12) # [[Limmernbreen]] (2013-03-12) # [[Ekvivalens i matematikk]] (2013-03-12) # [[Mittelaletschbreen]] (2013-03-12) # [[Momingbreen]] (2013-03-12) # [[Paradiesbreen]] (2013-03-12) # [[ForeFront Records]] (2013-03-12) # [[Rosegbreen]] (2013-03-12) # [[Tschingelbreen]] (2013-03-12) # [[Valsoreybreen]] (2013-03-12) # [[Verstanclabreen]] (2013-03-12) # [[Ferpèclebreen]] (2013-03-12) # [[Episykloide]] (2013-03-12) # [[Diagonal]] (2013-03-12) # [[Culloden]] (2013-03-12) # [[Dunnet]] (2013-03-12) # [[Mont Durandbreen]] (2013-03-12) # [[Erlangen-programmet]] (2013-03-12) # [[Oberaletschbreen]] (2013-03-12) # [[Saleinabreen]] (2013-03-12) # [[Trientbreen]] (2013-03-12) # [[Substrat]] (2013-03-12) # [[Kissingen-diktatet]] (2013-03-12) # [[Gitter i matematikk]] (2013-03-12) # [[Monopol express]] (2013-03-12) # [[Elie and Earlsferry]] (2013-03-12) # [[Oslo Analyzer]] (2013-03-12) # [[Felles multiplum]] (2013-03-12) # [[Allanton i North Lanarkshire]] (2013-03-12) # [[Cleland]] (2013-03-12) # [[Grunnlinje]] (2013-03-12) # [[Grunntal]] (2013-03-12) # [[Firfargeproblemet]] (2013-03-12) # [[Fluksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Bredtvet]] (2013-03-12) # [[Flagget til Tenerife]] (2013-03-12) # [[Chapelton]] (2013-03-12) # [[Coalburn]] (2013-03-12) # [[Abel-teoremet]] (2013-03-12) # [[Det Kongelig Allernaadigst Octrojerede Nordske Compagnie]] (2013-03-12) # [[Dølafe]] (2013-03-12) # [[Diorama]] (2013-03-12) # [[Geodetisk kurve]] (2013-03-12) # [[Histogram]] (2013-03-12) # [[Hesse-determinanten]] (2013-03-12) # [[Kapellag]] (2013-03-12) # [[Aruba Dushi Tera]] (2013-03-12) # [[Sentraltendens]] (2013-03-12) # [[Homologiteori]] (2013-03-12) # [[Homomorfisme]] (2013-03-12) # [[Indreproduktrom]] (2013-03-12) # [[Infinitesimalrekning]] (2013-03-12) # [[Virtual International Authority File]] (2013-03-12) # [[Hyperbolsk spiral]] (2013-03-12) # [[Samanliknande mytologi]] (2013-03-12) # [[Hypergeometrisk fordeling]] (2013-03-12) # [[Interpolasjon]] (2013-03-12) # [[Intervall i matematikk]] (2013-03-12) # [[Mytografi]] (2013-03-12) # [[Hyperplan]] (2013-03-12) # [[Hyperreelt tal]] (2013-03-12) # [[Ekstremvêret Berit]] (2013-03-12) # [[Invers funksjon]] (2013-03-12) # [[Irreduktibilitet]] (2013-03-12) # [[Manouches]] (2013-03-12) # [[I Feel Like a Bullet (In the Gun of Robert Ford)]] (2013-03-12) # [[Bryllaupet mellom fyrst Albert II og Charlene Wittstock]] (2013-03-12) # [[Isokron kurve]] (2013-03-12) # [[Personent hodie]] (2013-03-12) # [[Shire]] (2013-03-12) # [[Møkkamann av Plumbo]] (2013-03-12) # [[The Muse av Elton John]] (2013-03-12) # [[Electricity av Elton John]] (2013-03-12) # [[Baby Let Me Take You Home]] (2013-03-12) # [[I'm the Leader of the Gang (I Am)]] (2013-03-12) # [[Do You Wanna Touch Me]] (2013-03-12) # [[Mann mot natur]] (2013-03-12) # [[Orang asli]] (2013-03-12) # [[Help Me Girl]] (2013-03-12) # [[Flyskrekk]] (2013-03-12) # [[Slaget ved The Lizard]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Cassano i 1705]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Nice i 1705]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Gaeta i 1707]] (2013-03-12) # [[La Une]] (2013-03-12) # [[DR1]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Bloody Creek i 1711]] (2013-03-12) # [[Astrakhan-opprøret]] (2013-03-12) # [[BBC Light Programme]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Barcelona i 1705]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Barcelona i 1706]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Xàtiva i 1707]] (2013-03-12) # [[Erobringa av Menorca i 1708]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Almenar]] (2013-03-12) # [[Helsingfors stads trafikverk]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av St. John's]] (2013-03-12) # [[Raidet på Haverhill]] (2013-03-12) # [[Tlatelolco-traktaten]] (2013-03-12) # [[Freden i Haag i 1720]] (2013-03-12) # [[Kollineasjon]] (2013-03-12) # [[Kombinasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[EuroVoice]] (2013-03-12) # [[Kompleksitet i matematikk]] (2013-03-12) # [[Kompleksitetsklasse]] (2013-03-12) # [[Komplement i matematikk]] (2013-03-12) # [[Konjugert i matematikk]] (2013-03-12) # [[Kontrollsiffer]] (2013-03-12) # [[Ledd i matematikk]] (2013-03-12) # [[Konvergensradius]] (2013-03-12) # [[Lemma i matematikk]] (2013-03-12) # [[Korrespondanse i matematikk]] (2013-03-12) # [[European Soundmix Show 1996]] (2013-03-12) # [[Alla tiders Melodifestival]] (2013-03-12) # [[Andrimne]] (2013-03-12) # [[Linjegeometri]] (2013-03-12) # [[Linjekoordinatar]] (2013-03-12) # [[Matematisk operasjon]] (2013-03-12) # [[Orden i matematikk]] (2013-03-12) # [[Kulekoordinatsystem]] (2013-03-12) # [[Parallell-linjal]] (2013-03-12) # [[Sylinderkoordinatsystem]] (2013-03-12) # [[Kurvetilpassing]] (2013-03-12) # [[Kvadratur i matematikk]] (2013-03-12) # [[Plan i matematikk]] (2013-03-12) # [[Storalliansen (Augsburgligaen)]] (2013-03-12) # [[Minimalflate]] (2013-03-12) # [[Våpenkvilen i Ratisbon]] (2013-03-12) # [[Multinomisk fordeling]] (2013-03-12) # [[Skarverennet]] (2013-03-12) # [[Hérens]] (2013-03-12) # [[Mellomklassebil]] (2013-03-12) # [[Should've Known Better]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Limerick i 1691]] (2013-03-12) # [[Loddetinn]] (2013-03-12) # [[Konge av romarane]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Steenkerque]] (2013-03-12) # [[6. divisjonskommando]] (2013-03-12) # [[Miquelet]] (2013-03-12) # [[Anti-Counterfeiting Trade Agreement]] (2013-03-12) # [[New Divide]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Staffarda]] (2013-03-12) # [[Cirkumvallasjon]] (2013-03-12) # [[Planimeter]] (2013-03-12) # [[Poincarés førehandstru]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Quebec i 1690]] (2013-03-12) # [[Polsk notasjon]] (2013-03-12) # [[Potensialteori]] (2013-03-12) # [[Forretningsidé]] (2013-03-12) # [[Ringgau]] (2013-03-12) # [[Slaglinje]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Albany]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Albany i 1693]] (2013-03-12) # [[Erobringa av York Factory]] (2013-03-12) # [[Grünsee i Zermatt]] (2013-03-12) # [[Potensrekkje]] (2013-03-12) # [[Primideal]] (2013-03-12) # [[Copyleft]] (2013-03-12) # [[Slaget ved La Prairie]] (2013-03-12) # [[Avalonhalvøya-toktet]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Fort Loyal]] (2013-03-12) # [[Flykasse]] (2013-03-12) # [[Valkrinsen Rheintal]] (2013-03-12) # [[Baregg]] (2013-03-12) # [[Scholastica]] (2013-03-12) # [[Retningscosinus]] (2013-03-12) # [[Hangendgletscherhorn]] (2013-03-12) # [[Hohgrat]] (2013-03-12) # [[Relasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Refleksjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Regula falsi]] (2013-03-12) # [[Reguladetri]] (2013-03-12) # [[Galmihorn]] (2013-03-12) # [[Geissfluegrat]] (2013-03-12) # [[L'Argentine]] (2013-03-12) # [[Sekant]] (2013-03-12) # [[Seksagesimalsystem]] (2013-03-12) # [[Krog]] (2013-03-12) # [[Rest i matematikk]] (2013-03-12) # [[It's Nice to Be in Love Again]] (2013-03-12) # [[Krogh]] (2013-03-12) # [[Festival OTI de la Canción]] (2013-03-12) # [[Boom Boom Boomerang]] (2013-03-12) # [[Translasjon i matematikk]] (2013-03-12) # [[Transversal]] (2013-03-12) # [[Tredelinga av ein vinkel]] (2013-03-12) # [[Rankine]] (2013-03-12) # [[Sverige i Eurovision Song Contest 1987]] (2013-03-12) # [[Abbe-refraktometer]] (2013-03-12) # [[Vitskapsår]] (2013-03-12) # [[Ropeteikn]] (2013-03-12) # [[Sentralvinkel]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1709]] (2013-03-12) # [[Simultanlikning]] (2013-03-12) # [[Sommarfugleffekten]] (2013-03-12) # [[Mlungu dalitsani Malawi]] (2013-03-12) # [[Stambrøk]] (2013-03-12) # [[Statistisk forventning]] (2013-03-12) # [[World Geodetic System 1984]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1854]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1868]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1873]] (2013-03-12) # [[Stereologi]] (2013-03-12) # [[Storsirkel]] (2013-03-12) # [[Supremum]] (2013-03-12) # [[Sykloide]] (2013-03-12) # [[Sylinder i matematikk]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1896]] (2013-03-12) # [[Aberrasjon i optikk]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1919]] (2013-03-12) # [[Vitskap i 1920]] (2013-03-12) # [[Absorpsjonskant]] (2013-03-12) # [[Adarme]] (2013-03-12) # [[Laboratoriesystem]] (2013-03-12) # [[Mache]] (2013-03-12) # [[Objektglas]] (2013-03-12) # [[Akromatisk linsesystem]] (2013-03-12) # [[Aktinometer]] (2013-03-12) # [[Zamboni-søyle]] (2013-03-12) # [[Xenon høgtrykkslampe]] (2013-03-12) # [[Bahar]] (2013-03-12) # [[MacLeod-manometer]] (2013-03-12) # [[Gyrotron]] (2013-03-12) # [[Eötvös]] (2013-03-12) # [[Ansar al-Islam]] (2013-03-12) # [[Ballistisk galvanometer]] (2013-03-12) # [[D'Alemberts prinsipp]] (2013-03-12) # [[Nøytral straum]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 27 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 28 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 29 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 33 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 35 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Trio for fiolin, bratsj & cello i Ess-dur, K. 563 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Haydnkvartettane av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 14 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Zenereffekt]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 17 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvartett nr. 20 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Preussenkvartettane av Mozart]] (2013-03-12) # [[Sportpark Eschen-Mauren]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 3 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Strykekvintett nr. 6 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fløytekvartett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fløytekvartett nr. 3 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Obokvartett av Mozart]] (2013-03-12) # [[Pianokvartett nr. 1 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Pianokvartett nr. 2 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Klaversonate for fire hender av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 18 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 19 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Fiolinsonate nr. 20 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Serenade nr. 7 av Mozart]] (2013-03-12) # [[Severus Slur]] (2013-03-12) # [[Divertimento]] (2013-03-12) # [[Stabat Mater]] (2013-03-12) # [[Personleg læringsnettverk]] (2013-03-12) # [[Semikolon]] (2013-03-12) # [[Valser-Rhinen]] (2013-03-12) # [[Dischma]] (2013-03-12) # [[Fischingertal]] (2013-03-12) # [[Amperetime]] (2013-03-12) # [[Amperevinding]] (2013-03-12) # [[Analysator]] (2013-03-12) # [[Jungfrauregion]] (2013-03-12) # [[Den nye saklegdomen]] (2013-03-12) # [[Schubert]] (2013-03-12) # [[Melchnau]] (2013-03-12) # [[La Praz]] (2013-03-12) # [[Anergi]] (2013-03-12) # [[Eksergi]] (2013-03-12) # [[Antinøytron]] (2013-03-12) # [[Antireflekshinne]] (2013-03-12) # [[Anyon]] (2013-03-12) # [[Apokromat]] (2013-03-12) # [[Franglais]] (2013-03-12) # [[Tessar]] (2013-03-12) # [[Contax]] (2013-03-12) # [[Ultsjisk]] (2013-03-12) # [[Dolgansk]] (2013-03-12) # [[Ammerön]] (2013-03-12) # [[Björnö i Haninge]] (2013-03-12) # [[Fälö by]] (2013-03-12) # [[Skurugata]] (2013-03-12) # [[Skirö]] (2013-03-12) # [[Södermalm]] (2013-03-12) # [[Lovön]] (2013-03-12) # [[Munsö]] (2013-03-12) # [[Norra Stavsudda]] (2013-03-12) # [[Melpa]] (2013-03-12) # [[Atmolyse]] (2013-03-12) # [[Atla saga Ótryggssonar]] (2013-03-12) # [[Augereffekt]] (2013-03-12) # [[Vevling på fartøy]] (2013-03-12) # [[Autokollimasjon]] (2013-03-12) # [[Vietiske språk]] (2013-03-12) # [[Måleband]] (2013-03-12) # [[Barkhauseneffekt]] (2013-03-12) # [[Barlowlinse]] (2013-03-12) # [[Barn i fysikk]] (2013-03-12) # [[Baryontal]] (2013-03-12) # [[Baumé]] (2013-03-12) # [[Bells teorem]] (2013-03-12) # [[Pacte de Famille]] (2013-03-12) # [[Musica reservata]] (2013-03-12) # [[IEEE 802.11]] (2013-03-12) # [[Stylus phantasticus]] (2013-03-12) # [[Erkehertug]] (2013-03-12) # [[Markgreve]] (2013-03-12) # [[Storfyrste]] (2013-03-12) # [[Rayleigh–Bénard-konveksjonen]] (2013-03-12) # [[Hertugdømet Kurland og Semigallen]] (2013-03-12) # [[Berøringselektrisitet]] (2013-03-12) # [[Bestråling]] (2013-03-12) # [[Slaget ved Kapp Passaro]] (2013-03-12) # [[Erobringa av Vigo]] (2013-03-12) # [[Dzikow-forbundet]] (2013-03-12) # [[Suezbukta]] (2013-03-12) # [[Bevatron]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Trarbach]] (2013-03-12) # [[Omleiringa av Gaeta i 1734]] (2013-03-12) # [[Biot]] (2013-03-12) # [[Mali-språket]] (2013-03-12) # [[Grappa musikkforlag]] (2013-03-12) # [[Bose–Einstein-statistikk]] (2013-03-12) # [[Kunstindeks Danmark]] (2013-03-12) # [[Reelt bilete]] (2013-03-12) # [[Virtuelt bilete]] (2013-03-12) # [[Bindingsenergi]] (2013-03-12) # [[Binær multippel]] (2013-03-12) # [[The Leaky Cauldron]] (2013-03-12) # [[Elektromekanikk]] (2013-03-12) # [[Bøddel]] (2013-03-12) # [[Eurabia]] (2013-03-12) # [[Apostolisk suksesjon]] (2013-03-12) # [[Hush]] (2013-03-12) # [[Lazy]] (2013-03-12) # [[When a Blind Man Cries]] (2013-03-12) # [[Songen Burn]] (2013-03-12) # [[Call of the Wild]] (2013-03-12) # [[Umetta feitt]] (2013-03-12) # [[Sveisar]] (2013-03-12) # [[Never Before]] (2013-03-12) # [[Lego Harry Potter: Years 1-4]] (2013-03-12) # [[Vendelsöarna]] (2013-03-12) # [[Estados-øya]] (2013-03-12) # [[Kesusjön]] (2013-03-12) # [[Siksjön]] (2013-03-12) # [[Storsjön i Härjedalen]] (2013-03-12) # [[Fisklössjön]] (2013-03-12) # [[Flåsjön i Strömsund]] (2013-03-12) # [[Gåraträsksjön]] (2013-03-12) # [[Hemtjärnen]] (2013-03-12) # [[Hotagssjön]] (2013-03-12) # [[Hällsjön]] (2013-03-12) # [[Juvuln]] (2013-03-12) # [[Vuoggatjålmejaure]] (2013-03-12) # [[Korsvattnet]] (2013-03-12) # [[Kriken]] (2013-03-12) # [[Bredåsjön]] (2013-03-12) # [[Landösjön]] (2013-03-12) # [[Laxsjön]] (2013-03-12) # [[Liten]] (2013-03-12) # [[Locknesjön]] (2013-03-12) # [[Flåsjön i Berg]] (2013-03-12) # [[Lännässjön]] (2013-03-12) # [[Härjeåsjön]] (2013-03-12) # [[Mellsjön]] (2013-03-12) # [[Mussjön]] (2013-03-12) # [[Näldsjön]] (2013-03-12) # [[Oldsjön]] (2013-03-12) # [[Revsundssjön]] (2013-03-12) # [[Rönnösjön]] (2013-03-12) # [[Rörtjärnen]] (2013-03-12) # [[Stor-Sjouten]] (2013-03-12) # [[Tannsjön]] (2013-03-12) # [[Torrön]] (2013-03-12) # [[Trolltjärnen]] (2013-03-12) # [[Tännsjön]] (2013-03-12) # [[Västsjön]] (2013-03-12) # [[Åkersjön]] (2013-03-12) # [[Hermite-øyane]] (2013-03-12) # [[Wollaston-øyane]] (2013-03-12) # [[Ångsjön]] (2013-03-12) # [[Hornos-øya]] (2013-03-12) # [[Ånnsjön]] (2013-03-12) # [[Armasjärvi]] (2013-03-12) # [[Juoksengi]] (2013-03-12) # [[Kannusjärvi]] (2013-03-12) # [[Abelvattnet]] (2013-03-12) # [[Abmoträsk]] (2013-03-12) # [[Abraur]] (2013-03-12) # [[Alggajavrre]] (2013-03-12) # [[Björkvattnet]] (2013-03-12) # [[Blåvikssjön]] (2013-03-12) # [[Båsträsk]] (2013-03-12) # [[Fjosoken]] (2013-03-12) # [[Virihaure]] (2013-03-12) # [[Hammarträsket]] (2013-03-12) # [[Kaitumjaure]] (2013-03-12) # [[Armsjön]] (2013-03-12) # [[Kiltijärvi]] (2013-03-12) # [[Kultsjön]] (2013-03-12) # [[Ladtjojaure]] (2013-03-12) # [[Lillsaivis-sjøen]] (2013-03-12) # [[Lutaure]] (2013-03-12) # [[Malgomaj]] (2013-03-12) # [[Gordon-øya]] (2013-03-12) # [[Långsjön i Hanveden]] (2013-03-12) # [[Malåträsket]] (2013-03-12) # [[Pjesker]] (2013-03-12) # [[Radnejaure]] (2013-03-12) # [[Londonderry-øya]] (2013-03-12) # [[Cook-øya i Eldlandet]] (2013-03-12) # [[Storsaivis-sjøen]] (2013-03-12) # [[Suobbatträsket]] (2013-03-12) # [[Kagghamraån-vassdraget]] (2013-03-12) # [[Vastenjaure]] (2013-03-12) # [[Lundsjön–Dammsjön]] (2013-03-12) # [[Luvsjön]] (2013-03-12) # [[Långsjön i Tyresta]] (2013-03-12) # [[Mörtsjön i Tyresta]] (2013-03-12) # [[Saltskogsfjärden]] (2013-03-12) # [[Ossetisk]] (2013-03-12) # [[Yngern]] (2013-03-12) # [[Gunnarsbosjön]] (2013-03-12) # [[Lillsjön på Djurgården]] (2013-03-12) # [[Vesan]] (2013-03-12) # [[Kiirunavaara]] (2013-03-12) # [[Kaskasatjåkka]] (2013-03-12) # [[Stångån]] (2013-03-12) # [[Tärendö älv]] (2013-03-12) # [[Tynnyrilaki]] (2013-03-12) # [[Vierramvarre]] (2013-03-12) # [[Bårddetjåhkkå]] (2013-03-12) # [[Norra Storfjället]] (2013-03-12) # [[Singitjåkka]] (2013-03-12) # [[Snasahögarna]] (2013-03-12) # [[Åbyälven]] (2013-03-12) # [[Åkers kanal]] (2013-03-12) # [[Alån]] (2013-03-12) # [[Elvar i Sverige]] (2013-03-12) # [[Adakbäcken]] (2013-03-12) # [[Arbogaån]] (2013-03-12) # [[Fettjestadån]] (2013-03-12) # [[Åreälven]] (2013-03-12) # [[Kynne älv]] (2013-03-12) # [[Blackälven]] (2013-03-12) # [[Lainioälven]] (2013-03-12) # [[Lombälven]] (2013-03-12) # [[Botorpsströmmen]] (2013-03-12) # [[Bräkneån]] (2013-03-12) # [[Broströmmen]] (2013-03-12) # [[Brändängesbäcken]] (2013-03-12) # [[Byälven]] (2013-03-12) # [[Moån]] (2013-03-12) # [[Forsmarksån]] (2013-03-12) # [[Forsån]] (2013-03-12) # [[Fylleån]] (2013-03-12) # [[Gavleån]] (2013-03-12) # [[Genevadsån]] (2013-03-12) # [[Gideälven]] (2013-03-12) # [[Gimån]] (2013-03-12) # [[Hagbyån]] (2013-03-12) # [[Hamrångeån]] (2013-03-12) # [[Husån]] (2013-03-12) # [[Igelbäcken]] (2013-03-12) # [[Jävreån]] (2013-03-12) # [[Jukkasälven]] (2013-03-12) # [[Kålabodaån]] (2013-03-12) # [[Kävlingeån]] (2013-03-12) # [[Skeppträskån]] (2013-03-12) # [[Leppäälven]] (2013-03-12) # [[Lillpiteälven]] (2013-03-12) # [[Ljungbyån]] (2013-03-12) # [[Mångbyån]] (2013-03-12) # [[Marströmmen]] (2013-03-12) # [[Lapporten]] (2013-03-12) # [[Miellätno]] (2013-03-12) # [[Forsakar]] (2013-03-12) # [[Nianån]] (2013-03-12) # [[Norralaån]] (2013-03-12) # [[The Harry Potter Lexicon]] (2013-03-12) # [[Norrtäljeån]] (2013-03-12) # [[Norsälven]] (2013-03-12) # [[Nybroån]] (2013-03-12) # [[Öreälven]] (2013-03-12) # [[Oreälven]] (2013-03-12) # [[Rautasälven]] (2013-03-12) # [[Betongbil]] (2013-03-12) # [[Sävarån]] (2013-03-12) # [[Selångersån]] (2013-03-12) # [[Tämnarån]] (2013-03-12) # [[Tidan]] (2013-03-12) # [[Prévost Car]] (2013-03-12) # [[Kontainerbil]] (2013-03-12) # [[Abborrberg]] (2013-03-12) # [[Abborrberget]] (2013-03-12) # [[Ålem]] (2013-03-12) # [[Alsike]] (2013-03-12) # [[Bergsbyn]] (2013-03-12) # [[Ämmenäs]] (2013-03-12) # [[Angered]] (2013-03-12) # [[Ardala]] (2013-03-12) # [[Björnö]] (2013-03-12) # [[Björnömalmen och Klacknäset]] (2013-03-12) # [[Blattnicksele]] (2013-03-12) # [[Blåviksjön och Söderfors]] (2013-03-12) # [[Brevikshalvön]] (2013-03-12) # [[Aröd och Timmervik]] (2013-03-12) # [[Ekerö sommarstad]] (2013-03-12) # [[Finkarby]] (2013-03-12) # [[Gimmersta]] (2013-03-12) # [[Åselstad]] (2013-03-12) # [[Hagbyhöjden]] (2013-03-12) # [[Åskilje]] (2013-03-12) # [[Aspeå]] (2013-03-12) # [[Bosnäs]] (2013-03-12) # [[Aspliden]] (2013-03-12) # [[Återvall]] (2013-03-12) # [[Avaträsk]] (2013-03-12) # [[Brattås i Kungsbacka]] (2013-03-12) # [[Bratten]] (2013-03-12) # [[Brattfors]] (2013-03-12) # [[Barsele]] (2013-03-12) # [[Bäsna]] (2013-03-12) # [[Bastansjö]] (2013-03-12) # [[Berg i Gästrikland]] (2013-03-12) # [[Djulö kvarn]] (2013-03-12) # [[Eskilsby och Snugga]] (2013-03-12) # [[Fagerhult i Bohuslän]] (2013-03-12) # [[Fagerhult i Västergötland]] (2013-03-12) # [[Funäsdalen]] (2013-03-12) # [[Gammelstaden i Norrbotten]] (2013-03-12) # [[Gislövs läge och Simremarken]] (2013-03-12) # [[Skjergard]] (2013-03-12) # [[Brennglas]] (2013-03-12) # [[Gräsmyr]] (2013-03-12) # [[Gundal och Högås]] (2013-03-12) # [[Gunnarn]] (2013-03-12) # [[Håverud]] (2013-03-12) # [[Hedlunda]] (2013-03-12) # [[Hillerstorp]] (2013-03-12) # [[Häggeby och Vreta]] (2013-03-12) # [[Hallerna]] (2013-03-12) # [[Hällesåker]] (2013-03-12) # [[Hammenhög]] (2013-03-12) # [[Hånger]] (2013-03-12) # [[Husbondliden]] (2013-03-12) # [[Innertavle]] (2013-03-12) # [[Järpliden]] (2013-03-12) # [[Knaften]] (2013-03-12) # [[Korsberga i Västergötland]] (2013-03-12) # [[Laiksjö]] (2013-03-12) # [[Karups sommarby]] (2013-03-12) # [[Kattisavan]] (2013-03-12) # [[Kimstad]] (2013-03-12) # [[Lavsjö]] (2013-03-12) # [[Ljungstorp och Jägersbo]] (2013-03-12) # [[Lugnet och Skälsmara]] (2013-03-12) # [[Agön]] (2013-03-12) # [[Mullsjö i Nordmalings kommun]] (2013-03-12) # [[Mångsbodarna]] (2013-03-12) # [[Mysingsö]] (2013-03-12) # [[Naglarby och Enbacka]] (2013-03-12) # [[Marielund]] (2013-03-12) # [[Marmaskogen]] (2013-03-12) # [[Medåker]] (2013-03-12) # [[Norrbyberg]] (2013-03-12) # [[Norrlandet]] (2013-03-12) # [[Norrö]] (2013-03-12) # [[Nybrostrand]] (2013-03-12) # [[Nykulla]] (2013-03-12) # [[Östra Örträsk]] (2013-03-12) # [[Ormaryd]] (2013-03-12) # [[Orsa finnmark]] (2013-03-12) # [[Oxbacken]] (2013-03-12) # [[Rumskulla]] (2013-03-12) # [[Apladalen]] (2013-03-12) # [[Rydebäck]] (2013-03-12) # [[Persön]] (2013-03-12) # [[Ramstalund]] (2013-03-12) # [[Rängs sand]] (2013-03-12) # [[Rentjärn]] (2013-03-12) # [[Programkodebot]] (2013-03-12) # [[Gasherbrum Aust]] (2013-03-12) # [[Rot i Dalarna]] (2013-03-12) # [[Paccar]] (2013-03-12) # [[Carnot-syklus]] (2013-03-12) # [[Måleininga jin]] (2013-03-12) # [[Songen Three of a Perfect Pair]] (2013-03-12) # [[Sleepless]] (2013-03-12) # [[Verdsarv i Europa]] (2013-03-12) # [[Storm Hawthorne]] (2013-03-12) # [[Kairak]] (2013-03-12) # [[Simbali]] (2013-03-12) # [[Bombinga av Centennial Olympic Park]] (2013-03-12) # [[Innavl]] (2013-03-12) # [[Liuhepagoden]] (2013-03-12) # [[Eärendil]] (2013-03-12) # [[Ariana Humlesnurr]] (2013-03-12) # [[Novo Lino]] (2013-03-12) # [[Tanque d'Arca]] (2013-03-12) # [[Generalkonferansen for mål og vekt]] (2013-03-12) # [[Chain]] (2013-03-12) # [[Chopine]] (2013-03-12) # [[Chopper i elektronikk]] (2013-03-12) # [[Curie]] (2013-03-12) # [[Damptettleik]] (2013-03-12) # [[Clinton-anlegga]] (2013-03-12) # [[Lyntyven]] (2013-03-12) # [[Cosmotron]] (2013-03-12) # [[Coulomb-barriere]] (2013-03-12) # [[Coulomb-lova]] (2013-03-12) # [[Nedbrytingsprodukt]] (2013-03-12) # [[Cubit]] (2013-03-12) # [[Delbrückspreiing]] (2013-03-12) # [[Densitometer]] (2013-03-12) # [[Depolarisator]] (2013-03-12) # [[Sport Vereniging Bubali]] (2013-03-12) # [[Blanda lag under sommar-OL 1896]] (2013-03-12) # [[Schirmer]] (2013-03-12) # [[Chile under sommar-OL 1896]] (2013-03-12) # [[Skeda udde]] (2013-03-12) # [[Slussfors]] (2013-03-12) # [[Snorrslida]] (2013-03-12) # [[Södra Bergsbyn och Stackgrönnan]] (2013-03-12) # [[Södra Klagshamn]] (2013-03-12) # [[Sätra brunn]] (2013-03-12) # [[Solberga i Uppland]] (2013-03-12) # [[Sjöbo sommarby och Svansjö sommarby]] (2013-03-12) # [[Sjödiken]] (2013-03-12) # [[Spångsholm]] (2013-03-12) # [[Starrkärr och Näs]] (2013-03-12) # [[Stensund och Krymla]] (2013-03-12) # [[Tånga och Rögle]] (2013-03-12) # [[Teckomatorp]] (2013-03-12) # [[Strömsund i Storuman kommune]] (2013-03-12) # [[Tjärnheden]] (2013-03-12) # [[Sund i Södermanland]] (2013-03-12) # [[Sundbyberg]] (2013-03-12) # [[Svanabyn]] (2013-03-12) # [[Svartehallen]] (2013-03-12) # [[Svenstorp]] (2013-03-12) # [[Tosseryd]] (2013-03-12) # [[Svinninge i Uppland]] (2013-03-12) # [[Trulsegården]] (2013-03-12) # [[Tuna]] (2013-03-12) # [[Tuvträsk]] (2013-03-12) # [[Umgransele]] (2013-03-12) # [[Väggarp]] (2013-03-12) # [[Vagnhärad]] (2013-03-12) # [[Väländan]] (2013-03-12) # [[Vänjaurbäck]] (2013-03-12) # [[Värmdö-Evlinge]] (2013-03-12) # [[Värmlandsbro]] (2013-03-12) # [[Värsås]] (2013-03-12) # [[Scherer]] (2013-03-12) # [[Vidöåsen]] (2013-03-12) # [[Västibyn]] (2013-03-12) # [[Västra Örträsk]] (2013-03-12) # [[Vollsjö]] (2013-03-12) # [[Yngsjö]] (2013-03-12) # [[Ytterån]] (2013-03-12) # [[Karacagrotta]] (2013-03-12) # [[Yenisugrotta]] (2013-03-12) # [[Deveboynuneset]] (2013-03-12) # [[Standard C-bibliotek]] (2013-03-12) # [[Yasonneset]] (2013-03-12) # [[Kara Ada i Bodrum]] (2013-03-12) # [[Kara Ada i Izmir]] (2013-03-12) # [[Kargı Adası]] (2013-03-12) # [[Kaşıkøya]] (2013-03-12) # [[Küçük Tavşan Adası]] (2013-03-12) # [[Kuşøya]] (2013-03-12) # [[Salih Ada]] (2013-03-12) # [[STAX]] (2013-03-12) # [[Yılancık Ada]] (2013-03-12) # [[Kara Dağ i Karaman]] (2013-03-12) # [[Karapınarfeltet]] (2013-03-12) # [[Palandöken]] (2013-03-12) # [[Tendürek]] (2013-03-12) # [[Kapıdağhalvøya]] (2013-03-12) # [[Yuntfjella]] (2013-03-12) # [[A Very Potter Musical]] (2013-03-12) # [[Aktas Dağı]] (2013-03-12) # [[Vesle Ararat]] (2013-03-12) # [[Gökırmak]] (2013-03-12) # [[Kılıçlar Deresi]] (2013-03-12) # [[Thermódon]] (2013-03-12) # [[Dim Çayı]] (2013-03-12) # [[Zamantı]] (2013-03-12) # [[Deli Çay]] (2013-03-12) # [[Bebekbukta]] (2013-03-13) # [[Gemlikbukta]] (2013-03-13) # [[Çandarlıbukta]] (2013-03-13) # [[The Lure of the Grand Canyon]] (2013-03-13) # [[Acıgöl]] (2013-03-13) # [[Dielektrisk tap]] (2013-03-13) # [[Distansestong]] (2013-03-13) # [[E-laget]] (2013-03-13) # [[Pennyweight]] (2013-03-13) # [[Dødvekttonn]] (2013-03-13) # [[Dyn]] (2013-03-13) # [[Eimer]] (2013-03-13) # [[Einstein–de Haas-effekt]] (2013-03-13) # [[Blue Ridge Mountains]] (2013-03-13) # [[Tekir ambarı]] (2013-03-13) # [[Sentral-Anatolia]] (2013-03-13) # [[Nimboransk]] (2013-03-13) # [[Kemtuik]] (2013-03-13) # [[Gresi]] (2013-03-13) # [[Mlap]] (2013-03-13) # [[Elastisk støyt]] (2013-03-13) # [[Elektret]] (2013-03-13) # [[Elektrisk forskyving]] (2013-03-13) # [[Elektrojet]] (2013-03-13) # [[Elektromagnetisk kanon]] (2013-03-13) # [[Predikator i lingvistikk]] (2013-03-13) # [[Sosialistisk arbeidshelt]] (2013-03-13) # [[Zeytinli]] (2013-03-13) # [[Elektromagnetisk pumpe]] (2013-03-13) # [[Elektronoptikk]] (2013-03-13) # [[Yeşilköy i Hatay]] (2013-03-13) # [[Norges Håndballforbund]] (2013-03-13) # [[Subkategorisering i lingvistikk]] (2013-03-13) # [[Atayurt]] (2013-03-13) # [[Tunçbilek]] (2013-03-13) # [[Cikcilli]] (2013-03-13) # [[Elektronpar]] (2013-03-13) # [[Kulp i Tyrkia]] (2013-03-13) # [[Odabaşı i Hatay]] (2013-03-13) # [[Caraula-elva]] (2013-03-13) # [[Egher-elva i Batár]] (2013-03-13) # [[Falcău-elva ved Suceava]] (2013-03-13) # [[Herţaelva]] (2013-03-13) # [[Kadıkendi]] (2013-03-13) # [[Irpin-elva]] (2013-03-13) # [[Bostaniçi]] (2013-03-13) # [[Berezanestuaret]] (2013-03-13) # [[Mavikent]] (2013-03-13) # [[Ruda-elva i Suceava]] (2013-03-13) # [[Tekebaşı]] (2013-03-13) # [[Bugestuaret]] (2013-03-13) # [[Beyoğlu i Kahramanmaraş]] (2013-03-13) # [[Dneprestuaret]] (2013-03-13) # [[Stuhna]] (2013-03-13) # [[Târnauca-elva]] (2013-03-13) # [[Diamond League]] (2013-03-13) # [[Teteriv]] (2013-03-13) # [[Dofinivkaestuaret]] (2013-03-13) # [[Küçükköy]] (2013-03-13) # [[Tendrabukta]] (2013-03-13) # [[Wiar]] (2013-03-13) # [[Wisznia]] (2013-03-13) # [[Elektronspektroskopi]] (2013-03-13) # [[Karkinitbukta]] (2013-03-13) # [[Tjasmyn]] (2013-03-13) # [[Sukhyj-limanen]] (2013-03-13) # [[Utsjan-su]] (2013-03-13) # [[Budakilagunen]] (2013-03-13) # [[Ladik i Konya]] (2013-03-13) # [[Kugurluj]] (2013-03-13) # [[Kurukovesjøen]] (2013-03-13) # [[Sjatskyjsjøane]] (2013-03-13) # [[Toprakkale]] (2013-03-13) # [[Stryjelva]] (2013-03-13) # [[Akkarzjanka]] (2013-03-13) # [[Batar]] (2013-03-13) # [[Molotsjna]] (2013-03-13) # [[Dnepr-reservoaret]] (2013-03-13) # [[Alyawarr]] (2013-03-13) # [[Fingolfin]] (2013-03-13) # [[Çolaklı]] (2013-03-13) # [[Kapp E]] (2013-03-13) # [[Malyj Fontan-neset]] (2013-03-13) # [[Velykyj Fontan-neset]] (2013-03-13) # [[Şekeroba]] (2013-03-13) # [[Arıtaş]] (2013-03-13) # [[Bilca Mare]] (2013-03-13) # [[Laspipasset]] (2013-03-13) # [[Volovetspasset]] (2013-03-13) # [[Svart september]] (2013-03-13) # [[Rybalskyjhalvøya]] (2013-03-13) # [[Sentral-Ukraina]] (2013-03-13) # [[Det moldovske platået]] (2013-03-13) # [[Sør-Ukraina]] (2013-03-13) # [[Mother Goose]] (2013-03-13) # [[Synkronmotor]] (2013-03-13) # [[Shifting Gears: A Bisexual Transmission]] (2013-03-13) # [[Christiania Bank og Kreditkasse]] (2013-03-13) # [[Magi i Harry Potter-serien]] (2013-03-13) # [[Aredhel]] (2013-03-13) # [[Mykonos: LKP Casting 03]] (2013-03-13) # [[In the Mood av Rush]] (2013-03-13) # [[Songen Fly by Night]] (2013-03-13) # [[Circumstances]] (2013-03-13) # [[Naukisk]] (2013-03-13) # [[Cowboy Style]] (2013-03-13) # [[Bikol]] (2013-03-13) # [[Elektro-optikk]] (2013-03-13) # [[Ottesen]] (2013-03-13) # [[Joner]] (2013-03-13) # [[Fotoluminescens]] (2013-03-13) # [[Storhertugdømet Vestarktika]] (2013-03-13) # [[Elektroskop]] (2013-03-13) # [[PictoChat]] (2013-03-13) # [[Kemp Land]] (2013-03-13) # [[Oates Land]] (2013-03-13) # [[Reiparbane]] (2013-03-13) # [[73. austlege meridianen]] (2013-03-13) # [[46. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[Gassutlading]] (2013-03-13) # [[58. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[G-faktor i fysikk]] (2013-03-13) # [[42. sørlege breiddesirkelen]] (2013-03-13) # [[Glødekatode]] (2013-03-13) # [[Faradayeffekt]] (2013-03-13) # [[Faradays elektrolyselov]] (2013-03-13) # [[Gyroradius]] (2013-03-13) # [[Gyromagnetisk forhold]] (2013-03-13) # [[Idol Hellas]] (2013-03-13) # [[Helikon i fysikk]] (2013-03-13) # [[D'Urvillehavet]] (2013-03-13) # [[Ionekjelde]] (2013-03-13) # [[Ionepumpe]] (2013-03-13) # [[Faradays skivedynamo]] (2013-03-13) # [[Luitpold Coast]] (2013-03-13) # [[Oates Coast]] (2013-03-13) # [[Biscoe Islands]] (2013-03-13) # [[Orville Coast]] (2013-03-13) # [[Wilkins Coast]] (2013-03-13) # [[Cairns Shoal]] (2013-03-13) # [[Fairway Patch]] (2013-03-13) # [[Sherman Island]] (2013-03-13) # [[Den franske antarktisekspedisjonen]] (2013-03-13) # [[Edwards Islands i Enderby Land]] (2013-03-13) # [[Île Laplace]] (2013-03-13) # [[Arikem]] (2013-03-13) # [[Karelin Islands]] (2013-03-13) # [[Composite Gazetteer of Antarctica]] (2013-03-13) # [[Îles Dion]] (2013-03-13) # [[Webb Island]] (2013-03-13) # [[UK Antarctic Place-Names Committee]] (2013-03-13) # [[Black Island i Wilhelm Archipelago]] (2013-03-13) # [[Dobrowolski Island]] (2013-03-13) # [[Discovery Investigations]] (2013-03-13) # [[Hoseason Island]] (2013-03-13) # [[USNS «Eltanin»]] (2013-03-13) # [[Operasjon Deep Freeze]] (2013-03-13) # [[Kolven]] (2013-03-13) # [[Mugge Island]] (2013-03-13) # [[British Australian New Zealand Antarctic Research Expedition]] (2013-03-13) # [[Indrehovdeholmen]] (2013-03-13) # [[Meholmen]] (2013-03-13) # [[Madness av Ívi Adámou]] (2013-03-13) # [[Bluff Island]] (2013-03-13) # [[Kay Island]] (2013-03-13) # [[Antenna]] (2013-03-13) # [[Japanese Antarctic Research Expedition]] (2013-03-13) # [[Juergens Island]] (2013-03-13) # [[Governor Islands]] (2013-03-13) # [[Holmengrå i Sør-Orknøyane]] (2013-03-13) # [[BIOS]] (2013-03-13) # [[Grassholmen]] (2013-03-13) # [[Trinityøya]] (2013-03-13) # [[Stéphanie av Stéphanie av Monaco]] (2013-03-13) # [[MIT Club of Norway]] (2013-03-13) # [[IFP School]] (2013-03-13) # [[Cameron Island]] (2013-03-13) # [[Daniel Island]] (2013-03-13) # [[Black Rock i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Black Rocks i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Coal Island]] (2013-03-13) # [[Dot Island]] (2013-03-13) # [[Austfrankarriket]] (2013-03-13) # [[Ski-VM 1984]] (2013-03-13) # [[Lewis Island]] (2013-03-13) # [[Alert Cove]] (2013-03-13) # [[Barber Cove]] (2013-03-13) # [[Brandt Cove]] (2013-03-13) # [[Burton Cove]] (2013-03-13) # [[Cairns Cove]] (2013-03-13) # [[Whistle Cove]] (2013-03-13) # [[Williams Cove]] (2013-03-13) # [[Kraken Cove]] (2013-03-13) # [[Evermann Cove]] (2013-03-13) # [[Joke Cove]] (2013-03-13) # [[Macdonald Cove]] (2013-03-13) # [[Emerald Cove]] (2013-03-13) # [[Retizhe Cove]] (2013-03-13) # [[Scree Cove]] (2013-03-13) # [[Dokkene]] (2013-03-13) # [[Brandy Bay]] (2013-03-13) # [[Erebus and Terror Gulf]] (2013-03-13) # [[Dimitrov Cove]] (2013-03-13) # [[Hovdevika]] (2013-03-13) # [[Marguerite Bay]] (2013-03-13) # [[Mundraga Bay]] (2013-03-13) # [[Square Bay]] (2013-03-13) # [[Payne Creek]] (2013-03-13) # [[Sandebugten]] (2013-03-13) # [[Dallmann Bay]] (2013-03-13) # [[Kvarsnesvika]] (2013-03-13) # [[Rundvika]] (2013-03-13) # [[Twilight Bay]] (2013-03-13) # [[Fliess Bay]] (2013-03-13) # [[Bay of Sails]] (2013-03-13) # [[Brekilen]] (2013-03-13) # [[Djupvika]] (2013-03-13) # [[Bukhta Dublitskij]] (2013-03-13) # [[Bukhta Golubaja]] (2013-03-13) # [[Alsford Bay]] (2013-03-13) # [[Bukta Prosjtsjanija]] (2013-03-13) # [[Bukta Prjamougolnaja]] (2013-03-13) # [[Selbukta]] (2013-03-13) # [[Vestvika]] (2013-03-13) # [[Carlita Bay]] (2013-03-13) # [[Fog Bay]] (2013-03-13) # [[Damien Bay]] (2013-03-13) # [[Kanalføring]] (2013-03-13) # [[Kapasimeter]] (2013-03-13) # [[Reaktans]] (2013-03-13) # [[Clothier Harbour]] (2013-03-13) # [[Isfjorden på Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Inner Bay]] (2013-03-13) # [[Colvocoresses Bay]] (2013-03-13) # [[Dennison Reef]] (2013-03-13) # [[Morsa Bay]] (2013-03-13) # [[Ferrero Bay]] (2013-03-13) # [[Glacier Bight]] (2013-03-13) # [[Gould Bay]] (2013-03-13) # [[Herald Reef]] (2013-03-13) # [[Harmon Bay]] (2013-03-13) # [[Medley Rocks]] (2013-03-13) # [[Land Bay]] (2013-03-13) # [[Larvik Harbour]] (2013-03-13) # [[Saint Andrews Bay]] (2013-03-13) # [[Lazarev Bay]] (2013-03-13) # [[Inner Reef]] (2013-03-13) # [[Seraph Bay]] (2013-03-13) # [[Outer Moraine Reef]] (2013-03-13) # [[Wrigley Gulf]] (2013-03-13) # [[West Reef]] (2013-03-13) # [[Jock Point]] (2013-03-13) # [[Adventure Point]] (2013-03-13) # [[Alert Point]] (2013-03-13) # [[Lagoon Point]] (2013-03-13) # [[Lucas Point]] (2013-03-13) # [[Markham Point]] (2013-03-13) # [[Begg Point]] (2013-03-13) # [[Morris Point]] (2013-03-13) # [[Bowsprit Point]] (2013-03-13) # [[Mobiloilfjorden]] (2013-03-13) # [[Breakwater Point]] (2013-03-13) # [[Scarfjorden]] (2013-03-13) # [[Briggs Point]] (2013-03-13) # [[Brow Point]] (2013-03-13) # [[Peruque Point]] (2013-03-13) # [[Pio Point]] (2013-03-13) # [[The Pricker]] (2013-03-13) # [[Cave Point]] (2013-03-13) # [[Pull Point]] (2013-03-13) # [[Chaplin Head]] (2013-03-13) # [[Ollivant Point]] (2013-03-13) # [[Point Purvis]] (2013-03-13) # [[Clarity Point]] (2013-03-13) # [[Pyramid Point]] (2013-03-13) # [[Pungent Point]] (2013-03-13) # [[Reek Point]] (2013-03-13) # [[Kirwanfjorden]] (2013-03-13) # [[Razor Point]] (2013-03-13) # [[Rudder Point]] (2013-03-13) # [[Salamander Point]] (2013-03-13) # [[Schubertfjorden]] (2013-03-13) # [[Sarcophagus Point]] (2013-03-13) # [[Dinghy Point]] (2013-03-13) # [[Rookery Point]] (2013-03-13) # [[Sombre Point]] (2013-03-13) # [[Doubtful Point]] (2013-03-13) # [[Scoresby Point]] (2013-03-13) # [[Tilbrook Point]] (2013-03-13) # [[Fine Point]] (2013-03-13) # [[Turmoil Point]] (2013-03-13) # [[Fume Point]] (2013-03-13) # [[Gold Head]] (2013-03-13) # [[Cape Anderson]] (2013-03-13) # [[Hansen Point]] (2013-03-13) # [[Shoemaker Point]] (2013-03-13) # [[Cape Barlas]] (2013-03-13) # [[Gardnerfjorden]] (2013-03-13) # [[Skua Point]] (2013-03-13) # [[Cape Bennett]] (2013-03-13) # [[Squire Point]] (2013-03-13) # [[Hodson Point]] (2013-03-13) # [[Hope Point]] (2013-03-13) # [[Teie Point]] (2013-03-13) # [[Horse Head]] (2013-03-13) # [[Conception Point]] (2013-03-13) # [[Tweeny Point]] (2013-03-13) # [[Tor Point]] (2013-03-13) # [[Cape Davidson]] (2013-03-13) # [[Wood Point]] (2013-03-13) # [[Point Davis]] (2013-03-13) # [[Cape Disappointment på Sør-Orknøyane]] (2013-03-13) # [[Cape Dundas]] (2013-03-13) # [[Bluff Point i Sør-Georgia]] (2013-03-13) # [[Cape Faraday]] (2013-03-13) # [[Carbon Point]] (2013-03-13) # [[Clapmatch Point]] (2013-03-13) # [[Clear Point]] (2013-03-13) # [[Cone Point]] (2013-03-13) # [[Diver Point]] (2013-03-13) # [[Finger Point på Sør-Sandwichøyane]] (2013-03-13) # [[Pealefjorden]] (2013-03-13) # [[Gony Point]] (2013-03-13) # [[Discovery Committee]] (2013-03-13) # [[Hueca Point]] (2013-03-13) # [[Leeson Point]] (2013-03-13) # [[Longton Point]] (2013-03-13) # [[Point Moreno]] (2013-03-13) # [[Cape Murdoch]] (2013-03-13) # [[Polynesia Point]] (2013-03-13) # [[Cape Hansen]] (2013-03-13) # [[Point Rae]] (2013-03-13) # [[Point Lola]] (2013-03-13) # [[Cape Robertson]] (2013-03-13) # [[Point Martin]] (2013-03-13) # [[The Turret]] (2013-03-13) # [[Brusen Point]] (2013-03-13) # [[Dragash Point]] (2013-03-13) # [[Fort Point på Greenwichøya]] (2013-03-13) # [[Ortiz Point]] (2013-03-13) # [[Riquelme Point]] (2013-03-13) # [[Serrano Point]] (2013-03-13) # [[Spit Point på Greenwichøya]] (2013-03-13) # [[Lions Rump]] (2013-03-13) # [[Plaza Point]] (2013-03-13) # [[Round Point]] (2013-03-13) # [[Point Thomas]] (2013-03-13) # [[Cape Sheffield]] (2013-03-13) # [[Cape Cornish]] (2013-03-13) # [[Cape Ellsworth]] (2013-03-13) # [[Cape Frances]] (2013-03-13) # [[Cape Smyth]] (2013-03-13) # [[Cape Annawan]] (2013-03-13) # [[Cape Braathen]] (2013-03-13) # [[Cape Davies]] (2013-03-13) # [[Dyer Point]] (2013-03-13) # [[Evans Point]] (2013-03-13) # [[Cape Menzel]] (2013-03-13) # [[Cape Walden]] (2013-03-13) # [[Cape Walker]] (2013-03-13) # [[Cape Cockburn]] (2013-03-13) # [[Cape Borley]] (2013-03-13) # [[Hammer Point]] (2013-03-13) # [[Cape Kolosov]] (2013-03-13) # [[Cape Markov]] (2013-03-13) # [[Cape Monakov]] (2013-03-13) # [[Cape Streten]] (2013-03-13) # [[Point Alden]] (2013-03-13) # [[Cape Gordon]] (2013-03-13) # [[Cape Grönland]] (2013-03-13) # [[Cape Freshfield]] (2013-03-13) # [[Cape Gray]] (2013-03-13) # [[Cape Hunter]] (2013-03-13) # [[Cape Kaiser]] (2013-03-13) # [[Cape Hurley]] (2013-03-13) # [[Cape Kemp]] (2013-03-13) # [[Cape Pollock]] (2013-03-13) # [[Cape Webb]] (2013-03-13) # [[Cape Wild]] (2013-03-13) # [[Cape Lancaster]] (2013-03-13) # [[Landauer Point]] (2013-03-13) # [[Cape Yelcho]] (2013-03-13) # [[Cape Fairweather]] (2013-03-13) # [[Esteverena Point]] (2013-03-13) # [[Harmony Point]] (2013-03-13) # [[Navy Point]] (2013-03-13) # [[Cape Neumayer]] (2013-03-13) # [[Neyt Point]] (2013-03-13) # [[Cape Framnes]] (2013-03-13) # [[Cape Possession]] (2013-03-13) # [[Cape Freeman i Graham Land]] (2013-03-13) # [[Cape Garcia]] (2013-03-13) # [[Monroe Point på Sør-Shetlandsøyane]] (2013-03-13) # [[Cape Roux]] (2013-03-13) # [[Ryswyck Point]] (2013-03-13) # [[Strath Point]] (2013-03-13) # [[Cape Wollaston]] (2013-03-13) # [[Kapillarelektrometer]] (2013-03-13) # [[Flatcap Point]] (2013-03-13) # [[Cape Gage]] (2013-03-13) # [[Jefford Point]] (2013-03-13) # [[Jones Point]] (2013-03-13) # [[Cape Burd]] (2013-03-13) # [[Cape Obelisk]] (2013-03-13) # [[Cape Kater]] (2013-03-13) # [[Garvan Point]] (2013-03-13) # [[Sparebanken Møre]] (2013-03-13) # [[Cape Green]] (2013-03-13) # [[Cape Longing]] (2013-03-13) # [[Cape Marsh]] (2013-03-13) # [[Cape Lamb]] (2013-03-13) # [[Cape Lazara]] (2013-03-13) # [[Seal Point i Graham Land]] (2013-03-13) # [[Cape Well-met]] (2013-03-13) # [[Cape Page]] (2013-03-13) # [[Yatrus Promontory]] (2013-03-13) # [[Finger Point i Wilhelmøyane]] (2013-03-13) # [[DS «Orkla» (1869)]] (2013-03-13) # [[Platt Point]] (2013-03-13) # [[Tay Head]] (2013-03-13) # [[Cape Astrup]] (2013-03-13) # [[Cape Rey]] (2013-03-13) # [[Shanty Point]] (2013-03-13) # [[Cape Sobral]] (2013-03-13) # [[Cape Alexander]] (2013-03-13) # [[Cape Anna]] (2013-03-13) # [[Cape Sterneck]] (2013-03-13) # [[Cape Bellue]] (2013-03-13) # [[Biser Point]] (2013-03-13) # [[Vesconte Point]] (2013-03-13) # [[Cape Bickerton]] (2013-03-13) # [[Mapudungun]] (2013-03-13) # [[Oslolosen]] (2013-03-13) # [[Musculus serratus posterior superior]] (2013-03-13) # [[Musculus teres major]] (2013-03-13) # [[Musculus rhomboideus major]] (2013-03-13) # [[TranzAlpine]] (2013-03-13) # [[Musculus serratus posterior inferior]] (2013-03-13) # [[Musculus rhomboideus minor]] (2013-03-13) # [[Cape Casey]] (2013-03-13) # [[Musculus levator scapulae]] (2013-03-13) # [[Aksillehòl]] (2013-03-13) # [[Taubåt]] (2013-03-13) # [[Cape Wilkins]] (2013-03-13) # [[Veteranbåt]] (2013-03-13) # [[Point Appleby]] (2013-03-13) # [[Cape Disappointment]] (2013-03-13) # [[Cape Dalton]] (2013-03-13) # [[Cap Margerie]] (2013-03-13) # [[Cape Daly]] (2013-03-13) # [[Cape Darnley i Mac. Robertson Land]] (2013-03-13) # [[Cape Pepin]] (2013-03-13) # [[Cape Davis]] (2013-03-13) # [[Cape Fletcher]] (2013-03-13) # [[Cape Evensen]] (2013-03-13) # [[Cap Robert]] (2013-03-13) # [[Cape Lockyer]] (2013-03-13) # [[Cape Rouse]] (2013-03-13) # [[Cape Simpson]] (2013-03-13) # [[Point Williams]] (2013-03-13) # [[Cape Torson]] (2013-03-13) # [[Cape Burks]] (2013-03-13) # [[Cape Gerlache]] (2013-03-13) # [[Cape Harrisson]] (2013-03-13) # [[Istunge]] (2013-03-13) # [[Cape Hoadley]] (2013-03-13) # [[Cape Moyes]] (2013-03-13) # [[Bjartodden]] (2013-03-13) # [[Austhovdeneset]] (2013-03-13) # [[Cape Felt]] (2013-03-13) # [[Cape Gates]] (2013-03-13) # [[Cape Leahy]] (2013-03-13) # [[McCarthy Point]] (2013-03-13) # [[Insteodden]] (2013-03-13) # [[Kadoodden]] (2013-03-13) # [[Cape Whitson]] (2013-03-13) # [[Kapp Krasinskij]] (2013-03-13) # [[Hovdeneset]] (2013-03-13) # [[Magokeodden]] (2013-03-13) # [[Kapp Murmanskij]] (2013-03-13) # [[Cape Andreyev]] (2013-03-13) # [[Kapp Omega]] (2013-03-13) # [[Cape Kinsey]] (2013-03-13) # [[Ægehallneset]] (2013-03-13) # [[Sandneset]] (2013-03-13) # [[Cape Roberts]] (2013-03-13) # [[Sedovodden]] (2013-03-13) # [[Cape Ross]] (2013-03-13) # [[Cape Sastrugi]] (2013-03-13) # [[Cape Scott]] (2013-03-13) # [[Seal Point i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Cape Sibbald]] (2013-03-13) # [[Trollkjelneset]] (2013-03-13) # [[Uragannyjodden]] (2013-03-13) # [[Utrinden]] (2013-03-13) # [[Cape Russell]] (2013-03-13) # [[Vesthovde]] (2013-03-13) # [[Cape Brown]] (2013-03-13) # [[Vestkapp i Antarktis]] (2013-03-13) # [[Cape Armitage]] (2013-03-13) # [[Cape Bird]] (2013-03-13) # [[Rossini Point]] (2013-03-13) # [[Cape Williams]] (2013-03-13) # [[Cape Wood]] (2013-03-13) # [[Cape Westbrook]] (2013-03-13) # [[Cape Boggs]] (2013-03-13) # [[Cape MacKay]] (2013-03-13) # [[Cape Brooks]] (2013-03-13) # [[Cape Byrd]] (2013-03-13) # [[Cape Douglas]] (2013-03-13) # [[Casey Point]] (2013-03-13) # [[Cape Tennyson]] (2013-03-13) # [[Cape Collier]] (2013-03-13) # [[Cape Cox]] (2013-03-13) # [[Cape Darlington]] (2013-03-13) # [[Cape Deacon]] (2013-03-13) # [[Cape Fanning]] (2013-03-13) # [[Cape Goldie]] (2013-03-13) # [[Cape Fiske]] (2013-03-13) # [[Cape Hodgson]] (2013-03-13) # [[Cape Healy]] (2013-03-13) # [[Cape Anne]] (2013-03-13) # [[Cape Archer]] (2013-03-13) # [[Cape Howard]] (2013-03-13) # [[Cape Bernacchi]] (2013-03-13) # [[Cape Knowles]] (2013-03-13) # [[Cape May]] (2013-03-13) # [[Hughes Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Little]] (2013-03-13) # [[Cape Murray]] (2013-03-13) # [[Cape MacDonald]] (2013-03-13) # [[Cape Parr]] (2013-03-13) # [[Cape Mawson]] (2013-03-13) # [[Cape Mayo]] (2013-03-13) # [[Cape Christie]] (2013-03-13) # [[Cape Confusion]] (2013-03-13) # [[Cape Selborne]] (2013-03-13) # [[Cape Crossfire]] (2013-03-13) # [[Cape Surprise]] (2013-03-13) # [[Cape Daniell]] (2013-03-13) # [[Cape Day]] (2013-03-13) # [[Cape Wilson i Ross Dependency]] (2013-03-13) # [[Cape Blake]] (2013-03-13) # [[Cape Dunlop]] (2013-03-13) # [[Cape Carr]] (2013-03-13) # [[Cape Cesney]] (2013-03-13) # [[Cape Wheeler]] (2013-03-13) # [[Barison Peninsula]] (2013-03-13) # [[Finger Point i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Cape Elliott]] (2013-03-13) # [[Cape Folger]] (2013-03-13) # [[Cape Goodenough]] (2013-03-13) # [[German Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Keltie]] (2013-03-13) # [[Cape Lewis]] (2013-03-13) # [[Jason Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Mikhaylov]] (2013-03-13) # [[Cape Morse]] (2013-03-13) # [[Magnier Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Johnson]] (2013-03-13) # [[Cape Jones]] (2013-03-13) # [[Cape Klovstad]] (2013-03-13) # [[Cape King]] (2013-03-13) # [[Cape Waldron]] (2013-03-13) # [[Cape Belsham]] (2013-03-13) # [[Cape Bowles]] (2013-03-13) # [[Cape Main]] (2013-03-13) # [[Cape Moore]] (2013-03-13) # [[Cape North i Victoria Land]] (2013-03-13) # [[Rodman Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Filchner]] (2013-03-13) # [[Cape Garry]] (2013-03-13) # [[Cape Philippi]] (2013-03-13) # [[Bismarck Strait]] (2013-03-13) # [[Cape Phillips]] (2013-03-13) # [[Croker Passage]] (2013-03-13) # [[Plumb Bob Point]] (2013-03-13) # [[Cape Polar Sea]] (2013-03-13) # [[Cape Hooker på Sør-Shetlandsøyane]] (2013-03-13) # [[Hospital Point]] (2013-03-13) # [[Humble Point]] (2013-03-13) # [[Shostakovich Peninsula]] (2013-03-13) # [[Cape Reynolds]] (2013-03-13) # [[Cape Irwyn]] (2013-03-13) # [[Dodson Peninsula]] (2013-03-13) # [[French Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Lloyd]] (2013-03-13) # [[Aguirre Passage]] (2013-03-13) # [[Aripleri Passage]] (2013-03-13) # [[Cape Smith]] (2013-03-13) # [[Stinker Point]] (2013-03-13) # [[Cape Valentine]] (2013-03-13) # [[Cape Wallace]] (2013-03-13) # [[Point Wild]] (2013-03-13) # [[Cape Yevgenov]] (2013-03-13) # [[Kita-malinké]] (2013-03-13) # [[Kitano-seto]] (2013-03-13) # [[Vevdesign]] (2013-03-13) # [[Kiribatisk]] (2013-03-13) # [[Hall Peninsula på Snow Island]] (2013-03-13) # [[Paulstranda]] (2013-03-13) # [[Crystal Sound]] (2013-03-13) # [[Chimaera Flats]] (2013-03-13) # [[Lion Sound]] (2013-03-13) # [[Rohingya]] (2013-03-13) # [[Smalahovesleppet]] (2013-03-13) # [[Testimonium Flavianum]] (2013-03-13) # [[Guden Bor]] (2013-03-13) # [[Motu]] (2013-03-13) # [[Kaino-hama]] (2013-03-13) # [[Hiri motu]] (2013-03-13) # [[Klikkelyd]] (2013-03-13) # [[Lassafeber]] (2013-03-13) # [[Koke-daira]] (2013-03-13) # [[Asemusstranda]] (2013-03-13) # [[Kladara Beach]] (2013-03-13) # [[Mikre Beach]] (2013-03-13) # [[Trondhjems Reformats 1589]] (2013-03-13) # [[Vocoder]] (2013-03-13) # [[Koersitiv feltstyrke]] (2013-03-13) # [[Optisk kompensator]] (2013-03-13) # [[Kraftfelt]] (2013-03-13) # [[Kraftlinje]] (2013-03-13) # [[Krystalloptikk]] (2013-03-13) # [[Ladningstettleik]] (2013-03-13) # [[Leclanché-element]] (2013-03-13) # [[Lysboge]] (2013-03-13) # [[Magnetisk dipol]] (2013-03-13) # [[Magnetisk energi]] (2013-03-13) # [[Magnetisk moment]] (2013-03-13) # [[Reluktans]] (2013-03-13) # [[Magnetomotorisk spenning]] (2013-03-13) # [[Magnetoresistans]] (2013-03-13) # [[Magnetostatikk]] (2013-03-13) # [[Wheatstone-bru]] (2013-03-13) # [[Motstandstermometer]] (2013-03-13) # [[Telemarksforsking]] (2013-03-13) # [[Permeabilitet i fysikk]] (2013-03-13) # [[Polpapir]] (2013-03-13) # [[Puls i fysikk]] (2013-03-13) # [[Skinneffekt]] (2013-03-13) # [[Spenningsfall]] (2013-03-13) # [[Strålingstrykk]] (2013-03-13) # [[Susceptans]] (2013-03-13) # [[Elektrisk susceptibilitet]] (2013-03-13) # [[Synkroskop]] (2013-03-13) # [[Feltlinse]] (2013-03-13) # [[Fermats prinsipp]] (2013-03-13) # [[Fokometer]] (2013-03-13) # [[Termosøyle]] (2013-03-13) # [[Fotometer]] (2013-03-13) # [[Tonehjul]] (2013-03-13) # [[Fresneldiffraksjon]] (2013-03-13) # [[Transmittans]] (2013-03-13) # [[Fresnelsone]] (2013-03-13) # [[Voltasøyle]] (2013-03-13) # [[Gråskala]] (2013-03-13) # [[Karnasjon]] (2013-03-13) # [[Kromatisk i fysikk]] (2013-03-13) # [[Fonogram]] (2013-03-13) # [[Formant]] (2013-03-13) # [[Infralyd]] (2013-03-13) # [[Kombinasjonstone]] (2013-03-13) # [[Kundts røyr]] (2013-03-13) # [[Newtonringar]] (2013-03-13) # [[Nicolprisme]] (2013-03-13) # [[Numerisk apertur]] (2013-03-13) # [[Feltpartikkel]] (2013-03-13) # [[Optisk tettleik]] (2013-03-13) # [[Absorpsjonsspektrofotometri]] (2013-03-13) # [[Optisk veglengd]] (2013-03-13) # [[Primærfarge]] (2013-03-13) # [[Helisitet]] (2013-03-13) # [[Refraktometer]] (2013-03-13) # [[Sfærisk spegel]] (2013-03-13) # [[Sfærometer]] (2013-03-13) # [[Stråle i fysikk]] (2013-03-13) # [[Strålingsstyrke]] (2013-03-13) # [[Troland i fysikk]] (2013-03-13) # [[Kjernemagneton]] (2013-03-13) # [[Tisjré]] (2013-03-13) # [[Organist]] (2013-03-13) # [[Rabbanittisk jødedom]] (2013-03-13) # [[Kringkasting]] (2013-03-13) # [[Friluftsloven]] (2013-03-13) # [[Innmark]] (2013-03-13) # [[Utmark]] (2013-03-13) # [[Norges Socialdemokratiske Arbeiderparti]] (2013-03-13) # [[Sosialistisk Valforbund]] (2013-03-13) # [[Buse]] (2013-03-13) # [[Elevorganisasjonen]] (2013-03-13) # [[Fabeldyret Katla]] (2013-03-13) # [[Kommunenummer]] (2013-03-13) # [[St. Olavsmedaljen med eikegrein]] (2013-03-13) # [[Venstrepartiet dei grøne]] (2013-03-13) # [[Reformpartiet (1974-1975)]] (2013-03-13) # [[Ioneradius]] (2013-03-13) # [[Dekagram]] (2013-03-13) # [[Desigram]] (2013-03-13) # [[Millisekund]] (2013-03-13) # [[Isme]] (2013-03-13) # [[Slashdoteffekten]] (2013-03-13) # [[Prometazin]] (2013-03-13) # [[Cirka]] (2013-03-13) # [[7 Iris]] (2013-03-13) # [[9 Metis]] (2013-03-13) # [[232 Russia]] (2013-03-13) # [[247 Eukrate]] (2013-03-13) # [[Akutt aksent]] (2013-03-13) # [[Д]] (2013-03-13) # [[Amfifil]] (2013-03-13) # [[Elektrisk dobbeltlag]] (2013-03-13) # [[Grøn sosialisme]] (2013-03-13) # [[Pölsa]] (2013-03-13) # [[Ság panír]] (2013-03-13) # [[Mount Aldrich]] (2013-03-13) # [[Munnleg litteratur]] (2013-03-13) # [[Volve]] (2013-03-13) # [[Kroppkaka]] (2013-03-13) # [[Sauda Smelteverk]] (2013-03-13) # [[National Coalition Government of the Union of Burma]] (2013-03-13) # [[Baños]] (2013-03-13) # [[Є]] (2013-03-13) # [[Dorarar]] (2013-03-13) # [[Sonorant]] (2013-03-13) # [[Geostasjonær bane]] (2013-03-13) # [[Snaufjell]] (2013-03-13) # [[Haplologi]] (2013-03-13) # [[Førsteklatring]] (2013-03-13) # [[Hoppvekevinnarar]] (2013-03-13) # [[Egressiv]] (2013-03-13) # [[Diastole]] (2013-03-13) # [[Gorkij]] (2013-03-13) # [[Fitte]] (2013-03-13) # [[Mixteip]] (2013-03-13) # [[Ales stenar]] (2013-03-13) # [[Silkehøns]] (2013-03-13) # [[Týr]] (2013-03-13) # [[Isle of Man-pund]] (2013-03-13) # [[Skråtobakk]] (2013-03-13) # [[Romferja «Pathfinder»]] (2013-03-13) # [[Virga]] (2013-03-13) # [[Auckland City]] (2013-03-13) # [[Hydrostatisk likning]] (2013-03-13) # [[Bourdonrøyr]] (2013-03-13) # [[Strålingsavkjøling]] (2013-03-13) # [[Luftpakke]] (2013-03-13) # [[Isobar prosess]] (2013-03-13) # [[Mount Brooke]] (2013-03-13) # [[Mount Burnham i Oates Land]] (2013-03-13) # [[Mount Chalmers]] (2013-03-13) # [[Hundepest]] (2013-03-13) # [[Talg]] (2013-03-13) # [[Romferja «Atlantis»]] (2013-03-13) # [[Delmengd]] (2013-03-13) # [[Mount Conrad]] (2013-03-13) # [[Mount Dalton]] (2013-03-13) # [[Mount DeWitt]] (2013-03-13) # [[Isokor prosess]] (2013-03-13) # [[Bandidos]] (2013-03-13) # [[Antarctic Research Centre]] (2013-03-13) # [[Gabriel]] (2013-03-13) # [[Internatskule]] (2013-03-13) # [[Mount Ester]] (2013-03-13) # [[Mount Exley]] (2013-03-13) # [[Mount Fyfe]] (2013-03-13) # [[Dalar på Island]] (2013-03-13) # [[Elvar på Irland]] (2013-03-13) # [[Nick Drakes diskografi]] (2013-03-13) # [[Binærasteroide]] (2013-03-13) # [[STS-77]] (2013-03-13) # [[STS-72]] (2013-03-13) # [[Jesu omskjering]] (2013-03-13) # [[Samisk kyrkjeråd]] (2013-03-13) # [[Byar i Kasakhstan]] (2013-03-13) # [[Byar i Moldova]] (2013-03-13) # [[Byar på Malta]] (2013-03-13) # [[Losar]] (2013-03-13) # [[Valmtak]] (2013-03-13) # [[Mount Gregory]] (2013-03-13) # [[Mount Gudmundson]] (2013-03-13) # [[Mount Guyon]] (2013-03-13) # [[Mount Harrison]] (2013-03-13) # [[Mount Hughes]] (2013-03-13) # [[Mount Keltie]] (2013-03-13) # [[Mount Kosko]] (2013-03-13) # [[9836 Aarseth]] (2013-03-13) # [[Kompresjonsforhold]] (2013-03-13) # [[Mount Mathew]] (2013-03-13) # [[Mount McKerrow]] (2013-03-13) # [[Mount Metschel]] (2013-03-13) # [[Kulturminneåret 1997]] (2013-03-13) # [[Eidsivating]] (2013-03-13) # [[Atmosfæremotor]] (2013-03-13) # [[720 Bohlinia]] (2013-03-13) # [[721 Tabora]] (2013-03-13) # [[257 Silesia]] (2013-03-13) # [[554 Peraga]] (2013-03-13) # [[555 Norma]] (2013-03-13) # [[560 Delila]] (2013-03-13) # [[633 Zelima]] (2013-03-13) # [[620 Drakonia]] (2013-03-13) # [[634 Ute]] (2013-03-13) # [[566 Stereoskopia]] (2013-03-13) # [[558 Carmen]] (2013-03-13) # [[637 Chrysothemis]] (2013-03-13) # [[627 Charis]] (2013-03-13) # [[567 Eleutheria]] (2013-03-13) # [[763 Cupido]] (2013-03-13) # [[568 Cheruskia]] (2013-03-13) # [[571 Dulcinea]] (2013-03-13) # [[643 Scheherezade]] (2013-03-13) # [[644 Cosima]] (2013-03-13) # [[635 Vundtia]] (2013-03-13) # [[768 Struveana]] (2013-03-13) # [[665 Sabine]] (2013-03-13) # [[576 Emanuela]] (2013-03-13) # [[647 Adelgunde]] (2013-03-13) # [[826 Henrika]] (2013-03-13) # [[664 Judith]] (2013-03-13) # [[685 Hermia]] (2013-03-13) # [[550 Senta]] (2013-03-13) # [[770 Bali]] (2013-03-13) # [[648 Pippa]] (2013-03-13) # [[784 Pickeringia]] (2013-03-13) # [[666 Desdemona]] (2013-03-13) # [[701 Oriola]] (2013-03-13) # [[551 Ortrud]] (2013-03-13) # [[785 Zwetana]] (2013-03-13) # [[717 Wisibada]] (2013-03-13) # [[552 Sigelinde]] (2013-03-13) # [[650 Amalasuntha]] (2013-03-13) # [[651 Antikleia]] (2013-03-13) # [[772 Tanete]] (2013-03-13) # [[582 Olympia]] (2013-03-13) # [[787 Moskva]] (2013-03-13) # [[773 Irmintraud]] (2013-03-13) # [[722 Frieda]] (2013-03-13) # [[887 Alinda]] (2013-03-13) # [[670 Ottegebe]] (2013-03-13) # [[671 Carnegia]] (2013-03-13) # [[655 Briseïs]] (2013-03-13) # [[775 Lumière]] (2013-03-13) # [[776 Berbericia]] (2013-03-13) # [[789 Lena]] (2013-03-13) # [[913 Otila]] (2013-03-13) # [[777 Gutemberga]] (2013-03-13) # [[541 Deborah]] (2013-03-13) # [[543 Charlotte]] (2013-03-13) # [[586 Thekla]] (2013-03-13) # [[673 Edda]] (2013-03-13) # [[914 Palisana]] (2013-03-13) # [[790 Pretoria]] (2013-03-13) # [[601 Nerthus]] (2013-03-13) # [[791 Ani]] (2013-03-13) # [[674 Rachele]] (2013-03-13) # [[915 Cosette]] (2013-03-13) # [[780 Armenia]] (2013-03-13) # [[916 America]] (2013-03-13) # [[792 Metcalfia]] (2013-03-13) # [[659 Nestor]] (2013-03-13) # [[589 Croatia]] (2013-03-13) # [[988 Appella]] (2013-03-13) # [[822 Lalage]] (2013-03-13) # [[546 Herodias]] (2013-03-13) # [[660 Crescentia]] (2013-03-13) # [[728 Leonisis]] (2013-03-13) # [[781 Kartvelia]] (2013-03-13) # [[989 Schwassmannia]] (2013-03-13) # [[590 Tomyris]] (2013-03-13) # [[806 Gyldenia]] (2013-03-13) # [[917 Lyka]] (2013-03-13) # [[918 Itha]] (2013-03-13) # [[793 Arizona]] (2013-03-13) # [[824 Anastasia]] (2013-03-13) # [[782 Montefiore]] (2013-03-13) # [[936 Kunigunde]] (2013-03-13) # [[990 Yerkes]] (2013-03-13) # [[991 McDonalda]] (2013-03-13) # [[794 Irenaea]] (2013-03-13) # [[714 Ulula]] (2013-03-13) # [[919 Ilsebill]] (2013-03-13) # [[783 Nora]] (2013-03-13) # [[992 Swasey]] (2013-03-13) # [[920 Rogeria]] (2013-03-13) # [[751 Faïna]] (2013-03-13) # [[993 Moultona]] (2013-03-13) # [[922 Schlutia]] (2013-03-13) # [[608 Adolfine]] (2013-03-13) # [[732 Tjilaki]] (2013-03-13) # [[924 Toni]] (2013-03-13) # [[752 Sulamitis]] (2013-03-13) # [[796 Sarita]] (2013-03-13) # [[976 Benjamina]] (2013-03-13) # [[994 Otthild]] (2013-03-13) # [[847 Agnia]] (2013-03-13) # [[609 Fulvia]] (2013-03-13) # [[809 Lundia]] (2013-03-13) # [[733 Mocia]] (2013-03-13) # [[927 Ratisbona]] (2013-03-13) # [[734 Benda]] (2013-03-13) # [[798 Ruth]] (2013-03-13) # [[995 Sternberga]] (2013-03-13) # [[977 Philippa]] (2013-03-13) # [[683 Lanzia]] (2013-03-13) # [[799 Gudula]] (2013-03-13) # [[996 Hilaritas]] (2013-03-13) # [[928 Hildrun]] (2013-03-13) # [[736 Harvard]] (2013-03-13) # [[997 Priska]] (2013-03-13) # [[941 Murray]] (2013-03-13) # [[800 Kressmannia]] (2013-03-13) # [[686 Gersuind]] (2013-03-13) # [[812 Adele]] (2013-03-13) # [[738 Alagasta]] (2013-03-13) # [[687 Tinette]] (2013-03-13) # [[614 Pia]] (2013-03-13) # [[978 Aidamina]] (2013-03-13) # [[850 Altona]] (2013-03-13) # [[930 Westphalia]] (2013-03-13) # [[615 Roswitha]] (2013-03-13) # [[755 Quintilla]] (2013-03-13) # [[813 Baumeia]] (2013-03-13) # [[931 Whittemora]] (2013-03-13) # [[979 Ilsewa]] (2013-03-13) # [[740 Cantabia]] (2013-03-13) # [[980 Anacostia]] (2013-03-13) # [[616 Elly]] (2013-03-13) # [[955 Alstede]] (2013-03-13) # [[943 Begonia]] (2013-03-13) # [[690 Wratislavia]] (2013-03-13) # [[956 Elisa]] (2013-03-13) # [[981 Martina]] (2013-03-13) # [[691 Lehigh]] (2013-03-13) # [[742 Edisona]] (2013-03-13) # [[957 Camelia]] (2013-03-13) # [[946 Poësia]] (2013-03-13) # [[958 Asplinda]] (2013-03-13) # [[982 Franklina]] (2013-03-13) # [[817 Annika]] (2013-03-13) # [[947 Monterosa]] (2013-03-13) # [[908 Buda]] (2013-03-13) # [[983 Gunila]] (2013-03-13) # [[744 Aguntina]] (2013-03-13) # [[693 Zerbinetta]] (2013-03-13) # [[801 Helwerthia]] (2013-03-13) # [[745 Mauritia]] (2013-03-13) # [[948 Jucunda]] (2013-03-13) # [[909 Ulla]] (2013-03-13) # [[984 Gretia]] (2013-03-13) # [[694 Ekard]] (2013-03-13) # [[802 Epyaxa]] (2013-03-13) # [[910 Anneliese]] (2013-03-13) # [[820 Adriana]] (2013-03-13) # [[746 Marlu]] (2013-03-13) # [[949 Hel]] (2013-03-13) # [[985 Rosina]] (2013-03-13) # [[950 Ahrensa]] (2013-03-13) # [[911 Agamemnon]] (2013-03-13) # [[884 Priamus]] (2013-03-13) # [[987 Wallia]] (2013-03-13) # [[952 Caia]] (2013-03-13) # [[697 Galilea]] (2013-03-13) # [[Vietnamesarar]] (2013-03-13) # [[953 Painleva]] (2013-03-13) # [[954 Li]] (2013-03-13) # [[960 Birgit]] (2013-03-13) # [[961 Gunnie]] (2013-03-13) # [[962 Aslög]] (2013-03-13) # [[963 Iduberga]] (2013-03-13) # [[964 Subamara]] (2013-03-13) # [[965 Angelica]] (2013-03-13) # [[966 Muschi]] (2013-03-13) # [[967 Helionape]] (2013-03-13) # [[968 Petunia]] (2013-03-13) # [[969 Leocadia]] (2013-03-13) # [[970 Primula]] (2013-03-13) # [[971 Alsatia]] (2013-03-13) # [[972 Cohnia]] (2013-03-13) # [[973 Aralia]] (2013-03-13) # [[974 Lioba]] (2013-03-13) # [[975 Perseverantia]] (2013-03-13) # [[1172 Äneas]] (2013-03-13) # [[Huron-istida]] (2013-03-13) # [[Mount Morse]] (2013-03-13) # [[Mount Nero]] (2013-03-13) # [[Mount Obruchev]] (2013-03-13) # [[Tidleg ordovicium]] (2013-03-13) # [[Sein ordovicium]] (2013-03-13) # [[Siberia]] (2013-03-13) # [[Tyrrellhavet]] (2013-03-13) # [[Parkinson Peak]] (2013-03-13) # [[NGC 2440]] (2013-03-13) # [[Mount Rhone]] (2013-03-13) # [[Mount Rich]] (2013-03-13) # [[Mount Ritchie]] (2013-03-13) # [[Spirograftåka]] (2013-03-13) # [[Vitim-hendinga]] (2013-03-13) # [[NGC 520]] (2013-03-13) # [[Arp 298]] (2013-03-13) # [[Arp 182]] (2013-03-13) # [[1057 Wanda]] (2013-03-13) # [[1143 Odysseus]] (2013-03-13) # [[1098 Hakone]] (2013-03-13) # [[1062 Ljuba]] (2013-03-13) # [[1077 Campanula]] (2013-03-13) # [[1078 Mentha]] (2013-03-13) # [[1079 Mimosa]] (2013-03-13) # [[1085 Amaryllis]] (2013-03-13) # [[1090 Sumida]] (2013-03-13) # [[NGC 2371]] (2013-03-13) # [[1437 Diomedes]] (2013-03-13) # [[1395 Aribeda]] (2013-03-13) # [[1627 Ivar]] (2013-03-13) # [[1858 Lobachevskij]] (2013-03-13) # [[1916 Boreas]] (2013-03-13) # [[Viktor]] (2013-03-13) # [[Vingardssundagen]] (2013-03-13) # [[Rudi]] (2013-03-13) # [[Elvar i Slovakia]] (2013-03-13) # [[Namnet Nanna]] (2013-03-13) # [[Zymase]] (2013-03-13) # [[Elvar i Slovenia]] (2013-03-13) # [[Nadiža]] (2013-03-13) # [[Love It to Deathpunk]] (2013-03-13) # [[Spellemannprisen 2007]] (2013-03-13) # [[Singapore Grand Prix]] (2013-03-13) # [[Centillion]] (2013-03-13) # [[Mia]] (2013-03-13) # [[Guru purnima]] (2013-03-13) # [[Generalsekretær]] (2013-03-13) # [[Simhàt Torá]] (2013-03-13) # [[Amandus]] (2013-03-13) # [[Fond]] (2013-03-13) # [[Naze]] (2013-03-13) # [[Partisipp]] (2013-03-13) # [[Stortingets familie- og kulturkomité]] (2013-03-13) # [[Hywind]] (2013-03-13) # [[Heterofoni]] (2013-03-13) # [[Villanella]] (2013-03-13) # [[Edafologi]] (2013-03-13) # [[Grå eminense]] (2013-03-13) # [[Moka]] (2013-03-13) # [[Plaines Wilhems]] (2013-03-13) # [[Gul te]] (2013-03-13) # [[Orientalske ortodokse kyrkjer]] (2013-03-13) # [[Slaget ved Malatitze]] (2013-03-13) # [[Peugeot 107]] (2013-03-13) # [[Fylkesveg 44 i Nordland]] (2013-03-13) # [[Adular]] (2013-03-13) # [[Fylkesveg 206 i Akershus]] (2013-03-13) # [[Rektifikasjon]] (2013-03-13) # [[Dioptrikk]] (2013-03-14) # [[Île Piton]] (2013-03-14) # [[Phils Island]] (2013-03-14) # [[Penguin Bay]] (2013-03-14) # [[Norsk teiknspråk]] (2013-03-14) # [[Mount Stent]] (2013-03-14) # [[Mount Streich]] (2013-03-14) # [[Veksel]] (2013-03-14) # [[Mount Willis]] (2013-03-14) # [[Walkersirkulasjonen]] (2013-03-14) # [[Mount Waterhouse]] (2013-03-14) # [[Mount Wyman]] (2013-03-14) # [[Steinbukken sin vendekrins]] (2013-03-14) # [[Varv]] (2013-03-14) # [[Æra]] (2013-03-14) # [[Gästrikland]] (2013-03-14) # [[Slappy]] (2013-03-14) # [[Formel Renault]] (2013-03-14) # [[Leon]] (2013-03-14) # [[Mount Bayonne]] (2013-03-14) # [[Mount Braun]] (2013-03-14) # [[VXE-6]] (2013-03-14) # [[Mount Cupola]] (2013-03-14) # [[Nun ist das Heil und die Kraft]] (2013-03-14) # [[Le Theil i Orne]] (2013-03-14) # [[Musikkverk av Vivaldi]] (2013-03-14) # [[Mount Hahn]] (2013-03-14) # [[Mount Holt]] (2013-03-14) # [[Mount Lassell]] (2013-03-14) # [[Mount Liszt]] (2013-03-14) # [[Mount Newman]] (2013-03-14) # [[Mount Nicholas]] (2013-03-14) # [[Mount Paris]] (2013-03-14) # [[Mount Morley]] (2013-03-14) # [[Mount Phoebe]] (2013-03-14) # [[Mount Sanderson]] (2013-03-14) # [[Svegssjön]] (2013-03-14) # [[Mount Pinafore]] (2013-03-14) # [[Stadshotell]] (2013-03-14) # [[Mount Tchaikovsky]] (2013-03-14) # [[Mount Tilley]] (2013-03-14) # [[Norrfors]] (2013-03-14) # [[IK Comet Halden]] (2013-03-14) # [[Dystrof innsjø]] (2013-03-14) # [[Portugalstraumen]] (2013-03-14) # [[Omdreiingsflate]] (2013-03-14) # [[Terra Nostra]] (2013-03-14) # [[Nernsteffekt]] (2013-03-14) # [[Linsestyrke]] (2013-03-14) # [[Norges idrettshøgskole]] (2013-03-14) # [[Mil]] (2013-03-14) # [[Ё]] (2013-03-14) # [[Omer]] (2013-03-14) # [[Mariner 1]] (2013-03-14) # [[Trojanske jupitertrojanar]] (2013-03-15) # [[Kasimovium]] (2013-03-15) # [[Multa]] (2013-03-15) # [[NGC 454]] (2013-03-15) # [[Arp 186]] (2013-03-15) # [[Edmund]] (2013-03-15) # [[Power to All Our Friends]] (2013-03-15) # [[Preludium og fuge i E-dur, BWV 566]] (2013-03-15) # [[Amami se vuoi]] (2013-03-15) # [[Crosby i Merseyside]] (2013-03-15) # [[Norton Radstock]] (2013-03-15) # [[Watch My Dance]] (2013-03-15) # [[Feel the Passion]] (2013-03-15) # [[«Celebrity Solstice»]] (2013-03-15) # [[Reflected]] (2013-03-15) # [[Raidet mot Salmon Falls]] (2013-03-15) # [[Vitskap i 1834]] (2013-03-15) # [[Vitskap i 1838]] (2013-03-15) # [[Mount Aaron]] (2013-03-15) # [[Mount Bailey i Antarktis]] (2013-03-15) # [[Mount Becker]] (2013-03-15) # [[Mount Berger]] (2013-03-15) # [[Mount Boyles]] (2013-03-15) # [[Mount Brice]] (2013-03-15) # [[Mount Brocoum]] (2013-03-15) # [[Mount Broome]] (2013-03-15) # [[Pugh Shoal]] (2013-03-15) # [[Proud Island]] (2013-03-15) # [[Right Whale Bay]] (2013-03-15) # [[Mount Cahill]] (2013-03-15) # [[Mount Chandler]] (2013-03-15) # [[Mount Charity]] (2013-03-15) # [[Mount Coman]] (2013-03-15) # [[Mount Combs]] (2013-03-15) # [[Mount Courtauld]] (2013-03-15) # [[Mount Cummings]] (2013-03-15) # [[Mount Curl]] (2013-03-15) # [[Mount Crooker]] (2013-03-15) # [[Mount Dewe]] (2013-03-15) # [[Musculus erector spinae]] (2013-03-15) # [[Shunt]] (2013-03-15) # [[Voltameter]] (2013-03-15) # [[Lamberts cosinuslov]] (2013-03-15) # [[Mount Fell]] (2013-03-15) # [[Mount Gorham]] (2013-03-15) # [[808 Merxia]] (2013-03-15) # [[805 Hormuthia]] (2013-03-15) # [[803 Picka]] (2013-03-15) # [[810 Atossa]] (2013-03-15) # [[807 Ceraskia]] (2013-03-15) # [[Bogoindisk]] (2013-03-15) # [[Raumo]] (2013-03-15) # [[Semidiesel]] (2013-03-15) # [[Støttevokal]] (2013-03-15) # [[2MASX J00482185-2507365]] (2013-03-15) # [[Rops]] (2013-03-15) # [[Rrasa e Zogut]] (2013-03-15) # [[Žuti kamen-sjøen]] (2013-03-15) # [[Reynolds-dekomponering]] (2013-03-15) # [[Reeth Bay]] (2013-03-15) # [[Rough Firth]] (2013-03-15) # [[Rhoose Point]] (2013-03-15) # [[Statistiska centralbyrån]] (2013-03-16) # [[Russisk-tyrkiske krigar]] (2013-03-16) # [[Aleutargropa]] (2013-03-16) # [[Rivey Hill]] (2013-03-16) # [[Songen Allahu akbar]] (2013-03-16) # [[Mount Grimminger]] (2013-03-16) # [[Mount Heer]] (2013-03-16) # [[Mount Horne]] (2013-03-16) # [[Mount Kane]] (2013-03-16) # [[Mount Lampert]] (2013-03-16) # [[Kaurtang]] (2013-03-16) # [[Mount Laudon]] (2013-03-16) # [[Mount Leek]] (2013-03-16) # [[Mount Light]] (2013-03-16) # [[Mount Macnowski]] (2013-03-16) # [[Mount Marquis]] (2013-03-16) # [[Øyar i Estland]] (2013-03-16) # [[Mount McElroy]] (2013-03-16) # [[Mount Mende]] (2013-03-16) # [[Saittaälven]] (2013-03-16) # [[Mount Mull]] (2013-03-16) # [[Mount Mumford]] (2013-03-16) # [[Mount Nash]] (2013-03-16) # [[Sadău]] (2013-03-16) # [[Mount Owen i Antarktis]] (2013-03-16) # [[Mount Pawson]] (2013-03-16) # [[Mount Peterson]] (2013-03-16) # [[Mount Poster]] (2013-03-16) # [[Mount Rath]] (2013-03-16) # [[Mount Rex]] (2013-03-16) # [[Rosamel Island]] (2013-03-16) # [[Mount Reynolds]] (2013-03-16) # [[Mount Robertson i Antarktis]] (2013-03-16) # [[Mount Schimansky]] (2013-03-16) # [[Mount Showers]] (2013-03-16) # [[Mount Southern]] (2013-03-16) # [[Mount Strong]] (2013-03-16) # [[Samuel Islands]] (2013-03-16) # [[Mount Sullivan]] (2013-03-16) # [[Mount Tenney]] (2013-03-16) # [[Mount Thompson i Antarktis]] (2013-03-16) # [[Mount Thornton]] (2013-03-16) # [[Mount Trimpi]] (2013-03-16) # [[Mount Unicorn]] (2013-03-16) # [[Mount Van Buren]] (2013-03-16) # [[Mount Vang]] (2013-03-16) # [[Mount Vennum]] (2013-03-16) # [[Mount Virdin]] (2013-03-16) # [[Mount Ward i Antarktis]] (2013-03-16) # [[Mount Wasilewski]] (2013-03-16) # [[Mount Whiting]] (2013-03-16) # [[Mount Wood i Palmer Land]] (2013-03-16) # [[Meissnereffekt]] (2013-03-16) # [[Sigurd Magnusson]] (2013-03-16) # [[Slaget ved Lagos]] (2013-03-16) # [[Slaget ved Manila i 1762]] (2013-03-16) # [[Mount Harding]] (2013-03-16) # [[Priory Bay]] (2013-03-16) # [[Broughton Bay]] (2013-03-16) # [[Caswell Bay]] (2013-03-16) # [[Mount Gist]] (2013-03-16) # [[Mount Strathcona]] (2013-03-16) # [[Andreevfjellet]] (2013-03-16) # [[Aurnupen]] (2013-03-16) # [[Austhamaren]] (2013-03-16) # [[Austhjelmen]] (2013-03-16) # [[Dansk krone]] (2013-03-16) # [[Elvar i Tyskland]] (2013-03-16) # [[Bastionen i Dronning Maud Land]] (2013-03-16) # [[Holy Isle i Firth of Clyde]] (2013-03-16) # [[Sgat Mòr og Sgat Beag]] (2013-03-16) # [[Eilean Mhic Coinnich]] (2013-03-16) # [[Tidvassøy]] (2013-03-16) # [[Deltabaryon]] (2013-03-16) # [[Waka Waka (This Time for Africa)]] (2013-03-16) # [[Gärdesjön]] (2013-03-16) # [[Russells paradoks]] (2013-03-16) # [[Calbha Beag]] (2013-03-16) # [[Ala Lompolo]] (2013-03-16) # [[Brautnuten]] (2013-03-16) # [[Arena Romanistica]] (2013-03-16) # [[Langskallane]] (2013-03-16) # [[Songen Say Yes]] (2013-03-16) # [[Brough Holm]] (2013-03-16) # [[Hansenhovden]] (2013-03-16) # [[Linga ved Hildasay]] (2013-03-16) # [[Scalloway Islands]] (2013-03-16) # [[Cribinau]] (2013-03-16) # [[See What I Care]] (2013-03-16) # [[East Mouse]] (2013-03-16) # [[Salt Island i Anglesey]] (2013-03-16) # [[Sekundær sirkulasjon]] (2013-03-16) # [[Seagrove Bay]] (2013-03-16) # [[Seghy Island]] (2013-03-16) # [[Yrkesrettleiing]] (2013-03-16) # [[Vendelrot]] (2013-03-16) # [[Fylkesveg 101 i Buskerud]] (2013-03-16) # [[Hypotenus]] (2013-03-16) # [[Rame-halvøya]] (2013-03-16) # [[Elan Valley-reservoara]] (2013-03-16) # [[Schwarzgrätli]] (2013-03-16) # [[Since I've Been Loving You]] (2013-03-16) # [[Cadair Berwyn]] (2013-03-16) # [[Savangin]] (2013-03-16) # [[Bösendorfer]] (2013-03-16) # [[Slaget ved Rio de Janeiro]] (2013-03-16) # [[Omleiringa av Port Royal i 1707]] (2013-03-16) # [[79 Eurynome]] (2013-03-16) # [[Seleksjon i lingvistikk]] (2013-03-16) # [[Seret i Drohobytsj]] (2013-03-16) # [[Sea Leopard Patch]] (2013-03-16) # [[Previn]] (2013-03-16) # [[Tryg]] (2013-03-16) # [[Blandakor]] (2013-03-17) # [[Radiometeorologi]] (2013-03-17) # [[Lysalv]] (2013-03-17) # [[Lufttemperatur]] (2013-03-17) # [[Mupe Bay]] (2013-03-17) # [[Harmattan]] (2013-03-17) # [[Afrodyr]] (2013-03-17) # [[Abrolhos]] (2013-03-17) # [[American Le Mans Series]] (2013-03-17) # [[Tehuano]] (2013-03-17) # [[Austislandstraumen]] (2013-03-17) # [[Den norske atlanterhavsstraumen]] (2013-03-17) # [[Falklandstraumen]] (2013-03-17) # [[Guyanastraumen]] (2013-03-17) # [[Irmingerstraumen]] (2013-03-17) # [[Trygderetten]] (2013-03-17) # [[Partita i a-moll for fløyte]] (2013-03-17) # [[Nordstillehavsstraumen]] (2013-03-17) # [[Generatrise]] (2013-03-17) # [[Utfallsrom]] (2013-03-17) # [[825 Tanina]] (2013-03-17) # [[819 Barnardiana]] (2013-03-17) # [[823 Sisigambis]] (2013-03-17) # [[816 Juliana]] (2013-03-17) # [[LS3/5A]] (2013-03-17) # [[Fylkesveg 104 i Rogaland]] (2013-03-17) # [[Fylkesveg 242 i Rogaland]] (2013-03-17) # [[Den tomme mengda]] (2013-03-17) # [[Fridomsgrad i matematikk]] (2013-03-17) # [[Slaget ved Siracusa i 1710]] (2013-03-17) # [[A Kylie Christmas]] (2013-03-17) # [[The Right Honourable]] (2013-03-17) # [[Kamphandlinga 8. juli 1716]] (2013-03-17) # [[Gjenforeiningskrigen]] (2013-03-17) # [[Slaget ved Bantry Bay]] (2013-03-17) # [[Øyar i Ytre Hebridane]] (2013-03-17) # [[Diktet Annendagsfesten]] (2013-03-17) # [[Sentrum i matematikk]] (2013-03-17) # [[Superposisjonsprinsippet]] (2013-03-17) # [[Traveller's Tales]] (2013-03-17) # [[Col de Turini]] (2013-03-17) # [[Særpartikkel]] (2013-03-17) # [[Dischmabach]] (2013-03-17) # [[Slaget ved Bitonto]] (2013-03-17) # [[Långvattnet]] (2013-03-17) # [[Storjoudan]] (2013-03-17) # [[Lilla Luleälven]] (2013-03-17) # [[Standard austnorsk]] (2013-03-17) # [[Breidd i optikk]] (2013-03-17) # [[Brennflate]] (2013-03-17) # [[Brennlinje]] (2013-03-17) # [[Norrberg]] (2013-03-17) # [[Revingeby]] (2013-03-17) # [[Britisk einingssystem for mål og vekt]] (2013-03-17) # [[Bygdetønne]] (2013-03-17) # [[Utvälinge]] (2013-03-17) # [[Karaburunhalvøya]] (2013-03-17) # [[Sarosbukta]] (2013-03-17) # [[Dielektrisk forskyving]] (2013-03-17) # [[Djupedalshausane]] (2013-03-17) # [[Dobrynintoppen]] (2013-03-17) # [[George V Land]] (2013-03-17) # [[Dugurdspiggen]] (2013-03-17) # [[Dungane]] (2013-03-17) # [[Prinsesse Astrid Kyst]] (2013-03-17) # [[Fidjelandfjellet]] (2013-03-17) # [[Shaoguan]] (2013-03-17) # [[Mikkelsen Islands]] (2013-03-17) # [[Fučiktoppen]] (2013-03-17) # [[McNamara Island]] (2013-03-17) # [[Kommensurabilitet i matematikk]] (2013-03-17) # [[Rhythm of Love Tour]] (2013-03-17) # [[Gygra]] (2013-03-17) # [[Killingbeck Island]] (2013-03-17) # [[Limpet Island]] (2013-03-17) # [[Hamrane]] (2013-03-17) # [[Hatten i Dronning Maud Land]] (2013-03-17) # [[Heddenberget]] (2013-03-17) # [[Breakwater Island]] (2013-03-17) # [[Heikampen i Antarktis]] (2013-03-17) # [[Heitō-zan]] (2013-03-17) # [[Holtermann]] (2013-03-17) # [[Pampa Island]] (2013-03-17) # [[Alectoria Island]] (2013-03-17) # [[Standard temperatur og trykk]] (2013-03-17) # [[HEO]] (2013-03-17) # [[Jagged Island i Graham Land]] (2013-03-17) # [[Moss Islands]] (2013-03-17) # [[FIDA]] (2013-03-17) # [[Puzzle Islands]] (2013-03-17) # [[Runaway Island]] (2013-03-17) # [[McCarthy Island i Kemp Land]] (2013-03-17) # [[Edwards Islands i Marie Byrd Land]] (2013-03-17) # [[Maher Island]] (2013-03-17) # [[Nesholmen i Dronning Maud Land]] (2013-03-17) # [[Safety car]] (2013-03-17) # [[Ailsa Craig i Sør-Orknøyane]] (2013-03-18) # [[Gjeslingene]] (2013-03-18) # [[Monk Islands]] (2013-03-18) # [[Kellick Island]] (2013-03-18) # [[Chocolate av Kylie Minogue]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 937 i Nordland]] (2013-03-18) # [[All I See]] (2013-03-18) # [[Eksosbrems]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 573 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-18) # [[Main Island i Willisøyane]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 223 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 245 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 253 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 518 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 167 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 251 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 322 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 601 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 718 i Rogaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 146 i Buskerud]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 242 i Buskerud]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 226 i Hedmark]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 289 i Hedmark]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 718 i Hedmark]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 356 i Akershus]] (2013-03-18) # [[Hjorterot]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 615 i Akershus]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 228 i Hordaland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 304 i Møre og Romsdal]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 442 i Oppland]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 397 i Møre og Romsdal]] (2013-03-18) # [[Fylkesveg 393 i Sogn og Fjordane]] (2013-03-18) # [[Pobeda isøy]] (2013-03-18) # [[Tyulen'i Islands]] (2013-03-18) # [[Johnson Cove]] (2013-03-18) # [[Jordan Cove]] (2013-03-18) # [[Spansk Wikipedia]] (2013-03-18) # [[Gaul Cove]] (2013-03-18) # [[Edvard Skontorp]] (2013-03-18) # [[«Kista Dan»]] (2013-03-18) # [[Omleiringa av Pemaquid i 1689]] (2013-03-18) # [[Hornet i Dronning Maud Land]] (2013-03-18) # [[Knuckle Reef]] (2013-03-18) # [[Bloor Reef]] (2013-03-18) # [[Sillerboån]] (2013-03-18) # [[Snoderån]] (2013-03-18) # [[Istind]] (2013-03-18) # [[Jekselen]] (2013-03-18) # [[Cardno Point]] (2013-03-18) # [[Islet Point]] (2013-03-18) # [[Egearregionen]] (2013-03-18) # [[Esmarchkysten]] (2013-03-18) # [[Sinclair Island]] (2013-03-18) # [[Sotomayor Island]] (2013-03-18) # [[Sigaren]] (2013-03-18) # [[Skarven ved Bouvetøya]] (2013-03-18) # [[Spine Island]] (2013-03-18) # [[Vogtkysten]] (2013-03-18) # [[Cape LeBlanc]] (2013-03-18) # [[Cape Betbeder]] (2013-03-18) # [[Kammuri-yama]] (2013-03-18) # [[Kampekalven]] (2013-03-18) # [[Cape Kinnes]] (2013-03-18) # [[Cape Purvis]] (2013-03-18) # [[Slavotin Point]] (2013-03-18) # [[Haulaway Point]] (2013-03-18) # [[Cape Murray i Graham Land]] (2013-03-18) # [[Kystruteskip]] (2013-03-18) # [[MS «Balholm»]] (2013-03-18) # [[Cape Dart]] (2013-03-18) # [[Cape Irizar]] (2013-03-18) # [[Cape Wadworth]] (2013-03-18) # [[The Narrows i Antarktis]] (2013-03-18) # [[Whalers Passage]] (2013-03-18) # [[Mount Kropotkin]] (2013-03-18) # [[Mount Kurchatov]] (2013-03-18) # [[Kvervelnatten]] (2013-03-18) # [[Mont de Limburg Stirum]] (2013-03-18) # [[Mont Lorette]] (2013-03-18) # [[Luna 9-haugen]] (2013-03-18) # [[Mont de Maere]] (2013-03-18) # [[Aardalens Venner]] (2013-03-18) # [[Minami-heito-zan]] (2013-03-18) # [[Nupshamrane]] (2013-03-18) # [[Ormehausen]] (2013-03-18) # [[Ovbratten]] (2013-03-18) # [[Przewalskihest]] (2013-03-18) # [[Stride-piano]] (2013-03-18) # [[Sibirsk dverghamster]] (2013-03-18) # [[Stjernesildre]] (2013-03-18) # [[Småsmelle]] (2013-03-18) # [[Tuba Luba]] (2013-03-18) # [[Klengjemaure]] (2013-03-18) # [[Stortare]] (2013-03-18) # [[Austamerikansk tuja]] (2013-03-18) # [[Væskedynamikk]] (2013-03-18) # [[Josvas bok]] (2013-03-18) # [[Hundehald i Noreg]] (2013-03-18) # [[Pulpanyresjuke]] (2013-03-18) # [[Sphaerocarpos]] (2013-03-19) # [[Streoc]] (2013-03-19) # [[Stinky Fingers]] (2013-03-19) # [[926 Imhilde]] (2013-03-19) # [[Wu av Zhou]] (2013-03-19) # [[Steel Bay]] (2013-03-19) # [[Spike Island i Cheshire]] (2013-03-19) # [[Start Bay]] (2013-03-19) # [[Lobet Gott in seinen Reichen]] (2013-03-19) # [[Felttog]] (2013-03-19) # [[Disney Channel Skandinavia]] (2013-03-19) # [[Mont Pierre]] (2013-03-19) # [[Raudberget]] (2013-03-19) # [[Suestado]] (2013-03-19) # [[Razumovskijtoppen]] (2013-03-19) # [[Remplingen]] (2013-03-19) # [[Mont Rossel]] (2013-03-19) # [[Funck]] (2013-03-19) # [[Tavelån]] (2013-03-19) # [[Strömsån]] (2013-03-19) # [[Storån]] (2013-03-19) # [[Sätraån]] (2013-03-19) # [[Sunshine Day]] (2013-03-19) # [[Super Idol 2004]] (2013-03-19) # [[Mount Rusanov]] (2013-03-19) # [[Ruvungane]] (2013-03-19) # [[Teksla]] (2013-03-19) # [[Tanner Island]] (2013-03-19) # [[Baroni]] (2013-03-19) # [[Sandnesstaven]] (2013-03-19) # [[Gangapurna]] (2013-03-19) # [[Setenuten]] (2013-03-19) # [[Severcevtoppen]] (2013-03-19) # [[Urdok I]] (2013-03-19) # [[Daffy]] (2013-03-19) # [[Sistenup]] (2013-03-19) # [[Daniellcelle]] (2013-03-19) # [[Fleet]] (2013-03-19) # [[Skeidshornet]] (2013-03-19) # [[Avslutningsseremonien for sommar-OL 2008]] (2013-03-19) # [[Skeidskneet]] (2013-03-19) # [[Nynorsk på Vegårshei]] (2013-03-19) # [[Slettfjellnutane]] (2013-03-19) # [[Mont Solvay]] (2013-03-19) # [[In situ]] (2013-03-19) # [[Omleiringa av Cuneo i 1691]] (2013-03-19) # [[Oslogjengen]] (2013-03-19) # [[Beren]] (2013-03-19) # [[Stauren]] (2013-03-19) # [[Storkletten]] (2013-03-19) # [[Storknolten]] (2013-03-19) # [[Stornupen]] (2013-03-19) # [[Stridbukken]] (2013-03-19) # [[Svartnupen]] (2013-03-19) # [[Tanna]] (2013-03-19) # [[Tempyo-zan]] (2013-03-19) # [[Tustane]] (2013-03-19) # [[Tvetaggen]] (2013-03-19) # [[Thrash metal]] (2013-03-19) # [[Mount Tucker]] (2013-03-19) # [[Grunnsvinging]] (2013-03-19) # [[Alternativ rock]] (2013-03-19) # [[Tidlegare kommunar i Finland]] (2013-03-19) # [[Normann]] (2013-03-19) # [[Tehuantepecer]] (2013-03-20) # [[Television av Dr. John]] (2013-03-20) # [[929 Algunde]] (2013-03-20) # [[Mont Verhaegen]] (2013-03-20) # [[Veslekletten]] (2013-03-20) # [[Veslenupen]] (2013-03-20) # [[Vesletind]] (2013-03-20) # [[Vesthjelmen]] (2013-03-20) # [[Veten i Dronning Maud Land]] (2013-03-20) # [[Forposten]] (2013-03-20) # [[Vorrkulten]] (2013-03-20) # [[Vorrnipa]] (2013-03-20) # [[Vorrtind]] (2013-03-20) hhoiesd75b2kdvhaysjmg016ixgv72w 0 341891 3398412 2985822 2022-08-12T11:04:47Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|by |namn =Budaiya |andre namn = البديع |bilete = BudaiyaBeach.JPG |bilettekst = Stranda i Budaiya |land = Bahrain |regiontype = [[guvernement i Bahrain|guvernement]] |region = [[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]] |grunnlagd = 1800-talet |lat_d=26|lat_m=12|lat_s=46 |lat_NS=N |long_d=50|long_m=26 |long_s=50 |long_EW=E |kartposisjon = Bahrain | kart = {{posisjonskart|Bahrain}} }} '''Al Budaiya''' ([[arabisk]] البديع) er ein kystby nordvest på [[Bahrainøya]] i [[Nordguvernementet i Bahrain|Nordguvernementet]] i [[Bahrain]]. Nabolandsbyane er [[Diraz]] og [[Bani Jamra]]. Budaiya er det mest frodige området i landet med kunstig vatning frå store ferskvasskjelder og vassførande sjikt. Dei fleste gardane i landet ligg her. Byen er endestad langs Budaiya-vegen, som går til [[Manama]]. Regionane på kvar side av vegen vert kalla Budaiya. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Budaiya|Budaiya]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 2. september 2017.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' *Fuad Ishaq Khuri (1980). ''Tribe and state in Bahrain: The transformation of social and political authority in an Arab state''. ISBN 0-226-43473-7 {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Nordguvernementet i Bahrain}} [[Kategori:Busetnader i Bahrain|Budaiya]] [[Kategori:Kystbusetnader i Bahrain]] 5zrp2a1v3698nhe36awyuqqbyj1bten 0 341906 3398410 2987535 2022-08-12T11:02:39Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{om|landsbyen i Bahrain|landsbyen i Iran|Duraz i Iran}} {{geoboks|landsby|kategori= | namn = Diraz | andre namn = الدراز |land = Bahrain |regiontype = [[Guvernement i Bahrain|Guvernement]] | region = |kartposisjon = Bahrain | kart = {{posisjonskart|Bahrain}} | folketal = 18000 | folketal_i_år = | areal = | lat_d =26 |lat_m =13 |lat_s =07 |lat_NS =N | long_d =50 |long_m =28 |long_s =32 |long_EW =E }} '''Diraz''' ([[arabisk]] الدراز) er ein landsby på nordvestkysten av [[Bahrain]]. Han ligg aust for [[Budaiya]], vest for [[Barbar i Bahrain|Barbar]] og nord for [[Bani Jamra]]. To arkeologiske funn frå [[Dilmun]]-tida, [[Diraz-tempelet]] og [[Ain Umm Sujoor]], ligg i denne landsbyen. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Diraz|Diraz]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 2. september 2017.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' * Faroughy, Abbas. The Bahrein Islands (750 - 1951) A Contribution To The Study of Power Politics in Persiabukta page 11. Verry, Fisher & Co. (New York) 1951 {{fotnoteliste}} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== * [http://alduraz.net/ Nettstad] {{Nordguvernementet i Bahrain}} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Busetnader i Bahrain]] [[Kategori:Kystbusetnader i Bahrain]] jrxuobk3a6y8u6ld8zh8n6gusvm6y56 0 342965 3398347 2991573 2022-08-12T08:22:09Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{geoboks|dal | namn = Hunza | lokalt_namn = {{nq|ہنزہ}} | bilete = Hunza Valley HDR.jpg | land = Pakistan | image_caption = A view of over the valley | map_posisjon=Pakistan | pushpin_map = Pakistan | pushpin_label_position = Location of Pakistan }} '''Hunzadalen''' ([[burushaski]], [[wakhi]] og [[urdu]] {{lang|ur|{{nastaliq|ہنزہ}}}}) er ein fjelldal i [[Gilgit-Baltistan]] i [[Pakistan]]. Dalen ligg heilt nord i Pakistan med grense til [[Kina]] og [[Afghanistan]]. [[Hunzaelva]] renn gjennom dalen. [[Fil:Altit Fort, Hunza.jpg|mini|Hunzadalen om hausten.]] == Historie == [[Fil:Baltit Fort East Elevation.JPG|mini|venstre|[[Baltit festning]]]] Hunza var tidlegare ein [[fyrstestat]] som grensa til [[Uyghurstan]] ([[Xinjiang]]i Kina) i nordaust og [[Pamir]] i nordvest. Området blei erobra av britane mellom 1889 og 1892, og den dåverande leiaren Mir Safdar Ali Khan flykta til [[Kashghar]] i Kina.<ref>{{cite web|last1=Valley|first1=Hunza|title=Hunza Valley|url=http://www.skardu.pk/hunza-valley/|website=www.skardu.pk|publisher=Skardu.pk|accessdate=23 November 2016}}</ref> Under [[Britisk India]] grensa han til [[Gilgit Agency]] i sør og [[fyrstestaten Nagar]] i aust. Staten blei endeleg oppløyst i 1974 av den pakistanske statsministeren [[Zulfikar Ali Bhutto]]. Hovudstaden i fyrstestaten var Baltit (også kjend som [[Karimabad i Hunza|Karimabad]]). I dag er Baltit eit viktig turistmål i Hunzadalen. I dag er likevel [[Aliabad i Hunza|Aliabad]] eit viktigare økonomisk og administrativt senter. [[Fil:Landslide Attaabad.jpg|mini|Skredet frå 2010.]] ===Skred i 2010 === I 2010 demma eit skred opp elva og laga ein innsjø kjend som Attabad. Demningen truga 15&nbsp;000 folk i dalen under og blokkerte 27&nbsp;km av [[Karakoram Highway]].<ref>http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/news/sci-tech/03-rising-water-threatens-villages-in-hunza-ss-03</ref> ==Klima== I mai kan temperaturen nå maksimum på 26&nbsp;°C og minimum på 10&nbsp;°C, i oktober er maksimum 23&nbsp;°C og minimum 2&nbsp;°C. Turistsesongen i dalen er som regel frå mai til oktober, ettersom [[Karakoram Highway]] ofte blir blokkert av snø om vinteren. == Innbyggjarar == [[Fil:Bridge in the Karakorams.jpg|mini|venstre|Kvinner krysser Hunza-elva ved Passu.]] Lokale språk i dalen er mellom anna [[burushaski]], [[wakhi]] og [[shina]]. Dei viktigaste folkegruppene i dalen er: * I nedre Hunza, frå [[Khizerabad]] til [[Nasirabad i Hunza|Nasirabad]]: Hovudsakleg [[shinaki]]folk som snakkar [[shina]]. * Sentrale Hunza, frå [[Murtazaabad]] til [[Attabad i Hunza|Attabad]]: Hovudsakleg burushaskitalarar, men ei folkegruppe kalla domaki har lenge budd nær Baltit. * Øvre Hunza ([[Gojal]]), frå [[Shishkat]] til [[Khunjerab-passet|Khunjerab]]: Hovudsakleg [[wakhi]]talarar, av sentralasiatisk opphav. Burushaskitalarar blei flytta hit under [[mir Nazim Khan]]. Lesekunne blant innbyggjarane her er rekna å vera over 90&nbsp;%.<ref name="educationdawn">{{cite news|url=http://archives.dawn.com/archives/29975|title=Hunza disaster and schools|first=Shahid|last=Siddiqui|work=[[Dawn (newspaper)]]|accessdate=6 July 2012}}</ref> Nesten alle barn har minst grunnskule.<ref name="educationdawn"/> Dei fleste innbyggjarane er [[ismaili]]muslimar, tilhengjarar av prins [[Aga Khan IV|Karim Aga Khan IV]]. I [[Ganish]] høyrer ein majoritet til [[tolvar-sekta]] av [[sjiaislam]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hunza Valley|Hunza Valley]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. september 2017.'' {{refslutt}} {{Reflist}} * Kreutzmann, Hermann, ''Karakoram in Transition: Culture, Development, and Ecology in the Hunza Valley'', Oxford University Press, 2006. {{ISBN|978-0-19-547210-3}} * Leitner, G. W. (1893): ''Dardistan in 1866, 1886 and 1893: Being An Account of the History, Religions, Customs, Legends, Fables and Songs of Gilgit, Chilas, Kandia (Gabrial) Yasin, Chitral, Hunza, Nagyr and other parts of the Hindukush, as also a supplement to the second edition of The Hunza and Nagyr Handbook. And An Epitome of Part III of the author’s “The Languages and Races of Dardistan.”'' First Reprint 1978. Manjusri Publishing House, New Delhi. * Lorimer, Lt. Col. D.L.R. ''Folk Tales of Hunza''. 1st edition 1935, Oslo. Three volumes. Vol. II, republished by the Institute of Folk Heritage, Islamabad. 1981. * Sidkey, M. H. "Shamans and Mountain Spirits in Hunza." ''Asian Folklore Studies'', Vol. 53, No. 1 (1994), pp.&nbsp;67–96. *History of Ancient Era Hunza State By Haji Qudratullah Beg English Translation By Lt Col (Rtd) Saadullah Beg, TI(M) *{{citation |year=1938 |author=Wrench, Dr Guy T |title=The Wheel of Health: A Study of the Hunza People and the Keys to Health |series=2009 reprint |place= |publisher=Review Press |isbn=978-0-9802976-6-9 |url=https://books.google.com/?id=lMfSuHgabYoC&printsec=frontcover&dq=wheel+of+health#v=onepage&q&f=false |accessdate=12 August 2010}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons category|Hunza Valley}} {{wikivoyage|Hunza Valley}} * [http://idgilgitbaltistan.gov.pk/hunza.html Hunza Valley Page - Information Department Gilgit Baltistan Government] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Gilgit-Baltistan]] [[Kategori:Dalar i Pakistan]] [[Kategori:Hunza]] [[Kategori:Hindu Kush]] [[Kategori:Himalaya]] [[Kategori:Regionar i Pakistan]] 9zqzt175gaj6f02lka8plguaijicgc0 3398382 3398347 2022-08-12T08:56:06Z Ranveig 39 Ref. wikitext text/x-wiki {{geoboks|dal | namn = Hunza | lokalt_namn = {{nq|ہنزہ}} | bilete = Hunza Valley HDR.jpg | land = Pakistan | image_caption = A view of over the valley | map_posisjon=Pakistan | pushpin_map = Pakistan | pushpin_label_position = Location of Pakistan }} '''Hunzadalen''' ([[burushaski]], [[wakhi]] og [[urdu]] {{lang|ur|{{nastaliq|ہنزہ}}}}) er ein fjelldal i [[Gilgit-Baltistan]] i [[Pakistan]]. Dalen ligg heilt nord i Pakistan med grense til [[Kina]] og [[Afghanistan]]. [[Hunzaelva]] renn gjennom dalen. [[Fil:Altit Fort, Hunza.jpg|mini|Hunzadalen om hausten.]] == Historie == [[Fil:Baltit Fort East Elevation.JPG|mini|venstre|[[Baltit festning]]]] Hunza var tidlegare ein [[fyrstestat]] som grensa til [[Uyghurstan]] ([[Xinjiang]]i Kina) i nordaust og [[Pamir]] i nordvest. Området blei erobra av britane mellom 1889 og 1892, og den dåverande leiaren Mir Safdar Ali Khan flykta til [[Kashghar]] i Kina.<ref>{{cite web|last1=Valley|first1=Hunza|title=Hunza Valley|url=http://www.skardu.pk/hunza-valley/|website=www.skardu.pk|publisher=Skardu.pk|accessdate=23 November 2016}}</ref> Under [[Britisk India]] grensa han til [[Gilgit Agency]] i sør og [[fyrstestaten Nagar]] i aust. Staten blei endeleg oppløyst i 1974 av den pakistanske statsministeren [[Zulfikar Ali Bhutto]]. Hovudstaden i fyrstestaten var Baltit (også kjend som [[Karimabad i Hunza|Karimabad]]). I dag er Baltit eit viktig turistmål i Hunzadalen. I dag er likevel [[Aliabad i Hunza|Aliabad]] eit viktigare økonomisk og administrativt senter. [[Fil:Landslide Attaabad.jpg|mini|Skredet frå 2010.]] ===Skred i 2010 === I 2010 demma eit skred opp elva og laga ein innsjø kjend som Attabad. Demninga truga 15&nbsp;000 folk i dalen under og blokkerte 27&nbsp;km av [[Karakoram Highway]].<ref>http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/news/sci-tech/03-rising-water-threatens-villages-in-hunza-ss-03</ref><ref name="fourworlds_HiMaT_2013">{{cite web|author1=Michael Bopp|author2=Judie Bopp|date=May 2013|title=Needed: a second green revolution in Hunza|url=http://www.fourworlds.ca/documents/ASecondGreenRevolution.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151127021618/http://www.fourworlds.ca/documents/ASecondGreenRevolution.pdf|archive-date=27 November 2015|access-date=26 November 2015|publisher=HiMaT|pages=4}} Karakorum Area Development Organization (KADO), Aliabad</ref> ==Klima== I mai kan temperaturen nå maksimum på 26&nbsp;°C og minimum på 10&nbsp;°C, i oktober er maksimum 23&nbsp;°C og minimum 2&nbsp;°C. Turistsesongen i dalen er som regel frå mai til oktober, ettersom [[Karakoram Highway]] ofte blir blokkert av snø om vinteren. == Innbyggjarar == [[Fil:Bridge in the Karakorams.jpg|mini|venstre|Kvinner krysser Hunza-elva ved Passu.]] Lokale språk i dalen er mellom anna [[burushaski]], [[wakhi]] og [[shina]]. Dei viktigaste folkegruppene i dalen er: * I nedre Hunza, frå [[Khizerabad]] til [[Nasirabad i Hunza|Nasirabad]]: Hovudsakleg [[shinaki]]folk som snakkar [[shina]]. * Sentrale Hunza, frå [[Murtazaabad]] til [[Attabad i Hunza|Attabad]]: Hovudsakleg burushaskitalarar, men ei folkegruppe kalla domaki har lenge budd nær Baltit. * Øvre Hunza ([[Gojal]]), frå [[Shishkat]] til [[Khunjerab-passet|Khunjerab]]: Hovudsakleg [[wakhi]]talarar, av sentralasiatisk opphav. Burushaskitalarar blei flytta hit under [[mir Nazim Khan]]. Lesekunne blant innbyggjarane her er rekna å vera over 90&nbsp;%.<ref name="educationdawn">{{cite news|url=http://archives.dawn.com/archives/29975|title=Hunza disaster and schools|first=Shahid|last=Siddiqui|work=Dawn|accessdate=6. juli 2012}}</ref> Nesten alle barn har minst grunnskule.<ref name="educationdawn"/> Dei fleste innbyggjarane er [[ismaili]]muslimar, tilhengjarar av prins [[Aga Khan IV|Karim Aga Khan IV]]. I [[Ganish]] høyrer ein majoritet til [[tolvar-sekta]] av [[sjiaislam]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hunza Valley|Hunza Valley]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. september 2017.'' {{refslutt}} {{Reflist}} * Kreutzmann, Hermann, ''Karakoram in Transition: Culture, Development, and Ecology in the Hunza Valley'', Oxford University Press, 2006. {{ISBN|978-0-19-547210-3}} * Leitner, G. W. (1893): ''Dardistan in 1866, 1886 and 1893: Being An Account of the History, Religions, Customs, Legends, Fables and Songs of Gilgit, Chilas, Kandia (Gabrial) Yasin, Chitral, Hunza, Nagyr and other parts of the Hindukush, as also a supplement to the second edition of The Hunza and Nagyr Handbook. And An Epitome of Part III of the author’s “The Languages and Races of Dardistan.”'' First Reprint 1978. Manjusri Publishing House, New Delhi. * Lorimer, Lt. Col. D.L.R. ''Folk Tales of Hunza''. 1st edition 1935, Oslo. Three volumes. Vol. II, republished by the Institute of Folk Heritage, Islamabad. 1981. * Sidkey, M. H. "Shamans and Mountain Spirits in Hunza." ''Asian Folklore Studies'', Vol. 53, No. 1 (1994), pp.&nbsp;67–96. *History of Ancient Era Hunza State By Haji Qudratullah Beg English Translation By Lt Col (Rtd) Saadullah Beg, TI(M) *{{citation |year=1938 |author=Wrench, Dr Guy T |title=The Wheel of Health: A Study of the Hunza People and the Keys to Health |series=2009 reprint |place= |publisher=Review Press |isbn=978-0-9802976-6-9 |url=https://books.google.com/?id=lMfSuHgabYoC&printsec=frontcover&dq=wheel+of+health#v=onepage&q&f=false |accessdate=12 August 2010}} ==Bakgrunnsstoff== {{commons category|Hunza Valley}} {{wikivoyage|Hunza Valley}} * [http://idgilgitbaltistan.gov.pk/hunza.html Hunza Valley Page - Information Department Gilgit Baltistan Government] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Gilgit-Baltistan]] [[Kategori:Dalar i Pakistan]] [[Kategori:Hunza]] [[Kategori:Hindu Kush]] [[Kategori:Himalaya]] [[Kategori:Regionar i Pakistan]] e1gd72eo9whlia2f0dxiyoxlc6pye1s 3398383 3398382 2022-08-12T08:57:00Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{geoboks|dal | namn = Hunza | lokalt_namn = {{nq|ہنزہ}} | bilete = Hunza Valley HDR.jpg | land = Pakistan | image_caption = A view of over the valley | map_posisjon=Pakistan | pushpin_map = Pakistan | pushpin_label_position = Location of Pakistan }} '''Hunzadalen''' ([[burushaski]], [[wakhi]] og [[urdu]] {{lang|ur|{{nastaliq|ہنزہ}}}}) er ein fjelldal i [[Gilgit-Baltistan]] i [[Pakistan]]. Dalen ligg heilt nord i Pakistan med grense til [[Kina]] og [[Afghanistan]]. [[Hunzaelva]] renn gjennom dalen. == Historie == [[Fil:Baltit Fort East Elevation.JPG|mini|venstre|[[Baltit festning]]]] [[Fil:Altit Fort, Hunza.jpg|mini|Hunzadalen om hausten.]] Hunza var tidlegare ein [[fyrstestat]] som grensa til [[Uyghurstan]] ([[Xinjiang]]i Kina) i nordaust og [[Pamir]] i nordvest. Området blei erobra av britane mellom 1889 og 1892, og den dåverande leiaren Mir Safdar Ali Khan flykta til [[Kashghar]] i Kina.<ref>{{cite web|last1=Valley|first1=Hunza|title=Hunza Valley|url=http://www.skardu.pk/hunza-valley/|website=www.skardu.pk|publisher=Skardu.pk|accessdate=23 November 2016}}</ref> Under [[Britisk India]] grensa han til [[Gilgit Agency]] i sør og [[fyrstestaten Nagar]] i aust. Staten blei endeleg oppløyst i 1974 av den pakistanske statsministeren [[Zulfikar Ali Bhutto]]. Hovudstaden i fyrstestaten var Baltit (også kjend som [[Karimabad i Hunza|Karimabad]]). I dag er Baltit eit viktig turistmål i Hunzadalen. I dag er likevel [[Aliabad i Hunza|Aliabad]] eit viktigare økonomisk og administrativt senter. [[Fil:Landslide Attaabad.jpg|mini|Skredet frå 2010.]] ===Skred i 2010 === I 2010 demma eit skred opp elva og laga ein innsjø kjend som Attabad. Demninga truga 15&nbsp;000 folk i dalen under og blokkerte 27&nbsp;km av [[Karakoram Highway]].<ref>http://www.dawn.com/wps/wcm/connect/dawn-content-library/dawn/news/sci-tech/03-rising-water-threatens-villages-in-hunza-ss-03</ref><ref name="fourworlds_HiMaT_2013">{{cite web|author1=Michael Bopp|author2=Judie Bopp|date=May 2013|title=Needed: a second green revolution in Hunza|url=http://www.fourworlds.ca/documents/ASecondGreenRevolution.pdf|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20151127021618/http://www.fourworlds.ca/documents/ASecondGreenRevolution.pdf|archive-date=27. november 2015|access-date=26 November 2015|publisher=HiMaT|pages=4}} Karakorum Area Development Organization (KADO), Aliabad</ref> ==Klima== I mai kan temperaturen nå maksimum på 26&nbsp;°C og minimum på 10&nbsp;°C, i oktober er maksimum 23&nbsp;°C og minimum 2&nbsp;°C. Turistsesongen i dalen er som regel frå mai til oktober, ettersom [[Karakoram Highway]] ofte blir blokkert av snø om vinteren. == Innbyggjarar == [[Fil:Bridge in the Karakorams.jpg|mini|venstre|Kvinner krysser Hunza-elva ved Passu.]] Lokale språk i dalen er mellom anna [[burushaski]], [[wakhi]] og [[shina]]. Dei viktigaste folkegruppene i dalen er: * I nedre Hunza, frå [[Khizerabad]] til [[Nasirabad i Hunza|Nasirabad]]: Hovudsakleg [[shinaki]]folk som snakkar [[shina]]. * Sentrale Hunza, frå [[Murtazaabad]] til [[Attabad i Hunza|Attabad]]: Hovudsakleg burushaskitalarar, men ei folkegruppe kalla domaki har lenge budd nær Baltit. * Øvre Hunza ([[Gojal]]), frå [[Shishkat]] til [[Khunjerab-passet|Khunjerab]]: Hovudsakleg [[wakhi]]talarar, av sentralasiatisk opphav. Burushaskitalarar blei flytta hit under [[mir Nazim Khan]]. Lesekunne blant innbyggjarane her er rekna å vera over 90&nbsp;%.<ref name="educationdawn">{{cite news|url=http://archives.dawn.com/archives/29975|title=Hunza disaster and schools|first=Shahid|last=Siddiqui|work=Dawn|accessdate=6. juli 2012}}</ref> Nesten alle barn har minst grunnskule.<ref name="educationdawn"/> Dei fleste innbyggjarane er [[ismaili]]muslimar, tilhengjarar av prins [[Aga Khan IV|Karim Aga Khan IV]]. I [[Ganish]] høyrer ein majoritet til [[tolvar-sekta]] av [[sjiaislam]]. ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Hunza Valley|Hunza Valley]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. september 2017.'' {{refslutt}} {{Reflist}} * Kreutzmann, Hermann, ''Karakoram in Transition: Culture, Development, and Ecology in the Hunza Valley'', Oxford University Press, 2006. {{ISBN|978-0-19-547210-3}} * Leitner, G. W. (1893): ''Dardistan in 1866, 1886 and 1893: Being An Account of the History, Religions, Customs, Legends, Fables and Songs of Gilgit, Chilas, Kandia (Gabrial) Yasin, Chitral, Hunza, Nagyr and other parts of the Hindukush, as also a supplement to the second edition of The Hunza and Nagyr Handbook. And An Epitome of Part III of the author’s “The Languages and Races of Dardistan.”'' First Reprint 1978. Manjusri Publishing House, New Delhi. * Lorimer, Lt. Col. D.L.R. ''Folk Tales of Hunza''. 1st edition 1935, Oslo. Three volumes. Vol. II, republished by the Institute of Folk Heritage, Islamabad. 1981. * Sidkey, M. H. "Shamans and Mountain Spirits in Hunza." ''Asian Folklore Studies'', Vol. 53, No. 1 (1994), pp.&nbsp;67–96. *History of Ancient Era Hunza State By Haji Qudratullah Beg English Translation By Lt Col (Rtd) Saadullah Beg, TI(M) *{{citation |year=1938 |author=Wrench, Dr Guy T |title=The Wheel of Health: A Study of the Hunza People and the Keys to Health |series=2009 reprint |place= |publisher=Review Press |isbn=978-0-9802976-6-9 |url=https://books.google.com/?id=lMfSuHgabYoC&printsec=frontcover&dq=wheel+of+health#v=onepage&q&f=false |accessdate=12. august 2010}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} {{wikivoyage|Hunza Valley}} * [http://idgilgitbaltistan.gov.pk/hunza.html Hunza Valley Page - Information Department Gilgit Baltistan Government] {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Gilgit-Baltistan]] [[Kategori:Dalar i Pakistan]] [[Kategori:Hunza]] [[Kategori:Hindu Kush]] [[Kategori:Himalaya]] [[Kategori:Regionar i Pakistan]] df49eiiq0calk7kxblgd9b571fg7l2j 0 343929 3398350 3252978 2022-08-12T08:24:10Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks språk |familycolor=kreol |namn=Patwa |heimnamn = Pawa, patwah, patois |fleire namn=Jamaican patois, jamaicansk kreol |land=[[Jamaica]] |talarar=3&nbsp;181&nbsp;171 (år 2001)<ref name="ETNO">[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=jam Ethnologue]</ref> |familie=engelskbasert [[kreolspråk]] |iso1=- |iso2=- |iso3=jam }} [[Fil:Jamaicanpatois-twosentences2010.ogg|mini| To setningar på patwa. Omsett til engelsk ville dei vore: «I don't understand what he says at all. The man became angry when he saw his daughter with a man with dreadlocks.»]] '''Patwa''' (/patowa/) eller '''jamaican patois''' er eit [[kreolspråk]] som blir tala på [[Jamaica]] og blant personar av jamaicansk bakgrunn i [[Canada]], [[Costa Rica]], [[Den dominikanske republikken]], [[Panama]], [[Storbritannia]] og [[USA]].<ref name="ETNO"/> Språket har røtene sine i engelsken brukt av slavar tekne frå Vest-Afrika til Jamaica, som hadde ulike morsmål. Patwa er hovudsakleg eit munnleg språk som også er mykje brukt innan musikk, som i [[reggae]] og [[dancehall]]musikk. Sjølv om standard britisk engelsk hovudsakleg blir brukt som skriftspråk på Jamaica, har patwa også blitt ein del brukt til skrive litteraturspråk dei siste hundre åra. [[Claude McKay]] gav ut ei bok med jamaicanske dikt, ''Songs of Jamaica'', i 1912, medan [[Louise Bennett-Coverley|Louise Bennett]] («Miss Lou») gav ut vers og forteljingar på midten av 1900-talet. I nye skriftlege forum, som på e-post, kan ein veksla mellom patwa og engelsk ([[kodeveksling]]) og oppnå ein stilistisk kontrast.<ref>Lars Hinrichs (2006), ''Codeswitching on the Web: English and Jamaican Creole in E-Mail Communication''. Amsterdam/Philadelphia: Benjamins.</ref> ==Fonologi== Skildringar av grunnleggjande patwa (som ligg fjernt frå standard engelsk) nemner rundt 21 [[fonem]]iske [[konsonant]]ar<ref name="Devonish 2004 456">{{harvnb|Devonish|Harry|2004|p=456}}</ref> og mellom 9 og 16 [[vokal]]ar.<ref>{{harvnb|Harry|2006|p=127}}</ref> {| class="wikitable" style=text-align:center |-style="font-size: 90%;" |+[[Konsonant]]ar<ref>{{harvnb|Harry|2006|pp=126–127}}</ref> ! !colspan=2| [[Labial]] !colspan=2| [[Alveolar]] !colspan=2| [[Postalveolar|Post-<br>alveolar]] !colspan=2| [[Palatal]]{{ref|2|2}} !colspan=2| [[Velar]] !colspan=2| [[Glottal]] |- ! <small>[[Nasal]]</small> |width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|m}} |width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|n}} |colspan=2| |width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|ɲ}} |width=20px style="border-right: 0;"| ||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|ŋ}} |colspan=2| |- ! <small>[[Lukkelyd]]</small> |style="border-right: 0;"|{{IPA|p}}||style="border-left: 0;"|{{IPA|b}} |style="border-right: 0;"|{{IPA|t}}||style="border-left: 0;"|{{IPA|d}} |width=20px style="border-right: 0;"|{{IPA|tʃ}}||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|dʒ}} |style="border-right: 0;"|{{IPA|c}}||style="border-left: 0;"|{{IPA|ɟ}} |style="border-right: 0;"|{{IPA|k}}||style="border-left: 0;"|{{IPA|ɡ}} |colspan=2| |- ! <small>[[Frikativ]]</small> |width=20px style="border-right: 0;"|{{IPA|f}}||width=20px style="border-left: 0;"|{{IPA|v}} |style="border-right: 0;"|{{IPA|s}}||style="border-left: 0;"|{{IPA|z}} |style="border-right: 0;"|{{IPA|ʃ}}||style="border-left: 0;"| |colspan=2| |colspan=2| |width=20px style="border-right: 0;"|({{IPA|h}}){{ref|1|1}}||width=20px style="border-left: 0;"| |- !rowspan=2| <small>[[Approksimant]]<br>/[[lateral]]</small> |colspan=2| |style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|{{IPA|ɹ}} |colspan=2| |style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|{{IPA|j}} |style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|{{IPA|w}} |colspan=2| |- |colspan=2| |style="border-right: 0;"| ||style="border-left: 0;"|{{IPA|l}} |colspan=2| |colspan=2| |colspan=2| |colspan=2| |} :{{note|1|1}} Statusen til {{IPA|/h/}} som eit fonem er dialektal - i vestlege variantar er han eit fullt fonem and ein har minimale par ({{IPA|/hiit/}} 'hit' og {{IPA|/iit/}} 'eat'); i sentrale og austlege variantar er bruken av {{IPA|[h]}} i eit ord eller ikkje i [[fri variasjon]] med ingen konsonant, slik at orda 'hand' og 'and' begge kan uttalast {{IPA|[han]}} eller {{IPA|[an]}}.{{sfn|Harry|2006|p=126}} :{{note|2|2}} Dei palatale lukkelydane {{IPA|[c], [ɟ]}}<ref>også transkribert som {{IPA|[kʲ]}} og {{IPA|[ɡʲ]}}</ref> og {{IPA|[ɲ]}} er rekna som fonemiske i nokre skildringar<ref>som {{harvnb|Cassidy|Le Page|1980|p=xxxix}}</ref> og fonetiske i andre.<ref>som {{harvnb|Harry|2006}}</ref> For sistnemnde forståing er dei rekna som del av [[palatalisering]]. Døme på palatalisering er:{{sfn|Devonish|Harry|2004|p=458}} *{{IPA|/kiuu/}} → {{IPA|[ciuː]}} → {{IPA|[cuː]}} ('a quarter quart (of rum)') *{{IPA|/ɡiaad/}} → {{IPA|[ɟiaːd]}} → {{IPA|[ɟaːd]}} ('guard') *{{IPA|/piaa + piaa/}} → {{IPA|[pʲiãːpʲiãː]}} → {{IPA|[pʲãːpʲãː]}} ('weak') Stemde lukkelydar er [[implosiv]]e når dei kjem i [[staving|opptakten]] til framtredande stavingar (særleg først i ord) slik at {{IPA|/biit/}} ('beat') blir uttalt {{IPA|[ɓiːt]}} og {{IPA|/ɡuud/}} ('good') som {{IPA|[ɠuːd]}}.{{sfn|Devonish|2004|p=456}} <!-- Before a syllabic {{IPA|/l/}}, the contrast between [[Alveolar consonant|alveolar]] and [[velar]] consonants has been historically neutralized with alveolar consonants becoming velar so that the word for 'bottle' is {{IPA|/bakl̩/}} and the word for 'idle' is {{IPA|/aiɡl̩/}}.<ref>{{harvnb|Cassidy|1971|p=40}}</ref> --> [[Fil:Jamaican Creole vowel chart.svg|mini|Vokalar i patwa.{{sfn|Harry|2006|p=128}}]] Patwa har to former for [[vokalharmoni]]: Periferal, der berre seriar av periferale vokalar ({{IPA|/i/}}, {{IPA|/u/}} og {{IPA|/a/}}) kan opptre i ei staving, og bakre, der {{IPA|/i/}} og {{IPA|/u/}} ikkje kan opptre saman i ei staving (det vil seia at {{IPA|/uu/}} og {{IPA|/ii/}} kan opptre men ikkje {{IPA|* /ui/}} eller {{IPA|* /iu/}}.{{sfn|Harry|2006|pp=128–129}} Desse to fenomena forklarer tre lange vokalar og fire [[diftong]]ar:{{sfn|Harry|2006|p=128}} {| class="wikitable" |- ! Vokal ! Døme ! Engelsk versjon |- |{{IPA|/ii/}} || {{IPA|/biini/}} || 'tiny' |- |{{IPA|/aa/}} || {{IPA|/baaba/}} || 'barber' |- |{{IPA|/uu/}} || {{IPA|/buut/}} || 'booth' |- |{{IPA|/ia/}} || {{IPA|/biak/}} || 'bake' |- |{{IPA|/ai/}} || {{IPA|/baik/}} || 'bike' |- |{{IPA|/ua/}} || {{IPA|/buat/}} || 'boat' |- |{{IPA|/au/}} || {{IPA|/taun/}} || 'town' |} ==Grammatikk== Tid/aspekt-systemet i patwa er fundamentalt forskjellig det i standard engelsk. Det har ikkje morfologisk markerte [[partisipp|fortidspartisipp]], men har i staden to partisipp, ''en'' og ''a'', som fungerer som partikkelord. Desse orda kan ikkje stå åleine (som engelsk ''to be''), og har ulike funksjonar frå standard engelsk. For [[presens]] markerer eit ubøygd verb saman med eit gjentakande adverb vane, som i {{IPA|/tam aawez nuo kieti tel pan im/}} ('Tom always knows when Katy tells/has told about him').<ref>{{Harvard|Mufwene|1984|p=218}} sitert i {{Harvard|Gibson|1988|p=200}}</ref> * ''en'' er ein tidsmarkør * ''a'' er ein aspektmarkør * ''(a) go'' blir brukt til å markera framtid * {{IPA|/mi ɹon/}} ** I run (habitually); I ran * {{IPA|/mi a ɹon/}} ''or'' {{IPA|/mi de ɹon/}} ** I am running * {{IPA|/a ɹon mi dida ɹon/}} ''or'' {{IPA|/a ɹon mi ben(w)en a ɹon/}} ** I was running * {{IPA|/mi did ɹon/}} ''or'' {{IPA|/mi ben(w)en ɹon/}} ** I have run; I had run * {{IPA|/mi a ɡo ɹon/}} ** I am going to run; I will run Som i andre karibiske kreolspråk ([[guyanesisk kreol]] og [[San Andrés-Providencia-kreol]], ikkje [[sranan tongo]]) har {{IPA|/fi/}} fleire funksjonar, mellom anna:<ref>{{Harvnb|Winford|1985|p=589}}</ref> * [[Direktiv kasus|Direktiv]], [[dativ]] eller [[benefaktiv]] preposisjon ** {{IPA|/dem a fait fi wi/}} ('They are fighting for us'){{sfn|Bailey|1966|p=32}} * [[Genitiv]] preposisjon (markør for eigedel) ** {{IPA|/dat a fi mi buk/}} ('that's my book') * Modal auxiliary expressing obligation or futurity ** {{IPA|/im fi kom op ja/}} ('he ought to come up here') <!--* Pre-infinitive complementizer ** {{IPA|/unu hafi kiip samtiŋ faɹ de ɡini piipl-dem fi biit dem miuzik/}} ('you have to contribute something to the Guinean People for playing their music')<ref>{{Harvcoltxt|Patrick|1995|p=244}}</ref>--> ===Pronominalsystem=== Nokre variantar av patwa skil ikkje mellom kjønn eller kasus, men alle variantar skil mellom andreperson eintal og fleirtal, til forskjell frå standard engelsk. * {{IPA|/mi/}} = I, me * {{IPA|/ju/}} = you, you (eintal) * {{IPA|/im/}} (eller {{IPA|[ĩ]}}) = he, him * {{IPA|/ʃi/}} ''eller'' {{IPA|/im/}} (ingen skilnad mellom kjønn i grunnleggjande variantar) = she, her * {{IPA|/wi/}} = we, us, our * {{IPA|/unu/}} = you (fleirtal) * {{IPA|/dem/}} = they, them, their ===Kopula=== ''A'' blir brukt til å knyta subjekt og predikativ saman i ein setning (tilsvarande norsk 'å vere'): * {{IPA|/mi a di tiitʃa/}} ('I am the teacher') Patwa har eit anna lokativt verb, ''deh'': * {{IPA|/wi de a london/}} eller {{IPA|/wi de inna london/}} ('we are in London') Saman med ekte adjektiv treng ein ikkje kopula: * {{IPA|/mi haadbak nau/}} ('I am old now') Dette minner om spansk som også har to distinkte former av verbet 'å vere' - ''ser'' og ''estar'' - der ''ser'' er ekvativt og ''estar'' er lokativt. Liknande skilnader finst i andre romanske språk, som italiensk og portugisisk. ===Negasjon=== * {{IPA|/no/}} blir brukt for nektingar i presens: ** {{IPA|/if kau no did nuo au im tɹuotuol tan im udn tʃaans pieɹsiid/}} ('If the cow knew that his throat wasn't capable of swallowing a pear seed, he wouldn't have swallowed it')<ref>{{Harvnb|Lawton|1984|p=126}} omset dette som "If the cow didn't know that his throat was capable of swallowing a pear seed, he wouldn't have swallowed it."</ref> * {{IPA|/kiaan/}} blir brukt som engelsk ''can't'' ** {{IPA|/it a puoɹ tiŋ dat kiaan maʃ ant/}} ('It is a poor thing that can't mash an ant'){{sfn|Lawton|1984|p=125}} * {{IPA|/neva/}} er eit negativt fortidspartisipp.{{sfn|Irvine|2004|pp=43–44}} ** {{IPA|/dʒan neva tiif di moni/}} ('John did not steal the money') ==Ordforrråd== Mange ord i patwa kjem frå engelsk, men det finst også [[lånord]] frå [[spansk]], [[portugisisk]], [[hindi]] og [[arawakspråk|arawak]] og frå skotske og irske dialektar. Ein heil del ord jar afrikansk opphav. Ein finn særleg mange ord frå [[twi]] (ein variant av [[akan]]).<ref name="Library of Alexandria">{{cite book|title=Voodoos and Obeahs:Phrases of West Indian Witchcraft|first1=Joseph J. |last1=Williams |publisher=Library of Alexandria|year=1932 |page=90 |url=https://books.google.com/books?id=eHGXa2YSOrEC&dq=VOODOOS+AND+OBEAHS:+Phases+of+West+India+Witchcraft+JOSEPH+J.+WILLIAMS,+S.J.&source=gbs_navlinks_s|isbn=1-4655-1695-6}}</ref> Døme på ord av afrikansk opphav er {{IPA|/se/}} ('at' eller ''that'', som i ''he told me that...'' = {{IPA|/im tel mi se/}}), frå [[asjanti]]-[[twi]], og [[duppy]] ('skrømt'), frå twi ''dupon'' ('cotton tree root'), etter ei afrikansk overtyding om at vonde ånder kjem frå trerøter.<ref>{{cite book|title=Psychic Phenomena of Jamaica|first1=Joseph J. |last1=Williams |publisher=The Dial Press|year=1934 |page=156 |url=https://books.google.com/books/about/Psychic_phenomena_of_Jamaica.html?id=ZzzXAAAAMAAJ|isbn=1-4655-1450-3}}</ref> Pronomenet {{IPA|/unu/}}, for 'dykk', kjem frå [[igbo]]. ''De'' i tydinga 'å vere' (ein stad) kjem frå [[joruba]].<ref>{{cite book | title=The Missing Spanish Creoles: Recovering the Birth of Plantation Contact Languages | first=John H. | last=McWhorter |page=77 | isbn=0-520-21999-6 | url=https://books.google.com/books?id=czFufZI4Zx4C&pg=PA77 | publisher=University of California Press | year=2000 |accessdate=2008-11-29}}</ref> Frå asjanti-akan kjem omgrepet ''obeah'', som tyder heksekunst, frå asjanti-twi-ordet ''Ɔbayi''.<ref name="Library of Alexandria"/> Fruktnamnet ''[[ackee]]'' kjem frå [[akan]] ''akye fufo''.<ref name="language">{{cite book | first=Allan | last=Metcalf | year=1999 | title=The World in So Many Words | edition= | publisher= | location= | isbn=0-395-95920-9 }}</ref> Også namnet på retten ''[[callaloo]]'' har truleg vestafrikansk opphav.<ref>{{citation|contribution=callaloo, n.|title=OED Online|date=juni 2017|publisher=Oxford University Press|url=http://www.oed.com/view/Entry/26417?redirectedFrom=Callaloo& }}</ref> Frå hindi kjem ord som ''[[Cannabis|ganja]]'' (marijuana), ''janga'' ([[kreps]]), ''[[roti]]'' og ''[[dal]]''. ''Pickney'' eller ''pickiney'', i tydinga 'barn', tidlegare ''[[Pickaninny|piccaninny]]'', kjem opphavleg frå portugisisk ''pequenino'' (diminutiv av ''pequeno'', 'liten') eller spansk ''pequeño'' ('liten'). ===Språkdøme=== * {{IPA|/tɹii man did a swim/}} - Three men swam. * {{IPA|/mi aalmuos lik im/}} - I nearly hit him{{sfn|Patrick|1995|p=248}} * {{IPA|/im caan biit mi, im dʒos loki dat im won/}} - He can't beat me, he simply got lucky and won.{{sfn|Hancock|1985|p=237}} * {{IPA|/dem pikni de out a audu/}} - Those children are disobedient * {{IPA|/siin/}} - bekreftande partikkel{{sfn|Patrick|1995|p=253}} * {{IPA|/papiˈʃuo/}} - Foolish exhibition, a person who makes a foolish exhibition of him or herself, or an exclamation of surprise.{{sfn|Hancock|1985|p=190}} * {{IPA|/uman/}} - Woman{{sfn|Cassidy|Le Page|1980|p=lxii}} * {{IPA|/bwoi/}} - Boy{{sfn|Devonish|Harry|2004|p=467}} * {{IPA|/ɡjal/}} - Girl * {{IPA|/mi nu nuo/}} - I don't know ==Ortografi== Patwa har lenge blitt skrive utan normer, slik at eit ord som engelsk ''there'' kan ha blitt skrive [de], [deh] eller [dere], og eit ord som ''three'' som [tree], [tri] eller [trii]. Ein kan bruka standard engelsk staving eller ei ikkje-standard staving kan bli vanleg, som [pickney] for {{IPA|/pikni/}}, 'barn'. I 2002 skipa [[University of the West Indies]] ein Jamaican Language Unit for å standardisera språket. Eit føremål med dette var å støtta patwa-talande jamaicanarar som ikkje talar flytande standard engelsk.<ref>{{cite web|url=http://www.mona.uwi.edu/dllp/jlu/about/index.htm|title=The Jamaican Language Unit, The University of West Indies at Mona|publisher=}}</ref> Gruppa standardiserte språket slik:<ref>[http://www.mona.uwi.edu/dllp/jlu/documents/spelling-jamaican-the-jamaican-way-Handout.pdf "Handout: Spelling Jamaican the Jamaican way".]</ref> {| class="wikitable" |+ Korte vokalar ! Bokstav !! Patwa !! Engengelsk |- | i || sik || sick |- | e || bel || bell |- | a || ban || band |- | o || kot || cut |- | u || kuk || cook |} {| class="wikitable" |+ Lange vokalar ! Bokstav !! Patwa !! Engengelsk |- | ii || tii || tea |- | aa || baal || ball |- | uu || shuut || shoot |} {| class="wikitable" |+ DIftongar ! Bokstav !! Patwa !! Engengelsk |- | ie || kiek || cake |- | uo || gruo || grow |- | ai || bait || bite |- | ou || kou || cow |} Nasale vokalar blir skrivne ''-hn'', som i ''kyaahn'' (can't) og ''iihn'' (isn't it?) {| class="wikitable" |+ Konsonantar ! Bokstav !! Patwa !! Engengelsk |- | b || biek || bake |- | d || daag || dog |- | ch || choch || church |- | f || fuud || food |- | g || guot || goat |- | h || hen || hen |- | j || joj || judge |- | k || kait || kite |- | l || liin || lean |- | m || man || man |- | n || nais || nice |- | ng || sing || sing |- | p || piil || peel |- | r || ron || run |- | s || sik || sick |- | sh || shout || shout |- | t || tuu || two |- | v || vuot || vote |- | w || wail || wild |- | y || yong || young |- | z || zuu || zoo |- | zh || vorzhan || version |} ''h'' blir skrive etter lokal uttale, slik at ''hen'' (hen) og ''en'' (end) er ulike for talarar av vestleg patwa, men ikkje for sentral patwa. ==Sosiolingvisitsk variasjon== Som mange kreolspråk finst jamaikansk patwa i eit [[dialektkontinuum|språkkontinuum]] med standard engelsk.{{sfn|Rickford|1987}}{{sfn|Meade|2001|p=19}}{{sfn|Patrick|1999|p=6}} Det finst variantar av språket som ligg nær det engelske grunnspråket som ikkje kan skiljast systematisk frå mellomvariantar eller variantane som er mest ulike grunnspråket. Denne situasjonen har oppstått gjennom varig kontakt mellom patwa og standard engelsk, som har ein høgare prestisje og som det kan gje sosio-økonomiske fordelar å bruka.{{sfn|Irvine|2004|p=42}} ==Litteratur == Frå 1900 har det utvikla seg ein rik skriven litteratur på patwa. Nokre tidlege forfattarar og verk var [[Thomas MacDermot]] med ''All Jamaica Library'' og [[Claude McKay]] med ''Songs of Jamaica'' (1909). Bruk av patwa til musikk utvikla seg til [[dub-dikting]] med [[Linton Kwesi Johnson]], [[Mikey Smith]] og [[Jean Binta Breeze]] som viktige figurar. Livsverket til [[Louise Bennett]], eller Miss Lou (1919–2006), er kjenneteikna av rik patwa, sjølv om ho ikkje blei inkludert av tradisjonelle litterære grupper.<ref>"The Jamaican Poetry League excluded her from its meetings, and editors failed to include her in anthologies." {{Harvnb|Ramazani|2003|p=15}}</ref> Ho argumenterte for å sjå patwa som eit eige språk, med same opphav som dialekten som var opphav til standard engelsk: :Dah language weh yuh proud a, :Weh yuh honour an respec – :Po Mas Charlie, yuh no know se :Dat it spring from dialec! ::«Bans a Killin» Etter 1960-talet auka statusen til patwa etterkvart som fleire respekterte lingvitiske studiar av språket kom ut, mellom anna av [[Frederic G. Cassidy|Frederic Cassidy]] (1961, 1967) og Bailey (1966).<ref>[[Alison Donnell]], Sarah Lawson Welsh (red.), ''The Routledge Reader in Caribbean Literature'', Routledge, 2003, Introduction, s. 9.</ref> Seinare har det blitt vanlegare å veksla kodeveksla mellom engelsk og patwa eller å skriva heile verk på patwa. Forkjemparar for dette er mellom anna [[Kamau Brathwaite]], som også omtaler kreol-dikting i ''History of the Voice: The Development of Nation Language in Anglophone Caribbean Poetry'' (1984). Standard engelsk har likevel framleis ein meir prestisjefylt posisjon som litterært språk i [[jamaicansk litteratur]]. <!-- Canadian-Caribbean [[science fiction|science-fiction]] novelist [[Nalo Hopkinson]] often writes in Jamaican or other Caribbean Patois. [[Jean D'Costa]] penned a series of popular [[Children's literature|children's novels]], including ''[[Sprat Morrison]]'' (1972; 1990), ''[[Escape to Last Man Peak]]'' (1976), and ''Voice in the Wind'' (1978), which draw liberally from Jamaican Patois for dialogue, while presenting narrative prose in Standard English.<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=xpXMsxzSZK0C&pg=PA23&dq=duppies+and+other+Revenants&hl=en&sa=X&ei=45lqU-vzF6bL0AXy84CQAw&redir_esc=y#v=onepage&q=duppies%20and%20other%20Revenants&f=false|title="Return" in Post-colonial Writing: A Cultural Labyrinth |editor=Vera Mihailovich-Dickman |chapter=Duppies and other Revenants: with particular reference to the use of the supernatural in Jean D'Costa's work |author=Bridget Jones |pages=23–32|year=1994|publisher=Rodopi|isbn=9051836481}}</ref> [[Marlon James (novelist)|Marlon James]] employs Patois in his novels including ''[[A Brief History of Seven Killings]]'' (2014). In his science fiction novel ''Kaya Abaniah and the Father of the Forest'' (2015), British-Trinidadian author [[Wayne Gerard Trotman]] presents dialogue in [[Trinidadian Creole]], Jamaican Patois, and French while employing Standard English for narrative prose. --> Patwa har vore brukt ein del i film, som i Tia Dalma sine replikkar i ''[[Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest]]'' og nokre scener i ''[[Meet Joe Black]]'' der rollefiguren til [[Brad Pitt]] snakker med ei jamaicansk kvinne. Tidlege jamaicanske filmar som ''[[The Harder They Come]]'' (1972), ''[[Rockers (1978)|Rockers]]'' (1978), og mange andre filmar produsert av [[Palm Pictures]] midt på 19900-talet (som ''[[Dancehall Queen]]'' og ''[[Third World Cop]]'') har mesteparten av dialogen på patwa, nokre av dei er teksta til engelsk. ===Bibelen=== I desember 2011 blei det gjort kjend at [[Bibelen]] var i ferd med å bli omsett til patwa. [[Lukas-evangeliet]] er blitt gjeve ut som ''Jiizas: di Buk We Luuk Rait bout Im''. [[Nytestamentet]] på patwa blei gjeve ut i Storbritannia, som har ein stor jamaicansk diaspora, i oktober 2012 som ''Di Jamiekan Nyuu Testiment'', og med trykte og lydutgåver på Jamaica i desember 2012.<ref>[http://www.bbc.co.uk/news/magazine-16285462 Robert Pigott, "Jamaica's patois Bible: The word of God in creole"], ''BBC News'', 25 December 2011. Henta 26. desember 2011.</ref><ref>{{cite news|title=Jamaican patois Bible released "Nyuu Testiment"|url=http://www.gazette.com/articles/jamaica-148274-testiment-jamaican.html|accessdate=8 December 2012|newspaper=Colorado Springs Gazette|date=8 December 2012|author=The Associated Press|quote=For patois expert Hubert Devonish, a linguist who is coordinator of the Jamaican Language Unit at the University of the West Indies, the Bible translation is a big step toward getting the state to eventually embrace the creole language created by slaves.}}</ref><ref>[https://www.biblesociety.org.uk/products/9780564020645/ Di Jamiekan Nyuu Testiment (Jamaican Diglot New Testament with KJV)], ''British & Foreign Bible Society''. Retrieved 24 March 2013.</ref> ;[[Fader vår]] på patwa og engelsk {{col-begin}} {{col-2}} Frå ''Di Jamiekan Nyuu Testiment'':<ref>{{cite web |url=https://www.bible.com/bible/476/mat.6.jnt |title=Matyu 6 Di Jamiekan Nyuu Testiment |author=<!--Staff writer(s); no by-line.--> |date=2012 |website=bible.com |publisher=Bible Society of the West Indies |accessdate=2014-10-22}}</ref> :Wi Faada we iina evn, :mek piipl av nof rispek fi yu an yu niem. :Mek di taim kom wen yu ruul iina evri wie. :Mek we yu waahn apm pan ort apm, :jos laik ou a wa yu waahn fi apm iina evn apm :Tide gi wi di fuud we wi niid. :Paadn wi fi aal a di rang we wi du, :siem laik ou wi paadn dem we du wi rang. :An no mek wi fies notn we wi kaaz wi fi sin, :bot protek wi fram di wikid wan. {{col-break}} Frå [[English Standard Version]]: :Our Father in heaven, :hallowed be Your name. :Your kingdom come, :Your will be done, :on earth, as it is in heaven. :Give us this day our daily bread, :and forgive us our debts, :as we also have forgiven our debtors. :And lead us not into temptation, :but deliver us from evil. (Matt. 6:9–13) {{col-end}} == Kjelder== {{referansar|3}} {{refstart}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:sv:Patwa|Patwa]]» frå {{Wikipedia-utgåve|sv}}, og «[[:en:Jamaican Patwa|Jamaican Patwa]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}} den 24. oktober 2017.'' ===Bibliografi=== * {{Cite book |last = Alleyne |first= Mervyn C. |year= 1980 |title=Comparative Afro-American: An Historical Comparative Study of English-based Afro-American Dialects of the New World. |publisher=Koroma }} * {{Cite book |last = Bailey |first= Beryl, L |year= 1966 |title=Jamaican Creole Syntax |publisher=Cambridge University Press }} * {{Cite book |last = Cassidy |first= Frederic |year= 1971 |title=Jamaica Talk: Three Hundred Years of English Language in Jamaica |place=London |publisher=MacMillan Caribbean }} * {{Cite book |last = Cassidy |first= Frederic |last2 = Le Page |first2= R. B. |year= 1980 |title=Dictionary of Jamaican English |place=Cambridge |publisher=Cambridge University Press }} * {{Citation |last = DeCamp |first= David |editor=Le Page, R. B. |year= 1961 |chapter=Social and geographic factors in Jamaican dialects |title=Creole Language Studies |place=London |publisher=Macmillan |pages=61–84 }} * {{Citation |last = DeCamp |first= David |editor=Valdman, A. |year= 1977 |chapter=The Development of Pidgin and Creole Studies |title=Pidgin and Creole Linguistics |place=Bloomington |publisher=Indiana University Press }} * {{Citation |last = Devonish |first= H |last2 = Harry |first2= Otelamate G. |year= 2004 |editor=Kortman, B. |editor2=Shneider E. W. |chapter=Jamaican phonology |title=A Handbook of Varieties of English |volume=1 |series=phonology |pages=441–471 |place=Berlin |publisher=Mouton De Gruyter }} * {{Citation |last = Gibson |first= Kean |year= 1988 |title=The Habitual Category in Guyanese and Jamaican Creoles |journal=American Speech |volume=63 |issue=3 |pages=195–202 |doi = 10.2307/454817 }} * {{Citation |last = Hancock |first= Ian |year= 1985 |title=More on Poppy Show |journal=American Speech |volume=60 |issue=2 |pages=189–192 |doi = 10.2307/455318 }} * {{Citation |last = Harry |first= Otelemate G. |year= 2006 |title=Jamaican Creole |journal=Journal of the International Phonetic Association |volume=36 |issue=1 |pages=125–131 |doi = 10.1017/S002510030600243X }} * {{Cite book | last= Ramazani | first = Jahan | last2 = Ellmann, and Robert O'Clair, eds | first2 = Richard | title = The Norton Anthology of Modern and Contemporary Poetry, Third Edition | volume = 2: Contemporary Poetry | isbn = 0-393-97792-7 | publisher = Norton | year = 2003 }} * {{Citation |last = Irvine |first= Alison |year= 2004 |title=A Good Command of the English Language: Phonological Variation in the Jamaican Acrolect |journal=Journal of Pidgin and Creole Languages |volume=19 |issue=1 |pages=41–76 |doi = 10.1075/jpcl.19.1.03irv }} * {{Citation |last = Lawton |first= David |year= 1984 |title=Grammar of the English-Based Jamaican Proverb |journal=American Speech |volume=2 |pages=123–130 |doi = 10.2307/455246 }} * {{Cite book |last=Meade |first=R.R. |year=2001 |title=Acquisition of Jamaican Phonology |place=Dordrecht |publisher=Holland Institute of Linguistics }} * {{Citation |last = Patrick |first= Peter L. |year= 1995 |title=Recent Jamaican Words in Sociolinguistic Context |journal=American Speech |volume=70 |issue=3 |pages=227–264 |doi = 10.2307/455899 }} * {{Cite book |last = Patrick |first= Peter L. |year= 1999 |title=Urban Jamaican Creole: Variation in the Mesolect |place=Amsterdam/Philadelphia |publisher=Benjamins }} * {{Cite book |last=Rickford |year=1987 |title=Dimensions of a Creole Continuum: History, Texts, Linguistic Analysis of Guyanese'' |place=Stanford |publisher=Stanford University Press |first=John R. }} * {{Citation |last = Winford |first= Donald |year= 1985 |title=The Syntax of Fi Complements in Caribbean English Creole |journal=Language |volume=61 |issue=3 |pages=588–624 |doi = 10.2307/414387 }} {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{Interwiki|jam}} {{Wikivoyage|Jamaican patois phrasebook|Jamaican patois|phrasebook}} * [http://www.mona.uwi.edu/dllp/jlu/index.htm The Jamaican Language Unit] * [http://jamaicanpatwah.com Jamaican Patois Dictionary] * [http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED130535.pdf Jamaican Creole Language Course for Peace Corps Volunteers] * [http://niceup.com/patois.html Jammin Reggae Archives Patois Dictionary] * [http://growingupjamaican.com/jamaican-patois-mini-dictionary/ Sample Jamaican Patois Translations] * [http://www.jumieka.com Jumieka Langwij] ===Vidare lesing=== * {{Cite book |last = Adams |first= L. Emilie |year= 1991 |title=Understanding Jamaican Patois |publisher=LMH |place = Kingston |ISBN=976-610-155-8 }} * {{Cite book |last = Chang |first = Larry |year = 2014 |title = Biesik Jumiekan: Introduction to Jamaican Language |publisher = Chuu Wod |place = Washington, DC |ISBN = 978-0-9773391-8-1 }} {{autoritetsdata}} [[Kategori:Kreolspråk]] [[Kategori:Kultur på Jamaica]] [[Kategori:Språk på Jamaica]] [[Kategori:Språk i Nord-Amerika]] [[Kategori:Engelsk språk]] [[Kategori:Einskildspråk]] m7gg37cj3i3eq0d6b8lgf6jaey04p4e 0 344642 3398314 3395932 2022-08-11T20:55:44Z 89.8.157.190 wikitext text/x-wiki [[Fil:Kusnzov2.jpg|mini|Hangarskipet «Admiral Kuznetsov»]] '''«Admiral Kuznetsov»''' er eit [[Russland|russisk]] [[hangarskip]] som opphavleg vart bygd for sovjetmarinen. Framleis i [[2017]] var det [[flaggskip]]et i [[den russiske marinen]]. Det skal komma ut frå [[skipsverft|verftsopphald]] i 2024.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> == Rolle == Sjølv om skipet har nemninga hangarskip, så inneber det russiske klassenamnet andre roller for skipet enn til dømes [[Royal Navy]] eller [[United States Navy|US Navy]] sine hangarskip. Det er m.a. utstyrt med 12 [[kryssarmissil]], og er eigentleg ei blanding av hangarskip og kryssar. Russarane er opne om dette og brukar omgrepet ''tyazholij avianesushchij kreyser'' (TAKR eller TAVKR) – tung flyberande kryssar – berekna på å forsvara og støtte strategiske missilubåtar, overflateskip og missilberande marinefly i den russiske flåten. Skipet er òg vesentleg mindre enn dagens amerikanske hangarskip. Russland hevdar at rolla ikkje bryt med Montreux-konvensjonen som handlar om passering av det strategiske [[Bosporos|Bosporossundet]] mellom [[Middelhavet]] og [[Svartehavet]].<ref>[https://web.archive.org/web/20000229135456/http://www.webcom.com/~amraam/rcar.html A Brief Look at Russian Aircraft Carrier Development], Robin J. Lee.</ref> Det er endå ikkje berre eit politisk grep, då sovjetmarinen brukte hangarskipa sina på annan måte enn vestlege konsept tilseier. [[Fil:Ussr_cv.png|venstre|mini|Oversynsbilete over dekket.]] === Utrusting === «Admiral Kuznetsov» sine viktigaste fly er multirolle Su-33. Dette kan brukast til å oppnå luftherredøme, forsvara flåten og gje luftstøtte. Det kan òg verta brukt til maritim patruljering og mineleiting.<ref name="knaapo">KnAAPO. [http://www.knaapo.ru/eng/products/military/su33.wbp "The Su-33 single-seat carrier-based fighter"] {{Wayback|url=http://www.knaapo.ru/eng/products/military/su33.wbp |date=20110716144852 }}.</ref> Det vert supplert av toseteren Su-33UB, som òg vert brukt til trening saman med Su-25UTG. Skipet ber òg helikopteret Kamov Ka-27 for ubåtjakt og transportoppdrag. For at konvensjonelle fly skal kunna ta av, så har «Admiral Kuznetsov» ei hopprampe på baugen. Ved take-off akselerer flyet mot rampen med etterbrennarar. Ein høgare vinkel vert oppnått enn ved bruk av flatt dekk og [[katapult]]ar. Denne metoden er meir skånsam for pilotane, på grunn av lågare akselerasjon, men krev flytypar som kan fly i berre 120-140 km/t.<ref>Gordon, Yefim & Davidson, Peter. 2006. "Sukhoi Su-27 Flanker", p. 54. Warbird Tech Series, vol. 42. ISBN 978-1-58007-091-1.</ref> Kryssar-rollen vert oppnådd ved at «Admiral Kuznetsov» ber 12 overflate-til-overflate-missil av typen SS-N-19 Shipwreck. == Historie == «Admiral Flota Sovetskogo Sojuza Kuznetsov» vart bygd ved verftet Nikolajev sør i [[Mykolajiv]] i [[Ukraina]]. Skipet vart sjøsett i [[1985]] og vart operativt i 1995. Ein offisiell seremoni for å markera byggestarten vart gjort 1. september 1982, men kjølen vart først lagd i 1983. Fartøyet vart først kalla «Riga», frå oktober 1982 «Leonid Bresjnev» og frå august 1987 «Tblisi». Til slutt fekk det namnet «Admiral Flota Sovetskogo Sojuza Kuznetsov». Skipet var 71&nbsp;% ferdigstilt sommaren 1989. I november 1989 segla det ut på sjøprøvar. I desember 1991 segla det frå [[Svartehavet]] for å slutta seg til [[Nordflåten]]. Først i 1993 vart de sett opp med fly. «Kuznetsov» gjorde eit kort treningstokt i [[Middelhavet]] tidleg i 1996. Mot slutten av 1997 vart det lagt opp ved eit av verfta til Nordflåten for å venta på reparasjonar. Desse arbeida vart avbrotne etter berre 20 % ferdigstilling. Overhalinga vart til slutt sluttført i juli 1998, og skipet vart reaktivert 3. november 1998. Skipet vart liggjande i hamn i omtrent to år før det vart sendt på tokt for å støtta rednings- og hevingoperasjonane i samband med «Kursk»-forliset i 2001. I 2003 og 2004 vart det sendt til sjøs for meir testing og inspeksjon. I oktober 2004 deltok det i ei øving med den russiske marinen i [[Atlanterhavet]],<ref>Pavel Felgenhauer, [https://web.archive.org/web/20041107044237/http://www.cdi.org/russia/329-9.cfm ''A Foolhardy Naval Exercise''], Moscow Times. Kritisk artikkel om en øvelse hvor «Kuznetsov» deltok</ref>, og igjen i [[2005]]. og igjen i 2005. Under 2005-øvinga fall eit av skipet sitt Su-33 [[jagarfly]] i havet. Det er venta at «Kuznetsov» vil verta verande i teneste fram til 2030.<ref>[http://www.janes.com/defence/news/jni/jni060801_1_n.shtml Russia plans new life for naval assets] Jane's, august 2006</ref> I desember [[2007]] vart «Kuznetsov» mykje omtalt i norske media, då flåtegruppa passerte norsk farvatn og hadde flyøvingar i nærleiken av norske oljeinstallasjonar.<ref>[http://www.dagbladet.no/nyheter/2007/12/11/520859.html Dagbladet.no: Russiske jagerfly lager kaos i Nordsjøen]</ref> == Galleri == <gallery> File:Russian_aircraft_carrier_Kuznetsov.jpg|«Admiral Kuznetsov» File:Kuznetsov 960111-N-9085M-002.jpg|To Su-33 står klare til å ta av. File:Su27K (Su33) DD-SD-99-06153.jpg|Ein Su-33 på flydekket. File:USS Deyo with Admiral Kuznetsov.jpg|«Admiral Kuznetsov» i 1991 i Middelhavet med USS «Deyo». File:Aircraft carrier Admiral Kuznetsov (in dock).jpg|«Admiral Kuznetsov» i tørrdokk. </gallery> ==Sjå òg== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] == Kjelder == <references /> <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:«Admiral Kuznetsov»|«Admiral Kuznetsov»]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 23. november 2017.'' </div> [[Kategori:Hangarskip]] [[Kategori:Skip frå 1985]] dk5njt644toghfmm0ca7qjqsmmhgwm0 0 345138 3398267 3163671 2022-08-11T15:00:49Z Ranveig 39 /* Religiøs musikk */ wikitext text/x-wiki ''' Jamaicansk musikk''' omfattar ulike former for folkemusikk og populærmusikk frå [[Jamaica]], som [[mento]], [[ska]], [[rocksteady]], [[reggae]], [[dub music]], [[dancehall]] og [[reggae fusion]]. Musikken på øya har opphav i kulturane til dei mange folkegruppene som kom hit, til dømes frå Europa og Vest-Afrika. Den jamaicanske musikkstilen som truleg er best kjend i verda er reggae, som særleg blei gjort kjend av [[Bob Marley]]. Jamaicansk musikk har påverka musikk i andre land gjennom skikken med «[[toasting]]», snakking og synging over rytmespor, som blei teken til [[New York by|New York]] og vidareutvikla til [[rapping]]. Britiske sjangrar som [[lovers rock]], [[Ragga jungle|jungle]] og [[grime]] er også blitt påverka av jamaicansk musikk. ==Mento== [[Fil:Jamaica, Negril, Bloody Bay 2013 (8488939201).jpg|mini|Musikkgruppe på stranda i Negril i 2013 med banjo, rhumba box og gitar.]] {{detaljar|Mento}} Mento er ein forløpar til [[ska]] og [[reggae]]. Musikkforma bruker typisk akustiske instrument som [[gitar]], [[banjo]], [[handtromme]]r og [[rhumba box]] — eit stort tommelpiano ([[mbira]]) i form av ein boks ein kan sitja på medan ein speler. Denne lager bassrytmen til musikken. [[Lord Flea]] og [[Count Lasher]] er to av dei mest suksessrike mentoartistane. Nokre velkjende mentosongar er «[[Day-O (The Banana Boat Song)|Day-O]]», «[[Jamaica Farewell]]» og «[[Linstead Market]]». Mento liknar mykje på [[calypso]] frå [[Trinidad og Tobago]], og dei to sjangrane blir ofte blanda. Mento er blitt omtala som ''calypso'', ''kalypso'' og ''mento calypso'', og mentomusikarar har funne inspirasjon i calypsosongar og -teknikkar. ==Calypso og soca== Trinidadisk [[calypso]]musikk er blitt forveksla med jamaicansk mentomusikk. I tillegg har sjølve musikkforma blitt populær på Jamaica, som på andre anglo-karibiske øyar. Også [[soca]]musikk frå Trinidad og Tobago er blitt populær på Jamaica. Populære calypso/soca-artistar frå Jamaica er mellom anna [[Byron Lee]], Fab 5 og Lovindeer. [[Harry Belafonte]] (frå USA, men budde på Jamaica frå han var 5 til han var 13) introduserte calypsomusikk (og mento) for eit amerikansk publikum, og blei kalla «King of Calypso». Calypso fortsette også å utvikla seg gjennom 1950- og 1960-talet. Då [[rocksteady]] og [[reggae]]grupper etterkvart gjekk inn for å laga musikk som ei form for nasjonal eller tilmed ei internasjonal protestform, følgde dei i fotspora til calypsoen.<ref>{{kjelde www|tittel=Calypso: Roots of the Roots|verk=ROOTS 'n' RAP |url=http://www.ric.edu/faculty/rpotter/calypso.html}}</ref> ==Jazz== [[Fil:Zap Pow.jpg|mini|Jazz- og reggaekonsert i Spanish Town i 1979.]] Frå tidleg på 1900-talet utvikla mange framståande [[jazz]]musikarar seg på Jamaica. Mange av dei hadde bakgrunn frå [[Alpha Boys School]], som trente og oppmuntra elevane sine. [[Brassband]]kulturen på øya var også viktig, med mogleik for musikalsk arbeid og opplæring. Det var likevel avgrensa kva karriere ein kunne ha som jazzmusikar på Jamaica, og mange lokale musikarar forlét staden og slo seg ned i London eller USA. Nokre av dei best kjende jamaicanske jazzinstrumentalistane som hadde suksess i utlandet er altsaksofonisten [[Joe Harriott]], trompetistane [[Dizzy Reece]], [[Leslie 'Jiver' Hutchinson]] og [[musikaren Leslie Thompson|Leslie Thompson]], bassisten [[Coleridge Goode]], gitaristen [[Ernest Ranglin]] og pianisten [[Monty Alexander]]. Harriott, Goode, Hutchinson og Thompson bygde opp karrierane sine i London, i lag med andre musikarar som pianisten [[Yorke de Souza]] og saksofonisten [[Bertie King]], som seinare vende tilbake til Jamaica og grunnla ei gruppe som spelte musikk i mentostil. Reece og Alexander verka i USA. Saksofonisten [[Wilton 'Bogey' Gaynair]] slo seg ned i Tyskland, og arbeidde hovudsakleg med Kurt Edelhagen sitt orkester. ==Ska== [[Ska]] oppstod på Jamaica seint på 1950-talet, og var ein forløpar til rocksteady og reggae. Ska kombinerte karibiske element frå mento og calypso med amerikansk [[jazz]] og [[rhythm and blues]]. Den første ska-innspelinga blei gjort av trommespelaren [[Count Ossie]], ein [[nyabhingi]]-[[rastafari]]anar.<ref>Dave Thompson (2002) ''Reggae and Caribbean Music''. Backbeat Books. s. 261. {{ISBN|0879306556}}.</ref> Typiske ska-band hadde instrument som piano, gitar, bass, trommer og blåseinstrument, inkludert saksofon. Musikken var kjenneteikna av ein stakkato, off-beat rytme, som også er framtredande i reggae.<ref name=Ska>{{Cite journal|last=Gloag|first=Kenneth|date=2011-01-01|title=Ska|url=https://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780199579037.001.0001/acref-9780199579037-e-6234|language=en|publisher=Oxford University Press|doi=10.1093/acref/9780199579037.001.0001/acref-9780199579037-e-6234|isbn=9780199579037}}</ref> Tidleg på 1960-talet var ska den dominerande musikksjangeren på Jamaica, og blei også populær i Storbritannia. Musikkhistorikarar deler gjerne ska-historia inn i tre periodar: Den opphavleg jamaicanske på 1960-talet (''First Wave''), den engelske 2 Tone-perioden seint på 1970-talet (''Second Wave'') og den tredje perioden (''Third Wave'') som byrja på 1980-talet og auka i popularitet i USA på 1990-talet. I nyare tid har [[ska jazz|jamaicansk jazz]] gjort eit forsøk på å gå tilbake til den tidlege jamaicanske ska-lyden. ==Deejayar og toasting== [[Fil:Mento Dah Hermit.jpg|mini|Lydioingeniøren Mento Dah Hermit i eit studio.]] Saman med veksten av ska blei [[deejay]]ar som [[Sir Lord Comic]], [[King Stitt]] og [[Count Matchuki]] populære. Dette var folk som snakka stilistisk over rytmen til populære songar over såkalla ''sound systems''. Denne forma for opptreden skapte eit behov for instrumentalar og instrumentalspor av populære songar. Seint i 1960-åra byrja produsentar som [[King Tubby]] og [[Lee Perry|Lee «Scratch» Perry]] å ta ut vokalsporet frå låtar og laga spor med berre bass, rytme og med melodiinstrumenta tidvis blanda inn att. Dette utvikla seg etterkvart til [[dub-musikk]]. Deejayar byrja med [[toasting]], humoristiske og ofte provokativ omtale av andre deejayar og lokale kjendisar. Over tid blei toasting stadig meir kompleks, og blei eit like stort trekkplaster som danserytmen spelt under. ==Rocksteady== [[Rocksteady]] var musikken knytt til [[rude boy]]-kulturen på Jamaica på midten av 1960-talet, då [[The Wailers (1963–1974)|The Wailers]] og [[The Clarendonians]] dominerte topplistene. [[Desmond Dekker]] sin «007» gav sjangeren internasjonal merksemd. Rockstead la mykje vekt på basslinja, til forskjell frå ska, som ofte la vekt på ei sterk blåserekkje. <!--and the [[rhythm guitar]] began playing on the upbeat.--> Studiomusikarar som [[Supersonics]], [[Soul Vendors]], [[Jets]] og [[Jackie Mittoo]] (frå [[The Skatalites]]) blei populære på denne tida. ==Reggae== [[Fil:Bob-Marley 3.jpg|mini|venstre|[[Bob Marley]] i 1980.]] Seint på 1960-talet voks [[reggae]] fram som ei lokal fortolking av amerikansk rhythm and blues med utgangspunkt i ska. Den kjende reggaegruppa [[Bob Marley and the Wailers]] spelte opphavleg ska.<ref name=Ska/> Reggae blei populært over heile verda, i stor grad gjennom den internasjonale suksessen til artistar som [[Bob Marley]], [[Peter Tosh]] og [[Bunny Wailer]]. Marley blei sett på som ein [[rastafari]]sk frelsefigur av ein del tilhengjarar. Tekstane hans om kjærleik og frelse trollband publikum, og han blei kjend for å ha framforhandla ei våpenkvile mellom leiarane for dei to motståande politiske partia på Jamaica, [[Michael Manley]] og [[Edward Seaga]], ved One Love Concert. ==Dub og andre sjangrar== I 1973 hadde [[dub-musikk]] utvikla seg som ein eigen reggaesjanger, og var eit teikn på framvoksteren av [[remiks]]en. Dub remiksa allereie innspelte songar med hovudvekt på basslinja. Melodiinstrument og vokalane kunne miksast inn og ut att, ofte med mange studioeffektar. Andre populære musikkformer som voks fram på 1970-talet var jamaicansk-britiske [[Linton Kwesi Johnson]] sin [[dub-poesi]], utbreiinga av [[rockers reggae]] frå [[Sly & Robbie]] blant artistar som [[The Mighty Diamonds]] og [[The Gladiators]], ei rolegare form for rockers reggae utvikla av produsenten [[Joe Gibbs]], mellom anna av [[musikkgruppa Culture|Culture]] og [[Dennis Brown]], [[Burning Spear]] sin særeigne stil som kjem fram på albuma ''[[albumet Marcus Garvey|Marcus Garvey]]'' og ''[[Man in the Hills]]'', og harmonisk, andeleg orientert rastamusikk som den til [[The Abyssinians]], [[Black Uhuru]] og [[Third World]]. I 1975 hadde [[Louisa Mark]] ein hitt med «Caught You in a Lie» som byrja ein trend der britiske utøvarar laga romantisk, balladeaktig reggae kalla [[lovers rock]]. Reggae og ska hadde stor innverknad på britisk [[punkrock]] og [[new wave]], og inspirerte grupper som [[The Clash]], [[Elvis Costello|Elvis Costello and the Attractions]], [[The Police]], [[The Slits]] og [[The Ruts]]. Ska revival-grupper som [[The Specials]], [[Madness]] og [[The Selecter]] utvikla ska-forma [[2 Tone]]. På 1980-talet blei reggae stadig meir populært utanfor Jamaica. Musikkstilen påverka særleg afrikanske musikarar, som Sonny Okusuns, John Chibadura, [[Lucky Dube]] og [[Alpha Blondy]]. Dub blei også mindre populært på Jamaica i dette tiåret, men fortsette å vera ein populær og innverknadsrik stil i Storbritannia som ofte er blitt blanda med elektronisk musikk til stilar som trip-hop, jungle og drum and bass. ==Dancehall og ragga== [[Fil:Spice in Brooklyn, 2016.jpg|mini|Dancehall-artisten [[musikaren Spice|Spice]].]] På 1980-talet var dei mest populære musikkstilane på Jamaica [[dancehall]] og [[ragga]] eller ''raggamuffin music''. Dancehall er hovudsakleg tale med musikkakkompagnement, mellom anna eit enkelt trommespor (som regel på elektrisk tromme). Tekstane gjekk vekk frå dei politiske og andelege temå dei hadde teke opp på 1970-talet til fordel for mindre alvorlege tema. Ragga er kjenneteikna av dataskapte rytmar og melodispor. Dancehall utvikla seg frå nyskapande opptak frå sluten av 1970-talet gjort av [[Barrington Levy]] saman med [[Roots Radics]] og Junjo Lawes som produsent. [[Yellowman]], [[Ini Kamoze]], [[songaren Charlie Chaplin|Charlie Chaplin]] og General Echo bidrog til å gjera stilen populær, i lag med produsentar som [[Sugar Minott]]. Versjonar av dancehall fortsette å vera populære til midten av 1990-åra. Nokre utøvarar frå føre tiåret konverterte til rastafariarismen, og endra innhaldet i tekstane sine som følgje av dette. Artistar som [[Buju Banton]] hadde crossover-suksess i utlandet, medan [[Beenie Man]], [[Bounty Killer]] og andre fekk fleire nordamerikanske tilhengjarar etter at dei opptredde fleire gonger på album av [[gangstarap]]perar som [[Wu-Tang Clan]] og [[Jay-Z]]. I slutten av 2000-åra hadde dancehallartistar som [[Popcaan]], [[Vybz Kartel]], [[Konshens]], [[Mr. Vegas]] og [[Mavado]] lokal suksess. I 2010-åra blei det også laga popmusikk i andre marknader med dancehallpåverknad, som «[[One Dance]]» og «[[Controlla]]» (2016) av [[musikaren Drake|Drake]] og «[[Work av Rihanna|Work]]» (2016) av [[Rihanna]]. ==Reggae fusion== Reggae fusion er ei blanding av reggae eller dancehall med element frå andre sjangrar som hiphop, R&B, jazz, rock 'n roll eller indie rock, som blei populær på 1990-talet.<ref name="reggae-reviews">{{cite web|url=http://www.reggae-reviews.com/fusion.html|title=Reggae Fusion|accessdate=2008-06-07|author=Big D|date=2008-05-08|publisher=Reggae-Reviews}}{{daud lenkje }}</ref> Han er nært knytt til [[ragga]]sjangeren. Reggae fusion-artistar frå Jamaica med hittar på førsteplassen av U.S. Billboard Hot 100 er [[Ini Kamoze]] med «[[Here Comes the Hotstepper]]» i 1994, [[Super Cat]] som var med på Sugar Ray sin song «[[Fly av Sugar Ray|Fly]]», [[Shaggy]] med «Angel», [[Rikrok]] på Shaggy sin song «[[It Wasn't Me]]», [[Sean Paul]] med «[[Get Busy]]», [[Sean Kingston]] med «Beautiful Girls» i 2007, og [[songaren OMI|OMI]] med «Cheerleader» i 2015. ==Religiøs musikk == Jamaicansk musikk har lenge vore tett knytt til ulike religiøs retningar. ''Bongo Nation'' er ei gruppe jamaicanarar som kan ha stamma frå Kongo. Dei er kjende for [[kumina]], som både kan visa til ein religion og ein type musikk. Kumina har ein særskild trommestil som dann grunnlaget for rastafaritromming. Denne igjen inspirerte dei særmerkte jamaicanske rytmane i ska, rocksteady og reggae. På 1860-talet tok kyrkjene [[Pocomania]] og [[Revival Zion]] i bruk afrikanske tradisjonar og musikk i nesten alle delane av gudstenestene sine. Denne trenden spreidde seg til [[Hinduisme|hindumiljøa]] på øya, og var med på å danna baccra-musikken. ==Kjelder== {{reflist}} <div class="references-small"> *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Music of Jamaica|Music of Jamaica]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 14. desember 2017.'' </div> ==Bakgrunnsstoff== * [https://books.google.com/books?id=mNwb65fmvqUC&pg=PA108&lpg=PA108&dq=%22Leah+and+Tiger%22&source=web&ots=Ltp89l2Cre&sig=VY3mLKgEHgBsStMleE03lVCcNK8&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=1&ct=result#PPR3,M1'' Jamaican Song and Story'']. * [http://imslp.org/wiki/User:Clark_Kimberling/Historical_Notes_1 Historical Notes for Collection 1: African-American and Jamaican Melodies] ;Vidare lesing * Goode, Coleridge and Roger Cotterrell, ''Bass Lines: A Life in Jazz''. London: [[Northway Books]], 2002. {{ISBN|0-9537040-2-5}} * {{cite book|author=Manuel, Peter, with Kenneth Bilby and Michael Largey|title=Caribbean Currents: Caribbean Music from Rumba to Reggae (2nd edition). Temple University Press, 2006|isbn=1-59213-463-7 }} * Mthembu-Salter, Gregory and Peter Dalton. "The Loudest Island in the World". 2000. In Broughton, Simon and Ellingham, Mark with McConnachie, James and Duane, Orla (red.), ''World Music, Vol. 2: Latin & North America, Caribbean, India, Asia and Pacific'', pp 430–456. Rough Guides Ltd, Penguin Books. {{ISBN|1-85828-636-0}} * Kroubo Dagnini, Jérémie. ''Vibrations Jamaïcaine. L'Histoire des musiques populaires jamaïcaines au XXe siècle''. Camion Blanc. Paris (French language). * Mthembu-Salter, Gregory and Peter Dalton. "Lovers and Poets – Babylon Sounds". 2000. In Broughton, Simon and Ellingham, Mark with McConnachie, James and Duane, Orla (red.), ''World Music, Vol. 2: Latin & North America, Caribbean, India, Asia and Pacific'', pp 457–462. Rough Guides Ltd, Penguin Books. {{ISBN|1-85828-636-0}} * O'Brien Chang, Kevin and Wayne Chen. ''Reggae Routes: The Story of Jamaican Music''. Temple University Press. Philadelphia. * Jahn, Brian and Tom Weber. ''Reggae Island: Jamaican Music in the Digital Age''. Da Capo Press. Kingston. {{ISBN|0-306-80853-6}} * Robertson, Alan, ''Joe Harriott: Fire in his Soul''. London: [[Northway Books]], 2003. {{ISBN|0-9537040-3-3}} * Staple, Neville. ''[[Original Rude Boy]]''. 2009. [[Aurum Press]]. {{ISBN|978-1-84513-480-8}} * Thompson, Leslie with Jeffrey Green, ''Swing from a Small Island: The Story of Leslie Thompson''. London: [[Northway Books]], 2008. {{ISBN|978-0-9557888-2-6}} [[Kategori:Jamaicansk musikk| ]] [[Kategori:Karibisk musikk]] [[Kategori:Musikk etter land]] q6lgxkmvpfo1chef5f5jm9gd3uv2cp3 0 349850 3398313 3395936 2022-08-11T20:52:49Z 89.8.157.190 wikitext text/x-wiki '''Paltus-klassen''' er [[miniubåt]]ar<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2. oktober 2009}}</ref> som er spesielt konstruerte for å tåle store havdjupner.<ref name=Sutton>{{cite web|date=3. mars 2017|author=H I Sutton|title=Russian X-RAY Class Special Mission submarine|url=http://www.hisutton.com/Spy%20Subs%20-%20X-RAY.html}}</ref> Dei må bruke [[moderskip]] for å få brukbar rekkevidde.<ref name=Sutton/> Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> ==Sjå òg== *[[Ubåtklassar i teneste]] *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{fotnoteliste}} {{SORTERINGSNYKEL:Paltus}} [[Kategori:Russiske ubåtar]] [[Kategori:Ubåtklassar]] 738tcsueeqdjzidpk48u2hzvgxyf2dg 3398330 3398313 2022-08-12T06:30:47Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/89.8.157.190|89.8.157.190]] ([[User talk:89.8.157.190|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:89.8.129.224|89.8.129.224]] wikitext text/x-wiki '''Paltus-klassen''' er [[miniubåt]]ar<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2. oktober 2009}}</ref> som er spesielt konstruerte for å tåle store havdjupner.<ref name=Sutton>{{cite web|date=3. mars 2017|author=H I Sutton|title=Russian X-RAY Class Special Mission submarine|url=http://www.hisutton.com/Spy%20Subs%20-%20X-RAY.html}}</ref> Dei må bruke [[moderskip]] for å få brukbar rekkevidde.<ref name=Sutton/> ==Sjå òg== *[[Ubåtklassar i teneste]] *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{fotnoteliste}} {{SORTERINGSNYKEL:Paltus}} [[Kategori:Russiske ubåtar]] [[Kategori:Ubåtklassar]] 70p0uopt3us03f24m32inl64rs0ptr3 0 352667 3398339 3381574 2022-08-12T07:26:32Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = A Night on the Town | format = Studioalbum | artist = [[Rod Stewart]] | utgjeve = 18. juni 1976 | innspelt = Desember 1975-april 1976 | studio = [[Cherokee Studios|Cherokee Recording Studios]] i [[Hollywood]] (utanom «The First Cut Is the Deepest»: [[Muscle Shoals Sound Studio|Muscle Shoals Sound]], [[Alabama|AL]]), Strykarar: [[Criteria Studios|Criteria]], [[Miami]] i [[Florida]] og [[Caribou Ranch]] i Nederland i Colorado. | sjanger = [[Rock]] | lengd = 41:19 | selskap = [[Riva Records|Riva]], [[Warner Bros. Records|Warner Bros.]] | produsent = [[Tom Dowd]] | førre = [[Atlantic Crossing]] | førre år = 1975 | neste = [[Foot Loose & Fancy Free]] | neste år = 1977 {{Singlar | namn = A Night on the Town | format = Studioalbum | singel 1 = [[Tonight's the Night (Gonna Be Alright)]] | singel 1 dato = May 1976 | singel 2 = [[The Killing of Georgie (Part I and II)]] | singel 2 dato = 1976 | singel 3 = [[The First Cut Is the Deepest#Rod Stewart-versjonen|The First Cut Is the Deepest]] | singel 3 dato = 1977 }} }} {{Platemeldingar |kritikk1 = [[AllMusic]] |kritikk1karakter = {{Rating|4.5|5}}<ref>{{cite web|author=[[Stephen Thomas Erlewine]] |url=http://www.allmusic.com/album/a-night-on-the-town-mw0000196959 |title=A Night on the Town – Rod Stewart |publisher=[[AllMusic]] |date= |accessdate=2016-02-22}}</ref> |kritikk2 = [[Robert Christgau]] |kritikk2karakter = B<ref>{{cite web|url=http://www.robertchristgau.com/get_artist.php?name=rod+stewart |title=CG: rod stewart |publisher=Robert Christgau |date= |accessdate=2016-02-22}}</ref> |kritikk3 = ''[[Rolling Stone]]'' |kritikk3karakter = (positiv)<ref>{{cite web|url=https://www.rollingstone.com/music/albumreviews/a-night-on-the-town-19760826|title=Rod Stewart A Night on the Town Album Review|author=Dave Marsh|date=26. august 1976|work=Rolling Stone}}</ref> |kritikk4 = ''[[The Rolling Stone Album Guide]]'' |kritikk4karakter = {{Rating|3.5|5}}<ref>{{cite web|title=Rolling Stone Album Guide|url=https://www.rollingstone.com/music/artists/rod-stewart/albumguide |accessdate=31. mai 2018 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130105161110/http://www.rollingstone.com/music/artists/rod-stewart/albumguide |archivedate=5. januar 2013 }}</ref> }} '''''A Night on the Town''''' er det sjuande albumet til [[Rod Stewart]], gjeve ut i 1976. Plateomslaget er basert på [[Pierre-Auguste Renoir]]-måleriet ''[[Bal du moulin de la Galette]]'', med Stewart i midten i periodekostyme. 30. juni 2009 gav Rhino ut albumet på dobbel-CD med bonusspor. Stewart framførte ofte «Big Bayou» med [[Faces]] under den siste turneen deira i USA året før, men den versjonen var basert på den [[Ronnie Wood]] gav ut på soloalbumet sitt, ''[[Now Look]]''. ''A Night on the Town'' var det siste albumet til Stewart som nådde toppen av den britiske albumlista før ''[[Time av Rod Stewart|Time]]'' i 2013. ==Innhald== {{sporliste | overskrift = Side ein&nbsp;– ''Slow Side'' | tittel1 = [[Tonight's the Night (Gonna Be Alright)]] | låtskrivar1 = [[Rod Stewart]] | lengd1 = 3:54 | tittel2 = [[The First Cut Is the Deepest]] | låtskrivar2 = [[Cat Stevens]] | lengd2 = 4:31 | tittel3 = Fool for You | låtskrivar3 = Stewart | lengd3 = 3:49 | tittel4 = [[The Killing of Georgie (Part I and II)]] | låtskrivar4 = Stewart | lengd4 = 6:28 }} {{sporliste | overskrift = Side to&nbsp;– ''Fast Side'' | tittel1 = The Balltrap | låtskrivar1 = Stewart | lengd1 = 4:37 | tittel2 = [[Pretty Flamingo]] | låtskrivar2 = [[Mark Barkan]] | lengd2 = 3:27 | tittel3 = Big Bayou | låtskrivar3 = [[Gib Guilbeau]] | lengd3 = 3:54 | tittel4 = [[The Wild Side of Life]] | låtskrivar4 = Arlie Carter, William Warren | lengd4 = 5:09 | tittel5 = Trade Winds | låtskrivar5 = [[Ralph MacDonald]], William Salter | lengd5 = 5:16 }} ===2009-utgåva=== {{sporliste | overskrift = Plate ein | collapsed = ja | tittel1 = Tonight's the Night (Gonna Be Alright) | lengd1 = 3:56 | tittel2 = The First Cut Is the Deepest | lengd2 = 4:28 | tittel3 = Fool for You | lengd3 = 3:47 | tittel4 = The Killing of Georgie (Part I and II) | lengd4 = 6:22 | tittel5 = The Balltrap | lengd5 = 4:41 | tittel6 = Pretty Flamingo | lengd6 = 3:32 | tittel7 = Big Bayou | lengd7 = 3:55 | tittel8 = The Wild Side of Life | lengd8 = 5:10 | tittel9 = Trade Winds | lengd9 = 5:28 | tittel10 = Rosie | lengd10 = 3:50 }} {{sporliste | overskrift = Plate to | collapsed = ja | tittel1 = Share | merknad1 = Unytta studioopptak | lengd1 = 4:19 | tittel2 = Tonight's the Night (Gonna Be Alright) | merknad2 = tidleg versjon | lengd2 = 3:51 | tittel3 = The First Cut Is the Deepest | merknad3 = tidleg versjon | lengd3 = 3:48 | tittel4 = Fool for You | merknad4 = tidleg versjon | lengd4 = 3:40 | tittel5 = The Killing of Georgie (Part I) | merknad5 = tidleg versjon | lengd5 = 4:22 | tittel6 = The Balltrap | merknad6 = tidleg versjon | lengd6 = 4:40 | tittel7 = Pretty Flamingo | merknad7 = tidleg versjon | lengd7 = 3:26 | tittel8 = Big Bayou | merknad8 = tidleg versjon | lengd8 = 4:13 | tittel9 = The Wild Side of Life | merknad9 = tidleg versjon | lengd9 = 4:47 | tittel10 = Trade Winds | merknad10 = tidleg versjon | lengd10 = 4:44 | tittel11 = Rosie | merknad11 = tidleg versjon | lengd11 = 4:21 | tittel12 = [[Get Back]] | merknad12 = frå filmmusikken til [[All This and World War II]] | lengd12 = 4:05 | tittel13 = The Killing Of Georgie [Part II] | merknad13 = alternativ vokal | lengd13 = | tittel14 = Tonight's The Night [Gonna Be Alright] | merknad14 = munnleg utdrag | lengd14 = }} ==Medverkande== * [[bassgitar|Bass]]: [[Donald Dunn]], [[Bob Glaub]], [[David Hood]], [[Willie Weeks]], [[Lee Sklar]] * [[Gitar]]: [[Steve Cropper]], [[Billy Peek]], [[Joe Walsh]], [[Jesse Ed Davis]], [[David Lindley]], [[Fred Tackett]], [[Rod Stewart]] * [[Klaverinstrument]]: John Jarvis, [[David Foster]], [[Barry Beckett]], J. Smith, [[Booker T. Jones]] * [[Trommer]]: [[Roger Hawkins]], [[Andy Newmark]], [[Al Jackson]], [[Rick Shlosser]] * [[Perkusjon]]: [[Tommy Vig]], [[Joe Lala]] * [[Strykeinstrument|Stryke]][[arrangement]]: Jimmy Horowitz, Mel Lewis, [[Arif Mardin]] * [[Blåseinstrument|Horn]]: Blåserekkja i [[Tower of Power]] * [[Tenorsaksofon]]soloar: Jerry Jumonville, [[Plas Johnson]] ==Salslister== ===Vekeslister=== {| class="wikitable" |- ! År ! Liste ! Plassering |- | rowspan="3"|1976 | Billboard&nbsp;– Pop Albums | 2 |- | [[Kent Music Report|Australske Kent Music Report]] Albums Chart | 1 |- {{albumchart|UK|1|artist=Rod Stewart}} |} ===Singlar=== {| class="wikitable" |- ! År ! Singel ! Liste ! Plassering |- | 1976 | «Tonight's the Night (Gonna Be Alright)» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 1 |- | 1977 | «The Killing of Georgie (Part I and II)» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 30 |- | 1977 | «The First Cut Is the Deepest» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 21 |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:A Night on the Town av Rod Stewart|A Night on the Town av Rod Stewart]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. juni 2018.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Rod Stewart}} {{DEFAULTSORT:Night On The Town, A}} [[Kategori:Rod Stewart-album]] [[Kategori:Riva Records-album]] [[Kategori:Musikkalbum frå 1976]] [[Kategori:Album produserte av Tom Dowd]] [[Kategori:Warner Bros. Records-album]] [[Kategori:Plateomslag av John Kosh]] 9rs83jc3ted9qazez0nj0r9psqo43mk 3398340 3398339 2022-08-12T07:28:45Z Ranveig 39 Singlar under "ymse" wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = A Night on the Town | format = Studioalbum | artist = [[Rod Stewart]] | utgjeve = 18. juni 1976 | innspelt = Desember 1975-april 1976 | studio = [[Cherokee Studios|Cherokee Recording Studios]] i [[Hollywood]] (utanom «The First Cut Is the Deepest»: [[Muscle Shoals Sound Studio|Muscle Shoals Sound]], [[Alabama|AL]]), Strykarar: [[Criteria Studios|Criteria]], [[Miami]] i [[Florida]] og [[Caribou Ranch]] i Nederland i Colorado. | sjanger = [[Rock]] | lengd = 41:19 | selskap = [[Riva Records|Riva]], [[Warner Bros. Records|Warner Bros.]] | produsent = [[Tom Dowd]] | førre = [[Atlantic Crossing]] | førre år = 1975 | neste = [[Foot Loose & Fancy Free]] | neste år = 1977 | ymse= {{Singlar | namn = A Night on the Town | format = Studioalbum | singel 1 = [[Tonight's the Night (Gonna Be Alright)]] | singel 1 dato = May 1976 | singel 2 = [[The Killing of Georgie (Part I and II)]] | singel 2 dato = 1976 | singel 3 = [[The First Cut Is the Deepest#Rod Stewart-versjonen|The First Cut Is the Deepest]] | singel 3 dato = 1977 }} }} {{Platemeldingar |kritikk1 = [[AllMusic]] |kritikk1karakter = {{Rating|4.5|5}}<ref>{{cite web|author=[[Stephen Thomas Erlewine]] |url=http://www.allmusic.com/album/a-night-on-the-town-mw0000196959 |title=A Night on the Town – Rod Stewart |publisher=[[AllMusic]] |date= |accessdate=2016-02-22}}</ref> |kritikk2 = [[Robert Christgau]] |kritikk2karakter = B<ref>{{cite web|url=http://www.robertchristgau.com/get_artist.php?name=rod+stewart |title=CG: rod stewart |publisher=Robert Christgau |date= |accessdate=2016-02-22}}</ref> |kritikk3 = ''[[Rolling Stone]]'' |kritikk3karakter = (positiv)<ref>{{cite web|url=https://www.rollingstone.com/music/albumreviews/a-night-on-the-town-19760826|title=Rod Stewart A Night on the Town Album Review|author=Dave Marsh|date=26. august 1976|work=Rolling Stone}}</ref> |kritikk4 = ''[[The Rolling Stone Album Guide]]'' |kritikk4karakter = {{Rating|3.5|5}}<ref>{{cite web|title=Rolling Stone Album Guide|url=https://www.rollingstone.com/music/artists/rod-stewart/albumguide |accessdate=31. mai 2018 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130105161110/http://www.rollingstone.com/music/artists/rod-stewart/albumguide |archivedate=5. januar 2013 }}</ref> }} '''''A Night on the Town''''' er det sjuande albumet til [[Rod Stewart]], gjeve ut i 1976. Plateomslaget er basert på [[Pierre-Auguste Renoir]]-måleriet ''[[Bal du moulin de la Galette]]'', med Stewart i midten i periodekostyme. 30. juni 2009 gav Rhino ut albumet på dobbel-CD med bonusspor. Stewart framførte ofte «Big Bayou» med [[Faces]] under den siste turneen deira i USA året før, men den versjonen var basert på den [[Ronnie Wood]] gav ut på soloalbumet sitt, ''[[Now Look]]''. ''A Night on the Town'' var det siste albumet til Stewart som nådde toppen av den britiske albumlista før ''[[Time av Rod Stewart|Time]]'' i 2013. ==Innhald== {{sporliste | overskrift = Side ein&nbsp;– ''Slow Side'' | tittel1 = [[Tonight's the Night (Gonna Be Alright)]] | låtskrivar1 = [[Rod Stewart]] | lengd1 = 3:54 | tittel2 = [[The First Cut Is the Deepest]] | låtskrivar2 = [[Cat Stevens]] | lengd2 = 4:31 | tittel3 = Fool for You | låtskrivar3 = Stewart | lengd3 = 3:49 | tittel4 = [[The Killing of Georgie (Part I and II)]] | låtskrivar4 = Stewart | lengd4 = 6:28 }} {{sporliste | overskrift = Side to&nbsp;– ''Fast Side'' | tittel1 = The Balltrap | låtskrivar1 = Stewart | lengd1 = 4:37 | tittel2 = [[Pretty Flamingo]] | låtskrivar2 = [[Mark Barkan]] | lengd2 = 3:27 | tittel3 = Big Bayou | låtskrivar3 = [[Gib Guilbeau]] | lengd3 = 3:54 | tittel4 = [[The Wild Side of Life]] | låtskrivar4 = Arlie Carter, William Warren | lengd4 = 5:09 | tittel5 = Trade Winds | låtskrivar5 = [[Ralph MacDonald]], William Salter | lengd5 = 5:16 }} ===2009-utgåva=== {{sporliste | overskrift = Plate ein | collapsed = ja | tittel1 = Tonight's the Night (Gonna Be Alright) | lengd1 = 3:56 | tittel2 = The First Cut Is the Deepest | lengd2 = 4:28 | tittel3 = Fool for You | lengd3 = 3:47 | tittel4 = The Killing of Georgie (Part I and II) | lengd4 = 6:22 | tittel5 = The Balltrap | lengd5 = 4:41 | tittel6 = Pretty Flamingo | lengd6 = 3:32 | tittel7 = Big Bayou | lengd7 = 3:55 | tittel8 = The Wild Side of Life | lengd8 = 5:10 | tittel9 = Trade Winds | lengd9 = 5:28 | tittel10 = Rosie | lengd10 = 3:50 }} {{sporliste | overskrift = Plate to | collapsed = ja | tittel1 = Share | merknad1 = Unytta studioopptak | lengd1 = 4:19 | tittel2 = Tonight's the Night (Gonna Be Alright) | merknad2 = tidleg versjon | lengd2 = 3:51 | tittel3 = The First Cut Is the Deepest | merknad3 = tidleg versjon | lengd3 = 3:48 | tittel4 = Fool for You | merknad4 = tidleg versjon | lengd4 = 3:40 | tittel5 = The Killing of Georgie (Part I) | merknad5 = tidleg versjon | lengd5 = 4:22 | tittel6 = The Balltrap | merknad6 = tidleg versjon | lengd6 = 4:40 | tittel7 = Pretty Flamingo | merknad7 = tidleg versjon | lengd7 = 3:26 | tittel8 = Big Bayou | merknad8 = tidleg versjon | lengd8 = 4:13 | tittel9 = The Wild Side of Life | merknad9 = tidleg versjon | lengd9 = 4:47 | tittel10 = Trade Winds | merknad10 = tidleg versjon | lengd10 = 4:44 | tittel11 = Rosie | merknad11 = tidleg versjon | lengd11 = 4:21 | tittel12 = [[Get Back]] | merknad12 = frå filmmusikken til [[All This and World War II]] | lengd12 = 4:05 | tittel13 = The Killing Of Georgie [Part II] | merknad13 = alternativ vokal | lengd13 = | tittel14 = Tonight's The Night [Gonna Be Alright] | merknad14 = munnleg utdrag | lengd14 = }} ==Medverkande== * [[bassgitar|Bass]]: [[Donald Dunn]], [[Bob Glaub]], [[David Hood]], [[Willie Weeks]], [[Lee Sklar]] * [[Gitar]]: [[Steve Cropper]], [[Billy Peek]], [[Joe Walsh]], [[Jesse Ed Davis]], [[David Lindley]], [[Fred Tackett]], [[Rod Stewart]] * [[Klaverinstrument]]: John Jarvis, [[David Foster]], [[Barry Beckett]], J. Smith, [[Booker T. Jones]] * [[Trommer]]: [[Roger Hawkins]], [[Andy Newmark]], [[Al Jackson]], [[Rick Shlosser]] * [[Perkusjon]]: [[Tommy Vig]], [[Joe Lala]] * [[Strykeinstrument|Stryke]][[arrangement]]: Jimmy Horowitz, Mel Lewis, [[Arif Mardin]] * [[Blåseinstrument|Horn]]: Blåserekkja i [[Tower of Power]] * [[Tenorsaksofon]]soloar: Jerry Jumonville, [[Plas Johnson]] ==Salslister== ===Vekeslister=== {| class="wikitable" |- ! År ! Liste ! Plassering |- | rowspan="3"|1976 | Billboard&nbsp;– Pop Albums | 2 |- | [[Kent Music Report|Australske Kent Music Report]] Albums Chart | 1 |- {{albumchart|UK|1|artist=Rod Stewart}} |} ===Singlar=== {| class="wikitable" |- ! År ! Singel ! Liste ! Plassering |- | 1976 | «Tonight's the Night (Gonna Be Alright)» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 1 |- | 1977 | «The Killing of Georgie (Part I and II)» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 30 |- | 1977 | «The First Cut Is the Deepest» | Billboard&nbsp;– Pop Singles | 21 |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:A Night on the Town av Rod Stewart|A Night on the Town av Rod Stewart]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. juni 2018.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} {{Rod Stewart}} {{DEFAULTSORT:Night On The Town, A}} [[Kategori:Rod Stewart-album]] [[Kategori:Riva Records-album]] [[Kategori:Musikkalbum frå 1976]] [[Kategori:Album produserte av Tom Dowd]] [[Kategori:Warner Bros. Records-album]] [[Kategori:Plateomslag av John Kosh]] jr8w19ngenlukb1h487yqc1ttz3cv2j 0 358981 3398246 3331294 2022-08-11T14:14:52Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{om|fjellkjeda|byen|Huangshan}} {{geoboks|fjell | namn = Huangfjella | lokalt namn=Huangshan, {{nobold|{{lang|zh-hans|黄山}}}} | land=Kina | fylke=Anhui | photo = Huangshan pic 4.jpg | photo_caption = Panoramic view of the Huangshan landscape | høgd= 1864<ref name="peaklist">[http://www.peaklist.org/WWlists/ultras/china4.html "Lianhua Feng - Lotus Peak, HP Huang Shan"] on Peaklist.org - Central and Eastern China, Taiwan and Korea. This data is specific to the high point of the range only. Retrieved 2011-10-5.</ref> | prominence_m = 1734 | prominence_ref = <ref name="peaklist"/> |verdsarv_region=3 |verdsarv_nummer=547bis |verdsarv_år=1990 |verdsarv_kriterium=(ii), (vii), (x), (ii), (vii), (x) }} '''Huangfjella''' ({{zh|s=黄山}} Huangshan,<ref name="berlitz">Bernstein, pp. 125–127.</ref>, 'Dei gule fjella') er ei [[fjellkjede]] sør i [[Anhui]]provinsen aust i [[Kina]]. <!--Vegetation on the range is thickest below {{convert|1100|m|ft|sp=us}}, with trees growing up to the treeline at {{convert|1800|m|ft|sp=us}}.--> Området er vidkjend for landskapet sitt med soloppgangar og solnedgangar, [[granitt]]-toppar med underlege former, [[Pinus hwangshanensis|Huangshan-furu]], varme kjelder, vintersnø og ustyn ovanfrå over skydekke. Huangfjella er eit utbreidd motiv i tradisjonell [[kinesisk kunst]] og [[kinesisk litteratur|litteratur]], så vel som i moderne fotografi. Det er ein [[verdsarv]]stad og eit viktig kinesisk turistmål. ==Skildring== Huangfjella har ei rekkje toppar, nokre av dei over 1&nbsp;000 moh.<ref name = "Huangshan travel site">{{cite web | url=http://www.hscct.com/ehuangshan.htm | accessdate=2008-08-05 | work=[Huangshan Tour] | title=Huangshan Mountain | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090303110543/http://www.hscct.com/ehuangshan.htm | archivedate=3 March 2009}}</ref> Dei tre høgaste og best kjende fjelltoppane er 'Lotustoppen' (Lianhua Feng, 1,864 m), 'Den lysande toppen' (Guangming Ding, 1,840 m) og 'Himmeltoppen' (Tiandu Feng, 1,829 m).<ref name="berlitz"/><ref name="cao">Cao, s. 114–127.</ref> Verdsarvområdet dekkjer eit kjerneområde på 154&nbsp;km² og ei buffersone på 142&nbsp;km².<ref name = "UNESCO">{{cite web | url=http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=547 | publisher=[[UNESCO]] | accessdate=2008-08-05 | year=2008 | title = Mount Huangshan - UNESCO World Heritage Center}}<!--alternate link: http://whc.unesco.org/en/list/547--></ref> Fjellkjeda blei danna i [[mesozoikum]], for rundt 100 millionar år sidan, då eit tidlegare hav forsvann gjennom jordstiging.<ref name="WCNH"/> Seinare, i [[kvartær]]tida, blei landskapet forma av [[isbre]]ar.<ref name="WCNH"/> [[Fil:Huangshan pic 2.jpg|venstre|mini|Den kjende 'velkomstfurua' (迎客松)]] Plantelivet i området varierer med høgda over havet. Fuktige skogområde dekkjer landskapet under 1000 meter. Mellom 1100 moh. til [[tregrensa]] på 1800 moh. finn ein lauvfellande lauvskog. Over tregrensa finn ein [[alpin vegetasjon|alpine sletter]]. Vegetasjonen har eit stort biologisk mangfald, med ein tredjedel av [[mose]]familiane og halvparten av [[bregne]]familiane ein kjenner i Kina funne her. [[Huangshanfuru]] (''[[Pinus hwangshanensis]]'') har namn etter Huangfjella, og er rekna som eit symbol på livskraft ettersom furutrea kan veksa like ut av berget.<ref name="WCNH"/> Mange av furutrea i området er over hundre år gamle og er blitt gjevne eigne namn (som ''Ying Ke''-furua, eller 'Velkomstfurua', som ein trur er over 1500 år gammal).<ref name="cao"/> Furuene har mange ulike former og storleikar, og dei mest forvridde trea blir rekna som dei mest attraktive.<ref name="guo"/> Det fuktige klimaet i Huangfjella er også gunstig for [[tedyrking]],<ref name="tea124"/> og fjella er blitt kalla eit av dei beste fjellområda for produksjon av [[grøn te]].<ref>Heiss, s. 113</ref> ''Mao feng cha'' ('Pelstoppte') er ein velkjend lokal variant av grøn te,<ref>Heiss, s. 52</ref> og har namn etter dei dunete tippane av teblada til plantane som veks i Huangfjella.<ref name="tea">{{cite web | url=http://www.cultural-china.com/chinaWH/html/en/8Kaleidoscope315.html | title=Yellow Mountain Maofeng Tea | work=[Cultural China] | accessdate=2008-10-08 | deadurl=yes | archiveurl=https://web.archive.org/web/20090302232308/http://www.cultural-china.com/chinaWH/html/en/8Kaleidoscope315.html | archivedate=2009-03-02 | df= }}</ref> [[Fil:Sea of clouds viewed from the top of Huangshan.jpg|mini|Skyhav sett frå toppen av Huangfjella]] Frå fjelltoppane kan ein ofte sjå eit skydekke under seg, kjend som 'Skyhavet' ({{zh|s=云海|p=yúnhǎi}})<ref name="tea124">Heiss, p. 124</ref> eller 'Huangshanhavet'<ref name="guo"/> ettersom skyene kan minna om eit hav. Mange av utsyna er kjende under namn som 'Nordsjøen' eller 'Sørsjøen'<ref name="guo"/> Ein forfattar skreiv om utsynet over skyene frå Huangfjella at:{{quote|For å nyta storleiken til eit fjell må ein som regel sjå oppover. For å nyta Huangshan, må ein sjå nedover.<ref name="guo">Guo, pp. 62–64.</ref>}} Området er også kjend for lyseffektar. Å sjå ein soloppgang her er ein viktig del av ein tur til området.<ref name="NYT"/> Eit fenomen kjend som '[[Glorie i meteorologi|buddhalys]]' ({{zh|s=佛光|p=fóguāng}})<ref>{{cite web | url=http://www.china.org.cn/english/China/236504.htm | title="Buddha's Light" in Huangshan Mountain | accessdate=23. desember 2008 | date=21. desember 2007 | author=China News Service | work=China.org.cn}}</ref> er også velkjend. Det førekjem eit par gonger kvar månad.<ref>{{cite web | last=Raitisoja | first=Geni | url=http://gbtimes.com/travel/huangshan-no-1-mountain-under-heaven| date=4. oktober 2006 | accessdate=30. desember 2014 | title=Huangshan: "No. 1 Mountain Under Heaven" | work=gbtimes.com}}</ref> Huangfjella har også fleire varme kjelder, dei fleste ved foten av 'Lillaskytoppen'. Vatnet i dei er rundt 42&nbsp;°C året rundt,<ref name="Huangshan Travel CD">{{cite web | url=http://www.damo-qigong.net/temple/huangshan.htm | title=Welcome to Huang Shan, Mount Huang | work=[Famous Taoism and Buddhism Sanctuaries in China] | publisher= Wudang Taoist Internal Alchemy | accessdate=2008-09-08 | archive-url=https://web.archive.org/web/20081021052554/http://www.damo-qigong.net/temple/huangshan.htm | archive-date=2008-10-21 | dead-url=yes | df= }}</ref> Dei varme kjeldene har ein høg konsentrasjon av [[karbonat]]. Det blir sagt at dei kan hjelpa mot hud-, ledd- og nerveplager.<ref name="WCNH"/> ==Historie== [[Fil:Huangshan cliff.jpg|mini|portrett|Bratt fjellskrent i Huangfjella]] Huangfjella blei til for rundt 100 millionar år sidan, og fekk sine særeigne steinformasjonar i {{ikkjeraud|kvartæristida}}.<ref name="WCNH">''Huangshan Mountains'', s. 12.</ref> Under [[Qin-dynastiet]] var fjella kjende som ''Yishan'' (Yi-fjella). I år 747 blei namnet endra til Huangshan (Huang- eller 'Dei gule fjella') gjennom eit keisaredikt.<ref name="UNEP"/> Ein reknar som regle med at namnet blei gjeve til ære for [[Huang Di]] eller [[Den gule keisaren]], ein sogeomspunnen kinesisk herskar og den mytologiske stamfaren til [[hanfolk]]a.<ref name="ctravel.net"/> Ei soge fortel at det var frå Huangfjella at Den gule keisaren drog opp til himmelen.<ref name="cao"/> Den første bruke av namnet «Huangshan» blir ofte tillagd diktaren [[Li Bai]].<ref name="ctravel.net">{{cite web | url=http://www.chinatravel.net/Huang-Shan-guide/introduction/57.html | title=Huang Shan | work=[ChinaTravel.net] | accessdate=2008-10-08}}</ref><!--Questionable source<ref>{{cite web | url=http://library.thinkquest.org/20443/huangshan.html | title=Huang Shan | work=China: An Inner Realm] | accessdate=2008-10-08}}</ref>--> Medan Huangfjella hadde vore relativt vanskeleg tilgjengelege og lite kjende tidlegare, verker det som om området fekk meir merksemd frå tida rundt namneskiftet. Frå denne tida kom fleire vitjande til området og det blei bygd mange tempel her.<ref name="UNEP"/> I Huangfjella finst ei rekkje steintrapper<ref name="cao"/> som er skorne inn i fjellsidene. I heile området finst det over 60&nbsp;000 slike trappetrinn.<ref name="NYT">{{cite web | url=https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?sec=travel&res=9A00EFDA133BF93BA35751C0A967948260 | work=[[New York Times]] | title=China's Majestic Huang Shan | last=Butterfield | first=Fox | date=1981-02-08 | accessdate=2008-10-08}}</ref><ref name="cultureportal">{{cite web | url=http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=32644&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html | archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080816141740/http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=32644&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html | dead-url=yes | archive-date=2008-08-16 | title=The Mystic World of Shanshui: Huangshan | publisher=[[UNESCO]] | work=UNESCO Culture Center | accessdate=2008-10-08 | format=.wmv | df= }}</ref><ref name="McGraw52">{{cite web|title=Magic Precincts |last=McGraw |first=David |accessdate=6 December 2008 |publisher=University of Hawaii |url=http://www.chinesestudies.hawaii.edu/community/faculty/mccraw/lingjing.pdf |year=2003 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090918002453/http://www.chinesestudies.hawaii.edu/community/faculty/mccraw/lingjing.pdf |archivedate=18 September 2009 |df= }} s. 52.</ref> Det er ikkje kjend kva tid ein byrja laga desse trappene, men dei skal vera over 1&nbsp;500 år gamle.<ref name="cultureportal"/> I 1982 blei Huangshan erklært eit område av scenisk og historiske interesse av [[Statsrådet i Kina]].<ref name="UNEP">{{cite web |title=Mount Huangshan Scenic Beauty and Historic Interest Site |url=http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/huangsha.html |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20080510071101/http://www.unep-wcmc.org/sites/wh/huangsha.html |dead-url=yes |archive-date=2008-05-10 |publisher=United Nations Environment Programme |work=[Protected Areas and World Heritage] |date=oktober 1990 |accessdate=2008-10-08 |df= }}</ref> Det blei utropt til [[verdsarv]] av UNESCO i 1990 for landskapet sitt og rolla si som habitat for sjeldne og truga artar.<ref name="china.org">{{cite web | url=http://www.china.org.cn/english/kuaixun/74866.htm | year=1990 | accessdate=2008-10-08 | work=China.org.cn | title=Mount Huangshan}}</ref> ==Kulturell inspirasjon== [[Fil:Shitao02.jpg|mini|venstre|[[Tusjmåleri]] av Huangfjella utført av [[Shitao]] i 1670]] Mykje av omdømet til Huangfjella stammar frå tydinga dei har hatt i kinesisk kunst og litteratur.<ref name="McGraw109">McGraw, s. 109</ref> I tillegg til å inspirera diktarar som Li Bai<ref name="UNESCO"/><ref name="NYT"/> har Huangfjella og landskapet der ofte vore motiv i dikt og kunstverk, særleg [[tusjmåleri]]<ref name="UNEP"/> og meir nyleg i fotografi.<ref name="berlitz"/> Frå [[Tang-dynastiet]] til enden av [[Qing-dynastiet]] blei det skrive over 20&nbsp;000 dikt om fjella, og ein kunstnarskule fekk namn etter dei.<ref name="cao"/><ref name="guo"/> Ein finn også fjella i moderne kunst. [[James Cameron]], regissøren av filmen ''[[Avatar (2009)|Avatar]]'' frå 2009, nemnde Huangfjella som inspirasjon for utforminga av den utanomjordiske verda han skildra i filmen.<ref name=avatar>{{cite web|url=http://life.globaltimes.cn/entertainment/2009-12/494242_2.html|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091228085058/http://life.globaltimes.cn/entertainment/2009-12/494242_2.html|work=Global Times|title=Stunning Avatar|date=24. desember 2009|last=Renjie|first=Mao|accessdate=24. januar 2010|archivedate=28. desember 2009}}</ref> Den kinesiske animasjonsseriene ''[[Stitch & Ai]]'', ei avleiing av [[The Walt Disney Company|Disney]]-serien ''[[Lilo & Stitch]]'', går føre seg i Huangfjella. ==Vitskap== Det rike mangfaldet i dyre- og plantelivet her har gjort området interessant for forskarar. Tidleg på 1900-talet utførte kinesiske og utanlandske forskarar fleire studiar av geologien og floraen her.<ref name="UNEP"/> Seint på 1900-talet utførte ei gruppe forskarar feltarbeid for å studera [[tibetmakak]], ein lokal apeart.<ref>Ogawa, s.9.</ref> ==Turisme== Muangfjella er eit viktig turistmål i Kina.<ref name="berlitz"/><ref name="NYT"/> Minst 140 av rundt 400 kjende sceniske attraksjonar er tilrettelagde for turistar.<ref name="china.org"/> Byen [[Huangshan]] endra namn frå Tunxi i 1987 for å auka turisme hit.<ref name=Mt.Huangshan>[http://chinatour.net/anhui/huangshan/ "Mt.Huangshan Travel Guide" ChinaTour.Net] Accessed 2015-1-21</ref> I 2007 hadde området over 1,5 millionar turistar.<ref>{{cite news | url=http://news.xinhuanet.com/english/2008-08/03/content_8930026.htm | title=China's Huangshan to restrict vehicles during Olympics | publisher=[[Xinhua]] | date=3. august 2008 | accessdate=6. september 2010 | archive-url=https://web.archive.org/web/20121106220904/http://news.xinhuanet.com/english/2008-08/03/content_8930026.htm | archive-date=6 November 2012 | dead-url=yes | df=dmy-all }}</ref> Foten av fjella har jernbane- og flysamband til storbyen [[Shanghai]],<ref name="berlitz"/> og ein kan også nå han frå andre byar som [[Hangzhou]] og [[Wuhu]].<ref>{{cite web|url=http://www.chinatour.com/attraction/hefei.htm |accessdate=23. desember 2008 |title=Hefei, Anhui Province |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20081220003041/http://www.chinatour.com/attraction/hefei.htm |archivedate=20. desember 2008 |df= }}</ref> I 1990 fanst det over 50&nbsp;km med gangstiar som gav vitjande åtgang til sceniske område og lokale arbeidarar til fasilitetane.<ref name="UNEP"/> I dag finst det også taubanar som fører turistar rett frå foten av fjella til ein av toppane.<ref name="berlitz"/> I heile området finst det hotell og herberge der vitjande kan overnatta.<ref name="berlitz"/><ref name="UNEP"/> Det er vanleg å gå opp på fjella ein dag, overnatta der for å sjå den vidgjetne soloppgangen, og så gå ned via ei anna rute.<ref name="NYT"/> Området er klassifisert som eit [[AAAAA scenisk område]] av [[det nasjonale turismestyret i Kina]].<ref>{{cite web|url=http://en.cnta.gov.cn/html/2008-11/2008-11-16-10-27-72978.html |date=16. november 2008 |title=AAAAA Scenic Areas |work=China National Tourism Administration |accessdate=9. april 2011 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140404043021/http://en.cnta.gov.cn/html/2008-11/2008-11-16-10-27-72978.html |archivedate=4. april 2014 |df= }}</ref> Hotell, restaurantar og andre fasilitetar på fjelltoppane får tilførsle av varer av berarar til fots som heng børene sine på lange stavar balansert over skuldrene eller ryggane sine.<ref>Heiss, s. 132</ref> ==Klima== Huangshan har eit [[fuktig kontinentalklima]] ([[Köppen-klassifisering]] ''Dfb''). Høgda til området gjer det kaldare og fuktigare enn resten av Anhui. ==Galleri== <gallery mode="packed-hover" heights="150px"> Huangshan steps.jpg|Utskorrne trapper i Huangfjella Huangshan mountain peak pine trees.jpg|Furutre på toppar i Huangfjella Huangshan fengjing.jpg | Skyer i Huangfjella Huangshan Yingkesong.jpg | Landskap i Huangfjella Huangshan_Rock_Formations.JPG | Bergformasjon i Huangfjella Steps_to_Heaven.jpg | Utskorne trapper til Tiandu-toppen (天都峰, bokst. "Celestial Capital Peak") Huangshan_afternoon.jpg | Klipper i Huangfjella 黄海树石 渐江.jpg | Tusjmåleri av Huangfjella Huangshan.jpg | Huangshan-furu HuangshanTop.JPG | Huangfjella ved skumringa nær Guangming-toppen (光明顶, bokst. 'Lysande topp') Huangshan hotels.jpg | Turisthotell på toppar i Huangfjella Huangshan sunrise.jpg | Soloppgang ved Guangming-toppen HuangshanSunrise.JPG | Soloppgang ved 'Nordsjøen' HuangShan.JPG |Huangfjella med tre og skyer Huangshan3.jpg |Huangfjella Tourist steps built on the cliffs of Huangshan.jpg |Turiststigar bygd i klippene Steep steps downhill at Huangshan.jpg |Bratta trinn Cable car at Huangshan.JPG |Taubane i Xihai ('Vestsjøen) Huangshan Cable Car View.JPG |Utsyn frå taubanen Huangshan Cable Car View 2.JPG |Utsyn frå taubanestasjonen Pine tress in mist on top of Huangshan.jpg |Furutre i skodda på toppen av Huangfjella Huangshan view.JPG |Utsyn frå Shixin-toppen (始信峰, bokst. 'Byrja å tru-toppen') Huangshan pine.JPG |Lite furutre på toppen Huangfjella Huangshan flower.jpg |Blome på fjell over skyene Huangshan building.jpg |[[Huizhou]]-arkitektur ved foten av Huangfjella Huangshan bamboo.jpg |Bambusskog ved foten av Huangfjella Nine Dragon Waterfall at Huangshan.jpg |Ni-drakefossen (九龙瀑) ved foten av Huangfjella Huangshan pond.JPG |Dam ved foten av Ni-drakefossen Guicang Temple.JPG |Guicang-tempelte (归藏寺) ved Ni-drakefossen </gallery> == Kjelder== {{Reflist|2}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Huangshan|Huangshan]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 14. november 2018.'' {{refslutt}} == Bibliografi == * {{cite book | title=China pocket guide | publisher=Berlitz Publishing Company | last=Bernstein | first=Ken | others=Revised by JD Brown; edited by Richard Wallis | year=1999 | isbn=2-8315-7049-2}} * {{cite book | author=Cao Nanyan | title=China: World Heritage Sites | year=2003 | publisher=China Architecture and Building Press | location=Beijing | isbn=0-7607-8685-2}} * {{cite book | title=World Heritage Sites in China | author=Guo Changjian |author2=Song Jianzhi | year=2003 | publisher=五洲传播出版社 (Wuzhou Publishing House) | isbn=7-5085-0226-4 | url=https://books.google.com/books?q=World+Heritage+Sites+in+China&btnG=Search+Books}} * {{cite book | url=https://books.google.com/books?id=3NBtM5aAAGgC&pg=PA122&dq=Huangshan#PPA124,M1 | title=The Story of Tea | last=Heiss | first=Mary Lou |author2=Robert J. Heiss | publisher=Ten Speed Press | year=2007 | isbn=1-58008-745-0}} * {{cite book | title=Huangshan Mountains| publisher=China Travel and Tourism Press<!-- | last=World Cultural and Natural Heritage--> | year=1998 | isbn=7-5032-1520-8 | pages=}} * {{cite book | year=2006 | publisher=Trans Pacific Press | title=Wily Monkeys: Social Intelligence of Tibetan Macaques | url=https://books.google.com/books?id=EaKFLgm1TMUC&printsec=frontcover#PPA9,M1 | first=Hideshi |last=Ogawa |author2=Akie Yanagi | isbn=1-920901-97-3}} == Bakgrunnsstoff== {{Commons|黄山|Huangshan}} {{wikivoyage|Huangshan}} * [https://web.archive.org/web/20080808093918/http://www.huangshan.com.cn/english/introduction.htm Huangshan overview] by the Huangshan Management Committee * [http://www.huangshantour.com/english/SmallClass.asp?typeid=16&BigClassID=18&SmallClassID=411 Huangshan Mountain Travel Guide] by Huangshan China International Travel Service * [http://www.huigeo.net/index.php Huizhou Geography Essay] by Huizhou Geography * [http://baike.baidu.com/view/502261.htm 始信峰] - 百度百科 [[Kategori:Anhui]] [[Kategori:Fjell i Kina]] [[Kategori:Verdsarv i Kina]] n1msz1pt2h84bb85uelzcpw2vxpftd3 0 370597 3398316 3369586 2022-08-11T22:03:48Z 89.8.157.190 /* Ming-dynastiet (1368–1644) */ wikitext text/x-wiki [[Fil:Yellow dragon jar (cropped).JPG|mini|Ei krukke frå [[Jiajing]]-perioden (1521–1567) under [[Mingdynastiet]].]] '''Kinesisk keramikk''' er [[keramikk]] som er blitt laga i [[Kina-regionen|Kina]] sidan [[steinalderen]] og fram til moderne tid. Han omfattar alt frå [[murstein]] og [[takstein]] til dekorativt [[porselen]]. Den tidlegaste kinesiske keramikken var [[leirgods]], som ein har fortsett å laga for daglegbruk gjennom kinesisk historie, men stadig mindre for kunstføremål. [[Steintøy]], som er brent ved høgare temperaturar og er vasstett, blei utvikla svært tidleg og har vore i bruk til finare gods i mange område i dei fleste periodar. [[Tebolle|Tebollar]] i [[Jian-keramikk]] og [[Jizhou-keramikk]] frå [[Song-dynastiet]] er nokre døme. Porselen vart funne opp i Kina, og vart ei viktig [[diplomatisk gåve]] og [[eksport]]vare. == Materialar == I hovudsak er kinesisk [[porselen]] laga av ei kombinasjon av følgjande materialar: *[[leirmineral]]et [[kaolinitt]], som kjem frå [[porselensjord]], også kalla [[kaolin]]<ref>{{kjelde www|url=https://snl.no/kaolin_-_leirmineraler |tittel=kaolin - leirmineraler|verk= Store norske leksikon|vitja=2019-07-22}}</ref> *[[petuntse]], nedbroten [[glimmer]]stein eller [[feltspat]] *[[feltspat]] *[[kvarts]]<ref name="Kerr and Wood 2004">Kerr, Rose and Wood, Nigel (2004). ''Science and Civilisation in China'', Volume 5, Part XII: Ceramic Technology. Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-83833-9}}.</ref> ==Historie== ===Tidleg utvikling=== [[Fil:CMOC Treasures of Ancient China exhibit - painted jar.jpg|mini|Måla krukke frå [[Majiayao-kulturen]], seint i yngre steinalder (3300–2200 fvt.)]] Ein har funn keramikk datert til om lag 20&nbsp;000 år siden i utgravingsstaden [[Xianrendong]]-hola i [[Jiangxi]].<ref>{{kjelde www|url=http://articles.boston.com/2012-06-28/science/32452370_1_bone-fragments-sediment-pottery |tittel=Harvard, BU researchers find evidence of 20,000-year-old pottery|arkivurl=https://archive.is/20130102041017/http://articles.boston.com/2012-06-28/science/32452370_1_bone-fragments-sediment-pottery |arkivdato=2013-01-02 |blad=Boston.com, som viste til ''[[Science]]'' }}</ref><ref>[https://www.nytimes.com/2012/07/03/science/oldest-known-pottery-found-in-china.html "Remnants of an Ancient Kitchen Are Found in China"]. ''The New York Times''.</ref> Eit anna funn frå [[Yuchanyan-hola]] i Sør-Kina er 17&nbsp;000–18&nbsp;000 år gammalt.<ref>{{kjelde www|url=http://www.cleveland.com/world/index.ssf/2009/06/chinese_pottery_may_be_earlies.html |tittel=Chinese pottery may be earliest discovered|dato=2009-06-01|utgjevar=[[Associated Press]], som viste til ''[[Proceedings of the National Academy of Sciences]]''}}</ref> På midten og seint i den kinesiske steinalderen (om lag 5000-1500 [[fvt.]]) laga dei fleste av dei større kinesiske kulturane varierte store kar, sterkt måla eller pynta med snitt eller innpressa mønster. Pynten kan vera abstrakt eller stilisert dyr - fisk er vanlege ved elvebusetnaden [[Banpo]]. Den særmerkte [[Majiayao]]-keramikken, oransje gods med svart måling, er kjenneteikna av sirleg tekstur, tynne sider og polerte overflater. Det nesten totale fråveret av defektar i utgrave gods tyder på sterk kvalitetskontroll under produksjonen.<ref name = hung>{{citation | surname = Hung | given = Ling-yu | title = Pottery Production, Mortuary Practice, and Social Complexity in the Majiayao Culture, NW China (ca. 5300-4000 BP) | place = Washington University in St. Louis | type = PhD | publisher = All Theses and Dissertations (ETDs) | issue = 589 | date = 2011 | url = http://openscholarship.wustl.edu/etd/589}}</ref> [[Majiayao-kulturen]] og andre fasar av [[Yangshao-kulturen]] er også kjende frå museum i den vestlege verda. Allereie i [[Banshan]]-fasen vart lilla nytta saman med svart i [[begitting]]steknikk.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=15–20}}</ref> På 4000-talet fvt. vart [[dreieskive|dreieskiva]] funnen opp i Kina.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=12}}</ref> Nokre regionar i den vestlege verda hevdar at oppfinninga fann stad hos seg.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=19}}</ref> Funn av kar har for det meste vore gjort i graver; nokre gongar inneheld dei leivningar. Frå tida 4100–2600 fvt. i [[Dawenkou-kulturen]] dukka det opp former som likner dei til seinare [[rituelle bronsekar]]. På ritualstaden [[Niuheliang]] langt nord fann ein talrike [[figurin]]ar som førestiller menneske, nokre av dei i halvparten av verkeleg storleik.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=20–21}}</ref> Så tidleg som 1000 fvt., under [[Shang]]-tida vart det laga porselensaktig keramikk, eller «protoporselen», med [[porselensjord]] som vart brent ved høg temperatur.<ref>{{Citation|title=Chinese Porcelain: Art, Elegance, and Appreciation|url=https://books.google.co.uk/books?id=zOEfZtcSaFEC&lpg=PA3&vq=proto-porcelain&pg=PA3#v=snippet&q=proto-porcelain&f=false|publisher=Long River Press|date=2004|accessdate=2019-08-25|isbn=9781592650125|language=en|first=Chen|last=Kelun}}</ref> ===Han-dynastiet, 206 fvt.–220 === [[Fil:China qing blue.JPG|mini|høgre|Keramikk frå det vestlege Han-dynastiet ]] I følgje nokre kinesiske definisjonar vart det første porselenet laga i [[Zhejiang]] under det austlege [[Han-dynastiet]]. Skår frå arkelogiske funn tydar på at brennomnane i dét området var i bruk med temperaturar mellom 1260 og 1300 °C.<ref name="He Li 1996">He Li, (1996). ''Chinese Ceramics. The New Standard Guide''. The Han Dynasty made the first ceramics to survive in appreciable quantities. Thames and Hudson, London. {{ISBN|0-500-23727-1}}.</ref> Arkeologiske funn tydar på at porselen vart laga så tidleg som Han-dynastiet, år 206 fvt.–220.<ref name="temple">Temple, Robert K.G. (2007). ''The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention'' (3rd edition). London: André Deutsch, pp. 103–6. {{ISBN|978-0-233-00202-6}}</ref> Seint i [[Han-perioden]] utvikla ein kunstforma ''[[hunping]]'' («sjele-krukker»), gravkrukker der lokket var pynta av ein skulpturell komposisjon. Denne typen kar var utbreidd under [[Jin-dynastiet (266–420)]] og [[Dei seks dynastia]] (220–589).<ref name=dien>{{citation|first=Albert E. |last=Dien|publisher=Yale University Press |year=2007|isbn=0-300-07404-2|title=Six dynasties civilization|series=Early Chinese civilization series|url= |pages=214–215}}</ref> === Sui-dynastiet og Tang-dynastiet, år 581–907=== [[Fil:Earthenware dish with sancai glaze and rosette medallion, Tang Dynasty.JPG|mini|venstre|[[Sancai]]fat frå seint på 600-talet eller tidleg 800-talet under [[Tang-dynastiet]] (618–907).]] Frå byrjinga av [[Sui-dynastiet]] ([[581]]) til slutten av [[Tang-dynastiet]] ([[907]]) vart det mellom anna laga ''[[sancai]]''-keramikk, som var [[blyglasur|blyglasert]] i tre fargar. Frå sør er keramikken frå funnstaden [[Tongguan-brennomnen|brennomnstaden]] i [[Tongguan]] viktig fordi det viser den første jamnlege utføringa av dekorering før glasering; ein har funne eksemplar mange stader i den islamske verda. Produksjonen med denne teknikken avtok og teknikken var mindre viktig gjennom fleire hundreår.<ref>Vainker, 82–84</ref> === Dynastia Liao, Song, Vestleg Xia, og Jin, 907–1276 === [[Fil:Bowl (Wan) with Peony, Chrysanthemum, and Prunus Sprays LACMA M.73.48.101.jpg|mini|Ting-keramikk. Ei skål dekorert med innpressa blomar frå 1100-talet]] [[Song-keramikk|Keramikken]] frå [[Song-dynastiet]] (960–1279) var knytt til prestisje, særleg keramikken frå det som ettertida kallar «[[Dei fem store brennomnane]]». I denne keramikken la kunstnerane vekt på subtile glasur-effektar og grasiøse former. Om keramikken var pynta nytta ein som regel grunne relieff. Denne typen relieff skar ein i byrjinga ut med kniv, men seinare tok ein i bruk støypeformer. Måling vart for det meste nytta i den populære [[Cizhou-keramikk]]en.<ref>Osborne, Harold (red.), ''The Oxford Companion to the Decorative Arts'', 1975, OUP, {{ISBN|0198661134}}. S. 188. «... Tz'u-chou ware ...»</ref> På denne tida var underglasur i blått sett på som for ornamentert i høve til [[konfutsianisme|konfutsianske]] ideal.<ref name="Zhiyan 2010">Zhiyan, Li, et al. (2010) ''Chinese Ceramics, From the paleolithic period through the Qing dynasty.'' Yale University Press, New Haven & London; Foreign Language Press, Beijing. {{ISBN|978-0-300-11278-8}}. p. 313. «What is clear is that in the Song Dynasty which tended to uphold the esthetics of conventional Confucianism, underglaze blue was not at all popular; Confucian esthetics emphasized simplicity, and the underglaze blue designs were judged to be too ornamental.»</ref> Grønkeramikk eller [[seladon]] var populært i Kina og i eksportmarknadane, og fekk aukande tyding i løpet av denne perioden. [[Yue-keramikk]] vart etterfølgd av «[[nordleg seladon]]», og i sør av [[Longquan-seladon]]. «Kvitkeramikk» og «svartkeramikk» var også viktige, i sær i Cizhou-keramikken. Det fanst [[polykrom|fleirfarga]] typar, men dei finare typane av keramikk, laga for hoffet og dei lærde, var framleis [[monokrom|einsfarga]] med vekt på form og glasureffektar. Viktige brennomn-stader og stilar var [[Ru-keramikk|Ru]], [[Jun-keramikk|Jun]], «sørleg Song», [[Guan-keramikk|Guan]] eller «offisiell keramikk», [[Jian-keramikk|Jian]] og [[Jizhou-keramikk|Jizhou]]. Kvitaktig porselen vart stadig betre, også vidareføringa av Ting-keramikken<ref name=SnlKunstIkina>[https://snl.no/Kunst_i_Kina Kunst i Kina]. Store norske leksikon. Vitja 2019-08-21</ref> og keramikken som erstatta han, ''[[qingbai]]''. Dynastia Liao, Xia og Jin vart grunnlagde av ikkje-lesekunnige, ofte nomadiske folk som erobra delar av Kina. Kunst-tradisjonane deira vart til ein viss grad fletta med kinesiske tradisjonar ===Yuan-dynastiet (1271–1368)=== [[Fil:Early blue and white ware circa 1335 Jingdezhen.jpg|mini|Porselen frå rundt 1335.]] Produksjon av keramikk vart konsentrert til område nær førekomstar av [[kaolin]], mellom anna i [[Jingdezhen]].<ref>Medley, 171</ref> Under det mongolske [[Yuan-dynastiet]] var typar som [[Longquan-seladon]] og Cizhou-keramikk framleis utbreidde. ===Ming-dynastiet (1368–1644)=== Under regjeringstida til keisar [[Xuande]] (1426–35) vart det utvikla ein ny teknikk for å nytta blåfarge til underglasur. Den nye teknikken gjorde at [[kobolt]] ikkje rann under brenning.<ref>Watt, ''Possessing the Past'', s. 439–41.</ref> Oppå glasuren kunne ein dekorera med fleire fargar og deretter brenna godset ved lågare temperatur, ein teknikk kjend som [[doucai]].<ref>{{Citation|title=AN IMPORTANT AND VERY RARE MING IMPERIAL DOUCAI STEMCUP , CHENGHUA SIX-CHARACTER MARK AND OF THE PERIOD (1465-1487)|url=https://www.christies.com/lotfinder/lot_details.aspx?intObjectID=5448059|website=www.christies.com|accessdate=2020-08-10|language=en}}</ref> Dekorasjonsteknikken vart vidareutvikla til [[wucai]], 'fem fargar', der ein vanlegvis måla kvitt, blåglasert gods med raudt, grønt og gult. Seinare brukte ein endå fleire fargar.<ref>{{Citation|title=GLOSSARY: Wucai|url=http://www.gotheborg.com/glossary/wucai.shtml|website=www.gotheborg.com|accessdate=2020-08-10}}</ref> Kjende vaser frå Ming-dynastiet er mellom anna [[Drakevasen]] hos [[Nasjonalmuseet]]; vasen vart bestillt av "Keisar [[Yongle]], som" herska "mellom 1403 og 1424", skriv media.<ref>https://www.nrk.no/kultur/xl/korleis-hamna-ein-ekstremt-sjeldan-ming-vase-i-ei-trapp-i-noreg_-1.15972988. [[NRK]].no. Vitja 12. august 2022</ref> <gallery> Chinese - Wine Jar with Carp among Water Weeds and Lotuses - Walters 491917 - View A (cropped).jpg|Vinkrukke i [[wucai]]stil med karpe- og lotusdekorasjon, laga i Jingdezhen i [[Jiajing-keisaren|Jiajing-perioden]] (1521–67) under Ming. Ming-Schale1.jpg|Blått og kvitt porselensfat frå Mingdynastiet, pynta med ein drake. </gallery> === Qing-perioden (1644–1912)=== Overgangen frå Ming- til Qing-dynastiet medførte ein overgang for keramikkindustrien, som måtte gå over frå å ta bestillingar direkte frå keisarhoffet til å selja til private kjøparar frå inn- og utland.<ref>Wirgin, Jan, [http://elogedelart.canalblog.com/archives/2010/11/11/19578273.html "The Stenbeck Collection of Ming, Transitional & Kangxi Porcelain @ Bonhams"], 2010 </ref> Frå rundt 1620 til 1680-talet kom ein ny stil å måling, ofte i blått og kvitt, med nye motiv som fritt måla landskap og figurar. Mange stilar frå Ming vart vidareutvikla. [[Famille jaune, noire, rose, verte]] er ulike franske namn etter kva farge som dominerte. [[Yangcai]] ('utanlandsk farge') er ein variant med raudlege tonar, utan blå underglasur, som først vart introdusert frå Europa.<ref>{{Citation|title=Famille rose {{!}} Chinese pottery|url=https://www.britannica.com/art/famille-rose|website=Encyclopedia Britannica|accessdate=2020-08-10|language=en}}</ref> <gallery> Ban Chao (32-102) on Chinese porcelain, Xianfeng period (M&P).jpg|Skål som viser Ban Chao frå [[Wu Shuang Pu]] frå Xianfeng-perioden </gallery> ==Sjå òg== *[[Terrakottahæren]] ==Referansar== {{reflist}} ==Kjelder== {{refopning}} *Ayers, J. and Bingling, Y., (2002) ''Blanc de Chine: Divine Images in Porcelain'', China Institute, New York *[[Craig Clunas|Clunas, Craig]]. ''Superfluous Things: Material Culture and Social Status in Early Modern China''. Urbana: University of Illinois Press, 1991 and Honolulu: University of Hawai'i Press, 2004. *Harrison-Hall, J. (2001), ''Ming Ceramics in the British Museum'', British Museum, London *Jenyns, Soame, ''Ming Pottery and Porcelain'', Faber and Faber, 1953 *[[Rose Kerr|Kerr, Rose]], [[Joseph Needham|Needham, Joseph]], Wood, Nigel (2004). ''Science and Civilisation in China'', Volume 5, Part XII: Ceramic Technology. Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-83833-9}} *Lion-Goldschmidt, Daisy. ''Ming Porcelain''. Translated by Katherine Watson. New York: Rizzoli, 1978 *Medley, Margaret, ''The Chinese Potter: A Practical History of Chinese Ceramics'', 3rd edition, 1989, Phaidon, {{ISBN|071482593X}} *Pierson, Stacey, (1996). ''Earth, Fire and Water: Chinese Ceramic Technology.'' Percival David Foundation of Chinese Art, University of London. {{ISBN|0-7286-0265-2}}. *[[Jessica Rawson|Rawson, Jessica]] (red). ''The British Museum Book of Chinese Art'', 2007 (2nd edn), British Museum Press, {{ISBN|9780714124469}} *{{citation|last=Vainker|first=S.J.|title=Chinese Pottery and Porcelain|year=1991|publisher=British Museum Press|isbn=9780714114705}} *Valenstein, S. (1998). ''[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/38422/rec/3 A handbook of Chinese ceramics]'', Metropolitan Museum of Art, New York. {{ISBN|9780870995149}} *Wood, Nigel. (2007), ''Chinese Glazes: Their Chemistry, Origins and Re-creation'', A & C Black, London, and University of Pennsylvania Press, USA ---- *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Chinese ceramics|Chinese ceramics]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 20. august 2019.'' {{refslutt}} [[Kategori:Keramikk]] [[Kategori:Kinesisk kultur|Keramikk]] dp44mxs63vrwkhvhmwzd8y671dtv89z 3398329 3398316 2022-08-12T06:30:36Z Ranveig 39 Attenderulla endring gjord av [[Special:Contributions/89.8.157.190|89.8.157.190]] ([[User talk:89.8.157.190|diskusjon]]) til siste versjonen av [[User:Ranveig|Ranveig]] wikitext text/x-wiki [[Fil:Yellow dragon jar (cropped).JPG|mini|Ei krukke frå [[Jiajing]]-perioden (1521–1567) under [[Mingdynastiet]].]] '''Kinesisk keramikk''' er [[keramikk]] som er blitt laga i [[Kina-regionen|Kina]] sidan [[steinalderen]] og fram til moderne tid. Han omfattar alt frå [[murstein]] og [[takstein]] til dekorativt [[porselen]]. Den tidlegaste kinesiske keramikken var [[leirgods]], som ein har fortsett å laga for daglegbruk gjennom kinesisk historie, men stadig mindre for kunstføremål. [[Steintøy]], som er brent ved høgare temperaturar og er vasstett, blei utvikla svært tidleg og har vore i bruk til finare gods i mange område i dei fleste periodar. [[Tebolle|Tebollar]] i [[Jian-keramikk]] og [[Jizhou-keramikk]] frå [[Song-dynastiet]] er nokre døme. Porselen vart funne opp i Kina, og vart ei viktig [[diplomatisk gåve]] og [[eksport]]vare. == Materialar == I hovudsak er kinesisk [[porselen]] laga av ei kombinasjon av følgjande materialar: *[[leirmineral]]et [[kaolinitt]], som kjem frå [[porselensjord]], også kalla [[kaolin]]<ref>{{kjelde www|url=https://snl.no/kaolin_-_leirmineraler |tittel=kaolin - leirmineraler|verk= Store norske leksikon|vitja=2019-07-22}}</ref> *[[petuntse]], nedbroten [[glimmer]]stein eller [[feltspat]] *[[feltspat]] *[[kvarts]]<ref name="Kerr and Wood 2004">Kerr, Rose and Wood, Nigel (2004). ''Science and Civilisation in China'', Volume 5, Part XII: Ceramic Technology. Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-83833-9}}.</ref> ==Historie== ===Tidleg utvikling=== [[Fil:CMOC Treasures of Ancient China exhibit - painted jar.jpg|mini|Måla krukke frå [[Majiayao-kulturen]], seint i yngre steinalder (3300–2200 fvt.)]] Ein har funn keramikk datert til om lag 20&nbsp;000 år siden i utgravingsstaden [[Xianrendong]]-hola i [[Jiangxi]].<ref>{{kjelde www|url=http://articles.boston.com/2012-06-28/science/32452370_1_bone-fragments-sediment-pottery |tittel=Harvard, BU researchers find evidence of 20,000-year-old pottery|arkivurl=https://archive.is/20130102041017/http://articles.boston.com/2012-06-28/science/32452370_1_bone-fragments-sediment-pottery |arkivdato=2013-01-02 |blad=Boston.com, som viste til ''[[Science]]'' }}</ref><ref>[https://www.nytimes.com/2012/07/03/science/oldest-known-pottery-found-in-china.html "Remnants of an Ancient Kitchen Are Found in China"]. ''The New York Times''.</ref> Eit anna funn frå [[Yuchanyan-hola]] i Sør-Kina er 17&nbsp;000–18&nbsp;000 år gammalt.<ref>{{kjelde www|url=http://www.cleveland.com/world/index.ssf/2009/06/chinese_pottery_may_be_earlies.html |tittel=Chinese pottery may be earliest discovered|dato=2009-06-01|utgjevar=[[Associated Press]], som viste til ''[[Proceedings of the National Academy of Sciences]]''}}</ref> På midten og seint i den kinesiske steinalderen (om lag 5000-1500 [[fvt.]]) laga dei fleste av dei større kinesiske kulturane varierte store kar, sterkt måla eller pynta med snitt eller innpressa mønster. Pynten kan vera abstrakt eller stilisert dyr - fisk er vanlege ved elvebusetnaden [[Banpo]]. Den særmerkte [[Majiayao]]-keramikken, oransje gods med svart måling, er kjenneteikna av sirleg tekstur, tynne sider og polerte overflater. Det nesten totale fråveret av defektar i utgrave gods tyder på sterk kvalitetskontroll under produksjonen.<ref name = hung>{{citation | surname = Hung | given = Ling-yu | title = Pottery Production, Mortuary Practice, and Social Complexity in the Majiayao Culture, NW China (ca. 5300-4000 BP) | place = Washington University in St. Louis | type = PhD | publisher = All Theses and Dissertations (ETDs) | issue = 589 | date = 2011 | url = http://openscholarship.wustl.edu/etd/589}}</ref> [[Majiayao-kulturen]] og andre fasar av [[Yangshao-kulturen]] er også kjende frå museum i den vestlege verda. Allereie i [[Banshan]]-fasen vart lilla nytta saman med svart i [[begitting]]steknikk.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=15–20}}</ref> På 4000-talet fvt. vart [[dreieskive|dreieskiva]] funnen opp i Kina.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=12}}</ref> Nokre regionar i den vestlege verda hevdar at oppfinninga fann stad hos seg.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=19}}</ref> Funn av kar har for det meste vore gjort i graver; nokre gongar inneheld dei leivningar. Frå tida 4100–2600 fvt. i [[Dawenkou-kulturen]] dukka det opp former som likner dei til seinare [[rituelle bronsekar]]. På ritualstaden [[Niuheliang]] langt nord fann ein talrike [[figurin]]ar som førestiller menneske, nokre av dei i halvparten av verkeleg storleik.<ref>{{harvnb|Vainker|1991|p=20–21}}</ref> Så tidleg som 1000 fvt., under [[Shang]]-tida vart det laga porselensaktig keramikk, eller «protoporselen», med [[porselensjord]] som vart brent ved høg temperatur.<ref>{{Citation|title=Chinese Porcelain: Art, Elegance, and Appreciation|url=https://books.google.co.uk/books?id=zOEfZtcSaFEC&lpg=PA3&vq=proto-porcelain&pg=PA3#v=snippet&q=proto-porcelain&f=false|publisher=Long River Press|date=2004|accessdate=2019-08-25|isbn=9781592650125|language=en|first=Chen|last=Kelun}}</ref> ===Han-dynastiet, 206 fvt.–220 === [[Fil:China qing blue.JPG|mini|høgre|Keramikk frå det vestlege Han-dynastiet ]] I følgje nokre kinesiske definisjonar vart det første porselenet laga i [[Zhejiang]] under det austlege [[Han-dynastiet]]. Skår frå arkelogiske funn tydar på at brennomnane i dét området var i bruk med temperaturar mellom 1260 og 1300 °C.<ref name="He Li 1996">He Li, (1996). ''Chinese Ceramics. The New Standard Guide''. The Han Dynasty made the first ceramics to survive in appreciable quantities. Thames and Hudson, London. {{ISBN|0-500-23727-1}}.</ref> Arkeologiske funn tydar på at porselen vart laga så tidleg som Han-dynastiet, år 206 fvt.–220.<ref name="temple">Temple, Robert K.G. (2007). ''The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention'' (3rd edition). London: André Deutsch, pp. 103–6. {{ISBN|978-0-233-00202-6}}</ref> Seint i [[Han-perioden]] utvikla ein kunstforma ''[[hunping]]'' («sjele-krukker»), gravkrukker der lokket var pynta av ein skulpturell komposisjon. Denne typen kar var utbreidd under [[Jin-dynastiet (266–420)]] og [[Dei seks dynastia]] (220–589).<ref name=dien>{{citation|first=Albert E. |last=Dien|publisher=Yale University Press |year=2007|isbn=0-300-07404-2|title=Six dynasties civilization|series=Early Chinese civilization series|url= |pages=214–215}}</ref> === Sui-dynastiet og Tang-dynastiet, år 581–907=== [[Fil:Earthenware dish with sancai glaze and rosette medallion, Tang Dynasty.JPG|mini|venstre|[[Sancai]]fat frå seint på 600-talet eller tidleg 800-talet under [[Tang-dynastiet]] (618–907).]] Frå byrjinga av [[Sui-dynastiet]] ([[581]]) til slutten av [[Tang-dynastiet]] ([[907]]) vart det mellom anna laga ''[[sancai]]''-keramikk, som var [[blyglasur|blyglasert]] i tre fargar. Frå sør er keramikken frå funnstaden [[Tongguan-brennomnen|brennomnstaden]] i [[Tongguan]] viktig fordi det viser den første jamnlege utføringa av dekorering før glasering; ein har funne eksemplar mange stader i den islamske verda. Produksjonen med denne teknikken avtok og teknikken var mindre viktig gjennom fleire hundreår.<ref>Vainker, 82–84</ref> === Dynastia Liao, Song, Vestleg Xia, og Jin, 907–1276 === [[Fil:Bowl (Wan) with Peony, Chrysanthemum, and Prunus Sprays LACMA M.73.48.101.jpg|mini|Ting-keramikk. Ei skål dekorert med innpressa blomar frå 1100-talet]] [[Song-keramikk|Keramikken]] frå [[Song-dynastiet]] (960–1279) var knytt til prestisje, særleg keramikken frå det som ettertida kallar «[[Dei fem store brennomnane]]». I denne keramikken la kunstnerane vekt på subtile glasur-effektar og grasiøse former. Om keramikken var pynta nytta ein som regel grunne relieff. Denne typen relieff skar ein i byrjinga ut med kniv, men seinare tok ein i bruk støypeformer. Måling vart for det meste nytta i den populære [[Cizhou-keramikk]]en.<ref>Osborne, Harold (red.), ''The Oxford Companion to the Decorative Arts'', 1975, OUP, {{ISBN|0198661134}}. S. 188. «... Tz'u-chou ware ...»</ref> På denne tida var underglasur i blått sett på som for ornamentert i høve til [[konfutsianisme|konfutsianske]] ideal.<ref name="Zhiyan 2010">Zhiyan, Li, et al. (2010) ''Chinese Ceramics, From the paleolithic period through the Qing dynasty.'' Yale University Press, New Haven & London; Foreign Language Press, Beijing. {{ISBN|978-0-300-11278-8}}. p. 313. «What is clear is that in the Song Dynasty which tended to uphold the esthetics of conventional Confucianism, underglaze blue was not at all popular; Confucian esthetics emphasized simplicity, and the underglaze blue designs were judged to be too ornamental.»</ref> Grønkeramikk eller [[seladon]] var populært i Kina og i eksportmarknadane, og fekk aukande tyding i løpet av denne perioden. [[Yue-keramikk]] vart etterfølgd av «[[nordleg seladon]]», og i sør av [[Longquan-seladon]]. «Kvitkeramikk» og «svartkeramikk» var også viktige, i sær i Cizhou-keramikken. Det fanst [[polykrom|fleirfarga]] typar, men dei finare typane av keramikk, laga for hoffet og dei lærde, var framleis [[monokrom|einsfarga]] med vekt på form og glasureffektar. Viktige brennomn-stader og stilar var [[Ru-keramikk|Ru]], [[Jun-keramikk|Jun]], «sørleg Song», [[Guan-keramikk|Guan]] eller «offisiell keramikk», [[Jian-keramikk|Jian]] og [[Jizhou-keramikk|Jizhou]]. Kvitaktig porselen vart stadig betre, også vidareføringa av Ting-keramikken<ref name=SnlKunstIkina>[https://snl.no/Kunst_i_Kina Kunst i Kina]. Store norske leksikon. Vitja 2019-08-21</ref> og keramikken som erstatta han, ''[[qingbai]]''. Dynastia Liao, Xia og Jin vart grunnlagde av ikkje-lesekunnige, ofte nomadiske folk som erobra delar av Kina. Kunst-tradisjonane deira vart til ein viss grad fletta med kinesiske tradisjonar ===Yuan-dynastiet (1271–1368)=== [[Fil:Early blue and white ware circa 1335 Jingdezhen.jpg|mini|Porselen frå rundt 1335.]] Produksjon av keramikk vart konsentrert til område nær førekomstar av [[kaolin]], mellom anna i [[Jingdezhen]].<ref>Medley, 171</ref> Under det mongolske [[Yuan-dynastiet]] var typar som [[Longquan-seladon]] og Cizhou-keramikk framleis utbreidde. ===Ming-dynastiet (1368–1644)=== Under regjeringstida til keisar [[Xuande]] (1426–35) vart det utvikla ein ny teknikk for å nytta blåfarge til underglasur. Den nye teknikken gjorde at [[kobolt]] ikkje rann under brenning.<ref>Watt, ''Possessing the Past'', s. 439–41.</ref> Oppå glasuren kunne ein dekorera med fleire fargar og deretter brenna godset ved lågare temperatur, ein teknikk kjend som [[doucai]].<ref>{{Citation|title=AN IMPORTANT AND VERY RARE MING IMPERIAL DOUCAI STEMCUP , CHENGHUA SIX-CHARACTER MARK AND OF THE PERIOD (1465-1487)|url=https://www.christies.com/lotfinder/lot_details.aspx?intObjectID=5448059|website=www.christies.com|accessdate=2020-08-10|language=en}}</ref> Dekorasjonsteknikken vart vidareutvikla til [[wucai]], 'fem fargar', der ein vanlegvis måla kvitt, blåglasert gods med raudt, grønt og gult. Seinare brukte ein endå fleire fargar.<ref>{{Citation|title=GLOSSARY: Wucai|url=http://www.gotheborg.com/glossary/wucai.shtml|website=www.gotheborg.com|accessdate=2020-08-10}}</ref> <gallery> Chinese - Wine Jar with Carp among Water Weeds and Lotuses - Walters 491917 - View A (cropped).jpg|Vinkrukke i [[wucai]]stil med karpe- og lotusdekorasjon, laga i Jingdezhen i [[Jiajing-keisaren|Jiajing-perioden]] (1521–67) under Ming. Ming-Schale1.jpg|Blått og kvitt porselensfat frå Mingdynastiet, pynta med ein drake. </gallery> === Qing-perioden (1644–1912)=== Overgangen frå Ming- til Qing-dynastiet medførte ein overgang for keramikkindustrien, som måtte gå over frå å ta bestillingar direkte frå keisarhoffet til å selja til private kjøparar frå inn- og utland.<ref>Wirgin, Jan, [http://elogedelart.canalblog.com/archives/2010/11/11/19578273.html "The Stenbeck Collection of Ming, Transitional & Kangxi Porcelain @ Bonhams"], 2010 </ref> Frå rundt 1620 til 1680-talet kom ein ny stil å måling, ofte i blått og kvitt, med nye motiv som fritt måla landskap og figurar. Mange stilar frå Ming vart vidareutvikla. [[Famille jaune, noire, rose, verte]] er ulike franske namn etter kva farge som dominerte. [[Yangcai]] ('utanlandsk farge') er ein variant med raudlege tonar, utan blå underglasur, som først vart introdusert frå Europa.<ref>{{Citation|title=Famille rose {{!}} Chinese pottery|url=https://www.britannica.com/art/famille-rose|website=Encyclopedia Britannica|accessdate=2020-08-10|language=en}}</ref> <gallery> Ban Chao (32-102) on Chinese porcelain, Xianfeng period (M&P).jpg|Skål som viser Ban Chao frå [[Wu Shuang Pu]] frå Xianfeng-perioden </gallery> ==Sjå òg== *[[Terrakottahæren]] ==Referansar== {{reflist}} ==Kjelder== {{refopning}} *Ayers, J. and Bingling, Y., (2002) ''Blanc de Chine: Divine Images in Porcelain'', China Institute, New York *[[Craig Clunas|Clunas, Craig]]. ''Superfluous Things: Material Culture and Social Status in Early Modern China''. Urbana: University of Illinois Press, 1991 and Honolulu: University of Hawai'i Press, 2004. *Harrison-Hall, J. (2001), ''Ming Ceramics in the British Museum'', British Museum, London *Jenyns, Soame, ''Ming Pottery and Porcelain'', Faber and Faber, 1953 *[[Rose Kerr|Kerr, Rose]], [[Joseph Needham|Needham, Joseph]], Wood, Nigel (2004). ''Science and Civilisation in China'', Volume 5, Part XII: Ceramic Technology. Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-83833-9}} *Lion-Goldschmidt, Daisy. ''Ming Porcelain''. Translated by Katherine Watson. New York: Rizzoli, 1978 *Medley, Margaret, ''The Chinese Potter: A Practical History of Chinese Ceramics'', 3rd edition, 1989, Phaidon, {{ISBN|071482593X}} *Pierson, Stacey, (1996). ''Earth, Fire and Water: Chinese Ceramic Technology.'' Percival David Foundation of Chinese Art, University of London. {{ISBN|0-7286-0265-2}}. *[[Jessica Rawson|Rawson, Jessica]] (red). ''The British Museum Book of Chinese Art'', 2007 (2nd edn), British Museum Press, {{ISBN|9780714124469}} *{{citation|last=Vainker|first=S.J.|title=Chinese Pottery and Porcelain|year=1991|publisher=British Museum Press|isbn=9780714114705}} *Valenstein, S. (1998). ''[http://libmma.contentdm.oclc.org/cdm/compoundobject/collection/p15324coll10/id/38422/rec/3 A handbook of Chinese ceramics]'', Metropolitan Museum of Art, New York. {{ISBN|9780870995149}} *Wood, Nigel. (2007), ''Chinese Glazes: Their Chemistry, Origins and Re-creation'', A & C Black, London, and University of Pennsylvania Press, USA ---- *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Chinese ceramics|Chinese ceramics]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 20. august 2019.'' {{refslutt}} [[Kategori:Keramikk]] [[Kategori:Kinesisk kultur|Keramikk]] 5xvzgofmcxafwo9rniltcltq4ovqkby 0 370933 3398302 3396780 2022-08-11T19:30:11Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Tapir-class_landing_ship wikitext text/x-wiki [[Fil:Naval ensign of Russia.svg|mini|Det russiske [[orlogsflagg]]]] [[Fil:Naval Jack of Russia.svg|mini|Den russiske [[gjøs]]en.]] Dette er ei liste over '''russiske marinefartøy i aktiv teneste'''. Ho vart endra i juli 2022. ==Inndeling av flåten== [[Den russiske marinen]] er delt inn i *[[Nordflåten]] *[[Den russiske stillehavsflåten|Stillehavsflåten]] *[[Svartehavsflåten]] *[[Austersjøflåten]] *[[Den kaspiske flotiljen]] ==Fartøy i teneste== ;Oversyn {{Div col|colwidth=22em}} * 1 [[hangarskip]] * 2 [[slagkryssar]]ar * 2 [[kryssar]]ar * 10 [[jagar]]ar * 11 [[fregatt]]ar * 81 [[korvett]]ar * 20 amfibiekrigsskip * 40 [[landgangsfartøy]] * 18 etterretningsskip og andre spesialskip * 4 patruljesskip * 56 [[patruljebåt]]ar * 45 minesveiparar og minejaktfartøy, og skip med funksjonane til begge typar * 11 ubåtar med ballistiske missil * 10 ubåtar med styrte missil * 15 atomdrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 21 dieseldrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 8 moder-ubåtar og andre spesial-ubåtar {{div col end}} ===Hangarskip=== *Kuznetsov-klassen :*hangarskipet [[«Admiral Kuznetsov»]], fullt namn «Flåte-admiral for Sovjetunionen Kuznetsov». Det skal vera på skipsverkstad fram til 2024.<ref>{{cite web |url=https://www.navalnews.com/naval-news/2021/06/russian-aircraft-carrier-to-rejoin-the-fleet-in-late-2023/ |title=Russian Aircraft Carrier To Rejoin The Fleet In Late 2023 |website=Naval News |date=24 June 2021 |access-date=24. juni 2021}}</ref><ref name="navykorabel2022">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/257457.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.01.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/06/admiral-kuznetsov-wont-return-to-service-before-2024/|title=Admiral Kuznetsov Won't Return To Service Before 2024|date=9. juni 2022|website=navalnews.com}}</ref> <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian aircraft carrier Kuznetsov.jpg|<!-- ''Admiral Flota Sovetskogo Soyuza Kuznetsov'' (''Kuznetsov''-class) --> </gallery> ===Slagkryssarar=== *Kirov-klassen :*slagkryssaren «Admiral Nakhimov». Skal vera på skipsverkstad fram til 2023.<ref name="russianrefits2021">{{Cite web|url=https://redsamovar.com/2021/12/27/analyse-la-flotte-hauturiere-russe-des-evolutions-positives/|title=La flotte hauturière russe, des évolutions positives? | date=27 December 2021 |website=redsamovar.com}}</ref><ref name="navykorabel2022"/><ref>{{cite web | url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/02/russias-sevmash-shipyard-says-it-will-deliver-admiral-nakhimov-in-2022/|title=Russia's Sevmash Shipyard Says It Will Deliver Admiral Nakhimov In 2022|website=navalnews.com|date=18 February 2022|access-date=18. februar 2022}}</ref> :*«Pjotr Velikij» <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian Battle Cruiser Pyotr Velikiy.jpg|Slagkryssaren «Pjotr Velikij» frå Kirov-klassen </gallery> ===Kryssarar=== *Slava-klassen :*«Marskalk Ustinov» (russisk Маршал Устинов). Fartøyet er kalla opp etter ein sovjetisk marskalk, [[Dmitrij Ustinov]]. :*«Varjag» <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Missile cruiser Varyag in Vladivostok, 2010.jpg|Kryssaren «Varjag» frå Slava-klassen </gallery> ===Jagarar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br/>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Udaloy-klassen]] || 8 || [[Fil:Admiral Chabanenko (ship, 1994) - FRUKUS 2011.jpg|200px]] || 3 jagarar er på skipsverkstad. Ein annan jagar har ukjend status. ''Udaloy-klasse'' er ei NATO-nemning |- | [[Sovremennyj-klassen]] || 2 || [[Fil:Bezuprechnyy.jpg|200px]] || Den eine jagaren er på skipsverkstad. Den andre har ukjend status. |} ===Fregattar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Krivak-klassen]] || 2 || [[File:Project 1135M Pytlivyy 2009 G1.jpg|200px]] || |- | [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый) || 2 || [[File:RFS Neustrashimy (FF 712).jpg|200px]] || For ein av fregattane pågår testing etter opphald på verkstad.<ref name="navykorabel_active_june22">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/267999.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.06.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref> |- | [[Grigorovitsj-klassen]] (Krivak V-klassen eller Admiral Grigorovitsj-klassen) || 3 || [[File:Адмирал Григорович.jpg|200px]] || |- | [[Gepard-klassen]] || 2 || [[File:Caspian Frigate Dagestan.jpg|200px]] || |- | [[Gorshkov-klassen]] (Admiral Gorshkov-klassen) || 2 || [[File:Admiral Gorshkov frigate 03.jpg|200px]] || |} ===Korvettar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Grisja-klassen]] || 20 || [[File:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] || |- | [[Nanuchka-klassen]] || 8 || [[File:Nanuchka-I_DN-SC-88-09637.jpg|200px]] || Ein korvett skal takast ut av teneste i 2022, og ein annan skulle ha vore teken ut av teneste i 2021 men statusen er uklar. ''Nanuchka-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Tarantul-klassen]] || 22 || [[File:ORP_Metalowiec_in_Gdynia.JPG|200px]] || |- | [[Parchim-klassen]] || 6 || [[File:CutNyakDien.jpg|200px]] || ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Bora-klassen]] || 2 || [[File:«Самум».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-klassen]] || 3 || [[File:«Волгодонск».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-M-klassen]] || 9 || [[File:Град_Свияжск.jpg|200px]] || |- | [[Steregusjtjij-klassen]] (russisk Стерегущий) || 7 || [[File:10-YearAnniversary2018-02.jpg|200px]] || To av korvettane har ukjend status |- | [[Gremjasjtjij-klassen]] || 1 || [[File:Gremyashchy (ship, 2017).jpg|200px]] || |- | [[Karakurt-klassen]] || 3 || [[File:Schiff_«Burya»_03.jpg|200px]] || |} ===Amfibiekrigsskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Alligator-klassen]] || 3 || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] || Skipa har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. Eit av skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Roputsja|Roputsja-klassen]] || 15 || [[Fil:Russian Ropucha II Class landing craft.JPEG|200px]] || Eit av skipa er på verkstad til slutten av 2022, og tre av dei andre skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Ivan Gren|Ivan Gren-klassen]] || 2 || [[File:«Иван_Грен».jpg|200px]] || I 2018 var eit av fartøya framleis i ein test-fase etter verkstadopphald.<ref>{{cite web |url=http://tass.com/defense/1010313 |title=Russian Navy accepts cutting-edge amphibious assault ship for service |date=20 June 2018 |website=TASS |access-date=2019-01-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020075456/http://tass.com/defense/1010313 |archive-date=2018-10-20 |url-status=live}}</ref> |} ===Landgangsfartøy=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Zubr-klassen]] || 2 || [[File:«Мордовия» и «Евгений Кочешков».jpg|200px]] || |- | [[Serna-klassen]] || 12 || [[File:«Д-131».jpg|200px]] || |- | [[Dyugon-klassen]] (russisk Дюгонь) || 5 || [[File:«Мичман Лермонтов».jpg|200px]] || |- | [[Ondatra-klassen]] || 12 || [[File:ДКА Д-704 в Амурском заливе 2010.07.25.JPG|200px]] || |- | [[BK-16|Klasse BK-16]] || 7 || || |- | [[BK-18]] || 2 || || |} ===Etterretningsskip og andre spesialskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Moma-klassen]] || 2 || [[Fil:SSV-416_"Jupiter"_1.jpg|200px]] || |} *Alpinist-klassen, 2 fartøy *[[Etterretningsskip-klassa Vishnya|Vishnya-klassen]], ei NATO-nemning :*«Fedor Golovin» :*«Kurily» (russisk Курилы) :*«Tavrija» (russisk Таврия) :*«Karelija» :*«Priazovje» (russisk Приазовье) :*«Viktor Leonov» :*«Vasiliy Tatishchev» (russisk Василий Татищев), tidlegare «Pelengator» *[[Etterretningsskip-klassa Balzam|Etterretningsskip-klassen Balzam]] :*«Belomore» *[[Etterretningsskip-klassa Jurij Ivanov|Etterretningsskip-klassen Jurij Ivanov]] :*«Jurij Ivanov» :*«Ivan Khurs» (russisk Иван Хурс) *Baklan-klassen :*KSV-2168 *Marskalk Nedelin-klassen :*«Marskalk Krylov» *Prosjekt 22010-klassen :*«Jantar» (russisk Янтарь) <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:SSV-416 "Jupiter" 1.jpg|Fartøy frå Moma-klassen File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|Fartøy frå det NATO kallar Vishnya-klassen File:Balzam-class general intelligence collector ship - Ocean Sarafi 85 - DN-ST-86-02553.JPEG|Fartøy frå Balzam-klassen File:Missile range instrumentation ship "Marshal Krylov" in 1991.jpeg|Fartøy frå Marskalk Nedelin-klassen </gallery> ===Patruljeskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vassili Bykov-klassen]] || 4 || [[File:«Дмитрий_Рогачёв».jpg|200px]] || |} ===Patruljebåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Gratsjonok-klassen]] || 21 || [[File:«П-351».jpg|200px]] || |- | [[Raptor-klassen]] || 15 || [[File:Russian Navy Raptor near Kronstadt.jpg|200px]] || |- | [[Mangust-klassen]] || 61 || [[File:International Maritime Defence Show 2011 (375-37).jpg|200px]] || |- | [[Sjmel-klassen]] || 4 || [[File:АртКатер.jpg|200px]] || russisk Шмель, 'humle' |} *[[Dockstavarvet IC16M-klassen]], dei 12 fartøya er av IC16MII-typen. Biletet som følgjar vis ein annan type frå samme klasse, IC16MIII-typen, i teneste for Polen: <gallery> File:SG-213 border patrol boat, Gdynia, 20090705.jpg </gallery> ===Minesveiparar, minejaktfartøy og fartøy med funksjonane til begge === {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Natya-klassen]] (NATO-nemning)<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 266M|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202214045/http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> || 7 || [[File:IvanGolubets2005Sevastopol.jpg|200px]] || |} *Sonya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|title=Coastal minesweeper - Project 1265|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181022232458/http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|archive-date=2018-10-22|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 23 i teneste. *Gorya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 12660|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181121072650/http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|archive-date=2018-11-21|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 2 i teneste. *minesveiperklassen Lida<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|title=Inshore minesweeper - Project 10750|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202205539/http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 9 i teneste. *Alexandrit-klassen :*2 i teneste. <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Zheleznyakov1989.jpg|Fartøy i det som NATO kallar Gorya-klassen File:RT-57 in Kronstadt 2014-06-09.jpg|Fartøy i minesveiparklassen Lida File:Тральщик "Александр Обухов".jpg|Fartøy i Aleksandrit-klassen </gallery> ===Ubåtar med ballistiske missil=== Desse ubåtane har [[Ballistisk missil|ballistiske missil]]. Desse ubåtane er [[kjernekraft]]drivne, ofte kalla [[atomubåt]]ar. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Delta III-klassen|Delta III-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Delta|Delta-klassen]]) || 1 || [[File:К-433.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 5 || [[File:Submarine_Delta_IV_class.jpg|200px]] || Ein ubåt er på skipsverkstad. |- | [[Ubåtklassen Borej|Borej-klassen]] || 5 ||[[File:«Александр Невский» в Вилючинске.jpg|200px]] || Ein ubåt gjekk av stabelen i 2021. |} ===Ubåtar med styrte missil=== Desse ubåtane kan fyre av [[krysserakett]]ar. Desse ubåtane er kjernekraftdrivne. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Oscar|Oscar-klassen]] || 7 || [[File:Oscar class submarine 2.JPG|200px]] || Testing etter verkstadopphold for ein ubåt. Ein annan skal på verkstad i 2022 for oppgradering. Ein annan ubåt har ukjend status. Endå ein annan ubåt er ute av drift og skal vera på verkstad i tida 2023 til 2025. |- | [[Severodvinsk-klassen]] || 3 || [[File:АПКР "Северодвинск".jpg|200px]] || ''Yasen-klasse'' er ei NATO-nemning. |} ===«Jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar=== ====Kjernekraftdrivne==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Sierra II-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Sierra|Sierra-klassen]]) || 2 || [[File:Sierra_class_SSN.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Victor|Victor III-klassen]] || 2 || [[File:Victor_III_class_SSN.svg|200px]] || Ein ubåt er på verkstad. Ein annan har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Akula|Akula-klassen]] || 11 || [[File:Submarine_Vepr_by_Ilya_Kurganov_crop.jpg|200px]] || Ein ubåt skal testast i 2022, etter verkstadopphald. Endå ein annan skal testast i 2022, etter verkstadopphald; India skal disponera han frå 2026. To ubåtar skal vera på verkstad til 2023. Endå ein ubåt er på verkstad. Ein annan har statusen ''reserve''. |} ====Dieseldrivne (også kalla ''konvensjonelle ubåtar'')==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] || 11 || [[File:Submarine Kilo class.jpg|200px]] || Fire ubåtar har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Kilo|forbetra Kilo-klasse]] || 9 || [[File:«Ростов-на-Дону».jpg|200px]] ||<ref name="russianships1">{{cite web |url=http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |title=Large submarines - Project 877, 636 |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181202221318/http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |archive-date=2018-12-02 |url-status=live}}</ref> Endå ein ubåt vart sjøsett i 2021. |- | [[Ubåtklassen Lada|Lada-klassen]] || 1 || [[File:B-585 Sankt-Peterburg in 2010.jpg|200px]] || Endå ein ubåt har komme frå skipsverftet. Testing pågjekk i desember 2021 før han skulle i teneste.<ref>{{Cite web|url=http://navyrecognition.com/index.php/naval-news/naval-news-archive/2021/december/11136-russian-project-677-submarine-kronstadt-starts-sea-trials.html|title=Russian Project 677 submarine Kronstadt starts sea trials|website=Navy Recognition}}</ref><ref>{{cite web |url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |title=В России началось проектирование неатомной подводной лодки пятого поколения |trans-title=The design of a fifth generation non-nuclear submarine began in Russia |date=24 April 2013 |website=Flotprom.ru |language=ru |access-date=22. januar 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114203/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |archive-date=23. februar 2014 |url-status=live}}</ref> |} ===Moderubåtar, eksperimentelle- og andre spesial-ubåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta|Delta III-klassen]] || 1 || [[File:Delta Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-136 «Orenburg»|«Orenburg», BS-136]]. |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 1 || [[File:Delta IV Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-64 «Podmoskovje»|«Podmoskovje», BS-64]] |- | [[Sarov-klassen]] || 1 || [[File:Sarov class SS.svg|200px]] || Ubåten er [[«Sarov», B-90]]. Lengda er 98 m. |- | [[Ubåtklassen Kasjalot|Kasjalot-klassen]] (eller Uniform-klassen, ei NATO-nemning) || 2 || [[File:Uniform_pr1910_color.svg|200px]] || Ubåtane vart omtalt som aktive, så seint som 2016.<ref>{{cite web |url=http://www.hisutton.com/Project%201910%20UNIFORM%20Class.html |title=Project 1910 Uniform class |first=H.I.|last=Sutton |date=14 July 2016 |website=Covert Shores}}</ref> |} *[[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klassen]], 2 ubåtar i teneste *[[Konsul-klasse djupvassfartøy|Konsul-klasse djupvassfartøy]], 2 fartøy i teneste ===Hjelpefartøy=== ====Forsyningsfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vytegrales-klassen]] (engelsk transkripsjon) || 1 || [[File:Yamal on collision.jpg|200px]] || <ref>{{cite web |url=http://russianships.info/razvedka/596.htm |title=Поисково-спасательные корабли прокта 596П |trans-title=Search and rescue ships of Project 596P |website=Russianships.info |language=ru |access-date=2019-10-07}}</ref> [[Logistikk]]-fartøy. |- | [[Muna-klassen]] (NATO-nemning) || 6 || [[File:«Перея́слав» A512.jpg|200px]] || Har i oppgåve frakte ammunisjon langs kyststrekningar. Biletet viser eit fartøy i ukrainsk teneste. Då det var i sovjetisk teneste var fartøyet i Muna-klassen. |- | [[AMGA/Daugava]] || 1 || [[File:Транспорт вооружений Даугава.jpg|200px]] || Lastefartøy for ballistiske missil |- | [[Dubnyak-klassen]] || 2 || [[File:«ВТР-79».jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon |- | [[Prosjekt 20180]] || 1 || [[File:Supply ship Academic Kovalev goes to sea trials 03.jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon.<ref>{{Cite web |url=https://www.offshore-energy.biz/zvezdochka-shipyard-to-start-construction-of-russian-navy-new-transport-ship/ |title=Zvezdochka Shipyard to Start Construction of Russian Navy New Transport Ship |date=2011-11-18 |website=Offshore Energy |language=en-US |access-date=2020-04-16}}</ref> Namn på fartøy: «Akademik Kovalyov», engelsk transkripsjon («Академик Ковалёв») |- | [[Elbrus-klassen]] || 2 || [[Fil:Logistic_support_vessel_Vsevolod_Bobrov.jpg|200px]] || [[Longvinik-klassen]] er eit anna namn. Det andre skipet kom i teneste i 2021.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/12076339|title=Судостроительный завод "Северная верфь" передал ВМФ судно "Всеволод Бобров"|website=ТАСС}}</ref> |} *Luza-klassen, 3 tankfartøy for brennstoff for missil *Vala-klassen, 2 tankfartøy for spesialavfall *Amguema-klassen, 1 logistikk-fartøy for polare strøk *Yuniy Partizan-klassen (NATO-nemning), 1 logistikk-fartøy *[[Prosjekt 1807]], eitt fartøy for frakt av våpen ====Redningsfartøy/hjelpefartøy for undervassfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | einskild-fartøy || 1 || [[File:Kommuna_rescue_ship_2008_G2.jpg|200px]] || Bergingsfartøyet er «Kommuna». |- | [[Kashtan-klassen]] (NATO-nemning) || 1 || [[File:KIL-158 2012 G2.jpg|200px]] || |} *«[[23040-prosjektet]]», 24 fartøy *[[05360-prosjektet]], 4 fartøy *[[El'brus-klassen]], 1 fartøy ====Tenderar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Pelym-klassen]] (NATO-nemning) || 17 || [[File:Корабли - panoramio (18).jpg|200px]] || Desse [[tender]]ane (ein type hjelpefartøy) driv med avmagnetisering (''degaussing/deperming'') av andre fartøy. |} *[[Malina-klassen]], 3 fartøy *[[Oskol-klassen]], 2 fartøy *«[[304-prosjektet]]», 19 fartøy ====Taubåtar==== *527-prosjektet, 1 fartøy *fartøyklassen Okhtenskiy/Goliat, 3 fartøy *fartøyklassen Pamir/Ingul, 3 fartøy *5757-prosjektet, 2 fartøy<ref name="autogenerated3">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|title=Отряд боевых кораблей Северного флота вышел из Североморска и взял курс на Северную Атлантику - Минобороны РФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182426/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|title=Корабли Тихоокеанского флота отправились на Гавайи|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182534/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *745-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|title=Начался сбор-поход отряда боевых кораблей Каспийской флотилии|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182922/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|title=Корабль Северного флота "Вице-адмирал Кулаков" вышел в Средиземное море|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182926/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 16 fartøy *745 MB-prosjektet, 1 fartøy *745 MBS-prosjektet, 1 fartøy *563-prosjektet, 4 fartøy *[[Neftegaz-klassen]], 1 fartøy, 1 fartøy *714-prosjektet,<ref name="ReferenceB">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|title=МАК "Волгодонск" вошел в состав ВМФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182704/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|title=Спасатели Северного флота готовятся к российско-норвежскому учению "Баренц-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182919/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 7 fartøy *[[Sliva-klassen]], 3 fartøy, også kalla 712-prosjektet<ref>{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |title=Baltic Fleet Rescue Tug Completed Tasks of Baltic SAREX 2012 Exercise |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222202326/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="flot.com">{{cite web |author= |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |title=Дизельная подводная лодка Черноморского флота "Алроса" выполняет межфлотский переход из Кронштадта в Севастополь |publisher=Flot.com |date=2012-08-22 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182430/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |archive-date=2014-02-21 |dead-url=no |df= }}</ref> *22870-prosjektet,<ref>{{cite web|url=https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|title=Звездочка|website=www.star.ru|access-date=2017-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170227151633/https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|archive-date=2017-02-27|dead-url=no|df=}}</ref> 5 fartøy *02980-prosjektet, 4 fartøy *90600-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|title=Newest harbor tug was commissioned into Black Sea Fleet|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120211014252/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|archive-date=2012-02-11|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="rusnavy3">{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|title=Pella Shipyard, Russian Navy tied a contract for 7 tugboats|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120203143106/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|archive-date=2012-02-03|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru">{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|title=В состав Балтийского флота войдет новый буксир РБ-42|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114115/http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru"/><ref name="armstrade.org">{{cite web|url=http://www.armstrade.org/includes/periodics/news/2017/1121/143544227/detail.shtml|title=ЦАМТО / Новости / На новом буксире Балтийского флота поднят флаг вспомогательного флота ВМФ|website=www.armstrade.org}}</ref> 12 fartøy *16609-prosjektet,<ref name="rusnavy1">{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |title=Navy Commander Sailed Down Neva River on Tugboat |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222201950/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="rusnavy1"/><ref>{{cite web|url=https://vpk-news.ru/news/34253|title=ВМФ РФ получил комплексы для создания 3D-модели морского дна - Еженедельник "Военно-промышленный курьер"|website=vpk-news.ru|access-date=2017-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012204520/http://vpk-news.ru/news/34253|archive-date=2017-10-12|dead-url=no|df=}}</ref> 15 fartøy *23470-prosjektet, 2 fartøy *[[Katun I-klassen]], 6 fartøy, også kalla «prosjekt 1893 Plamya»<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|title=В Севастополе началась активная фаза российско-украинского учения "Фарватер мира-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183021/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *Gryn-klassen :*8 fartøy er i teneste *Vikhr-klassen :*4 fartøy er i teneste *Sorum-klassen :*14 fartøy er i teneste ==== Forsyningsskip som leverer fossilt drivstoff==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Boris Tsjilikin-klassen]] || 3 || [[File:Large_ocean_tanker_"Dnestr"_in_1993.JPEG|200px]] || Havgåande tankar som kan losse drivstoff mens fartøyet framleis siglar. Fartøyklassen vert også kalla «prosjekt 1559V Morskoj Prostor» eller ''Boris Chilikin Class''. Det første fartøyet var «Борис Чиликин». |- | [[Uda-klassen]] || 2 || [[File:A starboard bow view of the Russian Uda-class replenishment oiler SHEKSNA.jpg|200px]] || Havgåande tanker. |- | [[Altay-klassen]] || 4 || [[File:Tanker ALTAI (russ.) (Kiel 54.712).jpg|200px]] || |- | [[Dubna-klassen]] || 3 || [[File:Medium ocean tanker "Pechenga" in 1994.JPEG|200px]] || Fartøya er «Dubna», «Petsjenga» (russisk Печенга) og «Irkut». |- | [[Kaliningradneft-klassen]] || 3 || [[File:Soviet replenishment tanker Argun, 1990.JPEG|200px]] || |} *fartøyklassen «prosjekt 6404», eitt fartøy<ref>{{cite web|url=http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |title=Средние морские танкеры проекта 6404 |publisher=Russian-ships.info |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222194859/http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref> *[[Dora-klassen]], eitt fartøy ====Støttefartøy for test-fase ==== *[[11982-prosjektet]], 3 fartøy inkludert «Seliger» ====Sjømålingsfartøy==== *860-prosjektet, 1 fartøy *861-prosjektet,<ref name="autogenerated2">{{cite web |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |title=Российский корабль "Сметливый" оставили у берегов Сирии |trans-title=Russian ship "Smetlivy" left the coast of Syria |date=21 May 2012 |website=Flot.com |language=ru |access-date=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182530/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |archive-date=2014-02-21 |url-status=live}}</ref> 13 fartøy *852-prosjektet, 1 fartøy *862-prosjektet, <ref>{{cite web |author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |title=Black Sea Fleet Hydrographic Ship Donuzlav Returned to Sevastopol |publisher=Rusnavy.com |date=2012-05-16 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222202303/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |archive-date=2014-02-22 |dead-url=no |df= }}</ref> 12 fartøy *865-prosjektet, 2 fartøy *872-prosjektet, 21 hydrografi-skip *872E-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|title=Проведенные мероприятия по обеспечению экологической безопасности позволили улучшить состояние морской среды в местах базирования сил Черноморского флота|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183025/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *V19910-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|title=Гидрографическое судно "Виктор Фалеев" принято флотом|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114704/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref> *[[23370Г-prosjektet]], 3 båtar, skrog har [[katamaran]]-form *[[20180-prosjektet]], fartøyet er «Zvezdochka»<ref name="military.tomsk.ru">{{cite web |url=http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |title=пр.20180 Звездочка &#124; MilitaryRussia.Ru — отечественная военная техника (после 1945г.) |publisher=Military.tomsk.ru |date=2011-12-20 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131227190920/http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |archive-date=2013-12-27 |dead-url=no |df= }}</ref> (engelsk transkripsjon) og taubåten/redningsfartøyet brukast under testinga av [[Undervassfartøyet Poseidon|Poseidon]] (ei «undervass-drone»). *[[20183-prosjektet]], 1 fartøy *[[02670-prosjektet]], 1 fartøy *[[19910-prosjektet]], 1 fartøy *[[19920-prosjektet]], 10 fartøy *[[23040G-prosjektet]], 5 fartøy ====Isbrytarar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[97-prosjektet]] || 4 || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] || [[Isbrytar]]ar, diesel-elektriske |- | [[21180-prosjektet]] || 1 || [[File:«Илья_Муромец».jpg|200px]] || Isbrytaren «Ilya Muromets» (engelsk transkripsjon) er dieselelektrisk |} ====Hospitalskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ob-klassen]] || 3 || [[File:2012-09-14 Севастополь. Плавучий госпиталь "Енисей" (3).jpg|200px]] || [[Hospitalskip]]a er [[«Yenisey»]] (engelsk transkripsjon), [[«Svir»]] og [[«Irtysh»]] (engelsk transkripsjon). |} ====Treningsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Smolnyy-klassen]] (engelsk transkripsjon, russisk Смольный) || 2 || [[File:Russian Navy 310 Perekop MOD 45164814.jpg|200px]] || Også kalla 887-prosjektet |} ====Museumsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[File:Cruiser_Aurora.jpg|200px]] || Kryssaren «[[kryssaren Aurora frå 1903|Aurora]]» er frå 1903. |} ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy etter prosjektnummer]] ==Referansar== {{reflist}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:List of active Russian Navy ships|List of active Russian Navy ships]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. august 2019.'' {{refslutt}} [[Kategori:Den russiske marinen]] [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] rhewlrs7fd3cyp4ncebgw240b4gplgk 3398304 3398302 2022-08-11T20:06:15Z 89.8.157.190 Port i hekken, strandhogg, djupgang wikitext text/x-wiki [[Fil:Naval ensign of Russia.svg|mini|Det russiske [[orlogsflagg]]]] [[Fil:Naval Jack of Russia.svg|mini|Den russiske [[gjøs]]en.]] Dette er ei liste over '''russiske marinefartøy i aktiv teneste'''. Ho vart endra i juli 2022. ==Inndeling av flåten== [[Den russiske marinen]] er delt inn i *[[Nordflåten]] *[[Den russiske stillehavsflåten|Stillehavsflåten]] *[[Svartehavsflåten]] *[[Austersjøflåten]] *[[Den kaspiske flotiljen]] ==Fartøy i teneste== ;Oversyn {{Div col|colwidth=22em}} * 1 [[hangarskip]] * 2 [[slagkryssar]]ar * 2 [[kryssar]]ar * 10 [[jagar]]ar * 11 [[fregatt]]ar * 81 [[korvett]]ar * 20 amfibiekrigsskip * 40 [[landgangsfartøy]] * 18 etterretningsskip og andre spesialskip * 4 patruljesskip * 56 [[patruljebåt]]ar * 45 minesveiparar og minejaktfartøy, og skip med funksjonane til begge typar * 11 ubåtar med ballistiske missil * 10 ubåtar med styrte missil * 15 atomdrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 21 dieseldrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 8 moder-ubåtar og andre spesial-ubåtar {{div col end}} ===Hangarskip=== *Kuznetsov-klassen :*hangarskipet [[«Admiral Kuznetsov»]], fullt namn «Flåte-admiral for Sovjetunionen Kuznetsov». Det skal vera på skipsverkstad fram til 2024.<ref>{{cite web |url=https://www.navalnews.com/naval-news/2021/06/russian-aircraft-carrier-to-rejoin-the-fleet-in-late-2023/ |title=Russian Aircraft Carrier To Rejoin The Fleet In Late 2023 |website=Naval News |date=24 June 2021 |access-date=24. juni 2021}}</ref><ref name="navykorabel2022">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/257457.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.01.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/06/admiral-kuznetsov-wont-return-to-service-before-2024/|title=Admiral Kuznetsov Won't Return To Service Before 2024|date=9. juni 2022|website=navalnews.com}}</ref> <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian aircraft carrier Kuznetsov.jpg|<!-- ''Admiral Flota Sovetskogo Soyuza Kuznetsov'' (''Kuznetsov''-class) --> </gallery> ===Slagkryssarar=== *Kirov-klassen :*slagkryssaren «Admiral Nakhimov». Skal vera på skipsverkstad fram til 2023.<ref name="russianrefits2021">{{Cite web|url=https://redsamovar.com/2021/12/27/analyse-la-flotte-hauturiere-russe-des-evolutions-positives/|title=La flotte hauturière russe, des évolutions positives? | date=27 December 2021 |website=redsamovar.com}}</ref><ref name="navykorabel2022"/><ref>{{cite web | url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/02/russias-sevmash-shipyard-says-it-will-deliver-admiral-nakhimov-in-2022/|title=Russia's Sevmash Shipyard Says It Will Deliver Admiral Nakhimov In 2022|website=navalnews.com|date=18 February 2022|access-date=18. februar 2022}}</ref> :*«Pjotr Velikij» <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian Battle Cruiser Pyotr Velikiy.jpg|Slagkryssaren «Pjotr Velikij» frå Kirov-klassen </gallery> ===Kryssarar=== *Slava-klassen :*«Marskalk Ustinov» (russisk Маршал Устинов). Fartøyet er kalla opp etter ein sovjetisk marskalk, [[Dmitrij Ustinov]]. :*«Varjag» <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Missile cruiser Varyag in Vladivostok, 2010.jpg|Kryssaren «Varjag» frå Slava-klassen </gallery> ===Jagarar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br/>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Udaloy-klassen]] || 8 || [[Fil:Admiral Chabanenko (ship, 1994) - FRUKUS 2011.jpg|200px]] || 3 jagarar er på skipsverkstad. Ein annan jagar har ukjend status. ''Udaloy-klasse'' er ei NATO-nemning |- | [[Sovremennyj-klassen]] || 2 || [[Fil:Bezuprechnyy.jpg|200px]] || Den eine jagaren er på skipsverkstad. Den andre har ukjend status. |} ===Fregattar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Krivak-klassen]] || 2 || [[File:Project 1135M Pytlivyy 2009 G1.jpg|200px]] || |- | [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый) || 2 || [[File:RFS Neustrashimy (FF 712).jpg|200px]] || For ein av fregattane pågår testing etter opphald på verkstad.<ref name="navykorabel_active_june22">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/267999.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.06.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref> |- | [[Grigorovitsj-klassen]] (Krivak V-klassen eller Admiral Grigorovitsj-klassen) || 3 || [[File:Адмирал Григорович.jpg|200px]] || |- | [[Gepard-klassen]] || 2 || [[File:Caspian Frigate Dagestan.jpg|200px]] || |- | [[Gorshkov-klassen]] (Admiral Gorshkov-klassen) || 2 || [[File:Admiral Gorshkov frigate 03.jpg|200px]] || |} ===Korvettar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Grisja-klassen]] || 20 || [[File:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] || |- | [[Nanuchka-klassen]] || 8 || [[File:Nanuchka-I_DN-SC-88-09637.jpg|200px]] || Ein korvett skal takast ut av teneste i 2022, og ein annan skulle ha vore teken ut av teneste i 2021 men statusen er uklar. ''Nanuchka-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Tarantul-klassen]] || 22 || [[File:ORP_Metalowiec_in_Gdynia.JPG|200px]] || |- | [[Parchim-klassen]] || 6 || [[File:CutNyakDien.jpg|200px]] || ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Bora-klassen]] || 2 || [[File:«Самум».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-klassen]] || 3 || [[File:«Волгодонск».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-M-klassen]] || 9 || [[File:Град_Свияжск.jpg|200px]] || |- | [[Steregusjtjij-klassen]] (russisk Стерегущий) || 7 || [[File:10-YearAnniversary2018-02.jpg|200px]] || To av korvettane har ukjend status |- | [[Gremjasjtjij-klassen]] || 1 || [[File:Gremyashchy (ship, 2017).jpg|200px]] || |- | [[Karakurt-klassen]] || 3 || [[File:Schiff_«Burya»_03.jpg|200px]] || |} ===Amfibiekrigsskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Alligator-klassen]] || 3 || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] || Skipa har port i hekken. Skipa kan gjere strandhogg. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Eit av skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Roputsja|Roputsja-klassen]] || 15 || [[Fil:Russian Ropucha II Class landing craft.JPEG|200px]] || Eit av skipa er på verkstad til slutten av 2022, og tre av dei andre skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Ivan Gren|Ivan Gren-klassen]] || 2 || [[File:«Иван_Грен».jpg|200px]] || I 2018 var eit av fartøya framleis i ein test-fase etter verkstadopphald.<ref>{{cite web |url=http://tass.com/defense/1010313 |title=Russian Navy accepts cutting-edge amphibious assault ship for service |date=20 June 2018 |website=TASS |access-date=2019-01-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020075456/http://tass.com/defense/1010313 |archive-date=2018-10-20 |url-status=live}}</ref> |} ===Landgangsfartøy=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Zubr-klassen]] || 2 || [[File:«Мордовия» и «Евгений Кочешков».jpg|200px]] || |- | [[Serna-klassen]] || 12 || [[File:«Д-131».jpg|200px]] || |- | [[Dyugon-klassen]] (russisk Дюгонь) || 5 || [[File:«Мичман Лермонтов».jpg|200px]] || |- | [[Ondatra-klassen]] || 12 || [[File:ДКА Д-704 в Амурском заливе 2010.07.25.JPG|200px]] || |- | [[BK-16|Klasse BK-16]] || 7 || || |- | [[BK-18]] || 2 || || |} ===Etterretningsskip og andre spesialskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Moma-klassen]] || 2 || [[Fil:SSV-416_"Jupiter"_1.jpg|200px]] || |} *Alpinist-klassen, 2 fartøy *[[Etterretningsskip-klassa Vishnya|Vishnya-klassen]], ei NATO-nemning :*«Fedor Golovin» :*«Kurily» (russisk Курилы) :*«Tavrija» (russisk Таврия) :*«Karelija» :*«Priazovje» (russisk Приазовье) :*«Viktor Leonov» :*«Vasiliy Tatishchev» (russisk Василий Татищев), tidlegare «Pelengator» *[[Etterretningsskip-klassa Balzam|Etterretningsskip-klassen Balzam]] :*«Belomore» *[[Etterretningsskip-klassa Jurij Ivanov|Etterretningsskip-klassen Jurij Ivanov]] :*«Jurij Ivanov» :*«Ivan Khurs» (russisk Иван Хурс) *Baklan-klassen :*KSV-2168 *Marskalk Nedelin-klassen :*«Marskalk Krylov» *Prosjekt 22010-klassen :*«Jantar» (russisk Янтарь) <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:SSV-416 "Jupiter" 1.jpg|Fartøy frå Moma-klassen File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|Fartøy frå det NATO kallar Vishnya-klassen File:Balzam-class general intelligence collector ship - Ocean Sarafi 85 - DN-ST-86-02553.JPEG|Fartøy frå Balzam-klassen File:Missile range instrumentation ship "Marshal Krylov" in 1991.jpeg|Fartøy frå Marskalk Nedelin-klassen </gallery> ===Patruljeskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vassili Bykov-klassen]] || 4 || [[File:«Дмитрий_Рогачёв».jpg|200px]] || |} ===Patruljebåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Gratsjonok-klassen]] || 21 || [[File:«П-351».jpg|200px]] || |- | [[Raptor-klassen]] || 15 || [[File:Russian Navy Raptor near Kronstadt.jpg|200px]] || |- | [[Mangust-klassen]] || 61 || [[File:International Maritime Defence Show 2011 (375-37).jpg|200px]] || |- | [[Sjmel-klassen]] || 4 || [[File:АртКатер.jpg|200px]] || russisk Шмель, 'humle' |} *[[Dockstavarvet IC16M-klassen]], dei 12 fartøya er av IC16MII-typen. Biletet som følgjar vis ein annan type frå samme klasse, IC16MIII-typen, i teneste for Polen: <gallery> File:SG-213 border patrol boat, Gdynia, 20090705.jpg </gallery> ===Minesveiparar, minejaktfartøy og fartøy med funksjonane til begge === {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Natya-klassen]] (NATO-nemning)<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 266M|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202214045/http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> || 7 || [[File:IvanGolubets2005Sevastopol.jpg|200px]] || |} *Sonya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|title=Coastal minesweeper - Project 1265|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181022232458/http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|archive-date=2018-10-22|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 23 i teneste. *Gorya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 12660|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181121072650/http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|archive-date=2018-11-21|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 2 i teneste. *minesveiperklassen Lida<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|title=Inshore minesweeper - Project 10750|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202205539/http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 9 i teneste. *Alexandrit-klassen :*2 i teneste. <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Zheleznyakov1989.jpg|Fartøy i det som NATO kallar Gorya-klassen File:RT-57 in Kronstadt 2014-06-09.jpg|Fartøy i minesveiparklassen Lida File:Тральщик "Александр Обухов".jpg|Fartøy i Aleksandrit-klassen </gallery> ===Ubåtar med ballistiske missil=== Desse ubåtane har [[Ballistisk missil|ballistiske missil]]. Desse ubåtane er [[kjernekraft]]drivne, ofte kalla [[atomubåt]]ar. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Delta III-klassen|Delta III-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Delta|Delta-klassen]]) || 1 || [[File:К-433.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 5 || [[File:Submarine_Delta_IV_class.jpg|200px]] || Ein ubåt er på skipsverkstad. |- | [[Ubåtklassen Borej|Borej-klassen]] || 5 ||[[File:«Александр Невский» в Вилючинске.jpg|200px]] || Ein ubåt gjekk av stabelen i 2021. |} ===Ubåtar med styrte missil=== Desse ubåtane kan fyre av [[krysserakett]]ar. Desse ubåtane er kjernekraftdrivne. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Oscar|Oscar-klassen]] || 7 || [[File:Oscar class submarine 2.JPG|200px]] || Testing etter verkstadopphold for ein ubåt. Ein annan skal på verkstad i 2022 for oppgradering. Ein annan ubåt har ukjend status. Endå ein annan ubåt er ute av drift og skal vera på verkstad i tida 2023 til 2025. |- | [[Severodvinsk-klassen]] || 3 || [[File:АПКР "Северодвинск".jpg|200px]] || ''Yasen-klasse'' er ei NATO-nemning. |} ===«Jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar=== ====Kjernekraftdrivne==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Sierra II-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Sierra|Sierra-klassen]]) || 2 || [[File:Sierra_class_SSN.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Victor|Victor III-klassen]] || 2 || [[File:Victor_III_class_SSN.svg|200px]] || Ein ubåt er på verkstad. Ein annan har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Akula|Akula-klassen]] || 11 || [[File:Submarine_Vepr_by_Ilya_Kurganov_crop.jpg|200px]] || Ein ubåt skal testast i 2022, etter verkstadopphald. Endå ein annan skal testast i 2022, etter verkstadopphald; India skal disponera han frå 2026. To ubåtar skal vera på verkstad til 2023. Endå ein ubåt er på verkstad. Ein annan har statusen ''reserve''. |} ====Dieseldrivne (også kalla ''konvensjonelle ubåtar'')==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] || 11 || [[File:Submarine Kilo class.jpg|200px]] || Fire ubåtar har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Kilo|forbetra Kilo-klasse]] || 9 || [[File:«Ростов-на-Дону».jpg|200px]] ||<ref name="russianships1">{{cite web |url=http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |title=Large submarines - Project 877, 636 |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181202221318/http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |archive-date=2018-12-02 |url-status=live}}</ref> Endå ein ubåt vart sjøsett i 2021. |- | [[Ubåtklassen Lada|Lada-klassen]] || 1 || [[File:B-585 Sankt-Peterburg in 2010.jpg|200px]] || Endå ein ubåt har komme frå skipsverftet. Testing pågjekk i desember 2021 før han skulle i teneste.<ref>{{Cite web|url=http://navyrecognition.com/index.php/naval-news/naval-news-archive/2021/december/11136-russian-project-677-submarine-kronstadt-starts-sea-trials.html|title=Russian Project 677 submarine Kronstadt starts sea trials|website=Navy Recognition}}</ref><ref>{{cite web |url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |title=В России началось проектирование неатомной подводной лодки пятого поколения |trans-title=The design of a fifth generation non-nuclear submarine began in Russia |date=24 April 2013 |website=Flotprom.ru |language=ru |access-date=22. januar 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114203/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |archive-date=23. februar 2014 |url-status=live}}</ref> |} ===Moderubåtar, eksperimentelle- og andre spesial-ubåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta|Delta III-klassen]] || 1 || [[File:Delta Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-136 «Orenburg»|«Orenburg», BS-136]]. |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 1 || [[File:Delta IV Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-64 «Podmoskovje»|«Podmoskovje», BS-64]] |- | [[Sarov-klassen]] || 1 || [[File:Sarov class SS.svg|200px]] || Ubåten er [[«Sarov», B-90]]. Lengda er 98 m. |- | [[Ubåtklassen Kasjalot|Kasjalot-klassen]] (eller Uniform-klassen, ei NATO-nemning) || 2 || [[File:Uniform_pr1910_color.svg|200px]] || Ubåtane vart omtalt som aktive, så seint som 2016.<ref>{{cite web |url=http://www.hisutton.com/Project%201910%20UNIFORM%20Class.html |title=Project 1910 Uniform class |first=H.I.|last=Sutton |date=14 July 2016 |website=Covert Shores}}</ref> |} *[[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klassen]], 2 ubåtar i teneste *[[Konsul-klasse djupvassfartøy|Konsul-klasse djupvassfartøy]], 2 fartøy i teneste ===Hjelpefartøy=== ====Forsyningsfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vytegrales-klassen]] (engelsk transkripsjon) || 1 || [[File:Yamal on collision.jpg|200px]] || <ref>{{cite web |url=http://russianships.info/razvedka/596.htm |title=Поисково-спасательные корабли прокта 596П |trans-title=Search and rescue ships of Project 596P |website=Russianships.info |language=ru |access-date=2019-10-07}}</ref> [[Logistikk]]-fartøy. |- | [[Muna-klassen]] (NATO-nemning) || 6 || [[File:«Перея́слав» A512.jpg|200px]] || Har i oppgåve frakte ammunisjon langs kyststrekningar. Biletet viser eit fartøy i ukrainsk teneste. Då det var i sovjetisk teneste var fartøyet i Muna-klassen. |- | [[AMGA/Daugava]] || 1 || [[File:Транспорт вооружений Даугава.jpg|200px]] || Lastefartøy for ballistiske missil |- | [[Dubnyak-klassen]] || 2 || [[File:«ВТР-79».jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon |- | [[Prosjekt 20180]] || 1 || [[File:Supply ship Academic Kovalev goes to sea trials 03.jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon.<ref>{{Cite web |url=https://www.offshore-energy.biz/zvezdochka-shipyard-to-start-construction-of-russian-navy-new-transport-ship/ |title=Zvezdochka Shipyard to Start Construction of Russian Navy New Transport Ship |date=2011-11-18 |website=Offshore Energy |language=en-US |access-date=2020-04-16}}</ref> Namn på fartøy: «Akademik Kovalyov», engelsk transkripsjon («Академик Ковалёв») |- | [[Elbrus-klassen]] || 2 || [[Fil:Logistic_support_vessel_Vsevolod_Bobrov.jpg|200px]] || [[Longvinik-klassen]] er eit anna namn. Det andre skipet kom i teneste i 2021.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/12076339|title=Судостроительный завод "Северная верфь" передал ВМФ судно "Всеволод Бобров"|website=ТАСС}}</ref> |} *Luza-klassen, 3 tankfartøy for brennstoff for missil *Vala-klassen, 2 tankfartøy for spesialavfall *Amguema-klassen, 1 logistikk-fartøy for polare strøk *Yuniy Partizan-klassen (NATO-nemning), 1 logistikk-fartøy *[[Prosjekt 1807]], eitt fartøy for frakt av våpen ====Redningsfartøy/hjelpefartøy for undervassfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | einskild-fartøy || 1 || [[File:Kommuna_rescue_ship_2008_G2.jpg|200px]] || Bergingsfartøyet er «Kommuna». |- | [[Kashtan-klassen]] (NATO-nemning) || 1 || [[File:KIL-158 2012 G2.jpg|200px]] || |} *«[[23040-prosjektet]]», 24 fartøy *[[05360-prosjektet]], 4 fartøy *[[El'brus-klassen]], 1 fartøy ====Tenderar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Pelym-klassen]] (NATO-nemning) || 17 || [[File:Корабли - panoramio (18).jpg|200px]] || Desse [[tender]]ane (ein type hjelpefartøy) driv med avmagnetisering (''degaussing/deperming'') av andre fartøy. |} *[[Malina-klassen]], 3 fartøy *[[Oskol-klassen]], 2 fartøy *«[[304-prosjektet]]», 19 fartøy ====Taubåtar==== *527-prosjektet, 1 fartøy *fartøyklassen Okhtenskiy/Goliat, 3 fartøy *fartøyklassen Pamir/Ingul, 3 fartøy *5757-prosjektet, 2 fartøy<ref name="autogenerated3">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|title=Отряд боевых кораблей Северного флота вышел из Североморска и взял курс на Северную Атлантику - Минобороны РФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182426/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|title=Корабли Тихоокеанского флота отправились на Гавайи|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182534/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *745-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|title=Начался сбор-поход отряда боевых кораблей Каспийской флотилии|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182922/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|title=Корабль Северного флота "Вице-адмирал Кулаков" вышел в Средиземное море|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182926/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 16 fartøy *745 MB-prosjektet, 1 fartøy *745 MBS-prosjektet, 1 fartøy *563-prosjektet, 4 fartøy *[[Neftegaz-klassen]], 1 fartøy, 1 fartøy *714-prosjektet,<ref name="ReferenceB">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|title=МАК "Волгодонск" вошел в состав ВМФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182704/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|title=Спасатели Северного флота готовятся к российско-норвежскому учению "Баренц-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182919/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 7 fartøy *[[Sliva-klassen]], 3 fartøy, også kalla 712-prosjektet<ref>{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |title=Baltic Fleet Rescue Tug Completed Tasks of Baltic SAREX 2012 Exercise |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222202326/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="flot.com">{{cite web |author= |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |title=Дизельная подводная лодка Черноморского флота "Алроса" выполняет межфлотский переход из Кронштадта в Севастополь |publisher=Flot.com |date=2012-08-22 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182430/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |archive-date=2014-02-21 |dead-url=no |df= }}</ref> *22870-prosjektet,<ref>{{cite web|url=https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|title=Звездочка|website=www.star.ru|access-date=2017-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170227151633/https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|archive-date=2017-02-27|dead-url=no|df=}}</ref> 5 fartøy *02980-prosjektet, 4 fartøy *90600-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|title=Newest harbor tug was commissioned into Black Sea Fleet|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120211014252/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|archive-date=2012-02-11|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="rusnavy3">{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|title=Pella Shipyard, Russian Navy tied a contract for 7 tugboats|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120203143106/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|archive-date=2012-02-03|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru">{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|title=В состав Балтийского флота войдет новый буксир РБ-42|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114115/http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru"/><ref name="armstrade.org">{{cite web|url=http://www.armstrade.org/includes/periodics/news/2017/1121/143544227/detail.shtml|title=ЦАМТО / Новости / На новом буксире Балтийского флота поднят флаг вспомогательного флота ВМФ|website=www.armstrade.org}}</ref> 12 fartøy *16609-prosjektet,<ref name="rusnavy1">{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |title=Navy Commander Sailed Down Neva River on Tugboat |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222201950/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="rusnavy1"/><ref>{{cite web|url=https://vpk-news.ru/news/34253|title=ВМФ РФ получил комплексы для создания 3D-модели морского дна - Еженедельник "Военно-промышленный курьер"|website=vpk-news.ru|access-date=2017-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012204520/http://vpk-news.ru/news/34253|archive-date=2017-10-12|dead-url=no|df=}}</ref> 15 fartøy *23470-prosjektet, 2 fartøy *[[Katun I-klassen]], 6 fartøy, også kalla «prosjekt 1893 Plamya»<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|title=В Севастополе началась активная фаза российско-украинского учения "Фарватер мира-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183021/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *Gryn-klassen :*8 fartøy er i teneste *Vikhr-klassen :*4 fartøy er i teneste *Sorum-klassen :*14 fartøy er i teneste ==== Forsyningsskip som leverer fossilt drivstoff==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Boris Tsjilikin-klassen]] || 3 || [[File:Large_ocean_tanker_"Dnestr"_in_1993.JPEG|200px]] || Havgåande tankar som kan losse drivstoff mens fartøyet framleis siglar. Fartøyklassen vert også kalla «prosjekt 1559V Morskoj Prostor» eller ''Boris Chilikin Class''. Det første fartøyet var «Борис Чиликин». |- | [[Uda-klassen]] || 2 || [[File:A starboard bow view of the Russian Uda-class replenishment oiler SHEKSNA.jpg|200px]] || Havgåande tanker. |- | [[Altay-klassen]] || 4 || [[File:Tanker ALTAI (russ.) (Kiel 54.712).jpg|200px]] || |- | [[Dubna-klassen]] || 3 || [[File:Medium ocean tanker "Pechenga" in 1994.JPEG|200px]] || Fartøya er «Dubna», «Petsjenga» (russisk Печенга) og «Irkut». |- | [[Kaliningradneft-klassen]] || 3 || [[File:Soviet replenishment tanker Argun, 1990.JPEG|200px]] || |} *fartøyklassen «prosjekt 6404», eitt fartøy<ref>{{cite web|url=http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |title=Средние морские танкеры проекта 6404 |publisher=Russian-ships.info |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222194859/http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref> *[[Dora-klassen]], eitt fartøy ====Støttefartøy for test-fase ==== *[[11982-prosjektet]], 3 fartøy inkludert «Seliger» ====Sjømålingsfartøy==== *860-prosjektet, 1 fartøy *861-prosjektet,<ref name="autogenerated2">{{cite web |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |title=Российский корабль "Сметливый" оставили у берегов Сирии |trans-title=Russian ship "Smetlivy" left the coast of Syria |date=21 May 2012 |website=Flot.com |language=ru |access-date=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182530/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |archive-date=2014-02-21 |url-status=live}}</ref> 13 fartøy *852-prosjektet, 1 fartøy *862-prosjektet, <ref>{{cite web |author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |title=Black Sea Fleet Hydrographic Ship Donuzlav Returned to Sevastopol |publisher=Rusnavy.com |date=2012-05-16 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222202303/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |archive-date=2014-02-22 |dead-url=no |df= }}</ref> 12 fartøy *865-prosjektet, 2 fartøy *872-prosjektet, 21 hydrografi-skip *872E-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|title=Проведенные мероприятия по обеспечению экологической безопасности позволили улучшить состояние морской среды в местах базирования сил Черноморского флота|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183025/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *V19910-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|title=Гидрографическое судно "Виктор Фалеев" принято флотом|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114704/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref> *[[23370Г-prosjektet]], 3 båtar, skrog har [[katamaran]]-form *[[20180-prosjektet]], fartøyet er «Zvezdochka»<ref name="military.tomsk.ru">{{cite web |url=http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |title=пр.20180 Звездочка &#124; MilitaryRussia.Ru — отечественная военная техника (после 1945г.) |publisher=Military.tomsk.ru |date=2011-12-20 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131227190920/http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |archive-date=2013-12-27 |dead-url=no |df= }}</ref> (engelsk transkripsjon) og taubåten/redningsfartøyet brukast under testinga av [[Undervassfartøyet Poseidon|Poseidon]] (ei «undervass-drone»). *[[20183-prosjektet]], 1 fartøy *[[02670-prosjektet]], 1 fartøy *[[19910-prosjektet]], 1 fartøy *[[19920-prosjektet]], 10 fartøy *[[23040G-prosjektet]], 5 fartøy ====Isbrytarar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[97-prosjektet]] || 4 || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] || [[Isbrytar]]ar, diesel-elektriske |- | [[21180-prosjektet]] || 1 || [[File:«Илья_Муромец».jpg|200px]] || Isbrytaren «Ilya Muromets» (engelsk transkripsjon) er dieselelektrisk |} ====Hospitalskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ob-klassen]] || 3 || [[File:2012-09-14 Севастополь. Плавучий госпиталь "Енисей" (3).jpg|200px]] || [[Hospitalskip]]a er [[«Yenisey»]] (engelsk transkripsjon), [[«Svir»]] og [[«Irtysh»]] (engelsk transkripsjon). |} ====Treningsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Smolnyy-klassen]] (engelsk transkripsjon, russisk Смольный) || 2 || [[File:Russian Navy 310 Perekop MOD 45164814.jpg|200px]] || Også kalla 887-prosjektet |} ====Museumsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[File:Cruiser_Aurora.jpg|200px]] || Kryssaren «[[kryssaren Aurora frå 1903|Aurora]]» er frå 1903. |} ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy etter prosjektnummer]] ==Referansar== {{reflist}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:List of active Russian Navy ships|List of active Russian Navy ships]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. august 2019.'' {{refslutt}} [[Kategori:Den russiske marinen]] [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 6s67mrw9hid1qv90m1bq3cdac0tkb3q 3398315 3398304 2022-08-11T20:58:35Z 89.8.157.190 /* Slagkryssarar */ wikitext text/x-wiki [[Fil:Naval ensign of Russia.svg|mini|Det russiske [[orlogsflagg]]]] [[Fil:Naval Jack of Russia.svg|mini|Den russiske [[gjøs]]en.]] Dette er ei liste over '''russiske marinefartøy i aktiv teneste'''. Ho vart endra i juli 2022. ==Inndeling av flåten== [[Den russiske marinen]] er delt inn i *[[Nordflåten]] *[[Den russiske stillehavsflåten|Stillehavsflåten]] *[[Svartehavsflåten]] *[[Austersjøflåten]] *[[Den kaspiske flotiljen]] ==Fartøy i teneste== ;Oversyn {{Div col|colwidth=22em}} * 1 [[hangarskip]] * 2 [[slagkryssar]]ar * 2 [[kryssar]]ar * 10 [[jagar]]ar * 11 [[fregatt]]ar * 81 [[korvett]]ar * 20 amfibiekrigsskip * 40 [[landgangsfartøy]] * 18 etterretningsskip og andre spesialskip * 4 patruljesskip * 56 [[patruljebåt]]ar * 45 minesveiparar og minejaktfartøy, og skip med funksjonane til begge typar * 11 ubåtar med ballistiske missil * 10 ubåtar med styrte missil * 15 atomdrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 21 dieseldrivne «jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar * 8 moder-ubåtar og andre spesial-ubåtar {{div col end}} ===Hangarskip=== *Kuznetsov-klassen :*hangarskipet [[«Admiral Kuznetsov»]], fullt namn «Flåte-admiral for Sovjetunionen Kuznetsov». Det skal vera på skipsverkstad fram til 2024.<ref>{{cite web |url=https://www.navalnews.com/naval-news/2021/06/russian-aircraft-carrier-to-rejoin-the-fleet-in-late-2023/ |title=Russian Aircraft Carrier To Rejoin The Fleet In Late 2023 |website=Naval News |date=24 June 2021 |access-date=24. juni 2021}}</ref><ref name="navykorabel2022">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/257457.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.01.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/06/admiral-kuznetsov-wont-return-to-service-before-2024/|title=Admiral Kuznetsov Won't Return To Service Before 2024|date=9. juni 2022|website=navalnews.com}}</ref> <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian aircraft carrier Kuznetsov.jpg|<!-- ''Admiral Flota Sovetskogo Soyuza Kuznetsov'' (''Kuznetsov''-class) --> </gallery> ===Slagkryssarar=== *Kirov-klassen :*slagkryssaren «Admiral Nakhimov». Skal vera på skipsverkstad fram til 2023.<ref name="russianrefits2021">{{Cite web|url=https://redsamovar.com/2021/12/27/analyse-la-flotte-hauturiere-russe-des-evolutions-positives/|title=La flotte hauturière russe, des évolutions positives? | date=27 December 2021 |website=redsamovar.com}}</ref><ref name="navykorabel2022"/><ref>{{cite web | url=https://www.navalnews.com/naval-news/2022/02/russias-sevmash-shipyard-says-it-will-deliver-admiral-nakhimov-in-2022/|title=Russia's Sevmash Shipyard Says It Will Deliver Admiral Nakhimov In 2022|website=navalnews.com|date=18 February 2022|access-date=18. februar 2022}}</ref> :*«Pjotr Velikij» '[[Peter den store]]' <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Russian Battle Cruiser Pyotr Velikiy.jpg|Slagkryssaren «Pjotr Velikij» frå Kirov-klassen </gallery> ===Kryssarar=== *Slava-klassen :*«Marskalk Ustinov» (russisk Маршал Устинов). Fartøyet er kalla opp etter ein sovjetisk marskalk, [[Dmitrij Ustinov]]. :*«Varjag» <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Missile cruiser Varyag in Vladivostok, 2010.jpg|Kryssaren «Varjag» frå Slava-klassen </gallery> ===Jagarar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br/>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Udaloy-klassen]] || 8 || [[Fil:Admiral Chabanenko (ship, 1994) - FRUKUS 2011.jpg|200px]] || 3 jagarar er på skipsverkstad. Ein annan jagar har ukjend status. ''Udaloy-klasse'' er ei NATO-nemning |- | [[Sovremennyj-klassen]] || 2 || [[Fil:Bezuprechnyy.jpg|200px]] || Den eine jagaren er på skipsverkstad. Den andre har ukjend status. |} ===Fregattar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Krivak-klassen]] || 2 || [[File:Project 1135M Pytlivyy 2009 G1.jpg|200px]] || |- | [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый) || 2 || [[File:RFS Neustrashimy (FF 712).jpg|200px]] || For ein av fregattane pågår testing etter opphald på verkstad.<ref name="navykorabel_active_june22">{{Cite web|url=https://navy-korabel.livejournal.com/267999.html|title=Боевые корабли основных классов ВМФ России на 01.06.2022|date=1. januar 2022|language=ru|website=livejournal.com}}</ref> |- | [[Grigorovitsj-klassen]] (Krivak V-klassen eller Admiral Grigorovitsj-klassen) || 3 || [[File:Адмирал Григорович.jpg|200px]] || |- | [[Gepard-klassen]] || 2 || [[File:Caspian Frigate Dagestan.jpg|200px]] || |- | [[Gorshkov-klassen]] (Admiral Gorshkov-klassen) || 2 || [[File:Admiral Gorshkov frigate 03.jpg|200px]] || |} ===Korvettar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Grisja-klassen]] || 20 || [[File:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] || |- | [[Nanuchka-klassen]] || 8 || [[File:Nanuchka-I_DN-SC-88-09637.jpg|200px]] || Ein korvett skal takast ut av teneste i 2022, og ein annan skulle ha vore teken ut av teneste i 2021 men statusen er uklar. ''Nanuchka-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Tarantul-klassen]] || 22 || [[File:ORP_Metalowiec_in_Gdynia.JPG|200px]] || |- | [[Parchim-klassen]] || 6 || [[File:CutNyakDien.jpg|200px]] || ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. |- | [[Bora-klassen]] || 2 || [[File:«Самум».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-klassen]] || 3 || [[File:«Волгодонск».jpg|200px]] || |- | [[Bujan-M-klassen]] || 9 || [[File:Град_Свияжск.jpg|200px]] || |- | [[Steregusjtjij-klassen]] (russisk Стерегущий) || 7 || [[File:10-YearAnniversary2018-02.jpg|200px]] || To av korvettane har ukjend status |- | [[Gremjasjtjij-klassen]] || 1 || [[File:Gremyashchy (ship, 2017).jpg|200px]] || |- | [[Karakurt-klassen]] || 3 || [[File:Schiff_«Burya»_03.jpg|200px]] || |} ===Amfibiekrigsskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Alligator-klassen]] || 3 || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] || Skipa har port i hekken. Skipa kan gjere strandhogg. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Eit av skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Roputsja|Roputsja-klassen]] || 15 || [[Fil:Russian Ropucha II Class landing craft.JPEG|200px]] || Eit av skipa er på verkstad til slutten av 2022, og tre av dei andre skipa har ukjend status. |- | [[Landgangsfartøy-klassen Ivan Gren|Ivan Gren-klassen]] || 2 || [[File:«Иван_Грен».jpg|200px]] || I 2018 var eit av fartøya framleis i ein test-fase etter verkstadopphald.<ref>{{cite web |url=http://tass.com/defense/1010313 |title=Russian Navy accepts cutting-edge amphibious assault ship for service |date=20 June 2018 |website=TASS |access-date=2019-01-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181020075456/http://tass.com/defense/1010313 |archive-date=2018-10-20 |url-status=live}}</ref> |} ===Landgangsfartøy=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Zubr-klassen]] || 2 || [[File:«Мордовия» и «Евгений Кочешков».jpg|200px]] || |- | [[Serna-klassen]] || 12 || [[File:«Д-131».jpg|200px]] || |- | [[Dyugon-klassen]] (russisk Дюгонь) || 5 || [[File:«Мичман Лермонтов».jpg|200px]] || |- | [[Ondatra-klassen]] || 12 || [[File:ДКА Д-704 в Амурском заливе 2010.07.25.JPG|200px]] || |- | [[BK-16|Klasse BK-16]] || 7 || || |- | [[BK-18]] || 2 || || |} ===Etterretningsskip og andre spesialskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Moma-klassen]] || 2 || [[Fil:SSV-416_"Jupiter"_1.jpg|200px]] || |} *Alpinist-klassen, 2 fartøy *[[Etterretningsskip-klassa Vishnya|Vishnya-klassen]], ei NATO-nemning :*«Fedor Golovin» :*«Kurily» (russisk Курилы) :*«Tavrija» (russisk Таврия) :*«Karelija» :*«Priazovje» (russisk Приазовье) :*«Viktor Leonov» :*«Vasiliy Tatishchev» (russisk Василий Татищев), tidlegare «Pelengator» *[[Etterretningsskip-klassa Balzam|Etterretningsskip-klassen Balzam]] :*«Belomore» *[[Etterretningsskip-klassa Jurij Ivanov|Etterretningsskip-klassen Jurij Ivanov]] :*«Jurij Ivanov» :*«Ivan Khurs» (russisk Иван Хурс) *Baklan-klassen :*KSV-2168 *Marskalk Nedelin-klassen :*«Marskalk Krylov» *Prosjekt 22010-klassen :*«Jantar» (russisk Янтарь) <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:SSV-416 "Jupiter" 1.jpg|Fartøy frå Moma-klassen File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|Fartøy frå det NATO kallar Vishnya-klassen File:Balzam-class general intelligence collector ship - Ocean Sarafi 85 - DN-ST-86-02553.JPEG|Fartøy frå Balzam-klassen File:Missile range instrumentation ship "Marshal Krylov" in 1991.jpeg|Fartøy frå Marskalk Nedelin-klassen </gallery> ===Patruljeskip=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vassili Bykov-klassen]] || 4 || [[File:«Дмитрий_Рогачёв».jpg|200px]] || |} ===Patruljebåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Gratsjonok-klassen]] || 21 || [[File:«П-351».jpg|200px]] || |- | [[Raptor-klassen]] || 15 || [[File:Russian Navy Raptor near Kronstadt.jpg|200px]] || |- | [[Mangust-klassen]] || 61 || [[File:International Maritime Defence Show 2011 (375-37).jpg|200px]] || |- | [[Sjmel-klassen]] || 4 || [[File:АртКатер.jpg|200px]] || russisk Шмель, 'humle' |} *[[Dockstavarvet IC16M-klassen]], dei 12 fartøya er av IC16MII-typen. Biletet som følgjar vis ein annan type frå samme klasse, IC16MIII-typen, i teneste for Polen: <gallery> File:SG-213 border patrol boat, Gdynia, 20090705.jpg </gallery> ===Minesveiparar, minejaktfartøy og fartøy med funksjonane til begge === {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Natya-klassen]] (NATO-nemning)<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 266M|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202214045/http://russianships.info/eng/warships/project_266m.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> || 7 || [[File:IvanGolubets2005Sevastopol.jpg|200px]] || |} *Sonya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|title=Coastal minesweeper - Project 1265|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181022232458/http://russianships.info/eng/warships/project_1265.htm|archive-date=2018-10-22|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 23 i teneste. *Gorya-klassen, ei NATO-nemning<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|title=Seagoing minesweepers - Project 12660|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181121072650/http://russianships.info/eng/warships/project_12660.htm|archive-date=2018-11-21|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 2 i teneste. *minesveiperklassen Lida<ref>{{cite web|url=http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|title=Inshore minesweeper - Project 10750|website=russianships.info|access-date=2018-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20181202205539/http://russianships.info/eng/warships/project_10750.htm|archive-date=2018-12-02|dead-url=no|df=}}</ref> :*Om lag 9 i teneste. *Alexandrit-klassen :*2 i teneste. <gallery class="center" heights="150px" widths="200px"> File:Zheleznyakov1989.jpg|Fartøy i det som NATO kallar Gorya-klassen File:RT-57 in Kronstadt 2014-06-09.jpg|Fartøy i minesveiparklassen Lida File:Тральщик "Александр Обухов".jpg|Fartøy i Aleksandrit-klassen </gallery> ===Ubåtar med ballistiske missil=== Desse ubåtane har [[Ballistisk missil|ballistiske missil]]. Desse ubåtane er [[kjernekraft]]drivne, ofte kalla [[atomubåt]]ar. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Delta III-klassen|Delta III-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Delta|Delta-klassen]]) || 1 || [[File:К-433.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 5 || [[File:Submarine_Delta_IV_class.jpg|200px]] || Ein ubåt er på skipsverkstad. |- | [[Ubåtklassen Borej|Borej-klassen]] || 5 ||[[File:«Александр Невский» в Вилючинске.jpg|200px]] || Ein ubåt gjekk av stabelen i 2021. |} ===Ubåtar med styrte missil=== Desse ubåtane kan fyre av [[krysserakett]]ar. Desse ubåtane er kjernekraftdrivne. {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Oscar|Oscar-klassen]] || 7 || [[File:Oscar class submarine 2.JPG|200px]] || Testing etter verkstadopphold for ein ubåt. Ein annan skal på verkstad i 2022 for oppgradering. Ein annan ubåt har ukjend status. Endå ein annan ubåt er ute av drift og skal vera på verkstad i tida 2023 til 2025. |- | [[Severodvinsk-klassen]] || 3 || [[File:АПКР "Северодвинск".jpg|200px]] || ''Yasen-klasse'' er ei NATO-nemning. |} ===«Jagar-ubåtar» eller angrepsubåtar=== ====Kjernekraftdrivne==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Sierra II-klassen]] (sjå [[Ubåtklassen Sierra|Sierra-klassen]]) || 2 || [[File:Sierra_class_SSN.jpg|200px]] || |- | [[Ubåtklassen Victor|Victor III-klassen]] || 2 || [[File:Victor_III_class_SSN.svg|200px]] || Ein ubåt er på verkstad. Ein annan har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Akula|Akula-klassen]] || 11 || [[File:Submarine_Vepr_by_Ilya_Kurganov_crop.jpg|200px]] || Ein ubåt skal testast i 2022, etter verkstadopphald. Endå ein annan skal testast i 2022, etter verkstadopphald; India skal disponera han frå 2026. To ubåtar skal vera på verkstad til 2023. Endå ein ubåt er på verkstad. Ein annan har statusen ''reserve''. |} ====Dieseldrivne (også kalla ''konvensjonelle ubåtar'')==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] || 11 || [[File:Submarine Kilo class.jpg|200px]] || Fire ubåtar har ukjend status. |- | [[Ubåtklassen Kilo|forbetra Kilo-klasse]] || 9 || [[File:«Ростов-на-Дону».jpg|200px]] ||<ref name="russianships1">{{cite web |url=http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |title=Large submarines - Project 877, 636 |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181202221318/http://russianships.info/eng/submarines/project_877.htm |archive-date=2018-12-02 |url-status=live}}</ref> Endå ein ubåt vart sjøsett i 2021. |- | [[Ubåtklassen Lada|Lada-klassen]] || 1 || [[File:B-585 Sankt-Peterburg in 2010.jpg|200px]] || Endå ein ubåt har komme frå skipsverftet. Testing pågjekk i desember 2021 før han skulle i teneste.<ref>{{Cite web|url=http://navyrecognition.com/index.php/naval-news/naval-news-archive/2021/december/11136-russian-project-677-submarine-kronstadt-starts-sea-trials.html|title=Russian Project 677 submarine Kronstadt starts sea trials|website=Navy Recognition}}</ref><ref>{{cite web |url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |title=В России началось проектирование неатомной подводной лодки пятого поколения |trans-title=The design of a fifth generation non-nuclear submarine began in Russia |date=24 April 2013 |website=Flotprom.ru |language=ru |access-date=22. januar 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114203/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=144186 |archive-date=23. februar 2014 |url-status=live}}</ref> |} ===Moderubåtar, eksperimentelle- og andre spesial-ubåtar=== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta|Delta III-klassen]] || 1 || [[File:Delta Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-136 «Orenburg»|«Orenburg», BS-136]]. |- | Bygt om frå [[Ubåtklassen Delta IV|Delta IV-klassen]] || 1 || [[File:Delta IV Stretch class SSN.svg|200px]] || Ubåten er [[BS-64 «Podmoskovje»|«Podmoskovje», BS-64]] |- | [[Sarov-klassen]] || 1 || [[File:Sarov class SS.svg|200px]] || Ubåten er [[«Sarov», B-90]]. Lengda er 98 m. |- | [[Ubåtklassen Kasjalot|Kasjalot-klassen]] (eller Uniform-klassen, ei NATO-nemning) || 2 || [[File:Uniform_pr1910_color.svg|200px]] || Ubåtane vart omtalt som aktive, så seint som 2016.<ref>{{cite web |url=http://www.hisutton.com/Project%201910%20UNIFORM%20Class.html |title=Project 1910 Uniform class |first=H.I.|last=Sutton |date=14 July 2016 |website=Covert Shores}}</ref> |} *[[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klassen]], 2 ubåtar i teneste *[[Konsul-klasse djupvassfartøy|Konsul-klasse djupvassfartøy]], 2 fartøy i teneste ===Hjelpefartøy=== ====Forsyningsfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Vytegrales-klassen]] (engelsk transkripsjon) || 1 || [[File:Yamal on collision.jpg|200px]] || <ref>{{cite web |url=http://russianships.info/razvedka/596.htm |title=Поисково-спасательные корабли прокта 596П |trans-title=Search and rescue ships of Project 596P |website=Russianships.info |language=ru |access-date=2019-10-07}}</ref> [[Logistikk]]-fartøy. |- | [[Muna-klassen]] (NATO-nemning) || 6 || [[File:«Перея́слав» A512.jpg|200px]] || Har i oppgåve frakte ammunisjon langs kyststrekningar. Biletet viser eit fartøy i ukrainsk teneste. Då det var i sovjetisk teneste var fartøyet i Muna-klassen. |- | [[AMGA/Daugava]] || 1 || [[File:Транспорт вооружений Даугава.jpg|200px]] || Lastefartøy for ballistiske missil |- | [[Dubnyak-klassen]] || 2 || [[File:«ВТР-79».jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon |- | [[Prosjekt 20180]] || 1 || [[File:Supply ship Academic Kovalev goes to sea trials 03.jpg|200px]] || Lastefartøy for ammunisjon.<ref>{{Cite web |url=https://www.offshore-energy.biz/zvezdochka-shipyard-to-start-construction-of-russian-navy-new-transport-ship/ |title=Zvezdochka Shipyard to Start Construction of Russian Navy New Transport Ship |date=2011-11-18 |website=Offshore Energy |language=en-US |access-date=2020-04-16}}</ref> Namn på fartøy: «Akademik Kovalyov», engelsk transkripsjon («Академик Ковалёв») |- | [[Elbrus-klassen]] || 2 || [[Fil:Logistic_support_vessel_Vsevolod_Bobrov.jpg|200px]] || [[Longvinik-klassen]] er eit anna namn. Det andre skipet kom i teneste i 2021.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/12076339|title=Судостроительный завод "Северная верфь" передал ВМФ судно "Всеволод Бобров"|website=ТАСС}}</ref> |} *Luza-klassen, 3 tankfartøy for brennstoff for missil *Vala-klassen, 2 tankfartøy for spesialavfall *Amguema-klassen, 1 logistikk-fartøy for polare strøk *Yuniy Partizan-klassen (NATO-nemning), 1 logistikk-fartøy *[[Prosjekt 1807]], eitt fartøy for frakt av våpen ====Redningsfartøy/hjelpefartøy for undervassfartøy==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | einskild-fartøy || 1 || [[File:Kommuna_rescue_ship_2008_G2.jpg|200px]] || Bergingsfartøyet er «Kommuna». |- | [[Kashtan-klassen]] (NATO-nemning) || 1 || [[File:KIL-158 2012 G2.jpg|200px]] || |} *«[[23040-prosjektet]]», 24 fartøy *[[05360-prosjektet]], 4 fartøy *[[El'brus-klassen]], 1 fartøy ====Tenderar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Pelym-klassen]] (NATO-nemning) || 17 || [[File:Корабли - panoramio (18).jpg|200px]] || Desse [[tender]]ane (ein type hjelpefartøy) driv med avmagnetisering (''degaussing/deperming'') av andre fartøy. |} *[[Malina-klassen]], 3 fartøy *[[Oskol-klassen]], 2 fartøy *«[[304-prosjektet]]», 19 fartøy ====Taubåtar==== *527-prosjektet, 1 fartøy *fartøyklassen Okhtenskiy/Goliat, 3 fartøy *fartøyklassen Pamir/Ingul, 3 fartøy *5757-prosjektet, 2 fartøy<ref name="autogenerated3">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|title=Отряд боевых кораблей Северного флота вышел из Североморска и взял курс на Северную Атлантику - Минобороны РФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182426/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=116981|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|title=Корабли Тихоокеанского флота отправились на Гавайи|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182534/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=114192|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *745-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|title=Начался сбор-поход отряда боевых кораблей Каспийской флотилии|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182922/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112194|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|title=Корабль Северного флота "Вице-адмирал Кулаков" вышел в Средиземное море|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182926/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=117853|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 16 fartøy *745 MB-prosjektet, 1 fartøy *745 MBS-prosjektet, 1 fartøy *563-prosjektet, 4 fartøy *[[Neftegaz-klassen]], 1 fartøy, 1 fartøy *714-prosjektet,<ref name="ReferenceB">{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|title=МАК "Волгодонск" вошел в состав ВМФ|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182704/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=115940|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref><ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|title=Спасатели Северного флота готовятся к российско-норвежскому учению "Баренц-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182919/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113514|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> 7 fartøy *[[Sliva-klassen]], 3 fartøy, også kalla 712-prosjektet<ref>{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |title=Baltic Fleet Rescue Tug Completed Tasks of Baltic SAREX 2012 Exercise |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222202326/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15094 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="flot.com">{{cite web |author= |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |title=Дизельная подводная лодка Черноморского флота "Алроса" выполняет межфлотский переход из Кронштадта в Севастополь |publisher=Flot.com |date=2012-08-22 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182430/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=120000 |archive-date=2014-02-21 |dead-url=no |df= }}</ref> *22870-prosjektet,<ref>{{cite web|url=https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|title=Звездочка|website=www.star.ru|access-date=2017-02-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170227151633/https://www.star.ru/Filiali/Astrahanskiy-SRZ/Lenta-novostey|archive-date=2017-02-27|dead-url=no|df=}}</ref> 5 fartøy *02980-prosjektet, 4 fartøy *90600-prosjektet,<ref>{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|title=Newest harbor tug was commissioned into Black Sea Fleet|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120211014252/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=11644|archive-date=2012-02-11|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="rusnavy3">{{cite web|author=|url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|title=Pella Shipyard, Russian Navy tied a contract for 7 tugboats|publisher=Rusnavy.com|date=|accessdate=2011-12-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20120203143106/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=12200|archive-date=2012-02-03|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru">{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|title=В состав Балтийского флота войдет новый буксир РБ-42|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114115/http://flotprom.ru/news/?ELEMENT_ID=110980|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref><ref name="flotprom.ru"/><ref name="armstrade.org">{{cite web|url=http://www.armstrade.org/includes/periodics/news/2017/1121/143544227/detail.shtml|title=ЦАМТО / Новости / На новом буксире Балтийского флота поднят флаг вспомогательного флота ВМФ|website=www.armstrade.org}}</ref> 12 fartøy *16609-prosjektet,<ref name="rusnavy1">{{cite web|author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |title=Navy Commander Sailed Down Neva River on Tugboat |publisher=Rusnavy.com |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222201950/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15307 |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref><ref name="rusnavy1"/><ref>{{cite web|url=https://vpk-news.ru/news/34253|title=ВМФ РФ получил комплексы для создания 3D-модели морского дна - Еженедельник "Военно-промышленный курьер"|website=vpk-news.ru|access-date=2017-12-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20171012204520/http://vpk-news.ru/news/34253|archive-date=2017-10-12|dead-url=no|df=}}</ref> 15 fartøy *23470-prosjektet, 2 fartøy *[[Katun I-klassen]], 6 fartøy, også kalla «prosjekt 1893 Plamya»<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|title=В Севастополе началась активная фаза российско-украинского учения "Фарватер мира-2012"|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183021/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113139|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *Gryn-klassen :*8 fartøy er i teneste *Vikhr-klassen :*4 fartøy er i teneste *Sorum-klassen :*14 fartøy er i teneste ==== Forsyningsskip som leverer fossilt drivstoff==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Boris Tsjilikin-klassen]] || 3 || [[File:Large_ocean_tanker_"Dnestr"_in_1993.JPEG|200px]] || Havgåande tankar som kan losse drivstoff mens fartøyet framleis siglar. Fartøyklassen vert også kalla «prosjekt 1559V Morskoj Prostor» eller ''Boris Chilikin Class''. Det første fartøyet var «Борис Чиликин». |- | [[Uda-klassen]] || 2 || [[File:A starboard bow view of the Russian Uda-class replenishment oiler SHEKSNA.jpg|200px]] || Havgåande tanker. |- | [[Altay-klassen]] || 4 || [[File:Tanker ALTAI (russ.) (Kiel 54.712).jpg|200px]] || |- | [[Dubna-klassen]] || 3 || [[File:Medium ocean tanker "Pechenga" in 1994.JPEG|200px]] || Fartøya er «Dubna», «Petsjenga» (russisk Печенга) og «Irkut». |- | [[Kaliningradneft-klassen]] || 3 || [[File:Soviet replenishment tanker Argun, 1990.JPEG|200px]] || |} *fartøyklassen «prosjekt 6404», eitt fartøy<ref>{{cite web|url=http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |title=Средние морские танкеры проекта 6404 |publisher=Russian-ships.info |date= |accessdate=2014-02-12 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140222194859/http://www.russian-ships.info/vspomog/6404.htm |archivedate=2014-02-22 |df= }}</ref> *[[Dora-klassen]], eitt fartøy ====Støttefartøy for test-fase ==== *[[11982-prosjektet]], 3 fartøy inkludert «Seliger» ====Sjømålingsfartøy==== *860-prosjektet, 1 fartøy *861-prosjektet,<ref name="autogenerated2">{{cite web |url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |title=Российский корабль "Сметливый" оставили у берегов Сирии |trans-title=Russian ship "Smetlivy" left the coast of Syria |date=21 May 2012 |website=Flot.com |language=ru |access-date=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140221182530/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=112551 |archive-date=2014-02-21 |url-status=live}}</ref> 13 fartøy *852-prosjektet, 1 fartøy *862-prosjektet, <ref>{{cite web |author= |url=http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |title=Black Sea Fleet Hydrographic Ship Donuzlav Returned to Sevastopol |publisher=Rusnavy.com |date=2012-05-16 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140222202303/http://rusnavy.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=15130 |archive-date=2014-02-22 |dead-url=no |df= }}</ref> 12 fartøy *865-prosjektet, 2 fartøy *872-prosjektet, 21 hydrografi-skip *872E-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|title=Проведенные мероприятия по обеспечению экологической безопасности позволили улучшить состояние морской среды в местах базирования сил Черноморского флота|publisher=Flot.com|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221183025/http://flot.com/news/navy/index.php?ELEMENT_ID=113906|archive-date=2014-02-21|dead-url=no|df=}}</ref> *V19910-prosjektet, 1 skip<ref>{{cite web|author=|url=http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|title=Гидрографическое судно "Виктор Фалеев" принято флотом|publisher=Flotprom.ru|date=|accessdate=2014-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20140223114704/http://flotprom.ru/news/index.php?ELEMENT_ID=135925|archive-date=2014-02-23|dead-url=no|df=}}</ref> *[[23370Г-prosjektet]], 3 båtar, skrog har [[katamaran]]-form *[[20180-prosjektet]], fartøyet er «Zvezdochka»<ref name="military.tomsk.ru">{{cite web |url=http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |title=пр.20180 Звездочка &#124; MilitaryRussia.Ru — отечественная военная техника (после 1945г.) |publisher=Military.tomsk.ru |date=2011-12-20 |accessdate=2014-02-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131227190920/http://military.tomsk.ru/blog/topic-542.html |archive-date=2013-12-27 |dead-url=no |df= }}</ref> (engelsk transkripsjon) og taubåten/redningsfartøyet brukast under testinga av [[Undervassfartøyet Poseidon|Poseidon]] (ei «undervass-drone»). *[[20183-prosjektet]], 1 fartøy *[[02670-prosjektet]], 1 fartøy *[[19910-prosjektet]], 1 fartøy *[[19920-prosjektet]], 10 fartøy *[[23040G-prosjektet]], 5 fartøy ====Isbrytarar==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[97-prosjektet]] || 4 || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] || [[Isbrytar]]ar, diesel-elektriske |- | [[21180-prosjektet]] || 1 || [[File:«Илья_Муромец».jpg|200px]] || Isbrytaren «Ilya Muromets» (engelsk transkripsjon) er dieselelektrisk |} ====Hospitalskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Ob-klassen]] || 3 || [[File:2012-09-14 Севастополь. Плавучий госпиталь "Енисей" (3).jpg|200px]] || [[Hospitalskip]]a er [[«Yenisey»]] (engelsk transkripsjon), [[«Svir»]] og [[«Irtysh»]] (engelsk transkripsjon). |} ====Treningsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Klasse ! style="width:12%;"| Antal<br>fartøy ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[Smolnyy-klassen]] (engelsk transkripsjon, russisk Смольный) || 2 || [[File:Russian Navy 310 Perekop MOD 45164814.jpg|200px]] || Også kalla 887-prosjektet |} ====Museumsskip==== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:20%;"| Bilete ! style="width:20%;"| Detaljar |- | [[File:Cruiser_Aurora.jpg|200px]] || Kryssaren «[[kryssaren Aurora frå 1903|Aurora]]» er frå 1903. |} ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy etter prosjektnummer]] ==Referansar== {{reflist}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:List of active Russian Navy ships|List of active Russian Navy ships]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 3. august 2019.'' {{refslutt}} [[Kategori:Den russiske marinen]] [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 83b1ui3xorjlwyk2zf5qlhxbvjqlctq 0 386273 3398264 3375274 2022-08-11T14:40:17Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkartist | namn = Jimmy Farrar | bakgrunn = soloartist | fødd = {{fdato|mf=yes|1950|12|8}} | fødestad = [[LaGrange i Georgia|LaGrange]] i Georgia i USA | død = {{dødsdato og alder|mf=yes|2018|10|29|1950|12|08}} | dødsstad = [[LaGrange i Georgia|LaGrange]] i Georgia i USA | instrument = Vokal | sjanger = {{flatlist|*[[Southern Rock]] *[[Kristenrock]] *[[bluesrock]] *[[folkrock]]}} | yrke = Musikar, låtskrivar | aktive år = 1978–2015 | selskap = [[Epic Records|Epic]], [[Capitol Records|Capitol]] | tilknytta artistar = [[Molly Hatchet]], [[Raw Energy Band]], [[Gator Country]] }} '''James Edwin Farrar''' ({{datoar}}) var ein songar, låtskrivar og musikar fødd i [[LaGrange i Georgia]], og den opphavlege songaren i bandet Raw Energy. Han var òg den andre songaren i det amerikanske [[southern rock]]-bandet [[Molly Hatchet]] frå 1980 til 1982, og i nyare år i [[Gator Country]]. ==Diskografi== *«Oh Atlanta», singel med [[Gator Country]] ===Studioalbum med Molly Hatchet=== {| class="wikitable" style="text-align:center;" |- ! År ! Album ! style="width:50px;"| <small>[[Billboard 200|US]]</small> ! RIAA |- | 1980 | style="text-align:left;"| ''[[Beatin' the Odds av Molly Hatchet|Beatin' the Odds]]'' | 25 | Platina |- | 1981 | style="text-align:left;"| ''[[Take No Prisoners av Molly Hatchet|Take No Prisoners]]'' | 36 | — |- | style="text-align:center;" colspan="4"| <small>«—» syner at albumet ikkje gjekk inn på lista eller oppnådde salstrofé.</small> |} ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Jimmy Farrar|Jimmy Farrar]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 22. desember 2020.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{fotnoteliste}} {{refslutt}} {{Molly Hatchet}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:USA-amerikanske songarar]] [[Kategori:USA-amerikanske rockesongarar]] [[Kategori:USA-amerikanske southern rock-musikarar]] [[Kategori:USA-amerikanske låtskrivarar]] [[Kategori:Molly Hatchet-medlemmar]] [[Kategori:Musikarar frå Georgia]] [[Kategori:Folk frå LaGrange i Georgia]] clmvnlaaw80o3riwiqgkof3e4bzia6q 0 392009 3398247 3385956 2022-08-11T14:15:01Z Ranveig 39 rydda/retta using [[Project:AWB|AWB]] wikitext text/x-wiki {{Infoboks musikkalbum | tittel = Rescue Me | format = Singel | artist = [[Fontella Bass]] | album = [[The New Look]] | B-side = «Soul of the Man» | utgjeve = 25. september 1965 | sjanger = {{hlist|[[soul]]|[[R&B]]}} | lengd = 2:51 | selskap = [[Chess Records|Chess]] | låtskrivar = {{hlist|Raynard Miner|Carl Smith|Fontella Bass (omstridd)}} | produsent = [[Billy Davis (låtskrivar)|Billy Davis]] | førre = «You'll Miss Me (When I'm Gone)» (med [[Bobby McClure]]) | førre år = 1965 | neste = «Recovery» | neste år = 1965 }} «'''Rescue Me'''» er ein [[rhythm and blues]]-song først spelt inn og gjeven ut på singel av [[Fontella Bass]] i 1965. Den originale versjonen av songen,<ref>{{cite web|url=http://1.bp.blogspot.com/-FWVXVuN9UFI/T-kH3jw_s5I/AAAAAAAAAvs/8yjrV6a-Syw/s1600/fontella-bass-rescue-me-chess.jpg|title= «Rescue Me» label shot|website=1.bp.blogpsot.com|access-date=23. juli 2021}}</ref> og [[Broadcast Music, Inc.|BMI]],<ref name=bmi>{{cite web|url=http://repertoire.bmi.com/title.asp?blnWriter=True&blnPublisher=True&blnArtist=True&page=1&keyid=1244239&ShowNbr=0&ShowSeqNbr=0&querytype=WorkID |title= BMI Repertoire Search: «Rescue Me»|website=Repertoire.bmi.com|access-date=23. juli 2021}}</ref> har Raynard Miner og Carl William Smith oppført som låtskrivarar, men mange kjelder har òg med Bass sjølv som medlåtskrivar.<ref>{{cite news| url=https://www.washingtonpost.com/local/obituaries/fontella-bass-soul-singer-who-co-wrote-and-recorded-rescue-me-in-1965-dies-at-72/2012/12/27/73095f46-505e-11e2-839d-d54cc6e49b63_story.html | work=The Washington Post | first1=Jim | last1=Salter | tittel=Obituaries | date=27. desember 2012}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.huffingtonpost.com/2012/12/27/fontella-bass-dead-rescue-me-dies-72_n_2370456.html | work=Huffington Post | tittel=Fontella Bass Dies At 72 | date=27. desember 2012}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.suntimes.com/entertainment/17248756-421/fontella-bass-singer-of-rescue-me-dies.html |title=Fontella Bass, singer of 'Rescue Me,' dies | work=Chicago Sun-Times}}</ref><ref>{{cite news| url=https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-20855193 | work=BBC News | tittel=Fontella Bass i USA soul singer of Rescue Me, dies at 72 | date=27. desember 2012}}</ref><ref>{{cite news| url=http://www.cbsnews.com/8301-207_162-57561052/rescue-me-soul-singer-fontella-bass-dead-at-72/ | tittel='Rescue Me' soul singer Fontella Bass dead at 72 | work=CBS News}}</ref> Det vart den største hitten til Bass og han låg fire veker på toppen av R&B-lista og nådde fjerdeplassen på [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]].<ref name="auto1">{{cite book |title= Top R&B/Hip-Hop Singles: 1942-2004|last=Whitburn |first=Joel |author-link=Joel Whitburn |year=2004 |publisher=Record Research |page=48}}</ref> «Rescue Me» nådde 11. plassen på [[UK Singles Chart]].<ref name="Official Charts Company">{{cite web|url=https://www.officialcharts.com/search/singles/rescue-me/ |title=Official Charts Company |website=Officialcharts.com |date=1965-08-12 |access-date=23. juli 2021}}</ref> ==Originalinnspelinga== I følgje forfattaren [[Robert Pruter]] i boka si ''Chicago Soul'', kom songen til under ei øving hos [[Chess Records]]:<ref>{{cite book | last = Pruter | first = Robert| tittel = Chicago Soul | location = Chicago | publisher = [[University of Illinois]] Press | year= 2002 | page = 123 | isbn = 0252062590 }}</ref> «'Rescue Me' var eit glimrande døme på Chess-studiosystemet på sitt beste. Ein laurdag i august 1965 sa Bass i eit øvingsstudio med produsentane og låtskrivarane Carl Smith og Raynard Miner. Dei leika seg med ein song då arrangøren Phil Wright kom inn og dei fire i lag skapte 'Rescue Me'. [[Billy Davis|[Billy] Davis]] produserte denne songen...» Bass hevda at sjølv om Smith, Miner og Davis hadde sikra ho om at ho skulle få teksten til songen tilskriven seg, vart dette aldri gjort.<ref name=independent_obit>{{cite news |title= Fontella Bass: Singer famed for her powerful interpretation of the million-seller 'Rescue Me'|first= Pierre|last= Perrone|url= https://www.independent.co.uk/news/obituaries/fontella-bass-singer-famed-for-her-powerful-interpretation-of-the-millionseller-rescue-me-8432763.html|newspaper= The Independent |date= 28. desember 2012 |access-date=24. juli 2021 |location=London}}</ref> Bass spelte inn songen på tre forsøk på Chess Studios i Chicago. [[Minnie Riperton]] song korvokal og [[Maurice White]] og [[Louis Satterfield]], seinare i [[Earth, Wind & Fire]], var på trommer og bass.<ref name=independent_obit/> Andre musikarar på innspelinga var [[Pete Cosey]] og Gerald Sims på gitar, [[Leonard Caston jr.|Leonard Caston]] (seinare ein produsent hos [[Motown]]) på piano, Sonny Thompson på orgel og [[Charles Stepney]] på [[vibrafon]]. Songen hadde òg trombonar. I følgje Bas var kall-og-svar-stønna mellom henne og bassgitaren under uttoninga ikkje planlagt. I eit intervju med ''[[The New York Times]]'' i 1989 sa ho, «Då me spelte inn den songen gløymde eg noko av teksten. Den gongen så stoppa du ikkje medan lydbandet gjekk og eg hugsa frå kyrkja kva du gjorde om du gløymte orda. Eg song ‘Ummm, ummm, ummm,’ og det fungerte så bra.»<ref name=nyt>{{cite news|title=Fontella Bass, 72, Singer of 'Rescue Me,' Is Dead|url=https://www.nytimes.com/2012/12/28/arts/music/fontella-bass-72-singer-of-rescue-me-is-dead.html?_r=0/|work=New York Times|access-date=24. juli 2021|first=Ben|last=Sisario|date=27. desember 2012}}</ref><ref>{{cite news| url=https://www.nytimes.com/1989/01/13/arts/pop-jazz-a-family-of-gospel-singers.html?gwh=25E7F2A4BC676449B871069A3690BFBB | work=The New York Times | first=Jon | last=Pareles | tittel=POP/JAZZ; A Family Of Gospel Singers | date=13. januar 1989}}</ref> ==Salslister== {{col-begin}} {{col-2}} ===Vekeslister=== ;Fontella Bass {| class="wikitable sortable" |- !Liste (1965) !Plassering |- |[[UK Singles Chart|UK Singles]] ([[Official Charts Company|OCC]])<ref name="Official Charts Company"/> | style="text-align:center;"|11 |- |U.S. ''[[magasinet Billboard|Billboard]]'' [[Billboard Hot 100|Hot 100]]<ref name="auto3">''Joel Whitburn's Top Pop Singles 1955–1990'' - {{ISBN|0-89820-089-X}}</ref> | style="text-align:center;"|4 |- |U.S. ''Billboard'' [[R&B]]<ref name="auto1"/> | style="text-align:center;"|1 |- |U.S. [[Cash Box (magazine)|''Cash Box'']] Top 100<ref>{{Cite web|url=http://cashboxmagazine.com/archives/60s_files/19651127.html|title=Cash Box Top 100 11/27/65|website=Cashboxmagazine.com|access-date=24. juli 2021}}</ref> |align="center"|3 |- |} ;Shirley Eikhard {| class="wikitable" |- !Liste (1974) !Plassering |- |Canada ''RPM'' Adult Contemporary<ref>{{cite web|url=https://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.5007&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.5007.gif&Ecopy=nlc008388.5007|title=Item Display - RPM - Library and Archives Canada |website=Collectionscanada.gc.ca |date=1974-02-23 |access-date=2021-02-15}}</ref> | style="text-align:center;"|70 |- |Canada ''[[magasinet RPM|RPM]]'' Top Singles<ref name="auto2">{{cite web|url=https://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.4966b&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.4966b.gif&Ecopy=nlc008388.4966b|title=Item Display - RPM - Library and Archives Canada |website=Collectionscanada.gc.ca |date=1974-02-23 |access-date=2021-02-15}}</ref> | style="text-align:center;"|87 |- |} ;Cher {| class="wikitable" |- !Liste (1975) !Plassering |- |Canada ''[[magasinet RPM|RPM]]'' Top Singles<ref name="auto5">{{cite web|url=https://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.6158b&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.6158b.gif&Ecopy=nlc008388.6158b|title=Item Display - RPM - Library and Archives Canada |website=Collectionscanada.gc.ca |date=3. mai 1975 |access-date=2021-02-15}}</ref> | style="text-align:center;"|82 |- |U.S. [[Cash Box (magazine)|''Cash Box'']] Top 100<ref>{{Cite web|url=http://cashboxmagazine.com/archives/70s_files/19750419.html|title=Cash Box Top 100 4/19/75|website=Cashboxmagazine.com|access-date=24. juli 2021}}</ref> |align="center"|84 |- |U.S. ''[[Record World]]''<ref>[https://worldradiohistory.com/Archive-All-Music/Record-World/70s/75/RW-1975-04-19.pdf Record World, 19. april 1975], Worldradiohistory.com</ref> | style="text-align:center;"|87 |- |} {{col-2}} ;Melissa Manchester {| class="wikitable" |- !Liste (1976) !Plassering |- |U.S. ''[[magasinet Billboard|Billboard]]'' [[Billboard Hot 100|Hot 100]]<ref name="auto3"/> | style="text-align:center;"|76 |- |} ;Gail Dahms {| class="wikitable" |- !Liste (1976) !Plassering |- |Canada ''RPM'' Adult Contemporary<ref>{{cite web|url=https://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.5105&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.5105.gif&Ecopy=nlc008388.5105|title=Item Display - RPM - Library and Archives Canada |website=Collectionscanada.gc.ca |date=1976-10-23 |access-date=2021-02-15}}</ref> | style="text-align:center;"|49 |- |} ;Sass Jordan {| class="wikitable" |- !Liste (1990) !Plassering |- |Canada ''[[magasinet RPM|RPM]]'' Top Singles<ref>{{cite web|url=https://www.bac-lac.gc.ca/eng/discover/films-videos-sound-recordings/rpm/Pages/image.aspx?Image=nlc008388.6671&URLjpg=http%3a%2f%2fwww.collectionscanada.gc.ca%2fobj%2f028020%2ff4%2fnlc008388.6671.gif&Ecopy=nlc008388.6671|title=Item Display - RPM - Library and Archives Canada |website=Collectionscanada.gc.ca |date=1990-01-27 |access-date=2021-02-15}}</ref> | style="text-align:center;"|44 |- |} ;Nu Generation {| class="wikitable sortable" |- !Liste (1999-2000) !Plassering |- |Belgia <ref name="auto">{{Cite web|url=https://lescharts.com/showitem.asp?interpret=Nu+Generation&titel=In+Your+Arms+(Rescue+Me)&cat=s|title=lescharts.com - Nu Generation - In Your Arms (Rescue Me)|website=Lescharts.com|access-date=24. juli 2021}}</ref> | style="text-align:center;"|40 |- |Frankrike <ref name="auto"/> | style="text-align:center;"|77 |- |Tyskland <ref name="auto"/> | style="text-align:center;"|78 |- |{{singlechart|Ireland3|29|song=|access-date=15. februar 2021}} |- |Nederland <ref name="auto"/> | style="text-align:center;"|95 |- |[[UK Singles Chart|UK Singles]] ([[Official Charts Company|OCC]])<ref name="auto4">{{cite magazine|title=Hits of the World |url=http://www.americanradiohistory.com/hd2/IDX-Business/Music/Archive-Billboard-IDX/IDX/00s/2000/BB-2000-02-05-OCR-Page-0090.pdf |date=5. februar 2000 |magazine=[[magasinet Billboard|Billboard]] |page=88}}</ref> | style="text-align:center;"|8 |- |} {{col-end}} ===Årslister=== {| class="wikitable" |- !Liste (1965) ! style="text-align:center;"|Plassering |- |U.S. ([[Joel Whitburn]]'s ''Pop Annual'')<ref>{{cite book |last=Whitburn |first=Joel |date=1999 |title=Pop Annual |location=Menomonee Falls, Wisconsin |publisher=Record Research Inc. |isbn=0-89820-142-X}}</ref> | style="text-align:center;"|49 |- |} ==Andre lister== Denne informasjonen er henta frå acclaimedmusic.net.<ref name=acclaimedmusic>{{cite web|url=http://www.acclaimedmusic.net/Current/S3171.htm |title=Rescue Me |publisher=Acclaimed Music |access-date=23. juli 2021}}</ref> {|class="wikitable" |- ! Publikasjon ! Land ! Pris ! År ! Rangering |- | Bruce Pollock | style="text-align:center;"|USA | Dei 7&nbsp;500 viktigaste songane frå 1944 til 2000 | 2005 | style="text-align:center;"|Ingen rangering |- | [[Dave Marsh]] & Kevin Stein | style="text-align:center;"|USA | Dei 40 beste av topp 40-singlane kvart år | 1981 | style="text-align:center;"|31 |- | [[Dave Marsh]] | style="text-align:center;"|U.S. | Dei 1001 beste singlane laga nokon gong | 1989 | style="text-align:center;"|305 |} ==Andre versjonar== * [[Shirley Eikhard]] spelte inn ein versjon som gjekk inn på den kanadiske singellista i 1974.<ref name="auto2"/> * I 1974 gav [[Cher]] ut ein versjon på singel, frå albumet ''[[Dark Lady]]''. Denne nådde 82. plassen i Canada.<ref name="auto5"/> * I 1976 spelte [[Melissa Manchester]] inn «Rescue Me» for albumet ''Better Days and Happy Endings''. Songen kom ut på singel og nådde 78. plassen på [[Billboard Hot 100|''Billboard'' Hot 100]]. * I 1979 spelte Tom Jones inn ein versjon av songen for albumet sitt ''Rescue Me''. *[[Sass Jordan]] spelte han inn for filmmusikkalbumet ''[[American Boyfriends]]'' i 1989. Versjonen hennar nådde 44. plassen på den kanadiske singellista. * [[Pat Benatar]] spelte inn ein versjon i 1994 for filmen ''[[filmen Speed (1994)|Speed]]''. * Songen vart spelt av [[Nu Generation]] i 1999 og nådde åttandeplassen<ref name="auto4"/> og 29. plassen i Irland. *I 2019 gav David Solomon ut ein elektronisk versjon av songen med [[Glee]]-stjerna [[Alex Newell]]. ==Clear Channel-lista== «Rescue Me» var ein av songane som vart rekna som upassande av Clear Channel etter 11. september 2001-åtaka i New York.<ref>{{cite web|last=Murphy |first=Heather |url=http://www.slate.com/id/1008314/ |title=It's the End of the World as Clear Channel Knows It - Slate Magazine |date=18. september 2001 |publisher=Slate.com |access-date=24. juli 2021}}</ref> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Rescue Me (Fontella Bass song)|Rescue Me (Fontella Bass song)]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 23. juli 2021.'' **''{{Wikipedia-utgåve|en}} oppgav desse kjeldene:'' {{refslutt}} {{fotnoteliste}} ==Bakgrunnsstoff== * {{MetroLyrics song|Fontella-Bass|rescue-me}}<!-- Licensed lyrics provider --> {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Singlar frå 1965]] [[Kategori:Singlar frå 1975]] [[Kategori:Singlar frå 1976]] [[Kategori:Cher-songar]] [[Kategori:Linda Ronstadt-songar]] [[Kategori:Elkie Brooks-songar]] [[Kategori:Songar frå 1965]] [[Kategori:Chess Records-singlar]] [[Kategori:MCA Records-singlar]] [[Kategori:Melissa Manchester-songar]] [[Kategori:Tom Jones-songar]] [[Kategori:Diana Ross-songar]] [[Kategori:Bryan Ferry-songar]] [[Kategori:Pat Benatar-songar]] [[Kategori:Captain & Tennille-songar]] bi7zyy9dak95dwqz5h81lpenhtwmxam 0 395222 3398326 3346583 2022-08-12T03:44:55Z CommonsDelinker 1379 [[:commons:User:Orgullobot/commands|Bot]]: Erstattar Kronprinzessin_Cecilie_von_Preussen_1908_2_.jpg med Philip_de_Laszlo_-_Kronprinzessin_Cecilie.jpg wikitext text/x-wiki {{infoboks kunstnar}} '''Philip Alexius de László''' ({{Datoar}}) var ein [[Ungarn|ungarsk]] malar som særleg er kjend for portretta sine av [[Konge|kongelege]] og [[Adel|adelege]] kundar. Han var ein av dei leiande portrettmålarane i byrjinga av 1900-talet. == Karriere == Philip de László var fødd i Budapest som '''Laup Fülöp Elek''', son av ein [[Jødar|jødisk]] [[skreddar]], Adolf Laup. Familien endra etternamnet sitt til László i 1891. Då han var ung var han tilsett som [[lærling]] hos ein [[fotograf]], medan han samtidig studerte [[kunst]]. László fekk ein plass på det Nasjonale Kunstakademiet der han studerte under Bertalan Székely og Károly Lotz. Sidan studerte han i [[München]] og [[Paris]]. Portrettet hans av [[pave]] [[Pave Leo XIII|Leo XIII]] gav han ein gullmedalje ved [[Verdsutstillinga i Paris i 1900|Verdsudstillinga]] i [[Paris]] i 1900. I 1903 flytta László til [[Wien]] og i 1907 til [[London]], der han budde resten av livet. Kundane hans gav han ei rekkje talrike medaljar og ærestilvisingar. I 1909 blei han æresmedlem av [[Royal Victorian Order]], som han fekk av kong [[Edvard VII av Storbritannia]]. I 1912 blei han adla av keisar [[Frans Josef I av Austerrike-Ungarn]], under namnet '''László de Lombos'''. Familien forkorta sidan namnet til '''de László'''. I 1914 blei László [[Storbritannia|britisk]] [[statsborgar]], men under fyrste verdskrigen sat han internert i 12 månader frå 1917 til 1918. László fekk eit hjarteåtak i 1936 og igjen året etter, då han døydde. Då han døydde hadde han måla over 2700 portrett. I 1939 kom boka ''Portrait of a Painter''. ''The authorised Life of Philip de László'' ut. Bogen var skriven i samarbeid med László. == Galleri == <gallery> Fil:Laszlo - Sir Alfred East.jpg|[[Alfred East]], 1907 Fil:Princess Louise of Battenberg1907.jpg|[[Louise Mountbatten]], dronning av Sverige Fil:Philip de Laszlo - Kronprinzessin Cecilie.jpg|[[Cecilie av Mecklenburg-Schwerin]] Fil:Papst Leo XIII.jpg|[[Pave Leo XIII]] Fil:László Erzsébet királyné.jpg|[[Elisabeth av Austerrike-Ungarn]] Fil:Philip Alexius de Laszlo - Wilhelm II, Deutscher Kaiser, 1908.jpg|[[Vilhelm II av Tyskland]] Fil:Laszlo - Prince Andrew of Greece.jpg| [[Andreas av Hellas]] Fil:Portrait of Knyaginya Marie Louise of Bourbon-Parma of Bulgaria - oil painting.jpg|Fyrstinne [[Marie Louise av Bulgaria]]. Fil:Ivy Gordon-Lennox by Philip de László.jpg|Ivy Cavendish-Bentinck, hertuginne av Portland Fil:Armand de Gramont.jpg|Armmann de Gramont, hertug de Guiche Fil:Laszlo - Queen Olga of Greece.jpg| [[Olga Konstantinovna av Russland]], dronning av Hellas Fil:Laszlo - Prince Louis of Battenberg.jpg|Prins [[Louis av Battenberg]], 1910 Fil:Laszlo - Countess Dénes Széchényi.jpg|Countess Dénes Széchényi, 1912 Fil:Princess Louise Laszlo.jpg|The Princess Louise, Duchess of Argyll widowed, 1915 Fil:The Son of the Artist by Philip de László.jpeg|''The Son of the Artist'', #1917 Fil:Marquise Hélie de Noailles.jpg|Portrait of Corisande, Marquise de Noailles, omlag 1902 Fil:Laszlo - The Rt. Hon. Sir Austen Chamberlain.jpg| Portrait of The Rt. Hon. Sir Austen Chamberlain, 1920 Fil:Elaine, Duchesse de Gramont.jpg|Elaine, Duchesse de Gramont Fil:George Bell 1931 cropped.jpg|[[George Bell]], biskop av Chichester </gallery> ==Kjelder== {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:da:Philip de László|Philip de László]]» frå {{Wikipedia-utgåve|da}}, den 30. november 2021.'' {{refslutt}} ==Bakgrunnsstoff== {{commonskat}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Ungarske jødar]] [[Kategori:Austerriksk adel]] [[Kategori:Folk frå Budapest]] [[Kategori:Portrettmålarar]] [[Kategori:Britiske målarar]] [[Kategori:Ungarske målarar]] [[Kategori:Austerrikske målarar]] 74nqecent9epxnyr17rvkgykyt1hpc4 0 400073 3398223 3398222 2022-08-11T12:03:46Z 89.8.116.249 Not entirely in source, https://en.wikipedia.org/wiki/November-class_submarine wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. (Biletet vis eit polsk tenestefartøy.) || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt 628: Golf I-klassen *Prosjekt 629M, Golf-klassen, ubåtar *Prosjekt 633, Romeo-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 641, Foxtrot-klassen, ubåtar *Prosjekt 641B Som, Tango-klassen, ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 1a3k5w68n5dif2o8kful4a4qvg51zpt 3398224 3398223 2022-08-11T13:04:45Z 89.8.116.249 https://en.wikipedia.org/wiki/Golf-class_submarine wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. (Biletet vis eit polsk tenestefartøy.) || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt 633, Romeo-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 641, Foxtrot-klassen, ubåtar *Prosjekt 641B Som, Tango-klassen, ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] bwrbta5j0gxrbg4ys6m0voz736wfjks 3398225 3398224 2022-08-11T13:10:04Z 89.8.116.249 /* Prosjektnummer over 600 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. (Biletet vis eit polsk tenestefartøy.) || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 641, Foxtrot-klassen, ubåtar *Prosjekt 641B Som, Tango-klassen, ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] qwuwtzt48p7cfwh3pwrpafopotckbkl 3398226 3398225 2022-08-11T13:19:12Z 89.8.116.249 /* Prosjektnummer over 600 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. (Biletet vis eit polsk tenestefartøy.) || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. (Biletet vis eit kubansk tenestefartøy.) || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 641B Som, Tango-klassen, ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] b04l5zraoi0k1pgg7glmzhbrfgsuldx 3398227 3398226 2022-08-11T13:23:48Z 89.8.116.249 /* Prosjektnummer over 600 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. (Biletet vis eit polsk tenestefartøy.) || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. (Biletet vis eit kubansk tenestefartøy.) || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 5jf4lr2nufbgzgzb8axbg80c8zn78df 3398229 3398227 2022-08-11T13:52:18Z Ranveig 39 Bytta ut setn. med språkfeil med bilettekst utan feil. wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen|Poti-klasse]] (NATO-nemning) var antiubåt-korvettar. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] (NATO-nemning) missilfartøy || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] (NATO-nemning), fartøy for grensepatruljering || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] mil5uges5xdko9jgzfm6utjuvjvb6x3 3398275 3398229 2022-08-11T15:35:46Z 89.8.157.190 /* Prosjektnummer over 200 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 5 || [[Toplivo-1-klassen]] er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] ibkuyidw8xnwa61n6gi0u341au5x3xi 3398276 3398275 2022-08-11T15:40:22Z 89.8.157.190 En-wiki har ingen referanse. Russisk-wiki skriv ingenting om Prosjekt 5 wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar er ei anna nemning. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] mjh4fw6x126k3156d6cb5ya0ng8t4el 3398277 3398276 2022-08-11T15:47:58Z 89.8.157.190 Fartøya frå nokre klassar har hatt lengre tenestetid i utlandet. https://en.wikipedia.org/wiki/Fugas-class_minesweeper wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) er ei anna nemning for vaktfartøya. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] okaigtthjlqc0kgk417r0yh869g5skl 3398278 3398277 2022-08-11T15:51:15Z 89.8.157.190 Frå engelskwiki wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) vaktfartøy er ei anna nemning. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]] er ei anna nemning på ubåtane. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] pq3xf74qag273csv2iyoi3ec4j47lyh 3398279 3398278 2022-08-11T15:55:09Z 89.8.157.190 frå en-wiki wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen]] (engelsk transkripsjon) hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] qrupwun93bomfy7tdj2ph9gfjjlq0i8 3398280 3398279 2022-08-11T15:58:12Z 89.8.157.190 frå en-wiki wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevny-klassen|Gnevny-klasse]] (engelsk transkripsjon) jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]] hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] p4dg7c3gkz8ji2vmpmnmamqyi8e86zj 3398281 3398280 2022-08-11T16:05:58Z 89.8.157.190 frå en-wiki wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] er ei anna nemning på patrulje-skipa. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 5fc5mcjzcb83yl783fakk9nt3m7xur9 3398282 3398281 2022-08-11T16:10:54Z 89.8.157.190 Patruljeskipa var tidlegare i teneste. Frå en-wiki wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] fudqct0sxhi1a5kicj13wfbfs4ro24g 3398283 3398282 2022-08-11T16:35:37Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Paltus-class_submarine wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåt er ei anna nemning. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 6bnrsyrk5tjoqath7q0ejd4fupuu8aq 3398284 3398283 2022-08-11T16:39:10Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Svetlyak-class_patrol_boat wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen]] (NATO-nemning), korvettar. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] rozpqhbbnaf51jr9sa9b3qvb3985ra9 3398285 3398284 2022-08-11T16:42:37Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Grisha-class_corvette wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar er ei anna nemning. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] llc4uyhbuvc2hvdlgqygcmczwxvs7in 3398286 3398285 2022-08-11T16:45:39Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Kresta_I-class_cruiser wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] k4jm39o543zag78rak2lzwc09uthj80 3398287 3398286 2022-08-11T16:51:04Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Krivak-class_frigate wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] cx6i942sl2y9siyh8ew0dydvu4sroyz 3398288 3398287 2022-08-11T16:59:16Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Admiral_Grigorovich-class_frigate wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 4oa1wx4uj7dj2t7e55uzfw9wnox8r5m 3398289 3398288 2022-08-11T17:16:37Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Kiev-class_aircraft_carrier wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvann mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]), derimot hadde kryssarar av samme storleik, løyve (deriblant Kiev-klasse fartøy). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] nfcwlie4xgwthrx560aqpwkagrrb5bi 3398290 3398289 2022-08-11T17:30:16Z 89.8.157.190 Tilbake frå verftsopphald om to år wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt 1144.2 Orlan.) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvann mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]), derimot hadde kryssarar av samme storleik, løyve (deriblant Kiev-klasse fartøy). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. Det skal komma ut frå [[skipsverft|verftsopphald]] i 2024.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt «1144.2 Orlan», [[Kirov-klassen]]. Kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] d54zezceqmnfztcnbbnrdzcjgtwgu49 3398291 3398290 2022-08-11T17:40:52Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Kirov-class_battlecruiser wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvann mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]), derimot hadde kryssarar av samme storleik, løyve (deriblant Kiev-klasse fartøy). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]]. Ein kryssar er i teneste, og ein er på verft. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]]. Det skal komma ut frå [[skipsverft|verftsopphald]] i 2024.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar. Referansar om fartøy i teneste, finnst frå så seint som 2009.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] ajbbn04o5fczbi8d3zptzg9p76v4gsx 3398296 3398291 2022-08-11T18:26:59Z Ranveig 39 Tok ut nokre dagsaktuelle opplysingar. Desse høyrer til på [[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]]. wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt «1154.0 Yastreb», [[Neustrasjimyj-klassen]] (Неустрашимый, engelsk Neustrashimy), fregattar i teneste *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] bbtge211dqmc8cykrp64urpzwtu586s 3398297 3398296 2022-08-11T18:41:31Z 89.8.157.190 https://de.wikipedia.org/wiki/Neustraschimy-Klasse wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 6ev42e608xl7mrgaekzz9zsr5ep2g3z 3398298 3398297 2022-08-11T18:54:01Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Udaloy-class_destroyer wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 0m8nck1g738shm8b38fxpokb1iyydac 3398299 3398298 2022-08-11T19:11:08Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Slava-class_cruiser#Ships. Atlas ([[titanar]])/[[Atlas (titanar)]] wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar]])' || [[Slava-klassen|Slava-klasse]] kryssarar er i teneste. || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] i37rb9uslftlllx0ur2adlv2aol9x71 3398300 3398299 2022-08-11T19:15:31Z 89.8.157.190 https://en.wikipedia.org/wiki/Gepard-class_frigate wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar]])' || [[Slava-klassen|Slava-klasse]] kryssarar er i teneste. || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 6v2hwu0q5a16a8t38auhamwmm5ovd2f 3398301 3398300 2022-08-11T19:19:32Z 89.8.157.190 titan - eintal wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen|Slava-klasse]] kryssarar er i teneste. || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] om7wny326tpjno98h6vx1afnbbkoeng 3398303 3398301 2022-08-11T19:41:50Z 89.8.157.190 frå https://de.wikipedia.org/wiki/Alligator-Klasse, https://nn.wikipedia.org/wiki/Russiske_marinefart%C3%B8y_i_aktiv_teneste#Amfibiekrigsskip wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen|Slava-klasse]] kryssarar er i teneste. || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen|Alligator-klasse]] amfibie-krigsskip er i teneste. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. Eit av skipa har ukjend status. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] fegrv1ifvk7r3nuhx42boeo7kzyvry1 3398306 3398303 2022-08-11T20:16:35Z 89.8.157.190 https://de.wikipedia.org/wiki/Iwan-Rogow-Klasse, https://en.wikipedia.org/wiki/Ivan_Rogov-class_landing_ship, ''Ivan Rogov-klassen'' er ei NATO-nemning wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk, Неустрашимый (Neustrashimy, engelsk transkripsjon) || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen|Slava-klasse]] kryssarar er i teneste. || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen|Alligator-klasse]] amfibie-krigsskip er i teneste. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. Eit av skipa har ukjend status. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nasehorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen|Ivan Rogov-klasse]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, het det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] nyc6dm3v0u36zv3xa1eipsec3yzbfu8 3398312 3398306 2022-08-11T20:48:16Z Ranveig 39 Rett. wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] av amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 7h23y32jl8529ad7dw5oelac65ul7p2 3398321 3398312 2022-08-12T03:15:25Z 89.8.157.190 Prosjekt 26 var "den tidlegare Kirov-klasse kryssarar" wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] av amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] iph1ljiqr7ftna1dwmilo505skv4cro 3398322 3398321 2022-08-12T03:27:18Z 89.8.157.190 Fregattar frå Neustrasjimyj-klassen er i teneste: Neustrasjimyj-klasse fregattar er i teneste | Neustrasjimyj-KLASSEN fregattar er (diskutabelt) alle fregattene inkludert dei som ikkje er i tenste lengre wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] av amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 40n3yxw6xazjq4tudt9bjoh2tblka4m 3398323 3398322 2022-08-12T03:32:05Z 89.8.157.190 Kirov-klassen av kryssarar i teneste (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen|Svjetljak-klasse]] patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]] av kryssarar i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] av amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 8c2cdklc0sdqsi6gpn9qzh8w9rnz532 3398324 3398323 2022-08-12T03:41:41Z 89.8.157.190 Ørlite mindre flyt i teksten: [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] av amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] r6pgpymhe0s0wz5dyzo8ewimav6zp4p 3398327 3398324 2022-08-12T03:58:33Z 89.8.157.190 Alligator-klassen, amfibiekrigsskip wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь») ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] nwoii58qobndvx0zvi14jhgfltf4rcy 3398328 3398327 2022-08-12T04:13:56Z 89.8.157.190 https://de.wikipedia.org/wiki/Jantar_(Schiff) wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar, var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen|Neustrasjimyj-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15 June 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, fartøyet [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29 October 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7 December 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь» '[[rav]]') er et etterretningsskip ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] mbhshkrav8r58a8oa8vvb0ce3zfqt5p 3398332 3398328 2022-08-12T06:34:41Z Ranveig 39 Rett. wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen|Fugas-klasse]] [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]], fregattar. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15. juni 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, fartøyet [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29. oktober 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7. desember 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь» '[[rav]]') er eit etterretningsskip ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] rr3zt0j90zssfuianrlu8pa1q8ooig5 3398417 3398332 2022-08-12T11:31:44Z 89.8.104.233 Minst eit fartøy i teneste til 1961, ikkje alle i klassen wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen]], [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen|Uragan-klasse]] (serie II) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen|Dekabrist-klasse]] ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]], fregattar. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15. juni 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, fartøyet [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29. oktober 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7. desember 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь» '[[rav]]') er eit etterretningsskip ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] ao8vjnfg6c36wq5brwum9n6xpndbc3b 3398418 3398417 2022-08-12T11:39:04Z 89.8.104.233 /* Prosjektnummer 1 til 49 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen]], [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen]] sin serie II var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]], ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen|Gnevnyj-klasse]] jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen|Storozjevoj-klasse]] jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]], fregattar. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15. juni 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, fartøyet [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29. oktober 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7. desember 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь» '[[rav]]') er eit etterretningsskip ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] gfjiwqv4vwa4uf7kvws9ao4qqnj7vqc 3398419 3398418 2022-08-12T11:40:40Z 89.8.104.233 /* Prosjektnummer 1 til 49 */ wikitext text/x-wiki Liste over '''russiske marinefartøy etter prosjektnummer'''. ==Prosjektnummer 1 til 49== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1 || [[Leningrad-klassen]] (serie I) er ei anna nemning for desse [[jagar]]ane. || [[File:Leningrad-class_DD_1944_80-G-176369.jpg|200px]] |- | Prosjekt 2 || [[Uragan-klassen]] sin serie I og III (eller «underklasse» I og III) var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 3 || [[Fugas-klassen]], [[minesveipar]]ar tenestegjorde for Russland fram til 1961. || [[File:T-206-Verp.jpg|200px]] |- | Prosjekt 4 || [[Uragan-klassen]] sin serie II var vaktfartøy. || |- | Prosjekt 6 || [[Dekabrist-klassen]], ubåtar var i teneste til 1958. || [[File:1973_CPA_4278.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7 || [[Gnevnyj-klassen]], jagarar var i teneste til 1990. Klassen hadde mellom anna jagaren «Gnevnyj» (russisk Гневный). || [[Fil:Aerial view of Razumny A 22471.jpg|200px]] |- | Prosjekt 7U || [[Storozjevoj-klassen]], jagarar var i teneste til 1963. Klassen hadde mellom anna jagaren «Storozjevoj» (russisk Сторожевой). || [[Fil:Unidentified_Project_7U_in_the_Black_Sea.jpg|200px]] |- | Prosjekt 9 || [[S-klassen]] ubåt er ei anna nemning. «Jagar-ubåtane» var diesel-elektriske. || [[Fil:Shadowgraph_S-56_submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 20 || [[Tasjkent-klassen]] hadde jagarar, deriblant «Tasjkent» (russisk Ташкент). || [[File:Tashkent1937.jpg|200px]] |- | Prosjekt 26 || Kirov-klassen er ei anna nemning for kryssarane som sist var i teneste i 1971. (''Kirov-klassen'' av kryssarer som er i teneste på 2020-talet, høyrar til Prosjekt «1144 Orlan».) || [[File:Kirov1941-2.jpg|200px]] |- | Prosjektet 29 || [[Yastreb-klassen]] (engelsk transkripsjon) var vaktfartøy. «Ястреб» var eit av fartøya. || |- | Prosjekt 30 || [[Ognevoy-klassen]] (NATO-nemning) var jagarar, deriblant «Огневой». || [[File:Ognevoy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 30bis || [[Skoryj-klassen]] var jagarar. «Skoryj» (Скорый) var ein av dei. || [[File:Skoryy_Class_destroyer.jpg|200px]] |- | Prosjekt 35 || [[Mirka-klassen]] patrulje-skip var i teneste. || [[File:Project35-1986-2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 41 || Neustrasjimyj-klassen er ei anna nemning på jagarane. (''Neustrasjimyj-klassen'' er også namnet på fregattar som er i teneste - Prosjekt 1154.0) || [[File:Neutrashimyy at anchor 1955 NH 79990.jpg|200px]] |- | Prosjekt 42 || [[Kola-klassen]] er ei anna nemning på fregattane. || [[File:Проект 42.jpg|200px]] |- | Prosjekt 45 || Opytny-klasse (engelsk transkripsjon) jagarar er ei anna nemning. Berre ein båt («Опытный») i fartøyklassen vart bygt. || |- | Prosjekt 48 || [[Kiev-klasse jagarar]] er ei anna nemning. Fartøya var førar for [[flotilje]] av små krigsfartøy - «jagar-førar», ei form for «flotilje-førar». || |} ==Prosjektnummer over 50== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 50 || [[Riga-klassen]] er ei NATO-nemning på fregattane. || [[File:Finnish_Minelayer_Hameenmaa_(ex-Riga-Class)_in_1982.jpg|200px]] |- | Prosjekt 52 || [[Purga-klassen]] er ei anna nemning for [[vaktfartøy]]a || |- | Prosjekt 53 || Fugas-klassen (serie II) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 53U || Fugas-klassen (serie III) er ei anna nemning for minesveiparane. || Sjå Prosjekt 3 |- | Prosjekt 56 Spokoinyy (engelsk transkripsjon) || [[Kotlin-klassen]] er ei anna nemning på jagarane. || [[File:Destroyer_Vozbuzhdenyy.jpg|200px]] |- | Prosjekt 56A || modifisert [[Kotlin-klassen|Kotlin-klasse]] var «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 57 Gremjashny || Prototypen for [[Kanin-klassen|Kanin-klasse]] jagarane || [[File:Destroyer Kanin.jpg|200px]] |- | Prosjekt 57bis || Kanin-klassen er ei anna nemning for jagarane med styrte missil. || |- | Prosjekt 57AM/PLO || Kanin-klassen er ei anna nemning for «anti-ubåt jagarane». || [[File:Gremyashchiy_1983_cropped.jpg|200px]] |- | Prosjekt 58 || [[Kynda-klassen]] er ei NATO-nemning på kryssarar med missil. || [[File:Cruiser_Kynda.jpg|200px]] |- | Prosjekt 59 || [[T-250-klassen]] er ei anna nemning på minesveiparane. || |- | Prosjekt 61 || [[Kashin-klassen|Kashin-klasse]] (NATO-nemning) jagarar || [[File:Sderzhannyy1980.jpg|200px]] |- | Prosjekt 61M || vidareutvikla Kashin-klasse «anti-ubåt fartøy» || |- | Prosjekt 68 || [[Chapayev-klassen]] (engelsk transkripsjon) er ei anna nemning på kryssarane. «Tsjapajev» (Чапаев) var det første fartøyet. || [[File:Kreiser komsomolec.jpg|200px]] |- | Prosjekt 68bis || [[Sverdlov-klassen|Sverdlov-klasse]] kryssarar er ei anna nemning. || [[File:AdmiralUshakov1981.jpg|200px]] |- | Prosjekt 83 || [[kryssaren Lützow]] er ei anna nemning. Fartøyet var opphavleg eit tysk fartøy || [[File:Incomplete Soviet cruiser Tallinn at Leningrad c1949.jpg|200px]] |- | Prosjekt 96 || [[M-klassen|M-klasse]] (serie VI, VI-bis og XII) ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Shadowgraph Malyutka class VI series submarine.svg|200px]] |- | Prosjekt 97AP || videreutvikla [[Dobrynya Nikitich-klassen|Dobrynya Nikitich-klasse]] (engelsk transkripsjon) isbrytarar er ei anna nemning (engelsk, Dobrynya class icebreaker) || [[File:PSKR-Sadko(DN-SC-92-01837).jpg|200px]] |- | Prosjekt 97P || [[Ivan Susanin-klassen|Ivan Susanin-klasse]] isbrytar og grensepatruljering-fartøy er ei anna nemning. || [[File:Russian_coast_guard_vessel_183.jpg|200px]] |} *Prosjekt 69: [[Kronshtadt-klasse kryssar|Kronshtadt-klassen]]. Bygginga av slagkryssarar vart aldri ferdig. *Prosjekt 70E, modifisert Sverdlov-klasse kryssarar *Prosjekt 82, [[Stalingrad-klassen|Stalingrad-klasse]] slagkryssarar *Prosjekt 94, vidareutvikling av Prosjekt 26bis sine 152mm våpen *Prosjekt 96M, M-klasse (serie XV) ubåtar *Prosjekt 97, Dobrynya Nikitich-klasse isbrytarar ==Prosjektnummer over 100== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 122bis, || [[Kronshtadt-klasse ubåtjagar|Kronshtadt-klasse]] ubåtjagarar er ei anna nemning. || [[File:Project122bis-2007-Pashaliman.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133 Antares || [[Muravey-klassen|Muravey-klasse]] er ei NATO-nemning for desse patruljebåtane. Dei er [[hydrofoil]]-båtar. || [[File:PSKR-133-1400-2008-Novorossiysk.jpg|200px]] |- | Prosjekt 133.1M, sjå Prosjekt 1331M || || |} *Prosjekt 106, Vydra-klasse landgangsfartøy *Prosjekt 122A, flytande tørrdokk *Prosjekt 123, [[Komsomolets-klassen|Komsomolets-klasse]] MTB *Prosjekt 130, [[Bereza-klassen|Bereza-klasse]] fartøy for ''deperming'' ==Prosjektnummer over 150== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 159 || [[Petya-klassen]] (NATO-nemning) var fregattar || [[File:Vietnamese_Navy_Petya_II_Class_Frigate_(HQ-15).jpg|200px|Vietnamesisk tenestefartøy i Petya-klassen ]] |- |} *Prosjekt 160, [[Altay-klassen|Altay-klasse]] tankfartøy *Prosjekt 183, [[P-6-klassen|P-6-klasse]] [[torpedobåt]]ar *Prosjekt 183T, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183TK, [[P-8-klassen|P-8-klasse]] torpedobåtar *Prosjekt 183R, [[Komar-klassen|Komar-klasse]] [[missil]]fartøy ==Prosjektnummer over 200== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 204 || [[Poti-klassen]] var antiubåt-korvettar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px|Bulgarsk tenestefartøy i Poti-klassen]] |- | Prosjekt 205 Moskit ('[[stikkemygg]]') || [[Osa-klassen|Osa-klasse]] missilfartøy. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Osa-I_class_Project205_DN-SN-84-01770.jpg|200px]] |- | Prosjekt 205P Tarantul || [[Stenka-klassen|Stenka-klasse]] patrulje-fartøy for grensepatruljering. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Stenka class BG-61 to 63 in Odessa.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206 Shtorm (engelsk transkripsjon) || [[Shershen-klassen]] (NATO-nemning), torpedobåt. || [[File:Project206 Shershen Egypt 1989 DN-SN-89-09160.jpg|200px|Egyptisk tenestefartøy i Sherhsen-klassen]] |- | Prosjekt 206M || [[Turya-klassen|Turya-klasse]] (NATO-nemning) torpedobåt || [[File:BTK pr.206M2.jpg|200px]] |- | Prosjekt 206MR Vikhr || [[Matka-klassen|Matka-klasse]] missilfartøy er ei NATO-nemning. || [[File:Caspian_MRK_702.jpg|200px]] |- | Prosjekt 254 || [[T43-klassen|T43-klasse]] minesveiparar er ei anna nemning. || [[File:ORP_Dzik_projektu_254M.jpg|200px|Polsk tenestefartøy]] |- | Prosjekt 266M Akvamarin || [[Natya-klassen|Natya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Cherkasy (U311).jpg|200px]] |} *Prosjekt 206E, [[Mol-klassen|Mol-klasse]] torpedobåt (eksport-versjonen av Shershen-klassen) *Prosjekt 253L MT, [[MT-klassen|MT-klasse]] minesveipar *Prosjekt 257, [[Vanya-klassen|Vanya-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 265, [[Sasha-klassen|Sasha-klasse]] minesveiparar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266 Rubin, [[Yurka-klassen|Yurka-klasse]] minesveipar. Namnet er ei NATO-nemning. *Prosjekt 266DB Akvamarin 2, [[Natya-klassen|Natya-klasse (serie II)]] minesveiparar ==Prosjektnummer over 300== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 310 Batur || [[Don-klassen|Don-klasse]] tender (hjelpeskip) er ei NATO-nemning || [[File:A port bow view of the Soviet Don class submarine depot ship DMITRI GILKIN (877) at anchor - DPLA - a7211db0308e66d326835aa2ce1c5e67.jpeg|200px]] |- | Prosjekt 394B || [[Primorje-klassen|Primorje-klasse]] etterretningsfartøy er ei anna nemning. || [[File:A-port-view-of-the-soviet-primorye-class-intelligence-collection-ship-f6b8c8-1024.jpg|200px]] |} *Prosjekt 437N, Khobi-klasse tankskip *Prosjekt 577, Uda-klasse tankskip ==Prosjektnummer over 600== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 611 || [[Zulu-klassen|Zulu-klasse]] (NATO-nemning) ubåtar. || [[File:Soviet submarine Amsterdam.jpg|200px]] |- | Prosjekt 613 || [[Whiskey-klasse|Whiskey-klasse]] (NATO-nemning), ubåtar || [[File:S-189 in Saint Petersburg.JPG|200px]] |- | Prosjekt 615 || [[Quebec-klassen]] ubåtar er ei anna nemning. || [[File:Submarine M-296 2016 G1.jpg|200px]] |- | Prosjekt 627 Kit '[[kval]]' || [[November-klassen|November-klasse]] ubåtar || [[File:November class SSN 627A project.svg|200px]] |- | Prosjekt 629 || [[Golf-klassen|Golf-klasse]] ubåtar. Namnet er ei NATO-nemning. || [[File:Image Submarine Golf II class.jpg|200px]] |- | Prosjekt 633 || [[Romeo-klassen|Romeo-klasse]] ubåtar || [[File:Romeo clsss submarine.JPG|200px]] |- | Prosjekt 641 || [[Foxtrot-klassen]], ubåtar. || [[File:Cuban_Foxtrot_submarine.jpg|200px|Kubansk tenestefartøy.]] |- | Prosjekt 641B Som || [[Tango-klassen]], ubåtar || [[File:Tango class submarine.JPG|200px]] |} *Prosjekt 611AV, Zulu-klassen, ubåtar *Prosjekt «636 Varshavyanka», den forbetra [[Kilo-klassen]] av ubåtar *Prosjekt 658, Hotel-klassen, ubåtar med missil *Prosjekt 659, Echo I-klassen, ubåtar med kryssarmissil *Prosjekt 659T, Echo I-klassen, ubåtar *Prosjekt 661 Anchar, Papa-klassen, ubåtar *Prosjekt 665, Whiskey-klassen, ubåtar *Prosjekt 667A Navaga, Yankee-klassen, ubåtar *Prosjekt «667B Murena», [[Delta I-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BD Murena-M», [[Delta II-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDR Kalmar», [[Delta III-klassen]], ubåtar *Prosjekt «667BDRM Delfin», [[Delta IV-klassen]], ubåtar *Prosjekt 670A Skat, Charlie I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *Prosjekt 671 Yersh, Victor I-klasse (NATO-nemning) ubåtar *677-Prosjektet, [[Lada-klassen]], ubåtar *«Prosjekt-685 Plavnik», Mike-klassen sin ubåt var [[«Komsomolets», K-278]]. Prosjekt 690 Kefal, Bravo-klasse ubåtar Prosjekt 705 Lira, Alfa-klasse ubåtar Prosjekt 770, Polnocny A-klasse ''landing ship'' *775-Prosjektet, [[Roputsja-klassen]], amfibie-krigsskip. ==Prosjektnummer over 800== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| ! style="width:20%;"| Teikning |- | 864-Prosjektet || [[Vishnya-klassen]] er ei NATO-nemning. || [[File:Разведывательный корабль Приазовье.jpg|200px]] || |- | Prosjekt 877 Paltus || [[Ubåtklassen Kilo|Kilo-klassen]] er ei NATO-nemning for desse «jagar-ubåt»/angrepsubåtane. || [[Fil:Chinese Kilo in service.jpg|200px|Kinesisk tenestefartøy i Kilo-klassen ]] || |- | Prosjekt 885 || [[Severodvinsk-klassen]]. [[Yasen-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. || [[Fil:К-560 «Северодвинск».jpg|200px]] || [[Fil:Graney class SSN.svg|200px]] |- | Prosjekt 935 || [[Borej-klassen]] er ei NATO-nemning for desse ubåtane. || [[Fil:«Александр_Невский»_в_Вилючинске.jpg|200px]] || [[Fil:Borey_class_SSBN.svg|200px]] |} *861-Prosjektet, [[Moma-klassen]], etterretningsfartøy. *Prosjekt 940 Lenok, eit framlegg om [[formgiving]] for ein India-klasse redningsubåtar. *Prosjekt «941 Akula», [[Typhoon-klassen]] er ei NATO-nemning for ubåtane. *Prosjekt «945A Barrakuda», [[Sierra I-klassen]] ubåtar ==Prosjektnummer over 1000== {|class="wikitable" style="width:90%;" |- ! style="width:15%;"| Prosjektnummer ! style="width:60%;"| Detaljar ! style="width:20%;"| Bilete |- | Prosjekt 1041.0 || [[Svjetljak-klassen]], patruljebåtar er i teneste. || [[File:Syktyvkar ship 178.JPG|200px]] |- | Prosjekt 1123 Kondor,<br>Prosjekt 1123M || [[Moskva-klassen]] hangarskip hadde helikopter (men ikkje fly) i operativ teneste. || [[File:DoD-Leningrad-DN-ST-90-07636 50pct.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1124 Albatros || [[Grisha-klassen|Grisha-klasse]] korvettar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. Desse fartøya har våpen mot ubåtar. || [[Fil:Corvette_Grisha_I.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1134 Berkut || [[Kresta-klassen|Kresta-klasse]] (serie I) missil[[kryssar]]ar var i teneste til 1994. || [[File:Vitse-admiralDrozd1986a.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1135 Burevestnik || [[Krivak-klassen|Krivak-klasse]] fregattar er i teneste. Namnet er ei NATO-nemning. || [[Fil:Kirvak_I_class_frigate.jpg|200px]] |- | Prosjekt 1143 Krechyet (engelsk transkripsjon, tyder '[[jaktfalk]]') || [[Kiev-klassen]] var hangarskip (for fly) som også var klassifisert som kryssar. Hangarskip av samme storleik hadde ikkje løyve til å fare gjennom [[Türk Boğazları]] (farvatn mellom Svartehavet og [[Middelhavet]]). || [[File:Novorossijsk_Kiev-class_1986.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1144 Orlan» || [[Kirov-klassen]], kryssarar er i teneste. Framdrifta kjem frå kjernekraft. (Ein tidlegare Kirov-klasse av kryssarar var Prosjekt 26.) || [[File:Kirov-class battlecruiser.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1154.0 Yastreb» || [[Neustrasjimyj-klassen]], fregattar. Namnet på russisk er Неустрашимый. || [[File:Frigate_Neustrashimy_(FF_712)_188.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1164 Atlant» '1164 Atlas ([[titanar|titan]])' || [[Slava-klassen]] kryssarar || [[File:Stamp_of_Ukraine_s1985.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1171 Tapir» '1171 [[tapir]]' || [[Alligator-klassen]] er amfibiekrigsskip. Dei har port i hekken. [[Djupgang]]en er 4,5 meter. Skipa kan gjere strandhogg. || [[File:Saratov2007Sevastopol.jpg|200px]] |- | Prosjekt «1174 Nosorog» '1174 [[nashorn]]' || [[Ivan Rogov-klassen]] amfibiekrigsskip. ''Ivan Rogov'' er ei NATO-nemning. || [[File:Amphibious Ivan Rogov class.jpg|200px]] |} *Prosjekt 1143.5, Kuznetsov-klassen har eit hangarskip i teneste, [[«Admiral Kuznetsov»]].<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/armiya-i-opk/14916263|title=Авианесущий крейсер "Адмирал Кузнецов" передадут ВМФ РФ в начале 2024 года|date=15. juni 2022|language=ru|website=TASS}}</ref> *Prosjekt 1331M, [[Parchim-klassen|Parchim III-klasse]] antiubåt-fartøy.<ref>{{cite web |url=http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |title=Small Anti-Submarine Ships - Project 1331M |website=Russianships.info |access-date=2018-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181018181600/http://russianships.info/eng/warships/project_1331m.htm |archive-date=2018-10-18 |url-status=live}}</ref> III-serien er i teneste. ''Parchim-klasse'' er ei NATO-nemning. *Prosjekt 1851.1, [[Ubåtklassen Paltus|Paltus-klasse]] ubåtar.<ref>{{cite web |url=http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |title=877 Paltus submarines |website=[[Pravda.ru]] |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20091002052138/http://english.pravda.ru/photo/report/paltus-4617 |archive-date=2 October 2009}}</ref><ref>{{Cite book |title=Cold War Submarines: The Design and Construction of US and Soviet Submarines |last1=Polmar |first1=Norman |last2=Moore |first2=K.J. |publisher=Potomac Books |year=2004 |isbn=1-57488-530-8 |pages=288-289}}</ref> *1886-Prosjektet, [[Ugra-klassen]], tender for ubåt *11356R-Prosjektet, [[Admiral Grigorovich-klassen|Admiral Grigorovich-klasse]] fregattar er i teneste, mellom anna «Адмирал Григорович». *11510-Prosjektet, [[Belyanka-klassen]] er ei anna nemning.<ref name=NilsenKudrikNikitin>Thomas Nilsen, Igor Kudrik og [[Alexandr Nikitin]]. [http://spb.org.ru/bellona/ehome/russia/nfl/11510.htm Project 11510 - Belyanka class]. [[Bellona]]. Vitja 2019-08-04</ref> *Prosjekt «11551 Fregat-M», [[Udaloy-klassen|Udaloy-klasse]] fregattar er ei NATO-nemning. Då prosjektet var sovjetisk, heitte det «1155 Fregat». *11661-Prosjektet, [[Gepard-klassen|Gepard-klasse]] fregattar, 2 er i teneste. *Prosjekt 22010, fartøyet [[«Yantar»]]<ref name="PortNews">{{cite web |url=http://en.portnews.ru/news/209005/ |title=Brand new oceanographic research vessel 'Yantar' joins Russia's Northern Fleet |date=29. oktober 2015 |website=PortNews |access-date=7 November 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151207224945/http://en.portnews.ru/news/209005/ |archive-date=7. desember 2015 |url-status=live}}</ref> (engelsk transkripsjon, russisk «Янтарь» '[[rav]]') er eit etterretningsskip ==Sjå også== *[[Russiske marinefartøy i aktiv teneste]] ==Referansar== {{reflist}} [[Kategori:Russiske marinefartøy| ]] 750ed0af5chy1qo1ppcrpxadq6gau9y 0 400198 3398269 2022-08-11T15:17:49Z Ranveig 39 Laga gjennom omsetjing av sida «[[:en:Special:Redirect/revision/1076995351|Cape São Roque]]» wikitext text/x-wiki '''Kapp São Roque''' ([[portugisisk]] ''Cabo de São Roque'') eller '''Heilage [[Rochus av Montpellier|Rochus]]-kappet''' er eit kapp på nordausttippen av [[Brasil]].{{Koord|5|28|57|S|35|15|41|W|display=title}}<templatestyles src="Module:Coordinates/styles.css"></templatestyles>{{Koord|5|28|57|S|35|15|41|W|display=title}} Kapp São Roque ligg i kommunen Maxaranguape, 51&nbsp;km nord for Natal, i delstaten [[Rio Grande do Norte]] i Brasil. Kappet er det punktet på fastlandet av Brasil som ligg nærast kontinentale [[Afrika]].<ref>http://www.terra.com.br/turismo/roteiros/2000/09/29/004.htm</ref> Kappet blei fyrst offisielt vitja av europeisk utforskarar i 1501, under den portugisiske kartleggingsekspedisjonen 1501–1502 leia av André Gonçalves og [[Amerigo Vespucci]]. Dei gav det namn etter heilage Rochus etter festdagen hans den 16. august. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Cape São Roque|Cape São Roque]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 11. august 2022.'' {{refslutt}} <references group="" responsive="1"></references> {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Nes i Brasil]] 8eq6j9c9ltydq7ma5s49yvlyrupnnz8 3398270 3398269 2022-08-11T15:18:47Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{Koord|5|28|57|S|35|15|41|W|vis=tittel}} {{geoboks|nes}} '''Kapp São Roque''' ([[portugisisk]] ''Cabo de São Roque'') eller '''Heilage [[Rochus av Montpellier|Rochus]]-kappet''' er eit kapp på nordausttippen av [[Brasil]]. Kapp São Roque ligg i kommunen Maxaranguape, 51&nbsp;km nord for Natal, i delstaten [[Rio Grande do Norte]] i Brasil. Kappet er det punktet på fastlandet av Brasil som ligg nærast kontinentale [[Afrika]].<ref>http://www.terra.com.br/turismo/roteiros/2000/09/29/004.htm</ref> Kappet blei fyrst offisielt vitja av europeisk utforskarar i 1501, under den portugisiske kartleggingsekspedisjonen 1501–1502 leia av André Gonçalves og [[Amerigo Vespucci]]. Dei gav det namn etter heilage Rochus etter festdagen hans den 16. august. == Kjelder == {{fotnoteliste}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Cape São Roque|Cape São Roque]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 11. august 2022.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Nes i Brasil]] o0bcp5qjt75b51gne4hq6lijvdzd7jf 3398271 3398270 2022-08-11T15:18:56Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Cape São Roque]] til [[Kapp São Roque]] wikitext text/x-wiki {{Koord|5|28|57|S|35|15|41|W|vis=tittel}} {{geoboks|nes}} '''Kapp São Roque''' ([[portugisisk]] ''Cabo de São Roque'') eller '''Heilage [[Rochus av Montpellier|Rochus]]-kappet''' er eit kapp på nordausttippen av [[Brasil]]. Kapp São Roque ligg i kommunen Maxaranguape, 51&nbsp;km nord for Natal, i delstaten [[Rio Grande do Norte]] i Brasil. Kappet er det punktet på fastlandet av Brasil som ligg nærast kontinentale [[Afrika]].<ref>http://www.terra.com.br/turismo/roteiros/2000/09/29/004.htm</ref> Kappet blei fyrst offisielt vitja av europeisk utforskarar i 1501, under den portugisiske kartleggingsekspedisjonen 1501–1502 leia av André Gonçalves og [[Amerigo Vespucci]]. Dei gav det namn etter heilage Rochus etter festdagen hans den 16. august. == Kjelder == {{fotnoteliste}} {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:en:Cape São Roque|Cape São Roque]]» frå {{Wikipedia-utgåve|en}}, den 11. august 2022.'' {{refslutt}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Nes i Brasil]] o0bcp5qjt75b51gne4hq6lijvdzd7jf 0 400199 3398272 2022-08-11T15:18:56Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Cape São Roque]] til [[Kapp São Roque]] wikitext text/x-wiki #OMDIRIGER [[Kapp São Roque]] ayk8da5u2ybguqnc1yzimxfpbc2buq1 0 400200 3398273 2022-08-11T15:20:13Z Ranveig 39 Omdirigerer til [[Kapp São Roque]] wikitext text/x-wiki #OMDIRIGER [[Kapp São Roque]] ayk8da5u2ybguqnc1yzimxfpbc2buq1 0 400201 3398274 2022-08-11T15:24:20Z Ranveig 39 Omdirigerer til [[Kapp São Roque]] wikitext text/x-wiki #OMDIRIGER [[Kapp São Roque]] ayk8da5u2ybguqnc1yzimxfpbc2buq1 0 400202 3398333 2022-08-12T06:52:45Z Ranveig 39 Laga gjennom omsetjing av sida «[[:no:Special:Redirect/revision/22585263|Alexandra av Storbritannia]]» wikitext text/x-wiki [[Fil:Alexandra_of_Denmark02.jpg|mini|Alexandra av Storbritannia]] '''Alexandra''' ({{Datoar}}) var prinsesse av [[Danmark]] og dronning av [[Storbritannia]]. Ho var gift med [[Edvard VII av Storbritannia]] og mor til mellom anna kong [[Georg V av Storbritannia]] og dronning [[Maud av Noreg]]. == Liv og virke == === Bakgrunn === Alexandra var det nest eldste barnet og den eldste dottera til prins Christian av Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg (den seinare [[Kristian IX av Danmark|Christian IX av Danmark]]) og [[Louise av Hessen-Kassel]]. Ho fekk namna ''Alexandra Caroline Marie Charlotte Louise Julia'' då ho blei døypt, men var kjend under namnet Alexandra, som også var namnet på den nyleg avdøde svigerinna til Louise, storfyrstinne [[Aleksandra Nikolajevna av Russland]]. Då Alexandra blei fødd var faren hennar framleis berre prins av [[Fyrstehuset Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg|Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg]], ei fjern og ubetydeleg sidelinje til [[Fyrstehuset Oldenburg|det danske kongehuset]], som stamma frå [[Kristian III av Danmark-Noreg|Kristian III]]. Statusen til familien blei endra i 1853, då faren hennar blei gjort til dansk tronarving. Bakgrunnen var utsikta til at den oldenborgske slektslinje som sat på trona ville døy ut. Respekten til familien steig deretter betydeleg, og Alexandra blei prinsesse av Wales. === Ekteskap med prins Albert Edvard === Ho gifta seg i 10. mars 1862 med prins Albert Edvard, fyrsten av Wales, på [[Windsor Castle|Windsor slott]]. Svigermor hennar, dronning [[Victoria av Storbritannia|Victoria]], var ikkje glad for dei politiske problema som følgde då Bertie blei gift med ei dansk prinsesse. Alexandra agiterte for britisk intervensjon på dansk side under krigen mellom Danmark og Tyskland i 1864, og i 1890 sendte ho eit langt memorandum til lord Rosebery i samband med skiftet, der Storbritannia gav [[Helgoland]] til [[Tyskland]] i byte mot kolonien [[Zanzibar]]. Alexandra fekk mykje ros for førespurnaden sin, men han fekk inga praktisk tyding.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 177), forlaget Aschehoug, Oslo 2010, ISBN 978-82-03-29131-9</ref> Dronning Victoria skreiv: «Kva kunne vera meir smerteleg for familien vår enn dei politiske vanskane vi blei sette i under krigane med Danmark?» Den tyskætta dronninga ønskte ingen dansk siger.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 311)</ref> Ekteparet fekk seks barn: * Prins Albert Victor av Storbritannia (fødd 1864, død 1892) * Kong Georg V av Storbritannia (fødd 1865, død 1936) * Prinsesse Louise av Storbritannia (fødd 1867, død 1931) * Prinsesse Victoria av Storbritannia (fødd 1868, død 1935) * Prinsesse [[Maud av Noreg|Maud av Storbritannia]] (fødd [[1869]], død [[1938]]), med tida dronning av Noreg * Prins John av Storbritannia (fødd 1871, død 1871) [[Fil:Alexandra_of_Denmark_by_Sir_(Samuel)_Luke_Fildes.jpg|mini|Alexandra av Storbritannia måla av sir Samuel Luke Fildes]] Før Edvard overtok trona, hadde Alexandra i nokre år driv med representasjons- og velgjerdsoppgåver. Mellom anna stifta ho eit fond til nedkjemping av arbeidsløyse og arbeidde for å forbetra sjukehusvesenet. Alexandra blei tunghøyrd med alderen. Dei siste åra av livet var ho ein stor del i Danmark, dels hjå familien på [[Fredensborg slott]], dels på Hvidøre slott, som ho kjøpte saman med systera si, enkekeisarinne [[Dagmar av Russland]]. == Kjelder == {{refopning}} *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Alexandra av Storbritannia|Alexandra av Storbritannia]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 12. august 2022.'' {{refslutt}} <references /> == Litteratur == * {{Citation|2 bind.|last=Bramsen|first=Bo|year=1993|title=Huset Glücksborg. Europas svigerfader og hans efterslægt.|edition=2.|publisher=Forum|location=København|isbn=87-553-1843-6|ref=Bramsen}} * {{Citation|last=Olden-Jørgensen|first=Sebastian|year=2003|title=Prinsessen og det hele kongerige. Christian IX og det glücksborgske kongehus|publisher=Gad|location=København|isbn=8712040517|ref=Olden-Jørgensen}} [[Kategori:Folk frå København]] [[Kategori:Danske kongelege]] [[Kategori:Huset Glücksburg]] 2obwk4hf5q725yejs12p7zqug0kezoe 3398334 3398333 2022-08-12T06:54:46Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks adeleg}} '''Alexandra''' ({{Datoar}}) var prinsesse av [[Danmark]] og dronning av [[Storbritannia]]. Ho var gift med [[Edvard VII av Storbritannia]] og mor til mellom anna kong [[Georg V av Storbritannia]] og dronning [[Maud av Noreg]]. == Liv og virke == === Bakgrunn === Alexandra var det nest eldste barnet og den eldste dottera til prins Christian av Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg (den seinare [[Kristian IX av Danmark|Christian IX av Danmark]]) og [[Louise av Hessen-Kassel]]. Ho fekk namna ''Alexandra Caroline Marie Charlotte Louise Julia'' då ho blei døypt, men var kjend under namnet Alexandra, som også var namnet på den nyleg avdøde svigerinna til Louise, storfyrstinne [[Aleksandra Nikolajevna av Russland]]. Då Alexandra blei fødd var faren hennar framleis berre prins av [[Fyrstehuset Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg|Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg]], ei fjern og ubetydeleg sidelinje til [[Fyrstehuset Oldenburg|det danske kongehuset]], som stamma frå [[Kristian III av Danmark-Noreg|Kristian III]]. Statusen til familien blei endra i 1853, då faren hennar blei gjort til dansk tronarving. Bakgrunnen var utsikta til at den oldenborgske slektslinje som sat på trona ville døy ut. Respekten til familien steig deretter betydeleg, og Alexandra blei prinsesse av Wales. === Ekteskap med prins Albert Edvard === Ho gifta seg i 10. mars 1862 med prins Albert Edvard, fyrsten av Wales, på [[Windsor Castle|Windsor slott]]. Svigermor hennar, dronning [[Victoria av Storbritannia|Victoria]], var ikkje glad for dei politiske problema som følgde då Bertie blei gift med ei dansk prinsesse. Alexandra agiterte for britisk intervensjon på dansk side under krigen mellom Danmark og Tyskland i 1864, og i 1890 sendte ho eit langt memorandum til lord Rosebery i samband med skiftet, der Storbritannia gav [[Helgoland]] til [[Tyskland]] i byte mot kolonien [[Zanzibar]]. Alexandra fekk mykje ros for førespurnaden sin, men han fekk inga praktisk tyding.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 177), forlaget Aschehoug, Oslo 2010, ISBN 978-82-03-29131-9</ref> Dronning Victoria skreiv: «Kva kunne vera meir smerteleg for familien vår enn dei politiske vanskane vi blei sette i under krigane med Danmark?» Den tyskætta dronninga ønskte ingen dansk siger.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 311)</ref> Ekteparet fekk seks barn: * Prins Albert Victor av Storbritannia (fødd 1864, død 1892) * Kong Georg V av Storbritannia (fødd 1865, død 1936) * Prinsesse Louise av Storbritannia (fødd 1867, død 1931) * Prinsesse Victoria av Storbritannia (fødd 1868, død 1935) * Prinsesse [[Maud av Noreg|Maud av Storbritannia]] (fødd [[1869]], død [[1938]]), med tida dronning av Noreg * Prins John av Storbritannia (fødd 1871, død 1871) [[Fil:Alexandra_of_Denmark_by_Sir_(Samuel)_Luke_Fildes.jpg|mini|Alexandra av Storbritannia måla av sir Samuel Luke Fildes]] Før Edvard overtok trona, hadde Alexandra i nokre år driv med representasjons- og velgjerdsoppgåver. Mellom anna stifta ho eit fond til nedkjemping av arbeidsløyse og arbeidde for å forbetra sjukehusvesenet. Alexandra blei tunghøyrd med alderen. Dei siste åra av livet var ho ein stor del i Danmark, dels hjå familien på [[Fredensborg slott]], dels på Hvidøre slott, som ho kjøpte saman med systera si, enkekeisarinne [[Dagmar av Russland]]. == Kjelder == {{refopning}} <references /> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Alexandra av Storbritannia|Alexandra av Storbritannia]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 12. august 2022.'' {{refslutt}} == Litteratur == * {{Citation|last=Bramsen|first=Bo|year=1993|title=Huset Glücksborg. Europas svigerfader og hans efterslægt.|edition=2.|publisher=Forum|location=København|isbn=87-553-1843-6|ref=Bramsen}} * {{Citation|last=Olden-Jørgensen|first=Sebastian|year=2003|title=Prinsessen og det hele kongerige. Christian IX og det glücksborgske kongehus|publisher=Gad|location=København|isbn=8712040517|ref=Olden-Jørgensen}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Folk frå København]] [[Kategori:Danske kongelege]] [[Kategori:Huset Glücksburg]] [[Kategori:Britiske dronningar]] fktfzz1nulaldtehbjmazq1rap4l8s9 3398386 3398334 2022-08-12T10:43:18Z Ranveig 39 wikitext text/x-wiki {{infoboks adeleg|fødenamn=Alexandra Caroline Marie Charlotte Louise Julia |titlar=Prinsesse av Danmark, prinsesse av Wales, hertuginne av Cornwall, hertuginne av Rothesay, grevinne av Chester, dronning av Storbritannia, keisarinne av India}} '''Alexandra''' ({{Datoar}}) var prinsesse av [[Danmark]] og dronning av [[Storbritannia]]. Ho var gift med [[Edvard VII av Storbritannia]] og mor til mellom anna kong [[Georg V av Storbritannia]] og dronning [[Maud av Noreg]]. == Liv og virke == === Bakgrunn === Alexandra var det nest eldste barnet og den eldste dottera til prins Christian av Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg (den seinare [[Kristian IX av Danmark|Christian IX av Danmark]]) og [[Louise av Hessen-Kassel]]. Ho fekk namna ''Alexandra Caroline Marie Charlotte Louise Julia'' då ho blei døypt, men var kjend under namnet Alexandra, som også var namnet på den nyleg avdøde svigerinna til Louise, storfyrstinne [[Aleksandra Nikolajevna av Russland]]. Då Alexandra blei fødd var faren hennar framleis berre prins av [[Fyrstehuset Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg|Slesvig-Holsten-Sønderborg-Glücksborg]], ei fjern og ubetydeleg sidelinje til [[Fyrstehuset Oldenburg|det danske kongehuset]], som stamma frå [[Kristian III av Danmark-Noreg|Kristian III]]. Statusen til familien blei endra i 1853, då faren hennar blei gjort til dansk tronarving. Bakgrunnen var utsikta til at den oldenborgske slektslinje som sat på trona ville døy ut. Respekten til familien steig deretter betydeleg, og Alexandra blei prinsesse av Wales. === Ekteskap med prins Albert Edvard === Ho gifta seg 10. mars 1862 med prins Albert Edvard, fyrsten av Wales, på [[Windsor Castle|Windsor slott]]. Svigermor hennar, dronning [[Victoria av Storbritannia|Victoria]], var ikkje glad for dei politiske problema som følgde då Bertie blei gift med ei dansk prinsesse. Alexandra agiterte for britisk intervensjon på dansk side under krigen mellom Danmark og Tyskland i 1864, og i 1890 sendte ho eit langt memorandum til lord Rosebery i samband med skiftet, der Storbritannia gav [[Helgoland]] til [[Tyskland]] i byte mot kolonien [[Zanzibar]]. Alexandra fekk mykje ros for førespurnaden sin, men han fekk inga praktisk tyding.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 177), forlaget Aschehoug, Oslo 2010, ISBN 978-82-03-29131-9</ref> Dronning Victoria skreiv: «Kva kunne vera meir smerteleg for familien vår enn dei politiske vanskane vi blei sette i under krigane med Danmark?» Den tyskætta dronninga ønskte ingen dansk siger.<ref>Carl-Erik Grimstad: ''Dronning Mauds arv'' (s. 311)</ref> Ekteparet fekk seks barn: * Prins Albert Victor av Storbritannia (fødd 1864, død 1892) * Kong Georg V av Storbritannia (fødd 1865, død 1936) * Prinsesse Louise av Storbritannia (fødd 1867, død 1931) * Prinsesse Victoria av Storbritannia (fødd 1868, død 1935) * Prinsesse [[Maud av Noreg|Maud av Storbritannia]] (fødd [[1869]], død [[1938]]), med tida dronning av Noreg * Prins John av Storbritannia (fødd 1871, død 1871) [[Fil:Alexandra_of_Denmark_by_Sir_(Samuel)_Luke_Fildes.jpg|mini|Alexandra av Storbritannia måla av sir Samuel Luke Fildes]] Før Edvard overtok trona, hadde Alexandra i nokre år driv med representasjons- og velgjerdsoppgåver. Mellom anna stifta ho eit fond til nedkjemping av arbeidsløyse og arbeidde for å forbetra sjukehusvesenet. Alexandra blei tunghøyrd med alderen. Dei siste åra av livet var ho ein stor del i Danmark, dels hjå familien på [[Fredensborg slott]], dels på Hvidøre slott, som ho kjøpte saman med systera si, enkekeisarinne [[Dagmar av Russland]]. == Kjelder == {{refopning}} <references /> *''Denne artikkelen bygger på «[[:nb:Alexandra av Storbritannia|Alexandra av Storbritannia]]» frå {{Wikipedia-utgåve|nb}}, den 12. august 2022.'' {{refslutt}} == Litteratur == * {{Citation|last=Bramsen|first=Bo|year=1993|title=Huset Glücksborg. Europas svigerfader og hans efterslægt.|edition=2.|publisher=Forum|location=København|isbn=87-553-1843-6|ref=Bramsen}} * {{Citation|last=Olden-Jørgensen|first=Sebastian|year=2003|title=Prinsessen og det hele kongerige. Christian IX og det glücksborgske kongehus|publisher=Gad|location=København|isbn=8712040517|ref=Olden-Jørgensen}} {{Autoritetsdata}} [[Kategori:Folk frå København]] [[Kategori:Danske kongelege]] [[Kategori:Huset Glücksburg]] [[Kategori:Britiske dronningar]] 0ly3zunfji0dww6j31w395scgr7q59w 0 400203 3398337 2022-08-12T07:12:34Z Ranveig 39 Ranveig flytte sida [[Storøya på Tustna]] til [[Storøya i Aure]]: Flettar wikitext text/x-wiki #OMDIRIGER [[Storøya i Aure]] ndt4qzk1ont8m1zrgw5rrqeu6xtqt6u